SQLite format 3@ z,Uz,- }xD~~O}}xi%!indexverses_indexversesCREATE UNIQUE INDEX verses_index on "verses" (book_number, chapter, verse)j'indexstories_indexstoriesCREATE UNIQUE INDEX stories_index on stories(book_number, chapter, verse)wItableversesversesCREATE TABLE "verses" ("book_number" NUMERIC, "chapter" NUMERIC, "verse" NUMERIC, "text" TEXT)zKtablestoriesstoriesCREATE TABLE "stories" ("book_number" NUMERIC, "chapter" NUMERIC, "verse" NUMERIC, "text" TEXT){UtablebooksbooksCREATE TABLE "books" ("book_color" TEXT, "book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT)=_tableinfoinfoCREATE TABLE info (name TEXT, value TEXT) OiO/chapter_string_psSalm'right_to_leftfalse)strong_numbersfalse/russian_numberingfalse languageis)chapter_stringKafla$#9descriptionAn Bíobla Naofa, 1981 IwpV8~~~~~k~P~4~~}}}}}g}L}#}|||||l|P|2|{{{{{{n{T{9{!{zzzzzjzOz3zyyyyyxy[y?y#yxxxxxxcxHx0xwwwI%#C0C0C02Mac2 Macabaech H%#C0C0C01Mac1 Macabaech G#C0C0C0@BarBarúchF#C0C0C0SírShíorachE#C0C0C0EagEagnaD#C0C0C0IúdIúiditC#C0C0C0ThóbThóibítB%#ff7c80ApacApacailipsisA#00ff00IúdIúd@#00ff003 Eo3 Eoin?#00ff002 Eo2 Eoin>#00ff001 Eo1 Eoin=#00ff002 Pe2 Peadar<#00ff001 Pe1 Peadar;#00ff00SéamSéamas:#ffff00EabhEabhraigh9!#ffff00FlmnFiléamón8#ffff00vTítTíteas7!#ffff00l2 Ti2 Tiomóid6!#ffff00b1 Ti1 Tiomóid!5+#ffff00X2 Te2 Teasalónaigh!4+#ffff00N1 Te1 Teasalónaigh3#ffff00DColColosaigh2#ffff00:FilFilipigh1#ffff000EifEifisigh0#ffff00&GalGalataigh/%#ffff002 Co2 Corantaigh.%#ffff001 Co1 Corantaigh-%#ffff00RómRómhánaigh,%#00ffffGníGníomhartha+#ff6600EoinEoin*#ff6600LúcLúcás)#ff6600MarcMarcas(#ff6600MathMatha'!#ffff99MalMalaicí &!#ffff99ZacZacairia %#ffff99HagHagaí $##ffff99ZafZafainiá #!#ffff99HabHabacúc "#ffff99NahNahúm !#ffff99MíocMíocá  #ffff99IónaIóna !#ffff99|ObaObaidiá #ffff99rAmós Amós #ffff99hIóé Ióéil #ffff99^HóisHóisé !#ff9fb4TDain Dainéil ##ff9fb4JEizEizicéil '7#ff9fb46LeabLeabhar Na nOlagón #ff9fb4,IriIrimia !#ff9fb4"ÍseÍseáia !+#66ff99LaoiLaoi na Laoithe!#66ff99CóhCóheilit ##66ff99SeanSeanfhocal #66ff99Salm Salm #66ff99Iób Iób #ffcc99EisEistir#ffcc99NihNihimiá #ffcc99EazrEazrá %#ffcc992gCr2 Croinicí  %#ffcc991gCr1 Croinicí  #ffcc99x2Rí2 Ríthe  #ffcc99n1Rí1 Ríthe  %#ffcc99d2Sh2 Samúéil  %#ffcc99Z1Sh1 Samúéil #ffcc99PRút Rút%#ffcc99FmBrBreithiúna #ffcc99~8~2~,~&~~~~ ~}}}}}}}}}}}}}}}}}}}~}w}p}i}b}[}T}M}F}?}8}1}*}#}}}}}|||||||||||||||||||{|t|m|f|_|X|Q|J|C|<|5|.|'| ||| |{{{{{{{{{{{{{{{{{{{yW7>r1S Du(/D l0uozMS F8f.nHs#X`I9_0X?Qm5Oo:^@~u}U|({z:yxwIv uZts`rq^p"oxnXm.lk[j4ihggNf4edmcFbaa`_O^X]F\,[ZYRXBW8V5UITVSXReQHP0ON1MELKDJ IFH'GFOEDjCB6A@.?>I=*0/e.8- ,\+-*<)x(K'&N%$\#"'!A 7XmJ<Q *`(`Ot"O h   X#scRB3# 0r  i  &`k  O J)T+ ,K 3 @ 7  0 x' Z 2 # pM; ~~~~~~r~Y~,}}}}}}a}E})}|||||w|V|A|{{{{{{`{G{#zzzzzizMzyyyyyhyMy0yxxxx_xHxxwwwwuwZw7wvvvvvvgvAv(v uuuuuuzu`uHu1utttttqtHt&tssssss|sgsDs!rrrrrrrr^r?rqqqq|q[q?q,qppppppmpLp3ppooooomoTo5onnnnnnnmnYnddccccc}cacGcbbbbbb^bGb%aaaaaakaRa2aa`````t`N`:`______j_L_.__^^^^^~^c^Q^5^]]]]]]h]I]8]%]\\\\\|\Q\=\\ [[[[[[s[a[F[1[![ZZZZZyZRZ6ZYYYYYYuYaY=Y Y XXXXXdXEX,XWWWWWWpW[WKW6WWVVVVVqVMV0VUUUUUmUJU3UUTTTTTQT:TSSSSSjSUS9SSRRRRRRmRUR7RQQQQQQ|QbQIQ0QPPPPPPwPZP=PPOOOOOOaOFO#NNNNNNNbN=NNMMMMMMtMOM5MLLLLL}LRL1LKKKKKKhKPK$KJJJJJeJ;JJIIIII_IDI*IIHHHHHH_H)H GGGG~GZG8GFFFFFFgFGF,EEEEEE{E_EHE/DDDDDDDlDLD2DCCCCCCkCQC7CCBBBBBBsBRB:B!BAAAAAAgAPA4A@@@@x@^@-@?????r?E? ? >>>>>>`>9>=====y=X=6=<<<<<;:::::r:U:3:9999999d9>9$88888p8_8B8+877777w7^76776666q6[6566555555_5?5$44444s4V4<4 33333q3I3$32222222h2N2.2 11111s1W1=1"00000|0Y070/////v/V/B/&/......|.\.E...-----}-Q-4-,,,,,o,Z,G,*,++++|+S+:++*****e*F*,*)))))w)Z)C))(((((}(](D(,('''}'b'8'&&&&&y&I&!&%%%%%z%b%8% $$$$t$L$.$#####_#&""""""d"3"!!!!f!J!3! w S ; mO ^-vE&wU/}a9|`BwT2^7]9_/f?# hC~pO8vW9 `A# {[0 ^;lY; s e H 7 )  s a O @ /   y j X :   j E  x S - vP#u C"Saolaítear mac do Íseáia0t[" An Dara Rabhadh: Comhartha Ímeánuéil#s C"An Chéad Rabhadh do Áchazr 5"Leabhar Ímeánuéilq9"Ionradh na nAsaíreachp+"Fearg an Tiarnao)"Na Mallachtaín 5"Amhrán na Fíniúnam9"An Foras Nua le Teacht#lA"Fuíoll Áir Iarúsailéim"k?"Baintreacha Iarúsailéimj3"Aitheasc do na Mná!i ?"Ainriail in Iarúsailéimh/"Fiosrú an Tiarnag 5"An tSíocháin Bhuan%f G"I gCoinne na gCrann Sacrálta#e C"Mairgneach ar Iarúsailéim"d A" In Aghaidh na Fimíneachtac )"Pionós Iúdá)b O"In Aghaidh an Phobail Dhobhrántaa +"An Chéad Chuid `Ise_ Eisean^+ Deartháireacha ] Ise$\CDeartháireacha an Chailín[1Mná IarúsailéimZEisean Y IseX1 Mná IarúsailéimWEisean VIseU 1Mná Iarúsailéim T IseS1 Mná Iarúsailéim RIse QIse PIseO Eisean NIseM EiseanLEiseanK EiseanJEisean IIseHEiseanG Eisean FIseEEisean DIseC Eisean B IseA Eisean @  Ise?  Eisean> 1Mná Iarúsailéim = Ise < Ise; Iarfhocal#:A An Óige agus an tSeanaois+9Q Cnuasach de Sheanfhocail Éagsúla-8UTá an Chinniúint Chéanna ag Cách77 Éagothroime Cúitimh6 3An Saoi agus an Rí5Na Mná47 Is Ait an Mac an Saol3 ;An Eagna agus an Bhaois02[Mianta Doshásta agus Aineolas an Duine1 Saibhreas!0=Foréigean Feidhmeannach/ 7Deasghnátha Creidimh . =Éagothroime Shóisialta/- [Cinnteacht agus Éiginnteacht na Beatha#,AÉadairbhe an tSaothraithe,+S Is Tairbhí an Eagna ná an Amaidí#* CÉadairbhe na Sáile Saolta") A Éadairbhe na hEagna Féin(( MCiorcal Do-Athraithe an Nádúir' 9Teideal agus Bunábhar&3 An Bhean gan Cháim% 1Briathra Lamúéil$3Nathanna Uimhreacha# Aguisín" 9Dara Cnuasach Sholaimh!'Cnuasach Eile 1Ráitis na Saoithe 5 Seanfhocail Sholaimh,S Baois ag Déanamh Aithris ar Ghaois Gaois Cuireadh5An Eagna sa Chruthú -An Eagna: Moladh+Comhairle Athar !Comhairlí +Grá an Eagnaí 3An Eagna le Roghnú3 Lúcháir na hEagna  =Conas an Eagna a Aimsiú ;Sciath Dídine an Eagna /Rabhadh ón Eagna -Moladh na hEagna( OTeideal agus Cuspóir an Leabhair +Mórmholadh Dé #Amhrán Bua  7Moladh leis an Tiarna  B1  ]Amhrán Molta agus Buíochais do Dhia as=  uIs aoibhinn don Té a mbíonn a Dhóchas i nDia aige(  KMaorgacht agus Ollmhaitheas Dé# AAr Son Bua agus Síochána" ?Urnaí in Am an Bhuairimh6 gIs é an Tiarna a bhfuil agam i dTír na mBeo7 iGo nÉirí m' Urnaí mar Thúis i d' Fhianaise/ YFuascail Mé ó Líon na nUrchóideach !Uile-Eolas -Altú Buíochais$ CCois Sruthanna na Bablóine& GAn Hallel Mór: Iomann Cásca 7Moladh leis an Tiarna~ 7Tráthanna na hOíche*} OAoibhneas an Ghrá Bhráithriúil.| WGealltanas Dé do Theaghlach Dháiví-{ UMar Naíonán i mBaclainn a Mháthar#z ASalm Aithrí agus Dóchais&y GAchainí in aghaidh an Namhad!x =An Teaghlach Sona Sásta1w _Is é Dia a Chuireann an Rath ar an Obair0v ]~Síolchur Deorach, Fómhar Lúcháireach!u ?}Muinín Iosrael sa Tiarna.t Y|Is in Ainm an Tiarna atá ár gCúnamhs 7{Urnaí ar son Iosrael(r MzIarúsailéim: An Chathair Naofa$q EyIs é an Tiarna ár nDídeanp 3xAn Teanga Chealgacho )wDlí an Tiarna$n EvIomann Buíochais don Tiarna#m CuGlóircheadal na gCiníochal -tAltú Buíochais*k QsOllchumhacht agus Ollmhaitheas Dé$j ErImirce Iosrael as an Éigipti 3qMoladh le hAinm Déh 9pAoibhneas an Fhíréing ;oMóroibreacha an Tiarna f =nCríost: Rí agus Sagart)e OlIs Gaire Cabhair Dé ná an Dorasd 'kMoladh le Dia2c ajOllmhaitheas Dé agus Diomaíochas Iosrael'b KiDílseacht Dé dá Ghealltanais%a GhMoladh leis an gCruthaitheoir` 3gTrócaire an Tiarna_ /fUrnaí an Deoraí^ /eAn Rí Fíréanta] 7dGairdígí don Tiarna&\ IcIs Naofa é an Tiarna ár nDia*[ QbTiarna Buach agus Breitheamh Cóir(Z MaRí an Domhain: Breitheamh Cóir%Y G`Amhrán Nua do Rí na CruinneX /_Gairdimis do DhiaW +^Dia an DíolaíV 7]Tá an Tiarna i RéimU )\An Ceart Diaga(T M[Faoi Scáth an Uilechumhachtaigh1S _ZSíoraíocht Dé agus Díomuaine an Duine#R CYTurnamh Theaghlach DháivíQ ;XFaoi Bhráca an Bhróin+P SWSíón, Máthair na gCiníocha Uile#O CVUrnaí in Am na Trioblóide N =UAthbhunú Chlann Iosrael5M gTIs Méanar dá ndéanann Cónaí i dTeach DéL 5SIn Aghaidh an Namhad.K YRBreith Dé ar Bhreithiúna Éagóracha/J [QFéile an Fhómhair agus na hAthbhlianaI 3PFíonghort ScriostaH 7OAn Sanctóir Scriosta/G [NDilghrá Dé agus Diomaíochas an DuineF !MSúil Siar.E YLAltú Buíochais as ucht Bua a Bhreith%D GKIs é Dia an Breitheamh CóirC 5JScrios an tSanctóra&B IIBréagshonas na nÉagráifeachA 3HRíocht an Mheisias@ 3GUrnaí na Seanaoise ? FBlogh2> aETáim ar lasadh le dúthracht do do Theach= 3DCaithréim agus Bua-< WCBuíochas le Dia as ucht an Fhómhair; -BOllmhaitheas Dé : =AAltú Buíochais do Dhia9 7@Lucht na Tromaíochta"8 A?Cíocras an Anama chun Dé7 ->Dia ár nDídean6 '=Ar son an Rí!5 ?An Turas=5 Forógra Artaxarxaes< 'Misean Eazrá;7Cáisc á Ceiliúradh: 9Atógáil an Teampaill#9 CNa Samáirigh go Naimhdeach8 ;Adhradh an Tiarna Arís7 5Na Daoine a d' Fhill6 =Na Deoraithe ag Filleadh 5 =$Deireadh leis an Ríocht 4;#Críoch Bhrónach a Ré3 !#An Cháisc!2="An Conradh á Athnuachan!1="Fáistine ó Bhanfháidh#0A"Aimsítear Leabhar an Dlí/ -"Leasú Ióisíá.)!Ámón an Oilc--! Aithrí Mhanaise, -!Peacaí Mhanaise!+= Toradh ar Ghuí Hiziciá* ; Ionradh Shanaichéiríb)!Ath-Eagrú ( =Deireadh le hÍoladhradh' 9Comhthionól na Cásca&5Íobairt Leorghnímh% +Leasú Hiziciá$)Peacaí Áchaz#Trócaire" Áchaz! Iótám  Uiziá'Bás Amaiziá!=Mídhílse agus Tubaiste /Réimeas Amaiziá"?Coir agus Pionós Ióáis% GDeisíonn Ióáis an Teampall5Leasuithe Iahóideá ; Coir agus Bás Atailiá 3Réimeas Achaizíá5Cionta agus Tubaiste'Críoch a Ré. YBua ar Naimhde trí Chabhair an Tiarna +Leasú Creidimh 1Conradh le hAcháb$ ETús Réimeas Iahóiseáfát# CBearta Eile agus Bás Ásá /Mionn Dílseachta+ Ionsaí Zearach*OSíocháin i dTús Réimeas Ásá  - Réimeas Aibíá 5 Mídhílse Rachabám  7 Dea-Bhearta Rachabám   Aighneas +Glóir Sholaimh 3An Tógáil Déanta Rabhadh ;Tíolacadh an Teampaill' Guí Sholaimh /Aitheasc Sholaimh# CAn Áirc á Cur sa Teampall #An Tógáil*OUllmhú do Thógáil an Teampaill# EEagna á Bronnadh ar Sholamh!=Solamh ina Chomharba Air~/ Moladh don Tiarna} !Ofrálacha| /Aitheasc Dháiví%{ GEagar Míleata agus Sibhialtaz'Dualgais Eiley ;Lucht Faire na nGeataíx %Na Cantairíw 7Eagar na Léivíteach)v OUllmhú do Thógáil an Teampaillu3Altóir á Tógáil tPlás %Daonáireamhr 1Bearta a Oifigeachq Cogaíp'Guí Dháivío /Fáistine Nátán(nKSeirbhís i Láthair na hÁirce$m EAn Áirc i gCathair Dháiví*l QDáiví faoi Bhua in Iarúsailéimk + An Áirc ar Ais#jA Lucht Tacaíochta Dháivíi1 Gaiscígh Dháivíh  Dáiví g #Sólf ' Iarúsailéime !Biniáimin d =Treibheanna an Tuaiscirtc Léiví*b QNa Treibheanna Thall Thar Iordáina ;Treibheanna an Deiscirt` 1Teaghlach Dháiví_ Iúdá^ !Ginealaigh] 9xLéigear Iarúsailéim!\?x An Chéad Dream Deoraithe1[_xNa Ríthe Iahóácház agus Iahóiácaím,ZUxCeiliúradh na Cásca: Críoch: BásY5xLeasú sa TuaisceartX 9xAthnuachan agus Leasú'W MxIóisíá: Fáil Leabhar an DlíV )xDhá Dhrochrí"UAx Toscaireacht ón mBablóinT 5xHiziciá á LeigheasS1xFáistine ÍseáiaR7x Litir ShanaichéiríbQ xComhairle,PUxAn Príomhchornaire ar ThoscaireachtO;x Ionradh ShanaichéiríbN 9xBlianta Deiridh IúdáM'xNa SamáraighL;xMachnamh ar an TubaisteK /xTitim na SamáireJ3x Iótám agus ÁchazI;xPacaichiá agus PeacachH9xZacairiá agus SealúmG 3xAzairiá rí IúdáF#xIarobám IIE /xRéimeas Amaiziá(DMx Bás Eilíseá agus Bua ar Arám)C Qx Réimeas Iahóácház agus IóáisB-x Réimeas Ióáis$A Gx Réimeas Atailiá agus a Bás @=x Bású Mhóidíní Bhál? =x Bású Theaghlach Acháb>'x Bás Ízeibil=!x Comhcheilg< =x Stair Iéahú: Ungtar É;'xRíthe Iúdá:xHazáéil"9 CxAn Bhean ó Shiúnaem Arís*8Qx Deireadh le Léigear agus le Gorta!7?xAn tSamáir faoi Léigear)6OxCogaí: Gabhann Eilíseá Díorma5 )xTua a Shnáimh4 3xNámán á Leigheas3-x&Míorúiltí Bia2-xLeanbh Beo Arís.1 [xMíorúiltí Eilíseá: Ola na Baintrí0 -xCogadh le Móáb"/AxMíorúiltí le hEilíseá.. [xFágann Éilias Eilíseá mar Chomharba- 9xDeireadh Saoil Éilias,9n'Tar Éis Bháis Acháb#+ EnCogadh Eile agus Bás Acháb* 1nFíonghort Nábót)%nBua ag Afaec ( ?nAn tSamáir faoi Léigear')nGlao Eilíseá& /nÉilias ag Horaeb%1nAn Tiarna nó Bál$ 3nÉilias agus Acháb#'nMac Marbh Beo" nÉilias!)nRíthe Iosrael 'nRíthe Iúdá9n Giolla Dé agus Fáidh# En Altóir Bhéitéil á Damnún Deighilt n Easaontas'n )Bás Sholaimh1n Ceannairc Iarobámn Naimhde )n Solamh ag Teip)n Solamh Saibhir -n Banríon Sheabá+n Solamh Ceannaí%n Eolas Breise n Fís Eile9n>Íobairtí Coisreacain9n4Dúnadh agus Beannacht+nPaidir Sholaimh" CnAn Áirc á cur sa Teampall/n Saothar Cré-Umha  -nPálás Sholaimh 7nTroscán an Teampaill  #nAn Teampall 'nClú Sholaimh  /nOifigigh Sholaimh+nBreith Sholaimh -nRémeas Sholaimh%n$Bás Shimeí-WnPionós ar Aibíátár agus ar Ióáb)n Bás Adoiníá 'nBás Dháiví 1n)Eagla ar Adoiníá )nSolamh ina Rí 5nComharbacht Dháiví %dDaonáireamh~1dGaiscígh Dháiví} 'dLaoi Dháiví/|[dFeachtais in aghaidh na bhFilistíneach{ /dGorta agus Básúz7dDeireadh le Ceannaircy1dMaraítear Amásáxd)Aighneasw7dDáiví á Thionlacanv-dFilleann Dáiví%uGd!Caoineann Dáiví Aibseálóm t=dDrochscéala do Dháivís-d Bás Aibseálómr;dBuaitear ar Aibseálóm!q?dFaigheann Dáiví Rabhadh$pEdAibseálóm in Iarúsailéimo 9dCabhair agus Doichealln/d Teitheann Dáiví'm MdCeilg agus Ceannairc Aibseálóml 5dFilleann Aibseálóm3kcd Maraíonn Aibseálóm Amnón agus Teitheann j ?d Éigníonn Amnón Támári)d Gabháil Rabáh+d Breith Sholaimhg -d Aithrí Dháivíf )d Peaca Dháivíe 5d Cogadh le hAmónaighd #d Meirí Bál c dCogaíb+dUrnaí Dháivía /dFáistine Nátán ` ?dAn Áirc in Iarúsailéim_9dBua ar na Filistínigh^'dIarúsailéim'] MdDáiví, Rí Iúdá agus Iosrael\ 3dMaraítear Ís Bál[)dMarú AibnéarZ 9dRéiteach le hAibnéar'YKd Cogadh idir Iúdá agus IosraelX 1dDáiví Rí IúdáW 1dSól á ChaoineadhV #ZBás Shóil#U EZCogadh leis na hAmailéicigh)T QZDíbríonn na Filistínigh DáivíS9ZSól agus an tAsarlaí)R QZDáiví i Measc na bhFilistíneachQ )ZFaill ar ShólP =ZNábál agus AibíogáilO)ZFaill ar ShólN1ZÉalaíonn DáivíM5ZCuairt ó IónátánL 3ZDáiví i gCeíleáK+ZMarú na SagartJ /ZDáiví MeirleachI ;ZDáiví agus Sagart Nob(H OZCabhraíonn Iónátán le DáivíG5ZDáiví ar Teitheadh$F GZCosnaíonn Iónátán DáivíE+ZPósann DáivíD;Z7Glacann Sól le DáivíC1Z Dáiví sa BhearnaB)Z Tagann DáivíA -ZDúshlán Ghóla"@AZDáiví i Seirbhís Shóil? /ZDáiví á Ungadh>1Z Sól á Thréigean= %ZCogadh Naofa<Z/Coimre;5Z$Anacal ar Iónátán :ZCath9 1ZIonsaí Iónátán8 9Z Tosach Réimeas Shóil"7 CZ Aitheasc Deiridh Shamúéil6 ;Z Cloítear na hAmónaigh5%Z Sól ina Rí43Z Sól á Choisreacan 3 Z Sól2 +ZRí á Éileamh15ZSamúéil Breitheamh"0 CZAn Áirc i gCiriat Iáraím /=Z An Áirc i mBéit Seimis. /ZFilleann an Áirc - ?ZLeanann Tubaiste an Áirc", CZAn Áirc ag na Filistínigh+ /ZGlaoch Shamúéil*ZBagairt)%Z Clann Éilí( #ZLaoi Hanná' /ZBreith Shamúéil& ;PPósadh Bhoaz agus Rút% 3PLe Boaz thar Oíche$ 3PRút i nGoirt Bhoaz # ?FBiniáimin á dTarrtháil"5FScriostar Biniáimin! FDíoltas  1FAn Choir i nGibeá%FScrín Dhán %FTreibh Dhán 1FSanctóir Mhíceá +FGrá agus Feall +FGaisce Shamsón -FPósadh Shamsón F Samsón/F Mion-Bhreithiúna !F Cogaíocht7F Móid agus Bua Iaftá  F Iaftá /F Mion-Bhreithiúna,UF *Scrios Sheicim agus Bás Aibímeilic 5F Réimeas Aibímeilic'FBás Ghideón%FCogadh Thoir %FCogadh Thiar FGideón$  GFLaoi Dheabórá agus Bhárác  9FDeabórá agus Bárác F Éahúd )FNA BREITHIÚNA /FAn Dara Réamhrá 3FAn Chéad Réamhrá!<Breiseanna!<An Conradh =<An Tionól Mór i Seicim/ ]<Teachtaireacht Deiridh Iósua dá Phobal& K<Filleann Treibheanna an Oirthir ;<Cathracha Léivíteacha 3<Cathracha Tearmainn%<(Treibh Dhán,U<Treibheanna Áiséar agus Naftáilí,~U< Treibheanna Zabúlun agus Íosácár} )<Treibh Shimeon|1< Treibh Bhiniáimin{ 3<Na Treibheanna Eilez +<Treibh Mhanaisey +<Treibh Eafráimx '<Treibh Iúdá w ?<Na Trí Treibheanna Móra+vS< Na Treibheanna Lastall den Iordáinu /< An Tír á Roinntt < Achoimre!s A< An Tuaisceart á Ghabháil!r?< An Deisceart á Ghabháilq7< Cúigear Rí in Uaimhp 3< Comhaontú Amórach!o A< Conradh idir Clann Iosrael#nC<Íobairt ar Shliabh Éabálm )<Gabháil Háí#l E<An Bang á Shárú - Pionósk/< Gabháil Ireachój<Gilgeáli '<Cuimhneachánh /<Dul thar Iordáing #<Spiaireacht f 2Ríthe!=?2Breithiúna Léivíteacha<#2Breithiúna; 2Féilte:'2An Chéadghin 92 Daoir8 ;2An Bhliain Shabóideach72Deachúna(6M2Ainmhithe Glana agus Neamhghlana5-2 Cultais Bhréige42 Cultas3 /2 Cód Deotranaimí22 Dúnadh+1S2 Aithrí - Ceachtanna - Geallúintí0 =2 An Áirc - Clann Léiví/2 Tabaerá.2 Horaeb- 72 Leis an Tiarna an Bua,)2Tír Tairngire+ !2An Fásach*12Cumhacht an Tiarna) )2Pobal ar Leith'(K2 Grá agus Dílseacht don Tiarna!'?2Maois an tIdirghabhálaí& 32Na Deich nAitheanta%/2)An Dara hAitheasc$2 Mórtas#-2 Horaeb - Rabhadh"2Teagasc!)2 An Alliordáin  12Eadóm agus Móáb 72Horaeb agus Cáidéis 72Céad Aitheasc Mhaois($ Dúnadh -($Oidhreacht Mhná3(# Cathracha Tearmainn 5(#Cion na Léivíteach;("Na Taoisigh a Roinnfidh)(!2Roinnt Chanán 5(!Céimeanna an Aistir" C( An Alliordáin á hAitreabh !(An Chreach !(Móideanna' M(Féile na Stoc agus Féilte Eile !(Íobairtí#C( Iósua le Bheith i gCeannas 7(Oidhreacht Iníonacha$E(9Daonáireamh na Léivíteach %(Daonáireamh  -(Iosrael i bPeór  5(Céalmhainí Bhalám  (Balám +( San Alliordáin 7(An Nathair Chré-Umha +(Gabháil Hormá#(Bás Árón(Eadóm /(Uiscí Mhiríbeá,U( Neamhghlaine - Uisce na Neamhghlaine )(An Bhó Dhearg.Y(Cuid Ranna na Léivíteach - Deachúna =(Sagairt agus Léivítigh '(Craobh Árón2 c(Ceannairc Chorach, Dhátán agus Aibíorám~(%Scothóga}#( An tSabóid|%(Leorghníomh{5(Céadtorthaí Aráinz =(Abhlann leis an Íobairt/y ](Easumhlaíocht Iosrael - Fearg an Tiarnax -( Taiscéalaíochtw 1( Gearáin agus Guí#vC( Guí Mhaois agus an Freagrau %( Cnáimhseánt9( Cuirtear chun Bealaighs #( Na Trumpaír( An Néalq !( An Cháisc%pG(Na Léivítigh á dTíolacadh!o A(Na Lampaí don Choinnleoirn7( An Ofráil Tíolactha m ?(Ofralácha na gCeannairíl'(An Bheannachtk )(An Naizíreachj -(Dlíthe ar Leithi 7(Finí na Léivíteach5hg((Na Léivítigh agus Fuascailt na gCéadghinte$gE(Daonáireamh na Léivíteachf )(Treibh Léivíe 7(Eagar na dTreibheannad 9(0Reacht na Léivíteachc +(An Daonáireamh$b G(Feidhmeannaigh an Daonáirimha ?(Daonáireamh á Fhógairt` ;Cánacha agus Luacháil_#Mallachtaí^%Beannachtaí] Dúnadh\5#Iasacht agus Saoirse[-Seilbh na TalúnZ -Na Blianta NaofaY5 Diamhasladh - ÉiricX +Rialacha Breise$W GGnás na bhFéilte BliantúlaV =Naofacht sna hÍobairtíU 1Naofacht na SagartT PionóisS Adhradh R DrúisQ !ÍobairtíP ;Lá Mór an LeorghnímhODúnadh NMná!M ANeamhghlaine Ghnéis - FirL'!Lobhra ThitheK 3Lobhair á nGlanadh J  Lobhra+I U Íonghlanadh tar éis Breith ClainneH5 Rialacha Eile Fúthu'G M Ainmhithe Glana agus NeamhghlanaF ) Dlíthe Breise#E E Na Sagairt i mBun a gCúraimD 5Insealbhú na SagartC-Cuid an tSagairt B= An Íobairt Chomaoineach A=Sagartacht agus Íobairt@ 1An Íobairt Pheaca? =An Íobairt Chomaoineach> !An Abhlann= #Uileloscadh<5($An Néal á dTreorú%;G("An Tiarna ag Gabháil Seilbhe&:I(Na hOrduithe á gcur i gCrích49 g(An Sanctóir á Thógáil agus á Choisreacan+8S'!An Toradh á Chur i Láthair Mhaois7-'Éidí na Sagart6%'An Fhallaing#5C'Lúireach an Bhreithiúnais4 #'An tÉafód 3=&An tÁbhar a Úsáideadh2!& An Fhaiche1&An tUmar0 ;&Altóir an Uileloiscthe+/S%Altóir na Túise - Criosma - Túis.'%An Coinnleoir"-A% Bord Arán na Toirbheartha, %An Áirc+$#An Fial*+$An Taibearnacal)/$Dóthain Bailithe (=#Ceardaithe don Sanctóir.'Y#Na hÁbhair á gCruinniu don Sanctóir& #Sabóid%1"Tagann Maois Anuas$!" An Conradh!#?"Dia á Thaispeáint Féin" ="An Conradh á Athnuachan!1!Maois ar an Sliabh '! Maois ag Guí!An Bhoth )!Ordú Imeachta# Guí Mhaois!? Díograis na Léivíteach9 Briseadh Leaca an Dlí+ Fearg an Tiarna # An Lao Óir1 Saoire na Sabóide !Ceardaithe"An Túis!An CriosmaAn tUmar% Daonáireamh /Altóir na Túise5&An Ofráil Laethúil;$Altóir an Uileloiscthe+An Séire Naofa5Insealbhú na Sagart ) Na hOfrálacha$  GCoisreacan Árón agus a Mhac -(Éidí na Sagart #$An Choróin %An Fhallaing#CLúireach an Bhreithiúnais#An tÉafód /Éide an tSagairt)Ola na Lampaí9 Faiche an Taibernacail ;Altóir an UileloisctheAn FialAn Creat +An Taibearnacal'An Coinnleoir#~CBord Arán na Láithreachta"}A An Taibearnacal - An Áirc| !Ofrálacha{1 Maois ar an Sliabhz =An Conradh á Dhaingniú#yCGeallúintí agus Treoracha0x] An Bhliain Shabóide An tSabóid Féiltew +Ceart - Naimhde&vICéadtorthaí agus Céadghinte*uQDlíthe Moráltachta agus Creidimht7Maighdean á Milleadh+sSCoireanna nach Foláir a Chúiteamh r Goidq/Goin agus Leonadh p Marú o Daoirn!An Altóirm 'Na hAitheanta%lGFoilsíonn an Tiarna é Féin!k? Ullmhaítear don Chonradh!j AGeallann an Tiarna Conradhi# Breithiúnah /Iatró agus Maoisg9I nGleic le hAmailéicf 1Uisce ón gCarraige /Manna agus GeargadMárác %Laoi an Bhuab%Ag Dul Anonn a= Clann Iosrael ag Imeacht'`K Féile an Aráin gan Ghabháile_7 %Imíonn Clann Iosrael^- An Deichiú Plá]; Treoracha faoin gCáisc'\K Féile an Aráin gan Ghabháile[ ! An Cháisc(Z O Bás na gCéadghinte á FhógairtY' An Naoú PláX + An tOchtú PláW- An Seachtú PláV' An Séú PláU - An Cúigiú PláT-An Ceathrú PláS)An Tríú PláR %An Dara PláQ+An Chéad PhláP5An tSlat ina NathairO+A nGlaoch Arís$NEGinealach Mhaois agus Árón%MGInsint Eile ar Ghlaoch MhaoisL) Breis SaothairK)Breis CruatainJ 3I Láthair FhorainnI)Filleann Maois)HO Ainm Dé - Misean Mhaois - ÁrónG-Maois á Ghlaoch!F ABreith Mhaois agus a ÓigeE 3Iosrael san ÉigiptD9 2Deireadh Saoil Iósaef#CC 1Bás agus Adhlacadh IacóibB 5 1Beannachtaí Iacóib+A U 0Glacann Iacób le Beirt Mhac Iósaef@) / Bearta Iósaef*?Q .Fáilte ó Iósaef agus ó Fhorann>' -Tagann Iacób*= S -Cuireann Iósaef é féin in Aithne#< E ,Biniáimin agus Corn Iósaef0; _ +Na Deartháireacha ag Filleadh ar Iósaef:9 *Filleann Clann Iacóib,9 W *Tagann Deartháireacha Iósaef Chuige83 )%Iósaef faoi Onóir7 1 )Taibhrimh Fhorainn%6 I (Taibhrimh á Miniú ag Iósaef5 3 'Iósaef san Éigipt4 3 &Iúdá agus Támár'3K %Iósaef agus a Dheartháireacha 2 ? $Clann agus Sliocht Éasau91o #Breith Bhiniáimin - Bás Ráchael - Bás Íosác0 3 #Iacób ag Béitéil/+ !Iacób i Seicim". C !Buaileann Iacób le hÉasau$-E Iacób ag Iomrascáil le Dia+, U Iacób ag Beartú Bualadh le hÉasau(+M +Conradh idir Iacób agus Lábán"*A Lábán sa Tóir ar Iacób) - Teitheann Iacób (= Éiríonn Iacób Saibhir'' Clann Iacóib&7 Dhá Phósadh Iacóib%1  Taibhreamh Iacóib$5 Pósann Éasau Arís)#O .Seolann Íosác Iacób go Lábán"" C Beannacht Íosác do Iacób!# "Mná Éasau ; Conradh le hAibímeilic 1 Íosác i nGearár = Óige Éasau agus Iacób' M Cúrsaí Sleachta: Bás Abrahám + Pósadh Íosác / Tuama na bPatrarc- Sliocht Náchór 3 Íosác á Íobairt1 Tobar Bhéar Seaba3c Hágár agus Ísmeáél á gCur Chun Siúil ) Breith Íosác 3 Abrahám i nGearár ' Scrios Shodom1 Sodom agus Gomorá/ ] Taispeánann an Tiarna é féin i Mamrae+ U An Conradh agus An Timpeallghearradh - Breith Ismeáél ; Gealltanas agus Conradh# Meilcizidic  / Na Ceithre Ríthe  + Scaradh le Lót 1 Abrám san Éigipt  + Glaoch Abrahám   Báibil5 Tar Éis na Díleann An Díle! A Na Patrairc Roimh an Díle% Síol Cháin ) Clann Ádhaimh  An Titim,U An Cruthú: An Dara hInsint: Parthas" E An Cruthú: An Chéad Insint UmN5~~~~~f~G~%~}}}}^}?}|||||b|9|{{{{{g{A{zzzzzVz0zyyyynyTy1yyxxxxxmx8x wwwwwkw?w vvvvv}v\vEvuuuuuzu]uBu tttttYt8tsssss~sas>srrrrrr^rAr'qqqqqrqJq(qppppzpPpoooooHo#onnnrnHnmmmmpmQm2lllll}lNl)lkkkk{kRk2kjjjjjjvjRj>j#iiiiiiki@i!hhhhh_hNh-hggggggtg_g=g+fffflfOf4feeeeeneGe*eddddgdCdcccccccHc&cbbb{bZb2baaaaawa6a``````a`&`____n_P__^^^^^^y^f^=^!^]]]\]+] \\\\\\J\&\[[[[[j[G[&ZZZZZ{ZKZ$ZYYYYXY6YXXXXXgXGX)XWWWWtWRW(W VVVVV[V=V!UUUUUnUVU0U TTTT}TZT7TSSSSStSQS+RRRRkRQR1RQQQQQvQ\QFQ,QPPPPPwPSP)POOOOO^O4ONNNNNaNHN-N MMMMMMjMSM1MLLLLgLGL-LKKKK~KPK'JJJJJ_J,IIIIwIRI5HHHHHHnHCHGGGGGjGWG"GFFFFuFZF6FEEEEEEiEOE4EEDDDDD}DQD6DCCCCC_C+C BBBzB]B0BAAAAgA@A@@@@@~@d@4@?????y?J?-?>>>>>d>@>=====c===<<<<{W(lFuT"La7 l A  w T 1  t X 0 \ :  ] 6{R4hA&3Ja'An Ghuí i gCnoc na nOlóg: An tAllas Fola*IOPeadar ag Daingniú na mBráithreH+Cé hÉ is Mó?$GCBunú na Naomh-ShacraiminteF3Ullmhú don Cháisc%E GAn Chomhcheilg Feall Iúdáis)DMMúineann an Crann Fígí Ceacht C;Téarnamh Mhac an Duine3BaLéirscrios Iarúsailéim á ThairngreachtA 3Cianóg na Baintrí&@G-Na Scríobhaithe á gCaineadh-?U)Conas is Mac do Dháiví an Críost?>7Aiséirí na Colainne%=ECion Chéasair agus Cion Dé?<y Máistir an Fhíonghoirt agus na Curadóirí Mallaithe$; ECeist faoi Údarás Chríost":?An Imrím Chaithréimeach"9? Parabal na nDeich Míoná8 -Iompú Zacháias%7E#Dall á Leigheas in Ireachó"6?Tairngreacht ar an bPáis(5KLucht Saibhris agus Ríocht Dé49Na Leanaí á mBeannú03[ An Fairisíneach agus an Poibleacánach 2 =An Breitheamh Éagórach 1;Téarnamh Mhac an Duine&0G Leigheas an Deichniúr Lobhar// [An Scannal: An Creideamh: Seirbhís Dé%.EAn Fear Saibhir agus Lazaras- /An Rógaire Maoir,3 An Mac Drabhlásach'+ KÁthas ar Neamh faoi Aithríoch/*YNa Coinníollacha ar a Leantar Críost#)AParabal an Dinnéir Mhóir(-An Áit is Ísle ' =Íorpaiseach á Leigheas &; Dúshlán faoi Héaród%) An Doras Cúng$- Fás na Ríochta&#G Bean an Éagruais á Leigheas" 9 Riachtanas na hAithrí!) #Bígí Ullamh!- U An tSaint agus an Imní le Seachaint( M Críost á Admháil go hOscailte#A -Mairgí ar na Dlíodóirí0[ %Mairgí á bhFogairt ar na Fairisínigh-U !Tá an Solas Inmheánach Riachtanach+ Comhartha Ióna$C Máthair Chríost á Moladh'I Deamhnaíoch Balbh á Leigheas 3 Teagasc Faoin nGuí/ &Marta agus Máire.W An Phríomhaithne: An Samárach Maith 7 Misean na nDeisceabal*O 9Ní hAspal go Cruatan a Fhulaingt/Y 3Diúltaíonn na Samáraigh do Chríost3a .An Uaillmhian le Seachaint, agus an Formad ; +Fáistine nár Tuigeadh7 %Ógánach á Leigheas% An Claochlú"? Conas Críost a Leanúint 3 Admháil ó Pheadar/ Y Míorúilt na mBuilíní agus na nIasc 7 Mearbhall ar Héaród  - Misean na nAspal0 [(Iníon Iáras: Leigheas na Mná sa Slua'IAn Deamhnaíoch Geirgiseánach'ISmacht ag Críost ar na Dúile,SMáthair Chríost agus a Bhráithre#ATá an Teagasc le Foilsiú ;Parabal an tSíoladóra +Complacht Íosa ;$An tAithríoch Grámhar3aTeachtairí ó Eoin Baiste: Moladh ar Eoin#A Aiséirí Mhac na Baintrí, UGiolla an Taoisigh Céad á Leigheas,~S/Is gá an Teagasc a Chur i nGníomh$}C'Conas an Chomharsa a Leasú|+Grá do Naimhde#{ANa Biáide agus na Mairgí z; An Dáréag á dToghadh*y QDhá Cheist faoi Dhlí na Sabóidex5!Ceist Faoin Troscadhw1Léiví á Ghlaoch.vW Lobhar á Leigheas, agus Pairiliseach*u QAn Ghabháil Mhíorúilteach Éisc/tYTeagasc agus Leighseanna i gCafarnáums+Íosa i Nazarat$r EÍosa á Phromhadh ag Sátan)qMEoin Baiste á Chur i bPríosún'p KEoin Baiste ag Fógairt Aithrí#oA)Íosa i Measc na Máistrín5!Tairngreacht Shimeonm-An Nunc Dimittis+lQAn Timpeallghearradh: An Toirbhirtk 'Oíche Nollagj 'DAn Benedictus0i ]9Saolú Eoin Baiste: A Thimpeallghearradhh '.An Magnificatg !'An Fiosrúf +Sanas an Aingil*e QSaolú Eoin Baiste á Réamhinsintd %An Réamhrá*cOMisean na nAspal: An Deascabháilb5 Íosa arna Aiséirí$a EAn Tuama Folamh: an tAingeal`1*Íosa á Adhlacadh_'!Bás Chríost^#An Céasadh ];An Choróin Dheilgneach"\ AÍosa i Láthair Phioláit[7BSéanann Peadar Íosa(ZK5Íosa i Láthair na SainidríneY1+Íosa á Ghabháil X; Guí Íosa sa GhairdínW1Rabhadh do Pheadar$VCBunú na Naomh-shacraiminte*UOTá Duine Díbh chun mé a BhrathT3 Ullmhú don Cháisc1S]An tUngadh i mBeátáine: Feall Iúdáis#R CComhcheilg in aghaidh Íosa$QC Ní Foláir bheith ag Faire!P= Parabal an Chrann Fígí O; Téarnamh Mhac an Duine!N ? Léirscrios IarúsailéimM3 )Cianóg na Baintrí'LI &Na Scríobhaithe á gCáineadh)KM #Conas is Mac do Dháiví CríostJ/ An PhríomhaithneI7 Aiséirí na Colainne%HE Cion Chéasair agus Cion Dé G = Máistir an Fhíonghoirt%FE Ceist faoi Údarás Chríost E; An Teampall á Ghlanadh#DA An Crann Fígí gan Toradh!C ? An Imrím ChaithréimeachB' .Dall Ireachó!A= #Achainí Chlann Zeibidé5@e Páis agus Aiséirí: An Tríú Tairngreacht(?K Lucht Saibhris agus Ríocht Dé$>C Íosa ag Beannú na Leanaí= ; Ceist Faoin Idirscaradh< *Déirc;! &Ainm Íosa:' !An Té is Mó09[ Páis agus Aiséirí: Tairngreacht Eile87 Ógánach á Leigheas7% An Claochlú"6?"Conas Críost a Leanúint%5EAn Pháis agus an tAiséirí43Admháil ó Pheadar&3GLeigheas Daill i mBéatsáide$2C Gabháil na bhFairisíneach%1 GDara Míorúilt na mBuilíní'0IDuine Bodhar Balbh á Leigheas0/[Leigheas Iníon na Mná Suíriféinicí*.OFíorghlaine agus Glaine Bhréige-- WTraidisiún na nGiúdach agus an Dlí ,;5Íosa i nGeinéasaireit(+K-Íosa ag Siúl ar an bhFarraige6*gCéad Mhíorúilt na mBuilíní agus na nIasc)-Bás Eoin Baiste(-Misean na nAspal ' =Íosa ina Dhúiche Féin0&[Iníon Iáras: Leigheas na Mná sa Slua%% GAn Deamhnaíoch Geiriséanach'$I#Smacht ag Críost ar na Dúile#5An Gráinne Mustaird0"[Parabal an tSíl a Bhorrann uaidh Féin#!ATá an Teagasc le Foilsiú  ;Parabal an tSíoladóra,SMáthair Chríost agus a Bhráithre#ADiamhasla na Scríobhaithe ; An Dáréag á dToghadh&GNa Sluaite ag Leanúint Íosa+QDhá Cheist faoi Dhlí na Sabóide5Ceist faoin Troscadh1 Léiví á Ghlaoch  =Pairiliseach á Leigheas 1(Lobhar á Leigheas7 kÍosa ag Teagasc agus ag Leigheas i gCafarnáum< uÍosa ag Fógairt na Ríochta: Na Chéad Deisceabail$ E Íosa á Phromhadh ag Sátan ;Eoin Baiste ag Fógairt8kÍosa Aiséirithe sa Ghailíl: Misean na nAspal2_ Na Gardaí á mBreabadh ag an tSainidrín +An Tuama Folamh2_9Íosa á Adhlacadh: An Tuama á Ghardáil'-Bás Chríost # An Céasadh ;An Choróin Dheilgneach# A Íosa i Láthair Phioláit -Anbhás Iúdáis+ QESéanann Peadar Críost faoi Thrí&G9Íosa i Láthair na Comhairle1/Íosa á Ghabháil ;$Guí Íosa sa Ghairdín.WRabhadh do na hAspail agus do Pheadar$CBunú na Naomh-Shacraiminte*OTá Duine Díbh chun mé a Bhrath3Ullmhú don Cháisc1]An tUngadh i mBeátáine: Feall Iúdáis# CComhcheilg in aghaidh Íosa#AAn Breithiúnas Deireanach~3Parabal na dTallann} ;An Deichniúr Maighdean$|C$Ní Foláir Bheith ag Faire!{= Parabal an Chrann Fígí z;Téarnamh Mhac an Duine"y?Léirscrios Iarúsailéimx'Tosach Anacra(w MNa Deisceabail ag Lorg Fáistinek An Soiscéal á Fhoilsiú do Lucht na hUirísle!== Na Cathracha nár Chreid6<g Eoin á Mholadh: Díchreidmhigh á gCáineadh#;A Teachtairí ó Eoin Baiste1:] Cruatan agus Sólás an tSaoil Aspalúil&9G #Misean na nAspal: An Dáréag 8; Beirt Dhall á Leigheas75 Iníon an Chinn Urra65 Ceist Faoin Troscadh5- Matha á Ghlaoch 4 = Pairiliseach á Leigheas'3INa Deamhnaígh Ghadairéanacha'2ISmacht ag Críost ar na Dúile*1ONí hAspal go Cruatan a Fhulaingt"0?Máthair Chéile Pheadair-/UGiolla an Taoisigh Céad á Leigheas. 1Lobhar á Leigheas-)An Focal Scoir(,KNa Fáithe Bréige a Sheachaint(+K An Riail Órga: An Dá Bhóthar* 3Ná Tugaigí Breith/)YAn Chríonnacht: An Ghuí Mhuiníneach((KCiste ar Neamh: Ciste ar Talamh!'=Intinn Ghlan sa Troscadh&7Intinn Ghlan sa Ghuí% 9Intinn Ghlan sa Déirc$++Grá do Naimhde#&Díoltas"%!Sárú Mionn-!UAn tAdhaltranas agus an tIdirscaradh 3An Cúigiú hAithne&G Feidhm na nDeisceabal sa Saol. YAn tSeanmóir ar an Sliabh: Na Biáide3 Íosa i gCafarnáum$ EÍosa á Phromhadh ag Sátan  =Eoin Baiste san Fhásach3Filleadh go Nazarat!= An Teitheadh don Éigipt -Na Saoithe Anoir$ Ea Gabhadh ón Spiorad Naomh, 5Íosa, Mac Dháiví?)Misean Éilias5Comhlíon an Conradh2_ Pionós agus Luach Saothair Lá an Tiarna9Deachúna an Teampaill'Lá an Tiarna7i Daortar Póstaí Measctha agus an tIdirscaradh 7Daortar Drochshagairt3 eGrá d' Iosrael, Col le hEadóm ag an Tiarna2  aAn Cogadh Deiridh: An Tiarna, Rí na nUile! = An Claíomh: An tIarmhar- U Scriosfar Íola agus Fáithe Bréige1 ] Aithrí, Caoineadh, Naomhú na nGiúdach%  G Bua na nGiúdach ar a Naimhde9 Fáthscéal na nAoirí 5 Na Cumhachtaí Móra.W Neartófar Iúdá agus Eafráim Arís, U Is é an Tiarna Tobar gach Maitheasa ; Beidh Iosrael faoi Rath#A Teacht an Rí Mheisiasaigh % An Dara Cuid 5Oracail Mheisiasacha' KTroscadh agus Fíorchráifeacht# An Choróin~ !Na Carbaid}-Bairille an Oilc| 1An Scrolla Eitilte0{[Zarubáibil agus Atógáil an Teampaill)z OAn Crann Solais agus an Dá Ológ2y aCúisiú agus Cosaint an Ardsagairt Iósua&xGDhá Aitheasc do na Deoraithew +An Fear Tomhais#v CNa hAdharca agus na Gaibhne"u ANa hAingil agus na Capaillt +An Chéad Chuids3Toghadh Zarubáibilr9 Séantar an Neamhghlanq ;Glóir an Teampaill Nuap 9Atógáil an Teampaillo9Filleadh na nDeoraithe!n=Gártha Áthais i Síón%mE Fuílleach Uiríseal Iosraell# Gealltanais+kQCeacht ó Chinniúint na Náisiún(j MOracail in Aghaidh Iarúsailéimi9 In Aghaidh na hAsaíre&hGIn Aghaidh Mhóáb agus Amón(gKOracail in Aghaidh na Náisiún1f _Fíoraithrí Amháin a Shábhálfaidh Iade 'Lá an Tiarna"d A In Aghaidh Díchreidmheach*c Q In Aghaidh Mangairí Iarúsailéim$b EIn Aghaidh Uaisle na Cúirte'a KDaortar Adhradh Déithe Bréige`3Urraim agus Dóchas#_A Bua an Tiarna ar a Naimhde(^KAn Nádúr ina Chíor Thuathail1]]Nochtann an Tiarna ó Cheantar Shíonái\#Réamhghuí[ -Caintic Habacúc#ZAIn Aghaidh an Íoladhartha#YAIn Aghaidh na Danarthachta!X= In Aghaidh an Fhoréigin,WS In Aghaidh an Bhrabúis ÉagóraighV9 aoir mar gheall air? 'UIMallachtaí ar Lucht AnsmachtaT )An Dara OracalS + An Dara CasaoidR -An Chéad OracalQ 1An Chéad Chasaoid,P WComhrá idir an Tiarna agus an FáidhOCaoineadh#NA Ní Tairbhe Cóir ChosantaM-Sampla na TeibheL 3Bagairt ar Nínivé$KC Bagairt ar Leon na hAsaíreJ3Cinniúint Nínivé-I W Oracail i dtaobh Iúdá agus NínivéH +Fearg an TiarnaG TeidealF+Guí an PhobailE1 Ré Nua Rathúnais%DEDóchas d' Ainneoin DóláisC 5Caoineadh an Fháidh.BW Daortar Éigeart agus Caimiléireacht$A EAn Chúis in Aghaidh Iosrael@1 Díoltas an Tiarna'?ICinniúint Fhuílleach Iacóib,> UGradam an Rí a Éireoidh as Beithil&=G Satlóidh Síón ar a Naimhde&<G An Deoraíocht Shlánaitheach*;OAthchruinniú an Tréada Scaipthe: 1Glóir Iosrael Nua49c Léirscriosfar Síón de bharr na hUasaicme.8WDaortar Saint na bhFáithe Mealltacha%7 GDaortar Urchóid na dTiarnaí67 Athchruinniú Iosrael15]Aighneas idir an Fáidh agus na Peacaigh"4 ADaortar Lucht an tSaibhris3 Caoineadh$2 EBreith an Tiarna ar a Phobal1 Teideal00 ]Cantal Incháinte Ióna: Iltrócaire Dé0/ ]Géilleadh Ióna: Aithrí na Nínivéach.+Salm Buíochais)- QEasumhlaíocht Ióna agus a Toradh, #|Iosrael Nua+ '|Lá an Tiarna* -| Ciontacht Eadóm) +|Díothú Eadóm( 7|Daorbhreith ar Eadóm ' |Tús#&Ar Dúnadh: Athbhunú Iosrael% -r An Cúigiú Fís$)r Bagairtí Eile#%rCaimiléirí" -rAn Ceathrú Fís0![r An Sagart i mBéit Éil i gcoinne Amós  rFíseannarMairgí7rGríosú agus Bagairt 5rCaoineadh do Iosrael!=rCeanndáine agus Pionós -rMná na Samáire9r In Aghaidh Bhéit Éil5r Díothú na Samáire 1rRabhadh do Iosrael)MrTeachtaireacht Dé chuig Iosrael9rBreithiúnas ar Iúdá2 arBreithiúnas ar Iosrael agus a Chomharsana rRéamhrá+QhAn Ghlóir atá i nDán d' Iosrael'hLá an Tiarna) OhTabharfar Breith ar na Náisiúin#hGealltanais/hFreagra an Tiarna/Yh Déanaigí Aithrí, Troscadh agus Guí(  MhNa Lócaistí agus Lá an Tiarna  +hGuí an Fháidh  3h Déanaigí Aithrí!  7hIonradh na Lócaistí  hTeideal!=^ Comhairle don Léitheoir7 k^Maithiúnas agus Rath i nDíol ar Fhíoraithrí/^ Dísciú Eafráim"?^ Díolfar as Míbhuíochas" A^ Díolfar as an Íoladhradh'I^ In Éadan Iacóib agus Iosrael/Y^ Cultas Bréige agus Drochpholaitíocht1 _^ Grá an Tiarna níos Láidre ná a Fhearg0[^ ba í an chlaidhreacht bhur bhfómhar,)M^ Budóg Mhealltach ba ea Eafráim~-^ Smachtú Iosrael.} Y^ Deireadh leis an gCultas Torthúlachta|3^ Peacaí i nGilgeál-{U^ Fréamh an Oilc Seanpheacaí Iosrael&zG^ Géarleanúint ar an bhFáidh+y S^ Díbirt agus Bás ar an gCoigríochx 5^Naimhde an Chonarthaw7^ Míbhuíochas Iosrael#vA^Drochpholaitíocht Iosrael(uK^Cealgaireacht na Rímharfóirít1^Mídhílse Iosraels +^Aithrí Toirnír5^Cogadh na mBráithre)q O^Ciontacht na bhFlaith agus an Rí)pM^ Deasghnátha Drúisiúla Cultaiso5^Ciontacht na Cléire.n Y^Coireanna Iosrael agus a Smachtú Ícem 9^Buaine Ghrá an Tiarnal9^Conradh Nua Slánaithek#^Ré Aithríj1^Mídhílse Iosrael!i ?^ An Slánú atá le Teachth +^Pósadh Hóiség ^Teidealf 1TBéil is an Dragane !T Aguisíní!d=T An Fháistine le Séalúc+T (Uain na Crícheb )T An Fhís Mhóra 7T An Seachtó Seachtain ` =TAn Reithe agus an Pocán_ 3TFíseanna Dhainéil!^ ?TDainéil in Uaimh na Leon] 1TFleá Bhéilseazar.\ YTTaibhreamh Nabúcadnazar agus a Bhuile'[ITUrnaí Azairiá san Fhoirnéis Z =TAdhradh na hÍomhá Óir5Y gTTaibhreamh Nabúcadnazar: an Íomhá ChumaiscX TEachtraíW7J0Geataí IarúsailéimV +J0Roinnt na TíreU9J/ Teorainneacha na Tíre'T KJ/An Stealladh Uisce ón Teampall!S=J.Cistineacha an TeampaillR/J.Ceart an PhrionsaQ9J.Deasghnátha ÉagsúlaP 3J.Féile na mBothannaO-J-Féile na CáscaN3J- Tobhach don ChultasM/J-Roinn an PhrionsaL +J-Roinn an TiarnaK!J,Na SagairtJ)J, Na Léivítigh I =J,Cead Isteach sa TeampallH!J+ An AltóirG 1J+Filleadh an Tiarna F =J*Na Seomraí Taobh AmuighE7J)Feisteas an TeampaillD7J(&Seomraí an TeampaillC5J(Geataí an TeampaillB +J(An tIosrael Nua(AKJ'Muintir Iosrael sa Bhaile Arís/@ [J'In Éadan Ghóg: An Tríú Tairngreacht.?WJ&In Éadan Ghóg: An Dara Tairngreacht/> [J&In Éadan Ghóg: An Chéad Tairngreacht#=AJ%Aontú Iúdá agus Iosrael < =J%Fís na gCnámh Seargtha;3J$Athréim an Phobail : =J$Athfhás ar na Sléibhte9 -J#In Éadan Eadóm83J"Scaradh na gCaorach7 ;J"Parabal na dTréadaithe"6?J!Seanmóireacht gan Toradh 5;J!Léirscriosadh na Tíre 4;J!An Fear ar a Theitheadh39J! Breithiúnas an Tiarna"2 AJ!Fáistiní an Ghealltanais(1KJ Dul Síos na hÉigipte go Seól0 1J Caoineadh Fhorainn!/ ?JFáthscéal an Chéadrais#.AJGéag Fhorainn á Briseadh- 'JLá an Tiarna ,;JTuarastal Nabúcadnazar+ 9JIn Éadan na hÉigipte)*MJSaorfar Iosrael ó na Náisiúin)7JIn Éadan Shíodóine( ;JIn Éadan Rí na Tuíre' /JAn Tuír: An Long& 3JIn Éadan na Tuíre%%EJIn Éadan na bhFilistíneach$-J In Éadan Eadóm#/JIn Éadan Mhóáb)" OJFáistiní in Éadan na Náisiún!7JPianpháis an Fháidh  5JFáthscéal an Phota' KJIarúsailéim agus an tSamáir: ;JCoireanna Iarúsailéim9JIn Éadan na nAmónach-UJRí na Bablóine ag an gCrosbhealach1J-Claíomh an Tiarna 9JMídhílseacht Iosrael!=J Fáthscéal na Fíniúna 3JFáthscéal na Leon 7JFreagracht Phearsanta/ [JFáthscéal na nIolar agus na FíniúnaJ5Leasú$ EJAn Bhean Chéile Mhídhílis 5JParabal na Fíniúna7J Freagracht Phearsanta! ?JI gCoinne an Íoladhartha9J Na Banfháithe Bréige& IJ I gCoinne na bhFáithe Bréige#AJ Fonóid Faoin Tairngreacht$  EJ Geáitsíocht an Eisimircigh/ YJ Fágann Glóir an Tiarna Iarúsailéim! =J Iosrael Nua á Ghealladh$  EJ Pionós an Chúigir is Fiche- UJ Fágann Glóir an Tiarna an Teampall ;J Pionós na nÍoltóirí& IJImeachtaí Gránna sa Teampall+JPeacaí Iosrael 3JTá Deireadh Tagtha$ EJI gCoinne Shléibhte Iosrael 9JFáistiní na Tubaiste ;JEizicéil ina Bhalbhán"?JAn Fáidh mar Fhear Faire +JFís an Scrolla 9JFís Charbad an Tiarna~ %JAm agus Áit"} A6«Déan Trócaire Orainn»| 96Duainéis agus Dóchas!{ ?6Dólás, Aithrí, Dóchas8z m6Is é an Tiarna a Smachtaigh Thú; Déan Aithríy 6nOLAGÓNx ,4Aguisínw3,39Scrios na Bablóinev/,3,Smachtú na nÍol$uC,3)Marbhna ar son na Bablóinet1,3"Díoltas an Tiarna.sW,3Briseadh na Bablóine in aice Láimhe/rY,3Ord an Tiarna agus an Sliabh Millteach:q q,3Cothaíonn an Tiarna Cogadh in Éadan na Bablóine2p_,2)An Namhaid Aduaidh agus Leon na Iordáineo7,2!Slánaitheoir Iosraeln-,2Peaca an Uabhair&m I,2Oracal in Aghaidh na Bablóinel,1"Éalám k;,1Na Treibheanna Arabachaj+,1Bailte na Sírei,1Eadóm h ,1Amóng ,0Móábf +,/Na Filistínighe!,.An Éigipt3d c,.Oracail in Aghaidh na Náisiún (cf. 25:14)c 3,-Sólás do Bharúch&b I,,Ceanndáine agus Díchreideamh a =,*An Teitheadh don Éigipt!`=,(Gadailiá agus a Bhású"_ A,(Scéal Irimia ar Leanúint ^ =,'Treascairt Iarúsailéim8]k,&An tAgallamh deiridh idir Irimia agus Zidicíá \ =,&Cor eile i Scéal Irimia[/,% Irimia faoi GhlasZ ,%ZidicíáY +,$Fulaingt Irimia$X E,#Eiseamláir na Raecáibíoch#WA,"Na Sclábhaithe FuascailteV +,"Oidhe Zidicíá>U y,!Geallúint eile go nAtógfar Iarúsailéim agus Iúdá"T A, Ceannaíonn Irimia GarraíS9,&Atógfar IarúsailéimR-,#Mairfidh IosraelQ),An Conradh NuaP3,Cúiteamh PearsantaO3,Iosrael agus Iúdá%NE,Gealltar Athbhunú do IúdáM 9,Maithiúnas do Iosrael,L U,Leabhar an tSóláis agus Breiseanna1K],Cuireann Deoraí in aghaidh Litir Irimia J =,Litir chuig na Deoraithe"I A,An Chonspóid le HanainiáH ;,An Chuing ShamhailteachG -,Fáistiní Séin(FK,Oracail in Aghaidh na Náisiún(E M,An Bhablóin Sciúirse an TiarnaD 7,An Dá Chliabh Fígí#CA, In Aghaidh Fáithe BréigeB 7,An Rí atá le Teacht!A=,In Aghaidh Iahóiácaím!@=, In Aghaidh Iahóiácaím)?M, Aitheasc do Rítheaghlach Iúdá'> K,Freagra ar thoscairí Zidicíá&= I,Teaglaim de Fhaoistiní Irimia< /,An Crúsca Briste%;E,Comhcheilg in Aghaidh Irimia:/, Tréigean Iosrael$9 E,Cuairt Irimia ar an bPotaire8#,An tSabóid73, Muinín agus Urnaí63,Roinnt Ráite Eagna"5 A,Adhradh Truaillithe Iúdá%4 G,Siombail í Beatha an Fháidh!3 ?,Athnuachan Ghlaoch Irimia2 -,An Triomach Mór1/, Fís agus Rabhadh,0 U, Siombail an Chreasa agus an Chrúsca'/ K, Rath na nDaoine a Dhéanann Olc5.e, Géarleanúint ar Irimia ina Bhaile Dúchais+- S, Irimia agus Coinneáil an Chonartha,, Urnaí+ ;, Íola agus an Dia Fíor*, Caoineadh)-, Trualliú Iúdá(,An Gorta' 9,Bagairtí agus Caointe& %,FíorAdhradh% ;,Tuilleadh faoin Ionradh$,Gorta# 3,An tIonradh Tuillte" 9,Ionradh ón Tuaisceart! ,Iompú$  E,Tréigeann Iosrael an Tiarna7 k,Fáistiní in Aghaidh Iúdá agus Iarúsailéim ,Teideal ;"BAitheasc ar an Nua-aois*O"BI gCoinne na Searmanas Págánach3"BDán Apacailipteach(K"BI gCoinne na gCultas Coigríche "BFáistine$ E"ADéithe Bréige: An Nua-Aois "?Salm %"?Díoltas Dé+Q"> Clabhsúr ar na trí Chaibidil seo% G">Aiséirí Iarúsailéim Arís -"=Gairm an Fháidh "5" Do Mhná Sócúlacha.=W" Ní ionann don Amadán agus don Uasal< %" Ceart an Rí;7"In Éadan na hAsaíre: 9"In Éadan na hÉigipte91"Brisfear an Asaír89"An Rathúnas le Teacht7"Tiomna6)"Fáistine Eile25 a"In Éadan na hAmbasáide chun na hÉigipte)4M"In Éadan lucht Droch-Chomhairle3" Fáistine25" An Foilsiú ina Rún31 c"Dán ar Iarúsailéim, dar Leasainm Airéal07"Parabal an Fheirmeora/"Fáistine).M"In Éadan Lucht Droch-Chomhairle2-_"In Éadan na Sagart agus na Saobhfháithe+, S"Dánta i dTaobh Iosrael agus Iúdá+" Fáistine*9"Trócaire agus Pionós)3"Fíniúin an Tiarna(/"Freagra an Tiarna '"Salm& "Duan Bua %;"Fleá Dheireadh Aimsire$ +"Urnaí Altaithe #;" titfidh sé sa chlais;"5"An Chathair Scriosta,! U"Fáistine faoi lá Breithiúnais Dé$ C"An Tuír á cur faoi Smacht& I"Dán ar an Tuír agus Síodón#A"Turnamh Chlann Eiliácaím*O"Fáistine eile in Éadan Sheabná)"In Éadan Aire#A"I gCoinne Ullmhú Míleata7 k"I gCoinne Gairdeas Míthráthúil Iarúsailéim3"I gCoinne Chéadár"?" Fáistine do na hArabaigh#A" Freagra ar Mhuintir Eadóm 5"Turnamh na Bablóine -"Gabháil Aisdeod-U"An Éigipt agus an Asaír le hIompú 9"I gCoinne na hÉigipte" A"Fáistine in Éadan Chúis9" Rabharta na gCiníocha&G" In Éadan Gairdíní Adóinis 5"I dtaobh na Damaisce#A" Fáistine i dtaobh Mhóáb$ C"Mairgneach i dtaobh Mhóáb'  K"Muintir Mhóáb ar Lorg Dídine  1"Olagón ar Mhóáb' I"Foláireamh do na Filistínigh 3"An Asaír le Scrios)M"Fáistine in Éadan na Bablóine ;"Aoir ar Bhás Aintiarna  ="Filleadh ón Deoraíocht4 e" Fáistiní i dTaobh Chiníocha na Coigríche 3" Dhá Dhuan Altaithe9" Filleadh na nDeoraithe 5" Teacht an Rí Chóir7i"  sleamhnóidh a ualach siúd de do ghualainn, " Fáistine1" Fógra na Tubaiste~3" Ainm Seár Iaisiúb"}?" In Éadan Rí na hAsaíre|1" Díoltas an Tiarna{ )" An Eipeafáinez3"An Seachrán Oíche,yS"Ráiteas Íseáia lena Dheisceabail#xA" An Tiarna ina Cheap Tuislew1" Scéin an Ionraidhv5"Sileo agus Eofrataes "hC~~~~~~o~E~}}}}}}g}O}/}||||o|L|&|{{{{{k{={"{ zzzzzfzNz(yyyyyyy`y>y!xxxxxyxRx8xwwwwww_w;wvvvvvPv6vuuuuu}uZu8uttttyt_t.tsssssssWs;srrr|rbr0rqqqyqdq=qqppppopOp4pooooo]o1onnnnfn>nmmmmmOmmlllll}lYl7lkkkk~k_k7kjjjjIj!iiii|iAi,hhhhhhSh-gggggjg7g fffffmfZf>f eeeee`e?e,e dddddndRd7ddccccc]c6cbbbbbcb@b!baaaavaSa``````h`D`"_____q_I_$^^^^^a^A^]]]]]{]S])\\\\k\Q\2\[[[[[][C[-[ZZZZZuZQZ8ZYYYYYzYdYFYYXXXXXXfXPX6XXWWWWWoW^W9WVVVV{VZVIV5VUUUUUxUZU2UTTTTTkTJT9TSSSSSScSKS:SRRRRRgRFRQQQQQoQEQ#QPPPPkPTP9P"OOOOOOtOBO.ONNNNNxNDN0MMMMMMuMRM6MLLLzL>L$KKKKKKzKeKNKHGGGuGHGFFFFFeFDFEEEEEqEHE(EDDDD|DJD/DCCCCCiCVC5CBBBBBvBHB'B AAAAqAZA8A"@@@@@b@<@?????r?Z?7? >>>>>h>M>2>====}=Q=#<<<<5@ Adhmholadh na hEagna=@ Impí< 3@Admháil Ciontachta; @Réamhrá':I3 Laoi ar Thóraíocht na hEagna9 !3Aguisíní8/2Dúnadh agus Guí7 )2An tArd-Sagart%6 G1Ióisiá agus Ceannairí Eile50Hiziciá40 Eilíseá3 0Éilias"2?/ Solamh agus a Chomharbaí1 /Nátán0). Na Breithiúna/ 3.Iósua agus Cálaeb.-Árón - -Maois, 3,I Stair na bPatrarc++ Ar Talamh* +Sa Spéir)!*Glóir Dé(5* Iníonacha agus Mná')Náire$& E)An Bás agus an Breithiúnas%(An Déirc#$A( Seanfhocail agus Solaoidí# -(Ainnise an Duine"!' Moladh Dé! %'An Scoláire %&Slite Beatha&Caoineadh 7&Leigheas agus Tinneas'I%An Eagna agus an Mheasarthacht" A%Cairde agus Comhairleoirí$Roghnú 3$Guí ar son Iosrael+# Is Cóir é Dia ;"Íobairtí agus an Dlí" Taisteal '"Brionglóidí%E!Neamhspleáchas agus Daoirse%!Éagothroime Eagla Dé!= Fleá Fíon agus Féasta Saibhreas ;Sláinte agus Aoibhneas/Teach agus Treabh# CIasacht Féile agus Bannaí  An Teanga 9Díoltas agus Achrainn 'Cur i gCéill )Seo agus Siúd  Mná #Seanfhocail7An Eagna agus an Dlí -Moladh na hEagnaDrúis1Lochtaí na Teanga AireCairdeas3 Ciall agus Éigiall5Leanaí Mí-Mhúinte) Saoi agus Daoi~ Peacaí}An Saoi|Éitheach{%Caint Bhaothz) Seo agus Siúd y Tostx+An Eagna Fhíre!w=Caint agus Cúlghearradhv-Smacht Ort Féinu'Féach RomhattFéile s DiarAithríq/Dia an Breitheamhp-An ChruthaíochtoDíoltas n =Mí-Ádh an Éagráifighm Saorthoill%An Saol SonakSaint j Sonasi ) Do Chuideachtah Cairdeg  Rialachaf# Na Peacaighe) Muinín as Diad Machnamhc 3 Ní mar a Shíltearb# Umhlaíochta Urraim` Uabhar_  Rialtas ^ Fir ]  Mná\+ An Chríonnacht[Nósanna Z Ciall&YG Na Bochtáin agus Lucht AnróX!Na Sagairt"W?Clann agus TuismitheoiríV !Comhairlí U;Printíseacht don EagnaTCaradasS IonracasR SaibhreasQNáireP1 Múineann an EagnaOAn DéircN!An tUabharM)An UmhlaíochtL +Tuismitheóirí#K CEagla Dé in Am an GhátairJ 'FíréantachtI FoighneH  Eagla DéG !SeanráiteFCríochE7Cló Nua ar an Dúlra D; Na hÉigiptigh CiontachC!An NádúrB +An Mhuir Dhearg)AMAn Deichiú Plá agus an tÉalú@ 5Dorchadas agus Solas4?cBáisteach, Tine, Cloch Shneachta, an Manna+>QPéisteanna, Lócaistí, Cuileoga,)=MOirchill Dé le linn na bPlánna<7Baois na nÉigipteach(;KIs Baoth iad Lucht Déanta Íol!: ?Níl Iosrael Ciontach Ann99Deasca an Íoladhartha 8; Fréamh an Íoladhartha7+ An tÍoladhradh6 - Cultas an Dúlra!5= Smachtú na nÉigipteach4 Ceacht3+ I gCás Chanán>2w Uilechumhacht agus Trócaire Dé i gCás na hÉigipte#1A Uisce mar Shás Slánaithe0# An tEaxodus / = An Eagna i Stair Iosrael. ' Guí Sholaimh"-?Lorgfaidh Solamh an Eagna$,C Tá Gá ag Rialtóirí Léi+-Moladh na hEagna* /Aitheasc Sholaimh)5Cén Ní í an Eagna#(A An Té a Lorgann Faigheann#' CA Rialtóirí na nGintlithe#&AAn Breithiúnas Deireanach%%Bás Anabaí6$g Is Fearr an Aimride ná Sliocht Éagráifeach"# AFíréin agus Éagráifigh!" ?Drochdhaoine agus an Bás! %A Ghiúdacha 9Deireadh Saoil Iúidit %Laoi Iúidit%EIosrael ag Breith Buíochais 3Bua agus Caithréim5e Ceann Holofarnaes á Bhreith go Béitiúilia - Bás Holofarnaes/ Fleá Holofarnaes 9 Buaileann Iúidit Leis+ S Téann Iúidit go Campa Holofarnaes 7 Paidir Bhanghaiscígh 3Bean Lán de Stuaim +Sáinn Chogaidh$ ETaidhleoir faoi Chuibhreacha" AComhairle na nEachtrannach -Imní ar Iosrael 9Síocháin Éigeantach Díoltas"? Blianta Deiridh Thóibias$ EComhairle Dheiridh Thóibít  / Caintic Thóibít + Aitheasc Rafael  - Tuarastal Rafael% E Leigheastar Súile Thóibít  - An Turas Abhaile/Y Fágann Tóibias agus Sárá Eacbatana& I Imní Tuismitheoirí Thóibias$ E Faigheann Rafael an tAirgead!An Bhainis ;An Deamhan á Ruaigeadh! ?Sroicheann siad Eacbatana5An Turas go Raigéis& IAn tAingeal Rafael le Tóibias& IComhairle a Athar do Thóibias#ASárá agus a Trioblóidí~ 'Tóibít Dall} -Tóibít Deoraí&|GAn Dúnadh agus Iarscríbhinn%{E An Iarúsailéim Méisiasachz 9Iarúsailéim ó Neamhy9 Pionós na bPágánachx%An Dara Cathw 7Réimeas Míle Bliain2v_ An Chéad Chath in aghaidh na bPágánachu 9Cainticí Bua ar Neamh0t[ Caoineann Pobal an Domhain an Bhablóin*sOGlaotar chun Siúil ar Phobal Dé7r kFógraíonn an tAingeal Treascairt na Bablóine6qgDiamharchiall an Bheithígh agus na Striapaí'p KAn Bhablóin an Striapach Mhór)o ONa Seacht Soitheach lena bPlánna"n AIomann Mhaois agus an Uain$mCFómhar Arbhair agus Fíona6lgFógraíonn an tAingeal Lá an Bhreithiúnaisk 3Compánaigh an Uain4jc An Fáidh Bréige faoi Láimh an Bheithígh4i e Tugann an Dragan a Chumhacht don Bheithíoch#h C Fís na Mná agus an Dragang1 An Seachtú Trumpaf / An Bheirt Fhinné"e? Itheann an Físí Scrolla%d G An Pionós Deiridh ag Bagairtc+ An Séú Trumpab 1 An Cúigiú Trumpa#aANa Chéad Cheithre Thrumpa`1An Seachtú Séala$_C Luach Saothair do na Naoimh ^ =Saorfar Seirbhísigh Dé&] IOsclaíonn an tUan Sé Shéala\ ;Na Físeanna Fáigiúla[%LáoidícéaZ#FilideilfiaY SairdisX#TíaitíoraW PeargamasVSmiornaU EifeasasT ' Tús na Físe%S GLitreacha chuig na hEaglaisíR Réamhrá.Q YAn Creideamh Bunchloch na CarthanachtaP)Is Grá é Dia9O oBítear san Airdeall ar Lucht an Bhréagtheagaisc8NkDualgas Maireachtála mar is cuí do Chlann Dé:MoBítear san Airdeall ar Lucht an Bhréagtheagaisc&LG Neamhshuim i gCúrsaí SaoltaK+Aithne an GhráJ /Siúltar sa Solas I ?An Briathar IonchollaitheHDúnadh"G ATeacht Chríost ComhairlíF BagairtE 'Oidí Bréige!D ? Teacht Glórmhar Chríost1C _Gabhann gach maith le hAithne ar ChríostB Treoracha1A] Páis Chríost: Breithiúnas: Glóir Dé @; Dualgais an Chríostaí? 1An tSagartacht Nua> 9 Dea-Bheatha ar son Dé= 5Dóchas agus Slánú <;Aitheasc agus Comhairle; Rabhadh: Easaontas/9Y An Eagna Fhíre agus Spiorad an tSaoil8 An Teanga%7ECreideamh agus Dea-Oibreacha6 Na Boicht5 1An Creideamh Fíor4 Cathuithe*3 Q An tSeirbhís a Thaitníonn le Dia2# Foláireamh1 - Smacht an Tiarna0 % An Creideamh/5 Bímis Buanseasmhach. ) Íobairt Bhuan7-i Tógann Íobairt Chríost an Peaca chun Siúil&,G Íobairt Íonghlanta Chríost+ / An Dá Shanctóir* ;Is Fearr an Conradh Nua')I An Córas Léivíteach ar Ceal'( KMeilcizidic Samhail de Chríost'7 Gealltanas Dearfa Dé&# Foláireamh$%CÁr nArdsagart Trócaireach$% Briathar Dé3#aConas a Áitreabh Suaimhnis a Bhaint Amach" 9Is Uaisle É ná Maois ! =Críost an Slánaitheoir  1Uaisleacht an Mhic%v Beannachtaí ;vDualgais an Chríostaí/ [vAn Teagasc Folláin d' Aicmí Éagsúla% GvEagrú na hEaglaise i gCréit vBeannú%lBeannachtaí"?l Comhairleacha Deireanacha /lRás Rite ag Póll Comhairle  =lNa Laethanta Deireanacha3lMúinteoirí Claona 1lSaighdiúir Dílis 9lTíolacthaí Thiomóid lBeannú7b An Saighdiúir Cróga%bMúinteoirí( MbDualgais i leith Daoine Áirithe ;bAn Seirbhíseach Dílis  9bTréigean an Chreidimh" ?bRúndiamhair an Chreidimh +bNa Déagánaigh%  GbCáilíochtaí an Uachtaráin  3bTreoir faoin Urnaí b Buíochas# CbSeachain an Teagasc Bréige&GXNá Caith do Shaol Díomhaoin )XGuígí Orainn#AX Tá an Slánú in Áirithe -XAn Mac Mallachta XBuíochas XBeannú7N Comhairle Dheireanach"?N Téarnamh an Tiarna Íosa~ 1NNaofacht agus Grá} -NMisean Thiomóid4|cNFonn ar Phól na Teasalónaigh a Fheiceáil'{ KNSaothar Phóil i dTeasaloinicé"z ANCreideamh na dTeasalónachy NBeannúx%DBeannachtaíw1DSaol an TeaghlaighvD Pobal Déu !DDea-Iompar/tYDBás agus Aiséirí mar aon le Críosts /DCreideamh Rabhadhr )DSaothar Phóilq +DGradam Chríostp #D Guí Phóilo -DBuíochas le Dian DBeannúm%:Beannachtaíl:Comhairlek-:Aithris ar Phól#jA: Ag Teannadh chun na Spricei /:An Fhíréantacht&hG:Tiomóid agus Eapafraidíteasg 3:Aithris ar Chríostf #: Cás Phóile #:Guí Phóild :Beannú!c=0Beannachtaí Deireanacha#bA0 An Cath in aghaidh an Oilc$aC0Máistrí agus Seirbhísigh#` C0Tuismitheoirí agus Leanaí_'0Fir agus Mná!^ ?0Maireachtáil faoin Solas%]E0An Seansaol agus an Saol Nua\ 0Aontacht[#0Guí PhóilZ '0Misean Phóil.YW0 Is aon Sinn uile i bPáirt le CríostX 10Ó Bhás go BeathaW #0Guí PhóilV)& An Focal Scoir!U ?&Ualaí a Chéile a Iompar,TS&Maireachtáil faoi luí an SpioraidS ;&An tSaoirse Chríostaí$RC&Solaoid Hágár agus SáráQ5& Fáth na FuarchúiseP )&Saorchlann DéO3&Sochar an ChreidimhN)&Feidhm an Dlí.MW&Ní Chealaíonn an Dlí an Gealltanas5L g&Is é an Creideamh a Fhíréanaíonn an Duine!K=&Teagasc Bunúsach Phóil.JW& Pól ag ceartú Pheadair in Aintíoch'I K&Glacann na hAspail eile le Pól%H G& Mar a Rinneadh Aspal de Phól/G [&Níl ann ach an tAon Dea-scéal AmháinF &BeannúE SlánD ; Foláirimh Dheireanacha*CO Imní ar Phól faoi na Corantaigh B = Físeanna agus FoilsitheA5 Piolóidí an Aspail%@ G Pól agus na hAspail Bhréige? 9 Pól á Chosaint Féin6>g Is Geal le Dia an Té a Thugann go Fáilteach= + An Bailiúchán$<CTíteas agus a Chompánaigh"; AFlaithiúlacht Chríostaí%:ESólás tar éis an Dóláis95Teampall an Dé Bheo 8; An Aspalacht i nGníomh75Beo ar an gCreideamh(6 MStór Luachmhar in Árthaí Cré 5 =Maoir ar an gConradh Nua49 Buaireamh agus Sólás!3=Maithiúnas don Pheacach32 c An Turas go Corant Curtha ar Athlá ag Pól1 -Buíochas le Dia0 Beannú/%Beannachtaí.Achainí!-=An Turas atá Beartaithe6, iAn Bailiúchán do Chríostaithe Iarúsailéim +;#An Cholainn Aiséirithe*1 Aiséirí na Marbh) 1Aiséirí Chríost((KOrd agus Eagar ag na Cruinnithe/' [Is Tábhachtaí Fáistine ná Teangacha& An Grá%3 Baill den aon Chorp $ = Tíolacthaí an Spioraid#5 Bunú na hEocairiste'"I Mí-iompar ag Séire an Tiarna!3 Ceannbheart na mBan!  ? Rabhadh faoin Íoladhradh( M Tréigeann Pól a Chearta Aspail -Bia an Teampaill$CMaighdeana agus Baintreacha ;Fanaimis mar a Bhíomar !An Pósadh.W Tugaigí Glóir do Dhia le bhur gCorp# CGan Bheith ag dul chun Dlí %Cás Drúise )Gnó an Aspail -Comhoibrithe Dé+An Eagna Dhiaga /Críost na Croise- WIs é Críost Cumhacht agus Eagna Dé' K Easaontas san Eaglais i gCorant Buíochas Beannú5Moladh go deo le Dia3Beannachtaí Breise Rabhadh  9Beannachtaí Éagsúla 3Beartúchán Phóil 'Misean Phóil" ?Aontacht na gCríostaithe /Leas na Comharsan.W Gan Scannal a Thabhairt don Chomharsa1 _Comhthuiscint idir an Láidir agus an Lag- Clann an tSolais An Grá& I Géilleadh don Údarás Saolta' Grá Bráthar$C Is Baill den aon Chorp Sibh - Fíoradhradh Dé- !Iomann Molta Dé'~I Slánófar Iosrael go hIomlán0}[ Pobal Tofa Dé is ea Iosrael i gcónaí|/ Téarnamh Iosrael{ / An Fuíoll Dílis(zK Níl aon Leithscéal ag Iosrael'yI D' fhógair Maois é seo Fadó2x a Níor Thuig na Giúdaigh Fíréantacht Dé#wA An Tuar Faoin Tairngreacht0v[ Ní Dhéanann Dia Éagóir ar aon Duineu! Dílse Dét 5 Pribhléidí Iosraels9Iomann Molta Ghrá Dér1Ár nDóchas Féin.qWAn Dúlra féin ag Súil le FuascailtpClann Dé8o mTá Beatha an Fhíréin faoi Threoir an Spioraidn9An Choimhlint Chráitem7An Dlí agus an Peaca+l STá an Fíréan réidh leis an Dlí1k]Tá na Fíréin Saor ó Chuing an Pheaca%jE Seirbhís don Fhíréantacht4i eAn Baisteadh: Bás agus Aiséirí le Críosth1 Íosa agus Ádhamh*g QTá ár Slánú in Áirithe Dúinn9fmCreideamh Abrahám agus Creideamh an Chríostaí-eU Gan Spleáchas don Timpeallghearradh%d GIs mar gheall ar a Chreideamhc3Feidhm an Chreidimh&bGFíréantacht Dé á Nochtadh!a= Tá Peaca ar Chách Uile`5Peacaí na nGiúdach(_ MCeartbhreithiúnas Dé ar Chách^ 9Peacaí na bPágánach] ;Slánú trí Chreideamh!\ ?Pól agus na Rómhánaigh[ Beannú,ZSAg Fógairt an Dea-Scéil sa RóimhY' Ceann ScríbeX 'Pól i MáltaW''LongbhriseadhV Stoirm3U cPól ag Cur Chun Bealaigh go dtí an Róimh1T _Pól á Chosaint Féin i Láthair Aigripe*S QPól ag dul ar Choimirce ChéasairR9 Pól á Chosaint FéinQ /Pól á Chúisiú,PSPól á chur go Féilix GobharnóirO7 Comhcheilg á Beartú%NEPól i Láthair na Comhairle,MSPól agus an Ceannasaí RómhánachL 9Pól á Chosaint FéinK/Pól á Ghabháil-JUPól ag Tabhairt Cuairte ar Shéamas+I SPól ar a Bhealach go Iarúsailéim)HMAitheasc do Sheanóirí Eifeasas'GISeanmóir Fhadálach i dTróas7F kTuras Phóil ar an Macadóin agus ar an nGréigE3Callán sa ChathairD -Pól in EifeasasC5Apollós in EifeasasB )Pól i gCorantA+Pól san Aithin@ 7Pól i dTeasaloinicé'?IPól agus Síleas i bPríosún>-An Cailín Feasa=- Pól i bhFilipí4<cAisling Phóil: An Mhacadóin ag Glaoch Air; Tiomóid:9#Scaradh na gCompánach$9 EComhchomhairle Iarúsailéim8I Liostra'7 KPól agus Barnabas in Iocoiniam,6S ,Pól ag Iompú chuig na Págánaigh35a Pól agus Barnabas in Aintíoch na Pisíde%4E Barnabas agus Sól sa Chipir/3 [ Barnabas agus Sól ag Tosú ar a Misean2) Bás Héaróid;1 s Séamas á Bhású agus Peadar á chur i bPríosún0/ Eaglais Aintíoch5+!~~~~~~~~~~~~~~~~t~j~a~W~N~D~;~1~(~~~ ~}}}}}}}}}}}}}}~}v}m}c}Y}O}F}<}2}(}}} }||||||||||||||y|o|e|[|R|H|?|6|,|#|||{{{{{{{{{{{{{{~{u{k{b{X{N{D{:{/{${{{zzzzzzzzzzzzzxzmzbzWzLzBz7z-z"zz zyyyyyyyyyyyyyuyjy`yUyJy?y5y*yyy xxxxxxxxxxxxxxvxkxaxWxMxCx8x.x$xxxwwwwwwwwwwwwwwuwjw`wUwJw@w7w-w#wwwvvvvvvvvvvvvv}vrvhv]vSvIv?v5v*vvv uuuuuuuuuuuuuuwumucuXuNuCu9u/u%uuuttttttttttttt~tstit^tStIt>t4t)ttt sssssssssssss~ssshs^sSsIs>s4s)sss rrrrrrrrrrrrr}rsrir^rSrHr=r2r(rrrqqqqqqqqqqqqqqwqlqbqXqMqBq8q.q$qqqpppppppppppppptpip`pUpJp?p5p+p!pp pooooooooooooo|oqogo]oRoHo>o4o*o!oo onnnnnnnnnnnnn{nqngn\nQnFnl4l)lllkkkkkkkkkkkkk~ktkjk`kUkJk?k5k*k kk kjjjjjjjjjjjjjvjkj`jVjKjAj6j+j jj jiiiiiiiiiiiii{ipiei[iQiFi;i0i&iiihhhhhhhhhhhhh|hqhgh\hQhGhP2P&PPPOOOOOOOOOOOOuOjO^OSOGOH2H'HHHGGGGGGGGGGGGvGkG_GSGGG>>>>>>>>>>>}>q>f>[>O>D>8>,> >> =============s=g=\=Q=E=:=.="== <<<<<<<<<<<<<3<(<<<;;;;;;;;;;;;};r;f;[;O;C;7;+; ;; ::::::::::::|:q:e:[:P:E:::/:#:: :999999999999v9j9^9S9G9<909$99 98888888888888u8i8]8R8F8:8/8#88 8777777777777v7j7_7S7G7;717&777666666666666v6k6`6U6J6?646(666555555555555|5q5e5Z5O5C585,5!55 4444444444444t4j4_4S4G4;4/4#44 4333333333333u3i3]3Q3F3:3.3#33 322222222222~2r2g2[2O2D282,2!22 1111111111111u1j1^1R1F1:1/1#11 1000000000000v0j0^0R0F0;0/0#00 0////////////v/k/_/T/H/-2-'---,,,,,,,,,,,,v,k,_,S,G,;,/,#,, ,+++++++++++~+r+f+Z+O+C+8+,+ ++************z*n*b*V*J*>*2*&***))))))))))))z)n)b)W)K)?)3)')))((((((((((((w(k(_(S(G(;(/(#(( ('''''''''''~'r'f'Z'N'B'7'+'''&&&&&&&&&&&&y&m&a&V&J&>&4&)&&&%%%%%%%%%%%%}%r%f%Z%N%C%7%+%%%$$$$$$$$$$$$z$n$b$V$J$>$2$&$$$############u#i#^#R#F#:#.#### """""""""""""s"g"\"P"D"9"-"!"" !!!!!!!!!!!!{!o!c!W!L!@!4!(!!! { o d X M B 6 *   |qeYNB6*}rg[OD8-! |pdYMA5){odXL@4)zncWLA6*~rg[PD8-! }qeYMB6*}rg\PE:/$ vk_SH<0$xmbVK?4(|qeZOC8,! ui]SH=2'}rg  X  X N  N   N~  N} N|  N{  Nz  Ny Dx Dw D v  Du Dt  Ds  Dr  Dq  D p  Do  Dn :m :l :k : j  :i :h  :g  : f  :e  :d 0c 0 b 0a  0` 0_  0^ 0]  0\ 0[  0Z 0 Y  0X  0W & V  &U &T  &S &R & Q  &P &O &N &M  &L &K & J  &I  & H  &G  &F  E   D  C   B  A   @   ?  >   = <  ; : 9  8 7  6  5  4 3   2  1  0 / . -  , #+  *  ) (  '  &  %   $  #  "  !                                                                !                                                                      '                                            #       ,                   ,  "                       6     !                  +                               ~ } |  {  !z  y   x  %w  v  u   t  7s   r  q   p   o  n  m %l k j  i h g  f  e +d  c b  a  `  _  #^  ]  \ 2[ ,Z $Y  X  W 2V ,U 'T !S R  Q P  O BN ?M 6L /K 'J I H G F  E D C B  A -@ )? > =  <  ; :  9  8 #7 6 5 4  3  2 1  0  / .  -  ,  + * ) (  '  &  %  $  #   "  #!       -  %  !           &       9  3  .  +  %              (        $      / '       !             ) !      D  9  .  '            * !     B 5 +                     )  &  #                    .  #           *  &  !       "             5 -         #                  (               9 -       E 9 / $         ~  } $|  { z y x  w  v  u )t "s r q  p !o n m l  k  j i h g  f e  d c b a ` _  ^  ] \ [ Z  Y X  W  V  U T S  R  Q "P O  N  M  5L  ,K  $J  I  H  G  F   E  .D  +C  &B  A  @   ?  >  =  <  ;  :  #9  8  7  6  5   4 3 2 1 0 /  . - ,  +  * ) ( ' &  % +$ &# !" !                     % $  #  "  !   %                  &                              "                  '                                  +      '      4  &      C  3  .      :  2         '    7     7    $    &     1                                                                                                                                                                                                 |  |  |   |  |  | r   r  r  r  r r   r r r  r r  r r  r   r r r  r  r h h  h h h h   h  h  h   h  h ^   ^ ^  ^   ^  ^  ^   ^  ^  ^  ^ ~  ^ } ^ | ^ { ^ z  ^ y  ^x ^ w ^v ^u ^t  ^s ^r  ^q ^ p ^o  ^n  ^m ^l ^k ^j  ^ i  ^h  ^g  Tf  T e T d T (c  T b  T a  T`  T_  T^  T]  T\ T[  TZ  TY  TX J0W  J0V J/ U  J/T J.S J.R J.Q  J.P J-O J- N J-M  J-L J,K J, J  J,I J+ H  J+G  J*F J)E J(&D J(C  J(B J'A  J'@ J&?  J&> J%=  J%< J$;  J$:  J#9 J"8  J"7 J!6 J!5 J!4 J! 3  J!2 J 1  J 0  J/ J.  J- J,  J+ J* J)  J(  J'  J& J% J $ J#  J" J!  J  J  J J J J-  J J   J  J  J J5  J  J J   J J   J  J   J  J  J   J  J   J   J J  J  J  J J J  J  J  J  @ @ @ @ @ @ @ @  @  @  6  6  6  6  6  ,4 ,39 ,3, ,3) ,3" ,3 ,3  ,3 ,2) ,2! ,2  ,2 ,1" ,1 ,1 ,1  ,1  ,0  ,/ ,.  ,.  ,-  ,,  ,* ,(  ,(  ,' ,&  ,& ,%   ,%  ,$  ,# ,"  ,"  ,!  ,  ,& ,# , , , ,  ,  , ,  ,  ,  ,  , ,  ,  , ,   , , ,  ,   ,  ,  , , ,   , , ,  ,  ,  ,  ,  , ,   ,   ,  ,   ,  ,   ,  ,  ,  ,  ,  ,  , ,  ,  ,  ,  ,  ,  , "B "B "B "B  "B  "A "?  "? ">   ">  "=  "< ";  "; ":   ": "9 "9 "8   "8 "7  "7  "7 "7  "7 "6  "6  "6 "4  "4 "4 "3~ "3} "3 | "3 { "3z  "3y "2 x "2w  "2v "1u  "1t "0s "0r "0 q  "0p  "/o ".n ".m  ".l "-k "-j "-i "- h "-g  "-f ",e ",d ",c ", b ",a  ",` "+_ "+^ "+] "+\  "+[ "*Z "* Y  "*X ")W ")V ")U ")T  ")S "(R "( Q "( P  "(O  "'N "& M  "&L "%$K "%!J "%I "%H "%G  "%F  "$E  "#D  ""C "!B "!A  "!@ " ? " > " =  " < ";  ": "9 "8 "7 "6  "5 "4 " 3 " 2  "1 "0 "/ ". "-  ", " + "* ") "( "'  "& "%  "$ "# ""  "! "  " " " " "  " " "  "   "  " "  "  " "  "   " "  "  "  " " " " "  "  "   "  "   "  "  "  "  "  "  "   "  " " "  "  "  " "   "  " " " "  " " " " "  " "  "  "  "  "   "  "  " 3  3 2  2  1 0 0  0 /  / .  . -  -  , +  + * * )  ) ( (  ( '  ' & &  & %  % $  $ # " "  " ! !                              ~  }  |  {  z   y  x  w  v  u  t   s  r  q  p  o   n  m  l  k   j   i   h   g   f  e   d   c   b   a   `   _  ^   ]  \  [   Z  Y  X  W   V  U  T  S   R  Q  P  O  N  M   L   K   J   I   H   G  F  E  D  C   B  A   @  ?  >  =  <  ;   :  9  8  7   6   5   4   3   2   1   0   /   .  -  ,  +   *  )  (   '  &  %  $   #   "   !                                                                                                                                                                               ~  }  |  {  z  y  x  w  ~v  }u  |t  {s  zr  yq  xp  wo  vn  um  tl  sk  rj  qi  ph  og  nf  le  kd  jc  ib  ha  g`  f_  e^  d]  c\  b[  aZ  `Y  _X  ^W  ]V  \U  [T  ZS  YR  XQ  WP  VO  UN  TM  SL  RK  QJ  PI  OH  NG  MF  LE  KD  JC  IB  HA  G@  F?  E>  D=  C<  B;  A:  @9  ?8  >7  =6  <5  ;4  :3  92  81  70  6/  5.  4-  3,  2+  1*  0)  /(  .'  -&  ,%  *$  )# ( "  (!  '  &  %  $  #  "  !                                                                        *  *  (  & $  $  #  "  !                                                                                                                                                                            &                                       $ #  # " " "  " ! !   !                                                                                  ~  }  |  { z  y  x  w  v u t  s  r  q p  o n  m  l   k  j  i   h  #g   f  e  d  c  b  a  `  _  ^  x] x \ x[ xZ xY  xX  xW  xV x U  xT xS x R  xQ xP x O  xN xM xL  xK x J xI xH  xG xF  xE x D  x C x B  x A x @  x ? x > x =  x < x; x:  x9 x 8 x7 x6  x5  x4 x&3 x2  x1  x0 x/  x. x- n',  n+  n* n)  n( n'  n& n%  n$ n#  n" n! n n   n  n   n  n ) n  n   n  n   n  n  n   n  n> n4 n  n n   n n  n n  n n  n n$ n n   n  n)  n n  d d  d d  d d d d) d d d! d d  d d d  d d   d  d d   d  d  d   d   d   d   d   d d  d  d d d  d  d d  d d   d d  Z  Z  Z Z  Z  Z  Z Z Z Z  Z Z  Z  Z  Z Z  Z Z Z7 Z  Z   Z Z  Z Z   Z Z/ Z$ Z  Z  Z   Z   Z  Z  Z   Z   Z Z  Z Z   Z  Z  Z  Z Z Z   Z Z  P  P  P  F F  F  F F  F  F  F  F  F  F  F   F  F   F   F  F *  F  F F  F  F  F  F F  F F F < <  <  <  <  <  < <( < < ~  <} < |  <{  <z  <y  <x  <w < v  < u  < t  < s < r < q  < p  < o <n  <m  <l < k <j  <i  <h  <g <f  2"e  2!d 2 0c  2 b 2a 2` 2_ 2^ 2 ]  2\ 2[ 2Z 2Y 2/X 2W  2V  2U 2T 2 S  2R 2 Q 2P 2O  2N 2M 2 L  2K 2J 2 I 2H 2G 2 F  2E 2 D  2C 2B  2A 2 @  2? 2> 2= 2<  2; 2: 2 9  28 27 26 2 5 2 4  2 3 2 2 2 1  2 0 2 / 2 .  2 - 2,  2+ 2*  2) 2 ( 2'  2& 2)% 2 $ 2 # 2" 2 !  2  2 2 ($   ($ (#   (# (" (!2  (!  (   (  (  (  ( (   ( (9  (  (  (  ( (  (  ( ( (  ( (   ( (  (  (  ( (% ( ( (  (  (  (  ( (  ( (  ( (   ( (  ( (  ( (  (  (  ( (( (  (  (  (0  (  ( (       #                           !                           ($ (" (  ( '! ' ' '  ' & & &  & % % %  % $# $ $ # #  # " " "  " ! ! !  !              "      & $      ( $               ~  } |  { z y  x w v u t s r q  p o n m l  k j  i h g f e d c b  a  `  %_  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U T S R Q P O N M  L K J I  H G F E  2D  1C  1B  0A  / @  .?  ->  -=  ,<  +;  *:  *9  )%8  )7  (6  '5  &4  %3  $2  #1  #0  !/  !.  -  ,  ++  *  )  (  '  &   %  $  .#  "  "!                                                               yzwk_UJ?3(~~~~~~~~~~~~~~r~f~[~O~D~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}}v}k}`}U}I}=}2}'}}}||||||||||||}|r|g|\|P|D|8|-|!|| {{{{{{{{{{{{{u{i{^{R{F{;{0{%{{{zzzzzzzzz                                                                                                                                                                                   v   v  v  v  v l l   l l   l l  l  l  l b  b  b b  b b b  b  b  b   b X  X X  /.~~~!}}-||'{zz>k===E<«Go raibh beannacht ar Shéam ón Tiarna Dia.Go raibh Canán aige ina dhaor.gy dúirt sé:«Go raibh mallacht ar Chanán!Beidh sé ina dhaor na ndaorag a dheartháireacha.»ufe Nuair a tháinig Naoi chuige féin ón meisce fhíona agus go bhfaca sé cad a rinne an mac a ba óige leis,feG Ansin thóg Séam agus Iáfat brat, chuir ar a slinneáin é, agus isteach leo i ndiaidh a gcúil agus d' fholaíodar baill nochta a n-athar. Bhí a n-aghaidh iompaithe uaidh i dtreo nach bhfacadar baill nochta a n-athar.d Chonaic Hám, an té ónár shíolraigh Canán, a athair agus é nochta agus dúirt sé é lena bheirt dearthár lasmuigh.\c3 D' ól sé cuid den fhíon agus fad bhí an mheisce air, bhí sé nochta ina bhoth.Vb' Saothróir talún Naoi agus ba é an chéad duine é a phlandaigh fíonghort.Ya- Ba iadsan clann mhac Naoi agus is é a síol a leath ar fud an domhain go léir.u`e Ba iad Séam, Hám agus Iáfat clann mhac Naoi a tháinig as an áirc; ó Hám a shíolraigh Canán._ Dúirt Dia le Naoi: «É seo comhartha an Chonartha a dhaingnigh mé idir mé agus an uile fheoil dá bhfuil ar talamh.»=^u Nuair a bheidh an bogha sna néalta, féachfaidh mé air agus cuimhneoidh mé ar an gConradh síoraí atá idir Dia agus an uile dhúil bheo den uile fheoil dá bhfuil ar talamh.»=]u cuimhneoidh mé ar an gConradh atá idir mise agus sibhse, agus gach dúil bheo den uile fheoil; agus ní dhéanfaidh díle go deo arís de na huiscí chun an uile fheoil a scrios.h\K Nuair a chruinneoidh mé na néalta os cionn na talún agus go bhfeicfear an bogha sna néalta,Y[- Cuirim mo bhogha sna néalta i gcomhartha an Chonartha idir mise agus an talamh.)ZM Agus dúirt Dia: «Seo é comhartha an Chonartha a dhéanaim idir mé féin agus sibhse agus gach dúil bheo atá faraibh ar feadh na nglún go léir le teacht.$YC Daingním mo Chonradh libh; go deo arís ní scriosfar an uile fheoil le huiscí díleann, ná ní bheidh go deo arís díle ann chun an domhan a scrios.»BX agus mar an gcéanna le gach uile dhúil bheo dá bhfuil faraibh, an éanlaith, an t-eallach, agus gach ainmhí allta atá faraibh, a dtáinig amach as an áirc, a bhfuil beo ar talamh.PW » Féach, daingním mo Chonradh leatsa agus le do shíol i do dhiaidh;1V_ Dúirt Dia le Naoi agus lena chlann mhac:U Ach sibhse, bígí torthach agus téigí i líonmhaire; bíodh an rath go raidhseach oraibh ar an talamh agus bíodh smacht agaibh air.» T Cibé a dhoirtfidh fuil duineis le duine a dhoirtfear a fhuil,óir is ar dheilbh Déa rinneadh an duine.'SI Éileoidh mé cuntas ar fhuil bhur n-anama; éileoidh mé é sin ó gach ainmhí agus ó gach duine. Éileoidh mé cuntas ar anam gach duine óna chomhdhuine.GR ach ná hithigí feoil ina bhfuil an t-anam, sé sin an fhuil.Q} Gach dúil bheo ina bhfuil lúth, bídís agaibh mar bhia, chomh maith leis na luibheanna glasa. Tugaim gach ní daoibh,UP% Bíodh scéin agus eagla romhaibh ar na hainmhithe allta go léir, ar éanlaith an aeir go léir, ar gach a shníonn ar talamh, agus ar iasc na farraige go léir; faoi bhur lámha a cuireadh iad go léir.O # Bheannaigh an Tiarna Naoi agus a chlann mhac agus dúirt sé leo: «Bíodh an rath oraibh, téigí i líonmhaire agus líonaigí an talamh.PN Fad a bheidh an talamh ann,ní rachaidh stad arísar shíolchur ná ar fhómhar,ar fhuacht ná ar theas,ar shamhradh ná ar gheimhreadh,ar lá ná ar oíche.»M9 Fuair an Tiarna an boladh cumhra agus dúirt sé leis féin: «Ní baol go gcuirfidh mé mallacht ar an talamh go brách arís de bharr an duine, óir is ar an olc atá a chroí meáite ag an duine óna óige. Ní bhuailfidh mé an uile dhúil bheo mar a rinne mé go deo arís.!L= Agus rinne Naoi altóir don Tiarna, agus thoirbhir sé mar íobairt dhóite ar an altóir a rogha féin de na hainmhithe glana agus den éanlaith ghlan.=Ku Agus na hainmhithe allta go léir, agus an t-eallach go léir, an éanlaith go léir, agus na péisteanna go léir a shníonn ar talamh, amach leo as an áirc, cineál ar chineál.RJ Tháinig Naoi amach mar sin agus a chlann mhac, a bhean agus mná a mhac.eIE Beir leat amach a bhfuil farat d' ainmhithe, an uile ní d' fheoil idir éanlaith agus ainmhithe agus phéisteanna a shníonn ar talamh. Téidís i líonmhaire ar talamh; bíodh toradh orthu agus síolaidís ar talamh.»aH= «Amach leat as an áirc! tú féin agus do chlann mhac, agus mná do mhac mar aon leat! G= Agus dúirt Dia le Naoi:PF Sa dara mí, ar an seachtú lá fichead den mhí, bhí an talamh tirim.iEM  Sa bhliain sé chéad agus a haon d' aois Naoi, ar an gcead mhí, ar an gcéad lá den mhí is ea a triomaíodh na huiscí den talamh, agus d' oscail Naoi comhla na háirce, agus d' fhéach amach. Bhí clár na talún tirim!vDg  D' fhan sé seacht lá eile, mar sin, agus scaoil an colm uaidh arís; agus níor fhill sé air a thuilleadh.C7  Agus d' fhill an colm ar ais air tráthnóna, agus féach! bhí craobh úr olóige ina ghob. Thuig Naoi ansin go raibh na huiscí tráite ón talamh.ZB/  Tar éis moill seacht lá eile ansin, scaoil sé an colm amach as an áirc arís.qA]  Ach ní bhfuair an colm aon áit ar a leagfadh sé a chos agus d' fhill sé ar ais air san áirc, mar bhí na huiscí ar uachtar na talún ar fad fós. Chuir [Naoi] a lámh amach, rug greim air agus thug ar ais isteach san áirc é.`@; Ansin scaoil sé colm uaidh amach féachaint ar thráigh na tuilte de dhroim na talún.? agus scaoil uaidh amach an fiach dubh. D' imigh seisean leis agus bhí ag guardal thart go dtí gur thriomaigh na huiscí den talamh.[>1 Faoi chionn daichead lá d' oscail Naoi an fhuinneog a bhí déanta aige san áirc = Bhí na huiscí ag trá leo go dtí an deichiú mí; agus sa deichiú mí, ar an gcéad lá den mhí, nocht mullaí na sleibhte.e<E Sa seachtú mí, ar an seachtú lá déag den mhí sin, luigh an áirc ar shléibhte Ararat.t;c Chúlaigh na huiscí ón talamh de réir a chéile; faoi chionn céad go leith lá bhí na huiscí tráite.j:O Dúnadh toibreacha an duibheagáin agus comhlaí uisce neimhe: coisceadh an fhearthainn ó neamh.79 k Ach chuimhnigh Dia ar Naoi agus ar na hainmhithe go léir agus ar an eallach go léir a bhí fairis san áirc. Agus sheol Dia gaoth thar an talamh agus ceansaíodh na huiscí.Y8- Ar feadh céad go leith lá bhí an lámh in uachtar ag na huiscí ar an talamh.e7E Scrios [an Tiarna] an uile dhúil bheo dá raibh ar chlár na talún daoine agus ainmhithe, péisteanna agus éanlaith an aeir; scuab sé de dhroim na talún iad agus níor fágadh ach Naoi agus a raibh fairis san áirc.h6K Agus an uile ní ar talamh tirim ina raibh anáil na beatha trína pholláirí, fuair sé bás.15] D' éag an uile fheoil dár chorraigh ar talamh idir éanlaith agus eallach, agus ainmhithe allta agus na dúile go léir a shníonn ar talamh, agus na daoine go léir.^47 D' éirigh an t-uisce cúig bhanlámh déag suas thar na sléibhte a d' fholaigh sé.w3i D' ardaigh agus d' ardaigh na huiscí ar talamh i dtreo gur folaíodh na sléibhte arda go léir faoin spéir.c2A Bhorr agus d' at na huiscí go tréan agus bhí an áirc ar snámh ar uachtar na n-uiscí.1 Mhair an díle daichead lá ar an talamh. Mhéadaigh ar na huiscí agus d' ardaíodar an áirc agus tógadh suas os cionn na talún í.01 Chuaigh isteach, más ea, fireannach agus baineannach den uile chineál is feoil, mar a d' ordaigh Dia dó. Agus dhún an Tiarna an doras ar Naoi.g/I Chuaigh isteach san áirc le Naoi cúpla ar chúpla de gach feoil ina bhfuil anáil na beatha.i.M agus in éineacht leo gach ainmhí de réir a gcineáil, an t-eallach go léir de réir a gcineáil, gach péist a shníonn ar talamh de réir a gcineáil, an éanlaith go léir de réir a gcineáil, gach éan de gach sórt.{-q  An lá sin féin is ea a chuaigh Naoi isteach san áirc lena mhic Séam, Hám agus Iáfat, agus triúr ban a mhac,X,+  Bhí sé ag fearthainn ar an talamh ar feadh daichead lá agus daichead oíche.J+  Sa bhliain sé chéad d' aois Naoi, sa dara mí, agus sa seachtú lá déag den mhí sin an lá sin féin phléasc toibreacha uile an duibheagáin mhóir, agus osclaíodh comhlaí uisce neimhe.K*  Agus tar éis seacht lá tháinig uiscí na díleann ar an talamh. )  chuaigh dhá cheann de gach cineál díobh, fireann agus baineann isteach san áirc le Naoi, de réir mar d' ordaigh Dia do Naoi.Z(/ Na hainmhithe glana agus neamhghlana, an éanlaith agus gach a sníonn ar talamh,' Chuaigh Naoi agus a chlann mhac agus a bhean agus mná a mhac in éineacht leis isteach san áirc ag teitheadh ó uiscí na díleann.W&) Bhí Naoi sé chéad bliain nuair a tháinig na huiscí díleann ar an talamh.1%_ Agus rinne Naoi ar ordaigh an Tiarna dó.7$i Óir faoi chionn seacht lá seolfaidh mé uiscí ar talamh ar feadh daichead lá agus daichead oíche; agus scriosfaidh mé gach dúil bheo dá ndearna de chlár na talún.»%#E agus d' éanlaith an aeir chomh maith seacht gcúpla, an fireann agus an baineann, de gach cineál, d' fhonn a gcineál a choimeád beo ar chlár na talún.."W Beir leat de na hainmhithe glana seacht gcúpla, an fireann agus an baineann, de gach cineál; agus de na hainmhithe neamhghlana cúpla, fireannach agus baineannach;3! c Ansin dúirt an Tiarna le Naoi: «Gabh isteach san áirc, tusa agus do theaghlach go léir, óir is tú amháin den ghlúin seo, i mo bhreithse, a fheicim atá fíréanta.> y Rinne Naoi é sin, rinne sé ar ordaigh an Tiarna dó. Agus tabhair leat chomh maith gach sort bia dá n-itear agus cuir i dtaisce é agus beidh sé mar bhia agatsa agus acusan.»W) An éanlaith de réir a gcineáil, ainmhithe uile na talún de réir a gcineáil, péisteanna uile na talún de réir a gcineáil, rachaidh cúpla díobh isteach san áirc in éineacht leat le coimeád beo.:o Agus an uile dhúil bheo agus an uile fheoil, tabhair leat cúpla de gach cineál díobh isteach san áirc le coimeád beo farat; fireann agus baineann ní foláir iad a bheith.' Ach daingneoidh mé mo chonradh leatsa. Téighse isteach san áirc, tú féin, do chlann mhac, do bhean, agus mná do mhac in éineacht leat.;q Féach, tabharfaidh mé díle liom agus seolfaidh mé na huiscí ar an talamh chun an uile fheoil faoin spéir ina bhfuil anáil na beatha a scrios; caillfear a bhfuil ar talamh."? Déan díon don áirc agus é banlámh ina stuaic. Cuir doras na háirce ina taobh; déan trí boird inti: bord íochtair, bord láir agus bord uachtair.- Seo é an tomhas ar a ndéanfaidh tú í: Fad na háirce trí chéad banlámh; a leithead caoga banlámh, agus a hairde deich mbanlámh fichead.xk Déan áirc duit féin de chrann gófar; déan seomraí inti agus cuir brat pice uirthi laistigh agus lasmuigh.7i  Dúirt Dia le Naoi: «Chinn mé deireadh a chur leis an uile fheoil, óir tá an talamh lán d' fhoréigean dá mbarr. Féach, scriosfaidh mé iad agus an talamh mar aon leo.zo  D' fhéach Dia ar an talamh agus, féach, bhí sé truaillithe, óir thruailligh an uile fheoil a slí ar talamh.Q  Truaillíodh an talamh i bhfianaise Dé agus líonadh é d' fhoréigean.;s  Agus ghin Naoi triúr mac, Séam, Hám agus Iáfat.{  Dála Naoi anseo:Fear fíréanta a ba ea Naoi, fear gan locht i measc lucht a linne, agus shiúil sé fara Dia.%G Bhí gnaoi an Tiarna ar Naoi.W) Agus dúirt an Tiarna: «Scriosfaidh mé de dhroim na talún an duine a chruthaigh mé, agus mar aon leis an duine na hainmhithe, na péisteanna agus éanlaith an aeir, óir is aithreach liom a ndéanamh.»q] Ghabh aithreachas an Tiarna de bhrí go ndearna sé an duine ar an talamh agus ghoill sé air ó chroí.) Chonaic an Tiarna gurbh éachtach é olc an duine ar an talamh agus nach raibh á thaibhreamh dó ina smaointe de shíor ach an t-olc.]5 Bhí fathaigh ar an talamh an uair sin, agus níos déanaí ná sin, nuair a rinne mic Dé céileachas le hiníonacha na ndaoine agus gur rugadarsan clann dóibh. Sin iad laochra an tseansaoil, na fir mhórchlú.J  Dúirt an Tiarna: «Ní foláir gan mo spiorad a fhágáil faoi tháire i gcónaí sa duine, mar nach bhfuil ann ach feoil; ní bheidh ach céad agus a fiche bliain d' fhad saoil aige feasta.»o Y chonaic mic Dé gur sciamhach iad iníonacha na ndaoine agus thógadar chucu a rogha díobh mar mhná.o  [ Nuair a thosaigh na daoine ar dhul i líonmhaire ar chlár na talún agus gur rugadh iníonacha dóibh,X +  Nuair a bhí Naoi cúig chéad bliain d' aois ghin sé Séam, Hám agus Iáfat.^ 7 Mhair Láimic seacht gcéad agus seachtó seacht bliain ar fad; ansin fuair sé bás.xk Mhair Láimic cúig céad agus a nócha cúig bliain tar éis Naoi a shaolú agus ghin sé mic agus iníonacha.=u agus thug sé Naoi air, mar a dúirt sé: «Seo duine a thabharfaidh sólás dúinn ón talamh, ar ar chuir an Tiarna a mhallacht, agus sinn i mbun ár saothair agus ár n-oibre.»L Nuair a bhí Láimic dhá bhliain agus ceithre fichid, ghin sé mac\3 Mhair Matúsalach naoi gcéad agus a seasca naoi mbliana ar fad; ansin d' éag sé.} Mhair Matúsalach seacht gcéad agus a hochtó dó bliain tar éis Láimic a shaolú, agus ghin sé mic agus iníonacha.^7 Nuair a bhí Matúsalach céad agus a hochtó seacht bliain d' aois ghin sé Láimic.cA Bhí Eineoc ag siúl fara Dia. Ansin d' imigh sé as radharc daoine, óir rug Dia leis é.D Mhair Eineoc trí chéad agus a seasca cúig bliana ar fad. Bhí Eineoc ag siúl fara Dia. Mhair sé trí chéad bliain tar éis Matúsalach a shaolú agus ghin sé mic agus iníonacha.P Nuair a bhí Eineoc cúig bliana agus trí fichid ghin sé Matúsalach.V~' Mhair Iárad naoi gcéad agus seasca dó bliain ar fad; ansin fuair sé bás.k}Q agus mhair sé ocht gcéad bliain tar éis Eineoc a ghiniúint, agus ghin sé mic agus iníonacha.T|# Nuair a bhí Iárad céad agus a seasca dó bliain d' aois, ghin sé Eineoc^{7 Mhair Mahalalael ocht gcéad agus a nócha cúig bliana ar fad; ansin fuair sé bás.yzm Mhair Mahalalael ocht gcéad agus a tríocha bliain tar éis Iárad a shaolú agus ghin sé mic agus iníonacha.Oy Nuair a bhí Mahalalael cúig bliana agus trí fichid ghin sé Iárad.Vx' Mhair Céanán naoi gcéad agus a deich mbliana ar fad; ansin fuair sé bás.{wq  Mhair Céanán ocht gcéad agus a daichead bliain tar éis Mahalalael a shaolú agus ghin sé mic agus iníonacha.Sv!  Nuair a bhí Céanán deich mbliana agus trí fichid, ghin sé Mahalalael.Tu#  Mhair Eanóis naoi gcéad agus a cúig bliana ar fad; ansin fuair sé bás.zto  agus mhair sé ocht gcéad agus cúig bliana déag tar éis Céanán a shaolú agus ghin sé mic agus iníonacha.Gs  Nuair a bhí Eanóis nócha bliain d' aois, ghin sé Céanán,Qr Mhair Séat naoi gcéad agus dosaen bliain ar fad; ansin fuair sé bás.wqi agus mhair sé ocht gcéad agus a seacht mbliana tar éis Eanóis a shaolú agus ghin sé mic agus iníonacha.Op Nuair a bhí Séat céad agus a cúig bliana d' aois ghin sé Eanóis,Vo' Mhair Ádhamh naoi gcéad agus a tríocha bliain ar fad; ansin fuair sé bas.fnG Mhair Ádhamh ocht gcéad bliain tar éis Séat a shaolú, agus ghin sé mic agus iníonacha.m# Nuair a bhí Ádhamh céad agus a tríocha bliain d' aois rugadh mac dó ar a dheilbh agus ar a chosúlacht féin, agus thug sé Séat air.l Fireann agus baineann a chruthaigh sé iad. Bheannaigh sé iad agus thug an t-ainm An Duine orthu an lá a cruthaíodh iad.yk o Leabhar na nginealach ó Ádhamh anseo: An lá a chruthaigh Dia Ádhamh, rinne sé é ar chosúlacht Dé.vjg Rugadh mac do Shéat agus thug sé Eanóis mar ainm air. Eisean an chéad duine a ghlaoigh ar ainm an Tiarna.+iQ Luigh Ádhamh lena bhean arís, agus rug sí mac ar ar thug sé Séat, mar, a dúirt sí, «Bhronn Dia leanbh eile orm in áit Áibil mar gur mharaigh Cáin é.»\h3 Déantar Cáin a dhíolt faoi sheacht,ach Láimic faoi sheacht seachtód.»vgg Dúirt Láimic lena mhná:«A Ádá agus a Zilleá, éistigí le mo ghlór!A mhná Láimic, tugaigí cluas do mo ráite béil!Mharaigh mé fear de bharr mé a ghonadhagus ógánach de bharr mé a bhualadh.f7 Dála Zilleá, rug sí Túbál Cáin. Uaidhsean a shíolraigh gaibhne gach miotail, idir phrás is iarann. Agus ba í Námá deirfiúr Túbál Cáin.e Iúbál a ba ainm dá dheartháir, agus is uaidhsean a shíolraigh an dream go léir a sheinneann an chruit agus an phíb.idM Rug Ádá Iábál, an té ónar shíolraigh an lucht cónaithe i mbothanna a bhfuil eallach acu.ccA Phós Láimic beirt bhan; bhí Ádá mar ainm ar bhean acu, agus Zilleá ar an mbean eile. b Bhí Íorád mar mhac ag Eineoc, agus ag Íorád bhí Machúael mar mhac; ghin Machúael Matúisiael, agus ghin Matúisiael Láimic.a! Luigh Cáin lena bhean agus ghabh sí gin, agus rug sí Eineoc. Thóg sé cathair agus thug sé ainm a mhic Eineoc ar an gcathair.j`O Ansin d' imigh Cáin leis ó láthair an Tiarna agus chuir sé faoi i dtír Nód, soir ó Éidin.D_ «Cibé más ea,» arsa an Tiarna leis, «a mharóidh Cáin, déanfar é a dhíolt air faoi sheacht.» Agus chuir an Tiarna marc ar Cháin ionas nach maródh aon duine a thiocfadh air é.B^ Seo thú inniu do mo dhíbirt ón talamh seo; rachaidh mé i bhfolach ó do ghnúis; beidh mé i mo theifeach agus i m' fhánaí ar talamh agus an té thiocfaidh orm maróidh sé mé.»O]  Dúirt Cáin leis an Tiarna: «Tá mo phionós thar mo chumas iompair.\%  Nuair a shaothróidh tú an talamh ní thabharfaidh sé feasta dá dhícheall duit. Beidh tú i do theifeach agus i d' fhánaí ar talamh.»[  Beidh mallacht ort feasta agus tú ar díbirt ón talamh seo a d' oscail a bhéal agus a ghlac fuil do dhearthár ó do láimh.mZU  «Cad tá déanta agat?» arsa an Tiarna. «Tá guth fhuil do dhearthár ag glaoch orm as an talamh.Y%  Ansin dúirt an Tiarna le Cáin: «Cá bhfuil Áibil do dheartháir?» «Níl a fhios agam,» ar sé. «An mise coimeádaí mo dhearthár?»X' «Téanam amach,» arsa Cáin le hÁibil a dheartháir. Fad bhí siad amuigh, d' iompaigh Cáin ar Áibil a dheartháir agus mharaigh sé é.8Wk Má dhéanann tú an mhaith, nach nglacfar leat? Mura ndéana tú an mhaith, nach shin é an peaca ar an tairseach agat agus craos air chugat ach go gcaithfir é a cheansú?»bV? Chuir an Tiarna ceist ar Cháin: «Cén fáth,» ar sé, «a bhfuil fearg ort agus púic?zUo ach níor fhéach sé le fabhar ar Cháin ná ar a íobairtsean. Líon Cáin le fearg agus chuir púic air féin.T% agus thug Áibil mar an gcéanna cuid de chéadghinte a thréada agus dá saill. D' fhéach an Tiarna le fabhar ar Áibil agus ar a íobairt\S3 Faoi chionn tamaill thug Cáin cuid de thorthaí na talún mar íobairt don Tiarna,R Agus rug sí an dara mac Áibil, deartháir Cháin. Aoire i bhfeighil caorach a ba ea Áibil, ach ag saothrú na talún a bhíodh Cáin. Q  Luigh Ádhamh lena bhean Éabha agus ghabh sí gin agus rug mac, Cáin. «Fuaireas mac,» ar sí, «le cúnamh an Tiarna.»5Pe Dhíbir sé an duine, más ea, agus chuir sé na ceiribíní agus claíomh lasrach ag síorchasadh, os comhair ghairdín Éidin chun an tslí go crann na beatha a chosaint.jOO Uime sin dhíbir an Tiarna Dia as gairdín Éidin é chun an talamh as ar tógadh é a shaothrú.N# Ansin dúirt an Tiarna Dia: «Féach! Tá an duine arna dhéanamh cosúil linn féin leis an bhfios maitheasa agus oilc atá aige. Le heagla go sínfeadh sé a lámh chomh maith agus toradh a stoitheadh de chrann na beatha, agus é a ithe agus maireachtáil go deo» iMM Rinne an Tiarna Dia éadaí as seithí don fhear agus dá bhean agus chuir siad orthu féin iad.QL Thug an fear Éabha ar a bhean mar gurb í máthair na mbeo go léir í.gKI Le hallas do ghruais ea a íosfaidh tú do chuid aráingo bhfillfidh tú ar an talamhmar is as a tháinig tú.Óir is luaithreach thú,agus ar an luaithreach is ea a fhillfidh tú.»jJO Sceacha agus feochadáin a thabharfaidh sé duit,agus íosfaidh tú luibheanna an bháin.5Ie Dúirt sé leis an bhfear:«De bhrí gur thug tú cluas do ghuth do mhna,agus gur ith tú de thoradh an chrainnar aithin mé duit gan a ithe:Go raibh mallacht ar an talamh de do chionn.Faoi dhoilíos a shaothróidh tú do chuid de,gach lá de do shaol._H9 Dúirt sé leis an mbean:«Méadóidh mé go mór ar do thinneas ag breith clainne.Béarfaidh tú clann agus tinneas ort.Beidh mian chun do chéile ortach beidh sé i gceannas ort.»,GS Cuirfidh mé naimhdeasidir tú agus an bhean,idir do shíolsa agus a síolsa.Brúfaidh sé do cheannagus brúfaidh tusa a sháil.»F) Dúirt an Tiarna Dia leis an nathair:«De bhrí go ndearna tú an rud seogo raibh mallacht ort thar an eallach go léir,thar na hainmhithe allta go léir;beidh tú ag sní ar do bholgagus ag ithe cré,gach lá de do shaol.E%  Agus dúirt an Tiarna Dia leis an mbean: «Cad é seo atá déanta agat?» D' fhreagair an bhean: «Mheall an nathair mé agus d' ith mé.»{Dq  «An bhean a thug tú dom mar chéile,» arsa an fear, «ise a thug toradh as an gcrann dom, agus d' ith mé é.»C  «Cé dúirt leat,» ar seisean, «go raibh tú nocht? An ag ithe a bhí tú den chrann a d' aithin mé duit gan ithe de?»B  D' fhreagair sé: «Chuala mé do ghuth sa ghairdín agus bhí eagla orm mar go raibh mé nocht, agus chuaigh mé i bhfolach.»RA  Ach ghlaoigh an Tiarna Dia ar an bhfear: «Cá bhfuil tú?» ar sé leis.7@i Chualadar fuaim an Tiarna Dia agus é ag siúl sa ghairdín i bhfionnuaire an lae agus chuaigh an fear agus an bhean i bhfolach ón Tiarna Dia i measc na gcrann sa ghairdín. ?; Osclaíodh a súile araon agus chonaiceadar go rabhadar nocht agus d' fhíodar duilleoga fige lena chéile agus rinneadar brait íochtair dóibh féin.>1 Chonaic an bhean gur mhaith le hithe toradh an chrainn, agus gur gheal leis an tsúil é agus gur dhíol dúile é ar son an fheasa a thug sé. Thóg sí, más ea, cuid dá thoradh agus d' ith é; thug sí cuid de chomh maith dá fear a bhí ina teannta, agus d' ith sé é.5=e Óir is eol do Dhia an lá a íosfaidh sibh dá thoradh sin, go n-osclófar bhur súile agus go mbeidh sibh cosúil le déithe agus fios na maitheasa agus an oilc agaibh.»d<C Agus dúirt an nathair nimhe leis an mbean: «Ní bhfaighidh sibh bás, ní bhfaighidh sin!;+ ach toradh an chrainn atá i lár an ghairdín, dúirt Dia faoi: 'ná hithigí é agus na bainigí leis le heagla go bhfaigheadh sibh bás' .»h:K Dúirt an bhean leis an nathair nimhe: «Ní miste dúinn toradh na gcrann sa ghairdín a ithe:?9 { Ba ghlice an nathair nimhe ná aon ainmhí allta dá ndearna an Tiarna Dia agus dúirt sí leis an mbean: «An ndúirt Dia libh gan ithe de thoradh aon chrainn sa ghairdín?»Q8 Bhíodar araon lomnocht, an fear agus a bhean, ach gan aon náire orthu.7 Uime sin, fágann an fear a athair agus a mháthair agus cloíonn sé lena bhean, agus déanann aon fheoil amháin díobh.Y6- Dúirt an duine ansin:«Is cnámh de mo chnámha-sa í seo ar deireadh,Agus is feoil de m' fheoilse í.Tabharfar bean (ís-seá) uirthiMar gur baineadh as an bhfear (ís) í.»f5G An easna a bhain an Tiarna Dia as an duine, rinne sé bean aisti, agus thug chun an duine í.z4o Chuir an Tiarna Dia suan trom ar an duine, agus, ina shuan dó, bhain sé easna as agus chuir feoil ina timpeall.*3O Thug an duine ainm ar an eallach go léir, ar éanlaith an aeir go léir, agus ar na hainmhithe allta. Ach ní bhfuarthas céile cúnta a dhiongbhála don duine.23 Chum an Tiarna Dia dá bhrí sin as an talamh ainmhithe an mhachaire go léir, éanlaith an aeir go léir, agus thug sé i láthair an duine iad féachaint cen t-ainm a thabharfadh sé orthu: cibé ainm a thabharfadh an duine ar gach dúil bheo, sin é a bheadh mar ainm air.1 Agus dúirt an Tiarna Dia: «Ní maith é an duine a bheith leis féin. Déanfaidh mé céile cúnta a dhiongbhála dó.»'0I ach toradh de chrann fhios na maitheasa agus an oilc, ní íosfaidh tú mar an lá a íosfaidh tú de thoradh an chrainn sin, gheobhair bás, gheobhair sin.»s/a Thug an Tiarna Dia aithne don duine á rá: «Tá saorchead agat toradh a ithe de gach crann sa ghairdín,u.e Thóg an Tiarna Dia an duine agus chuir i ngairdín Éidin é chun é a shaothrú agus aire a thabhairt dó.z-o An Tigris a thugtar ar an tríú habhainn agus sníonn sí lastoir den Aisír. An Eofrataes an ceathrú habhainn.d,C  Gíohón a thugtar ar an dara habhainn agus is í a ghabhann timpeall tír Chúis go léir.I+  Is maith é ór na tíre sin, agus tá bdellium ann agus óinix. *  Píseon a thugtar ar an gcéad abhainn díobhsan, agus is í sin a ghabhann timpeall tír Havalá go léir mar a bhfuil an t-ór.)y  Bhí abhainn ag sní as Éidin amach ag uisciú an ghairdín, agus roinneadh ansiúd í agus rinne ceithre abhainn di.a(=  Chuir an Tiarna Dia ag fás aníos as an talamh gach uile chineál crainn is geal leis an tsúil agus is maith le hithe, crann na beatha mar an gcéanna i lár an ghairdín agus crann fhios na maitheasa agus an oilc.h'K Phlandaigh an Tiarna Dia parthas in Éidin san oirthear agus chuir sé ann an duine a chum sé.&' Ansin chum an Tiarna Dia an duine de chré na talún agus shéid anáil na beatha ina pholláirí; ar an gcaoi sin rinne neach beo den duine.p%[ Bhí, más ea, fíoruisce ag brúchtaíl aníos ón talamh agus ag uisciú dromchla na talún go léir.J$ ní raibh aon fhás fiáin fós ar talamh, ná aon lus fiáin fós ag péacadh, mar níor chuir an Tiarna Dia aon fhearthainn fós ar an talamh agus ní raibh duine ann a shaothródh an talamh.}#u Nuair a rinne an Tiarna Dia neamh agus talamh, Sin iad céatúsa neimhe agus talún nuair a cruthaíodh iad.{"q Bheannaigh agus naomhaigh Dia an seachtú lá mar scoir sé an lá sin den obair go léir a rinne sé sa chruthú.!{ Ar an seachtú lá chríochnaigh Dia an obair a rinne sé. Scoir sé ar an seachtú lá den obair go léir a rinne sé.S  # Críochnaíodh neamh agus talamh agus a gcóiriú go léir ar an gcuma sin.| u Chonaic Dia gach a ndearna sé agus, féach! bhí sé go sármhaith. Ba shin an séú lá, an nóin agus an mhaidin.6 i Mar bhia ag na hainmhithe allta go léir, ag éanlaith an aeir go léir, agus ag na péisteanna go léir a bhogann ar talamh tugaim glas gach fáis.» Agus bhí sin amhlaidh./ [ Dúirt Dia: «Féach! Thugas daoibh gach uile lus le síol dá bhfuil ar chlár na talún, agus gach uile chrann le síol ina dtoradh; iadsan a bheidh ina mbia agaibh.  Agus bheannaigh Dia iad á rá leo: «Bígí torthach, agus téigí i líonmhaire agus líonaigí an talamh agus cuirigí smacht air. Bíodh tiarnas agaibh ar iasc na farraige, ar éanlaith an aeir agus ar an uile dhúil bheo a chorraíonn ar talamh.» 7 Chruthaigh Dia an duine ar a dheilbh féin,ar dheilbh Dé is ea a chruthaigh sé é.Fireann agus baineann is ea a chruthaigh sé iad.} w Dúirt Dia: «Déanaimis an duine ar ár ndeilbh féin, ar ár gcosúlacht féin, agus bíodh tiarnas acu ar iasc na farraige, ar éanlaith an aeir, ar an eallach, ar an talamh go léir, agus ar na péisteanna go léir a shníonn ar an talamh.»  Rinne Dia an uile chineál ainmhí allta, an uile chineál eallaigh, an uile chineál péiste. Chonaic Dia gur mhaith sin. 7 Dúirt Dia: «Tugadh an talamh uaidh gach uile dhúil bheo de réir a chineáil, eallach, péisteanna agus ainmhithe allta.» Agus bhí sin amhlaidh.9 q Ba shin an cúigiú lá, an nóin agus an mhaidin., U Bheannaigh Dia iad á rá: «Bígí torthach, agus téigí i líonmhaire, agus líonaigí uiscí na bhfarraigí; agus téadh an éanlaith i líonmhaire ar talamh.»D  Chruthaigh Dia na míola móra agus gach uile dhúil chorraitheach bheo de réir a chineáil a chin ó rath na n-uiscí, agus an uile chineál éin a eitlíonn. Chonaic Dia gur mhaith sin.  Dúirt Dia: «Bíodh rath ar na huiscí le hiomad dúl beo, agus bíodh éanlaith ar eitilt os cionn na talún faoi fhirmimint neimhe.»9 q Ba shin an ceathrú lá, an nóin agus an mhaidin.n Y chun an lá agus an oíche a rialú agus an solas a scaradh ón dorchadas. Chonaic Dia gur mhaith sin.E  Chuir Dia i bhfirmimint neimhe iad le taitneamh ar an talamh, 3 Rinne Dia dhá sholas mhóra, an solas is mó chun an lá a rialú agus an solas is lú chun an oíche a rialú, agus na réaltaí mar an gcéanna.d E Bídís ina soilse i bhfirmimint neimhe ag taitneamh ar an talamh.» Agus bhí sin amhlaidh.$ E Dúirt Dia: «Bíodh soilse i bhfirmimint neimhe chun an lá a scaradh ón oíche, agus bídís mar chomharthaí, do shéasúir, do laethe agus do bhlianta.7  m Ba shin an tríú lá, an nóin agus an mhaidin.)  O Thug an talamh an fásra uaidh: lusraí lena síol de réir a gcineáil, crainn toraidh lena síol ina dtoradh, de réir a gcineáil. Chonaic Dia gur mhaith sin.?  { Dúirt Dia: «Tugadh an talamh an fásra uaidh: An lusra lena shíol, an crann toraidh lena shíol ina thoradh, gach ceann de réir a chineáil ar an talamh.» Agus bhí sin amhlaidh.{  s Agus thug Dia «tír» ar an talamh tirim, agus «farraigí» ar na huiscí le chéile. Chonaic Dia gur mhaith sin.%  G Dúirt Dia: «Tagadh na huiscí go léir atá faoi neamh le chéile san aon áit amháin, agus bíodh an talamh tirim le feiceáil.» Agus bhí sin amhlaidh.\ 5 Thug Dia «neamh» ar an bhfirmimint. Ba shin an dara lá, an nóin agus an mhaidin.   Rinne Dia an fhirmimint agus scar sé na huiscí a bhí faoin bhfirmimint ó na huiscí a bhí os a cionn. Agus bhí sin amhlaidh.e G Dúirt Dia: «Bíodh firmimint i lár na n-uiscí agus scaradh sí na huiscí óna chéile.»v i Thug Dia «lá» ar an solas agus «oíche» ar an dorchadas. Ba shin an chéad lá, an nóin agus an mhaidin.Q  Chonaic Dia gur mhaith é an solas, agus scar Dia an solas ón dorchadas.@  Dúirt Dia: «Bíodh solas ann,» agus bhí an solas ann.  Fásach folamh a ba ea an talamh agus bhí dorchadas ar aghaidh an duibheagáin, agus bhí gaoth Dé ag séideadh os cionn na n-uiscí.> } I dtús báire chruthaigh Dia neamh agus talamh. B~~{~}}|||{{zz[zyymy3xxxQwwRvvvCvufutttetsrrr&qpp>W=<<;;;:W998877*6q55[5%44F3u22210`//O..[-|,,++A**))p)(( '?&%%=$##"!!. o *]Ned&ZbZ$  z W  9&OO Agus ghlaodar ar Lót á rá: «Cá bhfuil na fir a tháinig chugat anocht? Seol amach chugainn iad chun go mbainfimis sásamh astu.»N' Ach sula ndeachadar a luí, tháinig timpeall an tí fir na cathrach go léir idir óg agus aosta i Sodom, an pobal go léir gan easnamh fir.4Mc Ach d' áitigh sé go dian orthu agus chasadar abhaile leis agus chuadar isteach ina theach. Chóirigh sé béile dóibh, bhácáil arán slim dóibh agus d' itheadar bia.9Lm «A mhaithe,» ar sé, «iarraim oraibh teacht i leataobh go teach bhur searbhónta, agus an oíche a chaitheamh ann, agus bhur gcosa a ionladh. Ar maidin ansin ní miste daoibh éirí go moch agus cur chun bóthair arís.» «Ní dhéanfaimid,» ar siadsan, «ach an oíche a chaitheamh ar an tsráid.»DK  Shroich an dá aingeal Sodom an tráthnóna sin, agus bhí Lót ina shuí ag geata Shodom. Nuair a chonaic Lót iad, d' éirigh sé chun bualadh leo agus shléacht go talamh rompu.qJ] !Nuair a bhí deireadh ráite aige le hAbrahám, d' imigh an Tiarna leis, agus d' fhill Abrahám abhaile.SI!  Ansin dúirt sé: «Ná bíodh an Tiarna i bhfearg liom agus labhróidh mé aon uair amháin eile. Abair gur deichniúr a gheofar ann.» D' fhreagair sé: «Ní scriosfaidh mé í, ar son deichniúir.»)HM «Tá sé de dhánaíocht ionam,» arsa Abrahám ansin, «labhairt leis an Tiarna. Abair gur fiche a gheofar inti.» «Ní scriosfaidh mé í, ar son fichead.»KG «Ná bíodh an Tiarna i bhfearg liom,» ar sé ansin, «agus labhróidh mé arís. Abair gur tríocha a gheofar inti.» D' fhreagair seisean: «Ní dhéanfaidh mé, má fhaighim tríocha ann.»F! Agus labhair sé leis arís: «Abair,» ar sé, «gur daichead a gheofar inti.» «Ní dhéanfaidh mé,» ar seisean, «ar son daichead.»^E7 Abair go bhfuil cúigear in easnamh ar an leathchéad, an scriosfaidh tú an chathair go léir de dheasca cúigir?» «Ní dhéanfaidh mé,» ar sé, «ní scriosfaidh mé má fhaighim cúigear is daichead inti.»D3 «Seo mé,» arsa Abrahám á fhreagairt, «agus é de dhánaíocht ionam labhairt mar seo le mo Thiarna, agus gan ionam ach cré agus luaithreach.C+ D' fhreagair an Tiarna: «Má fhaighim leathchéad fíréan i Sodom; sa chathair, ansin déanfaidh mé an áit go léir a chaomhnú ar a son.»B9 Go mba fhada uait a leithéid a dhéanamh, an fíréan a chur chun báis mar aon leis an gciontach; d' fhágfadh sin an íde chéanna á tabhairt ar an bhfíréan agus ar an gciontach! I bhfad uait a leithéid! An amhlaidh nach ndéanfaidh breitheamh an domhain uile an ceart?»A/ Abair go bhfuil leathchéad fíréan sa chathair, an scriosfaidh tú í mar sin agus gan í a chaomhnú ar son an leathchéad fíréan atá inti?w@i Dhruid sé níos giorra dó agus dúirt: «An scriosfaidh tú dáiríre an fíréan mar aon leis an gciontach?d?C D' imigh na fir leo i dtreo Shodom, ach d' fhan Abrahám ina sheasamh i láthair an Tiarna.> Rachaidh mé síos féachaint an ndearnadar de réir an liú a tháinig chugam ina n-aghaidh; agus mura ndearnadar, beidh a fhios agam.»= Ansin dúirt an Tiarna: «Nach ard é an liú atá in aghaidh Shodom agus Ghomorá agus nach mór é a bpeaca agus nach trom!< [Ní dhéanfaidh mé] óir thogh mé é d' fhonn go dtabharfadh sé aithne dá chlann agus dá theaghlach ina dhiaidh slí an Tiarna a choimeád ag déanamh an chirt agus na córa, i dtreo go dtabharfadh an Tiarna d' Abrahám a bhfuil geallta aige dó.»q;] ós rud é go mbeidh Abrahám ina chine mór cumasach agus ciníocha an domhain á mbeannú féin tríd?f:G Dúirt an Tiarna leis féin: «An gceilfidh mé ar Abrahám an ní atáim ar tí a dhéanamh,9 Chuir na fir chun bóthair agus tháinig i radharc Shodom agus Abrahám in éineacht leo ag taispeáint na slí dóibh.8 «Níor gháir mé,» arsa Sárá ag séanadh a birt mar go raibh eagla uirthi. «Ní fíor duit,» ar sé, «mar gháir tú.»79 An bhfuil aon ní ró-aisteach don Tiarna? Fillfidh mé, oraibh, sea, fillfidh mé um an dtaca seo an bhliain seo chugainn agus beidh mac ag Sárá.»6/  Ach d' fhiafraigh an Tiarna d' Abrahám: «Cén fáth ar gháir Sárá á rá: 'An amhlaidh dáiríre a bheidh leanbh agam anois i mo sheanaois?'15]  Ansin gháir Sárá léi féin á rá: «An amhlaidh a bheidh sólás agam le m' fhear céile anois agus mé thar aois leanbh a iompar, agus eisean aosta chomh maith?»}4u  Anois bhí Abrahám agus Sárá aosta agus iad anonn go maith sna blianta, agus bhí scortha dá cúrsaí ag Sárá.O3  «Fillfidh mé ort,» arsa an t-aoi, «sea, fillfidh mé um an dtaca seo an bhliain seo chugainn, agus beidh mac ag Sárá do bhean.» Bhí Sárá ag cúléisteacht ag doras na botha taobh thiar de.a2=  Agus chuireadar ceist air: «Cá bhfuil do bhean Sárá?» «Tá sí sa bhoth,» ar sé.71i Thug sé leis ansin gruth agus bainne agus an lao a bhí réidh aige agus leag sé an chóir sin go léir rompu agus fad a bhíodar ag ithe sheas sé láimh leo faoin gcrann.0' Agus rith Abrahám chun an tréada agus rug sé leis lao breá méith agus thug don searbhónta é agus d' ullmhaigh seisean é faoi dheifir./{ Bhrostaigh Abrahám don bhoth go Sárá. «Faigh,» ar sé, «agus fuin trí mhiosúr de phlúr agus déan builíní.»7.i Tabharfaidh mé greim aráin chugaibh agus bíodh lón agaibh don bhóthar ar aghaidh. Chuige sin a casadh i dtreo bhur searbhónta sibh.» «Déan mar a deir tú,» ar siad.e-E Tugtar braon uisce chugaibh agus ionlaigí bhur gcosa agus ligigí bhur scíth faoin gcrann.a,= «A thiarna,» ar sé, «más áil leat mé, ná gabh thar do shearbhónta, le do thoil.=+u D' fhéach sé suas agus b' shiúd triúr fear ina seasamh ina chóngar. Chomh luath agus a chonaic sé iad, rith sé ó bhéal na botha ina gcoinne agus shléacht go talamh rompu.z* q Thaispeáin an Tiarna é féin dó ag Dair Mhamrae agus é ina shuí i mbéal a bhotha i mbrothall an lae.)5 agus rinneadh timpeallghearradh fairis ar na fir go léir dá theaghlach, iad siúd a rugadh ina theach agus iad siúd a ceannaíodh ó choigríoch.](5 Rinneadh timpeallghearradh ar Abrahám agus ar a mhac Ísmeáél an lá céanna sin,w'i Bhí Ísmeáél a mhac trí bliana déag d' aois nuair a rinneadh timpeallghearradh ar fheoil a fhorchraicinn.l&S Agus bhí Abrahám nocha naoi mbliana nuair a rinneadh timpeallghearradh ar fheoil a fhorchraicinn. % Ísmeáél a mhac agus na daoir go léir a rugadh ina theach nó a ceannaíodh le hairgead, gach fireannach is é sin dá theaghlach, thóg Abrahám iad agus rinne timpeallghearradh ar fheoil a bhforchraicinn an lá ceannann céanna mar a dúirt an Dia leis.J$ Nuair a bhí deireadh ráite ag Dia le hAbrahám suas leis uaidh.}#u Ach Íosác a bhéarfaidh Sárá duit an taca seo an bhliain seo chugainn, is leis a dhaingneoidh mé mo Chonradh.»k"Q D' éist mé le do ghuí ar son Ísmeáél chomh maith. Féach, beannóidh mé é agus cuirfidh mé an rath air, agus sliocht líonmhar thar na bearta; beidh sé ina athair ar dháréag flaith agus déanfaidh mé cine mór de.s!a «Ní hé sin é,» arsa Dia, «ach béarfaidh do bhean Sárá mac agus tabharfaidh tú Íosác mar ainm air. Daingneoidh mé mo Chonradh leis ina Chonradh síoraí .i. mé a bheith i mo Dhia aige féin agus ag a shliocht ina dhiaidh.\ 3 «Ó, mhuise,» arsa Abrahám le Dia, «go maire Ísmeáél féin i d' fhianaise.»;q Shléacht Abrahám go talamh agus gháir agus dúirt ina chroí: «An mbéarfar mac don té atá céad bliain d' aois? An mbeidh leanbh ag Sárá agus í nócha bliain d' aois?»G Cuirfidh mé mo bheannacht uirthi agus bronnfaidh mé mac ort uaithi; cuirfidh mé mo bheannacht uirthi agus beidh sí ina máthair ar chiníocha; beidh ríthe ciníocha ag cineadh uaithi.»  «Maidir le Sáraí do bhean,» arsa Dia le hAbrahám, «ní thabharfaidh tú Sáraí uirthi, ach Sárá a bheidh mar ainm uirthi. An fireannach gan timpeallghearradh, nár gearradh a fhorchraiceann timpeall, gearrfar amach óna phobal é; bhris sé mo Chonradh.»6g  Ní foláir iad a thimpeallghearradh, iad siúd a bhéarfar i do theach, agus iad siúd a cheannófar le d' airgead. Beidh mo Chonradh in bhur bhfeoil mar chonradh síoraí.\3  Nuair a bheidh siad ocht lá d' aois caithfear timpeallghearradh a dhéanamh ar gach gin mhic ó ghlúin go glúin, cibé acu a bhéarfar i do theach iad nó a cheannófar iad ó choigríoch nach de do shíolsa.  déanaigí feoil bhur bhforchraicinn a thimpeallghearradh agus is é sin a bheidh ina chomhartha don Chonradh atá eadrainn..W  Is é seo an Conradh liomsa a choimeádfaidh tú idir mise agus tusa agus do shliocht i do dhiaidh: Déantar timpeallghearradh ar gach uile leanbh mic de bhur gcuid;+  Agus dúirt Dia le hAbrahám: «Ó do thaobhsa de, coimeádfaidh tú mo Chonradh, tú féin agus do shliocht i do dhiaidh ó ghlúin go glúin.0[ Agus tabharfaidh mé duitse agus do do shliocht i do dhiaidh tír do dheoraíochta, tír Chanán go léir, i do sheilbh go brách agus beidh mé féin i mo Dhia acu.»J Daingneoidh mé mo Chonradh idir mé agus tú, agus do shliocht i do dhiaidh, glúin ar ghlúin; beidh sé mar Chonradh síoraí mise a bheith i mo Dhia agatsa agus ag do shliocht i do dhiaidh.sa Cuirfidh mé rath thar cuimse ort, agus déanfaidh mé ciníocha díot agus tiocfaidh ríthe ar do shíol. Ní thabharfar Abrám mar ainm ort feasta, ach tabharfar Abrahám ort, óir tá athair ar mhórán ciníocha á dhéanamh agam díot.X+ «Is leatsa atá mo Chonradh, agus beidh tú i d' athair ar mhórán ciníocha.9o Shléacht Abrám go talamh, agus dúirt Dia leis:cA agus déanfaidh mé Conradh idir mé agus tú agus cuirfidh mé rath thar na bearta ort.»C  Nuair a bhí Abrám nócha naoi mbliana d' aois thaispeáin an Tiarna é féin d' Abrám agus dúirt leis: «Mise Dia na gCumhacht. Iompair thú féin gan locht i mo láthair-sé,eE Bhí Abrám sé bliana agus ceithre fichid d' aois nuair a rug Hágár Ísmeáél d' Abrám.W ) Rug Hágár mac d' Abrám agus thug Abrám Ísmeáél ar an mac a rug Hágár.z o Uime sin a tugadh Tobar Lachaí Roí (an Bheo a Fheiceann mé) ar an tobar; tá sé idir Cáidéis agus Báiread.. W  Thug Hágár ainm ar an Tiarna a labhair léi: «Is tú Dia na Físe,» mar ar sí, «nach áit é seo ina bhfaca-sa go dearfa chomh maith an té a fheiceann mise.». W  Asal fiáin fir a dhéanfaidh sé,a dhorn in aghaidh gach duineagus dorn gach duine ina aghaidh,agus é ag spairn lena bhráithre go léir.»[ 1  Agus dúirt aingeal an Tiarna léi:«Féach, tá leanbh ar iompar agat, agus béarfaidh tú mac,agus tabharfaidh tú Ísmeáél mar ainm air,mar gur éist an Tiarna le do ghlór buartha./  Agus dúirt aingeal an Tiarna léi chomh maith: «Cuirfidh mé an rath ar do shíol i dtreo nach bhféadfar iad a áireamh le barr líonmhaire.»S!  Dúirt aingeal an Tiarna léi: «Fill ar do mháistreás agus géill di.»&G «A Hágár, a ionailt Sháraí,» ar sé, «cá has ar tháinig tú agus cá bhfuil do thriall?» «Táim ag teitheadh ó mo mháistreás Sáraí,» ar sí.dC Fuair aingeal an Tiarna í cois tobar uisce san fhásach, an tobar ar an mbealach go Siúr.5e Ach dúirt Abrám le Sáraí: «Féach, tá d' ionailt faoi do smacht féin. Déan do rogha rud léi!» Chrom Sáraí ar í a chiapadh dá bhrí sin agus theith sí uaithi.% Ansin dúirt Sáraí le hAbrám: «An éagóir atá á déanamh orm go bhfille sí ort féin! Thugas m' ionailt duit i d' ucht, ach anois ó tá a fhios aici go bhfuil sí ag iompar níl meas dá laghad aici orm. Go raibh an Tiarna ina bhreitheamh idir mé agus tú.»7 Luigh sé le Hágár agus ghabh sí gin, agus a luaithe a bhí a fhios aici go raibh gin á hiompar aici, níor fhan aon mheas aici ar a máistreás.5 Tar éis cónaí a bheith ar Abrám deich mbliana i dtír Chanán, rug Sáraí léi Hágár a hionailt Éigipteach agus thug d' Abrám í mar bhean.M Dúirt Sáraí le hAbrám: «Féach, níor lig Dia dom clann a iompar. Gabh isteach dá bhrí sin chun m' ionailte; b' fhéidir go bhfaighinn clann tríthi.» Thug Abrám cluas do ghlór Sháraí.  Níor rug Sáraí bean Abrám aon chlann, más ea, do Abrám, ach bhí ionailt Éigipteach aici darbh ainm Hágár.U~% na hAmóraigh agus na Canánaigh, agus na Giorgáisigh agus na Iabúsaigh.»3}c Hitigh, agus na Pirizigh, agus na Rafáím,S|! mar a gcónaíonn na Céinigh agus na Cinizigh agus na Cadmónaigh agus na<{s Rinne an Tiarna Conradh le hAbrám an lá sin á rá:«Tabharfaidh mé do do shliocht an dúiche seo óAbhainn na hÉigipte go dtí an Abhainn Mhór, an Eofrataes,5ze Tar éis don ghrian dul faoi dá bhrí sin agus gur thit an dorchadas, chonacthas foirnéis dheataigh tine agus lóchrann ar lasadh ag gabháil idir na codanna roinnte úd.gyI Fillfidh siad ar ais anseo sa cheathrú glúin, mar níl urchóid na nAmórach iomlán fós.»wxi Maidir leat féin, imeoidh tú chun d' aithreacha i síocháin; beidh aois mhór agat ag dul faoin gcré duit.w5 Ach déanfaidh mise breithiúnas chomh maith ar an gcine faoina mbeidh siad i ndaoirse, agus tiocfaidh siad amach ina dhiaidh sin le mórán maoine.bv?  Ansin dúirt an Tiarna le hAbrám: «Bíodh a fhios seo agat go dearfa: beidh do shíol ina ndeoraithe i dtír nach leo, mar a mbeidh siad ina ndaoir agus mar a mbeidh siad faoi leatrom ar feadh ceithre chéad bliain.Nu  Le luí na gréine thit tromchodladh ar Abrám agus bhuail scéin é.ntW  Nuair a bhíodh éanlaith chreiche ag teacht anuas ar na conablaigh, chuireadh Abrám an ruaig orthu.?sy  Thug sé iadsan go léir chuige; ghearr sé ina dhá leath gach ceann acu agus chuir sé leath ar thaobh agus leath ar an taobh eile os a chomhair sall, ach nár ghearr sé na héin.{rq  «Tabhair dom,» ar sé, «bearach trí bliana, minseach trí bliana, reithe trí bliana, colúr, agus colm óg.»^q7 «A Thiarna Dia liom,» ar sé, «cá bhfios dom go mbeidh sé mar oidhreacht agam?» p «Mise an Tiarna,» ar sé leis, «a thug tú amach as Úr na gCaildéach, chun go dtabharfainn an tír seo duit mar oidhreacht.»[o1 Agus chreid seisean an Tiarna agus mheas an Tiarna é sin mar fhíréantacht aige.9nm Agus thug sé leis amach é agus dúirt: «Féach suas ar an spéir agus comhair na réaltaí más féidir duit iad a áireamh. Mar sin,» ar sé ansin, «a bheidh do shíol.»0m[ Agus féach! tháinig briathar an Tiarna chuige gan mhoill: «Ní hé an fear seo a bheidh ina oidhre ort. Beidh mac a ghinfear ó do leasracha féin ina oidhre ort.» l Féach,» arsa Abrám ansin, «níor thug tú aon sliocht orm i dtreo go mbeidh daor a rugadh i mo theach féin ina oidhre orm.»bk? «A Thiarna Dia liom,» arsa Abrám, «cad a thabharfaidh tú dom? Táim fós gan chlann??j { Tamall tar éis na nithe sin tháinig briathar an Tiarna chun Abrám i bhfís á rá: «Ná bíodh eagla ort, a Abrám. Is mé do sciath; beidh luach saothair an-mhór agat.»i1 Ní thógfaidh mé aon ní ach ar ith mo chuid fear agus cion an triúir a ghabh liom Ainéar, Eisciol agus Mamrae; bíodh a gcion féin acusan.»0h[ ní ghlacfaidh mé oiread agus snáithe ná iall bróige, ná ní thógfaidh mé aon phioc de do chuid; ní bheidh sé le rá agat: 'Rinne mé fear saibhir d' Abrám.'~gw Ach dúirt Abrám le rí Shodom: «Dar mo láimh i láthair an Tiarna, Dia ró-ard, cruthaitheoir neimhe agus talún,jfO Ansin dúirt rí Shodom le hAbrám: «Tabhair domsa na daoine, ach bíodh an mhaoin agat féin.»e Moladh le Dia ró-ardmar gur chuir sé do naimhde faoi do smacht.» Agus thug Abrám deachú den uile ní dó. d Chuir sé a bheannacht air á rá:«Bíodh beannacht ar Abrám ó Dhia ró-ard,cruthaitheoir neimhe agus talún.ccA Agus thug Meilcizidic rí Sheáléim arán agus fíon amach; ba shagart le Dia ró-ard é.Tb# Nuair a d' fhill sé tar éis dó an cath a bhriseadh ar Chadarláómar agus ar na ríthe a bhí i gcomhar leis, chuaigh rí Shodom amach ina choinne i nGleann Sheávae (Gleann an Rí is é sin).a{ Thug sé leis ar ais an chreach go léir, agus thug ar ais a bhráthair Lót agus a mhaoin agus na mná agus na daoine.` D' ionsaigh sé féin is a shearbhóntaí iad i gcoim na hoíche agus chuir an teitheadh orthu go Hóbá lastuaidh de Dhamaisc.T_# Ar gclos d' Abrám gur gabhadh a bhráthair gaoil, chuir sé tionól ar a raibh oilte ar airm dá mhuintir a rugadh ina theach, trí chéad agus ochtar déag, agus chuaigh ar a dtóir chomh fada le Dán.9^m  Tháinig duine d' fhuíoll an áir go hAbrám an tEabhrach a raibh cónaí air ag Dair Mhamrae an tAmórach, deartháir Eisciol agus Áinéar; bhíodarsan i gcomhar le hAbrám.}]u  Rugadar leo chomh maith Lót mac dearthár Abrám bhí cónaí air i Sodom agus a mhaoin uile, agus d' imíodar leo.d\C  Sciob an namhaid leo maoin uile Shodom agus Ghomorá agus a lón uile agus d' imíodar leo.+[Q  Bhí a lán log pice i nGleann Shidím, agus ag teitheadh do ríthe Shodom agus Ghomorá, thit chuid díobh isteach iontu agus theith an chuid eile chun na gcnoc.Z  ar Chadarláómar rí Ealám, Tiodál rí na nGóím, Amráfal rí Shionár agus Airióc rí Eallásár; ceathrar rí in aghaidh cúigir..YW Ansin rí Shodom agus rí Ghomorá, agus rí Admá, agus rí Zabóím, agus rí Bhéala (is é sin le rá Zoar), chuadar amach agus chuireadar cath i nGleann ShidímMX Ansin d' fhilleadar agus thángadar go Tobar an Bhreithiúnais (Cáidéis, is é sin), agus leagadar lámh ar chríocha uile na nAmáiléiceach agus ar na hAmóraigh a chónaigh i Hazazon Támár.cWA na Horaigh i Sléibhte Shaeír chomh fada le machaire Éil Párán ar imeall an fhásaigh.RV Sa cheathrú bliain déag tháinig Cadarláómar agus na ríthe a bhí i gcomhar leis agus bhuadar ar na Rafáím ag Aistearót Carnaím, ar na Zuzaím i Hám, na Héimím i machaire Chiriátáim, agusyUm Bhíodar dhá bhliain déag faoi ghéillsine ag Cadarláómar, ach an tríú bliain déag do chuireadar suas de.[T1 Thángadar seo go léir le chéile i nGleann Shidím (Muir an tSáile, is é sin).2S_ agus d' fhear siad cogadh ar Bheara rí Shodom, ar Bhirseá rí Ghomorá, ar Shineáb rí Admá, ar Shiméibir rí Zabóím, agus ar rí Bhéala (is é sin le rá Zoar).R Bhí Amráfal rí Shionár agus Airióc rí Eallásar agus Cadarláómar rí Ealám agus Tiodál rí na nGóím i réimQ' D' aistrigh Abrám a bhoth dá bhrí sin agus tháinig chun cónaí taobh le Dair Mhamrae, ag Heabrón agus thóg sé altóir don Tiarna ann.iPM Éirigh agus siúil an tír ó cheann ceann agus ó thaobh taobh, mar tabharfaidh mé duit é.»EO Déanfaidh mé do shíol mar an luaithreach ar an talamh i dtreo má fhéadann daoine na cáithníní luaithe ar an talamh a chomhaireamh, ansin féadfaidh siad do shíolsa a chomhaireamh!`N; An talamh go léir a fheiceann tú tabharfaidh mé duit é agus do do shíol go brách.M Dúirt an Tiarna le hAbrám tar éis do Lót scaradh leis: «Féach uait ón áit ina bhfuil tú ó thuaidh, ó dheas, soir agus siar.WL) Drochdhaoine a ba ea muintir Shodom agus peacaigh mhóra in aghaidh an Tiarna. K Chuir Abrám faoi i dtír Chanán; chuir Lót faoi i measc cathracha an ghleanna agus d' aistrigh sé a bhoth i gcóngar Shodom.sJa Roghnaigh Lót gleann na hIordáine dó féin; ghluais Lót soir agus scaradar le chéile ar an gcuma sin.wIi D' ardaigh Lót a shúile agus chonaic go raibh gleann na hIordáine arna uisciú go fónta i ngach treo baill chomh fada le Zoar agus é amhail gairdín an Tiarna nó tír na hÉigipte ba sular scrios an Tiarna Sodom agus Gomorá é sin.cHA Má ghabhann tusa deiseal, rachadsa tuathal; má ghabhann tusa tuathal rachadsa deiseal.»Gy Dúirt Abrám más ea le Lót: «Ná bíodh aon aighneas idir m' aoirí-sé agus d' aoirí-sé, mar is bráithre sinn."F? Tharla aighneas dá bhrí sin idir aoirí thréad Abrám agus aoirí thréad Lót (bhí na Canánaigh agus na Pirizigh ina gcónaí sa tír an uair sin).{Eq i dtreo nár fhéad an talamh iad araon le chéile a chothú mar bhí an iomad maoine acu chun cónaí le chéile.jDO Agus Lót a bhí ag taisteal fara Abrám, bhí tréada agus eallach agus bothanna leis féin aigeUC% mar ar thóg sé altóir roimhe sin. Ghair Abrám ar ainm an Tiarna ansiúd.B Ar aghaidh leis de réir a chéile ón Neigib go Béitéil, mar ar chuir sé suas a bhoth ar dtús idir Béitéil agus HáíFA Bhí Abrám an-saibhir le heallach, le hairgead agus le hór.l@ U Tháinig Abrám ón Éigipt isteach sa Neigib lena bhean agus a raibh aige agus Lót fairis.{?q D' ordaigh Forann buíon fear ina chúram agus chuireadar chun siúil é, é féin agus a bhean agus a raibh aige.">? Cén fáth a ndúirt tú: 'Is í mo dheirfiúr í,' i dtreo go ndearna mé mo chuid féin di? Sea anois, sin í do bhean agat! Beir leat í agus imigh!»= Ghlaoigh Forann chuige ar Abrám dá bhrí sin agus dúirt: «Cad é seo a rinne tú orm? Cén fáth nár inis tú gurbh í do bhean í?g<I Chráigh an Tiarna Forann is a theaghlach le plánna troma mar gheall ar Sháraí bean Abrám.#;A Agus chaith seisean go maith le hAbrám ar a son agus fuair sé caoirigh agus eallach, agus asail, daoir fir agus mná, agus láracha asail, agus camaill.~:w Nuair a chonaic flatha Fhorainn í, mholadar í i láthair Fhorainn agus tugadh an bhean isteach i bpálás Fhorainn.o9Y Agus nuair a chuaigh Abrám isteach san Éigipt chonaic na hÉigiptigh go raibh an bhean an-sciamhach.8 Abair leo gur tú mo dheirfiúr i dtreo go rithfidh go maith liom de do chionn-sa agus go ndéanfaí anacal orm ar do shonsa.» 7 Nuair a fheicfidh na hÉigiptigh thú, déarfaidh siad: 'Sin í an bhean,' agus maróidh siad mise ach déanfaidh siad anacal ortsa. 6; Agus é ar tí dul isteach san Éigipt dúirt Abrám lena bhean Sáraí: «Féach anois, tá a fhios agam gur sciamhach an bhean tú le féachaint ort.5- Tharla gorta sa tír, agus chuaigh Abrám ó dheas go dtí an Éigipt chun cónaí ann mar go raibh an gorta ag luí go trom ar an tír.C4 Agus bhog Abrám leis ag dul i dtreo an Neigib i gcónaí.Y3- Chuaigh sé as sin go dtí sliabh soir ó Bhéitéil, mar ar chuir sé suas a bhoth agus Béitéil laistiar dó agus Háí lastoir. Rinne sé altóir don Tiarna ansin ansiúd agus ghair sé ar ainm an Tiarna.32a Thaispeáin an Tiarna é féin d' Abrám agus dúirt: «Is do do shíolsa a thabharfaidh mé an tír seo.» Ansin rinne sé altóir don Tiarna a thaispeáin é féin dó.v1g ghabh Abrám tríd an tír go tearmann Sheicim, go Dair Mhóire. Agus bhí na Canánaigh sa tír an uair úd.e0E Agus thug sé leis Sáraí a bhean, agus Lót mac a dhearthár, agus a raibh de mhaoin cnuasaithe acu agus a raibh de dhaoir ina seilbh acu i Hárán. D' imíodar leo ar an mbealach go Canán. Nuair a thánadar go CanánBeidh mo mhallacht ar an muintir a chuirfidh mallacht ort.Agus is tríotsa a dhéanfaidh ciníocha uileAn domhain iad féin a bheannú.»- Déanfaidh mé cine mór díot agus beannóidh mé thú agus mórfaidh mé d' ainm chomh mór sin go mbeidh sé mar bheannacht ag daoine.#, C Dúirt an Tiarna le hAbrám: «Imigh ó do thír féin, agus ó do mhuintir féin agus ó theach d' athar chun na tíre a thaispeánfaidh mé duit.e+E Bhí cúig bliana agus dhá chéad d' fhad saoil ag Tearach; ansin fuair sé bás i Hárán.v*g Thug Tearach leis Abrám a mhac agus Lót mac Hárán mac a mhic, agus Sáraí bean a mhic, bean Abrám, agus amach leo le chéile ó Úr na gCaildéach ag triall ar thír Chanán. Ach nuair a thángadar go Hárán chuireadar fúthu ann./)[ Bhí Sáraí aimrid agus í gan leanbh.(1 Phós Abrám agus Náchór. Sáraí a b' ainm do bhean Abrám agus Milceá a b' ainm do bhean Náchór iníon Hárán, athair Milceá agus Isceá.T'# D' éag Hárán i láthair a athar ina thír dhúchais, Úr na gCaildéach.]&5 Seo sliocht Thearach: Ghin Tearach Abrám, Náchór agus Hárán. Ghin Hárán Lót.h%K Nuair a bhí Tearach deich mbliana agus trí fichid ghin sé Abrám agus Náchór agus Hárán.s$a Mhair Náchór naoi mbliana déag agus céad tar éis Tearach a shaolú agus ghin sé mic agus iníonacha.M# Nuair a bhí Náchór naoi mbliana fichead d' aois ghin sé Tearach.g"I Mhair Sarúg dhá chéad bliain tar éis Náchór a shaolú agus ghin sé mic agus iníonacha.M! Nuair a bhí Sarúg deich mbliana fichead d' aois ghin sé Náchór.p [ Mhair Reú seacht mbliana agus dhá chéad tar éis Sarúg a shaolú agus ghin sé mic agus iníonacha.I Nuair a bhí Reú dhá bhliain déag ar fhichid ghin sé Sarúg.nW Mhair Roinnt naoi mbliana agus dhá chéad tar éis Reú a shaolú agus ghin sé mic agus iníonacha.I Nuair a bhí Roinnt deich mbliana fichead d' aois ghin sé Reú.xk Mhair Éibir ceithre chéad agus a tríocha bliain tar éis Roinnt a shaolú agus ghin sé mic agus iníonacha.M Nuair a bhí Éibir ceithre bliana déag ar fhichid ghin sé Roinnt.tc Mhair Seálach trí bliana agus ceithre chéad tar éis Éibir a shaolú agus ghin sé mic agus iníonacha.M Nuair a bhí Seálach deich mbliana fichead d' aois ghin sé Éibir.}u Mhair Arpaicsead trí bliana agus ceithre chéad tar éis Seálach a shaolú agus ghin sé mic agus iníonacha eile.Q Nuair a bhí Arpaicsead cúig bliana déag ar fhichid ghin sé Seálach.jO Mhair Séam cúig chéad bliain tar éis Arpaicsead a shaolú, agus ghin sé mic agus iníonacha.y Seo iad sliocht Shéam: Nuair a bhí Séam céad bliain d' aois ghin sé Arpaicsead dhá bhliain tar éis na díleann.K Tugadh Báibil uirthi uime sin mar go ndearna an Tiarna cíor thuathail de theangacha an domhain go léir ansiúd; agus chuir an Tiarna fán orthu ón áit sin ar fud chlár na cruinne go léir.{ Agus chuir an Tiarna fán orthu ón áit sin ar fud chlár na cruinne ar fad, agus scoireadar de thógáil na cathrach. Téanam, téimis síos agus déanaimis cíor thuathail dá dteanga ar an bhfód i dtreo nach dtuigfidis caint a chéile a thuilleadh.»oY «Féach,» arsa an Tiarna, «aon mhuintir amháin iad le haon teanga amháin acu go léir. Níl sa mhéid seo ach tús na mbeart a dhéanfaidh siad; níl aon ní dá bhfuil acu á bheartú nach bhféadfaidh siad a chur i gcrích.mU Ansin tháinig an Tiarna anuas go bhfeicfeadh sé an chathair agus an túr a thóg na daoine daonna.P «Téanam,» ar siad, «agus tógaimis cathair dúinn féin, agus túr agus a bharr ag baint neimhe amach in airde. Tuillimis clú dúinn féin sula scaipfí ar fud chlár na cruinne go léir sinn.»"? Agus dúradar lena chéile: «Téanam agus déanaimis brící agus tugaimis tine dóibh» brící a bhíodh acu in áit cloch agus pic in áit moirtéil i M Agus ag teacht anoir dóibh thángadar ar mhachaire i dtír Shionár agus chuireadar fúthu ann.c  C Labhair daoine an teanga chéanna agus na focail chéanna ar fud an domhain mhóir.  Sin iad treibheanna chlann Naoi de réir a síol agus a gciníocha. Uathusan a leath na ciníocha ar fud an domhain tar éis na díleann.t c Sin iad clann mhac Shéam de réir a dtreibheanna agus a dteangacha, de réir a gcríoch agus a gciníocha.] 5 Bhí cónaí orthu sa dúiche ó Mhéiseá i dtreo Shafar, an tír chnocach lastoir.N agus Óifir agus Havalá agus Ióbáb; clann Ioctán iadsan go léir..Y agus Óbál agus Abamáél agus Seabá0] agus Hadórám agus Úzál agus Dicleá,I Ghin Ioctán Almódád agus Seilif agus Hazarmávat agus Iárach/ Agus rugadh beirt mhac do Éibir; tugadh Roinnt ar an gcéad duine mar gur lena linn a roinneadh an talamh, agus tugadh Ioctán ar a dheartháir.<u Ghin Arpaicsead Seálach, agus ghin Seálach Éibir.9o Clann Arám: Úz agus Húl agus Geitir agus Mais.Q Clann Shéam: Éalam agus Aisiúr agus Arpaicsead, agus Lúd agus Arám.|s Rugadh clann chomh maith do Shéam, an té ónar shíolraigh clann Éibir ar fad, agus sinsear a dhearthár Iáfat.mU Sin iad clann Hám de réir a dtreibheanna agus a dteangacha, de réir a gcríoch agus a gciníocha. ~ Ghabh críocha Chanán ó Shíodón i dtreo Ghearár go Gazá agus i dtreo Shodom agus Gomorá agus Adamá agus Zabóím go Laise.r}_ na hArvadaigh, na Zamáraigh, agus na Hamátaigh. Ina dhiaidh sin, leath treibheanna na gCanánach amach.,|U na Hivigh, na hArcaigh, na Suínigh,;{s agus na Iabúsaigh, na hAmóraigh, na Giorgáisigh,7zk Ghin Canán Síodón a chéad mhac, agus Héat,Uy% agus Patrús agus Caslúch, ónar shíolraigh na Filistínigh, agus Caftór.Jx Ghin Miosráím muintir Lúd agus Anám agus Laháb agus NaftúchFw agus Reisen idir Nínivé agus Cálach; cathair mhór í sin.Xv+ Ón tír sin a tháinig Aisiúr a thóg Nínivé agus Rahobot Ír agus Cálach,`u; Thosaigh a ríocht le Báibil agus Eiric agus Acad, agus iad seo uile i dtír Shionár.t) Fiagaí éachtach a ba ea é i láthair an Tiarna, agus uime sin a deir an seanfhocal: «Fiagaí éachtach i láthair an Tiarna mar Niomrod.»Ms Ghin Cúis Niomrod, an chéad fhear ar talamh a ndearnadh flaith de.}ru Clann mhac Chúis: Sabá agus Havalá agus Sabtá agus Rámá agus Sabtacá. Clann mhac Rámá: Seabá agus Deadán.Fq Clann mhac Hám: Cúis agus Miosráím agus Pút agus Canán.;pq Uathusan a leath na daoine amach ar oileáin na nginte. [Sin iad clann mhac Iáfat] de réir a dtíortha, agus a dteangacha faoi leith, de réir a dtreibheanna agus a gciníocha.Lo Clann Iáván: Eilíseá agus Tairsís agus Citím agus Dodáiním.Go lonnaí sé i mbothanna Shéam.Go raibh Canán aige ina dhaor.» S~]}||{Qzyxww1vuu.tsssGrrnrqVpoonmlkkkRjjHihh]gfee dccboaa`__n^^^+]]N\\[[`ZZ+YYXWW@VU7TT5SSRRQ{PPPWOOO!NN#MfLLLKEJSIIAHGG;FoFEDDChCB{AA@@??s>>}> =z=:b0.^?CSl b r N P o 'x6Grec4I" agus Hadad agus Teamá agus Iatúr agus Náifís agus Céadamá.,!U agus Mismeá agus Dúmá agus Masá,   Seo iad ainmneacha mhac Ísmeáél de réir oird a nginte: Nabáiót céadghin Ísmeáél, agus Caedár, agus Adbael agus Miobsámp[  Seo síos sliocht Ísmeáél, mac Abrahám, an mac a rug Hágár an tÉigipteach, ionailt Shárá, dó.-  Tar éis bháis d' Abrahám, chuir Dia a bheannacht ar a mhac Íosác, agus bhí cónaí ar Íosác i gcomharsanacht Thobar an Bheo a Fheiceann.mU  an fearann a cheannaigh Abrahám ó chlann Héat. Adhlacadh Abrahám ansiúd le hais Sárá a bhean.  D' adhlaic a chlann mhac Íosác agus Ísmeáél é in uaimh Mhacpaelá i bhfearann Eafrón mac Zóchar an Hiteach, lastoir do Mhamrae,) Chuaigh sé in éag agus tháinig an bás air i bhfómhar a sheanaoise agus é ina sheanduine fadsaolach agus cruinníodh chun a mhuintire é.D Bhí céad seachtó cúig bliana d' fhad saoil ag Abrahám.&G ach thug Abrahám tabhartais do chlann a leannán chomh maith agus lena linn féin chuir sé chun siúil iad ona mhac Íosác, soir i dtreo na tíre lastoir..Y Thug Abrahám a raibh aige do Íosác,{ Agus is iad clann Mhidián: Éafá agus Éifir agus Hanoch agus Aibídeá agus Ealdá. Clann Chatúrá iadsan go léir.~w Ba é Iocseán athair Shéabá agus Dadán. Ba iad clann Dadán: na hAisiúraím agus na Latúisím agus na Leumaím.kQ agus rug sí clann dó: Zimreán agus Iocseán agus Madán agus Midián agus Isbeác agus Siúach.? } Phós Abrahám an dara bean darbh ainm Catúrá,+Q C68 Rug Íosác Ribeacá leis isteach ina bhoth, rinne a chuid féin di, agus thug grá di.Fuair Íosác sólás ar an gcuma sin tar éis bhás a mháthar.E BD' inis an searbhónta do Íosác gach a raibh déanta aige.]5 Aagus dúirt leis an searbhónta: «Cé hé an fear úd thall ag siúl an bháin inár dtreo?» «Siúd é mo mháistir,» arsa an searbhónta á freagairt. Thóg sí an fial ansin agus chuir thar a ceannaithe é.eE @Agus d' ardaigh Ribeacá a súile agus nuair a chonaic sí Íosác tháinig anuas dá camall ?Le fuineadh an lae chuaigh Íosác amach ag siúl sna bánta; d' ardaigh sé a shúile agus d' fhéach uaidh agus chonaic camaill chuige.vg >Bhí Íosác ag cur faoi sa Neigib agus é tagtha um an dtaca sin go dtí fásach Thobar an Bheo a Fheiceann.' I =Ansin d' éirigh Ribeacá agus a hionailtí agus chuaigh ar muin na gcamall agus lean an fear: rug an searbhónta Ribeacá leis ar an tslí sin agus d' imigh.l S «A dheirfiúr linn, bíodh an rath ort!Go raibh na mílte de dheich mílte ar do shliocht!Go raibh seilbh ag do shíolAr gheataí a naimhde.» y ;Scaoileadar chun siúil dá bhrí sin Ribeacá a ndeirfiúr agus a buime, agus searbhónta Abrahám agus a chuid fear.  :Agus ghlaodar ar Ribeacá agus chuireadar ceist uirthi: «An rachaidh tú leis an bhfear seo?» «Déanfaidh mé,» ar sí.Q  9«Glaofaimid ar an ógbhean,» ar siad, «agus cuirfimid ceist uirthi.» 8«Ná cuirigí moill orm,» ar sé leo, «mar is é an Tiarna a chuir bail ar m' aistear. Scaoiligí liom ag triall ar mo mháistir.»  7Dúirt an deartháir agus an mháthair: «Fanadh an ógbhean farainn tamall, deich lá ar a laghad; ní miste di imeacht ansin.»7i 6Bhí bia agus deoch aige féin agus ag a chomhluadar agus chaitheadar an oíche ansiúd. Ar n-éirí dóibh ar maidin dúirt sé: «Scaoiligí ar ais chun mo mháistir mé.»#A 5Thóg sé amach seoda óir agus airgid agus éadaí agus thug do Ribeacá iad; thug sé ornáidí luachmhara dá deartháir agus dá máthair chomh maith.gI 4Arna chlos sin do shearbhónta Abrahám, shléacht sé go talamh agus d' adhair sé an Tiarna. 3Sin í Ribeacá os do chomhair. Tóg leat í agus imigh agus bíodh sí mar bhean ag mac do mháistir, faoi mar a dúirt an Tiarna.»oY 2D' fhreagair Lábán agus Batúél: «Ón Tiarna é seo! ní féidir linne sea ná ní hea a rá leat.)M 1Anois mar sin, más mian libh a bheith dílis ionraic le mo mháistir, insigí dom é; agus mura bhfuil sibh, abraigí ionas go gcasfainn deiseal nó tuathal.»L 0Ansin shléacht mé agus d' adhair mé an Tiarna, agus mhol mé an Tiarna, Dia mo mháistir Abrahám, a threoraigh mé le barr cineáltais chun iníon bhráthair mo mháistir a thoghadh dá mhac.E /Chuir mé ceist uirthi: 'Cé hé d' athair?' ' Mise iníon Bhatúél, mac a rug Milceá do Náchór,' ar sí. Chuir mé an fáinne dá bhrí sin ar a srón agus na bráisléid ar a lámha.R~ .Lig sí a crúsca dá gualainn gan mhoill agus dúirt: 'Bíodh deoch agat, agus tabharfaidh mé deoch do do chamaill chomh maith.' D' ól mé deoch dá bhrí sin agus thug sí deoch do na camaill leis.E} -Sula raibh deireadh ráite agam liom féin, ba sheo amach Ribeacá agus a crúsca ar a gualainn; síos léi chun an tobair agus tharraing. ' Tabhair dom deoch le do thoil,' arsa mise léi.|' ,Bíodh deoch agat, agus tarraingeoidh mé uisce do do chamaill chomh maith gurab í sin an bhean a roghnaigh an Tiarna do mhac mo mháistir.'a{= +Seo mé i mo sheasamh ag an tobar fíoruisce: an ógbhean dá bhrí sin a thiocfaidh amach ag triall ar uisce agus a ndéarfaidh mé léi: Tabhair dom deoch bheag uisce as do chrúsca, le do thoil, agus a déarfaidh:Az} *«Tháinig mé inniu dá réir sin go dtí an tobar agus dúirt mé: 'A Thiarna, a Dhia mo mháistir Abrahám, taispeáin dom an bhfuil do bhail á cur agat ar an ród ar a dtriallaim.*yO )Mar seo a bheidh tú saor ó dheasca mo mhionna: rachaidh tú go dtí mo mhuintir; agus má dhiúltaíonn siad duit í, beidh tú saor ó dheasca mo mhionna.' »Vx' (Ach d' fhreagair sé: 'An Tiarna, a siúlaim ina fhianaise, seolfaidh sé a aingeal farat d' fhonn go n-éireodh do bhóthar leat agus gheobhaidh tú bean do mo mhac ó mo mhuintir agus ó theach m' athar.Yw- 'Dúirt mé le mo mháistir: 'B' fhéidir nárbh áil leis an mbean teacht liom.'yvm &Ach ina ionad sin, rachaidh tú go teach m' athar agus go dtí mo mhuintir féin agus bean a fháil do mo mhac.'u5 %Chuir mo mháistir mise faoi bhrí na mionn á rá: 'Ní bhfaighidh tú bean do mo mhac ó iníonacha na gCanánach, a bhfuil cónaí orm ina measc.`t; $Sárá, bean mo mháistir, rug sí mac dó ina seanaois; thug sé a bhfuil aige dósan.As} #«Is éachtach mar a bheannaigh an Tiarna mo mháistir; is an-saibhir an fear anois é. Thug sé dó táinte agus tréada, airgead agus ór, daoir agus daoirseacha, camaill agus asail..rY "«Searbhónta Abrahám mise,» ar sé.q7 !Leagadar bia os a chomhair, ach dúirt sé: «Ní bhlaisfidh mé greim nó go mbeidh mo theachtaireacht inste agam.» «Abair leat,» arsa [Lábán].%pE  Chuaigh an fear isteach; scoir Lábán na camaill agus thug dó tuí agus foráiste do na camaill agus uisce chun a chosa agus cosa a chompánach a ionladh.+oQ «Tar isteach,» ar sé, «tusa a bheannaigh an Tiarna; cad a ba áil leat i do sheasamh anseo amuigh? óir tá an teach i gcóir duit agus áit do do chamaill.»n1 A luaithe a chonaic sé an fáinne agus na bráisléid a bhí á gcaitheamh ag a dheirfiúr, agus gur chuala sé a ndúirt Ribeacá a dheirfiúr: «A leithéid seo ar sé liom,» chuaigh sé go dtí an fear; agus, féach! bhí seisean ina sheasamh lena chamaill ag an tobar.}mu Bhí deartháir ag Ribeacá arbh ainm dó Lábán, agus bhrostaigh seisean amach chun an tobair mar a raibh an fear.Yl- Rith an ógbhean léi ansin agus d' inis gach ar tharla do theaghlach a máthar.Wk) á rá: «Moladh leis an Tiarna, Dia do mháistir Abrahám! óir níor stad sé ach ag déanamh cineáltais agus maitheasa do mo mháistir. Sheol an Tiarna mé caol díreach go teach ghaolta mo mháistir!»dw Scaoil sí a raibh d' uisce ina crúsca isteach san umar ansin go deifreach agus rith léi go dtí an tobar arís ag triall ar uisce, agus tharraing sí dóthain a chamall go léir. c Tar éis di an deoch a thabhairt do, dúirt sí: «Tarraingeoidh mé uisce do do chamaill chomh maith go n-óla siad a sáith.»b «Bíodh deoch agat, a thiarna,» ar sí á fhreagairt agus lig sí an crúsca anuas ar a géag gan mhoill agus thug deoch dó.vag Rith an searbhónta ina treo ansin agus dúirt: «Tabhair dom deoch bheag uisce as do chrúsca le do thoil.»`9 Ógbhean le barr sceimhe a ba ea í agus maighdean nach raibh cuid ag fear di. Chuaigh sí síos chun an tobair, líon a crúsca agus tháinig aníos.A_} Is ar éigean a bhí na focail sin ráite aige nuair a tháinig Ribeacá amach agus crúsca ar a gualainn aici. Ba í iníon Bhatúél mac Mhilceá bean dheartháir Abrahám, Náchór.w^i An cailín a ndéarfaidh mé léi dá bhrí sin: 'Leag do chrúsca ar an talamh agus lig dom deoch a ól,' agus a fhreagróidh: 'Bíodh deoch agat, agus tabharfaidh mé deoch do do chamaill chomh maith,' go mba ise, guím thú, an bhean atá roghnaithe agat do do shearbhónta Íosác. Uaidh seo beidh a fhios agam go bhfuil tú cineálta le mo mháistir Abrahám.» ]  Seo i mo sheasamh anseo mé láimh leis an tobar fíoruisce agus iníonacha mhuintir na cathrach ag teacht amach ag triall ar uisce.\  Agus dúirt sé: «A Thiarna, a Dhia mo mháistir Abrahám, bí faram inniu, iarraim ort, agus bí cineálta le mo mháistir Abrahám.([K  Um tráthnóna, faoin am go dtagann na mná amach ag triall ar uisce, chuir sé na camaill ina luí ar a nglúine ag an tobar fíoruisce lasmuigh den chathair.LZ  Rug an searbhónta deich gcinn de chamaill a mháistir leis agus a rogha de gach sórt de thogha maoine a mháistir agus chuir sé chun bóthair i dtreo Arám na nAibhneacha, go cathair Náchór.Y  Chuir an searbhónta a lámh faoi cheathrú Abrahám, a thiarna, dá bhrí sin agus thug sé mionn dó go ndéanfadh sé an méid sin.X Muran toil leis an mbean tú a leanúint, beidh tú saor ón mionn seo liomsa; ach ná beir mo mhac leat ar ais ansiúd.»W' «An Tiarna, Dia neimhe [agus talún], thug sé mise amach ó theach m' athar agus ó thír mo chine, agus mhionnaigh dom á rá: 'Do do shíolsa a thabharfaidh mé an tír seo' ; seolfaidh seisean a aingeal romhat amach agus gheobhaidh tú bean do mo mhac sa tír sin.TV# «Ná beir mo mhac ansiúd ar ais ar aon chúinse, féach!» arsa Abrahám.[U1 D' fhreagair an searbhónta é: «B' fhéidir nárbh áil leis an mbean teacht liom chun na dúiche seo; ansin cad a dhéanfainn? An gcaithfinn ansin do mhac a bhreith ar ais chun na tíre as ar tháinig tú?»T ach, ina ionad sin, dul ag triall ar mo thír dhúchais agus ar mo mhuintir féin chun bean a fháil do mo mhac Íosác.»3Sa agus cuirfidh mé faoi bhrí na mionn thú, dar an Tiarna, Dia neimhe agus talún, gan bean a fháil do mo mhac ó iníonacha na gCanánach a bhfuil cónaí orm ina meascR5 Dúirt Abrahám leis an sinsear ar shearbhóntaí a theaghlaigh, an té a bhí i bhfeighil a raibh de mhaoin aige: «Cuir do lámh faoi mo cheathrúQ  Bhí Abrahám ina sheanduine, anonn go maith sna blianta, agus bhí beannacht an Tiarna air ina chúrsaí go léir.|Ps Chuir clann Héat an fearann agus an uaimh a bhí ann i seilbh dhílis Abrahám le bheith aige mar ionad adhlactha.O! Ansin rinne Abrahám Sárá, a bhean, a adhlacadh san uaimh i bhfearann Macpaelá lastoir de Mhamrae (Heabrón is é sin) i dtír Chanán.|Ns Abrahám é, i bhfianaise chlann Héat agus os comhair na ndaoine go léir a ghabh trí gheata a chathrach isteach.CM An fearann úd Eafrón i Macpaelá, lastoir de Mhamrae, an fearann agus an uaimh ann, agus na crainn go léir san fhearann, an dúiche go léir ó cheann ceann, cuireadh i seilbh dhílislLS Rinne Abrahám an margadh ar bhreith béil Eafrón, agus thomhais Abrahám d' Eafrón an tsuim airgid a luaigh sé i gcomhchlos chlann Héat, ceithre chéad seicil airgid is é sin, de réir an tomhais a chleacht na ceannaithe. K; «A thiarna,» ar sé, «éist liom. Paiste talún is fiú ceithre chéad seicil airgid, cad é sin idir mise agus tusa? Déan do mharbh a adhlacadh.»)JO Thug Eafrón freagra ar Abrahám:PI  Dúirt sé le hEafrón i gcomhchlos mhuintir na tíre: «Más mar sin [is mian leat]. Ach éist liom. Tabharfaidh mé a luach duit ar an bhfearann seo; tóg uaim é agus cuirfidh mé mo mharbh ann.»>Hy  Ansin shléacht Abrahám i láthair mhuintir na tíre.FG  «Cuir uait, a thiarna,» ar sé, «agus éist liom. Bronnaim an fearann ort agus an uaimh atá ann; tugaim in aisce duit é i bhfianaise chlann mo mhuintire. Déan do mharbh a adhlacadh.»FF  Tharla Eafrón a bheith ina shuí i measc chlann Héat agus thug Eafrón an Hiteach freagra ar Abrahám i gcomhchlos chlann Héat agus na ndaoine go léir a ghabh geata a chathrach isteach.SE!  d' fhonn go dtabharfadh sé dom an uaimh atá aige i Macpaelá: tá sé ar imeall a fhearainn. Tugadh sé dom í in bhur bhfianaise ar an iomlán is fiú í, chun í a bheith agam mar ionad adhlactha.»ED agus labhair sé leo: «Más toil libh,» ar sé leo, «go ndéanfainn mo mharbh a adhlacadh ó amharc mo shúl, éistigí liom agus déanaigí idirghuí ar mo shon le hEafrón mac Zochar,sCa D' éirigh Abrahám ina sheasamh ansin agus shléacht sé go talamh do mhuintir na tíre, do chlann Héat,[B1 «Éist linn, a thiarna,» ar siad leis. «Is tú taoiseach Dé inár measc. Cuir do mharbh i dtogha ár dtuamaí; ní dhiúltóidh aon duine againn a thuama duit ná ní choiscfidh ort do mharbh a adhlacadh.»*AQ D' fhreagair clann Héat Abrahám:/@Y «Is coimhthíoch agus deoraí mé in bhur measc: tugaigí seilbh dom ar ionad adhlactha in bhur measc, go ndéanfaidh mé mo mharbh a adhlacadh ó amharc mo shúl.»X?+ Ansin d' éirigh Abrahám ó láthair a phúire agus dúirt sé le clann Héat: > agus d' éag Sárá i gCiriát Arba, nó Heabrón, i dtír Chanán, agus chuaigh Abrahám isteach ag caí Sárá agus á caoineadh.p= ] Mhair Sárá céad agus a fiche seacht mbliana; ba é sin an líon blianta saoil a fuair Sárá:|<s Bhí leannán leapa aige leis darbh ainm Reúmá, agus rug sí clann: Teabach agus Gacham agus Tachais agus Mácá.t;c ba é Batúél athair Ribeacá. Sin iad an t-ochtar clainne a rug Milceá do Náchór, deartháir Abrahám.F: Ceisid agus Chazó agus Pioldáis agus Idleáf agus Batúél O9 Úz a chéadghin, Búz a dheartháir, agus Camúél athair Arám, agusz8o Tamall ina dhiaidh sin fuair Abrahám scéala gur rug Milceá chomh maith clann dá dheartháir Náchór. 7 D' fhill Abrahám ansin ar a shearbhóntaí agus d' imíodar le chéile go Béar Seaba, agus chuir Abrahám faoi i mBéar Seaba.k6Q Beannóidh ciníocha uile an domhain iad féin dar do shliocht mar gur ghéill tú do mo ghlór.»q5] dáilfidh mé na frasa beannachtaí uaim anuas ort. Cuirfidh mé an rath ar do shíol ionas go mbeidh siad líonmhar mar réaltaí neimhe nó mar ghaineamh na trá; agus beidh seilbh ag do shliocht ar gheataí [cathrach] do naimhde. 4; «Mhionnaigh mé dar mise féin focail an Tiarna iad seo ós rud é go ndearna tú an rud seo agus nár dhiúltaigh tú do mhac, d' aonmhac féin, dom,F3 Agus ghlaoigh aingeal an Tiarna ar Abrahám athuair ó neamh:'2I Thug Abrahám «Soláthar ón Tiarna» ar an láthair sin, agus uime sin an seanfhocal atá againn inniu féin: «Déanann an Tiarna soláthar ar an sliabh.»D1  Ansin d' ardaigh Abrahám a shúile agus féach, laistiar de bhí reithe agus a adharca in achrann i dtor; thóg Abrahám an reithe agus d' ofráil é mar íobairt dhóite in áit a mhic.;0q  Dúirt sé: «Ná leag lámh ar do mhac, agus ná déan aon dochar dó; óir tá a fhios agam anois go bhfuil eagla Dé ort, mar níor dhiúltaigh tú do mhac, d' aonmhac, dom.»x/k  Ach ghlaoigh aingeal an Tiarna air ó neamh agus dúirt: «A Abrahám, a Abrahám.» Dúirt sé: «Anseo dom.»W.)  Shín Abrahám a lámh amach, agus rug greim ar an scian chun a mhac a mharú.H-  Nuair a shroicheadar an áit a thaispeáin Dia dó, thóg Abrahám altóir ann agus chóirigh an t-adhmad uirthi. Chuir sé ceangal faoina mhac agus leag ar an altóir é, anuas ar an adhmad., D' fhreagair Abrahám: «Cuirfidh Dia féin an t-uan ar fáil don íobairt dhóite,» agus ar aghaidh leo araon le chéile.?+y Dúirt Íosác lena athair Abrahám: «A dhaid,» ar sé. «Anseo dom!» arsa Abrahám. «Seo é an tine,» ar sé, «agus an t-adhmad, ach cá bhfuil an t-uan d' íobairt dhóite?»7*i Thóg Abrahám adhmad na híobartha dóite, agus chuir ar muin a mhic Íosác é; agus rug leis ina láimh an tine agus an scian agus chuir siad araon chun siúil le chéile.1)] Ansin dúirt Abrahám lena shearbhóntaí: «Fanaigíse anseo leis an asal; rachaidh mise agus an gasúr ansiúd sall; déanfaimid adhradh agus ansin filleadh oraibh.»Z(/ Ar an tríú lá thóg Abrahám a shúile agus chonaic sé an áit i bhfad uaidh.n'W D' éirigh Abrahám go moch ar maidin, chuir an diallait ar an asal, rug leis beirt dá shearbhóntaí agus a mhac Íosác. Ghearr sé an t-adhmad don íobairt dhóite agus chuir chun bealaigh i dtreo na háite a dúirt Dia leis.U&% «Tóg leat do mhac,» arsa Dia leis, «d' aonmhac Íosác ar a bhfuil do ghreann, agus imigh go tír Mhoiriá, agus déan é a íobairt ansiúd ina íobairt dhóite ar chnoc a thaispeánfaidh mé duit.»%  Tamall ina dhiaidh sin chuir Dia promhadh ar Abrahám: «A Abrahám, a Abrahám,» ar sé. «Anseo dom,» ar seisean.F$ "Agus d' fhan Abrahám tamall fada i dtír na bhFilistíneach.s#a !Phlandaigh Abrahám crann tamaraisce i mBéar Seaba agus ghlaoigh ansiúd ar ainm an Tiarna, Dia síoraí.9"m  Nuair a bhí an conradh déanta acu i mBéar Seaba dá réir sin, chuir Aibímeilic agus Fíocol, an taoiseach airm, chun siúil agus d' fhilleadar ar thír na bhFilistíneach.e!E Uime sin a tugadh Béar Seaba (Tobar an Mhionna) ar an áit mar gur mhionnaíodar araon ann.  D' fhreagair seisean: «Ní foláir duit na seacht bhfóisc seo a ghlacadh ó mo láimh mar fhianaise gur mise a thochail an tobar seo.»wi «Cad is ciall leis na seacht bhfóisc seo á gcur i leataobh agat?» a d' fhiafraigh Aibímeilic d' Abrahám.=w Chuir Abrahám seacht bhfóisc den tréad i leataobh.ym Thug Abrahám caoirigh agus eallach leis ansin agus bhronn ar Aibímeilic iad agus rinneadar conradh le chéile.dC Níor luaigh tú féin aon ní liom faoi, ná níor chuala mise focal faoi go dtí inniu.»>y «Ní eol dom,» arsa Aibímeilic, «cé rinne é seo.ym Agus rinne Abrahám gearán le hAibímeilic i dtaobh tobair a ghabh searbhóntaí Aibímeilic le láimh láidir.0[ Mionnaigh dar Dia dá bhrí sin anseo domsa nach ndéanfaidh tú calaois ormsa ná ar mo chlann ná ar mo shliocht, ach ó bhios-sa cineálta leatsa go mbeidh tusa chomh cineálta céanna liomsa agus leis an bhfearann ina bhfuil tú le seal.» «Déanfad,» arsa Abrahám, «mionnaim sin duit.»9 Um an dtaca sin tháinig Aibímeilic agus Fíocol, a thaoiseach airm, agus dúirt le hAbrahám: «Bíonn Dia leat i ngach ní a dhéanann tú.dC I bhfásach Párán a chuir sé faoi agus fuair a mháthair bean dó ó thír na hÉigipte.ym Agus bhí Dia leis an leanbh agus d' fhás sé agus chuir faoi san fhásach agus bhí sé oilte ar an tsaighead. Ansin d' oscail Dia súile Hágár agus chonaic sí tobar uisce, agus d' imigh agus líon an tseithe d' uisce agus thug deoch don leanbh.iM Éirigh, tóg an leanbh agus coinnigh greim docht láimhe air, mar déanfaidh mé cine mor de.»]5 Chuala Dia olagón an linbh agus ghlaoigh aingeal Dé ar Hágár ó neamh: «Cad tá ort, a Hágár?» a d' fhiafraigh sé; «ná bíodh eagla ort óir tá éiste ag Dia le glór an linbh ón áit ina bhfuil sé.$C Ansin d' imigh sí agus shuigh os a choinne sall tamall maith ó bhaile, timpeall raon saighde agus dúirt sí léi féin: «Ní fhéadfainn a bheith ag faire ar an leanbh ag fáil bháis.» Agus shuigh sí os a choinne sall agus bhí an leanbh ag gol go hard agus shil sé na deora.]5 Nuair nach raibh braon uisce fagtha sa tseithe chuir sí an leanbh uaithi faoi thor. D' éirigh Abrahám go moch ar maidin dá bhrí sin agus fuair sé arán agus seithe uisce agus thug do Hágár iad; d' ardaigh sé an leanbh ar a gualainn agus chuir chun siúil í. D' imigh sí léi agus bhí ar seachrán ar fud fásaigh Bhéar Seaba.b?  Ach déanfaidh mé cine de mhac na daoirsí mar an gcéanna mar gurb é do shíolsa é.»T#  ach dúirt Dia leis: «Ná bíodh ceist an ógánaigh agus na daoirsí ag goilliúint ort; cibé rud a deir Sárá leat a dhéanamh, déan rud uirthi, mar is trí Íosác a mhairfidh d' ainm i do shíol.A   Ghoill an chaint sin go mór ar Abrahám de bharr a mhic,+ Q  Dúirt sí le hAbrahám: «Tiomáin chun siúil an daoirseach seo agus a mac, óir ní bheidh mac na daoirsí i bpáirt chun na hoidhreachta le mo mhacsa Íosác.   Bhí Sárá ag faire ar mhac Hágár, an tÉigipteach mná, an mac a rug sí d' Abrahám, ag súgradh [lena mac Íosác].  D' fhás an leanbh agus baineadh den chíoch é, agus rinne Abrahám fleá mhór an lá a baineadh Íosác ó dheol. ; Lean sí uirthi:«Cé déarfadh le hAbrahámgo dtabharfadh Sárá cíoch do chlann!Ach tá mac tugtha agam dó ina sheanaois.»mU Ansin dúirt Sárá: «Thug Dia cúis gháire dom; gach a gcloisfidh, déanfaidh siad gáire liom.»N Bhí Abrahám céad bliain d' aois nuair a rugadh a mhac Íosác dó.|s Rinne Abrahám timpeallghearradh ar a mhac Íosác nuair a bhí sé ocht lá d' aois faoi mar a d' ordaigh Dia dó.[1 Íosác an t-ainm a thug Abrahám ar an mac a rugadh dó, an mac a rug Sárá dó.dC Agus ghabh Sárá gin agus rug sí mac d' Abrahám ina sheanaois ag an am a gheall Dia dó.f I Thug an Tiarna cuairt ar Shárá mar a dúirt sé, agus rinne sé di mar a gheall sé.p[ Óir is amhlaidh a dhún an Tiarna an uile bhroinn i dteach Aibímeilic de bharr Shárá bean Abrahám.~w Ansin, ar achainí Abrahám leigheas Dia Aibímeilic agus a bhean agus a dhaoir mná i dtreo gur rugadh clann dóibh./Y Agus dúirt sé le Sárá: «Féach, thug mé míle píosa airgid do do dheartháir. Is éiric duit é i súile a bhfuil in éineacht leat; [sin deireadh an ghnó].»a= Dúirt Aibímeilic: «Sin iad mo chríocha os do chomhair; cuir fút mar ar mian leat.»~# Ansin fuair Aibímeilic caoirigh agus eallach agus daoir fir agus mná agus bhronn iad ar Abrahám agus thug sé Sárá a bhean ar ais dó.M}  Nuair a thug Dia orm imeacht liom ó theach m' athar dúirt mé léi: 'Tá gar is féidir duit a dhéanamh dom: cibé áit ina mbeidh ár dtriall, abair i mo thaobhsa: Is é mo dheartháir é.' »|  Agus fairis sin is deirfiúr dom í go deimhin, iníon do m' athair, ach nach iníon do mo mháthair í; agus tugadh dom í mar chéile.!{=  «Rinne mé é,» arsa Abrahám, «mar gur mheas mé nach mbeadh aon eagla Dé ar aon chor san áit seo agus go maródh na daoine mé de bharr mo mhná.sza  Ansin d' fhiafraigh Aibímeilic d' Abrahám: «Cad a bhí á thaibhreamh duit go ndearna tú an rud seo?»}yu  Agus ghlaoigh Aibímeilic chuige ar Abrahám chomh maith agus dúirt leis: «Cad a rinne tú orainn? Cén éagóir a rinneamar ort go dtarraingeofá a leithéid de pheaca mór orm féin agus ar mo ríocht? Rinne tú liom faoi mar nár chóir.»)xM D' éirigh Aibímeilic go moch ar maidin agus ghlaoigh chuige ar a shearbhóntaí go léir agus d' inis na nithe sin go léir dóibh; bhuail eagla mhór na fir.xwk Tabhair an bhean ar ais, más ea, dá fear céile anois, óir is fáidh é agus guífidh sé ar do shon agus mairfidh tú. Ach mura dtabharfaidh tú ar ais í, bíodh a fhios agat go bhfaighidh tú féin agus cách is leat bás na mbás.»evE Ansin dúirt Dia leis san fhís: «Is fíor duit. Tá a fhios agam gur le hionracas croí a rinne tú é seo; agus is mise a choinnigh tú ó pheaca a dhéanamh i m' aghaidh. Uime sin níor cheadaigh mé duit baint léi.'uI Nach ndúirt sé féin: 'Is í mo dheirfiúr í' agus dúirt sí féin: 'Is é mo dheartháir é.' Rinne mé é seo le hionracas croí agus le glaine lámh.»t% Ach ní raibh aon chaidreamh fós ag Aibímeilic uirthi agus dúirt sé: «A Thiarna, an marófá an mhuintir atá gan chionta, chomh maith?'sI Ach tháinig Dia i bhfís oíche chun Aibímeilic: «Tá an bás chugat,» ar sé leis, «de bharr na mná seo a ghabh tú chugat, mar tá fear céile aici.»#rA Is é a dúirt Abrahám faoina chéile Sárá: «Is í mo dheirfiúr í,» agus chuir Aibímeilic rí Ghearár fios ar Shárá agus ghabh chuige féin í.q + D' imigh Abrahám ón ait sin go dúiche an Neigib agus chuir faoi idir Cáidéis agus Siúr agus tamall á chaitheamh aige i nGearár.lpS &Agus rug an té ab óige mac ar dtug sí Bein Amaí; agus eisean sinsear Beiné Amón an lae inniu.bo? %Rug an té ba shine mac ar a dtug sí Móáb; agus eisean sinsear Móábach an lae inniu.En $Ghabh beirt iníon Lót clann óna n-athair ar an gcuma sin.>mw #Chuireadar an t-athair ar meisce le fíon arís an oíche sin, más ea, agus d' éirigh an té a ba óige agus isteach léi agus luigh leis cé nár bhraith sé í chuige ná uaidh.l "Lá arna mhárach dúirt an té ba shine leis an té a ba óige: «Féach, luigh mé aréir le d' athair; cuirimis ar meisce le fíon arís anocht é; ansin téighse isteach chuige agus luigh leis. Ar an tslí sin, beidh sliocht orainn ónár n-athair.»Rk !Chuireadar an t-athair ar meisce le fíon an oíche sin, más ea, agus chuaigh an té ba shine isteach agus luigh sí lena hathair cé nár bhraith sé í ag teacht chun luí leis ná ag imeacht arís.ojY  Téanam, cuirimis ar meisce le fíon é agus luímis leis agus beidh sliocht orainn ónár n-athair.»Ei Agus dúirt an té ba shine leis an té a ba óige: «Tá ár n-athair anonn san aois, agus níl fear sa dúiche chun céileachas a dhéanamh linn mar a dhéantar ar fud an domhain mhóir.,hS D' imigh Lót amach as Zoar agus chuir sé faoi sna cnoic fara a bheirt iníon mar bhí eagla air fanacht i Zoar. Mhair sé in uaimh é féin agus a bheirt iníon.Eg Sin mar a bhí nuair a scrios Dia cathracha an ghleanna agus gur chuimhnigh sé ar Abrahám agus gur shaor sé Lót ón díothú nuair a dhíothaigh sé na cathracha mar ar chónaigh Lót.-fU D' fhéach sé uaidh síos i dtreo Shodom agus Gomorá agus an ghleanna mar a rith sé, agus chonaic sé an deatach ag éirí on talamh, mar dheatach ó fhoirnéis.deC Agus chuaigh Abrahám go moch ar maidin chun na háite inar sheas sé i láthair an Tiarna.Id Ach, d' fhéach bean Lót siar agus rinneadh gallán salainn di. c Dhíothaigh sé na cathracha sin, agus an gleann go léir, agus lucht na gcathracha go léir, agus a raibh ag fás ar an talamh.^b7 Ansin d' fhear an Tiarna ruibh agus tine anuas ar Shodom agus ar Ghomorá ón Tiarna.Ta# Bhí an ghrian éirithe de dhroim talún nuair a ghabh Lót isteach i Zoar.-`U Brostaigh ort! Teith inti isteach mar nach dtig liom aon ní a dhéanamh go mbainfir amach an chathair sin.» Uime sin a tugadh Zoar (Beag) mar ainm ar an gcathair.{_q Dúirt sé leis: «Féach, deonaím an fabhar seo duit chomh maith, nach scriosfaidh mé an chathair a luaigh tú.G^ Féach anois an chathair sin thall, tá sí cóngarach go leor chun teitheadh chúici agus níl aon toirt inti. Lig dom teitheadh ansiúd nach beag í? agus tiocfaidh mé slán le m' anam.»q]] «Féach, fuair do shearbhónta fabhar i do láthair agus thaispeáin tú trócaire mhór dom nuair a shaor tú on mbás mé. Ach ní fhéadfainn teitheadh chun na gcnoc le heagla go mbéarfadh an anachain orm agus go gcaillfí mé.@\} «Uch, ná habraigí é sin, a fhlatha,» arsa Lót leo.-[U Á dtreorú amach dóibh dúirt sé: «Rith le d' anam! Ná féach i do dhiaidh agus ná stad in aon áit sa mhachaire. Teith chun na gcnoc le heagla do bhasctha.»WZ) Ach bhí sé ag déanamh moille agus rug na fir ar láimh air féin agus ar a bhean agus ar a bheirt iníon mar go raibh trua ag an Tiarna dó. Sheoladar amach é agus d' fhágadar lasmuigh den chathair é.CY Le breacadh an lae bhí na haingil ag brostú Lót agus á rá: «Éirigh, beir leat do bhean agus do bheirt iníon anseo, nó bascfar thú nuair a imreofar pionós ar an gcathair seo.»~Xw Amach le Lót dá bhrí sin agus dúirt lena chleamhnaithe a bhí chun a iníonacha a phósadh: «Téanam,» ar sé, «fágaimis an áit seo mar tá an Tiarna ar tí an chathair seo a scrios.» Ach mheas a chleamhnaithe gur ag magadh a bhí sé.GW  Óir táimid ar tí an áit seo a scrios mar is éachtach é an liú atá éirithe in aghaidh a mhuintire agus shroich sé i láthair an Tiarna, agus chuir an Tiarna sinn chun é a scrios.»?Vy  Agus dúirt na fir le Lót: «An bhfuil aon duine eile anseo agat? Do chleamhnaithe, do mhic, d' iníonacha, agus do dhaoine muinteartha go léir sa chathair, beir leat ón áit iad.U+  Agus an mhuintir a bhí ag an doras, bhaineadar radharc na súl díobh go léir idir óg agus aosta i dtreo gur theip orthu an doras a aimsiú.hTK  Ach shín an bheirt a lámha amach agus tharraing siad Lót chucu isteach, agus dhún an doras.>Sw  «Druid siar!» ar siadsan leis agus leanadar orthu á rá: «Níl anseo ach duine iasachta thar tír isteach, agus b' áil leis a bheith ina bhreitheamh! Is measa an íde a thabharfaimid ortsa anois na orthusan!» Agus ansin bhrúdar go dian ar Lót agus dhruid siad i gcóngar an dorais chun é a bhriseadh.rR_ Féach, tá beirt iníon agam nár luigh le fear. Ligigí dom iad a thabhairt chugaibh amach agus déanaigí leo mar is mian libh. Ach maidir leis na fir seo, ná déanaigí aon ní leo, óir tháinig siadsan faoi dhíon mo thíse.»[Q1 agus dúirt: «A bhráithre, impím oraibh gan aon ní chomh holc sin a dhéanamh.LP Chuaigh Lót amach sa doras chucu, agus dhún an doras ina dhiaidh, `~~!}}.|{zzzymxxNww?vvvuXtt.s6rbqqpoon3mmll*kkjiihhMg^g1feddicbbaat``f`_.^^>]]\[[ZZ{YYDXXWW)VVIUUTRSS;RR QPP!NN+MMLKKJI~HGFFE!D>CCBAAG@??<>==L<BUf ;=qpOn{  u 6 LRZrRt  Tharla i séasúr na cúplála gur ardaigh mé mo shúile i dtaibhreamh a bhí á dhéanamh dom agus go bhfaca mé gur fireannaigh bhreaca, bhallacha agus riabhacha a bhí ag reitheadh na mbaineannach.Os  Ar an gcaoi sin bhain Dia a stoc de bhur n-athair agus thug domsa iad.r} Cibé uair a deireadh sé: 'Bíodh na cinn bhreaca agat mar thuarastal,' is óga breaca a bheireadh an tréad go léir; agus cibé uair a deireadh sé: 'Bíodh na cinn bhallacha agat mar thuarastal,' is óga ballacha a bheireadh an tréad go léir.q Ach rinne bhur n-athair calaois orm agus d' athraigh mo thuarastal deich n-uaire; ach níor lig Dia dó dochar a déanamh dom.`p; Tá a fhios agaibhse go bhfuil seirbhís déanta agam do bhur n-athair le barr mo nirt.o agus dúirt sé leo: «Is léir dom nach bhfuil gnaoi bhur n-athar orm feasta faoi mar a bhíodh, ach bhí Dia m' athar faram.inM Chuir Iacób dá bhrí sin fios ar Ráchael agus ar Léá chun na mbánta mar a raibh a thréadaymm Ansin dúirt an Tiarna le Iacób: «Fill ar thír do shinsear agus ar do mhuintir féin agus beidh mise farat.»Hl Chonaic Iacób nach raibh gnaoi Lábán air faoi mar a bhíodh.)k O Chuala Iacób go raibh clann mhac Lábán á rá: «Thóg Iacób leis a raibh ag ár n-athair; tá an saibhreas seo cnuasta aige ó mhaoin ár n-athar.»j% +D' éirigh Iacób saibhir thar na bearta agus bhí tréada líonmhara, agus daoir agus daoirseacha agus camaill agus asail ina sheilbh aige.i5 *Ach nuair is locarthaigh a bhíodh i gceist, ní chuireadh sé ann iad; ar an gcaoi sin fuair Lábán na locarthaigh agus fuair Iacób na balcairí.Nuair a rug Ráchael Iósaef, dúirt Iacób le Lábán: «Scaoil chun siúil mé i dtreo go rachaidh mé chun mo bhaile féin agus mo thíre féin.VW' Thug sí Iósaef mar ainm air, á rá: «Go dtuga an Tiarna mac breise dom.»WV) Ghabh sí gin agus rug sí mac agus dúirt: «Rug Dia mo náire chun siúil.»oUY Chuimhnigh an Tiarna ansin ar Ráchael mar an gcéanna; d' éist sé léi agus d' oscail sé a broinn.GT Rug sí iníon ina dhiaidh sin ar a dtug sí Díneá mar ainm.0S[ Ansin dúirt Léá: «Bhronn Dia spré mhaith orm. Tabharfaidh m' fhear onóir dom anois mar gur rugas seisear mac dó.» Thug sí Zabúlun mar ainm air dá réir sin.CR Ghabh Léá gin arís agus rug sí an séú mac do Iacób.Q Dúirt Léá: «Thug Dia mo thuarastal dom mar gur thug mé m' ionailt do m' fhear.» Thug sí Íosácár air dá réir sin.YP- D' éist Dia le Léá agus ghabh sí gin agus rug sí an cúigiú mac do Iacób.kOQ Nuair a d' fhill Iacób ón ngort an oíche sin, chuaigh Léá amach ina choinne á rá: «Caithfidh tú teacht isteach chugamsa mar thug mé mandráic do mhic mar íocaíocht ort.» Luigh sé léi dá bhrí sin an oíche sin.iNM Ach d' fhreagair Léá: «Nach leor leat m' fhear a bhreith leat, a rá is gur mian leat mandráic mo mhic a bhreith leat mar an gcéanna.» «Más ea,» arsa Ráchael, «luífidh sé leat anocht ar son mhandráic do mhic.»WM) Ghabh Reúbaen amach le linn fómhar na cruithneachta agus fuair sé mandráic sa ghort agus thug chun a mháthar Léá iad. Dúirt Ráchael le Léá: «Tabhair dom cuid de mhandráic do mhic le do thoil.»L  Ansin dúirt Léá: «Cad é mar aoibhneas dom! Déarfaidh na mná gurb aoibhinn dom.» Thug sí Áiséar air dá réir sin.8Km  Rug Zilpeá ionailt Léá an dara mac do Iacób.ZJ/  Ansin dúirt Léá: «Cad é mar chonách!» Uime sin thug sí Gád mar ainm air.0I]  Rug Zilpeá ionailt Léá mac do Iacób. H  Nuair a chonaic Léá go raibh deireadh aici féin ag breith clainne, fuair sí Zilpeá a hionailt agus thug do Iacób í mar bhean. G Ansin dúirt Ráchael: «Throid mé troid Dé le mo dheirfiúr agus rug mé bua.» Thug sí Naftáilí mar ainm air dá bhrí sin.RF Ghabh ionailt Ráchael, Bileá, gin arís agus rug an dara mac do Iacób.E7 Ansin dúirt Ráchael: «Thug Dia breith chóir orm; sea, d' éist sé le mo ghuí agus thug sé mac dom.» Thug sí Dán mar ainm air dá bhrí sin.4De Ghabh Bileá gin agus rug sí mac do Iacób.XC+ Thug sí a hionailt Bileá dó mar bhean dá bhrí sin, agus luigh Iacób léi.$BC Agus dúirt sise: «Féach m' ionailt Bileá; luigh léise i dtreo go mbéarfaidh sí clann ar mo ghlúine; tríthise beidh clann agamsa mar an gcéanna.» A Las Iacób le fearg in aghaidh Ráchael agus dúirt sé: «An bhfuilimse in áit Dé? Eisean a dhiúltaigh toradh ar do bhroinn.»B@  Nuair a chonaic Ráchael nach raibh aon chlann bronnta aici féin ar Iacób, tháinig éad uirthi lena deirfiúr agus dúirt sí lena fear: «Tabhair clann dom nó gheobhaidh mé bás.»6?g #Ghabh sí gin arís agus rug sí mac á rá: «An uair seo molfaidh mé an Tiarna.» Thug sí Iúdá dá réir sin mar ainm air. Ní raibh a thuilleadh clainne uirthi ansin.4>c "Ghabh sí gin arís agus rug sí mac, á rá: «Ós rud é gur rug mé triúr mac dó, aontófar m' fhear liom an uair seo» ; thug sí Léiví dá réir sin mar ainm air.6=g !Agus ghabh sí gin arís agus rug sí mac á rá: «Chuala an Tiarna go raibh faillí á déanamh orm, agus thug sé an mac seo dom chomh maith» ; agus thug sí Simeon air.2<_  Ghabh Léá gin agus rug sí mac agus thug sí Reúbaen mar ainm air, «Mar,» a dúirt sí, «d' fhéach an Tiarna ar mo léan, agus beidh grá ag m' fhear dom anois.»; Chonaic an Tiarna go raibh faillí á déanamh ar Léá, agus d' oscail sé a broinn, ach d' fhan Ráchael aimrid.:9 Luigh Iacób le Ráchael chomh maith, agus ghráigh sé Ráchael níos mó na Léá. Chaith sé seacht mbliana eile ag déanamh seirbhíse do Lábán.K9 Thug Lábán a dhaoirseach Bileá mar ionailt dá iníon Ráchael.u8e Rinne Iacób rud air agus chríochnaigh sé an tseachtain agus thug Lábán a iníon Ráchael dó mar bhean.$7C Críochnaigh seachtain seo na bainise, agus tabharfaidh mé duit an ceann eile chomh maith ar son seirbhís a dhéanamh dom ar feadh seacht mbliana eile.»6 D' fhreagair Lábán: «An sóisear a thabhairt le pósadh, roimh an sinsear, sin beart nach gnáth a dhéanamh sa tír seo.T5# Ar maidin, féach, is í Léá a bhí ann. Dúirt Iacób le Lábán: «Céard é seo atá déanta agat orm? Nach ar son Ráchael a rinne mé seirbhís duit? Cén fáth dá bhrí sin gur mheall tú mé?»K4 (Thug Lábán a dhaoirseach Zilpeá mar ionailt dá iníon Léá.)h3K Le titim na hoíche fuair sé a iníon Léá agus thug chun Iacóib í agus luigh seisean léi.\23 Chruinnigh Lábán muintir na háite go léir le chéile agus bhí fleá mhór acu.1} Ansin dúirt Iacób le Lábán: «Tabhair dom mo bhean, mar tá mo théarma caite anois agus ba mhaith liom luí léi.»0+ Rinne Iacób seirbhís ar feadh seacht mbliana ar son Ráchael, ach ba gheall le cúpla lá an aimsir sin dar leis le barr a ghrá do Ráchael.d/C «Is fearr dom í a thabhairt duitse ná do dhuine deoranta,» arsa Lábán. «Fan faram.».5 agus bhí Iacób tite i ngrá le Ráchael. D' fhreagair sé: «Oibreoidh mé duit ar feadh seacht mbliana ar son Ráchael an iníon is óige agat.»X-+ Ní raibh aon phreab i súile Léá, ach bhí Ráchael sciamhach dealraitheach,s,a Bhí beirt iníon ag Lábán; Léá a ba ainm don té ba shine agus Ráchael a ba ainm don té a ba óige."+? Ansin dúirt Lábán le Iacób: «An amhlaidh a chaithfidh tú fónamh domsa in aisce ós tú mo bhráthair? Inis dom cén tuarastal atá uait.»}*u Dúirt Lábán leis: «Is tú mo chnámh agus m' fheoil féin, is tú sin!» Agus d' fhan sé mí in éineacht leis.A)}  Nuair a chuala Lábán an scéala faoi Iacób, mac a dheirféar, rith sé chuige, rug barróg air, phóg go dil díocra é agus thug leis abhaile é. D' inis Iacób dó gach ar tharla.|(s  D' inis sé do Ráchael gurbh é bráthair a hathar é, agus mac Ribeacá. Rith sí léi á insint sin dá hathair.:'q  Ansin phóg Iacób Ráchael agus bhris a ghol air.u&e  A luaithe a chonaic Iacób Ráchael iníon Lábán, deartháir a mháthar, agus caoirigh Lábán, deartháir a mháthar, chuaigh sé suas agus bhain an chloch de bhéal an tobair agus thug uisce do thréad Lábán deartháir a mháthar.n%W  Le linn dó a bheith ag caint leo, seo chucu Ráchael le caoirigh a hathar, mar is í ba aoire orthu.7$i «Ní féidir dúinn é,» ar siad, «go dtí go gcruinnítear na tréada go léir agus go mbaintear an chloch de bhéal an tobair; ansin tabharfaimid deoch do na caoirigh.»9#m Dúirt sé leo: «Tá sé fós ina lá mór maith; níl sé in am na tréada a sheoladh isteach; tugaigí uisce do na caoirigh, agus seolaigí amach chun féaraigh arís iad.» " «An bhfuil an scéal go maith aige?» ar sé leo. «Tá,» ar siad, «agus sin í a iníon Ráchael ag teacht leis na caoirigh.»!y Chuir sé ceist orthu ansin: «An bhfuil aithne agaibh ar Lábán, mac Náchór?» «Tá aithne againn air,» ar siad.h K Dúirt Iacób leis na haoirí: «A bhráithre, cad as daoibh?» «As Hárán dúinn,» ar siad.C Chruinnítí na tréada go léir ansiúd agus bhaintí an chloch de bhéal an tobair chun deoch a thabhairt do na caoirigh; ansin chuirtí an chloch ar ais ina háit ar bhéal an tobair.U% D' fhéach sé agus ba shiúd tobar sna bánta agus trí thréad caorach ina luí lena ais, mar ba as an tobar sin a thugtaí uisce do na caoirigh. Cloch mhór a ba ea í siúd a bhí ar bhéal an tobair.U ' Chuaigh Iacób ar aghaidh agus tháinig sé go dtí tír mhuintir an Oirthir.$C agus an chloch seo a chuir mé ina seasamh mar ghallán cuimhneacháin, beidh sí ina teach Dé, agus tabharfaidh mé duit deachú dá mbronnann tú orm.»jO i dtreo go bhfillfidh mé slán folláin ar theach m' athar, ansin beidh an Tiarna ina Dhia agam,9m Thug Iacób móid ansin á rá: «Má bhíonn Dia liom agus mé a choimeád slán ar an turas seo ar a dtriallaim, agus bia le hithe a thabhairt dom, agus éadach le caitheamh,^7 Thug sé Béitéil mar ainm ar an áit; Lúz a bhí mar ainm ar an mbaile roimhe sin.4c D' éirigh Iacób go moch ar maidin dá bhrí sin, agus thóg an chloch a bhí faoina cheann agus chuir ina seasamh í mar ghallán cuimhneacháin, agus dhoirt ola uirthi.  Bhí eagla air agus dúirt: «Nach uaimhneach an áit é seo! Céard eile é seo ach teach Dé! Is é geata na bhflaitheas é.» Ansin dhúisigh Iacób as a chodladh agus dúirt: «Tá an Tiarna san áit seo, tá sin, agus ní raibh a fhios agam é.»W) Féach! táim taobh leat agus cosnóidh mé thú cibé áit a ngabhfaidh tú agus seolfaidh mé ar ais chun na tíre seo thú, mar ní scarfaidh mé leat nó go ndéanfaidh mé a bhfuil geallta agam duit.»O Beidh do shliocht mar luaithreach na talún, agus leathfaidh tú siar agus soir, ó thuaidh agus ó dheas; agus is tríotsa agus trí do shliocht a bheannóidh treibheanna uile an domhain iad féin.W)  Agus bhí an Tiarna ansiúd ina sheasamh os a chionn agus dúirt: «Mise an Tiarna, Dia Abrahám, d' athair, agus Dia Íosác. Tabharfaidh mé duitse agus do do shliocht an talamh ar a bhfuil tú i do luí.  Rinneadh taibhreamh dó: dréimire ina sheasamh ar an talamh agus a bharr ag sroicheadh neimhe, agus bhí aingil Dé suas agus anuas air.W)  Tháinig sé go dtí áit áirithe agus chaith sé an oíche ann mar go raibh an ghrian imithe faoi. Thóg sé cloch de na clocha a bhí ansiúd agus chuir faoina cheann í agus luigh síos mar a raibh sé.J  D' fhág Iacób Béar Seaba agus thug aghaidh ar Hárán.%E  agus chuaigh sé go hÍsmeáél agus phós sé bean eile de bhreis ar na mná a bhí aige, Machalat iníon le hÍsmeáél mac Abrahám, deirfiúr Nabáiót.Y- Tuigeadh dó dá bhrí sin nár thaitin mná na gCanánach le hÍosác a athair,e E agus gur ghéill Iacób dá athair agus dá mháthair agus go ndeachaigh sé go Padan Arám.Y - Chonaic Éasau gur chuir Íosác a bheannacht ar Iacób agus gur sheol sé go Padan Arám é chun bean a fháil ann, agus á bheannú dó gur thug sé ordú: «Ná pós bean de mhná na gCanánach» ;' I Chuir Íosác Iacób chun siúil agus d' imigh Iacób go Padan Arám, go Lábán mac Bhatúél an tArámach, deartháir Ribeacá, máthair Iacób agus Éasau.> w Go gcuire sé beannacht Abrahám ort féin agus ar do shliocht i do theannta i dtreo go bhfaighidh tú seilbh ar an bhfearann ina bhfuil tú anois, fearann a thug sé d' Abrahám.»  Go mbeannaí Dia Uilechumhachtach thú agus go gcuire sé an rath ort agus sliocht iomadúil i dtreo go ndéana baicle ciníocha díot.1] Imigh leat soir go Padan Arám go teach Bhatúél, athair do mháthar, agus tóg ón áit sin duine d' iníonacha Lábán, deartháir do mháthar, mar bhean duit féin. } Asin ghlaoigh Íosác ar Iacób agus bheannaigh é agus thug an t-ordú seo dó: «Ná pós bean de mhná na gCanánach.gI .Dúirt Ribeacá ansin le hÍosác: «Táim cortha den saol de bharr iníonacha Héat. Má phósann Iacób ceann d' iníonacha Héat, mar iad seo, duine de mhná na tíre seo, cén tairbhe dom a bheith beo feasta?»N -agus go ndéana sé dearmad dá bhfuil déanta agat ina aghaidh; ansin cuirfidh mé fios ort agus tabharfaidh mé ar ais thú on áit sin. Cén fáth go gcaillfinn sibh araon san aon lá amháin?»H ,agus fan tamall ina fhochair go dtráfaidh fearg do dhearthár,hK +Anois mar sin a mhic ó, éist le mo ghlór: Éirigh, teith go Lábán mo dheartháir i Hárán_9 *Insíodh do Ribeacá an ní a dúirt Éasau an mac ba shine agus chuir sise fios ar Iacób an mac ab óige, agus dúirt leis: «Féach, tá do dheartháir Éasau ag iarraidh sásamh a bhaint asat agus tú a mharú.lS )Thug Éasau fuath do Iacób de bharr na beannachta lenar bheannaigh a athair é, agus dúirt Éasau leis féin: «Is gearr uainn an lá ina mbeidh m' athair á chaoineadh againn, agus ansin maróidh mé mo dheartháir Iacób.»H (Mairfidh tú de bhíthin do chlaímh,agus déanfaidh tú fónamh do do dheartháir.Ach nuair a bhainfidh tú saoirse amach,cuirfidh tú a chuingsean de do mhuineál.»4c 'D' fhreagair a athair Íosác é ansin mar leanas:«Is fada ó mhéith na talúna bheidh d' áit lonnaithe,agus is fada ón drúcht ó neamh thuas.x~k &Dúirt Éasau lena athair: «An amhlaidh nach bhfuil agat ach an t-aon bheannacht amháin, a athair? Cuir beannacht ormsa, chomh maith, a athair liom.» [Níor labhair Íosác focal], ach scread Éasau in ard a chinn agus bhris a ghol air.i}M %Thug Íosác freagra ar Éasau: «Féach! rinne mé tiarna de os do chionn; thug mé a bhráithre uile mar shearbhóntaí dó; thug mé arbhar agus fíon mar chothú dó; cad eile a fhágann sin le déanamh duitse, a mhic?»|7 $Dúirt Éasau: «Nach maith mar atá sé tuillte aige Iacób a bheith mar ainm air. Seo an dara huair aige ag fáil buntáiste orm. Sciob sé leis mo cheart sinsearachta, agus seo anois é ag baint mo bheannachta díom.» Agus ar sé: «Ar choimeád tú aon bheannacht domsa?»e{E #D' fhreagair sé: «Tháinig do dheartháir trí chealg agus sciob sé leis do bheannacht.»(zK "Nuair a chuala Éasau an chaint sin lig sé liú ard cráite as á rá in ard a ghutha: «Ó a athair liom, cuir do bheannacht ormsa, sea ormsa, chomh maith.»y% !Bhuail taom de bhallchrith Íosác agus dúirt: «Cérbh é siúd mar sin,» ar sé, «a chuaigh ag fiach agus a fuair seilg agus a thug chugam í agus gur ith mé í go léir sula dtainig tú? Chuir mé mo bheannacht air, sea, agus is air a fhanfaidh mo bheannacht!»}xu  D' fhiafraigh a athair Íosác de: «Cé hé thú féin?» D' fhreagair sé: «Mise do mhac, do chéadghin Éasau.»Zw/ Rinne seisean leis bia blasta a chóiriú agus thug leis chun a athar é. Agus dúirt sé lena athair: «Éirigh aniar, a athair, agus ith den tseilg a thug do mhac leis agus ansin tabhair dom do bheannacht.»,vS Is ar éigean a bhí deireadh ag Íosác ag beannú Iacóib agus Iacób imithe amach óna athair Íosác nuair a tháinig Éasau a dheartháir isteach ón bhfiach.Bu Go ndéana náisiúin seirbhís duitagus go sléachta ciníocha go talamh duit!Bí i gceannas ar do bhráithre;go sléachta mic do mháthar go talamh duit!Go raibh mallacht ar gach duine a chuirfidh mallacht ort;go raibh beannacht ar gach duine a chuirfidh beannacht ort!»ute Go dtuga Dia duit de dhrúcht neimhe,agus de mhéith na talún,flúirse arbhair agus fíona!s Tháinig sé i leith chuige agus thug póg dó. Fuair sé mos agus boladh a chuid éadaigh agus bheannaigh é agus dúirt:«An boladh atá ó mo mhac,is cosúil é leis an mboladh ó ghort torthúilar a bhfuil beannacht ón Tiarna.br? Ansin dúirt a athair Íosác leis: «Tar i leith chugam a mhic, agus tabhair dom póg.»Nq «Más ea,» arsa Íosác, «tabhair chugam le hithe an tseilg a fuair mo mhac, go gcuirfidh mé mo bheannacht ort.» Thug sé chuige í agus d' ith sé; agus thug sé fíon chuige agus d' ól sé.\p3 «An tú dáiríre mo mhac Éasau?» ar sé, agus d' fhreagair sé: «Is mé sin.»ro_ Níor aithin sé é mar go raibh fionnadh ar a lámha mar lámha Éasau, agus chuir sé a bheannacht air.n7 Dhruid Iacób suas taobh le hÍosác a athair, agus leag seisean lámh air agus dúirt: «Guth Iacóib é an guth, ach lámha Éasau iad na lámha.»-mU Ansin dúirt Íosác le Iacób: «Tar i leith chugam, a mhic, go leagfaidh mé lámh ort agus go mbeidh a fhios agam an tú dáiríre mo mhac Éasau nó nach tú.» l Dúirt Íosác lena mhac: «Nach gasta a fuair tú í, a mhic!» D' fhreagair sé: «Ba é an Tiarna do Dhia a chas i mo threo í.»1k] D' fhreagair Iacób: «Mise Éasau do chéadghin; rinne mé mar a dúirt tú. Éirigh aniar, agus ith den tseilg a thug mé chugat go gcuirfidh tú do bheannacht orm.»~jw Chuaigh sé i láthair a athar: «A athair,» ar sé. «Anseo dom,» ar seisean, «agus cé hé thú féin, a mhic?»\i3 Ansin shín sí chun a mic Iacób an bia blasta agus an t-arán a bhí ullamh aici.Sh! agus chlúdaigh sí a ghéaga agus mín a mhuiníl le seithí na meannán.g Ansin thóg Ribeacá an t-éadach is fearr a bhí sa teach aici leis an mac ba shine Éasau agus chuir iad ar Iacób an mac ba óige;f1 D' imigh sé ag triall ar an dá mheannán dá bhrí sin agus thug chun a mháthar iad agus rinne sise an béile bia blasta a thaitin le hÍosác.e  «Bíodh an mhallacht sin ormsa, a mhic,» arsa a mháthair leis, «ach éist le mo ghlór, imigh leat agus tabhair chugam iad siúd.».dW  Má tharlaíonn go mbainfidh m' athair liom, sílfidh sé mé a bheith ag magadh faoi, agus is ní beannacht ach mallacht a thabharfaidh mé sa mhullach orm féin.»c}  Dúirt Iacób lena mháthair Ribeacá: «Féach, tá mo dheartháir Éasau lán d' fhionnadh, ach tá mo chneas-sa mín.ybm  Agus tabharfaidh tú chun d' athar é i dtreo go n-íosfaidh sé agus a bheannacht a chur ort roimh bhás dó.»a-  Téigh go dtí an tréad agus beir leat dhá mheannán mhaithe chugam i dtreo go ndéanfainn béile bia blasta díobh mar is maith le d' athair.G` Éist liom dá bhrí sin a mhic, agus déan mar a deirim leat. _; ' Tabhair seilg chugam agus déan béile bia blasta dom. Ansin íosfaidh mé agus cuirfidh mé mo bheannacht ort i láthair an Tiarna roimh bhás dom.'^y dúirt Ribeacá lena mac Iacób: «Chuala mé d' athair ag caint le do dheartháir Éasau anois beag agus á rá leis:!]= Chuala Ribeacá an chaint sin á rá ag Íosác lena mhac Éasau. Nuair a chuaigh Éasau amach faoi na bánta dá bhrí sin ar thóir seilge dá athair,\ Déan béile bia blasta dom mar is maith liom agus tabhair chugam é go n-íosfaidh mé agus mo bheannacht a chur ort roimh bhás dom.»[ Gabh chugat do chuid airm dá bhrí sin, do bholgán agus do bhogha agus imigh amach faoi na bánta agus faigh seilg dom.gZI Dúirt sé ansin: «Féach go ndeachaigh mé in aois agus nach bhfuil fios lá mo bháis agam.hY M Chuaigh Íosác in aois agus sramdhalladh a shúile i dtreo nárbh fhéidir leis aon ní a fheiceáil. Ghlaoigh sé chuige ar Éasau an mac ba shine. «A mhic,» ar sé leis, agus d' fhreagair seisean: «Anseo dom.»IX #Ghoill an bheirt bhan seo ar chroí ar Íosác agus ar Ribeacá. W "Nuair a bhí Éasau daichead bliain phós sé Iúidit iníon Bhéirí an Hiteach, agus Básamat iníon Éalon an Hiteach.}Vu !Thug sé Sibeá (Mionn) ar an tobar dá bhrí sin agus tá Béar Seaba ar an gcathair go dtí an lá atá inniu ann.U  An lá ceannann céanna tháinig daoir Íosác chuige le scéala an tobair a thochail siad. «Thángamar ar uisce,» ar siad.T D' éiríodar go moch ar maidin agus ghlacadar mionn a chéile. Ansin d' fhag Íosác slán acu agus d' imíodar uaidh faoi shíocháin.FS Rinne sé fleá dóibh ansin agus chaitheadar bia agus deoch.dRC nach ndéanfaidh tusa aon dochar dúinn, faoi mar nach ndearnamarna riamh aon díobháil duit ach bhíomar i gcónaí cineálta leat agus chuireamar chun siúil tú faoi shíocháin. Anois tá beannacht an Tiarna ort.»!Q= D' fhreagraíodar: «Ba léir dúinn go raibh an Tiarna leat, agus dúramar: Bíodh mionn eadrainn, agus déanaimis conradh le chéile, sinne agus tusa,Py Dúirt Íosác leo: «Cad a ba áil libh teacht chugam ós fuath libh mé agus gur chuir sibh chun siúil uaibh mé?»O# Agus tháinig Aibímeilic ar a thuairisc ó Ghearár agus Achuzat a chomhairleoir agus Fíocol a thaoiseach airm in éineacht leis.N Thóg sé altóir don Tiarna ansiúd agus ghlaoigh ar ainm an Tiarna. Chuir sé suas a bhoth ann agus thochail daoir Íosác tobar ann.M' Thaispeáin an Tiarna é féin dó an oíche sin agus dúirt:«Mise Dia d' athar Abrahám.Ná bíodh eagla ort, óir táimse farat.Beannóidh mé thú agus cuirfidh mé an rath go líonmhar ar do shíol,Ar son mo shearbhónta Abrahám.»*LQ Chuaigh sé as sin go Béar Seaba.kKQ D' fhág sé an áit sin agus thochail sé tobar eile agus ní raibh aon imreas faoin gceann seo, agus thug sé Rachóbót (Fairsinge) air á rá: «Thug an Tiarna fairsinge dúinn anois agus beidh an rath orainn sa dúiche.»|Js Ansin thochail siad tobar eile, agus bhí aighneas eatarthu faoi sin leis, agus thug sé Sitneá (Eascairdeas) air.3Ia tháinig aoirí Ghearár chun imris le haoirí Íosác á rá: «Linne an t-uisce.» Thug sé Éisic (Aighneas) dá bhrí sin ar an tobar mar go ndearnadar aighneas leis.YH- Nuair a thochail daoir Íosác sa ghleann agus go bhfuaireadar tobar fíoruisce,SG! Agus thochail Íosác arís na toibreacha fíoruisce a rinne daoir a athar Abrahám, ach a dhún na Filistínigh tar éis bhás Abrahám, agus thug sé na hainmneacha céanna orthu agus a thug a athair.eFE D' fhág Íosác an áit sin agus chuir suas a bhoth i nGleann Ghearár agus chuir faoi ann.mEU Agus dúirt Aibímeilic le hÍosác: «Imigh leat uainne, mar is cumhachtaí go mor tú ná sinne.»D+ Na toibreacha fíoruisce go léir a thochail daoir a athar le linn Abrahám a athair, chaith na Filistínigh cré isteach iontu agus dhún iad.uCe Bhí táinte agus tréada agus a lán searbhóntaí aige i dtreo go dtáinig formad ar na Filistínigh leis.uBe  agus rinne fear saibhir de agus mhéadaigh ar a mhaoin i gcónaí go dtí go raibh sé an-ghustalach ar fad.}Au  Chuir Íosác síol sa tír agus bhain sé fómhar faoi chéad an bhliain sin. Chuir an Tiarna a bheannacht airsean,@%  Ansin thug Aibímeilic ordú dá mhuintir go léir: «Aon duine a leagfaidh lámh ar an bhfear seo nó ar a bhean, cuirfear chun báis é.»I?  «Céard é seo atá déanta agat linn?» arsa Aibímeilic. «B' fhurasta a tharlú go rachadh duine dár muintir chun luí le do bhean agus ansin bheadh coir tugtha sa mhullach agat orainn.»b>?  Chuir Aibímeilic fios ar Íosác: «Ní foláir nó gurb í do bhean í! Conas mar sin a d' fhéad tú a rá: 'Is í mo dheirfiúr í' ?» «Mar go raibh eagla orm,» arsa Íosác leis, «go marófaí mé ar a son.»7=i Tharla, agus tamall fada caite aige ann, gur fhéach Aibímeilic, rí na bhFilistíneach, amach trí fhuinneog agus go bhfaca sé Íosác ag láínteacht lena bhean Ribeacá.{<q Nuair a chuir muintir na háite ceist air faoina bhean, d' fhreagair sé: «Is í mo dheirfiúr í,» mar bhí eagla air a rá: «Is í mo bhean í,» le faitíos go gcuirfidís é féin chun báis ar son Ribeacá de bharr feabhas a scéimhe.1;_ D' fhan Íosác i nGearár dá bhrí sin. : Óir bhí Abrahám umhal do mo ghlór agus rinne sé mo réir, chomhlíon sé m' aitheanta agus mo reachtanna agus mo dhlíthe.»P9 Cuirfidh mé an rath ar do shíol mar réaltaí neimhe, agus tabharfaidh mé na dúichí seo go léir do do shliocht; agus is trí do shliochtsa a bheannóidh ciníocha an domhain go léir iad féin.t8c Fan go fóill sa tír seo agus beidh mise farat agus cuirfidh mé mo bheannacht ort. Óir is duitse agus do do shliocht a thabharfaidh mé na dúichí seo go léir, agus comhlíonfaidh mé an mionn a thug mé do bhur n-athair Abrahám.7 Thaispeáin an Tiarna é féin dó agus dúirt: «Ná téigh síos go dtí an Éigipt ach fan sa tír a inseoidh mé duit.6 ; Bhí gorta sa tír ceann eile seachas é siúd a bhí le linn Abrahám agus chuaigh Íosác go Gearár, go hAibímeilic rí na bhFilistíneach.)5M "Ansin thug Iacób arán agus brachán lintile do Éasau; d' ith seisean agus d' ól agus d' imigh leis. Sin a raibh de mheas ag Éasau ar a cheart sinsearachta.4{ !«Mionnaigh dom ar dtús é!» arsa Iacób. Thug Éasau a mhionn dó ansin agus dhíol a cheart sinsearachta le Iacób.d3C  «Cén tairbhe domsa mo cheart sinsearachta,» arsa Éasau, «agus an bás ag snámh orm?»L2 «Reic liom do cheart sinsearachta ar dtús más ea,» arsa Iacób. 1 Agus dúirt Éasau le Iacób: «Lig dom cuid den bhrachán rua sin a ithe. Táim stiúgtha» uaidh sin a fuair sé an t-ainm Eadóm.{0q Lá dá raibh brachán á bhruith ag Iacób, tháinig Éasau isteach ón machaire agus é stiúgtha leis an ocras.m/U B' fhearr le hÍosác Éasau mar go bhfuair sé blas ar an tseilg; ach b' fhearr le Ribeacá Iacób.+.Q Nuair a d' fhás na buachaillí suas, rinne fiagaí oilte d' Éasau, fear tuaithe. Ba dhuine ciúin é Iacób, áfach agus, d' fhanadh sé sa bhaile sna bothanna.#-A Ansin rugadh a dheartháir agus greim lena láimh aige ar sháil Éasau; uime sin thugadar Iacób air. Bhí Íosác trí fichid bliain nuair a rugadh iad.,) An duine ba thúisce acu a saolaíodh, bhí sé rua agus é amhail is a bheadh a chorp fillte i mbrat fionnaidh; uime sin thugadar Éasau air.>+y Nuair a tháinig a hionú, sea bhí cúpla ina broinn.v*g agus dúirt an Tiarna léi:«Tá dhá náisiún i do bhroinn;Cinfidh dhá chine naimhdeacha uait;Beidh náisiún díobh ina mháistir ar an gceann eile,Agus déanfaidh an sinsear freastal ar an sóisear.»,)S Bhí na leanaí ag imreas ina broinn, agus dúirt sí: «Más mar sin atá, cad ab áil liom a bheith beo?» Chuaigh sí i gcomhairle leis an Tiarna dá bhrí sin,( Agus ghuigh Íosác chun an Tiarna ar son a mhná mar go raibh sí aimrid; agus d' éist an Tiarna lena ghuí agus ghabh sí toircheas.'% Bhí Íosác daichead bliain nuair a phós sé Ribeacá, iníon Bhatúél an t-Arámach as Padan Arám, agus deirfiúr Lábán an tArámach.W&) Seo scéala Íosác mac Abrahám inár ndiaidh. Ghin Abrahám Íosác.!%= Bhí cónaí air sa dúiche idir Havalá agus Siúr lastoir den Éigipt ar an mbealach chun na hAsaíre. Bhíodh sé ag spairn lena bhráithre go léir.$' Mhair Ísmeáél céad agus a tríocha seacht mbliana. Ansin chuaigh sé in éag, tháinig an bás air, agus cruinníodh chun a mhuintire é.#3 Sin iad clann mhac Ísmeáél agus a n-ainmneacha de réir a mbailte agus a láithreacha lonnaithe: dáréag taoiseach ar a gcomhlíon treibheanna.  ~~}} |v|%{Xzzz yyxyww9vmuufttnsrrq,pjownmmclkjRiihh{hgaff>e|dd4cyc'bb?a``_w^^C]_\[[m[ZYY X[WVuVUeTTSSCRRYQQPOO NNMLLKK-JIIHGFEEbDDCCIBBQAAL@@]?t>>|>=k<<*;{::299h88R7Q6u65<4^33s22e10// .C-,,++8**)P(('''&&%%9$$R##z#9""&xSclW]M  E v`k HO %«Seo chugainn,» a dúradar le chéile, «fear na dtaibhreamh.nNW %Chonaiceadar i bhfad uathu é agus sula dtáinig sé ina gcóngar rinneadar cogar ceilge é a mharú.6Mg %«Tá siad imithe leo,» arsa an fear, «mar chuala mé iad á rá: 'Téimis go Dotán.' » D' imigh Iósaef i ndiaidh a dheartháireacha ansin agus fuair sé iad i nDotán.zLo %«Táim ar lorg mo dhearthaireacha,» ar sé. «Inis dom, le do thoil, cá bhfuil siad ag aoireacht a dtréada.»pK[ %Bhuail fear leis agus é ar seachrán sna bánta agus d' fhiafraigh an fear de: «Cad tá tú a lorg?»VJ' %«Imigh leat anois,» ar sé leis, «agus féach conas tá ag do dheartháireacha agus ag an tréad agus tabhair scéala ar ais chugam.» Sheol sé uaidh é ó ghleann Heabrón agus tháinig sé go Seicim./IY % Dúirt Iosrael le Iósaef: «Nach bhfuil do dheartháireacha ag aoireacht an tréada i Seicim? Téanam anois agus seolfaidh mé chucu thú.» «Teacht,» ar sé leis.`H; % D' imigh a dheartháireacha chun tréad a n-athar a chur ar féarach in aice le Seicim.[G1 % Bhí a dheartháireacha in éad leis, ach rinne a athair a mhachnamh ar an scéal. F % D' inis sé dá athair agus dá dheartháireacha é agus thug a athair scalladh dó: «Cad é mar thaibhreamh a taibhríodh duit!» ar sé, «an amhlaidh a bheidh mise agus do mháthair agus do dheartháireacha ag teacht agus ag sléachtadh go talamh duit?»WE) % Rinneadh taibhreamh eile dó agus d' inis sé dá dheartháireacha é: «Féach! bhí taibhreamh eile agam,» ar sé. «Ba shiúd iad an ghrian agus an ghealach agus aon réalta dhéag ag sléachtadh dom.»mDU %Dúirt a dheartháireacha leis: «An amhlaidh atá tú chun a bheith i do rí orainn? Nó an amhlaidh atá tú chun a bheith i do thiarna orainn?» Is mó fós an fuath a thug siad dó de bharr a thaibhreamh agus a chuid cainte.NC %Sea, bhíomar ag ceangal punann sa ghort. Agus an phunann seo agamsa, d' éirigh sí ina seasamh díreach; agus na punanna seo agaibhse, chruinníodar timpeall agus shléachtadar do mo phunannsa.»DB %«Éistigí,» ar sé, «leis an taibhreamh a rinneadh dom.zAo %Rinneadh taibhreamh do Iósaef, más ea, agus d' inis sé dá dheartháireacha é, agus ba mhóide a bhfuath dó.N@ %Nuair a chonaic a dheartháireacha gur mhó an cion a bhí ag a n-athair air ná ar aon duine eile dá chlann, thugadar fuath dó agus ní fhéadfaidís oiread is focal muinteartha a labhairt leis.&?G %Ba mhó an cion a bhí ag Iosrael ar Iósaef ná ar aon duine eile dá chlann mar gurbh é mac a sheanaoise é, agus rinne sé cóta le muinchillí fada dó. > %Seo scéal Iósaef. Bhí Iósaef seacht mbliana déag d' aois. Mar go raibh sé óg fós, bhí sé ag aoireacht an tréada i dteannta a dheartháireacha, le clann mhac Bhileá agus Zilpeá, mná a athar. Thug Iósaef drochthuairisc orthu dá n-athair.G= %Mhair Iacób sa tír inar chuir a athair faoi, i dtír Chanán.< $+an taoiseach Maigdiél, an taoiseach Íorám. Sin iad taoisigh Eadóm, de réir a n-áitreabh sa tír ba leo; sé Éasau sinsear Eadóm.J; $*an taoiseach Canaz, an taoiseach Téamán, an taoiseach Mibzeár,M: $)an taoiseach Oholabámá, an taoiseach Éalá, an taoiseach Píonon,91 $(Seo iad ainmneacha taoisigh Éasau de réir a dtreibheanna agus a gcríoch ó ainm: an taoiseach Timneá, an taoiseach Alvá, an taoiseach Iataet,<8s $'D' éag Bálchánán mac Acbór agus tháinig Hadad i réim ina dhiaidh, agus Páú a ba ainm dá chathair. Mihéataibil iníon Mhatraed, iníon Mhé Záháb, a ba ainm dá bhean.S7! $&D' éag Seáúl agus tháinig Bálchánán mac Acbór i réim ina dhiaidh.X6+ $%D' éag Samlá, agus tháinig Seáúl ó Rachobót ar an Eofrataes ina dhiaidh.P5 $$D' éag Hadad agus tháinig Samlá, ó Mhasraecá, i réim ina dhiaidh.#4A $#D' éag Huiseám, agus Hadad mac Badad, an té a chloígh Midián i gcríoch Mhóáb, tháinig sé i réim ina dhiaidh, agus Aivit a ba ainm dá chathair.^37 $"D' éag Ióbáb agus tháinig Húiseám ó thír na dTéamánach i réim ina dhiaidh.X2+ $!D' éag Beala agus tháinig Ióbáb mac Zearach ó Bhozrá i réim ina dhiaidh.V1' $ Bhí Beala mac Bheor ina rí ar Eadóm agus Dineábá a ba ainm dá chathair.b0? $Seo iad na ríthe a bhí i réim i dtír Eadóm sula dtáinig aon rí Iosraelach i réim./ $an taoiseach Diseón, an taoiseach Éisir, an taoiseach Diseán. Sin iad taoisigh na Hórach de réir a dtreibheanna i dtír Shaeír.y.m $Seo iad taoisigh na Hórach: an taoiseach Lótán, an taoiseach Seobál, an taoiseach Zibeon, an taoiseach Aná,/-[ $Seo iad clann Dhiseán: Úz agus Arán.?,{ $Seo iad clann Éisir: Bileán, agus Záván agus Acán.I+ $Seo iad clann Dhiseón: Hemdeán, Eisbeán, Itreán agus Carán.A* $Seo iad clann Aná: Diseón agus Oholabámá iníon Aná.) $Seo iad clann Zibeon: Aiá agus Aná an tAná úd a d' aimsigh na toibreacha teo san fhásach agus é ag aoireacht asail a athar Zibeon.O( $Seo iad clann Seobál: Alván, Mánachat, Éabál, Seafó agus Ónám.Y'- $Ba iad Hoirí agus Héamám clann Lótán, agus ba í Timneá deirfiúr Lótán._&9 $Diseon, Éisir, agus Diseán; iadsan taoisigh na Hórach clann Shaeír i dtír Eadóm.d%C $Seo síos sliocht Shaeír an Hórach, dúchasaigh na tíre: Lótán, Seobál, Zibeon, Aná,L$ $Sin iad clann mhac Éasau, agus sin iad a dtaoisigh. Sin é Eadóm.2#_ $Seo iad clann mhac Oholabámá bean Éasau: an taoiseach Ieúis, an taoiseach Ialám, an taoiseach Corach. Iadsan na taoisigh a rug Oholabámá, iníon Aná bean Éasau.O" $Seo iad clann mhac Reúél, mac Éasau: an taoiseach Nachat, an taoiseach Zarach, an taoiseach Seamá, an taoiseach Mizeá; iadsan taoisigh Reúél i dtír Eadóm; iadsan mic Bhásamat, bean Éasau.! $an taoiseach Corach, an taoiseach Gatám, an taoiseach Amailéic. Iadsan taoisigh Eilífeaz i dtír Eadóm; iadsan mic Ádá.) M $Seo iad taoisigh chlann mhac Éasau: Clann mhac Eilífeaz, céadghin Éasau: an taoiseach Téamán, an taoiseach Ómár, an taoiseach Zafó, an taoiseach Canaz,iM $Seo iad clann mhac Oholabámá, iníon Aná, mac Zibeon: rug sí dó Ieúis, Ialám agus Corach.ym $ Seo iad clann mhac Reúél: Nachat agus Zarach, Seamá agus Mizeá. Is iadsan clann mhac Bhásamat, bean Éasau.wi $ Ba í Timneá leannán Eilífeaz mac Éasau, agus rug sí Amailéic dó. Agus is iadsan mic Ádá bean Éasau.K $ Ba iad clann Eilífeaz: Téamán Ómár, Zafó, Gatám agus Canaz.ym $ Seo iad ainmneacha clann mhac Éasau: Eilífeaz mac Ádá, bean Éasau, agus Reúél mac Bhásamat, bean Éasau.K $ Is iad seo sliocht Éasau, sinsear na nEadómach i Sliabh Shaeír.M $Lonnaigh Éasau dá réir sin i Sliabh Shaeír. Is é Éasau Eadóm..W $Óir bhí an iomad maoine bailithe acu chun fanacht le chéile. Níorbh fhéidir don dúiche ina rabhadar ag lonnú ann iad araon a chothú le líonmhaire a dtréad.ym $Thug Éasau leis a mhná agus a chlann mhac agus iníonacha agus líon a thí go léir, agus a thréada, agus a tháinte go léir agus an mhaoin go léir a bhí cruinnithe aige i dtír Chanán; d' imigh sé i gcéin óna dheartháir Iacób.q] $Rug Oholabámá Ieúis, agus Ialám agus Corach. Sin iad clann mhac Éasau a rugadh dó i dtír Chanán.A $Rug Ádá Eilífeaz d' Éasau, agus rug Básamat Reúél.=w $agus Básamat iníon Ísmeáél, deirfiúr Nabáiót. $Phós Éasau mná de chuid Chanán: Ádá iníon Éalón an Hiteach, agus Oholabámá iníon Aná, mac Zibeon an Hórach,C  $Seo inár ndiaidh sliocht Éasau, Eadóm is é sin:<s #nuair a shíothlaigh sé. Fuair sé bás agus cruinníodh chun a mhuintire é, agus é anonn sna blianta agus a ré caite. Rinne a bheirt mhac, Iacób agus Éasau, é a adhlacadh.>y #Bhí céad agus ceithre fichid bliain slán ag Íosác #Shroich Iacób teach a athar Íosác i Mamrae, Ciriat Arba is é sin nó Heabrón, mar ar lonnaigh Abrahám agus Íosác.tc #Clann Zilpeá, ionailt Léá: Gád agus Áiséar. Sin iad an chlann mhac a rugadh do Iacób i bPadan Arám.> y #Clann Bhileá, ionailt Ráchael: Dán agus Naftáilí.0 ] #Clann Ráchael: Iósaef agus Biniáimin.! = #Dáréag mac a bhí ag Iacób. Seo iad clann Léá: Reúbaen, céadghin Iacóib, ansin Simeon agus Léiví, agus Iúdá, agus Íosácár, agus Zabúlun.  #Agus le linn dó a bheith ina chónaí sa dúiche sin luigh Reúbaen le Bileá, leannán a athar, agus ní gan fhios do Iosrael é.T # #Ar aghaidh le hIosrael, agus chuir suas a bhoth lastall de Mhigdeal Éidir.`; #Agus thóg Iacób lia os a leacht, agus sin é lia leacht Ráchael atá ann fós inniu.eE #Fuair Ráchael bás mar sin agus adhlacadh í ar an mbealach go hEafrát, is é sin Beithil. #Nuair a bhí sí ar an dé deiridh agus í ag fáil bháis, thug sí Mac Mo Dhóláis air, ach thug a athair Biniáimin air.tc #Agus sna híona crua di dúirt an bhean ghlún léi: «Ná bíodh eagla ort, mar tá mac eile anseo agat.»! #D' fhágadar Béitéil agus nuair a bhíodar tamall fós ó Eafrát, tháinig ionú Ráchael, agus bhí pianta diana linbh uirthi.N #Thug Iacób dá réir sin Béitéil ar an áit inar labhair Dia leis.#A #Chuir Iacób gallán cuimhneacháin ina sheasamh san áit inar labhair sé leis, gallán cloiche. Thoirbhir sé deoch ofrála air agus dhoirt sé ola air.&I # Ansin d' imigh Dia uaidh suas. # An talamh seo a thug mé d' Abrahám agus d' Íosác, tugaim duit é; agus tabharfaidh mé an talamh seo do do shliocht i do dhiaidh.»?y # Agus dúirt Dia leis: «Is mé Dia Uilechumhachtach; bíodh rath ort agus go dté tú i líonmhaire. Síolróidh cine, sea agus ciníocha, uait. Áireofar fiú ríthe ar do shliocht.*~O # Dúirt Dia leis: «Iacób is ainm duit; ní thabharfar Iacób mar ainm ort feasta, ach beidh Iosrael mar ainm ort.» Thugadar Iosrael mar ainm air dá réir sin.t}c # Thaispeáin Dia é féin arís eile do Iacób tar éis dó filleadh ó Phadan Arám agus bheannaigh sé é.$|C #Agus fuair Deaborá buime Ribeacá bás, agus adhlacadh í laistíos de Bhéitéil faoi chrann darach; thugadar Dair na nDeor dá bhrí sin ar an áit sin.{9 #Thug sé altóir ansiúd agus thug sé Éil Béitéil ar an áit mar gur ansiúd a thaispeáin Dia é féin dó agus é ar teitheadh óna dheartháir.wzi #Tháinig Iacób go Lúz Béitéil is é sin i dtír Chanán, é féin agus an mhuintir go léir a bhí fairis.y #Chuireadar chun bóthair agus bhuail scéin ó Dhia na cathracha go léir máguaird i dtreo nach ndeachadar sa tóir ar chlann Iacóib..xW #Thugadar na déithe bréige go léir a bhí acu do Iacób, agus na fáinní óir a bhí ina gcluasa. Chuir Iacób i dtalamh iad faoin gcrann darach láimh le Seicim.Bw #Éirimis ansin agus téimis suas go Béitéil chun go dtógfainn altóir ann do Dhia, an té a d' éist liom nuair a bhíos i gcruachás agus a bhí faram i ngach treo dár ghabh mé.»Rv #Dúirt Iacób lena theaghlach agus le cách a bhí ina theannta: «Cuirigí uaibh na déithe deoranta atá agaibh, agus déanaigí sibh féin a íonghlanadh agus cuirigí malairt éadaigh oraibh féin.Su # #Dúirt Dia le Iacób: «Éirigh agus imigh leat suas go Béitéil, agus cuir fút ann, agus déan altóir ann don Dia a thaispeáin é féin duit agus tú ag teitheadh ó do dheartháir Éasau.»`t; "Is é freagra a bhí acu air: «An íde striapaí atá le tabhairt ar ár ndeirfiúr?»Hs "Ansin dúirt Iacób le Simeon agus Léiví: «Tá dochar déanta agaibh dom, mar go bhfuilim de bhur mbarr i m' ábhar fuatha ag áitritheoirí na tíre, na Canánaigh agus na Pirizigh. Táimse ar bheagán slua; má chruinníonn siad le chéile i m' aghaidh agus tabhairt fúm, scriosfar mé, mise agus mo theaghlach.»r "A maoin go léir, a miondaoine agus a mná go léir, a raibh sna tithe, ghabhadar iad go léir agus d' fhuadaíodar leo iad mar chreach.vqg "Thug siad leo a dtréada agus a dtáinte, agus a n-asail, agus a raibh le fáil sa chathair agus faoin tuath.jpO "Tháinig clann Iacóib ar an ár agus chreachadar an chathair, mar gur truaillíodh a ndeirfiúr.{oq "Mharaíodar Hamór agus a mhac Seicim le faobhar claímh; thógadar Díneá as teach Sheicim agus d' imíodar leo.Zn/ "Ar an tríú lá agus iad siúd tinn fós, thóg beirt mhac Iacóib, Simeon agus Léiví, deartháireacha Dhíneá, a gclaímhte agus isteach leo sa chathair gan fhios agus mharaíodar na fireannaigh go léir.@m{ "Ghéill gach duine a ghabhadh amach trí gheataí a chathrach do Hamór agus dá mhac Seicim; rinneadh timpeallghearradh ar gach fireannach a ghabhadh amach trí gheataí a chathrach.rl_ "A stoc, a maoin, agus a n-eallach go léir, nach linn iad ach aontú leo agus iad a lonnú inár measc?»Xk+ "Ach ní bheidh na fir seo sásta cur fúthu farainn agus a bheith in aon phobal amháin linne ach ar an gcoinníoll seo amháin: go ndéanfar timpeallghearradh ar gach fireannach inár measc, a ndála féin.}ju "«Tá na fir seo muinteartha linn,» ar siad, «cuiridís fúthu sa tír seo farainn, agus bíodh cead a gcos acu ann, mar féach tá an tír fairsing go leor dóibh. Glacaimis a n-iníonacha le pósadh agus tugaimis ár n-iníonacha doibhsean.^i7 "Chuaigh Hamór agus Seicim go geata a gcathrach agus labhraíodar le fir a gcathrach:1h] "Ní dhearna an t-ógfhear aon mhoill ach an rud úd a dhéanamh, mar ba mhór a ghean d' iníon Iacóib. Ba é leis an té ba mhó onóir i dteaglach a athar ar fad é.Eg "Thaitin a gcuid cainte le Hamór agus le mac Hamór, Seicim.fy "Ach mura n-éisteann sibh linn, agus timpeallghearradh a ghlacadh, ansin tógfaimid ár n-iníon agus imeoimid linn.»;eq "Ansin tabharfaimid ar n-iníonacha daoibh, agus tógfaimid bhur n-iníonacha chugainn féin, agus déanfaimid cónaí in bhur measc agus déanfaidh aon chine amháin dínn araon.d "Réiteoimid libh ar aon choinníoll amháin sibh a theacht ar aon dul linne agus gach fireannach agaibh a thimpeallghearradh.+cQ "«Ní féidir linn a leithéid a dhéanamh,» ar siad leo, «ár ndeirfiúr a thabhairt le pósadh d' fhear nach bhfuil timpeallghearrtha, mar ba aithis duinn é.b " Ansin thug clann mhac Iosrael freagra ar Sheicim agus ar a athair Hamór, freagra cealgach mar gur thruailligh sé a ndeirfiúr Díneá.(aK " Iarraigí oiread mar spré agus coibhche orm agus is áil libh; tabharfaidh mé daoibh cibé rud a iarrfaidh sibh; ach ligigí dom an cailín óg a phósadh.»`+ " Dúirt Seicim le hathair agus le deartháireacha an chailín: «Má thuillim bhur ndea-mhéin, tabharfaidh mé daoibh aon ní a iarrfaidh sibh.r__ " Fanaigí linn agus beidh an tír faoi bhur réir le cónaí ann, nó le gabháil trid, nó le sealbhú.»x^k " Déanaigí cleamhnais linn: tugaigí dúinne bhur n-iníonacha, agus tógaigí ár n-iníonacha chugaibh féin.z]o "«Tá anam mo mhic Seicim lán de mhian bhur n-iníne,» arsa Hamór leo, «lig dó í a phósadh, impím oraibh.e\E "Clann mhac Iacóib, nuair a d' fhill siad on bhféarach agus gur chualadar an scéala, bhí míchéadfa agus fearg orthu, mar gur mhaslaigh Seicim Iosrael ag éigniú iníon Iacóib, coir nárbh fhéidir scaoileadh léi.E[ "Chuaigh Hamór athair Sheicim amach chun labhairt le Iacób.#ZA "Chuala Iacób conas mar a coilleadh clú a iníne Díneá, ach bhí a chlann faoi na bánta lena airnéis agus ní dúirt Iacób focal nó gur fhilleadar.wYi "Dúirt sé lena athair Hamór dá bhrí sin: «Faigh an cailín óg seo dom; teastaíonn uaim í a phósadh.»X "Ach líon a anam de shearcghrá do Dhíneá, iníon Iacóib, thit sé i ngrá leis an ógbhean agus labhair léi go cineálta. W "Leag Seicim, mac Hamór, an Hiveach, taoiseach na dúiche sin, súil uirthi, d' fuadaigh í agus d' éignigh í, agus choill a clú.dV E "Díneá, an iníon a rug Léá do Iacób, ghabh sí amach ar thuairisc mhná na dúiche sin.IU !Thóg sé altóir ansiúd ar ar thug sé «Éil, Dia Iosrael» .T{ !Agus an láthair ar ar chuir sé suas a bhoth cheannaigh sé í ar chéad bonn airgid ó chlann Hamór, athair Sheicim."S? !Tháinig Iacób slán folláin go cathair Sheicim i dtír Chanán ar theacht dó as Padan Arám, agus shuigh sé a champa os comhair na cathrach.R9 !Agus shroich Iacób Sucót agus thóg teach dó féin agus rinne sé scáileáin dá airneis; uime sin a fuair an áit an t-ainm Sucót (Scáileáin).WQ) !Lean Éasau ar aghaidh dá bhrí sin an lá sin ar an mbealach go dtí Saeír.KP !Ansin dúirt Éasau: «Lig dom cuid den mhuintir atá i mo theannta a fhágáil farat.» D' fhreagair seisean: «Cén gá atá leis sin? Níl uaim ach do dhea-mhéin a thuilleamh, a mháistir.»xOk !Imíodh mo mháistir ar aghaidh, lena thoil, roimh a shearbhónta, agus leanfaidh mé é go mall réidh, de réir mar a oireann don stoc atá á dtiomáint agam agus do na leanaí, go dtí go dtiocfaidh mé suas le mo mháistir i Saeír.»N ! Ach arsa Iacób leis: «Tá a fhios ag mo mháistir go bhfuil na leanaí leice agus nach mór dom a bheith cáiréiseach leis na tréada agus leis na táinte nuabheirthe. Má thiomáintear ró-dhian iad ar feadh oiread agus lá, gheobhaidh an stoc go léir bás.hMK ! «Cuirimis chun siúil agus ar aghaidh linn,» arsa Éasau ansin, «agus treoróidh mé thú.»(LK ! Glac leis an mbronntanas a thug mé chugat dá bhrí sin; bhí Dia fial liom agus tá mo dhóthain agam.» D' áitigh sé air sa tslí sin agus ghlac sé leis. K ! «Cuir uait,» arsa Iacób, «má tá fabhar faighte agam i do láthair, glac leis an mbronntanas seo ó mo láimh. Óir, de dhéantús na fírinne, tháinig mé i radharc do ghnúise amhail is dá mba i ngnúis Dé, ach ghlac tú chugat mé le dea-mhéin.lJS ! «Ach, a bhráthair,» arsa Éasau, «tá mo dhóthain agamsa. Coinnigh duit féin a bhfuil agat.».IW !Dúirt Éasau: «Cén chiall atá agat leis na sluaite go léir a casadh orm?» «Chun dea-mhéin a thuilleamh i láthair mo mháistir, iadsan,» a fhreagair Iacób.*HO !Ansin tháinig Léá i láthair mar an gcéanna lena clann agus shléachtadar go léir. Ar deireadh tháinig Iósaef agus Ráchael i láthair agus shléachtadar.RG !Ansin tháinig na hionailtí agus a gclann i láthair agus shléachtadar.0F[ !Ar ardú a shúl do Éasau, chonaic sé na mná agus na miondaoine. «Cé hiad seo i do theannta?» ar sé. «An chlann a bhronn Dia ar do shearbhónta,» arsa Iacób.wEi !Ach rith Éasau ina choinne, theann lena ucht é, chaith é féin ar a mhuineál, phóg é agus na deora leis.|Ds !Ghabh sé féin rompu amach agus shléacht sé go talamh seacht n-uaire sular tháinig sé i láthair a dhearthár. C !Chuir sé an bheirt ionailt agus a leanaí ar tosach, agus Léá agus a leanaí ina ndiaidh, agus Ráchael agus Iósaef ar deireadh.6B i !D' ardaigh Iacób a shúile agus d' fhéach uaidh agus seo Éasau chuige le ceithre chéad fear. Scaip sé na leanaí ar Léá, ar Ráchael agus ar an mbeirt ionailt.KA Uime sin go dtí an lá inniu féin ní itheann na hIosraelaigh féithleog an chromáin atá i log na ceathrún mar gur bhuail sé buille ar Iacób i log a cheathrún i bhfeithleog an chromáin.p@[ D' éirigh an ghrian air agus é ag dul thar Panúéil agus coiscéim bhacaí ann de bharr a chromáin.?y Thug Iacób dá bhrí sin Panúéil ar an áit, «mar,» ar sé, «chonaic mé Dia gnúis le gnúis agus mairim beo.»7>i Chuir Iacób ceist air ansin: «Inis dom, le do thoil, cad is ainm duit.» Ach dúirt seisean: «Cén fáth m' ainm a fhiafraí díom?» Agus thug sé a bheannacht dó ansin.=+ «Ní Iacób a bheidh ort feasta,» ar sé, «ach Iosrael, óir mar a bhí tú tréan in aghaidh Dé, beidh an lámh láidir agat ar dhaoine.»K< D' fhiafraigh sé ansin: «Cad is ainm duit?» «Iacób,» ar sé.;7 «Scaoil liom,» ar sé, «mar tá an lá ag breacadh.» «Ní scaoilfidh mé,» arsa Iacób á fhreagairt, «mura gcuirfidh tú do bheannacht orm.»(:K Nuair a chonaic an fear go raibh ag dul de é a chloí, bhuail sé buille ar Iacób i log a chromáin agus cuireadh cromán Iacób as alt san iomrascáil leis.^97 Agus fágadh Iacób ina aonar; agus bhí fear ag iomrascáil leis go breacadh an lae.p8[ Rug sé orthu agus sheol sé thar abhainn anonn iad agus sheol sé a mhaoin go léir anonn chomh maith.73 D' éirigh Iacób an oíche sin féin agus thug leis a bheirt bhan, a bheirt ionailt, a leanbh is deichniúr agus ghabh thar áth an Iaboc.m6U Ghabh an bronntanas ar aghaidh roimhe dá bhrí sin, agus d' fhan sé féin sa champa an oíche sin.*5O «Agus abraigí: 'Tá do shearbhónta Iacób féin ag teacht inár ndiaidh chomh maith.' » Óir a dúirt sé leis féin: «Déanfaidh mé muintearas leis trí bhronntanas a chur chuige roimh ré; nuair a bhuailfidh mé leis béal ar bhéal, b' fhéidir go nglacfaidh sé liom le fabhar.»44c Thug sé an t-ordú céanna don dara duine agus don tríú agus do chách a bhí i ndiaidh na dtréad: «Sin é atá le rá agaibh nuair a chasfar Éasau oraibh,» ar sé.,3S is é freagra a thabharfaidh tú: 'Le do shearbhónta Iacób. Is bronntanas iad seo a seoladh chun mo thiarna Éasau. Tá Iacób féin ag teacht inár ndiaidh.' »82k Thug sé ordú don chéad duine: «Nuair a bhuailfidh mo dheartháir Éasau leat agus go bhfiafróidh sé: 'Cé leis tú? Cá bhfuil do thriall? Cé leis an táin seo romhat?'O1 Chuir sé a shearbhóntaí ina bhfeighil, gach tréad leis féin, agus dúirt sé lena shearbhóntaí: «Gabhaigí ar aghaidh romham agus fágaigí slí idir gach tréad agus an ceann ina dhiaidh.»x0k tríocha camall bleacht agus a mbromaigh, daichead bó agus deich dtarbh, fiche asal baineann agus deich stail.U/% dhá chéad minseach agus fiche pocán, dhá chéad caora agus fiche reithe,u.e Ansin d' fhan Iacób thar oíche san áit sin agus roghnaigh sé bronntanas dá dheartháir as a raibh aige '-I Gheall tú féin dom: 'Cuirfidh mé bail ort agus déanfaidh mé do shliocht chomh líonmhar le gaineamh na trá nach féidir a áireamh ar a líonmhaire.' »K, Saor mé, impím ort, ó láimh mo dhearthár, ó láimh Éasau, mar is eagal liom é; is baol go n-ionsóidh sé sinn agus sinn go léir a dhíothú, na leanaí agus a máithreacha chomh maith.`+; ní fiú mé aon phioc den chineáltas buan ná den dílseacht a thaispeáin tú do do shearbhónta. Óir ní raibh agamsa ach mo bhata nuair a ghabh mé thar an Iordáin anseo, agus anois is líon dhá bhaicle mé.6*g Dúirt Iacób: «A Dhia m' athar Abrahám, agus a Dhia m' athar Íosác, a Thiarna a dúirt liom: 'Fill ar do thír féin agus ar do ghaolta, agus cuirfidh mé conách ort,'w)i á rá: «Má thagann Éasau ar bhaicle acu agus iad a scrios, tiocfaidh an bhaicle eile, a fhágfar, slán.»(5 Bhuail eagla agus corrabhuais mhór Iacób agus roinn sé an mhuintir a bhí fairis agus a thréada agus a tháinte agus a chamaill ina dhá mbaicle,'S D' fhill na teachtairí ar Iacób á rá: «Chuamar go dtí do dheartháir Éasau, agus tá sé ar an mbealach chugat cheana féin agus ceithre chéad fear leis.»W&) agus tá seilbh faighte agam ar eallach agus asail agus tréada, agus ar dhaoir agus daoirseacha. Tá scéala á chur agam ina thaobh seo go dtí mo mháistir le súil go bhfaighinn fabhar i do radharc.' »%+ á ordú dóibh: «Seo mar a déarfaidh sibh le mo mháistir Éasau: 'Seo mar a deir Iacób: D' fhan mé ar deoraíocht go dtí seo le Lábán,j$O Agus sheol Iacób teachtairí roimhe chun a dhearthár Éasau i dtír Shaeír i gcríocha Eadóm,x#k agus ar a bhfeiceáil do Iacób dúirt sé: «Seo é campa Dé!» agus thug sé Machanáim mar ainm ar an áit.O"  Agus Iacób ar an tslí ar aghaidh, bhuail aingil ó Dhia leis,7!i 7D' éirigh Lábán go moch ar maidin lá arna mhárach agus thug póg dá gharchlann agus dá iníonacha agus chuir a bheannacht orthu; ansin chuir sé chun bóthair abhaile., S 6agus d' ofráil Iacób íobairt ar an sliabh agus ghlaoigh ar a bhráithre chun an bhéile. D' itheadar an béile agus chaitheadar an oíche go léir ar an sliabh.# 5Go raibh Dia Abrahám agus dia Náchór (dia a n-aithreacha) ina bhreitheamh eadrainn.» Ansin mhionnaigh Iacób dar Ghaol a athar Íosác,>w 4Is finné é an carn agus is finné é an gallán, nach rachaidh mise thar an gcarn seo i d' aghaidh-sé agus nach rachaidh tusa thar an gcarn seo ná an gallán seo i m' aghaidhse.`; 3Dúirt Lábán le Iacób: «Sin é an carn agus sin é an gallán a chuir mé eadrainn.<s 2Má dhéanann tú leatrom ar m' iníonacha nó má ghlacann tú mná eile seachas m' iníonacha, cuimhnigh air, tá Dia ina fhinné eadrainn, fág nach mbeidh aon duine farainn.»9 1agus [ar an ngallán] Miozpá (Láthair Faire), mar a dúirt sé: «Bíodh an Tiarna ina fhear faire eadrainn nuair a scarfaimid ó radharc a chéile.tc 0Dúirt Lábán: «Bíodh an carn seo ina fhinné idir mé agus tú inniu.» Uime sin a thug sé Galaed air,mU /Thug Lábán Iagar Sáhadútá (Carn na bhFinnéithe) air ach thug Iacób Galaed (Carn na Fianaise).1 .Dúirt Iacób lena bhráithre: «Cruinnigí clocha,» agus chruinníodar roinnt cloch agus rinneadar carn. D' itheadar béile ansiúd ar an gcarn.R -Thóg Iacób cloch agus chuir ina seasamh í mar ghallán cuimhneacháin.p[ ,Téanam anois agus déanaimis conradh, mise agus tusa; agus bíodh sé ina fhinné idir mé agus tú.»L +Ansin d' fhreagair Lábán: «Na hiníonacha seo,» ar sé, le Iacób, «is iníonacha liomsa iad; agus an chlann, is clann liomsa iad; agus na tréada, is tréada liomsa iad; agus gach a bhfeiceann tú, is liomsa iad. Ach cad a d' fhéadfainn a dhéanamh inniu le m' iníonacha nó leis an gclann a d' iompar siad?b? *Mura mbeadh Dia m' athar, agus Dia Abrahám, agus Gaol Íosác a bheith ar mo thaobh, bhíos curtha chun siúil beo bocht agat. D' fhéach Dia ar mo thuirse agus ar shaothar mo lámh agus thug sé breith ort aréir.»W) )Tá fiche bliain caite agam i do theach: rinne mé seirbhís duit ar feadh ceithre bliana déag ar son do bheirt iníon, agus sé bliana ar son do thréada, agus d' athraigh tú mo thuarastal deich n-uaire.ym (Shearg an brothall sa lá mé agus chiap an fuacht san oíche mé, agus d' fhág an codladh slán ag mo shúile.X+ 'Aon chuid de do thréad a ndearna ainmhithe allta ablach díobh, níor thug mé ar ais chugat iad ach a bheith thíos leo mé féin. D' éiligh tú orm iad cibé acu sa lá nó san oíche a rinneadh an slad.8k &Tá fiche bliain caite agam farat; níor chaill do chaoirigh a n-uain ná do ghabhair a meannáin i gcaitheamh an ama sin, ná níor ith mé aon cheann de reithí do thréada.oY %Níor fhág tú aon ní de m' aistrithe gan a chuardach; an bhfuair tú aon ní a bhaineann le do theach féin? Cuir anseo é más ea os comhair mo bhráithrese agus do bhráithrese i dtreo go dtabharfaidís breith eadrainn araon.>w $Tháinig fearg ar Iacób ansin agus thug sé scalladh teanga do Lábán: dúirt Iacób le Lábán: «Cén choir nó cén peaca a rinne mé go bhfuil tú sa tóir orm chomh dian sin?` ; #Ansin dúirt [Ráchael] lena hathair: «Ná bíodh fearg ar mo thiarna mar nach dtig liom éirí i do láthair, mar táim dála na mban anois agus arís.» Chuardaigh sé dá bhrí sin ach ní bhfuair sé na híola.+ Q "Ach bhí na híola tógtha ag Ráchael agus curtha in úim an chamaill agus bhí sí ina suí orthu. D' iniúch Lábán a raibh sa bhoth ach gan aon ní a fháil.V ' !Chuaigh Lábán dá bhrí sin isteach i mboth Iacóib agus i mboth Léá agus i mboth an bheirt ionailt, ach ní bhfuair sé iad. Tháinig sé amach as both Léá agus chuaigh sé isteach i mboth Ráchael.Q   Ach an té a bhfaighfear do dhéithe ina sheilbh, ní mhairfidh sé beo. Iniúch a bhfuil agam i láthair do bhráithre agus tóg aon ní is leat.» Ní raibh a fhios ag Iacób gur ghoid Ráchael iad.| s D' fhreagair Iacób Lábán: «Bhí eagla orm mar gur mheas mé go mbainfeá d' iníonacha díom le láimh láidir.vg Fág gur imigh tú le barr síreachta i ndiaidh teach d' athar, cén fáth, ámh, ar ghoid tú mo dhéithe?» Tá sé ar mo chumas agam dochar a dhéanamh duit ach dúirt Dia d' athar liom aréir: 'Ná habair aon ní ar aon chúinse le Iacób.'q] Níor lig tú dom fiú póg a thabhairt do mo mhic agus do m' iníonacha. Ba amaideach an beart uait é.H Cén fáth ar theith tú faoi choim agus calaois a dhéanamh orm agus gan é a rá liom i dtreo go seolfainn uaim thú faoi lúcháir agus faoi chantaireacht, le tiompáin agus le cruiteanna.' «Céard é seo a rinne tú orm,» arsa Lábán le Iacób, «ag déanamh calaoise orm agus ag sciobadh m' iníonacha leat mar chimí claímh?"? Nuair a tháinig Lábán suas leis bhí a bhoth curtha suas ag Iacób sna sléibhte; agus chuir Lábán agus a bhráithre a mboth suas i Sliabh Ghileád.7 Ach tháinig an Tiarna i dtaibhreamh oíche chun Lábán an tArámach agus dúirt leis: «Ná habair aon ní ar aon chor ar aon chúinse le Iacób.»- Chuir sé tionól ar a bhráithreacha dá bhrí sin, agus chuaigh sa tóir air ar feadh seacht lá, agus tháinig suas leis ar Shliabh Ghileád.P Trí lá ina dhiaidh sin insíodh do Lábán gur theith Iacób.xk Theith sé lena a raibh aige agus d' imigh leis agus ghabh sé thar an Abhainn ag déanamh ar Shliabh Ghileád.p~[ Bhuail Iacób bob ar Lábán an tArámach mar nár thug sé aon leid dó go raibh sé ar tí teitheadh.\}3 Agus Lábán imithe ag bearradh a chuid caorach, ghoid Ráchael íola tí a hathar.I| agus thiomáin sé a airnéis go léir roimhe amach, an mhaoin go léir agus an airnéis úd leis a ghnóthaigh sé i bPadan Arám, agus thug aghaidh ar thír Chanán agus ar a athair Íosác.N{ D' éirigh Iacób agus chuir sé a chlann agus a mhná ar muin camallz! An mhaoin go léir a thóg Dia ónár n-athair, is linne í ar ndóigh agus lenár gclann. Déan dá réir sin gach ar ordaigh Dia duit.» y Nach meas coimhthíoch atá aige orainn á rá is gur dhíol sé sinn agus gur chaith sé an mhaoin go léir a fuair sé orainn?|xs Dúirt Ráchael agus Léá ansin: «An bhfuil aon fháltas nó aon oidhreacht fágtha dúinne i dteach ár n-athar?*wO  Mise Dia Bhéitéil, mar ar chuir tú ola ar an ngallán agus mar ar thug tú móid dom. Éirigh anois agus fág an tír seo agus fill ar do thír dhúchais.' »Wv)  Ansin dúirt sé: 'Ardaigh do shúile agus féach: na fireannaigh go léir atá ag reitheadh baineannach an tréada, táid ballach, breac, nó riabhach óir chonaic mé a bhfuil á dhéanamh ag Lábán ort.[u1  Ansin dúirt aingeal Dé liom sa taibhreamh: 'A Iacóib!' ' Anseo dom,' arsa mise. [~}}J|{{czyyWxx}ww4vuutpt ssvrrr=qppRonmll=kYjiiih=gg f5eJd{d;c{bbFaa`n_^^]\[[UZZBYYXX'WW VVUTTNSS]RRQQ~PP!OONN5MpLLKbJJbIHHxH!GGKFFBEE+DDNCrBBnAA @?>>v>==<<;;0:99e88/77366544 3`3211(00/'.--,++D**+))c('' &^%%$$#p"!!X 3Y~!pFaJ 0Q 2  i u:bhH +Rinne seisean rud ar Iósaef agus thug na fir go teach Iósaef;9m +Nuair a chonaic Iósaef Biniáimin faru dúirt sé lena reachtaire: «Beir leat iad seo chun an tí, agus maraigh mart agus cóirigh bia, mar beidh bia acu seo liom um nóin.»8k +Thóg na fir an tabhartas ansin: thugadar a dhá oiread airgid leo agus Biniáimin. Chuireadar chun bóthair agus síos leo go dtí an Éigipt agus isteach i láthair Iósaef.vg +Go ndeonaí Dia Uilechumhachtach trócaire daoibh ina láthair siúd i dtreo go seolfaidh sé ar ais bhur ndeartháir eile in éineacht le Biniáimin. Maidir liomsa, más é atá i ndán dom mo chlann a chailliúint, caillfidh mé iad.»J + Tugaigí libh bhur ndeartháir agus seo libh ar ais chuige siúd. + Tugaigí a dhá oiread airgid libh; tugaigí ar ais an t-airgead a cuireadh i mbéal bhur málaí. B' fhéidir gur dearmad é.7i + Ansin dúirt Iosrael an t-athair leo: «Más éigean an scéal a bheith amhlaidh, déanaigí mar leanas: Cuirigí in bhur gcléibh cuid de thogha torthaí na tíre agus beirigí síos chuige siúd mar thabhartas beagán balsaim agus meala agus guma agus tragacant agus cnónna pistéise agus almóinne.`; + Ach go deimhin féin mura mbeadh an mhoill seo, bheimis ar ais arís um an dtaca seo.»K + Rachaidh mise i mbannaí ar an mbuachaill; beidh mé freagrach duit ann; mura dtuga mé ar ais chugat é agus é a chur ina sheasamh os do chomhair, ansin bíodh a mhilleán sin ormsa go brách.cA +Dúirt Iúdá lena athair Iosrael: «Scaoil an buachaill liomsa, agus cuirimis chun bóthair agus imímis linn chun nach bhfaighimis bás ach maireachtáil beo sea sinne agus tusa agus ár muirear go léir chomh maith.J +D' fhreagraíodar é: «Cheistigh sé siúd sinn go mion inár dtaobh féin agus i dtaobh ár muintire, á rá: 'An maireann bhur n-athair? An bhfuil deartháir eile agaibh?' Sin é an fáth a dtugamar an t-eolas dó. Conas a bheadh a fhios againn ar aon chor go ndéarfadh sé: 'Tugaigí bhur ndeartháir anuas libh' ?»  +«Cad a ba áil libh,» arsa Iosrael, «a bheith do mo chiapadh mar sin agus a rá leis siúd go raibh deartháir eile agaibh?»/Y +Ach mura scaoileann tú leis, ní rachaimidne síos mar dúirt sé siúd: 'Ní ligfear isteach i mo láthair sibh, gan bhur ndeartháir a bheith in bhur dteannta.' »fG +Má scaoileann tú ár ndeartháir inár dteannta, rachaimid síos agus ceannóimid bia duit.)M +«An fear úd,» arsa Iúdá leis, «thug sé rabhadh sollúnta dúinn: 'Ní ligfear isteach i mo láthair sibh gan bhur ndeartháir a bheith in bhur dteannta.' % +Nuair a bhí an t-arbhar a thugadar leo ón Éigipt caite acu, dúirt an t-athair leo: «Imígí ar ais agus ceannaigí beagán bia duinn.»&  K +agus Biniáimin Leo ' *&Ach d' fhreagair sé: «Ní rachaidh mo mhac síos libh, mar tá a dheartháir marbh agus níl ach eisean amháin fágtha. Dá mbainfeadh aon tubaiste dó ar an aistear atá beartaithe agaibh, sheolfadh sibh síos go Seól mé agus mo cheann liath faoi ualach bróin.»8 k *%Ansin dúirt Reúbaen lena athair: «Cead agat mo bheirt mhac a chur chun báis mura dtabharfaidh mé ar ais chugat é; fág fúmsa é agus tabharfaidh mé ar ais chugat é.»Y - *$agus dúirt Iacób, an t-athair, leo: «Tá mo chlann mhac á bhfuadach uaim agaibh! Tá Iósaef caillte, tá Simeon caillte, agus anois ní foláir libh Biniáimin a bhreith libh; nach orm a thit an crann!»&G *#Ag folmhú a málaí dóibh, seo spagaí airgid gach duine ina mhála. Nuair a chonaiceadar féin agus an t-athair na spagaí airgid, tháinig scanradh orthu[1 *"Agus tugaigí an deartháir is óige agaibh chugam; ansin is ea a bheidh a fhios agam gur daoine macánta sibh agus scaoilfidh mé bhur ndeartháir chugaibh, agus féadfaidh sibh bheith ag margáil sa tír.' »kQ *!Ansin dúirt an té is tiarna ar an tír linn: 'Ar an gcuma seo a bheidh a fhios agam gur daoine macánta sibh: fágaigí deartháir agaibh anseo liomsa agus imígí libh le harbhar chun fóirithint ar ghátar bhur dteaghlach. ; * tá dháréag dearthár againn ann, mic ár n-athar; tá duine againn nach maireann agus tá an sóisear fós anois fara ár n-athair i dtír Chanán.'E *Ach dúramar leis: 'Daoine macánta sinne agus ní spiairí;xk *«An té is tiarna ar an tír,» ar siad, «labhair sé go borb linn á mheas gur lucht braite ar a thír sinn.q] *Nuair a d' fhilleadar ar a n-athair Iacób, i dtír Chanán, d' eachtraíodar dó gach ar tharla dóibh.fG *Dúirt sé lena dheartháireacha: «Cuireadh mo chuid airgid ar ais! Seo é i mbéal mo mhála!» Thit an lug ar an lag acu ansin: d' fhéachadar ar a chéile agus scéin orthu: «Ceard é seo a rinne Dia linn?» ar siad.&G *Nuair a d' oscail duine díobh a mhála chun bia a thabhairt dá asal mar a rabhadar chun fanacht thar oíche, chonaic sé a chuid airgid i mbéal an mhála.R *Ansin chuireadar a n-ualach arbhair ar a gcuid asal agus d' imíodar leo.;~q *D' ordaigh Iósaef ansin a gcléibh a líonadh d' arbhar agus airgead gach duine a chur ar ais ina mhála agus lón bóthair a thabhairt dóibh. Rinneadh amhlaidh dóibh.$}C *D' iompaigh seisean i leataobh agus ghoil; ansin d' fhill orthu agus labhair leo; agus thóg sé Simeon uathu agus chuir cuibhreacha air os comhair a súl.Y|- *Ní raibh a fhios acu gur thuig Iósaef iad, mar bhí teanga labhartha eatarthu.7{i *D' fhreagair Reúbaen: «Nach ndúirt mise libh gan coir a dhéanamh in aghaidh an bhuachalla? Ach thug sibh an chluas bhodhar dom agus seo anois a fhuil á hagairt orainn!»az= *Ansin dúradar le chéile: «Go deimhin féin tá ár ndeartháir á agairt orainn! Chonaiceamar a bhuaireamh anama agus é ag impí orainn agus gan aon aird againn air. Uime sin a tháinig an buaireamh seo orainn.»y1 *Agus tugaigí an deartháir is óige agaibh chugamsa, i dtreo go bhfíorófaí bhur scéal agus sibh a dhul slán ón mbás.» Rinneadar amhlaidh.)xM *más dream macánta sibh, fanadh deartháir agaibh sa charcair ina bhfuil sibh agus téadh an chuid eile le harbhar chun fóirithint ar ghátar bhur dteaghlach. w *Ar an tríú lá dúirt Iósaef leo: «Déanaigí mar seo, agus ní baol daoibh an bás, mar is duine mé ar a bhfuil eagla Dé;Nv *Ansin chaith sé iad go léir isteach i bpríosún ar feadh trí lá. u *Seolaigí duine daoibh féin ag triall ar bhur ndeartháir; fanfaidh an chuid eile agaibh i ngéibheann i dtreo go ndéanfaí bhur scéal a phromhadh féachaint an lucht fírinne sibh nó nach ea; agus murab ea, dar anam Fhorainn, is spiairí sibh go cinnte.»t3 *Seo é an promhadh a chaithfidh sibh a shásamh: dar anam Fhorainn, ní fhágfaidh sibh an áit seo mura dtaga an deartháir is óige agaibh anseo.Zs/ *Ach d' fhreagair Iósaef iad: «Tá an scéal mar a dúirt mé; is spiairí sibh.Wr) * D' fhreagraíodar: «Dháréag dearthár, clann an aon fhir amháin i dtír Chanán, is ea sinne, do shearbhóntaí; agus féach tá an sóisear fós anois fara ár n-athair, agus tá duine nach maireann.»kqQ * «Ní fíor sin,» ar sé leo, «ach is chun baill laga na tíre a fháil amach a tháinig sibh.»ipM * Clann an aon fhir amháin sinn go léir, agus daoine macánta; ní spiairí do shearbhóntaí.»foG * «Ní hea ar aon chor,» ar siad, «ach is chun bia a cheannach a tháinig do shearbhóntaí.8nk * Chuimhnigh Iósaef ar na taibhrimh a bhí aige ina dtaobh agus dúirt sé: «Spiairí sibh,» ar sé, «agus chun faisnéis a fháil ar bhaill laga na tíre a tháinig sibh.»Pm *Sea, d' aithin Iósaef a dheartháireacha, ach níor aithin siadsan é. l *Nuair a chonaic Iósaef a dheartháireacha, d' aithin sé iad, ach ní dhearna sé ach caitheamh leo mar a dhéanfadh le daoine deoranta agus labhairt leo go borb: «Cad as daoibh?» ar sé. «Ó thír Chanán,» ar siad, «a thángamar chun bia a cheannach.»0k[ *Ba é Iósaef a bhí i gceannas ar an tír agus is é a bhí ag díol le gach a dtáinig. Agus tháinig deartháireacha Iósaef agus shléachtadar síos go talamh dó.#jA *Tháinig clann Iosraél dá réir sin, fara daoine eile a bhí ag déanamh an turais chéanna, chun arbhar a cheannach mar go raibh gorta i dtír Chanán.i! *Ach níor chuir Iacób Biniáimin, deartháir Iósaef, lena dheartháireacha. «Ní foláir,» ar sé, «gan aon ní a thitim amach dó.»chA *D' imigh deichniúr de dheartháireacha Iósaef síos chun arbhar a cheannach san Éigipt.0g[ *Is clos dom, féach!» ar sé, «go bhfuil arbhar san Éigipt; téigí ansiúd síos agus ceannaigí arbhar ann dúinn ionas go mairfimid agus nach bhfaighimid bás.»f ! *Chuala Iacób go raibh arbhar ar díol san Éigipt agus dúirt sé lena chlann mhac: «Cad a ba áil libh féachaint ar a chéile?'eI )9Agus tháinig daoine ó cheithre hairde na cruinne go dtí an Éigipt chun arbhar a cheannach ó Iósaef, mar go raibh an gorta dian ar fud an domhain ar fad.D' aontaigh Forann agus a fheidhmeannaigh go léir lena ndúirt sé.] )Seo aníos as an Níl seacht gcinn de bha slíoctha méithe agus chromadar ar iníor i measc na luachra.p=[ )Dúirt Forann le Iósaef dá bhrí sin: «Sa taibhreamh dom, seo mé i mo sheasamh ar bhruach na Níle.o<Y )D' fhreagair Iósaef Forann: «Níl sin ionam. Is é Dia a thabharfaidh freagra fabhrach ar Fhorann.»U;% )Dúirt Forann le Iósaef: «Rinneadh taibhreamh dom, agus níl aon duine a d' fhéadfadh é a mhíniú; ach tá sé cloiste agam fútsa, nuair a insítear taibhreamh duit, gur féidir duit é a mhiniú.»::o )Chuir Forann fios ar Iósaef ansin agus thugadar leo láithreach bonn as an gcarcair é. Bhearr sé é féin, chuir malairt éadaigh air féin agus tháinig i láthair Fhorainn.9 ) Tharla dúinn díreach de réir an mhínithe a thug sé dúinn; cuireadh mise ar ais i mo phost, ach crochadh an fear eile.»O8 ) Bhí Eabhrach óg inár bhfochair, daor le captaen an gharda. D' insíomar ár dtaibhrimh dó agus mhínigh sé ár dtaibhrimh dúinn, agus d' inis sé do gach duine againn ciall a thaibhrimh féin.7 ) Rinneadh taibhreamh an oíche chéanna dúinn araon, domsa agus dósan, agus bhí a chiall féin do gach duine ina thaibhreamh féin. 6 ) Bhí fearg ar Fhorann lena shearbhóntaí agus chuir sé mise agus an príomhbháicéir i ngéibheann i dteach chaptaen an gharda.r5_ ) Ansin labhair an príomhchornaire le Forann: «Ní foláir dom mo chionta a thabhairt chun cuimhne inniu.X4+ )Bhí buairt ar Fhorann ar maidin agus chuir sé fios ar lucht asarlaíochta agus feasa uile na hÉigipte; d' inis Forann a thaibhreamh dóibh, ach ní raibh aon duine a d' fhéadfadh é a mhiniú d' Fhorann.u3e )shlugadar na seacht ndiasa a bhí faoi bharr blátha agus toraidh. Dhúisigh Forann; taibhreamh a bhí aige.b2? )Agus seo aníos ina ndiaidh seacht ndiasa caola seargtha loiscthe ag an ngaoth anoir agus51e )Thit a chodladh air arís agus rinneadh taibhreamh eile dó: Seo seacht ndiasa arbhair ag fás ar an aon ghas amháin agus gach dias díobh faoi bharr blátha agus toraidh.[01 )D' ith na ba gránna loma na seacht mba slíoctha méithe. Dhúisigh Forann ansin./# )Agus seo seacht mba eile gránna loma aníos ón Níl ina ndiaidh; ghabhadar sall agus sheasadar taobh leis na ba eile ar bhruach na Níle.n.W )Seo aníos chuige ón Níl seacht mba slíoctha méithe, agus chromadar ar iníor i measc na luachra.w- k )Dhá bhliain shlána ina dhiaidh sin, rinneadh taibhreamh d' Fhorann. Bhí sé ina sheasamh ag an Níl.Y,- (Ach an príomhchornaire, níor chuimhnigh sé ar Iósaef, ach rinne dearmad air.T+# (chroch sé an príomhbháicéir. Sin mar a bhí mínithe ag Iósaef dóibh.f*G (Chuir sé an cornaire ar ais ina phost mar chornaire, chun a chorn a shíneadh chun Fhorainn;J) (Ar an tríú lá, ar a lá breithe, rinne Forann féasta dá shearbhóntaí go léir, agus thug sé cead a gcinn don phríomhchornaire agus don phríomhbháicéir i láthair na bhfeidhmeannach./(Y (Faoi chionn trí lá tabharfaidh Forann cead do chinn gan cheann duit, agus crochfaidh sé ar chrann thú agus íosfaidh an éanlaith do chuid feola de do chnámha.»Z'/ (D' fhreagair Iósaef: «Is é seo an chiall atá leis: Trí lá na trí ciseáin.&9 (sa chiseán uachtair bhí gach sórt sólaist bruite a thaitin le Forann, ach bhí éanlaith an aeir á n-alpadh as an gciseán a bhí ar mo cheann.»7%i (Nuair a chonaic an príomhbháicéir a fhabhraí a bhí an chiall úd, dúirt sé le Iósaef: «Bhí taibhreamh agamsa mar an gceanna: bhí trí ciseáin aráin ar mo cheann;$3 (Óir fuadaíodh mé an chéad lá ó thír na nEabhrach, agus ní dhearna mé aon ní as an tslí anseo ach chomh beag a thuillfeadh carcair dom.»/#Y (Ach cuimhnigh ormsa nuair a bheidh an scéal go maith agat agus cuir de chomaoin orm le do thoil, mé a lua le Forann d' fhonn mé a scaoileadh amach as an teach seo.A"} ( Faoi chionn trí lá, scaoilfidh Forann saor thú agus cuirfidh sé ar ais i do phost thú; agus sínfidh tú a chorn chun Fhorainn mar a dhéantá cheana agus tú i do chornaire aige.W!) ( Ansin dúirt Iósaef leis: «Seo an chiall atá leis: Trí lá na trí géaga. { ( Bhí corn Fhorainn i mo láimh. Stoith mé na fíniúna agus d' fháisc mé an súlach astu isteach i gcorn Fhorainn.»} ( Bhí trí géaga ar an bhfíniúin; a luaithe a sceith sí bhí sí faoi bhláth agus rinne caora aibí dá crobhaingí. ( D' inis an príomhchornaire a thaibhreamh do Iósaef: «Ag taibhreamh dom,» ar sé, «chonaic mé fíniúin os mo chomhair.F («Rinneadh taibhrimh dúinn,» ar siad, «agus níl fear a mínithe againn.» Agus dúirt Iósaef leo: «Nach le Dia a bhaineann sé taibhrimh a mhíniú? Insígí dom iad, le bhur dtoil.» (agus chuir sé ceist ar an dá oifigeach a bhí fairis i ngéibheann i dteach a mháistir: «Cén fáth an ghruaim seo oraibh inniu?»Q (Nuair a tháinig Iósaef chucu ar maidin chonaic sé go rabhadar gruama,5e (Rinneadh taibhreamh dóibh araon san aon oíche amháin a thaibhreamh féin lena chiall féin do chornaire agus do bháicéir rí na hÉigipte a bhí faoi ghlas i gcarcair.p[ (Chuir captaen an gharda Iósaef ina bhfeighil ag fónamh dóibh, agus chaitheadar tamall i ngéibheann.\3 (Chuir sé iad ar láimh i dteach chaptaen an gharda mar a raibh Iósaef faoi ghlas.dC (Bhí fearg ar Fhorann lena bheirt oifigeach, an príomhchornaire agus an príomhbháicéir. (Tamall ina dhiaidh seo chiontaigh cornaire rí na hÉigipte agus a bháicéir in aghaidh a máistir, rí na hÉigipte.$C 'Níor bhac an príomhshéiléir le haon rud a bhí faoi chúram Iósaef mar bhí an Tiarna fairis; agus bhí conách an Tiarna ar gach rud a dhéanadh sé.) 'Chuir an priomhshéiléir na príosúnaigh eile go léir sa charcair faoi chúram Iósaef; bhí sé i bhfeighil gach gnó a bhí ar siúl ann.zo 'Ach bhí an Tiarna fara Iósaef: bhí sé cineálta leis agus fuair fabhar dó i láthair an phríomhshéiléara.  'Ghabh máistir Iósaef é agus chuir é sa charcair ina gcoimeádtaí príosúnaigh an rí, agus d' fhan sé ansiúd faoi ghlas.} 'Nuair a chuala a mháistir na focail a labhair a bhean leis: «Mar sin a rinne do shearbhónta liom,» las sé le fearg.sa 'Ach a luaithe a ligeas liú asam, in ard mo chinn, d' fhág sé a bhrat agam agus theith on teach amach.»  'agus d' inis sí an scéal céanna dó: «An daor Eabhrach a thug tú dúinn,» ar sí, «tháinig sé isteach chugam do mo mhaslú.[1 'Choinnigh sí an brat ansiúd lena taobh go dtí gur tháinig a mháistir abhaile,| s 'agus nuair a chuala sé mo liú agus mo bhéic, d' fhág sé a bhrat agam agus theith agus d' éalaigh ón teach.»V ' 'ghlaoigh sí ar a searbhóntaí agus dúirt sí leo: «Féach air sin! Thug sé Eabhrach chugainn chun masla a thabhairt dúinn! Tháinig sé isteach chugam chun luí liom, ach liúigh mé in ard mo chinn,a = ' Nuair a chonaic sí gur fhág sé a bhrat aici ina láimh agus gur theith sé ón teach,  ' Rug an bhean ar bhrat air agus dúirt: «Luigh liom.» Ach d' fhág sé a bhrat ina láimh agus theith uaithi as an teach amach.  ' Lá áirithe chuaigh Iósaef chun an tí i mbun a chúraimí agus ní raibh aon duine de fhoireann an tí ansiúd istigh.gI ' Cé go labhraíodh sí le Iósaef ó lá go lá, ní aontódh sé luí léi ná géilleadh di.mU ' Ní mó de mháistir sa teach seo é ná mé féin; níor dhiúltaigh sé aon ní dom ach tú féin ós tú a bhean. Conas a d' fhéadfainnse a leithéid seo de choir ghránna a dhéanamh agus peaca a dhéanamh in aghaidh Dé?»hK 'Ach d' eitigh seisean agus dúirt sé le bean a mháistir: «Féach! de bhrí go bhfuilimse aige, ní chuireann aon ní dá dtarlaíonn sa teach aon mhairg ar mo mháistir; tá gach a bhfuil aige curtha aige faoi mo láimh.q] 'agus tar éis tamaill leag bean a mháistir súil na dúile ar Iósaef agus dúirt leis: «Luigh liom.»B 'D' fhág sé Iósaef dá bhrí sin i mbun a mhaoine go léir, agus leis-sean ar láimh, ní raibh de chúram air féin ach an bia a chaitheadh sé.Bhí Iósaef córach dathúil,nW 'Ón lá a chuir sé i bhfeighil a theaghlaigh é, agus i bhfeighil a mhaoine go léir, chuir an Tiarna a bheannacht ar theaghlach an Éigiptigh ar son Iósaef. Chuir an Tiarna a bheannacht ar a mhaoin go léir istigh agus amuigh."? 'bhí lé aige le Iósaef agus rinne seisean fónamh dó; agus chuir a mháistir i bhfeighil a theaghlaigh é agus chuir sé gach ní aige faoina chúram.% 'agus nuair a chonaic a mháistir go raibh an Tiarna le Iósaef, agus conas mar a chuir an Tiarna a bhail ar gach ní dar ghabh sé i láimh,  'Bhí an Tiarna le Iósaef agus d' éirigh leis ina ghnóthaí go léir, agus bhí cónaí air i dteach a mháistir, an tÉigipteach,* Q 'Tugadh Iósaef síos chun na hÉigipte. Cheannaigh Póitífear, feidhmeannach le Forann, agus captaen an gharda, é ó na hIsméiligh a thug síos ann é.t~c &Tháinig a dheartháir amach ansin ina dhiaidh agus snáithín craorag ar a láimh agus tugadh Zearach air.:}o &Ach tharraing seisean a lámh ar ais, agus seo amach lena dheartháir ar dtús. Dúirt sí ansin: «Cad í mar bhearna a rinne tú duit féin!» Tugadh Bearna air dá bhrí sin.<|s &Nuair a bhí sí ina luí seoil chuir ceann acu a lámh amach, rug an bhean ghlún ar an láimh agus chas snáithín craorag uirthi á rá: «É seo is túisce a tháinig amach.»={w &Nuair a tháinig a hionú fuarthas cúpla ina broinn.Kz &D' aithin Iúdá iad agus a dúirt: «Tá sise fíréanta seachas mar atáimse; mar nár thug mé í do mo mhac Séalá mar chéile is ea a tharla sé seo.» Agus níor luigh sé léi níos mó.gyI &Nuair a bhí sí á breith amach, chuir sí scéala chun athair a céile: «An té ar leis na nithe seo is uaidh a toirchíodh mé.» Agus dúirt sí: «Féach, le do thoil, cé leis an séala, an corda agus an bata seo?»Px &Timpeall ráithe ina dhiaidh sin dúradh le Iúdá: «Rinne do bhean mhic, Támár, striapachas; sea agus tá sí trom de bharr a striapachais.» Dúirt Iúdá: «Tugtar amach í agus loisctear í!» w; &«Bíodh aici mar sin,» arsa Iúdá, «chun nach ndéanfaí ceap magaidh dínn; chuireas an meannán seo chuici, ach níor éirigh leat í a fháil.» v &D' fhill sé ar Iúdá agus dúirt: «Ní bhfuair mé í; agus dúirt muintir na háite nach raibh aon striapach choisricthe ann.»?uy &D' fhiafraigh sé de mhuintir na háite: «Cá bhfuil an striapach choisricthe a bhíodh ar thaobh an bhóthair ag Éanaím?» D' fhreagraíodar: «Ní raibh aon striapach ansiúd.»t &Agus chuir Iúdá an meannán lena chara an tAdullámach chun an geall a fhuascailt ó láimh na mná; ach ní bhfuair sé í.isM &Ansin d' éirigh sí, d' imigh léi, bhain di an fial, agus chuir a héide baintrí uimpi arís..rW &«Cén geall a fhágfaidh mé agat?» ar sé. «Do shéala, do chorda agus an bata atá i do ghlaic,» ar sí. Thug sé di iad, luigh léi, agus ghabh sí gin uaidh.,qS &«Cuirfidh mé meannán chugat ón tréad,» ar sé. «Tá go maith,» ar sí, «ar choinníoll go bhfágfaidh tú geall agam go dtí go gcuirfidh tú chugam é.»`p; &Ghabh sé suas chuici ar thaobh an bhóthair agus dúirt: «Téanam agus luigh liom.» Ní raibh a fhios aige gurbh í bean a mhic í. «Cad a thabharfaidh tú dom,» ar sí, «ar son céileachas a dhéanamh liom?»ao= &Nuair a chonaic Iúdá í, shíl sé gur striapach í mar bhí a haghaidh folaithe aici.n} &agus chuir sí uaithi a héide baintrí, chuir fial uimpi féin agus shuigh, agus í folaithe go maith, mar a scarann an bóthar go hÉanaím ón mbothar go Timneá. Bhí Séalá fásta faoin am sin, ach mar sin féin níor tugadh dó í mar bhean.rm_ & Fuair Támár scéala: «Tá athair do chéile ar an tslí suas go Timneá ag bearradh a chuid caorach,»ilM & Faoi chionn tamaill fhada, fuair Seúa bean Iúdá bás; agus nuair a bhí sólás a chaointe faighte ag Iúdá, chuaigh sé suas go Timneá go dtí lucht bearrtha na gcaorach agus a chara Híorá an tAdullámach lena chois.Fk & Ansin dúirt Iúdá le Támár, bean a mhic: «Fill abhaile ar d' athair mar bhaintreach agus fan go bhfásfaidh mo mhac Séalá» mar is é a bhí ina aigne aige: «Ní foláir féachaint chuige nach bhfaighidh sé bás dála a dheartháireacha.» D' imigh Támár dá bhrí sin agus chuir fúithi i dteach a hathar.aj= & Agus ba fhuath leis an Tiarna a ndearna Ónán agus mharaigh sé eisean mar an gcéanna._i9 & Ach bhí a fhios ag Ónán nach leis féin aon chlann a ghinfí; agus nuair a théadh sé isteach chun mná a dhearthár scaoileadh sé a shíol uaidh ar an talamh chun nach dtabharfadh sé sliocht dá dheartháir. h; &Ansin dúirt Iúdá le hÓnán: «Gabh chugat bean do dhearthár agus déan mar is dual do dheartháir céile léi agus tóg clann do do dheartháir.»ngW &Ach Éar, céadghin Iudá, coirpeach olc a ba ea é i láthair an Tiarna, agus mharaigh an Tiarna é.Af &Fuair Iúdá bean darbh ainm Támár dá chéadghin Éar.e{ &Ghabh sí gin arís eile agus rug sí mac agus thug sí Séalá mar ainm air; nuair a rugadh eisean bhí sí i gCizíb.Gd &Ghabh sí gin arís agus rug sí mac agus thug sí Ónán air.Hc &Ghabh sí gin agus rug sí mac agus thug sí Éar mar ainm air.bb? &Chonaic Iúdá ansiúd iníon Chanánaigh darbh ainm Seúa; phós sé í agus luigh léi.a 5 &Tharla faoin am seo gur fhág Iúdá a dheartháireacha agus go ndeachaigh sé síos chun fanacht tamall le hAdullámach darbh ainm Híorá.` %$Faoin am seo bhí sé díolta san Éigipt ag na Midiánaigh le Póitífear, feidhmeannach le Forann agus captaen an gharda._ %#Tháinig a chlann mhac agus a chlann iníonacha go léir chuige le sólás a thabhairt dó, ach ní ghlacfadh sé sólás ar bith, á rá: «Ní dhéanfaidh mé. Rachaidh mé síos ag sileadh na ndeor go Seól fara mo mhac.» Sin mar a chaoin a athair é. ^ %"Stróic Iacób a chuid éadaigh ansin, chuir sé brat íochtair róin air féin, agus chaoin sé a mhac ar feadh mórán laethanta.] %!D' aithin an t-athair é agus dúirt: «Is é cóta mo mhic é! D' alp ainmhí allta é! Tá Iósaef stollta ó chéile gan aon amhras.»/\Y % Sheoladar an cóta leis na muinchillí fada ar ais le tabhairt dá n-athair, leis an teachtaireacht: «Fuaireamar é seo; féach an é cóta do mhic é nó nach é.»\[3 %Thógadar cóta Iósaef ansin, mharaíodar gabhar agus thumadar an cóta san fhuil.xZk %agus d' fhill ar a dheartháireacha agus dúirt: «Tá an buachaill ar iarraidh, agus mise, cá rachaidh mé?»Y %Nuair a d' fhill Reúbaen chun an phoill agus nach raibh tásc ná tuairisc ar Iósaef sa pholl, stróic sé a chuid éadaighUX% %Tharla gur ghabh ceannaithe Midiánacha an treo agus tharraingíodar Iósaef aníos as an bpoll agus dhíoladar é ar fiche seicil airgid leis na hÍsméiligh, agus thugadarsan Iósaef go dtí an Éigipt.%WE %Téanam díolaimis leis na hÍsméiligh é, ach ná leagaimis lámh air. Is é ár ndeartháir é, ár bhfeoil féin.» Agus ghéill a dheartháireacha dó.Vy %Ansin dúirt Iúdá lena dheartháireacha: «Cén tairbhe dúinn ár ndeartháir a mharú agus a chuid fola a fholach?U} %Ansin shuíodar síos chun bia.Thógadar a súile agus chonaiceadar buíon Ísméileach ag teacht ó Ghileád lena gcamaill agus iad faoi ualach guma agus tragacant, agus balsaim agus roisín a bhí á thabhairt síos chun na hÉigipte acu.]T5 %agus rugadar air agus chaitheadar i bpoll é. Bhí an poll folamh gan aon uisce ann.#SA %Nuair a tháinig Iósaef i láthair a dheartháireacha dá bhrí sin, bhaineadar a chóta de, an cóta leis na muinchillí fada a bhí á chaitheamh aige,R %Ná doirtigí aon bhraon fola,» arsa Reúbaen leo; «caithigí isteach sa pholl seo san fhásach é, ach ná himrígí lámh dhearg air» mar sin is ea a labhair sé agus é ar intinn aige é a shaoradh óna lamha agus a thabhairt ar ais dá athair.`Q; %Chuala Reúbaen an chaint sin agus shaor sé é óna lámha á rá: «Ná maraímis é.!P= %Téanaigí, maraímis é agus caithimis i bpoll éigin é; déarfaimid gur alp ainmhí allta é, agus feicfimid cad a tharlóidh dá chuid taibhreamh.»  ~~Q}}|{{ zsyyQxwwvuttsXrrVq$pp]oonmm~mllkjlihhagqffgeeTddcc baa`L_^]]?\[[ Z}YYX?WVVEUUTSS4RnQQ0PPO8NN#MnLL7KKJII>HH'GGRFFEEEaDDHCCTC BBAAAG@@(?>>=xor) n!pK3 y s ?HK /`Y 1san uaimh i bhfearann Mhacpaelá lastoir de Mhamrae i dtír Chanán, a cheannaigh Abrahám leis an bhfearann ó Eafrón an Hiteach le bheith aige mar ionad adhlactha.J_ 1Ansin thug sé treoracha dóibh. «Is mithid mé a chruinniú chun mo mhuintire,» ar sé. «Déantar mé a adhlacadh i bhfochair m' aithreacha san uaimh i bhfearann Eafrón an Hiteach,=^u 1Sin iad go léir dhá threibh déag Iosrael; agus sin é a dúirt a n-athair leo agus é á mbeannú. Bheannaigh sé iad agus chuir beannacht chuí ar gach ceann díobh faoi leith.] 1Faolchú craosach é Biniáimin;alpann sé a chreach ar maidin,agus roinneann sé a sheilg tráthnóna.»\ 1le beannachtaí arbhair agus bláthanna,le beannachtaí na gcnoc cianaosta,le beannachtaí na sléibhte síoraí;go dtaga siad anuas ar cheann Iósaef,agus ar bhaithis an té sin a coisreacadh i measc a dheartháireacha.F[ 1ag Dia d' athar a chabhraíonn leat,ag Dia Uilechumhachtach a bheannaíonn thú,le beannachtaí an duibheagáin a luíonn thíos,le beannachtaí cíoch agus broinne, Z; 1ach bhris neach tréan a mboghaagus scaradh cuislí a lámh ona chéileag láimh Neach Tréan Iacóib,ag ainm Charraig Iosrael,jYO 1Thug na saighdeoirí faoi le fíoch,scaoileadar faoi le binib, agus luíodar go dian air,X 1Craobh thorthúil é Iósaef,craobh thorthúil le hais an tobair,agus a géascaí ag síneadh thar an mballa.]W5 1Is eilit ar scaoileadh léi Naftáilíagus oisíní gleoite á mbreith aici.fVG 1Is saibhir é arán Áiséaragus déanfaidh sé soláis a sholáthar do bhord an rí.hUK 1Déanfaidh foghlaithe foghail ar Ghád,ach déanfaidh seisean foghail agus tóir orthu.5Tg 1Táim ag súil le do shlánú, a Thiarna Dia.JS 1Beidh Dán ina nathair nimhe ar an mbótharagus ar an gcosán ina nathair adharcach,a bheireann greim ar speir an chapaillagus go dtiteann a mharcach i ndiaidh a chúil.[R1 1Beidh Dán ina bhreitheamh ar a phobal,mar cheann de threibheanna Iosrael.BQ 1tuigeadh dó gur mhaith é áit lonnaithe,agus gur thaitneamhach é an dúiche;chrom sé a ghualainn don ualach,agus rinneadh daor de faoi sclábhaíocht éigin.KP 1Asal tréan é Íosácárina luí i measc cróite caorach;O+ 1 Beidh cónaí ar Zabúlun cois na farraige;beidh sé ina fhoscadh ag loingeasagus beidh imeall a chríoch i gcóngar Shíodón.MN 1 beidh a shúile dearg le fíonagus a dhéada bán le bainne.&MG 1 Ceanglaíonn sé a asal den fhíniúinagus searrach a lárach dá stoc.Níonn sé a éide i bhfíonagus a chulaith i bhfuil na gcaor;.LW 1 Ní scarfaidh an ríshlat ó Iúdáná más an cheannais ó idir a chosa,go dtaga an té ar leis é,dá dtabharfaidh na ciníocha géillsine.6Kg 1 Coileán leoin é Iúdá!Filleann tú anois, a mhic, ón gcreach;agus cromann sé agus luíonn mar leonnó mar bhanleon, cé leomhann é a mhuscailt?J% 1A Iúdá, molfaidh do dheartháireacha thú;beidh do lámh ar bhráid do naimhdeagus sléachtfaidh clann mhac d' athar duit.AI} 1Mallacht ar a bhfearg de bharr a fíochmhaireagus ar a bhfraoch de bharr a dhanarthachta.Cuirfidh mé scaipeadh orthu in Iacóbagus scaoileadh orthu in Iosrael.BH 1Ná bíodh m' anam páirteach ina gcomhairlí;nár aontaí mo chroí lena gcomhluadar,óir mharaíodar daoine le teann feirgeagus speireadar daimh le barr buile.\G3 1Deartháireacha Simeon agus Léiví,agus chuireadar a ndobhearta i gcrích.*FO 1gan smacht mar an tuile; ach ní tú a bheidh ar tosach,mar gur ghabh tú suas chun leaba d' athar,agus gur thruailligh tú mo thocht, mo bhrón!E 1A Reúbaen, is tú mo chéadghinmo neart, céadtoradh m' fhearúlachta.Rug tú barr leat in uabhar agus barr i gcumhacht,jDO 1Tagaigí le chéile, a mhaca Iacóib, agus éistigí;éistigí le hIosrael bhur n-athair.(C M 1Ansin ghlaoigh Iacób ar a chlann mhac agus dúirt: «Cruinnigí le chéile go n-inseoidh mé daoibh cad tá i ndán daoibh sna laethanta atá romhaibh.B5 0Maidir liom féin, bronnaim ort Seicim, de bhreis ar do dheartháireacha, é siúd a bhain mé de na hAmóraigh le mo chlaíomh agus le mo bhogha.»A1 0Ansin dúirt Iosrael le Iósaef: «Féach, táim ar tí bás a fháil! Ach beidh Dia libhse agus tabharfaidh sé ar ais go tír bhur sinsear sibh.@ 0Chuir sé a bheannacht orthu an lá sin á rá:«Gura beannacht sibh in Iosrael! Go ndeire siad:' Go gcuire Dia an bhail chéanna ort le hEafráim agus le Manaise!' » Ar an tslí sin thug sé an tosach do Eafráim ar Mhanaise.? 0Ní dhearna an t-athair rud air, ach dúirt: «Tá a fhios agam, a mhic ó, tá a fhios sin. Beidh seisean leis ina phobal mór, agus beidh sé tábhachtach. Ach is tábhachtaí ná é a bheidh an deartháir is óige agus beidh a shliocht ina mbaicle ciníocha.»> 0Dúirt Iósaef lena athair: «Ní mar sin is ceart, a athair, é seo an chéadghin; leag do lámh dheas ar a cheann seo.»>=w 0Nuair a chonaic Iósaef a athair ag leagan a láimhe deise ar cheann Eafráim, baineadh stad as. Rug sé greim ar láimh a athar chun í a chur ó cheann Eafráim go ceann Mhanaise.y<m 0An t-aingeal a d' fhuascail mé ó gach olc, go mbeannaí sé na buachaillí seo!Go maire mo ainmse iontu, agus ainm m' aithreacha Abrahám agus Íosác.Go dté siad i líonmhaire agus in iomadúlacht ar chlár na cruinne.»K; 0Ansin chuir sé a bheannacht ar Iósaef á rá:«Dia ar shiúil m' aithreacha Abrahám agus Íosác ina radharc,Dia a bhí mar aoire agam ar feadh mo shaoil go léir go dtí seo,T:# 0Shín Iosrael a lámh dheas uaidh amach agus leag í ar cheann an té a ba óige, Eafráim; agus a lámh chlé ar cheann Mhanaise, agus a lámha á gcur thar a chéile aige ba é Manaise an té ba shine.S9! 0 Agus rug Iósaef orthu araon, ar Eafráim ina láimh dheas i dtreo go raibh sé ar chlé Iosrael, agus ar Mhanaise ina láimh chlé i dtreo go raibh sé ar dheis Iosrael; agus thug sé in aice leis iad.e8E 0 Ansin thóg Iósaef an bheirt mhac óna ghlúine chuige féin, agus shléacht sé go talamh.'7I 0 Agus dúirt Iosrael le Iósaef: «Ní raibh aon súil agam go bhfeicfinn do ghnúis arís, ach seo é Dia á dheonú dom do chlann a fheiceáil chomh maith.»H6 0 Bhí scáthshúilí ar Iosrael leis an aois i dtreo nach raibh radharc aige orthu. Thug Iósaef níos cóngaraí dó iad dá bhrí sin agus phóg sé an bheirt agus ghlac chuige ina ucht iad.F5 0 «Sin iad,» arsa Iósaef lena athair, «mo mhic-sé, a bhronn Dia anseo orm.» Agus dúirt seisean: «Tabhair anseo i leith chugam iad, le do thoil, go gcuirfidh mé mo bheannacht orthu.»J4 0Nuair a chonaic Iosrael mic Iósaef, dúirt sé: «Ce hiad sin?»[31 0Ar m' aistear dom ó Phadan Arám bhí sé de dhólás agam go bhfuair Ráchael bás i dtír Chanán, agus sinn tamall fós ó Eafrát. Rinne mé í a adhlacadh ansiúd ar an mbóthar go hEafrát, i mBeithil.»25 0Ach cibé clann a ghinfear uait ina ndiaidh, is leat féin iad; agus beidh ainmneacha a ndeartháireacha orthu sa mhéid a bhaineann le hoidhreacht.D1 0Anois an bheirt mhac a rugadh duit i dtír na hÉigipte sula dtáinig mise chugat san Éigipt, is liomsa iad; beidh Eafráim agus Manaise agam mar mhic ar aon dul le Reúbaen agus Simeon.W0) 0á rá: 'Féach! cuirfídh mé an rath ort agus méadóidh mé do shliocht, agus déanfaidh mé baicle ciníocha díot agus tabharfaidh mé an tír seo do do shliocht i do dhiaidh mar shealús go síoraí.' / 0Agus dúirt Iacób le Iósaef: «Thaispeáin Dia Uilechumhachtach é féin dom i Lúz i dtír Chanán agus chuir a bheannacht orm . 0Nuair a dúradh le Iacób: «Féach, tá do mhac Iósaef tagtha chugat,» chruinnigh Iosrael a neart agus d' éirigh aniar sa leaba.-  0Dúradh le Iósaef tamall ina dhiaidh seo: «Bhuail taom tinnis d' athair.» Thug sé leis a bheirt mhac Manaise agus Eafráim.{,q /Ach lean sé air: «Tabhair do mhionn dom,» agus thug sé sin dó. Ansin lig Iosrael é féin siar ar an adhairt.)+M /ach sín sa chré mé le mo shinsir. Tóg ón Éigipt amach mé agus adhlaic mé san aon tuama leo.» D' fhreagair seisean: «Déanfaidh mé mar a dúirt tú.»*# /Nuair a bhí an bás ag druidim le hIosrael, ghlaoigh sé chuige a mhac Iósaef agus dúirt sé leis: «Má fuair mé fabhar i do láthair, cuir, impím ort, do lámh faoi mo cheathrú agus geall go mbeidh tú go dílis fírinneach liom. Ná hadhlaic mé san Éigipt,)% /Mhair Iacób seacht mbliana déag i dtír na hÉigipte; ba é fad saoil Iacóib agus blianta a ré ná céad agus daichead a seacht mbliana.(+ /D' fhan Iosrael i dtír na hÉigipte i ndúiche Ghoisin, agus fuaireadar seilbh air agus bhí an rath orthu agus chuadar i líonmhaire go mór.E' /Rinne Iósaef reacht faoi thalamh na hÉigipte agus tá sé i bhfeidhm fós sa lá atá inniu ann: an cúigiú a bheith ag Forann. Talamh na sagart amháin nár tháinig i seilbh Fhorainn.q&] /D' fhreagraíodar: «Shábháil tú ár n-anam; beimid inár ndaoir ag Forann, le do thoil, a thiarna.»w%i /Ach nuair a thiocfaidh an fómhar tabharfaidh sibh an cúigiú cuid d' Fhorann agus coimeádfaidh sibh na ceithre coda eile mar shíol do bhur n-ithir, mar bhia daoibh féin agus do bhur dteaghlaigh, agus mar chothú do bhur miondaoine.»:$o /Ansin dúirt Iósaef leis an bpobal: «Tá sibh féin agus bhur dtailte, mar a fheiceann sibh, ceannaithe anois agam d' Fhorann. Seo daoibh síol dá bhrí sin le cur sa talamh.W#) /Talamh na sagart amháin a d' fhág sé gan ceannach, mar d' fhaigheadh na sagairt liúntas ar leith ó Fhorann agus mhaireadar ar an liúntas a thug Forann dóibh; níor dhíoladar a dtailte dá bhrí sin.T"# /Maidir leis an bpobal, rinne sé daoir díobh ó cheann ceann na hÉigipte.=!u /Cheannaigh Iósaef talamh uile na hÉigipte ar an tslí sin d' Fhorann; óir dhíol na hÉigiptigh go léir a dtailte mar gur luigh an gorta orthu. Fuair Forann an talamh go léir.D  /Cad chuige go bhfaighimis bás os comhair do shúl sinne agus ár dtailte? Bímis féin agus ár dtailte agat dá bhrí sin mar cheannach ar bhia; beimidne lenár dtailte mar dhaoir ag Forann. Ach tabhair dúinn síol le cur chun nach bhfaighimis bás ach go mairfimis agus nach bhfágfaí an talamh ina fhásach.»3 /Nuair a bhí an bhliain sin thart, thángadar chuige arís an bhliain dar gcionn agus dúradar leis: «Ní cheilfimid ort é, a rí; tá ar gcuid airgid go léir caite; is lenár dtiarna an airnéis go léir; níl fagtha i láthair ár dtiarna ach ár gcorp agus ár dtailte.hK /Thugadar a n-eallach dá réir sin chun Iósaef agus thug Iósaef arán dóibh mar mhalairt ar chapaill, ar tháinte, ar thréada agus ar asail; chothaigh sé le bia iad an bhliain sin mar mhalairt ar a n-airnéis go léir.!= /D' fhreagair Iósaef: «Tugaigí libh bhur n-eallach agus tabharfaidh mé bia daoibh mar mhalairt ar bhur n-eallach má tá bhur gcuid airgid ídithe.» /Agus nuair a bhí an t-airgead go léir caite i dtír na hÉigipte agus i dtír Chanán tháinig na hÉigiptigh go léir go dtí Iósaef á rá: «Tabhair bia duinn! Cad chuige go bhfaighimis bás os comhair do shúl? Óir tá ár gcuid airgid caite.»M /A raibh d' airgead le fáil i dtír na hÉigipte agus i dtír Chanán, chruinnigh Iósaef é mar mhalairt ar an arbhar a bhí á cheannach agus thug an t-airgead go léir leis go pálás Fhorainn.3 / Ní raibh aon bhia sa tír ar fad mar go raibh an gorta chomh dian sin go raibh tír na hÉigipte agus tír Chanán in anbhainne le hocras.  / Agus chuir Iósaef cóir chothaithe ar a athair, ar a dheartháireacha, agus ar theaghlach uile a athar de réir líon a muirir.;q / Ansin bhunaigh Iósaef a athair agus a dheartháireacha, agus thug seilbh dóibh, i dtír na hÉigipte, sa chuid is fearr den talamh, i ndúiche Ramasaes mar a d' ordaigh Forann.\3 / Agus chuir Iacób a bheannacht ar Fhorann agus d' imigh amach ó láthair Fhorainn.a= / Dúirt Iacób le Forann: «Tá céad agus deich mbliana fichead de shaol síorthaistil caite agam; ní fada ná ní fónta blianta mo ré agus níl siad chomh fada le blianta saoil m' aithreacha ina síorthaisteal.»fG /Agus d' fhiafraigh Forann de Iacób: «An iomaí bliain a áiríonn tú de fhad saoil agat?»~w /Ansin thug Iósaef Iacób a athair leis agus chuir i láthair Fhorainn é, agus chuir Iacób a bheannacht ar Fhorann.y /Sin é talamh na hÉigipte romhat mar a shíneann; cuir d' athair agus do dheartháireacha chun cónaí sa chuid is fearr den talamh. Cuiridis fúthu i dtír Ghoisin, agus más eol duit aon chumasaigh orthu, cuir i bhfeighil mo stoic féin iad.»`; /Ansin dúirt Forann le Iósaef: «Tá d' athair agus do dheartháireacha tagtha chugat.- /Leanadar ar aghaidh agus dúradar le Forann: «Thángamar chun cur fúinn tamall sa tír seo, mar níl aon fhéarach do thréada do shearbhóntaí mar tá an gorta go dian i dtír Chanán; agus anois impímid ort, lig do do shearbhóntaí fanacht tamall i dtír Ghoisin.»)M /«Cen ghairm bheatha atá agaibh?» arsa Forann lena dheartháireacha. Agus dúradar le Forann: «Is aoirí do shearbhóntaí dála ár n-aithreacha romhainn.»jO /Bhí cúigear dá dheartháireacha tugtha leis aige agus chuir sé i láthair Fhorainn ansin iad.V ) /D' imigh Iósaef ansin agus dúirt le Forann: «Tá m' athair agus mo dheartháireacha tagtha ó thír Chanán lena dtréada agus lena dtáinte agus lena maoin go léir; tá siad anois i ndúiche Ghoisin.»i M ."' Aoirí tréad sinne, do shearbhóntaí, onár n-óige go dtí anois féin, sinne agus ár n-aithreacha.' Ar an gcuma seo ceadófar daoibh fanacht i dtír Ghoisin,» mar tá an ghráin dearg ag na hÉigiptigh ar gach aoire.w i .!Nuair a chuirfidh Forann fios oraibh agus a fhiafróidh sé: 'Cén ghairm bheatha atá agaibh?' abraigí leis:} u . Aoirí iad agus bíonn siad ag féaracht stoic; agus thugadar leo a dtréada agus a dtáinte agus a maoin go léir.'  .Labhair Iósaef ansin lena dheartháireacha agus le muintir a athar: «Rachaidh mé suas go Forann,» ar sé, «agus tabharfaidh mé an scéal nua dó. Déarfaidh mé leis: 'Mo dheartháireacha agus muintir m' athar a bhí i dtír Chanán, tá siad tagtha chugam. 5 .Dúirt Iosrael le Iósaef: «Níor chás liom bás a fháil anois de bhrí go bhfaca mé do ghnúis agus go bhfuil a fhios agam gur beo duit fós.»S! .ghabh Iósaef a chóiste agus seo leis in airicis a athar Iosrael i nGoisin. Tháinig sé ina láthair agus chaith é féin ar a bhráid agus bhí na deora ag sileadh leis ar a bhráid ar feadh i bhfad.) .Chuir [Iosrael] Iúdá ar aghaidh roimhe go dtí Iósaef chun go dtiocfadh seisean ina gcoinne i nGoisin. Nuair a shroicheadar Goisin,- .Rugadh mic do Iósaef san Éigipt, beirt mhac; ba é líon theaghlach Iacóib ar fad a chuaigh isteach san Éigipt, deichniúr agus trí fichid.)M .Ba é líon mhuintir Iacóib go léir a chuaigh isteach san Éigipt dá shliocht féin, gan mná a chlainne a chur san áireamh seisear agus trí fichid ar fad.oY .Iadsan clann Bhileá a bhronn Lábán ar a iníon Ráchael; rug sí iadsan do Iósaef seachtar ar fad.K .Clann Naftáilí: Iachzael agus Gúiní agus Iéizir agus Siléim.7 .Clann Dhán: Huisím.N .Iadsan an chlann mhac a rug Ráchael do Iacób ceathrar déag ar fad. .Clann Bhiniáimin: Beala agus Beicir agus Aisbéal agus Géará agus Námán agus Éichí agus Róis agus Mupaím agus Hupaím agus Ard.mU .Agus rugadh do Iósaef san Éigipt ó Ásanat iníon Phóitífeara sagart On: Manaise agus Eafráim.F~ .Seo iad clann Ráchael bean Iacóib: Iósaef agus Biniáimin.e}E .(Iadsan clann Zilpeá a thug Lábán dá iníon Léá, rug sí iad do Iacób seisear déag).| .Clann Áiséar: Imneá agus Isveá agus Isví agus Beiríá agus a ndeirfiúr Searach. Clann Bheiríá: Heibir agus Mailcíél.f{G .Clann Ghád: Zifeón agus Haigí, Siúiní agus Eazbon, Éirí agus Aróidí, agus Airéilí.,zS .Is iadsan clann Léá a rug sí do Iacób i bPadan Arám, mar aon lena hiníon Díneá; triúr agus tríocha duine ar fad an líon mac agus iníonacha a bhí aige.:yq .Clann Zabúlun: Seirid agus Éalón agus Iachlael.Dx . Clann Íosácár: Tólá agus Puvá agus Iób agus Siomron.-wU . Clann Iúdá: Éar agus Ónán agus Séala agus Bearna agus Zearach (ach d' éag Éar agus Ónán i dtír Chanán); agus b' iad Heazron agus Hámúl clann Bhearnan.=vw . Clann mhac Léiví: Géirseon, Cohát agus Maráraí.yum . Clann mhac Shimeon: Iamúél agus Iáimím agus Óhad agus Iáicín agus Zochar agus Seáúl mac mná Canánaí.Ht . agus a chlann mhac: Hanóc agus Palú agus Heazron agus Cairmi.s .Seo iad anois ainmneacha chlainne Iosrael a tháinig go dtí an Éigipt, Iacób agus a chlann mhac: Reúbaen céadghin Iacóbxrk .a mhic agus mic a mhac, a iníonacha agus iníonacha a mhac; thug sé a shliocht uile leis isteach san Éigipt.q+ .Thugadar leo na tréada agus an mhaoin a bhí cruinnithe acu i dtír Chanán agus thángadar chun na hÉigipte Iacób agus a shliocht go léir (pK .Ansin d' fhág Iacób Béar Seaba agus rinne clann mhac Iosrael a n-athair Iacób, a miondaoine agus a mná a iompar sna cóistí a sheol Forann faoina dhéin.o% .Rachaidh mise féin síos chun na hÉigipte leat agus tabharfaidh mé aníos arís thú; agus is é lámh Iósaef a dhúnfaidh do shúile.»n) .Dúirt sé leis ansin: «Mise Dia, Dia d' athar; ná bíodh eagla ort dul síos chun na hÉigipte, óir déanfaidh mé cine mor ansiúd díot.ume .Agus labhair Dia le hIosrael i bhfís oíche agus ghlaoigh: «A Iacóib, a Iacóib!» «Anseo dom,» ar sé.l 7 .Chuir Iosrael chun bóthair dá bhrí sin lena raibh aige agus tháinig sé go Béar Seaba. D' ofrail sé íobairtí do Dhia a athar Íosác ansiúd.k{ -Agus dúirt Iosrael: «Is leor sin! Maireann Iósaef mo mhac i gcónaí; rachaidh mé ar a thuairisc roimh bhás dom!»/jY -Ach nuair a d' insíodar dó gach a ndúirt Iósaef leo, agus nuair a chonaic sé na cóistí a chuir Iósaef faoina dhéin, tháinig Iacób an t-athair chuige féin.1i] -Agus dúradar leis: «Maireann Iósaef i gcónaí agus is rialtóir é ar chríocha uile na hÉigipte.» Agus tháinig suaitheadh croí air mar ní chreidfeadh sé iad.ihM -D' fhágadar an Éigipt dá bhrí sin agus bhaineadar amach tír Chanán agus a n-athair Iacób.%gE -Ansin chuir sé a dheartháireacha chun siúil, agus is é focal deireanach a bhí aige dóibh ag imeacht: «Ná bíodh aon aighneas eadraibh ar an tslí.»Yf- -Agus seo leanas ar chuir sé chun a athar: deich n-asal agus ualaí d' ollmhaitheasaí na hÉigipte orthu; deich láir agus ualaí orthu d' arbhar agus d' arán agus de bhia agus de lón d' aistear a n-athar. e -Thug sé dhá fhallaing shaoire an duine dóibh, ach thug sé cúig fhallaing shaoire agus trí chéad seicil airgid do Bhiniáimin.d -Rinne clann Iosrael mar a dúradh leo agus thug Iósaef cóistí dóibh, mar a d' ordaigh Forann, agus lón bóthair.dcC -Is cuma daoibh faoi bhur maoin, mar is libhse togha maoine thír na hÉigipte go léir.' »Sb! -Agus tabhair an t-ordú seo dóibh chomh maith: 'Déanaigí mar leanas: Tugaigí cóistí libh ó thír na hÉigipte do bhur miondaoine agus do bhur mná agus tugaigí bhur n-athair libh, agus tagaigí!Ba -Agus tugaigí libh anseo bhur n-athair agus bhur dteaghlaigh agus tagaigí ar ais chugam. Tabharfaidh mé togha thalamh na hÉigipte daoibh agus beidh méith na talún mar bhia agaibh.''`I -Dúirt Forann le Iósaef: «Abair le do dheartháireacha: 'Déanaigí mar leanas: Cuirigí ualaí ar bhur mbeithígh iompair agus ar ais libh go tír Chanán.1_] -Bhain an scéal nua go raibh deartháireacha Iósaef tagtha pálás Fhorainn amach, agus b' áthas le Forann é a chlos, agus ba é an dála céanna é ag a theaghlach.^y -Agus phóg sé a dheartháireacha go léir agus a dheora ag sileadh orthu, agus ansin labhair a dheartháireacha leis.~]w -Ansin chaith sé é féin ar bhráid Bhiniáimin a dheartháir agus ghoil sé agus ghoil Biniáimin ar a bhráidsean.*\O - Ní foláir daoibh a insint do m' athair cad é gradam atá agam san Éigipt agus gach a bhfuil feicthe agaibh. Brostaigí agus tugaigí m' athair anseo anuas.»[ - Agus anois feiceann sibh le bhur súile cinn sibhse agus mo dheartháir Biniáimin gur liomsa an béal seo ag caint libh.:Zo - agus cothóidh mé ansiúd thú mar go bhfuil cúig bliana gorta le teacht fós, agus nach áil liom go luífeadh an ghannchúis ort féin ná ar do theaghlach ná ar do chuid.'2Y_ - Beidh cónaí ort i ndúiche Ghoisin, agus beidh tú i mo chóngar tú féin agus do chlann agus clann do chlainne, do tháinte agus do thréada agus do mhaoin go léir;MX - Brostaigí agus téigí abhaile chun m' athar agus abraigí leis: 'Deir do mhac Iósaef leat: Rinne Dia tiarna díom ar chríocha na hÉigipte go léir; tar chugam anuas agus ná déan aon mhoill:[W1 -Ní sibhse dá bhrí sin a sheol anseo mé ach Dia, agus chuir sé mé i riocht a bheith i m' athair ag Forann agus i mo thiarna ar a theaghlach go léir agus i m' uachtarán ar chríocha na hÉigipte go léir. V -Chuir Dia mise romhaibh chun fuíoll sleachta a choimeád beo ar talamh daoibh, sea agus tarrtháil a dhéanamh ar a lán daoibh. U -Óir tá an gorta sa tír le dhá bhliain agus tá cúig bliana eile le teacht nach gcuirfear síol agus nach mbainfear fómhar.T/ -Anois, más ea, ná bíodh buaireamh ná fearg oraibh libh féin toisc mé a reic anseo, mar sheol Dia mise romhaibh chun sibh a choinneáil beo.WS) -Dúirt Iósaef ansin lena dheartháireacha: «Druidigí i leith chugam, le bhur dtoil» ; agus nuair a dhruideadar leis dúirt sé: «Mise bhur ndeartháir Iósaef a dhíol sibh le breith chun na hÉigipte.8Rk -«Mise Iósaef,» arsa Iósaef lena dheartháireacha, «agus an maireann m' athair fós?» Ach níor fhan focal freagra dó ag a dheartháireacha le barr uafáis ina láthair.ZQ/ -Ghoil sé os ard agus chuala na hÉigiptigh é agus chuala teaghlach Fhorainn é.EP  -Níor fhéad Iósaef smacht a choimeád air féin a thuilleadh os comhair a raibh ag friotháil air; ghlaoigh sé in ard a chinn agus dúirt: «Cuirigí gach aon duine chun siúil ó mo láthair.» Ní raibh aon duine i láthair dá bhrí sin nuair a bhí Iósaef á chur féin in aithne dá dheartháireacha.GO ,"Conas a d' fhéadfainnse dul ar ais ag triall ar m' athair agus gan an buachaill i mo theannta? Ní ligfeadh eagla dom a bheith ag faire ar an ainnise a thiocfadh sa mhullach ar m' athair.»N+ ,!Anois dá bhrí sin, impím ort, lig do do shearbhónta fanacht ina dhaor ag mo thiarna, agus scaoil an buachaill ar ais lena dheartháireacha.MM , Chuaigh do shearbhónta, más ea, i mbannaí leis an mbuachaill i láthair m' athar, á rá: 'Mura dtuga mé ar ais chugat é, bíodh a mhilleán sin ormsa ar feadh mo shaoil i láthair m' athar.'SL! ,titfidh an t-anam as nuair a fheicfidh sé nach bhfuil an buachaill inár dteannta; agus seolfaidh do shearbhóntaí síos go Seól ár n-athair, do shearbhónta, agus a cheann liath faoi ualach bróin.K9 ,Má thagaimse dá bhrí sin chun do shearbhónta, m' athair, agus gan an buachaill inár dteannta, ós rud é go bhfuil a chroí istigh sa bhuachaill,J ,Má thógann sibh an ceann seo uaim chomh maith, seolfaidh sibh síos go Seól mé agus mo cheann liath faoi ualach bróin.'vIg ,nuair a scar mé le duine acu, dúirt mé: Stolladh, sea agus alpadh é; agus ní fhaca mé riamh ó shin é.lHS ,Ansin dúirt do shearbhónta, m' athair, linn: 'Tá a fhios agaibh gur rug mo bhean beirt mhac dom;gGI ,dúramar: 'Ní féidir dúinn dul síos. Má théann an deartháir is óige againn inár dteannta, ansin rachaimid; mar ní féidir linn radharc a fháil ar ghnúis an fhir úd gan an deartháir is óige a bheith farainn.'^F7 ,Agus nuair a dúirt ár n-athair: 'Imígí arís agus ceannaigí beagán bia dúinn,'qE] ,Nuair a d' fhilleamar ar ár n-athair, do shearbhónta, d' insíomar dó a raibh ráite agat, a thiarna.D1 ,Ansin dúirt tú le do shearbhóntaí: 'Mura dtaga an deartháir is óige agaibh anuas in éineacht libh ní fheicfidh sibh mo ghnúis níos mó.'C ,Ansin dúramar le d' onóir: 'Ní féidir don mhac a athair a fhágáil mar má fhágann sé a athair ansin, gheobhaidh a athair bás.'sBa ,Ansin dúirt tú le do shearbhóntaí: 'Tugaigí chugam anuas é go bhfeicfidh mé le mo shúile cinn é.'lAS ,Agus dúramar le d' onóir: 'Tá athair againn, seanfhear, agus deartháir óg a rugadh dó ina sheanaois; tá a dheartháirsean tar éis bháis agus níl fágtha ach eisean de chlann a mháthar; agus tá cion ag a athair air.'d@C ,Chuir tú ceist, a thiarna, ar do shearbhóntaí: 'An bhfuil athair nó deartháir agaibh?'_?9 ,Ansin chuaigh Iúdá suas chuige agus dúirt: «A thiarna, impím ort, lig do do shearbhónta focal a chur i do chluais le do thoil; agus ná las le fearg chun do shearbhónta, óir is cosúil le Forann féin tusa.=>u ,«Nár lige Dia go ndéanfainn a leithéid! Ní bheidh ina dhaor agam ach an té a bhfuarthas an corn ina sheilbh. Maidir libhse, téigí ar ais slán folláin chun bhur n-athar.»"=? ,«Cad tá le rá againn leat, a thiarna?» arsa Iúdá, «cén chosaint atá againn le déanamh orainn féin? Tá ciontacht do shearbhóntaí nochta ag Dia féin. Anois, más ea, seo sinn mar dhaoir agat, a thiarna, sinne chomh maith leis an té a bhfuarthas an corn ina sheilbh.»z<o ,Dúirt Iósaef leo: «Cad é seo atá déanta agaibh? Nach bhfuil a fhios agaibh gur fear feasa mo leithéidse?»; ,Nuair a shroich Iúdá agus a dheartháireacha teach Iósaef, bhí sé ansiúd fós; shléachtadar síos go talamh roimhe.m:U , Stróic siad a gcuid éadaigh, chuir gach duine a ualach ar a asal agus ar ais leo chun na cathrach.u9e , Rinne sé iad a chuardach, ag dul ón sinsear go dtí an sóisear agus fuarthas an corn i mála Bhiniáimin.i8M , Ansin leag gach duine a mhála ar an talamh gan mhoill agus d' oscail gach duine a cheann féin. 7; , «Breith bhur mbéil féin oraibh, más ea,» ar sé, «an té ag a bhfaighfear é, beidh sé ina dhaor agam; ach rachaidh an chuid eile agaibh saor.» 6 , Má fhaightear ag aon duine de do shearbhóntaí é, cuirtear chun báis é, agus bímis féin inár ndaoir agat, a mháistir.».5W ,Féach an t-airgead a fuaireamar i mbéal ár málaí, thugamar ar ais chugat é ó thír Chanán. Conas, más ea, a ghoidfimis airgead ná ór ó theach do thiarna? 4 ,Dúradar leis: «Cen fáth go labhraíonn tú mar sin, a mháistir? I bhfad ó do shearbhóntaí a leithéid de bheart a dhéanamh!C3 ,Nuair a tháinig seisean suas leo labhair sé mar sin leo.~2w ,Nach as seo a ólann mo thiarna, agus nach leis a dhéanann sé fáistine? Is olc an beart é sin déanta agaibh!' ».1W ,Ní rabhadar imithe ach tamall beag ón cathair nuair a dúirt Iósaef lena reachtaire: «Bí amuigh,» ar sé, «agus lean na fir sin! agus nuair a thiocfaidh tú suas leo abair leo: 'Cad chuige daoibh an t-olc a dhéanamh in aghaidh na maitheasa? [Cad chuige gur ghoid sibh mo chorn airgid?]\03 ,Lá arna mhárach le breacadh an lae seoladh na fir chun siúil agus a n-asail leo./9 ,agus cuir mo chorn, an ceann airgid, i dteannta airgead a arbhair, isteach i mbéal mhála an té is óige acu.» Rinne sé mar a dúirt Iósaef leis.B.  ,Ansin thug [Iósaef] ordú dá reachtaire: «Líon málaí na bhfear,» ar sé, «de bhia, oiread agus is féidir dóibh a iompar, agus cuir airgead gach duine i mbéal a mhála;R- +"Dáileadh bia orthu ansin ina chodanna ó bhord Iósaef, ach an chuid a cuireadh chun Biniáimin ba mhó faoi chúig í na cuid aon duine eile díobh. D' óladar fíon ina theannta go rabhadar súgach.;,q +!Cuireadh chun boird iad os a chomhair, an sinsear de réir a shinsearachta agus an sóisear de réir a shóisearachta; d' fhéach na fir ar a chéile le hionadh agus le alltacht.a+= + Dáileadh a chuid air leis féin agus orthusan leo féin; agus na hÉigiptigh a chaith bia leo, dáileadh orthu leo féin mar ní féidir leis na hÉigiptigh bia a chaitheamh le hEabhraigh is gráin dearg leo é sin.|*s +Ansin nigh sé a aghaidh agus tháinig amach; ansin, agus greim ar a chroí aige, dúirt sé: «Dáiltear an bia.»E) +Ansin amach le Iósaef láithreach mar gur tháinig tocht ar a chroí nuair a chonaic sé a dheartháir, agus bhí na deora ag bagairt air. Isteach leis ina sheomra agus ghoil sé ansiúd.P( +D' fhéach seisean suas ansin agus chonaic a dheartháir Biniáimin, mac a mháthar; «An é seo,» ar sé, «an deartháir is óige agaibh, an té a luaigh sibh liom? Go soirbhí Dia duit, a mhic.»'- +«Tá do shearbhónta, ár n-athair, ar fónamh,» ar siad, «agus maireann sé fós» ; agus chromadar a gceann agus rinneadar umhlaíocht dó. &; +Agus chuir sé ceist orthu conas mar a bhí acu, agus dúirt: «An bhfuil bhur n-athair ar fónamh? an seanfhear a luaigh sibh? An maireann sé fós?»{%q +Nuair a tháinig Iósaef abhaile thugadar isteach chuige an tabhartas a bhí acu agus shléachtadar go talamh dó.$% +chóiríodarsan a dtabhartas agus iad ag feitheamh le Iósaef a theacht um nóin, mar dúradh leo go rabhadar chun bia a chaitheamh ansiúd.# +Thug an fear isteach i dteach Iósaef iad ansin agus thug uisce chucu; níodar a gcosa; thug sé siúd foráiste dá n-asail;f"G +«Síocháin daoibh; ná bíodh eagla oraibh,» ar sé. «Is é bhur nDia agus Dia bhur n-athar a chuir an mhaoin in bhur málaí arbhair daoibh. Fuaireas bhur n-airgead slán iomlán.» Thug sé Simeon amach chucu ansin.!/ +agus thugamar a thuilleadh airgid linn anuas chomh maith chun bia a cheannach. Ní eol dúinn cé chuir ár gcuid airgid inár málaí arbhair.»T # +Nuair a shroicheamar mar a rabhamar chun fanacht thar oíche, d' osclaíomar ár málaí agus b' shiúd airgead gach duine i mbéal a mhála, gan pioc de in easnamh; thugamar linn arís é dá bhrí sin,X+ +«A thiarna,» ar siad, «thángamar anuas an chéad uair chun bia a cheannach.dC +Suas leo dá bhrí sin chun reachtaire Iósaef agus labhair siad leis ar thairseach an tí:D +tháinig eagla orthusan mar go rabhadar á mbreith go teach Iósaef agus dúradar: «Táthar dár dtabhairt ann de bharr an airgid a cuireadh ar ais inár málaí arbhair an chéad uair; tabharfaidh siad fúinn; ionsóidh siad sinn agus déanfaidh siad daoir dínn agus gabhfaidh siad ár n-asail mar an gcéanna.» h~G}}X|{zz.y\xxAwvvPuhtsshr\qq{pp$oonmhllMl!kkkZjjSjithhglg feeddYcbbab aQ``l__2^A]\\[[ZLYXWW"VjUUsTT@SSTR`QQPPMOO)NMM:L KK J{IHHFEDCC7BBA@a@?s?>+=g<<";:;993877A66K5@432211Q00*/...-[,+**3))5(''3&%%$$#""!e 0I").Xz8WE$& %  D - p#n (Gheobhaidh na héisc san abhainn bás agus bréanfaidh an t-uisce agus beidh an ghráin ag na hÉigiptigh ar uisce a ól aisti.' »1']Mar seo a deir an Tiarna: Tabharfar le fios duit ar an gcuma seo gur mise an Tiarna: leis an tslat seo i mo láimh buailfidh mé uisce na habhann agus déanfar fuil de.H& Abair leis mar seo: 'Sheol an Tiarna, Dia na nEabhrach, mise chugat á rá: Lig do mo phobal imeacht go ndéanfaidh siad íobairt dom san fhásach; féach, níor thug tú aon toradh orm fós.+%QÉirigh go Forann ar maidin agus é ag dul chun an uisce, agus fan leis ar bhruach na habhann agus tabhair leat i do láimh an tslat a ndearnadh nathair nimhe di.~$wAnsin dúirt an Tiarna le Maois: «Tá croí Fhorainn ina chloch. Diúltaíonn sé ligean don phobal imeacht.`#; Ach bhí croí Fhorainn cruaite agus ní éisteodh sé leo faoi mar a dúirt an Tiarna. " Chaith gach duine díobh a shlat uaidh ar an talamh agus rinneadh nathair nimhe di. Ach shlog slat Árón slata na ndraíodóirí.!- Ansin chuir Forann chomh maith fios ar a shaoithe agus ar a asarlaithe agus le barr draíochta rinne draíodóirí na hÉigipte mar an gcéanna.R  Chuaigh Maois agus Árón dá bhrí sin go Forann agus rinneadar mar a d' ordaigh an Tiarna dóibh. Chaith Árón a shlat síos ar bhéala Fhorainn agus a shearbhóntaí agus rinneadh nathair nimhe di.hK «Nuair a déarfaidh Forann libh: 'Déanaigí míorúilt mar chruthúnas oraibh féin,' ní foláir duitse a rá le hÁrón: 'Tóg do shlat agus caith síos ansiúd ar bhéala Fhorainn í agus déantar nathair nimhe di.' »:qDúirt an Tiarna le Maois agus le hÁrón:}uBhí Maois ceithre fichid bliain d' aois agus Árón trí bliana agus ceithre fichid nuair a labhraíodar le Forann.RRinne Maois agus Árón amhlaidh; rinneadar gach a ndúirt an Tiarna leo.>wAgus tabharfar le fios do na hÉigiptigh go léir gur mise an Tiarna nuair a shínfidh mé mo lámh in aghaidh na hÉigipte agus a thabharfaidh mé clann Iosrael amach óna measc.»PNí éisteoidh Forann libhse; agus leagfaidh mise dá bhrí sin mo lámh ar an Éigipt agus seolfaidh mé mo shluaite, mo phobal, clann Iosrael amach as tír na hÉigipte le héachtaí breithiúnais.~wDéanfaidh mise croí Fhorainn a chruachan agus comharthaí agus míorúiltí a chur i ngníomh i dtír na hÉigipte. Caithfidh tú féin gach a n-ordóidh mé duit a insint dó agus déarfaidh Árón le Forann clann Iosrael a ligean as a thír. Dúirt an Tiarna le Maois: «Féach! déanfaidh mé dia díot d' Fhorann agus beidh Árón do dheartháir mar fháidh agat.wiAch dúirt Maois le béal an Tiarna: «Tá tutbhéalaíocht orm. Conas mar sin go n-éisteodh Forann liomsa?»vgdúirt sé leis mar leanas: «Mise an Tiarna. Abair le Forann, rí na hÉigipte, a bhfuil á rá agam leat.»JAn lá a labhair an Tiarna le Maois i dtír na hÉigipte,/Iadsan, an Maois céanna seo agus an tÁrón céanna, a labhair le Forann, rí na hÉigipte, faoi chlann Iosrael a thabhairt amach as an Éigipt. Siúd iad an tÁrón agus an Maois a ndúirt an Tiarna leo: «Tabhair clann Iosrael as tír na hÉigipte ina sluaite faoi eagar.»7Eileázár mac Árón ghabh sé iníon Phúitíél mar bhean agus rug sí Pineachás dó. Sin iad ceapa clanna na Léivíteach de réir a dteaghlach.fGSeo iad clann Chorach: Aisír agus Ealcáná agus Aibíásáf; sin iad sliocht na gCorachach.Phós Árón Eilíseaba iníon Amaíneádáb, deirfiúr Naiseon; agus rug sí dó Nádáb agus Aibíchiú, Eileázár agus Íteámár.EClann mhac Uizíél: Míseáél agus Ealzáfán agus Sitrí.C Seo iad clann mhac Izeár: Corach agus Neifig agus Zicrí.! =Ghabh Amrám Iócabad deirfiúr a athar mar bhean agus rug sí Árón agus Maois dó. Bhí céad agus a tríocha seacht mbliana d' fhad saoil ag Amrám.j OSeo iad clann mhac Mhararaí: Mailí agus Múisí. Sin iad sliocht Léiví de réir a nginealach. 'Agus seo iad clann mhac Chohát: Amrám agus Izeár, Heabrón agus Uizíéil. Bhí céad agus a tríocha trí bliana d' fhad saoil ag Cohát.D Clann mhac Ghéirseon: Libní agus Simí de réir a gclann.-USeo iad ainmneacha chlann Léiví de réir a nginealach: Géirseon agus Cohát agus Maráraí. Bhí céad agus a daichead a seacht mbliana d' fhad saoil ag Léiví. Clann Shimeon: Iamúél agus Iáimín agus Óhad agus Iáicín agus Zochar agus Seáúl mac mná Canánaí: sin iad sliocht Shimeon.5Seo leanas cinn a dteaghlaigh. Clann mhac Reúbaen, céadghin Iosrael: Hanóc agus Palú agus Haezron agus Cairmi; sin iad sliocht Reúbaen.4c Ach labhair an Tiarna le Maois agus le hÁrón agus d' ordaigh sé dóibh araon dul go Forann, rí na hÉigipte, agus clann Iosrael a thabhairt amach as tír na hÉigipte.(K Ach labhair Maois agus dúirt le béal an Tiarna: «Féach murar éist clann Iosrael liom, conas, más ea, a éistfidh Forann liom agus tutbhéalaíocht orm?»nW «Isteach leat! Abair le Forann, rí na hÉigipte, a ligean do chlann Iosrael dul óna thír amach.»(M Ansin dúirt an Tiarna le Maois: Labhair Maois amhlaidh sin le clann Iosrael, ach thugadar an chluas bhodhar dó le heaspa misnigh agus le crá na daoirse.2_Agus seolfaidh mé sibh isteach sa tír a gheall mé a thabhairt d' Abrahám, agus d' Íosác agus do Iacób; tabharfaidh mé daoibh é mar shealús. Mise an Tiarna.' »A}Glacfaidh mé chugam féin sibh mar phobal liom agus beidh mise agaibh mar Dhia. Beidh a fhios agaibh ansin gur mise an Tiarna bhur nDia, a d' fhuascail sibh ó ualaí na nÉigipteach. ~Abair dá bhrí sin le clann Iosrael: 'Mise an Tiarna. Déanfaidh mé sibh a fhuascailt ó na hualaí a leagann na hÉigiptigh oraibh agus saorfaidh mé sibh ó dhaoirse fúthu; agus fuasclóidh mé sibh le láimh ar tinneall agus le hollbhearta breithiúnais.}D' éist mé chomh maith le cneadaíl chlann Iosrael atá i ndaoirse ag na hÉigiptigh agus chuimhnigh mé ar mo chonradh.q|]Dhaingnigh mé mo chonradh leo go dtabharfainn dóibh tír Chanán, an tír ina rabhadar ina ndeoraithe.;{qThaispeánas mé féin d' Abrahám, d' Íosác, agus do Iacób faoin ainm ' Dia Uilechumhachtach' ; ach níor chuireas mé féin in aithne dóibh faoi m' ainm féin ' an Tiarna.'7zkLabhair Dia le Maois: «Mise an Tiarna.Ey Ach dúirt an Tiarna le Maois: «Feicfidh tú anois féin céard a dhéanfaidh mise le Forann. Le láimh láidir, sea le láimh láidir, a chaithfidh sé ligean dóibh imeacht as a thír.»*xOÓir ó tháinig mé go Forann agus gur labhair mé leis i d' ainmse, is olc an íde atá á himirt aige ar an bpobal seo, gan tusa á bhfuascailt ar aon chor.»,wSAgus d' fhill Maois arís ar an Tiarna: «Cad chuige duit, a Thiarna,» ar sé, «caitheamh chomh dian sin le do phobal? Cad chuige duit mé a sheoladh uait riamh?cvAagus dúradar leo: «Go bhféacha an Tiarna anuas oraibh agus go dtuga sé breith oraibh mar chuir sibh olc ar Fhorann agus ar a shearbhóntaí chugainn, agus tá claíomh curtha ina láimh agaibh chun sinn a mharú.»pu[Ar an tslí amach dóibh ó láthair Fhorainn bhuail siad le Maois agus Árón a bhí ag feitheamh leo;>twIs maith a bhí a fhios ag maoir chlann Iosrael gurbh olc an áit ina rabhadar agus é á rá leo: «Ní dhéanfaidh sibh laghdú ar bith ar líon bhur mbrící in aghaidh an lae.»'sIImígí libh dá bhrí sin agus téigí i mbun bhur saothair. Ní bhfaighidh sibh tuí ar bith, ach caithfidh sibh an líon céanna brící a chur ar fáil.»r9«Díomhaointeas agus a thuilleadh den díomhaointeas atá oraibh,» ar sé. «Uime sin a deir sibh: 'Téanaigí agus déanaimis íobairt don Tiarna.'Hq «Níl aon tuí á soláthar do do shearbhóntaí, ach liútar éitear orainn: 'Déanaigí brící!' Agus seo anois do shearbhóntaí á sciúrsáil, ach [is ar] do mhuintir féin an locht.»pMaoir chlann Iosrael, chuadar go Forann agus rinneadar gearán: «Cad chuige a gcaitheann tú mar sin le do shearbhóntaí?» ar siad.doCAgus na maoir a cheap na saoistí saothair os cionn chlann Iosrael, sciúrsáladh iad agus fiafraíodh díobh: «Cén fáth nach bhfuil líon bhur dtasc de bhrící déanta agaibh inné ná inniu mar a bhíodh cheana?» n Luigh na saoistí orthu á rá: «Comhlíonaigí bhur saothar, bhur dtasc lae, faoi mar nuair a bhí soláthar tuí ann daoibh.»cmA Amach leis an bpobal ar fud chríocha na hÉigipte ag bailiú coinlíní le haghaidh tuí.l/ Imígí féin agus cruinnígí tuí daoibh féin cibé áit ina mbeidh fáil agaibh uirthi. Ach ní lúide aon phioc bhur dtasc an méid sin.' »#kA Chuaigh saoistí saothair an phobail agus na maoir amach agus dúradar leis an bpobal: «Seo mar a deir Forann: 'Ní thabharfaidh mé tuí daoibh.j  Cuirtear breis oibre ar na fir seo i dtreo go gcaithfidh siad luí léi agus gan a bheith ag cur spéise i mbriathra baotha.»ai=Ach an líon brící a dhéanaidís go dtí seo, bíodh sin de thasc agaibh orthu, gan aon laghdú ar bith air. Díomhaointeas atá orthu; uime sin a ghlaonn siad: 'Téanaigí agus déanaimis íobairt chun ár nDé.'h«Ná tugaigí tuí don phobal feasta chun na brící a dhéanamh, rud a dhéanadh sibh téidís agus cruinnídís tuí dóibh féin.qg]An lá ceannann céanna sin thug Forann ordú do shaoistí saothair an phobail agus do na maoir:fAgus lean Forann air: «Seo iad pobal na tíre dulta i líonmhaire agus an áil libh saoire a thabhairt dóibh ona saothar?»e%Dúirt rí na hÉigipte leo: «A Mhaois agus a Árón, cad chuige daoibh an pobal a bhreith óna saothar. Téigí i mbun bhur gcuid oibre!»d «Tháinig Dia na nEabhrach an treo chugainn,» ar siad; «tabhair cead dúinn aistear trí lá a dhéanamh isteach san fhásach chun íobairt a dhéanamh don Tiarna ár nDia le heagla go dtiocfadh sé sa mhullach orainn le plá nó le faobhar claímh.»7ciAch dúirt Forann: «Cé hé an Tiarna seo go n-éistfinnse lena ghlór agus Iosrael a ligean chun siúil? Táim dall ar an Tiarna agus ní ligfidh mé Iosrael chun siúil.»Eb Ansin chuaigh Maois agus Árón go Forann agus dúirt leis: «Seo mar a deir an Tiarna Dia Iosrael: 'Lig do mo phobal imeacht go ndéanfaidh siad ceiliúradh domsa san fhásach.' »3aaChreid an pobal agus bhí lúcháir orthu mar gur thug an Tiarna cuairt ar chlann Iosrael agus go bhfaca sé a gcruachás, agus chromadar a gceann agus rinneadar adhradh.n`WAgus d' inis Árón a ndúirt an Tiarna le Maois agus rinne sé na comharthaí os comhair an phobail.p_[Ar aghaidh le Maois agus Árón ansin agus chruinníodar seanóirí chlann Iosrael go léir le chéile.^'Agus d' inis Maois d' Árón a ndúirt an Tiarna leis agus é a sheoladh uaidh agus na comharthaí go léir a d' ordaigh sé dó a dhéanamh.]'Dúirt an Tiarna le hÁrón: «Imigh isteach san fhásach i gcoinne Mhaois.» Agus d' imigh sé agus bhuail leis ag sliabh Dé agus phóg é.n\WLig sé dó ansin. Is ansin is ea a dúirt sí «fear fuilteach thú» de bharr an timpeallghearrtha.2[_Ansin thóg Zipiorá breochloch agus bhain an forchraiceann dá mac agus chuir sí le baill ghiniúna Mhaois é: «Is fear fuilteach agam thú, is ea sin,» ar sí leis.ZSan aistear dó tháinig an Tiarna an treo chuige mar a raibh sé ag cur faoi ar feadh na hoíche agus thug sé iarracht ar é a mharú.+YQDúirt mé leat mo mhac a ligean chun siúil chun íobairt a dhéanamh dom. Ní toil leat é a ligean chun siúil. Maróidh mé do chéadghin! Sin é agat é!' »YX-Agus déarfaidh tú le Forann: 'Mar seo a deir an Tiarna: Iosrael mo chéadghin.WAgus dúirt an Tiarna le Maois: «Nuair a fhillfidh tú ar an Éigipt, féach chuige go ndéanfaidh tú os comhair Fhorainn na miorúiltí go léir a chuir mé ar do chumas; ach cruafaidh mise an croí ann i dtreo nach scaoilfidh sé leis an bpobal.V!Thóg Maois leis a bhean agus a mhac agus chuir ar muin asail iad agus ar ais leis chun na hÉigipte. Thug Maois slat Dé leis ina láimh..UWAgus dúirt an Tiarna le Maois i Midián: «Imigh ort ar ais go dtí an Éigipt; an mhuintir go léir a bhí ar do thí chun do mharaithe tá siad tar éis bháis.»T D' imigh Maois agus ar ais leis go Iatró, athair a chéile, agus dúirt leis: «An bhfuil cead agam, le do thoil, filleadh ar mo mhuintir san Éigipt féachaint an beo dóibh i gcónaí?» Agus dúirt Iatró le Maois: «Imigh faoi shíocháin.»bS?Tóg an tslat seo i do láimh, agus leis an tslat seo a dhéanfaidh tú na comharthaí.» RLabhróidh sé thar do cheann leis an bpobal; agus beidh seisean mar bhéal agatsa, agus beidh tusa mar dhia aige-sean á spreagadh.1Q]Labhróidh tusa leis agus cuirfidh tú na focail ina bhéal. Beidh mise mar thaca le do bhéalsa agus lena bhéalsan, agus múinfidh mé duit a bhfuil le déanamh agat.gPIAnsin las fearg an Tiarna in aghaidh Mhaois agus dúirt sé: «Nach bhfuil Árón an Léivíteach do dheartháir agat? Is eol dom é a bheith soilbhir. Tá sé chugat agus nuair a fheicfidh sé thú beidh áthas croí air.OO Ach dúirt seisean: «Seol duine éigin eile, le do thoil a Thiarna.»oNY Imigh anois mar sin; beidh mise mar thaca le do bhéal agus múinfidh mé duit a mbeidh le rá agat.»M «Ce chruthaigh béal an duine?» arsa an Tiarna leis, «cé dhéanann balbh é nó bodhar nó radharcach nó dall? Nach mise, an Tiarna?SL! «Ach, a Thiarna liom,» arsa Maois leis an Tiarna, «ní duine dea-labhartha mé aon lá de mo shaol go dtí seo, ná ó labhair tú le do sheirbhíseach; is mall mo chaint agus is righin mo theanga.» K Ach mura ngéillfidh siad do cheachtar den dá chomhartha, ná eisteacht le do ghlór, ní foláir duit taoscán uisce a thógáil on Níl agus é chaitheamh ar an talamh tirim; agus an t-uisce a thógfaidh tú ón Níl, déanfar fuil de ar an talamh tirim.»}Ju«Mura gcreidfidh siad thú,» arsa an Tiarna, «ná geilleadh don chéad chomhartha géillfidh siad don dara ceann.AI}«Cuir do lámh ar ais i do bhrollach,» ar sé. Agus chuir sé a lámh ar ais ina bhrollach agus nuair a tharraing sé amach í, b' shiúd í slán arís mar an chuid eile dá chneas.@H{Labhair an Tiarna arís: «Cuir do lámh i do bhrollach.» Chuir seisean a lámh ina bhrollach, agus nuair a tharraing sé amach í, bhí sí faoi bhrat lobhra chomh geal le sneachta.hGKagus chuir sé a lámh amach agus rug uirthi agus rinneadh slat arís di ina láimh «i dtreo go gcreidfidís go ndearna an Tiarna, Dia a n-aithreacha, Dia Abrahám, Dia Íosác, Dia Iacóib, é féin a thaispeáint duit.»YF-«Cuir do lámh amach,» arsa an Tiarna leis, «agus beir ar eireaball uirthi» E«Caith ar an talamh í,» arsa an Tiarna, agus chaith sé ar an talamh í agus rinneadh nathair nimhe di, agus chúb Maois uaithi.[D1D' fhiafraigh an Tiarna de: «Cad é sin i do láimh agat?» «Slat,» arsa Maois.3C cAnsin dúirt Maois: «Ach abair nach gcreidfidh siad mé agus nach n-éistfidh siad le mo ghlór, agus go ndéarfaidh siad: 'Níor thaispeáin an Tiarna é féin duit' ?»uBeLorgóidh gach bean ornáidí airgid agus óir agus éidí ar a comharsa agus ar an mbean a bheidh ag cur fúithi ina teach agus cuirfidh sibh iad ar bhur mic agus ar bhur n-iníonacha; creachfaidh sibh na hÉigiptigh ar an gcuma sin.»A-Agus cuirfidh mé an pobal seo faoi dhea-mheas i measc na nÉigipteach i dtreo nach folamh a bheidh sibh ag imeacht daoibh nuair a imeoidh sibh.@Sínfidh mé mo lámh ámh agus buailfidh mé an Éigipt leis na hiontais a dhéanfaidh mé inti. Ansin scaoilfidh sé libh.f?GTá a fhios agamsa áfach nach scaoilfidh rí na hÉigipte libh gan lámh thréan a luí air.:>oAgus éistfidh siad le do ghlór agus ní foláir duit féin agus do sheanóirí Iosrael, dul i láthair rí na hÉigipte agus a rá leis: 'An Tiarna, Dia Iosrael, tháinig sé ag triall orainn, agus anois lig dúinn dul aistear trí lá isteach san fhásach go ndéanfaimis íobairt don Tiarna ár nDia.'i=Magus chinn mé sibh a thabhairt amach as cruatan na hÉigipte agus isteach i dtír na gCanánach agus na Hiteach, na nAmórach agus na bPirizeach, na Hiveach agus na Iabúsach, i dtír ina bhfuil bainne agus mil ina slaoda.'"<?«Imigh agus cruinnigh seanóirí chlann Iosrael le chéile agus abair leo: 'An Tiarna, Dia bhur n-aithreacha, Dia Abrahám, Dia Íosác, Dia Iacóib, thaispeáin sé é féin dom, agus dúirt sé liom: Tháinig mé ar cuairt chugaibh agus chonaic mé a ndearnadh libh san Éigipt;%;EAgus dúirt Dia arís le Maois: «Seo mar a déarfaidh tú le clann Iosrael: 'An Tiarna, Dia bhur n-aithreacha, Dia Abrahám, Dia Íosác, Dia Iacóib, is é a chuir chugaibh mé.' Sin é m' ainm ar feadh na síoraíochta agus sin mar a bheidh m' ainm á ghlaoch ó ghlúin go glúin.":?Dúirt Dia le Maois: «Is mé an te atá ann,» agus lean sé air: «agus abair é seo le clann Iosrael: 'An té atá ann is é a sheol chugaibh mé.' »a9= Ansin dúirt Maois le Dia: «Má théim go clann Iosrael agus a rá leo: 'Dia bhur n-aithreacha a chuir mise chugaibh,' agus go bhfiafraíonn siad díom: 'Cén t-ainm atá air?' céard a déarfaidh mé leo?»R8 «Beidh mise leat,» ar sé, «agus beidh seo mar chomhartha agat air gur mise a sheol thú. Nuair a thabharfaidh tú mo phobal leat amach as an Éigipt, déanfaidh tú Dia a adhradh ar an gcnoc seo.» 7 Dúirt Maois le Dia: «Cé hé mise a rá is go rachainn ag triall ar Fhorann agus clann Iosrael a thabhairt ón Éigipt amach?»6  Téanam mar sin agus cuirfidh mé ag triall ar Fhorann thú chun go dtabharfá mo phobal, clann Iosrael, as an Éigipt amach.»s5a Anois tá scread chlann Iosrael tagtha chugam agus chonaic mé an leatrom a imríonn na hÉigiptigh orthu.+4QTháinig mé anuas chun iad a fhuascailt as lámha na nÉigipteach agus chun iad a sheoladh as an tír sin isteach i dtír mhéith fhairsing, i dtír ina bhfuil bainne agus mil ina slaoda, i dtír na gCanánach agus na Hiteach, na nAmórach agus na bPirizeach, na Hiveach agus na Iabúsach.(3KAnsin dúirt an Tiarna: «Chonaic mé an cruatan atá ar mo phobal san Éigipt agus chuala mé a screadaíl de bharr a saoistí saothair; is eol dom a bpianta.(2K«Is mise,» ar sé ansin, «Dia d' athar, Dia Abrahám, Dia Íosác, Dia Iacóib.» Agus chlúdaigh Maois a aghaidh mar nár leomhaigh sé féachaint ar Dhia.1!«Ná tar níos gaire,» arsa [an Tiarna], «bain do bhróga de do chosa óir an ball ar a bhfuil tú i do sheasamh, is talamh naofa é.»0)Nuair a chonaic an Tiarna é agus é ag dul i leataobh á fheiceáil, ghlaoigh Dia air ón tor: «A Mhaois, a Mhaois!» «Anseo dom,» ar sé./«Caithfidh mé dul i leataobh,» arsa Maois, «agus an radharc iontach seo a fheiceáil cen fáth a bhfuil an tor gan do.»,.SThaispeáin aingeal an Tiarna é féin dó ansiúd i riocht lasair thine ag teacht as lár toir; d' fhéach sé agus b' shiúd an tor ar lasadh ach gan é á dhó.#- CBhí Maois ag aoireacht tréad athair a chéile, Iatró, sagart Mhidián. Sheol sé a thréad go hiarthar an fhásaigh agus tháinig go Horaeb, sliabh Dé.I, D' fhéach Dia ar chlann Iosrael agus ba eol dó [a gcruachás].m+UD' éist Dia lena gcnead agus chuimhnigh Dia ar a chonradh le hAbrahám, le hÍosác agus le Iacób.p*[Le himeacht na fadaimsire sin tháinig an bás ar rí na hÉigipte; agus bhí clann Iosrael ag cneadaíl faoi chuing a ndaoirse agus scread siad ag iarraidh cabhrach agus tháinig a scread ó umar a ndaoirse i láthair Dé.w)iRug sí mac agus thug sé Géirsiom mar ainm air, «mar,» ar sé, «is deoraí (gér) mé i dtír iasachta.»o(YBhí Maois sásta cur faoi i bhfochair an duine seo agus thug seisean Zipiorá a iníon mar bhean dó.'1Agus dúirt seisean lena iníonacha: «Cá bhfuil mo dhuine? Cén fáth é a fhágáil ansiúd? Iarraigí air teacht agus bia a chaitheamh linn.»&«Shaor Éigipteach sinn,» ar siad, «ó lámha na n-aoirí agus, fairis sin, tharraing sé uisce dúinn agus thug deoch don tréad.»t%cNuair a thángadar mar a raibh Reúél, an t-athair, dúirt seisean: «Nach luath atá sibh ar ais inniu!»}$uTháinig aoirí agus thiomáin ar shiúl iad, ach d' éirigh Maois agus d' fhóir orthu agus thug deoch dá dtréad.4#cAgus anois bhí mórsheisear iníonacha ag sagart Mhidián agus thángadar agus tharraingíodar uisce agus líonadar na humair chun uisce a thabhairt do thréad a n-athar.,"SNuair a chuala Forann ina thaobh, rinne sé iarracht ar Mhaois a mharú, ach theith Maois ó Fhorann agus d' fhan sé i dtír Mhidián. Shuigh sé láimh le tobar.!-«Agus cé a cheap thusa,» ar seisean leis, «i do thaoiseach agus i do bhreitheamh orainne? An mé a mharú a ba áil leat, mar a mharaigh tú an tÉigipteach?» Tháinig scanradh ar Mhaois: «Ní foláir,» ar sé leis féin, «nó go bhfuil an scéal úd amuigh orm.»< s Tháinig sé ar ais lá arna mhárach agus b' sheo beirt Eabhrach ag troid le chéile. Dúirt sé leis an té a bhí san éagóir: «Cén fáth gur bhuail tú do chomhthíreach?»- D' fhéach sé anseo agus ansiúd agus nuair nach bhfaca sé aon duine, mharaigh sé an tÉigipteach agus chuir a chorp i bhfolach sa ghaineamh.N Nuair a bhí Maois ina fhear chuaigh sé ar thuairisc a mhuintire lá agus chonaic sé cad é cruatan a bhí á fhulaingt acu; agus chonaic sé Éigipteach ag bualadh Eabhraigh, duine dá mhuintir.6g Agus d' fhás an leanbh agus thug sí chun iníon Fhorainn é, agus bhí sé amhail mac aici, agus thug sí Maois air, «mar,» ar sí, «gur tharraing mé as an uisce é.».W Agus dúirt iníon Fhorainn léi: «Beir leat an leanbh seo, agus oil dom é, agus ní fhágfaidh mé gan do thuarastal thú.» Thóg an bhean an leanbh agus d' oil.lS«Déan,» arsa iníon Fhorainn léi, agus d' imigh an cailín agus ghlaoigh ar mháthair an linbh.3Ansin dúirt a dheirfiúr le hiníon Fhorainn: «An rachaidh mé agus buime a ghairm ó i measc na mban Eabhrach chun an leanbh a oiliúint duit?»$CD' oscail, d' fhéach, agus chonaic an leanbh fir, agus bhí an leanbh ag gol; bhí trua aici dó agus dúirt: «Leanbh le duine de na hEabhraigh é seo!»mUAgus tháinig iníon Fhorainn anuas chun í féin a fholcadh san abhainn agus bhí a hionailtí ag spaisteoireacht ar bhruach na habhann. Chonaic sí an cléibhín i measc na n-eileastram agus chuir sí a hionailt ag triall air.OSheas a dheirfiúr i leataobh tamall féachaint cad a dhéanfaí leis.dCNuair a chuaigh di é a choimead faoi cheilt a thuilleadh, fuair sí cléibhín paipíre dó agus chuimil sí bitiúman agus pic de, agus chuir an leanbh ann, agus chuir i measc na n-eileastram ar bhruach na habhann é.  Ghabh an bhean gin agus rug sí mac, agus nuair a chonaic sí gur bhunóc bhreá é, chuir sí i bhfolach é ar feadh trí mhí.U 'Bhí duine de threibh Léiví agus phós sé bean de shliocht Leiví.6 iAnsin thug Forann ordú dá mhuintir go léir: «Gach gin mhic a bhéarfar do na hEabhraigh, caithigí san abhainn é; ach ligigí do na hiníonacha go léir maireachtáil.»S #De bhrí go raibh eagla Dé ar na mná cabhartha, bhronn sé sliocht orthu.| uBhí Dia go maith do na mná cabhartha, agus lean na daoine orthu ag dul i líonmhaire agus chuadar i neart go mór.E «Mar nach bhfuil na mná Eabhracha mar na mná Éigipteacha,» arsa na mná cabhartha le Forann. «Ach tá fuinneamh iontu agus bíonn beirthe acu sula dtagann an bhean chabhartha chucu.», UGhlaoigh rí na hÉigipte chuige ar na mná cabhartha dá bhrí sin agus d' fhiafraigh díobh: «Cad chuige daoibh é seo a dhéanamh agus na mic a choimeád beo?» 1Ach bhí eagla Dé ar na mná cabhartha agus ní dhearnadar mar a d' ordaigh rí na hÉigipte dóibh ach ligeadar do na leanaí mic maireachtáil.`  =«Nuair a bhíonn sibhse,» ar sé, «ag déanamh curam mná cabhartha do mhná na nEabhrach, agus nuair a fheiceann sibh iad ar a leaba seoil, más mac a bhíonn ann maraígí é; más iníon, bíodh a hanam aici.»   Ansin labhair rí na hÉigipte le mná cabhartha na nEabhrach bhí Sifreá mar ainm ar bhean acu, agus Púá ar an mbean eile.$  Eagus d' fhágadar an saol go searbh acu le saothar dian i mbun moirtéil agus brící agus gach sórt saothair sna goirt; bhrúdar gach sort saothair orthu.\  5 Chuireadar iallach ar mhuintir Iosrael dá bhrí sin seirbhis an éigin a dhéanamh,  ; Ach dá mhéad a luíodh orthu, is ea is mó a chuadar i líonmhaire agus a leathadar. Agus tháinig scanradh ar na hÉigiptigh roimh mhuintir Iosrael. 1 Uime sin chuireadar saoistí saothair os a gcionn chun iad a chloí le hualaí troma; agus thógadar na cathracha Pition agus Ramasaes d' Fhorann.C  Téanaigí agus bímis glic leo d' fhonn nach méadódh ar a líon, agus, má thagann cogadh orainn, nach dtaobhóidís lenár naimhde agus troid inár n-aghaidh agus éalú as an tír.»   Agus dúirt seisean lena mhuintir: «Muintir seo Iosrael, féachaigí conas mar a sháraíonn siad sinn i líonmhaire agus i neart.M Tháinig rí nua i réim san Éigipt, gan aon aithne aige ar Iósaef.% GAch bhí an rath ar shliocht Iosrael agus chuadar i líonmhaire go mór; chuadar in iomadúlacht agus i dtreise go héachtach, i dtreo gur líonadar an tír.[ 3Ansin cailleadh Iósaef agus a dheartháireacha go léir, agus an ghlúin sin uile.b ADeichniúr agus trí fichid ar fad sliocht Iacóib; bhí Iósaef cheana féin san Éigipt.0 _Dán agus Naftáilí, Gád agus Áiséar., WÍosácár, Zabúlun agus Biniáimin,) QReúbaen, Simeon, Léiví, Iúdá, ~ Siad seo ainmneacha clann mhac Iosrael a tháinig go dtí an Éigipt le Iacób agus a theaghlach féin le gach duine díobh.} 2Fuair Iósaef bás agus é céad agus a deich mbliana d' aois; agus rinneadar é a bhalsamú agus a chur i gcónra san Éigipt.$|C 2Ansin chuir Iósaef clann Iosrael faoi bhrí na mionn á rá: «Nuair a thiocfaidh Dia ag triall oraibh, tugaigí mo chnámha libh ón áit seo gan teip.»{{ 2Faoi dheireadh dúirt Iósaef lena dheartháireacha: «Táim i mbéal báis. Ach tiocfaidh Dia ag triall oraibh agus tabharfaidh sé suas sibh ón tír seo go dtí an tír a gheall sé faoi bhrí na mionn d' Abrahám, do Íosác, agus do Iacób.» z 2Chonaic Iósaef an tríú glúin de shliocht Eafráim, agus chonaic sé leis clann Mháicír mac Mhanaise a rugadh in ucht Iósaef.}yu 2Chónaigh Iósaef san Éigipt mar sin agus teaghlach a athar ina fhochair. Mhair Iósaef céad agus a deich mbliana.x' 2Ná bíodh eagla oraibh dá bhrí sin; cothóidh mé féin sibhse agus bhur muirear.» Ar an gcuma sin thug sé misneach agus sólás dóibh.9wm 2Maidir libhse, bheartaigh sibh olc i m' aghaidh ach dheonaigh Dia é a chur chun tairbhe i dtreo go gcuirfeadh sé fuascailt a lán i gcrích, faoi mar atá déanta aige anois._v9 2Ach d' fhreagair Iósaef: «Ná bíodh eagla oraibh! An amhlaidh atáimse in áit Dé?|us 2Tháinig a dheartháireacha uathu féin agus shléachtadar dó agus dúirt: «Seo sinne inár searbhóntaí agat!»t 2' Abraigí le Iósaef: Maith a gcoir agus a bpeaca do do dheartháireacha, impím ort, mar go ndearnadar éagóir ort.' Agus anois achainímidne ort a gcoir a mhaitheamh do shearbhóntaí Dhia d' athar.» Bhris a ghol ar Iósaef nuair a labhair siad leis.zso 2Chuireadar teachtaireacht dá bhrí sin go dtí Iósaef á rá: «Roimh bhás dó, thug d' athair an t-ordú seo:`r; 2Nuair a chonaic deartháireacha Iósaef go raibh a n-athair marbh, dúradar: «B' fhéidir gurb amhlaidh a thabharfaidh Iósaef fuath dúinn agus cúiteamh a éileamh san urchóid go léir a rinneamar air.»q1 2Tar éis dó a athair a adhlacadh, d' fhill Iósaef ar an Éigipt mar aon lena dheartháireacha agus ar ghabh suas leis chun a athair a adhlacadh.dpC 2 Óir thug a mhic é go tír Chanán agus rinneadar é a adhlacadh san uaimh san fhearann i Macpaelá, lastoir de Mhamrae, a cheannaigh Abrahám leis an bhfearann ó Eafrón an Hiteach le bheith aige mar ionad adhlactha.=ow 2 Rinne a chlann mhac leis mar a d' ordaigh sé dóibh.tnc 2 Nuair a chonaic muintir na háite, na Canánaigh, an caoineadh in Urlár Buailte Átád, dúradar: «Nach dian an caoineadh é seo ag na hÉigiptigh!» Uime sin thugadar Móinéar na nÉigipteach ar an ait tá sé lastall den Iordáin.5me 2 Nuair a shroicheadar Urlár Buailte Átád lastall den Iordáin, chaoineadar caoineadh fada dobrónach ansiúd agus bhí sé féin ag caoineadh a athar ar feadh seacht lá.dlC 2 Ghabh carbaid agus marcshlua suas leis chomh maith, agus ba mhór go léir an tsochraid í.0k[ 2agus, chomh maith leo, teaghlach uile Iósaef, agus a dheartháireacha, agus teaghlach a athar, ach gur fágadh a leanaí, a dtréada, agus a dtáinte i dtír Ghoisin.Nj 2D' imigh Iósaef suas dá bhrí sin chun a athair a adhlacadh agus chuaigh in éineacht leis searbhóntaí uile Fhorainn agus seanóirí uile a theaghlaigh, agus seanóirí uile thír na hÉigipte;i} 2D' fhreagair Forann: «Imigh leat suas agus déan d' athair a adhlacadh mar a chuir sé d' iallach ort a mhionnú dó.»h+ 2Chuir m' athair faoi bhrí na mionn mé. ' Táimse ar tí báis,' ar sé, ' tá uaigh agam a d' oscail mé féin dom féin i dtír Chanán; ní foláir duit mé a adhlacadh ansiúd.' Lig dom dul suas mar sin anois, impím ort, agus m' athair a chur. Ansin fillfidh mé.»Tg# 2Nuair a bhí an tréimhse chaointe air thart, labhair Iósaef le teaghlach Fhorainn: «Má táim i bhfabhar in bhur láthair,» ar sé, «cuirigí an teachtaireacht seo i gcluais Fhorainn, le bhur dtoil:-fU 2Chaitheadar daichead lá leis an ngnó, mar go dtógann sé daichead lá an balsamú a dhéanamh. Agus chaoin na hÉigiptigh é ar feadh deich lá agus trí fichid.e 2Ansin d' ordaigh Iósaef do na lianna a bhí ina sheirbhís a athair a bhalsamú, agus rinne na lianna Iosrael a bhalsamú.dd E 2Ansin chaith Iósaef é féin anuas ar a athair, agus shil deora ar a aghaidh agus phóg é.Hc 1!Nuair a bhí deireadh a threoracha tugtha ag Iacób dá chlann mhac, tharraing sé a chosa chuige suas sa leaba, d' imigh an dé deiridh as agus cruinníodh mar sin chun a mhuintire féin é.Rb 1 san fhearann agus san uaimh ann, is é sin, a ceannaíodh ó na Hitigh.»a# 1Ansiúd a adhlacadh Abrahám agus Sárá a bhean; ansiúd a adhlacadh Íosác agus a bhean Ribeacá; ansiúd a rinne mé Léá a adhlacadh ~}||5{{-zzyxxgwvvuut]ss9rrqq)p\oZnn mkkjii0hgzfeeHddFcwcbaau``3_^^ ]\\[[ZYYXWW-VUUTCSgSRSQPP(OOqNMMLLxKJJTIpH^GgFEE^DCBA@@ ??+>3== << ;::99B88J7T65544,3U2F1000G/..-T,,7++.*p)('&%$$-#="!!,}n`/|;:U0 i 0 b 'v+t6pf`G Ghluaiseadar ar aghaidh ó Shucót agus shuíodar a gcampa in Éatám ar imeall an fhásaigh.^_7 Thug Maois cnámha Iósaef leis mar gur chuir seisean clann Iosrael faoi bhrí na mionn á rá: «Déanfaidh Dia sibh a fhiosrú, déanfaidh sin; agus ansin ní foláir daoibh mo chnámha a bhreith ón áit seo.»^) Ach threoraigh Dia an timpeall iad tríd an bhfásach go dtí Muir na nGiolcach. Ghabh clann Iosrael as an Éigipt amach faoi chóiriú catha.(]K «Nuair a lig Forann do chlann Iosrael imeacht, níor sheol Dia iad ar an mbóthar trí thír na bhFilistíneach, cé gur chóngar é, «le heagla,» a dúirt Dia, «go dteipfeadh an misneach ar an bpobal nuair a d' fheicfidís cogadh rompu, agus go bhfillfidís ar an Éigipt.»\' Beidh an tseirbhís mar mharc ar do láimh agat, nó mar lann ar d' éadan; óir thug an Tiarna as an Éigipt amach sinn le láimh láidir.»:[o óir nuair a dhiultaigh Forann le barr ceanndáine ligean dúinn imeacht, mharaigh an Tiarna gach céadghin i gcríocha na hÉigipte, idir chéadghin an duine agus chéadghin an ainmhí. Uime sin íobraím don Tiarna gach fireannach a chéadosclaíonn broinn; ach gach céadghin mhic liom, fuasclaím é.'3Za Nuair a chuirfidh do mhac ceist chugat san am atá romhat: 'Cén chiall atá leis seo?' déarfaidh tú leis: 'Thug an Tiarna amach sinn ón Éigipt, ó theach na daoirse;#YA Gach céadghin asail, déan é a fhuascailt ar uan, nó mura ndéanann tú, bris a mhuineál. Gach céadghin mic ar do chlann mhac, déan é a fhuascailt. X; déan gach céadghin a osclóidh broinn a choisreacan don Tiarna; mar an gcéanna le gach céadghin ó ainmhí, is leis an Tiarna na fireannaigh orthu.-WU «Nuair a thabharfaidh an Tiarna thú go dtír na gCanánach, rud a mhionnaigh sé duit féin agus do d' aithreacha a dhéanfadh sé, agus an tír a thabhairt duit,XV+ Comhlíon an reacht seo gach bliain dá bhrí sin ag an am atá beartaithe dó.\U3 Beidh sé mar a bheadh marc ar do láimh, nó mar chuimhneachán ar chlár d' éadain i dtreo go mbeidh dlí an Tiarna ar do bheola de shíor; óir is le láimh láidir a thug an Tiarna thú as an Éigipt amach.T- Agus tabhair fios fátha an scéil do do mhac an lá sin: 'Is de bharr a ndearna an Tiarna dom nuair a tháinig mé amach as an Éigipt é seo!'1S] I gcaitheamh na seacht lá sin, itear arán gan ghabháile; ná bíodh aon arán gabháilte le feiceáil agat ná radharc ar aon ghabháile ar fud do chríoch go léir.yRm Ar feadh na seacht lá íosfaidh tú arán gan ghabháile, agus ar an seachtú lá beidh féile agat don Tiarna.5Qe Dá bhrí sin, nuair a thabharfaidh an Tiarna isteach tú i dtír na gCanánach, agus na Hiteach, agus na nAmórach, agus na Hiveach, agus na Iabúsach, an tír a mhionnaigh sé a thabharfadh sé do d' aithreacha, tír ina bhfuil bainne agus mil ina slaoda, bíodh an tseirbhís seo agat an mhí seo.KP Inniu, ar an lá seo i mí Áibíb, tá sibh ag cur chun bóthair.\O3 Dúirt Maois leis an bpobal: «Cuimhnígí ar an lá seo a tháinig sibh amach ón Éigipt ó theach na daoirse; óir is le neart a láimhe a rug an Tiarna sibh amach as; ná hitear aon arán gabháilte.N% «Coisric dom,» ar sé, «gach céadghin; cibé a chéadosclóidh broinn i measc chlann Iosrael, idir fhear is bheithíoch, is liomsa é.»"M C Labhair an Tiarna le Maois:mLU 3Agus an lá sin féin thug an Tiarna clann Iosrael amach as tír na hÉigipte ina sluaite cóirithe.rK_ 2Rinne clann Iosrael go léir de réir mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois agus d' Árón, rinneadar sin.lJS 1Beidh an dlí céanna i bhfeidhm don dúchasach agus don eachtrannach a lonnaíonn in bhur measc.»>Iw 0Má bhíonn eachtrannach in bhur measc agus fonn air an Cháisc in onóir an Tiarna a cheiliúradh faraibh, déantar timpeallghearradh ar gach fireannach dá mhuintir, agus ansin tagadh sé agus ceiliúradh, mar is cuma nó dúchasach ansin é. Ní ceadmhach d' aon duine gan timpeallghearradh cuid di a ithe.MH /Ní foláir do chomhthionól uile Iosrael an Cháisc a cheiliúradh.G} .Itear an t-uan san aon teach amháin; ná tógtar aon chuid den fheoil lasmuigh den teach; ná brisigí aon chnámh ann.VF' -Ní ceadmhach d' aon deoraí ná d' aon fhear tuarastail aon chuid di a ithe.nEW ,ach aon daor a ceannaíodh ar airgead ní miste é a ithe coda di, ach é a bheith timpeallghearrtha.vDg +Dúirt an Tiarna le Maois agus Árón: «Seo é reacht na Cásca: Ná hitheadh aon eachtrannach aon chuid di;VC' *Rinne an Tiarna faire an oíche úd chun iad a thabhairt amach as an Éigipt; ní foláir dá bhrí sin do chlann Iosrael go léir ó ghlúin go glúin, faire a dhéanamh in onóir an Tiarna an oíche úd.B1 )An lá ceannann céanna ar a raibh an ceithre chéad agus deich mbliana fichead slán, d' imigh sluaite uile an Tiarna amach as tír na hÉigipte.dAC (Ceithre chéad agus deich mbliana fichead an fad a bhí caite ag clann Iosrael san Éigipt.^@7 'Bhácáladar builíní den taos slim a thugadar leo as an Éigipt; bhí an taos gan ghabháile mar gur tiomáineadh as an Éigipt iad agus gan d' uain acu fanacht, agus gan lón bóthair a sholáthar dóibh féin.g?I &Ghabh a lán daoine de gach sórt ina dteannta, agus a lán stoic idir thréada agus tháinte. > %Chuir clann Iosrael chun siúil ó Ramasaes go Sucót sé chéad míle fear díobh dá gcois, seachas mná agus miondaoine.=5 $Thug an Tiarna oiread sin fabhair don phobal i súile na nÉigipteach gur ligeadar leo gach ar iarradar. Chreachadar na hÉigiptigh ar an gcuma sin.<  #Bhí rud déanta ag clann Iosrael ar Mhaois chomh maith, mar d' iarradar seoda airgid agus óir agus éadaí ar na hÉigiptigh.;y "Thug an pobal an taos leo gan gabháile a bheith curtha ann, agus a losaidí ceangailte ina mbrait ar a nguaillí acu.: !Bhí na hÉigiptigh ag tathant ar an bpobal brostú agus imeacht as an tír gan mhoill mar gan sin a dúradar «tá an bás againn!»9 Beirigí libh bhur dtréada agus bhur dtáinte mar a d' iarr sibh, agus buailigí bóthar! agus cuirigí beannacht ormsa chomh maith!»e8E Chuir sé fios ar Mhaois agus ar Árón san oíche agus dúirt leo: «Éirígí láithreach, sibh féin agus clann Iosrael, agus amach libh ó mo mhuintirse; imigí agus déanaigí íobairt don Tiarna mar a d' iarr sibh.+7Q D' éirigh Forann agus a shearbhóntaí go léir agus na hÉigiptigh go léir san oíche agus tharla uaill olagóin san Éigipt mar ní raibh teach gan marbh ann.Q6 I lár na hoíche bhuail an Tiarna gach céadghin i dtír na hÉigipte, ó chéadghin Fhorainn, oidhre a chorónach, go céadghin an chime sa charcair agus gach céadghin de chuid an eallaigh.5 D' imigh clann Iosrael ansin agus rinneadar amhlaidh; de réir mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois agus d' Árón is ea a rinneadar.u4e déarfaidh sibh: 'Is é íobairt Chásca an Tiarna é mar ghabh sé thar thithe chlann Iosrael san Éigipt, nuair a mharaigh sé na hÉigiptigh ach gur chaomhnaigh sé ár dtithe.' » Agus chrom na daoine a gceann agus rinneadar ómós.l3S Agus nuair a chuirfidh bhur gclann an cheist chugaibh: 'Cad is ciall leis an searmanas seo agaibh?'2) Nuair a shroichfidh sibh an tír atá ag an Tiarna á thabhairt daoibh, mar a gheall sé, ní foláir daoibh an searmanas seo a chomhlíonadh.b1? Coimeádfaidh sibh an searmanas seo mar reacht daoibh féin agus do bhur gclann go brach.0% Óir gabhfaidh an Tiarna thar bráid chun na hÉigiptigh a mharú; agus nuair a fheicfidh sé an fhuil ar an bhfardoras agus ar an dá ursain, rachaidh an Tiarna thar bhur ndoras agus ní ligfidh sé don scriostóir dul isteach in bhur dtithe d' fhonn bhur mbásaithe.\/3 Gabhaigí craobh hiosóipe in bhur láimh, tumaigí í san fhuil atá san umar agus buailigí an fhuil ón umar ar an bhfardoras agus ar an dá ursain, ná téadh duine agaibh thar dhoras a thí amach go maidin.@.{ Ghairm Maois chuige seanóirí Iosrael go léir agus dúirt leo: «Seo libh agus tógaigí uain ón tréad daoibh féin de réir bhur líon tí agus maraígí an t-uan Cásca.-} Níl cead agaibh aon arán ina bhfuil gabháile a ithe; cibé áit ina mbíonn sibh, caithfidh sibh arán slim a ithe.»l,S Ar feadh seacht lá ní bheidh teacht ar ruainne gabháile in bhur dtithe, mar má itheann aon duine arán ina bhfuil gabháile, teascfar amach ó chomhthionól Iosrael an duine sin, bíodh sé ina dheoraí nó ina dhúchasach."+? Sa chéad mhí, tráthnóna an cheathrú lá déag den mhí agus uaidh sin go dtí tráthnóna an aonú lá fichead, íosfaidh sibh arán gan ghabháile. * Ní foláir féile an Aráin gan Ghabháile a cheiliúradh mar gur ar an lá ceannann céanna sin a thug mé bhur sluaite amach as críocha na hÉigipte; uime sin déanfaidh sibh an lá seo a cheiliúradh ó ghlúin go glúin; is reacht nach gclaonfar é sin.k)Q Agus an chéad lá beidh comhthionól naofa agaibh agus comhthionól naofa mar an gcéanna ar an seachtú lá. Ná déantar aon scaob oibre na laethanta sin, ach gur féidir daoibh cibé rud a íosfaidh gach duine a chóiriú.( Caithfidh sibh arán gan ghabháile a ithe ar feadh seacht lá. An chéad lá cuirigí an ghabháile go léir as bhur dtithe amach; mar cibé duine a íosfaidh arán ina bhfuil gabháile, ón gcéad lá go dtí an seachtú lá, teascfar amach ó Iosrael é.J' Beidh an lá seo agaibh mar lá cuimhneacháin, agus ní foláir daoibh é a cheiliúradh mar shollúin don Tiarna. Ní foláir daoibh é a fhógairt ina lá féile ó ghlúin go glúin go deo.]&5 Beidh an fhuil ina comhartha agaibh ar na tithe ina bhfuil sibh. Nuair a fheicfidh mé an fhuil gabhfaidh mé tharaibh agus ní thitfidh aon phlá oraibh do bhur scrios nuair a bhuailfidh mé talamh na hÉigipte.U%% Gabhfaidh mé trí thír na hÉigipte an oíche sin agus buailfidh mé gach céadghin i dtír na hÉigipte idir dhuine agus ainmhí; imreoidh mé daorbhreith ar dhéithe uile na hÉigipte; mise an Tiarna!:$o Seo mar a bheidh sibh agus sibh á ithe: crios faoi bhur gcoim, agus cuaráin ar bhur gcosa, agus bata in bhur láimh. Ithigí é faoi dheifir. Is Cáisc in onóir an Tiarna é. # Ná fágaigí aon fhuílleach de gan ithe go maidin; a mbeidh gan ithe go maidin, loiscigí é [agus ní bhrisfidh sibh cnámh ann].u"e Ná hithigí aon chuid de amh ná bruite in uisce, ach rósta ar thine idir cheann agus chosa agus ionathar. ! Íosfaidh siad an fheoil an oíche sin arna róstadh ar thine; beidh arán gan ghabháile agus luibheanna searbha mar anlann léi.  Ansin tógfaidh siad cuid den fhuil agus cuirfidh siad í ar dhá ursain agus ar fhardoras na dtithe ina mbíonn sé á ithe acu.(K Ní foláir daoibh é a choimeád go dtí an ceathrú lá déag den mhí seo nuair a mharóidh comhthionól uile Iosrael a n-uain idir dhá sholas tráthnóna. Ní foláir an t-uan agaibh a bheith gan mháchail, fireann agus in aois bliana; is cuma an meannán nó uan caorach a thógfaidh sibh.q] Má bhíonn an líon tí róbheag chun an t-uan a ithe, caithfidh an fear dul i gcomhar lena chomharsa béal dorais de réir mar a éilíonn líon na ndaoine. Ag comhaireamh líon ite an uain caithfidh sibh goile gach duine a mheas.:o Labhraígí le comhthionól Iosrael go léir agus abraigí:Ar an deichiú lá den mhí seo, tógadh gach fear uan ón tréad, ceann do gach clann, uan do gach líon tí.cA «Bíodh an mhí seo agaibh ar thús bhur míonna agus ina chéad mhí den bhliain agaibh.O  Dúirt an Tiarna le Maois agus Árón i gcríocha na hÉigipte:7i Rinne Maois agus Árón na míorúiltí seo go léir i láthair Fhorainn, ach chruaigh an Tiarna croí Fhorainn agus níor lig sé do chlann Iosrael dul amach as a chríocha.  Ansin dúirt an Tiarna le Maois: «Ní éisteoidh Forann leat i dtreo go méadófar ar mo mhíorúiltí i dtír na hÉigipte.»  Ansin tiocfaidh na searbhóntaí seo go léir agat ag triall orm agus sléachtfaidh siad dom á rá: 'Amach leat, agus leis an bpobal go léir a leanann thú!' Ansin imeoidh mé amach.» Agus ghabh Maois amach ó láthair Fhorainn agus é ar lasadh le fearg.S! Ach ní thabharfaidh oiread agus madra sceamh ar aon duine de chlann Iosrael sa chás go mbeidh a fhios agaibh conas mar a dhéanann an Tiarna idirdhealú idir mhuintir na hÉigipte agus chlann Iosrael.1 Beidh racht olagóin chomh tréan sin ar fud na hÉigipte ar fad nár chualathas a leithéid riamh roimhe sin agus nach ndéanfar go brách arís.8k Gheobhaidh gach céadghin i dtír na hÉigipte bás, ó chéadghin Fhorainn, oidhre a chorónach, go céadghin na daoirsí ar chúl an mhuilinn; agus céadghin gach beithígh.lS Dúirt Maois: «Seo mar a deir an Tiarna: Rachaidh mé thart ar fud na hÉigipte i lár na hoíche.:o Thug an Tiarna fabhar don phobal i súile na nÉigipteach; agus Maois féin, ba dhuine mór le rá é i gcríocha na hÉigipte, i súile shearbhóntaí Fhorainn agus an phobail.3 Labhair anois i gcomhchlos an phobail á rá leo go n-iarrfadh gach fear ar a chomharsa, agus gach bean ar a comharsa-sa, seoda airgid agus óir.»r a Dúirt an Tiarna le Maois: «Tá aon phlá amháin eile agam le cur ar Fhorann agus ar an Éigipt; ligfidh sé daoibh imeacht as seo ina dhiaidh sin; nuair a ligfidh sé daoibh imeacht tiomáinfidh sé chun siúil ar fad sibh.fG «Breith do bhéil féin é!» arsa Maois. «Ní thiocfaidh mé i do láthair go deo arís.»  Dúirt Forann leis ansin: «Fág mo radharc! Seachain! Ná tar i mo láthair arís óir an lá a dhéanfaidh tú, marófar thú.»Z / Ach chruaigh an Tiarna croí Fhorainn agus dhiúltaigh sé ligean dóibh imeacht.   Caithfidh ár stoc dul linn chomh maith; ní fhágfaimid crúb inár ndiaidh; mar ní foláir dúinn ár n-ofrálacha don Tiarna ár nDia a dhéanamh astu, agus ní eol dúinn féin cén íobairt atá le déanamh againn don Tiarna go sroichfimid an áit.»  D' fhreagair Maois: «Ní foláir duit sás íobairtí agus ofrálacha uileloiscthe don Tiarna ar nDia a ligean linn chomh maith.M  Chuir Forann fios ar Mhaois ansin agus dúirt: «Imígí agus déanaigí íobairt don Tiarna. Ní miste bhur miondaoine a dhul libh, ach caithfidh bhur dtréada agus bhur dtáinte fanacht anseo.»  Ní fhaca fear fear ná níor bhog duine óna stáitse ar feadh trí lá; ach bhí solas ag clann Iosrael mar a rabhadarsan.  Agus shín Maois amach a lámh i dtreo neimhe agus b' sheo dorchacht thiubh ar thalamh na hÉigipte go léir ar feadh trí lá.0[ Ansin dúirt an Tiarna le Maois: «Sín amach do lámh i dtreo neimhe i dtreo go mbeidh dorchacht ar thalamh na hÉigipte, dorchacht a ba fhéidir a mhothú.»\3 Ach chruaigh an Tiarna croí Fhorainn agus níor lig sé do chlann Iosrael imeacht.tc Ansin chuir an Tiarna casadh sa ghaoth sa tslí gur shéid sí chomh tréan sin ón iarthar gur sciob sí léi na lócaistí agus iad a bhreith léi go Muir na nGiolcach. Níor fágadh oiread agus lócaiste i dtír na hÉigipte ar fad.U% Chuaigh Maois amach dá bhrí sin ó Fhorann agus ghuigh sé chun an Tiarna.- Maithigí dom mo pheaca mar sin, den turas seo amháin, le bhur dtoil agus impígí ar an Tiarna, bhur nDia, an phlá bháis seo a chur díom.»"? Chuir Forann fios le teann deabhaidh ar Mhaois agus ar Árón agus dúirt: «Pheacaigh mé in aghaidh an Tiarna, bhur nDia, agus in bhur n-aghaidh féin.!= Óir chlúdaíodar dromchla na talún ar fad i dtreo go raibh an talamh dubh leo; agus d' itheadar a raibh fágtha ag an gclochshneachta de ghlasraí san ithir agus de thorthaí ar na crainn; níor fhan aon ní glas, crann ná luibh sa bhán, ar fud chríocha na hÉigipte ar fad.dC Leath na lócaistí ar thalamh na hÉigipte go léir agus luíodar ina screamh chomh trom sin ar chríocha na hÉigipte go léir nach bhfacthas saithí chomh tiubh leo riamh roimhe sin, agus nach ndéanfar go deo arís!b? Shín Maois a shlat amach os cionn talamh na hÉigipte agus sheol an Tiarna gaoth anoir thar an talamh agus shéid sí an lá sin agus an oíche sin gan stad, agus leis an láchaint thug an ghaoth anoir na lócaistí.~ Ansin dúirt an Tiarna le Maois: «Sín do lámh amach os cionn talamh na hÉigipte chun na lócaistí a thabhairt i dtreo go dtiocfaidh siad anuas ar thalamh na hÉigipte agus gach glasra ar an talamh, gach a d' fhág an clochshneachta, a alpadh.»}1 Ní mar sin a bheidh! Téadh na fir agaibh, agus déanaidís íobairt don Tiarna. Sin é atá uaibh.» Agus tiomáineadh ó láthair Fhorainn iad.|) «Bíodh an Tiarna faraibh go brách, má scaoilimse libh féin agus le bhur miondaoine,» arsa Forann leo. «Féach, tá drochfhuadar fúibh!@{{ «Tabharfaimid linn ár n-óga agus ár liatha,» arsa Maois. «Tabharfaimid linn ár gclann mhac agus iníonacha, ár dtréada agus ar dtáinte, mar sí féile an Tiarna againn í.»&zG Tugadh Maois agus Árón ar ais go Forann dá bhrí sin agus dúirt sé leo: «Imígí, déanaigí íobairt don Tiarna, bhur nDia. Ach cé tá le himeacht?»sya Dúirt a shearbhóntaí le Forann ansin: «An fada a bheidh an fear seo ina chúis tranglaim againn? Lig don phobal imeacht go ndéanfaidh siad íobairt don Tiarna, a nDia. Nach bhfeiceann tú fós an íde atá imithe ar an Éigipt?»x Líonfaidh siad do thithe agus tithe do shearbhóntaí go léir agus tithe na nÉigipteach go léir; ní fhaca d' aithreacha ná do shinsir a leithéid ón gcéad lá a chuireadar fúthu sa tír.' » Ansin d' iompaigh sé ar a sháil agus amach leis ó Fhorann.`w; agus clúdóidh siad aghaidh na talún i dtreo nach bhfaighidh aon duine radharc ar an talamh; alpfaidh siad a bhfuil fágtha agat tar éis an tsneachta agus alpfaidh siad gach crann leat dá bhfásann ar na bánta.v Óir má dhiúltaíonn tú ligean do mo phobal imeacht, féach seolfaidh mise lócaistí isteach i do chríocha amárach;muU Chuaigh Maois agus Árón dá bhrí sin isteach go Forann agus dúradar leis: «Seo mar a deir an Tiarna, Dia na nEabhrach: 'An fada eile a dhiúltóidh tú géilleadh dom? Lig do mo phobal imeacht agus íobairt a dhéanamh dom.)tM agus i dtreo go n-eachtrófása do do mhac agus do mhac do mhic conas mar a bhuail mé bob ar na hÉigiptigh agus go mbeadh a fhios agaibh gur mise an Tiarna.»Ps  Ansin dúirt an Tiarna le Maois: «Isteach leat i láthair Fhorainn mar is mise a chruaigh a chroí agus croíthe a shearbhóntaí i dtreo go dtaispeánfainn na comharthaí seo liom ina measc: r #Cruadh croí Fhorainn dá réir sin agus, faoi mar a dúirt an Tiarna trí bhéal Mhaois, níor lig sé do chlann Iosrael imeacht.7qi "Ach nuair a chonaic Forann go raibh an bháisteach agus an clochshneachta agus an toirneach thart, pheacaigh sé arís, chruaigh sé a chroí, é féin agus a shearbhóntaí.Wp) !Amach le Maois dá bhrí sin ó Fhorann agus ón gcathair agus shín sé a lámha i dtreo an Tiarna; chuaigh stad ar an toirneach agus ar an gclochshneachta; níor thit báisteach a thuilleadh ar an talamh.Qo ach níor loiteadh na barraí déanacha, an chruithneacht ná an seagal.`n; Loiteadh an líon agus an eorna mar bhí an eorna ag eascar agus an líon ina gheamhar;m Ach maidir leat féin agus le do shearbhóntaí, is maith is eol dom nach bhfuil eagla an Tiarna ár nDia oraibh go fóill.»sla D' fhreagair Maois é: «A luaithe a fhágfaidh mé an chathair, sínfidh mé mo lámha i dtreo an Tiarna; stadfaidh an toirneach agus beidh deireadh leis an gclochsneachta, i dtreo go mbeidh a fhios agat gur leis an Tiarna an domhan.&kG Guígí chun an Tiarna: tá ár ndóthain againn den toirneach agus den chlochshneachta; ligfidh mé libh agus ní bheidh a thuilleadh moille anseo oraibh.».jW Ansin chuir Forann fios ar Mhaois agus ar Árón agus dúirt leo: «Admhaím mo pheaca an turas seo! Tá an Tiarna sa chóir agus mise agus mo mhuintir san éagóir._i9 I dtír Ghoisin amháin, mar a raibh clann Iosrael, is ea nár thit an clochshneachta.Xh+ Threascair an clochshneachta a raibh amuigh idir dhuine agus bheithíoch, ar fud chríocha na hÉigipte; threascair sé na barraí go léir sna goirt agus d' fhág na crainn go léir ar lár sna páirceanna.=gu Thit an clochshneachta agus bhí tintreach tríd gan staonadh i dtreo nach raibh a leithéid de chlochshneachta trom i gcríocha na hÉigipte ó rinneadh naisiún di an chéad lá.Af} Ansin shín Maois a shlat i dtreo neimhe agus scaoil an Tiarna toirneach agus clochshneachta. Bhuail tintreach an talamh agus d' fhear an Tiarna clochshneachta ar thalamh na hÉigipte.tec Agus dúirt an Tiarna le Maois: «Sín do lámh i dtreo neimhe i dtreo go dtitfidh clochshneachta ar fud chríocha na hÉigipte, ar na daoine, ar na beithígh agus ar a bhfuil de ghlasraí ag fás san ithir ar fud thír na hÉigipte.»idM ach an dream nár thug aon aird ar bhagairt an Tiarna, d' fhágadar a ndaoir agus a stoc amuigh.c An dream i measc shearbhóntaí Fhorainn a raibh eagla orthu roimh bhagairt an Tiarna, thugadar a stoc agus a ndaoir isteach sna tithe;b! Cuir do theachtairí uait láithreach agus cruinnigh isteach slán faoi dhíon d' eallach agus a bhfuil ar na bánta agat; óir gach duine agus gach ainmhí a bheidh lasmuigh gan é a thabhairt isteach abhaile, titfidh an clochshneachta orthu agus caillfear iad.' »?ay Féach! um an dtaca seo amárach seolfaidh mé clochshneachta anuas ar an talamh chomh tiubh sin nach raibh a leithéid riamh san Éigipt ón lá a bunaíodh í go dtí inniú féin.U`% Tá tú go teanntásach fós le mo phobal agus ní áil leat scaoileadh leo._% Ach is chuige seo a lig mé duit maireachtáil: chun mo chumhacht a thaispeáint duit i dtreo go bhfoilseofaí m' ainm os comhair an tsaoil.^ Oir b' fhéidir dom mo lámh a shíneadh agus tusa agus do mhuintir a bhualadh le plá agus tú a scrios de dhroim na talún.Q] mar an uair seo seolfaidh mé mo phlánna go léir sa mhullach ort féin, agus ar do shearbhóntaí, agus ar do mhuintir, i dtreo go mbeidh a fhios agat nach bhfuil mo leithéid eile ar domhan ar fad.\} Ansin dúirt an Tiarna le Maois: «Éirigh go moch ar maidin agus téigh i láthair Fhorainn agus abair leis: 'Seo duit teachtaireacht an Tiarna, Dia na nEabhrach: Lig do mo phobal imeacht i dtreo go ndéanfaidh siad íobairt a ofráil dom;i[M Ach chruaigh an Tiarna croí Fhorainn agus, mar a dúirt an Tiarna, níor thug sé cluas dóibh.,ZS Níor fhéad na draíodóirí aghaidh a thabhairt ar Mhaois de bharr na neascóidí mar bhí neascóidí ar na draíodóirí mar a bhí ar na hÉigiptigh go léir.;Yq Thógadar súiche ón bhfoirnéis agus sheas os comhair Fhorainn. Chaith Maois in airde san aer é agus rinneadh neascóidí de ag sceith ina bpocháin ar dhuine agus ar ainmhí.Dúirt an Tiarna le Maois agus le hÁrón: «Tógaigí croibh súiche ón bhfoirnéis agus caitheadh Maois in airde san aer iad i radharc Fhorainn.'VI Rinne Forann fiafraí agus féach ní raibh beithíoch de chuid na nIosraelach marbh. Ach chruaigh croí Fhorainn arís agus níor lig sé don phobal imeacht.U! Agus lá arna mhárach chomh maith a chuir; cailleadh stoc na nÉigipteach go léir, ach níor cailleadh aon chuid de stoc chlann Iosrael.T{ Bhí an t-am socair ag an Tiarna á rá: «Amárach a chuirfidh an Tiarna an bhagairt sin i bhfeidhm ar fud na tíre.»S Ach déanfaidh an Tiarna difir idir stoc Iosrael agus stoc na hÉigipte; ní chaillfear aon ní de chuid chlann Iosrael.' »R! féach luífidh lámh an Tiarna le plá róthrom ar do stoc sa mhachaire, ar do chapaill, ar d' asail, ar do tháinte agus ar do thréada.[Q1 Má dhiúltaíonn tú ligean dóibh imeacht ach greim a choimeád orthu go fóill,KP  Ansin dúirt an Tiarna le Maois: «Imigh isteach go Forann agus abair leis: 'Mar seo a deir an Tiarna, Dia na nEabhrach: Lig do mo phobal imeacht i dtreo go ndéanfaidh siad íobairt dom.dOC Ach chruaigh Forann a chroí an uair seo chomh maith agus níor lig sé don phobal imeacht.N)Rinne an Tiarna mar a d' iarr Maois agus thóg sé na saithí míoltóg d' Fhorann, agus dá shearbhóntaí agus dá phobal; níor fhan ceann.NMD' imigh Maois amach ó láthair Fhorainn agus ghuigh chun an Tiarna.,LSAnsin dúirt Maois: «Seo mé ar mo shlí amach uait, agus guífidh mé chun an Tiarna go n-imeoidh na saithí míoltóg ó Fhorann agus óna shearbhóntaí agus óna phobal amárach; ach ná himríodh Forann cealg arís agus gan ligean don phobal dul agus íobairt a dhéanamh don Tiarna.»-KU«Ligfidh mé daoibh,» arsa Forann, «dul agus íobairt a dhéanamh don Tiarna bhur nDia san fhásach, ach gan sibh a dhul i bhfad ó bhaile. Guígí ar mo shon!»JCaithfimid aistear trí lá a dhéanamh isteach san fhásach chun íobairt a dhéanamh don Tiarna ár nDia mar a d' ordaigh sé dúinn.»I3Ach dúirt Maois: «Níor chóir sin a dhéanamh, mar is ainmhithe is diamhasladh leis na hÉigiptigh a mharú a dhéanfaimidne a íobairt don Tiarna ár nDia. Má íobraímid os comhair súile na hÉigipteach ofrálacha is gráin leo, nach ngabhfaidh siad de chlocha orainn?H+Ansin ghlaoigh Forann ar Mhaois agus ar Árón agus dúirt: «Imígí agus déanaigí íobairt do bhur nDia, ach laistigh de na críocha seo!»MGRinne an Tiarna amhlaidh: tháinig saithí móra míoltóg isteach i dteach Fhorainn agus i dtithe a shearbhóntaí agus, i gcríocha na hÉigipte go léir, scriosadh an talamh leis na míoltóga.oFYDéanfaidh mé deighilt idir mo phobalsa agus do phobalsa; amárach a tharlóidh an comhartha seo.' »ZE/Ach an lá sin, ní thabharfaidh mé an cor céanna ar thír Ghoisin, mar a bhfuil cónaí ar mo phobal; ní bheidh aon mhíoltóga ann, i dtreo go mbeidh fhios agat go bhfuilimse, an Tiarna, i lár na talún.'DIAch mura ligeann tú do mo mhuintir imeacht, cuirfidh mé saithe míoltóg ort féin agus ar do shearbhóntaí agus ar do mhuintir agus isteach i do thithe; agus líonfar tithe na nÉigipteach le saithí míoltóg, agus mar an gcéanna leis an talamh féin ar a bhfuil siad ina seasamh.nCWAnsin dúirt an Tiarna le Maois: «Éirigh go moch ar maidin agus fan le Forann agus é ag dul amach chun an uisce. Abair leis: 'Seo mar a deir an Tiarna: Lig do mo phobal imeacht i dtreo go ndéanfaidh siad íobairt dom."B?Agus dúirt na draíodóirí le Forann: «Lámh Dé é seo!» Ach chruaigh croí Fhorainn agus, mar a dúirt an Tiarna, ní thabharfadh sé cluas dóibh.&AGRinne na draíodóirí iarracht, le barr draíochta, corrmhíola a dhéanamh, ach chuaigh díobh. Tháinig na corrmhíola ar an duine agus ar an mbeithíoch.~@wRinneadar amhlaidh: shín Árón amach a lámh leis an tslait agus bhuail luaithreach na talún agus luigh corrmhíola ar an duine agus ar an mbeithíoch; rinneadh corrmhíola de luaithreach uile na talún ar fud chríocha na hÉigipte go léir.I? Ansin dúirt an Tiarna le Maois: «Abair le hÁrón: 'Sín amach do shlat os cionn luaithreach na talún i dtreo go ndéanfar corrmhíola de ar fud chríocha na hÉigipte go léir.' » >;Ach a luaithe a tuigeadh d' Fhorann go raibh cairde faighte aige, chruaigh sé a chroí agus, mar a dúirt an Tiarna, ní thabharfadh sé cluas dóibh.N=Bailíodh le chéile ina gcruacha iad agus bhí an talamh bréan acu.u<e Rinne an Tiarna de réir mar d' iarr Maois; cailleadh na froganna sna tithe, sna clóis, agus sna machairí.;9 Ghabh Maois agus Árón amach ó láthair Fhorainn agus rinne Maois achainí chun an Tiarna i dtaobh na bhfroganna a sheol sé sa mhullach ar Fhorann.: Imeoidh na froganna uait féin agus ó do thithe agus ó do sheirbhísigh agus ó do phobal; ní fhágfar iad ach sa Níl.»9) «Amárach,» ar seisean. «Bíodh mar a deir tú,» arsa Maois, «i dtreo go mbeadh a fhios agat nach bhfuil aon neach mar an Tiarna ar nDia.68g Dúirt Maois le Forann: «Bíodh an chaoi seo agat chun breith amuigh orm! Nuair a ghuífidh mé ar do shonsa agus ar son do shearbhóntaí agus ar son do phobail cén uair atá le socrú agam chun na froganna a imeacht uaitse agus ó do phobal agus ó do thithe agus iad a fhagáil sa Níl amháin?»Z7/Ansin ghlaoigh Forann ar Mhaois agus ar Árón agus dúirt: «Iarraigí ar an Tiarna na froganna a thógáil díomsa agus de mo mhuintir agus ligfidh mise don phobal dul agus íobairt a dhéanamh don Tiarna.»v6gAch rinne na draíodóirí mar an gcéanna le barr draíochta agus thugadar froganna ar thalamh na hÉigipte.5Agus shín Árón a lámh os cionn uiscí na hÉigipte agus tháinig na froganna aníos agus chlúdaíodar talamh na hÉigipte go léir.`4;Dúirt an Tiarna le Maois: «Abair le hÁrón: 'Sín amach do lámh agus an tslat inti os cionn na n-aibhneacha, os cionn na gcanálacha agus os cionn na linnte agus tabhair froganna thar chríocha na hÉigipte.' »a3=Siúlfaidh siad aníos ort féin agus ar do mhuintir, ar do shearbhóntaí go léir.' »I2 Beidh an Níl ar snámh le froganna; tiocfaidh siad suas isteach i do theach agus i do sheomra leapa agus i dtithe do shearbhóntaí agus do mhuintire, isteach i do oighinn agus i do losaidí.1yAch má dhiúltaíonn tú ligean dóibh imeacht, féach cuirfidh mé brat froganna mar phlá ar do chríocha go léir.B0 Ansin labhair an Tiarna le Maois: «Imigh isteach go Forann agus abair leis mar seo: 'Mar seo a deir an Tiarna: Lig do mo phobal imeacht i dtreo go ndéanfaidh siad íobairt dom.J/Ghabh seacht lá thart tar éis don Tiarna an abhainn a bhualadh..+Rinne na hÉigiptigh go léir poill a thochailt ar feadh na habhann chun uisce a fháil le hól mar nárbh fhéidir leo uisce na habhann a ól.i-MD' fhill Forann agus d' imigh ar ais chun a thí agus níor thóg sé ceann fiú amháin de seo.D,Ach rinne draíodóirí na hÉigipte mar an gcéanna lena gcleasa draíochta; agus d' fhan croí Fhorainn crua mar a bhí agus, faoi mar a bhí ráite ag an Tiarna, ní éisteodh sé leo.3+aFuair an t-iasc a bhí san abhainn bás agus bhréan an abhainn i dtreo nár fhéad na hÉigiptigh uisce a ól aisti; agus bhí fuil ar fud thalamh na hÉigipte go léir.u*eRinne Maois agus Árón mar a d' ordaigh an Tiarna dóibh. D' ardaigh sé a shlat i bhfianaise Fhorainn agus i bhfianaise a shearbhóntaí, agus bhuail sé an t-uisce a bhí san abhainn agus rinneadh fuil dá raibh d' uisce san abhainn.O)Dúirt an Tiarna le Maois: «Abair le hÁrón: 'Tóg do shlat agus sín do lámh os cionn uiscí na hÉigipte ar fad, os cionn a n-aibhneacha agus os cionn a gcanálacha, os cionn a mbogach agus os cionn a linnte i dtreo go ndéanfar fuil díobh go léir ar fud tír na hÉigipte, go fiú lán an tobáin agus an chrúsca.' » .~~}}/|V{Hzz|yxx>w_vuu@ttsRrqq(pEoonhmlkkjiiJh_gggff)eddcbbsaaf`__$^^!]\\[[5Z8XXLWhVUTToSSR QmPPONNzMMLKK|JJAIHHG~GFF-EPEDmCuBBbAA@?>>O=<<;::g98877s66;55Z44 3221y004/L.--,L++V**!)0(@''9&%%%$`## "g!!< f/DNes x>,t9 ,bH i 5 d ^ mZ]3xi*M Cibé a bhuaileann duine agus go bhfaigheann sé bás, ní foláir é a chur chun báis.`); Má dhiúltaíonn sé na trí rudaí sin di, ní miste di imeacht léi, saor, in aisce.e(E Má ghabhann sé bean eile chuige, ní laghdóidh sé ar a bia, a deoch ná a cearta céile.P' Más dá mhac a d' áirithigh sé í, cuirfidh sé cóir iníne uirthi.F&Mura dtaitníonn sí lena máistir a d' áirithigh dó féin í, ansin ligfidh sé í a fhuascailt; ní bheidh aon cheart aige í a dhíol le pobal deoranta, mar go raibh sé mídhílis di.]%5Má dhíolann fear a iníon mar dhaoirseach, ní imeoidh sí saor dala an daoir fir.7$iAnsin tabharfaidh a mhaistir chun Dé é, á threorú chun an dorais nó na tairsí. Cuirfidh a mháistir poll ina chluais le meana, agus beidh sé ag fónamh dó lena shaol.#Ach má deir an daor go follas: Tá cion agam ar mo mháistir, ar mo bhean, agus ar mo chlann. Ní áil liom imeacht saor.7"iMá thugann a mháistir bean dó agus go mbronnann sí clann mhac agus iníonacha air, bainfidh an bhean agus an chlann leis an máistir, agus imeoidh sé leis féin amháin.n!WMás singil a thagann sé, imeoidh sé singil; más pósta a thagann sé, imeoidh a bhean amach leis. 7Nuair a cheannóidh tú daor Eabhrach, déanfaidh sé seirbhís sé bliana duit, ansin sa seachtú bliain, imeoidh sé leis saor gan aon fhiacha air.9 q«Seo iad na cinnte a chuirfidh tú rompu:dCNí ar chéimeanna a rachaidh tú suas chun m' altora d' fhonn nach nochtfaí do nochtacht.*OMás altóir chloiche a dhéanfaidh tú dom, ní thógfaidh tú í de chlocha snoite; óir má bhíonn uirlis agat á himirt uirthi, beidh sí a truailliú agat. Altóir chré a thógfaidh sibh dom agus déanfaidh sibh bhur íobairtí loiscthe agus síochána ó bhur dtréada agus ó bhur dtáinte, a ofráil dom uirthi. Cibé áit ina mbeidh cuimhne ar m' ainm á dhéanamh, tiocfaidh mé chugat le beannacht duit.Ní dhéanfaidh sibh déithe airgid ná déithe óir le cur ina seasamh le mo thaobh, ná ní dhéanfaidh sibh a leithéid daoibh féin.Dúirt an Tiarna le Maois: «Abair é seo le clann Iosrael:Chonaic sibh féin gur labhair mé libh ó neamh.zoD' fhan an pobal i bhfad siar dá bhrí sin agus dhruid Maois leis an scamall tiubh dorcha mar a raibh an Tiarna.MAgus dúirt Maois leis an bpobal: «Ná bíodh eagla oraibh óir tháinig an Tiarna d' fhonn sibh a phromhadh, agus go mbeadh a eagla os comhair bhur súl agaibh agus nach ndéanfadh sibh peaca.»}«Labhair féin linn,» a dúradar le Maois, «agus éistfimid leat; ach ná labhraíodh Dia linn, nó caillfear sinn.»+QBhuail scéin is critheagla an pobal go léir leis na toirneacha, agus na tintreacha, agus glór an trumpa, agus deatach an tsléibhe agus sheasadar i bhfad siar.-Ná santaigh teach do chomharsan; ná santaigh bean do chomharsan, ná a dhaor ná a dhaoirseach, ná a dhamh ná a asal, ná aon ní is leis.»?{Ná tabhair fianaise bhréige in aghaidh do chomharsan.+Ná déan goid.9Ná déan adhaltranas.- Ná déan marú.  Tabhair do d' athair agus do do mháthair onóir i dtreo go mba fada iad do laethanta ar an talamh a thug an Tiarna do Dhia duit.Z/ Óir is i sé lá a rinne an Tiarna neamh agus talamh agus an fharraige, agus gach a bhfuil iontusan, ach ar an seachtú lá scoir sé ó obair. Uime sin bheannaigh an Tiarna lá na sabóide agus naomhaigh é.W) ach an seachtú lá, is sabóid é don Tiarna do Dhia. An lá sin ná déan scaob oibre tú féin ná do mhac, ná d' iníon, ná do dhaor ná do dhaoirseach, ná do stoc ná an deoraí atá faoi do dhíon.Q  Caithfidh tú sé lá ag obair agus déanfaidh tú do shaothar go léir,8 mCuimhnigh ar an tsabóid agus coinnigh naofa í.4 cNá luaigh ainm an Tiarna, do Dhia, le mí-úsáid a bhaint as. Óir an té a luafaidh ainm an Tiarna le mí-úsáid a bhaint as, ní fhágfaidh an Tiarna gan phionós é.v gach déanaim cineáltas buan leis na mílte díobh siúd a thugann grá dom agus a choimeádann m' aitheanta.s aNá sléacht rompu agus ná déan iad a adhradh. Óir is Dia éadmhar mise, an Tiarna do Dhia, agus déanaim coir an athar a agairt ar an gclann mhac, agus ar chlann a chlainne go dtí an ceathrú glúin díobh siúd ar fuath leo mé,7Ná déan duit féin aon íomhá ghreanta, ná cosúlacht aon ní dá bhfuil ar neamh thuas, ná ar talamh thíos, ná sna huiscí atá faoin talamh.7kNá bíodh aon déithe eile agat i mo láthair.b?«Mise an Tiarna do Dhia a thug thú amach as tír na hÉigipte agus as teach na daoirse.@ Labhair Dia na briathra seo go léir. Dúirt sé:PChuaigh Maois síos chun an phobail dá bhrí sin agus labhair sé leo.nW«Imigh síos,» arsa an Tiarna leis, «agus tabhair aníos Árón leat ag teacht aníos arís. Ach na lig do na sagairt ná don phobal dul thar a dteorainneacha ag iarraidh teacht aníos chun an Tiarna, nó brisfidh sé orthu.»eEAgus dúirt Maois leis an Tiarna: «Ní féidir don phobal teacht Sliabh Shíonái aníos óir thug tú féin rabhadh dúinn á rá: 'Déan teorainneacha an tsléibhe a rianú timpeall agus fógair é a bheith naofa.' »#«Na sagairt leis, an dream a thagann i gcóngar an Tiarna, déanaidís iad féin a choisreacan nó brisfidh an Tiarna sa mhullach orthu.»<sAgus dúirt an Tiarna le Maois: «Imigh síos agus bagair ar an bpobal gan briseadh thar teorainn ag teacht chun radharc a fháil ar an Tiarna agus go bhfaigheadh a lán acu bás./Agus thuirling an Tiarna ar Shliabh Shíonái, ar mhullach an tsléibhe. Ghlaoigh an Tiarna ar Mhaois go mullach an tsléibhe agus suas le Maois.r~_Bhí glór na hadhairce ag dul i neart agus i neart. Labhair Maois agus d' fhreagair Dia é le toirneach.P}Bhí Sliabh Shíonái go léir faoi bhrat deataigh mar thuirling an Tiarna air i riocht tine, agus bhí an deatach ag éirí uaidh mar a dhéanfadh ó fhoirnéis agus chrith an sliabh ar fad go borb.p|[Ansin sheol Maois an pobal amach as an gcampa le teagmháil le Dia, agus sheasadar ag bun an tsléibhe.@{{Le breacadh an tríú lá, tharla toirneacha agus splancanna tintrí ar an sliabh, agus scamall tiubh agus dord an-ard trumpa; agus bhí na daoine go léir sa champa ar crith.hzKDúirt sé leis an bpobal: «Bígí ullamh i gcomhair an tríú lá; fanaigí amach ó mhná!»|ysD' imigh Maois síos ón sliabh chun an phobail dá bhrí sin agus choisric sé an pobal; agus níodar a n-éadaí.dxC Ní leagfar lámh air ach gabhfar de chlocha ann, nó déanfar é a lámhach; ní fhágfar beo é, bíodh sé ina dhuine nó ina ainmhí.' Nuair a shéidfear dord fada ar an adharc, tagaidís aníos chun an tsléibhe.»Lw Déan teorainneacha an tsléibhe a rianú timpeall á rá: 'Seachnaígí agus ná téigí faoin sliabh suas ná baint lena theorainn; aon neach a bhainfidh leis an sliabh, cuirfear chun báis é.v1 agus bídís ullamh i gcomhair an tríú lá. Óir ar an tríú lá tiocfaidh an Tiarna anuas ar Shliabh Shíonái os comhair an phobail go léir.u Agus dúirt an Tiarna le Maois: «Imigh leat chun an phobail agus coisric iad inniu agus amárach, agus nídís a n-éadaí,t{ Agus dúirt an Tiarna le Maois: «Féach, táim ag dul síos chugat i scamall tiubh i dtreo go gcloisfeadh an pobal mé ag labhairt leat agus go mbeadh iontaoibh acu asat go deo» (agus thug Maois freagra an phobail ar ais chun an Tiarna).&sGAgus d' fhreagair an pobal go léir d' aonghuth: «A bhfuil ráite ag an Tiarna, comhlíonfaimid.» Agus thug Maois freagra an phobail ar ais chun an Tiarna.r-D' imigh Maois leis ansin agus ghair chuige seanóirí an phobail agus chuir faoina mbráid na briathra sin go léir a d' ordaigh an Tiarna dó. qBeidh sibh agamsa in bhur ríocht sagart, in bhur náisiún coisricthe.' Sin iad na briathra a labhróidh tú le clann Iosrael.»5peUime sin má ghéilleann sibh do mo ghlór agus cloí le mo chonradh beidh sibhse, thar na ciníocha go léir, i mo sheilbhse ar leithrigh, óir is liomsa an domhan ar fad.o+' Chonaic sibh féin a ndearna mé leis na hÉigiptigh, agus conas mar a thóg mé liom sibh ar eití iolair agus a thug mé chugam féin sibh. n;Ansin chuaigh Maois suas chun Dé agus ghlaoigh an Tiarna air ón sliabh á rá: «Abair é seo le teaghlach Iacóib agus fógair é do chlann Iosrael:!m=Chuireadar chun siúil arís ó Reifídím agus nuair a shroicheadar fásach Shíonái, shuíodar a gcampa ansiúd san fhásach os comhair an tsléibhe.l Ar an tríú ré nua ó tháinig clann Iosrael amach ó thír na hÉigipte, an lá sin shroicheadar fásach Shíonái.ekEAnsin lig Maois dá athair céile imeacht, agus d' imigh seisean leis chun a dhúiche féin.jBhídís i mbun breithiúnais don phobal i gcónaí. Chuiridís na mórcheasta faoi bhráid Mhaois, ach réitídís féin na mioncheasta.(iKThogh Maois daoine cumasacha as Iosrael ar fad agus chuir i bhfeighil an phobail iad, ina gceannairí mílte, agus céadta, agus leathchéadta agus deichniúr.OhThug Maois aird ar chomhairle athair a chéile agus rinne sé rud air.1g]Má dhéanann tú amhlaidh agus go n-ordaíonn Dia amhlaidh duit, féadfaidh tú cur suas le d' ualach, agus rachaidh na daoine seo go léir abhaile faoi shíocháin.»lfSBídís-sean i mbun breithiúnais don phobal i gcónaí. Cuiridís gach fadhb mhór faoi do bhráidse, ach breithnídís féin na mioncheasta, rud a fhágfaidh an scéal níos saoraidí agatsa mar go roinnfear an t-ualach leat.meUAch togh as an bpobal i gcoitinne fir a bhfuil cumas iontu agus eagla Dé orthu, fir chreidiúnacha dhobhreabtha; agus ceap iad seo ina gceannairí ar an bpobal i bhfeighil mílte agus céadta agus leathchéadta agus deichniúr.dMúin dóibh na reachtanna agus na socruithe, agus taispeáin dóibh an cosán atá le siúl acu agus na hoibreacha atá le déanamh acu.c1Déan rud orm; cuirfidh mé comhairle ort agus beidh Dia leat. Ní foláir duit seasamh i láthair Dé agus a gcúiseanna a chur faoi bhráid Dé.bDéanfar thú féin agus do phobal mar aon leat a thraochadh. Tá an obair róthrom duit; ní féidir duit é a dhéanamh leat féin.aa=«Ní cóir duit,» arsa athair chéile Mhaois leis, «an t-ualach seo a chur ort féin.G` Nuair a bhíonn aighneas eatarthu, tagann siad chugamsa agus réitímse na heasaontais idir duine agus a chomharsa agus tugaim teagasc dóibh i dtaobh reachtanna Dé agus a bhreithiúnais.»{_qThug Maois freagra ar athair a chéile: «Mar go dtagann an pobal chugam chun a gcásanna a chur faoi bhráid Dé.^+Nuair a chonaic athair a chéile a raibh aige á dhéanamh don phobal dúirt sé: «Cad chuige an t-ualach seo go léir a ghabháil ort féin ar son an phobail? Cad a b' áil leat i do shuí leat féin agus an pobal ina seasamh i do thimpeall ó mhaidin go tráthnóna?»]) Lá arna mhárach shuigh Maois i mbun bhreithiúnas an phobail agus bhí an pobal ina seasamh ina thimpeall ó mhaidin go tráthnóna.d\C Ansin d' ofráil Iatró athair céile Mhaois íobairt loiscthe agus ofrálacha do Dhia agus tháinig Árón agus seanóirí Iosrael go léir chun an béile a chaitheamh i gcuideachta athair céile Mhaois os comhair Dé.1[] Anois is ea atá a fhios agam gur mó an Tiarna ná na déithe go léir, mar gur fhuascail sé an pobal ó lámha na nÉigipteach nuair a bhíodar go huaibhreach leo.» Z «Go mbeannaítear an Tiarna,» arsa Iatró ansin, «mar gur fhuascail sé sibh ó lámha na nÉigipteach, agus ó lámha Fhorainn.Y Tháinig áthas croí ar Iatró de bharr a ndearna an Tiarna de mhaith d' Iosrael á bhfuascailt ó lámha na nÉigipteach.dXCAnsin d' eachtraigh Maois d' athair a chéile a ndearna an Tiarna le Forann agus leis na hÉigiptigh mar mhaithe le clann Iosrael, agus a dtainig de chruatan orthu ar an mbealach agus conas a d' fhuascail an Tiarna iad.'WIAmach le Maois in airicis athair a chéile agus shléacht sé dó agus phóg é; tar éis dóibh tuairisc sláinte a chéile a chur, chuadar isteach sa bhoth.uVe«Seo chugat athair do chéile, Iatró, agus do bhean agus do bheirt mhac ina teannta,» a dúradh le Maois.U'Agus tháinig Iatró, athair céile Mhaois, chun Maois lena bheirt mhac agus lena bhean mar a raibh a champa aige san fhásach ag sliabh Dé.0T[agus bhí Eilíeizir («Dia Mo Chabhair» ) mar ainm ar an bhfear eile mar go ndúirt sé: «Dia m' athar mo chabhair mar d' fhuascail sé mé ó chlaíomh Fhorainn.»rS_agus a beirt mhac. Bhí Géirsiom ar dhuine acu mar go ndúirt sé: «Is deoraí mé i dtír iasachta» ;iRMTar éis í a bheith curtha chun siúil, thóg Iatró athair céile Mhaois, Zipiorá bean Mhaois&Q IChuala Iatró, sagart Mhidián, a raibh déanta ag Dia do Mhaois agus d' Iosrael a phobal agus conas mar a thug an Tiarna Iosrael amach as an Éigipt. P17b mar go ndúirt sé: «Beirigí greim ar bhratach an Tiarna óir tá an Tiarna i gcogadh le hAmailéic ó ghlúin go glúin.»RO17a Ansin thóg Maois altóir agus thug sé An Tiarna Mo Bhratach uirthi,ONAnsin dúirt an Tiarna le Maois: «Scríobh an beart seo síos i leabhar lena chuimhne a choimeád agus aithris i gcomhchlos Iósua go scriosfaidh mé cuimhne Amailéic de dhroim na talún ar fad.»SM! Threascair Iósua Amailéic agus a mhuintir chun láir le faobhar claímh.lLS Ach bhuail tuirse lámha Mhaois agus fuaireadar cloch agus chuireadar faoi í. Shuigh sé uirthi agus Árón agus Húr ag coinneáil a lámh in airde, duine ar gach taobh de, agus bhí a lámha gan cor astu go fuineadh gréine.K Fad a choinnigh Maois a lámh in airde, bhí an lá le hIosrael, ach nuair a ligeadh sé anuas í, bhíodh le hAmailéic.{Jq Rinne Iósua rud ar Mhaois agus throid le hAmailéic ach chuaigh Maois agus Árón agus Húr go mullach an chnoic.@I{ Agus dúirt Maois le Iósua: «Togh buíon fear dúinn agus téigh amach chun troda le hAmailéic ar maidin amárach. Seasfaidh mise ar mhullach an chnoic agus slat Dé i mo láimh.»TH#Ansin tháinig Amailéic agus d' ionsaigh sé Iosrael i Reifídím.4GcThug sé Masá agus Miríbeá ar an áit de bharr chasaoid chlann Iosrael agus go ndearnadar promhadh ar an Tiarna á rá: «An bhfuil an Tiarna farainn nó nach bhfuil?»PFFéach! beidh mé i mo sheasamh ansiúd ar an gcarraig romhat (i Horaeb). Buail an charraig agus snífidh uisce aisti le hól ag an bpobal.» Agus rinne Maois amhlaidh i láthair sheanóirí Iosrael.?EyAgus dúirt an Tiarna le Maois: «Tabhair leat cuid de sheanóirí Iosrael agus téigh ar thosach an phobail. Beir i do láimh ar an tslat lenar bhuail tú an abhainn, agus seo leat. DGhlaoigh Maois ar an Tiarna: «Cad a dhéanfaidh mé leis an bpobal seo? Is beag nach bhfuil siad ag gabháil de chlocha ionam.»mCUAch bhí íota tarta ar an bpobal agus rinneadar monabhar in aghaidh Mhaois. «Cad chuige ar thug tú amach as an Éigipt sinn?» ar siad. «An d' fhonn go gcuirfeá sinn féin agus ár gclann agus ár stoc chun báis le tart?»EBAgus chrom an pobal ar chasaoid le Maois: «Tabhair dúinn uisce le hól!» a deiridís. D' fhreagair Maois: «Cad a b' áil libh ag casaoid liom? Cad ab áil libh ag promhadh an Tiarna?»gA KBhog comhthionól uile chlann Iosrael leo ar aghaidh óna gcampa i bhfásach Shín, céim ar chéim de réir mar d' ordaigh an Tiarna; shuíodar a gcampa i Reifídím, áit nach raibh aon uisce le hól ag an bpobal.%@G$(Deachú éafá is ea ómar.)4?c#Bhí an manna á ithe ag clann Iosrael ar feadh daichead bliain nó go dtángadar go críocha ináitribh. Bhíodar ag ithe an mhanna nó go dtángadar go teorainn Chanán.p>["Rinne Árón mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois agus chuir sé os comhair na Fianaise é le coimeád.=3!Agus dúirt Maois le hÁrón: «Faigh crúsca agus cuir ómar manna ann agus cuir os comhair an Tiarna é, le coimeád do shliocht bhur sleachta.»t<c Agus dúirt Maois: «Seo mar a d' ordaigh an Tiarna: 'Líon ómar de le coimeád do shliocht bhur sleachta, i dtreo go bhfeicfidh siad an bia lenar bheathaigh mé sibh san fhásach nuair a thug mé amach ó thír na hÉigipte sibh.' »;!Thug teaghlach Iosrael manna air; ba chosúil le síol coiriandair é, é bán agus blas air mar a bheadh ar abhlanna a dhéanfaí le mil.I: Staon an pobal ó obair ar fad dá bhrí sin ar an seachtú lá.Y9-Féach! thug an Tiarna an tsabóid daoibh; uime sin tugann sé dóthain dhá lá de bhia daoibh ar an séú lá; fanadh gach duine agaibh mar a bhfuil sé; ná fágadh aon duine a bhaile ar an seachtú lá.»w8iAnsin dúirt an Tiarna le Maois: «An fada eile a dhiúltóidh sibh m' aitheanta agus mo dhlíthe a choimeád?s7aAr an seachtú lá áfach chuaigh cuid den phobal amach chun é a bhailiú ach ní bhfuaireadar aon phioc.^67Baileoidh sibh é sé lá, ach ar an seachtú lá, an tsabóid, ní bheidh sé ann.»5«Ithigí inniu é!» arsa Maois leo, «mar is sabóid don Tiarna an lá inniu; ní bheidh sé le fáil ar an mbán inniu.4Chuireadar i leataobh é go dtí lá arna mhárach mar a d' ordaigh Maois; níor éirigh sé bréan ná níor tháinig cruimheanna ann.3dúirt seisean leo: «Seo mar a d' ordaigh an Tiarna: 'Lá saoire iomlán an lá amárach, sabóid naofa don Tiarna. Bácálaigí a bhfuil le bácáil, beirigí a bhfuil le beiriú, agus a mbeidh fágtha, cuirigí i leataobh é go dtí amárach.' »27Ar an séú lá ansin chruinníodar a dhá oiread bia, dhá ómar an duine agus nuair a tháinig ceannairí an tslua agus a dúradar é sin le Maois,1Maidin i ndiaidh na maidine dhéanaidís é a chnuasach, gach duine oiread agus a d' íosfadh sé, ach le teas na gréine leádh sé.%0ENí dhearnadar rud ar Mhaois agus choimeád cuid acu roinnt de go maidin, ach tháinig cruimheanna ann agus boladh bréan uaidh; bhí fearg ar Mhaois chucu.L/Dúirt Maois leo: «Ná fágadh aon duine aon chuid de go maidin.»S.!Nuair a thomhaiseadar é le hómar ansin, an té a chruinnigh breis ní raibh aon fhearasbarr aige; agus an té a chruinnigh níos lú ní raibh aon easnamh air. Bhí a sháith cruinnithe ag gach duine.b-?Rinne clann Iosrael amhlaidh; chruinníodar é, cuid díobh breis, cuid díobh níos lú.*,OSeo mar a d' ordaigh an Tiarna daoibh: 'Cruinníodh gach duine agaibh riar a cháis de, ómar an duine de réir an líon daoine atá ag gach duine ina bhoth.' »A+}Nuair a chonaic clann Iosrael é dúradar lena chéile: «Cad é seo (man hú)?» mar nárbh fhios dóibh cad é. «Sin é,» arsa Maois, «an t-arán a thug an Tiarna le hithe daoibh.w*iNuair a scaip an drúcht bhí an rud mín plurach, mion mar an sioc liath, ina luí ar dhromchla an fhásaigh.#)A Agus is amhlaidh a bhí; an tráthnóna sin tháinig gearga aníos agus líonadar an campa go léir; agus ar maidin bhí brat drúchta timpeall an champa.s(a «Chuala,» ar sé, «gearáin chlann Iosrael. Abair é seo leo: 'Idir dhá sholas tráthnóna beidh feoil le hithe agaibh, agus ar maidin líonfar sibh le harán go smig; beidh a fhios agaibh ansin gur mise, an Tiarna, bhur nDia.' »)'O Ansin labhair an Tiarna le Maois:+&Q Agus Árón ag labhairt le comhthionól chlann Iosrael go léir, d' fhéachadar i dtreo an fhásaigh, agus féach, thaispeáin glóir an Tiarna í féin sa néal.%3 Dúirt Maois le hÁrón: «Abair le comhthionól chlann Iosrael go léir: 'Tagaigí os comhair an Tiarna óir thug sé cluas do bhur ngearáin.' »$}Dúirt Maois: «Um thrathnóna tabharfaidh an Tiarna feoil daoibh le hithe, agus ar maidin arán go smig; óir chuala an Tiarna na gearáin a rinne sibh ina choinne; ní inar gcoinne-ne bhur ngearain óir céard é sinne? ach i gcoinne an Tiarna.» #;agus ar maidin feicfidh sibh glóir an Tiarna, óir chuala seisean bhur monabhar ina aghaidh ní inár n-aghaidhne an monabhar, óir céard é sinne?»5"eDúirt Maois agus Árón dá bhrí sin le pobal Iosrael go léir: «Tráthnóna an lae seo, beidh a fhios agaibh gurbh é an Tiarna a thug amach sibh ó thír na hÉigipte,c!AAg cóiriú a gcnuasaigh dóibh ar an séú lá, beidh dhá oiread a gcnuasaigh lae ann.» Ansin dúirt an Tiarna le Maois: «Anois fearfaidh mé arán anuas ó neamh daoibh. Rachaidh an pobal amach gach lá chun cuid an lae sin a chnuasach, d' fhonn iad a phromhadh féachaint an siúlfaidh siad i mbealaí mo dhlí nó nach ndéanfaidh siad.1agus deiridís leo: «Uch gan sinn a fháil bháis ó láimh an Tiarna i gcríocha na hÉigipte agus sinn inár suí ag potaí na feola agus ag ithe aráin go lán boilg. Óir thug tú amach san fhásach seo sinn chun an comhthionól go léir a chur chun báis den ghorta.»hKChrom comhthionól uile chlann Iosrael ar mhonabhar in aghaidh Mhaois agus Árón san fhásach,` =Chuireadar chun siúil arís ó Éilím, agus shroich comhthionól uile chlann Iosrael fásach Shín, idir Éilím agus Síonái, ar an gcúigiú lá déag den dara mí tar éis dóibh an Éigipt a fhágáil.'Thángadar dá bhrí sin go hÉilím mar a raibh dhá thobar déag fíoruisce agus seachtó crann pailme agus shuíodar a gcampa láimh leis.NAnsin dúirt sé: «Má éisteann tú go cáiréiseach le glór an Tiarna do Dhia agus a bhfuil ceart ina láthair a dhéanamh agus aird a thabhairt ar a aitheanta agus a reachtanna a choimeád, ní dhéanfaidh mé aon cheann de na holca a d' imir mé ar na hÉigiptigh a imirt ort; mar is mise an Tiarna do shlánaitheoir.»ymGhlaoigh Maois chun an Tiarna agus thaispeáin an Tiarna crann dó; chaith Maois é sin isteach san uisce agus d' éirigh sé milis.Ansiúd a rinne [an Tiarna] statúid agus reacht dóibh;ansiúd a rinne sé iad a phromhadh.^7Bhí an pobal ag monabhar in aghaidh Mhaois. «Cad tá le hól againn?» a deiridís.}Nuair a shroicheadar Márá níorbh fhéidir leo uisce Mhárá a ól lena sheirbhe; uime sin a tugadh Márá ar an áit.;qSheol Maois Iosrael ar aghaidh ó Mhuir na nGiolcach agus isteach leo i bhfásach Shiúr mar ar leanadar sa siúl tríd an bhfásach ar feadh trí lá gan uisce a fháil.5eChuir Miriám ceann ar an luinneog ag canadh dóibh:«Canaigí don Tiarna; rug sé bua le barr glóire!chaith sé i bhfarraige idir each agus charbadóir.» Ansin Miriám banfháidh, deirfiúr Árón, thóg sí tiompán ina láimh agus lean na mná go léir í lena dtiompáin sa rince.JGhabh eachra Fhorainn isteach san fharraige lena gcarbaid agus lena gcarbadóirí, ach sheol an Tiarna uiscí na farraige siar orthu; shiúil clann Iosrael ar thalamh tirim tríd an bhfarraige.2aBeidh an Tiarna i réim go deo na ndeor.»!=Thug tú isteach iad agus shuigh tú iad ar do shliabh féin,san áit dá ndearna tú d' áitreabh,an sanctóir a dhealbhaigh do lámha.nWTháinig scéin agus scanradh orthu;mar gur thréan í do lámh, bhíodar gan cor astu dála na cloiche;go ndeachaigh do phobal thar bráid, a Thiarna;go ndeachaigh an pobal a d' fhuascail tú thar bráid.'ITháinig suaitheadh ar phrionsaí Eadóm;bhí greim ag an gcreathán ar cheannairí Mhóáb;d' imigh leá ar áithritheoirí Chanán go léir.}Ar a chlos seo dóibh, tháinig ballchrith ar na ciníocha;chuaigh áithritheoirí na Filistíne i gceas naíon. Threoraigh tú le teann grá an pobal a d' fhuascail tú;rinne tú eolas dóibh le do neart chun d' áitribh naofa.? { Shín tú amach do dheaslámh agus shlog an talamh iad.R  Cé is cosúil leat ar na déithe, a Thiarna?Cé is cosúil leat, a Thiarna, le mórgacht do naofachtale huafás d' éachtaí glórmhara agus leis na hiontais a chuireann tú i gcrích?u e Shéid tú anáil, agus d' iaigh an fharraige orthu.Chuadar faoi mar luaidhe sna huiscí gáifeacha.g I ' Rachaidh mé sa tóir orthu, agus béarfaidh mé orthu,' arsa an namhaid.' Déanfaidh mé an chreach a dháil; sásófar mo chroí léi.Tarraingeoidh mé mo chlaíomh, agus scriosfaidh mo dheaslámh iad.' 1Le sraoth do pholláirí rinne cnocáin de na huiscíagus sheas na tonnta mar chlaí;dhlúthaigh na haigéin i gceartlár na mara.+Le neart do mhórgachta, rinne tú lucht d' ionsaithe a threascairt;scaoil tú le fraoch d' fheirge agus d' alp sé iad mar choinleach.{qIs glórmhar cumhacht í do dheaslámh, a Thiarna;rinne do dheaslámh, a Thiarna, smidiríní den namhaid.X+Chlúdaigh na tuilte iad;chuadar go tóin poill mar a dhéanfadh cloch.Threascair sé carbaid Fhorainn agus a shlua san fharraige;d' fhág sé togha a mharcach báite i Muir na nGiolcach.9oFear faobhair an Tiarna!An Tiarna a ainm.#An Tiarna mo neart, mo dhán;eisean mo shlánú.Eisean mo Dhia, agus molfaidh mé é.Dia m' athar, agus móraim é!g KAnsin is ea a chan Maois agus clann Iosrael an laoi seo leanasin onóir an Tiarna:«Canfaidh mé don Tiarna; rug sé an bua le barr glóire!Chaith sé i bhfarraige idir each agus charbadóir."?Chonaic Iosrael an t-éacht groí a rinne an Tiarna ar na hÉigiptigh agus thugadar ómós don Tiarna; chreideadar sa Tiarna agus i Maois a shearbhónta. D' fhuascail an Tiarna clann Iosrael an lá sin ó na hÉigiptigh agus chonaic Iosrael na hÉigiptigh sínte marbh ar an gcladach.{Ach shiúil clann Iosrael ar thalamh tirim tríd an bhfarraige agus na huiscí ina mballaí ar dheis agus ar chlé acu.3~aAg filleadh di threascair an tuile carbaid agus marcshlua agus sluaite uile Fhorainn a lean na hIosraelaigh isteach san fharraige; níor tháinig fear inste scéil slán.} Shín Maois a lámh amach os cionn na farraige dá bhrí sin agus le breacadh an lae d' fhill an fharraige ar a cúrsa gnáth. Chuaigh na hÉigiptigh ceann ar aghaidh isteach inti ina raon teite agus chloígh an Tiarna na hÉigiptigh i mbroinn na bóchna.9|mAnsin dúirt an Tiarna le Maois: «Sín do lámh amach os cionn na farraige i dtreo go bhfillfidh na huiscí ar ais anuas ar na hÉigiptigh ar a gcarbaid agus ar a marcshlua.»a{=Chuir sé rothaí na gcarbad i ngreim i dtreo gur dheacair dóibh dul chun cinn. Liúigh na hÉigiptigh: «Teithimís ó láthair na nIosraelach mar go bhfuil an Tiarna ag troid ar a son in aghaidh na nÉigipteach.»0z[Le ham faire na maidine, d' fhéach an Tiarna anuas ar shluaite na hÉigipteach ón gcolún tine agus néil agus rinne sé cíor thuathail de shluaite na nÉigipteach.y-Chuaigh na hÉigiptigh sa tóir orthu agus isteach leo i lár na farraige ina ndiaidh, le capaill agus carbaid agus marcshlua Fhorainn go léir.x agus chuaigh clann Iosrael isteach i lár na farraige ar thalamh tirim agus na huiscí ina mballaí ar dheis agus ar chlé acu._w9Shín Maois a lámh os cionn na farraige agus thiomáin an Tiarna an fharraige ar ais le gaoth láidir anoir a shéid ar feadh na hoíche, agus rinneadh talamh tirim den fharraige. Dheighil na huiscí óna chéile,3vaagus é ag teacht idir slua na hÉigipte agus slua Iosrael. Leis an néal agus an dorchadas chaitheadar an oíche gan teacht i ngiorracht dá chéile ar feadh na hoíche.Xu+Ansin aingeal an Tiarna a bhí ar bhéala shlua Iosrael san aistear, d' fhág sé an áit sin agus tháinig ar a gcúla; agus an colún néil a bhí rompu amach tháinig sé laistiar díobh agus d' fhan ann,t!Beidh a fhios ag na hÉigiptigh gur mise an Tiarna nuair a bheidh glóir buaite agam de bharr Fhorainn agus a charbad agus a mharcshlua.»As}Agus cruafaidh mé croíthe na nÉigipteach i dtreo go rachaidh siad isteach ina ndiaidh. Gheobhaidh mé glóir de bharr Fhorainn agus a airm go léir agus a charbad agus a mharcshlua.&rGArdaigh do shlat agus sín do lámh os cionn na farraige agus deighil ó chéile í i dtreo go siúlfaidh clann Iosrael ar thalamh tirim tríd an bhfarraige.|qsDúirt an Tiarna le Maois: «Cén fáth go bhfuil tú ag glaoch orm? Abair le clann Iosrael dul ar aghaidh.NpTroidfidh an Tiarna ar bhur son; ní gá daoibh ach fanacht socair.»koQ D' fhreagair Maois an pobal: «Bíodh misneach agaibh!» ar sé; «seasaigí an fód! agus feicfidh sibh conas a fhuasclóidh an Tiarna sibh inniu. Mar na hÉigiptigh a fheiceann sibh inniu, ní fheicfidh sibh go brách arís.[n1 Nár phléamar é seo leat san Éigipt? ' Lig dúinn,' a dúramar, ' seirbhís a dhéanamh do na hÉigiptigh; b' fhearr dúinn bheith ag déanamh seirbhíse do na hÉigiptigh ná bás a fháil san fhásach!' »[m1 agus dúradar le Maois: «B' ea ann nach raibh aon uaigheanna san Éigipt a rá is gur chaith tú sinn a sheoladh amach chun bás a fháil san fhásach? Cén mhaith dúinn thú dár mbreith amach as an Éigipt?:lo Agus Forann ag druidim leo d' fhéach clann Iosrael ina dtimpeall, agus b' shiúd na hÉigiptigh sa tóir orthu! Tháinig scéin orthu, agus ghlaoigh clann Iosrael ar an Tiarna;dkC Chuaigh na hÉigiptigh sa tóir orthu le heachra agus le carbaid Fhorainn lena mharcshlua agus lena arm go léir; agus thángadar orthu agus a gcampa suite acu cois na farraige ag Pí Haichíorót os coinne Bhálzafón.j#Chruaigh an Tiarna croí Fhorainn rí na hÉigipte agus chuaigh sé sa tóir ar chlann Iosrael agus iad ag cur díobh faoi thréanchosaint.}iuThóg sé sé chéad de thogha na gcarbad agus carbaid eile na hÉigipte go léir agus foireann thofa le gach ceann.Ih Ghabh Forann a charbad dá bhrí sin agus thionóil sé a shlua. gNuair a insíodh do rí na hÉigipte go raibh an pobal bailithe leo, tháinig malairt aigne air féin agus ar a shearbhóntaí i dtaobh an phobail. «Cad é seo atá déanta againn,» ar siad, «á rá is gur scaoileamar le hIosrael óna seirbhís dúinn?»Uf%Ansin cruafaidh mé croí Fhorainn agus rachaidh sé sa tóir orthu agus bainfidh mé glóir amach de bharr Fhorainn agus a shlua; beidh a fhios ag na hÉigiptigh gur mise an Tiarna.» Rinneadar amhlaidh.eÓir déarfaidh Forann leis féin: 'Féach mar atá clann úd Iosrael ar seachran san fhásach; d' iaigh an fásach orthu.'Qd«Abair,» ar sé, «le clann Iosrael filleadh agus campáil os comhair Phí Haichíorót idir Migdeol agus an fharraige, os coinne Bhálzafón. Suígí bhur gcampa sall ón áit sin cois na farraige.'c MAgus labhair an Tiarna le Maois:ube Níor theip an colún néil sa lá ná an colún tine san oíche, ach lean ar aghaidh os comhair an phobail.Na Ghabh an Tiarna rompu mar cholún néil sa lá ag tabhairt eolas na slí dóibh, agus mar cholún tine san oíche ag tabhairt solais dóibh, i dtreo nár chás dóibh taisteal de lá nó d' oíche. w~~{}}|{{Rzz yyty>)==2<<]< ;; :T9|887}766<55C44M3v2100$/z...+-,,`,+[**:))+(''I&&1%%?$$q##""a"! i;PG5 f~jD >EL I | ! u 0 ^uy?e EBeidh ainmneacha chlann mhac Iosrael orthu agus a dó dhéag a líon de réir líon na n-ainmneacha orthu; beidh siad greanta mar a bheadh séalaí, a ainm féin greanta ar gach ceann, ag freagairt don dá threibh déag.k Qbeiril, oinisc agus seaspar sa cheathrú sraith. Beidh siad go léir ar leaba d' fhiolagrán óir.7 kiasaint, agáit, agus aimitis sa tríú sraith,8msmaragaid, saifír, agus diamant sa dara sraith;`;Leagfaidh tú ceithre shraith cloch inti: sard, tópas agus carmhogal sa chéad sraith;[1Beidh sí cearnógach, fillte uirthi féin, réise ar fad agus réise ar leithead.eE«Déanfaidh tú lúireach bhreithiúnais, d' obair shlachtmhar; déanfaidh tú í ar dhéantús an éafód; d' ór agus d' ábhar gorm agus corcra agus craorag, agus de línéadach mín cas a dhéanfaidh tú í.r_agus dhá shlabhra d' ór fíre, fite mar chorda, agus ceanglóidh tú na slabhraí fite do na cumhdaigh.5g Déanfaidh tú cumhdaigh d' fhiolagrán óir,L Agus cuirfidh tú an dá chloch ar dhá ghuailleán an éafód mar chlocha cuimhne chlann Iosrael, agus déanfaidh Árón a n-ainmneacha a iompar ar a ghuaillí mar chuimhne i láthair an Tiarna.=u Faoi mar a dhéanann seodóir séala a ghreanadh, sin mar a dhéanfaidh tú an dá chloch a ghreanadh le hainmneacha chlann Iosrael, agus iad a leagan i gcumhdach fiolagráin óir.tc sé ainmneacha acu ar chloch díobh agus na sé ainmneacha eile ar an gcloch eile, de réir ord a mbreithe.r_ Glacfaidh tú chugat dhá chloch oinisce agus déanfaidh tú ainmneacha chlann Iosrael a ghreanadh orthu;$~CAgus an crios fite air a bheidh á choimeád, beidh sé den déantus céanna, d' ór, d' ábhar gorm agus corcra agus craorag agus de línéadach cas mín.S}!Beidh dhá ghuailleán ceangailte dá dhá imeall á choimeád le chéile.|'«Déanfaidh siad an t-éafód d' ór agus d' ábhar gorm agus corcra agus craorag agus de línéadach mín cas fite le barr slachta.b{?Bíodh acu don ghnó ór, ábhar gorm agus corcra agus craorag agus línéadach mín cas.lzSSeo iad na héidí atá le déanamh acu: lúireach agus éafód agus fallaing agus ionar bróidnithe agus ceannbheart agus crios. Déanfaidh siad éidí naofa do do dheartháir Árón agus dá mhaca le fónamh dom mar shagairt.(yKTabharfaidh tú treoracha do chách a bhfuil éirim ann, iad siúd dá dtug mé éirim aigne, chun éidí Árón a dhéanamh dá choisreacan do mo shagartacht.Xx+Déanfaidh tú éidí naofa do Árón do dheartháir dochum glóire agus maise.Iw «Glac chugat de chlann Iosrael do dhearthair Árón agus a chlann mhac le bheith ina sagairt i mo sheirbhís Árón agus a chlann mhac: Nádáb, Aibíchiú, Eileázár agus Íteámár.vyBeidh Árón is a chlann mhac ina fheighil ó nóin go maidin gan stad, i láthair an Tiarna i dTaibearnacal na Teagmhála taobh amuigh den fhial atá os comhair na Fianaise. Beidh sin ina reacht le coimeád ó ghlúin go glúin ag clann Iosrael.5ue«Tabharfaidh tú ordú do chlann Iosrael go dtabharfaidh siad duit ola ológ ghlan fháiscthe don solas i dtreo go mbeidh lampa ann le bheith ar lasadh i gcónaí.tGréithe uile an taibearnacail, is cuma cad is feidhm dóibh, a phionnaí go léir agus pionnaí na faiche, beidh siad de chré-umha.*sOBeidh an fhaiche céad banlámh ar fad, leathchéad ar leithead, agus cúig bhanlámh ar airde; beidh a brait de línéadach mín cas agus a ceapa de chré-umha.rBeidh na pollaí go léir timpeall na faiche dlúite le chéile le bataí airgid; beidh a naisc d' airgead agus a gceapa de chré-umha.iqMDo gheata na faiche beidh cliath fiche banlámh ar fad, í déanta d' ábhar gorm agus corcra agus craorag, agus de línéadach mín cas agus gréasadh d' obair shnáthaide ann; beidh ceithre pholla lena gceithre ceapa aici.upeAr an taobh eile den gheata beidh cúig bhanlámh déag de bhrait ar crochadh le trí pollaí i dtrí ceapa.noWAr thaobh den gheata beidh cúig bhanlámh déag de bhrait ar crochadh le trí pollaí i dtrí ceapa.Zn/ Beidh an fhaiche leathchéad banlámh ar leithead chun tosaigh ar an taobh thoir.vmg Ar feadh leithe na faiche ar an taobh thiar beidh brait leathchéad banlamh le deich bpolla agus deich gceap.;lq Mar an gcéanna ar feadh a fhaid ar an taobh thuaidh, beidh brait céad banlámh ar fad, a bhfiche polla agus a bhfiche ceap de chré-umha, ach a naisc agus a mbataí d' airgead.nkW Beidh a bhfiche polla agus a bhfiche ceap de chré-umha, ach beidh a naisc agus a mbataí d' airgead.1j] «Déanfaidh tú faiche an taibearnacail. Ar an taobh theas den fhaiche beidh brait céad banlámh ar fad ar chliathán de, iad déanta de línéadach mín cas.iDéanfaidh tú an altóir de chláir, agus í folamh laistigh. Dé réir mar a taispeánadh duit ar an sliabh is ea a dhéanfaidh tú í.{hqcuirfear na cuaillí trí na fáinní i dtreo go mbeidh na cuaillí ar dhá thaobh na haltóra agus í á hiompar.rg_Agus déanfaidh tú cuaillí don altóir, cuaillí d' adhmad sitím agus cumhdóidh tú iad le cré-umha;pf[Cuirfidh tú í faoi fhargán na haltóra i dtreo go sínfidh an chliath leath slí suas ar an altóir.yemDéanfaidh tú gráta di de chliath chré-umha, agus ceithre fáinní cré-umha ag ceithre cúinní na cléithe.,dSDéanfaidh tú miasa le breith ar a luaithreach, agus liacha, agus báisíní, agus gabhla, agus oighinn; de chré-umha a dhéanfaidh tú soithí uile na haltóra.xckDéanfaidh tú beanna dá ceithre cuinní; beidh na beanna d' aon phíosa léi; cumhdóidh tú í le cré-umha.9b o«Déanfaidh tú altóir d' adhmad sitím, cúig bhanlámh ar fad, agus cúig bhanlámh ar leithead; beidh an altóir cearnógach agus beidh sí trí bhanlámh ar airde.8ak%Agus déanfaidh tú cúig pollaí sitím don scáthlán, agus cumhdóidh tú iad le hór, agus beidh naisc óir orthu; déanfaidh tú cúig ceapa cré-umha a theilgean dóibh.+`Q$Déanfaidh tú scáthlán do dhoras an taibearnacail, d' ábhar gorm, corcra, agus craorag, agus de linéadach cas mín, agus gréasadh snáthaide mar mhaise air.1_]#Cuirfidh tú an bord taobh amuigh den fhial, agus an coinnleoir ar an taobh theas den taibearnacal, os comhair an bhoird sall. Cuirfidh tú an bord ar an taobh thuaidh.Z^/"Cuirfidh tú cathaoir na trocaire ar bharr na háirce istigh san áit shárnaofa.<]s!Crochfaidh tú an fial ó na naisc agus ansiúd ar chúl an fhéil cuirfidh tú áirc na Fianaise agus beidh an fial agat mar dheighilt idir an áit naofa agus an áit shárnaofa.\ Crochfaidh tú é ar cheithre pollaí d' adhmad sitím arna gcumhdach d' ór, le naisc óir agus iad luite i gceithre mhoirtís airgid.1[]«Déanfaidh tú fial d' ábhar gorm, agus corcra agus craorag, agus de línéadach cas mín, agus ceiribíní fuaite le barr slachta ar an ábhar á dhéanamh.aZ=Tógfaidh tú an taibearnacal de réir an phatrúin de a taispeánadh duit ar an sliabh.YCumhdaigh na frámaí d' ór agus cuir fáinní óir orthu mar ghreim do na trasnáin; agus cumhdaigh na trasnáin d' ór.[X1An trasnán meánach leath slí suas ar na frámaí, rachaidh sé ó cheann ceann.ZW/agus cúig cinn do na frámaí ar an taobh eile, an taobh thiar den taibearnacal.pV[«Déanfaidh tú trasnáin d' adhmad sitím; cúig trasnáin do na frámaí ar thaobh den taibearnacal,U}Beidh, dá réir sin, ocht bhfráma lena sé mhoirtís déag airgid dhá mhoirtís faoin gcéad fhráma agus mar sin de.FTDéanfar na frámaí seo a cheangal le chéile ag a mbonn thíos agus mar sin suas go buaic, go dtí airde an chéad fháinne; mar sin a bheidh ag an dá fhráma a bheidh mar dhá chúinne.LSDéanfaidh tú dhá fhráma do chúinní an taibearnacail laistiar.WR)agus do chúl an taibearnacail, ar an taobh thiar, déanfaidh tú sé fhráma.SQ!agus daichead moirtís airgid á gcothú, dhá mhoirtís faoi gach fráma;GP don taobh eile den taibearnacal, an taobh thuaidh, fiche framamOUdéanfaidh tú daichead moirtís airgid le cur faoi na fiche frámaí mar seo: faoin gcéad fhráma dhá mhoirtís ina dtillfeadh a dtionúir, agus faoi gach fráma eile dhá mhoirtís ina dtillfeadh a dtionúir mar an gcéanna;|NsDéanfaidh tú frámaí an taibearnacail mar leanas: fiche fráma don taobh theas agus a n-aghaidh ar an deisceart;sMaBeidh dhá thionúr ar gach fráma lena ngreamú; déanfaidh tú amhlaidh do gach fráma den taibearnacal.UL%Beidh gach fráma deich mbanlámh ar fad agus banlámh go leith ar leithead.sKa«Déanfaidh tú frámaí d' adhmad sitím don taibearnacal, agus beidh siad ina seasamh díreach.yJmDéanfaidh tú díon breise don bhoth as craicne coirtithe reithe agus leathar mín mar chlúdach air sin arís.I! An bhanlámh bhreise ar gach taobh ar feadh brait na botha, crochfaidh sí thar chliatháin an taibearnacail, á chlúdach ón dá thaobh.~Hw An fuíoll de bhrait na botha, leath an bhrait bhreise a bheidh fágtha, crochfar os cionn cúil an taibearnacail é.G Agus déanfaidh tú leathchéad nasc cré-umha agus na naisc a chur sna lúba agus an bhoth a dhlúthú le chéile ina haon.-FU Cuirfidh tú leathchéad lúb ar imeall an bhrait is sia amach ar an gcéad sraith díobh agus leathchéad lúb ar imeall an bhrait is sia amach ar an tsraith eile.$EC Ceanglóidh tú cúig bhrat le chéile leo féin agus na sé cinn eile leo féin; an séú ceann déanfaidh tú é a fhilleadh faoi dhó ag béal na botha.DBeidh gach brat tríocha banlámh ar fhad agus ceithre bhanlámh ar leithead: bíodh an t-aon bhrat déag den aon mhiosúr.C«Déanfaidh tú brait d' fhionnadh gabhair chun both a chur os cionn an taibearnacail; aon bhrat déag a dhéanfaidh tú.~BwDéanfaidh tú leathchéad nasc óir chun na brait a cheangal le chéile chun go mba aonad dlúth é an taibearnacal.A3Cuirfidh tú leathchéad lúb ar an gcéad bhrat, agus leathchéad lúb, ag teacht leo ceann ar cheann, ar imeall an bhrait deiridh sa dara sraith."@?Cuirfidh tú lúba d' ábhar gorm ar imeall an bhrait deiridh de shraith díobh agus mar an gcéanna leis an imeall ar an mbrat deiridh den tsraith eile.\?3Ceanglófar cúig bhrat le chéile, agus mar an gcéanna leis an gcúig bhrat eile.>Beidh ocht mbanlámh fichead d' fhad i ngach brat, agus ceithre bhanlámh de leithead i ngach brat; beidh na brait uile den aon mhiosúr.P= «Déanfaidh tú an taibearnacal féin de dheich mbrat de línéadach cas mín, agus d' ábhar gorm agus corcra agus craorag, agus ceiribíní fuaite le barr slachta ar an ábhar á dhéanamh.^<7(Féach chuige go ndéanfaidh tú iad ar an bpatrún a taispeánadh duit ar an sliabh._;9'Ní foláir tallann d' ór fíor a chaitheamh leis an gcoinnleoir agus lena ghréithe.K:&Caithfidh na smóladáin agus na sileadáin a bheith d' ór fíre.91%Ansin ní foláir duit lampaí a dhéanamh dó, seacht gcinn díobh, agus iad a chur i dtreo go gcaithfidh siad a solas uathu amach os a chomhair.&8G$Ní foláir na cailísí agus na géaga a bheith d' aon phíosa leis an gcoinnleoir, agus an t-iomlán a bheith ina aon phíosa de obair bhuailte óir fíre.B7#mar seo cailís faoin gcéad dá ghéag as an gcoinnleoir amach, ceann faoin gcéad chúpla eile, agus ceann faoin gcúpla deiridh, ag teacht leis na sé géaga as an gcoinnleoir amach.6%"Ní foláir ceithre cupáin ar dhéanamh duilliúr na halmóinne a bheith ar an gcoinnleoir féin, gach ceann lena chailís is a bheangáin:e5E!Ní foláir trí cupáin a bheith ar an gcéad ghéag ar dhéanamh dhuilliúr na halmóinne, gach ceann lena chailís agus lena bheangáin; ní foláir trí cupáin chomh maith a bheith ar an dara géag ar dhéanamh dhuilliúr na halmóinne, gach ceann lena chailís agus lena bheangáin; mar an gcéanna leis na sé géaga amach as an gcoinnleoir.4 Caithfidh sé ghéag a bheith amach as a chliatháin, trí ghéag den choinnleoir as taobh de agus trí ghéag as taobh eile.S3!«Déanfaidh tú coinnleoir d' ór fíre, agus ní foláir an coinnleoir, idir bhonn agus chrann, a bheith d' obair bhuailte, agus a chupáin, idir chailís agus bheangáin, d' aon phíosa leis.Y2-Agus ar an mbord os mo chomhair leagfaidh tú arán na láithreachta i gcónaí.1'Na miasa agus na humair thúise, na cuacha agus na crúscaí d' íobairtí doirte, a dhéanfaidh tú dó, d' ór fíre a dhéanfaidh tú iad.y0mD' adhmad sitím a dhéanfaidh tú na cuaillí agus cludóidh tú iad le hór, agus is leo a iomprófar an bord.z/oNí foláir na fáinní a bheith i gcóngar na dteanntóg d' fhonn na cuaillí a choimeád chun an bord a iompar.z.oDéanfaidh tú ceithre fáinní óir dó agus na fáinní a ghreamú de na ceithre cuinní mar a mbíonn na cosa.b-?Cuirfidh tú teanntóga, lámh ar leithead, faoi mórthimpeall agus múnláil óir orthu.\,3Cumhdóidh tú é le hór fíre agus cuirfidh tú múnláil óir mórthimpeall air.+'«Déanfaidh tú mar an gcéanna bord d' adhmad sitím, dhá bhanláimh ar fad, banlámh ar leithead agus banlámh go leith ar airde.T*#Ansiúd a bhuailfidh mé leat agus ó lastuas de chathaoir na trócaire, ó idir an dá cheiribín ar áirc na Fianaise, labhróidh mé leat agus tabharfaidh mé duit m' aitheanta uile do chlann Iosrael. ) Cuirfidh tú cathaoir na trocaire ar bharr na háirce, agus isteach san áirc cuirfidh tú an Fhianaise a thabharfaidh mé duit.T(#Leathadh na ceiribíní a sciatháin amach in airde i dtreo go mbeidh cathaoir na trócaire faoina scáth; tabharfaidh na ceiribíní aghaidh ar a chéile agus a n-aighthe i dtreo chathaoir na trócaire.3'aDéanfaidh tú ceiribín do cheann agus an ceiribín eile don cheann eile, agus greamóidh tú iad de dhá cheann chathaoir na trócaire i dtreo gur aon phíosa léi iad.q&]Do dhá cheann na cathaoireach déanfaidh tú dhá cheiribín óir; ór buailte a bheidh ina ndéantús. %Déanfaidh tú cathaoir thrócaire d' ór fíre; beidh sí dhá bhanláimh go leith ar a fad, agus banlámh go leith ar leithead.M$Cuirfidh tú isteach san áirc an Fhianaise a thabharfaidh mé duit.k#QNí foláir na cuaillí a fhágáil i bhfáinní na háirce, agus gan iad a thógáil chun siúil.d"CCuirfidh tú na cuaillí sna fáinní ar thaobhanna na háirce, chun an áirc a iompar leo.Q! Déanfaidh tú cuaillí de chrann sitím agus cumhdóidh tú iad d' ór. 9 Déanfaidh tú ceithre fháinne óir a theilgean, agus cuirfidh tú faoina ceithre cosa iad dhá fháinne ar thaobh agus dhá fháinne ar thaobh eile.q] Cumhdaigh í d' ór fíre lasmuigh agus laistigh, agus cuirfidh tú múnláil óir mórthimpeall uirthi.%E «Déanfaidh siad áirc d' adhmad sitím, bíodh sí dhá bhanláimh go leith ar fad, banlámh go leith ar leithead agus banlámh go leith ar airde.3 Ag déanamh an taibearnacail agus a throscáin go léir daoibh, ní foláir daoibh é a dhéanamh de réir an phatrúin a thaispeánfaidh mé duit.@}Agus déanaidís sanctóir dom go lonnaí mé ina measc.Oagus clocha oinisce agus geamaí le cur san éafód agus sa lúireach.V'agus ola do na lampaí, spíosraí don chriosma agus don túis dhea-bholaidh,Qagus craicne leasaithe reithe, agus craicne gabhair, agus adhmad sitím,eEagus ábhar gorm agus corcra agus craorag, agus línéadach mín cas, agus fionnadh gabhair,V'Seo é an síntiús a thógfaidh sibh uathu: ór agus airgead agus cré-umha,«Abair le clann Iosrael ofráil a chur i leataobh dom; glacfaidh sibh síntiús dom ó gach duine a ndeir a chroí leis é a thabhairt.1 aLabhair an Tiarna le Maois á rá:yIsteach i gceartlár an néil le Maois. Ghabh Maois an sliabh suas agus d' fhan ann daichead lá agus daichead oíche.xkBhí dealramh ghlóir an Tiarna mar thine loiscneach ar mhullach an tsléibhe os comhair súile chlann Iosrael.%ELuigh glóir an Tiarna ar Shliabh Shíonái; ar feadh sé lá chlúdaigh an néal é, agus ar an seachtú lá ghlaoigh an Tiarna ar Mhaois ó lár an néil.PAnsin ghabh Maois faoin sliabh suas agus chlúdaigh an néal an sliabh.LDúirt sé leis na seanóirí: «Fanaigí anseo liom go bhfillfimid ar ais chugaibh; agus seo iad Árón agus Húr agaibh, agus má bhíonn caingean ag aon duine le réiteach, téadh sé chucu.»hK D' éirigh Maois dá bhrí sin agus a shearbhónta Iósua, agus suas faoi shliabh Dé le Maois.M Dúirt an Tiarna le Maois: «Tar aníos chugam ar an sliabh, agus fan ann fad bheidh mé ag tabhairt na leaca cloiche duit, leis an dlí agus na haitheanta, a scríobh mé lena dteagasc.»w i Níor leag sé lámh ar na huaisle seo de phobal Iosrael; d' fhéachadar ar Dhia; d' itheadar agus d' óladar. { agus chonaiceadar Dia Iosrael, agus faoina chosa bhí mar a bheadh páváil saifíre, agus í mar neamh féin ar ghile.  Ansin ghabh Maois suas, agus Árón agus Nádáb agus Aibíchiú agus deichniúr agus trí fichid de sheanóirí Iosrael,# AAnsin thóg Maois an fhuil agus chroith ar an bpobal í, agus dúirt: «Seo fuil an chonartha a rinne an Tiarna libh de réir na mbriathra seo go léir.»I  Ansin thóg sé leabhar an chonartha, agus léigh é i gcomhchlos an phobail, agus dúirt siad: «Na haitheanta go léir a thug an Tiarna, déanfaimid iad a chomhlíonadh, agus beimid umhal.»kQAgus thóg Maois leath na fola agus chuir i miasa í, agus dhoirt sé an leath eile ar an altóir.zoAgus threoraigh sé ógánaigh de phobal Iosrael i mbun ofrálacha loiscthe agus síochána de dhaimh don Tiarna.RAgus chuir Maois aitheanta uile an Tiarna i scríbhinn agus d' éirigh sé go moch lá arna mhárach agus thóg sé altóir faoi bhun an tsléibhe, le dhá ghallán déag do dhá threibh déag Iosrael.a=Tháinig Maois agus d' aithris sé don phobal aitheanta uile an Tiarna agus a reachtanna uile. D' fhreagair an pobal go léir d' aonghuth: «Na haitheanta go léir a thug an Tiarna, déanfaimid iad a chomhlíonadh.» Maois amháin a thiocfaidh i gcóngar an Tiarna, agus ní thiocfaidh an chuid eile, agus ní thiocfaidh an pobal aníos fairis.»R !Dúirt sé le Maois: «Tar aníos go dtí an Tiarna, tú féin agus Árón agus Nádáb agus Aibíchiú, agus deichniúr agus trí fichid de sheanóirí Iosrael agus sléachtaigí dó ó chéin.A}!Ná déanaidís cónaí i do thír le heagla go gcuirfidís d' iallach ort peaca a dhéanamh i m' aghaidh agus go dtabharfá adhradh dá ndéithe agus go deimhin ba ghaiste duit sin.»9o Ná déan conradh ar bith leo, ná lena ndéithe.vgIs iad na teorainneacha a leagfaidh mé síos duit: ó Mhuir na nGiolach go Muir na bhFilistíneach, agus ón bhfásach go dtí an Abhainn; cuirfidh mé lucht áitrithe na tíre faoi bhur láimh agus tiomáinfidh sibh romhaibh amach iad.Beagán ar bheagán is ea a thiomáinfidh mé amach iad ó do láthair, go dté tú i líonmhaire agus i seilbh na talún.4~cNí thiomáinfidh mé amach ó do láthair iad in aon bhliain amháin d' fhonn nach ndéanfadh fásach den talamh agus go rachadh na hainmhithe allta i líonmhaire oraibh.}}uSeolfaidh mé cearnabháin romhat a thiomáinfidh an Hiveach agus an Canánach agus an Hiteach amach ó do láthair.F|Seolfaidh mé m' uafás romhat, agus cuirfidh mé corrabhuais ar na daoine go léir a dtiocfaidh tú ina n-aghaidh, agus cuirfidh mé do naimhde go léir ag casadh agus ag teitheadh romhat.x{kI do thír ní scarfaidh bean lena leanbh ná ní bheidh aon aimrid ann; comhlíonfaidh mé líon do laethanta.$zCDéanaigí seirbhís don Tiarna bhur nDia agus cuirfidh mé beannacht ar d' arán agus ar d' uisce agus tógfaidh mé an easláinte chun siúil uait amach. yNá sléacht dá ndéithe, ná fónamh dóibh, ná déanamh mar iad, ach scrios ar fad iad agus bris a ngalláin ina smidiríní.@x{Nuair a rachaidh m' aingeal romhat agus tú a thabhairt isteach chun na nAmórach agus na Hiteach, na bPirizeach agus na gCanánach, na Hiveach agus na Iabúsach, scriosfaidh mé iad.#wAMá éisteann tú go cáiréiseach lena ghuth, agus gach a ndeirimse a dhéanamh, beidh mé i mo namhaid ag do naimhde, agus i mo eascara ag d' eascairde. vTabhair aird air agus éist lena ndeir sé. Ná bí easumhal dó mar ní mhaithfeadh sé a leithéid de locht, óir tá m' ainm ann.(uMdo Ghabháil Chanánt{Tabhair togha céadtorthaí do ithreach go teach an Tiarna, do Dhia. Ná déan meannán a bhruith i mbainne a mháthar.sNá hofráil fuil m' íobarthaigh fara arán gabháilte, agus ná fág méith íobarthaigh mo fhéile go lá arna mhárach.^r7Trí huaire sa bhliain, caithfidh do chuid fear uile teacht i láthair an Tiarna Dia.^q7Coimeád féile an fhómhair freisin, féile nús do shaothair nús a mbeidh curtha agat i do ghoirt agus féile an chlabhsúir i ndeireadh na bliana nuair a bheidh toradh do shaothair cruinnithe agat de na goirt.ypmCeiliúir féile an tslimaráin; ith arán slim, mar a d' aithin mé duit, ar feadh seacht lá ag an am a ceapadh i mí Áibíb, óir is sa mhí sin a tháinig tú as an Éigipt. Ná tagadh aon duine i mo láthair gan ní éigin ina láimh.>oyBeidh féilte agat trí huaire sa bhliain i m' onóir. n Tabhair aird ar a bhfuil ráite agam leat, agus ná haithris ainmneacha déithe eile agus nach mó a chluintear as do bhéal iad.Gm  Ar feadh sé lá déan do chuid oibre, ach ar an seachtú lá scoir di i dtreo go mbeidh sos ag d' asal agus ag do dhamh, agus go mbeidh sámhnas ag mac do dhaoirsí agus ag an eachtrannach.l! ach an seachtú bliain fág ina bhranar é gan saothrú, i dtreo go bhféadfaidh bochta do phobail bia a fháil uaidh, agus go bhféadfaidh na hainmhithe allta a bhfuílleach a bheith acu mar bhia. Déan mar an gcéanna leis an bhfíonghort agus leis an doire ológ.Qk Cuir d' fhearann ar feadh sé bliana, agus cruinnigh a fhómhar,yjm Ná déan leatrom ar an deoraí; is aithnid duit croí an deoraí, óir ba dheoraithe sibh i dtír na hÉigipte.`i;Ná glac breab, óir dallann breab daoine géara, agus milleann sí cúis na n-ionraic.hI bhfad uait aon chúis bhréagach, agus ná cuir chun báis an fíréan ionraic óir ní scaoilfidh mise saor an ciontach.Hg Ná déan éigean ar chearta aon bhochtáin libh ina chaingean.fMá fheiceann tú asal fear d' fhuatha ar lár faoina ualach, in áit é a sheachaint, téigh i gcabhair air á thógáil.ae=Má bhuaileann tú le damh nó le hasal do namhad ag dul amú, tabhair ar ais chuige é.@d}Ná claon an bhreith ar son an bhochtáin i gcúis dlí. cNá gabh ar thaobh an mhóráirimh i gcúis éagórach agus ná claon leis an slua agus fianaise a thabhairt in aghaidh na córa.qb _Ná scaoil scéal bréagach. Ná tabhair lámh chúnta do dhrochdhaoine le fianaise urchóideach.!a=30 Beidh sibh in bhur ndaoine coisricthe domsa; uime sin ná hithigí feoil a stollfaidh na hainmhithe allta san fhásach; caithigí chun na madraí í.`/29 Déan mar an gcéanna le d' eallach agus le do chaoirigh; fanadh an chéadghin seacht lá lena mháthair; ar an seachtú lá tabhair domsa é._5Na bí mall ag ofráil ó lánmhaire d' urláir bhuailte ná ó mhaol do chantaoir fhíona. Ofráil céadghinte do mhac dom chomh maith. 28 M^27 Ná tabhair masla do Dhia ná mallacht do rialtóir ar do phobal.Q]26 óir sin a bhfuil aige d' éadach, sin é an brat a bhíonn faoina chorp aige, agus cad eile atá aige le codladh ann? Agus má ghlaonn sé orm, tabharfaidh mé cluas dó, mar is truachroíoch mé.d\C25 Má thogann tú riamh brat duine mar gheall tabhair ar ais dó é roimh luí na gréine;[24 Má thugann tú iasacht airgid d' aon bhochtán de mo phobal le d' ais, ná himir cleas an úsaire air agus ná héiligh ús uaidh. Z 23 Adhnfaidh m' fhearg agus maróidh mé sibh leis an gclaíomh, agus fágfar bhur mná gan chéile agus bhur gclann gan athair.pY[22 Má dhéanann tú iad a bhuaireamh agus go dtagann a nglao chugam, éistfidh mé leo, éistfead sin./X[21 Ná ciap baintreach ná dílleachta.nWW20 Ná déan éagóir ar dheoraí ná leatrom, mar ba dheoraithe sibh féin i gcríocha na hÉigipte.eVE19 Aon duine a dhéanfaidh íobairt d' aon dia eile ach an Tiarna, scriostar faoin mbang é.DU18 Aon duine a luífidh le hainmhí cuirtear chun báis é./T[Ná fág a beo ag bandraoi. 17 gSI16 Má dhiúltaíonn a hathair glan í ligean leis, íocadh sé cothrom coibhche na maighdean.R%Má mheallann duine maighdean nach bhfuil pósta, agus luí léi, ní foláir dó a coibhche a íoc agus glacadh léi mar bhean. 15 Q 14 Má bhíonn an t-úinéir i láthair, ní dhéanfaidh sé cuiteamh; más ar íoc a bhí sé, ar son an íoca a tháinig sé.GP 13 Má bhíonn ainmhí ar iasacht ag duine ó dhuine eile, agus go leontar é nó go bhfaigheann sé bás gan an t-úinéir i láthair, caithfidh an duine eile cúiteamh iomlán a dhéanamh. O 12 Má stollann ainmhithe allta é, tugadh sé an fuíoll leis mar fhianaise agus ní dhéanfaidh sé cúiteamh ar son an stollta.LN 11 Má ghoidtear uaidh é, déanadh sé cúiteamh leis an úinéir.DM 10 socróidh mionn dar an Tiarna eatarthu beirt, féachaint ar leag sé lámh ar chuid a chomharsan. Glacadh an t-úinéir a mbíonn fágtha, agus ní dhéanfaidh an duine eile cúiteamh.0L[ 9 Má chuireann duine asal nó damh nó caora nó aon ainmhí faoi chúram duine eile, agus go bhfaigheann sé bás nó go leontar é nó go bhfuadaítear, gan finné,K/ 8 I gcás gach feall ar iontaoibh, maidir le damh nó asal nó caora, nó éadach, nó aon ní a fuarthas caillte dá nduradh faoi ' seo é' , tagadh cúis na beirte os comhair Dé; an té ar a dtabharfaidh Dia daorbhreith, caithfidh sé dúbailt a íoc leis an duine eile.J7 Mura mbeirtear ar an ngadaí, caithfidh úinéir an tí mionn a thabhairt i láthair Dé nár leag sé lámh ar mhaoin a chomharsan.I6 Má thugann duine airgead nó maoin do dhaoine eile le taisceadh, agus go ngoidtear as a theach é, díoladh an gadaí as faoi dhó.SH!5 Nuair a leathann tine agus go gcuireann sí driseacha faoi bharr lasrach agus go ndónn sí stácaí arbhair nó an t-arbhar ina sheasamh, an té is cúis leis an tine, déanadh sé cúiteamh iomlán.G/Nuair a chuireann duine a stoc ar féarach i bpáirc nó i bhfíonghort, nó go ligeann sé dá ainmhithe fosaíocht i bpáirc duine eile, déanadh sé cúiteamh [ar son an fhéaraigh a hitheadh den pháirc. Ach má cheadaigh sé an pháirc go léir a ithe, déanadh sé cuiteamh] de réir an toraidh is fearr a bhí riamh ar pháirc nó ar fhíonghort an duine ar a ndearna sé an éagoir. 4 F{3 Má fhaightear an t-ainmhí a goideadh ina bheatha aige, cibé acu damh nó asal nó caora é, íocadh sé faoi dhó.CE2 más tar éis bhreacadh an lae é, beidh éiric ann dó. Ach tá cúiteamh iomlán le déanamh, agus mura bhfuil aon mhaoin aige, ní foláir é a dhíol d' fhonn íoc as ar ghoid sé.~Dw1 Má ghabhtar gadaí ag briseadh isteach, agus go mbuailtear buille marfach air, ní bheidh aon éiric fola ann dó;C /Má ghoideann fear damh nó caora, agus é a mharú agus a dhíol, íocadh sé cúig dhamh ar dhamh agus ceithre chaora ar chaora. 21:37 @B{$Nó más eol go raibh sé de nos ag an damh sá lena adharc roimhe sin, agus nár choimeád a úinéir faoi smacht é, íocadh a úinéir damh ar dhamh, agus bíodh an conablach aige.(AK#Má leonann damh damh eile, agus go bhfaigheann sé bás, caithfidh na húinéirí an damh beo a dhíol agus a phraghas a roinnt; roinnidís an conablach leis.u@e"déanadh úinéir an phoill cúiteamh. Tugadh sé airgead don úinéir, agus bíodh an conablach aige féin. ? !Má fhagann duine poll ar oscailt, nó má osclaíonn duine poll agus gan clúid a chur air, agus go dtiteann damh nó asal ann,>+ Más i ndaor nó i ndaoirseach a chuireann an damh adharc, íocadh an t-úinéir tríocha seicil lena máistir agus gabhtar de chlocha sa damh.}=uMás i mac nó in iníon fir a chuireann an damh a adharc, is í an riail chéanna a chuirfear i bhfeidhm ina leith.`<;Má éilítear éiric air, ansin díoladh sé ar son a anama cibé rud a éileofar air.~;wAch má bhí sé de nós ag an damh sá lena adharc roimhe sin, agus gur tugadh rabhadh dá úinéir ach nár choimeád sé faoi smacht é, agus go mairíonn sé fear nó bean, gabhtar de chlocha sa damh agus cuirtear a úinéir chun báis leis.:Má leonann damh fear nó bean go marfach, gabhtar de chlocha sa damh, agus ná hitear a fheoil, ach ní bheidh an t-úinéir ciontach.x9kMá bhaineann sé fiacail as a dhaor nó as a dhaoirseach, scaoileadh sé saor an duine sin ar son na fiacaile.8Má bhuaileann fear a dhaor nó a dhaoirseach sa tsúil, agus í a chur ó mhaith, scaoileadh sé saor an duine sin ar son na súile.57gdo ar dhó, goin ar ghoin, buille ar bhuille.M6súil ar shúil, fiacail ar fhiacail, lámh ar láimh, cos ar chois,D5Ach má leanann deasca, ansin tabharfaidh tú anam ar anam,G4 Má leonann lucht imris bean throm agus go scarann sí lena gin, ach nach mbíonn deasca uirthi, díoladh an ciontach an éiric a éileoidh a céile; díoladh sé ar bhreith na mbreithiúna.y3mAch má mhaireann an duine lá nó dhó, ní chaithfidh sé aon éiric a dhíol, óir is é chuid cheannaigh é. 2Má bhuaileann fear a dhaor nó a dhaoirseach, agus go bhfaigheann an duine bás faoina láimh, caithfidh sé an éiric a dhíol.j1Orachaidh an té a bhuail é saor má éiríonn [an fear leonta] arís agus go siúlann sé fiú lena bhata. Ní foláir dó an t-am a chuaigh amú air a chúiteamh leis agus a bheith ina chúram go mbíonn sé slán folláin.;0qMá bhíonn aighneas idir daoine agus go mbuaileann fear fear eile le cloch nó lena dhorn, agus nach bhfaigheann an fear sin bás, ach go dtugann sé an leaba air féin,f/GAn té a chuireann mallacht ar a athair nó ar a mháthair, ní foláir é a chur chun báis..}An té a fhuadaíonn fear cibé acu a dhíolann sé é nó go bhfaightear ina sheilbh é ní foláir é chur chun báis.X-+An té a bhuailfidh a athair nó a mháthair, ní foláir é a chur chun báis.,5Ach má leomhann duine a chomharsa a ionsaí d' aon ghnó agus a mharú le feall, ní foláir duit é a bhreith fiú ó m' altóir chun a mharaithe.+ Murar fhan sé in eadarnaí air, ach gur sheol Dia ina lámha é, ansin ainmneoidh mé duit áit a bheidh ina thearmann dó. @~~<}||){?z>yy\xxwAvv[uUttsArqpppoo+nn mmRllkkj9ii.hh&ggedccNbaa-`S__^m]]\\([ZYYY;XWWVUUTTSS>RRAQQP,ONNlMLL8KzJ{J9II.HJGGaFF*EERDDvDCC"B|AA6@@+??'>>>#==i<<;;Z::c:)9F8c776Z54~33w22150//..-,+b**2))b(''G&&8%$$%#"u!!+ W/A.kPBv&" 3 ` } "&W}EQ"nó b' fhéidir go nglacfá mná do do mhic as a n-iníonacha, agus go ndéanfaidis sin, lena striapachas lena ndéithe féin, do mhic a mhealladh chun déanamh amhlaidh lena ndéithesean.aP="Ná déan conradh le dúchasaigh na tíre nó, nuair a dhéanfaidh siad striapachas lena ndéithe féin agus íobairt dóibh, ba bhaol go dtabharfadh duine díobh cuireadh duit agus go n-íosfá cuid dá íobarthach;\O3"Ná hadhair aon dia eile, óir An tÉadmhar is ainm don Tiarna; is Dia éadmhar é.xNk" Ní foláir daoibh a n-altóirí a scartáil, a ngalláin a smiotadh, agus a gcuaillí naofa a ghearradh anuas.M" Féach chuige nach ndéanann tú conradh le dúchasaigh na tíre dá rachaidh tú, nó beidh sin ina ghaiste faoi do chosa.HL " Tabhair aird, más ea, ar a bhfuil á ordú agam duit inniu. Féach! tiomáinfidh mé amach romhat na hAmóraigh, agus na Canánaigh, na Hitigh agus na Pirizigh, na Hivigh agus na Iabúsaigh.GK " Dúirt [an Tiarna]: «Féach! táim ar tí conradh a dhéanamh. Déanfaidh mé, i láthair do phobail go léir, iontais nach ndearnadh a leithéid riamh in aon tír ná in aon náisiún. An mhuintir go léir a bhfuil tú ina measc, feicfidh siad obair an Tiarna, óir is uaimhneach é a ndéanfaidh mé tríot.rJ_" agus dúirt: «Má fuair mé fabhar i do láthair, a Thiarna, tagadh mo Thiarna in éineacht linn, achainím ort, fág gur ceanndána an pobal iad; ach maith dúinn ár gcionta agus ár bpeacaí, agus glac linn mar oidhreacht agat.»7Ik"Shléacht Maois go talamh gan mhoill ag adhradhxHk"leanann sé dá bhuanghrá i leith na mílte, maitheann lochtanna, coir agus peaca; ach ní fhágann sé aon ní gan díolt, ag agairt cion na n-aithreacha ar an gclann agus ar chlann na clainne go dtí an tríú agus an ceathrú glúin.»NG"Ghabh an Tiarna thar bráid os a chomhair agus d' fhógair sé: «A Thiarna, a Thiarna, Dia na cineáltachta agus na trócaire, is mall é chun feirge, is lán é de bhuanghrá agus de dhílseacht;F"Glaoigh sé ar ainm an Tiarna. Tháinig an Tiarna anuas i bhfoirm néil, agus sheas Maois ansiúd in éineacht leis._E9"Ghearr Maois dhá leac chloiche dá bhrí sin ar aon dul leis na chéad chinn, agus go luath ar maidin ghabh sé faoi Shliabh Shíonái suas leis an dá leac chloiche ina lámha faoi mar a d' ordaigh an Tiarna dó.OD"Ná tagadh aon duine aníos leat, agus ná bíodh aon duine le feiceáil in aon áit ar an sliabh; níl sé ceadaithe fiú na tréada ná na táinte a bheith ag iníor os comhair an tsléibhe sin.»C%"Bí ullamh faoi mhaidin agus tar aníos go Sliabh Shíonái le breacadh an lae; bí i láthair ansiúd fá mo choinne ar bharr an tsléibhe.bB A"Dúirt an Tiarna le Maois: «Gearr anuas dhá leac cosúil leis na chéad chinn [agus tar aníos chugamsa ar an sliabh], agus déanfaidh mé na focail a bhí ar na chéad chláir a bhris tú a inscríobh orthu.mAU!Ansin tógfaidh mé mo lámh chun siúil agus feicfidh tú mo chúl; ach mo ghnúis ní fheicfear.»$@C!agus fad a ghabhann mo ghlóir thar bráid, cuirfidh mé thú i scoilt den charraig agus clúdóidh mé thú le mo láimh go mbeidh mé imithe thar bráid.Y?-!Agus lean air: «Seo áit taobh liom mar ar féidir duit seasamh ar an gcarraig,>!Ach ní féidir duit mo ghnúis a fheiceáil,» ar sé «óir ní féidir do dhuine mé a fheiceáil agus maireachtáil dá éis sin.»n=W!Agus d' fhreagair sé: «Seolfaidh mé mo mhaitheas go léir thar bráid os do chomhair, agus fógróidh mé m' ainm, an Tiarna, romhat; beidh mé fabhrach don té is rogha liom, agus beidh mé trócaireach don té is rogha liom.L<!Dúirt Maois: «Taispeáin dom do ghlóir, achainím ort.»;3!Agus dúirt an Tiarna le Maois: «Déanfaidh mé díreach mar a dúirt tú; óir fuair tú fabhar i mo láthair agus is aithnid dom thú ó ainm.»m:U!Óir conas a bheidh a fhios go bhfuair mé, mé féin agus do phobal, fabhar i do láthair, mura dtéann tú in éineacht linn? Leis seo a dhealófar sinn, mise agus do phobal, ó gach cine eile dá bhfuil ar dhroim na talún.»u9e!Agus dúirt [Maois] leis: «Mura dtéann do láithreacht in éineacht liom, ná beir suas ón áit seo sinn.o8Y!D' fhreagair sé: «Rachaidh mo láithreacht in éineacht leat agus tabharfaidh mé suaimhneas duit.»H7 ! Uime sin, má fuair mé fabhar i do láthair, nocht dom do bhealaí d' fhonn go dtuigfinn thú agus go dtuillfinn do ghnaoi. Cuimhnigh air chomh maith, gurab é an cine seo do phobal féin.» 6! Dúirt Maois leis an Tiarna: «Féach, deir tú liom: 'Cuir an pobal ag bogadh ar aghaidh,' ach ní insíonn tú dom cé a chuirfidh tú in éineacht liom. Dúirt tú féin más ea: 'Is aithnid dom thú ó ainm, agus fuair tú fabhar i mo láthair.'I5 ! Labhraíodh an Tiarna le Maois aghaidh ar aghaidh, mar a dhéanann fear le cara. Ansin d' fhilleadh Maois ar an gcampa, ach Iósua, mac Húr, a shearbhónta ógfhir, ní fhágadh sé an Bhoth.24_! Nuair a d' fheiceadh an pobal an colún néil ina sheasamh ag doras na Botha, d' éiridís ina seasamh agus shléachtaidís go talamh, gach fear ag béal a bhotha féin.3#! Nuair a théadh Maois isteach sa Bhoth, thagadh an colún néil anuas agus sheasadh ag doras na Botha, agus labhraíodh an Tiarna le Maois.?2y!Cibé uair a théadh Maois amach chun na Botha, d' éiríodh an pobal go léir, agus sheasadh gach fear ag béal a bhotha agus a shúile ar Mhaois go dtí go sroicheadh sé an Bhoth.1!Bheireadh Maois an Bhoth leis agus chuireadh sé suas í taobh amuigh den champa, tamall maith ón gcampa. Thug sé Both na Teagmhála uirthi. An té a chaitheadh comhairle an Tiarna a fháil, théadh sé amach go Both na Teagmhála, lasmuigh den champa.]05!Ó Shliabh Horaeb ar aghaidh dá bhrí sin, chuir clann Iosrael uathu a n-ornáidí.v/g!Ansin dúirt an Tiarna le Maois: «Abair le clann Iosrael: 'Is ceanndána an pobal sibh. Dá mbeinn ag dul in éineacht libh fiú nóiméad, scriosfainn sibh. Cuir uait d' ornáidí dá bhrí sin go bhfeice mé conas déileáil leat!' »s.a!Ar chlos na cainte boirbe sin, rinne an pobal caoineadh, agus ní chaithfeadh aon duine a chuid ornáidí.J-!Ar aghaidh leat chun na tíre mar a bhfuil bainne agus mil ina slaoda. Ní rachaidh mise féin in éineacht libh óir is ceanndána an pobal sibh le heagla go scriosfainn sibh ar an mbealach.»,3!Agus seolfaidh mé aingeal romhat, agus tiomáinfidh mé amach na Canánaigh, na hAmóraigh, na Hitigh, na Pirizigh, na Hivigh, agus na Iabúsaigh.+ !Dúirt an Tiarna le Maois: «Fág an áit seo; imigh leat, tú féin agus an pobal a thug tú amach as tír na hÉigipte, agus téigh chun na tíre a mhionnaigh mé d' Abrahám, d' Íosác agus do Iacób leis na focail: 'Tabharfaidh mé do do shíol é.']*5 #Agus sheol an Tiarna plá ar an bpobal de bharr an lao, a rinne Árón, a dhéanamh.D) "Imigh anois, agus treoraigh an pobal chun na háite a dúirt mé leat; féach! rachaidh m' aingeal romhat amach; ach ar lá an fhiosraithe agam, déanfaidh mé a bpeaca a dhíolt orthu.»s(a !Ach d' fhreagair an Tiarna Maois: «An té a pheacaigh i m' aghaidh is ea a scriosfaidh mé as mo leabhar.$'C Ach anois dá mba áil leat an peaca seo dá gcuid a mhaitheamh! Ach mura ndéanann tú, ansin, impím ort, scrios mise as an leabhar atá scríofa agat.»}&u Agus d' fhill Maois ar an Tiarna. «Mo bhrón,» ar sé, «rinne an pobal seo peaca trom trí dhia óir a dhéanamh.P% Lá ar na mhárach dúirt Maois leis an bpobal: «Rinne sibh peaca trom; ach rachaidh mise suas anois chun an Tiarna: b' fhéidir go n-éireodh liom leorghníomh a dhéanamh in bhur bpeaca.»K$ Agus dúirt Maois: «Inniu rinneabhair sibh féin a oirniú do sheirbhís an Tiarna, fear ag díol as lena mhac, fear eile lena dheartháir; dáileann sé beannacht oraibh inniu dá bhrí sin.»x#k Rinne clann Léiví de réir mar a dúirt Maois leo, agus thit timpeall trí mhíle fear den phobal an lá úd." Agus dúirt sé leo: «Seo mar a deir an Tiarna, Dia Iosrael: 'Gabhadh gach fear díbh a chlaíomh lena ais, agus téadh sé sall agus anall ó gheata go geata ar fud an champa; agus maraíodh fear a dheartháir, fear eile a chomrádaí, fear eile a chomharsa.' »!) sheas sé ag geata an champa agus dúirt: «Cé tá ar thaobh an Tiarna? Tagadh sé chugamsa!» agus chruinnigh clann Léiví go léir chuige." ? Nuair a chonaic Maois go raibh an pobal imithe chomh mór sin ó smacht óir lig Árón dóibh titim in íoladhradh agus a naimhde ina dtimpeall :o Dúirt mé leo dá bhrí sin: 'An té a bhfuil ór aige, baineadh sé anuas de féin é,' agus thugadar chugam é. Chaith mé san fhoirnéis é agus tháinig an lao seo amach.»+Q Dúradar liom: 'Déan dia dúinn le gabháil romhainn amach; Maois seo againn, an fear a thug sinn amach as tír na hÉigipte, ní eol dúinn cad a d' imigh air.'  D' fhreagair Árón: «Ná bíodh d' fhearg, a thiarna, ar dearglasadh. Is eol duit a chlaonta chun an oilc atá an pobal seo.{ Dúirt Maois le hÁrón: «Cad a rinne an pobal seo leat a rá is go dtug tú peaca chomh mór sin sa mhullach orthu?»(K Rug sé greim ar an lao a bhí déanta acu agus loisc é, agus mheil é ina phúdar agus leath ar an uisce é agus chuir d' iallach ar chlann Iosrael é a ól.4c Nuair a dhruid sé leis an gcampa agus go bhfaca sé an lao agus an rince, las fearg Mhaois, agus chaith sé na leaca uaidh as a lámha agus bhris iad ag bun an tsléibhe.3a D' fhreagair Maois é agus dúirt:«Ní gáir chaithréime an gháir seo,Ná olagón cloíte an gháir seo;Glór cantaireachta is ea a chluinim.»lS Chuala Iósua geoin an phobail agus iad ag gáraíl. «Tá gleo catha sa champa,» ar sé le Maois.^7 Obair Dé na leaca agus scríobh Dé an scríbhinn orthu agus í greanta ar na leaca.G  D' fhill Maois agus tháinig anuas ón sliabh agus dhá leac na Fianaise ina lámha, leaca ar a raibh scríbhinn ón dá thaobh, scríbhinn ar a n-aghaidh agus scríbhinn ar a gcúl.b? Bhog an Tiarna dá bhrí sin, agus níor thug sé ar a phobal an drochíde a bhagair sé.E Cuimhnigh ar Abrahám, ar Íosác agus ar Iosrael, do shearbhóntaí, dár mhionnaigh tú dar thú féin agus dár gheall tú: 'Déanfaidh mé bhur síol chomh líonmhar le réaltaí neimhe, agus an tír seo go léir a gheall mé, tabharfaidh mé do bhur sliocht é agus beidh sé ina oidhreacht acu go síoraí.' »{ Cén fáth é a thabhairt le rá do na hÉigiptigh: 'I bhfeall a rug sé amach iad, d' fhonn iad a mharú sna sléibhte agus iad a scrios de chlar na cruinne'? Scaoil uait d' fhearg chuthaigh, agus scoir den drochíde seo a thabhairt ar do phobal.mU Ach chrom Maois ar ghuí chun an Tiarna a Dhia: «A Thiarna,» ar sé, «cén fáth go lasfadh do fhearg go dian i gcoinne do phobail féin, an pobal a thug tú amach as tír na hÉigipte le mórchumhacht agus le láimh thréan?  Lig dom anois más ea agus lasfaidh m' fhearg go dian ina gcoinne á ndísciú; tusa ámh, déanfaidh mé náisiún mór díot.»]5 «Is léir dom,» arsa an Tiarna le Maois, «a cheanndáine mar phobal an pobal seo!  Is luath atá siad imithe i leataobh ón mbealach a d' ordaigh mé dóibh; rinneadar lao de mhiotal leáite dóibh féin agus d' adhradar é agus rinneadar íobairt dó, agus liúdar: 'Seo é do dhia, a Iosrael, a thug thú amach as tír na hÉigipte.' ») Ansin dúirt an Tiarna le Maois: «Síos leat! óir an pobal sin agat a thug tú amach as tír na hÉigipte, thruaillíodar iad féin.Z / D' éiríodar go moch arna mhárach dá bhrí sin agus d' ofráladar íobairtí loiscthe agus thugadar leo íobairtí síochána; ansin shuigh an pobal uile chun bia agus dí, agus d' éiríodar chun scléipe.  Nuair chonaic Árón an méid sin, thóg sé altóir os a chomhair, agus rinne sé forógra: «Lá féile don Tiarna an lá amárach!»L  Ghlac seisean an t-ór óna lámha, agus, le cabhair múnla, leáigh sé é agus theilg sé dealbh lao. «Seo é do dhia, a Iosrael,» ar siad de liú, «a thug thú amach as tír na hÉigipte!»] 5 Agus bhaineadar go léir a bhfáinní óir dá gcluasa agus thugadar go hÁrón iad.# A D' fhreagair Árón: «Bainigí,» ar sé leo, «na fáinní óir de chluasa bhur mban, agus bhur mac, agus bhur n-iníonacha, agus tugaigí chugam iad.»1 _ Nuair a chonaic an pobal go raibh moill mhór ar Mhaois ag teacht anuas on sliabh, chruinníodar timpeall ar Árón agus dúradar leis: «Corraigh, déan dia dúinn le gabháil romhainn; Maois seo againn, an fear a thug sinn amach as tír na hÉigipte, ní eol dúinn cad a d' imigh air.»#ANuair a bhí deireadh ráite aige le Maois ar Shliabh Shíonái, thug sé do Mhaois dhá chlár na Fianaise, leaca cloiche ar ar scríobhadh le méar Dé.2_Is comhartha í go brách, idir mé agus clann Iosrael, go ndearna an Tiarna neamh agus talamh i sé lá, ach ar an seachtú lá gur scoir sé agus gur lig a scíth.' »lSCoimeádfaidh clann Iosrael an tsabóid, á cleachtadh ó ghlúin go glúin, mar chonradh síoraí.`;Beidh obair á déanamh ar feadh sé lá, ach ní foláir an seachtú lá a choimeád ina lá saoire ar fad, sabóid choisricthe don Tiarna. An té a dhéanann obair ar an tsabóid, ní foláir é a chur chun báis._9Ní foláir daoibh an tsabóid a choimeád, dá réir sin; bíodh sí naofa agaibh. An té a bhriseann í, cuirfear chun báis é; aon duine a dhéanann saothar ar an tsabóid, déanfar é a ionnarbadh óna phobal._9 «Labhair le clann Iosrael agus abair: 'Coimeádaigí mo shabóidí óir is comhartha idir mise agus sibhse an tsabóid ó ghlúin go glúin i dtreo go mbeadh a fhios agaibh gur mise, an Tiarna, a naomhaíonn sibh.7k Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:jO agus an criosma agus an túis chumhra don áit naofa. Déanfaidh siad gach ar ordaigh mé duit.» agus na héidí dea-mhaisithe na héidí naofa d' Árón an sagart agus na héidí dá mhic i gcomhair a seirbhísí sagairt,]~5 agus altóir na hofrála loiscthe lena gréithe go léir, agus an t-umar gona bhonn,]}5an bord agus a ghréithe, an coinnleoir glan lena ghréithe uile, altóir na túise,v|gBoth na Teagmhála, áirc na Fianaise, cathaoir na trócaire os a cionn, agus troscán uile an taibearnacail,R{Agus seo anois mé ag tabhairt páirtí dó Ohoilíáb mac Aichíosámác de threibh Dhán; agus gach duine ina bhfuil éirim, chuir mé breis di ann, i dtreo go ndéanfaidís gach ar ordaigh mé duit:bz?i gcomhair seoda a ghearradh dá leaba, adhmad a shnoí, agus gach saghas saothar ceirde.Ryi gcomhair dearadh agus saothar in ór agus in airgead agus i gcré-umha,oxYagus líon mé é le spiorad Dé, le cumas agus le héirim, le heolas agus le gach sórt ceardaíochtaVw'Féach! Roghnaigh mé ó ainm Bazalael mac Úirí mac Húr de threibh Iúdá,6v kLabhair an Tiarna le Maois agus dúirt:qu]&Aon duine a dhéanfaidh a macasamhail le húsáid mar chumhrán, déanfar é a ionnarbadh óna phobal.» t%Ní dhéanfaidh sibh daoibh féin aon túis den chumasc céanna léi siúd atá le déanamh agat; bíodh sí naofa don Tiarna agat.s7$Meil cuid di go mín mín agus cuir cuid di seo os comhair na Fianaise i mBoth na Teagmhala, mar a dteagmhóidh mé leat; beidh sí sárnaofa agaibh.frG#agus suaigh túis íon naofa á cumasc mar a dhéanfadh poitigéir, agus ag cur salainn inti.6qg"Agus dúirt an Tiarna le Maois: «Tóg spíosraí milse: stórax agus oiniceá agus galbanum agus spíosraí cumhra agus túis ghlan an oiread céanna de gach ceann p !Aon duine a dhéanfaidh cumasc mar é nó a chuirfidh aon bhraon de ar choimhthíoch, déanfar é a ionnarbadh óna phobal.' »"o? Ní dhéanfar é a dhoirteadh ar cholainn tuataí ná ní dhéanfaidh sibh aon ola eile den aonchumasc leis; tá sé naofa agus beidh sé naofa agaibhse.mnUDéarfaidh tú le clann Iosrael: 'Beidh sé seo agaibh mar chriosma naofa liom ó ghlúin go glúin.kmQDéanfaidh tú Árón agus a mhic a ungadh, agus a choisreacan, go bhfónfaidís dom mar shagairt.slaDéanfaidh tú iad a choisreacan d' fhonn go mbeidís sárnaofa; aon ní a bhaineann leo, beidh sé naofa.]k5agus altóir na hofrála loiscthe lena gréithe go léir, agus an t-umar gona bhonn.yjmagus, mar an gcéanna, an bord agus a ghréithe go léir, an coinnleoir agus a ngabhann leis, altóir na túise,Ui%Agus déanfaidh tú Both na Teagmhála agus áirc na Fianaise a ungadh leis,}huAgus den méid sin déanfaidh tú criosma naofa, á chumasc mar a dhéanfadh poitigéir; criosma naofa a bheidh ann.lgSagus cúig chéad seicil de réir tomhais sheicil an tsanctóra de chaisia, agus hín d' ola ológ.Df«Tóg togha na spíosraí: cúig chéad seicil de mhiorr leachtach, a leath sin dhá chéad go leith, is é sin de chainéal cumhra, agus dhá chéad go leith de ghiolcach dhea-bholaidh,8emLean an Tiarna air agus dúirt le Maois:*dODéanfaidh siad a lámha agus a gcosa a ionladh le heagla an bháis; beidh sé sin mar reacht acu go brách, ag Árón agus ag a shliocht ó ghlúin go glúin.»`c;Nuair a bheidh siad ag dul isteach i mBoth na Teagmhála, nó ag dul i gcóngar na haltóra chun fónaimh le hofráil a loscadh le tine don Tiarna, déanfaidh siad iad féin a ionladh le huisce, le heagla an bháis.Rblena bhféadfadh Árón agus a chlann mhac a lámha is a gcosa a ionladh.2a_«Déanfaidh tú umar cré-umha leis ar bhonn cré-umha, mar shás ionlaithe. Agus cuirfidh tú é idir Bhoth na Teagmhála agus an altóir, agus cuirfidh tú uisce ann,?`{Labhair an Tiarna le Maois agus is é a dúirt:{_qAgus airgead seo na héirice, a gheobhaidh tú ó chlann Iosrael, cuirfidh tú é chun tairbhe seirbhíse Bhoth na Teagmhála; agus déanfaidh sé clann Iosrael a chur i gcuimhne don Tiarna, agus beidh sé mar fhuascailt ar bhur n-anamacha.»:^oNí thabharfaidh an saibhir níos mó, ná an daibhir níos lú, ach an leath seicil, nuair a íocfaidh sibh an ofráil leis an Tiarna ag déanamh leorghnímh ar bhur son féin.{]qGach duine a ríomhtar sa daonáireamh, atá fiche bliain nó breis, caithfidh sé an tsuim a íoc leis an Tiarna.Q\ Gach duine a thagann faoin daonáireamh, íocfaidh sé an tsuim seo: leath seicil de réir thomhas sheicil an tsanctóra, fiche géara is é sin, agus beidh an leath seicil sin ina ofráil don Tiarna.][5 «Nuair a dhéanfaidh tú daonaireamh ar chlann Iosrael agus iad a chlárú, íocfaidh gach duine éiric fuascailte ar a shon féin leis an Tiarna chun nach mbeadh aon phlá ina measc nuair a ríomhfaidh tú iad.*ZQ Dúirt an Tiarna le Maois:Y  Déanfaidh Árón leorghníomh ar a beanna uair sa bhliain; le fuil na hofrála ar son an pheaca, déanfaidh sé gnás an leorghnímh a chomhlíonadh uair sa bhliain agus beidh sin amhlaidh ó ghlúin go glúin. Tá an altóir seo sárnaofa don Tiarna.»X Ní ofrálfaidh tú túis gan naofacht uirthi, ná íobairt loiscthe, ná abhlann; ní dhoirtfidh tú deoch ofrála uirthi.XW+Agus idir dhá sholas tráthnóna nuair a chuirfidh Árón na lampaí suas ar ais, loiscfidh sé arís í; ní foláir na hofrálacha túise seo a loscadh i láthair an Tiarna ó ghlúin go glúin go brách.yVmLoiscfidh Árón túis chumhra uirthi gach maidin; nuair a bheidh na lampaí a gcóiriú aige is ea a loiscfidh.9UmCuirfidh tú an altóir suas os comhair an fhéil atá roimh áirc na Fianaise, ar aghaidh chathaoir na trócaire atá os cionn na Fianaise, san áit ina dteagmhóidh mé leat.RTDéanfaidh tú na cuaillí d' adhmad sitím agus iad a chumhdach le hór.$SCDéanfaidh tú dhá fháinne óir di, le cur faoin múnláil ar an dá thaobh ar aghaidh a chéile; leo seo a ghreamófar na cuaillí lena n-iomprófar í.R3Déanfaidh tú í a chumhdach d' ór fíre a barr, a cliatháin timpeall, agus a beanna, agus í a mhaisiú le múnláil óir mórthimpeall uirthi.Q5Beidh sí banlámh ar fad, banlámh ar leithead comhfhad, comhleithead, is é sin agus dhá bhanláimh ar airde; beidh a beanna d' aon phíosa léi.lP U«Déanfaidh tú altóir chun túis a loscadh uirthi; d' adhmad sitím a dhéanfaidh tú í.0O[.Beidh a fhios acu dá bhrí sin gur mise, an Tiarna, is Dia acu, an té a thug amach ó thír na hÉigipte iad d' fhonn go lonnóinn ina measc; mise an Tiarna, a nDia.PN-Lonnóidh mé i measc chlann Iosrael agus is mé a bheidh acu mar Dhia.,MS,Déanfaidh mé Both na Teagmhála agus an altóir a choisreacan: agus Árón chomh maith agus a mhic, déanfaidh mé iad a choisreacan le fónamh dom mar shagairt.gLI+«Teagmhóidh mé le clann Iosrael ar an láthair sin agus beidh sí coisricthe ag mo ghlóir..KW*Beidh seo mar ofráil loiscthe gan stad ó ghlúin go glúin ag doras Bhoth na Teagmhála i láthair an Tiarna; ansin is ea a theagmhóidh mé libh le labhairt leat.WJ))Déanfaidh tú an t-uan eile a ofráil, tráthnóna idir dhá sholas, maille le hofráil arbhair agus a hofráil dí mar a bhí ar maidin, le bheith ina bholadh cumhra agus ina íobairt loiscthe don Tiarna.I1(leis an gcéad uan ofrálfaidh tú deachú tomhais de phlúr mín fuinte le ceathrú hín d' ola mhín, agus ceathrú hín fíona mar ofráil dí.FH'Ofrálfaidh tú uan ar maidin agus an t-uan eile tráthnóna;]G5&«Seo a n-ofrálfaidh tú ar an altóir: dhá uan bhliana gach lá gan teip.=Fu%Déanfaidh tú leorghníomh seacht lá ar son na haltóra; déanfaidh tú í a choisreacan agus beidh barr naofachta ag an altóir; agus aon duine a bhainfidh léi beidh sé naofa.pE[$«Gach lá díobh ofrálfaidh tú tarbh mar íobairt pheaca ina leorghníomh; ofrálfaidh tú íobairt pheaca leis ar mhaithe leis an altóir ag déanamh leorghnímh ar a son agus déanfaidh tú í a ungadh lena coisreacan. D#Mar sin, de réir gach ar aithin mé duit, a dhéanfaidh tú le hÁrón agus lena mhaca; caithfidh tú seacht lá á n-insealbhú.C/"Má fhágfar aon chuid de fheoil an oirnithe nó den arán go maidin, ansin loiscfidh tú an fuílleach le tine; ní íosfar é mar is naofa dó.8Bk!Agus íosfaidh siad na nithe lena ndearnadh leorghníomh ar a son agus iad á n-oirniú agus á gcoisreacan; ach ní íosfaidh aon tuata aon chuid díobh, mar is naofa dóibh.sAa agus íosfaidh Árón agus a mhic feoil an reithe agus an t-arán sa chliabh ag doras Bhoth na Teagmhála.r@_«Déanfaidh tú reithe an insealbhaithe a ghlacadh chugat agus a fheoil a bhruith in áit naofa;(?KAn mac a bheidh ina shagart ina ionad, caithfidh sé iad ar feadh seacht lá nuair a thiocfaidh sé isteach i mBoth na Teagmhála chun fónaimh san áit naofa.g>I«Beidh éidí naofa Árón ag a mhic ina dhiaidh, le haghaidh a naomhaithe agus a n-oirnithe.L=Beidh sé ag Árón agus ag a mhic mar cháin shíoraí ó chlann Iosrael; óir is é mír na sagart é, a ofrálfaidh clann Iosrael óna n-íobairtí síochána; is é a n-ofráil don Tiarna é.V<'Agus déanfaidh tú ucht an ofráil dhleachta a choisreacan, mar aon leis an gceathrú ó chuid ar leith na sagart, rud a ofrálfar ó reithe an insealbhaithe, óir is d' Árón agus dá mhic an méid sin.#;A«Agus glacfaidh tú chugat ucht reithe insealbhaithe Árón agus é a ofráil mar dhleacht ar leith i láthair an Tiarna; beidh sin ina chuid ranna agat.[:1Ansin déanfaidh tú é a ghlacadh ar ais óna lámha agus é a dhó ar an altóir mar aon leis an íobairt loiscthe, mar bholadh cumhra i láthair an Tiarna; beidh seo ina ofráil loiscthe in onóir an Tiarna.9)tógfaidh tú an méid sin agus cuirfidh tú é i lámha Árón agus i lámha a mhac; ofrálfar é mar dhleacht ar leith os comhair an Tiarna. 8builín aráin agus bairín aráin fuinte le hola, agus abhlann as an gcliabh d' arán slim a bhíonn leagtha i láthair an Tiarna x7k«Méith an reithe, an t-eireaball, a mbíonn de mhéith ag clúdach an ionathair, an chnapóg saille os cionn an ae, an dá dhuán agus a mbíonn de gheir orthu, agus an cheathrú chlé (mar is reithe insealbhaithe atá i gceist),6+Ansin déanfaidh tú cuid den fhuil ar an altóir mar aon le cuid den ola ungtha a thógáil agus í a chroitheadh ar Árón agus ar a éide, ar a mhic agus ar a n-éide chomh maith; agus beidh sé féin agus a éide naofa, agus a mhic agus éide a mhac chomh maith leis.5/Agus déanfaidh tú an reithe a mharú agus cuid dá fhuil a thógáil agus í a chur ar mhaothán chluas dheas Árón agus ar mhaothán chluas dheas a mhac, ar ordóg a láimhe deise, ar ordóg a gcoise deise, agus an chuid eile a chroitheadh ar an altóir thart timpeall.m4U«Agus glacfaidh tú an reithe eile agus leagfaidh Árón agus a mhaca a lámha ar cheann an reithe.37agus an reithe go léir a loscadh ar an altóir; ofráil loiscthe a bheidh inti don Tiarna; cumhracht thaitneamhach í, íobairt loiscthe don Tiarna. 2Ansin déanfaidh tú an reithe a roinnt ina chodanna, a ionathar agus a chosa a ní agus iad a chur leis an gceann agus na codanna,u1eagus maróidh tú an reithe, baileoidh tú a chuid fola agus croithfidh tú ar an altóir thart timpeall í.{0q«Glacfaidh tú chugat ansin ceann de na reithí, agus leagfaidh Árón agus a mhaca a lámha ar cheann an reithe; / Ach feoil an tairbh, agus a chraiceann, agus a otrach, loiscfidh tú le tine iad taobh amuigh den champa; ofráil pheaca í sin.D. Tógfaidh tú a mbíonn de mhéith ag clúdach an ionathair agus an chnapóg saille os cionn an ae, agus an dá dhuán agus a mbíonn de gheir orthu, agus loiscfidh tú ar an altóir iad.*-O agus tógfaidh tú cuid d' fhuil an tairbh agus cuimleoidh tú le do mhéar de bheanna na haltóra í. Ansin doirtfidh tú fuílleach na fola ag bun na haltóra.V,' agus maróidh tú an tarbh i láthair an Tiarna ag doras Bhoth na Teagmhála, + «Ansin tabharfaidh tú an tarbh os comhair Bhoth na Teagmhála. Leagfaidh Árón agus a mhaca a lámha ar cheann an tairbh,5*e agus fillfidh tú criosanna umpu agus cuirfidh tú boinéid orthu, agus beidh an tsagartacht acu de bhíthin reachta shíoraí. Mar sin a oirneoidh tú Árón agus a mhaca.J)Ansin tabharfaidh tú leat a mhaca agus cuirfidh tú ionair orthu~(wGlacfaidh tú chugat ola an ungtha agus doirtfidh tú ar a cheann í agus déanfaidh tú é a ungadh ar an gcuma sin.]'5Cuirfidh tú an cheannbheart ar a cheann, agus an choróin naofa ar an gceannbheart.'&IGlacfaidh tú na héidí agus gléasfaidh tú Árón san ionar, agus i bhfallaing an éafód, agus sa lúireach; agus fillfidh tú uime crios fite an éafód.l%SBéarfaidh tú Árón agus a mhac leat go doras Bhoth na Teagmhála agus nífidh tú iad le huisce.$yCuirfidh tú iad seo i gcliabh agus tabharfaidh tú leat sa chliabh iad, agus an tarbh agus an dá reithe chomh maith.2#_agus arán slim, builíní gan ghabháile agus iad fuinte le hola, agus abhlanna gan ghabháile agus ola leata orthu. De phlúr mín cruithneachta a dhéanfaidh tú iad." 1«Seo é an searmanas a mbainfidh tú feidhm as á gcoisreacan le fónamh dom mar shagairt. Tóg tarbh óg agus dhá reithe gan mháchail,c!A+Beidh siad ar Árón agus ar a mhaca nuair a rachaidh siad isteach i mBoth na Teagmhála, nó nuair a thiocfaidh siad i gcóngar na haltóra chun seirbhís a dhéanamh sa sanctóir, le heagla go dtabharfaidís ciontacht éigin anuas orthu féin agus iad a fháil bháis. Beidh sé sin ina reacht go brách dó féin agus dá shliocht ina dhiaidh.g I*Déanfaidh tú brístí línéadaigh chun a nochtacht a chlúdach ó áranna go sliasta síos.P)Cuirfidh tú iad seo ar do dheartháir Árón agus ar a mhic chomh maith leis, agus déanfaidh tú iad a ungadh agus a oirniú agus a choisreacan d' fhonn go ndéanfaidís seirbhís dom mar shagairt. («Agus do mhaca Árón déanfaidh tú ionair agus criosanna agus boinéid, déanfaidh tú iad mar ghlóir agus mar scéimh.,S'Déanfaidh tú an t-ionar a fhí le bróidnéireacht de línéadach mín; déanfaidh tú ceannbheart de línéadach mín agus crios maisithe le hobair shnáthaide.&Caithfidh Árón ar a éadan í agus iompróidh Árón air féin cibé lochtanna a bhíonn ar na hofrálacha naofa a chroisriceann clann Iosrael mar íobairtí naofa; beidh sí de shíor ar a éadan d' fhonn is go nglacfaí leo i láthair an Tiarna.dC%Greamóidh tú í den cheannbheart le lása glas; ar thosach na ceannbhirte a chuirfear í.|s$«Déanfaidh tú lann d' ór fíre agus ' Naofa don Tiarna' a ghreanadh uirthi mar a ghreanfaí ar shéala.Q#Caithfidh Árón í nuair a dhéanfaidh sé seirbhís agus cloisfear a glór nuair a rachaidh sé isteach san áit naofa i láthair an Tiarna, agus nuair a thiocfaidh sé amach, á chosaint ón mbás. "Beidh siad gach re ceann, cloigín óir agus pomagránait, cloigín óir agus pomagránait, timpeall ar fháithimí na fallainge.4c!Ar a fáithim íochtair cuirfidh tú maisiú de phomagránaití, d' ábhar gorm agus corcra agus craorag ar fháithim na fallainge timpeall, agus cloigíní óir eatarthu.  Beidh oscailt intí don cheann agus fáithim fite timpeall na hoscailte, dála na hoscailte i gcathéide, d' fhonn nach sracfaí í.N«Déanfaidh tú fallaing an éafód go léir d' ábhar gorm.}uCuirfidh tú an tÚirím agus an Tuimím sa lúireach chun go mbeidís ar chroí Árón nuair a rachaidh sé isteach i láthair an Tiarna; ar an gcuma sin iompróidh Árón breithiúnas chlann Iosrael ar a chroí i láthair an Tiarna de shíor.fGAr an gcuma sin iompróidh Árón ainmneacha chlann mhac Iosrael i lúireach an bhreithiúnais ar a chroí nuair a rachaidh sé isteach san áit naofa, d' fhonn iad a thabhairt chun cuimhne de shíor i láthair an Tiarna.<sCaithfear an lúireach a cheangal don éafód le lása gorm trína bhfáinní araon, i dtreo go luífidh sí ar chrios fite an éafód agus nach scarfadh an lúireach ón éafód.5eDéanfaidh tú dhá fháinne óir eile agus iad a ghreamú d' íochtar dhá ghuailleán an éafód chun tosaigh in aice leis an gceangal, lastuas de chrios fite an éafód.'Déanfaidh tú dhá fháinne óir agus iad a ghreamú do dhá chúinne íochtaracha na lúirí, ar an bhfáithim laistigh le hais an éafód.7Ceanglóidh tú dhá cheann eile na slabhraí den dá chumhdach fiolagráin i slí is go ngreamóidh tú iad de ghuailleáin an éafód chun tosaigh._9Cuirfidh tú an dá shlabhra d' ór fite sa dá fháinne atá ar chúinní na lúirí.k QDéanfaidh tú dhá fháinne óir don lúireach agus iad a ghreamú dá dhá chúinne uachtaracha.O Déanfaidh tú slabhraí d' ór fíre, fite mar chorda, don lúireach. ~}}<||>{gzz_yyxwtvvPuutYssrr1qq6q ppjpoo2nnwmmmm ll&kjj iMh{ggsgfeeWddd$cbaa`)__^]\\&[[#ZYY}YXWWWCVVVUTTTTTSRRR$QQPOONhMMLLKKpJJII1HHCGGlFFF"E\DCC BEAAW@@#?>>>"=b<<,;;9::A99#887t7)66755E4733N2q2 1K0q/..7--K,,+2**)(('&&{&%%%5$Y$#z#%"!!A b f\ 9J8^Ev-|8c"N  Q s O|,[B"*< Q«Labhair le clann Iosrael agus abair leo:Nuair a thagann duine agaibh le hofráil don Tiarna tugaigí bhur n-ainmhí le hofráil on táin nó ón tréad.\; 7Ghlaoigh an Tiarna ar Mhaois agus labhair leis ó Bhoth na Teagmhála á rá:;:q(&Óir luíodh néal an Tiarna ar an taibearnacal sa lá, agus bhíodh tine ar lasadh ann san oíche, agus sin le feiceáil ag teaghlach Iosrael go léir, gach céim dá n-aistear.^97(%Mura n-ardófaí an néal, d' fhanaidís gan bogadh ar aghaidh go dtí go ndéanfaí.8($Gach céim dá n-aistear, aon uair a ardaítí an néal ón taibearnacal, chuireadh clann Iosrael chun siúil arís. 7(#Níor fhéad Maois dul isteach i mBoth na Teagmhála mar gur luigh an néal uirthi agus gur líon glóir an Tiarna an taibearnacal.d6C("Chlúdaigh an néal Both na Teagmhála, agus líon glóir an Tiarna an taibearnaca.=5u(!Ansin chuir sé fál na faiche timpeall an taibearnacail agus na haltóra, agus chroch an scáthlán mar gheata ar an bhfaiche. Chuir Maois an clabhsúr ar an saothar amhlaidh sin.%4E( nuair a théidís isteach i mBoth na Teagmhála, nó nuair a théidís i gcóngar na haltóra, nídís iad féin, faoi mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.M3(le go nífeadh Árón agus a chlann mhac a lámha agus a gcosa leis;f2G(Leag sé an t-umar idir Both na Teagmhala agus an altóir, agus líon é le huisce ionlaithe,A1}(Chuir sé suas altóir an uileloiscthe ag doras thaibearnacal Bhoth na Teagmhála, agus d' ofráil sé uirthi an ofráil loiscthe agus an abhlann, mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.G0 (Chuir sé an scáthlán ar dhoras an taibearnacail i bhfearas.X/+(agus loisc sé túis chumhra uirthi, faoi mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.N.(Chuir sé an altóir óir i mBoth na Teagmhála os comhair an fhéil,]-5(agus chóirigh na lampaí i láthair an Tiarna mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.p,[(Chuir sé an coinnleoir i mBoth na Teagmhála, os comhair an bhoird ar an taobh theas den taibearnacal,m+U(agus leag an t-arán air, cóirithe i láthair an Tiarna, faoi mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.k*Q(Chuir sé an bord i mBoth na Teagmhála, ar an taobh thuaidh den taibearnacal, lasmuigh den fhial,#)A(thug sé an áirc isteach sa taibearnacal, chuir an fial folaithe i bhfearas, agus d' fholaigh sé áirc na Fianaise mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.(/(Ghlac sé chuige an Fhianaise agus chuir san áirc í, chuir sé na cuaillí leis an áirc agus chuir cathaoir na trócaire ina luí ar an áirc;w'i(Leath sé an bhoth ar an taibearnacal, agus ar a bharrsan díon na botha mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.p&[(Maois a thóg an taibearnacal, a leag a cheapa, a chuir suas a fhra.maí, agus a d' ardaigh a phollaí.c%A(An chéad mhí den dara bliain, an chéad lá den mhí sin, cuireadh suas an taibearnacal,b$?(Rinne Maois amhlaidh; rinne sé sa tslánchruinne mar a d' ordaigh an Tiarna dó.P#(agus déan iad a ungadh dála a n-athar, d' fhonn go ndéanfaidís fónamh dom mar shagairt. An t-ungadh seo a dhéanfaidh tú orthu, bronnfaidh sé sagartacht shíoraí orthu ó ghlúin go glúin.»>"y(Beir a mhic isteach chomh maith agus cuir ionair umpu,s!a( agus cuir na héidí naofa ar Árón agus déan é a ungadh agus a choisreacan le fónamh dom mar shagart.\ 3( Beir leat Árón agus a mhaca go doras Bhoth na Teagmhála agus nigh le huisce iad,A( Déan an t-umar agus a bhonn a ungadh agus a choisreacan.( Déan altóir an uileloiscthe a ungadh chomh maith, agus a gréithe go léir, agus coisric an altóir agus beidh sí sárnaofa feasta.4c( Glac chugat an criosma ansin agus déan an taibearnacal agus gach a bhfuil ann a ungadh, agus coisric é féin agus a ghréithe go léir d' fhonn áit naofa a dheanamh de.cA(Cuir suas fál na faiche mórthimpeall agus croch an scáthlán mar gheata ar an bhfaiche.\3(agus cuir an t-umar idir Both na Teagmhála agus an altóir agus líon d' uisce é.Y-(Cuir altóir an uileloiscthe os comhair dhoras thaibearnacal Bhoth na Teagmhála (Cuir an altóir óir don túis os comhair áirc na Fianaise, agus cuir suas an scáthlán mar chomhla ar dhoras an taibearnacail.y(Tabhair an bord isteach; cóirigh a bhfuil le heagrú air, agus tabhair isteach an coinnleoir agus cóirigh a lampaí.J(Cuir ann áirc na Fianaise, agus folaigh an áirc leis an bhfial.ue(«Ar an gcéad lá den chéad mhí,» ar sé, «déanfaidh tú taibearnacal Bhoth na Teagmhála a thógáil.* S(Labhair an Tiarna le Maois:'+D' iniúch Maois an obair go léir agus ba léir dó go raibh sé go léir déanta acu mar a d' ordaigh an Tiarna. Bheannaigh Maois iad.ue'*Bhí an obair go léir déanta ag clann Iosrael sa tslánchruinne faoi mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.%')na heidí dea-dhéanta don tseirbhís san áit naofa, na héidí naofa d' Árón an sagart agus na héidí dá mhic le fónamh mar shagairt.J'(na brait don fhaiche, a pollaí agus a ceapa, an scáthlán do gheata na faiche, a shlabhraí agus a phionnaí; agus na gréithe go léir don tseirbhís sa taibearnacal, do Bhoth na Teagmhála;vg''an altóir chré-umha lena gráta de chré-umha, a cuaillí agus a gréithe go léir; an t-umar agus a bhonn;^7'&an altóir óir, an criosma, an túis chumhra, agus an scáthlán do dhoras na botha;}u'%an coinnleoir d' ór fíre lena lampaí na lampaí a bhí le cur ann agus lena ghréithe go léir; an ola don solas;E '$an bord lena ghréithe go léir agus arán na láithreachta;G  '#áirc na Fianaise lena cuaillí agus lena cathaoir thrócaire;^ 7'"an díon de sheithí coirtithe reithe agus de sheithí gabhar, agus fial na cléithe; '!Thugadar an taibearnacal go dtí Maois, agus an Bhoth agus a gréithe, a naisc, a frámaí, a bataí, a pollaí, a ceapa;F ' Críochnaíodh ar an gcuma sin obair uile an taibearnacail agus Bhoth na Teagmhála; bhí gach ní déanta ag clann Iosrael; díreach mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois is ea a rinneadar.ym'Ghreamaiodar lása glas dó seo á cheangal den cheannbheart lastuas, faoi mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.5'Rinneadar mar an gcéanna an lann don choróin naofa, d' ór fíre agus «Naofa don Tiarna» greanta uirthi, faoi mar a dhéanfadh duine ar shéala.'I'agus an crios de línéadach mín cas agus de ábhar gorm agus corcra agus craorag, maisithe le hobair shnáthaide, faoi mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois. 'agus an cheannbheart de línéadach mín agus na boinéid de líneadach mín, agus na brístí línéadaigh de línéadach mín cas,kQ'Ansin rinneadar na hionair chomh maith, fite as línéadach mín, d' Árón agus dá mhic;+'bhí cloigíní agus pomagránaití, gach re ceann, timpeall fáithim íochtarach fhallaing na seirbhíse mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.'Rinneadar chomh maith cloigíní d' ór fíre agus chuireadar timpeall fáithime íochtaraí na fallainge iad idir na pomagránaití; 'Ar a fáithim íochtair bhí maisiú de phomagránaití, d' ábhar gorm agus corcra agus craorag agus de línéadach mín cas.'Bhí an oscailt ina lár dála muiníl chathéide; timpeall na hoscailte bhí fáithim d' fhonn nach sracfaí an fhallaing.T#'Ansin rinneadar fallaing an éafód go léir a fhí d' ábhar gorm.[~1'Cheanglaíodar an lúireach don éafód le lása gorm trína bhfáinní araon, i dtreo gur luigh sí ar chrios fite an éafód agus nár scar an lúireach ón éafód, faoi mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.+}Q'Agus rinneadar dhá fháinne óir eile agus ghreamaíodar iad d' íochtar dhá ghuailleán an éafód in aice leis an gceangal, lastuas de chrios fite an éafód.|#'Rinneadar dhá fháinne óir agus ghreamaíodar iad do dhá chúinne íochtaracha na lúirí, ar an bhfáithim laistigh le hais an éafód.{-'Cheanglaíodar dhá cheann eile na slabhraí don dá chnota fiolagráin i slí is gur ghreamaíodar iad de ghuailleáin an éafód chun tosaigh.Rz'agus chuireadar an dá shlabhra óir sa dá fháinne ag imill na lúirí. y'Agus rinneadar dhá chnota d' fhiolagrán óir agus dhá fháinne óir agus chuireadar an dá fháinne ar dhá imeall na lúirí,Nx'Rinneadar dhá shlabhra d' ór fíre, fite mar chorda, don lúireach.Xw+'Bhí ainmneacha chlann Iosrael orthu, agus a dó dhéag a líon de réir líon na n-ainmneacha. Bhíodar greanta mar a bheadh séalaí, a ainm féin greanta ar gach ceann, ag freagairt don dá threibh déag.ovY' beiril, oinisc agus seaspar sa cheathrú sraith. Bhíodar go léir luite ar leaba d' fhiolagrán óir.7uk' iasaint, agáit, agus aimitis sa tríú sraith;8tm' smaragaid, saifír, agus diamant sa dara sraith;\s3' Leagadar ceithre shraith cloch inti: sard, tópas, agus carmhogal sa chéad sraith;Zr/' Bhí sí cearnógach, fillte uirthi féin, réise ar fad agus réise ar leithead.7qi'Rinne sé an lúireach d' obair shlachtmhar; rinne sé í ar dhéantús an éafód, d' ór agus d' ábhar gorm agus corcra agus craorag, agus de línéadach mín cas.p 'Chuir sé iad ar ghuailleáin an éafód le bheith ina gclocha cuimhne ar chlann Iosrael, mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois."o?'Dhearadar clocha oinisce agus luíodar iad i leapacha de fhiolagráin óir agus ghreanadar orthu, mar a dhéanfaí ar shéala, ainmneacha chlann Iosrael.Zn/'An crios fite a bhí air á choimeád bhí sé den ábhar céanna agus den déantús céanna, d' ór, d' ábhar gorm agus corcra agus craorag agus de línéadach cas mín, mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois._m9'Rinneadar guailleáin don éafód, ceangailte dá dhá imeall á choimeád le chéile.5le'Bhuaileadar an t-ór ina lanna caola agus gearradh ina snáthanna é le hinleadh san ábhar gorm agus corcra agus craorag agus sa linéadach mín cas i ndearadh slachtmhar.qk]'Rinneadar an t-éafód d' ór agus d' ábhar gorm agus corcra agus craorag agus de línéadach mín cas.^j 9'Rinne siad éidí slachtmhara do sheirbhís an tsanctóra den ábhar gorm agus corcra agus craorag [agus den línéadach cas mín]. Rinneadar na héidí naofa do Árón mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.i9&na ceapa mórthimpeall na faiche agus na ceapa do gheata na faiche, pionnaí uile an taibearnacail, agus na pionnaí go léir timpeall ar an bhfaiche.h&Leis sin rinne sé na ceapa do dhoras Bhoth na Teagmhála, an altóir chré-umha lena cliath chré-umha agus gréithe uile na haltóra,Yg-&Ofráladh seachtó tallann agus dhá mhíle ceithre chéad seicil de chré-umha. f&Leis an míle seacht gcéad seachtó agus cúig seicil, rinne sé na naisc do na pollaí, an cumhdach dá mullaí agus dá mbataí.e!&Caitheadh an céad tallann airgid ag déanamh na gceap don sanctóir agus don fhial; céad ceap as an gcéad tallann, nó tallann an ceap.idM&fiche beica an duine (leath seicil is é sin, de réir thomhas seicil an tsanctóra) i gcomhair gach duine a áiriodh sa daonáireamh a bhí fiche bliain agus breis, sé chéad agus a trí mhíle, cúig chéad go leith fear.2c_&Sé an méid airgid a cruinníodh uathu siúd den chomhthionól a áiríodh: céad tallann, agus míle seacht gcéad seachtó cúig seicil de réir seicil an tsanctóra;Vb'&Sé an méid óir a úsáideadh san obair obair iomlán an tsanctóra (ór a ofráladh a ba ea é): naoi dtallann fichead, agus seacht gcéad agus a tríocha seicil (de réir thomhas seicil an tsanctóra).=au&Mar pháirtí aige bhí Ohoilíáb mac Aichíosámác de threibh Dhán, ceardaí agus dearthóir agus bróidnéir in ábhar gorm agus corcra agus craorag agus línéadach mín cas.b`?&Rinne Bazalael mac Úirí mac Húr de threibh Iúdá gach ar ordaigh an Tiarna do Mhaois.Y_-&Seo cur síos ar na miotail a úsáideadh don taibearnacal Taibearnacal na Fianaise cur síos a rinneadh ar ordú Maois, agus a rinneadh ag na Léivítigh faoi threoir Íteámár mac Árón an sagart.\^3&Pionnaí uile an taibearnacail, agus na faiche mórthimpeall, ba de chré-umha iad.]&Bhí ceithre pholla fúithi; ba de chré-umha a gceapa, d' airgead a naisc agus cumhdach a mullaí agus a mbataí d' airgead. \&Bhí an chliath do gheata na faiche gréasta d' obair shnáthaide d' ábhar gorm agus corcra agus craorag agus de líneadach mín cas; bhí sé fiche banlámh ar fad, agus, ar feadh a leithe, bhí sí cúig bhanlámh ar airde, ar aon dul le brait na faiche.[9&Ba de chré-umha ceapa na bpollaí ach ba d' airgead a naisc agus mbataí, mar aon le cumhdach a mullaí. Ba d' airgead bataí uile pollaí na faiche.LZ&Bhí na brait go léir timpeall na cúirte de línéadach mín cas.Y&Mar an gcéanna ar an taobh eile ón dá thaobh de gheata na faiche bhí brait cúig bhanlámh déag le trí pollaí agus trí ceapa.]X5&Ar thaobh den gheata bhí brait cúig bhanlámh déag le trí pollaí i dtrí ceapa.HW & Ar an taobh thoir chun tosaigh bhí brait leathchéad banlámh. V& Ar an taobh thiar leis bhí brait leathchéad banlámh ar dheich bpolla lena ndeich gceapa; bhí a naisc agus a mbataí d' airgead..UW& Mar an gcéanna ar an taobh thuaidh bhí brait céad banlámh ar fad; a bhfiche polla agus a bhfiche ceap de chré-umha, ach bhí na naisc agus na bataí d' airgead.jTO& Bhí a bhfiche polla agus a bhfiche ceap de chré-umha, ach ba d' airgead a naisc agus a mbataí.~Sw& Rinne sé an fhaiche; ar an taobh theas den fhaiche, bhí brait céad banlámh ar fad de líneadach mín cas.R-&Rinne sé an t-umar cré-umha agus a bhonn cré-umha de scátháin na mban a bhí ag freastal ag an doras isteach go Both na Teagmhála."Q?&Chuir sé na cuaillí trí na fáinní ar thaobhanna na haltóra chun í a iompar lena gcabhair; rinne sé an altóir de chláir agus í folamh laistigh.OP&Rinne sé cuaillí d' adhmad sitím agus chumhdaigh iad de chré-umha.iOM&Rinne sé ceithre fáinní ar cheithre cúinní na cléithe cré-umha chun na cuaillí a iompar.N&Rinne sé gráta di de chliath chré-umha, agus chuir faoi fhargán na haltóra í i dtreo gur shín sí leath slí anuas.7Mi&Rinne sé árais uile na haltóra: miasa i gcomhair a luaithrigh, agus liacha, agus báisíní, agus gabhla, agus oighinn; de chré-umha a rinne sé soithí uile na haltóra.xLk&Rinne sé beanna dá ceithre cúinní; bhí a beanna d' aon phíosa léi, agus chumhdaigh sé í de chré-umha.Rinne sé altóir an uileloiscthe d' adhmad sitím chomh maith, cúig bhanlámh ar fad, agus cúig bhanlámh ar leithead; bhí sí cearnógach agus trí bhanlámh ar airde.pJ[%Rinne sé an criosma naofa leis, agus an túis ghlan chumhra, í cumasctha mar a dhéanfadh poitigéir.QI%Rinne sé na cuaillí d' adhmad sitím; agus chumhdaigh sé iad le hór.H3%Rinne sé dhá fháinne óir di, faoin múnláil ar dhá thaobh ar aghaidh a chéile; leosan is ea a ghreamaítí na cuaillí lena n-iompraití í.G'%Rinne sé í a chumhdach d' ór fíre a barr, a cliatháin timpeall agus a beanna, agus í a mhaisiú le múnláil óir mórthimpeall uirthi.PF%Rinne sé altóir na túise d' adhmad sitím. Bhí sí banlámh ar fad, banlámh ar leithead; comhfad comhleithead is é sin, agus dhá bhanláimh ar airde; bhí a beanna d' aon phíosa léi.]E5%Chaith sé tallann d' ór fíre leis an gcoinnleoir agus lena ghréithe a dhéanamh.ZD/%Rinne sé a sheacht lampaí ansin, a smóladáin agus a shileadáin d' ór fíre. C%Bhí na cailísí agus na géaga d' aon phíosa leis an gcoinnleoir, agus an t-iomlán ina aon phíosa de obair bhuailte óir fíre.AB}%mar seo cailís faoin gcéad dá ghéag as an gcoinnleoir amach, ceann faoin gcéad chúpla eile agus ceann faoin gcúpla deiridh, ag teacht leis na sé géaga as an gcoinnleoir amach. A%Ar an gcoinnleoir féin bhí ceithre cupáin ar dhéanamh dhuilliúr na halmóinne, gach ceann lena chailís agus lena bheangáin:D@%Bhí trí cupáin ar an gcead ghéag ar dhéanamh dhuilliúr na halmóinne, gach ceann lena chailís agus lena bheangáin; bhí trí cupáin chomh maith ar an dara géag ar dhéanamh dhuilliúr na halmóinne, gach ceann lena chailís agus lena bheangáin; mar an gcéanna leis na sé géaga amach as an gcoinnleoir.x?k%Bhí sé ghéag amach as a chliatháin, trí ghéag den choinnleoir as taobh de agus trí ghéag as taobh eile.B>%Rinne sé an coinnleoir chomh maith d' ór fíre; bhí an coinnleoir idir bhonn agus chrann d' obair bhuailte, agus a chupáin idir chailís agus bheangáin d' aon phíosa leis.o=Y%Rinne sé na gréithe don bhord d' ór fíre miasa, umair thúise, cuacha, agus crúscaí ofrála dí.h<K%D' adhmad sitím a rinne sé na cuaillí chun an bord a iompar agus chumhdaigh sé iad le hór.j;O%Bhí na fáinní i gcóngar na dteanntóg d' fhonn na cuaillí a choimeád chun an bord a iompar.t:c% Rinne sé ceithre fáinní óir dó agus ghreamaigh na fáinní do na ceithre cúinní mar a raibh na cosa.]95% Chuir sé teanntóga lámh ar leithead faoi mórthimpeall agus múnláil óir orthu.U8%% Chumhdaigh sé é le hór fíre agus chuir múnláil óir mórthimpeall air.7% Rinne sé an bord mar an gcéanna d' adhmad sitím, dhá bhanláimh ar fad, banlámh ar leithead agus banlámh go leith ar airde.H6 % Leath na ceiribíní a sciatháin amach in airde i dtreo go raibh cathaoir na trocaire faoina scáth; thug na ceiribíní aghaidh ar a chéile agus a n-aighthe i dtreo chathaoir na trócaire. 5;%ceiribín do cheann agus an ceiribín eile don cheann eile, agus ghreamaigh iad araon ar a dhá ceann agus iad d' aon phíosa le cathaoir na trócaire.P4%Do dhá cheann na cathaoireach rinne sé dhá cheiribín óir bhuailte,y3m%Rinne sé cathaoir thrócaire d' ór fíre, dhá bhanláimh go leith ar fad, agus banlámh go leith ar leithead.\23%Chuir sé na cuaillí sna fáinní ar thaobhanna na háirce chun an áirc a iompar.H1 %Rinne sé cuaillí de chrann sitím agus chumhdaigh iad d' ór.0%Theilg sé ceithre fáinní óir don áirc agus chuir faoina ceithre cosa iad dhá fháinne ar thaobh agus dhá fháinne ar thaobh eile.m/U%Chumhdaigh sé d' ór fíre í laistigh agus lasmuigh agus chuir múnlail óir mórthimpeall uirthi.. /%Rinne Bazalael an áirc d' adhmad sitím, dhá bhanláimh go leith ar fad, banlámh go leith ar leithead, agus banlámh go leith ar airde(-K$&Rinne sé cúig pollaí agus naisc ag gabháil leo chun é seo a chrochadh; chumhdaigh sé a mullaí agus a dtrasnáin d' ór; ba de chré-umha a gcúig ceapa.0,[$%Rinne sé chomh maith scáthlán do dhoras an taibearnacail, d' ábhar gorm, corcra agus craorag, agus de línéadach cas mín agus greasadh snáthaide mar mhaise air.4+c$$Chun an fial seo a chrochadh, rinne sé ceithre pollaí d' adhmad sitím agus chumhdaigh iad le hór; bhí a naisc d' ór, agus theilg sé ceithre mhoirtís airgid dóibh.**O$#Rinne sé an fial d' ábhar gorm agus corcra agus craorag agus de línéadach mín cas agus ceiribíní fuaite le barr slachta ar an ábhar á dhéanamh. )$"Chumhdaigh sé na frámaí d' ór agus chuir fáinní óir orthu mar ghreim do na trasnáin, agus chumhdaigh na trasnáin d' ór.m(U$!Rinne sé an trasnán meánach; chuir sé ó cheann ceann é, leath slí suas ar lár na bhfrámaí. ';$ agus cúig trasnáin do na frámaí ar an taobh eile den taibearnacal, agus cúig trasnáin do na frámaí ar chúl an taibearnacail ar an taobh thiar.i&M$Rinne sé trasnáin d' adhmad sitím; cúig trasnáin do na frámaí ar thaobh den taibearnacal,]%5$Bhí ocht bhfráma lena sé mhoirtís déag airgid; dhá mhoirtís faoi gach fráma.B$$Bhí [na frámaí] seo ceangailte dá chéile ag an mbonn thíos agus mar sin suas go buaic go dtí an chéad fháinne; mar sin a rinne sé leis an dá fhráma a bhí mar dhá chúinne.G# $Rinne sé dhá fhráma do chúinní an taibearnacail laistiar.Q"$Agus do chúl an taibearnacail ar an taobh thiar, rinne sé sé fhráma.K!$agus a ndaichead moirtís airgid, dhá mhoirtís faoi gach fráma.T #$Don taobh eile den taibearnacail, an taobh thuaidh, rinne sé fiche fráma,A}$rinne sé daichead moirtís airgid le cur faoi na fiche frámaí: faoin gcéad fhráma dhá mhoirtís dá dhá thionúr; agus faoi gach fráma eile dhá mhoirtís faoina dhá dtionúr.V'$Rinne sé frámaí an taibearnacail mar leanas: fiche fráma don taobh theas;mU$Bhí dhá thionúr ar gach fráma lena ngreamú; rinne sé amhlaidh do gach fráma den taibearnacal.T#$Bhí gach fráma deich mbanlámh ar fad agus banlámh go leith ar leithead.b?$Ansin rinne sé frámaí d' adhmad sitím don taibearnacal agus iad ina seasamh díreach.S!$Rinne sé díon don bhoth as craicne coirtithe reithe agus seithí gabhar.\3$Rinne sé leathchéad nasc cré-umha chun an bhoth a dhlúthú le chéile ina haon.-U$Chuir sé leathchéad lúb ar imeall an bhrait ba shia amach ar an gcéad sraith díobh, agus leathchéad lúb ar imeall an bhrait ba shia amach ar an tsraith eile.Y-$Cheangail sé cúig bhrat le chéile leo féin, agus na sé cinn eile leo féin.ue$Bhí gach brat tríocha banlámh ar fad agus ceithre bhanlámh ar leithead; bhí gach brat den aon mhiosúr.zo$Ansin rinne sé brait d' fhionnadh gabhair chun both a chur os cionn an taibearnacail; rinne sé aon bhrat déag.  $ Rinne sé leathchéad nasc óir agus cheangail na brait le chéile leis na naisc i dtreo go mba aonad dlúth é an taibearnacal.+$ Chuir sé leathchéad lúb ar an gcéad bhrat agus leathchéad lúb, ag teacht leo ceann ar cheann, ar imeall an bhrait deiridh sa dara sraith. ;$ Chuir sé lúba d' ábhar gorm ar imeall an bhrait deiridh de shraith díobh, agus mar an gcéanna leis an imeall ar an mbrat deiridh den tsraith eile.\3$ Cheangail sé cúig bhrat dá chéile agus mar an gcéanna leis na cúig cinn eile.$ Bhí ocht mbanlámh fichead d' fhad i ngach brat, agus ceithre bhanlámh de leithead i ngach brat; bhí na brait uile den aon mhiosúr.nW$Shaothraigh na fir éirimiúla go léir i measc na n-oibrithe ar an taibearnacal. Rinne sé é de dheich mbrat de línéadach cas mín, d' ábhar gorm agus corcra agus craorag, le ceiribíní fuaite le barr slachta orthu.b?$ba leor agus ba lánleor a raibh acu d' ábhar chun an saothar go léir a chur i gcrích. $Thug Maois treoir dá bhrí sin agus tugadh an t-ordú seo leanas ar fud an champa: «Ná déanadh aon duine, fear ná bean, aon ní eile ar mhaithe leis an mbailiúchán don sanctóir.» Toirmeascadh ar an bpobal dá bhrí sin aon ní eile a thabhairt; $agus dúradar le Maois: «Tá breis thar mar is gá don obair a d' ordaigh an Tiarna dúinn a chur i gcrích á thabhairt ag na daoine.»u e$na ceardaithe oilte a bhí i mbun gach sórt oibre ar an sanctóir, d' fhágadar, gach fear a chúram féin,T #$agus ghlacadar ó Mhaois gach ofráil lantola dá dtug clann Iosrael le haghaidh obair an tsanctóra a dhéanamh; uime sin de bhrí gur leanadar sin orthu gach maidin ag tabhairt a n-ofrálacha lántola,\ 3$Ghlaoigh Maois ar Bhazalael agus ar Ohoilíáb agus ar gach duine éirimiúil dár chuir an Tiarna éirim ina aigne, agus ar gach duine a raibh sé de phreab ina chroí, teacht agus an obair a dhéanamh;] 7$«Balzalael agus Ohoilíáb agus gach ceardaí oilte ar ar bhronn an Tiarna an éirim agus an cumas gach a éilíodh chun an sanctóir a thógáil, déanaidís a gcuid oibre go beacht mar a d' ordaigh an Tiarna.»vg##Líon sé iad le héirim chun gach sórt saothair a dhéanamh a dhéanfadh ceardaí, nó dearaí, nó bróidnéir in ábhar gorm agus corcra agus craorag agus línéadach mín cas, nó fíodóir nó aon sórt saothraí nó dearaí oilte.eE#"Agus bhronn sé bua teagaisc airsean agus ar Ohoilíáb mac Aichíosámác de threibh Dhán.a=#!i gcomhair seoda a ghearradh dá leaba, adhmad a shnoí, agus gach sórt saothar ceirde.^7# i gcomhair deartha ealaíonta agus saothair in ór agus in airgead agus i gcré-umha,kQ#Líon sé é le spiorad Dé, le cumas agus le héirim, le heolas agus le gach sórt ceardaíochta, #Agus dúirt Maois le clann Iosrael: «Féach! roghnaigh an Tiarna ó ainm Bazalael mac Úirí mac Húr de threibh Iúdá.N#na fir agus na mná go léir a raibh sé de chroí acu rud éigin a thabhairt don obair a d' ordaigh an Tiarna trí Mhaois a dhéanamh, thugadar clann Iosrael é mar ofráil don Tiarna le lántoil.U%#agus spíosraí agus ola don solas agus don chriosma agus don túis chumhra;a=#agus thug na ceannairí clocha oinisce agus seoda le luí san éafód agus sa lúireach,a~=#gach bean a raibh sé de chroí is d' éirim inti, luíodar le fí an fhionnadh gabhair; };#gach bean le héirim, d' fhíodar lena lámha, agus thugadar leo a raibh fite acu d' ábhar gorm agus corcra agus craorag agus de línéadach mín cas;N|#Gach duine a d' fhéad ofráil airgid nó chré-umha a dhéanamh, thugadar chun an Tiarna iad mar ofráil; agus gach duine dár tharla aige adhmad sitím d' aon tairbhe don obair, thug sé leis é;8{k#gach duine dár tharla aige ábhar gorm nó corcra nó craorag nó línéadach mín, nó fionnadh gabhair, nó seithí coirtithe reithe, nó seithí gabhair, thugadar leo iad.`z;#Thángadar idir fhir agus mhná, a raibh sé de chroí acu, agus thugadar dealga agus fáinní agus bráisléid agus toirc agus seoda óir de gach sórt, a ofráil éigin óir á tíolacadh ag gach duine don Tiarna:fyG#Agus gach duine a raibh sé de phreab ina chroí, agus de sponc ina chuislinn, rud a thabhairt, thángadar lena síntiús don Tiarna le haghaidh Both na Teagmhála a dhéanamh, do na seirbhísí, agus do na héidí naofa.Lx#Ansin d' imigh comhthionól uile chlann Iosrael ó láthair Mhaois.w##na héidí dea-fhite don tseirbhís san áit naofa agus an éide naofa d' Árón an sagart, agus éidí a mhac dá seirbhís sagartachta.»Kv#pionnaí an taibearnacail agus pionnaí na cúirte agus a dtéada;^u7#brait na faiche, a pollaí agus a ceapa, agus an fial don gheata isteach san fhaiche;~tw#altóir an uileloiscthe lena gráta cré-umha agus lena cuaillí agus lena gréithe go léir, an t-umar lena a bhonn;s#altóir na túise lena cuaillí, an criosma agus an túis chumhra agus an scáthlán don doras ar an tslí isteach sa bhoth;hrK#an coinnleoir mar an gcéanna don solas, lena mbaineann leis, na lampaí agus an ola le lasadh;Mq# an bord lena chuaillí agus a ghréithe agus arán na láithreachta;Tp## an áirc lena cuaillí, cathaoir na trocaire, agus an fial a fholaíonn í;{oq# an taibearnacal agus a bhoth agus a dhíon, a naisc agus a fhrámaí, a bhataí snadhma, a phollaí agus a cheapa,`n;# Gach fear agaibh ina bhfuil éirim, tagadh sé agus déanadh gach ar ordaigh an Tiarna:Sm!# clocha oinisce agus clocha lómhara le luí san éafód agus sa lúireach.Gl #ola don solas, spíosraí don chriosma agus don túis chumhra,)kO#seithí coirtithe reithe, sitím,[j1#ábhar gorm agus corcra agus craorag, agus línéadach mín cas, fionnadh gabhair,i-#Cuirigí síntiús don Tiarna i leataobh ó bhur maoin. An fear croí mhóir tugadh sé mar ofráil chun an Tiarna: ór, airgead agus cré-umha,vhg#Labhair Maois le comhthionól chlann Iosrael go léir: «Seo,» ar sé, «mar a d' ordaigh an Tiarna.Ug%#Ná hadhnaigí tine ar bith ar aon tinteáin de bhur gcuid ar an tsabóid.»Hf #Déantar saothar ar feadh sé lá; ach ar an seachtú lá, bíodh sabóid naofa, saoire shollúnta agaibh don Tiarna. Aon duine a dhéanann saothar ar bith an lá sin, cuirtear chun báis é.e #Chruinnigh Maois comhthionól uile chlann Iosrael agus dúirt leo: «Seo mar a d' ordaigh an Tiarna daoibh a dhéanamh:(dK"#Agus d' fheicfeadh clann Iosrael an loinnir ó aghaidh Mhaois. Ansin chuireadh Maois an brat ar ais ar a aghaidh go dtí go bhfilleadh sé chun labhartha leis.tcc""Ach nuair a théadh Maois isteach i láthair an Tiarna chun labhairt leis, bhaineadh sé an brat de go dtí go dtagadh sé amach arís. Agus nuair a thagadh sé amach, d' insíodh sé do chlann Iosrael na horduithe a d' fhaigheadh sé.Pb"!Nuair a bhí deireadh ráite ag Maois leo, chuir sé brat ar a aghaidh.!a=" Ansin tháinig clann Iosrael go léir ina chóngar agus thug sé dóibh na horduithe go léir a thug an Tiarna dó ina chaint leis ar Shliabh Shíonái.|`s"Ghair Maois chuige iad agus tháinig Árón agus ceannairí an chomhthionóil ar ais chuige agus labhair Maois leo._)"Nuair a chonaic Árón agus clann Iosrael go léir Maois agus a leithéid de loinnir ón gcneas ar a aghaidh, bhí eagla orthu dul ina ghaire.n^W"Nuair a tháinig Maois anuas ó Shliabh Shíonái agus é ag teacht anuas bhí dhá leac na Fianaise ina láimh ní raibh a fhios ag Maois go raibh loinnir ón gcneas ar a aghaidh mar go raibh sé ag caint leis an Tiarna.8]k"D' fhan sé ansiúd fara an Tiarna daichead lá agus daichead oíche gan greim a ithe ná bolgam a ól. Agus scríobh sé ar na leaca focail an chonartha, na Deich nAitheanta.\7"Dúirt an Tiarna le Maois: «Cuir na focail sin i scríbhinn, óir is de réir na bhfocal sin atá an conradh déanta agam leatsa agus le hIosrael.»s[a"Tabhair tús do nús ó d' fhearann go teach an Tiarna do Dhia. Ná bruith meannán i bhfuil a mháthar.»Z"«Ná hofráil dom fuil m' íobarthaigh mar aon le harán slim; agus ná cuirtear íobarthach Fhéile na Cásca i leataobh go maidin.SY!"Nuair a bheidh na ciníocha díbeartha agam romhat, agus fairsinge curtha agam le do chríocha, ní shantóidh aon duine do dhúiche, má thagann tú i láthair an Tiarna do Dhia trí huaire sa bhliain.bX?"Tagadh do chlann mhac uile i láthair an Tiarna Dia, Dia Iosrael, trí huaire sa bhliain.W%"Ceiliúir Féile na Seachtainí, Féile Chéadtorthaí fómhair na cruithneachta, agus Féile Chlabhsúr an Fhómhair i ndeireadh na bliana."V?"«Ar feadh sé lá déanfaidh tú saothar, ach ar an seachtú lá scoirfidh tú ó obair; fiú i séasúr an treafa agus an fhómhair déanfaidh tú sin.2U_"Céadghin asail, fuascail é le huan, nó mura bhfuasclaíonn tú, bris a mhuineál. Fuascail gach céadghin ar do mhic. Ná tagadh aon duine i mo láthair gan rud aige.jTO"«Is liomsa gach a n-osclaíonn broinn, gach fireannach is céadghin i dtréad nó i dtáin leat.=Su"Ceiliúir Féile an tSlimaráin; ith arán gan ghabháile mar a d' ordaigh mé duit ag an tráth ceaptha i mí Áibíb, óir i mí Áibíb tháinig sibh amach as tír na hÉigipte.7Rk"Ná déan déithe duit féin as miotal leáite. ,~}}|}|{{zjyxx\wwuuYtOssrrIqqCppodnn mdm%lkkjVii hwh+gzff ee[dd"cc bbTa``_^]]o\\X[[DZwYY!XXBWgWVB=9<;;1;:+9877$66`5X4s32221T00 /8/.,-c,,_,-+D**)X)(''D&&a%%q$$O##a#"1!! so';'@h8g6.%  V 5k,G Ansin thóg Maois an brollach agus rinne é a ofráil mar dhleacht ar leith i láthair an Tiarna. Bhí an chuid sin de reithe an insealbhaithe ag Maois, mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.gIAnsin ghlac Maois ar ais óna lámha iad agus loisc ar an altóir iad fara an íobairt uileloiscthe. Ba í seo íobairt an insealbhaithe a bhí ina boladh cumhra a thaitin leis an Tiarna. Ba íobairt dhóite don Tiarna í.agus chuir sé an t-iomlán i lámha Árón agus a mhac agus rinne iad a ofráil mar dhleacht ar leith i láthair an Tiarna.FAs an gcliabh slimaráin a bhí leagtha os comhair an Tiarna, thóg sé builín slim agus builín aráin fuinte le hola, agus cáca. Leag sé iadsan ar an tsaill agus ar an gceathrú dheas,.WAnsin thóg sé an tsaill: an t-eireaball méith, an tsaill ar an ionathar, an meall saille ar an ae, an dá dhuán agus an tsaill orthusan, agus an cheathrú dheas.j~OAnsin tugadh clann mhac Árón i láthair agus chuir Maois cuid den fhuil ar mhaothán a gcluaise deise, ar ordóg a láimhe deise agus ar ordóg a gcoise deise. Agus dhoirt Maois an chuid eile den fhuil ar imill na haltóra.&}GAnsin mharaigh Maois é, agus thóg cuid den fhuil agus chuir ar mhaothán cluaise deise Árón í, ar ordóg a láimhe deise, agus ar ordóg a choise deise. |Ansin thug sé an reithe eile i láthair, d' íobairt an insealbhaithe. Leag Árón agus a chlann mhac a lámha ar cheann an reithe. {Tar éis an t-ionathar agus na cosa a ní le huisce, loisc Maois an reithe go léir ar an altóir, mar íobairt uileloiscthe, a bhí ina boladh cumhra a thaitin leis an Tiarna; ba íobairt dhóite don Tiarna í de réir mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.az=Ansin rinne sé ceathrúna den reithe, dhóigh sé an ceann, na spólaí agus an tsaill.Iy Mharaigh Maois é agus dhoirt a chuid fola ar imill na haltóra.xAnsin thug sé an reithe don íobairt uileloiscthe i láthair. Leag Árón agus a chlann mhac a lámha ar cheann an reithe.wAch seithe an tairbh, a fheoil agus otrach, dhóigh sé lasmuigh den champa iad de réir mar d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.8vkThóg Maois an tsaill go léir a bhí timpeall an ionathair, an meall saille ar an ae, an dá dhuán agus a gcuid saille, agus dhóigh sé an méid sin go léir ar an altóir.uueMharaigh Maois é. Ansin thóg sé an fhuil agus chuir cuid di, lena mhéar, ar bheanna na haltóra timpeall á glanadh. Dhoirt sé an chuid eile den fhuil ag bun na haltóra agus rinne í a choisreacan le gnás an leorghnímh ar a son.tAnsin thug sé tarbh an íobairt pheaca i láthair, agus leag Árón agus a chlann mhac a lámha ar cheann an tairbh sin.)sM Ansin rug Maois leis clann mhac Árón, chuir ionair orthu, chuir criosanna faoina gcoim, agus boinéid ar a gceann de réir mar d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.[r1 Ansin dhoirt sé cuid den chriosma ar cheann Árón á choisreacan leis an ungadh.q# Chroith sé cuid de seacht n-uaire ar an altóir agus rinne an altóir agus a ghréithe, agus an t-umar gona bhonn a ungadh á gcoisreacan.npW Fuair Maois an criosma ansin agus rinne an taibearnacal agus a raibh ann a ungadh agus a choisreacan.-oU Chuir sé an cheannbheart ar a cheann agus shocraigh an lann óir uirthi chun tosaigh; í sin an choróin bheannaithe de réir mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.Tn#Chuir sé an lúireach air agus shocraigh inti an tÚirím agus an Tuimím.tmcChuir sé an t-ionar air, chuir an crios faoina choim, chuir an fhallaing uime agus chuir an t-éafód air.Sl!Rug Maois Árón agus a chlann mhac os a gcomhair agus nigh iad le huisce.ak=Agus dúirt Maois leis an gcomhthionól: «Seo mar a d' ordaigh an Tiarna a dhéanamh.»tjcRinne Maois de réir mar d' ordaigh an Tiarna dó; chruinnigh an comhthionól ag doras Bhoth na Teagmhála.Wi)Gair an comhthionól go léir le chéile ansin ag doras Bhoth na Teagmhála.»(hK«Beir leat Árón agus a chlann mhac leis, agus na héidí, agus an criosma, agus an tarbh don íobairt pheaca, agus an dá reithe, agus an cliabh slimaráin.6g kLabhair an Tiarna le Maois agus dúirt:.fW&Sin é a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois ar Shliabh Shíonái nuair a d' aithin sé do chlann Iosrael a n-ofrálacha a thabhairt chun an Tiarna i bhfásach Shíonái.e%%Sin é dá réir sin gnás an uileloiscthe, na habhlainne, an íobairt pheaca, na n-íobairtí cúitimh agus insealbhaithe agus comaoineach.d$D' ordaigh an Tiarna clann Iosrael á thabhairt sin dóibh an lá a ungtar iad; reacht síoraí é seo dá sliocht ó ghlúin go glúin.c3#Sin é mar sin cuid Árón agus a mhac d' íobairtí uileloiscthe an Tiarna an lá a chuir sé i láthair an Tiarna iad le bheith ina sagairt aige.&bG"An brollach, dá réir sin, lena ndéantar an dleacht ar leith a ofráil, agus an cheathrú a ofráiltear, tógaim ar ais iad as na híobairtí comaoineach a ofrálann clann Iosrael, agus tugaim iad d' Árón an sagart agus dá mhic; reacht síoraí é seo ag ceangal chlann Iosrael.»vag!An cheathrú dheas an chuid is dual don mhac le hÁrón a ofrálann fuil agus saill an íobairt chomaoineach.j`O Cuirigí an cheathrú dheas de na híobairtí comaoineach i leataobh agus tugaigí don sagart í.w_iNí foláir don sagart an tsaill a dhó ar an altóir, ach bíodh an brollach ag Árón agus ag a chlann mhac.X^+Tugadh sé ofráil dhóite an Tiarna, an tsaill ar an mbrollach is é sin, ina lámha féin. Tugadh sé í sin agus an brollach féin chomh maith, d' fhonn an dleacht ar leith a ofráil i láthair an Tiarna.]5«Labhair le clann mhac Iosrael agus abair:Aon duine a ofrálann íobairt chomaoineach don Tiarna, tugadh sé cuid dá íobairt mar ofráil.7\kLabhair an Tiarna le Maois agus dúirt:Z[/Aon duine a chaitheann fuil d' aon sórt, déantar é a ionnarbadh óna phobal.»iZMCibé áit ina mbíonn cónaí oraibh, ná caithigí aon sórt fola, fuil éin ná fuil ainmhí.}YuAon duine a itheann saill ainmhí a ofráladh ina íobairt dhóite don Tiarna, déantar é a ionnarbadh óna phobal.DXSaill ainmhí a gheobhaidh bás uaidh féin, nó saill ainmhí a stollfaidh ainmhithe allta, ní miste daoibh feidhm ar bith eile a bhaint aisti, ach ní ceadmhach daoibh féin í a ithe.}Wu«Labhair le clann Iosrael agus abair leo:Ná hithigí saill ar bith, saill daimh, ná caorach, ná gabhair./V[Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:NUMá bhaineann duine le neamhghlan, duine nó ainmhí neamhghlan, nó aon ní truaillithe, agus ansin feoil íobairt chomaoineach don Tiarna a ithe, déantar an duine sin a ionnarbadh óna phobal.»T7ach an duine a íosfaidh feoil íobairt chomaoineach a ofráladh don Tiarna, agus é fós neamhghlan, déantar an duine sin a ionnarbadh óna phobal.SFeoil a bhaineann le haon ní neamhghlan, ná hitear í, ach loisctear sa tine í. Ní miste d' aon duine glan feoil a itheoRYMá itear an fheoil a hofráladh ina híobairt chomaoineach ar an tríú lá, ní ghlacfar le fear a hofrála, ná ní rachaidh sí chun a chreidiúna; is feoil thruaillithe í; agus fear a caite, beidh drochiarsmaí a choire air.lQSach má bhíonn aon chuid d' fheoil an íobarthaigh fágtha ar an tríú lá, loisctear sa tine é.P-Ach má bhíonn an t-íobarthach á íobairt mar ofráil mhóide nó méine, itear é lá a ofrála, agus itear an fuílleach lá arna mhárach;wOiFeoil an íobarthaigh chomaoineach bhuíochais, itear í lá a hofrála; ná fágtar aon ruainne di go maidin.N5Tá ceann de na builíní as gach ofráil le cur i láthair an Tiarna mar íobairt; bíodh sin ag an sagart a chroith fuil an íobairt chomaoineach.wMi Tá an ofráil seo le cur leis na builíní aráin ghabháilte agus leis an íobairt chomaoineach bhuíochais.RL Má tá sí á hofráil le híobairt bhuíochais, ofráladh sé mar aon léi builíní slimaráin fuinte le hola, cácaí slime le hola leata orthu, agus cístí de phlúr mín fuinte go maith le hola.WK) Seo é gnás an íobairt chomaoineach le hofráil ag duine don Tiarna:cJA Gach abhlann fuinte le hola, nó tur, bíodh sí ag clann Árón go léir gan idirdhealú.I Gach abhlann a bácáladh i sorn, gach abhlann bruite ar ghrideall nó in oigheann, bíodh sí ag an sagart a ofrálann í.HAn sagart a ofrálann íobairt uileloiscthe ar son duine, bíodh seithe an íobarthaigh uileloiscthe a d' ofráil sé aige.G'Is é dála an íobairt pheaca é ag an íobairt chúitimh; is ionann gnás dóibh. An sagart a dhéanann leorghníomh léi, bíodh sí aige.sFaIs ceadmhach do gach fireannach sagairt í a ithe. Ní foláir í a ithe in áit naofa; tá sí sárnaofa.wEidódh an sagart na píosaí sin ar an altóir mar íobairt uileloiscthe don Tiarna. Íobairt chúitimh í seo.vDgan dá dhuán agus an tsaill orthusan agus ar na háranna, agus an meall saille a bhainfidh sé ó na duáin;gCIOfráladh an sagart a shaill go léir: an t-eireaball méith, an tsaill timpeall an ionathair, B Maraítear íobarthach an chúitimh san áit ina maraítear na huileloiscthigh, agus croitear a chuid fola ar imill na haltóra.BA Seo é gnás an íobairt chúitimh: Tá sí seo sárnaofa.k@QNa híobairtí peaca a dtugadh cuid dá bhfuil isteach i mBoth na Teagmhála chun leorghníomh a dhéanamh istigh sa sanctóir, ní ceadmhach d' aon duine aon chuid díobh a ithe. Ní foláir iad go léir a loscadh ar an tine.P?Gach fireannach sagairt, is ceadmhach dó í a ithe; tá sí sárnaofa.3>aAn soitheach cré ina mbruitear an fheoil, ní foláir é a smiotadh; ach más i soitheach cré-umha a dhéantar í a bhruith, tá sin le sciúradh agus le ní le huisce.+=QAon ní a bhainfidh le feoil an íobarthaigh seo, beidh sé naofa; má stealltar aon bhraon dá fhuil ar éadach, ní foláir an smál a ní in áit naofa éigin.<An sagart a ofrálann an íobairt seo ar son peaca, itheadh sé í. Itear í in áit naofa i gcúirt Bhoth na Teagmhála.e;E«Labhair le hÁrón agus lena chlann mhac agus abair:Seo é gnás an íobairt pheaca: Maraítear íobarthach an pheaca i láthair an Tiarna san áit ina maraítear íobarthach an uileloiscthe; tá sé sárnaofa./:[Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:]95Gach abhlann a ofrálann sagart, dóitear í go léir; níl aon chuid di le hithe.» 8;An sagart ar chlann Árón atá le hungadh ina áit, déanadh sé mar an gcéanna. Dlí síoraí é seo. Ní foláir an t-iomlán a loscadh don Tiarna.E7Ní mór é bhruith ar ghrideall agus ola a fhuineadh leis. Tabhair leat isteach ina phíosaí é agus é bruite mar abhlann agus ofráil é ina bholadh cumhra taitneamhach leis an Tiarna.V6'«Sí seo an íobairt nach foláir d' Árón agus dá chlann mhac a ofráil don Tiarna lá a n-ungtha: Deachú éafá de phlúr mín mar abhlann shíoraí, a leath ar maidin agus an leath eile tráthnóna./5[Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:Q4Is ceadmhach do gach fireannach de chlann Árón an chuid seo de íobairt loiscthe an Tiarna a ithe. Dlí síoraí é seo do bhur sliocht go léir: gach duine a bhainfidh leo, beidh siad coisricthe.»,3SAn chuid a thugaim dóibh de mo íobairt loiscthe, ná bruitear í agus gabháile inti; is cuid shárnaofa í, dála an íobairt pheaca agus an íobairt chúitimh.2!Itheadh Árón agus a chlann mhac an chuid eile di; ach ithidís í mar bhuilíní slimaráin in áit naofa i gcúirt Bhoth na Teagmhála.F1Tógadh sé dorn de phlúr mín na habhlainne leis an ola agus an túis a cuireadh léi agus dódh sé an chuid chuimhnithe seo ar an altóir mar bholadh cumhra taitneamhach leis an Tiarna.0ySeo é gnás na habhlainne: Tugadh duine de chlann mhac Árón í isteach os comhair na haltóra i láthair an Tiarna.M/ Bíodh tine dhearg i gcónaí ar an altóir; ná ligtear in éag í.n.W An tine a dhónn an íobairt uileloiscthe ar an altóir, ná ligtear in éag í. Cuireadh an sagart brosna uirthi gach maidin. Cóiríodh sé an íobairt uileloiscthe uirthi, agus dódh sé inti saill na n-íobairtí comaoineach. - Baineadh sé de a éidí ansin agus cuireadh éidí eile uime, agus beireadh sé an luaithreach leis on gcampa amach go háit ghlan.a,= Cuireadh an sagart a ionar lín uime agus clúdaíodh sé a chorp le línéadach. Ní foláir dó ansin luaithreach na híobartha a loisc an tine ar an altóir a thógáil as an tslí agus a chur le hais na haltóra.+ «Tabhair na horduithe seo leanas d' Árón agus dá chlann mhac:Seo é an gnás don íobairt uileloiscthe (an íobairt uileloiscthe, sé sin, a fhanann ar theallach na haltóra feadh na hoíche go maidin agus a dhóitear le tine na haltóra).7*kLabhair an Tiarna le Maois agus dúirt:)Comhlíonadh an sagart gnás an leorghnímh dó i láthair an Tiarna agus maithfear dó cibé beart ina raibh sé ciontach.»()Tugadh sé chun an tsagairt mar íobairt don Tiarna, reithe gan mháchail ón tréad, arna mheas agat de réir tháille an íobairt chúitimh.{'qnó aon ní a dtug sé mionn éithigh ina thaobh; ní foláir dó an mhaoin bhunaidh go léir a chúiteamh, agus an cúigiú cuid dá luach a chur de bhreis léi, agus an t-iomlán sin a aisíoc don té ar leis é ar lá a íobairt chúitimh.M&má pheacaíonn sé agus go mbíonn sé ciontach dá réir sin, ní foláir dó gach ar thóg sé nó ar éiligh sé sa bhreis a chúiteamh: an geall a fágadh aige an mhaoin chaillte a fuair sé,%+nó má aimsíonn sé maoin a cailleadh agus go séanann sé é sin; nó má thugann sé mionn éithigh i dtaobh aon pheaca a dhéanfadh duine;Q$«Má pheacaíonn duine agus go ndéanann sé feall ar an Tiarna trí chalaois a dhéanamh ar a chomharsa faoi gheall nó faoi bhannaí, nó trina chuid a choimeád uaidh nó trí leatrom a imirt air;.# [Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:R"Íobairt chúitimh í seo; bhí an duine ciontach i láthair an Tiarna.»u!eTugadh sé chun an tsagairt, mar íobairt chúitimh, reithe gan mháchail ón tréad a bhfuil a luach le meas agatsa. Comhlíonadh an sagart gnás an leorghnímh dó ar son an dearmaid a rinne sé gan fhios dó féin agus maithfear dó.6 g«Má pheacaíonn duine agus, le barr neamhaire, rud éigin atá coiscthe ag aitheanta an Tiarna a dhéanamh, tá sé ciontach agus caithfidh sé iarsmaí a lochta a iompar.Ní foláir dó an slad a rinne a pheaca ar na cearta naofa a aisíoc, an cúigiú cuid dá luach a chur de bhreis leis, agus é a thabhairt don sagart. Comhlíonadh an sagart gnás an leorghnímh dó le reithe an íobairt chúitimh agus maithfear dó.=u«Má dhéanann duine calaois, agus go bpeacaíonn sé le barr neamhaire maidir le cearta naofa an Tiarna, ansin tugadh sé mar íobairt chúitimh don Tiarna reithe gan mháchail ón tréad; déantar luach an reithe a mheas i seicilí airgid de réir thomhas sheicil an tsanctóra. Íobairt chúitimh í seo./[Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:hK Comhlíonadh an sagart ar an gcuma sin gnás an leorghnímh don duine ar son an pheaca a rinne sé in aon cheann de na cúinsí sin agus maithfear dó. An fuílleach a fhágtar bíodh sé ag an sagart dála na habhlainne.»Q Tabharfaidh sé chun an tsagairt é, agus tógfaidh an sagart dorn de mar chuid chuimhnithe, agus an méid sin a dhó ar an altóir mar aon leis an íobairt dhóite don Tiarna. Íobairt pheaca í seo.y Mura bhfuil sé d' acmhainn aige péire colm nó dhá ghearrcach colúir a thabhairt, ansin tugadh sé deachú éafá de phlúr mar íobairt ar son an pheaca a rinne sé; ná cuireadh sé ola ann, ná túis chumhra air, mar is íobairt pheaca é.T# Tá an t-éan eile le huileloscadh mar íobairt aige ansin de réir an ghnáis. Sin é mar atá gnás an leorgnímh le comhlíonadh ag an sagart don duine ar son an pheaca a rinne sé agus maithfear dó.3a Croitheadh sé cuid de fhuil an íobairt pheaca ar chliathán na haltóra, agus déanadh sé fuílleach na fola a fháscadh as ag bun na haltóra. Íobairt pheaca í seo.+QTugadh sé chun an tsagairt iad agus ofráladh seisean ar dtús an ceann don íobairt pheaca. Casadh seisean an ceann ar a mhuineál ach gan a cheann a bhaint de.Mura bhfuil sé d' acmhainn aige ainmhí ón tréad a thabhairt, ansin tugadh sé chun an Tiarna, mar íobairt leorghnímh ar son an pheaca a rinne sé, péire colm nó dhá ghearrcach colúir, ceann mar íobairt pheaca agus an ceann eile mar íobairt uileloiscthe.eEagus tugadh sé chun an Tiarna, mar íobairt leorghnímh ar son an pheaca a rinne sé, baineannach den tread caora nó gabhar mar íobairt pheaca; agus comhlíonadh an sagart gnás an leorghnímh á shaoradh óna pheaca.jOmá bhíonn duine ciontach in aon cheann de na cúinsí sin, admhaíodh sé an peaca a rinne sé,fGnó má thugann duine mionn gan chríonnacht go ndéanfadh sé olc nó maith, mionn den saghas a thugann daoine go místuama, ach gur gan fhios dó é, ach ina dhiaidh sin go dtuigeann sé an scéal, agus gur ciontach é \3nó má bhaineann sé le neamhghlaine dhaonna, cibé sórt neamhghlaine í trína n-éiríonn duine neamhghlan, agus nach eol dó é, ach ina dhiaidh sin go bhfaigheann sé amach ina thaobh agus gur ciontach é;nó má bhaineann duine le rud neamhghlan cibé rud a bhíonn ann, conablach ainmhí neamhghlain, más múinte más allta é, nó conablach cinn de na neamhghlana a shníonn agus go n-éiríonn sé neamhghlan gan fhios dó, agus go mbíonn sé ciontach;W +Sa chás go bpeacaíonn duine [i gceann de na cúinsí seo leanas]: Má chluineann duine an mionnú sollúnta chun fianaise a thabhairt agus go mba chóir dó teacht i láthair le fianú, mar go raibh fianaise súl aige ar an ngnó, nó eolas eile air, ach nár labhair sé amach agus go bhfuil iarsmaí a dhrochbhirt á n-iompar aige;/#Baineadh sé an tsaill go léir aisti mar a dhéantar leis an gcaora san íobairt chomaoineach; dódh an sagart í go léir ar an altóir ar na hofrálacha uileloiscthe don Tiarna. Sin mar a chomhlíonfaidh an sagart gnás an leorghnímh ar son an duine agus maithfear dó.A}"Tógadh an sagart beagán d' fhuil an íobairt pheaca ar a mhéar agus cuireadh sé í ar bheanna altóir an uileloiscthe, agus doirteadh sé an chuid eile dá fuil ag bun na haltóra. !Leagadh sé a lámh ar cheann an íobarthaigh pheaca, agus maraíodh sé é mar íobairt pheaca mar a maraítear na huileloiscthigh.g I Más uan a thugann sé leis mar íobairt pheaca, tugadh sé leis ceann baineann gan mháchail. Baineadh sé an tsaill go léir de mar a bhaintear i gcás íobairt chomaoineach agus dódh an sagart í ar an altóir, agus beidh a cumhracht taitneamhach leis an Tiarna; agus déanfaidh an sagart gnás an leorghnímh a chomhlíonadh ar a shon agus maithfear dó.0 [Tógadh an sagart beagán dá fhuil ar a mhéar agus cuireadh sé í ar bheanna altóir an uileloiscthe, agus doirteadh sé an chuid eile den fhuil ag bun na haltóra. Leagadh sé a lámh ar cheann an íobarthaigh pheaca agus maraíodh sé an t-íobarthach peaca mar a maraítear na huileloiscthigh.&Gnó má chuireann duine éigin ar a shúile dó an peaca a rinne sé, tugadh sé leis, mar íobairt ar son an pheaca a rinne, gabhar, minseach gan mháchail.0[Má pheacaíonn duine den ghnáthphobal le barr neamhaire agus go bhfágann sé é féin ciontach mar go ndéanann sé rud éigin atá coiscthe ag aitheanta an Tiarna,W)Agus dódh sé a shaill go léir ar an altóir dála saille an íobairt chomaoineach. Sin mar atá an sagart le gnás an leorghnímh a chomhlíonadh ar a shon seo á shaoradh ón bpeaca, agus maithfear dó.OAnsin tógadh an sagart beagán d' fhuil an íobairt pheaca lena mhéar agus cuireadh sé ar bheanna altóir an uileloiscthe í; doirteadh sé an chuid eile den fhuil ag bun altóir an uileloiscthe.)MLeagadh sé a lámh ar cheann an ghabhair agus maraíodh sé é mar a mharaítear an t-íobarthach le huileloscadh i láthair an Tiarna. Íobairt pheaca í seo./nó má chuireann duine éigin ar a shúile dó an peaca a rinne sé mar sin, tugadh sé leis, mar íobairt, gabhar, ceann fireann gan mháchail.6gMá pheacaíonn uachtarán le barr neamhaire agus rud éigin de na nithe go léir atá coiscthe ag aitheanta an Tiarna a Dhia a dhéanamh agus é féin a fhágáil ciontach,7Ní foláir dó an tarbh a bhreith amach as an gcampa agus a dhó mar a rinne leis an gcéad cheann. Íobairt pheaca ar son an chomhthionóil í seo.G Déanadh sé leis an tarbh seo mar a rinne le tarbh an íobairt pheaca; déantar mar ar an gcéanna leis. Comhlíonadh an sagart gnás an leorghnímh ar son an phobail agus maithfear dóibh.]5Ansin baineadh sé an tsaill go léir as an ainmhí agus dódh sé í ar an altóir.W~)Cuireadh sé beagán den fhuil ar bheanna na haltóra atá os comhair an Tiarna i mBoth na Teagmhála, agus doirteadh sé an chuid eile den fhuil ag bun altóir an uileloiscthe ag doras Bhoth na Teagmhála.}Ansin tumadh an sagart a mhéar san fhuil agus croitheadh sé í seacht n-uaire os comhair an fhéil i láthair an Tiarna.U|%Ansin tugadh an sagart ungtha cuid de fhuil an tairbh go Both na Teagmhála.{#agus leagadh seanóirí an chomhthionóil a lámha ar cheann an tairbh i láthair an Tiarna, agus maraítear an tarbh i láthair an Tiarna.:zoofráladh an comhthionól tarbh óg gan mháchail ón táin mar íobairt pheaca nuair a thagann an peaca a rinneadar chun solais. Tugtar an tarbh os comhair Bhoth na Teagmhála,Iy  Má dhéanann comhthionól Iosrael go léir peaca le barr neamhaire, agus rud éigin, atá coiscthe ag aitheanta an Tiarna, a dhéanamh gan fhios don chuallacht, agus go mbíonn siad ciontach,x9 an tarbh go léir, ní foláir é a bhreith ón gcampa amach go háit ghlan, mar a gcaitear amach an luaithreach, agus é a dhó ann ar thine bhrosna.nwW Ach seithe an tairbh agus a fheoil go léir agus a cheann agus a chosa agus a ionathar agus a otrach v- mar a bhaintear ón ainmhí a íobraítear san íobairt chomaoineach agus ní foláir don sagart an méid sin a dhó ar altóir an uileloiscthe.wui an dá dhuán agus an tsaill orthusan, agus ar na háranna, agus an meall saille a bhainfidh sé ó na duáin t Seo leanas a dtógfaidh sé de shaill tharbh íobairt an pheaca: an tsaill timpeall an ionathair agus an tsaill ar an ionathar,tscAnsin cuireadh an sagart beagán den fhuil ar bheanna altóir na túise cumhra i láthair an Tiarna i mBoth na Teagmhála; agus doirteadh sé an chuid eile de fhuil an tairbh ag bun altóir an uileloiscthe ag doras Bhoth na Teagmhála.r/Tumadh an sagart ungtha a mhéar san fhuil agus croitheadh sé cuid den fhuil seacht n-uaire os comhair fhial an tsanctóra i láthair an Tiarna.pq[Tógadh an sagart ungtha cuid d' fhuil an tairbh agus tugadh sé leis isteach i mBoth na Teagmhála í.)pMTugadh sé an tarbh i láthair an Tiarna ag doras Bhoth na Teagmhála; leagadh sé a lámh ar cheann an tairbh agus maraíodh sé an tarbh i láthair an Tiarna.MoMás é an sagart ungtha a pheacaíonn agus a thugann ciontacht dá réir sin ar an bpobal, ansin déanadh sé a ofráil don Tiarna ar son an pheaca a rinne sé, tarbh óg gan mháchail den táin.Nn«Labhair le clann Iosrael agus abair:Má pheacaíonn aon duine le barr neamhaire in aghaidh aon cheann d' aitheanta an Tiarna agus ceann de na nithe a choisc sé a dhéanamh, sa chás sin:6m kLabhair an Tiarna le Maois agus dúirt:}luSeo reacht síoraí do bhur sliocht go léir cibé áit ina mbeidh cónaí orthu: gan saill ná fuil a chaitheamh.»k-Dódh an sagart an chuid seo ar an altóir mar bhia, ina ofráil dhóite mar chumhracht thaitneamhach.Leis an Tiarna an tsaill go léir.ujean dá dhuán agus an tsaill orthusan agus ar na háranna, agus an meall saille a bhainfidh sé óna duáin.iAnsin ofráladh sé mar ofráil dhóite don Tiarna an méid seo de: an tsaill timpeall an ionathair, an tsaill go léir ar an ionathar,!h= agus leagadh sé lámh ar a cheann agus maraíodh sé é os comhair Bhoth na Teagmhála; ansin doirteadh clann mhac Árón a fhuil ar imill na haltóra.Lg Más gabhar a ofrálann sé, ofráladh sé é i láthair an Tiarna,]f5 Dódh an sagart an chuid seo ar an altóir mar bhia, mar ofráil dhóite don Tiarna.veg an dá dhuán agus an tsaill orthusan agus ar na háranna, agus an meall saille a bhainfidh sé ó na duáin.sda Ansin ofráladh sé mar ofráil dhóite don Tiarna ón íobairt chomaoineach: an tsaill, an t-eireaball méith go léir á ghearradh ón bhfréamh ag cnámh an droma, an tsaill timpeall an ionathair, an tsaill go léir ar an ionathar,-cULeagadh sé a lámh ar cheann an íobarthaigh agus maraíodh sé é os comhair Bhoth na Teagmhála; ansin doirteadh clann mhac Árón an fhuil ar imill na haltóra.Ib Más uan a ofrálann sé, ofráladh sé é i láthair an Tiarna.aMás beithíoch ón tréad a ofrálann sé mar íobairt chomaoineach don Tiarna, ofráladh sé fireannach nó baineannach gan mháchail.Q`Ansin dódh clann mhac Árón an chuid sin mar aon leis an íobairt uileloiscthe ar an altóir ar bhrosna na tine. Is íobairt dhóite a bheidh inti agus beidh a cumhracht taitneamhach leis an Tiarna.r__an dá dhuán, an tsaill orthusan agus ar na háranna, agus an meall saille a bhainfidh sé ó na duáin.'^INí foláir dó cuid den íobairt chomaoineach a ofráil mar íobairt loiscthe don Tiarna: an tsaill timpeall an ionathair, an tsaill go léir ar an ionathar,@]{Leagadh sé a lámh ar cheann an íobarthaigh agus maraíodh sé é ag doras Bhoth na Teagmhála, agus déanfaidh clann Árón, na sagairt, an fhuil a dhoirteadh ar imill na haltóra.B\ Más íobairt chomaoineach í íobairt duine, agus má ofrálann sé ainmhí ón táin, fireann nó baineann, bíodh cibé rud a ofrálann sé i láthair an Tiarna gan mháchail.['Mar chuid chuimhnithe, dódh an sagart cuid den ghrán meilte agus den ola agus an túis chumhra go léir; is íobairt dhóite don Tiarna í.Más abhlann a ofrálann duine don Tiarna, bíodh a ofráil de phlúr agus doirteadh sé ola air agus cuireadh sé túis chumhra air.K 3Stolladh sé ina dhá leath é, le sciathán ar gach taobh, ach ná scaradh sé an dá chuid ó chéile. Dódh an sagart ar an altóir ansin é ar an mbrosna ar an tine. Beidh an t-uileloisctheach seo ina íobairt dhóite, agus beidh a chumhracht taitneamhach leis an Tiarna.J 3Ansin baineadh sé an eagaois as agus na cleití de, agus iad a chaitheamh láimh leis an altóir ar an taobh thoir mar a gcuirtear an luaithreach.(I MDéanadh an sagart é a ofráil ag an altóir, agus a cheann a stoitheadh de agus é sin a dhó ar an altóir. Fáisceadh sé an fhuil as ar thaobh na haltóra. H Más éanlaith a bheidh le huileloscadh aige mar íobairt don Tiarna, tugadh sé a ofráil de choilm nó de ghearrcaigh cholúir.eG G Ach a ionathar agus na cosa, níodh sé in uisce iad agus ofráladh agus dódh an sagart an t-iomlán ar an altóir. Beidh an t-uileloisctheach seo ina íobairt dhóite agus beidh a chumhracht taitneamhach leis an Tiarna.F % Gearradh sé ina phíosaí é, leis an gceann agus an tsaill, agus cóiríodh an sagart na píosaí, ar an mbrosna ar an tine ar an altóir.$E E Maraíodh sé é ar an taobh thuaidh den altóir, i láthair an Tiarna agus déanfaidh clann Árón, na sagairt, an fhuil a dhoirteadh ar imill na haltóra.D 3 Más ainmhí ón tréad, ceann de na caoirigh nó de na gabhair, a bheidh le hofráil aige le huileloscadh, ofráladh sé fireannach gan mháchail.WC + Ach a ionathar, agus a chosa, níodh sé in uisce iad agus dódh an sagart an t-iomlán ar an altóir. Beidh an t-uileloisctheach seo ina íobairt dhóite agus beidh a chumhracht taitneamhach leis an Tiarna.B Leagadh clann Árón, na sagairt, na píosaí, agus an ceann, agus an tsaill in ord ar an mbrosna ar an tine ar an altóir.fA ICuireadh clann Árón, na sagairt, tine ar an altóir, agus cóirídís brosna ar an tine sin.W@ +Déanadh sé an t-íobarthach a fheannadh ansin agus a ghearradh ina phíosaí.O? Ansin maraíodh sé an tarbh i láthair an Tiarna agus déanfaidh clann Árón, na sagairt, an fhuil a ofráil. Déanfaidh siad í a dhoirteadh ar imill na haltóra atá ag doras Bhoth na Teagmhála.k> SLeagadh sé lámh ar cheann an íobarthaigh le loscadh agus glacfar leis mar shás leorghnímh dó.e= GMás beithíoch ón táin atá á ofráil aige ina íobairt uileloiscthe, ofráladh sé fireannach gan mháchail, agus ofráladh sé é ag doras Bhoth na Teagmhála i dtreo go mbeadh sé taitneamhach i láthair an Tiarna. }}||M{u{zzy7xx wvCuu,ttXss4rrqq2pooon4mlkkrjziiJggYg%f;ee3d2cbeaS`~_y^]]]U\\f[[ZYYXXWWSVVzVWVUUU*TT(SqSRRQTPP OO>NMM LzKK><<;7:598877=65554433E2x11/00/%.M-,,+** )S(Y('C&u&%%.$$ ##"!!7 T(8'<l % m |a VKC J;"«Nuair a shroichfidh sibh tír Chanán, atá á thabhairt agam daoibh mar shealús, agus go leagann mo lámh lobhra ar theach i bhur bhfearann dílis,II !Labhair an Tiarna le Maois agus le hÁrón, agus dúirt:tHc «Sin é an dlí maidir le duine a bhfuil lobhra air agus a bhfuil na hofrálacha glanta thar a acmhainn.»Gdéanadh sé íobairt pheaca le ceann díobh agus íobairt uileloiscthe leis an gceann eile mar aon le habhlann, de réir a acmhainne. Sin mar atá gnás an leorghnímh le comhlíonadh ag an sagart i láthair an Tiarna ar son an duine atá le glanadh.VF'Agus dála an dá cholm nó an dá ghearrcach colúir, más acmhainn dó iad,.EWAn chuid eile den ola a fhanfaidh ar a bhois, cuireadh sé é ar cheann an té atá le glanadh, ag comhlíonadh ghnás an leorghnímh ar a shon i láthair an Tiarna.3DaCuireadh sé cuid di ar mhaothán cluaise deise an té atá le glanadh, ar ordóg á láimhe deise, ar ordóg a choise deise, mar a rinne le fuil an íobairt leorghnímh.qC]agus croitheadh sé cuid den ola atá ar a láimh chlé seacht n-uaire lena mhéar i láthair an Tiarna.GB Ansin doirteadh an sagart cuid den ola ar bhois a laimhe clé,sAaAnsin maraíodh sé an t-uan don íobairt leorghnímh; tógadh an sagart cuid de fhuil an íobairt leorghnímh agus cuireadh sé í ar mhaothán cluaise an té atá le glanadh, ar ordóg a láimhe deise, agus ar ordóg a choise deise.@1Tógadh an sagart an t-uan don íobairt leorghnímh agus an log ola agus cuireadh sé i láthair an Tiarna iad leis an dleacht ar leith a ofráil.?Ar an ochtú lá ní foláir dó iad a thabhairt chun an tsagairt ag doras Bhoth na Teagmhála i láthair an Tiarna ar son a ghlanta.>agus dhá cholm nó dhá ghearrcach colúir más acmhainn dó iad ceann d' íobairt pheaca, agus ceann eile don uileloscadh.m=U«Má bhíonn sé bocht agus gan an méid sin go léir ar a achmhainn, tógadh sé aon uan fireann amháin don íobairt leorghnímh; tá sin le tabhairt i láthair leis an dleacht ar leith a ofráil, chun gnás an leorghnímh a cheiliúradh don duine; ní gá dó a bhreith leis ach deachú éafá de phlúr mín fuinte le hola don abhlann agus an log ola,><wagus íobraíodh an sagart an íobairt uileloiscthe agus an abhlann ar an altóir. Nuair a bheidh gnás an leorghnímh comhlíonta ag an sagart dó ar an gcuma sin, bíodh sé glan.:;oAnsin ofráladh an sagart an íobairt pheaca agus comhlíonadh sé gnás an leorghnímh ar son an té atá le glanadh. Maraíodh sé ina dhiaidh sin íobarthach an uileloiscthe,4:cFuílleach na fola i mbois a láimhe cuireadh an sagart é ar cheann an té atá le glanadh. Mar sin a chomhlíonfaidh an sagart gnás an leorghnímh i láthair an Tiarna.b9?Ansin cuireadh sé cuid den ola a fhanfaidh ar a bhois ar mhaothán cluaise deise an té atá le glanadh, agus ar ordóg a láimhe deise, agus ar ordóg a choise deise anuas is é sin ar fhuil an íobairt leorghnímh.8%Tumadh sé méar dá láimh dheas san ola i mbois a láimhe clé agus croitheadh sé an ola seacht n-uaire lena mhéar i láthair an Tiarna._79Ansin tógadh an sagart an log ola agus doirteadh sé cuid de ar bhois a láimhe clé.?6yTógadh an sagart fuil na híobartha seo, agus cuireadh sé cuid di ar mhaothán cluaise deise an té a bhíonn á ghlanadh, ar ordóg a láimhe deise, agus ar ordóg a choise deise.d5C Maraíodh sé an t-uan ar an láthair sin san áit naofa mar a maraítear na híobarthaigh pheaca agus uileloiscthe. An íobairt leorghnímh seo, dála an íobairt pheaca, baineann sí leis an sagart; tá sí sárnaofa.74i Tógadh sé ceann de na huain agus ofráladh sé é mar íobairt leorghnímh, é sin agus an log ola. Déanadh sé an dleacht ar leith a ofráil i láthair an Tiarna leo seo.'3I An sagart a bhíonn ag comhlíonadh ghnás an ghlanta, tugadh sé an té atá le glanadh agus a ofrálacha os comhair an Tiarna, ag doras Bhoth na Teagmhála.(2K «Ar an ochtú lá beireadh sé leis dhá uan fhireanna agus fóisc gan mháchail, trí dheachú éafá de phlúr mín fuinte le hola don abhlann agus log ola.H1  Ar an seachtú lá bearradh sé a ghruaig go léir idir cheann, mhalaí agus fhéasóg; bearradh sé a ghruaig on bpréamh. Tar éis dó a chuid éadaigh agus é féin a ní, bíodh sé glan.u0eAn té a bhíonn á ghlanadh, níodh sé a chuid éadaigh, bearradh sé a ghruaig go léir, níodh sé é féin, agus bíodh sé glan. Ní miste dó filleadh ar an gcampa ansin, ach ní foláir dó fanacht seacht lá lasmuigh dá bhoth.0/[Agus craitheadh sé seacht n-uaire í ar an té atá le híonghlanadh óna lobhra, agus fógraíodh sé glan é, agus scaoileadh sé saor faoi na bánta an t-éan beo.g.IAnsin beireadh sé leis an t-éan beo, an t-admhad céadrais, an t-ábhar craorag, agus an chraobh íosóipe, agus tumadh sé an méid sin agus an t-éan beo faróthu, i bhfuil an éin a maraíodh os cionn an uisce reatha._-9Ordaíodh an sagart ceann de na héin a mharú i soitheach cré os cionn uisce reatha.+,Qordaíodh an sagart an méid seo leanas a bhreith i gcomhair íonghlanadh an duine: dhá éan ghlana bheo, adhmad céadrais, ábhar craorag agus craobh íosóipe.+Téadh an sagart ón gcampa amach. Má fhaigheann an sagart amach, arna iniúchadh, go bhfuil an lobhar leigheasta ón ngalar lobhrach,Y*-«Bíodh sé seo mar dhlí don lobhar lá a ghlanta: Tugtar chun an tsagairt é.)) QDúirt an Tiarna le Maois::(o ;Sin é an dlí mar le lobhra i mball éadaigh lín nó olla, ábhar nó brat nó déantús leathair is cuma céard é, sa chás go bhfuil siad le fógairt glan nó neamhghlan.»*'O :Ach an ball éadaigh, an t-ábhar, an brat, an déantús leathair is cuma céard é, lenar scar an lot nuair a níodh é, nítear arís é, agus bíodh sé glan.t&c 9Ach má bhíonn an lot le feiceáil arís ar an mball éadaigh céanna, ar an ábhar, ar an mbrat, nó ar an déantús leathair, is cuma céard é, fágann sin go bhfuil an galar beo agus ní foláir duit tine a chur lena bhfuil loite.O% 8«Ach má dhéanann an sagart é a iniúchadh agus go bhfaigheann sé amach go bhfuil an lot tráite tar éis a nite, gearradh sé anuas é den bhall éadaigh, den leathar, den ábhar nó den bhrat.$y 7déanadh an sagart an rud loite a iniúchadh tar éis a nite. Mura ndeachaigh aon athrú ar dhath an bhaill loite, fág nár leath an galar, tá sé neamhghlan; dóigh é sa tine; tá an galar go feirc ann, cibé acu istigh nó amuigh an lot ann.}#u 6ansin ordaíodh an sagart an rud ina bhfuil an lot a ní agus cuireadh sé ar leithrigh é ar feadh seacht lá eile;0"[ 5«Ach arna scrúdú dó, má fhaigheann an sagart amach nár leath an lot ar an mball éadaigh, ar an ábhar, ar an mbrat, ná ar an déantús leathair cibé sórt é,K! 4Dódh sé an ball éadaigh, nó an t-ábhar, an brat lín nó olla, nó an déantús leathair is cuma cén sórt, ar a bhfuil an lot; óir is lobhra thógálach í a chaithfear a scrios le tine.  3Ar an seachtú lá, má fheiceann sé go bhfuil an lot leata ar an mball éadaigh, nó ar an ábhar, ar an tseithe nó ar an déantús leathair, cibé acu a bhíonn i gceist, is lobhra thógálach a bhíonn i gceist agus tá an rud féin neamhghlan.nW 2Déanadh an sagart an lot a scrúdú agus cuireadh sé an rud loite ar leithrigh ar feadh seacht lá.1] 1agus má thaibhsíonn glaise nó deirge san éadach seo, san ábhar, sa bhrat, sa tseithe, nó sa déantús leathair, is cás lobhra é agus taispeántar don sagart é.wi 0bíodh sé ina bhall éadaigh nó ina bhrat olla nó lín, bíodh sé ina sheithe nó ina dhéantús leathair N /«Nuair a thagann lobhra ar éadach bíodh sé d' olann nó de líon, .Fad a mhaireann an galar, bíodh sé neamhghlan; ós neamhghlan é, maireadh sé ar leithrigh; bíodh cónaí air lasmuigh den champa.a= -«An duine ar a bhfuil galar na lobhra, bíodh a chuid éadaigh ina ngeiríocha, agus a chuid gruaige ina mothall gan slacht; ní foláir dó a bhéal uachtair a fholach agus glao a chur as: 'Neamhghlan! Neamhghlan!'} ,fágann sin go bhfuil lobhra ar an duine; tá sé neamhghlan. Fógraíodh an sagart neamhghlan é; tá lobhra chinn air.) +Déanadh an sagart é a scrúdú agus má bhíonn at nó cneá bándearg ar a cheann maol nó ar a éadan maol, ar aon dul le lobhra an chnis, *Ach má thagann fiolún bándearg ar a bhlaosc nó ar a éadan maol, sin lobhra ag teacht ar bhlaosc mhaol nó ar éadan maol an duine.wi )Má thiteann an ghruaig de chlár a éadain agus dá uiseanna, bíonn maoile éadain air, ach bíonn sé glan.Y- («Má thiteann gruaig a bhlaoisce de dhuine, bíonn sé pláitíneach, ach glan. 'déanadh an sagart iniúchadh orthu; má bhíonn na pucháin bán mílítheach, is gríos a sceith ar an gcneas; tá an t-othar glan.V' &«Má sceitheann pucháin ar chneas fir nó mná, agus iad ina spotaí bána,J %Ach má bhíonn an tine dhia ceansaithe dar leis, agus go mbíonn fionnadh dubh ag fás arís uirthi, fágann sin go bhfuil an tine dhia leigheasta. Tá sé glan. Fógraíodh an sagart glan é.H  $ansin scrúdaíodh an sagart é, agus má bhíonn an tine dhia leata ar an gcneas dáiríre, fágann sin go bhfuil an t-othar neamhghlan, agus ní gá don sagart an fionnadh buí a chuardach.G  #Ach má leathann an tine dhia ar an gcneas tar éis a ghlanta,vg "Ar an seachtú lá scrúdaíodh an sagart an ball tinn agus mura bhfuil sé leata ar an gcneas, agus nach bhfuil sé dulta sa bheo de réir dealraimh, ansin fógraíodh an sagart glan é; níodh sé a chuid éadaigh agus bíodh sé glan.2_ !ansin bearradh an t-othar a ghruaig, ach gan baint leis an tine dhia; agus cuireadh an sagart othar an ghalair thochais ar leithrigh leis féin ar feadh seacht lá eile. 5 agus ar an seachtú lá scrúdaíodh an sagart an galar; murar leath an tine dhia agus má bhíonn sí gan fionnadh buí, agus gan í dulta sa bheo,W ) Arna hiniúchadh dó, mura bhfaigheann an sagart go bhfuil sí dulta sa bheo ná go bhfuil an fionnadh [buí], cuireadh sé an t-othar leis an ngalar tochais seo ar leithrigh leis féin ar feadh seacht lá,  scrúdaíodh an sagart an chneá agus má thaibhsíonn sí a bheith dulta sa bheo agus go bhfuil an fionnadh buí agus gann, ansin fógraíodh an sagart an duine sin neamhghlan; is tine dhia atá i gceist, lobhra is é sin ar an gceann nó ar an smig.D  «Nuair a bhíonn cneá ar cheann nó ar smig fir nó mná,N  Ach má fhanann an spota san aon áit, gan leathadh ar an gcneas, ach a bheith ag feo, fágann sin gur séideadh ón dó é. Fógraíodh an sagart an duine glan; níl i gceist ach créacht ón dó.#A Scrúdaiodh an sagart é ar an seachtú lá agus má bhíonn an galar leata ar an gcneas, ansin fógraíodh an sagart neamhghlan é; lobhra atá i gceist.T# Ar an láimh eile mura bhfaigheann an sagart, arna iniúchadh, fionnadh liath ar an ngoirín, ná é dulta sa bheo, ach é ag feo, ansin cuireadh an sagart ar leithrigh leis féin é ar feadh seacht lá.r_ ansin déanadh an sagart é a iniúchadh, agus má fhaigheann sé an fionnadh ar an ngoirín arna liathadh agus é dulta sa bheo, ansin is lobhra í a sceith sa dó. Fógraíodh an sagart an duine neamhghlan; is lobhra atá i gceist.zo «Má bhíonn dó ar chneas duine agus go dtagann neascóid ar an dó, goirín geal bándearg nó báiteach bán,! Ach mura bhfuil an spota ach sa bhall céanna, agus nach leathann sé, is créacht neascóide é agus fógraíodh an sagart an duine glan.sa Má leathann an galar ar an gcneas ansin, fógraíodh an sagart an duine neamhghlan; lobhra atá i gceist.O Ach arna hiniúchadh dó, mura bhfaigheann an sagart an fionnadh liath agus nach bhfuil sí dulta sa bheo, ach feo sa bhall galair, cuireadh sé an duine ar leithrigh leis féin ar feadh seacht lá.I  Déanadh an sagart é a iniúchadh agus má dhealraíonn sé a bheith dulta sa bheo agus an fionnadh ag liathadh, ansin fógraíodh an sagart neamhghlan é; is lobhra í a bhris mar neascóid.{ ach go bhfágann sí ina háit at bán nó spota le luisne bhándearg, ansin taispeánadh an duine é féin don sagart.L «Nuair a thagann neascóid ar chneas duine agus go leigheasann sí~/ Déanadh an sagart é a scrúdú, agus má fhaigheann sé amach go bhfuil an ball galair geal arís, fógraíodh sé an duine glan; tá sé glan.J} Má ghealann an fiolún arís, téadh an duine go dtí an sagart.|} Déanadh na sagairt a fhiolún a scrúdú agus an duine a fhógairt neamhghlan; tá an fiolún neamhghlan; is lobhra í.F{ Ach a luaithe a fheicfear fiolún air, bíodh sé neamhghlan.\z3 ansin ní foláir don sagart an t-othar a iniúchadh agus má fhaigheann sé amach go gclúdaíonn an lobhra an corp ar fad, fógraíodh sé an t-othar glan. Ó tá an cneas go léir éirithe geal, tá sé glan.y  «Ach má leathann an lobhra ar fud an chnis ar fad, má bhreacann sí cneas an othair ó cheann go bonn, go bhfios don sagart,8xk ansin is lobhra mharthanach atá ar an gcraiceann agus ní foláir don sagart é a fhógairt neamhghlan. Níl sé lena choimeád ar leithrigh; tá sé neamhghlan gan aon agó.w# Déanadh an sagart é a iniúchadh agus má bhíonn at bán ar an gcraiceann agus léithe san fhionnadh dá bharr, agus fiolún ag borradh,Gv  «Nuair a bhuaileann lobhra duine, tugtar chun an tsagairt é.%uE Tar éis don sagart é a iniúchadh agus a dheimhniú gur leath an ghearb ar an gcraiceann, ní foláir don sagart é a fhógairt neamhghlan. Lobhra í seo.-tU Ach má leathann an ghearb ar an gcraiceann tar éis don othar é féin a thaispeáint don sagart agus é a fhógairt glan, tagadh sé i láthair an tsagairt arís.~sw Déanadh an sagart iniúchadh air arís an seachtú lá, agus má bhíonn an ball tinn gan luisne agus gan leathadh ar an gcraiceann, ansin fograíodh an sagart an duine glan. Níl ann ach gearb; níodh sé a chuid éadaigh agus bíodh sé glan.Yr- Déanadh an sagart é a scrudú arís ar an seachtú lá, agus más dóigh leis go bhfuil an galar ceansaithe, gan leathadh in aon bhall eile, cuireadh sé ar leithrigh leis féin é ar feadh seacht lá eile.gqI Ach má bhíonn an spota bán ar an gcneas agus gan de dhealramh air a bheith ag dul níos doimhne sa bheo, agus nach bhfuil an fionnadh air liata, cuireadh an sagart an t-othar ar leithrigh leis féin ar feadh seacht lá.p Ní foláir don sagart an galar cnis a iniúchadh. Má bhíonn an fionnadh san áit galraithe liata, agus má bhíonn an galar ag dul sa bheo, ansin go deimhin is cás lobhra é, agus tar éis a scrúdaithe caithfidh an sagart an t-othar a fhógairt neamhghlan.Oo «Nuair a bhíonn at nó gearb nó spota ar chneas duine, ní mór a bheith in amhras faoi lobhra chnis. Ní foláir an duine a bhreith chun Árón an sagart, nó go duine dá chlann mhac is sagart.9n q Dúirt an Tiarna le Maois agus le hÁrón:ume Má bhíonn uan thar a hacmhainn, tógadh sí péire colm nó dhá ghearrcach colúir, ceann don íobairt uileloiscthe, an ceann eile don íobairt pheaca; déanadh an sagart gnás an leorghnímh a chomhlíonadh di agus beidh sí glan.»Ll Déanadh an sagart an ofráil seo i láthair an Tiarna, agus comhlíonadh sé gnás an leorghnímh di, agus ansin beidh sí glan óna fuiliú. Sin é an dlí don bhean a bheireann mac nó iníon.jkO Nuair a bhíonn laethanta a híonghlanta caite, cibé acu do mhac nó d' iníon é, tugadh sí chun an tsagairt ag doras Bhoth na Teagmhála, uan bliana mar íobairt uileloiscthe, agus colúr óg nó colm mar íobairt pheaca.Kj Más iníon a bheireann sí, bíodh sí neamhghlan ar feadh coicíse, mar is neamhghlan í le linn a cúrsaí míosa; caithfidh sí fanacht sé lá agus trí fichid eile i bhfuil a híonghlanta.Xi+ agus caithfidh sí fanacht trí lá dhéag agus fiche eile i bhfuil a híonghlanta; ná baineadh sí le haon ní naofa, agus ná tagadh isteach sa sanctóir go dtí go mbíonn laethanta a glanta comhlíonta.Ih  Ar an ochtú lá déantar timpeallghearradh ar a fhorchraiceann,Cg «Labhair le clann Iosrael á rá:Má ghabhann bean gin agus go mbeireann sí mac, bíodh sí neamhghlan ar feadh seacht lá, faoi mar is neamhghlan í le linn a cúrsaí míosa.6f k Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:[e1 /chun an glan a idirdhealú ón neamhghlan, an dúil inchaite ón dúil dochaite.»,dS .Sin é an dlí i dtaobh na n-ainmhithe go léir, na n-éan go léir, na ndúl beo go léir a shnámhann sna huiscí, agus na míol go léir a shnámhann ar talamh,c -Sea, mise an Tiarna a thug sibh amach as tír na hÉigipte le bheith i mo Dhia agaibh. Bígí dá bhrí sin naofa, óir is naofa mise.Db ,Mise an Tiarna bhur nDia; ar an ábhar sin coisricigí sibh féin agus bígí naofa, óir táimse naofa. Ná truailligí sibh féin, leis na míola seo go léir a shnámhann ar an talamh.a% +Ná déanaigí sibh féin gráiniúil leis na míola snáfacha sin go léir; ná truailligí sibh féin leo; na truaillítear sibh tríothu.9`m *Cibé rud a bhogann ar a bholg, nó a bhogann ar cheithre cosa nó breis, na míola beaga go léir is é sin a shnámhann ar an talamh, ná hitear iad, óir is gráiniúil iad.a_= )Gach míol beag a shnámhann ar an talamh, bíodh an ghráin orthu, agus ná hitear iad.\^3 (Aon duine a chaitheann cuid dá chonablach, níodh sé a chuid éadaigh agus bíodh sé neamhghlan go nóin; aon duine a iompraíonn an conablach, níodh sé a chuid éadaigh agus bíodh sé neamhghlan go nóin. ]  'Má chailltear ceann de na hainmhithe is ceadmhach daoibh a ithe, bíodh an té a bhaineann lena chonablach neamhghlan go nóin.{\q &Ach má scaoiltear uisce ar an síol agus go dtiteann cuid dá gconablach ansin air, bíodh sé neamhghlan agaibh.][5 %Má thiteann aon chuid dá gconablach ar shíol atá le cur, fanfaidh an síol glan.Z  $(Foinsí toibreacha agus linnte uisce, áfach, fanaidís glan;) aon ní a bhaineann le conablach díobh, bíodh sé neamhghlan..YW #Aon ní ar a dtiteann cuid dá gconablach, bíodh sé neamhghlan; más oigheann, más sorn é, bristear é; óir is neamhghlan dóibh agus bídís neamhghlan agaibh."X? "Aon bhia inite a bhíonn ann, ar a dtiocfadh uisce, bíodh sé neamhghlan; aon deoch inchaite, is cuma cén soitheach ina mbíonn, bíodh sí neamhghlan.pW[ !Má thiteann ceann acu isteach i soitheach cré, bíodh gach a bhfuil ann neamhghlan, agus bristear é.V1 Aon rud ar bith a dtitfidh ceann marbh díobhsan air, bíodh sé neamhghlan, cibé acu soitheach adhmaid é, nó ball éadaigh, nó seithe, nó rón, nó aon earra úsáideach ar bith; ní mór é a thumadh in uisce agus bíodh sé neamhghlan go nóin; beidh sé glan ansin.U  Bídís-sean neamhghlan agaibh i measc na míol beag; aon duine a bhaineann leo agus iad marbh, bíodh sé neamhghlan go nóin.LT an firéad, an cóa, an latáhá, an caimileon, agus an tinseámat.S Ar na míola beaga a bhíonn ag snámhaíl ar an talamh, bídís seo neamhghlan agaibh: an t-eas, an luch, gach cineál earca,R  An té a iompraíonn a gconablach, níodh sé a chuid éadaigh agus bíodh sé neamhghlan go nóin. Bídís neamhghlan agaibh.%QE Gach ainmhí spadchosach ar na hainmhithe ceathairchosacha, bídís neamhghlan agaibh; aon duine a bhaineann lena gconablach bíodh sé neamhghlan go nóin.7Pi Gach ainmhí ag a bhfuil crúb, ach gan í a scoilteadh, gach ainmhí nach gcognaíonn an chíor, bídís neamhghlan agaibh; aon duine a bhaineann leo, bíodh sé neamhghlan.{Oq aon duine a bhéarfaidh cuid dá gconablach leis, níodh sé a chuid éadaigh agus bíodh sé neamhghlan go nóin.N{ Fágfaidh na nithe sin neamhghlan sibh; aon duine a bhaineann le conablach cinn díobh, bíodh sé neamhghlan go nóin;]M5 ach bíodh an ghráin agaibh ar gach feithid sciathánach eile atá ceathairchosach.3La Díobh seo dá réir sin is féidir daoibh a ithe: gach cineál lócaiste, an lócaiste ceannann de gach cineál, gach cineál criogair, gach cineál dreoilín teaspaigh;'KI De na feithidí sciathánacha ceathairchosacha ní ceadmhach a ithe ach iad siúd a bhfuil cosa os cionn a dtroithe acu lena bhféadann siad léim as a gcorp.TJ# Bíodh an ghráin agaibh ar gach feithid sciathánach atá ceathairchosach.bI? an chorr éisc agus an chorr bhán de gach cineál, an húpú agus an sciathán leathair.=Hw an chearc uisce, an peileacán, an t-iolar gréagach,6Gi an ceann cait, an fiach mara, an t-ulchabhán,LF an ostrais, an seabhac oíche, an faoileán, gach cineál seabhaic; E= gach cineál cruchóige;+DS an fiach, gach cineál préacháin;'CI Ar na héin seo iad na cinn a bhfuil an ghráin le bheith agaibh orthu ní ceadmhach iad a ithe; bíodh an ghráin orthu! an t-iolar, an bhadhb, an coirneach;VB' Bíodh an ghráin agaibh ar gach míol sna huiscí atá gan eite gan ghainne.lAS Sea, bíodh an ghráin agaibh orthu; ná hithigí a gcuid feola agus ná bainigí lena gconablaigh.*@O ach aon ní sna farraigí nó sna haibhneacha atá gan eite gan ghainne, dá bhfuil de mhíola idir bheag agus mhór sna huiscí, bíodh an ghráin agaibh orthu.??y Seo iad na dúile beo is ceadmhach daoibh a ithe dá maireann sna huiscí: dá bhfuil in uiscí na mara agus na habhann, ní miste daoibh gach a bhfuil eití agus gainní acu a ithe:^>7 Ná hithigí a gcuid feola, ná bainigí lena gconablaigh; bídís neamhghlan agaibh.= agus an mhuc, fág go bhfuil crúb scoilte roinnte ina dhá leath aici, bíodh sí neamhghlan agaibh mar nach gcognaíonn sí an chíor.}<u agus an giorria, fág go gcognaíonn sé an chíor, bíodh sé neamhghlan agaibh, mar nach scoilteann sé an chrúb;};u an broc carraige, fág go gcognaíonn sé an chíor, bíodh sé neamhghlan agaibh mar nach scoilteann sé an chrúb;`:; Ach orthu siúd a chognaíonn an chíor nó a scoilteann an chrúb, ní ceadmhach daoibh iad seo a ithe: an camall, fág go gcognaíonn sé an chíor, bíodh sé neamhghlan agaibh, mar nach scoilteann sé an chrúb;c9A Aon ainmhí a scoilteann an chrúb á roinnt ina dhá leath, agus a chognaíonn an chíor.8 «Labhraigí le clann Iosrael agus abraigí:Seo iad na dúile beo is ceadmhach daoibh a ithe de ainmhithe na talún:K7  Labhair an Tiarna le Maois agus le hÁrón agus dúirt leo::6q Nuair a chuala Maois an méid sin bhí sé sásta.{5q Dúirt Árón le Maois: «D' ofráil siad a n-íobairt pheaca agus a n-íobairt uileloiscthe inniu, i láthair an Tiarna. Ach féach, dá mbeinnse i gceist, dá n-íosfainn an ofráil pheaca inniu, an mbeadh sin taitneamhach leis an Tiarna?»4' Níor tugadh a fhuil laistigh den sanctóir agus ba chóir daoibh go deimhin a fheoil a ithe sa sanctóir faoi mar a d' ordaigh mé daoibh.»3} «Cén fáth,» ar sé, «nár ith sibh an t-íobarthach peaca seo san áit bheannaithe? Is rud sarnaofa é a tugadh daoibh d' fhonn go n-iompródh sibh cionta an chomhthionóil agus gnás an leorghnímh a chomhlíonadh dóibh i láthair an Tiarna.Q2 Rinne Maois ansin fiosrú grinn faoin ngabhar a ofráladh mar íobairt pheaca agus fuair amach gur dhóigh siad é. Tháinig fearg air le hEileázár agus Íteámár, na mic le hÁrón a bhí fágtha:1 An cheathrú a cuireadh i leataobh agus an brollach a ofráladh nuair a dódh an tsaill, bídís agatsa agus ag do chlann mhac mar aon leat, tar éis iad a ofráil i láthair an Tiarna mar dhleacht ar leith, de réir dlí shíoraí mar a d' ordaigh an Tiarna.»*0O Ach an brollach a ofráladh agus an cheathrú a cuireadh i leataobh, ithigí in áit ghlan iad, tusa agus do chlann mhac agus d' iníonacha mar aon leat; óir sin í an chuid d' íobairtí comaoineach chlann Iosrael is dual duitse agus do do chlann mhac agus do d' iníonacha mar aon leat./1 Ithigí in áit naofa í, óir is í sin do cheartroinn agus ceartroinn do mhac de na híobairtí tine don Tiarna. Sin é an t-órdú a fuair mé.}.u Dúirt Maois le hÁrón agus le hEileázár agus Íteámár, na mic leis a bhí fágtha: «Tógaigí fuílleach na habhlainne atá fágtha d' íobairtí dóite an Tiarna. Ithigí an chuid shlim di láimh leis an altóir, óir tá sí sárnaofa. - agus nuair a bheidh na reachtanna go léir a dheachtaigh an Tiarna dóibh trí bhéal Mhaois agaibh á dteagasc do chlann Iosrael.»t,c Bíodh an scéal amhlaidh chomh maith agus sibh ag dealú an naofa ón gcoitianta, an ghlan ón neamhghlan,f+G «Nuair a bhíonn sibh ag dul isteach i mBoth na Teagmhála, tú féin agus do chlann mhac mar aon leat, ná hólaigí fion ná braon crua, le heagla an bháis. Reacht síoraí é sin ag bhur sliocht ó ghlúin go glúin.1*_ Labhair an Tiarna le hÁrón agus dúirt:)) Ná fágaigí doras Bhoth na Teagmhála le heagla go bhfaigheadh sibh bás; óir tá criosma an Tiarna oraibh.» Rinneadar mar a dúirt Maois.R( Dúirt Maois le hÁrón agus lena mhic Eileázár agus Íteámár: «Ná stollaigí gruaig bhur gcinn agus ná sracaigí bhur gcuid éadaigh; ní baol daoibh an bás; is leis an gcomhthionól uile atá sé i bhfearg; is é teaghlach Iosrael uile a chaithfidh bhur mbráithre a chaoineadh, bhur mbráithre a scrios tine an Tiarna.i'M Thángadar agus rugadar leo iad, a n-ionair fós orthu, ón gcampa amach mar a d' ordaigh Maois.@&{ Ghlaoigh Maois ar Mhíseáél agus ar Ealzáfán, mic Uizíél uncail Árón, agus dúirt leo: «Tagaigí agus beirigí bhur mbráithre libh i bhfad ón sanctóir, ón gcampa amach.»t%c Dúirt Maois le hÁrón: «Sé seo a bhí i gceist ag an Tiarna á rá:' Taispeánfaidh mé mo naofacht i measc a bhfuil i ngar dom,Agus don phobal go léir foilseofar mo ghlóir.' » Níor fhan focal ag Árón.u$e Ansin phreab lasair amach ó fhianaise an Tiarna agus scrios iad, agus fuaireadar bás i láthair an Tiarna._# ; Nádáb agus Aibíchiú, beirt mhac Árón, thóg gach duine díobh a thúiseoir, chuir tine ann, túis ar an tine agus d' ofráladar i láthair an Tiarna tine mhídhleathach nach raibh ordaithe aige dóibh.="u Phreab lasair amach ó láthair an Tiarna agus loisc sí an tsaill ar an altóir. Ar a fheiceáil sin don phobal, chuireadar na gártha áthais suas, agus thiteadar ar a n-aghaidh."!? agus chuaigh isteach i mBoth na Teagmhála le Maois. Amach leo araon ansin chun an pobal a bheannú agus d' fhoilsigh glóir an Tiarna don phobal ar fad.[ 1 Ansin d' ardaigh Árón a lámha i dtreo an phobail agus bheannaigh iad. Nuair a bhí an íobairt pheaca, an íobairt uileloiscthe, agus an íobairt chomaoineach déanta aige ar an gcuma sin, tháinig sé anuas Rinne Árón na brollaigh agus an cheathrú dheas a ofráil mar dhleacht ar leith faoi mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.^7 chuir sé an méid sin go léir ar na brollaigh agus loisc é go léir ar an altóir. Saill an daimh agus an reithe an t-eireaball méith, an tsaill timpeall an ionathair, na duáin, an meall saille ar an ae *O Ar deireadh mharaigh sé an damh agus an reithe mar íobairt chomaoineach don phobal. Shín clann Árón an fhuil chuige agus dhoirt sé í ar imill na haltóra.  An abhlann a thug sé i láthair ansin; thóg sé dorn aisti agus dhóigh ar an tine é fara íobairt uileloiscthe na maidine.[1 Thug sé an íobairt uileloiscthe i láthair ansin agus rinne de réir an ghnáis.&G Ansin thug sé ofráil an phobail i láthair. Thóg sé gabhar ofráil pheaca an phobail, mharaigh é, agus d' ofráil é ar son peaca dála an chéad chinn.lS Nigh sé an t-ionathar agus na cosa agus dhóigh iad ar an altóir mar aon leis an uileloisctheach.   Ansin thugadar dó an t-íobarthach ina spólaí roinnte, a cheann chomh maith, agus dhóigh sé an t-iomlán seo ar an altóir.! Mharaigh Árón an t-íobarthach a bhí le huileloscadh ansin; thug a chlann mhac an fhuil chuige agus dhoirt sé í ar imill na haltóra.@} Loisc sé an fheoil agus an tseithe lasmuigh den champa.  Saill an íobairt pheaca, na duáin agus an meall saille ar an ae, loisc sé ar an altóir iad mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.+Q Ansin thug clann Árón an fhuil chuige; thum sé a mhéar san fhuil agus chuir cuid di ar bheanna na haltóra, agus dhoirt fuílleach na fola ag bun na haltóra.eE Chuaigh Árón chun na haltóra agus mharaigh sé an lao mar íobairt ar son a pheaca féin.D Ansin dúirt Maois le hÁrón: «Téigh chun na haltóra agus ofráil d' íobairt pheaca, agus d' íobairt uileloiscthe agus ceiliúir ar an gcuma sin gnás an leorghnímh duit féin agus do do mhuintir. Ansin tabhair ofráil an phobail agus ceiliúir an gnás leorghnímh dóibh, faoi mar a d' ordaigh an Tiarna.»{q Dúirt Maois: «Is é seo a d' ordaigh an Tiarna daoibh a dhéanamh, d' fhonn go bhfoilseofaí a ghlóir daoibh.»- Thugadar leo os comhair Bhoth na Teagmhála gach ar ordaigh Maois; tháinig an comhthionól uile i gcóngar agus sheasadar i láthair an Tiarna.  damh agus reithe le marú i láthair an Tiarna agus abhlann fuinte le hola. Óir taispeánfaidh an Tiarna é féin daoibh inniu.' »F  Ansin abair le clann mhac Iosrael: 'Togaigí pocán gabhair don íobairt pheaca, agus lao agus uan bliana, iad araon gan mháchail, don íobairt uileloiscthe. Do na híobairtí comaoineach:( K Dúirt sé le hÁrón: «Tóg lao d' íobairt pheaca, agus reithe don íobairt uileloiscthe; bídís araon gan mháchail, agus tabhair leat chun an Tiarna iad.m  W Ar an ochtú lá, ghlaoigh Maois ar Árón agus ar a chlann mhac agus ar sheanóirí Iosrael.U %$Rinne Árón agus a chlann mhac gach ní a d' ordaigh an Tiarna trí Mhaois.T ##Ní foláir daoibh fanacht seacht lá agus seacht n-oíche ag doras Bhoth na Teagmhála ag comhlíonadh ghnás an Tiarna; déanaigí amhlaidh agus ní baol daoibh an bás. Sin é an t-ordú a fuaireas.»vg"D' ordaigh an Tiarna dúinn déanamh mar a rinneamar inniu ag comhlíonadh ghnás an leorghnímh ar bhur son.:o!Ar feadh seacht lá ní rachaidh sibh lasmuigh de dhoras Bhoth na Teagmhála go dtí go mbeidh téarma bhur n-insealbhaithe caite agaibh; tógfaidh bhur n-insealbhú seacht lá.K A mbíonn fágtha den fheoil agus den arán, déanaigí é a dhó.-UAnsin dúirt Maois le hÁrón agus lena chlann mhac: «Déanaigí an fheoil a bhruith ag doras Bhoth na Teagmhála, agus ithigí ansiúd í; agus mar an gcéanna leis an arán do íobairt an insealbhaithe atá sa chliabh faoi mar a d' ordaigh mé á rá: Itheadh Árón agus a chlann mhac é!ymAnsin thóg Maois cuid den chriosma agus den fhuil a bhí ar an altóir, agus dhoirt ar Árón agus ar a éidí í, agus ar a chlann mhac agus ar a n-éidí. Choisric sé Árón agus a éidí, a chlann mhac agus a n-éidí, ar an gcuma sin. ~~)}}8||{{zzyyxx ww?v%umtttXt'ssrrMqq\ppodon1mml%kmjwiibhhgyffJeedc*b|ba`__j^^N] \[ZZ]YY~YX4WqVVU.T+S$RQPEON6MLKKJIIfHGGvFEE DDICBAAQ@??o>==9Dúirt an Tiarna le Maois: «Labhair leis na sagairt, clann Árón, agus abair leo gan aon duine díobh á thruailliú féin trí dhul i ngar marbháin dá theaghlach,,SAon fhear nó bean is asarlaí nó draíodóir, cuirtear chun báis iad; gabhtar de chlocha, cloch ar chloch, orthu. Bíodh a gcuid fola sa mhullach orthu féin.»}Bígí naofa domsa, óir is naofa mise, an Tiarna, agus chuir mé i leataobh sibh ó na ciníocha le go mba liomsa sibh.  Uime sin ní foláir daoibh an t-ainmhí glan a scaradh ón neamhghlan, an t-éan neamhghlan ón nglan. Ná truailligí sibh féin le hainmhithe ná le héin, ná le haon ní dá snámhann ar an talamh dár chuir mé i leataobh le bheith neamhghlan agaibh.\3Tá sé ráite agam libh cheana: Beidh a dtír mar oidhreacht agaibh, agus tabharfaidh mé seilbh daoibh air, tír ina bhfuil bainne agus mil ina slaoda. Mise an Tiarna bhur nDia a scar sibh ó na ciníocha seo.9Ná leanaigí nósanna an náisiúin atá á ndibirt agam romhaibh; chleachtaidís na nithe úd go léir agus uime sin tháinig an ghráin agam orthu.T #Coimeádaigí dá bhrí sin mo dhlíthe go léir agus mo reachtanna go léir, agus déanaigí dá réir; ní dhéanfar ar an gcuma sin sibh a sceith den talamh a bhfuil mé bhur dtabhairt le cónaí ann. An fear a ghabhann bean a dhearthár chuige mar chéile: Sin col. Bhain sé an folach de nochtacht a dhearthár. Bás gan sliocht dóibh. !An fear a luíonn le bean a uncail: Bhain sé an folach de nochtacht a uncail. Bíodh deasca a gcoire orthu, agus bás gan sliocht dóibh.! =Ná bain an folach de nochtacht dheirfiúr d' athar ná dheirfiúr do mháthar, óir sin duine ag nochtadh a fheola féin; bíodh deasca a gcoire orthu.M Fear a luíonn le bean le linn a cúrsaí agus a bhaineann an folach dá nochtacht: Nocht sé foinse a fola agus bhain sí an folach d' fhoinse a fola. Déantar iad araon a ionnarbadh óna bpobal.6gFear a ghabhann a dheirfiúr, iníon a mhathar nó iníon a athar, chuige mar bhean: Má fheiceann sé a nochtacht agus go bhfeiceann sise a nochtachtsan, is táire é. Cuirtear chun báis os comhair an phobail iad; bhain sé an folach de nochtacht a dheirféar agus bíodh iarsmaí a dhrochbhirt air. ;Bean a dhruideann le hainmhí chun luí leis: maraítear an bhean agus an t-ainmhí. Ní foláir iad a mharú; bíodh a bhfuil sa mhullach orthu féin.eEFear a luíonn le hainmhí: cuirtear chun báis é agus maraítear an t-ainmhí chomh maith.!Fear a ghabhann chuige bean agus a hiníon: sin corbadh. Loisctear le tine iad, eisean agus iadsan; ná bíodh aon chorbadh in bhur measc.,S Fear a luíonn le fear eile mar a dhéanfadh le bean: rinneadar coir ghráiniúil le chéile; cuirtear chun báis iad; bíodh a gcuid fola sa mhullach orthu féin.  Fear a luíonn le bean a mhic: cuirtear iad araon chun báis. Thruaillíodar a chéile; bíodh a gcuid fola sa mhullach orthu féin.7 Fear a luíonn le bean a athar, bhain sé an folach de nochtacht a athar. Cuirtear iad araon chun báis; bíodh a gcuid fola sa mhullach orthu féin.D Aon fhear a dhéanann adhaltranas le bean phósta aon fhear a dhéanann adhaltranas le bean a chomharsan, cuirtear chun báis é an t-adhaltrach fir agus an t-adhaltrach mná chomh maith.F Uime sin:Aon duine a chuireann mallacht ar athair nó ar mháthair, cuirtear chun báis é; ó chuir sé mallacht ar a athair nó ar a mháthair, bíodh a fhuil ar a mhullach féin.eECoimeádaigí mo dhlíthe agus leanaigí iad, óir is mise an Tiarna a dhéanann naofa sibh.a~=Coisricigí sibh féin dá bhrí sin agus bígí naofa óir is mise an Tiarna bhur nDia.V}'Má théann duine i muinín spioraid na marbh nó na ndraíodóirí, a dhéanamh striapachais ag géilleadh dóibh, cuirfidh mé púic orm féin chun an duine sin, agus gearrfaidh mé amach óna phobal é.3|atabharfaidh mé aghaidh air féin agus ar a threibh, agus gearrfaidh mé amach ona bpobal iad é féin agus cách a leanann é ag déanamh striapachais i ndiaidh Mhoilic.{1Má thugann muintir na tíre an tsúil chaoch ar aon slí don duine sin agus é ag tabhairt leanbh leis do Mhoilic, agus gan é a chur chun báis,gzICuirfidh mé féin púic orm chun an duine sin, agus gearrfaidh mé amach óna phobal é, mar gur thug sé leanbh leis do Mhoilic agus gur thruailligh sé mo shanctóir agus gur mhaslaigh sé m' ainm naofa ar an gcuma sin.hyK«Abair le clann Iosrael:Aon duine de chlann Iosrael nó aon deoraí dá gcuireann fúthu in Iosrael, a thugann aon duine dá leanaí do Mhoilic, cuirtear chun báis é; gabhadh muintir na tíre cloch ar chloch air.6x kLabhair an Tiarna le Maois agus dúirt:Ww)%Coimeádaigí mo dhlíthe agus mo reachtanna; leanaigí iad. Mise an Tiarna.»2v_$bíodh bhur scálaí agus bhur meáchain cóir; bíodh bhur n-éafá cóir, agus bíodh bhur hín cóir. Mise an Tiarna bhur nDia a thug sibh amach as tír na hÉigipte.`u;#Ná déanaigí éagóir i mbreithiúnais dlí, i dtomhas faid ná meáchain ná toirte;ktQ"An deoraí a chuireann faoi faraibh, bíodh sé mar dhuine de bhur ndúchasaigh agaibh, agus bíodh grá agaibh dó mar atá daoibh féin; óir bhí sibh féin in bhur ndeoraithe i dtír na hÉigipte. Mise an Tiarna bhur nDia.[s1!Nuair a chuireann deoraí faoi faraibh in bhur ndúiche, ná cuirigí isteach air.r  Éirigh i do sheasamh don cheann liath agus bíodh urraim agat don duine aosta, agus bíodh eagla do Dhé ort. Mise an Tiarna.{qqNá téigí i muinín spioraid na marbh, ná draíodóirí, mar go dtruailleoidís sibh. Mise an Tiarna bhur nDia.`p;Coimeádaigí mo shabóidí agus bíodh urraim agaibh do mo shanctóir. Mise an Tiarna.o%Ná déan striapach de d' iníon agus í a thruailliú, le heagla go rachadh an tír le striapachas agus go mbeadh sé ar snámh le corbadh.wniNá ciorraígí bhur gcorp nuair a chailltear duine, agus ná cuirigí breacadh ar bith orthu. Mise an Tiarna.smaNá bearraigí bhur bhfolt ina chuar ar bhur n-uiseanna timpeall, agus ná gearraigh imill d' fhéasóige._l9Ná hithigí aon fheoil ina mbíonn fuil. Ná cleachtaigí asarlaíocht ná draíocht.k{An cúigiú bliain ní miste daoibh a dtoradh a ithe agus a bhfómhar a chnuasach daoibh féin. Mise an Tiarna do Dhia.^j7An ceathrú bliain beidh an toradh go léir naofa, ofráil chéadtorthaí don Tiarna.ciANuair a thiocfaidh sibh isteach sa tír agus gach sórt crann toraidh a chur, bíodh meas forchraicinn agaibh ar an toradh; bíodh sé amhail rud gan timpeallghearradh agaibh ar feadh trí bliana, agus ná hithigí é.Xh+Le reithe seo an íobairt chiontachta déanadh an sagart, thar ceann an duine i láthair an Tiarna, gnás an leorghnímh a chomhlíonadh ar son an pheaca a rinne sé; agus maithfear dó an peaca a rinne sé.ugeTugadh sé íobairt chiontachta chun an Tiarna ag doras Bhoth na Teagmhála; reithe an íobairt chiontachta.zfoMá luíonn fear le bean agus a chuid féin a dhéanamh di, nuair is leannán daoirsí le duine eile í, gan cheannach gan saoirse, bíodh seisean freagrach sa bhradaíocht ar chearta, ach ná cuirtear chun báis é mar nach raibh sise saor.5eeCoimeádaigí mo reachtanna. Ná scaoiligí bhur n-eallach chun dáir le malairt chineáil. Ná cuir síol measctha i d' ithir agus ná cuir ball éadaigh dhá ábhar umat.-dUNá bain díoltas amach; ná bíodh faltanas agat le clann do dhaoine muinteartha. Ní foláir duit grá a thabhairt do do chomharsa mar thú féin. Mise an Tiarna.!c=Ná bíodh fuath agat i do chroí do do chomharsa, ach déan a choir a chur ar a shúile dó os ard; fágfaidh sin thú gan peaca a ghabháil ort féin. bNá bí ag gabháil timpeall ag cúlchaint ar do mhuintir féin, agus ná téigh i bhfiontar le hanam do chomharsan. Mise an Tiarna.1a]Ná déanaigí éagóir i mbreithiúnas; ná bíodh lé agat leis an mbocht, ná uamhan ort roimh an gcumhachtach; ach tabhair breith ar do chomharsa de réir na córa.~`wNá cuir mallacht ar an mbalbhán, ná ceap tuisle ar chosán an daill, ach bíodh eagla do Dhé ort. Mise an Tiarna.n_W Ná déan leatrom ná slad ar do chomharsa. Ná coinnigh tuarastal an fhostaí thar oíche go maidin.c^A Ná tugaigí leabhar éithigh dar m' ainm agus ainm do Dhé a thruailliú. Mise an Tiarna.E] Ná déanaigí goid ná calaois ná feall ar bhur gcomharsa.4\c Ní mó ná sin ba chóir duit d' fhiniúin a lomadh, ná na caora a thit i do fhíonghort a chnuasach. Fág ag an mbocht agus ag an deoraí iad. Mise an Tiarna bhur nDia.|[s Ag baint an fhómhair de bhur n-ithir, ná bainigí go deireadh an cheann fearainn. Ná bailigh diasa an fhómhair.Z-Aon duine a itheann í, bíodh deasca a pheaca air, mar go mbíonn naofacht an Tiarna truaillithe aige; gearrtar amach óna phobal an duine sin._Y9Má itear aon chuid di ar an treas lá, is ofráil ghráiniúil í, ní ghlacfar léi.~XwNí foláir í a ithe an lá céanna, nó lá arna mhárach; a mbeidh fágtha an tríú lá ní foláir é a loscadh. W Má ofrálann sibh íobairt chomaoineach don Tiarna, déanaigí sibh féin taitneamhach, agus ansin ofrálaigí amhlaidh sin í.kVQNá hiompaígí chun na n-íol, agus ná dealbhaigí déithe de mhiotal. Mise an Tiarna bhur nDia.U{Bíodh urraim ag gach duine díbh dá athair agus dá mháthair. Coimeádaigí mo shabóidí; mise an Tiarna bhur nDia.T «Labhair le comhthionól chlann Iosrael go léir agus abair leo:Bigí naofa, óir táimse, an Tiarna bhur nDia, naofa.6S kLabhair an Tiarna le Maois agus dúirt:8RkCoimeádaigí mo rialacha; ná géilligí do na nósanna gránna a bhí i dtreis sula dtáinig sibh; ansin ní dhéanfaidh siad sibh a thruailliú. Mise an Tiarna bhur nDia.»Q7Óir aon duine a dhéanann rud gráiniúil díobh sin, is cuma céard é, aon duine a dhéanann a leithéid, ní foláir é a ionnarbadh óna phobal.zPoMá thruaillíonn sibhse é, nach ndéanfaidh sé sibh a sceith de mar a rinne leis an gcine a bhí ann romhaibh?zOoÓir rinne an mhuintir a mhair sa tír romhaibhse na nithe gráiniúla sin go léir, agus truaillíodh an talamh.*NOAch coinnigí mo reachtanna agus mo dhlíthe agus ná déanaigí idir dhúchasach agus dheoraí ag cur faoi in bhur measc aon cheann de na nithe gráiniúla sin.oMYTruaillíodh an talamh; d' agair mé a choir air agus níorbh fholáir dó a dhúchasaigh a sceith de.6LgNá déanaigí sibh féin a thruailliú le haon nós díobh sin, óir na ciníocha a dhíbir mé chun slí a thabhairt daoibh, is leosan a rinneadar iad féin a thruailliú. K Ná luigh le haon ainmhí; d' fhágfadh sin neamhghlan thú. Ná fanadh bean le hainmhí chun luí leis. Ba bhréan an beart é.HJ Ná luigh le fear mar a dhéanfá le bean; tá sin gráiniúil. INá lig aon duine de do chlann a thíolacadh trí thine do Mhoilic, agus ainm do Dhé a thruailliú ar an gcuma sin. Mise an Tiarna.VH'Ná luigh go collaí le bean do chomharsan; d' fhágfadh sin neamhghlan thú.XG+Ná druid le bean chun luí léi agus í neamhghlan de bharr a cúrsaí míosa.F/Ná beir leat ar do chomhluadar ban bean agus a deirfiúr agat san am céanna, chun an folach a bhaint dá nochtacht seo fad mhaireann sí siúd.DENá bain an folach de nochtacht mná agus a hiníne chomh maith; ná beir leat iníon a mic ná a hiníne chun an folach a bhaint dá nochtacht. Siad d' fheoil féin iad; ba chorbadh sin.bD?Ná bain an folach de nochtacht bhean do dhearthár, óir sí nochtacht do dhearthár í.qC]Ná bain an folach de nochtacht do bhean mhic; ós í bean do mhic í, ná bain an folach dá nochtacht.qB]Ná bain an folach de nochtacht dheartháir d' athar; ná druid, sé sin, lena bhean; sí d' aintín í._A9 Ná bain an folach de nochtacht dheirfiúr do mháthar, óir sí feoil do mháthar í.Y@- Ná bain an folach de nochtacht dheirfiúr d' athar; óir sí feoil d' athar í.? Ná bain an folach de nochtacht iníon bhean d' athar a gineadh ó d' athair. Is deirfiúr duit í; ná bain an folach dá nochtacht.m>U Ná bain an folach de nochtacht iníon do mhic ná d' iníne; sí do nochtacht féin a nochtachtsan.M= Ná bain an folach de nochtacht do dheirféar, cibé acu iníon do d' athair í, nó do do mháthair. Cibé acu a shaolaítear í sa teach céanna nó a mhalairt, ná bain an folach dá nochtacht.U<%Ná bain an folach de nochtacht bhean d' athar; is í nochtacht d' athar í. ;Ná bain an folach de nochtacht d' athar, nochtacht do mháthar is é sin; sí do mháthair í, ná bain an folach dá nochtacht.~:wNí ceadmhach d' aon duine agaibh druidim le bean gharghaoil leis an bhfolach a bhaint dá nochtacht. Mise an Tiarna.y9mCoimeádaigí mo dhlíthe agus mo reachtanna. An té a leanann iad, beidh an bheatha aige iontu. Mise an Tiarna.w8iGéilligí do mo reachtanna agus coimeádaigí mo dhlíthe, agus mairigí dá réir. Mise an Tiarna bhur nDia.L7Ná déanaigí amhail dhéanann siad san Éigipt mar a raibh cónaí oraibh tráth; ná déanaigí amhail dhéanann siad i gCanán mar a bhfuil mé do bhur dtabhairt. Ná géilligí dá ndlíthe.T6#«Labhair le clann Iosrael agus abair leo:Mise an Tiarna bhur nDia.65 kLabhair an Tiarna le Maois agus dúirt:`4;Ach mura ndéanann sé a éadach ná a chorp féin a ní, bíodh deasca a lochta air.»]35Aon dúchasach nó deoraí a itheann ainmhí a fuair bás uaidh féin nó a stoll ainmhithe allta, déanadh sé a chuid éadaigh agus é féin a ní le huisce; beidh sé neamhghlan go nóin; ansin beidh sé glan.O2Óir fuil gach feola is anam di; uime sin a dúirt mé le clann Iosrael: Ná caithigí fuil aon fheola mar is í a fuil anam gach feola agus aon duine a chaithfidh í, gearrfar amach óna phobal é.R1 Aon duine de theaghlach Iosrael, nó aon deoraí ag cur faoi in bhur measc, a bheireann sa tseilg ar éan nó ar ainmhí is ceadmhach a ithe, déanadh sé a fhuil a dhoirteadh agus a chlúdach le cré.0{ Uime sin a dúirt mé le clann Iosrael: Ná caitheadh aon duine agaibh fuil, ná aon deoraí ag cur faoi in bhur measc.E/ Óir san fhuil atá anam na feola; thug mé daoibh í le gnás an leorghnímh a chomhlíonadh ar son bhur n-anam ag an altóir; mar is í an fhuil a dhéanann leorghníomh ar son an anama.e.E Aon duine de theaghlach Iosrael, nó aon deoraí ag cur faoi in bhur measc, má chaitheann sé fuil d' aon sórt, cuirfidh mé púic orm féin chun an duine sin a chaith an fhuil agus gearrfaidh mé amach óna phobal é.v-g gan í a thabhairt go doras Bhoth na Teagmhála, chun í a ofráil don Tiarna, gearrtar amach óna phobal é.*,O«Abair leo chomh maith:Aon duine de theaghlach Iosrael, nó aon deoraí ag cur faoi in bhur measc, a ofrálann íobairt uileloiscthe, nó íobairt eile,7+iNá déanfaidis a n-íobairtí a ofráil a thuilleadh do na saitirí dá ndearnadar striapachas tráth. Dlí síoraí é seo acu féin agus ag a sliocht ó ghlúin go glúin.'*ICroitheadh an sagart an fhuil ar altóir an Tiarna atá ag doras Bhoth na Teagmhála; agus dódh sé an tsaill agus taitneoidh a boladh cumhra leis an Tiarna.g)IAr an gcuma sin, na hainmhithe is mian le clann Iosrael a mharú faoin tuath, tabharfar go dtí an sagart iad, don Tiarna, ag doras Bhoth na Teagmhála; déanfaidh siad iad a mharú ina n-íobairtí comaoineach don Tiarna.s(aní foláir dó ar dtús é a thabhairt go doras Bhoth an Teagmhála lena ofráil don Tiarna os comhair a thaibearnacail; aon duine nach ndéanann amhlaidh cuirfear an fhuil a doirteadh ina leith; déantar é a ionnarbadh óna phobal.h'KAon duine de theaghlach Iosrael a mharaíonn damh nó uan nó gabhar sa champa nó lasmuigh de,&«Labhair le hÁrón agus lena chlann agus le clann Iosrael agus abair leo:Seo daoibh briathar an Tiarna, á ordú:6% kLabhair an Tiarna le Maois agus dúirt:Z$/"Bíodh sé seo ina dhlí síoraí agaibh: uair sa bhliain ní foláir gnás an leorghnímh a chomhlíonadh thar ceann chlann Iosrael ar son a bpeacaí go léir.» Rinneadh mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.K#!agus comhlíonadh sé leorgníomh an tsanctóra naofa, Bhoth na Teagmhála agus na haltóra. Ansin ceiliúradh sé gnás an leorghnímh thar ceann na sagart agus mhuintir an chomhthionóil uile.;"q «Sagart arna ungadh agus arna insealbhú chun fónaimh in áit a athar nach foláir an gnás leorghnímh a chomhlíonadh. Cuireadh sé uime an línéadach agus na héidí naofa,j!OBíodh sé ina shaoire shabóide shollúnta agaibh agus déanaigí troscadh. Dlí sioraí é seo.6 gÓir is é seo an lá ar a ndéanfar gnás an leorghnímh a chomhlíonadh ar bhur son, d' fhonn sibh a ghlanadh. Glanfar sibh ó bhur bpeacaí go léir i láthair an Tiarna.E«Bíodh sé seo mar dhlí síoraí agaibh: Ar an deichiú lá den seachtú mí, déanaigí troscadh, agus scoirigí den obair, idir thíorthaíoch agus dheoraí ag cur faoi in bhur measc.  An té a dhónn iad, déanadh sé a chuid éadaigh agus a chorp a ní le huisce, agus ní miste dó filleadh ar an gcampa ansin.jOAn tarbh agus an gabhar a ofráladh mar íobairt pheaca, ar tugadh a gcuid fola isteach sa sanctóir do ghnás an leorghnímh, beirtear lasmuigh den champa iad mar a bhfuil a gcraiceann, a bhfeoil, agus a n-otrach le loscadh.!=An té a scaoilfidh an gabhar chun Azázael, déanadh sé a chuid éadaigh agus a chorp a ní le huisce, agus ní miste dó filleadh ar an gcampa ansin.Jní foláir dó saill an íobairt pheaca a loscadh ar an altóir."?Déanadh sé é féin a ionladh in áit choisricthe, agus ansin cuireadh sé na héidí uime arís, agus gabhadh sé amach arís chun a íobairt uileloiscthe féin agus íobairt uileloiscthe a phobail a ofráil, agus leorghníomh a dhéanamh ar a shon féin agus ar son an phobail;[1«Ansin tiocfaidh Árón isteach i mBoth na Teagmhála tar éis dó an gabhar a sheoladh faoin bhfásach. Baineadh sé de an éide lín a chuir sé uime ag dul isteach sa sanctóir, agus fágadh sé ansiúd í.[1agus iompróidh an pocán ualach a gcoireanna go léir leis amach faoin bhfásach.Y-Leagadh Árón a dhá láimh ar cheann an phocáin bheo, agus admhaíodh sé coireanna uile chlann Iosrael os a chionn, agus a gcionta go léir, agus a bpeacaí go léir; agus leagadh sé sa mhullach air iad. Agus iadsan go léir leagtha sa cheann air, seoladh sé amach faoin bhfásach é ar láimh ag fear a bhíonn ullamh chuige sin;.W«Nuair a bheidh gnás an leorghnímh don sanctóir, do Bhoth na Teagmhála, agus don altóir, comhlíonta aige, tugadh sé an pocán eile, an ceann beo, i láthair.MCroitheadh sé cuid den fhuil seacht n-uaire ar an altóir lena mhéar; sin mar atá sí le glanadh agus le naomhú aige, le híonghlanadh agus le scaradh ó neamhghlaine iomadúil chlann Iosrael.tctagadh sé amach agus téadh sé go dtí an altóir atá os comhair an Tiarna agus comhlíonadh sé gnás an leorghnímh uirthi. Tógadh sé cuid d' fhuil an tairbh agus an phocáin agus cuireadh sé í ar bheanna na haltóra timpeall.Ná fanadh aon duine i mBoth na Teagmhála ón uair a ghabhann sé isteach sa sanctóir ag déanamh leorghnímh go dtagann sé amach. Nuair a bhíonn leorghníomh déanta aige dó féin, agus dá theaghlach agus dá mhuintir, agus do chomhthionól Iosrael go léir,Sin mar atá gnás an leorghnímh le comhlíonadh aige don sanctóir ar son neamhghlaine chlann Iosrael, dá gcionta agus dá bpeacaí go léir; sin é leis mar nach foláir dó a dhéanamh do Bhoth na Teagmhála a fhanann faru i lár a neamhghlaine.y«Ansin maraíodh sé an pocán d' íobairt pheaca an phobail, agus tugadh sé a fhuil thar fial isteach. Déanadh sé dála fhuil an tairbh leis an bhfuil seo, agus croitheadh sé í ar chathaoir na trócaire agus os comhair na cathaoireach sin.a=Ansin tógadh sé cuid d' fhuil an tairbh agus croitheadh sé í lena mhéar ar thosach chathaoir na trócaire; ní foláir dó an fhuil seo a chroitheadh seacht n-uaire lena mhéar os comhair chathaoir na trócaire.*O agus cuireadh sé an túis ar an tine i láthair an Tiarna agus folaíodh sé le seamall túise cathaoir na trócaire atá ar an bhFianaise, le heagla an bháis.,S Tógadh sé túiseoir lán de sméaróidí dearga ón altóir os comhair an Tiarna, agus dhá chrobh de thúis mhín chumhra, agus tugadh sé thar fial isteach é,? y Ofráladh Árón an tarbh mar íobairt pheaca dó féin, agus comhlíonadh sé gnás an leorghnímh dó féin agus dá mhuintir; maraíodh sé an tarbh mar íobairt pheaca dó féin.N  ach an pocán ar a dtitfidh crann Azázael, cuirtear i láthair an Tiarna é, agus an t-anam ann, chun gnás an leorghnímh a chomhlíonadh air agus é a sheoladh isteach san fhásach go hAzázael.u e An pocán ar a dtitfidh crann an Tiarna, tugadh sé i láthair é agus ofráladh sé é mar íobairt pheaca,` ;Cuireadh sé an dá phocán ar cranna, ceann don Tiarna agus an ceann eile do Azázael.y mTugadh Árón an dá phocán leis ansin agus cuireadh sé iad i láthair an Tiarna ag doras Bhoth na Teagmhála.1Ofráladh Árón an tarbh mar íobairt pheaca ar a shon féin agus ceiliúradh sé gnás an leorghnímh ar a shon féin agus ar son a theaghlaigh.«Faigheadh sé dhá phocán gabhair d' íobairt pheaca agus reithe do íobairt uileloiscthe ó chomhthionól chlann Iosrael.3Cuireadh sé ionar de línéadach coisricthe air féin, gléasadh sé é féin i línéadach, agus cuireadh sé crios línéadaigh faoina choim, agus ceannbheart línéadaigh ar a cheann. Tar éis dó é féin a ionladh le huisce, cuireadh sé na héidí naofa seo air féin.wiSeo mar atá Árón le dul isteach sa sanctóir le tarbh óg do íobairt pheaca agus le reithe do uileloscadh.*Olabhair an Tiarna le Maois agus dúirt: «Abair le do dheartháir Árón gan teacht isteach, nuair a bhuaileann an fonn é, thar fial sa sanctóir i bhfianaise chathaoir na trócaire os cionn na háirce; ba bhaol báis dó é, óir taispeánaim mé féin i néal ar chathaoir na trócaire.  Tar éis bhás bheirt mhac Árón, nuair a d' ofráladar tine neamhdhleathach i láthair an Tiarna agus gur cailleadh iad, !don bhean is neamhghlan de bharr a cúrsaí míosa; do fhear nó do bhean le sileadh, agus d' fhear a luíonn le bean neamhghlan.q] Sin é an dlí do fhear an tsilte agus d' fhear sceite a shíl agus go mbíonn sé neamhghlan dá bharr;7Seachnaigí clann Iosrael ar a neamhghlaine, le heagla go bhfaighidís bás dá barr, mar go dtruailleoidís mo thaibearnacal atá ina measc.}Ní foláir don sagart ceann acu a ofráil mar íobairt pheaca agus an ceann eile mar íobairt uileloiscthe. Déanadh an sagart gnás an leorghnímh a chomhlíonadh di i láthair an Tiarna ar an gcuma sin, ar son an sceite a d' fhág neamhghlan í.~'Ar an ochtú lá faigheadh sí dhá cholm nó dhá ghearrcach colúir agus tugadh sí léi chun an tsagairt iad ag doras Bhoth na Teagmhála.Z}/Nuair a thriomaíonn a sceith, fanadh sí seacht lá, agus ansin bíodh sí glan.*|OAon duine a bhaineann leis na nithe sin, bíodh sé neamhghlan; déanadh sé a chuid éadaigh agus é féin a ní le huisce, agus bíodh sé neamhghlan go nóin.p{[Aon leaba ar a luífidh sí fad a mhaireann an sceith seo, gurb é an dála céanna aici agus ag an leaba ar a luíonn sí le linn a cúrsaí míosa. Aon stól ar a suífidh sí, bíodh sé neamhghlan dála neamhghlaine a cúrsaí.ozYMá sceitheann bean fuil ar feadh a lán laethanta lasmuigh dá cúrsaí míosa, nó má bhíonn breis faid lena cúrsaí, bíodh an neamhghlaine chéanna ag roinnt léi, le linn an sceite, agus a bheadh le linn a cúrsaí míosa.)yMMá luíonn aon fhear léi, tógfaidh sé an neamhghlaine uaithi. Bíodh sé neamhghlan ar feadh seacht lá. Aon leaba ar a luífidh sé, bíodh sí neamhghlan.x Má bhíonn aon ní ar an leaba nó ar an stól ar ar shuigh sí, agus go mbaineann duine leis, bíodh sé neamhghlan go nóin.w5Aon duine a bhainfidh le haon stól ar ar shuigh sí déanadh sé a chuid éadaigh agus é féin a ní in uisce agus bíodh sé neamhghlan go nóin. vAon duine a bhainfidh lena leaba, déanadh sé a chuid éadaigh agus é féin a ní in uisce agus bíodh sé neamhghlan go nóin. u Aon leaba ar a luífidh sí agus í mar seo, bíodh sí neamhghlan; aon stól ar a suífidh sí, bíodh sé neamhghlan go nóin.MtNuair a sceitheann bean a fuil agus go sileann sí óna corp, maireadh an neamhghlaine óna cúrsaí míosa ar feadh seacht lá; aon duine a bhainfidh léi, bíodh sé neamhghlan go nóin.s Má luíonn fear le bean agus go sceitheann síol, déanaidís araon iad féin a ionladh, agus beidh siad neamhghlan go nóin. rAon bhall éadaigh nó leathair a mbainfidh an sceith síl leis, ní foláir é a ní le huisce agus bíodh sé neamhghlan go nóin.q{Nuair a sceitheann fear a shíol, déanadh sé a chorp go léir a ionladh in uisce agus bíodh sé neamhghlan go nóin.rp_Ní foláir don sagart ceann acu a ofráil mar íobairt pheaca, agus an ceann eile mar íobairt uileloiscthe. Déanadh an sagart gnás an leorghnímh a chomhlíonadh thar a cheann i láthair an Tiarna ar an gcuma sin ar son a shilte.4ocAr an ochtú lá tugadh sé leis dhá cholm nó dhá ghearrcach colúir, agus tagadh sé i láthair an Tiarna ag doras Bhoth na Teagmhála, agus tugadh sé don sagart iad.Yn- Nuair a bhíonn an té óna mbíonn an sileadh leigheasta, fanadh sé seacht lá i mbun a ghlanta. Ansin níodh sé a chuid éadaigh, agus déanadh sé a chorp a ionladh in uisce reatha, agus bíodh sé glan. m  Gach soitheach cré a mbaineann fear an tsilte leis, bristear é; agus gach soitheach adhmaid déantar é a shruthlú le huisce.l7 Iadsan go léir a mbaineann fear an tsilte leo gan a lámha a ní, nídís a gcuid éadaigh, agus nídís iad féin agus bídís neamhghlan go nóin.dkC Iadsan go léir a bhaineann le haon ní a bhíonn faoi, bídís neamhghlan go nóin. Aon duine a iompraíonn a leithéid, ní foláir dó a chuid éadaigh a ní, agus é féin a ní, agus bíodh sé neamhghlan go nóin.Hj  Aon diallait ina suíonn fear an tsilte, bíodh sí neamhghlan.&iGMá chaitheann fear an tsilte seile ar dhuine atá glan, ní foláir dósan a chuid éadaigh a ní, agus é féin a ní, agus bíodh sé neamhghlan go nóin."h?Aon duine a bhaineann le corp fir dá dtarlaíonn an sileadh, níodh sé a chuid éadaigh, agus níodh sé é féin, agus bíodh sé neamhghlan go nóin.$gCAon duine a shuíonn ar shuíochán ar ar shuigh fear an tsilte, níodh sé a chuid éadaigh, agus níodh sé é féin agus bíodh sé neamhghlan go nóin.fAon duine a bhaineann lena leaba, níodh sé a chuid éadaigh, agus níodh sé é féin, agus bíodh sé neamhghlan go nóin.deCAn leaba ar a luíonn an fear, agus aon suíochán ar a suíonn sé, bíodh sé neamhghlan.$dCFad a mhaireann an sileadh is mar seo leanas an dlí dá neamhghlaine: cibé acu a choisceann a chorp an sileadh nó nach ndéanann, bíodh sé neamhghlan. c«Labhair le clann mhac Iosrael agus abair leo:Nuair a tharlaíonn sileadh ó chorp fir, is neamhghlan é an sileadh sin.Gb Labhair an Tiarna le Maois agus le hÁrón agus dúirt:Wa)9á shocrú cathain is glan agus is neamhghlan dóibh. Sin é dlí na lobhra.».`Y8do at nó do mhéirscre nó do ghearb,&_I7do lobhra éadaigh agus tithe,<^u6«Sin é an dlí do gach cás lobhra agus tine dhia,)]M5scaoileadh sé leis an éan beo saor faoi na bánta ón gcathair amach. Nuair a bhíonn gnás an ghlanta comhlíonta ar an gcuma seo don teach, bíodh sé glan.4\c4Tar éis dó an teach a ghlanadh le fuil an éin, leis an uisce reatha, leis an éan beo, leis an adhmad céadrais, leis an gcraobh íosóipe, agus leis an ábhar craorag,['3agus tógadh sé an t-adhmad céadrais, an chraobh íosóipe, agus an t-ábhar craorag, agus an t-éan beo, agus tumadh sé an méid sin agus an t-éan beo faróthu i bhfuil an éin a maraíodh os cionn an uisce reatha agus croitheadh sé seacht n-uaire ar an teach í.PZ2maraíodh sé ceann de na héin i soitheach cré os cionn uisce reatha,tYc1«Do ghlanadh an tí, tógadh sé dhá éan bheaga, adhmad céadrais, ábhar craorag agus craobh íosóipe;WX)0Ach má thagann an sagart agus an teach a iniúchadh agus a fheiceáil nár leath an galar sa teach tar éis a phlástrála, ansin fógraíodh an sagart an teach a bheith glan, óir tá an galar leigheasta.W+/Aon duine a chodlaíonn ann, ní foláir dó a chuid éadaigh a ní, agus aon duine a itheann sa teach, ní foláir dó a chuid éadaigh a ní._V9.«Aon duine a théann isteach sa teach agus é dúnta, bíodh sé neamhghlan go nóin.U#-Ní foláir an teach a scartáil, idir chlocha agus admhad agus phlástar, agus iad seo a iompar go háit neamhghlan lasmuigh den chathair.T-,tagadh an sagart á iniúchadh; má fheiceann sé gur leath an galar, ciallaíonn sin go bhfuil lobhra thógálach sa teach; tá sé neamhghlan. S+«Má bhriseann an galar amach arís tar éis na clocha a thógáil chun siúil agus an teach a scríobadh agus a athphlástráil,mRU*Ansin leagtar clocha eile in áit na gcloch úd agus plástráiltear brat nua plástair ar an teach.Q%)Cuireadh sé an teach go léir á scríobadh laistigh, agus an screamh a scríobfar de, caitear í in áit neamhghlan lasmuigh den chathair.P(tugadh an sagart ordú na clocha ina bhfuil an galar a thógáil agus a chaitheamh in áit neamhghlan lasmuigh den chathair.xOk'Filleadh an sagart faoi chionn seacht lá, agus iniúchadh; agus má bhíonn an galar leata ar bhallaí an tí,sNa&ansin téadh an sagart lasmuigh de dhoras, ón teach amach, agus dúnadh sé an teach ar feadh seacht lá.zMo%agus má aimsíonn sé ina iniúchadh paistí glasa nó cróna galair ar na ballaí, agus iad ag dul faoi chneas,`L;$Tugadh an sagart ordú ansin an teach a fholmhú roimh an sagart a dhul ag iniúchadh an ghalair le heagla go bhfógrófaí neamhghlan a mbíonn sa teach. Ansin ní foláir don sagart dul agus an teach a iniúchadh,sKa#tagadh an sealbhóir le rabhadh chun an tsagairt: 'Dealraíonn go bhfuil sórt éigin galair i mo theach.' ~~<}}|`{{!zzyyxxoxBwvvuuau(tcskrrq^ppUooLnn9mNllkkkjj ihgg(feeeddGccc bbla```#__L^^]] \j[ZZ5YXWWzVUU TTSSRR2QQ{PP/OORNNMLKJJIHHHMGFFsEEEDCBBIBAA!@???;>>i==~<Mura n-éisteann sibh liom, agus gach ceann de na haitheanta seo a chomhlíonadh,\R3 Mise an Tiarna bhur nDia a thug sibh amach as talamh na hÉigipte d' fhonn nach mbeadh sibh in bhur ndaoir acu a thuilleadh. Bhris mé an chuing lenar ceanglaíodh sibh, agus d' fhág mé ag siúl ceannard sibh.aQ= Mairfidh mé in bhur measc; beidh mé i mo Dhia agaibh, agus beidh sibh mar phobal agam.ZP/ Cuirfidh mé suas mo bhoth in bhur measc, agus ní bheidh an ghráin agam oraibh.O{ Íosfaidh sibh bhur sáith d' fhómhar na bliana caite agus caithfidh sibh an sean amach chun slí a dhéanamh don nua.wNi Cuirfidh mé spéis ionaibh agus déanfaidh mé rathúil líonmhar sibh agus daingneoidh mé mo chonradh libh.MRachaidh cúigear agaibh sa tóir ar chéad agus céad agaibh sa tóir ar dheich míle; agus titfidh bhur naimhde de rinn bhur gclaímh.XL+Rachaidh sibh sa tóir ar bhur naimhde agus titfidh siad de rinn bhur gclaímh.DKTabharfaidh mé síocháin in bhur dtír, agus beidh codladh agaibh gan baol ó aon duine. Cuirfidh mé an ruaig ar ainmhithe allta as an tír; ní ghabhfaidh an claíomh thar bhur dtír.FJMairfidh bualadh bhur n-arbhair go fómhar an fhíona; mairfidh fómhar an fhíona go cur an tsíl. Íosfaidh sibh bhur sáith aráin, agus mairfidh sibh in bhur dtír beag beann ar chách.I#tabharfaidh mé an fhearthainn is gá daoibh in am agus i dtráth; tabharfaidh an talamh a thoradh uaidh agus crainn an mhachaire a gcnuas.yHmMá mhaireann tú de réir mo dhlíthe, agus má choimeádann tú m' aitheanta agus iad a chomhlíonadh,[G1Coimeádaigí mo shabóidí agus tugaigí onóir do mo shanctóir. Mise an Tiarna.oF [Ná déanaigí aon íola daoibh féin agus ná cuirigí aon dealbh shnoite ina seasamh, ná aon ghallán; ná cuirigí aon chloch ghreanta ina seasamh in bhur gcríocha le sléachtadh roimpi: óir is mise an Tiarna do Dhia.E7Óir is searbhóntaí liomsa clann seo Iosrael; is searbhóntaí iad a thug mé amach as tír na hÉigipte. Mise an Tiarna bhur nDia.D!6Mura ndéantar é a fhuascailt ar aon slí díobh sin scaoiltear saor é i mbliain na hiubhaile, é féin agus a chlann in éineacht leis. C5Déantar an meastachán amhail is dá mba fhear ar tuarastal é ó bhliain go bliain. Féach chuige nach mbítear dian ar an bhfear.;Bq4Mura mbíonn ach an beagán blianta le dul go dtí bliain na hiubhaile, ní foláir dó táille a fhuascailte a mheas leis de réir líon na mblianta seirbhíse atá dlite uaidh.A13Má bhíonn a lán blianta le dul fós, ansin ní foláir dó, de réir líon na mblianta, cuid dá phraghas reaca a aisíoc ar son a fhuascailte./@Y2I gcomhairle le fear a cheannaithe, déanadh sé líon na mblianta ó bhliain a dhíolta go bliain na hiubhaile a áireamh; ní foláir méid na táille fuascailte a mheas de réir líon sin na mblianta; déantar an t-am a bhíonn tugtha aige dá mháistir a thomhas de réir tuarastal fostaí.A0tar éis a reaca beidh ceart fuascailte aige agus féadann bráthair leis é a fhuascailt.o=Y/Má éiríonn coimhthíoch nó deoraí in bhur measc saibhir agus bhur mbráthair taobh leis a fháil dealbh agus é féin a reic leis siúd, leis an gcoimhthíoch nó leis an deoraí in bhur measc nó le duine dá mhuintir siúd,a<=.Ní miste daoibh iad a fhágáil le huacht ag bhur gclann mhac in bhur ndiaidh le bheith ina seilbh go brách. Bídís-sean mar dhaoir agaibh, ach ná bígí in bhur máistrí diana ar bhur mbráithre, clann Iosrael.[;1-Ní miste daoibh chomh maith iad a cheannach ó i measc na gcoimhthíoch a chónaíonn in bhur measc agus óna gclann a chonaíonn in bhur measc agus a saolaíodh ar bhur dtailte. Bíodh seilbh agaibh orthusan.:#,Maidir leis na daoir idir fhir is mhná a bheidh agat, tagaidís ó na ciníocha i do thimpeall; ceannaigh daoir agus daoirseacha uathusan.G9 +Ná bí i do mháistir dian air, ach bíodh eagla do Dhé ort.q8]*Óir is searbhóntaí liomsa iadsan agus thugas ón Éigipt amach iad agus níl siad le reic mar dhaoir.7)Ansin imíodh sé uait, é féin agus a chlann agus filleadh sé ar a mhuintir féin agus gabhadh sé seilbh arís ar a mhaoin dhúchais.l6S(Bíodh sé amhail fear tuarastail nó deoraí agat, agus oibríodh sé duit go bliain na hiubhaile.o5Y'Má éiríonn do bhráthair taobh leat dealbh agus é féin a dhíol leat, ná leag saothar daoir air.4&Mise an Tiarna bhur nDia a thug amach sibh as tír na hÉigipte chun talamh Chanán a thabhairt daoibh agus a bheith i mo Dhia agaibh.[31%Ná tabhair iasacht airgid ar ús dó, agus ná tabhair bia dó ag súil le breis.v2g$Ná héiligh ús ná ioncamas uaidh; bíodh eagla do Dhé ort agus lig do do dheartháir maireachtáil farat.M1#Má éiríonn do bhráthair atá farat dealbh, agus nach féidir leis é féin a chothú farat, ní foláir duit é a chothú mar a dhéanfá deoraí nó aoi, agus maireadh sé fós farat.u0e"Agus an talamh beatha coimín timpeall ar na cathracha seo, ní féidir é a dhíol mar is leo é go brách.$/C!Mura gcuireann Léivíteach a cheart fuascailte i bhfeidhm, tagadh an ceannaitheoir amach sa iubhaile as an teach a díoladh agus filleadh sé ar a theach féin, ar an mbaile ina bhfuil ceart seilbhe aige. Óir na tithe i gcathracha na Léivíteach is leo iad i measc chlann Iosrael.~.w Ach maidir le cathracha na Léivíteach, beidh ceart fuascailte acu chun aon sealúchais leo sna cathracha go brách.G- Ach na tithe sna sráidbhailte gan caiseal umpu, áirítear iad le talamh na dúiche timpeall; bainfidh ceart fuascailte leo agus ní foláir don té a cheannaigh scaoileadh leo sa iubhaile.D,Mura bhfuasclaítear é laistigh de bhliain slán, bíodh an teach seo sa chaiseal de sheilbh dhílis shíoraí ag an té a cheannaigh agus ag a shliocht; ní scaoilfear leis sa iubhaile.6+gMá dhíolann duine teach cónaithe i gcathair chaisil, beidh ceart fuascailte aige air go ceann bliana tar éis é a dhíol. Ní mhairfidh a cheart fuascailte thar bhliain.*Ach mura mbíonn go leor maoine aige chun é a fháil ar ais uaidh féin, ansin fanadh a mbíonn díolta aige i seilbh an té a cheannaigh go bliain na hiubhaile; i mbliain na hiubhaile ní foláir dósan é a scaoileadh agus fillfeadh sé siúd ar a shealúchas.e)Edéanadh sé líon na mblianta den díshealbhú a bhíonn gan caitheamh aige a áireamh, agus an tsuim ar son an fhaid a bhíonn le dul a íoc leis an té a cheannaigh, agus a shealúchas a fháil ar ais ar an gcaoi sin.x(kMura mbíonn fear a fhuascailte aige, ach go dtagann speilp air féin, agus go mbíonn sás a fhuascailte aige,G' Má luíonn an bochtanas ar do dheartháir agus go gcaitheann sé a oidhreacht a dhíol, tagadh an gaol is gaire dó chuige agus déanadh sé a mbíonn díolta ag a dheartháir a fhuascailt.G& An talamh go léir in bhur seilbh, beidh ceart fuascailte air.%Ná díoltar an talamh amach go deo, óir is liomsa an talamh agus níl ionaibhse ach lucht deoraíochta agus aíochta agamsa.F$Beidh an seantoradh fós á ithe agaibh agus sibh ag cur san ochtú bliain; sea agus beidh an seantoradh á ithe agaibh fós sa naoú bliain agus sibh ag feitheamh le fómhar na bliana sin.#}d' ordaigh mé mo rath a bheith oraibh sa séú bliain i gconaí i dtreo go mbeadh dóthain trí bliana de thoradh inti.v"gSa chás go bhfiafródh sibh cad a íosfaimid an seachtú bliain seo gan síol a chur ná fómhar a bhailiú,!Tabharfaidh an talamh a thoradh uaidh, agus íosfaidh sibh bhur sáith agus beidh seilbh agaibh ar bhur bhfearann beag beann ar chách.0 [Déanaigí dá bhrí sin de réir mo dhlíthe agus coimeádaigí mo reachtanna; agus cleachtaigí iad, agus beidh seilbh agaibh ar bhur bhfearann beag beann ar chách.Ná déanadh aon duine agaibh éagóir ar a chomharsa, ach bíodh eagla oraibh roimh bhur nDia. Mise an Tiarna bhur nDia.CDá mhéad é líon na mblianta, is ea is mó an praghas a thabharfaidh tú; dá laghad é líon na mblianta is ea is mó an lascaine; óir is líon áirithe fómhar atá á ndíol aige.,SMá dhéanann tú ceannach ó do chomharsa, cuirtear san áireamh líon na mblianta ón iubhaile; de réir líon na mblianta toraidh, déanadh sé an margadh leat.nWMá dhéanann tú aon rud a dhíol le do chomharsa nó a cheannach uaidh, ná sáraigh an fear thall.Y- I mbliain seo na hiubhaile filleadh gach duine agaibh ar a shealúchas dúchais.K Bíodh an iubhaile naofa agaibh agus caithigí cnuas an mhachaire.A} Bíodh an leathchéadú bliain sin ina bliain iubhaile agaibh; ná cuirigí síol, ná bainigí fómhar dá bhfásfaidh uaidh féin, agus ná cnuasaigh caora d' fhiniúin gan bearradh.`; Fogair an leathchéadú bliain naofa, agus fógraigí saoirse do lucht áitribh na tíre go léir; bíodh sí seo ina bliain iubhaile agaibh; filleadh gach duine agaibh ar a dhúchas, gach duine ar a mhuintir féin.# Ar an deichiú lá den seachtú mí cuir an trumpa á shéideadh; ar Lá an Leorghnímh cuirigí an trumpa á shéideadh ar fud na críche.#AComhair seacht seachtaine de bhlianta, sé sin aga seacht faoi sheacht de bhlianta; naoi mbliana agus daichead a bheidh sna seacht seachtaine de bhlianta.gIBíodh a fómhar go léir mar chothú ag d' eallach chomh maith agus ag an stoc ar do thalamh.'IBeidh sabóid an fhearainn féin ina cothú agat féin agus ag do dhaoir, idir fhir agus mhná, ag do fhear tuarastail, agus ag an deoraí a chónaíonn leat.-ná bain fómhar dá bhfásfaidh uaidh féin, agus ná cnuasaigh caora de d' fhiniúin gan bearradh. Bíodh sí ina bliain sosa ag an bhfearann.#Ach an seachtú bliain, bíodh sabóid shollúnta sosa, sabóid don Tiarna, ag d' fhearann; ná cuir d' ithir, agus ná bearr d' fhiniúin,dCCuir síol i d' ithir ar feadh sé bliana, agus bearr d' fhiniúin agus cnuasaigh a toradh.4c«Labhair le clann Iosrael agus abair leo:Nuair a rachaidh sibh isteach san fhearann atá á thabhairt agam daoibh, bíodh sabóid sosa ag an bhfearann don Tiarna.M Labhair an Tiarna le Maois ar Shliabh Shíonái, agus dúirt:b?Nuair a bhí an méid sin ráite ag Maois le clann Iosrael, thugadar an té a rinne an mallú as an gcampa amach agus ghabhadar de chlocha ann. Rinne clann Iosrael mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois ar an gcuma sin.l SBíodh an t-aon bhreith agaibh ar dhúchasach agus ar dheoraí; óir is mise an Tiarna bhur nDia.»y mAn té a mharaíonn ainmhí, déanadh sé cúiteamh ann; agus an té a mharaíonn duine, cuirtear chun báis é.| sbriseadh ar bhriseadh, súil ar shúil, fiacail ar fhiacail. Déantar ciorrú air dála an chiorraithe a rinne sé.P Má dhéanann duine a chomharsa a leonadh, déantar leis a ndearna sé,O An té a mharaíonn ainmhí, déanadh sé cúiteamh ann; anam ar anam.:qAn té a mharaíonn duine, cuirtear chun báis é.b?An té a dhiamhaslaíonn ainm an Tiarna ní foláir dó bás a fháil; caithfidh an comhthionól uile gabháil de chlocha ann. Cibé acu dúchasach nó deoraí é, má mhaslaíonn sé an tAinm, cuirtear chun báis é.nWAnsin abair le clann Iosrael:Aon duine a mhallaíonn a Dhia, iompraíodh sé ualach a pheaca.*O«Tabhair an té a rinne an mallú lasmuigh den champa; leagadh gach duine a chuala é a lámh ar a cheann, agus gabhadh an comhthionól go léir de chlocha ann./[ Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:E Chuireadar i gcarcair é go nochtfaí toil an Tiarna dóibh.9 Ansin thug mac na hIosraelaí diamhasladh don Ainm agus mhallaigh é. Thugadar go Maois é (Sealomaít iníon Dibrí de threibh Dán ainm a mháthar).wi Bhí fear ann arbh Iosraelach mná a mháthair agus arbh Éigipteach a athair. Tháinig sé óna theach amach agus chuaigh faoin gcampa i measc chlann Iosrael agus chrom sé mac na hIosraelaí ar aighneas le hIosraelach sa champa.*O Bainidís le hÁrón agus lena chlann mhac agus ithidís iad in áit naofa, óir is roinn shárnaofa aige iad d' íobairtí dóite an Tiarna, dleacht síoraí.»Cuirtear in ord i láthair an Tiarna iad gach sabóid gan teip; cuireadh clann Iosrael ar fáil iad trí chonradh síoraí.t~cCuir túis ghlan le gach rang. Sin é an bia a ofrálfar mar chuimhneachán don Tiarna ina ofráil dhóite.d}CAnsin leag iad ina dhá rang, sé cinn an rang, ar an mbord glan atá i láthair an Tiarna.u|e«Gabh chugat roinnt plúir mhín agus bruith dhá bhairín déag de, dhá dheachú d' éafá i ngach ceann.m{UCoimeádadh Árón na soilse i gcóir ar an gcoinnleoir d' ór glan i láthair an Tiarna i gcónaí._z9Lasmuigh de fhial na Fianaise, i mBoth na Teagmhála, bíodh Árón i bhfeighil an tsolais seo. Bíodh sé ar lasadh ansiúd i láthair an Tiarna ó nóin go maidin gan teip. Reacht síoraí é sin do bhur sliocht.y«Ordaigh do chlann Iosrael ola ghlan ológ a thabhairt chugat don lóchrann chun go mbeadh solas ar lasadh ann i gconaí.6x kLabhair an Tiarna le Maois agus dúirt:_w9,Thug Maois tuairisc ar fhéilte sollúnta an Tiarna do chlann Iosrael ar an gcuma sin.Av}+i dtreo go mba eol do bhur sliocht gur chuir mé d' iallach ar chlann Iosrael maireachtáil faoi scáthláin nua a thug mé amach iad as tír na hÉigipte. Mise an Tiarna, bhur nDia.»kuQ*Mairigí faoi scáthláin ar feadh seacht lá; maireadh gach Iosraelach dúchais faoi scáthláin,.tW)Déanaigí feile a cheiliúradh don Tiarna ar an gcuma sin ar feadh seacht lá gach bliain. Reacht síoraí é seo do bhur sliocht. Ceiliúraigí í sa seachtú mí.Ls(An chéad lá, togaigí torthaí de thogha na gcrann, géaga pailme, craobha crann duilleach, saileoga an tsrutháin, agus déanaigí lúcháir i láthair an Tiarna bhur nDia ar feadh seacht lá.crA'Ar an gcúigiú lá déag den seachtú mí, nuair a bheidh torthaí na talún cnuasaithe agaibh, déanaigí féile an Tiarna a cheiliúradh ar feadh seacht lá. Bíodh an chéad lá agus an t-ochtú lá ina lánsaoire.q&seachas sabóidí an Tiarna, agus bhur dtabhartais, agus seachas na nofrálacha móide agus deona go léir a dhéanann sibh don Tiarna.jpO%Sin iad féilte cinnte an Tiarna atá le fógairt agaibh mar thráthanna tionóil naofa chun íobairtí dóite a ofráil don Tiarna, agus uileloiscthigh agus abhlanna, íobairtí agus ofrálacha dí, de réir ghnás gach lae,koQ$Ar feadh seacht lá ofrálaigí íobairtí dóite don Tiarna; ar an ochtú lá bíodh comhthionól naofa agaibh agus déanaigí íobairt dhóite don Tiarna. Ceiliúradh clabhsúir é. Ná déanaigí aon obair throm an lá sin.Zn/#Lá comhthionóil naofa an chéad lá; ná déanaigí aon obair throm an lá sin.'mI"«Labhair le clann Iosrael agus abair leo:An cúigiú lá déag den seachtú mí seo féile na dTaibearnacal don Tiarna, agus maireadh sé seacht lá./l[!Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:Kk Bíodh sé seo ina shabóid saoire shollúnta agaibh, agus déanaigí troscadh. Tráthnóna an naoú lá den mhí, uaidh sin go dtí an tráthnóna dár gcionn, bíodh sé ina shabóid agaibh.»zjoNá déanaigí aon sórt oibre; is reacht síoraí é sin do bhur sliocht, cibé áit ina mbíonn cónaí oraibh.Ui%aon duine a dhéanann obair an lá sin scriosfaidh mé ó lár a phobail é.\h3Aon duine nach ndéanann troscadh an lá sin, déantar é a ionnarbadh óna phobal;+gQNá déanaigí aon obair an lá sin, óir is é Lá an Leorghnímh é, ina bhfuil gnás an leorghnímh le comhlíonadh ar bhur son i láthair an Tiarna bhur nDia.+fQ«An deichiú lá den seachtú mí Lá an Leorghnímh agaibh. Bíodh comhthionól naofa agaibh. Déanaigí troscadh agus ofrálaigí íobairt loiscthe don Tiarna./e[Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:Td#Ná déanaigí obair throm, ach ofrálaigí íobairt loiscthe don Tiarna.»c'An chéad lá den seachtú mí, bíodh sé ina shaoire shollúnta agaibh, cuimhneachán fógartha ag séideadh an trumpa, comhthionól naofa.Wb)Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt: «Labhair le clann Iosrael agus abair:caANuair a bhainfidh sibh fómhar bhur bfearainn, ná bainigí go ceann fearainn ar fad é, agus ná cnuasaigí na diasa tar éis an fhómhair. Fágaigí ag an mbochtán agus ag an deoraí iad. Mise an Tiarna bhur nDia.»@`{Bíodh comhthionól agaibh an lá céanna sin, comhthionól naofa; ní dhéanfaidh sibh aon saothar trom. Reacht síoraí é seo do bhur sliocht, cibé áit ina mbeidh cónaí oraibh.>_wCuireadh an sagart i láthair an Tiarna iad mar dhleacht ar leith, mar aon le harán na gcéadtorthaí. Is nithe naofa don Tiarna iadsan agus an dá uan agus fillidís ar an sagart.^yOfrálaigí pocán gabhair chomh maith mar íobairt pheaca, agus dhá uan bhliana fhireanna mar íobairt chomaoineach.o]YFara an arán, ofrálaigí seacht n-uan bliana gan mháchail, tarbh óg agus dhá reithe, mar íobairt uileloiscthe don Tiarna, mar aon le habhlann agus íobairt dí, agus íobairt dhóite a dtaitneoidh a cumhracht leis an Tiarna.9\mTugaigí libh ó bhur dtithe, le cur i láthair mar dhleacht ar leith, dhá bhuilín fuinte as dhá dheachú dephlúr mín bruite le gabháile; céadtorthaí don Tiarna iadsan.[Comhairigí leathchéad lá go dtí an lá tar éis an seachtú sabóid, ansin ofrálaigí abhlann de ghrán úr don Tiarna.Z{Ón lá tar éis na sabóide, ón lá a thug sibh libh punann na hofrála dleachta, comhairigí seacht lánseachtainí.[Y1Ná hithigí aon arán, aon arbhar tíortha ná aon arán bruite, roimh an lá seo, roimh an ofráil a dhéanamh do bhur nDia. Sin reacht síoraí do bhur sliocht go léir cibé áit ina mbíonn cónaí oraibh.NX Sé a bheidh in abhlann an lae sin, dhá dheachú de phlúr mín fuinte le hola, íobairt uileloiscthe a dtaitneoidh a cumhracht leis an Tiarna. An ofráil dí, bíodh sí d' fhíon, ceathrú hín.W5 An lá céanna a dhéanfaidh sibh an dleacht ar leith seo a ofráil, ofrálfaidh sibh uan bliana gan mháchail mar íobairt uileloiscthe don Tiarna.V5 Cuireadh sé i láthair an Tiarna í mar dhleacht ar leith, d' fhonn go nglacfaí libh. Amárach na sabóide a dhéanfaidh an sagart an ofráil seo.QU «Labhair le clann Iosrael agus abair leo:Nuair a théann sibh isteach sa tír atá á thabhairt agam daoibh, agus a fhómhar a bhaint, tugaigí céadphunann bhur bhfómhair go dtí an sagart./T[ Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:S%Ofrálaigí íobairt loiscthe don Tiarna ar feadh seacht lá; bíodh comhthionól naofa agaibh an seachtú lá, gan aon obair a dhéanamh.»UR%An chéad lá bíodh tionól naofa agaibh, gan aon saothar trom a dhéanamh.|QsAn cúigiú lá déag den mhí chéanna féile an tSlimaráin ag an Tiarna; ithigí arán slim ar feadh seacht lá.YP-An ceathrú lá déag den chéad mhí, idir dhá nóin, sin é Cáisc an Tiarna.sOaSeo iad féilte sollúnta an Tiarna, na tionóil naofa dá ngairfidh sibh clann Iosrael ar an lá ceaptha.UN%Déanaigí saothar ar feadh sé lá, ach bíodh an seachtú lá ina lánsaoire, ina lá comhthionóil naofa nach ndéanfar saothar ar bith. Cibé ait ina mbíonn cónaí oraibh, sabóid don Tiarna é seo.M/«Labhair le clann Iosrael agus abair leo:(Sollúna an Tiarna dá nglaonn tú iad, is tionóil naofa iad.) Seo iad m' fhéilte sollúnta!6L kLabhair an Tiarna le Maois agus dúirt:dKC!Mise a thug amach sibh ó thalamh na hÉigipte le bheith mar Dhia agaibh. Mise an Tiarna.»}Ju Ná truailligí m' ainm naofa d' fhonn go naomhófaí mé i measc chlann Iosrael; mise an Tiarna a naomhaíonn sibh.PI«Coimeádaigí m' aitheanta agus déanaigí dá réir. Mise an Tiarna.eHENí foláir í a ithe an lá céanna gan aon chuid di a choimeád go maidin. Mise an Tiarna.`G;Má ofrálann sibh íobairt bhuíochais don Tiarna, ofrálaigí í ar mhodh inghlactha.TF#Ach ná maraigh an mháthair, más bó más caora, ar an aon lá lena hóg.-EU«Lao, uan, nó meannán, fanadh sé seacht lá lena mháthair tar éis a bhreithe. Ón ochtú lá amach, beidh sé inghlactha mar íobairt uileloiscthe don Tiarna.0D]Labhair an Tiarna le Maois, agus dúirt:&CGagus ná glacaigí lena leithéid ó lámha deoranta le hofráil mar bhia do bhur nDia. Ainimh í a máchail a d' fhágfadh nach nglacfaí leo ar bhur son.»B%Ná hofrálaigí don Tiarna aon ainmhí le margairlí brúite, briste, gearrtha anuas nó gonta; ná déanaigí amhlaidh in bhur dtír féin&AGDamh nó uan a bheadh ina fhíothal nó míchumtha, ní cás duit é a ofráil mar íobairt dheonach, ach ní ghlacfar lena leithéid mar fhuascailt mhóide.e@EAinmhí dall, bacach, nó ciorraithe, ainmhí le neascóidí le tochas nó le gearba, ná hofrálaigí don Tiarna é. Ná leagaigí aon ruainne d' ainmhí den sórt sin ar an altóir mar íobairt uileloiscthe don Tiarna.l?SNuair a ofrálann duine íobairt chomaoineach don Tiarna, mar chomhlíonadh móide nó mar íobairt dheonach, bíodh an t-ainmhí más den tréad nó den táin é foirfe má tháthar chun glacadh leis; bíodh sé gan mháchail.[>1Ná híobraígí aon ní ar a bhfuil máchail óir ní ghlacfaí leis ar bhur son.s=aní mór dó, má tháthar le glacadh leis, fireannach gan mháchail a ofráil, damh nó caora nó gabhar.<5«Abair é seo le hÁrón, lena chlann mhac, agus le clann Iosrael:Nuair a dhéanann aon duine de theaghlach Iosrael nó aon duine de na deoraithe in Iosrael, ofráil a thabhairt ar son móide nó mar íobairt dheonach le hofráil don Tiarna mar íobairt uileloiscthe,/;[Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt::%d' fhágfadh sé coir orthu iad sin a ithe, rud a d' éileodh íobairt leorghnímh; óir is mise an Tiarna a naomhaigh na híobairtí seo.»\93Ná truaillídís na híobairtí naofa a chuir clann Iosrael i leataobh don Tiarna;8{Má itheann duine rud naofa gan fhios, déanadh sé é a aisíoc leis an sagart agus cúigiú dá luach de bhreis leis.g7I Ach má chailleann sí a fear nó má scarann sé uaithi, agus í gan leanbh, agus go bhfilleann sí ar theach a hathar mar a bhí aici ina hóige, ní miste di bia a hathar a chaitheamh. Ná hitheadh aon choimhthíoch é.i6M Má phósann iníon sagairt coimhthíoch, ná hitheadh sí an roinn naofa a cuireadh i leataobh.#5A Ach má bhíonn daor a cheannaigh sé ag sagart, ní miste don daor sin iad a ithe, dála an té a rugadh ina theach; óir caitheann siadsan a bhia féin.f4G Na hitheadh coimhthíoch na nithe naofa; agus ná hitheadh aoi sagairt iad ná fostúch leis.33 Coimeádaidís mo rialacha, agus ná gabhadh aon chiontacht iad; má bhriseann siad iad, gheobhaidh siad bás; is mise an Tiarna a naomhaíonn iad. 2Ainmhí a fuair bás uaidh féin, nó a stoll ainmhithe allta, ná hitheadh sé é; d' fhágfadh sin neamhghlan é. Mise an Tiarna.v1gTar éis don ghrian dul faoi, bíodh sé glan agus ní miste dó na nithe naofa a ithe ós iad is beatha dó.09sea, aon duine a raibh caidreamh den sórt sin aige, bíodh sé neamhghlan go nóin, agus ná hitheadh sé na nithe naofa gan a chorp a ní le huisce. /nó a dhéantar neamhghlan trí bhaint le snáfach éigin, nó le duine eile a d' fhág air a neamhghlaine féin, cibé sórt í X.+Aon duine de shliocht Árón ar a mbíonn lobhra nó sileadh cneá, ná hitheadh sé na nithe naofa go nglantar é. Aon duine a bhaineann le rud a fágadh neamhghlan ag corpán, nó duine a chailleann síol,t-cAbair é seo leo:Aon duine ar do shliocht, in aon ghlúin, má thagann sé i ngar na n-íobairtí naofa a choisric clann Iosrael don Tiarna agus neamhghlaine air, déantar an duine sin a dhíbirt ó mo láthair. Mise an Tiarna.A,}«Abair le hÁrón agus lena chlann iad féin a naomhú trí íobairtí naofa chlann Iosrael, agus gan iad a thruailliú m' ainm; ar mo shonsa déanaidís é a naomhú; mise an Tiarna.6+ kLabhair an Tiarna le Maois agus dúirt:]*5D' inis Maois an méid sin d' Árón agus dá mhic, agus do chlann Iosrael go léir.A)}ach ná tagadh sé i ngar don fhial agus ná druideadh sé leis an altóir mar go bhfuil iomard air; ná truaillíodh sé na nithe naofa agam; óir is mise an Tiarna a naomhaigh iad.»H( Is ceadmhach dó bia a Dhé a ithe, idir shárnaofa agus naofa,T'#Aon duine de shliocht Árón an sagart, ná tagadh sé agus íobairtí loiscthe an Tiarna a ofráil má bhíonn aon iomard air; ná tagadh sé i láthair chun bia a Dhé a ofráil má bhíonn iomard air.&%nó atá ina chruiteachán nó ina fhíothal, ná aon duine ar a bhfuil máchail radhairc nó craicinn, nó cneá shilidh, ná atá coillte.*%Qnó leonta ó chois nó ó láimh,~$wNá tagadh aon duine i ngar ar a bhfuil iomard mar dhaille nó coiscéim bhacaí, nó atá ciorraithe nó míchumtha,#«Abair le hÁrón:Aon duine ar do shliocht, in aon ghlúin má bhíonn iomard air, ná tagadh sé agus bia a Dhé a ofráil./"[Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:h!KNá truaillíodh sé a shliocht i measc a mhuintire, óir is mise an Tiarna a naomhaíonn é.»$ CBean atá ina baintreach, nó scartha óna céile, nó truaillithe ag striapachas, ná pósadh sé, ach maighdean dá mhuintir féin bíodh aige mar bhean.W) «Bean atá fós ina maighdean ní foláir dó a ghabháil chuige mar chéile.G  Ná gabhadh sé amach ón áit bheannaithe agus ná truaillíodh sé sanctóir a Dhé; óir iompraíonn sé coisreacan a Dhé air féin, an coisreacan a rinneadh air le hola. Mise an Tiarna.q] Ná téadh sé i ngar corpáin; ná déanadh sé é féin neamhghlan fiú ar son a athar ná a mháthar.2_ «An sagart a chinneann ar a bhráithre, ar doirteadh an criosma ar a cheann agus a insealbhaíodh, ná mothallaíodh sé a fholt agus ná stolladh sé a chuid éadaigh.  Má thruaillíonn iníon sagairt ar bith í féin le striapachas, truaillíonn sí a hathair agus ní foláir í a loscadh le tine.Bíodh sé coisricthe agat mar go n-ofrálann sé bia do Dhé. Bíodh sé naofa agat, óir táimse, an Tiarna, a naomhaíonn thú, naofa. Ná gabhaidís chucu mar cheile bean a thruailligh an striapachas, ná bean ar scar a fear léi; óir tá an sagart naofa dá Dhia.9mBídís naofa dá nDia agus ná truaillídís ainm a nDé. Is iadsan a thugann chun an Tiarna na híobairtí loiscthe, bia a nDé. Ní foláir iad a bheith naofa dá bhrí sin.tcNá cleachtaidís bearradh baithise agus ná gearraidís imill a bhféasóige agus ná ciorraidís a gcorp. 7~}|{{X{zyyy;xxKwvvuu_ttss@rrq/pp*o}o nZmmllk jsiiihTggfqeeoedddsdHcccpcCcbbyb-a=`__^^]]g\\G[x[ZQYYXWWVVUUlTTQSS4RRQQXQPONNM,LLKJJ{JIIgIHGGG/FFF0EDD.CCpCBBiAAI@@@A??>>=<Má dhéanann fear nó bean aon cheann de na peacaí trína bhfeallann duine ar an Tiarna, tá an duine sin ciontach./V[(Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:U(Rinne clann Iosrael amhlaidh; chuireadar as an gcampa amach iad. Rinne clann Iosrael mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.6Tg(Cuirigí as an gcampa amach iad idir fhir agus mhná, agus coinnigí ón gcampa iad, i dtreo nach dtruailleodh clann Iosrael ar an gcaoi sin an campa ina mairim ina measc.»S5(«Ordaigh do chlann Iosrael gach lobhar agus gach duine óna bhfuil sileadh, nó atá truaillithe trí bhaint le corpán, a chur as an gcampa amach.6R k(Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:(QK(1Ar ordú an Tiarna trí Mhaois, rinneadh an daonáireamh ag leagan a dhualgais agus a ualaigh ar gach fear; áiríodh iad mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.4Pe(0ocht míle cúig chéad agus a hochtó fear.+OQ(/na fir go léir idir tríocha agus leathchéad a d' fhéadfadh airm a iompar agus lenar bhain sé seirbhís a thabhairt nó ualaí a iompar i mBoth na Teagmhála dNC(.Ba é líon iomlán na Léivíteach a d' áirigh Maois agus Árón agus ceannairí Iosrael nMW(-Ba é sin líon treabhchais Mharáraí a d' áirigh Maois agus Árón ar ordú an Tiarna trí Mhaois.;Ls(,Ba é líon a bhfiní trí mhíle dhá chéad fear.*KO(+áiríodh gach fear idir tríocha agus leathchéad bliain d' aois a d' fhéadfadh airm a iompar agus lenar bhain sé seirbhís a thabhairt i mBoth na Teagmhála.VJ'(*Rinneadh daonáireamh ar fhiní chlann Mharáraí de réir fine agus clainne:I9()Ba é sin líon treabhchais Ghéirseon, iad siúd ar bhain seirbhís i mBoth na Teagmhála leo agus a d' áirigh Maois agus Árón ar ordú an Tiarna.YH-((Ba é líon a gclann agus a bhfiní dhá mhíle sé chéad agus a tríocha fear.*GO('áiríodh gach fear idir tríocha agus leathchéad bliain d' aois a d' fhéadfadh airm a iompar agus lenar bhain sé seirbhís a thabhairt i mBoth na Teagmhála.OF(&Rinneadh daonáireamh ar chlann Ghéirseon de réir clainne agus fine;)EM(%Ba é sin líon treabhchais Chohát, iad siúd ar bhain seirbhís i mBoth na Teagmhála leo, agus a d' áirigh Maois agus Árón ar ordú an Tiarna trí Mhaois.OD($Ba é líon a dtreabhchas dhá mhíle seacht gcéad agus a caoga fear.*CO(#áiríodh gach fear idir tríocha agus leathchéad bliain d' aois a d' fhéadfadh airm a iompar agus lenar bhain sé seirbhís a thabhairt i mBoth na Teagmhála.}Bu("Rinne Maois agus Árón agus ceannairí an chomhthionóil daonáireamh ar chlann Chohát de réir clainne agus fine;&AG(!Sin iad na cúraimí a bheidh ar chlanna shliocht Mharáraí. Beidh Íteámár mac Árón an sagart ag riaradh a gcúraimí go léir i mBoth na Teagmhála.»:@o( na pollaí timpeall na faiche lena gceapa, a bpionnaí, a dtéada, agus gach a ngabhann leo. Déanaigí liosta dá n-ainmneacha leis na hualaí a chaithfidh gach duine a iompar./?Y(Seo iad an t-ualach agus na cúraimí go léir atá le comhlíonadh acu i mBoth na Teagmhála: creat an taibearnacail lena mhaidí snaidhme, a phollaí agus a cheapa;'>I(áirigh na fir go léir idir tríocha agus leathchéad bliain d' aois a d' fhéadfadh airm a iompar, iad siúd lena mbaineann seirbhís i mBoth na Teagmhála.Z=/(«Déan daonáireamh chomh maith ar chlann Mharáraí de réir fine agus clainne;!<=(Sin iad na cúraimí a bheidh ar chlanna shliocht na nGéirseonach i mBoth na Teagmhála. Beidh Íteámár mac Árón an sagart ag riaradh a gcúraimí.M;(Dualgais uile chlann Ghéirseon a n-ualaí agus a gcúraimí déantar iad a chomhlíonadh faoi threoir Árón agus a mhac; féachaigí chuige nach ndéanann siad faillí ina bhfuil le hiompar acu.Z:/(brait na faiche agus an chliath don doras chun na faiche timpeall an taibearnacail agus na haltóra, na téada agus a mbaineann leo, agus gach rud atá riachtanach. Bíodh an méid sin go léir faoina gcúram.&9G(Iompraídís brait an taibearnacail, Both na Teagmhála lena dhíon agus an clúdach de leathar mín a théann air, an chliath do dhoras Bhoth na Teagmhála,O8(Seo iad dualgais sleachta Ghéirseon, a bhfeidhmeanna agus a n-ualaí.'7I(áirigh na fir go léir idir tríocha agus leathchéad bliain d' aois a d' fhéadfadh airm a iompar, iad siúd lena mbaineann seirbhís i mBoth na Teagmhála.Z6/(«Déan daonáireamh chomh maith ar chlann Ghéirseon de réir fine agus clainne;/5[(Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:4+(Ar an gcaoi sin ní miste dóibh dul isteach ach gan súil a leagan fiú ar feadh nóiméid ar na nithe naofa le heagla go bhfaighidís bás.»x3k(Ach déanaigí mar seo leo i dtreo go mairidís agus go dtiocfaidís slán ón mbás nuair a rachaidh siad i ngar do na nithe sárnaofa: téadh Árón agus a chlann mhac isteach agus leagaidís a ghnó agus a shaothar ar gach duine díobh.S2!(«Na gearraigí amach treabhchas sliocht Chohát ó líon na Léivíteach.?1{(Labhair an Tiarna le Maois agus le hÁrón agus dúirt:0{(«Agus Eileázár mac Árón an sagart, bíodh sé i bhfeighil na hola don solas, na túise cumhra, na habhlainne síoraí, agus an chriosma; tugadh sé aire don taibearnacal uile agus do gach a bhfuil ann, don sanctóir agus dá mbaineann leis.»M/(Nuair a bheidh deireadh ag Árón agus ag a chlann ag clúdach nithe naofa uile an tsanctóra agus a ngréithe uile agus an campa á scor, tagadh clann Chohát chun an t-ualach a iompar ach gan baint leis na nithe naofa le heagla go bhfaighidís bás. Sin iad na nithe i mBoth na Teagmhála atá le hiompar ag clann Chohát. .;(agus leagaidís air sin gréithe uile na haltóra, a úsáidtear sa tseirbhís liotúirge, mar atá na miasa tine, na gabhla, na liacha, na báisiní agus soithí uile na haltóra. Leathaidís brat de leathar mín ar an méid sin go léir agus cuiridís na cuaillí i ngreim ann.X-+( «Tógaidís an luaithreach den altóir agus leathaidís éadach corcra uirthi,a,=( Tógaidís na gréithe eile go léir a úsáidtear i seirbhís an tsanctóra, agus leagaidís ar éadach corcra iad go léir agus clúdaídís iad le brat de leathar mín agus cuiridís lena chéile ar an mbarra iad.+#( «Leathaidís éadach corcra ar an altóir óir agus leagaidís clúdach de leathar mín air sin. Cuiridís na cuaillí i ngreim ann ansin.u*e( Cuiridís é féin agus a ghréithe go léir faoi chlúdach de leathar mín agus leagaidís é ar an mbarra.+)Q( «Ansin tógaidís éadach corcra agus clúdaídís an coinnleoir solais lena lampaí agus a smóladáin agus a shileadáin agus na crúscaí ola a ghabhann leis.((Leathaidís brat craorag anuas orthu sin agus clúdaídís an t-iomlán faoi leathar mín. Ansin cuiridís na cuaillí i ngreim sa bhord.K'(Leathaidís brat corcra ar bhord arán na láithreachta agus leagaidís air na miasa, na túisteáin, na cuacha agus crúscaí na n-íobairtí dí; leagtar arán na síorofrála air chomh maith.&-(Cuiridís brat de leathar mín anuas air seo agus leathaidís éadach lánchorcra ar an iomlán. Ansin cuiridís na cuaillí i ngreim san áirc.%5(Nuair a scoirtear campa téadh Árón agus a chlann mhac isteach agus togaidís anuas fial an scáthláin, agus clúdaídís áirc na Fianaise leis.c$A(Seo iad dualgais chlann Chohát i mBoth na Teagmhála: tá na nithe sárnaofa ina gcúram.#9(áirigh na fir go léir idir tríocha agus leathchéad bliain a d' fhéadfadh airm a iompar, iad siúd lena mbaineann seirbhís i mBoth na Teagmhála.h"K(«Déan daonáireamh ar na Léivítigh sin atá de shliocht Chohát de réir fine agus clainne;G! (Labhair an Tiarna le Maois agus le hÁrón agus dúirt: (3Thug Maois an t-airgead fuascailte d' Árón agus dá mhic de réir órdú an Tiarna mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.}(2Thóg sé airgead céadghin chlann Iosrael, míle trí chéad agus seasca cúig sheicil, de réir sheicil an tsanctóra.dC(1Thóg Maois an t-airgead fuascailte seo thar ceann na breise nár fhuascail na Léivítigh.oY(0Tabhair an t-airgead seo d' Árón agus dá mhic mar dhíolaíocht as fuascailt an líon breise seo.»^7(/tóg cúig sheicil an ceann, de réir sheicil an tsanctóra, fiche géará sa seicil.(.Mar fhuascailt ar son an dá chéad agus seachtó trí céadghin ar chlann Iosrael atá de bhreis ar líon na Léivíteach,)M(-«Tóg na Léivítigh in áit gach céadghine ar chlann Iosrael, agus eallach na Léivíteach in áit a n-eallaigh. Liomsa féin na Léivítigh; mise an Tiarna.5g(,Ansin labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:tc(+Ba é líon iomlán na gcéadghinte mí d' aois agus breis, fiche dó míle dhá chéad agus seachtó trí.tc(*Rinne Maois dá bhrí sin daonáireamh ar gach céadghin mhic ar chlann Iosrael mar a d' ordaigh an Tiarna.W)()Ansin déan na Léivítigh a thoirbhirt domsa, mise an Tiarna, in áit gach céadghine de chlann Iosrael; ar an gcaoi chéanna tabharfaidh tú a n-eallach in áit gach céadghin eallaigh le clann Iosrael.»'((Dúirt an Tiarna le Maois: «Déan daonáireamh ar gach céadghin fir ar chlann Iosrael mí d' aois agus breis á n-áireamh ó ainm.#A('Ba é líon iomlán na Léivíteach mí d' aois nó breis, a d' áirigh Maois agus Árón de réir fine mar a d' ordaigh an Tiarna dhá mhíle agus fiche.+Q(&Siad a shuigh a gcampa ar an taobh thoir, os comhair an taibearnacail agus Bhoth na Teagmhála, i dtreo éirí gréine, Maois agus Árón agus a chlann mhac a bhí i bhfeighil ghnásanna an tsanctóra thar ceann chlann Iosrael. Aon duine eile a thiocfadh i ngar, bhí sé le cur chun báis.[1(%agus cuaillí na faiche mórthimpeall lena gceapa agus a bpionnaí agus a dtéada.!($Bhí clann Mharáraí i bhfeighil chreat an taibearnacail, na bataí, na cuaillí, na ceapa agus a ghréithe go léir agus a ngabhann leo,(#Ba é Zúiríéil mac Aibíocháil ceann teaghlaigh chlanna Mharáraí, agus shuíodar a gcampa ar an taobh thuaidh den taibearnacal.{q("Ba é a líon iomlán, ag cur na bhfireannach go léir mí d' aois nó breis san áireamh, sé mhíle dhá chéad.iM(!Ó Mharáraí shíolraigh sleachta na Mailíoch agus na Múisíoch; sin iad sleachta Mharáraí." ?( Ba é Eileázár, mac Árón an sagart, taoiseach cheannairí na Léivíteach. Bhí sé i gceannas orthu siúd go léir a bhí i bhfeighil an tsanctóra.A }(Sé cúram a bhí orthu, an áirc, an bord, an coinnleoir, na haltóirí, soithí beannaithe an tsanctóra lena ndéanann na sagairt seirbhís, agus an chliath le gach a ngabhann léi.I  (Ba é Ealzáfán mac Uizíéil ceann teaghlaigh chlanna Chohát.M (Shuigh sleachta Chohát a gcampa ar an taobh theas den taibearnacal." ?(Ba é a líon iomlán, ag cur na bhfireannach go léir mí d' aois nó breis san áireamh, ocht míle sé chéad. Bhí siadsan i bhfeighil an tsanctóra.(K(Ó Chohát shíolraigh sleachta na nAmrámach, sleachta na nIzeárach, sleachta na Heabrónach, agus sleachta na nUizíéalach. Sin iad sleachta na gCohátach.0[(na brait ag crochadh timpeall na faiche, an chliath do dhoras na faiche atá timpeall an taibearnacail agus na haltóra, agus na téada go léir ba ghá don ghnó seo.'(Sé cúram a bhí ar chlann Ghéirseon i mBoth na Teagmhála, an taibearnacal, an Bhoth lena brait, an chliath do dhoras Bhoth na Teagmhála,A(Ba é Eiliásáf mac Láéil ceann theaghlach Ghéirseon.P(Shuigh sleachta Ghéirseon a gcampa ar chúl an taibearnacail laistiar.}u(Ba é a líon iomlán, ag cur na bhfireannach go léir mí d' aois nó breis san áireamh, seacht míle cúig céad.gI(Ó Ghéirseon shíolraigh sleachta na Libníoch agus na Simíoch; sin iad sleachta Ghéirseon.|s(Clann Mharáraí de réir fine: Mailí agus Múisí. Sin iad sleachta Léiví de réir a dteaghlaigh shinsireachta.R(Clann Chohát de réir fine: Amrám agus Izeár, Heabrón agus Uizíéil.Q(Seo iad ainmneacha shliocht Ghéirseon de réir fine: Libní agus Simí.M~(Seo iad ainmneacha chlann Léiví: Géirseon, Cohát agus Maráraí.[}1(Rinne Maois iad a áireamh mar a dúirt an Tiarna ag déanamh de réir a orduithe.|7(«Déan clann Léiví a áireamh de réir teaghlaigh shinsearachta agus de réir fine; ní foláir gach fireannach míosa nó breis a chomhaireamh.»N{(Labhair an Tiarna le Maois i bhfásach Shíonái agus dúirt:[z1( Óir is liomsa gach céadghin. An lá a mharaigh mé gach céadghin i dtalamh na hÉigipte, rinne mé gach céadghin in Iosrael idir dhuine agus ainmhí a choisreacan dom féin; is liomsa iad. Mise an Tiarna.»*yO( «Roghnaigh mé féin na Léivítigh as clann Iosrael in áit gach céadghin a osclaíonn an bhroinn i measc chlann Iosrael; liomsa na Léivítigh dá bhrí sin./x[( Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:#wA( Cláraigh Árón agus a chlann mhac agus déanaidís a ndualgais sagairt a chomhlíonadh; ach má thagann aon duine eile i ngar, cuirtear chun báis é.»jvO( Tabhair na Léivítigh d' Árón agus dá mhic mar thoirbheartaigh; tugadh clann Iosrael dó iad.9um(Bíodh gréithe uile Bhoth na Teagmhála ina gcúram, agus déanaidís na dualgais go léir atá dlite de chlann Iosrael ina seirbhís don taibearnacal a ghabháil chucu féin.t)(Comhlíonaidís na dualgais atá dlite de agus dlite den chomhthionól go léir os comhair Bhoth na Teagmhála ina seirbhís don taibearnacal.^s7(«Tionól treibh Léiví agus cuir ar fáil iad do Árón an sagart, le freastal air./r[(Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:q'(Ach fuair Nádáb agus Aibíchiú bás i láthair an Tiarna nuair a d' ofráladar tine mhídhleathach i láthair an Tiarna i bhfásach Shíonái. Níor fhágadar sliocht. Dá bhrí sin fágadh faoi Eileázár agus Íteámár fónamh mar shagairt faoina n-athair Árón.xpk(Sin iad ainmneacha chlann Árón, na sagairt ungtha a d' oirnigh sé le fónamh i mbun dualgais na sagartachta.moU(Seo iad ainmneacha chlann Árón: Nádáb an chéadghin agus Aibíchiú, Eileázár agus Íteámár.kn S(Seo iad sliocht Árón agus Mhaois nuair a labhair an Tiarna le Maois ar Shliabh Shíonái.Em("Rinne clann Iosrael de réir mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois; sin mar a shuíodar a gcampa, faoi eagar a mbrat. Sin mar scoireadar campa, gach duine lena mhuintir féin de réir fine.ql](!Ach níor áiríodh na Léivítigh i measc chlann Iosrael de réir mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.wki( Ba é sin líon chlann Iosrael nuair a rinneadh an daonáireamh de réir teaghlach sinsearachta. Ba é líon iomlán an champa uile, cóirithe ina gceannasaíochtaí faoi leith, sé chéad agus a trí mhíle cúig céad agus a caoga fear.j9(Is é líon tionóil iomlán champa Dhán, ar a ríomh, céad caoga seacht míle sé chéad. Siad a bheidh ar deireadh ag scor campa, brat ar bhrat.»Di(agus caoga trí mhíle ceithre chéad fear faoina cheannas.Xh+(Ansin treibh Naftáilí: mar cheann ar chlann Naftáilí: Aichíora mac Aenán,Hg (agus daichead a haon mhíle fear, ar a ríomh, faoina cheannas.hfK(Lé campáil taobh leis: treibh Áiséar. Mar cheann ar threibh Áiséar: Paigiéil mac Ocrán,Oe(agus seasca dó míle seacht gcéad fear ar a ríomh, faoina cheannas.d(«Ar an taobh thuaidh: bratach champa Dhán faoi chóiriú catha. Mar cheann ar chlann Dhán: Aichíeizir mac Aimíseadái,c#(Is é líon tionóil iomlán Eafráim, ar a ríomh, céad agus a hocht míle agus céad. Siad atá le bheith sa tríú háit ag scor campa.Vb'(agus tríocha cúig mhíle ceithre chéad fear, ar a ríomh, faoina cheannas.Xa+(Treibh Bhiniáimin. Mar cheann ar chlann Bhiniáimin: Aibíodan mac Ghideoiní,P`(agus tríocha dó míle dhá chéad fear, ar a ríomh, faoina cheannas.m_U(Le campáil taobh leis: treibh Mhanaise. Mar cheann ar chlann Mhanaise: Gamailíéil mac Phadázúr,K^(agus daichead míle cúig céad fear ar a ríomh, faoina cheannas.](«Ar an taobh thiar: Bratach champa Eafráim faoi chóiriú catha. Mar cheann ar chlann Eafráim: Eilíseámá mac Aimíohud,C\(«Ansin gluaiseadh Both na Teagmhála agus campa na Léivíteach i lár na gcampaí eile. Bíodh eagar a ngluaiste ar aon dul le heagar a gcampála, gach duine in ord faoina bhrat féin.-[U(Is é líon tionóil iomlán champa Reúbaen ar a ríomh, céad agus caoga haon mhíle ceithre chéad agus a caoga. Siad atá le bheith sa dara háit ag scor campa.]Z5(agus daichead cúig mhíle sé chéad agus caoga fear, ar a ríomh, faoina cheannas.KY(Treibh Ghád. Mar cheann ar chlann Ghád: Eiliásáf mac Dheúael,NX( agus caoga naoi míle trí chéad fear, ar a ríomh, faoina cheannas.qW]( Le campáil taobh leis: treibh Shímeon. Mar cheann ar chlann Shímeon, Sealuimíéil mac Zúiriseadái,QV( agus daichead sé mhíle cúig céad fear, ar a ríomh, faoina cheannas.U( «Ar an taobh theas: bratach champa Reúbaen faoi chóiriú catha; mar cheann ar chlann Reúbaen: Eilíozúr mac Shidéúr,T%( Is é líon tionóil iomlán champa Iúdá ar a ríomh, céad ochtó sé mhíle ceithre chéad. Siad atá le bheith ar tosach ag scor campa.LS(agus caoga seacht míle ceithre chéad ar a ríomh faoina cheannas.MR(Treibh Zabúlun. Mar cheann ar chlann Zabúlun: Eilíáb mac Haelon,UQ%(agus caoga ceathair míle ceithre chéad fear, ar a ríomh, faoina cheannas.iPM(Le campáil taobh leis: treibh Íosácár. Mar cheann ar chlann Íosácár: Natanael mac Zúár,SO!(agus seachtó ceathair míle sé chéad fear ar a ríomh, faoina cheannas.;Nq(Maidir leo siúd atá lena mbothanna a chur lastoir: i dtreo éirí gréine, bratach champa Iúdá, faoi chóiriú catha; mar cheann ar chlann Iúdá: Nachsón mac Amaíneádáb,nMW(«Déanadh clann Iosrael a mbothanna a chur suas de réir eagair, gach duine ag a bhrat féin, faoi bhratach theaghlach a shinsearachta. Cuiridís suas a mbothanna mórthimpeall thaibearnacal na Fianaise fad áirithe uaidh amach.GL (Labhair an Tiarna le Maois agus le hÁrón agus dúirt:]K 7(6Rinne clann Iosrael díreach mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois. Rinneadar rud air.jJ Q(5Ach déanadh na Léivítigh a mbothanna a chur suas timpeall taibearnacal na Fianaise, i dtreo nach dtitfidh fraoch na feirge ar chomhthionól uile chlann Iosrael. Bíodh na Léivítigh i bhfeighil thaibearnacal na Fianaise.» I (4Déanadh clann Iosrael a mbothanna a chur suas de réir eagair, gach duine ina champa féin, agus gach duine faoina bhratach féin. H (3Nuair a bhíonn an taibearnacal le gluaiseacht, is iad na Léivítigh a chaithfidh é a bhaint óna chéile agus nuair a bhíonn sé le cur suas arís, is iad na Léivítigh a chaithfidh é chur suas. Aon duine eile a thagann ina ghaire, cuirtear chun báis é.yG o(2Cuir na Léivítigh i mbun taibearnacal na Fianaise chun aire a thabhairt dá ghréithe agus do gach a mbaineann leis. Déanaidís an taibearnacal agus a ghréithe go léir a iompar, agus fónamh dó, agus a gcampa a chur suas ina thimpeall.eF G(1«Ná háirimh treibh Léiví ámh, agus ná déan daonáireamh orthu i measc phobal Iosrael.6E k(0Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:TD %(/Ach níor cuireadh na Léivítigh agus a dtreibh shinsearachta san áireamh.SC #(.Ba é an líon iomlán sé chead agus a trí mhíle cúig céad agus caoga. B (-Áiríodh de réir fine agus clainne gach fear de chlann Iosrael a bhí fiche bliain nó breis agus é ar a chumas airm a iompar.A 9(,Sin iad na fir a áiríodh ag Maois agus ag Árón agus ag ceannairí Iosrael, dáréag díobh, gach duine díobh ag seasamh do theaghlach a shinsear.S@ #(+Ba é a líon siúd ar threibh Naftáilí caoga trí mhíle ceithre chéad.C? (*Nuair a bhí ginealach mhuintir Naftáilí curtha isteach de réir fine agus clainne, áiríodh ceann ar cheann ainm gach fir fiche bliain nó breis a raibh sé ar a gcumas airm a iompar.S> #()Ba é a líon siúd ar threibh Áiséar daichead a haon mhíle cúig céad.A= ((Nuair a bhí ginealach mhuintir Áiséar curtha isteach de réir fine agus clainne, áiríodh ceann ar cheann ainm gach fir fiche bliain nó breis a raibh sé ar a gcumas airm a iompar.M< ('Ba é a líon siúd ar threibh Dhán, seasca dó míle seacht gcéad.F;  (&Nuair a bhí ginealach mhuintir Dhán curtha isteach de réir fine agus clainne, áiríodh ceann ar cheann ainm gach fir fiche bliain d' aois nó breis a raibh sé ar a gcumas airm a iompar.X: -(%Ba é a líon siúd ar threibh Bhiniáimin tríocha cúig mhíle ceithre chéad.D9 ($Nuair a bhí ginealach mhuintir Bhiniáimin curtha isteach de réir fine agus clainne, áiríodh ceann ar cheann ainm gach fir fiche bliain nó breis a raibh sé ar a gcumas airm a iompar.O8 (#Ba é a líon siúd ar threibh Mhanaise tríocha dó míle dhá chéad.I7 ("Nuair a bhí ginealach mhuintir Mhanaise curtha isteach de réir fine agus clainne, áiríodh ceann ar cheann ainm gach fir fiche bliain d' aois nó breis a raibh sé ar a gcumas airm a iompar.K6 (!Ba é a líon siúd ar threibh Eafráim daichead míle cúig céad.b5 A( Maidir le clann Iósaef: Nuair a bhí ginealach mhuintir Eafráim curtha isteach de réir fine agus clainne, áiríodh ceann ar cheann ainm gach fir fiche bliain d' aois nó breis a raibh sé ar a gcumas airm a iompar.R4 !(Ba é a líon siúd ar threibh Zabúlun caoga seacht míle ceithre chéad.I3 (Nuair a bhí ginealach mhuintir Zabúlun curtha isteach de réir fine agus clainne, áiríodh ceann ar cheann ainm gach fir fiche bliain d' aois nó breis a raibh sé ar a gcumas airm a iompar.W2 +(Ba é a líon siúd ar threibh Íosácár, caoga ceathair míle ceithre chéad.K1 (Nuair a bhí ginealach mhuintir Íosácár curtha isteach de réir fine agus clainne, áiríodh ceann ar cheann ainm gach fir fiche bliain d' aois nó breis a raibh sé ar a gcumas airm a iompar.R0 !(Ba é a líon siúd ar threibh Iúdá, seachtó ceathair míle sé chéad.G/  (Nuair a bhí ginealach mhuintir Iúdá curtha isteach de réir fine agus clainne, áiríodh ceann ar cheann ainm gach fir fiche bliain d' aois nó breis a raibh sé ar a gcumas airm a iompar.[. 3(Ba é a líon siúd ar threibh Ghád daichead cúig mhíle sé chéad agus a caoga.B- (Nuair a bhí ginealach mhuintir Ghád curtha isteach de réir fine agus clainne, áiríodh ceann ar cheann ainm gach fir fiche bliain d' aois nó breis a raibh ar a gcumas airm a iompar.M, (Ba é a líon siúd ar threibh Shímeon caoga naoi míle trí chéad.E+ (Nuair a bhí ginealach mhuintir Shímeon curtha isteach de réir fine agus clainne, áiríodh ceann ar cheann ainm gach fir fiche bliain d' aois nó breis a raibh ar a gcumas airm a iompar.P* (Ba é a líon siúd ar threibh Reúbaen daichead sé mhíle cúig céad.c) C(Nuair a bhí ginealach mhuintir Reúbaen, céadghin Iosrael, curtha isteach de réir fine agus clainne, áiríodh ainm gach fir fiche bliain d' aois nó breis, ceann ar cheann, a raibh ar a gcumas airm a iompar.\( 5(Rinne Maois daonáireamh orthu i bhfásach Shíonái mar a d' ordaigh an Tiarna dó.l' U(agus ar an gcéad lá den dara mí thionóladar an comhthionól go léir. Rinne clann Iosrael go léir a nginealach a chur isteach de réir fine agus clainne, agus áiríodh ainm gach fir fiche bliain nó breis, ceann ar cheann.I& (Rug Maois agus Árón na daoine seo, ar luadh a n-ainmneacha, leok% S(Oirearca an chomhthionóil iadsan, ceannairí a dtreibheanna dúchais, treoraithe shluaite Iosrael.-$ Y(Do Naftáilí, Aichíora mac Aenán.»)# Q(Do Ghád, Eiliásáf mac Dheúael.*" S( Do Áiséar, Paigíéil mac Ocrán..! [( Do Dhán, Aichíeizir mac Aimíseadái.0  _( Do Bhiniáimin, Aibíodan mac Ghideoiní.q _( Do mhic Iósaef: do Eafráim, Eilíseámá mac Aimíohúd; agus do Mhanaise, Gamailíéil mac Phadázúr.( O( Do Zabúlun, Eilíáb mac Haelon.* S(Do Íosácár, Natanael mac Zúár., W(Do Iúdá, Nachson mac Amaíneádáb.5 i(Do Shímeon, Sealuimíéil mac Zúiríseadái.e G(«Seo iad ainmneacha bhur lucht cúnta:Do Reúbaen, Eilíozúr mac Shidéúr._ ;(Agus bíodh duine as gach treibh, ceann a fhine athartha, ag cabhrú libh sa ghnó seo. 5(Gach fear in Iosrael os cionn fiche bliain agus é ar a chumas airm a iompar, déansa agus Árón iad a áireamh agus a ainmniú do láthair chatha.' K(«Déanaigí daonáireamh ar chomhthionól uile chlann Iosrael de réir chlann agus fine athartha, ag cur ainm gach fireannaigh, ceann ar cheann, san áireamh.C (Labhair an Tiarna le Maois i bhfásach Shíonái, i mBoth na Teagmhála, ar an gcéad lá den dara mí sa dara bliain tar éis dóibh teacht amach as tír na hÉigipte agus dúirt:nW"Sin iad na haitheanta a d' aithin an Tiarna do Mhaois thar ceann chlann Iosrael ar Shliabh Shíonái..W!Ná bíodh aon togha ná díogha na malartú. Má dhéantar malartú, déantar idir mhalairt ainmhí agus mhalartach a choisreacan don Tiarna, gan cead fuascailte.»} Gach deachú tréada agus tána, gach deichiú ainmhí dá ngabhann faoi bhachall an aoire, bíodh sé naofa don Tiarna.Y-Más mian le duine cuid dá dheachú a fhuascailt, cuireadh sé a cúigiú léi. Deachúna uile na talún, más de thoradh na talún más de chnuas na gcrann, is leis an Tiarna iad; tá siad naofa don Tiarna.!Aon duine daonna a chuirtear faoi bhang, atá le scrios ó láthair daoine, ní féidir é a fhuascailt, ní foláir é a chur chun báis.{Aon ní a leagann duine faoi bhang don Tiarna, ní féidir é a dhíol ná é a fhuascailt aon chuid dá shealúchas, duine nó ainmhí, nó gort dá oidhreacht. Aon rud a chuirtear faoi bhang, is rud sárnaofa é agus baineann sé leis an Tiarna.CMás ainmhí neamhghlan é, ní miste é a cheannach ar ais, ar an luach ar ar mheas tú é ach cúigiú leis; mura ndéantar é a fhuascailt, díoltar é ar an luach ar ar mheas tú é.4 cNíl sé de chead ag aon duine céadghin a n-ainmhithe a choisreacan, óir mar chéadghin is leis an Tiarna é ó cheart; cibé acu damh nó caora é is leis an Tiarna é.Y -Déantar gach luacháil de réir sheicil an tsanctóra, fiche géará an seicil.n WI mbliain na hiubhaile fillfidh an gort ar an díoltóir, an duine ar leis é de sheilbh oidhreachta.- Uansin déanadh an sagart a luach a mheas as sin go bliain na hiubhaile, agus díoladh an duine suim a luacha an lá sin mar dhéanfadh ar rud coisricthe don Tiarna.o YMá choisriceann duine gort a cheannaigh sé, gort nach aon chuid dá sheilbh oidhreachta, don Tiarna,)Magus nuair a shaortar an gort bliain na hiubhaile, déanann ní coisricthe don Tiarna arís de, ar aon dul le talamh faoi bhang; faigheann an sagart seilbh air.ymMura ndéanann sé é a fhuascailt ach é a dhíol leis an bhfear thall, tá deireadh leis an gceart fuascailte;Más mian leis an té a choisric, an gort a fhuascailt, cuireadh sé cúigiú leis an luach, agus fanadh an gort aige féin.iMMá dhéanann sé é a choisreacan tar éis bhliain na hiubhaile, déanadh an sagart an luach in airgead a mheas de réir an líon blianta fós go dtí an chéad iubhaile eile, agus déantar do luacháil a laghdú dá réir.mUMá dhéanann sé an gort a choisreacan bliain na hiubhaile, seasadh sé leis an lánluach seo agat.0[Má dhéanann duine gort dá oidhreacht athartha a choisreacan don Tiarna, déan a luach a mheas de réir a thorthúlachta, leathchéad seicil airgid an t-ómar eorna.Ach más mian leis an té a choisric a theach é a fhuascailt, cuireadh sé cúigiú lena luach agus bíodh sé ar ais aige.4cNuair a dhéanann duine a theach a choisreacan don Tiarna, déanadh an sagart a luach a shocrú, á mheas go hard nó go híseal. Seastar le breith an tsagairt ar a luach.S! Más mian leis an duine é a fhuascailt, cuireadh sé cúigiú lena luach. Cuireadh seisean luach air, á mheas a bheith go maith nó go holc. Mar a mheasann tusa an sagart é, sin mar a bheidh sé.~/ Más ainmhí neamhghlan a bhíonn i gceist, nach n-oirfeadh a ofráil don Tiarna, ní foláir dó é a chur i láthair an tsagairt, cibé rud é.W}) Ná déanadh sé é a mhalartú, ná a mhalairt a chur ina áit ceann maith in ait droch-chinn, droch-cheann in áit an chinn mhaith. Má mhalartaíonn sé ainmhí ar ainmhí eile, bídís araon coisricthe.|/ Más ainmhí a bhíonn i gceist a d' oirfeadh mar ofráil don Tiarna, aon ainmhí den sórt sin a thugann duine don Tiarna, beidh sé coisricthe.Q{Má bhíonn an duine róbhocht chun do luacháil a íoc, tugadh sé an té a bhíonn i gceist i láthair an tsagairt, agus déanadh an sagart luach a leagan de réir acmhainne an té a thug an mhóid.nzWBíodh cúig sheicil déag mar luach agat ar fhear ó thrí fichid amach, agus deich seicil ar bhean.|ysBíodh cúig sheicil airgid mar luach agat ar bhuachaill idir mí agus cúig bliana, agus trí sheicil ar chailín.vxgbíodh fiche seicil mar luach agat ar bhuachaill idir cúig agus fiche bliain, agus deich seicil ar chailín.Nuair a mhóidíonn duine luach pearsan don Tiarna agus gur mian leis a mhóid a chomhlíonadh,6t kLabhair an Tiarna le Maois agus dúirt:s).Seo iad na reachtanna, na gnásanna, na dlíthe a bhunaigh an Tiarna idir é féin agus clann Iosrael ar Shliabh Shíonái trí láimh Mhaois.?ry-Cuimhneoidh mé, ar a son, ar an gconradh a rinne mé lena sinsir a thug mé amach ó thír na hÉigipte os comhair na gciníocha d' fhonn go mbeinn i mo Dhia acu, mise, an Tiarna.»}qu,Ní bheidh deireadh déanta, áfach. Nuair a bheidh siad i dtír a naimhde, ní thabharfaidh mé cúl leo ná ní bheidh an ghráin agam orthu i slí is go scriosfainn ar fad iad agus go mbrisfinn mo chonradh leo; óir is mise an Tiarna a nDia.\p3+Arna thréigean acusan, coimeádfaidh an talamh a shabóidí agus é bánaithe gan iad. Ach ní foláir dóibh leorghníomh a dhéanamh ina bpeaca, ó ba bheag orthu mo reachtanna agus ba fhuath leo mo dhlíthe.o3*ansin cuimhneoidh mé ar mo chonradh le Iacób, agus ar mo chonradh le hÍosác, agus ar mo chonradh le hAbrahám; agus cuimhneoidh mé ar an tír.En)i dtreo gur chuir mise ina gcoinnesean agus gur sheol mé iad i dtír a naimhde, agus má umhlaítear a gcroí gan timpeallghearradh, agus go ndéanann siad leorghníomh ar son a bpeacaí, ~~l}}}B|{zszyyxwYvuuttsRrqqpoo\o#nymm/lJkkIjj"ihggfheed[cba``E___K^^]\\6\ [SZZxYY6XXWVV{V.VUZUT"SSSwRR|QQbQPPJONNNNSMMCL_L.KKKJIIIHIHwHG+FFFEEtDD^DCC=BAAAyAK@@B?V?%>>>=<<.w( Ar deireadh, thiar, mar chúlgharda ar an gcampa uile, chuir bratach champa chlann Dhán chun bealaigh, faoi chóiriú catha; i gceannas ar a slua bhí Aichíeizir mac Aimíseadái;V-'( i gceannas ar shlua threibh chlann Bhiniáimin bhí Aibíodan mac Ghideoiní.V,'( i gceannas ar shlua threibh chlann Mhanaise bhí Gamailíéil mac Phadázúr;+( Ansin tháinig bratach champa chlann Eafráim faoi chóiriú catha; i gceannas ar a slua bhí Eilíseámá mac Aimíohúd; *( Ansin chuir clann Chohát chun bealaigh agus na nithe naofa ar iompar acu (bhí an taibearnacal curtha suas roimh iad a theacht).[)1( i gceannas threibh chlann Ghád faoi chóiriú catha bhí Eiliásáf mac Dheúael.g(I( i gceannas threibh chlann Shímeon faoi chóiriú catha bhí Sealuimíéil mac Zúiríseadái;'!( Ansin chuir bratach champa chlann Reúbaen chun bealaigh faoi chóiriú catha; i gceannas ar shlua Reúbaen bhí Eilíozúr mac Shidéúr;&( Nuair a tógadh anuas an taibearnacal, chuir clann Ghéirseon agus clann Mharáraí chun bealaigh ag iompar an taibearnacail.]%5( i gceannas ar threibh chlann Zabúlun faoi chóiriú catha bhí Eilíáb mac Haelon._$9( i gceannas ar threibh chlann Íosácár faoi chóiriú catha bhí Natanael mac Zúár;#{( ar tosach bhí bratach champa chlann Iúdá faoi chóiriú catha. I gceannas ar a slua bhí Nachsón mac Amaíneádáb;d"C( Seo iad an mhuintir a chuir chun bealaigh ar dtús faoi ordú an Tiarna trí bhéal Mhaois:w!i( Chuir clann Iosrael chun siúil faoi eagar aistir, ó fhásach Shíonái. Luigh an néal i bhfásach Phárán. }( Sa dara bliain, sa dara mí, ar an bhfichiú lá den mhí sin, d' ardaigh an néal ó thaibearnacal na Fianaise..W( In bhur bhféilte chomh maith, in bhur sollúna cinnte agus in bhur bhféilte ré nua, déanfaidh sibh bhur dtrumpaí a shéideadh le linn bhur n-íobairtí loiscthe agus bhur n-íobairtí comaoineach; beidh siadsan mar shás cuimhnithe oraibh i láthair bhur nDé. Mise an Tiarna bhur nDia.»!=( «Nuair a rachaidh sibh chun cogaidh in bhur dtír féin in aghaidh namhad a bhíonn ag déanamh leatroim oraibh, ní foláir daoibh an trumpa a shéideadh leis an ngáir chatha: 'Cuimhneofar oraibh i láthair an Tiarna bhur nDia, agus déanfar sibh a fhuascailt ó bhur naimhde!'ym( Siad na sagairt, clann Árón, a shéidfidh na trumpaí; dlí síoraí é seo daoibh féin agus do bhur sliocht.b?( ach chun an comhthionól a chruinniú, déantar an trumpa a shéideadh gan gháir chatha.B( Nuair a dhéanfar an dara séideadh agus go mbíonn gáir chatha leis, cuireadh na campaí laisteas chun siúil. Chun an campa a scor, ní foláir gáir chatha a dhul leis an séideadh;b?( Nuair a ghabhann gáir chatha leis an séideadh, cuireadh na campaí lastoir chun siúil.( Nuair nach séidfear ach ceann, ansin ná cruinníodh i do thimpeall ach an lucht ceannais, ceannairí threibheanna Iosrael.fG( Nuair a shéidfear iad araon cruinníodh an comhthionól chugat ag doras Bhoth na Teagmhála.{( «Déan dhá thrumpa, déan d' airgead buailte iad. Bain feidhm astu ag gairm an chomhthionóil agus ag scor an champa.* S( Labhair an Tiarna le Maois:1( Faoi ordú an Tiarna shuídís campa, faoi ordú an Tiarna a scoiridís campa. Choinnídís aithne an Tiarna de réir ordú an Tiarna trí Mhaois.oY( Ar uaire luíodh sé ar feadh dhá lá, nó mí, nó níos faide; dá fhad a d' fhanadh an néal os cionn an taibearnacail, d' fhanadh clann Iosrael sa champa san áit chéanna agus nuair a d' ardaíodh sé chuiridís chun siúil.b?( Nuair nach luíodh an néal ach thar oíche go maidin, chuiridís chun siúil nuair a d' ardaíodh sé lá arna mhárach. Nó, nuair a d' fhanadh sé lá agus oíche iomlán, ní bhogaidís go dtí go n-ardaíodh sé.-U( Ach sa chás nach luíodh an néal ach beagán laethanta os cionn an taibearnacail, shuídís campa faoi ordú an Tiarna agus scoiridís campa faoi ordú an Tiarna.#( Má luíodh an néal tamall fada de laethanta ar an taibearnacal, ghéilleadh clann Iosrael do threoir an Tiarna agus ní scoiridís campa..W( Faoi ordú an Tiarna a chuireadh clann Iosrael chun bóthair agus faoi ordú uaidh a shuídís campa. Fad a luigh an néal ar an taibearnacal, d' fhanadar sa champa."?( Nuair a d' ardaíodh an néal ón mboth, chuireadh clann Iosrael chun siúil; cibé áit ina luíodh an néal, ansiúd a shuíodh clann Iosrael a gcampa.\3( D' fholaigh an néal é gan stad dá réir sin, agus é faoi chló tine san oíche.: o( An lá a cuireadh suas an taibearnacal, chlúdaigh an néal an taibearnacal agus both na Fianaise. Ó thráthnona go maidin luigh sé ar an taibearnacal faoi chló tine. ( Má bhíonn coimhthíoch ag cur faoi in bhur measc agus go gcoimeádann an Cháisc don Tiarna, ní foláir dó í a choimeád de réir reacht agus gnás na Cásca. Bíodh an t-aon reacht amháin in bhur measc do dheoraí agus do dhúchasach mar an gcéanna.' »z o( Ach an té atá glan agus nach bhfuil ar aistear, ach nach gcoimeádann an Cháisc san am céanna, gearrtar an duine sin amach óna phobal, mar nár ofráil sé ofráil an Tiarna ag an am a bhí ceaptha; bíodh ualach a pheaca ar an té sin. %( ná fágtar aon chuid de go maidin, agus ná bristear aon chnámh ann; coimeádaidís an Cháisc seo ar aon dul díreach le gnás na Cásca." ?( Coimeádaidís í ar an dara mí, ar an gceathrú lá déag, idir dhá sholas tráthnóna; caithidís an t-uan le harán slim agus le luibheanna searbha;dC( «Abair le clann Iosrael: 'Má bhíonn aon duine agaibhse nó de bhur sliocht neamhghlan mar gur bhain sé le corpán, nó má bhíonn sé ar aistear i gcéin, is féidir dó Cáisc a choimeád don Tiarna mar sin féin./[( Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:}( D' fhreagair Maois iad: «Fanaigí mar a bhfuil sibh go gcluine mé cad é an t-ordú a thabharfaidh an Tiarna fúibh.»eE( agus dúirt siad leis: «Táimid fágtha neamhghlan mar gur bhaineamar le corpán; cén fáth a bhfuiltear a chosc orainne ofráil a dhéanamh don Tiarna ag an am cuí in éineacht leis an gcuid eile de chlann Iosrael?»B( Bhí fir áirithe a bhí neamhghlan mar gur bhaineadar le corpán agus nárbh fhéidir dóibh an Cháisc a cheiliúradh an lá sin. Thángadar go Maois agus go hÁrón an lá sin féin,Y-( Cheiliúradar an Cháisc i bhfásach Shíonái, ar an gcéad mhí, ar an gceathrú lá déag den mhí sin, idir dhá sholas tráthnóna. Rinne clann Iosrael go cruinn beacht mar a d' ordaigh an Tiarna dóibh.Q( D' ordaigh Maois do chlann Iosrael dá bhrí sin an Cháisc a choimeád.L( An ceathrú lá déag den mhí seo, idir dhá sholas tráthnona, an t-am atá ceaptha daoibh í a choimeád. Ní foláir daoibh í a cheiliúradh de réir gach dlí agus gnás a bhaineann léi.»G ( «Coimeádadh clann Iosrael an Cháisc san am atá ceaptha di. 9( Labhair an Tiarna le Maois i bhfásach Shíonái an chéad mhí den dara bliain tar éis dóibh teacht amach as tír na hÉigipte agus dúirt:c~A(ach déanadh sé fónamh dá bhráithre i mBoth na Teagmhála, chun an tseirbhís a chinntiú; ach ná déanadh sé féin áon seirbhís a thuilleadh. Féach chuige gurb í sin an riail do sheirbhís na Léivíteach.»z}o(Ó aois leathchéad amach níl aon cheangal ar Léivíteach freastal agus ná déanadh sé freastal a thuilleadh,;|q(«Baineann sé seo leis na Léivítigh. Ó aois a cúig fichead amach, ní foláir do na Léivítigh dul isteach chun a gcúram a chomhlíonadh ag freastal i mBoth na Teagmhála./{[(Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:Zz/(Ansin ghabh na Léivítigh isteach chun a seirbhís a dhéanamh i mBoth na Teagmhála ag fónamh d' Árón agus dá mhaca. Rinneadh leis na Léivítigh de réir mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois ina dtaobh.]y5(Ghlan na Léivítigh iad féin ó pheaca, agus nigh siad a gcuid éadaigh; d' ofráil Árón iad mar dhleacht ar leith i láthair an Tiarna. Ansin chomhlíon Árón gnás an leorghnímh thar a gceann á nglanadh.Xx+(Sin mar a rinne Maois agus Árón agus comhthionól uile chlann Iosrael leis na Léivítigh, go cruinn beacht mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois i dtaobh na Léivíteach; sin mar a rinne clann Iosrael leo.Yw-(Thug mé na Léivítigh d' Árón agus dá mhaca mar thoirbheartaigh de chlann Iosrael; déanfaidh siad seirbhís i mBoth na Teagmhála thar ceann chlann Iosrael, agus comhlíonfaidh siad gnás an leorghnímh ar son chlann Iosrael i dtreo nach mbuailfeadh aon phlá iadsan má rachadh aon chuid de chlann Iosrael i ngar don sanctóir.»Vv'(agus anois thóg mé na Léivítigh in áit gach céadghin ar chlann Iosrael.4uc(Óir is liomsa gach céadghin ar chlann Iosrael, idir fhear agus ainmhí; an lá a mharaigh mé gach céadghin i dtír na hÉigipte, rinne mé iad a choisreacan dom féin,ctA(óir tugadh dom go hiomlán mar thoirbheartaigh iad ó i measc chlann Iosrael, agus tá siad le bheith ina n-áit siúd a d' oscail an bhroinn, na céadghinte; rinne mé mo chuid féin díobh as clann Iosrael go léir.s1(Tosóidh na Léivítigh ansin ar a seirbhís i mBoth na Teagmhála.«Ní foláir duit iad a ghlanadh agus a ofráil mar dhleacht ar leith,rr_(Sin mar atá na Léivítigh le cur i leataobh ón gcuid eile de chlann Iosrael i dtreo go mba liomsa iad.q( Tar éis duit na Léivítigh a chur faoi bhráid Árón agus a chlann mhac, ofráil don Tiarna iad mar dhleacht ar leith.{pq( «Leagadh na Léivítigh ansin a lámha ar cheann na dtarbh, agus déan-sa ceann acu a ofráil mar íobairt pheaca, agus an ceann eile mar íobairt loiscthe don Tiarna. Sin mar atá an gnás leorghnímh ar son na Léivíteach le comhlíonadh.0o[( Ofráladh Árón na Léivítigh ansin mar dhleacht ar leith i láthair an Tiarna thar ceann chlann Iosrael. As sin amach beidh siad tíolactha do sheirbhís an Tiarna.knQ( Nuair a bhéarfaidh tú na Léivítigh i láthair an Tiarna, leagadh clann Iosrael a lámha orthu.|ms( Ansin tabhair na Léivítigh os comhair Bhoth na Teagmhála, agus gair le chéile comhthionól uile chlann Iosrael.l%(Faighidís tarbh óg ansin leis an abhlann de phlúr mín measctha le hola a ghabhann leis, agus faigh-se tarbh óg eile d' íobairt pheaca.k-(Seo mar atá siad le híonú agat: Croith íonuisce orthu, agus bearraidís a gcorp ar fad agus nídís a gcuid éadaigh. Beidh siad glan ansin.Cj(«Scar na Léivítigh ó chlann Iosrael agus íonaigh iad.7ik(Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:;hq(Ba d' ór buailte an coinnleoir, idir chrann agus bheangáin ba d' ór buailte iadsan chomh maith. Rinneadh an coinnleoir de réir an phatrúin a thaispeáin an Tiarna do Mhaois.g(Rinne Árón amhlaidh. Chóirigh sé na lampaí le solas a chaitheamh os comhair an choinnleora mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.(fK(«Abair le hÁrón: 'Nuair a dhéanfaidh tú na lampaí a chóiriú, ní foláir do na seacht lampaí a solas a chaitheamh amach os comhair an choinnleora.' »6e k(Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:ndW(YNuair a chuaigh Maois isteach i mBoth na Teagmhála chun labhairt leis, chuala sé an guth a labhair leis ó lastuas de chathaoir na trócaire a bhí ar áirc na Fianaise ó idir an dá cheiribín. Ansin is ea a labhair sé leis.wci(XAgus líon iomlán na n-ainmhithe don íobairt chomaoineach: ceithre tharbh fichead, trí fichid reithe, trí fichid pocán gabhair, trí fichid uan bliana fireann. Ba iadsan na hofrálacha do thíolacadh na haltóra tar éis í a ungadh.6bg(WSeo é líon iomlán na n-ainmhithe don uileloscadh: dhá tharbh déag, dhá reithe dhéag, dhá uan fireanna bliana, lena n-abhlanna; dhá phocán déag d' íobairt pheaca.*aO(VMheáigh an dá mhias déag óir lán de thúis deich seicil seicil an tsanctóra an ceann, agus bhí céad agus a fiche seicil d' ór sna báisíní sin ar fad.J`(Umheáigh gach pláta airgid céad agus a tríocha seicil, agus gach báisín seachtó seicil; agus bhí dhá mhíle ceithre chéad seicil seicil an tsanctóra d' airgead sna soithí sin ar fad.;_q(TBa iad seo na hofrálacha a rinne ceannairí Iosrael do thíolacadh na haltóra an lá a ungadh í: dhá phláta déag airgid, dhá bháisín déag airgid, dhá mhias déag óir;^3(Sagus, don íobairt chomaoineach, dhá dhamh, cúig reithe, cúig mheannán, agus cúig uan bliana fireanna. Ba í sin ofráil Aichíora mac Aenán.+]S(Rpocán gabhair don íobairt pheaca,H\ (Qtarbh óg reithe agus uan fireann bliana don íobairt loiscthe;.[Y(Pmias óir deich seicil lán de thúis;hZK(Osí ofráil a rinne sé: pláta airgid de mheáchan céad agus a tríocha seicil airgid, báisín airgid seachtó seicil airgid seicil an tsanctóra is é sin agus iad araon lán de phlúr mín measctha le hola don abhlann;cYA(NAr an dara lá déag sé Aichíora mac Aenán ceann chlann Naftáilí a rinne an íobairt;X7(Magus, don íobairt chomaoineach, dhá dhamh, cúig reithe, cúig mheannán; agus cúig uan bliana fireanna. Ba í sin ofráil Phaigíéil mac Ocrán.+WS(Lpocán gabhair don íobairt pheaca,IV (Ktarbh óg, reithe agus uan fireann bliana don íobairt loiscthe;-UW(Jmias óir deich seicil lan de thúis;hTK(Isí ofráil a rinne sé: pláta airgid de mheáchan céad agus a tríocha seicil airgid, báisín airgid seachtó seicil airgid seicil an tsanctóra is é sin agus iad araon lán de phlúr mín measctha le hola don abhlann;LS(HAr an aonú lá déag sé Paigíéil mac Ocrán a rinne an ofráil;$RC(Gagus, don íobairt chomaoineach, dhá dhamh, cúig reithe, cúig mheannán, agus cúig uan bliana fireanna. Ba í sin ofráil Aichíeizir mac Aimíseadái.+QS(Fpocán gabhair don íobairt pheaca,IP (Etarbh óg, reithe agus uan fireann bliana don íobairt loiscthe;.OY(Dmias óir deich seicil lán de thúis;hNK(Csí ofráil a rinne sé: pláta airgid de mheáchan céad agus a tríocha seicil airgid, báisín airgid seachtó seicil airgid seicil an tsanctóra is é sin agus iad araon lán de phlúr mín measctha le hola don abhlann;bM?(BAr an deichiú lá sé Aichíeizir mac Aimíseadái ceann chlann Dhán a thug an ofráil; L;(Aagus, don íobairt chomaoineach, dhá dhamh, cúig reithe, cúig mheannán, agus cúig uan bliana fireanna. Ba í sin ofráil Aibíodan mac Ghideoiní.+KS(@pocán gabhair don íobairt pheaca,JJ(?tarbh óg, reithe, agus uan fireann bliana don íobairt loiscthe;+IS(>as óir deich seicil lan de thúis;aH=(=sí ofráil a rinne sé: pláta airgid de mheáchan céad agus a tríocha seicil airgid, báisín seachtó seicil airgid seicil an tsanctóra is é sin agus iad araon lán de phlúr mín measctha le hola don abhlann;aG=((3tarbh óg, reithe, agus uan fireann bliana don íobairt loiscthe;.=Y(2mias óir deich seicil lán de thúis;`<;(1sí ofráil a rinne sé: pláta airgid de mheáchan céad agus a tríocha seicil airgid, báisín seachtó seicil airgid seicil an tsanctóra is é sin agus iad araon lan de phlúr mín measctha le hola don abhlann;e;E(0Ar an seachtú lá sé Eilíseámá mac Aimíohúd ceann chlann Eafráim, a thug an ofráil;:9(/agus, don íobairt chomaoineach, dhá dhamh, cúig reithe, cúig mheannán, agus cúig uan bliana fireanna. Ba í sin ofráil Eiliásáf mac Dheúael.+9S(.pocán gabhair don íobairt pheaca,I8 (-tarbh óg, reithe agus uan fireann bliana don íobairt loiscthe;-7W(,mias óir deich seicil lan de thúis;a6=(+sí ofráil a rinne sé: pláta airgid de mheáchan céad agus a tríocha seicil airgid, báisín seachtó seicil airgid seicil an tsanctóra is é sin agus iad araon lán de phlúr mín measctha le hola don abhlann;[51(*Ar an séú lá sé Eiliásáf mac Dheúael, ceann chlann Ghád a thug an ofráil;(4K()agus, don íobairt chomaoineach, dhá dhamh, cúig reithe, cúig mheannán agus cúig uan bliana fireanna. Ba í sin ofráil Shealuimíéil mac Zúiríseadái.+3S((pocán gabhair don íobairt pheaca,J2('tarbh óg, reithe, agus uan fireann bliana don íobairt loiscthe;.1Y(&mias óir deich seicil lán de thúis;`0;(%sí ofráil a rinne sé: pláta airgid de mheáchan céad agus a tríocha seicil airgid, báisín seachtó seicil airgid seicil an tsanctora is é sin agus iad araon lán de phlúr mín measctha le hola don abhlann;j/O($Ar an gcúigiú lá sé Sealuimíéil mac Zúiríseadái ceann chlann Shímeon a thug an ofráil;.9(#agus, don íobairt chomaoineach, dhá dhamh, cúig reithe, cúig mheannán agus cúig uan bliana fireanna. Ba í sin ofráil Eilíozúr mac Shidéúr.+-S("pocán gabhair don íobairt pheaca,I, (!tarbh óg, reithe agus uan fireann bliana don íobairt loiscthe;.+Y( mias óir deich seicil lán de thúis;d*C(sí ofráil a rinne sé: pláta airgid de mheáchan céad agus a tríocha seicil airgid, báisín seachtó seicil airgid seicil an tsanctóra is é sin agus iad seo araon lan de phlúr mín measctha le hola don abhlann;a)=(Ar an gceathrú lá sé Eilíozúr mac Shidéúr ceann chlann Reúbaen a thug an ofrail;(/(agus, don íobairt chomaoineach, dhá dhamh, cúig reithe, cúig mheannán agus cúig uan bliana fireanna. Ba í sin ofráil Eilíáb mac Haelon.+'S(pocán gabhair don íobairt pheaca,I& (tarbh óg, reithe agus uan fireann bliana don íobairt loiscthe;.%Y(mias óir deich seicil lán de thúis;e$E(sí ofráil a rinne sé: pláta airgid de mheáchan céad agus a tríocha seicil airgid, báisín seachtó seicil airgid seicil an tsanctóra is é sin agus iad seo araon lán de phlúr mín measctha le hola don abhlann;Z#/(Ar an tríú lá sé Eilíáb mac Haelon ceann chlann Zabúlun a thug an ofráil;"/(agus, don íobairt chomaoineach, dhá dhamh, cúig reithe, cúig mheannán agus cúig uan bliana fireanna. Ba í sin ofráil Natanael mac Zúár.+!S(pocán gabhair don íobairt pheaca,I  (tarbh óg, reithe agus uan fireann bliana don íobairt loiscthe;.Y(mias óir deich seicil lán de thúis;^7(sí ofráil a rinne sé: pláta airgid de mheáchan céad agus a tríocha seicil, báisín seachtó seicil airgid seicil an tsanctóra is é sin agus iad seo araon lán de phlúr mín measctha le hola don abhlann;S!(Ar an dara lá sé Natanael mac Zúár ceann Íosácár a thug an ofráil;"?(agus, don íobairt chomaoineach, dhá dhamh, cúig reithe, cúig mheannán, agus cúig uan bliana fireanna. Ba í sin ofráil Nachsón mac Amaíneádáb.+S(pocán gabhair don íobairt pheaca,J(tarbh óg, reithe, agus uan fireann bliana don íobairt loiscthe;.Y(mias óir deich seicil lán de thúis;q]( sí ofráil a rinne sé: pláta airgid de mheáchan céad agus a tríocha seicil, báisín airgid de mheachan seachtó seicil airgid seicil an tsanctóra is é sin agus iad seo araon lán de phlúr mín measctha le hola don abhlann;]5( Ar an gcéad lá sé Nachsón mac Amaíneádáb de threibh Iúdá a thug an ofráil;( Dúirt an Tiarna le Maois: «Ofrálaidís a n-ofrálacha, ceannaire díobh gach lá i ndiaidh a chéile, do thíolacadh na haltóra.»7( Ansin rinne na ceannairí ofráil do thíolacadh na haltóra an lá a ungadh í; d' ofráil na ceannairí a n-ofráil os comhair na haltóra.)( Ach do chlann Chohát níor thug sé oiread agus ceann, mar na nithe naofa a cuireadh faoina gcúram is ar a nguaillí a bhí siad le hiompar.#A(Agus do chlann Mharáraí, ceithre charbad agus ocht ndamh i gcomhair na ndualgas a bhí le comhlíonadh acu faoi threoir Íteámár mac Árón an sagart.ym(Thug sé dhá charbad agus ceithre dhamh do chlann Ghéirseon i gcomhair na ndualgas a bhí le comhlíonadh acu.\3(Ghlac Maois na carbaid dá bhrí sin agus na daimh agus thug do na Léivítigh iad.4c(«Glac iad seo uathu agus cuirtear ar leithrigh iad do sheirbhís Bhoth na Teagmhála. Tabhair do na Léivítigh iad, do gach duine do réir mar a éileoidh a dhualgais.»(M(Dúirt an Tiarna ansin le Maois:?y(Thugadar a n-ofrálacha i láthair an Tiarna, sé charbad iata agus dhá dhamh déag carbad do gach dhá cheannaire agus damh an duine. D' ofráladar iad os comhair an taibearnacail. !(rinne ceannairí Iosrael ofráil; ba iadsan ceann na dteaghlach sinsearachta, ceannairí na dtreibheanna a bhí i gceannas an daonáirimh.|  u(An lá a bhí deireadh ag Maois ag cur an taibearnacail suas, rinne sé é a ungadh agus a choisreacan agus a throscán go léir chomh maith, mar aon leis an altóir agus a gréithe. Nuair a bhí sé go léir ungtha agus coisricthe aigef G(Sin mar atá m' ainm le gairm ar chlann Iosrael acu, agus cuirfidh mé mo bheannacht orthu.»O (Go nochta an Tiarna a ghnúis duit agus go dtuga sé síocháin duit.'G  (Go dtaitní gnúis an Tiarna ort agus go raibh sé caoin leat.?{(Go mbeannaí an Tiarna thú agus go gcumhdaí sé thú.kQ(«Abair le hÁrón agus lena chlann mhac: 'Seo mar a bheannóidh sibh clann Iosrael. Abraigí leo:7k(Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:'I(Sin é an gnás don naizíreach a thug móid. Má mhóidigh sé, seachas [a cheann gruaige], ofráil phearsanta don Tiarna seachas cibé rud eile a bheadh ar a acmhainn ní foláir dó an mhóid a thug sé a chomhlíonadh de bhreis ar cibé rud a éilíonn an gnás ar son a ghruaige.»vg(Déanadh sé an chuid sin a ofráil don Tiarna mar dhleacht ar leith; is cuid naofa don sagart í, mar aon leis an mbrollach a ofráladh agus leis an gceathrú a cuireadh i leataobh. Ní miste don naizíreach fíon a ól ina dhiaidh sin.nW(Ansin tógadh an sagart slinneán an reithe, nuair a bhíonn sé bruite, agus builín slimaráin ón gcliabh, agus cáca gan ghabháile, agus leagadh sé ar lámha an naizírigh iad tar éis dó a ghruaig choisricthe a bhearradh.A}(Ansin bearradh an naizíreach a cheann coisricthe ag doras Bhoth na Teagmhála, agus tógadh sé gruaig a chinn choisricthe agus leagadh í ar an tine atá faoin íobairt chomaoineach.:o(Ofráladh an naizíreach an íobairt chomaoineach leis an reithe agus leis an slimarán sa chliabh, agus ofráladh an sagart an abhlann agus an íobairt dhoirte mar an gcéanna.(Cuireadh an sagart na nithe sin i láthair an Tiarna agus ofráladh sé an íobairt pheaca agus an íobairt loiscthe dó.E(agus cliabh de bhuilíní slimaráin de phlúr mín fuinte le hola agus de chácaí gan ghabháile le hola leata orthu, mar aon leis na habhlanna agus na híobairtí doirte a ghabhann leo.~-(agus déanadh sé a ofráil don Tiarna: mar íobairt loiscthe uan fireann bliana gan mháchail; mar íobairt chomaoineach, reithe gan mháchail,}'( Seo é an gnás atá le leanúint ag naizíreach nuair a bheidh tréimhse a naizíreachta comhlíonta. Tugtar é go doras Bhoth na Teagmhálat|c( agus déanadh sé é féin a choisreacan don Tiarna i gcaitheamh a naizíreachta ar fad, agus tugadh sé uan fireann bliana mar íobairt leorghnímh. Ní chuirfear an t-am caite cheana san áireamh, mar gur truaillíodh a naizíreacht. {( Ofráladh an sagart ceann díobh mar íobairt pheaca agus an ceann eile mar íobairt loiscthe, agus comhlíonadh sé ansin gnás an leorghnímh ar son na truaillitheachta a luigh air de bharr an chorpáin. Déanadh sé a cheann a choisreacan an lá céanna;zzo( Ar an ochtú lá tugadh sé dhá cholm nó dhá ghearrcach colúir chun an tsagairt ag doras Bhoth na Teagmhála.Ny( Má thiteann an t-anam as duine go tobann ina láthair agus go bhfágtar neamhghlan a cheann coisricthe ní foláir dó a cheann a bhearradh lá a ghlanta; bearradh sé a cheann ar an seachtú lá.Rx(Ó thús deireadh a naizíreachta is duine é atá coisricthe don Tiarna.'wI(Ná déanadh sé é féin neamhghlan ar son athar ná máthar, ar son dearthár na deirféar, má chailltear iad; tá a choisreacan dá Dhia ar a cheann aige.Sv!(Fad a bhíonn sé coisricthe don Tiarna ná téadh sé i ngar do chorpán.au=(Fad a bhíonn sé faoi cheangal na móide ná baineadh rásúr lena cheann; nó go mbíonn ré a choisricthe don Tiarna slánaithe, bíodh sé naofa agus ligeadh sé dá chuid gruaige bheith ag fás léi ar a cheann.|ts(Fad a mhaireann a mhóid ná caitheadh sé aon ní a thagann ón bhfíniúin, fiú an glas-súlach nó an deascadh.Gs (diúltaíodh sé d' fhíon agus do dheoch chrua, ná hóladh sé fínéagar fíona ná dí crua, ná hóladh sé súlach fíniúna, agus ná hitheadh sé caora fíniúna, úr ná triomaithe.&rG(«Abair le clann Iosrael:Más mian le fear nó le bean móid a thabhairt, móid an naizírigh, is é sin, trína gcuirtear duine ar leith don Tiarna,6q k(Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:]p5(Beidh an fear gan chiontacht, ach, ní foláir don bhean pionós a peaca a iompar.»Mo(nó nuair a bhuaileann taom éada fear agus go dtagann éad air faoina bhean. Nuair a thugann fear bean mar sin i láthair an Tiarna, cuireadh an sagart an gnás seo i bhfeidhm uirthi go hiomlán.n}(Sin é an gnás i gcásanna éada, nuair a théann bean ar fán agus í féin a thruailliú agus í faoi údarás a fir,vmg(Ach murar thruailligh sí í féin agus go bhfuil sí glan, ansin rachaidh sí slán agus beidh clann uirthi.&lG(Tar éis dó é a chur d' iallach uirthi é a ól, más fíor gur thruailligh sí í féin agus gur fheall sí ar a fear, ansin beidh an t-uisce mallachta a théann inti searbh go cinnte; atfaidh a bolg agus seargfaidh a sliasaid agus beidh sí ina hábhar gránach i measc a muintire.k-(Tógadh sé dorn den abhlann mar chuid chuimhneachán agus dódh sé ar an altóir é. Ansin cuireadh sé faoi deara don bhean an t-uisce a ól.+jQ(Tógadh an sagart abhlann an éada as láimh na mná agus cuireadh sé i láthair an Tiarna í le comharthaí sóirt ofrála, agus tugadh sé chun na haltóra í.-iU(Cuireadh sé faoi deara don bhean ansin uisce an tseirfin agus na mallachta a ól agus rachaidh an t-uisce mallachta isteach inti agus beidh sé searbh istigh inti.ghI(Breacadh an sagart na mallachtaí seo i leabhar agus níodh sé glan iad in uisce an tseirfin.g7(Go dté uisce seo na mallachta isteach i do chliabhlach, go n-ata sé do bholg agus go searga sé do shliasaid!' Freagraíodh an bhean: 'Amen, Amen!'ffG(ag an bpointe seo cuireadh an sagart faoi deara don bhean mionn na mallachta a thabhairt agus abradh sé léi ' go ndéana an Tiarna mallú agus mionn díot i measc an phobail ag seargadh do shliasta agus ag at do bhoilg.-eU(Ach más fíor go ndeachaigh tú ar fán agus tú faoi údarás d' fhear céile, agus gur thruailligh tú thú féin ag roinnt do leapa le fear seachas do chéile' #dA(Cuireadh sé an bhean ansin faoi bhrí na mionn. Abradh sé léi: 'Mura fíor gur luigh fear leat agus go ndeachaigh tú ar fán agus gur thruailligh tú thú féin agus tú faoi údarás d' fhear céile, ansin ná déanadh uisce seo an tseirfin, sás na mallachta, aon dochar duit.uce(Tar éis don sagart an bhean a chur i láthair an Tiarna, scaoileadh sé le folt a cinn agus cuireadh sé an abhlann chuimhneacháin (an abhlann éada is é sin) ina lámha. Bíodh uisce an tseirfin, an sás mallachta, ina láimh féin.b#(Tógadh sé uisce coisricthe ansin i soitheach cré agus cuireadh sé san uisce roinnt smúite a thógfaidh sé d' urlár an taibearnacail._a9(Tugadh an sagart an bhean i láthair ansin, agus cuireadh sé i láthair an Tiarna í.`%(ní foláir don fhear a bhean a thabhairt os comhair an tsagairt, agus ofráil deachú éafá min eorna a dhéanamh. Ná doirteadh sé ola uirthi, agus ná cuireadh sé túis chumhra uirthi, óir is ' abhlann éada' í seo, abhlann chuimhneacháin i gcuimhne ar locht.r__(agus ansin taom éada a theacht ar an gcéile agus go dtagann éad air faoina bhean a thruailligh í féin: nó arís má bhuaileann taom éada é agus go dtagann éad air faoina bhean fiú amháin agus gan í tar éis a truaillithe,<^s( má luíonn fear eile léi gan fhios dá céile, agus má thruaillíonn sí í féin gan fhios ar an gcuma seo, gan aon fhinné ina coinne, agus nach mbeirtear uirthi sa ghníomh,{]q( «Labhair le clann Iosrael agus abair:«Má théann bean duine ar fán agus go mbíonn sí mídhílis dó,/\[( Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:w[i( Cibé rud a choisriceann duine is leis féin é; cibé rud a thugann duine don sagart, is leis an sagart é.» Z( Óir de gach rud a choisriceann clann Iosrael agus a thugtar chun an tsagairt, tá ceart aige chun na coda a chuirtear ar leithrigh.Yy(Ach mura mbíonn gaol ag an duine lena bhféadfaí an t-aisíoc san éagoir seo a dhéanamh, filleann an t-aisíoc atá ag dul don Tiarna ar an sagart, de bhreis ar an reithe leorghnímh lena ndéanann an sagart leorghníomh ar son an chiontaigh. ~}}Z} |M{{Gzyyxxw,vvudtsmr4qpooQnmmkkjjLihggQffMee"dd-cbb|aaB`` __4^]o]\\@[[`[$ZZZxZ;YYYiY*XXX"WVVuUU6TqSS9RRQhPPOMNMM LKJJeIIfHH2G>=?<Bhí Dátán agus Aibíorám tagtha amach agus iad ina seasamh i mbéal a mbothanna, agus a mná agus a mic agus a leanaí beaga in éineacht leo.\}3(Dúirt sé leis an gcomhthionól: «Druidigí amach, impím oraibh, ó bhothanna na bhfear claon seo, agus ná bainigí le haon ní is leo le heagla go scuabfaí sibhse leis chun siúil lena bpeacaí go léir.»v|g(D' éirigh Maois ina sheasamh ansin agus chuaigh go Dátán agus Aibíorám, agus lean seanóirí Iosrael é.{#(«Abair é seo,» ar sé, «leis an gcomhthionól: 'Druidigí glan amach ó chóngar áitreabh Chorach (agus Dhátán agus Aibíorám).' »z;(D' fhreagair an Tiarna:dyC(Ach chaitheadarsan iad féin ar an mbéal agus ar a bhfiacla, agus dúradar: «A Dhia, a Dhia na spiorad a chuireann anam i ngach feoil, an mbeidh fearg ort leis an gcomhthionól uile de bharr peaca aon duine amháin?»Wx)(«Scaraigí ón bpobal seo, mar go bhfuilimse chun iad a scrios ar an toirt.»2wa(Dúirt an Tiarna le Maois agus le hÁrón:4vc(Ansin nuair a bhí an comhthionól go léir cruinnithe ag Corach in aghaidh na beirte ag doras Bhoth na Teagmhála, foilsíodh glóir an Tiarna don chomhthionól go léir.6ug(Thóg gach fear a thúiseoir más ea, chuir tine ann, agus chuir túis ar an tine. Bhíodar ina seasamh ag doras Bhoth na Teagmhála agus Maois agus Árón in éineacht leo.pt[(Tugadh gach duine agaibh a thúiseoir leis, cuireadh sé túis ann, agus beireadh sé a thúiseoir i láthair an Tiarna dhá chéad caoga túiseoir; tú féin agus Árón chomh maith, beireadh gach duine agaibh a thúiseoir leis.»s#(Dúirt Maois le Corach: «Tar féin agus do lucht leanúna go léir os comhair an Tiarna amárach tusa agus iadsan agus Árón chomh maith.Lr(Tháinig fraoch feirge ar Mhaois agus dúirt sé leis an Tiarna: «Ná tabhair aon aird ar a n-ofráil. Níor ghlac mé fiú le hasal uathu, ní mó ná sin a rinne mé dochar d' aon duine acu.»|qs(Agus tharais sin, níor thug tú sinn isteach in aon tír ina bhfuil bainne agus mil ina slaoda ann, ná níor bhronn tú aon tailte ná fíonghoirt mar oidhreacht orainn. An amhlaidh is dóigh leat gur dall atá na daoine seo? Ní thiocfam.»4pc( Nár leor sinn a thabhairt ó thír ina raibh bainne agus mil ina slaoda le bás a fháil san fhásach seo, agus gan a bheith ag iarraidh bheith i do thiarna orainn anois?po[( Ghlaoigh Maois chuige ar Dhátán agus ar Aibíorám clann Eilíáb. D' fhreagraíodar: «Ní thiocfam!&nG( Uime sin is in aghaidh an Tiarna féin a rinne tú féin agus do lucht leanúna go léir an tóstal; cad é Árón go ndéanfadh sibh monabhar ina aghaidh?»3ma( Ghlaoigh sé ort le bheith taobh leis, tú féin agus do chomhbhráithre, clann Léiví, in éineacht leat, agus seo thú anois ag tnúth leis an tsagartacht chomh maith.l( An beag libh é go ndearna Dia Iosrael sibh a dheighilt ó chomhthionól Iosrael do bhur mbreith ina chomharsanacht féin, le seirbhís a dhéanamh i dtaibearnacal an Tiarna, agus le seasamh os comhair an chomhthionóil seo ag comhlíonadh na ngnásanna ar a son?Mk(Dúirt Maois le Corach: «Tugaigí cluas dom anois, a mhaca Léiví.6jg(cuirigí tine iontu agus cuirigí túis iontu i láthair an Tiarna amárach. Sé an té atá coisricthe a thoghfaidh an Tiarna. Tá sibh dulta thar fóir, a mhaca Léiví.»giI(Sé seo atá le déanamh agaibh: tógaigí túiseoirí Chorach agus a lucht leanúna go léir;zho(agus dúirt le Corach agus lena lucht leanúna go léir: «Ar maidin amárach, nochtfaidh an Tiarna cé is leis, agus cé hé an duine coisricthe a scaoilfidh sé ina chóngar. An té a scaoilfidh sé ina chóngar, sin é an té a thogh sé.Sg!(Arna chlos sin do Mhaois chaith sé é féin ar a bhéal agus ar a fhiacla5fe(Chruinníodar seo le chéile in aghaidh Mhaois agus Árón agus dúradar leo: «Tá sibh dulta thar fóir! Tá an comhthionól go léir coisricthe, gach duine riamh díobh, agus maireann an Tiarna ina gcoimhdeacht. Cad ab áil libh dá bhrí sin do bhur gcur féin os cionn chomhthionól an Tiarna?»_e9(ghabhadar cabhair fear chucu agus d' eiríodar amach in aghaidh Mhaois, agus mar aon leo dhá chead caoga de chlann Iosrael, ceannairí sa chomhthionól, fir a bhí oirearc sna féilte sollúnta, lucht dea-cháile.)d O(Corach mac Izeár, mac Chohát, mac Léiví, agus Dátán agus Aibíorám mic Eilíáb agus Ón mac Pheilit mic le Reúbaen a ba ea Eilíáb agus Peilit c()Mise an Tiarna, bhur nDia, a thug sibh amach as tír na hÉigipte d' fhonn go mbeinn mar Dhia agaibh; mise an Tiarna bhur nDia.»b((Cuirfidh an rud seo m' aitheanta go léir i gcuimhne daoibh; cuirigí i ngníomh iad agus bígí coisricthe do bhur nDia.a('Bíodh an scothóg agaibh dá bhrí sin le féachaint uirthi le haitheanta uile an Tiarna a chur i gcuimhne daoibh; cuirigí i ngníomh iad más ea agus ná leanaigí mianta bhur gcroí agus bhur súl a thuilleadh, óir sheoladar sibh ar bhealach an striapachais.+`Q(&«Labhair le clann Iosrael agus abair leo scothóga a chur ar fháithimí a mbrat ó ghlúin go glúin, agus ribín corcra a chur ar an scothóg ag an bhfáithim.7_k(%Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:%^E($Rug an comhthionól go léir leo é lasmuigh den champa agus ghabhadar de chlocha ann go dtí go raibh sé marbh, faoi mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.']I(#Dúirt an Tiarna le Maois: «Ní foláir an duine seo a chur chun báis; ní foláir don chomhthionól go léir gabháil de chlocha ann lasmuigh den champa.»d\C("Coimeádadh i ngéibheann é mar nach raibh sé socair fós cén pionós a bhí le cur air.}[u(!An dream a rug air ag bailiú brosna, thugadar leo é os comhair Mhaois agus Árón agus an chomhthionóil go léir.gZI( Fad a bhí clann Iosrael san fhásach, fuarthas fear ag bailiú brosna ar an tsabóid.#YA(tá briathar an Tiarna tarcaisnithe aige agus a aithne briste aige. Ní foláir an duine sin a ghearradh amach ar fad; leanann a pheaca sa mhullach air.»*XO(Ach an té a pheacaíonn d' aonghnó, más dúchasach, más coimhthíoch, tugann sé masla don Tiarna féin. Déantar an duine sin a ghearradh amach óna phobal;4Wc(cibé acu dúchasach, duine de chlann Iosrael é, nó deoraí ag cur faoi ina measc. Ná bíodh ach an t-aon dlí amháin in bhur measc don té a pheacaíonn le neamhaire.`V;(Ní foláir don sagart gnás an leorghnímh a chomhlíonadh i láthair an Tiarna don duine a chuaigh ar seachrán agus a pheacaigh trí neamhaire; nuair a bhíonn gnás an leorghnímh comhlíonta dó, maithfear dó,tUc(Más duine aonair a pheacaíonn trí neamhaire, ofráladh sé meannán baineann bliana mar íobairt pheaca.'TI(tabharfar maithiúnas do chomhthionól chlann Iosrael ar fad, agus don choimhthíoch ag cur faoi ina measc, óir rinne an pobal go léir peaca trí neamhaire.aS=(Déanadh an sagart gnás an leorghnímh a chomhlíonadh do chomhthionól uile chlann Iosrael, agus tabharfar maithiúnas dóibh, mar ba trí neamhaire é. Nuair a bhíonn a n-ofráil tugtha acu mar íobairt dhóite don Tiarna, agus go mbíonn a n-íobairt pheaca curtha i láthair an Tiarna acu chun leorghníomh a dhéanamh ar son a neamhaire,AR}(mar seo atá le déanamh: Más neamhaire an chomhthionóil uile a bhíonn i gceist, déanadh an comhthionól uile íobairt uileloiscthe de tharbh óg, boladh cumhra a thaitneoidh leis an Tiarna, mar aon lena abhlann agus lena íobairt dhoirte de réir gnáis; agus ofráiltear pocán gabhair mar íobairt pheaca.'QI((sé atá i gceist ná gach aon ordú riamh a leag an Tiarna oraibh trí Mhaois ón lá a thug sé a aitheanta daoibhse agus ar aghaidh go dtí bhur sliocht),uPe(Má theipeann ort, trí neamhaire, maidir le haon cheann de na haitheanta a thug an Tiarna do MhaoisOy(Ní foláir daoibh cuid de thús bhur dtaois a chur i leataobh don Tiarna; déantar amhlaidh ag sliocht bhur sleachta. N(Cuirigí i leataobh bairín mar ofráil de chéadthoradh bhur dtaois; cuirigí i láthair é mar ofráil ó bhur n-urlár buailte.hMK(ní foláir daoibh roinn a ofráil don Tiarna nuair bheidh arán na tíre á chaitheamh agaibh.L(«Labhair le clann Iosrael agus abair leo:Nuair a rachaidh sibh isteach sa tír a bhfuilim do bhur dtabhairt ann,7Kk(Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:J(ná bíodh ach an t-aon reacht amháin, an t-aon dlí amháin, daoibh féin agus don duine deoranta a chuireann faoi in bhur measc.» 'I!(an comhthionól amhlaidh chomh maith. Ní bheidh ach an t-aon reacht amháin daoibh féin agus don duine deoranta a chuireann faoi in bhur measc. Reacht síoraí é seo a cheanglóidh bhur sliocht i gcónaí: i láthair an Tiarna, is ionann tusa agus an coimthíoch;bH?(Aon duine deoranta a bhíonn ag cur faoi in bhur measc, nó i measc bhur sleachta, más áil leis íobairt dhóite a dhéanamh, boladh cumhra a thaitneoidh leis an Tiarna, déanadh sé mar a dhéanann sibhse; déanadhG{( Déantar mar sin ag gach dúchasach nuair a dhéanann sé íobairt dhóite, boladh cumhra a thaitneoidh leis an Tiarna.vFg( Cibé líon íobarthach a bhíonn agaibh le híobairt, déanaigí mar sin le gach ceann díobh cibé a líon.aE=( Ní foláir déanamh mar sin le gach tarbh nó reithe, le gach uan nó meannán fireann. D( agus ní foláir duit leath hín fíona a ofráil mar íobairt dhoirte, íobairt dhóite a dtaitneoidh a cumhracht leis an Tiarna.C( ní foláir, chomh maith leis an tarbh, trí dheachú éafá de phlúr mín measctha le leath hín ola a ofráil mar abhlann,"B?(Sa chás gur tarbh a bhíonn á ofráil agat mar uileloscadh nó mar íobairt, cibé acu ag fuascailt móide é nó mar íobairt chomaoineach don Tiarna,pA[(agus íobairt dhoirte de thrian hín fíona, le bheith ina bholadh cumhra a thaitneoidh leis an Tiarna.@(I gcás reithe, ní foláir duit dhá dheachú éafá de phlúr mín measctha le trian hín ola a bheith agat mar abhlann,?!(agus ní foláir duit íobairt dhoirte fíona a dhéanamh, ceathrú hín do gach uan, chomh maith leis an uileloisctheach nó an íobairt.$>C(ní foláir don ofrálaí, mar bhronntanas uaidh féin don Tiarna, a bhreith leis mar abhlann, deachú éafá de phlúr mín measctha le ceathrú hín ola;='(agus go ndéanann sibh, mar chumhracht a thaitneoidh leis an Tiarna de rogha an tréada nó na tána, ofráil dhóite don Tiarna mar uileloscadh nó mar íobairt, cibé acu ag fuascailt móide é, nó mar ofráil dheonach, nó ar ócáid féile sollúnta de bhur gcuid,<(«Abair é seo le clann Iosrael: 'Nuair a shroichfidh sibh an tír mar a bhfuil sibh le cur fúibh, agus atá á thabhairt agam daoibh,6; k(Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:3:a(-Ansin an tAmailéiceach agus an Canánach a bhí ag cur fúthu sna hardáin sin, thángadar anuas agus bhriseadar orthu agus chuadar sa tóir orthu síos amach go Hormá.9(,Ach le barr dánaíochta chuireadar chun bealaigh suas chun arda na sléibhte cé nár fhág áirc chonradh an Tiarna ná Maois an campa.>8w(+Sin é an tAmailéiceach agus an Canánach os bhur gcoinne agus titfidh sibh de rinn a gclaímh mar gur thug sibh droim le lorg an Tiarna agus níl an Tiarna in bhur gcoimhdeacht.»j7O(*Ná gabhaigí suas mar níl an Tiarna in bhur gcoimhdeacht, agus ná scriosadh bhur naimhde sibh.w6i()D' fhreagair Maois: «Cad ab áil libh ag diúltú d' ordú an Tiarna? Ní bheidh aon ní agaibh dá thairbhe.Q5((Ansin d' éiríodar go moch agus chuireadar chun bealaigh i dtreo arda na sléibhte á rá: «Seo anseo sinn, cuirimís chun bealaigh i dtreo na háite sin ó dúirt an Tiarna linn gur pheacaíomar.»a4=('D' inis Maois na focail seo do chlann Iosrael go léir agus ba mhór í a lógóireacht.`3;(&Níor fágadh beo de lucht braite na tíre ach Iósua mac Nún agus Cálaeb mac Iafuna.h2K(%na fir seo a thug an drochthuairisc ar an tír, bhuail an phlá marbh iad os comhair an Tiarna.C1($Na fir a sheol Maois chun an tír a bhrath, agus a chrom tar éis filleadh dóibh ar mhuintir Iosrael a ghríosú chun cnáimhseála in aghaidh an Tiarna lena ndrochthuairisc ar an tír,s0a(#Mise an Tiarna a labhair. Sin í an íde a thabharfaidh mé go cinnte ar an mhuintir chlaon seo go léir a rinne comhcheilg i m' aghaidh. Anseo san fhásach seo déanfar díth orthu go dtí go dtiteann an duine deireanach marbh ann.»^/7("Ar feadh daichead lá bhí an tír á bhrath agaibh; seasóidh gach lá do bhliain; ar feadh daichead bliain déanfaidh sibh ualach bhur bpeacaí a iompar agus beidh a fhios agaibh cad is brí le mé a shéanadh.'p.[(!Ach maidir libhse, titfidh bhur gconablaigh san fhásach seo agus beidh bhur gclann ina n-aoirí san fhásach ar feadh daichead bliain, ag iompar ualach bhur mídhílseachta go sínfear an duine deireanach díbh marbh san fhásach.-%( Agus bhur leanaí a dúirt sibh a d' fhuadófaí mar chreach, tabharfaidh mé isteach iad chun aithne a chur ar an talamh ba bheag oraibhse.4,e(ach Cálaeb mac Iafuna agus Iósua mac Nún.k+Q(mionnaim nach rachaidh duine isteach sa tír a mhionnaigh mé a thabharfainn mar áitreabh daoibh,0*[(Titfidh bhur gconablaigh san fhásach seo; sea de líon bhur bhfear go léir a áiríodh sa daonáireamh ó aois fiche bliain agus breis, a rinne gearán i m' aghaidh,)(Abair leo: 'Dar mo bheo sé an Tiarna atá ag caint tabharfaidh mé íde oraibh díreach de réir na bhfocal a dúirt sibh i mo láthair.(#(«An fada a bheidh an mhuintir chlaon seo ag monabhar i m' aghaidh? Chuala mé na gearáin atá á ndéanamh ag clann Iosrael i m' aghaidh.3'c(Labhair an Tiarna le Maois agus le hÁrón:+&Q((Tá an tAmailéiceach agus an Canánach ag cur fúthu sa mhachaire). Casaigí ar bhur sáil amárach agus filligí ar ais ar an bhfásach i dtreo na Mara Súf.»B%(Ach tá malairt spioraid i mo shearbhónta Cálaeb. De bhrí go ndearna sé rud orm go beacht, tabharfaidh mé isteach é sa tír ina ndeachaigh sé agus beidh seilbh ag a shliocht air.$+(ní fheicfidh duine díobh an tír a mhionnaigh mé a thabharfainn dá n-aithreacha; ní fheicfidh duine den dream a chaith drochmheas liom é.D#(an mhuintir seo go léir a chonaic mo ghlóir agus na hiontais a rinne mé san Éigipt agus san fhásach, agus a rinne mé a phromhadh faoi dheich cheana féin gan géilleadh do mo ghlórN"(Ach, dar mo bheo agus dar glóir an Tiarna a líonann an domhan uile,D!(Ansin dúirt an Tiarna: «Maithim dóibh mar a iarrann tú. (Ó lánmhaire do bhuanghra dá bhrí sin, maith peaca an phobail seo, faoi mar atá maite agat don phobal seo ón Éigipt go dtí seo.»{(' Is mall é an Tiarna chun feirge, is lán é de bhuanghrá; maitheann sé coir agus peaca, ach ní fhágann sé aon ní gan díolt, ag agairt cion na n-aithreacha ar an gclann agus ar chlann na clainne go dtí an tríú agus an ceathrú glúin.'nW(I bhfad uait anois é, impím ort. Taispeáin do chumhacht anois de réir na mbriathra a labhair tú:.W(' Níor fhéad an Tiarna an mhuintir seo a thabhairt isteach sa tír a mhionnaigh sé a thabharfadh sé dóibh, agus dá bhrí sin rinne sé ár orthu san fhásach.'p[(Má mharaíonn tú an mhuintir seo anois d' aon iarracht, déarfaidh na ciníocha a chuala i do thaobh:Y-(Tá sin ráite cheana féin acu le muintir na tíre seo. Tá a fhios acu cheana féin go bhfuil tusa, a Thiarna, i lár an phobail seo, agus go dtaispeánann tú thú féin dóibh gnúis le gnúis; gurb é do néalsa, a Thiarna, a stadann os a gcionn, agus go dtéann tú rompu mar cholún néil sa lá agus mar cholún tine san oíche.*O( D' fhreagair Maois an Tiarna agus dúirt: «Tá sé cloiste ag na hÉigiptigh cheana féin, go dtug tusa an pobal seo, trí do chumhacht féin, amach óna measc.%( Buailfidh mé le plá iad agus fágfaidh mé gan oidhreacht iad; agus déanfaidh mé cine nua díotsa, cine is mó agus is treise ná iad.»:o( Dúirt an Tiarna le Maois: «An fada a bheidh an pobal seo do mo mhaslú? An fada a dhiúltóidh siad creideamh ionam d' ainneoin na gcomharthaí go léir a rinne mé ina measc?&G( Ag caint ar ghabháil de chlocha orthu a bhí an comhthionól go léir nuair a thaispeáin glóir an Tiarna í féin ag Both na Teagmhála do chlann Iosrael.r_( Ná déanaigí ceannairc in aghaidh an Tiarna. Ná bíodh eagla oraibh roimh mhuintir na tíre seo; déanfaimid iad a alpadh. Tá scáil a gcumhdaithe scartha leo, fad tá an Tiarna inár gcoimhdeacht. Na bíodh eagla oraibh rompu.»$C(Má bhíonn an Tiarna sásta linn, seolfaidh sé isteach sa tír seo sinn agus tabharfaidh sé dúinn é. Is tír é ina bhfuil bainne agus mil ina slaoda. (agus dúradar le comhthionól chlann Iosrael go léir: «An tír a ghabhamar á thaiscéaladh, is tír mhaith é, tír fhónta.kQ(Iósua mac Nún agus Cálaeb mac Iafuna, beirt de lucht braite na tíre, stróic siad a n-éadaí, (Ansin chaith Maois agus Árón iad féin ar a mbéal agus ar a bhfiacla os comhair chruinniú chomhthionól chlann Iosrael go léir.Z/(Dúradar le chéile ansin: «Ceapaimís ceannaire agus fillimís ar an Éigipt.»W)(Cad ab áil leis an Tiarna dár dtabhairt isteach sa tír seo d' fhonn go dtitimís de rinn claímh agus go ngabhfaí ár mná agus ár miondaoine mar chreach? Nárbh fhearr dúinn filleadh ar an Éigipt?»b?(Chrom clann Iosrael go léir ag monabhar in aghaidh Mhaois agus Árón, agus dúirt an comhthionól uile leo: «Uch nach bhfuaireamar bás i dtír na hÉigipte! nó ar a laghad nach bhfuaireamar bás san fhásach seo! (Ansin thóg an comhthionól uile gáir in ard a gcinn agus bhí na daoine ag lógóireacht ar feadh na hoíche ar fad.J ( !Chonaiceamar, chonaiceamar sin, fathaigh ann (clann Anac, sliocht na bhfathach) agus ba gheall le dreoilíní teaspaigh sinn féin, dar linn, agus bhíodarsan den tuairim gur míoltóga sinn.»` ;( Ansin chromadar ar thromaíocht le clann Iosrael ar an tír a bhí braite acu: «An tír a ndeachamar ag taiscéaladh air, is tír é a alpann lucht a áitrithe. Bhí toirt ainspianta i ngach fear dá bhfacamar ann. ( Ach dúirt na daoine a chuaigh suas fairis: «Ní féidir dúinn máirseáil i gcoinne na ndaoine seo; is treise iad ná sinne.»2 _( Bhí Cálaeb ag gríosú na ndaoine i láthair Mhaois agus dúirt: «Ar aghaidh linn gan mhoill agus gabhaimís seilbh ar an tír seo; is féidir dúinn é a smachtú.»= u( Tá seilbh ag an Amailéiceach ar dhúiche an Neigib; ag an Hiteach an Amórach agus an Iabúsach ar na hardáin, agus ag an gCanánach ar fheorainn na farraige agus na Iordaine.» ;( Dream cumhachtach iad siúd a chónaíonn ann áfach; tá cóir chosanta ar a mbailte agus tá siad an-mhór; agus, sea, chonaiceamar sliocht Anac ann.+( Mar seo a dúradar: «Ghabhamar isteach sa tír inar sheol tú sinn; tá bainne agus mil ina slaoda ann, go deimhin, agus seo cuid dá thoradh.cA( Thángadar go dtí Maois, Árón agus go comhthionól uile chlann Iosrael i bhfásach Phárán ag Cáidéis. Thugadar a dtuairisc dóibhsean agus don chomhthionól go léir agus thaispeánadar torthaí na tíre dóibh.K( Tar éis daichead lá d' fhilleadar óna dtaiscéaladh ar an tír.oY( Tugadh Gleann Eisciol («Crobhaing» ) ar an áit ón gcrobhaing a ghearr clann Iosrael anuas ansiúd.B( Thángadar go dtí Gleann Eisciol agus ghearradar craobh fíniúna ann le crobhaing caor; thug beirt acu leo í ar chuaille eatarthu; thugadar leo chomh maith pomagránaití agus figí.A}( Ghabhadar ó thuaidh fan an Neigib go dtí Heabrón mar a raibh cónaí ar chlann Anac, Aichíomán agus Séisea agus Talmai (bunaíodh Heabrón seacht mbliana roimh Zoan san Éigipt).oY( Chuadar suas dá bhrí sin, chun an tír a bhrath, ó fhásach Zin go dtí Rachob agus Bealach Hamát.I ( an bhfuil an ithir féin saibhir nó bocht, faoi choillte nó a mhalairt. Bíodh misneach agaibh agus tugaigí cuid de thorthaí na tíre ar ais libh.» Ba é séasur na bhfíniúna luatha é.~w( an talamh maith nó drochthalamh atá fúthu; cén sórt bailte atá acu, an bhfuilid gan chosaint nó an caisil iad;~ ( faighigí amach cén sórt tíre é, agus cén sórt iad lucht a áitrithe, an tréan nó lag dóibh, an tiubh nó gann dóibh;}3( Chuir Maois uaidh iad chun taiscéaladh a dhéanamh ar Chanán. «Téigí suas isteach san Neigib,» ar sé leo, «agus as sin go dtí na hardáin; |( Sin iad ainmneacha na ndaoine a sheol Maois uaidh ag taiscéaladh na tíre. Ansin thug Maois an t-ainm Iósua ar Hóiséa mac Nún.7{k( Thar ceann treibh Ghád, Geúéil mac Mhácaí.;zs( Thar ceann treibh Naftáilí, Nachbaí mac Vofsaí.Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:Yl-( Ansin d' imigh na daoine ó Hazaerót agus shuíodar campa i bhfásach Phárán.#kA( Cuireadh Miriám ar leithrigh dá bhrí sin amach ón gcampa ar feadh seacht lá agus níor chuir an pobal chun bealaigh gur tugadh Miriám isteach arís.j/( Ansin dúirt an Tiarna le Maois: «Mura ndéanfadh a hathair ach seile a chaitheamh san aghaidh uirthi, nach mbeadh sí ina ceap náire ar feadh seacht lá? Cuirtear ar leithrigh amach ón gcampa í ar feadh seacht lá, agus ansin ina dhiaidh sin tugtar isteach arís í.»jiO( Ghuigh Maois go hard chun an Tiarna: «A Dhia,» ar sé, «leigheas í le do thoil, impím ort!»hhK( Ná bíodh sí mar árrachtach ag teacht ó bhroinn a mháthar agus leath a chuid feola lofa.»g( Dúirt Árón le Maois: «Fóir orainn, a thiarna! Ná hagair orainn peaca a rinneamar le baois ach ina bhfuilimid ciontach.)fM( Chomh luath agus a d' imigh an néal ón mBoth, ba shin Miriám ina lobhar, chomh geal le sneachta. Chas Árón agus d' fhéach uirthi; b' shiúd í ina lobhar.De( Las bladhm feirge an Tiarna ina gcoinne. D' imigh sé leis.odY( Labhraím leis béal ar bhéal,Go soiléir gan tomhaiseanna,Agus feiceann sé cló an Tiarna.«Conas, más ea, go bhfuil sé de dhánaíocht ionaibh, monabhar a dhéanamh in aghaidh mo shearbhónta Maois?»Rc( Ach ní amhlaidh le Maois mo shearbhónta;Mo theach is baile dó;:bo( Dúirt an Tiarna: «Éistigí anois le mo bhriathra:Más fáidh aon duine in bhur measc,Cuirim mé féin in aithne dó i bhfis;Labhraím leis in aisling.a/( agus thuirling an Tiarna ina cholún néil agus sheas ag doras na Botha. Ghlaoigh sé ar Árón agus ar Mhiriám agus tháinig siad chun tosaigh.!`=( Labhair an Tiarna de gheit le Maois le hÁrón agus le Miriám: «Tagadh an triúr agaibh amach,» ar sé, «go Both na Teagmhála.» Chuadar a dtriúr,M_( Anois bhí Maois sárumhal, bhí sé ar an duine ba umhla ar talamh.^}( Dúradar: «An trí Mhaois amháin a labhair an Tiarna? Nár labhair sé trínne chomh maith?» Chuala an Tiarna é sin."] A( Rinne Miriám, agus Árón chomh maith léi, monabhar in aghaidh Mhaois i dtaobh na mná Cuisíteach a phós sé; óir phós sé Cuisíteach mná.k\Q( #Chuir an pobal chun siúil ó Chiobrót Hatavá go Hazaerót; agus shuíodar a gcampa i Hazaerót.[( "Uime sin tugadh Ciobrót Hatavá («Uaigheanna an Mhiangais» ) ar an áit mar is ansiúd a d' adhlacadar an dream a ghéill dá miangas.$ZC( !Bhí an fheoil fós faoina bhfiacla, gan cogaint, nuair a d' adhain fearg an Tiarna in aghaidh an phobail, agus bhuail an Tiarna an pobal le plá rómhór.oYY( D' fhan an pobal ar a gcois an lá agus an oíche sin go léir, agus lá arna mhárach chomh maith, ag cruinniú gearg; deich n-ómar an cnuasach is lú a rinne aon duine. Ansin leathadar amach dóibh féin timpeall an champa iad. X ( Ghabh gaoth amach ón Tiarna agus thiomáin sé gearga isteach ón bhfarraige agus thug anuas iad láimh leis an gcampa. Bhíodar ina luí ansiúd aistear lae, abair, ón gcampa, ina thimpeall ón dá thaobh, agus iad dhá bhanláimh ar airde ar an talamh.PW( Ansin d' fhill Maois, agus seanóirí Iosrael lena chois, ar an gcampa..VW( Ach dúirt Maois leis: «An amhlaidh atá formad ort ar mo shonsa? Uch nach fáithe iad pobal an Tiarna ar fad, agus nár chuir an Tiarna a spiorad orthu go léir!»U( Ansin dúirt Iósua mac Nún, duine tofa dá chuid a bhíodh ag fónamh do Mhaois: «A Mhaois, a thiarna, cuir cosc leo!»uTe( Rith an fear óg leis an scéala go Maois: «Féach! seo Ealdad agus Méadad ag fáidheoireacht sa champa!»S( D' fhan beirt fhear sa champa Ealdad a ba ainm do dhuine díobh agus Méadad a ba ainm don duine eile. Luigh an spiorad orthu; cé nach ndeachadar go dtí an Bhoth cláraíodh a n-ainmneacha leis an gcuid eile. Chromadar ar fháidheoireacht sa champa.kRQ( Ansin tháinig an Tiarna anuas sa néal agus labhair leis agus thóg de cuid den spiorad a bhí air agus chuir ar an seachtó seanóir é. Nuair a luigh an spiorad orthu rinneadar fáidheoireacht. ach ní dhearnadar sin arís.@Q{( Chuaigh Maois amach dá bhrí sin agus d' inis don phobal cad dúirt an Tiarna; agus chruinnigh sé seachtó de sheanóirí an phobail agus thug leis agus chuir timpeall na Botha iad.P%( «Ar giorraíodh lámh an Tiarna?» arsa an Tiarna le Maois, «feicfidh tú anois an gcomhlíonfar mo gheallúint duit nó nach ndéanfar.»#OA( Dá marófaí na tréada agus na táinte go léir dóibh, ar leor sin dóibh? Dá mbaileofaí a bhfuil d' iasc san fharraige dóibh, ar leor sin dóibh?»'NI( Dúirt Maois: «Sé líon an phobail i mo thimpeall, sé chéad míle troitheach, agus deir tú: 'Tabharfaidh mé feoil le hithe dóibh ar feadh mí iomlán!'M+( ach ar feadh mí iomlán, go dtí go gcuirfidh sí masmas oraibh agus go mbeidh an ghráin agaibh uirthi, mar gur shéan sibh an Tiarna atá in bhur measc agus go ndearna sibh lógóireacht ina láthair á rá: Cad ab áil linn teacht amach as an Éigipt ar aon chor?' »rL_( Ní ar feadh lae amháin, nó dhá lá, nó cúig lá, nó deich lá, nó fiche lá, a íosfaidh sibh í,5Ke( Abair leis an bpobal: 'Coisricigí sibh féin don lá amárach, agus beidh feoil le hithe agaibh, óir rinne sibh lógóireacht i gcomhchlos don Tiarna á rá: Cé thabharfaidh feoil le hithe dúinn? Nár bhreá an saol a bhí againn san Éigipt! Uime sin tabharfaidh an Tiarna feoil le hithe daoibh.J( Tiocfaidh mé anuas chun labhairt leat ansiúd agus tógfaidh mé cuid den spiorad atá ortsa agus cuirfidh mé orthu siúd é. Iompróidh siad mar sin cuid d' ualach na muintire seo in éineacht leat agus ní bheidh ort é a iompar leat féin amháin a thuilleadh.]I5( Dúirt an Tiarna le Maois: «Cruinnigh dom seachtó de sheanóirí Iosrael, daoine is eol duit is sinsir ar an bpobal agus is scríobhaithe acu. Beir leat iad go Both na Teagmhála agus seasaídís ansiúd farat.)HM( Más mar sin is mian leat plé liom, maraigh mé ar an toirt! Uch gan do ghnaoi a bheith orm agus gan mé a fheiceáil truamhéile mar seo le mo shúile cinn!»lGS( Ní féidir domsa an pobal seo go léir a iompar liom féin amháin; tá an t-ualach ró-throm dom.(FK( Cá bhfuil feoil le fáil agamsa le tabhairt don mhuintir seo go léir nuair a thagann siad chugam agus na deora leo á rá: 'Tabhair dúinn feoil le hithe!' ?lES( An mise a ghin an mhuintir seo go léir? An mise a thug ar an saol iad a rá is go ndéarfá liom: 'Beir leat i d' ucht iad mar a dhéanfadh buime le leanbh cíche chun na tíre a mhionnaigh tú a thabharfá dá n-aithreacha' ?@D{( Dúirt Maois leis an Tiarna: «Cén fáth go bhfuil do shearbhónta agat á chrá? Cén fáth nach bhfuil do ghnaoi orm, ach tú ag cur ualach an phobail seo go léir sa mhullach orm?/CY( Chuala Maois an pobal ag lógóireacht, gach clann i mbéal a botha, agus adhnadh fearg an Tiarna go tréan, agus bhí suaitheadh mór ar Mhaois dá bharrsan.bB?( Nuair a thiteadh an drúcht ar an gcampa san oíche, thiteadh an manna in éineacht leis.xAk( Ghabhadh an pobal timpeall agus chruinnídís é, agus mheilidís i muilte é, nó bhrúidís le tuairgnín é; dhéanaidís é a bhruith ansin i bpotaí, agus dhéanaidís cístí de. Bhí blas air mar a bheadh ar chístí bruite le hola.P@( Anois bhí an manna mar shíol coiriandair, agus dealramh bdellium air.]?5( Ach anois níl géarú goile againn agus gan ach manna os comhair ár súl againn.»">?( «Cad é iasc, mar is cuimhin linn, a d' ithimís in aisce san Éigipt! agus cúcamair, agus mealbhacáin, agus cainninn, agus oinniúin, agus gairleoga.9=m( An daoscarshlua a bhí i measc an phobail, bhuail miangas iad, agus chrom clann Iosrael chomh maith ar lógóireacht arís: «Cé thabharfaidh feoil le hithe dúinn?» ar siad.M<( Tugadh Tabaerá ar an áit mar gur loisc lasair an Tiarna ina measc.m;U( Ansin rinne an pobal achainí ar Mhaois agus ghuigh sé chun an Tiarna agus chuaigh an tine in éag.P: ( Bhí an pobal ag cnáimhseán i dtaobh a gcruatan faoi éisteacht an Tiarna, agus arna gclos don Tiarna d' adhain a fhearg agus las lasair an Tiarna ina measc agus loisc sé imeall den champa.{9q( $Agus nuair a stopadh sí, deireadh sé:«Fill, a Thiarna,Ar na mílte ar mhílte d' Iosraelaigh.»`8;( #Nuair a chuireadh an áirc chun bóthair deireadh Mhaois:«Éirigh, a Thiarna, agus go raibh scaipeadh ar do naimhde!Agus an dream a bhfuil fuath acu duit,Go dteithidís lena n-anam romhat.» v~~\}}}{{RzyQxsx1xwlvMuu6ttCt srrFqpponmmm l{k{jii/hgfedd4c(bbaa`|__]]#\w[[Z=Z YXWWVYUTTSS\RRQQQPONN\MxLGKKJLIH`GRFEEDXCCLBA@@??N>y=<<:;::.90877e66p6 5@44R33%21100z/..a-},, ++3**)((i( 'k'&&D%W$##/"u!!P OhAjM4-_ = q As.]"E A()Lá ar na mhárach rug Bálác Balám suas go Bámót Bál agus ón áit sin bhí radharc aige ar an gcuid ba chongaraí den phobal.@y((Mharaigh Bálác eallach agus caoirigh, agus thug sé codanna do Bhalám agus do na taoisigh a bhí in éineacht leis.X?+('D' imigh Balám ansin in éineacht le Bálác agus thángadar go Ciriat Huzót.<>s(&D' fhreagair Balám Bálác: «Seo anseo anois agat mé! An bhfuil cead cainte ar bith agam leat anois? An focal a chuireann Dia i mo bhéal, sin é nach foláir dom a labhairt.»G= (%Dúirt Bálác le Balám: «Nár chuir mé teachtairí ag glaoch ort? Cén fáth nár tháinig tú chugam? An amhlaidh a mheas tú nach bhféadfainn, b' fhéidir, onóir a chaitheamh leat?»,<S($Nuair a chuala Bálác go raibh Balám tagtha, chuaigh sé amach ina choinne i dtreo Ár Mhóáb ag teorainn an Arnón, ar an imeall is sia ó bhaile den teorainn.M;(#D' fhreagair aingeal an Tiarna Balám: «Téigh in éineacht leis na fir seo, ach ná habair aon ní ach mar a déarfaidh mé leat.» D' imigh Balám ar aghaidh dá bhrí sin le taoisigh Bhálác.H: ("Ansin dúirt Balám le haingeal an Tiarna: «Rinne mé peaca. Ní raibh a fhios agam go raibh tú i do sheasamh sa tslí orm. Anois más ea, má tá tú i bhfearg liom, rachaidh mé ar ais.»F9(!Chonaic an t-asal mé agus chas i leataobh mar sin uaim trí huaire. Ba mhaith an mhaise duit gur chas sé i leataobh nó bheifeá marbh agam faoin am seo, fág go scaoilfinn a anam leis.»+8Q( Dúirt aingeal an Tiarna leis: «Cad a b' áil leat ag bualadh d' asail trí huaire mar sin? Seo mise féin tagtha do do chosc mar is claon é do bhealach romham.J7(Ansin d' oscail an Tiarna súile Bhalám. Chonaic sé aingeal an Tiarna ina sheasamh ar an mbóthar agus claíomh nocht ina láimh, agus chrom sé síos agus thit ar a bhéal agus ar a fhiacla.[61(Dúirt an t-asal le Balám: «Nach mise d' asal? Nach orm a rinne tú marcaíocht ó d' óige go dtí seo? I gcaitheamh an ama sin go léir ar theip mé riamh ort ag freastal ort?» «Ní dhearna tú,» ar sé..5W(Dúirt Balám leis an asal: «Tá tú ag déanamh ceap magaidh díom! Nár bhreá liom claíomh a bheith agam i mo ghlaic, mar go mbeifeá marbh agam faoin am seo!»41(Ansin d' oscail an Tiarna béal an asail agus dúirt sé le Balám: «Cad tá déanta agam ort, a rá is gur bhuail tú mé trí huaire mar seo?»3+(Nuair a chonaic an t-asal aingeal an Tiarna, luigh sé síos faoi Bhalám, agus tháinig racht feirge ar Bhalám agus bhuail sé é lena bhata.2#(Ar aghaidh le haingeal an Tiarna ansin agus sheas in áit a bhí chomh cúng nach raibh aon slí chun gabháil thart ar dheis ná ar chlé.1#(Chonaic an t-asal aingeal an Tiarna agus dhruid sé le balla agus bhrúigh sé cos Bhalám i gcoinne an bhalla agus bhuail Balám arís é.u0e(Ansin sheas aingeal an Tiarna ar chosán cúng idir na fíniúna, le balla ar a dheis agus balla ar a chlé.r/_(Chonaic an t-asal aingeal an Tiarna ina sheasamh ar an mbóthar, agus claíomh nocht ina láimh, agus d' imigh an t-asal i leataobh ón mbóthar agus seo leis trí na bánta. Ach bhuail Balám an t-asal á chur ar ais ar an mbóthar.0.[(Las fearg an Tiarna de bharr a imeachta, agus sheas aingeal sa tslí air ar an mbealach á bhac. Bhí sé ar muin a asail agus a bheirt shearbhónta in éineacht leis.x-k(D' éirigh Balám ar maidin agus chuir an diallait ar a láir asail agus chuir chun siúil le taoisigh Mhóáb.E,(Tháinig Dia go Balám i gcaitheamh na hoíche, agus dúirt leis: «Nár tháinig na fir seo ag glaoch ort? Éirigh agus téigh leo. Ach ná déan aon ní thar mar a déarfaidh mé leat.»+(Ach fanaigí féin leis anseo thar oíche, le bhur dtoil, agus gheobhaidh mé amach cad eile atá ag an Tiarna le rá liom.»C*(Ach d' fhreagair Balám teachtaí Bhálác: «Dá dtabharfadh Bálác lán a thí d' ór agus d' airgead dom, ní fhéadfainn aithne an Tiarna mo Dhia a shárú in aon ní beag ná mór. )(Caithfidh mé onóracha leat agus déanfaidh mé cibé rud a déarfaidh tú liom. Tar agus cuir mallacht ar an muintir seo dom.' » ((Thángadar go Balám agus dúradar leis: «Seo teachtaireacht ó Bhálác mac Zipeor: 'Ná diúltaigh, impím ort, teacht chugam.k'Q(Sheol Bálác a thuilleadh prionsaí, níos líonmhaire agus níos céimiúla ná an chéad dream.&(D' éirigh taoisigh Mhóáb dá bhrí sin agus d' fhilleadar go Bálác agus dúradar: «Ní toil le Balám teacht linn.»7%i( D' éirigh Balám lá arna mhárach agus dúirt leis na taoisigh a chuir Bálác chuige: «Téigí ar ais go dtí bhur dtír féin óir ní ligfeadh an Tiarna dom dul libh.»o$Y( Dúirt Dia le Balám: «Ná téigh leo. Na cuir mallacht ar an muintir seo óir tá siad beannaithe.»c#A( ' Féach tá an dream seo tagtha as an Éigipt agus tá lámh tugtha acu thar chlár na talún. Tar agus cuir do mhallacht orthu dom; ansin b' fhéidir go bhféadfainn cath a chur orthu agus iad a thiomáint amach.' »k"Q( D' fhreagair Balám Dia: «Bálác mac Zipeor rí Mhóáb, chuir sé an teachtaireacht seo chugam:W!)( Tháinig Dia go Balám agus dúirt: «Cé hiad na fir seo ag fanúint farat?»4 c(«Fanaigí anseo thar oíche,» ar sé leo, «agus tabharfaidh mé freagra ar ais chugaibh de réir mar a déarfaidh an Tiarna liom.» D' fhan prionsaí Mhóáb le Balám..W(Chuir seanóirí Mhóáb agus seanoirí Mhidián chun siúil agus na sintiúis don asarlaíocht acu, agus thángadar go Balám agus thug dó teachtaireacht Bhálác.T#(Tar, le do thoil, agus cuir mallacht ar an dream seo dom, mar tá siad róthréan dom. Ansin b' fhéidir go bhféadfainn an lámh in uachtar a fháil orthu agus iad a thiomáint as an tír. Óir is maith is eol dom gur beannaithe an té ar a gcuireann tú do bheannacht, agus gur mallaithe an té ar a gcuireann tú do mhallacht.»xk(Sheol sé teachtairí ag gairm Balám mac Bheór, i bPatór ar an Abhainn, i dtír chlann Amau, á rá: «Féach tá an dream seo tagtha as an Éigipt agus tá lámh tugtha acu thar chlár na talún; tá curtha fúthu acu ar mo thairseach.E(Dúirt sé le seanóirí Mhidián: «Seo an mathshlua seo ag crinneadh gach ní inár dtimpeall mar a chrinnfeadh damh féar na mbánta.» Ba é Bálác mac Zipeor rí Mhóáb an t-am sin.zo(Agus tháinig scéin ar Mhóáb roimh an bpobal seo ar a líonmhaire; bhí eagla ar Mhóáb roimh chlann Iosrael.W)(Chonaic Bálác mac Zipeor gach a raibh déanta ag Iosrael leis na hAmóraigh.  (Ansin chuir clann Iosrael chun siúil agus shuíodar a gcampa i machairí Mhóáb, lastall den Iordáin, os comhair Ireachó.(#Bhriseadar air dá bhrí sin, agus ar a mhic agus ar a mhuintir: níor fágadh fear inste scéil díobh. Ghabhadar seilbh ar a chríocha.cA("Ach dúirt an Tiarna le Maois: «Ná bíodh eagla ort roimhe, óir tá sé tugtha agam i do láimh, é féin agus a mhuintir agus a thír. Déan leis mar a rinne tú le Síochon, rí na nAmórach, a mhair i Heisbeon.»)M(!Ansin chasadar agus ghabhadar an bóthar i dtreo Bháiseán. Tháinig Óg rí Bháiseán amach ina n-aghaidh lena mhuintir go léir chun cath a chur ag Eidreí.B( Chuir Maois uaidh lucht taiscéalaithe ar Iazaer, agus ghabh Iosrael seilbh air féin agus ar na bailte go léir a bhí faoi, agus chuir sé na hAmóraigh go léir a bhí ann as seilbh.8m(Chuir Iosrael fúthu ansin i dtír na nAmórach.(Scrios Heisbeonna leanaí chomh fada le Díobon,na mná chomh fada le Nofach,[na fir] chomh fada le Maedabá.»;q(Liach ortsa, Móáb!Tá deireadh libh a phobal Chamóis.Rinne sé teifigh dá mhaca,agus cimí dá iníonacha,cimí ag Síochon, rí na nAmórach.(Óir tháinig tine as Heisbeon,lasair as chathair Shíochon.D' alp sí Ár Mhóáb,agus shlog sí arda Arnón.(Uime sin canann baird:«[Misneach, a Heisbeon!Tusa atá dea-thógtha ar bhonn daingean!]A chathair Shíochon!6g(Ba é Heisbeon príomhchathair Shíochon rí na nAmórach, an té a chuir cogadh ar chéad rí Mhóáb, agus a bhain a chríocha uile de chomh fada ó bhaile leis an Arnón.!(Ghabh Iosrael na cathracha seo go léir agus chuir Iosrael fúthu i gcathracha uile na nAmórach, i Heisbeon agus in gach baile dá chuid.: o(Chuir Iosrael chun báis é de ghion claímh agus ghabh seilbh ar a chuid tailte ón Arnón go dtí an Iaboc, chomh fada le clann Amón, óir ba gharbh í teorainn chlann Amón.O (Ach ní ligfeadh Síochon d' Iosrael gabháil trína chríocha. Thionóil sé a chuid fear ar fad agus amach leis san fhásach in aghaidh Iosrael agus tháinig go Iáhaz, agus chuir cath ar Iosrael.i M(«Lig dom gabháil trí do chríocha; ní rachaimid ar seachrán trí ghort ná trí fhíonghort, ná ní ólfaimid uisce as tobar. Tabharfaimid bóthar an rí orainn féin go dtí go mbeimid imithe thar do theorainneacha.»N (Ansin chuir Iosrael teachtairí go Síochon rí na nAmórach, á rá: }(agus ó Bhámót go dtí an gleann a shíneann go críocha Mhóáb i dtreo mullach Phisceá atá ar imeall an fhásaigh.N(Agus ó Mhatáná go Nachailíéil, agus ó Nachailíéil go Bámót,1(Na prionsaí a thochail,agus ceannairí an phobail a bhain,lena slat agus lena mbataí.» agus ón bhfásach go Matáná.\3(Ansin is ea a chan Iosrael an laoi:«Sceith, a thobar!Canaigí dó!}(Is faoin tobar ansiúd a dúirt an Tiarna le Maois: «Cruinnigh an pobal le chéile agus tabharfaidh mé uisce dóibh.»$C(agus sleasa na ngleanntaa ritheann síos go láthair Ár,agus a chromann thar teorainn Mhóáb?agus ar aghaidh leo as sin go Béar gI(Deirtear uime sin i Leabhar Chogaí an Tiarna: Váhaeb i Súfá, agus gleannta Arnón,W)( Chuireadar chun bealaigh uaidh sin agus shuíodar a gcampa lastall den Arnón. Tosaíonn an gleann fásaigh seo i gcríocha na nAmórach. Óir sí an Arnón teorainn Mhóáb, idir Móáb agus na hAmóraigh.U%( Chuireadar chun bealaigh uaidh sin agus shuíodar a gcampa i nGleann Zeirid.~w( Ansin chuadar ó Obot agus shuíodar a gcampa in Ívé Abáraím san fhásach taobh le Móáb i dtreo éirí gréine.S!( Chuir clann Iosrael chun bealaigh agus shuíodar a gcampa in Obot.@~{( Dhealbhaigh Maois nathair chré-umha dá bhrí sin agus chuir ar chuaille í, agus nuair a chuireadh nathair cealg i nduine, d' fhéachadh sé ar an nathair chré-umha agus mhaireadh.+}Q(Dúirt an Tiarna le Maois: «Déan nathair thintí agus cuir ar chuaille í, agus gach duine ina gcuirfear cealg, nuair a fhéachfaidh sé uirthi, mairfidh sé.»`|;(Tháinig an pobal go Maois agus dúradar: «Pheacaíomar lenár gcaint in aghaidh an Tiarna agus i d' aghaidhse. Guigh chun an Tiarna á iarraidh air na nathracha a thógáil dínn.» Ghuigh Maois ar son an phobail.{(Ansin sheol Dia nathracha tintí i measc an phobail, agus chuireadar a gcealg sa phobal, agus fuair a lán in Iosrael bás.kzQ(Labhraíodar in aghaidh Dé agus in aghaidh Mhaois: «Cad ab áil libh dár dtabhairt amach as an Éigipt chun bás a fháil san fhásach? Óir tá an áit seo gan arán, gan uisce, agus is gráin linn an bia gan mhaith seo.»y7(D' fhágadar Sliabh Hor ar feadh bhealach Mhuir Shúf, ag gabháil timpeall chríocha Eadóm. Bhris ar an bhfoighne ag an bpobal ar an tslí.2x_(D' éist an Tiarna le guth Iosrael agus thug na Canánaigh ar láimh dóibh; chuireadar faoi bhang iad, iad féin agus a gcathracha. Tugadh Hormá (Bang) ar an áit seo.w3(Ansin mhóidigh Iosrael an mhóid seo don Tiarna: «Má thugann tú an mhuintir seo ar láimh dom, cuirfidh mé a gcathracha go léir faoi bhang.»?v {(Rí Arád, an Canánach a bhí ag cur faoi sa Neigib, chuala sé go raibh Iosrael ag teacht trí bhealach Atáraím. D' ionsaigh sé Iosrael agus ghabh sé roinnt priosúnach.u(Nuair a chonaic an comhthionól go léir go raibh Árón tar éis bháis, chaoin teaghlach Iosrael Árón ar feadh deich lá fichead.9tm(Bhain Maois a éidí d' Árón agus chuir ar Eileázár a mhac iad. Agus fuair Árón bás ansiúd ar bharr an tsléibhe. Ansin tháinig Maois agus Eileázár anuas ón sliabh.msU(Rinne Maois mar a d' ordaigh an Tiarna. Chuadar suas go Sliabh Hor i radharc an chomhthionóil uile.r(Ansin bain a éidí d' Árón agus cuir ar a mhac Eileázár iad; cruinneofar Árón chun a mhuintire agus gheobhaidh sé bás ansiúd.»Uq%(Beir leat Árón agus a mhac Eileázár agus tabhair suas go Sliabh Hor iad.Ip («Ní foláir,» ar sé, «Árón a chruinniú chun a mhuintire; óir níl sé le dul isteach sa tír a thug mé do chlann Iosrael, óir rinne sibh ceannairc i m' aghaidh ag uiscí Mhiríbeá.`o;(Labhair an Tiarna le Maois agus le hÁrón ag Sliabh Hor ar theorainn chríocha Eadóm.xnk(Chuireadar chun bothair ó Cháidéis agus tháinig comhthionól chlann Iosrael go léir go Sliabh Hor.wmi(Dhiúltaigh Eadóm cead slí trína chríocha d' Iosrael, ar an gcuma sin, agus chas Iosrael i leataobh uaidh.l(D' fhreagair Eadóm: «Ní dhéanfaidh sibh,» agus tháinig Eadóm amach ina n-aghaidh le slua mór agus le tréan-neart.Lk(Dúirt clann Iosrael leis: «An bóthar mór a gheobhfaimid; má ólaimid aon chuid de d' uisce, mise féin nó m' eallach, díolfaidh mé as. Lig dom gabháil tríd an tír de chois, sin uile.»qj](Ach d' fhreagair Eadóm é: «Ná gabh trí mo chríochasa nó tiocfaidh mé amach chun tú a ionsaí.»zio(Lig dúinn gabháil trí do thír. Ní rachaimid trí ghort ná trí fhíonghort, ná ní ólfaimid uisce as tobar. Tabharfaimid bóthar an rí orainn féin gan casadh ar dheis ná ar chlé go dtí go mbeimid imithe thar do theorainneacha.»9hm(Ghlaomar chun an Tiarna; d' éist sé linn agus chuir sé aingeal chugainn chun sinn a thabhairt amach as an Éigipt. Táimid anois i gCáidéis, cathair ar imeall do chríche.g5(chuaigh ár sinsir síos go dtí an Éigipt agus d' fhanamar ann tamall fada. Ach thug na hÉigiptigh drochíde orainn mar a thugadar ar ár sinsir.*fO(Sheol Maois teachtairí ó Cháidéis: «Do rí Eadóm. Teachtaireacht ó do bhráthair Iosrael. Is maith is eol duit an cruatan go léir a luigh orainn;e'( Sin iad uiscí Mhiríbeá (Conspóide) mar a raibh clann Iosrael ag conspóid leis an Tiarna agus gur thaispeáin sé gur naofa é ina measc.ndW( Ansin dúirt an Tiarna le Maois agus le hÁrón: «De bhrí nár chreid sibh go bhféadfainn mé féin a naomhú os comhair súile chlann Iosrael, ní threoróidh sibh an pobal seo isteach sa tír atá á thabhairt agam dóibh.»/cY( D' ardaigh Maois a lámh agus bhuail sé an charraig faoi dhó leis an tslat, agus tháinig uisce amach ina thuile agus d' ól an comhthionól agus a n-eallach deoch.Qb( Ansin ghair Maois agus Árón an comhthionól le chéile os comhair na carraige agus dúirt leo: «Éistigí anois a lucht na ceannairce! An dtabharfaimid uisce ina shruth as an gcarraig seo daoibh?»Oa( Thóg Maois an chraobh ó láthair an Tiarna mar a d' ordaigh sé dó.`1(«Tóg an tslat agus cruinnigh an pobal, tú féin agus do dheartháir Árón, agus ansin os comhair a súl, ordaígí don charraig a huisce a thabhairt uaithi. Cuirfidh tú uisce ag sní as an gcarraig dóibh agus tabharfaidh tú deoch don chomhthionól agus dá eallach.»/_[(Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:\^3(Ansin d' imigh Maois agus Árón ón gcomhthionól agus tháinig go doras Bhoth na Teagmhála. Chaitheadar iad féin ar a mbéal agus ar a bhfiacla ar an talamh, agus thaispeáin gloir an Tiarna í féin dóibh.S]!(Cén fáth ar sheol sibh amach as an Éigipt sinn le teacht chun na háite danartha seo? Ní aon áit é d' arbhar, ná do fhigí, do fhíniúna ná do phomagránaití agus níl aon uisce le hól ann.» \;(Cad ab áil libh ag tabhairt comhthionól an Tiarna amach san fhásach seo, díreach d' fhonn go bhfaighimís bás anseo sinn féin agus ár n-eallach?[!(Thug an pobal a ndúshlán faoi Mhaois: «Uch gan sinn a fháil bháis,» ar siad, «mar a fuair ár mbráithre bás i láthair an Tiarna!rZ_(Ní raibh uisce ann don chomhthionól, agus chuireadar go léir le chéile in aghaidh Mhaois agus Árón.@Y }(An chéad mhí tháinig clann Iosrael, an comhthionól go léir, isteach i bhfásach Zin. Chuir na daoine fúthu i gCáidéis. Ansiúd a fuair Miriám bás agus a adhlacadh í.X#(Aon rud a mbainfidh an neamhghlan leis, bíodh sé neamhghlan, agus aon duine a bhainfidh leis sin arís, bíodh sé neamhghlan go nóin.»IW («Bíodh seo ina dhlí síoraí acu: an té a chroitheann uisce na neamhghlaine, níodh sé a chuid éadaigh, agus an té a bhainfidh le huisce na neamhghlaine, bíodh sé neamhghlan go nóin.MV(Mura ndéanann duine neamhghlan é féin a ghlanadh, gearrtar amach ón gcomhthionól é, óir thruailleodh sé sanctóir an Tiarna. Níor ghabh uiscí na neamhghlaine thairis; tá sé neamhghlan. U(Agus croitheadh an t-íonghlan ar an neamhghlan an tríú agus an seachtú lá, agus an seachtú lá beidh a ghlanadh curtha i gcrích aigesean. Ní foláir don neamhghlan a chuid éadaigh a ní agus é féin a ionladh in uisce agus beidh sé glan um nóin.@T{(Ansin faigheadh duine íonghlan craobh íosóipe agus tumadh san uisce agus croitheadh ar an mboth é, agus ar na soithí agus ar na daoine go léir atá istigh ann, agus ar an té a bhain leis an gcnámharlach, nó le corp an mhairbh is cuma an bás de ghoin nó bás uaidh féin a fuair sé nó leis an uaigh.$SC(«Ar mhaithe leis an té atá neamhghlan ar an gcuma seo, tógtar cuid de luaithreach an íobairt pheaca a loisceadh; cuirtear fíoruisce leis i soitheach.CR(Aon duine a bhaineann le fear a maraíodh le claíomh lasmuigh sa mhachaire, nó le fear a cailleadh, nó le cnámharlach duine, nó le huaigh, bíodh sé neamhghlan ar feadh seacht lá.lQS(Ar an gcuma chéanna, gach soitheach oscailte nár iadh clab ná clúid air, bíodh sé neamhghlan.AP}(«Seo é an dlí sa chás go bhfaigheann duine bás i mboth: aon duine a théann isteach sa bhoth, nó aon duine a bhíonn istigh ann cheana, bíodh sé neamhghlan ar feadh seacht lá.-OU( An té a bhaineann le corpán mairbh, is cuma cé hé, agus nach ndéanann é féin a íonghlanadh, truaillíonn sé taibearnacal an Tiarna. Ní foláir an duine sin a ghearradh amach ó Iosrael, mar nár ghabh uiscí na neamhghlaine thairis; bíonn sé neamhghlan; leanann a neamhghlaine de.`N;( Déanfaidh sé é féin a ionladh leis na huiscí seo ar an tríú agus ar an seachtú lá, agus beidh sé glan. Ach mura ndéanann sé é féin a íonghlanadh ar an tríú agus an seachtú lá, ní bheidh sé glan.kMQ( «An té a bhaineann le corpán mairbh ar bith, bíodh sé neamhghlan ar feadh seacht lá.IL ( An té a bhailigh luaithreach na bó, níodh sé a éide agus bíodh sé neamhghlan go nóin. Bíodh seo ina reacht síoraí do chlann Iosrael agus don choimhthíoch ag cur faoi in bhur measc.xKk( Bailíodh duine atá glan luaithreach na bó, agus caitheadh sé in áit ghlan é lasmuigh den champa. Ní foláir é a choimeád i gcomhair chomhthionól chlann Iosrael le huisce na neamhghlaine a dhéanamh; is íobairt scriosta peaca í.Jy(An té a loisc an bhó, ní mór dó a éide a ní agus a chorp a ionladh in uisce, agus a bheith neamhghlan go nóin..IW(Ansin níodh an sagart a éide agus déanadh sé a chorp a ionladh in uisce; ní miste dó filleadh ar an gcampa ina dhiaidh sin, ach bíodh sé neamhghlan go nóin.H(Ansin faigheadh an sagart adhmad céadrais, íosóip, agus ábhar craorag agus caitheadh sé iad ar lasair na bó á loscadh.qG](Loisctear an bhó ansin ina láthair, idir sheithe agus fheoil, agus fhuil, sea agus otrach chomh maith.F!(Tógadh Eileázár an sagart cuid dá fuil ar a mhéar agus croitheadh sé an fhuil seo seacht n-uaire i dtreo dhoras Bhoth na Teagmhála.gEI(Tugaigí d' Eileázár an sagart í, agus tugtar lasmuigh den champa í le marú ina láthair.>Dw(«Seo reacht den dlí a d' aithin an Tiarna. Inis é seo do chlann Iosrael: ní foláir dóibh bó dhearg, gan locht gan mháchail, nár iompair riamh an chuing, a thabhairt chugat.GC (Labhair an Tiarna le Maois agus le hÁrón agus dúirt:gBI( Ní bheidh ualach aon pheaca oraibh dá bharr seo, a luaithe a bhíonn an chuid is fearr ofrálta agaibh; ní mó ná sin a bheidh na nithe a choisric clann Iosrael á dtruailliú agaibh, agus ní bhfaighidh sibh bás.' »A+(Ní cás daoibh iad a ithe in aon áit, sibh féin agus bhur muintir; sé seo bhur luach saothair ar son bhur seirbhíse i mBoth na Teagmhála.9@m(Abair leo: 'Nuair a bhíonn an togha curtha i leataobh, bíodh na tabhartais seo go léir (i gcás na Léivíteach) in áit toradh an urláir bhuailte agus an chantaoir fíona."??(Cuirigí an chuid is dual de gach tabhartas a gheobhaidh sibh i leataobh don Tiarna. Cuirigí an chuid naofa i leataobh ó thogha na nithe seo go léir.'R>(Déanfaidh sibhse chomh maith dá bhrí sin roinn a ofráil don Tiarna as gach deachú a ghlacfaidh sibh ó chlann Iosrael. Tugaigí an chuid a ofrálann sibh i leataobh don Tiarna d' Árón an sagart.}=u(Beidh sí seo in áit na hofrála is dual uaibh, mar an t-arbhar ón urlár buailte agus an nuafhíon ón gcantaoir.u<e(«Abair leis na Léivítigh: 'Nuair a ghlacann sibh an deachú ó chlann Iosrael, an deachú a chaithfidh siad a dhíol libh agus atá á tabhairt agam daoibh ní foláir daoibh cuid de a chur i leataobh don Tiarna, deachú den deachú./;[(Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:Q:(An deachú a chuireann clann Iosrael i leataobh don Tiarna, tá sí á tabhairt agam do na Léivítigh mar oidhreacht. Uime sin a dúirt mé leo go mbeidh siad gan oidhreacht i measc chlann Iosrael.»`9;(Le Léiví a bhaineann seirbhís Bhoth na Teagmhála, agus iompróidh na Léivítigh ualach a bpeaca. Seo reacht síoraí do bhur sliocht go léir: Ná bíodh aon oidhreacht ag na Léivítigh i measc chlann Iosrael.~8w(Ná tagadh clann Iosrael i ngaobhar Bhoth na Teagmhála feasta; bheadh peaca ina ualach orthu agus gheobhaidís bás.(7K(Thug mé, thug sin, do chlann Léiví mar oidhreacht na deachúna go léir in Iosrael ar son na seirbhíse lena ndéanann siad seirbhís i mBoth na Teagmhála.R6(Dúirt an Tiarna le hÁrón: «Ní bheidh aon oidhreacht agat ina bhfearann, ná ní bheidh seilbh agat ar aon chuid de ina measc. Mise do chuid ranna agus d' oidhreacht i measc chlann Iosrael.5(Gach a gcuireann clann Iosrael de na nithe naofa i leataobh don Tiarna, tugaim duitse agus do do mhic agus do d' iníonacha de réir reachta shíoraí. Conradh salainn é seo go brách i láthair an Tiarna, duit féin agus do do shliocht i do dhiaidh.»z4o(Leatsa an fheoil, mar aon leis an mbrollach a cuireadh i láthair mar dhleacht ar leith, agus an cheathrú dheas.x3k(Ach céadlao bó, céaduan caorach, nó céadmheannán gabhair, ná fuascail; tá siadsan naofa. Ní foláir duit a gcuid fola a chroitheadh ar an altóir agus a saill a dhó mar ofráil dhóite, boladh cumhra a thaitneoidh leis an Tiarna.2{(In aois míosa a fhuasclóidh tú iad ar chostas cúig sheicil, de réir seicil an tsanctóra, fiche géará is é sin.W1)(Gach céadghin de dhúile beo más fear, más ainmhí, a thabharfar chun an Tiarna, bíodh sé agatsa. Gach céadghin fir, áfach, agus gach céadghin ainmhí neamhghlain, ní foláir duit iad a fhuascailt.90o(A mbíonn faoi bhang in Iosrael, bíodh sé agat. / ( Céadfhómhar a n-ithreach a thugann siad go dtí an Tiarna, bídís agatsa. Gach duine glan i do theach ní cás dó é a ithe..{( Togha na hola, togha an fhíona agus na cruithneachta, na céadtorthaí a bhronnann siad ar an Tiarna, tugaim duit iad.- ( Is leat mar an gcéanna cibé ní a chuirtear i leataobh d' ofrálacha chlann Iosrael a chuirtear i láthair mar dhleacht; tugaim é sin duitse agus do do mhic agus do d' iníonacha, trí reacht síoraí. Ní cás do gach duine glan i do theach é a ithe.x,k( Ní miste duit na nithe sárnaofa sin a ithe, agus ní miste do gach fireannach iad a ithe; bídís naofa agat. +( Sé seo a bheidh agat de na nithe sárnaofa, den bhia curtha ar leith ón tine: gach ofráil a dhéanann clann Iosrael ar ais dom, cibé acu abhlann í, nó íobairt pheaca, nó íobairt leorghnímh, is rud sárnaofa í; bainfidh sí leatsa agus le de mhaca.f*G(Dúirt an Tiarna le hÁrón ansin: «Chuir mé féin tú i bhfeighil gach dleacht dá n-ofráiltear dom. Gach ní a choisriceann clann Iosrael tugaim mar chuid ranna duit iad, agus do do mhaca, de réir reachta shíoraí.*)O(Gabhsa agus do chlann mhac mar aon leat na dualgais sagairt a bhaineann leis an altóir agus lena bhfuil laistigh den fhial oraibh féin. Ceiliúrfaidh sibh an liotúirge; cuirim a dhualgais ar bhur sagartacht. Ach aon duine eile gan údarás a thiocfaidh i ngar, cuirfear chun báis é.»9(m(Agus siúd iad bhur mbráithre, na Léivítigh, tógtha agam as chlann Iosrael mar thabhartas duit; mar thoirbheartaigh, is leis an Tiarna iad le fónamh ag Both na Teagmhála.'+(Bígí féin i bhfeighil an tsanctóra agus i bhfeighil na haltóra, agus ní thiocfaidh an cuthach go deo arís sa mhullach ar chlann Iosrael.$&C(Aontaídís leat, agus déanaidís cúram Bhoth na Teagmhála i gcomhair sheirbhís uile na Botha; ná tagadh aon duine eile gan údarás in bhur ngaobhar.A%}(Tá siad le fónamh duitse agus do sheirbhís uile na Botha. Ar choinníoll nach dtagann siad i ngar do na soithí naofa ná don altóir, ní baol dóibh an bás ach oiread leat féin.[$1(Tagadh do bhráithre de chraobh Léiví, craobh d' athar, in éineacht leat chomh maith; aontaídís leat agus déanaidís fónamh duit, duit féin agus do do chlann mhac, agus tú os comhair Bhoth na Fianaise.|# u(Ansin dúirt an Tiarna le hÁrón: «Tusa agus do chlann mhac agus do theaghlach go léir a iompróidh ualach na bpeacaí in aghaidh an tsanctóra; tusa agus do chlann mhac a iompróidh ualach na bpeacaí a bhaineann le bhur sagartacht."( Aon duine a théann i ngar do thaibearnacal an Tiarna le hofráil, gheobhaidh sé bás. An é an bás atá i ndán dúinn go léir?»q!]( Dúirt clann Iosrael le Maois: «Tá deireadh linn! Tá an bás chugainn! Tá an bás chugainn go léir!^ 7( Rinne Maois mar a d' ordaigh an Tiarna; mar a d' ordaigh an Tiarna is ea a rinne sé.tc( Ansin dúirt an Tiarna le Maois: «Cuir craobh Árón ar ais i láthair na Fianaise mar a mbeidh sí á coimeád ina sampla do na ceannaircigh seo; cuirfidh sí deireadh go deo lena monabhar i m' aghaidh le nach bhfaighidh siad bás.»,S( Thug Maois leis na craobhacha go léir ó láthair an Tiarna amach go clann Iosrael go léir; rinneadar iad a spiúnadh agus thóg gach duine a chraobh féin leis.{q(Lá arna mhárach ghabh Maois isteach i mBoth na Fianaise agus b' shiúd í craobh Árón, thar ceann theaghlach Léiví, ag péacadh cheana féin. Bhí bachlóga curtha amach aici, agus bláthanna tagtha uirthi, agus almóinní aibí uirthi.C(Leag Maois iad i mBoth na Teagmhála i láthair an Tiarna.;q(Labhair Maois le hIosrael agus thug a gceannairí go léir craobh an duine dó, dosaon craobh ar fad thar ceann na dteaghlach athartha; bhí craobh Árón i measc na gcraobhacha.4c(An té a dtiocfaidh bláth ar a chraobh, sin é an té atá tofa agam; sin mar a chuirfidh mé deireadh leis na gearáin atá á ndéanamh ag clann Iosrael i d' aghaidh.»^7(Ansin cuir iad i mBoth na Teagmhála, os comhair na Fianaise, mar a dteagmhaím leat.kQ(agus scriobh ainm Árón ar chraobh Léiví; óir beidh craobh do cheann gach teaghlaigh athartha.q](«Labhair le clann Iosrael agus abair leo craobhacha a thabhairt duit, craobh thar ceann gach teaghlaigh athartha; tugadh na ceannairí le chéile dosaon craobh thar ceann a dteaghlach athartha. Scríobh ainm gach duine ar a chraobh6 k(Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:Z/(2Agus d' fhill Árón ar Mhaois ag doras Bhoth na Teagmhála; bhí an phlá thart.(1Ba é líon na ndaoine a mharaigh an phlá sin, ceithre mhíle dhéag agus seacht gcéad seachas iad siúd a fuair bás de bharr Chorach.H (0Ansin sheas sé idir na beo agus na mairbh, agus stad an phlá.H (/Rinne Árón rud ar Mhaois, agus rith faoin gcomhthionól, agus féach bhí an phlá sa siúl ina measc. Chuir sé an túis isteach agus chomhlíon sé gnás an leorghnímh ar son an phobail.1(.Ansin dúirt Maois le hÁrón: «Tóg do thúiseoir, cuir tine ón altóir ann, agus leag túis air, agus brostaigh leis go dtí an comhthionól chun gnás an leorghnímh a chomhlíonadh dóibh; óir tá fraoch na feirge sceite anuas ón Tiarna agus tá an phlá sa siúl.»'(-«Druid glan amach ón gcomhthionól seo; táim ar tí iad a scrios ar an toirt.» Agus chaitheadar iad féin ar a mbéal agus ar a bhfiacla.(M(,agus labhair an Tiarna le Maois:?{(+Chuaigh Maois agus Árón go doras Bhoth na Teagmhála,Z /(*Agus an comhthionól go léir ag cruinniú le chéile in aghaidh Mhaois agus Árón, d' fhéachadarsan i dtreo Bhoth na Teagmhála, agus b' shiud é an néal á chlúdach agus glóir an Tiarna á thaispeáint.; q()Lá arna mhárach bhí comhthionól uile chlann Iosrael ag monabhar in aghaidh Mhaois agus in aghaidh Árón, á rá: «Tá an bás tugtha agat sa mhullach ar phobal an Tiarna!»> w((lé bheith ina sampla do chlann Iosrael á chur i gcuimhne dóibh nach ceadmhach d' aon duine nach sagart agus nach de shíol Árón, teacht i ngaobhar an Tiarna le túis a dhó, le heagla gurb é dála Chorach agus a chomplachta ba chríoch dó, faoi mar a dúirt an Tiarna le hEileázár trí bhéal Mhaois. 9('Thóg Eileázár an sagart na túiseoirí cré-umha a d' iompar an dream a loisceadh, agus buaileadh amach ina mbileoga iad mar chumhdach don altóir, ;(&óir tá túiseoirí seo na bpeacach coisricthe in éiric a n-anamacha. Ós rud é gur ofráladar os comhair an Tiarna iad agus gur coisriceadh iad, déantar an miotal iontu a bhualadh amach ina bhileoga mar chumhdach don altóir. Beidh siad ansin ina sampla do chlann Iosrael.»7(%«Abair le Eileázár mac Árón an sagart na túiseoirí a thógáil as an ngríosach agus an tine neamhdhleathach seo a scaipeadh ar fud an bhaill,5g($Ansin labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:fG(#Tháinig lasair anuas ón Tiarna agus loisc sé an dá chead caoga fear ag ofráil na túise.}u("Theith na hIosraelaigh go léir a bhí ina dtimpeall roimh a liú; óir, a dúradar: «Ná slogadh an talamh sinn!»'(!Chuadar síos ina mbeatha go Seól, iad féin agus gach ar bhain leo; dhún an talamh orthu agus bhíodar sciobtha ó lár an chomhthionóil.( d' oscail an talamh a chraos agus shlog sé iad, agus líon a dtithe mar aon leo, agus lucht Chorach, agus a sealúchas uile. q~}}9||{CzyyxMwvv4uu/t`srrcqquppoo nonmm.lqkkpjjJihgg.fMeerdccUbea^``f__ ^^"]]+\\4[ZZLYVXWWWYVrVURTTSSRRQQ]PPGPOOzN}MMMLLKKKtK!JJDIII!HHwGGG]FFF9EE@DD]DCCBB_AAA-@@G@??T? >>==<<*;; :l99z9 8Z776r5o433e303 2f111>0X//C.=.-,,O++N*)).(('^&&%%\$z##"`!! .?|l::0 {6x@}^-c N ] B  g{V5'e(&Bíodh pocán gabhair chomh maith don íobairt pheaca. Tá an méid seo go léir le bheith de bhreis ar an íobairt uileloiscthe shíoraí, a habhlann agus a híobairt dí.&(%na habhlanna agus na híobairtí doirte a ghabhann leo mar atá dlite de réir líon na dtarbh, na reithí, agus na n-uan.#%A($ach ofrálaigí íobairt uileloiscthe, íobairt dhóite, cumhracht thaitneamhach leis an Tiarna: tarbh, reithe, seacht n-uan fireann bliana gan mháchail;Z$/(#Ar an ochtú lá bíodh tionól sollúnta agaibh; ná déanaigí aon obair throm,5#e("Bíodh pocán gabhair chomh maith don íobairt pheaca. Tá an méid seo go léir le bheith de bhreis ar an íobairt uileloiscthe shíoraí, a habhlann agus a híobairt dí."{(!na habhlanna agus na híobairtí dí a ghabhann leo mar atá dlite de réir líon na dtarbh, na reithí, agus na n-uan.i!M( Ar an seachtú lá: seacht dtarbh, dhá reithe, ceithre uan déag fireann bliana, gan mháchail;5 e(Bíodh pocán gabhair chomh maith don íobairt pheaca. Tá an méid seo go léir le bheith de bhreis ar an íobairt uileloiscthe shíoraí, a habhlann agus a híobairt dí.(na habhlanna agus na híobairtí doirte a ghabhann leo mar atá dlite de réir líon na dtarbh, na reithí agus na n-uan.cA(Ar an séú lá: ocht dtarbh, dhá reithe, ceithre uan déag fireann bliana gan mháchail;5e(Bíodh pocán gabhair chomh maith don íobairt pheaca. Tá an méid seo go léir le bheith de bhreis ar an íobairt uileloiscthe shíoraí, a habhlann agus a híobairt dí.y(na habhlanna agus na híobairtí dí a ghabhann leo mar atá dlite de réir líon na dtarbh, na reithí agus na n-uan.gI(Ar an gcúigiú lá: naoi dtarbh, dhá reithe, ceithre uan déag fireann bliana gan mháchail;,S(Bíodh pocán gabhair chomh maith don íobairt pheaca. Tá an méid seo le bheith de bhreis ar an íobairt uileloiscthe shíoraí, a habhlann agus a híobairt dí.(na habhlanna agus na híobairtí doirte a ghabhann leo mar atá dlite de réir líon na dtarbh, na reithí agus na n-uan.hK(Ar an gceathrú lá: deich dtarbh, dhá reithe, ceithre uan déag fireann bliana gan mháchail;,S(Bíodh pocán gabhair chomh maith don íobairt pheaca. Tá an méid seo le bheith de bhreis ar an íobairt uileloiscthe shíoraí, a habhlann agus a híobairt dí.y(na habhlanna agus na híobairtí dí a ghabhann leo mar atá dlite de réir líon na dtarbh, na reithí agus na n-uan.lS(Ar an tríú lá: aon tarbh déag óg, dhá reithe, ceithre uan déag fireann bliana gan mháchail;,S(Bíodh pocán gabhair chomh maith don íobairt pheaca. Tá an méid seo le bheith de bhreis ar an íobairt uileloiscthe shíoraí, a habhlann agus a híobairt dí.y(na habhlanna agus na híobairtí dí a ghabhann leo mar atá dlite de réir líon na dtarbh, na reithí agus na n-uan.mU(Ar an dara lá: dhá tharbh déag óga, dhá reithe, ceithre uan déag fireann bliana gan mháchail;,S(Bíodh pocán gabhair chomh maith mar íobairt pheaca. Tá an méid seo le bheith de bhreis ar an íobairt uileloiscthe shíoraí, a habhlann agus a híobairt dí.5g(agus deachú an ceann don cheithre uan déag.+Q(Mar abhlann de phlúr mín measctha le hola ag gabháil leo, bíodh trí dheachú d' éafá an ceann don trí tharbh déag, dhá dheachú an ceann don dá reithe,X+( Ní foláir daoibh a ofráil mar íobairt uileloiscthe, ofráil dhóite, agus mar chumhracht thaitneamhach leis an Tiarna: trí tharbh déag óga, dhá reithe, ceithre uan déag fireann bliana gan mháchail.) M( Ar an gcúigiú lá déag den seachtú mí bíodh tionól sollúnta agaibh; ná déanaigí obair throm agus ceiliúraigí féile don Tiarna ar feadh seacht lá.d C( Ní foláir pocán gabhair a ofráil don íobairt pheaca. Tá an méid seo le bheith de bhreis ar an íobairt pheaca d' fhéile an leorghnímh, agus ar an íobairt uileloiscthe lena n-abhlann agus lena n-íobairtí dí.2 a( agus deachú an ceann do na seacht n-uain.z o( Leo mar abhlann de phlúr mín measctha le hola, bíodh trí dheachú éafá don tarbh, dhá dheachú don reithe,0 [(Ní foláir daoibh a ofráil mar íobairt uileloiscthe don Tiarna, mar chumhracht thaitneamhach: tarbh óg, reithe, seacht dtogha uain bhliana fhireanna gan mháchail. (Ar an deichiú lá den seachtú mí seo, bíodh tionól sollúnta agaibh; déanaigí troscadh agus ná déanaigí aon obair throm.!(Ní foláir an méid sin go léir a dhéanamh de bhreis ar íobairt uileloiscthe na ré nua agus a habhlann, an íobairt uileloiscthe shíoraí agus a habhlann, agus na híobairtí dí a ghabhann leo de réir dlí cumhracht thaitneamhach, ofráil dhóite don Tiarna.vg(Bíodh pocán gabhair chomh maith don íobairt pheaca, chun gnás an leorghnímh a chomhlíonadh ar bhur son.6i(agus deachú do gach ceann de na seacht n-uan.(Mar abhlann de phlúr mín measctha le hola ag gabháil léi bíodh trí dheachú éafá don tarbh, dhá dheachú don reithe,/(Ofrálaigí mar íobairt loiscthe, mar chumhracht thaitneamhach leis an Tiarna: tarbh óg, reithe agus seacht n-uan fireann bliana gan mháchail. )(Ar an gcéad lá den seachtú mí, bíodh tionól sollúnta agaibh, ná déanaigí aon obair throm. Sé lá séidte na stoc agaibh é.:o(Ní foláir an méid seo a dhéanamh de bhreis ar an íobairt uileloiscthe shíoraí agus an abhlann a ghabhann léi. Bídís agaibh gan mháchail mar aon lena n-íobairtí dí.xk(Bíodh pocán gabhair chomh maith [don íobairt pheaca], chun gnás an leorghnímh a chomhlíonadh ar bhur son.Q(dhá dheachú don reithe, agus deachú do gach ceann de na seacht n-uan.s~a(mar abhlann de phlúr mín measctha le hola ag gabháil léi bíodh trí dheachú d' éafá do gach tarbh,}(Ofrálaigí íobairt uileloiscthe, cumhracht thaitneamhach leis an Tiarna: dhá tharbh óga, reithe agus seacht n-uan fireann bliana;>|w(Lá na gcéadtorthaí, nuair a ofrálann sibh bhur n-abhlann de ghrán nua don Tiarna, in bhur bhFéile Seachtainí, bíodh tionól sollúnta agaibh; ná déanaigí aon obair throm.^{7(Ar an seachtú lá bíodh tionól sollúnta agaibh, gan aon obair throm á dhéanamh.z(Ní foláir daoibh íobairt a dhéanamh mar sin gach lá ar feadh na seacht lá; is bia í, íobairt dhóite, agus cumhracht thaitneamhach leis an Tiarna. Tá sí le hofráil de bhreis ar an íobairt uileloiscthe agus ar an íobairt dí a ghabhann léi.y(Ní foláir an meid sin a dhéanamh de bhreis ar íobairt uileloiscthe na maidine, rud is íobairt uileloiscthe shíoraí.vxg(Bíodh pocán gabhair chomh maith don íobairt pheaca, chun gnás an leorghnímh a chomhlíonadh ar bhur son./w[(agus deachú an ceann don seacht n-uan.{vq(Mar abhlann de phlúr mín measctha le hola, gabhadh leo trí dheachú éafá don tarbh, dhá dheachú don reithe,u(ach ofrálaigí íobairt dhóite mar uileloscadh don Tiarna: dhá tharbh óga, reithe agus seacht n-uan fireann bliana gan mháchail.Xt+(Ar an gcéad lá bíodh tionól sollúnta, agus ná déanaigí aon obair throm,esE(agus is lá féile an cúigiú lá déag den mhí seo; itear arán slim ar feadh seacht lá.?r{(An ceathrú lá déag den chéad mhí Cáisc an Tiarna,)qM(Chomh maith leis an íobairt uileloiscthe shíoraí, ní foláir pocán gabhair a ofráil don Tiarna, mar íobairt pheaca, agus a íobairt dí a ghabháil leis.[p1(Sé a bheidh san íobairt dí a ghabhann léi: leath hín fíona do tharbh, trian hín do reithe, ceathrú hín d' uan. Ní foláir íobairt dhóite mar sin a bheith gach mí ar mhí ar feadh míonna na bliana."o?( le gach uan, abhlann de dheachú de phlúr mín measctha le hola. Íobairt uileloiscthe í seo, cumhracht thaitneamhach agus íobairt dhóite don Tiarna.)nM( Le gach tarbh bíodh abhlann de thrí dheachú éafá de phlúr mín measctha le hola; le gach reithe, abhlann de dhá dheachú de phlúr mín measctha le hola;+mQ( I dtús gach míosa de bhur gcuid, ní foláir daoibh íobairt uileloiscthe a ofráil don Tiarna: dhá tharbh óga, reithe agus seacht n-uan bliana gan mháchail.l5( Tá íobairt uileloiscthe na sabóide le hofráil gach sabóid mar aon leis an íobairt uileloiscthe shíoraí agus an íobairt dí a ghabhann léi.Fk( Ar an tsabóid ní foláir duit dhá uan bhliana gan mháchail a ofráil, agus dhá dheachú éafá de phlúr mín measctha le hola mar abhlann, mar aon leis an íobairt dí a ghabhann leo.^j7(Ní foláir duit an dara huan a ofráil mar íobairt uileloiscthe um eadra nóna; déan dála na maidine maidir le habhlann agus le híobairt dí léi seo, íobairt dhóite, cumhracht thaitneamhach leis an Tiarna.i1(Mar íobairt dí ag gabhail leis, bíodh ceathrú hín an t-uan; ní foláir an íobairt dí de dheoch chrua don Tiarna a dhoirteadh sa sanctóir.h!(Sin í an íobairt uileloiscthe shíoraí a bunaíodh ar Shliabh Shíonái, mar chumhracht thaitneamhach, mar íobairt dhóite don Tiarna.jgO(mar aon le habhlann de dheachú éafá de phlúr mín measctha le ceathrú hín den ola is fíre.\f3(Ní foláir daoibh an chéad uan a ofráil ar maidin, an dara ceann um eadra nóna,8ek(Abair leo:Seo iad na híobairtí loiscthe nach foláir daoibh a ofráil don Tiarna:Dhá uan bhliana gan mháchail mar íobairt uileloiscthe shíoraí gach lá.Wd)(«Tabhair an t-ordú seo leanas ó bhéal do chlann Iosrael. ' An ofráil dom, mo bhia d' íobairt uileloiscthe, an chumhracht a thaitníonn liom, féachaigí chuige go dtugann sibh chugam é in am tratha.'6c k(Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:\b3(Leag sé a lámha air agus thug orduithe dó mar a d' aithin an Tiarna trí Mhaois. a(Rinne Maois mar a d' ordaigh an Tiarna. Rug sé leis Iósua agus chuir é faoi bhráid Eileázár agus an chomhthionóil go léir..`W(Seasadh sé i láthair Eileázár an sagart, agus déanadh seisean ceistiú ina thaobh i láthair an Tiarna de réir ghnás an Úirím. De réir a fhocail a rachaidh siad amach, agus de réir a fhocail a thiocfaidh siad isteach sea eisean agus clann Iosrael fairis, an comhthionól go léir.»f_G(Roinn cuid de d' údarás leis d' fhonn go ngéillfeadh comhthionól uile chlann Iosrael dó.^#(ansin beir leat é i láthair Eileázár, an sagart, agus i láthair an chomhthionóil go léir, agus tabhair d' orduithe dó ina láthair.y]m(Agus dúirt an Tiarna le Maois: «Tóg Iósua mac Nún, fear ina lonnaíonn an spiorad, agus leag do lámha air;K\(fear a rachaidh rompu ag dul amach dóibh agus ag teacht isteach, fear a sheolfaidh amach iad agus a sheolfaidh isteach iad, i dtreo nach mbeadh comhthionól an Tiarna mar chaoirigh gan aoire.»y[m(«Go gcuire an Tiarna, Dia na spiorad, a chuireann anam san uile dhúil bheo, fear i gceannas an chomhthionóil,$ZE(Dúirt Maois leis an Tiarna:Y(Óir nuair a bhí an pobal ag monabhar i m' aghaidh, rinne sibh araon ceannairc i bhfásach Zin in aghaidh m' ordú daoibh mo naofacht a fhoilsiú os comhair a súl de bhíthin an uisce.» (Uisce Mhiríbeá Cháidéis i bhfásach Zin atá i gceist.)wXi( Nuair a bheidh lán do shúl faighte agat de, cruinneofar thú chun do mhuintire, dála Árón do dheartháir.W)( Dúirt an Tiarna le Maois: «Suas leat faoin sliabh seo Abáraím agus féach uait ar an bhfearann atá tugtha agam do chlann Iosrael.bV?( Mura mbíonn deartháireacha ag a athair, téadh a oidhreacht chun an té is goire gaol dó ar a fhine; bíodh sí aige. Bíodh sin mar reacht agus mar dhlí ag clann Iosrael, mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.' »]U5( Mura mbíonn deartháireacha aige, téadh a oidhreacht chun deartháireacha a athar.OT( Mura mbíonn iníon aige, téadh a oidhreacht chun a dheartháireacha.sSa(Agus abair le clann Iosrael: 'Má fhaigheann duine bás gan mhac, ansin téadh a oidhreacht chun a iníne.!R=(«Tá an ceart ag iníonacha Zalofachád; tabhair seilbh dóibh ar oidhreacht i measc bhráithre gaoil a n-athar, agus fág oidhreacht a n-athar fúthu."QA(Dúirt an Tiarna le Maois:2Pa(Chuir Maois a gcúis i láthair an Tiarna.O!(Cén fáth go gcaillfí ainm ár n-athar ar a fhine? Ó bhí sé gan mhac, tabhair sealúchas éigin dúinne i measc a bhráithre gaoil.»KN(«Fuair ár n-athairne bás san fhásach; níor bhain sé leis an dream a bhí i gcogar ceilge in aghaidh an Tiarna, complacht Chorach; fuair sé bás de bharr a pheaca féin gan clann mhac air. M;(Sheasadar i láthair Mhaois agus Eileázár an sagart, agus i láthair na gceannairí agus an chomhthionóil ag doras Bhoth na Teagmhála, agus dúirt:L {(Tháinig chun tosaigh iníonacha Zalofachád mac Héifir, mac Ghileád, mac Mháicír, mac Mhanaise; bhain sé le sleachta Mhanaise, mac Iósaef. Ba iad seo ainmneacha a iníonacha: Machlá agus Noá, agus Hoglá agus Milceá agus Tirzeá. K;(AÓir dúirt an Tiarna ina dtaobh-san: «Geobhaidh siad bás san fhásach.» Níor fágadh fear díobh seachas Cálaeb mac Iafuna, agus Iósua mac Nún. J(@Ní raibh orthu fear díobh siúd a chláraigh Maois agus Árón sagart, nuair d' áiríodar clann Iosrael i bhfásach Shíonái.2I_(?Sin iad na fir a ríomhaigh Maois agus Eileázár an sagart a rinne an daonáireamh seo ar chlann Iosrael ar mhachairí Mhóáb láimh leis an Iordáin sall ó Ireachó./HY(>Cláraíodh trí mhíle fichead fireannach ar fad d' aois mí nó breis; níor áiríodh iad le clann Iosrael mar nach bhfuaireadar oidhreacht i measc chlann Iosrael.jGO(=Cailleadh Nádáb agus Aibíchiú nuair a d' ofráladar tine mhídhleathach i láthair an Tiarna.RF(Seo iad de réir fine na Léivítigh a claraíodh: do Ghéirseon, fine Ghéirseon; do Chohát, fine Chohát; do Mharáraí, fine Mharáraí.zBo(8Tá oidhreacht na dtreibheanna le roinnt ar cranna, gach dream le cuid a fháil de réir a lín beag, nó mór.» A;(7Ní foláir roinnt na talún a dhéanamh áfach ar cranna; faigheadh gach duine a oidhreacht de réir líon na n-ainmneacha i dtreibheanna na bpatrarc.1@](6Do threabhchas líonmhar, tabhair oidhreacht mhór; do threabhchas beag, oidhreacht bheag; bíodh an oidhreacht a thabharfar do gach treibh de réir a líon cláraithe.a?=(5«Tá an talamh le roinnt mar oidhreacht orthu seo de réir líon na ndaoine cláraithe.4>e(4Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt leis:q=](3Deichniúr ar fhichid, ar sheacht gcéad, ar mhíle, ar shé chéad míle, líon iomlán chlann Iosrael.x<k(2Sin iad sleachta Naftáilí, de réir sleachta. Daichead cúig mhíle cúig céad fear líon chlann Naftáilí.D;(1Do Iéizir, sliocht Iéizir; do Shiléim, sliocht Shiléim.j:O(0Clann Naftáilí de réir sleachta: do Iachzael, sliocht Iachzael; do Ghúiní, sliocht Ghúiní.R9(/Sin iad sleachta Áiséar. Caoga trí mhíle ceithre chéad fear a líon..8Y(.Séarach a ba ainm d' iníon Áiséar.a7=(-Do chlann Bheiríá: do Héibir, sliocht Héibir; do Mhailcíéil, sliocht Mhailcíéil.6y(,Clann Áiséar de réir sleachta: do Imneá, sliocht Imneá; do Isví, sliocht Isví; do Bheiríá, sliocht Bheiríá.U5%(+Seasca ceathair míle ceithre chéad fear líon iomlán sleachta Shiúchám.q4](*Clann Dhán de réir sleachta: do Shiúchám, sliocht Shiúchám. Sin iad clann Dhán de réir sleachta.c3A()Sin iad clann Bhiniáimin de réir sleachta. Daichead cúig míle sé chéad fear a líon.`2;((Ba iad Ard agus Námán clann Bheala; do Ard, sliocht Ard; do Námán, sliocht Námán.J1('Do Sheafúfám, sliocht Sheafúfám; do Húfám, sliocht Húfám. 0(&Clann Bhiniáimin de réir sleachta: do Bheala, sliocht Bheala; do Aisbéal, sliocht Aisbéal; do Aichíorám, sliocht Aichíorám.{/q(%Sin iad sleachta Eafráim. Tríocha dó míle cúig céad fear a líon. Ba iadsan clann Iósaef de réir sleachta.=.w($Seo iad clann Shiútala. Do Éarán, sliocht Éarán. -(#Seo iad clann Eafráim de réir sleachta: do Shiútala, sliocht Shiútala; do Bheicir, sliocht Bheicir; do Thachan, sliocht Thachan.O,("Sin iad sleachta Mhanaise; caoga dó míle seacht gcéad fear a líon.*+O(!Ní raibh aon mhac ach iníonacha ag Zalofachád, mac Héifir; seo iad ainmneacha iníonacha Zalofachád Machlá agus Noá agus Hoglá agus Milceá agus Tirzeá.H* ( do Shimíodá, sliocht Shimíodá; do Héifir, sliocht Héifir.F)(do Aisriéil, sliocht Aisriéil; do Sheicim, sliocht Sheicim;](5(Seo iad sleachta Ghileád: do Íeizir, sliocht Íeizir; do Héilic, sliocht Héilic;x'k(Clann Mhanaise: do Mháicír, sliocht Mháicír; ba é Máicír athair Ghileád. Do Ghileád, sliocht Ghileád.?&{(Clann Iósaef de réir sleachta: Manaise agus Eafráim.O%(Sin iad sleachta Zabúlun. Trí fichid míle cúig céad fear a líon.$(Clann Zabúlun de réir sleachta: do Sheirid, sliocht Sheirid; do Éalón, sliocht Éalon; do Iachlael, sliocht Iachlael.\#3(Sin iad sleachta chlann Íosácár. Seasca ceathair míle trí chéad fear a líon.H" (do Iáisiúb, sliocht Iáisiúb; do Shiomron, sliocht Shiomron.c!A(Clann Íosácár de réir sleachta: do Thólá, sliocht Thóla; do Phuvá, sliocht Phuvá;] 5(Sin iad sleachta chlann Iúdá. Seachtó cúig mhíle agus cúig céad fear a líon.Z/(Seo iad clann Bhearnan: do Heazron, sliocht Heazron; do Hámúl, sliocht Hámúl.(Clann Iúdá de réir sleachta; do Shéalá, sliocht Shéalá; do Bhearna, sliocht Bhearnan; do Zearach, sliocht Zearach.T#(Clann Iúdá: Éar agus Ónán: cailleadh Éar agus Ónán i dtír Chanán.P(Sin iad sleachta chlann Ghád. Daichead míle cúig céad fear a líon.D(do Aród, sliocht Aród; do Aíréilí, sliocht Aíréilí.=w(do Oznaí, sliocht Oznaí; do Éirí, sliocht Éirí;{(Clann Ghád de réir sleachta: do Zifeón, sliocht Zifeón; do Haigí, sliocht Haigí; do Shiúiní, sliocht Shiúiní;U%(Sin iad sleachta Shímeon. Dhá mhíle fichead agus dá chéad fear a líon.D( Do Zearach, sliocht Zearach; do Sheáúl, sliocht Sheáúl. ( Clann Shímeon de réir sleachta: do Namúael, sliocht Namúael; do Iáimín, sliocht Iáimín; do Iáicín, sliocht Iáicín.+S( Níor scriosadh ámh clann Chorach."?( D' oscail an talamh a chraos agus shlog sé iad díthíodh Corach agus a lucht leanúna nuair a d' alp an tine dhá chéad go leith fear. Ba rabhadh iad.ym( Clann Eilíáb: Namúael, agus Dátán agus Aibíorám. An bheirt seo Dátán agus Aibíorám, daoine ar a raibh meas ag an bpobal, is iad a thug dúshlán Mhaois agus Árón; bhaineadar le lucht leanúna Chorach a thug dúshlán an Tiarna.;(Clann Phalú: Eilíáb.dC(Sin iad sleachta Reúbaen. Daichead trí mhíle seacht gcéad agus a tríocha fear a líon.A(do Haezron, sliocht Haezron; do Chairmi, sliocht Chairmi.jO(Reúbaen céadghin Iosrael: clann Reúbaen: do Hanóc, sliocht Hanóc; do Phalú, sliocht Phalú;%E(Rinneadar an t-áireamh (faoi mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois agus do chlann Iosrael ag teacht dóibh on Éigipt): Fir fiche bliain d' aois agus breis:{ q(Labhair Maois agus Eileázár an sagart leis na daoine ar mhachairí Mhóáb i ngar don Iordáin sall ó Ireachó.' I(«Déan daonáireamh de réir sleachta ar chomhthionól chlann Iosrael go léir gach fear fiche bliain d' aois agus breis agus é ar a chumas airm a iompar.»s  c(Tar éis na plá labhair an Tiarna le Maois agus le hEileázár mac Árón, an sagart, agus dúirt:6 g(Óir bhuair siad thú lena gcluain i ngnó Pheór, agus i ngnó Chozbaí a siúr, iníon taoisigh i Midián, an bhean a maraíodh an lá a bhuail an phlá de bharr Pheór.». Y(«Buair na Midiánaigh agus buail iad./[(Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:}u(An Midiánach mná a maraíodh, Cozbaí iníon Zúr taoiseach sleachta, teaghlach sinseartha i Midián a ba ainm di.5e(An tIosraelach a maraíodh an té úd is é sin a maraíodh leis an mbean Mhidiánach Zimrí mac Sálú a ba ainm dó, ceannaire ar theaghlach sinseartha de chuid Shímeon.:o( agus beidh sé in chonradh sagartachta síoraí aigesean agus ag a shliocht dá éis, óir bhí dúthracht aige i mbun a Dhé, agus rinne sé leorghníomh do phobal Iosrael.' »_9( Fógair é seo dá bhrí sin: 'Seo mé ag bronnadh mo chonradh mar chúiteamh airsean;cA( «Píneachás, sagart, mac Eileázár mhic Árón, chuir sé mo chuthach de chlann Iosrael, óir is aige amháin a bhí dúthracht mar mo dhúthrachtsa; uime sin níor scrios mé clann Iosrael de bharr mo dhúthrachta./[( Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:T#( Bhí ceithre mhíle fichead marbh den phlá cheana féin, dá ainneoin sin.W)(agus chuaigh ar tí an Iosraelaigh isteach sa seomra cúil agus sháigh sé an tsleá go feirc sa bhléin iontu araon, an tIosraelach fir agus an bhean. Stad an phlá a bhuail clann Iosrael ar an gcaoi sin.%(Píneachás mac Eileázár mhic Árón, an sagart, nuair a chonaic sé é sin, d' éirigh sé, d' fhág an comhthionól, agus rug ar shleá,r~_(Seo fear de chlann Iosrael ag gabháil an treo agus an bhean Mhidiánach á tabhairt isteach ina theaghlach aige, os comhair súile Mhaois agus chomhthionól uile chlann Iosrael agus iad ag lógóireacht ag doras Bhoth na Teagmhála.&}G(Dúirt Maois leis na breithiúna in Iosrael: «Ní foláir do gach duine agaibh iad siúd dá mhuintir a chuaigh faoi chuing Bhál Peór a chur chun báis.»I| (Dúirt an Tiarna le Maois: «Tóg ceannairí uile an phobail, agus caith le faill i lár an lae ghéigil ghil i bhfianaise an Tiarna iad; ansin iompóidh cuthach feirge an Tiarna ó Iosrael.»n{W(Ghabh Iosrael faoi chuing Bhál Peór ar an gcuma sin agus las fraoch feirge an Tiarna ina n-aghaidh.}zu(Thugadarsan cuireadh don phobal go féastaí a ndéithe, agus chaith an pobal an bia agus shléachtadar dá ndeithe.ty e(Chuir Iosrael fúthu i Sitím, agus chrom na daoine ar striapachas a dhéanamh le hógmhná Mhóáb.`x;(Ansin d' éirigh Balám, agus d' imigh leis abhaile. D' imigh Bálác leis chomh maith.w(longa ó chóstaí Chitím.Cránn siad Aisiúr, cránn siad Éibir.Déanfar eisean chomh maith a dhísciú go brách.»}vu([Ansin d' fhéach sé ar Óg] agus chan sé a laoi agus dúirt:«Tá lucht na farraige ag tóstal lastuaidh,duC(Ach is le Beór an nead,agus an fada a bheidh tú sciobtha i do chime ag Aisiúr?»(tK(Ansin d' fhéach sé ar na Céinigh agus chan a laoi, agus dúirt:«Ba dhaingean é do theach, a Cháin,agus do nead suite go hard sa charraig.-sU(Ansin d' fhéach Balám ar Amáiléic agus chan a laoi agus dúirt:«Amáiléic a bhí ar thús na gciníocha,ach dísceofar a shliocht go brách.»Ur%(Ceansaíonn Iacób a naimhde,agus scriosann sé na teifigh ó Ár.»q3(Cuirtear Eadóm as seilbh,agus a naimhde, Saeír, mar an gcéanna, cuirtear as seilbh iad,agus cuireann Iosrael a neart i ngníomh.p(Feicim é ach ní anois é;faighim radharc air ach ní láimh liom é:Faigheann réalta ó Iacób an cheannasaíocht;Éiríonn slat ríoga as Iosrael.Bascann sé malaí Mhóábagus cloigne uile chlann na geona.loS(céalmhaine an té a chluineann briathar Dé,agus ar fios dó eolas an Té is Airde.Feiceann sé a dtugann an tUilechumhachtach dó le feiceáil;faigheann sé freagra ó Dhia, agus osclaítear a shúile.n (Ansin chan sé a laoi, agus dúirt:«Céalmhaine Bhalám mac Bheór,céalmhaine an té ar gruama é a radharc,!m=(Anois ó táim ag filleadh ar mo mhuintir féin, lig dom rabhadh a thabhairt duit faoi cad a dhéanfaidh an mhuintir seo le do mhuintirse anseo amach.»ilM( ' Dá dtabharfadh Bálác lán a thí d' ór agus d' airgead dom, ní fhéadfainn briathar an Tiarna a shárú agus rud a dhéanamh as mo stuaim féin, cibé acu maith nó olc é; a ndeir an Tiarna, sin é a déarfaidh mé.'bk?( Thug Balám freagra ar Bhálác: «Ná dúirt mé leis na teachtairí a chuir tú chugam:sja( Imigh ort abhaile. Gheall mé onóir a chaitheamh leat go cinnte, ach tá sin bainte díot ag an Tiarna.»]i5( Tháinig reacht feirge ar Bhálác le Balám. Bhuail sé a bhosa ar a chéile agus dúirt le Balám: «Chuir mé fios ort chun mallacht a chur ar mo naimhde, agus seo anois beannacht curtha faoi thrí agat orthu!Jh( Chúb sé chuige, agus luigh,mar leon, mar bhanleon.Cé leomhfadh é chur ina shuí?Gura beannaithe lucht bhur mbeannaithe;gura mallaithe lucht bhur mallaithe.»ag=(Tugann Dia as an Éigipt amach é;is cuma dó é nó adharca cama dhamh díleann.Alpann sé conablach a naimhde,agus déanann sé mionramh dá gcnámhaagus tollann iad lena shaigheada.f7([Tá laoch ag eascar as a síolagus ag rialú ar chiníocha gan áireamh.]Is mó ná Agag a rí,agus uaisleofar a mhórgacht.Ce(Is cuma iad nó gleannta a shíneann i gcéin,nó luibhghoirt ar insí abhann,nó crainn aló a chlannaigh an Tiarna,nó crainn chéadrais láimh leis na huiscí!bd?(Nach álainn iad do bhothanna, a Iacóib!nach álainn iad d' áitribh, a Iosrael.=cu(céalmhaine an té a chluineann briathar Dé.Feiceann sé a dtugann an tUilechumhachtach dó le feiceáil;faigheann sé freagra ó Dhia, agus osclaítear a shúile.b(agus chan sé a laoi, agus dúirt:«Céalmhaine Bhalám mac Bheór,céalmhaine an té ar gruama é a radharc,tac(D' ardaigh Balám a shúile agus chonaic Iosrael suite ina gcampa, treibh ar threibh. Luigh spiorad Dé air9` o(Nuair a chonaic Balám gur thoil leis an Tiarna beannacht a chur ar Iosrael, níor imigh sé, faoi mar a rinne roimhe sin, ar thóir tuartha, ach thug a aghaidh ar an bhfásach.^_7(Rinne Bálác mar a d' iarr Balám agus d' ofráil tarbh agus reithe ar gach altóir. ^(Ansin dúirt Balám le Bálác: «Tóg seacht n-altóirí anseo dom, agus tabhair anseo chugam seacht dtarbh agus seacht reithe.»N](Rug Bálác Balám go barr Pheór atá go hard os cionn an fhásaigh.\)(«Téanam más ea,» arsa Bálác le Balám, «béarfaidh mé go láthair eile thú. B' fhéidir gur toil le Dia iad a mhallú ón áit sin.»[}(D' fhreagair Balám Bálác: «Ná dúirt mé leat, cibé rud a deir an Tiarna, go gcaithfidh mé rud a dhéanamh air?»pZ[(Dúirt Bálác le Balám: «Ná cuir mallacht orthu, más sea, ach ná cuir beannacht ach chomh beag.»6Yg(seo pobal, amhail banleon ag éirí,ar tinneall mar leon ar tí léim,agus nach luíonn go n-alpann a chreach,agus go slogann fuil ar mharaigh sé.»5Xe(Níl briocht in Iacób;ná tuar asarlaíochta in Iosrael.Fág go ndeir daoine le Iacób,agus go ndeir siad le hIosrael: 'Cén t-iontas a rinne Dia?'fWG(Tugann Dia as an Éigipt amach iad;is cuma dóibh é nó adharca cama dhamh díleann.V}(Ní fhaca mé urchóid in Iacób.Níor luigh mé súil ar chruatan in Iosrael.Tá an Tiarna a nDia faru,U(Seo mise le hordú orm beannacht a thabhairt;beannacht a thabharfaidh [mé] agus ní dhéanfaidh mé a chur ar ceal.kTQ(Ní duine é Dia go n-inseodh sé bréag,ná ní mac le hÁdhamh é go dtiocfadh ar mhalairt aigne.An dual dó ' sea' a rá, gan an beart a dhéanamh,a bhriathar a thabhairt, ach gan é a chomhlíonadh?S}(Ansin reac Balám a laoi agus dúirt:«Éirigh, a Bhálác, agus éist!Tabhair cluas dom, a mhic Zipeor.KR(Chuaigh Balám ar ais chuige agus b' shiúd é ansiúd é ina sheasamh ag a íobairt uileloiscthe agus taoisigh Mhóáb go léir ina thimpeall. Chuir Bálác ceist air: «Cad dúirt an Tiarna?»Q!(Tháinig Dia i gcoinne Bhalám agus chuir focal ina bhéal agus dúirt leis: «Ar ais leat go Bálác agus sin é a déarfaidh tú leis.»kPQ(Duirt Balám le Bálác: «Seas taobh le d' íobairt uileloiscthe; buailfear liomsa anseo thall.»$OC(Thug sé leis é go Gort na Spiairí i dtreo mhullach Phisceá. Thóg sé seacht n-altóirí ansiúd agus d' ofráil sé tarbh agus reithe ar gach altóir.hNK( Dúirt Bálác leis: «Tar liom go láthair eile óna bhféadfaidh tú iad a fheiceáil. Níl radharc agat ón áit seo ach ar imeall an tslua seo, níl radharc agat orthu go léir. Cuir mallacht orthu ón áit sin thall.»M}( D' fhreagair Balám: «Nach bhfuil sé de cheangal orm féachaint chuige a gcuireann an Tiarna i mo bhéal a labhairt?»7Li( Dúirt Bálác le Balám: «Cad é seo a rinne tú orm? Thug mé liom thú chun mallacht a chur ar mo naimhde, agus seo tú gan ar siúl agat ach ag cur beannachtaí orthu!»UK%( Cé d' fhéadfadh luaithreach Iacóib a ríomh?Cé d' fhéadfadh deannach shlua Iosrael a áireamh?Gurbh é bás an fhíréin mo bhás-sa!Gurbh í a gcríoch siúd mo chríochsa.»6Jg( Feicim é ó bharr na sléibhte,agus ó mhaoileann na gcnoc a fhairim é:Pobal ag maireachtáil leo féin,nach n-áiríonn iad féin ar na ciníocha.$IC(Conas is féidir dom mallacht a chur ar an te nár chuir Dia mallacht air?Conas is féidir dom aoir a dhéanamh ar an te nach ndearna Dia aoir air?TH#(Ansin reac sé a laoi agus dúirt:«Thug Bálác leis mé ó Arám,rí Mhóáb ó shléibhte an oirthir.' Tar agus cuir mallacht ar Iacób dom,agus déan aoir ar Iosrael.'G+(Chuaigh Balám ar ais chuige agus b' shiúd é ansiúd é ina sheasamh ag a íobairt uileloiscthe agus taoisigh Mhóáb go léir ina thimpeall.Fy(Chuir an Tiarna ansin focal ina bhéal agus dúirt leis: «Ar ais leat go Bálác agus sin é a déarfaidh tú leis.»=Eu(Tháinig Dia i gcoinne Bhalám agus dúirt Balám leis: «Dheasaigh mé na seacht n-altoirí agus d' ofráil mé tarbh agus reithe ar gach altóir díobh ina n-íobairt loiscthe.»~Dw(Dúirt Balám ansin le Bálác: «Seas láimh le d' íobairt uileloiscthe. Rachaidh mé ar aghaidh; b' fhéidir go gceadóidh an Tiarna dom teagmháil leis. Cibé rud a nochtfaidh sé dom, inseoidh mé duit.» Ar aghaidh leis go barr maolchnoic.rC_(Rinne Bálác mar a d' iarr Balám agus d' ofráil Bálác agus Balám tarbh agus reithe ar gach altóir. B (Dúirt Balám le Bálác: «Tóg seacht n-altóirí anseo dom agus tabhair anseo chugam seacht dtarbh agus seacht reithe.»  ~~<}} |{4zz-yQxxww!vuu9trt9ss'rrdqq>>5=<<1;;o;::<99v988o877p766b6 55d544[333H22|2 1(00N///T...0--,,'+**g)H(S''&&_%%4$$_##j#"!!2 gR-:*Pe&;^I  Q [ eTjE($Nuair a thiocfaidh iubhaile chlann Iosrael ansin cuirfear a n-oidhreacht sin le hoidhreacht na treibhe lena mbainfidh siad ansin, agus bainfear í d' oidhreacht threibh ár n-aithreacha.»dC($Anois má phósann siadsan duine as treibh eile de chlann Iosrael bainfear a maoin d' oidhreacht ár n-aithreacha. Cuirfear breis le maoin na treibhe lena mbainfidh siad, agus laghdófar ar an maoin a roinneadh orainne.J($«D' ordaigh an Tiarna duit, a uasail, an talamh a roinnt ar cranna ar chlann Iosrael. Agus d' ordaigh an Tiarna duit, a uasail, oidhreacht ar ndearthár Zalofachád a thabhairt dá iníonacha.b A($Ansin tháinig cinn finí shliocht chlann Ghileád mac Mháicír mac Mhanaise, sliocht de chlann Iósaef, chun tosaigh agus labhraíodar le Maois agus leis na taoisigh, cinn finí chlann Iosrael, agus dúradar:(#"Na truailligí an talamh ina gcónaíonn sibh, a mairimse ina chrioslach; óir mairimse, an Tiarna, i measc chlann Iosrael.»6g(#!Ná truailligí an talamh ina gcónaíonn sibh. Truaillíonn fuil an talamh agus níl leorghníomh ann don talamh ar son na fola a dhoirtear ann ach fuil an té a dhoirt é."?(# Agus ná glacaigí éiric ar son duine a theith chun cathrach tearmainn ach ar mian leis filleadh agus maireachtáil sa bhaile roimh bhás don ardsagart.j O(#Ná glacaigí éiric ar son anam marfóra a daoradh chun báis; ní foláir é a chur chun báis. ;(#i gcás gach marú is ar fhianaise finnéithe nach foláir an marfóir a chur chun báis; ní chuirfear aon duine chun báis ar fhianaise duine aonair. }(#Bíodh feidhm dlí agus reachta ag na treoracha sin agaibhse agus ag bhur sliocht cibé áit ina mbíonn cónaí oraibh.F (#Óir ní foláir don mharfóir fanacht ina chathair thearmainn go bhfaighe an t-ardsagart bás; tar éis bhás an ardsagairt tá cead ag an marfóir filleadh ar an áit ina bhfuil a mhaoin.# A(#agus go bhfaigheann an díoltach fola greim air lasmuigh de theorainneacha a chathrach tearmainn, ní cás don díoltach é a mharú gan cion a fhola air.cA(#Má théann an marfóir aon uair thar teorainneacha na cathrach tearmainn dár theith sé,{q(#agus an marfóir a shaoradh ar an gcuma sin ó láimh an díoltach fola. Cuirfidh an comhthionól ar ais é go dtí an chathair thearmainn mar ar theith sé; fanadh sé ansiúd go bhfaighe an t-ardsagart a ungadh leis an ola choisricthe bás. (#ansin ní foláir don chomhthionól breith a thabhairt de réir na rialacha seo idir an té a rinne an marú agus an díoltach fola,8k(#nó má scaoil sé cloch sás a mharaithe anuas air gan é a fheiceáil agus gur mharaigh sé é amhlaidh sin, chomh fada is nach raibh olc aige dó nó drochrún aige chuige,%(#Ach más trí chinniúint a thug sé drochíde ar an duine, gan mhailís, nó má chaith sé urchar leis agus gan a bheith i luíochán air,b?(#nó má bhuail sé buille dhorn marfach air le holc, ansin ní foláir an té a bhuail an buille a chur chun báis; is dúnmharfóir é; ní foláir don díoltach fola é a chur chun báis nuair a bhuaileann sé leis.(#Má thug an marfóir drochíde le barr fuatha ar an duine, nó má chaith sé urchar marfach gan choinne leis chun é a leagan ar lár,y(#Cuireadh an díoltach fola féin an dúnmharfóir chun báis. Nuair a bhuaileann sé leis, cuireadh sé chun báis é.#A(#Nó más amhlaidh a bhuail sé é le harm maide, sás a mharaithe, agus gur mharaigh, is dúnmharfóir é. Ní foláir an dúnmharfóir a chur chun báis.-(#Má bhuail sé é le cloch, sás a mharaithe, ina láimh agus gur mharaigh, is dúnmharfóir é; ní foláir an dúnmharfóir a chur chun báis.~1(#Ach más amhlaidh a bhuail sé an duine le huirlis iarainn agus gur mharaigh; is dúnmharfóir é. Ní foláir an dúnmharfóir a chur chun báis.U}%(#Beidh na sé cathracha seo mar thearmann ag clann Iosrael agus ag an gcoimhthíoch agus ag an deoraí atá ag cur faoi ina measc, i dtreo gur féidir don té a dhéanann marú cinniúnach teitheadh iontu.|(#Tabharfaidh sibh trí chathair lastall den Iordáin agus trí chathair i dtír Chanán le bheith ina gcathracha tearmainn.S{!(# Na cathracha seo a thabharfaidh sibh, bídís ina sé cathracha tearmainn.*zO(# Bíodh na cathracha seo mar thearmannn agaibh ón díoltach fola i dtreo nach mbásófaí an marfóir gan é thabhairt chun breithe os comhair an chomhthionóil.y(# ansin roghnaígí cathracha le bheith ina gcathracha seo mar thearmainn agaibh ón díoltach fola i dhéanann marú gan bheartú dídean.jxO(# «Abair é seo le clann Iosrael:Nuair rachaidh sibh thar Iordáin trasna go tír Chanán,7wk(# Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:;vq(#Maidir leis na cathracha a thabharfaidh sibh do na Léivítigh as sealúchas chlann Iosrael, ón muintir ag a bhfuil breis tugaigí breis, agus ón muintir ag a bhfuil níos lú, tugaigí níos lú. Tugadh gach duine cathracha dá chuid do na Léivítigh de réir méid na hoidhreachta a fuair sé féin.»fuG(#Tugaigí ocht gcathair agus daichead ar fad do na Léivítigh mar aon lena dtalamh féaraigh.Mt(#Ar na cathracha a thabharfaidh sibh do na Léivítigh, beidh sé chathair thearmainn, mar a gceadóidh sibh don lámh dhearg teitheadh; agus ina dteannta tugaigí dhá chathair agus daichead eile.s(#Lasmuigh den chathair déanaigí dhá mhíle banlámh a thomhas lastoir, agus dhá mhíle banlámh laisteas, agus dhá mhíle banlámh laistiar, agus dhá mhíle banlámh lastuaidh, agus an baile i lár baill; bíodh sin ina thalamh féaraigh ag na cathracha seo.r-(#Féarach na gcathracha máguaird a thabharfaidh sibh do na Léivítigh, síneadh sé míle banlámh ó bhallaí na cathrach amach ar gach taobh.q(#Bíodh na cathracha mar bhaile acu agus an féarach máguaird acu dá n-eallach, dá stoc, agus dá n-ainmhithe go léir.Rp(#«Ordaigh do chlann Iosrael cathracha le cónaí iontu, agus talamh féaraigh timpeall na gcathracha, a thabhairt do na Léivítigh as an oidhreacht ina seilbh; tugaigí an méid sin do na Léivítigh.{o s(#Labhair an Tiarna le Maois ar bhánta Mhóáb láimh leis an Iordáin os comhair Ireachó sall agus dúirt:fnG("Sin iad na fir dár ordaigh an Tiarna tír Chanán a roinnt mar oidhreacht ar chlann Iosrael.Qm("Do threibh chlann Naftáilí, mar thaoiseach, Padahael mac Aimíohúd.»Pl("Do threibh chlann Áiséar, mar thaoiseach, Aichíhiúd mac Shealomaí.Mk("Do threibh chlann Íosácár, mar thaoiseach, Pailtíéil mac Azán.Pj("Do threibh chlann Zabúlun, mar thaoiseach, Eilíozáfán mac Pharnác.Mi("Do threibh chlann Eafráim, mar thaoiseach, Camúéil mac Shifteán.^h7("Do chlann Iósaef: do threibh chlann Mhanaise, mar thaoiseach, Hainíéil mac Éafod.Eg("Do threibh chlann Dhán, mar thaoiseach, Bucaí mac Ioglaí.8fm("Do threibh Bhiniáimin, Eilídeád mac Chisleon.>ey("Do threibh chlann Shímeon, Seamúéil mac Aimíohúd.Xd+("Seo iad ainmneacha na bhfear sin:Do threibh Iúdá, Cálaeb mac Iafuna.Tc#("tógaigí taoiseach as gach treibh chun an fearann a roinnt mar oidhreacht.b("«Seo iad ainmneacha na dtaoiseach a roinnfidh an fearann oraibh mar oidhreacht: Eileázár an sagart agus Iósua mac Nún;7ak("Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:`5("Tá a n-oidhreacht faighte ag an dá threibh go leith sin cheana féin lastall den Iordáin ar aghaidh Ireachó sall, soir i dtreo éirí gréine.»G_ ("óir treibh chlann Reúbaen gona bhfiní sinseartha, agus treibh chlann Ghád gona bhfiní sinseartha, tá a n-oidhreacht faighte acu cheana féin; mar an gcéanna le leath threibh Mhanaise.7^i(" Ansin thug Maois ordú do chlann Iosrael á rá: «Sin é an tír atá le roinnt ar cranna agaibh, an tír a d' aithin an Tiarna a thabhairt do na naoi dtreibheanna go leith;]7(" Ansin leanfaidh an teorainn an Iordáin agus beidh deireadh léi ag Muir an tSalainn. Sin é agaibh bhur dtír lena theorainneacha mórthimpeall.' » \(" Rachaidh an teorainn ó dheas ó Sheafám go Ribleá lastoir de Áín. Níos sia ó dheas fanfaidh sí lastoir de Mhuir Chinirit.J[(" Ansin cinntígí bhur dteorainn thoir ó Hazar Éanan go Seafám.Z(" As sin sínfidh an teorainn ar aghaidh go Ziofron agus beidh deireadh léi ag Hazar Éarnán. Sin í bhur dteorainn thuaidh.iYM("ansin ó Shliabh Hor tarraing líne go Bealach Hamát, agus beidh deireadh na teorann ag Zadád.oXY("Sé seo a bheidh mar theorainn thuaidh agaibh: tarraing líne duit féin ón Muir Mhór go Sliabh Hor;`W;("Beidh an Mhuir Mhór ar bhur bhfeorainn agus is í a bheidh mar theorainn thiar agaibh.cVA("Casfaidh an teorainn ó Azmon i dtreo Shileán na hÉigipte agus stadfaidh sí ag an Muir.AU}("agus casfaidh sí ó dheas i dtreo Ard na Scairpeanna agus trasna go Zin agus ag stad laisteas de Cháidéis Bairnéa; rachaidh sí as sin i dtreo Hazar Adár agus ar aghaidh go Azmon.T#("Sínfidh deisceart bhur gcríoch ó fhásach Zin ar theorainn Eadóm. Tosóidh teorainn theas bhur dtíre ag imeall Mhuir an tSalainn thoirRS("«Tabhair an t-ordú seo leanas do chlann Iosrael: 'Nuair a rachaidh sibh isteach i dtír Chanán, seo iad na críocha a bheidh mar oidhreacht agaibh; seo é tír Chanán á rianú ag a theorainneacha:.R [("Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:RQ(!8agus tabharfaidh mé oraibhse an íde a mheasas a thabhairt orthusan.' »qP](!7Mura dtiomáineann sibh dúchasaigh na tíre amach romhaibh, ansin iad siúd a fhágfaidh sibh ann, beidh siad mar dhealga in bhur súile agus mar bhioranna in bhur gcliatháin; ciapfaidh siad sibh sa tír ina mbeidh cónaí oraibh,O1(!6Ní foláir daoibh é a roinnt ar cranna idir bhur bhfiní. D' fhine mór tugaigí oidhreacht bhreise, agus d' fhine beag oidhreacht níos lú. Mar a dtitfidh an crann, do gach duine, sin é a bheidh aige. Bíodh bhur n-oidhreacht agaibh de réir na dtreibheanna sinseartha.lNS(!5Gabhaigí seilbh ar an tír agus cuirigí fúibh ann, óir thug mé an tír daoibh mar shealúchas.gMI(!4ansin ní foláir daoibh an mhuintir go léir atá ina gcónaí sa tír a thiomáint amach romhaibh, agus a gclocha greanta go léir a scrios, agus a ndealbha leáite a scrios, agus a n-áiteanna arda go léir a scartáil.cLA(!3«Abair le clann Iosrael: 'Nuair a ghabhann sibh thar an Iordáin isteach i dtír Chanán,xKk(!2Labhair an Tiarna le Maois ar mhachairí Mhóáb láimh leis an Iordáin sall ó Ireachó, agus dúirt:vJg(!1Shuíodar a gcampa láimh leis an Iordáin idir Béit-ha-Isimiot agus Ábael-ha-Sitím ar mhachairí Mhóáb.I)(!0Chuireadar chun bealaigh ó Shléibhte Abáraím agus shuíodar a gcampa i machairí Mhóáb láimh leis an Iordáin os comhair Ireachó sall.wHi(!/Chuireadar chun bealaigh ó Almon Dibleátáím agus shuíodar a gcampa i Sléibhte Abáraím, sall ó Neabó.bG?(!.Chuireadar chun bealaigh ó Dhíobon Gád agus shuíodar a gcampa in Almon Dibleátáím.RF(!-Chuireadar chun bealaigh ó Iím agus shuíodar a gcampa i nDíobon Gád.gEI(!,Chuireadar chun bealaigh ó Obot agus shuíodar a gcampa in Ié Abáraím i gcríocha Mhóáb.MD(!+Chuireadar chun bealaigh ó Phúnon agus shuíodar a gcampa in Obot.PC(!*Chuireadar chun bealaigh ó Zalmoná agus shuíodar a gcampa i bPúnon.TB#(!)Chuireadar chun bealaigh ó Shliabh Hor agus shuíodar a gcampa i Zalmoná.uAe(!(An Canánach, rí Arád, a chónaigh sa Neigib i dtír Chanán, chuala sé i dtaobh clann Iosrael a theacht._@9(!'Bhí Árón céad agus a fiche trí bliain d' aois nuair a d' éag sé ar Shliabh Hor.]?5(!&Ghabh Árón an sagart suas Sliabh Hor faoi ordú an Tiarna agus fuair sé bás ansiúd sa daicheadú bliain tar éis d' Iosrael teacht as an Éigipt, sa chúigiú mí agus ar an gcéad lá den chúigiú mí sin.p>[(!%Chuireadar chun bealaigh ó Cháidéis agus shuíodar a gcampa i Sliabh Hor, ar imeall chríoch Eadóm.p=[(!$Chuireadar chun bealaigh ó Eizion Geibir agus shuíodar a gcampa i bhfásach Zin, Cáidéis is é sin.V<'(!#Chuireadar chun bealaigh ó Abroná agus shuíodar a gcampa in Eizion Geibir.R;(!"Chuireadar chun bealaigh ó Iotbátá agus shuíodar a gcampa in Abroná.Z:/(!!Chuireadar chun bealaigh ó Hor Haigidgeád agus shuíodar a gcampa in Iotbátá.^97(! Chuireadar chun bealaigh ó Bheiné Iacán agus shuíodar a gcampa i Hor Haigidgeád.Y8-(!Chuireadar chun bealaigh ó Mhosaerót agus shuíodar a gcampa i mBeiné Iacán.T7#(!Chuireadar chun bealaigh ó Haismioná agus shuíodar a gcampa i Mosaerót.S6!(!Chuireadar chun bealaigh ó Mhitceá agus shuíodar a gcampa i Haismioná.P5(!Chuireadar chun bealaigh ó Thárach agus shuíodar a gcampa i Mitceá.S4!(!' Chuireadar chun bealaigh ó Tháchat agus shuíodar a gcampa i dTárach.R3(!Chuireadar chun bealaigh ó Mhacaelot agus shuíodar a gcampa i dTáchat.Q2(!Chuireadar chun bealaigh ó Harádá agus shuíodar a gcampa i Macaelot.X1+(!Chuireadar chun bealaigh ó Shliabh Sheifir agus shuíodar a gcampa i Harádá.\03(!Chuireadar chun bealaigh ó Chahaelátá agus shuíodar a gcampa ag Sliabh Sheifir.S/!(!Chuireadar chun bealaigh ó Riosá agus shuíodar a gcampa i gCahaelátá.N.(!Chuireadar chun bealaigh ó Libneá agus shuíodar a gcampa i Riosá.U-%(!Chuireadar chun bealaigh ó Riomon Peiriz agus shuíodar a gcampa i Libneá.U,%(!Chuireadar chun bealaigh ó Ritmeá agus shuíodar a gcampa i Riomon Peiriz.P+(!Chuireadar chun bealaigh ó Hazaerot agus shuíodar a gcampa i Ritmeá.Y*-(!Chuireadar chun bealaigh ó Chiobrot Hatavá agus shuíodar a gcampa i Hazaerot.c)A(!Chuireadar chun bealaigh ó fhásach Shíonái agus shuíodar a gcampa i gCiobrot Hatavá.](5(!Chuireadar chun bealaigh ó Rifídím agus shuíodar a gcampa i bhfásach Shíonái.'(!Chuireadar chun bealaigh ó Álúis agus shuíodar a gcampa i Rifídím mar nach raibh aon uisce ag an bpobal le hól ann.P&(! Chuireadar chun bealaigh ó Dhofcá agus shuíodar a gcampa in Álúis.V%'(! Chuireadar chun bealaigh ó fhásach Shín agus shuíodar a gcampa i nDofcá.b$?(! Chuireadar chun bealaigh ó Mhuir na nGiolcach agus shuíodar a gcampa i bhfásach Shín.Z#/(! Chuireadar chun bealaigh ó Éilím agus shuíodar a gcampa ag Muir na nGiolcach.'"I(! Chuireadar chun bealaigh ó Mhárá agus shroicheadar Éilím; bhí deich dtobar fíoruisce agus seachtó crann pailme in Éilím agus shuíodar a gcampa ann.A!}(!Chuireadar chun bealaigh ó Phí Haichíorót agus ghabhadar thar farraige isteach san fhásach; tar éis aistear trí lá a dhéanamh i bhfásach Éatám, shuíodar a gcampa i Márá. (!Chuireadar chun bealaigh ó Éatám agus d' fhilleadar go Pí Haichíorót atá soir ó Bhálzafón, agus shuíodar a gcampa i Migdeol.lS(!Ansin chuireadar chun bealaigh ó Shucót agus shuíodar a gcampa in Éatám ar imeall an fhásaighX+(!Chuir clann Iosrael chun bealaigh ó Ramasaes agus shuíodar a gcampa i Sucót.%(!Bhí na hÉigiptigh ag adhlacadh ar mharaigh an Tiarna dá muintir féin, gach céadghin leo; bhí breith tugtha ag an Tiarna ar a ndéithe.Y-(!D' fhágadar Ramasaes an chéad mhí. Ba ar an gcúigiú lá déag den chéad mhí, an lá tar éis na Cásca, a chuir clann Iosrael chun bealaigh go caithréimeach os comhair súile na nÉigipteach go léir.<s(!Bhreacadh Maois i scríbhinn na háiteanna óna dtosaídís nuair a chuiridís chun bealaigh faoi ordú an Tiarna. Seo iad a gcéimeanna de réir na n-áiteanna ónar thosaíodar. {(!Seo iad céimeanna chlann Iosrael ar mbealach amach as an Éigipt ina sluaite faoi cheannas Mhaois agus Árón.kQ( *Chuaigh Nobach agus ghabh Canát agus na bailte ina thimpeall agus thug Nobach, a ainm féin, air.lS( )Chuaigh Iáír, mac Mhanaise, agus ghabh Bailte Hám agus thug Bailte Iáír orthu óna ainm féin.P( (Thug Maois Gileád do Mháicír, mac Mhanaise, agus chuir sé faoi ann. ( 'Chuaigh clann Mháicír, mac Mhanaise, go Gileád. Ghabhadar seilbh air agus thiomáineadar amach na hAmóraigh a bhí ansiúd.( &agus Neabó agus Bál Meón (athraíodh a n-ainmneacha seo) agus Sibmeá. Thugadar ainmneacha ar na cathracha a thógadar.G ( %Thóg clann Reúbaen Heisbeon agus Eileálae agus Ciriátáím\3( $agus Béit Nimreá agus Béit Harán, cathracha daingne, agus cróite dá dtréada.6i( #agus Atrot Siófán agus Iazaer agus Iogbahá,=w( "Thóg clann Ghád Díobon agus Atárot agus Aróéir,{( !Thug Maois dóibh do chlann Ghád agus do chlann Reúbaen agus do leath-threibh Mhanaise mac Iósaef riocht Shíochón rí na nAmórach, ríocht Óg rí Bháiseán, an fearann agus a chathracha agus a chríocha, agus cathracha na duíche timpeall.&G( Rachaimid anonn faoi airm go tír Chanán roimh an Tiarna amach, ach ní foláir daoibh seilbh a fhágáil againn ar ár n-oidhreacht lastall den Iordáin.»oY( D' fhreagair clann Ghád agus clann Reúbaen: «Déanfaimid ar ordaigh an Tiarna do do shearbhóntaí. ( Ach mura dtéann siad anonn faoi airm libh, ansin ní foláir dóibh a n-oidhreacht a bheith in bhur measc i dtír Chanán.»y m( Dúirt Maois leo: «Má ghabhann gach fear a iompraíonn arm de chlann Ghád agus de chlann Reúbaen thar an Iordáin libh chun troid roimh an Tiarna amach, nuair a bheidh an tír faoi smacht agaibh, ansin tugaigí tír Ghileád ina seilbh. /( Ansin thug Maois treoracha ina dtaobh do Eileázár an sagart, do Iósua mac Nún, agus do cheannairí theaghlaigh athartha threibheanna Iosrael. 3( ach do shearbhóntaí, gach fear le harm cogaidh ina láimh, rachaidh siad sall chun catha roimh an Tiarna amach mar a d' ordaigh tú, a thiarna.»s a( Fanfaidh ár miondaoine, ár mná, ár dtréada, agus ár dtáinte go léir ansiúd i gcathracha Ghileád,xk( Dúirt clann Ghád agus clann Reúbaen le Maois: «Déanfaidh do shearbhóntaí mar a ordaíonn tú, a thiarna.( Déanaigí cathracha dá bhrí sin do bhur miondaoine agus cróite do bhur dtréada; ach déanaigí beart leis de réir bhur mbriathra.»( Ach mura ndéanann sibh amhlaidh, beidh peaca á dhéanamh agaibh in aghaidh an Tiarna, agus is deimhin go dtiocfaidh bhur bpeaca oraibh.eE( ansin, nuair a bheidh an tír ar a láimh ag an Tiarna, ní miste sibh a fhilleadh; beidh sibh saor ó bhur ndualgas don Tiarna agus do Iosrael; agus beidh an tír seo mar sheilbh oidhreachta agaibh i láthair an Tiarna./( agus má ghabhann gach duine agaibh a iompraíonn arm thar an Iordáin roimh an Tiarna, nó go dtiomáinfidh sé a naimhde go léir amach roimhe,7( Dúirt Maois leo ansin: «Má dhéanann sibh de réir bhur mbriathra, agus arm a thógáil in bhur lámha le dul ar aghaidh sa chath roimh an Tiarna,/Y( Óir beimidne gan oidhreacht leosan ar an taobh eile den Iordáin nó níos sia ar aghaidh, mar is anseo, lastoir den Iordáin, a bhaineamar amach ár n-oidhreacht.»dC( Ní fhillfimid ar ár mbaile go mbeidh gach duine de chlann Iosrael i seilbh a oidhreachta.fG( ach tógfaimid féin airm inár lámha le dul ar aghaidh roimh chlann Iosrael go dtí go dtabharfaimid iad chun na háite atá in áirithe dóibh; fanfaidh ár miondaoine sna cathracha daingne, slán ó mhuintir na tíre.( Thángadar ina chóngar agus dúradar: «B' áil linn cróite a thógáil anseo dár dtréada agus cathracha dár miondaoine;~1( Má iompaíonn sibh agus gan é a leanúint, fágfaidh sé níos sia fós san fhásach iad, agus tabharfaidh sibh díth ar an bpobal seo ar fad.»}3( Seo sibhse anois ag éirí in áit bhur n-aithreacha, a chraobh de cheap na bpeacaí ag cur le fraoch feirge lasánta an Tiarna in aghaidh Iosrael!?|y( Las fraoch feirge an Tiarna in aghaidh Iosrael agus chuir sé le fán iad san fhásach ar feadh daichead bliain, go dtí gur díothaíodh an ghlúin a pheacaigh i láthair an Tiarna.l{S( seachas Cálaeb mac Iafuna an Cinizeach agus Iósua mac Nún mar leanadar seo an Tiarna go dílis.'\z3( ' Ambasa nach bhfaighidh aon fhear den dream a tháinig amach as an Éigipt, atá fiche bliain nó breis, radharc ar an tír a gheallas d' Abrahám, d' Íosác, agus do Iacób. Óir níor leanadar mé go dílis Xy+( Uime sin las fraoch feirge an Tiarna an lá sin agus mhionnaigh sé mar leanas:'xI( Ghabhadar suas go Gleann Eisciol agus thaiscéaladar an tír, ach d' fhágadar clann Iosrael gan de mhisneach acu dul isteach sa tír a thug an Tiarna dóibh.uwe( Sin é mar a rinne bhur n-aithreacha nuair a sheol mé iad ó Cháidéis Bairnéa d' fhonn an tír a bhrath.nvW( Cad ab áil libh ag cur drochmhisneach ar chlann Iosrael dul isteach sa tír a thug an Tiarna dóibh?u#( Dúirt Maois le clann Ghád agus clann Reúbaen: «Tá bhur mbráithre ag dul chun cogaidh an bhfuil sibh sásta fanacht mar a bhfuil sibh?t#( Más fiú sinn do chairdeas,» ar siad, «tabhair an talamh seo i seilbh do shearbhóntaí; ná cuir d' iallach orainn dul thar Iordáin.»s'( an dúiche a ghabh an Tiarna i bhfianaise chomhthionól Iosrael, is breá an talamh é do thógail stoic, agus tá stoc ag do shearbhóntaí.r}( «Dúiche Atárot agus Díobon agus Iazaer agus Nimreá agus Heisbeon agus Eileálae agus Seabám agus Neabó agus Beon,q5( Chuaigh más ea clann Ghád agus clann Reúbaen go dtí Maois agus Eileázár an sagart agus go dtí ceannairí an chomhthionóil agus dúradar leo:'p K( Bhí táinte móra de bha breátha ag clann Reúbaen agus ag clann Ghád. Chonaiceadar anois gurb an-áit do stoc dúiche Iazaer agus dúiche Ghileád.\o3(6Ach thóg Maois agus Eileázár an sagart an t-ór ó na ceannairí míle agus na ceannairí céad, agus thugadar leo isteach i mBoth na Teagmhála é mar chuimhneachán ar chlann Iosrael i bhfianaise an Tiarna.2na(5Rug gach saighdiúir a chreach féin leis.Bm(4Agus an t-ór go léir a d' ofráladar don Tiarna sé méid a bhí ann sé mhíle dhéag, seacht gcéad agus caoga seicil; na ceannairí míle agus na ceannairí céad, is iad a bhronn.Yl-(3Ghlac Maois agus Eileázár an sagart leis an ór seo, leis na seoda seo, uathu.gkI(2Thugamar dá bhrí sin mar ofráil don Tiarna na seoda óir a fuaireamar slabhraí rí agus géag, fáinní, cluasáin, agus dealga chun go ndéanfaí gnás an leorghnímh a chomhlíonadh ar ár son i láthair an Tiarna.»~jw(1agus dúradar le Maois: «Chomhairigh do searbhóntaí na saighdiúirí faoina gceannas; níl fear ar iarraidh uainn.pi[(0Ceannasaithe na sluaite a throid, ceannairí na mílte agus ceannairí na gcéadta, thángadar go MaoisTh#(/As an leath seo, cion chlann Iosrael, thóg Maois ceann as gach caoga cime agus ainmhí, agus thug iad do na Léivítigh ar a raibh cúram thaibearnacal an Tiarna, de réir treoracha an Tiarna do Mhaois.g;(.sé mhíle dhéag cime.(fM(-tríocha míle cúig céad asal,$eE(,tríocha sé mhíle eallach,d(+is é seo an méid a bhí sa leath leis an gcomhthionól: trí chead tríocha seacht mhíle cúig céad de mhionairnéis,ocY(*Maidir leis an leath ba dhual do chlann Iosrael, rud a chuir Maois ar leithrigh ó chuid na gcogthach,}bu()Thug Maois do Eileázár an sagart an chuid a cuireadh i leataobh don Tiarna de réir treoracha an Tiarna do Mhaois.@a}((sé mhíle dhéag cime dar chuid an Tiarna tríocha dó.I` ('tríocha míle cúig céad asal dar chuid an Tiarna seasca haon,F_(&tríocha sé mhíle eallach dar chuid an Tiarna seachtó dó,7^k(%dar chuid an Tiarna trí chéad seachtó cúig, ]($Agus an leath ba chion na muintire a ghlac páirt sa chogadh seo é: trí chéad tríocha seacht míle cúig céad de mhionairnéisL\(#agus, de chimí, tríocha dó míle bean ar fad nár luigh le fear.[;("seasca haon míle asal,#ZC(!seachtó dó míle eallach, Y( Anois ba é seo méid na creiche a d' fhan den bhraid a ghabh na saighdiúirí: sé chéad seachtó cúig mhíle de mhionairnéis,SX!(Rinne Maois agus Eileázár an sagart mar a d' aithin an Tiarna do Mhaois.]W5(As an leath atá ag dul do chlann Iosrael tóg ceann as gach caoga cime, agus damh, agus asal agus caora agus ainmhí ar bith eile, agus tabhair iad do na Léivítigh ar a bhfuil cúram thaibearnacal an Tiarna.»vVg(Tóg iadsan as an leathroinn is dual dóibh agus tabhair iad do Eileázár an sagart mar íobairt don Tiarna./UY(Cuir i leataobh mar chuid ranna don Tiarna as roinn na muintire a chuaigh amach ag troid san fheachtas, ceann as gach cúig céad cime agus damh agus asal agus caora.sTa(Ansin roinn an chreach ina dhá leath idir lucht troda an fheachtais agus an chuid eile den chomhthionól."S?(«Déan-sa, tú féin agus Eileázár an sagart, agus ceannairí theaghlaigh athartha an chomhthionóil, an chreach a ríomhadh idir dhuine agus ainmhí./R[(Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:Q(Nígí bhur gcuid éadaigh ar an seachtú lá agus beidh sibh glan ansin. Ní miste daoibh filleadh ar an gcampa ansin.»[P1(gach rud a sheasann tine, ní foláir é a chur tríd an tine agus beidh sé glan, ach ní foláir é a ghlanadh leis le huisce an ghlanta. Cibé rud nach seasfadh tine, ní foláir daoibh é a chur trí uisce.YO-(Ach an t-ór, an t-airgead, an cré-umha, an t-iarann, an stán agus an luaidhe .NW(Dúirt Eileázár an sagart leis na saighdiúirí a tháinig abhaile ón bhfeachtas seo: «Reacht den dlí,» ar sé, «is ea é seo a d' aithin an Tiarna do Mhaois.M (íonghlanaigí chomh maith bhur n-éidí gach ball éadaigh de leathar nó de rón gabhair, agus gach ní déanta d' adhmad.»hLK(Maidir libh féin, aon duine agaibh a mharaigh fear nó a bhain le corpán, lonnaíodh sé lasmuigh den champa ar feadh seacht lá; déanaigí sibh féin agus bhur gcimí a íonghlanadh ar an tríú agus ar an seachtú lá;hKK(Déanaigí anacal anama ar gach ógbhean nár luigh le fear, agus tógaigí chugaibh féin iad.J (Cuirigí chun báis dá bhrí sin gach leanbh mic ar na miondaoine. Cuirigí chun báis chomh maith gach bean a luigh le fear.gII(«Féach,» ar sé, «is iadsan an dream ceannann céanna a thug ar chlann Iosrael, trí chomhairle Bhalám, dul amú agus an Tiarna a shéanadh i ngnó úd Pheór, agus sin é mar a bhuail an phlá comhthionól an Tiarna._H9(Chuir Maois an cheist: «Cén fáth a ndearna sibh anacal anama ar na mná go léir?»G(Bhí fearg ar Mhaois le ceannasaithe an airm, ceannairí na mílte, agus ceannairí na gcéadta, a d' fhill ón bhfeachtas míleata sin.Fy( Chuaigh Maois agus Eileázár an sagart, agus ceannairí uile an chomhthionóil amach lasmuigh den champa ina gcoinne.ZE/( agus thugadar idir chimí agus bhraid agus chreach, go Maois agus go Eileázár an sagart agus go comhthionól chlann Iosrael go léir sa champa ar mhachairí Mhóáb láimh leis an Iordáin, sall ó Ireachó.WD)( Rugadar leo a gcreach go léir, a raibh gafa acu idir dhuine agus bheithíoch,eCE( Chuireadar tine leis na cathracha go léir inar chónaíodar, agus lena n-áitribh go léir.B( Ghabh clann Iosrael mná agus miondaoine Mhidián ina gcimí, agus rugadar leo mar chreach a dtáinte, a dtréada agus a maoin go léir.c(Ar an gcuma sin fuarthas, ó shluaite Iosrael, dhá mhíle dhéag fear le harm troda, míle ó gach treibh.I= (Seolaigí míle fear as gach treibh d' Iosrael chun an chatha.»$<C(Dúirt Maois leis an bpobal: «Gabhadh cuid agaibh airm chugaibh, d' fhonn cogadh a chur ar an Midiánach agus díoltas an Tiarna a imirt ar an Midiánach.g;I(«Déan clann Iosrael a dhíolt ar na Midiánaigh. Ansin cruinneofar chun do mhuintire thú.»6: k(Labhair an Tiarna le Maois agus dúirt:C9(Sin iad na reachtanna a d' aithin an Tiarna do Mhaois i dtaobh mar atá idir fear agus a bhean, agus idir athair agus a iníon fad tá sí óg agus ag maireachtáil faoi dhíon a hathar.8y(Ach más níos sia ná sin tar éis iad a chlos a chuireann sé ar ceal iad, ansin bíodh ualach pheaca a mhná air.»x7k(Ach mura mbíonn rud éigin ráite aige faoi cheann lae, ciallaíonn seo go bhfuil a móid, cibé sórt í, nó a geall, cibé sórt é, á dhaingniú aige. Tugann sé bailíocht dóibh mura ndeir sé rud éigin an lá a chuala sé fúthu.g6I( Aon mhóid nó mionn a luíonn ar bhean, is féidir dá fear é a dhaingniú nó é a chealú.65g( Ach má chuireann a fear ar ceal iad an lá a chluineann sé iad, ní bheidh brí ag focal a béil, móid ná geall. Ó chuir a fear ar ceal iad, maithfidh an Tiarna di iad.;4q( agus gur chuala a fear faoi, gan aon ní a rá léi, agus gan cur ina choinne, ansin bíodh a móideanna go léir bailí is bíodh gach geall lenar cheangail sí í féin bailí.W3)( Má thug sí móid i dteach a fir, nó má thug sí geall faoi bhrí na mionn,Z2/( Ach móid baintrí, nó mná scartha, nó aon gheall a thug sí, tá siad bailí.X1+(Ach an lá a chluineann an fear é, má chuireann sé ina choinne os ard, ansin cuirfidh sé an mhóid a thug sí, nó an focal éaganta gill lenar cheangail sí í féin, ar ceal. Maithfidh an Tiarna di é.%0E(agus má chluineann a fear ina thaobh gan aon ní a rá léi an lá a chluineann, ansin bíodh a móideanna bailí agus bíodh na geallta a thug sí bailí.[/1(Má phósann sí agus í faoi cheangal móide nó focail éaganta gill a thug sí,c.A(Ach má chuireann a hathair ina coinne an lá a chluineann sé ina taobh, ní bheidh aon mhóid a thug sí bailí, ná aon gheall lenar cheangail sí í féin. Maithfidh an Tiarna di mar gur chuir a hathair ina coinne.m-U(agus má chluineann seisean i dtaobh na móide nó an ghill lenar cheangail sí í féin, gan aon ní a rá léi, ansin bíodh an mhóid a thug sí, cibé sórt í, bailí agus bíodh an geall a thug sí, cibé sórt é, bailí.z,o(Má thugann bean móid don Tiarna, nó má thugann sí a briathar gill ina hóige agus í fós i dteach a hathar,/+Y(Nuair a thugann duine móid, nó nuair a thugann sé geall faoi bhrí na mionn, ná briseadh sé a fhocal; cibé rud a gheall sé le focal béil, comhlíonadh sé é.v* i(Labhair Maois le ceannairí threibheanna chlann Iosrael agus dúirt: «Seo mar a d' ordaigh an Tiarna:Q)((D' inis Maois do chlann Iosrael go beacht gach ar ordaigh an Tiarna dó.s(a('Sin a bhfuil le déanamh agaibh don Tiarna ar bhur bhféilte sollúnta; de bhreis ar bhur n-ofrálacha móide agus deona, bhur n-íobairtí uileloiscthe, bhur n-abhlanna agus bhur n-íobairtí dí agus bhur n-íobairtí comaoineach.» ~~Q}|||({zzzyy5xxNwv2uutttsrqppooGnrmm.lkkvjiiOhggffeeWddIcbcb a|`__i_ ^^Y]]\G[ZYYXX"W/VUUcU TTSSSRQPOO6NN'M~LKKJJ0II%H\GFEEEDDCoC#BBCA@??,>g>>=_<;; :9 8877 6`5443x22,110"//.$,,T++.*))M(('{&%%G$s$1#?":! <L8JQ)Zr/W"FO / 2 = q V 5 ' LZ7>\y2Imigh leat agus abair leo: Filligí ar bhur mbothanna..[W2Uch gan a gcroí a bheith mar sin i gcónaí, socair ar m' eaglasa agus ar m' aitheanta a choimeád, i dtreo go mbeadh an rath orthu féin agus ar a gclann go brach!Z72Chuala an Tiarna a ndúirt sibh liom, agus dúirt liom: 'Chuala mé caint uile an phobail seo leat; is maith mar a dúradar gach a bhfuil ráite acu.EY2Druidse leis, dá bhrí sin, agus éist lena bhfuil le rá ag an Tiarna ár nDia, agus inis dúinne gach a ndéarfaidh an Tiarna ár nDia leat; éistfimid leis agus déanfaimid dá réir.'X32Óir cén duine daonna den uile fheoil a chloisfeadh glor Dé bheo ag labhairt ó chroí na tine mar a rinneamar, agus a d' fhéadfadh fanacht beo?6Wg2Cén fáth go bhfaighimis bás anois? Óir loiscfidh an tine mhór seo sinn; má chloisimid glór an Tiarna ár nDia an dara huair ní baol ná go dtitfidh an t-anam asainn.nVW2agus dúirt sibh: 'Féach, thaispeáin an Tiarna ár nDia a ghlóir dúinn agus a mhórgacht agus chualamar a ghlór ó chroí na tine. Chonaiceamar inniu gur féidir do Dhia, labhairt leis an duine, agus an duine a fhanacht beo.;Uq2«Nuair a chuala sibh an glór seo ag teacht as an dorchadas, agus an sliabh go léir trí thine, tháinig sibh chugam, ceannairí bhur dtreibheanna agus bhur seanóirí,T+2«Sin iad na briathra a labhair an Tiarna libh go léir i gcomhthionól ag an sliabh; labhair sé libh de ghlór ard ó lar na tine, an néil, agus an dorchadais thiubh. Níor chuir sé aon rud eile leo, ach iad a scríobh síos ar dhá chlár chloiche agus thug dom iad..SW2Ná santaigh bean do chomharsan; ná bí ag tnúth lena theach ná lena ghort, lena dhaor ná lena dhaoirseach, lena dhamh ná lena asal, ná le haon ní dá chuid.'?R{2Ná tabhair fianaise bhréige in aghaidh do chomharsan.Q+2Ná déan goid.P92Ná déan adhaltranas.O-2Ná déan marú.HN 2Tabhair do d' athair agus do do mháthair onóir mar a d' aithin an Tiarna do Dhia duit i dtreo go mba fhada iad do laethe agus go mbeadh an rath ort sa tír a thugann an Tiarna do Dhia duit.qM]2Cuimhnigh go raibh tú féin i do sheirbhíseach i dtír na hÉigipte agus go dtug an Tiarna do Dhia amach as siúd thú le láimh láidir agus le géag ar tinneall; uime sin d' aithin an Tiarna do Dhia duit an tsabóid a choimeád.KL2ach an seachtú lá, is sabóid é don Tiarna do Dhia. An lá sin ná déan scaob oibre tú féin, ná do mhac ná d' iníon, ná do dhaor ná do dhaoirseach, ná do dhamh, ná do asal, ná aon cheann de do ainmhithe, ná an deoraí faoi do dhíon, i dtreo go mbeidh sos ag do dhaor agus ag do dhaoirseach do dhála féin.OK2 Caithfidh tú sé lá ag obair agus ag déanamh do shaothair go léir,YJ-2 Coimeád an tsabóid agus naomhaigh í, mar a d' ordaigh an Tiarna do Dhia duit.#IA2 Ná luaigh ainm Dé le mí-úsáid a bhaint as. Óir an té a luafaidh ainm an Tiarna le mí-úsaid a bhaint as, ní fhágfaidh an Tiarna gan phionós é.vHg2 ach déanaim cineáltas buan leis na mílte díobh siúd a thugann grá dom agus a choimeádann m' aitheanta.sGa2 Ná sléacht rompu agus ná déan iad a adhradh. Óir is Dia éadmhar mise, an Tiarna do Dhia, agus déanaim coir an athar a agairt ar an gclann mhac, agus ar chlann a chlainne go dtí an ceathrú glúin díobh siúd ar fuath leo mé,F72Ná déan duit féin aon íomhá ghreanta, ná cosúlacht aon ní dá bhfuil ar neamh thuas, ná ar talamh thíos, ná sna huiscí atá faoin talamh.7Ek2Ná bíodh aon déithe eile agat i mo láthair.bD?2' Mise an Tiarna do Dhia a thug amach as tír na hÉigipte thú agus as teach na daoirse.LC2agus sheas mise lena linn sin ar fad idir an Tiarna agus sibhse chun briathar an Tiarna a fhógairt daoibh, óir bhí eagla na tine oraibh, agus ní dheachaigh sibh suas faoin sliabh. Dúirt sé:PB2Labhair an Tiarna gnúis le gnúis libh ar an sliabh ó chroí na tine,A}2Ní lenár n-aithreacha a rinne an Tiarna an conradh seo, ach linne, sinne atá anseo beo gach duine againn anseo inniu.@@}2Rinne an Tiarna ár nDia conradh linn ar Shliabh Horaeb.d? E2Thionóil Maois Iosrael go léir chuige agus dúirt leo: «A Iosrael, éist leis na dlíthe agus leis na reachtanna a labhraím in bhur gcomhchlos inniu. Foghlaimígí iad agus comhlíonaigí iad le barr cúraim.g>I21agus ar an Arabá go léir lastoir den Iordáin, go Muir an Arabá faoi bhun shleasa Phisceá.b=?20ó Aroéir ar an ardán os cionn ghleann an Arnón go Sliabh Shirion, Hearmón is é sin <2/agus ghabhadar seilbh ar a fhearann agus ar fhearann Óg rí Bháiseán dhá rí na nAmórach a lonnaigh thoir lastall den Iordáin,M;2.agus iad lastall den Iordáin sa ghleann láimh le Béit Peór i bhfearann Síochon rí na nAmórach a chónaigh i Heisbeon; bhris Maois agus clann Iosrael airsean ar theacht as an Éigipt dóibh,:2-seo iad na hachtanna agus na dlíthe agus na reachtanna a d' ordaigh Maois do chlann Iosrael ar theacht as an Éigipt dóibh,99o2,Seo é an dlí a leag Maois roimh chlann Iosrael;8/2+Ba iad seo iad: do na Reúbaenigh, Beizir san fhásach ar an ardchlár; do na Gádaigh, Rámot i nGileád; do na Manaisigh, Gólán i mBáiseán.g7I2*mar a bhféadfadh an marfóir tearmann a fháil, an té is é sin a mharaigh a chomharsa go cinniúnach, agus gan é i bhfaltanas leis roimhe sin; le teitheadh i gcathair díobhsan, d' fhéadfadh sé a anam a bhreith leis.6;2)Am agus Loge5E2(Coimeád a reachta agus a aitheanta dá bhrí sin mar a thugaim duit iad inniu i dtreo go mbeidh conách ort féin agus ar do shliocht, agus saol fada agat sa tír atá á thabhairt duit go brách ag an Tiarna do Dhia.»4/2'tuig é seo inniu dá bhrí sin agus ding i do chroí é: Is é an Tiarna is Dia dáiríre ar neamh thuas agus ar talamh thíos; níl ann ach é.C32&ag díbirt náisiún ba mhó agus ba threise ná thú féin romhat amach, agus thug sé isteach ina bhfearann siúd thú lena thabhairt duit mar oidhreacht, rud atá go dtí inniu féin;/2Y2%De bhrí gurbh ansa leis do shinsir agus gur thogh sé sliocht ina ndiaidh, agus gur thug sé as an Éigipt amach thú, gan ceilt ar a láthar na ar a mhórchumhacht, 1;2$Lig sé duit a ghuth a chlos ó neamh do do theagasc; lig sé duit a thine mhór a fheiceáil ar talamh, agus ó chroí na tine chuala tú a bhriathar.0!2#Thaispeáin sé an méid sin daoibh, d' fhonn go mbeadh a fhios agaibh gurb é an Tiarna is Dia dáiríre agus nach bhfuil Dia ann ach é./2"Ar thug aon Dia riamh faoi chine a ghabháil chuige féin ó chrioslach cine eile, le profaí, le comharthaí, le hiontais, le cogadh, le láimh láidir agus le géag ar tinneall? na nithe sin go léir a rinne an Tiarna daoibhse, os comhair bhur súl san Éigipt.~.w2!Ar chuala aon chine riamh guth Dé [bheo] ag labhairt ó chroí na tine, mar a rinne tusa, agus iad a mhaireachtáil?z-o2 «Óir, cuir an cheist seo dá bhrí sin chun na n-aos a d' imigh tharainn agus a bhí romhat, ón lá a chruthaigh Dia an duine ar talamh: An raibh briathar riamh chomh maorga ó cheann ceann neimhe? Ar chualathas riamh a leithéid?B,2Óir is Dia trócaireach an Tiarna do Dhia; ní thréigfidh sé thú, ná thú a scrios, ná ní dhéanfaidh dearmad ar an gconradh a rinne sé le bhur n-aithreacha faoi bhrí na mionn.'+I2I do chruachas duit, tiocfaidh gach a ndúirt mé sa mhullach ort, ach i gcríoch na laethe fillfidh tú ar an Tiarna do Dhia, agus géillfidh tú dá ghlór.*+2Ach lorgóidh tú an Tiarna do Dhia ón áit sin, agus má lorgaíonn tú é ó chroí go hiomlán agus ó anam go hiomlán, gheobhaidh tú é.7)i2Déanfaidh sibh fónamh ansiúd do dhéithe adhmaid agus cloiche, saothar lámh daonna, nach bhfuil ar a gcumas aon ní a fheiceáil, a chlos, a ithe, ná a bholadh a fháil.#(A2Cuirfidh an Tiarna scaipeadh oraibh i measc na gciníocha, agus ní fhágfar ach fuíoll suarach díbh i measc na bpobal dá dtiomáinfidh an Tiarna sibh.'}2an lá sin glaofaidh mé ar neamh agus ar thalamh le fianaise a thabhairt in bhur n-aghaidh; rachaidh sibh ar ceal gan mhoill ón tír a bhfuil sibh ag dul thar an Iordáin á shealbhú. Ní fada a mhairfidh sibh ann; rachaidh sibh i ndísc ar fad.n&W2Nuair a ghinfear clann agus clann clainne daoibh, agus go mbíonn tamall fada caite agaibh sa tír, má dhéanann sibh claonbhearta, agus íomhá ghreanta a dhéanamh i gcló nó a chéile, ag cur olc ar an Tiarna agus fearg air,?%{2Tine amplach é an Tiarna bhur nDia, agus Dia éadmhar.P$2Seachnaígí dá bhrí sin agus ná déanaigí dearmad ar an gconradh a rinne an Tiarna bhur nDia libh, agus íomhá ghreanta a dhéanamh i gcosúlacht aon ní dár choisc an Tiarna bhur nDia oraibh.'#I2Sea, caithfidh mise bás a fháil sa tír seo gan dul thar an Iordáin anseo; ach rachaidh sibhse anonn agus gabhfaidh sibh seilbh ar an bhfearann fónta úd.^"72«Bhí an Tiarna i bhfearg liom de bhur gcionnsa, agus mhionnaigh nach rachainn thar an Iordáin anonn, ná nach rachainn isteach san fhearann fónta atá á thabhairt mar oidhreacht daoibh ag an Tiarna bhur nDia.#!A2ach maidir libhse, rug an Tiarna leis amach ón bhfoirnéis iarainn sibh, as an Éigipt, le bheith ina phobal aige féin, féin, rud atá sibh fós inniu. 2Nuair a thógann tú do shúile chun nimhe, agus go bhfeiceann tú an ghrian, an ghealach, na réaltaí agus eagar uile neimhe ná mealltar thú agus sléachtadh dóibh agus fónamh dóibh. D' fhág an Tiarna do Dhia iadsan faoi na ciníocha uile faoin spéir;hK2nó i gcosúlacht aon dúile a shníonn ar talamh, nó aon éisc sna huiscí atá faoi thalamh.S!2nó i gcosúlacht aon ainmhí ar talamh, nó aon éin a eitlíonn san aer,+Q2féachaigí chuige nach ndéanann sibh claonbheart agus íomhá shnoite a dhéanamh daoibh féin de chló dúile ar bith, cibé acu i gcosúlacht fir nó mná é,2«Bígí aireach i mbeart dá bhrí sin. Ós rud é nach bhfaca sibh aon chló an lá a labhair an Tiarna libh i Horaeb ó lár na tine,-2D' ordaigh an Tiarna dom an uair sin dlíthe agus reachtanna a theagasc daoibh, a leanfadh sibh sa tír a bhfuil sibh le dul anonn á shealbhú.'2 Nocht an Tiarna a chonradh daoibh, agus d' ordaigh daoibh é choimeád na Deich nAitheanta, is é sin, a scríobh sé ar dhá chlár cloiche. 2 Ansin labhair an Tiarna libh ó lár na tine; fuaim na bhfocal do chuala sibh, ach cló ní fhaca sibh; ní raibh ann ach guth.12 Tháinig sibh i ngar agus sheas ag bun an tsléibhe; las an sliabh le tine go crioslach nimhe, agus é faoi bhrat dorchadais, néil agus scamaill.-U2 An lá a sheas tú i Horaeb i láthair an Tiarna do Dhia, dúirt an Tiarna liom: 'Cruinnigh an pobal i mo thimpeall go gcloisfidh a gcluasa mo bhriathra d' fhonn go bhfoghlaimeoidís conas eagla a bheith acu romham gach lá dá gcaithfidh siad ar an saol, agus go múinfidís sin dá gclann.'oY2 «Bí aireach i mbeart, agus bí san airdeall. Ná déan dearmad ar na nithe a chonaic do shúile cinn agus ná lig dóibh sleamhnú as do chroí aon lá de do shaol; múin do do shliocht iad agus do shliocht do shleachta.2Agus cén cine mór a bhfuil comhfhíréan an dlí go léir, a chuir mé romhaibh inniu, de dhlíthe agus de reachtanna acu?y2Agus cén cine mór atá ann a bhfuil a ndéithe chomh gar dóibh agus atá an Tiarna ár nDia dúinne ach glaoch air?ym2Coimeádaigí iad agus leanaigí iad, agus taispeánfaidh siad bhur n-eagna agus bhur dtuiscint don saol. Nuair a chluinfidh siad faoi na dlíthe seo go léir, déarfaidh siad: 'Nach eagnaí agus nach tuisceanach an dream an cine mór seo!'4c2Seo mise ag teagasc dlíthe agus reachtanna daoibh, mar a d' aithin an Tiarna mo Dhia dom, le comhlíonadh agaibh sa tír ina bhfuil sibh ag dul le seilbh a ghabháil air.R2Ach sibhse a chloígh leis an Tiarna bhur nDia, maireann sibh fós inniu. ;2Chonaic sibh le bhur súile cinn cad a rinne an Tiarna i mBál Peór; óir dhíothaigh an Tiarna bhur nDia ó bhur measc lucht leanta uile Bhál Peór.$C2Ná cuirigí aon bhreis lena n-ordaím daoibh, agus ná bainigí uaidh, ach coimeádaigí aitheanta an Tiarna bhur nDia go beacht mar a ordaím daoibh iad. !2«Anois, más ea, a Iosrael, tabhair aird ar na dlíthe agus na reachtanna a mhúinim daoibh; comhlíonaigí iad i dtreo go mairfeadh sibh agus go rachadh sibh isteach agus seilbh a ghlacadh ar an bhfearann atá an Tiarna, Dia bhur n-aithreacha, á thabhairt daoibh.C 2D' fhanamar dá bhrí sin sa ghleann sall ó Bhéit Peór.U %2Tabhair do threoracha do Iósua; tabhair misneach agus fuinneamh dó; óir eisean is ea a rachaidh sall ar cheann a phobail agus is é a thabharfaidh seilbh dóibh ar an tír ar a bhfaighidh tú radharc.'/ Y2Gabh suas ar mhullach Phisceá, agus féach uait siar, agus ó thuaidh, agus ó dheas agus soir; bain radharc do shúl as, óir ní rachaidh tú thar an Iordáin seo.) M2Ach de bhur mbarr-sa bhí an Tiarna i bhfearg liom, agus ní thabharfadh sé aird orm. ' Cuir uait!' arsa an Tiarna liom. ' Ná luaigh é sin liom a thuilleadh. 2Lig anonn mé le do thoil chun an fearann fónta thar Iordáin a fheiceáil, fearann fónta an ardáin agus na Liobáine.'mU2' A Thiarna Dia,' arsa mise, ' níl ach tús déanta agat ag nochtadh do mhórgachta agus do chumhachta do do sheirbhíseach, óir cén dia ar neamh nó ar talamh ar féidir leis éachtaí agus fearta mar do chuidse a dhéanamh?7k2«Rinne mé achainí ar an Tiarna faoin am seo:^72Ná bíodh eagla oraibh rompu; tá an Tiarna féin, bhur nDia, ag troid ar bhur son.'`;2Ansin thug mé an t-ordú seo do Iósua: 'Chonaic tú le do shúile cinn a bhfuil déanta ag an Tiarna leis an dá rí seo; tabharfaidh an Tiarna an íde chéanna ar na ríochtaí go léir a dtriallfaidh sibh chucu.+2nó go socraí an Tiarna bhur mbráithre faoi mar a shocraigh sé sibhse, agus go bhfaighe siadsan leis seilbh ar an bhfearann atá an Tiarna, bhur nDia, á thabhairt dóibh ar an taobh eile den Iordáin; fillfidh sibh ansin, gach duine chun an fhearainn a thug mé dó.'3a2Bhur mná, bhur miondaoine, agus bhur stoc (tá a fhios agam go bhfuil a lán stoic agaibh) iadsan amháin atá le fanacht in bhur ndiaidh sna cathracha a thug mé daoibhmU2«Thug mé an t-ordú seo daoibh an uair sin: 'Thug an Tiarna bhur nDia an tír seo in bhur seilbh daoibh; ní foláir do bhur lucht gaile go léir airm a ghlacadh agus dul anonn ar cheann bhur mbráithre, clann Iosrael.!2An tArabá agus an Iordáin na teorainneacha síos ó Chineirit síos go Muir Arabá, Muir an tSalainn, faoi bhun sleasa Phisceá lastoir.[12Do na Reúbaenaigh agus do na Gádaigh thug mé an dúiche a shíneann ó Ghileád go dtí Gleann Arnón, agus lár an choma mar theorainn, agus chomh fada suas le habhainn an Iaboc, an teorainn le clann Amón.&I2Do Mhácaír thug mé Gileád.A~}2Ó ghabh Iáir mac Mhanaise dúiche Argob go léir ar aghaidh go teorainneacha na nGisiúrach, agus na Macátach, thug sé a ainm do na bailte sin ar a dtugfar go fóill Bailte Iáir.)8}k2 Do leaththreibh Mhanaise thug mé an chuid eile de Ghileád, Báiseán go léir, ríocht Óg. (Tugtar tír na Rafáím ar dhúiche Argob go léir, agus ar Bháiseán go léir.F|2 «Nuair a ghabhamar seilbh ar an bhfearann seo ar aghaidh ó Aroéir i nGleann Arnón an uair úd, thug mé do chlann Reúbaen agus do chlann Ghád leath ardchlár Ghileád lena chathracha.t{c2 (Bá é Óg rí Bháiseán an duine deireanach d' fhuíoll na Rafáím; ba leaba iarainn a leaba, agus nach í atá le feiceáil i Raba na nAmónach? í naoi mbanlámh ar fad agus ceithre bhanlámh ar leithead, de réir bhanlámh fir.)z%2 cathracha uile an ardáin, Gileád go léir, agus Báiseán go léir chomh fada le Salacá agus Eidreí, príomhchathracha Óg i mBáiseán.Qy2 (tugann na Síodónaigh Sirion, ach na hAmóraigh Siníor, ar Hearmón);x 2Ghabhamar an uair úd, dá réir sin, fearann an dá rí Amórach lastall den Iordáin, ó Ghleann an Arnón go Sliabh HaermónIw 2Ach thugamar stoc agus spré na gcathracha sin linn mar chreach.v32Chuireamar faoi bhang iad mar a rinneamar le Síochon rí Heisbeon; chuireamar idir chathair is fhear agus bhean agus pháiste go léir faoi bhang.u2Caisil dhaingne iadsan uile le ballaí arda, geataí, agus cuaillí gan trácht ar bhailte na bPirizeach a bhí an-líonmhar.(tK2Ghabhamar a chathracha go léir an uair sin níor fhágamar cathair dá gcuid nár ghabhamar trí fichid cathair, dúiche uile Argob, ríocht Óg i mBáiseán."s?2Thug an Tiarna, más ea, Óg rí Bháiseán agus a mhuintir uile ar láimh dúinn chomh maith agus phleancamar é go dtí nár fágadh fear inste scéil.lrS2Ach dúirt an Tiarna liom: 'Ná bíodh eagla ort roimhe, óir thug mé é féin agus a mhuintir go léir agus a fhearann ar láimh duit; tabhair an íde chéanna air a thug tú ar Shíochon rí na nAmórach a mhair i Heisbeon.'«Ghabhamar, dá bhrí sin, thar sileán Zeirid. ' Ar aghaidh libh! Agus thar sileán Zeirid.' oWY2 Bhí cónaí ar na Hóraigh leis i Saeír tráth, ach chuir clann Éasau as seilbh iad; dhíothaigh siad as a slí iad, agus lonnaíodar ina n-áit, faoi mar a rinne Iosrael ina dtír féin, an oidhreacht a thug an Tiarna dóibh.)rV_2 Dála na nAnácaím, tugtaí na Rafáím orthu chomh maith, ach is Éimím a thugadh na Móábaigh orthu.gUI2 (Mhair na hÉimím ansiúd tráth cine mór líonmhar, agus iad chomh hard leis na hAnácaím.LT2 Agus dúirt an Tiarna liom: 'Ná déan ionsaí ar Mhóáb ná é a ghriogadh chun catha, óir ní thabharfaidh mé aon phioc dá thailte daoibh, óir thug mé Ár mar shealúchas do chlann Lót.'XS+2«Ghabhamar thar ár mbráithre gaoil, clann Éasau, a bhfuil cónaí orthu i Saeír, feadh bhealach an Arabá agus ó Éalat agus Eizion Geibir. Ansin chasamar agus ar aghaidh linn i dtreo fhásach Mhóáb.R2Chuir an Tiarna bhur nDia a bheannacht ort i mbun do ghnothaí go léir; choimeád sé a shúil oraibh agus sibh ag gabháil tríd an bhfásach fairsing seo; bhí an Tiarna do Dhia in do choimhdeacht an daichead bliain sin; ní raibh aon ní riamh de dhíth ort.'Q2Díolaigí iad le hairgead as cibé bia a íosfaidh sibh; agus díolaigí iad le hairgead as cibé uisce a ólfaidh sibh.EP2Ná déanaigí iad a ghriogadh. Óir ní thabharfaidh mé aon phioc dá dtailte daoibh, aon phioc fiú oiread agus leithead tráchta, mar thug mé Sliabh Shaeír do Éasau mar shealúchas.RO2Agus tabhair an t-ordú seo don phobal:Tá sibh ar tí gabháil trí chríocha bhur mbráithre gaoil, clann Éasau a bhfuil cónaí orthu i Saeír. Tá eagla orthu romhaibh, ach bígí aireach.pN[2Ansin dúirt an Tiarna liom: 'Tá sibh fada bhur ndóthain ar fán ar na hardáin seo. Ó thuaidh libh.IM 2Is iomaí lá a bhíomar ar seachrán thart fá Shliabh Shaeír.xL m2«Chasamar ansin agus ar aghaidh linn faoin bhfásach i dtreo Mhara Súf mar a d' ordaigh an Tiarna dom.FK  2.Is iomaí sin lá, is iomaí sin, a d' fhan sibh i gCáidéis.J 2-Agus ar fhilleadh daoibh, shil sibh deora i láthair an Tiarna; ach níor éist an Tiarna le bhur nglór ná níor thug sé cluas daoibh.TI %2,Na hAmóraigh, an mhuintir a chónaíonn sa dúiche shléibhteach sin, amach leo in bhur n-aghaidh mar shaithe beach, agus chuadar sa tóir oraibh agus phleancadar sibh i Saeír agus ar aghaidh go Hormá."H A2+Dúirt mé sin libh, ach ní éisteodh sibh liom, ach ceannairc á dhéanamh in aghaidh ordú an Tiarna, agus dul suas faoi na harda le barr dánaíochta. G 2*Ach dúirt an Tiarna liom: 'Abair leo: Ná téigí suas ag troid nílimse faraibh le heagla go mbeadh an bua ag bhur naimhde oraibh.'uF g2)«Ansin d' fhreagair sibh mé: 'Pheacaíomar in aghaidh an Tiarna ár nDia. Rachaimid suas agus troidfimid mar a d' ordaigh an Tiarna ár nDia dúinn.' Ghabh gach duine agaibh a arm catha chuige agus in airde faoi na harda libh le flosc.YE /2(Ach maidir libhse, iompaígí agus siar libh faoin bhfásach i dtreo Mhara Súf.'cD C2'Bhur miondaoine leis, iad siúd a dúirt sibh a ghabhfaí mar chreach, agus nach bhfuil fios na maitheasa agus an oilc fós acu, rachaidh siadsan ansiúd isteach; tabharfaidh mé dóibh é agus beidh sé ina seilbh acu. C 2&Iósua mac Nún, do shearbhónta, is ea a rachaidh isteach; tabhair misneach dó óir is é a chuirfidh Iosrael i seilbh na tíre.}B w2%Bhí an Tiarna i bhfearg liomsa leis de bhur mbarrsa, agus dúirt: 'Ní rachaidh tusa ansiúd isteach ach chomh beag.$A E2$seachas Cálaeb mac Iafuna. Feicfidh seisean é. Dósan agus dá shliocht, tabharfaidh mé an talamh ar ar leag sé cos, óir lean sé an Tiarna go beacht!'@ #2#' Ní fheicfidh fiú duine de na daoine seo, den ghlúin chlaon seo, an tír shaibhir a mhionnaigh mé a thabharfainn do bhur n-aithreacha,K? 2"«Chuala an Tiarna bhur gcuid cainte, agus mhionnaigh sé le fearg:$> E2!an té sin a ghabh romhaibh ar an tslí le háit champála a fháil daoibh, agus é sa tine san oíche ag soilsiú an chosáin daoibh, agus sa néal sa lá.M= 2 Ach dá ainneoin sin uile níl creideamh agaibh sa Tiarna, bhur nDia,L< 2Fuair tú radharc air leis san fhásach; conas mar a d' iompair an Tiarna Dia thú, faoi mar a dhéanfadh athair a mhac, an bealach go léir a ghabh sibh go dtí gur bhain sibh amach an áit seo.'; ;2Beidh an Tiarna bhur nDia ag gabháil romhaibh amach agus é féin ag troid ar bhur son, faoi mar a rinne ar bhur son san Éigipt os comhair bhur súl.H:  2Agus dúirt mé libh: 'Ná bíodh scéin ná eagla oraibh rompu.9 2Cá bhfuil ár dtriall? Chuir ár mbráithre féin lagmhisneach orainn: «Is mó agus is airde iad na daoine ná sinne,» ar siad, «tá a gcathracha ábhalmhór le ballaí a shroicheann chun neimhe; chonaiceamar clann Anácaím ann chomh maith.» 'S8 #2Rinne sibh monabhar in bhur mbothanna á rá: 'Le barr fuatha dúinn a thug an Tiarna amach as tír na hÉigipte sinn, d' fhonn sinn a thabhairt ar láimh do na hAmóraigh, agus a scrios ar an gcuma sin!|7 u2Níorbh áil libh gabháil isteach ann mar sin féin agus rinne sibh ceannairc in aghaidh ordú an Tiarna bhur nDia.;6 s2Rinneadar cuid de thorthaí na tíre a chnuasach agus a thabhairt anuas chugainn; is é scéala a thugadar chugainn: 'Tír thorthúil é an tír a thug an Tiarna ár nDia dúinn.'w5 k2Thugadar-san aghaidh ar na hardáin; thángadar chomh fada le Gleann Eisciol agus rinneadar é a thaiscéaladh.`4 =2Comhairle mhaith dar liom í siúd agus roghnaíos dáréag daoibh, fear as gach treibh.]3 72Ansin tháinig sibh go léir chugam á rá: 'Seolaimis romhainn lucht braite na tíre; tabharfaidh siad scéala chugainn cén bealach ar a bhfuilimid le gabháil suas agus cad iad na cathracha ina dtriallfaimid.»Q2 2Sin é an tír seo tugtha ar láimh daoibh ag an Tiarna bhur nDia; isteach libh, gabhaigí seilbh air mar a d' aithin an Tiarna Dia bhur n-aithreacha daoibh; ná bíodh eagla oraibh ná easpa misnigh.'p1 ]2Ansin is ea a dúirt mé libh: 'Tá sibh tagtha chun arda na nAmórach a thug an Tiarna ár nDia dúinn.G0  2«D' fhágamar Horaeb agus shroicheamar an fásach mór uafar a chonaic sibh. Ar aghaidh linn go harda na nAmórach mar a d' aithin an Tiarna dúinn, agus bhaineamar amach Cáidéis Bairnéa.R/ !2Thug mé treoracha daoibh an uair úd do gach a mbeadh le déanamh agaibh.y. o2Ná déanaigí leathchuma i mbreithiúnas agus tugaigí cluas don bheag ar aon dul leis an mór; ná bíodh eagla oraibh roimh aon duine, mar is le Dia an bhreith. An chúis a bheidh ródheacair daoibh, tugaigí chugamsa í le héisteacht.»L- 2Leag mé cúram ar bhur mbreithiúna an uair sin: 'Éistigí leis na caingne idir bhur mbráithre agus tugaigí breith chóir idir duine agus a bhráthair nó an coimhthíoch a chónaíonn fairis.,  2Roghnaigh mé ar an gcuma sin daoibh ceannairí treibheanna, lucht tuisceana agus taithí, agus chuir mé i gceannas oraibh iad ceannairí mílte, ceannairí céadta, ceannairí caogad, agus ceannairí deichniúr, agus scríobhaithe do bhur dtreibheanna.O+ 2D' fhreagair sibh mé: 'Is maith an beart atá á mholadh agat dúinn.'* 2 Tugaigí chugam saoithe, lucht gaoise agus taithí, as gach treibh ar leith, agus déanfaidh mé ceannairí oraibh díobh.'a) ?2 Conas a d' fhéadfainn, liom féin amháin, sibhse agus bhur n-imris a iompar mar ualach? ( 2 Agus tá an Tiarna Dia bhur sinsear chun sibh a rathú faoi mhíle sa bhreis agus a bheannacht a chur oraibh mar a gheall sé daoibh.b' A2 Rathaigh an Tiarna bhur nDia sibh i dtreo gur geall le réaltaí neimhe le háireamh sibh.K& 2 «Ansin is ea a dúirt mé: 'Téann díom sibh a iompar liom féin.]% 72Sin é an tír a fhágaim fúibh; téigí isteach agus gabhaigí seilbh ar an tír a mhionnaigh an Tiarna a thabharfadh sé do bhur n-aithreacha, d' Abrahám, d' Iosác agus do Iacób agus dá sliocht dá n-éis.'7$ k2Ar aghaidh libh ón áit seo, cuirigí chun bealaigh, agus imigí libh go harda na nAmórach, go dtí an mhuintir a chuireann fúthu san Arabá, sna hardáin agus sna hísleáin, sa Neigib agus san fheorainn; isteach libh i dtír Chanán agus sa Liobáin, chomh fada leis an Abhainn Mhór, an Eofrataes.v# i2«Dúirt an Tiarna ár nDia linn ag Horaeb: 'Tá moill bhur ndóthain déanta agaibh ar an sliabh seo.k" S2Ansiúd i dtír Mhóáb, lastall den Iordáin, chuir Maois chun an dlí seo a mhíniú. Dúirt sé:'! K2Bhí an lámh uachtair faighte aige ar Shíochon rí na nAmórach a chónaigh i Heisbeon, agus ar Óg rí Bháiseán a chónaigh in Aisteárot agus in Eidreí.  52Ba ar an daicheadú lá, ar an gcéad lá den aonú mí dhéag, a labhair Maois le clann Iosrael de réir gach treoir a fuair sé dóibh ón Tiarna.` =2Tá aistear aon lá dhéag ó Horaeb go Cáidéis Bairnéa ar bhealach Shliabh Shaeír.) 12Am Log&G($ Sin iad na haitheanta agus na dlithe a d' aithin an Tiarna do chlann Iosrael trí Mhaois ar bhánta Mhóáb láimh leis an Iordáin sall ó Ireachó.}u($ Ós rud é gur phósadar i bhfiní chlann Mhanaise mhic Iósaef, d' fhill a n-oidhreacht ar threibh fhine a n-athar.}u($ Phós Machlá, Tirzeá, agus Hoglá, agus Milceá, agus Noá, iníonacha Zalofachád, mic deartháireacha a n-athar.J($ Rinne iníonacha Zalofachád mar a d' aithin an Tiarna do Mhaois. ($ Ná hathraítear aon oidhreacht ó threibh go treibh eile; cloíodh gach treibh de chlann Iosrael lena n-oidhreacht féin.' »M($Agus gach iníon ag a bhfuil oidhreacht i dtreibh de chlann Iosrael, ní foláir di pósadh i bhfine de threibh a hathar, i dtreo go mbeidh oidhreacht a aithreacha ag gach duine de chlann Iosrael.1($Níl oidhreacht chlann Iosrael le hathrú ó threibh go treibh, óir tá gach fear ar chlann Iosrael le cloí le hoidhreacht threibh a aithreacha. ($Seo é breith an Tiarna i gcás iníonacha Zalofachád: 'Pósaidís a rogha, ach pósaidís laistigh de shliocht threibh a n-athar.}u($Ar ordú an Tiarna thug Maois an bhreith seo do chlann Iosrael; dúirt sé: «Tá an ceart ag treibh chlann Iósaef. 3 ~Y}|{zzz#yy%xxwvvKuuttt.sPrr:qq p_opnmllKkjjiYhDgeffAedMcbb:aa.` __+^g]]3\[[ZmYpXbWWiVV>UUTSShRRAQPPFO`NNM3LKJ{IAHGuFFE>= <;;):b9877Q66#5k433211I0/..@--,++T**i)) (''$&$%$$a#T"!!, (9>1OEa n E I ; H q~Q32 Ach na nithe naofa is dual uait agus d' ofrálacha móide, beir leat iad, agus téigh chun na háite a thoghfaidh an Tiarna.2 Ná caith í le go mbeadh séan ort féin agus ar do chlann mhac i do dhiaidh, mar go mbeidh an chóir deanta agat i láthair an Tiarna.G 2 Ná caith í ach doirt ar an talamh í mar a dhoirtfeá uisce.zo2 Déan deimhin de nach gcaithfidh tú an fhuil, óir an fhuil an t-anam, agus ná caith an t-anam leis an bhfeoil.cA2 Ach ith é mar a dhéanfá gasail nó fia; ní cás do ghlan agus do neamhghlan é a ithe. 2 Má bhíonn an áit a thoghann an Tiarna do Dhia lena ainm a chur ann rófhada ó bhaile, is ceadmhach duit ainmhí den táin nó den tréad a thug an Tiarna duit a mharú mar a d' aithin mé duit; ní cás duit oiread agus is áil leat a ithe i do bhailte.a =2 «Nuair a dhéanfaidh an Tiarna do Dhia do thailte a mhéadú mar a gheall sé duit, agus a déarfaidh tusa: 'beidh greim feola agam,' má bhíonn fonn feola ort, ní cás duit oiread feola agus is maith leat a ithe.U %2 Fad is beo duit i do thír, seachain agus ná déan faillí sa Léivíteach.8 k2 Ní foláir duit iad a ithe os comhair an Tiarna do Dhia san áit a thoghfaidh an Tiarna do Dhia, tú féin agus do mhac agus d' iníon, do shearbhónta fir agus mná, agus an Léivíteach a chónaíonn i do bhailte; beidh lúcháir ort i láthair an Tiarna do Dhia de bharr gach ar thoirbhir do lámha.x k2 Deachú d' arbhair, ná do fhíona, ná d' ola, ná céadghin do thána ná do thréada, ná aon ofráil mhóide dá móidíonn tú, ná aon ofráil dheonach, ná aon ofráil a thoirbhríonn tú, ní ceadmhach duit iad a ithe i do bhailte.D 2 Ach ná hithigí an fhuil; doirt ar an talamh mar uisce í.oY2 Ní miste duit áfach mar is mian leat, feoil a mharú agus a ithe in aon bhaile leat de réir mar a dheonaíonn an Tiarna do Dhia a bheannacht duit; ní cás do ghlan agus do neamhghlan í a ithe, amhail is ba ghasail nó fia í.52 ná hofráil d' íobairtí uileloiscthe agus ná comhlíon a n-ordaím duit ach amháin san áit a thoghfaidh an Tiarna i gceann de do threibheanna.jO2 Seachain agus ná hofráil d' íobairtí uileloiscthe i ngach áit naofa ar a luífidh do shúil;xk2 Déanaigí lúcháir i láthair an Tiarna bhur nDia, sibh féin, agus bhur gclann mhac agus iníonacha, bhur searbhóntaí fear agus ban, agus an Léivíteach a chónaíonn in bhur mbailte ó tá sé gan chuid gan oidhreacht in bhur measc.%E2 Ansin an áit a thoghfaidh an Tiarna bhur nDia dá ainm le lonnú ann, tugaigí chun na háite sin gach a n-ordaím daoibh: bhur n-ofrálacha uileloiscthe agus bhur n-íobairtí; bhur ndeachúna agus tabhartais bhur lámh, na hofrálacha móide go léir a mhóidíonn sibh don Tiarna.oY2 Tá sibh ar tí dul anonn thar an Iordáin agus cur fúibh sa tír atá an Tiarna bhur nDia le tabhairt daoibh mar oidhreacht; tabharfaidh sé suaimhneas daoibh ón bhur naimhde in bhur dtimpeall agus mairfidh sibh slán ó bhaol.wi2 Óir níor tháinig sibh fós chun an tsosa agus na hoidhreachta atá an Tiarna bhur nDia á thabhairt daoibh.gI2 «Ná déanaigí mar a dhéanaimid anseo inniu, gach duine ag déanamh mar is áil leis féin.L2 Ansiúd a íosfaidh sibh i láthair an Tiarna bhur nDia, agus a dhéanfaidh sibh lúcháir de bharr gach ar thoirbhir bhur lámha, sibh féin agus bhur muintir, faoi bheannacht an Tiarna do Dhia.kQ2 Ansiúd a thabharfaidh sibh bhur n-ofrálacha loiscthe agus bhur n-íobairtí, bhur ndeachúna agus tabhartais bhur lámh, bhur n-ofrálacha móide agus bhur n-ofrálacha deonacha, céadtorthaí bhur dtána agus bhur dtréada.(~K2 ach an áit a thoghfaidh an Tiarna bhur nDia as bhur dtreibheanna go léir chun a ainm a chur ann agus le lonnú ann, sin é bhur sprioc, agus téigí ansiúd.K}2 Ní mar sin ámh atá le déanamh agaibh leis an Tiarna bhur nDia;8|k2 Déanaigí a n-altóirí a scartáil, a ngalláin a smiotadh, a gcuaillí naofa a ghearradh anuas, agus íomhánna snoite a n-íol a dhó, agus a n-ainm a scrios ón áit sin.{52 RialachaJz 2 «Seo iad na dlíthe agus na reachtanna nach foláir daoibh a choimeád agus a chomhlíonadh sa tír a thug an Tiarna Dia d' aithreacha duit le sealbhú, fad tá cónaí ort sa tír sin.nyW2 agus na reachtanna agus na dlíthe go léir a chuirim romhaibh inniu a chomhlíonadh le barr cúraim.Dx2 Tá sibh chun dul thar an Iordáin le dul isteach agus seilbh a fháil ar an tír atá an Tiarna bhur nDia le tabhairt daoibh; gheobhaidh sibh seilbh air agus déanfaidh sibh cónaí ann,Ww)2 Nach bhfuil [na sléibhte] seo ar an taobh eile den Iordáin, ar an mbealach siar i dtreo dhul faoi na gréine, i dtír na gCanánach, a chónaíonn san Arabá, os comhair Ghilgeál, láimh le Dair Mhóire.Lv2 Nuair a thabharfaidh an Tiarna do Dhia thú isteach sa tír ina bhfuil tú ag dul le seilbh a ghabháil air, cuirfidh tú an bheannacht ar Shliabh Gheirizím agus an mhallacht ar Shliabh Éabál.@u{2 an mhallacht, mura ngéilleann sibh d' aitheanta an Tiarna bhur nDia ach claonadh ón mbealach a d' aithin mé daoibh inniu, le dul sa tóir ar dhéithe eile nárbh eol daoibh cheana.gtI2 an bheannacht, má ghéilleann sibh d' aitheanta an Tiarna bhur nDia a ordaímse daoibh inniu;?s{2 Seo beannacht agus mallacht á cur agam romhaibh inniu:Jr2 Ní fhéadfaidh duine ar bith seasamh in bhur n-aghaidh; scaipfidh an Tiarna, bhur nDia, scéin agus eagla romhaibh ar an dúiche go léir ar a leagfaidh sibh cos, faoi mar a gheall sé daoibh.Gq 2 Aon áit ar a leagfaidh sibh bonn bhur gcoise, beidh sé in bhur seilbh; sínfidh bhur gcríocha ón bhfásach agus ón Liobáin, ón abhainn, ó abhainn an Eofrataes go dtí an Mhuir Thiar.p-2 ansin díbreoidh an Tiarna na ciníocha seo go léir amach romhaibh, agus cuirfidh sibh ciníocha is mó agus is cumhachtaí ná sibh as seilbh.>ow2 Óir má dhéanann sibh na haitheanta go léir a ordaímse daoibh inniu a choimeád le barr cúraim, agus grá a thabhairt don Tiarna bhur nDia, siúl ina bhealaí, agus cloí leis,)nM2 i dtreo go mbeadh fad saoil agaibh féin is ag bhur gclann sa tír a mhionnaigh sé do bhur n-aithreacha a thabharfadh sé dóibh fad tá speir os cionn talún.@m}2 Scríobh iad ar ursaineacha do thí agus ar do gheataí,l32 Déanaigí iad a theagasc do bhur gclann agus a aithris dóibh i do shuí i do theach duit, nó ag siúl na slí, nó i do luí nó ag éirí duit.7ki2 «Taiscigí dá bhrí sin na focail seo liom in bhur gcroí agus in bhur n-anam; greamaigí iad mar chomhartha ar bhur láimh, agus mar lann ar chlár bhur n-éadain.wji2 nó lasfaidh fearg an Tiarna in bhur n-aghaidh, dúnfaidh sé na flaithis agus ní bheidh aon fhearthainn ann; ní thabharfaidh an talamh a thoradh agus díothófar sibh gan mhoill sa tír thorthúil atá á thabhairt ag an Tiarna daoibh.}iu2 Seachnaígí agus ná mealltar bhur gcroí agus na téadh sibh amú, ag seirbhís do dhéithe eile ná á n-adhradh,lhS2 tabharfaidh mé féar ar do bhánta do do stoc, agus caithfidh tú bia agus beidh do sháith agat.'1g]2 ' Tabharfaidh mé fearthainn daoibh do bhur dtalamh go tráthúil, fearthainn luath agus fearthainn dhéanach, i dtreo go mbeidh fómhar arbhair, fíona, agus ola agat;Mf2 Bígí cinnte de, má ghéilleann sibh go dílis do na haitheanta a ordaímse daoibh inniu agus go ngránn sibh an Tiarna, agus a sheirbhís a dhéanamh ó chroí go hiomlán, ó anam go hiomlán:{eq2 Tugann an Tiarna do Dhia aire don tír seo; tá súile an Tiarna do Dhia air de shíor, ó cheann ceann na bliana. d2 An tír a bhfuil bhur dtriall anonn ann, le seilbh a ghabháil air, is tír cnoc agus gleannta é, agus uisce ó neamh á uisciú.[c12 An fearann a bhfuil tú le dul isteach ann lena shealbhú, ní ionann é agus tír na hÉigipte óna dtáinig sibh, mar ar chuir tú do shíol agus a rinne tú é a uisciú le do chois dála garraí luibheanna.6bg2 agus saol fada a bheith agaibh sa tír a mhionnaigh an Tiarna do bhur n-aithreacha a thabharfadh sé dóibhsean agus dá sliocht, tír ina mbeadh bainne agus mil ina slaoda. a 2 «Ní foláir daoibh, dá bhrí sin, na haitheanta go léir a d' ordaigh mé daoibh inniu a choimeád, d' fhonn go mbeadh sé ar bhur gcumas dul isteach agus seilbh a ghabháil ar an tír ar a bhfuil bhur dtriall anonn agus bhur gcuid féin a dhéanamh de,e`E2 Ach is sibhse, le bhur súile cinn, a chonaic na héachtaí mora go léir a rinne an Tiarna._2 a ndearna sé le Dátán agus le hAibíorám, clann Eilíáb an Reúbaenach conas mar a d' oscail an talamh a chraos, ansiúd a gcroílár Iosrael go léir, agus a shlog sé iad féin agus a dteaghlaigh, a mbothanna agus gach ní beo a bhí ina seilbh.O^2 gach a ndearna sé daoibh san fhásach sular shroich sibh an áit seo;|]s2 a ndearna sé le sluaite na hÉigipte, lena n-eacha, agus lena gcarbaid; conas mar a scaoil sé tuilte Mhuir na nGiolcach anuas orthu nuair a bhí siad sa tóir oraibh, agus mar a scrios sé iad gan a rian a fhágáil go dtí an lá seo féin;t\c2 na comharthaí agus na hiontais a rinne sé san Éigipt féin in aghaidh Fhorainn agus a chríoch go léir;a[=2 Bíodh a fhios agat inniu féin, gur tusa, agus nach iad bhur gclann, a fuair an teagasc; ní eol dóibh ná ní fhaca siad ceachtanna an Tiarna bhur nDia, a mhórgacht, ná neart a láimhe, ná a ghéag ar tinneall; Z 2 «Bíodh grá agat dá bhrí sin don Tiarna do Dhia; coimeád a threoracha, a dhlíthe, a reachtanna agus a aitheanta i gcónaí.?Yy2 Fág nach raibh ach deichniúr agus trí fichid díobh ann nuair a ghabh d' aithreacha ó dheas isteach san Éigipt, rinne an Tiarna do Dhia chomh líonmhar le réaltaí neimhe thú.X%2 Eisean amháin atá le moladh agat; eisean do Dhia; ar do shonsa a rinne sé na nithe móra uafásacha seo a chonaic tú le do shúile cinn.W{2 Bíodh eagla an Tiarna do Dhia ort; déan seirbhís dó agus cloígh leis, agus is dar a ainm a thabharfaidh tú mionn.dVC2 Tugaigí grá don deoraí dá bhrí sin, mar ba dheoraithe sibh féin i dtír na hÉigipte.U+2 Eisean a chuireann an chóir i bhfeidhm don dílleachta agus don bhaintreach; a thugann grá don deoraí agus a bhronnann air bia agus éadach.#TA2 Óir is é an Tiarna bhur nDia Dia na ndéithe, agus Tiarna na dtiarnaí, an Neach mór, caithréimeach, uafar, thar gach leathchuma agus thar gach breab.kSQ2 Déanaigí dá bhrí sin bhur gcroí a thimpeallghearradh, agus na bígí ceanndána a thuilleadh.FR2 Is iad d' aithreacha, áfach, a ghlac an Tiarna i gcochall a chroí le barr grá; agus ina ndiaidh, thogh sé a sliocht, sibhse féin thar na ciníocha go léir mar a dhéanann inniu féin.nQW2 Is leis an Tiarna do Dhia na flaithis agus flaithis na bhflaitheas, an domhan agus gach a bhfuil ann.bP?2 agus aitheanta agus dlíthe an Tiarna, a ordaím duit inniu ar mhaithe leat, a choimeád.O!2 «Anois, a Iosrael, cad a éilíonn an Tiarna do Dhia ort ach eagla an Tiarna do Dhia a bheith ort agus siúl ina bhealaí go léir, agus grá a thabhairt dó agus seirbhís a thabhairt don Tiarna do Dhia ó do chroí go hiomlán agus ó d' anam go hiomlán,TN#2 Agus dúirt an Tiarna liom: 'Éirigh! Téigh ar aghaidh ar cheann an phobail seo i dtreo go rachaidís isteach agus seilbh a ghabháil ar an tír a mhionnaigh mé dá n-aithreacha a thabharfainn dóibh.'1M]2 «D' fhan mise ar an sliabh, dála na huaire eile, daichead lá agus daichead oíche. Agus d' éist an Tiarna arís le mo ghuí agus níorbh áil leis thú a mhilleadh.L2 Tá Léiví dá bhrí sin gan páirt na oidhreacht lena bhráithre; an Tiarna a oidhreacht, faoi mar a gheall an Tiarna do Dhia dó.)\K32 Ansin is ea a roghnaigh an Tiarna treibh Léiví chun áirc chonradh an Tiarna a iompar, chun seasamh i láthair an Tiarna, chun fónamh dó, agus chun a ainm a bheannú mar a dhéanann siad go dtí inniu féin._J92 Chuadar as sin go Gudgodá agus ó Ghudgodá go Iotbátá, dúiche le srutháin uisce.8Ik2 (Chuir clann Iosrael chun bealaigh ó thoibreacha Bheiné Iácán go Mósaerá mar a bhfuair Árón bás; adhlacadh ansiúd é agus ghabh a mhac Eileázár a áit mar shagart./HY2 D' fhill mé ansin agus anuas liom ón sliabh agus chuir mé na cláir san áirc a bhí déanta agam, agus is ansiúd dóibh fós faoi mar a d' ordaigh an Tiarna dom.[G12 Ansin d' inscríobh sé ar an dá chlár, faoi mar a rinne a inscríobh an chéad uair, na Deich nAitheanta a labhair an Tiarna libh ar an sliabh ó chroí na tine lá an Tionóil. Ansin thug an Tiarna dom iad.4Fc2 Rinne mé dá bhrí sin áirc den chrann sitím agus shnoigh mé dhá chlár chloiche mar na chéad chinn, agus ghabh mé suas faoin sliabh agus an dá chlár i mo láimh.E 2 Déanfaidh mé na briathra a bhí ar na chéad chláir a bhris tú a inscríobh ar na cláir agus cuirfidh tusa san áirc iad.'D 92 «San am sin dúirt an Tiarna liom: 'Snoigh dhá chlár chloiche mar na chéad chinn agus tar aníos ar an sliabh chugam. Déan áirc adhmaid.C2 Ach is iad do phobal iad, agus d' oidhreacht, a thug tú amach le do neart agus do chumas agus le do ghéag ar tinneall.'B2 i dtreo nach mbeadh sé á rá sa tír ónar thug tú sinn: «Toisc nárbh fhéidir don Tiarna iad a thabhairt isteach sa tír a gheall sé dóibh, agus toisc go raibh an ghráin aige orthu a thug sé amach iad, le hiad a chur chun báis san fhásach.»(AK2 Cuimhnigh ar do shearbhóntaí, ar Abrahám, ar Íosác, agus ar Iacób; ná tabhair aon aird ar cheanndáine an phobail seo, ar a gcoirpeacht ná ar a bpeaca,Q@2 Ghuigh mé chun an Tiarna dá bhrí sin: 'A Thiarna Dia,' arsa mé, ' ná scrios do phobal, d' oidhreacht a d' fhuascail tú le do mhórgacht, agus a thug tú amach as an Éigipt le do láimh láidir.C?2 «Thit mé ar mo bhéal agus ar mo fhiacla os comhair an Tiarna agus d' fhan mé mar sin ar feadh an daichead lá agus an daichead oíche sin mar dúirt an Tiarna go scriosfadh sé sibh.V>'2 Tá sibh i gceannairc in aghaidh an Tiarna ón lá a chuir mé aithne oraibh.=2 Agus nuair ab áil leis an Tiarna go bhfágfadh sibh Cáidéis Bairnéa, á rá: 'Suas libh agus gabhaigí seilbh ar an tír a thug mé daoibh,' ansin rinne sibh ceannairc in aghaidh ordú an Tiarna bhur nDia; níor chreid sibh ann ná níor éist sibh lena ghlór.o<Y2 «Chuir sibh fearg chomh maith ar an Tiarna ag Tabaerá agus ag Masá agus ag Ciobrot Hatavá.s;a2 Ansin thóg mé an saothar peaca, an lao a bhí déanta agaibh, agus rinne mé é a loscadh agus a bhriseadh ina smidiríní, agus a mheilt ina luaithreach mín, agus a luaithreach a chaitheamh sa sruthán a shníonn ón sliabh anuas.:}2 Bhí an Tiarna i bhfeirg le hÁrón chomh maith, agus réidh le hé a scrios, agus ghuigh mé ar son Árón chomh maith.:9o2 Ba eagal liom an cuthach agus an fraoch feirge a spreag an Tiarna chomh mór sin i bhur n-aghaidh, go raibh fonn air sibh a scrios. Ach d' éist an Tiarna liom an uair sin leis.>8w2 Ansin thit mé ar mo bhéal agus ar mo fhiacla i láthair an Tiarna; dála na huaire roimhe sin, chaith mé daichead lá agus daichead oíche mar sin gan greim bia a ithe, ná bolgam uisce a ól, ar son an pheaca go léir a rinne sibh ag déanamh cionta is fuath leis an Tiarna, agus á ghriogadh chun feirge.72 Rug mé greim dá bhrí sin ar an dá chlár agus chaith mé síos le mo dhá láimh iad agus bhris os bhur gcomhair iad.v6g2 D' fhéach mé uaim, agus b' shiúd sibhse agus peaca déanta agaibh in aghaidh an Tiarna bhur nDia; bhí lao de mhiotal leáite déanta agaibh daoibh féin; níorbh fhada an mhoill oraibh claonadh ón tslí a d' aithin an Tiarna daoibh. 5 2 Chas mé agus síos liom ón sliabh arís agus bhí an sliabh faoi bharr lasrach agus bhí dhá chlár an chonartha i mo lámha.4 2 Lig dom iad a mhilleadh, agus a n-ainm a scrios ó faoi neamh, agus náisiún is treise agus is mó ná iad a dhéanamh díot.'u3e2 Ansin lean an Tiarna air agus dúirt liom: 'Chonaic mé an pobal seo, agus cad é mar phobal ceanndána iad!22 dúirt an Tiarna liom: 'Fág an áit seo agus imigh leat síos go tapa, óir an pobal a thug tú amach as an Éigipt, tá feall déanta acu. Ba bheag an mhoill orthu claonadh ón tslí a d' aithin mé dóibh; tá íol de mhiotal leáite déanta acu dóibh féin.' 12 Agus ag deireadh an daichead lá agus an daichead oíche, tar éis dó an dá chlár chloiche, cláir an chonartha, a thabhairt dom,A0}2 Thug an Tiarna an dá chlár chloiche dom, agus inscríbhinn ó mhéar Dé orthu, agus na briathra go léir orthu a labhair an Tiarna libh ar an sliabh ó lár na tine lá an Tionóil.g/I2 Ghabh mé suas faoin sliabh chun na cláir chloiche, cláir an chonartha a bhí an Tiarna a dhéanamh libh, a fháil. D' fhan mé daichead lá agus daichead oíche ar an sliabh, gan greim bia a ithe nó bolgam uisce a ól..2 Fiú ag Horaeb, ghriog tú an Tiarna agus bhí an Tiarna i bhfearg leat chomh mór sin go raibh sé ullamh sibh a mhilleadh. - 2 «Cuimhnigh air agus ná déan dearmad de conas mar a ghriog tú an Tiarna do Dhia chun feirge san fhásach. Ón lá a tháinig tú amach as tír na hÉigipte go dtí gur tháinig tú chun na háite seo, bhí sibh i gceannairc in aghaidh an Tiarna.;,q2 Bí lándeimhin de, más ea, nach de bharr do fhíréantachta atá an fearann fónta seo á thabhairt duit mar shealúchas ag an Tiarna do Dhia, óir is ceanndána an pobal thú.6+g2 Ní de bharr do fhíréantachta ná do dhúthracht croí atá tú ag dul i seilbh na tíre seo leo, ach de bharr choirpeacht na gciníocha seo tá an Tiarna do Dhia á dhíbirt romhat agus chun go gcoimeádfadh sé an briathar a mhionnaigh sé do d' aithreacha d' Abrahám, d' Íosác, agus do Iacób.*{2 Ná habair i do chroí tar éis don Tiarna do Dhia iad a dhíbirt romhat: 'Is de bharr mo fhíréantachta féin a chuir an Tiarna i seilbh na tíre seo mé,' tráth is gur de bharr a gcoirpeachta atá an Tiarna ag díbirt na gciníocha sin romhat.)2 Bí deimhin de dá bhrí sin inniu gurb é an Tiarna féin, do Dhia, a rachaidh romhat, mar thine loiscneach; scriosfaidh sé iad agus cloífidh sé romhat iad; déanfaidh tú iad a dhíbirt dá bhrí sin agus a mharú gan mhoill faoi mar a gheall an Tiarna duit.(32 Árrachtaigh mhóra arda clann seo Anácaím mar is eol duit; chuala tú an nath ina dtaobh: 'Cé a d' fhéadfadh seasamh in aghaidh chlann Anác?'X' -2 «Éist, a Iosrael! Tá tú ar tí dul thar an Iordáin inniu, chun ciníocha is mó agus is treise ná thú féin a chur as seilbh agus cathracha móra atá daingnithe go hard na spéire a ghabháil.&2Scriosfar sibh dála na gciníocha atá le díothú romhaibh ag an Tiarna, toisc gan éisteacht le glór an Tiarna bhur nDia.C%2Má dhéanann tú dearmad ar an Tiarna do Dhia, má leanann tú déithe eile agus seirbhís a dhéanamh dóibh agus iad a adhradh, tóg uaimse anois é, bí deimhin de go scriosfar sibh.b$?2Cuimhnigh ar an Tiarna do Dhia óir is é a thug an cumas seo duit agus a ghnóthaigh an saibhreas seo duit; agus choimeád sé ar an gcaoi sin an conradh a mhionnaigh sé do d' aithreacha, mar a dhéanann fós inniu.# 2Seachain agus ná habair i do chroí istigh: 'Is é mo chumas féin agus neart mo láimhe a ghnóthaigh an saibhreas seo dom.'6"g2a chothaigh san fhásach thú le manna nárbh eol do d' aithreacha, d' fhonn go n-úmhlódh sé thú agus tú a phromhadh agus tairbhe a dhéanamh duit i ndeireadh na dála.2!_2a threoraigh thú tríd an bhfásach mór uafásach seo, dúiche nathracha tintí agus scairpeanna, agus tarta; a thug uisce as an gcarraig chrua san áit róthirim seo; 2ná tagadh uaill i do chroí. Ná déan dearmad ansin ar an Tiarna do Dhia a thug amach thú as tír na hÉigipte, as teach na daoirse;2 nuair a thiocfaidh breis ar do tháinte agus ar do thréada, agus breis ar do airgead agus ar d' ór agus breis ar do mhaoin go léir,xk2 Nuair a bheidh bia ite agat agus go mbeidh tú lán, agus nuair a thógfaidh tú tithe móra agus conaí iontu,+Q2 «Bí ar d' aire agus ná déan dearmad ar an Tiarna do Dhia le faillí a dhéanamh ina aitheanta, a reachtanna agus a dhlíthe de réir mar a ordaím duit inniu.2 Íosfaidh tú agus beidh do sháith agat agus beannóidh tú an Tiarna do Dhia ar son an fhearainn fhónta a thug sé duit.+Q2 tír ina mbeidh arán gan ghannchúis le hithe agat gan aon ní in easnamh ort ann, tír arb iarann a chlocha agus ar féidir leat copar a bhaint as a shléibhte.r_2tír chruithneachta agus eorna, fíniúna agus figí agus pomagránaití, tír ológ agus ola agus meala,6g2Óir tá an Tiarna do Dhia do do thabhairt isteach i dtír fhónta, tír sruthán agus toibreacha, agus foinsí ag brúchtaíl aníos i ngleannta agus ar shléibhte,nW2Coinnigh dá bhrí sin aitheanta an Tiarna do Dhia, agus lean a chosáin agus bíodh urraim agat dó.mU2Bíodh a fhios agat as sin go raibh an Tiarna do Dhia do do oiliúint mar a d' oilfeadh fear a mhac.2Ní dheachaigh caitheamh ar an éadach ar do dhroim, ná níor tháinig at ar do chosa, i gcaitheamh an daichead bliain sin. 2D' umhlaigh sé thú agus d' fhág ocrach thú agus chothaigh thú le manna nárbh eol duit féin ná do d' aithreacha, d' fhonn é a chur in iúl duit nach ar arán amháin a mhaireann an duine, ach go maireann an duine ar gach ní a thagann ó bhéal Dé.ym2Agus cuimhnigh ar an gcaoi go léir ar threoraigh an Tiarna do Dhia thú le daichead bliain san fhásach, d' fhonn tú a umhlú, tú a phromhadh, agus eolas a chur ar rún do chroí féachaint an gcoimeádfá a aitheanta nó nach ndéanfá.- W2«Na haitheanta go léir a ordaím duit inniu, ní foláir duit iad a choimeád agus a chomhlíonadh, d' fhonn go mbeadh an bheatha agaibh agus go rachadh sibh i líonmhaire agus dul isteach agus seilbh a fháil ar an tír a mhionnaigh an Tiarna a thabharfadh sé do bhur n-aithreacha.9m2Ná tabhair aon ní gráiniúil isteach i do theach, nó tiocfaidh tú féin leis faoin mbang a dhála sin; bíodh fuath agus gráin agat dá leithéid óir tá sé faoi bhang.T#2Loisc íomhánna snoite a ndéithe, gan dúil a chur san airgead ná san ór a chlúdaíonn iad, ná é bhreith leat duit féin le heagla go mba ghaiste duit é, óir is gráin leis an Tiarna do Dhia é.B2Tabharfaidh sé a ríthe ar láimh duit agus déanfaidh tú a n-ainmneacha a scrios ó faoin spéir; fear ní fhéadfaidh seasamh i d' aghaidh nó go mbeidh siad go léir scriosta agat.kQ2Ach tabharfaidh an Tiarna do Dhia ar láimh duit iad, agus ciapfaidh sé iad nó go scriosfar iad.@{2Scriosfaidh an Tiarna do Dhia na ciníocha seo romhat de réir a chéile. Ní rithfidh leat iad a scrios d' aon iarracht le heagla go n-éireodh na hainmhithe allta rólíonmhar duit.x k2Ná bíodh aon eagla ort rompu, óir tá an Tiarna do Dhia in bhur measc, agus is mór agus is uafar an Dia é.w i2Mar bharr air sin seolfaidh an Tiarna cearnabháin ina measc chun an dream a fhanann i bhfolach uait a scrios. 2na cathuithe móra a chonaic tú le do shúile cinn, na comharthaí, na hiontais, an lámh láidir agus an ghéag ar tinneall lenar thug an Tiarna do Dhia amach thú; sin í an íde a thabharfaidh an Tiarna ar na ciníocha go léir a bhfuil eagla ort rompu.y m2ná bíodh eagla ort rompu, ach cuimhnigh cad a rinne an Tiarna do Dhia le Forann agus leis an Éigipt go léir, 2«Má bhuaileann sé isteach i do chroí a rá: 'Is líonmhaire na ciníocha seo ná mé; conas a chuirfinn as seilbh iad?';q2Scrios dá bhrí sin na ciníocha go léir a chuirfidh an Tiarna faoi do láimh; ná bíodh trua ná taise agat dóibh; ná déan seirbhís dá ndéithe mar gur ghaiste duit sin.I 2Coimeádfaidh an Tiarna gach galar i bhfad uait; ní chiapfaidh sé thú le haon cheann de phlánna urchóideacha na hÉigipte as eol duit, ach leagfaidh sé iad ar an dream ar fuath leo thú.2Beidh beannacht ort thar an uile phobal; ní bheidh fireann ná baineann aimrid i measc do mhuintire ná i measc do stoic.5e2 Tabharfaidh sé grá duit, beannacht duit agus méadóidh sé do líon. Cuirfidh sé a bheannacht ar thoradh do bhroinne agus ar thoradh do thalún d' arbhar, do fhíon, agus d' ola, an bhreis ar do tháin bó agus ar do thréad caorach, sa tír a mhionnaigh sé do do shinsir a thabharfadh sé duit.7i2 «Éist leis na dlíthe seo agus bí dílis dóibh agus coimeád iad agus beidh an Tiarna, do Dhia, dílis don chonradh agus don bhuanghrá a mhionnaigh sé do d' aithreacha.r_2 Coimeád, dá bhrí sin, go beacht, na haitheanta agus na reachta agus na dlíthe a ordaímse duit inniu.+Q2 ach a agraíonn é lena mbéal ar lucht a fhuatha agus scriosann iad. Is beag an mhoill air an té a thugann fuath dó a scrios; agraíonn sé lena bhéal air é.[12 Bíodh a fhios agat dá bhrí sin gur Dia dáiríre an Tiarna do Dhia, Dia dílis a choimeádann a chonradh agus a bhuanghrá ar feadh míle glúin ina leith siúd a ghránn é agus a chomhlíonann a aitheanta,2Is le barr a ghrá daoibh agus toisc go bhfuil an Tiarna ag comhlíonadh an mhionna a mhionnaigh sé do bhur n-aithreacha, a thug an Tiarna amach sibh le láimh láidir agus a d' fhuascail sé sibh ó theach na daoirse, agus ó chumhacht Fhorainn rí na hÉigipte.4c2«Níor thug an Tiarna grá daoibh, ná níor thogh sé sibh de bhrí gur líonmhaire sibh ná pobal ar bith eile, óir ba sibh an pobal ba shuaraí de na pobail go léir.4~c2Óir is pobal tú atá coisricthe don Tiarna do Dhia; is tú a thogh an Tiarna do Dhia as na ciníocha uile ar chlár na cruinne le bheith i do phobal ar leith aige féin.A}}2Ach seo í an íde a thabharfaidh sibh orthu: scartálaigí a n-altóirí, agus brisigí a n-íomhánna, agus gearraigí anuas a gcuaillí naofa agus cuirigí tine lena n-íola snoite.9|m2Óir chlaonfaidís do mhac, ó bheith dom leanúint-sé, chun seirbhís do dhéithe eile; agus ansin lasfadh fearg an Tiarna i d' aghaidh, agus scriosfadh sé thú ar an toirt.p{[2Ná déan cleamhnas leo; ná tabhair iníon leat do mhac díobh, agus ná tóg iníon leo do mhac leat.Zz/2agus nuair a dhéanfaidh an Tiarna do Dhia iad a thabhairt ar láimh duit, cloífidh tú iad. Ní foláir duit iad a chur faoi bhang, agus gan aon chonradh a dhéanamh leo, ná aon trócaire a dhéanamh orthu.@y }2«Nuair a sheolfaidh an Tiarna do Dhia thú isteach sa tír ina bhfuil tú ag dul le seilbh a thógáil air, agus a scriosfaidh sé a lán ciníocha romhat, na Hitigh, na Giorgáisigh, na hAmóraigh, na Canánaigh, na Pirizigh, na Hivigh, na Iabúsaigh, seacht gcine is mó agus is treise ná sibh féin, x2Sé is fíréantacht dúinn: na haitheanta seo uile a chomhlíonadh os comhair an Tiarna ár nDia faoi mar a d' aithin sé dúinn.'kwQ2D' aithin an Tiarna dúinn na dlíthe seo go léir a chomhlíonadh agus eagla an Tiarna ár nDia a bheith orainn, ar mhaithe linn féin i gcónaí, sa chaoi go gcoimeádfadh sé beo sinn mar a rinne go dtí an lá inniu féin.&vG2Thug sé as siúd amach sinn d' fhonn sinn a thabhairt isteach agus an tír a thabhairt dúinn, an tír a mhionnaigh sé a thabharfadh sé dár n-aithreacha.!u=2agus thaispeáin an Tiarna comharthaí agus iontais mhóra uafara in aghaidh na hÉigipte agus Fhorainn agus a theaghlaigh go léir os comhair ár súl.t 2abair le do mhac: 'Ba dhaoir le Forann sinn tráth san Éigipt, agus thug an Tiarna amach as an Éigipt sinn le láimh láidir;1s]2«Nuair a chuirfidh do mhac ceist ort san am atá le teacht: 'Cad is ciall leis na haitheanta agus na dlíthe agus na reachtanna a d' aithin an Tiarna ár nDia daoibh?'^r72agus do naimhde go léir á dtiomáint amach aige romhat; sin mar a gheall an Tiarna.Zq/2Déan an chóir agus an mhaith i láthair an Tiarna i dtreo go rithfidh leat agus go rachaidh tú isteach agus seilbh a ghabháil ar an talamh fónta a mhionnaigh an Tiarna a thabharfaidh sé do d' aithreacha,zpo2Coimeád le barr cúraim aitheanta an Tiarna bhur nDia, agus na reachtanna agus na dlíthe a d' ordaigh sé duit.Qo2Ná déan promhadh ar an Tiarna bhur nDia, mar rinne sibh leis ag Masá.#nA2Óir an Tiarna do Dhia a chónaíonn in bhur measc, is Dia éadmhar é; d' fhéadfadh a fhearg lasadh i d' aghaidh agus tú a scrios de chlár na cruinne.Dm2Ná lean déithe eile, déithe na ndaoine máguaird oraibh.[l12 Bíodh eagla an Tiarna do Dhia ort, déan seirbhís dó agus mionnaigh dar a ainm.vkg2 seachain agus ná déan dearmad ar an Tiarna a thug thú amach as tír na hÉigipte agus as teach na daoirse.ojY2 agus tithe lán de ollmhaitheasaí de gach sórt nach tú a sholáthraigh, agus toibreacha doimhne nach tú a thochail, fíonghoirt agus crainn ola nach tú a phlandaigh nuair a bheidh na nithe sin caite agat agus do sháith agat,Vi'2 «Nuair a thabharfaidh an Tiarna thú isteach sa tír a mhionnaigh sé do d' aithreacha, d' Abrahám, d' Íosác agus do Iacób a thabharfadh sé daoibh, mar aon le cathracha móra maithe nach tú a thóg,@h}2 Scríobh iad ar ursaineacha do thí agus ar do gheataí.Ng2Ceangail iad mar chomhartha ar do láimh, agus mar lann ar d' éadan.+fQ2Déan iad a theagasc go dúthrachtach do do chlann, agus iad a aithris dóibh i do shuí i do theach duit, nó ag siúl na slí, nó i do luí nó ag éirí duit.Le2Na briathra seo a ordaím duit inniu, bídís greanta ar do chroí.rd_2Gráigh an Tiarna do Dhia ó do chroí go hiomlán, ó do anam go hiomlán, agus ó do neart go hiomlán.@c}2«Éist, a Iosrael: an Tiarna ár nDia, an t-aon Tiarna.ibM2Éist mar sin a Iosrael agus féach chuige go gcuirfidh tú i ngníomh na nithe a chuirfidh conách agus rath go hiomarcach ort, faoi mar a gheall an Tiarna Dia do shinsear duit i dtír ina bhfuil bainne agus mil ina slaoda.laS2Má bhíonn eagla an Tiarna do Dhia ort, ar an gcuma sin, gach lá de do shaol, agus má choimeádann tú na dlíthe agus na nósanna go léir a leagaim ort, beidh fad saoil agat, agat féin agus ag do mhac agus ag mac do mhic.[` 32«Seo iad dá bhrí sin an aithne, na dlíthe, agus na reachtanna d' aithin an Tiarna bhur nDia dom a mhúineadh daoibh i dtreo go gcomhlíonfadh sibh iad san fhearann dá dtéann sibh anonn chun a shealbhaithe.>_w2!Cloígí leis an mbealach go léir a d' aithin an Tiarna daoibh agus beidh an bheatha agaibh, agus beidh an rath oraibh, agus beidh fad saoil agaibh sa tír a bheidh in bhur seilbh.,^S2 «Féachaigí chuige dá bhrí sin go ndéanfaidh sibh de réir mar a d' aithin an Tiarna ár nDia daoibh. Ná claonaigí ar dheis na ar chlé ón gcosán.s]a2Ach fansa anseo i do sheasamh taobh liom, agus inseoidh mé duit na haitheanta go léir agus na dlíthe agus na reachtanna go léir atá le teagasc agat dóibh, agus atá le comhlíonadh acu sa tír atá á thabhairt agam ina seilbh.' "~!}F|D{dzzsyxwv[u?ttBsrrAqq p[onmllDkkkk jj)ih@ggWg fffqf&eeeHddcc]bPa``__f^]]P\L[[0ZtYXXXW%VVUTTSS[RRQPJOO"NNlMM3LK&JII`HH'GF;EEDHCDBFAA @W??:>>Q=<<';`::9"877!6854322810//.--h,s++*))D((:('&%%m$$\##N"e"J!! k>0"fg58sTD]Qi Q , , e IIAWN 2Ansin níodh seanóirí uile an bhaile is gaire don mharbhán a lámha sa sruthán os cionn na bodóige ar briseadh a muineál.fMG2Agus tagadh clann mhac Léiví, na sagairt, i láthair mar thogh an Tiarna do Dhia iad le fónamh dó agus le beannú in ainm an Tiarna, agus is é a ngnó gach cás aighnis agus foiréigin a réiteach le breith a mbéil.TL#2Beireadh seanóirí na cathrach an bhodóg leo chun bruacha srutháin nach dtéann i ndísc, i mball nár treabhadh agus nár síolchuireadh riamh, agus ansiúd sa ghleann brisidís muineál na bodóige. K2Ansin faigheadh seanóirí na cathrach is gaire don mharbh bodóg nár cuireadh chun oibre agus nár tharraing an chuing riamh fós.J12tagadh bhur seanóirí agus bhur mbreithiúna agus déanaidís an fad slí idir corpán an duine bhásaithe agus na cathracha máguaird a thomhas.%I G2«Sa tír a thugann an Tiarna do Dhia duit le sealbhú, má fhaightear duine a básaíodh ina luí amuigh ar an mbán, agus nach eol cé mharaigh é,RH2Na crainn is eol duit nach crainn toraidh iad, ní cás duit iad a ghearradh agus a leagan d' fhonn sásanna léigir a dhéanamh in aghaidh na cathrach a bhíonn i gcogadh leat go dtí go dtiteann sí.!G=2«Nuair a bhíonn cathair faoi léigear agat ar feadh i bhfad, agus tú á hionsaí, d' fhonn í a ghabháil, ná loit a cuid crann ag imirt faobhar tua orthu; caith a dtoradh, ach ná leag iad. An daoine daonna na crainn sa mhachaire a rá is go gcuirfeá léigear orthusan leis?;Fq2d' fhonn nach múinfidís daoibh na nósanna gráiniúla atá acu á gcleachtadh i seirbhís a ndéithe a leanúint agus peaca a dhéanamh mar sin in aghaidh an Tiarna bhur nDia.E-2ach cuir faoi bhang iad na Hitigh, na hAmóraigh, na Canánaigh, na Pirizigh, na Hivigh, agus na Iabúsaigh, mar a d' ordaigh an Tiarna do Dhia, D2Maidir le cathracha na gciníocha úd atá an Tiarna do Dhia a thabhairt duit mar oidhreacht, ná déan anacal anama ar aon ní beo,C 2Sin í an íde a thabharfaidh tú ar na cathracha atá i bhfad uait, agus nach mbaineann leis na ciníocha is comharsana duit.CB2Ach na mná, na leanaí, an stoc, a bhfuil de mhaoin sa chathair, agus a héadáil go léir, beir leat mar chreach iad; bain sásamh as éadáil do naimhde a thug an Tiarna do Dhia duit.Ay2 Nuair a thugann an Tiarna do Dhia ar do láimh duit í, ansin cuir gach fireannach inti chun báis le faobhar claímh.{@q2 Ach más amhlaidh, in áit síochána, go ndéanann sí cath a chur ort, ní foláir duit í a chur faoi léigear.'?I2 Má ghlacann sí le síocháin agus a geataí a oscailt romhat, ansin cuirtear iallach ar an muintir go léir inti saothar a dhéanamh duit agus fónamh duit.w>i2 «Nuair a dhruidfidh tú i gcóngar cathrach chun í a ionsaí, déan coinníollacha a thairiscint di.~=w2 Nuair a bhíonn deireadh ráite ag na scríobhaithe leis na daoine, ansin ceaptar ceannfoirt i gceannas ar an bpobal._<92Leanadh na scríobhaithe orthu ag caint leis an bpobal agus abraidís: 'An bhfuil easpa misnigh nó beaguchtach ar aon duine anseo? Abhaile leis agus ná cuireadh sé droch-mhisneach ar a chompánaigh chomh maith.'0;[2An bhfuil aon duine anseo geallta le bean ach gan í tugtha leis aige? Abhaile leis ar eagla go bhfaigheadh sé bás sa chath agus gur fear eile a bhéarfadh leis í.'d:C2An bhfuil aon duine anseo a bhfuil fíonghort plandáilte aige, ach gan sásamh bainte fós aige as a thoradh? Abhaile leis ar eagla go bhfaigheadh sé bás sa chath agus gur fear eile a bhainfeadh sásamh as a thoradh.9 2«Ansin labhraíodh na scríobhaithe leis an bpobal mar leanas: 'An bhfuil aon duine anseo a bhfuil teach nua tógtha aige ach gan é tíolactha fós? Abhaile leis ar eagla go bhfaigheadh sé bás sa chath agus gur fear eile a dhéanfadh é a thíolacadh.82Óir tá an Tiarna bhur nDia ag dul libh chun troda ar bhur son in aghaidh bhur naimhde, agus chun an bua a bhreith daoibh.'S7!2agus abradh sé leo: 'Tugaigí cluas dom a Iosrael! Óir tá sibh ar tí cath a chur ar bhur naimhde inniu; bíodh misneach agaibh; ná bíodh scéin ná sceimhle ná scanradh oraibh ag tabhairt fúthu.62Nuair a thagann sibh i gcóngar an láthair chatha, tagadh an sagart os bhur gcomhair agus labhraíodh sé leis an bpobal, 5 2«Nuair a rachaidh tú chun cogaidh in aghaidh do naimhde agus go bhfeicfidh tú capaill agus carbaid agus arm is mó ná d' arm féin, ná bíodh eagla ort rompu; óir tá an Tiarna do Dhia i do theannta, an té a thug amach thú as tír na hÉigipte.42Ná bíodh trua ná taise agat, ach bíodh anam ar anam, súil ar shúil, fiacail ar fhiacail, lámh ar láimh, cos ar chois.32Cluinfidh daoine eile ina thaobh seo agus beidh eagla orthu agus ní dhéanfaidh siad peaca den sórt sin go brách arís in bhur measc.22ní foláir duit an íde a b' áil leis a thabhairt ar a bhráthair a thabhairt air féin. Díbir an choir seo ó bhur measc.152Déanadh na breithiúna fiosrú go mion, agus más amhlaidh gur finné bréige an finné agus gur thug sé fianaise bhréige in aghaidh a bhráthar,0'2ansin, an dá thaobh san aighneas seo i láthair an Tiarna, téidís faoi bhráid na sagart agus na mbreithiúna a bhíonn in oifig ag an am.h/K2Má thagann finné bréige i láthair le fianaise in aghaidh duine ag cur ceannairce ina leith,Y.-2«Ní leor aon fhinné amháin chun duine a dhaoradh i bpeaca nó i gcoir d' aon sórt a rinne sé; cibé coir a bhíonn i gceist is gá fianaise bheirt fhinné nó triúr chun aon chúis a dhearbhú.1-]2«Ná cur isteach ar mharc teorann do chomharsan a shocraigh an mhuintir fadó, san oidhreacht a ghlacfaidh tú sa tír atá an Tiarna do Dhia a thabhairt i do sheilbh.,2 Ná bíodh trua ná taise agat dó; déan peaca doirteadh fola an neamhchiontaigh a dhíbirt as Iosrael agus ansin beidh an rath ort.+32 cuireadh seanóirí a chathrach féin fios ar an té sin agus beiridís leo é, agus tugaidís ar láimh fhear éiric na fola é le cur chun báis.{*q2 «Ach má bhíonn duine i bhfíoch lena chomharsa agus go dtéann in eadarnaí faoina chionn agus go n-ionsaíonn é agus go ngoineann go marfach agus go bhfaigheann seisean bás, agus ansin go dteithfeadh sé féin i gceann de na bailte sin,8)k2 Ar an gcaoi sin ní dhoirtfear fuil an neamhchiontaigh sa tír atá an Tiarna do Dhia a thabhairt duit mar oidhreacht; d' fhágfadh a mhalairt ciontach i ndoirteadh fola thú.q(]2 ar choinníoll go gcoimeádfaidh tú na haitheanta go léir a ordaím duit inniu le barr cáiréise, ag tabhairt grá don Tiarna do Dhia, agus ag leanúint de shíor ar a bhealaí ansin cuir trí chathair eile leis na trí cinn sin.E'2agus má chuireann an Tiarna do Dhia breis le do chríocha, faoi mar a mhionnaigh sé do d' aithreacha, agus go dtugann sé duit an tír go léir a gheall sé a thabhairt do d' aithreacha M&2Seo é m' ordú duit dá bhrí sin: Cuir trí chathair ar leithrigh, %2Ní ceadmhach d' fhear an éiric fola dul sa tóir ar an marfóir le barr feirge, agus teacht suas leis toisc fad an bhóthair agus goin mharfach a chur ann; óir níor thuill an duine sin bás ós rud é nach raibh sé in earraid lena chomharsa roimhe sin.)$M2téann duine, abair, isteach sa choill lena chomharsa ag gearradh adhmaid; tugann sé faoi chrann leis an tua ina láimh; sleamhnaíonn an ceann den tsáfach agus buaileann sé a chomharsa agus maraíonn sé é is féidir dó teitheadh go dtí ceann de na cathracha sin agus teacht slán.'#I2Seo mar is féidir do dhuine a anam a bhreith leis ach teitheadh iontu: Má mharaíonn duine a chomharsa trí thaisme, agus gan é in earraid leis roimhe sin H" 2Bíodh na bealaí chucu i ndea-ghléas agat agus roinn ina thrí coda achar na gcríoch a thugann an Tiarna do Dhia i do sheilbh duit sa chaoi a bhféadfaidh marfóir ar bith teitheadh chucu.e!E2cuir trí chathair ar leith duit féin sa tír a thugann an Tiarna do Dhia duit le sealbhú.  /2MarúeE2nuair a labhraíonn fáidh in ainm an Tiarna, mura dtagann an rud i gcrích ná chun cinn, ansin ní briathar é a labhair an Tiarna; labhair an fáidh é sin le barr dánaíochta, ní gá duit eagla a bheith ort roimhe.b?2Agus má deir tú i do chroí: 'Conas a aithneoimid an briathar nár labhair an Tiarna?' %E2Ach an fáidh a leomhfaidh focal a labhairt i m' ainmse nár ordaigh mé dhó a labhairt, nó a labhróidh in ainm dé eile, gheobhaidh an fáidh sin bás.'mU2An té nach dtabharfaidh aird ar na briathra a labhróidh sé i m' ainm, éileoidh mé díoltas air.52Ardóidh mé suas fáidh mar thusa dóibh, ó lár a mbráithre; cuirfidh mé mo bhriathra ina bhéal agus inseoidh sé dóibh gach a n-ordaím dó.M2Dúirt an Tiarna liom: 'Is maith mar a dúradar a bhfuil ráite acu.eE2Sin é a d' iarr tú féin ar an Tiarna do Dhia ag Horaeb, lá an Tionóil. ' Ná lig dom guth an Tiarna mo Dhia a chlos arís,' arsa tú, ' ná an tine mhór seo a fheiceáil a thuilleadh, le heagla go bhfaighinn bás.'r_2Ardóidh an Tiarna do Dhia suas fáidh mar mise duit ó do lár, ó do bhráithre; tugaigí aird airsean.iM2Óir na ciníocha seo a bhfuil tú ar tí seilbh a fháil ar a gcríocha, tugann siad aird ar asarlaígh agus lucht fáistineoireachta; ach maidir leatsa, níor cheadaigh an Tiarna do Dhia duitse a leithéid sin a dhéanamh./[2 Bíse dílis ar fad don Tiarna do Dhia.6g2 Cibé a dhéanann na nithe sin, is gráin leis an Tiarna é, agus is de bharr na nósanna gráiniúla seo atá an Tiarna do Dhia ag tiomáint na gciníocha seo amach romhat.M2 ná orthaíoch, ná fear spioraid nó púcaí nó mairbh a agallamh.7i2 Ná faightear choíche in bhur measc aon duine a sheolann a mhac nó a iníon tríd an tine, ná aon duine a chleachtann fáistine, ná astralaí, ná ágar, ná draíodóir,72 «Nuair a thiocfaidh tú isteach sa tír atá an Tiarna do Dhia a thabhairt duit, ná téigh i dtaithí chleachtaí uafara na gciníocha úd.kQ2Bíodh cuid chothrom leo aige le hithe, seachas a bhfaigheann sé de bharr a oidhreachta a dhíol.32ní miste dó freastal ansiúd in ainm an Tiarna a Dhia, dála a chomh-Léivíteach a bhíonn ina seasamh ansiúd ag freastal i láthair an Tiarna.@{2«Má thagann Léivíteach as aon cheann de do bhailte in Iosrael go léir mar a bhfuil cónaí air agus ní cás dó teacht nuair is maith leis chun na háite a thoghfaidh an Tiarna,q]2Óir thogh an Tiarna do Dhia é as do threibheanna go léir le seasamh i láthair an Tiarna do Dhia, chun cúraimí na seirbhíse diaga a dhéanamh, chun ainm an Tiarna a bheannú sea eisean agus a chlann mhac ina dhiaidh go brách.  2ní foláir duit mar an gcéanna céadtorthaí d' arbhair, do fhíona agus d' ola, agus céadlomra do chaorach a thabhairt dó. 2An méid seo leanas is dual do na sagairt ón muintir a ofrálann damh nó caora mar íobairt: an ghualainn, an dá phluc, agus an goile;u e2Ní bheidh aon oidhreacht acu lena mbráithre; is é an Tiarna a n-oidhreacht, faoi mar a gheall sé dóibh.F  2«Ní bheidh aon chuid ná oidhreacht le hIosrael ag na sagairt Léivíteacha, treibh Léiví, is é sin. Mairfidh siad ar na hofrálacha bia don Tiarna agus ar na nithe is dual dó.[ 12Ar an gcaoi sin ní bheidh éirí in airde air i leith a bhráithre agus ní chlaonfaidh sé ar dheis ná ar chlé ón aithne, i dtreo go mbeidh fad saoil ina fhlaitheas in Iosrael aige, é féin agus a chlann.\32bíodh sé láimh leis i gcónaí, agus léadh sé é gach lá dá shaol, d' fhonn go bhfoghlaimeodh sé eagla an Tiarna a Dhia ag coimeád briathra uile an dlí seo agus na reachtanna seo agus á gcomhlíonadh.)M2Nuair a bheidh sé ina shuí sa chathaoir ríoga, déanadh sé cóip den dlí seo as leabhar faoi chúram na sagart Léivíteach a scríobh dó féin i leabhar;!2Ná cruinníodh sé a lán ban dó féin, óir chuirfeadh sin a chroí amú; agus ná cruinníodh sé an iomad óir agus airgid dó féin.vg2Ná cruinníodh sé a lán each dó féin áfach, agus ná cuireadh sé iallach ar an bpobal filleadh ar an Éigipt d' fhonn méadú ar líon a eachra; óir dúirt an Tiarna libh: 'Ná filligí ar ais ar an mbealach sin go brách arís.'b?2ní foláir duit rogha an Tiarna do Dhia de rí a cheapadh os do chionn; ní foláir duine ar do bhráithre a cheapadh os do chionn mar rí; eachtrannach nach bráthair leat ní ceadmhach duit a cheapadh os do chionn.zo2«Nuair a théann tú isteach sa tír atá an Tiarna do Dhia a thabhairt duit, agus go ngabhann tú seilbh air agus cónaí ann, agus ansin go ndeir tú, ' Ní mór dom rí a cheapadh os mo chionn dála na gciníocha i mo thimpeall,' 2 Cluinfidh an pobal go léir ina thaobh seo agus beidh eagla orthu agus ní dhéanfaidh siad a leithéid de dhánaíocht arís.eE2 Má leomhaíonn aon duine gan aird a thabhairt ar an sagart atá ansiúd ag déanamh seirbhíse don Tiarna do Dhia, nó ar an mbreitheamh, ní foláir é a chur chun báis. Díbir an t-olc seo ó Iosrael ar an gcuma sin.5e2 Cloígh leis na treoracha a thugann siad duit, agus déan de réir na breithe a thabharfaidh siad duit; ná claon ar dheis nó ar chlé ón mbreith a fhógróidh siad duit.)M2 Ní foláir duit déanamh de réir na breithe a thabharfaidh siad duit san áit úd a thoghfaidh an Tiarna; déan go beacht de réir a dtreoracha go léir duit.~)2 agus dul chun na sagart Léivíteach agus chun an bhreithimh a bhíonn in oifig; téigh i gcomhairle leo agus tabharfaidh siad a mbreith duit.n}W2«Má thugtar cás faoi bhráid do bhreithiúnais i mbaile leat a bhíonn róchasta duit, cás faoi mharú, faoi chearta dlí, nó faoi ionsaí, ní foláir duit imeacht leat chun na háite a thoghfaidh an Tiarna do Dhia,#|A2Lámh na bhfinnéithe is túisce a ardófar ina choinne á chur chun báis; ansin lámh an phobail uile. Díbir an t-olc seo ó bhur lár ar an gcuma sin.!{=2Ní ceadmhach duine a chur chun báis ach ar fhianaise bheirt nó triúr finné; ní ceadmhach duine a chur chun báis ar fhianaise aon fhinné amháin.Cz2tabhair leat lasmuigh de gheataí do chathrach an fear nó an bhean sin a bhíonn ciontach sa drochbheart seo, agus ní foláir duit an fear nó an bhean sin a chur chun báis le clocha.+yQ2agus go bhfaigheann tú faisnéis air, ansin déan an scéal a fhiosrú go beacht; más fíor é go dearfa go ndearnadh a leithéid de rud gráiniúil in Iosrael,%xE2agus a théann ag déanamh seirbhíse do dhéithe eile ag adhradh dóibh nó don ghrian nó don ghealach nó do cheann de shluaite neimhe, rud a choisc mé,Nw2Má bhíonn aon duine, fear nó bean, in bhur measc in aon cheann de na bailte atá an Tiarna do Dhia a thabhairt duit, a dhéanann coir is fuath leis an Tiarna do Dhia agus a bhriseann a chonradh,v %2«Ná híobair don Tiarna do Dhia damh ná caora ar a bhfuil máchail, nó iomard ar bith, mar is gráin leis an Tiarna do Dhia a leithéid.Nu2agus ná cuir suas aon ghallán, rud is fuath leis an Tiarna do Dhia.ntW2«Ná seas cuaille naofa d' aon sórt crainn láimh leis an altóir atá tú á thógáil don Tiarna;(sK2Bíodh an chóir go beacht mar sprioc agat i dtreo go mairfidh tú agus go mbeidh seilbh oidhreachta agat ar an talamh atá an Tiarna do Dhia a thabhairt duit..rW2Ná tabhair claonbhreith; ná déan leathchuma ar dhuine seachas duine eile; ná glac le breab, óir dallann breab súile an eagnaí agus milleann cás an fhíréin.Gq 2«Ceap breithiúna agus feidhmeannaigh sna bailte go léir a bhronnann an Tiarna do Dhia ort do do threibheanna uile; tugaidís-sean a mbreith ar an bpobal de réir na ceartbhreithe.opY2ach tugadh gach fear uaidh de réir a chumais faoi mar a chuireann an Tiarna do Dhia a bheannacht ort.zoo2«Tagadh do chuid fear go léir trí huaire sa bhliain i láthair an Tiarna do Dhia san áit a thoghfaidh sé: ar fhéile an tSlimaráin, ar fhéile na Seachtainí, agus ar fhéile na dTaibearnacal. Ná tagaidís folamh i láthair an Tiarna,n{2Déan an fhéile a cheiliúradh don Tiarna do Dhia ar feadh seacht lá san áit a thoghfaidh an Tiarna; óir cuirfidh an Tiarna do Dhia a bheannacht ort i do fhómhar go léir agus i saothar do lámh go léir, i dtreo go mbeidh tú lán d' áthas.Pm2Déan lúcháir ar an bhféile seo, tú féin agus do mhac agus d' iníon, do shearbhóntaí fir agus mná, an Léivíteach, an deoraí, an dílleachta agus an bhaintreach a chónaíonn i do bhailte."l?2 «Déan féile na dTaibearnacal a cheiliúradh ar feadh seacht lá nuair a bhíonn an clabhsúr agat ar bhualadh an arbhair agus ar fháscadh an fhíona.vkg2 Cuimhnigh go raibh tú féin i do dhaor i dtír na hÉigipte agus coimeád na reachtanna seo le barr cúraim.Fj2 Déan lúcháir i láthair an Tiarna do Dhia san áit a thoghfaidh an Tiarna do Dhia mar áitreabh dá ainm tú féin agus do mhac agus d' iníon, do shearbhónta fir agus mná, agus an Léivíteach atá ag cur faoi i do bhailte, agus an deoraí, agus an dílleachta, agus an bhaintreach, a chónaíonn in bhur measc.i72 Ansin déan féile na Seachtainí a cheiliúradh don Tiarna do Dhia le hofráil dheonach a thoirbhirt ó do láimh de réir bheannacht an Tiarna ort.h32 «Áirigh seacht seachtainí agus tosaigh ar na seacht seachtainí a chomhaireamh ón uair ina gcuireann tú do chorrán buana san arbhar sa ghort.g%2Ar feadh sé lá, ith arán slim agus ar an seachtú lá bíodh tionól clabhsúir don Tiarna do Dhia; ná déan aon sórt oibre an lá sin.f2Déan í a bhruith agus a ithe san áit a thoghfaidh an Tiarna do Dhia; ar maidin fill ar ais agus téigh chun do bhothanna.\e32ach san áit a thoghfaidh an Tiarna do Dhia le bheith mar áitreabh ag a ainm is ea atá íobairt na Cásca le hofráil agat, um thráthnóna, le dul faoi na gréine, faoin am a tháinig tú amach as an Éigipt.Zd/2Ná hofráil íobairt na Cásca in aon bhaile dá dtugann an Tiarna do Dhia duit;kcQ2Ar feadh seacht lá dá bhrí sin ná bíodh aon ghabháile le feiceáil in aon teach ar fud do chríoch, agus aon fheoil a dhéanfaidh tú a íobairt tráthnona an chéad lae ná déantar í a choimeád thar oíche go maidin.b/2Ná hith aon arán gabháilte mar aon léi; ar feadh seacht lá ith slimarán léi, arán an chruatain, óir is le teann deabhaidh a tháinig tú amach as tír na hÉigipte; cuimhnigh dá bhrí sin, gach lá de do shaol, ar an lá a tháinig tú amach as tír na hÉigipte. a2Déan cáisc a íobairt don Tiarna do Dhia as do tháin nó as do thréad san áit a thoghfaidh an Tiarna mar áitreabh dá ainm.'` K2«Coimeád mí Áibíb agus coinnigh an Cháisc don Tiarna do Dhia; óir is i mí Áibíb a thug an Tiarna do Dhia thú amach as an Éigipt san oíche.N_2ach ná caith an fhuil ach í a dhoirteadh ar an talamh amhail uisce.b^?2Ith sa bhaile é; ní cás do neamhghlan agus do ghlan é a ithe, dála ghasaile nó fia;]#2Má bhíonn aon mháchail air, má bhíonn sé bacach nó dall nó má bhíonn máchail mhór eile air, ná híobair é don Tiarna do Dhia. \2Ní foláir duit é a ithe, tú féin agus líon do thí, gach bliain i láthair an Tiarna do Dhia san áit a thoghfaidh an Tiarna.H[ 2«Gach céadghin fhireann de do tháin agus do do thréad, déan é a choisreacan don Tiarna do Dhia; ná leag aon obair ar chéadghin do thána, agus ná bearr céadghin do thréada.zZo2Ná meas go bhfuil sé dian ort go gcaitheann tú é a scaoileadh saor; is fiú a dhá oiread le fostúch é agus tá seirbhís sé bliana déanta aige duit. Déanfaidh an Tiarna do Dhia a bheannacht a chur ort ansin i saothar uile do lámh.$YC2faighse meana agus cuir trína chluais é agus isteach sa chomhla, agus bíodh sé mar dhaor agat go brách. Déan mar an gcéanna le haon daoirseach leat.X12Ach má deir sé: 'Níl aon fhonn orm imeacht uait' toisc go bhfuil cion aige ort féin agus ar do theaghlach agus go bhfuil saol sona aige farat,W/2Cuimhnigh air go raibh tú féin i do dhaor i dtír na hÉigipte agus gur fhuascail an Tiarna do Dhia thú; uime sin a ordaím é seo duit inniu.'VI2Tabhair maoin dó ó do thréad, ó d' urlár buailte agus ó do chantaoir fíona; faoi mar a chuir an Tiarna do Dhia a bheannacht ortsa, déan-sa déirc air.>Uy2 Agus tú á scaoileadh saor ná lig uait beo bocht é. T;2 «Má dhíoltar do chomhEabhrach leat, fear nó bean, déanadh sé seirbhís duit ar feadh sé bliana; an seachtú bliain, scaoil uait saor é.IS 2 Ní bheidh, ar ndóigh, an tír choíche gan bhochtán; uime sin ordaím duit: Bí fial flaithiúil i gcónaí le do bhráthair, agus le haon duine i do thír atá ar an gcaolchuid nó dealbh.KR2 Tabhair rud dó, agus nuair a dhéanann tú tabhair dó le barr croí mhóir, agus cuirfidh an Tiarna a bheannacht ort dá chionn sin i ngach gnó agus i ngach cúram a ghabhann tú idir lámha./QY2 Seachain agus ná scaoil an smaoineamh suarach seo isteach i do chroí, ' Tá an seachtú bliain, bliain na fuascailte láimh linn,' agus féachaint le doicheall ar do bhochtán bráthar agus gan aon ní a thabhairt dó, agus go nglaofadh sé ar an Tiarna i d' aghaidh, agus gur pheaca duit é.NP2Bí fial flaithiúil leis, agus tabhair riar a cháis ar iasacht dó.[O12Má tá bochtán láimh leat, duine de do bhráithre in aon bhaile de do chuid sa tír atá an Tiarna á thabhairt duit, ná cruaigh do chroí agus ná dún do dhorn in aghaidh an bhochtáin bhráthar sin agat.hNK2Má bheannaíonn an Tiarna do Dhia thú mar a gheall sé, tabharfaidh tú iasacht dá lán ciníocha, ach iasacht ní thógfaidh tú féin; beidh tú i gceannas ar a lán ciníocha, ach cine ní bheidh i gceannas ort féin.8Mk2ach ar an gcoinníoll seo amháin, go dtabharfaidh tú aird ar ghlór an Tiarna do Dhia agus go gcoimeádfaidh tú na haitheanta uile a aithním duit inniu le barr cáiréise.L92Ná bíodh aon bhochtáin in bhur measc. Óir ní chuirfidh an Tiarna a bheannacht ort sa tír atá an Tiarna do Dhia a thabhairt duit mar oidhreacht,vKg2Ní cás duit íocaíocht a éileamh ar an eachtrannach, ach maith cibé éileamh atá agat ar do bhráthair.J{2Seo é an sórt fuascailte atá le déanamh: gach creidiúnaí a mbíonn comharsa leis faoi bhannaí aige, scaoileadh sé saor é; ní féidir dó íocaíocht a éileamh ar a chomharsa ná ar a bhráthair nuair a ghoirtear ar fhuascailt an Tiarna.CI 2«Ag deireadh gach seachtú bliain déan fuascailt.LH2Ansin an Léivíteach (ós rud é go bhfuil sé gan chuid gan oidhreacht farat), agus an deoraí, agus an dílleachta, agus an bhaintreach a bhfuil cónaí orthu i do bhailte, tiocfaidh siad agus íosfaidh siad agus beidh a sáith acu. Beannóidh an Tiarna do Dhia thú dá chionn sin cibé gnó a bhíonn idir lámha agat.}Gu2«Ag deireadh gach tríú bliain, tóg deachúna uile d' fhómhair don bhliain sin agus cuir i dtaisce i do bhailte.yFm2Ná déan faillí ar an Léivíteach a bhfuil cónaí air i do bhailte, óir níl cuid ná oidhreacht aige leat.`E;2caith an t-airgead ar do rogha rud ansiúd daimh, nó caoirigh, nó fíon nó deoch chrua, nó cibé ní is mian leat; ith ansiúd i láthair an Tiarna do Dhia, agus bíodh lúcháir ort féin agus ar do theaghlach.D'2ansin malartaigh an deachú ar airgead, agus beir greim docht i do láimh ar an airgead agus téigh chun na háite a thogh an Tiarna do Dhia;lCS2Má bhíonn an t-aistear rófhada duit, agus mura féidir duit nuair a bheannaíonn an Tiarna do Dhia thú do dheachú a bhreith ann mar go bhfuil an áit a thoghann an Tiarna do Dhia mar áitreabh dá ainm, rófhada ó bhaile, B 2agus i láthair an Tiarna do Dhia, san áit a thoghfaidh sé mar áitreabh dá ainm, ith deachú d' arbhair, do fhíona, d' ola, agus céadtorthaí do thána agus do thréada d' fhonn go bhfoghlaimeofá conas eagla an Tiarna do Dhia a bheith ort de shíor.eAE2«Gach bliain ní foláir duit deachú de thoradh do shíl sa talamh a bhreith leat,q@]2«Ná hithigí aon ainmhí a fuair bás uaidh féin. Tabhair é mar bhia don deoraí atá ag cur faoi i do bhailte, nó díol é le coimhthíoch: óir is pobal naofa thú don Tiarna do Dhia. Ná bruith meannán i mbainne a mháthar.8?m2Is ceadmhach daoibh gach eiteallach glan a ithe.P>2Gach míoltóg eiteallach, bídís neamhghlan agaibh; ná hithigí iad.^=72an chorr agus gach sórt corr éisc, an pilibín agus gach sórt sciatháin leathair.:<q2an peileacán, an t-iolar bán, an fiach farraige,=;w2an ceann cait, an t-ulchabhán mór, an chearc uisce,H: 2an ostrais, an t-ulchabhán, an faoileán, gach sórt seabhaic,912gach sórt féich,+8S2 an t-alpaire, gach sórt clamháin,a7=2 ach seo iad na héin nach ceadmhach daoibh a ithe: an t-iolar, an bhadhbh, an coirneach,46e2 «Is ceadmhach daoibh gach éan glan a ithe,g5I2 ach aon ní gan eití gan ghainní ní ceadmhach daoibh iad a ithe: bídís neamhghlan agaibh.|4s2 Dá bhfuil beo san fharraige is ceadmhach daoibh iad seo a ithe: gach a bhfuil eití agus gainní acu, ithigí iad;K32Mar an gcéanna leis an muc fág go scoilteann sí an chrúb, ní chognaíonn sí an chíor; bíodh sí neamhghlan agaibh. Ná hithigí feoil a leithéidí sin agus ná bainigí lena gconablach.2'2Díobh siúd áfach a chognaíonn an chíor nó a scoilteann an chrúb go ladhrach, ní ceadmhach daoibh iad seo leanas a ithe: an camall, an míol maí, agus an coinín, mar, fág go gcognaíonn siad an chíor, ní scoilteann siad an chrúb; bídís neamhghlan agaibh.p1[2Is ceadmhach daoibh aon ainmhí a scoilteann an chrúb go ladhrach agus a chognaíonn an chíor a ithe.k0Q2an fia, an ghasail, an fia fionn, an t-ibeach, an t-antalóp, an damh allta agus an chaora faille.^/72Seo iad na hainmhithe is ceadmhach daoibh a ithe: an damh, an chaora, agus an gabhar;/.[2«Ná hith aon ní gráiniúil.#-A2Óir is pobal coisricthe don Tiarna do Dhia thú agus thogh an Tiarna thú le bheith i do phobal aige féin thar a bhfuil de phobail ar chlár na cruinne. , 2«Sibhse clann an Tiarna bhur nDia. Ná déanaigí sibh féin a chiorrú ná bhur n-éadan a lomadh ar aon slí ar son an mhairbh._+92 ar choinníoll is é sin, go ngéillfidh tú do ghuth an Tiarna do Dhia, agus go gcoimeádfaidh tú na haitheanta go léir leis a ordaím duit inniu, agus go ndéanfaidh tú an ceart faoi shúile an Tiarna do Dhia.g*I2 Ná coinnigh siar aon ní dár cuireadh faoi bhang i dtreo go gcasfadh an Tiarna ó fhraoch a fheirge, agus trócaire a dhéanamh ort, trua a bheith aige duit, agus an rath a chur ort mar a mhionnaigh sé do d' aithreacha h)K2 Cruinnigh a maoin go léir ar lár a plásóige poiblí agus loisc le tine an chathair agus a héadáil ar fad, á hofráil mar íobairt loiscthe don Tiarna do Dhia; fágtar í ina leachtán go brách, gan atógáil go deo.K(2 ní foláir duit go cinnte an claíomh a imirt ar áitritheoirí na cathrach sin uile agus an chathair a scrios ó bhonn, agus idir áitritheoirí agus stoc go léir a mharú le faobhar claímh..'W2 ansin déan fiosrú i dtaobh an scéil agus fiafraí agus diancheistiú. Má chinntítear agus má dheimhnítear gur tharla rud gráiniúil dá shórt in bhur measc,<&s2 go bhfuil cladhairí áirithe de bhur gcuid féin, a ghabh amach agus a mheall lucht na cathrach á rá: 'Téanam agus déanaimís seirbhís do dhéithe eile' (nárbh eol daoibh),q%]2 «Má chluineann tú go bhfuil, i gceann de na cathracha a thug an Tiarna do Dhia duit le cónaí iontu,$32 Cluinfidh Iosrael go léir trácht air, agus beidh eagla orthu, agus go brách arís ní dhéanfaidh siad a leithéid de choirpeacht in bhur measc.;#q2 Gabhfaidh tú de chlocha ann go dtí go n-imeoidh an dé as, mar gurbh áil leis thú a mhealladh ón Tiarna do Dhia, a thug thú amach as tír na hÉigipte, as teach na daoirse."72 ach cuirfidh tú chun báis é; do lámhsa is túisce atá le hardú ina aghaidh á chur chun báis, agus ina dhiaidh sin, lámh an phobail go léir. ! 2 ná géill dó, ná tabhair aird air, agus ná bíodh trua ná taise agat dó; ná déan anacal air agus ná cuir i bhfolach é,m U2 de na déithe leis na ciníocha máguaird ort ó chéin nó ó chóngar, ó cheann ceann na cruinne,+2 «Má dheanann do dheartháir, mac [d' athar nó] do mháthar, nó do mhac, nó d' iníon, nó do mhuirnín mná, nó do chara cléibh, thú a mhealladh faoi choim á rá: 'Téanam agus déanaimís seirbhís do dhéithe eile' (nárbh eol duit féin ná do d' aithreacha),mU2 Ach cuirtear an fáidh sin nó an t-aislingeoir aislingí sin chun báis óir theagasc sé ceannairc in aghaidh an Tiarna bhur nDia, a thug sibh amach as tír na hÉigipte agus a d' fhuascail sibh as teach na daoirse; b' áil leis thú a chlaonadh ón mbealach a d' aithin an Tiarna do Dhia duit a shiúl. Díbir an urchóid sin ó do lár ar an tslí sin.mU2 An Tiarna bhur nDia atá le leanúint agaibh, roimhe atá eagla le bheith oraibh, a aitheanta atá le coimeád agaibh, dá ghlor atá sibh le géilleadh; is dó atá sibh le seirbhís a dhéanamh agus is leis atá sibh le cloí.lS2 ná héist le briathra an fháidh sin ná le haislingeoir na n-aislingí sin; do bhur bpromhadh atá an Tiarna bhur nDia féachaint an ngránn sibh an Tiarna bhur nDia ó bhur gcroí go hiomlán agus ó bhur n-anam go hiomlán.B2 agus go dtagann an comhartha nó an t-iontas a luaigh sé leat i gcrích, agus go ndeir sé: 'Téanam agus leanaimís déithe eile' (nach eol duit) ' agus déanaimís seirbhís dóibh,' 2 «Má éiríonn fáidh nó aislingeoir aislingí in bhur measc agus go dtairgeann sé comhartha nó iontas a dhéanamh duit,fG2 A n-ordaím daoibh déanaigí é go léir le barr cúraim; ná cuir leis agus ná bain uaidh.\32 Ná déan mar sin leis an Tiarna, do Dhia. Óir is gráin leis an Tiarna é seo uile agus is fuath leis a ndéanaidís dá ndéithe dhéanaidís fiú a gclann mhac agus iníonacha a loscadh sa tine dá ndéithe.~w2 féach chuige nach bhfaightear faill ort: ná déan aithris orthu tar éis a millte romhat, agus ná bí ag fiafraí a ndéithe, á rá: 'Cén chaoi a ndearna na ciníocha seo seirbhís dá ndéithe? d' fhonn go ndéanfainn féin leis amhlaidh.'W)2 «Nuair a dheanfaidh an Tiarna do Dhia na ciníocha mar a bhfuil tú ag dul á ndísealbhú a dhíothú romhat, agus nuair a bheidh siad díbeartha agat agus curtha fút agat ina dtailte ina n-áit,}u2 Coimeád na treoracha seo go léir a thugaim duit le barr cúraim, agus lean iad, i dtreo go rithfeadh go maith i gcónaí leat féin, agus le do shliocht i do dhiaidh, agus tú ag déanamh an chirt agus na córa faoi shúile an Tiarna do Dhia.Z/2 Ofráil d' íobairtí uileloiscthe, idir fheoil agus fhuil ar altóir an Tiarna do Dhia; i d' íobairtí, ní foláir an fhuil a dhoirteadh ar altóir an Tiarna do Dhia, ach is ceadmhach duit an fheoil a ithe. ~~!}}c}{{%zZZ?Y XXoWWZVUU+TT;StRQQvPONNEMkLLFKKSK!JSIHHOGG#EERDD0C3B_AA`@3?>>=<;;;<::$99I8Y7g6544a3]22[11K0/.-q,r++e*y)((d'&&%%+$$_##4""=!!` yUDETLX7VPm[w ^ } w e x':a\ _92)Ginfidh tú mic agus iníonacha, ach ní leat iad, óir rachaidh siad i mbraighdeanas.2(Beidh crainn ológ agat ar fud do chríoch, ach ní dhéanfaidh tú thú féin a ungadh le hola, óir gearrfar anuas do chrainn ológ.%E2'Déanfaidh tú fíonghoirt a phlandáil agus a shaothrú, ach ní ólfaidh tú an fíon ná ní chruinneoidh tú na caora mar go n-íosfaidh an chruimh iad.{q2&Scaipfir síol go flúirseach san ithir, ach is beag fómhar a chruinneoidh tú di, óir alpfaidh an lócaiste é.2%Beidh tú i do cheap uafáis, i do sheanfhocal agus i do nath i measc na gciníocha go léir ina seolfaidh an Tiarna thú.U%2$«Seolfaidh an Tiarna thú féin agus an rí a chuirfidh tú os do chionn go cine nárbh eol duit féin ná do d' aithreacha; déanfaidh tú fónamh ansiúd do dhéithe eile, déithe adhmaid agus cloiche. ;2#Buailfidh an Tiarna thú ar na glúine agus ar na cosa le neascóidí nach mbeidh leigheas le fáil agat orthu, ó bhonn do choise go baithis do chinn.F2"Cuirfear le buile thú de bharr a bhfeicfidh do shúile cinn. 2!Cine nach eol duit, íosfaidh siad toradh d' ithreach agus do shaothair; ní bheidh tusa ach do do chrá agus do do bhrú de shíor.H  2 Tabharfar do chlann mhac agus iníonacha ar láimh do dhaoine eile, agus gach lá beidh do shúile á snoí asat ag faire amach dóibh gan neart ar bith i do láimh leis an scéal a leigheas.p [2Marófar do dhamh os comhair do shúl agus ní íosfaidh tú greim de; scuabfar d' asal uait os comhair do shúl agus ní dhéanfar é aisíoc leat; tabharfar do chaoirigh do do naimhde agus ní thiocfaidh aon duine i gcabhair ort. 72Pós bean agus luífidh duine eile léi; tóg teach agus ní dhéanfaidh tú cónaí ann; plandaigh fíonghort agus ní chruinneoidh tú a thorthaí.n W2agus beidh tú ag únfairt um mheán lae mar a bhíonn an dall ag únfairt sa dorchadas agus ní bheidh an t-ádh i do bhóthar; ní bheidh ach leatrom agus slad á dhéanamh ort gan stad, gan lámh chúnta a fháil ó aon duine.V'2Buailfidh an Tiarna thú le poc buile agus le daille agus le meabhrán aigne;2Buailfidh an Tiarna thú le neascóidí na hÉigipte, le hothras, le méirscrí agus le tochas, gan leigheas agat dóibh. 2Beidh do chonablach ina bhia ag éanlaith an aeir go léir agus ag ainmhithe na talún, gan aon duine ann chun iad a ruaigeadh.2«Tabharfaidh an Tiarna faoi deara go mbrisfear ort os comhair do naimhde; rachaidh tú amach ar feadh an aon bhóthair ina n-aghaidh, ach gabhfaidh tú seacht mbóthar ar teitheadh uathu; beidh tú i do ábhar uafáis ag ríochtaí uile an domhain.~w2Déanfaidh an Tiarna luaithreach agus gaineamh d' fhearthainn do thalún; titfidh sí ó neamh ort go scriosfar thú.]52Beidh na spéartha os do chionn ina bprás, agus an talamh faoi do bhonn ina iarann.+Q2Pleancfaidh an Tiarna thú leis an eitinn, leis an bhfiabhras, le séideadh, le teas, le híota, le dubh, le snas liath, agus beidh siadsan sa tóir ort go híde. 2Seolfaidh an Tiarna an phlá le cloí leat nó go ndíothóidh sí thú sa tír a bhfuil tú ag dul ann le seilbh a ghabháil air.W)2Cuirfidh an Tiarna mallachtaí agus buaireamh agus eascaine ar gach ní a thógfaidh tú idir lámha, go dtí go millfear thú agus go scriosfar thú gan mhoill de bharr éagóir do bheart do mo thréigean.Z/2Beidh mallacht ort ag gabháil isteach duit, agus mallacht ort ag dul amach duit.~2Beidh mallacht ar thoradh do choirp, ar thoradh d' ithreach, ar an mbreis ar do bhólacht agus ar an mbreis ar do thréad.>}y2Beidh mallacht ar do chliabh aráin agus ar do losaid.F|2Beidh mallacht ort sa chathair agus mallacht ort faoin tuath.j{O2«Ach mura ngéilleann tú do ghlór an Tiarna do Dhia, agus gan a reachtanna ná a aitheanta go léir a ordaím duit inniu a chomhlíonadh, tiocfaidh na mallachtaí uile seo leanas suas leat agus béarfaidh siad ort.z'2gan claonadh ar dheis ná ar chlé ó aon cheann de na hoibreacha a ordaím duit inniu trí aon déithe eile a leanúint agus fónamh dóibh._y92 Ní eireaball a dhéanfaidh an Tiarna díot, ach ceann; ní in íochtar a bheidh tú choíche, ach in uachtar, má ghéilleann tú d' aitheanta an Tiarna do Dhia, a ordaím duit inniu, á gcoimeád le barr cúraim,x2 Osclóidh an Tiarna a chiste breá, na speartha, duit, le fearthainn a thabhairt duit i dtráth do do thalamh, agus beannacht a chur ar shaothar uile do lámh. Cuirfidh tú mórán ciníocha faoi smacht, ach ní bheidh tú féin faoi smacht ag cine.@w{2 Cuirfidh an Tiarna conách mór ort, i dtoradh do choirp, sa bhreis ar do bhólacht, agus i dtoradh d' ithreach sa tír a mhionnaigh an Tiarna do d' aithreacha a thabharfadh sé duit.gvI2 Feicfidh ciníocha uile an domhain go bhfuil ainm an Tiarna ort agus beidh eagla orthu romhat./uY2 «Buanóidh an Tiarna thú i do phobal coisricthe dó féin, faoi mar a mhionnaigh sé duit, má choimeádann tú aitheanta an Tiarna do Dhia agus siúl ina bhealaí.;tq2Fógróidh an Tiarna beannacht anuas ort i do sciobóil agus i ngach ní a ghabhfaidh tú idir lámha; cuirfidh sé beannacht ort sa tír atá an Tiarna do Dhia a thabhairt duit.>sw2Brisfidh an Tiarna i do láthair ar na naimhde a éiríonn i d' aghaidh; tiocfaidh siad ar feadh an aon bhóthair i d' aghaidh; ach gabhfaidh siad seacht mbóthar ar teitheadh uait.[r12Beidh beannacht ort ag gabháil isteach duit agus beannacht ort ag dul amach duit.?q{2Beidh beannacht ar do chliabh aráin agus ar do losaid."p?2Beidh beannacht ar thoradh do choirp, ar thoradh d' ithreach, ar thoradh do airnéise, agus ar an mbreis ar do bhólacht agus ar an mbreis ar do thréad.Ko2«Beidh beannacht ort sa chathair, agus beannacht ort faoin tuath.ny2Tiocfaidh na beannachtaí uile seo leanas suas leat agus fanfaidh ort má ghéilleann tú do ghlór an Tiarna do Dhia.zm q2«Má ghéilleann tú go dílis do ghlór an Tiarna agus na haitheanta go léir dá chuid atá á n-ordú agam duit inniu a chomhlíonadh le barr cáiréise, cuirfidh an Tiarna do Dhia thú go hard os cionn náisiúin uile na cruinne.l2' Mallacht ar an té nach ndaingníonn briathra an dlí trína gcomhlíonadh.' Agus freagraíodh an pobal go léir: 'Amen.'{kq2' Mallacht ar an té a thógann breab chun neamhchiontach a bhású.' Agus freagraíodh an pobal go léir: 'Amen.'pj[2' Mallacht ar an té a bhuaileann a chomharsa faoi choim.' Agus freagraíodh an pobal go léir: 'Amen.'liS2' Mallacht ar an té a luíonn le máthair a chéile.' Agus freagraíodh an pobal go léir: 'Amen.' h2' Mallacht ar an té a luíonn lena dheirfiúr, iníon a athar nó iníon a mháthar.' Agus freagraíodh an pobal go léir: 'Amen.'lgS2' Mallacht ar an té a luíonn le haon sórt ainmhí.' Agus freagraíodh an pobal go léir: 'Amen.'f72' Go raibh mallacht ar an té a luíonn le bean a athar, agus a bhaineann beann bhrat a athar anuas di.' Agus freagraíodh an pobal go léir: 'Amen.'"e?2' Go raibh mallacht ar an té a dhéanann cantáil ar chearta an deoraí, an dílleachta, agus na baintrí.' Agus freagraíodh an pobal go léir: 'Amen.'{dq2' Go raibh mallacht ar an té a chuireann an dall ar seachrán slí.' Agus freagraíodh an pobal go léir: 'Amen.'}cu2' Go raibh mallacht ar an té a chorraíonn marc teorann a chomharsan.' Agus freagraíodh an pobal go léir: 'Amen.'b2' Go raibh mallacht ar an té a thugann tarcaisne dá athair nó dá mháthair.' Agus freagraíodh an pobal go léir: 'Amen.'Ya-2' Go raibh mallacht ar an bhfear a dhéanfaidh dealbh shnoite nó leáite rud is gráin leis an Tiarna obair lámha ceardaí, agus a chuirfidh suas i bhfolach í.' Agus freagraíodh an pobal go léir: 'Amen.'^`72Labhraíodh na Léivítigh ansin agus fógraídís in ard a gcinn do na hIosraelaigh:y_m2 Agus seasaidís seo ar Shliabh Éabál don mhallacht: Reúbaen, Gád, Áiséar, Zabúlun, Dán, agus Naftáilí.1^]2 «Nuair a rachaidh sibh thar Iordáin anonn seasaidís seo ar Shliabh Girizím chun an pobal a bheannú: Símeon, Léiví, Iúdá, Íosácár, Iósaef, agus Biniáimin.?]{2 Agus thug Maois ordú don phobal an lá céanna á rá:~\w2 Géill dá bhrí sin do ghlór an Tiarna do Dhia, agus coimeád a aitheanta agus a reachtanna a ordaím duit inniu.»&[G2 Ansin dúirt Maois agus na sagairt Léivíteacha le hIosrael go léir: «Tabhair cluas, a Iosrael, agus éist. Inniu rinneadh pobal don Tiarna do Dhia díot.RZ2Scríobh briathra uile an dlí seo ar na clocha go soiléir sofheicthe.»tYc2Ofráil íobairtí comaoineach agus ith iad ansiúd agus bíodh lúcháir ort i láthair an Tiarna do Dhia.X2Tóg an altóir don Tiarna do Dhia as clocha gan cóiriú, agus ofráil íobairtí uileloiscthe uirthi don Tiarna do Dhia.fWG2Déan altóir san áit sin don Tiarna do Dhia de chlocha nár luigh aon uirlis iarainn orthu.&VG2Nuair a rachaidh sibh thar Iordáin, ní foláir daoibh na líoga seo a chur suas ar Shliabh Éabál mar a ordaím daoibh inniu, agus brat aoil a chur orthu.xUk2agus scríobh orthu focail uile an dlí seo a luaithe a rachaidh tú sall ar do shlí isteach sa tír atá an Tiarna do Dhia a thabhairt duit, tír ina bhfuil bainne agus mil ina slaoda faoi mar a gheall an Tiarna, Dia d' aithreacha, duit.T92An uair a théann sibh thar Iordáin isteach sa tír atá an Tiarna do Dhia a thabhairt duit, cuir líoga móra ina seasamh agus cuir brat aoil orthu;}S w2Thug Maois agus seanóirí Iosrael ordú don phobal: «Coimeádaigí na haitheanta uile a ordaím duit inniu.;Rq2agus go gcuirfidh sé thú os cionn na náisiún uile a rinne sé chun molta agus clú agus onóra; agus go mbeidh tusa i do phobal coisricthe don Tiarna faoi mar a gheall sé.»RQ2Agus tá an dearbhú seo déanta fútsa inniu ag an Tiarna: go mbeidh tú aige mar phobal ar leith leis féin, faoi mar a gheall sé duit, ach ar choinníoll go gcoimeádfaidh tú a aitheanta go léir;hPK2Tá an dearbhú seo déanta agat inniu faoin Tiarna: gurb é do Dhia é, ach ar choinníoll go leanfaidh tú a bhealaí, go gcoimeádfaidh tú a dhlíthe, a aitheanta, agus a reachtanna, agus go n-éistfidh tú lena ghlór.%OG2Iosrael Pobal DéaN=2Féach anuas ó neamh, áitreabh do ghlóire, agus cuir do bheannacht ar do phobal Iosrael, agus ar an ithir a thug tú dúinn faoi mar a mhionnaigh tú dár n-aithreacha, tír ina bhfuil bainne agus mil ina slaoda.'{Mq2Níor chaith mé aon chuid den deachú agus mé ag caoineadh; níor thóg mé aon chuid di agus mé neamhghlan; níor ofráil mé aon chuid di do na mairbh. Ghéill mé do ghlór an Tiarna mo Dhia; rinne mé gach ní mar a d' ordaigh tú dom.8Lk2 ansin abairse i láthair an Tiarna do Dhia: 'Tá an chuid choisricthe go léir curtha as mo theach agam. Sea, thug mé don Léivíteach, don deoraí, agus don dílleachta í, de réir na n-aitheanta go léir a leag tú orm; níor sháraigh mé aon aithne de do chuid, ná ní dhearna mé dearmad díobh..KW2 «Sa tríú bliain, bliain na ndeachúna, nuair a bheidh deireadh dheachú do thorthaí go léir íoctha agat agus go mbíonn sí tugtha agat don Léivíteach, don deoraí, don dílleachta, agus don bhaintreach, agus go mbíonn sí ite acu in bhur mbailte agus go mbíonn a sáith acu,.JW2 Ansin bíodh fleá agat le gach ní fónta a thug an Tiarna, do Dhia, duit féin agus do do theaghlach, tú féin agus an Léivíteach agus an deoraí in bhur measc.6Ig2 Seo anois mé le céadtorthaí fómhar na hithreach a bhronn tusa, a Thiarna, orm.' Leag i láthair an Tiarna ansin iad agus sléacht go talamh i láthair an Tiarna do Dhia.oHY2 Thug sé anseo isteach sinn, agus thug an tír seo dúinn, tír ina bhfuil bainne agus mil ina slaoda.G/2agus thug an Tiarna as an Éigipt amach sinn lena láimh thréan agus lena ghéag ar tinneall, le huafás mór, le comharthaí, agus le hiontais.F32Ach ghlaomar chun an Tiarna, Dia ár n-aithreacha, agus chuala an Tiarna ár nglao agus chonaic ár n-ainnise, ár saothar, agus an leatrom orainn;_E92Chráigh na hÉigiptigh sinn; chiapadar sinn agus chuireadar faoi dhaoirse dhian sinn.D{2Ansin, i bhfianaise an Tiarna do Dhia, déan an dearbhú seo leanas: 'Deoraí Aramaeigh a ba ea m' athair. D' imigh sé leis ó dheas chun na hÉigipte ar bheagán slua, agus chuir faoi inti; ach rinne náisiún mór cumasach líonmhar ansiúd de.qC]2Tógadh an sagart ansin an cliabh ó do láimh agus leagadh sé é os comhair altóir an Tiarna do Dhia.bB?2Ní foláir duit dul chun an tsagairt a bhíonn in oifig ag an am agus a rá leis: 'Fógraím inniu don Tiarna mo Dhia gur tháinig mé chun na tíre a mhionnaigh an Tiarna dár n-aithreacha a thabharfadh sé dúinn.'yAm2ní foláir duit na céadtorthaí d' fhómhar na hithreach a bhainfidh tú sa tír a thabharfaidh an Tiarna do Dhia duit a chur i leataobh; cuir i gcliabh iad agus téigh chun na háite a thoghfaidh an Tiarna do Dhia mar áitreabh dá ainm.+@ S2«Nuair a thiocfaidh tú isteach sa tír atá an Tiarna do Dhia a thabhairt duit mar oidhreacht, nuair a bheidh seilbh agat air agus tú i do chónaí ann,n?W2Nuair a bhronnfaidh an Tiarna do Dhia síocháin duit ó do naimhde go léir máguaird ort sa tír atá an Tiarna do Dhia a thabhairt duit i do sheilbh mar oidhreacht scrios cuimhne Amáiléic ó faoi neamh; ná déan dearmad de.l>S2Bhuail sé leat ar an mbealach agus tar éis duit gabháil thar bráid, d' ionsaigh sé sibh i leith an chúil agus rinne eirleach ar an muintir go léir a bhí ar deireadh: nuair a bhí tú lag tnáite ní raibh eagla Dé air.^=72Cuimhnigh céard a rinne Amáiléic leat agus tú ar an mbealach amach as an Éigipt.w<i2Óir aon duine a dhéanann nithe den sórt sin, agus a dhéanann éagóir, is fuath leis an Tiarna do Dhia é.>;w2Ná bíodh agat ach aon mheá amháin, í iomlán cóir, agus aon tomhas amháin, é iomlán cóir, i dtreo go mbeadh saol fada agat sa tír atá an Tiarna do Dhia a thabhairt duit.S:!2Ná bíodh dhá thomhas difirúla i do theach, ceann beag agus ceann mór.T9#2 Ná bíodh dhá mheá dhifriúla i do mhála ceann trom agus ceann éadrom.<8u2 teasc an lámh di gan trua gan taise a thaispeáint.j7O2 «Má bhíonn beirt fhear ag troid agus go gcuireann bean duine díobh a ladar sa troid d' fhonn a fear a fhuascailt ó bhuillí an duine eile agus go síneann sí amach a lámh agus breith laistíos ar an duine eile,Q62 agus tabharfar mar shloinne dó ' Teach an té a Fágadh gan Chuarán' .v5g2 ansin téadh bean a dhearthár chuige i láthair na seanóirí agus baineadh sí an cuarán dá chois, agus caitheadh sí seile san aghaidh air, agus abradh sí: 'Sin í an íde a thugaimid ar an té nach gcothaíonn teach a dhearthár,'4%2Ansin glaodh seanóirí a chathrach air, agus labhraidís leis; agus má chuireann sé ina gcoinne agus a rá: 'Ní áil liom glacadh léi,' 32Má dhiúltaíonn an fear bean a dhearthár a ghabháil chuige, téadh sise chun na seanóirí ag an ngeata agus abradh: 'Dhiúltaigh deartháir mo chéile ainm a dhearthár a bhuanú in Iosrael. Ní áil leis dualgas deartháir céile a chomhlíonadh dom.'{2q2An chéad mhac a bhéarfaidh sí bíodh ainm an dearthár mhairbh air, d' fhonn nach scriosfaí a ainm as Iosrael.)1M2«Má bhíonn deartháireacha in aontíos agus go bhfaigheann duine acu bás gan mhac, ná pósadh bean an mhairbh duine deoranta lasmuigh den teaghlach; tagadh deartháir a céile chuici agus glacadh sé í mar bhean chéile agus déanadh sé dualgas deartháir céile ina leith.F02«Na cuir pusachán ar an damh agus é ag satailt an arbhair.2/_2Is ceadmhach daichead buille a bhualadh air, ach gan dul thairis sin, le heagla go mbeadh an léasadh ródhian agus go mbeadh drochmheas agat ar do bhráthair dá bharr.P.2má thuilleann an té a bhíonn san éagóir gabháil de lasc air, tugadh an breitheamh faoi deara é a chur ina luí agus gabháil de lasc air ina láthair leis an líon buillí a oireann dá choir.y- o2«Má bhíonn aighneas idir daoine agus go dtéann siad chun cúirte agus go dtugann na breithiúna breith eatarthu agus a fhógairt an ceart a bheith ag an té a bhíonn sa cheart, agus an éagóir a bheith ag an té a bhíonn san éagóir,,y2Cuimhnigh go raibh tú i do dhaor i dtír na hÉigipte; sin é an fáth go dtugaim an aithne seo duit le comhlíonadh.+32Nuair a chruinníonn tú fómhar d' fhíonghoirt, ná pioc a thuilleadh é. Bíodh an chuid eile don deoraí, don dílleachta agus don bhaintreach.*32Nuair a bhuaileann tú do chrann ológ, ná téigh siar arís ar na géaga. Bíodh an chuid eile don deoraí, don dílleachta agus don bhaintreach.-)U2«Nuair a bhíonn an fómhar á bhaint agat sa ghort agus go ndéanann tú dearmad ar phunann sa ghort, na téigh siar ag triall uirthi. Fág ansiúd í don deoraí, don dílleachta agus don bhaintreach i dtreo go ndéanfadh an Tiarna do Dhia a bheannacht a chur ort i do chúraimí go léir.7(i2Cuimhnigh go raibh tú féin i do dhaor san Éigipt agus go ndearna an Tiarna do Dhia thú a fhuascailt as an áit sin; uime sin a thugaim an aithne seo duit le comhlíonadh.n'W2«Ná déan breith a chlaonadh i gcás deoraí ná dílleachta, agus ná tóg brat baintrí i ngeall.&'2Ná cuirtear aithreacha chun báis thar ceann a mac, ná mic thar ceann a n-aithreacha. Cuirtear gach duine chun báis ar son a choire féin.X%+2Tabhair a thuarastal dó an lá a thuillfidh sé é, sula dtéann an ghrian faoi (mar tá sé bocht agus tá dúil aige ann) le heagla go n-éifeadh sé chun an Tiarna i d' aghaidh, agus gur pheaca duit sin. $2«Ná tar i dtír ar fhostúch bocht dealbh, más bráthair duit é, más deoraí i do dhúiche é atá ag cur faoi i do bhailte.J#2 Nuair a théann an ghrian faoi, tabhair an geall ar ais dó i dtreo gur féidir dó codladh ina bhrat agus beannacht a chur ort; beidh sin ina ghníomh fónta agat i láthair an Tiarna do Dhia./"[2 Más bochtán é ná codail ina gheall.f!G2 Fan lasmuigh agus tugadh an té dá bhfuil an iasacht á tabhairt agat an geall amach chugat. 2 «Má bhíonn iasacht d' aon sórt á thabhairt agat do do chomharsa ná téigh isteach ina theach agus a gheall a ghabháil.`;2 Cuimhnigh ar a ndearna an Tiarna le Miriám agus sibh ar an mbealach ón Éigipt amach.>w2I gcás taom lobhra déan gach a n-ordaíonn na sagairt Léivíteacha duit a choimeád go beacht agus a chomhlíonadh le barr cúraim; déan mar a d' aithin mé dóibh le cáiréis.V'2Má bheirtear ar dhuine ag fuadach duine dá bhráithre, de chlann Iosrael, cibé acu le daor a dhéanamh de nó lena dhíol, ní foláir an gadaí sin a chur chun báis. Díbir an t-olc seo ó bhur measc.kQ2Ná tógadh aon duine muileann ná bró i ngeall mar b' ionann sin agus anam a thógáil i ngeall.O2«Fear nuaphósta, ná téadh sé san arm agus ná bítear ag cur cúraimí air; fágtar sa bhaile é ar feadh bliana, saor ó dhualgais, le sólás a thabhairt don bhean a ghabh sé chuige.  2ní ceadmhach dá céad fhear, a chuir uaidh í, í a ghlacadh ar ais anois mar bhean ós rud é gur truaillíodh í ar an gcuma seo. Óir is fuath leis an Tiarna é sin agus ná tabhair ciontacht ar an tír a thugann an Tiarna do Dhia duit mar oidhreacht._92Má thagann gráin ag an bhfear eile uirthi agus go scríobhann sé bille scartha di, agus é a thabhairt ina láimh di agus í a chur chun siúil óna theach (nó má fhaigheann an fear eile seo, a phós í, bás)8m2d' imigh sí léi amach agus phós fear eile í.n Y2«Abair gur thóg fear bean agus phós í; ach níorbh áil leis í agus fuair sé mínáire éigin le cur ina leith; agus scríobh sé bille scartha di agus thug ina láimh di é agus chuir sé chun siúil óna theach í;M2Má théann tú trí arbhar do chomharsan atá ina sheasamh, ní cás duit diasa a stoitheadh le do láimh ach níl cead agat do chorrán buana a chur in arbhar do chomharsan agus é ina sheasamh.C2Nuair a théann tú isteach i bhfíonghort do chomharsan, ní cás duit do sháith caor a chaitheamh, oiread díobh agus is mian leat, ach níl cead agat aon chaora a chur í do chliabh.5e2Cloígh le cibé rud a théann thar do bheola, agus ní foláir duit an mhóid a thug tú de do dheoin féin le briathar do bhéil féin don Tiarna do Dhia a chomhlíonadh.4e2Ach níor pheaca duit gan móid a thabhairt.!=2Má thugann tú móid don Tiarna do Dhia ná bí mall á comhlíonadh, óir éileoidh an Tiarna do Dhia ort í go cinnte, agus ba pheaca í a dhiúltú.2Ní miste duit ús a éileamh ar iasacht do choimhthíoch, ach ná héiligh ús ar iasacht do do dheartháir, i dtreo go gcuirfidh an Tiarna do Dhia a bheannacht ort i ngach a ndáileann do lámh sa tír atá tú le dul isteach ann agus a shealbhú.{2Ná tabhair iasacht ar ús do do dheartháir, cibé acu iasacht airgid é nó bia nó aon ní eile a thuillfeadh breis. ;2Ná tabhair tuarastal striapaí ná pá madra go teach an Tiarna do Dhia mar fhuascailt ar aon sórt móide; is fuath leis an Tiarna do Dhia iad araon.nW2Ná bíodh striapach chultais mná ar iníonacha Iosrael, ná striapach chultais fir ar mhic Iosrael.s a2Cónaíodh sé farat, in bhur measc, cibé áit is mian leis ina rogha cathair leat; ná cuir isteach air." A2An tIosraelach1 ]2Óir siúlann an Tiarna do Dhia timpeall istigh i do champa do do chosaint agus ag tabhairt do naimhde ar láimh duit. Ní foláir do champa a bheith ina áit naofa dá bhrí sin; ná feiceadh an Tiarna aon rud míchuí in bhur measc dá bhrí sin le heagla go dtabharfadh sé droim láimhe leat.0 [2 Bíodh sluasaid agat ar do chuid airm, agus nuair a théann tú amach ag déanamh do ghnó, déan poll leis an tsluasaid seo, agus cas timpeall agus clúdaigh do chac.H  2 Bíodh camraí agat lasmuigh den champa, agus gabh amach chucu. 2 Nuair a thagann an tráthnóna níodh sé é féin le huisce, agus bíodh cead aige filleadh ar an gcampa ar dhul faoi don ghrian.'I2 Má bhíonn aon fhear in bhur measc nach bhfuil glan de bharr ar tharla dó san oíche, téadh sé ón gcampa amach agus ná filleadh sé ar ais ar an gcampa.sa2 «Nuair a bhíonn tú i gcogadh le do naimhde, agus go mbíonn tú i gcampa, seachain an uile olc.U%2Bíodh cead isteach i dTionól an Tiarna ag an tríú glúin dá sliochtsan.|s2Ná bíodh fuath agat don Eadómach óir is bráthair duit é, ná don Éigipteach mar gur dheoraí thú ina thír.Z/2Go brách fad a mhairfidh tú ná bí sa tóir ar a síocháin ná ar a gconách.72Ach ní éisteodh an Tiarna do Dhia le Balám agus rinne an Tiarna do Dhia beannacht den mhallacht duit, mar go raibh grá ag an Tiarna do Dhia duit.[12Óir níor tháinig siad in bhur gcoinne le harán agus le huisce agus sibh ar an tslí amach as an Éigipt, agus d' fhostaigh siad Balám mac Bheór ó Phatór in Arám an Dá Abhainn chun mallacht a chur ort.8k2Ná bíodh cead isteach i dTionól an Tiarna ag Amónach ná ag Móábach; fiú go dtí an deichiú glúin ná bíodh cead isteach go Tionól an Tiarna ag a sliocht go brách.{2Ná téadh bastard i dTionól an Tiarna; ná téadh duine dá shliocht go dtí an deichiú glúin i dTionól an Tiarna.u~ g2«An té a coilleadh, nó ar baineadh a bhall fearga de, níl cead isteach aige i dTionól an Tiarna.b}?2Ná gabhadh fear bean a athar chuige, agus ná baineadh sé beann bhrat a athar anuas di.G| 2ansin tugadh an fear a luigh léi leathchéad seicil airgid d' athair na mná óige agus bíodh sí mar bhean aige mar gur thruailligh sé í agus ní féidir dó í a chur uaidh lena shaol.y{m2Má bhuaileann fear le maighdean nach bhfuil geallta agus í a éigniú agus luí léi, agus go mbeirtear orthu,zzo2Óir tháinig sé uirthi faoin tuath, agus ba fhéidir don bhean óg liú gan aon duine a theacht á fóirithint./yY2Ná déan aon ní leis an mbean óg óir ní dhearna an bhean óg aon choir a thuillfeadh bás, mar is cuma an cás seo nó fear a ionsaí agus a mharú a chomharsan.5xe2Ach más faoin tuath a bhuaileann fear le bean óg atá geallta agus go ndéanann sé éigean uirthi agus luí léi, ansin ná cuirtear chun báis ach an fear a luigh léi./wY2beirigí iad araon libh amach go geata na cathrach sin agus cuirigí chun báis de chlocha iad an bhean óg mar nár liúigh sí ag lorg cabhrach agus í sa chathair, agus an fear mar gur thruailligh sé bean a chomharsan. Ní foláir duit an t-olc seo a dhíbirt ó bhur measc ar an tslí sin.lvS2«Má bhíonn maighdean geallta agus go mbuaileann fear léi sa chathair, agus go gcodlaíonn léi,Vu'2«Má fhaightear fear ag luí le bean duine eile, cuirtear iad araon chun báis an fear a luigh leis an mbean, agus an bhean féin. Ní foláir duit an t-olc seo a dhíbirt ó Iosrael an tslí sin.$tC2ansin tugaidís an bhean óg go doras theach a hathar, agus déanadh a comhchathróirí í a chur chun báis de chlocha mar go ndearna sí baois in Iosrael lena striapachas agus í faoi dhíon theach a hathar. Ní foláir daoibh an t-olc seo a dhíbirt ó bhur measc ar an tslí sin.isM2Ach más fíor é agus má dheimhnítear nach bhfuarthas comharthaí maighdeanais na mná óige,vrg2agus gearraidís fíneáil céad seicil airgid air agus tugaidís iad d' athair na mná óige óir tá drochcháil tugtha aige ar mhaighdean in Iosrael, agus fanadh sí mar bhean aige agus ní bheidh cead aige í a chur uaidh lena shaol.cqA2Ansin beireadh seanóirí na cathrach sin greim ar an bhfear úd, gabhaidís de lasca ann,pp[2Tá mí-iompar á chur ina leith aige anois á rá: «Ní bhfuair mé comharthaí a maighdeanais ar d' iníon.» Ach seo iad comharthaí maighdeanais m' iníne.' Agus leathfaidh siad an t-éadach os comhair sheanóirí na cathrach.zoo2Abradh athair na mná óige leis na seanóirí: 'Thug mé m' iníon don fhear seo le pósadh agus is beag air í.ny2Ansin tugadh athair agus máthair na mná óige comharthaí a maighdeanais leo go seanóirí na cathrach ag an ngeata.;mq2agus go gcuireann sé mí-iompar ina leith agus í a náiriú go poiblí, á rá: 'Phós mé an bhean seo agus nuair a luigh mé léi ní bhfuair mé comharthaí a maighdeanais.'Vl'2 «Má phósann duine bean agus luí léi, agus ansin gur beag air í,Rk2 An fhallaing a chuireann tú umat, déan scothóga ar a ceithre cúinní.Ij 2 Ná caith éadach leathach, éadach fite d' olann agus de líon.9io2 Ná cuir damh agus asal faoin aon chuing threafa.'hI2 Ná cuir an dara sórt síl i do fhíonghort le nach ndéanfaí coisreacan ar a thoradh go léir ar an mbarr eile a chuir tú agus ar thoradh do fhíonghoirt.g2Nuair a thógann tú teach nua, cuir uchtbharr ar an díon agus ansin beidh do theach saor ó fhíoch fola de bharr duine a thitim de. f 2ach scaoil leis an máthair. Ní miste duit na gearrcaigh a bhreith leat. Ar an gcaoi sin beidh an rath ort agus fad saoil agat.]e52Má tharlaíonn tú i do shiúlta ar nead éin i gcrann nó sa talamh agus gearrcaigh nó uibheacha ann, agus an mháthair ina luí ar na huibheacha nó ar na gearrcaigh, ná tóg an mháthair leis na gearrcaigh;,dS2Ná cuireadh bean feisteas fir uirthi féin, agus ná cuireadh fear feisteas mná air féin; is gráin leis an Tiarna do Dhia an mhuintir a dhéanann na nithe sin.c2Ná bí á seachaint má fheiceann tú damh nó asal do dhearthár ag titim ar an mbóthar, ach cabhraigh leis á gcur ina seasamh arís.*bO2Déan mar an gcéanna lena asal, agus lena bhrat, agus le haon ní a chailleann do dheartháir agus go bhfaigheann tú é: ná bíodh aon seachaint sa ghnó seo.'aI2Mura bhfuil sé láimh leat, nó murab aithnid duit é, tabhair leat abhaile é, agus coinnigh é nó go dtagann do dheartháir á lorg; tabhair dó ansin é.0` ]2«Má fheiceann tú damh nó caora le do dheartháir ag dul ar seachrán, ná bí seachantach ina dtaobh; ní foláir duit iad a bhreith leat ar ais chun do dhearthár.c_A2ná fanadh a chorp thar oíche ar an gcrann, ach déan é a adhlacadh an lá céanna, óir tá mallacht Dé ar dhuine a chrochtar; agus ná déan an talamh a thugann an Tiarna do Dhia duit mar oidhreacht a thruailliú.x^k2«Má dhéanann duine coir mharfach agus go gcuirtear chun báis é agus go gcrochann tú ar chrann é,B]2Ansin déanadh a chomhchathróirí go léir é a chur chun báis de chlocha; déanaigí an t-olc seo a dhíbirt ó bhur lár. Cluinfidh Iosrael uile faoi seo, agus beidh scanradh orthu.*\O2agus a rá le seanóirí na cathrach: 'Tá an mac seo againn ceanndána easumhal, agus ní ghéillfidh sé dár nguth; déanann sé craos agus bíonn ar meisce.'.[W2ansin ní foláir dá athair agus dá mháthair greim a bhreith air agus é a thabhairt amach go seanóirí na cathrach ag geataí na háite ina mbíonn cónaí air,«Má bhíonn mac ceanndána nó easumhal ag duine, gan aird aige ar ghuth athar ná máthar, agus nach dtógann aon cheann dóibh fiú nuair a chuireann siad pionós air,Cimí Ban - Ceart Clainne Q2 Ní foláir duit gach doirteadh fola neamhchiontaí a dhíbirt ó do lár más áil leat an ceart a dhéanamh i súile an Tiarna.[P12Leath brat do mhaithiúnais ar do phobal Iosrael a d' fhuascail tú a Thiarna, agus ná doirtear aon fhuil neamhchiontach i measc do phobail Iosrael.' Ar an tslí sin beidh brat cosanta orthu ón bhfíoch fola.oOY2Agus abraidís na focail seo: 'Níor dhoirt ár lámha an fhuil seo agus ní fhaca ár súile aon ní. 6~}}C|{{.zyxx&wvutssVrriqpp oHnmllBlkk-jji_hhEggfeehdd7cba``_N^;]\\N[[)Z_YxXWWDVwUTT~SRR,Q{PPKONNMaLrKgKFJqIIHvGFEE?DDC BHA.@?>K==;:`9988,76544%322110//.. -X- ,:+U*W))=((\'&&%$$#""_!!3 :o%?cB}e-=   K _"lwW%KE2!Dúirt sé faoi Áiséar:Go raibh beannacht thar na mic ar Áiséar;gurb é muirnín a bhráithre é.agus tumadh sé a chosa in ola!9Jm2!Dúirt sé faoi Naftáilí:A Naftáilí, ar do shástacht le fabhair,agus lán de bheannachtaí an Tiarna,bíodh an loch agus an deisceart i do sheilbh.`I;2!Dúirt sé faoi Dhán:Coileán leoin é Dán,ag lingeadh ó Bháiseán.qH]2!Thogh sé an chéad roinn dó féin,mar bhí mír cheannaire in áirithe ansiúd.Tháinig sé mar cheannaire ar an bpobal;aitheanta agus reachtanna córa an Tiarna,chuir sé i bhfeidhm ar Iosrael iad.2G_2!Dúirt sé faoi Ghád:Beannacht ar an té a fhágann a dhóthain slí ag Gád!Luíonn sé mar bhanleon;stoll sé géag, ceannaithe, agus baithis.AF}2!Déanann siad íobairtí conáigh,ar an sliabh ar a bhfuil triall na ndaoine ag guí;óir blaiseann siad saibhreas na mara,agus an mhaoin folaithe sa ghaineamh.E)2!Dúirt sé faoi Zabúlun:Bíodh lúcháir ort, a Zabúlun, ag taisteal duit i gcéin,agus ortsa, a Íosácár, i do bhothanna.D2!Céadghin an tairbh, is leis an ghlóir.Adharca daimh allta a adharcaagus leosan sánn sé na pobail go léirgo himill an domhain.Is mar sin leis na mílte ar mhílte d' Eafráim,is mar sin le mílte Mhanaise.SC!2!le togha thoradh na talún agus a bhfuil ann,le gean an té a lonnaigh sa Tor.Go bhfása an ghruaig go tiubh ar mhullach cheann Iósaef,an té a coisriceadh i measc a bhráithre.XB+2!le togha thoradh na gcnoc ársa,agus le flúirse ó na sléibhte ciana,NA2!le togha thorthaí na gréine,agus fhómhar trom gach míosa,)@M2! Dúirt sé faoi Iósaef:Go mbeannaí an Tiarna a fhearann,le togha dhrúcht neimhe,agus le togha an duibheagáin atá ag cúbadh thíos,d?C2! Dúirt sé faoi Bhiniáimin:An té is ionúin leis an Tiarna,tá cónaí air gan bhaol ina fharraid.Cumhdaíonn an Té is Airde é ó lá go láagus lonnaíonn sé ar leicne a shléibhte.'>I2! A Thiarna, beannaigh a mhaoinagus glac le saothar a lámh.Basc leasracha a naimhdeagus a eascairde, ionas nach n-éireoidh siad arís.E=2! Déanann siad do reachtanna a theagasc do Iacób,agus do dhlí do Iosrael.Seolann siad túis i do láthair,agus leagann siad an íobairt uileloiscthe ar d' altóir.<}2! Dúirt sé faoina athair agus faoina mháthair:«Ní fhaca mé iad.» Ní aithnid dó a bhráithre,ná níl aithne aige ar a chlann.Sea, chomhlíonadar do bhriathar,agus choimeádadar do chonradh go daingean.X;+2!Dúirt sé faoi Léiví:Tabhair do Léiví do Úirím,agus do Thuimím don té dá dtug tú gean,tar éis duit é a phromhadh ag Masá,agus bheith ag spairn leis ag Miríbeá,b:?2!Dúirt sé mar leanas faoi Iúdá:Éist, a Thiarna, le glor Iúdá,agus beir ar ais chun a mhuintire é,go gcosnaí a lámha a chearta,agus go dtaga i gcabhair air in aghaidh a naimhde._992!Go maire Reúbaen agus nár fhaighe bás,go maire chomh maith a bheagán slua.8 2!Bhí rí in Isiriún,nuair a thionóil ceannairí an phobail,agus go raibh treibheanna uile Iacóib le chéile.a7=2!(Leag Maois dlí orainn.)Tá comhthionól Iacóib ag dul i seilbh a oidhreachta.-6U2!Tusa a ghráigh na haithreacha,is i do láimh atá na naoimh go léir.Thiteadar ag do chosa,agus chuadar ar aghaidh go mear faoi do threoir.5-2!Dúirt sé:Tháinig an Tiarna ó Shíonái,agus d' éirigh chucu thar íor na spéire ó Shaeír.Dealraigh sé ó Shliabh Phárán;tháinig sé ag triall orthu tar éis an tionóil i gCáidéis,ó uachtar neimhe go himeall na gcnoc.g4 K2!Seo í an bheannacht lenar bheannaigh Maois, giolla Dé, clann Iosrael roimh bhás dó.3!2 4Ní fheicfidh tú an tír ach i gcéin uait; ní féidir duit dul ann, isteach sa tír sé sin atá á thabhairt agam do chlann Iosrael.»;2q2 3Óir rinne sibh feall ar iontaoibh liom i measc chlann Iosrael an uair úd ag Miríbeat Cáidéis, i bhfásach Zin; mar níor thaispeáin sibh mo naofacht i measc chlann Iosrael.>1w2 2Faigh bás ar an gcnoc ar a rachaidh tú agus cruinnítear chun do mhuintire thú, faoi mar a fuair Árón do dheartháir bás ar Shliabh Hor agus a cruinníodh chun a mhuintire é.A0}2 1«Gabh suas ar Shliabh Neabó, i sliabhraon seo Abáraím, i dtír Mhóáb sall ó Ireachó; agus féach uait ar thír Chanán atáim a thabhairt mar fhearann dílis do chlann Iosrael.R/2 0Labhair an Tiarna le Maois an lá sin féin agus dúirt sé leis:H. 2 /Óir ní aon ghnó suarach a bheidh á dhéanamh agaibh, mar is é bhur mbeatha é, agus dá bhíthin beidh fad saoil agaibh sa tír a bhfuil sibh ag dul thar Iordáin anonn lena shealbhú.»X-+2 .dúirt sé leo: «Gabhaigí chugaibh i gcochall bhur gcroí na briathra go léir a d' aithin mé daoibh inniu; ní foláir daoibh a ordú do bhur gclann briathra uile an dlí seo a choimeád le barr cúraim.h,K2 -Nuair a bhí an clabhsúr ag Maois ag aithris na mbriathra sin go léir do chlann Iosrael uile,x+k2 ,Tháinig Maois agus [Iósua] mac Nún agus d' aithris siad focail na laoi sin go léir i gcomhchlos an phobail.**O2 +[A spéartha, déanaigí lúcháir in éineacht leis!Tugadh clann Dé urraim dó!]A náisiúna, déanaigí lúcháir lena phobal;tráchtadh teachtairí Dé ar a chumhacht!Óir déanfaidh sé fuil a shearbhóntaí a dhíolt,agus díolfaidh sé an comhar lena naimhde.Déanfaidh sé aisíoc le lucht a fhuatha,agus déanfaidh sé fearann a phobail a íonghlanadh.?)y2 *Cuirfidh mé meisce fola ar mo shaigheada,agus slogfaidh mo chlaíomh feoil ina chraosfuil na gcrólíoch agus na gcimí,agus cloigne cheannairí an namhad.»U(%2 )Nuair a bheidh faobhar ar mo chlaíomh lonrach,agus go dtéim i mbun cúis na córa,déanfaidh mé díoltas a imirt ar mo naimhde,agus díolfaidh mé an comhar le lucht m' fhuatha.U'%2 (Sea, ardaím mo lámh chun neimhe,agus mionnaím dar mo bheo go deo:x&k2 'Féach anois, gur mise É, mise féinagus níl aon dia eile ann ach mé.Is mé údar an bháis agus údar na beathaNuair a bhuailim, is mé a leigheasann(agus níl duine a dhéanfadh fuascailt as mo láimh).8%k2 &an té a d' ith saill a n-íobairtí,agus a d' ól fíon a n-íobairtí dí?Éiridís-sean agus déanaidís tarrtháil ort!Bídís-sean mar dhíon ort!d$C2 %Fiafróidh sé ansin: «Cá bhfuil a ndéithe? an charraig inar chuireadar muinín,^#72 $(Óir tabharfaidh an Tiarna breith i bhfabhar a phobail,agus beidh trua aige dá shearbhóntaí.)Óir feicfidh sé gur thréig a gcumhacht,agus nach bhfuil aon duine fágtha, daor ná saor.I" 2 #Liomsa an díoltas, agus an cúiteamh,i gcomhair an lae nuair a shleamhnóidh a gcos.Óir tá lá a scriosta in achmaireachtagus tá a dtubaiste ar sodar faoina ndéin.\!32 "Ach eisean, nach seoid luachmhar chánach agam éarna cumhdach i mo chiste?C 2 !Nimh nathracha a bhfíon,agus goimh dhanartha asp.32 Óir is d' fhiniúin Shodom dá bhfiniúinagus ó dhoirí Ghomorá.Caora nimhe a gcaora,crobhaingí searbha a gcrobhaingí.V'2 Óir níl a gcarraigsean mar ár gCarraigne;ní himpígh ár naimhde.6g2 Conas a d' fhéadfadh duine an teitheadh a chur ar mhíleagus beirt ar dheich míle,murar dhíol a gCarraig iadagus gur thug an Tiarna ar láimh iad?oY2 Dá mbeidís eagnaí, thuigfidís é seo,bheadh léamh acu ar an gcríoch atá i ndán dóibh.G 2 Is náisiún gan chomhairle iad!Níl aon tuiscint acu!oY2 mura mbeadh gurb eagal liom maíomh an namhad,le heagla go dtabharfadh a n-eascairde breith bhréagach,le heagla go ndéarfaidís: «Tá an lá lenár neart!Níl aon bhaint ag an Tiarna leis seo go léir!»r_2 «Ba chóir dom iad a scaipeadh i gcéin,» a déarfainn«agus iad a scrios ó chuimhne daoine,»H 2 Lasmuigh déanfaidh an claíomh eirleach ar a gclann,agus laistigh beidh an scéin i réim.Ní mhairfidh ógfhear nó ógbhean,an leanbh cíche ná an seanduine liath.@{2 Beidh sciobóil ghorta mar airm agam;galar agus eitinn mar nimh.Seolfaidh mé fiacla géara na n-ainmhithe alltaagus nimh na n-athracha talmhaí ina n-aghaidh.r_2 Déanfaidh mé urchóidí a chruachadh orthu,agus is leo a chaithfidh mé mo shaigheada go léir.4c2 Las tine as mo fhearg,agus dófaidh sí go híochtar Sheól;alpfaidh sí an talamh agus a thoradh go léir,loiscfidh sí máithreacha na sléibhte.I 2 Spreagadar chun formaid mé le ní nach Dia;ghriogadar mé lena n-íola.Cuirfidh mise iadsan in éad le dream nach pobal,Cuirfidh mé fearg orthu trí chine gan stuaim.=u2 «Déanfaidh mé mo ghnúis a fholach orthu,» ar sé,agus feicfidh mé cén chríoch a bheidh orthu.Óir is ál fealltach iad,clann gan dílseacht iontu.»lS2 Chonaic an Tiarna é seo agus le barr feirgechaith sé uaidh a chlann mhac agus iníonacha.oY2 (Níor chuimhin leat an Charraig a ghin thú,agus rinne tú dearmad den Dia a ba athair agat.)0[2 Rinneadar íobairt do dheamhain nach Dia,do dhéithe nárbh aithnid dóibh riamh,núíosaigh an lae inné,nárbh eagal lena n-aithreacha riamh.cA2 Ghriogadar é chun éada le déithe deoranta;chuireadar fearg air le nithe granna.zo2 [Chaith Iacób bia agus bhí a sháith aige;]Thit Isiriún chun feola agus thug speach.(Thit tú chun feola, chun méithris agus chun gaoithe.)Thréig sé an Dia a rinne é,mhaslaigh sé Carraig a shlánaithe.a =2 gruth ón mbólacht, bainne ón tréad,bia saibhir ón bhféarach,reithí do phór Bháiseán, agus gabhair,bia saibhir de dhias na cruithneachta,agus fuil na finiúna glan mar dheoch.K 2 Tugann sé arda na cruinne dó le marcaíocht tharstu,agus beathaíonn sé é le toradh na sléibhte;tugann sé mil ón gcarraig le deol dó,agus ola ón gcarraig scáil;L 2 An Tiarna amháin a threoraí,níl aon dia deoranta fairis.. W2 Mar iolar ag faire a neide,ar foluain os cionn a ghearrcach,leathann sé a sciatháin le breith airagus cuireann a eiteoga leis mar theannta.* O2 Fuair sé sa díthreabh é,i bhfásach uallairte an fhiántais.Cumhdaíonn sé é, oileann é agus cosnaíonnmar mhac imreasan a shúile.Z/2 Ach a mhuintir féin cuid an Tiarna,agus Iacób an oidhreacht a thit air.4c2 Nuair a bhronn an Té is Airde a n-oidhreacht ar na ciníocha,nuair a roinn sé clann Ádhaimh,leag sé síos a dteorainneacha de réir líon chlann [Dé].fG2 Cuimhnigh ar na laethanta a bhí,agus machtnaigh ar na blianta ó ghlúin go glúin.Cuir ceist ar d' athair agus tabharfaidh sé fios duitagus ar do sheanóirí agus cuirfidh siad ar an eolas thú.G 2 An mar sin a dhíolann sibh an comhar leis an Tiarna?Nach baoth éaganta an pobal sibh!Nach é d' athair é a chruthaigh thú,a dhealbhaigh thú agus a bhunaigh thú?]52 Rinneadar coirpeacht, an chlann a ghin sé gan cháim;ál fealltach cam iad.5e2 Eisean an Charraig, níl locht ar a shaothar,mar is fíréan iad a bhealaí go léir.Dia dílis é gan éagoir;eisean an Chóir féin agus an Ceart.X+2 Óir fógróidh mé ainm an Tiarna.Cuirigí in iúl mórgacht ár nDé!>w2 Go dtite mo theagasc mar an fhearthainn;go sile mo ghlór mar an drúchtmar an fhearthainn bhog ar an bhféar bláith,agus mar cheathanna ar lusra an bháin.j Q2 Éistigí, a spéartha, go labhraí mé!éisteadh an talamh le briathra mo bhéil.oY2Ansin i gcomhchlos thionól iomlán Iosrael d' aithris Maois focail na laoi seo siar amach go dúnadh.?~y2Óir is maith is eol dom go ndéanfaidh sibh coirpeacht tar éis mo bháis, agus go gclaonfaidh sibh den bhealach a d' aithin mé daoibh; agus go dtiocfaidh an urchóid sa mhullach oraibh sna laethanta le teacht mar go ndearna sibh an t-olc i láthair an Tiarna, á ghríogadh chun feirge le bhur mí-iompar.»X}+2«Cruinnigí i mo thimpeall seanóirí bhur dtreibheanna, agus bhur scríobhaithe, d' fhonn go labhróinn na focail seo ina gcluasa agus go nglaofainn neamh agus talamh mar fhinnéithe ina n-aghaidh.e|E2óir is eol dom a cheannaircí agus a cheanndáine atá tú. Má thugann sibh dúshlán an Tiarna inniu féin agus mé beo fós in bhur measc, nach mó ná sin go mór a thabharfaidh sibh a dhúshlán tar éis mo bháis! { 2«Tóg leabhar seo an dlí agus cuir taobh le háirc chonradh an Tiarna do Dhia é. Bíodh sé ansiúd mar fhinné i d' aghaidh,]z52thug sé an t-ordú seo do na Léivítigh a d' iompraíodh áirc chonradh an Tiarna:tyc2Nuair a bhí deireadh déanta ag Maois ag scríobh briathra an dlí seo amach go críoch i leabhar,uxe2Thug [an Tiarna] treoracha do Iósua mac Nún agus dúirt: «Bíodh neart ionat, agus misneach agat; óir tá tú le clann Iosrael a thabhairt isteach sa tír a mhionnaigh mé a thabharfainn dóibh, agus beidh mé féin i do theannta.»aw=2An lá ceannann céanna sin scríobh Maois an laoi seo agus mhúin í do chlann Iosrael.;vq2Nuair a thiocfaidh cith urchóidí agus tubaistí sa mhullach orthu, tabharfaidh an laoi seo fianaise ina n-aghaidh, óir mairfidh sí beo i mbéal a sleachta. Óir inniu féin, sula dtugaim isteach iad sa tír a mhionnaigh mé a thabharfainn dóibh, is eol dom cad tá á thaibhreamh dóibh ina n-aigne.»pu[2Óir nuair a bheidh siad seolta isteach agam sa tír ina bhfuil bainne agus mil ina slaoda, an tír a mhionnaigh mé a thabharfainn dá n-aithreacha, agus go n-íosfaidh siad agus go mbíonn a mbolg lán, agus blonag orthu, iompóidh siad chun déithe eile agus déanfaidh siad seirbhís dóibh, agus beidh drochmheas acu ormsa agus brisfidh siad mo chonradh.&tG2«Scríobh an laoi seo más ea agus múin í do chlann Iosrael; cuir ina mbéal í ionas go mba fhinné dom í an laoi seo in aghaidh chlann Iosrael. s2Ceilfidh mé mo ghnúis orthu, ceilfidh mé sin, an lá úd toisc na hurchóide go léir a rinneadar ag iompú chun déithe eile.8rk2Lasfaidh m' fhearg ina gcoinne an lá sin agus tréigfidh mé iad, agus ceilfidh mé mo ghnúis orthu, agus alpfar iad; is iomaí urchóid agus tubaiste a thiocfaidh orthu i dtreo go ndéarfaidh siad an lá sin: 'Nár tháinig na hurchóidí seo orm mar nach bhfuil an Tiarna mo Dhia in éineacht liom?'%qE2Dúirt an Tiarna le Maois: «Is gearr go gcodlóidh tú le d' aithreacha. Ansin éireoidh an pobal seo agus rachaidh siad le striapachas ar thóir déithe deoranta na tíre ina bhfuil siad le cur fúthu ina measc. Tréigfidh siad mé agus brisfidh siad an conradh seo a rinne mé leo.{pq2Agus thaispeáin an Tiarna é féin sa taibearnacal i gcolún néil, agus sheas an colún néil ag doras na Botha.o'2Dúirt an Tiarna le Maois: «Féach, tá an t-am ag druidim leat nuair a chaithfidh tú bás a fháil; glaoigh ar Iósua agus tagaigí i láthair i mBoth na Teagmhála go dtuga mé a threoracha dó.» Tháinig Maois agus Iósua i láthair i mBoth na Teagmhála.An}2 A gclann nach eol dóibh fós é, cluinfidh siad é agus foghlaimeoidh siad eagla an Tiarna bhur nDia i gcaitheamh bhur ré sa tír a bhfuil sibh ag dul thar Iordáin lena shealbhú.»m2 Cruinnigh an pobal, idir fhir agus mhná agus mhiondaoine agus dheoraí i do bhailte, d' fhonn go gcluinfidh siad agus go bhfoghlaimeoidh siad eagla an Tiarna bhur nDia, agus go gcoimeádfaidh siad agus go gcomhlíonfaidh siad focail uile an dlí seo.l-2 nuair a thagann Iosrael go léir i láthair an Tiarna do Dhia, san áit a thoghfaidh sé, léigh an dlí seo go léir i gcomhchlos Iosrael uile. k 2 Thug Maois an aithne seo dóibh: «Ag deireadh gach seacht mbliana, ag an am ceaptha don fhuascailt, ag féile na dTaibearnacal,*jO2 Scríobh Maois an dlí seo agus thug é do na sagairt, clann Léiví, an mhuintir a d' iompraíodh áirc chonradh an Tiarna, agus do sheanóirí Iosrael.#iA2Sé an Tiarna é féin a threoróidh thú; beidh sé i do theannta; ní theipfidh sé ort ná ní fheallfaidh ort; ná bíodh eagla ná beaguchtach ort.»h12Ansin ghlaoigh Maois ar Iósua agus dúirt leis i bhfianaise Iosrael go léir: «Bíodh neart ionat, agus misneach agat; tá tú ag dul isteach leis an bpobal seo sa tír a mhionnaigh an Tiarna dá n-aithreacha a thabharfadh sé dóibh; tabharfaidh tú ina seilbh dóibh é.?gy2Bíodh neart ionaibh, agus misneach agaibh; ná bíodh eagla ná scanradh oraibh rompu; óir is é an Tiarna do Dhia a théann libh; ní theipfidh sé ort, ná ní fheallfaidh ort.»f2Tabharfaidh an Tiarna ar láimh daoibhse iad agus déanfaidh sibh leo go beacht de réir gach aithne dár ordaigh mé daoibh.e12Tabharfaidh an Tiarna an íde chéanna orthu a thug sé ar Shíochon agus ar Óg, ríthe na nAmórach, agus ar a gcríocha nuair a scrios sé iad.Nd2Rachaidh an Tiarna féin, do Dhia, anonn romhat; scriosfaidh sé na náisiúin seo romhat; díbreoidh tú as seilbh iad; rachaidh Iósua chomh maith anonn ar cheann do shlua mar a dúirt an Tiarna.Qc2«Táim céad agus a fiche bliain d' aois inniu,» ar sé; «ní féidir dom dul agus teacht mar ba mhaith liom a thuilleadh. Tá sé ráite ag an Tiarna liom: 'Ní rachaidh tú thar an Iordáin seo.'b ;2Gnó Iósuaa 2i ngrá an Tiarna do Dhia, ag géilleadh dá ghlór agus ag cloí leis; óir sin é is beatha duit, agus is air a bhraitheann fad do ré sa tír a mhionnaigh an Tiarna do d' aithreacha, d' Abrahám, d' Íosác, agus do Iacób, a thabharfadh sé dóibh.»k`Q2Glaoim ar neamh agus ar thalamh chun fianaise a bhreith in bhur n-aghaidh inniu: Chuir mé romhat bás nó beatha, beannacht nó mallacht. Beir an bheatha de rogha dá bhrí sin, i dtreo go mairfidh tú féin agus do shliocht,_72fógraím daoibh inniu go scriosfar sibh, go scriosfar sin; is gearr é bhur seal sa tír a bhfuil tú ag dul thar Iordáin isteach ann á shealbhú.^2Ach má chlaonann do chroí, má dhiúltaíonn tú éisteacht agus go mealltar thú chun adhradh do dhéithe eile agus seirbhís dóibh,^]72Má ghéilleann tú d' aitheanta an Tiarna do Dhia a ordaímse duit inniu, má ghránn tú an Tiarna do Dhia agus siúl ina bhealaí, agus a aitheanta, a reachtanna agus a orduithe a choimeád, ansin beidh an bheatha agat, agus beidh síol ort, agus cuirfidh an Tiarna do Dhia a bheannacht ort sa tír a bhfuil tú ag dul ann lena shealbhú.N\2«Seo beatha agus rath, bás agus urchóid á gcur agam romhat inniu.t[c2Ní amhlaidh atá; tá an briathar an-ghar duit; tá sé i do bhéal agus i do chroí agat le comhlíonadh.5Ze2 Ní mó ná sin is thar lear atá agus nár mhór duit a rá: 'Cé rachaidh thar lear dúinn agus é a thabhairt chugainn chun go gcluinfimís é agus déanamh dá réir?»-YU2 Ní ar neamh atá sé agus nár mhór duit a rá: 'Cé rachaidh suas ar neamh dúinn lena bhreith anuas chugainn, chun go gcluinfimís é agus déanamh dá réir?»bX?2 «Óir an dlí seo a aithním duit inniu níl sé thar do chumas ná gan breith agat air.uWe2 má ghéilleann tú do ghlór an Tiarna do Dhia agus a aitheanta a choimeád agus na reachtanna leis atá scríofa sa leabhar seo a dhlí, agus má chasann tú chun an Tiarna do Dhia ó do chroí go hiomlán agus ó d' anam go hiomlán.pV[2 Cuirfidh an Tiarna do Dhia conách bláfar ar shaothar do lámh go léir, ar thoradh do choirp, ar thoradh do airnéise, agus ar thoradh do thalún. Óir tabharfaidh an Tiarna gean do do chonách arís mar a rinne le d' aithreacha,{Uq2Géillfidh tú do ghlór an Tiarna agus coimeádfaidh tú na haitheanta go léir dá chuid a ordaímse duit inniu. T2Cuirfidh an Tiarna do Dhia na mallachtaí sin go léir sa mhullach ar d' eascairde agus ar do naimhde a rinne géarleanúint ort.iSM2Déanfaidh an Tiarna do Dhia timpeallghearradh ar do chroí agus ar chroí do shleachta i dtreo go dtabharfaidh tú grá don Tiarna do Dhia ó do chroí go hiomlán agus ó d' anam go hiomlán agus go mbeadh an bheatha agat.IR 2agus tabharfaidh ar ais thú chun na tíre a bhí i seilbh d' aithreacha d' fhonn go mbeadh seilbh agatsa leis air, agus cuirfidh sé conách agus rath ort seachas mar a bhí ar d' aithreacha.$QC2Má bhíonn fán fada ar aon chuid agaibh go himill na cruinne cruinneoidh an Tiarna do Dhia fiú ón áit sin thú, agus tabharfaidh sé leis as sin thú,5Pe2ansin tabharfaidh an Tiarna do Dhia do chonách ar ais, agus beidh trua aige duit agus cruinneoidh sé thú arís ó na pobail go léir mar ar scaip an Tiarna do Dhia thú.OO2agus go n-iompaíonn tú chun an Tiarna do Dhia, tú féin agus do chlann, agus go ngéilleann tú dá ghlór san uile ní a ordaím duit inniu, ó do chroí go hiomlán agus ó d' anam go hiomlán,cN C2«Nuair a thiocfaidh na nithe seo go léir sa mhullach ort, an bheannacht agus an mhallacht a chuir mé romhat, má thugann tú chun cuimhne iad i measc na náisiún go léir, mar a dtiomáinfidh an Tiarna do Dhia thú,FM2«Baineann na rúin leis an Tiarna ár nDia; ach na nithe a fhoilsítear, is linne iad agus lenár gclann go deo d' fhonn go ndéanfaimís briathra uile an dlí seo a chomhlíonadh.L!2Stoith an Tiarna iad as a dtír le barr feirge agus cuthaigh agus straidhne, agus chaith amach i dtír eile iad, mar a bhfuil siad inniu.' K2Uime sin las fraoch feirge an Tiarna in aghaidh na tíre seo, agus thug air na mallachtaí go léir atá scríofa sa leabhar seo.$JC2mar go ndeachadar agus seirbhís a dhéanamh do dhéithe eile agus adhradh dóibh cé gur dhéithe iad nárbh aithnid dóibh agus nár thug seisean dóibh.*IO2Déarfaidh daoine ansin: 'Mar gur thréigeadar conradh an Tiarna, Dia a n-aithreacha, an conradh a rinne sé leo nuair a thug sé amach iad as tír na hÉigipte;H!2Déarfaidh na ciníocha go léir de liú: 'Cén fáth ar thug an Tiarna an íde seo ar an tír? Cad is ciall le mórbhruth seo a fheirge?'G2agus liúfaidh siad: 'Ruibh agus salann agus loscadh críche ar an bhfearann go léir! É gan cur gan toradh, gan féar ag fás go deo arís air! É millte mar Shodom agus Gomorá, Admá agus Zabóím, áiteanna a scrios an Tiarna le barr feirge agus díoltais.'FF2«An ghlúin le teacht, an chlann a éiríonn suas in bhur ndiaidh, agus an coimhthíoch a thagann ón imigéin, feicfidh siad plánna na tíre úd agus na galair a leagfaidh an Tiarna air,E72Scarfaidh an Tiarna ó threibheanna Iosrael go léir é le haghaidh drochíde de réir mhallachtaí an chonartha atá scríofa i leabhar an dlí seo.aD=2ní mhaithfidh an Tiarna dó; ach lasfaidh fearg agus formad an Tiarna in aghaidh an duine sin, agus luífidh gach mallacht atá scríofa sa leabhar seo ar a mhullach, agus scriosfaidh an Tiarna a ainm ó faoi neamh.C 2Tar éis dó briathra an chonartha mhionnaithe seo a chlos, má bheannaíonn a leithéid sin de dhuine é féin ina chroí á rá: 'Ní cás dom déanamh de réir dhánaíocht mo chroí agus beidh mé slán; cuireann tuile uisce an teitheadh ar an tart,'B 2Ná bíodh fear ná bean ná clann ná treibh in bhur measc a iompaíonn a chroí inniu ón Tiarna ár nDia chun imeacht agus seirbhís a dhéanamh do dhéithe na gciníocha sin. Ná bíodh aon fhréamh in bhur measc a bhéarfadh toradh nimhneach searbh.Ay2agus chonaic sibh a ngráiniúlachtaí agus na híola adhmaid agus cloiche agus airgid agus óir a bhí acu ina measc.@/2«Tá aithne agaibh orthu siúd ar chónaíomar ina measc san Éigipt, iad siúd ar ghabhamar trína dtailte, na ciníocha ar ghabhamar tríothu,?2ach leis siúd nach bhfuil anseo linn inniu chomh maith céanna leis siúd atá ina sheasamh anseo linn i láthair an Tiarna ár nDia.V>'2«Ní libh féin amháin a dhéanaim an conradh faoi mhionnaí inniu,J=2 le pobal leis féin a dhéanamh díot inniu, agus Dia a dhéanamh de féin duit, faoi mar a gheall sé duit féin agus a mhionnaigh sé do d' aithreacha d' Abrahám, d' Íosác, agus do Iacób. < 2 agus tá tú ar tí dul i gconradh faoi mhionnaí leis an Tiarna do Dhia, conradh atá an Tiarna do Dhia a dhéanamh leat inniu,z;o2 bhur miondaoine, bhur mná, an deoraí i do champa idir fhear gearrtha conaidh duit agus fhear tarraingthe uisce (:K2 Tá sibh uile in bhur seasamh anseo inniu i láthair an Tiarna bhur nDia taoisigh bhur dtreibheanna, bhur seanóirí, bhur scríobhaithe, fir Iosrael go léir,92 «Coimeádaigí dá bhrí sin briathra an chonartha seo agus comhlíonaigí iad, agus rithfidh libh i ngach ní dá ndéanfaidh sibh.82Ghabhamar a dtír agus thugamar é mar oidhreacht do threibh Reúbaen agus do threibh Ghád agus do leath-threibh Mhanaise.772Nuair a shroich sibh an áit seo tháinig Síochon rí Heisbeon agus Óg rí Bháiseán amach chun cath a chur inár n-aghaidh, ach bhriseamar orthu.62Níor ith sibh arán; níor ól sibh fíon ná braon crua, i dtreo go mbeadh a fhios agaibh gur mise an Tiarna bhur nDia."5?2Threoraigh mé san fhásach sibh ar feadh daichead bliain; ní dheachaigh caitheamh ar bhur gcuid éadaigh umaibh ná dreo ar do chuaráin faoi do chosa.4 2ach go dtí an lá atá inniu ann, níor thug an Tiarna croí daoibh le tuiscint, ná súile le feiceáil, ná cluasa le clos.b3?2na cathuithe móra a chonaic do shúile cinn, na comharthaí agus na hiontais mhóra úd;"2A2Athchuimhneamh&1 I2Sin iad briathra an chonartha a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois a dhéanamh le clann Iosrael i dtír Mhóáb i dteannta an chonartha a rinne sé leo ag Horaeb.z0o2DTabharfaidh an Tiarna ar ais don Éigipt i longa thú, aistear a gheall mé duit nach ndéanfá go deo arís. Beidh fonn oraibh ansiúd sibh féin a reic le bhur naimhde mar dhaoir agus mar dhaoirseacha, ach ní cheannóidh aon duine sibh.»Z//2CDéarfaidh tú ar maidin: 'Uch, nach é an tráthnóna é!' agus tráthnóna: 'Uch, nach bhfuil sé ina mhaidin!' de bharr an scanradh a bheidh ar do chroí agus na radhairc a fheicfidh tú le do shúile cinn.}.u2BBeidh do shaol ó thosach ina ualach ort; beidh faitíos ort de lá agus d' oíche, agus tú in amhras faoi d' anam.@-{2ANí bheidh suaimhneas i ndán duit i measc na gciníocha seo ná aon sos do bhonn do choise; fágfaidh an Tiarna suaitheadh ar do chroí, tuirse ar do shúile, agus gearranálaí ort.c,A2@Cuirfidh an Tiarna scaipeadh ort i measc na gciníocha go léir ó cheann ceann na cruinne; agus déanfaidh tú seirbhís ansiúd do dhéithe eile, déithe adhmaid agus cloiche, nárbh eol duit féin ná do do shinsir.a+=2?Faoi mar a rinne an Tiarna gairdeas ag bronnadh conáich agus ratha oraibh, sin mar a dhéanfaidh sé gairdeas do bhur scrios agus do bhur milleadh. Stoithfear sibh as an talamh a bhfuil sibh ag dul ann á shealbhú. *2>Ba líonmhar sibh mar réaltaí neimhe, ach ní fhágfar díbh ach dornán beag, óir níor ghéill tú do ghlór an Tiarna do Dhia.)2=Seolfaidh an Tiarna chugat chomh maith gach aicíd, gach plá nach luaitear i leabhar an dlí seo, nó go scriosfar thú.d(C2«Dé bhrí nach ndearna tú seirbhís don Tiarna do Dhia le gairdeas agus le lúcháir de bharr flúirse na n-iolmhaitheasaí,nW2.Beidh siadsan ina gcomhartha, agus ina n-iontas, ag tagairt duit féin agus do do shliocht go brách.y2-Tiocfaidh na mallachtaí sin go léir anuas ort, leanfaidh siad thú, agus béarfaidh siad ort go dtí go scriosfar thú mar nár ghéill tú do ghlór an Tiarna do Dhia agus na haitheanta agus na reachtanna a d' ordaigh sé duit a chomhlíonadh.|s2,Beidh tú faoina smacht, ní bheidh seisean faoi do smachtsa. Eisean a bheidh ina cheann, agus tusa i d' eireaball.sa2+An deoraí in bhur measc rachaidh sé céim ar chéim os do chionn, agus tusa céim ar chéim níos ísle.Q2*Do chrainn go léir agus toradh d' ithreach, beidh siad ag an lócaiste. z ~d}||{{8z5yy"xxwbvvDuuEt_ss&r`qpotnn@mim lSkNii~hh ffeedVcc&bba`=_g^]]/\{[ZYYkXXWrVUUTSSrRQQPOONNMM_LK[JtJ IHHpGFEEDKCPBBn==R=Ansin dúirt an Tiarna le Iósua: «Ná bíodh eagla ort! Bíodh misneach agat. Beir leat na fir chogaidh go léir agus suas leat go Háí. Seo é rí Háí agus a mhuintir agus a chathair agus a fhearann curtha faoi do láimh agam.`s;<Thógadar carn mór cloch os a chionn, carn atá ann go dtí inniu féin. Ansin thug an Tiarna cúl le fraoch a fheirge. Uime sin tugadh Gleann an Mhí-Áidh ar an áit sin, agus sin é atá air go dtí inniu féin.trc<«Cad ina thaobh,» arsa Iósua, «gur thug tú mí-ádh sa mhullach orainn? Go dtuga an Tiarna mí-ádh sa mhullach ort féin inniu!» Agus ghabh Iosrael go léir air de chlocha; loisceadar le tine iad agus ghabhadar de chlocha orthu.q<Ácán mac Zearach, an t-airgead agus an fhallaing agus an barra óir, a mhic agus a iníonacha, a dhaimh, a asail, a chaoirigh, a bhoth agus a raibh aige rug Iósua, agus clann Iosrael go léir ina theannta, iadsan go léir leis go Gleann an Mhí-Áidh (Ácór).p<Thógadar ón mboth iad agus thugadar i láthair Iósua agus seanóirí Iosrael iad, agus leagadar os comhair an Tiarna iad.o<Chuir Iósua teachtairí uaidh agus ritheadar seo chun na botha. Bhí an fhallaing i bhfolach sa bhoth agus an t-airgead thíos fúithi.n-<Nuair a chonaic mé, i measc na creiche, fallaing bhreá ó Shionár, agus dhá chéad seicil airgid, agus barra óir leathchéad seicil, chuir mé dúil iontu agus thóg mé iad. Tá siad i bhfolach, féach, faoin talamh istigh i mo bhoth; tá an t-airgead in íochtar.»m}<Thug Ácán freagra ar Iósua: «Pheacaigh mé, pheacaigh sin, in aghaidh an Tiarna Dia Iosrael, agus seo mar rinne mé:#lA<Ansin dúirt Iósua le hÁcán: «Tabhair glóir don Tiarna, Dia Iosrael, a mhic, agus mol é; inis dom a bhfuil déanta agat agus ná ceil aon ní orm.»k<Ansin thug sé leis teaghlach Zaibdí, duine ar dhuine, agus thit an crann ar Ácán mac Chairmí mac Zaibdí mac Zearach.%jE<Thug sé leis finí Iúdá agus thit an crann ar fhine Zearach. Thug sé leis fine Zearach teaghlach ar theaghlach agus thit an crann ar theaghlach Zaibdí.{iq<D' éirigh Iósua go moch ar maidin agus thug Iosrael leis treibh ar threibh agus thit an crann ar threibh Iúdá.Th#<An té a ghabhfar, agus ní atá faoin mbang ina sheilbh aige, loisctear sa tine é, é féin agus a bhfuil aige, mar gur sháraigh sé conradh an Tiarna agus go ndearna sé rud náireach in Iosrael.' »Ig <Tagaigí i láthair dá bhrí sin ar maidin treibh ar threibh; agus an treibh ar a dtitfidh crann an Tiarna tagaidís i láthair fine ar fhine; agus an fine ar a dtitfidh crann an Tiarna, tagaidís i láthair teaghlach ar theaghlach; agus an teaghlach ar a dtitfidh crann an Tiarna, tagaidís i láthair duine ar dhuine.@f{< Éirigh agus naomhaigh an pobal agus abair leo: 'Naomhaígí sibh féin i gcomhair an lae amáraigh; mar deir an Tiarna Dia Iosrael: «Tá nithe atá faoin mbang in bhur measc féin; ní féidir daoibh choíche seasamh in aghaidh bhur naimhde nó go ndéanann sibh a bhfuil faoin mbang a scrios as bhur measc.» e < Sin é an fáth nach féidir le clann Iosrael seasamh in aghaidh a naimhde; thugadar droim lena naimhde mar go bhfuil siad féin tagtha faoin mbang. Ní fhanfaidh mé faraibh a thuilleadh mura ndéanfaidh sibh a bhfuil faoin mbang a dhíbirt as bhur measc.0d[< Rinne Iosrael peaca; sháraíodar an conradh a d' ordaigh mé dóibh; thógadar nithe a bhí curtha faoin mbang; rinneadar iad a ghoid, a cheilt agus a chur ina mála.c< D' fhreagair an Tiarna Iósua: «Bí i do sheasamh! Cad ab áil leat a bheith caite mar sin ar do bhéal agus ar d' fhiacla?Xb+< Óir cluinfidh na Canánaigh agus na dúchasaigh uile ina thaobh; cuirfidh siad le chéile inár n-aghaidh agus scriosfaidh siad ár n-ainm de chlár na talún. Cad a dhéanfaidh tú ar son d' ainm mhóir?»Pa<Cad tá le rá agam nuair atá a ndroim tugtha ag Iosrael lena naimhde?`{<«Uch, a Thiarna Dia,» arsa Iósua, «cad a ba áil leat an mhuintir seo a thabhairt thar Iordáin ar aon chor d' fhonn sinn a thabhairt ar láimh do na hAmóraigh le scrios? Nárbh fhearr dúinn bheith sásta agus cur fuinn lastall den Iordáin!\_3<Stoll Iósua a chuid éadaigh agus chaith é féin ar a bhéal agus ar a fhiacla os comhair áirc an Tiarna go tráthnóna; rinne seanóirí Iosrael mar an gcéanna agus chaitheadar uile luaithreach ar a gceann.{^q<Mharaigh muintir Háí timpeall seisear déag ar fhichid díobh; ruaigeadar iad ó gheata na cathrach chomh fada le Seabáraím agus phleancadar iad agus iad ag dul le fána. Thit an lug ar an lag ar an bpobal agus theip ar fad ar a misneach.n]W<Ghabh timpeall trí mhíle den phobal suas dá bhrí sin, ach chuir muintir Háí an teitheadh orthu.a\=<D' fhilleadar ar Iósua agus dúradar leis: «Ná téadh an mhuintir ar fad suas, ach déanadh dhá mhíle nó trí ionsaí ar Háí. Ná cuir ualach an tsaothair sin ar an bpobal ar fad; ní mór díobh siúd ann.»^[7<Sheol Iósua buíon fear ó Ireachó go Háí (atá láimh le Béit Ávan) lastoir de Bhéitéil; dúirt sé leo: «Téigí suas agus déanaigí an tír a bhrath.» Ghabh na fir suas agus rinneadar Háí a bhrath.cZ C<Ach sháraigh clann Iosrael an bang go héagórach. Ácán mac Chairmí mac Zaibdí mac Zearach de threibh Iúdá, leag sé lámh ar rud a tháinig faoin mbang, agus las fearg an Tiarna i gcoinne na nIosraelach.NY<Bhí an Tiarna fara Iósua agus leath cáil Iósua faoin tír ar fad.X<Um an dtaca sin chuir Iósua faoi bhrí an mhionna seo iad:Go raibh mallacht ar an té a éireoidhagus a thógfaidh an chathair seo (Ireachó) arís;ar a chéadghin a luífidh a bonn,agus an mac is óige leis a iompróidh a geataí.W<Ach Rácháb an striapach, agus líon tí a hathar, agus gach ar bhain léi, thug Iósua anacal anama dóibh agus tá cónaí uirthi in Iosrael go dtí an lá inniu féin, mar gur fholaigh sí na teachtairí a sheol an Tiarna chun Ireachó a bhrath.6Vg<Chuireadar an chathair agus a raibh inti trí thine, seachas an t-airgead agus an t-ór agus na gréithe cré-umha agus iarainn. Chuireadar iadsan i gciste theach an Tiarna. U<Chuaigh na fir óga a rinne an spiaireacht isteach agus thugadar amach Rácháb agus a hathair agus a máthair agus a deartháireacha agus gach duine a bhain léi; thugadar amach a fine go léir agus d' fhágadar iad slán folláin lasmuigh de champa Iosrael.@T{<Dúirt Iósua leis an mbeirt a rinne an tír a bhrath: «Isteach libh i dteach na striapaí agus tugaigí libh amach as an bhean agus gach a mbaineann léi mar a mhionnaigh sibh di.» S<Scriosadar a raibh sa chathair ar fad le faobhar claímh fir agus mná, óg agus aosta, fiú na daimh, na caoirigh agus na hasail.R+<Lig an pobal gáir astu agus séideadh na trumpaí. Nuair a chuala an pobal glór an trumpa, ligeadar gáir thréan chatha astu is thit na ballaí ar lár ar an bpointe boise. Thug an pobal faoin gcathair ar an toirt, gach duine ag sá roimhe, agus ghabhadar an chathair.+QQ<An t-airgead agus an t-ór go léir, na gréithe cré-umha agus iarainn go léir, tá siad tíolactha don Tiarna agus ní foláir iad a chur i gciste an Tiarna.»\P3<Seachnaígí sibh féin ar na nithe tíolactha faoin mbang agus ná beirigí libh aon ní atá faoin mbang; d' fhágfadh sin campa uile Iosrael faoin mbang céanna agus thabharfadh sé buaireamh sa mhullach air.ZO/<Ní foláir an chathair agus gach a bhfuil ann a thíolacadh faoi bhang an Tiarna; ná déantar anacal anama ach ar Rácháb an striapach í féin agus líon a tí mar gur cheil sí na teachtairí a sheolamar.N7<An seachtú huair, nuair a shéid na sagairt na trumpaí, dúirt Iósua leis an bpobal: «Tugaigí an gháir, óir thug an Tiarna an chathair daoibh.LM<Ar an seachtú lá d' éiríodar go moch ar bhreacadh an lae agus mháirseáladar seacht n-uaire timpeall na cathrach ar an tslí chéanna: ar an lá sin amháin a mháirseáladar seacht n-uaire.L <An dara lá mháirseáladar timpeall na cathrach aon uair amháin agus d' fhilleadar ar an gcampa. Rinneadar amhlaidh sé lá.K < Ghabh na seacht sagairt ar aghaidh roimh áirc an Tiarna ag iompar na seacht dtrumpa adhairce reithe ag séideadh na dtrumpaí gan stad; ghabh an t-urgharda rompu amach, agus an cúlgharda i ndiaidh áirc an Tiarna agus na trumpaí á séideadh gan stad.`J;< D' éirigh Iósua go moch ar maidin agus thóg na sagairt leo áirc chonradh an Tiarna.;Iq< Ghabh áirc an Tiarna timpeall na cathrach de réir a orduithe; ní dhearna sí an timpeall ach aon uair amháin; ansin d' fhilleadar ar an gcampa agus chaitheadar an oíche ann.`H;< Thug Iósua an t-ordú seo leanas don phobal: «Ná déanaigí gáir agus ná bíodh gíocs asaibh ná focal as bhur mbéal go dtí an lá a déarfaidh mé libh: 'Tógaigí an gháir chatha.' Ansin tugaigí gáir.»#GA< Ghabh an t-urgharda ar aghaidh roimh na sagairt leis na trumpaí agus tháinig an cúlgharda ar chúl na háirce; bhí na trumpaí dá séideadh gan stad.nFW<Rinneadh gach rud mar a d' ordaigh Iósua don phobal: ghabh an seachtar sagart ar aghaidh ag iompar na seacht dtrumpaí adhairce reithe roimh an Tiarna, agus shéideadar a dtrumpaí; ina ndiaidh tháinig áirc chonradh an Tiarna. E<Dúirt sé leis an bpobal: «Gluaisigí romhaibh agus timpeallaigí an chathair agus téadh an t-urgharda roimh áirc an Tiarna.»:Do<Ghlaoigh Iósua mac Nún ar na sagairt agus dúirt leo: «Tógaigí áirc an chonartha agus iompraíodh seachtar sagart seacht dtrumpa d' adharca reithe roimh áirc an Tiarna.»"C?<Nuair a sheinnfidh siad dord fada ar an adharc reithe, a luaithe a chloisfidh sibh glór an trumpa, ní foláir don phobal go léir gáir thréan chatha a chur astu, agus titfidh balla na cathrach ar lár gan mhoill; ansin ionsóidh an pobal an chathair gach duine ag sá roimhe.»TB#<Iompróidh mórsheisear sagart seacht dtrumpaí d' adharca reithe os comhair na háirce; ar an seachtú lá máirseálfaidh sibh timpeall na cathrach seacht n-uaire agus séidfidh na sagairt na trumpaí. A <Téigí timpeall na cathrach, a laochra gaile, gabhaigí timpeall na cathrach aon uair amháin. Déan amhlaidh ar feadh sé lá.@<Ansin dúirt an Tiarna le Iósua: «Anois tá Ireachó agus a rí agus a ghaiscígh mhóra á dtabhairt ar láimh agam duit.? <Bhí Ireachó daingnithe le barr cúraim in aghaidh chlann Iosrael; níor ghabh aon duine amach, níor ghabh aon duine isteach.)>M<D' fhreagair captaen arm an Tiarna Iósua: «Bain do chuaráin de do chosa, óir is naofa é an ball ar a bhfuil tú i do sheasamh.» Agus rinne Iósua rud air.w=i<D' fhreagair sé: «É seo eile,» ar sé, «is mé captaen arm an Tiarna. Táim ag teacht anois?» Thit Iósua ar a bhéal agus ar a fhiacla chun talún agus d' adhar é agus dúirt leis: «Cad iad orduithe mo Thiarna dá shearbhónta?»<< Nuair a bhí Iósua i ngar do Ireachó, d' ardaigh sé a shúile, chonaic fear ina sheasamh ansiúd os a chomhair, agus claíomh nocht ina láimh aige. Shiúil Iósua ina threo agus dúirt leis: «An ar ár dtaobhna atá tú, nó ar thaobh ár naimhde?»S;!< As sin ar aghaidh, ón uair a d' itheadar cuid de thorthaí na tíre, níor thit an manna a thuilleadh; bhí clann Iosrael gan mhanna as sin amach, ach d' itheadar torthaí thír Chanán an bhliain sin.:< Amárach na Cásca, an lá sin díreach, d' itheadar cuid de thorthaí na tíre, cístí gan ghabháile agus arbhar tíortha.-9U< Fad a bhí muintir Iosrael ag cur fúthu i gcampa i nGilgeál, choimeádadar an Cháisc ar an gceathrú lá déag den mhí, um thráthnóna, ar mhachairí Ireachó.,8S< Agus dúirt an Tiarna le Iósua: «Inniu féin rinne mé aithis na hÉigipte a dhíbirt uaibh.» Uime sin tugadh Gilgeál ar an áit go dtí an lá atá inniu ann.7}<Nuair a bhí timpeallghearradh déanta ar an bpobal ar fad, d' fhanadar mar a raibh acu sa champa nó gur chneasaíodar.36a<Is iad a gclann dá bhrí sin, an mhuintir a thóg sé ina n-áit, a thimpeallghearr Iósua; bhíodarsan gan timpeallghearradh mar nár timpeallghearradh iad ar an tslí.K5<Mar bhí clann Iosrael ar guardal san fhásach ar feadh daichead bliain nó go raibh an pobal go léir tar éis bháis, na fir go léir is é sin, a tháinig as an Éigipt amach a bhí in aois airm a iompar, mar níor éisteadar le glór an Tiarna; thug an Tiarna mionn dóibhsean nach ligfeadh sé dóibh go deo radharc a fháil ar an tír a mhionnaigh an Tiarna dá n-aithreacha a thabharfadh sé dóibh, tír ina bhfuil bainne agus mil ina slaoda.H4 <An mhuintir go léir a tháinig amach do timpeallghearradh iad; ach an méid daoine a rugadh san fhásach ar a slí dóibh tríd tar éis teacht as an Éigipt, níor timpeallghearradh iadsan.w3i<Sé cúis gur thimpeallghearr Iósua iad ná seo: na fireannaigh go léir ar an bpobal a tháinig as an Éigipt amach a bhí in aois airm a iompar, fuaireadar bás san fhásach ar an tslí dóibh tríd tar éis teacht as an Éigipt amach.m2U<Rinne Iósua sceana breochloiche agus thimpeallghearr sé clann Iosrael ar Chnoc na bhForchraiceann.1'<Um an dtaca sin dúirt an Tiarna le Iósua: «Déan sceana breochloiche agus déan clann Iosrael a thimpeallghearradh arís den dara huair.»P0 <Nuair a chuala ríthe na nAmórach a bhí sa dúiche laistiar den Iordáin agus ríthe uile na gCanánach a bhí ar fheorainn na farraige gur thriomaigh an Tiarna uiscí na Iordáine do phobal Iosrael, nó go rabhadar gafa anonn, tháinig beaguchtach orthu agus níor fhan aon mhisneach a thuilleadh acu de bharr chlann Iosrael.#/A<23 i dtreo go mbeadh a fhios ag muintir an domhain uile a thréine atá lámh an Tiarna, agus go mbeadh urraim agaibh féin go deo don Tiarna bhur nDia.»[.1<22 mar thriomaigh an Tiarna bhur nDia uiscí na Iordáine romhaibh, nó go raibh sibh gafa thairsti, mar a rinne an Tiarna bhur nDia le Muir na nGiolcach a thriomaigh sé romhainn nó go rabhamar gafa thairsti,O-<21 abraigí leo: 'Gabh clann Iosrael thar an Iordáin seo cos tirim' ;&,G<20 Ansin dúirt sé le clann Iosrael: «Nuair a chuirfidh bhur gclann ceist ar a n-aithreacha sna laethanta le teacht: 'Cén chiall atá leis na clocha seo?'o+Y<19 Maidir leis an dá chloch déag a tógadh as an Iordáin, chuir Iósua ina seasamh iad i nGilgeál.*<18b Tháinig an pobal aníos as an Iordáin ar an deichiú lá den chéad mhí agus shuíodar a gcampa ag Gilgeál lastoir de Ireachó.)!< 18a Agus nuair a tháinig na sagairt a bhí ag iompar áirc chonradh an Tiarna aníos as an Iordáin, a luaithe a leagadh boinn chosa na sagart ar an talamh tirim, d' fhill uiscí na Iordáine ar a leaba agus shníodar ar aghaidh mar a dhéanaidís riamh.`(;<Thug Iósua an t-ordú do na sagairt dá bhrí sin: «Tagaigí aníos as an Iordáin.»a'=<«Ordaigh do na sagairt atá ag iompar áirc na Fianaise teacht aníos as an Iordáin.»#&C<Dúirt an Tiarna le Iósua:%3<An lá úd rinne an Tiarna gaiscíoch de Iósua i súile Iosrael go léir; bhí eagla orthu roimhe faoi mar a bhí roimh Mhaois gach lá dá shaol.$< Ghabh timpeall daichead míle fear díobh faoi airm chatha thar abhainn anonn chun cogaidh, roimh an Tiarna, i dtreo mhachairí Ireachó.#< Ghabh na Reúbaenaigh, na Gádaigh, agus leath-threibh Mhanaise anonn faoi airm roimh chlann Iosrael amach mar a d' ordaigh Maois dóibh.{"q< agus nuair a bhí an pobal go léir dulta anonn, ghabh áirc an Tiarna anonn, agus na sagairt ag ceann an phobail.w!i< Sheas na sagairt a bhí ag iompar na háirce i leaba na Iordáine nó go raibh gach ní curtha i gcrích dár aithin an Tiarna do Iósua a insint don phobal de réir gach ní dár ordaigh Maois do Iósua. Ghabh an pobal anonn faoi dheifir1 ]< Ansin chuir Iósua dhá chloch déag ina seasamh i leaba na Iordáine, mar ar luigh cosa na sagart a d' iompar an áirc; tá siad ansiúd go dtí an lá atá inniu ann.q]<Rinne clann Iosrael mar a dúirt Iósua leo; thógadar dhá chloch déag as leaba na Iordáine ag freagairt do líon treibheanna Iosrael, mar a dúirt an Tiarna le Iósua; thugadar anonn chun an champa iad agus leagadar ansiúd iad.wi<déarfaidh sibhse leo: 'Dheighil uiscí na Iordáine ó chéile roimh áirc chonradh an Tiarna, agus nuair a ghabh sí thar Iordáin d' imigh uiscí na habhann ar ceal. Is cuimhneachán síoraí ag clann Iosrael air sin na clocha seo.' »3a<chun cuimhneachán a dhéanamh air seo in bhur measc; nuair a chuirfidh bhur gclann ceist oraibh sna blianta le teacht: 'Cad é an chiall atá agaibh leis na clocha seo?'E<agus dúirt sé leo: «Ar aghaidh libh roimh áirc an Tiarna bhur nDia go lár na Iordáine, agus tógadh gach duine agaibh cloch ar a ghualainn, ag freagairt do líon treibheanna Iosrael,dC<Ansin ghlaoigh Iósua ar an dáréag a roghnaigh sé as clann Iosrael, fear as gach treibh,jO<agus tabhair an t-ordú seo dóibh: 'Tógaigí dhá chloch déag ón áit seo, ó leaba na Iordáine, mar ar luigh cosa na sagart agus tugaigí anonn libh iad, agus fágaigí iad san áit ina gcuirfidh sibh fúibh anocht.' »E<«Roghnaigh dáréag fear as an bpobal, fear as gach treibh,d E<Nuair a bhí an pobal go léir gafa thar Iordáin anonn, dúirt an Tiarna le Iósua:cA<Na sagairt a bhí ag iompar áirc chonradh an Tiarna, sheasaíodar ar thalamh tirim i lár na Iordáine agus lean clann Iosrael go léir orthu anonn cos tirim nó go raibh an abhainn curtha díobh ag an gcine go léir.,S<stad na huiscí uachtair go léir agus rinne meall mór díobh thar réimse mhór ó Adám, cathair atá lámh le Záratán; agus iad siúd a shníonn síos i dtreo Mhuir an Arabá, Muir an tSalainn sé sin, scaradh ar fad óna bhfoinsí iad. Ghabh an pobal thar abhainn os comhair Ireachó.P<A luaithe a shroich lucht iompair na háirce an Iordáin agus gur bhain cosa na sagart a bhí á hiompar le himeall na n-uiscí bíonn an Iordáin ag cur thar a bruacha go léir le linn an fhómhair }<Nuair a scoir na daoine campa chun gabháil thar Iordáin, thug na sagairt áirc an chonartha leo roimh an bpobal amach.{q< Na sagairt le háirc chonradh Thiarna an domhain ar fad, a luaithe a leagfaidh siad boinn a gcos ar uiscí na Iordáine, stopfaidh uiscí na Iordáine ina gcúrsa, agus stadfaidh na huiscí uachtair in aon mheall amháin ar a gcúrsa anuas.»hK< Toghaigí dáréag fear gan mhoill, dá bhrí sin, as treibheanna Iosrael, fear as gach treibh.hK< Féach, tá áirc chonradh Thiarna an domhain ar fad, le gabháil thar Iordáin romhaibh amach.kQ< Dúirt Iósua: «Leis seo a bheidh a fhios agaibh go bhfuil Dia beo in bhur measc, agus go dtiomáinfidh sé amach go cinnte na Canánaigh, na Hitigh, na Hivigh, na Pirizigh, na Giorgáisigh, na hAmóraigh, agus na Iabúsaigh.sa< Agus dúirt Iósua le clann Iosrael: «Druidigí i leith agus éistigí le briathra an Tiarna bhur nDia.»<s<Agus tabhairse an t-ordú seo do na sagairt a iompraíonn áirc an chonartha: 'Nuair a shroichfidh sibh bruach uiscí na Iordáine stadaigí in bhur seasamh sa Iordáin féin.' »@ {<Dúirt an Tiarna le Iósua: «Inniu féin tosóidh mé ar thú a mhóradh i radharc Iosrael go léir d' fhonn go mbeadh a fhios acu go mbeidh mé faratsa faoi mar a bhíos fara Maois.L <Agus dúirt Iósua leis na sagairt: «Tógaigí in airde áirc an chonartha agus ar aghaidh libh roimh an bpobal.» Agus thógadar in airde áirc an chonartha agus ar aghaidh leo roimh an bpobal. }<Dúirt Iósua leis an bpobal: «Naomhaígí sibh féin, óir déanfaidh an Tiarna míorúiltí in bhur measc amárach.»` ;<i dtreo go mbeadh a fhios agaibh cén treo ina bhfuil sibh le dul mar nár ghabh sibh an tslí seo riamh cheana. Ach bíodh spás timpeall dhá mhíle banlámh idir sibh féin agus an áirc; ná téigí ina gaire.»U %<agus thug na treoracha seo don phobal: «Nuair a fheicfidh sibh áirc chonradh an Tiarna bhur nDia agus na sagairt Léivíteacha á hiompar, ní foláir daoibh imeacht ó bhur stáitse agus í a leanúint?{<Faoi chionn trí lá ghabh na hoifigigh tríd an gcampaZ 1<Go luath ar maidin d' éirigh Iósua agus scoir an campa agus ar aghaidh leis ó Shitím agus muintir Iosrael go léir fairis. Shroicheadar bruach na Iordáine agus shuíodar campa ann roimh dhul anonn./<Dúradar le Iósua: «Tá an tír go léir tabhartha faoinár láimh ag an Tiarna, agus tá ballchrith ar a gcónaíonn ann le heagla romhainn.»#A<Ansin tháinig an bheirt anuas ó na sléibhte agus anall thar abhainn leo agus thángadar go Iósua mac Nún agus d' insíodar dó gach ar tharla dóibh.C<Chuireadar chun siúil agus suas leo faoi na sléibhte, agus d' fhanadar ansiúd trí lá go dtí gur fhill an tóir tar éis dóibh an dúiche go léir a chuardach ach gan iad a fháil. <Agus dúirt sí: «Bíodh mar a deir sibh.» Scaoil sí leo agus d' imíodar. Cheangail sí an coirdín craorag den fhuinneog.<Ach má sceitheann tú ar an ngnó seo againne, ansin beimid saor ón mionn a chuir tú d' iallach orainn a thabhairt duit.»tc<Má théann aon duine thar thairseacha do thí amach sa tsráid, beidh a chuid fola sa mhullach air féin, ach beimidne neamhchiontach; ach má leagtar lámh ar aon duine a bheidh farat sa teach, beidh a chuid fola sa mhullach orainne.ym<Féach nuair thiocfaimidne isteach sa tír déansa an coirdín craorag seo a cheangal den fhuinneog ónar scaoil tú anuas sinn; ní foláir duit d' athair agus do mháthair agus muintir d' athar ar fad a thabhairt leat isteach i do theach. <D' fhreagair na fir: «An mionn a chuir tú d' iallach orainn a mhionnú duit, ní luífidh sé orainn ach ar na coinníollacha seo:0~[<Dúirt sí leo: «Suas libh faoi na sléibhte chun éalú ón tóir atá oraibh. Téigí i bhfolach ar feadh trí lá go bhfillfidh an tóir agus ansin imígí libh.»}#<Ansin lig Rácháb síos iad ar théad ón bhfuinneog mar bhí an teach buailte le balla na cathrach ach í ina conaí laistigh den bhalla.F|<Ansin d' fhreagair na fir í: «Ár n-anam in áit bhur n-anam, mura sceitheann tú ar an réiteach eadrainn; beimid cineálta dílis leat nuair a bhronnfaidh an Tiarna an fearann orainn.»R{< go ndéanfaidh sibh anacal ar m' athair agus ar mo mháthair, ar mo dheartháireacha agus ar mo dheirfiúracha, agus ar gach aon duine a bhaineann leo, agus go dtabharfaidh sibh slán ón mbás sinn.»Rz< Anois dá bhrí sin, tugaigí an leabhar dom dar an Tiarna, ós rud é go raibh mise dílis cineálta libhse go mbeidh sibhse leis dílis cineálta le líon tí m' athar agus tugaigí geall cinnte dom,Gy < A luaithe a chualamar an scéal, thit an lug ar an lag againn, agus níor fhan misneach ag aon duine de bhur mbarr; óir sé an Tiarna bhur nDia, is Dia ar neamh thuas agus ar talamh thíos.{xq< Óir chualamar conas mar a thriomaigh an Tiarna uiscí Mhuir na nGiolcach romhaibh nuair a tháinig sibh as an Éigipt amach, agus cad a rinne sibh le beirt rí na nAmórach thar Iordáin thall, Síochon agus Óg; scrios sibh iad faoin mbang.Dw< agus dúirt sí leis na fir: «Tá a fhios agam gur thug an Tiarna an tír daoibh agus gur bhuail scanradh sinn romhaibh, agus gur thit an lug ar an lag ar dhúchasaigh na tíre romhaibh.Tv#<Sula ndeachaigh an dream eile a luí, tháinig sí aníos ar an díon chucuu7<Chuaigh na fir sa tóir orthu ar feadh na slí chun na Iordáine chomh fada leis na háthanna. A luaithe a d' imigh an tóir amach, dúnadh an geata. t<Ach thug sí suas ar dhíon an tí iad agus chuir i bhfolach iad faoi ghasa lín a bhí leagtha ina sraitheanna aici ar an díon.5se<agus nuair a bhí an geata le dúnadh le titim na hoíche, d' imíodar leo amach. Ní fheadar cár ghabh na fir; téigí sa tóir orthu go tapa mar béarfaidh sibh orthu.».rW<Ach bhí an bheirt glactha chuici ag an mbean agus ceilte aici; dúirt sí dá bhrí sin: «Sea, tháinig fir chugam go deimhin, ach níorbh eol dom cárbh as dóibh@q{<Ansin chuir rí Ireachó scéal go Rácháb á rá: «Tabhair amach na fir a tháinig chugat, agus a chuaigh i do theach isteach, mar is chun an tír go léir a bhrath a thángadar.»rp_<Tugadh scéala go rí Ireachó: «Féach, tá fir tagtha anseo anocht ó Iosrael chun an tír a bhrath.» o <Sheol Iósua mac Nún beirt fhear faoi choim ó Shitim mar spiairí á rá leo: «Ar aghaidh libh, breathnaígí an dúiche, go háirithe Ireachó.» Ar aghaidh leo agus chuadar isteach i dteach striapaí darbh ainm Rácháb, agus chuireadar fúthu ann.Ln <Aon duine a dhéanfaidh ceannairc in aghaidh ordú uait, agus nach ngéillfidh do do bhriathra, cibé rud a ordaíonn tú, cuirfear chun báis é. Bí teann, sin uile, agus bíodh misneach agat.»m ;<Rinneamar rud ar Mhaois i ngach gnó, agus déanfaimid rud ortsa mar an gcéanna; go raibh an Tiarna do Dhia leatsa faoi mar a bhí le Maois, sin uile!}l w<D' fhreagraíodar Iósua á rá: «Déanfaimid gach ar ordaigh tú dúinn; rachaimid cibé áit a seolfaidh tú sinn.Lk <nó go dtugann an Tiarna suaimhneas do bhur mbráithre chomh maith libh féin agus go ngabhfaidh siadsan leis seilbh ar an bhfearann atá an Tiarna bhur nDia a thabhairt dóibh; ansin fillfidh sibh ar bhur bhfearann dílis agus seilbh a ghabháil air, an fearann a thug Maois óglach an Tiarna daoibh lastoir den Iordáin.»j <Bhur mná, bhur miondaoine, bhur n-airnéis, fanfaidh siad san fhearann a thug Maois daoibh, taobh thall den Iordáin; ach gach fear in bhur measc a iompraíonn airm, rachaidh siad anonn faoi airm os comhair bhur mbráithre agus cabhróidh siad leo,5i g< «Cuimhnigí ar ar ordaigh Maois óglach an Tiarna daoibh á rá: 'Tá áit suaimhnis á sholáthar ag an Tiarna bhur nDia daoibh agus tabharfaidh sé an talamh seo daoibh.'Zh 1< Agus dúirt Iósua leis na Reúbaenaigh, na Gádaigh, agus leath-threibh Mhanaise:Sg #< ' Ullmhaígí lón daoibh féin. Faoi cheann trí lá rachaidh sibh thar Iordáin anseo ar an tslí isteach chun seilbh a fháil ar an tír atá an Tiarna bhur nDia a thabhairt daoibh in bhur seilbh.' »f < Ansin thug Iósua ordú d' oifigigh an phobail á rá: «Gabhaigí tríd an gcampa agus tugaigí an t-ordú seo don phobal:)e O< Nár thug mé ordú duit? Bí teann agus bíodh misneach agat. Ná bíodh eagla ort ná beaguchtach, mar tá an Tiarna do Dhia farat cibé áit a rachaidh tú.»d  <Leabhar seo an dlí, ná fágadh sé do bhéal ach déan do mhachnamh air de lá agus d' oíche, le go ndéanfaidh tú go beacht de réir gach a bhfuil scríofa ann, óir is mar sin a chuirfidh tú an rath ar do ród agus a bheidh an t-ádh i do bhóthar.&c I<Bí teann, sin uile, agus bíodh misneach thar na bearta agat, agus féach chuige le cáiréis go ndéanfaidh tú beart de réir an dlí go léir a d' ordaigh Maois m' óglach duit; ná cas ar dheis ná ar chlé uaidh, i dtreo go mbeidh an t-ádh leat cibé treo baill ina rachaidh tú.3b c<Bíodh neart ionat agus misneach agat, mar an tír seo a mhionnaíos dá n-aithreacha a thabharfainn dóibh, is tusa a chuirfidh é i seilbh an phobail seo mar oidhreacht.Ba <Ní fhéadfaidh aon duine an fód a sheasamh i d' aghaidh i gcaitheamh do shaoil go léir; mar a bhí agam le Maois is ea a bheidh agam leatsa; ní thréigfidh mé thú ná cliseadh ort.D` <Ón bhfásach agus ón Liobáin anseo go dtí an Abhainn Mhór, an Eofrataes, dúiche na Hiteach go léir chomh fada leis an bhFarraige Mhór laistiar, sin iad na críocha a bheidh agaibh.n_ Y<Gach fód ar a leagfaidh sibh bonn bhur gcoise, tabharfaidh mé daoibh é, mar a gheall mé do Mhaois.b^ A<«Tá Maois m' óglach tar éis bháis. Éirigh dá bhrí sin agus thar an Iordáin seo anonn leat, thú féin agus an pobal seo go léir, agus isteach leat sa tír atá á thabhairt agam dóibhsean, do chlann Iosrael.v] k<Tar éis bháis do Mhaois óglach an Tiarna, dúirt an Tiarna le Iósua mac Nún, feidhmeannach Mhaois:\2" Nár láidir í an lámh, agus nár mhór agus nárbh uafasach iad na héachta a nocht Maois os comhair Iosrael go léir!+[Q2" Cad é comharthaí agus iontais a chuir an Tiarna faoi deara dó a déanamh i dtír na hÉigipte in aghaidh Fhorainn agus a shearbhóntaí agus a thíre go léir!lZS2" Níor éirigh in Iosrael ó shin fáidh mar Mhaois, an té a ba aithin don Tiarna gnúis le gnúis.-YU2" Líonadh Iósua mac Nún le spiorad na heagna mar leag Maois a lámha air. Ghéill clann Iosrael dó agus rinneadar de réir an ordaithe a thug an Tiarna do Mhaois. X2"Chaoin clann Iosrael Maois ar feadh tríocha lá ar bhánta Mhóáb; ansin bhí deireadh le caoineadh agus le holagón do Mhaois.~Ww2"Bhí Maois céad agus a fiche bliain d' aois nuair a fuair sé bás; ní raibh a radharc teipthe ná a bhrí tráite."V?2"agus rinne sé é a adhlacadh sa ghleann, i dtír Mhóáb, sall ó Bhéit Peór; ach go dtí an lá inniu féin ní fios d' aon duine cá bhfuil a uaigh.jUO2"Ansiúd i dtír Mhóáb, fuair Maois searbhónta an Tiarna bás faoi mar a d' achtaigh an Tiarna,Ty2"Dúirt an Tiarna leis: «Sin é an tír a mhionnaigh mé a thabharfainn d' Abrahám, d' Íosác, agus do Iacób, á rá: 'Tabharfaidh mé do do shíol é.' Lig mé duit é a fheiceáil le do shúile cinn, ach ní rachaidh tú anonn isteach ann.»VS'2"an Neigib agus fairsinge Ghleann Ireachó, cathair na gcrann pailme, go Zoar.mRU2"Naftáilí go léir, dúiche Eafráim agus Manaise, tír Iúdá go léir go dtí an Fharraige Thiar,?Q {2"Ansin d' imigh Maois ó mhachairí Mhóáb agus ghabh Sliabh Neabó suas go mullach Phisceá, sall ó Ireachó, agus thaispeáin an Tiarna an tír ar fad dó: Gileád go Dán,wPi2!Nach méanar duit, a Iosrael!Cé tá mar thú, pobal a d' fhuascail an Tiarna,an té is sciath do dhídine,agus claíomh do bhua.Tiocfaidh do naimhde ag lútáil ort,ach siúlfaidh tusa ar a ndroim.!O=2!Uime sin lonnaíonn Iosrael i síocháin;toghtar tobar Iacóibmar thír arbhair agus fíona;sileann neamh féin an drúcht anuas!N=2!Sé Dia síoraí do thearmann.Anseo thíos sé an lámh shíoraí éag tiomáint an namhad romhat;eisean a deir: «Scrios iad.»M!2!Níl aon neach mar Dhia, Isiriún;tagann sé i gcabhair ort ar mhuin na spéartha;agus ar mhuin na néalta ina mhórgacht.]L52!Bíodh do bholtaí d' iarann agus de phrásagus do neart comhfhad le do ré. @~~}D|{{xzyyAxxw9vjumtss1qqqpxpo nmm9kkjij@iihhgsffMeddc6bkb a``\__^g]\\,ZZRYYWVVSUTSlRR.QPONM{LLL8KKXJaIIHGFEEKDPC1BAA@c??2>>= <;N:E99A88@776|544n3f22T100a/..-P-,e+**G)l('&&w%$##("""x"F"!!!{!G! w 9MUXBZ|]5ZKUw  J V + ) > MG< 5<An chuid a fuair treibh chlann Iúdá de réir a bhfiní, shín sé ó dheas go teorainn Eadóm, ó fhásach Zin go Cáidéis siar ó dheas.&;G<Ciriat Arba a bhí mar ainm ar Heabrón roimhe sin. Ba é an fear seo Arba an gaiscíoch ba mhó ag na hAnacaím.Agus bhí sos ó chogadh ag an tír.:%<Uime sin d' fhan Heabrón i seilbh oidhreachta Chálaeb mac Iafuna an Cinizeach mar go ndearna sé rud ar an Tiarna, Dia Iosrael, go beacht.`9;< Chuir Iósua a bheannacht ar Chálaeb mac Iafuna agus thug Heabrón dó mar oidhreacht.8'< Tabhair dom más ea na hardáin a gheall an Tiarna dom an uair úd. Chuala tú an uair úd go raibh na hAnacaím ag cur fúthu ansiúd, agus gur mhór agus gur dhaingean iad a gcathracha. Má bhíonn an Tiarna faram, tiomáinfidh mé amach iad mar a dúirt an Tiarna.»27_< Táim chomh laidir céanna inniu agus a bhí mé an lá a sheol Maois uaidh mé; tá mo neart anois chun troda, chun dul ar eachtra agus filleadh, mar a bhí an uair ud.$6C< Féach, choinnigh an Tiarna i mo bheatha mé ón lá úd go dtí seo, de réir mar a gheall sé. Tá cúig bliana agus daichead ann ó thug an Tiarna an gealltanas sin do Mhaois agus Iosrael fós ag taisteal tríd an bhfásach. Seo mé cúig bliana agus ceithre fichid d' aois anois.]55< Mhionnaigh Maois an lá úd á rá: 'An talamh ar ar leag tú bonn do choise, bí deimhin de go mbeidh sé ina oidhreacht agat féin agus ag do chlann go brach, óir rinne tú rud ar an Tiarna mo Dhia go beacht.'4<Ach mo bhráithre a ghabh suas liom, chuireadar lagmhisneach ar an bpobal, ach rinne mé féin rud ar an Tiarna go beacht.#3A<Bhí mé daichead bliain d' aois nuair a sheol Maois ó Cháidéis Bairnéa mé chun an tír seo a bhrath, agus thug mé tuairisc dó le barr dílseachta.c2A<Tháinig dream de chlann Iúdá go Iósua ag Gilgeál, agus dúirt Cálaeb mac Iafuna, an Cinizeach, leis: «Tá fhios agat cad dúirt an Tiarna le Maois, óglach Dé, i gCáidéis Bairnéa mar gheall ortsa agus ormsa.`1;<Ag roinnt an fhearainn dóibh rinne clann Iosrael mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.g0I<Dhá threibh a ba ea clann Iósaef, Manaise agus Eafráim; níor tugadh aon chuid den fhearann do na Léivítigh ach cathracha áirithe le cónaí iontu, agus an talamh féaraigh ina dtimpeall dá n-eallach agus dá maoin./'<Thug Maois a n-oidhreacht féin don dá threibh go leith lastall den Iordáin, ach níor thug sé aon oidhreacht ina measc do chlann Léiví.e.E<Rinneadh an roinnt don naoi dtreibh go leith ar cranna mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.(- O<Laistiar den Iordáin,< !Do threibh Léiví amháin níor thug Maois aon oidhreacht; an Tiarna, Dia Iosrael, a n-oidhreacht faoi mar a dúirt sé leo.g+I< Sin mar a roinn Maois na fearainn ar bhánta Mhóáb, lastall den Iordáin os coinne Ireachó.%*E< Tugadh leath Ghileád, Aistearót, Eidreí, agus cathrachta ríoga Óg i mBáiseán do Mhácaír mac Mhanaise, do leath-chlann Mhácaír de réir a bhfiní.')I< Shín a bhfearann ó Mhachanaím thar Bháiseán go léir, ríocht Óg rí Bháiseán go léir; coilíneachtaí uile Iáír i mBáiseán, trí fichid cathair.i(M< (Do leath-threibh Mhanaise.) Thug Maois oidhreacht de réir a bhfiní do leath-threibh Mhanaise.j'O< Sin í oidhreacht chlann Ghád de réir a bhfiní, leis na cathracha agus lena mbailte máguaird.Z&/< agus sa ghleann: Béit Hárám, Béit Nimreá, Sucót, agus Záfaón, an chuid eile de ríocht Shíochon rí Heisbeón. Ba í an Iordáin an teorainn go híochtar Muir Chinearat ar an taobh thoir den Iordáin.b%?< agus ó Heisbeón go Rámat Mizpe agus Batonaím, agus ó Mhachanaím go dúiche Lidibir, $< Sé fearann a fuaireadar: Iazaer, cathracha uile Ghileád, leath-dhúiche na nAmónach, chomh fada le hAroéir sall os coinne Rabá,O#< Thug Maois oidhreacht de réir a bhfiní chomh maith do threibh Ghád.9"m< Shín fearann na Reúbaenach dá réir sin go dtí an Iordáin, a theorainn. Ba í sin oidhreacht na Reúbaenach de réir a bhfiní, leis na cathracha agus a mbailte máguaird.!< Maidir le Balám mac Bheór, an fear feasa, mharaigh clann Iosrael le faobhar claímh é fara an muintir eile ar a ndearnadar eirleach. < cathracha an ardchláir go léir, is é sin, agus ríocht uile Shíochon rí na nAmónach, a rialaigh i Heisbeón; chloígh Maois eisean, agus taoisigh Mhidián Eiví, Reicim, Zúr, Húr, agus Reaba, prionsaí le Síochon a bhí ag cur fúthu sa tír.<u< Béit Peór ar shleasa Phisceá, agus Béit Isimiot,H < Ciriataím, Suibmeá agus Zeirit Seahar ar ardáin an ghleanna;&I< Iahaz, Caedaemót agus Maefat,iM< le Heisbeón agus a cathracha go léir ar an ardchlár: Diobón, Bámót Bál, Béit Bál Meón, < Ba iad seo a gcríocha: ó Aroéir ar imeall silteáin Arnón, agus an chathair i lár an choma, ardchlár Mhaedabá go léir,M< Thug Maois oidhreacht do threibh chlann Reúbaen de réir a bhfiní.< Treibh Léiví amháin nach bhfuair oidhreacht; (na híobairtí loiscthe do) an Tiarna Iosrael a n-oidhreacht faoi mar a dúirt sé leo.!< Níor dhíbir na hIosraelaigh na Geasúraigh ná na Mácátaigh; tá Geasúr agus Mácát ina gcuid d' Iosrael go dtí an lá inniu féin.7i< i mBáiseán, ríocht uile Óg a rialaigh in Aisteárót agus in Eidreí, agus arbh é iarmhar uaigneach na Rafáím é; chloígh Maois iadsan agus thiomáin as a seilbh iad.< agus Gileád agus dúiche na nGeasúrach agus na Mácátach, Sliabh Hearmón go léir agus Báiseán go léir go Salacá;~w< na cathracha go léir a bhí ag Síochon rí na nAmórach a rialaigh i Heisbeón chomh fada le teorainn na nAmónach,/< an dúiche soir óAroéir ar imeall silteán Arnón, agus ón gcathair i lár an choma, agus ardchlár Mheadabá go léir chomh fada le Díobón;Z/< Fuair na Reúbaenaigh agus na Gádaigh [mar aon le leath-threibh eile Mhanaise] an oidhreacht a thug Maois óglach an Tiarna dóibh lastall den Iordáin soir amach. Bhronn Maois óglach an Tiarna orthudC< Ní cás duit anois dá bhrí sin an fearann seo a roinnt ar na naoi dtreibheanna agus ar leath-threibh Mhanaise. [Tabhair dóibh ón Iordáin siar chun na Farraige Móire; beidh an Fharraige Mhór mar theorainn acu.]»< An mhuintir go léir atá ag cur fúthu sna hardáin ón Liobáin siar go Misreafot Maím, na Síodónaigh go léir, tiomáinfidh mé amach iad roimh Iosrael; ach déansa an talamh a roinnt ar cranna ar chlann Iosrael mar oidhreacht, faoi mar a d' ordaigh mé duit.{q< agus críocha na nGeabalach agus an Liobáin go léir soir ó Bhál Gád ag bun Sliabh Hearmón go Bealach Hamát.|s< laisteas). Dúiche uile na gCanánach ó Ará atá i seilbh na Síodónach go hAfaec agus go teorainn na nAmórach,tc< Áirítear mar fhearann Canánach ó Shíochór atá lastoir den Éigipt ó tfhuaidh go teorainn Eacrón: (tá cúigear taoiseach ar na Filistínigh, taoiseach ag Gazá, ag Aisdeod, ag Aiscileon, ag Gat, agus ag Eacrón. Tá na Havaímu e< Seo é an fearann atá fós le gabháil: Críocha uile na bhFilistíneach, agus dúiche uile na nGeasúrach;B  < Bhí Iósua sean agus anonn sna blianta um an dtaca seo. Dúirt an Tiarna leis: «Tá an aois agat anois agus tá tú anonn sna blianta, ach tá a lán den tír fós le gabháil.S !< rí Thirzeá, duine. Líon iomlán na ríthe sin: triúr déag ar fhichid.U %< rí Dhór ar shleasa sléibhte Dhór, duine; rí Ghóím sa Ghailíl, duine;; s< rí Cheidis, duine; rí Iocnán i gCairmeil, duine;0]< rí Thánac, duine; rí Mhigideo, duine;3c< rí Shimearón, duine; rí Aicseáf, duine;0]< rí Mhádón, duine; rí Házór, duine;1_< rí Afaec, duine; rí Laiseárón, duine;1_< rí Thapúach, duine; rí Héifir, duine;4e< rí Mhacaedá, duine; rí Bhéitéil, duine;/[< rí Libneá, duine; rí Adulám, duine;,U< rí Hormá, duine; rí Arád, duine;0]< rí Dheibír, duine; rí Gheidir, duine;/[< rí Eaglón, duine; rí Gheizir, duine;0~]< rí Iarmút, duine; rí Láicís, duine;6}i< rí Iarúsailéim, duine; rí Heabrón, duine;A|< rí Ireachó, duine; rí Háí le hais Bhéitéil, duine;;{q< sna hardáin agus na hísleáin; san Arabá agus ar na sleasa; san fhásach agus sa Neigib, i gcríocha na Hiteach, na nAmórach, na gCanánach, na bPirizeach, agus na Iabúsach:yzm< Seo iad ríthe na dúiche a chloígh Iósua agus clann Iosrael laistiar den Iordáin ó Bhál Gád i nGleann na Liobáine go Sliabh Hálác, in airde i dtreo Shaeír; agus bhronn Iósua a bhfearainn ar threibheanna Iosrael mar chuid roinne:Cy< Chloígh Maois óglach an Tiarna agus clann Iosrael iadsan; agus thug Maois óglach an Tiarna a dtailte ina seilbh do na Reúbaenaigh agus do na Gádaigh, agus do leath-threibh Mhanaise.Hx < bhí sé i gceannas ar Shliabh Hearmón agus ar Shalacá agus ar Bháiseán go léir go teorainn na nGeasúrach agus na Mácátach, agus ar leath Ghileád go teorainn Shíochon rí Heisbeón.mwU< Óg rí Bháiseán, duine d' iarmhar na Rafáím, a bhí ag cur faoi in Aisteárót agus in Eidreí;8vk< agus soir thar an Arabá go Muir Chinearót ar thaobh, agus go Muir an Arabá, Muir an tSalainn, i dtreo Bhéit Isimiot chomh fada le spoir shliabh Phisceá ar an taobh theas;cuA< Síochon rí na nAmórach a bhí ag cur faoi i Heisbeón, agus ag rialú ó Aroéir ar imeall Ghleann Arnón agus com an ghleanna san áireamh thar leath Ghileád chomh fada le habhainn an Iaboc, teorainn na nAmónach;^t 9< Siad seo ríthe na tíre a chloígh clann Iosrael agus ar ghabhadar seilbh ar a gcríocha lastall den Iordáin agus i dtreo an oirthir, ó shileán Arnón go Sliabh Hearmón, agus an tArabá ar fad lastoir:Ws)< Fuair Iósua seilbh ar an tír ar fad, faoi mar a dúirt an Tiarna le Maois, agus thug sé é d' Iosrael mar oidhreacht de réir mar a bhíodar roinnte ina dtreibheanna. Agus bhí sos ó chogadh ag an tír.ar=< Níor fágadh aon Anácaím i bhfearainn chlann Iosrael ach ag Gazá, Gat, agus Aisdeod.`q;< Ansin tháinig Iósua agus scrios sé na hAnácaím ó na hardáin, ó Heabrón, ó Dheibír, ó Anáb, ó ardáin Iúdá go léir agus ó ardáin Iosrael go léir; chuir sé iad féin agus a gcathracha faoin mbang.Rp< Ba é deonú an Tiarna a gcroíthe a chruadh chun go rachaidís chun catha in aghaidh Iosrael d' fhonn go gcuirfí gan taise faoin mbang iad agus go scriosfaí iad mar a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.o3< Ní dhearna cathair síocháin le clann Iosrael ach na Hivigh a mhair i nGibeón; i gcath a fuaireadar an lámh uachtair ar an gcuid eile go léir.Hn < Chuir Iósua cogadh ar na ríthe sin go léir ar feadh i bhfad.>mw< Ó Shliabh Hálác a éiríonn i dtreo Shaeír chomh fada le Bál Gád in nGleann na Liobáine faoi scáth Hearmón, ghabh sé na ríthe go léir, threascair iad agus bhásaigh iad.,lS< Fuair Iósua seilbh ar an tír sin go léir, na hardáin, an Neigib go léir, agus fearann uile Ghoisin, na hísleáin, an tArabá, ardáin agus ísleáin Iosrael.>kw< Gach ar ordaigh an Tiarna do Mhaois a óglach, thug seisean mar ordú do Iósua, agus chuir Iósua i gcrích é, gan faillí a dhéanamh ar aon ní dár ordaigh an Tiarna do Mhaois.Yj-< Thug muintir Iosrael leo mar chreach éadáil agus eallach na gcathracha sin; d' imríodar faobhar claímh ar gach daonnaí, agus scriosadar iad go léir; níor fhágadar fiú duine agus anáil na beatha ann.i}< Níor loisc Iosrael aon chathair díobh siúd go léir ar a dtulaigh, seachas Házór amháin a chuir Iósua trí thine.Nuair a chuala Iáibín rí Házór na nithe sin chuir sé scéala fúthu go Ióbab rí Mhádón agus go rí Shimreon agus go rí Aicseáf,_\9< +Ansin d' fhill Iósua, agus sluaite Iosrael go léir fairis, ar an gcampa ag Gilgeál.[#< *Ghabh Iósua na ríthe sin go léir agus a bhfearainn d' aon iarracht amháin mar go raibh an Tiarna, Dia Iosrael, ag troid ar son Iosrael.iZM< )Chloígh Iósua iad ó Cháidéis Bairnéa go Gazá, dúiche uile Ghoisin chomh fada le Gibeón.Y< (Fuair Iósua an lámh in uachtar ar an gcuma sin ar an tír ar fad na hardáin, an Neigib, na hísleáin, na fánaí, agus a ríthe go léir; níor fhág sé duine beo, agus chuir sé gach dúil bheo faoin mbang mar a d' ordaigh an Tiarna, Dia Iosrael.Ghabh Iósua Macaedá an lá céanna agus d' imir sé faobhar claímh ar an gcathair agus ar a rí. Chuir sé iad go léir faoin mbang, agus gach duine beo a bhí inti, gan ligean le haon duine. Thug sé an íde chéanna ar rí Mhacaedá agus a thug ar rí Ireachó.wLi< Le dul faoi na gréine, ar ordú Iósua, thógadar anuas de na crainn iad agus chaitheadar isteach san uaimh iad mar a ndeachadar i bhfolach. Chuireadar leacacha móra ag béal na huaimhe, agus tá siad ansiúd go dtí an lá inniu féin.K3< Ansin bhuail Iósua an buille báis orthu agus mharaigh iad agus chroch iad ar chúig crainn, agus fágadh crochta ar na crainn iad go tráthnóna.SJ!< Lean Iósua air: «Ná bíodh eagla ná beaguchtach oraibh; bíodh misneach agaibh agus neart ionaibh mar sin í an íde a thabharfaidh an Tiarna ar na naimhde go léir a throidfidh in bhur n-aghaidh.»(IK< Nuair a bhíodarsan tugtha amach go Iósua acu, ghair Iósua ar fhir Iosrael go léir agus dúirt le taoisigh na bhfear cogaidh a throid ina theannta: «Druidigí isteach agus cuirigí bhur gcosa ar bhráide na ríthe seo.» Ansin dhruideadar isteach leo agus leag a gcosa ar a mbráide.'HI< Rinneadar amhlaidh agus thugadar an cúigear rí úd amach as an uaimh chuige .i. rí Iarúsailéim, rí Heabrón, rí Iarmút, rí Láicis, agus rí Eaglón.lGS< Ansin dúirt Iósua: «Osclaigí béal na huaimhe agus tugaigí an cúigear rí úd amach chugam.»F7< D' fhill an pobal go léir slán folláin ar champa Iósua i Macaedá, agus níor leomhaigh aon duine iarracht a dhéanamh in aghaidh chlann Iosrael.3Ea< Nuair a bhí ár agus eirleach déanta orthu ag Iósua, agus ag saighdiúirí Iosrael agus gan ach iarmhar beag fágtha, theith fuíoll an áir chun a gcathracha daingne.sDa< Ná fanaigí féin díomhaoin, ansiúd, áfach; téigí sa tóir ar bhur naimhde; sáraígí iad ina gconair theithe agus ná ligigí isteach ina gcathracha iad, mar tá an Tiarna bhur nDia tar éis iad a thabhairt ar láimh daoibh.»qC]< «Cuirigí,» arsa Iósua, «leacacha móra le béal na huaimhe, agus díorma fear ar garda láimh léi.iBM< Tugadh scéala chun Iósua: «Fuarthas an cúigear rí agus iad i bhfolach in uaimh Mhacaedá.»WA)< Theith an cúigear rí úd agus chuadar i bhfolach in uaimh Mhacaedá.V@'< D' fhill Iósua agus Iosrael go léir fairis ar ais ar an gcampa i nGilgeál. ?< Ní raibh lá mar é riamh ná ó shin i leith nuair a ghéill an Tiarna do ghuth duine mar bhí an Tiarna ag troid ar son Iosrael.)>M< Agus d' fhan an ghrian socair agus an ghealach ina stad,Nó go raibh díoltas déanta ag an bpobal ar a naimhde.Nach bhfuil seo scríofa i Leabhar na bhFíréan? D' fhan an ghrian ina stad i lár na spéire agus chuir moill ar a dul faoi ar feadh lae iomláin, geall leis.=< Ansin labhair Iósua leis an Tiarna an lá céanna ceannann a thug an Tiarna na hAmóraigh ar láimh do chlann Iosrael; chan Iósua i láthair chlann Iosrael:«A ghrian, fan socair os cionn Ghibeón,Agus, a ghealach, os cionn Ghleann Aiálón.» << D' fhear an Tiarna clocha móra sneachta ón spéir anuas sa mhullach orthu agus iad ag teitheadh le fána ó Bhéit Horon ar feadh na slí go hAzaecá, agus mharaigh sin iad; is mó a fuair bás de bharr na gclocha sneachta ná de rinn claímh chlann Iosrael.j;O< Chuir an Tiarna i raon maidhme iad roimh chlann Iosrael agus rinneadar ár agus eirleach orthu i nGibeón. Chuir an Tiarna tóir orthu ar feadh chonaire Bhéit Horon agus bhí á gciapadh chomh fada le hAzaecá agus Macaedá.r:_< Mháirseáil Iósua ó Ghilgeál ar feadh na hoíche dá bhrí sin agus tháinig sé orthu aniar aduaidh.99m< Dúirt an Tiarna le Iósua: «Ná bíodh aon eagla ort rompu seo, mar thug mé i do láimh duit iad; ní fhéadfaidh oiread agus duine díobh an fód a sheasamh i do choinne.»~8w< Ghabh Iósua féin suas ó Ghilgeál dá réir sin, agus a lucht cogaidh go léir fairis, agus na gaiscígh go léir.57e< Chuir muintir Ghibeón scéala chun Iósua ina champa i nGilgeál á rá: «Ná tréig do shearbhóntaí; brostaigh anseo aníos chugainn chun sinn a fhuascailt agus fóirithint orainn mar go bhfuil ríthe na nAmórach go léir atá ag cur fúthu sna hardáin cruinnithe le chéile inár n-aghaidh.»6< Na cúig ríthe Amóracha .i. rí Iarúsailéim, rí Heabrón, rí Iarmút, rí Láicís, agus rí Eaglón chruinníodar a sluaite le chéile agus ghluaiseadar chun bóthair lena n-airm go léir; rinneadar léigear ar Ghibeón agus d' ionsaíodar é.#5A< «Taobhaigí liom,» ar sé, «agus tagaigí i gcabhair orm; déanaimís Gibeón a scrios mar go ndearna sí síocháin le Iósua agus le clann Iosrael.»4-< Ansin chuir Adonaízidic rí Iarúsailéim scéala chun Hóhám rí Heabrón, Pireám rí Iarmút, Iáfia rí Láicís agus Deibír rí Eaglón.?3y< Bhí sceimhle air dá bharrsan mar go raibh Gibeón chomh breá de chathair le ceann de chathracha an rí féin, í níos mó na Háí agus a saoránaigh go léir ina bhfir chogaidh.[2 3< Tharla ansin gur insíodh do Adonaízidic rí Iarúsailéim gur ghabh Iósua Háí agus gur chuir sé an chathair faoi bhang, agus gur thug sé an íde chéanna uirthi féin agus ar a rí agus a thug ar Ireachó agus ar a rí; agus go ndearna lucht Ghibeón síocháin le clann Iosrael agus go rabhadar tagtha chun muintearais leo.T1#< Ach ón lá sin amach rinne Iósua giollaí brosna agus uisce díobh don chomhthionól agus chuir de cheangal orthu, go dtí an lá atá inniu ann, freastal ar altóir an Tiarna cibé ball ba rogha leis.e0E< Sé a rinne sé leo ná iad a shaoradh ó lámha chlann Iosrael; agus níor mharaíodar iad.q/]< Anois, féach, táimid faoi do bhois; déan linn mar is ceart agus is cóir a dhéanamh linn dar leat.»b.?< Sé freagra a thugadar ar Iósua: «Rinneamar amhlaidh mar go rabhamarna, do searbhóntaí, lándeimhin de gur ordaigh an Tiarna, do Dhia, do Mhaois, a ghiolla, an tír seo go léir a thabhairt daoibh agus a bhfuil ina gcónaí ann a scrios romhaibh; agus de réir mar a bhí sibh ag druidim linn tháinig scanradh inár mbeatha orainn romhaibh.-3< Tá mallacht oraibh anois dá bhrí sin agus beidh cuid agaibh in bhur sclábhaithe, in bhur ngiollaí brosna agus uisce i dteach mo Dhé go deo.»X,+< Chuir Iósua fios ar [mhuintir Ghibeón] agus d' fhiafraigh sé díobh: «Cad ab áil libh dár mealladh á rá go raibh cónaí oraibh i bhfad ó bhaile uainn nuair is anseo inár measc atá cónaí oraibh?;+q< Agus lean na ceannairí orthu: «Déanaigí anacal orthu, agus bídís ina ngiollaí brosna agus uisce ag an gcomhthionól go léir.» Rinne an comhthionól rud ar na ceannairí.*/< Mar seo a dhéanfaimid: anacal anama a dhéanamh orthu le heagla go ndéanfaí é a agairt orainn le fearg de bharr na mionn a thugamar dóibh.»)3< Ach dúirt na ceannairí leis an gcomhthionól go léir: «Thugamar mionn dóibh dar an Tiarna Dia Iosrael agus ní féidir dúinn baint leo anois.3(a< Níor ionsaigh clann Iosrael iad mar gur mhionnaigh ceannairí an phobail dar an Tiarna Dia Iosrael ach rinne an comhthionól go léir monabhar in aghaidh na gceannairí.'< Chuir clann Iosrael chun bealaigh agus (ar an tríú lá) thángadar chun a mbailte .i. Gibeón, Cifíriá, Bearót agus Ciriat Iáraím. &< Trí lá tar éis an conradh a dhéanamh leo fuarthas amach gur comharsana iad agus go raibh cónaí orthu i measc chlann Iosrael.%< Rinne Iósua síocháin agus conradh leo ag dul i mbannaí lena n-anam, agus dhaingnigh an pobal é sin faoi bhrí na mionn.^$7< Chaith na ceannairí an bia a rinneadar a thairiscint gan comhairle an Tiarna a lorg.G# < Bhí na seithí fíona seo nua nuair a líonamar iad; féach tá siad pléasctha; tá ar gcuid éadaigh agus ár gcuaráin caite tar éis an aistir chomh fada sin atá curtha dínn againn.»\"3< Siúd é ár n-arán. Bhí sé te fós nuair a thógamar linn ónár dtithe é mar lón bóthair an lá a chuireamar chun siúil chun teacht in bhur láthair; ach anois féach go bhfuil sé briosc agus snas air.Z!/< Dúirt ár seanóirí agus muintir ár dtíre go léir linn: 'Tógaigí lón libh don aistear, agus téigí ina n-airicis agus abraigí leo: «Seirbhísigh daoibh sinne: seo anois, déanaigí conradh linn.» '( K< agus ar a ndearna sé leis an mbeirt rí Amórach a bhí lastall den Iordáin, Síochon rí Heisbeon agus Óg rí Bháiseán a bhí ag cur faoi in Aisteárót.)M< «Thángamar, do shearbhóntaí, ón imigéin,» ar siad, «de bharr clú an Tiarna do Dhia. Mar chualamar tuairisc air féin agus ar a ndearna sé san Éigipt;{q< «Seirbhísigh duitse sinn,» ar siad le Iósua. «Agus cé hé sibh féin?» arsa Iósua, «agus cad as daoibh?»$C< Ach dúirt muintir Iosrael leis na Hivigh: «B' fhéidir go bhfuil cónaí oraibh inár measc. Conas mar sin a d' fhéadfaimís conradh a dhéanamh libh?»#A< Chuadar go Iósua sa champa i nGilgeál agus dúradar leis-sean agus le muintir Iosrael: «Thángamar ón gcoigríoch; déanaigí conradh linn más eá.».W< ar a gcosa bhí seanchuaráin chaite le cliatha iontu, agus an t-éadach a bhí orthu bhí sé dreoite; an t-arán go léir a bhí acu bhí sé briosc agus snas air.7i< bheartaíodar dul i mbun cneamhaireachta. D' imíodar agus fuaireadar lón agus thugadar leo seanmhálaí ar a n-asail agus seanseichí fíona a bhí pollta ach iad deisithe;Y-< Nuair a chuala muintir Ghibeón an íde a thug Iósua ar Ireachó agus ar Háí,Z/< rinneadar comhaontú le chéile chun troda in aghaidh Iósua agus chlann Iosrael.& K< agus na Gibeónaigh(K<#Ní raibh focal dár aithin Maois nár léigh Iósua do chomhthionól chlann Iosrael go léir idir mhná agus leanaí, agus dheoraithe ag cur fúthu ina measc.<"Ina dhiaidh sin léigh Iósua briathra uile an dlí, na beannachtaí agus na mallachtaí, de réir mar atá scríofa i leabhar an dlí. <!Ansin Iosrael go léir, deoraí agus dúchasach, idir sheanóirí agus scríobhaithe agus bhreithiúna sheas siad ar dhá thaobh na háirce os comhair na sagart Léivíteach a bhí ag iompar áirc chonradh an Tiarna; bhí leath díobh os coinne Shliabh Ghirizím agus leath os coinne Shliabh Éabál faoi mar a d' ordaigh Maois óglach an Tiarna de chéaduair do bheannú phobal Iosrael.jO< Ansiúd ar na clocha scríobh Iósua, i láthair phobal Iosrael, cóip den dlí a scríobh Maois.1]<faoi mar a d' ordaigh Maois óglach an Tiarna do chlann Iosrael de réir mar atá scríofa i leabhar dhlí Mhaois, «altóir de chlocha nár snoíodh agus nár luigh aon uirlis iarainn riamh orthu» ; agus d' ofráladar íobairtí dóite uirthi don Tiarna agus íobairtí comaoineach chomh maith..Y<agus an Dlí á Léamh ann{<Chroch sé rí Háí ar chrann go nóin agus le dul faoi na gréine d' ordaigh sé a chorp a thógáil anuas den chrann. Caitheadh é ansiúd sa bhealach isteach ag geata na cathrach agus tógadh carn mór os a chionn, rud atá ansiúd fós inniu.eE<Loisc Iósua Háí agus d' fhág ina fothrach follamh í go brach, mar atá sí inniu féin.%<Níor thug clann Iosrael leo mar chreach as an gcathair sin ach a heallach agus a héadáil de réir an ordaithe a thug an Tiarna do Iósua.n W<Níor tharraing Iósua ar ais an lámh lenar shín sé an ga nó gur scrios sé lucht Háí go léir.x k<Ba é líon na ndaoine a thit an lá sin, idir fhir agus mhná, dhá mhíle dhéag. De mhuintir Háí iad uile.0 [<Nuair a bhí deireadh ag clann Iosrael ag eirleach mhuintir Háí go léir sa mhachaire agus san fhásach mar ar chuireadar i raon madhma iad, agus nach raibh duine díobh nach raibh sínte marbh de rinn claímh, d' fhill clann Iosrael go léir ar Háí agus d' imríodar faobhar claímh uirthi.L <ach gur gabhadh rí Háí ina bheatha agus gur tugadh go Iósua é. <Tháinig an dream eile amach as an gcathair ina n-aghaidh chomh maith i dtreo go rabhadar teanntaithe ag na hIosraelaigh, cuid díobh seo ar thaobh agus an chuid eile ar an taobh eile. Thugadar fúthu go dtí nár fágadh fuíoll áir ná fear inste scéil díobh,T#<Nuair a chonaic Iósua agus clann Iosrael go léir go raibh an chathair gafa ag lucht an luíocháin, agus deatach na cathrach ag éirí in airde, d' iompaíodar ar ais agus d' ionsaíodar muintir Háí.ym<Nuair a d' fhéach muintir Háí siar chonaiceadar an deatach ag éirí ón gcathair chun na spéire; ní raibh breith acu ar theitheadh mar seo ná mar siúd, mar an mhuintir a theith i dtreo an fhásaigh, d' fhilleadar ar ais ar an tóir.K<A luaithe a shín sé a lámh d' éirigh lucht an luíocháin go mear as a láthair agus ritheadar ar aghaidh agus isteach sa chathair leo; ghabhadar í agus chuireadar trí thine í gan mhoill.S!<Ansin dúirt an Tiarna le Iósua: «Sín an ga atá i do láimh i gcoinne Háí óir táim ar tí í a thabhairt i do láimh duit.» Agus shín Iósua an ga a bhí ina láimh aige i gcoinne na cathrach.'<Níor fágadh fear i Háí (ná i mBéitéil) nár ghabh amach ar thóir Iosrael; d' fhágadar an chathair ar leathadh agus leanadar Iosrael.!<Glaodh ar a raibh sa chathair chun dul sa tóir orthu agus nuair a chuadar sa tóir ar Iósua d' fhágadar an chathair féin gan chosaint.vg<Lig Iósua agus clann Iosrael go léir orthu go rabhthas á gcloí acu agus theitheadar i dtreo an fhásaigh.)<Nuair a chonaic rí Háí conas mar a bhí, bhrostaigh sé féin agus a mhuintir go léir, lucht na cathrach, amach go moch ar maidin chun clann Iosrael a ionsaí ar an bhfána i dtreo an Arabá. Ní raibh a fhios aige go rabhthas i luíochán air laistiar den chathair.9< Sin mar a suíodh an slua campa an phobail lastuaidh den chathair agus lucht an luíocháin laistiar di; chaith Iósua an oíche sin sa ghleann féin.y< Thug sé leis timpeall cúig mhíle fear agus chuir i luíochán iad idir Béitéil agus Háí, laistiar den chathair.~3< Ghabh na fir chogaidh go léir ina theannta suas os comhair na cathrach agus shuíodar a gcampa lastuaidh de Háí agus gleann idir iad agus Háí.&}G< D' éirigh Iósua go moch ar maidin, chuir sé tionól ar an bpobal agus chuir sé féin agus seanóirí Iosrael chun siúil roimh an bpobal i gcoinne Háí.<|s< Sheol Iósua chun siúil iad dá bhrí sin, agus chuadar chun an láthair luíocháin idir Béitéil agus Háí, laistiar de Háí. Chaith Iósua an oíche sin i measc an phobail.({K<Nuair a bheidh an chathair gafa agaibh, cuirigí trí thine í de réir aithne an Tiarna. Féachaigí chuige go ndéanfaidh sibh mar a d' ordaigh mé daoibh.» z<agus tiocfaidh sibhse as bhur luíochán agus gabhfaidh sibh an chathair, óir tabharfaidh an Tiarna bhur nDia ar láimh daoibh í.>a>====G<Chuir Iósua fios ar na Reúbaenaigh, ar na Gádaigh agus ar leath-threibh Mhanaise.<-Oiread agus gealltanas de na gealltanais fhónta go léir a thug an Tiarna do theaghlach Iosrael, níor theip; comhlíonadh gach ceann.q]<,Thug an Tiarna síocháin dóibh ar gach teorainn faoi mar a mhionnaigh sé dá n-aithreacha; níor éirigh le hoiread agus namhaid dá gcuid an fód a sheasamh ina n-aghaidh, mar gur chuir an Tiarna a naimhde go léir faoina mbois.4c<+Ar an gcaoi sin bhronn an Tiarna ar Iosrael an talamh go léir a mhionnaigh sé dá n-aithreacha a thabharfadh sé dóibh; ghabhadar seilbh air agus chuireadar fúthu ann.mU<*Ghabh a talamh féaraigh máguaird le gach cathair díobhsan; mar sin a bhí ag gach cathair díobh.<)Ba é an líon cathracha i gcríocha chlann Iosrael a bronnadh ar na Léivítigh, ocht gcathair agus daichead lena dtalamh féaraigh.3<(Ba é an líon cathracha a tugadh, fine ar fhine, do shliocht Mharáraí, a raibh fágtha d' fhiní na Léivíteach is é sin, dhá chathair déag.a=<'Heisbeon lena thalamh féaraigh, Iazaer lena thalamh féaraigh ceithre cathracha ar fad. <&De threibh Ghád, Rámot i nGileád lena thalamh féaraigh, an chathair thearmainn don mharfóir, Machanaím lena thalamh féaraigh,]5<%Cidéamót lena thalamh féaraigh, Maefát lena thalamh féaraigh ceithre cathracha.q]<$De threibh Reúbaen, lastall den Iordáin, Beizir lena thalamh féaraigh, Iaház lena thalamh féaraigh,Z/<#Rimeon lena thalamh féaraigh, Nahalál lena thalamh féaraigh ceithre cathracha.G <"Tugadh do shliocht Mharáraí, an chuid eile de na Léivítigh, ceithre cathracha lena dtalamh féaraigh, de threibh Zabúlun, Iocnám, lena thalamh féaraigh, Cartá lena thalamh féaraigh,<!Ba é an líon cathracha ar fad a bhí ag na Géirseonaigh, de réir a bhfiní, trí chathair déag lena dtalamh féaraigh.G < De threibh Naftáilí, Ceidis, an chathair thearmainn don mharfóir sa Gailíl, lena thalamh féaraigh, Hamat Dór lena thalamh féaraigh, agus Cartán lena thalamh féaraigh trí cathracha.Y -<Healcat lena thalamh féaraigh, Rachob lena thalamh féaraigh ceithre cathracha.Z /<De threibh Áiséar Miseal lena thalamh féaraigh, Abdón lena thalamh féaraigh,_ 9<Iarmút lena thalamh féaraigh, Éan Gainím lena thalamh féaraigh ceithre cathracha.^ 7<De threibh Íosácár Diseon lena thalamh féaraigh, Dábarat lena thalamh féaraigh,c A<Tugadh do shliocht Ghéirseon, d' fhiní Léivíteach, de leath-threibh Mhanaise, an chathair thearmainn don mharfóir Golán i mBáiseán, lena thalamh féaraigh, agus Aisteárót lena thalamh féaraigh dhá chathair. <Ba é an líon cathracha ar fad a bhí ag an chuid eile d' fhiní chlann Chohát, deich gcathracha ar fad lena dtalamh féaraigh.vg<De leath-threibh Mhanaise, Tánác lena thalamh féaraigh, agus Ibleám lena thalamh féaraigh dhá chathair.^7<Aiálón lena thalamh féaraigh, Gat Rimeon lena thalamh féaraigh ceithre cathracha.]5<de threibh Dhán, Eilticé, lena thalamh féaraigh, Gibiteon lena thalamh féaraigh,eE<agus Ciobzaím lena thalamh féaraigh, Béit Horon lena thalamh féaraigh ceithre cathracha;#<Tugadh dóibh Seicim, an chathair thearmainn don mharfóir, lena thalamh féaraigh in ardáin Eafráim, agus Geizir lena thalamh féaraigh,wi<Maidir le finí chlann Chohát, na Léivítigh eile de chlann Chohát, thit cathracha leo do threibh Eafráim.{q<Ba é an líon cathracha ar fad a bhí ag sliocht Árón, na sagairt, trí cathracha déag lena dtalamh féaraigh.Y-<Anatót lena thalamh féaraigh, Almón lena thalamh féaraigh ceithre cathracha.dC<Ansin de threibh Bhiniáimin, Gibeón lena thalamh féaraigh, Geaba lena thalamh féaraigh,~#<Aín lena thalamh féaraigh, Iutá lena thalamh féaraigh, Béit Seimis lena thalamh féaraigh naoi gcathracha de chuid an dá threibh sin.E}<Holon lena thalamh fearaigh, Deibír lena thalamh féaraigh,N|<agus Iaitír lena thalamh féaraigh, Eistimeo lena thalamh féaraigh,4{c< Thugadar do chlann Árón, an sagart, Heabrón, cathair thearmainn do mharfóirí, agus an talamh féaraigh ina thimpeall; thugadar freisin Libneá lena thalamh féaraigh,fzG< Ach thugadar garraithe agus sráidbhailte na cathrach seo ina sheilbh do Chálaeb mac Iafuna.y < Thugadar dóibh Ciriat Arba (Arba athair Anac), Heabrón is é sin, in ardáin Iúdá, agus an talamh féaraigh ina thimpeall.x< sliocht Árón a fuair iad seo, fine de chuid na gCohátach a bhain le treibh Léiví mar gur orthu a thit an chéad chrann.owY< De threibh Iúdá agus de threibh Shimeon thugadar na cathracha seo a luafaimid ó ainm inár ndiaidh;v)<Thug clann Iosrael na cathracha seo agus an talamh féaraigh a ghabh leo do na Léivítigh faoi mar a d' ordaigh an Tiarna trí bhéal Mhaois.wui<Fuair clann Mharáraí ar cranna, fine ar fhine, dhá chathair déag de threibh Reúbaen, Ghád agus Zabúlun.;tq<Fuair clann Ghéirseon ar cranna, fine ar fhine, trí chathair déag ó threibheanna Íosácár, Áiséar, Naftáilí agus an leath de threibh Mhanaise a chuir faoi i mBáiseán.s/<An chuid eile de chlann Chohát, fuair siad ar cranna, fine ar fhine, deich gcathair ó threibheanna Eafráim, Dhán agus leath-threibh Mhanaise.Br<Caitheadh cranna ar son chuid finí na gCohátach. Thit trí chathair déag de chuid treibheanna Iúdá, Shimeon, agus Bhiniáimin leis na Léivítigh a chin ó chlann Árón an sagart.,qS<Dá réir sin de bharr ordú an Tiarna, thug clann Iosrael na cathracha seo inár ndiaidh agus an talamh féaraigh a ghabh leo do na Léivítigh as a n-oidhreacht.Op<Bhíodarsan ag Sileo i dtír Chanán. Dúirt siad leo: «D' ordaigh an Tiarna trí Mhaois cathracha a thabhairt dúinn le cónaí iontu, agus an talamh timpeall orthu mar fhéarach dár n-eallach.»o 7<Ansin tháinig ceannairí finí na Léivíteach go hEileázár sagart agus go Iósua mac Nún, agus go ceannairí finí threibheanna Iosrael Gn < Sin iad na cathracha a cuireadh i leataobh do mhuintir Iosrael go léir, agus don deoraí ina chónaí ina measc, mar a bhféadfadh an marfóir tearmann a fhail, an té is é sin a mharaigh a chomharsa go ciniúnach; agus a anam a bhreith leis ón díoltach fola go seasfadh sé a thriail os comhair an chomhthionóil.Qm<Lastall den Iordáin, lastoir sall ó Ireachó, san fhásach ar an ardchlár, roghnaíodar Beizir le treibh Reúbaen, agus Rámót Gileád le treibh Ghád, agus Golán i mBáiseán le treibh Mhanaise.l-<Roghnaíodar Ceidis sa Ghailíl in ardáin Naftáilí, agus Seicim in ardáin Eafráim, agus Ciriat Arba (Heabrón is é sin) in ardáin Iúdá.k<Fanadh an marfóir sa chathair sin nó go seasa sé a thriail os comhair an chomhthionóil, go bhfaighe an t-ardsagart in oifig bás; tá cead ansin ag an marfóir filleadh ar a chathair féin agus ar a bhaile féin, ar an gcathair as ar theith sé.' »=ju<Má bhíonn an díoltach fola sa tóir air, ná tugaidís an marfóir ar láimh dó, mar gur mharaigh sé a chomharsa trí thaisme, gan aon fhaltanas a bheith aige leis roimhe sin. i;<Ní miste don mharfóir teitheadh go dtí ceann de na cathracha seo; seasadh sé ag an mbealach isteach trí gheata na cathrach agus míníodh sé a chás do sheanóirí na háite. Tabharfaidh siad isteach sa chathair ansin é agus tabharfaidh siad áit chónaithe dó ina measc.uhe<' Ainmnígí na cathracha tearmainn ar ar labhair mé libh trí Mhaois; cathracha inar féidir le marfóir a dhéanann marú gan bheartú nó trí thaisme dídean a fháil; beidh na cathracha seo mar thearmann agaibh ón díoltach fola.6gi<«Labhair leis na hIosraelaigh agus abair leo:*f S<Dúirt an Tiarna le Iósua:zeo<3Sin iad na hoidhreachtaí a rinne Eileázár sagart, Iósua mac Nún, agus ceann gach fine a dháileadh ar cranna ar na treibheanna i Sileo i láthair an Tiarna, ag doras Bhoth na Teagmhála. B' shin é an clabhsúr acu ar roinnt na críche.d5<2Thug siad dó, ar ordú an Tiarna, a rogha cathair, Timneár Searach in ardáin Eafraim. Rinne sé an chathair sin a atógáil agus chuir faoi inti.c'<1B' shin deireadh le cranna á gcur chun an tír a roinnt mar sheilbh oidhreachta. Thug clann Iosrael oidhreacht ina measc do Iósua mac Nún.hbK<0Sin í oidhreacht threibh chlann Dhán de réir a bhfiní, na cathracha sin lena sráidbhailte.>aw</Ach chuir lucht dhúiche chlann Dhán ina n-aghaidh, agus ghabh clann Dhán ó thuaidh dá bhrí sin agus d' ionsaíodar Leisim; ghabh siad é agus d' imir faobhar claímh air. Thóg siad seilbh ar an gcathair agus chuir fúthu inti, agus d' athraigh siad a hainm ó Leisim go Dán, i gcuimhne a sinsir, Dán.9`o<.Mé Iarcón, Racón agus an dúiche sall ó Iopa.(_M<-Iahud, Beiné Barac, Gat Rimeon,$^E<,Eilticé, Gibiteon, Bálát,!]?<+Eileon, Timneá, Eacrón,%\G<*Sealaibín, Aiálón, Itleá,I[ <)Bhain lena bhfearann oidhreachta: Zorá, Eisteáól, Ír Seimis,KZ<(Thit an seachtú crann ar chlann Dhán de réir a bhfiní.aY=<'Sin í oidhreacht chlann Naftáilí de réir a bhfiní, na cathracha lena sráidbhailte.hXK<&Íreon, Migdeál Éil, Horaem, Béit Anát, Beit Seimis naoi gcathair déag lena sráidbhailte.&WI<%Ceidis, Eidreí, Éan Házór, V=<$Adámá, Rámá, Házor,MU<#Seo iad na cathracha daingne: Zidím, Zéar, Hamat, Racat, Cineirit,'TI<"Ghabh an teorainn thiar go hAznót Tábór agus as sin go Hucoc, cneas le Zabúlun laisteas agus le hÁiséar laistiar, agus le Iúdá lastoir ag an Iordáin.S)<!Shín a gcríocha ó Heilif agus ó Dhair Zanainím go hAdámaí Neicib, go Iabnael, agus ar aghaidh go Lacúm, agus stad siad ag an Iordáin.[R1< Thit an séú crann ar chlann Naftáilí, ar chlann Naftáilí de réir a bhfiní.jQO<Sin í oidhreacht threibh chlann Áiséar de réir a bhfiní na cathracha sin lena sráidbhailte.FP<Umá, Afaec, Rachob dhá chathair fichead lena sráidbhailte. O<Ghabh an teorainn ansin i dtreo Rámá, agus shroich daingean na Tuíre agus Hósá agus stad ag an bhfarraige. Machalab, Aiczíb,RN<bhain Eibreon, Rachob, Hamón, Cáná agus as sin go Síodón Mhór leis.JM<Ar an taobh eile ghabh sé soir go Béit Dágón, shín chomh fada le Zabúlun agus Gleann Ifteachael, ó thuaidh go Béit Éimic agus Níéil; as sin ar aghaidh go Cábúl. Ar an taobh thuaidheLE<Alam Meilic, Amád, Miseál; ar an taobh thiar shroich sé Cairmeil agus srutháin Libneát.Thit an cúigiú crann ar threibh chlann Áiséar de réir a bhfiní.`I;<Sin í oidhreacht chlann Íosácár de réir a bhfiní na cathracha lena sráidbhailte.H!<Ghabh a dteorainn cneas le Tábór agus Seachazaímeá agus Béit Seimis, agus stad ag an Iordáin sé cathracha déag lena sráidbhailte.6Gi<Reimit, Éan Gainím, Éan Hadá, Béit Pazaz.F;<Raibít, Ciseon, Eibiz,(EM<Hafáraím, Síón, Anácharát,6Di<Ar a dtailte bhí Izréil, Casulót, Siúnaem,XC+<Thit an ceathrú crann ar Íosácár, ar threibh Íosácár de réir a bhfiní.eBE<Sin í oidhreacht chlann Zabúlun, de réir a bhfiní na cathracha sin agus a sráidbhailte.uAe<Mar aon leis sin bhí Catá, Nahalál, Simreon, Idealá agus Beithil dhá chathair déag lena sráidbhailte.c@A<Ag gabháil ó thuaidh ansin di chas sí i dtreo Hanaton agus stad ag machaire Ifteachael.?)< Ghabh sí ar aghaidh soir ansin i dtreo éirí gréine go Gát Héifir agus go hÍt Cázaín; bhain sí amach Rimeon, agus chas i dtreo Néá.>< Ghabh an teorainn soir i dtreo éirí gréine ó Sháraíd go teorainn Chioslot Tábor, ansin i dtreo Dhobrat agus ansin suas go Iáifia.v=g< Ghabh a dteorainn siar in airde go Maral, cneas le Daibisit ar dtús agus ansin leis an gcom sall ó Iocnán;<}< Thit an tríú crann ar threibh Zabúlun de réir a bhfiní. Shín a dtailte oidhreachta chomh fada le Sáraíd.n;W< Cuid de thailte threibh Iúdá a tugadh mar oidhreacht do threibh chlann Shimeon, mar bhí roinn threibh Iúdá rómhór dóibh; sin é an fáth gur laistigh d' oidhreacht chlann Iúdá a fuair clann Shimeon a n-oidhreacht féin.=:u<Leosan gabhann na sráidbhailte go léir timpeall ar na cathracha sin chomh fada le Bálat Béar agus Rámá an Neigib. Sin í oidhreacht threibh chlann Shimeon de réir a bhfiní.K9<Aín, Rimeon, Eitir, Aiseán ceithre cathracha lena sráidbhailte.M8<Béit Labáót, Seárúchan trí cathracha déag lena sráidbhailte./7[<Zicleag, Béit Marcábot, Hazar Súsá,#6C<Eilteólad, Batúl, Hormá,%5G<Hazar Siúál, Bálá, Eizim,C4<Fuaireadar mar chuid ronna: Béar Seaba, Seaba, Móládá,3 %<Ar Shimeon a thit an dara crann, ar threibh chlann Shimeon de réir a bhfiní; bhí a n-oidhreacht i lár oidhreacht threibh Iúdá.$2C<Zaelá, Haeilif, Iarúsailéim, Gibea, Ciriat Iáraím ceithre cathracha déag lena sráidbhailte. Sin í oidhreacht chlann Bhiniáimin de réir a bhfiní.!1?<Reicim, Irpéil, Taralá, 0=<Mizpe, Cifíreá, Mozá,"/A<Gibeón, Rámá, Beaerót,O.<Cafar Ámónaí, Oifní, Geaba dhá chathair déag lena sráidbhailte;-;<Áivím, Párá, Ofrá,,,U<Béit Arabá, Zamáraím, Béitéil,p+[<Seo iad cathracha threibh chlann Bhiniáimin de réir a bhfiní: Ireachó, Béit Hoglá, Éimic Cizíz,*+<An Iordáin féin an teorainn thoir. Sin í oidhreacht chlann Bhiniáimin, agus na teorainneacha a chinntigh í mórthimpeall, ceann ar cheann.*)O<Ghabh sí as sin ó thuaidh thar ghualainn Bhéit Hoglá. Stad an teorainn ag bá thuaidh Mhuir an tSalainn, ag bun na Iordáine theas. Sin í an teorainn theas.}(u<Ar aghaidh léi ansin go Ceitif os comhair an Arabá, agus síos go dtí an tArabá agus go Lia Bhohan mac Reúbaen.'<Chas sé ó thuaidh ansin agus ar aghaidh go hÉan Seimis agus as sin go dtí na clocháin chruinne sall ó Ard Adumaím.d&C<Ghabh an teorainn ansin síos le taobh an tsléibhe sall ó Ghleann Bhein Hiniom, lastuaidh de mhachaire na Rafáím, ansin síos isteach i nGleann Hiniom, laisteas de ghualainn na Iabúsach síos amach go hÉan Rogael.}%u<Ar an taobh theas ghabh an teorainn ó imeall Chiriat Iáraím i dtreo [Ghaisin], agus go foinsí Uiscí Neaftóach.M$<Bhí cor sa teorainn ansin agus chas sí ó dheas laistiar ón gcnoc theas sall ó Bhéit Horon, agus stad ag Ciriat Bál, Ciriat Iáraím sé sin, cathair le treibh Iúdá. Sin é an taobh thiar.&#G< Ghabh an teorainn ó dheas as sin i dtreo Lúz, go slios Lúz Béitéil anois ansin síos go Atarót Adár ar an sliabh laisteas de Bhéit Horon Íochtarach.*"O< Ar an taobh thuaidh, thosaigh a dteorainn ag an Iordáin, ghabh suas gualainn thuaidh Ireachó, siar in airde trí na hardáin agus stad ag fásach Bhéit Ávan.#!A< Thit a roinn féin le treibh Bhiniáimin de réir finí, agus tharla gur idir treibh Iúdá agus treibh Iósaef a bhí an roinn talún a thit leo. 9< Chuir Iósua ar cranna dóibh é i láthair an Tiarna i Sileo, agus roinn sé an talamh ansiúd ar chlann Iosrael, a chion féin do gach dream díobh.,S< Rinne na fir an tír a iniúchadh ó cheann ceann, agus scríobhadar tuairisc air, baile ar bhaile, i seacht ranna, agus d' fhilleadar ar Iósua sa champa i Sileo.'<Chuir na fir chun bealaigh. Dúirt Iósua leo siúd a bhí le tuairisc a scríobh ar an tír: «Déanaigí an tír a iniúchadh ó cheann ceann agus tuairisc a scríobh air, agus filligí ansin orm. Cuirfidh mé ar cranna daoibh é anseo i láthair an Tiarna i Sileo.»ue<Níl aon chuid ag na Léivítigh in bhur measc; sagartacht an Tiarna a gcuid. Tá a n-oidhreacht faighte ag Gád, ag Reúbaen, agus ag leaththreibh Mhanaise thoir lastall den Iordáin, faoi mar a thug Maois, óglach an Tiarna, dóibh.»@{<Déanaigí an fearann a roinnt faoi seacht in bhur dtuarascáil agus tuairisc a thabhairt anseo chugamsa i dtreo go gcuirfinn ar cranna é anseo daoibh i láthair an Tiarna, ár nDia."?<Ní foláir daoibh an talamh a roinnt ina seacht ranna agus Iúdá ag fanacht ina dhúiche féin theas agus teaghlach Iósaef ina dhúiche féin thuaidh.;q<Toghaigí triúr as gach treibh, agus déanfaidh mé iad a sheoladh síos agus suas faoin tír d' fhonn go scríobhfaidís tuairisc air le haghaidh é a roinnt agus filleadh orm.I <Ansin dúirt Iósua le clann Iosrael: «An fada eile an t-am a chuirfidh sibh amú agus gan dul isteach agus seilbh a thógáil ar an bhfearann a thug an Tiarna, Dia bhur n-aithreacha, daoibh?X+<Bhí seacht dtreibheanna fós ar chlann Iosrael a bhí gan oidhreacht a fháil.0 ]<Chruinnigh tionól phobal uile Iosrael le chéile ag Sileo agus cóiríodh Both na Teagmhála ansiúd dóibh; bhí an tír uile faoina smacht agus faoina réir.}u<beidh na hardáin in bhur seilbh, agus ní mór daoibh iad a ghlanadh mar tá siad faoi bhrat crann; beidh siad go léir in bhur seilbh ó cheann ceann, ach [ní] féidir daoibh na Canánaigh a dhíbirt de bharr a gcarbad iarainn agus a nirt.»+Q<Dúirt Iósua ansin le teaghlach Iósaef, le hEafráim agus le Manaise: «Pobal mór sibh, agus pobal an-tréan; ní i dtaobh le haon roinn amháin a bheidh sibh;xk<D' fhreagair treibh Iósaef: «Ní leor dúinn na hardáin, ach tá carbaid iarainn ag na Canánaigh go léir atá ag cur fúthu sna machairí, acu siúd i mBéit Seán agus sna sráidbhailte máguaird, agus acu siúd i Machaire Izréil.»U%<D' fhreagair Iósua: «Más pobal líonmhar sibh, suas libh chun na foraoise agus déanaigí talamh a ghlanadh i gcríocha na bPirizeach agus na Rafáím mar go bhfuil ardáin Eafráim róchúng daoibh.»`;<Labhair teaghlach Iósaef le Iósua á rá: «Cén fáth nár thug tú dom ach aon chuid amháin, aon roinn amháin, mar oidhreacht, agus gur líonmhar iad mo mhuintir mar gur bheannaigh an Tiarna mé go dtí seo?»y< Nuair a chuaigh clann Iosrael i neart, chuireadar na Canánaigh faoi chuing na daoirse, ach gan iad a dhíbirt ar fad.< De bhrí nár fhéad clann Mhanaise greim a fháil ar na cathracha sin, lean na Canánaigh orthu ina gcónaí sa dúiche sin.-U< In Íosácár agus in Áiséar bhí ag Manaise: Béit Seán agus a shráidbhailte máguaird; Ibleám agus a shráidbhailte, lucht Dhór agus a shráidbhailte, lucht Éan Dór agus a shráidbhailte, lucht Thánác agus a shráidbhailte, lucht Mhigideo agus a shráidbhailte, agus trian Neifit.&G< Ó dheas bhí Eafráim; ó thuaidh bhí Manaise, agus an fharraige mar theorainn acu araon; shíneadar chomh fada le hÁiséar thuaidh agus Íosácár thoir. < Ghabh an teorainn síos ansin go sileán Cháná (ba le treibh Eafráim na bailte laisteas den sileán seachas iad siúd a bhí acu i measc bailte Mhanaise; lastuaidh den sileán a bhí críocha Mhanaise) agus shroich ceann scríbe ag an bhfarraige.m U<Le Manaise dúiche Thapúach, ach le clann Eafráim baile Thapúach féin ar an teorainn le Manaise. <Ar thaobh Áiséar ba é Micmeatát os comhair Sheicim teorainn Mhanaise; ghabh sí ó dheas ansin go Iaisíb ag tobar Thapúach. <mar go bhfuair iníonacha Mhanaise oidhreacht chomh maith lena mhic. Leis an gcuid eile de chlann mhac Mhanaise dúiche Ghileád.p [<Ar an tslí sin fuair Manaise deich ranna seachas dúiche Ghileád agus Báiseán lastall den Iordáin,4c<Thángadar seo go dtí Eileázár an sagart agus go dtí Iósua mac Nún agus na ceannairí. «D' ordaigh an Tiarna do Mhaois,» ar siad, «oidhreacht a thabhairt dúinn i measc ár mbráithre.» Tugadh oidhreacht dóibh dá bhrí sin i measc bráithre a n-athar de réir mar a d' ordaigh an Tiarna.7i<Zalofachád mac Héifir, mac Ghileád, mac Mhácaír, mac Mhanaise, ní raibh aon mhac aige ach iníonacha darbh ainm Machlá agus Noá agus Hoglá agus Milceá agus Tirzeá.!<Tugadh don chuid eile de threibh Mhanaise oidhreacht de réir a bhfiní do chlann Aibíeizir, do chlann Héilic, do chlann Aisríéil, do chlann Sheicim, do chlann Héifir, do chlann Shimídeá; ba shin iad síol chlann mhac Mhanaise mac Iósaef, de réir a bhfiní.I <Fuair Manaise a chuid ar cranna mar gurbh é céadghin Iósaef é; do Mhácaír, céadghin Mhanaise, agus athair Ghileád, tugadh Gileád agus Báiseán, mar ba dhual do fhear faobhair.1< Níor díbríodh na Canánaigh a bhí ag cur fúthu i nGeizir; tá cónaí orthu in Eafráim go dtí an lá inniu, ach tá cuing na daoirse orthu.9< chomh maith leis na bailte a coinníodh do chlann Eafráim laistigh d' oidhreacht chlann Mhanaise na bailte sin go léir lena sráidbhailte máguaird.%E<Ghabh an teorainn siar ó Thapúach go sileán Cháná agus shroich ceann scríbe ag an bhfarraige. Ba é sin oidhreacht chlann Eafráim de réir a bhfiní, <Ghabh sí síos ansin ó Iánóchá go hAtárót agus go Nárá, theagmhaigh le Ireachó agus shroich ceann scríbe ag an Iordáin. ;<Shroich sí ceann scríbe ag an bhfarraige? Micmeatát lastuaidh; chas an teorainn soir go Tanát Sileo, agus ar aghaidh thairis lastoir go Iánóchá.<Maidir le fearann chlann Eafráim de réir a bhfiní: ba é Atárót Adár go Béit Horon uachtarach teorainn a n-oidhreachta lastoir.M~<Sin í an oidhreacht a fuair muintir Iósaef, Manaise agus Eafráim.(}K<Síos léi ansin agus siar go teorainn na nIaflaetach chomh fada le críocha Bhéit Horon íochtaraigh, ansin go Geizir agus go ceann scríbe ag an bhfarraige.g|I<chuaigh sí ó Bhéitéil go Lúz agus ar aghaidh i dtreo theorainn na nAircíoch ag Atárót.U{ '<An chuid oidhreachta a fuair clann Iósaef ar cranna ghabh sí soir ón Iordáin, os comhair Ireachó sall; ghabh an teorainn ar aghaidh ó Ireachó, agus an t-ardchlár suas go fásach Bhéitéil,Oz<?Ach níor fhéad muintir Iúdá na Iabúsaigh, lucht áitribh Iarúsailéim, a thiomáint amach; maireann na Iabúsaigh, dá réir sin, le muintir Iúdá in Iarúsailéim go dtí an lá inniu féin.Oy<>Nibseán, Cathair an tSalainn, Éan Geidí; sé chathair lena mbailte.5xg<=San fhásach: Béit Arabá, Midín, Sacácá,Sw!<ty<9Caín, Gibeá, Timneá; deich gcathracha lena mbailte.#sC<8Iazrael, Iocdám, Zanóach,'rK<7Máón, Cairmeil, Zíf, Iútá,Rq<6Humtá, Ciriat Arba (.i. Heabrón), Zíór; naoi gcathracha lena mbailte.)pO<5Iánúm, Béit Tapúach, Afaecá,o;<4Aráb, Dúmá, Eiseán,>ny<3Goisin, Holon, Giolo; aon chathair déag lena mbailte.!m?<2Anáb, Eistimeo, Áiním,*lQ<1Daná, Ciriat Saná (.i. Deibír),1k_<0Sna hardáin: Seáimír, Iaitír, Sócó,5je</Aisdeod lena bhailte agus a shráidbhailte máguaird. Gazá lena bhailte agus a shráidbhailte máguaird chomh fada le sileán na hÉigipte; an Fharraige Mhór an teorainn.Fi<.Ó Eacrón go muir, a bhfuil ar thaobh Aisdeod, lena bhailte.3hc<-Eacrón lena bhailte agus a shráidbhailte.Dg<,Ceíleá, Aiczíb, Máraeiseá. Naoi gcathair lena mbailte.!f?<+Ifteách, Aisneá, Nizib,!e?<*Libneá, Eitir, Áiseán,Ud%<)Gadaerót, Béit Dágón, Námá, Macaedá. Sé chathair déag lena mbailte."cA<(Cabón, Lachmán, Citlís,"bA<'Láicís, Bozcat, Eaglón, a=<&Dileán, Mizpe, Ioctael,*`Q<%Zeanán, Hadáiseá, Migdeal Gád,_}<$Iarmút, Adullám, Sócó, Azaecá, Seáraí, Aidíteaím, Gadaerá, Gadaerotáím; ceithre chathair déag lena mbailte..^Y<#Zánóa, Éan Gainím, Tapua, Éanám,3]c<"Sna hísleáin: Eisteáól, Zorá, Aisneá,2\a<!Naoi gcathair fichead ar fad lena mbailte..[Y< Labáót, Silchím, Aín, agus Rimeon.$ZE<Zicleag, Madmaná, Sansaná,#YC<Eilteolad, Ceisíl, Hormá,X5<Bálá, Iím, Eizim,0W]<Hazar Siúál, Béar Seaba, Bizióitiá,,VU<Hazar Gadá, Heismeon, Béit Peilit,!U?<Amám, Seamá, Móládá,9To<Házór Hadatá, Ciríót Heizreon (.i. Házór),S9<Zif, Teilim, Beálót,!R?<Ceidis, Házór, Itneán,"QA<Cíneá, Dimeoná Adádá,P<Seo iad na cathracha le treibh chlann Iúdá is sia ó dheas i dtreo teorainn Eadóm sa Neigib: Cabzael, Éidir, Iágúr,GO <Ba é sin oidhreacht threibh chlann Iúdá de réir a bhfiní.jNO<D' fhreagair sise: «Tabhair bronntanas dom; ós rud é gur dhíbir tú mé go dtí an fásach, an Neigib, tabhair dom toibreacha éigin uisce.» Agus thug Cálaeb na toibreacha uachtaracha agus na toibreacha íochtaracha di.(MK<Nuair a tháinig sí go dtí a fear, ghriog seisean í chun gort a iarraidh ar a hathair. Phreab sí dá hasal agus d' fhiafraigh Cálaeb di: «Cad tá uait?»yLm<Ba é fear a ghabh í ná Oitníéil mac Canaz, deartháir Chálaeb; thug Cálaeb a iníon Acsá dó le pósadh.K<Dúirt Cálaeb ansin: «Tabharfaidh mé m' iníon Acsá mar bhean don té a chloífidh agus a ghabhfaidh Ciriat Saefar.»fJG<Ghabh sé suas as sin in aghaidh lucht áitribh Dheibír, ar a dtugtaí Ciriat Saefar tráth.hIK<Thiomáin Cálaeb triúr mac Anac amach aisti: Séisea, Aichímeán, agus Talmai, sliocht Anac.5He< Tugadh cuid i measc chlann Iúdá, de réir mar a d' ordaigh an Tiarna do Iósua, do Chálaeb mac Iafuna .i. Ciriat Arba, príomhchathair na nAnacaím (.i. Heabrón anois).G5< An Fharraige Mhór agus a feorainn an teorainn thiar. Sin é anois an teorainn timpeall an fhearainn a bronnadh ar chlann Iúdá de réir a bhfiní.TF#< shín sí go gualainn an tsléibhe lastuaidh de Eacrón; chas an teorainn ansin i dtreo Shicearón, ghabh thar Sliabh Bhálá; ar aghaidh léi amach go Iabnael agus shroich ceann cúrsa ag an bhfarraige.2E_< Chuaigh an teorainn timpeall Bhálá siar go Sliabh Shaeír; ghabh sí thar shlios thuaidh Sliabh Iáraím (.i. Casálón); síos léi go Béit Seimis agus thar Timneá;?Dy< Chas an teorainn ó mhullach an tsléibhe i dtreo foinse Uiscí Neaftóach, agus as sin ar aghaidh go cathracha Shliabh Eafrón. Ansin chas sí i dtreo Bhálá (.i. Ciriat Iáraím).tCc<Ansin ghabh an teorainn Gleann Bhein Hiniom suas ag teacht aneas ar shlios an Iabúsaigh (.i. Iarúsailéim); chuaigh an teorainn suas go mullach an tsléibhe a threasnaíonn Gleann Hiniom, laistiar, ag imeall thuaidh Ghleann Rafáím.xBk<Chuaigh an teorainn suas go Deibír ó Ghleann Ácór agus ó thuaidh i dtreo an fháinne cloch os comhair Bhealach Adumaím atá ar an taobh theas den ghleann; ghabh an teorainn ar aghaidh go huiscí Éan Seimis, agus stad ag Éan Rogael. A <Ghabh an teorainn seo suas go Béit Hoglá, chuaigh ar aghaidh lastuaidh de Bhéit Arabá, agus shroich Lia Bhohan mac Reúbaen.D@<Lastoir Muir an tSalainn an teorainn go béal na Iordáine.&?G<ghabh ar aghaidh thar Azmón, tháinig amach ag sileán na hÉigipte, agus shroich ceann cúrsa ag an bhfarraige. Sin é a bheidh agaibh mar theorainn theas./>Y<shín laisteas de Bhealach Acraibím, ar aghaidh trí Zin agus suas laisteas de Cháidéis Bairnéa, thar Heizreón, ar aghaidh go hAdár, agus chas as sin go Carcá;o=Y<Thosaigh a dteorainn theas ó íochtar Mhuir an tSalainn, ag an mbá a bhfuil a aghaidh ó dheas, agus 8~|}}6|M{hzyyRxvutsrqq6phonn4mpllkkjj i5hfedcbbNaa`*_^ ]X\[[3ZPYTXWVUTTSRR`QQJPOO+NNM:LLKJJcICHH'GFEEaDD>==O<<.;v:99A88(77"6&5443221150//<.--,,:+M*n*('&%%G$##*"x!!& zk_DkS 0lK <,k[8\-FAnsin dúirt sé léi: «Seas ag béal na botha agus má thagann aon duine agus ceist a chur ort: 'An bhfuil aon duine anseo?' abair: 'Níl.' »-[UFDúirt sé léi: «Tabhair dom deoch bheag uisce le do thoil mar tá tart orm.» D' oscail sí seithe bainne dá bhrí sin, thug deoch dó agus chlúdaigh arís é.QZFTháinig Iáéil amach i gcoinne Shíseará agus dúirt leis: «Tar anseo, a thiarna, agus fan anseo faramsa; ná bíodh eagla ort.» D' fhan sé ina both dá bhrí sin agus chludaigh sí é le súsa.Y'FTheith Síseará de chois go both Iáéil, bean Heibir an Céineach, óir bhí síocháin idir Iábaín rí Házór agus Heibir an Céineach.$XCFLean Bárác sa tóir ar na carbaid agus ar na sluaite go Haroisit-ha-Góím; thit arm Shíseará go léir de rinn claímh; níor fagadh fear inste scéil.JWFChuir an Tiarna an teitheadh ar Shíseará agus ar a charbaid agus ar a shluaite go léir le faobhar claímh roimh ionsaí Bhárác. Phreab Síseará anuas dá charbad agus theith sé de chois.V5FDúirt Deabórá le Bárác: «Bí i do shuí! Óir seo é an lá ina bhfuil an Tiarna ag tabhairt an lámh in uachtar duit ar Shíseará! Nach bhfuil an Tiarna ag gabháil romhat amach?» Síos le fána Shliabh Tábór le Bárác de ruathar agus deich míle fear ar a shála.U3F chuir sé fios ar a charbaid go léir naoi gcéad carbad iarainn, agus ar na sluaite go léir a bhí aige, ó Haroisit-ha-Góím go bruach Chiseon.aT=F Nuair a chuala Síseará go raibh a champa ag Bárác mac Aibíonoam ar Shliabh Tábór,(SKF Bhí scartha ag Heibir an Céineach leis na Céinigh, sliocht Hobab, athair céile Mhaois; bhí a bhoth curtha suas aige ag Dair Zánanaím i gcóngar Cheidis.RF Thionóil Bárác Zabúlun agus Naftáilí go Ceidis; lean deich míle fear ar a shála agus gabh Deabórá ina theannta.#QAF «Rachaidh mé leat, más ea,» ar sí, «ach ón tslí ina bhfuil tú ag dul ina bhun, ní hé do ghlóirse a thiocfaidh as, óir tabharfaidh an Tiarna an lámh in uachtar ar Shíseará do bhean.» Ansin d' éirigh Deabórá ina seasamh agus d' imigh go Ceidis i dteannta Bhárác.LPFD' fhreagair Bárác í: «Má théann tusa liom, rachaidh mé; mura dtéann tú liom, ní rachaidh mé [mar nach eol dom conas an lá a thoghadh ar a dtabharfadh aingeal an Tiarna an bua dom].»EOFDéanfaidh mise Síseará ceann feadhna arm Iábaín a mhealladh amach i d' aghaidh ar bhruach abhann Chiseon lenaa charbaid agus lena shluaite, agus tabharfaidh mé ar láimh duit é.' »zNoFChuir sí fios ar Bhárác mac Aibíonoam ó Cheidis i Naftáilí agus dúirt leis: «Seo é ordú an Tiarna Dia Iosrael duit: 'Tionóil do chuid fear ag Sliabh Tábór agus beir leat fiche míle as treibh Naftáilí agus as treibh Zabúlun.M/FShuíodh sí faoi phailm Dheabórá idir Rámá agus Béitéil in ardáin Eafráim agus thagadh clann Iosrael chuici chun a gcaingne a réiteach.^L7FFaoin am seo bhí Deabórá banfháidh, céile Laipídeot, ina breitheamh in Iosrael.HK FAnsin ghlaoigh clann Iosrael ar an Tiarna teacht i gcabhair orthu, mar bhí naoi gcéad carbad iarainn ag Iábaín agus rinne sé géarleanúint dhian ar chlann Iosrael ar feadh fiche bliain.*JOFThug an Tiarna ar láimh iad do Iábaín rí Chanán a bhí i réim i Házór. Ba é Síseará a cheannaire airm, agus bhí cónaí airsean i Haroisit-ha-Góím.pI ]FNuair a d' éag Éahúd, chrom clann Iosrael arís ar an olc a dhéanamh i bhfianaise an Tiarna.HFIna dhiaidh sin, tháinig Seamgar mac Anát. Chloígh sé sé chéad Filistíneach le brod damh; d' fhuascail seisean Iosrael freisin.G}FFuair Iosrael lámh in uachtar ar Mhóáb an lá sin, agus bhí suaimhneas sa tír ansin ar feadh ceithre fichid bliain. FFMharaíodar an uair sin timpeall deich míle Móábach; laochra tréana cumasacha iad uile; níor fágadh fear inste scéil díobh.jEOFDúirt sé leo: «Leanaigí mise óir rinne an Tiarna bhur namhaid Móáb a thabhairt ar láimh daoibh.» Lean siad é dá bhrí sin, agus ghabh áthanna na Iordáine in aghaidh na Móábach gan a ligean do chaonaí dul sall.7DiFNuair a shroich sé críocha Iosrael shéid sé ar an adharc in ardáin Eafráim; tháinig clann Iosrael anuas ó na hardáin in éineacht leis, agus eisean i gceannas orthu.pC[FD' éirigh Éahúd fad bhíodar ag feitheamh. Ghabh sé thar na hÍola agus tháinig slán go Saíreá.VB'FD' fhanadar agus d' fhanadar go dtí go rabhadar i bponc ceart; ansin, mar nár oscail sé doirse an tseomra uachtair, fuaireadar an eochair agus d' osclaíodar iad. Ba shiúd a dtiarna marbh ar an urlár.QAFNuair a bhí sé imithe, tháinig na giollaí agus d' fhéachadar; bhí an glas ar dhoirse an tseomra uachtair. «Ag déanamh a ghnó ar chúl an tseomra fhionnuair,» ar siad leo féin, «atá sé.»q@]FChuaigh Éahúd amach sa phóirse ansin, dhún doirse an tseomra uachtair air, agus chuir an glas orthu.?-FLean an dornchla an lann isteach agus dhún an méithreas ar an lann mar nár tharraing sé an claíomh as a bholg; tháinig an cainniúr amach.x>kFAnsin shín Éahúd a chiotóg agus tharraing a chlaíomh óna shliasaid dheas agus rop sé ina bholg siúd é.U=%FIsteach le Éahúd chuige agus é ansiúd ina aonar ina shuí ina sheomra fionnuar uachtair. «Tá teachtaireacht ó Dhia agam duit, a rí,» arsa Éahúd. D' éirigh an rí ina sheasamh as a shuíochán.L<FAch d' fhill sé féin ar ais ó Íola Ghilgeál, agus dúirt: «Tá teachtaireacht rúin agam duit, a rí.» «Ciúnas,» a d' fhógair an rí agus amach leis na giollaí go léir óna láthair.t;cFNuair a bhí an cháin curtha i láthair Eaglón aige, d' imigh sé leis an muintir a d' iompair an cháin.b:?FChuir sé an cháin faoi bhráid Eaglón rí Mhóáb. Fear an-chothaithe a ba ea Eaglón.9FRinne Éahúd claíomh dhá fhaobhar dó féin, é banlámh ar fad, agus chuir i bhfearas é ar a shliasaid dheas faoina chuid éadaigh.V8'FAnsin ghlaoigh clann Iosrael ar an Tiarna, agus ardaigh an Tiarna fuasclóir dóibh, Éahúd mac Ghéará, an Biniáimineach, ciotóg. Cheap clann Iosrael é lena gcáin a thabhairt d' Eaglón rí Mhóáb.e7EFBhí pobal Iosrael go léir faoi dhaoirse ag Eaglón rí Mhoáb ar feadh ocht mbliana déag. 6;F Chruinnigh sé chuige na hAmónaigh agus na hAmailéicigh, ghabh chun catha in aghaidh Iosrael agus bhris orthu, agus ghabh sé cathair na bPailmeacha.+5QF rinne pobal Iosrael an t-olc i bhfianaise an Tiarna. Neartaigh an Tiarna Eaglón rí Mhóáb in aghaidh Iosrael, mar go dearnadar an t-olc i bhfianaise an Tiarna.q4]F Nuair a fuair Oitníéil mac Canaz bás, Bhí suaimhneas sa tír ansin ar feadh daichead bliain.h3KF Tháinig spiorad an Tiarna air, agus rinne breitheamh de in Iosrael. Chuaigh sé chun cogaidh agus thug an Tiarna Cúisean Riseátaím, rí Eadóm, ar láimh dó, agus bhí an lámh in uachtar aige ar Chúisean Riseátaím.23F Ghlaoigh clann Iosrael ar an Tiarna, agus d' ardaigh an Tiarna fuasclóir do chlann Iosrael, Oitníéil mac Canaz, deartháir ab óige ná Cálaeb.M1FAnsin bhladhm fearg an Tiarna in aghaidh Iosrael, agus thug sé ar láimh iad do Chúisean Riseátaím, rí Eadóm. Bhí pobal Iosrael faoi dhaoirse ag Chúisean Riseátaím ar feadh ocht mbliana.09FOitníéil/ Fphósadar iníonacha na gciníocha seo, thugadar a n-iníonacha féin le pósadh dá mic, agus rinneadar fónamh dá ndéithe. .FChuir clann Iosrael fúthu dá bhrí sin i measc na gCanánach, na Hiteach, na nAmórach, na bPirizeach, na Hiveach, na Iabúsach; -FBhí sé d' fheidhm leo Iosrael a thriail féachaint an gcoimeádfaidís na haitheanta a thug an Tiarna dá sinsir ó bheal Mhaois.>,wFcúigear, taoiseach na bhFilistíneach, na Canánaigh go léir, na Síodónaigh, na Hitigh a bhí ag cur fúthu ar Shliabh na Liobáine, ó ardáin Bhál Hearmón go Bealach Hamát..+WF(Ar mhaithe le glúine chlann Iosrael é sin, d' fhonn ceird an chogaidh a mhúineadh dóibh, dóibh siúd ar a laghad nach raibh taithí acu ar chogadh roimhe sin):A* FSeo iad na ciníocha a cheadaigh an Tiarna a fhanacht sa tír d' fhonn Iosrael a thriail tríothu, iad sin go léir in Iosrael is é sin nach raibh aon taithí acu ar chogadh i gCanán.)5FLig an Tiarna do na ciníocha sin fanacht mar a rabhadar; níor chuir sé an ruaig orthu le teann deabhaidh, ná níor thug ar láimh do Iósua iad.3(aFBa d' fhonn Iosrael a thriail le cabhair na gciníocha ud é sin, féachaint an leanfaidís ar bhealach an Tiarna faoi mar a rinne a sinsir tráth nó nach ndéanfaidís.' Fní dhéanfaidh mé dá bhrí sin aon cheann de na ciníocha a d' fhág Iósua sa tír nuair a d' éag sé a dhíbirt rompu.»C&FAnsin bhladhm fearg an Tiarna in aghaidh Iosrael agus dúirt sé: «Ós rud é go ndearna an pobal seo mo chonradh a leag mé ar a sinsir a bhriseadh agus nár ghéilleadar do mo ghlór,"%?FNuair a d' fhaigheadh an breitheamh bás, ámh, d' fhillidís ar a seanbhéasa, ionas gur seacht measa a iompraídís iad féin ná a n-aithreacha; leanaidís déithe eile, ag fónamh agus ag sléachtadh dóibh, ní thugaidís cúl lena ndrochghníomhartha ná lena gceanndánacht.$#FNuair a cheapadh an Tiarna breithiúna dóibh, bhíodh sé i bhfochair an bhreithimh, agus shaoradh sé óna naimhde iad fad mhaireadh an breitheamh beo. Óir bhíodh trua ag an Tiarna dóibh as ucht a n-uchlán agus iad á gcrá agus á gciapadh ag lucht a mbuartha.,#SFMás ea, ní éistfidís lena mbreithiúna, ach is amhlaidh a chuadar le striapachas i ndiaidh déithe eile agus shléachtadar dóibh. Ba róbheag an mhoill orthu casadh i leataobh ón mbealach a ghabh a sinsir, an bealach a ghabhadar de réir orduithe an Tiarna; níor leanadar a samplasan.d"CFMar sin féin, chuir an Tiarna breithiúna i réim dóibh a shaor iad ó lucht a gcreachta.[!1FCibé uair a ghluaisidís chun catha bhíodh an Tiarna ina n-aghaidh á gclipeadh de réir mar a bhí geallta aige dóibh agus de réir mar a mhionnaigh sé dóibh, ionas go rabhadar faoi shrathair na hainnise.i MFbhladhm fearg an Tiarna in aghaidh Iosrael; thug sé suas do lucht creiche iad agus rinne siadsan iad a chreachadh. Rinne sé iad a reic lena naimhde ina dtimpeall, agus níorbh fhéidir leo an fód a sheasamh ina n-aghaidh.iMF De bhrí gur thréigeadar an Tiarna agus go ndearnadar fónamh do Bhál agus do na hAisteárót,hKF Thréigeadar an Tiarna, Dia a sinsear, a threoraigh amach as tír na hÉigipte iad, agus leanadar déithe eile, déithe de chuid na gciníocha ina dtimpeall. D' adhradar na déithe sin agus ghriogadar an Tiarna chun feirge.b?F Rinne clann Iosrael an t-olc i bhfianaise an Tiarna go ndearnadar fónamh do na Bálaím.2_F Nuair a bailíodh an ghlúin sin go léir chun a n-aithreacha, tháinig glúin eile ina ndiaidh nárbh aithnid dóibh an Tiarna ná na héachtaí a rinne sé d' Iosrael. F Rinneadar é a adhlacadh san fhearann oidhreachta a fuair sé i dTimneat Heireas in ardáin Eafráim, lastuaidh de Shliabh Gháis.fGFD' éag Iósua mac Nún, seirbhíseach an Tiarna, agus é céad agus a deich mbliana d' aois.`;FRinne an pobal seirbhís don Tiarna i gcaitheamh saol Iósua go léir agus i gcaitheamh saol na seanóirí go léir a mhair i ndiaidh Iósua a chonaic na héachtaí go léir a rinne an Tiarna ar mhaithe le hIosrael.(KFAnsin scaoil Iósua leis an bpobal agus d' imigh clann Iosrael leo, gach duine díobh go dtí a oidhreacht féin, chun seilbh a ghabháil ar an talamh.gIFThugadar Bocaím (Lucht Olagóin) ar an áit sin agus rinneadar íobairtí don Tiarna ansiúd.}uFNuair a labhair aingeal an Tiarna mar sin le clann Iosrael go léir chrom an pobal go léir ar osna agus ar olagón.'IFDeirim anois dá bhrí sin, ní thiomáinfidh mé amach romhaibh iad. Beidh siad agaibh mar ghéarleanúinteoirí, agus beidh a ndéithe mar ghaiste daoibh.»2_FAgus ó bhur thaobhsa de, ná déanaigí aon chonradh le muintir na tíre seo; scriosaigí a n-altoirí.' Ach níor ghéill sibh do m' orduithe. Cad é seo a rinne sibh? FGhabh aingeal an Tiarna suas ó Ghilgeál go Bocaím, agus dúirt: «Thug mé aníos ón Éigipt thú agus sheol mé isteach sa tír seo thú a mhionnaigh mé a thabharfainn do bhur n-aithreacha. Dúirt mé: 'Ní bhrisfidh mé mo chonradh libh go brách._ ;F$Gabhann críocha na [nEadómach] ó Ard Acraibím go dtí an Charraig agus as sin suas.5 gF#Sheas na hAmóraigh an fód ag Har Heireas agus ag Aiálón agus ag Sealbaím. Ach nuair a luigh lámh theaghlach Iósaef go trom orthu, cuireadh faoi chuing a ndaoirse iad.~ yF"Thiomáin na hAmóraigh clann Dhán ar gcúl chun na n-ardán agus ní ligfidís dóibh teacht anuas ar na hísleáin.x mF!Ná níor dhíbir Naftáilí lucht Bhéit Seimis agus lucht Bhéit Anát, ach chuireadar fúthu i measc na gCanánach a bhí ina gcónaí sa dúiche; ach b' éigean do lucht Bhéit Seimis agus Bhéit Anát dul faoi chuing na daoirse dóibh.p ]F Mhair na hÁiséaraigh i measc na gCanánach, a bhí ag cur fúthu sa dúiche mar nár dhíbir siad iad.  FNíor dhíbir Áiséar lucht Acó amach, ná lucht Shíodón, ná lucht Achláb, ná lucht Aiczíb, ná lucht Aifíc, ná lucht Rachob.  'FNá níor dhíbir Zabúlun lucht Chitreon ná lucht Nahalol. D' fhan na Canánaigh i measc Zabúlun, ach cuireadh faoi chuing na daoirse iad.}  wFNá níor dhíbir Eafráim na Canánaigh a bhí ag cur fúthu i nGeizir, ach mhair na Canánaigh i nGeizir ina measc.  FNuair a chuaigh na hIosraelaigh i dtreise, chuireadar cuing na daoirse ar na Canánaigh, ach níor chuireadar an ruaig orthu.  'FNíor dhíbir Manaise lucht Bhéit Seán lena shráidbhailte, ná lucht Thánác lena shráidbhailte, na lucht Dhór lena shráidbhailte, ná lucht Ibleam lena shraidbhailte, na lucht Mhigideo lena shráidbhailte, ach sheas na Canánaigh an fód sna líomatáistí sin. FD' imigh an fear úd leis go críocha na Hiteach agus bhunaigh sé cathair ar ar thug sé Lúz; sin é is ainm di go dtí an lá inniu.4 eFAgus thaispeáin sé an tslí isteach sa chathair dóibh agus d' imríodar faobhar claímh ar mhuintir na cathrach, ach ligeadar don fhear agus dá chlann go léir imeacht.6 iFChonaic an lucht taiscéalta fear ag teacht amach ón gcathair. «Má thaispeánann tú an tslí isteach sa chathair dúinn,» ar siad leis, «déanfaimid anacal anama ort.»d EFRinne teaghlach Iósaef Béitéil a thaiscéaladh Lúz a thugtaí ar an gcathair roimhe sin.c CFGhabh teaghlach Iósaef suas mar an gcéanna i gcoinne Bhéitéil, agus bhí an Tiarna leo.H  FAch theip ar chlann Bhiniáimin na Iabúsaigh a bhí ina gcónaí i Iarúsailéim a dhíbirt; tá na Iabúsaigh mar sin ina gcónaí le clann Bhiniáimin go dtí an lá inniu in Iarúsailéim.h MFTugadh Heabrón do Chálaeb de réir mar a dúirt Maois mar gur dhíbir sé triúr mac Anác as. 9FBhí an Tiarna le Iúdá agus ghabh sé na hardáin ach theip air an mhuintir a bhí ag cur fúthu sa mhachaire a chloí mar bhí carbaid iarainn acu.f IF[Níor] ghabh Iúdá Gazá lena thailte, ná Aiscileon lena thailte, ná Eacrón lena thailte.L FChuir Iúdá chun bealaigh ansin lena dheartháir Simeon agus bhriseadar ar na Canánaigh a bhí ag cur fúthu i Zafat agus chuireadar an áit faoin mbang; uime sin a tugadh Hormá ar an gcathair.[~ 3FGhabh clann Hobab an Céineach, athair céile Mhaois, suas le clann Iúdá ó chathair na bPailmeacha go fásach Iúdá sa Neigib i gcóngar Arád, ach d' imíodar agus chuireadar fúthu leis [na hAmailéicigh].\} 5F«Tabhair aisce dom; os rud é gur dhíbir tú mé go dúiche an Neigib, tabhair dom toibreacha éigin uisce freisin,» ar sí leis. Agus thug Cálaeb di na toibreacha uachtaracha agus na toibreacha íochtaracha. | =FNuair a tháinig sí chuige, thathain [sé uirthi] gort a lorg ar a hathair. Phreab sí anuas dá hasal agus d' fhiafraigh Cálaeb di: «Cad tá uait?»{ F Agus ba é Oitníéil mac Canoz, deartháir a ba óige ná Iósua, a ghabh é agus thug sé dó Acsá a iníon mar bhean. z F Dúirt Cálaeb: «An té a dhéanfaidh Ciriat Seifir a ionsaí agus a ghabháil, tabharfaidh mé Acsá m' iníon mar bhean dó.»py ]F Ghabhadar as sin ar aghaidh i gcoinne mhuintir Dheibír Ciriat Seifir a thugtaí ar Dheibír roimhe sin..x YF Agus d' ionsaigh Iúdá na Canánaigh a bhí ag cur fúthu i Heabrón Ciriat Arba a ba ainm do Heabrón anallód agus chloíodar Séisí agus Aichímeán agus Talmai.w 'F Ina dhiaidh sin ghabh clann Iúdá síos chun catha a chur ar na Canánaigh a bhí ag cur fúthu sna hardáin, sa Neigib agus sna hísleáin.v  F(Thug clann Iúdá faoi Iarúsailéim agus ghabhadar é. Chuir siad muintir na cathrach chun báis agus an chathair trí thine.)%u GFAnsin dúirt Adónaí Beizic: «Deichniúr rí agus trí fichid, agus ordóga lámh agus a gcos gearrtha díobh, bhídís faoi mo bhord ag bailiú bruscair an bhia; chúitigh Dia liomsa de réir mar a rinne mé le daoine eile.» Tugadh go Iarúsailéim é, agus fuair sé bás ansiúd.ut gFTheith Adónaí Beizic, ach chuadar sa tóir air, rugadar air agus bhaineadar ordóga a lámh agus a chos de.{s sFTharla siad ar Adónaí Beizic i mBeizic; chuireadar cath air agus bhriseadar ar na Canánaigh agus ar na Pirizigh.r 1FGhabh Iúdá suas mar sin agus thug an Tiarna na Canánaigh agus na Pirizigh ar láimh dóibh; chuireadar an ruaig ar dheich míle fear ag Beizic.q 5FAnsin dúirt Iúdá lena dheartháir Simeon: «Téanam liomsa isteach sa dúiche a dáileadh orm, d' fhonn go gcuirfimís cath ar na Canánaigh; rachaidh mise ansin in éineacht leatsa isteach sa dúiche a dáileadh ortsa.» Mhairseáil Simeon in éineacht leis dá bhrí sin.p FD' fhreagair an Tiarna: «Bíodh Iúdá ar an gcéad duine a rachaidh suas; féach tá an tír tugtha ar láimh agam dó.»Jo FTar éis bháis do Iósua chuaigh clann Iosrael i gcomhairle leis an Tiarna, á fhiafraí: «Cé acu againn is túisce a rachaidh in aghaidh na gCanánach le hionsaí a dhéanamh orthu?»n<!Ansin d' éag Eileázár mac Árón agus adhlacadh é i nGibeá, cathair a mhic, Píneachás, cathair a tugadh dó in ardáin Eafráim.jmO< Cnámha Iósaef a thug clann Iosrael aneas ón Éigipt leo, adhlacadh iad i Seicim, sa phaiste talún a cheannaigh Iacób ó chlann Hamór, athair Sheicim, ar chéad píosa airgid; rinne oidhreacht de chuid chlann Iósaef de.Wl)<Rinne Iosrael fónamh don Tiarna i gcaitheamh shaol Iósua, agus shaol na seanóirí a mhair níos déanaí ná é, agus a raibh eolas acu ar na héachtaí go léir a rinne an Tiarna ar mhaithe le hIosrael.k<Rinneadar é a adhlacadh san oidhreacht a fuair sé i dTimneát Searach atá in ardáin Eafráim lastuaidh de Shliabh Gháis.j <Tar éis na nithe sin d' éag Iósua mac Nún seirbhíseach an Tiarna nuair a bhí deich mbliana agus céad slán aige.fiG<Scaoil Iósua na daoine ar shiúl uaidh ansin agus d' fhill gach duine ar a oidhreacht féin.h<Agus dúirt Iósua leis an bpobal go léir: «Féach! Beidh an gallán seo mar fhianaise inár n-aghaidh, óir chuala sé na briathra go léir a labhair an Tiarna linn; uime sin beidh sé ina fhinné in bhur n-aghaidh má shéanann sibh bhur nDia.»,gS<Agus scríobh Iósua na briathra sin i leabhar dhlí Dé. Agus thóg sé gallán mór agus chuir sé ina sheasamh ansin é faoin dair a bhí i sanctóir an Tiarna. f<Uime sin rinne Iósua conradh leis an bpobal an lá sin, agus leag sé síos reachtanna agus foraitheanta dóibh ag Seicim.e<D' fhreagair an pobal Iósua: «Is don Tiarna ár nDia a dhéanfaimid fónamh, agus is dá ghuth siúd a bheimid umhal.» d<«Cuirigí uaibh más ea,» ar seisean, «na déithe coimhthíocha atá agaibh agus tugaigí bhur gcroí don Tiarna, Dia Iosrael.»:co<Dúirt Iósua leis an bpobal ansin: «Is finnéithe sibh in bhur n-aghaidh féin go bhfuil an Tiarna tofa agaibh chun fónamh dó.» Agus dúirt siadsan: «Is finnéithe sinn.»Vb'<Dúirt an pobal le Iósua: «Ní hea! Is don Tiarna a dhéanfaimid fónamh.»Oa<Má thréigeann sibh an Tiarna chun fónamh do dhéithe coimhthíocha, iompóidh seisean oraibh agus déanfaidh sé dochar daoibh agus díothóidh sé sibh tar éis a ndearna sé de mhaith daoibh.»4`c<Dúirt Iósua leis an bpobal ansin: «Ní féidir daoibh fónamh don Tiarna, óir is Dia naofa é; is Dia éadmhar é nach maithfidh daoibh bhur gcionta ná bhur bpeacaí.l_S<Agus rud eile dhe, is é an Tiarna a thiomáin romhainn na ciníocha sin go léir, mar aon leis na hAmóraigh a raibh cónaí orthu sa tír. Uime sin a dhéanfaimidne mar an gcéanna fónamh don Tiarna óir is é ár nDia é.»^<Nach é an Tiarna ár nDia a thug sinne agus ár sinsir aníos as tír na hÉigipte agus as teach na daoirse agus a rinne na héachtaí sin inár bhfianaise, agus a chumhdaigh sinn san uile shlí a ndeachamar, agus i measc na gciníocha go léir trínar ghabhamar?w]i<Dúirt an pobal ansin á fhreagairt: «Nár lige Dia go dtréigfimís an Tiarna chun fónamh do dhéithe eile!?\y<Ach mura mian libh fónamh don Tiarna, déanaigí bhur rogha inniu idir na déithe dá ndearna bhur n-aithreacha fónamh taobh thall den Abhainn, agus déithe na nAmórach a gcónaíonn sibh ina ndúiche anois, le fónamh dóibh. Maidir liom féin agus le mo theaghlach, ámh, déanfaimid fónamh don Tiarna.»x[k<«Bíodh eagla oraibh roimh an Tiarna anois dá bhrí sin agus fónaigí dó go dílis dáiríre. Cuirigí uaibh na déithe dá ndearna bhur n-aithreacha fónamh taobh thall den Abhainn agus san Éigipt, agus déanaigí fónamh don Tiarna._Z9< Thug mé daoibh dúiche nár shaothraigh sibh féin inti, agus cathracha nach sibh a thóg iad, bíodh go gcónaíonn sibh iontu anois; itheann sibh toradh fíonghort agus garrán ológ nár phlandaigh sibh féin.'Y+< Chuir mé an cearnabhán chun tosaigh oraibh a ruaig an dá rí Amóracha romhaibh amach; níorbh é do chlaíomh ná do bhogha a rinne é sin. X< Ghabh sibh thar an Iordáin ansin gur bhain sibh Ireachó amach. Chuir muintir Ireachó cath oraibh, rud freisin a rinne na hAmóraigh, na Pirizigh, na Canánaigh, na Hitigh, na Giorgáisigh, na Hivigh, na Iabusaigh; ach thug mé iad go léir ar láimh daoibh.uWe< Ach ní éistfinn le Balám agus is amhlaidh a bheannaigh sé sibh, agus mar sin shaor mé óna láimh sibh./VY< Ansin is ea a d' eirigh Bálác mac Zipeor, rí Mhóáb, gur chuir sé cogadh ar Iosrael. Chuir sé fios ar Bhalám mac Bheór á iarraidh air mallacht a chur oraibh.tUc<Thug mé ina dhiaidh sin sibh go críoch na nAmórach, cine a bhí lonnaithe ar an taobh thall den Iordáin. Throid siadsan libh agus thug mé ar láimh daoibh iad ionas gur ghlac sibh seilbh ar a dtír mar gur scrios mé romhaibh iad.#TA<Nuair a ghlaoigh siad ar an Tiarna ansiúd, chuir sé scamall dorcha idir sibh agus na hÉigiptigh agus thug ar an muir teacht anuas sa mhullach orthu agus iad a bhá. Chonaic sibh a ndearna mé ar an Éigipt le bhur súile cinn féin, agus mhair sibh san fhásach ar feadh i bhfad.XS+<Thug mé bhur n-aithreacha amach as an Éigipt agus tháinig sibhse chun na Farraige; chuaigh na hÉigiptigh sa tóir ar bhur n-aithreacha le carbaid agus le marcshlua nó gur shroicheadar Muir na nGiolcach."R?<Ansin chuir mé uaim Maois agus Árón, gur chráigh mé an Éigipt leis na héachtaí a rinne mé ina measc; agus ina dhiaidh sin thug mé sibhse amach.Q7<Thug mé Iacób agus Éasaú d' Íosác. Thug mé sléibhte Shaeír le sealbhú d' Éasaú, ach chuaigh Iacób agus a chlann síos chun na hÉigipte.*PO<Ansin thóg mé bhur n-athair Abrahám ón taobh eile den Abhainn anall, á threorú trí thír uile Chanán. Mhéadaigh mé a shliocht agus thug mé Íosác do.yOm<Ansin dúirt Iósua leis an bpobal uile: «Mar seo a deir an Tiarna, Dia Iosrael: 'Bhí cónaí ar bhur n-aithreacha taobh thall den Abhainn anallód Tearach, is é sin, athair Abrahám agus Náchór agus rinneadar fónamh do dhéithe eile.LN <Chuir Iósua tionól ar threibheanna uile Iosrael go Seicim, agus ghair sé chuige seanóirí agus taoisigh agus breithiúna agus feidhmeannaigh Iosrael, agus tháinig siad i láthair Dé.M#<Má bhriseann sibh an conradh a d' éiligh an Tiarna bhur nDia oraibh, agus dul agus fónamh do dhéithe eile agus sléachtadh dóibh, ansin déanfar fearg an Tiarna a adhaint in bhur gcoinne, agus scriosfar sibh go tapa de dhroim na tíre fónta a thug sé daoibh.»zLo<Ach má comhlíonadh daoibh gach gealltanas fónta a thug an Tiarna bhur nDia daoibh, comhlíonfaidh an Tiarna chomh maith gach urchóid atá á bagairt aige oraibh, go fiú sibh a scrios as an tír fhónta a thug an Tiarna bhur nDia daoibh.$KC<«Ní foláir domsa anois bealach na cré go léir a ghabháil. Déanadh gach mac máthar díbh a admháil ó chroí agus ó anam, nár theip ar oiread agus gealltanas de na gealltanais go léir a thug an Tiarna bhur nDia in bhur dtaobh; comhlíonadh iad go léir, gan ceann a theip.*JO< bíodh a fhios agaibh go dearfa nach leanfaidh an Tiarna bhur nDia air ag díbirt na gciníocha seo romhaibh; beidh siad mar ghaiste agus mar shlogaide agaibh, mar sciúirse ar bhur maotháin agus mar dhealg in bhur súile go dté sibh ar ceal ón tír fhónta seo a thug an Tiarna daoibh.gII< Má bhíonn sibh mídhílis agus caidreamh a dhéanamh le fuíoll na gciníocha a fágadh anseo in bhur measc, agus cleamhnais a dhéanamh leo i dtreo go bpósfaidh sibh a gcuid ban agus go bpósfaidh siadsan bhur gcuidse,bH?< Déanaigí deimhin de, más ansa libh bhur n-anam, grá a thabhairt don Tiarna bhur nDia. G< Cuireann duine agaibh an teitheadh ar mhíle, mar is é an Tiarna bhur nDia a throideann ar bhur son, faoi mar gheall sé daoibh.F9< Óir dhíbir an Tiarna ciníocha móra tréana romhaibh agus níorbh fhéidir d' aon duine an fód a sheasamh in bhur n-aghaidhse go dtí inniu féin.YE-<Ach bígí dílis don Tiarna bhur nDia mar a bhí sibh go dtí an lá seo féin.6Dg<ná caidreamh a dhéanamh leis na ciníocha atá fágtha fós in bhur measc, ná ainmneacha a ndéithe a lua, ná mionnú dar iad, ná fónamh dóibh, ná sléachtadh rompu. C;<Seasaigí an fód dá bhrí sin agus déanaigí agus comhlíonaigí a bhfuil scríofa i leabhar dlí Mhaois, gan claonadh ar dheis uaidh, ná ar chlé,@B{<Déanfaidh an Tiarna bhur nDia iad a thiomáint amach romhaibh, agus iad a dhíbirt ó bhur láthair, agus gheobhaidh sibh seilbh ar an talamh mar a gheall an Tiarna bhur nDia daoibh.;Aq<Dháil mé oraibh, mar oidhreacht do bhur dtreibheanna, na ciníocha atá fós gan cloí chomh maith leo sin go léir a scrios mé idir an Iordáin agus an Fharraige Mhór thiar.,@S<Chonaic sibhse féin le bhur súile cinn na nithe sin go léir a rinne an Tiarna ár nDia leis na ciníocha seo go léir. An Tiarna bhur nDia a throid ar bhur son.A?}<chuir Iósua tionól ar Iosrael go léir, ar a seanóirí, a dtaoisigh, a mbreithiúna agus a bhfeidhmeannaigh, agus dúirt sé leo: «Seanduine mise anois, anonn go maith sna blianta.J> <I bhfad ina dhiaidh sin, nuair a bhí suaimhneas tugtha ag an Tiarna d' Iosrael ó chiapadh a naimhde go léir ina dtimpeall, agus Iósua féin ina sheanduine anonn go maith sna blianta,=3<"Thug clann Reúbaen agus clann Ghád [Finné] mar ainm ar an altóir, «Mar,» ar siad, «beidh sí ina finné eadrainn gurb é an Tiarna is Dia.»e<E<!Thaitin an tuairisc seo le clann Iosrael, agus ghabh siad buíochas leis an Tiarna, agus bhí deireadh acu le caint ar chogadh a chur orthu, agus ar an tír inar chuir clann Reúbaen agus clann Ghád fúthu a chreachadh.^;7< Ansín d' fhág Píneachás sagart, mac Eileázár, agus na ceannairí slán ag clann Reúbaen agus ag clann Ghád agus d' fhill ó thír Ghileád ar thír Chanán agus ar chlann Iosrael agus thug tuairisc dóibh.+:Q<Ansin dúirt Píneachás mac Eileázár sagart le clann Reúbaen, clann Ghád, agus clann Mhanaise: «Tá a fhios againn go dianmhaith anois go bhfuil an Tiarna inár measc, mar ní dhearna sibh an feall seo ar an Tiarna; tá clann Iosrael, más ea, fuascailte agaibh ó láimh an Tiarna.»\93<Nuair a chuala Píneachás sagart agus ceannairí an chomhthionóil, cinn finí Iosrael, a bhí in éineacht leis, na focail a dúirt clann Reúbaen, clann Ghád, agus clann Mhanaise, d' aontaíodar leo le fonn. 8;<I bhfad uainne ceannairc a dhéanamh in aghaidh an Tiarna, nó casadh i leataobh agus gan an Tiarna a leanúint trí altóir a thógáil d' íobairt uileloiscthe nó d' abhlanna, nó d' íobairt chomaoineach, seachas altóir an Tiarna, ár nDia, a sheasann os comhair a bhotha!»,7S<Mheasamar dá ndéarfaí a leithéid sin linn féin nó lenár sliocht lá éigin le teacht, go ndéarfaimís: 'Féach, an macasamhail seo d' altóir an Tiarna a rinne ár n-aithreacha, ní le haghaidh ofrálacha uileloiscthe ná íobairtí, ach le bheith ina finné idir sibhse agus sinne.'J6<ach le bheith ina finné, idir sinne agus sibhse agus idir ár sliocht inár ndiaidh, go dtugaimid seirbhís don Tiarna lenár n-íobairtí uileloiscthe agus ár n-abhlanna agus ár n-íobairtí comaoineach ina láthair, le heagla go mba fhéidir le bhur gclannsa a rá lenár gclann-na: «Níl cuid agaibh sa Tiarna.» 's5a<Dúramar dá bhrí sin: 'Tógaimís altóir anois, ní le haghaidh ofrálacha uileloiscthe ná íobairtí,x4k<Nach ndearna an Tiarna teorainn den Iordáin idir sinne agus sibhse, a chlann Reúbaen agus a chlann Ghád? Níl cuid agaibh sa Tiarna.' Ar an gcaoi sin d' fhéadfadh bhur gclannsa a chosc ar ár gclann-na seirbhís a thabhairt don Tiarna. 3;<Ach le fírinne, rinneamar é le heagla go ndéarfadh bhur gclannsa lá éigin lenár gclannna: 'Cén bhaint atá agaibhse leis an Tiarna, Dia Iosrael?a2=<nó má thógamar altóir chun casadh i leataobh agus gan an Tiarna a leanúint, agus íobairtí uileloiscthe agus abhlanna agus íobairtí comaoineach a ofráil uirthi, go ndéana an Tiarna féin é a agairt orainn!e1E<«Dia na ndéithe, an Tiarna, Dia na ndéithe, is maith atá a fhios ag an Tiarna, agus bíodh a fhios ag Iosrael chomh maith: má rinneamar ceannairc nó feall in aghaidh an Tiarna, ná déanadh sé anacal orainn inniu;s0a<Ansin mar fhreagra ar chinn finí Iosrael dúirt na Reúbaenaigh, na Gádaigh agus leath-threibh Mhanaise:L/<Nuair a rinne Ácán mac Zearach feall ar iontaoibh maidir leis an mbang, nár tháinig fearg an Tiarna ar chomhthionól Iosrael go léir? Ní hé féin amháin a scriosadh de bharr a pheaca.' ».{<An amhlaidh go bhfuil bhur bhfearann truaillithe? Tagaigí anall, más ea, go fearann an Tiarna mar a bhfuil Both an Tiarna ina seasamh anois, agus faighigí oidhreacht daoibh féin inár measc; ach ná déanaigí ceannairc in aghaidh an Tiarna, agus ná déanaigí lucht ceannairce dínne chomh maith, le haltóir a thógáil daoibh féin seachas altóir an Tiarna ár nDia. ~}}w|||{zzIyxx%wvuutsrqqpoonnmll|kkjihgg8ffe]dd cc b[a``G^^5]x\\y[ZYXXWWVFU`TSRRPP ObNNMLKJJzIHGFqEzDCBB0A@@)?>c=e<<;;:M9U877>65"4L322Y100%//.M--0,,6+,**S)(('&@%$$Q#R"!!u! w#]2$]K s TB|[i MF *Lá arna mhárach chuaigh na fir amach sna goirt, agus chuala Aibímeilic ina thaobhsan. yF )D' fhill Aibímeilic ansin ar Arúmá agus dhíbir Zabul Gál agus a ghaolta agus choisc orthu maireachtáil i Seicim. ;F (Chuir Aibímeilic an ruaig air, agus theith sé roimhe, agus maraíodh a lán a treascraíodh sular bhféidir dóibh geataí na cathrach a shroicheadh.l SF 'Ghabh Gál amach, dá bhrí sin, ar cheann slua cheannairí Sheicim agus chuir cath ar Aibímeilic.~ wF &«Cá bhfuil an béal mór sin agat anois?» arsa Zabul leis, «tusa, a dúirt, ' Cé hé Aibímeilic a rá is go ndéanfaimis fónamh dó?' Nach iad seo an mhuintir dá ndearna tú beagsea? Amach leat anois dá bhrí sin agus cuir cath orthu!»F %«Seo fir,» arsa Gál arís, «ag teacht anuas ó Imleacán na Tíre, agus díorma eile ag teacht ó Dhair na nAsarlaithe.»BF $Nuair a chonaic Gál na fir dúirt sé le Zabul: «Féach, seo fir anuas ó mhullach na sléibhte.» «Is ann is dóigh leat,» arsa Zabul leis, «gur fir iad scáthanna na sléibhte.»3F #Ghabh Gál mac Eibid amach agus mhoilligh ag béal gheata na cathrach; agus d' éirigh Aibímeilic agus a lucht leanúna as láithreacha eadarnaí.&GF "Chuir Aibímeilic agus a lucht leanúna go léir chun bealaigh dá bhrí sin i gcoim na hoíche, agus chuadar in eadarnaí ar Sheicim ina gceithre díormaí.DF !Ansin le héirí gréine ar maidin, éirigh amach go tapa agus tabhair faoin gcathair. Nuair a thiocfaidh Gál agus a chuid fear i d' aghaidh cuir an cluiche air de réir mar a oirfidh.»ueF Tar féin agus do lucht leanúna dá bhrí sin i gcoim na hoíche agus téigh in eadarnaí orthu sna bánta.0[F Chuir sé teachtairí go hAibímeilic in Arúmá á rá: «Féach, tá Gál mac Eibid agus a ghaolta tagtha go Seicim agus tá an chathair a griogadh acu i d' aghaidh.^7F Nuair a chuala Zabul rialtóir na cathrach focail Ghál mac Eibid d' adhain a fhearg."?F Cé chuirfidh an pobal seo faoi mo cheannas? Ansin thiomáinfinn amach Aibímeilic agus déarfainn le hAibímeilic: 'Méadaigh d' arm agus tar amach.' »F Dúirt Gál mac Eibid: «Cé he Aibímeilic, seachas sinne, muintir Sheicim, a rá is go ndéanfaimis fónamh dó? Nár chirte do mhac Iarubál agus Zabul, a leagáid, fónamh do mhuintir Hamór, athair Sheicim? Cén fáth go mbeimis inar ndaoir aige?`~;F Ghabhadar amach faoin tuath chun a bhfiniúna a chnuasach sna fíonghoirt; bhrúdar iad; rinneadar ceiliúradh agus chuadar isteach i dteach a ndé; d' itheadar, d' óladar agus chaitheadar mallacht le hAibímeilic.p}[F Tháinig Gál mac Eibid agus a ghaolta isteach i Seicim agus thug ceannairí Sheicim a n-iontaobh leis.(|KF Mar olc air, chuir ceannairí Sheicim dream in eadarnaí ar mhullach na sléibhte agus chreachaidís aon duine a ghabh an treo. Insíodh é sin d' Aibímeilic.{/F Is mar sin a bhí d' fhonn go ndéanfaí an choir a rinneadh in aghaidh Iarubál agus a sheachtó mac a agairt, agus go bhfillfeadh a bhfuil sa mhullach ar a mbráthair Aibímeilic a chuir chun báis iad, agus ar cheannairí Sheicim a chabhraigh leis a bhráithre a mharú.z)F Ansin sheol Dia drochspiorad aighnis idir Aibímeilic agus ceannairí Sheicim, agus rinne ceannairí Sheicim ceannairc in aghaidh Aibímeilic.AyF Bhí Aibímeilic i réim in Iosrael ar feadh trí bliana.xyF Theith Iótám leis ansin, agus d' éalaigh go Béar agus chuir faoi ansiúd le heagla roimh Aibímeilic a bhráthair.Xw+F Ach mura ndearna sibh, go dtaga tine as Aibímeilic amach, agus go n-ídí sí muintir Sheicim agus Bhéit Mileo; agus go dtaga tine as ceannairí Sheicim agus Bhéit Mileo agus go n-ídí sí Aibímeilic.»/vYF más le dea-intinn agus le hionracas a phléigh sibh inniu le Iarubál, agus lena chlann, a deirim, gur chúis lúcháire agaibh é Aibímeilic, agus sibhse aigesean.{uqF ach seo sibhse inniu agus ceannairc déanta agaibh in aghaidh theaghlach m' athar, a sheachtó mac básaithe agaibh ar an aon leac, agus Aibímeilic, mac a dhaoirsí, ceaptha mar rí agaibh ar cheannairí Sheicim mar gur gaol daoibh féin é staF throid m' athair ar bhur son, chuir sé a anam i bhfiontar, agus d' fhuascail sé sibh ó láimh Mhidián;fsGF «Dá réir sin, más le dea-intinn agus le hionracas a rinne sibh rí d' Aibímeilic, agus má bhí sibh go cóir cothrom le Iarubál agus lena theaghlach, agus má chúitigh sibh leis de réir mar a thuill a bheartasan sraF Ach dúirt an dris leis na crainn:' Más mian libh dáiríre mise a ungadh i mo rí oraibh féin,Tagaigí ar scáth mo ghéag;É sin nó tagadh tine as an drisAgus loisceadh sí céadrais na Liobáine.'dqCF Ansin dúirt na crainn go léir leis an dris:' Tar thusa agus bí i do rí orainn.'CpF Ach d' fhreagair an fhiniúin iad:' An amhlaidh a thréigfidh mise m' fhíonA chuireann áthas croí ar Dhia agus ar dhaoineD' fhonn bheith i réim ar na crainn?'`o;F Agus dúirt na crainn leis an bhfiniúin:' Tar thusa agus bí i do rí orainn.''nIF Dúirt an crann figí leo, ámh:' An amhlaidh a thréigfidh mise mo mhilseachtAgus mo dhea-thoradhChun a bheith i réim ar na crainn?'cmAF Agus dúirt na crainn leis an gcrann figí:' Tar thusa, agus bí i do rí orainn.'Al}F Dúirt an crann olóige leo, ámh:' An amhlaidh a thréigfidh mise mo mhéathras,Lena dtugtar onóir do Dhia agus do dhaoineChun a bheith i réim ar na crainn?'k1F Chuaigh na crainn amach tráthChun rí a ungadh dóibh féinAgus dúradar leis an gcrann olóige:' Bíse i do rí orainn!'kjQF Nuair a insíodh é sin do Iótám, ghabh sé suas ar Shliabh Girizím agus sheas ar a mhullach, gur ghlaoigh sé os ard orthu á rá:«Éistigí liomsa, a cheannairí Sheicim,i dtreo go n-éistfidh Dia libhse.i)F Chruinnigh ceannairí uile Sheicim agus Bhéit Mileo i gceann a chéile agus cheapadar Aibímeilic ina rí taobh le dair an cholúin i Seicim.vhgF D' imigh sé leis ansin go teach a athar in Ofrá, agus mharaigh a bhráithre, clann mhac Iarubál, deichniúr agus trí fichid díobh ar an aon leac. Ach d' éalaigh Iótám an mac a ba óige le Iarubál, mar bhí sé imithe i bhfolach.g9F Thugadar seachtó seicil airgid dó as teampall Bhál Bheirít, agus bhain Aibímeilic feidhm as sin mar thuarastal do scraistí gan mhaith a lean é.0f[F Labhair bráithre a mháthar mar sin faoi le ceannairí uile Sheicim, agus tháinig lé acu le hAibímeilic, «Mar,» a dúradar leo féin, «is bráthair dúinn é.»e-F «Cuirigí an cheist seo, le bhur dtoil, chun ceannairí Sheicim: 'Cé acu is fearr daoibh, deichniúr agus trí fichid, clann Iarubál ar fad, a bheith i gceannas oraibh nó aon duine amháin?' Cuimhnigí leis gur cnámh de bhur gcnámh agus feoil de bhur bhfeoil mise.»d F Chuaigh Aibímeilic mac Iarubál go Seicim, go bráithre a mháthar, agus dúirt leosan agus le fine uile theaghlach a mháthar:pc[F#Ba bheag é a mbuíochas do theaghlach Iarubál (.i. Gideón) ar son a ndearnadar de mhaith d' Iosrael.ybmF"Níor chuimhin le hIosrael a thuilleadh an Tiarna a nDia a d' fhuascail iad óna naimhde go léir ina dtimpeall.aF!Tar éis bháis do Ghideón chrom clann Iosrael ar striapachas a dhéanamh i ndiaidh na mBál, agus ghlacadar le Bál Beirít mar dhia.`F Bhí seanaois faoi shéan ag Gideón mac Ióáis; d' éag sé agus adhlacadh é i dtuama a athar, Ióáis, in Ofrá na nAibíeizreach.g_IFBhí bean luí aige i Seicim agus rug sí sin mac dó chomh maith, ar ar thug sé Aibímeilic.j^OFBhí deichniúr mac agus trí fichid ag Gideón, dá shíolrach féin, mar bhí mórán ban aige.Q]FChuaigh Iarubál mac Ióáis i leataobh chun cónaithe ina theach féin.<\sFFuair Iosrael an lámh in uachtar ar Mhidián ar an gcuma sin, agus níor ardaíodar a gceann arís, agus bhí suaimhneas ag an tír ar feadh daichead bliain, fad a mhair Gideón.E[FRinne Gideón éafód de seo go léir agus chuir é ina chathair féin, in Ofrá. Ina dhiaidh rinne Iosrael go léir striapachas ina leith agus ba ghaiste do Ghideón agus dá mhuintir é.{ZqFBa é meáchan na bhfainní óir a d' éiligh sé ná míle seacht gcéad seicil óir, seachas na toirc, agus na siogairlíní agus na héidí corcra a chaitheadh ríthe Mhidián, agus na stuanna a bhíodh timpeall ar mhuiníl a gcuid camall.Y!FD' fhreagair siad: «Tabharfaimid agus fáilte.» Leath sé brat ansin agus chaith gach duine díobh na fáinní as a chreach ar an mbrat.@X{FDúirt Gideón leo: «Tá achainí agam oraibh; tugadh gach duine agaibh na fáinní as a chreach dom» bhí fáinní óir á gcaitheamh ag an dream a cloíodh mar ba Ísméiligh iad.WFDúirt Gideón leo: «Ní bheidh mise i gceannas oraibh, ná ní bheidh mo mhac i gceannas oraibh; beidh an Tiarna i gceannas oraibh.»?VyFDúirt muintir Iosrael le Gideón ansin: «Bí i gceannas orainn thú féin agus do chlann mhac, agus mac do mhic chomh maith, mar d' fhuascail tú sinn as láimh Mhidián.»~UwFAnsin dúirt Zeaba agus Zalmuná: «Éirigh féin agus maraigh sinn; óir tá neart fir de réir mar atá an fear sin.» Ansin d' éirigh Gideón féin agus mharaigh Zeaba agus Zalmuná, agus ghearr anuas na stuanna a bhí ar mhuiníl a gcamall.IT FAnsin d' ordaigh sé do Ieitir an mac ba shine aige: «Éirigh agus cuir chun báis iad!» Ach níor tharraing an mac a chlaíomh; ní raibh sé de mhisneach aige; ní raibh ann ach ógánach.2S_FD' fhreagair Gideón: «Ba dheartháireacha dom iad, clann mo mháthar féin; dar an Tiarna beo, dá ndéanfadh sibh anacal anama orthu, ní chuirfinn chun báis sibh.»GR FAnsin dúirt sé le Zeaba agus Zalmuná: «Cér leis ar chosúil na fir a mharaigh sibh ag Tábór?» «Cosúil leat féin,» ar siad; «ba gheall le mac rí gach duine díobh ar a iompar.»LQFScrios sé túr Phanúéil agus chuir sé ár mhuintir na cathrach.PFAnsin ghabh sé seanóirí na cathrach, agus fuair sé deilgneach fásaigh agus sceacha agus [stoll] sé muintir Shucót leo.OFAnsin tháinig sé go muintir Shucót agus dúirt leo: «Seo iad Zeaba agus Zalmuná a ndearna sibh achasán a chaitheamh liom ina dtaobh, á rá: 'Arán a thabhairt do d' arm traochta! An ea go bhfuil greim agat cheana féin ar Zeaba agus Zalmuná?' »*NOFGhabh sé fear óg de mhuintir Shucót, agus cheistigh é agus scríobh seisean síos dó ainmneacha taoisigh agus seanóirí Shucót, seachtar seachtód ar fad.IM F Ansin d' fhill Gideón mac Ióáis ón gcath trí Mhám Heireas.L!F Theith Zeaba agus Zalmuná, chuaigh sé sa tóir orthu, ghabh dhá rí Mhidián, Zeaba agus Zalmuná, agus [scrios] sé an t-arm go léir.KF Ghabh Gideón suas ar feadh bealach na gcarbhán lastoir de Noba agus Iogbahá agus d' ionsaigh sé an t-arm gan choinne.IJ F Bhí Zeaba agus Zalmuná i gCarcor lena n-arm, timpeall cúig mhíle dhéag fear, a raibh fagtha ar fad d' arm mhuintir an Oirthir. Bhí céad agus a fiche míle de lucht iompair airm ar lár.tIcF Agus d' fhreagair sé muintir Phanúéil: «Nuair a fhillfidh mé faoi bhua, scriosfaidh mé an túr seo.»HFChuaigh sé as sin go Panúéil agus d' iarr sé an rud céanna orthu; thug muintir Phanúéil freagra air mar a rinne muintir Shucót.GG FAgus dúirt Gideón: «Tá go maith mar sin! Nuair a thabharfaidh an Tiarna Zeaba agus Zalmuná ar láimh dom, déanfaidh mé bhur bhfeoil a stolladh le deilgneach fásaigh agus le seacha.» FFD' fhreagair taoisigh Shucót: «Arán a thabhairt do d' arm? An ea go bhfuil greim agaibh cheana féin ar Zeaba agus ar Zalmuná?»TE#FDúirt sé dá bhrí sin le muintir Shucót: «Tugaigí roinnt builíní aráin do mo lucht leanúna, le bhur dtoil, mar tá siad traochta agus táimse sa tóir ar Zeaba agus Zalmuná, ríthe Mhidián.»D7FTháinig Gideón go dtí an Iordáin agus chuaigh thairsti sall, ach bhí sé féin agus a thrí céad comrádaí sa tóir tuirseach tnáite.6CgFThug Dia taoisigh Mhidián, Oraeb agus Zeib, ar láimh daoibh. Cad a ba fhéidir domsa a dhéanamh seachas sibhse?» Ansin chuaigh a bhfearg ar ceal ar chlos na bhfocal sin.B!Fach d' fhreagair sé iad: «Cad tá déanta agamsa seachas agaibhse? Nach fearr ceannóga finiúna Eafráim ná fómhar fíona Aibíeizir?RA !FDúirt muintir Eafráim le [Gideón]: «Cad ab ail leat leathchuma mar seo a dhéanamh orainn; agus gan glaoch orainn nuair a chuaigh tú chun cogaidh le Midián?» Rinneadar casaoid ghéar ina aghaidh,b@?FGhabhadar dhá thaoiseach Mhidián, Oraeb agus Zéib; mharaíodar Oraeb ag Carraig Oraeb agus Zéib ag Cantaoir Zéib. Chuadar sa tóir ar Mhidián, agus thugadar cinn Oraeb agus Zéib go Gideón lastall den Iordáin.2?_FChuir Gideón teachtairí trí ardáin Eafráim á rá: «Tagaigí anuas i gcoinne Mhidián, agus gabhaigí na huiscí orthu as seo go Béit Bárá, agus an Iordáin chomh maith.» Tháinig muintir Eafráim go léir dá bhrí sin agus ghabhadar na huiscí as sin go Béit Bárá, agus an Iordáin.>FTionóladh fir Iosrael le chéile ó Naftáilí, ó Áiséar, agus ó Mhanaise go léir, agus chuadar sa tóir ar Mhidián.t=cFFad a bhí an trí chéad ag séideadh a n-adharc, chuir an Tiarna claíomh gach duine in aghaidh a chéile sa longfort. Theitheadar go léir chomh fada le Béit Siteá i dtreo Záratán, go himeall Ábael Machólá os comhair Thabát.<!FSheas gach duine ina láthair féin timpeall an longfoirt. [Dhúisigh] lucht an longfoirt go léir agus theitheadar agus iad ag liúirigh.t;cFShéid na trí díormaí ar a n-adharca, agus bhriseadar a gcrúscaí; rugadar greim ar na lóchrainn ina gciotóga agus ar na hadharca le séideadh ina ndeasóga; agus chuireadar gáir suas: «(Claíomh) don Tiarna agus do Ghideón!»j:OFTháinig Gideón agus an céad fear a bhí ina theannta go himeall an longfoirt ag tús faire na meánoíche, nuair a bhí foireann nua faire ceaptha. Shéideadar ar a n-adharca agus bhriseadar na crúscaí a bhí ina lámha.U9%FNuair a shéidfidh mé ar an adharc, mé féin agus an dream a bheidh faram, ansin séidigí sibhse leis ar an adharc ar gach taobh den longfort agus cuirigí gáir suas: 'Don Tiarna agus do Ghideón.' »'8IFDúirt sé leo: «Fairigí mise agus déanaigí mar a dhéanaimse. Nuair a thiocfaidh mé go himeall an longfoirt, déanaigí díreach mar a dhéanfaidh mise."7?FAnsin roinn Gideón an trí chéad fear ina dtrí díormaí, chuir adharc i láimh gach duine díobh, agus crúsca folamh agus lóchrann i ngach crúsca.z6oFNuair a chuala Gideón an bhrionglóid á hinsint agus á ciallú, chaith sé é féin ar a ghlúine. Ansin d' fhill sé ar longfort Iosrael agus dúirt: «Bígí in bhur suí: mar tá longfort Mhidián curtha faoinár láimh ag an Tiarna.»35aFD' fhreagair a chomrádaí: «Ní foláir nó gurb é sin claíomh Ghideón mac Ióáis, an tIosraelach; tá Midián agus an slua go léir tugtha ina láimh ag Dia dó.» 4F Nuair a shroich Gideón, bhí fear ag insint dá chomrádaí faoi bhrionglóid: «Taibhríodh taibhreamh dom,» ar sé; «féach! ghabh builín eorna de ruathar trí longfort Mhidián; shroich sé an bhoth, bhuail í, leag í, agus chuir tóin in airde í.»J3F Bhí Midián agus Amáiléic agus muintir an Oirthir go léir leata ar fud an choma mar lócaistí le líonmhaire; bhí líon gan áireamh de chamaill acu, mar ghaineamh na trá le líonmhaire.\23F agus éist lena bhfuil á rá acu; cuirfidh sin misneach ort, agus ansin déanfaidh tú ionsaí ar an longfort.» D' imigh sé síos dá bhrí sin le Purá a ghiolla go dtí urphoist shaighdiúirí an longfoirt.V1'F Ach más eagal leat tabhairt faoi, beir do ghiolla Purá síos leat ar dtús,0'F I gcaitheamh na hoíche céanna dúirt an Tiarna leis: «Bí i do shuí, agus síos leat go dtí an longfort, mar thug mé ar láimh duit é./FThóg [Gideón] a raibh de chrúscaí agus d' adharca ag an bpobal, agus chuir sé na hIosraelaigh eile go léir chun siúil, gach duine go dtí a bhoth féin, gan ach an trí chéad a choimeád aige féin. Bhí longfort Mhidián sa chom laistíos de..yFAnsin dúirt an Tiarna le Gideón: «Leis an trí chéad fear a rinne an leadhbadh, déanfaidh mé sibh a fhuascailt, agus tabharfaidh mé an lámh in uachtar duit ar Mhidián. Téadh an chuid eile go léir ar ais, gach duine chun a thí féin.»!-=FBa é líon na ndaoine a leadhb lena dteanga ag cur a lámh lena mbéal, trí chéad fear; chuaigh an chuid eile go léir ar a nglúine ag ól an uisce.s,aFThug Gideón síos go himeall an uisce iad agus dúirt an Tiarna: 'Gach duine a dhéanann an t-uisce a leadhbadh lena theanga, dála an mhadra, cuir i leataobh é; gach duine a théann ar a ghlúine ag ól, cuir ar an taobh eile é.»f+GFDúirt an Tiarna le Gideón: «Tá an iomad fear agat fós. Tabhair go himeall an uisce iad agus déanfaidh mé iad a chur ar a dtriail ansiúd duit. Má deirim faoi dhuine: 'Tá sé seo le dul i do theannta,' téadh an té sin i do theannta. Agus má deirim faoi dhuine: 'Níl sé siúd le dul i do theannta,' ná téadh an té sin i do theannta.»R*FTabhair an fógra seo dá bhrí sin don phobal anois: 'Téadh aon duine a bhfuil scéin nó eagla air, abhaile.' » Chuir Gideón ar a dtriail iad: chuaigh fiche míle abhaile agus d' fhan deich míle.\)3FAnsin dúirt an Tiarna le Gideón: «Tá an iomad slua farat le go dtabharfainn Midián faoina láimh, le heagla go maífeadh Iosrael astu féin i m' aghaidh, á rá: 'Neart mo láimhe féin a d' fhuascail mé.'e( GFD' éirigh Iarubál (Gideón is é sin) an-mhoch, agus rinne a lucht leanúna go léir amhlaidh, agus shuíodar a longfort ag Éan Harod; bhí longfort Mhidián lastuaidh díobh, sa chom faoi bhun shliabh Mhóire.'{F(Rinne Dia amhlaidh an oíche sin; d' fhan an lomra amháin tirim agus bhí drúcht ar an talamh go léir ina thimpeall.y&mF'Ansin labhair Gideón arís le Dia: «Ná bí i bhfearg liom má labhraím arís eile! Lig dom aon triail amháin eile fós a dhéanamh leis an lomra. Bíodh an lomra amháin tirim, agus bíodh drúcht ar an urlár go léir ina thimpeall.»%!F&Agus is amhlaidh a bhí. D' éirigh sé go moch lá arna mhárach, agus d' fháisc an lomra agus bhain lán coirn de dhrúcht as an lomra.z$oF%féach, seo lomra olla á leathadh agam ar an urlár buailte. Má bhíonn drúcht ar an lomra amháin, agus an t-urlár go léir tirim, ansin beidh a fhios agam go ndéanfaidh tú Iosrael a fhuascailt le neart mo láimhe, mar a dúirt tú.»#F$Dúirt Gideón le Dia: «Má tá sé beartaithe agat dáiríre Iosrael a fhuascailt le neart mo láimhe, mar a dúirt tú,L"F#Chuir sé teachtairí ar fud Mhanaise go léir chomh maith agus d' fhreagair siadsan é. Chuir sé teachtairí go hÁiséar, go Zabúlun, agus go Naftáilí agus amach leo sin chuige chomh maith.x!kF"Tháinig spiorad an Tiarna ar Ghideón: shéid sé ar an adharc agus d' fhreagair Aibíezir go léir a ghlaoch.' IF!Ansin chruinnigh Midián agus Amáiléic, agus muintir an Oirthir go léir le chéile; ghabhadar thar an Iordáin agus shuíodar a longfort i nGleann Izréil.7F Tugadh Iarubál ar Ghideón an lá sin, mar dúradar: «Ní foláir do Bhál aighneas a dhéanamh ina choinne, ós rud é gur scrios sé a altóir.»_9FAch dúirt Ióáis leis an muintir go léir a bhí cruinnithe ina aghaidh: «An bhfuil fonn oraibh aighneas a dhéanamh ar mhaithe le Bál, agus seasamh leis? (Aon duine a dhéanfaidh aighneas ar mhaithe le Bál, cuirtear chun báis é roimh mhaidin.) Más dia é, déanadh sé a chuid aighnis dó féin, ós rud é gur scriosadh a altóir.»X+FAnsin dúirt muintir an bhaile le Ióáis: «Tabhair amach do mhac, mar ní foláir é a chur chun báis, mar gur leag sé anuas altóir Bhál, agus gur ghearr sé anuas an cuaille naofa a bhí taobh leis.»)F«Cé rinne é seo?» ar siad lena chéile. Cheistíodar agus rinneadar iniúchadh, agus dúradar: «Sé Gideón mac Ióáis a rinne é seo!»ymFNuair a d' éirigh muintir an bhaile ar maidin lá arna mharach, féach! bhí altóir Bhál leagtha anuas, an cuaille naofa a bhí taobh léi scriosta, agus an gamhain ramhar eile ofráilte ina íobairt dhóite ar an altóir eile a tógadh.V'FThogh Gideón deichniúr dá ghiollaí agus rinne mar a dúirt an Tiarna leis. Ach le barr eagla roimh a theaghlach féin agus muintir an bhaile é sin a dhéanamh leis an lá, rinne sé é leis an oíche.b?FTóg altóir chloch dea-chumtha don Tiarna do Dhia ar bharr an fharragáin seo. Ansin faigh an gamhain ramhar, an dara ceann, agus íobair é mar íobairt dhóite le hadhmad an chuaille a bheidh gearrtha anuas agat.»=uFDúirt an Tiarna leis an oíche sin: «Faigh gamhain ramhar d' athar, an dara ceann. Leag anuas an altóir do Bhál atá ag d' athair, agus gearr anuas an cuaille naofa taobh léi.*OFThóg Gideón altóir don Tiarna san áit sin, agus thug sé Síocháin É An Tiarna mar ainm uirthi. Tá sí ina seasamh ansiúd fós in Ofrá na nAibíezreach.gIFAch dúirt an Tiarna leis: «Síocháin leat! Ná bíodh eagla ort, ní bhfaighidh tú bás.»7FThuig Gideón ansin gurbh é aingeal an Tiarna a bhí ann agus dúirt sé: «Faraor, a Thiarna Dia! Chonaic mé aingeal an Tiarna gnúis le gnúis!»'FLeis sin shín aingeal an Tiarna barr na slaite a bhí ina láimh, gur bhain leis an bhfeoil agus leis na builíní gan ghabháile. Phreab tine as an gcarraig ansin agus loisc an fheoil agus na builíní gan ghabháile, agus leis sin sceinn aingeal an Tiarna as amharc.)MFdúirt Dia leis: «Beir leat an fheoil, agus na builíní gan ghabháile, agus cuir ar an gcarraig seo iad, agus doirt an t-anraith orthu.» Rinne sé amhlaidh.FD' imigh Gideón abhaile ansin agus d' ullmhaigh meannán agus builíní aráin gan ghabháile as éafá plúir. Chuir sé an fheoil i gciseán agus an t-anraith i gcorcán agus thug sé chuige iad mar a raibh sé faoin dair. Nuair a dhruid sé leis,fGFGuím thú gan imeacht as seo nó go dtiocfaidh mé chugat arís agus go dtabharfaidh mé m' íobairt chugat, agus go gcuirfidh mé i do láthair í.» Agus d' fhreagair seisean: «Fanfaidh mé go dtiocfaidh tú ar ais.»vgF«Má fuair mé gean uait,» arsa Gideón leis, «tabhair dom comhartha gur tusa féin atá ag labhairt liom.FDúirt an Tiarna leis: «Beidh mise leat, agus buailfidh tú Midián amhail is nach mbeadh iontu ach aon duine amháin.»9mFD' fhreagair seisean: «A Thiarna, conas a thiocfaidh liomsa Iosrael a shaoradh? Is é mo fhinese an fine is laige i Manaise, agus is mise is lú cumas i dteaghlach m' athar.»$ CFLeis sin, d' iompaigh an Tiarna chuige á rá: «Éirigh amach i do neart agus saor Iosrael ó chumhacht Mhidián! Nach mise féin a chuireann uaim thú?»f GF Dúirt Gideón leis: «Má tá an Tiarna linn, a uasail, cén fáth, más ea, ar tharla na nithe seo uile dúinn? Agus cá bhfuil na héachtaí go léir a d' inis ár n-aithreacha dúinn, á rá: 'Nár thug an Tiarna amach as an Éigipt sinn?' Ach anois tá droim laimhe tugtha ag an Tiarna linn agus táimid tugtha isteach i láimh Mhidián aige.»l SF agus thaibhsigh aingeal an Tiarna dó go ndúirt leis: «Tá an Tiarna leat, a ghaiscígh chalma!»] 5F Tháinig aingeal an Tiarna agus shuigh sé faoin gcrann darach in Ofrá a bhain le Ióáis, an tAibíezreach. Bhí a mhacsan Gideón ag bualadh cruithneachta sa chantaoir fhíona d' fhonn í a cheilt ar Mhidián,@ {F Agus dúirt mé libh: «Mise an Tiarna bhur nDia; ná tugaigí ómós do dhéithe na nAmórach, a bhfuil sibh ag cur fúibh ina gcríocha.» Ach níor thug sibh aird ar mo ghlór.» '+QF d' fhuascail mé sibh ó láimh na nÉigipteach, agus ó láimh lucht bhur ngéarleanúna go léir: dhíbir mé romhaibh iad, agus thug mé daoibh a gcuid tailte.4cFchuir an Tiarna fáidh go clann Iosrael, agus dúirt sé leo: «Seo mar a deir an Tiarna: 'Sheol mé aníos ón Éigipt sibh, agus thug mé amach as teach na daoirse sibh;G FNuair a ghlaoigh clann Iosrael ar an Tiarna de bharr Mhidián,{FBhí Iosrael i gcruachás agus i ngátar, de bharr Mhidián; agus ghlaoigh clann Iosrael ar an Tiarna ag lorg cabhrach.I FMar thagaidís chomh tiubh le lócaistí lena n-eallach agus lena mbothanna; níorbh fhéidir a líon féin ná líon a gcamall a áireamh, i dtreo go gcreachaidís an dúiche ina ngabhaidís.8kFshuídís a longfort ina gcríocha, agus scriosaídís toradh na talún ar fud na tíre go himill Ghazá, gan beatha ar bith a fhágáil ag Iosrael, caora, ná damh, ná asal.yFNuair a chuireadh Iosrael síol, thagadh Midián fara Amáiléic agus treibheanna an Oirthir, agus d' ionsaídís iad;-FLuigh Midián go trom ar Iosrael. Bhain clann Iosrael feidhm as pluaiseanna sléibhe agus uaimheanna agus daingin chun teacht slán ó Mhidián. FRinne clann Iosrael an t-olc i bhfianaise an Tiarna; thug an Tiarna ar láimh iad do Mhidián ar feadh seacht mbliana.\3FGo dté do naimhde go léir ar ceal, ar an gcuma sin, a Thiarna!Go raibh do chairde mar an ghrian,Agus í ag éirí i lán a nirt!Agus bhí suaimhneas ag an tír ar feadh daichead bliain.~}F«Nach bhfuil siad cheana féin ag bailiú, ar ndóigh,agus ag roinnt na creiche? Ógbhean nó beirt do gach laoch;Fallaing, nó dhá fhallaing dhaite do Shíseará;Carbhat, dhá charbhat le bróidnéireacht domsa!»p}[FTugann an té is mó gaois ar a mná uaisle freagra,Freagra a dhéanann sí a aithris di féin.h|KFTá sí ag gliúcaíl ag an bhfuinneog,Máthair Shíseará, agus ag féachaint tríd an gcrannaíl.«Cén mhoill atá ar a charbad ag teacht?Cén fáth a bhfuil a eachra faoina gcarbaid chomh mall?»{FThit sé agus síneadh ar lár faon ag a cosa é.Thit sé chun láir agus lántalún agus bhí sé ansiúd ina chnap.hzKFShín sí a lámh agus rug ar an bpionnaAgus ina deasláimh rug greim ar thuairgnín an oibrí.Bhuail sí buille ar Shíseará agus bhrúigh a phlaosc;Bhasc sí a uisinn agus chuir an pionna tríthi.cyAFD' iarr sé uisce agus thug sí dó bainne;Thug sí gruth dó i gcorn flaithiúil./xYFGura beannaithe Iáéil i measc na mban;Bean Heibir, an Céineach;I measc na mban go léir a chónaíonn i mbothannaGurab í is mó beannacht.jwOF«Mallacht ar Mhaeróz,» arsa aingeal an Tiarna.Mallacht agus mallacht eile ar an muintir a chónaíonn ann,Mar nár tháinig siad i gcabhair ar an Tiarna,I gcabhair ar an Tiarna in aghaidh na dtreon.pv[FTá tine chreasa ón talamh faoi chrúba na n-each,Agus iad ag gabháil sna feilimintí siúil. uFScuab tuile Chiseon chun siúil iad,An tuile naofa, tuile Chiseon;Treascair, a anam liom, treascair le fuinneamh;dtCFThroid na réaltaí ó uachtar neimhe;Chuireadar cath ar Shíseará óna gcúrsaí.;sqFTháinig na ríthe agus chuadar sa treas;Ansin throideadar, ríthe úd Chanán,Ag Tánác, agus uiscí Mhigideo;Ach níor thugadar aon chreach airgid leo.grIFChuir treibh Zabúlun a n-anam i bhfiontar,Agus Naftáilí chomh maith ar na hardáin.Yq-FD' fhan Gileád thar Iordáin.Cad ab áil le Dán a bheith i measc loingeas na gcoimhthíoch?Shuigh Áiséar go sochma ar fheorainn na farraige,Ag cur faoi go síochánta ag a chalaí.JpFCad ab áil libh ag moilliú i measc na gcróiteAg éisteacht le píobaireacht i measc na dtréad?(I measc srutháin Reúbaen,Tá cúraimí faoi chaibidil go fadálach.)\o3FTá flatha Íosácár i dteannta Dheabórá;Tá Naftáilí sa ghleann le Bárác agus á leanúint le teann deabhaidh.I measc srutháin Reúbaen,Tá cúraimí faoi chaibidil go fadálach._n9FTá taoisigh Eafráim sa ghleann;Tá bhur mbráithre Biniáimin ag gabháil le bhur ndíormaí.Chuir na ceannairí chun siúil ó MhácaírAgus ó Zabúlun lucht iompartha slat an cheannais.m}F Mháirseáil Iosrael síos chun na ngeataí,Mháirseáil pobal an Tiarna síos mar laochra chun troda ar a shon.`l;F Múscail, múscail, a Dheabórá,Múscail, múscail, agus abair amhrán.Éirigh, a Bhárác, agus bíodh misneach agat;Déan géibheannaigh de lucht do ghéibhnithe,A mhic Aibíonoam!k{F le gártha lúcháire an phobail,Agus iad cruinnithe ag na láithreacha uisce.Maíonn siad as beannachtaí an Tiarna ansiúd,As beannachtaí a réimis in Iosrael.(Mhairseáil pobal an Tiarna síos chun na ngeataí.)j1F A lucht falaireachta ar asail chróna,Le diallaití saibhre fúibh,Agus sibhse atá ag gabháil na mbóithre,Canaigí laoii!F Preabann an croí ionam do cheannairí Iosrael,Agus don mhuintir a sheas an fód go calma.Molaigí an Tiarna dá bharrsan!KhFAn mhuintir ar dhual dóibh seasamh do DhiaNí raibh focal astu.As cúig cathracha, níor tháinig oiread agus sciath,Gan oiread agus sciath as daichead míle in Iosrael!3gaFBhí [sráidbhailte] Iosrael marbh, marbh gan anam,Nó gur tháinig tú ar an bhfód, a Dheabórá,Gur tháinig tú ar an bhfód mar mháthair in Iosrael.f/FI laethanta Sheamgar mac Anát,I laethanta Iáéil,Tugadh cúl leis an mbóthar mór;Ghabh lucht taistil na cúlchosáin.]e5FLeáigh na sléibhte os comhair an Tiarna,Os comhair an Tiarna, Dia Iosrael.Yd-FA Thiarna, nuair a chuir tú chun bóthair ó Shaeír,Nuair a ghabh tú trí chríocha Eadóm,Tháinig crith ar thalamh agus suaitheadh ar neamh,Agus d' imigh scamaill ina mbáisteach.c FÉistigí, a ríthe! Tugaigí cluas a thaoiseacha!Canfaidh mé don Tiarna,Mórfaidh mé an Tiarna, Dia Iosrael.bFScaoil laochra in Iosrael a bhfolt le gaothAgus tháinig an pobal i láthair le flosc.Molaigí an Tiarna dá bharrsan.Ka FChan Deabórá agus Bárác mac Aibíonoam laoi an lá úd:`{FLuigh clann Iosrael níos troime agus níos troime ar Iábaín rí Chanán go dtí gur scriosadar Iábaín rí Chanán.X_+FThreascair an Tiarna Iábaín rí Chanán os comhair chlann Iosrael an lá sin.^9FTháinig Bárác ansin agus é sa tóir ar Shíseará. Chuaigh Iáéil amach ina choinne agus dúirt leis: «Tar, agus taispeánfaidh mé duit an fear atá uait.» Chuaigh sé isteach ina both dá bhrí sin; bhí Síseará ina luí ansiúd marbh agus an pionna botha ina uisinn.] FAch rug Iáéil bean Heibir ar phionna botha, thóg tuairgnín ina láimh, agus dhruid leis go socair; thiomáin sí an pionna isteach ina uisinn go ndeachaigh sé i dtalamh agus é ina luí ansiúd ina chodladh de bharr a thuirse. Sin mar a d' éag sé.  6~_}}0|{zz/yrxxwwvtuutt's^s)qqhproonnmm lkk@jniihnh"ggfRerddcbaa_a(``&_^ ]9\q[[ZZAYXWWGVrVUTSRQQP:O~NN M%L_K[JPIkH@GGCF=EEsEDD!CBBAAA@R?e>c=k<<@;::d9{987f66J5\44S3P22t11%/..8-y-,K+1**+)1(J'&%>$O#-"! uh!JB-Q$ J v n 1/QC 68gFThuig Dilíleá ansin go raibh a rún go léir scaoilte aige léi; chuir sí fios ar thaoisigh na bhFilistíneach agus thug an teachtaireacht seo dóibh: «Tagaigí aon turas amháin eile, mar scaoil sé a rún go léir liom.» Tháinig taoisigh na bhFilistíneach chuici agus an t-airgead ina lámha. 7FNocht sé a rún ar fad di faoi dheireadh; dúirt sé léi: «Níor bhain rásúr riamh le mo cheann; is naizíreach do Dhia mé ó bhroinn mo mháthar. Dá mbearrfaí mo cheann, ansin chaillfinn mo neart, d' éireoinn lag, agus bheinn mar aon fhear eile.»6/FLean sí uirthi go dian lá i ndiaidh an lae lena ceisteanna chuige, gan aon sos a thabhairt dó, go dtí go raibh sé bréan go bás den scéal.j5OFDúirt Dilíleá leis: «Conas is féidir duit a rá go bhfuil grá agat dom nuair nach bhfuil iontaoibh agat asam? Rinne tú magadh fúm anois trí huaire agus níor inis tú cá has a dtagann an neart éachtach atá agat.»y4mFChuir sí chun suain é, d' fhigh sí seacht ndual gruaige a chinn san inneach, dhaingnigh an biorán agus liúigh sí: «Tá na Filistínigh chugat, a Shamsón!» Dhúisigh sé as a chodladh, agus tharraing amach idir ábhar agus bhiorán.Q3F Ansin dúirt Dilíleá le Samsón: «Bhí tú ag magadh fúm agus ag insint éithigh dom go dtí seo. Inis dom anois cad ba ghá le tú a chuibhriú.» Dúirt sé léi: «Dá ndéanfá seacht ndual gruaige mo chinn a fhí faoin inneach agus an biorán a shocrú go daingean, chaillfinn mo neart agus bheinn mar aon fhear eile.»~2wF Ansin fuair Dilíleá téada nua agus rinne sí é a chuibhriú leo, agus liúigh sí: «Tá na Filistínigh chugat, a Shamsón!» Bhí fir i bhfolach aici ina seomra laistigh, ach bhris sé na téada a bhí ar a ghéaga mar a dhéanfadh snáth.1+F D' fhreagair sé í: «Dá gceanglófaí mé le téada nua nár úsáideadh riamh, ansin chaillfinn mo neart, agus bheinn mar aon fhear eile.»05F Ansin dúirt Dilíleá le Samsón: «Bhí tú ag magadh fúm agus ag insint éithigh dom. Inis dom, le do thoil, cad ba ghá le thú a chuibhriú.»/F Bhí fir i bhfolach aici ina seomra laistigh, agus liúigh sí: «Tá na Filistínigh chugat, a Shamsón!» Ach bhris sé na sreanga bogha mar a bhrisfeadh snáithe barraigh nuair a bhaineann an tine leis. D' fhan foinse a nirt ina rún dá réir sin..FAnsin thug taoisigh na bhFilistíneach chuici seacht sreanga bogha úra nár triomaíodh agus rinne sí é a chuibhriú leo.!-=FD' fhreagair Samsón: «Dá gceanglófaí mé le seacht sreanga bogha úra nár triomaíodh, ansin chaillfinn mo neart agus bheinn mar aon fhear eile.»",?FDúirt Dilíleá le Samsón: «Inis dom, le do thoil, cá has a dtagann do neart éachtach, agus cad ba ghá le thú a chuibhriú agus thú a smachtú.»9+mFTháinig taoisigh na bhFilistíneach chuici agus dúirt léi: «Meall é agus faigh amach cá has a dtagann an neart éachtach atá aige, agus conas a d' fhéadfaimís é a chloí agus é a chuibhriú agus a smachtú. Tabharfaidh gach duine againn aon chéad déag seicil airgid mar dhíolaíocht duit.»]*5FThit sé i ngrá ina dhiaidh sin le bean i nGleann Shóraec, arbh ainm di Dilíleá.9)mFD' fhan Samsón sa leaba, ámh, go meánoíche; d' éirigh sé ansin meánoíche, rug ar chomhlaí geataí na cathrach agus ar a dhá ursain, bhain dá lúdracha iad, boltaí agus uile, d' ardaigh ar a ghuaillí iad, agus thug leis iad go mullach an chnoic os comhair Heabrón, [agus d' fhág ansin iad].)(MFFuair fir Ghazá an scéala: «Tá Samsón tagtha.» Thángadar timpeall na háite agus d' fhanadar i luíochán air ar feadh na hoíche go léir ag geata na cathrach. Ní raibh cor astu ar feadh na hoíche go léir, á rá leo féin: «Fanaimís go breacadh an lae; maróimid ansin é.»t' eFChuaigh Samsón as sin go Gaza; luigh a shúil ar striapach ansiúd agus chuaigh sé isteach chuici.b&?FBhí Samsón ina bhreitheamh in Iosrael le linn na bhFilistíneach ar feadh fiche bliain.%FAnsin chuir an Tiarna scoilt sa log sa talamh ansiúd i Leichí, agus tháinig uisce as. D' ól Samsón, d' fhill a mhisneach air, agus tháinig neart arís ann. Tugadh Éan Hacórae ar an tobar sin dá bharrsan; tá sé ansiúd i Leichí go dtí an lá seo féin.$FBhí an-tart air, agus ghlaoigh sé ar an Tiarna agus dúirt leis: «Tusa féin a dheonaigh an fhuascailt iontach seo trí láimh do shearbhónta; an bás de thart atá i ndán dom anois agus titim isteach i lámha na muintire gan timpeallghearradh?»#'FNuair a bhí sin ráite aige, chaith sé uaidh an chnámh, agus sin é an fáth ar tugadh Rámat Leichí (Cnoc an Chnámh Géill) ar an áit."7FAnsin dúirt Samsón:«Le cnámh géill asail rinne mé iad a phleancadh,Le cnámh géill asail rinne mé míle fear a threascairt.»}!uFTharla cnámh géill úr asail ansiúd dó; shín sé a lámh agus rug greim air, agus leag míle fear ar lár leis. )FAg teacht i gcongar Leichí dó, rith na Filistínigh chuige agus na gártha maíte á gcur suas acu; ach tháinig spiorad an Tiarna go tréan airsean, agus rinne mar a bheadh snáithe dóite lín de na téada a bhí ar a ghéaga, agus leáigh na cuibhreacha dá lámha.b?F D' fhreagair siad: «Ní mharóimid; níl uainn ach thú a chur i gcuibhreacha agus a thabhairt suas dóibh; ní baol go maróimidne thú.» Cheanglaíodar é le dhá théad nua, agus thug siad aníos ón gCarraig é.DF Agus dúradar leis: «Thángamar anuas chun tú a chur i gcuibhreacha agus tú a thabhairt ar láimh do na Filistínigh.» Dúirt sé leo: «Tugaigí mionn nach maróidh sibh féin mé.»<sF Ansin chuaigh trí mhíle d' fhir Iúdá síos go dtí an phluais i gCarraig Éatám, agus dúradar le Samsón: «Nach bhfuil fhios agat go bhfuil na Filistínigh i gceannas orainn? Cad é seo, más ea, atá déanta agat orainn?» Dúirt sé leo: «Thug mé an cor céanna orthu agus a thug siadsan ormsa.»a=F Ansin dúirt muintir Iúdá leo: «Cad a ba áil libh ag tabhairt fogha fúinne?» «Thángamar aníos,» ar siad, «chun greim a fháil ar Shamsón, agus an cor céanna a thabhairt air agus a thug seisean orainne.»q]F Tháinig na Filistínigh aníos ansin agus shuíodar a longfort in Iúdá; rinneadar ionradh ar Leichí.'FAnsin thug sé fúthu ó thalamh agus thug ár agus eirleach orthu; síos leis ansin chun na pluaise i gCarraig Éatám agus d' fhan ansiúd.&GFDúirt Samsón leo: «Más mar sin a dhéanann sibh sibh féin a iompar, ar mo leabhar nach scoirfidh mé nó go ndéanfaidh mé mé féin a agairt oraibh.»!=F«Cé rinne é seo?» arsa na Filistínigh. Sé freagra a fuaireadar: «Samsón, cliamhain fhear Thimneá, mar gur thóg seisean a bhean ar ais uaidh agus gur thug í dá chomrádaí ina ionad.» Tháinig na Filistínigh aníos agus loisceadar í féin agus a [teaghlach] le tine.]5FLas sé na lóchrainn ansin agus scaoil leis na sionnaigh isteach i ngoirt arbhair na bhFilistíneach agus chuir idir phunanna agus arbhar gan baint trí thine, agus na fíniúna agus na crainn ológ chomh maith.?yFD' imigh Samsón leis dá bhrí sin agus rug ar thrí chéad sionnach; fuair sé lóchrainn, chuir na sionnaigh eireaball le heireaball agus chuir lóchrann idir gach dhá eireaball.FDúirt Samsón leo: «Níl le déanamh agam anois chun sásamh a bhaint amach ó na Filistínigh ach díobháil a dhéanamh dóibh.»JFAgus dúirt sé: «Bhí mé deimhin de go raibh tú bréan ar fad di; thug mé í do do chomrádaí dá bhrí sin. Nach dathúla an deirfiúr is óige ná í? Tóg ise ina háit, le do thoil.»h MFTamaillín ina dhiaidh sin, i bhfómhar an arbhair, chuaigh Samsón ar ais ar thuairisc a mhná agus meannán aige di. «Rachaidh mé isteach ina seomra chun mo mhná,» ar sé. Ach ní ligfeadh a hathair isteach é.CFTugadh bean Shamsón dá chomrádaí, an té a sheas leis."?FAnsin tháinig spiorad an Tiarna air go tréan agus chuaigh sé síos go hAiscileon agus mharaigh deichniúr is fiche de mhuintir an bhaile, thug leis a gcreach, agus thug a n-éidí aonaigh dóibh siúd a réitigh an tomhas. D' fhill sé ar a athair ansin agus cuthach feirge air.7FAr an seachtú lá sula ndeachaigh Samsón isteach i seomra na lanúine, dúirt fir na cathrach leis:«Cad is milse ná mil?Cad is tréine ná leon?» D' fhreagair sé:«Gan treabhadh le mo bhodógNí bhfaigheadh sibh fios mo thomhais.»kQFBhí sí ag sileadh na ndeor os a chomhair ar feadh na seacht lá a mhair a bhféile, agus ar an seachtú lá d' inis sé an freagra di mar gur lean sí uirthi chomh dian sin. Ansin d' inis sise freagra an tomhais dá muintir.`;FAnsin chrom bean Shamsón ar na deora a shileadh ina láthair a rá: «Ní grá atá agat dom ar ndóigh, ach fuath. Chuir tú tomhas chun mo mhuintire, ach níor bhac tú fiú leis an bhfreagra a insint dom.» Agus dúirt sé léi: «Féach, níor inis mé é fiú do m' athair ná do mo mháthair, agus an amhlaidh a d' inseoinn duitse é?»b ?FAr an gceathrú lá dúradar le bean Shamsón: «Meall d' fhear chun réiteach an tomhais a thabhairt dúinn, nó dófaimid thú féin agus teach d' athar. An chun sinn a chreachadh a thug tú cuireadh anseo dúinn?»> wFDúirt sé leo dá bhrí sin:«As an iteoir, tháinig rud le hithe;As an tréan, tháinig an milis.» Ar feadh trí lá chuaigh díobh an tomhas a réiteach.c AF Ach mura féidir daoibh teacht ar an bhfreagra dom, tabharfaidh sibhse ansin tríocha brat de línéadach mín agus tríocha éide aonaigh domsa.» «Cuir do thomhas chugainn!» ar siad leis, «táimid ag éisteacht.»v gF Ansin dúirt Samsón leo: «Cuirim tomhas chugaibh. Má bhíonn an freagra agaibh dom agus a fháil amach céard é laistigh de sheacht lá na féile, tabharfaidh mé tríocha brat de línéadach mín, agus tríocha éide aonaigh daoibh.r _F Ach nuair a fuaireadar radharc air, thoghadar deichniúr comrádaí ar fhichid chun fanacht ina theannta. F Ghabh a athair síos ansin go dtí an bhean, agus rinneadar féile do Shamsón ansiúd ar feadh seacht lá, mar ba nós le fir óga.'F Scríob sé cuid den mhil amach ina láimh agus d' ith í ag gabháil an bhóthair. Nuair a d' fhill sé ar a athair agus ar a mháthair, thug sé roinnt dóibhsean freisin; d' ith siadsan leis an mhil, ach níor inis sé dóibh gur thóg sé í ó chonablach an leoin.KFD' fhill Samsón go luath ina dhiaidh sin chun í a phósadh. Chuaigh sé i leataobh chun conablach an leoin a fheiceáil, agus, féach! bhí saithe beach i gcabhail an leoin, agus roinnt meala.\3FGhabh sé síos ansin agus labhair sé leis an mbean agus thaitin sí go mór leis.;qFTháinig spiorad an Tiarna go tréan air agus stoll sé an leon ó chéile mar a dhéanfadh duine le meannán; ach níor inis sé dá athair ná dá mháthair céard a rinne sé.<sFChuaigh Samsón síos go Timneá ansin (lena athair agus lena mháthair). Ag druidim le fíonghoirt Thimneá dó, chonaic sé leon óg ag teacht faoina dhéin agus é ag glamaíl.iMFNí raibh a fhios ag a athair ná ag a mháthair gur ón Tiarna a tháinig sé sin go léir; óir bhí seisean ag lorg iarraim cúis chugat chun na bhFilistíneach, mar bhí na Filistínigh i gceannas ar Iosrael an t-am úd.<sFDúirt a athair agus a mháthair leis: «An bhfuil aon bhean ar iníonacha do ghaolta, nó do chine go léir, a rá is go gcaitheann tú dul agus bean a fhail i measc na bhFilistíneach gan timpeallghearradh?» D' fhreagair Samsón a athair: «Faigh í seo dom, faigh sin! Mar taitníonn sí go mór liom.»PFD' fhill sé ar ais ansin agus d' inis é sin dá athair agus dá mháthair. «Chonaic mé,» ar sé, «ceann d' iníonacha na bhFilistíneach i dTimneá. Faighigí dom í le bheith mar bhean agam.»x mFChuaigh Samsón síos go Timneá agus luigh a shúil ansiúd ar cheann d' iníonacha na bhFilistíneach.g~IF agus thosaigh spiorad an Tiarna ar é a spreagadh i Longfort Dhán idir Zorá agus Eisteáól.o}YF Rug an bhean mac agus thug sí Samsón air. D' fhás an leanbh, agus chuir an Tiarna a bheannacht air,|yF Ach dúirt a bhean leis: 'Dá mba mhian leis an Tiarna sinn a chur chun báis, ní ghlacfadh sé íobairt uileloiscthe ná abhlann ónár lámha, ní thaispeánfadh sé na nithe seo go léir dúinn, ná ní inseodh sé a leithéidí seo dúinn.»d{CF Ansin dúirt Mánóach lena bhean: «Gheobhaimid bás, gheobhaimid, mar chonaiceamar Dia.»z7F Níor thaispeáin aingeal an Tiarna é féin a thuilleadh do Mhánóach agus dá bhean; thuig Mánóach as sin gurbh é aingeal an Tiarna a bhí ann.jyOF Nuair a bhí an bhladhm ag dul in airde chun na bhflaitheas ón altóir, ghabh aingeal an Tiarna suas i lasracha na haltóra os comhair súl Mhánóach agus a mhná, agus thiteadar ar a mbéal agus ar a bhfiacla ar an talamh.%xEF Ansin thóg Mánóach an meannán leis an abhlann agus d' ofráil é mar uileloscadh ar an gcarraig don Tiarna, an té a dhéanann iontais a chur i gcrích.pw[F D' fhreagair aingeal an Tiarna é: «Cad a ba áil leat ag fiafraí m' ainm díom, mar is iontach é.»v'F Ansin dúirt Mánóach le haingeal an Tiarna: «Cad is ainm duit, i dtreo go dtabharfaimís ómós duit nuair a chomhlíonfar do bhriathra?»uF mar nach raibh a fhios ag Mánóach gurbh é aingeal an Tiarna é. Dúirt aingeal an Tiarna le Mánóach: «Fiú amháin má fhanaim faraibh, ní íosfaidh mé bhur mbia; ach más mian libh íobairt uileloiscthe a dhéanamh, ofráil í don Tiarna.»rt_F Dúirt Mánóach le haingeal an Tiarna: «Fan farainn, le do thoil, nó go n-ullmhóimid meannán duit,»esEF Ná blaiseadh [sé] aon ní de thoradh na fíniúna, agus ná hóladh sé aon fhíon ná aon deoch chrua, agus ná hitheadh sé aon ní neamhghlan; déanadh sé de réir na n-orduithe go léir a thug mé don bhean seo.»r}F Agus dúirt aingeal an Tiarna le Mánóach: «Na nithe a choisc mé ar an mbean seo, seachnaíodh [seisean] chomh maith.0q[F Ansin dúirt Mánóach: «Anois, nuair a chomhlíonfar do bhriathra, cén sort riail bheatha a bheidh ag an ógánach agus conas a dhéanfaidh sé é féin a iompar?»p9F D' éirigh Mánóach agus lean a bhean agus tháinig chun an fhir agus dúirt leis: «An tú an té a labhair leis an mbean seo?» «Is mé,» ar sé.o F Rith sí le teann deabhaidh agus dúirt lena fear: «Féach, an fear a tháinig chugam an lá eile, thaibhsigh sé arís dom.»n1F D' éist an Tiarna le glór Mhánóach agus tháinig aingeal Dé arís chun na mná agus í ina suí sa ghort, gan Mánóach a céile ina teannta.tmcF Ansin rinne Mánóach achainí chun an Tiarna agus dúirt: «A Thiarna, tagadh, impím ort, an giolla Dé a chuir tú cheana, chugainn arís; agus múineadh sé dúinn céard atá le déanamh againn leis an mac nuair a shaolófar é.»~lwF Ach dúirt sé liom: 'Gabhfaidh tú gin, féach, agus béarfaidh tú mac; ná hól aon fhíon ná aon deoch chrua, dá bhrí sin, agus ná hith aon ní neamhghlan, mar beidh an mac ina naizíreach do Dhia ó lá a shaolaithe go lá a bháis.' »ikMF D' imigh an bhean ansin agus dúirt lena céile: «Tháinig giolla ó Dhia chugam agus bhí a ghnúis mar ghnúis aingeal Dé le maorgacht. Níor chuir mé ceist air cárbh as dó, ná níor inis seisean dom cad ab ainm dó.kjQF mar féach, gabhfaidh tú gin agus bearfaidh tú mac. Ná luíodh rásúr ar a cheann mar beidh an mac ina naizíreach do Dhia ó bhroinn a mháthar; eisean a chuirfidh tús le fuascailt Iosrael ó láimh na bhFilistíneach.»i!F Bí ar d' aire le barr cúraim dá bhrí sin as seo amach, agus ná hól aon fhíon ná aon deoch chrua, agus ná hith aon ní neamhghlan,)hMF Thaispeáin aingeal an Tiarna é féin don bhean seo agus dúirt sé léi: «Féach, tá tú aimrid, gan chlann (ach gabhfaidh tú gin agus béarfaidh tú mac).sgaF Bhí fear ó Zorá de threibh Dhán darbh ainm Mánóach, agus bhí a bhean aimrid, gan aon chlann uirthi.&f IF Chrom clann Iosrael ar an olc a dhéanamh arís i bhfianaise an Tiarna, agus thug an Tiarna ar láimh iad do na Filistínigh ar feadh daichead bliain.yemF Ansin d' éag Abdón mac Hilléil agus adhlacadh é i bPireátón i dtír Eafráim in ardáin na nAmailéiceach. d;F Bhí daichead mac agus tríocha mac mic aige agus dhéanaidís marcaíocht ar seachtó asal. Bhí sé ina bhreitheamh in Iosrael ar feadh ocht mbliana.McF Bhí Abdón mac Hilléil ó Phireátón ina bhreitheamh ina dhiaidh.[b1F Ansin d' éag Éalón as Zabúlun agus adhlacadh é in [Éalón] i dtír Zabúlun.aF Bhí Éalón as Zabúlun ina bhreitheamh in Iosrael ina dhiaidh. Bhí sé ina bhreitheamh in Iosrael ar feadh deich mbliana.>`yF Ansin fuair Ibzeán bás agus adhlacadh é i mBeithil._F Bhí deichniúr is fiche mac aige agus deichniúr agus fiche iníon. Thug sé a iníonacha le pósadh lasmuigh dá fhine, agus thug deichniúr is fiche brídeog isteach chun a chlann mhac. Bhí sé ina bhreitheamh in Iosrael ar feadh seacht mbliana.U^%F Ina dhiaidhsean bhí Ibzeán ó Bheithil ina bhreitheamh in Iosrael.!]=F Bhí Iaftá ina bhreitheamh in Iosrael ar feadh sé bliana. Ansin d' éag Iaftá an Gileádach agus adhlacadh é ina chathair féin, Mizpeá i nGileád.'\IF deiridís leis: «Abair sibolet más ea,» agus deireadh sé: «Suibolet,» mar nach bhfeadfadh sé an focal a fhoghrú i gceart. Ansin ghabhaidís é agus chuiridís chun báis é ag áthanna na Iordáine. Cailleadh dhá mhile agus daichead d' fhir Eafráim an uair sin.a[=F Ghabh na Gileádaigh áthanna na Iordáine ar na hEafráimigh. Ansin nuair a deireadh aon teifeach ó Eafráim: «Scaoil anonn mé!» deireadh fir Ghileád: «An as Eafráim duit?» Nuair a deireadh sé: «Ní hea,»Z F Ansin chruinnigh Iaftá sluaite Ghileád go léir agus chuir cath ar Eafráim, agus chuir sluaite Ghileád an teitheadh ar Eafráim mar go raibh siadsan á rá: «Níl ionaibh ach lucht tréigthe Eafráim, a Ghileádacha, i lár Eafráim agus Mhanaise!»Y{F Nuair a chonaic mé nach dtiocfadh sibh i gcabhair orm, chuir mé m' anam i bhfiontar agus chuir mé chun bóthair in aghaidh na nAmónach, agus thug an Tiarna ar láimh dom iad. Cén fáth a bhfuil sibhse ag teacht inniu chun cogadh a chur orm?»BXF D' fhreagair Iaftá iad: «Bhí brú mór orm féin agus ar mo mhuintir; bhí na hAmónaigh ag luí go crua orainn. Ghlaoigh mé oraibh teacht, ach níor fhuascail sibh mé as a lámha.wW kF Tionóladh fir Eafráim, agus chuadar sall i dtreo Záfón, agus dúradar le Iaftá: «Cén fáth a ndeachaigh tú sall chun catha leis na hAmónaigh gan a iarraidh orainne dul leat? Cuirfimid do theach trí thine ar do mhullach.»V#F (go dtéadh cailíní óga Iosrael gach bliain chun iníon Iaftá, an Gileádach, a chaoineadh ar an sliabh ar feadh ceithre lá sa bhliain.BUF 'Agus i gceann dhá mhí, tháinig sí ar ais chun a hathar agus rinne seisean léi de réir na móide a bhí tugtha aige. Níor chuir sí aithne riamh ar fhear. Rinne nós de in Iosrael8TkF &D' fhreagair seisean: «Imigh leat,» agus lig sé uaidh í go ceann dhá mhí. D' imigh sí mar sin, í féin agus a compánaigh, agus chaoin sí a hóghacht ar na sléibhte.ZS/F %Lean sí uirthi agus dúirt lena hathair: «Déantar an méid seo ar mo shonsa: lig dom imeacht uait agus dhá mhí a chaitheamh ar na sléibhte chun go gcaoinfidh mé m' óghacht i bhfochair mo chompánach.»ERF $Agus dúirt sise leis: «A athair, má thug tú gealltanas don Tiarna, déan de réir na móide a rinne tú, ó d' imir an Tiarna díoltas thar do cheann ar do naimhde, ar na hAmónaigh.»QyF #Nuair a chonaic sé í stróic sé a chuid éadaigh agus dúirt: «Uch, a iníon ó, cad é mar bhrón a chuireann tú orm! Mo mhairg gur thusa is cúis le mo chumha. Óir thug mé gealltanas don Tiarna agus ní thig liom dul siar ar mo mhóid.»^P7F "Tháinig Iaftá ar ais chun a thí féin i Mizpeá ansin agus féach, tháinig a iníon amach ina dháil le ceol tiompán agus le rince. Ba í a leanbh aonair í, mar ní raibh mac ná iníon aige ach ise amháin.EOF !Rinne sé iad a chiapadh ó Aroéir geall leis go Minít (fiche cathair) agus go hÁbael Carámaím gur chuir a n-ár agus a n-eirleach i dtreo gur cloíodh na hAmónaigh ag clann Iosrael.qN]F Ghabh Iaftá sall chun catha in aghaidh na nAmónach mar sin agus thug an Tiarna isteach ina láimh iad.|MsF is leis an Tiarna go dearfa an té is túisce a thiocfaidh i mo dháil as doirse mo thí agus mé ag casadh abhaile go caithréimeach tar éis cath a chur ar na hAmónaigh agus déanfaidh mé an duine sin a ofráil ina íobairt uileloiscthe.»lLSF Agus thug Iaftá móid don Tiarna agus is é a dúirt sé: «Má thugann tú na hAmónaigh suas domQKF Tháinig spiorad an Tiarna ar Iaftá agus ghabh sé sin trí Ghileád anonn agus trí Mhanaise gur shroich sé Mizpeá i nGileád agus ghluais sé ó Mhizpeá i nGileád ar chúl na nAmónach.YJ-F Níor thug rí na nAmónach aon aird ar an teachtaireacht a chuir Iaftá chuige.bI?F Maidir liomsa, ní dhearna mé aon choir i bhur n-aghaidh, ach tá sibhse ag déanamh éagóra orm trí bheith ag cur cogaidh orm. Tugadh an Tiarna, an breitheamh, breith inniu idir clann Iosrael agus na hAmónaigh.»$HCF Fad a bhí Iosrael ag cur fúthu i Heisbeon agus ina shráidbhailte, nó in Aroéir agus ina shráidbhailte nó in aon cheann de na cathracha ar bhruach na Iordáine (ar feadh trí chéad bliain), cad ina thaobh nár ghnóthaigh sibh na háiteanna sin ar ais i gcaitheamh an ama sin? GF An fearr d' fhear thú ná Bálác mac Zipeor rí Mhóab? Ar thug seisean dúshlán Iosrael riamh? Ar chuir sé cogadh riamh orthu?*FOF Nach bhfuil greim agaibh ar gach ar bhain Camóis bhur ndia dá sealbhóirí? Tá greim againne chomh maith ar gach ar bhain an Tiarna ár nDia dá sealbhóirí.E9F Má dhíbir an Tiarna Dia Iosrael na hAmóraigh ó Arnón go Iaboc, roimh a phobal Iosrael, an ndéanfaidh do leithéidse sinn a chur as seilbh anois?jDOF agus ghabh seilbh ar chríocha uile na nAmórach ó Arnón go Iaboc agus ó fhásach go Iordáin.oCYF Thug an Tiarna Dia Iosrael Síochon agus a mhuintir go léir ar láimh d' Iosrael; bhris Iosrael orthuDBF Ach ní ligfeadh Síochon d' Iosrael gabháil trína chríocha; chruinnigh sé a mhuintir ó léir le chéile dá bhrí sin, shuíodar a longfort i Iáhaz, agus chuir sé cath ar Iosrael.LAF Ansin chuir Iosrael teachtairí go dtí Síochon rí na nAmórach a bhí i réim i Heisbeon, agus dúirt Iosrael leis: 'Lig dúinn, le do thoil, gabháil trí do thalamh go dtí ár dtír féin.' @F Ansin ghabhadar tríd an bhfásach agus timpeall ar thír Eadóm agus ar thír Mhóáb nó go rabhadar lastoir de chríocha Mhóáb. Shuigh an pobal a longfort taobh thall den Arnón, gan dul thar theorainn Mhóáb, mar is í an Arnón féin teorainn Mhóáb. ? F Ansin chuir Iosrael teachtairí go rí Eadóm á rá: 'Lig dúinn gabhail trí do thír, le do thoil' ; ach ní éistfeadh rí Eadóm. Chuireadar teachtairí go rí Mhóáb chomh maith, ach ní bheadh sé sásta. D' fhan Iosrael i gCáidéis dá bhrí sin.>F ach nuair a tháinig Iosrael aníos ón Éigipt, chuaigh siad tríd an bhfásach go dtí Muir na nGiolcach agus shroicheadar Cáidéis.k=QF leis an bhfreagra: «Mar seo a deir Iaftá: Níor ghabh Iosrael tír Mhóab ná tír na nAmónach,4<eF Chuir Iaftá teachtairí go rí na nAmónach~;wF D' fhreagair rí na nAmónach teachtairí Iaftá: «Mar, nuair a bhí Iosrael ag teacht as an Éigipt, ghabhadar seilbh ar mo thírse ón Arnón go dtí an Iaboc, agus go dtí an Iordáin. Tabhair ar ais é go síochánta anois, dá bhrí sin.»0:[F Ansin chuir Iaftá teachtairí go rí na nAmónach á rá leis: «Cad é an t-aighneas seo eadrainn a rá is gur tháinig tú chugam chun cogaidh a chur ar mo thír?»h9KF Chuir Iaftá chun bóthair dá bhrí sin le seanóirí Ghileád, agus cheap na daoine mar cheann agus mar cheannasaí orthu féin é; rinne Iaftá a choinníollacha go léir a aithris arís i Mizpeá i bhfianaise an Tiarna.8+F Dúirt seanóirí Ghileád le Iaftá: «Go raibh an Tiarna ina fhinné eadrainn! Go raibh mallacht orainn mura ndéanfaimid mar a dúirt tú!»Q7F D' fhreagair Iaftá seanóirí Ghileád: «Má thugann sibh ar ais abhaile mé le troid leis na hAmónaigh, agus go dtugann an Tiarna an lámh in uachtar dom orthu, an mbeidh mé i mo cheann oraibh?»\63F Agus dúirt seanóirí Ghileád le Iaftá: «Sin é díreach an fáth gur chasamar ort anois; tar linn; cuir cogadh ar na hAmónaigh agus bí i do cheann orainn, i do cheann ar a bhfuil ina gconaí i nGileád.»C5F Ach dúirt Iaftá le seanóirí Ghileád: «Nach sibhse a thug fuath dom agus a thiomáin as teach m' athar amach mé? Cad a b' áil libh ag teacht chugam anois agus sibh i gcruachás?»m4UF Dúradar le Iaftá: «Tar agus gabh ceannas orainn i dtreo go gcuirfimís cogadh ar na hAmónaigh.»3%F Nuair a chuaigh na hAmónaigh chun cogaidh le hIosrael chuaigh seanóirí Ghileád ag triall ar Iaftá chun é a bhreith leo ó thír Thób.I2 F Tar éis tamaill chuaigh na hAmónaigh chun cogaidh le hIosrael. 1;F Theith Iaftá óna bhráithre agus chuir faoi i dtír Thób. Bhailigh scraistí gan mhaith ina thimpeall agus théidís ag creachadh in éineacht leis._09F Bhí clann mhac ag bean Ghileád chomh maith, agus nuair a d' fhás clann a mhná, thiomáineadar Iaftá amach, agus dúradar leis: «Ní bheidh aon chuid agat i dteach ár n-athar, mar is mac mná deoranta thú.»v/ iF Gaiscíoch tréan a ba ea Iaftá an Gileádach, ach ba mhac striapaí é. Ba é Gileád athair Iaftá.N.F Ansin dúirt na daoine, ceannairí Ghileád, le chéile: «Cé chuirfidh ceann ar an gcath in aghaidh na nAmónach? Bíodh seisean i gceannas ar an muintir go léir atá ag cur fúthu i nGileád.»-F Thionóil na hAmónaigh agus shuíodar a longfort i nGileád. Chruinnigh clann Iosrael agus shuíodar a longfort i Mizpeá.3,aF Chaitheadar uathu na déithe deoranta a bhí acu agus rinneadar fónamh don Tiarna, agus níorbh fhéidir dósan cur suas leis an ngéarleanúint ar Iosrael a thuilleadh.+ F D' fhreagair clann Iosrael an Tiarna: «Pheacaíomar! Déan do rogha rud linn, ach fuascail sinn, impímid ort, inniu féin!»s*aF Imígí agus glaoigí ar na déithe is rogha libh! Déanaidís-sean sibh a fhuascailt in am an ghátair!» )F Dá ainneoin sin, thréig sibh mise agus rinne sibh fónamh do dhéithe eile; uime sin ní dhéanfaidh mé fuascailt oraibh arís.w(iF na Síodónaigh, Amáiléic agus Midián, nuair a rinne siadsan cos ar bolg oraibh agus gur ghlaoigh sibh orm? 'F D' fhreagair an Tiarna clann Iosrael: «Nár fhuascail mé sibh ó na hÉigiptigh, na hAmóraigh, na hAmónaigh, na Filistínigh,!&=F Ansin ghlaoigh clann Iosrael ar an Tiarna agus dúradar: «Pheacaíomar i d' aghaidh, mar gur thréigeamar ár nDia agus gur fhónamar do na Bálaím.»2%_F Tháinig na hAmónaigh freisin thar Iordáin anall chun troid in aghaidh Iúdá agus Bhiniáimin agus teaghlach Eafráim, agus bhí Iosrael i gcruachás agus in éigean.r$_F agus ón mbliain sin ar aghaidh rinneadarsan cos ar bolg agus géarleanúint ar feadh ocht mbliana déag ar chlann Iosrael ar chlann Iosrael go léir a bhí ag cur fúthu lastall den Iordáin i gcríocha na nAmórach atá i nGileád.#yF Ansin bhladhm fearg an Tiarna in aghaidh Iosrael agus thug sé ar láimh iad do na Filistínigh agus do na hAmónaigh,;"qF Rinne pobal Iosrael an t-olc arís i bhfianaise an Tiarna. D' fhónadar do na Bálaím agus do na hAisteárót, do dhéithe Arám agus do dhéithe Shíodón, do dhéithe Mhóáb agus do dhéithe na nAmónach agus do dhéithe na bhFilistíneach; thréigeadar an Tiarna agus níor fhónadar dó a thuilleadh.2!aF D' eag Iáír agus cuireadh é i gCámón.E F Bhí deich mac fichead aige a dhéanadh marcaíocht ar dheich n-asal fichead; bhí deich gcathair fichead acu ar a dtugtar Longfoirt Iáír go dtí an lá inniu; tá siad i dtír Ghileád.ymF Ina dhiaidhsean, d' eirigh Iáír ó Ghileád, agus ba bhreitheamh in Iosrael é ar feadh dhá bhliain fhichead.saF Ba bhreitheamh in Iosrael é ar feadh trí bliana fichead; d' éag sé ansin agus cuireadh é i Seámaír.> yF Tar éis Aibímeilic, d' éirigh Tólá mac Phúá mac Dhódó, chun Iosrael a fhuascailt. Ba de threibh Íosácár é agus bhí cónaí air i Seámaír i sléibhte Eafráim.%F 9Agus thug Dia coirpeacht uile mhuintir Sheicim ar ais sa mhullach orthu féin agus tháinig mallacht Iótám mac Iarubál orthu chomh maith.F 8Rinne Dia ar an gcuma sin an choir a rinne Aibímeilic in aghaidh a athar, nuair a mharaigh sé a sheachtó deartháir, a agairt air.{qF 7Nuair a chonaic saighdiúirí Iosrael go raibh Aibímeilic ar lár, d' imíodar leo, gach duine chun a thí féin.xkF 6Ghlaoigh sé ar an toirt ar a ghiolla airm agus dúirt leis: «Tarraing do chlaíomh gan mhoill agus cuir chun báis mé, d' fhonn nach ndéarfaí fúm: 'Mharaigh bean é!' » Rop a ghiolla claíomh tríd dá bhrí sin agus fuair sé bás._9F 5chaith bean éigin bró uachtair mhuillinn anuas sa mhullach air agus bhris a bhlaosc. F 4Tháinig Aibímeilic chun an túir, agus d' ionsaigh é. Nuair a bhí sé ag déanamh ar dhoras an túir chun é a chur trí thine,9mF 3Ach bhí túr daingean sa chathair agus theith muintir na cathrach go léir, idir fhir agus mhná, chun dídine ann; d' iadar an doras agus chuadar in airde ar dhíon an túir.jOF 2Ansin chuaigh Aibímeilic in aghaidh Théibéiz agus chuir léigear air agus ghabh é de ruathar.xkF 1Ghearr gach duine díobh a ghabháil bhrosna dá bhrí sin, agus lean Aibímeilic agus leag ar an lusca é, agus chuireadar an lusca trí thine ar a mullach. Díscíodh muintir Thúr Sheicim uile chomh maith, timpeall míle fear agus bean./YF 0ghabh sé Sliabh Zalmón suas lena chuid fear go léir. Ansin rug sé greim ar thua, ghearr anuas gabháil bhrosna, d' ardaigh agus chuir ar a ghualainn é. Agus dúirt sé leis an muintir a bhí in éineacht leis: «Déanaigí aithris ar a bhfuil déanta agamsa, agus déanaigí sin go tapa.»b?F /Nuair a chuala Aibímeilic go raibh ceannairí Thúr Sheicim go léir cruinnithe ansiúd,oYF .Nuair a chuala ceannairí Thúr Sheicim é sin, chuadar chun tearmainn i lusca theampall Éil Beirít.9mF -Chaith Aibímeilic an lá sin go léir ag ionsaí na cathrach; ghabh sé í de ruathar, mharaigh a raibh inti, scartáil an chathair ó bhonn agus chuir salann mar shíol inti.S!F ,Ghabh Aibímeilic agus an díorma a bhí in éineacht leis ar aghaidh go láithreacha ag béal gheata na cathrach, ach d' ionsaigh an dá dhíorma eile na fir go léir sna goirt agus chuireadar a n-ár.FF +Thug sé leis a chuid fear, roinn iad ina dtrí díormaí agus chuaigh in eadarnaí sna goirt. Nuair a chonaic sé na fir ag teacht as an gcathair, d' ionsaigh sé iad agus dhíothaigh iad. U~K}}D|w{zz}yyx%w]vJuWutMrqqqpoo-nVmm^lkjiiohh]gf}eddVccOb!aa2__^]q\\H[ZYYMXRWLVUUTU"TSjRQPPjONMMnL}KK&JIHGGF2EE3DC5BJAo@??=><<;M:9948e77,655S433|221o0g0 /x.--G,,3+*)S) (g'&9%g$##"j! [u5QBe.SE77i$  b ;`p >4(c_e ;P an mbeadh sibh sásta fanacht nó go bhfásfaidís? An bhfanfadh sibh gan pósadh chuige sin? Ná déanaigí, a ógmhná, mar go ngoillfeadh sé go mór orm ar bhur son-sa gur tógadh lámh an Tiarna i mo choinne.»Ad P Filligí, a iníonacha; imígí libh mar táimse róaosta le pósadh ar ais. Fiú dá ndéarfainn go bhfuil dóchas agam fear a fháil anocht féin, agus clann mhac breise a bheith orm,7c kP Ach dúirt Náoimí: «Ní mór daoibh dul ar ais, a iníonacha liom. Cad ab áil libh teacht liomsa? An bhfuil clann mhac fós i mo bhroinn le bheith mar fhir chéile agaibh?Nb P «Fillfimid leat,» ar siad, «fillfimid sin, go dtí do mhuintirse.»&a IP Go ndeonaí an Tiarna go bhfaighfidh sibh baile, gach duine agaibh beirt, le céile fir ina theach.» Agus phóg sí iad, ach chromadarsan ar ghol go fuíoch.K` PDúirt Náoimí lena beirt bhan mic: «Ar ais libh, gach duine agaibh, go teach a mháthar. Go raibh an Tiarna lách dílis libh faoi mar a bhí sibhse leis an muintir atá sa chré, agus liomsa. _ PAnsin d' imigh sí féin agus a beirt bhan mic ón áit ina raibh cónaí orthu, agus chuir siad chun bóthair ar ais go tír Iúdá.H^  PChuir sí féin agus baintreacha a mac faoi réir ansin le filleadh as tír Mhóáb óir d' airigh sí i dtír Mhóáb gur tháinig an Tiarna i gcabhair ar a mhuintir agus gur thug bia dóibh.c] CPAnsin fuair Machlón agus Cilión bás, agus fágadh an bhean gan mac den bheirt, gan fear.\ %PPhósadarsan mná Móábacha, a raibh Orpá ar dhuine acu agus Rút ar an mbean eile. Mhaireadar ansiúd ar feadh deich mbliana nó mar sin.U[ 'PD' éag Eilímeilic, fear céile Náoimí agus fágadh ise agus a beirt mhac.WZ +PEilímeilic a bhí mar ainm ar an bhfear, Náoimí ar a bhean agus Machlón agus Cilión ar a bheirt mhac. Eafrátaigh ab ea iad ó Bheithil Iúdá agus thángadar go tír Mhóáb agus chuireadar fúthu ann.Le linn na mBreithiúna a bheith i réim tharla gorta sa tír agus d' imigh fear áirithe as Beithil Iúdá a chónaí i dtír Mhóáb, é féin, a bhean agus a bheirt mhac.dXCFSna laethanta úd ní raibh aon rí in Iosrael agus rinne gach fear mar ab áil leis féin. W;FD' imigh clann Iosrael leo as an áit ansin, gach duine ar ais chun a threibhe agus a fhine féin; d' fhill gach duine ó Shileo ar a oidhreacht féin.`V;FRinne clann Bhiniáimin amhlaidh; thoghadar bean an duine as na rinceoirí a d' fhuadaíodar; ansin chuireadar chun bóthair, d' fhilleadar ar a n-oidhreacht, thógadar a mbailte arís, agus chuireadar fúthu iontu.U9FMá thagann a n-aithreacha nó a ndeartháireacha chugainn le gearán, déarfaimid leo: 'Maithigí dóibh, [mar thóg gach fear] díobh bean mar a dhéanann daoine i gcogadh; dá dtabharfadh sibh féin mná dóibh, bhrisfeadh sibh bhur mionn agus bheadh coir déanta agaibh.' »T!Fagus déanaigí faire; nuair a thiocfaidh iníonacha Shileo amach chun rince ina mbaiclí le chéile, tagaigí sibhse amach chomh maith as na fíonghoirt agus sciobadh gach duine agaibh bean dó féin as iníonacha Shileo agus imíodh gach duine go tír Bhiniáimin.\S3FSé treoir a thugadar do chlann Bhiniáimin: «Téigí i luíochán sna fíonghoirtbR?F«Ach, féach!» ar siad, «tá féile leis an Tiarna a chomórtar gach bliain i Sileo.» (Tá an baile seo lastuaidh de Bhéitéil, soir ón mórbhóthar a ghabhann ó Bhéiteil go Seicim, agus ó dheas ó Labóná.)JQFNí féidir dúinn féin ár n-iníonacha a thabhairt dóibh le pósadh.» Óir bhí an mionn seo tugtha ag clann Iosrael: «Go raibh mallacht ar aon duine a thabharfaidh bean do Bhiniáimin.»tPcFAgus dúradar: «Conas a chaomhnóimid [iarmhar] do Bhiniáimin d' fhonn nach scriosfaí treibh as Iosrael?OFAnsin dúirt seanóirí an chomhthionóil: «Conas a gheobhaimid mná dá bhfuil fágtha ó tá mná Bhiniáimin scriosta?»nNWFBhí trua ag an bpobal do Bhiniáimin mar go raibh bearna briste ag an Tiarna i dtreibheanna Iosrael.M-FD' fhill Biniáimin an uair sin agus thugadar dóibh na mná ó Iáibéis Gileád ar a ndearnadh anacal; ach ní raibh a ndóthain go léir ann.LF Ansin chuir an comhthionól go léir teachtairí le tairiscint síochána chun clann Bhiniáimin a bhí ag Carraig Rimeon.=KuF Fuaireadar ceithre chéad maighdean óg nár aithin agus nár luigh le fear i measc lucht áitribh Iáibéis Gileád; thugadar iad go dtí an longfort i Sileo atá i dtír Chanán.BJF Seo mar a chaithfidh sibh a dhéanamh: Cuirigí na fir go léir agus gach bean a luigh le fear faoin mbang, [ach déanaigí anacal ar na maighdeana.» Rinneadar mar a ordaíodh dóibh.]WI)F Ansin sheol an comhthionól dhá mhíle déag dá dtogha gaiscíoch ann, agus d' ordaigh dóibh: «Imígí agus déanaigí ár agus eirleach ar lucht áitribh Iáibéis Gileád, mná agus leanaí agus uile.`H;F mar nuair a ríomhadh an pobal ní raibh duine de lucht áitribh Iáibéis Gileád ann.PGFAnsin chuireadar an cheist: «Cé acu de threibheanna Iosrael nár tháinig i láthair an Tiarna i Mizpeá?» Agus féach! níor tháinig aon duine as Iáibéis Gileád chun an longfoirt don tionól,'FIFConas a gheobhaimid mná dá bhfuil fágtha díobh, mar thugamar mionn dar an Tiarna nach dtabharfaimid aon duine dár n-iníonacha féin dóibh le pósadh?»EFBhí trua ag clann Iosrael do Bhiniáimin a mbráthair agus dúradar: «Tá treibh gearrtha chun siúil d' Iosrael inniu. D FDúirt clann Iosrael ansin: «Cé acu de threibheanna Iosrael go léir nár tháinig aníos chun an tionóil i láthair an Tiarna?» Óir bhí an mionn sollúnta tugtha acu ag bagairt báis ar aon duine nach dtiocfadh aníos i láthair an Tiarna i Mizpeá.C1FLá arna mhárach, d' éirigh an pobal go moch agus thógadar altóir ann, agus d' ofráladar íobairtí uileloiscthe agus íobairtí comaoineach.B FDúradar: «A Thiarna, a Dhia Iosrael, cén fáth a mbeadh sé i ndán d' Iosrael ceann dá threibheanna a chailleadh inniu?»A{FChuaigh an pobal go Béitéil agus d' fhan ann go tráthnóna, ina suí i láthair Dé ag osnaíl agus ag gol go géar.@ FThug fir Iosrael an mionn seo i Mizpeá: «Ní tabharfaidh aon duine againn a iníon le pósadh do Bhiniáimin.»Z?/F0D' fhill fir Iosrael agus thug faoi chlann Bhiniáimin arís agus d' imir faobhar claímh orthu, idir fhear agus ainmhí, agus gach a bhfuaireadar; chuireadar gach baile dar ghabhadar i mBiniáimin trí thine.~>wF/Ach d' éalaigh sé chéad fear chun an fhásaigh, go Carraig Rimeon, agus d' fhanadar ansiúd ar feadh ceithre mhí. =F.Maraíodh ar fad an lá úd fiche cúig mhíle fear de Bhiniáimin a d' fhéadfadh claíomh a láimhseáil, laochra cróga iad uile.Z</F-Chas an fuílleach agus theitheadar i dtreo an fhásaigh agus Charraig Rimeon. Treascraíodh cúig mhíle fear díobh ar na bóithre, agus ansin cuireadh tóir orthu go Geaba agus maraíodh dhá mhíle díobh.H; F,Thit ocht míle dhéag de Bhiniáimin, laochra cróga iad uile.:F+Thimpeallaíodar Biniáimin; rinneadar tóir gan taise gan trócaire orthu, agus bhascadar iad lastoir os comhair Gheaba.b9?F*Chúlaíodar os comhair arm Iosrael agus thugadar aghaidh ar an bhfásach, ach chuaigh an t-arm sa tóir orthu; tháinig an dream eile as an gcathair agus thug fúthu gan choinne agus rinne ár orthu i leith a gcúil.8F)Ansin chas arm Iosrael ar a sála agus thit an lug ar an lag ag arm Bhiniáimin, mar chonaiceadar go raibh an tubaiste sa mhullach orthu.M7F(Ach nuair a thosaigh an comhartha, an scamall deataigh, ag éirí ón gcathair, d' fhéach Biniáimin siar agus chonaic siad an chathair ar fad ag dul in airde mar uileloscadh chun na bhflaitheas.6!F'agus go gcasfadh clann Iosrael a bheadh i lár an chatha ar a sála. Thosaigh Biniáimin ar dtús le timpeall deichniúr ar fhichid de chlann Iosrael a mharú; dúradar leo féin: «Tá siad ag imeacht ina raon madhma romhainn mar a rinneadar cheana, tá siad sin.» 5F&Ba é an comhartha a bhí socair idir arm Iosrael agus an lucht luíocháin, go gcuirfidís scamall mór deataigh suas ón gcathair,4F%Bhrúcht an lucht luíocháin amach go tapa, agus thugadar faoi Ghibeá, agus d' imríodar faobhar claímh ar lucht na cathrach go léir.K3F$Thuig clann Bhiniáimin ansin go raibh buaite orthu.Chuaigh arm Iosrael ar gcúl roimh Bhiniáimin mar go raibh muinín acu as an dream a bhí curtha i luíochán acu in aghaidh Ghibeá.S2!F#Chuir an Tiarna Biniáimin i raon madhma roimh Iosrael, agus ar an lá sin mharaigh clann Iosrael fiche cúig mhíle agus céad fear de Bhiniáimin; fir a d' fhéad claíomh a láimhseáil iad go léir.=1uF"Deich míle fear, tofa as Iosrael go léir, d' ionsaíodar Gibeá, agus ba dhian é an cath a fearadh. Ní raibh a fhios ag clann Bhiniáimin cén tubaiste a bhí ag bagairt orthu.N0F!Ansin fágfaidh arm Iosrael a láithreacha agus cóireoidh siad iad féin in eagar catha ag Bál Támár; idir an dá linn, déanfaidh na hIosraelaigh atá i luíochán lastiar de Gheaba ruathar.»]/5F Dúirt clann Bhiniáimin leo féin: «Tá siad ag imeacht ina raon madhma romhainn, mar a rinneadar cheana.» Ach sé dúirt arm Iosrael: «Teithimis rompu, agus meallaimis ón gcathair iad ar feadh na mbóithre.I. FRinne clann Bhiniáimin ruathar in aghaidh an tslua agus mealladh ón gcathair iad. Chromadar ansin ar chuid den mhuintir a bhí ar na bóithre suas go Béitéil agus go Gibeón a threascairt agus a mharú dála na n-uaireanta eile; mharaíodar ansiúd, amuigh faoin tuath, timpeall deichniúr ar fhichid d' arm Iosrael.!-=FAr an tríú lá ghluais clann Iosrael in aghaidh chlann Bhiniáimin, agus chóiríodar iad féin in eagar os comhair Ghibeá dála na n-uaireanta eile.D,FChuir Iosrael fir i luíochán timpeall ar Ghibeá.8+kFagus bhí Píneachás mac Eileázár, mac Árón, ag fónamh di an uair sin. D' fhiafraíodar: «Ar chóir dúinn dul chun catha arís in aghaidh ar mbráithre, clann Bhiniáimin, nó gan dul?» D' fhreagair an Tiarna: «Téigh ina gcoinne; óir tabharfaidh mé an lámh uachtair duit orthu amárach.' 'n*WFAnsin chuaigh clann Iosrael i gcomhairle leis an Tiarna. Bhí áirc chonradh Dé ansiúd an t-am sin,/)YFAnsin ghabh clann Iosrael go léir, an t-arm ar fad, suas go Béitéil agus rinneadar olagón. Shuíodar ansiúd i bhfianaise an Tiarna agus rinneadar troscadh ar feadh an lae go léir go tráthnóna agus d' ofráladar íobairtí uileloiscthe agus íobairtí comaoineach i bhfianaise an Tiarna.G( Fach thug Biniáimin ruathar fúthu as Gibeá arís an dara lá agus leag ar lár ocht míle déag de chlann Iosrael; ba throdairí le taithí ar chlaíomh a láimhseáil na fir sin go léir.F'FThug clann Iosrael fogha faoi chlann Bhiniáimin an dara lá;&FTháinig misneach arís chun arm Iosrael agus chóiríodar iad féin in eagar arís san áit chéanna ina ndearnadar an lá roimhe sin. %;FD' imigh clann Iosrael agus rinne olagón i bhfianaise an Tiarna go tráthnóna; ansin chuaigh siad i gcomhairle leis an Tiarna; d' fhiafraíodar: «An rachaimid chun cogaidh arís le clann ár ndearthár, Biniáimin?» D' fhreagair an Tiarna: «Téigí ar aghaidh ina gcoinne.»v$gFRinne clann Bhiniáimin ruathar ó Ghibeá agus leag ar lár dhá mhíle fichead de shlua Iosrael an lá sin.#FChuaigh slua Iosrael ar aghaidh ansin le cath a chur ar Bhiniáimin, agus chóiríodar iad féin in eagar ina gcoinne láimh le Gibeá.X"+FGhabh clann Iosrael amach ar maidin agus shuíodar a gcampa os comhair Ghibeá.!FChuireadar chun bóthair agus chuadar go Béitéil chun dul i gcomhairle le Dia; chuir clann Iosrael an cheist: «Cé acu dínn ar chóir dó dul suas ar dtús agus na Biniáiminigh a ionsaí?» D' fhreagair an Tiarna: «Téadh Iúdá suas ar dtús.» 5FBa é líon chlann Iosrael a thionóil, seachas Biniáimin, ceithre chéad míle fear a láimhseálfadh claíomh; trodairí le taithí iad go léir.(KFBhí orthusan seacht gcéad laoch, ar comhdheas acu deas agus clé, a bhféadfadh gach fear díobh cloch a chaitheamh as a chrann tabhaill le ribe gan iomrall.<sFThionóil na Biniáiminigh as a gcathracha ar an lá sin, fiche sé míle duine a láimhseálfadh claíomh, seachas áitritheoirí Ghibeá (a chruinnigh seacht gcéad laoch tofa).nWFChruinnigh na Biniáiminigh le chéile as a gcathracha go Gibeá chun catha a chur ar chlann Iosrael.T#F Tugaigí suas na fir úd, na scraistí i nGibeá, d' fhonn go gcuirfimis chun báis iad, agus an t-olc a dhíbirt as Iosrael.» Ach ní éisteodh muintir Bhiniáimin le glór a mbráithre, clann Iosrael. F Chuir treibheanna Iosrael teachtairí ar fud treibh uile Bhiniáimin á rá: «Cad é an choir í seo atá déanta in bhur measc?Z/F Tháinig fir Iosrael go léir le chéile bonn ar bhonn i gcoinne na cathrach sin.(KF toghfaimid deichniúr as gach céad as gach treibh d' Iosrael, agus céad as gach míle, agus míle as gach deich míle, chun lón a sholáthar don phobal, [dóibh siúd a rachaidh agus] díoltas a imirt ar Ghibeá le Biniáimin ar son na coire náirí go léir a rinneadar in Iosrael.»MF Mar seo a dhéanfaimid le Gibeá: Beidh crannchur againn ina thaobh;3aFD' éirigh an pobal go léir ina seasamh le chéile agus dúradar: «Ní rachaidh aon duine againn ar ais go dtí a bhoth, ná ní fhillfidh aon duine againn ar a bhaile.yFSibhse go léir cruinnithe anseo, a phobal Iosrael, tugaigí bhur mbreith agus cinnigí bhur gcomhairle ar an toirt.»KFThug mé liom mo bhean luí ansin agus ghearr ina piosaí í agus chuir í ar fud fearann oidhreachta Iosrael go léir, mar go bhfuil coir ghrainiúil náireach déanta ag na fir úd in Iosrael.6gFD' éirigh fir Ghibeá i mo choinne; thimpeallaíodar an teach ina raibh mé san oíche; bhí fonn mo mharaithe orthu, agus d' éigníodar mo bhean luí agus fuair sí bás.@{FD' fhreagair an Léivíteach, fear na mná a maraíodh, agus dúirt leo: «Tháinig mé féin agus mo bhean luí go Gibeá, a bhaineann le Biniáimin, chun an oíche a chaitheamh ann.)F(Chuala clann Bhiniáimin go raibh pobal Iosrael imithe suas go Mizpeá.) Dúirt pobal Iosrael: «Inis dúinn conas a rinneadh an choir seo.»2_FTaoisigh an phobail ar fad, agus treibheanna Iosrael go léir, ceithre chéad míle troitheach a láimhseálfadh claíomh, thángadar chun an tionóil seo de phobal Dé.& IFThionóil clann Iosrael go léir ó Dhán go Béar Seaba, agus tír Ghileád, agus chruinnigh an chuallacht go léir mar aon chun an Tiarna i Mizpeá.X+F[Thug sé na treoracha seo dá theachtairí: «Seo mar a déarfaidh sibh leis na hIosraelaigh go léir: 'Ar tharla nó an bhfaca aon duine riamh a leithéid sin ón lá a tháinig clann Iosrael amach as tír na hÉigipte go dtí an lá seo féin? Machnaígí air, téigí i gcomhairle faoi, agus tugaigí bhur mbreith.' » ] Gach duine a chonaic, dúradar: «Ní dhearnadh ná ní fhacthas riamh a leithéid ó tháinig clann Iosrael amach as tír na hÉigipte.»0[FNuair a shroich sé a theach, fuair sé scian, rug ar a bhean luí agus roinn í, ball ar bhall, ina dhá chuid déag; ansin scaip sé í ar fud críocha uile Iosrael.6 gFDúirt sé léi: «Bí i do sheasamh, ní foláir dúinn imeacht,» ach freagra ní bhfuair sé. Ansin d' ardaigh sé ar dhroim a asail í, agus chuir chun bóthair abhaile.Z /FD' éirigh a fear ar maidin agus d' oscail doras an tí; ag teacht amach dó le leanúint ar aghaidh ar a aistear, féach! ba shiúd í a bhean luí caite ansiúd ag doras an tí agus a lámha ar an tairseach. 'FLeis an láchan tháinig an ógbhean agus thit ag tairseach tí an fhir lenar fhan a céile, agus bhí sí ansiúd go raibh sé ina lá geal.W )FNí éisteodh na fir leis. Rug an Léivíteach ar a bhean luí dá bhrí sin agus chuir amach chucu í. Luíodar léi agus mhaslaíodar í ar feadh na hoíche go maidin. Le breacadh an lae scaoileadar léi.g IFFéach, seo maighdean iníne liom (agus a bhean luí), tabharfaidh mé amach chugaibh anois í. Déan bhur gcuid féin di agus déan mar is mian libh léi, ach ná déanaigí beart chomh náireach in aghaidh an fhir seo.»U%FAnsin chuaigh fear an tí amach chucu agus dúirt leo: «Ná déanaigí, a dhaoine muinteartha, an choir ghráiniúil sin, impím oraibh. Is aoi agam an fear seo, ná déanaigí beart chomh náireach sin.!=FFad a bhíodar go súgach ag béile, féach, tháinig cuid d' fhir na cathrach, scraistí, timpeall an tí; bhuaileadar ar an doras agus dúradar leis an seanduine, fear an tí: «Cuir amach an fear a tháinig isteach i do theach i dtreo go ndéanfaimis leis mar is tnúth linn.»vgFThug sé chun a thí é, agus thug bia do na hasail. Nigh na taistealaithe a gcosa, ansin d' ith agus d' ól.FDúirt an seanduine ansin: «Fáilte romhat! Féachfaidh mise chun a bhfuil uait, ach ná caith an oíche sa chearnóg.»JFcé go bhfuil tuí agus foráiste againn dár n-asail, agus arán agus fíon dom féin, do do shearbhónta mná anseo, agus do ghiolla turais do shearbhóntaí; níl aon ní de dhíth orainn.»tcFD' fhreagair seisean é: «Táimid ar an mbóthar ó Bheithil in Iúdá go hiargúl ardáin Eafráim, áit arb as dom. Chuas go Beithil in Iúdá, agus anois táim ag filleadh abhaile; ach níor thug aon duine cuireadh chun a thí dom,?yFD' ardaigh sé a shúile agus chonaic an taistealaí ina shuí ansiúd i gcearnóg phoiblí na cathrach; dúirt an seanduine: «Cá bhfuil do thriall? Agus cá has ar tháinig tú?»NFAch seanduine a bhí ag teacht abhaile tráthnóna óna obair sna goirt, tháinig sé an treo. B' as ardáin Eafráim dó, duine deoranta ag cur faoi i nGibeá; Biniáiminigh iad muintir na háite.yFChuadar i leataobh ansiúd chun dul isteach an oíche a chaitheamh i nGibeá. Chuaigh an Léivíteach isteach agus shuigh i lár cearnóige poiblí na cathrach, mar nár thug aon duine bheith istigh dó ina theach chun an oíche a chaitheamh ann.FD' imíodar leo, dá bhrí sin, agus ar aghaidh leo ar a n-aistear. Ag druidim le Gibeá i mBiniáimin dóibh bhí an ghrian ag dul faoi.'~IF Lean sé air ansin agus dúirt lena ghiolla: «Téimis ar aghaidh agus bainimis amach áit éigin díobhsan Gibeá nó Rámá agus caithfimis an oíche ann.»(}KF Dúirt a mháistir leis: «Ní chasfaimid i leataobh isteach i gcathair choimhthíoch, daoine nach mbaineann le pobal Iosrael, ach ar aghaidh linn go Gibeá.»m|UF Nuair a bhíodar i ngiorracht do Iabús bhí sé anonn go maith sa lá agus dúirt an giolla lena mháistir: «Téanam, casaimis i leataobh anois agus téimis isteach i gcathair seo na Iabúsach, agus caithimis an oíche inti.»[{1F Ach ní fhanfadh an fear thar oíche; d' éirigh sé agus chuir chun bóthair, agus tháinig i radharc Iabús (Iarúsailéim is é sin). Bhí dhá asal lena ndiallaití aige agus a bhean luí in éineacht leis.MzF Nuair a d' éirigh an fear agus a bhean luí agus a ghiolla chun imeachta, dúirt athair a chéile, athair na hógmhná, leis: «Féach, tá sé anonn go maith sa lá agus ag druidim le tráthnóna; fan anseo anocht agus bí go súgach. Is féidir leat éirí go moch do do thuras ar maidin amárach agus filleadh abhaile.»Hy FAn cúigiú maidin, d' éirigh sé go moch chun imeachta, ach dúirt athair na hógmhná leis: «Bíodh greim bia agat le tú a neartú agus fan go nóin.» Agus d' itheadar araon le chéile.wxiFNuair a d' éirigh seisean chun imeachta, thathain athair a chéile air arís agus chaith sé oíche eile ann.QwFShuíodar síos dá bhrí sin, agus chromadar ar ithe agus ól, an bheirt acu le chéile. Dúirt athair na hógmhná lena chliamhain: «Seo, fan anocht chomh maith, le do thoil, agus bí go súgach!»vyFAr an gceathrú lá, d' éiríodar go moch, agus d' ullmhaigh an Léivíteach chun bóthair, ach dúirt athair na hógmhná lena chliamhain: «Bíodh greim bia agat chun tú féin a neartú don bhóthar! Is féidir duit imeacht ina dhiaidh sin.»*uOFChuir athair a chéile, athair na hógmhná, d' iallach air fanacht fairis, agus d' fhan fairis trí lá; d' itheadar, d' óladar agus chaitheadar an oíche ann.!t=FAnsin chuir a fear chun bóthair chun dul ar a tuairisc, labhairt go cneasta léi agus í a thabhairt ar ais; thug sé leis a ghiolla agus dhá asal. Nuair a bhí sé ag teacht i ngar do theach athair a chéile, chonaic athair na hógmhná é, tháinig sé ina choinne le háthas.sFTháinig taom feirge uirthi leis agus d' imigh sí léi go teach a hathar i mBeithil in Iúdá agus d' fhan ann timpeall ceithre mhí./r ]Fagus an Cogadh le Biniáiminq FAn íomhá ghreanta a rinne Míceá chuireadar i scrín dóibh féin í agus d' fhan sí ansiúd fad a bhí teach Dé i Sileo.Vp'FChuir muintir Dhán an íomhá ghreanta suas dóibh féin. Bhí Iónátán mac Ghéirseom mac Mhaois agus a chlann mhac ina sagairt ag treibh Dhán go dtí an lá inar tugadh pobal na tíre ar deoraíocht.oFThugadar Dán ar an gcathair, i gcuimhne Dhán a n-athair, mac a rugadh d' Iosrael, fág gur Láis a thugtaí ar dtús ar an gcathair.nFNí raibh aon duine a thiocfadh i gcabhair ar an gcathair mar go raibh sí i bhfad ó Shíodón, gan aon bhaint aici leis na hArámaigh. Bhí sí sa ghleann a bhaineann le Béit Rachób. Rinneadar an chathair a atógáil agus chuireadar fúthu inti.wmiFThug muintir Dhán leo an rud a rinne Míceá agus an sagart a d' fhónadh dó, agus mháirseáladar in aghaidh Láis, pobal síochánta gan drochiontaoibh. Rinneadar ár agus eirleach orthu agus chuireadar an chathair trí thine. lFD' imigh muintir Dhán leo ansin agus nuair a chonaic Míceá go rabhadar róthréan dó, chas sé ar a sháil agus chuaigh abhaile.bk?FD' fhreagair muintir Dhán: «Ná bíodh focal eile le clos againn uait le heagla go dtiocfadh fearg ar dhaoine leat agus tabhairt fút, agus go gcaillfí thú féin agus go gcaillfí do theaghlach uile chomh maith.»ijMFD' fhreagair sé: «Thóg sibh libh an dia a rinne mé dom féin, agus thóg sibh an sagart chomh maith. Tá sibhse ag imeacht libh, agus cad atá fágtha agamsa? Cén chaoi a bhféadfadh sibh ceist a chur: 'Cad tá ort?' »i!FNuair a liúdar orthu, chas muintir Dhán ar a sáil agus dúradar le Míceá: «Cad tá ort ag teacht sa tóir orainn le dream mar seo?»h+FNuair a bhíodar imithe tamall ó theach Mhíceá, glaodh ar na comharsana i gcóngar theach Mhíceá, agus chuadar sa tóir ar mhuintir Dhán. g FD' iompaíodar dá bhrí sin agus d' imíodar leo, agus [na mná], na miondaoine, an t-eallach, agus an chreach rompu amach acu. fFBhí áthas croí ar an sagart; thóg sé an t-éafód, an taráfaím agus an íomhá ghreanta agus d' imigh leis i lár na buíne.eFDúradar leis: «Bí i do thost! Cuir do lámh thar do bhéal agus téanam linn, agus bí i d' athair agus i do shagart againn. An fearr duit a bheith i do shagart do theaghlach aon duine amháin, nó a bheith i do shagart do threibh agus d' fhine in Iosrael?»]d5FNuair a chuaigh na fir úd isteach i dteach Mhíceá agus gur thógadar leo an íomhá ghreanta, an t-éafód, an taráfaím (agus an t-íol de mhiotal leáite), dúirt an sagart leo: «Cad tá ar siúl agaibh?»:coFchuaigh an cúigear a rinne an tír a thaiscéaladh ar aghaidh isteach sa teach, thógadar leo an íomhá ghreanta, an t-éafód agus an taráfaím (agus an t-íol de mhiotal leáite); bhí an sagart idir an dá linn ina sheasamh ansiúd ar thairseach an gheata leis an sé chéad fear faoi airm chogaidh.hbKFAgus an sé chéad fear de threibh Dhán faoi airm chogaidh ina seasamh ag tairseach an gheata,a{FChasadar i leataobh ansin agus chuadar go teach an Léivítigh óig in áitreabh Mhíceá, agus chuir siad a thuairisc.*`OFAnsin labhair an cúigear a chuaigh chun dúiche Láis a thaiscéaladh agus dúirt lena mbráithre: «An bhfuil fhios agaibh go bhfuil éafód agus taráfaím agus íomhá ghreanta (íol de mhiotal leáite) sna tithe seo? Déanaigí machnamh dá bhrí sin ar a bhfuil le déanamh agaibh.»O_F Chuadar as sin go hardáin Eafráim agus thángadar go teach Mhíceá.1^]F Chuadar suas agus shuíodar a longfort i gCiriat Iáraím i Iúdá. Uime sin a thugtar Longfort Dhán mar ainm ar an áit sin ó shin. Tá sé siar ó Chiriat Iáraím.r]_F Chuir sé chéad fear de threibh Dhán chun bóthair ó Zorá agus ó Eisteáól, agus airm chogaidh acu.8\kF Nuair a shroichfidh sibh é, beidh pobal gan chosaint romhaibh. Tá an dúiche fairsing; níl aon ní faoin spéir in easnamh ar an áit atá curtha faoi bhur smacht ag Dia.»r[_F d' fhreagraíodar: «Bímis inár suí! Téimis ina gcoinne mar tá an tír feicthe againn agus tá sé an-torthúil. Ach sibhse cad ab áil libh ansin i bhur staic? Cuirigí chun bóthair gan mhoill agus gabhaigí seilbh ar an tír. ZFD' fhilleadar ansin ar a ngaolta i Zorá agus in Eisteáól, agus nuair a d' fhiafraíodarsan díobh: «Cén tuairisc atá agaibh?»KYFD' imigh an cúigear leo agus thángadar go Láís, agus chonaiceadar go raibh muintir na háite sin ina gcónaí ansiúd gan bhuaireamh, dála na Síodónach, gan aighneas gan drochiontaoibh; nach raibh aon ní faoin spéir in easnamh orthu; go rabhadar i bhfad ó na Síodónaigh agus gan baint acu leis na [hArámaigh].hXKFDúirt an sagart leo: «Imígí faoi shíocháin; tá súil an Tiarna oraibh ar an turas seo.»#WAFDúradar leis ansin: «Téigh i gcomhairle leis an Tiarna, le do thoil, agus faigh amach dúinn an rithfidh linn sa turas seo ar a bhfuilimid ag triall.»sVaFD' fhreagair sé: «Rinne Míceá a leithéid seo dom. Tugann sé tuarastal dom agus is sagart aige mé.»UU%FAgus iad láimh le teach Mhíceá, d' aithníodar guth an Léivítigh óig; d' iompaíodar ina threo, agus dúradar leis: «Cé thug anseo thú? Cad tá tú a dhéanamh anseo? Cén gnó atá anseo agat?»/TYFSheol muintir Dhán cúigear laoch as a dtreibh go léir, ó Zorá go Eisteáól, chun an tír a thaiscéaladh agus a thuairisc a fháil. Dúradar leo: «Imígí agus faighigí tuairisc na tíre!» Tháinig an cúigear go hardáin Eafráim agus go teach Mhíceá agus chaitheadar an oíche ann.`S =FSan am sin ní raibh aon rí in Iosrael. Agus san am sin bhí treibh Dhán ag lorg dúiche oidhreachta le cónaí ann, mar go dtí sin ní raibh aon tailte oidhreachta faighte acu i measc treibheanna Iosrael.RF Dúirt Míceá: «Tá a fhios agam go mbeidh rath ón Tiarna orm anois mar go bhfuil an Léivíteach seo mar shagart agam.»Q{F Chuir Míceá an Léivíteach i mbun a chúraim; rinneadh sagart do Mhíceá den fhear óg agus d' fhan sé ina theach.qP]F D' aontaigh an Léivíteach fanacht i dteach an fhir, agus bhí an t-ógánach aige mar mhac leis féin.SO!F Dúirt Míceá leis: «Fan anseo liomsa; bí i d' athair agus i do shagart agam, agus tabharfaidh mé deich seicil sa bhliain duit, agus bia agus éadach,» agus thathain sé go dian ar an Léivíteach.CNF D' fhiafraigh Míceá de: «Cá has a dtagann tú?» D' fhreagair seisean: «Léivíteach mé as Beithil in Iúdá. Táim ag imeacht romham agus ag lorg áit ina bhféadfainn cur fúm.»MFD' fhág an fear seo Beithil in Iúdá ag lorg áit chónaithe. Ar a shiúlta tháinig sé go hardáin Eafráim agus go teach Mhíceá.L!FBhí ógánach as Beithil in Iúdá, de theaghlach Iúdá; Léivíteach a ba ea é, agus bhí sé ag cur faoi ansiúd mar dhuine deoranta.`K;FSna laethanta sin ní raibh aon rí in Iosrael agus rinne gach duine mar ba rogha leis.sJaFRinne Míceá scrín di, agus éafód agus taráfaím, agus cheap sé mac leis le bheith mar shagart aige.OIFAnsin thóg a mháthair an t-aon chéad déag seicil airgid agus thug sí don ghabha geal é, agus rinne seisean íomhá ghreanta (íol de mhiotal leáite) de, agus cuireadh i dteach Mhíceáhú í.~HwFfógraím go sollúnta go ndéanfaidh mé an t-airgead seo a choisreacan de mo dheoin don Tiarna chun íomhá ghreanta (agus íol de mhiotal leáite) a dhéanamh tá an t-airgead geal sin agamsa; mise an té a thóg é; tugaim ar ais anois duit é.» D' fhreagair a mha.thair: «Go mbeannaí an Tiarna mo mhac!» agus thug Mi.ceáhú an t-aon chéad déag seicil ar ais di.?GyFDúirt sé lena mháthair: «An t-aon chéad déag seicil a tógadh uait agus a ndearna tú mallacht fúthu agus ar lean tú ort ina dtaobh rud a chuala mé le mo chluasa cinn féin DF FIn ardáin Eafráim bhí fear darbh ainm Míceáhú.oEYFTháinig a bhráithre agus muintir uile a athar anuas agus thugadar leo é. Thugadar aníos é agus chuireadar é idir Zorá agus Eisteáól i dtuama Mhánóach, a athair. Bhí sé ina bhreitheamh in Iosrael ar feadh fiche bliain.DFScread sé: «Bíodh an bás agam in éineacht leis na Filistínigh.» Sháigh sé ansin lena neart go léir agus thit an teach ar na taoisigh agus ar an muintir go léir a bhí ann. Ba mhó a mharaigh sé dá réir sin ina bhás, ná a mharaigh sé ina bheatha.DCFRug Samsón ansin ar an dá cholún láir ar a raibh an teach ag brath, agus chuir a mheáchan go léir ina gcoinne, a dheasóg i gcoinne cinn acu agus a chiotóg i gcoinne an chinn eile.hBKFGhlaoigh Samsón ar an Tiarna agus dúirt: «A Thiarna Dia, cuimhnigh orm, impím ort; tabhair neart dom arís an uair seo amháin, a Dhia, d' fhonn go ndéanfaí díoltas ar na Filistínigh ar son cinn de mo dhá shúil.»=AuFBhí an teach lán d' fhir agus de mhná; bhí taoisigh uile na bhFilistíneach ann, agus bhí timpeall trí mhíle fear agus bean ag faire ón díon ar Shamsón ag déanamh cleas.'@IFDúirt Samsón leis an ngiolla a raibh greim láimhe aige air: «Lig dom mo lámha a chur ar na colúin atá ag cothú an tí, chun go luífinn ina gcoinne.»y?mFLiúdar ansin le barr áthais agus dúradar: «Cuirigí fios ar Shamsón d' fhonn go ndéanfadh sé cleasa dúinn.» Cuireadh fios ar Shamsón as an bpríosún agus rinne sé cleasa dóibh. Chuireadar d' iallach air seasamh idir na colúin.y>mFA luaithe a chonaic an pobal a ndia, chuireadar na gártha suas ina onóir, agus mholadar é in ard a ngutha:«Thug ár ndia ár namhaid ar láimh dúinn,An té sin a chreach ár dtír, agus a mharaigh an oiread sin dínn.»I= FChruinnigh taoisigh na bhFilistíneach chun íobairt mhór a ofráil dá ndia Dágón, agus chun lúcháir a dhéanamh. Dúradar:«Thug ár ndia Samsón ár namhaid ar láimh dúinn.»D<FAn ceann gruaige a bhí bearrtha, chrom sé ar fhás arís.<;sFGhabh na Filistínigh é, bhaineadar na súile as agus thug leo síos go Gazá é. Chuireadar slabhraí cré-umha faoi agus chaith sé an t-am ag casadh an mhuilinn sa phríosún.:FLiúigh sí: «Tá na Filistínigh chugat, a Shamsón.» Dhúisigh sé as a chodladh á cheapadh: «Brisfidh mé amach faoi mar a rinne mé cheana, agus tiocfaidh mé saor ó mo chuibhreacha.» Ní raibh a fhios aige go raibh sé tréigthe ag an Tiarna.'9IFChuir sí chun suain ina hucht é, agus chuir fios ar fhear agus bhearr sé na seacht ndual dá cheann. Ansin chrom sí ar spochadh as agus theip ar a chumas. L~t} |4{{zyxxewvvIuuXtsrqppo2nFmmlkjikhhgQff$eOddCcbba``I_^]\\a[ZZYXWV.UT SRQPyOO?NMMLLLLDLKK(JIIHHG?FtEEXD CC!BAAR@@?[>>=G<-;c;::>988C77)6q554p322611 0c/t.--~,,+^*z))(|''0&<%(#""Q! 5.y_0@9Y1c}FyR \ H  kT#ZNuair a bhí sí ag saothrú an bháis, dúirt na mná a bhí ina seasamh timpeall uirthi: «Ná bíodh eagla ort! Rug tú mac!» Ach níor thug sí aon fhreagra orthu agus ní raibh aon aird aici orthu. ZBhí bean a mhic, Píneachás, ag iompar clainne agus a hionú ag druidim léi. Nuair a chuala sí gur gabhadh áirc Dé agus go raibh athair a céile agus a céile féin araon marbh, luigh sí síos agus lámhnaigh mar gur tháinig tinneas linbh uirthi.T#ZNuair a luaigh sé áirc Dé, thit Éilí siar dá chathaoir ag an ngeata; briseadh a mhuineál agus fuair sé bás, óir bhí sé aosta, trom. Bhí daichead bliain caite aige mar bhreitheamh ar Iosrael.^7ZD' fhreagair an teachtaire: «Chuir na Filistínigh an teitheadh ar Iosrael. Briseadh go tubaisteach ar an arm; mar bharr ar an donas, tá Hofnaí agus Píneachás, do bheirt mhac, marbh agus tá áirc Dé gafa.»ZDúirt an fear le hÉilí: «Tháinig mé ón gcath; theith mé ón gcath inniu.» «Cad a tharla, a mhic?» arsa Éilí.V'ZBhí Éilí ocht mbliana nóchad; bhí a shúile calctha agus é gan radharc.*OZChuala Éilí an gheoin agus d' fhiafraigh sé: «Cad a chiallaíonn an liúireach seo go léir?» Bhrostaigh an fear isteach agus thug sé an scéala d' Éilí.Z Nuair a tháinig sé, bhí Éilí ina shuí ina chathaoir láimh leis an ngeata ag faire an bhóthair mar bhí sé ar ballchrith le himní faoi áirc Dé. Nuair a tháinig an fear seo chun na cathrach leis an scéala, tógadh liú ar fud na cathrach.%Z Theith Biniáimineach ón láthair chatha, agus shroich Sileo an lá céanna, agus a chuid éadaigh stróicthe agus luaithreach ar a cheann.K Z Gabhadh áirc Dé freisin agus maraíodh Hofnaí agus Píneachás.L Z Throid na Filistínigh dá réir sin, agus cloíodh Iosrael agus theith gach fear acu chuig a bhoth féin. Rinneadh ár agus eirleach orthu agus thit tríocha míle troitheach de na hIosraelaigh.O Z Ach bíodh misneach agaibh, a Fhilistíneacha, agus bígí fearúil, ar eagla go mbeadh sibh in bhur ndaoir ag na hEabhraigh, faoi mar a bhí siadsan agaibhse! Bíodh sponc ionaibh agus troidigí.» /ZIs mairg dúinn! Cé a shaorfaidh sinn ó láimh an dé chumhachtaigh seo? Eisean an dia a bhuail na hÉigiptigh le gach sórt plá san fhásach! /Zbhuail eagla na Filistínigh agus dúirt siad: «Tá dia tagtha isteach sa champa. Is mairg dúinn!» ar siad. «Níor tharla a leithéid cheana.dCZNuair a chuala na Filistínigh an gháir agus an gheoin, dúradar: «Cad is cúis leis an ngáir mhór seo i gcampa na nEabhrach?» Nuair a fuair siad amach gurbh amhlaidh a bhí áirc an Tiarna tagtha go dtí an campa, ZNuair a tháinig áirc chonradh an Tiarna isteach sa champa, lig Iosrael go léir gáir mhór astu, a bhain macalla as an talamh.r_ZUime sin chuir na daoine fios go Sileo agus thugadar leo ón áit sin áirc chonradh Thiarna na Slua, an té atá suite ar na ceiribíní; agus tháinig beirt mhac Éilí, Hofnaí agus Píneachás in éineacht le háirc chonradh Dé.#AZNuair a d' fhill na fir ar an gcampa, dúirt seanóirí Iosrael: «Cad chuige ar chuir an Tiarna an teitheadh orainn inniu roimh na Filistínigh? Tugaimis áirc chonradh an Tiarna linn ó Shileo d' fhonn go dtiocfadh sé inar measc agus sinn a fhuascailt ó chumhacht ár naimhde.»I ZChóirigh na Filistínigh iad féin chun catha in aghaidh Iosrael; troideadh go dian, agus bhris na Filistínigh ar Iosrael agus maraíodh timpeall ceithre mhíle dá n-arm ar pháirc an áir. 3Z[Tharla gur thionóil na Filistínigh an uair sin chun troid in aghaidh Iosrael] agus chuaigh Iosrael amach chun catha in aghaidh na bhFilistíneach agus shuíodar a gcampa láimh le hEibin Eizir, agus a gcampa ag na Filistínigh ag Afaec. Agus ghabh briathar Shamúéil amach go hIosrael go léir. [Ach bhí Éilí an-aosta, agus lean a chlann mhac orthu lena gcoirpeacht in aghaidh an Tiarna.]#ZAgus bhíodh an Tiarna á thaispeaint féin arís i Sileo mar go dtaispeánadh sé é féin do Shamúéil i Sileo trí bhriathar an Tiarna.kQZThuig Iosrael go léir ó Dhán go Béar Seaba, go raibh Samúéil ceaptha ina fháidh don Tiarna.ueZD' fhás Samúéil agus bhí an Tiarna maille leis agus níor lig sé d' aon fhocal dá chuid titim ar lár./ZD' inis Samúéil gach ní dó ansin, gan aon ní a choimeád ar gcúl uaidh. Dúirt Éilí: «Eisean an Tiarna; déanadh sé mar is áil leis.»C~Z«Cén teachtaireacht a thug sé duit?» arsa Éilí, «ná ceil orm é. Go ndéana Dia seo agus siúd leat, agus a thuilleadh fós, má cheileann tú aon ní orm dá ndúirt sé leat.»f}GZach ghlaoigh Éilí air agus dúirt: «A Shamúéil, a mhic.» «Seo anseo mé,» ar seisean.|'ZD' fhan Samúéil ansiúd ina luí go maidin agus ansin d' oscail sé doirse theampall an Tiarna. Bhí eagla air an fhís a insint do Éilí, {ZUime sin, mionnaím do theaghlach Éilí nach ndéanfaidh íobairt ná ofráil cúiteamh i gcoirpeacht theach Éilí go brách.»8zkZ Ní foláir duit a insint dó go bhfuil a theaghlach á dhaoradh agam go brách, mar go raibh fios an oilc aige go raibh a chlann ag aithsiú Dé agus nár cheartaigh sé iad.y}Z Cuirfidh mé i gcrích an lá sin in aghaidh Éilí gach rud atá ráite agam i dtaobh a theaghlaigh, ó thús deireadh.x1Z Ansin dúirt an Tiarna le Samúéil: «Táim ar tí beart a dhéanamh in Iosrael a chuirfidh cigilteas ar dhá chluais gach duine a chluinfidh é.DwZ Tháinig an Tiarna ansin agus sheas ansiúd agus ghlaoigh mar a rinne roimhe sin: «A Shamúéil! A Shamúéil!» D' fhreagair Samúéil: «Labhair, tá do sheirbhíseach ag éisteacht.»_v9Z Dúirt sé le Samúéil: «Imigh agus luigh síos, agus má ghlaonn aon duine ort abair: 'Labhair, a Thiarna, tá do sheirbhíseach ag éisteacht.' » D' imigh Samúéil mar sin agus luigh sé síos ina áit féin.fuGZGhlaoigh an Tiarna ar Shamúéil den tríú huair. D' éirigh seisean agus chuaigh go dtí Éilí agus dúirt: «Seo anseo mé, mar ghlaoigh tú orm.» Thuig Éilí ansin gurbh é an Tiarna a bhí ag glaoch ar an ngasúr.otYZNí raibh aon aithne fós ag Samúéil ar an Tiarna, ná níor foilsíodh briathar an Tiarna dó fós.lsSZGhlaoigh an Tiarna arís. «A Shamúéil!» D' éirigh Samúéil agus chuaigh go dtí Éilí agus dúirt: «Seo anseo mé mar ghlaoigh tú orm.» Agus d' fhreagair seisean: «Níor ghlaoigh mé ort, a mhic; luigh síos arís.»KrZagus rith sé leis go dtí Éilí agus dúirt: «Seo anseo mé, mar ghlaoigh tú orm.» Ach dúirt seisean: «Níor ghlaoigh mé ort; luigh síos arís.» D' imigh sé mar sin, agus luigh síos.]q5ZAnsin ghlaoigh an Tiarna: «A Shamúéil!» D' fhreagair seisean: «Seo anseo mé,»zpoZNí raibh lóchrann Dé imithe as fós, agus bhí Samúéil ina luí i dteampall an Tiarna mar a raibh áirc Dé.o-ZTharla lá amháin go raibh Éilí ina luí ina sheomra féin. Bhí radharc na súl ag teip air i dtreo nach raibh sé in ann dada a fheiceáil.1n _ZBhí an gasúr Samúéil ag fónamh don Tiarna i láthair Éilí. Is annamh a bhíodh focal ón Tiarna sna laethanta sin, agus is annamh a d' fheictí físeanna.mZ$Gach duine de do theaghlach a fhágfar, tiocfaidh siad ar a nglúine chuige, ag lorg bonn airgid nó builín aráin á rá:Tabhair gnó beag éigin sagairt dom le déanamh le do thoil, d' fhonn go mbeadh greim éigin aráin le hithe agam.' »>lwZ#Ardóidh mé suas sagart dílis dom féin; déanfaidh sé de réir mo chroí agus m' intinne. Tógfaidh mé teach daingean dó agus siúlfaidh sé i láthair m' ungthaigh go brách. kZ"Bíodh an íde a imeoidh ar do bheirt mac, Hofnaí agus Píneachás, mar chomhartha agat; gheobhaidh siad araon bás an lá céanna.EjZ!An duine agaibh nach scriosfaidh mé ó m' altóir, fanfaidh sé lena shúile a dhalladh agus lena mhisneach a chreimeadh; ach scriosfar an bhreis ar do theaghlach le claíomh [na bhfear].'iIZ Caithfidh tú súil éadmhar namhad ar an maith go léir a dhéanfar d' Iosrael, ach ní fhágfar oiread agus aon seanduine amháin i do theaghlach go brách.4hcZFéach, tá na laethanta ag teacht nuair a smiotfaidh mé do neart agus neart theaghlach d' athar i dtreo nach bhfágfar oiread agus aon seanduine amháin i do theaghlach.pg[ZUime sin agus sé an Tiarna Dia Iosrael atá ag labhairt anois fág gur gheall mé go siúlfadh do theaghlach agus teaghlach d' athar i m' fhianaise go brách, anois, áfach sé an Tiarna Dia Iosrael atá ag caint i bhfad uaim a leithéid! An mhuintir a thugann onóir domsa, tugaim onóir dóibh; an mhuintir a thugann tarcaisne domsa, ní bheidh meas orthu.fZCad ab áil libh más ea súil na sainte a chaitheamh ar na híobairtí agus ar na hofrálacha a d' ordaigh mé? Agus onóir a thabhairt do bhur gclann thar mar a thugann sibh dom féin, á gcothú ar thogha spólaí na n-ofrálacha go léir ó mo phobal Iosrael?pe[ZThogh mé féin iad as treibheanna Iosrael go léir le bheith ina sagairt, le dul suas chun m' altóra, le túis a dhó, leis an éafód a iompar; do theaghlach d' athar a thug mé m' íobairtí loiscthe ó chlann Iosrael go léir.9dmZTháinig giolla Dé go hÉilí agus dúirt leis: «Deir an Tiarna: 'Nár nocht mé mé féin do theaghlach d' athar agus iad i ndaoirse ag muintir Fhorainn san Éigipt? cZIdir an dá linn bhí an leanbh Samúéil ag dul ar aghaidh i bpearsa agus i ngrásta i láthair an Tiarna agus i láthair daoine.bZMá pheacaíonn fear in aghaidh fir eile, tá Dia aige mar idirghabhálaí; ach má pheacaíonn sé in aghaidh an Tiarna, cé dhéanfaidh idirghuí ar a shon?» Ach thugadar an chluas bhodhar dá n-athair, mar ba é toil an Tiarna iad a chur chun báis.gaIZMo náire, a mhaca, ní aon scéalta fónta fúibh a chluinim á scaipeadh ag pobal an Tiarna.`ZDúirt sé leo: «Cad chuige a bhfuil nithe mar sin ar siúl agaibh? Cluinim faoi bhur ndrochbhearta ón bpobal seo go léir.`_;ZCé go raibh Éilí an-aosta faoin am seo, fuair sé fios gach ní a bhí á dhéanamh ag a chlann mhac ar Iosrael go léir (agus go mbídís ag luí leis na mná a bhíodh ag freastal ag doras Bhoth na Teagmhála).1^]ZD' fhiosraigh an Tiarna Hanná: toirchíodh í agus rug sí triúr mac agus beirt iníon. Idir an dá linn bhí an leanbh Samúéil ag fás aníos os comhair an Tiarna.B]ZAnsin thugadh Éilí a bheannacht d' Ealcáná agus a bhean á rá: «Go mbronna an Tiarna clann ort ón mbean seo in áit an mhic a thug sí suas don Tiarna.» Ansin théidís abhaile.!\=ZDhéanadh a mháthair cóta beag dó gach bliain agus thugadh sí chuige é nuair a thagadh sí aníos lena fear chun an íobairt bhliantúil a ofráil.w[iZBhí Samúéil ag freastal i láthair an Tiarna, agus bhí éafód línéadaigh faoina choim ar an mbuachaill.Z1ZBa pheaca gráiniúil do na hógánaigh é sin i súile an Tiarna, óir bhí tarcaisne á tabhairt acu don íobairt a bhí á déanamh don Tiarna.YY-ZDá ndéarfadh an duine: «Dóidís an tsaill, ar dtús, agus ansin tóg cibé rud is mian leat,» deireadh sé, «Cuir uait! Tabhair dom anois é, nó neachtar acu, tógfaidh mé liom é le láimh láidir.»kXQZThagadh giolla an tsagairt aníos fiú sula mbeadh an tsaill dóite agus deireadh leis an té a bhíodh ag déanamh na híobartha: «Tabhair feoil don sagart le róstadh; ní thógfaidh sé feoil bhruite uait, ach feoil amh.»9WmZagus ropadh sé sa choire nó sa phota é agus thugadh an sagart leis a dtugadh an forc aníos. Mar sin a dhéanaidís leis na hIosraelaigh go léir a thagadh ansiúd go Sileo.DVZ agus ba chuma leo faoi chearta an tsagairt i leith a phobail. Nuair a d' ofráladh duine íobairt, thagadh giolla an tsagairt agus an fheoil á bruith; bhíodh forc trí bheann ina láimhKUZ Scraistí a ba ea clann mhac Éilí, gan aon aird acu ar an TiarnaT Z D' imigh Ealcáná abhaile go Rámá ansin, ach d' fhan an buachaill ag fónamh don Tiarna i láthair Éilí an sagart.SZ Déanfar smidiríní de naimhde an Tiarna;Beidh an Té is Airde ag toirneach ina n-aghaidh sna flaithis.Tugann an Tiarna a bhreith ar chríocha na cruinne;Bronnann sé neart ar a ríAgus breis cumhachta ar a ungthach.»"R?Z Cumhdóidh sé a dhílsigh ar a mbealach;Ach scriosfar na ciontaigh sa dorchadas,Óir ní bheidh an bua ag aon duine trí láimh láidir.Q)ZTógann sé an bocht as an luaithreach;Ardaíonn sé na gátaraigh ón gcarn aoiligh,Á gcur ina suí le flathaAgus ag bronnadh cathaoir onóra orthu.Óir is leis an Tiarna colúin na cruinneAgus is orthu a bhunaigh sé an domhan.mPUZFágann an Tiarna duine saibhir, duine eile daibhir.Leagann ar lár agus ardaíonn in airde.sOaZTugann an Tiarna beatha agus bás.Seolann sé daoine síos go Seol agus iompraíonn daoine aníos;4NcZReic an sách é féin ar arán,Ach tá cothú maith arís ar an seang.Tá seachtar clainne ag an aimrid,Ach tá máthair an áil mhóir tréigthe.`M;ZBriseadh bogha na dtréan,Ach chuir an mhuintir lag an neart mar chrios fúthu.3LaZCuir uait an chaint, an chaint uaibhreach sin.Ná bíodh sotal ag sceith as do bhéal,Mar Dia an eolais é an TiarnaAgus meánn seisean na bearta.rK_ZNíl aon neach naofa mar an Tiarna níl aon neach seachas thú Níl carraig mar ár nDia.uJ gZAnsin ghuigh Hanná mar leanas:«Tá mórtas croí orm sa Tiarna.Cuireadh breis le mo neart sa Tiarna.Tá mo bheola ag déanamh fonóide faoi mo naimhde,Mar gur lúcháir liom do chumas slánaithe. I ZUime sin thug mé suas don Tiarna é lena shaol. Tá sé tugtha suas don Tiarna.» [D' fhag sí] ansiúd ag an Tiarna é.hH MZSeo é an leanbh á bhí a iarraidh agam, agus dheonaigh an Tiarna dom an rud a d' iarr mé air.nG YZDúirt sí «A mháistir, dar do bheo, mise an bhean a sheas anseo láimh leat ag guí chun an Tiarna.FF  ZAnsin mharaíodar an tarbh, agus thugadar an leanbh do Éilí.FE  ZNuair a bhain sí ó dhiúl é, thug sí léi é, maille le tarbh trí bliana, agus éafá plúir, agus soitheach fíona; thug sí go teach an Tiarna i Sileo é, agus é fós ina leanbh óg.D )ZDúirt Ealcáná a fear ansin léi: «Déan mar is fearr a fheictear duit: fan go mbainfidh tú den chíoch é. Go gcuire an Tiarna a bhfuil ráite aige i gcrích.» D' fhan an bhean mar a raibh aici dá bhrí sin agus thug diúl don leanbh nó gur bhain den chíoch é.SC #ZAch ní dheachaigh Hanná, mar dúirt sí lena fear: «Nuair a bhainfear an leanbh den chíoch, tabharfaidh mé liom ansin é agus cuirfear i láthair an Tiarna é, agus fanfaidh sé ansiúd go brách.»'B KZAn bhliain dár gcíonn ghabh Ealcáná agus a chlann go léir suas chun an íobairt bhliantúil a ofráil don Tiarna agus a mhóid a chomhlíonadh don Tiarna.A ZGhabh sí gin, agus in am agus i dtráth rug sí mac agus thug Samúéil mar ainm air, toisc, ar sí «gur iarr mé ar an Tiarna é.»<@ uZD' éirigh siad go moch ar maidin agus rinne adhradh i láthair an Tiarna, agus d' fhill siad abhaile go Rámá. Luigh Ealcáná lena bhean Hanná agus chuimhnigh an Tiarna uirthi.B? ZAgus dúirt sise: «Go bhfaighe do bhanóglach fabhar i do láthair.» Ansin d' imigh an bhean léi; [d' fhill sí ar an halla], d' ith bia, agus ní raibh cuma ghruama uirthi níos mó.n> YZD' fhreagair Éilí ansin: «Imigh faoi shíocháin, agus go dtuga Dia Iosrael duit ar iarr tú air.»=  ZNá bí á cheapadh gur bean táir mé; mar i rith an achair is amhlaidh a bhí mé ag cásamh le barr bróin agus buairimh.»b< AZD' fhreagair Hanná: «Ní amhlaidh atá agam, a mháistir,» ar sí, «ach is bean mé ar a bhfuil an-doilíos croí. Níor ól mé fíon ná deoch chrua ach bhí m' anam á dhoirteadh amach agam i láthair an Tiarna.\; 5Zagus dúirt sé léi: «An fada a bheidh tú ar meisce? Cuir uait do chuid fíona.»: 1Z mar bhí Hanná ag labhairt ina croí agus a beola ag corraí ach gan aon ghlór le cloisteáil. Shíl Éilí dá bhrí sin go raibh sí ar meisce^9 9Z Lean sí uirthi ag guí i láthair an Tiarna agus bhí Éilí ag breathnú ar a béal,48 eZ Thug sí móid á rá: «A Thiarna na Slua! Má thugann tú aird ar bhuaireamh do bhanóglaigh agus cuimhneamh orm, agus gan dearmad a dhéanamh de do bhanóglach, agus leanbh mic a thabhairt do do bhanóglach, tabharfaidh mise é don Tiarna lena shaol uile, agus ní bhainfidh rásúr lena cheann.»S7 #Z Bhí sí an-bhuartha agus ghuigh sí an Tiarna agus na deora léi go goirt.B6 Z Nuair a bhí bia agus deoch caite acu i Sileo, d' éirigh Hanná agus sheas sí os comhair an Tiarna. Bhí Éilí an sagart ina shuí ina chathaoir láimh le hursain theampall an Tiarna.G5  ZAnsin dúirt Ealcáná a fear léi: «A Hanná, cad chuige a bhfuil tú ag gol? Cad chuige nach bhfuil tú ag ithe? Cad chuige go bhfuil tú dubhach? Nach fearr mise agat na deichniúr mac?»\4 5ZMar sin a bhí, bliain i ndiaidh na bliana; gach uair dá dtéadh Hanná suas go teach an Tiarna, bhíodh Pinineá ag caitheamh achasán léi. Bhíodh Hanná ag gol dá bharrsan agus ní chaitheadh sí greim bia.3 ZA comhleacaí mná, bhíodh sí ag caitheamh achasán léi, ag spochadh aisti, á chasadh léi gur dhruid an Tiarna a broinn.t2 eZBíodh gurbh ionúin leis Hanná, ní thugadh sé ach scair amháin di, toisc gur dhruid an Tiarna a broinn.1  ZAn lá a dhéanadh Ealcáná íobairt thugadh sé scaireanna do Phinineá a bhean agus dá clann mhac agus iníonacha go léir.]0 7ZThéadh an fear seo suas gach bliain as a chathair féin chun adhradh agus chun íobairt a ofráil do Thiarna na Slua i Sileo. Bhí beirt mhac Éilí, Hofnaí agus Píneachás, mar shagairt leis an Tiarna ansiúd./ /ZBhí beirt bhan aige; Hanná a ba ainm do dhuine díobh agus Pinineá a ba ainm do dhuine eile. Bhí clann ar Phinineá, ach ní raibh ar Hanná.3. eZBhí fear áirithe ann ó Rámátaím Zóifím i sléibhte Eafráim. Sé ainm a bhí air Ealcáná mac Iarohám mhic Eilíhiú mhic Thochú mhic Zúf, Eafráimeach.3-cPghin Óbaed Ieise, agus ghin Ieise Dáiví.,,UPghin Salmón Boaz; ghin Boaz Óbaed;:+qPghin Amaineádáb Nachsón; ghin Nachsón Salmón;3*cPghin Heazrón Rám; ghin Rám Amaineádáb;6)iPSeo iad sliocht Pheiriz: ghin Peiriz Heazrón;"(?PAgus thug mná na comharsanachta ainm air. «Saolaíodh mac do Náoimí,» a dúradar, agus thugadar Óbaed air. Ba eisean athair Ieise, athair Dháiví.Y'-PAgus thóg Náoimí an leanbh agus chuir ina hucht é, agus bhí ina buime aige.2&_PTabharfaidh an leanbh misneach duit agus beidh sé mar theannta agat i do sheanaois, óir is í bean do mhic a rug é, an té ar mo é do ghrá di na do sheachtar mac.»%!PAgus dúirt na mná le Náoimí: «Moladh leis an Tiarna nár fhág [an marbh] gan bráthair gaoil inniu chun a ainm a bhuanú in Iosrael.$'P Thóg Boaz Rút leis mar sin agus bhí sí mar bhean aige. Agus nuair a luigh siad le chéile, bhronn an Tiarna gin uirthi, agus rug sí mac.#3P Agus go raibh do theaghlach mar theaghlach Pheiriz (a rug Támár do Iúdá) de bharr na clainne a thabharfaidh an Tiarna duit ón mbean óg seo.»:"oP Dúirt a raibh ag an ngeata agus na seanóirí: «Is finnéithe sinn. Go ndéana an Tiarna an bhean atá ag teacht ar do theaghlach a thabhairt ar aon dul le Ráchael agus le Léá, an bheirt a thóg suas teaghlach Iosrael as láimh a chéile. Go raibh an rath ort in Eafrátá, agus cáil ort i mBeithil.!7P mar an gcéanna gur cheannaigh mé Rút an Móábach, baintreach Mhachlón le bheith mar bhean agam, chun ainm an mhairbh a choimeád buan ar a oidhreacht d' fhonn nach dteipfeadh ainm an mhairbh i measc a bhráithre ná ag geata a bhaile dúchais. Finnéithe air sin sibhse.»D P Ansin dúirt Boaz leis na seanóirí agus leis an bpobal uile: «Finnéithe sibh inniu air gur cheannaigh mé ó láimh Náoimí gach ar bhain le Eilímeilic, le Cilión agus le Machlón;hKPNuair a dúirt an gaol ba ghaire le Boaz: «Ceannaigh duit féin é,» bhain sé a chuarán de. PBa é an nós é sa seansaol in Iosrael i ngnóthaí fuascailte nó malartaithe, d' fhonn margadh a dhaingniú, go mbainfeadh duine a chuarán de, agus é a thabhairt don duine eile, agus ba mar sin a dhéantaí an daingniú in Iosrael i láthair finnéithe.PAnsin dúirt an té a raibh an ceart fuascailte aige: «Ní féidir dom feidhm a bhaint as mo cheart fuascailte dá réir sin gan m' oidhreacht féin a chur i bhfiontar. Cuirse féin mo cheart fuascailte i bhfeidhm ós rud é nach féidir domsa é a dhéanamh.»jOPAnsin lean Boaz air: «An lá a cheannóidh tú an paiste talún ó láimh Náoimí, ceannóidh tú [Rút] chomh maith, an Móábach, baintreach an mhairbh, agus ar an gcuma sin tabharfaidh tú a ainm ar ais dá oidhreacht.»9mPShíleas nár mhiste é sin a insint duit agus a rá leat: Ceannaigh é i bhfianaise na muintire atá ina suí anseo, agus i bhfianaise seanóirí mo phobail. Más mian leat do cheart fuascailte air a chur i bhfeidhm, fuascail é. Mura ndéanann tú, inis dom é agus beidh a fhios agam, mar seachas tusa, níl aon duine eile chun é a fhuascailt ach mise; ach tá an tosach agat orm.» Dúirt sé: «Táim sásta é a fhuascailt.»,SPAnsin dúirt sé leis an bhfear gaoil: «Náoimí, an bhean a d' fhill ar ais ó thír Mhóáb, tá sí ag díol an phaiste talún a bhí ag Eilímeilic ár ngaol.PAnsin rinne sé deichniúr de sheanóirí na cathrach a thoghadh agus dúirt leo: «Suígí síos anseo,» agus shuíodar.V )PChuaigh Boaz go dtí an geata agus shuigh sé ansiúd, agus seo chuige an gaol gairid ar ar labhair sé. Dúirt Boaz: «Gabh i leith, a chara, agus suigh taobh liom,» agus tháinig sé agus shuigh.3aPD' fhreagair sise: «Fan, a iníon ó, go bhfeice tú conas mar a bheidh, mar ní rachaidh aon suaimhneas ar an bhfear nó go gcuirfidh sé nithe i gcrích inniu féin.»<sPLean sí uirthi: «Agus thug sé na sé thomhas plúir seo dom,» ar sí, «agus dúirt sé liom: 'Déan deimhin de nach folamh a rachaidh tú ar ais chun máthair do chéile.' »#PNuair a shroich sí máthair a céile, d' fhiafraigh sise: «Conas a bhí agat, a iníon ó?» Ansin d' inis sí gach a ndearna an fear di.kQPAnsin dúirt sé léi: «Tabhair leat an brat atá á chaitheamh agat agus leath amach é.» Leath sí roimhe é agus chuir seisean sé thomhas eorna ann, agus d' ardaigh uirthi é. D' imigh sí léi isteach sa chathair ansin.[1PLuigh sí ag a chosa dá bhrí sin go maidin, ach d' éirigh [Boaz] roimh an tráth a d' aithneodh daoine a chéile, «mar,» ar sé, «ní foláir a cheilt gur tháinig an bhean seo chun an urláir bhuailte.»P Fan anseo anocht, agus más mian leis ar maidin amárach a cheart fuascailte ort a chur i bhfeidhm, bíodh aige agus fuasclaíodh sé thú. Ach mura mian leis sin a dhéanamh, dar an Tiarna beo, déanfaidh mé féin thú a fhuascailt. Luigh síos anois go maidin.»iMP Anois fág gur fíor go bhfuil ceart fuascailte agam ort, tá fear ann ar gaire é a ghaol leat./YP Ná bíodh aon eagla ort más ea, a iníon ó; déanfaidh mé díreach mar a iarrfaidh tú óir tá a fhios ag muintir mo chathrach go léir a fheabhas de bhean thú.KP «Go gcuire an Tiarna a bheannacht ort, a iníon ó,» arsa Boaz, «mar gur mó an cineáltas seo de do chuid ná ar ghabh roimhe, mar ní dheachaigh tú ar thóir ógánach saibhir ná daibhir.:oP Dúirt sé léi: «Cé hí thú féin?» D' fhreagair sí: «Mise Rút do bhanseirbhíseach. Leath beann do bhrait ar do bhanseirbhíseach, óir tá ceart fuascailte agat orm.»s aPI lár na hoíche dhúisigh an fear, d' fhéach ina thimpeall agus ba shiúd an bhean ina luí ag a chosa.\ 3PNuair a bhí bia ite agus deoch ólta ag Boaz agus go raibh sé go súgach, chuaigh sé a luí ag imeall an charn arbhair. Ansin tháinig sí os iseal agus chas siar an brat a bhí ar a chosa agus luigh ansiúd.a =PGhabh sí síos chun an urláir bhuailte agus rinne rud ar mháthair a céile go beacht.H  PD' fhreagair sí: «Déanfaidh mé gach a bhfuil ráite agat.»= uPNuair a luífidh sé, fair ar an áit ina luífidh agus téigh isteach agus bain an brat dá chosa agus luighse féin ansiúd. Inseoidh sé duit céard a bheidh le déanamh agat.»QPDéan thú féin a ní, dá bhrí sin, agus a ungadh, agus cuir do thogha éadaigh ort, agus síos leat chun an urláir; ach ná cuir thú féin in aithne dó, nó go mbeidh bia agus deoch caite aige.PAnois nach gaol dúinn Boaz a raibh tú i bhfochair a mheithle? Féach beidh sé ag cáitheadh na heorna anocht ar an urlár buailte. +PAnsin dúirt Náoimí máthair a céile léi: «A iníon ó, nach é mo ghnó féachaint chuige go gcuirfidh tú fút go socair sásta.=uPD' fhan sí le meitheal Bhoaz dá bhrí sin ag díolaim go dtí go raibh an clabhsúr acu ar fhómhar na heorna agus na cruithneachta. Bhí sí ag cur fúithi le máthair a céile.$CPAgus dúirt Náoimí le Rút baintreach a mic: «Is fearr duit dul amach lena mheithealsan in áit dul go gort eile mar ar bhaol go gcuirfí isteach ort.»-UPLabhair Rút an Móábach mná ansin: «Dúirt sé liom chomh maith,» ar sí, «' lean ar shála mo mheithle go dtí go mbeidh m' fhómhar go léir bainte acu.' »!PDúirt Náoimí le bean a mic: «Go raibh beannacht ón Tiarna ar an té nár theip a chineáltas ar an marbh ná ar an mbeo.» Agus lean Náoimí uirthi á rá léi: «Is gairid é gaol an duine sin linn; tá sé ar na daoine a bhfuil ceart fuascailte acu orainn.»)MPDúirt máthair a céile léi: «Cá raibh tú ag díolaim inniu? Cá raibh tú ag obair? Go raibh beannacht ar an té a thóg ceann duit!» Ansin d' inis Rút do mháthair a céile cé leis a ndearna sí an díolaim, agus dúirt: «Boaz is ainm don té a raibh mé ag obair leis inniu.»Y-PThug sí léi é agus d' imigh isteach sa chathair; thaispeáin sí a cnuasach do mháthair a céile. Leag sí os a comhair chomh maith an bia a bhí fágtha tar éis di féin a sáith a ithe agus thug di é. PRinne sí díolaim mar sin sa ghort go tráthnóna. Ansin rinne sí a cnuasach a bhualadh agus bhí timpeall éafá eorna ann.~}PAgus tarraingígí roinnt diasa as na punanna agus fágaigí ansiúd roimpi iad le bailiú agus ná bígí á ceartú.»&}GPAnsin d' éirigh sí arís chun díolama agus thug Boaz ordú dá ghiollaí: «Ligigí di díolaim i measc na bpunann féin agus ná cuirigí isteach uirthi.h|KPAm dinnéir dúirt Boaz léi: «Tar agus ith smut den arán seo agus tum do ghreim san fhíon.» Shuigh Rút leis an meitheal, agus rinne Boaz [carnán] grán dóite di agus d' ith sí a sáith de agus bhí fuílleach aici.f{GP Ansin dúirt sí: «Nach lách atá tú liom, a mháistir, mar thug tú sólás dom agus labhair tú go séimh liomsa, do bhanseirbhíseach, dá shuaraí mé, agus gan mé ar chomhchéim le duine de do bhanseirbhísigh.»7ziP Go gcúití an Tiarna do shaothar leat, agus go dtuga an Tiarna Dia Iosrael luach saothair iomlán duit ós rud é gur tháinig tú ag lorg dídine faoi scáth a sciathán.»#yAP D' fhreagair Boaz: «Insíodh dom go hiomlán an uile ní dá ndearna tú ar son mháthair do chéile ón uair a fuair d' fhear bás; mar a d' fhág tú d' athair agus do mháthair agus do thír dhúchais i do dhiaidh agus gur tháinig tú go muintir nárbh aithnid duit roimhe seo.>xwP Ansin shléacht Rút roimhe agus chrom go talamh, á rá: «Cad chuige duit a bheith chomh lách liom agus a leithéid de chúram a dhéanamh díom agus gan ionam ach strainséir?» wP Bíodh do shúil agat ar an gcuid sin den ghort a bhíonn á bhaint acu agus bí ina ndiaidh aniar. Tá ordú tugtha agam do mo sheirbhísigh gan cur isteach ort. Má bhíonn tart ort, buail síos chun na soithí agus ól deoch as ar tharraing na giollaí.»9vmPDúirt Boaz le Rút: «Éist liom anois, a iníon ó, agus tuig é seo uaim: ná téighse a dhíolaim in aon ghort eile. Ná fág an áit seo ach lean go dlúth mo mheithealsa.Hu Pagus dúirt sí: 'Lig dom le do thoil na diasa a dhíolaim agus a bhailiú i measc na bpunann i ndiaidh na meithle.' Tháinig sí más ea agus tá sí ar a cosa gan stad ó mhaidin go moch.»wtiPD' fhreagair saoiste na meithle: «Sin í an cailín Móábach a tháinig ar ais le Náoimí ó thír Mhóáb,tscPAnsin dúirt Boaz leis an seirbhíseach a bhí aige i bhfeighil na meithle: «Cér díobh an cailín seo?»*rOPSeo Boaz ag teacht ó Bheithil agus bheannaigh do na buanaithe: «Go raibh an Tiarna libh,» ar sé. D' fhreagair siadsan: «Go mbeannaí an Tiarna thú féin.» q;PD' imigh sí léi agus bhí sí ag bailiú na ndias i ndiaidh na mbuanaithe sna goirt agus tháinig sí go cuid Bhoaz, d' fhine Eilímeilic, den ithir.FpPDúirt Rút an Móábach mná le Náoimí: «Lig dom dul amach sna goirt chun na diasa a bhailiú i ndiaidh duine éigin a mbeadh lé aige liom.» «Imigh leat, a iníon ó,» ar sise léi.{o sPBhí fear gaoil ag Náoimí de thaobh a fir, fear an-saibhir de shliocht Eilímeilic agus Boaz ab ainm dó.n 7PD' fhill Náoimí mar sin ó thír Mhóáb agus Rút bean a mic, an Móábach mná ina teannta; agus thángadar go Beithil i dtús fómhar na heorna.{m sPOir d' imigh mé liom sáchagus thug an Tiarna abhaile mé seang.Cad ab áil libh ag tabhairt Náoimí orm dá bhrí sin,mar thug an Tiarna fianaise i m' aghaidh,agus rinne an tUilechumhachtach mé a chiapadh?»l 'PDúirt sí leo: «Ná bígí ag tabhairt Náoimí (.i. Suairc) orm, ach Márá (Searbh), óir is an-searbh a roinn an tUilechumhachtach liom.3k cPChuadar araon ar aghaidh nó gur thángadar go Beithil. Nuair a shroicheadar Beithil suaitheadh an chathair go léir dá mbarr. «An í seo Náoimí?» a deireadh na mná.^j 9PNuair a thuig Náoimí go raibh sí meáite ar dhul léi, ní dúirt sí a thuilleadh.Ri !PFód do bháis, fód mo bháis-sé,agus láthair m' adhlactha.Go ndéana an Tiarna seo agus siúd liom,agus a thuilleadh fós,dá scarfadh fiú an bás ó chéile sinn!»fh IPAch d' fhreagair Rút: «Ná bí ag tathant orm imeacht uait agus filleadh gan a bheith feasta i do chuideachta: óircibé áit a rachaidh tusa,is ann a rachaidh mise,agus cibé áit a mbainfidh tusa fút,is ann a bhainfidh mise fúm;siad do mhuintirse is muintir domsa,agus is é do Dhia is Dia domsa.Tg %PDúirt Náoimí [le Rút] ansin: «Féach i leith orm anois. Siúd í bean do dhearthár imithe ar ais chun a muintire féin agus chun a dé féin. Imighse leat chomh maith agus lean bean do dhearthár.»0f ]PBhris a ngol arís orthu agus ghoileadar go fuíoch. Ansin phóg Orpá máthair a céile [agus d' imigh uaithi chun a muintire féin]; ach chloígh Rút léi go dlúth. ^N~~~}(| {^zzxww#uuBtt s r pp5onmmlkjjihgfee8dzcbaza`__^|]]6\0[ZZYXX5WW.VV#UTTnSRR4QPPOO NMMMLcKJJIHH6GKF`E[DaCBBAE@?6>}><7Z Ach má leanann sibh oraibh le bhur gcoirpeacht, ídeofar sibh féin agus bhur rí.»=5Z Tugaigí urraim don Tiarna agus déanaigí seirbhís dó go dílis ó chroí go hiomlán, mar cuimhnigí ar na héachtaí a rinne sé in bhur measc.*<OZ Maidir liomsa, gura fada uaim peaca a dhéanamh in aghaidh an Tiarna trí scor de bheith ag guí ar bhur son agus do bhur dteagasc i slí an chirt agus na córa.;Z Óir ní chaithfidh an Tiarna a phobal i leataobh ar son a ainm éachtaigh, mar ba é toil an Tiarna a phobal féin a dhéanamh díbh.~:wZ Ná casaigí i leataobh ar thóir íol baoth nach féidir dóibh cabhair ná fuascailt a thabhairt mar gur baoth iad.e9EZ Agus dúirt Samúéil leis an bpobal: «Ná bíodh eagla oraibh. Rinne sibh na cionta seo go léir; ach ná casaigí i leataobh ó bheith ag leanúint an Tiarna, ach déanaigí seirbhís don Tiarna ó chroí go hiomlán.o8YZ Agus dúirt an pobal go léir le Samúéil: «Guigh an Tiarna do Dhia ar mhaithe le do shearbhóntaí, d' fhonn nach bhfaighimis bás, óir, mar bharr ar ár bpeacaí go léir, rinneamar an choir seo rí a iarraidh dúinn féin.»37aZ Ghuigh Samúéil chun an Tiarna ansin agus sheol an Tiarna toirneach agus fearthainn an lá sin, agus bhí an pobal go léir lán d' urraim don Tiarna agus do Shamúéil.6{Z Nach é seo fómhar na cruithneachta againn inniu? Guífidh mé chun an Tiarna agus seolfaidh sé toirneach agus fearthainn; tuigigí agus feicigí a ghráiniúla de bheart a rinne sibh i láthair an Tiarna nuair a d' iarr sibh rí daoibh féin.»5Z Fanaigí in bhur seasamh ansin dá bhrí sin agus fairigí an t-iontas mór a dhéanfaidh an Tiarna os comhair bhur súl.#4AZ Ach in ionad géilleadh do ghlór an Tiarna, má dhéanann sibh ceannairc in aghaidh a aithne, beidh a lámh in bhur n-aghaidh agus in aghaidh bhur [rí].3yZ Má thugann sibh urraim agus ómós don Tiarna agus géilleadh dá ghlór, agus gan ceannairc a dhéanamh i n-aghaidh aithne an Tiarna, agus má leanann sibh féin agus an rí atá ag rialú oraibh, an Tiarna bhur nDia, beidh gach ní ina cheart.e2EZ Anois más ea, seo é an rí a thogh sibh (agus a d' iarr sibh). Cheap an Tiarna rí oraibh.M1Z Nuair a chonaic sibh Nácháis rí na nAmónach ag teacht do bhur n-ionsaí, dúirt sibh liom: 'Ní hea, ní foláir rí a bheith ag rialú orainn,' cé gurbh é an Tiarna bhur nDia ba rí oraibh.%0EZ Ansin sheol an Tiarna Iarubál, Bárác, Iaftá agus Samúéil. D' fhuascail sé sibh ó chumhacht bhur naimhde in bhur dtimpeall agus mhair sibh gan bhaol.i/MZ Ghlaoigh siad ar an Tiarna ansin á rá: 'Pheacaíomar, mar thréigeamar an Tiarna; rinneamar seirbhís do na Bálaím agus do na hAisteárót; ach fuascail sinn anois ó lámha ár naimhde agus déanfaimid seirbhís duit.»^.7Z Ansin rinneadar dearmad ar an Tiarna, a nDia, agus reic seisean iad isteach i lámha Shíseará, taoiseach airm Házór. Agus chomh maith i lámha na bhFilistíneach agus rí Mhóáb a bhí ag troid ina n-aghaidh. -Z Nuair a tháinig Iacób isteach san Éigipt [agus go ndearna na hÉigiptigh leatrom orthu], ghlaoigh bhur sinsir ar an Tiarna agus sheol sé Maois agus Árón chucu. Thugadarsan bhur sinsir as an Éigipt amach agus chuireadar chun cónaithe san áit seo iad. , Z Fanaigí socair in bhur seasamh ansin dá bhrí sin nó go ndéanfaidh mé áiteamh libh i láthair an Tiarna agus go gcuirfidh mé i gcuimhne daoibh na héachtaí slánaithe go léir a rinne an Tiarna ar mhaithe libh féin, agus ar mhaithe le bhur sinsir.+1Z Dúirt Samúéil ansin leis an bpobal: «An Tiarna, an té a cheap Maois agus Árón, agus a thug bhur sinsir amach as an Éigipt, [is finné é].<*sZ Dúirt sé leo: «Nach finné é an Tiarna in bhur n-aghaidh, agus nach finné é a ungthach inniu nach bhfuair sibh aon ní ar chúl mo ghlaice?» «Sea, is finné é,» ar siad.q)]Z «Ní dhearna tú éagóir ná leatrom orainn,» ar siad, «ná níor ghlac tú le breab ó aon duine.»[(1Z Seo anseo mé! Tugaigí fianaise i m' aghaidh i láthair an Tiarna agus a ungthaigh! Ar bhain mé a dhamh d' aon duine? Ar bhain mé a asal d' aon duine? An ndearna mé calaois ar aon duine? An ndearna mé leatrom ar aon duine? Ar thóg mé breab riamh ó aon duine le mo shúile a dhalladh? [Má rinne mé] déanfaidh mé aisíoc libh.»B'Z As seo amach anois sé an rí a threoróidh sibh. Maidir liomsa, is seanóir liath mé agus tá mo chlann mhac anseo in bhur measc. Threoraigh mé sibh ó m' óige go dtí an lá inniu.& Z Dúirt Samúéil le hIosrael go léir: «Féach! rinne mé gach ar iarr sibh orm go dílis agus cheap mé rí oraibh.%Z Chuaigh an pobal go léir go Gilgeál dá bhrí sin agus d' fhógraíodar Sól ina rí ansiúd i láthair an Tiarna i nGilgeál. D' ofráladar íobairtí comaoineach ansiúd i láthair an Tiarna agus lúcháir thar na bearta ar chlann Iosrael go léir.|$sZ Dúirt Samúéil ansin leis an bpobal: «Téanaigí go Gilgeál agus déanaimis an ríocht a dhearbhú arís ann.»~#wZ Ach d' fhreagair Sól: «Ní chuirfear aon duine chun báis inniu, óir rinne an Tiarna fuascailt ar Iosrael inniu.» "Z Dúirt na daoine le Samúéil ansin: «Cé a dúirt ' An mbeidh Sól ina rí orainn?' Tugtar anseo chugainn iad le cur chun báis.»!Z Lá arna mhárach roinn Sól an slua ina thrí dhíorma; ropadar isteach sa champa le faire na maidine agus bhíodar ag déanamh áir ar na hAmónaigh go corp an lae. Cuireadh a leithéid sin de scaipeadh ar fhuíoll an áir nár fagadh beirt díobh le chéile. Z Dúirt muintir Iáibéis [le Nácháis]: «Rachaimid anonn chugaibh amárach, agus ní miste daoibh bhur rogha rud a dhéanamh linn.»/Z Dúirt siad ansin leis na teachtairí a bhí tagtha: «Abraigí le muintir Iáibéis Gileád: 'Tiocfar i gcabhair oraibh amárach faoin am a mbeidh teas sa ghrian.' » D' imigh na teachtairí agus thugadar an scéala sin go muintir Iáibéis agus chuir sin lúcháir orthu.yZ Rinne sé iad a iniúchadh ag Beizic; bhí trí chéad míle de chlann Iosrael ann agus tríocha míle fear ó Iúdá.U%Z Rug sé ar sheisreach damh, ghearr ina spólaí iad, agus sheol sé ó cheann ceann Iosrael iad trí lámha teachtairí, á rá: «An té nach máirséalfaidh le Sól agus le Samúéil, sin í an íde a thabharfar ar a dhaimh!» Tháinig sceimhle roimh an Tiarna ar an bpobal ansin agus mháirseáladar go léir amach d' aonbhuíon.kQZ Luigh an Spiorad Naomh go tréan ar Shól ar chlos na bhfocal sin agus tháinig fraoch feirge air.BZ Bhí Sól ag filleadh ón ngort i ndiaidh a dhamh. Dúirt Sól: «Cad tá orthu? Cén fáth a bhfuil an pobal ag lógóireacht?» D' insíodar dó a raibh ráite ag na fir ó Iáibéis. Z Nuair a tháinig na teachtairí go Gibeá le Sól agus a d' insíodar an scéala don phobal, chromadarsan ar ghol agus olagón.S!Z Dúirt seanóirí Iáibéis leis: «Tabhair cairde seacht lá dúinn i dtreo go gcuirfimid teachtairí ar fud críocha Iosrael, agus mura dtagann aon duine i gcabhair orainn, rachaimid anonn chugaibh.»fGZ Ach is é a dúirt Nácháis an tAmónach leo: «Déanfaidh mé conradh libh ar an gcoinníoll seo amháin .i. go mbainfidh mé an tsúil dheas as gach duine agaibh; tabharfaidh mé an tarcaisne sin d' Iosrael go léir.»] 7Z [Timpeall mí ina dhiaidh sin], ghabh Nácháis an tAmónach suas agus chuir léigear ar Iáibéis Gileád. Dúirt muintir Iáibéis go léir le Nácháis: «Déan conradh linn agus beimid faoi do réir.»DZ Ach bhí scraistí áirithe a dúirt: «Conas a d' fhéadfadh an duine seo sinn a shaoradh?» Bhí drochmheas acu air agus níor thugadar aon bhronntanas dó. Ach níor labhair sé focal. Z Chuaigh Sól freisin abhaile chun a thí i nGibeá, agus chuaigh an bhuíon gaiscíoch ar chorraigh Dia a gcroí in éineacht leis.W)Z Mhínigh Samúéil cearta agus dualgais an rí don phobal agus bhreac i leabhar iad agus chuir sé an leabhar sin i láthair an Tiarna. Scaoil sé an pobal uaidh ansin, gach duine abhaile chun a thí féin.[1Z Ansin dúirt Samúéil leis an bpobal ar fad: «An bhfeiceann sibh an té a thogh an Tiarna? Níl a leithéid i measc an phobail ar fad.» Ansin rinne an pobal go léir comhgháir á rá: «Fad saoil don rí!»Z Ritheadar chuige mar sin, agus thugadar amach as sin é agus nuair a sheas sé i measc an tslua bhí airde an chinn aige orthu go léir. Z Chuir siad ceist ar an Tiarna arís: «Ar tháinig an fear úd anseo?» «Siúd é i bhfolach sa bhagáiste é,» arsa an Tiarna.1Z Ansin thug sé treibh Bhiniáimin i láthair, fine ar fhine, agus thit an crann ar fhine Mhatraí; ansin [ar deireadh thug sé fine Mhatraí i láthair ina nduine agus ina nduine] agus thit an crann ar Shól mac Chís. Chuadar á lorg ach ní raibh sé le fáil in aon áit.b?Z Thug Samúéil treibheanna Iosrael go léir i láthair agus thit an crann ar Bhiniáimin.tcZ Thug sibh droim le bhur nDia inniu, an té sin a shaor sibh ó bhur ngátar agus ó bhur ngábha go léir; dúirt sibh: 'Ní amhlaidh a bheidh, ach ceap rí orainn.' Tagaigí i láthair an Tiarna, más ea, de réir treibhe agus fine.»` ;Z agus dúirt le clann Iosrael: «Seo mar a deir an Tiarna, Dia Iosrael: 'Thug mé Iosrael aníos as an Éigipt agus shaor mé sibhse ó chumhacht na nÉigipteach, agus na ríochtaí go léir a bhí do bhur gciapadh.'^ 7Z Ghlaoigh Samúéil ar an bpobal go léir le chéile chun an Tiarna i Mizpeá,& GZ Dúirt Sól lena uncail: «Ní dhearna sé ach a rá go bhfuarthas na hasail,» agus níor inis sé focal dó dá ndúirt Samúéil faoi ghnó na ríogachta.[ 1Z Dúirt uncail Shóil ansin: «Inis dom, más ea, céard a dúirt Samúéil libh.»V 'Z agus d' fhiafraigh a uncail de féin agus dá shearbhónta: «Cá ndeachaigh sibh?» D' fhreagair sé: «Ag lorg na n-asal, agus nuair a chonaiceamar nach bhféadaimis iad a fháil, chuamar go Samúéil.»iMZ Nuair a bhí an racht fáidheoireachta curtha de ag Sól, chuaigh sé ar ais [isteach sa teach],Z Agus dúirt duine ón áit: «Agus cér díobh iad?» Uaidh sin a tháinig an nath: «An bhfuil Sól freisin ar dhuine de na fáithe?»[1Z An mhuintir go léir a raibh aithne acu air, nuair a chonaiceadar é, ag fáidheoireacht leis na fáithe, dúradar le chéile: «Cad a d' éirigh do mhac Chís? An bhfuil Sól freisin ar dhuine de na fáithe?»Z Nuair a thángadar go Gibeá, casadh buíon fáithe leis; luigh spiorad Dé go tréan air agus tháinig buile na bhfáithe air ina measc.)MZ A luaithe a thug Sól cúl le Samúéil le himeacht uaidh chuir an Tiarna croí eile ina chliabh agus cuireadh na comharthaí sin go léir i gcrích an lá sin.b?Z Gabh romham síos go Gilgeál; rachaidh mise ansiúd níos déanaí le híobairtí loiscthe agus comaoineach a ofráil. Fan seacht lá go dtiocfaidh mé chugat, agus a thaispeáint duit céard atá le déanamh agat.»b?Z Nuair a chuirfear na comharthaí sin i gcrích duit, beir ar an bhfaill mar tá Dia leat.Z Ansin luífidh spiorad an Tiarna ort féin agus rachaidh tusa freisin ar buile fáidh leo, agus déanfaidh fear eile díot.%Z Ansin rachaidh tú go Gibeá Dé (mar a bhfuil garastún na bhFilistíneach). Ag teacht chun na cathrach sin ansiúd duit, buailfidh tú le buíon fáithe ag teacht anuas ón ardionad agus cruit, bodhrán, feadóg, agus lir rompu amach; beidh buile na bhfáithe orthu.p[Z Beannóidh siad duit agus tabharfaidh siad dhá builín aráin duit nach foláir duit a ghlacadh uathu.~Z Ar aghaidh leat ón áit sin agus tiocfaidh tú go Dair Thábór, mar a mbuailfidh tú le triúr fear ar a slí suas chun Dé i mBéitéil; beidh trí mheannán á n-iompar ag duine díobh, trí bhuilín aráin ag duine eile, agus seithe fíona ag an tríú duine.O}Z Nuair a imeoidh tú uaimse inniu, buailfidh tú le beirt fhear ag tuama Ráchael ar imeall Bhiniáimin i Zealzach, agus déarfaidh siad leat: 'Na hasail a bhí á lorg agat, fuarthas iad; is cuma le d' athair anois faoi na hasail, ach tá imní air fúibhse, á rá leis féin: «Céard atá le déanamh agam faoi mo mhac?» '| }Z Thóg Samúéil soitheach ola ansin agus dhoirt ar cheann Shóil é agus phóg é agus dúirt: «Nach ndearna an Tiarna thú a ungadh le go mbeifeá i do thaoiseach [ar do phobal Iosrael? Rialóidh tú pobal an Tiarna agus saorfaidh tú iad ó chumhacht a naimhde atá ina dtimpeall. Beidh sé seo mar chomhartha] agat gur cheap an Tiarna thú i do thaoiseach ar a oidhreacht.`{;Z Nuair a bhí siúlta acu síos go himeall na cathrach, dúirt Samúéil le Sól: «Abair leis an searbhónta gabháil romhainn amach, ach fansa féin mar a bhfuil tú go fóill go n-inseoidh mé briathar Dé duit.»izMZ Le breacadh an lae ghlaoigh Samúéil ar Shól ar dhíon an tí: «Bí i do shuí,» ar sé, «go seolfaidh mé ar do bhealach thú.» D' éirigh Sól agus chuadar beirt, é féin agus Samúéil, amach ar an tsráid. yZ Thángadar anuas ón ardionad go dtí an chathair. [Cóiríodh leaba do Shól ar dhíon an tí agus chuaigh sé a chodladh inti.]mxUZ Thug an cócaire an chos agus an t-eireaball méith leis dá bhrí sin, agus leag os comhair Shóil á rá: «Féach, tá an chuid a coimeádadh á chur romhat. Ith é sin mar coimeádadh duit é go dtí an t-am a cinneadh le go n-íosfá é in éineacht leis an dream a fuair cuireadh!» D' ith Sól bia dá bhrí sin an lá sin in éineacht le Samúéil. wZ Dúirt Samúéil leis an gcócaire: «Tabhair leat amach an chuid a thug mé duit, a ndúirt mé leat faoi: 'Cuir i leataobh é!' »PvZ Ansin rug Samúéil Sól agus a shearbhónta isteach sa halla agus chuir iad ina suí mar a raibh onóir acu thar an gcuid eile a fuair cuireadh; bhí deichniúr ar fhichid nó mar sin díobhsan ann.JuZ D' fhreagair Sól: «Nach Biniáimineach mé, duine den treibh is suaraí in Iosrael? Agus nach é m' fhinese an fine is suaraí de threibh Bhiniáimin uile? Cad ab áil leat á rá sin liom?»Zt/Z Na hasail úd a chuaigh ar strae trí lá ó shin, ná cuiridís aon imní ort, óir fuarthas iad. Agus cé a bhfuil gach is díol dúile in Iosrael i ndán dó, mura duitse agus do theaghlach uile d' athar?»`s;Z D' fhreagair Samúéil Sól: «Mise fear na bhfíseanna. Gabh suas romham don ardionad. Íosfaidh sibh bia liomsa inniu. Scaoilfidh mé uaim thú ar maidin amárach agus inseoidh mé duit a bhfuil ar d' intinn agat.rZ Dhruid Sól le Samúéil sa gheata agus dúirt: «Inis dom, más é do thoil é, cá bhfuil teach fhear na bhfíseanna?»qZ Nuair a chonaic Samúéil Sól, dúirt an Tiarna leis: «Sin é an fear a dúirt mé leat! Sin é an té a bheidh ag rialú mo phobail.»#pAZ «Um an dtaca seo amárach seolfaidh mé chugat fear ó thír Bhiniáimin, agus ní foláir duit é a ungadh ina thaoiseach ar mo phobal Iosrael. Déanfaidh sé mo phobal a fhuascailt ó chumhacht na bhFilistíneach; óir chonaic mé [anó] mo phobail mar tháinig a nglao chugam.»\o3Z Bhí foilsiú tugtha ag an Tiarna do Shamúéil an lá sular tháinig Sól, á rá:5neZ Ghabhadar suas chun na cathrach, dá bhrí sin, agus ag dul an geata isteach dóibh, chonaic siad Samúéil ag teacht amach ina dtreo agus é ar an tslí suas don ardionad.Tm#Z Buailfidh sibh leis a luaithe a rachaidh sibh isteach sa chathair sula dtéann sé in airde ar an ardionad don bhéile; ní íosfaidh an pobal greim bia go dtí go dtiocfaidh sé, mar chaithfidh sé an íobairt a bheannú, ansin íosfaidh an mhuintir a gheobhaidh cuireadh. Téigí suas anois agus ní fada go bhfaighidh sibh é.»3laZ D' fhreagair na cailíní: «Tá. Tá sé díreach romhaibh. Brostaigí. Tá sé díreach tagtha isteach sa chathair mar beidh íobairt ar an ardionad ag an bpobal inniu.fáidh anois thugtaí fear na bhfíseanna air fadó.)?hyZ D' fhreagair an seirbhíseach Sól arís: «Féach,» ar sé, «tá ceathrú seicil airgid anseo agam. Tabharfaidh mé don ghiolla Dé é agus tabharfaidh sé eolas na slí dúinn.»vggZ Ansin dúirt Sól lena sheirbhíseach: «Ach má théimid ann céard is féidir dúinn a thabhairt chun an duine? Tá an t-arán inár málaí caite, agus níl aon bhronntanas le tabhairt againn chun an ghiolla Dé. Céard atá againn?»f}Z D' fhreagair seisean: «Féach, tá giolla Dé sa chathair seo, agus is duine é atá faoi dhea-cháil; tagann gach a ndeir sí i gcrích. Téimis ansiúd, más ea, agus b' fhéidir go mbeidh ar a chumas sinn a threorú san aistear atá romhainn.»geIZ Nuair a tháinig siad go dúiche Zúf, dúirt Sól leis an seirbhíseach a bhí in éineacht leis: «Téanam, téimis ar ais nó cuirfidh m' athair de a imní faoi na hasail agus cromfaidh sé ar bheith imníoch fúinne.»gdIZ Gabh siad trí ardáin Eafráim, agus trí chríoch Sháilíseá, ach ní bhfuair siad na hasail. Ghabh siad trí chríoch Sheáilím, ach ní raibh siad ann. Ghabh siad trí chríoch Bhiniáimin, ach ní bhfuair siad iad.EcZ Chuaigh asail Chís, athair Shóil, ar strae, agus dúirt Cís lena mhac Sól: «A mhic, tabhair leat duine de na seirbhísigh, agus cuir chun bóthair; imigh leat a chuardach na n-asal.»Ub%Z Bhí mac aige darbh ainm Sól, fear óg dathúil a bhí i mbláth a mhaitheasa. Ní raibh fear níba dhathúla ná é i measc na nIosraelach go léir; bhí airde an chinn aige ar an gcuid eile den phobal.'a KZ Bhí duine de mhuintir Bhiniáimin darbh ainm Cís, mac Aibíéil, mac Zarór, mac Bhacórat, mac Aifía; Biniáimineach ba ea é agus fear an-saibhir.h`KZAgus ansin dúirt Samúéil le fir Iosrael: «Filleadh gach duine agaibh ar a chathair féin.»I_ ZD' éist Samúéil lena raibh le rá ag an bpobal agus d' aithris sé i gcluasa an Tiarna é. Agus dúirt an Tiarna le Samúéil: «Tabhair aird ar a nglór agus déan rí a cheapadh dóibh.»$^CZi dtreo go mbeimidne cosúil leis na ciníocha eile go léir agus go mbeidh ár rí dár rialú agus ina thaoiseach orainn ag troid ár gcathanna dúinn.»]/ZAch dhiúltaigh an pobal aon aird a thabhairt ar a raibh á rá ag Samúéil, agus dúirt siad: «Ní hea! Teastaíonn uainn rí a bheith orainn,\#ZAn lá sin glaofaidh sibh amach os ard mar gheall ar an rí a thoghfaidh sibh daoibh féin, ach ní éisteoidh an Tiarna libh an lá sin.»W[)ZTógfaidh sé deachú de bhur gcaoirigh agus beidh sibhse in bhur ndaoir aige.Z!ZTógfaidh sé bhur searbhóntaí fear agus ban, agus togha bhur n-eallaigh agus bhur n-asal, agus cuirfidh sé i mbun oibre dó féin iad.~YwZTógfaidh sé deachú de bhur ngrán agus de bhur bhfíonghoirt agus tabharfaidh sé í dá mhaoir agus dá oifigigh.X}ZTógfaidh sé togha bhur ngort agus bhur bhfíonghort agus bhur ngort ológ, agus tabharfaidh sé dá sheirbhísigh iad.qW]Z Tógfaidh sé bhur n-iníonacha le bheith ina gcumhránaithe agus ina gcócairí, agus ina mbáicéirí.MVZ Ceapfaidh sé taoisigh míle, agus taoisigh leathchéad, agus cuirfidh sé cuid díobh a threabhadh a chuid gort agus a bhaint a fhómhair, a dhéanamh a threalamh cogaidh agus trealamh a charbad.yUmZ Dúirt sé: «Seo iad na bealaí a bheidh ag an té a bheidh ina rí oraibh: tógfaidh sé bhur gclann mhac agus ceapfaidh sé iad mar charbadóirí agus mar mharcshlua aige féin, agus ceapfaidh sé iad le rith os comhair a charbaid amach._T9Z D' inis Samúéil a raibh ráite ag an Tiarna do na daoine a bhí ag iarraidh rí air.$SCZ Géill dá nglór dá bhrí sin; ach ní foláir duit rabhadh sollúnta a thabhairt dóibh, agus bealaí an té a bheidh ina rí orthu a theagasc dóibh.»YR-ZGach a ndearnadar ormsa ón lá a thug mé amach as an Éigipt iad go dtí inniu féin thugadar droim láimhe liomsa agus rinneadar seirbhís do dhéithe eile tá na nithe sin go léir á ndéanamh acu ortsa.1Q]ZAch dúirt an Tiarna le Samúéil: «Tabhair aird ar ghlór na ndaoine agus ar a ndeir siad leat. Óir ní duitse a dhiúltaigh siad, ach domsa a bheith i mo rí orthu.PZNíor thaitin sé le Samúéil go ndúirt siad: «Tabhair rí dúinn chun sinn a rialú,» agus ghuigh sé chun an Tiarna.:OoZ«Féach,» ar siad leis, «tá tusa sean, agus ní leanann do chlann mhac i do choiscéimeanna. Déan rí a cheapadh dúinn chun sinn a rialú ar nós na gciníocha go léir.»mNUZChruinnigh seanóirí uile Iosrael i gceann a chéile agus tháinig siad go dtí Samúéil i Rámá.M'ZAch níor lean a chlann mhac ina choiscéimeanna; ghabhadar an cosán claon chun airgid; ghlacaidís breabanna, agus thugaidís claonbhreith.nLWZBhí Ióél mar ainm ar a chéadghin agus Aibiá ar an dara fear; ba bhreithiúna iad i mBéar Seaba.gK KZNuair a chuaigh Samúéil in aois, cheap sé a bheirt mhac ina mbreithiúna ar Iosrael.J-ZD' fhilleadh sé ansin ar Rámá mar gurb é ba bhaile dó. Thugadh sé breith ar chlann Iosrael ansiúd leis. Thóg sé altóir ann don Tiarna.I)ZThéadh sé gach bliain ar cuaird go Béitéil, go Gilgeál agus go Mizpeá. Thugadh sé breith ar chlann Iosrael sna háiteanna sin go léir.FHZBhí Samúéil ina bhreitheamh ar Iosrael gach lá dá shaol.jGOZNa cathracha a bhain na Filistínigh d' Iosrael, fuair Iosrael ar ais iad, ó Eacrón go Gat, agus d' fhuascail Iosrael a gcríocha ó chumhacht na bhFilistíneach. Bhí síocháin chomh maith idir Iosrael agus na hAmóraigh.HF Z Cloíodh na Filistínigh ar an gcuma sin agus níor thángadar isteach i gcríocha Iosrael a thuilleadh. Luigh lámh an Tiarna go trom ar na Filistínigh i gcaitheamh shaol Shamúéil ar fad.QEZ Ansin thóg Samúéil cloch agus chuir ina seasamh í idir Mizpeá agus Iseana, agus thug sé Eibin Eizir («Cloch na Cabhrach» ) uirthi á rá: «Thug an Tiarna cabhair dúinn chomh fada leis seo!»DZ Chuaigh muintir Iosrael amach ó Mhizpeá sa tóir ar na Filistínigh agus bhíodar á n-eirleach chomh fada le Béit Cár.CZ Nuair a bhí Samúéil ag ofráil na híobartha dóite, dhruid na Filistínigh ina n-aice chun catha a chur ar Iosrael, ach rinne an Tiarna tréanghlór toirní an lá sin ar na Filistínigh agus chuir sceimhle orthu, agus theitheadar roimh Iosrael.3BaZ Ansin fuair Samúéil uan diúil agus d' ofráil é ina íobairt uileloiscthe don Tiarna agus ghlaoigh sé ar an Tiarna thar ceann Iosrael agus thug an Tiarna toradh air. AZDúirt clann Iosrael le Samúéil: «Glaoigh gan stad ar an Tiarna ár nDia chun sinn a shaoradh ó chumhacht na bhFilistíneach»_@9ZNuair a chuala na Filistínigh go raibh clann Iosrael cruinnithe i Mizpeá, chuaigh flatha na bhFilistíneach suas in aghaidh Iosrael. Nuair a chuala clann Iosrael é sin tháinig eagla orthu roimh na Filistínigh.&?GZThionóil Iosrael go léir dá bhrí sin i Mizpeá, agus tharraing siad uisce agus dhoirt siad ansiúd é i láthair an Tiarna. Rinne siad troscadh an lá sin agus d' fhógair siad: «Pheacaíomar in aghaidh an Tiarna.» Agus bhí Samúéil ina bhreitheamh ar chlann Iosrael i Mizpeá.|>sZAnsin dúirt Samúéil: «Cruinnígí Iosrael uile le chéile i Mizpeá, agus guífidh mé an Tiarna ar bhur son.»o=YZAnsin chuir clann Iosrael uathu na Bálaím agus na hAisteárót agus d' fhónadar don Tiarna amháin.`<;ZAnsin dúirt Samúéil le teaghlach Iosrael go léir: «Má tá sibh ag filleadh ar an Tiarna ó chroí go hiomlán, cuirigí i leataobh uaibh na déithe deoranta atá agaibh, agus na hAisteárót, agus dírigí bhur gcroí ar an Tiarna, agus déanaigí fónamh dósan amháin, agus fuasclóidh sé sibh ó láimh na bhFilistíneach.»';IZÓn lá a socraíodh an áirc i gCiriat Iáraím, ghabh tamall fada thart, fiche éigin bliain, agus bhí teaghlach Iosrael go léir ag tnúth leis an Tiarna.m: WZThainig muintir Chiriat Iáraím agus thugadar áirc an Tiarna leo suas, agus chuireadar isteach i dteach Aibíneádáb ar an gcnoc í, agus rinneadar mac Eileázár a choisreacan chun aire a thabhairt d' áirc an Tiarna.:9oZChuireadar teachtairí go dtí muintir Chiriat Iáraím ansin á rá: «Sheol na Filistínigh áirc an Tiarna ar ais; tagaigí anuas agus tugaigí suas libh chugaibh féin í.»8+ZDúirt muintir Bhéit Seimis ansin: «Cé a fhéadfaidh seasamh i láthair an Tiarna an Dia naofa seo? Cé chuige a rachaidh sé suas uainne?»U7%ZMharaigh sé cuid de mhuintir Bhéit Seimis mar gur fhéachadar isteach in áirc an Tiarna; mharaigh sé deichniúr agus trí fichid díobh. Rinne an pobal olagón mar gur bhuail an Tiarna chomh dian iad.6Zmar an gcéanna le dealbha na luch de réir líon cathracha Filistíneacha uile na gcúig flatha, idir chathracha daingne agus bhailte gan chosaint. An gallán mór ar ar leagadar áirc an Tiarna, is finné é go dtí an lá inniu i ngort Iósua ó Bhéit Seimis.R5ZBa iad seo na neascóidí óir a d' íoc na Filistínigh mar íobairt chiontachta don Tiarna: ceann ar son Aisdeod, ceann ar son Ghazá, ceann ar son Aiscileon, ceann ar son Ghat, ceann ar son Eacrón;l4SZNuair a chonaic cúigear flatha na bhFilistíneach é sin, d' fhill siad ar Eacrón an lá céanna.3ZThóg na Léivítigh áirc an Tiarna anuas, agus an cófra, leis na dealbha óir ann, a bhí ina haice, agus leag siad an meid sin go léir ar an ngallán. D' ofráil muintir Bhéit Seimis ofrálacha uileloiscthe, agus d' íobair íobairtí, an lá sin don Tiarna.S2!ZTháinig an carr isteach i ngort Iósua ó Bhéit Seimis, agus stad sé ansin. Bhí gallán ansiúd agus bhris na daoine adhmad an chairr agus d' ofráil siad na ba mar íobairt uileloiscthe don Tiarna.61gZ Bhí muintir Bhéit Seimis ag baint fómhar na cruithneachta sa ghleann: d' ardaíodar a súile agus chonaiceadar an áirc agus chuir an radharc sin lúcháir orthu.^07Z Ghabh na ba caol díreach i dtreo Bhéit Seimis, ar feadh an bhóthair, iad ag géimneach ar an tslí gan casadh ar dheis ná ar chlé. Lean flatha na bhFilistíneach iad chomh fada le teorainneacha Bhéit Seimis.p/[Z Leagadar áirc an Tiarna ansin ar an gcarr, leis an gcófra, na lucha óir agus dealbha na neascóidí..Z Rinne na daoine amhlaidh. Thugadar leo an dá loilíoch, agus ghabhadar faoin gcarr iad, agus dhún ar a laonna sa bhaile."-?Z Bíodh súil agaibh uirthi; má théann sí an bóthar suas i dtreo a dúiche féin, go Béit Seimis, ansin eisean a rinne an urchóid mhór seo dúinn; ach mura dtéann, ansin beidh a fhios againn nárbh í a lámh a luigh orainn, ach gur de thaisme a d' éirigh sé seo dúinn.»\,3ZAnsin tógaigí áirc an Tiarna, leagaigí ar an gcarr í, agus cuirigí na dealbha óir atá á n-íoc agaibh dó mar ofráil chiontachta i gcófra lena hais. Ansin scaoiligí léi agus ligigí di imeacht léi.#+AZCóirigí carr nua dá bhrí sin agus dhá loilíoch nach ndeachaigh riamh faoin gcuing. Gabhaigí na ba faoin gcarr agus tugaigí a laonna abhaile uathu.>*wZCad ab áil libh ag cruachan bhur gcroí, faoi mar a chruaigh na hÉigiptigh agus Forann a gcroí? Tar éis dó magadh fúthu, nár scaoileadar leis an bpobal agus nár imíodarsan?)ZNí foláir daoibh dá réir sin dealbha a dheanamh de bhur neascóidí agus dealbha de na lucha atá ag creimeadh bhur dtíre, agus glóir a thabhairt do Dhia Iosrael. Ansin b' fhéidir go mbogfaidh sé a lámh díbh féin, de bhur ndéithe, agus de bhur dtír.|(sZD' fhiafraíodar ansin: «Cén ofráil chiontachta ar chóir dúinn a íoc leis?» D' fhreagair siad: «Dé réir líon flatha na bhFilistíneach, cúig neascóid óir agus cúig luch óir mar bhí an t-aon phlá oraibh idir fhlatha agus uile.'yZD' fhreagair siad: «Má chuireann sibh áirc Dhia Iosrael ar shiúl, ná cuirigí ar shiúl folamh í; ní foláir daoibh ofráil chiontachta a íoc leis. Ansin leigheasfar sibh agus beidh a fhios agaibh cad chuige nach gcasfadh a lámh uaibh.»V&'ZAnsin chuir na Filistínigh fios ar a sagairt agus ar a n-asarlaithe agus d' fhiafraíodar díobh: «Céard a dhéanfaimid le háirc an Tiarna? Insígí dúinn conas í a chur ar ais chun a háite féin!»X% -ZBhí áirc an Tiarna i gcríocha na bhFilistíneach ar feadh seacht mí.}$uZ An mhuintir nach bhfuair bás, bhris neascóidí amach orthu agus bhí an liú ón gcathair ag dul suas chun neimhe.]#5Z Chuir siad teachtairí amach dá bhrí sin, agus ghairm siad ceannairí uile na bhFilistíneach chucu agus dúirt leo: «Cuir áirc Dhia Iosrael chun siúil; téadh sí ar ais chun a háite féin, chun nach maróidh sí sinn féin agus ár muintir» óir bhí scéin agus uafás ar fud na cathrach go léir; luigh lámh Dé go trom ansiúd.T"#Z Sheoladar áirc Dé go hEacrón, ach nuair a shroich áirc Dé Eacrón, rinne muintir Eacrón liú: «Thugadar áirc Dhia Iosrael chugainn d' fhonn an bás a thabhairt orainn féin agus ar ár muintir.»x!kZ Ach nuair a bhí sí tugtha ansiúd, luigh lámh an Tiarna go trom ar an gcathair sin agus tháinig scéin agus sceimhle ar na daoine; bhuail neascóidí muintir na cathrach, idir óg agus aosta, mar go raibh an Tiarna á gciapadh mar sin.! =ZChuir siad teachtairí amach dá bhrí sin agus ghairm siad ceannairí uile na bhFilistíneach chucu, agus dúirt leo: «Cad a dhéanfaimid le háirc Dhia Iosrael?» D' fhreagair siadsan: «Tugtar áirc Dhia Iosrael ar shiúl go Gat.» Thugadar más ea áirc Dhia Iosrael ansiúd.:oZNuair a chonaic muintir Aisdeod conas mar a bhí, dúradar: «Ná fanadh áirc Dhia Iosrael inár measc mar tá a lámh ag luí go trom orainn féin agus ar Dhágón ár ndia.»{ZLuigh lámh an Tiarna go trom ar phobal Aisdeod agus chuir scéin orthu le neascóidí ar fud Aisdeod agus a chríocha.>wZSin é an fáth nach ndéanann sagairt Dhágón ná aon duine eile a théann isteach i dteampall Dhágón, cos a leagan ar thairseach Dhágón in Aisdeod go dtí an lá inniu féin.ZAch nuair a d' éiríodar go moch lá arna mhárach, ba shiúd é Dágón béal faoi arís ar an urlár os comhair áirc an Tiarna, agus ceann Dhágón agus a dhá láimh briste de agus caite ar an tairseach; ní raibh fágtha de ach cabhail Dhágón.cAZD' éirigh muintir Aisdeod go luath lá arna mhárach [agus chuadar go teampall Dhágón]; ba shiúd Dágón béal faoi ar an urlár os comhair áirc an Tiarna. D' ardaíodar Dágón agus chuir siad ar ais ina áit é.}ZThugadar leo áirc Dé agus d' iompraíodar isteach i dteampall Dhágón í, agus chuireadar síos í láimh le Dágón.d EZNuair a ghabh na Filistínigh áirc Dé, thugadar leo í ó Eibin Eizir go hAisdeod.PZDúirt sí: «D' imigh an ghlóir ó Iosrael, óir gabhadh áirc Dé.».WZThug sí Í Cávód ar an leanbh á rá: «Tá an ghlóir (cávód) imithe ó Iosrael,» ag cuimhneamh di ar ghabháil áirc Dé, ar athair a céile, agus ar a fear. ~~}|{{zUyyxzwvutt?ssr}qq>==7«Ná bíodh drochmhisneach ar aon duine mar gheall air,» arsa Dáiví le Sól, «rachaidh do shearbhónta anseo chun troda leis an bhFilistíneach seo.»ibMZAch éisteadh le caint Dháiví agus rinneadh í a aithris do Shól agus chuir seisean fios air.aZChas sé uaidh más ea le labhairt le duine eile, agus chuir sé an cheist chéanna air; agus fuair sé an freagra céanna ó gach duine.``;ZD' fhreagair Dáiví: «Cad é seo anois atá déanta agam? Cad a bhí ann ach focal?»D_ZEilíáb, an deartháir ba shine aige, chuala sé é ag caint leis na fir agus tháinig fearg air le Dáiví agus dúirt: «Cad a thug thusa anseo anuas? Cé a d' fhág tú i bhfeighil an chúpla caora úd san fhásach? Is eol dom d' uabhar agus an t-olc i do chroí; tháinig tú ó dheas chun faire ar an gcath.»v^gZThug an slua an freagra céanna air á rá: «Sin é an luach saothair a thabharfar don té a mharóidh é.»<]sZChuir Dáiví ceist ansin ar na fir a bhí ina seasamh taobh leis: «Cén luach saothair a gheobhaidh an té a mharóidh an Filistíneach seo agus a ghlanfaidh an smál d' Iosrael? Cé hé an Filistíneach seo gan timpeallghearradh a bhfuil sé de dhánaíocht aige masla a thabhairt do shluaite Dé bheo?»\7ZDúirt fir Iosrael: «An bhfaca tú an fear seo ag teacht aníos anois? Tá sé ag teacht chun dúshlán Iosrael a thabhairt. An té a mharóidh é, tabharfaidh an rí mórchuid maoine dó, agus a iníon le pósadh, agus tabharfaidh sé saoirse Iosrael do theaghlach a athar.»_[9ZA luaithe a chonaic fir Iosrael an fear seo, theitheadar uaidh agus scéin ina gcroí.GZ ZFad a bhí sé ag caint leo, seo aníos ó shluaite na bhFilistíneach, an gaiscíoch (darbh ainm Góla, an Filistíneach ó Ghat); labhair sé mar a dhéanadh cheana agus chuala Dáiví é.%YEZD' fhág Dáiví a aistrithe faoi chúram gharda an bhagáiste, agus rith go dtí an líne chatha agus tháinig chun a dheartháireacha ag cur a dtuairisce.dXCZChóirigh Iosrael agus na Filistínigh iad féin in eagar catha ar aghaidh a chéile amach.W/ZD' éirigh Dáiví go moch ar maidin, d' fhág aoire i bhfeighil na gcaorach, d' ardaigh leis an lón, agus d' imigh mar a d' ordaigh Ieise dó. Tháinig sé go dtí an longfort agus an slua ag dul amach chun a láithreacha troda, agus an gháir chatha á cur in airde acu.yVmZTá siad le Sól agus leis na hIosraelaigh go léir i nGleann Éileá, ag troid in aghaidh na bhFilistíneach.»(UKZagus beir leat na deich gcáiseanna seo leo go dtí a n-oifigeach míle; cuir tuairisc sláinte do dheartháireacha agus tabhair comhartha éigin ar ais uathu.BTZDúirt Ieise le Dáiví a mhac: «Beir leat an t-éafá seo de ghrán tíortha agus na deich mbuilíní seo go dtí do dheartháireacha, agus brostaigh ort go campa do dheartháireacha,|SsZThagadh an Filistíneach ina láthair agus sheasadh sé ansiúd gach maidin agus trathnóna ar feadh daichead lá.)sRaZ(Bhíodh Dáiví ar a sheal ag déanamh seirbhíse do Shól agus ag aoireacht caoirigh a athar i mBeithil.:QqZDáiví an sóisear; lean an triúr ba shine Sól.WP)Z D' imigh an triúr mac ba shine le Ieise agus leanadar Sól chun cogaidh. Seo iad ainmneacha an triúr mac a chuaigh chun cogaidh Eilíáb an chéadghin, Aibíonádáb an dara mac agus Seamá an tríú mac.4OcZ Mac le hEafrátach ó Bheithil darbh ainm Ieise a ba ea Dáiví. Bhí ochtar mac ag Ieise, agus le linn Shól bhí sé aosta cheana féin agus [anonn sna blianta]. NZ Nuair a chuala Sól agus Iosrael go léir na focail sin ón bhFilistíneach thit an lug ar an lag acu agus tháinig scéin orthu. M Z Lean an Filistíneach air: «Tugaim dúshlán sluaite Iosrael inniu; cuiridís fear chugam le comhrac aonair a dhéanamh liom.»NLZ Má ritheann leis comhrac liom agus mé a mharú, ansin beimidne inár ndaoir agaibhse; ach má bhuaimse air, agus é a mharú, beidh sibhse in bhur ndaoir againne, ag déanamh seirbhíse dúinn.»K%ZSheas sé os comhair sluaite Iosrael agus d' fhógair dóibh in ard a chinn agus a ghutha: «Cad ab áil libh amach do bhur gcur féin in eagar catha? Nach Filistíneach mise agus nach sibhse daoir Shóil? Toghaigí fear díbh féin agus tagadh sé anuas i mo aghaidh.-JUZBhí sáfach a shleá mar bhíoma fíodóra, agus sé chéad seicil de mheáchan iarainn mar cheann ar an tsleá sin. Bhí giolla roimhe amach ag iompar a scéithe.JIZBhí buataisí práis ar a chosa agus ga práis thar a ghuaillí.H ZBhí cafarr práis ar a cheann, lúireach mar chosaint air agus bhí cúig mhíle seicil de mheáchan práis sa lúireach sin. GZThainig gaiscíoch eadrána, darbh ainm Góla as Gat, amach as campa na bhFilistíneach; bhí sé sé bhanlámh go leith ar airde.zFoZSheas na Filistínigh ar shliabh ar thaobh agus na hIosraelaigh ar shliabh ar an taobh eile agus gleann eatarthu.)EMZChruinnigh Sól agus fir Iosrael chomh maith agus shuíodar a gcampa i nGleann Éileá agus chóiríodar iad féin in eagar catha in aghaidh na bhFilistíneach.=D wZChuir na Filistínigh tionól ar a sluaite chun catha; chruinníodar le chéile i Sócó, baile in Iúdá, agus shuíodar a gcampa idir Sócó agus Azaecá in Eifis Daimím.WC)ZAon uair a thagadh an drochspiorad ó Dhia ar Shól, bheireadh Dáiví ar a chruit ina láimh; agus sheinneadh; ansin théadh Sól chun suaimhnis, thagadh biseach air, agus d' imíodh an drochspiorad uaidh.yBmZChuir Sól scéala chun Ieise ansin: «Lig do Dháiví bheith ar seirbhís agam, mar fuair sé gean mo chroí.» A;ZTháinig Dáiví go Sól ar an tslí sin, agus chuaigh ar seirbhís chuige. Bhí an-chion ag Sól air, agus ceapadh Dáiví ina fhear iompair airm dó.s@aZFuair Ieise [cúig] bhuilín aráin, seithe fíona agus meannán agus chuir go Sól iad le Dáiví a mhac.u?eZChuir Sól teachtairí go Ieise dá bhrí sin á rá: «Cuir chugam Dáiví do mhac atá leis na caoirigh.»L>ZD' fhreagair ógánach díobh: «Chonaic mé, féach, mac le Ieise ó Bheithil, ceoltóir cumasach, gaiscíoch agus laoch gaile, fear ciallmhar caint agus córach cló, agus tá an Tiarna leis.»p=[ZDúirt Sól lena ghiollaí: «Faighigí dom fear a sheinneann go maith agus tugaigí anseo chugam é!»d<CZTugadh an tiarna seo againn ordú do na giollaí atá ag freastal ort duine oilte ar an gcruit a lorg; nuair a bheidh an drochspiorad ón Tiarna do do chiapadh, seinnfidh sé an chruit duit agus tiocfaidh biseach ort.»T;#ZDúirt a ghiollaí le Sól: «Sin drochspiorad ón Tiarna do do bhuaireamh.W:)ZThréig spiorad an Tiarna Sól agus bhuair drochspiorad ón Tiarna é. 9Z Ansin thóg Samúéil an adharc ola agus rinne é a ungadh ansiúd mar a raibh aige fara a dheartháireacha. Tháinig spiorad an Tiarna agus luigh sé ar Dháiví agus d' fhan leis ón lá sin amach. Maidir le Samúéil, d' éirigh sé agus d' imigh go Rámá.C8Z Chuir sé fios air agus thug isteach é; buachaill naíonta ab ea é, le súile lonracha, agus scéimh ina chló. Dúirt an Tiarna: «Seo leat, agus déan é a ungadh mar is é seo é.»-7UZ D' fhiafraigh sé ansin de Ieise: «An bhfuil do chlann mhac go léir anseo?» «Tá mac eile fós agam,» ar seisean, «an té is óige; ach féach, tá sé ag aoireacht na gcaorach.» Dúirt Samúéil le Ieise: «Cuir fios air agus tabhair leat é; ní shuífimid chun boird go dtaga sé.»6 Z Thug Ieise a sheachtar mac ansin os comhair Shamúéil. Ach dúirt Samúéil le Ieise: «Ní hiad seo a roghnaigh an Tiarna.»5 Z Ansin thug Ieise Seamá os comhair Shamúéil, ach dúirt Samúéil: «Ní hé seo an duine a roghnaigh an Tiarna ach oiread.»)4MZAnsin ghlaoigh Ieise chuige ar Aibíonádáb agus thug os comhair Shamúéil é, agus dúirt seisean: «Ní hé seo an duine a roghnaigh an Tiarna ach oiread.»V3'ZAch dúirt an Tiarna le Samúéil: «Ná bac a dhreach ná a airde, mar diúltaím dó; ní thugann Dia breith mar a thugann an duine; breathnaíonn an duine an cló ach breathnaíonn an Tiarna an croí.»)2MZAr theacht i láthair dóibh, chonaic sé Eilíáb, agus dúirt sé leis féin: «Caithfidh sé go bhfuil an té atá ungtha ag an Tiarna ansin os a chomhair.»1ZAgus dúirt seisean: «Is ea, mar chara. Tháinig mé chun íobairt a dhéanamh don Tiarna. Déanaigí sibh féin a choisreacan agus tagaigí liom chun na híobartha.» Choisric sé Ieise agus a chlann mhac agus thug cuireadh chun na híobartha dóibh.@0{ZRinne Samúéil mar a dúirt an Tiarna leis agus chuaigh go Beithil. Tháinig seanóirí an bhaile ina airicis agus iad ar ballchrith agus dúirt siad: «An mar chara a thagann tú?»3/aZTabhair cuireadh chun na híobartha do Ieise, agus taispeánfaidh mise duit cad a bheidh le déanamh agat. An té a ainmneoidh mé duit, déanfaidh tú é a ungadh dom.»j.OZD' fhreagair Samúéil: «Conas is féidir dom imeacht? Má fhaigheann Sól gaoth an fhocail, maróidh sé mé!» Agus dúirt an Tiarna: «Tabhair bearach leat, agus abair: 'Tháinig mé chun íobairt a dhéanamh don Tiarna.'$- EZDúirt an Tiarna le Samúéil: «Cá fhad a bheidh tú buartha mar gheall ar Shól ó dhiúltaigh mise dó feasta mar rí ar Iosrael? Líon d' adharc d' ola agus imigh leat. Táim do do chur go Ieise ó Bheithil, óir tá rí roghnaithe agam dom féin i measc a chlann mhac.»-,UZ#Ní fhaca Samúéil Sól arís go dtí lá a bháis; chuir Sól an-bhuaireamh ar Shamúéil, agus b' aithreach leis an Tiarna gur cheap sé Sól ina rí ar Iosrael.[+1Z"Chuaigh Samúéil go Rámá, agus chuaigh Sól suas chun a thí i nGibeá le Sól.f*GZ!Dúirt Samúéil:«Mar a d' fhág do chlaíomh mná gan chlann,Fágfar do mháthair gan chlann i measc na mban.» Ansin rinne Samúéil Agag a choscairt ina ablach i láthair an Tiarna i nGilgeál.")?Z Ansin dúirt Samúeil: «Tugaigí Agag rí Amáiléic chugam,» agus tháinig Agag chuige [in aghaidh a chos]. «Is searbh an deoch é an bás,» ar sé.P(ZLean Samúéil Sól ar ais más ea agus rinne Sól an Tiarna a adhradh.I' Z«Pheacaigh mé,» arsa [Sól], «ach tabhair urraim éigin dom i láthair seanóirí mo phobail agus i láthair Iosrael, agus fill ar ais liom le go ndéanfainn an Tiarna do Dhia a adhradh.»!&=ZAch dá ainneoin sin, ní inseoidh Glóir Iosrael bréag ná ní rachaidh ar gcúl ina fhocal; mar ní duine é le go rachadh sé ar gcúl ina fhocal.»%+ZDúirt Samúéil leis: «Tá ríocht Iosrael stróicthe uait inniu ag an Tiarna agus tugtha aige do chomharsa duit, is fearr d' fhear ná thú.j$OZNuair a bhí Samúéil ag casadh uaidh ar a sháil, rug Sól ar fhabhra a bhrait agus stróic é.,#SZAch dúirt Samúéil le Sól: «Ní fhillfidh mé leat, mar gur thug tú droim le briathar an Tiarna; thug an Tiarna droim leatsa chomh maith mar rí ar Iosrael.»`";ZMaith dom mo pheaca anois le do thoil; fill ar ais liom agus adhrfaidh mé an Tiarna.»)!MZDúirt Sól le Samúéil: «Pheacaigh mé óir sháraigh mé aithne an Tiarna agus d' orduithese, mar gurbh eagal liom an pobal agus gur ghéill mé dá nglór.\ 3ZPeaca asarlaíochta is ea an cheannairc.Éigeart agus íoladhradh is ea an easumhlaíocht.Toisc gur thug tusa an diúltú do bhriathar an Tiarna,thug seisean an diúltú duitse mar rí.»ZAch d' fhreagair Samúéil:«An fearr leis an Tiarna tabhartais loiscthe agus íobairtíná go n-éistfí go humhal le glór an Tiarna?Féach! is fearr umhlaíocht ná íobairt,is fearr géilliúlacht ná geir reithí. ZAch thug an pobal leo ón gcreach togha na gcaorach agus na ndamh a bhí faoin mbang le híobairt don Tiarna do Dhia i nGilgeál.»q]ZD' fhreagair Sól Samúéil: «Ní amhlaidh a bhí; ach ghéill mé do ghlór an Tiarna, agus chuaigh mé ar an misean ar ar sheol an Tiarna mé; thug mé Agag rí na nAmáiléiceach liom agus leag mé na hAmáiléicigh faoin mbang.&GZCad chuige mar sin nár gheill tú do ghlór an Tiarna? Cad chuige ar thug tú ruathar ar an gcreach agus an rud is olc i bhfianaise an Tiarna a dhéanamh?»&GZagus sheol an Tiarna ar mhisean thú á rá: 'Imigh agus leag na peacaigh úd, na hAmáiléicigh, faoin mbang agus troid ina n-aghaidh nó go scriosfar iad.'/YZDúirt Samúéil: «Bíodh gur beag an meas atá agat ort féin nach bhfuil tú i do cheann ar threibheanna Iosrael? Rinne an Tiarna thú a ungadh i do rí ar IosraelZAnsin dúirt Samúéil le Sól: «Fan! Inseoidh mé duit cad a dúirt an Tiarna liom aréir.» «Abair leat,» ar seisean.RZ«Thugadar leo iad ó na hAmáiléicigh,» arsa Sól, «mar go ndearna an pobal anacal ar thogha na gcaorach agus na ndamh lena n-ofráil don Tiarna, do Dhia-sa; chuireamar an chuid eile faoin mbang.»+ZAch d' fhreagair Samúéil: «Céard is ciall más ea leis an méileach caorach seo i mo chluasa agus an bhúireach damh seo i m' éisteacht?»Z Nuair a tháinig Samúéil mar a raibh Sól dúirt Sól leis: «Go raibh beannacht ort faoin Tiarna! Chomhlíon mé orduithe an Tiarna.»gIZ Chuaigh Samúéil amach ar maidin go moch le bualadh le Sól; fuair Samúéil scéala go raibh sé imithe go Cairmeil chun leacht a thógáil dó féin, agus gur chas agus gur ghabh sé ar aghaidh as sin síos go Gilgeál.p[Z «Is aithreach liom go ndearna mé rí de Shól, óir thug sé droim liom, agus d' fhág mo lorg, agus rinne faillí i m' orduithe.» Tháinig suaitheadh mór ar Shamúéil agus chaith sé an oíche ar fad ag glaoch chun an Tiarna.9oZ Tháinig briathar an Tiarna go Samúéil:Z Ach rinne Sól agus an pobal anacal ar Agag agus ar thogha na gcaorach agus an eallaigh, na mart ramhar agus na n-uan, agus gach rud fónta; níorbh áil leis iadsan a chur faoin mbang; níor chuireadar faoin mbang ach gach suarachán agus gach truán.|sZGhabh sé Agag rí Amáiléic ina bheatha, agus chuir na daoine go léir chun báis le faobhar claímh faoin mbang.dCZScrios Sól na hAmáiléicigh dá bhrí sin, ó Havalá go Siúr, atá lastoir den Éigipt.6gZAgus dúirt Sól leis na Céinigh: «Seo libh síos! Imígí, fágaigí bhur mbailte i measc na nAmáiléiceach le heagla go scriosfainn sibhse mar aon leo, óir bhí sibh cineálta le clann Iosrael go léir nuair a thángadar ón Éigipt aníos.» Scar na Céinigh dá bhrí sin ó na hAmáiléicigh.RZTháinig Sól go cathair Amáiléic agus chuaigh in eadarnaí sa ghleann. {ZRinne Sól an pobal a thionól agus á áireamh i dTaláím, dhá chéad míle coisí, agus deich míle d' fhir Iúdá.Z /ZTéigh anois agus buail Amáiléic agus cuir é féin agus a bhfuil aige faoin mbang. Ná tabhair anacal dó, ach scrios é idir fhear agus bhean, leanbh agus bhunóc, dhamh agus chaora, chamall agus asal.' »3 aZSeo mar a deir Tiarna na Slua: 'Déanfaidh mé díoltas ar son a ndearna Amáiléic ar Iosrael nuair a chuir sé ina gcoinne agus iad ar an mbealach aníos as an Éigipt..  YZDúirt Samúéil le Sól: «Mise an té a sheol an Tiarna chun tú a ungadh i do rí ar Iosrael, a phobal. Tabhair cluas dá réir sin do bhriathra an Tiarna.D Z4Bhí cogadh fíochmhar ar siúl in aghaidh na bhFilistíneach i gcaitheamh ré Shóil ar fad. Aon tréanfhear nó gaiscíoch dá bhfeicfeadh sé, ghlacadh sé chun a sheirbhíse féin é.MZ3Mic do Aibiéil ab ea Cís athair Shóil agus Néar athair Aibnéar.Z2Aichíonoam a bhí ar a bhean, iníon Aichímeáz. Aibnéar mac Néar a ba ainm dá thaoiseach airm; uncail do Shól eisean.,SZ1Ba iad Iónátán agus Ísví agus Mailcíosú clann mhac Shóil. Siad na hainmneacha a bhí ar a bheirt iníon: Méarab ar an sinsear agus Míceal ar an sóisear. Z0Rinne sé ghníomhartha gaile agus gaisce. Bhuaigh sé ar na hAmailéicigh agus d' fhuascail sé Iosrael ó lámha lucht a scriosta.-Z/Dhaingnigh Sól a údarás rí ar Iosrael, agus throid sé in aghaidh a naimhde go léir ar gach taobh i gcoinne na nAmónach, i gcoinne Eadóm, i gcoinne ríthe Zóbá, agus i gcoinne na bhFilistíneach; cibé áit ina dtugadh sé a aghaidh bhíodh [an bua aige].nWZ.Bheartaigh Sól scor den tóir ar na Filistínigh, agus d' fhill na Filistínigh ar a ndúiche féin.mUZ-Ach dúirt an pobal le Sól: «An bhfaighidh Iónátán bás anois agus gurb eisean a fuair an bua iontach seo d' Iosrael? I bhfad uainn a leithéid! Dar an Tiarna beo, ní thitfidh oiread agus ribe de ghruaig a chinn chun talún mar bhí Dia leis ina bhearta inniu.» Rinne an pobal Iónátán a fhuascailt dá bhrí sin agus níor cuireadh chun báis é. Z,Dúirt Sól: «Go ndéana Dia seo agus siúd liom, agus a thuilleadh de bhreis air, mura bhfaigheann tú bás, a Iónátán.»cAZ+Dúirt Sól le Iónátán ansin: «Inis dom a bhfuil déanta agat.» «Ní dhearna mé,» arsa Iónátán, «ach béalóg mheala a ithe de bharr mo bhata a bhí i mo ghlaic agam. Seo anseo mé anois réidh don bhás.»hKZ*Dúirt Sól: «Caith an crann idir mise agus mo mhac Iónátán.» Thit an crann ar Iónátán.F~Z)Dúirt Sól ansin: «A Thiarna, a Dhia Iosrael, cén fáth nár thug tú freagra ar do shearbhónta inniu? Más ormsa agus ar mo mhac Iónátán atá an locht, a Dhia Iosrael, tabhair Úirím; más ar phobal Iosrael atá an locht, tabhair Tuimím.» Thit an crann ar Shól agus Iónátán agus d' imigh an pobal saor.J}Z(Dúirt sé ansin le hIosrael go léir: «Seasaigí sibhse ar thaobh amháin, agus seasóidh mise agus mo mhac Iónátán ar an taobh eile.» Dúirt an pobal le Sól: «Déan mar is áil leat.»O|Z'Dar an Tiarna beo a thugann an bua d' Iosrael, fiú más do Iónátán mo mhac a tharla sé, cuirfear chun báis é, cuirfear sin.» Ach ní raibh fear ar an bpobal ar fad a thabharfadh freagra air.{3Z&Ansin dúirt Sól: «Tagaigí anseo, a cheannairí uile an phobail; agus déanaigí a scrúdú agus a iniúchadh conas a tharla an peaca seo inniu.6zgZ%Lorg Sól comhairle ar Dhia: «An rachaidh mé síos ar thóir na bhFilistíneach? An dtabharfaidh tú ar láimh d' Iosrael iad?» Ach freagra níor thug sé dó an lá sin.yZ$Dúirt Sól ansin: «Téimis síos i gcoim na hoíche agus déanaimis tóir agus creach ar na Filistínigh go breacadh an lae; ná fágaimis fear inste scéil.» «Déan mar is áil leat,» ar siad. Ach dúirt an sagart: «Téimis faoi dhéin Dé anseo.»[x1Z#Thóg Sól altóir don Tiarna; ba í sin an chéad altóir a thóg sé don Tiarna.5weZ"Lean sé air ansin: «Imígí faoin slua agus abraigí leo: 'Tugadh gach duine agaibh a dhamh nó a chaora agus maraídís anseo iad, gan peaca a dhéanamh in aghaidh an Tiarna le bheith á n-ithe fuil agus uile.' » Thug gach duine den phobal a dhamh leis an oíche sin agus mharaíodar ansiúd iad.qv]Z!Chuala Sól an scéal sin: «Féach,» ar siad, «tá an pobal ag déanamh peaca in aghaidh an Tiarna ag ithe idir fhuil agus uile.» D' fhreagair sé: «Rinne sibh feall; déanaigí cloch mhór a bhurláil [anseo i leith] chugam.»!u=Z Ansin thugadar faoin gcreach agus rugadar ar chaoirigh, daimh agus laonna, agus mharaíodar ansiúd ar an talamh iad agus d' alpadar iad fuil agus uile.rt_ZPhleancadar na Filistínigh an lá sin ó Mhicmeáis go hAiálón nó go raibh an pobal tnáite traochta.Bhí scéin sa champa agus faoin tuath ina thimpeall; tháinig scanradh ar an ngarastún agus ar an lucht creiche; chrith an talamh agus bhí uafás Dé ar dhaoine.c}ZSa chéad ár a chuir Iónátán agus a fhear iompair airm thit timpeall fiche fear i bhfad leathiomaire in acra talún.Dúirt Iónátán mac Shóil le fear iompair a airm lá: «Téanam anonn go dtí an garastún Filistíneach [sa bhealach],» ach ní dúirt sé aon ní lena athair.DUZ 22b Ghabh buíon Filistíneach i dtreo Bhealach Mhicmeáis.$TCZ 22a Lá catha [Mhicmeáis] ní raibh duine ar bith d' arm Shóil agus Iónátán a raibh claíomh ná sleá ina láimh seachas Sól agus a mhac Iónátán.S3Z Ba é an costas ná dhá thrian seicil ar chéachtaí agus ar mhatóga, agus trian seicil ar fhaobhar a chur ar thuanna, agus ar bhroid a dheisiú. RZ Ach théadh na hIosraelaigh go léir síos go dtí na Filistínigh chun faobhar a chur ar gach céachta agus matóg, tua agus brod.-QUZ Ní raibh oiread agus aon ghabha amháin i dtír Iosrael go léir, le heagla, a dúirt na Filistínigh leo féin, go ndéanfadh na hEabhraigh claimhte nó sleánna.P-Z díorma eile i dtreo Bhéit Horón, agus an tríú díorma i dtreo na teorann atá ag féachaint anuas ar Ghleann Zabóím i dtreo an fhásaigh.OZ Tháinig lucht creiche amach as campa na bhFilistíneach i dtrí dhíorma; chas díorma díobh i dtreo Ofrá go tír Sheúol;N)Z D' fhan Sól, a mhac Iónátán, agus an slua a bhí in éineacht leis i nGibeá Bhiniáimin, agus bhí na Filistínigh i gcampa ag Micmeáis.)MMZ D' éirigh Samúéil agus d' imigh leis ó Ghilgeál go Gibeá Bhiniáimin.Chomhair Sól an mhuintir a bhí in éineacht leis, timpeall sé chéad fear.fLGZ Anois, ámh, ní mhairfidh do fhlaitheas; chuardaigh an Tiarna agus fuair sé fear de réir a chroí féin, agus cheap sé é mar thaoiseach ar a phobal mar nár chuir tú i gcrích na nithe a d' ordaigh an Tiarna duit.»JKZ D' fhreagair Samúéil Sól: «Is baoth an beart a rínne tú. Níor chuir tú an t-ordú a thug an Tiarna do Dhia duit i gcrích; óir dhaingneodh an Tiarna do fhlaitheas ar Iosrael go brách.aJ=Z Dúirt mé liom féin: 'Tá na Filistínigh ar tí mé a ionsaí ag Gilgeál, agus níor impigh mé fabhar an Tiarna.' Níorbh fholáir liom beart a dhéanamh agus d' ofráil mé an íobairt uileloiscthe mé féin.»mIUZ ach dúirt Samúéil leis: «Cad tá déanta agat?» D' fhreagair Sól: «Chonaic mé an t-arm do mo thréigean, agus á scaipeadh, agus ní raibh tusa tagtha faoin lá a ceapadh, ach bhí na Filistínigh ag tionól i Micmeáis.H#Z Nuair a bhí ofráil na híobartha uileloiscthe déanta aige, seo chuige Samúéil agus chuaigh Sól amach le casadh leis agus beannú dó,G-Z Dúirt Sól más ea: «Tugaigí chugam an íobairt uileloiscthe agus na híobairtí comaoineach,» agus d' ofráil sé an íobairt uileloiscthe."F?Z D' fhan sé seacht lá, an fad a shocraigh Samúéil, ach níor tháinig Samúéil go Gilgeál, agus bhí an t-arm ag tréigean Shóil agus ag scaipeadh.)EMZ Ghabh [a thuilleadh díobh] thar áthanna na Iordáine anonn go Gád agus Gileád. Bhí Sól fós i nGilgeál agus bhí a lucht leanúna go léir ar ballchrith.GD Z Nuair a chonaic slua Iosrael go rabhadar i gcúngrach (mar bhíothas ag brú go trom orthu), chuadar i bhfolach in uaimheanna, i bpluaiseanna, i gcarraigeacha, i dtuamaí agus i dtoibreacha.iCMZ Thionóil na Filistínigh tríocha míle carbad, sé mhíle marcach, agus slua chomh líonmhar le gaineamh na trá chun troda in aghaidh Iosrael. Thángadar aníos agus shuíodar a gcampa i Micmeáis lastoir de Bhéit Ávan.VB'Z Agus chuala Iosrael go léir an scéala gur scrios Sól garastún na bhFilistíneach, agus go raibh Iosrael anois in earraid leis na Filistínigh. Tháinig an pobal go léir le chéile go Sól ag Gilgeál.tAcZ Scrios Iónátán an garastún Filistíneach a bhí i nGibeá, agus thuig na Filistínigh [go raibh na hEabhraigh éirithe amach]. Shéid Sól an trumpa ó cheann ceann na tíre á rá: «Bíodh cluas le héisteacht ar na hEabhraigh!»n@WZ Thogh Sól trí mhíle fear as Iosrael; bhí dhá mhíle le Sól i Micmeáis agus in ardáin Bhéitéil, agus míle le Iónátán ag Gibeá Bhiniáimin; chuir Sól an chuid eile den phobal abhaile, gach duine chun a bhotha féin.? {Z Bhí Sól? bliain d' aois nuair a thosaigh a réim agus bhí sé i réim dhá bhliain agus? ina rí ar Iosrael. +~f}|{zzryyxx>wwvvGutssrqpp_ooionn5ll>#=-4l4*X 1= ] U 9]XyZAnsin tháinig teachtaire go dtí Sól á rá: «Tar gan mhoill, mar tá fogha tugtha ag na Filistínigh faoin tír.»$CZGhabh Sól agus a chuid fear feadh taobh den sliabh, agus ghabh Dáiví agus a chuid fear feadh an taoibh eile. Bhí Dáiví ag brostú air ag iarraidh éalú ó Shól, agus bhí Sól agus a chuid fear ag iarraidh Dáiví agus a chuid fear a shárú agus a ghabháil ar an gcuma sin.Y-ZAgus chuaigh Sól agus a chuid fear ar a thóir. Fuair Dáiví scéala faoi, agus síos leis chun na carraige atá i bhfásach Mháón. Nuair a chuala Sól é sin lean sé Dáiví isteach i bhfásach Mháón.1]ZD' imíodar leo dá bhrí sin agus chuadar go Zíf roimh Shól. Idir an dá linn bhí Dáiví agus a chuid fear i bhfásach Mháón, san Arabá, laisteas de Ieisímeon.ZFaighigí faisnéis bheacht ar na háiteanna folaigh go léir ina dtéann sé i bhfolach, agus filligí orm nuair a bheidh sibh cinnte. Rachaidh mé chugaibh ansin agus má bhíonn sé sa dúiche, rachaidh mé sa tóir air ar fud finí uile Iúdá.»9mZ«Imígí anois agus déanaigí deimhin de níos mó fós; faighigí amach cá dtéann rian a chos agus coinnigí cuimhne air, mar deirtear liom go bhfuil sé lán de ghliceas.`;Z«Go gcuire an Tiarna a bheannacht oraibh, de bharr teacht i gcabhair orm,» arsa Sól.ZTar anuas, más ea a rí, cibé uair ar bith is mian le do chroí teacht. Is é ár ngnó é a thabhairt ar láimh don rí.»BZChuaigh cuid de mhuintir Zíf suas go Sól i nGibeá. «Nach bhfuil Dáiví,» ar siad, «i bhfolach inár measc i ndaingin Hoiris ar Shliabh Haicíleá, laisteas de Ieisímeon?ueZRinne an bheirt acu conradh i láthair an Tiarna. D' fhan Dáiví i Hoiris, agus chuaigh Iónátán abhaile.PZ«Ná bíodh aon eagla ort,» ar sé leis, «mar ní bhfaighidh Sól m' athair greim ort; tusa a bheidh i do rí ar Iosrael, agus mise a bheidh taobh leat; is eol do Shól m' athair é sin freisin.»}uZChuir Iónátán mac Shóil chun bóthair agus tháinig go dtí Dáiví i Hoiris agus thug misneach dó in ainm Dé.ZBhí eagla ar Dháiví mar go raibh Sól tagtha amach ar tí a mharaithe. Bhí Dáiví an uair sin i Hoiris i bhfásach Zíf.;qZD' fhan Dáiví san fhásach, sna daingin, ar na sléibhte i bhfásach Zíf. Níor chuaigh aon stad ar Shól ó lá go lá, ach á chuardach, ach níor thug Dia ar láimh dó é.}Z Ansin d' imigh Dáiví agus a lucht leanúna, timpeall sé chéad fear, agus chuireadar chun bóthair ó Cheíleá agus d' imíodar cibé treo inarbh fhéidir leo. Nuair a chuala Sól gur éalaigh Dáiví ó Cheíleá, d' éirigh sé as an eachtra..WZ Ansin d' fhiafraigh Dáiví: «An ndéanfaidh muintir Cheíleá mise agus mo lucht leanúna a thabhairt suas do Shól?» Agus d' fhreagair an Tiarna: «Déanfaidh.»\3Z (An dtabharfaidh muintir Cheíleá mise suas dó?) An dtiocfaidh Sól anuas mar a chuala do shearbhónta? A Thiarna, a Dhia Iosrael, inis do do shearbhónta, impím ort.» D' fhreagair an Tiarna: «Déanfaidh.»@ {Z Ansin dúirt Dáiví: «A Thiarna, a Dhia Iosrael, tá scéal cinnte faighte ag do sheirbhíseach go bhfuil Sól ag beartú teacht go Ceíleá chun an chathair a scrios de mo bharrsa.# AZ Bhí a fhios ag Dáiví, ámh, go raibh urchóid á beartú ag Sól ina aghaidh agus dúirt sé le hAibíátár an sagart: «Tabhair an t-éafód anseo.» ZGhairm Sól a phobal go léir chun cogaidh le dul síos go Ceíleá le léigear a chur ar Dháiví agus ar a lucht leanúna.k QZNuair a insíodh do Shól go raibh Dáiví imithe go Ceíleá, dúirt Sól: «Tá sé tugtha i mo láimh ag Dia dom, óir chuir sé é féin i dteannta nuair a chuaigh sé isteach i gcathair ar a bhfuil geataí agus boltaí.»| sZNuair a theith Aibíátár mac Aichímeilic go dtí Dáiví, tháinig sé síos go Ceíleá agus éafód ina ghlac.ZChuaigh Dáiví agus a lucht leanúna go Ceíleá dá bhrí sin, agus chuireadar cath ar na Filistínigh, agus thugadar leo a n-eallach mar chreach, agus bhriseadar go tubaisteach orthu. D' fhuascail Dáiví áitritheoirí Cheíleá ar an gcuma sin./YZChuaigh Dáiví i gcomhairle leis an Tiarna arís agus d' fhreagair an Tiarna: «Imigh leat! Gabh síos go Ceíleá mar cuirfidh mise na Filistínigh faoi do bhois.»NZAch dúirt lucht leanúna Dháiví leis: «Seo sinne agus scéin orainn anseo in Iúdá. Nach mó go mór a bheidh an scéal amhlaidh má théimid go Ceíleá chun cath a chur ar na Filistínigh?»W)ZChuaigh Dáiví i gcomhairle leis an Tiarna: «An rachaidh mé agus cath a chur ar na Filistínigh seo?» D' fhreagair an Tiarna Dáiví: «Téigh agus cuir cath ar na Filistínigh agus fuascail Ceíleá.» !ZThainig scéala go Dáiví: «Tá na Filistínigh ag troid in aghaidh Cheíleá, agus tá siad ag creachadh na n-urlár buailte.»%ZFan faramsa! Ná bíodh eagla ort! An té atá ar tí d' anamasa, tá sé ar tí m' anamasa chomh maith! Beidh tú slán ó bhaol faramsa.»a=Z«Bhí a fhios agam an lá sin,» arsa Dáiví le hAibíátár, «nuair a bhí Doéig an tEadómach ann, go sceithfeadh seisean orm go cinnte le Sól. Mise is cionsiocair le bás gach duine de do mhuintirse go léir.PZagus dúirt Aibíátár le Dáiví gur mharaigh Sól sagairt an Tiarna.ZAch d' éalaigh duine de chlann mhac Aichímeilic mac Aichiteob darbh ainm Aibíátár, agus theith sé leis chun Dáiví,>wZAgus Nob, cathair na sagart, d' imir Sól claíomh uirthi, agus chuir chun báis le faobhar claímh idir fhir agus mhná, leanaí agus naíonáin, eallach agus asail agus chaoirigh.~ZAnsin dúirt an rí le Doéig: «Ar aghaidh leat agus imir faobhar ar na sagairt.» Agus ar aghaidh le Doéig an tEadómach agus d' imir sé faobhar ar na sagairt, agus mharaigh sé cúigear agus ceithre fichid díobh siúd a chaith an t-éafód lín an lá sin.h}KZAgus dúirt an rí leis an díorma garda a bhí ína seasamh ina thimpeall: «Ar aghaidh libh agus cuirigí sagairt an Tiarna chun báis, mar gur thug siadsan freisin lámh chúnta do Dháiví; bhí a fhios acu go raibh sé ar teitheadh ach níor insíodar dom é.» Ach níorbh áil le searbhóntaí an rí lámh dhearg a imirt ar shagairt an Tiarna. |ZAch d' fhreagair an rí: «Cuirfear chun báis thú, cuirfear sin go cinnte, a Aichímeilic, thú féin agus do mhuintir go léir.»v{gZAn é inniú an chéad uair riamh agam ag lorg comhairle Dé dó? I bhfad uaim a leithéid! Ná cuireadh an rí aon ní i leith a shearbhónta ná i leith a mhuintire go léir, mar bhí do shearbhónta dall ar fad ar an ngnó go léir.»Sz!ZD' fhreagair Aichímeilic an rí: «Cé hé i measc do shearbhóntaí go léir atá chomh dílis le Dáiví, cliamhain an rí, captaen ar gharda do chosanta, agus fear atá faoi ghradam i do theaghlach?#yAZ Agus dúirt Sól leis: «Cén fáth a ndearna sibh comhcheilg i m' aghaidh, thú féin agus mac Ieise, ag tabhairt aráin agus claímh dó, agus ag iarraidh comhairle Dé dó, i slí is go ndéanfadh sé ceannairc i m' aghaidh agus a bheith ag faire na faille orm, rud atá anois?»mxUZ Dúirt Sól: «Éist liom anois, a mhic Aichiteob.» D' fhreagair seisean: «Anseo dom, a thiarna.»w!Z Ansin chuir an rí fios ar an sagart Aichímeilic mac Aichiteob agus a mhuintir go léir, sagairt Nob. Thángadar go léir go dtí an rí.wviZ D' iarr seisean comhairle an Tiarna dó, agus thug lón bóthair dó, agus claíomh Ghóla an Filistíneach.»Chuala Sól ansin go bhfacthas Dáiví agus an mhuintir a bhí in éineacht leis. Bhí Sól i nGibeá, ina shuí faoin gcrann tamaraisce ar an ardán, a shleá ina láimh agus a oifigigh ina seasamh ina thimpeall.CqZAnsin dúirt an fáidh Gád le Dáiví: «Ná fan sa daingean; imigh leat agus gabh isteach i dtír Iúdá.» D' imigh Dáiví leis dá bhrí sin agus chuaigh isteach i bhforaois Heirit.hpKZD' fhág sé ag rí Mhóáb iad agus d' fhanadar aige i rith an ama a bhí Dáiví sa daingean.To#ZChuaigh Dáiví ón áit sin go Mizpeá i Móáb agus dúirt sé le rí Mhóáb: «Lig do m' athair agus do mo mháthair fanacht in éineacht libh nó go mbeidh a fhios agam cad tá i ndán dom ag Dia.»CnZLucht anó agus gátair, agus fiach, agus aon duine a raibh gearán aige, chruinníodar go léir chuige, agus bhí sé mar cheannaire acu. Bhí timpeall ceithre chéad fear ina theannta.>m yZD' imigh Dáiví leis ón áit sin agus chuaigh i bhfolach in uaimh Adulám. Chuala a dheartháireacha agus muintir a athar go léir é sin agus chuadar síos ansiúd chuige.BlZAn amhlaidh nach bhfuil go leor gealt agam a rá is go bhfuil an duine seo á thabhairt agaibh chugam le bheith ag geamaíocht i mo láthair? An bhfuil sé le bheith ar mo theaghlach?»{kqZDúirt Áicís lena shearbhóntaí: «Féach, tá an fear seo as a mheabhair! Cén fáth ar thug sibh chugamsa é?]j5Z Dhéanadh sé é féin a iompar go haisteach ina láthair, agus nuair a leagaidís lámha air ligeadh sé air a bheith ar buile. [Bhuaileadhl sé ar chomhlaí an gheata agus ligeadh prioslaí lena fhéasog síos.ri_Z Rinne Dáiví a mhachnamh ar na focail seo ina chroí, agus tháinig scanradh air roimh Áicís rí Ghat.ghIZ Agus dúirt searbhóntaí Áicís leis-sean: «Nach é seo Dáiví, rí na tíre? Nach ina thaobh a chanaidís le chéile ag rince dóibh:' Mharaigh Sól a mhílte,Agus Dáiví a dheicheanna de mhílte' ?»dgCZ D' imigh Dáiví leis an lá sin, agus theith ó Shól, agus tháinig go hÁicís rí Ghat.ewZDúirt Dáiví ansin le hAichímeilic: «Nach bhfuil aon sleá ná claíomh ar láimh anseo agat? Níor thug mé mo chlaíomh ná m' airm liom mar go raibh práinn le gnó an rí.»=duZTharla duine de shearbhóntaí Shóil a bheith ansiúd an lá sin, é coinnithe i láthair an Tiarna; Doéig an tEadómach a ba ainm dó agus ba é ceannaire tréadairí Shóil é.EcZThug an sagart an t-arán naofa dó dá bhrí sin mar nach raibh d' arán ann ach arán na láithreachta a thógtar ó láthair an Tiarna le harán te a chur ina áit an lá a thógtar é. b ZD' fhreagair Dáiví an sagart: «Bí deimhin de go bhfuil mná coiscthe orainn faoi mar a bhíonn i gcónaí nuair a théim ar eachtra; tá a gcuid coinnithe naofa ag mo shaighdiúirí. Cé gur aistear coiteann é seo, tá a gcuid naofa inniu go cinnte.»a7ZD' fhreagair an sagart Dáiví: «Níl aon arán coiteann ar láimh agam; níl ann ach arán naofa ar choinníoll gur staon do chuid fear ó mhná.»x`kZIdir an dá linn, céard atá ar láimh anseo agaibh? Tabhair dom cúig bhuilín nó cibé rud atá ar fáil.»#_AZD' fhreagair Dáiví Aichímeilic sagart: «Thug an rí ordú dom agus dúirt liom: 'Ná bíodh aon eolas ag aon duine faoin ngnó ar a bhfuilim do do chur, ná faoin ordú atáim a thabhairt duit.' Maidir le mo shaighdiúirí, tá coinne déanta agam leo ina leithéid seo d' áit.U^ 'ZTháinig Dáiví ansin go Nob go dtí Aichímeilic, sagart. Tháinig Aichímeilic amach go hurramach in airicis Dháiví agus dúirt: «Cén fáth a bhfuil tú i d' aonar agus gan aon duine leat?»j]OZ*42 Dúirt Iónátán ansin le Dáiví: «Imigh faoi shíocháin. Maidir leis an mionn a mhionnaigh an bheirt againn in ainm an Tiarna, go raibh an Tiarna ina fhinné idir thusa agus mise, idir do shliochtsa agus mo shliochtsa go brach.» 43 D' éirigh [Dáiví] ina sheasamh ansin agus d' imigh sé leis, agus d' fhill Iónátán ar an gcathair. \Z)Nuair a d' imigh an giolla d' éirigh Dáiví ón áit ina raibh sé ag taobh an chairn agus chaith é féin ar a bhéal ar an talamh agus chrom faoi thrí. Ansin phógadar a chéile agus ghoileadar go fuíoch le chéile nó gur tháinig Dáiví chuige féin.s[aZ(Thug Iónátán a airm dá ghiolla ansin agus dúirt leis: «Imigh leat agus beir leat don chathair iad.»ZZ'Ní raibh tuairim dá laghad ag an ngiolla i dtaobh cad a bhí i gceist; ag Iónátán agus ag Dáiví amháin a bhí fios an scéil.0Y[Z&Ghlaoigh Iónátán chun an ghiolla arís: «Brostaigh, corraigh ort, ná déan moill.» Bhailigh giolla Iónátán na saigheada agus tháinig ar ais chun a mháistir.+XQZ%Nuair a shroich an giolla an áit inar chaith Iónátán an tsaighead, ghlaoigh Iónátán chun an ghiolla agus dúirt: «Nach bhfuil an tsaighead romhat amach?»W7Z$Dúirt sé lena ghiolla: «Rith agus faigh na saigheada atá le caitheamh agam,» agus fad a bhí an giolla ag rith chaith sé saighead roimhe amach.V Z#Maidin lá arna mharach ghabh Iónátán amach sna bánta chun na coinne a bhí aige le Dáiví, agus giolla óg ina theannta.;UqZ"D' éirigh Iónátán ón mbord agus fraoch feirge air agus níor chaith sé aon bhia an dara lá sin den Ré Nua, mar gur ghoill cás Dháiví air mar gur mhaslaigh a athair é.T/Z!Ach chaith Sól urchar dá shleá leis lena leagan ar lár; thuig Iónátán ansin go raibh sé beartaithe ag a athair Dáiví a chur chun báis.S}Z Ansin d' fhreagair Iónátán Sól, a athair: «Cén fáth é a chur chun báis,» ar sé, «céard atá déanta aige?»CRZFad a mhairfidh mac Ieise beo ar talamh, ní bheidh tú féin ná do chearta rí daingean gan bhaol. Cuir fios air, dá bhrí sin, agus tabhair chugam é, óir tá an bás i ndán dó.»^Q7ZTháinig racht feirge ar Shól ansin le Iónátán agus dúirt sé leis: «A mhic na mná táire crosta! nach eol dom go bhfuil tú i gcomhar le mac Ieise, chun d' aithise féin agus aithise nochtacht do mháthar!P3Z' Lig dom dul,' ar sé, ' mar tá íobairt na fine againn sa chathair agus d' ordaigh mo dheartháir dom a bheith i láthair. Má réitíonn tú le m' iarratas más ea, lig dom imeacht agus mo dheartháireacha a fheiceáil.' Sin é faoi deara dó gan teacht go bord an rí.»tOcZD' fhreagair Iónátán Sól: «D' impigh Dáiví go díograiseach orm cead a thabhairt dó dul go Beithil:IN ZAch an dara lá, an lá tar éis na Ré Nua, bhí áit Dháiví fós follamh. Agus dúirt Sól le Iónátán a mhac: «Cad ina thaobh nár tháinig mac Ieise chun an bhéile inné ná inniu?»M}ZAch ní dúirt Sól aon ní an lá sin, mar shíl sé: «Tharla rud éigin dó; tá sé neamhghlan, tá sin go cinnte.»-LUZShuigh an rí mar ba ghnáth leis sa chathaoir ag an mballa; [shuigh] Iónátán os a chomhair, agus shuigh Aibnéar taobh le Sól, ach bhí ionad Dháiví follamh.mKUZChuaigh Dáiví i bhfolach sna bánta; tháinig an Ré Nua agus shuigh an rí síos chun bia a ithe.~JwZMaidir leis an margadh a rinneamar lena chéile, mise agus tusa, sea, tá an Tiarna ina fhinné eadrainn go brách.»I1ZAch má deirim leis an ógánach: 'Féach! tá na saigheada romhat amach.' Ansin bailigh leat mar beidh an Tiarna é féin do do chur chun siúil.&HGZAnsin cuirfidh mé mo ghiolla uaim á rá: 'Téigh agus faigh na saigheada.' Má deirim leis an ngiolla: 'Féach! tá na saigheada ar an taobh seo duit, beir leat iad,' ansin ní miste duit teacht, mar beidh sé sábháilte agat agus ní bheidh aon chúis eagla agat dar an Tiarna beo.dGCZMaidir liomsa, scaoilfidh mé trí saigheada cliathánach leis mar a dhéanfainn le sprioc.TF#ZArú amárach ámh, tógfar an-cheann de thú a bheith ar iarraidh, agus ní foláir duit dul chun na háite ina ndeachaigh tú i bhfolach lá an bhirt, agus fanacht taobh leis an gcarnán cloch ansiúd.yEmZDúirt Iónátán leis: «Amárach an Ré Nua; braithfear ar iarraidh thú mar go mbeidh do shuíochán follamh.D}Z[Thug] Iónátán an mionn sollúnta arís do Dháiví dar a ghrá dó mar gur ghráigh sé é mar a rinne a anam féin.mCUZná scriostar ainm Iónátán ó theaghlach Dháiví, [nó éileoidh an Tiarna cuntas ar Dháiví]»B/Zná diúltaigh do chineáltas féin do mo theaghlach go brách. Nuair a scriosfaidh an Tiarna gach namhaid de chuid Dháiví de dhroim na talún,\A3ZMá mhairim fós, taispeáin dom cineáltas buan an Tiarna féin; má fhaighim bás0@[Z ansin go ndéana an Tiarna a leithéid seo le Iónátán agus a thuilleadh fós. Má bheartaíonn m' athair urchóid a dhéanamh duit, cuirfidh mé é sin in iúl duit agus seolfaidh mé chun siúil thú agus éalóidh tú gan díobháil, agus go raibh an Tiarna leat mar a bhíodh le m' athair.|?sZ Ansin dúirt Iónátán le Dáiví: «Go raibh an Tiarna Dia Iosrael ina fhinné! Déanfaidh mé m' athair a thriail an taca seo amárach (nó an tríú lá); má bhíonn gach ní ina cheart maidir le Dáiví agus nach gcuirim sin in iúl dó,{>qZ «Téanam,» arsa Iónátán le Dáiví, «téimis amach faoi na bánta.» D' imíodar araon amach faoi na bánta.v=gZ Ansin d' fhiafraigh Dáiví de Iónátán: «Cé a inseoidh dom é má thugann d' athair freagra dolba ort?»9<mZ D' fhreagair Iónátán: «Cuir uait, ná bí den tuairim sin. Dá mbeinnse cinnte de go raibh m' athair meáite ar olc a thabhairt sa mhullach ort, nach n-inseoinn sin duit?»q;]ZBí cineálta dílis dá bhrí sin le do shearbhónta, mar d' aontaigh tú thú féin leis de bhrí chonartha in ainm an Tiarna. Ach má táim ciontach, cuirse féin chun báis mé cad ab áil leat do mo bhreith go dtí d' athair?»:#ZMá deir sé: 'Tá go maith,' tá do shearbhónta slán; ach má thagann fearg air, bíodh a fhios agat go bhfuil an t-olc beartaithe aige.9ZMá thugann d' athair faoi deara mé a bheith as láthair, caithfidh tú a rá: 'D' impigh Dáiví go díograiseach orm cead a thabhairt dó brostú leis go Beithil, a bhaile féin, mar go bhfuil an íobairt bhliantúil don fhine go léir á ceiliúradh ansiúd.'58eZD' fhreagair Dáiví: «Féach, amárach an Ré Nua agus ba dhual domsa a bheith ag bord leis an rí; ach ligse dom dul i bhfolach sna goirt go tráthnóna (an tríú lá).\73ZAnsin dúirt Iónátán le Dáiví: «Cad a theastaíonn uait a dhéanfainn duit?»$6CZAch thug Dáiví mionn arís agus dúirt: «Is maith is eol do d' athair go bhfuil an-chion agatsa orm, agus deir sé leis féin: 'Ná bíodh a fhios seo ag Iónátán nó goillfidh sé air.' Ach dar an Tiarna beo, agus dar do bheo féin, níl ach coiscéim idir mise agus an bás.»5 ZD' fhreagair seisean é: «Cuir uait agus ná bí den tuairim sin. Ní mharóidh sé thú. Féach, ní dhéanann m' athair aon ní, le tábhacht ná gan tábhacht, gan é chur faoi mo bhráid. Cén fáth a gceilfeadh m' athair é seo orm? Ní fíor é.»v4 iZTheith Dáiví ó na botháin i Rámá, agus tháinig sé agus labhair sé le Iónátán: «Cad a rinne mé as an tslí? Cén cion atá orm, agus cén choir a rinne mé in aghaidh d' athar a rá go bhfuil sé ar thóir m' anama?»3/ZChaith seisean leis a chuid éadaigh de agus bhí sé ag fáidheoireacht chomh maith i láthair Shamúéil agus d' fhan sé ansiúd sínte ar an talamh agus é nocht ar feadh an lae agus na hoíche sin. Uaidh sin an nath: «An bhfuil Sól freisin ar dhuine de na fáithe?»Q2ZD' imigh sé leis ón áit sin go dtí na botháin i Rámá agus tháinig spiorad Dé airsean chomh maith agus, ar an mbealach do, bhí sé ag fáidheoireacht nó gur shroich sé na botháin i Rámá.r1_ZChuaigh sé féin go Rámá ansin, agus tháinig sé go tobar [an urláir bhuailte ar an gcnocán maol] agus d' fhiafraigh: «Cá bhfuil Samúéil agus Dáiví?» D' fhreagair duine éigin: «Féach, tá siad sna botháin i Rámá.»[01ZNuair a fuair Sól an scéala sin chuir sé giollaí eile uaidh, ach rinneadarsan fáidheoireacht chomh maith. Ansin chuir Sól giollaí eile fós den tríú huair, ach rinneadarsan fáidheoireacht chomh maith.v/gZChuir Sól giollaí chun Dáiví a ghabháil. Nuair a chonaic siad cuallacht na bhfáithe ag fáidheoireacht agus Samúéil ansiúd i gceannas orthu, tháinig spiorad Dé ar ghiollaí Shóil agus rinneadarsan fáidheoireacht chomh maith.L.ZTháinig an scéala go Sól: «Tá Dáiví sna botháin i Rámá.»K-ZTheith Dáiví agus d' éalaigh leis agus chuaigh go Samúéil i Rámá agus d' inis sé dó gach a ndearna Sól air. D' imigh sé féin agus Samúéil ansin agus chuireadar fúthu sna botháin.h,KZAnsin dúirt Sól le Míceal: «Cén fáth ar mheall tú mar seo mé agus ligean do mo namhaid imeacht agus éalú leis?» D' fhreagair Míceal Sól á rá: «Dúirt sé liom: 'Lig dom imeacht, cén fáth thú a mharú?' » +ZChuadar isteach dá bhrí sin agus ansiúd rompu ar an leaba bhí an taráfaím agus an mothall d' fhionnadh gabhair ar a cheann! *ZAch chuir Sól a ghiollaí ar ais chun Dáiví a fheiceáil á rá: «Tugaigí chugam aníos ar a leaba é ionas go maróinn é!»S)!ZNuair a sheol Sól lucht a ghafa go Dáiví, dúirt sí: «Tá sé tinn.»(9Z Fuair Míceal an taráfaím, an íomhá, ansin agus leag ar an leaba é, chuir mothall d' fhionnadh gabhair ar a cheann, agus leag brat air á cheilt.b'?Z Ansin scaoil Míceal Dáiví síos ón bhfuinneog, agus theith sé leis agus d' éalaigh.n&WZ An oíche chéanna úd chuir Sól dream go teach Dháiví chun é a fhaire d' fhonn é a mharú maidin lá arna mhárach. Ach dúirt Míceal bean Dháiví leis: «Mura n-éalaíonn tú le d' anam anocht, marófar thú amárach.»C%Z Rinne Sól iarracht ar Dháiví a ghreamú den bhalla lena shleá, ach sceinn sé as an tslí ó Shól i dtreo gur sháigh seisean a shleá sa bhalla. Theith Dáiví agus tháinig slán.$+Z Ansin ghabh drochspiorad ón Tiarna greim ar Shól agus é ina shuí ina theach agus a shleá ina láimh aige; bhí Dáiví ag seinm na cruite.,#SZBhí sé ina chogadh arís agus chuaigh Dáiví amach agus throid in aghaidh na bhFilistíneach; rinne sé ár agus eirleach orthu agus theitheadar roimhe.9"mZGhlaoigh Iónátán ar Dháiví agus d' inis sé an méid sin dó. Ansin thug Iónátán Dáiví leis go dtí Sól agus bhíodh sé ag freastal air faoi mar bhíodh roimhe sin.z!oZAgus thug Sól aird ar a ndúirt Iónátán agus thug Sól mionn á rá: «Dar an Tiarna beo, ní mharófar é.» )ZChuaigh sé i mbaol a anama nuair a mharaigh sé an Filistíneach, agus nuair a thug Dia bua mór d' Iosrael go léir. Chonaic tú féin é, agus bhí lúcháir ort. Cén fáth mar sin go ndéanfá peaca in aghaidh fola neamhchiontaí agus Dáiví a mharú gan chúis?»~wZMhol Iónátán Dáiví dá athair, Sól, dá bhrí sin agus dúirt leis: «Ná déanadh an rí peaca in aghaidh a shearbhónta, Dáiví, mar ní dhearna seisean peaca i d' aghaidh, agus gach a ndearna sé, chuaigh sé go mór i dtairbhe duitse.A}ZAgus gabhfaidh mise amach agus fanfaidh mé i gcomhluadar m' athar sa ghort mar a mbeidh tusa agus labhróidh mé le m' athair fút. Má fhaighim fios an scéil inseoidh mé duit é.»BZagus thug Iónátán rabhadh do Dháiví á rá: «Tá m' athair Sól ag iarraidh thú a mharú. Bí ar d' fhaichill, mar sin, maidin amárach; gabh i bhfolach in áit uaigneach éigin.+ SZDúirt Sól lena mhac Iónátán agus lena shearbhóntaí go léir nárbh fholáir Dáiví a mharú. Ach bhí an-chion ag Iónátán mac Shóil ar DháivíW)ZThéadh taoisigh na bhFilistíneach amach chun catha, ach gach uair a théidís chun catha ba mhó í caithréim Dháiví ná caithréim cheannairí Shóil go léir, agus bhí clú agus cáil dá réir air.W)Zagus ba mhóide a eagla roimh Dháiví agus rinne de namhaid buan do Dháiví.~wZThuig Sól go dianmhaith ansin go raibh an Tiarna le Dáiví, agus go raibh cion ag [teaghlach Iosrael go léir] air,<sZd' éirigh Dáiví agus chuir chun bealaigh, é féin agus a chuid fear, agus mharaigh sé dhá chéad de na Filistínigh. Thug Dáiví a dhá gcéad forchraiceann leis agus chomhair ansiúd i láthair an rí iad, ionas go mbeadh sé ina chliamhain ag an rí. Ansin thug Sól a iníon Míceal dó mar bhean.'ZThug a ghiollaí an scéala seo do Dháiví agus bhí lúcháir air a mheas go mbeadh sé ina chliamhain ag an rí. Sula raibh an t-am tagthakQZD' fhreagair Sól: «Abraigí le Dáiví: 'Níl de spré ón rí ach céad forchraiceann de chuid na bhFilistíneach mar dhíoltas ar naimhde an rí.' » Bhí Sól á bheartú go dtitfeadh Dáiví le láimh an bhFilistíneach.W)ZAnsin dúirt giollaí Shóil leis siúd: «A leithéid seo a dúirt Dáiví.»Z/ZDúirt giollaí Shóil na nithe sin go léir i gcogar le Dáiví; agus d' fhreagair Dáiví: «An dóigh libh go bhfuil sé breá bog agamsa a bheith i mo chliamhain ag an rí agus mé gan mhaoin gan cháil.»mUZThug Sól ordú dá ghiollaí mar leanas dá bhrí sin: «Labhraigí le Dáiví os íseal agus abraigí: 'Féach, tugann an rí gean duit agus tá cion ag a shearbhóntaí go léir ort; bí i do chliamhain ag an rí más ea.' »b?ZDúirt sé leis féin, «Sea, tabharfaidh mé dó í, agus beidh sí ina gaiste dó agus buailfidh lámh na bhFilistíneach é.» Dúirt Sól dá bhrí sin an dara huair le Dáiví: «Beidh tú i do chliamhain agam.»p[ZAnsin thit Míceal, iníon le Sól, i ngrá le Dáiví. Insíodh é sin do Shól agus thaitin sé leis. ZAch nuair a tháinig a t-am le Méarab iníon Shóil a thabhairt do Dháiví is do Aidriéil ó Mhaholá a tugadh í mar bhean.%EZD' fhreagair Dáiví Sól á rá: «Cé hé mise, agus cé hiad mo mhuintir, agus teaghlach m' athar in Iosrael a rá go mbeinn i mo chliamhain ag an rí?»LZAnsin dúirt Sól le Dáiví: «Seo í an iníon is sine agam, Méarab; tabharfaidh mé duit í mar bhean; ach ní foláir duit seirbhís a dhéanamh dom go cróga agus cathanna an Tiarna a throid» mar is é a shocraigh Sól ina aigne: «Nárab í mo lámhsa a leagfaidh ar lár é, ach lámh na bhFilistíneach.»} uZAch bhí gean ag Iosrael go léir agus ag Iúdá ar Dháiví, mar gurbh é a dtaoiseach é ina n-eachtraí go léir.[ 1ZAgus nuair a chonaic Sól go raibh rith an rása leis, tháinig scéin air roimhe.S !ZBhí ag rith le Dáiví ina chúraimí go léir, agus bhí an Tiarna leis. Z Dhíbir Sól óna láthair é dá réir sin agus rinne sé taoiseach míle de. Ghabhadh sé isteach agus amach ar cheann an tslua.d CZ Bhí eagla ar Shól roimh Dháiví mar go raibh an Tiarna leis-sean ach é imithe ó Shól.%Z agus thug Sól amas lena shleá air á rá leis féin: «Déanfaidh mé é a ghreamú den bhalla,» ach d' éalaigh Dáiví uaidh faoi dhó.U%Z Lá arna mhárach ghabh drochspiorad ó Dhia greim de ruathar ar Shól, agus bhuail taom buile é ina theach, agus Dáiví ag seinm na cruite mar ba ghnáth leis gach lá. Bhí a shleá ina láimh ag SólH Z Agus bhí Sól ag faire go géar ar Dháiví ón lá sin amach.fGZTháinig cuthach ar Shól agus ghoill an chaint sin air. Agus dúirt sé: «Chuir siad na deicheanna de mhílte i leith Dháiví agus níor chuir siad i mo leithse ach na mílte. Níl de dhíth air anois ach an ríocht.»ZIs é a bhí á chanadh ag na mná agus iad ag rince:«Mharaigh Sól a mhílte,agus Dáiví a dheicheanna de mhílte.»,SZNuair a bhí siad ar an mbealach abhaile agus Dáiví ag filleadh tar éis dó an Filistíneach a mharú, tháinig na mná amach as cathracha Iosrael go léir in airicis an rí, Sól, iad ag canadh agus ag rince agus ag seinm tiompán, agus gléasanna ceoil agus ag tógáil gártha áthais.T#ZCibé uair a ghabhadh Dáiví amach, agus cibé cúram a chuireadh Sól air, ritheadh leis, agus chuir Sól i gceannas na saighdiúirí é. Bhí gean ag an bpobal air agus ag oifigigh Shóil chomh maith.!=ZBhain Iónátán de an fhallaing a bhí uime agus thug do Dháiví é; mar an gcéanna lena éide chatha, agus fiú a chlaíomh, a bhogha agus a chrios.iMZRinne Iónátán conradh le Dáiví go dtabharfadh sé grá dó mar a dhéanfadh dá anam féin.a=ZGhlac Sól lena ais é, an lá sin agus ní ligfeadh sé dó filleadh ar theach a athar.!~ ?ZAch a raibh deireadh ráite aige le Sól bhí anam Iónátán snaidhmthe le hanam Dháiví agus thug Iónátán grá dó mar a dhéanfadh dá anam féin.}yZ:«Cé leis thú, a fhir óig?» d' fhiafraigh Sól de; d' fhreagair Dáiví: «Le do shearbhónta Ieise ó Bheithil.»|5Z9Ag filleadh do Dháiví tar éis ár na bhFilistíneach rug Aibnéar leis é agus thug os comhair Shóil é, agus ceann an Fhilistínigh ina láimh.={wZ8«Faigh amach,» arsan rí, «cé leis an slataire.»OzZ7Nuair a chonaic Sól Dáiví ag dul in aghaidh an Fhilistínigh dúirt sé le hAibnéar: «A Aibnéar, cé leis an t-ógánach seo?» «Dar do bheo, a rí,» arsa Aibnéar, «nach eol dom.»}yuZ6Rug Dáiví ceann an Fhilistínigh leis agus thug sé go Iarúsailéim é; ach choinnigh sé a airm ina bhoth féin.[x1Z5Nuair a d' fhill clann Iosrael ón tóir ar na Filistínigh, chreachadar a gcampa.~wwZ4Ar aghaidh le fir Iosrael agus Iúdá ag cur a ngáir chatha astu agus chuireadar tóir ar na Filistínigh go himill Ghat agus go geataí Eacrón. Bhí Filistínigh ghonta sa chosair chró ar feadh an bhóthair ó Sheáraím go Gat agus Eacrón.yvmZ3Rith Dáiví ansin go dtí an Filistíneach, sheas os a chionn, rug greim ar a chlaíomh siúd, tharraing as a thruaill é, agus mharaigh é agus bhain an ceann de leis. Nuair a chonaic na Filistínigh go raibh a gcuradh marbh, theitheadar.3uaZ2Sin mar a rug Dáiví bua ar an bhFilistíneach le crann tabhaill agus le cloch gur bhuail an Filistíneach agus gur mharaigh é, gan aon chlaíomh ina láimh ag Dáiví.\t3Z1Chuir Dáiví a lámh ina mhála, thóg cloch as, agus chaith as a chrann tabhaill í gur bhuail an Filistíneach i gclár a éadain; ghabh an chloch trí chlár a éadain agus thit sé ar a bhéal ar an talamh.As}Z0A thúisce a chorraigh arm na bhFilistíneach agus a dhruid chun tosaigh chun aghaidh a thabhairt ar Dháiví, [scar] Dáiví leis an líne chatha agus rith i gcoinne an Fhilistínigh.QrZ/agus go mbeidh a fhios ag an gcomhthionól seo ar fad nach le claíomh ná le sleá a dhéanann an Tiarna fuascailt, mar is leis an Tiarna an cath agus tabharfaidh sé sibhse isteach inár lámhana.» >~~]}|{czz/yxxvutt~ts3rrqxpp[oonFmllkkSjixhhRggeedgcbaaV`__?^]\[[>ZRYTXWWIVUTTSJRQQPpOOJNN4MLLPK@J\IwHGGFbEQDDC)B*A@?t>==2ZNí raibh aon ní ar iarraidh, beag ná mór, mic ná iníonacha, creach ná aon ní dár fuadaíodh. Thug Dáiví gach rud ar ais.{=qZD' fhuascail Dáiví na bránna go léir a ghabh na hAmailéicigh; d' fhuascail Dáiví a bheirt bhan chomh maith.S<!ZBhí Dáiví á dtreascairt ó chlapsholas go tráthnona lá arna mhárach agus chuir sé iad faoin mbang. Níor tháinig aon duine slán ach ceithre chéad óglach a léim ar muin camall agus a theith.j;OZNuair a threoraigh sé síos é, b' shiúd iad ansiúd agus iad scaipthe ar fud na dúiche ar fad ag ithe agus ag ól agus ag rince de bharr na creiche móire a bhí tógtha acu as tír na bhFilistíneach agus as tír Iúdá.x:kZDúirt Dáiví leis: «An dtreoroidh tú síos chun na ceithirne seo mé?» D' fhreagair sé: «Mionnaigh dom dar Dia nach maróidh tú mé, ná mé a thabhairt i láimh mo mháistir, agus treoróidh mé síos chun na ceithirne seo thú.» 9ZRinneamar ionradh ar Neigib na gCeiriteach, agus ar Neigib Iúdá, agus ar Neigib Chálaeb, agus chuireamar Zicleag trí thine.»h8KZ Ansin chuir Dáiví ceist air: «Cé leis thú?» ar sé, «agus cad as duit?» «Éigipteach óg mé,» ar sé, «daor le hAmailéiceach; d' fhág mo mhaistir ina dhiaidh mé mar gur buaileadh breoite mé trí lá ó shin.]75Z Thugadar blúire de cháca figí dó agus dhá chrobhaing rísíní; d' ith sé an méid sin agus tháinig misneach arís chuige mar ní raibh greim aráin ná deoch uisce caite aige le trí lá agus trí oíche.6Z Fuaireadar Éigipteach sna bánta agus thugadar go Dáiví é. Thugadar arán dó agus d' ith sé é, agus uisce le hól dó. 5;Z Lean Dáiví air sa tóir ansin le ceithre chéad fear, ach d' fhan dhá chéad ina ndiaidh mar go rabhadar róthraochta chun dul thar sileán Bhasór.*4OZ Chuir Dáiví chun bóthair dá bhrí sin leis an sé chéad fear a bhí ina theannta agus shroicheadar sileán Bhasór (agus d' fhan an chuid eile ina ndiaidh).3%ZAnsin chuaigh Dáiví i gcomhairle leis an Tiarna: «An rachaidh mé sa tóir ar an gceithearn seo? An mbéarfaidh mé orthu?» D' fhreagair sé: «Téigh sa tóir orthu; béarfaidh tú orthu go cinnte agus déanfaidh tú na bránna a fhuascailt, déanfaidh tú sin.»2#ZDúirt Dáiví le hAibíátár mac Aichímeilic an sagart: «Tabhair chugam an t-éafód» ; agus thug Aibíátár an t-éafód go Dáiví.g1IZBhí Dáiví an-bhuartha mar go raibh an pobal ag caint ar ghabháil de chlocha ann; bhí an pobal go léir gruama ina gcroí, gach duine ar son a mhac agus a iníonacha féin. Ach fuair Dáiví misneach ón Tiarna a Dhia.0ZBeirt bhan Dháiví, Aichíonaom ó Izréil agus Aibíogáil baintreach Nábál ó Chairmeil, bhíodar gafa ina mbránna.$/CZAnsin chaoin Dáiví agus an mhuintir a bhí in éineacht leis in ard a gcinn go dtí go rabhadar chomh lag sin nárbh fhéidir leo caoineadh a thuilleadh.(.KZNuair a shroich Dáiví agus a mhuintir an áit fuaireadar an chathair dóite go talamh, agus a mná agus a gclann mhac agus iníonacha fuadaithe ina mbránna.-/Zagus ghabhadar na mná agus a raibh ann, idir bheag agus mhór ina mbránna, gan aon duine a mharú, ach na bránna a ghabháil agus imeacht leo.[, 3ZFaoin am ar shroich Dáiví agus a chuid fear Zicleag, ar an tríú lá, bhí ionradh déanta ag na hAmailéicigh ar an Neigib agus ar Zicleag. Ghabhadar Zicleag de ruathar agus chuireadar trí thine é,=+uZ Chuir Dáiví chun bóthair dá bhrí sin go luath ar maidin, é féin agus a chuid fear, ar a slí ar ais go tír na bhFilistíneach. Ach chuaigh na Filistínigh suas go hIzréil.`*;Z Bí i do shuí dá bhrí sin go moch ar maidin, thú féin agus searbhóntaí do thiarna a tháinig in éineacht leat. Bígí in bhur suí go moch ar maidin agus nuair a bheidh sé geal go leor, buailigí bóthar.»o)YZ D' fhreagair Áicís agus dúirt le Dáiví: «Tá a fhios agam, ar ndóigh, go bhfuil tú chomh glan ó mhilleán le haingeal ó Dhia i mo shúilese; ach dúirt taoisigh na bhFilistíneach: 'Ná téadh sé amach linn chun catha.'m(UZ«Cad tá déanta agam?» arsa Dáiví le hÁicís, «cén locht a fuair tú orm ón lá a chuaigh mé isteach i do sheirbhís go dtí anois féin a rá is go bhfuiltear a chosc orm troid in aghaidh naimhde mo thiarna, an rí?»t'cZFill ar ais anois, agus déan amhlaidh go síochánta, agus ná cuir olc ar thaoisigh na bhFilistíneach.»,&SZChuir Áicís fios ar Dháiví agus dúirt sé leis: «Dar an Tiarna beo, bhí tú dílis, agus, dar liomsa, níl ann ach an ceart thú a dhul in éineacht liom ar an slógadh, mar nach bhfuair mé aon locht ort ón lá a ghabh tú liom go dtí inniu féin. Ach níl na taoisigh sásta leat.%3ZNach é seo an Dáiví a gcanaidís ina thaobh ag rince dóibh:' Mharaigh Sól a mhílte,Agus Dáiví a dheicheanna de mhílte' ?»$ZAch bhí fearg ar thaoisigh na bhFilistíneach leis. «Cuir ar ais é,» arsa taoisigh na bhFilistíneach leis, «agus filleadh sé ar an áit a thug tú ina sheilbh dó. Ná téadh sé síos chun catha in éineacht linn ar eagla go n-iompódh sé orainn nuair a bheadh an cath á chur. Arbh fhearr slí aige siúd chun caradas a dhéanamh arís lena mháistir ná le cinn na bhfear seo anseo?B#ZD' fhiafraigh taoisigh na bhFilistíneach: «Cad a thug na hEabhraigh seo anseo?» D' fhreagair Áicís taoisigh na bhFilistíneach: «Nach é seo Dáiví, searbhónta Shóil, rí Iosrael, atá le [bliain nó dhó] anois i mo choimhdeacht. Ní bhfuair mé locht air ón lá a ghabh sé liom go dtí inniu féin.»-"UZBhí taoisigh na bhFilistíneach ag gabháil thar bráid ina gcipí céad agus míle, agus Dáiví agus a chuid fear ag teacht ina ndiaidh in éineacht le hÁicís.! ZThionóil na Filistínigh a sluaite go léir in Afaec, agus bhí a gcampa suite ag Iosrael ag an tobar atá in Izréil.  Zleag sí an bia os comhair Shóil agus a ghiollaí agus d' itheadar é, agus d' éiríodar agus d' imíodar leo an oíche sin.#ZBhí gamhain biata sa teach ag an mbean; mharaigh sí é ar an toirt; fuair sí plur agus d' fhuin é agus bhruith builíní slimaráin as;Y-ZAch ní dhéanfadh; «Ní íosfaidh mé greim,» ar sé. Ach lean na giollaí orthu, agus an bhean chomh maith leo, ag tathant air, agus ghéill sé dóibh. D' éirigh sé ón talamh, agus shuigh ar an leaba.3ZDéansa, dá bhrí sin, rud ar do bhanóglach. Leagfaidh mé beagán bia romhat, agus ith é agus bíodh neart éigin ionat ag dul ar d' aistear.»Z/ZTháinig an bhean go Sól ansin, agus nuair a chonaic sí an scanradh a bhí air, dúirt sí: «Féach, rinne do bhanóglach rud ort; chuir mé m' anam i bhfiontar, agus chomhlíon mé gach ar ordaigh tú dom.QZTháinig tocht ar Shól agus thit sé chun láir agus lántalún. Chuir a ndúirt Samúéil scéin air, agus bhí a neart tréigthe mar nár ith sé greim ar feadh an lae agus na hoíche sin go léir.)ZMar bharr air sin déanfaidh an Tiarna Iosrael agus thusa féin a thabhairt i láimh na bhFilistíneach; agus amárach beidh tusa féin agus do chlann mhac in éineacht liom, sea agus slua Iosrael chomh maith, mar tabharfaidh an Tiarna i láimh na bhFilistíneach iad.».WZde bhrí nár ghéill tú do ghuth an Tiarna agus nár chuir tú fíoch a fheirge in aghaidh Amáiléic i gcrích. Uime sin a thugann an Tiarna an cor seo ort anois.!=ZTá déanta ag an Tiarna leat faoi mar gheall sé ó mo bhéalsa a dhéanfadh. Sciob sé an flaitheas as do ghlac agus thug é do do chomharsa, Dáiví,#ZD' fhreagair Samúéil á rá: «Cén fáth ceist a chur ormsa nuair a thréig an Tiarna thú agus go bhfuil sé ar thaobh [do chomharsan]?r_ZAnsin dúirt Samúéil le Sól: «Cad ab áil leat do mo bhuaireamh do mo tharraingt aníos?» «Tá suaitheadh mór orm,» arsa Sól, «mar tá na Filistínigh i gcogadh liom, agus thréig Dia mé, gan freagra á thabhairt aige orm ó bhéal fáithe ná le cabhair aislingí. Ghlaoigh mé ortsa dá bhrí sin chun a rá liom céard ba cheart dom a dhéanamh.»`;Z«Cén dealramh atá air?» ar sé léi. «Seanfhear atá ag teacht aníos agus brat timpeall air.» Ansin bhí a fhios ag Sól gurbh é Samúéil a bhí ag teacht agus chrom sé chun na talún agus d' umhlaigh dó. Z Dúirt an rí léi: «Na bíodh eagla ort! Cad a fheiceann tú?» «Feicim spiorad ag éirí aníos as an talamh,» ar sí le Sól.-Z Ansin chonaic an bhean Samúéil agus scread sí in ard a cinn, agus dúirt le Sól: «Cén fáth gur chuir tú dallamullóg orm? Is tú Sól!»tcZ Ansin dúirt an bhean: «Cé thabharfaidh mé aníos chugat?» «Tabhair Samúéil aníos chugam,» ar sé.Z Mhionnaigh Sól di dar an Tiarna: «Dar an Tiarna beo,» ar sé, «ní chuirfear aon mhilleán ort de bharr an ghnó seo.»}Z D' fhreagair an bhean é: «Tá a fhios agat, ar ndóigh, cad a rinne Sól, conas mar atá na hasarlaithe agus na draoithe díbeartha as an tír aige. Cad a ba áil leat, más ea, ag cur gaiste i bhfearas do m' anam leis an mbás a thabhairt orm?»!=ZChuir Sól bréagriocht air féin agus malairt éide agus chuir chun bealaigh agus beirt ina choimhdeacht; san oíche a rinneadar an t-aistear chun na mná. «Taispeáin dom,» ar sé, «a bhfuil le teacht le cabhair spioraid; tabhair aníos chugam an té a ainmneoidh mé duit.»,SZAnsin dúirt Sól lena ghiollaí: «Faighigí asarlaí mná dom le dul chuici agus a comhairle a fháil.» D' fhreagair a ghiollaí. «Tá asarlaí in Éan Dór.»  ZChuaigh sé i gcomhairle leis an Tiarna, ach freagra ní bhfuair sé trí thaibhreamh, ná tríd an Úirím ná trí fháithe.l SZNuair a chonaic Sól sluaite na bhFilistíneach, tháinig scanradh air agus bhí sé ar ballchrith." ?ZChruinnigh na Filistínigh le chéile agus shuíodar a gcampa i Siúnaem; agus chuir Sól tionól ar Iosrael go léir agus shuíodar a gcampa i nGiolboa.F ZBhí Samúéil tar éis bháis, agus chaoin Iosrael go léir é agus d' adhlacadar é i Rámá, a chathair féin. Bhí na hasarlaithe agus na draoithe díbeartha ag Sól as an tír.b ?ZD' fhreagair Dáiví Áicís: «Tá go maith! Beidh a fhios agat cad is féidir le do sheirbhíseach a dhéanamh.» Agus dúirt Áicís le Dáiví: «An-mhaith! Ceapfaidh mé thú mar gharda cosanta orm le do shaol.»^ 9ZChuir na Filistínigh tionól ar a sluaite sna laethanta úd chun dul chun catha le hIosrael. Agus dúirt Áicís le Dáiví: «Bíodh a fhios agat go rachaidh tusa freisin agus do chuid fear ar an slógadh liom.»;qZ Bhí muinín ag Áicís as Dáiví; «Tá fuath agus gráin a mhuintire féin, Iosrael, tuillte aige dó féin,» a mheas sé, «agus beidh sé ina shearbhónta agam go brách.»&GZ Níor thug Dáiví fear ná bean riamh beo ar ais leis le scéala a thabhairt go Gat, «Le heagla,» a dúirt sé leis féin, «go sceithfidís orainn á rá: 'Rinne Dáiví a leithéid seo.' » Mar sin a bhí ag Dáiví i rith an ama go léir a bhí sé i ndúiche na bhFilistíneach. Z D' fhiafraíodh Áicís: «Cia ar a ndearna tú an fhoghail inniu?» D' fhreagraíodh Dáiví: «In aghaidh Neigib na gCéineach.»]5Z Rinne Dáiví an dúiche a chreachadh agus níor fhág fear ná bean ina mbeatha, ach thug na caoirigh agus an t-eallach, na hasail, na camaill, agus na héidí mar chreach, agus thug leis ar ais go hÁicís iad.tcZThéadh Dáiví agus a chuid fear amach ag tabhairt fogha faoi na Gisiúraigh agus na Girzigh agus na hAmáiléicigh, mar sin iad na treabhchais a áitríonn an dúiche a shineann ó [Thealam] i dtreo Shiúr chomh fada leis an Éigipt.a=ZIs é an fad a d' fhan Dáiví i gcríocha na bhFilistíneach, bliain agus ceithre mhí.mUZAn lá sin thug Áicís Zicleag dó agus dá bharrsan is le rí Iúdá Zicleag go dtí an lá inniu.NZDúirt Dáiví le hÁicís: «Má fuair mé fabhar i do láthair, tabhair áit lonnaithe dom i gceann de bhailte na tíre. Cén fáth a mairfeadh do shearbhónta sa chathair ríoga i do theannta?»W)ZNuair a fuair Sól scéala gur theith Dáiví go Gat, scoir sé den tóir air.U~%ZChuir Dáiví faoi ag Gat le hÁicís, é féin agus a chuid fear, a chlann féin le gach duine díobh, agus a bheirt bhan le Dáiví .i. Aichíonaom ó Izréil agus Aibíogáil bean Nábál ó Chairmeil.%}EZBhuail Dáiví bóthar dá bhrí sin, agus d' imigh sé, é féin agus an sé chéad fear a bhí ina choimhdeacht, síos go hÁicís, mac Mháóc, rí Ghat.| 1ZRith sé le Dáiví: «Marófar mé lá breá éigin díobh seo le láimh Shóil. Ní fearr rud a dhéanfainn ná éalú liom go tír na bhFilistíneach; ansin, le barr drochmhisnigh, scoirfidh Sól den tóir orm ó cheann ceann Iosrael agus beidh mé slán uaidh.»X{+ZAnsin dúirt Sól le Dáiví: «Go raibh beannacht ort, a Dháiví, a mhic! Is iomaí éacht a dhéanfaidh tú agus beidh rith an rása leat.» Ansin d' imigh Dáiví leis agus d' fhill Sól ar a áit féin..zWZFéach, faoi mar a bhí urraim agamsa inniu do do bheosa, sin mar a bheidh urraim ag an Tiarna do mo bheosa, agus déanfaidh sé mé a fhuascailt ó gach anachain.»4ycZCúitíonn an Tiarna a fhíréantacht agus a dhílse le gach duine. Thug an Tiarna thú i mo láimh dom inniu ach ní shínfinn mo lámh in aghaidh fhear ungtha an Tiarna.xyZAgus d' fhreagair Dáiví: «Seo sleá an rí anseo. Tagadh duine de na saighdiúirí anall agus beireadh sé leis í.uweZD' fhreagair Sól: «Pheacaigh mé! Fill, a Dháiví, a mhic. Ní dhéanfaidh mé díobháil a thuilleadh duit, mar bhí an oiread sin urrama agat do mo bheo inniu. Baois, sea baois, a ba ea mo chúrsa, agus ba mhór é mo mhearbhall.»CvZNá lig do m' fhuilse titim ar thalamh i gcéin ó lathair an Tiarna! Óir tá rí Iosrael tagtha amach ar thóir [m' anama] dála duine a bheadh ag fiach na patraisce ar na sléibhte.»~uwZÉisteadh mo thiarna an rí anois le briathra a shearbhónta; más é an Tiarna a ghriog thú i mo choinne, glacadh sé le hofráil; ach más daoine a rinne amhlaidh, go raibh mallacht orthu i láthair an Tiarna; óir tá mé ar ionnarbadh acu inniu i dtreo nach bhfuil aon pháirt agam in oidhreacht an Tiarna; dúradar: 'Imigh leat agus déan seirbhís do dhéithe eile.' tZ«Cén fáth,» ar sé, «a bhfuil mo thiarna sa tóir ar a shearbhónta? Cad tá déanta agam? Cén choir ina bhfuilim ciontach?"s?ZD' aithin Sól guth Dháiví, agus dúirt: «An é sin do ghuth, a Dháiví, a mhic?» «Is é; is é mo ghuth é, a rí, a thiarna liom,» arsa Dáiví.{rqZNí maith mar a rinne tú. Dar an Tiarna beo, tá an bás tuillte agaibh go léir mar nach ndearna sibh bhur dtiarna, fear ungtha an Tiarna, a ghardáil. Féach, cá bhfuil sleá an rí anois, agus an crúsca uisce a bhí taobh lena cheann?»mqUZD' fhreagair Dáiví Aibneár: «Nach fear thú féin? Cá bhfuil do shamhail in Iosrael? Cén fáth nach ndearna tú do thiarna, an rí, a ghardáil, más ea? Tháinig duine den phobal isteach chun do thiarna, an rí, a mharú./pYZAnsin ghlaoigh Dáiví ar an arm agus ar Aibneár mac Néar á rá: «A Aibneár, nach dtabharfaidh tú freagra orm?» «Cé tá ag glaoch ar an rí?» arsa Aibneár.o{Z Ghabh Dáiví anonn go dtí an taobh eile agus stad sé ar bharr an chnoic i bhfad ó bhaile; bhí spás mór eatarthu. nZ Thóg Dáiví an tsleá agus an crúsca uisce a bhí taobh le ceann Shóil agus d' imigh leis. Ní bhfuair aon duine radharc súl ná clos cluas ar ar tharla, ná níor dhúisigh aon duine; bhíodar go léir ina gcodladh mar thit codladh trom ón Tiarna orthu.1m]Z Nár lige an Tiarna go sínfinn mo lámh in aghaidh fhear ungtha an Tiarna! Ach tóg leat an tsleá anois atá ag a cheann, agus an crúsca uisce, agus imímís linn.»NlZ Dar an Tiarna beo,» arsa Dáiví, «déanfaidh an Tiarna féin an té sin a threascairt, cibé acu a thagann an bás air ar an bhfód, nó go dtéann sé amach chun catha agus bás a fháil ansin.(kKZ Ach d' fhreagair Dáiví Aibísí: «Ná maraigh é! Óir cé d' fhéadfadh a lámh a shíneadh in aghaidh fhear ungtha an Tiarna, agus ciontacht a sheachaint?^j7ZAnsin dúirt Aibísí le Dáiví: «Thug an Tiarna do namhaid i do láimh duit inniu! Déanfaidh mé é a shá go talamh le hiarracht dá shleá féin! Aon iarracht amháin air, ní bhuailfidh mé an dara ceann.»ai=ZD' imigh Dáiví agus Aibísí leo sa dorchadas dá bhrí sin chun an airm agus fuaireadar Sól ansiúd ina chodladh sa champa, a shleá sáite sa talamh ag a cheann agus Aibneár agus an t-arm ina luí timpeall air.`h;ZAnsin labhair Dáiví le hAichímeilic an Hiteach agus le hAibísí mac Zarúá, deartháir Ióáb: «Cé rachaidh síos liom isteach sa champa go Sól?» ar sé. D' fhreagair Aibísí: «Mise; rachaidh mise leat.» gZChuir Dáiví chun siúil agus tháinig chun na háite ina raibh a champa suite ag Sól. Chonaic sé mar a raibh Sól agus Aibneár mac Néar, ceannasaí an airm, ina luí. Bhí Sól ina luí istigh sa champa agus na saighdiúirí ina mbothanna ina thimpeall.jfOZChuir Dáiví lucht braite amach, dá bhrí sin, agus fuair amach go cinnte go raibh Sól tagtha.Ue%ZShuigh Sól a champa ar Shliabh Haicíleá atá le hais an bhóthair lastoir de Ieisímeon. Bhí Dáiví ag cur faoi san fhásach faoin am seo agus chonaic sé go raibh Sól ag teacht ansiúd ar a thóir.d/ZD' imigh Sól dá bhrí sin agus síos leis go fásach Zíf agus trí mhíle fear tofa as Iosrael aige chun Dáiví a chuardach i bhfásach Zíf.#c CZAnsin tháinig muintir Zíf go Sól i nGibeá á rá: «Nach bhfuil Dáiví,» ar siad, «i bhfolach ar Shliabh Haicíleá lastoir de Ieisímeon?»lbSZ,Míceal, iníon Shóil, bean Dháiví, bhí sí tugtha ag Sól do Phailtí, mac Laís, ó Ghailím.oaYZ+Thóg Dáiví Aichíonoam ó Izréil chomh maith mar bhean, agus bhíodar araon aige mar mhná céile.0`[Z*D' éirigh Aibíogáil ansin go deifreach, chuaigh ar muin asail, agus a cúigear ionailt ina coimhdeacht, agus lean sí teachtairí Dháiví agus bhí aige mar bhean._9Z)D' éirigh sise agus chrom go humhal chun talún: «Seo bhur mbanóglach agaibh,» ar sí, «mar dhaoirseach le cosa searbhóntaí mo thiarna a ní.»^5Z(Nuair a tháinig searbhóntaí Dháiví go hAibíogáil i gCairmeil, dúradar: «Chuir Dáiví sinne chugat chun tú a fháil mar bhean dó féin.»7]iZ'Nuair a fuair Dáiví scéala báis Nábál, dúirt sé: «Moladh leis an Tiarna a rinne an aithis a fuair mé ó láimh Nábál a agairt, agus a choisc a shearbhónta ón olc; tá drochbhearta Nábál tugtha sa mhullach air féin ag an Tiarna.» Ansin chuir Dáiví scéala cleamhnais go hAibíogáil.X\+Z&Timpeall deich lá ina dhiaidh sin bhuail an Tiarna Nábál, agus cailleadh é.8[kZ%Ar maidin lá arna mhárach nuair a bhí an deoch curtha de ag Nábál, d' inis a bhean an scéal go léir dó. Thit an lug ar an lag ag Nábál, rinneadh staic de mar chloch.eZEZ$D' fhill Aibíogáil ar Nábál, agus bhí fleá ar siúl aigesean ina theach, fleá mar a mbeadh ag rí. Bhí Nábál meidhreach súgach agus toisc é a bheith ar a chaoil ní dúirt sí focal leis go raibh sé ina lá.AY}Z#Ansin ghlac Dáiví óna láimh a raibh tugtha aici chuige agus dúirt sé léi: «Imigh leat abhaile faoi shíocháin; féach, thug mé cluas duit, agus rinne mé mar a d' iarr tú.»kXQZ"Ach dar an Tiarna Dia Iosrael a mhaireann beo, agus a choisc mé ó dhíobháil a dhéanamh duit, mura mbeadh tú a bhrostú amach i mo choinne, dar m' fhocal, ní bheadh oiread agus fear fágtha beo ag Nábál faoi mhaidin.»"W?Z!Gura beannaithe d' eagna, agus gura beannaithe thú féin, de bharr mé a chosc inniu ó choir na fola, agus ó éiric a bhaint amach le mo láimh féin!mVUZ Dúirt Dáiví le hAibíogáil: «Is beannaithe an Tiarna Dia Iosrael a chuir thú i mo threo inniu!vUgZná bíodh aon chúis cháisimh ná aifeála ar mo thiarna de bharr fuil a dhoirteadh gan ghá, ná éiric a bhaint amach le do láimh féin. Nuair a thaispeánfaidh an Tiarna a fhéile do mo thiarna, ansin cuimhnigh ar do bhanóglach.»T5ZNuair a bheidh gach ní cóir atá geallta aige fút déanta ag an Tiarna do mo thiarna, nuair a bheidh tú ceaptha i do thaoiseach ar Iosrael aige,zSoZMá théann daoine sa tóir ort agus iarracht a dhéanamh ar thú a mharú, beidh anam mo thiarna slán i dtiach na beatha ag an Tiarna, do Dhia; maidir le hanam do naimhde, caithfidh sé uaidh iad, mar a dhéanfadh clocha as crann tabhaill.hRKZMaith a cionta do do bhanóglach agus déanfaidh an Tiarna ríshliocht daingean a dheonú do mo thiarna, mar tá mo thiarna ag troid cathanna an Tiarna, agus ní bheidh urchóid le fáil ort i gcaitheamh do shaoil go léir.Q-ZMaidir leis an mbronntanas atá á thabhairt ag do bhanóglach go dtí mo thiarna, tugtar é do na hógánaigh, lucht leanúna mo thiarna féin.P3ZAnois, a uasail, dar an Tiarna beo, agus dar d' anam beo, agus dar an Tiarna a choinnigh thú ó choir na fola, agus ó dhíoltas a imirt le do láimh féin, go n-imí an íde chéanna le Nábál ar do naimhde agus ar gach duine a bheartaíonn an t-olc in aghaidh mo thiarna.[O1ZNá bíodh aon aird agat ar Nábál an drochmhianaigh, mar is cuma a nádúr nó a ainm; tuathalachán a ainm agus is tuathalach a mheon. Ach ní fhaca mise, do bhanóglach, na saighdiúirí a chuir mo thiarna.9NmZChaith sí í féin ag a chosa agus dúirt: «Cuir an milleán seo ormsa amháin, a thiarna. Tabhair cluas do do bhanóglach, le do thoil, agus éist le focail do bhanóglaigh.$MCZA luaithe a chonaic Aibíogáil Dáiví, tháinig sí anuas dá hasal faoi dheifir, chaith í féin ar a béal os comhair Dháiví, agus chrom chun talún. LZGo ndéana Dia seo agus siúd agus a thuilleadh fós le Dáiví má fhágaim oiread agus fear dá mbaineann leis beo faoi mhaidin!»iKMZIs é a bhí ráite, más ea, ag Dáiví: «Ba obair in aisce agam, go cinnte, a bheith ag cosaint mhaoin an fhir úd san fhásach! Níor cailleadh aon phioc dá raibh aige, ach féach gur olc a chúitigh sé an mhaith liom.J%ZAgus í ag marcaíocht ar a hasal le fána faoi speirín sléibhe, seo chuici anuas ina treo Dáiví agus a chuid fear, agus bhuail sí leo.IZAgus dúirt sí lena giollaí: «Ar aghaidh libh romham amach. Beidh mise ar bhur sála.» Ach níor inis sí aon ní dá fear, Nábál.vHgZAnsin tháinig fuadar faoi Aibíogáil; fuair sí dhá chéad builín, dhá sheithe fíona, chuig caora feannta deasaithe, cúig thomhas de ghrán tíortha, céad crobhaing rísíní, dhá chéad císte figí, agus leag sí ar asail iad.GZDéan do mhachnamh air sin anois agus féach cad is féidir leat a dhéanamh mar tá sé beartaithe drochíde a imirt ar ár maistir agus ar a theaghlach go léir, agus tá sé féin chomh ciotrúnta sin nach féidir d' aon duine focal a rá leis.»yFmZBa sciath dídine dúinn iad de lá agus d' oíche le linn dúinn a bheith ag aoireacht ár gcaorach ina n-aice.%EEZAnois bhí na fir seo an-mhaith dúinn; níor chuireadar isteach orainn agus níor chailleamar aon ní i rith an ama go léir a bhíomar ina gcomharsanacht.SD!ZThug duine de na seirbhísigh an scéala go hAibíogáil, bean Nábál. «Chuir Dáiví,» ar sé, «teachtairí ón bhfásach chun ceiliúradh dár máistir, ach thug sé aghaidh a chaoraíochta orthu.#CAZ Ansin dúirt Dáiví lena chuid fear: «Ceanglaíodh gach duine a chlaíomh air féin!» Agus cheangail gach duine a chlaíomh air féin; agus cheangail Dáiví a chlaíomh air féin chomh maith. Lean timpeall ceithre chéad fear Dáiví agus d' fhan dhá chéad leis an mbagáiste.B!Z Chas ógánaigh Dháiví ar a sáil agus d' fhilleadar an bealach a thángadar agus rinneadar an méid sin go léir a aithris do Dháiví.)AMZ An dtógfaidh mise m' arán agus m' fhíon agus an fheoil a mharaigh mé do mo mheitheal bhearrtha agus sin a thabhairt do dhaoine nach eol dom cad as dóibh?»(@KZ D' fhreagair Nábál seirbhísigh Dháiví: «Dáiví cé he féin? Cé hé mac Ieise? Is iomaí seirbhíseach atá ag éalú óna máistirí na laethanta seo!w?iZ Tháinig ógánaigh Dháiví agus dúradar é sin go léir le Nábál in ainm Dháiví agus ansin d' fhanadar.>ZCuir ceist ar d' ógánaigh agus inseoidh siad sin duit. Go raibh do ghnaoi dá bhrí sin ar na hógánaigh seo, mar is ar lá féasta a thángamar. Tabhair, le do thoil, cibé ní cóir atá agat ansin do do shearbhóntaí agus do Dháiví do mhac.» 'M=ZIs clos dom go bhfuil an mheitheal bhearrtha agat. Bhí d' aoirí inár dteannta agus ní dhearnamar aon dochar dóibh agus níor chailleadar aon ní i rith an ama go léir a bhíodar i gCairmeil.<%ZAgus labhraigí mar leanas [le mo dheartháir]: 'Síocháin duit agus síocháin do do theaghlach, agus síocháin do gach a mbaineann leat!;Zchuir sé deichniúr ógánach chuige á rá leo: «Téigí suas go Cairmeil, tugaigí cuairt ar Nábál agus beannaigí dó i m' ainm.Z:/ZNuair a chuala Dáiví san fhásach go raibh Nábál ag bearradh a chuid caorach,(9KZNábál a ba ainm don fhear agus Aibíogáil dá bhean. Bhí an bhean éirimiúil sciamhach, ach bhí an fear tuathalach drochbhéasach. Cálaebach a ba ea é.98mZTharla go raibh fear i Máón a raibh a ghnó i gCairmeil. Bhí sé an-saibhir; bhí trí mhíle caora aige agus míle gabhar. Bhí sé ag bearradh a chuid caorach i gCairmeil.N7 ZFuair Samúéil bás agus chruinnigh Iosrael go léir le chéile chun é chaoineadh. Adhlacadh é ina theach i Rámá.D' imigh Dáiví leis ansin agus ghabh síos go fásach Mháón.6)Z23 Mhionnaigh Dáiví sin go léir do Shól, agus d' imigh Sól abhaile agus chuaigh Dáiví agus a lucht leanúna ar ais go dtí an daingean.$5CZ22 «Mionnaigh dom anois dar an Tiarna nach ndéanfaidh tú mo shliocht i mo dhiaidh a dhíothú agus nach scriosfaidh tú m' ainm as teaghlach m' athar.»4 Z21 Agus anois, féach, tá a fhios agam go mbeidh tú cinnte i do rí, agus go mbeidh ríocht Iosrael go daingean i do lámha.3Z20 Óir má bheireann duine ar a namhaid, an ligfidh sé slán uaidh é? Go gcúití an Tiarna go maith leat a ndearna tú dom inniu.2Z19 Agus thaispeáin tú inniu a fheabhas a roinn tú liom sa mhéid nár mharaigh tú mé nuair a thug an Tiarna isteach i do láimh mé.1Z18 «Is ionraice thusa ná mise,» ar sé le Dáiví, «óir chúitigh tusa mise leis an maith, ach chúitigh mise thusa leis an olc.0Z17 Nuair a bhí deireadh ráite ag Dáiví le Sól, dúirt Sól: «An é sin do ghuthsa, a Dháiví, a mhic?» Agus ghoil Sól os ard.K/Z16 Go raibh an Tiarna ina bhreitheamh mar sin agus go dtuga sé breithiúnas idir mé is tú; go bhféacha sé chuige agus breithiúnas a thabhairt ar mo shon agus mé a shaoradh ó do láimh.»y.mZ15 Cé ina dhiaidh ar tháinig rí Iosrael amach? Cé air a bhfuil tú sa tóir? Ar mhadra marbh? Ar dhreancaid?z-oZ 14 (Seanfhocal le sinsireacht é: 'Tagann an urchóid ón duine urchóideach,' ach ní leagfaidh mise lámh ort.),Z 13 Go dtuga an Tiarna breithiúnas idir mé agus thú; go mbaine an Tiarna éiric díot ar mo shon; ach ní leagfaidh mise lámh ort.[+1Z 12 Féach, a athair, go bhfuil íochtar do chlóca i mo láimh agam. Ghearr mé an t-íochtar anuas de do chlóca, ach níor mharaigh mé thú. Caithfidh tú a thuiscint agus a fheiceáil, dá réir sin, nach bhfuil urchóid ná tréas ar aigne agam. Níor chiontaigh mé i d' aghaidh, bíodh go bhfuil tú sa tóir orm chun mé a mharú.!*=Z 11 Féach, chonaic tú le do shúile cinn inniu gur thug an Tiarna isteach i mo láimh thú sa phluais. Agus bhí siad ann a dúirt liom thú a mharú. Ach lig mé do bheo leat. Dúirt mé: 'Ní shínfidh mé mo lámh amach in aghaidh mo thiarna, ós é fear ungtha an Tiarna é.')#Z 10 Dúirt Dáiví le Sól ansin: «Cén fáth a dtugann tú aird ar dhaoine a deir: 'Tá sé ar aigne ag Dáiví dochar a dhéanamh duit' ?Y(-Z9 Ina dhiaidh sin tháinig Dáiví amach as an bpluais freisin agus scairt sé ar Shól á rá: «A Thiarna, a rí!» Nuair a bhreathnaigh Sól ina dhiaidh, chrom Dáiví síos go talamh agus d' umhlaigh dó.%'EZ8 Agus leis na briathra sin thug Dáiví ar a lucht leanúna gan Sól a ionsaí. D' éirigh Sól ansin agus amach leis as an bpluais agus d' imigh sé leis.=&uZ7 agus dúirt sé lena lucht leanúna: «Nár lige an Tiarna go ndéanfainn an rud seo le mo thiarna, ná go sínfinn mo lámh amach ina aghaidh, ós é fear ungtha an Tiarna é.»p%[Z6 Ina dhiaidh sin tháinig aiféala ar Dháiví mar gur bhain sé an t-íochtar anuas de chlóca ShóilK$Z5 Agus dúirt a lucht leanúna le Dáiví: «Is é seo an lá a ndúirt an Tiarna leat ina thaobh: 'Féach, tabharfaidh mé do namhaid isteach i do láimh duit, chun go mbeidh tú in ann do rogha rud a dhéanamh leis.' » D' éirigh Dáiví ina sheasamh agus ghearr sé an t-íochtar anuas de chlóca Shóil gan fhios dó.h#KZ4 Agus tháinig sé fad leis na cróite caorach a bhí cois na slí, áit a raibh pluais. Chuaigh Sól isteach sa phluais chun a ghnó a dhéanamh. Bhí Dáiví agus a lucht leanúna ina suí i bhfad siar istigh sa phluais.;"qZ3 Ansin roghnaigh Sól trí mhíle fear tofa as Iosrael go léir, agus thug sé leis iad chun Dáiví agus a lucht leanúna a lorg taobh thoir de Charraigeacha na nGabhar Fiáin.z! qZ2 Nuair a d' fhill Sól ó thóir na bhFilistíneach, dúradh leis: «Tá Dáiví anois i bhfásach Éan Geidí.»a =ZD' imigh Dáiví leis ón áit sin agus chuir faoi i ndaingin Éan Geidí. 24:1 >wZD' fhill Sól dá bhrí sin ón tóir a bhí á dhéanamh aige ar Dháiví agus chuaigh in aghaidh na bhFilistíneach. Sin é an fáth a dtugtar Carraig an Éalaithe ar an áit sin. ]~~~*}}|{*zz xx=wywvuutssUrqqIppponvmlllkYjjoji0hSggfgeeLdccUbba3`__q^^A]]\\[cZZYY$XWW/VUXTSSRQQPONNNMMGLKJJIIHWGhFFaEE%D*CrBA@??>^=<<);:w9z88H76655(4c322\120{/.--t,+** )(>''%%$N##Z""(!! 24Qzi S> o& J F BQqI dBeidh mé i m' athair aige, agus eisean ina mhac agamsa; má dhéanann sé olc, tabharfaidh mé an tslat dó mar phionós, faoi mar dhéanann daoine, agus buillí mar a thugann an cine daonna.b?d (Eisean a thógfaidh teach do m' ainmse, agus daingneoidh mé a chathaoir ríoga go deo.)5ed Agus nuair a bheidh deireadh le do ré, agus go n-adhlacfar le do shinsir thú, cumhdóidh mé do shliocht i do dhiaidh, síol do choirp, agus daingneoidh mé a fhlaitheas.>wd an uair úd a cheap mé breithiúna ar mo phobal Iosrael; tabharfaidh mé faoiseamh duit ó do naimhde go léir. Fógraíonn an Tiarna duit go ndéanfaidh an Tiarna teaghlach díot.mUd Cuirfidh mé áit ar fáil do mo phobal Iosrael. Suífidh mé ansin iad agus déanfaidh siad cónaí san áit sin agus ní chuirfear isteach orthu arís; ní bheidh cos ar bolg á imirt ag na lucht foréigin orthu, mar a bhíodhG~ d Gach slógadh dá ndearna tú, bhí mé in éineacht leat; rinne mé do naimhde go léir a threascairt romhat. An té is mó ar talamh, ní mó a chlú ná an clú a thabharfaidh mé duitse.`};dSeo an rud is gá duit a rá le mo sheirbhíseach Dáiví: 'Deir Tiarna na Slua an méid seo: Thóg mé ón talamh féaraigh thú agus ó aoireacht na gcaorach chun go mbeifeá i do thaoiseach ar Iosrael, mo phobal.f|GdLe linn mo chuid taistil go léir le pobal uile Iosrael, an ndúirt mé le haon duine de bhreithiúna Iosrael a bhí ceaptha agam mar thréadaithe ar Iosrael mo phobal: «Cén fáth nár thóg tú teach céadrais dom?' »6{gdNíor fhan mé i dteach riamh ón lá a thug mé clann Iosrael amach as an Éigipt go dtí an lá inniu, ach chaith mé saol an tseachránaí agus mé i mo chónaí i mboth.-zUd«Imigh leat agus abair le mo sheirbhíseach Dáiví: 'Seo mar a labhraíonn an Tiarna: An amhlaidh gur mian leat teach a thógáil dom ina ndéanfaidh mé cónaí?MydAn oíche cheannann chéanna tháinig briathar an Tiarna go Nátán:txcdDúirt Nátán leis an rí: «Imigh agus déan an uile ní is áil le do chroí, óir tá an Tiarna leat.»{wqddúirt an rí leis an bhfáidh Nátán: «Féach, táimse ag cur fúm i dteach céadrais, ach áirc Dé i mboth!»|v udA luaithe a bhí an rí socair ina theach agus go raibh suaimhneas aige óna naimhde go léir ina thimpeall,=uwdGo lá a báis bhí Míceal iníon Shóil gan chlann.t/dagus mé féin a ísliú níos mó fós. Beidh mé gan mheas i do shúilese, ach beidh deamheas orm ina súile siúd, na cailíní a luann tú.»s dD' fhreagair Dáiví Míceal: «Don Tiarna a bhí mé ag rince. [Dar an Tiarna beo], an té a thogh mise roimh d' athair agus roimh a theaghlach go léir le taoiseach a dhéanamh díom ar Iosrael, pobal an Tiarna, déanfaidh mé rince os comhair an Tiarna.rWdAg teacht abhaile do Dháiví chun a theaghlach a bheannú, chuaigh Míceal iníon Shóil amach ina choinne: «Nach breá an cháil,» ar sí, «a thuill rí Iosrael dó féin inniu, á nochtadh féin os comhair chailíní a shearbhóntaí, mar a dhéanfadh aon chrosán é féin a nochtadh.»[q1dAnsin roinn sé ar an bpobal uile, ar shlua iomlán Iosrael, idir fhir agus mhná, cáca aráin an duine agus sciar dátaí agus císte rísíní. D' imigh an pobal go léir ansin, gach duine chun a thí féin.p1dNuair a bhí deireadh na n-íobairtí dóite agus na n-íobairtí comaoineach ofráilte ag Dáiví bheannaigh sé an pobal in ainm Tiarna na Slua.`o;dThug siad áirc an Tiarna isteach leo agus d' fhág siad ina hionad í laistigh den bhoth a bhí curtha suas ag Dáiví di. Agus d' ofráil Dáiví íobairtí dóite agus íobairtí comaoineach os comhair an Tiarna.vngdNuair a bhí áirc an Tiarna ag dul isteach i nDúnfort Dháiví, bhí Míceal iníon Shóil ag faire ón bhfuinneog agus chonaic sí Dáiví rí ag steipeadaíl agus ag rince os comhair an Tiarna; tháinig drochmheas aici air ina croí.smadThug Dáiví agus teaghlach Iosrael go léir áirc an Tiarna aníos le gártha agus le séideadh an stoic.tlcdBhí Dáiví ag rince an méid a bhí ina chorp os comhair an Tiarna, agus éafód lín á chaitheamh aige.wkid Nuair a bhí lucht iompair áirc an Tiarna imithe sé choiscéim, rinne sé damh agus caora ramhar a íobairt.j3d Tháinig scéala go Dáiví rí gur chuir an Tiarna a bheannacht ar theaghlach Obaed Eadóm agus ar gach ar bhain leis de bharr áirc an Tiarna. D' imigh Dáiví dá bhrí sin agus thug sé áirc Dé leis aníos ó theach Obaed Eadóm go Dúnfort Dháiví le barr lúcháire.#iAd D' fhan áirc an Tiarna i dteach Obaed Eadóm ó Ghat ar feadh trí mhí, agus chuir an Tiarna a bheannacht ar Obaed Eadóm agus ar a theaghlach go léir. hd Shocraigh Dáiví gan an áirc a thabhairt isteach i nDúnfort Dháiví ach thug sé i leataobh í go teach Obaed Eadóm ó Ghat.gyd Bhí eagla an Tiarna ar Dháiví an lá sin: «Conas,» ar sé, «arbh fhéidir le háirc an Tiarna teacht chugamsa?»fdBhí Dáiví míshásta mar gur bhris fearg an Tiarna amach ina aghaidh Uzá, agus tugtar Bearna Uzá ar an áit go dtí an lá inniu.5eedD' adhain fearg an Tiarna in aghaidh Uzá agus bhuail Dia ar an toirt é mar gur bhain sé leis an áirc lena láimh, agus fuair sé bás ansiúd taobh le háirc an Tiarna.d1dNuair a thángadar go hurlár buailte áirithe, shin Uzá a lámh chun áirc an Tiarna agus choinnigh socair í mar go raibh na daimh ag tuisliú.:codBhí Dáiví agus teaghlach Iosrael ag rince os comhair an Tiarna le barr dúthrachta, ag cantain le cruiteanna, le cláirseacha, le bodhráin, le castainéid, agus le ciombail.Sb!d[Bhí Uzá ag siúl] taobh le háirc Dé agus Aichíó ag gabháil roimpi.7aidLeagadar áirc Dé ar charr nua, agus thugadar leo í ó theach Aibíonádáb atá ar an gcnoc. Bhí Uzá agus Aichíó, clann mhac Aibíonádáb, ag tiomáint an chairr nua.S`!dChuir Dáiví chun bealaigh agus d' imigh lena lucht leanúna go léir ó Bhálá Iúdá chun áirc Dé ar a bhfuil ainm Tiarna na Slua a shuíonn faoi réim ar na ceiribíní a thabhairt aníos as sin.U_ 'dThionóil Dáiví sluaite tofa Iosrael go léir, tríocha míle fear.^ dRinne Dáiví mar a d' ordaigh an Tiarna dó; chuir sé an ruaig ar na Filistínigh ó Ghibeón ar aghaidh go Bealach Gheizir.@]{dNuair a chloisfidh tú trup na gcoiscéimeanna ar bharr na gcrann, ansin ar aghaidh leat mar is é an Tiarna a bheidh ann ag gabháil romhat chun briseadh ar arm na bhFilistíneach.»=\udChuaigh Dáiví i gcomhairle leis an Tiarna agus d' fhreagair sé: «Ná hionsaigh iad ceann ar aghaidh; gabh timpeall ar a gcúl agus cuir cath orthu os comhair na gcrann balsaim.v[gdTháinig na Filistínigh aníos arís agus chuireadar cóiriú oscailte catha orthu féin i nGleann Rafáím.`Z;dD' fhág na Filistínigh a n-íola ansiúd agus thug Dáiví agus a chuid fear leo iad.yYmdChuaigh Dáiví go Bál Parázaím agus bhuaigh sé ansiúd orthu. Dúirt Dáiví: «Rinne an Tiarna maidhm i líne mo namhad faoi mar a dhéanfadh tuile na habhann.» Uime sin a tugadh Bál Parázaím (nó Maidhm an Tiarna) ar an áit sin.XdChuaigh Dáiví i gcomhairle leis an Tiarna: «An rachaidh mé in aghaidh na bhFilistíneach, an dtabharfaidh tú i mo láimh dom iad?» D' fhreagair an Tiarna: «Ionsaigh iad! Déanfaidh mé na Filistínigh a thabhairt i do láimh duit go dearfa.»gWIdNuair a tháinig na Filistínigh, chuireadar cóiriú oscailte orthu féin i nGleann Rafáím.@V{dNuair a chuala na Filistínigh gur ceapadh Dáiví ina rí ar Iosrael go léir, ghabhadar go léir suas ar a thóir. Arna chlos sin, chuaigh Dáiví síos go dtí an dúnfort..UYdEilíseámá, Eilíádá, Eilifeálat.%TGdIbcheár, Eilíseúa, Neifig,hSKdSeo iad ainmneacha na clainne a rugadh dó in Iarúsailéim: Seamúa, Seobán, Nátán, Solamh,R/d Tar éis teacht ó Heabrón dó, ghlac Dáiví le leannáin agus le mná eile in Iarúsailéim, agus rugadh a thuilleadh mac agus iníonacha dó.Q#d Thuig Dáiví ansin go raibh sé daingnithe ina rí ar Iosrael ag an Tiarna agus go raibh a réim á móradh aige ar son a phobail Iosrael.P'd Chuir Híorám rí Thuíre toscairí go dtí Dáiví le crainn chéadrais, saoir adhmaid agus chloiche, agus thógadar rítheach do Dháiví.`O;d Chuaigh Dáiví i neart agus i neart agus bhí an Tiarna, Dia na Slua, ina chuideachta. Nd Chuaigh Dáiví chun cónaithe sa daingean agus thug sé Dúnfort Dháiví air. Thóg Dáiví balla timpeall air, ón Mileo isteach.0M[dDúirt Dáiví an lá sin: «Cibé a bhuailfidh an Iabúsach agus a rachaidh an seoladán suas [gheobhaidh sé a luach saothair].» Maidir leis na daill agus na bacaigh, thug Dáiví fuath a anama dóibh. (Uaidh sin an seanfhocal: «Ní rachaidh na daill agus na bacaigh isteach sa Teampall.» )GL dAch ghabh Dáiví daingean Shíón, sé sin Dúnfort Dháiví.>KwdMháirseáil Dáiví agus a chuid fear ionsar Iarúsailéim in aghaidh na Iabúsach a bhí ina gcónaí ann. Dúirt siad seo le Dáiví: «Ní éireoidh leat teacht isteach anseo. Coinneoidh na daill agus na bacaigh amach thú.» (Sé sin le rá, ní éireoidh le Dáiví teacht isteach anseo go deo.).JWdBhí sé seacht mbliana agus sé mhí i Heabrón ina rí ar Iúdá, ansin bhí sé trí bliana agus tríocha i Iarúsailéim ina rí ar Iosrael agus Iúdá go léir.{IqdBhí Dáiví tríocha bliain d' aois nuair a rinneadh rí de agus d' fhan sé i gcoróin ar feadh daichead bliain.BHdTháinig seanóirí Iosrael go léir chuig an rí ag Heabrón, agus rinne Dáiví rí conradh leo ag Heabrón i bhfianaise an Tiarna agus rinne siad Dáiví a ungadh ina rí ar Iosrael.GdSan am atá thart nuair a bhí Sól ina rí orainn, is tusa a bhí mar thaoiseach ar Iosrael ina gcuid eachtraí go léir; agus dúirt an Tiarna leat: 'Is tusa a bheidh i d' aoire ar mo phobal Iosrael, is tusa a bheidh mar thaoiseach ar Iosrael.' »F 7dTháinig treibheanna Iosrael go léir chuig Dáiví ansin i Heabrón. «Féach,» ar siad, «sinne do mhuintir ó dhúchas feola agus smeara.~Ewd Ansin thug Dáiví ordú dá shaighdiúirí agus chuireadar chun báis iad; ghearradar a lámha agus a gcosa díobh agus chrochadar iad láimh le Linn Heabrón. Thógadar ceann Ís Bál agus rinneadar é a adhlacadh in uaigh Aibnéar i Heabrón.\D3d Nuair is ropairí a mharaigh fear ionraic ina theach féin, agus é sínte ar a leaba, nach mó go mór atá sé de dhualgas orm éiric a chuid fola a éileamh uaibhse, agus sibh a scrios de chlár na cruinne?»cCAd an fear a mheas go raibh scéala maith á thabhairt aige chugam, nuair a d' inis sé dom go raibh Sól marbh, rug mé greim air agus mharaigh mé é i Zicleag; sin é an luach saothair a fuair sé ar son a dhea-scéil.Bd Ach d' fhreagair Dáiví Reacáb agus Báná a dheartháir á rá: «Dar an Tiarna beo, a d' fhuascail mé ó gach gábh,}Audagus thugadar ceann Ís Bál go Dáiví i Heabrón. «Seo duit,» ar siad leis an rí, «ceann Ís Bál, mac Shóil, do namhaid, an té a bhí ar thóir d' anama. Rinne an Tiarna mo thiarna, an rí, a agairt ar Shól agus ar a shliocht inniu.»[@1dIsteach leo mar a raibh [Ís Bál] ina luí ar a leaba ina sheomra codlata. Bhuail siad é, agus mharaigh, agus bhain an ceann de. Thugadar leo an ceann agus thaistil siad bealach an Arabá ar feadh na hoíche,?5dBhí bean an dorais ag cáthadh cruithneachta ach tháinig múisiam codlata uirthi. Shleamhnaigh Raecáb agus Báná a dheartháir thairsti isteach.3>adChuir Raecáb agus Báná, clann Rimeon ó Bhaerót, chun bealaigh. Shroicheadar teach Ís Bál i mbrothall an lae nuair a bhí a chnámha á síneadh aige um mheán lae.&=GdBhí mac ag Iónátán mac Shóil a raibh cosa bacacha faoi. Bhí sé cúig bliana d' aois nuair a tháinig an scéala faoi Shól agus Iónátán ó Izréil. D' ardaigh a mhuime léi é, ach ag teitheadh di faoi dheifir, thit sé agus d' fhág sin bacach é; Meirí Bál a ba ainm dó.j<Odtheith muintir Bhaerót go Giotáím agus maireann siad ann ó shin mar áitritheoirí deoranta).u;edBhí beirt fhear ag mac Shóil a bhí i gceannas ar bhuíonta foghla; Báná a ba ainm do dhuine acu, agus Raecáb a ba ainm don duine eile; ba chlann iadsan do Rimeon ó Bhaerót an Biniáimineach (mar áirítear Baerót le Biniáimin;: 7dNuair a chuala Ís Bál, mac Shóil, gur maraíodh Aibnéar i Heabrón, thit an lug ar an lag aige, agus tháinig scéin ar Iosrael go léir.A9}d'Cé gur ungadh i mo rí mé, táim fann lag faoi láthair; tá na fir úd, clann mhac Zarúá, róbhorb dom. Go gcúití an Tiarna an t-olc le fear a dhéanta de réir a dhrochbhirt!»p8[d&Dúirt an rí lena oifigigh: «Nach eol daoibh gur thit prionsa agus fear mór le rá in Iosrael inniu?u7ed%Thuig an pobal agus thuig Iosrael go léir an lá sin nach raibh baint ag an rí le bás Aibnéar mac Néar.$6Cd$Thug na daoine go léir é sin faoi deara agus thaitin sé leo, dála gach rud eile dá ndearna an rí, agus a thaitin leis an bpobal go léir, go deimhin.5 d#Bhí an pobal go léir ag iarraidh a áiteamh ar Dháiví bia a chaitheamh agus é fós ina lá, ach thug Dáiví mionn á rá: «Go ndéana Dia a leithéid seo agus a thuilleadh fós liom má bhlaisim arán nó aon rud eile go rachaidh an ghrian faoi!»4yd"Thit tú faoi mar a thitfeadhduine faoi láimh na gcoirpeach.» Agus chaoin an pobal go léir aris é.!3=d!Mar seo leanas a chaoin an rí Aibnéar:«Ar dhual d' Aibnéar bás an amadáin?Ní raibh cuibhreach ar a lámha ná slabhra ar a chosa. 2 d Rinneadar Aibnéar a adhlacadh i Heabrón, agus ghoil an rí go hard ar uaigh Aibnéar agus ghoil an pobal go léir chomh maith.y1mdDúirt Dáiví ansin le Ióáb agus leis na saighdiúirí go léir a bhí ina theannta: «Stróicigí bhur gcuid éadaigh, cuirigí sacéadach umaibh, agus déanaigí caoineadh os comhair Aibnéar.» Shiúil Dáiví i ndiaidh an chróchair. 0d(Dhúnmharaigh Ióáb, agus a dheartháir Aibísí, Aibnéar mar gur mharaigh seisean a ndeartháir Asáhael sa chath ag Gibeón.)/9dGo dtaga sí sa mhullach ar Ióáb agus ar theaghlach a athar go léir! Ná raibh teaghlach Ióáb choíche gan daoine le braon ar sileadh, nó le lobhra, nó gan ar a gcumas ach an choigeal a choinneáil, nó iad ag titim ar lár le faobhar claímh, nó ar an ngannchuid bia!»*.OdNuair a chuala Dáiví ina thaobh ina dhiaidh sin, dúirt sé: «Táimse agus mo ríocht neamhchiontach go deo i bhfuil Aibnéar mhic Néar i láthair an Tiarna.]-5dNuair a d' fhill Aibnéar go Heabrón thug Ióáb i leataobh cois an gheata é mar dhea go labhródh sé os íseal leis, agus sháigh sé sa bholg é. Fuair sé bás mar sin in éiric Asáhael, deartháir Ióáb.",?dD' imigh Ióáb ó láthair Dháiví agus chuir sé teachtairí i ndiaidh Aibnéar agus thugadarsan leo ar ais é ó Thobar Siorá gan fhios do Dháiví.=+udNach bhfuil aithne agat ar Aibnéar mac Néar? Tháinig sé chun bob a bhualadh ort, chun gach cor a chuireann tú díot a fháil amach agus fios do ghnóthaí go léir a fháil.»'*IdChuaigh Ióáb ansin go dtí an rí: «Cad tá déanta agat?» ar sé. «Tháinig Aibnéar chugat agus ar lig tú dó imeacht gan cur isteach air? Cén fáth?N)dNuair a tháinig Ióáb agus an t-arm go léir a bhí in éineacht leis, dúradh le Ióáb: «Bhí Aibnéar mac Néar ar thuairisc an rí, agus scaoil sé leis agus d' imigh sé faoi shíocháin.»x(kdBhí lucht leanúna Dháiví ag filleadh le Ióáb tar éis ruathair, agus bhí creach mhór á tabhairt acu leo. Ní raibh Aibnéar in éineacht le Dáiví ag Heabrón mar gur scaoil Dáiví leis, agus d' imigh sé go síochánta.@'{dDúirt Aibnéar ansin le Dáiví: «Ní mór dom a bheith ag cur díom; táim chun Iosrael go léir a chruinniú go dtí mo thiarna, an rí. Déanfaidh siad conradh leat agus beidh tú i do rí ar mhian do chroí.» Scaoil Dáiví Aibnéar uaidh dá bhrí sin agus d' imigh sé gan aon duine a chur isteach air.&dTháinig Aibnéar agus fiche fear ina theannta go Dáiví i Heabrón, agus bhí féasta ag Dáiví in onóir Aibnéar agus a chomplachta.4%cdLabhair Aibnéar chomh maith le muintir Bhiniáimin, agus chuaigh sé ansin go Heabrón, lena raibh socair ag Iosrael agus teaghlach Bhiniáimin go léir a rá le Dáiví.w$idCuirigí i gcrích anois é más ea. Thug an Tiarna gealltanas do Dháiví á rá: 'Le neart láimhe mo sheirbhísigh Dáiví, déanfaidh mé mo phobal Iosrael a shaoradh ó lámha na bhFilistíneach agus ó lámha a naimhde go léir.' » #dChuaigh Aibnéar i gcomhairle le seanóirí Iosrael: «is fada anois sibh,» ar sé, «ag iarraidh Dáiví a bheith ina rí oraibh.("KdChuir a fear chun bóthair ina teannta agus lean í agus na deora leis chomh fada le Bachuraím. Ansin dúirt Aibnéar leis: «Imigh leat ar ais,» agus rinne.U!%dChuir Ís Bál fios uirthi dá bhrí sin á breith ó Phailtiéil mac Laís.+ QdChuir Dáiví teachtairí ansin go Ís Bál, mac Shóil: «Tabhair ar ais dom mo bhean Míceal a bhuaigh mé le céad forchraiceann de chuid na bhFilistíneach.»kQd «Tá go maith,» arsa Dáiví, «déanfaidh mé conradh leat. Ach leagfaidh mé aon acht amháin ort; ní scaoilfear isteach i mo láthair thú mura dtugann tú leat Míceal, iníon Shóil, agus tú ag teacht i mo láthair.»Bd Chuir Aibnéar teachtairí go Dáiví [i Heabrón] á rá: «Cé leis an tír? Déan do chonradh liom agus tabharfaidh mé mo chabhair duit chun Iosrael uile a thabhairt ar do thaobh.»gId Ní raibh sé de mhisneach ag Ís Bál focal a rá le hAibnéar mar go raibh eagla air roimhe. d an ríocht a bhaint de theaghlach Shóil agus ríchathaoir Dháiví a chur os cionn Iosrael agus Iúdá, ó Dhán go Béar Seaba.»0[d Go ndéana Dia a leithéid seo le hAibnéar, agus a thuilleadh de bhreis air, mura gcuire mé i gcrích do Dháiví gach ar mhionnaigh an Tiarna a dhéanfadh sé dhó .WdChuir caint seo Ís Bál cuthach feirge ar Aibnéar. «An ceann madra as Iúdá mé,» ar sé. «Seo mé anois ar mo dhícheall ar mhaithe le teaghlach Shóil, d' athair, a dheartháireacha, agus a chairde, gan tú a thabhairt i lámha Dháiví, agus anois seo tú do mo lochtú i dtaobh mná!;qdTharla go raibh leannán le Sól, darbh ainm Rizpeá iníon Aiá, agus gur thóg Aibnéar chuige í. Dúirt Ís Bál le hAibnéar: «Cad ab áil leat luí le leannán m' athar?» dFad a bhí an cogadh idir teaghlach Shóil agus teaghlach Dháiví ar siúl, ghabh Aibnéar gach ceannas ar theaghlach Shóil.\3dan séú mac Itreám ó Eaglá bean Dháiví. Rugadh iadsan do Dháiví i Heabrón.X+dan ceathrú mac Adoiníá mac Haigít; an cúigiú mac Seafateá mac Aibíotal; da dhara mac Cileáb ó Aibíogáil bean Nábál ó Chairmeil; an tríú mac Aibseálóm mac Mhácá iníon Thalmaí rí Ghisiúr;b?dRugadh clann mhac do Dháiví i Heabrón; a chéadghin Amnón, ó Aichíonoam as Izréil;> ydMhair an chogaíocht, más ea, idir teaghlach Shóil agus teaghlach Dháiví; bhí Dáiví ag dul i neart agus i neart, ach bhí teaghlach Shóil ag dul i laige agus i laige.W)d D' ardaíodar leo Asáhael agus rinneadar é a adhlacadh i dtuama a athar i mBeithil. Bhí Ióáb agus a chuid fear ag taisteal leo i gcaitheamh na hoíche, agus gheal an lá agus iad ag teacht go Heabrón.r_dach bhí trí chéad agus trí fichid de Bhiniáimin, muintir Aibnéar, marbh ag lucht leanúna Dháiví.:odD' fhill Ióáb ón tóir ar Aibnéar, agus nuair a bhí a dhíorma go léir cruinnithe aige, bhí naonúr déag chomh maith le hAsáhael ar iarraidh ó lucht leanúna Dháiví,OdBhí Aibnéar agus a chuid fear ag imeacht leo tríd an Arabá ar feadh na hoíche sin go léir, agus ghabhadar thar an Iordáin, agus leanadar orthu an mhaidin sin gur tháinig siad go Machanáím.ydAnsin shéid Ióáb a stoc agus stad na saighdiúirí go léir gan dul sa tóir ar Iosrael a thuilleadh ná troid leo. d«Dar an Tiarna beo,» arsa Ióáb, «mura mbeadh gur labhair tú, ní scoirfeadh an dream seo den tóir ar a mbráithre go maidin.»# AdGhlaoigh Aibnéar ar Ióáb ansin agus dúirt: «An bhfuil an claíomh le bheith ag slogadh leis go deo?» ar sé. «Nach bhfuil a fhios agat gur tubaisteach an chríoch a bheidh air seo? An fada go ndéarfaidh tú leis na daoine seo stad de bheith ag tóraíocht ar a mbráithre?» dChruinnigh na Biniáiminigh le chéile ina gcipe dlúth ar chúl Aibnéar agus sheasadar an fod ar mhullach Shliabh Amá.& GdAch lean Ióáb agus Aibísí sa tóir ar Aibnéar agus le fuineadh néil nóna shroicheadar Sliabh Amá atá roimh Ghía ar an mbealach go fásach Ghideón.) MdAch níorbh áil leis casadh i leataobh agus bhuail Aibnéar sa bholg é le sáfach a shleá i dtreo gur tháinig an tsleá amach trína dhroim thiar. Thit sé ansiúd agus fuair bás ar an bhfód sin. Gach aon duine a tháinig mar ar thit Aibnéar, agus mar a bhfuair sé bás, stadadar.EdLabhair Aibnéar aris le hAsáhael: «Éirigh as an tóir orm, murab áil leat go leagfainn ar lár thú. Ansin conas d' fhéadfainn féachaint san aghaidh ardo dheartháir Ióáb arís?»6gd«Cas ar do dheis nó ar do chlé,» arsa Aibnéar leis, «agus beir ar dhuine de na saighdiúirí agus tabhair leat a éadáil.» Ach ní scoirfeadh Asáhael den tóir air.oYdChas Aibnéar siar air: «A Asáhael,» ar sé, «an tú atá ann?» D' fhreagair seisean: «is mé.»mUdChuaigh Asáhael sa toir ar Aibnéar, gan casadh ar dheis ná ar chlé agus é sa tóir ar Aibnéar.xkdBhí triúr mac Zarúá ann Ióáb, Aibísí agus Asáhael. Bhí Asáhael chomh luathchosach le heilit fhiáin.zodTharla cath fíochmhar an lá sin féin, agus bhris lucht leanúna Dháiví ar Aibnéar agus ar shluaite Iosrael.S!dRug gach duine díobh ar cheann ar a chéile comhraic agus rop a chlaíomh ina chliathán: thiteadar go léir ar an aon láthair. Tugadh Gort na [gCliathán] ar an áit dá bharrsan. Tá sé i nGibeón.+QdTháinig siad chun tosaigh dá bhrí sin, agus rinneadh iad a áireamh dháréag ó Bhiniáimin do Ís Bál mac Shóil, agus dháréag de lucht leanúna Dháiví.dDúirt Aibnéar le Ióáb: «Tagadh na hóglaigh chun tosaigh agus bíodh comhrac acu os ár gcomhair.» «Déanaidís,» arsa Ióáb.V'd Ghluais Ióáb mac Zarúá agus lucht leanúna Dháiví amach chomh maith agus bhuaileadar le chéile ag Linn Ghibeón. Stad siad ansiúd, dream díobh ar thaobh den linn, agus an dream eile ar taobh eile.j~Od Ghluais Aibnéar mac Néar agus lucht leanúna Ís Bál amach ó Mhachanáím go Gibeón.R}d Seacht mbliana agus sé mhí a bhí Dáiví i Heabrón ina rí ar Iúdá.(|Kd Bhí Ís Bál mac Shóil daichead bliain d' aois nuair a rinneadh rí ar Iosrael de; bhí sé dhá bhliain i gcoróin. Teaghlach Iúdá amháin a lean Dáiví.{{d Rinne sé rí de ar Ghileád, ar na hAisiúraigh, ar Izréil, ar Eafráim agus ar Bhiniáimin agus ar Iosrael go léir.{zqdAibnéar mac Néar, taoiseach airm Shóil, rug sé Ís Bál mac Shóil leis agus thug sé anonn go Machanáím é.:yodBíodh fuinneamh in bhur ngéaga mar sin agus bíodh misneach agaibh! Tá Sól bhur dtiarna tar éis bháis, ach rinne teaghlach Iúdá mise a ungadh le bheith i mo rí orthu!»xdAnois go raibh an Tiarna féin cineálta dílis libhse. Déanfaidh mise freisin an mhaith a rinne sibh a chúiteamh libh.QwdChuir Dáiví teachtaireacht go muintir Iáibéis Gileád. «Go raibh beannacht oraibh ón Tiarna,» ar sé, «toisc go ndearna sibh an cineáltas seo do Shól, bhur dtiarna, agus gur adhlaic sibh é./vYdTháinig muintir Iúdá ann, agus rinneadar Dáiví a ungadh ina rí ar theaghlach Iúdá.D' insíodar do Dháiví gur adhlaic muintir Iáibéis Gileád Sól.u'dThug Dáiví an mhuintir a bhí in éineacht leis suas chomh maith, gach fear lena mhuirear féin, agus chuireadar fúthu i mbailte Heabrón.~twdGhabh Dáiví suas dá bhrí sin lena bheirt bhan, Aichíonoam ó Izréil agus Aibíogáil bean Nábál ó Chairmeil.s 5dChuaigh Dáiví ina dhiaidh sin i gcomhairle leis an Tiarna: «An rachaidh mé suas go ceann de chathracha Iúdá?» d' fhiafraigh sé. D' fhreagair an Tiarna é: «Téigh suas.» «Go cé acu a rachaidh mé?» d' fhiafraigh Dáiví. D' fhreagair sé: «Go Heabrón.»Sr #d26b Conas a d' éag na gaiscígh?Conas a theip an trealamh catha?»#q Cd26a Tá mé caillte i do dhiaidh, a Iónátán, a dheartháirín ó.Ba thú mo lao is m' ansacht.Ba ghile liom do ghrá ná grá leannáin.qp _dConas a d' éag na gaiscíghI lár an chatha?A Iónátán, is é do bhás a chloígh mé!o 7dA iníonacha Iosrael caoinigí Sól,A ghléas sibh go caithiseach le héadaí craoraga,A chuir dealga óirAr bhur bhfeisteas.1n _dSól agus Iónátán an chumainn agus na scéimhe!Níor scaradh ó chéile iad beo ná marbh!Ba mhire iad ná na hiolair.Ba láidre ná na leoin.m !dAch le fuil na gcréachtach agus saill na laoch.Níor chas bogha Iónátán ar aisNá níor fhill claíomh Shóil follamh.Yl /dA Shléibhte Ghiolboa,Ná bíodh drúcht ná fearthainn oraibh.A bhánta fill!Óir is ansiúd a tugadh masla do sciath an laoich.Ní le hola a rinneadh sciath Shóil a smearadh,Sk #dNá hinsigí é i nGatAgus ná foilsígí é i sráidibh Aiscileon.Nó beidh lúcháir ar iníonacha na bhFilistíneach,Agus mórtas ar iníonacha na foirne gan timpeallghearradh.ej Gd«Uchón, tá glóir Iosrael ar lár ar d' ardáin!Cad é mar a d' éag na gaiscígh! i dDúirt sé é a mhúineadh, dá ghruama é, do chlann Iúdá. Féach, tá sé scríofa i Leabhar na bhFiréan. Mar seo a dúirt sé:Wh +dAnsin chaoin Dáiví Sól agus a mhac Iónátán leis an gcaoineadh seo leanas.*g Qd«Go dtaga do chuid fola sa mhullach ort féin,» arsa Dáiví, «mar thug do bhéal féin fianaise i d' aghaidh, á rá: 'Mharaigh mé fear ungtha an Tiarna.' »~f ydAnsin ghlaoigh Dáiví ar dhuine dá shaighdiúirí: «Gabh i leith,» ar sé; «treascair é.» Bhuail agus mharaigh.je QdDúirt Dáiví: «Conas nárbh eagal leat do lámh a shíneadh chun ungthach an Tiarna a scrios?»d d Ansin dúirt Dáiví leis an óglach a thug an scéala chuige: «Cad as duit?» «is mac duine dheoranta, Amailéiceach mé,» ar sé.kc Sd Bhí siad ag caoineadh agus ag mairgnigh agus ag déanamh troscaidh go tráthnóna mar gheall ar Shól agus a mhac Iónátán, mar gheall ar phobal an Tiarna agus ar theaghlach Iosrael agus an bás le claíomh a imríodh orthu.b  d Ansin rug Dáiví ar a chuid éadaigh agus stróic sé iad. Na fir go léir a bhí ina chuideachta, rinne siad an rud céanna.a }d Sheas mé os a chionn dá bhrí sin agus mharaigh mé é, mar bhí a fhios agam nach mairfeadh sé agus é ar lár. Ansin thóg mé an choróin a bhí ar a cheann, agus an bhraisléad a bhí ar a ghéag agus thug mé anseo go dtí mo thiarna iad.»` d Dúirt sé ansin liom: 'Seas os mo chionn agus maraigh mé mar tá speabhraídí tagtha orm cé go bhfuil an t-anam ionam ar fad fós.'H_  d' Cé hé thú féin?' ar sé liom. ' Amailéiceach,' arsa mise.d^ EdD' fhéach sé siar agus chonaic mise agus ghlaoigh orm, agus d' fhreagair mé: 'Anseo dom.')] Od«Tharla ar Shliabh Ghiolboa mé,» d' fhreagair an t-óglach, «agus ba shiúd é Sól ina luí ar a shleá agus na carbaid agus na capaill ag brú air go dian. \ dAnsin d' fhiafraigh Dáiví den óglach a thug an scéala: «Conas tá a fhios agat go bhfuil Sól agus a mhac Iónátán marbh?»M[ d«Cad a tharla? Inis dom,» arsa Dáiví leis. D' fhreagair sé: «Theith na daoine ó pháirc an áir agus thit a lán acu agus tá siad marbh. Tá Sól agus a mhac Iónátán marbh chomh maith.»sZ cd«Cá has ar tháinig tú?» d' fhiafraigh Dáiví de. «D' éalaigh mé as campa na nIosraelach,» ar sé.OY dAr an treas lá tháinig fear ón gcampa a bhí ag Sól. Bhí a chuid éadaigh stróicthe agus cré ar a cheann. Ar theacht chuig Dáiví dhó, chaith sé é féin os a chomhair agus thug ómós dó.{X udNuair a bhí Sól tar éis bháis, d' fhill Dáiví ó ár na nAmailéiceach agus chaith dhá lá i Zicleag.WZ Ansin thóg siad a gcnámha agus rinne iad a adhlacadh faoin gcrann tamaraisce i Iáibéis, agus rinne siad troscadh ar feadh seacht lá.kVQZ chuir na gaiscígh go léir chun bealaigh, agus mháirseáladar i gcaitheamh na hoíche ar fad agus bhaineadar coirp Shóil agus a mhac anuas de bhalla Bhéit Seán, agus thugadar leo iad go Iáibéis agus dhódar ansiúd iad.dUCZ Ach nuair a chuala laochra Iáibéis Gileád cad a bhí déanta ag na Filistínigh le Sól,nTWZ Chuireadar a éide chatha i dteampall Aisteárót, agus ghreamaíodar a chorp de bhalla Bhéit Seán.@S{Z Theascadar an ceann de, agus bhaineadar a éide chatha anuas de, agus sheoladar teachtairí ar fud tír na bhFilistíneach chun an dea-scéala a thabhairt dá n-íola agus dá bpobal.R#ZNuair a tháinig na Filistínigh lá arna mhárach chun na mairbh a lomadh, fuaireadar Sól agus a bheirt mhac ar lár ar Shliabh Ghiolboa.3QaZNuair a chonaic na hIosraelaigh a bhí ar an taobh eile den ghleann (agus iad siúd a bhí taobh thall den Iordáin) gur theith saighdiúirí Iosrael agus gur maraíodh Sól agus a chlann mhac, d' fhágadar a gcathracha agus theitheadar. Tháinig na Filistínigh ansin agus chuireadar fúthu iontu.PZD' éag Sól, dá réir sin, agus a thriúr mac agus a ghiolla airm, agus a chuid fear go léir, le chéile an lá céanna.OZNuair a chonaic a ghiolla airm go raibh Sól marbh, chaith sé é féin ar a chlaíomh chomh maith agus fuair sé bás in éineacht leis.ZN/ZAnsin dúirt Sól lena ghiolla airm: «Nocht do chlaíomh agus sáigh tríom é le heagla go dtiocfadh an dream úd gan timpeallghearradh orm agus go sáfaidís mé agus go mbeidís ag fonóid fúm.» Ach bhí an-eagla ar a ghiolla airm agus ní dhéanfadh sé é. Thóg Sól a chlaíomh féin dá bhrí sin agus chaith sé é féin air.|MsZGhéaraigh ar an gcath in aghaidh Shóil; fuair na saighdiúirí faill air, agus ghoin na saighdiúirí go trom é. LZLean na Filistínigh go dian ar Shól agus ar a mhic agus mharaíodar Iónátán agus Aibíonádáb agus Mailcíosú, mic Shóil.K ZChuir na Filistínigh cath ar Iosrael agus theith sluaite Iosrael ó na Filistínigh agus imríodh ár orthu ar Shliabh Ghiolboa.iJMZdon mhuintir i Heabrón, agus do na háiteanna go léir a thaithíodh Dáiví agus a chuid fear.UI%Zdon mhuintir i Hormá, don mhuintir i mBór Áiseán, don mhuintir in Atác,lHSZdo mhuintir Rácál, don mhuintir i gcathracha Iarachmael, don mhuintir i gcathracha na gCéineach,JGZdo mhuintir Aroéir, do mhuintir Shiofmót, do mhuintir Isteamoa,SF!Zdo mhuintir Bhéitéil, do mhuintir Rámót sa Neigib, do mhuintir Iaitir,  ~}}#||{zsyyaxwwEv`utt(ssr+qqGpoonnm llDkkQjji.hh7gnfeeOccbba`v_G^]\\[dZZ;YY XWW=VwUTSRQQ5PXOO[NN0MLK,J[I/HHGFFdEE(D CBB@@?>>=z<>;;!:d98766F5`44Q3310/.--,,e+++*J)(''9&&%3#""s! ,D."W*6z 6 ] m[&w Y2-d «Cén fáth más ea,» arsa an bhean, «a ndearna an rí comhcheilg in aghaidh phobal Dé agus gan an té a dhíbir sé a thabhairt ar ais abhaile mar leis an mbreith seo déanann an rí é féin a dhaoradh.w1id Ansin dúirt an bhean: «Lig do d' ionailt rud éigin eile a rá le mo thiarna an rí.» «Lean ort,» ar sé.0d Dúirt sí ansin: «Glaodh an rí, lena thoil, ar ainm an Tiarna, a Dhia, d' fhonn nach ndéanfadh an díoltasaí fola a thuilleadh marú agus mo mhac a mhilleadh.» «Dar an Tiarna beo,» ar sé, «ní thitfidh ribe de ghruaig do mhic chun na talún.»|/sd «Tabhair chugam an fear a rinne bagairt ort,» a dúirt an rí, «agus ní leagfaidh sé lámh go deo arís ort.»&.Gd Dúirt an bhean ó Theacóá leis an rí: «A thiarna rí! Go raibh an chiontacht ormsa agus ar mo mhuintir! Go raibh an rí agus a ríchathaoir gan locht!»y-md«Téigh abhaile,» arsa an rí ansin leis an mbean, «agus tabharfaidh mé féin orduithe i dtaobh do cháis.» , dAnois tá an fine go léir éirithe i gcoinne d' ionailte: 'Tabhair ar láimh an fear a mharaigh a dheartháir,' a deir siad; ' beidh a anam againn in éiric anam an té a mharaigh sé, agus millfimid an t-oidhre chomh maith.' Múchfaidh siad ar an gcuma sin cibé síol atá fágtha ar mo theallach agus ní fhágfaidh siad ainm ná sliocht ag m' fhear céile ar chlár na cruinne.»$+CdBhí beirt mhac ag d' ionailt, agus d' éirigh eatarthu amuigh sa ghort gan fear a n-idirghabhála ann. Bhuail duine díobh an duine eile agus mharaigh é.l*Sd«Cad tá ort?» arsa an rí léi. «Mo chreach, is baintreach mé; tá mo chéile tar éis bháis.)9dTháinig an bhean ó Theacóá chun an rí, agus chaith sí í féin ar a béal ina láthair, agus thug ómós dó, agus dúirt: «Fóir orm, a rí!»r(_dtéigh go dtí an rí agus abair a leithéid seo leis,» agus chuir Ióáb a raibh le rá aici ina béal.'dChuir Ióáb fios go Teacóá dá bhrí sin ar bhean chliste, agus dúirt sé léi: «Lig ort a bheith ag caoineadh; cuir éadach caointe ort; ná cuir ola ort féin; agus iompair thú féin mar bhean a bheadh ag caoineadh an mhairbh le fada an lá;r& adThug Ióáb mac Zarúá faoi deara go raibh croí an rí ag caitheamh i ndiaidh Aibseálóm arís.% d 'Ní raibh olc ina chroí ag an rí in aghaidh Aibseálóm a thuilleadh nuair a tháinig sé chuige féin tar éis bhás Amnón.J$d &Bhí an rí ag caoineadh a mhic i gcaitheamh an ama sin go léir.# d %Theith Aibseálóm, ámh, agus tháinig go Talmai, mac Aimíohúd, rí Ghisiúr, agus d' fhan sé ansiúd ar feadh trí bliana.@"{d $Ní raibh na focail ach as a bhéal nuair a tháinig clann mhac an rí agus rinneadar caoineadh agus olagón in ard a ngutha; ghoil an rí agus a fheidhmeannaigh go géar chomh maith.!d #Dúirt Iónádáb leis an rí: «Seo chugainn clann mhac an rí; tá críoch an scéil faoi mar a dúirt do shearbhónta.» d "Agus theith Aibseálóm.D' ardaigh an fear faire a shúile agus chonaic díorma mór chuige le fána bhóthar Bhachúraím. [Tháinig sé lena rá leis an rí: «Chonaic mé fir chugainn le fána bhóthar Bhachúraím] ar thaobh an tsléibhe.» d !Ná bíodh sé á thaibhreamh do mo thiarna an rí go bhfuil clann mhac an rí go léir marbh. Níl marbh ach Amnón amháin.»/Yd Ach labhair Iónádáb mac Shimeá, deartháir Dháiví: «Ná síleadh mo thiarna,» ar sé, «gur mharaigh siad na fir óga go léir, clann mhac an rí. Níl marbh ach Amnón amháin, mar bhí an bhagairt sin le léamh ar aghaidh Aibseálóm ón lá a d' éignigh Amnón a dheirfiúr Támár. ;d D' éirigh an rí, stróic a chuid éadaigh, agus luigh ar an talamh. Stróic a raibh dá fheidhmeannaigh ag freastal air a gcuid éadaigh chomh maith.d Fad a bhíodar ar an mbóthar chuala Dáiví an ráfla: «Mharaigh Aibseálóm clann mhac an rí gan fear inste scéil a theacht slán.»,Sd Thug giollaí Aibseálóm an íde a d' ordaigh Aibseálóm ar Amnón. Phreab clann mhac an rí go léir ina suí ansin agus léim ar a miúileanna agus theith leo.7d agus ansin thug sé ordú dá ghiollaí: «Cuirigí cluas oraibh féin! Nuair a bheidh Amnón súgach ón bhfíon, agus go ndéarfaidh mise: 'Buailigí Amnón,' maraígí ansin é. Ná bíodh eagla oraibh! Nár thug mé ordú daoibh? Bíodh misneach agaibh agus bígí calma!»#Ad Ach lean Aibseálóm air ag tathant air go dtí gur lig sé d' Amnón agus do chlann mhac an rí go léir dul leis. D' ullmhaigh Aibseálóm fleá ríoga,)Md Lean Aibseálóm air: «Mura dtiocfaidh tusa, lig do mo dheartháir Amnón dul linn ar a laghad.» «Cén fáth,» arsa an rí leis, «a rachadh seisean leat?»p[d D' fhreagair an rí agus dúirt le hAibsealóm: «Ní dhéanfaimid, a mhic; níor chóir dúinn go léir teacht agus bheith inár n-ualach ort.» Cé go raibh Aibseálóm ag tathant air, ní rachadh sé ach chuir a bheannacht leis.4cd Tháinig Aibseálóm chuig an rí agus dúirt: «Tá an mheitheal bhearrtha ag do shearbhónta; an mbeadh an rí agus a fheidhmeannaigh sásta teacht le do shearbhónta?»H d Dhá bhliain ina dhiaidh sin, nuair a bhí a mheitheal bearrthóirí ag Aibseálóm ag Bál Házór atá láimh le hEafráim, thug Aibseálóm cuireadh do chlann mhac an rí go léir.%Ed Ach ní raibh focal maith ná drochfhocal ag Aibseálóm le hAmnón; mar bhí an ghráin ag Aibseálóm ar Amnón mar gur éignigh sé a dheirfiúr Támár.G d Nuair a chuala Dáiví rí an scéal go léir, tháinig an-fhearg air; [ach ní raibh aon fhonn air díobháil a dhéanamh dá mhac Amnón mar go raibh cion aige air; ba é a chéadghin é]. d Dúirt a deartháir Aibseálóm léi: «An raibh do dheartháir Amnón ina luí leat? Socair anois, a dheirfiúr; sé do dheartháir é. Ná cuireadh sé seo buairt ar do chroí.» Ach d' fhan Támár go dubhach brónach i dteach a dearthár, Aibseálóm.#d Chuir Támár luaithreach ar a ceann, stróic sí an fhallaing fhada a bhí uirthi, agus d' imigh léi ag gol in ard a cinn ar an tslí di.T#d (Bhí fallaing le muinchillí fada á caitheamh aici, mar sin é a chaitheadh iníonacha an rí sa seansaol roimh phósadh dóibh.) Chuir an t-óglach amach í agus chuir an bolta ar an doras ina diaidh."?d Ghlaoigh sé ar an óglach a bhí ag freastal air: «Cuir an bhean seo amach as mo radharc uaim,» ar sé, «agus cuir an bolta ar an doras ina diaidh.»2_d «Ní dhéanfaidh mé, a dheartháir,» ar sí, «ba mhó de choir mé a chur chun siúil ná an ceann eile a rinne tú i m' aghaidh.» Ach ní thabharfadh sé cluas di.; qd Tháinig gráin mhór ag Amnón ansin di; an ghráin a bhí aige di, ba thréine í ná an grá a bhí aige roimhe sin di. Dúirt Amnón léi: «Bí i do shuí agus imigh leat.»p [d Ach ní éistfeadh sé léi; fuair sé an lámh in uachtar uirthi; d' éignigh sé í, agus luigh léi.O d Cá rachainn ag iompar m' aithise? Agus maidir leat féin, bheifeá i d' óinmid gan náire in Iosrael. Imigh leat, impím ort, agus labhair leis an rí; ní dhiúltóidh sé mé a thabhairt duit.»  d «Stad, a bhráthair liom,» ar sí, «ná héignigh mé! Ní dhéantar a leithéid in Iosrael. Ná déan an choir ghránna sin.} ud Agus í ag tabhairt an bhia ina chóngar, rug sé greim uirthi agus dúirt léi: «Tair agus luigh liom, a shiúr.»iMd Ansin dúirt Amnón le Támár: «Tabhair an bia isteach sa seomra laistigh le go n-íosfainn as do láimh.» Rug Támár ar na cácaí a bhruith sí agus thug léi isteach iad go dtí a deartháir Amnón sa seomra laistigh.4cd Ansin thóg sí an t-oigheann, agus scaoil amach os a chomhair iad, ach dhiúltaigh sé greim a ithe. «Imíodh gach aon duine amach uaim,» arsa Amnón, agus d' imíodar.>wd Chuaigh Támár dá bhrí sin go teach a dearthár Amnón, mar a raibh sé ina luí. Fuair sí taos, d' fhuin é, agus rinne cácaí os comhair a shúl, agus bhruith sí na cácaí.sad Chuir Dáiví teachtaireacht go Támár: «Téigh go teach do dhearthár Amnón, agus ullmhaigh bia dó.»|sd Luigh Amnón síos dá bhrí sin agus lig sé air a bheith tinn. Nuair a tháinig an rí ar a thuairisc, dúirt Amnón leis an rí: «Tagadh mo dheirfiúr Támár agus déanadh sí cáca nó dhó os mo chomhair le go n-íosfainn as a láimh.»Fd Dúirt Iónádáb leis: «Luigh síos ar do leaba agus lig ort go bhfuil tú tinn. Nuair a thiocfaidh d' athair ar cuairt chugat abair: 'Tagadh mo dheirfiúr Támár agus tugadh sí rud éigin le hithe dom, déanadh sí an bia a ullmhú os comhair mo shúl le go bhfeicfinn é, agus go n-íosfainn é as a láimh.' »Z/d «A mhic an rí,» ar sé leis, «cén fáth a mbíonn tú caite maidin i ndiaidh na maidine? Nach n-inseoidh tú dom?» Dúirt Amnón leis: «Táim i ngrá le Támár, deirfiúr Aibseálóm, mo dheartháir.»~wd Ach bhí cara ag Amnón, darbh ainm Iónádáb, mac Shimeá, deartháir Dháiví. Fear an-chliste a ba ea Iónádáb.#Ad Bhí Amnón chomh cráite faoina dheirfiúr Támár gur éirigh sé tinn; ba mhaighdean í agus shíl Amnón nárbh fhéidir dó aon ní a dhéanamh léi. 7d Mar seo a bhí ina dhiaidh sin. Bhí deirfiúr álainn ag Aibseálóm mac Dháiví darbh ainm Támár. Thit Amnón mac Dháiví i ngrá léi. ~;d Thug sé leis lucht na cathrach agus chuir sé ag obair iad le sábha, le piocóidí agus tuanna iarainn, agus bhain sé feidhm astu ag déanamh brící.Thug sé an cor céanna ar chathracha uile na nAmónach. Ansin d' fhill Dáiví agus an t-arm ar fad go Iarúsailéim.P}d Ansin bhain sé an choróin de cheann a rí; bhí tallann óir de mheáchan inti; bhí cloch luachmhar suite inti agus cuireadh ar cheann Dháiví í. Thug sé leis creach mhór amach as an gcathair.u|ed Chruinnigh Dáiví an pobal go léir le chéile agus chuaigh go Rabá, agus throid ina coinne agus ghabh í.6{gd Cruinnigh an chuid eile den arm, más ea, suigh do champa i gcoinne na cathrach, agus tóg í d' fhonn nach ngabhfainnse an chathair agus m' ainm féin a thabhairt uirthi.»~zwd Ansin chuir Ióáb teachtairí go Dáiví agus dúirt: «Rinne mé ruathar ar Rabá agus ghabh mé daingean an uisce.\y3d Chuir Ióáb cath ar Rabá na nAmónach agus ghabh sé [daingean an uisce].~xwd agus d' inis sé é sin trí bhéal Nátán fáidh. Thug sé dá bhrí sin Muirnín an Tiarna air de bharr an Tiarna.Cwd Chrom Dáiví ar shólás a thabhairt dá bhean Baitseaba, agus chuaigh isteach chuici agus luigh léi. Ghabh sí gin, agus rug sí mac ar ar thug sí Solamh. Bhí grá ag an Tiarna dó,Leag an Tiarna a lámh ar an leanbh a rug bean chéile Úiríá do Dháiví agus tháinig tinneas trom air. Ansin chuaigh Nátán abhaile.mmUd Ach ó thug tú barr masla don Tiarna tríd an ngníomh seo, gheobhaidh an leanbh a ghin tú bás.»bl?d Dúirt Dáiví le Nátán: «Pheacaigh mé in aghaidh an Tiarna.» Ansin dúirt Nátán le Dáiví: «Chomh fada agus a bhaineann leis an Tiarna, tugann sé maithiúnas duit i do pheaca; ní chuirfear chun báis thú.rk_d Ghníomhaigh tusa faoi rún; gníomhóidh mise os comhair Iosrael ar fad agus faoi sholas na gréine.' » jd «Seo mar a deir an Tiarna: 'Déanfaidh mé d' aimhleas a chothú as do theaghlach féin. Os comhair do chuid súl féin tógfaidh mé do mhná céile agus tabharfaidh mé do do chomharsa iad, agus luífidh sé le do mhná céile faoi aghaidh na gréine seo.Vi'd Ar an ábhar sin ní bheidh an claíomh go brách i bhfad ó do theaghlach, ó léirigh tú go bhfuil drochmheas agat ormsa agus ó ghlac tú bean chéile Úiríá an Hiteach mar bhean chéile agat féin.'vhgd Cad ab áil leat ag maslú bhriathar an Tiarna, agus ag déanamh an ní is gráin leis? Threascair tú Úiríá an Hiteach leis an gclaíomh agus thóg tú a bhean chugat mar chéile agus chuir tú chun báis é le claíomh na nAmónach.Bgd Thug mé teach do mháistir duit agus mná do mháistir i d' ucht duit; thug mé teaghlach Iosrael duit agus teaghlach Iúdá, agus dá mba nár leor sin, thabharfainn oiread eile duit.9fmd Ansin dúirt Nátán le Dáiví: «is tusa an fear. Seo mar a deir an Tiarna Dia Iosrael: 'D' ungaigh mé thú i do rí ar Iosrael, agus d' fhuascail mé thú as láimh Shóil.xekd Caithfidh sé an t-uan a aisíoc faoi cheathair, as ucht a leithéid a dhéanamh agus sin gan trua gan taise.»d7d Tháinig taom feirge ar Dháiví in aghaidh an fhir: «Dar an Tiarna beo,» ar seisean le Nátán, «tá an bás tuillte ag an bhfear a rinne é sin.8ckd Nuair a tháinig taistealaí ag lorg lóistín,níorbh áil leis an bhfear saibhiran strainséir a bhí tagtha chuige a chothúas a thréada agus as a tháinte féin,ach ina ionad sin rug sé ar uan an bhochtáinagus d' ullmhaigh é mar bhéile dá chuairteoir.»0b[d Ní raibh ag an bhfear bocht ach uan baineann,aon cheann beag amháin a cheannaigh sé.Bheathaigh sé í agus d' fhás sí suas leis féin agus lena chlann,ag ithe a chuid aráin, ag ól as a chupán,ag codladh ar a bhrollach; ba chuma nó a iníon féin leis í.Ia d Bhí tréada agus táinte ag an bhfear saibhir, flúirse díobh.A` d Chuir an Tiarna Nátán fáidh chuig Dáiví. Tháinig sé chuige agus is é a dúirt sé:«Bhí beirt fhear san aon bhaile amháin,fear saibhir agus fear bocht.K_d Nuair a bhí an caoineadh thart chuir Dáiví fios uirthi chun í a thabhairt chun a thí; bhí sí mar bhean aige, agus rug mac dó. Ach níor thaitin a raibh déanta ag Dáiví leis an Tiarna.b^?d Nuair a chuala bean Úiríá go raibh Úiríá a fear tar éis bháis, chaoin sí a fear.]d Dúirt Dáiví leis an teachtaire: «Abair é seo le Ióáb: 'Ná cuireadh an gnó seo buairt ar do chroí, óir slogann an claíomh fear uair, agus fear eile uair eile. Tabhair ruathar níos treise faoin gcathair agus scrios í.' Tabhair misneach mar sin dó.»@\{d Ach ansin chrom na saighdiúirí ar chaitheamh le do sheirbhísigh ó na ballaí; cailleadh cuid de sheirbhísigh an rí, agus tá do shearbhónta Úiríá an Hiteach marbh freisin.»<[sd Dúirt an teachtaire le Dáiví: «Fuair a gcuid fear buntáiste orainn agus thángadar amach inár gcoinne ar an bpáirc, ach thiomáineamar ar gcúl iad go dtí béal an gheata.}Zud D' imigh an teachtaire leis, agus ar theacht dó, d' inis sé do Dháiví gach a raibh ordaithe ag Ióáb dó a rá.Y/d Cé mharaigh Aibímeilic mac Iarubál? Nach ann a chaith bean bró mhuilinn anuas air ó na ballaí agus a mharaigh é i dTéibéiz? Cén fáth a ndeachaigh sibh chomh cóngarach do na ballaí?' abairse ansin: 'Tá do shearbhónta Úiríá an Hiteach marbh chomh maith.' »IX d má thagann fearg ar an rí, agus go ndeir sé leat: 'Cén fáth a ndeachaigh sibh chomh cóngarach don chathair ag cur an chatha? Nach raibh a fhios agaibh go gcaithfidís libh ó na ballaí?lWSd Thug sé an treoir seo don teachtaire: «Nuair a bheidh scéal an chatha ar fad inste agat don rí,CVd Chuir Ióáb tuairisc iomlán ar an gcath go dtí Dáiví.QUd Thug muintir na cathrach rúid amach agus rinne ionsaí ar Ióáb; maraíodh cuid den arm agus cuid de sheirbhísigh Dháiví ina measc; agus maraíodh Úiríá an Hiteach i gcuideachta na cuideachta.Td Bhí an chathair faoi léigear ag Ióáb, agus chuir sé Úiríá in ionad arbh eol do na fir throda a bheith go fíochmhar.S5d «Cuir Úiríá i bhfíorthosach an chruachatha, agus ansin tarraingigí féin siar ar a chúl, ionas go ndéanfar é a threascairt agus a mharú.»Rd An mhaidin ina dhiaidh sin scríobh Dáiví litir chuig Ióáb agus sheol sé le hÚiríá í. Is é a scríobh sa litir:(QKd Lá arna mhárach thug Dáiví cuireadh do bheith ag ithe agus ag ól ina chuideachta agus chuir sé ar meisce é. Nuair a tháinig an tráthnóna chuaigh Úiríá amach agus luigh sé ar a thocht in éineacht le garda cosanta a mháistir; ach ní dheachaigh sé síos chun a thí féin.MPd Dúirt Dáiví ansin le hÚiríá: «Fan anseo inniu chomh maith, agus amárach ligfidh mé chun siúil thú.» D' fhan Úiríá in Iarúsailéim dá bhrí sin, an lá sin, agus lá arna mhárach.wOid Dúirt Úiríá le Dáiví: «Nach bhfuil an áirc agus Iosrael agus Iúdá ina gcónaí i mbothanna? Agus tá mo thiarna Ióáb agus seirbhísigh mo thiarna ag cur fúthu sa mhachaire; an bhfuilimse le dul go dtí mo theach, más ea, le bia agus deoch a chaitheamh agus le luí le mo bhean? Dar do bheo féin agus dar d' anam beo, ní dhéanfaidh mé a leithéid.»zNod Tugadh an scéala seo chuig Dáiví: «Ní dheachaigh Úiríá síos chun a thí féin,» a dúirt siad leis. Chuir Dáiví ceist ar Úiríá: «Nach bhfuil aistear fada curtha díot agat? Cén fáth nach ndeachaigh tú síos chun do thí?»M d Ach chodail Úiríá lasmuigh de dhoras an pháláis le garda cosanta a mháistir; ní dheachaigh sé síos chun a thí féin.*LOd Ansin dúirt Dáiví le hÚiriá: «Gabh síos chun do thí agus bíodh spraoi agat.» D' fhág Úiríá an pálás agus cuireadh bronntanas ón rí ina dhiaidh.zKod Nuair a tháinig Úiríá ina láthair chuir Dáiví tuairisc Ióáb agus an airm agus chúrsaí an chogaidh air.J'd Ansin chuir Dáiví teachtaireacht ag triall ar Ióáb. «Seol Úiríá an Hiteach chugam.» Sheol Ióáb Úiríá chuig Dáiví láithreach.`I;d Ghabh an bhean gin agus chuir sí scéala chuig Dáiví: «Tá mé ag iompar clainne.»YH-d Ansin sheol Dáiví teachtairí amach lena tabhairt chuige. Tháinig sí chuige agus luigh sé léi; bhí a fuil mhíosta tagtha agus í direach tar éis í féin a ghlanadh. D' imigh sí abhaile arís ansin. Gd Chuir Dáiví tuairisc na mná seo agus dúradh leis: «Ar ndóigh sin í Baitseaba, iníon Eilíám, bean Úiríá an Hiteach.»FFd Ardtráthnóna agus Dáiví ag spaisteoireacht ar dhíon an pháláis tar éis éirí óna leaba dó, tharla go bhfaca sé ón díon bean a bhí á folcadh féin. Bhí an bhean an-dathúil.)E Od Ar theacht na bliana úire, an t-am is gnách le ríthe dul ag cogaíocht, chuir Dáiví Ióáb amach agus a sheirbhísigh féin agus pobal Iosrael ar fad in éineacht leis. Rinne siad ár ar na hAmónaigh agus chuir siad Rábá faoi léigear. Ach d' fhan Dáiví in Iarúsailéim.oDYd Nuair a chonaic na ríthe go léir a thug géillsine do Hadad Eizir go raibh buaite orthu ag Iosrael, rinneadar síocháin le hIosrael, agus ghéilleadar dóibh. B' eagal leis na hAramaeigh cabhrú leis na hAmónaigh a thuilleadh.PCd Theith na hAramaeigh ó Iosrael, agus mharaigh Dáiví seacht gcéad dá bhfoirne carbaid agus daichead míle marcach; threascair sé Seobác a gceann feadhna freisin agus fuair sé bás ar an toirt.rB_d Nuair a d' insíodar é sin do Dháiví, chruinnigh sé Iosrael go léir le chéile, agus ghabh thar an Iordáin agus tháinig go Haelám. Chuir na hAramaeigh cóiriú catha orthu féin in aghaidh Dháiví agus chuaigh i ngleic leis.BAd Chuir Hadad Eizir teachtairí go dtí na hAramaeigh a bhí taobh thall den Abhainn agus bhailigh chuige iad. Thángadar go Haelám agus Seobác ceann feadhna arm Hadad Eizir a dtreorú.c@Ad Ar fheiceáil do na hAramaeigh gur bhris Iosrael orthu, chruinníodar go léir le chéile.l?Sd Nuair a chonaic na hAmónaigh gur theith na hAramaeigh theitheadar féin mar an gcéanna ó Aibísí agus isteach leo sa chathair. D' fhill Ióáb ansin ón gcogadh in aghaidh na nAmónach agus tháinig ar ais go Iarúsailéim.w>id Chuaigh Ióáb agus an mhuintir a bhí in éineacht leis i ngleic leis na hAramaeigh ach theitheadarsan uaidh.=d Bíodh misneach agat agus seas an fód ar son ár bpobail agus cathracha ár nDé. Go ndéana an Tiarna mar is rogha leis.»!<=d Má bhíonn na hAramaeigh róthréan domsa, cabhraighse liom,» ar sé, «ach má bhíonn na hAmónaigh rothréan duitse, rachaidh mé i gcabhair ortsa.y;md Chuir sé an chuid eile den arm faoi cheannas a dhearthár Aibísí, agus chóirigh iad in aghaidh na nAmónach.):Md Nuair a chonaic Ióáb go raibh an cath le cur ar a bhéala agus ar a chúla, thogh sé cuid de rogha na nIosraelach agus chóirigh iad in aghaidh na nAramaech.79id Mháirseáil na hAmónaigh amach agus chuadar in eagar catha ag béal an gheata, ach d' fhan Aramaeigh Zóbá agus Rachob, muintir Thób agus Mhácá, leo féin sa mhachaire.q8]d Nuair a chuala Dáiví é sin sheol sé amach Ióáb leis na saighdiúirí singile agus leis na curaidh. 7d Nuair a chonaic na hAmónaigh go raibh an ghráin tagtha ar Dháiví leo, chuireadar teachtairí le hAramaeigh Bhéit Rachob agus Aramaeigh Zóbá, fiche míle troitheach, a fhostú; agus rí Mhácá le míle fear, agus muintir Thób, dhá mhíle dhéag fear._69d Nuair a insíodh an scéal do Dháiví, chuir sé teachtaire ina gcoinne, mar go raibh náire shaolta ar na fir. «Fanaigí in Ireachó,» arsan rí, «go bhfása bhur bhféasóg aris, agus tagaigí ar ais ansin.»=5ud Ghabh Hánún seirbhísigh Dháiví dá bhrí sin, bhearr an fhéasóg de gach duine díobh, ghearr a gcuid éadaigh díobh leath slí suas chun a más, agus chuir chun siúil iad.+4Qd dúirt na taoisigh Amónacha le Hánún a máistir: «An dóigh leat gur d' fhonn onóir a thabhairt do d' athair atá teachtairí comhbhróin á gcur ag Dáiví chugat? A mhalairt, nach bhfuil a sheirbhísigh curtha ag Dáiví chugat chun an chathair a bhrath, a spíonadh agus a scrios?»3-d Dúirt Dáiví leis féin: «Beidh mé chomh dílis céanna do Hánún mac Nácháis agus a bhí a athair domsa.» Chuir Dáiví a sheirbhísigh chuige le teachtaireacht chomhbhróin faoi bhás a athar. Ach nuair a ghabh seirbhísigh Dháiví isteach i dtír na nAmónach,q2 _d Fuair rí na nAmónach bás ina dhiaidh sin, agus tháinig Hánún a mhac i gcoróin ina dhiaidh.1{d Bhí cónaí ar Mheirí Bál i Iarúsailéim mar shuíodh sé i gcónaí ag bord an rí. Bhí dhá chois bhacacha faoi.0d Bhí mac óg ag Meirí Bál darbh ainm Míceá. Rinne searbhóntaí do Mheirí Bál de gach duine a raibh cónaí air i dteach Zíbeá.Z//d Dúirt Zíbeá leis an rí: «Déanfaidh do shearbhónta gach ar ordaigh mo thiarna an rí dá shearbhónta.» Bhíodh Meirí Bál dá bhrí sin ag suí chun boird le Dáiví, mar dhuine de chlann mhac an rí.N.d Ní foláir duitse an talamh a shaothrú dó, thú féin agus do chlann mhac agus do dhaoráin; ní foláir duitse an fómhar a bhaint chun bia a sholáthar do chlann do mháistir. Ach Meirí Bál, mac do mháistir, beidh a bhéilí i gcónaí aige ag bord liom féin.» Bhí cúigear mac déag ag Zíbeá agus fiche daorán.%-Ed Ghlaoigh an rí ansin ar Zíbeá, searbhónta Shóil, agus dúirt leis: «Thug mé do mhac do mháistir gach ar bhain le Sól agus lena theaghlach go léir.,d Thug Meirí Bál ómós dó: «Céard é do shearbhónta,» ar sé, «a rá go mbeadh do ghnaoi ar mhadra marbh mar mise.»j+Od Dúirt Dáiví leis: «Ná bíodh eagla ort; taispeánfaidh mise cineáltas duit ar son d' athar Iónátán agus déanfaidh mé fearann uile d' athar, Sól, a thabhairt ar ais duit agus íosfaidh tú i gcónaí ag mo bhord.»E*d Ar theacht i láthair Dháiví dó, chaith Meirí Bál mac Iónátán mhic Shóil é féin ar a bhéal agus thug ómós dó. «Meirí Bál!» arsa Dáiví. «Táim faoi do réir,» ar sé.a)=d Chuir Dáiví rí fios air agus thug é ó theach Mhácaír mhic Aimíéil i Ló Dabár.(d Dúirt an rí leis: «Cá bhfuil sé?» Dúirt Zíbeá leis an rí: «Tá cónaí air i dteach Mhácaír mac Aimíéil i Ló Dabár.»U'%d Dúirt an rí: «Nach bhfuil duine éigin de theaghlach Shóil fágtha le go dtaispeánfainn cineáltas Dé dó?» D' fhreagair Zíbeá an rí: «Tá mac le Iónátán, duine a bhfuil cosa bacacha faoi.»#&Ad Bhí searbhónta de theaghlach Shóil, darbh ainm Zíbeá, agus ghlaodar air chuig Dáiví: «An tú Zíbeá?» arsan rí leis. «Faoi do réir,» ar sé.% ;d D' fhiafraigh Dáiví: «An bhfuil aon duine fágtha de theaghlach Shóil i dtreo gurbh fhéidir dom bheith cineálta leis ar son Iónátán?»~$wdBhí Banáiá mac Iahóideá i gceannas na gCeiréiteach agus na bPeiléiteach. Bhí clann mhac Dháiví ina sagairt.o#YdBhí Zádóc mac Aichítiúb agus Aichímeilic mac Aibíátár ina sagairt; bhí Saráiá ina rúnaí.f"GdBhí Ióáb mac Zarúá i gceannas an airm agus Iahóiseáfat mac Aichíliúd ina sheanchaí.p![dBhí Dáiví i réim os cionn Iosrael ar fad. Bhí Dáiví ag riar dlí agus cirt ar a phobal go léir.` ;dChuir sé lucht ceannais i bhfeighil Eadóm (chuir sé lucht ceannais i bhfeighil Eadóm ar fad). Tháinig na hEadómaigh go léir faoi smacht Dháiví. Thug an Tiarna an bua do Dháiví cibé áit a ndeachaigh sé.3d Bhain Dáiví cáil amach dó féin ar an gcuma sin. Ar fhilleadh dó, chloígh sé na hEadómaigh, ocht míle déag díobh, i nGleann an tSalainn.oYd Eadóm, Móáb, na hAmónaigh, na Filistínigh, Amáiléic agus ó Hadad Eizir mac Rachob, rí Zóbá.Jd Rinne Dáiví rí iad seo go léir a choisreacan don Tiarna mar a bhí déanta aige leis an airgead agus leis an ór a bhí faighte aige ó na náisiúin go léir a bhí curtha faoi chois aige d chuir sé a mhac Iórám go dtí Dáiví rí chun beannú dó agus comhghairdeas a dhéanamh leis mar gur throid sé le Hadad Eizir agus gur bhuaigh sé air; ba namhaid é Hadad Eizir do Thoí. Thug Iórám leis gréithe óir agus airgid agus cré-umha.V'd Nuair a chuala Toí rí Hamát gur bhris Dáiví ar arm Hadad Eizir go léir,a=dThug Dáiví rí dlús mór cré-umha ó Bheatach agus Baerotaí, bailte le Hadad Eizir.}udThóg Dáiví na sciatha óir a bhíodh á n-iompar ag cosantóirí Hadad Eizir agus thug leis iad go Iarúsailéim.QdChuir Dáiví lucht ceannais i bhfeighil Aram na Damaisce agus ghéill na hAramaeigh go léir do Dháiví agus d' íocadar cáin le Dáiví. Thug an Tiarna an bua do Dháiví cibé áit a dtéadh sé. dTháinig Aramaeigh ón Damaisc i gcabhair ar Hadad Eizir rí Zóbá, ach mharaigh Dáiví dhá mhíle agus fiche de na hAramaeigh.%dGhabh Dáiví míle seacht gcéad carbadóir agus fiche míle troitheach; ghearr Dáiví speireacha seisreacha na gcarbad, ach céad díobh.dChloígh Dáiví Hadad Eizir mac Rachob rí Zóbá agus é ar an mbealach ag iarraidh a chumhacht a leathnú thar an Abhainn.dBhris sé freisin ar na Móábaigh agus chuir d' iallach orthu luí ar an talamh agus thomhais sé iad le téad; thomhais sé fad dhá théad le cur chun báis, agus téad iomlán eile le hanacal. Thug na Móábaigh géillsine do Dháiví agus d' íoc cáin leis. )dIna dhiaidh sin bhris Dáiví ar na Filistínigh agus chloígh iad, agus bhain sé [smacht ar an bpríomhchathair] de na Filistínigh.a=dDeonaigh, mar sin, teaghlach do shearbhónta a bheannú, ionas go mairfidh sé go deo i do láthair, óir is tusa a labhair, a Thiarna Dia, agus le do bheannachtsa beidh teaghlach do shearbhónta beannaithe go deo.» dSea, a Thiarna Dia, is tusa Dia go deimhin, is fíor iad do bhriathra agus thug tú an gealltanas breá seo do do shearbhónta.Y-dós tusa, Tiarna na Slua, Dia Iosrael, a d' fhoilsigh seo do do shearbhónta á rá: 'Tógfaidh mé teaghlach duit' ; dá bhrí sin tá sé de mhisneach ag do sheirbhíseach an phaidir seo a chur suas chugat./YdBeidh d' ainm in ardchéim go deo agus déarfaidh daoine: 'Tá Tiarna na Slua ina Dhia ar Iosrael.' Déanfar teaghlach do shearbhónta Dáiví daingean i do láthair,dAnois, a Thiarna Dia, coinnigh i gcónaí an gealltanas a thug tú do do shearbhónta agus dá theaghlach, agus déan mar a dúirt tú.{ qdDe do phobal Iosrael rinne tú do phobal daingean féin go deo, agus is tusa, a Thiarna, atá ina Dhia acu feasta.  dAn bhfuil cine eile ar talamh mar do phobal féin, Iosrael, le Dia a chuaigh á bhfuascailt agus ag déanamh pobail leis féin díobh, ag móradh a ainm agus ag déanamh nithe éachtacha scanrúla ar a son, ag díbirt ciníocha agus déithe roimh a phobal? dUime sin is mór é thú, a Thiarna Dia; níl aon neach mar thú, níl aon Dia ann ach tú amháin, mar a chuala ár gcluasa féin. dAr son do shearbhónta, [an madra seo leat,] rinne tú rud chomh mór sin nuair a d' fhoilsigh tú é seo do do shearbhónta. dCad eile is féidir le do shearbhónta Dáiví a rá leat, nuair a rinne tú féin do shearbhónta a roghnú, a Thiarna Dia?W)dAch ní leor leat an fad seo, a Thiarna Dia, agus déanann tú do ghealltanais a shíneadh amach chuig teaghlach do shearbhónta san am atá i bhfad romhainn (agus seo é teagasc na ndaoine, a Thiarna Dia).3adChuaigh Dáiví rí isteach, shuigh os comhair an Tiarna agus dúirt: «Cé hé mise, a Thiarna Dia, agus cad é mo theaghlach, gur threoraigh tú an fad seo mé?Z/dD' inis Nátán na briathra sin go léir agus an foilsiú sin ar fad do Dháiví.~wdSeasfaidh do theaghlach agus do fhlaitheas i gcónaí go daingean romham agus daingneofar do ríchathaoir go deo.' »jOdAch ní tharraingeoidh mé mo ghnaoi uaidh, mar a rinne mé le Sól an té a chuir mé as romhat. 3~}}(|J{z y]xww(vSutt]tsDrmqpioinmm5lckk)jiiZhh gfe0ddcbba`M_^^]\[[{[YYLXX=W0VUU9TRRQ]POOoNtMLK{JJ4IIH{GG!FFE DlCBB0AQ@@s??A>='HwdTheith Iosrael go léir, gach fear chun a bhaile féin. 9 D' éirigh an rí ansin, agus chuaigh agus shuigh ina chathaoir ag an ngeata. Chuala na saighdiúirí go léir an scéala gan mhoill. «Tá an rí,» ar siad, «ina chathaoir ag na ngeata.» Agus chruinnigh an pobal go léir i láthair an rí.)GMd8 Bí i do shuí, más ea, agus bí amuigh agus tabhair misneach do do shaighdiúirí; mar mura ndéanann tú, tugaim an leabhar dar an Tiarna nach bhfanfaidh fear farat anocht. Agus is measa a rachaidh sin de thubaiste duit ná gach ar tháinig sa mhullach ort ó d' óige go dtí seo.»"F?d7 óir tugann tú grá don mhuintir a thugann fuath duit, agus fuath don mhuintir a thugann grá duit. Thaispeain tú inniu gur bheag é do mheas ar cheannairí nó ar shearbhóntaí; mar is léir dom anois dá mbeadh Aibseálóm beo inniu agus sinn uile marbh, go mbeifeá sásta.Ed6 Ansin chuaigh Ióáb isteach sa teach chun an rí agus dúirt: «Tá náire shaolta á cur agat ar do shearbhóntaí go léir inniu agus gur shaor siad ón mbás inniu thú féin agus do chlann mhac agus iníonacha, agus do mhná agus do leannáin chomh maith;Dd5 Chuir an rí brat ar a ghnúis agus bhí ag gol go fuíoch: «A Aibseálóm, a mhic liom, a Aibseálóm, a mhic, a mhaicín liom.»C-d4 Agus d' fhill na saighdiúirí abhaile go fáilí an lá sin, mar a dhéanann saighdiúirí le barr náire, nuair a theitheann siad ón gcath.B3d3 Agus d' iompaigh bua an lae sin chun dóláis do na saighdiúirí go léir, óir fuair siad amach an lá sin go raibh an rí ag caoineadh a mhic.gA Kd2 Tugadh scéala chuig Ióáb: «Tá an rí ag caoineadh Aibseálóm agus ag mairgneach faoi.»1@]d!Tháinig ballchrith ar an rí. Chuaigh sé suas chuig an seomra os cionn an gheata agus bhris an gol air. Ar seisean agus é ag caoineadh: «A Aibseálóm, a mhic, a mhaicín liom, a Aibseálóm, a mhic liom, faraor gan mise marbh i d' áit, a Aibseálóm, a mhaicín, a mhaicín.» 19:1 ? d «An bhfuil an scéal go maith ag Aibseálóm óg?» d' fhiafraigh an rí den Chúiseach. D' fhreagair sé siúd: «An bhail atá ar an ógánach sin, go raibh sé ar naimhde mo thiarna an rí, agus orthu siúd uile a rinne d' aimhleas lena gceannairc.»J>dAnsin tháinig an Cúiseach i láthair. «Dea-scéala do mo thiarna an rí!» arsa an Cúiseach. «Rinne an Tiarna thú a fhuascailt inniu ó láimh gach duine a rinne ceannairc i d' aghaidh.»p=[dDúirt an rí: «Téigh i leataobh agus seas ansin.» Chuaigh sé i leataobh agus d' fhan ina sheasamh.J<d«An bhfuil an scéal go maith ag Aibseálóm óg?» d' fhiafraigh an rí. «Nuair a sheol Ióáb uaidh do shearbhónta, chonaic mé círéib mhór, ach níl a fhios agam cad a bhí i gceist.»; dTháinig Aichímeáz i láthair an rí: «Bail ó Dhia ort!» ar sé, agus shléacht don rí agus chrom go talamh roimhe. «Moladh leis an Tiarna, do Dhia,» ar sé, «mar gur thug sé ar láimh an mhuintir a shín a lámh in aghaidh mo thiarna an rí.»2:_d«Is dóigh liom go ritheann an chéad fhear mar a ritheann Aichímeáz mac Zádóc,» arsan fear faire. «Fear maith eisean,» arsan rí, «agus tá dea-scéala leis.»K9dchonaic an fear faire fear eile ag rith; agus scairt an fear faire [ar bharr] an gheata: «Seo fear eile chugainn ag rith leis féin!» D' fhreagair an rí: «Tá scéala aige sin chomh maith.»O8dScairt an fear faire agus d' inis sé sin don rí. Dúirt an rí: «Má tá sé leis féin, tá scéala le hinsint aige.» Nuair a dhruid an fear níos cóngaraí fós agus é á bhaint as na bonna,I7 dBhí Dáiví ina shuí idir an dá gheata. Bhí an fear faire tar éis dul suas go dtí díon an gheata, ag an mballa; ag ardú a shúl dó d' fhéach sé agus chonaic fear ag rith leis féin.A6}d«Cibé a tharlóidh,» ar sé, «caithfidh mé rith.» «Rith leat, más ea,» arsa Ióáb. Ansin rith Aichímeáz leis bealach an mhachaire agus fuair sé an tosach ar an gCúiseach.^57dAch lean Aichímeáz mac Zádóc air: «Cibé a tharlóidh,» ar sé le Ióáb, «caithfidh mise rith i ndiaidh an Chúisigh.» «Cad ab áil leat ag rith, a mhic ó? Ní bheidh aon ní agat de bharr do scéala.»4dAnsin dúirt Ióáb leis an gCúiseach: «Imigh leat agus inis don rí a bhfaca tú.» D' umhlaigh an Cúiseach do Ióáb agus rith leis.43cdAch dúirt Ióáb: «Ní bheifeá i do theachtaire dea-scéala inniu; ach beidh tú lá éigin eile; ach ní bheidh dea-scéala agat dó inniu, mar tá mac an rí marbh.»2#dAnsin dúirt Aichímeáz mac Zádóc: «Caithfidh mé rith agus a rá leis an rí gur fhuascail an Tiarna é ó láimh a naimhde.»:1odAgus é fós ina bheatha, rinne Aibseálóm an gallán atá i nGleann an Rí a roghnú agus a chur ina sheasamh i gcuimhne air féin. «Táim gan mac,» ar sé, «a choimeádfadh cuimhne m' ainm beo.» Bhí a ainm tugtha aige ar an ngallán, agus tugtar Gallán Aibseálóm air go dtí an lá inniu féin.B0dThógadar Aibseálóm leo agus chaitheadar síos isteach i bpoll mór san fhoraois é agus thógadar carn mór os a leacht. Agus theith Iosrael go léir, gach duine chun a bhaile féin.z/odAnsin shéid Ióáb an stoc agus d' fhill na saighdiúirí ar ais ón tóir ar Iosrael mar gur choisc Ióáb iad..dAnsin tháinig deichniúr ógánach, lucht iompair airm Ióáb timpeall ar Aibseálóm, agus bhuail siad é agus mharaigh.P-dAnsin dúirt Ióáb leis: «Ní bheidh mé ag meilt ama mar seo leat,» agus rug sé ar thrí shleá ina láimh agus sháigh sé i gcroí Aibseálóm iad agus é beo fós ansiúd ar an gcrann darach., d Ach dá ndéanfainn feall, agus m' anam a chur i mbaol níl aon ní i bhfolach ar an rí ní ardófá méar ar mhaithe liom.»+yd «Fág go mbraithfinn meáchan míle seicil airgid ar mo ghlaic ní shínfinn mo lámh in aghaidh mhac an rí. Óir thug an rí i gcomhchlos dúinne, ordú duitse, d' Aibísí agus d' Iotaí: 'Déanaigí anacal anama ar Aibseálóm ar mo shonsa.'X*+d Dúirt Ióáb leis an té a thug an scéala dó: «Agus má chonaic tú é, cén fáth nár leag tú ar lár ar an toirt é? Thabharfainnse féin, le fonn, deich seicil airgid duit, agus crios chomh maith.»")?d Chonaic duine éigin é seo agus thug sé an scéal do Ióáb: «Féach! chonaic mé Aibseálóm,» ar seisean, «agus é ar crochadh ó chrann darach.»{(qd Tharla d' Aibseálóm gur bhuail sé le cuid de lucht leanúna Dháiví. Bhí Aibseálóm ag marcaíocht ar mhiúil agus bhí an mhiúil ag dul faoi chraobhacha tiubha crainn mhóir darach. Chuaigh ceann Aibseálóm i bhfostú sa chrann darach agus fágadh ar crochadh idir spéir agus talamh é ach an mhiúil a raibh sé ag marcaíocht uirthi, lean sí uirthi.'dagus leath an cath ar fud na dúiche go léir, agus shlog an fhoraois níos mó an lá sin ná mar a mharaigh an claíomh.~&wdBhris lucht leanúna Dháiví ar arm Iosrael, agus rinneadh ár agus eirleach an lá sin, agus thit fiche míle fear;%}dGhabh na sluaite amach go páirc an chatha ar an gcuma sin in aghaidh Iosrael agus fearadh an cath i bhForaois Eafráim.${dThug an rí ordú do Ióáb, d' Aibísí agus d' Iotaí: «Ná bígí dian ar an ógánach Aibseálóm, ar mo shonsa.»;#qdDúirt an rí leo: «Déanfaidh mé mar is fearr is dóigh libh.» Sheas an rí mar sin láimh leis an ngeata nuair a ghluais na saighdiúirí amach ina gcéadta agus ina mílte.#"AdAch d' fhreagair na fir: «Ná téighse amach. Má chuirtear an teitheadh orainn, is cuma leo fúinn; agus má mharaítear leath againn, is cuma leo fúinn. Ach tusa! is fiú deich míle dínn thusa! Dá bhrí sin is fearr thusa a bheith ullamh le fóirithint orainn ón gcathair.»!5dRinne Dáiví an t-arm [a roinnt ina thrí bhuíon], buíon faoi cheannas Ióáb, buíon faoi cheannas Aibísí, mac Zarúá, deartháir Ióáb, agus buíon faoi cheannas Iotaí an Giteach. Ansin dúirt an rí leis na sluaite: «Máirseálfaidh mé féin cois ar chois libh.»  dAnsin chuir Dáiví tionól ar na sluaite a bhí ina theannta, agus cheap ceannairí mílte agus ceannairí céadta orthu.-Udmil, gruth, caoirigh, cáis agus daimh, go Dáiví agus a lucht leanúna le hithe. «Mar,» a dúradar, «tá ocras agus tuirse agus tart ar an slua san fhásach.»q]dthugadarsan tochtanna, báisíní, crúscaí cré, cruithneacht, eorna, min, grán, pónairí, lintilí,.WdNuair a shroich Dáiví Machanáím, thug Siobaí mac Nácháis ó Rabá na nAmónach, Mácaír mac Aimiael ó Ló Dabár, agus Bairzilí an Gileádach ó Rogailím I dShuigh Iosrael agus Aibseálóm a longfort i gcríocha Ghileád.cAdChuir Aibseálóm Amásá i gceannas an airm ar fad in áit Ióáb. Mac le duine darb ainm Itreá an tÍsméileach a bhí pósta le Aibíogáil iníon [Ieise], deirfiúr Zarúá, máthair Ióáb, ab ea an tAmásá seo. dBhí Dáiví tagtha chomh fada le Machanáím, ach ar ghabh Aibseálóm thar Iordáin agus fir Iosrael in éineacht leis.dNuair a chonaic Aichítifeil nár leanadh a chomhairle, chuir sé an diallait ar a asal agus d' imigh leis abhaile dá chathair féin. Ansin chuir sé cúraimí a thí in ord agus chroch sé é féin agus fuair sé bás. Adhlacadh é i dtuama a athar.1]dChuir Dáiví agus a lucht leanúna go léir chun bóthair agus chuadar anonn thar Iordáin; faoi mhaidin ní raibh duine fágtha nach raibh imithe anonn thar Iordáin.dTar éis dóibh imeacht, tháinig na fir amach as an tobar agus d' imíodar leo le rabhadh don rí Dáiví. «Imigh leat,» ar siad le Dáiví, «agus gabh anonn thar uisce gan mhoill, mar thug Aichítifeil a leithéid seo de chomhairle i do thaobh.»/dTháinig searbhóntaí Aibseálóm chun na mná sa teach: «Cá bhfuil Aichímeáz agus Iónátán?» ar siad. D' fhreagair an bhean: «D' imíodar leo ar aghaidh i dtreo an uisce.» Rinne siad cuardach dóibh ach nuair nach bhfuair siad iad d' fhill siad ar Iarúsailéim. dFuair an bhean brat agus leath sí é ar bhéal an tobair, agus chroith arbhar meilte air gan aon ní a fhágáil le feiceáil.I dChonaic ógánach iad ámh agus d' inis an scéal d' Aibseálóm. D' imigh an bheirt leo go tapa agus thángadar go teach fir i mBachúraím; bhí tobar aigesean ina chlós agus síos leo ann.7dBhí Iónátán agus Aichímeáz ag feitheamh ag Tobar an Úcaire; bhí banseirbhíseach le dul chucu agus rabhadh a thabhairt dóibh, agus bhí siadsan le rabhadh a thabhairt don rí Dáiví mar ní ligfeadh an eagla dóibh go bhfeicfí ag dul isteach sa chathair iad.r_dCuirigí scéala go Dáiví gan mhoill dá bhrí sin agus abraigí leis: 'Ná cuir fút anocht i réitigh an fhásaigh, ach gabh anonn chomh tapa agus is féidir leat nó scriosfar an rí agus an t-arm go léir in éineacht leis.' »ydDúirt Húisí leis na sagairt Zádóc agus Aibíátár ansin: «Thug Aichítifeil a leithéid seo agus a leithéid siúd de chomhairle d' Aibseálóm agus do sheanóirí Iosrael, ach mar seo agus mar siúd a chomhairligh mise dóibh a dhéanamh.ydDúirt Aibseálóm agus muintir Iosrael uile ansin: «Is fearr comhairle Húisí an tAircíoch ná comhairle Aichítifeil,» óir chinn an Tiarna comhairle eagnaí Aichítifeil a chur amú agus mí-ádh a thabhairt ar Aibseálóm ar an gcaoi sin.S!d Má theitheann sé isteach i gcathair, tabharfaidh Iosrael go léir téada chun na cathrach sin agus déanfaimid í a tharraingt isteach sa ghleann go dtí nach mbeidh oiread agus púróg di le fáil.»:od Tiocfaimid air cibé áit ina bhfuil sé le fáil; titfimid sa mhullach air faoi mar a thiteann an drúcht ar an talamh gan eisean ná aon duine ina chuideachta a fhágáil beo.B d Sé mo chomhairlese duit: Iosrael go léir ó Dhán go Béar Seaba a thionól i do thimpeall, agus iad chomh líonmhar le gaineamh na trá: agus tú féin a dhul chun catha chomh maith.6 gd Ansin titfidh an lug ar an lag fiú ag lucht an chroí mar leon. Tá a fhios ag Iosrael go léir gur gaiscíoch é d' athair agus gur laochra iad an dream atá ina theannta.s ad Féach, anois féin tá sé imithe i bhfolach in uaimh éigin nó i mball éigin eile. Má thiteann cuid dár muintir sa chéad ionsaí, an té a chloisfidh sin déarfaidh sé go bhfuil ár déanta ar an muintir a leanann Aibseálóm. 9dLean Húisí air: «Tá a fhios agaibh gur gaiscígh iad d' athair agus a chuid fear agus go bhfuil fraoch feirge orthu faoi mar a bheadh ar bheithir fáin a sciobfaí a hál uaithi. Tá taithí ag d' athair ar chogaíocht, seachas sin; ní chaithfidh sé an oíche leis an arm.p [dAnsin dúirt Húisí le hAibseálóm: «An chomhairle a thug Aichítifeil an turas seo, ní maith í.»;qdNuair a tháinig Húisí go hAibseálóm, dúirt Aibseálóm leis: «Sin mar a deir Aichítifeil; an ndéanfaimid mar a deir sé? Mura ndéanfaimid, abair rud éigin tú féin.»{dAnsin dúirt Aibseálóm: «Glaoigh ar Húisí an tAircíoch chomh maith, agus tugaimis cluas dá bhfuil le rá aige.»W)dThaitin an chomhairle sin le hAibseálóm agus le seanóirí Iosrael go léir.[1dagus tabharfaidh mé an pobal go léir ar ais chugat mar a thiocfadh brídeog abhaile chun a fear céile. Níl tú sa tóir ach ar anam aon duine amháin, agus beidh an chuid eile den phobal faoi shíocháin.»H dTiocfaidh mé suas leis agus tuirse agus lagmhisneach air; cuirfidh mé scanradh air agus teithfidh an mhuintir go léir atá ina theannta. Ní dhéanfaidh mé ach an rí féin a threascairt, dDúirt Aichítifeil le hAibseálóm: «Lig dom dhá mhíle fear a thoghadh agus rachaidh mé sa tóir ar Dháiví anocht féin.a=dSna laethanta úd ba gheall le dul i muinín oracail Dé féin dul i muinín chomhairle Aichítifeil. Sin é an meas a bhí ar gach comhairle a thugadh Aichítifeil ag Dáiví agus ag Aibseálóm chomh maith céanna./dShuíodar both dá bhrí sin d' Aibseálóm ar dhíon an tí agus ghabh Aibseálóm isteach chun leannáin a athar i bhfianaise Iosrael go léir.dDúirt Aichítifeil le hAibseálóm: «Luigh leis na leannáin dá chuid a d' fhág d' athair i bhfeighil a thí; ansin beidh a fhios ag Iosrael go léir go mbeidh an ghráin ag d' athair ort, agus beidh breis misnigh ag do lucht tacaíochta go léir.»oYdAgus dúirt Aibseálóm le hAichítifeil: «Déan do mhachnamh go maith; cad tá le déanamh againn?»~)dAgus thairis sin, cé dó a ndéanfainn seirbhís? Cé eile ach dá mhac? Déanfaidh mé seirbhís duitse faoi mar a rinne mé do d' athair.»L}dAgus dúirt Húisí le hAibseálóm: «Ní mar sin atá. Ach an té a thogh an Tiarna agus an pobal seo agus muintir Iosrael go léir is aigesean a bheidh mise, agus is leis-sean a fhanfaidh mé.|dAgus dúirt Aibseálóm le Húisí: «An mar sin atá ag do dhílseacht do do chara? Cén fáth nár imigh tú le do chara?»{dNuair a tháinig Húisí an tAircíoch, cara Dháiví, i láthair Aibseálóm, dúirt sé: «Fad ar shaol an rí! Fad ar shaol an rí!»zdTháinig Aibseálóm lena lucht leanúna go léir de chlann Iosrael isteach in Iarúsailéim; bhí Aichítifeil ina theannta.ydShroich an rí agus an mhuintir go léir a bhí in éineacht leis [an Iordáin] agus an-tuirse orthu, agus ligeadar a scíth ansiúd.Cxd Chuir Dáiví agus a chuid fear chun bealaigh mar sin. Ach lean Simeí air ar feadh an tsléibhe ar a aghaidh anonn ag mallachtaigh ar an mbealach agus ag caitheamh cloch agus cré leis.}wud B' fhéidir go mbreathnódh an Tiarna ar [m' anró] agus an mhaith a chur i mo threo in éiric a mhallachta inniu.»|vsd cén ceart atá ag aon duine a rá: 'Cad chuige a ndearna tú seo?' » Dúirt Dáiví le hAibísí agus lena chuid oifigeach go léir: «Ar ndóigh tá mo mhac féin, síol mo choirp, ag iarraidh mé a mharú anois. Cá hionadh, mar sin, gur mó a bheadh an Biniáimineach seo á iarraidh? Lig do a bheith ag mallachtaigh leis, más é sin an rud a dúirt an Tiarna leis.2u_d Ach d' fhreagair an rí: «Cá mbaineann sé liomsa agus libhse, a mhaca Zarúá. Má tá sé ag mallachtaigh mar go ndúirt an Tiarna leis: 'Cuir mallacht ar Dháiví,'?tyd Dúirt Aibísí mac Zarúá leis an rí: «An bhfuilimid chun ligean don mhadra marbh seo bheith ag mallachtaigh ar mo thiarna, an rí? Lig dom dul anonn agus an ceann a bhaint de.»wsidBhain an Tiarna díoltas asat i bhfuil theaghlach Shóil ar ghlac tú a fhlaitheas ort féin, agus tá an Tiarna tar éis an flaitheas céanna a thabhairt i láimh Aibseálóm do mhac. Seo chugat anois uair na cinniúna, a fhir na fola.»^r7dSeo mar a bhí sé ag mallachtaigh: «Beir as, beir as, a fhir na fola, a chladhaire!9qmdagus ag caitheamh cloch le Dáiví rí agus lena chuid oifigeach go léir, cé go raibh an t-arm ar fad agus na gaiscígh uile thart timpeall ar an rí, ar dheis agus ar chlé.LpdNuair a tháinig Dáiví a fhad le Bachúraím, amach le fear den sliocht céanna ónar shíolraigh clann Shóil. Simeí mac Ghéará ab ainm dó. Agus ag teacht dó bhí sé ag mallachtaigh leis9omdAnsin dúirt an rí le Zíbeá: «Is leat anois cuid Mheirí Bál go léir.» Dúirt Zíbeá: «Umhlaím duit. Gura fiú mé d' fhabhar a fháil i gcónaí, a thiarna mo rí!»Tn#d«Agus cá bhfuil mac do mháistir?» arsan rí. D' fhreagair Zíbeá an rí: «Féach, d' fhan sé in Iarúsailéim, mar a deir sé: 'Tabharfaidh teaghlach Iosrael ríocht m' athar ar ais dom inniu.' »mdDúirt an rí le Zíbeá: «Cá rachaidh tú leo sin?» D' fhreagair Zíbeá: «Do theaghlach an rí le marcaíocht orthu na hasail; do na saighdiúirí le hithe an t-arán agus na torthaí samhraidh; le hól ag an mhuintir a éireoidh lag san fhásach an fíon.».l YdNuair a bhí Dáiví imithe tamall gairid thar mhullach an tsléibhe, tháinig Zíbeá, searbhónta Mheirí Bál, ina araicis le dhá asal, diallaití orthu agus ualach orthu de dhá chéad builín aráin, céad crobhaing rísíní, céad de thorthaí an tsamhraidh, agus seithe fíona.kyd%D' fhill Húisí, cara Dháiví, ar ais chun na cathrach díreach agus Aibseálóm ag teacht isteach in Iarúsailéim.@j{d$Agus féach, tá a mbeirt mhac, Aichímeáz mac Zádóc, agus Iónátán mac Aibíátár, in éineacht leo; seolfaidh sibh gach scéala a gheobhaidh sibh chugamsa lena gcabhairsean.»-iUd#Nach mbeidh na sagairt Zádóc agus Aibíátár ansiúd i do theannta? Aon scéal a gheobhaidh tú ón bpálás, inis é do Zádóc agus d' Aibíátár, na sagairt. h d"ach má fhilleann tú ar an gcathair agus a rá le hAibseálóm: 'Beidh mé i mo shearbhónta agat, a rí; bhí mé tráth i mo shearbhónta ag d' athair, ach anois beidh mé i mo shearbhónta agatsa,' beidh ar do chumas beartas Aichítifeil a shárú dom.[g1d!Dúirt Dáiví leis: «Má théann tú ar aghaidh liom, beidh tú i d' ualach orm;-fUd Nuair a shroich Dáiví mullach an tsléibhe mar a ndéantar Dia a adhradh, chonaic sé chuige Húisí an tAircíoch agus a chóta stróicthe agus cré ar a cheann.-eUdFuair Dáiví scéala go raibh Aichítifeil i measc lucht comhcheilge Aibseálóm. Dúirt Dáiví: «A Thiarna, impím ort, déan baois de bheartais Aichítifeil.»d-dAnsin rinne Dáiví a bhealach suas ar Shliabh na nOlóg; bhí sé ag caoineadh ar a thriall, a cheann clúdaithe agus a chosa nocht. Agus na daoine go léir a bhí ina chuideachta, bhí a gceann clúdaithe acu agus thaistil siad suas agus iad ag caoineadh ar an mbealach.^c7dThug Zádóc agus Aibíátár áirc Dé ar ais go Iarúsailéim agus d' fhanadar ann.\b3dFanfaidh mise i réitigh an fhásaigh go bhfaighidh mé gaoth an fhocail uaibhse.»NadDúirt an rí le Zádóc an sagart: «Féach, fillse agus Aibíátár ar ais faoi shíocháin chun na cathrach leis an mbeirt mhac agaibh, Aichímeáz do mhac féin agus Iónátán mac Aibíátár.d`CdAch má deir sé: 'Ní gean liom thú,' seo mé agus déanadh sé liom mar is rogha leis.»j_OdDúirt an rí ansin le Zádóc: «Tabhair áirc Dé ar ais isteach sa chathair. Má fhaighim fabhar i súile an Tiarna, tabharfaidh sé ar ais mé agus tabharfaidh sé radharc arís dom uirthi féin agus ar a háit lonnaithe.S^!dBhí Zádóc ansiúd agus na Léivítigh go léir ag iompar áirc chonradh Dé. Leagadar áirc Dé ansiúd ar an talamh os comhair Aibíátár nó gur ghabh an pobal go léir thart amach as an gcathair.B]dRinne an tuath go léir caoineadh agus olagón agus na daoine ag gabháil thar bráid. Sheas an rí i nGleann Chidreon agus mháirseáil na daoine go léir thairis i dtreo an fhásaigh.+\Qd«Ar aghaidh leat tharainn, más ea,» arsa Dáiví le hIotaí. Ghabh Iotaí an Giteach ar aghaidh lena chuid fear go léir agus na miondaoine go léir a lean é.L[dD' fhreagair Iotaí an rí: «Dar an Tiarna beo, agus dar anam mo thiarna an rí, cibé áit ina mbeidh mo thiarna an rí, más beo, más marbh dó, is ann a bheidh do shearbhónta chomh maith.»oZYdNíor tháinig tú ach inné, agus an amhlaidh a thabharfainn ar guardal inniu thú inár dteannta, agus gan fhios agam féin cén treo? Fill ar ais, tabhair do mhuintir leat agus [go raibh an Tiarna] buanchineálta dílis leat.»MYdDúirt an rí le hIotaí an Giteach: «Cén fáth a bhfuil tusa ag teacht linne? Fill ar ais agus fan in éineacht leis an rí mar is coimhthíoch thú, agus deoraí ó do thír féin chomh maith.@X{dGhabh a oifigigh go léir thairis, agus ghabh na Ceiréitigh go léir, agus na Peiléitigh go léir, agus gach duine den sé chéad Giteach a lean é ó Ghat, ar aghaidh roimh an rí.jWOdD' imigh an rí de chois agus a mhuintir go léir ina dhiaidh agus stad siad ag an teach deiridh.VydD' imigh an rí agus a theaghlach go léir ina dhiaidh agus d' fhág sé deichniúr leannán i bhfeighil an pháláis.U+dD' fhreagair oifigigh an rí: «Féach, táimidne, do shearbhóntaí, réidh le déanamh de réir cibé ní a bheartóidh mo thiarna, an rí.»aT=dAr an ábhar sin dúirt Dáiví lena chuid oifigeach go léir a bhí in éineacht leis in Iarúsailéim: «As go brách linn; teithimis, nó ní éalóimid choíche ó Aibseálóm. Imígí le teann deabhaidh, ar eagla go mbéarfadh sé orainn le barr luais agus an bua a fháil orainn agus bás le faobhar a thabhairt ar mhuintir na cathrach.»vSgd Tháinig teachtaire chuig Dáiví agus dúirt leis: «Tá lé ag fir Iosrael le hAibseálóm anois.»wRid Chuir Aibseálóm fios ar Aichítifeil, an Gíolonach, comhairleoir Dháiví ó chathair Ghíolo [agus bhí sé ina theannta] agus é ag ofráil na n-íobairtí. Neartaigh an chomhcheilg agus chuaigh lucht tacaíochta Aibseálóm i neart.Q%d Chuaigh dhá chéad fear le hAibseálóm ó Iarúsailéim; bhí cuireadh acu, agus thángadar gan urchóid ina gcroí ná eolas ar bith acu.4Pcd Chuir Aibseálóm teachtairí ar fud treibheanna Iosrael go léir á rá: «A luaithe a chloisfidh sibh glór an trumpa, abraigí: 'Tá Aibseálóm ina rí i Heabrón!' »jOOd Dúirt an rí leis: «Imigh faoi shíocháin!» agus d' imigh sé leis agus tháinig go Heabrón.JNdmar nuair a bhí mé i nGisiúr in Arám, thug do shearbhónta an mhóid seo: 'Má thugann an Tiarna ar ais go Iarúsailéim mé,' arsa mise, ' tabharfaidh mé ómós don Tiarna i Heabrón.' »MdTar éis ceithre bliana dúirt Aibseálóm leis an rí: «Lig dom dul go Heabrón chun an mhóid a thug mé don Tiarna a chomhlíonadh;.LWdIs mar sin a dhéanadh Aibseálóm leis na hIosraelaigh go léir a thagadh chuig an rí ag tagra a gcirt, agus mheall Aibseálóm croí fhir Iosrael ar an tslí sin.KdNuair a thagadh duine chuige le hómós a thabhairt dó, shíneadh sé amach a lámh, bheireadh greim air agus phógadh é.NJdAgus leanadh Aibseálóm air: «Uch nach gceapfaí mé i mo bhreitheamh sa tír! Ansin aon duine a mbeadh cúis nó caingean aige, d' fhéadfadh sé teacht chugamsa agus gheobhadh sé ceart uaim.» IdDeireadh Aibseálóm leis: «Tá d' éileamh ceart agus cóir, ach níl aon fhear ionaid ceaptha ag an rí le héisteacht leat.»5HedD' éiríodh Aibseálóm go moch, agus sheasadh sé le taobh bhóthar an gheata. Aon uair a thagadh duine le cúis le cur faoi bhreith an rí, ghlaodh Aibseálóm air agus deireadh: «Cén chathair arb as duit?» D' fhreagraíodh seisean: «As a leithéid seo de threibh in Iosrael do shearbhónta.»jG QdIna dhiaidh sin fuair Aibseálóm carbad agus eachra agus leathchéad fear le rith roimhe.|Fsd!Chuaigh Ióáb chuig an rí agus thug an teachtaireacht dó. Chuir seisean fios ar Aibseálóm agus tháinig sé go dtí an rí, chrom go talamh ina láthair agus chaith é féin ar a bhéal os a chomhair. Agus thug an rí póg d' Aibseálóm.eEEd D' fhreagair Aibseálóm á rá le Ióáb: «Féach, chuir mé scéala chugat: 'Tar anseo chugam d' fhonn go gcuirfidh mé thú go dtí an rí leis an teachtaireacht seo: Cén fáth ar tháinig mé ar ais ó Ghisiúr? B' fhearr dom a bheith ann fós! Lig dom anois dul isteach i láthair an rí; má táim ciontach, cuireadh sé chun báis mé.' »D)dD' éirigh Ióáb agus d' imigh leis go dtí a theach go hAibseálóm. «Cén fáth,» ar sé, «gur chuir do ghiollaí mo ghort trí thine?»SC!dDúirt sé lena ghiollaí dá bhrí sin: «Féach, tá gort Ióáb taobh le mo ghortsa, agus tá eorna aige ann. Imígí agus cuirigí trí thine é.» Chuir giollaí Aibseálóm gort Ióáb trí thine.;BqdAnsin chuir Aibseálóm fios ar Ióáb lena thabhairt féin i láthair an rí, ach ní thiocfadh Ióáb chuige. Chuir sé fios air an dara huair, ach ní thiocfadh Ióáb chuige.WA)dChaith Aibseálóm dhá bhliain in Iarúsailéim gan teacht i láthair an rí.r@_dRugadh triúr mac agus iníon d' Aibseálóm; Támár a b' ainm dá iníon agus ba sciamhach an bhean í.T?#dNuair a bhearradh sé de a cheann gruaige rud a dhéanadh sé ag deireadh gach bliana; bhearradh sé ansin é mar go mbíodh sé róthrom dó mheádh sé an ghruaig, dhá chéad seicil de thomhas an rí.%>EdNí raibh oiread agus duine in Iosrael le moladh de bharr a scéimhe an oiread le hAibseálóm; ní raibh máchail air ó mhullach a chinn go bonn a choise.Q=dAch dúirt an rí: «Maireadh sé leis féin, ina theach féin; fanadh sé as mo radharc!» Chuir Aibseálóm faoi leis féin ina theach féin dá bhrí sin, agus níor tháinig sé i láthair an rí.k<QdChuir Ióáb chun bealaigh agus tháinig go Gisiúr agus thug Aibseálóm ar ais go Iarúsailéim.1;]dChaith Ióáb é féin ar a bhéal ar an talamh, thug ómós don rí, agus bheannaigh é. «A thiarna liom, agus a rí,» arsa Ióáb, «tá a fhios ag do shearbhónta anois go bhfuil fabhar faighte aige i do láthair, a thiarna rí, mar go ndearna an rí faoi mar a d' iarr a shearbhónta air.»:dDúirt an rí le Ióáb ansin: «Ceart go leor! Bíodh d' achainí agat! Imigh agus tabhair leat ar ais an t-ógánach Aibseálóm!»?9ydD' fhonn athrú treo a chur ar do chúrsaí a rinne do shearbhónta Ióáb mar sin; ach tá eagna mar atá ag aingeal Dé ag mo thiarna; tá fios gach a dtarlaíonn ar talamh aige.»8{d«Nach bhfuil lámh Ióáb ar do chúl sa ghnó seo go léir?» d' fhiafraigh an rí. D' fhreagair an bhean agus dúirt: «Chomh cinnte agus atá tú i do bheatha, a thiarna liom agus a rí, níl dul as ar dheis nó ar chlé ó na nithe a dúirt mo thiarna an rí liom. Sea, is é d' óglach Ióáb a d' iarr é seo orm; chuir sé na focail seo go léir i mbéal d' ionailte."7?dThug an rí freagra uirthi á rá: «Ná seachain aon cheist atáim a chur chugat, le do thoil.» «Cuireadh mo thiarna an rí a cheist chugam,» ar sí.Z6/dGo ndéana briathra mo thiarna an rí,' a dúirt mé liom féin, ' mé a chur chun suaimhnis. Mar tá mo thiarna an rí ar aon dul le haingeal Dé ag scagadh olc agus maith.' Go raibh an Tiarna do Dhia leat!»'5IdMar déanfaidh an rí rud orm agus déanfaidh sé a ionailt a fhuascailt ó lámha an té a ghearrfadh mise agus mo mhac mar aon liom amach ó oidhreacht Dé.v4gdIs é cúis faoinar tháinig mé le labhairt ar an ábhar seo le mo thiarna an rí, mar gur chuir daoine eagla orm, agus rith sé le d' ionailt: 'Labhróidh mé leis an rí; b' fhéidir go ndéanfadh an rí mar a iarrfaidh a ionailt air./3YdTá an bás i ndán dúinn go léir; is cuma sinn nó uisce a doirteadh ar an talamh nach féidir a bhailiú le chéile aris; ní mó ná sin a ardaíonn Dia duine ón mbás. Déanadh [an rí] mar sin seift ar son an té a díbríodh le nach bhfanfadh sé i bhfad i gcéin uaidh ar deoraíocht. ~~}||{Kz=yy x}ww6vuotss rMqpsonTmZlkTjjUi`hgg eeNd2ccb&a``9_n_]\\0[[m[,Z4YXYWWVUU'TFSaRaRQPO{NMLLUKJJbIIiIH1GGmGFZEEADDzDCCWBB5AAO@@}???>>Q==z= <:::+99r988'77#655544a33K21100O/]..Z-,+**F)) ('&%%{$##f""{"E"!!!% P p-OM<W?b p z Q ( @ & C4}:o  n Gabh isteach ar an toirt go Dáiví rí agus abair leis: 'Nár mhionnaigh tú, a thiarna rí, do do bhansearbhónta á rá: «Beidh Solamh do mhac ina rí i mo dhiaidh, agus sé a shuífidh i mo ríchathaoir»? Conas, mar sin, go bhfuil Adoiníá ina rí?'u gn Glac mo chomhairlese anois más ea más mian leat d' anam féin agus anam Sholaimh do mhic a thabhairt slán. 7n Ansin dúirt Nátán le Baitseaba, máthair Sholaimh: «Nár chuala tú go ndearnadh rí d' Adoiníá mac Haigít gan fhios do Dháiví, ár dtiarna?y on ach níor thug sé cuireadh do Nátán fáidh, ná do Bhanáiá ná do na gaiscígh ná do Sholamh a dheartháir.u gn Lá dá raibh Adoiníá ag íobairt caorach agus damh agus gamhna biata ag Gallán an tSleamhnáin atá taobh le Tobar an Úcaire, thug sé cuireadh dá bhráithre go léir, clann an rí, agus a raibh d' fhir Iúdá ag seirbhís don rí,1 _nAch Zádóc an sagart agus Banáiá mac Iahóideá, agus Nátán fáidh, agus Simeí agus a chomrádaithe, gaiscígh Dháiví, níor thugadar a dtacaíocht d' Adoiníá. nChuaigh sé i gcomhairle le Ióáb mac Zarúá agus leis an sagart Aibíátár, agus leanadarsan é agus chabhraíodar leis.7 knNí dhearna a athair trasnáil air riamh á fhiafraí de: «Cén fáth a ndearna tú a leithéid seo?» Fear an-dathúil ab ea é agus rug a mhathair é i ndiaidh Aibseálóm.3 cnTháinig éirí in airde ar Adoiníá mac Haigít agus mheas sé go mbeadh sé féin ina rí. Fuair sé seisreach agus carbad dá bhrí sin agus caoga fear le rith roimhe.y onBhí barr scéimhe ag an ógbhean agus thug sí aire don rí agus d' fhreastail air, ach níor luigh an rí léi. nRinne siad ógbhean sciamhach a chuardach ar fud críocha Iosrael agus fuair siad Aibíseag ó Shiúnaem agus thug siad chun an rí í._ ;nDúirt a shearbhóntaí leis: «Faightear ógbhean éigin do mo thiarna an rí agus déanadh sí freastal ar an rí agus tugadh sí aire dó agus luíodh sí ar d' ucht agus coimeádfaidh sin mo thiarna an rí te.» /nCeilgdCdThóg Dáiví altóir ansiúd don Tiarna agus d' ofráil sé íobairtí uileloiscthe agus íobairtí comaoineach. Ansin d' éist an Tiarna leis na hachainíocha ar son na tíre agus casadh an phlá ar shiúl ó Iosrael.% EdAch dúirt an rí le hArauná: «Ní dhéanfaidh mé amhlaidh, ach díolfaidh mé as le hairgead. Ní dhéanfaidh mé íobairtí uileloiscthe nár chosain aon ní orm a ofráil don Tiarna mo Dhia.» Thug Dáiví dá bhrí sin caoga seicil airgid ar an urlár buailte agus ar na daimh.j OdTugann Arauná iad sin go léir don rí. Agus go nglaca an Tiarna, do Dhia, leat,» arsa Arauná.8 kdDúirt Arauná le Dáiví: «Tógadh mo thiarna an rí é, agus íobraíodh sé a rogha. Seo iad na daimh don íobairt uileloiscthe, na súistí agus na cuingeacha mar adhmad.r _d«Cén fáth ar tháinig mo thiarna an rí chun a shearbhónta?» a d' fhiafraigh Arauná. D' fhreagair Dáiví: «Chun an t-urlár buailte a cheannach uait le haltóir a thógáil don Tiarna ionas go staonfadh an phlá den phobal.», SdNuair a d' fhéach Arauná síos agus go bhfaca sé an rí agus a oifigigh ag céimniú ina threo, chuaigh sé ar aghaidh agus chrom chun talún in ómós don rí.?{dAr fhocal Ghád, ghabh Dáiví suas ar ordú an Tiarna.dChuaigh Gád go Dáiví an lá sin agus dúirt leis: «Gabh suas agus tóg altóir don Tiarna ar urlár buailte Arauná an Iabúsach.»9dNuair a chonaic Dáiví an t-aingeal a bhí ag scrios an phobail, labhair sé leis an Tiarna: «Is mise a pheacaigh,» ar sé, «is mise a rinne an drochrud seo. Ach an tréad seo, cad atá déanta acusan? Luíodh do lámh go trom ormsa mar sin, impím ort, agus ar mo chlann.»"?dShín an t-aingeal a lámh amach ionsar Iarúsailéim lena scrios, ach rinne an Tiarna athsmaoineamh faoin olc seo agus dúirt sé leis an aingeal a bhí ag scrios an phobail: «Is leor sin! Fóill ar do láimh!» Bhí aingeal an Tiarna le hais urlár buailte Arauná an Iabúsach.#dMar sin thogh Dáiví an phlá.Aimsir fhómhar na cruithneachta a bhí ann. Chuir an Tiarna plá ar Iosrael ón maidin go dtí an uair a bhí leagtha amach agus rinne aicíd léirscrios ar an bpobal, agus ó Dhán go Béar Seaba fuair seachtó míle acu bás.7idDúirt Dáiví le Gád: «Is é rogha na ndíogha agam é! Ach is fearr go dtitimis i láimh an Tiarna, óir is mór é a thrócaire, agus gan mé a thitim i lámha daoine.» d Chuaigh Gád chuig Dáiví mar sin agus d' inis sé sin dó. «Cé acu is fearr leat,» ar seisean, «trí bliana de ghorta a theacht ort i do thír féin, nó thú a bheith trí mhí ar do sheachaint agus do namhaid sa tóir ort, nó plá a bheith ar do thír ar feadh trí lá? Déan do mhachnamh air anois agus socraigh cad é an freagra a thabharfaidh mé don té a chuir uaidh mé.»%d «Téigh agus abair le Dáiví: seo mar a deir an Tiarna: 'Tairgim trí rud duit; bíodh do rogha agat astu agus déanfaidh mé duit é.' »d Nuair a d' éirigh Dáiví an mhaidin ina dhiaidh sin, bhí teachtaireacht ón Tiarna go dtí Gád fáidh, fear feasa Dháiví, á rá:"?d Ach tháinig aiféala ar Dháiví ina chroí istigh ar ball cionn is go ndearna sé daonáireamh ar an bpobal. «Tá peaca trom déanta agam,» ar sé leis an Tiarna. «Ach anois, a Thiarna, impím ort an cion seo a mhaitheamh do do sheirbhíseach. Ba an-amaideach an rud dom é.»$~Cd Thug Ióáb figiúir an daonáirimh don rí: ocht gcéad míle fear troda, lucht claíomh a tharraingt, a bhí in Iosrael agus cúig céad míle in Iúdá.|}sdTar éis dóibh gabháil tríd an tír go léir d' fhilleadar ar Iarúsailéim faoi cheann naoi mí agus fiche lá.%|EdThángadar ansin go daingean na Tuíre agus go cathracha uile na Hiveach agus na gCanánach, agus ag sroicheadh ceann cúrsa i Neigib Iúdá ag Béar Seaba.{dChuadar as sin go Gileád agus go Cáidéis i dtír na Hiteach; ansin chuadar go Dán, agus ó Dhán timpeall go Síodón.zdGhabhadar thar Iordáin agus thosaíodar le hAroéir agus leis an gcathair atá i lár an ghleanna, agus ar aghaidh go Gád agus Iazaer.Hy dAch chuir an rí a ordú i bhfeidhm ar Ióáb agus na hoifigigh shinsir, agus d' imigh Ióáb agus na hoifigigh shinsir leo ó láthair an rí chun daonáireamh a dhéanamh ar phobal Iosrael.ax=dDúirt Ióáb leis an rí: «Go gcuire an Tiarna, do Dhia, an rath faoi chéad ar do phobal fad tá súile ag an rí fós chun iad a fheiceáil. Ach cad ab áil le mo thiarna an rí a bheith chomh tógtha leis seo?»wdDúirt an rí le Ióáb agus leis na hoifigigh shinsir den arm a bhí in éineacht leis: «Imígí libh anois i measc treibheanna Iosrael ó Dhán go Béar Seaba agus déanaigí daonáireamh; is mian liom a fhios a bheith agam cad é líon an phobail.».v YdLas fearg an Tiarna arís in aghaidh Iosrael agus spreag sé Dáiví ina n-aghaidh. «Téigh,» ar sé, «agus déan daonáireamh ar Iosrael agus ar Iúdá.»Cud'Úiríá an Hiteach Seachtar agus tríocha ar fad.3tcd&Íreá ó Iaitir.Gáraeb ó Iaitir._s9d%Zeilic an tAmónach.Nacharaí ó Bhaerót a d' iompar airm Ióáb mac Zarúá.@r}d$Igeál mac Nátán ó Zóbá.Bánaí an Giteach.4qed#Heazro ó Chairmeil.Páraí ó Arab.`p;d"Eilífilit mac Achasbaí ó Bhéit Mácá.Eilíám mac Aichítifeil ó Ghíolo.Cod!Seamá ó Harar.Aichíám mac Sheárár ó Harár.Dnd Eiliachbá ó Shálbón.Clann Iáiséin Iónátán.Gm dAibíalbón ó Bhéit Arabá.Azmávat ó Bhachúraím.AldBanáiá ó Phioráton.Hidí ó ghleannta Gháis.dkCdHéilib mae Bháná ó Natofá.Iotaí mac Ríbí ó Ghibeá de threibh Bhiniáimin.5jgdZalmón ó Achot.Maharaí ó Natofá.;isdAibíeizir ó Anatót.Sibeacaí ó Huiseá.@h}dHeiliz ó Phalat.Íorá mac Icéis ó Theacóá.3gcdSeamá ó Harod.Eilíceá ó Harod.hfKdDuine den tríocha ab ea Asáhael deartháir Ióáb.Ealchánán mac Dhodó ó Bheithil.}eudBa mhó cáil é na an tríocha, ach ní raibh dul aige ar an triúr. Chuir Dáiví é i gceannas ar a gharda féin.cdAdBa shin iad bearta Bhanáiá mac Iahóideá a thuill cáil dó féin i measc an tríochad.fcGdAgus mharaigh sé Éigipteach, fear dealraitheach; bhí sleá ina láimh ag an Éigipteach, ach ghabh Banáiá síos chuige agus bata ina láimh, sciob an tsleá as láimh an Éigiptigh agus mharaigh é lena shleá féin.Ab}dBanáiá mac Iahóideá, laoch ó Chabzael, fear déanta mórghníomh, threascair sé dhá churadh Mhóáb. Agus lá sneachta chuaigh sé síos isteach in uaimh agus mharaigh leon ann.oaYdBa mhó cáil é ná an tríocha, agus rinneadh captaen orthu de, ach ní raibh dul aige ar an triúr.B`dBa é Aibísí deartháir Ióáb agus mac Zarúá ceannaire an tríochad. Eisean a d' imir a shleá ar an trí chéad fear agus a mharaigh iad, agus a thuill cáil i measc an tríochad.I_ d«Gura fada uaim, a Thiarna,» ar sé, «é seo a ól! An ólfainn fuil na ndaoine a chuir a n-anam i mbaol ar eachtra?» Ní ólfadh sé é dá bhrí sin. Sin iad bearta an triúr gaiscíoch.~^wdAnsin bhrúigh an triúr gaiscíoch trí longfort na bhFilistíneach agus tharraing siad uisce as an tobar ag geata Bheithile agus thug siad leo é agus thug siad do Dháiví é. Ach ní ólfadh sé é ach é a dhoirteadh mar ofráil don Tiarna.]/dAgus dúirt Dáiví le tnúth: «Uch, nár bhreá liom dá dtabharfadh duine éigin deoch uisce dom as tobar Bheithile atá le taobh an gheata!»^\7dBhí Dáiví ansin sa dún, agus bhí garastún Filistíneach an uair sin i mBeithil.A[}d Ghabh triúr den tríocha taoiseach síos agus thángadar timpeall aimsir an fhómhair go Dáiví san uaimh in Adulám nuair a bhí longfort ag buíon Filistíneach i nGleann Rafáím.Z!d Ach sheas seisean an fód i lár an ghoirt, chosain é, agus mharaigh na Filistínigh. Chuir an Tiarna bua mór i gcrích ar an gcuma sin.,YSd Ina dhiaidh sin bhí Seamá mac Áigé an Harárach. Thionóil na Filistínigh ag Leichí mar a raibh gort lán de lintilí. Theith an t-arm roimh na Filistínigh.$XCd Sheas seisean an fód agus bhí sé ag treascairt na bhFilistíneach go dtí gur éirigh a lámh chomh curtha sin gur cheangail sé í den chlaíomh. Thug an Tiarna bua mór chun críche an lá sin; d' fhill an t-arm i ndiaidh Eileázár, ach ba chun creiche amháin a rinneadar sin.`W;d Ina dhiaidh sin, ar an triúr gaiscíoch, bhí Eileázár mac Dhodó mac Achochaí. Bhí seisean le Dáiví [ag Pas Damaín] nuair a thionóil na Filistínigh chun catha ansiúd agus a chúlaigh clann Iosrael rompu.=VudSeo iad ainmneacha na ngaiscíoch a bhí ag Dáiví: Ís Bál an Hacmonach, ceannaire an triúir; d' imir sé a thua chatha ar ocht gcéad agus mharaigh sé iad le chéile.Udach an té a bhaineann leo,gabhann sé chuige iarann nó crann sleáagus ansin dóitear ar fad iad sa tine.xTkdAn mhuintir aindiaga is cuma iad nó deilgneach an fhásaigh,nach mbailítear choíche le láimh duine:nSWdSeasann mo theach daingean i láthair Dé,mar rinne sé conradh síoraí liom,agus d' fhág gach ní in eagar go teann.Nach gcuireann sé bláth ar gach ní a shlánaíonn mégach ní is mian liom?R3dis cuma é nó gile na maidine le héirí gréine agus an spéir gan scamall ag glioscarnach ar fhéar an bháin tar éis báistí.)QMdLabhair Dia Iacóibagus dúirt Carraig Iosrael liom:An té a rialaíonn daoine leis an gceart,agus a bhfuil eagla Dé air ag rialú dó,VP'dLabhraíonn Spiorad an Tiarna tríomsa,tá a bhriathar ar mo theanga.:O qdSeo iad briathra deireanacha Dháiví:Oracal Dháiví, mac Ieise,oracal an fhir a ardaíodh go hard,ungthach Dhia Iacóib,cantaire duanta Iosrael.N#d3Tugann sé an bua go raidhsiúil dá rí;taispeánann a bhuanghrá dá ungthach,do Dháiví agus dá chomharbaí go brách.M d2Dá bharr sin déanfaidh mé thú a mhóradh, a Thiarna,i measc na gciníocha,agus moladh a chanadh do d' ainm.Ld1a shaor mé ó mo naimhde,a d' ardaigh mé os cionn lucht m' ionsaithe,a d' fhuascail mé ó fhear an éigin.FKd0Dia a rinne díoltas dom,a threascair ciníocha fúm,pJ[d/Dé bheatha, a Thiarna. Gura beannaithe mo charraig.Go mórtar mo Dhia, carraig mo shlánaithe,fIGd.Cailleann eachtrannaigh a misneachagus tagann siad amach as a ndaingin ar ballchrith.tHcd-Tagann eachtrannaigh ag lútáil chugam.A luaithe a chluineann siad mo ghlór, géilleann siad dom.*GOd,Déanann tú mé a fhuascailt ó chine na ceannairceagus mé a chur ar cheann na náisiún.Pobal nárbh eol dom, tá siad anois ag seirbhís dom.uFed+Meilim iad chomh mín le smúit na talún,pasálaim is brúim iad mar a bheadh láib na sráideanna.E{d*D' fhéach siad ach ní raibh fear a dtarrthála ann;ghlaoigh siad chun an Tiarna, ach fágadh iad gan freagra.}Dud)Chuir tú d' iallach ar mo naimhde a gcúl a thabhairt liom;an mhuintir arbh fhuath leo mé, scrios mé iad.lCSd(Óir chuir tú neart mar chrios fúm don chath,agus lúb tú lucht m' ionsaithe síos fúm.iBMd'Leagaim ar lár iad agus ní éiríonn siad;titeann siad agus bíonn siad faoi mo chosa.mAUd&Téim sa tóir ar mo naimhde agus scriosaim iad,gan filleadh ar ais go mbíonn siad ídithe._@9d%Rinne tú réiteach fairsing do mo bhoinn fumagus níor shleamhnaigh mo chosa.T?#d$Thug tú dom do sciath fuascailte,agus is díon agam do chathéide.`>;d#Oileann sé mo lámha don chath,i dtreo go lúbfadh mo ghéaga bogha cré-umha.\=3d"Rinne sé mo chosa mar chosa an fhia,agus dhaingnigh mo bhoinn ar na harda.N<d!Sé an Dia seo crios mo nirt,a d' fhág mo chosán gan bhaol.[;1d Cé eile is Dia ann ach an Tiarna?Cé eile is carraig ach Dia seo againne?%:EdDia seo againn, tá a shlí gan cháim;níl fochall i bhfocal an Tiarna;is sciath é don mhuintir go léira théann faoina dhídean.e9EdBrúchtaim thar an mbarbacán le do chabhair,agus le cabhair Dé léimim thar balla.]85dIs tú féin, a Thiarna, mo lóchrann,agus soilsíonn mo Dhia mo dhorchadas.j7OdFuasclaíonn tú an mhuintir umhal,ach tá do shúile ar lucht an uabhair lena n-ísliú._69dIs glan tú le lucht na glaine croí,ach cuireann tú cor in aghaidh an chaim.r5_dIs dílis tú le lucht na dílseachtaagus is neamhurchóideach thú leis an muintir gan urchóid.r4_dDéanann an Tiarna cúiteamh liom de réir m' fhíréantachta,de réir m' ionracais ina láthair.J3dTáim gan choir ina fhianaiseagus sheachain mé an peaca.r2_dTá a bhreitheanna go léir os comhair mo shúl,ná níor chuir mé a reachtanna i leataobh uaim.f1Gdmar choinnigh mé slite an Tiarna,agus níor thug mé cúl go mailíseach le mo Dhia.0 dDéanann an Tiarna cúiteamh liom de réir m' fhíréantachta;déanann sé díolaíocht liom de réir ghlaine mo lámh,r/_dd' fhuascail sé mé agus scaoil sé saor mé;tháinig sé i gcabhair orm, mar tá grá aige dom.Z./dThángadar sa mhullach orm lá mo thubaiste,ach ba é an Tiarna mo thaca;-}dD' fhuascail sé mé ó mo namhaid tréan,uathu siúd a thug fuath dom,mar go raibh siad róláidir dom.^,7dShín sé a lámh chugam ó na hardaagus sciob sé mé as na huiscí doimhne.,+SdNochtadh grinneall an bhfarraigí,agus bhí radharc ar mháithreacha na cruinne,de bharr bhagairt an Tiarnaagus borradh ghal a pholláirí.o*YdTheilg sé a shaigheada agus scaip iad;scaoil leis an tintreach agus chuir an teitheadh orthu.^)7dRinne an Tiarna toirneach ó na spéarthaagus ba chlos glór an té is airde.H( d Roimhe amach d' adhain splanc,casair agus caora tintí.t'cd Rinne sé forscáth ina thimpeall den dorchadas.Agus both de na huiscí dubha, na scamaill thiubha.f&Gd In airde ar cheirib leis agus d' eitil,agus bhí ar foluain ar sciatháin na gaoithe.[%1d Chlaon sé na spéartha agus thuirling sé,agus scamall dubh faoina chosa.|$sd Ghabh gal suas ó pholláirí a shróine,agus óna bhéal tine íditheacha las sméaróidí dearga.#'dLuaisc agus chrith an talamh;tháinig creathán ar mháithreacha na spéire tháinig creathán orthu de bharr a chuid feirge.'"IdGhlaoigh mé ar an Tiarna as mo ghátar;d' éigh mé chun mo Dhé.Chuala sé mo ghlór óna theampall,agus thug sé cluas do mo ghlao.e!EdCuireadh téada Sheól mar chuibhreach ormagus gaistí an bháis ar tinneall romham.` ;dGhabh tonnta an bháis i mo thimpeall,agus bhris tuilte urchóide i m' aghaidh.^7dGlaoim ar an Tiarna, moladh go deo leis,agus fuasclaítear mé ó mo naimhde.iMdSé mo Dhia m' fhuasclóir.Téim ar a choimirce, ós é mo charraig é,mo sciath, agus adharc mo shlánaithe,mo dhún, mo dhídean, mo shlánaitheoir.Déanann tú mé a fhuascailt ón éigean.H dIs é a dúirt sé:An Tiarna mo charraig, mo dhaingean; dDúirt Dáiví focail na laoi seo leis an Tiarna nuair a shaor an Tiarna é as láimh a naimhde go léir agus as láimh Shóil.cAdBa de shliocht Ráfá ó Ghat an ceathrar seo agus thiteadar le Dáiví agus lena bhuíon.fGdNuair a thug sé dúshlán Iosrael, mharaigh Iónátán mac Shimeí, deartháir Dháiví, é.LdAgus bhí cath eile ag Gat mar a raibh fear mór groí a raibh sé mhéar ar gach láimh leis agus sé mhear ar gach cois, ceithre mhéar fichead ar fad. Ba de shliocht Ráfá eisean chomh maith.6gdBhris cogaíocht amach arís leis na Filistínigh ag Gob. Agus mharaigh Ealchánán mac Iáír, ó Bheithil, Góla an Giteach ar chosúil le bíoma fíodóra crann a shleá.9dIna dhiaidh sin bhris cogaíocht amach arís leis na Filistínigh ag Gob. Sé sin an uair a mharaigh Sibeacaí an Huiseátach Saf, de shliocht Ráfá.}udAch tháinig Aibísí mac Zarúá i gcabhair air, threascair an Filistíneach agus mharaigh. Ansin d' áitigh lucht leanúna Dháiví air á rá: «Ná téigh chun catha riamh arís linn,» ar siad, «d' fhonn nach múchfá lóchrann Iosrael.»*Odmac Ióais], de shliocht Ráfá, agus sleá trí chéad seicil chré-umha aige, agus claíomh nua ar iompar aige agus é lán de mhuinín go maródh sé Dáiví.PdRinne na Filistínigh cogadh arís eile in aghaidh Iosrael. Ghabh Dáiví agus a bhuíon síos agus [shuigh siad a longfort ag Gob] agus chuir cath ar na Filistínigh. [Ansin d' éirigh DodódAgus rinne siad cnámha Shóil, agus cnámha a mhic Iónátán [agus cnámha na muintire a crochadh], a chur i gcríocha Bhiniáimin i Zéalá, i dtuama a athar, Cís. Rinne siad gach ar ordaigh an rí, agus ansin thug Dia cluas dá n-achainíocha ar son na tíre. d Thug Dáiví cnámha Shóil agus cnámha a mhic Iónátán ón áit sin agus chruinnigh le chéile cnámha na muintire a crochadh.lSd D' imigh Dáiví agus thóg sé cnámha Shóil agus a mhic Iónátán ó thaoisigh Iáibéis Gileád a ghoid iad ón gcearnóg i mBéit Seán mar ar chroch na Filistínigh iad an lá a bhris na Filistínigh ar Shól i nGiolboa.Od Insíodh do Dháiví cad a rinne Rizpeá iníon Aiá, leannán Shóil.|sd Fuair Rizpeá iníon Aiá éadach róin agus leath ar an gcarraig di féin é ó thús fhómhar na heorna nó gur thit an fhearthainn ón spéir air; níor lig sí d' éanlaith an aeir luí air sa lá, ná d' ainmhithe an mhachaire san oíche.a=d Thug sé iad i lámha na nGibeónach agus chroch siadsan iad ar an sliabh os comhair an Tiarna. Ídíodh an seachtar acu le chéile. Cuireadh chun báis iad i gcéad laethanta an fhómhair, i dtus fhómhar na heorna.] 5dAch thóg an rí beirt mhac Rizpeá iníon Aiá, an bheirt a rug sí do Shól, Armonaí agus Meirí Bál; agus cúigear mac Mhéarab iníon Shóil, an cúigear a rug sí do Aidríéil mac Bhairzilí an Macholach.( KdRinne an rí anacal ar Mheirí Bál mac Iónátán mhic Shóil de bharr an mhionna dar an Tiarna a bhí eatarthu, Dáiví is é sin agus Iónátán mac Shóil.O ddéantar seachtar mac leis a thabhairt ar láimh dúinn, i dtreo go ndéanfaimis iad a chrochadh os comhair an Tiarna i nGibeón ar shliabh an Tiarna.» «Tabharfaidh mé ar láimh iad,» arsan rí.- UdDúirt siad leis an rí: «An té a rinne sinn a scrios agus a bheartaigh sinn a dhíothú i dtreo nach bhfágfaí duine dínn beo in aon bhall i gcríocha Iosrael,~ wdD' fhreagair na Gibeónaigh: «Ní cúrsaí airgid ná óir atá i gceist idir sinne agus Sól agus a theaghlach; ná ní hé ár ngnóna aon duine in Iosrael a chur chun báis.» «Abraigí céard atá uaibh,» ar sé, «a dhéanfainn daoibh.»:od«Céard a dhéanfaidh mé daoibh?» arsa Dáiví leis na Gibeónaigh, «agus conas a dhéanfaidh mé cúiteamh, d' fhonn go gcuirfeadh sibh beannacht ar oidhreacht an Tiarna?»-dGhlaoigh an rí dá bhrí sin ar na Gibeónaigh. Níorbh de chlann Iosrael iad na Gibeonaigh ach iarmhar de na hAmóraigh; mhionnaigh clann Iosrael go ndéanfaidís anacal orthu, ach le barr díograise ar son chlann Iosrael agus Iúdá rinne Sól iarracht ar iad a scrios.t edBhí gorta ar feadh trí bliana i ndiaidh a chéile le linn Dháiví. Chuaigh Dáiví a lorg comhairle ar an Tiarna agus dúirt an Tiarna: «Tá ciontacht fola ar Shól agus ar a theaghlach mar gur mharaigh sé na Gibeónaigh.»>ydba shagart ag Dáiví freisin é Íreá an Iáíreach.Ndba é Seavá an rúnaí, agus sagairt ab ea Zádóc agus Aibíátár,oYdbhí Adorám i bhfeighil an tsaothair éigeantaigh, agus Iahóiseáfat mac Aichíliúd ina chroinicí;dBhí Ióáb i gceannas arm Iosrael go léir; bhí Banáiá mac Iahóideá i gceannas na gCeiréiteach agus na bPeiléiteach;/dChuaigh an bhean [ar ais isteach sa chathair agus labhair] le barr céille leis an bpobal go léir. Bhaineadar an ceann de Sheaba mac Bhicrí agus chaitheadar amach go Ióáb é. Shéid seisean an stoc ansin agus scaipeadar leo ón gcathair, gach duine chun a bhaile féin.=udNí amhlaidh atá, ach go bhfuil duine ó ardáin Eafráim darb ainm Seaba mac Bhicrí a rinne ceannairc in aghaidh an rí Dáiví; tabhair an duine sin amháin ar láimh dúinn, agus imeoidh mé ón gcathair.» Agus dúirt an bhean le Ióáb: «Tá go maith, más ea. Caithfear a cheann thar balla chugat.»S!d«Go mba fada, agus go mba rófhada uaimse scrios nó slogadh a dhéanamh!G~ dDuine de lucht na síthe agus na dílseachta mise in Iosrael; tá tusa ag iarraidh cathair is máthair-chathair in Iosrael a scrios; cén fáth a ndéanfá oidhreacht an Tiarna a shlogadh?»} dAnsin dúirt sí: «Deiridís fadó: 'Ná déanaidís ach comhairle a lorg in Ábael,' agus is mar sin a shocraídís a ngnó.I| dAgus tháinig sé ina treo. Dúirt an bhean: «An tú Ióáb?» «Is mé,» ar sé. Dúirt sí leis: «Tabhair cluas dá bhfuil á rá ag do bhansearbhónta.» «Táim ag éisteacht,» ar sé.{dAnsin ghlaoigh bean chiallmhar ón gcathair á rá: «Éistigí, éistigí! Abraigí le Ióáb: 'Tar i leith go labhróidh mé leat.' »kzQd[Tháinig na fir go léir a bhí le Ioáb] agus chuir siad léigear air in Ábael Béit Mácá. Thóg siad port cré in aghaidh na cathrach, ansiúd i gcoinne na múrtha, agus chrom siad ar na ballaí a thuargan agus a leagan.y7dGhabh Seaba ar aghaidh trí threibheanna Iosrael go léir go hÁbael Béit Mácá; chruinnigh na Bicrígh go léir agus lean siad isteach é.xxkd Nuair a tógadh den bhóthar é, chuaigh gach duine ar aghaidh i ndiaidh Ióáb sa tóir ar Sheaba mac Bhicrí.w+d Bhí Amásá ansiúd sa chosair chró i lár an bhóthair, agus gach duine a thagadh an treo, stadadh sé nuair a d' fheiceadh sé é. Nuair a chonaic an saighdiúir go stadadh gach duine, tharraing sé Amásá leis ón mbóthar mór isteach sa ghort agus leath brat air. v;d Sheas saighdiúir de chuid Ióáb le hais Amásá: «An té atá ar thaobh Ióáb,» ar sé, «agus an té a sheasann le Dáiví, leanadh sé Ióáb.»u!d Níor thóg Amásá aon cheann den chlaíomh i láimh Ióáb agus bhuail Ióáb é sa bholg leis agus scaoil sé a ionathar ar fud an bhaill, gan buille eile a bhualadh. Cailleadh mar sin é. Bhrostaigh Ióáb agus Aibísí ar aghaidh sa tóir ar Sheaba mac Bhicrí.t#d Dúirt Ióáb le hAmásá: «An bhfuil tú ar fónamh, a bhráthair?» Agus rug Ióáb ar fhéasóg ar Amásá lena dheasóg lena phógadh.sdNuair a bhí siad ag an ngallán mór i nGideón bhuail siad ceann ar aghaidh le hAmásá. Bhí a éide ar Ióáb, agus crios lasmuigh air sin timpeall a choime agus claíomh ina thruaill ar crochadh lena shliasaid; ag dul ar aghaidh dó thit an claíomh amach.)rMdLeanadar seo Aibísí: Ióáb, na Ceiréitigh, na Peiléitigh agus na gaiscígh go léir, agus iad ag imeacht leo ó Iarúsailéim ar thóir Sheaba mac Bhicrí.qq]dAnsin dúirt Dáiví le hAibísí: «Is mó is baol dúinn Seaba mac Bhicrí ná Aibseálóm riamh; beir leat lucht cosanta do thiarna agus téigh sa tóir air le heagla go mbainfeadh sé amach cathracha daingne agus éalú uainn.»opYdD' imigh Amásá ansin chun fir Iúdá a chruinniú, ach mhoilligh sé thar an am a cheap Dáiví dó. o dDúirt an rí le hAmásá: «Cuir gairm ar fhir Iúdá chugam faoi cheann trí lá agus bíse féin anseo chomh maith.»Vn'dAgus tháinig Dáiví go dtí a phálás i Iarúsailéim. Agus thóg sé an deichniúir leannán a d' fhág sé i bhfeighil an pháláis agus chuir sé i dteach faoi gharda iad. Rinne sé soláthar bia agus beatha dóibh, ach níor luigh sé leo a thuilleadh. Bhíodar faoi ghlas go lá a mbáis, ag maireachtáil amhail baintreacha.(mKdAgus thréig fir Iosrael go léir Dáiví agus lean siad Seaba mac Bhicrí; ach lean fir Iúdá go dlúth den rí ar an mbealach ón Iordáin go Iarúsailéim.vl idTharla go raibh ropaire ansiúd darbh ainm Seaba mac Bhicrí, Biniáimineach; shéid sé an stoc agus dúirt:«Níl cuid againn i nDáiví,Níl oidhreacht againn i mac Ieise;téadh cách chun a bhotha, a Iosrael.»,kSd+44 D' fhreagair fir Iosrael fir Iúdá: «Tá deich gcuid againn sa rí; agus is sinsearaí sinn ná sibhse chomh maith. Cén fáth ar thug sibh tarcaisne dúinn? Nach sinn is túisce a labhair faoinár rí a thabhairt ar ais?» Ach ba fhíochmhaire caint fhir Iúdá ná caint fhir Iosrael.kjQd*43 Thug fir Iúdá go léir freagra ar fhir Iosrael; «Mar gur gaire é gaol an rí linne. Cén fáth mar sin a bhfuil fearg oraibh ina thaobh seo? Ar chaitheamar bia ar chostas an rí? Ar thug sé bronntanas ar bith dúinn?»id)Ansin tháinig fir Iosrael go léir go dtí an rí. D' fhiafraíodar den rí: «Cén fáth ar sciob ár mbráithre, fir Iúdá, chun siúil thú agus an rí agus a theaghlach a thabhairt thar Iordáin, agus fir Dháiví go léir in éineacht leis?» 42 Dhd(41 Chuaigh an rí ar aghaidh go Gilgeál agus d' fhan Ciomchám in éineacht leis. Rinne muintir Iúdá go léir, agus leath mhuintir Iosrael chomh maith, an rí a thionlacan ar an tslí.Ghabh Meirí Bál mac Shóil síos chomh maith in araicis an rí. Níor chuir seisean coisbheart ar chois leis, níor bhearr a fhéasóg, ná níor nigh a chuid éadaigh ón lá d' fhág an rí go dtí gur fhill sé ar ais faoi shíocháin. 25 cWAd24 Dúirt an rí le Simeí: «Ní chuirfear chun báis thú,» agus thug sé a mhionn dó.V d23 «Céard é seo atá eadrainn, a mhaca Zarúá,» arsa Dáiví, «a rá is go mbeadh sibh inniu mar namhaid agam? Arbh fhéidir aon duine a chur chun báis in Iosrael ar a leithéid seo de lá? Nach inniu is eol dom go dearfa gur rí mé ar Iosrael?» ]u~~q}}[|_{{-zzEyxFwvvbuu.ttsxrqqjpoo7nmm+ll"kAjii/hhg fKee0dcba7`_^]]}\\[[_ZlZYY6X8WfWUUT]TRRQWP NNMLJKK>K=v=&8$z)Wo<G  6 ;,-E]][5nDeich mbanlámh airde ceiribín díobh, agus ba mhar a chéile é ag an gceann eile.ZnBhí deich mbanlámh chomh maith i dtomhas an cheiribín eile; bhí an tomhas céanna, agus an déanamh céanna, acu araon.HY nBhí sciathán den cheiribín cúig bhanlámh ar fhad, agus an sciathán eile den cheiribín cúig bhanlámh ar fhad; bhí sé deich mbanlámh ó rinn sciatháin go dtí rinn sciatháin eile.vXgnRinne sé dhá cheiribín d' adhmad olóige sa sanctóir. Bhí an chéad cheiribín deich mbanlámh ar airde.W9nRinne sé an Teampall go léir a chumhdach le hór, an Teampall go léir bun barr (agus chumhdaigh sé altóir an tsanctóra istigh go léir le hór).*VOnRinne Solamh an Teampall a chumhdach laistigh le hór fíre, agus chuir sé slabhraí óir trasna os comhair an tsanctóra agus rinneadar é a chumhdach le hór.NUnBhí an sanctóir istigh fiche banlámh ar fhad, fiche banlámh ar leithead agus fiche banlámh ar airde, agus chuir sé cumhdach d' ór fíre air. Rinne sé altóir chomh maith d' adhmad céadair.|TsnSa chuid is faide isteach den Teampall d' ullmhaigh sé an sanctóir istigh le áirc chonradh an Tiarna a chur ann.%SEnBhí adhmad céadrais timpeall an Teampaill laistigh agus é greanta le hornáidí cnapán agus cnotaí, gan cloch le feiceáil ach adhmad céadrais ar fad.cRAnBhí daichead banlámh i dtomhas an Teampaill an halla, os comhair an tsanctóra laistigh.EQnAn fiche banlámh tomhaiste ó dheireadh an Teampaill, thóg sé iad de chláir chéadair ó urlár go fraitheacha, agus thóg sé iadsan ar leithligh mar shanctóir, an t-ionad sárnaofa.fPGnChuir sé líneáil d' adhmad céadair laistigh le ballaí an Teampaill, á gclúdach le hadhmad laistigh ó urlár an Teampaill go dtí fraitheacha an dín, agus leag sé cláir chufróige ar urlár an Teampaill.EOnThóg Solamh an Teampall agus chríochnaigh é amhlaidh sin.iNMn Agus déanfaidh mé cónaí i measc chlann Iosrael agus ní thréigfidh mé Iosrael mo phobal.»M-n «An teach seo atá á thógáil agat? má leanann tú mo dhlíthe agus má ghéilleann tú do mo reachtanna agus má chomhlíonann tú m' aitheanta go léir agus déanamh dá réir, déanfaidh mé an gealltanas a thug mé do d' athair Dáiví i do thaobh a chomhlíonadh.1L_n Tháinig briathar an Tiarna chun Solaimh:)KMn Chuir sé an bhreis ar feadh fhad an Teampaill go léir, bhí [gach stór] cúig bhanlámh ar airde agus bhí siad greamaithe den Teampall le bíomaí céadair.xJkn Thóg sé an Teampall, chríochnaigh é, agus chuir díon air le fraitheacha agus cláracha d' adhmad céadair.0I[nBhí an doras chun an stóir íochtaraigh ag cúinne deas an Teampaill, agus bhí staighre suas chun an stór láir agus ón stór láir arís go dtí an tríú stór.,HSn(Tógadh an Teampall de chlocha a gearradh sa choiréal i dtreo nach raibh fuaim casúir ná tua ná uirlis iarainn le clos sa Teampall fad bhí sé á thógáil.)GnBhí an stór íochtarach cúig bhanlámh ar leithead, an ceann láir sé bhanlámh, agus an tríú ceann seacht mbanlámh, mar bhí taobhrianta curtha leis an Teampall lasmuigh aige i dtreo nach mbeadh na cearchaillí i ngreim i mballaí an Teampaill.;FqnThóg sé breis le taobh bhalla an Teampaill (timpeall bhallaí an Teampaill), timpeall an halla agus an tsanctóra istigh, agus rinne sé seomraí cliathánacha timpeall ar fad.EEnRinne sé fuinneoga don Teampall le frámaí agus [cliatha].)DMnBhí an póirse os comhair halla an Teampaill fiche banlámh ar fhad ar feadh leithead an Teampaill agus deich mbanlámh ar leithead ar feadh fhad an Teampaill.C-nAn Teampall a thóg Solamh don Tiarna, bhí sé trí fichid banlámh ar fhad, fiche banlámh ar leithead, agus cúig bhanlámh fichead ar airde.xB mnSa bhliain ceithre chéad agus a hochtó tar éis do na hIosraelaigh teacht amach as an Éigipt, sa cheathrú bliain de réimeas Sholaimh ar Iosrael, i mí Zif, an dara mí is é sin, thosaigh sé ar Theampall an Tiarna a thógáil.A'n32 Rinne saoir Sholaimh agus saoir Híorám agus na Gibligh an t-adhmad agus na clocha do thógáil an Teampaill a ghearradh agus a bhailiú.@{n31 Ar ordú an rí bhaineadar clocha móra suaitheantasacha chun máithreacha an Teampaill a leagan le clocha gearrtha.)?Mn30 agus, ina dteanntasan, saoistí na bhfeidhmeannach a bhí i bhfeighil na hoibre, trí mhíle trí chéad díobh i gceannas na bhfear a bhí i mbun na hoibre.{>qn29 Bhí seachtó míle de lucht iompair agus ceithre fichid míle de lucht gearrtha cloch ag Solamh sna sléibhte,0=[n28 Chuir sé iad seo chun na Liobáine ar a n-uain, deich míle sa mhí. Chaithidís mí sa Liobáin agus dhá mhí sa bhaile. Bhí Adoiníreám i gceannas na meithle.<}n 27 Rinne Solamh rí meitheal saothair éigeantaigh a thobhach ar Iosrael go léir; tríocha míle fear líon na meithle.;n 26 Thug an Tiarna eagna mar a gheall sé do Sholamh. Bhí cairdeas idir Híorám agus Solamh agus rinneadar conradh lena chéile beirt.I: n 25 agus thug Solamh fiche míle tomhas cruithneachta do Híorám mar bhia dá theaghlach, agus fiche míle tomhas d' ola ghlan. Thug Solamh an méid sin do Híorám bliain i ndiaidh na bliana.n9Wn 24 Rinne Híorám a raibh d' adhmad céadair agus cufróige ag teastáil ó Sholamh a sholáthar dó,M8n 23 Tabharfaidh [do] shearbhóntaí síos chun na farraige iad ón Liobáin, agus cuirfidh mé á dtarraingt ar cheann téide ar farraige iad go dtí cibé áit a déarfaidh tú; leagfaidh mé ansiúd iad agus beidh siad agatsa. Maidir leatsa, déanfaidh tú lón a sholáthar do mo theaghlach de réir mar a iarrfaidh mé.»&7Gn22 Agus chuir Híorám scéala go dtí Solamh: «Fuair mé do theachtaireacht; táimse sásta a bhfuil uait de chrainn chéadair agus cufróige a sholáthar.T6#n21 Nuair a chuala Híorám a raibh ráite ag Solamh, bhí gliondar air, agus dúirt: «Moladh leis an Tiarna inniu,» ar sé, «a thug mac eagnaí do Dháiví le bheith i gceannas ar an gcine mór seo.»85kn20 Cuir céadair na Liobáine á ngearradh dom; déanfaidh mo shearbhóntaíse comhar le do shearbhóntaíse, agus díolfaidh mise tuarastal do shearbhóntaíse leat de réir cibé ráta a shocróidh tusa. Níl aon duine againne chomh hoilte ar leagan crann agus atá na Síodónaigh, mar is eol duit.»4n19 Tá sé beartaithe agam dá bhrí sin teach a thógáil d' ainm an Tiarna mo Dhia, faoi mar a dúirt an Tiarna le Dáiví m' athair ' Do mhac, an té a chuirfidh mé ina shuí i do ríchathaoir i d' áit, eisean a thógfaidh an teach do m' ainm.'l3Sn18 Ach tá suaimhneas tugtha dom ag an Tiarna mo Dhia ar gach taobh, gan namhaid agam ná tubaiste.Z2/n17 «Tá a fhios agat nach raibh ar chumas Dháiví m' athair teach a thógáil d' ainm an Tiarna a Dhia, mar go raibh cogadh á chur ag a naimhde air ó gach taobh nó gur bhrúigh an Tiarna faoina chois iad.E1n16 Agus sheol Solamh an teachtaireacht seo go dtí Híorám:;0 sn5:15 Chuir Híorám rí na Tuíre toscaireacht ag triall ar Sholamh nuair a chuala sé gur ungadh é ina rí i gcomharbacht ar a athair mar ba chara riamh é Híorám do Dháiví./n"5:14 Tháinig daoine ó gach cine chun éisteacht le heagna Sholaimh, agus ó ríthe uile an domhain a chuala faoina eagna.;.qn!5:13 Thrácht sé thar chrainn ón gcéadar sa Liobáin go dtí an íosóip a fhásann ar an mballa; thrácht sé thar ainmhithe agus thar éin, thar phéisteanna agus thar iasc.[-1n 5:12 Chum sé trí mhíle seanfhocal, agus ba mhíle agus a cúig líon a dhuanta.Q,n5:11 Ba eagnaí é ná aon duine eile, ba eagnaí é ná Éatán an tEazráchach, agus ná Héamán ná Calcol ná Darda, clann mhac Mháchól. Leath a cháil i measc na gciníocha go léir máguaird.b+?n5:10 Sháraigh eagna Sholaimh eagna mhuintir an Oirthir go léir agus eagna na hÉigipte.v*gn5:9 Thug an Tiarna eagna agus tuiscint thar chuimse do Sholamh agus croí chomh fairsing le gaineamh na trá.)9n5:8 Rinneadar freisin an eorna agus an easair a sholáthar don eachra agus do na capaill iompair san áit inar ghá sin, gach duine díobh ar a sheal.`(;n5:7 Rinne na reachtairí sin bia a sholáthar do Sholamh agus dóibh siúd go léir dár thug sé cuireadh go bord an rí Solamh, gach reachtaire ar feadh míosa; rinneadar deimhin de nach mbeadh aon ní in easnamh.c'An5:6 Bhí [ceithre] mhíle mainséar agus dhá mhíle dhéag capall ag Solamh dá charbaid.&1n5:5 Agus mhair Iúdá agus Iosrael gan bhaol ó Dhán go Béar Seaba, gach duine faoi scáth a fhíniúna agus a chrann figí, fad a mhair Solamh.N%n5:4 Óir bhí sé i gceannas ar an dúiche go léir laistiar den Eofrataes, ar na ríthe go léir laistiar den Eofrataes, ó Thifseá go Gazá, agus bhí síocháin aige ar gach teorainn máguaird.$n5:3 deich ndamh biata, fiche damh féaraigh, céad caora chomh maith le fianna agus eilití agus ruabhoic, agus cuacha biata.]#5n5:2 Ba é seo lón lae Sholaimh: tríocha tomhas plúir mhín agus trí fichid mine;_"9nLeath Solamh a chumhacht thar na ríochtaí go léir ón Abhainn go tír na bhFilistíneach agus go teorainn na hÉigipte. Thug siad cíos chuig Solamh agus rinne siad seirbhís dó gach lá dá shaol. 5:1 x!knBhí Iúdá agus Iosrael chomh líonmhar le gaineamh na trá; bhí bia agus deoch acu agus mhaireadar go sasta.X +nGeibir mac Uirí i dtír Ghileád, tír Shíochon rí na nAmórach agus Óg rí Bháiseán. Ina dteanntasan bhí reachtaire i dtír Iúdá.ABN: 4:19, 5:7, 5:8, 5:2, 5:3, 5:4, 5:5, 4:20, 5:1, 5:6, 5:9(MnSimeí mac Éalá i mBiniáimin.3cnIahóiseáfát mac Pharúach in Íosácár.9onBáná mac Húiseá in Áiséar agus i mBeálót.RnAichimeáz i Naftáilí; bhí seisean pósta le Básamat iníon Sholaimh..YnAichíneádáb mac Ideo i Machanáím.Fn mac Gheibir i Rámót Gileád; ba leis bailte Iáir mac Mhanaise atá i nGileád; agus ba leis dúiche Argob atá i mBáiseán, trí fichid cathair dhaingean le ballaí agus boltaí práis.=un Báná mac Aichíliúd i dTánác agus i Migideo chomh fada le Iocmám, agus Béit Seán go léir laistíos de Izréil, ó Bhéit Seán go hAbael Machólá atá láimh le Zaratán.a=n mac Aibíonádáb, dúiche Dhór go léir; bhí Táfat iníon Sholaimh aige mar chéile.W)n mac Heisid in Arubót; leis-sean a ghabh Sócó agus fearann Héifir go léir.`;n mac Dheicir i Mácaz, i Seálbaím, i mBéit Seimis, agus in Aiálón go Béit Hánán.>ynSeo iad a n-ainmneacha:? mac Húr in ardáin Eafráim;BnBhí dháréag reachtaire ag Solamh, d' Iosrael go léir, agus is iad a sholáthraigh bia don rí agus dá theaghlach; chaith gach duine díobh soláthar a dhéanamh do mhí sa bhliain.jOnAichíseár i gceannas an pháláis; Adoiníreám mac Abdá i gceannas an tsaothair éigeantaigh.dCnAzairiá mac Nátán ceann na bhfeidhmeannach; Zábúd mac Nátán sagart agus Cara an rí;Y-n(Banáiá mac Iahóideá ceannasaí an airm; Zádóc agus Aibíátár, sagairt);q]nEilíochoraf agus Aichíá, clann Shíseá, na rúnaithe; Iahóiseáfát mac Aichíliúd an t-annálaí.>ynb' iad seo a oifigigh: Azairiá mac Zádóc an sagart;; unBhí Solamh ina rí ar Iosrael go léir agus )nChuala Iosrael go léir an bhreith a thug an rí, agus thugadar urraim don rí mar gur thuigeadar go raibh eagna Dé ann chun an ceart a riar. nAnsin thug an rí a bhreith: «Tabhair an leanbh beo don chéad bhean,» ar sé, «agus na maraigh é ar aon chor; ise a mháthair.»0 [nAnsin, an bhean ar léi an leanbh beo, labhair sí leis an rí mar bhí a croí á shnoí inti le trua dá mac: «Tabhair di an leanbh beo, le do thoil, a thiarna,» ar sí, «agus ná déan é a mharú ar aon chor.» Ach dúirt an bhean eile: «Ná bíodh sé agamsa ná agatsa, ach roinn é.» n«Roinnigí an leanbh beo ina dhá chuid,» arsa an rí, «agus tugaigí a leath do bhean acu agus a leath don bhean eile.»W )nTabhair chugam claíomh,» arsa an rí agus tugadh claíomh i láthair an rí.;qnAnsin labhair an rí agus dúirt: «Deir bean acu: 'An leanbh beo mo mhacsa; tá do mhacsa marbh,' agus deir an bhean eile: 'Éitheach! Do mhacsa an marbh; liomsa an leanbh beo.'q]nAch labhair an bhean eile: «Éitheach,» ar sise, «liomsa an leanbh beo, leatsa an marbh.» «Ní mar sin atá,» arsa an chéad bhean, «leatsa an marbh, liomsa an leanbh beo.» Sin mar a bhíodar ag aighneas i bhfianaise an rí.[1nNuair a d' éirigh mé (ar maidin) chun an chíoch a thabhairt do mo leanbh, b' shin é ansiúd marbh é. Ach d' fhéach mé air go cáiréiseach ar maidin, agus níorbh é an mac a rugadh dom ar aon chor é.»9mnAgus d' éirigh sí meán oíche, agus thóg mo mhacsa ó mo chliathán agus d' ionailt ina codladh, agus chuir chuici ina hucht é agus chuir a mac marbh chugamsa i m' uchtsa.U%nAnsin, aon oíche amháin, fuair mac na mná seo bás mar gur luigh sí air.U%nAnsin tharla, ar an tríú lá tar éis breith mo linbh dom, gur rug an bhean seo mac chomh maith; agus bhíomar linn féin, gan aon duine eile farainn sa teach ach lán na beirte againn amháin sa teach.'nDúirt duine de na mná: «A thiarna liom, táimse agus an bhean seo ag cur fúinn san aon teach amháin; rugadh mac domsa agus ise sa teach.]5nAnsin tháinig beirt mheirdreach go dtí an rí agus sheasadar ina láthair. nDhúisigh Solamh. Féach, brionglóid ab ea é! Ansin d' fhill sé ar Iarúsailéim agus sheas sé os comhair áirc chonradh an Tiarna, agus d' ofráil sé íobairtí uileloiscthe agus íobairtí comaoineach, agus bhí fleá aige dá shearbhóntaí go léir.9nTabharfaidh mé fad saoil duit má leanann tú mo chosáin, agus tú ag coimeád mo dhlíthe agus mo reachtanna, faoi mar a lean Dáiví, d' athair.»4~cn Sea go deimhin, agus an rud nár iarr tú, bronnfaidh mé ort chomh maith é: saibhreas agus glóir, nach raibh a leithéid ag aon rí eile riamh (i gcaitheamh do shaoil).8}kn déanaim duit ar an toirt mar a d' iarr tú. Bronnaim ort croí ciallmhar tuisceanach, i dtreo nach raibh do leithéid riamh romhat agus nach mbeidh do leithéid i do dhiaidh.X|+n Dúirt an Tiarna leis: «Dé bhrí gurb é seo an rud a d' iarr tú agus nach fad saoil duit féin a d' iarr tú, ná saibhreas, ná bás do naimhde, ach thú a bheith in ann breith thuisceanach a thabhairt,M{n Ábhar sásaimh ab ea é don Tiarna gur iarr Solamh a leithéid seo.Qzn Tabhair do do shearbhónta croí tuisceanach le do phobal a rialú, chun an mhaith a aithint thar an olc; óir cé a d' fhéadfadh a bheith i gceannas ar an bpobal seo agat atá chomh líonmhar sin?»ynTá do shearbhónta i measc an phobail seo atá tofa agat, pobal atá chomh hiomadúil sin nach féidir a líon a áireamh ná a mheas.:xonAgus anois, a Thiarna, a Dhia liom, tá rí déanta agat díomsa, do shearbhónta, mar chomharba ar Dháiví, m' athair. Ach níl ionam ach ógfhear gan oiliúint mar threoraí.kwQnD' fhreagair Solamh: «Thaispeáin tú barr cineáltais agus buanghrá do do shearbhónta Dáiví, m' athair, nuair a bhí sé ag caitheamh a bheatha faoi chuing na dílseachta agus na córa agus an ionracais chroí i do láthair; bhuanaigh tú an sárchineáltas agus an buanghrá sin dó nuair a thug tú mac le bheith ina shuí ina ríchathaoir inniu.vnI nGibeón nocht an Tiarna é féin i mbrionglóid oíche do Sholamh. Dúirt Dia: «Cibé rud is mian leat a fháil uaim, iarr orm é.»5uenThéadh an rí go Gibeón le híobairtí a dhéanamh ann, mar is ann a bhí an t-ardionad a ba mhó tábhacht; d' ofráladh an rí míle íobairt dhóite ar an altóir sin.tnBhí grá ag Solamh don Tiarna agus lean sé reachtanna Dháiví a athair ach gur ofráil sé íobairtí agus túis ar na hardionaid.ysmnBhí an pobal ag ofráil íobairtí fós sna hardionaid mar nach raibh aon teach tógtha fós d' ainm an Tiarna.r ;nSolamh Saoi@q{n.Ansin thug an rí orduithe do Bhanáiá mac Iahóideá agus ghabh sé amach agus threascair sé Simeí agus fuair sé bás. Agus d' fhág sin an ríocht go daingean i lámha Sholaimh.~pwn-Ach go raibh beannacht ar Sholamh rí, agus go raibh ríchathaoir Dháiví daingean os comhair an Tiarna go brách.»@o{n,Lean an rí air agus dúirt le Simeí: «Tá a fhios agat i do chroí cén urchóid go léir a rinne tú do m' athair Dáiví. Tabharfaidh an Tiarna d' urchóid sa mhullach ort féin.inMn+Cén fáth, dá bhrí sin, nár choimeád tú mionn an Tiarna agus an t-ordú a thug mé duit?»Um%n*Chuir an rí fios ar Shimeí agus dúirt leis: «Nár chuir mé d' iallach ort mionn a thabhairt dar an Tiarna, agus nár thug mé rabhadh sollúnta duit á rá: 'An lá a imeoidh tú agus a rachaidh tú in aon bhall ar bith eile, bí cinnte go bhfaighidh tú bás gan aon agó'? Agus dúirt tú liom: 'Tá go maith. Géillim duit.'jlOn)Insíodh do Sholamh go ndeachaigh Simeí ó Iarúsailéim go Gat agus go raibh sé tagtha ar ais.(kKn(D' éirigh Simeí agus chuir an diallait ar a asal agus d' imigh go hÁicís i nGat ar lorg a dhaorán. D' imigh sé leis agus thug a dhaoráin ar ais ó Ghat.'jIn'Ach faoi cheann trí bliana, tharla gur theith beirt dhaorán le Simeí go hÁicís, mac Mhácá, rí Ghat. Fuair Simeí scéala: «Tá do dhaoráin i nGat.»i'n&«Tá go maith,» arsa Simeí leis an rí, «déanfaidh do shearbhónta mar a dúirt an rí.» Agus mhair Simeí tamall fada in Iarúsaileim.)hMn%An lá a rachaidh tú amach agus gabháil thar Ghleann Chidreon, bíodh a fhios agat go cinnte go bhfaighidh tú bás; beidh do chuid fola ar do cheann féin.»Vg'n$Chuir an rí fios ar Shimeí ansin agus ghairm chuige féin é. «Tóg teach duit féin in Iarúsailéim,» ar sé leis, «agus tar chun cónaithe ann agus ná corraigh in aon bhall as an áit sin.}fun#Cheap an rí Banáiá mac Iahóideá ina cheannasaí ar an arm ina áit, agus Zádóc an sagart in áit Aibíátár. en"Ghabh Banáiá mac Iahóideá suas ansin, threascair Ióáb agus chuir chun báis é; adhlacadh é ina theach féin san fhásach.@d{n!Go bhfille a bhfuil sa mhullach ar Ióáb agus ar a shliocht go brách, ach go raibh síocháin ón Tiarna go brách ar Dháiví, ar a shliocht, ar a ríora, agus ar a ríchathaoir.»cn Fillfidh an Tiarna a bhearta fola ar mhullach a chinn féin air mar, gan fhios do m' athair Dáiví, d' ionsaigh sé agus chuir chun báis le faobhar claímh Aibnéar mac Néar, ceannasaí airm Iosrael, agus Amásá, mac Ieitir, ceannasaí airm Iúdá.Jbn«Déan mar a dúirt sé,» d' fhreagair an rí, «treascair é agus déan é a adhlacadh, agus glan díomsa agus de theaghlach m' athar an chiontacht ar son na fola a dhoirt Ióáb gan chúis. a;nChuaigh Banáiá dá bhrí sin go both an Tiarna. «Ar ordú an rí,» ar sé, «tar amach!» «Ní dhéanfaidh mé,» ar seisean, «gheobhaidh mé bás anseo.» Thug Banáiá scéala ar ais chun an rí: «A leithéid seo a dúirt Ióáb, agus sin é an freagra a thug sé orm.»J`nInsíodh do Sholamh rí: «Theith Ióáb go both an Tiarna; tá sé ansiúd le taobh na haltóra.» [Ansin chuir Solamh scéala go Ióáb: «Cén fáth ar theith tú chun na haltóra?» D' fhreagair Ióáb: «Bhí eagla orm romhat.» ] Ansin chuir Solamh Banáiá mac Iahóideá uaidh á rá: «Imigh agus treascair é!»4_cnNuair a fuair Ióáb an scéala mar thug Ióáb a thacaíocht d' Adoiníá cé nár thug d' Aibseálóm theith sé go both an Tiarna agus rug greim ar bheanna na haltóra.1^]nBhain Solamh sagartacht an Tiarna d' Aibíátár agus chomhlíon sé ar an gcuma sin briathar an Tiarna, an briathar a labhair sé in aghaidh theaghlach Éilí i Sileo.<]snAgus maidir le hAibíátár an sagart, dúirt an rí leis: «Imigh leat go hAnatót go dtí do thailte. Mar tá an bás tuillte agat, ach ní chuirfidh mé chun báis anois thú mar gur iompair tú áirc an Tiarna os comhair Dháiví m' athair agus go raibh páirt agat in anró m' athar go léir.»V\'nSheol Solamh rí Banáiá mac Iahóideá á threascairt, agus fuair sé bás.>[wnDar an Tiarna beo, an té sin a chuir mé go daingean i ríchathaoir Dháiví m' athair, agus a thug ríshliocht [dó] mar a gheall sé, cuirfear Adoiníá chun báis inniu féin.»@Z{nAnsin mhionnaigh Solamh rí dar an Tiarna á rá: «Go ndéana Dia a leithéid siúd liom, agus a thuilleadh fós,» ar sé, «mura dtugann Adoiníá a anam in éiríc na bhfocal sin!Y7nD' fhreagair Solamh rí a mháthair: «Cad faoi deara duit Aibíseag ó Shiúnaem a lorg d' Adoiníá mar bhean? Tá sé chomh maith agat an ríocht a lorg dó chomh maith; mar sé mo dheartháir is sine é, agus tá Aibíátár an sagart agus Ióáb mac Zarúá ar a thaobh.»^X7n«Tugtar,» ar sí, «Aibíseag ó Shiúnaem d' Adoiníá do dheartháir mar bhean.»NWn«Tá aon achainí bheag amháin agam ort,» ar sí, «agus ná tabhair an t-eiteach dom.» Dúirt an rí léi: «Cuir d' achainí chugam, a mháthair, mar ní thabharfaidh mé an t-eiteach duit.»zVonChuaigh Baitseaba go Solamh rí le labhairt leis ar son Adoiníá. D' éirigh an rí roimpi ag teacht di agus chrom in ómós di; shuigh sé ansin ina ríchathaoir agus tugadh cathaoir isteach do mháthair an rí, agus shuigh sí ar a dheis.VU'n«Ceart go leor,» arsa Baitseaba, «labhróidh mé leis an rí ar do shon.»nTWnLean sé air: «Iarr ar Sholamh rí, le do thoil, Aibíseag ó Shiúnaem a thabhairt dom mar bhean.»iSMnTá aon achainí amháin agam ort; ná tabhair an t-eiteach dom.» «Abair leat,» ar sise leis.oRYn«Tá a fhios agat,» ar sé, «gur chóir go dtitfeadh an ríocht liomsa, agus go raibh súil ag Iosrael go léir go mbeinnse i mo rí; ach ghabh an ríocht tharam agus thit sí le mo dheartháir mar gur dó a cheap an Tiarna í.XQ+n«Tá rud éigin le rá agam leat,» ar sé léi ansin. «Abair leat,» ar sí.RPn Chuaigh Adoiníá mac Haigít go Baitseaba máthair Sholaimh [agus chrom le hómós di]. «An turas síochánta é seo agat?» a d' fhiafraigh sí. D' fhreagair sé: «Sea, turas síochánta.»`O;n Shuigh Solamh ar ríchathaoir Dháiví, a athair, agus bunaíodh a ríocht go daingean.Nn Bhí daichead bliain caite aige ina rí ar Iosrael, seacht mbliana acu i Heabrón agus trí bliana tríochad i Iarúsailéim.qM]n Ansin thit codladh an bháis ar Dháiví dála a shinsear roimhe agus adhlacadh é i nDúnfort Dháiví.2L_n Ach ná scaoilse leis gan phionós; mar is duine ciallmhar thusa agus beidh a fhios agat conas plé leis agus a cheann liath a chur síos go Seol faoi dhoirteadh fola.»HK nTá Simeí mac Ghéará, an Biniáimineach ó Bhachúraím, i do theannta chomh maith. Chuir seisean mallacht mhillteach orm an lá a chuir mé chun bealaigh go Machanáím; ach tháinig sé anuas faoi mo dhéin ag an Iordáin agus mhionnaigh mé dó dar an Tiarna á rá: 'Ní imreoidh mé an claíomh go marfach ort.'[J1nAch maidir le clann mhac Bhairzilí ó Ghileád, bí lách leo faoi mar a bhíodarsan lách liomsa nuair a bhí mé ag teitheadh ó do dheartháir Aibseálóm, agus lig dóibh suí chun boird le do chuideachta.bI?nBíodh sé de chiall agat gan ligean dá cheann liath dul síos go Seol faoi shíocháin.Hn«Rud eile dhe, tá a fhios agat cad a rinne Ióáb mac Zarúá liom, agus cad a rinne sé le beirt cheannaire arm Iosrael, Aibnéar mac Néar agus Amásá mac Ieitir; conas mar a dhúnmharaigh sé iad; conas mar a rinne sé díoltas le linn síochána ar son fola a doirteadh le linn cogaidh; conas mar a smear sé crios mo choime agus cuaráin mo chos le fuil neamhchiontach.zGonagus cuirfidh an Tiarna i gcrích an gealltanas a thug sé dom á rá: 'Má bhíonn do chlann mhac aireach faoina n-iompar agus leanúint go dílis dom le lán a gcroí agus a n-anama ní bheidh tú go brách gan fear i gcoróin ar Iosrael.'F nCuir orduithe an Tiarna do Dhia i gcrích, lean a shlite agus comhlíon a dhlíthe, a aitheanta, a nósanna, a reachtanna faoi mar atá scríofa i ndlí Mhaois. Ar an dóigh sin beidh an rath ar gach rud a dhéanfaidh tú agus a ghlacfaidh tú ar láimh,gEIn«Táim ag dul ar shlí na fírinne. Bíodh misneach agat agus iompair thú féin go fearúil.cD CnNuair a bhí Dáiví ag saothrú an bháis leag sé an cúram seo ar a mhac Solamh:1C _n5Chuir Solamh rí fios air dá bhrí sin agus thugadar anuas ón altóir é. Agus tháinig sé agus rinne sé ómós do Sholamh rí. Dúirt Solamh leis: «Gabh abhaile.» Sn0agus dúirt sé: 'Moladh leis an Tiarna Dia Iosrael, a dheonaigh duine de mo shliocht a shuí i mo ríchathaoir inniu agus mé a fheiceáil le mo shúile cinn.' »= +n/agus de bhreis air sin, rinne oifigigh an rí gairdeas lenár dtiarna Dáiví rí leis na focail: 'Go ndéana do Dhia ainm Sholaimh níos glórmhaire fiú ná d' ainmse agus go móra sé a ríchathaoir fiú thar do ríchathaoir féin!' Agus chrom an rí a cheann sa leabaE< n.Agus, mar rud eile, tá Solamh ina shuí sa chathaoir ríoga,]; 7n-agus rinne Zádóc an sagart agus Nátán fáidh é a ungadh ina rí ag Gíohón; agus ghabhadar suas ón áit sin le gártha áthais agus tá an chathair anois ina cíor thuathail; sin í an gheoin a chuala sibh..: Yn,Chuir an rí Zádóc an sagart leis, agus Nátán fáidh, agus Banáiá mac Iahóideá, agus na Ceiréitigh agus na Peiléitigh; chuir siad ar muin mhiúil an rí é;T9 %n+«Níl,» ar sé leis, «mar rinne ár dtiarna, Dáiví rí, rí de Sholamh.@8 }n*Fad a bhí sé ag caint tháinig Iónátán mac Aibíátár an sagart ar an láthair. «Tar isteach,» arsa Adoiníá, «is duine ionraic thú agus tá dea-scéala leat, ní foláir.»S7 #n)Chuala Adoiníá agus na haíonna a bhí in éineacht leis an gheoin agus iad ag deireadh a mbéile. Nuair a chuala Ióáb glór an stoic dúirt sé: «Cén gheoin chorraíola í seo sa chathair?n6 Yn(Lean na daoine go léir suas é le ceol píob agus liúireach agus gártha a chuir an talamh ar crith.&5 In'Thóg Zádóc an adharc ola ón bpuball agus d' ungaigh sé Solamh. Shéid siad an stoc agus chuir an pobal go léir gáir suas: «Fad saoil do Sholamh rí!»J4 n&Ansin ghabh Zádóc an sagart, Nátán fáidh, Banáiá mac Iahóideá, na Ceiréitigh agus na Peiléitigh síos; chuir siad Solamh ar muin mhiúil Dháiví rí agus thugadar leo é go Gíohón.73 kn%Go raibh an Tiarna le Solamh faoi mar a bhí sé le mo thiarna an rí, agus go méadaí sé a ríchathaoir níos mó fiú ná mar a bhí ríchathaoir mo thiarna Dáiví rí!»2 n$D' fhreagair Banáiá mac Iahóideá an rí: «Amen,» ar sé, «agus go gcuire an Tiarna chomh maith [Amen le focail] mo thiarna an rí.C1 n#Ansin leanaigí aníos é agus tagadh sé agus suíodh sé i mo ríchathaoir agus beidh sé ina rí i m' ionadsa, óir eisean an té a cheap mé mar rialtóir ar Iosrael agus ar Iúdá.».0 Yn"Déanfaidh Zádóc an sagart agus Nátán fáidh é a ungadh ina rí ar Iosrael ansiúd. Ansin séidigí an stoc agus cuirigí gáir suas: 'Fad saoil do Sholamh rí!'/ 'n!«Tugaigí libh garda bhur dtiarna,» arsa an rí, «agus cuirigí Solamh ar muin mo mhiúile féin, agus tugaigí libh síos go Gíohón é.". An Dúirt Dáiví ansin: «Glaoigí chugam ar Zádóc an sagart, ar Nátán fáidh, agus ar Bhanáiá mac Iahóideá,» agus thángadarsan i láthair an rí.t- enAnsin chrom Baitseaba chun talún in ómós don rí: «Go maire mo thiarna Dáiví rí, go brách,» ar sí.I, ncuirfidh mé i gcrích inniu féin an ní a mhionnaigh mé duit dar an Tiarna Dia Iosrael á rá: 'Solamh do mhac a bheidh ina rí i mo dhiaidh agus a shuífidh i mo ríchathaoir i m' áit.' »d+ EnThug an rí mionn agus dúirt: «Dar an Tiarna beo, an té a d' fhuascail mé ó gach gábh,* #nAnsin labhair Dáiví rí: «Glaoigh chugam ar Bhaitseaba,» ar sé. Agus tháinig sise i láthair an rí agus sheas os a chomhair.5) gnAn le cead mo thiarna, an rí, a rinneadh é sin? An amhlaidh nár inis tú don mhuintir atá dílis duit cé tá le suí i gcathaoir mo thiarna an rí i gcomharbacht air?»( nAch níor thug sé cuireadh domsa, do shearbhónta, ná do Zádóc an sagart, do Bhanáiá mac Iahóideá ná do do shearbhónta Solamh.L' nMar ghabh sé síos inniu agus rinne sé daimh agus gamhna biata agus caoirigh a íobairt go raidhsiúil, agus thug sé cuireadh do chlann mhac an rí go léir, do cheannairí an airm, agus d' Aibíátár an sagart; agus tá siad anois ag ithe agus ag ól ina láthair agus ag cur gáire suas: 'Fad saoil don rí Adoiníá.'+& Sn«A thiarna rí liom,» arsa Nátán, «an mar seo, más ea, a bheartaigh tú: 'Adoiníá a bheidh ina rí i mo dhiaidhse: eisean atá le suí i mo ríchathaoir' ?% %n«Seo é Nátán fáidh,» ar siad leis an rí. Agus nuair a tháinig sé isteach i láthair an rí chrom sé chun talún os comhair an rí.M$ nAgus í fós ag caint leis an rí tháinig an fáidh Nátán isteach.:# qnMura ndeanfaidh tú, sé a tharlóidh, nuair a bheidh mo thiarna an rí ina chodladh lena shinsir, ná go gcuirfear é seo i leith mo mhic Solamh, agus i mo leithse, mar choir.»q" _nIs ortsa anois atá a súile ag gach duine in Iosrael chun go n-ainmneofá comharba ar mo thiarna an rí.x! mnRinne sé daimh agus gamhna biata agus caoirigh a íobairt go raidhsiúil agus thug sé cuireadh do chlann mhac an rí go léir, don sagart Aibíátár, agus do Ióáb an ceann feadhna; ach d' fhág sé Solamh do shearbhónta gan chuireadh.^  9nAgus féach seo é Adoiníá anois ina rí cé gur gan fhios duitse é, a thiarna rí.1 _n«A thiarna,» ar sí, «mhionnaigh tú do do bhansearbhónta dar an Tiarna do Dhia: 'Beidh Solamh do mhac ina rí i mo dhiaidh, agus sé a shuífidh i mo ríchathaoir.'m WnChrom Baitseaba chun talún ag déanamh ómóis don rí, agus dúirt an rí: «Céard is mian leat?» nIsteach le Baitseaba go dtí an rí mar a raibh sé ina sheomra (bhí an rí an-aosta agus bhí Aibíseag ó Shiúnaem ag freastal air).  nAgus fad a bheidh tú ag caint leis an rí, tiocfaidh mise isteach i do dhiaidh agus tabharfaidh mé tacaíocht do do chaint.» ~~~}}:|W{{Yzz8yyxwvv.uu1tsrr\qq#ppo9nmmDllMkkojihh'gg-fredccxbbBa``-_j^]]\\[[zZZXYXWVVVMUUfTT6SRR*QQ0PP%ON{NMLLK_JIIGG[FXEDCC$B5AO@?>== Sé chéad agus a seasca sé thallann óir an meáchan óir a thagadh go Solamh le haghaidh na bliana,Y-n Agus bhronn Solamh rí ar bhanríon Sheabá gach arbh áil léi, agus bronntanais le barr a fhéile ríoga féin chomh maith. Ansin d' imigh sí léi abhaile chun a tíre féin, í féin agus a searbhóntaí.n Den adhmad almug rinne an rí teanntaí do Theampall an Tiarna, agus don phálás ríoga, agus lireanna agus cruiteanna do na ceoltóirí; níor tháinig a thuilleadh den adhmad almug sin ó shin, ná ní fhacthas aon chuid de go dtí an lá seo féin.{n Agus cabhlach Híorám a thug ór ó Óifír, thug sé chomh maith lastaí mora d' adhmad almug agus de liaga lómhara.jOn Bhronn sí céad fiche tallann óir ansin ar an rí agus lear mór spíosraí agus liaga lómhara. Níor tháinig saibhreas spíosraí riamh ina dhiaidh sin a bhí inchurtha leo siúd a bhronn banríon Sheabá ar Sholamh rí.fGn Moladh leis an Tiarna do Dhia, a bhronn an chomaoin seo ort agus a chuir ar ríchathaoir Iosrael thú. De bhrí go raibh grá bithbhuan ag an Tiarna d' Iosrael, rinne sé rí díotsa chun an chóir agus an ceart a riar.»%n Nach méanar do do mhná céile! Nach méanar do na seirbhísigh seo agat a bhíonn ag síorfhreastal ort agus a chluineann do chríonnacht!mUn Nó gur tháinig mé agus go bhfaca mé le mo shúile cinn é, níorbh fhéidir liom an tuairisc a chreidiúint; ach is léir nár inis siad a leath dom; sáraíonn tú le críonnacht agus le saibhreas, an tuairisc a chuala mé.~n agus dúirt sí leis an rí: «Ba í an fhírinne, mar sin, a chuala mé i mo thír féin faoi do chúraimí agus faoi do chríonnacht!l}Sn bia a bhoird agus an chóir a bhí ar a oifigigh, eagrú a lucht freastail agus an feisteas a bhí orthu, lucht iompair na gcorn aige agus na híobairtí dóite a d' ofráladh sé i dTeampall an Tiarna, baineadh stangadh aisti,s|an Nuair a chonaic banríon Sheabá chomh críonna ar fad agus a bhí Solamh, an pálás a bhí tógtha aige,{n agus bhí freagra ag Solamh ar gach ceist dár chuir sí; ní raibh ceann ar bith acu ródhiamhair don rí le freagra a thabhairt di.>zwn Thug sí cóisir ollmhór léi go Iarúsailéim, camaill faoi ualach spíosraí agus na múrtha óir agus liaga lómhara. Ar theacht chun Solaimh di, labhair sí leis go neamhbhalbh.y Yn Nuair a leathnaigh clú Sholaimh, maidir le hainm an Tiarna, amach fad le banríon Sheabá, tháinig sí ag triall air chun é a phromhadh le ceisteanna crua. x n Chuadar go hÓifír agus rugadar leo ar ais ón áit sin ceithre chéad agus fiche tallann óir agus thugadar do Sholamh rí é.w n Don chabhlach seo chuir Híorám fir dá chuid a bhí eolgaiseach ar chúrsaí mara chun seirbhís a dhéanamh le fir Sholaimh.uven Thóg Solamh rí cabhlach ag Eizión Geibir i gcóngar Éalat ar bhruach na Mara Rua i dtír Eadóm.Yu-n D' ofráladh Solamh íobairtí uileloiscthe agus íobairtí comaoineach trí huaire sa bhliain ar an altóir a thóg sé don Tiarna, agus dhódh sé túis don Tiarna, agus choinnigh sé slacht ar an Teampall.tn Tar éis d' iníon Fhorainn dul ó Dhúnfort Dháiví go dtí an teach a thóg Solamh di féin, ansin a thóg sé an Mileo.s)n Seo iad na maoir a bhí ar na saoistí a bhí i mbun saothar Sholaimh: cúig chéad go leith i bhfeighil na ndaoine a bhí gafa leis an obair.Wr)n Ach níor chuir Solamh aon duine de mhuintir Iosrael faoi dhaoirse; iadsan a bhí aige mar shaighdiúirí, mar oifigigh, mar cheannfoirt, mar chaptaein, mar cheannairí carbad, agus mar thaoisigh marcshlua._q9n a sliocht a fágadh sa tír ina ndiaidh, an mhuintir nár éirígh le clann Iosrael a chur faoin mbang; chuir Solamh iadsan go léir faoi chuing daoirse sclábhaíochta agus is mar sin atá acu go dtí inniu féin.xpkn Gach ar mhair de na hAmóraigh, na Hitigh, na Pirizigh, na Hivigh, na Iabúsaigh, nárbh de chlann Iosrael iad;coAn agus na cathracha stóir go léir a bhí ag Solamh, na cathracha dá charbaid agus dá eachra, agus gach arbh áil le Solamh a thógáil in Iarúsailéim, sa Liobáin, agus sna tíortha go léir a bhí faoina cheannas.8nmn agus Bálat agus Támár san fhásach in Iúdá.Cmn Rinne Solamh Geizir a atógáil), Béit Horon Íochtarach,Sl!n (ghabh Forann rí na hÉigipte suas agus ghabh sé Geizir, chuir sé trí thine é agus bhásaigh a raibh de Chanánaigh ina gcónaí ann; ansin thug sé an chathair mar spré dá iníon, bean Sholaimh.4kcn Seo cur síos ar an saothar éigeantach a rinne Solamh a thobhach do thógáil Teampall an Tiarna, a phálás féin, an Mileo, balla Iarúsailéim, Hazór, Migideo, GeizirDjn Chuir Híorám céad agus fiche tallann airgid chun an rí.i)n «Cén sórt cathracha iad sin a thug dom, a bhráthair?» ar sé. Agus go dtí an lá inniu féin tugtar «Tír Cábúl» (Gan Mhaith) orthu.|hsn Ach nuair a tháinig Híorám ón Tuír chun na cathracha a thug Solamh dó a iniúchadh, ní raibh sé sásta leo.2g_n (thug Híorám rí na Tuíre oiread adhmaid chéadair agus chufróige agus óir agus ab áil leis, do Sholamh) thug Solamh fiche cathair i dtír na Gailíle do Híorám. fn Ag deireadh an fiche bliain a thóg sé ar Sholamh an dá fhoirgneamh a thógáil, Teampall an Tiarna agus a phalás féin,e7n Agus sé freagra a gheobhaidh siad: 'Mar gur thréig siad an Tiarna a nDia a thug a sinsir amach as tír na hÉigipte, agus gur ghlac siad chucu déithe eile agus gur thug siad ómós agus seirbhís dóibh; sin é an fáth ar thug an Tiarna an drochíde sin go léir orthu.' »uden Agus maidir leis an Teampall seo, déanfar leachtán de; cuirfidh sé alltacht ar gach duine a ghabhfaidh thar bráid; ligfidh siad fead agus déarfaidh siad: 'Cén fáth ar thug an Tiarna an cor seo ar an tír agus ar an Teampall seo?'mcUn ansin déanfaidh mé Iosrael a dhíbirt ón tír a thug mé dóibh agus caithfidh mé uaim as mo radharc an Teampall seo a choisric mé do m' ainm, agus beidh Iosrael ina sheanfhocal agus ina nath i measc na gciníocha go léir.{bqn Ach má iompaíonn sibh féin uaim agus gan mé a leanúint, nó bhur gclann mhac, agus nach gcoimeádfaidh sibh na haitheanta ná na reachtanna a chuir mé romhaibh, ach imeacht agus seirbhís a dhéanamh do dhéithe eile agus iad a adhradh,-aUn daingneoidh mé do ríchathaoir os cionn Iosrael go deo, faoi mar a gheall mé do Dháiví d' athair á rá: 'Ní bheidh tú riamh gan fear i ríchathaoir Iosrael.'j`On Agus maidir leat féin, má shiúlann tú i mo láthair le glaine chroí agus le hionracas, mar a rinne Dáiví d' athair, má dhéanann tú gach ar ordaigh mé duit, agus má chomhlíonann tú mo dhlíthe agus mo reachtanna,s_an Dúirt an Tiarna leis: «D' eist mé le d' urnaí agus leis an achainí a rinne tú os mo chomhair. Choisric mé an teach seo a thóg tú, agus chuir mé m' ainm ann go brách; beidh mo shúile agus mo chroí ann go brách na breithe.l^Sn thaispeáin an Tiarna é féin arís do Sholamh faoi mar a thaispeáin sé é féin dó i nGibeón.] n Nuair a bhí deireadh déanta ag Solamh ag togáil Theampall an Tiarna, agus an pháláis, agus gach ar mhian leis a thógáil,\nB67 Ar an ochtú lá chuir sé an pobal chun siúil; d' fhágadarsan slán agus beannacht ag an rí agus d' imíodar abhaile agus a gcroí lán de lúcháir agus d' áthas de bharr an chineáltais go léir a thaispeáin an Tiarna do Dháiví agus dá phobal Iosrael.^[7nA66 Rinne Solamh an fhéile a cheiliúradh an t-am sin in éineacht le hIosrael go léir, comhthionól mór ó bhealach Hamát go sileán na hÉigipte, agus sin i láthair an Tiarna ár nDia, ar feadh [seacht lá].Zn@65 An lá céanna rinne an rí an chúirt mheánach os comhair Theampall an Tiarna a choisreacan; mar d' ofráil sé ansiúd an íobairt uileloiscthe, an abhlann, agus codanna méithe na n-íobairtí comaoineach, mar go raibh an altóir chré-umha a bhí os comhair an Tiarna róbheag chun an íobairt uileloiscthe, an abhlann agus codanna méithe na n-íobairtí comaoineach a choinneáil.TY#n?64 D' ofráil Solamh dhá mhíle fichead damh agus céad agus fiche míle caora mar íobairtí comaoineach don Tiarna. Mar sin a rinne an rí agus clann Iosrael go léir Teampall an Tiarna a choisreacan.eXEn>Ansin d' ofráil an rí agus Iosrael go léir íobairtí i bhfianaise an Tiarna. 63 1W]n=62 Go raibh bhur gcroí go hiomlán dá réir sin leis an Tiarna ár nDia, agus go gcoimeáda sibh a dhlíthe agus go gcomhlíona sibh a aitheanta dála an lae inniu.» V n<61 ionas go mbeidh a fhios ag ciníocha na cruinne go léir gurb é an Tiarna is Dia ann dáiríre, agus nach bhfuil ann ach é. Un;60 Go raibh na briathra seo de mo chuid, lena ndearna mé urnaí os comhair an Tiarna, i bhfianaise an Tiarna mo Dhia, de lá agus d' oíche, agus go seasa sé lena shearbhónta, agus go seasa sé lena phobal Iosrael de réir mar éileofar lá i ndiaidh lae;5Ten:59 Go n-iompaí sé ár gcroí chuige féin ionas go leanfaimid a bhealaí go léir agus a aitheanta a choimeád, agus a dhlíthe agus na reachtanna a thug sé dár sinsir.(SKn958 Go raibh an Tiarna ár nDia inár dteanntana mar a bhí sé i dteannta ár sinsear; ná tréigeadh sé choíche sinn agus ná caitheadh sé i leataobh sinn.RRn857 «Moladh leis an Tiarna a thug suaimhneas dá phobal Iosrael de réir gach ar gheall sé; níor theip ar oiread agus ceann de na nithe fónta go léir a gheall sé trí bhéal Mhaois a shearbhónta.pQ[n756 agus sheas sé agus chuir sé a bheannacht ar chomhthionól Iosrael go léir in ard a ghutha á rá:hPKn655 Nuair a bhí an achainí agus an urnaí seo go léir curtha ag Solamh i láthair an Tiarna, d' éirigh sé dá ghlúine mar a raibh sé lena lámha sínte suas amach chun na bhflaitheas aige os comhair altóir an Tiarna,ROn554 Mar is tusa a roghnaigh iad ó phobail na cruinne go léir mar oidhreacht agat féin, mar a d' fhógair tú trí Mhaois do shearbhónta, nuair thug tú ár sinsir ón Éigipt amach, a Thiarna Dia.»3Nan4«Bíodh do shúile ar leathadh i gcónaí d' impí do shearbhónta agus do phobail Iosrael, agus tabhair cluas dóibh i gcónaí nuair a ghlaofaidh siad ort. 53 ~Mwn352 óir is iad do phobal iad, agus d' oidhreacht a thug tú amach as an Éigipt, as lár an fhoirnéis iarainn úd.»aL=n251 Agus maith do do phobal na peacaí a rinneadar i do choinne, agus na cionta go léir lenar chiontaíodar i d' aghaidh, agus deonaigh go mbainfidh siad amach fabhar lucht a gcloíte ionas go mbeadh trua acu dóibh,K n150 tabhair cluas dóibh ó na flaithis mar a bhfuil d' áitreabh (agus éist lena n-achainí agus lena n-impí agus seas leo).OJn049 agus má iompaíonn siad ar ais chugat ó chroí go hiomlán agus ó anam go hiomlán, i dtír a naimhde, an mhuintir a rug leo ina ndaoir iad, agus má chuireann siad achainí chugat agus a n-aghaidh i dtreo na tíre a thug tú dá sinsir, i dtreo na cathrach a thogh tú, agus i dtreo an Teampaill a thóg mé do d' ainm,MIn/48 má thagann ciall dóibh i dtír a ndeoraíochta agus go ndéanfaidh siad aithrí, agus guí a chur chugat i bhfearann lucht a gcloíte á rá: 'Pheacaíomar, rinneamar an t-olc agus an peaca,'{Hqn.47 «Má pheacaíonn siad i d' aghaidh mar níl duine beo nach ndéanann peaca agus go dtiocfaidh fearg ort chucu agus iad a thabhairt suas dá namhaid i dtreo go dtabharfar chun siúil iad mar dhaoir go tír a namhad i gcéin nó i gcóngar;XG+n-46 tabhair cluas ó na flaithis dá n-impí agus dá n-achainí, agus seas leo.nFWn,45 «Má théann do phobal chun cogaidh in aghaidh a naimhde, cibé bealach ar a seolfaidh tú iad, agus má chasann siad i dtreo na cathrach a thogh tú agus i dtreo an Teampaill a thóg mé do d' ainm, agus guí chun an Tiarna,ZE/n+44 tabhair cluas dó ó na flaithis mar a bhfuil d' áitreabh, agus deonaigh gach a n-iarrfaidh an strainséir agus é ag glaoch chugat, ionas go bhfaighidh ciníocha uile an domhain eolas ar d' ainm, agus, dála do phobail Iosrael, go mbeidh urraim acu duit, agus go mbeidh a fhios acu gur tugadh d' ainm ar an Teampall seo a thóg mé.'DIn*43 mar cloisfear trácht thar d' ainm, thar do láimh thréan, agus thar do ghéag ar tinneall má thagann sé agus guí a dhéanamh i dtreo an Teampaill seo,Cyn)42 «Agus an strainséir chomh maith nach mbaineann le do phobal Iosrael, má thagann sé ón imigéin ar son d' ainm zBon(41 ionas go mbeidh urraim acu duit an dá lá déag agus an fhaid a mhairfidh siad sa tír a thug tú dar sinsir.RAn'40 tabhair cluas ó na flaithis mar a bhfuil d' áitreabh; tabhair maithiúnas agus déan beart; cúitigh le cách de réir a iompair go léir mar is duit amháin is eol croí gach duine de shíol fir <@sn&39 má thagann doilíos croí ar aon duine (nó ar phobal Iosrael go léir) agus go ndéanann sé impí nó achainí, agus go síneann sé a lámha amach i dtreo an Teampaill seo,Q?n%38 «Má bhíonn gorta sa tír, nó plá nó aicíd, nó coincleacha, nó lócaiste, nó cruimh; má chuireann namhaid an phobail seo léigear [ar gheata] dá gcathair; má bhíonn fiabhras nó galar;z>on$37 tabhair cluas dóibh ó na flaithis agus maith peaca do shearbhóntaí agus do phobail Iosrael; múin dóibh cosán na fíréantachta atá le leanúint acu, agus fear fearthainn ar do thír, an tír a thug tú do do phobal mar oidhreacht.~=wn#36 Nuair a dhúnfar na spéartha agus nach mbeidh aon bháisteach mar gur pheacaíodar i d' aghaidh, má dhéanann siad guí i dtreo na háite seo, agus d' ainm a mholadh, agus [go n-umhlaíonn] tú iad agus go ndéanann siad aithrí ina bpeaca,<'n"35 tabhair cluas dóibh ó na flaithis agus maith a bpeaca do do phobal Iosrael, agus tabhair ar ais iad chun na tíre a thug tú dá sinsir.b;?n!34 Nuair a bhéarfaidh an namhaid an bua ar do phobal Iosrael mar gur pheacaigh siad i d' aghaidh, má iompaíonn siad ar ais chugat, agus d' ainm a mholadh, agus idirghuí agus impí a dhéanamh chugat, sa teach seo,k:Qn 33 éistse sna flaithis agus déan beart, agus tabhair breith idir do shearbhóntaí; daor an ciontach agus tabhair a iompar sa mhullach air féin; cosain an fíréan agus tabhair luach saothair dó de réir a fhíréantachta.P9n32 «Má pheacaíonn duine in aghaidh a chomharsan, agus go nglaonn an chomharsa mallacht [sa mhullach air], agus go gcuireann sé iallach air mionn a thabhairt os comhair d' altóra sa Teampall seo,J8n31 Agus éist le hachainí do shearbhónta agus do phobail Iosrael nuair a ghuífidh siad i dtreo na háite seo. Sea éist i d' áras ar neamh, agus nuair a chloisfidh tú, tabhair maithiúnas!_79n30 De lá agus d' oíche bíodh do shúile ag tabhairt aire don teach seo, an áit seo faoina ndúirt tú féin: 'Is ansin a bheidh m' ainm.' Éist leis an nguí a ofrálfaidh do shearbhónta i dtreo na háite seo.+6Qn29 Ach éist le hurnaí agus le himpí do shearbhónta, a Thiarna mo Dhia; tabhair cluas don ghlaoch agus don ghuí a chuireann do shearbhónta suas chugat inniu.5yn28 Ach an ndéanfaidh Dia cónaí dáiríre [i measc an chine dhaonna] ar talamh? Féach! ní féidir leis na flaithis féin ná lena bhflaithis siúd arís thú a choinneáil. Nach lúide mar sin is féidir leis an teach seo atá tógtha agamsa?t4cn27 Daingnigh más ea anois, a Dhia Iosrael, na focail a labhair tú le do shearbhónta, Dáiví, m' athair.E3n26 Agus anois, a Thiarna, Dia Iosrael, coinnigh an gealltanas a thug tú do do shearbhónta Dáiví, m' athair, á rá: 'Ní bheidh tú choíche gan fear le suí os mo chomhair ar ríchathaoir Iosrael, ar choinníoll go dtabharfaidh do chlann mhac aire dá n-iompar agus siúl os mo chomhair mar a rinne tusa féin.'27n25 Chomhlíon tú an gealltanas a thug tú do do shearbhónta Dáiví, m' athair; gach ar gheall tú ó bhéal, chuir tú i ngníomh ó láimh inniu.t1cn24 agus dúirt: «A Thiarna, Dia Iosrael, níl aon Dia cosúil leatsa ar neamh thuas, ná ar talamh thíos; tá tú dílis do do chonradh agus buanghrách le do shearbhóntaí nuair a chloíonn siad le do bhealaí le hiomlán a gcroí.&0GnAnsin, i láthair chomhthionól Iosrael go léir, sheas Solamh os comhair altóir an Tiarna, agus shín sé a lámha amach i dtreo na bhflaitheas 23 /7n22 agus tá ionad déanta agam ann don áirc ina bhfuil an conradh a rinne an Tiarna lenár sinsir nuair a thug sé amach as tír na hÉigipte iad.»q.]n21 Chomhlíon an Tiarna an gealltanas a thug sé; tháinig mise i gcomharbacht ar m' athair Dáiví agus táim i mo shuí i ríchathaoir Iosrael, faoi mar a gheall an Tiarna; tá an teach tógtha agam d' ainm an Tiarna, Dia Iosrael,--n20 ach mar sin féin ní tú an té a thógfaidh an teach; sé do mhac, an té a ghinfear ó d' fheoil féin, a thógfaidh an teach do m' ainm.',n19 Ach dúirt an Tiarna: 'Is é mian do chroí teach a thógáil do m' ainm, agus is maith uait sin a bheith i do chroí:_+9n18 Ba é mian croí m' athar Dáiví teach a thógáil d' ainm an Tiarna, Dia Iosrael.*}n17 Ón lá a thug mé mo phobal Iosrael amach as an Éigipt, níor roghnaigh mé aon chathair, in aon treibh de chuid Iosrael go léir, le teach a thógáil inti le go lonnódh m' ainm ann, ach roghnaigh mé Dáiví le mo phobal Iosrael a rialú.»!)=n16 Dúirt sé: «Moladh leis an Tiarna, Dia Iosrael, a chuir i ngníomh ó láimh gach ar gheall sé ó bhéal do Dháiví m' athair nuair a dúirt sé:(n15 Ansin chas an rí timpeall agus chuir a bheannacht ar chomhthionól Iosrael go léir, agus comhthionól Iosrael go léir ina seasamh.s'an 14 Is ea go deimhin, tá áit chónaithe tógtha agam duit,Áit duit chun cónaí ann go brách.»Y&-n 13 Dúirt Solamh ansin:«Chinn an Tiarna go lonnódh sé sa néal tiubh.%/n 12 De bharr an néil níor fhéad na sagairt leanúint níos faide dá ndualgais freastail; bhí Teampall an Tiarna líonta de ghlóir an Tiarna.i$Mn 11 Nuair a tháinig na sagairt amach as an sanctóir, líonadh Teampall an Tiarna leis an néal.#n 9 Ní raibh rud ar bith san áirc ach an dá thábla chloiche a chuir Maois inti i Horaeb, táblaí an chonartha a rinne an Tiarna le clann Iosrael nuair a tháinig siad amach as tír na hÉigipte.10 Tá siad ansin fós go dtí an lá inniu."'nBhí siad sin chomh fada sin gurbh fhéidir a ndeirí a fheiceáil ón áit naofa os comhair an tsanctóra, ach níorbh fhéidir ó lasmuigh.!nSan áit inar cuireadh an áirc bhí sciatháin na gceiribíní spréite amach mar scáth os cionn na háirce agus a pollaí." ?nD' iompair na sagairt áirc chonradh an Tiarna go dtí a hionad i sanctóir an Teampaill, is é sin san áit shárnaofa, faoi sciatháin na gceiribíní.nD' ofráil an rí Solamh agus Iosrael ar fad íobairtí os comhair na háirce, caoirigh agus daimh gan áireamh gan chuimse.[1nagus Both na Teagmhála, mar aon leis na soithí naofa go léir a bhí istigh ann./[nagus thug na sagairt an áirc suas leo,zonBhailigh fir Iosrael ar fad timpeall an rí Solamh i mí Éatáiním le linn na féile (an seachtú mí, sé sin)& InChruinnigh Solamh seanóirí Iosrael le chéile in Iarúsailéim chun go dtabharfaidís áirc chonradh an Tiarna aníos ó Shíón, Dúnfort Dháiví.%n352 Ar an gcuma sin cuireadh i gcrích an obair go léir a rinne Solamh rí do Theampall an Tiarna, agus thug Solamh leis isteach na nithe go léir a rinne Solamh a athair a thíolacadh, idir airgead agus ór agus ghréithe, agus chuir iad i gciste Theampall an Tiarna.\3n251 na cuacha, na smóladáin, na babhlaí, na loingíní túise, agus na túisteáin, d' ór fíre; ceapa doirse d' ór do dhoirse an tsanctóra, an áit shárnaofa is é sin, agus do dhoirse halla an Teampaill.5en150 na coinnleoirí d' ór fíre, cúig cinn ar dheis agus cúig cinn ar chlé os comhair an tsanctóra; na bláthanna ornáideacha, na lóchrainn agus an teanchair, d' ór;n049 Chuir Solamh na gréithe go léir a rinne sé i dTeampall an Tiarna: an altóir óir, an bord óir do bhuilíní na láithreachta; n/48 D' fhág Solamh na hárais go léir gan meá, mar bhí an oiread sin díobh ann; níor tomhaiseadh riamh meáchan an chré-umha.gIn.47 Rinne sé iad trí [ghaineamhtheilgean] i ndúiche na Iordáine idir Sucót agus Záratán.&Gn-46 na luaithreáin, na sluaistí, agus na babhlaí. Ba de chré-umha líofa na gréithe seo go léir a rinne Híorám do Sholamh rí, do Theampall an Tiarna.;sn,45 an aon mhuir agus an dá dhamh déag faoin muir;I n+44 na deich seastáin agus na deich mbáisíní ar na seastáin;X+n*43 an ceithre chéad pomagránait don dá shraith fíolagráin; bhí na pomagránaití ar gach ceann de na fíolagráin ina dhá sraith (leis an dá mhúnláil ar na mullaí ar bharr na gcolún a chumhdach);2_n)42 an dá cholún, an dá mhúnláil ar na mullaí ar bharr na gcolún; an dá shraith fíolagráin leis an dá mhúnláil ar na mullaí ar bharr na gcolún a chumhdach;<sn(41 Rinne Híorám na luaithreáin chomh maith, na sluaistí agus na babhlaí. Chuir sé críoch mar sin leis an saothar go léir a rinne sé do Sholamh rí ar Theampall an Tiarna:?yn'40 Chóirigh sé na báisíní, cúig cinn ar thaobh deas an Teampaill agus cúig cinn ar a thaobh clé, agus chuir sé an mhuir ar thaobh deas an Teampaill, sa chúinne thoir theas.C n&39 Agus rinne sé deich mbáisíní cré-umha; bhí lán daichead folcadán i ngach báisín; bhí ceithre bhanlámh i dtomhas gach báisín, báisín do gach seastán de na deich gcinn.  n%38 Mar sin is ea a rinne sé na deich seastáin; teilgeadh iad go léir mar a chéile, an tomhas céanna agus an cruth céanna.> wn$37 Ar dhromchla a theanntaí agus a thrasnáin, rinne sé ceiribíní agus leoin agus crainn phailme a ghreanadh, de réir mar a bhí slí do gach ceann, agus fleasca ina dtimpeall.3 an#36 Ar bharr an tseastáin bhí taca, déanamh cruinn air, agus é leathbhanlámh ar airde; ar bharr an tseastáin bhí a theanntaí agus a thrasnáin d' aon phíosa leis.| sn"35 Bhí ceithre theannta ag ceithre chúinne gach seastáin, agus ba d' aon phíosa na teanntaí agus na seastáin.|sn!34 Ar dhéanamh rothaí carbaid a bhí na rothaí; teilgeadh idir fhearsaid, agus fhonsa, agus spócaí, agus mhol."?n 33 Bhí na ceithre roth faoi na trasnáin, agus bhí fearsaidí na rothaí d' aon phíosa leis na seastáin, agus ba bhanlámh go leith airde gach rotha. n32 Ba é tomhas a bhéil, ón mball inar tháinig na teanntaí le chéile go dtí a bharr, banlámh go leith. Bhí a bhéal cruinn, ar aon dul le taca faoi áras, agus ar an mbéal bhí íomhánna greanta. Ní cruinn a bhí na trasnáin, ach dronuilleogach.Cn31 Bhí ceithre roth cré-umha agus ceithre fhearsaid chré-umha faoi gach seastán, agus ag na cúinní bhí teanntaí don bháisín, agus teilgeadh iad sin le fleasca ar a gcliatháin.7in30 Ar thrasnáin an chreatlaigh bhí leoin, agus tairbh, agus ceiribíní, agus ar bharr an chreatlaigh bhí teannta; thíos faoi na leoin agus na daimh bhí fleasca fiartha.Y-n29 Mar seo a tógadh iad: bhí creatlach fúthu agus trasnáin ar an gcreatlach./n28 Rinne sé deich seastán cré-umha; bhí gach seastán ceithre bhanlámh ar fhad, ceithre bhanlámh ar leithead, agus trí bhanlámh ar airde.n27 Bhí sí dorn ar tiús, agus ba ar chuma ciumhais cupáin a bhí a ciumhais, mar bhláth lile. Bhí lán dhá mhíle folcadán inti.!n26 Bhí sí ina luí ar dhá dhamh déag, trí cinn agus a n-aghaidh ó thuaidh, trí cinn agus a n-aghaidh siar, trí cinn agus a n-aghaidh ó dheas, trí cinn agus a n-aghaidh soir. Leagadh an mhuir orthu sin, agus a gceathrúna go léir isteach i dtreo a chéile.Cn25 Timpeall uirthi go léir faoina ciumhais bhí cnapáin; ghabhadar timpeall na mara ar feadh tríocha banlámh; bhí na cnapáin ina dhá sraith, agus teilgeadh iad leis an gcuid eile.R~n24 Ansin rinne sé an mhuir de mhiotal leáite, deich mbanlámh ó chiumhais go ciumhais, déanamh cruinn uirthi agus í cúig bhanlámh ar airde; dorú tríocha banlámh ar fhad a thomhais a himlíne.7}kn23 Ba shin an clabhsúr ar shaothar na gcolún. |;n22 Sheas sé na colúin os comhair phóirse an tsanctóra; chuir sé colún ar dheis ar ar thug sé Iáicín, agus colún ar chlé ar ar thug sé Boaz.-{Ungreamaithe den mhúnláil chrochta ar chúl an fhíolagráin; bhí dhá chéad pomagránait timpeall ar mhullach, agus an líon céanna timpeall ar an mullach eile.Czn21 Ar chuma blátha a bhí na mullaí ar bharr na gcolún. y n18 Rinne sé pomagránaití chomh maith, dhá shraith díobh timpeall gach fíolagráin,19 ceithre chéad díobh ar fad,BxnAgus [rinne sé dhá] fhíolagrán mar chumhdach ar mhúnláil an dá mhullach ar na colúin, fíolagrán do mhullach agus fíolagrán eile don mhullach eile.ABN: 18, 19, 20, 21w7nRinne sé dhá mhullach de chré-umha teilgthe do bharr na gcolún; bhí mullach díobh cúig bhanlámh ar airde, agus an ceann eile cúig bhanlámh.Yv-nRinne sé dhá cholún chré-umha a theilgean; bhí colún díobh ocht mbanlámh déag ar airde, agus dorú dhá bhanlámh déag ar fad a thug a thomhas timpeall; ba é an scéal céanna é ag an dara colún.7uinBa mhac baintrí de threibh Naftáilí é, lán de thuiscint agus an-eolgaiseach i mbun déantúis chré-umha. Tháinig sé chuig Solamh agus rinne an obair seo go léir dó:Otn Chuir Solamh rí fios ar Híorám agus thug leis ón Tuír é.Lsn Bhí trí shraith de chlocha gearrtha timpeall ar an gcúirt mhór lasmuigh; agus sraith de bhíomaí céadair; bhí sin leis an chúirt inmheánach Theampall an Tiarna agus póirse an Teampaill.frGn Agus in airde orthu bhí clocha luachmhara a gearradh de réir tomhais, agus adhmad céadair.mqUn Bhí a máithreacha de chlocha luachmhara, clocha móra, clocha a thomhais ocht mbanlámh nó deich.bp?n Bhí na foirgnimh seo go léir de chlocha luachmhara a snaíodh de réir tomhais agus a gearradh le sábha ar a n-aghaidh agus ar a gcúl, agus sin ó bhonn go bunlach (agus lasmuigh chomh fada leis an gcúirt mhór).LonBa den déantús céanna a theach, a áras cónaithe féin sa chúirt eile isteach ón Halla. Rinne Solamh chomh maith teach ar aon dul leis an Halla seo d' iníon Fhorainn a bhí aige mar bhean.+nQnRinne sé chomh maith Halla na Ríchathaoireach mar a dtugadh sé breith, Halla na Breithe sé sin; bhí painéal d' adhmad céadair air ó urlár go fraitheacha.m nRinne sé Halla na gColún, leathchéad banlámh ar fhad agus tríocha banlámh ar leithead? agus póirse os a chomhair amach.olYnBhí na doirse agus na hursaineacha de dhéanamh dronuilleannach ar aghaidh a chéile ar thrí thaobh.k9nBhí trí shraith de fhardoirse, cúig cinn agus daichead díobh ar fad, cúig cinn déag i ngach sraith sé sin ar aghaidh a chéile ar thrí thaobh.>jwnBhí cumhdach d' adhmad céadair ar an gcuid uachtarach de chomh fada leis na cláir lastuas de na colúin (cúig cinn agus daichead díobh ar fad, cúig cinn déag i ngach sraith).ticnThóg sé Áras Chrainn Fhoraois na Liobáine; bhí sé céad banlámh ar fhad, leathchéad banlámh ar leithead, tríocha banlámh ar airde, agus é tógtha ar thrí shraith colún d' adhmad céadair le mullaí céadair ar na colúin.h nMaidir lena phálás féin, bhí Solamh trí bliana déag á thógáil nó go raibh críoch curtha aige ar a rítheach go léir.Gg n&San aonú bliain déag, i mí Búl, an t-ochtú mí sé sin, críochnaíodh an Teampall go léir go cruinn díreach mar a dearadh agus a beartaíodh é. Bhí sé seacht mbliana á thógáil.Kfn%Sa cheathrú bliain, i mí Zif, leagadh máithreacha an Teampaill.re_n$Thóg sé balla na cúirte istigh le trí chúrsa de chloch ghearrtha, agus cúrsa de bhíomaí céadair.(dKn#Rinne sé ceiribíní, crainn phailme, agus cnotaí a ghreanadh orthu agus chuir sé cumhdach óir orthu, ag leathadh an óir go cothrom ar an saothar greanta.cn"agus an dá chomhla d' adhmad cufróige; bhí dhá easna ag ceangal comhla díobh, agus dhá easna ag ceangal na comhla eile.qb]n!Rinne sé ursaineacha cearnógacha d' adhmad olóige ar an gcuma chéanna don bhealach isteach sa halla,_a9n agus dhá chomhla d' adhmad olóige. Rinne sé íomhánna de cheiribíní, de chrainn phailme agus de chnotaí, agus rinne sé iad a chumhdach le hór agus leath sé ór ar na ceiribíní agus ar na crainn phailme.q`]nDon bhealach isteach sa sanctóir rinne sé doirse d' adhmad olóige, le [hursaineacha cúigshleasacha],]_5nagus rinne sé urlár an Teampaill a chumhdach le hór sa seomra istigh agus amuigh.'^InRinne sé ballaí an teampaill go léir sa seomra istigh agus amuigh a bhreacadh le híomhánna greanta de cheiribíní, de chrainn phailme, agus de chnotaí;2]anChuir sé cumhdach óir ar na ceiribíní.\nChuir sé na ceiribíní i lár an tseomra inmheánaigh; bhí a sciatháin ar leathadh ionas gur bhain sciathán cinn acu le balla, agus gur bhain sciathán cinn eile leis an mballa eile; agus gur theagmhaigh an dá sciathan eile lena chéile i lár an tseomra. c~}}|,{{zzy~yx~xvvluu,tssersqq,p>oxon.m~ll*ktjj?iPhgtff2eOdcscbMaaS``"__)^^]7\[[-Z+YXXqWVUETSSRQuQ"POMNNIM.L"KKSJI\H`GFEDD CBAA5@??,>===<~;;<:99G87655F433q2100M0/ .u-,,+M*N)x(W''&%$$#e""-! V'nCopbtG z O `N+-=Zc JnAnsin chuaigh Báiseá chun suain lena shinsir agus adhlacadh é i dTirzeá, agus tháinig a mhac Éala i gcomharbacht air mar rí.I nAn chuid eile de stair Bháiseá, a imeachtaí, agus a ghaisce, nach bhfuil sin uile scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iosrael?5HenAon daoine de mhuintir Bháiseá a gheobhaidh bás sa chathair, íosfaidh na madraí iad; aon daoine díobh a gheobhaidh bás faoin tuath, alpfaidh éanlaith an aeir iad.».GWnScuabfaidh mé Báiseá agus a theaghlach chun siúil, más ea; cuirfidh mé an chríoch chéanna ar do theaghlach agus a cuireadh ar theaghlach Iarobám mac Nabát._F9n«D' ardaigh mé as an deannach thú agus chuir mé thú mar cheannaire ar mo phobal Iosrael, ach lean tú sampla Iarobám agus threoraigh tú mo phobal Iosrael chun peacaí a dhéanamh a ghriogann mé chun feirge.[E 3nTháinig briathar an Tiarna in aghaidh Bháiseá chun Iéahú mac Hanáiní á rá:Dn"Rinne sé an t-olc i láthair an Tiarna agus rinne sé aithris ar Iarobám agus ar an bpeaca inar threoraigh sé Iosrael chun peacú.C7n!Sa tríú bliain de ré Ásá rí Iúdá, tháinig Báiseá, mac Aichíá, i gcoróin ar Iosrael ag Tirzeá, agus mhair a ré ceithre bliana fichead.YB-n (Bhí Ásá agus Báiseá ag cogaíocht le chéile i gcaitheamh a ré go léir.)AynAn chuid eile de stair Nádáb, a imeachtaí go léir, nach bhfuil sin uile scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iosrael?@5nde bharr peacaí Iarobám agus na bpeacaí inar threoraigh sé Iosrael chun peacú agus de bhrí gur ghriog sé an Tiarna, Dia Iosrael, chun feirge.?nA luaithe agus a tháinig sé i gcoróin, bhásaigh sé teaghlach Iarobám ar fad, gan anacal a dhéanamh ar oiread agus duine beo, ach iad go léir a ídiú, díreach faoi mar a thairngir briathar an Tiarna a labhair sé trína shearbhónta Aichíá ó Shileo,r>_nMharaigh Báiseá Nádáb agus tháinig i gcomharbacht air sa tríú bliain de réimeas Ásá rí Iúdá.U=%nRinne Báiseá mac Aichíá de theaghlach Íosácár comhcheilg ina aghaidh agus threascair Báiseá é ag Gibeatón, cathair leis na Filistínigh a bhí faoi léigear ag Nádáb agus ag Iosrael go léir.<5nRinne sé an t-olc i láthair an Tiarna, agus lean sé drochshampla a athar agus rinne aithris ar an bpeaca inar threoraigh sé Iosrael chun peacú. ;;nTháinig Nádáb mac Iarobám i gcoróin ar Iosrael sa dara bliain de réimeas Ásá rí Iúdá, agus bhí sé dhá bhliain ina rí ar Iosrael.:'nChuaigh Ásá chun suain lena shinsir agus cuireadh é i nDúnfort Dháiví, a shinsear. Tháinig Iahóiseáfát, a mhac, i gcomharbacht air.i9MnAn chuid eile de stair Ásá, a ghaisce go léir, agus a imeachtaí ar fad (agus na cathracha a thóg sé), nach bhfuil sin uile scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iúdá? Ina sheanaois, ámh, bhí na cosa ag goilliúint air. 8nAnsin thionóil an rí Ásá Iúdá go léir, gan eisceacht a dhéanamh d' aon duine. Thógadar chun siúil na clocha agus an t-adhmad lena raibh Báiseá ag daingniú Rámá, agus leis sin go léir dhaingnigh an rí Ásá Geaba i mBiniáimin, agus Mizpeá.k7QnNuair a chuala Báiseá é sin, scoir sé de bheith ag daingniú Rámá agus d' fhill ar Thirzeá.^67nD' aontaigh Bein Hadad leis an rí Ásá agus sheol sé lucht ceannais a airm i gcoinne cathracha Iosrael. Ghabh sé Íón agus Dán agus Ábael Béit Mácá agus Cinearót ar fad agus dúiche Naftáilí go léir. 5n«Bíodh conradh idir mise agus thusa, faoi mar a bhí idir m' athairse agus d' athairse. Féach tá bronntanas óir agus airgid á chur agam chugat. Téigh agus bris an conradh atá agat le Báiseá rí Iosrael agus caithfidh sé cúlú ó mo chríochasa.»14]nThóg Ásá leis ansin a raibh fágtha d' airgead agus d' ór ó chistí Theampall an Tiarna agus phálás an rí. Chuir an rí Ásá an t-iomlán i lámha a shearbhóntaí, sheol sé iad go Bein Hadad mac Thabrimeon mac Heizión, rí Arám, a raibh cónaí air sa Damaisc leis an teachtaireacht:3nGhabh Báiseá rí Iosrael suas i gcoinne Iúdá agus dhaingnigh sé Rámá d' fhonn léigear a chur ar Ásá rí Iúdá.c2AnBhí Ásá agus Báiseá rí Iosrael ag cogaíocht le chéile i gcaitheamh a ré go léir. 1 nChuir sé isteach i dTeampall an Tiarna na tabhartais a thíolaic a athair, agus é féin, idir ór agus airgead agus ghréithe.{0qnCé nár scuabadh chun siúil na hardionaid, bhí croí Ásá dílis go hiomlán don Tiarna i gcaitheamh a shaoil.7/in Bhain sé dínit na ríonmháthar fiú dá mháthair mar go ndearna sí dealbh ghráiniúil de Aiséará. Ghearr Ásá an dealbh anuas agus dhóigh sé i nGleann Chidreon í.v.gn Dhíbir sé ón tír na striapacha naofa fir agus scuab sé chun siúil na híola go léir a rinne a shinsir.-}n Mácá iníon Aibseálóm b' ainm dá mháthair. Rinne Ásá an ceart i láthair an Tiarna mar a rinne a athair Dáiví.@,}n agus rialaigh sé bliain agus daichead in Iarúsailéim.b+?n San fhichiú bliain de réimeas Iarobám rí Iosrael tháinig Ásá i gcoróin ar Iúdá, *nAnsin chuaigh Aibíám chun suain lena shinsir, agus cuireadh é i nDúnfort Dháiví. Tháinig a mhac Ásá i gcoróin ina áit.$)CnAn chuid eile de stair Aibíám, a imeachtaí go léir, nach bhfuil siad scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iúdá? Bhí cogadh idir Aibíám agus Iarobám.S(!n(Bhí Aibíám agus Iarobám ag cogaíocht le chéile i gcaitheamh a ré.)6'gnÓir rinne Dáiví an ceart i bhfianaise an Tiarna agus níor dhiúltaigh sé riamh i gcaitheamh a shaoil déanamh mar a d' ordaigh sé (seachas i gcas Úiríá an Hiteach).$&CnDá ainneoin sin, ar son Dháiví, a athair, thug an Tiarna a Dhia lóchrann dó in Iarúsailéim, chinntigh mac ina dhiaidh agus dhaingnigh Iarúsailéim.%#nLean sé sampla peacúil a athar roimhe i ngach ní. Ní raibh a chroí dílis ar fad don Tiarna faoi mar a bhí croí Dháiví a shinsear.s$anBhí sé i réim ar feadh trí bliana in Iarúsailéim. Mácá, iníon Aibseálóm, ab ainm dá mháthair.g# KnSan ochtú bliain déag de réimeas Iarobám mac Nabát tháinig Aibíám i gcoróin ar Iúdá."nAnsin chuaigh Rachabám chun suain lena shinsir agus cuireadh é i nDúnfort Dháiví; agus tháinig a mhac Aibíám i gcomharbacht air.R!nBhí Rachabám agus Iarobám ag cogaíocht le chéile i gcaitheamh a ré.| snAn chuid eile de stair Rachabám, a imeachtaí go léir, nach bhfuil siad scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iúdá?"?nAon uair a théadh an rí isteach i dTeampall an Tiarna, d' iompraíodh na gardaí iad, agus thugaidís ar ais chun seomra an gharda iad ina dhiaidh sin.}nIna n-áitsean rinne Rachabám sciatha cré-umha, agus chuir iad faoi chúram oifigigh gharda gheataí pháláis an rí.'nthug sé leis seoda Theampall an Tiarna agus seoda an pháláis ríoga; thug sé leis gach rud, fiú na sciatha óir go léir a rinne Solamh.uenSa chúigiú bliain de réimeas Rachabám, tháinig Síseac rí na hÉigipte aníos i gcoinne Iarúsailéim;#AnBhí fiú striapacha naofa fir sa tír. Rinne sé aithris ar na nósanna bréana a bhí ag na ciníocha go léir a dhíbir an Tiarna roimh chlann Iosrael. nmar thógadarsan ardionaid dóibh féin, agus galláin, agus cuaillí naofa ar gach sliabh ard agus faoi gach crann craobhach. ;nAgus rinne [sé] an t-olc i bhfianaise an Tiarna, ag cur míchéadfa air lena pheacaí thar mar a rinne a shinsir leis na peacaí go léir a rinneadar,?ynRinneadh rí ar Iúdá de Rachabám mac Sholaimh. Bhí Rachabám bliain agus daichead nuair a tháinig sé i gcoróin, agus bhí sé i gcoróin seacht mbliana déag in Iarúsailéim, an chathair ar threibheanna Iosrael a thogh an Tiarna lena ainm a chur inti. Námá an tAmónach ab ainm dá mháthair.nBhí Iarobám i réim dhá bhliain agus fiche agus chuaigh sé chun suain lena shinsir agus tháinig a mhac Nádáb i gcomharbacht air.%nAn chuid eile de stair Iarobám, na cogaí a d' fhear sé, conas a rialaigh sé, tá sin go léir scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iosrael.1nRinne Iosrael go léir é a adhlacadh agus a chaoineadh, de réir bhriathar an Tiarna, a labhair sé ó bhéal a shearbhónta, an fáidh Aichíá.-nAnsin d' éirigh bean Iarobám agus d' imigh léi agus tháinig go Tirzeá, agus a luaithe a chuir sí cos thar tairseach, bhí an leanbh marbh.}nTabharfaidh sé cúl le hIosrael de bharr na bpeacaí lenar pheacaigh Iarobám agus a thug sé ar Iosrael a dhéanamh.»nCuirfidh an Tiarna Iosrael ar crith dála na giolcaí san uisce, agus stoithfidh sé Iosrael as an tír fhónta a thug sé dá sinsir, agus scaipfidh sé thar an Eofrataes iad mar gur ghriogadar an Tiarna chun feirge leis na cuaillí naofa a rinneadar.nArdóidh an Tiarna rí dó féin ar Iosrael a dhéanfaidh teaghlach Iarobám a scrios. (Inniu an lá. Agus cad eile anois?)dCn Déanfaidh Iosrael go léir é a chaoineadh, agus é a adhlacadh. Eisean amháin de mhuintir Iarobám a rachaidh i dtuama, mar is ann amháin de theaghlach Iarobám a fuarthas ábhar taitnimh leis an Tiarna Dia Iosrael.~wn «Éirigh dá bhrí sin agus imigh abhaile. A luaithe a leagfaidh tú cos leat sa chathair gheobhaidh an leanbh bás.Rn Aon duine de mhuintir Iarobám a gheobhaidh bás sa chathair, íosfaidh na madraí iad; aon daoine díobh a gheobhaidh bás faoin tuath, alpfaidh éanlaith an aeir iad; mar tá labhartha ag an Tiarna.' 5n Dá bharr sin tabharfaidh mé tubaiste ar theach Iarobám; scriosfaidh mé gach mac máthar de mhuintir Iarobám, idir dhaor is shaor in Iosrael; scuabfaidh mé teaghlach Iarobám chun siúil faoi mar a scuabann duine aoileach chun siúil go dtí nach mbíonn ruainne fágtha.R n Rinne tusa olc thar mar a rinne ar tháinig romhat; mar d' imigh tú leat agus rinne tú déithe eile duit féin, íomhánna de mhiotal leáite, rud a chuir fearg orm; agus thug tú droim láimhe liom.{ qnStiall mé an ríocht ó theaghlach Dháiví agus thug mé duitse í; ach ní raibh tú mar mo shearbhónta Dáiví, a choimeád m' aitheanta agus a lean mé óna chroí go hiomlán, gan ach an ceart amháin á dhéanamh aige i mo láthairse.7 inTéigh go Iarobám agus abair leis: 'Mar seo a deir an Tiarna, Dia Iosrael:D' ardaigh mé ó lár an phobail thú agus rinne mé ceannaire díot ar mo phobal Iosrael.5 enNuair a chuala Aichíá a coiscéim ag an doras, dúirt sé: «Tar isteach, a bhean Iarobám; cén fáth a ligean ort gur duine éigin eile thú? Tá drochscéal agam duit:q]nAch dúirt an Tiarna leis: «Tá bean Iarobám ar an tslí chugat ag lorg oracail ort i dtaobh a mic mar go bhfuil sé breoite. Déarfaidh tú a leithéid seo léi. Nuair a thiocfaidh sí ligfidh sí uirthi féin gur bean eile í.»;qnRinne bean Iarobám amhlaidh, chuir chun bóthair, chuaigh go Sileo agus tháinig go teach Aichíá. Ní raibh aon radharc ag Aichíá mar go raibh a shúile caoch ón tseanaois.#nTéigh chuige agus beir leat deich mbuilín agus roinnt cístí agus crúiscín meala, agus inseoidh sé duit cad a imeoidh ar an leanbh.»nAgus dúirt Iarobám lena bhean: «Téanam, le do thoil! Cuir bréagriocht ort féin ionas nach n-aithneoidh aon duine gur tú bean Iarobám, agus téigh go Sileo. Tá an fáidh Aichíá ansiúd, an té a dúirt go mbeinnse i mo rí ar an bpobal seo.6 knSan am sin buaileadh tinn Aibíá mac Iarobám.}n "Ar an gcaoi sin rinneadh teaghlach coiriúil de theaghlach Iarobám i dtreo gur scriosadh ar fad é de chlár na talún.n !Níor éirígh Iarobám as a dhrochnósanna i ndiaidh an imeachta sin, ach lean sé air ag ceapadh daoine den choitiantacht arís ina sagairt do na hardionaid. Duine ar bith ar mhian leis é, choisric Iarobám é le bheith ina shagart do na hardionaid.H n Óir an briathar a ghlaoigh sé ar ordú an Tiarna in aghaidh altóir Bhéitéil, agus in aghaidh scrínte uile na n-ardionad i gcathracha na Samáire, tiocfaidh sé chun críche go cinnte.»Fn Nuair a bhí sé curtha aige dúirt sé lena chlann mhac: «Nuair a gheobhaidh mé bás, cuirigí mé san uaigh ina bhfuil an giolla Dé curtha. Sínigí mo chnámha taobh lena chnámhasan.eEn Chuir sé an corp ina uaigh féin, agus chaoineadar é á rá: «Mo bhrón! mo bhráthair.»$~Cn Thóg an fáidh corp an ghiolla Dé agus chuir ar a asal é agus thug ar ais é chun na cathrach ina raibh cónaí air lena chaoineadh agus lena adhlacadh.A}}n D' imigh sé leis agus fuair sé corp an fhir sínte ar an mbóthar agus an t-asal agus an leon ina seasamh taobh leis an gcorp. Ní raibh an corp ite ná an t-asal stollta ag an leon.d|Cn Agus dúirt sé lena chlann mhac: «Cuirigí an diallait ar an asal dom,» agus chuireadar.0{[n Agus nuair a chuala an fáidh, a chuir d' iallach ar an bhfear filleadh ar ais, ina thaobh, dúirt sé: «Sé an giolla Dé é, a bhí easumhal d' ordú an Tiarna! Thug an Tiarna suas don leon é, agus rinne seisean é a stolladh agus a mharú, de réir an bhriathair a labhair an Tiarna leis.»mzUn Chonaic daoine a bhí ag gabháil thar bráid an corp sínte ar an mbóthar agus an leon chomh maith ina sheasamh ag taobh an choirp, agus d' imíodar agus d' insíodar ina thaobh sa chathair ina raibh cónaí ar an seanfháidh.dyCn Ar an mbothar dó bhuail leon leis sa tslí agus mharaigh sé é. Fágadh a chorp sínte faon ar an mbóthar; d' fhan an t-asal ina sheasamh ansiúd taobh leis, agus d' fhan an leon ina sheasamh ag an gcorp chomh maith. x n Nuair a bhí bia agus deoch caite aige, chuir an fáidh an diallait ar an asal dó, agus [chas sé timpeall agus d' imigh leis].w+n ach teacht ar ais agus bia agus deoch a chaitheamh san áit inar choisc sé bia agus deoch ort, ní shroichfidh do chorp tuama do shinsear.' »lvSn agus labhair sé os ard leis an ngiolla Dé a tháinig ó Iúdá: «Mar seo a deir an Tiarna,» ar sé: «' Dé bhrí go raibh tú easumhal d' ordú an Tiarna agus nár chomhlíon tú na treoracha a thug an Tiarna do Dhia duit,fuGn Agus ina suí chun boird dóibh tháinig briathar an Tiarna chun an fháidh a thug ar ais é,Ut%n Chuaigh an giolla Dé ar ais leis agus chaith sé bia agus deoch ina theach.fsGn D' fhreagair an fear eile: «Is fáidh mise ar aon dul leat, agus dúirt aingeal liom ar ordú an Tiarna: 'Tabhair leat ar ais chun do thí é ionas go gcaithfeadh sé bia agus deoch.' » Ach ba bhréag a d' inis sé dó.rn mar fuair mé ordú ón Tiarna: 'Ná hith greim aráin agus ná hól deoch uisce ansiúd agus ná fill an bothar ar ar tháinig tú.' »q n «Ní féidir liom filleadh ar ais leat,» ar sé, «(ná dul isteach abhaile leat) ná bia ná deoch a chaitheamh anseo leat,9pon «Tar abhaile liom,» ar sé, «agus caith bia.»/oYn Lean sé an giolla Dé, agus fuair é ina shuí faoi scáth crann darach. «An tusa,» ar sé, «an giolla Dé a tháinig ó Iúdá?» «Is mé,» a d' fhreagair sé.n1n «Cuirigí an diallait ar an asal dom,» ar sé lena chlann mhac; chuireadar an diallait ar an asal dó dá bhrí sin agus chuaigh sé ar a mhuin.#mAn «Cén bealach a ghabh sé?» d' fhiafraigh a n-athair díobh. Agus thaispeáin a chlann mhac [dó] an bealach a ghabh an giolla Dé a tháinig ó Iúdá.ql]n Agus bhí seanfháidh ina chónaí i mBéitéil, agus tháinig a chlann mhac á rá leis gach a ndearna an giolla Dé an lá sin i mBéitéil, agus na briathra a labhair sé leis an rí d' insíodar iadsan leis dá n-athair.jkOn Thug sé bóthar eile air féin agus níor fhill sé an tslí a ghabh sé ag teacht go Béitéil.jn mar fuair mé ordú ón Tiarna á rá: 'Ná hith greim aráin agus ná hol deoch uisce agus ná fill an bóthar ar ar tháinig tú.' »9imn Ach d' fhreagair an giolla Dé an rí: «Fiú dá dtabharfá leath do thí dom, ní rachainn leat. Ní íosfaidh mé greim aráin ná ní ólfaidh mé deoch uisce san áit seo,hyn Ansin dúirt an rí leis an ngiolla Dé: «Tar liom abhaile agus caith bia agus tabharfaidh mé luach saothair duit.»g#n Dúirt an rí leis an ngiolla Dé: «Iarr fabhar an Tiarna do Dhia arís (agus guigh orm) ionas go bhfaighidh mé lúth mo láimhe ar ais.» Agus chuir an giolla Dé a impí chun an Tiarna, agus fuair an rí ar ais lúth a láimhe agus bhí sí mar a bhí roimhe sin. fn Agus phléasc an altóir agus scaipeadh an luaithreach ón altóir, de réir an chomhartha a thug an giolla Dé ar ordú an Tiarna."e?n Nuair a chuala an rí conas mar a ghlaoigh an giolla Dé in aghaidh na haltóra i mBéitéil, shín seisean, Iarobám, a lámh ón altóir amach, á rá: «Gabhaigí é.» Ach an lámh a shín sé amach in aghaidh an duine, shearg sí, agus níor fhéad sé í a tharraingt ar ais.6dgn Agus thug sé comhartha san am céanna: «Seo é an comhartha,» ar sé, «gur labhair an Tiarna: 'Pléascfaidh an altóir seo agus scaipfear an luaithreach atá uirthi.' »'cIn Ar ordú an Tiarna rinne sé glao in aghaidh na haltóra: «A altóir, a altóir,» ar sé, «seo mar a deir an Tiarna: 'Béarfar mac do theaghlach Dháiví, darbh ainm Ióisíá agus íobróidh sé ort sagairt na n-ardionad a dhónn túis ort, agus dófaidh sé cnámha daoine ort.' »!b ?n Féach! tháinig giolla Dé ó Iúdá go Béitéil ar ordú an Tiarna, agus Iarobám díreach ina sheasamh ag an altóir chun an túis a ofráil.xakn !Ar an gcúigiú lá déag den ochtú mí, an mhí a thogh sé d' aon ghnó, chuaigh sé suas chun na haltóra a bhí déanta aige i mBéitéil. Bhunaigh sé féile do chlann Iosrael agus chuaigh suas chun na haltóra chun túis a íobairt.d`Cn Lena chois sin bhunaigh Iarobám féile san ochtú mí, ar an gcúigiú lá déag den mhí, ar nós na féile a cheiliúrtaí in Iúdá, agus chuaigh sé suas chun na haltóra. Sin mar a rinne sé i mBéitéil, agus d' ofráil sé íobairtí do na laonna a bhí déanta aige. Agus chuir sé i mBéitéil sagairt na n-ardionad a bhí bunaithe aige. _n Bhunaigh sé teampall na n-ardionad agus cheap sé daoine ó ghnáththeaghlaigh mar shagairt, daoine nár de shliocht Léiví iad.s^an agus ba pheaca sin) agus chuaigh mórshiúl den phobal an bealach ar fad go Dán ar bhéala an chinn eile.V]'n Chuir sé ceann díobh ina sheasamh i mBéitéil (agus an ceann eile i nDán,\ n Rinne an rí a mhachnamh air seo dá réir sin, agus ansin rinne sé dhá lao óir. Dúirt sé leis an bpobal: «Tá sibh fada go leor ag dul suas go Iarúsailéim; seo agaibh bhur ndéithe, a Iosrael; is iad seo a thug aníos sibh as tír na hÉigipte.»[)n Má leanann an pobal seo ag dul suas chuig Teampall an Tiarna in Iarúsailéim chun íobairtí a ofráil, iompóidh croí an phobail ar ais athuair chun a dtaoisigh Rachabám, rí Iúdá, agus cuirfidh siad chun báis mé (agus fillfidh siad ar Rachabám, rí Iúdá).»rZ_n Agus dúirt Iarobám ina chroí istigh: «Dá réir seo, fillfidh an ríocht seo chun teaghlach Dháiví. Yn Ansin thóg Iarobám Seicim in ardáin Eafráim agus chuir faoi ann. Ansin d' fhág sé an áit sin agus dhaingnigh sé Panúéil.9Xmn Mar seo a deir an Tiarna: 'Ná téigí suas agus ná troidigí in aghaidh bhur mbráithre, pobal Iosrael. Filleadh gach duine ar a bhaile; an rud seo a tharla, is mise is cúis leis.' » (Agus d' éisteadar go léir le briathar an Tiarna, agus d' imíodar leo abhaile arís de réir bhriathar an Tiarna.)W#n «Abair é seo le Rachabám, mac Sholaimh, rí Iúdá, le teaghlach Iúdá go léir agus le Biniáimin, agus leis an gcuid eile den phobal:PVn Ach tháinig briathar an Tiarna go Seamaiá an giolla Dé, agus dúirt:U7n Ghabh Rachabám suas go Iarúsailéim agus chuir sé tionól ar theaghlach Iúdá go léir, agus ar threibh Bhiniáimin, céad agus ochtó míle de thogha na ngaiscíoch, ionas go gcuirfí cath ar theaghlach Iosrael agus go mbuafaí an ríocht ar ais do Rachabám mac Sholaimh.gTIn Nuair a chuala Iosrael go léir go raibh Iarobám ar ais, ghlaodar air chun an chomhthionóil agus rinneadar rí de ar Iosrael go léir. Níor fhan aon duine dílis do theaghlach Dháiví ach treibh Iúdá amháin.dSCn Agus ar an gcuma sin tá Iosrael scartha ó theaghlach Dháiví go dtí an lá inniu féin.rR_n Ansin chuir Rachabám rí uaidh Adorám a bhí i bhfeighil lucht an tsaothair éigeantaigh, ach chuir na hIosraelaigh go léir chun báis de chlocha é; ansin bhrostaigh Rachabám agus phreab ina charbad agus theith go Iarúsailéim.cQAn Ach bhí Rachabám ina rí ar chlann mhac Iosrael a bhí ina gcónaí i gcathracha Iúdá.pP[n Nuair a chonaic Iosrael go léir nach raibh aon aird á tabhairt ag an rí orthu, d' fhreagair an pobal an rí:«Cén chuid atá againn i nDáiví?Níl aon oidhreacht againn i mac Ieise.Chun bhur mbothanna libh, a Iosrael!Tabhair aire do do theach féin feasta, a Dháiví!» Agus d' imigh Iosrael leo chun a mbothanna.OOn Níor éist an rí dá réir sin leis an bpobal, agus bhí sin curtha i gcrích ag an Tiarna ionas go gcomhlíonfadh sé an gealltanas a thug sé ó bhéal Aichíá ó Shileo do Iarobám mac Nabát.aN=n agus labhair leo de réir chomhairle na n-ógfhear agus dúirt: «Leag m' athair ualach trom oraibh. Cuirfidh mise, más ea, breis ualaigh oraibh. Bhuail m' athair sibh le lasca; buailfidh mise sibh le scairpeanna.»sMan Níor thug an rí aon aird ar an gcomhairle a thug na seanóirí dó, ach thug freagra garbh ar an bpobal,L3n An tríú lá tháinig (Iarobám agus) an pobal go léir go Rachabám, faoi mar a d' ordaigh an rí á rá: «Tagaigí chugam arís an treas lá.» K;n Leag m' athair ualach trom oraibh Cuirfidh mise, más ea, breis ualaigh oraibh. Bhuail m' athair sibh le lasca; buailfidh mise sibh le scairpeanna.' »~Jwn Agus d' fhreagair an dream óg a d' fhás suas leis: «Tabhair an freagra seo don mhuintir úd a dúirt: 'Chuir d' athair ualach trom orainn le hiompar, ach déan é a éadromú duinn' abair é seo leo: 'Is raimhre mo lúidín ná coim m' athar.I7n «Cén freagra a chomhairlíonn sibh dúinn a thabhairt don mhuintir seo a dúirt liom: 'Bog dínn an chuing a leag d' athair orainn' ?» ar sé leo.-HUn Ach dhiúltaigh sé don chomhairle a thug na seanóirí dó agus chuaigh sé i gcomhairle leis na hógánaigh a d' fhás suas leis féin agus a bhí ina sheirbhís.3Gan Dúirt siad leis: «Déan freastal ar an bpobal seo inniu, agus bí mar a bheadh seirbhíseach acu, labhair go lách leo, agus beidh siad mar sheirbhísigh agat go deo.»XF+n Ansin chuaigh Rachabám rí i gcomhairle leis na seanóirí a bhí ag déanamh seirbhíse dá athair Solamh fad a mhair sé. «Cén freagra,» ar sé, «ar chóir dom dar libh a thabhairt don mhuintir seo?»|Esn Dúirt sé leo: «Imígí libh ar feadh trí lá, agus ansin tagaigí ar ais chugam.» Agus d' imigh na daoine leo.D!n «Chuir d' athair ualach trom orainn le hiompar; bog daoirse dhian d' athar, agus a chuing throm orainn agus déanfaimid seirbhís duit.»Cn (agus chuir siad fios ar Iarobám agus tháinig sé féin agus comhthionól Iosrael go léir) agus dúradar le Rachabám:pB[n Chuaigh Rachabám go Seicim mar go raibh Iosrael go léir imithe go Seicim chun é a fhógairt ina rí,A )n A luaithe a chuala Iarobám mac Nabát an scéala agus é fós san Éigipt mar ar theith sé ó Sholamh rí, d' fhill sé ón Éigipt.@!n +Ansin chuaigh Solamh chun suain lena shinsir agus cuireadh é i nDúnfort Dháiví a athair. Tháinig Rachabám a mhac i gcomharbacht air.V?'n *Mhair réimeas Sholaimh in Iarúsailéim ar Iosrael go léir daichead bliain.>5n )An chuid eile de stair Sholaimh, a imeachtaí go léir, agus a eagna nach bhfuil sé sin go léir scríofa i Leabhar Ghníomhartha Sholaimh.A=}n (Rinne Solamh iarracht ar Iarobám a mharú, ach d' éalaigh seisean leis agus theith chun na hÉigipte go Síseac rí na hÉigipte, agus d' fhan sé san Éigipt go bhfuair Solamh bás.^<7n 'agus ar an gcuma sin déanfaidh mé sliocht Dháiví a umhlú, ach ní go deo é.' »_;9n &Má éisteann tú le m' orduithe go léir duit agus má leanann tú mo shlite, agus má dhéanann tú an ceart i mo láthair, ag comhlíonadh mo dhlíthe agus m' aitheanta, mar a rinne Dáiví mo shearbhónta, beidh mé in éineacht leat, agus tógfaidh mé teach daingean duit, mar a rinne mé do Dháiví, agus tabharfaidh mé Iosrael duit,v:gn %Béarfaidh mé tusa liom, agus rialóidh tú ar oiread agus is mian leat, agus beidh tú i do rí ar Iosrael._99n $Ach tabharfaidh mé aon treibh amháin dá mhac, ionas go mbeidh lóchrann i mo láthair i gcónaí ag mo shearbhónta Dáiví i m' fhianaise i Iarúsailéim, an chathair a thogh mé mar áit chónaithe do m' ainm.k8Qn #Stoithfidh mé an ríocht as láimh a mhic, áfach, agus tabharfaidh mé duitse í, deich dtreibh.P7n "Ní sracfaidh mé an ríocht ar fad mar sin féin as a láimh, mar go ndearna mé prionsa de fad a mhairfidh sé ar son mo shearbhónta Dáiví a thogh mé, a choimeád m' aitheanta agus mo dhlíthe.56en !mar gur thréig sé mé agus gur thug sé ómós d' Aisteárat bandia na Síodónach, agus do Chamóis dia Mhóáb, agus do Mhiolcom dia na nAmónach; níor lean sé mo bhealaí, agus an ceart a dhéanamh i mo láthair, ná mo dhlíthe ná mo reachtarnna a chomhlíonadh mar a rinne Dáiví a athair.59n (Coinneoidh sé aon treibh amháin ar son Dháiví, mo shearbhónta, agus ar son Iarúsailéim an chathair atá tofa agam as treibheanna uile Iosrael)k4Qn Dúirt sé le Iarobám: «Beir leat deich stiall faoi do choinne féin, óir is mar seo a labhraíonn an Tiarna Dia Iosrael: 'Táim ag dul a stróiceadh na ríochta ó lámha Sholaimh agus tabharfaidh mé deich dtreibh duitse.f3Gn Rug Aichíá ar an bhfallaing nua a bhí air féin agus stróic sé ina dhá stiall déag í.H2 n Lá dá ndeachaigh Iarobám amach as Iarúsailéim, casadh an fáidh Aichíá ó Shileo air ar an mbóthar; bhí fallaing nua ar Aichíá, agus bhí an bheirt acu leo féin i lár na tuaithe.21_n Bhí céimíocht ag an ógfhear Iarobám agus nuair a chonaic Solamh a dhícheallaí a bhí sé, chuir sé i bhfeighil shaothar lucht daoirse theach Iósaef go léir é.0n Seo mar a rinne sé an cheannairc: Bhí Solamh ag tógáil an Mhileo agus ag iamh na bearnan i nDúnfort Dháiví, a athair.G/ n Mac do Nabát, Eafráimeach ó Zaraedá, ab ea Iarobám; Zarúá ab ainm dá mháthair, agus baintreach ab ea í. Bhí sé ag déanamh seirbhíse do Sholamh, ach rinne sé ceannairc.,.Sn Bhí sé namhdmhar le hIosrael fad a mhair Solamh agus bhíodh sé ag déanamh na hurchóide dála Hadad; b' fhuath leis Iosrael agus bhí sé i gceannas na Síre.N-n Bhailigh roinnt fear ina thimpeall agus rinne ceannaire buíon foghlaithe de (ach rinne Dáiví ár orthu). Chuaigh siad go dtí an Damaisc agus chuir siad faoi ann agus rinne rí ar an Damaisc de.u,en D' ardaigh Dia namhaid eile dó, Razón mac Eiliádá. Theith seisean óna mháistir Hadad Eizir rí Zóbá.B+n Ach dúirt Forann leis: «Cad a bhí de dhíth ort faramsa a rá is go bhfuil tú anois ag iarraidh filleadh ar do thír féin?» «Ní raibh aon ní,» ar sé, «ach lig dom imeacht.»j*On Ach nuair a fuair Hadad scéala agus é san Éigipt go raibh Dáiví imithe chun suain lena shinsir, agus go raibh Ióáb, ceannasaí an airm marbh, dúirt Hadad le Forann: «Lig dom imeacht agus filleadh ar mo thír féin.»=)un Agus rug deirfiur Thachpanaes mac dó, Ganubat, agus rinne Tachpanaes é seo a chur ó dhiúl i dteach Fhorainn; agus oileadh Ganubat i dteach Fhorainn i measc clann mhac Fhorainn.(n Thug Forann gean a chroí do Hadad agus thug sé deirfiúr a chéile mar bhean dó, deirfiúr na Céad Mhná, Tachpanaes.n'Wn Chuir siad chun bealaigh ó Mhidián agus ar theacht go Párán thug siad roinnt fear ó Phárán leo, agus ar aghaidh go dtí an Éigipt, go Forann, rí na hÉigipte. Thug seisean teach dó, agus coinmhe, agus fearann dó féin.&n Ach theith Hadad, agus Eadómaigh eile a bhí ag seirbhís dá athair, chun na hÉigipte; ní raibh i Hadad ach buachaill ag an am sin.%n D' fhan Ióáb agus Iosrael go léir ansiúd ar feadh sé mhí nó go raibh gach fireannach in Eadóm curtha chun báis acu.&$Gn Nuair a chloígh Dáiví Eadóm chuaigh Ióáb, ceannasaí an airm, chun na mairbh a adhlacadh agus chuir sé gach fear agus fireannach in Eadóm chun báis.u#en D' ardaigh an Tiarna namhaid in aghaidh Sholaimh, Hadad an tEadómach; de ríshliocht Eadóm eisean.D"n Mar sin féin ní bhainfidh mé an ríocht go hiomlán de. Mar gheall ar Dháiví, mo shearbhónta, agus ar Iarúsailéim, atá tofa agam, tabharfaidh mé aon treibh amháin do do mhac.» !n Mar gheall ar Dháiví, mo shearbhónta, áfach, ní dhéanfaidh mé é sin le linn do shaoil féin, ach bainfidh mé de do mhac í. n Dúirt an Tiarna dá bhrí sin le Solamh: «Ós mar seo atá do ghníomhartha agus nach gcomhlíonann tú mo chonradh ná mo reachtanna, a cheangail mé ort, bainfidh mé an ríocht díot go cinnte dearfa, agus bronnfaidh mé ar dhuine de do shearbhóntaí í.mUn agus a chros air ansin déithe eile a leanúint. Ach níor chuir sé ar ordaigh an Tiarna i gcrích. n Bhí fearg ar an Tiarna le Solamh de bhrí gur iompaigh sé a chroí ón Tiarna, Dia Iosrael, a thaispeáin é féin dó faoi dhó,mUn Rinne sé amhlaidh dá mhná coigríocha go léir a d' ofráladh túis agus íobairtí dá ndéithe.!n Ansin is ea a thóg Solamh ardionad do Chamóis uafás Mhóáb, agus do Mhoilic uafás na nAmónach, ar an gcnoc lastoir de Iarúsailéim. n Rinne Solamh an t-olc i súile an Tiarna agus níor lean sé an Tiarna lena chroí go hiomlán, mar a rinne Dáiví, a athair.lSn D' éirigh sé ceanúil ar Aisteárat, bandia na Síodónach, agus ar Mhiolcom uafás na nAmónach.>wn Nuair a chuaigh Solamh anonn in aois, chlaon a mhná céile a chroí i dtreo déithe eile, agus ní raibh a chroí go hiomlán ag an Tiarna, a Dhia, mar bhí croí a athar, Dáiví.X+n Bhí seacht gcéad bean aige a bhí ar chéim ríoga agus trí chéad leannán.hKn na ciníocha úd faoina ndúirt an Tiarna le clann Iosrael: 'Na téigí chucu agus ná tagadh siadsan chugaibh, nó is cinnte go n-iompóidh siad bhur gcroí chun a ndéithe féin.» Ach bhí cion as cuimse ag Solamh orthu.@ }n Thug Solamh rí grá do chuid mhór ban ón gcoigrích, ní amháin d' iníon Fhorainn ach do mhná de na Móábaigh, na hAmónaigh, na hEadómaigh, na Síodónaigh, na Hitigh,gIn Dhéantaí carbad a allmhairiú ón Éigipt ar shé chéad seicil, agus capall ar chéad go leith. Dhéantaí iadsan a onnmhairiú trí ghníomhairí an rí go dtí ríthe na Hiteach agus ríthe Arám ar an tslí chéanna.+n Dhéantaí capaill Sholaimh a allmhairiú ón Éigipt agus ó [Chilicia], agus ghlacadh gníomhairí an rí leo ó Chilicia ar phraghas cinnte.-n D' fhág an rí go raibh airgead chomh coitianta céanna le clocha in Iarúsailéim, agus céadair chomh flúirseach le seiceamair na nÍsleán. ~}}|w{{Ezjyy xwvvMuu+tssrqqgpp onnmlllrkkk jj;jifhPgfreddc|bb>"==<;Z:q992877!64}33"21Z00/.-,t++**9)}(''&%$^#y"!~ \%'O "{ ~ e mtZ<{#%Yz-nAnsin chuireadar teachtaireacht chuig Ízeibil: «Maraíodh Nábót le clocha!»zyon Ansin tháinig an dá scraiste, shuigh siad os a chomhair agus rinne siad cúiseamh ina aghaidh os comhair an phobail á rá: «Chuir Nábót a mhallacht ar Dhia agus ar an rí.» Thug siad amach as an gcathair é agus mharaigh le clocha é.Ux%n D' fhógair siad troscadh agus chuir siad Nábót chun tosaigh ar an bpobal.=wun Rinne muintir a chathrach, na seanóirí agus na huaisle a bhí ina gcónaí ina chathair, an rud a d' ordaigh Ízeibil dóibh, mar a bhí scríofa sna litreacha a sheol sí chucu.,vSn Cuirigí cúpla scraiste os a choinne a dhéanfaidh é a chúiseamh mar seo: 'Mhallaigh tú Dia agus an rí.' Tugaigí amach ansin é agus maraigí le clocha é.»kuQn Scríobh sí sna litreacha: «Fógraigí troscadh agus cuirigí Nábót chun tosaigh ar an bpobal.?tynScríobh sí litreacha in ainm Acháb, más ea, agus chuir sí a shéala orthu agus chuir sí iad chuig na seanóirí agus na huaisle a bhí ina gcónaí san aon chathair le Nábót.?synAnsin dúirt Ízeibil a bhean: «Is breá an rí ar Iosrael thusa, gan amhras! Éirigh agus ith leat; bíodh misneach ort; gheobhaidh mise féin fíonghort Nábót ó Izréil duit.» rnDúirt sé: «Bhí mé ag caint le Nábót ó Izréil. Arsa mise leis: 'Tabhair dom d' fhíonghort ar airgead, nó, más fearr leat é, tabharfaidh mé fíonghort eile duit mar mhalairt air.' Ach dúirt seisean: 'Ní thabharfaidh mé m' fhíonghort duit.' »q}nTháinig Ízeibil a bhean chéile chuige. «Cén fáth a bhfuil oiread drochmhisnigh ort agus nach n-íosfá?» ar sise.upenChuaigh Acháb abhaile agus gruaim agus crá air mar gheall ar fhocail Nábót ó Izréil: «Ní thabharfaidh mé oidhreacht mo shinsear duit.» Luigh sé ar a leaba agus d' iompaigh a aghaidh ó radharc agus dhiúltaigh sé bia a ithe.noWnAch d' fhreagair Nábót Acháb: «Nár lige an Tiarna go dtabharfainn oidhreacht mo shinsear duit!»n}nDúirt Acháb le Nábót: «Tabhair dom d' fhíonghort chun go mbeadh sé agam mar luibhghort, mar tá sé cóngarach do mo theach. Tabharfaidh mé fíonghort níos fearr duit air, nó, más fearr leat é, tabharfaidh mé a luach duit in airgead.»m {nSeo mar a bhí ina dhiaidh sin: Bhí fíonghort ag Nábót ó Izréil láimh le pálás Acháb rí na Samáire.flGn+D' imigh rí Iosrael leis abhaile agus tháinig go dtí an tSamáir agus pus agus breall air.,kSn*Dúirt sé leis an rí: «Mar seo a deir an Tiarna: 'Ó lig tú saor an té a bhí faoi mo bhang, tabharfar d' anam ar a anam, do mhuintirse ar a mhuintirsean.' »yjmn)Ansin shrac an fear an cafairrín gan mhoill dá shúile agus d' aithin rí Iosrael é mar dhuine de na fáithe./iYn(Ach fad bhí do shearbhónta gafa le cúram agus cúram eile, d' éalaigh an fear leis.» Dúirt rí Iosrael: «Sin í an bhreith ort, más ea. Tú féin a thug í.»Ih n'Nuair a bhí an rí ag gabháil thar bráid ghlaoigh sé chuige á rá: «Bhí do shearbhónta ag triall ar lár an chatha agus, féach!, d' iompaigh saighdiúir agus thug fear chugam agus dúirt: 'Fair an fear seo. Má éalaíonn sé ar aon tslí, díolfaidh tú as le d' anam féin, nó díolfaidh tú tallann airgid.'gn&D' imigh an fáidh ansin agus sheas ar an mbóthar ag feitheamh leis an rí, é i mbréagriocht agus cafairrín ar a shúile. fn%D' imigh an fáidh leis agus fuair duine eile agus dúirt leis: «Buail mé,» agus bhuail an fear é agus ghoin agus chréacht é.Ken$Dúirt sé leis ansin: «De bhrí nár ghéill tú d' ordú an Tiarna, a luaithe a fhágfaidh tú mé maróidh leon thú.» A luaithe a d' imigh sé uaidh, bhuail leon leis agus mharaigh sé é.d#n#Ar ordú an Tiarna dúirt duine de bhráithreas na bhfáithe le compánach dá chuid: «Buail mé!» ach dhiúltaigh an fear é a bhualadh.;cqn"Dúirt Bein Hadad: «Tabharfaidh mé ar ais na cathracha a thóg m' athairse ó d' athairse, agus bíodh cead agat margaí a chur suas duit féin sa Damaisc mar a rinne m' athair sa tSamáir.» Dúirt Acháb: «Scaoilfidh mé leat ar na coiníollacha sin,» agus rinne sé conradh leis agus scaoil saor é.b9n!Bhí na daoine ag tnúth le tuar agus thógadar suas go tapa uaidh é agus dúradar: «Sea, bráthair duit Bein Hadad.» Dúirt Acháb: «Imígí agus tugaigí anseo é.» Ansin tháinig Bein Hadad amach chuige agus chuir Acháb faoi deara dó teacht aníos isteach ina charbad.an Chuireadar sacéadach faoina gcoim dá bhrí sin, agus téada ar a gceann agus chuadar amach go rí Iosrael agus dúradar: «Deir do shearbhónta Bein Hadad: 'Déan anacal anama orm.' » «An beo dó fós más ea?» ar sé, «is é mo bhráthair é.»`n«Féach!» arsa a shearbhóntaí leis, «chualamar gur ríthe trócaireacha iad ríthe theaghlach Iosrael. Cuirimis sacéadach faoinar gcoim agus téada ar ár gceann agus téimis amach go rí Iosrael; b' fhéidir go ndéanfadh sé anacal anama ort.»L_nTheith an chuid eile isteach i gcathair Afaec, ach thit na ballaí anuas ar an bhfiche seacht míle a bhí fágtha.Theith Bein Hadad freisin agus fuair dídean i seomra cúil sa chathair.M^nAgus bhíodar suite i gcampa ar aghaidh a chéile ar feadh seacht lá. Ar an seachtú lá fearadh an cath agus rinne clann Iosrael ár ar na hArámaigh, céad míle troitheach san aon lá amháin.]/nTháinig giolla Dé i láthair agus dúirt le rí Iosrael: «Mar seo a deir an Tiarna: 'De bhrí go ndúirt Arám gur dia sléibhte é an Tiarna, agus nach dia ísleán, tabharfaidh mé an slua mór seo go léir i do láimh agus beidh a fhios [agat] gur mise an Tiarna.' »u\enBhí clann Iosrael chomh maith cruinnithe agus lón acu agus ghabhadar amach ina gcoinne. Shuigh clann Iosrael a gcampa os a gcomhair agus iad mar a bheadh dhá thréad bheaga gabhar ann, ach an dúiche go léir ar snámh le hArámaigh.y[mnSan earrach chruinnigh Bein Hadad na hArámaigh agus ghabh suas go hAfaec chun troid in aghaidh Iosrael.gZInagus cruinnigh arm mar é siúd a chaill tú lena chomhlíon d' eachra agus de charbaid. Ansin troidfimid ina gcoinne sna hísleáin agus buafaimid orthu go cinnte.» Thug sé cluas dóibh agus rinne de réir a gcomhairle.zYonNí mór duit déanamh mar seo: na ríthe go léir a chur óna gceannasaíocht agus ceannairí a chur ina n-áit;AX}nDúirt searbhóntaí rí Arám leis: «Déithe sléibhte a ndéithe; sin é an fáth gur thréine iad ná sinne; cuirimis cath orthu sna hísleáin, agus is cinnte go mbuafaimid orthu.TW#nAnsin chuaigh an fáidh suas go rí Iosrael agus dúirt leis: «Tar, bíodh misneach agat, agus meáigh go maith cad tá le déanamh agat, mar tiocfaidh rí Arám aníos i do choinne arís san earrach.»pV[nAnsin ghabh rí Iosrael amach agus ghabh idir eachra agus charbaid agus rinne ár is eirleach ar Arám.U nagus threascair gach fear a chéile comhraic. Theith Arám agus lean Iosrael iad. D' éalaigh Bein Hadad ar each le marcshlua.xTknRinneadar ruathar ón gcathair amach dá bhrí sin, óglaigh uachtaráin na gcúigí agus an t-arm ina ndiaidh,8SknDúirt sé: «Más ar thóir síochána a tháinig siad amach, gabhaigí ina mbeatha iad; nó más chun cogaidh a tháinig siad amach, gabhaigí ina mbeatha iad chomh maith.»'RInGhabh óglaigh uachtaráin na gcúigí amach ar dtús. Chuir Bein Hadad [lucht braite] amach agus thugadar scéala dó: «Tá fir tagtha amach ón tSamáir.»9QmnAnsin um mheán lae rinne siad ruathar amach agus Bein Hadad ag cur meisce óil air féin faoi na scáthláin, é féin agus an dá rí déag ar fhichid a bhí ag cabhrú leis.6PgnAnsin thionóil sé óglaigh uachtaráin na gcúigí bhí dhá chéad tríocha a dó díobh ann. Ina ndiaidhsean thionóil sé muintir Iosrael go léir, seacht míle díobh.}Oun«Cén cuidiú a bheidh agam?» a d' fhiafraigh Acháb. D' fhreagair an fáidh: «Cuidiú óglaigh uachtaráin na gcúigí, a deir an Tiarna.» «Cé atá le tús a chur leis an gcath?» a d' fhiafraigh Acháb. D' fhreagair sé: «Tusa féin.»vNgn Tháinig fáidh ansin ar an bhfód ar lorg Acháb rí Iosrael. «Mar seo a deir an Tiarna,» ar sé: «' An bhfaca tú an t-arm mór seo? Féach, cuirfidh mé faoi do láimh é inniu féin, agus beidh a fhios agat gur mise an Tiarna.' »aM=n Nuair a chuala Bein Hadad an teachtaireacht sin agus é ag ól leis na ríthe faoi na scáthláin, dúirt sé lena chuid fear: «Chun bhur láithreacha libh!» agus chuadar chun a láithreacha in aghaidh na cathrach.-LUn Ach sé freagra a thug rí Iosrael air: «Sé deir [an seanfhocal]: 'Ní don té a chuireann a éide chatha uime is dual maíomh, ach don té a bhaineann de í.' »sKan Ansin chuir Bein Hadad an teachtaireacht seo chuige: «Go ndéana na déithe a leithéid seo agus a leithéid siúd liom má bhíonn a dhóthain luaithrigh sa tSamáir le go bhfaigheadh gach duine de mo lucht leanúna lán doirn de.»J#n D' fhreagair sé teachtairí Bein Hadad mar leanas dá bhrí sin: «Abraigí le mo thiarna an rí: 'Gach ar iarr sibh ar do shearbhónta ar dtús, déanfaidh mé; ach é seo eile, ní féidir dom a dhéanamh.' » Agus d' imigh na teachtairí ar ais leis an bhfreagra.rI_nAgus dúirt na seanóirí agus an pobal ar fad leis: «Ná tabhair aon aird air agus ná déan rud air.»H{nChuir rí Iosrael tionól ar sheanóirí uile na tíre agus dúirt: «Is léir daoibh anois mar atá an fear seo ag adhaint trioblóide; chuir sé fios ar mo mhná agus ar mo leanaí, ar mo chuid airgid agus óir, agus níor dhiúltaigh mé dó.»bG?nBí cinnte de go gcuirfidh mé mo ghiollaí chun do theach agus tithe do shearbhóntaí a chuardach an t-am seo amárach agus go bhfaighidh siad greim ar gach a dtaitneoidh [leo] agus go dtabharfaidh siad leo iad.' »8FknD' fhill na teachtairí agus dúradar: «Mar seo a deir Bein Hadad: 'Seo é an t-ordú a chuir mé chugat: «Tabhair dom do chuid airgid agus óir, do mhná agus do leanaí.»tEcnD' fhreagair rí Iosrael: «De réir mar a deir tú, a thiarna mo rí, is leatsa mise agus a bhfuil agam.»]D5n' Is liomsa do chuid airgid agus óir; is liomsa togha do mhná agus do leanaí.' »xCknChuir sé teachtairí isteach sa chathair go dtí Acháb rí Iosrael, á rá leis: «Mar seo a deir Bein Hadad:eB GnChruinnigh Bein Hadad rí Arám a shluaite go léir le chéile bhí dhá rí dhéag ar fhichid fairis, agus eachra agus carbaid agus ghabh sé suas le léigear a chur ar an tSamáir agus í a ghabháil de ruathar.A)nThiontaigh Eilíseá i leataobh óna lorg, ghlac sé an chuingir agus mharaigh iad, agus leis na cuingeacha mar ábhar tine, bhruith sé feoil na ndamh; ansin thug sé do na fir í agus d' itheadar. D' éirigh sé ansin agus lean Éilias agus bhí ina shearbhónta aige.n@WnD' fhág sé an chuingir agus rith sé ar thóir Éilias. «Lig dom m' athair agus mo mháthair a phógadh,» ar sé; «agus ansin leanfaidh mé thú.» D' fhreagair Éilias: «Gabh ar ais; óir an ndearna mé rud ar bith duit?»{?qnD' imigh sé ón áit sin agus tháinig ar Eilíseá mac Sheáfát agus é ag treabhadh; bhí dhá dhamh déag sa chuingir aige agus é féin leis an dara ceann déag. Chuaigh Éilias thart i ndeas dó agus chaith a chlóca anuas air.>nAch déanfaidh mé anacal anama ar sheacht míle in Iosrael, gach glúin nár feacadh do Bhál, gach béal nár phog é.»0=[nCibé a thiocfaidh slán ó chlaíomh Hazáéil, cuirfidh Iéahú chun báis iad; agus cibé a thiocfaidh slán ó chlaíomh Iéahú cuirfidh Eilíseá chun báis iad.<1nagus Iéahú mac Nimsí a ungadh ina rí ar Iosrael, agus Eilíseá mac Sheáfát ó Ábael Machólá a ungadh ina fháidh le teacht i do dhiaidh.(;KnDúirt an Tiarna leis: «Imigh leat agus gabh ar ais an bóthar céanna go fásach na Damaisce. Tar éis teacht duit déan Hazáéil a ungadh ina rí ar Arám;:+nD' fhreagair sé: «Tá mé lán de dhúthracht gan staonadh ar son Tiarna na Slua, mar gur thréig clann Iosrael [thú], gur leagadar d' altóirí, agus gur chuireadar d' fháithe chun báis. Níl fágtha ach mise agus tá siad ar thóir m' anama, ar tí mo mharaithe.»O9n Nuair a chuala Éilias é sin, chlúdaigh sé a aghaidh lena chlóca; chuaigh sé amach agus sheas sé i mbéal na huaimhe. Tháinig guth chuige á rá: «Cad tá tú a dhéanamh anseo, a Éilias?»8n I ndiaidh an chrith talún, tháinig tine. Ach ní raibh an Tiarna sa tine. I ndiaidh na tine, tháinig fuaim chogair bhig.7n Ansin fuair sé an focal: «Gabh amach agus seas ar an sliabh os comhair an Tiarna.» Chuaigh an Tiarna féin thar bráid ansin. Tháinig gaoth láidir, chomh tréan sin gur réab sí na sléibhte agus go ndearna smionagar de na carraigeacha roimh an Tiarna. Ach ní raibh an Tiarna sa ghaoth. I ndiaidh na gaoithe tháinig crith talún. Ach ní raibh an Tiarna sa chrith talún.6+n D' fhreagair sé: «Táim lán de dhíograis agus de dhúthracht do Thiarna na Slua, mar gur thréig clann Iosrael [thú] gur leagadar d' altóirí, agus gur chuireadar d' fháithe chun báis. Níl fágtha ach mise agus tá siad ar thóir m' anama, ar tí mo mharaithe.»,5Sn Agus chuaigh sé isteach san uaimh ansiúd agus chaith an oíche ann. Agus tháinig briathar an Tiarna chuige á rá: «Cad tá tú a dhéanamh anseo, a Éilias?»C4nD' éirigh sé mar sin, agus d' ith sé agus d' ól sé, agus neartaigh an bia chomh mór sin é gur shiúil sé daichead lá agus daichead oíche nó gur shroich sé Horaeb, sliabh Dé.3'nTháinig aingeal an Tiarna ar ais chuige an dara huair, chorraigh é agus dúirt: «Éirigh agus ith nó beidh an t-aistear ró-fhada duit.»)2MnD' amharc sé thart agus siúd ag a cheann toirtín a bruitheadh ar leaca te agus crúiscín uisce. D' ith sé agus d' ól sé agus ansin luigh sé síos arís.1nAnsin luigh sé síos agus thit a chodladh air faoin tor aitinn. Ach, féach, chorraigh aingeal é agus dúirt: «Éirigh agus ith!»e0EnChuaigh sé féin ar aghaidh turas lae isteach san fhásach, agus shuigh faoi thor aitinn agus d' iarr go bhfaigheadh bás. «A Thiarna,» ar sé, «tá mo sháith agam. Beir leat m' anam. Ní fearr mé ná mo shinsir.»%/EnTháinig scéin air agus d' éirigh sé agus rith lena anam. Tháinig sé go Béar Seaba, a bhaineann le Iúdá, agus d' fhág sé a sheirbhíseach ansiúd.z.onchuir Ízeibil teachtaireacht go hÉilias a rá: «Go ndéana na déithe a leithéid seo agus a leithéid siúd sa bhreis liom mura mbíonn an íde chéanna tugtha agam ar d' anamsa agus a tugadh ar anam duine acu um an dtaca seo amárach!»- 3nNuair a d' inis Acháb do Ízeibil a raibh déanta ag Éilias agus conas mar a chuir sé na fáithe go léir chun báis le faobhar claímh,,yn.Bhí lámh an Tiarna ar Éilias; chrap sé a chlóca timpeall air féin agus rith sé roimh Acháb go himeall Izréil..+Wn-Agus leis sin d' éirigh an spéir dorcha le scamaill agus le síon agus tháinig batharnach bháistí. Léim Acháb isteach ina charbad agus thriall sé ar Izréil. *n,An seachtú huair dúirt an seirbhíseach: «Tá scamall ann anois, chomh beag le láimh duine, ag éirí as an bhfarraige.» Dúirt Éilias: «Imigh suas agus abair le hAcháb: 'Ullmhaigh an carbad agus téigh síos, sula gcuire an fhearthainn cúl ort.' »^)7n+«Gabh suas anois,» ar sé lena sheirbhíseach, «agus féach amach i dtreo na farraige.» Chuaigh sé suas agus d' fhéach sé. «Níl rud ar bith ann,» ar seisean. «Gabh ar ais seacht n-uaire,» arsa Éilias./(Yn*Nuair a d' imigh Acháb ar ais le bia agus deoch a chaitheamh, chuaigh Éilias suas go barr Chairmeil, d' umhlaigh sé go talamh agus chuir a aghaidh idir a ghlúine.u'en)Dúirt Éilias le hAcháb: «Gabh ar ais agus bí ag ithe agus ag ól, mar cluinim tormán na fearthainne.»:&on(Dúirt Éilias: «Gabhaigí fáithe Bhál agus ná ligigí d' aon duine díobh éalú.» Ghabhadar iad agus thug Éilias síos go Gleann Chíseon iad agus bhásaigh ansiúd iad.%n'Nuair a chonaic an pobal uile é sin, thiteadar ar a n-aghaidh agus ghlaodar: «Is é an Tiarna is Dia ann; is é an Tiarna is Dia ann.»$n&Ansin thit tine an Tiarna agus loisc sé an íobairt uileloiscthe agus an connadh agus ligh sí suas an t-uisce sa díog.+#Qn%Freagair mé, a Thiarna, freagair mé, ionas go mbeidh a fhios ag an bpobal seo gur tusa, a Thiarna, is Dia agus go bhfuil tú ag iompó a gcroí ar ais chugat!»"9n$Ag tráth ofrála na habhlainne sheas Éilias fáidh chun tosaigh: «A Thiarna, a Dhia Abrahám, Íosác agus Iosrael,» ar seisean, «tabhair le fios dóibh inniu gur tusa is Dia in Iosrael agus gur mise do shearbhónta, agus go ndéarna mé na rudaí seo uile ar ordú uaitse.]!5n#Bhí an t-uisce ag rith timpeall na haltóra agus bhí an díog féin lán d' uisce. n"Ansin dúirt sé: «Líonaigí ceithre phróca d' uisce agus doirtigí ar an íobairt uileloiscthe agus ar an gconnadh é.» Rinne siad amhlaidh. Dúirt sé: «Déanaigí an dara huair é,» agus rinne. Dúirt sé: «Déanaigí an tríú huair é,» agus rinne.]5n!Ansin chóirigh sé an connadh, rinne codanna den tarbh agus leag ar an gconnadh é. ;n agus rinne sé altóir in ainm an Tiarna de na clocha. Timpeall na haltóra thochail sé díog a bhí mór go leor le dhá mhiosúr síl a choinneáil.0[nGhlac Éilias dhá chloch déag, ag freagairt d' uimhir na dtreibheanna de chlann mhac Iacóib ar tháinig briathar úd an Tiarna chucu: «Iosrael a ghairfear díbh!»;qnAnsin dúirt Éilias leis an bpobal go léir: «Tagaigí níos cóngaraí dom,» agus dhruid an pobal go léir láimh leis. Dheisigh sé altóir an Tiarna a bhí leagtha ar lár..WnChuaigh an meán lae thart agus bhí siad ag radaireacht leo nó gur tháinig tráth ofrála na habhlainne, ach guth ná freagra ná aird ar bith níor tugadh orthu.5nAr an ábhar sin ghlaodar níos airde fós agus shádar iad féin mar ba nós leo le claimhte agus le sleánna nó go raibh an fhuil ina slaoda leo.xknTháinig an meán lae agus bhí Éilias ag magadh fúthu: «Glaoigí níos airde,» ar seisean, «mar is dia é; tá sé gafa nó cruógach, nó imithe ar thuras, nó b' fhéidir gur ina chodladh atá sé agus nach mór é a dhúiseacht.»5enGhlac siad an tarbh a tugadh dóibh agus d' ullmhaíodar é agus ó mhaidin go meán lae bhí siad ag glaoch ar ainm Bhál. «A Bhál,» a ghlaodar, «tabhair freagra orainn!» Ach ní raibh guth ná freagra le cloisteáil agus iad ag damhsa go bacach thart timpeall ar an altóir a bhí déanta acu.%EnDúirt Éilias ansin le fáithe Bhál: «Toghaigí tarbh agus tosaígí mar is líonmhaire sibhse. Glaoigí ar ainm bhur ndé; ach ná lasaigí tine faoi.»9mnGlaoigí ar ainm bhur ndé agus glaofaidh mise ar ainm an Tiarna; an dia a fhreagróidh le tine, is é is Dia dáiríre ann.» D' fhreagair an pobal go léir: «Tá go maith.»nTugtar dhá tharbh chugainn; toghadh siadsan ceann amháin dóibh féin, déanaidís codanna de agus cuiridís ar an gconnadh é ach gan tine ar bith a lasadh faoi. Ullmhóidh mise an tarbh eile agus cuirfidh mé ar an gconnadh é gan tine ar bith a lasadh faoi. ;nAnsin dúirt Éilias leo: «Mise agus mise amháin a fágadh mar fháidh de chuid an Tiarna, ach tá ceithre chéad go leith fáidh de chuid Bhál ann.,SnShiúil Éilias amach os comhair an phobail go léir agus dúirt: «Cá fhad atá sé ar intinn agaibh a bheith ag bacadhradh, seal ar leathchois amháin, agus seal ar an gceann eile? Más é an Tiarna is Dia ann, leanaigí é, más é Bál, leanaigí eisean.» Ní raibh focal as an bpobal.zonChuir Acháb tionól ar chlann Iosrael uile agus bhailigh sé na fáithe le chéile ar Shliabh Chairmeil.nCuir fios ar Iosrael go léir anois más ea agus cruinnigh i mo thimpeall ar Shliabh Chairmeil iad, agus na ceithre chéad go leith fáidh de chuid Bhál chomh maith (agus na ceithre chéad fáidh do chuid Aiséará) a shuíonn chun boird le Ízeibil.»/n«Ní mise sciúirse Iosrael, ní mise sin, ach thusa agus teaghlach d' athar, mar thréig sibh (aitheanta) an Tiarna agus lean sibh na Bálaím.^7nNuair a chonaic Acháb Éilias, dúirt sé leis: «Ansin duit, a sciúirse Iosrael!»vgnD' imigh Obaidiá ar lorg Acháb agus thug sé an scéala dó, agus d' imigh Acháb ansin in airicis Éilias.v gnD' fhreagair Éilias: «Dar Tiarna beo na Slua, dá ndéanaim seirbhís, seasóidh mé ina fhianaise inniu.»r _nAgus anois deir tú liom: 'Imigh leat agus abair le do mháistir: Tá Éilias anseo!' Maróidh sé mé!» yn Nár insíodh do mo thiarna céard a rinne mé nuair a bhí Ízeibil ag bású fáithe an Tiarna, conas mar a chuir mé céad duine d' fháithe an Tiarna i bhfolach, leathchéad díobh sa turas, agus a bheathaigh mé iad le harán agus le huisce., Sn A luaithe a imeoidh mise uait, fuadóidh spiorad an Tiarna thú go ball éigin nach eol domsa. Tiocfaidh mise agus déarfaidh mé é le hAcháb agus nuair nach bhféadfaidh sé thú a fháil, cuirfidh sé chun báis mé cé gur thug mise, do shearbhónta, urraim don Tiarna riamh óna óige.^ 7n Agus anois deir tú liom: 'Imigh leat agus abair le do mháistir: Tá Éilias anseo!'_9n Dar an Tiarna do Dhia beo, níl aon chine ná ríocht nár chuir mo thiarna tóir ort ann; agus nuair a deiridís: 'Níl sé anseo,' chuireadh sé an ríocht nó an náisiún faoi mhionn nach raibh tú faighte acu.}n Ach dúirt Obaidiá: «Cén peaca a rinne mé a rá is go gcuirfeá do shearbhónta i láimh Acháb le go marófaí mé?zon«Is mé sin,» a d' fhreagair sé, «agus imigh leat agus abair le do mháistir: 'Tá Éilias anseo, féach!' »3nAr an tslí d' Obaidiá, b' sheo chuige ina choinne Éilias: d' aithin sé é agus chrom chun talún agus dúirt: «Nach tú, a thiarna, Éilias?»nRoinneadar an tír eatarthu don chuardach; d' imigh Acháb bóthar amháin leis féin, agus d' imigh Obaidiá bóthar eile leis féin.|snDúirt Acháb le hObaidiá: «Téanam, ní foláir dúinn an tír a chuardach idir thoibreacha agus ghleannta, le súil go bhfaighimis féar a choimeádfadh ár gcapaill agus ar miúileanna beo, agus nach gcaithfimis cuid dár stoc a mharú.»DnNuair a bhí Ízeibil ag bású fáithe an Tiarna, rug Obaidiá céad fáidh leis agus chuir i bhfolach iad, leathchéad díobh sa turas, agus bheathaigh sé iad le harán agus le huisce.mUnchuir Acháb fios ar Obaidiá, reachtaire an pháláis, agus fear a raibh an-urraim aige don Tiarna.nWnD' imigh Éilias leis le dul i bhfianaise Acháb. De bhrí gur ghoill an gorta go trom ar an tSamáirB nTar éis tamaill fhada tháinig briathar an Tiarna chun Éilias sa tríú bliain: «Imigh leat agus téigh i bhfianaise Acháb; táim ar tí fearthainn a dháileadh ar an tír.»,~Sn«Féach,» arsa Éilias, «tá do mhac beo.» D' fhreagair an bhean: «Tá a fhios agam anois gur giolla Dé thú agus gur fíor briathar an Tiarna i do bhéal.»}{nRug Éilias ar an leanbh agus thug anuas é ón seomra uachtarach agus isteach sa teach agus thug sé dá mháthair é.t|cnThug an Tiarna cluas d' urnaí Éilias agus tháinig an t-anam isteach sa leanbh athuair agus bhí sé beo.3{anShín sé é féin ar an leanbh trí huaire agus é ag glaoch go hard ar an Tiarna: «A Thiarna, a Dhia liom, impím ort go dtaga an t-anam isteach sa leanbh seo arís.»)zMnGhlaoigh sé go hard ar an Tiarna: «A Thiarna, a Dhia liom, an é is toil leat buaireamh a chur ar an mbaintreach atá ag tabhairt aire dom trí bhás a mic?»Gy n«Tabhair dom do mhac,» ar seisean. Thóg sé as a baclainn é, d' iompair chun an tseomra uachtaraigh é, an áit a raibh cónaí air féin, agus d' fhág sé ina luí ar a leaba féin é.3xanDúirt an bhean le hÉilias: «Cad é atá agat i m' éadan, a ghiolla Dé? An le mo pheacaí a chur ina luí orm agus le mo mhac a chur á mharú a tháinig tú anseo?»wnTamall ina dhiaidh sin bhuail taom tinnis mac na mná, bean an tí; bhí sé chomh breoite sin nár fhan an dé ann.vnNí raibh an próca mine ídithe na an crúiscín ola folamh, díreach mar a dúirt an Tiarna roimh re trí bhéal Éilias.u nD' imigh sí agus rinne mar a dúirt Éilias léi agus d' ith siad an bia, ise, eisean agus [a mac] ar feadh a lán laethanta.xtknÓir is mar seo a labhraíonn an Tiarna, Dia Iosrael:' Ní bheidh an próca mine ídithe,ní bheidh an crúiscín ola folamh,nó go dtiocfaidh an lá a chuirfidh an Tiarnafearthainn ar aghaidh na talún.' »csAn Ach dúirt Éilias léi: «Ná bíodh eagla ort, imigh agus déan mar a dúirt tú, ach déan toirtín beag domsa as i dtús ama, agus tabhair chugam é, agus ina dhiaidh sin déan tuilleadh duit féin agus do do mhac.;rqn «Dar an Tiarna do Dhia beo,» a d' fhreagair sí, «níl builín aráin ar bith agam, níl ach glac mine i bpróca agus braoinín ola i gcrúiscín. Tá mé ag cruinniú cipín nó dhó anois roimh dhul isteach chun an méid sin a ullmhú dom féin agus do mo mhac le hithe, agus ansin gheobhaimid bás.»q1n Bhí sí ar tí imeacht faoina choinne nuair a ghlaoigh sé uirthi: «Ar mhiste leat,» ar sé, «blúire aráin a thabhairt chugam i do láimh.»pn D' éirigh sé agus d' imigh mar sin go Zárafat. Nuair a bhain sé geata na cathrach amach, bhí baintreach ann ag cruinniú brosna. Chuir sé forrán uirthi agus dúirt: «Tabhair chugam le do thoil braoinín uisce i soitheach, ionas go mbeadh deoch uisce agam.»o'n «Éirigh agus imigh leat go Zárafat, cathair Shíodónach, agus fan ansin. Thug mé ordú, féach, do bhaintreach ansiúd thú a chothú.»8nmnAnsin tháinig briathar an Tiarna chuige á rá:Wm)nAr ball beag chuaigh an sruthán i ndísc toisc nach raibh fearthainn sa tír.ulenThugadh na fiacha arán chuige ar maidin agus feoil um thráthnóna, agus d' óladh sé uisce an tsrutháin.k{nRinne sé mar a dúirt an Tiarna leis; d' imigh sé agus d' fhan sé i nGleann Chéirít atá taobh thoir den Iordáin.bj?nBí ag ól as an sruthán agus thug mé ordú do na fiacha bia a sholáthar duit ansin.»yimn«Imigh leat as an áit seo, gabh soir agus téigh i bhfolach i nGleann Chéirít atá taobh thoir den Iordáin.2hanTháinig briathar an Tiarna chuige á rá:g ;nAn Triomach{fqn"Is lena linn a d' atóg Híéil ó Bhéitéil Ireachó. Dhíol sé a chéadghin, Aibíorám, mar cháin ag leagan a mháithreacha, agus Sagúb, an mac ab óige leis, ag tógáil a gheataí, faoi mar a thairngir an Tiarna trí Iósua mac Nún.4ecn!Chuir Acháb cuaille naofa ina sheasamh chomh maith, agus rinne sé coireanna eile ag griogadh an Tiarna, Dia Iosrael, thar mar a rinne ríthe uile Iosrael a ghabh roimhe.Rdn Thóg sé altóir do Bhál i dteampall Bhál a thóg sé dó sa tSamáir.DcnBa é ba lú a rinne sé ná aithris a dhéanamh ar Iarobám mac Nabát; phós sé Ízeibil iníon Eatbál rí na Síodónach, agus ansin chrom sé ar fhónamh do Bhál agus é a adhradh.b{nRinne Acháb mac Omraí an t-olc i bhfianaise an Tiarna agus sháraigh sé ar ghabh roimhe go léir lena dhrochbhearta.BanTháinig Acháb mac Omraí i gcoróin ar Iosrael san ochtú bliain tríochad de réimeas Ásá rí Iúdá, agus bhí sé ina rí ar Iosrael sa tSamáir ar feadh dhá bhliain agus fiche.~`wnAnsin chuaigh Omraí chun suain lena shinsir agus cuireadh é sa tSamáir. Tháinig a mhac Acháb i gcomharbacht air._nAn chuid eile de stair Omraí, a imeachtaí, agus a ghaisce, nach bhfuil sin uile scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iosrael?.^WnRinne sé aithris chruinn ar Iarobám mac Nabát agus ar na peacaí inar threoraigh sé Iosrael, ag griogadh an Tiarna, Dia Iosrael, chun feirge lena n-íola baotha.v]gnRinne Omraí an t-olc i bhfianaise an Tiarna, agus sháraigh sé ar ghabh roimhe go léir lena dhrochbhearta.7\inAnsin cheannaigh sé sliabh (na Samáire) ó Sheimir ar dhá thallann airgid agus thóg sé cathair air agus thug sé an tSamáir uirthi ó Sheimir, an té ar leis an sliabh.B[nSan aonú bliain tríochad de réimeas Ásá rí Iúdá, tháinig Omraí i gcoróin ar Iosrael agus bhí sé i réim ar feadh dhá bhliain déag. Bhí sé sé bliana i réim i dTirzeá. ZnFuair an páirtí a lean Omraí an lámh in uachtar ar an bpáirtí a lean Tibní. Fuair Tibní bás, agus rinneadh rí de Omraí.Y)nRinneadh dhá pháirtí de mhuintir Iosrael ansin; lean leath an phobail Tibní mac Ghíonat le rí a dhéanamh de, agus an leath eile Omraí.XnAn chuid eile de stair Zimrí, an chomhcheilg a rinne sé, nach bhfuil sin uile scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iosrael? W;nde bharr na bpeacaí a rinne sé ag déanamh an oilc i láthair an Tiarna, ag déanamh aithris ar Iarobám, agus an pheaca inar threoraigh sé Iosrael.)VMnNuair a chonaic Zimrí go raibh an chathair gafa chuaigh sé isteach i ndún phálás an rí, chuir an pálás trí thine sa mhullach air féin agus fuair bás,|UsnScoir Omraí, agus Iosrael go léir mar aon leis, den léigear ar Ghibeatón, agus chuireadar léigear ar Thirzeá.hTKnNuair a fuarthas an scéala sa longfort: «Rinne Zimrí comhcheilg in aghaidh an rí agus mharaigh sé an rí chomh maith» d' fhógair Iosrael go léir Omraí a gceann feadhna ina rí ar Iosrael an lá céanna sa longfort.VS'nSa seachtú bliain fichead de réimeas Ásá rí Iúdá, tháinig Zimrí i gcoróin ar Iosrael i dTirzeá, ar feadh seacht lá. Bhí an pobal i longfort os comhair Ghibeatón, cathair leis na Filistínigh.RnAn chuid eile de stair Éalá, agus a imeachtaí go léir, nach bhfuil sin uile scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iosrael?WQ)n de bharr peacaí Bháiseá go léir, agus peacaí Éalá, a mhac, a pheacaíodar, agus na bpeacaí inar threoraigh siad Iosrael, agus iad ag griogadh an Tiarna, Dia Iosrael, chun feirge lena n-íola baotha.{Pqn Scrios Zimrí teaghlach Bháiseá go léir de réir bhriathar an Tiarna a labhair sé ó bheal an fháidh Iéahú,0O[n Nuair a tháinig sé i réim, a luaithe a shuigh sé sa ríchathaoir, bhásaigh sé teaghlach Bháiseá go léir, níor fhág sé fear dá ghaolta ná dá chairde beo.N5n tháinig Zimrí isteach, leag ar lár é, agus mharaigh é sa seachtú bliain fichead de réimeas Ásá rí Iúdá, agus ghabh an choróin ina áit.PMn Rinne a shearbhónta Zimrí, ceannaire leath a chairbtheach, comhcheilg ina aghaidh agus nuair a bhí sé ar meisce le teann óil i dteach Arzá, fear a bhí ina reachtaire ar an bpálás i dTirzeá, L;nSa séú bliain fichead de réimeas Ásá rí Iúdá, tháinig Éala mac Bháiseá i gcoróin ar Iosrael ag Tirzeá agus mhair a réimeas dhá bhliain.lKSnIna theannta sin, trí bhéal an fháidh Iéahú mac Hanáiní, fógraíodh briathar an Tiarna in aghaidh Bháiseá agus a theaghlach sa chéad áit de bharr a ndearna sé d' olc i láthair an Tiarna, á ghriogadh chun feirge lena ghníomhartha, agus ag teacht ar aon dul le teaghlach Iarobám; agus sa dara háit de bhrí gur scrios sé an teaghlach sin. ~~F}||{zyytxx wovvYuKttsrrqq+ooKn{mm l1kjj4i@hggjff+edd=cbb@aa`__b^c]s\\[[ZZ!YYXoX.WWVVUiTSSWRRhQTPNOO=MM)LKJJ IAHGuFEsDDClBXAF@C?9> =<;;:N9|98,7d558433y22;1C0w0/V..B--L,++I*b)((&&,%%W$$#E"!!> ]{J 9 j?kN4- U < } { c(Ps*ax&Tháinig Eilíseá go Gilgeál agus gorta sa tír. Bhí bráithreachas na bhfáithe ina suí os a chomhair agus dúirt sé lena shearbhónta: «Cuir síos an coire mór agus beirigh praiseach do bhráithreachas na bhfáithe.» )x%Chuaigh sí isteach agus chaith í féin ag a chosa ag umhlú síos go talamh dó. Ansin thóg sí suas a mac agus d' imigh amach.A(}x$Chuir sé fios ar Géichizí ansin: «Glaoigh ar an Siúnaemach seo againn,» ar sé leis agus ghlaoigh sé uirthi. Nuair a tháinig sí chuige sé a dúirt sé: «Tóg suas do mhac.»Y'-x#Ansin d' éirigh sé agus shiúil anonn agus anall sa teach; chuaigh sé suas ar an leaba athuair agus shín é féin ar an leanbh [seacht n-uaire]. Ansin lig an leanbh sraoth as agus d' oscail sé a shúile.@&{x"Ansin chuaigh sé suas ar an leaba agus shín é fein ar an leanbh béal le béal, súile le súile, lámha le lámha. Le linn dó a bheith sínte air, tháinig teas i gcorp an linbh.o%Yx!Ar dhul isteach dó, dhún sé an doras, gan ach an bheirt acu istigh, agus ghuigh sé chun an Tiarna.[$1x Nuair a tháinig Eilíseá isteach, fuair sé an leanbh ina luí marbh ar a leaba.Y#-xGhabh Géichizí ar aghaidh rompu agus leag an bata ar aghaidh an linbh, ach ní raibh glór as ná rian den dé ann. Chuaigh sé ar ais mar sin go hEilíseá, agus dúirt leis: «Níor mhúscail an leanbh.»"3xAnsin dúirt máthair an linbh: «Dar an Tiarna beo agus dar do bheo féin, ní imeoidh mé uait.» Agus d' éirigh sé dá bhrí sin agus lean í.!x«Cuir do chrios thar do choim,» ar sé ansin le Géichizí, «agus tóg mo bhata i do láimh, agus imigh. Má bhuaileann tú le haon duine, ná beannaigh dó; agus má bheannaíonn aon duine duit, ná tabhair freagra air; agus leag mo bhata ar aghaidh an linbh.»_ 9xAnsin dúirt sí: «Ar iarras mac ar mo thiarna? Nár dhúirt mé: 'Ná meall mé' ?»~wxNuair a tháinig sí go dtí an giolla Dé ansiúd ar an sliabh, rug sí greim ar a chosa. Tháinig Géichizí lena brú i leataobh, ach dúirt an giolla Dé: «Lig di mar tá buaireamh ina croí, agus cheil an Tiarna orm é gan é a rá liom.»;qxRith gan mhoill ina coinne agus cuir ceist uirthi: 'An bhfuil tú ar fónamh? An bhfuil d' fhear céile ar fónamh? An bhfuil an leanbh ar fónamh?' » D' fhreagair sí: «Tá.»MxChuir sí chun bóthair agus tháinig go dtí an giolla Dé ar Shliabh Chairmeil. Nuair a chonaic seisean uaidh í dúirt sé le Géichizí, a shearbhónta: «Féach, seo chugainn ár Siúnaemach!"?xAnsin chuir sí an diallait ar an asal agus dúirt lena searbhónta: «Tiomáin leat! Ar aghaidh leat! Ná moilligh dom nó go ndéarfaidh mé leat é.»7x«Cad ab áil leat chuige inniu?» a d' fhiafraigh sé, «níl sé ina ré nua ná ina shabóid.» Ach d' fhreagair sí: «Tá gach ní ina cheart.»3axChuir sí fios ar a fear agus dúirt: «Cuir duine de na searbhóntaí chugam le ceann de na hasail. Caithfidh mé brostú liom go dtí an giolla Dé agus ar ais arís.» xChuaigh sí in airde staighre agus d' fhág ina luí é ar leaba Eilíseá, giolla Dé. Dhún sí an doras air agus d' imigh amach. xThóg seisean suas é agus d' iompair chuig a mháthair é. Bhí an gasúr ar a glúine aici go meán lae agus fuair sé bás ansin.xAr seisean lena athair: «Ó mo cheann, mo cheann!» D' iarr an t-athair ar dhuine de na searbhóntaí é a iompar chuig a mháthair.r_xNuair a bhí an leanbh fásta chuaigh sé amach lá chuig a athair a bhí in éineacht leis na buanaithe.|sxAch ghabh an bhean gin agus rug sí mac um an dtaca sin an t-earrach a bhí chucu faoi mar a dúirt Eilíseá léi.)x«Bliain ón am seo,» ar seisean, «beidh mac i do bhaclainn agat.» «Cuir uait, a thiarna, a ghiolla Dé; ná hinis bréag do d' ionailt.»kQxDúirt Eilíseá: «Cuir fios uirthi.» Ghlaoigh an searbhónta uirthi agus sheas sí ag an doras.+Qx«Cad is féidir a dhéanamh ar a son seo, más ea?» a d' fhiafraigh sé. D' freagair Géichizí: «Leoga, níl mac ar bith aici, agus tá a fear céile aosta.»1]x Dúirt Eilíseá: «Abair é seo léi: 'Féach, rinne tú an cúram seo go léir dínne, cad is féidir dúinn a dhéanamh duit? An bhfuil aon ní ar mhaith leat a déarfaí ar do shon leis an rí nó le ceann feadhna an airm?' » Ach d' fhreagair sí: «I measc mo mhuintire féin a mhairimse.»1x Dúirt sé le Géichizí a shearbhónta: «Glaoigh ar an Siúnaemach seo againn.» Ghlaoigh sé uirthi agus tháinig sí agus sheas os a chomhair.W)x Lá dá dtáinig sé, isteach leis sa seomra in airde agus chuaigh sé a luí.Mx Tógaimis seomra beag ar an díon dó agus cuirimis leaba ann faoina choinne agus bord agus cathaoir agus lampa; uair ar bith dá dtagann sé chugainn, is féidir leis a scíste a dhéanamh ann.» x Dúirt sí lena fear céile: «Féach, táim cinnte gur fear naofa le Dia an fear seo a bhíonn ag síorthaisteal an bealach seo againne. xLá dá raibh Eilíseá ar a bhealach go Siúnaem, chuir bean uasal a bhí ina cónaí ann tathant air fanacht agus tráth bia a bheith aige ann. As sin amach dhéanadh sé moill i gcónaí le haghaidh béile nuair a thagadh sé an bealach sin.d CxD' imigh sí léi ansin agus dúirt sí sin leis an ngiolla Dé agús d' fhreagair sé:«Imigh agus díol an ola agus díol d' fhiacha agus féadfaidh tú féin agus do chlann maireachtáil ar an bhfuílleach.» #xNuair a bhí na crúscaí lán, dúirt sí lena mac: «Sín chugam crúsca eile.» «Níl ceann eile ann,» ar sé léi. Ansin stad an ola., SxD' imigh sí léi ansin agus dhún an doras uirthi féin agus ar a clann mhac; agus shíneadar na crúscaí chuici agus lean sí uirthi ag doirteadh na hola iontu.NxNuair a thiocfaidh tú ar ais, dún an doras ort féin agus ar do chlann mhac, agus doirt an ola isteach sna crúscaí seo go léir agus cuir gach ceann i leataobh de réir mar a bheidh sé lán.»xAnsin dúirt sé léi: «Téigh amach agus faigh iasacht crúscaí ó do chomharsana, crúscaí folmha, agus go leor díobh.2_xDúirt Eilíseá léi: «Céard a dhéanfaidh mé duit? Céard atá sa teach agat, inis dom?» «Níl sa teach ag do shearbhónta ach crúiscín ola,» d' fhreagair sí.B xRinne bean duine de bhráithreachas na bhfáithe achainí chun Eilíseá. «Tá do shearbhónta, m' fhear céile, marbh,» ar sí, «agus tá a fhios agat cad é mar urraim a bhí ag do shearbhónta don Tiarna. Tá fear na bhfiach tagtha chun mo bheirt leanbh a bhreith leis le bheith ina ndaoráin aige.»gIxAnsin thóg sé an mac ba shine aige, a rídhamhna, agus d' ofráil é mar íobairt ar bhalla na cathrach. Bhuail taom tréan feirge iad in aghaidh Iosrael agus chúlaigh siadsan uaidh, agus d' fhill siad ar a dtír féin.^7xNuair a chonaic rí Mhóáb go raibh an cath á bhriseadh air, bhailigh sé seacht gcéad de lucht iompair claímh féachaint an bhféadfadh sé a bhealach a dhéanamh amach agus dul go rí [Arám], ach theip air.@{xScartáil siad na cathracha agus chaith gach fear cloch isteach i ngach gort fónta á líonadh, agus dhúnadar gach tobar fíoruisce agus leagadar gach crann folláin. Chreachadar Móáb go dtí nach raibh fágtha i gCír Harasat ach na clocha agus rinne an lucht diúraicthe é a thimpeallú agus a ghabháil.kQxAch nuair a shroich siad longfort Iosrael, d' éirigh na hIosraelaigh ina gcoinne agus thug siad fogha faoi na Móábaigh agus theith siadsan rompu, agus (ag dul ar aghaidh dóibh) rinneadar ár agus eirleach ar na Móábaigh.*Ox«Fuil é seo,» ar siad, «ní foláir nó gur throid na ríthe eatarthu féin agus gur mharaíodar a chéile. Ar aghaidh chun na creiche, a Mhóáb, más ea!»'xAr maidin, nuair a d' éiríodar, bhí an ghrian ag taitneamh ar an uisce, agus thaibhsigh an t-uisce dearg mar fhuil uathu do na Móábaigh.Z~/xNuair a chuala Móáb go léir go raibh na ríthe tagtha aníos ag cur catha orthu, cuireadh tionól ar gach duine a bhí in ann arm a iompar idir óg is aosta, agus cuireadh in eagar catha iad ar an teorainn. }xMaidin lá arna mhárach ag tráth íobartha na habhlainne, tháinig uisce ina dtreo ó Eadóm, agus líonadh an dúiche d' uisce.Q|xGabhfaidh sibh gach cathair dhaingean (agus gach cathair thofa) de ruathar, leagfaidh sibh gach crann folláin, dúnfaidh sibh gach tobar fíoruisce, agus scriosfaidh sibh gach gort maith le clocha.»u{exAch ní mór an ní is fiú an méid sin i súile an Tiarna, mar cuirfidh sé Móáb féin faoi bhur smacht.Az}xmar deir an Tiarna: 'Ní fheicfidh sibh gaoth ná baisteach, ach líonfar an com seo d' uisce, agus ólfaidh sibh féin agus bhur saighdiúirí agus bhur mbeithígh iompair deoch as.»dyCxagus dúirt sé: «Mar seo a deir an Tiarna: 'Déanfaidh mé díog ar dhíog den chom seo,'kxQxAnois tabhair chugam ceoltóir.» Agus a luaithe a sheinn an ceoltóir, luigh lámh an Tiarna air,OwxD' fhreagair Eilíseá: «Dar Tiarna beo na Slua, an té dá bhfónaim, mura mbeadh go bhfuil urraim agam do Iahóiseáfát, rí Iúdá, ní thabharfainn aon aird ort ná fiú féachaint i do threo.v{x Ansin dúirt Eilíseá le rí Iosrael: «Cén gnó atá agatsa liomsa? Téigh go fáithe d' athar agus do mháthar.» D' fhreagair rí Iosrael: «Ní dhéanfaidh mé. Ghlaoigh an Tiarna ar an triúr ríthe seo, lenár dtabhairt i lámha Mhóáb.»2u_x Dúirt (Iahóiseáfát) [rí Iúdá]: «Tá briathar an Tiarna leis.» Ghabhadar síos chuige dá bhrí sin rí Iosrael, (Iahóiseáfát) [rí Iosrael], agus rí Eadóm.t9x Ach dúirt rí Iúdá (Iahóiseáfát): «An bhfuil aon fháidh leis an Tiarna anseo trína bhféadfaimis dul i gcomhairle leis an Tiarna?» D' fhreagair duine de shearbhóntaí rí Iosrael: «Tá Eilíseá mac Sheáfat anseo, an té a scaoileadh an t-uisce ar lámha Éilias.»sx Ansin dúirt rí Iosrael: «Mo léan, tá glaoite ag an Tiarna ar an triúr rí seo, lenár dtabhairt i láimh Mhóáb.»crAx Chuir siad chun bóthair dá bhrí sin, rí Iosrael, rí Iúdá, agus rí Eadóm. Ghabhadar timpeall mór ar feadh seacht lá go dtí nach raibh uisce fágtha do na saighdiúirí ná do na beithígh iompair a lean iad.rq_xAnsin d' fiafraigh sé: «Cén bealach a ghabhfaimid?» D' fhreagair Iahórám: «Trí fhásach Eadóm.»*pOxAnsin chuir sé scéala go dtí (Iahóiseáfát) rí Iúdá: «Tá ceannairc déanta ag rí Mhóáb i m' aghaidh. An rachaidh tú liom chun cath a chur ar Mhóab?» «Déanfaidh mé,» d' fhreagair sé; «táimse chomh hullamh leatsa, mo chuid fear le do chuidse, m' eachra le d' eachra.»]o5xGhluais Iahórám gan mhoill ón tSamáir amach agus thionóil sé Iosrael go léir.Wn)xNuair a fuair Acháb bás, rinne rí Mhóáb ceannairc in aghaidh rí Iosrael.m+xBa thógálaí caorach é Méisa rí Mhóáb agus dhíoladh sé céad míle uan agus an lomra ó chéad míle reithe le rí Iosrael mar cháin.pl[xLean sé áfach den pheaca inar threoraigh Iarobám mac Nabát pobal Iosrael, agus níor scar sé leis.k5xRinne sé an t-olc i bhfianaise an Tiarna, cé nach mar a rinne a athair agus a mháthair, mar chuir sé gallán Bhál a rinne a athair as an tslí.9j oxTháinig Iahórám mac Acháb i gcoróin ar Iosrael sa tSamáir san ochtú bliain déag de réimeas Iahóiseáfát, rí Iúdá, agus bhí sé dhá bhliain déag i réim.ai=xChuaigh sé as sin go Sliabh Chairmeil, agus d' fhill ar ais as sin go dtí an tSamáir.Hh xChas sé timpeall agus d' fhéach orthu agus chuir mallacht orthu in ainm an Tiarna. Tháinig dhá bheithir bhaineanna amach as an gcoill agus stolladar beirt agus daichead de na buachaillí.tgcxGhabh sé suas go Béitéil ón áit sin, agus fad a bhí sé ar an mbealach suas, tháinig buachaillí beaga amach as an gcathair agus bhíodar ag déanamh fonóid faoi á rá: «Suas leat, a phlaitínigh! Suas leat, a phlaitínigh!»sfaxD' éirigh an t-uisce folláin agus tá sé amhlaidh go dtí an lá inniu mar a dúirt Eilíseá a bheadh.DexChuaigh sé ansin go súil an tobair agus chaith salann isteach inti, agus dúirt: «Mar seo a deir an Tiarna: 'Rinne mé an t-uisce seo glan; ní bheidh bás ná marbhghin as feasta.' »ndWx«Tugaigí crúiscín nua chugam,» ar sé, «agus cuirigí roinnt salainn ann.» Thugadar chuige é.KcxDúirt muintir na cathrach le hEilíseá: «Féach, is taitneamhach an ball í an chathair seo, mar is léir do mo thiarna, ach tá an t-uisce bréan agus tá an ithir neamhthorthúil.»|bsxAnsin thángadar ar ais go hEilíseá a d' fhan in Ireachó agus dúirt sé leo: «Nár dhúirt mé libh gan dul?»Aa}xAch bhíodar ag tathant air gur chuireadar náire air nó go ndúirt sé: «Cuirigí.» Chuireadar caoga fear dá bhrí sin agus bhíodar á lorg ar feadh trí lá ach gan é a fháil.c`Ax«Féach, tá caoga fear tréan i dteannta do shearbhóntaí anois,» ar siad leis; «lig dóibh imeacht, le do thoil, chun do mháistir a chuardach; b' fhéidir gurb amhlaidh a d' ardaigh spiorad an Tiarna in airde leis é agus é a chaitheamh anuas ar chnoc éigin nó síos i ngleann éigin.» Ach dúirt sé: «Ná cuirigí aon duine uaibh.»D_xChonaic bráithreachas na bhfáithe (in Ireachó) uathu é, agus dúradar: «Tá spiorad Éilias luite ar Eilíseá,» agus thángadar ina araicis agus chromadar chun talún ina láthair.`^;xRug sé greim ar fhallaing Éilias a thit uaidhsean agus bhuail sé an t-uisce. «Cá bhfuil an Tiarna, Dia Éilias?» a scairt sé. Bhuail sé an t-uisce agus scar an t-uisce deas clé agus chuaigh Eilíseá anonn.i]Mx Thóg sé suas fallaing Éilias a thit uaidh, chuaigh ar ais agus sheas ar bhruach na Iordáine.N\x Chonaic Eilíseá sin agus scairt sé: «A athair, a athair liom! Carbad Iosrael agus a eachra!» Chaill sé radharc air ansin, agus rug sé ar a chuid éadaigh agus stróic sé ina dhá leath iad.G[ x Le linn dóibh bheith ag siúl leo agus iad ag caint ar an mbealach, nocht carbad tintrí agus capaill tintrí, ag teacht eatarthu, agus chuaigh Éilias suas ar neamh sa ghaoth ghuairneáin.RZx «Is deacair d' iarratas a thabhairt duit,» arsa Éilias. «Má fheiceann tú mé agus mé do mo thabhairt ar shiúl uait, beidh sé agat mar a d' iarr tú; mura bhfeiceann, ní bheidh sé amhlaidh.»jYOx Nuair a bhíodar ar an taobh thall, dúirt Éilias le hEilíseá: «Iarr cibé atá uait a dhéanfainn duit, sula mbaintear uait mé.» D' fhreagair Eilíseá: «Bíodh do spiorad faoi dhó mar oidhreacht agam, le do thoil.»#XAxRug Éilias ar a fhallaing, chorn sé suas í agus bhuail sé an t-uisce; scar an t-uisce deas agus clé agus chuaigh an bheirt acu anonn de chosa tirime.W+xBhí caoga duine de bhráithreachas na bhfáithe á leanúint, agus stad siad tamall maith uathu nuair a sheas an bheirt acu cois na Iordáine.V%xDúirt Éilias le hEilíseá: «Fan anseo, le do thoil, a Eilíseá. Níl an Tiarna do mo chur ach go dtí an Iordáin.» D' fhreagair sé áfach: «Dar an Tiarna beo, agus dar do bheo féin, ní fhágfaidh mé thú.» Agus chuaigh an bheirt acu ar aghaidh le chéile.UxAgus bráithreachas na bhfáithe in Ireachó, thángadar go hEilíseá agus dúradar leis: «An bhfuil a fhios agat go dtógfaidh an Tiarna do mháistir chun siúil ó do chúram inniu?» «Sea, tá a fhios agam,» ar sé. «Ceapaigí bhur suaimhneas.»TyxDúirt Éilias leis: «Fan anseo, a Eilíseá, le do thoil, mar nach bhfuil an Tiarna do mo chur ach go Ireachó.» Ach d' fhreagair sé: «Dar an Tiarna beo, agus dar do bheo féin, ní fhágfaidh mé thú,» agus chuadar ar aghaidh go Ireachó.SxAgus bráithreachas na bhfáithe i mBéitéil, thángadar amach go hEilíseá, agus dúradar leis: «An bhfuil a fhios agat go dtógfaidh an Tiarna do mháistir chun siúil ó do chúram inniu?» «Sea, tá a fhios agam,» ar sé. «Ceapaigí bhur suaimhneas.»Rxagus dúirt Éilias le hEilíseá: «Fan anseo, le do thoil, a Eilíseá, mar nach bhfuil an Tiarna do mo chur ach go Béitéil.» Ach d' fhreagair Eilíseá: «Dar an Tiarna beo, agus dar do bheo féin, ní fhágfaidh mé thú,» agus chuadar síos go Béitéil.Q xSeo mar a tharla nuair a rug an Tiarna Éilias suas ar neamh sa ghaoth ghuairneáin: D' imigh Éilias agus Eilíseá ó Ghilgeál|P uxAn chuid eile de stair Achaizíá, a imeachtaí, nach bhfuil sin go léir scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iosrael?oO [xAgus fuair sé bás de réir bhriathar an Tiarna a labhair Éilias. De bhrí nach raibh aon mhac aige, tháinig Iahórám, [a dheartháir,] i gcoróin ina dhiaidh, sa dara bliain de réimeas Iahórám mac Iahóiseáfát rí Iúdá.HN  xagus dúirt sé leis: «Seo mar a deir an Tiarna: 'Dé bhrí gur chuir tú teachtairí le dul i gcomhairle le Bál Zeabúb, dia Eacrón (an ea nach bhfuil aon Dia in Iosrael le dul i gcomhairle lena bhriathar?) uime sin an leaba a ndeachaigh tú a luí inti, ní fhágfaidh tú í, ach gheobhaidh tú bás go cinnte.' »2M axAnsin dúirt aingeal an Tiarna le hÉilias: «Téigh síos leis, ná bíodh eagla ort roimhe.» D' éirigh sé dá bhrí sin agus ghabh síos go dtí an rí ina theannta,L 3xTháinig tine anuas ó neamh agus scrios sí an bheirt cheannaire caogad eile lena gcaogaidí; ach bíodh luach éigin ar m' anamsa i do shúile.»)K Ox Ansin chuir an rí an tríú ceannaire caogad lena chaoga. Agus ghabh an tríú ceannaire caogad suas agus chaith é féin ar a ghlúine os comhair Éilias agus d' impigh air á rá: «A ghiolla Dé, go raibh luach éigin i do shúilese ar m' anamsa agus ar anam an chaoga searbhónta seo.[J 3x D' fhreagair Éilias iad: «Más giolla le Dia mé, go dtaga tine anuas ó neamh agus go scriosa sé thú féin agus do chaoga fear «Agus tháinig tine Dé anuas ó neamh agus scrios sé é féin agus a chaoga.:I qx Chuir an rí ceannaire eile caogad lena chaoga fear chuige, agus ghabh seisean suas chomh maith agus dúirt leis: «A ghiolla Dé, seo é ordú an rí: 'Tar anuas gan mhoill.' »cH Cx D' fhreagair Éilias an ceannaire caogad: «Más giolla le Dia mé, go dtaga tine anuas ó neamh agus go scriosa sé thú féin agus do chaoga fear.» Ansin tháinig tine ó neamh agus scrios sé é féin agus a chaoga.PG x Ansin chuir an rí ceannaire caogad lena chaoga fear chuige. Ghabh an ceannaire suas go hÉilias a bhí ina shuí ar mhullach cnoic, agus dúirt sé leis: «A ghiolla Dé, deir an rí ' Tar anuas.' » F x«Bhí fallaing róin á caitheamh aige, agus crios leathair ar a choim,» ar siad leis. «Ba é sin Éilias an Tisbíoch,» ar sé.eE Gx«An té seo a bhuail libh agus a dúirt an méid sin,» ar sé leo, «cén sórt duine é?»(D Mx«Tháinig fear inár gcoinne,» ar siad leis, «agus dúirt sé linn: 'Téigí ar ais chun an rí a sheol uaidh sibh, agus abraigí leis: Mar seo a deir an Tiarna: An ea nach bhfuil aon Dia in Iosrael a rá is go bhfuil tú ag seoladh teachtairí le dul i gcomhairle le Bál Zeabúb, dia Eacrón. Ar an ábhar seo, an leaba ina ndeachaigh tú a luí inti, ní éireoidh tú aisti; gheobhaidh tú bás go cinnte.' »gC KxD' fhill na teachtairí ar an rí, agus dúirt sé leo: «Cén fáth ar tháinig sibh ar ais?»#B CxMar seo a deir an Tiarna: 'An leaba ina ndeachaigh tú a luí inti, ní éireoidh tú aisti; gheobhaidh tú bás go cinnte.' » Agus d' imigh Éilias leis.A xAch dúirt aingeal an Tiarna le hÉilias an Tisbíoch: «Bí i do shuí agus imigh i gcoinne teachtairí rí na Samáire, agus abair leo: 'An ea nach bhfuil aon Dia in Iosrael a rá is go bhfuil sibh ag dul i gcomhairle le Bál Zeabúb, dia Eacrón?'@ xThit Achaizíá ó áiléar a sheomra uachtair sa tSamáir agus leonadh é. Chuir sé teachtairí uaidh dá bhrí sin á rá leo: «Imígí agus téigí i gcomhairle le Bál Zeabúb, dia Eacrón, agus fiafraigí an dtiocfaidh mé chugam féin as mo bhreoiteacht.»T? 'xTar éis bháis do Acháb, rinne Móáb ceannairc in aghaidh Iosrael.>#n554 Rinne sé seirbhís do Bhál agus thug adhradh dó agus ghriog sé an Tiarna Dia Iosrael chun feirge díreach faoi mar a rinne a athair.#=An453 Rinne sé an t-olc i bhfianaise an Tiarna agus lean sé sampla a athar agus a mháthar, agus Iarobám mac Nabát a sheol Iosrael ar bhealach an pheaca.B<n352 Tháinig Achaizíá mac Acháb i gcoróin Iosrael sa tSamáir sa seachtú bliain déag de réimeas Iahóiseáfát rí Iosrael, agus bhí sé i réim in Iosrael ar feadh dhá bhliain.!;=n251 Agus chuaigh Iahóiseáfát chun suain lena shinsir agus adhlacadh é i nDúnfort Dháiví, a shinsear; tháinig a mhac Iahórám i gcomharbacht air.):Mn150 Ansin dúirt Achaizíá mac Acháb le Iahóiseáfát: «Lig do mo shearbhóntaíse dul le do shearbhóntaíse sa loingeas,» ach ní aontódh Iahóiseáfát..9Wn049 rinne Iahóiseáfát rí loingeas Thairsís le dul go hÓifír ag triall ar ór, ach níor shroich an loingeas ceann scríbe, ach scriosadh iad ag Eizión Geibir.=8wn/48 Ní raibh aon rí ar Eadóm (ach fear ionaid) agus{7qn.47 A raibh fágtha de na striapacha naofa fir a mhair le linn a athar Ásá, scuab sé chun siúil as an tír iad.$6Cn-46 An chuid eile de stair Iahóiseáfát, an gaisce a rinne sé, na cogaí a throid sé, nach bhfuil sin go léir scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iúdá?>5yn,45 Bhí cairdeas idir Iahóiseáfát agus rí Iosrael.f4Gn+43 Lean sé sampla a athar Ásá gach cor den bhóthar ag déanamh an chirt i bhfianaise an Tiarna.44 Ach níor scriosadh fós na hardionaid, agus d' ofráladh an pobal íobairtí agus túis fós ar na hardionaid.D3n*Bhí Iahóiseáfát cúig bliana déag ar fhichid nuair a tháinig sé i gcoróin agus bhí sé cúig bliana fichead i réim in Iarúsailéim. Azúbá iníon Silchí ab ainm dá mhathair.s2an)Tháinig Iahóiseáfát mac Ásá i gcoróin ar Iúdá sa cheathrú bliain de réimeas Acháb rí Iosrael.i1Mn(Ansin chuaigh Acháb chun suain lena shinsir agus tháinig a mhac Achaizíá i gcomharbacht air.T0#n'An chuid eile de stair Acháb, a imeachtaí go léir, an teach eabhair a thóg sé, agus na cathracha go léir a thóg sé, nach bhfuil siadsan go léir scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iosrael?#/An&Níodar an carbad ag Linn na Samáire; mar a níodh na striapacha iad féin, agus ligh na madraí a chuid fola de réir an bhriathair a labhair an Tiarna.f.Gn%[tá an rí marbh]!» Chuadar chun na Samáire agus rinneadar an rí a adhlacadh sa tSamáir.-n$Le fuineadh néil nóna ghabh an gháir tríd an slua: «Gach fear chun a chathrach féin; gach fear chun a dhúiche féin;l,Sn#Ach ghéaraigh ar an gcath i gcaitheamh an lae; coimeádadh an rí ina sheasamh ina charbad le teanntaí agus a aghaidh ar na hArámaigh nó go bhfuair sé bás tráthnóna, agus fuil a chréachta ag sní ar urlár an charbaid.{+qn"Ach tharraing duine de na saighdiúirí a bhogha de bhuille faoi thuairim agus bhuail sé rí Iosrael idir éide chatha agus lúireach. «Iompaigh timpeall,» arsa an rí lena chairbtheach, «agus beir leat as an gcath mé, mar táim gonta.»g*In!agus thuig ceannairí na gcarbad nárbh é rí Iosrael é, agus d' éiríodar as an tóir air.3)an Nuair a chonaic ceannairí na gcarbad Iahóiseáfát dúradar: «Sin é, ar ndóigh, rí Iosrael,» agus d' iompaíodar air. Ach chuir Iahóiseáfát a gháir chatha suas('nThug rí Arám ordú dá cheannairí carbad (tríocha dó díobh): «Ná tugaigí fogha faoi aon duine beag ná mór, ach faoi rí Iosrael.»A'}nDúirt rí Iosrael le Iahóiseáfát: «Cuirfidh mé bréagriocht orm féin agus mé ag dul sa chath, ach bíodh d' éidí rí ortsa.» Chuaigh rí Iosrael sa chath faoi bhréagriocht.[&1nChuaigh rí Iosrael agus Iahóiseáfát rí Iúdá suas in aghaidh Rámot Gileád. %;nDúirt Míocáia: «Má fhilleann tú slán folláin, níor labhair an Tiarna as mo bhéal.» (Agus dúirt sé: «Éistigí, a chiníocha go léir.» )G$ nagus abraigí: 'Seo iad orduithe an rí:Cuirigí an duine seo i bpriosún agus ná tugaigí mar chothú dó ach an beagán aráin agus uisce go bhfille mé ar ais slán folláin.' » #nDúirt rí Iosrael: «Gabhaigí Míocáia, agus tugaigí ar láimh é d' Ámon, rialtóir na cathrach, agus don Phrionsa Ióáis, "n«Sin rud a gheobhaidh tú amach,» d' fhreagair Míocáia, «an lá a theithfidh tú isteach i seomra cúil le dul i bhfolach.»7!inTháinig Zidicíá mac Canáná chun tosaigh ansin agus bhuail sé Míocáia i gcorrán a ghéill agus dúirt: «Conas a d' fhág spiorad an Tiarna mise le labhairt leatsa?»! =nFéach anois más ea mar a chuir an Tiarna spiorad éithigh i mbéal d' fháithe go léir anseo. Ach tá tubaiste fógartha ag an Tiarna i d' aghaidh.»(Kn' Imeoidh mé agus beidh mé i mo spiorad éithigh i mbéal a fháithe go léir.' ' Meallfaidh tú é,' arsa an Tiarna, ' rithfidh leat. Téigh agus déan é.'nAnsin tháinig spiorad ar aghaidh agus sheas os comhair an Tiarna: 'Déanfaidh mise é a mhealladh,' ar sé. ' Conas?' arsa an Tiarna.  nDúirt an Tiarna: 'Cé mheallfaidh Acháb chun fód a bháis ag Rámot Gileád?' Dúirt cuid díobh seo agus a thuilleadh siúd.DnLean Míocáia air: «Éist más ea le briathar an Tiarna. Chonaic mé an Tiarna ina shuí ina ríchathaoir; bhí slua neimhe go léir ina seasamh ina láthair ar a dheis agus ar a chlé.~wnAnsin dúirt rí Iosrael le Iahóiseáfát: «Ná dúirt mé leat nach maith a thairngríonn sé dom riamh ach olc?»p[nAnsin labhair Míocáia:«Chonaic mé Iosrael go léir scáinte ar na sléibhte,mar chaoirigh gan aoire.Agus dúirt an Tiarna: 'Níl máistir orthu seo;téadh gach duine abhaile faoi shíocháin.' » nAch dúirt an rí: «An minic a chaithfidh mé thú a chur faoi bhrí na mionn gan ach an fhírinne a rá liom in ainm an Tiarna?»hKnNuair a tháinig sé chun an rí, dúirt an rí: «A Mhíocáia, ar chóir dúinn dul agus Rámot Gileád a ionsaí, nó ligean dó?» D' fhreagair sé: «Gluais agus treise leat! Tabharfaidh an Tiarna i lámha an rí é!»~wnAch d' fhreagair Míocáia: «Dar an Tiarna beo, cibé a déarfaidh an Tiarna, sin é an briathar a labhróidh mé.»V'n An teachtaire a chuaigh ag triall ar Mhíocáia, dúirt sé leis: «Seo iad na fáithe go léir ag labhairt ar aon fhocal le dea-thuar don rí. Labhairse ar aon dul leo agus déan tairngreacht fhabhrach.»"?n Rinne na fáithe go léir an tairngreacht chéanna: «Gluais go Rámot Gileád,» ar siad, «agus treise ort! Tabharfaidh an Tiarna i lámha an rí é.»Fn Bhí adharca iarainn déanta ag Zidicíá mac Canáná dó féin. «Seo mar a deir an Tiarna,» ar sé, «' Déanfaidh tú na hArámaigh a ropadh leo seo go dtí go scriosfaidh tú iad.' »Ln Bhí rí Iosrael agus Iahóiseáfát rí Iúdá ina suí ina ríchathaoireacha ina lánlibhré ag an urlár buailte ag geata na Samáire agus na fáithe go léir ag fáidheoireacht os a gcomhair. n Chuir rí Iosrael fios ar dhuine de na coillteáin dá bhrí sin agus dúirt: «Tabhair Míocáia mac Imleá chugainn gan mhoill.»LnD' fhreagair rí Iosrael Iahóiseáfát: «Tá aon duine amháin eile ónar féidir linn comhairle an Tiarna a fháil, ach is gráin liom é mar nach mbíonn riamh aon tairngreacht fhónta aige domsa, ach droch-chinn; Míocáia mac Imleá an duine sin.» «Níor chóir don rí a leithéid sin a rá,» arsa Iahóiseáfát.xknAch dúirt Iahóiseáfát: «An bhfuil aon fháidh eile leis an Tiarna anseo againn le dul i gcomhairle leis?»lSnChruinnigh rí Iosrael na fáithe le chéile, dá bhrí sin, ceithre chéad díobh. «Ar chóir dom dul agus Rámot Gileád a ionsaí, nó ligean dó?» ar sé. «Téigh,» ar siad, «tabharfaidh an Tiarna i lámha an rí é.»Z/nAch dúirt Iahóiseáfát le rí Iosrael: «Faigh ar dtús comhairle an Tiarna.»i MnDúirt sé le Iahóiseáfát: «An dtiocfaidh tú liom chun troda ag Rámot Gileád?» D' fhreagair Iahóiseáfát rí Iosrael: «Táimse chomh hullamh leat féin, mo mhuintir le do mhuintirse, agus m' eachra le d' eachra.»9 mnDúirt rí Iosrael lena oifigigh: «An bhfuil a fhios agaibh go mbaineann Rámot Gileád linne? Ach mar sin féin ní chuirimid cor asainn chun é bhaint as lámha rí Arám.»T #nAnsin sa tríú bliain thug Iahóiseáfát rí Iúdá turas ar rí Iosrael.T  %nBhí cairde trí bliana gan aon chogaíocht idir Arám agus Iosrael. n«Ar thug tú faoi deara mar atá Acháb tar éis é féin a umhlú os mo chomhair? De bhrí gur umhlaigh sé é féin os mo chomhair, ní thabharfaidh mé an tubaiste anuas ina laethanta féin; tabharfaidh mé anuas ar a theaghlach é i laethanta a mhic.»DnAnsin tháinig briathar an Tiarna go hÉilias an Tisbíoch:KnNuair a chuala Acháb na focail sin, stróic sé a chuid éadaigh agus chuir sacéadach lena chneas agus rinne sé troscadh; chodlaíodh sé sa sacéadach agus shiúladh sé de choiscéim mhall./nD' iompair sé é féin ar bhealach gráiniúil agus lean sé íola, faoi mar a dhéanadh na hAmóraigh a dhíbir an Tiarna roimh chlann Iosrael.0[nNí raibh macasamhail Acháb riamh ann, ar ndóigh, le hé féin a reic chun an t-olc i súile an Tiarna a dhéanamh, agus é á spreagadh ag Ízeibil a bhean chéile./YnAn chuid sin de chlann Acháb a gheobhaidh bás sa chathair, íosfaidh na madraí iad, agus an chuid a gheobhaidh bás faoin tuath, íosfaidh éanlaith an aeir iad.»n(Lena chois sin labhair an Tiarna na focail seo in aghaidh Ízeibil: 'Íosfaidh na madraí Ízeibil i gcríocha Izréil.' )kQnTabharfaidh mé an íde chéanna ar do theaghlach agus a thug mé ar theaghlach Iarobám mac Nabát, agus ar theaghlach Bháiseá mac Aichíá, de bhrí gur chuir tú fearg orm agus gur sheol tú Iosrael ar bhóthar an pheaca.4cnFéach! tabharfaidh mé an t-olc sa mhullach ort, agus déanfaidh mé scrios iomlán ort. Gearrfaidh mé gach mac máthar dá shliocht daor nó saor chun siúil ó Acháb.U%nDúirt Acháb le hÉilias: «Tá beirthe amuigh agat orm mar sin, a namhaid.» D' fhreagair Éilias: «Sea, tá beirthe agam ort, toisc gur reic tú thú féin, leis an olc i súile an Tiarna a dhéanamh.nAbair leis: 'Seo mar a deir an Tiarna:Rinne tú dúnmharú; de bhreis air sin tá forlámhas á dhéanamh agat anois. [Ar an ábhar sin] agus is é an Tiarna a deir é san áit inar ligh na madraí fuil Nábót, lífidh siad do chuid folasa chomh maith.' »0~[n«Éirigh agus imigh leat síos go gcasfar Acháb rí Iosrael ort sa tSamáir. Tiocfaidh tú air i bhfíonghort Nábót; tá sé imithe síos le seilbh a ghlacadh air.?}{nTháinig briathar an Tiarna chuig Éilias an Tisbíoch:|nNuair a chuala Acháb go raibh Nábót marbh, d' éirigh sé le dul síos chuig fíonghort Nábot ó Izréil le seilbh a ghlacadh air.a{=nNuair a chuala Ízeibil gur maraíodh Nábót le clocha, dúirt sí le hAcháb: «Éirigh! Glac seilbh ar an bhfíonghort nach dtabharfadh Nábót ó Izréil duit ar airgead mar ní beo do Nábót feasta ach marbh!» ~~:}}|{{Mzmyy@xww uttcsrqponn3mClkjihgg2fme;ddcebbaa0``>_^^]4\[[ZYXXWVUTT SKRRQ]POOIMLKJJHHFFDCBB@z?W>==<;[:e:8847}654R3211/0/W.--,++I**+)M((:''&R%%$#U"!!f s_0@ +=1dm]HJF ( z \  "8|$ YI-x Nuair a shroich an litir sin iad, thógadar clann mhac an rí agus chuireadar chun báis iad, an deichniúr agus trí fichid go léir, agus chuireadar a gcinn i gciseáin agus sheoladar chuige in Izréil iad.FHx Scríobh sé litir eile chucu á rá: «Má tá sibh liom, agus má tá sibh sásta mo réir a dhéanamh, tugaigí libh cinn chlann mhac bhur máistir agus tagaigí chugamsa anseo in Izréil um an dtaca seo amárach.» (Bhí deichniúr mac agus trí fichid leis an rí á n-oiliúint ansiúd ag taoisigh na cathrach.)G)x Dá bhrí sin sheol reachtaire an pháláis, agus rialtóir na cathrach, na sinsir agus an lucht altrama scéala go dtí Iéahú: «Searbhóntaí de do chuid sinne; déanfaimid cibé rud a ordóidh tú dúinn; ní dhéanfaimid rí d' aon duine; déan mar is áil leat.»#FAx Bhuail scéin agus scanradh iad. «Féach,» ar siad, «níor fhéad an dá rí an fód a sheasamh ina aghaidh, agus conas a d' fhéadfaimisne, más ea?»-EUx toghaigí an té is fearr agus is cumasaí de chlann mhac bhur máistir, agus cuirigí i ríchathaoir a athar é, agus troidigí ar son ríshliocht bhur máistir.»8Dkx «Nuair a gheobhaidh sibh an litir seo, ós rud é go bhfuil clann mhac bhur máistir in bhur dteannta, agus go bhfuil carbaid agus eachra, cathracha daingne agus airm agaibh,fC Ix Bhí deichniúr mac agus trí fichid ag Acháb sa tSamáir, agus scríobh Iéahú litir agus sheol í go dtí an tSamáir, go huachtaráin na cathrach, go dtí na sinsir agus go lucht altrama chlann Acháb, á rá:B!x %Beidh conablach Ízeibil mar aoileach ar an ithir (i gcríocha Izréil) i dtreo nach bhféadfaidh aon duine a rá: Ba í seo Ízeibil.' »jAOx $Thángadar ar ais dá bhrí sin leis an scéala sin go Iéahú, agus dúirt sé: «Sin é briathar an Tiarna, an briathar a labhair sé ó bhéal Éilias an Tisbíoch: 'Íosfaidh na madraí feoil Ízeibil i gcríocha Izréil.e@Ex #Ach nuair a chuadar á hadhlacadh, ní bhfuaireadar ach a cloigeann, a cosa agus a dearnana..?Wx "Ghabh sé isteach ansin agus chaith bia agus deoch agus dúirt: «Féachaigí chun na mná mallachta sin anois agus déanaigí í a adhlacadh mar is iníon rí í.»>)x !«Caith anuas í,» ar sé. Agus chaitheadar anuas í agus scaip a fuil ar na ballaí agus ar na capaill, agus shatail siad faoina gcrúba í.=+x D' fhéach Iéahú in airde i dtreo na fuinneoige, agus dúirt: «Cé tá liom? Cé tá?» agus d' fhéach dhá choillteán nó trí anuas air.<yx Ag teacht an geata isteach do Iéahú dúirt sí: «An síocháin do ghnó, a Zimrí, a fhir mharaithe do mháistir?»*;Ox Nuair a tháinig Iéahú go Izréil, chuala Ízeibil faoi, agus mhaisigh sí a súile, agus chóirigh a ceann agus bhí ag féachaint amach an fhuinneog.j:Ox San aonú bliain déag de réimeas Iórám mac Acháb a tháinig Achaizíá i gcoróin ar Iúdá.}9ux Thug a shearbhóntaí i gcarbad é go Iarúsailéim agus chuireadar ina thuama lena shinsir é i nDúnfort Dháiví.-8Ux Nuair a chonaic Achaizíá rí Iúdá a raibh ar siúl, theith sé leis i dtreo Bhéit Hagán, ach chuaigh Iéahú ar a thóir agus dúirt: «Treascair eisean chomh maith.» [Ghoineadar é] ina charbad ag ardán Ghúr atá i gcóngar Ibleám agus theith sé go Migideo mar a bhfuair sé bás.7{x ' Seo mo mhionn: Chonaic mé fuil Nábót agus fuil a chlann mhac inné sé an Tiarna atá ag caint déanfaidh mé é a chúiteamh leatsa sa ghort céanna.' Tóg suas é mar sin agus caith isteach i ngort Nábót é de réir bhriathar an Tiarna.»z6ox Dúirt Iéahú le Bidcear a chaptaen: «Tóg é agus caith isteach i ngort Nábót an tIzréileach é. Cuimhnigh nuair a bhí tú féin agus mise ag marcaíocht le chéile ar chúl Acháb, a athair, gur fhógair an Tiarna an bhreith seo air:25_x Ach tharraing Iéahú a bhogha le lán a nirt agus d' aimsigh Iórám idir an dá shlinneán; chuaigh an tsaighead trí chroí an rí, agus thit sé ar lár ina charbad.\43x Ansin d' iompaigh Iórám timpeall agus theith sé á rá: «Feall, a Achaizíá!» 3x Nuair a chonaic Iórám Iéahú d' fhiafraigh sé de: «An síocháin bhur ngnó, a Iéahú?» D' fhreagair sé: «Cén tsíocháin a d' fhéadfadh a bheith i gceist agus a bhfuil de striapachas agus phisreoga gan áireamh ar siúl ag do mháthair Ízeibil.»s2ax «Gabhaigí mo charbad,» arsa Iórám, agus gabhadh a charbad dó. Ansin chuaigh Iórám rí Iosrael agus Achaizíá rí Iúdá amach i gcoinne Iéahú, gach duine díobh ina charbad. Bhuaileadar leis i ngort Nábót an tIzréileach.I1 x Agus thug an fear faire scéala arís: «Shroich sé iad, ach níl sé ag filleadh. Agus tá an tiomáint ar aon dul le tiomáint Iéahú mac Nimsí mar go dtiomáineann sé mar fhear buile.»R0x Ansin sheol sé eachlach eile agus tháinig chucu agus dúirt: «Deir an rí: 'An síocháin bhur ngno?' » Agus d' fhreagair Iéahú: «Nach cuma duitse faoi shíocháin? Cas timpeall agus lean mé.»2/_x Chuaigh eachlach i gcoinne Iéahú dá bhrí sin agus dúirt: «Deir an rí: 'An síocháin bhur ngnó?' » Agus d' fhreagair Iéahú: «Nach cuma duitse faoi shíocháin? Cas timpeall agus lean mé.» Agus thug an fear faire scéala: «Shroich an teachtaire iad ach níl sé ag filleadh ar ais.»j.Ox An fear faire ar an túr in Izréil, chonaic sé díorma Iéahú chuige agus dúirt: «Feicim díorma fear,» ar sé. Thug Iórám ordú: «Cuir eachlach ina gcoinne agus fiafraíodh sé díobh: 'An síocháin bhur ngnó?' »(-Kx Ansin chuaigh Iéahú isteach ina charbad agus d' imigh go hIzréil mar a raibh Iórám ina luí; bhí Achaizíá rí Iúdá tagtha anuas ar thuairisc Iórám..,Wx ach bhí Iórám tar éis filleadh go hIzréil le leigheas a fháil ar na créachtaí a thug na hArámaigh air nuair a bhí sé ag troid le Hazáéil rí Arám.) «Más mar sin a bhraitheann sibh,» arsa Iéahú, «ná héalaíodh aon duine ón gcathair leis an scéal a bhreith go hIzréil.»I+ x Rinne Iéahú mac Iahóiseáfát mac Nimsí comhcheilg in aghaidh Iórám. (Bhí Iórám agus Iosrael go léir um an dtaca sin ag cosaint Rámot Gileád in aghaidh Hazáéil rí Arám;'*Ix Ansin ar an toirt thóg gach duine a bhrat agus leathadar faoi ar na leaca loma iad; shéid siad an trumpa agus chuir siad gáir suas: «Sé Iéahú an rí!»;)qx «Scéal thairis,» ar siad. «Téanam agus inis dúinn.» «A leithéid seo, a dúirt sé,» ar sé; «seo mar a deir an Tiarna: 'Déanaim thú a ungadh i do rí ar Iosrael.' »l(Sx Ansin tháinig Iéahú amach go hoifigigh a mháistir. «An bhfuil gach ní ina cheart?» d' fhiafraigh siad de. «Cad a thug an ghealt seo chugat?» «Tá aithne agaibh air siúd agus tá a fhios agaibh cad deir sé,» ar sé.$'Cx Maidir le Ízeibil, íosfaidh na madraí í i nduiche Izréil; ní dhéanfaidh aon duine í a chur.' » Ansin d' oscail sé an doras agus d' éalaigh leis.&x Agus tabharfaidh mé an cor céanna ar shliocht Acháb le sliocht Iarobám mac Nabát agus sliocht Bháiseá mac Aichíá. %x Scriosfar clann Acháb go léir. Déanfaidh mé gach fireannach de shliocht Acháb, cibé acu saor nó daor, in Iosrael, a scrios.($Kx Déan teaghlach Acháb do mháistir a scrios, agus déanfaidh mé fuil mo shearbhóntaí na fáithe agus searbhóntaí an Tiarna go léir a agairt ar Ízeibil.U#%x D' éirigh sé agus chuaigh sé isteach sa teach. Dhoirt an t-ógánach an ola ar a cheann á rá: «Seo mar a deir an Tiarna Dia Iosrael: 'Déanaim thú a ungadh i do rí ar phobal an Tiarna, ar Iosrael.o"Yx agus nuair a shroich sé, fuair sé oifigigh shinsearacha an airm ina suí le chéile. «Tá teachtaireacht agam duit, a thaoisigh,» ar sé. «Do cé acu againn go léir?» arsa Iéahú. «Duitse, a thaoisigh,» d' fhreagair sé.J!x Chuir an t-ógánach, an fáidh, chun bóthair go Rámot Gileád,R x Ansin faigh an crúiscín ola agus doirt ar a cheann é, agus abair: 'Seo é briathar an Tiarna: Déanaim thú a ungadh i do rí ar Iosrael.' Ansin oscail an doras agus teith leat le teann deabhaidh.»H x Nuair a shroichfidh tú an áit sin, lorg Iéahú mac Iahóiseáfát mac Nimsí. Téigh isteach agus abair leis éirí agus imeacht óna chomrádaithe, agus tabhair isteach i seomra cúil é.< ux Ghlaoigh Eilíseá ar dhuine de bhráithreachas na bhfáithe: «Cuir crios faoi do choim,» ar sé, «beir an crúiscín ola seo i do láimh, agus téigh go Rámot Gileád.xD' fhill Iórám rí ar Izréil le téarnamh ó na créachtaí a fuair sé i Rámá agus é ag troid in aghaidh Hazáéil rí Arám. Ghabh Achaizíá mac Iahórám rí Iúdá síos go Izréil ar thuairisc Iórám mac Acháb mar go raibh sé breoite.  xGhabh sé amach le Iórám mac Acháb le cogadh a chur ar Hazáéil rí Arám i Rámot Gileád, ach ghoin na hArámaigh Iórám.&GxLean seisean chomh maith sampla theaghlach Acháb agus rinne an t-olc i bhfianaise an Tiarna, faoi mar a rinne teaghlach Acháb, lena raibh sé i gcleamhnas.8kxBhí Achaizíá dhá bhliain agus fiche nuair a tháinig sé i gcoróin, agus bhí sé bliain i réim in Iarúsailéim. Atailiá, iníon Omraí rí Iosrael, ab ainm dá bhean.{xSa dara bliain déag de réimeas Iórám mac Acháb rí Iosrael tháinig Achaizíá mac Iahórám i gcoróin ar Iúdá.$CxAnsin chuaigh Iahórám chun suain lena shinsir agus adhlacadh é lena shinsir i nDúnfort Dháiví. Tháinig a mhac Achaizíá i gcomharbacht air mar rí.xAn chuid eile de stair Iahórám, a imeachtaí go léir, nach bhfuil sin go léir scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iúdá? xTá cuing Iúdá caite díobh ag Eadóm ar an gcuma sin go dtí an lá inniu. Rinne Libneá ceannairc an t-am sin chomh maith.Z/xAnsin ghabh Iahórám anonn go Záír lena charbaid go léir. D' éirigh sé san oíche, agus bhris sé amach lena cheannairí carbad trí shluaite na nEadómach a bhí ina thimpeall, ach theith a arm abhaile.a=xLena linn rinne Eadóm ceannairc ó cheannas Iúdá, agus cheapadar rí dá gcuid féin.6gxAch ní scriosfadh an Tiarna Iúdá ar son Dháiví, a shearbhónta, mar gur gheall sé go dtabharfadh sé lóchrann go brách dó féin agus dá chlann mhac [ina láthair].!=xLean sé sampla ríthe Iosrael, mar a rinne teaghlach Acháb, mar ba iníon le hAcháb a bhí aige mar bhean. Rinne sé an t-olc i bhfianaise an Tiarna. xBhí sé dhá bhliain déag ar fhichid d' aois nuair a tháinig sé i gcoróin, agus bhí sé ocht mbliana ina rí in Iarúsailéim. xSa chúigiú bliain de réimeas Iórám mac Acháb rí Iosrael, tháinig Iahórám mac Iahóiseáfát rí Iúdá i gcoróin.0[xLá arna mhárach fuair sé blaincéad agus thum in uisce é agus leath ar a cheann é agus fuair sé bás ar an gcuma sin agus tháinig Hazáéil i gcoróin ina áit.DxD' fhág sé slán ag Eilíseá agus d' fhill ar a mháistir, agus d' fhiafraigh seisean de: «Cad dúirt Eilíseá?» D' fhreagair sé: «D' inis sé dom go ndéanfá téarnamh cinnte.»G  x «Ach,» arsa Hazáéil, «cad é do shearbhónta? Níl ann ach madra le haon ní mór mar sin a dhéanamh.» «I bhfís ón Tiarna,» arsa Eilíseá, «chonaic mé thú i do rí ar Arám.»[ 1x «Cén fáth,» arsa Hazáéil, «go bhfuil mo thiarna ag gol?» D' fhreagair sé: «Mar go bhfuil a fhios agam an urchóid a dhéanfaidh tú do chlann Iosrael; cuirfidh tú a ndaingin trí thine, cuirfidh tú a n-ógánaigh chun báis le rinn claímh, stollfaidh tú a leanaí ina ngeireacha, agus scoiltfidh tú broinn a mban torrach.»v gx Ansin d' éirigh a cheannaithe teann, agus stán sé air nó go dtáinig náire air agus ghoil an giolla Dé. !x D' fhreagair Eilíseá: «Téigh agus abair leis: 'Tearnóidh tú cinnte,' ach d' fhoilsigh an Tiarna dom go bhfaighidh sé bás cinnte.»( Kx D' imigh Hazáéil faoi choinne Eilíseá agus togha mhaoin na Damaisce aige leis mar bhronntanas ualach daichead camall. Tháinig sé agus sheas sé os a chomhair agus dúirt: «Chuir do mhac Bein Hadad rí Arám mise chugat á fhiafraí díot: 'An dtéarnóidh mé ón tinneas seo?' »KxDúirt an rí ansin le Hazáéil: «Beir bronntanas leat agus téigh faoi choinne an ghiolla Dé, agus téigh i gcomhairle leis an Tiarna tríd a fhiafraí an dtéarnóidh mé ón tinneas seo.» xTháinig Eilíseá go dtí an Damaisc agus bhí Bein Hadad rí Arám tinn. Dúradh leis: «Tá an giolla Dé tagtha anseo.»+QxCheistigh an rí an bhean agus d' inis sí an scéal dó. Ansin chuir an rí duine dá mhaoir ina feighil agus thug an treoir seo dó: «Féach chuige go bhfaighidh sí a maoin go léir ar ais, agus an teacht isteach go léir óna cuid talún ón lá a d' fhág sí an tír go dtí anois.»mUxAgus fad a bhí sé ag insint don rí conas mar a d' ardaigh Eilíseá an leanbh ó mhairbh, siúd í an bhean ar ardaigh Eilíseá a mac ón mbas agus í ag cur a héilimh faoina teach agus faoina talamh faoi bhráid an rí. «A thiarna mo rí,» arsa Eilíseá, «sin í an bhean cheannann chéanna, agus sin é a mac a d' ardaigh Eilíseá ó mhairbh.» xBhí an rí ag caint le Géichizí, searbhónta an ghiolla Dé, á rá: «Inis dom na héachtaí go léir a rinne Eilíseá.»3axNuair a bhí na seacht mbliana caite d' fhill an bhean ó thír na bhFilistíneach agus chuaigh lena héileamh faoina teach agus faoina talamh a chur faoi bhráid an rí.+QxD' éirigh an bhean agus rinne mar a dúirt an giolla Dé léi: d' imigh sí lena líon tí agus chuir fúithi ar feadh seacht mbliana i dtír na bhFilistíneach. 1xSeo mar a bhí ráite ag Eilíseá leis an mbean a ndearna sé a mac a ardú ó mhairbh: «Éirigh, agus imigh leat ar an gcoigrích, tú féin agus do líon tí, mar tá gorta glaoite ag an Tiarna tá sé ag teacht ar an tír cheana féin ar feadh seacht mbliana.»a=xAgus sin é a tharla dó. Shatail na daoine air i mbéal an gheata agus fuair sé bás.)r_xd' fhreagair an feidhmeannach an giolla Dé: «Fiú dá ndéanfadh an Tiarna fuinneoga sa spéir arbh fhéidir é sin a theacht i gcrích?» Agus dúirt seisean: «Feicfidh tú é le do shúile cinn, ach ní íosfaidh tú greim de.»?~yx(Nuair a dúirt an giolla Dé leis an rí: «Beidh dhá thomhas eorna ar díol ar sheicil, agus tomhas den phlúr is míne ar sheicil um an dtaca seo amárach ag geata na Samáire,»z}oxAn feidhmeannach a bhí mar theannta ag an rí, bhí sé ceaptha aige mar chaptaen ar gharda an gheata, ach shatail na daoine air i mbéal an gheata agus fuair sé bás faoi mar a thairngir an giolla Dé nuair a tháinig an rí anuas chuige.O|xAnsin ghabh na daoine amach agus rinneadar longfort na nArámach a chreachadh. Bhí tomhas den phlúr is míne ar díol ar sheicil agus dhá thomhas eorna ar sheicil mar a dúirt an Tiarna a bheadh.h{KxLeanadar a lorg chomh fada leis an Iordáin, agus, féach! bhí éidí agus fearais a chaith na hArámaigh uathu le teann deabhaidh caite ar feadh an bhealaigh go léir. D' fhill an lucht braite leis an scéala sin don rí.yzmxThógadar dhá chuingir carbaid agus chuir an rí i ndiaidh sluaite Arám iad á rá: «Téigí agus feicigí.»y9x D' fhreagair duine dá fheidhmeannaigh, «Tógtar cúig cinn de na capaill atá fágtha fós againn gheobhadh an dream atá fágtha anseo bás chomh maith ar aon dul leis an slua mór eile d' Iosrael a fuair bás cheana féin agus cuirimis dream ar aghaidh leo agus feicidís.» x;x D' éirigh an rí gan é fós ina lá agus dúirt lena fheidhmeannaigh: «Inseoidh mé daoibh cad tá déanta ag na hArámaigh orainn. Tá fhios acu go bhfuil an gorta ag luí orainn, agus dá bharr sin d' fhágadar an longfort agus chuadar i bhfolach faoin tír á rá leo féin: 'Nuair a thiocfaidh siad amach as an gcathair, déanfaimid iad a ghabháil ina mbeatha agus rachaimid isteach sa chathair.' »ewEx Scaip gardaí na ngeataí an dea-scéala de liú, agus fógraíodh laistigh den phálás é.!v=x D' imíodar leo ansin agus ghlaoigh siad ar ghardaí gheataí na cathrach agus dúirt leo: «Chuamar go longfort na nArámach. Ní raibh duine beo le feiceáil ná le cloisteáil ann, ach na capaill ceangailte, agus na hasail ceangailte, agus na bothanna fágtha mar a bhíodar.» u x Ansin dúradar le chéile: «Níl sé ceart againn! Seo lá dea-scéil agus seo sinn gan focal asainn! Má fhanaimid go maidin, is cinnte go ndéanfar díoltas orainn; téanam dá bhrí sin; téimis agus tugaimis an dea-scéala go pálás an rí.»\t3xNuair a tháinig na lobhair úd go himeall an champa, chuadar isteach i mboth agus chaitheadar bia agus deoch agus thugadar airgead agus ór agus éidí leo as, agus d' imíodar leo agus chuireadar i bhfolach iad. Ansin d' fhilleadar agus isteach leo i mboth eile agus chreachadar é agus d' imíodar agus chuireadar an chreach i bhfolach.^s7xD' éalaíodar leo dá bhrí sin le titim na hoíche agus theitheadar agus d' fhágadar ansin a mbothanna, a gcapaill, agus a n-asail; d' fhágadar an longfort díreach mar a bhí sé agus theitheadar lena n-anam.r)xMar thug an Tiarna ar na hArámaigh ina longfort fuaim carbad agus capall agus geoin armála móire a chloisteáil; agus dúradar le chéile: «Féach! rinne rí Iosrael na ríthe Hiteacha a fhostú le troid inár n-aghaidh, agus ríthe na hÉigipte le sinn a ionsaí.»2q_xLe titim na hoíche mar sin d' éiríodar agus chuireadar chun bóthair i dtreo longfort na nArámach; ach nuair a thángadar go himeall an champa ní raibh caonaí ann.@p{xMá bheartaímid dul isteach sa chathair, agus an gorta inti, gheobhaimid bás inti; má fhanaimid inár suí anseo, gheobhaimid bás chomh maith. Téanam, téimis anonn go longfort na nArámach. Má thugann siad anacal anama dúinn mairfimid; má chuireann siad chun báis sinn, ní bheidh ach deireadh linn.»?oyxBhí ceathrar ag an mbealach chun an gheata mar lobhair ab ea iad agus bhíodar ag cur is ag cúiteamh eatarthu féin: «Cad ab áil linn inár suí anseo ag feitheamh leis an mbás?n-xAch d' fhreagair an feidhmeannach, a bhí mar theannta ag an rí, an giolla Dé: «Fiú dá ndéanfadh an Tiarna fuinneoga sa spéir, arbh fhéidir é seo a theacht i gcrích?» «Feicfidh tú é le do shúile cinn,» arsa Eilíseá, «cé nach n-íosfaidh tú greim de.»fm IxDúirt Eilíseá: «Éistigí le briathar an Tiarna; mar seo a deir an Tiarna: 'Um an dtaca seo amárach, beidh tomhas den phlúr is míne á dhíol ar sheicil, agus dhá thomhas eorna ar sheicil, ag geata na Samáire.' »"l?x!Ag caint fós leo dósan, shroich [an rí]. «Is léir,» ar sé, «gur ón Tiarna an mí-ádh seo. Cén fáth a mbeadh muinín agam fós as an Tiarna?»Fkx Bhí Eilíseá ina shuí ina theach agus na seanóirí ina suí ina thimpeall. Chuir an rí teachtaire óna láthair ach sular shroich sé, dúirt Eilíseá leis na seanóirí: «An bhfeiceann sibh mar a thug an dúnmharfóir úd ón mbroinn orduithe an ceann a scothadh díom? Féach, nuair a thiocfaidh an teachtaire, dúnaigí an doras air; coinnigí an doras dúnta air. Nach bhfuil truip choiscéim a mháistir le cloisteáil ina dhiaidh?»j7x«Go ndéana Dia a leithéid seo agus a leithéid siúd sa bhreis liom,» ar sé, «má fhanann ceann Eilíseá mac Sheáfát ar a ghuaillí inniu!»>iwxNuair a chuala an rí focail na mná, stróic sé a chuid éadaigh; ós rud é go raibh sé ag siúl ar an mballa chonaic an pobal go raibh sacéadach, féach, lena chneas laistigh.,hSxRinneamar mo mhac a bheiriú dá réir sin agus a ithe. Lá arna mhárach dúirt mé léi: 'Tabhair suas do mhac le hithe againn,' ach tá a mac i bhfolach aici.»5gexAnsin d' fhiafraigh an rí: «Cad tá ort?» D' fhreagair sí: «Dúirt an bhean seo liom: 'Tabhair suas do mhac le hithe againn inniu, agus íosfaimid mo mhacsa amárach.'f/x«Go bhfága an Tiarna gan fóirithint thú,» ar seisean, «cá bhfaighinnse leigheas do cháis? Ón urlár buailte nó ón gcantaoir fhíona?»e!xAgus nuair a bhí rí Iosrael ag gabháil thart ar bhalla na cathrach, ghlaoigh bean, in ard a cinn air: «Fóir orm, a thiarna, mo rí.»>dwxBhí gorta mór sa tSamáir agus bhí an léigear chomh dian go raibh ceann asail á dhíol ar ochtó seicil airgid, agus ceathrú cab [d' iniúin fhiáine] ar chúig seicil airgid. c;xTharla ina dhiaidh sin gur chruinnigh Bein Hadad rí Arám a shluaite go léir agus go ndeachaigh sé suas agus léigear a chur ar an tSamáir.^b7xChóirigh sé béile breá dóibh agus nuair a bhí bia agus deoch caite acu scaoil sé chun siúil iad agus chuadar ar ais chun a máistir. Níor tháinig na hArámaigh ag creachadh críocha Iosrael as sin amach.maUxD' fhreagair sé: «Ná maraigh iad. An gcuirfeá chun báis an mhuintir [nár] ghabh tú le do chlaíomh agus le do bhogha? Tabhair arán agus uisce dóibh le go gcaithfidís bia agus deoch agus dul ar ais go dtí a máistir.» ` xNuair a chonaic rí Iosrael iad, dúirt sé le hEilíseá: «An gcuirfidh mé chun báis iad, an gcuirfidh mé, a athair liom?»n_WxAch a rabhadar tagtha isteach sa tSamáir dúirt Eilíseá: «A Thiarna, oscail súile an dreama seo i dtreo go mbeidh radharc acu.» Agus d' oscail an Tiarna a súile agus bhí radharc acu, agus ba shiúd i lár na Samáire iad.G^ xAnsin dúirt Eilíseá leo: Ní hé seo an bóthar, ná ní hí seo an chathair; lean mise agus treoróidh mé sibh chun an fhir atá sibh a lorg,» agus threoraigh sé chun na Samáire iad.E]xNuair a bhí na hArámaigh ag druidim leis ghuigh Eilíseá chun an Tiarna: «Buail an dream seo, guím thú, le daille,» agus bhuail sé le daille iad de réir mar a d' impigh Eilíseá.\xAnsin rinne Eilíseá urnaí: «A Thiarna,» ar sé, «oscail a shúile agus tabhair radharc dó, impím ort.» D' oscail an Tiarna súile a shearbhónta agus chonaic sé an sliabh, féach, agus é clúdaithe le capaill agus le carbaid tine timpeall ar Eilíseá.`[;xD' fhreagair sé: «Ná bíodh eagla ort! Óir is mó atá linne ná mar atá leosan.»aZ=xLá arna mhárach rinne giolla Dé mochóirí agus amach leis. B' shiúd díorma saighdiúirí le capaill agus carbaid timpeall na cathrach. «Mo léan, a mháistir, cad tá le déanamh againn?» arsa a shearbhónta. YxChuir sé capaill agus carbaid agus slua mór ansiúd uaidh agus thángadar i gcoim na hoíche agus thimpeallaíodar an chathair./XYx «Imígí agus faighigí amach cá bhfuil sé,» arsa an rí, «i dtreo go gcuirfinn lucht a ghafa ar a thóir.» Agus fuair sé scéala: «Tá sé anois i nDotán.»HW x «Níl aon duine againn, a thiarna mo rí,» arsa duine dá fheidhmeannaigh, «ach is é Eilíseá, an fáidh in Iosrael, a fhoilsíonn do rí Iosrael gach a ndeir tú i do sheomra codlata.»-VUx Bhí seo ag cur an-bhuaireamh aigne ar rí Arám, agus ghlaoigh sé ar a fheidhmeannaigh agus dúirt: «Inis dom cé acu againn atá dár [mbrath] le rí Iosrael.»kUQx Chuir rí Iosrael dá réir sin díorma fear chun na háite a luaigh giolla Dé. Agus bhíodh sé ag tabhairt rabhaidh do rí Iosrael ar an gcuma sin agus bhíodh seisean san airdeall, agus tharla sin breis agus uair nó dhó.T/x Ach chuir giolla Dé scéala go rí Iosrael: «Seachain agus ná téigh thar an áit sin, mar tá na hArámaigh chun [ionsaí] a dhéanamh ann.»S7xBhí rí Arám i gcogadh le hIosrael. Chuaigh sé i gcomhairle lena oifigigh agus dúirt: «Déanaigí [ionsaí] ina leithéid seo d' áit.»MRx«Tóg amach é,» ar sé, agus shín an fear a lámh agus thóg é.7Qix«Cár thit sé?» d' fhiafraigh an giolla Dé de, agus thaispeáin sé an áit dó. Ansin ghearr sé slapar agus chaith isteach ansiúd é agus chuir an t-iarrann ar snámh.(PKxach ag gearradh saile do dhuine díobh, thit ceann iarainn a thua isteach san uisce. «Mo léan, a mháistir,» ar sé, «agus ba ar iasacht leis a bhí sé!»^O7xagus chuaigh sé leo. Nuair a tháinig siad chun na Iordáine ghearradar anuas crainnjNOxAnsin dúirt duine díobh: «Ar mhiste leat dul le do shearbhóntaí?» «Rachaidh mé,» ar sé,M9xTéimis chun na Iordáine, agus gearradh gach duine againn sail ann agus déanaimis áit chónaithe dúinn féin ann.» D' fhreagair sé: «Téigí!»L xDúirt bráithreachas na bhfáithe le hEilíseá: «Féach, tá an áit ina bhfuil cónaí orainn taobh leat róchúng dúinn.K5xAch leanfaidh lobhra Námán díot féin agus de do shliocht go brách.» Agus d' imigh Géichizí óna láthair ina lobhar, chomh geal le sneachta..JWxAch dúirt Eilíseá leis: «Nach raibh mé ansiúd ó chroí nuair a d' fhág duine éigin a charbad le bualadh leat? [Os rud é gur] ghlac tú an t-airgead, ní miste duit anois garraithe a [cheannach leis], agus gairdíní ológ, agus caoirigh, agus eallach, agus daoráin agus daoirseacha.AI}xD' imigh sé féin isteach agus sheas os comhair a mháistir, agus dúirt Eilíseá: «Cá raibh tú, a Ghéichizí?» D' fhreagair seisean: «Ní raibh do shearbhónta in aon bhall.»HxNuair a shroich sé Oifil, thóg sé uathu iad agus chuir i leataobh ina theach iad. Ansin lig sé na fir chun siúil agus d' imíodar.G'x«Tóg dhá thallann, le do thoil (agus dhá éide aonaigh),» a d' fhreagair Námán, agus bhí á dtathant air, agus cheangail sé dhá thallann airgid i dhá mhála (le dhá éide aonaigh) agus leag iad ar bheirt dá shearbhóntaí a d' iompair iad roimh Géichizí.F%xAgus d' fhreagair seisean: «Tá gach ní ina cheart. Chuir mo mháistir chugat mé lena rá: 'Tháinig beirt ógánach de bhráithreachas na bhfáithe chugam anois díreach ó ardáin Eafráim; tabhair dóibh tallann airgid, le do thoil (agus dhá éide aonaigh).' »8EkxD' imigh Géichizí i ndiaidh Námán. Nuair a chonaic Námán é ag rith ina dhiaidh, phreab sé as a charbad le bualadh leis, agus dúirt: «An bhfuil gach ní ina cheart?»pD[xdúirt Géichizí, searbhónta Eilíseá, leis féin: «Is bog a scaoil mo mháistir leis an Arámach seo mar nár ghlac sé lenar ofráil sé dó. Dar an Tiarna beo, rithfidh mé ina dhiaidh agus gheobhaidh mé rud éigin uaidh.»kCQxD' fhreagair sé: «Imigh faoi shíocháin!» Ach nuair a bhí Námán imithe tamall beag,(BKxAch aon ní amháin agus go maithe an Tiarna do do shearbhónta é nuair a théann mo mháistir go teampall Rimeon le hadhradh a dhéanamh ann, luíonn sé ar mo ghéag agus cromaim síos i dteampall Rimeon [nuair a dhéanann seisean]. Go maithe an Tiarna an beart seo do shearbhónta.»lASxAnsin dúirt Námán: «Ós rud é nach dtógfaidh tú, tugtar, le do thoil, ualach dhá mhiúil de chré do do shearbhónta; mar as seo amach ní ofrálfaidh do shearbhónta íobairt dhóite ná eile d' aon dia ach don Tiarna."@?xAch d' fhreagair seisean: «Dar an Tiarna beo dá ndéanaim seirbhís, ní thógfaidh mé aon ní.» Agus bhí Námán ag tathant air ach ní dhéanfadh.?%xAnsin d' fhill sé ar an ngiolla Dé, é féin agus a chuideachta, agus sheas sé os a chomhair. «Anois a aithním,» ar seisean, «nach bhfuil Dia ar bith sa domhan ar fad ach amháin in Iosrael. Anois dá bhrí sin tóg bronntanas ó do shearbhónta, le do thoil.»?>yxAnsin chuaigh sé síos agus thum é féin seacht n-uaire sa Iordáin de réir chomhairle ghiolla Dé. Agus leigheasadh a chneas mar a bheadh cneas naíonáin ann agus bhí sé glan.=x Tháinig a shearbhónta chuige agus dúirt leis: «A athair, dá n-iarrfadh an fáidh ort rud éigin deacair a dhéanamh, is cinnte go ndéanfá é. Nach móide is ceart duit a bhfuil ráite aige leat anois a dhéanamh: 'Nigh thú féin agus beidh tú glan' ?»b<?x Nach fearr iad an Abáná agus an Farpar, aibhneacha na Damaisce, ná a bhfuil d' uiscí in Iosrael chun go nífinn mé féin iontu agus go nglanfaí mé.» Dá bhrí sin thiontaigh sé agus d' imigh agus é ar buile.;x Tháinig fearg ar Námán agus d' imigh sé leis á rá: «Shíl mé go dtiocfadh sé amach chugam, go ndéanfadh sin, agus go seasfadh sé amuigh ag glaoch ar ainm an Tiarna a Dhia, agus a lámh a shíneadh os cionn an bhaill agus an lobhar a leigheas.(:Kx Chuir Eilíseá teachtaire chuige á rá: «Imigh leat agus nigh thú féin seacht n-uaire sa Iordáin; agus cneasóidh do chorp agus beidh tú glan athuair.»p9[x Dá bhrí sin tháinig Námán lena chapaill agus lena charbad agus stad sé ag doras theach Eilíseá.~8wxAr a chloisteáil d' Eilíseá, giolla Dé, gur stróic rí Iosrael a chuid éadaigh, chuir sé scéala chun an rí: «Cad chuige ar stróic tú do chuid éadaigh? Lig dó teacht chugamsa, agus gheobhaidh sé amach go bhfuil fáidh in Iosrael.»07[xNuair a léigh rí Iosrael an litir, stróic sé a chuid éadaigh agus dúirt: «An dia mise, údar báis agus beatha, agus a rá gur iarr an fear seo orm duine a leigheas óna lobhra? Éist leis seo agus tabhair é faoi deara agus feicfidh tú gur ag iarraidh achrann a adhaint liom atá sé.»Q6xThug sé an litir chun rí Iosrael. Dúradh inti: «Nuair a gheobhaidh tú an litir seo, bíodh a fhios agat gur chuir mé Námán, mo shearbhónta, ag triall ort, chun go leigheasfá ón lobhra é.»H5 xDúirt rí Arám leis: «Imigh leat agus cuirfidh mise litir chuig rí Iosrael.» D' imigh sé agus thug sé leis deich dtallann airgid agus sé mhíle seicil óir agus deich n-éide aonaigh.4xAnsin chuaigh Námán chun a thiarna, agus dúirt leis: «Dúirt an cailín ó thír Iosrael a leithéid seo agus a leithéid siúd.»3%xAgus dúirt sí lena máistreás: «Uch nach leis an bhfáidh sa tSamáir atá mo mháistir, is cinnte go leigheasfadh sé óna lobhra é.»2xI ruathar dá gcuid thug na hArámaigh cailín beag as Iosrael ina príosúnach leo agus bhí sí ag freastal ar bhean chéile Námán.\1 5xBa é Námán ceannfort arm rí Arám, agus bhí ard mheas agus gean ag a mháistir air mar is tríd a shaor an Tiarna Arám. Ba chalma an laoch gaile agus ba shaibhir an fear é, ach bhí sé ina lobhar._09x,Roinn sé orthu é. D' ith siad agus bhí fuíoll fágtha acu, mar a dúirt an Tiarna.s/ax+D' fhreagair a sheirbhíseach: «Conas is féidir liom é seo a roinnt ar chéad duine?» «Tabhair don phobal é le hithe,» ar seisean go daingean, «óir seo mar a deir an Tiarna: 'Íosfaidh siad agus beidh fuíoll fágtha acu.' »S.!x*Tháinig fear ó Bhál Seáiliseá agus thug leis chun giolla Dé arán a rinneadh de na céadtorthaí, fiche builín eorna agus arbhar úr [sa dias]. «Tabhair don phobal é le hithe,» arsa Eilíseá.9-mx)«Tugaigí min dom más ea,» arsa Eilíseá. Agus chaith sé sa choire í, agus dúirt: «Scaoiligí amach chucu seo í, agus ithidís í.» Agus ní raibh aon nimh sa choire.:,ox(Ansin scaoileadar an phraiseach amach do na fir le hithe, ach a luaithe a bhlaiseadar í, liúdar: «A ghiolla Dé, tá an bás sa choire,» agus níorbh fhéidir leo é a ithe.+x'Ghabh duine díobhsan amach faoi na bánta ag bailiú luibheanna, agus tharla fíniúin fhiáin air agus phrioc sé lán a ultaigh de chaora fiáine di. Ansin tháinig sé agus ghearr sé go mion isteach sa choire praisí iad gan a fhios aige cad iad. x9~F}w||y{gzy xww@vuttsqppOoo|nmmlkkQjjzihhxgwffAedccabaah`G_^^\[[d[ZSYYXX+WWUU8TSWRkQPPtOODNM3LL K5JlIICHGGkFEE\DDC?BAAt@@?G>I=<Sa dara bliain de réimeas Pheacach mac Ramailiá rí Iosrael tháinig Iótám mac Uizíá i gcoróin ar Iúdá. e xAn chuid eile de stair Pheacach, agus a imeachtaí go léir, nach bhfuil sin go léir scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iosrael?MdxRinne Hóiséa mac Éalá comhcheilg ansin in aghaidh Pheacach mac Ramailiá. Rinne sé an rí a dhúnmharú agus tháinig i gcomharbacht air (san fhichiú bliain de réimeas Iótám mac Uizíá). cxI réimeas Pheacach mac Ramailiá tháinig Tigleat Pileisir rí na hAsaíre agus ghabh sé Íón, Abael Béit Mácá, Iánóa, Ceidis, Hazór, Gileád agus an Ghailíl, agus críocha Naftáilí go léir, agus dhíbir sé an pobal go léir go dtí an Asaír.~bwxRinne sé an t-olc i bhfianaise an Tiarna; níor scoir sé de na peacaí inar threoraigh Iarobám mac Nabát Iosrael.$aCxSa dara bliain caogad de réimeas Azairiá rí Iúdá tháinig Peacach mac Ramailiá i gcoróin ar Iosrael sa tSamáir; agus bhí sé fiche bliain i réim.`yxAn chuid eile de stair Phacaichiá, a imeachtaí go léir, tá sin go léir scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iosrael._{xRinne Peacach mac Ramailiá, a cheann feadhna, comhcheilg ina aghaidh agus threascair é sa tSamáir, i ndúnfort an pháláis (Argob agus Airié). Bhí leathchéad d' fhir Ghileád lena chois; mharaigh sé an rí agus tháinig i gcomharbacht air.~^wxRinne sé an t-olc i bhfianaise an Tiarna; níor scoir sé de na peacaí inar threoraigh Iarobám mac Nabát Iosrael..]WxSa chaogadú bliain de réimeas Azairiá rí Iúdá tháinig Pacaichiá mac Mhanachaem i gcoróin ar Iosrael sa tSamáir, agus bhí sé dhá bhliain i réim.a\=xAnsin chuaigh Manachaem chun suain lena shinsir. Tháinig Pacaichiá i gcomharbacht air.[xAn chuid eile de stair Mhanachaem, a imeachtaí go léir, nach bhfuil sin go léir scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iosrael?DZxRinne Manachaem an t-airgead sin a thobhach ar Iosrael, ar gach flaith, leathchéad seicil an duine, le tabhairt do rí na hAsaíre. D' imigh seisean ar ais ansin agus níor fhan sa tír.2Y_xrinne Púl rí na hAsaíre ionradh ar an tír; thug Manachaem míle tallann airgid do Phúl d' fhonn go gcabhródh sé leis ag neartú lena ghreim ar an údarás ríoga.XxRinne sé an t-olc i bhfianaise an Tiarna agus níor scoir sé de na peacaí inar threoraigh Iarobám mac Nabát Iosrael. [Lena linn]%WExSa naoú bliain tríochad de réimeas Azairiá rí Iúdá tháinig Manachaem mac Gháidí i gcoróin ar Iosrael. Bhí sé deich mbliana i réim sa tSamáir.V'xIs ag an am seo a chreach Manachaem Tapsach, a chuir sé gach duine ann chun báis, agus a chreach sé a dhúiche go léir óThirzeá ar aghaidh de bhrí nár oscail sé a gheataí dó; chreach sé an chathair agus rop sé claíomh i mbroinn gach mná a bhí ag iompar.U}xAn chuid eile de stair Shealúm, an chomhcheilg a rinne sé, tá sin go léir scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iosrael."T?xAnsin ghabh Manachaem mac Gháidí suas ó Thirzeá, chuaigh isteach sa tSamáir, mharaigh Sealúm mac Iáibéis inti, agus tháinig i gcoróin ina áit.S#x Thánig Sealúm mac Iáibéis i gcoróin sa naoú bliain tríochad de réimeas Uizíá rí Iúdá agus bhí sé mí i gcoróin sa tSamáir.-RUx Tharla sin de réir mar a gheáll an Tiarna do Iéahú: «Beidh do chlann mhac ina suí i ríchathaoir Iosrael go dtí an ceathrú glúin.» Agus is mar sin a bhí.]Q5x An chuid eile de stair Zacairiá, tá sé scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iosrael.Px Rinne Sealúm mac Iáibéis comhcheilg ina aghaidh agus chuir chun báis é ag Ibleám, agus thanig i gcoróin ina dhiaidh.O-x Rinne sé an t-olc i bhfianaise an Tiarna faoi mar a rinne a shinsir. Níor scoir sé de na peacaí inar threoraigh Iarobám mac Nabát Iosrael.&NGxSan ochtú bliain déag ar fhichid de réimeas Azairiá rí Iúdá thanig Zacairiá mac Iarobám i gcoróin ar Iosrael sa tSamáir ar feadh sé mhí.MxAnsin chuaigh Azairiá chun suain lena shinsir agus chuireadar é i nDúnfort Dháiví, agus tháinig a mhac Iótám i gcomharbacht air.LxAn chuid eile de stair Azairiá, a imeachtaí go léir, nach bhfuil sé go léir scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iúdá?NKxAch leag an Tiarna a lámh ar an rí agus rinneadh lobhar de go lá a bháis, agus mhair sé i dteach leis féin. Bhí Iótám, mac an rí, i bhfeighil an rítheaghlaigh agus i gceannas ar an tír.{JqxNíor scriosadh na hardionaid, áfach, agus bhí an pobal fós ag ofráil íobairtí agus túise ar na hardionaid._I9xRinne sé an ceart i bhfianaise an Tiarna ar fad, faoi mar a rinne a athair, Amaiziá.FHxBhí sé sé bliana déag d' aois nuair a tháinig sé i gcoróin, agus bhí sé dhá bhliain déag is daichead ina rí in Iarúsailéim. Iacoiliá, ó Iarúsailéim, ab ainm dá mháthair.}G wxSa seachtú bliain déag de réimeas Iarobám rí Iosrael thánig Azairiá mac Amaiziá i gcoróin ar Iúdá.F)xAnsin chuaigh Iarobám chun suain lena shinsir. Rinneadar é a adhlacadh sa tSamáir le ríthe Iosrael. Tháinig Zacairiá i gcomharbacht air.eEExAn chuid eile de stair Iarobám, a imeachtaí go léir, a ghaisce, na cogaí a d' fhear sé, (conas mar a bhuaigh sé an Damaisc agus Hamát i Iáidí), nach bhfuil sin go léir scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iosrael? DxAch gheall an Tiarna nach scriosfadh sé ainm Iosrael ó chlar na cruinne agus d' fhuascail sé iad le láimh Iarobám mac Ióáis.C{xÓir chonaic an Tiarna a ghéire a bhí cruachás Iosrael, gan aon duine daor ná saor le teacht i gcabhair ar Iosrael.YB-xEisean a ghnóthaigh ar ais críocha Iosrael ó Bhealach Hamát go Muir an Arabá, de réir bhriathar an Tiarna Dia Iosrael a labhair sé ó bhéal Ióna mac Amaití a shearbhónta, an fáidh ó Ghat Héifir.~AwxRinne sé an t-olc i súile an Tiarna agus níor scar sé le haon pheaca inar threoraigh Iarobám mac Nabát Iosrael.:@oxSa chúigiú bliain déag de réimeas Amaiziá mac Ióáis rí Iúdá rinneadh rí ar Iosrael sa tSamáir de Iarobám mac Ióáis. Bhí sé bliain agus daichead ina rí.p?[xEisean a d' atóg Éalat agus a fuair ar ais do Iúdá é tar éis don rí dul chun suain lena shinsir.>%xThogh muintir Iúdá go léir Azairiá, agus gan é ach sé bliana déag d' aois, agus rinneadar rí de i gcomharbacht ar a athair Amaiziá._=9xIompraíodh ar ais ar chapaill é agus adhlacadh é i nDúnfort Dháiví lena shinsir.'<IxRinneadh comhcheilg ina aghaidh in Iarúsailéim agus theith sé go Láicís ach chuaigh an tóir ina dhiaidh go Láicís agus cuireadh chun báis ansiúd é.l;SxAn chuid eile de stair Amaiziá, nach bhfuil sé go léir scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iúdá?z:oxMhair Amaiziá mac Ióáis rí Iúdá cúig bliana déag tar éis bháis do Ióáis mac Iahóácház rí Iosrael.9#xAgus chuaigh Ióáis chun suain lena shinsir, agus adhlacadh é sa tSamáir le ríthe Iosrael. Tháinig a mhac Iarobám i gcomharbacht air.L8xAn chuid eile de stair Ióáis, a imeachtaí go léir, agus a ghaisce, agus conas mar a throid sé le hAmaiziá rí Iúdá, nach bhfuil sé sin go léir scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iosrael?W7)xThug sé leis an t-airgead agus an t-ór go léir agus na fearais go léir a bhí le fáil i dTeampall an Tiarna, agus i gcistí phálás an rí, agus gialla chomh maith, agus ansin d' fhill ar an tSamáir.}6ux Agus ghabh Ióáis rí Iosrael Amaiziá rí Iúdá mac Ióáis mac Achaizíá, ag Béit Seimis, agus [thug sé] leis é go Iarúsailéim; scartáil sé balla na cathrach ó Gheata Eafráim go Geata an Chúinne, ceithre chéad banlámh dá fhad.?5{x Bhris Iosrael ar Iúdá agus theith gach duine abhaile.34ax Ach ní éisteodh Amaiziá agus ghluais Ióáis rí Iosrael amach chun catha, agus thug sé féin agus Amaiziá rí Iúdá aghaidh ar a chéile ag Béit Seimis le Iúdá.L3x Rinne tú Eadóm a chloí agus anois tá éirí in airde ort. Bí ag maíomh as do ghaisce, ach fan sa bhaile. Cad ab áil leat ag cothú tranglaim a dhéanfadh thú féin agus Iúdá a scrios?»(2Kx Chuir Ióáis rí Iosrael teachtaireacht go hAmaiziá rí Iúdá: «Chuir feochadán na Liobáine teachtaireacht go céadar na Liobáine: 'Tabhair d' iníon le pósadh do mo mhac,' ach rinne ainmhí allta sa Liobáin an feochadán a shatailt faoina chosa agus é ag gabháil thar bráid.1%xAnsin chuir Amaiziá teachtairí go Ióáis mac Iahóácház mac Iéahú rí Iosrael á rá: «Tar agus bíodh triail againn as a chéile!»F0xEisean a bhris ar na hEadómaigh i nGleann an tSalainn, deich míle díobh, agus a ghabh an Charraig de ruathar. Thug sé Ioctael mar ainm uirthi agus is é atá uirthi go dtí inniu féin."/?xNíor chuir sé chun báis clann na ndúnmharfóirí, afach, de réir mar atá scríofa i leabhar dhlí Mhaois mar ar ordaigh an Tiarna: «Níl aithreacha le cur chun báis ar son mac, ná mic ar son a n-aithreacha; ní foláir gach duine a chur chun báis ar son a pheaca féin.»{.qxNuair a bhí greim daingean aige ar an ríocht, chuir sé chun báis na hoifigigh úd a mharaigh a athair, an rí.m-UxNíor scriosadh na hardionaid, áfach, agus bhí an pobal fós ag ofráil íobairtí sna hardionaid.,!xRinne sé an ceart i bhfianaise an Tiarna, ach níorbh ionann agus a shinsear Dáiví. Rinne sé aithris ar a athair Ióáis i ngach slí.?+yxBhí sé cúig bliana fichead d' aois nuair a tháinig sé i gcoróin agus bhí sé naoi mbliana fichead i réim in Iarúsailéim. Iahóadaín ó Iarúsailéim ab ainm dá mháthair.* {xSa dara bliain de réimeas Ióáis mac Iahóácház rí Iosrael rinneadh rí ar Iúdá d' Amaiziá mac Ióáis.X)+x Ansin ghabh Ióáis mac Iahóácház ar ais ó Bhein Hadad mac Hazáéil na cathracha a ghabh seisean óna athair Iahóácház le neart airm. Bhris Ióáis air faoi thrí agus fuair ar ais cathracha Iosrael.U(%x Fuair Hazáéil rí Arám bás, agus tháinig Bein Hadad i gcomharbacht air.x'kx Ach bhí an Tiarna cneasta leo agus ghlac trua dóibh, agus d' iompaigh chucu de bharr an chonartha a rinne sé le hAbrahám, le hÍosác, agus le Iacób, agus níorbh áil leis iad a scrios, ná níor dhíbir sé as a láthair iad (fós).l&Sx Bhí Hazáéil rí Arám ag déanamh géarleanúna ar Iosrael i gcaitheamh ré Iahóácház ar fad.}%ux Tharla go raibh marbh á iompar chun a adhlactha, agus chonacthas díorma díobh siúd, agus caitheadh an marbh isteach i dtuama Eilíseá. A luaithe a bhain an fear marbh le cnámha Eilíseá, tháinig anam ann arís agus sheas sé ar a chosa.|$sx Fuair Eilíseá bás, agus adhlacadh é. Bhíodh díormaí Móábach ag déanamh ionraidh ar an tír gach [bliain].z#ox Tháinig fearg ar an ngiolla Dé leis dá bharrsan. «Bhí sé de cheart agat é a bhualadh cúig nó sé huaire,» ar sé, «agus chloífeá Arám go hiomlán agus chuirfeá deireadh leis; anois ní bhrisfidh tú ar Arám ach trí huaire.»6"gx Ansin dúirt Eilíseá: «Tóg na saigheada,» agus thóg sé iad. Ansin dúirt sé le rí Iosrael: «Buail an talamh,» agus bhuail sé trí huaire é, agus ansin stad sé.r!_x «Oscail an fhuinneog thoir,» ar sé, agus d' oscail sé í. Ansin dúirt Eilíseá: «Scaoil an tsaighead,» agus scaoil. Dúirt sé ansin: «Saighead bua an Tiarna, saighead an bhua ar Arám. Brisfidh tú glan ar Arám ag Afaec.»z ox Ansin dúirt sé leis an rí: «Tarraing an bogha,» agus tharraing. Chuir Eilíseá a lámha thar lámha an rí.dCx Dúirt Eilíseá leis: «Faigh bogha agus saigheada,» agus fuair sé bogha agus saigheada.Mx Nuair a bhuail tinneas a bháis Eilíseá, ghabh Ióáis rí Iosrael síos chuige, agus chrom ar ghol ina láthair á rá: «A athair liom, a athair liom, a charbaid Iosrael lena eachra!»x Ansin chuaigh Ióáis chun suain lena shinsir, agus shuigh Iarobám ina ríchathaoir. Adhlacadh Ióáis sa tSamáir le ríthe Iosrael.Mx An chuid eile de stair Ióáis, a imeachtaí go léir, agus a ghaisce, agus conas mar a chuir sé cogadh ar Amaiziá rí Iúdá, nach bhfuil sin go léir scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iosrael?'x Rinne sé an t-olc i bhfianaise an Tiarna agus níor staon sé de na peacaí inar threoraigh Iarobám mac Nabát Iosrael, ach lean sé orthu..Wx Sa seachtú bliain tríochad de réimeas Ióáis rí Iúdá tháinig Ióáis mac Iahóácház i réim ar Iosrael sa tSamáir, agus bhí sé sé bliana déag i réim.)x Ansin chuaigh Iahóácház chun suain lena shinsir agus rinneadar é a adhlacadh sa tSamáir, agus tháinig a mhac Ióáis i gcomharbacht air.+x An chuid eile de stair Iahóácház, a imeachtaí go léir, agus a ghaisce, nach bhfuil sin go léir scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iosrael?T#x Níor fágadh ach leathchéad de mharcshlua, deich gcarbad agus deich míle troitheach d' arm ag Iahóácház. Scrios rí Arám iad agus shatail faoi chois iad mar a dhéanfaí le smúit lá an bhuailte. x Ach níor éiríodar as na peacaí inar threoraigh Iarobám Iosrael, ach leanadar orthu agus fágadh an cuaille naofa sa tSamáir.)7x (Thug an Tiarna fuasclóir dóibh [a d' fhuascail iad] ó lámha na nArámach, agus chónaigh clann Iosrael ina mbothanna mar a rinneadar roimhe sin."?x Ansin ghuigh Iahóácház chun an Tiarna, agus d' éist an Tiarna leis, mar go bhfaca sé an inghreim a bhí á dhéanamh ag rí Arám ar chlann Iosrael.x Las fearg an Tiarna in aghaidh Iosrael agus thug sé suas gan sos iad do chumhacht Hazáéil rí Arám agus Bhein Hadad mac Hazáéil.x Rinne sé an t-olc i bhfianaise an Tiarna agus lean sé air leis na peacaí inar threoraigh Iarobám mac Nabát Iosrael, gan éirí astu.E x Sa tríú bliain fichead de réimeas Ióáis mac Achaizíá rí Iúdá, tháinig Iahóácház mac Iéahú i réim ar Iosrael sa tSamáir, agus bhí sé seacht mbliana déag i réim.gIx 22 Ba iad a shearbhóntaí Iózácár mac Shimeát agus Iahózábat mac Shiomaer a threascair agus a mharaigh é. Rinneadar é a adhlacadh i nDúnfort Dháiví lena shinsir agus tháinig a mhac Amaiziá i gcomharbacht air.x 21 Rinne a oifigigh ceannairc agus comhcheilg agus mharaigh siad Ióáis i dteach Mhileo, ar an mbealach síos go Sileá.  x 20 An chuid eile de stair Ióáis, a imeachtaí go léir, nach bhfuil sé sin go léir scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iúdá?b ?x 19 Thóg Ióáis rí Iúdá na tabhartais naofa go léir a thíolaic a shinsir Iahóiseáfát agus Iahórám, agus Achaizíá, ríthe Iúdá, agus iad siúd a thíolaic sé féin, agus a bhfuarthas d' ór i gcistí Theampall an Tiarna, agus phálás an rí, agus sheol iadsan go Hazáéil rí Arám. D' imigh seisean leis ansin ó Iarúsailéim.' Ix 18 Um an dtaca sin chuaigh Hazáéil rí Arám suas agus throid sé in aghaidh Ghat agus ghabh é agus ansin chrom sé ar ullmhú d' ionsaí ar Iarúsailéim. 3x 17 An t-airgead a ofráladh mar éiric ar choir, nó mar chúiteamh i bpeaca, níor tugadh é do Theampall an Tiarna; leis na sagairt ab ea é sin. x 16 Níor éilíodh cuntas ón muintir dár tugadh an t-airgead le caitheamh ar na fir oibre mar go rabhadar ionraic i mbun a ngnó.n Wx 15 mar tugadh é go léir do na fir oibre agus bhaineadarsan feidhm as ag deisiú Teampall an Tiarna.(Kx 14 Ní dhearnadh báisíní airgid, ná smóladáin, ná miasa, ná trumpaí, ná soithí óir ná airgid, as an airgead a toirbhríodh do Theampall an Tiarna,V'x 13 ar na saoir agus ar na gearrthóirí cloch; chaithidís chomh maith é ag ceannach adhmaid agus cloch gearrtha chun Teampall an Tiarna a dheisiú, agus ag díol as costais deisiú an Teampaill go léir.hKx 12 Nuair a bhíodh sé tomhaiste thugaidís an t-airgead do na saoistí a bhí i bhfeighil obair Theampall an Tiarna, agus chaithidís é ar na siúinéirí agus ar na tógálaithe a bhíodh ag obair ar Theampall an Tiarna,;qx 11 Nuair a d' fheicidís go raibh a lán airgid sa chófra, thagadh rúnaí an rí agus an t-ardsagart agus dhéanaidís an t-airgead i dTeampall an Tiarna a leá agus a thomhas.7x 10 Ansin fuair Iahóideá an sagart cófra, chuir poll ina chlab agus chuir é le taobh [án cholúin] ar dheis ar an tslí isteach i dTeampall an Tiarna; chuireadh na sagairt a bhí i bhfeighil an dorais an t-airgead go léir a thugtaí go dtí Teampall an Tiarna isteach ann."?x 9 D' aontaigh na sagairt dá bhrí sin gan a thuilleadh airgid a thógáil ó na daoine, agus nach iad a thuilleadh a chaithfeadh an Teampall a dheisiú.7x 8 Uime sin chuir Ióáis fios ar Iahóideá agus ar na sagairt eile. «Cén fáth nach bhfuil an Teampall á dheisiú agaibh?» d' fhiafraigh sé. «Ná tógaigí a thuilleadh airgid dá bhrí sin ó bhur lucht aitheantais ach é a thabhairt suas ar son deisiú an Teampaill.»yx 7 Ach faoin tríú bliain fichead de réimeas Ióáis rí, ní raibh aon deisiú déanta ag na sagairt ar an Teampall.%Ex 6 glacadh na sagairt leis, ó gach duine dá lucht aitheantais, agus déanaidís an Teampall a dheisiú de réir mar a fheicfear a bheidh sin riachtanach.»)Mx 5 Dúirt Ióáis leis na sagairt: «An t-airgead go léir as na dleachta naofa a thugtar go Teampall an Tiarna, an t-airgead as na cánacha pearsanta (an t-airgead ó na daoine de réir mar áiríonn sé iad), agus an t-airgead a thugtar le deabhóid chroí isteach i dTeampall an Tiarna {~qx 4 Níor scriosadh na hardionaid, áfach; lean na daoine orthu ag íobairt agus ag ofráil túise ar na hardionaid.z}ox 3 Rinne Ióáis an ceart i bhfianaise an Tiarna gach lá dá shaol mar go raibh Iahóideá an sagart á theagasc./| [x 2 Rinneadh rí de Ióáis sa seachtú bliain de réimeas Iéahú, agus bhí sé daichead bliain i réim in Iarúsailéim. Zibiá ó Bhéar Seaba ab ainm dá mháthair.[{1x Bhí Ióáis seacht mbliana d' aois nuair a tháinig sé i gcoróin. 12:1 zx Bhí lúcháir mhór ar mhuintir na tuaithe go léir. D' fhan an chathair ciúin, agus chuir siad Atailiá chun báis i bpálás an rí.lySx Thug sé leis na ceannfoirt, na Cairianaigh, na fir faire agus muintir na tuaithe go léir, agus rugadar an rí leo óTheampall an Tiarna trí gheata na ngardaí isteach i bpálás an rí, agus shuigh sé i gcathaoir na ríthe.x%x Ansin chuaigh muintir na tuaithe go léir go teampall Bhál agus scrios siad é; rinne siad smionagar dá altóirí agus dá íomhánna, agus mharaigh siad Matán, sagart Bhál, os comhair na n-altóirí. Agus chuir an sagart fir faire ar garda ar Theampall an Tiarna.w7x Rinne Iahóideá conradh idir an Tiarna agus an rí agus an pobal, go mbeadh siad ina bpobal ag an Tiarna; idir an rí agus an pobal mar an gcéanna.vvgx Rug siad uirthi agus ar shroicheadh an pháláis di, trí Gheata na gCapall, is ann a cuireadh chun báis í.&uGx Ansin d' ordaigh Iahóideá an sagart do na hoifigigh airm: «Beirigí libh í taobh amuigh den áit naofa agus cuirigí chun báis leis an gclaíomh duine ar bith a leanfaidh í.» «Óir ní foláir,» a mheabhraigh an sagart dóibh, «gan í chur chun báis i dTeampall an Tiarna.»t5x Nuair a chonaic sí an rí ina sheasamh ansin [ar an ardán], mar ba nós, agus na ceannfoirt agus na trumpadóirí i dteannta an rí agus pobal na tuaithe go léir ag déanamh gairdis agus ag séideadh stoc, stróic Atailiá a cuid éadaigh agus bhéic sí: «Feall! Feall!»{sqx Nuair a chuala Atailiá gártha (an gharda agus) an phobail, tharraing sí ar an Teampall, áit a raibh na daoine.;rqx Thug Iahóideá mac an rí amach ansin, chuir sé an choróin agus [na muincí] air, agus d' ung ina rí é. Ansin bhuail siad a mbosa agus chuir gáir suas: «Go maire an rí!»8qkx Bhí na gardaí ina seasamh, agus arm i láimh gach duine acu, ó choirnéal theas an Teampaill go dtí an coirnéal thuaidh, thart timpeall ar an altóir agus ar an Teampall.qp]x Ghléas an sagart na ceannfoirt le gathanna agus le sciatha an rí Dáiví a bhí i dTeampall an Tiarna.oyx Rinne na ceannfoirt gach ní mar a d' ordaigh Iahóideá an sagart. Rug siad a gcuid fear leo, iad siúd a bhí ag scor den gharda ar an tsabóid agus iad siúd a bhí ag dul ar garda ar an tsabóid, agus tháinig siad chuig Iahóideá an sagart.^n7x agus seasaidís timpeall an rí agus a airm i láimh gach fir; cuirtear chun báis aon duine a thabharfaidh iarracht ar bhrú tharaibh isteach. Bígí le hais an rí ag gabháil amach agus ag teacht isteach dó.»mx agus téadh an dá thrian eile agaibh a bheidh ar dualgas ar an tsabóid ar garda ar Theampall an Tiarna (le hais an rí),lx (agus trian eile ag geata Shúr, agus trian ag an ngeata ar chúl na ngardaí, agus téigí ar garda ar phálás an rí),,kSx Thug sé an t-ordú seo dóibh: «Seo mar atá le déanamh agaibh: téadh trian díbh, an mhuintir a bheidh gan dualgas ar an tsabóid, ar garda ar phálás an rí}jux Sa seachtú bliain chuir Iahóideá fios ar cheannfoirt na gCairianach agus na bhfear faire, agus thug sé chuige féin iad i dTeampall an Tiarna. Rinne sé conradh leo agus tar éis dó iad a chur faoi mhionn thaispeáin sé mac an rí dóibh.hiKx D' fhan sé sé bliana aici i bhfolach i dTeampall an Tiarna agus Atailiá i gceannas na tíre.hyx Ach Iahóiseaba, iníon an rí Iahórám, deirfiúr Achaizíá, sciob sí léi Ióáis, mac Achaizíá, faoi rún ó lár na mac rí a bhí á marú; chuir sí é féin agus a bhanaltra i bhfolach ó Atailiá sa suanlios, agus níor maraíodh é.g x Nuair a chuala Atailiá, máthair Achaizíá, go raibh a mac tar éis bháis, mharaigh sí an sliocht ríoga ar fad láithreach.Jfx $Bhí Iéahú ocht mbliana fichead i réim ar Iosrael sa tSamáir.ex #Ansin chuaigh Iéahú chun suain lena shinsir agus adhlacadh é sa tSamáir; tháinig a mhac Iahóácház i gcomharbacht air.d!x "An chuid eile de stair Iéahú, a imeachtaí go léir, agus a ghaisce, nach bhfuil sin go léir scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iosrael?&cGx !lastoir den Iordáin; críocha Ghileád go léir, na Gádaigh, na Reúbaenaigh, na Manaisigh, óAroéir atá láimh le Gleann Arnón, Gileád agus Báiseán.b x Um an dtaca sin chrom an Tiarna ar Iosrael a shnoí; fuair Hazáéil an lámh in uachtar orthu ar fud críocha Iosrael go léir.aWx Ach níor lean Iéahú dlí an Tiarna, Dia Iosrael, go dílis ná óna chroí go hiomlán; níor thug sé cul leis na peacaí inar sheol Iarobám mac Nabát Iosrael."`?x Dúirt an Tiarna le Iéahú: «Ós rud é go ndearna tú go maith a raibh taitneamhach i mo láthair, agus gur chuir tú i gcrích gach ar bheartaigh mé i mo chroí in aghaidh theaghlach Acháb, beidh do shliocht ina suí i ríchathaoir Iosrael síos go dtí an ceathrú glúin.»_x Ach níor thug sé cúl leis na peacaí inar sheol Iarobám mac Nabát Iosrael, na laonna óir i mBéitéil agus i nDán.1^_x Sin mar a scrios Iéahú Bál as Iosrael.]1x Scriosadar [altóir] Bhál agus scriosadar teampall Bhál chomh maith, agus rinneadar camraí de agus tá sé amhlaidh go dtí an lá inniu féin.H\ x Thógadar an [cuaille naofa] as teampall Bhál agus dhódar é.^[7x A luaithe dá bhrí sin a bhí an íobairt loiscthe ofráilte aige dúirt Iéahú leis an ngarda agus leis na hoifigigh: «Isteach libh agus cuirigí chun báis iad; ná scaoiligí le haon duine.» Agus chuaigh an garda agus na hoifigigh isteach agus chuireadar iad go léir chun báis go dtí gur bhaineadar amach sanctóir theampall Bhál.Zx Ansin ghabh [sé] isteach le hofrálacha agus íobairtí loiscthe a ofráil.Bhí ceithre fichid fear curtha lasmuigh ag Iéahú á rá leo: «An té a ligfidh d' aon duine den mhuintir a thabharfaidh mé in bhur lámha éalú, díolfaidh sé as lena anam.»Yx Chuaigh Iéahú ansin isteach i dteampall Bhál le Iahónádáb mac Raecáb agus dúirt le lucht adhartha Bhál: «Cuardaigí agus déanaigí deimhin de nach bhfuil aon searbhónta leis an Tiarna anseo in bhur measc, ach lucht adhartha Bhál amháin.»X9x Ansin dúirt Iéahú le coimeádaí na n-éidí: «Tabhair amach na héidí do lucht adhartha Bhál go léir,» agus thug sé amach na héidí dóibh.XW+x Chuir Iéahú teachtairí ar fud Iosrael agus tháinig lucht adhartha Bhál go léir, agus níor fhan oiread agus duine gan teacht. Isteach leo i dteampall Bhál agus líonadh teampall Bhál ó cheann ceann.eVEx Agus dúirt Iéahú: «Cruinnigí tionól naofa do Bhál!» Agus thugadar fógra cruinnithe.:Uox Glaoigí chugam dá bhrí sin ar fháithe Bhál ar a mhóidíní go léir, agus ar a shagairt; ná bíodh aon duine in easnamh mar tá íobairt mhór le hofráil agam do Bhál. Má bhíonn aon duine ar iarraidh, caillfidh sé a anam dá bharr.» Cleas ab ea é seo ag Iéahú le móidíní Bhál a scrios.T#x Ansin chruinnigh Iéahú an pobal go léir agus dúirt: «Rinne Acháb beagán seirbhíse do Bhál, ach déanfaidh Iéahú mórán.9Smx Nuair a chuaigh sé isteach sa tSamáir chuir sé chun báis ar fhan beo de shliocht Acháb sa tSamáir; scrios sé iad de réir mar a dúirt an Tiarna le hÉilias a tharlódh.uRex «Tar liom,» ar sé, «agus feic mo dhúthracht ar son an Tiarna,» agus thiomáin sé leis ina charbad é. Qx D' fhág sé an áit sin agus bhuail sé le Iahónádáb mac Raecáb a bhí ag teacht ina choinne. Bheannaigh sé dó agus dúirt leis: «An bhfuil do chroíse dílis do mo chroíse faoi mar atá mo chroíse do do chroíse?» «Tá,» d' fhreagair Iahónádáb. «Má tá,» arsa Iéahú, «tabhair dom do lámh.» Thug sé a lámh dó agus thóg Iéahú suas taobh leis é ina charbad.GP x «Gabhaigí ina mbeatha iad,» ar sé. Agus ghabhadar ina mbeatha iad agus chuir sé chun báis iad ag an umar ag Béit Éicid, beirt agus daichead díobh, gan fear inste scéil a fhágáil.Ox tharla sé le bráithre Achaizíá rí Iúdá ag Béit Éicid na nAoirí: «Cé hé sibh féin?» a d' fhiafraigh sé. «Sinne bráithre Achaizíá,» ar siad, «agus táimid ar ár mbealach síos ar thuairisc chlann mhac an rí agus chlann mhac na banríona.»KNx Chuir sé chun bóthair ansin go dtí an tSamáir. Ar an tslí dó,MSx Ansin mharaigh Iéahú gach ar mhair de shliocht Acháb in Izréil, a mhaithe go léir, a dhlúthchairde agus a shagairt, gan duine díobh a fhágáil ina bheatha.KLx Bíodh a fhios agaibh dá bhrí sin nach rachaidh focal amú dá bhfuil ráite ag an Tiarna in aghaidh shliocht Acháb. Tá gach a ndúirt sé trína shearbhónta Éilias déanta ag an Tiarna.»oKYx Ansin, ar maidin, ghabh sé amach, sheas, agus dúirt leis an bpobal go léir: «Tá sibh saor ó chion; rinne mé comhcheilg in aghaidh mo mháistir, ceart go leor, agus mharaigh mé é. Ach cé chuir iad seo go léir chun báis?CJx Tháinig an teachtaire le scéala go Iéahú: «Thugadar leo,» ar sé, «cinn chlann mhac an rí.» «Fág ina dhá gcarn iad,» ar seisean, «ag an mbealach chun an gheata go maidin.»  q~~V}||0{9z]yyxwwgvutUs[rqqq[poonmlkkjxiiahhg{feedKcc\cbaa6`__-^]]w\[[AZhYXX&WaV!UwTTSQQOP~ONMLLqKJIFHH-GG F"EDCBBAA @x??>==n<;;:99D8u765}44321X0!//.--,+*))I((('&%$$##"K! 3RZ+:HX03We<g S v  & 4 cG*E ?.yx Ansin thug an rí an t-ordú seo leanas do Hilcíá, an sagart, d' Aichíceám mac Sheáfán, d' Acbór mac Mhícáiá, do Sheáfán, an rúnaí, agus d' Asáiá, searbhónta an rí:_-9x Nuair a bhí a raibh i leabhar an dlí cloiste ag an rí stróic sé a chuid éadaigh.&,Gx Ansin d' inis Seáfán, an rúnaí, don rí: «Tá Hilcíá, an sagart, tar éis leabhar a bhronnadh orm,» agus léigh Seáfán os ard i láthair an rí é.+{x Chuaigh Seáfán an rúnaí go dtí an rí agus seo mar a d' aithris sé dó: «Rinne do shearbhóntaí,» ar seisean, «an t-airgead a bhí sa Teampall a leá, agus thug siad é do na saoistí ar na hoibreacha a bhaineann le Teampall an Tiarna.»:*oxDúirt Hilcíá, an t-ardsagart, le Seáfán, an rúnaí: «Fuair mé leabhar an dlí i dTeampall an Tiarna.» Agus thug Hilcíá an leabhar do Sheáfán agus léigh seisean é.v)gxAch ní iarrfar orthu cuntas a thabhairt ar an airgead a thabharfar dóibh, mar tá siad ionraic ó bheart.»((Kxar na siúinéirí, is é sin, agus ar na tógálaithe, agus ar na saoir, agus chomh maith ar adhmad agus cloch ghearrtha a cheannach do dheisiú an Teampaill.)'MxTugtar ansin é do shaoistí na n-oibreacha a bhaineann le Teampall an Tiarna le go gcaithfidís é ar an lucht oibre atá i mbun Teampall an Tiarna a dheisiú,@&{x«Téigh go Hilcíá, an t-ardsagart,» ar sé leis, «agus abair leis an t-airgead a tugadh go Teampall an Tiarna, agus é siúd a chruinnigh gardaí na tairsí ón bpobal, [a leá].%xSan ochtú bliain déag de réimeas Ióisíá rí chuir an rí Seáfán mac Azailiá mac Mheisiulám, an rúnaí, go Teampall an Tiarna.$xRinne sé an ceart i bhfianaise an Tiarna agus rinne sé aithris ar a shinsear Dáiví, gan fiaradh ar dheis ná ar chlé.M# xBhí Ióisíá ocht mbliana d' aois nuair a tháinig sé i gcoróin, agus bhí sé bliain agus tríocha i réim in Iarúsailéim. Idídeá, iníon Adáiá ó Bhozcat, ab ainm dá mháthair.j"OxAdhlacadh é i dtuama a athar i gairdín Uzá, agus tháinig a mhac Ióisíá i gcomharbacht air.!}xAn chuid eile de stair Ámón, a imeachtaí go léir, nach bhfuil sin go léir scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iúdá? 3xAch mharaigh muintir na tuaithe gach duine a rinne comhcheilg in aghaidh an rí Ámón, agus d' fhógair siad Ióisíá a mhac ina rí ina dhiaidh.T#xRinne oifigigh Ámón comhcheilg ina aghaidh agus mharaigh é ina phálás.V'xThréig sé an Tiarna, Dia a shinsear, agus níor lean sé bealach an Tiarna.}xRinne sé aithris ar a athair i ngach slí, agus é ag fónamh do na híola dar fhóin a athair, agus ag adhradh dóibh.U%xRinne sé an t-olc i bhfianaise an Tiarna faoi mar a rinne Manaise a athair.FxBhí Ámón dhá bhliain agus fiche d' aois nuair a tháinig sé i gcoróin, agus bhí sé dhá bhliain i réim in Iarúsailéim. Misilimit, iníon Hárúz ó Iotbá, ab ainm dá mháthair.!=xAnsin chuaigh Manaise chun suain lena shinsir, agus adhlacadh é i ngairdín a pháláis, gairdín Uzá; agus tháinig a mhac Ámón i gcomharbacht air.!=xAn chuid eile de stair Mhanaise, a imeachtaí go léir, na coireanna a rinne sé, nach bhfuil sé sin go léir scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iúdá?QxDhoirt Manaise an oiread sin d' fhuil neamhchiontach gur líon sé Iarúsailéim ó cheann ceann, gan trácht ar na peacaí inar sheol sé Iúdá i dtreo go ndearnadar an t-olc i bhfianaise an Tiarna.'xmar rinne siad an t-olc i m' fhianaise agus d' adhain siad m' fhearg ón lá a tháinig a sinsir amach as an Éigipt go dtí inniu féin.' »4cxCaithfidh mé uaim iarmhar m' oidhreachta, agus tabharfaidh mé iad i lámha a naimhde á chur d' iallach orthu bheith mar chreach agus mar éadáil ag a naimhde go léir, x Sínfidh mé an dorú tomhais céanna ar Iarúsailéim agus ar an tSamáir agus an dorú pluma céanna le teaghlach Acháb. Déanfaidh mé Iarúsailéim a sciomradh faoi mar a dhéanfadh duine mias a sciomradh, agus a bhualadh béal faoi tar éis a sciomartha.Bx seo mar a deir an Tiarna, rí Iosrael: 'Féach! tabharfaidh mé a leithéid de thubaiste ar Iarúsailéim agus ar Iúdá go gcuirfidh sé gigilt ar chluais gach duine a chluinfidh faoi.nWx «Ós rud go ndearna Manaise rí Iúdá na coireanna gráiniúla seo agus go ndearna sé nithe níos gráiniúla ná gach a ndearna na hAmóraigh a bhí roimhe, agus gur thug sé ar Iúdá féin peaca a dhéanamh lena chuid íol,G x Ansin labhair an Tiarna ó bhéal a shearbhóntaí na fáithe:x Ach níor éist siad agus mheall Manaise iad le níos mó oilc a dhéanamh ná na náisiúin a scrios an Tiarna roimh chlann Iosrael.ymxNí thabharfaidh mé a thuilleadh ar chosa Iosrael dul ar fán ón tír a thug mé dá sinsir ar choinníoll go gcomhlíonfaidh siad go beacht gach ar ordaigh mé dóibh de réir an dlí go léir a d' ordaigh mo shearbhónta Maois dóibh.»$CxAn íomhá ghreanta d' Aiséará a rinne sé, chuir sé suas í sa teach a ndúirt an Tiarna le Dáiví agus le Solamh a mhac faoi: «Sa Teampall seo, agus in Iarúsailéim, an chathair a thogh mé as treibheanna Iosrael go léir, tabharfaidh mé áit lonnaithe do m' ainm go brách.lSxChuir sé d' iallach ar a mhac gabháil trí thine. Chleacht sé fáistineoireacht agus draíocht agus thug sé isteach lucht asarlaíochta agus feasa. Rinne sé a lán eile oilc i bhfianaise an Tiarna á ghriogadh chun feirge.\ 3xThóg sé altóirí do shluaite uile na spéire i dhá chúirt Theampall an Tiarna. xThóg sé altóirí i dTeampall an Tiarna a ndúirt an Tiarna faoi: «In Iarúsailéim a thabharfaidh mé áit lonnaithe do m' ainm.»m UxThog sé arís na hardionaid a scrios a athair Hiziciá agus chuir sé suas altóirí do Bhál agus rinne cuaille naofa mar a rinne Acháb rí Iosrael agus thug sé ómós do shluaite uile na spéire agus rinne seirbhís dóibh.! =xRinne sé an t-olc i bhfianaise an Tiarna agus rinne aithris ar na nósanna náireacha a chleacht na ciníocha a dhíbir an Tiarna roimh chlann Iosrael.C  xBhí Manaise dhá bhliain déag d' aois nuair a tháinig sé i gcoróin agus bhí sé cúig bliana déag agus daichead i réim in Iarúsailéim. Heifzí Bá ab ainm dá mháthair.hKxAnsin chuaigh Hiziciá chun suain lena shinsir agus tháinig a mhac Manaise i gcomharbacht air.dCxAn chuid eile de stair Hiziciá, a chrógacht go léir, conas mar a thóg sé an linn agus an tollán leis an uisce a thabhairt isteach sa chathair, nach bhfuil sé sin go léir scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iúdá?OxDúirt Hiziciá le hÍseáia: «An focal seo leis an Tiarna a d' fhógair tú, is maith é,» mar bhí sé á rá leis féin: «Nach cuma é? fad atá síocháin le mo ré agus sinn saor ó bhaol.»-x' Déanfar cuid de do chlann mhac a rugadh duit a bhreith chun siúil agus a roghnú le bheith ina gcoillteáin i bpálás rí na Bablóine.' »tcx«Éist le briathar an Tiarna: 'Féach, tiocfaidh na laethanta nuair a sciobfar chun siúil go dtí an Bhablóin gach rud atá i do phálás, gach rud a chruinnigh do shinsir go dtí an lá inniu. Ní fhágfar aon ní,' arsa an Tiarna.*QxAnsin dúirt Íseáia le Hiziciá:0[xDúirt sé: «Cad a chonaic siad i do phálas?» «Chonaic siad gach rud atá i mo theach,» arsa Hiziciá. «Níl aon ní i mo stórais nár thaispeáin mé dóibh.»OxAnsin tháinig an fáidh Íseáia go dtí Hiziciá rí agus d' fhiafraigh de: «Cad dúirt na fir seo, agus cad as ar thángadar?» D' fhreagair Hiziciá: «Thángadar ón imigéin, ón mBablóin.»A}x Chuir sin gliondar ar Hiziciá agus thaispeáin sé a theach taisce go léir do na teachtairí, an t-airgead, an t-ór, na spíosraí, an ola luachmhar, a stóras airm chomh maith, agus gach rud a bhí ina thithe stóir. Ní raibh aon ní ina phálás ná ina chríocha go léir nár thaispeáin Hiziciá dóibh.A}x San am sin chuir Marodac Baladán mac Bhaladán rí na Bablóine teachtairí le litreacha agus bronntanas go Hiziciá mar gur chuala sé faoina thinneas [agus faoina leigheas].~x Ghlaoigh an fáidh Íseáia ansin chun an Tiarna agus thug seisean an scáth deich gcéim ar gcúl [ar chéimeanna] Áchaz.{}qx «Is furasta don scáth dul deich gcéim i bhfad,» arsa Hiziciá; «téadh sé ar gcúl, más ea, deich gcéim.»B|x «Seo é an comhartha ón Tiarna,» arsa Íseáia, «go ndéanfaidh sé mar atá ráite aige; arbh fhearr leat an scáth a dhul deich gcéim i bhfad, nó a dhul deich gcéim ar gcúl?»2{_xDúirt Hiziciá le hÍseáia: «Cén comhartha a inseoidh dom go leigheasfaidh an Tiarna mé agus go mbeidh mé ag dul suas go Teampall an Tiarna faoi cheann trí lá?»zxDúirt Íseáia: «Tugtar ceirín figí anseo, agus [tógtar agus cuirtear leis an neascóid é le go leigheasfaí] an rí.»zyoxTabharfaidh mé cúig bliana déag d' fhad saoil duit. Déanfaidh mé thusa agus an chathair seo a fhuascailt ó láimh rí na hAsaíre, agus déanfaidh mé an chathair seo a chosaint ar mo shon féin agus ar son mo shearbhónta Dáiví.' » xx«Cas ar do sháil agus abair le Hiziciá, prionsa mo phobail: 'Seo mar a deir an Tiarna, Dia Dháiví do shinsear: Chuala mé do ghuí agus chonaic mé do dheora. Déanfaidh mé thú a leigheas; faoi cheann trí lá rachaidh tú suas go Teampall an Tiarna.]w5xSula raibh an chúirt mheánach fágtha ag Íseáia tháinig focal an Tiarna chuige:=vux«Cuimhnigh, impím ort, mar a d' iompair mé mé féin go dílis agus le dúthracht chroí i do láthair agus a rinne mé an ceart i do láthair.» Agus ghoil Hiziciá go fuíoch.`u;xD' iompaigh Hiziciá a aghaidh ar an mballa agus chuir sé an ghuí seo chun an Tiarna:|t uxSna laethanta úd buaileadh Hiziciá tinn agus bhí sé i mbéal báis. Tháinig an fáidh Íseáia mac Ámóz chuige agus dúirt leis: «Mar seo a deir an Tiarna: 'Cuir eagar ar do chúraimí, mar gheobhaidh tú bás gan téarnamh.' »isMx%Agus tharla agus é ag adhradh i dteampall a dhé féin Niosroc, gur mharaigh a mhic féin, Adraimeilic agus Seaireizir, é le faobhar claímh agus theith siad go tír Ararat. Tháinig a mhac Éasarchadon i gcomharbacht air.irMx$Scor Sanaichéiríb a champa agus d' imigh; d' fhill sé abhaile agus chuir sé faoi i Nínivé.wqix#An oíche cheannann chéanna ghabh aingeal an Tiarna amach agus bhásaigh sé céad agus a hochtó cúig míle fear i gcampa na nAsaíreach. Go moch lá arna mhárach nuair a bhí sé in am éirí, b' shiúd ansin iad go léir faon marbh. p x"Déanfaidh mé an chathair seo a chosaint agus a fhuascailt,ar mo shon féin, agus ar son Dháiví, mo shearbhónta.' »qo]x!Fillfidh sé an bealach a tháinig,ní thiocfaidh sé isteach sa chathair seo, a deir an Tiarna.n{x «Seo mar a deir an Tiarna faoi rí na hAsaíre:' Ní thiocfaidh sé isteach sa chathair seo,Ná ní scaoilfidh sé saighead léi,Ná ní sheasfaidh ina coinne le sciath,Ná ní thógfaidh múr léigir ina haghaidh.m1xÓir rachaidh iarmhar amach as Iarúsailéimagus fuíoll áir ó Chnoc Shíón.Dúthracht an Tiarna a chuirfidh é sin i gcrích.'zloxAn t-iarmhar a fhágfar de theaghlach Iúdá,cuirfidh sé fréamha úra amach thíos agus torthaí thuas.3kaxAgus beidh sé seo mar chomhartha agat:i mbliana íosfaidh sibh an grán a fhásfaidh uaidh féin,agus an bhliain seo chugainn a bhfásfaidh as sin ar an mbán.Ach cuirigí síol agus bainigí fómhar an tríú bliain,saothraígí fíonghoirt agus ithigí a dtoradh.+jQxDe bhrí gur éirígh tú amach le fraoch i mo choinne,agus gur chuala mo chluas uaill d' uabhair,cuirfidh mé m' fháinne ar do shrón,agus mo bhéalbhach i do bhéal,agus cuirfidh mé d' iallach ort filleadh ar aisar an mbóthar ar ar tháinig tú.{iqxIs eol dom nuair a éiríonn túagus nuair a shuíonn tú,nuair a ghabhann tú amach agus isteach.|hsxTá a lucht cónaithe fágtha gan neart,faoi uafás agus faoi mhearbhall.Is cuma iad nó lusra an bháin,nó féar leochaileach,nó féar ar dhíon tí nó i móinéará shuaitheadh [ag an ngaoth anoir].^g7xAr chuala tú?Fadó a chinn mé airagus bheartaigh mé ó na ciantaa bhfuil á chur i gcrích anois agam.Ba é do ghnó na cathracha daingnea leagan ar lár ina bhfothracha.fxThochail mé toibreachaagus d' ól mé uiscí coigríocha.Thiormaigh sruthanna na hÉigiptefaoi thrácht mo chos.Ue%xThug tú aithis don Tiarna trí do theachtairí;dúirt tú: Le mo shluaite carbadghabh mé suas ar bheanna na sléibhte,ar bheanna buaice na Liobáine.Ghearr mé anuas na céadair is airde ann,tógha a chufróg.Ghabh mé isteach ina ascaillí cúilagus i ndoimhne a fhoraoise.8dkxCé dó ar thug tú masla agus tarcaisne?Cé hé ar ardaigh tú do ghlór ina aghaidhAgus ar fhéach tú suas air le huaill do shúl?Aon Naofa Iosrael!_c9xSeo é an focal a labhair an Tiarna faoi dtaobh de:' Tá drochmheas aici ort, agus is beag uirthi thúan ógh, iníon Shión;croitheann sí a ceann ar do chúla,iníon Iarúsailéim.KbxAnsin chuir Íseáia mac Ámóz scéala chuig Hiziciá. Dúirt sé: «Seo mar a deir an Tiarna Dia Iosrael: 'Chuala mé an achainí a rinne tú orm faoi Shanaichéiríb rí na hAsaíre.'-aUxAch anois, a Thiarna, a Dhia linn, saor sinne óna láimh, impím ort, i dtreo go mbeadh a fhios ag ríochtaí uile na cruinne gur tusa amháin is Dia, a Thiarna.»0`[xChaith siad a ndéithe isteach sa tine, mar nár dhéithe ar bith iad sin, ach saothar lámh daonna, déanta as adhmad agus cloch; agus ar an ábhar sin scriosadh iad.d_Cx«Is fíor, a Thiarna, gur dhíothaigh ríthe na hAsaíre na náisiúin (agus a dtíortha).0^[xClaon do chluas, a Thiarna, agus éist.Oscail do shúile, a Thiarna, agus feic.Éist le briathra ShanaichéiríbA chuir sé a mhaslú Dé bheo.p][xAgus dúirt Hiziciá an urnaí seo i láthair an Tiarna: «A Thiarna na Slua, a Dhia Iosrael, atá i do shuí sa chathaoir ríoga ar na ceiribíní, is tusa amháin Dia ríochtaí uile an domhain; is tusa a rinne neamh agus talamh.2\_xGhlac Hiziciá an litir as lámha na dteachtairí agus léigh sé í. Chuaigh sé suas chuig Teampall an Tiarna ansin agus leath sé an litir amach os comhair an Tiarna.p[[x Cá bhfuil rí Hamát, agus rí Arpád, agus rí chathair Shafarvaím, agus rí Haena, agus Íveá?' »Z/x Gózán, Hárán, Reizif, muintir Eidin a bhí i dTeil Asár ar fuasclaíodh iadsan ag na déithe a bhí ag na ciníocha sin a scrios mo shinsir?Yx Tá a fhios agat faoi seo cad a rinne ríthe na hAsaíre le gach tír á gcur faoin mbang? An dóigh, mar sin, go dtiocfaidh tusa slán?2X_x «Abraigí an méid seo le Hiziciá rí Iúdá: 'An Dia ar a bhfuil tú ag brath, ná mealladh sé thú á rá: Ní thiocfaidh Iarúsailéim faoi smacht rí na hAsaíre.*WOx Chuir Sanaichéiríb teachtairí ag triall ar Hiziciá a rá: Fuair an rí scéala faoi Thiorhácá rí Chúis: «Tá sé chugat chun cath a chur ort.» VxD' fhill an príomhchornaire agus fuair rí na hAsaíre ag troid in aghaidh Libneá mar bhí sé cloiste aige gur fhág an rí Láicís.'UIxTáim ar tí spiorad a chur ann agus cluinfidh sé ráfla agus fillfidh sé ar a thír féin, agus fágfaidh mé ar lár leis an gclaíomh é sa tír sin.' »OTxd' fhreagair seisean: «Abraigí le bhur máistir: 'Mar seo a deir an Tiarna: Ná bíodh eagla oraibh roimh na briathra a chuala sibh ná roimh na maslaí a chaith seirbhísigh rí na hAsaíre liom.DSxNuair a tháinig searbhóntaí an rí Hiziciá go Íseáia,R5xGo gcluine an Tiarna do Dhia briathra uile an phríomhchornaire a chuir a mháistir, rí na hAsaíre, chun masla a thabhairt do Dhia beo, agus go ndéana an Tiarna do Dhia na briathra a chuala sé a agairt. Cuir suas do ghuí dá bhrí sin ar son an iarmhair atá fágtha.' »LQxDúirt siad leis: «Mar seo a deir Hiziciá: 'Lá anró an lá seo, lá pionóis agus aithise. Tá leanaí i mbéal a mbreithe, ach níl sé de neart ag a máithreacha iad a thabhairt ar an saol.8PkxChuir sé Eiliácaím, reachtaire an pháláis, agus Seabná, an rúnaí, agus seanóirí na sagart, agus iad gléasta in éadach róin, go dtí an fáidh Íseáia mac Ámóz.O ;xNuair a chuala Hiziciá rí é sin, stróic sé a éidí agus chlúdaigh é féin le héadach róin agus chuaigh isteach i dTeampall an Tiarna.gNIx%Ansin chuaigh Eiliácaím mac Hilcíá, reachtaire an pháláis, agus Seabná, an rúnaí, agus Ióách mac Ásáf, an callaire, go Hiziciá agus a n-éidí stróicthe, agus d' inis dó céard a dúirt an príomhchornaire.pM[x$Ach bhí an pobal ina dtost gan focal astu, mar thug an rí ordú, á rá: «Na tugaigí freagra air!»)LMx#Cé acu déithe de dhéithe na dtíortha go léir a d' fhuascail a dtíortha as mo lámha, go bhféadfadh an Tiarna Iarúsailéim a fhuascailt as mo lámha?' »;Kqx"Cá bhfuil déithe Hamát agus Arpád? Cá bhfuil déithe Shafarvaím agus Haena, agus Íveá? [Cá bhfuil déithe thír na Samáire?] Ar fhuascail siad an tSamáir as mo ghreim?WJ)x!A ndearna aon dia d' aon chine a thír a fhuascailt ó láimh rí na hAsaíre?DIx nó go dtaga mé agus sibh a bhreith liom go tír mar bhur dtír féin, tír gráin agus fíona, tír aráin agus fíonghort, tír ológ agus meala, i dtreo nach bás ach beatha a bheidh i ndán daoibh. Ná héistigí le Hiziciá agus é ag cur an dallamullóg oraibh á rá: Déanfaidh an Tiarna sinn a fhuascailt.HxNá héistigí le Hiziciá, mar seo mar a deir rí na hAsaíre: 'Déanaigí síocháin liom, agus géilligí dom, agus íosfaidh gach duine agaibh toradh a fhíniúna féin, agus toradh a chrann figí féin, agus ólfaidh gach duine agaibh uisce as a umar féin,LGxNá cuireadh Hiziciá ina luí oraibh a bheith ag brath ar an Tiarna lena rá libh: Déanfaidh an Tiarna sinn a fhuascailt go cinnte agus ní thabharfar an chathair seo i lámha rí na hAsaíre.'F xMar seo a deir an rí: 'Ná cuireadh Hiziciá an dallamullóg oraibh mar ní bheidh ar a chumas sibh a fhuascailt as mo ghreim.E1xAnsin sheas an príomhchornaire agus dúirt in ard a chinn agus a ghutha i dteanga Iúdá: «Éistigí le briathar an rí mhóir, rí na hAsaíre.D'xAch dúirt an príomhchornaire leo: «An dóigh leat gur le hé seo a rá le do mháistir nó leatsa a chuir mo mháistir mise anseo? Ní hea ach leis na daoine ar na ballaí, a bhfuil sé i ndán dóibh a gcac féin a ithe, agus a mún féin a ól bhur ndála féin.»pC[xAnsin dúirt Eiliácaím mac Hilcíá agus Seabná agus Ióách leis an bpríomhchornaire: «Labhair as Aramais le do thoil le do shearbhóntaí mar tuigimid í; ná labhair linn as teanga Iúdá i gclos na ndaoine ar na ballaí.»PBxAgus thairis sin, an bhfuilimse tagtha aníos chun an áit seo a ionsaí agus a scrios gan barántas ón Tiarna? Dúirt an Tiarna féin liom: Gluais i gcoinne na tíre sin agus déan é a scrios.' »MAxCén chaoi arbh fhéidir leat oiread agus aon chaptaen amháin den lucht is táire de shearbhóntaí mo mháistir a chloí a rá is go bhfuil tú ag brath ar an Éigipt d' eachra agus do charbaid?,@SxCuir geall anois, más ea, le mo mháistir, rí na hAsaíre: Tabharfaidh mé dhá mhíle each duit más féidir leat dhá mhíle marcach a fháil le dul ar a muin.?-xB' fhéidir go ndéarfadh sibh liom: Ar an Tiarna ár nDia atáimid ag brath. Ach nach iad a ardionaidsean agus a altóirí a thóg Hiziciá chun siúil, a rá le muintir Iúdá agus Iarúsailéim: Sí an altóir seo in Iarúsailéim ar cheart daoibh adhradh os a comhair?e>ExIs léir go bhfuil tú ag brath ar an Éigipt anois, an ghiolcach bhriste sin, bata a phriocann agus a ghoineann lámh an té a luíonn uirthi mar sin atá ag Forann rí na hÉigipte le gach duine a bhíonn ag brath air.P=xAn dóigh leat go bhfuil focail bhaotha chomh maith le straitéis agus cumhacht mhíleata? Cé as a bhfuil do sheasamh a rá is go bhfuil sé de dhánaíocht ionat ceannairc a dhéanamh i m' aghaidh?</xDúirt an príomhchornaire leo: «Abair le Hiziciá: 'Mar seo a deir an rí mór, rí na hAsaíre: Cad as a bhfuil an mhuinín seo go léir agat?&;GxChuir sé fios ar an rí agus chuaigh Eiliácaím mac Hilcíá reachtaire an pháláis, Seabná an rúnaí agus Ióách mac Ásáf an callaire, amach chuige.<:sxChuir rí na hAsaíre an priomhchornaire (an ceann feadhna agus an príomhchoillteán) agus slua mór ó Láicís go Hiziciá rí in Iarúsailéim. Ghabh sé suas go Iarúsailéim agus nuair a tháinig sé ansiúd, sheas sé taobh le sileán na linne uachtair atá ar an mbóthar go Gort an Úcaire.A9}xAnsin is ea a bhain Hiziciá an t-ór de chomhlaí agus d' ursaineacha Theampall an Tiarna, an t-ór a chuir (Hiziciá) rí Iúdá mar chumhdach orthu, agus thug é do rí na hAsaíre.h8KxAgus thug Hiziciá a raibh d' airgead i dTeampall an Tiarna agus i gcistí phálás an rí dó.%7ExAnsin chuir Hiziciá rí Iúdá teachtaireacht go rí na hAsaíre i Láicís. «Rinne mé coir; cas i leataobh uaim; cuirfidh mé suas le cibé pionós a leagfaidh tú orm.» Agus d' éiligh rí na hAsaíre trí chéad tallann airgid agus tríocha tallann óir ar Hiziciá rí Iúdá.*6Ox Sa cheathrú bliain déag de réimeas Hiziciá, tháinig Sanaichéiríb rí na hAsaíre agus d' ionsaigh sé cathracha daingne Iúdá agus ghabh sé iad.U5%x Tharla sin mar nár ghéill siad do ghlór an Tiarna a nDia, agus gur sháraigh siad a chonradh, agus nár thug siad cluas do gach ar ordaigh Maois, searbhónta an Tiarna, agus go raibh siad easumhal dó.:4ox Thug rí na hAsaíre na hIosraelaigh leis go dtí an Asaír, agus chuir sé chun cónaithe iad i Halach ar an Hábór, abhainn de chuid Ghózán, agus i gcathracha na Méideach.3)x Ghabh sé í tar éis trí bliana. Gabhadh an tSamáir sa séú bliain de réimeas Hiziciá, an naoú bliain de réimeas Hóiséa rí Iosrael.Y2-x Sa cheathrú bliain de réimeas Hiziciá ba í sin an seachtú bliain de réimeas Hóiséa mac Éalá rí Iosrael tháinig Sealmaineisir rí na hAsaíre suas in aghaidh na Samáire agus chuir léigear uirthi.y1mxEisean a luigh ar na Filistínigh síos go Gazá agus bhánaigh a gcríocha ó thúr faire go cathair dhaingean.'0IxBhí an Tiarna ina theannta agus bhí an rath air cibé áit ar a raibh a thriall. D' éirigh sé amach in aghaidh rí na hAsaíre agus d' eitigh fónamh dó. /xChloígh sé go dílis leis an Tiarna, gan casadh uaidh choíche, ach ag coimeád na n-aitheanta a d' ordaigh an Tiarna do Mhaois.&.GxAs an Tiarna Dia Iosrael a bhí a mhuinín aige, i dtreo nach raibh aon duine mar é i measc ríthe Iúdá go léir ina dhiaidh, ná i measc ar ghabh roimhe.z-oxEisean a scrios na hardionaid agus a bhris na colúin, agus a ghearr anuas na cuaillí naofa, agus a rinne smidiríní den nathair chré-umha a rinne Maois mar go dtí sin bhí túis á dó di ag clann Iosrael. Nahuisteán a thugtaí uirthi.^,7xRinne sé an ceart i bhfianaise an Tiarna de réir gach a ndearna Dáiví a shinsear.2+_xBhí sé cúig bliana fichead nuair a tháinig sé i gcoróin, agus bhí sé naoi mbliana fichead i réim in Iarúsailéim. Aibí iníon Zacairiá ab ainm dá mháthair.)* QxTús Réimeas Hiziciáu)ex)Thug na náisiúin úd ómós don Tiarna dá bhrí sin. Ach rinneadar seirbhís dá n-íola greanta chomh maith; is é an scéal céanna ag a sliocht agus ag sliocht a sleachta fós inniu tá siad ag déanamh mar a rinne a sinsir rompu.H( x(Ach níor thugadar cluas dó, ach a seanghnásanna a leanúint.s'ax'ach bíodh urraim agaibh don Tiarna bhur nDia, an té a shaorfaidh sibh ó lámha bhur naimhde go léir.»v&gx&agus ná déanaigí dearmad ar an gconradh a rinne mé libh; ná bíodh urraim agaibh do dhéithe coigríochaD%x%Leanaigí a reachtanna agus a ghnásanna, an dlí agus na haitheanta a scríobh sé daoibh, agus atá le comhlíonadh agaibh i gcónaí go beacht. Ná tugaigí ómós d' aon déithe eile,+$Qx$Tugaigí ómós don Tiarna a thug sibh amach as tír na hÉigipte le mórchumhacht agus le géag ar tinneall; cromaigí síos roimhe agus déanaigí íobairt dó.=#ux#Rinne an Tiarna conradh leo agus thug an t-ordú seo dóibh: «Ná tugaigí ómós do dhéithe coigríocha, ná cromaigí síos rompu, ná déanaigí seirbhís ná íobairt dóibh.t"cx"Leanann siad na seanghnásanna fós inniu.Níor thug siad urraim don Tiarna, ná níor lean siad a reachtanna ná a ghnásanna, ná an dlí ná na haitheanta a leag an Tiarna ar shliocht Iacóib dár thug sé an t-ainm Iosrael.!#x!Thug siad ómós don Tiarna, agus rinne siad fónamh dá ndéithe féin san am céanna de réir nósanna na dtíortha as ar ionnarbadh iad./ Yx Ach thug siad ómós don Tiarna chomh maith, agus cheap siad sagairt as a muintir féin do na hardionaid le híobairtí a dhéanamh ar a son i scrínte na n-ardionad.)xmuintir Avá Nibcheaz agus Tartác; agus rinne muintir Shafarvaím a gclann a dhó in onóir Adraimeilic agus Anaimeilic, déithe Shafarvaím.eExRinne muintir na Bablóine Sucót Banót, muintir Chút Néargál, muintir Hamát Aisímeá,+QxAch rinne gach cine a íola féin, agus chuir iad i scrínte na n-ardionad a bhí déanta ag na Samáraigh; rinne gach cine é sin sna cathracha inar lonnaíodar./xTháinig duine de na sagairt a díbríodh ón tSamáir chun cónaí i mBéitéil dá bhrí sin, agus mhúin sé dóibh conas an Tiarna a adhradh.MxThug rí na hAsaíre ordú uaidh ansin: «Cuirigí ar ais ansiúd duine de na sagairt a dhíbir [mé] ón áit sin agus téadh sé chun cónaí ann, agus múineadh sé dóibh dlí Dhia na tíre.» xDuradh ansin le rí na hAsaíre: «Na ciníocha a thug tú leat agus a chuir tú chun cónaí i gcathracha na Samáire, ní eol dóibh dlí Dhia na tíre, agus sheol seisean leoin ina gcoinne agus tá siadsan á marú mar nach eol dóibh dlí Dhia na tíre.»&GxNuair a chuir siad fúthu ar dtús ann, níor thug siad ómós don Tiarna, agus dá bhrí sin sheol an Tiarna leoin ina measc agus mharaigh siadsan cuid acu.xThug rí na hAsaíre daoine ón mBablóin, ó Chútá, ó Avá, ó Hamát, agus ó Shafarvaím, agus chuir sé iad chun cónaithe i gcathracha na Samáire in áit chlann Iosrael. Ghabh siadsan seilbh ar an tSamáir agus chuaigh chun cónaí ina cathracha.U%xnó gur chaith an Tiarna Iosrael as a radharc de réir mar a gheall sé trí bhéal a shearbhóntaí go léir, na fáithe. Mar sin atá Iosrael san Asaír ar díbirt óna dtír féin go dtí an lá inniu.^7xRinne clann Iosrael aithris ar na peacaí go léir a rinne Iarobám, gan éirí astu,:oxNuair a stoll sé Iosrael ó theaghlach Dháiví, rinne siad rí de Iarobám mac Nabát. Agus sheol Iarobám Iosrael ó lorg an Tiarna agus threoraigh iad isteach i gcoir mhór.*OxChaith an Tiarna sliocht Iosrael go léir i leataobh; leag ar lár iad, agus thug i lámha lucht a gcreachta iad go dtí ar deireadh gur thiomáin sé uaidh iad. xAch níor choimeád Iúdá freisin aitheanta an Tiarna, a nDia, ach aithris a dhéanamh ar na nósanna ar chuir Iosrael tús leo.xMar gheall air sin bhí an Tiarna i bhfeirg le hIosrael agus chaith sé uaidh iad. Níor fágadh ach treibh Iúdá amháin.fGxChuir siad d' iallach ar a gclann mhac agus iníonacha gabháil trí thine; chleacht siad fáidheoireacht agus piseoga agus rinne siad iad féin a reic le holc a dhéanamh i bhfianaise an Tiarna, á ghriogadh chun feirge.vgxThug siad droim láimhe le haitheanta an Tiarna a nDia, agus rinne siad íola de mhiotal leáite, dhá lao, dóibh fén; rinne siad cuaillí naofa dóibh féin, agus thug siad adhradh do shluaite uile na spéire, agus seirbhís do Bhál.H xNí raibh ach dímheas acu ar a dhlíthe agus ar an gconradh a rinne sé lena sinsir, agus ar gach rabhadh a bhí tugtha aige dóibh. Lean siad déithe bréige agus d' éirigh siad féin bréagach; rinne siad aithris ar na ciníocha ina dtimpeall, cé gur ordaigh an Tiarna dóibh gan déanamh mar a dhéanaidís siúd.nWxAch ní éistfeadh siad; bhí siad níos stuacaí ná a sinsir a bhí gan creideamh sa Tiarna a nDia.Q x Mar sin féin thug an Tiarna an rabhadh seo d' Iosrael agus do Iúdá trí bhéal na bhfáithe agus an lucht físe go léir: «Filligí ó bhur ndrochshlite agus coinnigí m' aitheanta agus mo reachtanna de réir an dlí iomláin a leag mé amach do bhur n-aithreacha agus a thug mé daoibh trí mo shearbhóntaí, na fáithe.»U %x D' adhradar íola cé go ndúirt an Tiarna leo: «Ná déanaigí amhlaidh.»O x D' ofrálaidís íobairtí túise (ar na hardionaid go léir) mar a dhéanadh na ciníocha go léir a dhíbir an Tiarna rompu. Rinneadar gníomhartha coiriúla agus ghriogadar an Tiarna chun feirge.r _x Chuir siad suas colúin agus cuaillí naofa dóibh féin ar gach cnoc ard agus faoi gach crann craobhach.4 cx Dúirt clann Iosrael nithe éagóra in aghaidh an Tiarna a nDia. Cibé áit inar chuir siad fúthu, ó thúr faire go cathair dhaingean, thóg siad ardionaid dóibh féin./xlean siad nósanna na gciníocha a bhí curtha as a seilbh ag an Tiarna roimh chlann Iosrael (agus na nósanna ar chuir ríthe Iosrael tús leo).X+xTharla sin de bhrí gur pheacaigh clann Iosrael in aghaidh an Tiarna a nDia, a thug slán amach iad as críocha na hÉigipte, ó smacht Fhorainn, rí na hÉigipte. Thug siad adhradh do dhéithe eile,saxSa naoú bliain de réimeas Hóiséa ghabh rí na hAsaíre an tSamáir agus dhíbir sé na hIosraelaigh chun na hAsaíre. Chuir sé ina gcónaí iad i Hala agus ar an Hábór, abhainn de chuid Ghózán, agus i gcathracha na Méideach.!xAnsin rinne rí na hAsaíre ionradh ar an tír ar fad; tháinig sé chuig an tSamáir agus chuir sé léigear uirthi ar feadh trí bliana.1xAch rug rí na hAsaíre ar Hóiséa ag déanamh fill air; bhí teachtairí curtha aige go dtí Só, rí na hÉigipte, gan an cháin a thabhairt do rí na hAsaíre mar a rinne na blianta roimhe sin. Uime sin ghabh rí na hAsaíre é agus chuir faoi chuibhreach i gcarcair é.mUxChuir Sealmaineisir rí na hAsaíre cogadh ar Hóiséa agus ghéill seisean dó agus thug cáin dó.oYxRinne sé an t-olc i bhfianaise an Tiarna, ach níorbh ionann agus ríthe eile Iosrael a ghabh roimhe.% GxSa dara bliain déag de réimeas Áchaz rí Iúdá tháinig Hóiséa mac Éalá i gcoróin ar Iosrael sa tSamáir agus bhí sé naoi mbliana i réim. xAnsin chuaigh Áchaz chun suain lena shinsir, agus adhlacadh é i nDúnfort Dháiví. Tháinig a mhac Hiziciá i gcomharbacht air. ~}}|D{_zyAx wvitsr^qopoo!n|mlpkkjiggfDePddcNba@`;_^^]E\/[^[ZQYrX4W\WV>O=Clann mhac Iúdá: Bearna, Heazrón, Cairmí, Húr, Seobál.veClann mhac Eilióaenai: Hódaiviá, Eiliáisíb, Paláiá, Acúl, Ióchánán, Daláiá, Anáiní, seachtar.H Clann mhac Nairiá; Eilióaenai, Hizcía, Aizríocám; triúr.wgClann mhac Sheacainiá: Seamaiá. Clann mhac Sheamaiá: Hatúis, Igeal, Báiriá, Nairiá, Seáfát; seisear.Clann mhac Hanainiá; Palaitiá, Íseáia a mhacsan; Rafáiá a mhacsan, Arnán a mhacsan, Obaidiá a mhacsan, Seacainiá a mhacsan.dA[Clann mhac Mhisiulám] Haisiubá, Óihil, Biriciá, Hasaidiá, Iúiseab Heisid; cúigear. Clann mhac Phadáiá: Zarubáibil, Simeí. Clann mhac Zarubáibil: Misiulám agus Hanainiá; deirfiúr dóibh Sealoimít.N Mailcíreám, Padáiá, Seanazar, Iacaimiá, Hóiseámá, Nadaibiá.6 gClann Iacoiniá an cime: Seailtíéil a mhac;J  Clann mhac Iahóiácaím: Iacoiniá a mhac, Zidicíá a mhacsan. Clann mhac Ióisíá: Ióchánán an chéadghin, Iahóiácaím an dara mac, Zidicíá an tríú mac, Sealúm an ceathrú mac./YÁmón a mhacsan, Ióisíá a mhacsan.A} Áchaz a mhacsan, Hiziciá a mhacsan, Manaise a mhacsan,D Amaiziá a mhacsan, Azairiá a mhacsan, Iótám a mhacsan,E Iórám a mhacsan, Achaizíá a mhacsan, Ióáis a mhacsan,a; Sliocht Sholaimh: Rachabám, Aibíá a mhac, Ásá a mhacsan, Iahóiseáfát a mhacsan,kO Sin iad clann mhac uile Dháiví, seachas clann mhac na leannán. Deirfiúr dóibh ab ea Támár.6gEilíseámá, Eiliádá, Eilífilit; naonúr.9Noga, Neifig, Iáifia,+QIbcheár, Eiliseámá, Eilífilit, Seo iad na mic a rugadh dó in Iarúsailéim: Simeá, Seobáb, Nátán, Solamh, clann Bhaitseúa iníon Aimíéil an ceathrar sin;#~?Rugadh seisear dó dá bhrí sin i Heabrón mar a raibh sé i réim seacht mbliana agus sé mhí. Bhí sé tríocha trí bliana i réim in Iarúsailéim.[}/an cúigiú mac Safaitiá mac Aibíteál; an séú mac Itreám óna bhean Eaglá.r|]An tríú mac Aibseálóm mac Mhácá iníon Talmai rí Ghisiúr; an ceathrú mac Adoiníá mac Haigít;&{ GSeo iad clann mhac Dháiví a rugadh dó i Heabrón: an chéadghin Amnon ó Aichíonam as Izréil; an dara mac Dáníéil ó Aibiogáil ó Chairmeil.2z]7clann na scríobhaithe a bhí ag cur fúthu i Iabaez, na Tiorátaigh, Simeátaigh, Súcátaigh. Sin iad na Ceinigh a tháinig ó Hamat; a sliochtsan teaghlach Réacáb.qy[6Clann mhac Shalmá: Béitlihim, Natófátaigh, Atrót, Béit Ióáb, leath na Mánachatach, na Zoraigh, x 5agus finí Chiriat Iáraím: Itrígh, Púitigh, Siumátaigh, agus Miosráigh. A sliochtsan na Zorátaigh agus na hEisteaólaigh.\w14Bhí clann mhac eile ar Sheobál athair Chiriat Iáraím: Haroe, leath Mhanuchót,Dv3Salmá athair Bhéitlihim, Háraef, athair Bhéit Gádaer. u 2Acsá iníon Chálaeb. Iadsan clann mhac Chálaeb.Clann mhac Húr, céadghin Eafrátá: Seobál athair Chiriat Iáraím,ftE1Rug sí freisin Seáf athair Mhadmanná, agus Seavá, athair Mhacbaená agus athair Ghibeá;?sy0Rug Mácá, leannán Chálaeb, Seibir agus Tircheaná.Pr/Clann mhac Iádái: Reigim, Iótám, Géiseán, Peilit, Éafá, Seáf.Wq'.Rug Éafá, leannan Chálaeb, Hárán, Mózá, Gázaez. Ghin Hárán Gázaez.;pq-Ba é Máón mac Sheamái. Ghin Máón Béit Zúr.Ao},Ghin Seáma Racham, athair Iorcám. Ghin Reicim Seamái.?ny+Clann mhac Heabrón: Córach, Tapuach, Reicim, Seáma.my*Clann mhac Chálaeb deartháir Iarachmael: Máiréiseá a chéadghin, athair Zíf. Clann mhac Mháiréiseá: Heabrón.;lq)Ghin Sealúm Iacaemiá. Ghin Iacaemiá Eliseámá.6kg(Ghin Eileásá Sasmái. Ghin Sasmái Sealúm.4jc'Ghin Azairiá Heiliz. Ghin Heiliz Eileasá.3ia&Ghin Obaed Iéahú. Ghin Iéahú Azairiá.2h_%Ghin Zábád Eaflál; ghin Eaflál Obaed.2g_$Ghin Ataí Nátán. Ghin Nátán Zábád.Rf#Thug Séiseán a iníon mar bhean do Iarchá a dhaor. Rug sí Ataí dó.oeW"Ní raibh aon chlann mhac ag Séiseán ach iníonacha. Bhí daor Éigipteach aige darbh ainm Iarchá.Ud#!Clann mhac Iónátán: Peilit agus Zázá. Ba iadsan clann mhac Iarachmael.`c9 Clann mhac Iádá, deartháir Sheamaí: Ieitir, Iónátán. D' éag Ieitir gan oidhre.ab;Clann mhac Apáím: Ísí. Clann mhac Ísí: Séiseán. Clann mhac Shéiseán: Achlaí.Ia Clann mhac Nádáb: Sailid, Apáím. D' éag Sailid gan oidhre.U`#Aibícháil ab ainm do bhean Aibísiúr. Rug sí dó Achbán agus Móilíd.W_'Clann mhac Ónám: Seamaí, Iádá. Clann mhac Sheamaí: Nádáb, Aibísiúr.G^Clann mhac Rám céadghin Iarachmael: Máz, Iáimín, Éicir.F]Bhí bean eile, Atárá, ag Iarachmael. Ise máthair Ónám.v\eBhí clann mhac ag Iarachmael an mac ba shine ag Heasrón: Rám a chéadghin, Búná, Oirin, Oizim, Aichía.[wTar éis bháis Heazrón phós Cálaeb Eafratá, bean Heazrón a athair, agus rug sí dó Aischiúr athair Theacóá.Z%Ghabh Gisiúr agus Arám, Havat Iáír, Canát agus a shráidbhailte, trí fichid baile uathu. [Bhain seo uile le] Mácaír athair Ghileád.`Y9Ghin Sagúb Iáír a bhí i gceannas ar thrí chathair agus fiche i ndúiche Ghileád. X Ansin phós Heazrón iníon Mhácaír, athair Ghileád; bhí sé trí fichid bliain nuair a phós sé í, agus ghin sí Sagúb.4WcGhin Húr Úirí agus ghin Úirí Bazalael.MVNuair a d' éag Azúbá, phós Cálaeb Eafrát a rug mac dó, Húr.qU[Ghin Cálaeb mac Heazrón Azúbá, Íseá agus Iríót. Clann mhac [Azúbá]: Iéisir, Seobáb, Ardón.JT Rug Aibiogáil Amásá; Ieitir an tÍsmeáélach athair Amásá.ySkBa iad a ndeirfiúracha Zarúá agus Aibiogáil. Ba iad clann mhac Zarúá: Aibísí, Ióáb, Asáhael, triúr.4RcOzam a shéú mac, Dáiví a sheachtú mac.:QoNatanael a cheathrú mac, Radaí a chúigiú mac,]P3 Ghin Ieise Eilíáb, a chéadghin, Aibíonádáb a dhara mac, Simeá a thríú mac,+OQ Ghin Boaz Obaed, ghin Obaed Ieise.0N[ Ghin Nachsón Salmá, ghin Salmá Boaz.LM Ghin Rám Amaíneádáb, athair Nachsón, taoiseach chlann Iúdá.KL Clann mhac Heazrón: saolaíodh dó: Iarachmael, Rám, Calúbaí.!K=Clann Éatán: Azairiá.jJMClann mhac Cairmí: Ácár, a thug tubaiste sa mhullach ar Iosrael de bharr an bang a aithisiú.XI)Clann mhac Zearach: Zimrí, Éatán, Héamán, Calcol, Dára; cúigear ar fad.4HcClann mhac Bhearnan: Heazrón agus Hámúl._G7Rug bean a mhic Támár, Bearna agus Zearach dó. Bhí cúigear mac ar fad ag Iúdá.*FMClann mhac Iúdá: Éar, Ónán, Séalá. Rug Bat Seúa an Canánach mná iadsan dó. Chuir Éar céadghin Iúdá fearg ar an Tiarna agus mharaigh an Tiarna é.?EyDán, Iósaef, Biniáimin, Naftáilí, Gád, Áiséar.eD ESeo iad clann mhac Iosrael: Reúbaen, Simeon, Léiví, Iúdá, Íosácár, Zabúlun,PC 6an taoiseach Maigdíél, an taoiseach Iórám. Sin iad taoisigh Eadóm.JB 5an taoiseach Canaz, an taoiseach Téamán, an taoiseach Mibzeár,NA 4an taoiseach Oholabámá, an taoiseach Éalá, an taoiseach Píonón,t@ c3D' éag Hadad; ansin ba iad taoisigh Eadóm: an taoiseach Timneá, an taoiseach Alvá, an taoiseach Iataet,&? G2D' éag Bálchánán agus tháinig Hadad i réim ina dhiaidh. Páí ab ainm dá chathair. Mihéataibil iníon Mhatraed iníon Mhé Záháb ab ainm dá bhean.S> !1D' éag Seáúl agus tháinig Bálchánán mac Acbór i réim ina dhiaidh.X= +0D' éag Samlá agus tháinig Seáúl ó Rachóbót ar an Eofrataes ina dhiaidh.M< /D' éag Hadad agus tháinig Samlá ó Mhasraeca i réim ina dhiaidh."; ?.D' éag Húiseám; agus Hadad mac Bheadad, an té a chloígh Midián i gcríoch Mhóáb, tháinig sé i réim ina dhiaidh. Aivít a ba ainm dá chathair.]: 5-D éag Ióbáb agus tháinig Húiseám ó thír na dTéamánach i réim ina dhiaidh.X9 +,D' éag Beala agus tháinig Ióbáb mac Zearach ó Bhozrá i réim ina dhiaidh.8 3+Seo iad na ríthe a bhí i réim i dtír Eadóm sular tháinig aon rí Iosraelach i réim: Beala mac Bheór, agus Dineábá a ba ainm dá chathair.Y7 -*Clann mhac Éizir: Bileán, Záván, Ácan. Clann mhac Dhiseán: Úz agus Arán.T6 #)Clann Aná: Diseon. Clann mhac Dhiseon: Hamrán, Eisbeán, Itreán, Carán.s5 a(Seo iad clann mhac Sheobál: Alván, Mánachat, Éabál, Seifi, Ónám. Clann mhac Zibeon: Aiá agus Aná.Q4 'Clann mhac Lótán: Hoirí agus Homám. Ba í Timneá deirfiúr Lótán.U3 %&Clann mhac Shaeír: Lótán, Seobál, Zibeon, Aná, Diseon, Éizir, Diseán.<2 u%Clann mhac Reúél: Nachat, Zearach, Seamá, Mizeá.\1 3$Clann mhac Eilífeáz: Téamán, Ómár, Zeifí, Gatám, Canaz, Timneá, Amailéic.I0  #Clann mhac Éasau: Eilífeáz, Reúél, Ieúis, Ialám, Córach.H/  "Ghin Abrahám Íosác. Clann mhac Íosác: Éasau agus Iosrael.h. K!Clann mhac Mhidián: Éafá, Éifir, Hanoch, Aibídeá, Ealdá. Clann Chatúra iadsan go léir.)- M Clann mhac Chatúrá, leannán Abrahám: rug sí clann mhac dó: Zimreán, Iocseán, Madán, Midián, Isbeác, Siúach. Clann mhac Iocseán: Seabá agus Dadán.Q, agus Iatúr agus Náifís agus Céadamá. Sin iad clann mhac Ísmeáél.F+ agus Mismeá agus Dúmá agus Masá, agus Hadad, agus Taemá,g* ISeo iad a sliocht: Nabáiót céadghin Ísmeáél; ansin Céadár, agus Abdael, agus Miobsám,5) gClann mhac Abrahám: Íosác agus Ísmeáél."( AAbrám is é sin Abrahám."' ASarúg, Náchór, Tearach.& 7Éibir, Roinnt, Reú.$% ESéam, Arpaicsead, Seálach.@$ }Óifir, Havalá, Ióbáb; clann Ioctán iadsan go léir. # =Éabál, Abmael, Seabá,#" CHadórám, Úzál, Dicleá,=! wGhin Ioctán Almódád, Seilif, Hazarmávat, Iárach,  %Rugadh beirt mhac do Éibir; tugadh Roinnt ar an gcéad duine mar gur lena linn a roinneadh an talamh, agus tugadh Ioctán ar a dheartháir.< uGhin Arpaicsead Seálach, agus ghin Seálach Éibir.a =Clann mhac Shéam: Éalám, Aisiúr, Arpaicsead, Lúd, Arám, Úz, Húl, Geitir, Meisic.5 gna hArvádaigh, na Zamáraigh, na Hamátaigh., Una Hivigh, na hArcaigh, na Suínigh,; sagus na Iabúsaigh, na hAmóraigh, na Giorgáisigh,6 i Ghin Canán Síodón a chéad mhac agus Héat,Q  Patrús, agus Caslúch, ónar shíolraigh na Filistínigh, agus Caftór.P  Ghin Miosráím muintir Lúd agus Anám agus Laháb agus Naftúch, agusM  Ghin Cúis Niomrod, an chéad fhear ar talamh a ndearnadh flaith de.i M Clann mhac Chúis: Seabá, Havalá, Sabtá, Rámá, Sabtaca. Clann mhac Rámá: Seabá, Deadán.9 oClann mhac Hám: Cúis, Miosráím, Pút, Canán.? {Clann Iáván: Eilíseá, Tairsís, Citím, Dodánaím.5 gClann Ghómar: Aisceanaz, Dífeat, Tógarmá.Q Clann Iáfat: Gómar, Mágóg, Mádai, Iáván, Tubál, Meisic, Tíoras." ANaoi, Séam, Hám, Iáfat.% GEineoc, Matúsalach, Láimic,# CCéanán, Mahalael, Iárad,) QÓ Ádhamh go hIosraelb ?xAgus thug an rí liúntas rialta dó lena chothú, lá i ndiaidh an lae, fad a mhair sé.| sxChuir Iahóiácaín a éide phríosúin i leataobh agus gach lá dá shaol chaith sé bia go rialta ag bord an rí. xBhí sé lách cneasta leis agus thug cathaoir dó a bhí os cionn cathaoireacha na ríthe eile a bhí in éineacht leis sa Bhablóin.. WxSa seachtú bliain tríochad de dheoraíocht Iahóiácaín rí Iúdá, sa dara mí déag, ar an seachtú lá fichead den mhí, rinne Eivíl Marodac rí na Bablóine, an bhliain a tháinig sé i gcoróin, pardún fial a thabhairt do Iahóiácaín rí Iúdá [agus scaoil sé] ón bpríosún é. 3xAnsin chuir an dream go léir, idir bheag agus mhór, agus ceannairí na ndíormaí, chun bóthair chun na hÉigipte le heagla roimh na Caildéigh.eExAch sa seachtú mí, tháinig Ísmeáéil mac Natainiá mac Eilíseámá, de shliocht na ríthe, agus deichniúr fear leis, agus mharaigh sé Gadailiá agus na Giúdaigh, agus na Caildéigh a bhí ina theannta i Mizpeá.[1xThug Gadailiá mionn dóibhsean agus dá gcuid fear á rá: «Ná bíodh eagla oraibh roimh na Caildéigh; cuirigí fúibh sa tír, agus déanaigí seirbhís do rí na Bablóine; agus rithfidh libh go seoidh.»BxNuair a chuala ceannairí na ndíormaí [faoin tuath] agus a gcuid fear gur cheap rí na Bablóine Gadailiá mar rialtóir, tháinig siad lena gcuid fear chuige i Mizpeá .i. Ísmeáéil mac Natainiá, Ióchánán mac Cháiréach, agus Saráiá mac Thanchuimit an Natofátach, agus Iázainiá mac an Mhácátaigh.<sxAgus maidir leis an muintir a d' fhan i dtír Iúdá, a d' fhág Nabúcadnazar rí na Bablóine ina dhiaidh, cheap sé Gadailiá mac Aichíceám mac Sheáfán mar rialtóir orthu.xChuir rí na Bablóine chun báis iad i Ribleá, i dtír Hamát. Rinneadh Iúdá a dhíbirt óna thír féin ar an gcuma sin.kQxThug Nabúzaradán, captaen an gharda, iad sin leis agus thug iad chun rí na Bablóine i Ribleá.xGhabh sé sa chathair coillteán a bhí i gceannas na saighdiúirí, cúigear de chomhairle an rí a fuarthas sa chathair, rúnaí cheann feadhna an airm, a bhí i bhfeighil arm a thionól faoin tír, agus trí fichid de mhaithe na tíre a fuarthas sa chathair.yxGhabh captaen an gharda Saráiá an t-ardsagart, agus Zafainiá an sagart den dara grád, agus trí gharda na tairsí. ;xBhí aon cholún amháin ocht mbanlámh déag ar airde agus bhí mullach cré-umha air; trí bhanlámh airde an mhullaigh; timpeall an mhullaigh bhí fíolagrán agus pomagránaití, agus iad go léir de chré-umha. Ba é an scéal céanna é ag an dara colún lena fhíolagrán.1]xMaidir leis an dá cholún, an t-aon mhuir agus na seastáin, a rinne Solamh do Theampall an Tiarna, níorbh fhéidir a raibh de chré-umha iontusan go léir a thomhas.~xna túisteáin agus na babhlaí. Thug captaen an gharda leis a raibh déanta d' ór mar ór, agus a raibh déanta d' airgead mar airgead.(}KxThug siad leo chomh maith na miasa, na sluaistí, na smóladáin, na loingíní túise, na fearais chré-umha go léir a d' úsaidtí i seirbhís an Teampaill,S|!x Bhris na Caildéigh ina smidiríní na colúin chré-umha i dTeampall an Tiarna; na seastáin agus an mhuir chré-umha a bhí i dTeampall an Tiarna, agus thug siad an cré-umha leo go dtí an Bhablóin.|{sx D' fhág captaen an gharda cuid de bhochtáin na tuaithe chun bheith ag treabhadh agus ag saothrú na bhfíonghort.@z{x Dhíbir Nabúzaradán, captaen an gharda, an mhuintir a bhí fágtha sa chathair agus na tréigtheoirí a bhí i ndiaidh taobhú le rí na Bablóine agus fuíoll na gceardaithe oilte.yx Scrios na saighdiúirí Caildéacha go léir a bhí i dteannta chaptaen an gharda na ballaí a bhí thart ar Iarúsailéim.x#x Loisc sé Teampall an Tiarna, pálás an rí agus na tithe go léir a bhí in Iarúsailéim, níor fhág sé teach mór gan cur trí thine.jwOxSa chúigiú mí, ar an seachtú lá den mhí ba í an naoú bliain déag í de réimeas Nabúcadnazar rí na Bablóine tháinig Nabúzaradán, captaen an gharda, oifigeach de chuid rí na Bablóine, isteach in Iarúsailéim.v/xChuir siad mic Zidicíá chun báis os a chomhair; ansin bhain na súile as Zidicíá féin agus rug leo chun na Bablóine é faoi thromgheimhle.zuoxGhabh na Caildéigh an rí agus thug siad os comhair rí na Bablóine i Ribleá é, agus thug seisean breith air.t3xLean na saighdiúirí Caildéacha an rí agus nuair a tháinig siad suas leis ar mhánna Ireachó, thréig a chuid saighdiúirí féin go léir é.5sexrinneadh bearna i mballa na cathrach. Láithreach bonn [d' éalaigh an rí] amach faoi choim na hoíche agus an lucht troda uile ina theannta tríd an ngeata idir an dá bhalla atá in aice ghairdín an rí mar bhí na Caildéigh ar gach taobh den chathair agus rinne sé a bhealach ionsar an Arabá. rxSa cheathrú mí, ar an naoú lá den mhí, nuair a bhí gorta ag réabadh roimhe sa chathair, agus gan bia ar bith ann don phobal,bq?xBhí an chathair faoi léigear go dtí an t-aonú bliain déag de réimeas Zidicíá rí.p -xSa naoú bliain dá réimeas, sa deichiú mí, ar an deichiú lá den mhí, tháinig Nabúcadnazar rí na Bablóine faoi lán nirt le hionsaí a dhéanamh ar Iarúsailéim. Shuigh sé a champa ar aghaidh na cathrach amach agus thóg sé túir léigir ina timpeall.EoxTharla sin in Iarúsailéim agus in Iúdá de bharr fhearg an Tiarna i dtreo gur chaith sé i leataobh óna láthair iad ar deireadh. Rinne Zidicíá ceannairc in aghaidh rí na Bablóine.Vn'xRinne sé an t-olc i bhfianaise an Tiarna díreach mar a rinne Iahóiácaím.FmxBhí Zidicíá bliain agus fiche d' aois nuair a tháinig sé i gcoróin agus bhí sé aon bhliain déag i réim in Iarúsailéim. Hamútal, iníon Irimia ó Libneá, ab ainm dá mháthair.lxMar chomharba ar Iahóiácaín cheap rí na Bablóine Matainiá a uncail ina rí, agus d' athraigh sé a ainm go Zidicíá.Vk'xNa daoine gradamacha go léir, seacht míle acu, na gaibhne agus na ceardaithe, míle acu, agus gach duine acu in ann arm a iompar, thug rí na Bablóine an t-iomlán leis ar deoraíocht chun na Bablóine.QjxDhíbir sé Iahóiácaín chun na Bablóine, mar aon le máthair an rí, mná an rí, a choillteáin agus uaisle na tíre; thug sé iad go léir leis ó Iarúsailéim ar deoraíocht chun na Bablóine.jiOxThug sé Iarúsailéim ar fad leis ar deoraíocht; na huachtaráin uile agus na laochra gaile uile, deich míle cime, mar aon leis na gaibhne agus leis na ceardaithe go léir; níor fágadh ina ndiaidh ach bochtáin na tíre.zhox Rug seisean leis a raibh de shaibhreas i dTeampall an Tiarna agus de mhaoin i bpálás an rí. Bhris sé ina smionagar an trealamh óir a rinne Solamh rí Iosrael i gcomhair shanctóir an Tiarna. Is mar sin a comhlíonadh briathar an Tiarna.ngWx Ansin ghéill Iahóiácaín rí Iúdá do rí na Bablóine, é féin, a mháthair, a oifigigh, a uaisle agus a choillteáin, agus chuir rí na Bablóine i mbraighdeanas iad. Ba é sin an t-ochtú bliain de réimeas Nabúcadnazar.f{x Tháinig Nabúcadnazar rí na Bablóine é féin chun an chathair a ionsaí fad a bhí sí faoi léigear ag a mhuintir.e!x San am sin mháirseáil sluaite Nabúcadnazar rí na Bablóine in aghaidh Iarúsailéim agus rinne siad an chathair a thimpeallú.Xd+x Rinne sé an t olc i bhfianaise an Tiarna díreach mar a rinne a athair roimhe.JcxBhí Iahóiácaín ocht mbliana déag d' aois ag teacht i gcoróin dó, agus bhí sé trí mhí ina rí in Iarúsailéim. Nachuisteá, iníon Ealnátán ó Iarúsailéim, ab ainm dá mháthair.6bgxNíor fhág rí na hÉigipte a thír féin arís mar bhí gach dúiche a bhain le rí na hÉigipte ó ghleann na hÉigipte go habhainn an Eofrataes gafa ag rí na Bablóine.laSxAnsin chuaigh Iahóiácaím chun suain lena shinsir agus tháinig Iahóiácaín i gcomharbacht air. `xAn chuid eile de stair Iahóiácaím, a imeachtaí go léir, nach bhfuil sé sin go léir scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iúdá?J_xagus chomh maith de bharr gach a raibh d' fhuil neamhchiontach doirte aige agus Iarúsailéim á líonadh aige ó cheann ceann le fuil neamhchiontach. Ní raibh maithiúnas le fáil ón Tiarna.,^SxTharla sé seo go léir do Iúdá de bharr [fhearg] an Tiarna; bheartaigh seisean iad a chaitheamh as a radharc de bharr pheacaí Mhanaise agus gach a ndearna sé,~]wxAch chuir [seisean] díormaí armtha de Chaildéigh, d' Amóraigh, de Mhóábaigh, agus d' Amónaigh ina choinne; chuir sé in aghaidh Iúdá iad le hé a scrios de réir an bhriathair a labhair an Tiarna trí bhéal a shearbhóntaí na fáithe.G\ xLena linn rinne Nabúcadnazar rí na Bablóine ionradh, agus bhí Iahóiácaím ag tabhairt ómóis dó ar feadh trí bliana, ach ansin d' iompaigh sé uaidh agus rinne ceannairc ina aghaidh.R[x%Rinne sé an t-olc i bhfianaise an Tiarna díreach mar a rinne a shinsir.TZ#x$Bhí Iahóiácaím cúig bliana agus fiche d' aois nuair a tháinig sé i gcoróin agus bhí sé aon bhliain déag i réim in Iarúsailéim. Zibídeá, iníon Pheadáiá ó Rúmá, ab ainm dá mháthair.:Yox#Dhíol Iahóiácaím an t-airgead agus an t-ór le Forann, ach níorbh fholáir dó ar dtús cáin a thobhach ar an tír d' fhonn an t-airgead a sholáthar a d' éiligh Forann. Rinne sé an t-airgead agus an t-ór a thobhach ar mhuintir na tíre, ar gach duine de réir a mhaoine le díol le Forann Neaco.[X1x"Rinne Forann Neaco rí de Eiliácaím mac Ióisíá in áit Ióisíá a athair, agus d' athraigh sé a ainm go Iahóiácaím. Ach rug sé Iahóácház leis agus thug chun na hÉigipte é mar a bhfuair sé bás.1W]x!Chuir Forann Neaco i gcuibhreacha é ag Ribleá i ndúiche Hamát (agus é ina rí in Iarúsailéim) agus chuir cáin céad tallann airgid agus tallann óir ar an tír.UV%x Rinne sé an t-olc i bhfianaise an Tiarna de réir gach a ndearna a shinsir.MUxBhí Iahóácház trí bliana fichead d' aois nuair a tháinig sé i gcoróin, agus bhí sé trí mhí i réim in Iarúsailéim. Hamaútal, iníon Irimia ó Libneá, ab ainm dá mháthair.TxThug a shearbhóntaí a chorp i gcarbad leo ó Mhigideo, agus thugadar é go Iarúsailéim, agus chuireadar é ina thuama féin. Agus thóg muintir na tuaithe Iahóácház mac Ióisíá agus rinneadar é a ungadh agus a fhógairt ina rí i gcomharbacht ar a athair.QSxLena linn ghabh Forann Neaco, rí na hÉigipte, an bealach go dtí rí na hAsaíre ag abhainn an Eofrataes. Chuaigh Ióisíá rí ina choinne ach mharaigh Forann Neaco é sa chéad ionsaí ag Migideo.RxAn chuid eile de stair Ióisíá, a imeachtaí go léir, nach bhfuil sin go léir scríofa i Leabhar Annála Ríthe Iúdá?QyxDúirt an Tiarna: «Tiomáinfidh mé Iúdá as mo radharc chomh maith, faoi mar a rinne mé le hIosrael agus caithfidh mé i leataobh an chathair seo a thogh mé, Iarúsailéim, agus an Teampall a ndúirt mé faoi: 'Ansin a lonnóidh m' ainm.' »PxAch níor mhaolaigh ar fhraoch feirge an Tiarna a bhí ar lasadh in aghaidh Iúdá de bharr a raibh de ghriogadh déanta ag Manaise faoi.O}xNíor iompaigh aon rí dar ghabh roimhe chun an Tiarna mar a rinne seisean ó chroí go hiomlán agus ó anam go hiomlán, agus ó neart go hiomlán, le barr dílseachta do dhlí uile Mhaois; ná níor tháinig a leithéid de rí riamh ina dhiaidh.lNSxScuab Ióisíá chun siúil leis an lucht asarlaíochta agus feasa, na déithe teallaigh agus na híola agus na gráiniúlachtaí go léir a bhíodh le feiceáil i dtír Iúdá agus in Iarúsailéim; rinne sé é sin go léir d' fhonn briathra an dlí go léir a bhí scríofa sa leabhar a fuair an sagart Hilcíá i dTeampall an Tiarna a chur i bhfeidhm.M/xNíor ceiliúradh a leithéid de Cháisc riamh in onóir an Tiarna i Iarúsailéim ach amháin san ochtú bliain déag de réimeas Ióisíá rí.1L]xNíor ceiliúradh a leithéid de Cháisc ó laethanta na mbreithiúna a bhí ag rialú Iosrael, ná le linn réimeas na ríthe go léir a bhí ar Iosrael ná ar Iúdá."K?xThug an rí an t-ordú seo don phobal go léir: «Ceiliúraigí Cáisc in onóir an Tiarna bhur nDia, mar atá scríofa i leabhar an chonartha.»#JAxChuir sé chun báis ar na haltóirí sagairt uile na n-ardionad a bhí ansiúd, agus loisc sé cnámha daoine orthu. Ansin d' fhill sé go Iarúsailéim.pI[xScrios Ióisíá chomh maith scrínte na n-ardionad a bhí i gcathracha na Samáire a thóg ríthe Iosrael, agus lenar ghriog siad an Tiarna chun feirge; thug sé an íde chéanna orthusan agus a thug sé ar an gceann i mBéitéil.LHx«Ligigí dó,» arsa an rí, «agus ná cuireadh aon duine isteach ar a chnámha.» Níor chuir siad isteach ar a chnámha ach iad a fhágáil ansiúd mar aon le cnámha an fháidh ón tSamáir.bG?x«Cén leacht é sin thall os mo chomhair?» ar sé. D' fhreagair muintir na cathrach é: «Sin é tuama an ghiolla Dé a tháinig ó Iúdá agus a thairngir na nithe sin a rinne tusa leis an altóir (i mBéitéil).»,FSxNuair a d' fhéach Ióisíá ina thimpeall chonaic sé na tuamaí ansiúd ar thaobh an chnoic; chuir sé fios ar na cnámha as an tuamaí agus dhóigh iad ar an altóir, agus thruailligh í de réir bhriathar an Tiarna a d' fhógair an giolla Dé [nuair a bhí Iarobám ina sheasamh ag an altóir le linn na féile. Nuair a d' fhéach Ióisíá ina thimpeall, chonaic sé tuama an ghiolla Dé] a thairngir na nithe sin.(EKxAgus maidir leis an altóir ag Béitéil, an t-ardionad a thóg Iarobám mac Nabát an té a threoraigh Iosrael isteach sa pheaca, scartáil sé an altóir sin agus an t-ardionad agus rinne sé smidiríní dá clocha; agus bhris ina smúit iad. Agus dhóigh sé an cuaille naofa.DxRinne sé bruscar de na colúin naofa, ghearr anuas na cuaillí naofa, agus chlúdaigh na háiteanna ar ar sheas siad le cnámha daoine.C}x Thruailligh an rí na hardionaid os comhair Iarúsailéim laisteas do Chnoc na nOlóg; Solamh rí Iosrael a thóg iadsan do Aisteartae, gráiniúlacht na Síodónach, do Chamóis gráiniúlacht Mhóáb, agus do Mhiolcom gráiniúlacht na nAmónach.B5x Na haltóirí ar an díon (ar sheomra uachtair Áchaz) a rinne ríthe Iúdá, agus na haltóirí a thóg an rí Manaise i dhá chúirt Theampall an Tiarna, leag an rí anuas iad agus rinne smidiríní díobh ar an láthair agus chaith a luaithreach isteach i nGleann Chidreon.gAIx Chuir sé ar shiúl na capaill a bhí tíolactha ag ríthe Iúdá don ghrian ag an tslí isteach go Teampall an Tiarna, in aice le seomra Natan Meilic, an coillteán, ar an taobh istigh, agus dhóigh sé carbad na gréine.!@=x Thruailligh sé an fhoirnéis i nGleann Bein Hionnom i dtreo nárbh fhéidir d' aon duine a mhac nó a iníon a chur tríd an tine in ómós do Mhoilic.!?=x Níor tháinig sagairt na n ardionad, ámh, suas go haltóir an Tiarna in Iarúsailéim, ach d' ithidís arán gan ghabháile i dteannta a gcomhshagart.&>GxThug sé isteach na sagairt go léir as cathracha Iúdá agus thruailligh sé na hardionaid mar a ndódh na sagairt sin túis, ó Gheaba go Béar Seaba. Scartáil sé scrín na satairí a bhí ag geata Iósua, rialtóir na cathrach, a bhí ar do chlé ag dul geata na cathrach isteach.|=sxLeag sé tithe na striapacha naofa fir a bhí i dTeampall an Tiarna mar a mbíodh na mná ag fí brat d' Aiséará.k<QxThug sé an tAiséará amach as Teampall an Tiarna, lasmuigh de Iarúsailéim, go Gleann Chidreon, agus dhóigh sé é i nGleann Chidreon, agus rinne luaithreach de agus chaith a chuid luaithrigh ar uaigheanna na cosmhuintire.C;xChuir sé chun siúil na sagairt bhréige a cheap ríthe Iúdá agus a bhíodh ag ofráil íobairtí ar na hardionaid i mbailte Iúdá, agus i gcomharsanacht Iarúsailéim; agus chomh maith leo, iad siúd a bhíodh ag dó túise do Bhál, don ghrian, don ghealach, do na plainéid agus do shluaite uile na spéire.A:}xThug an rí ordú don ardsagart Hilcíá, [don leasardsagart], agus do ghardaí na tairsí, na soithí a rinneadh do Bhál, d' Aiséará agus do shluaite uile na spéire a chur amach as Teampall an Tiarna; agus dhóigh sé iad lasmuigh de Iarúsailéim i ngoirt an Chidreon, agus thug a luaithreach go Béitéil.{9qxSheas an rí ar an ardán agus rinne sé conradh i láthair an Tiarna a chur mar cheangal air féin an Tiarna a leanúint agus a aitheanta agus a reachtanna agus a dhlíthe a chomhlíonadh lena chroí go hiomlán, agus lena anam go hiomlán, ionas go mbeadh éifeacht le briathra an chonartha a bhí scríofa sa leabhar sin. D' aontaigh an pobal ar fad leis an gconradh.:8oxChuaigh an rí suas go Teampall an Tiarna mar aon le pobal uile Iúdá agus muintir Iarúsailéim ar fad, idir shagairt agus fháithe agus an pobal ar fad idir uasal agus íseal. Léigh sé amach in éisteacht a gcluas gach focal dá raibh scríofa i leabhar an chonartha a fuarthas i dTeampall an Tiarna.c7 CxAnsin chruinnigh an rí chuige féin seanóirí Iúdá agus Iarúsailéim go léir.06[xDá bhrí sin déanfaidh mé thú a chruinniú chun do shinsear, agus déanfar do chnámha a bhreith faoi shuaimhneas chun na huaighe. Ní fheicfidh tú le do shúile cinn na tubaistí go léir atá ar aigne agam a thabhairt ar an áit seo.' » Thugadar an freagra sin leo ar ais go dtí an rí.r5_xAch de bhrí go bhfuil aithrí i do chroí agus gur umhlaigh tú thú féin os comhair an Tiarna nuair a chuala tú cad a chinn mé in aghaidh na háite seo agus a lucht cónaithe, conas mar a bheidh siad ina gceap uafáis agus mallacht; agus de bhrí gur stróic tú d' éidí agus gur ghoil tú i mo láthair, thug mise cluas duit sé an Tiarna atá ag caint.$4CxAgus abraigí le rí Iúdá a chuir sibh le dul i gcomhairle leis an Tiarna: Mar seo a deir an Tiarna, Dia Iosrael: [Comhlíonfar] na focail a chuala sibh.a3=xmar thréig siad mise agus dhóigh siad túis do dhéithe eile do mo ghriogadh chun feirge i ngach beart dá ndearna siad. Uime sin tá m' fhearg ar lasadh in aghaidh na háite seo, agus ní dhéanfar í a mhúchadh.@2{xSeo mar a deir an Tiarna: Tá tubaiste á tabhairt agam ar an áit seo agus ar an muintir a chónaíonn ann, agus mé ag cur gach a ndeirtear sa leabhar a léigh rí Iúdá i gcrích;{1qxD' fhreagair sí iad: «Deir an Tiarna, Dia Iosrael, mar leanas: 'Abraigí é seo leis an té a chuir chugam sibh:0xChuaigh Hilcíá, an sagart, agus Aichíceám, agus Seáfán, agus Asáiá go dtí Huldá an banfháidh, bean Shealúm mac Thicveá mac Harchas, coimeádaí na n-éidí (bhí cónaí uirthi in Iarúsailéim, sa bhaile nua), agus chuir siad an scéal faoina bráid.a/=x «Gabhaigí i gcomhairle leis an Tiarna thar mo cheann féin agus thar ceann an phobail i dtaobh a bhfuil sa leabhar seo a fuarthas anois beag. Ní foláir nó is mór atá fearg an Tiarna fadaithe inár n-aghaidh de bhrí nach raibh ár n-aithreacha umhal d' fhocail an leabhair seo agus nár chuir siad gach rud i gcrích atá scríofa ann.» ~~~7}}d} ||>{{zzyzxxx\xwOwvvvCuu-tttKss{srq\pp)o8nnMmmm7llTkkjjSiiTihhgfeeJddcubaaua+``f`+___b_^^[^]]]\\u\.[[t[ZZrZYYYCXXXmWVVfVUUUQUTTuTAT SStS;SRRAQ/PPP7OOkONNMMuLL.KvJJIIHHHUGG#FFhEEEDCCC"BBtAA@@??>l==q<<<6;;'::E999:8u77 66M6554\433^322i2111i00F0 ///q..~.--t-&,,=,+++j+&+***g*C*)))c(((X(4''G'&&W&%]$$)#M""4!!!5 h}1*3U}.-y n*sH 8  k _*zX@D 6 Mháirseáil Dáiví agus a chuid fear ionsar Iarúsailéim, Iabús is é sin mar a raibh na Iabúsaigh, áitritheoirí na tíre.x5i Tháinig seanóirí Iosrael go léir chuig an rí ag Heabrón agus rinne Dáiví rí conradh leo ag Heabrón i bhfianaise an Tiarna, agus rinne siad Dáiví a ungadh ina rí ar Iosrael, de réir bhriathar an Tiarna trí bhéal Shamúéil.4! San am atá thart nuair a bhí Sól ina rí orainn is tusa a bhí mar thaoiseach ar Iosrael ina gcuid eachtraí go léir; agus dúirt an Tiarna do Dhia leat: 'Is tusa a bheidh i d' aoire ar mo phobal Iosrael, is tusa a bheidh mar thaoiseach ar mo phobal Iosrael.' »3 ; Dáiví Rí 2 in áit treoir a lorg ón Tiarna. Chuir an Tiarna chun báis é dá bhrí sin agus thug an ríocht i láimh Dháiví, mac Ieise.I1 Cailleadh Sól mar sin de bharr a mhídhílseachta; ní raibh sé dílis don Tiarna mar nár chomhlíon sé a aithne, agus go ndeachaigh sé i gcomhairle le bean feasa ag lorg treorach uaithim0S chuir na gaiscígh go léir chun bealaigh, agus rugadar leo coirp Shóil agus a mhac, agus thugadar go Iáibéis iad, agus chuireadar a gcnámha faoin gcrann tamaraisce i Iáibéis, agus rinne siad troscadh ar feadh seacht lá.a/; Nuair a chuala [lucht áitrithe] Ghileád go léir cad a rinne na Filistínigh le Sól,u.c Chuireadar a éide chatha i dteampall a ndé, agus thairneáil siad a cheann in airde i dteampall Dhágón.9-k Lomadar é agus rugadar a cheann agus a éide chatha leo agus sheoladar teachtairí ar fud tír na bhFilistíneach chun an dea-scéala a thabhairt dá n-íola agus dá bpobal.,# Nuair a tháinig na Filistínigh lá arna mhárach chun na mairbh a lomadh, fuaireadar Sól agus a chlann mhac ar lár ar Shliabh Ghiolboa.n+U Nuair a chonaic muintir Iosrael go léir a bhí sa ghleann gur theith [an t-arm] agus gur maraíodh Sól agus a chlann mhac, d' fhágadar a gcathracha agus theitheadar. Tháinig na Filistínigh ansin agus ghabhadar seilbh orthu.~*u D' éag Sól dá réir sin, é féin agus a thriúr mac agus a ghiolla airm agus a theaghlach go léir in éineacht.) Nuair a chonaic a ghiolla airm go raibh Sól marbh, chaith sé é féin ar a chlaíomh chomh maith agus fuair sé bás in éineacht leis.2(] Ansin dúirt Sól lena ghiolla airm: «Nocht do chlaíomh agus sáigh tríom é le heagla go dtiocfadh an dream úd gan timpeallghearradh agus bheith ag fonóid fúm.» Ach bhí eagla ar a ghiolla airm agus ní dhéanfadh sé é. Thóg Sól a chlaíomh dá bhrí sin agus chaith sé é féin air.y'k Cuireadh an cath go crua ar Shól, fuair na saigheadóirí faill air agus thit sé faoi ghona na saigheadoirí.& Lean na Filistínigh go dian sna sála ar Shól agus a mhic agus mharaigh siad Iónátán, Aibíonádáb agus Mailcíosú, mic Shóil.%  Chuir na Filistínigh cogadh ar Iosrael; theith fir Iosrael ó na Filistínigh agus rinneadh ár orthu ar Shliabh Ghiolboa.$7 ,Bhí seisear mac ag Ázael darbh ainm: Aizríceám, Bocarú, Ísmeáéil, Seairiá, Obaidiá agus Hánán. Ba chlann mhac le hÁzael iadsan go léir.U## +Ghin Mózá Bineá; Rafáiá a mhac; Eileásá a mhacsan, Ázael a mhacsan.\"1 *Ghin Áchaz Iará; ghin Iará Álaimit, Azmávat, agus Zimrí. Ghin Zimrí Mózá.A!} )Clann mhac Mhíceá: Píteon, Meilic, Tairéa, [Áchaz].> w (Meirí Bál mac Iónátán. Ghin Meirí Bál Míceá.jM 'Ghin Néar Cís, ghin Cís Sól, ghin Sól Iónátán, Mailcíosú, Aibíonádáb agus Eisbeál.uc &eisean athair Shimeám. Mhair siadsan freisin taobh lena ngaolta i Iarúsailéim in éineacht lena ngaolta.,S %Gador, Aichió, Zacairiá, Micleot F $Abdón a chéadghin, ansin Zúr, Cís, Bál, Néar, Nádáb,jM #Bhí cónaí i nGibeón ar Aibí Gibeón agus ar Ieíéil; Mácá ab ainm dá bhean seo.yk "Ba iadsan cinn finí na Léivíteach in ord de réir gaoil. Bhí cónaí ar na ceannairí seo in Iarúsailéim./W !Ba iadsan na cantairí, cinn finí na Léivíteach; mhairidís i seomraí an Teampaill nuair nach mbídís ar dualgas, mar bhídís ar dualgas de lá agus d' oíche.{ Bhí sé de dhualgas ar chuid dá ngaolta, Cohátaigh, na builíní a leagan amach ina sraitheanna sabóid ar shabóid.0Y Maititiá, duine de na Léivítigh, céadghin Shealúm, Corachach, leagadh de dhualgas air, de bharr a dhílseachta, na habhlanna, a bhruití san oigheann, a ofráil.J Ba shagairt an mhuintir a d' ullmhaíodh meascán na spíosraí.+ Bhíodh a thuilleadh acu i bhfeighil an troscáin agus na soithí naofa go léir, na mine míne, an fhíona, na hola, na túise, na spíosraí..U Bhíodh cuid acu i bhfeighil gréithe na seirbhíse; níorbh foláir dóibh iad a chomhaireamh nuair a thógtaí amach iad agus nuair a chuirtí ar ais isteach iad.|q Chaithidís an oíche i dtimpeallacht theach Dé agus é de dhualgas orthu é a fhaire agus a oscailt gach maidin.! Mhaireadh na ceithre príomhghardaí féin go seasmhach ann. Ba iadsan na Léivítigh a bhí freagrach i seomraí agus i seoda theach Dé.b= Thagadh a ngaolta ó na bailte le bheith i bpáirt leo ar feadh seachtaine ó am go ham.Y+ Bhí gardaí na ngeataí ar na ceithre sleasa thoir, thiar, thuaidh agus theas.eC Bhíodar féin agus a gclann mhac i bhfeighil gheataí Theampall an Tiarna, teach na Botha.{ Daoine tofa ab ea na gardaí geata go léir ag na tairseacha; bhí dhá chéad agus dháréag díobh ann. Áiríodh iad de réir ginealach ina mbailte. Daingníodh iad i mbun a gcúraim ag Dáiví agus Samúéil an fáidh, de bharr a ndílseachta.n U Bhí Zacairiá mac Mhisilimiá ina gharda ar an ngeata ar an mbealach isteach i mBoth na Teagmhála.` 9 Bhí Píneachás mac Eileázár i gceannas orthu tráth, agus bhí an Tiarna lena ais. 9 Bhí Sealúm mac Chórae, mac Eibiásáf, mac Chorach, agus a ghaolta na Corachaigh, den chlann chéanna, freagrach i seirbhís an liotúirge; ba iad a choimhéadadh tairseacha na Botha faoi mar a choimhéadadh a sinsir campa an Tiarna agus a d' fhairidís an tslí isteach ann.m S ina láthair fós ag geata an rí lastoir. Ba iadsan lucht faire gheataí champaí na Léivíteach.p Y Lucht faire an gheata: Sealúm, Acúb, Talmón, Aichímeán, agus a ngaolta. Tá Sealúm an ceannasaí Obaidiá mac Sheamaiá, mac Ghálgal, mac Iadútún, agus Beiriciá mac Ásá, mac Ealcáná a chuir fúthu i mbailte na Natófátach.T! Bacbacar, Heiris, Gálál, Matainiá mac Mhíceá, mac Zicrí, mac Ásáf;kO Ar na Léivítigh: Seamaiá mac Haisiúb, mac Aizríceám, mac Haisibiá, de shliocht Mharáraí; Bhí míle seacht gcéad agus a seasca laoch tréan dá ngaolta ann, cinn fine, a ghabh de láimh dualgais Theampall Dé. Adáiá mac Iarochám, mac Phaischiúr, mac Mhilcía; Másai mac Aidíél, mac Iachzaerá, mac Mhisiulám, mac Mhisiléimit, mac Iméir.uc Azairiá mac Hilcíá, mac Mhisiulám, mac Zádóc, mac Mharáiót, mac Aichítiúb, reachtaire theach Dé;9m De na sagairt: Iadaiá, Iahóiáraíb, Iáicín,3 Bhí naoi gcéad caoga sé dá ngaolta ann, iad áirithe de réir a gcraobha ginealaigh. Ceann fine ab ea gach duine díobhsan ar a mhuintir féin.r] Ibniá mac Iarochám, Éalá mac Uizí, mac Mhicrí, Misiulám mac Shafaitiá, mac Reúél, mac Ibníá.U# De chlann Bhiniáimin: Sallú mac Mhisiulám, mac Hódaiviá, mac Hasanuá,L~ De chlann mhac Zearach: Iúéil agus a ngaolta: sé chéad nócha.G} De na Síolónaigh: Asáiá an chéadghin agus a chlann mhac.c|? Útaí mac Aimíohúd, mac Omraí, mac Imrí, mac Bháiní, de chlann Pheiriz mac Iúdá.k{O Bhí cuid de mhuintir Iúdá, Bhiniáimin, Eafráim, agus Mhanaise ina gcónaí in Iarúsailéim:'zG Ba iad an chéad dream a chuir fúthu arís ina dtailte agus ina gcathracha ná na hIosraelaigh, na sagairt, na Léivítigh, agus freastalaithe an Teampaill.Xy + Áiríodh Iosrael go léir de réir a gcraobha ginealaigh, agus tá siadsan scríofa i Leabhar Ríthe Iosrael agus Iúdá nuair a tugadh iad ar deoraíocht go dtí an Bhablóin de bharr a mídhílse.@xy(Ba ghaiscígh thréana iad clann Úlám, agus saigheadóirí. Bhí sliocht mór orthu féin, agus ar a sliochtsan arís, céad go leith díobh. Ba de chlann Bhiniáimin iad go léir.mwS'Clann mhac Éisic a dheartháir: Úlám a chéadghin, Ieúis a dhara mac, Eilífilit a thríú mac. v9&Bhí seisear mac ag Ázael darbh ainm: Aizríceám, [Bocarú,] Ísmeáéil, Seairiá, Obaidiá agus Hánán. Ba chlann mhac le Ázael iadsan go léir.Su%Ghin Mózá Bineá; Ráfá a mhac; Eileásá a mhacsan: Ázael a mhacsan.dtA$Ghin Áchaz Iahóadá. Ghin Iahóadá Álaimit, Azmávat, agus Zimrí. Ghin Zimrí Mózá.?sy#Clann mhac Mhíceá: Píteon, Meilic, Tairéa, Áchaz.Dr"Meirí Bál mac Iónátán; agus ghin Meirí Bál Míceá.jqM!Ghin Néar Cís, ghin Cís Sól, ghin Sól Iónátán, Mailcíosú, Aibíonádáb agus Eisbeál.}ps Micleot eisean athair Shimeá. Mhair siadsan freisin taobh lena ngaolta in Iarúsailéim in éineacht lena ngaolta.!o=Gadór, Aichió, Zeicir,Hn Abdón a chéadghin; ansin Zúr, Cís, Bál, [Néar], Nádáb,RmBhí cónaí i nGibeón ar Aibí Gibeón, agus Mácá ab ainm dá bhean.hlIBa iadsan na cinn fine, ceannairí, in ord de réir gaoil. Bhí cónaí orthu i Iarúsailéim.EkIaraisiá, Éilíá, Zicrí ba iadsan clann mhac Iarochám.+jQSeimsearaí, Seachariá, Atailiá,SwBhí clann mhac ag Beala: Adár, Géará, Aibíhiúd,9RmNóchá an ceathrú mac, Ráfá an cúigiú mac.fQ GGhin Biniáimin Beala, a chéadghin, Aisbéal an dara mac, Aichíorám an tríú mac,6Pe(Ba de chlann Áiséar iad sin go léir, cinn finí laochra tofa tréana, ceannairí ar fhlatha. Áiríodh ar an gceap craoibhe seo fiche sé míle fear réidh chun cogaidh.9Om'Clann mhac Ulla: Árach, Hainíéil agus Riziá.2N_&Clann Ieitir: Iafuna, Pispeá, agus Ará.>Mw%Beizir, Hód, Seamá, Silseá, Íotrán agus Béará.KL$Clann mhac Zófach: Súach, Hairneifir, Siúál, Béirí, Imreá,SK#Clann mhac Héilim, a dheartháir: Zófach, Imneá, Séilis, agus Ámál.EJ"Clann mhac Sheimir [a dheartháir]: Rogá, Iachubá, Arám.TI!!Clann mhac Iaflaet: Pásac, Bimeál, Aisveát; sin iad clann mhac Iaflaet.LH Ghin Héibir Iaflaet, Siómaer, Hótám, agus a ndeirfiúr Siúá.SGClann mhac Bheiríá: Héibir agus Mailcíéil; eisean athair Bhiorzáit.VF%Clann mhac Áiséar: Imná, Isvá, Isví, Beiríá agus a ndeirfiúr Sarach.%ECBhí Béit Seán, Tánác, Migideo agus Dór, lena mbailte ar leith máguaird, i lámha chlann mhac Mhanaise. Ansin a mhair clann mhac Iósaef mac Iosrael.LDBa iad a dtailte agus a n-áitribh: Béitéil agus a bhailte máguaird, Nárán lastoir, Geizir agus a bhailte máguaird laistiar, Seicim agus a bhailte máguaird, Aiá agus a bhailte máguaird.*CONún a mhacsan, Iósua a mhacsan.HB Ladán a mhacsan, Aimíohúd a mhacsan, Eilíseamá a mhacsan,PAReafach a mhac; Reisif a mhacsan, Tealach a mhacsan, Tachan a mhacsan,}@sBhí iníon aige darbh ainm Séará agus is í a thóg Béit Horon Íochtarach agus Uachtarach, agus Uzaen Séará.K?Ansin chuaigh Eafráim chun a mhná agus ghabh sí gin agus rug sí mac, agus thug sí Béiríá (.i. Mí-Ádh) mar ainm air, «mar,» a dúirt sí, «i mo theachsa bíonn mí-ádh ar dhuine.»>}Chaoin Eafráim a n-athair iad ar feadh mórán laethanta agus tháinig a dheartháireacha chun sólás a thabhairt dó.A={Zábád a mhacsan, Siútelach a mhacsan; Eizir agus Eileád. Mharaigh muintir Ghat [a bhí ag cur fúthu sa tír] iad mar gur thángadar anuas chun foghail a dhéanamh ar a n-eallach.r<]Clann mhac Eafráim: Siútalach, Beirid a mhac, Tachat a mhacsan, Eileádá a mhacsan, Tachat a mhacsan,J; Bhí clann mhac ag Simíodá: Aichián, Seicim, Licí, Ainíám.F:Rug a dheirfiúr Hamomaileit Íseod, Aibiézir agus Machlá._97Clann mhac Úlám: Badán. Ba iadsan clann mhac Ghileád mac Mhácaír, mac Mhanaise.}8sRug Mácá, bean Mhácaír, mac ar ar thug sí Péiris; Seiris ab ainm dá dheartháir. Úlám agus Ráicim a mhic.#7?Fuair Mácaír bean do Huipim agus Shiuipím. Mácá ab ainm dá dheirfiúr. Ainm an dara duine díobh ab ea Zalofachád. Bhí iníonacha ag Zalofachád.e6CClann mhac Mhanaise: Aisríael, a rug a leannán Aramach; rug sí Mácaír athair Ghileád.^55 Clann mhac Naftáilí: Iachzael, Gúiní, Iéizir, Sealúm. Ba iadsan clann Bhileá.J4  Siúipím agus Huipim. Clann mhac Ír: Huisim; a mhacsan Achaer. 3  Rinne cinn finí de na mic seo go léir le hIdíael, laochra tréana, seacht míle dhéag dhá chéad fear réidh chun cogaidh.2 Clann mhac Idíael: Bileán. Clann mhac Bhileán: Ieúis, Biniáimin, Éahúd, Canáná, Zaetán, Tairsís, Aichíosáchar.o1W Ba cheap aontaithe de réir gaoil iad, fiche míle dhá chéad fear, cinn a bhfiní, laochra tréana.#0?Clann mhac Bheicir: Zimíreá, Ióáis, Eilíeizir, Eilióaenaí, Omraí, Iréamót, Aibíá, Anatót, Álaimit. Ba clann mhac le Beicir iadsan go léir.7/gClann mhac Bheala: Eazbón, Uizí, Uizíael, Irímeot agus Írí; cúigear, cinn finí, laochra tréana; áiríodh iad fiche dó míle tríocha ceathair de réir ginealaigh.4.cBiniáimin: Beala, Beicir, Idíael; triúr.-Bhí gaolta acu i measc finí Íosácár go léir, ochtó seacht míle gaiscíoch groí agus iad go léir i gceap na haon chraoibhe.w,gbhí acu, de réir gaoil agus fine, líon slua de thríocha sé mhíle, mar bhí a lán ban agus leanaí acu.+Clann mhac Uizí: Iozraichiá. Clann mhac Iozraichiá: Míocáéil, Obaidiá, Ióéil, Ísíá; cúigear taoiseach ar fad;W*'Clann mhac Thólá: Uizí, Rafáiá, Íríéil, Iachmai, Íobsám, Samúéil, cinn finí Thólá. Le linn Dháiví ba é a líon fiche dó míle sé chéad gaiscíoch groí, de réir a gcraobh ghinealaigh.V) 'Clann mhac Íosácár: Tólá, Púvá, Iáisiúb, Siomrón; ceathrar.R(Q66 Heisbeón lena thalamh féaraigh, agus Iazaer lena thalamh féaraigh.j'MP65 as treibh Ghád: Rámot i nGileád lena thalamh féaraigh, Machanaím lena thalamh féaraigh,T&!O64 Cidéamót lena thalamh féaraigh, agus Maefát lena thalamh féaraigh;!%;N63 agus thar Iordáin ag Ireachó, lastoir den Iordáin, as treibh Reúbaen: Beizir san fhásach lena thalamh féaraigh, Iahzá lena thalamh féaraigh, $ M62 Don chuid eile de na Maráraígh, tugadh as treibh Zabúlun, Rimeonó lena thalamh féaraigh, Tábór lena thalamh féaraigh;#L61 as treibh Naftáilí: Ceidis sa Ghailíl lena thalamh féaraigh, Hamón lena thalamh féaraigh, Ciriátaím lena thalamh féaraigh.O"K60 Húcoc lena thalamh féaraigh, agus Rachob lena thalamh féaraigh;f!EJ59 as treibh Áiséar: Máiseál lena thalamh féaraigh, agus Abdón lena thalamh féaraigh,N I58 Rámot lena thalamh féaraigh agus Ánaem lena thalamh féaraigh;gGH57 agus as treibh Íosácár: Ceidis lena thalamh féaraigh, Dábarat lena thalamh féaraigh./G56 Tugadh do shliocht Ghéirseom as leath-threibh Mhanaise: Gólán i mBáiseán lena thalamh féaraigh, agus Aisteárót lena thalamh féaraigh;F55 as leath-threibh Mhanaise: Ánaer lena thalamh féaraigh, Bileám lena thalamh féaraigh, don chuid eile d' fhiní chlann Chohát.PE54 Aiálón lena thalamh féaraigh, Gat Rimeon lena thalamh féaraigh;PD53 Iocmám lena thalamh féaraigh, Béit Horon lena thalamh féaraigh,C52 Tugadh dóibh na cathracha tearmainn: Seicim lena thalamh féaraigh in ardáin Eafráim, Geizir lena thalamh féaraigh,fEB51 Tugadh freisin d' fhiní de chlann Chohát cathracha dá gcuid féin de threibh Eafráim.-A50 Thug siad dóibh chomh maith, de chur crann, na cathracha a ainmníodh uathu as treibh Iúdá, as treibh Shimeon, agus as treibh Bhiniáimin.Z-@49 Thug clann Iosrael na cathracha sin lena dtalamh féaraigh do na Léivítigh. ?48 Tugadh dhá chathair déag do na Maráraígh de réir a bhfiní, as treibh Reúbaen, as treibh Ghád, agus as treibh Zabúlun.4a>47 Tugadh trí chathair déag do na Géirseomaigh de réir a bhfiní, as treibh Íosácár, as treibh Áiséar, as treibh Naftáilí agus as treibh Mhanaise i mBáiseán. =46 Tugadh ar cranna don chuid eile de na Cohátaigh, deich gcathracha ó fhiní na treibhe, ón leath-threibh, leath Mhanaise.7g<45 Ó threibh Bhiniáimin thug siad Geaba lena thalamh féaraigh, Ailimit lena thalamh féaraigh, Anatót lena thalamh féaraigh; fuair a bhfiní trí chathair déag ar fad.R;44 Áiseán lena thalamh féaraigh, Béit Seimis lena thalamh féaraigh.M:43 Híléin lena thalamh féaraigh, Deibír lena thalamh féaraigh,/942 Do chlann mhac Árón, thug siad na cathracha tearmainn: Heabrón, Libneá agus a thalamh féaraigh, Iaitir, Eistimeo, lena thalamh féaraigh,a;841 ach thug siad páirceanna agus sráidbhailte na cathrach seo do Chálaeb mac Iafuna.K740 thug siad Heabrón i dtír Iúdá, agus a fhéarach máguaird; 639 Seo iad a n-áitribh de réir teorainneacha a dtailte: Do chlann mhac Árón d' fhine na gCohátach (mar is orthu a thit an crann),5 e538 Zádóc a mhacsan, Aichímeáz a mhacsan.L 437 Maráiót a mhacsan, Amairiá a mhacsan, Aichítiúb a mhacsan,F 336 Bucaí a mhacsan, Úizí a mhacsan, Zaraichiá a mhacsan,] 3235 Seo iad clann mhac Árón: Eileázár, Píneachás a mhac, Aibíseúa a mhacsan,134 Árón agus a chlann mhac a dhéanadh na hofrálacha a dhó ar altóir an uileloiscthe agus ar altóir na túise; ní raibh de churam orthu ach na nithe rónaofa, agus seirbhís an leorghnímh d' Iosrael de réir gach ar ordaigh Maois searbhónta an Tiarna.{o033 Bhí a ndeartháireacha na Léivítigh tíolactha go hiomlán do sheirbhís thaibearnacal Theampall an Tiarna.D/32 mac Mhailí, mac Mhúisí, mac Mharáraí, mac Léiví.2_.31 mac Aimzí, mac Bháiní, mac Sheimir,6g-30 mac Haisibiá, mac Amaiziá, mac Hilcíá,_7,29 Ar chlé bhí clann mhac Mharáraí: Éatán mac Chisí, mac Aibdí, mac Mhallúc,4c+28 mac Iachat, mac Ghéirseom, mac Léiví.1]*27 mac Éatán, mac Zimeá, mac Shimeí,1])26 mac Eitní, mac Zearach, mac Adáiá,@{(25 mac Mhíocáéil, mac Bháiséiá, mac Mhíocáéil,U~#'24 Sheas a dheartháir Ásáf ar dheis: Ásáf mac Bheiriciá, mac Shimeá,>}w&23 mac Izeár, mac Chohát, mac Léiví, mac Iosrael.A|}%22 mac Thachat, mac Aisír, mac Eibiásáf, mac Chorach,E{$21 mac Ealcáná, mac Ióéil, mac Azairiá, mac Zafainiá,=zu#20 mac Zúf, mac Ealcáná, mac Mhachat, mac Amasai,Fy"19 mac Ealcáná, mac Iarochám, mac Eilíéil, mac Thóach,x!18 Seo iad na fir a rinne seirbhís, agus a mic: De chlann mhac Chohát: Haemán an cantaire, mac Ióéil, mac Shamúéil,lwQ 17 Ba é a ndualgas cúram a dhéanamh den chantaireacht os comhair taibearnacal Bhoth na Teagmhála nó gur thóg Solamh Teampall an Tiarna in Iarúsailéim; de réir na rialacha a ceapadh dóibh is ea a rinne siad a gcúram. v16 Seo iad an mhuintir a chuir Dáiví i bhfeighil na cantaireachta i dTeampall Dháiví tar éis don áirc teacht ann go seasta.Eu15 Simeí a mhacsan, Haigíá a mhacsan, Asáiá a mhacsan.9tm14 Clann mhac Mharáraí: Mailí, Libní a mhac,Os13 Clann mhac Ealcáná: Samúéil a chéadghin, Aibíá a dhara mac.Jr 12 Eilíáb a mhacsan, Iarochám a mhacsan, Ealcáná a mhacsan.Fq11 Ealcáná a mhacsan, Sófaí a mhacsan, Nachat a mhacsan,:po10 Clann mhac Ealcáná: Amásai agus Aichímeot.Yo+9 Tachat a mhacsan, Úiríéil a mhacsan, Uizíá a mhacsan, Seáúl a mhacsan.Hn 8 Ealcáná a mhacsan, Eibiásáf a mhacsan, Aisír a mhacsan,\m17 Clann mhac Chohát: Amaíneádáb a mhacsan, Corach a mhacsan, Aisír a mhacsan,Ul#6 Ióách a mhacsan, Ideo a mhacsan, Zearach a mhacsan, Iataraí a mhacsan.Sk5 Maidir le Géirseom: Libní a mhac, Iachat a mhacsan, Zimeá a mhacsan,aj;4 Clann mhac Mharáraí: Mailí agus Múisí. Sin iad finí Léiví de réir a sinsear.Di3 Clann mhac Chohát: Amrám, Izeár, Heabrón, Uizíéil.Jh 2 Seo iad ainmneacha chlann mhac Ghéirseom: Libní agus Simeí.>gw6:1 Clann mhac Léiví: Géirseom, Cohát, Maráraí.f5:41 Chaith Iahózádác dul ar deoraíocht nuair a sheol an Tiarna Iúdá agus Iarúsailéim chun deoraíochta i lámha Nabúcadnazar.Ae}5:40 Ghin Azairiá Saráiá. Ghin Saráiá Iahózádác.Clann mhac Léiví: Géirseon, Cohát, Maráraí. 5:27 *WMUime sin spreag Dia Iosrael fíoch Púl rí na hAsaíre, agus Tigleat Pileisir rí na hAsaíre, agus rinne sé iad a sciobadh leis Reúbaen, Gád agus leath-threibh Mhanaise, agus rug sé leis iad go dtí Halach, Hábór, Hárá, agus abhainn Ghózán. Tá siad ansin go dtí inniu féin.VAch chiontaíodar in aghaidh Dhia a sinsear, agus rinneadar striapachas le déithe ciníocha na tíre a scrios Dia rompu."U=Seo iad cinn a bhfiní: Éifir, Ísí, Eilíéil, Aizríéil, Irimia, Hódaiviá, Iachdiéil. Gaiscígh thréana iadsan, fir cháiliúla, cinn a bhfiníT)Chuir sliocht leath-threibh Mhanaise fúthu sa dúiche idir Báiseán agus Bál Hearmón, Sainír agus Sliabh Hearmón. Bhíodar an-líonmhar.Sóir, de bhrí go raibh Dia i bhfeighil an chatha, leagadh a lán ar lár. Chuir siad fúthu ina n-áit siúd go dtí an deoraíocht.RThugadar leo óna n-eallach: caoga míle camall, dhá chéad go leith míle caora, dhá mhíle asal agus céad míle fear,rQ]Tháinig [Dia] i gcabhair orthu ina gcoinne agus tugadh na Hagraígh agus a lucht tacaíochta go léir ar láimh dóibh; óir bhíodar ag guí chun Dé ag troid dóibh, agus de bhrí go raibh muinín acu as, d' éist sé lena nguí.TP!chuir siad cogadh ar na Hagraígh, ar Iatúr, ar Náifís agus ar Nódáb.zOmClann Reúbaen, clann Ghád, leaththreibh Mhanaise, cuid dá ngaiscígh, lucht iompartha scéithe agus claímh, agus láimhsithe bogha, le taithí ar chogaíocht, daichead a ceathair míle seacht gcéad seasca díobh ullamh chun seirbhíse jNMLe linn Iótám rí Iúdá (agus Iarobám rí Iúdá) dáileadh iad de réir a gceap faoi leith.MChuir siad fúthu i nGileád, i mBáiseán agus ina bhailte fearainn agus ar fud tailte féaraigh Sheárón ó cheann ceann.=LuAichí mac Aibdíéil mac Ghúnaí ceann a gclainne.KSeo iad clann mhac Aibíochail: Bein Húraí, Bein Ioróach, Bein Gileád, Bein Míocáéil, Bein Isíseaí, Bein Iachdó, Bein Búz.iJK A ngaolta de réir finí: Míocáéil, Misiulám, Seaba, Iórai, Iacán, Zía, Eibir; seachtar.aI; Ióéil, an taoiseach, Seáfám an dara duine, ansin Ianaí agus Seáfát i mBáiseán.`H9 Mhair clann Ghád ina gcóngar ag cur fúthu i dtír Bháiseán chomh fada le Salacá:6Ge Le linn Shóil chuir siad cogadh ar na Hagraígh. Fuair siad an lámh in uachtar orthu agus fuair siad seilbh ar a mbothanna ar fud na dúiche go léir lastoir de Ghileád.}Fs Shín a thailte soir go dtí an fásach ar an taobh seo den Eofrataes mar bhí a lán tréada acu i dtír Ghileád.E{Beala mac Ázáz, mac Sheama, mac Ióéil.Chuir Reúbaen faoi in Aroéir, agus leath go Neabó agus Bál Meón.[D/A ghaolta de réir finí, in ord de réir gaoil: Ieíael an taoiseach, Zacairiá,CwBéará a mhacsan, an té a thug Tigleat Pileisir rí na hAsaíre i ndeoraíocht; flaith de na Reúbaenaigh ab ea é.>BwMíceá a mhacsan; Reáiá a mhacsan; Bál a mhacsan;PAClann mhac Ióéil: Seamaiá a mhac; Góg a mhacsan; Simeí a mhacsan;Q@Clann mhac Reúbaen, céadghin Iosrael: Hanóc Palú, Heazrón, Cairmi.?óir d' éirigh Iúdá níos tréine ná a dheartháireacha mar tháinig flaith ar a shliocht ach d' fhan ceart na céadghine ag Iósaef.m> UClann mhac Reúbaen, céadghin Iosrael. Ba eisean an chéadghin, ach de bhrí gur thruailligh sé leaba a athar, tugadh a cheart céadghine do chlann mhac Iósaef mac Iosrael. Chaill sliocht Reúbaen ceart na céadghine,~=u+Bhriseadar ar a raibh fágtha d' fhuíoll áir na nAmailéiceach agus tá siad ina gcónaí ann go dtí inniu féin..<U*Cuid acu, cúig céad fear de shliocht Shimeon, shroich siad Sliabh Shaeír; Palatiá, Neairiá, Rafáiá, agus Uizíéil, clann mhac Isí, a bhí i gceannas orthu.&;E)Tháinig [na Simeonaigh] ansiúd, agus iad cláraithe ó ainm, i réimeas Hizicíá, rí Iúdá. Scriosadar a mbothanna agus na háitribh a fuaireadar rompu. Chuir siad iad faoi bhang atá i bhfeidhm fós inniu agus chuir siad fúthu ina n-áit mar go raibh féarach ann dá dtréada.: (fuair siad féarach breá méith ansiúd; bhí fairsinge ann, é socair síochánta. Bhí sliocht Hám ina gcónaí ann rompu.f9E'Ag lorg féaraigh dá dtréada bhogadar leo ó bhealach [Ghearár] go hoirthear an ghleanna;w8g&Tháinig na fir a ainmníodh ansin lena gclann agus lena muintir, chuadar i líonmhaire agus leathadar amach.S7%Zízeá mac Shifí, mac Allón, mac Iadáiá, mac Shimrí, mac Sheamaiá.]63$Eiliónaenaí, Iácobá, Íseocháiá, Asáiá, Aidíéil, Íosaímiéil, Banáiá,G5#Ióéil, Iéahú mac Ióisibiá, mac Shearáiá, mac Asíél,54e"Meiseóbáb, Iamlaec, Ióiseá mac Amaiziá,33_!leis na sráidbhailte go léir timpeall na mbailte sin chomh fada le Bál. Ba iadsan a n-áiteanna lonnaithe, agus dáileadh iad de réir a bhfiní ar leith sa seanchas.\21 Ba iad seo a sráidbhailte: Éatám, Aín, Rimeon, Toicin, Áiseán, cúig bailte,v1eBéit Marcábót, Hazar, Súsaím, Béit Birí, Seáraím. Ba iadsan a gcathracha go dtí réimeas Dháiví.$0CBatúéil, Hormá, Zicleag,!/=Bilheá, Eizim, Tólád,E.Chuireadar fúthu i mBéar Seaba, Móládá, Hazar Siúál,2-]Bhí sé mhac déag ag Simeí agus seisear iníon ach ní raibh a lán clainne ag a dheartháireacha, agus níor mhéadaigh líon a bhfiní mar a tharla do mhic Iúdá.T,!Clann mhac Mhismeá: Hamúéil a mhac; Zacúr a mhacsan; Simeí a mhacsan.?+ySealúm a mhac; Miobsám a mhacsan; Mismeá a mhacsan.N*Clann mhac Shimeon: Namúéil, Iáimín, Iáraíb, Zearach, Seáúl;)Ba chriadóirí iadsan agus mhaireadar i Natáím agus i nGadaerá. D' fhan siad leis an rí ansiúd ag obair ina cheardlann.('Iócaím, muintir Chozaebá; Ióáis agus Sárof a chuaigh go Móáb le mná a fháil [roimh filleadh go Béitlihim]. (Sin mar a bhí fadó.) 'Clann mhac Shéileá mac Iúdá: Éar athair Laecá, Ladá athair Mháiréiseá, finí lucht déanta línéadaigh ag Béit Aisbéa,s&_Clann mhac Shimeon: Amnón Rinneá, Bein Hánán, Tíleón. Clann mhac Isí: Zóchaet agus Bein Zóchaet.q%[Clann mhac bhean Hóidíá, deirfiúr Nacham: athair Cheíleá an Garmach agus Eistimeoa an Mácátach.*$MRug a bhean Iúdách Ieirid athair Ghador, Heibir athair Shócó, agus Iacúitíéil athair Zánóa. Sin iad clann mhac Bhitiá, iníon Fhorainn a phós Meirid.#Clann mhac Eazrá: Ieitir, Meirid, Éifir, Iálón. Ansin rug [a bhean] Miriám, Seamaí, agus Isbeach, athair Eistimeoa.A"}Clann mhac Iahallalael: Zíf, Zífeá, Tíriá, Asarael.X!)Clann mhac Chálaeb mac Iafuna: Írú, Éalá, Nám; clann mhac Éalá: Canaz.k OGhin Meonatai Ofrá agus ghin Saráiá Ióáb, athair Ghaeharáisím, agus ba cheardaithe iadsan.b= Clann mhac Chanaz: Oitníéil agus Saráiá. Clann mhac Oitníéil: Hatat agus Meonotai.dA Ghin Eisteon Béatráfá, Pásaech, agus Titineá athair Iornácháis. Sin iad fir Reacá.L Ghin Calúb, deartháir Shiúchá, Meichír. Ghin seisean Eisteon. Ghlaoigh Iabaez ar Dhia Iosrael á rá: «Má chuireann tú do bheannacht orm dáiríre, cuirfidh tú breis le mo chríocha, beidh do lámh le m' ais, déanfaidh tú mé a chumhdach ón olc agus beidh deireadh le mo bhroid.» Dheonaigh Dia dó gach ar iarr sé. [~~}z} |e{{Gzyy/xx1w.vWuu0tesErrXqqqeq,ppp3oooUonnnInmmqm0lll kkg ffee#dcga`__:^]]]:\\\2[[3ZYYQXXX*WVVTTfSRR;QPPTONNFMM>LL KjJJYIIIIiHH1GIF$EENDCC6BB>A@@@V???I>>==!<<;::9&88&77655E4321110//Q.U--H,,}+++ **T)))((k(''T&&%%%6$$+##:""7! 2x,^ [-;mJ/+{ X E Z ( ld*Fyk Rinne Dáiví rí iadsan go léir a choisreacan don Tiarna mar aon leis an airgead agus leis an ór a rinne sé a thobhach ó na náisiúin go léir a bhí curtha faoi chois aige: Eadóm, Móáb, na hAmónaigh, na Filistínigh, Amáiléic.+ chuir sé a mhac Hadórám go Dáiví rí chun beannú dó agus comhghairdeas a dhéanamh leis mar gur throid sé le Hadad Eizir agus gur bhuaigh sé air, mar gur mhinic é Hadad Eizir ag troid le Tóú. Chuir sé gréithe óir, airgid agus cré-umha de gach sort chuige.c? Nuair a chuala Tóú rí Hamát gur bhris Dáiví ar arm Hadad Eizir rí Zóbá go léir,A{Thug Dáiví dlús mór cré-umha ó Thibeat agus ó Chún, cathracha le Hadad Eizir; de sin a rinne Solamh an mhuir chré-umha, agus na colúin chré-umha, agus na soithí cré-umha.~uThóg Dáiví na sciatha óir a bhíodh á n-iompar ag cosantóirí Hadad Eizir agus thug leis iad go Iarúsailéim.PChuir Dáiví lucht ceannais i bhfeighil Arám na Damaisce agus ghéill na hAramaeigh go léir do Dháiví agus d' íocadar cáin leis. Thugadh an Tiarna an bua do Dháiví cibé áit a dtéadh sé. Tháinig Aramaeigh ón Damaisc i gcabhair ar Hadad Eizir rí Zóbá ach mharaigh Dáiví dhá mhíle agus fiche de na hAramaeigh.4aGhabh Dáiví míle carbad, seacht míle carbadóir, agus fiche míle troitheach uaidh. Ghearr Dáiví speireacha seisreacha na gcarbad, ach céad díobh a choimeád sé.wChloígh Dáiví Hadad Eizir rí Zóbá agus é ar an mbealach chun a chumhacht a leathnú thar abhainn an Eofrataes.h IBhris sé freisin ar Mhóáb, agus thug Móáb géillsine do Dháiví agus d' íoc cáin leis.  -Ina dhiaidh sin bhris Dáiví ar na Filistínigh agus chloígh iad. Ghabh sé Gat agus na bailte máguaird ó lámha na bhFilistíneach.8 iDeonaigh mar sin teaghlach do shearbhónta a bheannú, ionas go mairfeadh sé go deo i do láthair. Óir gach ar a gcuireann tú do bheannacht, bíonn beannacht air go deo.»o WSea, a Thiarna, is Dia thú go deimhin, agus rinne tú an gealltanas fónta seo do do sheirbhíseach.< qóir is tusa, tusa féin, a d' fhoilsigh do do sheirbhíseach go dtógfá teaghlach dó; dá bhrí sin bhí sé de mhisneach ag do shearbhónta an phaidir seo a chur suas chugat.gGBíodh sé daingean socair go mbeidh d' ainm in ardchéim go deo, agus déarfaidh daoine: 'Tá Tiarna na Slua ina Dhia ar Iosrael; sé is Dia ag Iosrael.' Déanfar teaghlach do shearbhónta Dáiví daingean i do láthair,)Anois, a Thiarna, an gealltanas a rinne tú, le do shearbhónta agus lena theaghlach, bíodh sé daingean go deo, agus déan mar a dúirt tú.taDe do phobal Iosrael rinne tú do phobal féin go deo, agus is tusa, a Thiarna, atá i do Dhia acu feasta.7An bhfúil pobal eile ar talamh mar do phobal féin, Iosrael, le Dia a chuaigh á bhfuascailt agus ag déanamh pobail leis féin díobh, á mhóradh féin agus ag déanamh nithe éachtacha scanrúla ar a son, ag díbirt ciníocha roimh do phobal a d' fhuascail tú ón Éigipt?s_Níl aon neach mar thú a Thiarna, agus níl aon Dia ann ach tú amháin, mar a chuala ár gcluasa féin.Ar son do shearbhónta, [an madra seo leat,] rinne tú rud chomh mór sin nuair a d' fhoilsigh tú na nithe móra seo atá le teacht.#?Cad eile is féidir le do shearbhónta Dáiví a rá leat de bharr mar a thug tú onóir do do shearbhónta? Tú féin a rinne do shearbhónta a roghnú.yAch ní leor leat an fad seo, a Dhia, agus déanann tú do gheallúintí a shíneadh amach chuig teaghlach do shearbhónta san am atá i bhfad romhainn. Taispeánann tú mar a bheadh líne shleachta agus is é an Tiarna, Dia, atá á gheallúint.9kChuaigh Dáiví rí isteach, shuigh os comhair an Tiarna agus dúirt: «Cé hé mise, a Thiarna Dia, agus cad é mo theaghlach, chun gur threoraigh tú an fad seo mé?[/D' inis Nátán na briathra sin go léir agus an foilsiú sin ar fad do Dháiví.~wDéanfaidh mé é a chaomhnú go deo i mo theach agus i mo ríocht, agus beidh a ríchathaoir go daingean go deo.' »}3 Beidh mé i m' athair aige, agus eisean ina mhac agam; ní tharraingeoidh mé mo bhuanghrá uaidh, mar a rinne mé leis an bhfear a chuaigh romhat.X|) Eisean a thógfaidh teach dom, agus daingneoidh mé a chathaoir ríoga go deo.9{k Agus nuair a bheidh deireadh le do ré agus go gcaithfidh tú dul ar shlí do shinsear, ardóidh mé do shíol i do dhiaidh, mac leat féin, agus daingneoidh mé a fhlaitheas.2z] an uair úd a cheap mé breithiúna ar mo phobal Iosrael. Déanfaidh mé do naimhde go léir a chloí; [déanfaidh mé mór thú]; déanfaidh an Tiarna teaghlach díot.nyU Cuirfidh mé áit ar fáil do mo phobal Iosrael. Suífidh mé ansin iad agus déanfaidh siad cónaí ina n-áit féin agus ní chuirfear isteach orthu arís, ní bheidh cos ar bolg á imirt ag na drochdhaoine orthu mar a bhíodhJx Gach slógadh dá ndearna tú, bhí mé in éineacht leat; rinne mé do naimhde go léir a threascairt romhat. An dream is mó ar talamh, ní mó a gclú ná an clú a thabharfaidh mé duitse.`w9Seo an rud is gá duit á rá le mo shearbhónta Dáiví: 'Deir Tiarna na Slua an méid seo: Thug mé ón talamh féaraigh thú agus ó ghiollacht na gcaorach chun go mbeifeá i do thaoiseach ar Iosrael, mo phobal.`v9Le linn mo chuid taistil go léir le hIosrael go léir, ar dhúirt mé le haon duine de bhreithiúna Iosrael a bhí ceaptha agam mar thréadaithe ar Iosrael mo phobal: Cén fáth nár thóg tú teach céadair dom?'u!Níor fhan mé i dteach riamh ón lá a thug mé Iosrael amach go dtí an lá inniu, ach ag gabháil ó bhoth go both, ó dhíon go díon.*tM«Imigh leat agus abair le mo shearbhónta Dáiví: 'Seo mar a labhraíonn an Tiarna: Ní tusa an té atá le teach a thógáil dom ina ndéanfaidh mé cónaí.RsAch an oíche cheannann chéanna tháinig briathar an Tiarna go Nátán:erCDúirt Nátán le Dáiví: «Déan gach uile ní is áil le do chroí, óir tá Dia leat.»Hq A luaithe a bhí Dáiví socair ina theach, dúirt sé leis an bhfáidh Nátán: «Féach! táimse ag cur fúm i dteach céadair, ach tá áirc chonradh an Tiarna faoi dhíon botha.»p%+Ansin d' imigh an pobal go léir leo, gach duine chun a thí féin, agus d' fhill Dáiví abhaile le beannacht a chur ar a theaghlach féin.Ho *Bhí Héamán agus Iadútún i bhfeighil na stoc agus na gciombal agus na n-uirlisí don cheol a bhí ag gabháil le hiomainn mholta Dé. Cuireadh clann mhac Iadútún i bhfeighil an gheata.+nO)Bhí Héamán agus Iadútún ina dteannta agus an chuid eile díobh siúd a toghadh agus a ainmníodh le Dia a mholadh, «mar maireann a bhuanghrá de shíor» .Mm(le híobairtí uileloiscthe a ofráil gan stad maidin agus tráthnóna ar altóir an uileloiscthe agus le gach a bhfuil scríofa i ndlí an Tiarna, an dlí a leag sé ar Iosrael, a chomhlíonadh.}ls'D' fhág sé Zádóc an sagart agus a shagairt ghaoil os comhair thaibearnacal an Tiarna ar an ardionad i nGibeón,k&agus Obaed Eadóm lena ochtar gaol agus trí fichid; cuireadh Obaed Eadóm, mac Iadútún, agus Hosá i bhfeighil an gheata.,jQ%D' fhág Dáiví Ásáf agus a ghaolta ansiúd os comhair áirc chonradh an Tiarna le seirbhís bhuan a dhéanamh os comhair na háirce mar a d' éiligh gach lá;+iO$Go mba beannaithe é an Tiarna, Dia Iosrael,ó shíoraíocht go síoraíocht.» Ansin dúirt an pobal go léir «Amen» agus mhol siad an Tiarna.khO#Abraigí: «Tarrthaigh sinn, a Dhia ár slánaithe;Cruinnigh le chéile sinn agus fuascail sinn ó lár na gciníocha;Ionas go gceiliúrfaimis d' ainm naofa,Agus go mbeadh mórtas orainn do do mholadh.dgA"Beirigí buíochas leis an Tiarna mar is maith é;Maireann a bhuanghrá go brách!fy!Cuireadh crainn na coille gáir áthais suas,i bhfianaise an Tiarna mar tá sé ag teacht a rialú na cruinne.|eq Go lige an fharraige, agus a bhfuil inti, búir aisti;Bíodh lúcháir ar na goirt agus ar a bhfuil iontu.dBíodh lúcháir ar na flaithis, agus aoibhneas ar talamh!Abraigí i measc na gciníocha: «Sé an Tiarna is Ri!»fcEBí-se, a chruinne go léir, ar crith roimhe.Rinne sé an domhan daingean dobhogtha;*bMTugaigí an ghlóir is dual dá ainm, don Tiarna!Beirigí amach an ofráil agus tugaigí os a chomhair í.Adhraigí an Tiarna ina chúirt naofa.Za-Tugaigí glóir agus cumhachtMar cháin don Tiarna, a theaghlacha pobal;``9Tá glóir agus mórgacht ina láthair,Cumhacht agus lúcháir ina áit féin.`_9Níl sna déithe go léir ach neamhní,Ach rinne an Tiarna féin na spéartha.^yÓir is mór é an Tiarna, agus tá sé le moladh go hard.Agus tá urraim ag dul dó thar na déithe go léir.q][Insígí faoina ghlóir i measc na gciníocha!Agus faoina éachtaí i measc na bpobal go léir.]\3Canaigí don Tiarna, a thíortha uile;Fógraígí a shlánú ó lá go lá.g[G«Ná bainigí le mo lucht ungtha,» ar sé,«Ná déanaigí dochar do mo fháithe!»[Z/Níor lig sé d' aon duine luí orthu,Ach smachtaigh sé ríthe ar a son.LYAg dul ó chine go cine,Ó ríocht anseo go pobal ansiúd,HX Nuair ba bheag é a líon,Ina ndeoraithe ann gan aird,]W3Á rá: «Duitse a thabharfaidh mé tír Chanán,Mar oidhreacht athartha.»mVSAgus a dhaingnigh sé le Iacób ina reacht daingean,Agus le hIosrael ina chonradh síoraí,\U1An conradh a rinne sé le hAbrahám,An mionn a mhionnaigh sé le hÍosác,lTQIs cuimhin leis a chonradh go síoraí,Agus a bhriathar ceannais ar feadh na mílte glún,ZS-Eisean, an Tiarna, ár nDia;Tá a údarás os cionn na cruinne go léir.VR% A cheap Iosrael, a sheirbhíseach,A chlann mhac Iacóib a thogh sé!Qw Bíodh cuimhne agaibh ar na hiontais a rinne sé,Ar na héachtaí a rinne sé, agus ar bhreitheanna a bhéil.aP; Bíodh tóir agaibh ar an Tiarna agus ar a neart,Lorgaígí a ghnúis gan stad. O  Bíodh mórtas oraibh mar gheall ar a ainm naofa,Agus bíodh lúcháir chroí ar an muintir atá sa tóir ar an Tiarna.LN Canaigí dó, seinnigí dó,Insígí a éachtaí go léir!yMkTugaigí buíochas don Tiarna, glaoigí go hard ar a ainm.Foilsígí a oibreacha i measc na gciníocha!LAn lá sin rinne Dáiví, fear molta an Tiarna thar chách, an t-amhrán molta seo a chur faoi chúram Ásáf agus a ghaolta:KwBhí na sagairt Banáiá agus Iachaizíéil leis an adharc a shéideadh gan stad os comhair áirc chonradh an Tiarna.xJiÁsáf i gceannas, Zacairiá sa dara háit, ansin [Uizíéil], Simíreámót, Íchíéil, Maititiá, Eilíáb, Banáiá, Obaed Eadóm, Íéil. An chláirseach agus an chruit a bhí le seinm acusan; bhí Ásáf leis na ciombail a bhualadh.$IACheap Dáiví cuid de na Léivítigh ina ministirí os comhair áirc an Tiarna leis an Tiarna, Dia Iosrael, a impí, a ghlóiriú, agus a mholadh:H)Ansin roinn sé ar na hIosraelaigh go léir, idir fhir agus mhná, builín aráin an duine, píosa feola, glac dátaí, agus císte rísíní.G)Nuair a bhí deireadh na n-íobairtí dóite agus na n-íobairtí comaoineach ofráilte ag Dáiví, bheannaigh sé an pobal in ainm an Tiarna.=F uThug siad áirc an Tiarna isteach agus chuir siad í sa bhoth a bhí réitithe ag Dáiví di; agus d' ofráladar íobairtí uileloiscthe agus íobairtí comaoineach i láthair Dé.xEiNuair a bhí áirc chonradh an Tiarna ag gabháil isteach i gcathair Dháiví, bhí Míceal iníon Shóil ag faire ón bhfuinneog agus chonaic sí Dáiví ag rince agus ag ábhacht os comhair an Tiarna; fuair sí drochmheas air ina croí.:DmThug Iosrael go léir áirc chonradh an Tiarna aníos le gártha, le séideadh na hadhairce agus na stoc, le bualadh na gciombal, agus le téada cruite agus cláirsí ar crith.vCeBhí éide de línéadach mín ar Dháiví mar a bhí ar na Léivítigh go léir a bhí ag iompar na háirce, ar an cantairí agus ar Chanainiá, an té a bhí i gceannas ar cheol na gcantairí. Chaith Dáiví an t-éafód lín freisin.B/De bhrí go raibh Dia ag cabhrú leis na Léivítigh a bhí ag iompar áirc chonradh an Tiarna, d' ofráil siad seacht dtarbh agus seacht reithe.A7D' imigh Dáiví agus seanóirí Iosrael agus na ceannairí míle le háirc chonradh an Tiarna a bhreith ó theach Obaed Eadóm faoi lúcháir mhór.\@1Bhí na sagairt Seabainiá, Ióiseáfát, Natanael, Amásai, Zacairiá, Banáiá, Eilíeizir, leis an stoc a shéideadh roimh áirc Dé; bhí Obaed Eadóm agus Íchiá le bheith i bhfeighil gheataí na háirce.P?Bhí Beiriciá agus Ealcáná le bheith i bhfeighil gheata na háirce.n>UCanainiá ceannaire ceoil na Léivíteach, a bhí oilte ar an gceol, bhí sé le dul i gceannas air.=%Maititiá, Eilífilaehú, Micnéiá, Obaed Eadóm, Íéil, Azaiziá bhíodarsan leis an mbuille a ghabháil agus an lir ochtávach a sheinm.<Zacairiá, Iáizíéil, Simíreámót, Ichíéil, Uiní, Eilíáb, Másaeiá, Banáiá bhí siadsan leis an gcruit eochrach a sheinm;j;MNa cantairí Héamán, Ásáf, agus Éatán bhí siadsan leis na ciombail chré-umha a bhualadh;n:Uagus ina dteanntasan, sa chéad ghrád eile, a ngaolta: Zacairiá mac Iaizíéil, Simíreámót, Íchíéil, Uiní, Eilíáb, Banáiá, Másaeiá, Maititiá, Eilífilaehú, Micnéiá, Obaed Eadóm, Íéil, lucht faire an gheata.&9EAnsin cheap na Léivítigh Héamán mac Ióéil; Ásáf mac Bheiriciá, duine dá ghaolta; Éatán mac Chúiseáiá, duine dá ngaolta de chlann Mharáraí;B8}Agus dúirt Dáiví le cinn urra na Léivíteach a ngaolta a cheapadh mar chantairí chun geantraí a sheinm ar a ngléasanna ceoil, ar chláirseacha, ar chruiteanna agus ar chiombail.7D' iompair na Léivítigh áirc Dé agus a cuaillí ar a nguaillí faoi mar a d' ordaigh Maois de réir bhriathar an Tiarna.n6UNaomhaigh na sagairt agus na Léivítigh iad féin le háirc an Tiarna, Dia Iosrael, a bhreith suas.5- Is de bhrí nach raibh sibh ann an chéad uair a bhladhm an Tiarna ár nDia inár n-aghaidh, mar ní dheachamar faoina déin sa tslí is dual.»J4  Dúirt sé leosan: «Sibhse cinn finí na dteaghlach Léivíteach; naomhaígí sibh féin agus bhur ngaolta agus tugaigí áirc an Tiarna, Dia Iosrael, suas chun na háite atá ullamh agam di. 39 Chuir Dáiví fios ar na sagairt Zádóc agus Aibíátár agus ar na Léivítigh Úiriéil, Asáiá, Ióéil, Seamáiá, Eilíéil agus Aimíonádáb._27 de chlann mhac Uizíéil: Aimíonádáb an taoiseach agus a dháréag gaol ar chéad.Q1 de chlann Heabrón: Eilíéil an taoiseach agus a cheithre fichid gaol;V0%de chlann mhac Eilízáfán: Seamaíá an taoiseach agus a dhá chéad gaol;V/%de chlann Ghéirseom: Ióéil an taoiseach agus a chéad gaol agus tríocha;X.)de chlann Mharáraí: Asáiá an taoiseach agus a dhá chéad gaol agus fiche;S-de chlann Chohát: Úiríéil an taoiseach agus a chéad gaol agus fiche;H, Chruinnigh Dáiví le chéile clann Árón agus clann Léiví;+Chruinnigh Dáiví Iosrael go léir le chéile in Iarúsailéim chun áirc Dé a thabhairt suas chun na háite a bhí ullamh aige di.0*YAnsin dúirt Dáiví: «Ní ceadmhach ach do na Léivítigh áirc Dé a iompar, óir thogh an Tiarna iad le háirc an Tiarna a iompar agus le fónamh dó go brách.») Thóg Dáiví tithe dó féin i gcathair Dháiví agus d' ullmhaigh sé áit d' áirc an Tiarna, agus thóg both di.l(QLeath cáil Dháiví ar fud na gcríoch go léir, agus líon an Tiarna gach cine le heagla roimhe.'Rinne Dáiví mar a d' ordaigh an Tiarna dó, agus chuir sé an ruaig ar na Filistínigh ó Ghibeón ar aghaidh go dtí Bealach Gheizir.L&Nuair a chloisfidh tú trup na gcoiscéimeanna ar bharr na gcrann balsaim, ar aghaidh le d' ionsaí mar is é an Tiarna a bheidh ann ag gabháil romhat chun briseadh ar arm na bhFilistíneach.».%UChuaigh Dáiví i gcomhairle le Dia agus d' fhreagair Dia é: «Ná hionsaigh iad ceann ar aghaidh; gabh timpeall agus cuir cath orthu os comhair na gcrann balsaim.h$I Tháinig na Filistínigh arís agus chuir siad cóiriú oscailte catha orthu féin sa ghleann.h#I D' fhág na Filistínigh a n-íola ansiúd agus d' ordaigh Dáiví iad a dhó, rud a rinneadh.!"; Ghabh siad suas go Bál Parázaím dá bhrí sin agus bhuaigh Dáiví orthu ansiúd. Dúirt Dáiví: «Rinne an Tiarna maidhm i líne mo namhad le mo chabhair, faoi mar a dhéanfadh tuile na habhann.» Tugadh, dá bhrí sin, Bál Parázaím (nó Maidhm an Tiarna) ar an áit sin.d!A Chuaigh Dáiví i gcomhairle le Dia á rá: «An rachaidh mé in aghaidh na bhFilistíneach? An dtabharfaidh tú i mo lámha dom iad?» D' fhreagair an Tiarna é: «Ionsaigh iad! Tabharfaidh mé i do lámha duit iad.»m S Nuair a tháinig na Filistínigh chuireadar cóiriú oscailte catha orthu féin i nGleann Rafáím.DNuair a chuala na Filistínigh gur ungadh Dáiví ina rí ar Iosrael go léir mháirseáil siad go léir amach ar a thóir. Chuala Dáiví ina thaobhsan agus ghabh sé amach ina gcoinne.3aEilíseámá, Beiliádá, agus Eilífilit. ;Noga, Neifig, Iáifía,(KIbcheár, Eilíseúa, Eilpilit,iKSeo iad ainmneacha na leanaí a rugadh dó in Iarúsailéim: Seamúa, Seobáb, Nátán, Solamh,oWGhlac Dáiví a thuilleadh ban chuige i Iarúsailéim agus ghin sé a thuilleadh mac agus iníonacha./Thuig Dáiví ansin go raibh sé daingnithe ag an Tiarna mar rí ar Iosrael, agus go raibh a réimeas á mhóradh ar mhaithe lena phobal Iosrael. 5Chuir Híorám rí na Tuíre teachtairí go Dáiví le hadhmad céadair agus saoir chloiche, agus saoir adhmaid, le pálás a thógáil dó.%C D' fhan áirc Dé le muintir Obaed Eadóm, ina theach, ar feadh trí mhí, agus chuir an Tiarna a bheannacht ar mhuintir Obaed Eadóm agus ar a raibh aige. Níor thug Dáiví an áirc leis abhaile go cathair Dháiví dá bhrí sin, ach thug sé í go teach Obaed Eadóm an Gatach.pY Bhí eagla ar Dháiví an lá sin roimh Dhia. «Conas a thabharfainn áirc Dé liom abhaile?» ar sé. Bhí Dáiví míshásta mar gur bhladhm an Tiarna i bhfearg in aghaidh Uzá; agus tugtar an Bhladhm-in-aghaidh-Uzá ar an áit ó shin.3 Ansin las fearg an Tiarna in aghaidh Uzá agus leag sé ar lár é mar gur chuir sé lámh ar an áirc, agus fuair sé bás ansiúd i láthair Dé.'G Nuair a thángadar chomh fada le hurlár buailte na Bunsaí, shín Uzá a lámh uaidh amach le greim a bhreith ar an áirc mar go raibh na daimh ag tuisliú.>u agus bhí Dáiví agus Iosrael go léir ag rince os comhair Dé ar a ndícheall, ag gabháil amhrán le ceol na lirí, na gcruiteanna, na mbodhrán, na gciombal, agus na dteampán.q[ Leag siad áirc Dé ar charr nua i dteach Aibíonádáb. Bhí Uzá agus Aichió ag tiomáint an chairr,K Chuaigh Dáiví agus Iosrael go léir suas go Bálá, go Ciriat Iáraím in Iúdá chun áirc Dé, ar a dtugtar ainm an Tiarna atá ina shuí ar na ceiribíní, a thabhairt aníos ón áit sin. 9 Chruinnigh Dáiví Iosrael go léir le chéile ó Shíochór na hÉigipte go Bealach Hamát d' fhonn áirc Dé a thabhairt ar ais ó Chiriat Iáraím.p Y D' aontaigh an comhthionól go léir leis sin mar gur tuigeadh dóibh gurb é an ceart é a dhéanamh.] 3 Ansin tabharfaimid áirc ár nDé linn mar rinneamar faillí inti le linn Shóil.»T ! Dúirt Dáiví le comhthionól uile Iosrael: «Más mian libh é, agus más é toil an Tiarna ár nDia é, seolfaimid teachtairí go dtí ar ngaolta eile ar fud críocha Iosrael go léir, agus go dtí na sagairt agus na Léivítigh sna cathracha agus sna tailte féaraigh ina gcóngar chomh maith, á iarraidh orthu gabháil linn.y  m Chuaigh Dáiví i gcomhairle leis na ceannairí míle agus na ceannairí céad, agus le gach ceannasaí.6 e (41 Tháinig ina theanntasan, a ngaolta ó chomh fada i gcéin le hÍosácár, Zabúlun, agus Naftáilí, le bia ar asail agus ar chamaill, ar mhiúileanna, agus ar dhaimh thug siad leo raidhse mine, cácaí figí, crobhaingí rísíní, fíon, ola, daimh agus caoirigh; mar bhí lúcháir in Iosrael.} '40 D' fhan siad ansiúd le Dáiví ag ithe agus ag ól ar feadh trí lá. Bhí ullmhúchán déanta ag a ngaolta dóibh.nU &39 Tháinig na fir chogaidh seo go léir go Heabrón in eagar catha agus é d' aidhm agus de chuspóir acu Dáiví a fhógairt ina rí ar Iosrael; bhí an chuid eile d' Iosrael chomh maith meáite ar rí a dhéanamh de Dháiví. %38 Ón Olliordáin: céad agus a fiche míle fear de chlann Reúbaen, Gád, agus leaththreibh Mhanaise, le hairm chogaidh de gach sórt.`9 $37 de chlann Áiséar: daichead míle fear, ullamh chun seirbhíse, réidh chun catha.M #36 de chlann Dhán: fiche ocht míle sé chéad, réidh chun catha;q[ "35 de chlann Naftáilí: míle oifigeach, agus tríocha seacht míle fear faoi airm, le sciath agus ga;- !34 de chlann Zabúlun: caoga míle fear ullamh chun seirbhíse, réidh chun catha, le hairm chogaidh de gach sort, lucht teann tacaíochta aige;C 33 de chlann Íosácár, fir a thuig tráth agus antráth, agus cathain agus conas ba cheart d' Iosrael beart a dhéanamh: dhá chéad taoiseach agus a ngaolta go léir faoina gceannas;zm 32 de leath-threibh Mhanaise: ocht míle déag a ainmníodh d' aonghnó le dul agus Dáiví a fhógairt ina rí;ve 31 de chlann Eafráim: fiche míle ocht gcéad de laochra cróga, fir a raibh cáil orthu i measc a bhfiní;~} 30 de chlann Bhiniáimin: trí mhíle de ghaolta Shóil, a raibh a bhformhór go dtí sin i seirbhís theaghlach Shóil;^}5 29 agus Zádóc, laoch óg cróga, agus beirt cheannasaí fichead de fhiní a athar;h|I 28 seachas Iahóideá a bhí i gceannas chlann Árón, le trí mhíle seacht gcéad díobhsan,9{m 27 de chlann Léiví: ceithre mhíle sé chéad,Hz 26 de chlann Shimeon: seacht míle céad laoch cróga i gcath;by= 25 Clann Iúdá ag iompar scéithe agus ga: sé mhíle ocht gcéad laoch faoi arm catha;1x[ Seo, de réir an rolla, áireamh na laochra ullamh chun catha a ghabh le Dáiví i Heabrón chun ríocht Shóil a sheachadadh dó de réir ordú an Tiarna: 24 w' 23 Bhí cabhair fear ag teacht chun Dáiví in aghaidh an lae i dtreo gur tháinig fás faoina longfort go ndearnadh longfort ábhalmhór de.v 22 Ba thaca iadsan do Dháiví agus dá shluaite, mar gur churaí calma iad go léir, agus rinneadh oifigigh san arm díobh.Tu! 21 Bhí sé ar a bhealach go Zicleag nuair a ghabh an mhuintir seo leanas de chlann Mhanaise leis: Adná, Iózábád, Ídíéil, Míocáéil, Iózábád, Eilíhiú, Zileatai, ceannairí míle i Manaise.Yt+ 20 Ghabh cuid de chlann Mhanaise le Dáiví agus é ag dul chun catha in aghaidh Shóil. Ach níor thug sé aon chabhair dóibh siúd mar chuaigh taoisigh na bhFilistíneach i gcomhairle le chéile agus chuireadar chun siúil é. «Dá dtugadh sé cúl linn agus gabháil le Sól, a mháistir,» ar siad, «bheadh ár gceann i mbaol.»jsM 19 Ansin tháinig an spiorad de ruathar ar Amásai, ceannaire an tríochad, agus dúirt sé:«Leatsa sinn, a Dháiví! Agus táimid leat, a mhic Ieise!Síocháin faoi dhó duit, agus síocháin do do lucht cúnta.Óir tá cabhair do Dhé chugat.» Ghlac Dáiví leo ansin, agus rinne oifigigh díobh ar a shaighdiúirí.Lr 18 Chuaigh Dáiví ina gcoinne agus dúirt sé leo: «Má tháinig sibh chugam mar chairde le cabhrú liom, táim lánullamh ó chroí aontú libh; ach más d' fhonn mé a bhrath le mo naimhde, cé nach bhfúil aon urchóid ar mo lámha, ansin go gcoimeáda Dia ár sinsear súil oraibh agus go dtuga daorbhreith oraibh.»iqK 17 Tháinig cuid de chlann Bhiniáimin agus de chlann Iúdá chomh maith chuig Dáiví sa dún.Jp 16 Sin iad an dream a ghabh thar an Iordáin sa chéad mhí agus í ag cur thar a bruacha go léir, agus a chuir an teitheadh ar gach duine a raibh cónaí orthu ar a bruacha thoir agus thiar.o' 15 Ba cheannairí airm na Gadaigh sin, agus gach duine díobh i gceannas, an té ba shuaraí i mbun céad duine, an té ba mhó i mbun míle.@n{ 14 Irimia an deichiú, Macbanai an t-aonú duine déag.9mm 13 Ióchánán an t-ochtú, Ealzábád an naoú,0l[ 12 Atai an séú, Eilíael an seachtú,6kg 11 Mismeaná an ceathrú, Irimia an cúigiú,Qj 10 Eizir an taoiseach, Obaidiá an tánaiste, Eilíáb an tríú duine,Gi 9 Ghabh Gadaigh áirithe le Dáiví sa daingean san fhásach. Ba laochra groí iad, oilte ar sciath agus ga. Ba leoin iad ar dhealramh, agus ba gheall le fianna iad ar na sléibhte le luas.?hy 8 Ióaelá, Zabadiá, clann mhac Iarochám ó Ghadór.Jg 7 Ealcáná, Isíá, Azarael, Ióeizir, Iáisiobám, Corachaigh;Jf 6 Ealúzai, Írímeot, Bailiá, Seamariá, Seafatiá ó Hairíf;e+ 4 Ismáiá ó Ghibeón, laoch ar an tríocha agus ceannaire os a gcionn;5 Irimia, Iachaizíéil, Ióchánán, Iózábád ó Ghadaerót;d Aichíeizir an taoiseach, Ióáis, beirt mhac Sheamá ó Ghibeá, Ízíael agus Peilit, mic Azmávat, Barácá agus Iéahú ó Anatót,c! Saigheadóirí iad ar chomhdheas dóibh deas agus clé leis an mbogha, agus le clocha nó saigheada. De ghaolta Shóil an Bhiniáimineach:b ) Sin iad na fir a ghabh le Dáiví ag Zicleag agus é fós díbeartha ó láthair Shóil mac Chís; ba ghaiscígh iad, lámh ar gcúl sa chath;0a[ /Eilíéil, Obaed, Iásaíéil ó Zobá.s`_ .Eilíéil an Machavach.Iríobai agus Ióisaiviá, clann mhac Ealnám.Itmeá an Móábach.H_ -Idíéil mac Shimrí, agus Ióchá a dheartháir, an Tízeach.b^= ,Uizíá ó Aistearót.Seámá agus Ieíéil, clann mhac Hótám an tAroéireach.>]w +Hánán mac Mhácá.Ióiseáfát an Mitneach.`\9 *Aidíneá mac Shízeá, an Reúbaenach, ceannaire na Reúbaenach, agus ar an Tríocha.9[m )Úiríá an Hiteach.Zábád mac Achlái.6Zg (Íreá ó Iaitír.Gáraeb ó Iaitír.IY 'Nacharaí ó Bhéarot a d' iompraíodh airm Ióáb mac Zarúá.BX &Ióéil deartháir Nátán.Miobchár mac Haigrí.9Wm %Heazró ó Chairmeil.Nárai mac Eazbái.Aichíá an Palónach.FU #Aichíám mac Shácár ó Harár.Eilífilit mac Úr.MT "Biné-háisim ó Ghizeon.Iónátán mac Sheágae ó Harár.BS !Azmárat ó Bhachúraím.Eiliachbá ó Sheálbon.KR Húrai ó ghleannta Gháis.Aibíéil ó Bhéit-ha-Arabá.^Q5 Iotai mac Ríobaí ó Ghibeá de threibh Bhiniáimin.Banáiá ó Phioráton.GP Maharaí ó Natófá.Héilid mac Bháná ó Natófá.6Og Sibeacaí ó Huiseá.Iolaí ó Achó.GN Íreá mac Icéis ó Theacóá.Aibíeizir ó Anatót.6Mg Seamót ó Harod.Heiliz an Palónach.mLS Na gaiscígh chróga:Asáhael deartháir Ióáb.Ealchánán mac Dhodó ó Bheithil.xKi Ba mhó cáil é ná an tríocha ach ní raibh dul aige ar an triúr. Chuir Dáiví é i gceannas ar a gharda.oJW Ba shin iad bearta Bhanáiá mac Iahóiádá a thuill cáil dó féin i measc an tríocha gaiscíoch.I1 Ba eisean freisin an té a mharaigh an tÉigipteach, fear mór groí cúig bhanlámh ar airde. Bhí sleá mar bhíoma fíodóra ina láimh ag an Éigipteach; ghabh sé síos ina choinne agus bata ina láimh, sciob an tsleá as láimh an Éigiptigh agus mharaigh eisean léi.GH Banáiá mac Iahóiádá, laoch ó Chabzael, fear déanta móréachtaí, threascair sé dhá churadh ó Mhóáb. Agus lá sneachta chuaigh sé síos isteach in uaimh agus mharaigh leon ann.lGQ Ba mhó cáil é ná an tríocha agus rinne captaen de orthu, ach ní raibh dul aige ar an triúr.4Fa Ba é Aibísí, deartháir Ióáb, ceannaire an tríochad. Eisean a d' imir a shleá ar an trí chéad fear agus a mharaigh iad, agus a thuill cáil i measc an tríochad.SE «Gura fada uaim, a Thiarna,» ar sé, «é seo a ól. An ólfainn fuil na bhfear seo? Mar chuadar i mbaol anama á bhreith leo.» Ní ólfadh sé é dá bhrí sin. Sin iad bearta an triúr gaiscíoch.Dw Ansin bhrúigh an triúr gaiscíoch trí longfort na bhFilistíneach agus tharraing siad uisce as an tobar ag geata Bheithile agus thug siad leo é agus thug siad do Dháiví é. Ach ní ólfadh sé é ach é a dhoirteadh mar ofráil don Tiarna.C+ Dúirt Dáiví le tnúth: «Uch nár bhreá liom dá dtabharfadh duine éigin deoch uisce dom as tobar Bheithile; tá sé le taobh an gheata.»^B5 Bhí Dáiví ansin sa dún agus bhí garastún Filistíneach an uair sin i mBeithil.-AS Ghabh triúr den tríocha taoiseach síos go dtí Dáiví ag an gcarraig láimh le hUaimh Adulám nuair a bhí longfort ag buíon Filistíneach i nGleann Rafáím.0@Y Sheas siad an fód i lár an ghoirt agus rinne siad é a chosaint agus rinne siad na Filistínigh a threascairt. Thug an Tiarna bua mór chun críche ar an gcuma sin./?W Bhí seisean le Dáiví ag Pas Daimín nuair a thionóil na Filistínigh chun catha ann. Bhí gort lán d' eorna ansiúd. Theith na saighdiúirí ó na Filistínigh.^>5 Ina dhiaidh sin, ar an triúr gaiscíoch, bhí Eileázár mac Dhodó an tAchóchach.9=k Seo é an liosta de ghaiscígh Dháiví: Iáisiobám Hacmónach, ceannaire an tríocha taoiseach. Eisean a d' imir a thua chatha ar thrí chéad agus mharaigh iad ar an toirt.7<g Seo iad na príomhghaiscígh, iad siúd a chuaigh chun cinn i gcumhacht lena linn agus a rinne rí de, le hIosrael go léir, de réir bhriathar Dé i dtaobh Iosrael.W;' Chuaigh Dáiví i neart agus i neart mar bhí Tiarna na Slua ina chuideachta.!:; Thog sé balla timpeall na cathrach ansin agus an Mileo chomh maith leis an mballa mórthimpeall. Rinne Ióáb an chuid eile den chathair a athnuachan.m9S Chuaigh Dáiví chun cónaithe sa daingean agus is mar sin a fuair sé an t-ainm dúnfort Dháiví.H8 Dúirt Dáiví: «An té is túisce a bhuailfidh Iabúsach ar lár, déanfar taoiseach agus ceannaire de.» Ba é Ióáb mac Zarúá a ba thúisce a ghabh suas agus a ndearnadh taoiseach de.!7; Dúirt lucht áitrithe Iabús le Dáiví: «Ní éireoidh leat teacht anseo isteach.» Ach ghabh Dáiví daingean Shíón, dúnfort Dháiví is é sin. ~~~}}|{\z4yrxhwvzvuUttslrrZqponnllkjVihh`ggufeddccFbbJaa:__*^]^\4[ZUYY%X`WVUUJTiTSRRXQPP ONEMMPLvKgJJ/IHGGCFFSEOD@CCmBBNAA2@@@;??>==}=D= <Clann Iosrael: A n-áireamh. Na cinn finí, na ceannairí míle agus na ceannairí céad, a scríobhaithe, chomhlíonaidís sin a ndualgais i measc an phobail. Ghlacadh na ranna páirt i ngnóthaí uile an rí. Bhíodh ceann díobh ar dualgas ar feadh mí, gach mí den bhliain. Bhí fiche ceathair míle fear i ngach roinn.Pf Cheap Dáiví rí dhá mhíle seacht gcéad fear cogaidh, gaolta le hIríá agus cinn finí, mar mhaoir ar na Reúbaenaigh, na Gádaigh agus leaththreibh Mhanaise, i gcúraimí uile Dé agus an rí.Ve%Agus leis na Heabrónaigh: Iríá an taoiseach. Sa daicheadú bliain de réimeas Dháiví, rinneadh iniúchadh ar ghinealach na bhfiní Heabrónach, agus aimsíodh fir chumasacha leo ag Iazaer i nGileád._d7Agus leis na Heabrónaigh: Ceapadh Haisibiá agus a ghaolta, míle seacht gcéad fear cumasach, le hIosrael a chosaint laistiar den Iordáin chomh fada agus a bhain le fónamh don Tiarna agus le seirbhís don rí.c#Maidir leis na hIzeáraigh: Ceapadh Canainiá agus a chlann mhac i mbun dualgas seachtrach d' Iosrael, mar oifigigh, agus mar bhreithiúna.Jb Bhíodar freisin i bhfeighil gach ar thíolaic Samúéil fáidh, agus Sól mac Chís, Aibnéar mac Néar, agus Ióáb mac Zarúá. Bhí Sealomót agus a ghaolta i bhfeighil gach ar tíolacadh.\a1(Rinneadar cuid den chreach chogaidh a thíolacadh le teach an Tiarna a mhaisiú.)Y`+Bhí an Sealomót céanna agus a ghaolta i bhfeighil cistí na n-ofrálacha a thíolaic Dáiví rí, agus na cinn fine, agus na ceannairí míle agus na ceannairí céad, agus na hoifigigh shinsearacha eile._Ba iad a ghaolta ó thaobh Eilíeizir: Rachaibiá a mhac; Íseáia a mhacsan; Iórám a mhacsan; Zicrí a mhacsan; Sealomót a mhacsan.m^Sba é Seabúéil mac Ghéirseom, mac Mhaois, an príomhfheidhmeannach a bhí i gceannas na gcistí.X])Maidir leis na hAmrámaigh, na hIzeáraigh, na Heabrónaigh, na hUizíéiligh:m\SBhí na hIchíéiligh, Zeátám agus Ióéil a dheartháir, i bhfeighil cistí Theampall an Tiarna. [Clann mhac Ladán, clann Ghéirseon ó thaobh Ladán, bhí na hIchíéiligh mar chinn finí acu, ar fhiní Ladán an Géirseonach.+ZOBhí na Léivítigh, [a ngaolta], i gceannas ar an muintir a bhí i bhfeighil cistí Theampall an Tiarna agus i bhfeighil stór na n-ofrálacha deonacha.]Y3Ba iadsan ranna lucht faire na ngeataí i measc na gCorachach agus na Maráraíoch.FXdon Pharbár: ceathrar ag an mbóthar, beirt ag an bParbár.W1ar an taobh thoir, seisear [sa lá]; ar an taobh thuaidh, ceathrar sa lá; ar an taobh theas, ceathrar sa lá; ag an stóras, beirt ar gach taobh;VThit an crann don iarthar agus do Gheata an Chip ar Lár ar an mbóthar thuaidh, ar Shiuipím agus ar Hosá. Bhí an faire ar uanaíocht:[U/Thit an crann don taobh theas ar Obaed Eadóm, agus don stóras ar a chlann mhac.-TSThit an crann don gheata thoir ar Shilimiá; ba chomhairleoir críonna é a mhac Zacairiá: nuair a cuireadh ar cranna é, thit an crann don taobh thuaidh airsean.aS; Cuireadh gach geata ar cranna dóibh, idir fhiní sinsearacha agus fhiní sóisearacha.$RA Bhí a ndualgais féin ar na ranna seo de lucht faire na ngeataí, ag freagairt do na dualgais a bhí ar a ngaolta a bhí i seirbhís Theampall an Tiarna.Q5 Hilcíá an dara duine, Tabailiá an tríú duine, Zacairiá an ceathrú duine. Bhí triúr déag ar fad de chlann mhac agus de bhráithre ag Hosá.P' Bhí clann mhac ag Hosá duine de chlann Mharáraí; Simrí an chéad duine, mar, cé narbh é an chéadghin é, rinne a athair taoiseach de.PO Bhí clann mhac agus bráithre ag Misilimiá; ochtar déag gaiscíoch.7NgBa chlann mhac le hObaed Eadóm iadsan go léir. Bhíodarsan agus a gclann mhac agus a mbráithre cumasach tréan, oilte dá gcúram. Beirt agus trí fichid d' Obaed Eadóm.MClann mhac Sheamaiá: Oitní, Rafael, Obaed, Ealzábád agus a [bhráithre] Eilíhiú agus Samaicíá, gaiscígh thréana.vLeRugadh clann mhac dá mhac Seamaiá freisin a bhí i gceannas ar a bhfiní mar ba ghaiscígh chumasacha iad.mKSAimíéil an séú, Íosácár an seachtú, Peulataí an t-ochtú; chuir Dia an rath air go dearfa.J5Bhí clann mhac ag Obaed Eadóm: Seamaiá an chéadghin, Iahózábád an dara mac, Ióách an tríú mac, Sácár an ceathrú, Natanael an cúigiú,RIÉalám an cúigiú, Iahóchánán an séú, Eiliohóaenaí an seachtú.HBhí clann mhac ag Misilimiá: Zacairiá an chéadghin, Idíael an dara mac, Zabaidiá an tríú, Iaitníéil an ceathrú,G Maidir le rangú lucht faire na ngeataí: De na Corachaigh: Misilimiá mac Chórae, duine de chlann mhac [Eibi]ásáf.hFIAn ceathrú duine fichead, Romaimtí Eizir, a chlann mhac agus a bhráithre, dháréag ar fad.cE?An tríú duine fichead, Machaizíót, a chlann mhac agus a bhráithre, dháréag ar fad._D7An dara duine fichead, Giodailtí, a chlann mhac agus a bhráithre, dháréag ar fad.`C9An t-aonú duine fichead, Hóitír, a chlann mhac agus a bhráithre, dháréag ar fad.ZB-An fichiú duine, Eilíátá, a chlann mhac agus a bhráithre, dháréag ar fad.]A3An naoú duine déag, Malóití, a chlann mhac agus a bhráithre, dháréag ar fad.`@9An t-ochtú duine déag, Hanáiní, a chlann mhac agus a bhráithre, dháréag ar fad.d?AAn seachtú duine déag, Iosbacáiseá, a chlann mhac agus a bhráithre, dháréag ar fad.]>3An séú duine déag, Hanainiá, a chlann mhac agus a bhráithre, dháréag ar fad.`=9An cúigiú duine déag, Iaraemót, a chlann mhac agus a bhráithre, dháréag ar fad.`<9An ceathrú duine déag, Maititiá, a chlann mhac agus a bhráithre, dháréag ar fad._;7An tríú duine déag, Seabúéil, a chlann mhac agus a bhráithre, dháréag ar fad.^:5An dara duine déag, Haisaibíá, a chlann mhac agus a bhráithre, dháréag ar fad.]93An t-aonú duine déag, Azarael, a chlann mhac agus a bhráithre, dháréag ar fad.W8'An deichiú duine, Simeí, a chlann mhac agus a bhráithre, dháréag ar fad.W7'An naoú duine, Matainiá, a chlann mhac agus a bhráithre, dháréag ar fad.Y6+An t-ochtú duine, Íseáia, a chlann mhac agus a bhráithre, dháréag ar fad.\51An seachtú duine, Aisearaelá, a chlann mhac agus a bhráithre, dháréag ar fad.V4% An séú duine, Buicíá, a chlann mhac agus a bhráithre, dháréag ar fad.Z3- An cúigiú duine, Natainiá, a chlann mhac agus a bhráithre, dháréag ar fad.W2' An ceathrú duine, Ízrí, a chlann mhac agus a bhráithre, dháréag ar fad.!1= An tríú duine, Zacúr.0) Ba é an chéad duine ar ar thit an crann an tÁsáfach, Iósaef; an dara duine, Gadailiá, a chlann mhac agus a bhráithre, dháréag ar fad.}/sCuireadh a dtéarmaí dualgais ar cranna dóibh go léir, idir shóisear agus shinsear, idir mháistir agus dhalta.$.Aan méid díobh a bhí oilte le canadh don Tiarna, cláraíodh iad lena ngaolta; ba é líon na ndaoine a cláraíodh ná dhá chéad agus ochtó a hocht.j-MChanaidís go léir i dTeampall an Tiarna faoi threoir a n-athar, le tionlacan an chiombail, na cruite, na clairsí, i gcomhair an liotúirge i dteach an Tiarna faoi threoir an rí. Maidir le hÁsáf, Iadútún agus Haemán,0,YClann mhac Haemán an fáidh iadsan go léir. Ba iad a shéideadh an stoc mar thionlacan le briathra Dé. Bhronn Dia ceathrar mac déag agus triúr iníon ar Haemán.Q+De Haemán: clann mhac Haemán: Buicíá, Matainiá, Uizíéil, Seabúéil, Iaraemót, Hanainiá, Hanáiní, Eilíátá, Giodailtí, Romaimtí Eizir, Iosbacáiseá, Malóití, Hóitír, Machaizíót.w*gDe Iadútún: clann mhac Iadútún: Gadailiá, Zeirí, Íseáia, [Simeí], Haisaibiá, Maititiá; bhí seisear díobh faoi threoir Iadútún, a n-athair, a rinne fáidheoireacht le tionlacan na cruite ag moladh agus ag móradh an Tiarna.))De chlann Ásáf: Zacúr, Iósaef, Natainiá, Aisearaelá. Bhí clann Ásáf faoi threoir Ásáf, a rinne fáidheoireacht faoi threoir an rí. ( ;Dáiví, agus na feidhmeannaigh shinsearacha, chuir siad ar leithligh: clann mhac Ásáf agus Haemán agus Iadútún, fáithe a chanadh le tionlacan ó chruit ó chláirseach agus ó chiombal, agus rinneadh liosta díobh siúd a raibh na dualgais sin le comhlíonadh acu.H' Dála a ngaolta, clann Árón, cuireadh na finí seo, idir shinsear agus shóisear, ar cranna i láthair an rí Dáiví: Zádóc, Aichímeilic agus cinn finí na sagart agus na Léivíteach.k&OClann Mhúisí: Mailí, Éidir agus Iaraemót.Ba iadsan clann Léiví de réir a bhfiní.0%[De Chís, clann mhac Chís: Iarachmael.0$[De Mhailí, Eileázár a bhí gan mhac.M#Clann mhac Mharáraí: Iáizíá, Banó, Seoham, Zacúr agus Ibrí.P"De chlann Mharáraí, Mailí agus Múisí. De chlann Iáizíá, Banó.B!Deartháir Mhíceá, Ísía. De chlann Ísía, Zacairiá.G Clann mhac Uizíéil, Míceá. Clann mhac Mhíceá, Seámair.De chlann Heabrón, Iríá an sinsear, Amairiá, an dara duine, Iachaizíéil an tríú duine, Iacamám an ceathrú duine.MDe na hIzeáraigh: Sealómót; de chlann mhac Shealómót, Iáchat.FDe Rachaibiá, de chlann mhac Rachaibiá: Isíá an sinsear.veMaidir leis an gcuid eile de chlann Léiví: de chlann Amrám, Siúbáéil; de chlann Shiúbáéil, Iadaiá.r]Ba iadsan na fir, mar a claraíodh iad de réir a ndualgas ar leith, a raibh sé de chúram orthu dul isteach i dTeampall an Tiarna de réir mar a shocraigh Árón, a sinsear, dóibh, faoi mar a d' ordaigh an Tiarna Dia Iosrael dó.W'an tríú ceann fichead ar Dhaláiá, an ceathrú ceann fichead ar Mháiziá.Ran t-aonú ceann fichead ar Iáicín, an dara ceann fichead ar Ghámúl,Nan naoú ceann déag ar Phataichiá, an fichiú ceann ar Ichizcéil,U#an seachtú ceann déag ar Héizír, an t-ochtú ceann déag ar Haipizéar,Nan cúigiú ceann déag ar Bhilgeá, an séú ceann déag ar Iméar,O an tríú ceann déag ar Húpá, an ceathrú ceann déag ar Ís Bál,T! an t-aonú ceann déag ar ar Eiliáisíb, an dara ceann déag ar Iácaím,G an naoú ceann ar Iéisiúa, an deichiú ceann ar Shacainiá,D an seachtú ceann ar Hacóz, an t-ochtú ceann ar Aibíá,G an cúigiú ceann ar Mhailciá, an séú ceann ar Mhíáimin,Dan tríú ceann ar Háirim, an ceathrú ceann ar Shoirím,KThit an chéad chrann ar Iahóiáraíb, an dara ceann ar Iadaiá,RRinne duine de na Léivítigh, an scríobhaí Seamaiá mac Natanael, iad a scríobh síos i láthair an rí agus a mhaithe, agus Zádóc an sagart agus Aichímeilic mac Aibíátár agus chinn finí na sagart agus na Léivíteach. Cuireadh gach fine de chlann mhac Eileázár agus de chlann mhac Íteámár ar cranna ar a n-uair.0 YRinneadar an dá dhream acu a eagrú ar cranna mar bhí feidhmeannaigh choisricthe, feidhmeannaigh le Dia, ar chlann Eileázár agus ar chlann Íteámár chomh maith.W 'Bhí níos mó ceannairí ar chlann mhac Eileázár ná ar chlann mhac Íteámár; rinneadh dá réir sin sé roinn déag de chinn finí chlann Eileázár agus ocht gcinn díobh siúd de chlann Íteámár. 1Rinne Dáiví iad a eagrú ina ranna de réir a ndualgais seirbhíse le cabhair Zádóc, mac le hEileázár, agus Aichímeilic mac le hÍteámár. D' éag Nádáb agus Aibíchiú roimh a n-athair, gan clann a fhágáil, i dtreo go ndearnadh sagairt de Eileázár agus d' Íteámár.y  mSeo iad na ranna atá ar chlann mhac Árón: Clann mhac Árón: Nádáb, Aibíchiú, Eileázár agus Íteámár.3 I bhfeighil Theampall an Tiarna dóibh, leanaidís gnásanna Bhoth na Teagmhála, gnásanna an tsanctóra agus gnásanna a ngaolta, clann Árón.»taagus nuair a bhíonn ofrálacha loiscthe á n-ofráil don Tiarna ar an tsabóid, ar an ré nua, nó ar shollúntas líon áirithe díobh is é sin de réir mar a shocródh an riail. Dualgas seasmhach orthu é sin i láthair an Tiarna.}sNí mór dóibh a bheith i láthair gach maidin, agus tráthnóna chomh maith, ag moladh agus ag móradh an Tiarna,8iTá sé mar chúram orthu freisin lámh chúnta a thabhairt le harán an taispeántais, leis an bplúr don ofráil arbhair, leis na habhlanna aráin gan ghabháile, leis an arán bruite ar an ngrideall agus leis an arán lena bhfúil ola measctha, agus le cúrsaí tomhais agus meáchana de gach sórt.s_«Sé an dualgas atá orthu ná cabhrú le clann Árón i mbun seirbhís Theampall an Tiarna, agus a bheith i bhfeighil na gcúirteanna agus na seomraí, agus gach ní naofa a ghlanadh; sé a ndualgas freastal ar Theampall an Tiarna.wgÓir na Léivítigh a áiríodh, de réir focail deiridh Dháiví, bhí siad fiche bliain agus ós a chíonn {Níl sé de cheangal ar na Léivítigh an taibearnacal ná aon ní a ghabhann le freastal air a iompar a thuilleadh.» Óir dúirt Dáiví: «Thug an Tiarna Dia Iosrael síocháin dá phobal agus tá sé ag cur faoi in Iarúsailéim go brách.eCBa iadsan clann Léiví de réir a bhfiní, cinn a bhfiní, mar a ríomhadh iad ó ainm ina nduine agus ina nduine; aon duine a bhí fiche bliain d' aois nó breis, bhí dualgas air i mbun seirbhís Theampall an Tiarna.I Clann mhac Mhúisí: Mailí, Éidir agus Iaraemót: triúr acu.j~MD' éag Eileázár gan oidhre mic, ach iníonacha, agus phós a ngaolta clann mhac Chís iadsan._}7Clann mhac Mharáraí: Mailí agus Múisí. Clann mhac Mhailí: Eileázár agus Cís.K|Clann mhac Uizíéil: Míceá an sinsear agus Isíá an dara mac.{Clann mhac Heabrón: Iríá an sinsear, Amairiá an dara mac, Iachaizíéil an tríú mac, agus Iacamám an ceathrú mac.2z_Clann mhac Izeár: Sealoimít an sinsear.y}Clann mhac Eilíeizir: Rachaibiá an sinsear; ní raibh aon mhac eile ag Eilíeizir, ach bhí clann mhór ar Rachaibiá.6xgClann mhac Ghéirseom: Seabúéil an sinsear.6wgClann mhac Mhaois: Géirseom agus Eilíeizir.@v{Áiríodh clann Mhaois, giolla Dé, ar threibh Léiví.u Clann mhac Amrám: Árón agus Maois. Cuireadh Árón ar leithligh leis na nithe rónaofa a choisreacan é féin agus a chlann mhac go brách le túis a dhó i láthair an Tiarna, seirbhís a dhéanamh dó, agus beannacht a thabhairt ina ainm go brách.Pt Clann mhac Chohát: Amrám, Izeár, Heabrón agus Uizíéil: ceathrar.'sG Ba é Iachat an sinsear, Zízeá an dara duine; ansin de bhrí nach raibh clann mhac mhór ag Ieúis agus ag Beiriá, áiríodh iadsan mar aon fhine amháin.orW Clann mhac Shimeí: Iachat, Zíneá, Ieúis, Beiríá; ba iadsan clann mhac Shimeí, ceathrar ar fad.fqE Clann mhac Shimeí: Sealmót, Haizíéil agus Hárán: triúr. Ba iad sin cinn finí Ladán.Vp%Clann Ladán: Ichíéil sa chéad áit, Zeatám agus Ióéil: triúr ar fad.2o_Clann mhac Géirseon: Ladán agus Simeí.enCAnsin roinn Dáiví iad ina ranganna de réir chlann Léiví: Géirseon, Cohát, Maráraí.0mYbhí ceithre mhíle díobh i bhfeighil na ngeataí, agus ceithre mhíle díobh ag moladh an Tiarna leis na gléasanna ceoil a chuir [Dáiví] á ndéanamh chuige sin. lBhí ceithre mhíle fichead díobhsan i bhfeighil sheirbhís theach an Tiarna; ba scríobhaithe agus breithiúna sé mhíle díobh; k Áiríodh na Léivítigh go léir a bhí tríocha bliain d' aois nó níos mó agus ba é a líon ná tríocha hocht míle fear.cj?Chruinnigh sé taoisigh Iosrael go léir le chéile, agus na sagairt agus na Léivítigh.ji ONuair a bhí Dáiví ina laethe lána liatha, cheap sé Solamh a mhac ina rí ar Iosrael. hDírigí bhur gcroí agus bhur n-aigne ar an Tiarna bhur nDia a lorg. Éirígí agus tógaigí sanctóir an Tiarna bhur nDia i dtreo gur féidir libh áirc chonradh an Tiarna agus soithí naofa Dé, a bhreith isteach i dteach a thógfar d' ainm an Tiarna.»gy«Nach bhfúil an Tiarna bhur nDia in éineacht libh? Nach bhfúil síocháin tugtha aige daoibh máguaird ar gach taobh? Mar thug sé lucht áitribh na tíre faoi mo bhois dom, agus tá an tír ar fad tugtha faoi smacht an Tiarna agus a phobail.Yf+D' ordaigh Dáiví do cheannairí uile Iosrael cabhrú le Solamh a mhac á rá:ear shaothar óir agus airgid agus cré-umha agus iarainn. Corraigh ort dá bhrí sin agus bí ag obair agus go raibh an Tiarna leat!»rd]Tá a lán oibrithe agat: lucht gearrtha cloch, saoir, siúinéirí, ceardaithe de gach sórt atá oiltetcaDá [bhoichte] mé, tá céad míle tallann óir curtha i leataobh agam, milliún tallann airgid, agus oiread umha agus iarainn nach féidir a thomhas, le toirt. Tá adhmad agus clocha curtha i dtaisce agam agus ní mór duit cur leo.Pb Rithfidh leat ansin má chomhlíonann tú le barr cúraim na reachtanna agus na dlíthe a leag an Tiarna ar Mhaois d' Iosrael. Bíodh fuinneamh agus misneach agat! Ná bíodh eagla ná meatacht ort!'aG Agus fairis sin go dtuga sé eagna agus tuiscint duit, i dtreo, nuair a chuirfidh sé i bhfeighil Iosrael thú, go gcoimeádfaidh tú dlí an Tiarna do Dhia.` Go raibh an Tiarna leat anois, a mhic, agus go gcuire sé an rath ort, ag tógáil tí don Tiarna do Dhia, mar a dúirt sé i do thaobh._5 Tógfaidh sé teach do m' ainm; beidh sé mar mhac agam agus beidh mise mar athair aige, agus daingneoidh mé a chathaoir rí in Iosrael go brách.' ^ Ach, féach, rugadh mac duit. Beidh seisean ina fhear síochána, agus tabharfaidh mé síocháin dó ó na naimhde go léir atá ina thimpeall; mar Solamh (mac na síochána) is ainm dó agus tabharfaidh mé síocháin agus suaimhneas d' Iosrael lena linn.V]%Ach tháinig briathar an Tiarna chugam á rá: 'Dhoirt tú a lán fola agus d' fhear tú cogaí móra; ní thógfaidh tú teach do m' ainm mar gur dhoirt tú an oiread sin fola ar an talamh i mo láthair.}\s«A mhic,» arsa Dáiví le Solamh, «bhí mé meáite i mo chroí ar theach a thógáil d' ainm an Tiarna mo Dhia.r[]Chuir sé fios ar a mhac Solamh ansin agus leag de chúram air teach a thógáil don Tiarna Dia Iosrael.SZAnsin dúirt Dáiví: «Fear óg gan taithí na mblianta is ea mo mhac Solamh, agus an teach atá le tógáil don Tiarna, ní foláir é a bheith an-taibhseach agus clú agus ainm in airde a bheith air i ngach tír. Déanfaidh mé ullmhú ina chomhair dá bhrí sin.» Rinne Dáiví más ea, go leor ullmhúcháin roimh éag dó.Yyagus bíomaí céadair gan áireamh, mar thug na Síodónaigh agus na Tuírigh freisin raidhse céadair chuig Dáiví.SXRinne Dáiví freisin soláthairtí móra iarainn a bhailiú le chéile le tairní a dhéanamh do chomhlaí na ndoirse agus tuislí; agus bhailigh sé níos mó cré-umha ná mar d' fhéadfaí a mheá,WW'Thug Dáiví ordú na daoine deoranta go léir a bhí ag cur fúthu i dtír Iosrael a chruinniú le chéile; agus chuir sé lucht gearrtha cloch ag soláthar cloch gearrtha le haghaidh tógáil theach Dé.V Ansin dúirt Dáiví: «Anseo a bheidh teach an Tiarna, Dia; anseo a bheidh altóir an uileloiscthe d' Iosrael.» U9Ach ní raibh sé ar a chumas ag Dáiví dul isteach i láthair Dé ansiúd le dul i gcomhairle leis, le barr eagla roimh chlaíomh aingeal an Tiarna.T Taibearnacal an Tiarna a rinne Maois san fhásach, agus altóir an uileloiscthe, bhíodar an uair sin san ardionad i nGibeón.S Nuair a chonaic sé gur fhreagair an Tiarna é ar urlár buailte Ornán an Iabúsach, d' ofráil Dáiví íobairt dó ansiúd.RRagus thug sé ordú don aingeal agus chuir sé a chlaíomh ina thruaill.]Q3Thóg Dáiví altóir ansiúd don Tiarna agus d' ofráil íobairtí uileloiscthe agus íobairtí comaoineach. Ghlaoigh sé ar an Tiarna agus d' fhreagair an Tiarna é le tine ó neamh ar altóir an uileloiscthe,]P3Thug Dáiví dá bhrí sin sé chéad seicil óir meáite d' Ornán ar an láthair.nOUAch dúirt Dáiví rí le hOrnán: «Ní dhéanfaidh mé amhlaidh ach ceannóidh mé uait é ar a lánluach. Ní thógfaidh mé don Tiarna an rud is leatsa; ní ofrálfaidh mé íobairtí uileloiscthe nár chosain aon ní orm.»iNKAnsin dúirt Ornán le Dáiví: «Tóg é, agus déanadh mo thiarna, an rí, mar is áil leis. Seo duit na daimh don íobairt uileloiscthe, na súistí mar adhmad, agus an chruithneacht mar abhlann. Bídís go léir agat.»SMAnsin dúirt Dáiví le hOrnán: «Tabhair dom láthair an urláir bhuailte le haltóir a thógáil ann don Tiarna tabhair dom é ar a luach iomlán i dtreo go gcasfaí an phlá ar shiúl ón bpobal.»AL{Nuair a bhí Dáiví ag teacht chuige, d' fhéach Ornán síos agus chonaic Dáiví; d' fhág sé an t-urlár buailte, agus thug sé ómós do Dháiví agus a cheann crom chun talún.8KiBhí Ornán ag bualadh cruithneachta, agus chas sé ar a sháil agus chonaic an t-aingeal agus chuaigh sé i bhfolach, é féin agus a cheathrar mac a bhí in éineacht leis.qJ[Ghabh Dáiví suas dá bhrí sin de réir bhriathar Ghád, an briathar a labhair sé in ainm an Tiarna.)IKDúirt aingeal an Tiarna ansin le Gád: «Ní foláir do Dháiví dul suas agus altóir a thógáil don Tiarna ar urlár buailte Ornán an Iabúsach.».HUDúirt Dáiví le Dia: «Nach mise a thug an t-ordú an pobal a áireamh? Mise a pheacaigh; is mise a rinne an drochrud seo. Ach na daoine seo, an tréad seo, cad tá déanta acusan? Luíodh do lámh go trom ormsa, a Thiarna mo Dhia, agus ar mo chlann; ach téadh do phobal slán ón bplá.»&GED' ardaigh Dáiví a shúile agus chonaic sé aingeal an Tiarna ina sheasamh idir neamh agus talamh, agus claíomh nocht ina láimh aige sínte amach i dtreo Iarúsailéim. Ansin Dáiví agus na seanóirí, agus iad gléasta in éadach róin, thit siad ar a mbéal agus ar a bhfiacla.kFOAnsin chuir an Tiarna an t-aingeal go Iarúsailéim lena scrios, ach nuair a bhí sé ar tí í a scrios, d' fhéach an Tiarna agus tháinig ar mhalairt aigne faoin olc seo, agus dúirt sé leis an aingeal a bhí ag scrios an phobail: «Is leor sin! Fóill ar do láimh anois!» Bhí aingeal an Tiarna ina sheasamh ag urlár buailte Ornán an Iabúsach.ZE-Chuir an Tiarna plá ar Iosrael, agus fuair seachtó míle d' fhir Iosrael bás.&DE Dúirt Dáiví le Gád: «Is é rogha na ndíogha agam é! Ach is fearr go dtitfinn i lámha an Tiarna, óir is mór é a thrócaire, ná i lámha daoine.»bC= trí bliana de ghorta, nó trí mhí de scrios faoi lámha do naimhde agus claíomh do namhad á ropadh ionat, nó trí lá faoi chlaíomh an Tiarna agus plá sa tír ar feadh trí lá agus aingeal an Tiarna ag déanamh léirscrios ar chríocha Iosrael go léir.' Socraigh anois cad é an freagra a thabharfaidh mé don té a chuir uaidh mé.»tBa Chuaigh Gád dá bhrí sin go Dáiví agus dúirt leis: «Seo mar a deir an Tiarna: 'Bíodh do rogha agat:A# «Imigh agus abair le Dáiví: 'Seo mar a deir an Tiarna: Tairgim trí rud duit; bíodh do rogha agat astu agus déanfaidh mé duit é.' »F@ Ansin labhair an Tiarna le Gád, fear feasa Dháiví á rá:/?WAnsin dúirt Dáiví le Dia: «Pheacaigh mé go trom á dhéanamh seo. Ach anois, impím ort an choir seo a mhaitheamh do do sheirbhíseach. Bhí mé an-amaideach.»U>#Ach bhí Dia míshásta leis an iompar seo agus bhuail sé Iosrael.w=gBa ghráin le Ióáb ordú an rí chomh mór sin nach ndearna sé aon áireamh ar Léiví ná ar Bhiniáimin.N<Thug Ióáb figiúir an daonáirimh do Dháiví: in Iosrael go léir bhí milliún agus céad míle fear tarraingthe claímh, agus in Iúdá ceithre chéad seachtó míle fear tarraingthe claímh.;/Ach chuir an rí an t-ordú i bhfeidhm ar Ióáb agus d' imigh Ióáb leis agus ghabh trí Iosrael go léir agus ansin d' fhill ar Iarúsailéim.u:cDúirt Ióáb: «Go gcuire an Tiarna an rath faoi chéad ar do phobal! Nach seirbhísigh le mo thiarna iad go léir, a thiarna, mo rí? Cén fáth a ndéanfadh mo thiarna an fiosrú seo? Cén fáth a dtabharfaí ciontacht ar Iosrael?»o9WDúirt Dáiví dá bhrí sin le Ióáb agus le hoifigigh shinsearacha an airm: «Imígí libh agus déanaigí daonáireamh ar Iosrael, ó Bhéit Seaba go Dán, agus tugaigí cuntas chugam i dtreo gurbh eol dom an líon iomlán.»8 D' éirigh Sátan ina sheasamh in aghaidh Iosrael agus spreag sé Dáiví le daonáireamh a dhéanamh ar Iosrael.b7=Ba de shliocht Rafa ó Ghat an ceathrar seo agus thiteadar le Dáiví agus lena bhuíon.g6GNuair a thug sé dúshlán Iosrael, mharaigh Iónátán mac Shimeá, deartháir Dháiví, é.G5Bhí cath eile ag Gat mar a raibh fear mór groí a raibh sé mhéar ar gach láimh leis agus sé mhéar ar gach cois, ceithre mhéar fichead ar fad. Ba de shliocht Rafa eisean chomh maith.=4sBhris cogaíocht amach arís eile leis na Filistínigh agus mharaigh Ealchánán mac Iáír Lachmaí, deartháir Ghóla an Giteach, ar chosúil le bíoma fíodóra crann a shleá.E3Ina dhiaidh sin, bhris cogaíocht amach arís leis na Filistínigh i nGeizir. Sin é an uair a mharaigh Suibeacai an Huiseátach Suipí, de shliocht na Rafáím. Cloíodh na Filistínigh.p2YThug sé leis lucht na cathrach agus chuir sé ag obair iad le sábha, le piceanna, agus le tuanna iarainn. Thug Dáiví an cor céanna ar chathracha uile na nAmónach. Ansin d' fhill Dáiví agus an t-arm ar fad go Iarúsailéim.]13Bhain Dáiví an choróin de cheann Mhiolcom, agus fuair amach gur mheáigh sí tallann óir. Bhí cloch luachmhar suite inti as a ndearnadh ornáid do cheann Dháiví. Thug sé leis creach mhór as an gcathair.0 +Ar theacht na bliana úire, an t-am is gnách le ríthe dul ar fheachtas, threoraigh Ióáb na saighdiúirí amach agus chreach tír na nAmónach agus d' imigh agus chuir léigear ar Rabá. D' fhan Dáiví in Iarúsailéim. Ghabh Ióáb Rabá, agus rinne sé a scartáil.b/=Nuair a chonaic géillsinigh Hadad Eizir go raibh buaite orthu ag Iosrael, rinne siad síocháin le Dáiví, agus ghéill dó. Níorbh áil leis na hAramaeigh ansin a thuilleadh cabhrach a thabhairt do na hAmónaigh.7.gAch theith na hAramaeigh ó Iosrael agus mharaigh Dáiví seacht míle dá bhfoirne carbad, agus daichead míle troitheach; mharaigh sé Seofac a gceann feadhna chomh maith. -Nuair a insíodh é sin do Dháiví, chruinnigh sé Iosrael go léir le chéile agus ghabh thar an Iordáin, tháinig suas leo, agus ghabh láthair taobh leo. Chóirigh Dáiví a shluaite in eagar catha os comhair na nAramaech agus chuadarsan i ngleic leis.L,Nuair a chonaic na hAramaeigh gur bhris Iosrael orthu, chuireadar teachtairí uathu agus thionóladar na hAramaeigh ó lastall den abhainn, le Seofac, ceann feadhna arm Hadad Eizir, á dtreorú.F+Nuair a chonaic na hAmónaigh gur theith na hAramaeigh, theitheadar féin leis ó Aibísí, deartháir Ióáb, agus isteach leo ina gcathair. Ansin d' fhill Ióáb ar ais go Iarúsailéim.y*kChuaigh Ióáb agus an mhuintir a bhí in éineacht leis i ngleic leis na hAramaeigh, ach theitheadarsan uaidh.) Bíodh misneach agat agus seasaimis an fód ar son ár bpobail agus ar son cathracha ár nDé. Go ndéana an Tiarna mar is rogha leis.»*(M «Má bhíonn na hAramaeigh róthréan domsa, tarsa i gcabhair orm,» ar sé, «ach má bhíonn na hAmónaigh róthréan duitse, rachaidh mise i gcabhair ortsa.z'm Chuir sé an chuid eile den arm faoi cheannas a dhearthár Aibísí agus cóiríodh iad in aghaidh na nAmónach.:&m Nuair a chonaic Ióáb go raibh an cath le cur ar a bhéala agus ar a chúla le chéile, roghnaigh sé cuid de thogha na nIosraelach agus chóirigh iad in aghaidh na nAramaech.-%S Mháirseáil na hAmónaigh amach agus chuadar in eagar catha ag an mbealach isteach sa chathair, ach d' fhan na ríthe a tháinig ó chéin leo féin sa mhachaire.q$[Nuair a chuala Dáiví é sin sheol sé amach Ióáb leis na saighdiúirí singil agus leis na curaidh.#D' fhostaigh siad tríocha dó míle carbad, agus rí Mhácá agus a chuid fear, agus tháinig siadsan agus shuigh siad a longfort os comhair Mhaedabá; maidir leis na hAmónaigh, chruinníodar le chéile as a gcathracha agus ghluaiseadar ar aghaidh chun catha.W"'Nuair a chonaic na hAmónaigh go raibh an ghráin ginte ag Dáiví dóibh, sheoladar míle tallann airgid le carbaid agus carbadóirí a fhostú ó Aramaeigh na Measpatáime Uachtaraí, Mácá agus Zóbá.!agus d' imigh siad leo. Nuair a insíodh do Dháiví faoinar tharla do na fir, chuir sé teachtaire ina gcoinne, mar go raibh náire shaolta ar na fir: «Fanaigí i Ireachó,» arsan rí, «go bhfása bhur bhféasóg arís agus tagaigí ar ais ansin.»> uGhabh Hánún seirbhísigh Dháiví dá bhrí sin, bhearr an fhéasóg de gach duine díobh, ghearr a gcuid éadaigh díobh leath slí suas chun a más, agus chuir chun siúil iad,$Adúirt ceannairí na nAmónach le Hánún: «An dóigh leat gur d' fhonn onóir a thabhairt do d' athair atá teachtairí comhbhróin á gcur ag Dáiví chugat? A mhalairt, nach bhfuil a sheirbhísigh curtha ag Dáiví chugat chun an chathair a bhrath, a scrios, agus a spíonadh?»CDúirt Dáiví leis féin: «Beidh mé chomh cineálta céanna le Hánún mac Nácháis agus a bhí a athair liomsa.» Chuir Dáiví seirbhísigh chuige le teachtaireacht chomhbhróin faoi bhás a athar. Ach nuair a tháinig seirbhísigh Dháiví go Hánún i dtír na nAmónach lena dteachtaireacht chomhbhróin,p [Fuair Nácháis rí na nAmónach bás ina dhiaidh sin agus tháinig a mhac i gcoróin ina áit.Bhí Banáiá mac Iachóiádá i gceannas na gCeiréiteach agus na bPeiléiteach. Bhí clann mhac Dháiví sa chéad áit lena thaobh.oWBhí Zádóc mac Aichítiúb agus Aichímeilic mac Aibíátár ina sagairt; bhí Seavsea ina rúnaí.iKBhí Ióáb mac Zarúá i gceannas an airm, agus Iahóiseáfát mac Aichíliúd ina sheanchaí.dABhí Dáiví i réim os cionn Iosrael ar fad, ag riar dlí agus cirt ar a phobal go léir.#? Chuir sé garastúin in Eadóm agus tháinig na hEadómaigh go léir faoi smacht Dháiví. Thugadh an Tiarna an bua do Dháiví cibé áit a dtéadh sé.gG Chloígh Aibísí mac Zarúá na hEadómaigh i nGleann an tSalainn, ocht míle dhéag díobh. T~~}o||,{zzQyxx[x ww]/\,ZYYdXWW VUUTSlSRNQPOO(NKMZL~KKJIIIH~GG,FEE1DCC8BBAi@?>>P=<Ansin, i láthair chomhthionól Iosrael go léir, sheas Solamh os comhair altóir an Tiarna, agus shín sé a lámha uaidh amach.oW agus tá ionad déanta agam ann don áirc ina bhfuil an conradh a rinne an Tiarna le clann Iosrael.»gG Chomhlíon an Tiarna an gealltanas a thug sé; tháinig mise i gcomharbacht ar m' athair Dáiví agus táim i mo shuí i ríchathaoir Iosrael faoi mar a gheall an Tiarna; tá an teach tógtha agam don Tiarna, Dia Iosrael,' ach mar sin féin ní tú an té a thógfaidh an teach; sé do mhac, an té a ghinfear ó d' fheoil féin, a thógfaidh an teach do m' ainm.'yAch dúirt an Tiarna le Dáiví m' athair: 'Is é mian do chroí teach a thógáil do m' ainm, agus is maith uait sin;]3Ba é mian croí m' athar Dáiví teach a thógáil d' ainm an Tiarna, Dia Iosrael.ach gur roghnaigh mé Iarúsailéim le go lonnódh m' ainm ann agus gur roghnaigh mé Dáiví le mo phobal Iosrael a rialú.'5' Ón lá a thug mé mo phobal Iosrael amach as tír na hÉigipte, níor roghnaigh mé aon chathair, in aon treibh de chuid Iosrael go léir, le teach a thógáil inti le go lonnódh m' ainm ann, ná níor roghnaigh mé aon fhear le bheith ina thaoiseach ar mo phobal Iosrael; 9Dúirt sé: «Moladh leis an Tiarna, Dia Iosrael, a chuir i ngníomh ó láimh gach ar gheall sé ó bhéal do Dháiví m' athair, nuair a dúirt sé:Ansin chas an rí timpeall agus chuir a bheannacht ar chomhthionól Iosrael go léir, agus comhthionól Iosrael go léir ina seasamh.s_Sea go deimhin, tá teach cónaithe tógtha agam duit,áit ina ndéanfá cónaí ann go brách.»^ 7Dúirt Solamh ansin:«Chinn an Tiarna go lonnódh sé sa néal tiubh.  De bharr an néil seo níor fhéad na sagairt leanúint níos faide dá ndualgais; bhí Teampall Dé lán de ghlóir an Tiarna.lQ 13a Iad siúd a sheinn an stoc agus a chan, mholadar agus mhóradar an Tiarna d' aonghuth. Thógadar a nglór i gcomhcheol leis an stoc agus leis an gciombal agus leis na gléasanna ceoil agus mholadar an Tiarna:«Óir is maith é,agus maireann a bhuanghrá de shior.» 13b líon néal an sanctóir, is é sin, Teampall an Tiarna.(I Na cantairí Léivíteacha go léir, Ásáf, Héamán, Iadútún, agus a gclann mhac agus a ndeartháireacha, sheas siad lastoir den altóir, agus iad gléasta i línéadach mín ag seinm ciombal, cláirseach agus cruiteanna, agus céad agus a fiche sagart ag comhsheinm leo ar an stoc.6e 11a Nuair a tháinig na sagairt amach as an sanctóir,11b Na sagairt go léir a bhí i láthair, cibé ord lenar bhain siad, bhí siad tar éis iad féin a naomhú.@y Ní raibh rud ar bith san áirc ach an dá chlár a chuir Maois inti i Horaeb, áit a ndearna an Tiarna conradh leis na hIosraelaigh nuair a tháinig siad amach as tír na hÉigipte. 9a Bhíodarsan chomh fada sin gurbh fhéidir a ndeirí a fheiceáil ón áit shárnaofa os comhair an tsanctóra, ach níorbh fhéidir ó lasmuigh.9b Tá siad ansin fós go dtí an lá inniu féin.ABN: 9a, 10, 9b, 11a, 13b, 11b, 12, 13a San áit inar cuireadh an áirc bhí sciatháin na gceiribíní ar leathadh mar scáth os cionn na háirce agus a cuaillí. 3Thug na sagairt áirc chonradh an Tiarna go dtí a hionad i sanctóir an Teampaill, is é sin san áit shárnaofa, faoi sciatháin na gceiribíní.2 ]Solamh rí agus pobal uile Iosrael a bhí bailithe le chéile in éineacht leis os comhair na háirce, rinne siad caoirigh agus daimh gan líon gan áireamh a íobairt. !thug siad an áirc suas agus Both na Teagmhála agus na soithí naofa a bhí inti; d' iompair na sagairt agus na Léivítigh leo suas iad.Y +Agus tháinig seanóirí Iosrael ar fad agus thug na Léivítigh suas an áirc;_7Bhailigh fir Iosrael ar fad timpeall an rí Solamh sa seachtú mí le linn na féile.b=Ansin chruinnigh Solamh seanóirí Iosrael agus taoisigh na dtreibheanna agus cinn finí phobal Iosrael le chéile in Iarúsailéim chun go dtabharfaidís áirc chonradh an Tiarna aníos ó Shíón, cathair Dháiví. %Ar an gcuma sin cuireadh i gcrích an obair go léir a rinne Solamh rí do Theampall an Tiarna, agus thug Solamh leis isteach na nithe go léir a rinne Dáiví a athair a thíolacadh, idir airgead agus ór agus ghréithe, agus chuir iad i gciste Theampall Dé.H na smóladáin, na babhlaí, na loingíní túise, na túisteáin, d' ór fíre; doras an Teampaill, na doirse inmheánacha don áit shárnaofa, agus doirse halla an Teampaill, d' ór fíre.U#na bláthanna ornáideacha, na lóchrainn, agus an teanchair, d' ór fíre;jMna coinnleoirí lena lóchrainn d' ór fíre le lasadh os comhair an tsanctóra mar a ordaíodh;}sRinne Solamh na gréithe go léir a bhí i dTeampall Dé: an altóir óir, na boird do bhuilíní na láithreachta,wRinne Solamh an oiread sin de na gréithe sin go léir nár tomhaiseadh riamh meáchan an chré-umha a chuaigh iontu.iKRinne an rí iad seo trí ghaineamhtheilgean i ndúiche na Iordáine idir Sucót agus Zaraedá.2]na luaithreáin, na sluaistí, na gabhla agus na gréithe go léir a ghabh leo siúd a rinne Húrám Áibí de chré-umha líofa do Sholamh rí, do Theampall an Tiarna.:~oan aon mhuir agus an dá dhamh dhéag faoin muir;I} na [deich] seastáin agus na deich mbáisíní ar na seastáin;S| an ceithre chéad pomagránait don dá shraith fiolagráin; bhí na pomagránaití ar gach ceann de na fiolagráin in dhá sraith (leis an dá mhúnláil ar na mullaí ar bharr na gcolún a chumhdach);+{O an dá cholún, an dá mhúnláil ar na mullaí ar bharr na gcolún, an dá shraith fhiolagráin ag cumhdach an dá mhúnláil ar na mullaí ar bharr na gcolún;%zC Rinne Húrám na luaithreáin, na sluaistí, agus na babhlaí. Thug sé an obair go léir a rinne sé don rí Solamh i gcomhair Theampall Dé chun críche:Vy% Chuir sé an mhuir ar dheis beagán sa chúinne thoir ó dheas den Teampall.x{ Rinne sé cúirt na sagart, agus an chúirt mhór, agus geataí na cúirte agus chumhdaigh sé na geataí le cré-umha.w-Rinne sé deich gcinn de bhoird, agus chuir i halla an Teampaill iad, cúig cinn ar dheis agus cúig cinn ar chlé. Rinne sé céad babhla óir.$vARinne sé na deich gcoinnleoirí óir mar a bhí leagtha síos agus chuir sé suas iad i halla an Teampaill, cúig cinn ar dheis agus cúig cinn ar chlé.KuRinne sé deich mbáisíní agus leag cúig cinn díobh ar dheis, agus cúig cinn ar chlé, le haghaidh an íobartaigh don uileloscadh a ní ansiúd; ba do na sagairt le hionladh inti an mhuir.t Bhí sí dorn ar tiús agus ba ar chuma ciumhais cupáin a bhí a ciumhais, mar bhláth. Bhí lán trí mhíle folcadán inti.sBhí sí ina luí ar dhá dhamh déag, trí cinn agus a n-aghaidh ó thuaidh, trí cinn agus a n-aghaidh siar, trí cinn agus a n-aghaidh ó dheas, trí cinn agus a n-aghaidh soir. Leagadh an mhuir orthusan, agus a gceathrúna go léir isteach i dtreo a chéile.SrTimpeall uirthi go léir thíos fúithi, bhí ainmhithe mar a bheadh daimh; ghabh siad timpeall na mara ar feadh tríocha banlámh, agus na daimh ina dhá sraith, agus teilgeadh iad leis an gcuid eile.Jq Rinne sé an mhuir de mhiotal leáite, deich mbanlámh ó chiumhais go ciumhais, déanamh cruinn uirthi agus í cúig bhanlámh ar airde; dorú tríocha banlámh ar fhad a thomhais a himlíne.yp mRinne sé altóir chré-umha, fiche banlámh ar fhad, fiche banlámh ar leithead, agus deich mbanlámh ar airde.3o_Chuir sé suas na colúin os comhair halla an Teampaill, ceann ar dheis, agus ceann ar chlé. Thug sé Iácaín ar an gcolún ar dheis agus Boaz ar a pháirtí ar chlé.n/Sa sanctóir istigh rinne sé triopaill agus chuir sé ar bharr na gcolún iad; rinne sé céad pomagránait agus ghreamaigh de na triopaill iad.mOs comhair an halla, rinne sé dhá cholún tríocha cúig banlamh ar airde agus ar bharr gach cinn díobh mullach de chuig bhanlámh.nlURinne sé an fial d' éadach corcra, craorag, dearg, agus de líon mín. Ghrean sé ceiribíní air.zkm Fiche banlámh a shín sciatháin na gceiribíní. Sheas siad ar a gcosa agus a n-aghaidh ar halla an Teampaill.Bj} Cúig bhanlámh i bhfad aon sciathán amháin cheiribín agus é ag baint le balla na halla; an dara sciathán cúig bhanlámh ar fhad agus é ag baint le sciathán an cheiribín eile.wig Leath sciatháin na gceiribíní fiche banlámh, cúig bhanlámh i bhfad gach sciatháin díobh, agus aon sciathán amháin de gach ceann díobh ag baint le balla an halla, agus an sciathán eile ag baint le sciathán an cheiribín eile.ohW Rinne sé dhá cheiribín de mhiotal saothraithe san áit shárnaofa agus chumhdaigh sé iad le hór.egC Mheáigh na tairní óir caoga seicil. Chumhdaigh sé na seomraí uachtair freisin le hór.NfAnsin thóg sé an áit shárnaofa; bhí sé fiche banlámh ar fhad ar feadh leithead an halla mhóir, agus fiche banlámh ar leithead. Rinne sé é a chumhdach le sé chéad tallann d' ór fíre.e5Rinne sé an halla go léir na fraitheacha, na tairseacha, na ballaí, agus na doirse a chumhdach leis an ór. Ghrean sé ceiribíní ar na ballaí.Wd'Mhaisigh sé an halla le clocha luachmhara an-áille. Ór Parváím an t-ór.c Rinne sé an halla mór a líneáil le cufróg agus a chumhdach le hór fíre agus a mhaisiú le pailmeacha agus le slabhraí.Tb!Bhí an póirse os comhair halla an Teampaill fiche banlámh ar fhad, ar feadh leithead an Teampaill, agus bhí sé céad agus a fiche banlámh ar airde. Rinne sé é a chumhdach laistigh le hór fíre. a9Seo iad na tomhais a bhí ag Solamh do thógáil theach Dé: trí fichid banlámh ar fad banlámh den seanchaighdeán agus fiche banlámh ar leithead.Q`Thosaigh sé ag tógáil an dara mí den cheathrú bliain dá réimeas.`_ ;Thosaigh Solamh ansin ar theach an Tiarna a thógáil in Iarúsailéim ar Shliabh Mhóiriá mar a raibh fís ag Dáiví a athair. Sin é an áit a bhí ceaptha ag Dáiví, urlár buailte Ornán an Iabúsach.T^!17 Cheap sé seachtó míle díobh le hualaí a iompar, ochtó míle le clocha a bhaint ar na sléibhte, agus trí mhíle sé chéad le maoirseacht a dhéanamh agus a dheimhniú go n-oibreodh na daoine.f]E16 Rinne Solamh áireamh ar na daoine deoranta go léir a raibh cónaí orthu i dtír Iosrael de réir an daonáirimh a rinne Dáiví a athair orthu. Ba é an líon a fuarthas ná céad agus caoga trí mhíle sé chéad.[\/15 Agus maidir linne, déanfaimid cibé adhmad is gá duit ón Liobáin a ghearradh agus a thabhairt chugat ar cheann téide ar muir go Iopá le gur féidir duit féin é a thabhairt as sin go Iarúsailéim.»[14 Cuireadh mo thiarna dá bhrí sin an chruithneacht, an eorna, an ola, agus an fíon a luaigh sé, chun a shearbhóntaí. Z913 mac mná de chuid na nDánach ach fear ón Tuír mar athair aige. Tá sé oilte ar shaothar óir, airgid, cré-umha, iarainn, cloiche, adhmaid, agus ar éidí corcra, gorma, craoraga, agus ar línéadach mín, agus ar gach sórt greanadh a dhéanamh, agus ar aon phatrún a iarrtar air a chur i gcrích. Cuirtear i mbun oibre é le do cheardaithe féin agus le ceardaithe mo thiarna, Dáiví, d' athair.LY 12 Tá ceardaí oilte á chur agam chugat freisin, Húrám Áibí,_X7 11 «Moladh leis an Tiarna, Dia Iosrael, a rinne neamh agus talamh, a thug mac eagnaí do Dháiví, a bhfuil tuiscint agus ciall aige, agus a thógfaidh teach don Tiarna agus ceann eile dó féin agus dá chúirt.+WO 10 D' fhreagair Húrám rí na Tuíre i litir a chuir sé go Solamh: «Le barr grá dá phobal a rinne an Tiarna rí díot ós a gcionn.» Agus lean Húrám air:|Vq 9 Tabharfaidh mé fiche míle tomhas de chruithneacht mheilte, fiche míle tomhas eorna, fiche míle tomhas fíona agus fiche míle tomhas ola do do shearbhóntaí i mbun na gcrann a leagan ar son do shearbhóntaí a [chothú] an méid sin.»sU_ 8 Déanfaidh siad raidhse adhmaid a ullmhú dom, mar is teach ábhalmhór an teach atá le tógáil agam.\T17 Cuir chugam adhmad céadair, cufróige, agus algum ón Liobáin, mar tá fhios agam go bhfuil do shearbhóntaí oilte ar leagan crann sa Liobáin. Déanfaidh mo shearbhóntaíse comhar le do shearbhóntaíse.CS6 Cuir chugam dá bhrí sin fear oilte ar shaothar óir, airgid, cré-umha, iarainn, agus ar éidí corcra, craoraga, agus ar éidí gorma, agus ar cheird an ghreanta chomh maith. Níor mhór dó oibriú le mo cheardaithe oilte anseo in Iarúsailéim agus in Iúdá, an mhuintir a sholáthraigh m' athair Dáiví.vRe5 Ach cé ar féidir leis teach a thógáil dó ón uair nach féidir leis na flaithis, ná flaithis na bhflaitheas, é a chuimsiú? Agus maidir liomsa, cad chuige a dtógfainnse teach dó ach mar áit ina ndófainn túis os a chomhair?iQK4 Teach mór a bheidh sa teach atáim a thógáil, mar is mó ár nDia ná na déithe go léir.ePC3 Táim ag tógáil tí anois d' ainm an Tiarna mo Dhia lena thíolacadh dó le túis spíosraí cumhra a dhó os a chomhair agus le harán an taispeántais a ofráil i gcónaí, agus le híobairtí a loscadh maidin agus tráthnóna, ar na sabóidí agus ar an ré nua, agus ar shollúntais an Tiarna, ár nDia, mar atá ceaptha go deo d' Iosrael.HO 2 Chuir Solamh an teachtaireacht seo go Húrám rí na Tuíre: «Déan liomsa mar a rinne tú le Dáiví m' athair, agus gur sheol tú céadair chuige le teach a thógáil ina gcónódh sé.IN Cheap Solamh seachtó míle fear leis na hualaí a iompar agus ochtó míle fear le clocha a bhaint ar na sléibhte, agus trí mhíle sé chéad le maoirseacht a dhéanamh orthu. 2:1 sM a1:18 Bheartaigh Solamh ar theach a thógáil d' ainm an Tiarna agus ceann eile dó féin agus dá chúirt.fL GDhéantaí carbad a allmhairiú ón Éigipt ar sé chéad seicil, agus capall ar chéad go leith. Dhéantaí iadsan a onnmhairiú go dtí ríthe na Hiteach agus ríthe Arám ar an tslí chéanna trí ghníomhairí an rí.K Dhéantaí capaill Sholaimh a allmhairiú ó Chilicia agus ghlacadh gníomhairí an rí leo ó Chicilia ar phraghas cinnte.J +D' fhág an rí go raibh airgead chomh coiteann céanna le clocha in Iarúsailéim, agus céadair chomh flúirseach le seiceamair na nÍsleán.DI Bhailigh sé fórsa carbad agus capall. Bhí ceithre chéad déag carbad aige agus dhá mhíle déag capall, agus bhuanaigh sé iad sna cathracha carbad agus leis an rí in Iarúsailéim. H  D' imigh Solamh leis ón ardionad i nGibeón, ó Bhoth na Teagmhála, agus tháinig go Iarúsailéim. Bhí sé ina rí ar Iosrael.pG [ uime sin tá eagna agus tuiscint á mbronnadh ort. Tabharfaidh mé duit chomh maith, saibhreas agus maoin agus onóir, nach raibh a leithéid ag aon duine de na ríthe a bhí ann romhat agus nach mbeidh ag aon duine i do dhiaidh.» F  Dúirt Dia le Solamh: «De bhrí gurb é seo a bhí i do chroí agus a d' iarr tú, agus nach saibhreas, ná stór, ná onóir, ná bás do naimhde, ná fiú fad saoil, ach eagna agus tuiscint duit féin, le mo phobal ar ar chuir mé thú mar rí a rialú,E  Tabhair dom anois eagna agus tuiscint le mo phobal a threorú óir cé a d' fhéadfadh pobal chomh mór leis seo a rialú?».D W A Thiarna, a Dhia, tá an gealltanas a thug tú do Dháiví m' athair comhlíonta anois mar rinne tú rí díom ar phobal atá chomh líonmhar le deannach na talún.C !D' fhreagair Solamh Dia: «Thaispeáin tú barr cineáltais go buan do Dháiví, m' athair; agus rinne tú rí díomsa i gcomharbacht air.B Thaispeáin an Tiarna é féin do Sholamh an oíche sin agus dúirt: «Cibe rud is main leat a fháil uaim iarr orm é.»+A QGhabh Solamh suas ansiúd ar an altóir chré-umha, a bhí taobh le Both na Teagmhála, i bhfianaise an Tiarna, agus d' ofráil míle ofráil uileloiscthe uirthi.&@ GAn altóir chré-umha a rinne Bazalael mac Úirí mac Húr, bhí sí ansiúd os comhair thaibearnacal an Tiarna. Chuaigh Solamh agus a chomhthionól ansiúd.? 3Ach bhí áirc Dé tugtha ag Dáiví ó Chiriat Iáraím go dtí an áit a bhí ullamh aige di, mar bhí both curtha suas aige di in Iarúsailéim.;> qAnsin chuaigh Solamh, agus an comhthionól go léir in éineacht leis, go dtí an t-ardionad i nGibeón, mar a raibh Both Theagmhála Dé a rinne Maois, giolla Dé, san fhásach.&= GLabhair Solamh ansin le hIosrael go léir, le ceannairí míle agus le ceannairí céad, leis na breithiúna, agus le flatha Iosrael agus le cinn na bhfiní.< Dhaingnigh Solamh mac Dháiví é féin ar a ríchathaoir. Bhí an Tiarna a Dhia lena ais agus mhóraigh sé é go héachtach.;)mar aon le tuairisc ar a réimeas, ar a ghaisce, ar na cora cinniúna a bhuail é féin agus Iosrael agus flaithis na dtíortha eile go léir?2:]Stair Dháiví rí, ó thús deireadh, nach bhfuil sí go léir scríofa in Annála Shamúéil an físí, in Annála Nátán an fáidh, agus in Annála Ghád an físí,9D' éag sé ansin i mbláth sonais a aoise, lán de laethanta, de shaibhreas, agus d' onóir. Tháinig a mhac Solamh i gcomharbacht air.8Bhí sé daichead bliain i réim ar Iosrael; bhí sé seacht mbliana i réim i Heabrón, agus tríocha trí bliana in Iarúsailéim.:7oBhí Dáiví mac Ieise ina rí ar Iosrael ar fad.!6;Thug an Tiarna cáil thar barr do Sholamh i bhfianaise Iosrael go léir, agus bhronn air ríúlacht nach raibh ag aon rí eile ar Iosrael riamh roimhe.v5eThug na taoisigh go léir, agus na curaidh go léir, agus clann mhac Dháiví, a ngéillsine do Sholamh rí.4Shuigh Solamh i ríchathaoir an Tiarna mar rí in áit Dháiví a athair. Bhí an rath air agus ghéill Iosrael go léir dó.n3UD' itheadar agus d' óladar an lá sin i láthair an Tiarna agus iad lán d' áthas. Ansin cheapadar Solamh mac Dháiví mar dhara rí acu agus d' ungadar é mar thaoiseach in ainm an Tiarna, agus d' ungadar Zádóc ina shagart.X2)Lá arna mhárach d' ofráil siad ofrálacha agus íobairtí uileloiscthe don Tiarna míle tarbh, míle reithe, míle uan, mar aon lena n-íobairtí dí, agus le híobairtí ar son Iosrael go léir.m1SDúirt Dáiví ansin leis an gcomhthionól go léir: «Molaigí an Tiarna bhur nDia!» Agus mhol an comhthionól go léir an Tiarna, Dia a sinsear, agus chuaigh siad ar a nglúine le hómós a thabhairt don Tiarna agus don rí.Y0+Tabhair do Sholamh mo mhac croí meáite ar d' aitheanta, do reachtanna, agus d' fhorálacha, a chomhlíonadh; go gcuire sé iad go léir i bhfeidhm agus an pálás seo a d' ullmhaigh mé duit a thógáil.»2/]A Thiarna, Dia ár sinsear, Abrahám, Íosác agus Iosrael, cumhdaigh an tnúth agus na smaointe seo i gcroí do phobail go brách agus treoraigh a gcroí chugat féin. . Tá a fhios agam, a Dhia, go scrúdaíonn tú an croí, agus gur gean leat an t-ionracas; d' ofráil mé na nithe seo go léir le hionracas croí agus le fonn; tá sé d' áthas agam anois do phobal anseo a fheiceáil ag ofráil a dtabhartas duit le fonn.E-A Thiarna, a Dhia linn, tá an soláthar seo go léir curtha ar fáil againn le teach a thógáil duit i gcomhair d' ainm, ach is ó do láimhse a tháinig sé agus is leatsa é go léir.,%Óir is coimhthígh sinn agus lucht cuairte i do láthair, dála ár sinsear go léir; is cuma ár seal ar talamh nó scáth gan aon tathag.E+Óir cé hé mise agus céard é mo mhuintir, go mbeadh sé d' acmhainn ionainn tabhartais chomh fial sin a bhronnadh? Óir is uaitse gach ní agus is ó do chuid féin a bhronnaimid ort.R* Beirimid buíochas leat anois a Dhia linn, agus molaimid glóir d' ainm..)U Is uaitse saibhreas agus onóir, agus is tú a rialaíonn gach ní; tá neart agus cumhacht i do láimh; ar do láimhse atá méid agus cumas a thabhairt do chách.^(5 Is leatsa, a Thiarna, an mhéid, an chumhacht, an ghlóir, an bua, agus an mhórgacht; óir is leatsa a bhfuil ar neamh agus ar talamh; is leatsa an flaitheas, a Thiarna: is tusa an bhuaic go hard os cionn cách.+'O Mhol Dáiví an Tiarna i láthair an chomhthionóil ar fad agus dúirt: «Gura beannaithe thú, a Thiarna, Dia Iosrael ár sinsear, go brách na breithe.M& Bhí lúcháir ar an bpobal mar go ndearna siad a n-ofrálacha le barr féile, mar ba le barr croí mhóir a d' ofráil siad a dtabhartas fial don Tiarna. Bhí Dáiví rí freisin lán d' áthas. % An té a raibh clocha lómhara aige, thug sé iad do chiste theach an Tiarna, le bheith faoi chúram Ichíéil an Géirseonach.H$ Thugadar i gcomhair sheirbhís theach Dé, chúig mhíle tallann agus deich míle dáireach óir, deich míle tallann airgid, ocht míle déag tallann cré-umha, céad míle tallann iarainn.*#MAnsin cinn na bhfiní, taoisigh na dtreibheanna, na ceannairí míle agus na ceannairí céad, agus maoir ghnóthaí an rí, rinne siad a n-ofrálacha deonacha.Y"+Cibé ór atá agaibh, agus cibé airgead atá agaibh, nó cibé saothar ó láimh an cheardaí atá agaibh, cé acu agaibh a dhéanfaidh é a thógáil ina láimh agus a thíolacadh go deonach don Tiarna?»!trí mhíle tallann óir d' ór Óifír, agus seacht míle tallann airgid athleáite, le ballaí na bhfoirgneamh a chumhdach.h IAgus ina theanntasan, de bhreis ar gach ar sholáthraigh mé don teach naofa, tá ciste de mo chuid féin agam d' ór agus d' airgead, agus, de bharr mo dhúthrachta do theach mo Dhé, tabharfaidh mé é do theach mo Dhé MRinne mé soláthar do theach mo Dhé chomh maith agus ab fhéidir; chuir mé breis óir leis an ór, airgead leis an airgead, cré-umha leis an gcré-umha, iarann leis an iarann, adhmad leis an adhmad, agus oinics, agus clocha luite; agus antamón, agus clocha ioldathacha, agus clocha lómhara de gach sórt, agus marmar. yDúirt Dáiví rí ansin leis an gcomhthionól go léir: «Solamh mo mhac, an té sin amháin a roghnaigh Dia thar chách, tá sé óg ar bheagán taithí, agus is mór é an saothar; óir ní do dhuine an pálás seo, ach don Tiarna Dia. Seo agat ranna uile na sagart agus na Léivíteach do dhualgais theach Dé go léir. Gach duine a bhfuil fonn air agus cumas d' aon saghas ann, cabhróidh sé leat san obair seo go léir. Tá na hoifigigh agus an pobal ar fad ar do chomhairle go hiomlán.»H Ansin dúirt Dáiví le Solamh a mhac: «Bí daingean teann agus tabhair faoin obair. Ná bíodh eagla ort! Bíodh misneach agat mar tá an Tiarna Dia, mo Dhia-sa, le d' ais. Ní theipfidh seisean ort ná ní thréigfidh sé thú nó go mbeidh an saothar go léir atá le déanamh do theach an Tiarna curtha i gcrích!2]bhí sé sin go léir de réir mar a bhí scríofa ag an Tiarna faoi lena láimh féin d' fhonn go ndéanfadh sé an obair go léir dár thug sé na pleananna soiléir.6edon mheáchan óir fhíre d' altóir na túise; thug sé dó chomh maith a phlean do charbad óir na gceiribíní a leathann a sciatháin os cionn áirc chonradh an Tiarna )Kdon ór fíre do na gabhla, na miasa, na cupáin; do na cuacha óir agus do mheáchan gach cinn díobh; do na cuacha airgid agus do mheáchan gach cinn díobh;lQdon mheáchan óir do gach bord i gcomhair arán an taispeántais, don airgead do na boird airgid,|qdon mheáchan óir do na coinnleoirí óir agus dá lóchrainn, don mheáchan óir do gach coinnleoir agus dá lóchrainn, don mheáchan airgid don choinnleoir airgid agus dá lóchrainn, de réir mar ba ghá do gach coinnleoir sa tseirbhís, don mheáchan óir do na soithí óir go léir do gach seirbhís, don mheáchan airgid do na soithí airgid do gach seirbhís,$A agus do ranna na sagart agus na Léivíteach, agus do na dualgais liotúirge i dTeampall an Tiarna, do ghréithe uile na seirbhíse i dTeampall an Tiarna;D thug sé cur síos dó freisin ar a raibh beartaithe aige do chúirteanna theach an Tiarna, do na seomraí ina thimpeall, do chistí theach Dé, agus do chistí na n-ofrálacha deonacha;P Thug Dáiví ansin do Sholamh, a mhac, an plean do phóirse an Teampaill, dá fhoirgnimh, dá chistí, dá sheomraí uachtair, dá sheomraí cúil, agus don seomra i gcomhair chathaoir na trócaire;  Déan do mhachnamh anois ar conas a thogh an Tiarna thú le teach a thógáil don sanctóir. Bí laidir agus déan amhlaidh.»r] Agus tusa, a Sholaimh, a mhic, cuir aithne ar Dhia d' athar; tabhair seirbhís dó ó do chroí go hiomlán agus ó d' aigne go hiomlán; óir scrúdaíonn an Tiarna gach croí agus is eol dó gach beartas agus gach smaoineamh. Má lorgaíonn tú é, ligfidh sé duit é a fháil, ach má dhéanann tú é a thréigean, caithfidh sé i leataobh thú go brách.c?I láthair Iosrael go léir anois, dá bhrí sin, agus i láthair chomhthionól an Tiarna, agus in éisteacht ár nDé, comhlíonaigí agus faighigí tuiscint ar aitheanta uile an Tiarna bhur nDia, i dtreo go mbeidh an tír bhreá thorthúil seo in bhur seilbh agus go bhfágfaidh sibh mar oidhreacht é ag bhur gclann in bhur ndiaidh go brách.zmDaingneoidh mé a fhlaitheas go brách, má choimeádann sé m' aitheanta agus m' orduithe mar atá siad inniu.'+ODúirt sé liom: 'Solamh do mhac a thógfaidh mo theach agus mo chúirteanna dom, óir thogh mé é le bheith mar mhac agam, agus beidh mise mar athair aigesean. 5Agus thogh sé mo mhac Solamh thar mo chlann mhac go léir mar bhronn an Tiarna a lán mac orm le suí ar ríchathaoir an Tiarna i gceannas Iosrael.2 ]Ach mar sin féin, thogh an Tiarna Dia Iosrael mise, thar theaghlach uile m' athar, le bheith i mo rí ar Iosrael go deo. Thogh sé Iúdá mar thaoiseach, agus mo fhine-se laistigh de theaghlach Iúdá; agus thar chlann mhac m' athar, thug sé mise mar rí d' Iosrael go léir le barr deamhéine. yach dúirt an Tiarna liom: 'Ní thógfaidh tú teach do m' ainm mar gur curadh cogaidh thú agus gur dhoirt tú fuil.' -Ansin sheas Dáiví rí ar a chosa deiridh agus dúirt: «A ghaolta agus a mhuintir liom, tugaigí cluas dom. Bhí sé bhuailte isteach i mo chroí teach socair a thógáil d' áirc chonradh an Tiarna, agus mar stól do chosa ár nDé. Rinne mé ullmhúchán don tógáil,O  Chruinnigh Dáiví le chéile in Iarúsailéim feidhmeannaigh Iosrael go léir, uachtaráin na dtreibheanna, oifigigh na ndíormaí i seirbhís an rí, na ceannairí míle, agus na ceannairí céad, maoir maoine agus eallaigh an rí agus a mhic, agus, chomh maith leosan, na coillteáin agus na curaidh chróga chatha.xi"Tháinig Iahóideá mac Bhanáiá agus Aibíátár in áit Aichítifeil. Bhí Ióáb i gceannas ar arm an rí.\1!Ba é Aichítifeil comhairleoir an rí, agus ba é Huiseá an tArcach cara an rí.1 Ba chomhairleoir é Iónátán uncail Dháiví, fear stuama agus scríobhaí. Bhí sé féin agus Ichiéil mac Hacmónaí i bhfeighil mhic an rí.jMbhí Iázoíz an Hagrach ina mhaor ar na tréada. Ba mhaoir ar mhaoin Dháiví iad sin go léir.tabhí Óibíl an tÍsméileach ina mhaor ar na camaill; bhí Ichdeiá ó Mhaeranót ina mhaor ar na hasail;bhí Sitrai ó Sheárón ina mhaor ar na táinte ar féarach i Seárón; bhí Seáfát mac Adlái ina mhaor ar na tréada sna gleannta;bhí Bál Hánán ó Gheadaer ina mhaor ar na crainn olóige agus siceamair, ar na hísleáin; bhí Ióáis ina mhaor ar na stórais ola;/bhí Simeí ó Rámá ina mhaor ar na fíonghoirt; bhí Zaibdí ó Sheafam ina mhaor ar an muintir sna fíonghoirt a bhí i bhfeighil na siléar;^5bhí Eizrí mac Chalúb ina mhaor ar lucht saothraithe na talún ag obair sna goirt;.UBhí Azmávat mac Aidiéil ina mhaor ar thaiscí an rí; bhí Iónátán mac Uiziá ina mhaor ar na taiscí faoin tuath, sna cathracha, sna bailte, agus sna caisil;\~1Chuir Ióáb mac Zarúá tús le daonáireamh, ach níor thug sé chun críche é. Tháinig fraoch feirge ar Iosrael dá bharrsan agus níor shroich an t-áireamh an líon atá le fáil in Annála Dháiví rí.)}KNíor áirigh Dáiví an mhuintir a bhí faoi fiche bliain d' aois, mar gur gheall an Tiarna go ndéanfadh sé Iosrael chomh líonmhar le réaltaí na spéire.U|#Azarael mac Iarochám do Dhán. Ba iadsan uachtaráin threibheanna Iosrael.j{MIdeo mac Zacairiá do leath-threibh Mhanaise i nGileád. Iasaíéil mac Aibnéar do Bhiniáimin.cz?Hóiseá mac Azaiziá do na hEafráimigh. Ióéil mac Phadáiá do leaththreibh Mhanaise.]y3Ismeá mac Obaidiá do na Zabúlunaigh; Irímeot mac Aizríéil do na Naftáilígh.jxMEilíhiú, deartháir le Dáiví, do na Iúdaigh; Omraí mac Mhíocáéil do na hÍosácáraigh.OwHaisibiá mac Chamuéil do na Léivítigh; Zádóc do na hÁrónaigh;v#Uachtaráin ar threibheanna Iosrael: Eilíeizir mac Zicrí an príomhoifigeach ag na Reúbaenaigh; Seafaitiá mac Mhácá do na Simeonaigh.)uKSa dara háit déag i gcomhair an dara mí déag, bhí Healdai ó Natófá, de shliocht Oitníéil. Bhí sé i gceannas roinne de cheithre mhíle fichead fear.,tQSan aonú háit déag i gcomhair an aonú mí déag, bhí Banáiá ó Phiorátón, de chlann Eafráim. Bhí sé i gceannas roinne de cheithre mhíle fichead fear.s- Sa deichiú háit, i gcomhair an deichiú mí, bhí Maharai ó Natófá, Zearachach. Bhí sé i gceannas roinne de cheithre mhíle fichead fear.r5 San naoú háit, i gcomhair an naoú mí, bhí Aibíeizir ó Anatót, an Biniáimineach. Bhí sé i gceannas roinne de cheithre mhíle fichead fear.q' San ochtú háit, i gcomhair an ochtú mí, bhí Sibeacai ó Huiseá, Zearachach. Bhí sé i gceannas roinne de cheithre mhíle fichead fear.(pI Sa seachtú háit, i gcomhair an seachtú mí, bhí Héiliz an Palónach duine de chlann Eafráim. Bhí sé i gceannas roinne de cheithre mhíle fichead fear.o Sa séú háit, i gcomhair an séú mí, bhí Íreá mac Icéis ó Theacóá. Bhí sé i gceannas roinne de cheithre mhíle fichead fear.nSa chuigiú háit, i gcomhair an cúigiú mí, bhí Seamút, an tIzeárach. Bhí sé i gceannas roinne de cheithre mhíle fichead fear.EmSa cheathrú háit, i gcomhair an ceathrú mí, bhí Asáhael, deartháir Ióáb. Tháinig a mhac Zabaidiá i gcomharbacht air. Bhí sé i gceannas roinne de cheithre mhíle fichead fear.lBa é an Banáiá seo curadh an tríochad, agus ba é a bhí i gceannas an tríochad agus a roinne. Aimízeábád a mhac.(kIBa é Banáiá mac Iahóideá, an t-ardsagart, oifigeach an tríú roinn i gcomhair an tríú mí. Bhí sé i gceannas roinne de cheithre mhíle fichead fear. ~}|{{2z4yxww(v:ugtsrqqp>onmllGkTji6h{ggfveeCdcca`m__&^7]T\[ZZlYXXIW~VUTySSS`RRnQwQP'OjNMMlLKAJIITHTGFF%E1DCCC A-@?>>c==E<<1;z::9K88s766e55X4{433 211F0//H..,,E++6*K)w''&&<%/$$U#H"""{"L"!!G _\%]dGc 7 0 2CGO Rinne Aibíá agus a shluaite ár agus eirleach orthu; thit cúig céad míle d' fhir thofa Iosrael marbh ar pháirc an áir.ON Theith clann Iosrael roimh Iúdá agus thug Dia ar láimh dóibh iad.&ME Chuir sluaite Iúdá a ngáir chatha suas, agus nuair a rinne siad amhlaidh, bhris an Tiarna ar Iarobám agus ar Iosrael go léir roimh Aibíá agus Iúdá.$LA D' fheach Iúdá ina dtimpeall agus chonaic siad lucht ionsaithe rompu amach agus ina ndiaidh. Ghlaoigh siad ar an Tiarna agus shéid na sagairt na stoic.2K] Chuir Iarobám buíon i luíochán timpeall laistiar le hiad a ionsaí i leith a gcúil; bhí a shluaite ar bhéala Iúdá dá bhrí sin agus an luíochán ar a gcúla.J Féach, tá an Tiarna linn, ar ár dtosach againn; féach a shagairt leis na stoic ar tí iad a shéideadh leis an ngáir chatha a chur suas i bhur n-aghaidh. A chlann Iosrael, ná troidigí in aghaidh an Tiarna, Dia ár sinsear, mar ní rithfidh libh.»I{ Déanann siad íobairt uileloiscthe a ofráil don Tiarna ár nDia gach maidin agus tráthnóna, le túis na spíosraí cumhra; leagann siad amach arán na láithreachta ar an mbord naofa, agus déanann siad cúram den choinnleoir óir le go mbeadh a lóchrann ar lasadh gach tráthnóna. Óir déanaimidne liotúirge an Tiarna ár nDia a chomhlíonadh, ach thréig sibhse é.8Hi Maidir linne, is é an Tiarna ár nDia agus ní dhearnamar é a thréigean; tá sagairt againn ag fónamh don Tiarna; clann Árón iad agus is Léivítigh an lucht freastail.G% Nár dhíbir sibh sagairt an Tiarna, sliocht Árón agus na Léivítigh, d' fhonn sagairt a dhéanamh daoibh féin dála muintir thíortha eile? Aon duine a thagann le tarbh agus le seacht reithe le hé féin a choisreacan, déantar sagart de do dhia nach dia ar bith![F/ Tá sibh ag caint anois ar chur in aghaidh fhlaitheas an Tiarna atá i seilbh shliocht Dháiví de bhrí go bhfuil mathshlua mór díbh ansin le bhur laonna óir a rinne Iarobám le bheith mar dhéithe agaibh.AE{ Bhailigh scraistí áirithe gan mhaith ina thimpeall, agus thugadar a ndúshlan faoi Rachabám mac Sholaimh agus Rachabám fós óg gan mhisneach agus gan ar a chumas cur ina gcoinne.Dy Ach dá ainneoin sin rinne Iarobám mac Nabát, searbhónta do Sholamh mac Dháiví, ceannairc in aghaidh a mháistir.?Cw «A Iarobám agus a Iosrael go léir,» ar sé, «nach bhfuil a fhios agaibh gur thug an Tiarna flaitheas Iosrael do Dháiví agus dá shliocht go brách trí chonradh dosháraithe?AB} Sheas Aibíá ar Shliabh Zamáraím in ardáin Eafráim.=As Chuaigh Aibíá chun catha le slua trodairí cróga, ceithre chéad míle fear tofa, agus chuir Iarobám a ocht gcéad míle de fhir thofa, gaiscígh chalma, in eagar ina aghaidh.(@I Bhí sé i réim ar feadh trí bliana in Iarúsailéim. Miocáiá ab ainm dá mháthair, iníon Úiríéil ó Ghibeá. Bhí Aibíá ag cogaíocht le Iarobám.l? S San ochtú bliain déag de réimeas an rí Iarobám, tháinig Aibíá i gcoróin ar Iúdá.>- Ansin chuaigh Rachabám chun suain lena shinsir agus cuireadh é i gcathair Dháiví, a athair, agus tháinig a mhac Aibíá i gcomharbacht air.k=O An chuid eile de stair Rachabám ó thús deireadh, nach bhfuil sé go léir scríofa in Annála Sheamaiá an fáidh, agus Ideo an físí, faoi eagrú na Léivíteach agus faoin tsíorchogaíocht idir Rachabám agus Iarobám?S< Rinne sé an t-olc mar nár luigh sé ó chroí le tóraíocht an Tiarna.i;K Dhaingnigh Rachabám a fhlaitheas in Iarúsailéim agus bhí faoi réim ann. Bhí Rachabám bliain agus daichead d' aois nuair a tháinig sé i gcoróin, agus bhí sé seacht mbliana déag i réim in Iarúsailéim, an chathair ar threibheanna Iosrael go léir a thogh an Tiarna lena ainm a lonnú ann. Námá, an tAmónach mná, ab ainm dá mháthair.:' De bhrí gur umhlaigh sé é féin, d' iompaigh fearg an Tiarna uaidh agus níor scrios sé ar fad é. Bhí an scéal go maith acu in Iúdá.9' Aon uair a théadh an rí chun an Teampaill, d' iompraíodh na gardaí iad, agus thugaidís ar ais chun seomra an gharda iad ina dhiaidh sin.8y Ina n-áitsean rinne Rachabám sciatha cré-umha, agus chuir iad faoi chúram oifigigh gharda gheata pháláis an rí.q7[ Tháinig Síseac rí ná hÉigipte aníos más ea in aghaidh Iarúsailéim, agus thug sé leis na seoda ó Theampall an Tiarna agus na seoda ón bpálás ríoga; thug sé gach rud leis, fiú na sciatha óir go léir a rinne Solamh.63 Beidh siad ina ndaoir aige mar sin féin i dtreo go dtuigfidís a bhfuil idir seirbhís domsa agus seirbhís do ríochtaí na dtíortha iasachta.»"5= Nuair a chonaic an Tiarna gur umhlaíodar iad féin, tháinig briathar an Tiarna go Seamaiá. «Rinne siad iad féin a umhlú,» dúirt sé, «agus ní dhéanfaidh mé iad a scriosadh. Fóirfidh mé orthu ar ball beag. Ní luífidh mo fhearg ar Iarúsailéim trí láimh Shíseac.k4O Ansin d' umhlaigh ceannairí Iúdá agus an rí iad féin agus dúirt: «Is cóir é an Tiarna.»3+ Thionól Rachabám agus ceannairí Iúdá láimh le Iarúsailéim nuair a bhí Síseac ag bagairt, agus tháinig an fáidh Seamaiá chucu agus dúirt sé leo: «Mar seo a deir an Tiarna: 'Thréig sibhse mise, agus dá bhrí sin d' fhág mise sibhse i láimh Shíseac.' »W2' Ghabh sé cathracha daingne Iúdá agus tháinig chomh fada le Iarúsailéim.1/ bhí dhá chéad déag carbad agus trí fichid míle marcach, agus líon gan áireamh ón Éigipt ina theannta Libiaigh, Suicím agus Aetópaigh.0/ Sa chúigiú bliain de réimeas Rachabám tháinig Síseac rí na hÉigipte aníos i gcoinne Iarúsailéim mar go rabhthas mídhílis don Tiarna;/ % Agus a luaithe a bhí a údarás ríoga bunaithe go daingean, rinne sé féin agus Iosrael go léir chomh maith dlí an Tiarna a thréigean.. Rinne sé a ghnó go críonna agus scaip sé cuid dá chlann mhac ar fud críocha Iúdá agus Bhiniáimin go léir agus sna cathracha daingne go léir agus thug sé lón go leor dóibh. Ach théadh sé i gcomhairle lena lán déithe de chuid a bhan.- Cheap Rachabám Aibíá mac Mhácá ina cheann fine, mar thaoiseach ar a bhráithre, mar gur mhian leis rí a dhéanamh de.i,K Thug Rachabám grá do Mhácá iníon Aibseálóm thar a mhná agus a leannáin go léir. Bhí, dála an scéil, ocht mbean déag aige agus trí fichid leannán, agus bhí ochtar mac ar fhichid aige agus trí fichid iníon.~+u Ina diaidh sin ghlac sé Mácá iníon Aibseálóm mar chéile agus rug sí Aibíá, Atai, Zízeá, agus Sealomaít.@*{ Rug sí clann mhac dó: Ieúis, Seamairiá agus Záham.)} Ghlac Rachabám mar chéile, Machalat, iníon Irímiot mac Dháiví, agus Aibiochaíl iníon Eilíáb mac Ieise.9(k Chuireadarsan le neart ríocht Iúdá agus bhí siad ina dtaca ag Rachabám mac Sholaimh ar feadh trí bliana, mar lean sé sampla Dháiví agus Sholaimh ar feadh trí bliana.S' Baill de threibheanna Iosrael, daoine a bhí tíolactha ar fad do sheirbhís an Tiarna Dia Iosrael, lean siad iad agus tháinig siad go Iarúsailéim le híobairt a dhéanamh don Tiarna, Dia a sinsear.l&Q agus cheap sé a shagairt féin do na hardionaid, do na bocánaigh, agus do na laonna a rinne sé.7%g Thréig na Léivítigh a dtailte féaraigh agus a ngabháltais agus tháinig siad go Iúdá agus Iarúsailéim, mar dhíbir Iarobám agus a mhic iad as sagartacht an Tiarna,$ D' fhág na sagairt agus na Léivítigh go léir na háiteanna ina raibh siad ar fud Iosrael agus thángadar chun cónaithe in aice leis.# Chuir sé sciatha agus gathanna sna cathracha go léir agus neartaigh sé go mór iad le Iúdá agus Biniáimin a choimeád faoi smacht.i"K Dhaingnigh sé na dúnta agus chuir ceannasaithe iontu agus stórais bhia agus ola agus fíona.a!; agus Zorá agus Aiálón agus Heabrón, cathracha daingne in Iúdá agus i mBiniáimin.2 _ agus Adóraím agus Láicís agus Azaecá,S agus Gat agus Máraeiseá agus Zíf1] agus Béit Zúr agus Sócó agus Adulám8k D' atóg sé Beithil agus Éatám agus Teacóá[/ Chuir Rachabám faoi in Iarúsailéim agus thóg sé cathracha daingne in Iúdá.  Mar seo a deir an Tiarna: 'Ná téigí chun troda in aghaidh bhur mbráithre. Filleadh gach duine ar a bhaile; an rud seo a tharla, is mise is cúis leis.' » D' éisteadar le briathar an Tiarna agus d' fhilleadar in ionad máirseáil in aghaidh Iarobám.{ «Abair é seo le Rachabám, mac Sholaimh, rí Iúdá, agus leis na hIosraelaigh go léir in Iúdá agus i mBiniáimin:R Ach tháinig briathar an Tiarna go Seamaiá, an giolla Dé, agus dúirt:  Ghabh Rachabám suas go Iarúsailéim agus chuir sé tionól ar theaghlach Iúdá agus ar Bhiniáimin, céad agus a hochtó míle de thogha na ngaiscíoch, ionas go gcuirfí cath ar theaghlach Iosrael agus go mbuafaí a ríocht ar ais do Rachabám.eC Agus ar an gcuma sin tá Iosrael scartha ó theaghlach Dháiví go dtí an lá inniu féin.lQ Ansin chuir Rachabám rí uaidh Adorám a bhí i bhfeighil lucht an tsaothair éigeantaigh, ach chuir clann Iosrael chun báis de chlocha é; ansin níor mhór do Rachabám preabadh ina charbad agus teitheadh go Iarúsailéim._7 Ach bhí Rachabám ina rí ar chlann Iosrael a bhí ina gcónaí i gcathracha Iúdá.}s Nuair a chonaic Iosrael go léir nár thug an rí aon aird orthu, d' fhreagair an pobal an rí:«Cén chuid atá againn i nDáiví?Níl aon oidhreacht againn i mac Ieise.Chun bhur mbothanna libh, a Iosrael, gach duine agaibh.Tabhair aire do do theach féin feasta, a Dháiví!» Agus d' imigh Iosrael go léir leo chun a mbothanna.P Níor éist an rí dá réir sin leis an bpobal, agus bhí sin curtha i gcrích ag Dia ionas go gcomhlíonfadh an Tiarna an gealltanas a thug sé ó bhéal Aichíá ó Shileo do Iarobám mac Nabát.gG Labhair Rachabám leo de réir chomhairle na n-ógfhear agus dúirt: «Leag m' athair ualach trom oraibh. Cuirfidh mise, más ea, breis ualaigh oraibh. Bhuail m' athair sibh le lasca; buailfidh mise sibh le scairpeanna.»mS Thug an rí freagra garbh orthu gan aon aird a thabhairt ar an gcomhairle a thug na seanóirí dó./ An tríú lá tháinig Iarobám agus an pobal go léir go Rachabám, faoi mar a d' ordaigh an rí á rá: «Tagaigí chugam arís an treas lá.»"= Leag m' athair ualach trom oraibh. Cuirfidh mise, más ea, breis ualaigh oraibh. Bhuail m' athair sibh le lasca; buailfidh mise sibh le scairpeanna.' » Agus d' fhreagair an dream óg a d' fhás suas leis agus dúirt leis: «Tabhair an freagra seo ar an muintir úd a dúirt: 'Chuir d' athair ualach trom orainn le hiompar, ach déan é a éadromú dúinn' abair é seo leo: 'Is raimhre mo lúidín ná coim m' athar. ! «Cén freagra a chomhairlíonn sibh dúinn a thabhairt ar an muintir seo a dúirt liom: 'Bog dínn an chuing a leag d' athair orainn' ?»+ O Ach dhiúltaigh sé don chomhairle a thug na seanóirí dó agus chuaigh sé i gcomhairle leis na hógánaigh, a d' fhás suas leis féin, a bhí ina sheirbhís.0 Y «Má bhíonn tú cneasta leis an bpobal seo,» ar siad, «agus má bhíonn tú lách leo, agus má bhíonn tú cóir leo, beidh siad mar sheirbhísigh agat go deo.»a ; Ansin chuaigh Rachabám rí i gcomhairle leis na seanóirí a bhí ag déanamh seirbhíse dá athair Solamh fad a mhair sé. «Cén freagra,» ar sé, «a mholfadh sibh ba chóir dom a thabhairt ar an muintir seo?»b = Dúirt sé leo: «Tagaigí ar ais chugam faoi cheann trí lá.» D' imigh na daoine leo.1 «Chuir d' athair ualach trom orainn le hiompar; bog daoirse dhian d' athar, agus a chuing atá go trom orainn, agus déanfaimid seirbhís duit.») Chuir siad fios air agus ghlaoigh siad air agus tháinig sé agus [an comhthionól] go léir in éineacht leis, agus dúirt siad le Rachabám: Nuair a chuala Iarobám mac Nabát an scéal bhí sé san Éigipt mar ar theith sé ó Sholamh rí d' fhill sé ón Éigipt.x k Chuaigh Rachabám go Seicim mar go raibh Iosrael go léir imithe go Seicim chun é a fhógairt ina rí. Ansin chuaigh Solamh chun suain lena shinsir agus cuireadh é i gcathair Dháiví a athair. Tháinig Rachabám a mhac i gcomharbacht air.Z- Mhair réimeas Sholaimh, in Iarúsailéim, ar Iosrael go léir, daichead bliain.Y+ An chuid eile de stair Sholaimh ó thús deireadh, nach bhfuil sí go léir scríofa i Stair Nátán an fáidh, i dtairngreacht Aichíá ó Shileo, agus i bhfíseanna Ideo an físí faoi Iarobám mac Nabát.nU Dhéantaí capaill Sholaimh a allmhairiú ó Chilicia agus ó na tíortha eile go léir chomh maith.) D' fhág an rí go raibh airgead chomh coiteann céanna le clocha in Iarúsailéim agus céadair chomh flúirseach le seiceamair na nÍsleán.{o Bhí sé i gceannas ar na ríthe go léir ón Eofrataes go tír na bhFilistíneach agus go teorainn na hÉigipte.B~} Bhí ceithre mhíle mainséar ag Solamh dá chapaill agus dá charbaid, agus dhá mhíle dhéag marcach; bhuanaigh sé iadsan sna cathracha carbad agus in aice an rí in Iarúsailéim.F} agus thugadh gach duine díobh a thabhartas féin leis soithí óir, soithí airgid, fallaingí, airm, spíosraí, capaill agus miúileanna. Agus mar sin a bhí bliain i ndiaidh na bliana.||q Thagadh an saol mór go léir ar lorg éisteacht ó Sholamh ionas go gcloisfidís an eagna a chuir Dia ina chroí,V{% Sháraigh Solamh rí ríthe an domhain go léir ar shaibhreas agus ar eagna.2z] Théadh longa an rí go Tairsís in éineacht le searbhóntaí Húrám. Uair gach trí bliana thagadh cabhlach Thairsís le hór, airgead, eabhar, ápaí agus bábúin.Dy Ba d' ór soithí óil Sholaimh go léir, agus ba d' ór fíre gréithe uile Halla Fhoraois na Liobáine, gan aon ní d' airgead, mar ba bheag an meas a bhí ar airgead le linn Sholaimh.-xS agus dhá leon déag ina seasamh ansiúd, leon ag dhá cheann gach céime de na sé ceimeanna. Ní dhearnadh a leithéid de ríchathaoir riamh in aon ríocht eile.3w_ Bhí sé chéim chun na ríchathaoireach agus bhí uan óir ar a cúl, agus taca uillinne ar gach taobh den ríchathaoir; bhí dhá leon ina seasamh le taobh na dtacaí,evC Rinne an rí chomh maith ríchathaoir mhór eabhair, agus chumhdaigh í le hór athleáite.(uI Agus rinne sé trí chéad sciath beag d' ór ceárta agus chuaigh trí chéad seicil óir i ngach sciath agus chuir an rí iad i Halla Fhoraois na Liobáine.ltQ Rinne Solamh rí dhá chéad sciath d' ór ceárta; chuaigh sé chéad seicil óir i ngach sciath.+sO seachas a dtagadh chuige ón lucht trádála agus ceannaithe, agus a dtagadh d' ór agus d' airgead go Solamh ó ríthe na hAráibe agus ó rialtóirí na tíre.orW Sé chéad agus a seasca sé tallann óir an meáchan óir a thagadh go Solamh le haghaidh na bliana,Xq) Agus bhronn Solamh rí ar bhanríon Sheabá gach arbh áil léi seachas a raibh tugtha chun an rí aici a thabhairt ar ais. Ansin d' imigh sí léi abhaile chun a tíre féin, í féin agus a searbhóntaí.Up# Rinne an rí cláir urláir do Theampall an Tiarna agus don phálás ríoga, agus cruiteanna agus cláirseacha don lucht ceoil, den adhmad algum; ní fhacthas a leithéid riamh roimhe sin i dtír Iúdá.o7 Ar an tslí chéanna, na searbhóntaí úd Húrám agus Sholaimh a bhí ag tabhairt óir ó Óifír, thug siad leo adhmad algum agus líoga lómhara.[n/ Moladh leis an Tiarna do Dhia a bhronn an chomaoin seo ort agus a chuir ar a ríchathaoir thú mar rí [in ainm] an Tiarna do Dhia. De bhrí go bhfuil grá bithbhuan ag an Tiarna do Iosrael, agus gur mian leis é chothú go brách, rinne sé rí díotsa chun an dlí agus an ceart a riar.» Bhronn sí céad fiche tallann óir ar an rí agus lear mór spíosraí agus líoga lómhara. Ní raibh riamh spíosraí mar iad siúd a thug banríon Sheabá do Sholamh rí.umc Nach méanar do na seirbhísigh seo agat a bhíonn ag síorfhreastal ort agus a chluineann do chríonnacht.)lM Nach méanar do do mhná céile!vke Go dtí gur tháinig mé agus go bhfaca mé le mo shúile cinn é, níorbh fhéidir liom an tuairisc a chreidiúint; ach is léir nár insíodh dom faoi leath do chríonnacht éachtach dáiríre; sáraíonn tú an tuairisc a chuala mé.j agus dúirt sí leis an rí: «Ba í an fhírinne, mar sin, a chuala mé i mo thír féin fút agus faoi do chríonnacht!piY bia an bhoird agus an chóir a bhí ar a oifigigh, eagrú a lucht freastail, agus an feisteas a bhí orthu, lucht iompartha na gcorn aige agus na híobairtí dóite a d' ofráladh sé i dTeampall an Tiarna baineadh stangadh aisti,tha Nuair a chonaic banríon Sheabá chomh críonna ar fad agus a bhí Solamh, an pálás a bhí tógtha aige,gw agus bhí freagra ag Solamh ar gach ceist dár chuir sí; ní raibh ceann ar bith acu róchasta le míniú ag Solamh.2f _ Nuair a leath clú Sholaimh amach fad le banríon Sheabá tháinig sí ag triall air go Iarúsailéim chun é a phromhadh le ceisteanna crua. Thug sí ollsaibhreas léi, camaill faoi ualach spíosraí, na múrtha óir agus líoga lómhara. Ar theacht go Solamh di, labhair sí leis go neamhbhalbh,|eqChuir Húrám longa faoi stiúir a chuid fear féin chuige, agus mairnéalaigh eolgaiseacha. Chuadarsan le muintir Sholaimh go hÓifír agus rugadar leo ar ais ón áit sin ceithre chéad go leith tallann óir agus thugadar do Sholamh rí é.qd[Chuaigh Solamh ansin go hEizión Geibir agus go hÉalát ar bhruach na farraige i dtír Eadóm.fcEAr an gcuma sin nuair a bhí Teampall an Tiarna go léir tógtha, bhí crích curtha le saothar Sholaimh go léir, saothar nach raibh ann ach beartas á ullmhú go dtí an lá ar leagadh cloch bhoinn Theampall an Tiarna. bNíor chlaonadar in aon slí óna raibh ordaithe ag an rí do na sagairt agus do na Léivítigh, fiú, maidir le gnó na gcistí.CaChuir sé reachtanna a athar, Dáiví, i bhfeidhm, agus cheap sé oird na sagart i mbun a ndualgas; agus na Léivítigh i mbun a gcúraimí molta agus freastail leis na sagairt mar a d' éiligh liotúirge gach lae; agus oird lucht faire na ngeataí i mbun a ngeataí ar leith, mar a d' ordaigh Dáiví giolla Dé.``9 mar a d' éiligh dualgas gach lae, ag ofráil de réir aithne Mhaois do na sabóidí, na réanna nua, na trí féilte bliantúla féile an aráin gan ghabháile, féile na seachtainí, agus féile na dtaibearnacal._ Ansin d' ofráladh Solamh íobairtí uileloiscthe don Tiarna ar an altóir a thóg sé don Tiarna os comhair an phóirse,k^O Thug Solamh iníon Fhorainn ó chathair Dháiví go dtí an teach a thóg sé di, mar dúirt sé: «Ní chuirfidh mo bheansa fúithi i dteach Dháiví, rí Iosrael, mar tá na háiteanna inar tháinig áirc an Tiarna naofa.»] Sin iad na maoir a bhí ar na saoistí a bhí i mbun shaothar Sholaimh: dhá chéad go leith a bhí i gceannas na ndaoine.9\k Ach níor chuir Solamh aon duine de chlann Iosrael faoi dhaoirse saothair; ba iadsan a bhí aige mar shaighdiúirí, mar oifigigh, mar cheannairí carbad, agus mar mharcshlua.V[%a sliocht a fágadh sa tír ina ndiaidh, an mhuintir nár chuir na hIosraelaigh faoin mbang, chuir Solamh iadsan go léir faoi chuing dhaoirse sclábhaíochta agus is mar sin atá acu go dtí inniu féin.sZ_Gach ar mhair de na Hitigh, na hAmóraigh, na Pirizigh, na Hivigh, na Iabúsaigh, nárbh Iosraelaigh iad;sY_agus Bálat, agus na cathracha stóir go léir a bhí ag Solamh, na cathracha dá charbaid agus dá eachra, agus gach ní arbh áil le Solamh a thógáil i Iarúsailéim, sa Liobáin agus sna tíortha go léir a bhí faoina cheannas.X{D' atóg sé Béit Horon Uachtarach agus Béit Horon Íochtarach, cathracha daingne le ballaí, geataí, agus sparraí,jWMD' atóg sé Tadmor san fhásach agus na cathracha stóir go léir a bhí tógtha aige i Hamát.=VuAnsin chuaigh Solamh go Hamát Zóbá agus ghabh é.\U1d' atóg sé na cathracha a thug Húrám dó, agus lonnaigh sé Iosraelaigh iontu.wT iAg deireadh an fiche bliain a thóg sé ar Sholamh Teampall an Tiarna agus a theach féin a thógáil,#S?Agus sé freagra a gheobhaidh siad: 'Mar gur thréig siad an Tiarna, Dia a sinsear, a thug amach iad as tír na hÉigipte, agus gur ghlac siad chucu déithe eile agus gur thug siad ómós agus seirbhís dóibh; sin é an fáth ar thug an Tiarna an drochíde sin go léir orthu.' »dRAAgus maidir leis an Teampall seo atá chomh maorga sin anois, cuirfidh sé alltacht ar gach duine a ghabhfaidh thar bráid agus déarfaidh siad: 'Cén fáth ar thug an Tiarna an cor seo don tír agus don Teampall seo?'rQ]ansin déanfaidh mé [Iosrael] a stoitheadh as an talamh a thug mé dóibh, agus caithfidh mé uaim as mo radharc an Teampall seo a choisric mé do m' ainm, agus déanfaidh mé seanfhocal agus nath de i measc na gciníocha go léir.GPAch má iompaíonn sibh uaim, agus nach gcoimeádfaidh sibh m' aitheanta agus mo reachtanna a chuir mé romhaibh, ach imeacht agus seirbhís a dhéanamh do dhéithe eile agus iad a adhradh,,OQdaingneoidh mé do ríchathaoir, de réir an chonartha a rinne mé le Dáiví d' athair á rá: 'Ní bheidh tú choíche gan fear le suí i ríchathaoir Iosrael.'GNAgus maidir leat féin, má shiúlann tú i mo láthair mar a rinne Dáiví d' athair, má dhéanann tú gach ar ordaigh mé duit, agus má chomhlíonann tú mo dhlíthe agus mo reachtanna,$MAAnois agus feasta tá an teach seo tofa agus coisricthe agam le go mbeadh m' ainm ann go brách; beidh mo shúile agus mo chroí ann go brách na breithe.xLiBeidh mo shúile ar oscailt agus mo chluasa ar tinneall don urnaí a dhéantar san áit seo anois agus feasta.zKmmá dhéanann an pobal ar a nglaoitear m' ainm iad féin a umhlú agus guí chugam agus mo ghnúis a lorg, agus casadh óna gcosáin choiriúla, tabharfaidh mé cluas dóibh ó neamh, agus maithfidh mé a bpeaca agus cneasóidh mé a dtír.:Jm Nuair a dhúnfaidh mé na spéartha i dtreo nach dtiocfaidh báisteach, nó nuair a ordóidh mé don lócaist an tír a scriosadh, nó nuair a scaoilfidh mé plá faoin bpobal,-IS Ansin thaispeáin an Tiarna é féin do Sholamh san oíche agus dúirt sé leis: «D' éist mé le d' urnaí. Thogh mé an áit seo dom féin mar theach íobartha._H7 Bhí deireadh déanta ag Solamh ansin ag tógáil Theampall an Tiarna agus an pháláis, agus bhí críoch curtha aige ar gach ar mhian leis ina chroí a dhéanamh i dteach an Tiarna agus ina theach féin.kGO Ar an tríú lá fichead den seachtú mí chuir sé an pobal uaidh abhaile, agus iad faoi lúcháir agus áthas croí de bharr an chineáltais go léir a thaispeáin an Tiarna do Dháiví, do Sholamh agus d' Iosrael a phobal.F Ar an ochtú lá bhí comhthionól sollúnta acu, óir cheiliúir siad coisreacan na haltóra seacht lá agus an fhéile seacht lá.1E[Rinne Solamh ansin an fhéile a cheiliúradh ar feadh seacht lá, in éineacht le hIosrael go léir, ó bhealach Hamát go gleann na hÉigipte, ina chomhthionól mór.NDRinne Solamh rí lár na cúirte os comhair Theampall an Tiarna a choisreacan; d' ofráil sé ansiúd an íobairt uileloiscthe, an abhlann agus codanna méithe na n-íobairtí comaoineach, mar go raibh an altóir chré-umha a rinne Solamh róbheag chun an íobairt uileloiscthe, an abhlann agus na spólaí méithe a iompar.CCSheas na sagairt ina n-ionaid féin, agus mhol na Léivítigh an Tiarna ar na huirlisí a rinne Dáiví le comhsheinm le cainticí an Tiarna: «Óir maireann a bhuanghrá de shíor.» Ghabh siad na hiomainn mholta a chum Dáiví. Taobh leo bhí na sagairt ag séideadh an stoic, agus Iosrael go léir ina seasamh.+BOD' ofráil Solamh rí dhá mhíle fichead damh, céad agus a fiche míle caora, agus rinne an rí agus an pobal Teampall an Tiarna a thíolacadh ar an gcuma sin.WA'Ansin d' ofráil an rí agus an pobal go léir íobairt i láthair an Tiarna.0@YNuair a chonaic clann Iosrael go léir an tine ag teacht anuas agus glóir an Tiarna ina luí ar an Teampall, chrom siad síos chun an urláir ar a mbéala agus ar a bhfiacla ar an bpábháil; thug siad adhradh agus moladh don Tiarna: «Óir is maith é, agus maireann a bhuanghrá de shíor.»m?SNíor fhéad na sagairt dul isteach i dteach an Tiarna óir líon glóir an Tiarna teach an Tiarna.?> yNuair a bhí a urnaí ráite ag Solamh, tháinig tine anuas ó na flaithis agus dhóigh an íobairt uileloiscthe agus na hofrálacha, agus líon glóir an Tiarna an Teampall. = *A Thiarna, a Dhia, ná hiompaigh ó ghnúis d' ungthaigh;cuimhnigh ar do chineáltas buan le Dáiví do shearbhónta.»r<])Agus anois:«Éirigh, a Thiarna, a Dhia, agus isteach leat i do áit suaimhnis,tusa agus áirc do chumhachta.Tá an slánú um do shagairt mar éide,agus cuireann d' fhéile lúcháir ar d' fhíréin.;w(«Bíodh do shúile ar leathadh, a Dhia liom, agus tabhair cluas i gcónaí don urnaí a ofrálfar suas ón áit seo.7:g'tabhair cluas dóibh ó na flaithis mar a bhfuil d' áitreabh, éist lena n-achainí agus lena n-impí agus seas leo: maith do do phobal na peacaí a rinneadar i do choinne.K9&agus má iompaíonn siad ar ais chugat ó chroí go hiomlán agus ó anam go hiomlán, i dtír a ndeoraíochta, mar ar tugadh ar díbirt iad, agus má chuireann siad achainí chugat agus a n-aghaidh i dtreo na tíre a thug tú dá sinsir, i dtreo na cathrach a thogh tú, agus i dtreo an Teampaill a thóg mé do d' ainm,K8%má thagann ciall dóibh i dtír a ndeoraíochta agus go ndéanfaidh siad aithrí, agus guí a chur chugat i bhfearann lucht a gcloíte á rá: 'Pheacaíomar, rinneamar an t-olc agus an peaca,'o7W$«Má pheacaíonn siad i d' aghaidh mar níl duine beo nach ndéanann peaca agus go dtiocfaidh fearg ort leo agus iad a thabhairt suas dá namhaid i dtreo go dtabharfaí chun siúil iad mar dhaoir go tír i gcéin nó i gcóngar;U6##tabhair cluas ó na flaithis dá n-impí agus dá n-achainí agus seas leo.c5?"«Má théann do phobal chun cogaidh in aghaidh a naimhde, cibé bealach ar a seolfaidh tú iad, agus má chasann siad i dtreo na cathrach a thogh tú agus i dtreo an Teampaill a thóg mé do d' ainm agus guí chugat,?4w!tabhair cluas dó ó na flaithis mar a bhfuil d' áitreabh, agus deonaigh gach a n-iarrfaidh an strainséir, ionas go bhfaighidh ciníocha uile an domhain eolas ar d' ainm, agus, dála do phobail Iosrael, go mbeidh urraim acu duit, agus go mbeidh a fhios acu gur tugadh d' ainm ar an Teampall seo a thóg mé.j3M «Agus an strainséir chomh maith nach mbaineann le do phobal Iosrael, má thagann sé ón imigéin ar son d' ainm, agus do láimhe tréine, agus do ghéige sínte amach má thagann sé agus guí a dhéanamh sa Teampall seo,2ionas go mbeidh urraim acu duit agus go siúlfaidh siad ar do chosáin fad mhairfidh siad sa tír a thug tú dár sinsir.S1tabhair cluas ó na flaithis mar a bhfuil d' áitreabh; tabhair maithiúnas agus cúitigh le cách de réir a iompair go léir, mar is eol duit gach croí óir, is duit amháin is eol croí gach duine G0má thagann brón agus doilíos croí ar aon duine nó ar do phobal Iosrael go léir agus go ndéanfadh sé impí nó achainí agus go sínfeadh sé a lámha amach i dtreo an Teampaill seo,O/«Má bhíonn gorta sa tír, nó plá, nó aicíd, nó coincleacha, nó lócaist, nó cruimh; má chuireann namhaid an phobail léigear ar gheata cathrach dá gcuid; má bhíonn fiabhras nó galar;.{tabhair cluas dóibh ó na flaithis, agus maith a bpeaca do do shearbhóntaí agus do do phobal Iosrael; múin dóibh cosán na fíréantachta atá le leanúint acu, agus fear fearthainn ar do thír, an tír a thug tú do do phobal mar oidhreacht.-{«Nuair a dhúnfar na spéartha agus nach mbeidh aon bháisteach mar gur pheacaíodar i d' aghaidh, má dhéanann siad guí san áit seo, agus d' ainm a mholadh, agus go n-umhlaíonn tú iad agus go ndéanann siad aithrí mar gheall ar a bpeacaí,&,Etabhair cluas dóibh ó na flaithis agus maith a bpeaca do do phobal Iosrael, agus tabhair ar ais iad chun na tíre a thug tú dóibh féin agus dá sinsir.O+Má bheireann an namhaid an bua ar do phobal Iosrael mar gur pheacaigh siad i d' aghaidh, má iompaíonn siad ar ais chugat, agus d' ainm a mholadh, agus idirghuí a dhéanamh chugat, sa teach seo,j*Méistse ó na flaithis agus déan beart agus tabhair breith idir do shearbhóntaí; daor an ciontach agus tabhair a iompar sa mhullach air féin; cosain an fíréan agus tabhair luach saothair dó de réir a fhíréantachta.M)«Má pheacaíonn duine in aghaidh a chomharsan agus go [nglaonn] an chomharsa mallacht sa mhullach air, agus go gcuireann sé iallach air mionn a thabhairt os comhair d' altóra sa Teampall seo,A({Éist le hachainíocha do shearbhónta agus do phobail Iosrael nuair a ghuíonn siad san áit seo. Sea, éist leo ó d' áras ar neamh, agus nuair a éistfidh tú tabhair maithiúnas!K'De lá agus d' oíche bíodh do shúile ag tabhairt aire don teach seo, an áit seo inar gheall tú a dhéanfá teach do d' ainm. Éist leis an nguí a dhéanfaidh do shearbhónta san áit seo.#&?Ach éist le hurnaí agus le himpí do shearbhónta, a Thiarna mo Dhia; tabhair cluas don ghlaoch agus don ghuí a chuireann do shearbhónta suas chugat.z%mAch an ndéanfaidh Dia cónaí dáiríre i measc an chine dhaonna ar talamh? Mhuise ní féidir leis na flaithis féin ná lena bhflaithis siúd arís thú a choinneáil. Nach lúide mar sin is féidir leis an teach seo atá tógtha agamsa?x$iComhlíon más ea anois, a Thiarna, Dia Iosrael, na focail a labhair tú le do shearbhónta Dáiví m' athair.M#Agus anois, a Thiarna, a Dhia Iosrael, coinnigh an gealltanas a thug tú do do shearbhónta Dáiví á rá: 'Ní bheidh tú choíche gan fear le suí os mo chomhair i ríchathaoir Iosrael, ar choinníoll go dtabharfaidh do chlann mhac aire dá n-iompar agus siúl ar chosán mo dhlí mar a rinne tusa féin os mo chomhair.'"1Chomhlíon tú an gealltanas a thug tú do do shearbhónta Dáiví, m' athair; gach ar gheall tú ó bhéal, chuir tú i ngníomh ó láimh inniu.q![agus dúirt: «A Thiarna, a Dhia Iosrael, níl aon Dia cosúil leatsa ar neamh thuas ná ar talamh thíos; tá tú dílis do do chonradh agus cineálta le do shearbhóntaí nuair a chloíonn siad le do chosán le hiomlán a gcroí.i K Bhí léibheann cré-umha déanta ag Solamh agus é leagtha i lár na cúirte aige; bhí sé cúig bhanlámh ar fhad, cúig bhanlárnh ar leithead, trí bhanlámh ar airde, agus leag sé sa chúirt é; agus ghabh sé in airde air; ansin chuaigh sé ar a ghlúine i láthair chomhthionól Iosrael go léir agus shín sé a lámha i dtreo na bhflaitheas o~~8}}|G{{TzzTyx`w{vv_utssryr;qppBoo#nmVlWkkcjjVii+hlggqgf\edcc_baa`_F^^#]\\K[ZZYYfXWW)VUUkTTjTSSRR.QPPONN)LLCKrJII!HGG*F;EDDgCCBvAA1@??C>>=<< ;!:O9887^665Y432H00^//.-,,B+*))](f''J&(%w$=#"! !M~tdmT3S4 4 #   wagus d' fhill sé go Izréil le téarnamh ó na créachtaí a fuair sé i Rámá agus é ag troid in aghaidh Hazáéil rí Arám. Ghabh Achaizíá mac Iahórám rí Iúdá síos go Izréil ar thuairisc Iahórám mac Acháb mar go raibh sé tinn."=Ar a gcomhairlesean, ghabh sé amach le Iahórám mac Acháb le cogadh a chur ar Hazáéil rí Arám ag Rámot Gileád; ghoin na [hArámaigh] Iahórám,9kRinne sé an t-olc i bhfianaise an Tiarna faoi mar a rinne teaghlach Acháb, mar tar éis bhás a athar ba iadsan a bhí mar chomhairleoirí aige, rud a raibh sé thíos leis.jMLean seisean chomh maith sampla theaghlach Acháb, mar gur thug a mháthair drochchomhairle dó.<qBhí Achaizíá dhá bhliain agus [fiche] d' aois nuair a tháinig sé chun corónach agus bhí sé bliain i réim in Iarúsailéim. Atailiá iníon Omraí ab ainm dá mháthair. ~ Rinne muintir Iarúsailéim rí d' Achaizíá, an mac ab óige aige, ina áit, mar go raibh na mic a ba shine go léir marbh ag an díorma a bhris isteach sa champa leis na hArabaigh. Sin mar a tháinig Achaizíá mac Iahórám rí Iúdá i gcoróin.}Bhí sé dhá bhliain déag ar fhichid nuair a tháinig sé i gcoróin agus bhí sé ocht mbliana i gcoróin in Iarúsailéim. D' imigh sé ar shlí na fírinne gan aon duine á chaoineadh agus chuireadar é i gcathair Dháiví, cé nárbh i dtuamaí na ríthe é.p|YLean sé de breis agus bliain agus nuair a bhí dhá bhliain caite agus é ar an dé deiridh thit a ionathar amach as le déine an ghalair, agus fuair sé bás i ngéarphian. Níor las an pobal tine dó murab ionann agus a athair.L{Ansin threascair an Tiarna le galar doleighiste sa chliabhrach é.sz_D' ionsaigh siad Iúdá agus rinne ionradh air agus thugadar leo an mhaoin go léir a fuair siad, a bhain le teaghlach an rí, agus a chlann mhac, agus a chuid ban, i dtreo nach raibh mac fágtha aige ach Achaizíá, an té ab óige.|yqMhúscail an Tiarna fearg na bhFilistíneach, agus na nArabach atá láimh leis na Cúisigh, in aghaidh Iahórám.xTiocfaidh galair [gháifeacha] ort féin, agus galar cliabhraigh chomh géar sin go sceithfidh tú d' ionathar le himeacht aimsire.' »wféach, [buailfidh] an Tiarna le tubaiste mhór [thú féin] agus do mhuintir agus do shliocht agus do chuid ban agus do mhaoin go léir. v9 ach sampla ríthe Iosrael, agus gur thug tú ar Iúdá agus ar áitritheoirí Iarúsailéim a bheith mídhílis, faoi mar a thug teaghlach Acháb ar Iosrael a bheith mídhílis, agus gur mharaigh tú, as do theaghlach féin, do dheartháireacha ab fhearr d' fhir ná thú féin,Bhí [seisear] deartháireacha ag Iahórám, clann mhac Iahóiseáfát: Azairiá, Ichíéil, Zacairiá, Azairiáhú, Míocáéil, Seafaitiá; clann mhac Iahóiseáfát rí Iúdá iadsan go léir. j Chuaigh Iahóiseáfát chun suain lena shinsear, agus cuireadh é i gcathair Dháiví. Tháinig a mhac Iahórám i gcomharbacht air.i#%Rinne Eilíeizir mac Dhódaváhú ó Mháraeiseá tairngreacht in aghaidh Iahóiseáfát á rá: «De bhrí go ndearna tú conradh le hAchaizíá,» ar sé, «tá do shaothar millte ag an Tiarna.» Scriosadh na longa agus níor éirígh leo riamh seoladh go Tairsís.ohW$Rinne sé comhar leis ag tógáil long le dul go Tairsís agus thóg siad na longa in Eizión Geibir.g{#Ina dhiaidh sin rinne Iahóiseáfát rí Iúdá conradh le hAchaizíá rí Iosrael, a chuir ar bhóthar a aimhleasa é.)fK"An chuid eile de stair Iahóiseáfát, ó thús deireadh, nach bhfuil sé scríofa in Annála Iéahú mac Hanáiní atá cóipeáilte i Leabhar Ríthe Iosrael.weg!Ach níor scriosadh fós na hardionaid, agus ní raibh a gcroí fós dírithe ag an bpobal ar Dhia a sinsear.jdM Lean sé sampla a athar Ásá gach cor den bhóthar ag déanamh an chirt i bhfianaise an Tiarna.xciSin mar a bhí ag Iahóiseáfát i gcoróin Iúdá. Bhí sé cúig bliana déag ar fhichid nuair a tháinig sé i gcoróin agus bhí sé cúig bliana fichead i réim in Iarúsailéim. Azúbá iníon Shilchí ab ainm dá mháthair.}bsBhí ríocht Iahóiseáfát faoi shíocháin mar gur thug a Dhia síocháin dó ar a theorainneacha uile máguaird.a'agus tháinig eagla Dé ar ríochtaí uile na dtíortha iasachta nuair a chuala siad conas mar a throid an Tiarna in aghaidh naimhde Iosrael.l`QThángadar go Iarúsailéim, agus go Teampall an Tiarna, le ceol cláirsí agus cruite agus stoic;K_Ansin d' fhill muintir Iúdá agus Bhiniáimin go léir, faoi cheannas Iahóiseáfát, ar ais go Iarúsailéim faoi lúcháir; óir bhí ábhar lúcháire faoina naimhde faighte acu ón Tiarna.H^ Ar an gceathrú lá thionóil siad i nGleann na Beannachta mar ar bheannaíodar an Tiarna go dearfa; uime sin atá an t-ainm Gleann na Beannachta á thabhairt ar an áit go dtí inniu féin.]Tháinig Iahóiseáfát ansin agus a shluaite lena gcreachadh agus fuair siad mórchuid eallaigh agus maoine agus éadaí agus seod; bhailíodar thar mar ab fhéidir leo a bhreith leo; bhí an chreach chomh mór sin go rabhadar trí lá á cruinniú.^\5Nuair a shroich muintir Iúdá an áit óna bhfuil radharc ar an bhfásach agus gur thug siad aghaidh ar an mathshlua, féach, ní raibh ach corpáin gan anam sínte ar an talamh; níor fágadh fear inste scéil.F[Thug fir Amón agus Mhóáb fogha faoi mhuintir Shliabh Shaeír lena scriosadh faoin mbang, ach ní dhearnadar ach cuidiú le díthiú a chéile, nuair a bhí muintir Shaeír scriosta acu.OZNuair a chrom siad ar a laoithe mórtha agus molta, rinne an Tiarna luíochán ar fhir Amón agus Mhóáb agus Shliabh Shaeír a bhí tagtha chun Iúdá a ionsaí, agus cuireadh an teitheadh orthu.iYKChuaigh sé i gcomhairle leis an bpobal ansin agus chuir sé cantairí an Tiarna, ina n-éidí beannaithe, ag ceann an tslua lena mholtaí a chanadh, agus á rá: «Molaigí an Tiarna, mar maireann a bhuanghrá de shíor.»dXAD' éirigh siad go moch ar maidin agus d' imigh siad leo go fásach Theacóá. Ag cur chun bealaigh dóibh sheas Iahóiseáfát ansiúd agus dúirt: «Éistigí liom a fheara Iúdá, sibhse a chónaíonn in Iarúsailéim! Bíodh muinín agaibh sa Tiarna bhur nDia agus ní baol daoibh. Bíodh muinín agaibh ina fháithe agus beidh an lá libh.» WAnsin sheas na Léivítigh, na Cohátaigh agus na Corachaigh, leis an Tiarna, Dia Iosrael, a mholadh, in ard a gcinn agus a ngutha.3V_Ansin chrom Iahóiseáfát a cheann agus a aghaidh chun talún agus chaith Iúdá go léir agus áitritheoirí Iarúsailéim iad féin ar a mbéala in ómós don Tiarna.6UeNí bheidh oraibh troid sa chath seo; téigí chun bhur láithreacha, seasaigí an fód, agus feicigí an bua atá i ndán daoibh ag an Tiarna. A Iúdá agus a Iarúsailéim, ná bíodh scéin ná drochmhisneach oraibh! Gluaisigí amach ina gcoinne amárach agus beidh an Tiarna in bhur dteannta.' »-TSCuirigí chun bóthair ina gcoinne amárach! Féach! tá siad ag teacht Ard Zíz aníos agus tiocfaidh sibh orthu i lúib an ghleanna lastoir de fhásach Iarúael.S5dúirt sé: «Éistigí, a fheara uile Iúdá, agus sibhse a chónaíonn in Iarúsailéim, agus tusa a rí Iahóiseáfát! Mar seo a deir an Tiarna libh: 'Ná bíodh eagla oraibh agus ná cuireadh an mathshlua mór seo drochmhisneach oraibh! Ní libhse an cath seo ach le Dia.1R[Tháinig spiorad an Tiarna i lár an chomhthionóil ar Iachazíéil mac Zacairiá, mac Bhanáiá, mac Ieíéil, mac Mhatainiá an Léivíteach, duine de chlann Ásáf;dQA Bhí Iúdá go léir ina seasamh i láthair an Tiarna, a n-aosóga, a mná agus a leanaí.sP_ Nach ndéanfaidh tusa, ár nDia, breithiúnas orthu, mar nach bhfuil aon neart ionainn in aghaidh an tslua ábhalmhóir seo atá ag teacht inár gcoinne. Ní eol dúinn cad tá le déanamh againn, ach tá ár n-aird go léir ortsa!» O ach seo mar atá díolaíocht á déanamh acu anois, ag teacht dár dtiomáint amach as na tailte a thug tú dúinn mar oidhreacht.bN= Seo chugainn anois muintir Amón agus Mhóáb agus Shliabh Shaeír; nuair a bhí Iosrael ag teacht amach as an Éigipt níor cheadaigh tú d' Iosrael iad a ionsaí; chas Iosrael i leataobh agus níor scrios siad iad M/ á rá: 'Má bhuaileann tubaiste sinn cogadh nó daorbhreith, nó galar, nó gorta seasfaimid os comhair an Teampaill seo agus os do chomhairse, mar tá d' ainm sa Teampall seo. Agus glaofaimid ort as umar ár n-aimléise agus tabharfaidh tú cluas agus éisteacht dúinn.'LLChuir siadsan fúthu ann agus thóg siad sanctóir do d' ainm ann,K-Nach tusa ár nDia a dhíbir áitritheoirí na tíre seo amach roimh Iosrael do phobal, agus a thug é go brách do shliocht Abrahám, do chara? Jagus dúirt: «A Thiarna, a Dhia ár sinsear, nach tusa an Dia a chónaíonn sna flaithis? Nach bhfuil tusa i gceannas ar ríochtaí na gciníocha go léir? Tá a leithéid de chumhacht agus de neart i do lámhasa nach féidir le haon duine cur i do choinne.IAg an gcomhthionól seo de mhuintir Iúdá agus Iarúsailéim i dTeampall an Tiarna, sheas Iahóiseáfát os comhair na cúirte nua,H}Chruinnigh Iúdá le chéile chun cabhair a lorg ar an Tiarna; tháinig siad ó gach cathair i Iúdá ar lorg an Tiarna.~GuTháinig scéin ar Iahóiseáfát agus chinn sé dul i muinín an Tiarna; d' fhógair sé troscadh ar Iúdá ar fad.QFTháinig daoine le teachtaireacht go dtí Iahóiseáfát: «Tá slua mór ag teacht i do choinne ó Eadóm ón taobh eile den fharraige; tá siad ag Hazazón Támár, .i. Éan Geidí, cheana féin.» E Ina dhiaidh sin tháinig na Móábaigh, na hAmónaigh, agus cuid de na [Méúnaigh] chun cogadh a chur ar Iahóiseáfát.XD) Beidh Amairiá an t-ardsagart i gceannas agaibh ar chúraimí an Tiarna go léir, agus Zabaidiá mac Ismeáéil, reachtaire theaghlach Iúdá, i gcúraimí an rí. Beidh na Léivítigh agaibh mar scríobhaithe. Bíodh misneach agaibh agus cuirigí na treoracha sin i gcrích, agus beidh an Tiarna ansiúd leis an rath a chur oraibh.»(CI Cibé aighneas a chuirfear faoi bhur mbráid ó bhur mbráithre atá ag cur fúthu ina gcathracha is cuma an ceist faoi éiric fola é nó faoin dlí, nó faoi aithne nó ordú, nó reacht ní foláir daoibh iad a theagasc sna cúrsaí sin i dtreo nach mbeidh siad ciontach i láthair an Tiarna, agus nach dtiocfaidh a fhearg oraibh féin agus ar bhur mbráithre. Déanaigí amhlaidh agus ní bheidh sibh ciontach.B agus thug Iahóiseáfát na treoracha seo leanas dóibh: «Comhlíonaigí bhur ndualgais le heagla an Tiarna, go dílis dúthrachtach.MACheap Iahóiseáfát Léivítigh agus sagairt agus cinn finí Iosraelacha in Iarúsailéim le breith a thabhairt in ainm an Tiarna agus caingne a réiteach. Bhí [a gcúirt acu] in Iarúsailéim,<@qBíodh eagla an Tiarna oraibh anois; tugaigí aire dá mbíonn idir lámha agaibh, mar níl aon bhaint ag an Tiarna ár nDia le calaois ná leathchuma ná le breaba a ghlacadh.»Y?+Dúirt sé leis na breithiúna: «Machnaigí ar bhur ndualgais, mar níl sibh le breith a thabhairt in ainm daoine, ach in ainm an Tiarna; agus bíonn seisean in éineacht libh agus sibh ag tabhairt breithe.e>CCheap sé breithiúna ar fud na tíre i gcathracha daingne Iúdá go léir ceann ar cheann.<=qTar éis tamaill a chaitheamh in Iarúsailéim, thug Iahóiseáfát cuaird ar a phobal ó Bhéar Seaba go hardáin Eafráim, lena dtabhairt ar ais chuig an Tiarna, Dia a sinsear.#<?Tá maitheas éigin ionat mar sin féin mar go bhfuil na cuaillí naofa scriosta as an tír agat, agus tá do chroí dírithe agat ar thóraíocht Dé.»';GGhabh Iéahú mac Hanáiní, an físí, amach ina choinne, agus dúirt sé leis an rí Iahóiseáfát: «Ar chóir duit lámh chúnta a thabhairt don choirpeach? Ar chóir duit grá a thabhairt dóibh siúd ar fuath leo an Tiarna agus a fhearg a thabhairt sa mhullach ort dá bharrsan?\: 3D' fhill Iahóiseáfát rí Iúdá abhaile slán folláin go Iarúsailéim.N9"Ach ghéaraigh ar an gcath i gcaitheamh an lae; choimeád an rí é féin ina sheasamh ina charbad le teanntaí agus a aghaidh ar na hAramaeigh go tráthnóna; agus d' éag sé le fuineadh an lae.{8o!Ach tharraing duine de na saighdiúirí a bhogha de bhuille faoi thuairim, agus bhuail sé rí Iosrael idir éide chatha agus lúireach: «Iompaigh timpeall,» arsa an rí lena charbadóir, «agus beir leat as an gcath mé mar táim gonta.»d7A agus thuig ceannairí na gcarbad nárbh é rí Iosrael é, agus d' éiríodar as an tóir.w6gNuair a chonaic ceannairí na gcarbad Iahóiseáfát dúradar: «Sin é ar ndóigh, rí Iosrael,» agus d' iompaíodar air. Ach chuir Iahóiseáfát gáir suas, agus tháinig an Tiarna i gcabhair air agus chuir Dia iad dá n-ionsaí air,5{Thug rí Arám ordú dá cheannairí carbad: «Ná tugaigí fogha faoi aon duine beag ná mór, ach faoi rí Iosrael.»Y4+Dúirt rí Iosrael le Iahóiseáfát: «Cuirfidh mé bréagriocht orm féin agus mé ag dul sa chath, ach bíodh d' éidí rí ortsa.» Chuir rí Iosrael bréagriocht air féin agus chuaigh isteach sa chath.\31Chuaigh rí Iosrael agus Iahóiseáfát rí Iúdá suas in aghaidh Rámot Gileád.!2;Dúirt Míocáia: «Má fhilleann tú slán folláin, níor labhair an Tiarna as mo bhéal.» (Agus dúirt sé: «Éistigí, a chiníocha go léir.» )61eagus abraigí: 'Seo iad orduithe an rí: Cuirigí an duine seo i bpríosún agus ná tugaigí mar chothú dó ach arán agus uisce go bhfille mé ar ais slán folláin.' » 0Dúirt rí Iosrael: «Gabhaigí Míocáia agus tugaigí ar láimh é d' Ámón, rialtóir na cathrach, agus don phrionsa Ióáis,/«Sin rud a gheobhaidh tú amach,» d' fhreagair Míocáia, «an lá a theithfidh tú i seomra cúil le dul i bhfolach.»:.mTháinig Zidicíá mac Chanáná chun tosaigh ansin agus bhuail sé Míocáia i gcorrán a ghéill, agus dúirt: «Conas a d' fhág spiorad an Tiarna mise le labhairt leatsa?»-/Féach anois, más ea, mar a chuir an Tiarna spiorad éithigh i mbéal d' fháithe anseo. Ach tá tubaiste fógartha ag an Tiarna i d' aghaidh.»:,mD' fhreagair sé: 'Imeoidh mé agus beidh mé i mo spiorad éithigh i mbéal a fháithe go léir.' ' Meallfaidh tú é,' arsa an Tiarna, ' rithfidh leat. Téigh agus déan é.'+Ansin tháinig spiorad ar aghaidh agus sheas os comhair an Tiarna: 'Déanfaidh mise é a mhealladh,' ar sé. ' Conas?' arsa an Tiarna. * Dúirt an Tiarna: 'Cé mheallfaidh Acháb chun fód a bháis ag Rámot Gileád?' Dúirt cuid díobh seo agus a thuilleadh siúd.C)Lean Míocáia air: «Éist más ea le briathar an Tiarna. Chonaic mé an Tiarna ina shuí ina ríchathaoir; bhí slua neimhe go léir ina seasamh ina láthair ar dheis agus ar a chlé.|(qAnsin dúirt rí Iosrael le Iahóiseáfát: «Nár dhúirt mé nach maith a thairngríonn sé dom riamh ach olc.»k'OAnsin labhair Míocáia:«Chonaic mé Iosrael go léir scáinte ar na sléibhtemar chaoirigh gan aoire,agus dúirt an Tiarna: 'Níl maistir orthu;téadh gach duine abhaile faoi shíocháin.' » &Ach dúirt an rí: «An minic a chaithfidh mé thú a chur faoi bhrí na mionn gan ach an fhírinne a rá liom in ainm an Tiarna?»b%=Nuair a tháinig sé chun an rí, dúirt an rí: «A Mhíocáia, ar chóir dúinn dul agus Rámot Gileád a ionsaí, nó ligean dó?» D' fhreagair sé: «Gluaisigí agus beirigí bua! Tabharfar in bhur lámha iad.»}$s Ach d' fhreagair Míocáia: «Dar an Tiarna beo, cibé a déarfaidh mo Dhia, sin é an briathar a labhróidh mé.»W#' An teachtaire a chuaigh ag triall ar Mhíocáia, dúirt sé leis: «Seo iad na fáithe go léir ag labhairt ar aon fhocal le dea-thuar don rí. Labhairse ar aon dul leo agus déan tairngreacht fhabhrach.»&"E Rinne na fáithe go léir an tairngreacht chéanna: «Gluais leat go Rámot Gileád,» ar siad, «agus beir bua. Tabharfaidh an Tiarna i lámha an rí é.»H!  Bhí adharca iarainn déanta ag Zidicíá mac Chanáná dó féin. «Seo mar a deir an Tiarna:» ar sé, «' Déanfaidh tú na hAramaeigh a ropadh leo seo go dtí go scriosfaidh tú iad.' »M  Bhí rí Iosrael agus Iahóiseáfát rí Iúdá ina suí ina ríchathaoireacha ina lánlibhré ag an urlár buailte ag geata na Samáire agus na fáithe go léir ag fáidheoireacht os a gcomhair. Chuir rí Iosrael fios ar dhuine de na coillteáin dá bhrí sin agus dúirt: «Tabhair Míocáia mac Imleá chugam gan mhoill.»SD' fhreagair rí Iosrael Iahóiseáfát: «Tá aon duine amháin eile lenar féidir linn comhairle an Tiarna a fháil, ach is gráin liom é mar nach mbíonn riamh tairngreacht fhónta aige domsa, ach drochchinn i gcónaí; Míocáia mac Imleá an duine sin.» «Níor chóir don rí a leithéid sin a rá,» arsa Iahóiseáfát.ykAch dúirt Iahóiseáfát: «An bhfuil aon fháidh eile leis an Tiarna anseo againn le dul i gcomhairle leis?»  Chruinnigh rí Iosrael na fáithe le chéile, dá bhrí sin, ceithre chéad díobh. «Ar chóir dúinn dul agus Rámot Gileád a ionsaí,» d' fhiafraigh sé díobh, «nó éirí as?» «Téigh,» ar siad, «mar tabharfaidh an Tiarna i lámha an rí é.»[/Ach dúirt Iahóiseáfát le rí Iosrael: «Faigh ar dtús comhairle an Tiarna.»gGChuir Acháb rí Iosrael ceist ar Iahóiseáfát rí Iúdá: «An dtiocfaidh tú liom go Rámot Gileád?» D' fhreagair Iahóiseáfát: «Táimse chomh hullamh chun catha leat féin, agus mo mhuintirse le do mhuintirse.»B}Tar éis roinnt blianta thug sé turas ar Acháb sa tSamáir. Mharaigh Acháb líon mór caorach agus damh dó féin agus dá lucht leanúna lena áiteamh air Rámot Gileád a ionsaí.j OBhí Iahóiseáfát faoi bhláth maoine agus onóra, agus rinne sé cleamhnas le hAcháb. Sin iad na fir a bhí ag déanamh seirbhíse don rí seachas an mhuintir a chuir an rí san cathracha daingne ar fud Iúdá ar fad]3faoina cheannas-san Iahózábád le céad agus a hochtó míle armtha chun cogaidh.nUDe Bhiniáimin: Eiliádá gaiscíoch calma, le dhá chéad míle fear iompartha bogha agus scéithe;s_faoina cheannas-san Amásá mac Zicrí, óglach i seirbhís an Tiarna, le dhá chéad míle curadh calma.b=faoina cheannas-san Iahóchánán an ceannaire le dhá chéad agus a hochtó míle fear;  Seo mar a rangaíodh iad de réir finí: de Iúdá, mar cheannairí míle: Adná an ceannaire le trí chéad míle curadh calma;pY bhí lón mór aige i gcathracha Iúdá. Bhí buíon saighdiúirí gaiscígh ghroí, in Iarúsailéim.iK Chuaigh Iahóiseáfát i neart agus i neart. Thóg sé daingin agus cathracha stóir in Iúdá;L Thug cuid de na Filistínigh bronntanais go dtí Iahóiseáfát agus airgead mar cháin; thug na hArabaigh féin seacht míle seacht gcéad reithe agus seacht míle seacht gcéad pocán gabhair.w Thit eagla an Tiarna ar ríochtaí uile na gcríoch i gcóngar Iúdá agus ní dhearna siad cogadh ar Iahóiseáfát.  Rinne siad teagasc in Iúdá agus leabhar dhlí an Tiarna acu agus chuaigh siad timpeall cathracha uile Iúdá ag teagasc an phobail.x iGhabh na Léivítigh seo leanas leosan: Seamaiá, Natainiá, Zabaidiá, Asáhael, Simíreámót, Iahónátan, Adoiníá, Tóibíá agus Tób Adóinía. Léivítigh iadsan, agus in éineacht leo bhí na sagairt Eilíseámá agus Iahórám.* MSa tríú bliain dá réimeas chuir sé a fheidhmeannaigh: Bein Haíl, Obaidiá, Zacairiá, Natanael agus Míocáiá le teagasc a thabhairt i gcathracha Iúdá. Bhí misneach ina chroí le siúl i gcosáin an Tiarna agus scrios sé arís na hardionaid agus na cuaillí naofa i Iúdá., QDhaingnigh an Tiarna, dá bhrí sin, an ríocht ina ghreim, agus thug Iúdá go léir cáin do Iahóiseáfát, agus bhí saibhreas agus maoin go flúirseach aige.T!chloígh sé le Dia a athar, agus lean a aitheanta in áit sampla Iosrael. 9Bhí an Tiarna i dteannta Iahóiseáfát mar gur lean sé sampla a athar mar a bhí i dtús a résean, agus ní dheachaigh sé i muinín na mBálaím,-SChuir sé buíonta saighdiúirí i gcathracha daingne Iúdá go léir, agus cheap sé ceannairí i dtír Iúdá agus sna bailte in Eafráim a ghabh a athair Ásá.m UTháinig Iahóiseáfát a mhac i gcomharbacht air agus dhaingnigh sé a cheannas ar Iosrael.zmChuireadar é sa tuama a d' ordaigh sé a thochailt dó féin i gcathair Dháiví. Leagadar ar chróchar é faoi bhrat spíosraí agus olaí cumhra a ullmhaíodh le healaín an chumhradóra agus d' adhnadar béileach mhór thine ina onóir.gG Chuaigh Ásá chun suain lena shinsir, d' éag sé san aonú bliain is daichead dá réimeas.B} Bhuail drochghalar Ásá sna cosa an naoú bliain tríochad dá réimeas, agus ghéaraigh ar an ngalar. Ach ina ghalar ní dheachaigh sé i muinín an Tiarna ach i muinín dochtúirí.Z- Tá stair Ásá ó thús deireadh scríofa i Leabhar Ríthe Iúdá agus Iosrael.H  Chuir an físí fearg ar Ásá agus chuir an rí i ngeimhle i gcarcair é le barr feirge leis dá bharrsan; san am céanna thosaigh Ásá ar chos ar bolg a imirt ar chuid den phobal freisin. Ós rud é go mbíonn súile an Tiarna ar guardal ar fud chlár na cruinne lena chumhacht a chur i bhfeidhm ar mhaithe leo siúd a bhfuil a gcroí gan cháim ina leith, is baoth mar a rinne sibh sa ghnó seo; as seo amach beidh cogaí in bhur measc.»1~[Nárbh arm mór le hiliomad carbad agus marcach iad na Cúisigh agus na Libiaigh? Ach de bhrí gur chuir sibh bhur muinín sa Tiarna, nár tugadh ar láimh daoibh iad?I} Ansin a tháinig Hanáiní an físí go hÁsá rí Iúdá agus dúirt leis: «De bhrí nach raibh muinín agat as an Tiarna do Dhia, ach as rí Arám, sleamhnóidh arm rí Arám as do láimh.>|uThionóil Ásá rí Iúdá go léir agus thug siad chun siúil na clocha agus an t-adhmad lena raibh Báiseá ag tógáil, agus leis an méid sin dhaingnigh sé Geaba agus Mizpeá.q{[Nuair a chuala Báiseá é sin, scor sé de bheith ag daingniú Rámá agus d' éirigh as an ngnó sin.9zkD' aontaigh Bein Hadad agus sheol sé lucht ceannais a airm i gcoinne cathracha Iosrael. Ghabh sé Íón agus Dán agus Abael Máím agus cathracha stóir Naftáilí go léir.wyg«Bíodh conradh idir mise agus thusa, faoi mar a bhí idir m' athair agus d' athairse. Féach, táim ag cur airgid agus óir chugat. Tar agus bris an conradh atá agat le Báiseá rí Iosrael agus caithfidh sé cúlú ó mo chríocha.»MxThóg Ásá leis ansin an t-airgead agus an t-ór ó chistí Theampall an Tiarna agus phálás an rí agus sheol iad go Bein Hadad rí Arám a raibh cónaí air sa Damaisc leis an teachtaireacht:6w gSa séú bliain tríochad de réimeas Ásá ghabh Báiseá rí Iosrael suas i gcoinne Iúdá agus dhaingnigh sé Rámá d' fhonn léigear a chur ar Ásá rí Iúdá.Xv)Go dtí an cúigiú bliain tríochad de réimeas Ásá, ní raibh aon chogadh.uChuir sé isteach i dTeampall Dé na tabhartais a thíolaic a athair agus é féin, idir ór agus airgead agus ghréithe.qt[Cé nár scuabadh chun siúil na hardionaid, bhí croí Ásá gan locht i gcaitheamh a shaoil go léir.;soBhain Ásá rí dínit na ríonmháthar dá mháthair Mácá mar go dearna sí dealbh ghráiniúil do Aiséará. Ghearr Ásá an dealbh anuas agus dhóigh í i nGleann Chidreon.Jr Chuir an mionn a thugadar le lánchroí lúcháir ar Iúdá go léir. Rinne siad an Tiarna a thóraíocht le dúthracht chroí agus fuair siad é agus thug sé síocháin dóibh ar gach taobh.Zq-Thug siad mionn os ard don Tiarna le gártha agus le séideadh stoc agus adharc.p agus cibé duine nach lorgfadh an Tiarna Dia Iosrael, go gcuirfí chun báis é, cibé acu óg nó aosta é, fear nó bean.oy Agus rinne siad conradh go lorgfaidís an Tiarna, Dia a sinsear, lena gcroí go hiomlán agus lena n-anam go hiomlán,n{ D' ofráladar mar íobairt don Tiarna an lá sin as an gcreach a ghabhadar: seacht gcéad damh agus seacht míle caora.lmQ Thángadar le chéile in Iarúsailéim sa tríú mí den chúigiú bliain déag de réimeas Ásá.{lo Thionóil sé Iúdá agus Biniáimin go léir, agus muintir Eafráim, Mhanaise agus Shimeon a bhí ag cur fúthu ina dteannta, mar ghabh líon mór daoine anonn chuige ó Iosrael nuair a chonaic siad go raibh an Tiarna, a Dhia, ina theannta.>kuNuair a chuala Ásá na focail sin agus an fháistine sin (le hÓdaed an fáidh), tháinig misneach chuige agus dhíbir sé na híola gráiniúla ó thír Iúdá agus Bhiniáimin, agus ó na cathracha a ghabh sé in ardáin Eafráim, agus dheisigh sé altóir an Tiarna a sheas os comhair phóirse an Tiarna.jAch maidir libhse, bíodh misneach agaibh, ná ligigí do bhur lámha dul i laige, mar gheobhaidh sibh luach bhur saothair.» iSmiotadh iad; rinne náisiún náisiún a threascairt, agus cathair cathair eile, mar rinne Dia iad a chiapadh le gach sort anó. hSan am sin, ní raibh síocháin ag aosánach ar bith, mar bhí trioblóidí ina mílte sa mhullach ar áitritheoirí na gcríoch.kgOAch d' iompaigh siad chun an Tiarna Dia Iosrael as a n-anachain; lorg siad é agus fuair siad é.jfMIs iomaí lá a chaith Iosrael gan Dia fírinneach, gan sagart le teagasc a thabhairt, gan dlí.e-agus ghabh sé amach i gcoinne Ásá agus dúirt leis: «Éist linn, a Ásá, a Iúdá agus a Bhiniáimin go léir. Tá an Tiarna in éineacht libh fad tá sibhse in éineacht leis. Má lorgann sibh é, gheobhaidh sibh é, ach má thréigeann sibh é, tréigfidh sé sibh.;d sTháinig spiorad Dé ar Azairiá mac Ódaedc)14 D' ionsaíodar freisin bothanna lucht an eallaigh agus thugadar leo raidhse caorach agus camall; agus ansin d' fhilleadar ar Iarúsailéim.$bA13 agus chloíodar na cathracha go léir timpeall ar Ghearár mar bhí eagla an Tiarna orthusan. Chreach siad iad go léir mar bhí a lán éadála iontu.ca? 12 Chuir Ásá agus a lucht leanúna tóir orthu chomh fada le Gearár. Thit na Cúisigh ar lár i dtreo nár fágadh fear inste scéil mar treascraíodh iad roimh an Tiarna agus a shlua. Chruinníodar a lán creiche,]`3 11 Bhris an Tiarna ar na Cúisigh roimh Ásá agus Iúdá, agus theith na Cúisigh.W_' 10 Ghlaoigh Ásá chun an Tiarna a Dhia: «A Thiarna,» ar sé, «ní féidir le haon duine ach tusa seasamh leis an lag in aghaidh an láidir. Cabhraigh linn, a Thiarna ár nDia, mar tá muinín againn asat, agus is i d' ainmse atáimid ag dul in aghaidh an tslua seo. A Thiarna, is tú ár nDia; fágadh an duine gach ní fútsa.»v^e 9 Chuaigh Ásá amach ina gcoinne agus chuir cóiriú catha ar a shluaite i nGleann Zafátá ag Máraeiseá.]7 Tháinig Zearach an Cúiseach le harm milliún fear agus trí chéad carbad amach ina gcoinne agus tháinig sé chomh fada le Máraeiseá. 8 a\;7 Bhí arm de thrí chéad míle fear ó Iúdá le sciatha agus gathanna ag Ásá; agus dhá chéad ochtó míle fear ó Bhiniáimin a d' iompair sciath agus a láimhseáil bogha; gaiscígh thréana iadsan go léir.Q[6 «Déanaimis na cathracha seo a atógáil,» ar sé le Iúdá, «agus cuirimis ballaí agus túir, geataí agus sparraí, timpeall á gcosaint. Fágfar an tír seo fúinn mar lorgamar an Tiarna ár nDia; lorgamar é agus thug sé síocháin dúinn ar gach taobh.» Rinneadar an tógáil dá bhrí sin agus bhí an rath orthu.Z/5 D' atóg sé cathracha daingne Iúdá, mar bhí an tír faoi shíocháin gan aon chogadh na blianta sin mar dheonaigh an Tiarna síocháin dó.Y4 Dhíbir sé na hardionaid agus na haltóirí túise as gach cathair in Iúdá. Bhí síocháin sa ríocht faoina réim.vXe3 agus d' áitigh sé ar Iúdá an Tiarna a nDia a thóraíocht agus idir dhlí agus aithne a chomhlíonadh.W2 Chuir sé deireadh leis na haltóirí deoranta agus leis na hardionaid, leag sé anuas na colúin agus ghearr anuas na cuaillí naofa,ZV-Rinne Ásá an ceart agus an chóir i bhfianaise an Tiarna a Dhia. 14:1 LU 13:23 Ansin chuaigh Aibíá chun suain lena shinsir agus cuireadh é i gcathair Dháiví. Tháinig a mhac Ásá i gcomharbacht air. Bhí an tír faoi shíocháin ar feadh deich mbliana lena linn.T An chuid eile de stair Aibíá, a bhearta agus a ghníomhartha, nach bhfuil sin go léir scríofa i scéala an fháidh Ideo?S Ach chuaigh Aibíá i neart; thóg sé ceathrar ban déag chuige féin agus ghin sé beirt mhac ar fhichid agus seisear iníonacha déag.~Ru Níor fhéad Iarobám a chumhacht a ghnóthú ar ais le linn Aibíá, agus threascair an Tiarna é agus d' éag sé.2Q] Chuaigh Aibíá sa tóir ar Iarobám agus ghabh cathracha áirithe uaidh, Béitéil lena shráidbhailte, Iseáná lena shráidbhailte, agus Eafrón lena shráidbhailte. P Cloíodh clann Iosrael an uair sin agus bhí an lá le Iúdá ar an gcuma sin mar go raibh muinín acu as an Tiarna, Dia a sinsear. 7~~<||)zzFyExwwDvutssr:qTpo>n%mm"lRkj~ibhhggNgedd#ccbma__]\\i[[ ZTYXWVUTT#SHRxR QPO NMM8L]KJJ3I>HeGFEHDC+BAA@??;>==r<((C''*&J%% $#~""!R_j|=uX} > " m o  7'yAnsin tugadh na pocáin don íobairt pheaca go dtí an rí agus go dtí an comhthionól agus leag siad a lámha orthu.k&OMharaigh siad na tairbh agus thug na sagairt an fhuil leo agus dhoirt í ar an altóir. Ansin mharaigh siad na reithí agus doirteadh a bhfuil ar an altóir; ansin mharaigh siad na huain agus doirteadh a bhfuil ar an altóir.m%SThug siad leo seacht dtarbh, seacht reithe, seacht n-uan, agus seacht bpocán, mar íobairt pheaca don ríocht don sanctóir agus do Iúdá. Dúirt an rí ansin leis na sagairt, clann Árón, iad a ofráil ar altóir an Tiarna.w$gD' éirigh Hiziciá go moch agus chruinnigh sé oifigigh na cathrach agus chuaigh suas go Teampall an Tiarna.I# Na gréithe go léir a chaith Áchaz i leataobh le linn a réimis mhídhílis, chuireamar ar ais iad agus rinneamar iad a choisreacan. Tá siad anois, féach!, os comhair altóir an Tiarna.»e"CChuaigh siad isteach ansin go Hiziciá an rí agus dúirt siad: «Tá Teampall an Tiarna ar fad glanta againn, altóir an uileloiscthe lena ghréithe go léir, bord builíní na fianaise lena ghréithe go léir. !Thosaigh siad ar an naomhú seo ar an gcead lá den chéad mhí, agus ar an ochtú lá b' fhéidir dóibh dul isteach i bpóirse an Tiarna; chaith siad ocht lá ag naomhú Theampall an Tiarna, agus bhí deireadh déanta ar an séú lá déag den chéad mhí. Chuaigh na sagairt isteach ar fad i dTeampall an Tiarna lena ghlanadh agus thug siad amach aon ní neamhghlan a fuair siad i sanctóir an Tiarna, go cúirt Theampall an Tiarna; thóg na Léivítigh ansin é agus thugadar leo amach é go Gleann Chidreon.8iChruinníodar a mbráithre agus naomhaíodar iad féin, agus ghabhadar isteach de réir threoracha an rí faoi mar a d' ordaigh an Tiarna, chun Teampall an Tiarna a ghlanadh.c?de chlann Héamán: Iachúéil agus Simeí; de chlann Iadútún: Seamaiá agus Uizíéil.dA de chlann Eilízeáfán: Simrí agus Ieúéil; de chlann Ásáf: Zacairiá agus Matainiá;zm Ansin chuaigh na Léivítigh chun oibre: Machat mac Amásai agus Ióéil mac Azairiá, de chlann Chohát; de chlann Mharáraí: Cís mac Aibdí agus Azairiá mac Iahalalael; de chlann Ghéirseon: Ióách mac Zimpeá agus Éidin mac Ióách;1[ A chlann ó, ná bígí faillítheach, óir thogh an Tiarna sibh le seasamh ina láthair, le freastal air, le seirbhís a thabhairt dó, agus le túis a ofráil dó.» Tá sé beartaithe agam anois conradh a dhéanamh leis an Tiarna, Dia Iosrael, i dtreo go gcasfaí fraoch a fheirge uainn. Sin é an fáth, féach!, ar thit ár sinsir le faobhar claímh, agus ar fuadaíodh ár gclann mhac agus iníonacha chun deoraíochta.DUime sin tháinig fearg an Tiarna sa mhullach ar Iúdá agus ar Iarúsailéim, agus rinne sé ceap uafáis agus iontais agus gáire fonóide díobh faoi mar is léir do bhur súile cinn.6eRinne siad fiú amháin doirse an phóirse a dhúnadh, na lóchrainn a mhúchadh, gan túis a dhó ná íobairtí dóite a ofráil san áit atá coisricthe do Dhia Iosrael.fEÓir bhí ár sinsir mídhílis agus rinne siad an t-olc i bhfianaise an Tiarna, ár nDia; rinne siad é a thréigean agus a n-aghaidh a iompú ón áit a ndearna an Tiarna a bhaile féin de, agus thug siad a gcúl leis.ODúirt sé leo: «Éistigí liom, a Léivíteacha! Déanaigí sibh féin a naomhú anois agus coisrigí Teampall an Tiarna, Dia ár sinsear, agus caithigí an salachar amach as an áit bheannaithe.`9Thug sé isteach na sagairt agus na Léivítigh agus thionóil iad sa chearnóg thoir.ucSa chéad bhliain dá réimeas, sa chéad mhí, d' oscail sé doirse Theampall an Tiarna agus dheisigh iad._7Rinne sé an ceart i bhfianaise an Tiarna de réir gach a ndearna Dáiví a shinsear.7 iTháinig Hiziciá i gcoróin agus é cúig bliana fichead agus bhí sé naoi mbliana fichead i réim in Iarúsailéim. Aibíá iníon Zacairiá ab ainm dá mháthair.DAnsin chuaigh Áchaz chun suain lena shinsir agus adhlacadh é sa chathair, in Iarúsailéim, cé nár cuireadh é i dtuamaí ríthe Iosrael. Tháinig a mhac Hiziciá i gcomharbacht air. An chuid eile dá stair, a bhearta go léir, ó thús deireadh, nach bhfuil sé scríofa i Leabhar Ríthe Iúdá agus Iosrael?/WRinne sé ardionaid le túis a ofráil do dhéithe eile i ngach cathair in Iúdá, agus ar an tslí sin rinne sé an Tiarna, Dia a shinsear, a ghriogadh chun feirge.j MRinne Áchaz cuid de ghréithe Theampall Dé a bhailiú le chéile, agus a thuilleadh díobh a bhriseadh. Dhún sé doirse Theampall an Tiarna agus chuir sé suas altóirí dó féin ag cúinne gach sráide in Iarúsailéim. +d' ofráil sé íobairtí do dhéithe na Damaisce a chloígh é agus dúirt: «De bhrí gur thug déithe ríthe Arám cabhair dóibhsean, déanfaidh mé íobairt chucu le súil go gcabhróidh siad liomsa.» Ach thug siad an mí-ádh sa mhullach air féin agus ar Iosrael.Q Ina chruachas dó, d' éirigh sé níos mídhísle fós, an rí Áchaz:B }Thóg Áchaz cuid den mhaoin i dTeampall an Tiarna agus i bpálás an rí agus na dtaoiseach agus thug mar cháin do rí na hAsaíre é, ach ní bhfuair sé aon ní uaidh dá thairbhe.n UTháinig Tigleat Pileisir rí na hAsaíre ina choinne, chuir léigear air ach theip air é a chloí.Rinne an Tiarna Iúdá a umhlú de bharr Áchaz rí Iosrael mar go ndearna sé faillí ar Iúdá agus feall ar an Tiarna.  Bhí na Filistínigh ag creachadh na gcathracha ar na hísleáin agus i Neigib Iúdá. Ghabh siad Béit Seimis, Aiálón, Gadaerót, Sócó lena bhailte máguaird, Timneá lena bhailte máguaird, Gimzeo lena bhailte máguaird, agus chuir siad fúthu iontu.[/Rinne Eadóm ionradh arís agus bhris siad ar Iúdá, agus thug siad bránna leo.W'Chuir Áchaz rí fios ar ríthe na hAsaíre le teacht i gcabhair air.)Ainmníodh daoine ar leith agus d' éirigh siadsan agus thug aire do na bránna; aon chuid acu a bhí gan éadach, thug siad éadach ón gcreach dóibh; thug siad éadaí agus cuaráin dóibh, bia agus deoch; agus chuir ola orthu; chuir siad na daoine leonta ina measc ar muin asal agus thug ar ais iad go dtí a ngaolta in Ireachó, cathair na bpailmeacha. Ansin d' fhill siad go dtí an tSamáir.D' fhág an t-arm dá bhrí sin na bránna agus an chreach ansiúd i láthair na dtaoiseach agus an chomhthionóil go léir.7 agus dúirt siad leo: «Ní thabharfaidh sibh na bránna anseo isteach nó beimid ciontach i bhfianaise an Tiarna. Tá sé i gceist agaibh cur lenár bpeacaí agus lenár gciontacht; ach is trom í ár gciontacht cheana agus tá fraoch feirge an Tiarna ag bagairt ar Iosrael.»_7 Taoisigh áirithe d' Eafráim, Azairiá mac Iahóchánán, Beiriciá mac Mhisiléamót, Ichizcíá mac Shealum, agus Amásá mac Hadlái, sheas siad an fód in aghaidh na muintire a bhí ag filleadh ón bhfeachtas  Éistigí liom anois: scaoiligí saor na bránna a ghabh sibh ó bhur ngaolta mar tá fraoch feirge an Tiarna sa mhullach oraibh.»W' Agus anois tá sé mar sprioc agaibh cuing na daoirseachta a chur ar mhuintir Iúdá agus Iarúsailéim, idir fhir agus mhná. Nach bhfuil peacaí do bhur gcuid féin oraibh in aghaidh an Tiarna bhur nDia?W~' Bhí fáidh leis an Tiarna ann darbh ainm Obaed agus ghabh sé amach i gcoinne an airm ar a slí ar ais go dtí an tSamáir agus dúirt: «Bhí an Tiarna, Dia bhur sinsear, i bhfearg le Iúdá agus thug sé ar láimh daoibh iad dá bhrí sin, ach rinne sibhse ár orthu, lena leithéid de fhíoch gur shroich sé chun na bhflaitheas.A}{Ghabh na hIosraelaigh dhá chéad míle dá ngaolta, mná agus mic agus iníonacha; ghabh siad a lán creiche uathu chomh maith agus thug siad an chreach leo chun na Samáire.|-Zicrí, gaiscíoch ó Eafráim, mharaigh sé Másaeiá, mac an rí, agus Aizríceám, reachtaire an pháláis, agus Ealcáná, tánaiste an rí.E{Mharaigh Peacach mac Ramailiá céad agus a fiche míle fear, curaidh chalma iad uile, san aon lá amháin in Iúdá; toisc gur thréig siad an Tiarna, Dia a sinsear, a tharla sin dóibh.z+Uime sin thug an Tiarna a Dhia suas é do chumhacht rí na nArámach; bhris seisean air, agus ghabh sé líon mór dá phobal ina mbránna agus rug leis go dtí an Damaisc iad. Tugadh ar láimh do rí Iosrael é freisin agus rinne seisean ár agus eirleach ar a shluaite.lyQD' ofráil sé íobairtí agus túis ar na hardionaid, ar na cnoic agus faoi gach crann craobhach.Ix D' ofráil sé túis i nGleann Mhac Hiniom agus thug ar a mhic féin fiú gabháil trí thine de réir mar a chleachtaí go náireach ag na ciníocha a dhíbir an Tiarna roimh chlann Iosrael.pwYach lean sé sampla ríthe Iosrael, agus rinne sé fiú íomhánna miotail a theilgean do na Bálaím.\v 3Bhí Áchaz fiche bliain d' aois nuair a tháinig sé i gcoróin, agus bhí sé sé bliana déag i réim in Iarúsailéim. Ní dhearna sé an ceart i bhfianaise an Tiarna a Dhia, dála Dháiví a athair, u  Ansin chuaigh Iótám chun suain lena shinsir agus adhlacadh é i gcathair Dháiví; tháinig a mhac Áchaz i gcomharbacht air.t Bhí sé cúig bliana fichead d' aois nuair a tháinig sé i gcoróin agus bhí sé sé bliana déag i réim in Iarúsailéim.s#An chuid eile de stair Iótám, a chogaí go léir, agus a bhearta, nach bhfuil sin go léir scríofa i Leabhar Ríthe Iosrael agus Iúdá?_r7Chuaigh Iótám i neart mar ghabh sé an cosán díreach i láthair an Tiarna a Dhia.1q[Chuir sé cath ar rí na nAmónach agus chloígh iadsan. Thug na hAmónaigh céad tallann airgid dó an bhliain sin agus deich míle tomhas cruithneachta agus deich míle tomhas eorna. Ba í sin an tsuim nár mhór do na hAmónaigh a dhíol, rud a rinneadar an dara bliain agus an tríú bliain.npUThóg sé cathracha chomh maith ar ardáin Iúdá, agus dúnta agus túir sna foraoiseacha sléibhe.moSEisean a thóg Geata Uachtarach Theampall an Tiarna agus rinne sé a lán tógála ar bhalla Oifil.An{Rinne sé an ceart i bhfianaise an Tiarna, de réir mar rinne a athair Uiziá roimhe ach gan dul isteach i sanctóir an Tiarna. Bhí an pobal fós, ámh, ar chosáin na coiriúlachta.Dm Bhí Iótám cúig bliana fichead d' aois nuair a tháinig sé i gcoróin agus bhí sé sé bliana déag i réim in Iarúsailéim. Iarúisiá iníon Zádóc ab ainm dá mháthair.)lKAnsin chuaigh Uiziá chun suain lena shinsir agus chuireadar é i reilig na ríthe, mar dúradar: «Is lobhar é.» Tháinig a mhac Iótám i gcomharbacht air.xkiAn chuid eile de stair Uiziá, ó thús deireadh, nach bhfuil sé scríofa ag an bhfáidh Íseáia mac Ámóz.mjSBhí Uiziá rí ina lobhar go lá a bháis agus mhair sé i dteach leis féin gan cead isteach aige i dTeampall an Tiarna, de bharr a lobhra. Bhí a mhac Iótám i bhfeighil an rítheaghlaigh agus i gceannas ar phobal na tíre.Zi-D' fhéach Azairiá, an t-ardsagart, agus na sagairt go léir ina threo agus chonaic siad an lobhra ar a éadan; thiomáineadar amach go tapa é, agus bhí deifir amach air féin, mar gur bhuail an Tiarna é.h{Tháinig fraoch feirge ar Uiziá, agus an túisteán ina láimh le túis a dhó. Ach fad a bhí an cuthach feirge sin air leis na sagairt bhris lobhra amach ar a éadan i láthair na sagart, i dTeampall an Tiarna ansiúd le hais altóir na túise.(gIchuireadar in aghaidh Uiziá rí agus dúradar leis: «Ní hé do ghnósa, a Uiziá, túis a dhó don Tiarna, ach gnó na sagart, clann Árón, daoine atá coisricthe ina chomhairsean. Fág an sanctóir! Rinne tú feall; an ghlóir a thagann ón Tiarna, Dia, ní leat a thuilleadh í.»rf]Ach chuaigh Azairiá an sagart isteach ina dhiaidh, le ceithre fichid de shagairt an Tiarna, fir chalma;Xe)Ach de réir mar a tháinig neart ann, bhorr an t-uabhar ina chroí, rud a mhill é. D' fheall sé ar an Tiarna, a Dhia. Chuaigh sé isteach i halla Theampall an Tiarna le túis a dhó ar altóir na túise.d5Thóg sé innill in Iarúsailéim, innill a cheap saineolaithe, agus chuir ar na túir agus ar na cúinní iad le saigheada agus clocha móra a dhiúracadh. Leath a cháil i bhfad i gcéin; bhí an neart sin go léir ann mar gur gheall le míorúilt a bhfuair sé de chabhair.yckRinne Uiziá sciatha, sleánna, cafairr, lúireacha, boghanna, agus clocha láimhe a sholáthar don arm ar fad.#b? Faoina gceannas-san bhí arm oilte de thrí chéad agus a seacht míle cúig céad, fórsa tréan cogaidh agus taca láidir don rí in aghaidh a naimhde.Pa Dhá mhíle sé chéad líon iomlán chinn finí na gcuradh calma seo.g`G Bhí arm seasmhach aige freisin, saighdiúirí réidh chun cogaidh, roinnte ina ndíormaí de réir áirimh Ieíéil, scríobhaí, agus Mhásaeiá, clárthóir, agus faoi cheannas Hanainiá, duine de cheannasaithe an rí. _ Thóg sé túir san fhásach, agus thochail sé a lán sistéal mar go raibh an oiread sin tréad aige sna hísleáin agus ar an ardchlár; bhí lucht saothraithe talún agus fíniúna aige ar na cnoic agus ar an talamh méith; ba gheal lena chroí an talamh.^ Thóg Uiziá túir in Iarúsailéim ag Geata an Chúinne, ag Geata an Ghleanna, agus ag an Uillinn, agus dhaingnigh sé iad. ]Thug na hAmónaigh cáin d' Uiziá agus leath a cháil go teorainneacha na hÉigipte féin mar gur mhéadaigh go mór ar a neart.!\;Tháinig Dia i gcabhair air in aghaidh na bhFilistíneach agus in aghaidh na nArabach a raibh cónaí orthu i nGúr Bál, agus in aghaidh na Méúnach._[7Ghabh sé amach le cogadh a chur ar na Filistínigh, agus leag sé anuas balla Ghat, agus balla Iaibne, agus balla Aisdeod, agus ansin d' atóg sé cathracha i ndúiche Aisdeod agus i gcríocha na bhFilistíneach.6ZeRinne sé an Tiarna a lorg le dúthracht fad a mhair Zacairiá, duine a bhí dulta chun cinn in eagla Dé. Fad a bhí an Tiarna á thóraíocht aige, chuir Dia an rath air.^Y5Rinne sé an ceart i bhfianaise an Tiarna de réir gach a ndearna a athair Amaiziá.4XaBhí Uiziá sé bliana déag nuair a tháinig sé i gcoróin agus bhí sé dhá bhliain caogad i réim in Iarúsailéim. Iacoiliá ó Iarúsailéim ab ainm dá mháthair.oWWEisean a thóg Éalót agus a fuair ar ais do Iúdá é tar éis don rí dul chun suain lena shinsir.V /Thogh muintir Iúdá go léir Uiziá agus gan é ach sé bliana déag d' aois, agus rinneadar rí de i gcomharbacht ar a athair Amaiziá._U7Iompraíodh ar ais ar chapaill é agus adhlacadh é i gcathair Dháiví lena shinsir.ZT-Ón uair a d' iompaigh Amaiziá ón Tiarna, bhí comhcheilg ar siúl ina aghaidh in Iarúsailéim agus theith sé go Láicís, ach chuaigh an tóir ina dhiaidh go Láicís agus cuireadh chun báis ansiúd é.SAn chuid eile de stair Amaiziá, ó thús deireadh, nach bhfuil sé go léir scríofa i Leabhar Ríthe Iúdá agus Iosrael?RMhair Amaiziá mac Ióáis rí Iúdá cúig bliana déag tar éis bháis do Ióáis mac Iahóácház, rí Iosrael.mQSThug sé leis an t-airgead agus an t-ór go léir agus na fearais go léir a bhí le fáil i dTeampall an Tiarna agus Obaed Eadóm mar aon leo, agus cistí phálás an rí agus gialla chomh maith; ansin d' fhill ar an tSamáir.zPmAgus ghabh Ióáis rí Iosrael Amaiziá rí Iúdá, mac Ióáis, mac Achaizíá, ag Béit Seimis agus thug sé leis é go Iarúsailéim; scrios sé balla na cathrach ó Gheata Eafráim go Geata an Chúinne, ceithre chéad banlámh dá fhad.@O{Bhris Iosrael ar Iúdá agus theith gach duine abhaile.N!Ghluais Ióáis rí Iosrael amach chun catha, agus thug sé féin agus Amaiziá rí Iúdá aghaidh ar a chéile ag Béit Seimis le Iúdá.M-Ach ní éisteodh Amaiziá; ba de dheonú Dé é sin d' fhonn iad a thabhairt i lámha a naimhde, mar gur chuaigh siad i muinín déithe Eadóm.iLKDeir tú: 'Féach ormsa, an té a chloígh Eadóm,' agus anois tá éirí in airde ort. Bí ag maíomh as do ghaisce ach fan sa bhaile. Cad ab áil leat ag cothú tranglaim a dhéanfadh thú féin agus Iúdá a scriosadh?»,KQChuir Ióáis rí Iosrael scéala ar ais go hAmaiziá rí Iúdá: «Chuir feochadán na Liobáine teachtaireacht go céadar na Liobáine: 'Tabhair d' iníon le pósadh do mo mhac,' ach rinne ainmhithe allta na Liobáine an feochadan a shatailt faoina gcosa agus iad ag gabháil thar bráid.4JaGhlac Amaiziá comhairle ansin agus chuir sé teachtaireacht go Ióáis mac Iahóácház mac Iéahú, rí Iosrael, á rá: «Tar agus bíodh triail againn as a chéile!»{IoAch chuir an rí isteach air ina chaint dó agus dúirt: «Ar cheapamar thú i do chomhairleoir don rí? Mura mian leat go mbásófaí thú, cuir uait an chaint sin!» Baineadh stad as an bhfáidh, ach ansin lean sé air: «Tá a fhios agam gur chinn Dia ar thú a scriosadh mar gur iompair tú thú féin mar seo agus gur dhiúltaigh tú éisteacht le mo chomhairle.»bH=Bhí fearg ar an Tiarna le hAmaiziá agus chuir sé fáidh chuige a dúirt leis: «Cén fáth a ndeachaigh tú i muinín déithe na ndaoine seo, déithe nach bhféadfadh a muintir féin a fhuascailt ó do lámhasa?»UG#Nuair a d' fhill Amaiziá tar éis ár na nEadómach, thug sé déithe mhuintir Shaeír leis agus chuir suas iad mar dhéithe dó féin, agus chrom síos ina n-onóir agus thug ofrálacha dóibh.qF[ Ansin an díorma fear a chuir Amaiziá ar ais gan ligean dóibh dul leis sa chath, rinne siad ionsaí anois ar chathracha Iúdá, ón tSamáir go Béit Horon, agus mharaigh siad trí mhíle fear iontu agus ghabhadar a lán creiche.:Em Ghabh fir Iúdá deich míle díobh ina mbeatha agus rug iad go léir go barr na carraige agus chaitheadar thar faobhar na faille iad agus rinneadh smidiríní díobh go léir.&DE Ach tháinig misneach chuig Amaiziá agus threoraigh sé a shaighdiúirí amach go Gleann an tSalainn, agus scrios sé deich míle fear de mhuintir Shaeír.>Cu Ansin scaoil Amaiziá uaidh an t-arm a tháinig ó Eafráim, agus chuir abhaile iad. Tháinig fearg mhór orthusan le Iúdá agus d' imigh siad leo abhaile agus iad ar deargbhuile.WB' Dúirt Amaiziá leis an ngiolla Dé: «Cad a dhéanfaimid faoin gcéad tallann a thug mé d' arm Iosrael?» D' fhreagair an giolla Dé: «Is féidir don Tiarna i bhfad níos mó ná sin a thabhairt duit.»@AyÓir má thagann siad, is cuma cé chomh calma agus a bheidh tú sa chath, déanfaidh Dia thú a threascairt os comhair do naimhde, mar ag Dia atá cumas cothaithe nó treascartha.»+@OTháinig an giolla Dé chuige agus dúirt: «Ná lig d' arm Iosrael máirseáil le do chois, a rí, mar níl an Tiarna le hIosrael ná le haon duine ó Eafráim._?7D' fhostaigh sé freisin céad míle laoch gaile ó Iosrael ar chéad tallann airgid.z>mAnsin chruinnigh Amaiziá fir Iúdá le chéile agus d' eagraigh sé iad ina bhfiní, faoi cheannas ceannairí míle agus ceannairí céad do Iúdá agus do Bhiniáimin go léir. Rinne sé daonáireamh ar an muintir a bhí fiche bliain d' aois nó os a chionn, agus fuair amach go raibh trí chéad míle fear tofa, réidh chun cogaidh, oilte ar shleá agus ar sciath. = Ach níor chuir sé a gclann chun báis de réir mar atá scríofa i leabhar dhlí Mhaois mar ar ordaigh an Tiarna: «Níl aithreacha le cur chun báis ar son mac ná mic ar son aithreacha; ní foláir gach duine a chur chun báis ar son a pheaca féin.»<A luaithe a bhí greim daingean aige ar a ríocht, chuir sé chun báis na feidhmeannaigh úd a mharaigh a athair, an rí.U;#Rinne sé an ceart i bhfianaise an Tiarna, ach níor le croí gan locht é.L: Bhí Amaiziá cúig bliana fichead d' aois nuair a tháinig sé i gcoróin, agus bhí sé naoi mbliana fichead i réim in Iarúsailéim. Iahóadán ó Iarúsailéim ab ainm dá mháthair.W9'Maidir lena chlann mhac, leis an gcáin throm a gearradh, le hathchóiriú Theampall Dé, tá cuntas orthusan go léir scríofa sa Ghluais ar Leabhar na Ríthe. Tháinig a mhac Amaiziá i gcomharbacht air.8}Ba iad lucht na comhcheilge: Zábád mac Shimeát, an tAmónach mná, agus Iahózábád mac Shimrít, an Móábach mná.07Yagus d' fhágadar ina ndiaidh é, agus é gortaithe go mór. Rinne a fheidhmeannaigh comhcheilg ina aghaidh in éiric bhás mhac Iahóideá an sagart agus mharaíodar é ina leaba. Is mar sin a fuair sé bás; agus chuireadar é i gcathair Dháiví ach níor chuireadar é i dtuamaí na ríthe.G6Bíodh gur tháinig arm Arám ar bheagán slua, thug an Tiarna arm an-mhór suas dóibh, toisc gur thréigeadarsan an Tiarna, Dia a sinsear. Thugadar an íde a bhí tuillte aige ar Ióáis,W5'Faoi cheann bliana chuir arm Arám cogadh ar Ióáis. Tháinig siad fad le Iúdá agus le Iarúsailéim, chuireadar prionsaí an phobail chun báis agus sheoladar an chreach ar ais go dtí rí na Damaisce.~4uAr an gcaoi sin rinne an rí Ióáis dearmad den bhuanghrá a bhí ag Iahóideá athair Zacairiá dó, ach mharaigh sé a mhac. Nuair a bhí seisean ag fáil bháis, dúirt sé: «Go bhfeice an Tiarna é seo agus go mbaine sé díoltas amach!»z3mRinneadar uisce faoi thalamh ina aghaidh agus ar fholáireamh an rí chlochadar é i gclós Theampall an Tiarna.N2Ansin ghabh spiorad Dé seilbh ar Zacairiá mac Iahóideá an sagart. D' éirigh sé ina sheasamh os comhair an phobail agus dúirt leo: «Seo mar a deir Dia: 'Cad chuige a sáraíonn sibh aitheanta an Tiarna, agus gur miste sibh é? Tá sibh tar éis an Tiarna a thréigean; tá sibhse do bhur dtréigean aigesan anois.' »51cAch ina dhiaidh sin agus uile chuir [Dia] fáithe chucu chun iad a sheoladh ar ais chun an Tiarna, ach ní éistfidís lena dteachtaireacht siúd, nuair a cháin siad iad.L0Thréigeadar Teampall an Tiarna, Dia a sinsear, agus d' adhradar na cuaillí naofa agus na híola. Tháinig fraoch feirge sa mhullach ar Iúdá, agus ar Iarúsailéim mar gheall ar an gcoir sin./ Tar éis bhás Iahóideá tháinig prionsaí Iúdá le hómós a thabhairt don rí, agus ghlac an rí lena gcomhairle..Rinne siad é a adhlacadh i gcathair Dháiví leis na ríthe mar go ndearna sé seirbhís fhónta do Dhia agus dá Theampall in Iosrael.-Ach chuaigh Iahóideá in aois agus i laethanta lána liatha, agus d' éag. Bhí sé céad agus a tríocha bliain nuair a d' éag sé.j,MNuair a bhí deireadh déanta, thug siad an fearasbarr airgid go dtí an rí Iahóideá agus rinneadh leis gréithe do Theampall an Tiarna, soithí don liotúirge agus do na híobairtí uileloiscthe, loingíní túise, agus árais óir agus airgid.Bhí íobairtí uileloiscthe á n-ofráil gan stad i dTeampall an Tiarna fad a mhair Iahóideá.a+; A luaithe a bhí tús déanta ag maoir an tsaothair chuaigh an deisiú chun cinn faoina dtreoir. Dheisigh siad Teampall an Tiarna i dtreo go raibh sé chomh maith agus a bhí riamh agus neartaigh siad an foirgneamh.*+ Thug an rí agus Iahóideá ar láimh é do na saoistí a bhí i bhfeighil obair Theampall an Tiarna. An lucht tuarastail, na saoir chloiche agus adhmaid, luigh siad le deisiú Theampall an Tiarna. Bhí gaibhne iarainn agus cré-umha freisin ag athchóiriú an Teampaill.f)E Nuair a thugadh na Léivítigh an cófra go dtí oifigigh riartha an rí, agus go bhfeicidís go raibh a lán airgid ann, thagadh rúnaí an rí agus ionadaí an ardsagairt agus d' fholmhaídís an cófra agus bheiridís leo é agus chuiridís ar ais ina áit féin é. Rinne siad amhlaidh lá i ndiaidh an lae agus chruinníodar suim mhór airgid.'(G Tháinig na maithe agus an pobal go léir lena gcánacha le barr lúcháire agus bhíodar á gcaitheamh isteach sa chófra go dtí go raibh deireadh íoctha.') Fógraíodh ansin ar fud Iúdá agus Iarúsailéim an cháin a leag Maois searbhónta Dé ar Iosrael san fhásach, a thabhairt chun an Tiarna.l&QD' ordaigh an rí dóibh cófra a dhéanamh agus é a chur lasmuigh de gheata Theampall an Tiarna."%=Rinne clann mhac Atailiá na coirpeachta dochar do Theampall an Tiarna agus bhronn siad ofrálacha coisricthe uile Theampall an Tiarna ar na Bálaím.»$Chuir an rí fios ar Iahóideá a gceannasaí agus dúirt leis: «Cén fáth nár éiligh tú ar na Léivítigh an cháin a leag Maois, searbhónta an Tiarna, ar chomhthionól Iosrael do Bhoth na Fianaise, a thobhach ar Iúdá agus ar Iarúsailéim?,#QChruinnigh sé na sagairt agus na Léivítigh agus dúirt sé leo: «Téigí amach go cathracha Iúdá agus bailigí go leor airgid ó Iosrael go léir ionas go bhféadfaí Teampall bhur nDé a dheisiú ó bhliain go bliain, agus déanaigí é seo go tapa.» Ach rinne na Léivítigh moill.K"Ina dhiaidh sin bheartaigh Ióáis Teampall an Tiarna a dheisiú.T!!Fuair Iahóideá beirt bhan dó agus bhí clann mhac agus iníonacha aige.s _Rinne Ióáis an ceart i bhfianaise an Tiarna an dá lá dhéag agus an fad a mhair Iahóideá an sagart.; qBhí Ióáis seacht mbliana d' aois nuair a tháinig sé i gcoróin, agus bhí sé daichead bliain i réim in Iarúsailéim. Zibiá ó Bhéar Seaba ab ainm dá mháthair.Bhí lúcháir ar mhuintir na tuaithe, ach d' fhan an chathair ciúin. Bhí Atailiá curtha chun báis le faobhar claímh.)Thug sé leis na ceannairí céad, na maithe, rialtóirí an phobail agus muintir na tuaithe go léir, agus rugadar an rí leo síos ó Theampall an Tiarna. Ghabhadar isteach sa phálás trí [stua meánach] an Gheata Uachtair, agus shuíodar an rí sa chathaoir ríoga.Chuir sé lucht faire ag geataí Theampall an Tiarna i dtreo nach rachadh aon duine a bhí neamhghlan ar aon tslí isteach.GCheap Iahóideá lucht faire ar Theampall an Tiarna faoi údarás na sagart Léivíteach. Thug Dáiví Teampall an Tiarna do na sagairt Léivíteacha seo mar chuid ranna, le go n-ofrálfaidís íobairtí uileloiscthe an Tiarna mar atá ordaithe i ndlí Mhaois, le spleodar agus le cantain, de réir rialacha Dháiví.LChuaigh an pobal go léir ansin go teampall Bhál agus scrios siad é. Rinne siad smionagar dá altóirí agus dá íomhánna, agus mharaigh siad Matán, sagart Bhál, os comhair na n-altóirí.}Rinne Iahóideá conradh idir é féin agus an rí agus an pobal ar fad, go mbeadh siad ina bpobal ag an Tiarna.zmRug siad uirthi agus ar shroicheadh an pháláis di, i mbéal Gheata na gCapall, cuireadh chun báis ansiúd í.#Ansin ghlaoigh Iahóideá ar na hoifigigh airm agus dúirt leo: «Beirigí libh amach idir na ranganna í agus aon duine a leanann í, cuirtear chun báis leis an gclaíomh é!» Óir bhí sé ráite ag an sagart: «Ná cuirigí chun báis í i dTeampall an Tiarna.»yk Nuair a chonaic sí an rí ansiúd ina sheasamh taobh lena cholún ag an mbealach isteach, agus na cinn feadhna agus na trumpadóirí i dteannta an rí agus pobal na tuaithe go léir ag déanamh gairdis agus ag séideadh stoc, agus na cantairí ag cur ceann ar an gceiliúradh lena n-uirlisí ceoil, stróic Atailiá a cuid éadaigh agus bhéic sí: «Feall! Feall!»# Nuair a chuala Atailiá geoin an phobail ag rith chun an rí agus á mhóradh, tharraing sí ar Theampall an Tiarna áit a raibh na daoine.b= Thug sé leis amach mac an rí ansin, chuir sé an choróin air agus thug an fhianaise dó; agus d' fhógair siad ina rí é. D' ung Iahóideá agus a chlann mhac é agus chuir siad gáir suas: «Fad saoil don rí!»T! Chóirigh sé an pobal go léir mar gharda ar an rí, agus a arm i láimh gach duine acu, ó choirneál theas an Teampaill go dtí an coirneál thuaidh, thart timpeall ar an altóir agus ar an Teampall./ Thug Iahóideá na gathanna agus na sciatha le Dáiví rí, idir bheag agus mhór, a bhí i dTeampall an Tiarna, do na ceannairí céad mar airm.4aRinne na Léivítigh agus Iúdá go léir gach ní mar a d' ordaigh Iahóideá an sagart. Rug siad gach duine acu, a gcuid fear leo, iad siúd a bhí ag scor dá ndualgas ar an tsabóid agus iad siúd a bhí le dul ar dualgas ar an tsabóid; óir níor scaoil Iahóideá le haon cheann de na hoird.kOSeasadh na Léivítigh timpeall an rí, agus a arm i láimh gach fir; aon duine a dhéanfaidh iarracht ar dhul isteach sa Teampall, cuirtear chun báis é. Bígí le hais an rí ag teacht isteach agus ag gabháil amach dó.»\1Ná téadh aon duine isteach i dTeampall an Tiarna ach na sagairt agus na Léivítigh ar dualgas, mar tá siad coisricthe agus tá cead dul isteach acu. Ní mór don phobal aitheanta uile an Tiarna a choimeád. bíodh trian díbh ag an bpálás ríoga, trian ag Geata na Dúshraithe, agus an pobal go léir i gcúirt Theampall an Tiarna. ySeo mar atá le déanamh agaibh: tagadh trian díbh, sagairt Léivítigh agus gardaí an gheata, isteach don tsabóid;H  Rinne an comhthionól go léir conradh leis an rí i dTeampall an Tiarna. «Seo agaibh mac an rí,» arsa Iahóideá, «bíodh sé ina rí faoi mar a gheall an Tiarna faoi shliocht Dháiví!- SGhabh siad amach ar fud Iúdá ag cruinniú na Léivíteach le chéile ó chathracha uile Iúdá agus ag cruinniú cinn finí Iosrael; thángadar go Iarúsailéim.}  uSa seachtú bliain tháinig misneach do Iahóideá agus chuir sé fios ar na ceannairí céad, Azairiá mac Iarochám, Ismeáéil mac Iahóchánán, Azairiá mac Obaed, Másaeiá mac Adáiá agus Eilíseáfát mac Zicrí agus rinne conradh leo.u c D' fhan sé sé bliana ina dteannta, é i bhfolach i dTeampall an Tiarna agus Atailiá i gceannas na tíre.gG Ach Iahóiseaba, iníon an rí, sciob sí léi Ióáis, mac Achaizíá, faoi rún ó lár na mac rí a bhí á marú; chuir sí é féin agus a bhanaltra i bhfolach i suanlios. Rinne Iahóiseaba, iníon an rí Iahórám, agus bean Iahóideá an sagart (deirfiúr do Achaizíá freisin) é a chur i bhfolach ó Atailiá, i dtreo nár mharaigh sí é.$A Nuair a fuair Atailiá, máthair Achaizíá, amach go raibh a mac tar éis bháis, mharaigh sí an sliocht ríoga ar fad de theaghlach Iúdá ar an toirt.gG Ní raibh aon duine fágtha i dteaghlach Achaizíá cumasach go leor le rialú. Ansin chuaigh sé sa tóir ar Achaizíá agus fuarthas é agus é i bhfolach sa tSamáir agus tugadh é go Iéahú agus cuireadh chun báis é. Ach rinneadar é a adhlacadh. «Ba mhac le Iahóiseáfát é,» ar siad, «a bhí ag lorg an Tiarna le lánchroí.» 9kAgus Iéahú ag cur na daorbhreithe ar theaghlach Acháb i bhfeidhm, bhuail sé le flatha Iúdá agus le nianna Achaizíá a bhí i seirbhís an rí agus chuir chun báis iad.Ba é toil an Tiarna é Achaizíá a scriosadh tríd an turas seo ar thuairisc Iahórám. Nuair a tháinig sé ansiúd chuaigh sé amach le Iahórám le bualadh le Iéahú mac Nimsí an té a bhí ungtha ag an Tiarna le teaghlach Acháb a scriosadh.  ~}||{zyxxw_vhuttONNMLLK*JIHGG>FcExDCBBA@C??=<<-;::988817|6544Y322T10/..-,,P+*)((x'&&%$$'##"" )*l(8Q > IN*~eXF)#Chuir Ióisíá ar fáil do na tuataí, mar íobartaigh Chásca do gach duine a bhí i láthair, tríocha míle uan agus meannán ó na tréada, agus trí mhíle tarbh. Ba as sealúchas an rí an méid sin.3E_#Maraigí an t-uan Cásca, agus naomhaigí sibh féin, agus bígí faoi réir bhur mbráithre le déanamh de réir bhriathar an Tiarna a labhraíodh trí bhéal Mhaois.»D7#Agus seasaigí san áit naofa de réir eagar bhur bhfiní sinseartha, faoi réir bhur mbráithre, na tuataí; bíodh cuid i bhfine ag na Léivítigh.C##Déanaigí sibh féin a chóiriú de réir bhur n-ord in bhur bhfiní de réir threoracha scríofa Dháiví rí Iosrael agus a mhic Solamh.RB#Ansin dúirt sé leis na Léivítigh a raibh a n-eagna ar fáil d' Iosrael go léir agus a bhí coisricthe don Tiarna: «Cuirigí an áirc naofa sa Teampall a thóg Solamh mac Dháiví, rí Iosrael. Ní gá daoibh í a iompar ar bhur nguaillí a thuilleadh. Tugaigí seirbhís anois don Tiarna bhur nDia agus dá phobal Iosrael.A#Cheap sé na sagairt arís i mbun a gcúraimí agus thug misneach dóibh le dualgais Theampall an Tiarna a chomhlíonadh.(@ K#Rinne Ióisíá Cáisc a cheiliúradh in onóir an Tiarna in Iarúsailéim, agus mharaíodar an t-uan Cásca ar an gceathrú lá déag den chéad mhí. ?9"!Scuab Ióisíá chun siúil gach gráinniúlacht a bhí ar fud na gcríoch go léir a bhain le clann Iosrael. Rinne sé deimhin de i gcaitheamh a shaoil ar fad go ndearna gach duine in Iosrael seirbhís don Tiarna a nDia. Níor theip orthu an Tiarna, Dia a sinsear, a leanúint.)>K" Thug sé a ionad féin ansiúd do gach duine in Iarúsailéim nó i mBiniáimin. Chloígh áitritheoirí Iarúsailéim ar fad le conradh a nDé, Dia a sinsear.J= "Sheas an rí ina ionad féin agus rinne sé conradh i láthair an Tiarna a chur mar cheangal air féin an Tiarna a leanúint agus a aitheanta agus a reachtanna agus a dhlíthe a chomhlíonadh lena chroí go hiomlán, agus lena anam go hiomlán, agus briathra an chonartha a bhí scríofa sa leabhar sin a chur i gcrích.><u"Chuaigh an rí suas go Teampall an Tiarna mar aon le pobal uile Iúdá agus muintir Iarúsailéim ar fad, idir shagairt agus Léivítigh agus an pobal go léir idir uasal agus íseal. Léigh sé amach i gcomhchlos dóibh, gach focal dá raibh scríofa i leabhar an chonartha a fuarthas i dTeampall an Tiarna.e;C"Ansin chruinnigh an rí chuige féin seanóirí Iúdá agus Iarúsailéim go léir.G:"Déanfaidh mé thú a chruinniú chun do shinsear, agus déanfar do chnámha a bhreith faoi shíocháin chun na huaighe. Ní fheicfidh tú le do shúile cinn na tubaistí go léir atá ar aigne agam a thabhairt ar an áit seo agus ar a bhfuil ina gcónaí ann.' » Thug siad an freagra sin leo go dtí an rí.g9G"De bhrí go bhfuil aithrí i do chroí agus gur umhlaigh tú thú féin os comhair Dé nuair a chuala tú cad a bhagair sé in aghaidh na háite seo agus a lucht cónaithe; de bhrí gur umhlaigh tú thú féin os mo chomhair, agus gur stróic tú do chuid éadaigh, agus gur ghoil tú i mo láthair, thug mise cluas duit sé an Tiarna atá ag caint.$8A"Agus abraigí le rí Iúdá a chuir sibh le dul i gcomhairle leis an Tiarna: Mar seo a deir an Tiarna, Dia Iosrael: [Comhlíonfar] na focail a chuala tú.c7?"mar thréig siad mise agus rinne siad íobairt do dhéithe eile, do mo ghriogadh chun feirge i ngach beart dá ndearna siad. Uime sin tá m' fhearg le lasadh in aghaidh na háite seo, agus ní dhéanfar í a mhuchadh.S6"Seo mar a deir an Tiarna: Tá tubaiste á tabhairt agam ar an áit seo agus ar an muintir a chónaíonn ann, na mallachtaí go léir, is é sin, atá scríofa sa leabhar a léadh i láthair rí Iúdá;x5i"D' fhreagair sí: «Deir an Tiarna, Dia Iosrael, mar leanas: 'Abraigí é seo leis an té a chuir chugam sibh:s4_"Chuaigh Hilcíá agus teachtairí an rí go dtí Huldá an banfháidh, bean Shealum mac Thócat mac Hasrá, coimeádaí na n-éidí (bhí cónaí uirthi in Iarúsailéim sa bhaile nua), agus cuir siad an scéal faoina bráid.j3M"«Gabhaigí i gcomhairle leis an Tiarna thar mo cheann féin, agus thar cheann a bhfuil fágtha in Iosrael agus in Iúdá, i dtaobh a bhfuil sa leabhar seo a fuarthas anois beag. Óir is mór atá fearg an Tiarna fadaithe inár n-aghaidh de bhrí nár chomhlíon ár sinsir briathar an Tiarna agus gach a bhfuil scríofa sa leabhar seo a chleachtadh.»42a"agus ansin thug sé an t-ordú seo leanas do Hilcíá, d' Aichíceám mac Sheáfán, d' Abdón mac Mhíocá, do Sheáfán an rúnaí, agus d' Asáiá, searbhónta an rí:O1"Nuair a chuala an rí briathra an dlí, stróic sé a chuid éadaigh,0"Ansin dúirt Seáfán an rúnaí leis an rí: «Thug Hilcíá an sagart leabhar dom,» agus léigh Seáfán sliocht as i láthair an rí./!"Rinne siad an t-airgead go léir a bhí i dTeampall an Tiarna a leá agus a thabhairt suas do na maoir agus do shaoistí na n-oibreacha.»$.A"Thug Seáfán an leabhar go dtí an rí agus seo mar d' aithris sé dó: «Tá na beartais go léir a leag tú ar do shearbhóntaí á gcur i gcrích acu.-)"Ansin dúirt Hilcíá le Seáfán an rúnaí: «Fuair mé leabhar an dlí i dTeampall an Tiarna,» agus thug Hilcíá an leabhar do Sheáfán..,U"Nuair a bhí an t-airgead a tugadh go Teampall an Tiarna á thógáil amach acu, fuair Hilcíá an t-ardsagart leabhar dhlí an Tiarna a tugadh trí Mhaois.l+Q" a thuilleadh a bhí i gceannas an lucht iompair; a thuilleadh a thug treoracha do shaoistí oibreacha na mbeartas ar leith; agus roinnt Léivíteach a bhí mar scríobhaithe, mar chléirigh, agus mar lucht faire ar na geataí.*)" Rinne na fir a gcuid oibre go dílis; cuireadh i gceannas orthu: Iachat agus Obaidiá, Léivítigh de chlann Mharáraí; agus Zacairiá agus Misiulám, de chlann Chohát, mar mhaoir ar an obair; agus Léivítigh a raibh gach duine díobh oilte ar an gceol liotúirgeach;B)}" Thug siad é do na saoir adhmaid agus chloiche le cloch ghearrtha a cheannach, agus adhmad do chúplaí agus do chearchaillí na bhfoirgneamh ar lig ríthe Iúdá dóibh titim ar lár.1([" Thug siad é do shaoistí na n-oibreacha a bhain le Teampall an Tiarna agus d' úsáid saoistí oibreacha an Teampaill é leis an Teampall a chóiriú agus a dheisiú.6'e" Chuaigh siadsan go Hilcíá an t-ardsagart agus thug siad dó an t-airgead a tugadh go Teampall an Tiarna, agus a bhailigh na Léivítigh, gardaí na tairsí, ó Mhanaise agus ó Eafráim, agus ó iarmhar uile Iosrael agus ó Iúdá agus ó Bhiniáimin go léir, agus ó áitritheoirí Iarúsailéim.q&["San ochtú bliain déag dá réimeas, d' fhonn an tír agus an Teampall a ghlanadh, chuir sé Seáfán mac Azailiá, agus Másaeiá rialtóir na cathrach, agus Ioach mac Ioachaz an callaire, le Teampall an Tiarna a Dhia a ghlanadh.8%i"Bhris sé na haltóirí agus na cuaillí naofa, rinne luaithreach de na híola, agus scartáil na haltóirí túise ar fud thír Iosrael. Ansin d' fhill sé ar Iarúsailéim.$#"Rinne sé amhlaidh chomh maith i gcathracha Mhanaise, Eafráim agus Shimeon, agus fiú i Naftáilí, agus sna dúichí bánaithe máguaird.o#W"Loisc sé cnámha a sagart ar na haltóirí agus ar an gcuma sin ghlan sé Iúdá agus Iarúsailéim.V"%"Scartáladh altóirí na mBálaím ina fhianaise; leag sé anuas na haltóirí túise a bhí os a gcionn, agus rinne sé smidiríní de na cuaillí naofa, de na híomhánna greanta, agus de na híola de mhiotal leáite; rinne sé luaithreach díobh agus leath sé an luaithreach sin ar uaigheanna na ndaoine a rinne íobairt dóibh. !"San ochtú bliain dá réimeas, agus é fós ina ógánach, chrom sé ar Dhia Dháiví, a shinsear, a lorg, agus sa dara bliain déag chrom sé na hardionaid, na cuaillí naofa, agus na híola de mhiotal leáite, a scriosadh as Iúdá agus as Iarúsailéim. y"Rinne sé an ceart i bhfianaise an Tiarna agus rinne aithris ar a shinsear Dáiví, gan fiaradh ar dheis ná ar chlé. "Bhí Ióisíá ocht mbliana d' aois nuair a tháinig sé i gcoróin agus bhí sé bliain agus tríocha i réim in Iarúsailéim.)K!Ach rinne muintir na tuaithe iad siúd a rinne comhcheilg in aghaidh an rí, Ámón, a chur chun báis agus d' fhógair siad a mhac Ióisíá ina rí ina áit.Z-!Rinne a fheidhmeannaigh comhcheilg ina aghaidh agus mharaigh siad é ina theach.&E!Níor umhlaigh sé i láthair an Tiarna, mar a d' umhlaigh Manaise a athair, ach bá é an tÁmón céanna seo a chuir chomh mór sin le ciontacht [Iúdá].,Q!Rinne sé an t-olc i bhfianaise an Tiarna faoi mar a rinne Manaise a athair. D' ofráil sé íobairtí agus ómós do na híola go léir a rinne Manaise a athair.%!Bhí Ámón dhá bhliain agus fiche d' aois nuair a tháinig sé i gcoróin, agus bhí sé dhá bhliain i gcoróin in Iarúsailéim. !Ansin chuaigh Manaise chun suain lena shinsir, agus d' adhlacadar ina phálás é, agus tháinig a mhac Ámón i gcoróin ina áit.  !A urnaí, conas mar a ghéill Dia dá urnaí, a pheacaí agus a mhídhílse, na láithreacha inar thóg sé ardionaid, agus inar chuir sé cuaillí naofa agus íola ina seasamh, sular umhlaigh sé é féin, tá sin uile scríofa in Annála [na bhFísithe].:m!An chuid eile de stair Mhanaise, a urnaí chun a Dhé, agus focail na bhfísithe a labhraíodh leis in ainm an Tiarna, Dia Iosrael, tá siad le fáil in Annála Ríthe Iosrael.a;!Lean na daoine orthu ag íobairt ar na hardionaid, ámh, ach don Tiarna a nDia amháin.7g!D' atóg sé altóir an Tiarna agus d' ofráil sé íobairtí síochána agus buíochais uirthi, agus d' ordaigh sé do Iúdá seirbhís a dhéanamh don Tiarna, Dia Iosrael.dA!Ansin thóg sé chun siúil na déithe iasachta agus an t-íol ó Theampall an Tiarna, agus na haltóirí go léir a thóg sé ar shliabh Theampall an Tiarna agus in Iarúsailéim, agus chaith amach as an gcathair iad.!Thóg sé balla seachtrach ansin do chathair Dháiví sa ghleann laistiar de Ghíohón, ar aghaidh go dtí Geata an Éisc; ghabh sé timpeall an Oifil, agus chuir sé go mór lena airde. Cheap sé freisin ceannairí airm i ngach cathair dhaingean de chuid Iúdá.8i! Ghuigh sé chuige agus thug seisean cluas dó agus d' éist lena urnaithe agus thug ar ais go Iarúsailéim agus chun a ríochta é. Thuig Manaise ansin gur Dia é an Tiarna./! Nuair a bhí sé i gcruachás d' impigh sé ar an Tiarna a Dhia a bheith cineálta leis agus d' umhlaigh sé é féin i láthair Dhia a shinsear.;o! Chuir an Tiarna taoisigh airm rí na hAsaíre ina gcoinne agus ghabh siad Manaise le duáin, agus chuir geimhle cré-umha air agus thug siad leo go dtí an Bhablóin é.V%! Labhair an Tiarna le Manaise agus lena phobal, ach níor thug siad aird air.-! Mheall Manaise Iúdá agus áitritheoirí Iarúsailéim le níos mó oilc a dhéanamh ná na náisiúin a scrios an Tiarna roimh chlann Iosrael. !Ní thabharfaidh mé a thuilleadh ar chosa Iosrael dul ar fán ón tír a thug mé dá sinsir, ar choinníoll go gcomhlíonfaidh siad gach ar ordaigh mé dóibh de réir an dlí go léir, na reachtanna agus na bhforálacha, a thug mé trí Mhaois.», Q!An íomhá ghreanta d' íol a rinne sé, chuir sé suas í sa Teampall a ndúirt an Tiarna le Dáiví agus le Solamh a mhac faoi: «Sa Teampall seo, agus in Iarúsailéim, an chathair a thogh mé as treibheanna Iosrael go léir, is ea a thabharfaidh mé áit lonnaithe do m' ainm go brách. #!Chuir sé iallach ar a chlann mhac gabháil tríd an tine i nGleann Bhein Hionom. Chleacht sé fáistineoireacht, draíocht agus piseoga, agus phléigh sé le lucht asarlaíochta agus feasa. Rinne sé a lán eile oilc i bhfianaise an Tiarna, á ghriogadh chun feirge.\ 1!Thog sé altóirí do shluaite uile na spéire i dhá chúirt Theampall an Tiarna.{ o!Thóg sé altóirí i dTeampall an Tiarna a ndúirt an Tiarna faoi: «Beidh m' ainm in Iarúsailéim go brách.»Y+!Thóg sé arís na hardionaid a scrios a athair Hiziciá agus chuir sé suas altóirí do na Bálaím, agus rinne cuaillí naofa, agus thug sé ómós do shluaite uile na spéire agus rinne seirbhís dóibh.&E!Rinne sé an t-olc i bhfianaise an Tiarna agus rinne sé aithris ar na nósanna náireacha a chleacht na ciníocha a dhíbir an Tiarna roimh chlann Iosrael. -!Bhí Manaise dhá bhliain déag d' aois nuair a tháinig sé i gcoróin, agus bhí sé cúig bliana agus caoga i réim in Iarúsailéim.} !Ansin chuaigh Hiziciá chun suain lena shinsir agus chuireadar é ar an ard ar an tslí suas go tuamaí mhic Dháiví. Thug Iúdá go léir agus áitritheoirí Iarúsailéim onóir dó ina thórramh. Agus tháinig Manaise a mhac i gcomharbacht air. 9 An chuid eile de stair Hiziciá, agus a dhea-bhearta, tá siad scríofa i bhfís an fháidh Íseáia mac Ámóz, i Leabhar Ríthe Iúdá agus Iosrael.X) Fiú amháin i gcás na dteachtairí ó thaoisigh na Bablóine a tháinig chun ceist a chur faoin rud iontach a tharla sa tír, níor thréig Dia é ach lena phromhadh agus le rúin a chroí a fháil amach.1[ Ba é an Hiziciá céanna seo a dhún béal uachtair thobar Ghíohón agus a threoraigh an t-uisce síos laistiar de chathair Dháiví. Bhí rith an ráis le Hiziciá.wg Sholáthraigh sé [asail] agus tréada agus táinte dó féin chomh maith. Thug Dia maoin dó go raidhsiúil.  Bhí tithe stóir aige dá fhómhar arbhair, fíona agus ola; cróite dá eallach de gach cineál, agus banracha dá chaoirigh.H Bhí saibhreas agus clú go raidhsiúil ag Hiziciá. Thóg sé cistí dó féin i gcomhair a chuid airgid agus óir agus cloch lómhar, agus spíosraí, agus sciath, agus seod de gach sórt.G~ Rinne Hiziciá é féin a umhlú i dtaobh uabhar a chroí, agus rinne áitritheoirí Iarúsailéim mar an gcéanna, i dtreo nár tháinig fearg an Tiarna sa mhullach orthu le linn Hiziciá.;}o Ach ní dhearna Hiziciá aon chúiteamh ar son a ndearnadh dó; d' at a chroí le huabhar agus tháinig fraoch na feirge sa mhullach air féin, ar Iúdá, agus ar Iarúsailéim.|/ Sna laethanta úd buaileadh Hiziciá tinn agus bhí sé i mbéal báis. Ghuigh sé chun an Tiarna agus d' éist sé leis agus thug comhartha dó.>{u Thug a lán daoine tabhartais chun an Tiarna in Iarúsailéim, agus bronntanais do Hiziciá rí Iúdá; tar éis ar tharla, bhí ardmheas ar Hiziciá i measc na náisiún go léir.dzA Rinne an Tiarna Hiziciá agus áitritheoirí Iarúsailéim a fhuascailt ó chumhacht Shanaichéiríb rí na hAsaíre agus ó chumhacht a naimhde go léir, ar an tslí sin, agus thug sé síocháin dóibh ar gach taobh.>yu Chuir an Tiarna aingeal uaidh amach a chuir chun báis na curaidh go léir, agus na ceannairí agus na hoifigigh i gcampa rí na hAsaíre. D' fhill sé agus náire shaolta air, abhaile ar a thír féin. Chuaigh sé isteach i dteampall a dhé, agus threascair cuid dá chlann mhac féin é le faobhar claímh. x Sa chruachás sin dóibh, ghuigh an rí Hiziciá agus an fáidh Íseáia mac Ámóz agus ghlaoigh siad chun na bhflaitheas.w# Labhraíodar faoi Dhia Iarúsailéim amhail is dá mba cheann de dhéithe phobail eile an domhain é, agus is saothar lámha daoine iadsan.Nv Liúigh siad na nithe sin in ard a ngutha i dteanga Iúdá le pobal Iarúsailéim ar na ballaí d' fhonn iad a bhuaireamh agus eagla a chur orthu, agus go ngabhfaidís an chathair ar an tslí sin.uy nuair a scríobh [Sanaichéiríb] litir ag aithisiú agus ag bréagnú Dia Iosrael: «Ní dhéanfaidh Dia Hiziciá a phobal a fhuascailt ó mo ghreim díreach faoi mar nár fhuascail déithe na gciníocha i dtíortha eile a bpobal ó mo ghreim.»ytk Bhí a shearbhóntaí ag leanúint orthu ag cáinseoireacht faoin Tiarna Dia agus faoina shearbhónta Hiziciá,8si Ná cuireadh Hiziciá amú sibh, ná cuireadh sé dallamullóg oraibh ar an tslí seo. Ná géilligí dó! Óir níor fhéad dia aon chine ná aon ríochta a phobal a fhuascailt ó mo ghreim ná ó ghreim mo shinsear. Nach lú go mór ná sin a fhéadfaidh bhur nDia sibh a fhuascailt ó mo ghreim!' »Qr Cén dia de na déithe sin go léir leis na ciníocha a chuir m' athair faoin mbang, a d' fhéad a phobal a shaoradh ó mo ghreim, á rá is go bhféadfadh bhur nDia sibhse a fhuascailt ó mo ghreim?Nq Nach bhfuil a fhios agaibh cad tá déanta agamsa agus ag mo shinsir le muintir na dtíortha eile go léir? An raibh sé ar chumas déithe aon chine sna tíortha sin a gcríocha a shaoradh uaimse?gpG Nach hé an Hiziciá seo an té a scuab a ardionaid chun siúil agus a thug mar ordú do Iúdá agus Iarúsailéim: «Ná déanaigí adhradh ach os comhair an aon altóra agus ná hofrálaigí túis ach uirthi amháin» ?Wo' Nach bhfuil Hiziciá do bhur gcur amú? Nach bhfuil sé do bhur ndaoradh chun báis de ghorta agus de thart nuair a deir sé: «Déanfaidh an Tiarna ár nDia sinn a fhuascailt ó láimh rí na hAsaíre» ?n «Mar seo a deir Sanaichéiríb rí na hAsaíre: 'Cad as a bhfuil sé de mhuinín agaibh fanacht in Iarúsailéim agus é faoi léigear? m Ina dhiaidh seo nuair a bhí Sanaichéiríb rí na hAsaíre ag cur léigir ar Láicís lena shluaite go léir, chuir sé a shearbhóntaí go Iarúsailéim, go Hiziciá rí Iúdá agus go dtí na Iúdaigh go léir a bhí in Iarúsailéim, le teachtaireacht:Al{ Níl leis siúd ach lámh feola, ach tá an Tiarna ár nDia linne, le cabhair a thabhairt dúinn agus lenár gcathanna a throid.» Thug focail Hiziciá rí Iúdá misneach don phobal.Xk) «Bíodh neart agus misneach agaibh! Ná cuireadh rí na hAsaíre agus an mathshlua atá in éineacht leis eagla ná uafás oraibh, óir is treise an té atá inár dteannta ná an té atá ina theanntasan.#j? Cheap sé ceannasaithe i bhfeighil an phobail, agus bhailigh sé le chéile iad sa chearnóg ag geata na cathrach agus labhair leo mar leanas á misniú:eiC Chrom Hiziciá ar a shuíomh a dhaingniú; dheisigh sé na bearnaí sa bhalla, thóg sé túir air, agus thóg sé balla nua lasmuigh de. Dhaingnigh sé an Mileo i gcathair Dháiví. Rinne sé raidhse airm agus sciatha.fhE agus bhailigh a lán daoine le chéile agus stopadar na foinsí go léir, agus an sileán a bhí ag gabháil tríd an talamh á rá: «Cén fáth a bhfaigheadh ríthe na hAsaíre flúirse uisce nuair a thiocfaidh siad?»g- bheartaigh sé féin agus a thaoisigh agus a churaidh na foinsí uisce a bhí lasmuigh den chathair a stopadh; chabhraigh oifigigh an airm leis,cf? Thuig Hiziciá go raibh Sanaichéiríb tagtha agus é meáite ar Iarúsailéim a ionsaí;fe G Tar éis na mbearta dílse seirbhíse seo, tharla ionradh Shanaichéiríb, rí na hAsaíre. Rinne sé ionradh ar Iúdá, shuigh a champa os comhair na gcathracha daingne agus d' ordaigh iad a ghabháil de ruathar.5dcGach saothar a thóg sé idir lámha i seirbhís Theampall Dé maidir le dlí nó aitheanta, chuir sé i ngníomh é, agus a chroí dírithe ar Dhia, agus d' éirigh leis.c%Chuir Hiziciá na socruithe sin i bhfeidhm ar fud Iúdá. Rinne sé an ceart agus an mhaith agus an beart dílis i súile an Tiarna, a Dhia.b#Maidir leis na sagairt, clann Árón, a bhí ag cur fúthu sna tailte coimín a bhain lena gcathracha, nó sna cathracha féin, ceapadh daoine ar leith ó ainm d' fhonn a gcuid a thabhairt do gach fear de na sagairt agus do gach duine de na Léivítigh a cláraíodh.`a9Cuireadh eagar freisin ar chlann uile na sagart, a mná, a mic, agus a n-iníonacha, ar mhaithe leis an gcomhthionól ar fad, mar bhí sé de dhualgas orthu iad féin a naomhú go dílis trí mheán na nithe naofa. `Eagraíodh na sagairt freisin de réir finí; agus na Léivítigh fiche bliain agus os a chionn de réir a ndualgas agus a n-ord.e_CIna theannta sin eagraíodh de réir fine, na fir go léir [deich mbliana fichead] nó os a chionn, a théadh go Teampall an Tiarna ar uanaíocht lae, leis na dualgais liotúirgeacha a bhain lena n-ord a chur i ngíomh.[^/Bhí Éidin, Miniáimin, Iéisiúa, Seamaiá, Amairiá agus Seacaniá ag cabhrú leis go dílis i gcathracha na sagart, lena gcuid a roinnt ar a mbráithre de réir a n-ord, cé acu tabhachtach nó a mhalairt.G]Cuireadh Córae mac Imneá an Léivíteach, garda an gheata thoir, i bhfeighil na n-íobairtí deonacha do Dhia, le roinn ar leith an Tiarna agus na hofrálacha sárnaofa a chur i leataobh.|\q Ceapadh Ichíéil, Azaiziá, Nachat, Asáhael, Irímeot, Iózábád, Eilíéil, Ísmiciá, Machat, agus Banáiá, mar mhaoir faoi cheannas Chónainiá agus a dhearthár Simeí, trí ordú ón rí Hiziciá agus Azairiá, reachtaire theach Dé.l[Q Ansin thug siad isteach na bronntanais, na deachúna agus nithe coisricthe le coimeád in áit shábháilte. Ba é an Léivíteach Cónainiá an feidhmeannach a bhí i gceannas orthu, agus Simeí, a dheartháir, sa dara háit.lZQ Ansin thug Hiziciá ordú dóibh seomraí a ullmhú i dTeampall an Tiarna agus rinneadar amhlaidh.+YO D' fhreagair Azairiá, an t-ardsagart de theaghlach Zádóc, é agus dúirt: «Ó thosaíodar ag tabhairt na mbronntanas go Teampall an Tiarna, tá ár sáith á ithe againn agus tá fuílleach fós fágtha; óir chuir an Tiarna a bheannacht ar a phobal; tá an cnocán mór seo fágtha.»OX Agus cheistigh Hiziciá na sagairt agus na Léivítigh faoi na cairn. WNuair a tháinig Hiziciá agus a fheidhmeannaigh an treo agus go bhfaca siad na cairn, mhol siad an Tiarna agus a phobal, Iosrael.jVMSa tríú mí chrom siad ar na cairn a charnadh, agus bhí deireadh déanta acu sa seachtú mí.rU]Agus muintir Iosrael agus Iúdá a chónaigh i gcathracha Iúdá, thug siad isteach deachú den eallach agus de na caoirigh, agus de na nithe naofa a bhí tíolactha don Tiarna a nDia, agus rinneadar iad a leagan ina gcairn ansiúd.WT'A luaithe a fógraíodh an t-ordú os ard chruinnigh na hIosraelaigh céadtorthaí an arbhair, an fhíona, na hola, na meala, agus thorthaí na talún, agus thug siad isteach deachúna de gach ní go fial.dSAAgus d' ordaigh sé don mhuintir a bhí ina gcónaí in Iarúsailéim an chuid a bhí dlite dóibh a thabhairt do na sagairt agus do na Léivítigh, d' fhonn go ndéanfaidís iad féin a thíolacadh do dhlí an Tiarna.wRgChuir an rí cuid dá mhaoin féin i leataobh do na híobairtí dóite: d' íobairtí doíte na maídíne agus an tráthnóna, d' íobairtí dóite na sabóide, na ré nua agus na bhféilte sollúnta, mar atá scríofa i ndlí an Tiarna.0QYD' athbhunaigh Hiziciá oird na sagart agus na Léivíteach, gach duine ina ord ceart de réir a dhualgas, sagairt agus Léivítigh, maidir le híobairtí dóite, le híobairtí comaoineach, le seirbhís liotúirgeach, le moladh agus le buíochas, laistigh de gheataí champa an Tiarna.1P ]Nuair a bhí sin go léir thart, d' imigh na hIosraelaigh go léir a bhí i láthair go cathracha Iúdá agus bhris na colúin ina smidiríní, agus ghearr anuas na cuaillí naofa, agus leag siad anuas agus scrios siad na hardionaid agus na haltóirí go léir ar fud Iúdá agus Bhiniáimin, Eafráim agus Mhanaise. Ansin d' fhill na hIosraelaigh go léir go dtí a gcathracha, gach duine chun a ghabháltais féin.5OcD' éirigh na sagairt agus na Léivítigh ina seasamh ansin agus bheannaíodar an pobal. Éisteadh lena nglór agus chuaigh a n-urnaí suas chun a áitribh naofa ar neamh.NBhí ardáthas ar dhaoine in Iarúsailéim mar ó aimsir Sholaimh, mac Dháiví rí Iosrael, ní raibh a leithéid in Iarúsailéim.CMRinne tionól uile Iúdá lúcháir, idir shagairt agus Léivítigh, agus an tóstal go léir a tháinig ó Iosrael, na teifigh ó Iosrael agus iad siúd a raibh cónaí orthu i Iúdá.pLYÓir thug Hiziciá rí Iúdá míle tarbh agus seacht míle caora mar íobairtí don chomhthionól, agus thug na feidhmeannaigh míle tarbh agus deich míle caora don chomhthionól. Agus naomhaigh na sagairt iad féin ina sluaite.K7Ansin bheartaigh an comhthionól go léir le chéile an fhéile a cheiliúradh ar feadh seacht lá eile, agus rinneadar seacht lá lúcháire díobh.JThug briathra Hiziciá misneach do na Léivítigh go léir agus thaispeáin siadsan a oilte a bhí siad i seirbhís an Tiarna, agus ar feadh seacht lá d' ith siad a gcuid den fhéile agus d' ofráil siad íobairtí comaoineach le moladh don Tiarna, Dia a sinsear.lIQRinne na hIosraelaigh in Iarúsailéim féile an aráin gan ghabháile a cheiliúradh ar feadh seacht lá le barr lúcháire; bhí na Léivítigh agus na sagairt ag moladh an Tiarna de lá agus d' oíche ar a gcroídhícheall.HH Thug an Tiarna cluas do Hiziciá agus thug sé an pobal slán.G/a dhíríonn a chroí ar Dhia, an Tiarna, Dia a shinsear, a thóraíocht, fág go bhfuil an naofacht a éilítear don sanctóir in easnamh air.»BF}Mar a tharla, níor naomhaigh formhór na ndaoine iad féin, a lán ó Eafráim, ó Mhanaise, ó Íosácár agus ó Zabúlun. D' ith siad an Cháisc gan na rialacha a bhí leagtha síos a chomhlíonadh. Ach rinne Hiziciá idirghuí ar a son, á rá: «Go maithe an Tiarna, le barr maitheasa, a choir d' aon duineYE+mar bhí a lán sa chomhthionól nár naomhaigh iad féin. Cuireadh mar chúram ar na Léivítigh an t-uan Cásca a mharú do gach duine nach raibh glan go leor chun an t-íobartach a choisreacan don Tiarna.D3Chuaigh siad sna hionaid a bhí ceaptha dóibh de réir dlí Mhaois, giolla Dé. Dhoirt na sagairt an fhuil a fuair siad ó lámha na Léivíteach,vCeMharaigh siad an t-uan Cásca ar an gceathrú lá déag den dara mí. Cuireadh náire ar na sagairt agus ar na Léivítigh, agus naomhaigh siad iad féin agus bhí ar a gcumas íobairtí dóite a thabhairt isteach i dTeampall an Tiarna.9BkChuir comhthionól mór chun oibre ag tógáil na n-altóirí a bhí in Iarúsailéim agus na n-altóirí dóite túise go léir agus á gcaitheamh isteach i nGleann Chidreon.wAg Tháinig slua mór le chéile in Iarúsailéim le féile an aráin gan ghabháile a cheiliúradh sa dara mí.1@[ Ach bhí lámh Dé ghníomhach in Iúdá, á dtabhairt ar aon chroí le hordú an rí agus a fheidhmeannach a chomhlíonadh, mar a bhí ordaithe ag briathar an Tiarna.x?i ach go raibh sé d' umhlaíocht i mbeagán ó Áiséar, ó Mhanaise agus ó Zabúlun, teacht go Iarúsailéim./>W Ghabh na teachtairí ó chathair go cathair, trí thír Eafráim agus Mhanaise agus ar aghaidh go Zabúlun; ach bhíothas ag magadh agus ag déanamh fonóide fúthu,= Má fhilleann sibh ar an Tiarna gheobhaidh bhur ngaolta agus bhur gclann fabhar i láthair lucht a ngafa agus fillfidh siad ar an tír seo. Óir is grámhar trócaireach é an Tiarna bhur nDia; má fhilleann sibh air ní iompóidh sé a ghnúis uaibh.»n<UNá bígí stuacach anois mar a bhí bhur sinsir; géilligí don Tiarna, agus tagaigí chun a shanctóra, an sanctóir a choisric sé go síoraí; déanaigí seirbhís don Tiarna bhur nDia le go gcasfaidh fraoch a fheirge uaibh./;WNá bígí ar aon dul le bhur sinsir, agus bhur ngaolta, nach raibh dílis don Tiarna, Dia a n-aithreacha, i dtreo go ndearna sé scrios orthu, mar a fheiceann sibh.]:3D' imigh teachtairí ó Iarúsailéim le litreacha ó lámha an rí agus a fheidhmeannach ó cheann ceann Iosrael agus Iúdá. Bhí orduithe acu ón rí á rá: «A chlann Iosrael, filligí ar an Tiarna, Dia Abrahám agus Íosác, agus Iosrael, d' fhonn go gcasfadh sé arís ar an iarmhar díbh a d' éalaigh ó láimh ríthe na hAsaíre.o9WCinneadh ar fhógra a dhéanamh ar fud Iosrael ó Bhéar Seaba go Dán, ag glaoch ar an bpobal teacht go Iarúsailéim le Cáisc a chomóradh in onóir an Tiarna, Dia Iosrael, mar is beag a lean na treoracha a bhí leagtha síos.N8D' aontaigh an rí agus an comhthionól go léir leis an socrú sin.7/mar nárbh fhéidir í a cheiliúradh an tráth ceart mar nár naomhaigh go leor sagart iad féin agus nár chruinnigh an pobal in Iarúsailéim.6#Bhí sé beartaithe ag an rí agus ag a thaoisigh agus ag an gcomhthionól go léir in Iarúsailéim an Cháisc a cheiliúradh sa dara mí,|5 sChuir Hiziciá scéala go Iosrael agus go Iúdá go léir, agus scríobh sé litreacha go Eafráim agus Manaise, á iarraidh orthu teacht go Teampall an Tiarna in Iarúsailéim le Cáisc a cheiliúradh in onóir an Tiarna, Dia Iosrael.4$Rinne Hiziciá agus an pobal go léir lúcháir de bharr a raibh déanta ag Dia don phobal, á spreagadh chun gnímh chomh gasta sin.s3_#Seachas sin go léir bhí ofrálacha dóite de choda méithe na n-íobairtí comaoineach, agus iliomad íobairtí dí ag gabháil leis na híobairtí uileloiscthe. Rinneadh liotúirge Theampall an Tiarna a athnuachan ar an gcuma sin.52c"Ní raibh go leor sagart ann ámh, agus níorbh fhéidir dóibh na híobairtí uileloiscthe go léir a fheannadh; chabhraigh na Léivítigh leo dá bhrí sin nó gur críochnaíodh an obáir agus gur naomhaíodh sagairt eile; bhí na Léivítigh níba ionraice croí á naomhú féin ná na sagairt.I1 !Rinneadh sé chéad tarbh agus trí mhíle caora a choisreacan.'0G Ba é líon na n-íobartach do na híobairtí dóite ná seachtó tarbh, céad reithe, dhá chéad uan; mar íobairt uileloiscthe don Tiarna iadsan go léir./5Labhair Hiziciá arís agus dúirt: «Rinne sibh sibh féin a choisreacan don Tiarna; tagaigí i leith. Tugaigí íobairtí comaoineach agus molta go Teampall an Tiarna.» Thug an comhthionól íobairtí comaoineach agus molta, agus thug lucht chroí mhóir íobairtí dóite.f.ED' ordaigh an rí Hiziciá agus na taoisigh do na Léivítigh an Tiarna a mholadh i mbriathra Dháiví agus Ásáf an físí. Chan siad moltaí le dúthracht agus le lúcháir agus chrom siad síos agus thug siad ómós.w-gNuair a bhí an íobairt thart, chrom an rí agus gach duine a bhí ina theannta síos agus thug siad ómós.&,ERinne an comhthionól go léir adhradh, agus na cantairí ag canadh, agus na stoic á séideadh, agus mhair sin nó go raibh an íobairt uileloiscthe thart.p+Yd' ordaigh Hiziciá an íobairt uileloiscthe a ofráil ar an altóir. Nuair a thosaigh an íobairt uileloiscthe, cuireadh ceann ar iomann don Tiarna freisin; séideadh na stoic, agus uirlisí Dháiví rí Iosrael ag comhcheol leo.d*ANuair a bhí na Léivítigh ina n-ionad, le huirlisí Dháiví agus na sagairt lena stoic,l)QChuir sé na Léivítigh i dTeampall an Tiarna le ciombail, le cláirseacha agus le cruiteanna, de réir ordú Dháiví agus Ghád, físí an rí, agus Nátán an fáidh; ón Tiarna an t-ordú dáiríre trí bhéal a fháithe.r(]Mharaigh na sagairt iad agus rinne siad íobairt pheaca ar an altóir lena bhfuil mar leorghníomh ar son Iosrael go léir. Óir d' ordaigh an rí an íobairt uileloiscthe agus an íobairt pheaca a dhéanamh ar son Iosrael go léir. ~}}E|{zyxwwWvuts~rr)q1pUoonnemllkkj'ichggYfedcbb3a`_^]i\d[ZYXX=WWVVSUlTlSSsS4RRR9QQQQOQPPP[POOOkO;ONNNNMMMoMDMLLL?LKKYK(JJJ1II2HHH@GGGfGFFFY=<<8;F:s98875g432110{/R..-,,R+i**)('&&#%$H#O#"9!r YD8Je]Oj9 @ > B xx% wBhí na sagairt agus na Léivítigh tar éis iad féin a íonghlanadh in éineacht; bhí siad uile glan agus mharaigh siad an t-uan Cásca thar ceann na ndeoraithe go léir a d' fhill, thar ceann a mbráithre na sagairt agus thar a gceann féin.j MCheiliúir na deoraithe a d' fhill an Cháisc ar an gceathrú lá déag den chéad mhí.@ yAnsin cheap siad na sagairt de réir a n-ord, agus na Léivítigh de réir a ranganna, chun freastal a dhéanamh i dTeampall Dé in Iarúsailéim, mar atá scríofa i Leabhar Mhaois.e CDo choisreacan Theampaill seo Dé d' ofráil siad céad tarbh, dhá chéad reithe, ceithre chéad caora, agus dá phocán déag mar íobairt pheaca thar ceann Iosrael go léir, ag freagairt do líon treibheanna Iosrael."=Rinne pobal Iosrael, na sagairt, na Léivítigh, agus an chuid eile de na deoraithe a d' fhill, coisreacan an Teampaill seo a chomóradh faoi lúcháir.|qThug siad an tógáil chun críche de réir ordú Dhia Iosrael agus ordú Chíorais agus Dháire (agus Artaxarxaes rí na Peirse). Críochnaíodh an Teampall seo ar an tríú lá fichead de mhí Adár, sa séú bliain de réimeas Dháire rí.#?D' éirigh go seoidh le seanóirí Iarúsailéim i mbun a dtógála agus misneach acu de bharr fáidheoireachta Hagaí an fáidh agus Zacairiá mac Ideo.'G Ansin rinne Tatanaí, rialtóir an chúige thar Eofrataes, Seatar Bózanaí agus a gcomhghleacaithe, gach ar ordaigh an rí Dáire a chomhlíonadh go beacht.   An Dia a chuir a ainm chun lonnaithe ann, go dtreascra sé aon rí nó aon dream a mbeidh sé de dhánaíocht iontu é seo a shárú agus Teampall Dé in Iarúsailéim a scrios! Mise, Dáire, a thug an forógra seo. Déantar é a chomhlíonadh go beacht!»Z- Tá an reacht seo á dhéanamh agam chomh maith: má sháraíonn aon duine an forógra seo, déantar cearchaill a staitheadh as a theach, déantar é a chéasadh uirthi, agus déantar carn aoiligh dá theach.  i dtreo go n-ofrálfaidís íobairtí taitneamhacha do Dhia neimhe agus go nguífidís fad saoil don rí agus dá chlann mhac.xi Agus cibé rud a bheidh de dhíth orthu do na híobairtí dóite do Dhia neimhe tairbh óga, reithí, uain, nó cruithneacht, salann, fíon, ola tugtar dóibh é le haghaidh an lae, gan teip de réir mar a éileoidh sagairt Iarúsailéim,~uAgus tugaim foláireamh daoibh gur mar seo a chúideoidh sibh le seanóirí na nGiúdach Teampall seo Dé a atógáil: díoltar an costas go hiomlán gan mhoill leis na fir seo as an gcáin ríoga, is é sin, as cíos an chúige thar Eofrataes.yfágaigí faoi ghobharnóir Iúdá agus faoi sheanóirí na nGiúdach Teampall seo Dé a atógáil ar a sheanláthair.C~«Uime sin, a Thatanai, gobharnóir an chúige thar Eofrataes, a Sheatar Bózanaí agus sibhse a chomhghleacaithe leo, a fheidhmeannacha an chúige thar Eofrataes, imígí ón áit sin,9}kNa soithí óir agus airgid, le Teampall Dé, a thóg Nabúcadnazar ón sanctóir in Iarúsailéim, agus a thug sé leis go dtí an Bhablóin, tugtar ar ais iad, i dtreo go ndéanfar gach ní a thabhairt ar ais go dtí an sanctóir in Iarúsailéim agus go gcuirfear isteach i dTeampall Dé arís iad.»n|UBíodh trí chúrsa de gharbhóga cloch ann, agus cúrsa adhmaid; íoctar an costas as ciste an rí.-{SSa chéad bhliain de réimeas an rí Cíoras, thug Cíoras rí forógra: Teampall Dé in Iarúsailéim: Déantar an Teampall a atógáil mar áit ina n-ofrálfar íobairtí agus ina dtabharfar ofrálacha [le dó]. Bíodh sé trí fichid banlámh ar fad agus trí fichid banlámh ar leithead.mzSagus fuarthas in Eacbatana, an dúnfort i gcúige na Méide, scrolla ar a raibh scríofa: «Cuntas:ry _Ar ordú an rí Dáire rinneadh cuardach sna cartlanna sa Bhablóin mar a raibh na cáipéisí i dtaisce; x Déantar, dá bhrí sin, le cead an rí, cuardach i gcartlanna an rí sa Bhablóin, féachaint an fíor é gur eisíodh forógra ó Chíoras rí an Teampall seo Dé in Iarúsailéim a atógáil. Cuireadh an rí a thoil in iúl dúinn i dtaobh an ghnó seo.qu D' fhiafraíomar díobh freisin cad ab ainm dóibh le go mbeadh a fhios agat; ar an tslí sin d' éirigh linn liosta a dhéanamh den mhuintir atá ag maoirseacht ar an muintir sin. p Chuireamar ceist ar na seanóirí: «Cé a thug údarás daoibh an Teampall seo a thógail agus an tsaoireacht seo a dhéanamh?»#o?Bíodh a fhios ag an rí go ndeachamar go críocha Iúdá, go Teampall Dé Mhóir; tá sé á thógáil de gharbhóga móra cloch, agus tá síleáil d' adhmad á cur leis na ballaí; tá an obair á déanamh le barr cáiréise, agus tá sí ag dul chun cinn le fuinneamh a ngéag.[n/chuireadar tuairisc chuige a ghabh mar leanas:Do Dháire rí! Síocháin!Am{Cóip den litir a chuir Tatanaí, gobharnóir an chúige thar Eofrataes agus Seatar Bózanaí agus a chomhghleacaithe, na feidhmeannaigh sa chúige thar Eofrataes, go dtí Dáire rí:Tl!Ach bhí súile a nDé dírithe ar sheanóirí na nGiúdach agus níor chuir siad cosc leo nó go gcuirfí tuairisc go Dáire agus go dtiocfadh freagra oifigiúil ar ais i litir uaidh i dtaobh an ghnó.gkGChuireadar ceist orthu chomh maith: «Cad is ainm don mhuintir atá i mbun na tógála seo?»zjmAnsin is ea a tháinig Tatanaí, gobharnóir an chúige thar Eofrataes, agus Seatar Bózanaí agus a gcomhghleacaithe chucu agus cheistíodar iad: «Cé thug údarás daoibh an Teampall seo a thógáil agus an tsaoireacht seo a dhéanamh?»Ai{Ansin thosaigh Zarubáibil mac Sheailtíéil agus Iéisiúa mac Iózádác ar Theampall Dé in Iarúsailéim a thógáil; bhí fáithe Dé in éineacht leo ag tabhairt misnigh dóibh.8h kAnsin chrom na fáithe Hagaí agus Zacairiá mac Ideo ar fháidheoireacht do na Giúdaigh a bhí in Iúdá agus Iarúsailéim in ainm Dhia Iosrael a bhí ina dteannta.,gQCuireadh stop leis an obair ar Theampall Dé in Iarúsailéim ar an gcuma sin. Bhí sí ina stad mar sin go dtí an dara bliain de réimeas Dháire rí na Peirse.fA luaithe a léadh an chóip de litir Artaxarxaes i láthair Rachúm an rialtóir agus Shimseai an runaí agus a gcomhghleacaithe, bhrostaigh siad leo go dtí na Giúdaigh in Iarúsailéim, agus chuireadar d' iallach orthu le teann foréigin scor dá gcuid oibre.peYNá déanaigí faillí sa ghnó seo d' fhonn nach ndéanfaí a thuilleadh díobhála do chúis an rí."d=ní foláir daoibh cosc a fhógairt ar shaothar na bhfear seo gan mhoill; níl an chathair sin le hatógáil go dtí go ndéanfaidh mise fógra fúithi.Ccagus go mbíodh ríthe cumhachtacha i réim in Iarúsailéim agus ceannas acu ar an gcúige thar Eofrataes go léir, agus go ndéanaidís cánacha agus custaim agus táillí a thobhach,Dbagus go ndearnadh iniúchadh, de réir mar a d' ordaigh mé, go bhfuarthas amach go n-éiríodh an chathair seo amach in aghaidh ríthe, agus go síoltaí ceannairc agus comhcheilg inti,Kagur tiontaíodh agus gur léadh dom an litir a sheol sibh chugam,u`cSé freagra a thug an rí orthu na seo:Do Rachúm an rialtóir, do Shimseai an rúnaí, agus dá gcomhghleacaithe eile atá ag cur fúthu sa tSamáir agus sa chuid eile den chúige thar Eofrataes, beatha agus slainte! Sa mhéidB_}Tá sé á chur in iúl againn don rí, má atógtar an chathair seo arís, agus go ndeiseofar a ballaí, gur gearr eile a bheidh greim agat ar aon chríocha sa chúige thar Eofrataes.^i dtreo go ndéanfar cuardach i gcartlann do shinsear, agus go bhfaighfear amach inti gur cathair cheannairce an chathair seo, cúis tranglaim do ríthe agus do chúigí, agus cúib ghoir chianaosta easumhlaíochta; dá bharrsan is ea a scriosadh an chathair seo.8]iagus sa mhéid nach dóigh linn gur chóir dúinn a bheith ag faire ar an rí á mhaslú, de bhrí go n-ithimid salann an rí; uime sin cuirimid an fhaisnéis seo chun an río\W agus sa mhéid gur chóir faisnéis a thabhairt don rí dá dtógfaí an chathair úd arís agus go ndeiseofaí a ballaí, go ndiúltódh siad cáin a íoc, nó custaim, nó taillí iompair, agus go ndítheoidís údarás an rí;[! gur chóir faisnéis a thabhairt don rí go bhfuil na Giúdaigh a tháinig aníos ó do thírse go Iarúsailéim ag tógáil na cathrach ceannairce agus urchóide úd, agus ar a ndícheall ag cóiriú na mballaí agus go bhfuil na clocha boinn deisithe cheana féin;Z# Seo cóip den litir a sheoladar:D' Artaxarxaes rí, beatha agus sláinte ó do shearbhóntaí ón gcúige thar Eofrataes: Sa mhéidYw agus na dreamanna eile a sheol Asurbanapal Mór amach agus a bhunaigh sé sa tSamáir agus sa chúige thar Eofrataes.TX! Rachúm an rialtóir, Simseai an rúnaí, a gcomhghleacaithe eile, na breithiúna, na gobharnóirí, na feidhmeannaigh Pheirseacha, muintir Uruc, agus na Bablóine agus Shúsa na hÉalámaigh is é sin W Ansin scríobh Rachúm an rialtóir agus Simseai an rúnaí an litir seo leanas go hArtaxarxaes ag gearán faoi Iarúsailéim eVCLe linn Artaxarxaes, scríobh Mitreadát, Tábael agus a gcomhghleacaithe eile litir ghearáin [in aghaidh Iarúsailéim] go hArtaxarxaes rí na Peirse. Bhí téacs na litreach san Aramais agus in aibítir na hAramaise.tUaI dtús réimeas Zearxaes rinne siad gearán scríofa in aghaidh áitritheoirí Iúdá agus Iarúsailéim.HT Mhealladar comhairleoirí le cur ina gcoinne agus lena gcur dá dtreoir. Mar sin a bhí an scéal le linn réimeas Chíorais rí na Peirse, agus anuas go dtí réimeas Dháire rí na Peirse.S#Ansin chrom muintir na tuaithe ar mhuintir Iúdá a chur óna thuilleadh tógála a dhéanamh trí dhrochmhisneach agus eagla a chur orthu. R9D' fhreagair Zarubáibil, Iéisiúa, agus na cinn finí eile Iosraelacha iad: «Ní cóir go rachadh sibhse i bpáirt linn ag tógáil Teampaill dár nDia; dúinne amháin is dual dul i mbun tógála don Tiarna, Dia Iosrael, faoi mar a d' ordaigh Cíoras rí na Peirse dúinn.»%QCtháinig siad go Zarubáibil [agus go Iéisiúa] agus go cinn na bhfiní, agus dúirt siad: «Ba mhaith linn tógáil in bhur dteannta, mar adhraimid bhur nDia bhur ndála féin, agus tá íobairt á déanamh againn chuige ó aimsir Éasar Hadón rí na hAsaíre a thug anseo sinn.»P #Nuair a chuala naimhde Iúdá agus Bhiniáimin go raibh Teampall á thógáil, ag na deoraithe a d' fhill, don Tiarna, Dia Iosrael,1O[ Níorbh fhéidir leis an bpobal na gártha áthais a aithint ó gháir na lógóireachta, mar chuir an pobal gáir chomh hard suas gur chualathas i bhfad ó bhaile í.hNI A lán de na sagairt agus de na Léivítigh agus de na cinn finí, an seandream a chonaic lena súile cinn an Teampall [eile roimhe seo ar a mháithreacha] ghoil siad go hard ach chuir mórán eile na gártha áthais suas.yMk Mhol siad agus mhóraigh siad an Tiarna, «Óir is maith é, agus is seasmhach go deo é a bhuanghrá d' Iosrael.» Agus chan an pobal go léir moltaí an Tiarna in ard a gcinn is a ngutha mar go raibh buncloch Theampall an Tiarna leagtha.tLa Nuair a bhí bunchloch shanctóir an Tiarna leagtha ag na saoir, tháinig na sagairt in éidí míne lín le stoic, agus na Léivítigh, clann Ásáf, le ciombail, d' fhonn an Tiarna a mholadh de réir reachtanna Dháiví rí Iosrael.:Km D' aontaigh Iéisiúa agus a chlann mhac agus a bhráithre, mar aon le Caidmíéil, [Bionúi agus Hódavá], dul i bhfeighil na muintire a bhí ag obair ar Theampall an Tiarna.)JKBa sa dara mí den dara bliain tar éis dóibh teacht go Teampall Dé in Iarúsailéim a chrom Zarubáibil mac Sheailtíéil agus Iéisiúa mac Iózádác ar an obair leis an gcuid eile dá mbráithre, na sagairt, na Léivítigh agus an mhuintir go léir a d' fhill ar Iarúsailéim ón deoraíocht. Cheap siad na Léivítigh a bhí fiche bliain d' aois nó os a chionn i bhfeighil na hoibre ar Theampall an Tiarna.IAnsin thug siad airgead do na saoir chloiche agus admhaid; thug siad bia, deoch agus ola do na Suídónaigh agus do na Tuírigh, le go dtabharfaidís adhmad céadair ón Liobáin ar muir go Iopa, rud a bhí ceadaithe dóibh ag Cíoras rí na Peirse.H-Ón gcéad lá den seachtú mí chrom siad ar íobairtí loiscthe a ofráil don Tiarna. Ach bhí bunchloch shanctóir an Tiarna fós gan leagan.Gi dteannta na síoríobartha uileloiscthe, d' ofráil siad na híobairtí ceaptha [do na sabóidí], d' fhéilte na ré nua, agus do na sollúntais atá naofa don Tiarna, agus na híobairtí deonacha a bhí á ndéanamh ag daoine ar leith don Tiarna..FURinne siad féile na dTaibearnacal a cheiliúradh de réir mar atá scríofa leis an líon íobairtí dóite laethúil atá ceaptha ag an reacht le haghaidh an lae;OEThóg siad an altóir ar a seanláthair d' ainneoin an eagla a bhí orthu roimh phobail na tíre, agus d' ofráil siad íobairtí dóite uirthi, íobairtí uileloiscthe, ar maidin agus tráthnóna.nDUAnsin chrom Iéisiúa mac Iózádác agus a chomhshagairt Zarubáibil mac Sheailtíéil lena ghaolta, ar altóir Dhia Iosrael a atógáil, le híobairtí dóite a ofráil uirthi, faoi mar atá scríofa i ndlí Mhaois giolla Dé.'C INuair a tháinig an seachtú mí agus go raibh clann mhac Iosrael ina mbailte féin, chruinnigh an pobal go léir le chéile mar aon in Iarúsailéim.AB{FChuir na sagairt, na Léivítigh, agus cuid den phobal fúthu in Iarúsailéim; agus gardaí na ngeataí, na cantairí, na tíolacthaigh, agus na hIosraelaigh eile, ina mbailte féin.-ASERinne siad ofráil de réir a n-acmhainne, seasca a haon míle drachma óir, cúig mhíle míoná airgid agus céad éide sagairt, ar mhaithe leis an gciste naofa.,@QDNuair a shroich siad Teampall an Tiarna in Iarúsailéim, rinne cinn finí áirithe ofrálacha deonacha do Theampall an Tiarna, lena atógáil ar a sheanláthair.e?CCbhí ceithre chéad tríocha cúig camaill acu, sé mhíle seacht gcéad agus a fiche asal.c>?BBhí seacht gcéad tríocha a sé chapall acu, agus dhá chéad daichead a cúig mhiúil;2=]Aseachas a ndaoir agus a ndaoirseacha, seacht míle trí chéad tríocha a seacht díobhsan ar fad; bhí dhá chéad cantairí idir fhir agus mhná ina dteannta freisin.b<=@Ba é líon an chomhthionóil go léir ná daichead dó míle trí chéad agus a seasca,;/?Dúirt an gobharnóir leo gan na bianna coisricthe a chaitheamh nó go bhfaighfí sagart a rachadh i gcomhairle leis na hÚirím agus na Tuimím.K:>Rinne an mhuintir sin cuardach i gcláir a gcraobh sinseartha ach ní bhfuair siad lua orthu féin iontu i dtreo gur coimeádadh amach as an tsagartacht iad amhail is dá mba neamhghlan dóibh.*9M=Ar chlann na sagart: clann mhac Habaiá, clann mhac Hacóz, clann mhac Bhairzilí fear a phós ceann d' iníonacha Bhairzilí an Gileádach agus a ghlac a ainm.b8=%w)Na cantairí: clann mhac Ásáf, céad fiche a hocht.l$Q(Na Léivítigh, clann mhac Iéisiúa, agus Chaidmíéil: clann mhac Hódavá, seachtó a ceathair.7#i'clann mhac Háirim, míle agus a seacht déag.K"&clann mhac Phaischiúr, míle dhá chéad agus a daichead seacht;.!W%clann mhac Iméir, míle caoga a dó;e C$Na sagairt: clann mhac Iadaiá, teaghlach Iéisiúa is é sin, naoi gcéad seachtó a trí;D#clann mhac Shaná, trí mhíle sé chéad agus a tríocha.4c"fir Ireachó, trí chéad daichead a cúig;L!clann mhac Lod, Háidíd, agus Ónó, seacht gcéad fiche a cúig;6g clann mhac Háirim, trí chéad agus a fiche;Fclann mhac Éalám eile, míle dhá chéad caoga a ceathair;1]clann mhac Mhaigbís, céad caoga a sé;(Kclann mhac Neabó, caoga a dó;=ufir Bhéitéil agus Háí, dhá chéad fiche a trí;*Ofir Mhicmeás, céad fiche a dó;@{clann mhac Rámá agus Gheaba, sé chéad fiche a haon;]3clann mhac Chiriatáraím, Chipíreá agus Bhaerót, seacht gcéad daichead a trí;-Uclann mhac Azmávat, daichead a dó;*Ofir Anatót, céad fiche a hocht;"?fir Natofá, caoga a sé;7iclann mhac Bheithile, céad agus a fiche trí;-Uclann mhac Ghiobár, naocha a cúig;7iclann mhac Háisium, dhá chéad fiche a trí;4cclann mhac Iórá, céad agus a dó dhéag;: oclann mhac Bhaezái, trí chéad tríocha a trí;? yclann mhac Átaer, Hiziciá is é sin, naocha a hocht;= uclann mhac Áidín, ceithre chéad caoga a ceathair;5 eclann mhac Bhigví, dhá mhíle caoga a sé;< s clann mhac Adoiníceám, sé chéad a seasca a sé;:o clann mhac Azgád, míle dhá chéad fiche a dó;6g clann mhac Bhaebái, sé chéad fiche a trí;8k clann mhac Bháiní, sé chéad daichead a dó;8k clann mhac Zacái, seacht gcéad agus a seasca;8kclann mhac Zatú, naoi gcéad daichead a cúig;Fclann mhac Éalám, míle dhá chéad agus a caoga ceathair;q[clann mhac Phachat Móáb, clann mhac Iéisiúa agus Ióáb, dhá mhíle ocht gcéad agus a dó dhéag;;qclann mhac Árach, seacht gcéad seachtó a cúig;<sclann mhac Sheafaitiá, trí chéad seachtó a dó;>wclann mhac Pharois, dhá mhíle céad seachtó a dó;4~aTháinig siad le Zarubáibil, Iéisiúa, Nihimiá, Saráiá, Raeláiá, Mordacaí, Bilseán, Miospár, Bigví, Rachúm, Báná.Liosta na bhfear de phobal Iosrael:|} sB' iad seo muintir an chúige a d' fhill ó dhaoirse agus ó dheoraíocht. Tar éis do Nabúcadnazar rí na Bablóine iad a dhíbirt go dtí an Bhablóin, d' fhilleadar go Iarúsailéim agus go Iúdá gach duine go dtí a bhaile féin.c| A Ba é líon na soithí go léir d' ór agus d' airgead ná cúig mhíle ceithre chéad [seasca a naoi]. Thug Séisbeazar an t-iomlán sin ar fad leis nuair a d' fhill na deoraithe ar ais ón mBablóin go Iarúsailéim.l{ S deich mbáisín fichead óir, ceithre chéad agus a deich mbabhla airgid agus míle soitheach eile.Vz ' Seo é a líon: míle mias óir, míle mias airgid, naoi dtúisteán fichead, y  Chuir Cíoras rí na Peirse iad i lámha Mhitreadát an cisteoir, agus chomhair seisean amach do Shéisbeazar flaith Iúdá iad.x Thóg Cíoras rí amach soithí Theampall an Tiarna a thug Nabúcadnazar leis ó Iarúsailéim agus a thíolaic sé do theampall a dhé.,w SChabhraigh a gcomharsana leo ar gach bealach le hairgead, le hór, le maoin, le heallach agus le tabhartais luachmhara, agus le hofrálacha deonacha de gach sórt.av =Ansin cinn fine Iúdá agus Bhiniáimin, na sagairt agus na Léivítigh, agus go deimhin gach aon duine dár spreag Dia an spiorad iontu, chuireadar chun imeachta chun Teampall an Tiarna a atógáil in Iarúsailéim.xu kGach duine d' iarmhar a phobail, cibé áit ina bhfuil sé ag cur faoi, tagadh muintir a dhúiche i gcabhair air le hairgead, agus le hór, le maoin agus le heallach, agus le tabhartais dheonacha do Theampall Dé atá in Iarúsailéim.' »Lt Cibé dá mhuintir go léir atá in bhur measc, go raibh a nDia leo! Téidís suas go Iarúsailéim in Iúdá le Teampall an Tiarna, Dia Iosrael, a thógáil; eisean an Dia atá in Iarúsailéim.Bs «Mar seo a deir Cíoras rí na Peirse: 'Thug an Tiarna, Dia neimhe, ríochtaí uile na cruinne dom, agus chuir sé de dhualgas orm Teampall a thógáil dó in Iarúsailéim, in Iúdá.r Sa chéad bhliain de réimeas Chíorais rí na Peirse, i dtreo go gcomhlíonfaí briathar an Tiarna ó bhéal Irimia, mhúscail an Tiarna spiorad Chíorais rí na Peirse le forógra a thabhairt agus é a fhoilsiú ar fud a ríochta go léir:#q?$«Seo mar a deir Cíoras rí na Peirse: 'An Tiarna, Dia neimhe, thug sé ríochtaí uile an domhain dom agus chuir sé do chúram orm teach a thógáil dó in Iarúsailéim in Iúdá. Duine ar bith dá phobal atá in bhur measc, go raibh an Tiarna a Dhia leis! Téadh sé suas!' »5pc$Chun go gcomhlíonfaí an focal úd a dúirt an Tiarna trí bhéal Irimia, an chéad bhliain dá raibh Cíoras i gcoróin na Peirse, spreag an Tiarna spiorad Chíorais rí na Peirse i dtreo gur chuir sé fógra amach ar fud a ríochta go léir agus gur chuir sé é i scríbhinn freisin, mar leanas:goG$Is mar sin a comhlíonadh focal an Tiarna a labhair sé trí bhéal Irimia: «Coimeádfaidh an tír seo a sabóid i rith laethanta a hainnise go ceann deich mbliana agus trí scór, nó go mbeidh a sabóidí caite aici.»On$Iad siúd a tháinig slán ón gclaíomh, dhíbir Nabúcadnazar go dtí an Bhablóin iad mar a raibh siad ina ndaoir aige féin agus ag a chlann mhac nó gur tháinig ríocht na Peirse i gcumhacht.(mI$Loisceadar Teampall Dé, agus réab siad ballaí Iarúsailéim, agus chuir siad a páláis go léir trí thine, agus mhill siad a soithí luachmhara go léir.+lO$Soithí uile Theampall Dé, idir bheag agus mhór, seoda theach an Tiarna, agus seoda an rí agus na dtaoiseach, thug sé iad go léir leis go dtí an Bhablóin.k#$Thug sé rí na gCaildéach ina gcoinne dá bhrí sin agus chuir siadsan a laochra óga chun báis le faobhar claímh i dteach a sanctóra, gan trua gan taise ar ógánach ná ar mhaighdean, ar sheanóir ná ar sheanduine cromtha. Thug Dia iad go léir ar láimh dó.vje$Ach rinne siad ceap magaidh de theachtairí Dé, chaith siad drochmheas lena bhriathra, agus rinne siad fonóid faoina fháithe, nó gur tháinig an oiread sin feirge ar an Tiarna lena phobal nach raibh aon leigheas ar an scéal feasta.i#$An Tiarna, Dia a n-aithreacha, chuir sé teachtairí chucu gan stad gan staonadh mar go raibh trua aige dá phobal agus dá áit lonnaithe.sh_$Na príomhshagairt go léir, agus an pobal go léir chomh maith, bhí siad thar a bheith mídhílis, agus rinne siad aithris ar nósanna gránna na gciníocha, agus thruailligh siad Teampall an Tiarna a choisric sé in Iarúsailéim.Pg$ Rinne sé ceannairc freisin in aghaidh an rí Nabúcadnazar dár chaith sé géillsine a mhionnú dar Dia. D' éirigh sé ceanndána stuacach agus dhiúltaigh glan filleadh ar an Tiarna Dia Iosrael.f+$ Rinne sé an t-olc i bhfianaise an Tiarna, a Dhia. Níor umhlaigh sé é féin i láthair Irimia an fáidh a labhair ó bhéal an Tiarna féin. e $ Bhí Zidicíá bliain agus fiche d' aois nuair a tháinig sé i réim, agus bhí sé aon bhliain déag i réim in Iarúsailéim.[d/$ In earrach na bliana chuir Nabúcadnazar fios air agus thug go dtí an Bhablóin é le gréithe luachmhara Theampall an Tiarna, agus cheap sé Zidicíá, a dheartháir, ina rí ar Iúdá agus ar Iarúsailéim.@cy$ Bhí Iahóiácaín ocht mbliana d' aois nuair a tháinig sé i gcoróin, agus bhí sé trí bliana agus deich lá i réim in Iarúsailéim. Rinne sé an t-olc i bhfianaise an Tiarna.Vb%$An chuid eile de stair Iahóiácaím, na nithe náireacha a rinne sé, agus a fuarthas amach faoi, tá siad scríofa i Leabhar Ríthe Iosrael agus Iúdá. Tháinig Iahóiácaín a mhac i gcomharbacht air.a$Thug Nabúcadnazar leis go dtí an Bhablóin chomh maith cuid de ghréithe Theampall an Tiarna agus chuir ina phálás sa Bhablóin iad.|`q$Rinne Nabúcadnazar, rí na Bablóine, ionsaí air, chuir geimhleacha air, agus thug leis go dtí an Bhablóin é.H_ $Bhí Iachóiácaím cúig bliana agus fiche d' aois nuair a tháinig sé i gcoróin agus bhí sé aon bhliain déag i réim i Iarúsailéim. Rinne sé an t-olc i bhfianaise an Tiarna a Dhia.p^Y$Ansin rinne rí na hÉigipte rí ar Iúdá agus ar Iarúsailéim d' Eiliácaím, deartháir Iahóácház, agus d' athraigh sé a ainm go Iahóiácaím. Ach rug Neaco a dheartháir Iahóácház leis agus thug go dtí an Éigipt é. ]$Bhain rí na hÉigipte an choróin de in Iarúsailéim agus leag sé cáin de chéad tallann airgid agus tallann óir ar an tír. \ $Bhí Iahóácház trí bliana fichead d' aois nuair a tháinig sé i gcoróin, agus bhí sé trí mhí i réim in Iarúsailéim.[ $Thóg muintir na tuaithe Iahóácház mac Ióisíá agus rinne siad rí de in Iarúsailéim i gcomharbacht ar a athair.aZ;#a imeachtaí ó thús deireadh, tá siad scríofa i Leabhar Ríthe Iosrael agus Iúdá.oYW#An chuid eile de stair Ióisíá, a dhea-oibreacha de réir gach a bhfuil scríofa i ndlí an Tiarna,XX)#Chum Irimia caoineadh do Ióisíá, caoineadh a dhéanann cantairí fear agus ban a reacadh fós inniu nuair a chaoineann siad Ióisíá; nós in Iosrael é sin anois; tá na caointe scríofa sna hOlagóin.tWa#Thóg a lucht leanúna amach as a charbad féin é agus chuir i gceann eile é agus thug ar ais go Iarúsailéim é, mar a bhfuair sé bás, agus adhlacadh é i dtuamaí a shinsear. Chaoin Iúdá agus Iarúsailéim go léir Ióisíá.)VK#Chuir sé cath air i Má Mhigideo. D' aimsigh na saigheadóirí Ióisíá rí, agus dúirt an rí lena lucht leanúna: «Beirigí libh mé! Táim tromghonta.»$UA#Ach [lean] Ióisíá air ag tabhairt a dhúshláin faoi; bhí sé meáite ar chath a chur air agus ní éisteodh sé le briathra Neaco ó bheal Dé féin.BT}#chuir seisean teachtairí chuige á rá: «Cén t-aighneas atá eadrainne, a rí Iúdá? Ní chun tusa a ionsaí a tháinig mé inniu; le ríshliocht eile atáim i gcogadh, agus d' ordaigh Dia dom brostú. Ná bí ag cur isteach a thuilleadh ar an Dia atá i mo theanntasa, nó déanfaidh sé thú a scriosadh.»nSU#Nuair a bhí gach ní a bhain le cóiriú an Teampaill curtha i gcrích ag Ióisíá, ghabh Neaco rí na hÉigipte suas chun troid ag Cairceimis ar bhruach an Eofrataes. Nuair a ghluais Ióisíá amach le bac a chur air,_R7#Rinneadh an Cháisc sin a cheiliúradh san ochtú bliain déag de réimeas Ióisíá.;Qo#Níor ceiliúradh Cáisc mar í in Iosrael ó laethanta Shamúéil an fáidh; níor cheiliúir aon rí de chuid Iosrael riamh Cáisc mar í siúd a cheiliúir Ióisíá leis na sagairt agus na Léivítigh agus lena raibh i láthair de Iúdá agus d' Iosrael go léir agus le háitritheoirí Iarúsailéim.P#Cheiliúir clann Iosrael a bhí i láthair an uair sin an Cháisc agus féile an aráin gan ghabháile ar feadh seacht lá.=x<<6;:99 7766#55544233A222)11Z1,000Z0.0///p/F/..@-,++9*{)F('&&N%C$b#""G!I X-y;6X;)@KmG / $hV22~dDAÓ Gheata na nEach amach rinne na sagairt deisiú, gach duine acu ar aghaidh a thí féin.CTaobh leis-sean rinne muintir Theacóá deisiú ar stráice eile ar aghaidh an túir mhóir ghobaigh agus chomh fada le balla Oifil.B(agus bhí na tíolacthaigh ag cur fúthu in Oifil) chomh fada le Geata an Uisce, i dtreo an oirthir, agus ar aghaidh an túir ghobaigh.Aagus ar aghaidh go dtí an cúinne. Rinne Pálál mac Úzaí deisiú ar aghaidh an chúinne, agus an túr atá ag gobadh amach os cionn phálás uachtarach an rí agus atá ina sheasamh i gclós an phríosúin. Taobh leis-sean rinne Padáiá mac Pharois deisiúv@etaobh leis-sean rinne Bionúi mac Haenádád stráice eile a dheisiú ó theach Azairiá go dtí an Uillinn,0?Ytaobh leo-san rinne Biniáimin agus Haisiúb deisiú ar aghaidh a dtithe féin; taobh leo-san rinne Azairiá mac Mhásaeiá mac Anainiá deisiú in aice a thí féin;I> taobh leis-sean rinne na sagairt faoin tuath máguaird deisiú;=taobh leis-sean rinne Maraemót mac Úiríá mac Hacóz stráice eile a dheisiú ó dhoras theach Eiliáisíb go dtí a cheann eile;<Taobh leis-sean rinne Bárúc mac Zabaí stráice eile a dheisiú ón Uillinn chomh fada le doras theach Eiliáisíb an t-ardsagart;;%taobh leis-sean rinne Éizir mac Iéisiúa, uachtarán Mhizpeá, stráice eile a dheisiú ar aghaidh ard na hArmlainne i dtreo na hUilleann.u:ctaobh leis-sean rinne a mbráithre deisiú; Bávaí mac Haenádád, uachtarán ar leath dhúiche Cheíliá;89itaobh leis-sean, rinne na Léivítigh deisiú: Rachúm mac Bháiní; taobh leis-sean rinne Haisibiá, uachtarán ar leath dhúiche Cheíleá, deisiú ar son a dhúiche féin;58cNihimiá mac Azbúc, uachtarán leath dhúiche Bhéit Zúr, rinne sé deisiú chomh fada leis an mball ar aghaidh thuamaí Dháiví, na linne tacair, agus Theach na Laoch;N7Sealúm mac Chol Hoize, uachtarán dhúiche Mhizpeá, dheisigh sé Geata an Tobair; d' athchóirigh sé é, chumhdaigh é, agus ghreamaigh a chomhlaí, a bholtaí agus a bharraí. D' atóg sé chomh maith balla Linn na Canálach le hais ghairdín an rí, chomh fada ar aghaidh leis na céimeanna anuas ó dhúnfort Dháiví.?6wMailcíveá mac Raecáb, uachtarán dhúiche Bhéit-hac-Ceirim, dheisigh sé Geata an Aoiligh, [é féin agus a chlann mhac]; ghreamaigh sé a chomhlaí, a bholtaí agus a bharraí.5 Rinne Hánún agus áitritheoirí Zánóach Geata an Ghleanna a dheisiú; d' athchóirigh siad é, leag síos a ursana agus ghreamaigh a chomhlaí, a bholtaí agus a bharraí, agus dheisigh siad míle banlámh den bhalla suas go dtí Geata an Aoiligh.4 taobh leis-sean rinne Sealúm mac Hallóchéis, uachtarán ar leath dhúiche Iarúsailéim, agus a chlann [mhac] deisiú.3 rinne Mailcíveá mac Háirim agus Haisiúb mac Phachat Móáb an chéad chuid eile a dheisiú ar aghaidh go Túr na Sorn; 2  taobh leosan rinne Iadáiá mac Harúmaf deisiú ar aghaidh a thí féin; taobh leis-sean rinne Hatúis mac Haisibniá deisiú;c1? taobh leosan rinne Rafáiá mac Húr, rialtóir ar leath dhúiche Iarúsailéim, deisiú;h0ITaobh leosan rinne Úizíéil, ball de chuallacht na ngaibhne óir, deisiú; taobh leis-sean rinne Hanainiá de chuallacht na gcumhróirí deisiú; rinne siad Iarúsailéim a dhaingniú chomh fada le [Balla na Cearnóige];&/ETaobh leosan rinne Malaitiá ó Ghibeón, agus Iádón ó Mhaeronot deisiú, agus fir Ghibeón agus Mhizpeá ar son gobharnóirí an chúige thar Eofrataes.0.YRinne Ióiádá mac Phásae agus Misiulám mac Bhasóidiá [geata na roinne nua] a dheisiú; leagadar a ursana, ghreamaíodar a chomhlaí, a bholtaí agus a bharraí. -taobh leis-sean rinne muintir Theacóá deisiú cé gur dhiúltaigh a dtaoisigh a gceann a chromadh do chuing saothair a dtiarnaí.,Taobh leosan rinne Maraemót mac Úiríá mac Hacóz deisiú; taobh leis-sean rinne Misiulám mac Bheiriciá mac Mhiséazabael deisiú;+ Clann mhac Hasaná a thóg Geata an Éisc; leagadar síos a ursana agus ghreamaíodar a chomhlaí, a bholtaí agus a bharraí.O*Fir Ireachó a thóg taobh leo, agus [taobh leosan] Zacúr mac Imrí.q) ]Ansin chrom Eiliáisíb an t-ardsagart agus a chomhshagairt ar Gheata na gCaorach a thógáil; [leagadar síos] a ursana agus ghreamaíodar a chomhlaí [a bholtaí agus a bharraí] agus lean siad ar aghaidh go Túr Hananael.P(Ach thug mé freagra orthu: «Cuirfidh Dia neimhe agus talún an rath orainn! Táimidne, a shearbhóntaí, ag dul i mbun tógála; níl cuid ná ceart ná seoid chuimhne agaibhse in Iarúsailéim.»'Nuair a chuala Sanballat an Horónach agus Tóibíá an daor Amónach agus Geisim an tArabach mar gheall air seo, rinneadar magadh agus fonóid fúinn agus d' fhiafraíodar: «Céard atá ar siúl agaibh, an bhfuil ceannairc in aghaidh an rí á beartú agaibh?»&Agus d' inis mé dóibh conas mar a bhí lámh chineálta Dé mar thaca liom chun na maitheasa, agus d' aithris mé dóibh a ndúirt an rí liom. «I mbun oibre linn!» ar siad, «agus ar aghaidh leis an tógáil!» agus chrom siad ar an obair fhónta le fonn.]%3Dúirt mé leo ansin: «Feiceann sibh an cruachás ina bhfuilimid: tá Iarúsailéim ar lár agus a geataí dóite. Téanaigí, tógaimis ballaí Iarúsailéim agus ná bímis faoi náire mar seo a thuilleadh.»v$eNí raibh a fhios ag na hoifigigh cár chuaigh mé ná cad a bhí ar siúl agam; ní raibh aon ní fós ráite agam leis na Giúdaigh ná na sagairt, ná na huaisle, ná na hoifigigh, ná le haon dream eile ar a mbeadh cúram na hoibre.*#MAnsin san oíche ghabh mé an gleann suas agus mé ag iniúchadh an bhalla agus chas mé ar ais agus Geata an Ghleanna isteach arís, agus d' fhill mé mar sin."Chuaigh mé ar aghaidh ansin go dtí Geata an Tobair agus go Linn an Rí, ach ní raibh bealach do mo bheithíoch iompair thairis sin.Z!- Ghabhas Geata an Ghleanna amach dá bhrí sin agus thar Thobar an Dragúin go dtí Geata an Aoiligh. Rinne mé ballaí Iarúsailéim [agus na bearnaí iontu] a iniúchadh, agus, chomh maith, a geataí dóite. { Ansin d' éirigh mé san oíche, mé féin agus cúpla fear eile, agus gan é ráite agam le haon duine cad a bhuail Dia isteach i mo chroí a dhéanamh ar mhaithe le Iarúsailéim, agus gan agam d' ainmhithe ach an beithíoch a bhí do m' iompar.lQ Tháinig mé go Iarúsailéim dá bhrí sin agus d' fhan mé socair ann ar feadh trí lá.K Nuair a chuala Sanballat an Horónach agus Tóibíá an tAmónach daoir, an méid sin, tháinig an-mhíshásamh orthu toisc aon duine a theacht le beart a dhéanamh ar mhaithe le clann Iosrael.0Y Tháinig mé ansin go dtí gobharnóirí an chúige thar Eofrataes agus thug mé litreacha an rí dóibh. Bhí oifigigh airm agus marcshlua ón rí i mo choimhdeacht.Pagus litir eile le haghaidh Ásáf, coimeádaí na bhforaoiseacha ríoga, á rá leis adhmad a thabhairt dom chun geataí a dhéanamh do dhúnfort an Teampaill agus le haghaidh ballaí na cathrach agus don teach a ndéanfainn féin cónaí ann.» Ghéill an rí do m' iarratas mar bhí lámh mhaith mo Dhé ag tacaíocht liom.SDúirt mé leis chomh maith: «Mura miste le do mhórgacht é, tugtar litreacha dom le haghaidh gobharnóirí an chúige thar Eofrataes, á rá leo ligean dom dul slán trína gcríocha go dtí Iúdá;mSD' fhiafraigh an rí díom ansin agus an bhanríon ina suí taobh leis: «Cá fhad a bhainfidh do thuras asat agus cathain a fhillfidh tú?» D' aontaigh an rí mé a chur ann agus d' inis mé dó cá fhad a bheinn as láthair.zmagus dúirt mé leis á fhreagairt: «Mura miste leat é agus má tá lé ar bith agat liomsa, do sheirbhíseach, ba bhreá liom é dá gcuirfeá go dtí Iúdá mé chun na cathrach sin mar a bhfuil mo shinsir curtha, chun í a atógáil.»q[«Céard atá tú ag iarraidh orm, mar sin?» arsan rí liom. Chuir mé guí suas chun Dé neimhe ansinV%agus dúirt mé leis an rí: «Gura fada buan an rí! Cén fáth nach mbeadh aghaidh bhrónach orm nuair atá conamar déanta den chathair mar a bhfuil mo shinsir curtha agus a geataí loiscthe le tine?»I Dúirt an rí liom mar sin: «Cén fáth a bhfuil aghaidh bhrónach ort os rud é nach bhfuil tú tinn? Ní foláir nó go bhfuil dólás éigin ar do chroí.» Tháinig eagla mhór orm ansin] 5I mí Níosán, san fhichiú bliain de réimeas an rí, Artaxarxaes, bhí a chuid fíona os a chomhair; thóg mé suas an fíon agus thug mé don rí é; [roimhe sin] ní raibh mé riamh faoi bhrón ina láthair.  A Thiarna tabhair cluas d' urnaí do shearbhónta agus d' urnaí do shearbhóntaí gur gean leo urraim a thabhairt do d' ainm. Cuir an rath ar do shearbhónta inniu, agus deonaigh go mbeidh gnaoi an fhir seo air.» Ba chornaire ag an rí mé an uair úd.y m «Siad seo do shearbhóntaí, do phobal, an mhuintir a d' fhuascail tú le do mhórneart agus do láimh thréan." ? ach má fhilleann sibh agus m' aitheanta a choimeád agus a chleachtadh, fiú dá mbeadh bhur ndíbeartaigh ar fán thar íor na spéire is faide i gcéin, déanfaidh mé iad a chruinniú ón áit sin agus a thabhairt ar ais chun na háite a roghnaigh mé le m' ainm a lonnú ann.'. WCuimhnigh, impím ort, ar an bhfoláireamh a thug tú do Mhaois do shearbhónta: 'Má bhíonn sibh mídhílis, déanfaidh mé sibh a scaipeadh i measc na gciníocha;  ;Is coiriúil coirpeach a pheacaíomar i d' aghaidh, gan na haitheanta, na dlíthe ná na gnásanna a leag tú ar do shearbhónta Maois a chomhlíonadh.1 ]tabhair cluas go grinn agus súil go géar do ghuí do shearbhónta, an ghuí atá á déanamh agam chugat anois de lá agus d' oíche ar mhaithe le clann Iosrael, do shearbhóntaí; admhaím na peacaí a rinneamarna, clann Iosrael, i d' aghaidh; pheacaigh mise agus pheacaigh teaghlach m' athar.: oAgus dúirt mé: «A Thiarna, a Dhia neimhe, a Dhia mhór an imeaglaithe, a chothaíonn conradh agus cairdeas buan leo seo a thugann grá duit agus a chomhlíonann d' aitheanta,2  _Nuair a chuala mé na focail sin, shuigh mé síos agus bhris mo ghol orm, agus chaoin mé lá i ndiaidh an lae agus mé ar troscadh agus ag guí i láthair Dhia neimhe.i  M«An mhuintir a tháinig slan ón deoraíocht,» d' fhreagair siad, «agus atá ar ais ansiúd sa chúige, tá siad i gcruatan agus faoi leatrom náireach, tá ballaí Iarúsailéim ar lár agus a geataí loiscthe ag tine.»M  tháinig chugam duine de mo ghaolta, Hanáiní, le daoine áirithe ó Iúdá. Chuir mé ceist orthu i dtaobh na nGiúdach, an t-iarmhar a fuasclaíodh ó dheoraíocht, agus i dtaobh Iarúsailéim.  Briathra Nihimiá mac Hacailiá. I mí Cisléu san fhichiú bliain [de réimeas Artaxarxaes rí], agus mé i ndúnfort Shúsá,l Q ,Bhí siadsan go léir pósta le mná deoranta; chuir siad ar shiúl iad, [idir mhná agus chlann].dA +ar chlann mhac Neabó: Ieíéil, Maititiá, Zábád, Zibíneá, Iadaí, Ióéil, Banáiá.-U *Sealúm agus Amairiá, agus Iósaef;'I )Azarael, Seilimiá, Samairiá,6g ([ar chlann mhac Zacaí]: Seáisaí, Seárái,)M 'Seilimiá, Nátán agus Adáiá;)M &ar chlann mhac Bhionúi: Simeí,*O %Matainiá, Matanaí agus Iásaú;)M $Vainiá, Maraemót, Eiliáisíb,'I #Banáiá, Béidiá, Calúihí,9m "ar chlann mhac Bháiní: Madaí, Amrám, Úéil,i~K !ar chlann mhac Háisiúm: Matanaí, Matatá, Zábád, Eilífilit, Iréama, Manaise agus Simeí;+}Q Biniáimin, Malúc agus Samairiá;W|' ar chlann mhac Háraim: Éilíeizir, Isíveá, Mailcíveá, Seamaiá, Simeon,r{] ar chlann Phachat Móáb: Adná, Calál, Banáiá, Másaeiá, Matainiá, Bazalael, Bionúi agus Manaise;\z1 [ar chlann Bhigví]: Misiulám, Malúc, Iadáiá, Iáisiúb, Seál agus Iréamót;Ky ar chlann Bhaebaí: Iahóchánán, Hanainiá, Zabaí agus Atlái;hxI ar chlann mhac Zatú: Eilióaenaí, Eiliáisíb, Matainiá, Iréamót, Zábád agus Aizízeá;cw? ar chlann mhac Éalám: Matainiá, Zacairiá, Ichíéil, Aibdí, Iréamót agus Éilíá;v Ar na hIosraelaigh: ar clann mhac Pharois: Raimiá, Ízíá, Mailcíveá, Míováimin, Eileázár, Mailcíveá agus Banáiá;ouW ar na cantairí: Eiliáisíb [agus Zacúr]; ar ghardaí na ngeataí: Sealúm agus Teilim agus Úirí.qt[ ar na Léivítigh: Iózábád, Simeí, Caeláiá Cilíeá is é sin Pataichiá, Iúdá agus Eilíeizir;psY ar chlann mhac Phaischiúr: Eilióaenaí, Másaéiá, Ísmeáéil, Natanael, Iózábád agus Ealásá;Yr+ ar chlann mhac Háirim: Másaéiá, Éilíá, Seamaiá, Ichíéil agus Uizíá;9qm Ar chlann mhac Iméir: Hanáiní agus Zabaidiá;p# Thug siad a mbriathar gill go gcuirfidís a mná ar shiúl agus d' ofráil siad reithe mar íobairt pheaca mar leorghníomh ina gciontacht.Mo Seo iad ainmneacha na bhfear de shliocht na sagart a fuarthas a phos mná deoranta: Ar chlann mhac Iéisiúa mac Iózádác agus i measc a ghaolta: Másaeiá, Eilíeizir, Iáiríb agus Gadailiá.onW agus faoin gcéad lá den chéad mhí bhí cás na bhfear go léir a thóg mná deoranta pléite acu.m Rinne na deoraithe de réir an mholta sin. [Thogh] Eazrá an sagart mar chúntóirí, cinn na bhfiní de gach teaghlach, agus gach duine díobh luaite ó ainm. Shuigh siad le breith a thabhairt ar na cásanna faoi leith ar an gcéad lá den deichiú mí,(lI Níor chuir aon duine ina choinne sin ach Iónátán mac Asáhael agus Iachzaiá mac Thicveá, le tacaíocht ó Mhisiulám agus ó Sheabataí an Léivíteach.#k? Déanadh ár gceannairí ionadaíocht don chomhthionól go léir; tagadh an mhuintir inár gcathracha a thóg mná deoranta chucu ar am ceaptha agus seanóirí agus breithiúna ó gach cathair ina gcoimhdeacht, nó go gcuirfear dínn fraoch feirge ár nDé i dtaobh an ghnó seo.»Ij Ach tá mórán daoine anseo agus is é séasúr na báistí é agus ní féidir dúinn fanacht amuigh faoin spéir. Ní gnó lae nó dhó é seo, mar pheacaigh a lán againn ar an tslí seo.i D' fhreagair an comhthionól go léir d' aonghuth in ard a gcinn: «Mar sin atá; is é ár ndualgas déanamh mar a deir tú!h- Ach anois beirigí buíochas leis an Tiarna, Dia bhur sinsear, agus déanaigí a réir; scaraigí le pór na tíre agus le bhur mná deoranta.» g9 Ansin d' éirigh Eazrá an sagart ina sheasamh agus dúirt: «Rinne sibh feall mar gur phós sibh mná deoranta, agus chuir sibh le ciontacht Iosrael.Ff Dá bharrsan tháinig muintir Iúdá agus Bhiniáimin go léir le chéile in Iarúsailéim laistigh de thrí lá; ba é an naoú mí é, agus an fichiú lá den mhí. Chruinnigh an pobal go léir sa chearnóg os comhair Theampall an Tiarna. Bhí siad ar ballchrith de bharr na hócáide agus de bharr tulca báistí.Ve% agus aon duine nach dtiocfadh laistigh de thrí lá ba é sin rabhadh na gceannairí agus na seanóirí go ndéanfaí a mhaoin go léir a ghabháil agus é féin a dhíbirt ó chomhthionól na ndeoraithe.d Eisíodh fógra in Iúdá agus in Iarúsailéim do na deoraithe go léir a d' fhill, á rá leo cruinniú le chéile in Iarúsailéim,{co Ansin d' imigh Eazrá leis óna ionad os comhair Theampall an Tiarna agus chuaigh isteach i seomra Iahóchánán mac Eiliáisíb mar ar [fhan sé an oíche sin] gan arán ná uisce a chaitheamh, mar bhí sé ag caoineadh feall na ndeoraithe.Kb Ansin d' éirigh Eazrá agus chuir d' iallach ar na príomhshagairt agus ar na Léivítigh agus ar na hIosraelaigh go léir mionn a thabhairt go ndéanfaidís mar a dúradh; thug siad an mionn.jaM Éirigh! Is é do chúramsa é, ach beimidne le d' ais. Bíodh misneach agat! Ar aghaidh leat!»h`I Déanaimis conradh lenár nDia, ár mná seo go léir agus an chlann a rugadh dóibh a chur i leataobh de réir do chomhairle-sé agus a gcomhairle siúd a chreathnaíonn roimh aithne ár nDé. Déanaimis de réir an dlí.w_g Ansin labhair Seacainiá mac Ichíéil de chlann Éalám amach agus dúirt le hEazrá: «Rinneamar feall ar ár nDia agus phósamar mná deoranta de phór dúchasach na tíre; ach dá ainneoin sin, tá dóchas éigin ann d' Iosrael fós.d^ C Fad a bhí Eazrá ag guí agus ag admháil peacaí le deora agus é faon ar lár os comhair Theampall an Tiarna, chruinnigh slua mór Iosraelach ina thimpeall idir fhir agus mhná agus leanaí, agus iad ag gol go goirt.]w A Thiarna, a Dhia Iosrael, de bharr d' fhíréantachta, fágadh fuíoll áir againn a tháinig slán mar atá anseo inniu; seo sinn anois i do láthair faoi ualach ár bpeacaí, agus dá bharrsan ní féidir d' aon duine seasamh i do láthair.»\! an mbrisfimidne d' aitheanta arís agus cleamhnais a dhéanamh arís leis na ciníocha a chleachtann a leithéid de ghráiniúlacht? Nach gcuirfeadh sin an oiread sin feirge ort go ndéanfá sinn a scriosadh i slí nach bhfágfaí fuíoll áir ná fear inste scéil?y[k «Agus anois tar éis ar bhain dúinn de bharr ár ndrochghníomhartha agus ár mórchiontachta cé go ndearna tusa, a Dhia, ár gcionta a mheas níos éadroime ná mar is cóiriúil iad agus gur fhág tú an fuíoll áir seo anseo againn hZI Uime sin ná tugaigí bhur iníonacha mar mhná chéile dá mic, agus ná tógaigí a n-iníonachasan mar mhná do bhur mic féin; ná bíodh mairg oraibh faoina síocháin ná faoina gconách siúd, i dtreo go rachadh sibh féin i neart, go n-íosfadh sibh togha torthaí na tíre agus go bhfagfadh sibh é mar oidhreacht ag bhur sliocht go brách.'Y# Na haitheanta a d' aithin tú trí do shearbhóntaí na fáithe á rá: 'An tír ina bhfuil sibh ag dul le seilbh a ghabháil air, is tír é atá neamhghlan mar gur thruailligh na ciní dúchasacha é leis na gráiniúlachtaí lenar shalaigh siad é ó cheann ceann.xXi Ach anois céard atá le rá againn, a Dhia, tar éis an chineáltais seo, agus gur thréigeamar d' aitheanta?KW Óir is daoir sinn. Mar sin féin ní dhearna Dia dearmad dínn inár ndaoirse, ach nocht sé a bhuanghrá inár leith i láthair ríthe na Peirse agus fuair sé cead dúinn Teampall ár nDé a atógáil agus caoi a chur ar a fhothracha agus chuir sé foscadh agus dídean ar fáil dúinn in Iúdá agus in Iarúsailéim.zVm Ach anois, go tobann, tá an Tiarna ár nDia tar éis bheith fabhrach linn; d' fhág sé fuíoll áir againn agus thug sé tearmann dúinn ina áit naofa; sin mar a thug Dia cáil solais dár súile agus cáil faoisimh ónár mbraighdeanas.9Uk Ó laethanta ar sinsear i leith is mór í ár gciontacht; agus i ngeall ar ár n-urchóidí tugadh sinn féin, ár ríthe agus ár sagairt, isteach i lámha ríthe tíortha eile, agus tugadh suas don chlaíomh sinn, don bhraighdeanas, don chreach agus don náire. Agus is amhlaidh atá an scéal inniu.T# agus dúirt:«A Dhia, tá ceann faoi orm agus lasaim le náire agus m' aghaidh á tógáil chugat agam, a Dhia liom, mar méadaíodh ár gcoireanna nó go bhfuil siad níos airde ná ar gceann, agus carnadh suas ár bpeaca ionas go sroicheann sé na flaithis.uSc Um thráth íobairt an tráthnóna, d' éirigh mise, Eazrá, as an toirchim ina raibh mé, agus lig mé mé féin fúm ar mo ghlúine agus mo chuid éadaigh agus m' fhallaing stróicthe. Shín mé mo lámha amach chun an Tiarna mo DhiavRe Agus gach n-aon a chuir briathra Dé Iosrael ar ballchrith, chruinnigh siad i mo thimpeall toisc mídhílseacht seo na ndeoraithe a d' fhill. Ach maidir liomsa, bhí mé i mo shuí ansiúd in anbhainne go tráth íobairt an tráthnóna.5Qc Nuair a chuala mé an scéal seo, stróic mé mo chuid éadaigh agus m' fhallaing; stoith mé gruaig mo chinn agus m' fhéasóige, agus shuigh mé síos le barr anbhainne.sP_ ach fuair siad mná i measc na mban deoranta sin dóibh féin agus dá gclann mhac; tá an cine naofa cumasctha le bunadh na dtíortha; sa bheart fill seo, is iad na huachtaráin agus na feidhmeannaigh a bhí i dtús cadhnaíochta.»cO A Nuair a bhí an méid sin déanta tháinig na huachtaráin chugam agus dúirt: «Ní dhearna pobal Iosrael ná na sagairt ná na Léivítigh iad féin a dheighilt ó phobail na dtíortha atá báite i ngráiniúlachtaí na Canánaigh, na Hitigh, na Pirizigh, na Iabúsaigh, na hAmónaigh, na Móábaigh, na hÉigiptigh agus na hAmóraigh HN $Cuireadh na treoracha a thug an rí in iúl d' fheidhmeannaigh an rí agus do ghobharnóirí an chúige thar Eofrataes, agus ansin thugadarsan cabhair don phobal agus do Theampall an Tiarna.`M9#Um an dtaca sin rinne an mhuintir a d' fhill ón mbraighdeanas, na deoraithe go léir a d' fhill, íobairtí uileloiscthe a ofráil do Dhia Iosrael, dhá tharbh déag thar ceann Iosrael go léir, nócha sé reithe, seachtó seacht uan, agus, mar ofráil pheaca, dhá phocán déag; ofráladh an t-iomlán mar íobairt uileloiscthe don Tiarna._L7"Bhí an t-iomlán ann idir líon agus mheáchan. Breacadh meáchan gach ní ar phár.,KQ!Ar an gceathrú lá tomhaiseadh an t-ór agus an t-airgead i dTeampall ár nDé agus tugadh iad ar a lámha do Mharaemót an sagart, mac Úiríá, agus mar aon leis bhí Eileázár mac Phíneachás; agus ina dteannta bhí na Léivítigh Iózábád mac Iéisiúa agus Nóaidiá mac Bhionúi.eJC Bhaineamar amach Iarúsailéim agus d' fhanamar ann ag ligean ar scíthe ar feadh trí lá.JI Ar an dara lá déag den chéad mhí d' fhágamar abhainn Ahavá ar ár mbealach go Iarúsailéim; bhí gnaoi ár nDé orainn agus chosain sé ar an tslí sinn ó naimhde agus ó róbálaithe.*HMGhlac na sagairt agus na Léivítigh cúram an airgid, an óir agus na soithí, a tomhaiseadh, orthu féin, lena dtabhairt go Iarúsailéim go Teampall ar nDé.OGTugaigí aire dóibh agus coinnigí slán iad nó go dtomhaisfidh sibh iad i láthair na bpríomhshagart, na Léivíteach agus chinn finí Iosrael in Iarúsailéim i seomraí Theampall an Tiarna.»%FCDúirt mé leo: «Tá sibhse coisricthe don Tiarna; tá na soithí seo naofa; ofrálacha deonacha don Tiarna, Dia bhur sinsear, an t-ór agus an t-airgead.{Eofiche mias óir ab fhiú míle dáireach, agus dhá áras de chré-umha mín geal a bhí chomh luachmhar le hór.D'Thomhais mé amach ina lámha chucu: sé chéad go leith tallann airgid, céad soitheach airgid ab fhiú [dhá thallann], céad tallann óir,\C1thomhais mé amach chucu an t-airgead, an t-ór, na soithí, agus na hofrálacha a thoirbhir an rí agus a chomhairleoirí agus a mhaithe, agus na hIosraelaigh go léir a bhí i láthair, do Theampall ár nDé.wBgThogh mé dháréag de na príomhshagairt, Séiribiá agus Haisibiá agus deichniúr dá ngaolta mar aon leo;bA=Rinneamar troscadh dá bhrí sin, á impí sin ar Dhia agus thug sé cluas dár n-impí.7@gÓir ba leasc liom cuideachta saighdiúirí agus marcshlua a lorg ar an rí le sinn a chosaint ón namhaid ar an tslí mar bhí sé ráite cheana féin againn leis an rí: «Tá láimh ar nDé leata mar sciath chosanta ar cách a lorgann é, agus a neart agus a fhearg ar chách a thugann cúl leis.»h?ID' fhógair mé troscadh ansiúd, ansiúd cois abhann Ahavá, d' fhonn go ndéanfaimis sinn féin a umhlú os comhair ar nDé agus go n-iarrfaimis air go n-éireodh ár mbóthar linn féin, lenár gclann agus lenár maoin.H> agus seachas sin dhá chéad agus a fiche tíolacthach de na tíolacthaigh a cheap Dáiví agus a fheidhmeannaigh le freastal ar na Léivítigh. Cláraíodh an mhuintir sin go léir ó ainm.v=eagus Haisibiá chomh maith agus Isiá ina theannta de chlann mhac Mharáraí, agus a gclann mhac fiche fear;P<Ansin, a bhuí le gnaoi ár nDé a bhí orainn, chuir siad chugainn fear éirimiúil, de chlann Mhailí mhic Léiví mhic Iosrael, Séiribiá lena chlann mhac agus lena ghaolta, ochtar déag ar fad; ; agus sheol mé iad go hIdeo ceannasaí shanctóir Chásaifiá; d' inis mé dóibh an teachtaireacht a bhí le tabhairt acu do Ideo agus dá bhráithre a bhí ag cur fúthu i sanctóir Chásaifiá .i. searbhóntaí a sholáthar dúinn do Theampall ár nDé. :Chuir mé Eilíeizir, Airíéil, Seamaiá, Ealnátán, Iáiríb, Ealnátán, Nátán, Zacairiá agus Misiulám, dream tuisceanach \91Chruinnigh mé iad go bruach na habhann a shníonn go hAhavá agus shuíomar campa ansiúd ar feadh trí lá. Rinne mé iniúchadh orthu agus chonaic mé tuataí agus sagairt ina measc, ach gan aon Léivítigh.X8)de chlann mhac Bhigví: Útaí mac Zabúd, agus trí fichid fear ina theannta.7 de chlann mhac Adoiníceám: sóisir na clainne darbh ainm: Eilífilit, Ieíéil, agus Seamaiá, agus trí fichid fear ina dteannta;c6? de chlann mhac Azgád: Ióchánán mac Hacátán agus deichniúr agus céad ina theannta;_57 de chlann mhac Bhaebái: Zacairiá mac Bhaebái, agus ochtar ar fhichid ina theannta;i4K de chlann mhac [Bháiní]: Sealóimít mac Ióisifiá agus céad trí fichid fear ina theannta:m3S de chlann mhac Ióáb: Obaidiá mac Ichíéil agus dhá chéad agus ochtar fear déag ina theannta;f2Ede chlann mhac Sheafatiá: Zabaidiá mac Mhíocáéil agus ceithre fichid fear ina theannta;U1#de chlann mhac Éalám: Isiá mac Atailiá agus seachtó fear ina theannta;Z0-de chlann mhac Áidín: Eibid mac Iónátán agus leathchéad fear ina theannta;b/=de chlann mhac [Zatú]: Seacainiá mac Iachaizíéil agus trí chéad fear ina theannta;j.Mde chlann mhac Phachat Móáb: Eilíhéanaí mac Zaraichiá, agus dhá chéad fear ina theannta;e-Cmac Sheacainiá; de chlann mhac Pharóis: Zacairiá, lenar cláraíodh céad go leith fear;y,kDe chlann mhac Phíneachás: Géirseom; de chlann mhac Íteámár: Daníéil; de chlann mhac Dháiví: Hatúis,+ Seo iad na cinn finí a chuir chun bealaigh ón mBablóin i mo theannta le linn Artaxarxaes rí, agus seo iad a nginealaigh:* agus a ghnóthaigh domsa gnaoi an rí agus a chomhairleoirí agus feidhmeannach róchumhachtach an rí. Tháinig misneach orm féin mar go raibh gnaoi an Tiarna mo Dhia orm, agus chruinnigh mé ceannairí Iosrael le chéile le dul suas in éineacht liom.)!Moladh leis an Tiarna, Dia ár sinsear, a spreag croí an rí ar an gcuma sin chun Teampall an Tiarna in Iarúsailéim a mhóradh,7(gMá dhiúltaíonn aon duine do dhlí do Dhé agus is é sin leis dlí an rí cuirtear an daorbhreith i bhfeidhm air go dian bás nó ionnarbadh, gabháil maoine nó carcair./'WAgus maidir leatsa, a Eazrá, de réir eagna do Dhé atá i do sheilbh, ceap scríobhaithe agus breithiúna a riarfaidh an chóir ar mhuintir uile an chúige thar Eofrataes, orthu siúd go léir is é sin arb eol dóibh dlí do Dhé; an mhuintir nach eol dóibh é, déan é a theagasc dóibh.b&=Bíodh a fhios agaibh chomh maith go bhfuil cosc ar cháin nó custaim nó táillí a leagan ar shagairt nó ar Léivítigh, ar chantairí nó ar ghardaí geata, ar thíolacthaigh nó ar shearbhóntaí Theampall Dé.<%qNí foláir gach a n-ordaíonn Dia neimhe a chur i gcrích le díograis ar mhaithe le Teampall Dhia neimhe, le heagla go dtiocfadh fraoch a fheirge ar ríocht an rí agus a mhac.+$Ogan agaibh mar theorainn ach céad tallann airgid, céad tomhas cruithneachta, céad dabhach fíona, céad dabhach ola, agus an oiread salainn agus a éilítear.A#{Agus mise, Artaxarxaes rí, tugaim an t-ordú seo do chisteoirí uile an chúige thar Eofrataes: Cibé rud a iarrfaidh Eazrá, scríobhaí dhlí Dhia neimhe, ceadaigí é ar an toirt,"3Aon rud eile a bhíonn de dhíth ar Theampall do Dhé, a tharlóidh a bheidh á chur ar fáil agat, déan é a sholáthar le cabhair chiste an rí.u!cLeag na soithí a tugadh duit i gcomhair seirbhís Theampall do Dhé i bhfianaise do Dhé in Iarúsailéim.w gAn fearasbarr óir agus airgid, caith é mar is áil leat féin agus le do bhráithre de réir thoil do Dhé.MLeis an airgead seo ceannaigh go fonnmhar, tairbh, reithí agus uain agus na habhlanna agus na hofrálacha dí a ghabhann leo; agus íobair iad ar altóir Theampall do Dhé atá in Iarúsailéim._7agus chomh maith céanna a bhfaighidh tú d' airgead agus d' ór i gcúige na Bablóine go léir, mar aon leis na hofrálacha deonacha a rinne an pobal agus na sagairt do Theampall bhur nDé atá in Iarúsailéim.1[agus freisin leis an airgead agus leis an ór a bhreith leat, a d' ofráil an rí agus a chomhairleoirí go deonach do Dhia Iosrael, atá ag cur faoi in Iarúsailéim,8iÓir tá tusa do do sheoladh ag an rí agus ag a sheachtar comhairleoirí le hiniúchadh a dhéanamh ar Iúdá agus ar Iarúsailéim de réir dhlí do Dhé atá i do sheilbh,<q Seo iad m' orduithe: aon duine i mo ríocht de phobal Iosrael, dá sagairt nó dá Léivítigh, a roghnóidh dá thoil féin, dul suas go Iarúsailéim, níl a bhac air dul leat.q[ Artaxarxaes, rí na ríthe, don sagart Eazrá, scríobhaí dhlí Dé neimhe, [síoth agus síocháin!].K Seo cóip den cháipéis a thug Artaxarxaes rí d' Eazrá an sagart agus an scríobhaí a bhí oilte go sainiúil ar théacs aitheanta an Tiarna agus ar a dhlíthe ag baint le hIosrael.+O Óir bhí Eazrá luite ó chroí le staidéar a dhéanamh ar dhlí an Tiarna agus lena chleachtadh, agus lena aitheanta agus a fhorálacha a theagasc d' Iosrael.F mar bheartaigh seisean imeacht ón mBablóin ar an gcéad lá den chéad mhí, agus shroich sé Iarúsailéim ar an gcéad lá den chúigiú mí; bhí lámh chneasta a Dhé leis go dearfa.r]Tháinig sé siúd go Iarúsailéim ar an gcúigiú mí; ba í an seachtú bliain de réimeas an rí í,5cChuaigh líon áirithe Iosraelach, sagairt, Léivítigh, cantairí, gardaí geata, agus tíolacthaigh suas go Iarúsailéim sa seachtú bliain de réimeas Artaxarxaes rí._7ghabh an fear seo Eazrá suas ón mBablóin. Ba scríobhaí é a bhí oilte ar dhlí Mhaois, an dlí a thug an Tiarna, Dia Iosrael. Thug an rí dó gach ar iarr sé mar bhí gnaoi a Dhé, an Tiarna, air go tréan.W'mac Aibíosúa, mac Phíneachás, mac Eileázár, mac Árón, an t-ardsagart /Ymac Zarachiá, mac Uizí, mac Bhucaí,&Gmac Amairiá, mac Mharáiót,4cmac Shealúm, mac Zádóc, mac Aichítiúb,  Tar éis na n-imeachtaí sin, i réimeas Artaxarxaes rí na Peirse, ghabh Eazrá mac Sharáiá, mac Azairiá, mac Hilcíá,wCheiliúir siad féile an tSlimaráin ar feadh seacht lá le háthas croí, mar thug an Tiarna ábhar lúcháire dóibh, mar gur bhog sé croí rí na hAsaíre le misneach a thabhairt dóibh i mbun a saothair ar Theampall an Tiarna, Dia Iosrael.g GD' ith an mhuintir seo leanas an Cháisc: na hIosraelaigh go léir a d' fhill óna ndeoraíocht, agus iad siúd go léir a scar le truaillitheacht a gcomharsana máguaird agus a ghabh leo ag adhradh an Tiarna, Dia Iosrael [~}}<|{DzyyWxwwDvuuKtsraqpponn;mllkjjTihgfedddc|ba `^^T]\n\[5ZYYUXWVV+UGSSFRQQ=POO7NqMLL4JJIPHfGGaG"FFoF,EEEoE5DDDwD>CCCCKCBBB|B!AAA~AZA@@@a@???7>>>M==7<<Óir rinne tusa beart na dílse,Ach sinne beart na coirpeachta.  Anois, dá bhrí sin, a Dhia linn,A Dhia mhór na cumhachta agus na heagla,Atá dílis do do chonradh agus buanseasmhach i do ghrá,Nára beag leat an ainnise go léirA tharla dúinne, dár ríthe, agus dár dtaoisigh,dár sagairt, dár bhfáithe, (dár sinsir), agus dár muintir go léirÓ ré ríthe na hAsaíre go dtí inniu féin. Ach, le barr grá, níor chuir tú deireadh leo,Níor thréig tú ar fad iad,Mar is Dia lách cineálta thú.T~! Bhí foighne agat leo ar feadh mórán blianta.Thug tú rabhadh dóibh le do spiorad trí na fáithe,Ach ní thabharfaidís aird ort.Thug tú i lámha chiníocha na gcríoch iad.v}e Thug tú rabhadh dóibh lena dtabhairt ar ais chun do dhlí;Ach bhorr an t-uabhar iontu, agus níor chomhlíon siad d' aitheanta;Pheacaigh siad in aghaidh d' orduithe,Na horduithe a bhronnann an bheatha ar fhear a gcomhlíonta;Chroith siad a nguaillí go stuacach,Agus chruaigh a muineál le stailc, agus níor ghéill siad.b|= Ach a luaithe a bhí síocháin acurinne siad peaca arís os do chomhair.Rinne tú iad a thabhairt i lámha a naimhdeagus luigh siadsan orthu go danartha.Ach d' iompaigh siad, ghlaoigh chugat arísAgus thug tú cluas dóibh ó neamh.An minic a dhéanfaidh tú iad a fhuascailt le teann trócaire?>{u Uime sin rinne tú iad a thabhairt i lámha naimhde,Agus rinne siadsan géarleanúint orthu.i laethanta a ngéarleanúna ghlaoigh siad ortAgus thug tú cluas dóibh ó na flaithis.Le barr trócaire thug tú slánaitheoirí dóibhA d' fhuascail iad ó lámha a naimhde.}zs Ach bhíodar easumhal duit agus rinne siad ceannairc i d' aghaidh;Thug siad droim leis an dlí;Mharaigh siad d' fháithe a thugadh rabhadh dóibh,Le hiad a iompú ar ais ortsa,(Agus thug siad diamhaslaí móra).|yq Ghabh siad cathracha daingne,Agus tailte méithe;Fuair siad seilbh ar thithe a bhí lán d' ollmhaitheasaí,Ar thaiscumair thochailte, ar fhíonghoirt, agus ar luibhghoirt ológ,Ar chrainn torthaí go flúirseach.Chaitheadar bia, agus bhíodar sáitheach lán;Bhí orthu rian na dea-choda a thug tú dóibh go flaithiúil.x Chuaigh a sliocht isteach agus ghabh an tír,Agus threascair tú rompuNa Canánaigh, áitritheoirí na tíre,Agus thug tú ar láimh dóibh iad,Idir ríthe agus phobal na tíre,Le déanamh leo mar ab áil leosan.9wk Chuir tú an rath ar a sliochtMar a bheadh réaltaí nimheAgus threoraigh tú isteach iadSa tír a dúirt tú lena sinsir a ghabháil agus a shealbhú.Gv Thug tú dóibh ríochtaí agus pobail,Agus bhronn tú gach feorann orthu;Ghabh siad seilbh ar chríocha Shíochon rí Heisbeon,Agus ar chríocha Óg rí Bháiseán.;uo Chothaigh tú iad ar feadh daichead bliain san fhásach;Ní raibh aon ní de dhíth orthu;Ní dheachaigh caitheamh ar a gcuid éadaigh,Ná at ar a gcosa.t/ Thug tú do dhea-spiorad dóibh lena dteagasc,Agus níor dhiúltaigh tú manna dá mbéala.Thug tú uisce lena dtart a mhúchadh.tsa Le barr trócaire ní dhearna tú iad a thréigean san fhásach;An colún néil a threoraigh iad sa láNíor fhág sé iad,Ná an colún tine san oíche,Leis an mbealach a bhí rompu a shoilsiú dóibh.Lr Nuair a rinne siad lao dóibh féinDe mhiotal leáite agus go ndúirt siad:' Sin é bhur nDia a thug sibh aníos as an Éigipt,' Agus gur thugadar diamhasla duit go mór,wqg Dhiúltaíodar géilleadh, gan cuimhne acu ar na hiontaisA rinne tú dóibh.D' éirigh siad ceanndána,Agus [rith sé leo] fiú filleadh ar an Éigipt, agus ar a ndaoirse.Ach is Dia maithiúnais thú,Lán de chineáltas agus de thrócaire,Mall chun feirge, gan teorainn le do bhuanghrá;Níor thréig tú iad.}ps Ach d' éirigh siadsan agus ár sinsir uaibhreach,Agus le barr ceanndáine chuir siad suas do d' aitheanta. o Thug tú arán ó neamh dóibh lena n-ocras a shásamh.Agus thug tú na caisí uisce ón gcarraig dóibh dá dtart.D' ordaigh tú dóibh gabháil isteach,Agus seilbh a thógail ar an talamhA mhionnaigh tú a thabharfá dóibh.n1 Thug tú eolas dóibh ar do shabóid naofa;Shocraigh tú aitheanta (agus reachtanna) agus dlí dóibh,Trí Mhaois do shearbhónta.Dm Tháinig tú anuas ar Chnoc Shíonái,Agus labhair tú leo ó na flaithis.Thug tú dóibh treoracha córa,Dlíthe cinnte,Reachtanna agus aitheanta maithe.1l[ Mar cholún néil threoraigh tú iad sa láAgus mar cholún tine san oíche,Leis an mbealach rompu a shoilsiú,An bealach a bhí acu le triall.Jk Dheighil tú an mhuir rompu;Ghabh siad cosa tirime tríd an mórmhuir.Chaith tú an dream a bhí ar a dtóir isteach sa duibheagán,Mar a dhéanfaí cloch sa chuilithe.j Rinne tú éachtaí agus míorúiltí in aghaidh Fhorainn,In aghaidh a shearbhóntaí go léir agus mhuintir uile a thíre;Óir bhí a fhios agat a theanntásaí a bhí siad leo.Thuill tú cáil duit féin a mhaireann fós inniu.miS Chonaic tú cruachás ár sinsir san Éigipt;Chuala tú a nglao le hais Mhuir na nGiolcach;Dh Fuair tú dílis ó chroí os do chomhair é;Rinne tú conradh leisGo dtabharfa dó tír an Chanánaigh,An Hivigh agus an Amóraigh,An Phirizigh, an Iabúsaigh, an Ghiorgáisigh,Dó féin agus dá shliocht.Chomhlíon tú do ghealltanas,Óir is cóir é thú.g A Thiarna, is tú an DiaA thogh Abrám,A thug as Úr na gCaildéach amach é,Agus a thug Abrahám mar ainm air.8fi Tusa amháin is Tiarna;Rinne tusa na flaithis, flaithis na bhflaitheas, lena gcóiriú go léir,An talamh agus a torthaí go léir,Na farraigí agus a bhfuil ina gcrioslach.Chuir tú anam sna nithe sin go léir;Agus cromann sluaite na bhflaitheas os do chomhair.]e3 agus dúirt na Léivítigh Iéisiúa, Caidmíéil, Báiní, Haisibniá, Séiribiá, Hóidíá, Seabainiá agus Patachiá: «Éirígí agus beannaígí an Tiarna bhur nDia trí shaol na saol.Moladh leat, a Thiarna ár nDia,Trí shaol na saol!Moladh le d' ainm glórmharA sháraíonn gach moladh agus móradh.d Bhí Iéisiúa Bionúi, Caidmíéil, Seabainiá, Búiní, Séiribiá, Báiní agus Canáiní ag glaoch os ard chuig an Tiarna a nDia;sc_ Bhí cách ina seasamh i láthair chuí agus bhíodar ag léamh sleachta as leabhar dhlí an Tiarna a nDia ar feadh ceathrún den lá; bhíodar ag admháil a bpeacaí ar feadh ceathrún eile den lá, agus ag adhradh an Tiarna a nDia.b5 Rinne an pór Iosraelach iad féin a dheighilt ón muintir dheoranta go léir; sheasaíodar ansiúd ag admháil a bpeacaí agus coireanna a sinsear.$a C Ar an gceathrú lá fichead den mhí seo chruinnigh clann Iosrael le chéile le troscadh a dhéanamh in éadach róin agus luaithreach ar a gceann.^`5Lá i ndiaidh an lae ó thús deireadh, léadh Eazrá sleachta as leabhar dhlí Dé. Cheiliúir siad an fhéile ar feadh seacht lá, agus ar an ochtú lá bhí comhthionól sollúnta de réir mar a bhí ordaithe.s__Rinne comhthionól iomlán na muintire a d' fhill ó dheoraíocht scáthláin agus chuaigh chun cónaithe iontu; ní dhearna clann Iosrael riamh a leithéid ó laethanta Iósúa mac Nún go dtí an uair sin. Bhí lúcháir mhór ann.p^YChuaigh an pobal amach agus thug leo iad agus rinne scáthláin dóibh féin, gach duine ar dhíon a thí féin, agus ina gclósanna, agus i gclósanna Theampall Dé, ar chearnóg Gheata an Uisce agus ar chearnóg Gheata Eafráim./]WA luaithe a chuala siad é sin, [d' fhógair] siad ina gcathracha go léir agus in Iarúsailéim: «Téigí faoi na sléibhte agus tugaigí libh géaga de chrainn olóige, píne agus mirtil agus pailme agus de chrainn chraobhacha eile le scáthláin a dhéanamh mar atá scríofa sa leabhar.»#\?Agus fuair siad scríofa sa dlí a d' aithin an Tiarna trí Mhaois: «Tá clann Iosrael le maireachtáil i scáthláin le linn féile an tseachtú mí.»/[W An dara lá chruinnigh cinn finí an phobail ar fad agus na sagairt agus na Léivítigh timpeall Eazrá an scríobhaí le staidéar a dhéanamh ar bhriathra an dlí.3Z_ Agus d' imigh an pobal go léir leo a ithe agus a ól agus a thabhairt scaireanna uathu agus a dhéanamh gairdis toisc gur thuig siad brí na nithe a fógraíodh dóibh.Y! Agus chiúnaigh na Léivítigh an pobal go léir á rá: «Bígí ar bhur suaimhneas; is lá coisricthe é seo; ná bíodh brón oraibh.»X Ansin dúirt sé leo: «Imígí libh, ithigí an tsaill agus ólaigí fíon milis agus cuirigí cuid díobh chun an té nach bhfuil aon ní ullamh aige. Óir tá an lá seo coisricthe dár dTiarna. Ná bíodh brón oraibh óir is é áthas an Tiarna bhur neart.»cW? Ansin dúirt (an gobharnóir, Nihimiá agus) Eazrá an sagart agus an scríobhaí (agus na Léivítigh a bhí ag teagasc an phobail) leis an bpobal go léir: «Lá atá coisricthe don Tiarna bhur nDia is ea an lá seo. Ná bígí ag caoineadh ná ag olagón.» Mar bhí an pobal go léir ag sileadh na ndeor nuair a chuala siad briathra an dlí. VLéigh Eazrá giotaí as leabhar an dlí, agus thug aistriú agus míniú orthu don phobal ionas go dtuigfidís a raibh á léamh.tUaIéisiúa, Báiní, Séiribiá, Iáimín, Acún, Seabataí, Hóidiá, Másaeiá, Cilíteá, Azairiá, Iózábád, Hánán, Paláiá Léivítigh ab ea iadsan mhínigh siad an dlí don phobal, agus d' fhan an pobal go léir ina seasamh.PTAnsin thug Eazrá moladh don Tiarna, Dia mór, agus d' ardaigh an pobal go léir a lámha agus d' fhreagair siad: «Amen! Amen!» agus chrom siad síos agus shléacht siad go talamh roimh an Tiarna.9SkAgus d' oscail Eazrá an leabhar i radharc an phobail uile mar bhí sé in airde os a gcionn go léir. Agus nuair a d' oscail sé é, d' éirigh an pobal go léir ina seasamh./RWAgus bhí Eazrá an scríobhaí ina sheasamh ar ardán adhmaid a tógadh le haghaidh na hócáide. Taobh leis, ar a dheis, sheas Maititiá, Seama, Anáiá, Úiríá, Hilcíá agus Másaeiá; agus ar a chlé Padáiá, Míseáéil, Mailcíveá, Háisium, Haisbeadáná, Zacairiá agus Misiulám.uQcAgus ansin sa chearnóg os comhair Gheata an Uisce léigh sé giotaí as i láthair na bhfear agus na ndaoine óga a d' fhéadfadh é a thuiscint ó mhaidin go dtí meán lae. D' éist na daoine go léir go haireach le leabhar an dlí.CPThug Eazrá an sagart leabhar an dlí amach go dtí an comhthionól d' fhir agus de mhná agus de dhaoine óga a d' fhéadfadh é a thuiscint. An chéad lá den seachtú mí a bhí ann./O YNuair a tháinig an seachtú mí agus go raibh clann mhac Iosrael ina mbailte féin, 1 chruinnigh an pobal mar aon duine amháin sa chearnóg os comhair Gheata an Uisce amach. D' iarr siad ar Eazrá an scríobhaí leabhar dhlí Mhaois a d' aithin an Tiarna d' Iosrael a thabhairt amach.BN}I72 Chuir na sagairt, na Léivítigh, agus cuid den phobal fúthu in Iarúsailéim, agus gardaí na ngeataí, na cantairí, na tíolacthaigh agus na hIosraelaigh eile ina mbailte féin.MH71 Sé an t-iomlán a thug an chuid eile den phobal ná fiche míle drachma óir, dhá mhíle míoná agus seasca a seacht éide sagairt.oLWG70 Agus thug cinn finí fiche míle drachma óir agus dhá mhíle míoná airgid don chiste tógála.IK F69 Thug cinn finí áirithe ofrálacha deonacha don tógáil. Thug an gobharnóir míle drachma óir, leathchéad babhla, tríocha éide sagairt, agus cúig céad [míoná airgid] don chiste.bJ=E68b ceithre chéad tríocha a cúig camaill, sé mhíle seacht gcéad agus a fiche asal.hIID68a Bhí [seacht gcéad tríocha a sé chapall acu, agus dhá chéad daichead a cúig miúil,]7HgCseachas a ndaoir agus a ndaoirseacha, seacht míle trí chéad tríocha a seacht díobh ar fad; bhí dhá chéad daichead a cúig cantairí idir fhir agus mhná acu freisin.bG=BBa é líon an chomhthionóil go léir ná daichead dó míle trí chéad agus a seasca,F/ADúirt an gobharnóir leo gan na bianna coisricthe a chaitheamh nó go bhfaighfí sagart a rachadh i gcomhairle leis na hÚirím agus na Tuimím.OE@Rinne an mhuintir sin cuardach i gcláracha a gcraobh sinseartha, ach ní bhfuair siad lua orthu féin iontu i dtreo gur coimeádadh amach as an tsagartacht iad amhail is dá mba neamhghlan dóibh.*DM?Ar chlann na sagart: clann mhac Habaiá, clann mhac Hacóz, clann mhac Bhairzilí fear a phós ceann d' iníonacha Bhairzilí an Gileádach agus a ghlac a ainm.eCC>clann mhac Dhaláiá, clann mhac Thóibíá, clann mhac Nacódá sé chéad daichead a dó.9Bk=Tháinig an mhuintir seo leanas ó Théil Mealach, Téil Harsá, Carúb, Adón, Iméir ach níorbh fhéidir dóibh a chruthú gur de bhunús Iosraelach a bhfiní ná a sinsir:cA?C9Clann mhac dhaoir Sholaimh: clann mhac Shotai, clann mhac Shoifeirit, clann mhac Pharúdá,4=c8clann mhac Níziach, clann mhac Haitífeá.J< 7clann mhac Bharcós, clann mhac Shíseará, clann mhac Theamach,H; 6clann mhac Bhazlút, clann mhac Mhicídeá, clann mhac Harsá,H: 5clann mhac Bhacbúc, clann mhac Hacúfá, clann mhac Harchúr,J9 4clann mhac Bhaesai, clann mhac Mheúiním, clann mhac Nifísím,D83clann mhac Ghazám, clann mhac Uzá, clann mhac Phásaech,E72clann mhac Ráiá, clann mhac Reizín, clann mhac Nacódá,E61clann mhac Hanán, clann mhac Ghidéil, clann mhac Ghachar,I5 0clann mhac Labáná, clann mhac Hagábá, clann mhac Shealmaí,I4 /clann mhac Chéaros, clann mhac Shuíahá, clann mhac Phádón,[3/.Na tíolacthaigh: clann mhac Zícheá, clann mhac Hasúpá, clann mhac Thabáót,42a-Lucht faire na ngeataí: clann mhac Shealúm, clann mhac Átaer, clann mhac Thalmon, clann mhac Acúb, clann mhac Haitíteá, clann mhac Sheobái, céad tríocha a hocht.A1},Na cantairí: clann mhac Ásáf, céad daichead a hocht.i0K+Na Léivítigh: clann mhac Iéisiúa, Chaidmíéil, Bhionúi agus Hoidiá, seachtó a ceathair.7/i*clann mhac Háirim, míle agus a seacht déag.F.)clann mhac Phaischiúr, míle dhá chéad daichead a seacht;.-W(clann mhac Iméir, míle caoga a dó;e,C'Na sagairt: clann mhac Iadaiá, teaghlach Iéisiúa is é sin, naoi gcéad seachtó a trí;E+&clann mhac Shaná, trí mhíle naoi gcéad agus a tríocha.B*%fir Lod, Háidíd agus Ónó, seacht gcéad fiche a haon;4)c$fir Ireachó, trí chéad daichead a cúig;7(i#clann mhac Háirím, trí chéad agus a fiche;@'{"clann Éalám eile, míle dhá chéad caoga a ceathair;!&=!fir Neabó, caoga a dó;7%i fir Bhéitéil agus Háí, céad fiche a trí;*$Ofir Mhicmeás, céad fiche a dó;9#mfir Rámá agus Gheaba, sé chéad fiche a haon;X")fir Chiriat Iáraím, Chipíreá agus Bhaerót, seacht gcéad daichead a trí;-!Ufir Bhéit Azmávat, daichead a dó;* Ofir Anatót, céad fiche a hocht;@{fir Bheithile agus Natofá, céad agus a hochtó cúig;,Sfir Ghibeón, cúigear agus nócha;5eclann mhac Háirif, céad agus a dó dhéag;;qclann mhac Bhaezái, trí chéad fiche a ceathair;8kclann mhac Háisium, trí chéad fiche a hocht;?yclann mhac Átaer, Hiziciá is é sin, nócha a hocht;6gclann mhac Áidín, sé chéad caoga a cúig;9mclann mhac Bhigví, dhá mhíle seasca a seacht;<sclann mhac Adoiniceám, sé chéad seasca a seacht;@{clann mhac Azgád, dhá mhíle trí chéad fiche a dó;7iclann mhac Bhaebái, sé chéad fiche a hocht;?yclann mhac Bhionúi, sé chéad agus daichead a hocht;8kclann mhac Zacái, seacht gcéad agus a seasca;=u clann mhac Zatú, ocht gcéad agus daichead a cúig;@{ clann mhac Éalám, míle dhá chéad caoga a ceathair;zm clann mhac Phachat Móáb, sé sin clann mhac Iéisiúa agus Ióáb, dhá mhíle ocht gcéad agus a hocht déag;3a clann mhac Árach, sé chéad caoga a dó;<s clann mhac Sheafaitiá, trí chéad seachtó a dó;> wclann mhac Pharois, dhá mhíle céad seachtó a dó;@ yD' fhill siad le Zarubáibil, Iéisiúa, Nihimiá, Azairiá, Ráimiá, Nachamánaí, Mordacaí, Bilseán, Mispirit, Bigví, Nahúm, Báná.Liosta na bhfear do phobal Iosrael:f ESeo iad muintir an chúige a d' fhill ó bhraighdeanas agus ó dheoraíocht. Tar éis a ndíbeartha ag Nabúcadnazar rí na Bablóine, d' fhill siad ar ais go Iarúsailéim agus go Iúdá, gach duine chun a bhaile féin.- SBhuail mo Dhia isteach i mo cheann ansin tionól a chur ar na huachtaráin, ar na feidhmeannaigh, agus ar an bpobal d' fhonn áireamh a dhéanamh ar na daoine de réir finí. D' aimsigh mé clár ginealach na muintire úd a d' fhill den chéad iarracht agus seo mar a fuair mé scríofa ann:v eBa mhór agus b' fhairsing í an chathair ach ba bheag é a líon daoine, gan aon tithe nua tógtha.6eDúirt [mé] leo: «Ná osclaítear geataí Iarúsailéim nó go dtaga teas sa ghrian, agus dúntar agus daingnítear na doirse fad tá [sí fós ard]. Ceapaigí fir as áitritheoirí Iarúsailéim le bheith ina lucht garda, cuid acu i láithreacha faire agus cuid eile acu os comhair a dtí féin.»8iChuir mé riaradh Iarúsailéim faoi chúram mo dhearthár Hanáiní agus Hanainiá, ceannasaí an dúnfoirt, mar ba dhuine iontaofa é agus eagla Dé air thar mar is gnáth.) MNuair a bhí an balla tógtha agus na comhlaí go léir ar a lúdracha agam, ceapadh gardaí i bhfeighil na ngeataí (seachas na cantairí agus na Léivítigh).PBhídís fiú ag maíomh a dhea-ghníomhartha os mo chomhair féin, agus chuiridís tuairisc ar mo chuid cainte ar ais chuige. Agus lean Tóibíá air ag cur litreacha chugam le scanradh a chur orm.B}mar bhí mórán in Iarúsailéim faoi ghéillsine mionn dó mar ba chliamhain é do Sheacainiá mac Árach, agus bhí a mhac Iahóchánán pósta le hiníon Mhisiulám mac Bheiriceá.1I rith an ama chéanna seo bhí a lán de mhaithe Iúdá ag cur litreacha go tiubh go Tóibíá, agus bhí litreacha óThóibíá ag teacht chucu;b=Nuair a chuala ár naimhde ina thaobh, agus go bhfaca na ciníocha máguaird é, chuir sé alltacht orthu; bhí drochmheas acu ar ár naimhde agus d' admhaíodar gur le cabhair ár nDé a cuireadh an obair i gcrích.}sBhí an balla réidh dá bhrí sin faoi cheann dhá lá déag agus daichead, ar an gcúigiú lá fichead d' Ealúl.6eCuimhnigh, a Dhia, ar Thóibíá agus ar Shanballat de bharr a ndearna siad; agus ar Nóaidiá an banfháidh agus ar na fáithe eile a bhí ag iarraidh scanradh a chur orm.) le go ndéanfainn é sin le barr scanradh, agus go ndéanfainn peaca le go bhféadfaidís mo cháil a mhilleadh agus fonóid a dhéanamh fúm./~W Thuig mé agus chonaic mé nach amhlaidh a chuir Dia é le hé sin a rá, ach gur fhógair sé an t-oracal sin orm mar go raibh Tóibíá [agus Sanballat] á dhíol, }9 Ach d' fhreagair mé: «An dteithfeadh mo leithéidse? An rachadh fear de mo sheasamhsa isteach sa sanctoir lena anam a shabháil? Ní rachaidh mé!»Y|+ Thug mé cuaird ar Sheamaiá mac Dhaláiá mac Mhahaetabael mar go raibh cosc air teacht chugam. Dúirt sé:«Buailimis le chéile i dTeampall Dé,i ndiamhra an tsanctóra;Dúnaimis doirse an tsanctóra,Óir tá siad ag teacht ar tí do mharaithe,Tá siad ag teacht ar tí do mharaithe anocht.»`{9 Óir bhíodar ag iarraidh eagla a chur orainn; dúirt siad leo féin: «Tuirseoidh a lámha ón obair, agus ní chuirfear críoch go brách léi.» Ach idir an dá linn bhí neart breise [á chur] i mo lámha agam.5zcChuir mé freagra ar ais chuige ar an méid sin: «Maidir lena bhfuil ráite agat, níor tharla aon ní dá leithéid; cumadóireacht as barr do chinn féin é go léir.»cy?gur thug tú treoracha d' fháithe a fhógairt ar mhaithe leat in Iarúsailéim: 'Tá rí ag Iúdá.' Cloisfidh an rí na ráflaí seo go luath i dtreo go mb' fhearr duit teacht, más ea, agus cúrsaí a phlé linn.»xSeo mar a bhí scríofa inti: «Tá sé ina scéal reatha i measc na gciníocha, de réir mar a deir Geisim, go bhfuil ceannairc á beartú agatsa agus ag na Giúdaigh, agus gur chuige sin atá tú ag tógáil an bhalla, agus go bhfuil tú féin le bheith i do rí;pwYChuir Sanballat, ar an intinn chéanna, a sheirbhíseach chugam den chúigiú huair le litir oscailte.evCChuir siad fios orm ceithre huaire ar an tslí sin, agus thug mé an freagra céanna orthu.LuChuir mé teachtairí chucu dá bhrí sin á rá: «Tá beartas mór ar bun agam agus dá bhrí sin ní féidir dom dul síos. Stadfadh an obair dá bhfágfainn ann í agus dul síos chugaibh.»$tAchuir Sanballat agus Geisim teachtaireacht chugam: «Tar agus buail linn i gceann de na bailte i nGleann Ónó.» Bhí urchóid éigin beartaithe acu dom.Us %Nuair a chuala Sanballat, Tóibíá agus Geisim an tArabach agus ár naimhde eile go raibh an balla atógtha agam, gan bearna fágtha ann cé nach raibh na comhlaí curtha agam ar na geataí fós ]r3Cuimhnigh, a Dhia, ar mhaithe liom, ar a bhfuil déanta agam ar son an phobail seo.KqDheantaí damh, sé cinn de chaoirigh breátha, agus éanlaith, a réiteach don bhord ar mo chostas féin gach lá; agus thugtaí deich seithe mar raidhse fíona chugam gach lá. Ach mar sin féin níor éiligh mé riamh costas beatha an ghobharnóra mar go raibh go leor ualaigh le hiompar cheana féin ag an bpobal seo.pShuíodh leathchéad fear ag mo bhord, Giúdaigh (agus ceannairí), gan trácht orthu siúd a thagadh chugainn ó na ciníocha máguaird.'oGAgus lean mé orm ag obair ar an mballa seo leis i rith an ama, cé nach raibh aon talamh agam; bhí mo shearbhóntaí go léir freisin páirteach san obair.n'Ach na gobharnóirí a ghabh romham, ba ualach iad ar an bpobal; dhéanaidís daichead seicil airgid a thobhach [mar bheatha lae], agus bíodh leatrom á dhéanamh ag a seirbhísigh ar an bpobal chomh maith. Ach ní dhearna mise a leithéid, mar go raibh eagla Dé orm.kmOAgus thairis sin, ón lá a ceapadh mé mar ghobharnóir orthu i dtír Iúdá, ón bhfichiú bliain de réimeas Artaxarxaes go dtí an dara bliain déag ar fhichid, níor chaith mé féin ná mo ghaolta arán an ghobharnóra.|lq Ansin chroith mé amach urlach m' fhallainge á rá: «Go ndéana Dia amhlaidh sin agus go gcroithe sé amach as a theach agus as a shealúchas, aon duine nach gcoimeádann an gheallúint seo; go gcroitear amach mar sin é agus go bhfagtar follamh é!» Agus d' fhreagair an comhthionól go léir «Amen» agus mhol siad an Tiarna. Choimeád an pobal an gheallúint sin.okW «Déanfaimid cúiteamh,» d' fhreagair siad, «ní éileoimid a thuilleadh orthu; déanfaimid rud ort.» Chuir mé fios ar na sagairt agus thug mé faoi deara dóibh mionn a thabhairt go ndéanfaidís beart de réir a mbriathar.djA Tugaigí ar ais gan mhoill dóibh a dtailte agus a bhfíonghoirt, a luibhghoirt ológ agus a dtithe, agus maithigí [na fiacha] ar an airgead, ar an arbhar, ar an bhfíon agus ar an ola a thug sibh ar iasacht dóibh.»i Thugas-sa agus mo ghaolta agus mo sheirbhísigh iasacht airgid agus arbhair dóibh chomh maith. Ach maithimis na fiacha sin.7hg Lean mé orm dá bhrí sin: «Is olc an rud é seo atá ar siúl agaibh. Nár chóir daoibh siúl ar chosán eagla Dé agus fonóid na gciníocha, ár naimhde, a sheachaint?g3Dúirt mé leo: «Ár gcomhGhiúdaigh a díoladh le strainséirí, rinneamar iad a fhuascailt chomh fada agus a b' fhéidir dúinn, ach seo sibhse anois ag reic bhur mbráithre le go ndéanfaí iad a dhíol ar ais linne!» Bhíodar ina dtost agus níor fhan focal le rá acu.yfkRinne mé mo mhachnamh ar an scéal agus ansin chuir mé ceartú ar na huachtaráin agus ar na feidhmeannaigh á rá: «Cad é ualach atá á chur ag gach duine agaibh ar a bhráthair!» Ghairm mé comhthionól mór le chéile le plé leo.OeNuair a chuala mé an gearán agus an chaint sin, bhí an-fhearg orm.dagus cé gur d' aon mhianach ar bhfeoilne agus feoil ar mbráithre, agus go bhfuil ár gclann-na chomh maith lena gclannsan, caithfimidne ár mic agus ár n-iníonacha a reic mar dhaoir; rinneadh cuid dár n-iníonacha a éigniú! Ach níl breith againn ar aon leigheas a chur ar an scéal, mar tá daoine eile anois i seilbh ár dtailte agus ár bhfíonghort agus ár maoine.»/cWDúirt a thuilleadh fós acu: «Chaitheamar iasacht airgid a fháil, agus dul i mbannaí chuige sin lenár dtailte agus lenar bhfíonghoirt chun cáin an rí a íoc;b7Dúirt cuid eile acu: «Tá d' iallach orainn ár dtailte, ár bhfíonghoirt agus ár dtithe a chur i ngeall le harbhar a fháil le linn an ghorta.»a1Dúirt cuid acu: «Tá d' iallach orainn ár mic agus ar n-iníonacha [a mhalartú] chun go leor arbhair a fháil le hithe agus le teacht slán.»|` sAnsin chrom na gnáthdhaoine agus a gcuid ban ag gearán go géar agus go garg in aghaidh a gcomhGhiúdach.F_17 Ní dhearna aon duine againn, mé féin ná mo ghaolta ná mo sheirbhísigh ná baill mo gharda phearsanta, ár gcuid éadaigh a bhaint dínn aon uair, ach a airm [i láimh gach duine].G^16 Ansin dúirt mé leis an bpobal: «Caitheadh gach fear agus a sheirbhíseach an oíche in Iarúsailéim agus ar an tslí sin beidh siad ag faire dúinn san oíche agus ag obair sa lá.» ]15 Chuamar ar aghaidh leis an obair mar sin (agus airm i lámha leath na bhfear) ó bhreacadh an lae go glioscarnach na réaltaí. \ 14 Cibé áit ina gcloisfidh sibh an stoc á shéideadh, cruinnigí inár dtimpeall, agus troidfidh ár nDia thar ár gceann.»O[13 Dúirt mé leis na huachtaráin, leis na feidhmeannaigh agus leis an gcuid eile den phobal: «Tá an obair mór agus í leata go fairsing agus táimid scartha i bhfad óna chéile ar na ballaí.qZ[12 Agus gach saor i mbun tógála bhíodh a chlaíomh ina chrios aige. Bhíodh fear an stoic le m' ais.;Yo11 a bhí ag tógáil an bhalla. Bhíodh [airm ag] an lucht iompair chomh maith, i dtreo go ndéanadh gach duine díobh a ghnó lena leathláimh agus a arm ina leathláimh eile.AX{10 Ón lá sin amach ní bhíodh ach leath mo chuid fear ag tógáil; bhíodh an chuid eile ina seasamh, agus sleánna sciatha boghanna agus lúireacha acu, ar chúl teaghlach Iúdá,JW 9 Nuair a fuair ár naimhde amach go raibh rabhadh faighte againn, agus gur chuir Dia a bplean amú, [d' imíodar leo] agus chuamar go léir ar ais, gach duine i mbun a shaothair ar an mballa.tVa8 Thug mé faoi deara [an eagla a bhí orthu] agus d' éirigh mé i mo sheasamh agus dúirt mé leis na huachtaráin, na maoir, agus leis an bpobal eile go léir: «Ná bíodh eagla oraibh rompu! Cuimhnigí ar an Tiarna, mar is mór é agus is díol urraime é; troidigí ar son bhur ngaolta, bhur gclann mhac agus iníonacha ar son bhur mban agus bhur mbaile.»@Uy 7 [Chuamar] inár láithreacha catha dá bhrí sin thíos ar chúl an bhalla mar a raibh fairsinge; d' eagraigh mé na daoine de réir fine, agus claimhte sleánna agus boghanna acu.*TM 6 Thug Giúdaigh a bhí ag cur fúthu ina gcóngar rabhadh dúinn deich n-uaire ina dtaobh, á rá: «Tá siad chugainn as gach ball ina bhfuil cónaí orthu.»0SY 5 Agus deireadh ár naimhde: «Tiocfaimid aniar aduaidh orthu gan fhios gan radharc acu, ansin déanfaimid iad a threascairt agus deireadh a chur leis an ngnó seo.»-RS 4 Ach chrom Iúdá ar ghearán: «Tá neart an lucht iompair ag teip agus is mór a bhfuil de luaithreach ann fós; ní chuirfimid críoch leis an mballa go deo.»Q 3 Ansin ghuíomar chun ár nDé agus chuireamar buíon ar garda ina n-aghaidh de lá agus d' oíche [d' fhonn an chathair a chosaint].pPY2 agus rinneadar comhcheilg teacht le chéile agus Iarúsailéim a ionsaí agus cur as do mo bheartas.vOe4:1 Nuair a fuair Sanballat, Tóibíá, na hArabaigh, na hAmónaigh, agus na hAisdeodaigh tuairisc go raibh deisiú ballaí Iarúsailéim ag dul chun cinn agus go raibh na bearnaí á n-iamh de réir a chéile, tháinig an-fhearg orthu,"N=3:38 Bhíomar ag atógáil an bhalla idir an dá linn, agus ba ghearr go raibh sé leath slí suas timpeall ar fad mar go raibh fonn oibre ar na daoine. M3:37 Ná ceil a gciontacht agus ná scrios a bpeaca as do radharc, óir ghriog siad chun feirge thú os comhair lucht na tógála.7Lg3:36 Féach, cad é drochmheas atá orainn, a Dhia linn! Tabhair a n-asacháin sa mhullach orthu féin! Cuir táir orthu i dtír éigin ina dtiomáinfear iad ar deoraíocht.K53:35 Bhí Tóibíá an tAmónach taobh leis, agus dúirt sé: «Tógaidís leo! má phreabann sionnach ar a mballa, leagfaidh sé na clocha anuas!»IJ 3:34 agus dúirt i láthair a ghaolta agus maithe na Samáire: «Cén fuadar atá faoi na truáin Ghiúdacha seo? [An bhfuil siad le tosú?] An dóigh leo nach bhfuil ann ach gnó lae acu? An dóigh leo gur féidir dóibh anam a chur arís sna clocha seo, na clocha dóite seo, a sciob siad ó na cnocáin luaithrigh?»'I INuair a chuala Sanballat go raibh na ballaí á n-atógáil againn, tháinig fraoch agus cuthach feirge air. Rinne sé fonóid faoi na Giúdaigh 3:33 Hw Rinne na gaibhne óir agus na ceannaithe a bhfuil idir seomra uachtair an chúinne agus Geata na gCaorach a dheisiú.MGtaobh [leis-sean] rinne Mailcíveá, de chuallacht na ngaibhne óir, deisiú chomh fada le háras na dtíolacthach agus na gceannaithe, ar aghaidh Gheata na Faire, go seomra uachtair an chúinne.HF Taobh [leis-sean] rinne Hanainiá mac Sheilimiá agus Hánún séú mac Záláf stráice eile a dheisiú; taobh leis-sean rinne Misiulám mac Bheiriciá deisiú ar aghaidh a áit chónaithe;!E;Taobh leo-san rinne Zádóc mac Iméir deisiú ar aghaidh a thí féin; taobh leis-sean rinne Seamaiá mac Sheacainiá, garda an Gheata Thoir, deisiú. <~t}||{{v{E{zzzznyyygy9y xxxex>xwwwwaw4wvvvuctCsrrpo]nmlljiiTh0gUffCee[ddd0c`bb[aa|``__!^I]]4\[[[c[)ZZ*YYYYY*XXWWWWW[W+VUUUTThT$SSS]S RRRNRQ@POO NMlLLQKJJJfJ-IjHGGFlEEZDCB2Ak@?>>==;::<99k877K685433z2200H/_.^--i,/+E**)((JE|&p.5` ` P ( 0x0ETugadh Eistir isteach ina phálás go dtí an rí Aisiuéaróis sa deichiú mí, ar a dtugtar Taebaet, sa seachtú bliain dá réimeas.ODDála Eistir, iníon Aibíochaíl, deartháir athar do Mhordacaí, an cailín úd a ghabh sé chuige mar iníon dó féin, tháinig a seal le dul isteach go dtí an rí; níor iarr sí aon ní, thar mar a bhí socair ag Héagai, coillteán an rí agus coimeádaí na mban. Ní raibh aon duine dá bhfaca í nár thug gean di.KCThéadh sí isteach tráthnóna agus thagadh amach arís maidin lá arna mhárach go háras eile ban a bhí i gcúram Seaisgeaz, an coillteán a bhí ag an rí i bhfeighil na mban leapa. Ní thagadh sí chun an rí arís ina dhiaidh sin mura mbainfeadh seisean taitneamh ar leith aisti agus fios a chur uirthi as a hainm."B= Nuair a théadh sí isteach chun an rí mar sin, thugtaí do gach ainnir cibé ní a d' iarrfadh sí le tabhairt léi as áras na mban go háras an rí.A/ Dé réir rialacha na mban, níorbh fholáir do gach ainnir bliain a chaitheamh á maisiú féin, mar atá, sé mhí le hola miorra agus sé mhí le cumhráin agus uinnimintí ban, sula dtiocfadh a huain chun dul isteach go dtí an rí Aisiuéaróis, mar a bhí beartaithe.@# Théadh Mordacaí ag siúl gach lá os comhair cúirt na mban chun go bhfaigheadh sé amach conas a bhí ag Eistir nó cad a bhainfeadh di.}?s Níor nocht Eistir ámh cér díobh í ná cárbh as di ó dhúchas, óir d' ordaigh Mordacaí di gan sin a insint.w>g thaitin an ainnir leis agus bhí dáimh aige léi. Ba ghairid an mhoill air cóir a maisithe agus a beatha a thabhairt di, agus seachtar ionailt tofa as teaghlach an rí; agus thug sé tosaíocht in áras na mban dise agus dá bantracht.j=MNuair a foilsíodh forógra an rí, cruinníodh mórán maighdean go dúnfort Shúsa agus cuireadh faoi chúram Héagai iad; tugadh Eistir freisin go pálás an rí agus cuireadh í faoi chúram Héagai, coimeádaí na mban;q<[Thog sé Hadasá, Eistir is í sin, iníon deartháir athar leis, nuair a chaill sí a hathair agus a máthair; ba ainnir álainn sciamhach í agus ghabh Mordacaí chuige mar iníon í tar éis bháis dá hathair agus dá máthair.;%tugadh eisean chun siúil ó Iarúsailéim i measc na gcimí a thug Nabúcadnazar rí na Bablóine leis mar aon le Iachóiniá rí Iúdáia. : Bhí an uair úd, i ndúnfort Shúsa, Giúdach darbh ainm Mordacaí mac Iáír, mac Shimeí, mac Chís, de threibh Bhiniáimin;9'agus bíodh an mhaighdean is áil leis an rí ina banríon in áit Vaistí.» Thaitin an chomhairle sin leis an rí agus rinne sé dá réir. 8agus ceapadh an rí oifigigh i ngach cúige dá ríocht leis na maighdeana áille óga go léir a bhailiú le chéile go háras na mban i ndúnfort Shúsa, faoi smacht Héagai, coillteán an rí, agus coimeádaí na mban, agus tugtar dóibh cóir a maisithe;k7OAnsin dúirt a lucht freastail leis an rí: «Déantar cailíní áille óga a chuardach don rí,46 cTamall ina dhiaidh sin, nuair a mhaolaigh ar fhearg an rí, chuimhnigh Aisiuéaróis ar Vaistí agus ar an rud a rinne sí, agus an forógra a tugadh ina haghaidh.V5 'Chuir sé litreacha go dtí cúigí uile a ríochta i scríbhinn gach cúige agus i dteanga gach cine á ordú gach fear a bheith i gceannas ar a theaghlach féin (agus a labhairt i dteanga a chine féin).n4 WThaitin an chomhairle sin leis an rí agus leis na gobharnóirí agus rinne an rí rud ar Mhamúcán.@3 {Déantar an forógra seo a thabharfaidh an rí á fhógairt ó cheann ceann a ríochta fairsinge, agus tabharfaidh na mná go léir urraim dá bhfir chéile, idir uasal agus íseal.»2 #Ar an ábhar sin, más toil leis an rí é, eisíodh an rí forógra, agus scríobhtar é i ndlíthe do-athraithe na bPeirseach agus na Méideach, gan Vaistí a theacht i láthair an rí go brách arís; agus tugadh an rí a gradam ríoga do bhean níos fearr ná í.h1 KCluinfidh mná gobharnóirí uile na Peirse agus na Méide faoi fhreagra na banríona inniu féin, agus beidh an sórt céanna cainte acu le gobharnóirí an rí, agus beidh drochmheas agus fearg inár dtimpeall ina dtuile.0 }Óir cluinfidh na mná go léir faoina ndearna an bhanríon agus spreagfaidh sin iad le drochmheas a bheith acu ar a bhfir chéile mar déarfaidh siad: 'Thug an rí Aisiuéaróis ordú don bhanríon Vaistí teacht ina láthair, ach níor tháinig.'b/ ?D' fhreagair Mamúcán i láthair an rí agus na ngobharnoirí: «Ní ar an rí amháin a rinne Vaistí an bhanríon éagóir, ach ar a bhfuil de ghobharnóirí agus de chiníocha i gcúigí uile an rí Aisiuéaróis.-. UD' fhiafraigh sé: «Cad tá le déanamh leis an mbanríon Vaistí, de réir an dlí, mar nár chomhlíon sí ordú an rí Aisiuéaróis ó bhéal na gcoillteán.»u- eGhairm sé chuige Cairseaná, Séatár, Admátá, Tairsís, Meiris, Marsaná, agus Mamúcán, seachtar gobharnóirí na Peirse agus na Méide, a raibh bheith istigh i láthair an rí acu agus a raibh tús áite acu ar chomhairle an rí., + agus chuaigh sé i gcomhairle leis na saoithe [dlí] mar ba é an nós é cúraimí an rí a chur i gcomhairle saoithe dlí agus breithiúnais."+ ? Ach dhiúltaigh an bhanríon Vaistí teacht i láthair faoi mar a d' ordaigh an rí ó bhéal a choillteán. Tháinig fearg agus cuthach buile ar an rí,2* _ an bhanríon Vaistí faoina coróin ríoga a thabhairt i láthair an rí chun a scéimh a thaispeáint don phobal agus do na gobharnóirí, mar ba sciamhach an bhean í.j) O Ar an seachtú lá nuair a bhí an rí súgach ag an bhfíon, thug sé ordú don seachtar coillteán a bhí ag freastal ar phearsa an rí Aisiuéaróis .i. Mahúmám, Bizteá, Harbóná, Bigteá, Abagtá, Zéatar agus Carcas e( E Rinne an bhanríon Vaistí fleá mar an gcéanna do na mná i bpálás an rí Aisiuéaróis.' Ar ordú an rí ámh, ní raibh an t-ól éigeantach, óir d' ordaigh sé do reachtairí a theaghlaigh a rogha cóir a chur ar gach aoi.p& [Dáileadh deoch orthu as soithí éagsúla óir agus flúirse den fhíon ríoga de réir féile an rí.% Bhí cuirtíní bána agus gorma ar crochadh ann le cordaí míne lín agus snáithe corcra ó fháinní airgid agus ó cholúin mharmair; bhí toilg óir agus airgid cóirithe ar urlár de pharfaraí, de mharmar, de néamhann, agus de chlocha lómhara.3$ aNuair a bhí an tréimhse sin thart, rinne an rí fleá dá raibh ag cur fúthu i ndúnfort Shúsa, idir uasal agus íseal, ar feadh seacht lá i gcúirt phálás an rí..# WNocht sé do chách ar an gcuma sin saibhreas a ríochta glórmhaire, agus taibhse agus poimp a mhórgachta lá i ndiaidh lae ar feadh céad agus ceithre fichid lá.E" sa tríú bliain dá réimeas, rinne sé fleá agus féasta dá fhlatha agus dá fheidhmeannaigh, do cheannasaithe airm na bPeirseach agus na Méideach, agus do ghobharnóirí na gcúigí.X! +sna laethanta sin agus an rí Aisiuéaróis ina shuí ina ríchathaoir i Súsa,+  S1a Sa dara bliain de réimeas Aisiuéaróis Mhóir, ar an gcéad lá de Níosán, rinneadh taibhreamh do Mhordacaí mac Iáír, mac Shímeí, mac Chís, de threibh Bhiniáimin. 1b Giúdach ab ea eisean, agus bhí cónaí air i gcathair Shúsa; fear tábhachtach ab ea é agus bhí ardghradam aige i gcúirt an rí. 1c Duine ab ea é de na cimí a thug Nabúcadnazar rí na Bablóine leis ó Iarúsailéim mar aon le Iachóiniá rí Iúdáia. 1d Seo é a thaibhreamh: Féach! Bhí glórtha agus clampar, toirneach agus creathanna talún agus callóid ar fud na cruinne. 1e Agus féach! Tháinig dhá dhragún mhóra amach agus iad réidh chun catha a chur ar a chéile agus ba mhór í a mbúir. 1f Nuair a chualathas a nglór réitigh gach cine iad féin chun cogadh agus cath a chur ar chine na bhfíréan. 1g Agus b' shin é lá an dorchadais agus an dainséir, lá na hanacra agus na hanbhainne, nuair a bhí eagla agus suaitheadh ina luí ar an talamh. 1h Tháinig buaireamh mór ar chine na bhfíréan go léir, le heagla roimh na hoilc a bhí ag bagairt orthu, agus bhí coinne acu leis an mbás; ansin ghlaoigh siad chun Dé. 1i Agus as a nglao rinneadh mar a bheadh abhainn mhór, tulca uisce, as tobar beag. 1j D' éirigh an ghrian gona lánsoilse, agus ardaíodh lucht na huirísle agus shlog siad lucht na caithréime. 1k Ar fheiceáil an taibhrimh sin do Mhordacaí, d' éirigh sé agus rinne a mhachnamh ar an scéal agus bhí sé ar a dhícheall ar feadh an lae go hoíche ag iarraidh a fháil amach cad ba chiall leis. 1l Bhí cónaí ar Mhordacaí sa chúirt in éineacht le Bigteán agus Teiris beirt de choillteáin an rí a bhí ag faire na cúirte. 1m Chuala sé ag caint iad, agus rinne sé fiosrú ar a bpleananna agus fuair amach go raibh sé á bheartú acu lámh dhearg a imirt ar an rí Aisiuéaróis; d' inis sé don rí fúthu. 1n Rinne an rí an bheirt choillteán a cheistiú go géar; d' admhaíodar a gcion agus cuireadh chun báis iad. 1o Bhreac an rí féin tuairisc ar na nithe sin ar phár ina annála agus scríobh Mordacaí síos a chuimhne ina dtaobh chomh maith. 1p Ansin cheap an rí Mordacaí in ardghradam sa chúirt agus bhronn tíolacthaí air de bharr a ndearna sé. 1q Ach Hámán mac Hamadátá an Búgaech, bhí meas mór ag an rí air agus bhí sé ar a dhícheall ag iarraidh díobháil a dhéanamh do Mhordacaí de bharr beirt choillteán an rí. Aisiuéaróis agus Vaistí) agus rinne mé socruithe faoi sholáthar an adhmaid ar uaire áirithe agus faoi na céadtorthaí. Cuimhnigh orm, a Dhia liom, ar mhaithe liom.$A Ghlan mé díobh gach blas deoranta dá bhrí sin; leag mé síos treoracha do na sagairt agus do na Léivítigh, agus bheachtaigh mé dualgas gach duine,} Cuimhnigh orthu siúd, a Dhia liom, mar gur thruailligh siad an tsagartacht agus conradh na sagart agus na Léivíteach.{o Ba chliamhain do Shanballat an Horónach, mac le Iahóiádá, mac Eiliáisíb, agus dhíbir mé as mo radharc é./W An gcaithfimidne cur suas lena chloisteáil go bhfuil sibhse freisin ag déanamh na coire móire sin, agus ag fealladh ar bhur nDia trí mhná deoranta a phósadh?»fE Nach mar sin a pheacaigh Solamh rí Iosrael; ní raibh riamh rí mar é i measc na náisiún go léir; ghráigh a Dhia é; rinne Dia rí ar Iosrael go léir de; mar sin féin ba shiocair pheaca fiú dósan mná deoranta.6e Rinne mé ceartú orthu agus chuir mallachtaí orthu; bhuail mé a lán acu agus staith mé a ngruaig agus thug faoi deara dóibh mionn a thabhairt dar Dia á rá: «Ná tugaigí bhur n-iníonacha le pósadh dá mic, agus ná tógaigí a n-iníonacha le bheith mar mhná ag bhur mic ná agaibh féin. Maidir le leanaí, labhair leath acu teanga Aisdeod nó teanga cheann de na ciníocha eile, ach gan teanga Iúdá ar a gcumas.fE Chonaic mé freisin an t-am úd Giúdaigh a phós mná ó Aisdeod, ó Amón agus ó Mhóáb.}s D' ordaigh mé do na Léivítigh iad féin a ghlanadh agus teacht agus na geataí a fhaire i dtreo go gcoimeádfaí an tsabóid naofa. Cuimhnigh orm, a Dhia liom, dá bharr seo freisin agus, de réir méid do bhuanghrá, bí trócaireach liom.eC Ach bhagair mé orthu: «Cén fáth a bhfuil sibh ag caitheamh na hoíche le taobh an bhalla? Má dhéanann sibh amhlaidh arís, díolfaidh sibh as uaimse!» As sin amach níor tháinig siad ar an tsabóid a thuilleadh.pY Uair nó dhó chaith ceannaithe, agus mangairí gach sórt earra, an oíche lasmuigh de Iarúsailéim.Z- Díreach roimh an tsabóid nuair a bhí scáilí an dorchadais ag titim ar gheataí Iarúsailéim, thug mé ordú na comhlaí a dhúnadh, agus dúirt mé: «Na hosclaígí arís iad nó go mbeidh an tsabóid thart.» Chuir mé cuid de mo sheirbhísigh ag faire ag na geataí i dtreo nach n-iomprófaí aon ualach isteach ar an tsabóid.`9 Nach mar sin díreach a rinne bhur sinsir, i dtreo gur thug Dia an ainnise seo go léir orainn féin agus ar an gcathair seo! An mian libh cuthach eile feirge a thabhairt ar an gcathair le truailliú na sabóide?»zm Thug mé casaoid do mhaithe Iúdá á rá: «Cad é mar mhí-iompar é seo agaibh ag truailliú lá na sabóide!5c Tuírigh freisin a raibh cónaí orthu sa chathair, bhídís ag breith éisc agus gach sórt soláthair isteach le díol ar an tsabóid le muintir Iúdá in Iarúsailéim.gG Sna laethanta úd chonaic mé daoine in Iúdá ag pasáil na gcantaoirí fíona ar an tsabóid agus a thuilleadh ag breith na bpunann arbhair leo agus á gcur ar asail, agus mar an gcéanna le fíon, fíniúnacha, figí agus gach sort ualaigh lena dtabhairt isteach in Iarúsailéim ar an tsabóid. [Thug mé foláireamh dóibh gan an bia] a dhíol.% Cuimhnigh orm, a Dhia liom, dá mbarr seo; ná scrios chun siúil an beart dúthrachta a rinne mé do Theampall mo Dhé agus dá liotúirge.  Mar reachtairí ar na stórais cheap mé Seilimiá an sagart, Zádóc an scríobhaí, agus Padáiá, Léivíteach, agus, mar chúntoirí, Hánán mac Zacúr, mac Mhatainiá, mar gur síleadh go raibh siad iontaofa; ba é a ngnó a gcuid a thabhairt dá ngaolta.i K Ansin thug Iúdá go léir an deachú den arbhar, den fhíon agus den ola, go dtí na stórais.S  Chuir mé ceartú ar na feidhmeannaigh «Cén fáth a bhfuil Teampall Dé tréigthe?» d' fhiafraigh mé. Agus chruinnigh mé na [Léivítigh] le chéile arís agus chuir mé i bhfeighil a gcúram iad.Y + Fuair mé amach freisin nach raibh a gcuid á tabhairt go rialta do na Léivítigh, agus go raibh na Léivítigh féin agus na cantairí ar a raibh dualgas an liotúirge imithe leo abhaile go dtí a dtailte.s _ thug ordú an seomra a ghlanadh, agus chuir soithí Theampall Dé agus na habhlanna agus an túis ar ais.X) Chuir sin an-fhearg orm. Chaith mé urra tí Thóibíá go léir as an seomra,1[ agus d' fhill mé ar Iarúsailéim. Ansin is ea a chuala mé an choir ghránna a rinne Eiliáisíb do Thóibíá, gur chóirigh sé seomra dó i gcúirt Theampall Dé.nU Fad a bhí sé seo go léir ar siúl bhí mé féin as baile ó Iarúsailéim, mar sa dara bliain tríochad de réimeas Artaxarxaes rí na Bablóine chuaigh mé d' fhios an rí. Ach tar éis tamaill d' iarr mé cead imeacht air,7g agus chóirigh sé seomra fairsing dósan, seomra ina mbíodh na habhlanna, an túis, na soithí, na deachúna arbhair, ola agus fíona á gcoimeád acu roimhe sin; ba é a bhí i gceist leis na nithe sin ná an chuid a bhí dlite do na Léivítigh, na cantairí, na gardaí geata, agus do na sagairt. Ceapadh Eiliáisíb an sagart roimhe sin ina reachtaire ar sheomraí Theampall ár nDé. Bhí gaol aige le Tóibíá,iK A luaithe a chuala an pobal an dlí, dheighil siad gach aon duine de phór deoranta ó Iosrael.D de bhrí nár thángadar in araicis chlann Iosrael le harán agus le huisce. D' fhostaigh siad Balám ina n-aghaidh le mallacht a chur orthu ach rinne ár nDia beannacht den mhallacht.»> w Bhíodar ag léamh as leabhar Mhaois don phobal um an dtaca sin agus fuair siad scríofa ann: «Ní bheidh cead isteach go deo i gcomhthionól Dé ag an Amónach ná ag an Móábach$A /48 I laethanta Zarubáibil agus Nihimiá dá réir sin bhíodh a sciar cuí le haghaidh an lae á thabhairt ag Iosrael go léir do na cantairí agus do na gardaí geata. Chuiridís a gcuid naofa i leataobh do na Léivítigh, agus chuiridís-sean a gcuid i leataobh do chlann Árón. 9 .47 Óir ón seansaol, ó laethanta Dháiví agus Ásáf, bhíodh cuallachtaí cantairí ann agus cainticí molta agus buíochais á ngabháil do Dhia.C~ -46 Iadsan a cheiliúradh liotúirge a nDé agus a dhéanadh cúraimí an íonghlanta agus na cantairí agus na gardaí geata mar aon leo de réir reachtanna Dháiví agus a mhic Solamh._}7 ,45 Ceapadh fir ansin le bheith i gceannas na seomraí do na stóir, do na hofrálacha, na céadtorthaí agus na deachúna, d' fhonn go mbaileoidís isteach iontu na sciaranna úd ó na bailte fearainn a dheonaigh an dlí do na sagairt agus do na Léivítigh. Óir ba ábhar áthais ag Iúdá na sagairt agus na Léivítigh i mbun a ndualgas.|! +44 Ofráladh íobairtí móra an lá sin agus bhí lúcháir ar an bpobal mar gur mhaith an chúis lúcháire a thug Dia dóibh. Bhí lúcháir ar na mná agus ar na leanaí chomh maith agus is fada ó bhaile ab fhéidir gártha áthais Iarúsailéim a chloisteáil.){K *43 Másaeiá freisin agus Seamaiá, Eileázár, Uizí, Iahóchánán, Mailcíveá, Éalám agus Eizir. Chan na cantairí faoi threoir Iazraichiá a gceannaire.z )42 agus na sagairt Eiliácaím, Másaeiá, Miniáimín, Míocáiá, Eilióaenaí, Zacairiá, agus Hanainiá ag iompar stoc;y (41 Chuaigh an dá chor buíochais ansin chun a n-ionaid i dTeampall Dé. Bhí leath na bhfeidhmeannach in éineacht liomsa,"x= '40 ansin thar Gheata Eafráim, (thar an SeanGheata,) Geata an Éisc, agus Túr Hananael, chomh fada le Geata na gCaorach. Stad siad ag Geata [na Faire].Nuair a bhí balla Iarúsailéim le coisreacan, cuireadh fios ar na Léivítigh, cibé ball a raibh cónaí orthu, teacht go Iarúsailéim d' fhonn go ndéanfaí an coisreacan a cheiliúradh le hiomainn bhuíochais, le ceol ciombail, cláirsí agus cruite. 28 k% 27 Sin mar a bhí acu le linn Ióiácaím mac Iéisiúa, mac Iózádác, agus Nihimiá an gobharnóir, agus Eazrá, sagart agus scríobhaí.j' 26 Matainiá, Bacbuiciá agus Obaidiá. Bhíodh na gardaí geata, Misiulám, Talmón agus Acúb, ag faire ag na stórais le hais na ngeataí.kiO 25 Cinn finí na Léivíteach: Haisibiá, Séiribiá, Iéisiúa, [Bionúi,] Caidmíéil; agus a ngaolta mar mhalairt cóir d' iomainn mholta agus buíochais, de réir reachtanna Dháiví, giolla Dé, iad buíon ar bhuíon .i.h 24 Clann mhac Léiví: scríobhadh i Leabhar na nAnnála ainmneacha na gcinn finí, ach gan dul thar am Ióchánán mac mic Eiliáisíb.Jg 23 (Maidir leis na Léivítigh) le linn Eiliáisíb, Ióiádá, Ióchánán, Iadúa, scríobhadh i Leabhar na nAnnála ainmneacha cinn finí na sagart, síos go réimeas Dháire, an Peirseach.=fu 22 fine Hilcíá, Haisibiá; fine Iadaiá, Natanael.6eg 21 fine Shalaí, Calaí; fine Ámóc, Éibir;\w 12 ghin Ióiádá Iónátán, ghin Iónátán Iadúa.b[= 11 Ghin Iéisiúa Ióiácaím, ghin Ióiácaím Eiliáisíb, ghin Eiliáisíb Ióiádá,cZ? ach go raibh Bacbuiciá, Unó, agus a ngaolta ina n-oird ar leith ann mar mhalairt cóir. Y9 Agus na Léivítigh: Iéisiúa, Bionnúi, Caidmíéil, Séiribiá, Iúdá, Matainiá é seo lena ghaolta a bhí i gceannas ar na hiomainn bhuíochais,X+ 7 Salú, Ámóc, Hilcíá, Iadáiá.10 Ba iadsan ceannairí na sagart agus a ngaolta i laethanta Iéisiúa.ABN: 7, 8, 9, 10, 11-WU Seamáiá; agus Ióiáirib, Iadaiá,(VK Míováimin, Máidiá, Bilgeá,$UC Ideo, Gineatói, Aibíveá,&TG Seacainiá, Rachum, Maraemot,#SA Amairiá, Malúc, Hatúis,R Seo iad na sagairt agus na Léivítigh a d' fhill le Zarubáibil mac Sheailtíéil agus le Iéisiúa: Saráiá, Irimia, Eazrá,`Q9 $35b Chuir gasraí áirithe Léivíteach fúthu in Iúdá chomh maith le i mBiniáimin._ Matainiá mac Mhíceá, mac Zaibdí, mac Ásáf, a bhí i bhfeighil na n-iomann agus a chuir ceann ar an ngníomh buíochais san urnaí, agus Bacbuiciá an tánaiste ar a ghaolta; agus Abdá mac Sheamúa, mac Ghálál, mac Iadútún.x=i Seabataí agus Iózábád, ceannairí na Léivíteach, a bhí i bhfeighil na hoibre lasmuigh ar Theampall Dé.a<; De na Léivítigh: Samáiá mac Haisiúb, mac Aizríceám, mac Haisibiá, mac Bhúiní;r;] agus a ghaolta, fir inghníomha, céad ochtar ar fichid. Bhí Zaibdíéil mac Hagadól i gceannas orthu. : agus a ghaolta, cinn finí, dhá chéad agus beirt agus daichead; Amasaí mac Azarael, mac Achzaí, mac Mhisiléamót, mac Iméir,L9 agus a ghaolta a bhí i bhfeighil liotúirge an Teampaill, ocht gcéad agus beirt agus fiche; Adáiá mac Iarochám, mac Phalailiá, mac Aimzí, mac Zacairiá, mac Phaischiúr, mac Mhailcíveá,y8k Sharáiá, mac Hilcíá, mac Mhisiulám, mac Zádóc, mac Mharáiót, mac Aichitiúb, reachtaire Theampall Dé,47c De na sagairt: Iadaiá mac Ióiáiríb, macu6c Bhí Ióéil mac Zicrí i gceannas orthu, agus Iúdá mac Hasanúá ina thánaiste i bhfeighil na cathrach.P5 agus a ghaolta, fir inghníomha, naoi gcéad ochtar agus fiche díobh.4 Seo iad sliocht Bhiniáimin: Salu mac Mhisiulám, mac Ióéid, mac Phadáiá, mac Chóláiá, mac Mhásaeiá, mac Ítíéil, mac Isiá,3 Ba é líon iomlán sliocht Pheiriz a bhí ag cur fúthu in Iarúsailéim ná ceithre chéad seasca a hocht fear inghníomha.2 Másaeiá, mac Bhárúc, mac Chol Hoize, mac Hazáiá, mac Adáiá, mac Ióiáiríb, mac Zacairiá, de shliocht Shéalá.W1' Chuir cuid de shliocht Iúdá agus de shliocht Bhiniáimin fúthu in Iarúsailéim. De shliocht Iúdá: Atáiá mac Úizíá, mac Zacariá, mac Amairiá, mac Sheafatiá, mac Mhahalael, de shliocht Pheiriz, 09 Seo iad ceannairí an chúige a chuir fúthu in Iarúsailéim agus a chuir fúthu i mbailte Iúdá. Clann Iosrael, na sagairt, na Léivítigh, na tíolacthaigh, agus clann mhac dhaoir Sholaimh, cuir siad fúthu ar an gcuma sin ina mbailte cuí, gach duine ina shealúchas féin.a/; Chuir an pobal a mbeannacht ar gach duine a bhí toiltineach cur faoi in Iarúsailéim.s. a Chuir uachtaráin an phobail fúthu in Iarúsailéim. Cuireadh ar cranna é i measc na coda eile den phobal le go dtiocfadh duine as deichniúr agus cur faoi in Iarúsailéim, an chathair naofa, ach an naonúr eile sna bailte.Q- '38 Tabharfaimid freisin togha ár mine, toradh gach crainn, fíon nua agus ola, chun na sagart, go seomraí Theampall ár nDé; agus go dtí na Léivítigh deachúna na talún; baileoidh na Léivítigh féin na deachúna ónár mbailte go léir faoin tuath.42 Ní dhéanfaimid faillí go deo arís ar Theampall ár nDe.o,W &39 Beidh sagart, fear de shliocht Árón, i gcuideachta na Léivíteach agus iad ag tobhach na ndeachúna; déanfaidh na Léivítigh deachú de na deachúna a thabhairt suas go Teampall ár nDe, chuig na seomraí, chun an chiste,+ %40 mar gur go dtí na seomraí sin a thugann na hIosraelaigh agus na Léivítigh a síntiúis arbhair agus fíona agus ola, agus gur iontu a choimeádtar soláthairtí don sanctóir, do na sagairt ar dualgas, do na gardaí geata agus do na cantairí.D* $37 agus céadghin mic ár gclainne, agus céadghin ár n-eallaigh, faoi mar atá scríofa sa dlí do na sagairt ar dualgas i dTeampall an Tiarna céadghin ár dtáinte agus ár dtréada.) #36 Ina theannta sin: céadtorthaí ár n-ithreach, agus céadtorthaí torthaí gach crainn a thabhairt gach bliain go Teampall ár nDé,3(_ "41 Maidir le soláthairtí adhmaid le dó ar altóir ár nDé faoi mar atá scríofa sa dlí, chuireamar ar cranna é idir sagairt agus Léivítigh agus pobal, agus shocraíomar go ndéanfadh gach teaghlach ar a uain iad a sheachadadh go Teampall an Tiarna ár nDe tráthanna áirithe gach bliain.{'o !34 d' arán na láithreachta, don abhlann bhuan, don íobairt uileloiscthe bhuan, do na híobairtí ar na sabóidí, ar fhéilte na ré nua, ar na sollúntais cheaptha;35 do na bianna tíolactha, do na híobairtí peaca le leorghníomh a dhéanamh thar ceann Iosrael, do sheirbhísí uile Theampall ár nDé, is é sin. ABN: 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42\ #&? 33 Tógaimid orainn na dualgais seo leanas: An tríú cuid de sheicil a thabhairt in aghaidh na bliana ar son riachtanais liotúirge Theampall an Tiarna,n%U 32 Má thugann muintir na tíre earraí nó bia ar bith le díol ar an tsabóid, ní cheannóimid aon ní uathu ar shabóid ná ar fhéile. Ní éileoimid [torthaí ar an talamh] gach seachtú bliain agus maithfimid gach fiacha.$ 31 De bheachtnithe: Ní thabharfaimid ar n-iníonacha le posadh do phór an tíre, ná ní thógfaimid a n-iníonacha mar mhná dár mic.#1 30 aontaíonn siad lena ngaolta, agus lena n-uachtaráin, agus gabhann siad orthu de bhrí mionna agus mallachta siúl i gcosán dhlí Dé a tugadh trí Mhaois searbhónta Dé, agus aitheanta uile an Tiarna, ár dTiarna, agus a ghnásanna agus a reachtanna, a chomhlíonadh. "9 29 Agus an chuid eile den phobal, na sagairt, agus na Léivítigh, na gardaí geata, na cantairí, na tíolacthaigh, agus gach duine a scar le bunadh na dtíortha le cloí le dlí Dé; a mná, a gclann mhac agus iníonacha, agus gach duine a bhí tagtha go blianta na tuisceana $!C 28 Malúc, Hairím, Báná.& G 27 Aichíá, Hánán, Ánán,+Q 26 Rachúm, Haiseabná, Másaeiá,,S 25 Halóichéis, Pilcheá, Seobaec,*O 24 Hóiséa, Hanainiá, Haisiúb,(K 23 Palaitiá, Hánán, Anáiá,*O 22 Miséazabael, Zádóc, Iadúa,-U 21 Maigpíáis, Misiulám, Héizír,'I 20 Háiríf, Anatót, Naebái,(K 19 Hóidiá, Háisium, Baezái,$C 18 Átaer, Hiziciá, Azúr,'I 17 Adoiníá, Bigví, Áidín,$C 16 Buiní, Azgád, Baebái,T! 15 Uachtaráin an phobail: Parois, Pachat Móáb, Éalám, Zatú, Báiní,)M 14 Hóidiá, Báiní, Biníniú.+Q 13 Zacúr, Séiribiá, Seabainiá,(K 12 Míceá, Rachób, Haisibiá,P 11 agus a ngaolta Seabainiá, Hóidíá, Cilíteá, Paláiá, Hánán, 10 sin iad na sagairt.Ansin na Léivítigh: Iéisiúa mac Azainiá, Bionúi de chlann mhac Haenádád, Caidmíéil,&G 9 Máiziá, Bilgí, Seamaiá;+ Q 8 Misiulám, Aibíá, Míováimin,( K 7 Dainéil, Gineatón, Bárúc,( K 6 Háirim, Maraemót, Obaidiá,' I 5 Hatúis, Seabainiá, Malúc,. W 4 Páischiúr, Amairiá, Mailcíveá,&G 3 Saráiá, Azairiá, Irimia,b ? 2 ar an gcáipéis shéalaithe bhí na hainmneacha seo: Nihimiá mac Hacailiá, Zidiciá,@y &Dá bharr sin go léir rinneamar conradh daingean ar phár, agus chuir ár gceannairí go léir, ár Léivítigh, agus ár sagairt, a n-ainm faoi shéala na cáipéise; 10:1 }s %Na ríthe a cheap tú os ár gcionn de bharr ar bpeacaí,Is ar mhaithe leo a thugann an tír a thorthaí méithe uaidh.Is acusan freisin atá cumas ar ár gcorp agus ar ár n-eallach.Nach orainn atá an leatrom géar.»'G $Seo sinn inár ndaoir inniuAnseo sa tír a thug tú dár sinsir,Le sásamh a bhaint as a thorthaí agus as a nithe fónta;Daoir sinn!D #Fad bhí siad ina ríochtAgus i lár na flúirse a bhronn tú orthu,Sa tír mhór fhairsingA leath tú rompu,Níor éirígh siad as a ndrochghníomhartha.@y "Ár ríthe, ár n-uachtaráin, ár sagairt, ar sinsir,Níor choinnigh siad do dhlí,Ná níor thug siad aird ar aon aithne ná aon rabhadhDá dtug tú dóibh. l~?}}|,{zz yKxwwGvIu^t8ssrpffHejddcDb\aa%`^X^ ][[ZYYXWPIGGFfEDDCBBOA\@@>>:=a<;;": 9937655J335211//._-f,**C)U(''&.%k$w#!   - .3!W}y1k D' ordaigh an rí go ndéanfaí amhlaidh agus eisíodh an reacht i Súsa, agus crochadh deichniúr mac Hámán.V0% Agus dúirt Eistir: «Más toil leis an rí é, bíodh sé de chead ag na Giúdaigh i Súsa déanamh de réir reacht an lae inniu amárach chomh maith. Agus crochtar deichniúr mac Hámán ar an gcroch.»i/K Agus dúirt an rí leis an mbanríon Eistir: «Mharaigh na Giúdaigh cúig céad fear agus deichniúr mac Hámán chomh maith i ndúnfort Shúsa. Cad é nach bhfuil déanta acu dá réir sin i gcúigí eile an rí! Cén t-iarratas atá agat anois? Tabharfaidh mé duit é. Cén achainí eile atá agat? Níl agat ach é a rá agus gheobhaidh tú é.»Z.- Cuireadh an líon a maraíodh i ndúnfort Shúsa in iúl don rí an lá céanna.b-= deichniúr mac Hámán mac Hamadátá, namhaid na nGiúdach; ach creach níor ghabhadar.<,s Parmaisteá, Airíosaí, Airíodaí, agus Iazátá,++Q Pórátá, Adailiá, Airíodátá,=*u agus go háirithe Pairseandátá, Dalfón, Aspátá,R) I ndúnfort Shúsa féin chuir na Giúdaigh cúig céad fear chun báis,"(= D' imir na Giúdaigh faobhar claímh ar a naimhde go léir, á scriosadh agus á marú, agus rinne siad a rogha rud leis an muintir a thug fuath dóibh.1'[ mar ba chumhachtach é Mordacaí i dteaghlach an rí agus bhí a cháil leata ar fud na gcúigí go léir; bhí cumhacht Mhordacaí ag borradh agus ag fás i gcónaí."&= Thug lucht ceannais na gcúigí, na satraipí, na gobharnóirí, agus na feidhmeannaigh ríoga lámh chúnta do na Giúdaigh le heagla roimh Mhordacaí,%7 Chruinnigh na Giúdaigh le chéile ina mbailte ar fud cúigí uile an rí Aisiuéaróis d' fhonn lámh a leagan ar an uile dhuine a bhí ar tí urchóid a dhéanamh dóibh, agus níor fhéad aon duine an fód a sheasamh in n-aghaidh mar bhí scéin ar an bpobal go léir rompu.$  Tháinig ordú agus reacht an rí i bhfeidhm ar an tríú lá déag den dara mí déag, mí Adár, agus an lá ar a raibh súil ag naimhde na nGiúdach le hiad a scriosadh, bhí a mhalairt de thoradh air; b' iad na Giúdaigh a scrios a naimhde. #9I ngach cúige agus i ngach cathair dár shroich ordú agus reacht an rí, bhí áthas agus aoibhneas ar na Giúdaigh agus fleá agus féile acu. Agus rinneadh a lán de na ginte a thimpeallghearradh agus d' iompaíodar ina nGiúdaigh le heagla roimh na Giúdaigh.Q"Bhí na Giúdaigh faoi ghile agus áthas, faoi aiteas agus faoi onóir.a!;Ghabh Mordacaí amach ó láthair an rí agus é feistithe i rífhallaing de ghorm is bán, le coróin mhór óir ar a cheann, agus brat de línéadach mín corcra uime; chuir cathair Shúsa na gártha áthais suas.A {Chuir na heachlaigh chun bealaigh ar mhuin each, a bhíodh in usaid i seirbhís an rí, le teann deabhaidh agus luais ar ordú an rí. Foilsíodh an reacht freisin i ndúnfort Shúsa.V% Bhí cóip den reacht sin le foilsiú mar dhlí i ngach cúige, agus fograíodh é do na ciníocha go léir, i dtreo go mbeadh na Giúdaigh ullamh, an lá a bhí ceaptha, le díoltas a imirt ar a naimhde.b= 12a Mar seo a ghabh téacs litir na n-orduithe: 12b Beatha agus sláinte ón rí mór Aisiuéaróis do chúigígh na gcéad fiche a seacht gcúige a shíneann ón Ind go dtí an Aetóip, do ghobharnóirí na gcúigí agus dár ngéillsinigh dhílse go léir. 12c Is iomaí duine agus is uabhride iad a mhéad a thugtar onóir dóibh trí chineáltas a bpátrún. Agus ní leor leo urchóid a dhéanamh dár ngéillsinigh, ach de bhrí nach féidir leo a dteaspach a iompar, déanann siad iarracht ar cheilg a dhéanamh in aghaidh a bpátrún féin. 12d Ní hé amháin go scriosann siad mothú an bhuíochais ó chroí an duine, ach scuabtar ar aghaidh iad ag gártha molta an dreama atá dall ar an maith, i dtreo gur dóigh leo go rithfidh leo breithiúnas Dé, ar fuath leis an t-olc, a sheachaint, cé gur léir i gcónaí do Dhia gach ní. 12e Is minic mórán do lucht an údaráis freagrach a bheag nó a mhór i bhfuil neamhchiontach a dhoirteadh agus páirteach i dtubaistí doleigheasta, mar gur chuir siad a ngnóthaí i gcúram a gcairde agus gur ghéill siad dá gcomhairle-sean; 12f mar go meallann an dream úd dea-thoil an lucht ceannais leis na hargóintí cealgacha a shníonn ó íochtar a gcoirpeachta. 12g Is féidir é sin a thabhairt faoi deara gan dul i muinín stair tréimhsí níos ársa dá ndearnamar tagairt; ní gá ach súil a chaitheamh ar a bhfuil os bhur gcomhair, ar na cionta a rinne sraith scraistí d' fheidhmeannaigh shuaracha. 12h As seo amach déanfaimid ár ndícheall síocháin agus suaimhneas na ríochta a riar ar chách; 12i mar déanaimid na leasuithe is gá agus tabharfaimid breith ar gach a gcuirfear faoinár mbráid le barr tuisceana. 12j Hámán mac Hamadátá, Macadónach, fear gan braon d' fhuil Pheirseach ná aon chaidreamh ar bith aige lenár gcineáltas, chuireamar fáilte roimhe 12k agus dháileamar chomh fial sin air an daonnacht sin lena bpléimid le gach cine, gur tugadh ár n-athair air, agus go mbíodh gach duine go forleathan ag umhlú dó amhail is gurbh é tánaiste na cathaoireach ríoga é. 12l Ach theip air srian a choimeád lena uabhar agus thug sé faoi idir ríocht agus anam a sciobadh uainn. 12m Le barr calaoise agus cneámhaireacha d' iarr sé Mordacaí, an té a d' fhuascail sinn agus a rinne an mhaith i gcónaí dúinn, agus Eistir ár gcéile gan cháim sa ríocht, agus a gcine go léir chomh maith, a scriosadh. 12n Shíl sé go bhfágfadh sé gan dídean sinn ar an gcuma sin agus go ndéanfadh sé impireacht na Peirse a chur i lámha na Macadónach. 12o Ach tuigtear dúinn anois nach coirpigh iad na Giúdaigh a bheartaigh an scraiste ródhamanta a scriosadh, ach go bhfuil siad faoi réir dlíthe sárchóra, 12p agus gurb iad clann an té is airde iad, Dia beo uilechumhachtach, an té a stiúir an ríocht i gcónaí le togha eagair dúinne agus dár sinsir. 12q Is maith mar a dhéanfaidh sibh dá bhrí sin ach gan beart a dhéanamh de réir na litreacha a sheol Hámán mac Hamadátá, óir tá a n-údar, agus a theaghlach go léir, mar aon leis, crochta ag geataí Shúsa; óir d' imir Dia, rialtóir na n-uile, go tapa air an pionós a thuill sé. 12r Cuirigí cóipeanna den litir seo in airde i ngach áit phoiblí; tugaigí céad do na Giúdaigh a nósanna féin a chleachtadh; agus tagaigí i gcabhair orthu i dtreo gur féidir leo iad féin a chosaint ar aon duine a dhéanfadh ionsaí orthu an lá a roghnaíodh ar dtús lena gciapadh, an tríú lá déag is é sin den dara mí déag, mí Adár is é sin. 12s Óir ní lá léirscriosta a rinne Dia uilechumhachtach den lá sin dá chine tofa, ach lá lúcháire. 12t Dá bhrí sin déanaigíse, a Ghiúdacha, an lá seo a cheiliúradh go lúcháireach, mar lá ar leith féile i measc bhur sollúnacha, 12u i dtreo go mbeidh sé anois agus as seo amach, daoibhse agus do Pheirsigh dhílse, ina cheiliúradh ar bhur bhfuascailt, agus don dream a dhéanann comhcheilg inár n-aghaidh, ina chuimhneachán ar a scrios. 12v Gach baile agus gach tír i gcoitinne nach leanfaidh na treoracha seo, scriosfar é gan taise gan trócaire le faobhar agus tine; beidh sé doshiúlta ag daoine agus beidh an ghráin dhearg ag na hainmhithe allta agus na héin féin air go brách.» bhí feidhm leis na horduithe ón lá céanna ar fud cúigí an rí Aisiuéaróis ar fad an tríú lá déag den dara mí déag, mí Adár is é sin. T! Cheadaigh an rí do na Giúdaigh de réir na n-orduithe sin, cibé cathair ina raibh cónaí orthu, cruinniú le chéile chun iad féin a chosaint, agus aon fhórsa armtha ó aon chine nó ó aon chúige a dhéanfadh ionsaí orthu a dhíothú agus a scrios agus a mhilleadh, mná agus leanaí agus uile, agus a maoin a chreachadh;,Q Bhí na horduithe scríofa in ainm an rí Aisiuéaróis agus séalaithe le fáinne an rí, agus seoladh iad le heachlaigh ar muin each ó ghraíonna an rí féin.dA Cuireadh fios ar scríobhaithe an rí ar an toirt ba é an tríú mí é, mí Síveán, agus an tríú lá fichead den mhí agus scríobhadh orduithe de réir mar a dheachtaigh Mordacaí, do na Giúdaigh, do na cúigigh, do na gobharnóirí agus do lucht ceannais na gcúigí go léir ón Ind go dtí an Aetóip céad fiche a seacht gcúige do gach cúige ina scríbhinn féin, agus do gach cine ina theanga féin, agus do na Giúdaigh ina scríbhinn agus ina dteanga féin.lQScríobhaigí mar is rogha libh i dtaobh na nGiúdach, in ainm an rí, agus cuirigí séala ar an scríbhinn le fáinne an rí; óir ní féidir ordú scríofa in ainm an rí agus seálaithe le fáinne an rí a chur ar ceal.»pYAnsin dúirt an rí Aisiuéaróis leis an mbanríon Eistir agus le Mordacaí an Giúdach: «Féach! thug mé teach Hámán d' Eistir, agus crochadh é féin ar an gcroch de bhrí gur bheartaigh sé lámha a leagan ar na Giúdaigh.?wMar conas a d' fhéadfainn a bheith ag faire ar an olc agus ar an urchóid go léir atá i ndán do mo mhuintir? Conas a thiocfadh liom a bheith ag faire ar mo chine á ndíothú?»iKagus d' éirigh sí agus sheas os comhair an rí: «Más toil leis an rí é agus má tá lé aige liom, más ceart é m' iarratas dar leis, agus más gean leis mé, deonaíodh sé ordú a chur ar phár ag aisghairm na litreacha a chum Hámán mac Hamadátá, an tAgágach, d' fhonn na Giúdaigh go léir a dhíothú i ngach cúige de chúigí an rí.8kShín an rí an tslat ríoga óir chuig Eistir,U#Ansin labhair Eistir arís leis an rí. Chaith sí í féin ag a chosa á impí air go géar goirt deorach an t-olc a bheartaigh Hámán agus a scéim urchóideach in aghaidh na nGiúdach a chur ar ceal."=An fáinne séala a thug an rí do Hámán, bhain sé de arís é, agus thug é do Mhordacaí, agus chuir Eistir Mordacaí i gceannas ar theach Hámán.j OAn lá ceannann céanna thug an rí Aisiuéaróis teach Hámán, géarleantóir na nGiúdach, don bhanríon Eistir. Agus tháinig Mordacaí i láthair an rí mar chuir Eistir in iúl don rí cén gaol a bhí eatarthu.y Chrochadar Hámán dá bhrí sin ar an gcroch a ghléas sé féin do Mhordacaí, agus chuaigh fearg an rí chun suain.;o Ansin dúirt Harbóna, duine de na coillteáin a bhí i láthair ag freastal ar an rí: «Maith mar a tharla! An chroch leathchead banlámh ar airde a ghléas Hámán do Mhordacaí, an té a thug anam an rí slán lena thuairisc thráthúil tá sí réidh ina theach.» «Croch uirthi sin é,» arsan rí.\1Nuair a d' fhill an rí ar ais ó ghairdín an pháláis go halla na fleá fíona, bhí Hámán caite ar an tolg mar a raibh Eistir. «Cad é seo!» arsan rí. «An bhfuil sé ar tí an bhanríon a éigniú os comhair mo shúl i mo theach féin?» Is ar éigean a bhí na focail as a bhéal nuair a cuireadh púicín an bháis ar Hámán.ucD' éirigh an rí ón bhfleá agus fraoch feirge air agus amach leis i ngairdín an pháláis; ach d' fhan Hámán ansiúd le hanacal anama a impí ar an mbanríon Eistir, mar ba léir dó go raibh olc beartaithe ag an rí ina aghaidh./WD' fhreagair Eistir: «Siúd é an géarleantóir! an namhaid! Hámán na hurchóide!» Tháinig sceimhle agus scéin ar Hámán i láthair an rí agus na banríona.; oLabhair an rí Aisiuéaróis ansin agus d' fhiafraigh sé den bhanríon Eistir: «Cé hé an fear úd a bhfuil de dhánaíocht ann a leithéid a dhéanamh agus cá bhfuil sé?»; oÓir daoradh sinn mise agus mo mhuintir chun ár scriosta agus ár marfa agus ár millte. Mura mbeadh i gceist ach sinn a reic inár ndaoir agus inár ndaoirseacha, ní osclóinn mo bhéal ina thaobh; ach mar atá an scéal, tá sé thar chumas an ghéarleantóra an dochar a dhéanfar don rí a leasú.»O Leis sin d' fhreagair an bhanríon Eistir: «Má tá lé agat liom, a rí, agus más toil le do mhórgacht é, iarraim coimirce m' anama mar iarratas, agus coimirce anama mo mhuintire mar achainí.y kagus ar an dara lá dúirt an rí arís le hEistir, agus iad ag ól fíona: «Cén t-iarratas atá agat, a bhanríon Eistir? Gheobhaidh tú é. Cén achainí atá agat? Fiú más é leath mo ríochta féin é, níl agat é ach é a lorg.»R  Chuaigh an rí agus Hámán isteach chun na fleá le hEistir an bhanríon+Ansin tháinig coillteáin an rí, agus iad siúd fós ag caint leis, agus rugadar leo go deifreach é go dtí an fhleá a d' ullmhaigh Eistir.ta D' inis Hámán dá bhean Zeiris agus dá chairde gach ar bhain dó. Ansin dúirt a chairde agus a bhean Zeiris leis: «Baineadh tuisle asat, a bhuí le Mordacaí; má tharlaíonn sé go mbaineann sé leis an gcine Giúdach, ní bhfaighidh tú an ceann is fearr go brách air, ach titfidh tú agus titfidh tú arís go cinnte óir tá Dia beo lena ais.»   D' fhill Mordacaí ar gheata an rí ansin, ach bhrostaigh Hámán abhaile, brat ar a cheann agus gan aon mhisneach fágtha aige.ta Fuair Hámán an éide agus an t-each dá bhrí sin, ghléas sé Mordacaí agus sheol sé ar mhuin an eich é, trí fhaiche na cathrach agus é á fhógairt roimhe: «Seo mar a dhéanfar leis an té ar mian leis an rí é a onórú!»   Ansin dúirt an rí le Hámán: «Déan deifir más ea anois agus beir leat an éide agus an t-each, mar a dúirt tú, agus déan díreach mar a dúirt tú le Mordacaí an Giúdach a shuíonn ag geata an rí. Ná déan faillí in aon ní dá ndúirt tú.»Q agus tugtar an éide ríoga agus an t-each i lámha duine de na flatha is uaisle de mhuintir an rí; agus cóiríodh seisean an té is mian leis an rí a onórú agus seoladh sé ar mhuin an eich é trí fhaiche na cathrach agus fógra á thabhairt roimhe: 'Seo mar a dhéanfar leis an té ar mian leis an rí é a onórú!' »ykcuirtear fios ar éide ríoga a chaith an rí agus ar each a bhí faoin rí leis an ornáid ríoga ar a cheann;nUAgus thug sé freagra dá réir sin ar an rí: «Más mian leis an rí onóir a thabhairt do dhuine,~uTháinig Hámán isteach, más ea, agus dúirt an rí leis: «Céard ba chóir a dhéanamh leis an té ar mian leis an rí onóir a thabhairt do?» «Cé eile ach mise,» arsa Hámán leis féin, «ar mhian leis an rí onóir a thabhairt dó?»{D' fhreagair feidhmeannaigh an rí: «Tá Hámán ina sheasamh amuigh sa chúirt.» «Tugaigí isteach é!» arsan rí.p~YAnsin d' fhiafraigh an rí: «Cé tá ar dualgas sa chúirt?» Bhí Hámán faoin am sin tagtha isteach i gcúirt sheachtrach phálás an rí le hiarraidh ar an rí Mordacaí a chrochadh ar an gcroch a bhí gleasta aige féin dó.B}}«Cén gradam nó cén chéim a bronnadh ar Mhordacaí dá bharrsan?» d' fhiafraigh an rí. D' fhreagair na feidhmeannaigh a bhí ag freastal air: «Ní dhearnadh aon ní ar a shon.»U|#Agus fuarthas scríofa ann conas mar a sceith Mordacaí ar Bhigteán agus ar Theiris, beirt de choillteáin an rí a bhí i bhfeighil an dorais, agus a bheartaigh lámha a leagan ar an rí Aisiuéaróis.{ )Níor thit néal codlata ar an rí an oíche sin. Chuir sé fios dá bhrí sin ar Leabhar na nÉachtaí, na hAnnála, lena léamh dó.EzAnsin dúirt a bhean Zeiris agus a chairde go léir leis: «Gléastar croch leathchéad banlámh ar airde, agus iarr ar an rí amárach Mordacaí a chrochadh uirthi. Ansin isteach leat chun na fleá i bhfochair an rí gan mairg ar bith.» Thaitin an chomhairle sin le Hámán, agus chuir sé an chroch á gléasadh.hyI Ach cad é sin go léir domsa fad a fheicim Mordacaí an Giúdach ina shuí ag geata an rí.»Ox «Agus rud eile de,» ar seisean, «níor lig Eistir an bhanríon d' aon fhear eile ach domsa amháin teacht chun na fleá agus tá cuireadh agam féin agus ag an rí uaithi arís don lá amárach.owW chuir Hámán síos dóibh ar a shaibhreas taibhseach agus ar a chlann líonmhar, agus ar gach céim ní ba airde ná a chéile a bhronn an rí air ionas gur thug sé tosaíocht dó ar fhlatha agus ar fheidhmeannaigh eile an rí.zvm Chuir sé smacht air féin ámh; d' fhill abhaile, agus chuir fios ar a chairde agus ar Zeiris, a bhean chéile;au; D' imigh Hámán amach ón rí an lá sin é go subhach somheanmnach. Ach nuair a chonaic sé Mordacaí ag geata an rí, agus gan é ag éirí ná fiú ag corraí ina láthair, tháinig taom feirge air le Mordacaí.rt]«má tá gean an rí orm, agus más toil leis an rí m' iarratas a dheonú dom, agus géilleadh do m' achainí, tagadh an rí agus Hámán chugam amárach chun na fleá a leagfaidh mé rompu, agus déanfaidh mé rud air amárach.»>sw«Seo é m' iarratas agus m' achainí,» arsa Eistir,Wr'Ag ól an fhíona dóibh, dúirt an rí arís le hEistir: «Inis dom céard atá uait; tabharfaidh mé duit é. Inis dom cén achainí atá agat orm; fiú más é leath mo ríochta é, tabharfar duit é.»q7Dúirt an rí: «Tugaigí Hámán anseo go tapa le go ndéanfaimis rud ar Eistir.» Tháinig an rí agus Hámán chun na fleá a d' ullmhaigh Eistir./pWD' fhreagair Eistir: «Lá de mo shaol an lá seo; más toil leis an rí é, dá bhrí sin, tagadh sé féin agus Hámán go dtí an fhleá a ullmhóidh mé inniu.»o+«Cad tá uait, a Eistir,» arsan rí, «agus cén achainí atá agat [orm]? Fiú más é leath mo ríochta féin é, gheobhaidh tú uaim é.»"n=Agus d' ardaigh sé an tslat órga agus leag ar a muineál í, agus rug barróg uirthi agus dúirt: «Labhair liom.» 2a «A thiarna,» ar sí, «chonaic mé thú mar a bheadh aingeal Dé ann, agus tháinig scanradh croí orm le heagla roimh do ghlóir. Óir is ábhar iontais thú, a thiarna, agus tá do ghnúis lán de chneastacht.» 2b Agus le linn di a bheith ag caint mar sin, thit sí i laige; bhí suaitheadh ar an rí agus bhí a lucht freastail go léir ar a ndícheall ag iarraidh í a thabhairt chuici féin.Bm Ar an tríú lá, nuair a scoir sí dá hurnaí, bhain sí di a feisteas troscaidh, agus chóirigh í féin in éidí a glóire.1a Ansin, faoi mhaise niamhrach, ghlaoigh sí ar Dhia a thugann aire don uile dhuine agus a shlánaíonn cách, agus thug sí beirt ionailt léi ansin; luigh sí mar thaca go leochaileach ar dhuine díobh, agus lean an duine eile í ag iompar a triopaill. Bhí sí, mar a bheadh ag luí ar ghéag na hionailte go neamhchúiseach, ach dáiríre ba amhlaidh nach raibh sé de neart ina corp í a iompar; bhí an ionailt eile ina diaidh ag coimeád eireabaill fhairsing a gúna ón talamh a scuabadh. 1b Bhí luisne an róis ina leaca le barr snó; bhí grá agus lúcháir ina gnúis; ach bhí an croí á shnoí inti le heagla. 1c Chuir sí doras i ndiaidh dorais di go dtí gur tháinig sí i láthair an rí. Bhí seisean ina shuí ina ríchathaoir agus é gléasta i lánéide a mhórgachta, ag glioscarnach le loinnir an óir agus na liag lómhar; ba scanrúil an radharc é! 1d D' ardaigh sé a cheann agus loinnir na mórgachta ina ghnúis, agus d' fhéach uirthi le fraoch feirge. Thit an lug ar an lag ag an mbanríon; d' iompaigh a lí, agus lig sí a ceann ar a hionailt a bhí mar thaca aici. 1e Ach ansin bhog Dia croí an rí, agus thug spiorad níos cneasta dó. Phreab sé as a chathaoir agus eagla an domhain air agus rug ina dhá láimh uirthi nó gur tháinig sí chuici féin, agus bhí sé á muirniú lena chaint chneasta: 1f «Céard atá ort, a Eistir,» ar sé, «is mise do dheartháir; bíodh misneach agat; ní baol duit, ní bhfaighidh tú bás; don choitiantacht amháin an dlí seo linn. Tar anseo chugam.» l317a Ansin thug Mordacaí chun cuimhne oibreacha iontacha an Tiarna, agus chuir sé a achainí chuige á rá: 17b A Thiarna, a Thiarna, a Rí a rialaíonn an uile ní, tá an uile ní faoi do smacht, agus níl aon duine leis an bhfód a sheasamh i d' aghaidh, más toil leat Iosrael a fhuascailt. 17c Rinne tú neamh agus talamh, agus gach iontas faoin spéir. Is tú Tiarna an uile ní, agus níl aon duine le seasamh i d' aghaidh ós tú an Tiarna. 17d Is eol duit an uile ní, agus is maith is eol duit, a Thiarna, nach le barr díomais ná uabhair, ná éirí in airde, a rinne mé mar a rinne agus gur dhiúltaigh mé cromadh síos do Hámán an díomais. Óir phógfainn fiú boinn a chos le fonn, ar mhaithe le fuascailt Iosrael; 17e Ach rinne mé é seo, d' fhonn nach gcuirfinn glóir dhuine os cionn glóir Dé; Agus ní chromfaidh mé d' aon duine ach duitse, mo Thiarna, agus ní le barr díomais é. 17f Agus anois, a Thiarna Dia, A Rí, a Dhia Abrahám, caomhnaigh do phobal! óir táthar ar ár dtí lenár scriosadh, agus leis an oidhreacht a bhain leat ó thús a mhilleadh. 17g Ná déan faillí i do chuid féin, an chuid a d' fhuascail tú duit féin as tír na hÉigipte. 17h Éist le m' achainí, agus déan trócaire ar d' oidhreacht, agus déan lúcháir dár ndobrón, le go mairfimid agus go molfaimid d' ainm, a Thiarna; agus ná scrios béal na muintire a ghabhann do mholtaí. Urnaí Eistir D' imigh Mordacaí leis ansin agus rinne de réir treoracha uile Eistir. k«Imighse anois agus cruinnigh na Giúdaigh go léir atá i Súsa, agus déanaigí troscadh ar mo shon, gan bia ná deoch a chaitheamh de lá ná d' oíche ar feadh trí lá. Agus déanfaidh mise troscadh mar an gcéanna le mo bhantracht, agus rachaidh mé isteach go dtí an rí ansin, bíodh go bhfuil sé in aghaidh an dlí, agus más é an bás atá i ndán dom, bás a gheobhaidh mé.»MjDúirt Eistir leo ansin an freagra seo a thabhairt chuig Mordacaí:#i?Má fhanann tú i do thost gan focal asat, ar uair seo na faille, gheobhaidh na Giúdaigh saoirse agus fuascailt ó aird éigin eile, agus déanfar tusa agus teaghlach d' athar a scriosadh. Agus cá bhfios nach d' aonghnó, dá leithéid seo d' fhaill, a tháinig tú i gcoróin?»Xh) agus d' ordaigh Mordacaí an freagra seo a thabhairt ar ais chuici: «Ná bíodh aon phioc dá mhearbhall ort go rachaidh tú slán ach chomh beag le haon Ghiúdach eile cé go bhfuil tú i bpálás an rí.1g] Insíodh do Mhordacaí a ndúirt Eistir,.fU «Is eol do sheirbhísigh uile an rí, agus do mhuintir na gcúigí, má théann aon duine, fear nó bean, isteach go dtí an rí ina chúirt inmheánach, gan fios a bheith curtha air, nach bhfuil ann dó ach an t-aon phionós amháin an bás, mura ndéanann an rí an tslat óir a shíneadh ina threo agus anacal anama a dhéanamh air. Agus níor cuireadh fios orm teacht i láthair an rí le deich lá fichead anois.»uec Ansin labhair Eistir le Hatác arís agus thug sí an teachtaireacht seo leanas dó le haghaidh Mhordacaí:Ld D' fhill Hatác, agus d' inis d' Eistir céard a dúirt Mordacaí.)cKThug sé dó mar an gcéanna cóip den fhorógra, a foilsíodh i Súsa ag fógairt a scriosta, lena taispeáint d' Eistir á cur san eolas: agus chuir sé teachtaireacht chuici dul go dtí an rí chun achainí a dhéanamh chuige agus cúis a cine a phlé.8a «Cuimhnigh,» ar sé léi, «ar d' uirísle tráth, nuair d' ith tú as mo láimh féin. Ós rud é gur iarr Hámán, an té is tánaiste don rí, go gcuirfí chun báis sinn, 8b glaoigh ar an Tiarna agus labhair leis an rí ar ár son agus fuascail ón mbás sinn.» b1D' inis Mordacaí dó gach ar tharla, agus mar a thug Hámán gealltanas suim mhór airgid a íoc le ciste an rí ar son na Giúdaigh a dhíothú.a{Chuaigh Hatác ag triall ar Mhordacaí dá bhrí sin agus fuair sé ar fhaiche na cathrach é os comhair gheata an rí..`UAnsin chuir Eistir fios ar Hatác, coillteán a cheap an rí le freastal uirthi, agus d' ordaigh sí dó dul go Mordacaí agus fios fátha an scéil a fháil uaidh.d_ANuair a tháinig a bantracht agus a coillteáin leis an scéala go dtí an bhanríon Eistir, tháinig an-bhuaireamh uirthi; chuir sí éadaí go Mordacaí le cur air in áit an tsacéadaigh, ach dhiúltaigh sé dóibh.K^A luaithe a foilsíodh forógra an rí in aon chúige, bhí olagón i measc na nGiúdach, agus troscadh, lógóireacht agus caoineadh, agus luigh mórán daoine i sacéadach agus i luaithreach.u]cnó go dtáinig sé go geata an rí; níor chead d' aon duine dul geata an rí isteach agus sacéadach air.[\ 1Nuair a fuair Mordacaí fios na nithe sin, stróic sé a chuid éadaigh, agus chuir sacéadach agus luaithreach air féin. Ansin d' imigh sé amach trí lár na cathrach ag gol go géar in ard a ghutha,Z[-D' imigh na teachtairí faoi dheithneas a chomhlíonadh ordú an rí; foilsíodh an forógra ar dtús i ndúnfort Shúsa. Luigh an rí agus Hámán le carbhas agus le hól, ach bhí cathair Shúsa go buartha.Z)Foilsíodh téacs an doiciméid sin do na ciníocha go léir, le fogairt mar dhlí i ngach cúige, le go mbeidís go léir ullamh don lá úd.Y! Cuireadh litreacha le teachtairí go cúigí uile an rí, agus d' ordaigh siad scrios agus ár agus díothú ar na Giúdaigh go léir, idir óg agus aosta, idir mhná agus mhiondaoine, in aon lá amháin, an tríú lá déag den dara mí déag, Adár is é sin, agus a maoin a ghabháil mar chreach. 13a Mar leanas a ghabh an litir:«Beatha agus sláinte ón rí mór Aisiuéaróis do ghobharnóirí an céad fiche a seacht gcúige a shíneann ón Ind go dtí an Aetóip agus do na ceannasaithe dúiche atá fúthu. 13b De bhrí go bhfuair mé ceannas ar mhórán ciníocha agus gur thug mé an domhan go léir faoi mo smacht, bheartaigh mé gan mí-úsáid a bhaint as mo mhórchumhacht, ach a bheith i gcónaí tuisceanach lách, saol socair síochánta a chinntiú do mo ghéillsinigh, agus an tsíocháin a bhfuil cách ag tnúth léi a bhuanú i dtreo go mbeadh an tsibhialtacht faoi réim agus cead a gcos ag cách ó cheann ceann na ríochta. 13c Ar an ábhar sin d' fhiafraigh mé de mo chomhairleoirí conas ab fhearr a d' fhéadfaí an cuspóir sin a chur i gcrích; bhí, ar na comhairleoirí, duine áirithe darbh ainm Hámán, fear saorbhreathach, a rug barr eagna agus dílse leis ón gcuid eile ar fad, agus atá i dtánaiste gradam don rí féin. 13d D' inis seisean dúinn go raibh cine namhdúil áirithe scaipthe i measc treibheanna uile an domhain agus go raibh dlíthe acu a bhí bunoscionn le gach cine eile, agus go raibh siad de shíor ag cur suas do reachtanna na ríthe, agus ag cur bac ar an sórt rialtais atá á bhunú againn ar mhaithe leis an maith choiteann. 13e De bhrí gur tuigeadh dúinn go raibh an mhuintir leithleasach seo, leo féin, de shíor ag cur i gcoinne an chine dhaonna go léir, agus ag baint feidhm as dlíthe urchóideacha ag cur suas dár reachtanna, agus ag cur coireanna uafásacha i gcrích i dtreo go bhfuil ár ríocht i mbaol titim, 13f ordaímid: An mhuintir a ainmníodh daoibh i litreacha Hámán an té sin a ceapadh i bhfeighil ár ngnóthaí agus is dara athair dúinn déantar iadsan go léir, mar aon lena mná agus lena miondaoine, a dhíothú agus a scriosadh de chlár na cruinne le faobhar claímh a naimhde, gan trua gan taise ar an gceathrú lá déag den dara mí déag, Adár is é sin, den bhliain seo féin; 13g caithfear, ar an gcuma sin, an dream seo a bhí namhdúil, agus atá amhlaidh fós, síos go hifreann le láimh láidir, in aon lá amháin, agus beidh ár rialtas slán faoi shíocháin bhuan as sin amach.» X  Ansin, ar an tríú lá déag den chéad mhí, glaodh ar scríobhaithe an rí agus scríobhadh síos na horduithe a thug Hámán do ghobharnóirí an rí, do cheannasaithe gach cúige, agus do thaoisigh gach cine; do gach cúige ina scríbhinn féin agus do gach cine ina dteanga féin; síníodh an forógra in ainm an rí Aisiuéaróis, agus buaileadh séala air le fáinne an rí.yWk Dúirt an rí le Hámán: «Bíodh an t-airgead agat, agus na daoine chomh maith agus déan do rogha rud leo.»V Ansin bhain an rí an fáinne séala dá mhéar agus thug do Hámán mac Hamadátá an tAgágach, namhaid na nGiúdach é.'UG Más áil leis an rí é, tugadh sé ordú iad a dhíothú, agus díolfaidh mise deich míle tallann airgid le riarthóirí an rí le cur sa chiste ríoga.»"T=Ansin dúirt Hámán le hAisiuéaróis an rí: «Tá cine áirithe scaipthe go fada fairsing i measc na gciníocha eile i gcúigí uile do ríochta; ní ionann a ndlíthe agus dlíthe aon chine eile, ní choimeádann siad dlíthe an rí, agus ní oireann sé don rí cur suas leo.gSGSa chéad mhí, Níosán is é sin, sa dara bliain déag de réimeas Aisiuéaróis, caitheadh púr (.i. an crann) i láthair Hámán don lá agus don mhí, agus thit an crann ar an dara mí déag, Adár is é sin.zRmBa scorn leis más ea lámh a leagan ar Mhordacaí amháin, mar cuireadh in iúl do cén cine gur díobh é. Bheartaigh sé na Giúdaigh go léir a bhí scaipthe ar fud ríocht Aisiuéaróis a scriosadh mar gurbh iad muintir Mhordacaí iad. QNuair a thug Hámán faoi deara nach bhfeacadh Mordacaí glúin dó agus nach dtugadh sé urraim dó, tháinig fraoch feirge air.pPYAgus ó tharla go mbídís á rá sin leis gach lá, agus gan aird ar bith aige orthu, d' insíodar an scéal do Hámán, óir ba mhian leo a fheiceáil an seasfadh Mordacaí an fód, óir d' inis sé dóibh gur Giúdach é féin.~OuD' fhiafraíodh feidhmeannaigh an rí a bhí ag an ngeata de Mhordacaí: «Cad chuige duit ordú an rí a shárú?»>\==<""]!!w! Vp^Ow'k T;x;h *5O*n7 @ D ` 3 6)WNPGer] Sleamhnaíonn siad ar aghaidh mar naomhóga giolcaí,Mar iolar ag teacht de ruathar ar a sheilg.jM Is mire mo laethanta ná teachtaire reatha;Teitheann siad, ní fheiceann siad aon sonas. Tá an tír tugtha i lámha na gcoirpeach;Cuireann sé folach ar aghaidh a bhreithiúna.Nó murab eisean, cé heile?ta Dá dtitfeadh tubaiste mharaitheach go tobann,Gháirfeadh sé faoi chinniúint an neamhchiontaigh.wg Sé an dá mhar a chéile é, uime sin a deirim:Scriosann sé idir neamhurchóideach agus choirpeach.y Mé a bheith neamhchiontach ní bheadh a fhios sin agam.Chaithfinn uaim m' anam féin. ABN: 21, 29, 22-28, 30.{o Cé go mbeinn sa chóir, dhaorfaí as mo bhéal féin mé;Dá mbeinn gan choir, d' áiteodh sé coir orm. Más neart atá i gceist siúd é an tUilechumhachtach!Más cúirt bhreithiúnais, cé dhéanfaidh é a sheirbheáil?\1 Eisean nach ligeann dom anáil a tharraingtAgus a líonann mé le dobrón.p Y Eisean a bhascann mé [ar thráithnín,]Agus a ghonann mé, créacht ar chréacht, gan chúis. w Dá gcuirfinn toghairm air agus go bhfreagródh seisean mé,Ní chreidim go n-éistfeadh sé le mo bhriathar.  Fág go bhfuilim sa cheart, ní fhéadfainn freagra a thabhairt.Óir an té a chúisím, is é freisin is breitheamh.{ o Nach lú ná sin fós a d' fhéadfainnse freagra a thabhairt air,Agus mo bhriathra a roghnú ina aghaidh?i K Ní fhéadfadh fiú dia a fhraoch a chloíAgus luigh lucht cúnta Ráhab faoina sháil. Féach! beireann sé creach leis, agus cé dhéanfaidh é a thoirmeasc?Cé a déarfaidh leis: «Cad tá á dhéanamh agat» ?}s Féach! Gabhann sé tharam, agus ní fheicim é;Gluaiseann sé thar bráid, agus ní thugaim faoi deara é.U# Eisean a dhéanann éachtaí thar cuimseAgus iontais thar áireamh.q[ Eisean a rinne an Camchéachta agus Slat an Rí,An Treighdín agus Réaltaí Lána an Deiscirt.^5 Eisean amháin a leath na spéartha amach,Agus a shatail ar thonnta na mara.xi Eisean a thugann ordú don ghrian ionas nach n-éiríonn sí,Agus a chuireann na réaltaí i bhfolach.fE Eisean a chroitheann an chruinne as a hionad,Ionas go gcritheann a colúin go léir.uc Eisean a d' aistrigh na sléibhte gan fhios dóibh;Agus déanann sé iad a threascairt ina fhraoch.y Is críonna é ó chroí agus is cumhachtach é ó neart.Cé a thug a dhúshlán riamh gan bheith thíos leis?uc Dá mb' áil leis conspóid a dhéanamh leisNí fhéadfadh sé freagra as an míle a thabhairt air.|~q Is eol dom go deimhin gurb amhlaidh atá;Agus conas is féidir do dhuine bheith fíréanta os comhair Dé?4} e Ansin d' fhreagair Iób agus dúirt:e|CBeidh náire mar bhrat ar lucht d' fhuathaAgus rachaidh both na gcoirpeach ar ceal.Q{Beidh cár gáire ort athuairAgus beidh lúcháir ar do bheola.lzQAr ndóigh ní dhiúltaíonn Dia don fhíréan,Ná ní thugann lámh chúnta do choirpigh.\y1Tiormaíonn [an ghrian] é, féach,Agus fásfaidh a thuilleadh ón talamh.Tx!Fuadaigh as a leaba é,Agus séanfaidh sin go bhfaca sí riamh é.rw]Ach tá a fhréamha in achrann i gcarnán cloch,Agus tá [cónaí air] i measc na gcarraigeacha.nvUBláthaíonn sé mar phlanda faoin ngréin,Agus sceitheann a phéacaí ar fud a luibhghoirt.uCuireadh sé gualainn lena theach agus ní sheasóidh sé.Leagadh sé lámh air, ach ní mhairfidh sé. ABN:15, 18, 16, 17, 19^t5Níl ina mhuinín ach tráithnín,Agus ina mhisneach ach líon damhán alla.ss_ A dhála sin ag cinniúint lucht dearmaid Dé,Agus mar sin a théann dóchas an choirpigh ar cealhrI Staith iad agus iad fós i mbarr a nglaise,Mar is túisce a fheonn siad ná aon lusra.Zq- An bhfásann an phaipir gan bhogach?An mbláthaíonn geitirí gan uisce?upc Nach ndéanfaidh siadsan thú a theagasc agus labhairt leat,Agus briathra mar seo á rá ó chroí:Xo) Fás aon lae sinne, gan aon eolas;Níl inár ré ar talamh ach scáil fnECuir ceist ar an nglúin a d' imigh romhat,Agus tabhair aird ar sheanchas a sinsear tmaIs íseal a thaibhseoidh do staid ó chiana duit,Agus is mór a bheidh do chonách níos déanaí.l Má bhíonn tú íon ionraic,Ansin músclóidh sé ar do shon,Agus deiseoidh sé áitreabh d' fhíréantachta.ikKMá théann tú faoi choimirce Dé,Agus achainí a dhéanamh chuig an Uilechumhachtach,bj=Má pheacaigh do chlann ina aghaidhThug sé suas faoi smacht a gcoirpeachta iad.Xi)An gclaonann Dia an ceart?An bhfiarann an tUilechumhachtach an chóir?ehCAn rachaidh aon stad ar an gcaint sin agat?Agus ar an ngaoth mhór sin ó do chlab?Dg D' fhreagair Bildead ó Shiúach ansin agus dúirt:NfCad chuige nach dtógann tú mo pheaca ar shiúlAgus mo choir a mhaitheamh dom?Óir is gearr go luífidh mé sa chré;Agus lorgóidh tú mé, ach ní bheidh mé ann chuige.3e_Abair gur pheacaigh mé, cén dochar duit sin,A fhir faire an chine dhaonna?Cad ab áil leat ag déanamh sprice díom,I dtreo gur ualach ort mé?]d3Cá fhad go dtógfair díom do shúileAgus ligean dom mo sheile a shlogadh?Wc'Go ndéanfá fiosrú air gach maidinAgus é a thriail gach nóiméad?_b7Cad tá sa duine le go ndéanfá mór níos fiú de?Nó go dtógfá ceann de?~auNuair a rachaidh mé in éag, ní thiocfaidh anam ionam go brách.Lig dom féin, mar níl i mo ré ach puth.n`UI dtreo gur fearr le m' anam folathachtadh,Agus an bás féin ná [caidreamh le] mo chnámha[_/Ansin cuireann tú scéin orm le brionglóidíAgus scanradh le físeanna,q^[ Má deirim: «Tabharfaidh mo leaba faoiseamh dom,Agus déanfaidh mo tholg mo phian a bhogadh,»a]; An mé an Mhuir nó an OllphiastA rá is go gcuirfeá lucht faire i mo chúram?(\I Uime sin ní chuirfidh mé cosc le mo theanga,Labhróidh mé agus mo spiorad á bhuaireamh.Beidh mé ag cáiseamh agus m' anam faoi dhoilíos.`[9 Ní thagann sé abhaile arís,Agus ní aithneoidh a áitreabh é a thuilleadh.Z Mar a scaipeann an néal, agus a imíonn sé ar ceal,Sin mar nach bhfillfidh aníos an té a théann síos go Seól.YAn tsúil a chonaic mé, ní fheicfidh sí mé níos mó.Casfaidh do shúil i mo threo, ach beidh mé ar iarraidh.uXcÁ, cuimhnigh nach bhfuil i mo bheatha ach puth anála;Ní fheicfidh mo shúile sonas go deo arís.kWOIs luaithe mo laethanta ná fearsad fíodóra,Agus tá siad arna gcríochnú gan dóchas.V{Tá míola ag snámh ar mo chorp agus salachar ina bhrat air;Tá mo chraiceann ag scoilteadh agus ag leá leis.LUI mo luí dom deirim: «Cá huair a thiocfaidh an lá?» Ar m' éirí dom deirim arís: «Cá huair a thiocfaidh an oíche?» Agus bím do mo chiapadh go comhrac lae agus oíche.gTGIs amhlaidh a dátaíodh dom míonna mairgegur gearradh amach dom oícheanta buartha._S7Mar dhaor a shantaíonn an scáth,Agus mar amhas a iarrann luach a shaothair.~R wNach bhfuil tréimhse dianseirbhíse ag an duine ar talamh?Agus nach cosúil a laethanta le laethanta amhais?bQ=An bhfuil éitheach i mo bhéal?Nach n-aithneodh mo charball blas an mhí-áidh?mPSFilligí orm anois agus ná déantar éagóir!Sea, filligí, tá mo chúis fós gan breith.nOUAch féachaigí orm, anois, le bhur dtoil.Ar ndóigh ní inseoidh mé bréag le bhur mbéal!NyIs gearr go mbeidh an dílleachta á chur ar cranna agaibh,Agus bhur gcara á dhíol agaibh ina shladmhargadh.YM+An fiú libh focail a cháineadh,Focail éadóchais a imíonn le gaoth?XL)Nach bríomhar iad briathra ionraice!Ach cén tairbhe ceartú uaibhse?mKSTugaigí teagasc dom, agus beidh mé i mo thost;Taispeánaigí dom cá ndeachaigh mé amú.sJ_Nó: «Fuasclaigí mé ó láimh an namhad.» Nó: «Saoraigí mé ó ghreim na dtíoránach!» ?jIMAn ndúirt mé libh: «Tugaigí dom!» Nó: «Tugaigí breab ar mo shon as bhur maoin!»uHcA rá is go bhfuil sibh anois gan mhisneach,Go bhfeiceann sibh uafás agus go bhfuil scéin oraibh.kGOCuirtear díomá orthu cé go raibh misneach acu;Tagann siad ansiúd, ach loictear orthu.mFSBíonn carbháin Théamá ag súil leo,Agus is astu a bhíonn a muinín ag buíonta Sheaba.mESTéann na carbháin as a mbealach á lorg,Imíonn siad faoin bhfásach, agus cailltear iad.`D9Nuair a thagann an teas, téann siad in éag;Sa bhrothall téann siad ar ceal.mCSBíonn siadsan ag borradh leis an leac oighir,Nuair a théann an sneachta i bhfolach iontu.^B5Is fealltach iad mo chairde mar an tuile,Mar leaba na dtuilte a ghabh thart;AyNuair a thréigeann a chara an té atá in éadóchas,tugann sé droim láimhe le heagla an Uilechumhachtaigh.\@1 Níl cabhair fágtha ionam,Agus d' imigh gach tuiscint uaim dá réir sin.K? An é neart na gcloch mo neart?An cré-umha í m' fheoil?e>C Ach cén neart atá ionam le feitheamh?Cad tá i ndán dom le go mbeinn foighneach? = Bheadh sé fós mar shólás agam Agus bheinn daingean i bpian gan taise Nár shéan mé briathra an té is Naofa.n<U Go mba thoil le Dia mé a bhascadh,Agus go scaoilfeadh sé lena láimh agus mé a scriosadh._;7Uch nach gcomhlíontar m' achainí!Agus nach ndeonaíonn Dia mo dhóchas dom!i:KDiúltaíonn m' anam a shuaimhneas a cheapadh;tá breoiteacht mo choirp á shuaitheadh.X9)An n-itear bia leamh gan salann?Nó an bhfuil blas ar ghealacán uibh?v8eAn ligeann an t-asal fiáin glao as nuair a fhaigheann sé féar?Nó an damh búir os cionn a choda?7Tá saigheada an Uilechumhachtaigh i ngreim ionam,Agus mo spiorad ag diúl a nimhe.Tá uafáis Dé in eagar i m' aghaidh.Z6-Ba throime é ná gaineamh na trá Sin é a chuir mo bhriathra le buile.f5EUch gan mo dhoilíos á mheá,Agus gan m' anró go léir a chur sa mheá le chéile.44 eAnsin d' fhreagair Iób agus dúirt:l3QFéach, rinneamar é seo a iniúchadh; mar sin atá;Éist leis; tabhair aird go maith air. 2 Rachaidh tú isteach i d' uaigh i bhfómhar aibí do bhlianta,Mar a bhíonn ag an bpunann arbhair sa chruach i dtráth.[1/Feicfidh tú do shíol ag síolrú,Agus do shliocht mar fhéar an bháin.0wBeidh a fhios agat go bhfuil do bhoth slán,Agus fiosróidh tú do chró agus ní bheidh aon ní ar iarraidh.l/QBeidh conradh agat le clocha an ghoirt,Agus beidh síocháin agat le hainmhithe an bháin.y.kDéanfaidh tú gáire [faoin tiormach agus faoin sioc],Agus ní bheidh eagla ort roimh ainmhithe allta.-yBeidh tú i bhfolach ó sciúirse na teanga,Agus ní chuirfidh an [ropaire] scéin ort nuair a thiocfaidh sé.f,EFuasclóidh sé ón mbás thú in am an ghorta,Agus ón gclaíomh in am an chogaidh.}+sDéanfaidh sé thú a fhuascailt faoi a sé ó thrioblóid,Agus faoi a seacht, ní bhainfidh urchóid leat.}*sÓir goineann sé, ach cuireann ceirín leis an gcréacht;Buaileann sé buille, ach tugann a lámh cneasú.){Is méanar go deimhin don té a cheartaíonn Dia;Ná diúltaigh dá bhrí sin do smachtú an Uilechumhachtaigh,X()Fágann sin dóchas ag an dearóil,Agus a chlab dúnta ag an éagóir.m'SFuasclaíonn sé an neamhurchóideach óna gcraos,Agus an bocht ó láimh an chumhachtaigh.c&?Bíonn dorchadas rompu sa láAgus bíonn siad ag amharcaíl oíche um mheán lae.z%m Ceapann sé an mhuintir ghlic i ngaiste a ngliocais,Agus teipeann go grod ar scéimeanna na gcladhairí.h$I Cuireann sé bearta na gcealgairí amú,I dtreo nach ritheann le hiarrachtaí a lámh.a#; Ardaíonn sé na daoine ísleAgus tógann lucht an bhróin go buaic an áthais.X") Dáileann sé fearthainn ar an talamhAgus seolann uiscí ar na bánta.Z!- (Déanann seisean éachtaí gan áireamh,Iontais nach féidir a ríomh.)V %Uime sin is chun Dé a ghairmfinnAgus is dó a nochtfainn mo chúis;b=Ach sé an duine a ghineann anró dó féin,Mar a eitlíonn na badhbha in airde.\1Óir ní eascrann urchóid ón ithir,Ná ní phéacann anró as an talamh, 9Beidh cíocras air chun a fhómhair,Ach scuabfaidh Dia ar shiúl é le haicíd.Beidh siad ag tnúthán lena maoin, agus íota orthu.»jM«Is fada a bheidh an conách óna chlann;brúfar sa gheata iad, gan fear a dtarrthála.hINuair a chonaic mé duine ceanndána,Chuir mé mo mhallacht ar a áitreabh gan mhoill:]3Maraíonn an faltanas an t-amadánAgus básaíonn an formad an duine baoth. Cuir do ghlao suas anois; an bhfuil aon duine le freagra a thabhairt ort?Cé acu do na [haingil] chuig a gcasfaidh tú?X)Staitear [pionna] a mbothaAgus faigheann siad bás d' uireasa eagna.»hIScriostar iad idir maidin agus nóin;Milltear go brách iad, gan neach á dtarrtháil.Nach mó is amhlaidh sin do lucht cónaithe i dtithe cré,Arb é an luaithreach a mbunús,A bhruítear mar an leamhan!taNí chuireann [Dia] a mhuinín ina searbhóntaí féin;Agus faigheann sé locht ar a aingil féin. «An féidir do dhuine daonna a bheith cóir i láthair Dé?An féidir do dhuine a bheith glan i láthair a chruthaitheora?7Bhí neach ina sheasamh ansiúd, nár aithin mé a chló;Bhí scáil os comhair mo shúl.Bhí ciúnas, agus ansin chuala glór caoin:eCShleamhnaigh leoithne thar m' aghaidhAgus d' éirigh mo ghuairí ina gcolgsheasamh.c?Tháinig scéin orm agus critheagla,Agus bhí mo chnámha go léir ar ballchrith.nU I measc smaointe a rith chugam in aislingí oíche,Nuair a bhíonn daoine i dtoirchim suain,a; Fuair mé focal, más ea, faoi choim,Agus fuair mo chluas gaoth an fhocail sin.lQ Cailltear an seanleon d' uireasa creiche,Agus téann scaipeadh ar choileáin an bhanleoin.j M [Múchtar] búir an leoin agus scréach an bhanleoin;Bristear fiacla na gcoileán leoin.N  Scriosann anáil Dé iad,Agus milleann racht dá fhearg iad. %Dé réir mar a chonaic mise, an dream a threabhann an urchóidAgus a chuireann síol na trioblóide, baineann siad í mar fhómhar.e CCuimhnigh anois, cén duine ionraic riamh a scriosadh?Cár milleadh lucht na córa?g GNach bhfuil muinín agat as d' fhíréantachtAgus dóchas agat as do bheatha ionraic? Anois is é do thuras féin é, agus theip ar d' fhoighne.Buaileann sé thú féin agus titeann an lug ar an lag agat.a;Ba thaca iad do bhriathra don té a fuair tuisle;Neartaigh tú na glúine laga.[/Féach! nach iomaí duine a cheartaigh tú!Do lámha laga thug tú neart.}sMá leomhann duine focal á rá leat, an gcuirfidh tú suas leis?Ach cé a d' fhéadfadh fanacht ina thost?G Ansin d' fhreagair Eilífeaz ó Théamán agus dúirt:[/Níl agam suaimhneas ná síoth,Níl agam sos, ach buaireamh i mo dháil.r]An rud is baol liom, tagann sé i gcrích orm;An rud is eagal liom, titeann sé sa mhullach orm.]3Mar bhia tagann chugam m' osnaílAgus scaoiltear le m' uchláin ina dtuile.{oCad chuige a dtugtar an solas don duine a bhfuil a shlí i bhfolach,Agus ar thóg Dia fál ina thimpeall?yAn drong a bhíonn ag rince le corp lúcháire,Agus iad ag déanamh gairdis nuair a shroicheann siad an uaigh;v~eAn drong a shantaíonn an bás ach gan é a theachtAgus gur mó a dtóir air ná ar chiste folaithe;~}uCad chuige a dtugtar an solas don té atá faoi bhuairt?Agus an bheatha don drong atá faoi sheirfean anama,X|)Is cuma uasal agus íseal ansiúd,Agus tá an daor saor óna mhaistir.i{KBíonn na cimí ar a suaimhneas le chéile,Gan guth an tseiléara le clos a thuilleadh.yzkAnsiúd a scoireann na hurchóidigh dá n-urchóidAgus ansiúd a bhíonn lucht tuirse faoi shuaimhneas.nyUNó mar mharbhleanbh folaithe [nach raibh ann],Amhail naíonáin nach bhfaca riamh an solas.^x5Nó le flatha a mbíodh ór ina seilbh,Agus a líonadh a dtithe le hairgead;|wqMar aon le ríthe agus le comhairleoirí na cruinne,A thóg dóibh féin na láithreacha a bhí bánaithe,evC Ansin a luífinn síos faoi shuaimhneas,Rachainn a chodladh agus ligfinn mo scíth,duA Cén fáth ar ghlac dhá ghlúin liom,Cén fáth a raibh cíocha ann dom le diúl?etC Cén fáth nár cailleadh mé sa bhroinn,Nach bhfuair mé bás ag teacht dom aisti?cs? Uch nár dhún sé comhlaí na broinne ormAgus nár cheil an brón ar mo shúile. r Gura dorcha iad réaltaí a camhaoire;Ná bíodh toradh ar a fuireach le solas;Nár fheice sí fabhraí na maidine!xqiGo gcuire mallachtóirí an lae a mallacht uirthi,Agus an mhuintir atá réidh Leiviatan a mhúscailt!QpBíodh an oíche úd gruama,Nár thaga gáir áthais ina gaire!o/Go bhfaighe dorchadas tiubh greim ar an oíche úd,Nár [chuirtear] í le laethe na bliana,Nár áirítear i le líon na míonna! nGura seilbh dhílis ag gruaim agus ag scáil an bháis é!Go luí na scamaill air,Agus go scanraí urú an lae é!sm_Gura dorchadas an lá sin!Nár chuire Dia in Airde aon spéis ann!Nár lonraí solas air.[l/Scrios ar an lá a rugadh méAgus ar an oíche a dúirt: «Gineadh mac.»k7Seo mar a dúirt sé:.j YMallacht ar Lá a Bhreithei' Shuigh siad ar an talamh taobh leis ar feadh seacht lá agus seacht n-oíche, gan focal a labhairt leis mar ba dhobrónach an radharc acu é.5hc Nuair a chonaic siad uathu é níor aithníodar é; chromadar ar chaoineadh in ard a gcinn, stróic siad a n-éidí agus chaith luaithreach ar a mbaithis (i dtreo neimhe).+gO Nuair a fuair cairde Iób tuairisc ar an mí-ádh seo go léir a thit air, d' fhág gach duine díobh an baile Eilífeaz ó Théamán, Bildead ó Shiúach agus Zófar ó Namát rinneadar coinne le chéile agus bheartaíodar dul agus comhbhrón a dhéanamh leis agus sólás a thabhairt do.Ff «Labhraíonn tú dála na mban baoth,» ar sé léi; «glacaimid an mhaith ó láimh Dé; nach nglacfaimid an t-olc chomh maith?» San ainnise sin go léir níor pheacaigh Iób ó bhéal.ew Ansin dúirt a bhean leis: «An gcloíonn tú fós le d' fhíréantacht? Cuir do mhallacht ar Dhia agus faigh bás!»\d1Thóg seisean slige leis chun é féin a scríobadh agus suigh sé sa luaithreach.cAgus d' imigh an Sátan amach ó láthair an Tiarna agus bhuail sé Iób le neascóid ghangaideach ó bhonn a choise go baithis a chinn.wbgAgus dúirt an Tiarna leis an Sátan: «Féach! tá sé faoi do chumhacht; ach caomhnaigh a anam, sin uile!»a Ach sín do lámh anois agus bain lena chnámh agus lena fheoil, agus caithfidh sé mallacht san aghaidh ort, caithfidh sin.»`Ansin d' fhreagair an Sátan an Tiarna agus dúirt: «Craiceann ar chraiceann! Tabharfaidh duine uaidh a bhfuil aige ar son a anama.L_Agus dúirt an Tiarna leis an Sátan: «Ar thug tú mo sheirbhíseach Iób faoi deara? Níl a leithéid eile ar domhan; fear ionraic fónta is ea é; tá eagla Dé air agus seachnaíonn sé an t-olc. Cloíonn sé leis an bhfíréantacht i gcónaí; saothar in aisce agat ab ea mé a ghriogadh ina aghaidh lena scriosadh.»J^ Agus dúirt an Tiarna leis an Sátan: «Cá has a dtáinig tú?» D' fhreagair an Sátan an Tiarna agus dúirt: «Ó bheith ag fuaidreamh ar fud an domhain, agus ag siúl anonn is anall ann.» ] Agus tharla lá eile gur tháinig clann Dé i láthair an Tiarna agus tháinig an Sátan ina láthair mar an gcéanna ina measc.b\ ?Sna nithe sin uile níor pheacaigh Iób ná níor labhair go tarcaisneach in aghaidh Dé.Y[ -á rá:«Tarrnocht a tháinig mé as broinn mo mháthar,Agus tarrnocht a fhillfidh mé inti arís.An Tiarna a bhronn orm, agus an Tiarna a rug uaim.Moladh le hainm an Tiarna.» Z D' éirigh Iób ansin agus stróic a fhallaing agus bhearr a bhaithis, agus thit ar an talamh agus d' umhlaigh sé é féin síosbY ?agus féach! tháinig gaoth mhór anall thar an bhfásach agus bhuail ceithre chúinne an tí i dtreo gur thit sé anuas ar na daoine óga gur éagadar uile, agus nár tháinig fear inste scéil as ach mise amháin.»6X gAgus fad a bhí seisean fós ag caint tháinig duine eile mar an gcéanna a dúirt: «Bhí do chlann mhac agus iníon ag ithe agus ag ól i dteach an dearthár ba shine acu,8W kAgus le linn dósan a bheith ag caint, tháinig duine eile agus dúirt: «Rinne na Caildéigh trí bhuíon díobh féin agus thugadar ruaig chreiche faoi na camaill gur sciobadar leo iad, agus chloíodar na seirbhísigh le faobhar a gclaímh, agus níor tháinig fear inste scéil as ach mise amháin.»iV MLe linn dósan a bheith ag caint, tháinig duine eile agus dúirt: «Thit tine le Dia ó neamh agus dhóigh an tréad agus na seirbhísigh, á loscadh go hiomlán; agus níor tháinig fear inste scéil as ach mise amháin.»:U oagus rinne na Saibéanaigh ruathar orthu gur sciobadar leo iad, agus mharaíodar na seirbhísigh le faobhar claímh; agus níor tháinig fear inste scéil as ach mise amháin.»T tháinig teachtaire ag triall ar Iób, agus dúirt leis: «Bhí an damhra ag treabhadh agus na hasail bhaineanna ag iníor ina ngairefS G Lá dá raibh a chlann mhac agus iníonacha ag ól fíona i dteach an dearthár ba shine acu,UR % Agus dúirt an Tiarna leis an Sátan: «Féach, an uile ní dá bhfuil aige, tá sé faoi do smacht; ach air féin amháin ná leag do lámh.» Agus leis sin chuaigh an Sátan amach as láthair an Tiarna.Q  Sín amach do lámh, más ea, agus leag í ar a bhfuil aige, agus is deimhin go ndéanfaidh sé thú a mhaslú le do bhéal.»9P m Nach ndearna tú féin fál ina thimpeall agus i dtimpeall a thí agus i dtimpeall a bhfuil aige ar gach taobh? Bheannaigh tú saothar a lámh agus mhéadaigh a mhaoin sa tír.bO ? Agus d' fhreagair an Sátan an Tiarna agus dúirt: «An gan fáth atá eagla Dé ar Iób?RN Agus dúirt an Tiarna leis an Sátan: «Ar thug tú mo sheirbhíseach Iób faoi deara? Níl a leithéid eile ar domhan; fear ionraic fónta is ea é, tá eagla Dé air agus seachnaíonn sé an t-olc.»IM  Agus dúirt an Tiarna leis an Sátan: «Cá has a dtáinig tú?» D' fhreagair an Sátan an Tiarna agus dúirt: «Ó bheith ag fuaidreamh ar fud an domhain, agus ag siúl anonn is anall ann.»L {Tharla aon lá amháin, gur tháinig clann Dé i láthair an Tiarna, agus tháinig an Sátan mar an gcéanna ina measc.wK iNuair a bhíodh an cúrsa fleá thart chuireadh Iób fios orthu teacht agus iad féin a íonghlanadh; d' éiríodh sé go moch ar maidin agus d' ofráladh sé íobairtí uileloiscthe thar cheann gach duine díobh go léir. Óir deireadh Iób: «Cá bhfios nár pheacaigh mo chlann mhac agus nár thug siad masla do Dhia ina gcroí?» Mar sin a rinne Iób i gcónaí.MJ Bhí ghnáth lena chlann mhac dul agus fleá a bheith acu i dteach a chéile ar a n-uain; agus chuiridís teachtairí chun a ndeirfiúracha le cuireadh dóibh chun bia agus deoch a chaitheamh leo. I Bhí seacht míle caora, trí mhíle camall, cúig céad cuingir damh, cúig céad asal baineann, agus líon tí raidhsiúil aige.7H kRugadh seachtar mac agus triúr iníonacha dó.G Bhí fear ann fadó i dtír Úz darbh ainm Iób. Duine ionraic fónta ab ea é; bhí eagla Dé air agus sheachain sé an t-olc.vFe [Insítear freisin] go raibh Mordacaí an Giúdach i dtánaiste don rí Aisiuéaróis, ionas go raibh a ainm in airde i measc na nGiúdach, agus go raibh ardmheas air ag na sluaite dá bhráithre mar nach raibh uaidh ach leas a phobail féin agus gur síocháin dá chine go léir a chúram.3a Agus dúirt Mordacaí: «Bhí lámh Dé sna gnóthaí sin go léir. 3b Is cuimhin liom an taibhreamh a rinneadh dom i dtaobh na nithe seo go léir, agus níl aon phioc díobh nár tháinig chun críche: 3c an tobar beag dá ndearnadh abhainn, agus solas, agus grian agus tulca uisce; Eistir an abhainn, an té a phós an rí agus a ndearna sé banríon di. 3d Hámán agus mé féin an dá dhragan. 3e Iad siúd a d' aontaigh le chéile le hainm na nGiúdach a scrios, iadsan na ciníocha. 3f Mo chinese, Iosrael, an cine aonair a ghlaoigh ar Dhia, agus a fuasclaíodh. Sea, d' fhuascail an Tiarna a phobal; shaor an Tiarna sinn ó na hurchóidí sin go léir; rinne Dia comharthaí agus éachtaí thar mar a tharla riamh i measc na gciníocha. 3g Cheap sé dhá chinniúint, aon chinniúint amháin do phobal Dé, agus malairt cinniúna do na ciníocha eile go léir. 3h Tháinig an dá chinniúint chun críche ar an uair agus ar an uain agus ar lá na breithe i láthair Dé do na ciníocha go léir. 3i Chuimhnigh Dia mar sin ar a phobal agus chosain sé a oidhreacht. 3j Beidh na laethanta seo dá bhrí sin, an ceathrú lá déag agus an cúigiú lá déag de mhí Adár, acu mar laethanta tionóil agus áthais agus aoibhnis i láthair Dé, ó ghlúin go glúin agus go brách i measc a phobail Iosrael.» 11v1 Sa cheathrú bliain de réimeas Ptoilimí agus Cleópatra, thug Dóisitéas fear a dhearbhaigh gur sagart agus Léivíteach é féin agus a mhac Ptoilimí an litir romhainn faoi Phúirím [go dtí an Éigipt]. Dhearbhaigh siad go raibh sí bailí agus gur tiontaíodh í ag Lisimeachas mac Ptoilimí de chuallacht Iarúsailéim.IE Éachtaí a chumhachta is a chumais, agus tuairisc iomlán ar an ardghradam a bhronn an rí ar Mhordacaí, nach bhfuil sin go léir scríofa i Leabhar Annála Ríthe na Méide agus na Peirse?_D 9 Rinne an rí Aisiuéaróis cáin a thobhach ón tír agus ó oileáin na mara.fCE Rinne reacht na banríona Eistir an gnás seo Phúirím a shocrú agus cuireadh ar phár é.B á ordú dóibh laethanta seo Phúirím a cheiliúradh an tráth is dual, mar a leag Mordacaí an Giúdach agus an bhanríon Eistir síos do na Giúdaigh, agus mar a ghabh siadsan orthu féin agus ar a sliocht, idir dhualgais troscaidh agus chaointe.A' Seoladh litreacha chuig na Giúdaigh go léir sa chéad fiche a seacht gcúige de ríocht Aisiuéaróis i mbriathra síochána agus fírinne,!@; Ansin scríobh an bhanríon Eistir, iníon Aibíochaíl, agus Mordacaí, an Giúdach, go lánúdarásach ag daingniú an dara litir seo faoi Phúirím.0?Y agus go gcoimeádfaí cuimhne ar na laethanta sin agus go ndéanfaí iad a chomóradh ó ghlúin go glúin i ngach teaghlach agus cúige agus cathair; agus nach ndéanfaí faillí ar laethanta sin Phúirím go brách i measc na nGiúdach, agus nach rachadh bá ar a gcuimhne i measc a sleachta.T>! dhearbhaigh na Giúdaigh agus ghabhadar orthu agus ar a sliocht, agus ar chách a ghabh leo, an dá lá sin a cheiliúradh gan teip gach bliain de réir mar a bhí scríofa agus ag an am a bhí ceaptha;,=Q Uime sin a tugadh Púirím ar na laethanta sin, ón bhfocal púr .» De bharr ar scríobhadh sa litir sin, agus a bhfaca siad féin, agus ar tharla dóibh,~<u Ach nuair a tháinig Eistir i láthair an rí, thug seisean ordú i scríbhinn go bhfillfeadh an scéim dhanartha a bhí beartaithe aige in aghaidh na nGiúdach sa mhullach air féin, agus go gcrochfaí ar an gcroch é féin agus a chlann mhac.N; «Rinne Hámán an tAgágach, mac Hamadátá, namhaid na nGiúdach go léir, ceilg ina n-aghaidh lena scriosadh, agus chaith sé an púr , an crann is é sin, chun a scriosta agus a millte.:5 Bhí tús curtha ag na Giúdaigh leis na cleachtaithe sin, agus anois ghealladar go leanfaidís leo, faoi mar a scríobh Mordacaí chucu ina dtaobh:=9s mar gur ar na laethanta sin a fuair na Giúdaigh fuascailt óna naimhde agus a rinneadh gáire dá ngol, agus saoire dá gcaoineadh; agus na laethanta sin a bheith ina laethanta fleá agus aoibhnis, agus saoire, agus ina laethanta le spólaí a sheoladh chun a chéile, agus déirc a thabhairt do na boicht. 8 á ordú dóibh an ceathrú lá déag agus an cúigiú lá déag de mhí Adár a cheiliúradh mar fhéile ó bhliain go bliain,57c Chuir Mordacaí na nithe sin go léir ar phár agus sheol sé litreacha chuig na Giúdaigh go léir i gcúigí uile an rí Aisiuéaróis, i gcéin agus i gcóngar,26] Uime sin a dhéanann na Giúdaigh, a chónaíonn sna sráidbhailte agus atá ag cur fúthu sna bailte gan bhallaí, lá aoibhnis agus fleá agus saoire den cheathrú lá déag de mhí Adár, agus lá ar a gcuireann siad togha spólaí chun a chéile.19a Ach iad siúd atá ag cur fúthu sna cathracha, is ar an gcúigiú lá déag den mhí a bhíonn an lá aoibhnis acu agus a chuireann siad spólaí chun a chéile.Q5 Ach na Giúdaigh a bhí i Súsa, chruinníodar le chéile ar an tríú lá déag agus ar an gceathrú lá déag agus ba ar an gcúigiú lá déag a scoireadar agus a bhí lá fleá agus aoibhnis acu.4) Ba é sin an tríú lá déag de mhí Adár, agus cheapadar a suaimhneas ar an gceathrú lá déag agus rinne siad lá fleá agus aoibhnis de.i3K Chruinnigh na Giúdaigh eile a bhí ag cur fúthu i gcúigí an rí lena n-anam a chosaint agus fáil réidh lena naimhde. Chuireadar seachtó cúig míle dá n-eascairde chun báis, ach níor leag siad lámh ar an gcreach.02Y Chruinnigh na Giúdaigh i Súsa le chéile ar an gceathrú lá déag de mhí Adár agus bhásaigh siad trí chéad fear i Súsa, ach gan lámh a leagan ar an gcreach. kj~~~6}}T|||9{{LzzYyyyxxHwwdvvv'u~tt9ssksrqqq+pp0ooFnn_nmzmll$kk9jjfiiyhhh/ggfeeXddwdccPbbtaaoa ``T___;^^!]]&\\h[[[!ZZOYYUXX{X WW=VVVUU=TTT SS^RRfRQQJPPxOORNNHMMqLLSKJJoJ IIMHH GG8FFF EEYDDhDCC,BB_AAzA@@1???>==<Cén fáth nach mbeadh mífhoighne orm?/wTugaigí cead cainte domsa chomh maithAgus nuair a bheidh deireadh ráite agam, ar aghaidh le bhur bhfonóid.i.KTugaigí cluas ghéar do mo ráite,Agus bíodh an méid seo mar shólás agaibh uaimse.4- eAnsin d' fhreagair Iób agus dúirt:b,=Sin é cuid roinne an urchóidigh ó láimh DéAgus oidhreacht a uaille ó Dhia.O+Scuabfaidh díle a theach ar shiúl,Mar thuile lá na feirge.Y*+Nochtfaidh na flaithis a urchóid,Agus éireoidh an talamh ina choinne.)Agus tá an dorchadas go léir ar a thí.Tá tine gan bhoilg lena alpadh;Agus sloigfidh sí a bhfuil fágtha ina bhoth.(Tiocfaidh an crann amach trína dhroim,Agus an rinn trí mháilín a dhomlais.Tá stór uafas i ndán dó.b'=Má theitheann sé ón arm iarainn,Aimseoidh an bogha cré-umha go paiteanta é.&)(Nuair a líon sé a bholg?)Scaoilfidh Dia fraoch loiscneach a fheirge go léir air,Agus fearfaidh sé neascóidí ar a chorp.t%aLuífidh an ghannchúis air agus flúirse ina thimpeall.Tiocfaidh gach sort anró sa mhullach air.`$9Ní dheachaigh aon ní slán óna ampla,Agus anois ní bheidh a chonách buan.i#KNíorbh fhéidir saint a chroí a shásamh,Agus anois [ní shábhálfaidh a thoice é]."wÓir réab sé botháin na mbocht,Agus thóg seilbh ar theach duine eile in áit teach a thógáil dó féin. !Tá deireadh leis an aoibh ar a cheannaithe de bharr a shochair;Ní bheidh sásamh a thuilleadh aige as borradh a mhaoine.S Ní fhéachfaidh sé ar aibhneacha ola,Ar shlaoda meala agus ime.dADéanann sé nimh nathrach a dhiúl;Is í teanga na nathrach nimhe a mharóidh é.nUAn mhaoin a shlog sé, ní foláir dó í a aiseag;Déanfaidh Dia iad a dhíbirt as a bholg.b=Ach téann athrú ar a chuid bia ina ghoile,Déanann nimh nathrach de ina bholg.U# Níor mhian leis scaoileadh léiAch moill a chur uirthi ina bhéal.iK Ba mhilis é blas na hurchóide ina bhéal,Agus chuir sé i bhfolach í faoina theanga.\1 Tá lúth na hóige ag borradh ina chnámha,Ach luífidh sé leis sa chrékO Beidh a mhic faoi leatrom le barr bochtanais,Agus déanfaidh a chlann a mhaoin a aisíoc.   An tsúil a chonaic é, ní luífidh sí air a thuilleadh,Agus ní bhfaighfear radharc air níos mó ina áit dhúchais.zmBaileoidh sé leis ar nós brionglóide agus ní bheidh fáil air.Imeoidh sé leis dála aisling oíche.zmRachaidh sé ar ceal go brách dála an chátha;Déarfaidh an mhuintir a chonaic é: «Cá bhfuil sé?»fEFág go mbeadh sé chomh hard leis an spéirAgus go sroichfeadh a cheann na néalta,Gur gearr í caithréim an urchóidigh,Agus nach bhfuil ach gal soip i lúcháir an pheacaigh. ABN: 5, 11, 6-10, 12OIs eol [dom] seo ó na cianta,Ó cuireadh an duine ar talamh:a;Is beag orm an teagasc a fuaireas,Ach thug spiorad as mo thuiscint freagra orm:Tá fonn ar mo smaointe freagra a thabhairt ar an méid sin;Agus ní ionadh mé a bheith do mo shuaitheadh go mífhoighneach;@ }Ansin d' fhreagair Zófar ó Namát agus dúirt:EBíodh eagla oraibh féin anois roimh an gclaíomh,Mar adhanfar fraoch na feirge in aghaidh na hurchóide,Le go mbeadh a fhios agaibh go bhfuil breithiúnas ann dáiríre.r]Sibhse a deir: «Cén chaoi a rachaimid sa tóir air?Cén leithscéal atá againn ina aghaidh?»* MAn té a d' fheicfinn, bheadh sé ar mo thaobh,An té a bhfeicfeadh mo shúile é, ní bheadh sé eascairdiúil liom.Tá mo leasracha á gcnaí!u cDá bhfeicfinn é ar scaradh le mo chneas,Dá bhfaighinn radharc ar mo Dhia agus mé díchollaithe,  Is eol dom go maireann mo chosantóir beo,Agus go seasóidh seisean, an neach deireanach, an fód go daingean ar talamh.\ 1Nár greanadh iad, le peann iarainn agus le luaidhe,Ar charraig go brách.b =Mo mhairg nár scríobhadh síos mo bhriathra,Nár inscríobhadh iad ar scrolla,ykCad chuige a ndéanann sibh mé a chiapadh ar nós Dé?Nach bhfuil bhur sáith de m' fheoil ite agaibh?oWBíodh trua agaibh dom, a chairde liom, bíodh trua agaibh dom,Óir threascair lámh Dé mé.r]Tá mo chuid feola ag lobhadh faoi mo chraiceann,Tá mo chnámha ag gobadh amach ar nós fiacal.wgIs fuath le mo chairde cléibh mé,Agus an mhuintir dá dtug mé grá, d' iompaigh siad i m' aghaidh.r]Tá drochmheas ag na leanaí féin orm;Nuair a thagaim i láthair labhraíonn siad i mo choinne.b=Is bréan le mo bhean an anáil asam,Agus is gráin le mo bhráithre cíche mé.nUGlaoim ar mo sheirbhíseach, ach freagra ní thugann sé;Ní foláir dom dul ag tathant air.fEIs strainséar mé dar le mo bhanseirbhísigh;Níl ionam ach duine deoranta dar leo.}sD' imigh mo ghaolta agus mo chairde cumainn chun siúil uaim,Agus rinne m' aíonna i mo theach dearmad orm.W' Thréig mo bhráithre mé,Agus scar mo lucht aitheantais liom ar fad.~w Tháinig a fhorsaí i m' aghaidh in éineacht,Thug siad ruathar fúm,Agus chuir léigear ar mo bhoth.^}5 D' adhain sé a fhearg i m' aghaidh,Agus d' áirigh sé mé mar namhaid dó.{|o Rinne sé mé a bhascadh ó gach taobh, agus ghéill mé.Stoith sé mo dhóchas mar phlanda as an talamh.R{ D' fhuadaigh sé mo ghlóir,Agus bhain an choróin de mo cheann.zChuir sé bac ar mo bhóthar agus ní féidir dom gabháil thairis.Chuir sé an dorchadas ina bhrat ar mo chosán.y Féach! glaoim in aghaidh an éigin, ach ní thugtar freagra orm.Iarraim cabhair, ach ní bhíonn ceart le fáil agam.qx[Bíodh a fhios agaibh gurb é Dia a chuir san éagóir mé,Agus a dhún a líon i mo thimpeall.gwGMá bhíonn sibh uaibhreach liom,Agus argóint i mo choinne a dhéanamh de mo náire,9vkFág go ndeachaigh mé amú,Nach bhfanann mo locht faram féin?[Labhair mé focail gan tairbhe,Ba trí dhearmad a labhair mé, agus le barr aineolais.]_u7Thug sibh tarcaisne dom deich n-uaireAgus mhaslaigh sibh mé go mínáireach.Tt!An fada a bheidh sibh do mo chiapadhAgus do mo bhascadh le focail?4s eAnsin d' fhreagair Iób agus dúirt:hrIB' áit chónaithe choirpigh an áit seo go dearfa,Áitreabh duine nárbh eol dó Dia._q7Cuirfidh a chríoch uafás ar an domhan thiar,Agus scéin ar an domhan thoir.hpINí bheidh síol ná sliocht air i measc a chine,Ná comharba air ina áit chónaithe.Vo%Tiomáinfear é ó sholas go dorchadas,Agus ruaigfear as an saol é.enCRachaidh gach cuimhne air sa tír ar ceal,Agus ní mhairfidh a thásc ina dhúiche.Tm!Seargfaidh a fhréamha laistíos,Agus feofaidh a chraobha lastuas.Xl)Lonnóidh [Lilit] faoina dhíon,Agus scaipfear ruibh ar a ghabháltas.kScuabfar é óna bhoth mar ar bhraith sé slán sábháilte.Agus tabharfar é i láthair rí na n-uafás. ABN: 14, 18, 15-17, 19ijK Déanfaidh galar a chraiceann a chnaí,Agus céadghin an bháis a ghéaga a chreimeadh.\i1 Beidh an gorta aige mar [pháirtí]Agus an mí-ádh go dlúth lena thaobh.jhM Beidh scanradh air ó uafáis ina thimpeall,Agus iad á leanúint go dlúth ar a shála.fgE Beidh súil ribe i bhfolach ina chomhair sa talamh,Agus gaiste roimhe ar an gcosán.Lf Béarfaidh gaiste ar sháil airAgus greamóidh sé sa dol.be=Óir tugann a chosa féin isteach sa líon é,Agus siúlann sé i measc na sás.ndUDéanfar a choiscéimeanna daingne a chrapladh,Agus leagfaidh a chomhairle féin ar lár é.PcLagófar an solas ina bhothAgus múchfar an lampa os a chionn.ibKNí foláir, ambasa, solas an choirpigh a mhúchadh,Agus lasair a thine a dhul in éag. a A stollann é féin le barr feirge?An gcaithfear an tír a bhánú ar do shonAgus an charraig a chur as a leaba?t`aCén fáth nach bhfuil ach meas madra agat orainn,Agus gur cuma leat sinn nó [ainmhí éigiallda]s__An gcuirfidh tú srian go deo le do theanga?An gcaithfimid éisteacht, agus gan labhairt go pras?D^ Ansin d' fhreagair Bildead ó Shiúach agus dúirt:r]]An dtiocfaidh siad seo síos liom go Seól?Nó an sínfear iad síos in éineacht liom sa pholl?t\aCá bhfuil mo dhóchas, más ea,Agus cé d' fhéadfadh aon [aoibhneas] a fheiceáil i mo chomhair?Y[+Tugaim athair ar an morgadh,Agus máthair agus deirfiúr ar an gcruimh.YZ+ Níl súil agam ach le Seól mar bhaile,Agus bualadh fúm sa dorchadas.{Yo Dá fhad í an oíche, a deir siad, tagann an lá;Tá an solas láimh linn chun an dorchadas a ruaigeadh.cX? Tá mo ré thart!Tá mo phleannanna sáraithe,Agus mianta uile mo chroí!zWm Ach, tagaigí arís, sibh go léir, agus tugaigí fúm!Agus ní bheidh saoi le fáil agam in bhur measc!lVQ Cloíonn an fíréan lena bhealaí,Agus tagann breis nirt chun an té atá glan ó chroí.UCuireann sé seo uafás ar dhaoine ionraice,Agus déanann an neamhurchóideach casaoid in aghaidh an éagóraigh.[T/Tá mo shúile á gcaochadh le gruaim,Agus is geall le scáil mo ghéaga.SMar sin a rinne sé nath díom i measc na gciníocha;Níl ionam ach créatúr le seile a chaitheamh san aghaidh air.pRYDála an duine a thugann cuireadh chun bia dá chairde,Agus súile a chlainne gan preab iontu,cQ?Chuir tú an tuiscint i bhfolach óna gcroí,Uime sin ní ligfidh tú an bua leo.TP!Ceap, más ea, urra orm i do láthair;Cé rachaidh i mbannaí orm?jOMTá lucht fonóide i mo thimpeall,Agus is í a mailís taibhreamh na súl oscailte agam.bN ?Tá mo spiorad le scrios,Tá mo laethanta caite,An uaigh atá i ndan dom.qM[Óir tá blianta mo shaoil arna n-áireamh,Agus is gearr go ndéanfaidh mé imeacht gan teacht.uLcDéanann sé cás duine a thagairt i láthair DéMar a dhéanfadh mac an duine ar son a chomharsan.gKGSé mo ghlao chun Dé is abhcóide agam;Ritheann na deora ó mo shúile ina láthair.eJCAnois féin, féach, tá m' fhinné ar neamh,Agus tá mo chosantóir ansiúd thuas._I7Ná clúdaigh m' fhuil, a chré,Agus ná bíodh áit suaimhnis ag m' olagón.^H5Cé nach bhfuil an lámh láidir ag roinnt liom,Agus gur íon í mo phaidir.lGQTá mo cheannaithe craorag le neart goil,Agus tá gruaim mar ualach ar fhabhraí mo shúl._F7D' fhuaigh mé éadach róin ar mo chraiceannAgus sádh mo cheann sa lathach.aE;Briseann sé mé mant ar mhant,Agus tugann ruathar fúm mar a dhéanfadh laoch.1D[ Agus tá a urchair á gcaitheamh ar gach taobh díom.Goineann sé mé sna leasracha, gan trua gan taise;Tá mo dhomlas á dhoirteadh aige ar an talamh.#C? Bhí mé ar mo shuaimhneas nó gur bhris sé ó chéile mé.Rug sé ar mhuineál orm agus rinne smionagar díom.Rinne sé a sprioc díom.B Tá Dia do mo thabhairt suas don urchóideach,Agus do mo chaitheamh i lámha na gcoirpeach. ABN: 11, 17, 12-16, 18.A% Tá a mbéal ar leathadh acu i mo choinneAgus bhuail siad mé sa leiceann go fonóideach;Tá rith an rása leo i m' aghaidh.@- Mhill a fhearg é, agus tugann sé fogha fúmsa;Tá a fhiacla á ndrannadh aige i m' aghaidhAgus tá mo naimhde ag stánadh orm.s?_D' éirigh sé mar fhinné i mo choinne,Mar chúlghearrthóir, ag tabhairt fianaise i m' aghaidh.[>/Anois ghoin mo chara cumainn méAgus ciapann mo chuideachta go léir mé.h=IDá labhróinn ní bheadh laincis ar mo dhoilíos;Dá scorfainn ní fhágfadh sé mé.j<MThabharfainn misneach duit le briathra mo bhéilAgus ní dhiúltóinn sólás mo bheola.?;wD' fhéadfainnse freisin labhairt mar thusa,Dá mbeadh d' anamsa in áit m' anamasa.An ndéanfainn thú a chiapadh le focail?Nó mo cheann a chroitheadh ort?e:CAn mbeidh deireadh le bladhgar briathar?Nó cad a ghoill ort gur fhreagair tú mé?m9SNach minic a chuala mé a leithéid sin go léir cheana!Nach ainnis an lucht sóláis sibh!48 eAnsin d' fhreagair Iób agus dúirt:{7o#Óir gineann siad mailís agus beireann siad an urchóid,Agus déanann a mbroinn an chalaois a réiteach.m6S"Óir níl an rath ar chuideachta na n-urchóideach,Agus loscfar bothanna na breibe le tine.5!Ligfidh sé dá thorthaí titim agus gan iad abaí, dála na bhfíniúna,Agus caithfidh sé uaidh a bhláth dála na holóige:M4 Feofaidh a ghéaga roimh a n-am;Ní bheidh a chraobha glas.X3)Ná téadh sé i muinín a thoirt;Tá breall air, níl aon tathag ann.2 Ní scarfaidh sé leis an dorchadas;Loscfaidh lasair a bhachlógaAgus scuabfaidh an ghaoth a pheaca ar shiúl.z1mNí bheidh sé saibhir, ná ní mhairfidh a mhaoin,Ná ní leathfaidh a [scáth] i bhfad eile ar talamh.0Chuir sé faoi i gcathracha scriostaAgus lonnaigh i dtithe tréigthe,A bhfuil i ndán dóibh bheith ina bhfothracha._/7Bhí brat blonaige ar a cheannaitheAgus sprochaillí saille ar a cheathrúna.O.Thug sé ruathar ceanndána faoile sciath ramharbhocóideach.v-eÓir shín sé a lámh in aghaidh Dé,Agus leomhaigh sé dúshlán an Uilechumhachtaigh a thabhairt.3,_Agus cuireann lá an dorchadais scanradh air;Faigheann buairt agus dálghas an lámh in uachtar air,Amhail agus dá mbeadh rí éigin ar tí a ionsaithe.p+YAgus a bheith ina bhia ag badhbha.Tá a fhios aige go bhfuil an mí-ádh mar chinniúint aige,*wNí bheidh aon dóchas aige go bhfillfidh sé ón dorchadas;Tá a fhios aige gurb é an claíomh is dán dó,)yTá glórtha bagracha ina chluasaAgus tiocfaidh an scriostóir air i lár a chonáigh. ABN: 21, 31, 22-30, 32.(I gcaitheamh a ré go léir,Tá an t-urchóideach á chiapadhAgus tá blianta an tíoránaigh arna ríomhadh.]'3Ar dóibh amháin a tugadh an talamh,Agus nár ghabh aon deoraí ina measc:@&{Cad deir lucht gaoise,Agus nár cheil a sinsir,\%1Éist liom, tá ceacht agam duit,Agus inseoidh mé duit cad a chonaic mé:r$]Nach lú ná sin an duine, atá bréan gráiniúil,Agus a shlogann an urchóid mar dheoch uisce?r#]Féach, ní chuireann Dia a mhuinín ina neacha naofa,Ná ní íon iad na spéartha ina radharc.b"=Céard é an duine go mbeadh sé íon?Agus gin na mná go mbeadh sé fíréanta?}!s A rá is go dtugann tú aghaidh do chaoraíochta ar DhiaAgus go scaoileann tú focail mar sin as do bhéal.i K Cén fáth a mbaineann do racht de do bhonna thú?Agus go bhfuil faghairt i do shúile?^5 An beag ort na sóláis ó Dhia?Agus an focal a labhraíonn go cneasta leat?jM Tá an ceann liath agus an críonna inár measc,Agus aos acu thar mar atá ag d' athair.uc Cén t-eolas atá agatsa nach bhfuil againne?Cén intlíocht atá agat nach bhfuil againne freisin?T!Ar chuala tú rún Dé?Ar ghlac tú an eagna chugat féin amháin?^5An tú céadghin an chine dhaonna?Nó ar saolaíodh thú roimh na sléibhte? Daorfar thú as do bhéal féin, agus ní as mo bhéalsa,Agus is iad do bheola féin a thabharfaidh fianaise i d' aghaidh.b=D' urchóid a spreagann do ráite béil,Agus is gean leat teanga na gcleasaithe._7Sea, tá eagla Dé á cur ar shiúl agatAgus tá urraim á diúltú agat dó.gGAn ndéanann sé a chúis a phlé le caint gan éifeachtAgus le briathra gan tairbhe?r]Ar chóir do dhuine gaoismhear freagairt le heolas baoth?Agus a bholg a líonadh le gaoth anoir?6 iIób á Dhaoradh as a Bhéal FéinjMNíl ag cur tinnis air ach a chorp féin,Níl d' ábhar olagóin ag a anam ach é féin.xiBaineann a chlann mhac onóir amach, ach is gan fhios dó é!Leagtar ar lár iad, ach ní eol dó sin. Déanann tú é a threascairt go brách, agus imíonn sé leis;Cuireann tú athrú cló air, agus seolann tú uait é.3Mar a chaitheann na huiscí na clocha,Mar a scuabann an tuile luaithreach na talún leis, Sin mar a scriosann tú dóchas an duine.[/Mar a thiteann sliabh le fána,Agus a chorraítear carraig as a láthair,_7Bheadh mo choireanna faoi shéala i mála,Agus chuirfeá folach ar mo pheaca._7Óir dhéanfá mo chéimeanna a ríomhadhAgus ní bheifeá ag faire mo locht. Ghlaofá orm ansin, agus thabharfainn freagra ort,Agus bheifeá ag tnúth le radharc a fháil ar shaothar do lámh. 7Fiú dá bhfaigheadh duine bás, agus aiséirí arís,D' fhanfainn ar aimsir mo laethanta go léir,Nó go ndéanfaí fóirithint orm.4 a Uch nach gcuireann tú i bhfolach mé i Seól!Agus mé a cheilt nó go dté d' fhearg thar bráid!Agus téarma cinnte a cheapadh dom, agus cuimhneamh orm!h I Go dté na spéartha ar ceal ní mhúsclóidh sé,Agus ní eireoidh sé as a chodladh./ W D' fhéadfadh uiscí na farraige dul ar ceal,An sruthán dul i ndísc agus i dtiormacht,Ach luíodh an duine san uaigh, agus ní éireoidh sé arís.q[ Ach téadh an duine in éag, agus fanann ina staic;Imíodh an dé as fear, agus cá bhfuil sé?`9 Péacfaidh sé le boladh an uisce,Agus eascróidh géaga as dála phlanda nua.iKFiú má théann a fhréamha in aois sa talamh,Agus go n-éagfaidh a stocán sa talamh,-Bíonn dóchas ann i gcónaí do chrann,Má ghearrtar anuas é, cuirfidh sé bachlóga amach arís,Agus ní theipfidh a phéaca.Ná féach ina threo, ach lig dó féin,Go gcomhlíona sé a lá dála an bhuachaill aimsire. ABN: 6, 13-17, 7-12,18)Ós rud é go bhfuil a laethanta ríofa,Agus líon a mhíonna ag brath ortsa,Agus a theorainn do-ghafa leagtha síos agat dó,QUch nach gcailltear an glanAr mhalairt slí leis an neamhghlan!{oAn ar a leithéid sin a leagann tú do shúilAgus a thugann tú le breith a thabhairt air os do chomhair?]3A eascrann mar bhláth agus a fheonn,Agus a imíonn mar scáil gan fanacht V 'Fear a rugadh ó bhean,Nach raibh fad saoil aige ach mórchuid anró,`~9 [Tá mo shaol] go léir ag creimeadh mar chríonach,mar bhrat ite ag leamhain.} Cuireann tú mo chosa i gceap,Agus faireann tú mo bhealaí go léir,Agus tugann tú aird ar rian mo chos.m|S Óir scríobhann tú nithe searbha i m' aghaidh,Agus greamaíonn tú cionta m' óige díom;c{? An ndéanfaidh tú duilleog ghaoithe a chiapadh,Agus dias chríon a thóraíocht?Yz+ Cad ab áil leat ag ceilt do ghnúiseAgus gan ach meas namhad agat orm?\y1 Cé mhéad coir agus peaca a rinne mé?Inis dom mo locht agus m' éagóir.kxO Glaoigh ansin agus tabharfaidh mé freagra ort!Nó cead cainte domsa agus freagairse mé!Mw Bog díom do lámh,Agus ná bím ar crith le heagla romhat!lvQ Deonaigh dhá achainí dom, sin uile,Agus ansin ní rachaidh mé i bhfolach ó do ghnúis.duA Cé rachaidh chun aighnis liom?Mar is gearr go mbeidh mé i mo thost agus in éag.jtM Féach, dá bhféadfainn mo chúis a agairt,Tá a fhios agam gur mise a thiocfadh slán.Zs- Tugaigí aird ar a bhfuil le rá agam,Agus cluas ghéar do mo bhriathra:]r3 Sé a bheidh mar shlánú agam,Nach coirpeach atá ag teacht os a chomhair.qq[ Maraíodh sé mé más áil leis, níl de dhóchas agamAch mo bhealaí a chosaint ina láthair.Yp+ Cuirfidh mé m' anam i gcúl mo dhoirn,Agus rachaidh mé sa seans leis!koO Cuirigí uaibh! Ligigí dom agus labhróidh mise freisin,Is cuma cad a thiocfaidh as dom!gnG Níl in bhur seanfhocail ach nathanna luaithrí,Agus freagraí cré bhur bhfreagraí!mmS Nach gcuirfidh a mhórgacht scanradh oraibh?Agus nach dtitfidh a uafás sa mhullach oraibh?flE Déanfaidh sé sibh a cheartú gan amhras,Má dhéanann sibh leathchuma faoi cheilt. k An mbeidh an scéal ar fónamh nuair a dhéanfaidh sé sibh a phromhadh?An meallfaidh sibh eisean, mar a mheallfaí daoine?ejC An mbeidh sibh ag déanamh leathchuma ar a shon?An mbeidh sibh mar abhcóidí aige?giG An ndéanfaidh sibh cúis Dé a chothú le héitheach,Agus bréag a insint ar a shon.sh_ Éistigí anois, le bhur dtoil, le mo ghearán,Agus tugaigí aird ar na hargóintí ó mo bhéal:bg= Uch nach gcoimeádfadh sibh bhur mbéal dúnta!Ba chríonna an mhaise daoibh é!ifK Maidir libhse, níl ionaibh ach lianna bréige;Lucht leighis gan tairbhe sibh go léir!_e7 Ba mhian liom labhairt leis an Uilechumhachtach;B' áil liom áiteamh le Dia.Yd+ An ní is eol daoibhse, is eol domsa freisin;Níl an tosach agaibh orm!tc c Féach! Chonaic mé é sin go léir le mo shúile cinn!Chuala mo chluas é, agus thug mé aird air.by Bíonn siad ag únfairt sa dorchadas gan solasAgus fágann sé iad ag longadaíl mar a bheadh duine ar meisce.}as Sciobann sé ar shiúl tuiscint lucht ceannais na tíre,Agus fágann iad ar guardal i bhfásach gan treoir;`% Mórann sé náisiúin agus ansin déanann iad a threascairt;Cuireann sé an rath ar chiníocha agus ansin déanann iad a mhilleadh.__7 Nochtann sé rúin as an dorchadas,Agus tugann an scáil dhorcha chun solais.L^ Maslaíonn sí flathaAgus coilleann ceandáine na dtréan.e]C Ní fhágann sé focal ag na soilbhire,Agus sciobann ar shiúl gaois na seanóirí.X\) Fágann sé sagairt ag siúl cosnochtaAgus leagann ar lár na huaisle.[[/ Scaoileann sé crios na rítheAgus ceanglann brat íochtair faoina gcoim._Z7 Fágann sé comhairleoirí ag siúl cosnochtaAgus breithiúna ina n-amadáin.WY' Tá neart ann agus teacht aniar;Is leis an dul amú agus an cur amú;'XG Má stopann sé na huiscí, téann siad i ndísc;Má scaoileann sé leo, bánn siad an talamh.ABN: 15, 23, 24, 25, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22zWm Má leag sé anuas, níl tógáil i ndán;Má chuireann sé duine i ngéibheann, níl fuascailt ann dó;\V1 Is i [nDia] atá eagna agus cumhacht,Is aige atá comhairle agus tuiscint.dUA Leis an tseanaois a ghabhann an eagnaAgus an chríonnacht le síneadh na mblianta.aT; Nach ndéanann an chluas na briathra a phromhadhAgus an carball an bia a bhlas?YS+ Tá anam gach dúile beo ina ghlaic,Agus anáil anama an chine dhaonna.iRK Céard é ina measc seo go léir nach eol dóGurb é lámh Dé a rinne é seo go léir?rQ] Nó labhair leis an talamh, agus inseoidh sé duit,Agus tabharfaidh iasc na farraige eolas duit.P' Ní gá duit ach ceist a chur ar na hainmhithe agus cuirfidh siad ar an eolas thú!Nó ar éanlaith an aeir agus múinfidh siad thú; O Tá an rath ar bhothanna na ladrann;Níl baol ar lucht Dia a ghriogadh,An mhuintir a rinne dia de neart a lámh.|Nq An té atá ar a shuaimhneas níl ach drochmheas aige ar an ainnise,Agus sonc don té a fuair barrthuisle.M) Is ceap magaidh mé do mo chairde,Mar glaoim ar Dhia agus súil agam le freagra!Níl san fhíréan gan locht ach ceap magaidh.L Ach tá tuiscint agamsa chomh maith libh,Agus níl an tosach agaibh orm,Agus, ó luaigh mé é, cé dó nach eol sin?\K1 Sibhse gan amhras lucht na tuisceana,Agus gheobhaidh an eagna bás libhse!4J e Ansin d' fhreagair Iób agus dúirt:0IY Ach féachfaidh lucht an oilc ina dtimpeall le súile marbhánta;Ní bheidh bealach éalaithe fágtha acu,Agus gan de dhóchas acu ach an dé deiridh.]H3 Luífidh tú síos, gan eagla aon duine ort,Ach a lán ar thóir do ghnaoi. G Beidh misneach agat, mar tá dóchas agat;Féachfaidh tú i do thimpeall, agus luífidh tú síos go slán sábháilte.^F5 Beidh do shaol níos gile na meán lae,Agus déanfar láchan dá dhorchadas.oEW Déanfaidh tú dearmad de d' ainnise,Gan de chuimhne agat air ach mar an tuile a ghabh thart.lDQ Ansin ardóidh tú do cheann agus gan máchail air,Agus beidh tú daingean, gan eagla ort.yCk Má bhíonn an t-olc idir lámha agat, cuir i bhfad uait é,Agus ná lonnaíodh an éagóir i do bhoth XB) Má chuireann tú do chroí in ord,Agus do lámha a leathadh chun Dé ~Au Tá an duine baoth ar uireasa tuisceana;Is cuma nó searrach an asail fhiáin an duine ag teacht ar an saol.w@g Is eol dó a pheacúla atá an duine;Tá an urchóid os comhair a shúl, agus tugann sé aird uirthi.? Má ghabhann sé thar bráid, agus braighdeanas a chur i bhfeidhm,Nó cúisiú go poiblí, cé a chuirfidh cosc leis?W>' Is faide é a thomhas ná an domhan,Is fairsinge é ná an fharraige.t=a Is airde é ná na spéartha! Cad tá ar do chumas?Is doimhne é ná Seól! Cad tá ar eolas agat?m<S An féidir duit teorainn Dé a shroicheadhNó ciumhais an Uilechumhachtaigh a bhaint amach?;1 Agus rúin na heagna a nochtadh duit!Is de bharr a chomhairle agus a thuisceana iontaíAtá do choirpeacht á cúiteamh aige leat.G: Uch nach labhródh DiaAgus a bhéal a oscailt chugat,i9K Agus an ndéarfaidh tú: «Is íon é mo theagasc,Agus an bhfuilim glan i do radharc?» 8 An ndéanfaidh na briathra a spalpann tú daoine a chur ina dtost?An ndéanfaidh tú fonóid, gan duine do do bhréagnú?7} Nach bhfuil freagra le tabhairt ar chlabaireacht?An bhfuil caint phras le bheith mar urra ag duine ar an gceart?@6 } Ansin d' fhreagair Zófar ó Namát agus dúirt:-5S Go tír a bhfuil a ghruaim mar dhorchadas tiubh,Scáil an bháis gan eagar,Arb dorchadas tiubh a ghileAgus nach bhfeiceann solas na beatha._47 Sula n-imím, imeacht gan teacht,Go tír an dorchadais agus scáil an bháis,a3; Nach suarach iad laethanta mo bheatha?Lig dom le go mbeadh greas aoibhnis agam,d2A Agus bheith amhail is nach raibh mé ann riamh,Do mo bhreith ó bhroinn go huaigh.d1A Cén fáth gur thug tú ón mbroinn mé?Uch nár éag mé, gan súil a leagan orm,$0A 17a Tugann tú finnéithe nua i mo choinne17b Agus méadaíonn tú do mhíshásamh liom.17c Saothar dian mar thuarastal arís is dán dom./+ Má dhéanaim mé féin a mhóradh, téann tú sa tóir orm mar leon,Agus déanann tú iontais nua i m' aghaidh. ABN: 17c, 16, 17a, 17b%.C Dá mbeinn peacúil, mo mhairg mé!Dá mbeinn neamhchiontach, ní ardóinn mo cheann,Ach mé lán de tharcaisne, agus ar meisce na bpianta.c-? Dá ndéanfainn peaca, súil a choinneáil ormAgus gan mo choir a mhaitheamh dom.o,W Chuir tú an méid sin i bhfolach i do chroí,Is eol dom gurbh é seo a bhí beartaithe agat:b+= Bhronn tú beatha agus buanghrá ormAgus caomhnaigh tú m' anam le barr cúraim.t*a Chuir tú brat craicinn agus feola tharam,Agus dhlúthaigh tú mé le cnámha agus le féithleoga;j)M Nár dhoirt tú amach mé mar bhainneAgus nár théachtaigh tú mé mar dhéanfá cáis?a(; Cuimhnigh go ndearna tú mé den chréAgus an ndéanfaidh tú cré arís díom?i'K Do lámha a chum agus a cheap mé,Agus an gcasfaidh tú agus mé a scrios dá éis sin?&w Óir is eol duit nach bhfuilim urchóideach,Agus nach bhfuil aon duine le fuascailt a dhéanamh as do láimh.V%% A rá is go bhfuil tú sa tóir ar mo pheaca,Agus ar lorg mo choire,c$? An bhfuil do ré mar ré an duine dhaonna?Agus do bhlianta mar bhlianta an duine?b#= An bhfuil súile daonna i do cheann?An bhfuil radharc agat mar atá ag an duine? " An gean leat bheith do mo chiapadh,Bheith ag maslú saothar do lámh,Agus ag cuidiú le comhairle na gcoirpeach?l!Q Déarfaidh mé le Dia: Ná daor mé!Ach cuir in iúl dom an chúis atá agat i m' aghaidh.{  q Is beag orm mo bheo.Scaoilfidh mé a shrianta le mo ghearán,Labhróidh mé ó shearbhas m' anama.jM #Ach labhroidh mé ansin gan eagla roimhe,Ní mar sin a thaibhsím dom féin ar aon chor.T! "Baineadh sé díom a shlat,Agus ná bíodh a scéin do mo sceonú;T! !Níl aon idirghabhálaí eadrainn,A leagfadh a lámh orainn araon.yk Óir ní fear é, mo dhála-sa, le go dtabharfainn freagra air,Agus go bpléifí ár gcúis le chéile.c? Ansin do thumfá mé sa cheachair,Agus ba ghráin le mo chuid éadaigh féin mé.]3 Dá nífinn mé féin le huisce sneachta,Agus mo lámha a ghlanadh le buac,I Is mise a dhaorfaí,Cad ab áil liom ag obair in aisce? Tagann eagla mo phianta go léir sa mhullach orm,Mar tá a fhios agam nach nglacfaidh tú liom mar neamhchiontach. Má deirim: «Déanfaidh mé dearmad de mo ghearán,Cuirfidh mé malairt cuntanóis orm féin, agus beidh mé gealgháireach» ; =~~Z~}}%||+{{;zz4yy,xxewww3vvtvuuttss3rrrqqpp?ooTnnn?mmUlllkk2jjZiii hhHggrgff.eeeddJcc`bbb aaA``%__G^^8]]O\\5[[EZZYXXXWWBVV!UTTSSYRRdQQPPcOOjONN+MMHLLgLKKAJJyJ IIBHH_GGG7FF1EEWDDCCBBpAAA@@E??_>>>(==3<<&;;W:::99T888177J66w655\544433U22211-00h///:..Z--e,,,W++t***+))(''?&&{& %%%$$q$##"t!! 5z 1ABD6N36Q.Q=],HnO f G X & 9/Q*H) Bhí mise ag éisteacht le bhur mbriathra,Agus cluas agam do bhur ráite gaoise;Fad a bhí sibh ag cuartú focal le freagairt,zGm Deirim, dá bhrí sin, «Tugaigí cluas dom!Bíodh cead cainte agamsa freisin le m' eagna a fhógairt!»kFO Ní le haois mhór a thagann an chríonnacht,Ná ní hiad na seanóirí is géire breith.tEa Ach tá fhios agam anois gur spiorad sa duine,Agus anáil ón Uilechumhachtach a thugann tuiscint.eDC Dúirt mé: «Labhraíodh na bliantaAgus cuireadh an aois mhór an eagna in iúl!»\C1 Agus ansin d' fhreagair Eilíhiú mac Bharacael agus dúirt:Táim ar bheagán bliantaAgus sibhse in bhur seanóirí,Uime sin bhí eagla agus ceann faoi ormMo smaointe a nochtadh.zBm Ach nuair a chonaic Eilíhiú nár fágadh focal le freagairt i mbéal an triúir, tháinig rabharta feirge air.dAA Fad a bhíodarsan ag caint le Iób, bhí foighne ag Eilíhiú mar ba shine iad ná eisean.t@a Bhí a racht dírithe leis ar a thriúr cairde, mar nár thángadar ar fhreagra, agus gur dhaoradar [Dia].9?k Ach tháinig racht feirge ar Eilíhiú mac Bharacael ó Bhúz, de chlann Rám. Bhí a racht dírithe ar Iób mar gur mheas seisean nárbh é Dia ach é féin a bhí sa cheart..> Y Réamhrá: Aitheasc a hAon'=G(40a Go bhfása sceacha mar a mbíodh an chruithneacht,40b Agus fiailí nimhneacha mar a mbíodh an eorna.40c (Sin críoch ar bhriathra Iób.)n<U'Má ith mé a thoradh gan díol as,Nó má thug mé cúis ghearáin do lucht a shaothraithe,h;I&Má ghlaoigh mo chuid talún i m' aghaidh,Agus go raibh gach clais ar snámh le deora,:w%Tabharfaidh mé cúntas ar gach beart de mo shaol,Agus rachaidh mé go fearúil, mar thaoiseach, ina araicis.,9Q$Nuair a bheidh a scrolla scríofa ag mo chúisitheoir i mo choinne,Caithfidh mé ar mo ghualainn é,Nó cuirfidh mé ar mo cheann é mar choróin;8w#Uch gan [Dia] le héisteacht liom!Tá deireadh ráite agam, ó A go U; freagraíodh an tUilechumhachtach mé.v7e"An raibh eagla orm riamh roimh chúlghearradh an phobailNó scéin roimh fhonóid ón aon teaghlach?s6_!Ar cheil mé riamh mo chionta [ó dhaoine]?Agus ar chuir mé m' urchóid i bhfolach i mo chliabh?/5W Níor ghá do dheoraí riamh codladh sa tsráid;Bhí mo dhoras riamh ar leathadh don [taistealaí].ABN: 32, 38, 39, 40a, 40b, 33, 34, 35, 36, 37, 40ci4KNár dhúirt lucht mo bhotha:«An bhfuil aon duine nach bhfuair a sháith dá fheoil?»m3SCé nár lig mé do mo theanga aon olc a dhéanamh,Á mhallachtú nó ag guí dianbhás do.v2eAr bhain mé taitneamh as mí-ádh mo namhad,An ndearna mé lúcháir nuair a bhuail an tubaiste é?b1=Ba choir é sin leis a bheadh le díolt ag an dlí Mé a shéanadh Dé in airde.Y0+Ar mealladh mo chroí os ísealIs gur chaith mé póg ó mo láimh leo?[//Nuair a chonaic mé an ghrian ina glóir,Nó niamh na gealaí ina cúrsa,g.GAr mhaígh mé as flúirse mo mhaoine?Nó as an raidhse a ghnóthaigh mé i mo ghlac?m-SAr chuir mé mo mhuinín san ór?Nó ar dhúirt mé leis an ór fíre: «Is tú mo thaca.»k,OÓir thiocfadh uafás Dé anuas orm,Agus ní sheasóinn an fód i láthair a mhórgachta.s+_Má rinne mé amhlaidh, go dtite mo ghualainn ó mo shlinneán,Agus go stractar mo ghéag as alt!y*kAr ardaigh mé mo lámh in aghaidh an [neamhchiontaigh],Le barr muiníne as mo dhea-mheas ag an ngeata?Y)+Agus gan é do mo bheannú ó chroí,Agus lomra mo chaorach á théamh?V(%An bhfaca mé riamh ainniseoir gan éadach,Nó fear bocht gan bhrat,}'sÓir bhí [Dia] mar athair agam do m' oiliúint ó m' óige,Agus threoraigh sé mé ó bhroinn mo mháthar.]&3Ar chaith mé mo chuid bia liom féin,Gan cuid a thabhairt don dílleachta?x%iAr dhiúltaigh mé don bhocht aon ní a bhí de dhíth air?Ar chuir mé gruaim ar shúile na baintrí?$#An té a rinne mise sa bhroinn, nach ndearna sé iadsan freisin?Nach é an [Dia] céanna a rinne sinn go léir i mbolg ár máthar?j#MCad a dhéanfainn nuair a d' éireodh Dia?Cad déarfainn nuair a dhéanfadh sé fiosrú?m"S Dá ndiúltóinn do cheart mo dhaoráinNó mo dhaoirsí, nuair a bhíodar ag aighneas liom,f!E Coir a d' adhnfadh tine a loscfadh go hAbadón.Agus a dhófadh m' fhómhar go léir.G  Ba pheaca drúise é sin,Coir le [díolt ag an dlí],mS Go meile mo bhean a phlúr do dhuine eile,Agus go gcodlaí sí faoi bhraillín nach liomsa.b= Má mealladh mé riamh ag bean,Nó má fhan mé ag faire ag doras mo chomharsan,}sGo gcuireadsa an síol ach go mbaine duine eile an fómhar;Go ndéantar mo shliocht a stoitheadh ar shiúl! Má chuaigh mo chos i leataobh ón mbealach,Nó má lean mo dhúil mo shúil,Nó má thóg mé aon ní i mo ghlac,jMDéanadh sé mé a mheá sa mheá ionraic,Agus bíodh m' fhíréantacht ar eolas ag Dia!_7An raibh mé cois ar chois leis an mbreag?Nó ar sodar i ndiaidh na calaoise?^5Nach bhfeiceann sé mo bhealaíAgus nach n-áiríonn sé mo choiscéimeanna?U#Nach tubaiste ar an gcoirpeach?Agus mí-adh ar lucht na hurchóide?xiCén roinn a dheonaíonn Dia ó neamh?Cén oidhreacht a bhronnann an tUilechumhachtach ó na flaithis?j ORinne mé margadh le mo shúile,Nach ndéanfaidís moill ag amharc ar mhaighdean.c?Tá mo chruit i dtiúin don olagón,Agus m' fheadóg do ghlór lucht an chaointe.W'Dhúigh mo chraiceann ormAgus tá mo chnámha á loscadh ag fiabhras.KIs bráthair don seacál mé,Agus comrádaí don ostrais.{Gabhaim timpeall go dubhach, gan [sólás ar fáil dom].Seasaim sa chomhthionól, ach is le glaoch ar chabhair.veTá suaitheadh ar mo chroí, gan suaimhneas air choíche,Agus é gach lá ag iompar a ualach bróin. Bhí mé ag súil leis an maith, ach sé an t-olc a tháinig.Bhí mé ag súil leis an solas, ach sé an dorchadas a thit.lQGhoil mé go deimhin ar son lucht an tsaoil bhrónaigh,Agus chaoin mé cás an bhochtáin.r]Ach ar leag mise lámh riamh ar na boichtAgus iad ag glaoch ag lorg fóirithinte óna dtubaiste?x iTá a fhios agam gur go dtí an bás atá tú do mo bhreith,Agus go teach cruinnithe na mbeo go léir.r ]Ardaíonn tú ó thalamh mé le hiompar ag an ngaoth,Agus suaitheann tú mé i súil na stoirme.c ?D' éirigh tú cruálach ag plé liom,Agus buaileann tú mé le neart do láimhe.k OGlaoim ort gan freagra a fháil;Seasaim os do chomhair, ach ní thógann tú ceann díom.U #Chaith sé sa dríb méAgus is cuma mé nó lathach is luaithreach.`9Rug [Dia] ar bhrat orm le teann nirt,Agus fuair greim ar bhóna m' fhallainge.dABíonn doitheacha i mo chnámha san oíche;Bíonn pianta do mo chreimeadh gan sos.NTá m' anam ag leá uaim,Agus greim ag laethanta péine orm. 9Scaoileadh uafáis liom,Agus séideadh m' onóir chun siúil, mar a bheadh le gaoth,Agus d' imigh mo chonách uaim mar a bheadh néal.kOTagann siad ar aghaidh mar a bheadh trí bhearna leathan,Agus basctar mé faoin mbruscar.r] Tá bac ar mo chosáin go léir acu le mé a scrios;Ritheann leo agus níl aon duine lena gcosc.) Ar dheis, tá an ghramaisc ag éirí i mo choinne,Agus ag caitheamh asachán [liom],Agus ag céimniú go bagrach i m' aghaidh.|q De bhrí gur bhain Dia mo chumas díom, agus gur threascair sé mé,Chaitheadar an béalbhach as a mbéal.uc Tá an ghráin acu orm agus seachnaíonn siad mé.Ní scorn leo seile a chaitheamh san aghaidh orm.gG Sin iad an dream anois a bhfuilim mar ábhar amhrán acu!Táim i mo sceith béil acu.J~ Síol gan uaisleacht gan mheas,Scriosadh iad as an tír.d}ABhídís ag lógóireacht i measc na dtor,Agus ag brú ar a chéile sna neantóga.}|sNíor mhór dóibh cur fúthu in aillteacha na ngleannta,In uaimheanna talún agus i bpluaiseanna carraige.e{CTiomáineadh ó chomhluadar daoine iad;Tógadh liú ina n-aghaidh dála an ghadaí;kzOAgus na leamhaí buí agus duilliúr na dtor;Ní raibh de bhia acu ach fréamh an aitinn.ay;Le gannchúis agus le gorta!Bhídís ag cogaint fréamha luíonna an fhásaigh,]x3Cén tairbhe dom neart a lámh,Mar ní raibh aon lúth fágtha sa dream úd:w oAch is ceap magaidh mé anoisAg na sóisir, ag dream is óige ná mé féin,Nárbh fhiú liom a n-aithreachaA chur i bhfeighil mo thréad le mo mhadraí.)vKDhéanainnse a gcúrsa a roghnú, agus shuínn mar thaoiseach;Agus bhínn mar rí i measc a shluaite,Agus mar shólásaí do lucht an chaointe.euCDá ngairfinn fúthu, ní chreidfidís;Dá réiteoinn, ní chuirfidís ina choinne.t/Bhídís ag feitheamh liom mar a bheidís leis an mbáisteach.Agus d' osclaídís a mbéal mar a dhéanfaidís don bháisteach dhéanach.wsgNuair a bhíodh deireadh ráite agam ní labhraidís arís,Agus thit mo fhocla orthu ceann ar cheann.orWD' éisteadh daoine liom go foighneach,Agus thugaidís cluas do mo chomhairle gan focal astu._q7Ní rachaidh mo cháil ar gcúl,Agus beidh neart úr sa bhogha i mo láimh.»rp]Agus mo fhréamha leata i dtreo na n-uiscí,Agus an drúcht ag luí ar mo dhuilliúr san oíche.oDúirt mé liom féin: «Gheobhaidh mé bás faoi onóir;Rachaidh mo laethanta i líonmhaire dála an chrann pailme,Vn%Bhris mé giall an éagóraighAgus sciob mé a chreach óna fhiacla.[m/Ba athair mé don bhochtán,Agus d' iniúch mé cúis an duine anaithnid.?lyBa shúile mé don dall,Agus cosa don bhacach.kkOChuir mé an fhíréantacht umam mar bhrat;Ba gheall le caidhp agus clóca agam an ceart.|jq Tháinig beannacht orm ón té a bhí ag saothrú an bháisAgus chuir mé lúcháir ar chroí na baintrí.si_ Óir d' fhuascail mé an bocht nuair a ghlaoigh sé,Agus an dílleachta a bhí gan lámh chúnta.h Nuair a chuala an chluas mé, chuir sí a beannacht orm,Agus nuair a chonaic an tsúil mé thug sí fianaise orm.Vg% D' éist glór na dtaoiseach,Agus níor bhog a dteanga ón gcarball.Jf  Scoir na flatha den chaint.Agus leag méara ar a mbeola.teaChonaic na hógánaigh mé agus chuaigh siad i leataobh,Agus d' éirigh na seanóirí ina seasamh.gdGNuair a ghabh mé amach go geata na cathrach,Nuair a shuigh mé in áit an mhargaidh,bc=Nuair a bhí mo chosa á ní le huachtar,Agus ola ina slaoda ó na carraigeacha!]b3Nuair a bhí an tUilechumhachtach fós faram,Agus mo chlann i mo thimpeall;aa;Mar a bhí mé i laethanta mo shéin,Nuair a chuir Dia fál timpeall mo bhotha;m`SNuair a bhí a lampa ag taitneamh os mo chionn,Agus a sholas mar threoir agam sa dorchadas,_{Uch nach bhfuil an scéal agam mar a bhí sna míonna atá thart,Agus sna laethanta ina raibh Dia i mo chúram.>^ yLean Iób air lena aitheasc ansin agus dúirt: ] Agus dúirt sé leis an duine:«Féach, eagla an Tiarna an eagna,Agus an t-olc a sheachaint is ea an tuiscint.»r\]Bhí radharc aige uirthi, agus cheap sé a fiúntas;Thug breith uirthi agus ghrinnscrúdaigh í.g[GNuair a leag sé síos reacht don bháisteach,Agus cosán le leanúint don toirneach,_Z7Nuair a thug sé a meáchan don ghaoth,Agus a thomhais sé toirt na n-uiscí,lYQMar tá radharc aige go imill na cruinne,Agus feiceann sé gach ní faoin spéir go léir.TX!Ag Dia amháin is fios a cosán,Agus dó is eol a háit lonnaithe.ZW-Deir Abadón agus an Bás:«Ní bhfuaireamar ach clos tráchta uirthi.»bV=Tá sí i bhfolach ó shúile na mbeo go léir,Agus ceilte ar éanlaith an aeir.VU%Ach inis dom, cad as don eagna?Agus cá bhfuil an tuiscint le fáil?gTGTópás na hAetóipe ní ionann agus í,Ná ní féidir í a mheas leis an ór fíre.fSENí fiú cuireal ná criostal a lua I gcóimheas léi ní fiú péarla an t-iascach.nRUNíl dul ag ór ná ag gloine uirthi,Ná ní féidir soithí óir fhíre a mhalartú uirthi.sQ_Ní féidir luach a chur uirthi de réir ór Óifír,Ná de réir oinisce ná saifíre lómhaire.WP'Ní féidir í a cheannach ar ór,Ná díol aisti le meáchan airgid.eOCDeir an duibheagán: «Níl sí ionamsa,» Agus an fharraige: «Níl sí faramsa.»^N5 Ní eol don duine an bealach chuici,Agus ní bhfaightear í i dtír na mbeo.]M3 Ach an eagna, cá bhfuil sí le fáilAgus cá bhfuil teacht ar an tuiscint?fLE Cuardaíonn sé foinsí na n-aibhneacha,Agus nochtann don saol a mbíonn i bhfolach.hKI Gearrann sé tolláin trí na carraigeacha,Agus é ag faire amach do gach sort seoide.eJC Leagann an duine a lámh ar an mbreochloch,Agus iompaíonn sé na cnoic bunoscionn.dIANíor ghabh na hainmhithe maorga an cosán sin,Ná níor leag an leon a chosa air.bH=Níl eolas na slí ag an éanlaith chreiche,Agus ní fhaca súil na baidhbhe í.gGGIs leaba saifírí a chlocha,Agus ór is luaithreach aige. ABN: 6, 9, 10-13, 7, 8, 14_F7An talamh as a dtagann an t-arán,Déantar é a chreachadh laistíos le tine.'EGDéanann muintir an lampa mianaigh a thochailt,In áiteanna atá gan teannta don chois,Agus bíonn siad ar cheann téide i gcéin ó dhaoine.D/Cuireann an duine deireadh le dorchadas.Déanann sé an charraig dhorcha dhubhach a pholladhSíos go híochtar agus go grinneall.SCTógtar iarann as an talamh,Agus tagann copar ón gcloch leáite.YB -Tá mianach ann don airgeadAgus tine ann leis an ór a ghlanadh.fAEBuailfear bosa nuair a leagfar ar lár é,Agus beifear ag drannadh air ó gach aird.o@WDéanfar sprioc lámhaigh de gan trua ná taise;Caithfidh sé teitheadh ó lucht a bhagartha.}?sArdóidh an ghaoth anoir ón talamh é, agus béarfaidh sí léi é,Sciobfaidh sí é óna áit chónaithe.c>?Tiocfaidh uafáis sa mhullach air mar thuile,Agus fuadóidh stoirm é san oíche.}=sLuíonn sé síos saibhir, ach ní bheidh sé amhlaidh arís,Nuair a dhúiseoidh sé beidh gach ní imithe.Q<Thog sé nead damhán alla dó féin,Agus seantán fhear faire.s;_Bíodh aige! Ach is duine cóir a chaithfidh,Agus roinnfear a chuid airgid ar an muintir ionraic.a:;Cruinníodh sé airgead mar luaithreach,Agus cnuasaíodh sé éadach mar chré.z9mDéanfaidh an bás an mhuintir a bheidh fágtha a adhlacadh,Agus ní dhéanfaidh a mbaintreacha olagón.8{Dá líonmhaire iad a chlann mhac, sé an claíomh is dán dóibh;Agus beidh a sliochtsan ar an ngannchuid bia. 7 Sé seo atá i ndán ag Dia don choirpeach,Agus an oidhreacht a bhronnann an tUilechumhachtach ar an tíoránach.t6a Dá dtuigfeadh sibh féin go léir iad,Ní chuirfeadh sibh bhur n-anáil amú ar bhriathra baotha.5 A mhalairt! Taispeánfaidh mé daoibh cé mar oibríonn cumhacht Dé,Gan aon chuid de bheartais an Uilechumhachtaigh a cheilt.g4G An é an tUilechumhachtach is gean leis?An gcuireann sé a ghuí i gcónaí chun Dé?[3/ An n-éistfidh Dia lena ghlaoNuair a thagann an mí-ádh sa mhullach air?e2CÓir cén dóchas atá ag an aindiaga ag [guí] dó,Agus ag ardú a anama chun Dé?o1WDroch-chríoch ar m' eascara, dála an urchóidigh,Agus ar mo namhaid, dála an éagráifigh. 0 Seasaim ar fhód m' fhíréantachta, agus ní bhogfaidh mé.Níl ábhar gearáin ag mo choinsias orm de bharr mo shaoil.u/cGura fada uaim a admháil go bhfuil tú sa cheart!Go lá mo bháis ní shéanfaidh mé m' ionracas.i.KNí labhróidh mo bheola focal éithigh go brachNá ní thiocfaidh bréag as mo bhéal!I- Fad tá an dé ionam,Agus spiorad Dé i mo pholláirí,m,SDar Dia beo a bhain díom mo cheart,Agus dar an Uilechumhachtach a chuir gruaim ar m' anam,5+ gAgus lean Iób air lena aitheasc agus dúirt:'*GAch féach! níl sa mhéid sin go léir ach imill a bhealaí!Ní chloisimid uaidh ach macalla cogair!Cé a thuigfeadh toirneach a chumhachta?])3 Shoilsigh a anáil na spéartha,Agus ghoin a lámh an nathair ar teitheadh.d(A Chiúnaigh sé an fharraige lena chumhacht,Agus threascair sé Ráhab lena éirim.m'S Tagann creathán ar cholúin na spéire,Agus uafás, nuair a chloiseann siad é ag bagairt.l&Q Chuir sé fáinne thart ar dhromchla na n-uiscí,Ag an teorainn idir solas agus dorchadas.V%% Chlúdaigh sé aghaidh na [lánré],Agus leath sé a néal thairsti.j$MCheangail sé na huiscí ina néalta,Agus níor stróiceadh na scamaill faoina n-ualach.h#IEisean a leath an Roinn Thuaidh thar an bhfolúsAgus a chroch an chruinne ar neamhní.K"Tá Seól tarrnocht os a chomhair,Agus Abadón gan bhrat.v!eBíonn na Rafáím ar crith faoin talamh thíos,Bíonn eagla ar na huiscí agus ar a lucht áitribh.e CAch cé leis a ndearna tú do chomhráite?Agus cé leis an spiorad a tháinig uait?gGNach maith an chomhairle a thug tú don aineolach!Agus an misneach don lagmhisniúil.veNach breá an chabhair a thug tú don lag!Nach mór an fhuascailt a rinne tú ar an ngéag thláith!p [Ansin d' fhreagair Iób, agus dúirt:ABN: 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 1, 2, 3, 4veNach lú ná sin an duine, nach bhfuil ann ach cruimh,Agus mac an duine, nach bhfuil ann ach péist.PNíl an ghealach féin geal,Ná na realtaí glan ina láthair.  Arbh fhéidir d' aon duine a bheith fíréanta i láthair Dé?Arbh fhéidir don té a gineadh ó bhean a bheith ionraic?hIAn bhfuil áireamh ar líon a shluaite,Ar tháinig aon duine slán óna [luíocháin]?q[Cad é tiarnas agus urraim atá ag dul do [Dhia]!Cuireann sé an tsíocháin i réim sna harda.D Ansin d' fhreagair Bildead ó Shiúach agus dúirt:Muran mar sin atá, cé a chruthóidh gur thugas m' éitheach,Nó cé a thaispeánfaidh nach fíor iad mo ráite?;oD' ardófaí iad ar feadh tamaillín, agus ansin theipfidís.Thitfidís ar lár, agus threigfidís ar nós na leamhaí buí,D' fheofaidís ar nós diasa arbhair.U#Tugtar dó socracht agus taca.Dá mbeadh [Dia] ag faire a mbealaí,+Ach cuirtear fad le laethanta an tíoránaigh,Agus beireann sé bua le barr nirt,Nuair a chailleann sé a mhuinín ina bheatha,s_Mhaslaigh sé an bhean aimrid nár iompair leanbh,Agus ní raibh sé cneasta leis an mbaintreach.<qDhéanfadh an bhroinn a dhealbhaigh é dearmad air,Agus ní thabharfaí a ainm chun cuimhne a thuilleadh.Mar sin a bhascfaí an urchóid mar a dhéanfaí crann.»eCScuabfadh uiscí an tsneachta a ngairdíní le fána.Dá scrúdódh Dia an peacach,@yDeir sibh: «Is tapa a scuabfaí ar shiúl iad ar dhromchla na n-uiscí;Bheadh mallacht ar a gcuid den talamh.Ní thabharfadh a bhfíonghort toradh uaidh cheal uisce.c?Dóibh go léir, sí an mhaidin an tráth is dorcha,Mar is eol dóibh a huafáis. }Agus briseann isteach i dtithe sa dorchadas.Sa lá téann siad i bhfolach;Ní eol dóibh siúd an solas. 'Bíonn an t-adhaltrach ag tnúth leis an gcamhaoir,Á rá: Ní bhfaighfear radharc orm,Agus cuireann sé brat thar a aghaidh. %14a Éiríonn an dunmharfóir roimh lá,14b Leis an mbocht agus an dealbh a mharú.14c Téann an gadaí timpeall san oíche,y k Is cuma iad nó naimhde an tsolais;Ní eol dóibh a bhealaí,Agus seachnaíonn siad a chosáin." = Bíonn osnaíl na mbásachán le cloisteáil ón gcathair,Agus screadann an duine gonta ó chroí.Ach ní thugann Dia cluas [dá nglao].3 Caitheann siad brothall an mheán lae idir sraitheanna na bhfíniúna.Déanann siad na cantaoirí fíona a phasáilt agus tart orthu féin.wg Téann siad timpeall tarrnocht le heaspa éadaigh,Agus iompraíonn siad na punanna agus iad gan bhia.hI Baintear a dtalamh de leanaí gan athair,Agus tógtar [brat] an bhochtáin mar gheall.=sFliuchtar go craiceann iad ó fhearthainn na sléibhte,Agus le heaspa fothana, síneann siad le taobh carraige.ABN: 8, 10, 11, 12, 9, 14a, 14b, 15, 14c, 16, 13, 17fECaitheann siad an oíche tarrnocht, gan éadach,Gan brat lena gcosaint ón bhfuacht.Ní mór dóibh fómhar a bhaint i ngort duine eile,Agus na caora fáin a phiocadh i bhfíonghort an urchóidigh.5Imíonn siad amach faoin bhfásach ar nós na n-asal fiáin,Agus ocras a gclainne [á ngriogadh]Chun bia a lorg sna steipeanna loma.ucSeachnaíonn lucht déirce anois na bóithre móra,Agus téann bochta na tíre go léir i bhfolach.r]Tiomáineann siad asal an dílleachta chun siúil,Agus tógann siad damh na baintrí mar gheall.q[Tógann na [coirpigh] marcanna teorann chun siúil;Fuadaíonn siad idir chaoirigh agus [aoire].~ /Cén fáth nach bhfuil a thaisce tráthanna féin ag an Uilechumhachtach?Agus cén fáth nach bhfeiceann lucht a aitheantais a laethanta?n}UÓir déanann an dorchadas mise a cheilt air,Agus cuireann an ghruaim brat idir é agus mé.V|%Scaip Dia mo mhisneach,Agus chuir an tUilechumhachtach sceimhle orm.{{Uime sin, tá uafás orm ina láthair;Agus dá mhéid a mhachnaím, is ea is mó a bhíonn scanradh orm roimhe.nzUComhlíonfaidh sé cibé rud a shocraigh sé dom,Dála a lán beartas eile atá socair aige.'yG Ach tá a rogha déanta aige, agus cé a d' fhéadfadh é a chur ar mhalairt treo?Cibé ní a bheartaíonn sé ina chroí, cuirfidh sé i gcrích é.[x/ Níor chlaon mé ó aithne a bheola,Agus thaiscigh mé briathra a bhéil.jwM Lean mo chos go dlúth dá chéimeanna,Chloígh mé lena bhealach gan casadh i leataobh. v Ach dá mbeadh eolas aige ar mo bhealaí,Dá ndéanfadh sé mé a phromhadh sa soitheach leá is mar ór a thiocfainn as.au; Má chuardaím thuaidh é, níl fáil air;Má chasaim ó dheas, ní fheicim é.^t5Féach! Má ghabhaim soir, níl sé ann;Nó siar, ní bhfaighim radharc air.^s5Is duine ionraic a bheadh ag argóint leisAgus bhuafainn mo chás go dearfa.rAn rachadh sé chun aighnis liom le lán a chumais?Ní dhéanfadh! Níorbh fholáir dó éisteacht a thabhairt dom.qq[D' fhoghlaimeoinn gach focal cosanta a labhródh sé,Agus thuigfinn gach a ndéarfadh sé liom.^p5Chuirfinn mo chás in iúl os a chomhairAgus bheadh clab orm le hargóintí.goGUch gan a fhios agam cá bhfaighinn é,Le go rachainn faoi bhráid a shuí breithimh.gnGIs ceannairceach mo chasaoid fós inniu,Cé go bhfuil mo lámh ag luí ar m' osnaíl.8m mAnsin d' fhreagair Iób agus dúirt sé:glGFuasclaíonn sé an neamhchiontach,Agus tiocfaidh [tusa] slán trí ghlaine do lámh.sk_Óir leagann sé ar lár lucht na mbriathar uallach,Agus slánaíonn sé lucht na súl uiríseal.aj;Má bheartaíonn tú cúrsa, rithfidh leat,Agus lonróidh solas ar do bhealaí.bi=Guífidh tú chuige, agus éistfidh sé leat,Agus comhlíonfaidh tú do mhóide.nhUBeidh an tUilechumhachtach agat mar ábhar lúcháire,Agus ardóidh tú do ghnúis chun Dé.^g5Ansin beidh an tUilechumhachtach agat mar ór,Nó mar airgead ina charnáin._f7Agus caith an t-ór sa luaithreach,Agus ór Óifír ar ghrinneall na habhann;|eqMás áil leat filleadh ar an Uilechumhachtach agus tú a thógáil aníos,Díbir an urchóid ó do bhoth,\d1Cuir fáilte roimh bhriathra a bhéil,Agus taiscigh a theagasc i do chroíncUDéan réiteach le Dia agus bíodh síocháin agatAgus rachaidh sin go mór i dtairbhe duit.Tb!«Scriosadh a [réim] go dearfa,Agus loscadh a gconách le tine!»~auFeiceann na fíréin an méid sin agus bíonn áthas orthu,Agus bíonn na neamhchiontaigh ag fonóid fúthu:m`SLíonann sé a dtithe le hiolmhaitheasaí,Agus is cian uaidh comhairle na n-urchóideach.»s__Dúradar le Dia: «Imigh uainn!» Agus «Cad is féidir don Uilechumhachtach a dhéanamh linne?»j^MSciobadh iadsan ar shiúl in antráth,Agus scaoileadh abhainn thar a láithreacha boinn.Q]An gcloífidh tusa leis an seanchosán,A ghabh na hurchóidigh?y\kTá na néalta mar bhrat tiubh dó agus ní féidir leis feiceáil,Agus siúlann sé ar stua na speire.v[e Ach deir tú: «Cén t-eolas atá ag Dia?Agus an féidir leis breith a thabhairt tríd an dorchadas?nZU Nach bhfuil cónaí ar Dhia in uachtar neimhe[Ag féachaint anuas] ar na réaltaí is airde?WY' Dorchaíodh do sholas agus dalladh thú,Agus tá an díle do do bhá.YX+ Uime sin tá gaistí i do thimpeallAgus uafás tobann do do sceimhliú.\W1 Lig tú na baintreacha uait folamhAgus bhasc tú géaga na ndílleachtaí.dVAAch is ag an tréan atá seilbh ar an talamh,Agus tá cónaí ar an gcumasach ann.UyNíor thug tú deoch uisce don tuirseach,Agus dhiúltaigh tú arán don ocrach. ABN: 7, 9-14, 8, 18, 15-17, 19wTgBhítheá ag éileamh geall gan chúis ar do bhráithre,Agus ag sciobadh a gcuid éadaigh ón mbocht.WS'Nach mór í d' urchóid,Agus nach bhfuil do choireanna gan teorainn?tRaAn de bharr do dhúthrachta a chuireann sé pionós ortAgus a théann sé chun breithiúnais leat?QAn aon bhuntaiste é don Uilechumhachtach thú a bheith fíréanta?Nó an aon mhaith dó thú a bheith gan locht i do bhearta?oPWAn féidir d' aon duine tairbhe a dhéanamh do DhiaLe go ndéanfadh an t-eagnaí tairbhe dó?"O ACúitíonn Dia{No"Cén chiall mar sin atá le bhur sólás baoth?Maidir le bhur bhfreagraí, níl fágtha iontu ach bréag! M!Is milis leis fóda an ghleanna;Leanann an saol mór é ina shochraid(Agus gabhann slua gan áireamh roimhe amach).WL' Déantar é a iompar chun na huaighe,Agus cuirtear faire ar a leacht.xKiCé a chuirfidh a bhealaí ina leith aghaidh ar aghaidh,Cé a dhéanfaidh a bhearta a chúiteamh leis?wJg«Déantar an coirpeach a shábháil i gcomhair lá an uafáis;Scuabtar ar shiúl é lá na feirge» yIkNár chuir sibh riamh ceist ar lucht taisteal na slí?Nó ar bhain sibh míchiall as séadchomharthaí?uHcÓir deir sibh: «Cá bhfuil teach an fhlatha?Agus cá bhfuil an both inar lonnaigh an coirpeach?»jGMIs maith is eol dom bhur smaointeAgus na bearta atá á dtaibhreamh daoibh i m' aghaidh,OFLuíonn siad le chéile sa chré,Agus brat cruimheanna orthu.jEMFaigheann duine eile bás agus é searbh ó chroí,Gan aon aoibhneas riamh a bhlaiseadh.PDA cheathrúna ramhar méith,Agus smior a chnámh gan seascadh.WC'Faigheann duine bás i mbarr a chumais,Agus é go sona sásta ar fad,B{«Cé a d' fhéadfadh ceachta san eagna a thabhairt do Dhia,Agus gurb é a thugann breith ar na huachtaráin?»^A5Óir cén mhairg dó a theach ina dhiaidh,Nuair atá líon a mhíonna thart?c@?Go bhfeice a shúile féin a scrios,Agus go n-ola sé fearg an Uilechumhachtaigh!?1Deir sibh: «Déanann Dia pionós an duine a chur i dtaisce dá chlann.» Déanadh sé díoltas air féin d' fhonn go mbeadh a fhios aige!e>CAn cuma iad nó diasa á séideadh ag an ngaoth,Nó cáith a scuabadh ag an stoirm?=)An minic a mhúchtar lampa na gcoirpeach?Nó a thagann an tubaiste sa mhullach orthu?An roinneann sé pianta ina racht feirge?h<I«Ní ar a láimh féin atá a gconách,Agus is fada ó Dhia comhairle na gcoirpeach»;}Cad ab áil linn bheith ag fónamh don Uilechumhachtach,Agus cén tairbhe a bheidh againn má ghuímid chuige?»g:GAch is iadsan a deir le Dia: «Imigh uainn!Ní áil linn eolas a chur ar do bhealaí!g9G Caitheann siad a ré faoi lúcháir,Agus téann siad síos go Seól faoi shíocháin. 8 Canann siad le ceol tiompáin agus cláirsí,Agus bíonn siad ag rangás le poirt na feadóige. ABN: 12, 30, 31, 13-29, 32l7Q Ligeann siad dá naíonáin súgradh mar na huain,Agus dá leanaí damhas [mar na fianna].i6K Doireann a dtarbh, agus bíonn an rath air,Beireann a mbó lao, agus ní marbhghamhain.W5' Tá a dtithe slán, gan eagla;Ní orthusan a bhagraíonn Dia a shlat.t4aCuirtear bun faoina gclann ina láthair,Agus faoina ngaolta agus faoina sliocht os comhair a súl.i3KCén fáth gur buan iad na coirpighAgus go méadaíonn a maoin le himeacht na mblianta?\21Ní gá dom ach cuimhneamh agus tagann uafás orm,Agus bím ar ballchrith.a1;Tugaigí aird orm, agus cuirfear déistean oraibh,Agus ní bheidh focal asaibh. W[~~J}}}5||e{{{(zzGyy~y$xxTxwwMvvv4uuttDssfsrr-qq/ppofnnnBmmPlll3kkTjjj(iiOhh,ggdfff4eeUdd!ccTbb~b"aa9`___Z^]]]\[[[XZZZ+YY7XX?WWDVVhUUjTTT=SSOSRQQQ?PPLOOFNNMMMLL.KKmJJlJII4HHTGGG4FFcF EDDYCCuCBBPAA@@/??'>>===K<Agus nach bhfuil smaoineamh ar bith caillte ort.8d m*D' fhreagair Iób an Tiarna agus dúirt:gcG)"26 Féachann sé sa tsúil ar gach ní uaibhreach,Agus is rí é ar mhic an díomais.Ib )!25 Níl a leithéid eile ar talamh,Créatúr gan eagla.sa_) 24 Fágann sé cosán glioscarnach ina dhiaidh,Agus bíonn mar a bheadh lomra geal ar na huiscí.}`s)23 Cuireann sé an duibheagán ar fiuchadh mar choire,Agus an fharraige ag brúchtaíl mar phota cumhráin.e_C)22 Tá sligí géara faoi thíos,Agus gluaiseann sé thar an gceachair mar bhráca.]^3)21 Is cuma leis bata nó giolcach,Agus gáireann sé faoi fhead na bunsaí.p]Y)20 Ní chuireann saighead an teitheadh air,Agus is cuma leis clocha láimhe nó brobanna tuí.K\)19 Is cuma leis iarann nó dias,práis nó adhmad críon.y[k)18 Dá mbuailfeadh an claíomh é, ní chuirfeadh sé as dó,Ná an tsleá, ná an ga, ná an bhunsach.oZW)17 Nuair a éiríonn sé tagann scéin ar na [tonnta],Agus téann na [madhma] féin ar gcúl.^Y5)16 Tá a chroí chomh teann le cloch,Chomh daingean leis an mbró íochtair.jXM)15 Dlúthaíonn a sprochaillí feola le chéile,Agus bíonn siad daingean dobhogtha air.gWG)14 Tá an neart ag lonnú ina mhuineál,Agus tá an t-uafás ag damhsa os a chomhair.^V5)13 Cuireann a anáil sméaróidí trí thine,Agus tagann lasair as a bhéal._U7)12 Tagann gal óna pholláiríMar a bhíonn ó choire ar fiuchadh ar an tine.iTK)11 Tagann lóchrainn lonracha as a bhéal,Agus preabann mar a bheadh spréanna tine as.xSi)10 Nuair a ligeann sé sraoth, bladhmann solas uaidh,Agus bíonn a shúile mar dheargadh an dá néal.\R1)9 Táid i ngreim ina chéile,I dtreo go bhfuil siad go dlúth ina n-aonad.OQ)8 Táid i ngar dá chéile,I dtreo nach dtéann aer eatarthu.SP)7 Is cuma nó sraith sciath a dhroim,Agus séala cloch á n-iadh.hOI)6 Cé a d' fhéadfadh comhlaí a aghaidh a oscailt?Tá uafás mórthimpeall a fhiacal.gNG) 5 Cé a d' fhéadfadh béal a chóta a oscailtNó ropadh trína lúireach dhúbailte?pMY) 4 Ní bheidh mé i mo thost faoina ghéaga,Ná faoina neart éachtach, ná a chló gan cháim.gLG) 3 Cé a d' fhéadfadh é ionsaí agus teacht slán?Ní fhéadfadh neach faoin spéir.sK_) 2 Nuair a mhúsclaítear é, éiríonn sé fíochmhar,Ní féidir d' aon duine dul i ngleic leis.oJW) 41:1 Ba bhaoth é do dhóchas go deimhin,Mar dhéanfadh fiú radharc air duine a threascairt.{Io)40:32 Ní gá duit ach baint leis,Agus ní dhéanfaidh tú dearmad ar a chomhrac, ná dul sa seans arís.eHC)40:31 An ndéanfaidh tú a sheithe a chlúdach le bacáin,Nó a cheann le gathanna?tGa)40:30 An ndéanfaidh na cumainn iascairí é a dhíolAgus ansin é a roinnt ar na ceannaitheoirí?rF])40:29 An ndéanfaidh tú peata de mar a dhéanfá d' éanNó é a chur ar iall do do chailíní?YE+)40:28 An ndéanfaidh sé margadh leatA bheith ina dhaor agat go brách?gDG)40:27 An ndéanfaidh sé mórchuid impí chugat?Nó an meallfaidh sé thú le bladar?cC?)40:26 An féidir duit fáinne a chur ar a shrónNó dubhán a chur trína ghiall?wB i)40:25 An féidir duit an Leiviatan a tharraingt amach ar dhubhán?Nó dorú a chur timpeall a theanga?ZA-(Cé a bhéarfaidh air ina uachais,Nó a chuirfidh bacán ar a chaincín?@(Má sceitheann abhainn thar a bruacha, ní chuireann sé mairg air.Dá mbrúchtfadh an Iordáin [ina chraos], ba chuma leis.j?M(Faigheann sé scáth ó dhuilliúr na loiteoige,Agus fothain ó shaileoga an tsrutháin.o>W(Luíonn sé dá bhrí sin faoin loiteog,Agus téann i bhfolach i measc ghiolcach an bhogaigh;g=G(Á chosc ó arda na sléibhte,Mar a mbíonn na hainmhithe allta go léir ag súgradh.W<'(Eisean sárshaothar Dé,Ach bhagair a chruthaitheoir an claíomh air,d;A(Is cuma nó píopaí práis a chnámha,Agus is cuma a ghéaga nó sparaí iarainn.z:m(Tá a eireaball chomh teann le crann céadair,Agus tá féithleoga a cheathrúna go daingean le chéile.^95(Nach aige atá an neart ina leasracha,Agus an cumas i bhfeithleoga a bhoilg![8/(Féach Bahaemót! rinne mé é mar aon leat;Itheann sé féar mar an damh~7u(Beidh mise ar an gcéad duine ansin lena admháil,Gur féidir do do lámh dheas féin an bua a bhreith duit.p6Y( Adhlaic le chéile sa chré iad,Agus iaigh sa charcair íochtarach iad, gan focal as a mbéal.5y( Treascair gach díomasach le silleadh do shúl,Agus leag ar lár na hurchóidigh ar an bhfód ina bhfuil siad.[4/( Scaoil le fraoch d' fheirge,Ísligh gach uaibhreach le silleadh do shúl.g3G( Gabh chugat do dhínit agus do mhaorgacht más ea!Cuir umat do ghlóir is do loinnir!c2?( An bhfuil neart Dé i do láimhse,An bhfuil glór toirní agat mar atá aigesean?~1u(An dteastaíonn uait mo bhreith a bhréagnú,Mise a chur san éagcóir d' fhonn thú féin a chur sa chóir?y0k(Cuir do chrios faoi do choim go fearúil;Cuirfidh mise na ceisteanna anois agus tabhairse na freagraí.K/(Ansin d' fhreagair an Tiarna Iób as an anfa gaoithe agus dúirt:.y(Aon uair amháin a labhair mé, agus ní [labhróidh mé] athuair.Arís eile ní dhéanfaidh mé a thuilleadh.-(Féach! Is beag le rá mise; cén freagra a thabharfaidh mé ortsa?Is fearr dom mo lámh a leagan ar mo bhéal, dá bhrí sin.+,Q(Ansin d' fhreagair Iób an Tiarna:+(An bhfuil céile comhraic an Uilechumhachtaigh ar tí géilleadh?An bhfuil freagra tagtha chun an té atá ag áiteamh le Dia?/* [(Ansin dúirt an Tiarna le Iób:h)I'Déanann a ghearrcach fuil a shúrac;Mar a mbíonn na corpáin, ansiúd a bhíonn sé.g(G'Bíonn sé ag faire na seilge ón áit sin,Agus a shúile á spíonadh i bhfad uaidh._'7'Lonnaíonn sé agus neadaíonn ar an gcarraig,I ndaingean clochach na haille.k&O'An le hordú uaitse a eitlíonn an t-iolar in airdeAgus a dhéanann sé a nead sna harda?%}'An le comhairle d' eagnasa a éiríonn an seabhac sa spéir,Agus a leathann sé a sciatháin don turas ó dheas?4$a'Le gach séideadh den stoc, deir sé: «Hupsaí!» Faigheann sé boladh an chatha i bhfad i gcéin,Agus cloiseann liúireach na dtaoiseach agus an gheoin.#y'Cuireann sé na mílte de go mear le fraoch is cufach;Nuair a shéidtear an stoc ní féidir cosc a chur leis.j"M'Bíonn an bolgán saighead ag cleatráil ar a dhroim,Agus an tsleá lonrach, agus an ga.n!U'Gáireann sé faoin scéin, gan mairg ar bith air;Ní thugann sé a chúl leis an gclaíomh.{ o'Bíonn sé ag crúbáil sa ghleann le bród as a neart.Téann sé i ngleo an chatha le pramsáil íogair.{o'An tusa a chuireann ag léim é mar an dreoilín teaspaigh? Nach mór an scanradh é a sheitreach maorga!s_'An tusa a thugann a chumas don each,Agus a chuireann an mhaing scuabach mar bhrat ar a mhuineál?-'Ach nuair a bhíonn sí ag breith chuici féin agus go mbaineann sí feidhm as a hairde,Is féidir di gáire faoin each agus a mharcach.a;'Óir rinne Dia ar bheagán céille í,Agus níor thug aon chuid di sa tuiscint.~u'Is garg a bhíonn sí lena gearrcaigh, amhail is nár léi iad;Is cuma léi más saothar in aisce a saothar.^5'Gan cuimhneamh air go satlódh cos orthu,Nó go mbrúfadh ainmhí allta iad.pY'Óir ligeann sí a huibheacha uaithi ar an talamh,Agus fágann ansiúd le gor ag an gcré iad,iK' An bhfuil aon dul ag sciathán na hostraiseAr chlúmh an chorr éisc agus an tseabhaic?|q' An féidir duit a bheith ag brath air go bhfillfidh sé,Agus do ghrán a thabhairt chun d' urlár buailte?y' An féidir duit a bheith ag brath air de bharr a nirt éachtaigh,Agus ligean dó do thromshaothar a dhéanamh?w' An féidir duit é a cheangal sa scríob le téadaNó an ndéanfaidh sé an gleann a fhuirseadh i do dhiaidh?jM' An bhfuil an damh allta sásta oibriú duit,Nó an oíche a chaitheamh ag do mhainséar?pY'Na sléibhte raon an fhéaraigh a thaistealann sé,Agus is ansiúd a lorgann sé aon ní glas.[/'Is beag air trácht na cathrach,Agus ní éisteann le glaonna tiománaí.dA'Thug mé an fásach dó mar dhúchas,Agus na machairí salainn mar áit lonnaithe.]3'Cé a scaoil leis an asal fiáin?Cé a bhain an laincis den ghlamaire mear?jM'Nuair a bhíonn toirt agus neart sna laonna,Imíonn siad leo, gan filleadh ar ais orthu.nU'Cúbann siad chucu ag breith a laoAgus saolaítear a n-óg dóibh [gan scáth san fhásach].l Q'An eol duit an iomaí mí a bhíonn siad ag tórmach?An eol duit cathain a bheireann siad?{  q'An eol duit conas a bheireann an gabhar sléibhe a mheannán?Ar thug tú faoi deara na heilití ag breith? -&)Cé a dhéanann soláthar don bhadhbh,Nuair a scréachann a gearrcaigh chun DéAgus a [scrogaill sínte] in airde acu le hocras?K &(Agus iad ina luí ina bpluaisNó i luíochán ina mothar?_ 7&'An féidir duit a chreach a fhiach don leon,Nó goile na leon óg a shásamh,jM&&Nuair a dhlúthaíonn an smúit ina dlúmh,Agus a chruann na fóid le chéile ina mbalc?&%Cé a d' fhéadfadh na néalta a áireamh le críonnacht?Cé a d' fhéadfadh seithí uisce na bhflaitheas a chur ar leathmhaing,_7&$Cé a chuir an eagna sna néalta,Nó a thug tuiscint do mo scamall cumhdaigh?r]&#An dtiocfaidh na splancanna tintrí ag géilleadh do do bhriatharAgus a rá: «Anseo dúinn!» ?  &"An dtig leat do ghuth a ardú chun na néalta,Agus iallach a chur ar na tuilte teanntaithe uisce [do thoil a dhéanamh]?^5&!An eol duit reachta na spéire?An féidir duit a réim a shuíomh ar talamh?'& An dtig leat réalta na maidine a sheoladh ar a cúrsa ráithe ar ráithe,Nó an Camchéachta is a chuingir a threorú ar a mbealach?s_&An féidir duit an Treighdín a ghléasadh ina fhearas,Nó a cuibhreach a bhaint de Shlat an Rí?a;&Nuair a chruann na huiscí ina gcarraig,Agus a théachtann dromchla na bóchna?b=&Cén bhroinn as a dtagann an leac oighir?Nó cé ghineann sioc liath na spéire,[~/&An bhfuil athair ag an mbáisteach?Nó cé a ghin na cruinneaga drúchta?z}m&I dtreo go sásaítear an díthreabh uaigneach,Agus go n-eascrann an féar glas ón talamh a bhí tirim.l|Q&Le go dtitfeadh uisce ar fhearann gan áitreabh daoine,Ar an bhfásach atá gan duine ann,I{ &Cé ghearr canáil don tuileAgus bealach don toirneach?kzO&Cá bhfuil an bealach go gabhal na tintríMar a scaipeann sí a lasair ar fud an domhain?myS&Atá a taisciú agam le haghaidh uain na hanacra,I gcomhair lá an chatha agus an chogaidh?mxS&Ar ghabh tú isteach i dtaiscí an tsneachta?Nó an bhfaca tú stórais an chloch shneachtabw=&Is duitse is eol, ó rugadh an uair sin thú,Agus ós mór é líon do bhlianta.ovW&Nach tusa a thugann leat chun a fhearannais é?Nach agatsa atá fios na slí chun a thísean?luQ&Cá bhfuil an tslí chun áit an tsolais?Agus dála an dorchadais, cá háit a bhfuil sé?Xt)&Ar mheas tú leithead na talún?Inis, más fios duit, a fairsinge dom.]s3&Ar nochtadh duit doirse an éagaNó an bhfaca tú geataí scáil an bháis?krO&An ndeachaigh tú síos i ndoimhne na farraige?Agus ar shiúil tú i ndiamhra an aigéin?qw&Agus go mbaintear a solas de na héagráifigh,Agus go mbristear an ghéag a ardaíodh chun buille a bhualadh.p&Agus sa chaoi go dtugtar a chruth chun léire mar a bhuailtear cló ar chré le séala,Agus go ndéantar é a dhathú mar bhrat,wog& Chun go mbéarfadh sé greim ar imill an domhainAgus go ndéanfaí na héagráifigh a chroitheadh as,onW& Ar thug tú ordú don mhaidin riamh i do shaol?Ar thaispeáin tú a háit d' fháinne an lae?m%& Agus dúirt mé: «An fad seo a thiocfaidh tú, ach gan teacht thairis seo;Anseo a theilgfear do thonnta uaibhreacha droim ar ais.»Tl!& Chuir mé teorainn léi,Agus shocraigh mé barraí agus doirse di.ikK& Nuair a chuir mé an néal mar éide uirthi,Agus an scamall dubh mar bhindealán uimpi.gjG&Cé a d' iaigh an mhuir isteach le comhlaí,Nuair a bhrúcht sí amach as an mbroinn?{io&Nuair a bhí réaltaí uile na maidine ag canadh le lúcháir,Agus clann Dé go léir ag glao le háthas?hhI&Cad air a bhfuil ceapa a colúin ina luí?Agus cé a chuir a cloch chúinne ina leaba,lgQ&Cé chinntigh a tomhais, mar is eol duit sin, ar ndóigh?Agus cé shín an dorú ar a fad?f&Cá raibh tú nuair a leag mé síos máithreacha na cruinne?Inis dom é, os rud é go bhfuil tú chomh heolgaiseach!}es&Cuir do chrios faoi do choim go fearúil;Cuirfidh mise na ceisteanna anois agus tabhairse na freagraí dom!\d1&Cé hé seo atá ag dorchú mo bheartasLe focail gan stuaim gan éifeacht?>c y&A Chéad Aitheasc: Eagna an ChruthaitheoranbU%Ní ionadh gurb eagal le daoine é,Agus go bhfuil urraim ag an muintir chiallmhar croí dó.2a]%Tá seisean, an tUilechumhachtach, i bhfad uainn.Is éachtach é a chumhacht agus a chothroimeAgus ní chiapann sé an té a bhíonn ag cosaint a chirt.X`)%Agus leathann gile ón aird thuaidh.Tá maorgacht eaglach uime ag Dia;_%Téann an solas ar ceal ar uaireAr chúl na scamall dorcha;Ach tagann an ghaoth agus scuabann ar shiúl iad,s^_%An gcuirfear in iúl gur mian liom labhairt?An ndéanfar duine a shlogadh nuair a labhróidh sé?y]k%Múin dúinn cad tá le rá againnMar nach féidir dúinn ár gcás a chur in iúl toisc an dorchadais.|\q%An féidir leat cabhrú leis stua na spéire a leathadhAgus é chomh crua le scáthán de mhiotal leáite?h[I%Tusa a mbíonn d' éadach te le do chneas,Agus an talamh ina chnap faoin ngaoth aneas, Z %An eol duit conas a dhéanann sé na scamaill a chothromú,Agus cad í an intlíocht lena ndéanann sé an t-iontas seo?wYg%An eol duit conas a dhéanann Dia iad a smachtú,Agus conas a spréachann a néal an tintreach uaidh?ZX-%Éist leis sin uile, a Iób!Stad agus machnaigh ar iontais Dé go léir!W% Cibé acu a [sheolann sé iad] d' fhonn ciníocha na cruinne a phionósú,Nó d' fhonn oibreacha trócaire a chur i gcrích.:Vm% Treoraíonn sé féin a gcúrsa timpeall,Agus stiúraíonn sé a n-athruithe sa séasúr.Géilleann siad dá orduithe go beachtAr fud an domhain mhóir,qU[% Cuireann sé an taise mar ualach ar na néalta;Agus scaipeann na scamaill toirní a thintreach.dTA% Sí anáil Dé a thugann an leac oighir,Agus fágann sin na linnte lána téachta.aS;% Tagann an t-anfa óna áras theas,Agus tugann an ghaoth aduaidh an fuacht léi.WR'%Téann gach ainmhí ar ais ina bpluais,Agus i bhfolach ina bpruchóg.jQM%Cuireann sé an clabhsúr ar shaothar gach duine,I dtreo gurb eol do chách a oibreacha.tPa%Óir deir sé leis an sneachta: «Tit ar an talamh!» Agus leis an tulca báistí: «Treise ort!»}Os%Is éachtach mar a bhúireann Dia le tormán a ghutha,Agus is iontach na bearta dothuigthe a dhéanann sé.:Nm%Búireann a ghuth ina diaidh,Agus torann maorga a thoirní.Ní chuireann sé srian lena [thintreach],Go dtí nach mbíonn a ghlór le clos a thuilleadh.qM[%Scaoileann sé a thintreach ar feadh stua na spéire,Agus sroicheann sí go himeall na cruinne.UL#%Éist le glór a ghutha,Agus leis an tormán a thagann as a bhéal.RK %Suaitheann sé seo mo chroí féin,Agus preabann sé anonn ionam.yJk$!Tugann an toirneach rabhadh é bheith ag teacht;Faigheann an fhearg an lámh in uachtar ar an urchóid.aI;$ Cnuasaíonn sé an tintreach ina mhám,Agus tugann treoir di i leith na sprice._H7$Leosan a dhéanann sé na pobail a chothú,Agus a dháileann sé bia go fial.WG'$Leathann sé a cheo ina thimpeall,Agus clúdaíonn sé barr na gcnoc.qF[$Cé a thuigfeadh conas a leathann sé na scamaill,Nó a bhriseann an toirneach óna phailliún?iEK$Bíonn na scamaill á sceitheadhIna dtuilte ar an gcine daonna. ABN; 28, 31, 29, 30, 32rD]$Eisean a chuireann srian leis an mbáisteachAgus déanann sé na ceathanna a scaipeadh ina gceo;iCK$Is éachtach é Dia, agus sáraíonn sé ár n-eolas;Níl áireamh ar líon a bhlianta.TB!$Is soiléir iad don saol mór,Agus tá radharc orthu ón imigéin.mAS$Féach chuige go mórfaidh tú a oibreacha;Bhí siad go minic ina n-ábhar molta ag daoine. @$Cé a dúirt leis riamh céard a bhí le déanamh aige?Nó go raibh sé de dhánaíocht ann a rá: «Rinne tú éagóir» ?[?/$Féach! tá Dia á mhóradh lena neart,Cé is teagascóir mar é?`>9$Seachain agus ná claon leis an olc,Mar sin é is cúis dáiríre le d' anró.a=;$Ná satail ar na daoine nach aithnid duitD' fhonn do ghaolta a chur ina n-áit.{<o$Cúisigh lucht na maoine chomh maith leis na boicht,Lucht an lámh láidir chomh maith leis an dream lag.l;Q$Seachain agus ná mealladh maoin thú,Agus ná déanadh breabanna teanna thú a chur amú.i:K$Ach ní dhearna tú na coirpigh a dhaoradh;Rinne tú slad ar chearta na ndílleachtaí.9#$Tá faoiseamh á bheartú aige duitse freisin;Bhí cónaí ort tráth i só gan teorainn,Agus sólais mhéithe ar do bhord.h8I$Ach saorann sé an mhuintir umhal lena n-ainnise,Agus osclaíonn a gcluasa le cruatan.T7!$Faigheann siad bás ina n-óige,Nó caitheann siad saol náireach; 6 $ Déanann na héagráifigh ó chroí an fhearg a chothúAgus ní ghlaonn siad ag lorg cabhrach nuair a chraplann sé iad.u5c$ Ach mura ndéanann siad, maraítear le faobhar claímh íad,Agus buaileann an bás iad gan choinne. 4$ Má éisteann siad agus rud a dhéanamh air,Bíonn an rath ar dheireadh a saoil,Agus a mblianta deiridh go sochma.`39$ Cuireann sé cogar ina gcluais,Á áiteamh orthu casadh ó chosán a bpeacaí.X2)$ Fógraíonn sé a mbearta dóibh,Agus peacaí an uabhair a rinne siad.a1;$Cuireann sé i ngéibheann geimhleach iad,Go daingean i mbraighdeanas an anró.)0K$Agus cosnaíonn cearta an fhíréin.Nuair a ardaíonn sé ríthe chun na corónach,Agus go dtagann díomas orthu de bharr a réime gan chrích,c/?$Ná ní fhágann an peacach i mbláth a chumhachta.Tugann sé a chuid don bhocht,;.q$Ní dhiúltaíonn Dia don té atá glan ó chroí;n-U$Níl bréag i mo ráite, bí deimhin de,Tá duine atá foirfe ina chuid eolais ag plé leat.z,m$Beidh argóintí liom ag teacht ón imigéinAgus mé á dheimhniú go bhfuil mo cruthaitheoir sa cheart.o+W$Bí foighneach go fóill, agus taispeánfaidh mé duit,Óir tá breis le rá agam ar son Dé.8* m$Lean Eilíhiú air ag caint agus dúirt:})s#Is le barr baoise a osclaíonn Iób a bhéal,Agus le teann aineolais a labhraíonn sé chomh fadálach sin.(w#Nó: «Ní chuireann a fhearg pionós i bhfeidhm,Ná ní dhealraíonn sé gur eol dó ceannairc na ndaoine.»y'k#Deir tú: «Ní fheiceann sé mé;Tá mo chás curtha faoina bhraid, ach ní mór dom feitheamh fós!»t&a# Nach baoth a mheas go bhfuil Dia bodhar,Agus nach dtugann an tUilechumhachtach aon ní faoi deara.b%=# Glaonn siadsan, ach ní thugann sé freagra,De bharr dhíomas na n-urchóideach.$w# Agus a dhéanann sinn níos gaoismheara ná ainmhithe na cruinne.Agus níos críonna ná éanlaith an aeir.»v#e# Ach ní deir aon duine: «Cá bhfuil Dia, mo chruthaitheoir,An té a thugann fóirithint san oíche,{"o# Glaonn daoine os ard de bharr géarleanúintí,Agus bíonn siad ag cáiseamh de bharr forneart an tréin.w!g#Do chomharsa a bhíonn thíos le d' urchóid,Agus is leis an duine daonna a bhaineann do dheabhearta.m S#Má bhíonn tú fíréanta, cad a bhronnann tú air?Agus cad a fhaigheann sé ó do láimh?y#Má pheacaíonn tú, conas a sháraíonn tú é?Más líonmhar iad do chionta cén dochar a dhéanann tú dó?fE#Féach suas chun na spéartha, agus feic;Spiúnaigh na néalta go hard os do chionn.S#Tabharfaidh mise freagra ort féinAgus ar do chairde chomh maith.kO#Agus ceist a chur air: «Cad é sin duitse?Cén dochar duitse é má dhéanaimse peaca?»^5#An dóigh leat gur chóir duitA rá: «Táimse fíréanta i láthair Dé» ?= w#Lean Eilíhiú air lena aitheasc agus dúirt:$A"%Óir cuireann sé ceannairc mar bhreis lena pheaca,Ag [caitheamh amhrais faoin gcoir inár measc]Agus ag tabhairt masla ar mhasla do Dhia.xi"$Ach déanfar Iób a phromhadh go ceann scríbe,Mar go bhfreagraíonn sé mar a dhéanfadh urchóidigh.eC"#«Briathra gan ghaois a labhraíonn Iób,Agus níl aon tuiscint ina chuid cainte.»wg""An mhuintir thuisceanach go léir,Agus na saoithe i measc mo lucht éisteachta, déarfaidh siad liom:c?"!Sa chás sin ar chóir dó, dar leat, é a phionósú,Ós rud é go ndiúltaíonn tú dá bhreitheanna?Ón uair nach agamsa ach agatsa atá an rogha le déanamh,Abair céard atá ar eolas agat.r]" Má pheacaigh mé, cuir in iúl dom é!Má bhí mé éagórach, ní bheidh mé amhlaidh arís.»[/"Má deir duine le Dia:«Mealladh mé, ní le hurchóid a rinne mé beart.D"Agus saorann sé fiú an t-aindiaga ó ghreim na hainnise.D"D' fhan sé socair gan aon duine a dhaoradh;Nuair a cheileann sé a aghaidh, cé ar féidir dó é a fheiceáil?» Ach bíonn trócaire aige ar náisiún agus ar dhaoine,oW"I dtreo go dtáinig glao an duine bhoicht chun [Dé]Agus gur chuala sé glór an deibhleáin.uc"«D' iompaíodar óna sheirbhís,» a deir tú,«Agus níor thóg siad ceann dá bhealaí go léir,nU"Buaileann sé iad de bharr a gcoirpeachta,Agus [déanann cimí díobh] os comhair an tsaoil.Y +"Tá fios a mbeart aige,Agus treascrann sé faon ar lár iad san oíche.p Y"Bascann sé cumhacht lucht an nirt gan fiosrú ina dtaobh,Agus cuireann dream eile ina n-áit.` 9"Óir ní dhearna sé coinne d' aon duineLe dul i láthair Dé i mbreithiúnas.d A"Níl dorchadas ná scáil bháis ann,Ina bhféadfadh lucht an oilc dul i bhfolach.c ?"Óir tá súil aige ar iompar an duine,Agus faireann gach coiscéim dá ngabhann..U"Faigheann siad bás i bprapadh na súl;Dá thábhachtaí iad, éagann siad i lár na hoíche,Ní [aon nath leis] tíoránach a chur ar an éadreoir;w"Agus nach mbeadh lé aige le flatha,Ná le saibhre thar na boicht,Mar gur óna láimh féin iad uile.`9"An té a thabharfadh «suarachán» ar a rí,Agus «coirpeach» ar thaoiseach,yk"An mbeidh duine gur fuath leis an ceart i gceannas?An ndéanfaidh tú breitheamh na dtréan a dhaoradh?gG"Má tá aon tuiscint ionat, éist leis seo,Agus tabhair cluas dá bhfuil á rá agam:T!"Gheobhadh gach feoil bás,Agus d' fhillfeadh an duine ar an gcré.lQ"Dá dtarraingeodh sé a spiorad ar ais chuige féin,Agus a anáil a bhailiú chuige féin,V%" Cé chuir an chruinne faoina chúramAgus an saol mór ina iontaoibh?lQ" Is léir nach ndéanfaidh Dia éagóir,Agus ní chlaonann an tUilechumhachtach an bhreith; " Déanann sé cúiteamh leis an duine de réir a oibreacha,Agus de réir bearta a shaoil a thugann sé luach saothair dó.~" Éistigí dá bhrí sin liomsa, a lucht na heagna;Is fada ó Dhia an choirpeachtAgus an éagóir ón Uilechumhachtach.m}S" Mar nár dhúirt sé: «Saothar in aisce éDo dhuine a bheith ag iarraidh Dia a shásamh.»f|E"Agus a dhéanann caidreamh le lucht déanta an oilcAgus a shiúlann le hurchóidigh?[{/"An bhfuil a lán de leithéid Iób ann,A shlogann an sciolladh mar uisce?rz]"Tá breitheamh mo chúise i bhfaltanas liom,Is tinn é mo chréacht cé nach ndearna mé coir.»Vy%"Dúirt Iób: «Táimse fíréanta,Ach dhiúltaigh Dia mo cheart dom.sx_"Faighimis amach dúinn féin cá bhfuil an ceart;Agus deimhnímis eadrainn féin céard is cóir.fwE"Óir déanann an chluas briathra a phromhadh,Mar a dhéanann an carball bia a bhlas.kvO"Éistigí lena bhfuil le rá agam, a shaoithe,Agus tugaigí cluas dom, a lucht an eolais.=u w"Lean Eilíhiú air lena aitheasc agus dúirt:ltQ!!Mura bhfuil, tabhair cluas dom;Bí i do thost fad a bheidh mise ag teagasc na heagna duit.sw! Má tá aon ní le rá agat, freagair mé!Labhair amach, mar is fonnmhar a admhóinn thú a bheith gan choir.mrS!A Iób, éist liom, agus bíodh aird agat orm!Bí i do thost, tá a thuilleadh le rá agam!bq=!Fuasclaíonn sé a anam ón uaimh,Le go mbeadh solas na beatha ag taitneamh air.Tp!!Déanann Dia na nithe seo go léirArís agus arís eile don duine.eoC!D' fhuascail sé m' anam ó dhul síos san uaimh,Agus beidh mo shaol faoi sholas.»(nI!Canann sé an chaithréim seo os comhair daoine:«Pheacaigh mé, agus thréig mé cosán na fíréantachta,Ach ní dhearna [Dia] díoltas orm.+mO!Guíonn sé chun Dé agus tugann seisean aird air;Agus feiceann sé a ghnúis agus lúcháir air,Agus fógraíonn sé don saol scéal a shaortha;klO!Bíonn a chneas arís i mbláth na hóige;Agus filleann sé arís ar laethanta a chumais.|kq!Le bheith cneasta leis, agus a rá:«Fuascail é ó thitim san uaimh,Fuair mé geall ar a shon» ;|jq!Ansin bíonn aingeal láimh leis,Idirghabhálaí, aon ar mhílte,Lena dhualgas a chur in iúl dó,Wi'!Agus a anam ag druidim leis an uaimh,Agus a bheo le [teach na marbh].~hu!Agus a fheoil á creimeadh os comhair do shúl;Agus a chnámha le feiceáil ag gobadh go nocht óna gclúid;[g/!Agus bia ag cur masmas dearg air;Agus gráin ó chroí aige ar shóláis;xfi!Déanann sé an duine a cheartú le pianta ar a leaba,Nuair a bhíonn creathán gan stad ina chnámha,`e9!Déanann sé a bheo a chosaint ar an uaimh,Agus a anam a shábháil ó Sheól.cd?!D' fhonn an duine a iompú óna dhrochbhearta,Agus deireadh a chur lena dhíomas.ncU!Ansin is ea a chuireann sé cogar ina gcluais,Agus a chuireann sé scéin iontu le huafáis,&bE!Labhraíonn sé trí aislingí agus trí fhíseanna oíche,Nuair a thiteann daoine ina dtoirchim suain,Agus iad ina sámhchodladh ina leaba.laQ!Labhraíonn Dia ar dtús ar shlíAgus ansin ar shlí eile, cé nach dtugtar faoi deara é:[`/! Cad ab áil leat ag gearán faoiNár fhreagair sé thú, focal ar fhocal.__7! Níl an ceart agat sa mhéid sin, a deirim leat,Óir is mó Dia ná an duine.V^%! Chuir sé mo chosa i gceap,Agus faireann sé mo bhealaí go léir.»^]5! Tá sé ag fáil leithscéalta i m' aghaidh,Agus do m' áireamh mar namhaid.Q\! «Táim gan cháim, gan pheaca;Táim ionraic, saor ó urchóid.O[!Dúirt tú i gclos mo chluas Chuala mé na focail féin uait YZ+!Ná cuireadh eagla romham aon mhairg ort,Ní luífidh mise go trom ort.qY[!Féach ní [dia] mise, ach duine mar thú féin.Dealbhaíodh mise as an gcré, do dhála féin.WX'!Bréagnaigh mé, más féidir duit;Réitigh fód do sheasaimh romham.OW!Spiorad Dé a rinne mé,Agus sé a anáil a chuir anam ionam.tVa!Fogróidh mo chroí briathra eagnaíAgus labhróidh mo bheola le lándáiríre. ABN: 3, 5, 6, 4, 7zUm!Féach, nuair a osclóidh mé mo bhéal,Agus go mbeidh mo theanga ag gearradh na bhfocal de mo charball,aT =!Éist le mo bhriathra, a Iób,Agus tabhair cluas do m' fhocail go léir!gSG Nílim oilte ar an mbladarNó is gearr go gcuirfeadh mo chruthaitheoir deireadh liom.aR; Ní bheidh lé agam le haon duine,Ná ní bheidh mé ag bladar le fear ar bith.lQQ Níl d' fhaoiseamh agam ach labhairt,Osclóidh mé mo bhéal agus tabharfaidh mé freagra.mPS Tá mo bholg mar fhíon nua ag lorg poill sceite,Agus ag pléascadh seithe nuaghlan fíona.]O3 Féach! táim lán de chaint!Agus tá an spiorad i mo bholg do m' éigniú.bN= Beidh rud éigin le rá agamsa anois!Déanfaidh mise anois m' eolas a fhógairt.VM% D' fhan mé nó gur éisteadar,Gur stadadar, gan a thuilleadh a rá.TL! Tá siad bainte dá mbonna, gan focal astu,Ná freagra ina mbéal.sK_ Nílimse chun feidhm a bhaint as a leithéid sin d' argóint;Beidh malairt cló ar mo fhreagrasa.J' Ná bíodh sé de dhánaíocht ionaibh a rá go bhfuair sibh greim ar an eagna,Ná gurbh ó Dhia agus nach ó dhuine [bhur dteagasc].!I; Bhí aird agam oraibh.Ach, féach, ní raibh aon duine le Iób a bhreagnú;Ní raibh aon duine in bhur measc lena ráitis a fhreagairt. EN~~y}|{zz%xwww#v}uujuItsssrr+qqBppkpoonn6mm)lglkkJjjyiihh0gg^g ff e|ddccc1baaf``_h^^]]-\\][[]ZZZYXXLWW=VV3UTTzTSSHRR{RQPPOOJNNwNMM\LjKKKJJIIEHH^GGG F{EEzEDDCCBAAu@@???>>==G<;;o;:998g87V66s6544+322[11U0//T..Q. -,o++2**s))1(('L&|&%%8$D##J""N!!V 'QMh7c)f C 1 d [ %]j!;fE X150 Ar an ábhar sin tabharfaidh mé moladh duiti measc na náisiún, a Thiarna:agus canfaidh mé Salm do d' ainm;W049 a rinne mo shaoradh ó mo naimhdeagus a d' ardaigh mé os cionn m' eascairde,agus a sciob mé ó lucht an éigin._V7/48 an Dia a bhain díoltas amach domagus a chuir na ciníocha faoi mo smacht,pUY.47 Go maire an Tiarna! gura beannaithe mo charraig!go raibh Dia mo shlánaitheoir á mhóradh;dTA-46 mheathlaigh na náisiúin iasachta:tháinig siad as a ndaingne go critheaglach.iSK,45 an túisce ba chlos dóibh ghéill siad.Tháinig na heachtrannaigh ag lútáil liom,R/+44 Tharrthaigh tú mé ó choimhlintí an phobailagus chuir tú os cionn na náisiún mé;rinne pobal nárbh eol dom fónamh dom,qQ[*43 Ar nós na luaithe roimh an ngaoth a mheil mé iad,á gcosaráil amhail salachar na sráide.hPI)42 Scairt siad ní raibh fear a dtarrthála ann:bhí sé fuar acu glaoch ar an Tiarna.kOO(41 Chuir tú ruaig is raon maidhme ar mo naimhdeagus mhill tú an drong a thug fuath dom.mNS'40 Chrioslaigh tú le neart mé chun catha,agus threascair tú an dream a bhí i m' éadan.oMW&39 Rinne mé a mbualadh ionas nach bhféadfaidís éiríagus thit siad ar lár faoi mo chosa.~Lu%38 Chuaigh mé sa tóir ar mo naimhde: tháinig mé suas leo,agus níor chas mé go ndearna mé a scriosadh.^K5$37 Réitigh tú an tslí do mo chéimeanna,ionas nár shleamhnaigh mo chosa.dJA#36 Thug tú dom sciath do shlánaitheagus choinnigh do dheaslámh go daingean mé.aI;"35 D' oil sé mo lámh chun cogaidhis mo chuisle chun bogha práis a theannadh.nHU!34 a thug luas na heilite do mo chosaagus a chuir i mo sheasamh go daingean ar na harda mé.^G5 33 An Dia a chrioslaigh mé le calmachtagus a rinne mo bhealach sábháilte;eFC32 Óir cé eile is Dia ann ach an Tiarna?Cé eile is carraig ann seachas ár nDia?E331 Tá slí Dé gan mháchail,tá briathar an Tiarna arna phromhadh.Is é is sciath go dearfado chách a thriallann chuige.gDG30 Is tríotsa a bhearnaím na sluaite;le cabhair Dé a ghabhaim de léim thar balla.`C929 Is tusa, a Thiarna, mo lóchrann,mo Dhia thú, a shoilsíonn mo dhorchacht.^B528 Óir saorfaidh tú lucht na huirísleach umhlóidh tú lucht an díomais.RA27 Is glan tú le lucht na glaine,agus glic le lucht an ghlicis.Y@+26 Is dílis tú don duine dílis,is ionraic tú leis an duine ionraic.j?M25 Agus chúitigh an Tiarna m' fhíréantacht liomde réir glaine mo lámh ina láthair.f>E24 Ach mhair mé gan cháim ina láthair,agus choimeádas mé féin ón gcoirpeacht.r=]23 Bhí a bhreithiúnais go léir os mo choinne,is níor chuir mé a reachtanna i leataobh uaim.a<;22 toisc gur choinnigh mé slite an Tiarnais nár imigh mé uaidh ar seachrán.q;[21 Chúitigh an Tiarna m' fhíréantacht liom;thug luach saothair dom de réir glaine mo lámh,a:;20 Sheol sé amach in áit fhairsing mé,do mo tharrtháil as ucht a ghrá dom.\9119 D' ionsaíodar mé lá mo thubaiste,ach tharla an Tiarna ina thaca dom.k8O18 Shaor sé mé ón namhaid a bhí róláidir domó lucht m' fhuatha ba threise ná mé.X7)17 Shín sé anuas agus rug orm,agus tharraing as na tuilte móra mé.46a16 Bhí foinsí na farraige le feiceáilagus nochtadh fothaí na cruinnede thoradh do bhagartha, a Thiarna,de thoradh sí gaoithe do chuid feirge.i5K15 Scaoil sé a shaigheada agus scaip iad,agus chaith a chaora tine gur threascair iad.o4W 14 Bhí an Tiarna ag déanamh toirní sna spéartha,agus thug an Té is Airde a ghlór uaidh.j3M 13 As an ngile agus na néalta a bhí uimetháinig clocha sneachta agus splancacha tine.k2O 12 Chuir sé uime an dorchacht mar éadach,uiscí dorcha is dlúthnéalta ba phuball dó.f1E 11 Tháinig sé ag marcaíocht ar cheiribínagus é ag eitilt ar eiteoga na gaoithe.h0I 10 D' ísligh sé na spéartha agus thuirling sé,agus néal dubh dorcha faoina chosa./-9 D' éirigh deatach as polláirí a shróine,agus tine dheargloiscneach as a bhéal,ionas gur adhnadh leis sméaróidí dearga..8 Chrith an talamh agus suaitheadh éagus corraíodh fothaí na sléibhtetoisc go raibh sé ar lasadh le barr feirge./-W7 Scairt mé ar an Tiarna i mo ghátar,agus d' iarr mé cúnamh ar mo DhiaChuala sé mo ghlór ina theampall,agus ráinig mo ghlao a chluasa.a,;6 Chrioslaigh cuibhreacha Sheól mé,chuaigh mé in achrann i líonta an éaga.d+A5 Tháinig tonnta an bháis i mo thimpeallagus scanraigh tuilte na hurchóide mé.d*A4 Glaoim ar an Tiarna dár dleacht moladh,agus déantar mo shaoradh ó mo naimhde.$)A3 mo charraig thú, mo dhaingean is mo shlánaitheoir.Mo Dhia thú, mo charraig is dídean dom,mo sciath, adharc mo shlánaithe, mo dhún.( -1 Do stiúrthóir an chóir. Dáiví, giolla an Tiarna, a dúirt briathra an amhráin seo leis an Tiarna an uair a shaor an Tiarna é ó chumhacht a naimhde uile agus ó láimh Shóil. Dúirt sé: 2 Mó ghrá thú, a Thiarna, mo neart thú, Salm 17 '}Feicfidh mise, áfach, do aghaidh i bhfíréantacht,agus ag dúiseacht dom sásófar mé le radharc do ghnúise.&yGo saora do lámh mé, a Thiarna, ó dhaoinea bhfuil mian a gcroí i nithe an tsaoil seo.Líonann tú a mbolg as do líonmhaireachtgo mbíonn díol a sáithe ag a gclann,agus go bhfágann siad fuíoll ag a leanaí.y%k Éirigh ina n-aghaidh, á dtreascairt, a Thiarna;saor m' anam ón éagráifeach le faobhar do chlaímh.j$M Is cosúil iad le leoin ar thóir a gcreiche,le coileáin leoin i bhfolach sa dorchacht. #  Éiríonn siad i m' éadan, bailíonn siad i mo thimpeall,táid ag faire na faille d' fhonn mé a leagan ar lántalamh.<"s a ndúrchroí dunta, a mbéal ag déanamh mórtais.k!O ar na peacaigh a imríonn éigean orm.Tá mo naimhde i mo thimpeall go feargach fraochta;e CDéan mo chosaint mar mhac imreasan do shúile;folaigh mé faoi scáth do sciathán{oTaispeáin dom do bhuanghrá ró-iontach, a Thiarna,a shaorann a dtriallann ort le neart do dheasláimhe.r]Gairim ort, a Dhia, agus tabharfaidh tú freagra orm:claon do chluas agus éist le mo bhriathar.wgGhreamaigh mo chéimeanna go daingean de do shlite,ní dheachaigh mo chosa ar fán ná ar fuaidreamh.~uNíor pheacaigh mo bhéal de réir nós an duine;sheachnaigh mé an foréigean de réir bhriathra do bhéil.Cuardaigh mo chroí, tabhair cuairt orm san oíche,déan mo thástáil le tine agus ní bhfaighidh tú coir ionam.X)Gurab uaitse a gheobhaidh mé breithiúnas;feiceann tusa an fhírinne.H  Urnaí Dháiví. Éist le cúis chóir, a Thiarna;tabhair aird ar mo ghlór;tabhair cluas do m' urnaí nach dtagannas béal bréagach. Salm 16  Taispeánfaidh tú slí na beatha dom;tá lúcháir go fial i do láthairagus aoibhneas ar do dheasláimh go brách.w Óir ní fhágfaidh tú m' anam i measc na marbhná ní ligfidh tú do do mhuirneach truailliú a fheiceáil.s_ Tá gairdeas ar mo chroí agus áthas ar m' anam;agus ligfidh mo cholainn a scíth faoi dhóchas.taCoimeádaim an Tiarna de shíor i m' intinn:agus é ar mo dheasláimh ní chorrófar mé choíche.{Tugaim buíochas don Tiarna as ucht comhairle a thabhairt dom,agus teagasc a thabhairt do mo chroí san oíche.veThit na téada tomhais dom in áiteanna áille:is aoibhinn liom go dearfa an oidhreacht a fuair mé.~uIs é an Tiarna is rogha liom, mo chuid de réir oidhreachta;agus cuid mo chupáin; is ort atá mo sheasamh.pYAn dream ar rogha leo a mhalairt de Dhiatiocfaidh tuilleadh mór fós de bhuartha anuas orthu.Ní thoirbhreoidh mé fuil a ndeochíobairt ar aon chorná ní chluinfear a n-ainmneacha go brách ar mo bheola.kOChuir sé grá as cuimse ag borradh i mo chroído na daoine dílse a mhaireann ina thír.gGDeirim leis an Tiarna: «Is tú mo Dhia.Níl maith ar bith agam cés moite díotsa.»i M Mictam Dháiví. Caomhnaigh mé a Thiarna, is ort a thriallaim. Salm 15 L nach gcuireann a chuid airgid ar úsaireacht,' s nach nglacann le breab in aghaidh an neamhchiontaigh.An té a dhéanfaidh amhlaidhní bhainfear dá threoir é go brách.@ yan té ar beag aige an drochdhuineagus ar mór aige lucht eagla an Tiarna;an té nach ngabhann siar ar a bhriatharbíodh gur mhionnaigh chun a dhochair féin; %an té nach ndéanann tromaíocht lena theanga;an té nach ndéanann olc dá chomharsais nach dtugann masla don duine thall; An té a shiúlann gan cháim;an té a dhéanann fíréantachtagus a labhraíonn go díreach óna chroí;  ! Salm le Dáiví. A Thiarna, cé dhéanfaidh cónaí i do bhoth?Cé lonnóidh ar do shliabh naofa? Salm 14 'GÁ, go dtaga slánú Iosrael as Síón amach!Nuair a chasfaidh an Tiarna an rath ar a phobal,beidh áthas ar Iacób agus gairdeas ar Iosrael.a;Ba mhian libh dóchas an bhochtáin a mhilleadh,ach is é an Tiarna a dhídean.X)Beidh an dream sin ar crith le heagla,óir tá Dia leis an bhfíréan.$AAn ea nach bhfuil ciall ag lucht an oilc?Slogann siad mo phobalgo díreach mar a shlogfaí arán.Níor ghlaoigh siad ar an Tiarna.Chuaigh siad uile ar seachrán;truaillíodh iad uile,níl neach ann a dhéanann an mhaith:níl oiread is duine.3Breathnaíonn an Tiarna ó neamhar chlann na ndaoinego bhfeice sé an bhfuil tuiscint ag aon duinenó an iarrfaidh sé Dia.u e Do stiúrthóir an chóir. [Salm le] Dáiví. Deir an t-amadán ina chroí:«Níl aon Dia ann.» Tá siad truaillithe: déanann siad gníomhartha gránna;níl aon duine maith ann. Salm 13 E 6b agus molfaidh mé an Tiarna, mar go raibh sé fial liom.wg 6a Chuir mise mo dhóchas i do bhuanghrá daingean,beidh áthas ar mo chroí de bharr do shlánaithe, 5 sula ndéarfaidh mo namhaid go bhfuair sé an bua orm,sula ndéanfaidh m' eascairde lúcháir toisc gur thit mé.~y 4 Féach orm agus freagair mé a Thiarna, a Dhia liom.Soilsigh mo shúile sula dtitfidh codladh an bháis orm,(}I 3 Cá fhad a mhairfidh m' anam á bhuaireamhagus cathú i mo chroí i gcaitheamh an lae?Cá fhad a choimeádfaidh mo namhaid faoina réir mé?M|  1 Do stiúrthóir an chóir. Salm Dháiví. 2 Cá fhad, a Thiarna, a fhágfaidh tú i ndíchuimhne mé?Cá fhad a choinneoidh tú d' aghaidh i bhfolach orm? Salm 12 { 8b Tá triall na n-éagráifeach inár dtimpeall do gach leithagus daoscar na ndaoine faoi mheas ag clann Ádhaimh.zzm 8a Is tú a Thiarna, a dhéanfaidh cúram dínn:déanfaidh tú ár gcosaint ar an nglúin seo go brách.y- 7 Briathra glana iad briathra an Tiarna,airgead athleáite a scar le slaidhreadh,airgead a triaileadh is a glanadh faoi sheacht.-xS 6 «Toisc dearóile na ndealbh agus osnaíl na mbochtéireoidh mé féin anois,» arsa an Tiarna.«Tabharfaidh mé dóibh an slánú is mian leo.»~wu 5 gach dream a deir: «Inár dteanga atá ár neart,linn féin ár mbéal, cé a dhéanfaidh ár smachtú?»{vo 4 Go dteasca an Tiarna gach aon bhéal bréagach,gach teanga a bhíonn ag maíomh go sotalach díomasach;juM 3 Insíonn gach aon duine bréaga dá chomharsale beola bladair is le croí calaoiseach.lt S 1 Do stiúrthóir an chóir. Ar chláirseach na n-ocht dtéad. Salm Dháiví. 2 Fóir orm, a Thiarna, óir níl fíréan le fáil,tá an fhírinne ar iarraidh i measc na hÁdhamhchlainne. Salm 11 jsM 6b Is geal leis an Tiarna an fhíréantacht:agus feicfidh na fíréin a aghaidh.urc 6a Fearfaidh sé tine agus ruibh ar na peacaigh:gaoth fheannaideach loiscneach atá i ndán dóibh.hqI Féachann an Tiarna an fíréan is an t-ainfhíréan,is fuath leis fear an fhoréigin.+pO Tá an Tiarna ina theampall naofa,ar neamh atá a chathaoir ríoga.Breathnaíonn a shúile [na hísle];tástálann siad clann na ndaoine._o7 Ón uair a scriostar na fothaícad is féidir leis an bhfíréan a dhéanamh.n3 Féach na peacaigh ag teannadh an bhogha;táid ag gléasadh a saighead ar an tsreang,á gcaitheamh leis an bhfíréan sa dorchacht.[m 1 Do stiúrthóir an chóir. [Salm] Dháiví. Leis an Tiarna a fuair mé dídean;cén chaoi a déarfaidh sibh le m' anam:«Eitil, amhail éan, chun an tsléibhe.» Salm 10 l+ a sheasamh ceart na ndílleachtaí is an dream a d' fhulaing éigeanionas nach mbeadh an saoltánach ina chúis sceimhle dóibh feasta.{ko Éistfidh tú, a Thiarna, le mianta na mbocht;daingneoidh tú a gcroí agus tabharfaidh tú cluas dóibh,jjM Is é an Tiarna is rí go brách na breithe;rachaidh na ciníocha ar ceal as a fhearann.i} Déan cumhacht an éagráifigh agus an urchóidigh a bhriseadh,agair a n-urchóid orthu go ndéanfar a milleadh.Nh Feiceann tusa an trioblóid is an buaireamhionas go bhféadfá cúram a dhéanamh díobh.Is ortsa atá a sheasamh ag an ainniseoir,is tú a thugann cúnamh don dílleachta.}gs Cad chuige don choirpeach drochmheas a chaitheamh le Dia,á rá ina chroí: «Ní imreoidh sé díoltas» ?hfI Éirigh, a Thiarna! Tóg do lámh, a Dhia!agus ná déan dearmad ar lucht na hainnise.jeM Deir sé ina chroí: «Ní cuimhin le Dia;folaíonn sé a aghaidh, ní fheiceann dada.»`d9 Cromann sé chun léim a thabhairtagus titeann an t-anbhann le treise a lámh.9ck Fanann sé faoi cheilt ar nós leoin ina uachais,fanann sé i bhfolach chun breith ar lucht na hainnise:beireann sé ar an ainniseoir agus tugann ina líon é.2b] Téann sé in oirchill i bhfogas na mionbhailte:dúnmharaíonn sé an neamhchiontach ina ionad folaigh.Bíonn a shúile ag faire an bhochtáin gan taca.a Bíonn a bhéal lomlán de mhallachtaíagus fós de chealg is de bhréaga:bíonn urchóid is mioscais faoina theanga.d`A Deir sé ina chroí: «Ní chorrófar mé:Ní bhainfidh míshéan dom go brách.»_} Éiríonn an bóthar leis i gcónaíagus is fada óna aigne do bhreitheanna.Is beag aige a naimhde uile.^ Deireann an drochdhuine le díomas: «Ní dhéanfaidh sé díoltas.» Deir sé ina intinn: «Níl Dia ar bith ann!»]y Óir maíonn an t-éagráifeach as mianta a chroí:déanann an santach diamhasla agus diúltaíonn don Tiarna.\ Téann an t-éagráifeach ar thóir lucht na hainnise go díomasachagus ceaptar iad siúd sna bearta a bheartaigh sé. [  Cad fáth a gcoinníonn tú amach uainn, a Thiarna?Cad fáth a ngabhann tú i bhfolach in am an bhuairimh? Salm 9b vZe 21 Scanraigh an croí iontu, a Thiarna;bíodh a fhios acu nach bhfuil iontu ach daoine. SelahsY_ 20 Éirigh, a Thiarna! ná lig an bua leis an duine:tugtar breith ar na ciníocha i d' fhianaise.Xy 19 Óir ní dhéanfar dearmad de lucht an ghátair i gcónaí;ní go deo a rachaidh dóchas na mbocht in éag.eWC 18 Rachaidh na peacaigh ar ais go Seól na náisiúin uile a rinne dearmad de Dhia.vVe 17 Nocht an Tiarna é féin ina bhreitheamh cóir:tá beirthe ar na héagráifigh ina mbearta féin.U 16 Tá na ciníocha slogtha síos sa chlais a rinneadar féin:sa líon a d' fholaigh siad féin a gabhadh a gcosa.T 15 d' fhonn go bhfoilsí mé do mholtaí go léirag doirse iníne Síónagus go ndéana mé lúcháir i do shlánú.sS_ 14 Déan trócaire orm, a Thiarna; féach a bhfulaingím;d' ardaigh tú ó dhoirse an bháis mé,fRE 13 Óir chuimhnigh an díoltasaí fola orthu,ní dhearna dearmad ar éamh na mbocht.oQW 12 Canaigí don Tiarna a bhfuil cónaí air i Síón:foilsígí a éachtaí do na náisiúin;xPi 11 Cuireann do lucht aitheantais a ndóchas ionatóir ní thréigeann tú do lucht iarrtha, a Thiarna.iOK 10 Tá an Tiarna ina dhaingean dá mbíonn faoi chois,ina dhaingean in am na hiaróige;dNA 9 Tugann sé breith ar an gcruinne go cóir,agus ceart do na ciníocha go cothrom.jMM 8 Tá an Tiarna faoi réim go brách;shocraigh sé a chathaoir a thabhairt breithiúnas.Lw 7 Tá na naimhde arna gcloí, arna milleadh go deo;leag tú a gcathracha ar lár; chuaigh a gcuimhne ar ceal.xKi 6 Lochtaigh tú na ciníocha, dhamnaigh tú na héagráifigh;scrios tú a n-ainm go brách na breithe.oJW 5 Óir phléigh tú mo chúis go cothrom,i do shuí duit ar an mbinse i do bhreitheamh cóir.lIQ 4 toisc gur cuireadh mo naimhde ar gcúl;thuisligh siad agus cailleadh iad i d' fhianaise.pHY 3 Déanfaidh mé lúcháir agus gairdeas ionat,canfaidh mé Salm do d' ainm, a Neach is Airde,nG W 1 Do stiúrthóir an chóir. Leis an bhfonn «Muth Labben» . Salm le Dáiví. 2 Béarfaidh mé buíochas duit, a Thiarna, ó mo chroí, go hiomlán,inseoidh mé do mhóréachtaí go léir. Salm 9a XF) 10 A Thiarna, ár dTiarna, nach éachtach éd' ainm ar fud na cruinne!`E99 éanlaith an aeir agus iasc na maraagus a ngluaiseann ar raonta na farraige.ZD-8 idir chaoirigh agus eallaí agus eileagus ainmhithe uile an mhachaire,gCG7 Thug tú ceannas ar oibreacha do lámh dóagus chuir tú gach aon ní faoina chosa,fBE6 Rinne tú beagán níos lú ná dia égur chuir tú barr glóire agus gradaim air.bA=5 cad is duine ann go dtógfá ceann de?ná mac an duine go ndéanfá cúram de?i@K4 Nuair a fheicim na spéartha, saothar do mhéar an ré agus na réaltaí a rinne tú ?13 as béal naíonán agus leanaí cíche.Bhunaigh tú daingean in aghaidh d' eascairded' fhonn naimhde agus ceannaircigh a chloí._> 91 Do stiúrthóir an chóir. Ar an «gittith» . Salm Dháiví. 2 A Thiarna, ár dTiarna, nach éachtach éd' ainm ar fud na cruinne!Moltar do mhaorgacht os cionn na spéarthar=]18 Molfaidh mé an Tiarna as ucht a fhíréantachta:ceolfaidh mé don Tiarna, an Neach is Airde.e<C17 Fillfidh a mhioscais ar a bhaithis féin:ar a cheann féin a fhillfidh a fheall.[;/16 D' oscail sé clais agus thochail íach thit sé sa pholl a rinne sé.l:Q15 Bhí an t-urchóideach torrach ar an olcghabh sé an mhioscais agus shaolaigh an feall.W9' 14 tá uirlisí marfacha gléasta aigeagus saigheada mar chaora tine.z8m 13 Mura leasaíonn siad, cuirfidh sé faobhar ar a chlaíomh;teannfaidh sé agus díreoidh sé a bhogha;X7) 12 Breitheamh ceart cóir é Dia,Dia a smachtaíonn in aghaidh an lae.[6/ 11 Is é Dia mo sciath is mo dhídeana shaorann lucht an chroí dhírigh..5U 10 Cuir deireadh le hurchóid na n-éagráifeachagus daingnigh na fíréin;os tú a thriaileann croí agus áranna,a Dhia na fíréantachta.%4C9 Is é an Tiarna breitheamh na gciníocha.Tabhair breith orm, a Thiarna, de réir m' fhíréantachtaagus de réir an ionracais atá ionam.i3K8 Tagadh comhthionól na gciníocha i do thimpeall:bí i do shuí os a gcionn in airde.2-7 Éirigh, a Thiarna, le corp feirge:éirigh in aghaidh buile mo namhad (a Dhia liom),dúisigh, ó d' fhógair tú breithiúnas.1!6 go leana mo namhaid mé is go mbeire sé orm,go ngabha sé de chosa i m' anam,is go leaga sé m' oineach sa luaithreach.t0a5 má thug mé an t-olc in aghaidh na maitheasa do mo chara,má chreach mé mo namhaid gan chúis `/94 A Thiarna Dia, má rinne mé an ní seo,má rinne mé urchóid le mo lámha,g.G3 sula mbeiridís ar m' anam mar leon,do mo sciobadh leo gan fear mo tharrthála ann.y- m1 Amhrán éagaointeach (Siggayon) de chuid Dáiví a chan sé don Tiarna mar gheall ar Chuis an Biniáimineach. 2 A Thiarna, a Dhia liom, is tú mo dhídean;saor mé ar mo ghéarleantóirí agus fuascail mé,s,_ 11 Beidh náire is mórbhuaireamh ar mo naimhde uile.Cuirfear ar gcúl go tobann faoi náire iad.]+3 10 Thug an Tiarna aird ar m' achainí;tá glactha ag an Tiarna le mo ghuí.n*U9 Imígí uaim a lucht déanta na hurchóide,óir tá éiste ag an Tiarna le glór mo ghoil.i)K8 Tá mo shúil á snoí le dobrón:chuaigh sí in aois de dheasca mo naimhde go léir.(7 Tá tuirse orm de dheasca m' osnaíola,ním mo leaba le mo dheora gach oíche;fliuchaim mo tholg le huisce mo chinn.q'[6 Óir níl cuimhne ag aon neach ort i measc na marbh;cé a thabharfaidh moladh duit san uaigh?Y&+5 Fill, a Thiarna, fuascail m' anamagus saor mé as ucht do bhuanghrá.Z%-4 agus tá m' anam á chéasadh go géar,ach tusa, a Thiarna, cá fhad??y$k3 Déan trócaire orm, a Thiarna, óir is lagbhríoch mé; slánaigh mé,óir tá mo chorp á chiapadh,j# O1 Do stiúrthóir an chóir. Le gléasanna téad. Ar chláirseach na n-ocht dtéad. [Salm le] Dáiví. 2 A Thiarna, ná lochtaigh mé i d' fheargagus ná cuir pionós orm is tú ar buile chugam.q"[ 13 Óir beannóidh tú an fíréan, a Thiarna;beidh do chineáltas amhail sciath ina thimpeall.0!Y 12 Bíodh áthas ar chách a ritheann chugat;gairdídís go brách;caomhnaigh an dream lenarb áil d' ainmchun go ndéana siad gairdeas ionat.- S 11 Agair do bhreithiúnas orthu, a Thiarna;go dteipe ar a mbearta;cuir an ruaig orthu de dheasca a gciontaóir d' éirigh siad i d' éadan.# 10 Níl an fhírinne le fáil ina mbéal;tá cealg ina gcroí.Is uaigh ar leathadh a gcraos;is mealltach a dteanga.zm9 Treoraigh mé a Thiarna, i d' fhíréantachtmar gheall ar mo naimhde;réitigh do shlí romham.58 Rachadsa cheana i do theachsatrí líonmhaire do thrócaire;cromfaidh mé i do theampall naofale heagla romhat, a Thiarna.(I7 Is gráin leat lucht oibrithe an oilc;scriosann tú lucht éithigh.Is fuath leis an Tiarna an fear fuilteachagus an cealgaire claon.L6 Ní sheasfaidh an scaothaire an fódos comhair do shúl.T!5 Ní Dia tú lenarb áil an urchóid:ní mhaireann an t-olc leat./W4 Óir is chugatsa a chuirim m' urnaí, a Thiarna;éisteann tú liom ar maidin.Ag faire is ag feitheamh dom ar maidin,cuirim chugat mo ghuí.B3 Claon chun glór mo ghuí,a Rí liom is a Dhia!) M1 Do stiúrthóir an chóir. Le gaothuirlisí. Salm le Dáiví. 2 Tabhair cluas do mo bhriathar, a Thiarna,agus éist le m' osna.  9 Rachad a luí faoi shuaimhneas: déanfad codladh go sámh,óir is tú amháin, a Thiarna, a choimeádann ó bhaol mé.s_8 Is mó a chuir tusa d' aoibhneas i mo chroíná iad siúd de bharr flúirse aráin agus fíona. 7 Is iomaí duine á rá: «Cé a nochtfaidh nithe fónta dúinn?Ardaigh solas do ghnúise os ár gcionn, a Thiarna.»O6 Déanaigí íobairtí córa, bíodh bhur ndóchas sa Tiarna agaibh.R5 Bíodh eagla oraibh; ná peacaigí, déanaigí machnamh in bhur leaba.zm4 Is é an Tiarna a roghnaíonn dó féin an duine diaga:éistfidh an Tiarna nuair a ghlaofaidh mé air.3 A fheara, cá fhad dom faoi mhíchlú agus náire,agus sibhse ag tabhairt taitnimh don bhaois is don éitheach?i M1 Do stiúrthóir an chóir; le gléasanna téad. Salm le Dáiví. 2 Éist liom is mé ag éamh ort, a Dhia na fíréantachta.D' fhuascail tú mé ó mo phianpháis, éist liom go trócaireach.<s8b A Thiarna an tslánaithe, beannaigh do mhuintir! 8a Éirigh, a Thiarna! Fóir orm, a Dhia!Óir buaileann tú mo naimhde uile sa phusagus briseann tú fiacla na bpeacach.` 97 Ní eagal liom na mílte daoineatá cruinnithe do gach leith i mo thimpeall.k O6 Chuaigh mé a luí agus chodail mé;agus dhúisigh mé toisc gur chosain an Tiarna mé.a ;5 Nuair a ghlaoim ar an Tiarna os ardtugann sé freagra orm óna shliabh naofa.U #4 Ach is tú, a Thiarna, mo sciath;mo ghlóir a thógann mo cheann.^53 Is iomaí duine a deir mar gheall orm:«Níl slánú ar bith dó i nDia.»> w1 Salm Dháiví an uair a theith sé óna mhac Aibseálóm. 2 A Thiarna, nach líonmhar iad mo naimhde!Tá mórán daoine ag éirí amach i m' éadan!"= 11b sula gcuirfí fearg air, is go dtéadh sibh ar cealnuair a bhladhmfaidh a fhearg go tobann.Is aoibhinn dá gcuireann a ndóchas ann.dA 11a Déanaigí fónamh don Tiarna le heaglaagus tugaigí ómós dó go creathnach,c? Bígí críonna, dá bhrí sin, a ríthe;aire chugaibh! a rialtóirí na cruinne.yk Déanfaidh tú iad a bhriseadh le slat iarainn;brisfidh tú ina mbloghanna iad amhail soitheach cré.»mSIarr orm agus tiomnóidh mé na ciníocha duitagus críocha na cruinne mar oidhreacht duit.Foilseoidh mé reacht an Tiarna.«Is tú mo mhac,» a dúirt an Tiarna liom,«inniu is ea a ghin mé thú.X)«Chuir mise mo rí féin i réimeasar Shíón, ar mo shliabh naofa.»mSLabhraíonn sé ansin leo go feargach;cuireann scéin agus sceimhle orthu le corp cuthaigh:d~AAn té atá ar neamh, déanann sé gáire:déanann an Tiarna díol magaidh díobh.Z}-«Réabaimis ó chéile a gcuibhreachaagus caithimis uainn a ngeimhle!»| Éiríonn ríthe na cruinne,agus déanann na flatha comhcheilg le chéilein éadan an Tiarna agus a ungthaigh:r{ _Cad fáth a bhfuil na ciníocha á suaitheadhagus na náisiúin ag beartú gan éifeacht?kz QÓir is cúram don Tiarna slí na bhfíréan,ach rachaidh slí na n-éagráifeach ar ceal.uy eIonas nach seasfaidh na héagráifigh sa bhreithiúnasná na peacaigh i gcomhthionól na bhfíréan.ex ENí amhlaidh do na héagráifigh, ní amhlaidh!ach mar cháith a scaiptear le gaoth.gw IIs cosúil an duine sin le cranna plandaíodh ar bhruach na habhann,a thugann a thoradh go tráthúilagus nach bhfeonn a dhuilleoga choíche.Bíonn an rath ar gach aon ní dá ndéanann sé.mv Uach a bhfuil a dhúil i ndlí an Tiarna,agus a dhéanann machnamh air de lá agus d' oíche.u ;FíorshonasgtG*16b Agus mar sin d' éag Iób sa deireadh agus é ina sheanóir agus anonn sna blianta lána.%sC*16a Agus mhair Iób ina dhiaidh sin nó go raibh sé céad agus daichead bliain, go bhfaca a chlann féin agus clann a chlainne go dtí an ceathrú glúin."r=*Agus ní raibh le fáil sa tír uile mná chomh sciamhach le hiníonacha Iób.Agus thug a n-athair oidhreacht dóibh i measc a ndeartháireacha.uqc*Thug sé Imíomá ar an gcéad iníon, Cizíá ar an dara hiníon, agus Ceirin Hapúc ar an tríú hiníon.8pk* Agus bhí seachtar mac agus triúr iníon aige.Mo* Bheannaigh an Tiarna Iób i ndeireadh a shaoil thar mar a rinne i dtosach, ionas go raibh ceithre mhíle déag caora agus sé mhíle camall agus míle cuingir damh, agus míle asal baineann aige.znm* A dheartháireacha go léir agus a dheirfiúracha go léir, agus gach duine a raibh aithne acu air roimhe sin tháinig siad go léir á fhiosrú, agus shuigh siad chun boird leis ina theach. Bhí siad go báúil cneasta leis, ag tabhairt sóláis dó de bharr an oilc go léir a thug an Tiarna sa mhullach air. Thug gach duine díobh bonn airgid agus fáinne óir dó.)mK* Thug an Tiarna a mhaoin go léir ar ais do Iób, mar gur ghuigh sé ar son a chairde: agus thairis sin, thug an Tiarna dhá oiread a raibh aige cheana do Iób.+lO* D' imigh Eilífeaz óThéamán, Bildead ó Shiúach, agus Zófár ó Namát, leo d' fhonn déanamh mar a d' ordaigh an Tiarna, agus ghlac an Tiarna le guí Iób._k7*Faighigí, dá bhrí sin, seacht dtarbh agus seacht reithe agus téigí go dtí mo shearbhónta Iób, agus ofrálaigí íobairt uileloiscthe ar bhur son féin; agus déanfaidh mo shearbhónta Iób guí ar bhur son. Éistfidh mé lena impí gan bhur mbaois a agairt oraibh nár inis sibh an ceart fúm faoi mar a rinne mo shearbhónta Iób.» j*Nuair a bhí an méid sin ráite ag an Tiarna le Iób, dúirt an Tiarna le hEilífeaz ó Théamán: «Tá fraoch feirge orm i d' aghaidhse agus in aghaidh do bheirt chairde, mar nár inis sibh an fhírinne fúm faoi mar a rinne mo shearbhónta Iób.i}*Ar an ábhar sin, séanfaidh mé mo bhriathra féin,Agus déanfaidh mé aithrí sa deannach agus sa luaithreach.^h5*Ní raibh agam ort ach clos tráchta,Ach anois chonaic mo shúile cinn thú.qg[*Éist, le do thoil, agus labhróidh mé;«Cuirfidh mise ceist, agus tabhairse dom an t-eolas.».fU*«Cé hé seo a cheileann comhairleLe briathar gan eolas?» Uime sin a dúirt mé nithe nár thuig mé,Nithe ró-iontacha narbh eol dom iad. Gi ~~X}}H|{{bzz7yyvxx2w~wvv@utt4sssrrEqqZppvoonnUmmlm l kkjj=iiJhhchgg/ff$edddccMbbaa`|__7^^h]]I\\Q[[)ZYYcXXWWW,VV2UUBTT`SSRRXQQ]PPP%OOZNNN-MMlMLL*KK'JJOII{IHHMGG{GFEE3DC{BBAA)@o@?>>>5=j<< ;D::k99d88\77d766H654447433322$11)00G//b.--V,,|,+**)):(D''-&&s&%m$$##"q!!J ]`m2B!E@x6t 1n<f 7 \ 2 _ p )"sjhG\V1# Éiríonn finnéithe bréige i m' éadando mo cheistiú ach mé aineolach.>Uu# Déarfaidh mé ó mo chroí go hiomlán:«Cé is cosúil leat, a Thiarna,an té a tharrthaíonn an truán ón tréanfhear,an duine dealbh ón tíoránach?»`T9# Déanfaidh m' anamsa lúcháir sa Tiarna:déanfaidh mé gairdeas ina shlánú.S/#Go dtaga orthu díothú gan choinne;go gceaptar iad féinsa líon a chuir siad i bhfolach romham.Go dtite siad sa chlais.RR#Leathadar a líon dom gan chúis:rinneadar uaigh dom gan ábhar.TQ!#go raibh a slí go sleamhain dúdhorchaagus aingeal Dé ar a dtí.ZP-#Go gcuire aingeal an Tiarna an ruaig orthuamhail cáith roimh an ngaoth;+OO#Go dtugtar náire agus tarcaisne ar an dreamatá ar tí mo mharaithe.Go gcuirtear ar gcúl faoi náirelucht beartaithe oilc i m' aghaidh.N)#Beartaigh an ga agus [an tsleá]in aghaidh lucht mo thóraíochta.Abair le m' anam, a Thiarna:«Is mise do shlánú.»VM%#Gabh chugat do sciath agus do lúireach,agus éirigh do mo chúnamh.L 5# [Salm le] Dáiví. Tagair mo chúis, a Thiarna, in aghaidh mo naimhde:cuir cath ar a mbíonn ag troid liom. Salm 34 nKU"23 Fuasclaíonn an Tiarna anamacha a shearbhóntaí:ní dhaorfar a dtéann faoina choimirce.sJ_"22 Tiománfaidh an t-olc an t-éagráifeach chun a bháis,agus daorfar lucht fuatha an fhíréin.gIG"21 cosnaíonn sé a chnámha go léir;ní bhrisfear oiread is aon cheann amháin acu.dHA"20 Is iomaí sin buairt ar an bhfíréan,ach fuasclaíonn an Tiarna orthu uile é;rG]"19 Bíonn an Tiarna i ngar don lucht coscarthaagus tarrthaíonn sé an dream atá do-mheanmnach.wFg"18 Éisteann an Tiarna nuair a ghlaonn na fíréin air:fuasclaíonn sé óna gcúngaigh go léir iad.mES"17 Iompaíonn an Tiarna ó lucht déanta an oilcd' fhonn a gcuimhne a scriosadh den talamh.`D9"16 Bíonn súile an Tiarna ar na fíréinagus tugann sé aird ar a n-achainí.cC?"15 Seachain an t-olc agus déan an mhaith;bí ag lorg na síochána agus lean di.UB#" 14 Coinnigh do theanga ón olcagus do bhéal ó bhriathra éithigh.iAK" 13 Cé hé an duine a shantaíonn an bheatha?agus fad saoil faoi shéan is faoi shonas?i@K" 12 Téanaigí, a chlann ó, agus éistigí liomgo múinfidh mé eagla an Tiarna daoibh.l?Q" 11 Bíonn easpa agus ocras ar leoin óga:ní bhíonn aon easpa ar lucht iarrtha an Tiarna.t>a" 10 A dhaoine naofa an Tiarna, bíodh a eagla oraibh;ní bhíonn díth ar an dream lenarb eagal é.o=W"9 Blaisigí is féachaigí a fheabhas atá an Tiarna:is aoibhinn dá dtagann faoina dhídean.`<9"8 Bíonn aingeal an Tiarna i gcampathart ar lucht a eaglaithe, á bhfuascailt.u;c"7 Nuair a scairt an t-ainniseoir seo d' éist an Tiarna,agus shaor sé óna chúngaigh go léir é.h:I"6 Féachaigí chuige agus loinnir oraibh' s na bíodh luisne na náire in bhur leicne.t9a"5 Bhí mé ag lorg an Tiarna agus d' éist sé liomagus d' fhuascail sé ó m' eagla go léir mé.\81"4 Móraigí an Tiarna mar aon liom:tugaimis adhradh dá ainm in éineacht.t7a"3 Bíonn m' anam ag déanamh mórtais as an Tiarna:éistfidh daoine ísle agus beidh áthas orthu.~6 w"1 [Salm de chuid] Dáiví nuair a lig sé air bheith as a mheabhair i bhfianaise Aibímeilic nuair a chuir seisean an ruaig air. 2 Beannóidh mé an Tiarna i dtólamhbeidh a mholadh i mo bhéal i gcónaí. Salm 33 b5=!Go dtaga do bhuanghrá orainn, a Thiarna,de réir an dóchais a chuirimid ionat.Q4!is ann a ghairdíonn ár gcroí,is iontaoibh linn a ainm naofa.h3I!Bíonn ár n-anam ag feitheamh leis an Tiarna;is é siúd ar gcabhair agus ár sciath;U2#!chun a n-anam a shaoradh ón mbasagus iad a bheathú le linn gorta.l1Q!Féachann an Tiarna ar an dream lenarb eagal éagus a chuireann a ndóchas ina bhuanghrá,i0K!Ní hé an t-each a bhéarfaidh an bua;ní acmhainn dá neart neach ar bith a shaoradh.e/C!Ní neart a shlua a thugann bua do rí;ní le teann nirt a tharrthaítear an laoch._.7!an té a chum a gcroíthe go léiragus a thugann a mbearta go léir dá aire.]-3!Amharcann sé óna ionad cónaithear gach aon neach dá maireann ar talamh p,Y! Bíonn an Tiarna ag féachaint anuas ó neamhagus breathnaíonn sé an Ádhamhchlann go léir.p+Y! Is méanar don chine arb é an Tiarna a nDia:an cine a roghnaigh sé mar oidhreacht dó féin.Y*+! Maireann comhairle an Tiarna go bráchagus a smaointe ó aois go haois.d)A! Cuireann sé comhairle na gciníocha ó rathagus beartas na náisiún ar neamhní.^(5! Labhair sé agus rinneadh gach aon ní.D' ordaigh sé agus ráinig siad ann.e'C!Bíodh eagla an Tiarna ar an domhan uile;bíodh urraim ag a maireann ar talamh dó.q&[!Cruinníonn sé tonnta na mara mar a bheadh i mbuidéal,agus cuireann an dubhaigéan i dtaisce.a%;!Lena bhriathar a rinneadh na flaithis:le hanáil a bhéil na realtaí go léir._$7!Carann sé an chóir agus an ceartagus líonann sé an talamh dá bhuanghrá.`#9!Óir is dílis é briathar an Tiarna,agus is fírinneach a oibreacha go léir.]"3!Canaigí amhrán urnua dó;canaigí go healaíonta is go hardghlórach dó.y!k!Gabhaigí buíochas leis an Tiarna ar an gcruit;déanaigí ceol dó ar an gcláirseach dheichthéadach.~  w!Déanaigí gairdeas sa Tiarna, a fhíréana:is cóir moladh a thabhairt do dhaoine ionraice. Salm 32 1 Déanaigí lúcháir agus gairdeas sa Tiarna,a fhíréana uile.Déanaigí aoibhneas agus áthasa lucht an chroí dhírigh.  Is líonmhar iad dóláis na n-éagráifeach,ach tá trocaire agus gráag an té a mbíonn a dhóchas sa Tiarna..U Ná bígí mar an each ná an mhiúil,gan chiall gan tuiscint.Mura gcoisctear le béalbhach agus srian iadní thiocfaidh siad i do chóngar.,Q Tabharfaidh mé teagasc agus múinfidh méan tslí is triallta duit.Tabharfaidh mé comhairle agus eolas duit;coimeádfaidh mé súil ort. Is tú m' áit fholaigh, a Thiarna,do m' fhuascailt ó m' anacair;cuireann tú gártha fuascailte thart timpeall orm.$A Guífidh gach neach diaga thú, dá bhrí sin,in am an éigin.Nuair a bhrúchtfaidh na tuilte móraní thiocfaidh siad i ngar dó.oW Ach cheana, d' admhaíos mo pheaca duitagus níor cheil mé m' urchóid.Dúirt mé: «Admhóidh mé anoismo choir don Tiarna.» Agus thug tú maithiúnas dom ansin:mhaith tú mo pheaca dom./ Óir gach uile lá agus oícheba throm orm do lámh.Go deimhin, bhí mo neart á thrámar a bheadh le teas an tsamhraidh.[/ Bhí mé i mo thost, agus chríon mo chnámha;bhínn ag osnaíl gach lá,iK an té nach gcuireann an Tiarnacion ina leith,' s nach bhfuil cealg ina chroí.~ w Mascail Dháiví. Is méanar dár maitheadh a choir;dár folaíodh a pheaca; Salm 31 {o25 Bígí láidir! bíodh misneach in bhur gcroí agaibh,a dhaoine uile a bhfuil bhur ndóchas sa Tiarna.%C24 Tugaigí grá don Tiarna, a naomha uile;caomhnaíonn sé na dílsigh.Ach díolann sé an comhar go hiomlánle lucht an díomais.$A23 Dúirt mé tráth agus scaoll orm:«Díbríodh as do radharc mé.» Ach d' éist tú le glór mo ghuínuair a ghlaoigh mé ort.eC22 Moladh leis an Tiarna a nocht dommóriontas a ghrái gcathair dhaingean.+21 Folaíonn tú iad i do láthairseó chúlghearradh daoine.Coimeádann tú slán i do bhoth iadó chlampar teangacha.9k20 Nach lánmhar an mhaitheas atá i dtaisce agatdon dream lenarb eagal tú,a thugann tú don mhuintir a thriallann orti bhfianaise na hÁdhamchlainne.19 go mbalbhaítear a mbéal bréagach,a bhíonn ag cáineadh an fhíréin go sotalachle teann uabhair is tarcaisne. 718 Nár náirítear mé, a Thiarna, toisc go nglaoim ort;go gcuirtear náire ar na hurchóidigh.Go gcuirtear ina dtost san uaigh iad;` 917 Taispeain do ghnúis ghrianmhar do do ghiolla;tabhair slán mé i do ghrá.] 316 Tá m' anam ag brath ort, saor méón namhaid is ó chách ar mo thóir.W '15 Ach is ort atá mo sheasamh, a Thiarna,deirim: «Is tú mo Dhia.»- S 14 Cluinim cogarnach á déanamh ag a lán,agus imeagla i mo thimpeall.Cograíonn siad lena chéile i m' aghaidh:beartaíonn siad mo bhás.c? 13 Is cosúil mé le marbhán a ndearnadh dearmad de,nó le soitheach a briseadh.r] 12 Rinne ábhar aithise díomdo mo naimhde go léir.Tugann mo chomharsana i dtáir is i dtarcaisne mé:is cúis uamhain mé do mo chairde.An dream a chastar sa tsráid orm,teitheann siad uaim. 9 11 Tá mo bheatha á snoí le brónagus mo bhlianta le hosnaíl.Táim ar díth mo nirt le buaireamh;tá mo chnámha á gcnaí."= 10 Bíodh trócaire agat orm, a Thiarna,óir tá mé i gcúngach.Tá mo shúil arna dubhadh le tuirse:agus m' anam is mo chroí.iK9 Níor thug tú suas do mo namhaid mé,ach thug tú cead mo chos dom go fada fairsing. 98 Déanfaidh mé áthas agus gairdeas faoi do bhuanghráóir chuir tú spéis i m' anacairagus chuidigh tú le m' anam ina chúngaigh.}7 A Dhia na fírinne, is fuath leatlucht adhartha íol gan éifeacht,ach cuirimse mo dhóchas sa Tiarna._76 Do do láimhse a thiomnaím m' anam,óir is tú a cheannaigh mé a Thiarna.kO5 Scaoil mé ón ngaiste a cuireadh i bhfearas romham,óir is tú mo dhídean, a Thiarna.iK4 Óir is tú mo charraig agus mo chaiseal;seol mé agus treoraigh mé as ucht d' ainm.~33 éist liom agus brostaigh chun m' fhuascailte!Bí i do charraig choimirce dom:i do dhaingean do mo chosaint is do mo tharrtháil.e} E1 Do stiúrthóir an chóir. Salm le Dáiví. 2 Is chugat, a Thiarna, a thagaim ag lorg tearmainn;nár dhéantar mo náiriú go brách.Saor mé de réir d' fhíréantachta, Salm 30 |w 13 i dtreo go seinnfidh m' anam do mholtaí gan staonadh.A Thiarna, a Dhia liom, molfaidh mé go brách thú.{  12 Rinne tú rince de mo chaoineadh dom, a Thiarna;bhain tú díom mo rónéadach agus chrioslaigh tú le háthas mé,Vz% 11 Éist, a Thiarna, go trócaireach;tar, a Thiarna, i gcabhair orm.Ly 10 An molfaidh an deannach thú: an bhfoilseoidh sé do dhílse?»x9 Is ortsa, a Thiarna, a ghlaoigh mé,chun Dé a chuir mé m' achainí.«Cén tairbhe mo bhás má ghabhaim sa pholl? w 8 Bhunaigh do ghrásta, a Thiarna, mar dhaingean sléibhe mé,ach cheil tú do ghnúis orm gur fágadh faoi scéin mé.kvO7 Is é a dúirt mé trí mhéid mo mhuiníne:«Ní dhéanfar mo shuaitheadh go brách.»(uI6 Ní mhaireann a fhearg ach móimint na huaire;ach maireann a chineáltas ó aois go bás.Bítear ag gol san oíche agus ag gáire ar maidin.`t95 A naomha an Tiarna, tugaigí moladh dó,gabhaigí buíochas lena ainm naofa.nsU4 Thug tú m' anam as an uaigh, a Thiarna,shaor tú mé ón dream a ghabhann síos sa pholl.Yr+3 D' iarr mé cunamh ort, a Thiarna,agus rinne tú mo leigheas, a Dhia.4q ea Tharrtháil ón mBás Salm 29 _p7 Tabharfaidh an Tiarna neart dá phobal;beannóidh sé a phobal le síocháin.]o3 Tá an Tiarna ina rí os cionn na díleann.Tá an Tiarna ina rí go brách.-nS Cuireann a ghlór na crainn darach ag luascadh,agus fágann sé an choill gan duilliúr,agus cluintear «Glóir!» ó gach aon neach ina theampall.gmGcroitheann glór an Tiarna an fásach,cuireann an Tiarna fásach Cháidéis ar crith.1l]Adhnann glór an Tiarna splancacha tine:gkGCuireann sé an Liobáin ag léim ar nós gamhnaagus Sirión ar nós ógdhaimh allta.\j1Briseann glór an Tiarna na céadrais,briseann sé céadrais na Liobáine.PiTá glór an Tiarna go cumasach,tá glór an Tiarna go maorga.hTá glór an Tiarna ar an uisce,tá Dia na glóire ag toirneach,tá an Tiarna os cionn na n-uiscí móra.ngUTugaigí don Tiarna an ghlóir is díol dá ainm;tugaigí adhradh don Tiarna in éide naofa.f  Salm le Dáiví Tugaigí don Tiarna, a chlann mhac Dé,tugaigí don Tiarna glóir agus cumhacht! Salm 28 oeW Fóir ar do phobal, tabhair beannacht do d' oidhreacht,á gcothú agus á n-iompar go brách.\d1Is é an Tiarna neart a phobail,is é dídean shábháilte a ungthaigh é.$cAIs é an Tiarna mo neart agus mo sciath:tá dóchas mo chroí ann.Tugadh cabhair dom; gairdíonn mo chroíagus canaim amhrán dó.MbMoladh leis an Tiarna toisc gur éist séle glór mo ghuí.aÓir is beag acu gníomhartha an Tiarnaagus saothar a lámh.Go mille sé iad, is nár thóga sé arís iad.D`Tabhair díolaíocht dóibh de réir a ngníomharthaagus mioscais a n-ainbheart.Tabhair luach saothair dóibh de réir obair a lámh:déan an comhar a dhíol leo.&_ENá sciob mé i bhfochair na bpeacachi bhfarradh na n-urchóideacha labhraíonn go cneasta lena gcomharsanaagus an t-olc ina gcroí.0^YÉist le glór mo ghuí is mé ag éamh orta iarraidh do chúnaimh,' s mé ag tógáil mo lámh chugat, a Thiarna,i dtreo do shanctóra naofa.G]  Le Dáiví. Ortsa, a Thiarna, a screadaim,éist liom, a charraig.Mura n-éisteann tú beidh mé mar dhuinea ghabhann síos san uaigh. Salm 27 q\[Fan leis an Tiarna go meanmnach;bíodh misneach i do chroí.Cuir do dhóchas sa Tiarna.N[ Creidim go bhfeicfidh mé maitheas an Tiarnai dtír na mbeo.Z- agus ná tabhair suas mé a Dhia,do thoil m' eascairde.D' éirigh finnéithe falsa i m' éadan,agus lucht an fhoréigin.sY_ Tabhair eolas do shlí dom, a Thiarna,cuir sa bhóthar réidh mé,d' ainneoin mo naimhde;^X5 Má thréigeann fiú m' athair is mo mháthair mé,glacfaidh an Tiarna liom.6We ná folaigh d' aghaidh orm.Ná cuir do ghiolla uait i bhfeirg;is tú mo chúnamh.Ná teilg uait mé is ná tréig mé:a Dhia mo shlánaithe!yVkDúirt mo chroí i do thaobhsa:«Bí ag lorg a ghnúise.» Bím ag lorg do ghnúise, a Thiarna,^U5Éist, a Thiarna, le mo ghlór nuair a ghlaoim ort,freagair, agus fóir orm.JT Ardófar mo cheann ar ballthar mo naimhde i mo thimpeall,go n-ofrálfaidh mé ina bhothsan istighíobairt an áthais.Canfaidh mé agus ceolfaidh mé don Tiarna.#S?Óir cuirfidh sé i bhfolach ina bhoth méin am na buartha;folóidh sé faoi dhídean a phailliúin mé,ardóidh ar charraig mé.R}Iarraim aon ní amháin ar an Tiarna;bím ag tnúth leis de shíor:go gcónóidh mé in áras an Tiarnagach lá de mo shaol;go bhfaighidh mé taitneamh in aoibhneas an Tiarna' s go bhfeicfidh mé a theampall..QUMá bhíonn arm in eagar catha i mo choinnení bheidh eagla ar mo chroí.Fiú amháin má bhítear ag cur cogaidh ormbeidh dóchas agam ann./PWNuair a thugann lucht mallaithe fogha fúmd' fhonn mo chlú a mhilleadh,is iad m' eascairde a thiteann ar lár;baintear tuisle as mo naimhde.PO  Le Dáiví. Is é an Tiarna mo sholas is mo shlánú,cé a chuirfidh eagla orm?Is é an Tiarna daingean m' anama;cé a chuirfidh ar crith mé? Salm 26 \N1 Tá mo chosa ina seasamh ar an réidh;molfaidh mé an Tiarna sna tionóil._M7 Ach caithimse mo shaol go hionraic:fuascail mé agus nocht dom do thrócaire.oLW Is dream iad a mbíonn an urchóid ina lámha acu,agus is lomlán a ndeaslámh de bhreabanna.]K3 Ná sciob mé chun siúil leis na peacaighná m' anam le lucht doirte fola;_J7Thug mé taitneamh, a Thiarna, do d' áras,don áit a gcónaíonn do ghlóir.gIGBíonn altú buíochais á chanadh agam,agus d' éachtaí go léir á n-aithris agam._H7Ním mo lámha san ionracas, a Thiarna,agus gabhaim mórthimpeall d' altóra.jGMIs gráin liom tionól na n-urchóideach,agus ní shuím i bhfarradh na n-éagráifeach.dFANí bhím i bhfochair lucht éithighná ní ghabhaim i gcomhluadar na gcluanairí.iEKÓir bíonn do bhuanghrá os comhair mo shúl,agus bím ag siúl de réir d' fhírinne.iDKDéan mo phromhadh, a Thiarna, agus mo thástáil;scrúdaigh m' áranna agus mo chroí;EC  Le Dáiví. Tabhair breithiúnas ar mo shon, a Thiarna,óir shiúil mé ar shlí an ionracais,agus bhí mo dhóchas sa Tiarna gan staonadh. Salm 25 7BiA Dhia, saor Iosrael ar a chúngaigh go léir!oAWGo gcumhdaí an neamhurchóid is an t-ionracas mé,óir is ionat atá mo dhóchas, a Thiarna.q@[Déan m' anam a chosaint, agus fuascail mé;nár náirítear mé toisc mo thriall a bheith ort.Y?+Féach a líonmhaire atá mo naimhde,a bhfuil fuath thar fóir acu dom.`>9Tabhair do d' aire mo bhrón is mo bhuairtagus maith dom mo pheacaí go léir.[=/Tabhair faoiseamh don chroí atá cráiteagus beir mé slán ón anacair.X<)Iompaigh i leith orm le trócaire,óir táimse i m' aonarán angarach.g;GBíonn mo shúile ar an Tiarna de shíoróir scaoilfidh seisean mo chosa as an líon.e:CTá gean an Tiarna ar lucht a eaglaitheagus is dóibh a fhoilsíonn sé a chonradh.c9? Mairfidh a anam faoi shéan agus faoi shonasagus gheobhaidh a shliocht an talamh.b8= Cé hé an fear lenarb eagal an Tiarna?Déanfaidh sé eolas na slí is tofa dó.Z7- Ar mhaithe le d' ainmse, a Thiarna,maith dom mo pheaca, óir is mór é.g6G Buanghrá is dílse cosáin uile an Tiarnadá gcomhlíonann a chonradh agus a aithne.n5U Díríonn sé dream na huirísle san fhíréantachtagus múineann a shlí don duine cneasta.e4CIs grásmhar agus is ionraic é an Tiarna,taispeánann sé an tslí do na peacaigh.37a Ná cuimhnigh ar chionta m' óige7b ach amháin ar do bhuanghrá féin.7c mar gheall ar do chineáltas, a Thiarna.i2KBí ag cuimhneamh, a Thiarna, ar do thrócaireagus ar an ngrá a thaispeáin tú riamh.F1Déan mo threorú i d' fhírinne, tabhair teagasc dom,óir is tú mo Dhia agus mo shlánaitheoir.Is ortsa a bhím ag feitheamh feadh an laeABN: 5., 7c, 6, 7a, 7b, 8^05Taispeáin do shlite dom, a Thiarna,agus déan do chosáin a mhúineadh dom.n/UNí náireofar a gcuireann a ndóchas ionatach an dream a fheallann gan ábhar ar iontaoibh.~.uIs ionat a chuirim mo dhóchas,nár dhéantar mo náiriú, a Dhia;ná maíodh mo naimhde a mbua orm.^- 7 Le Dáiví. Is chugat a thógaim m' anam, a Thiarna: Salm 24 m,S Cé hé an Rí seo na glóire?Is é an Tiarna é, Dia na slua,sin é Rí na gloire.}+s Ardaigí bhur lindéir, a gheataí,agus tógtar na doirse cianaostago dtaga Rí na glóire isteach!w*gCé hé an Rí seo na glóire?An Tiarna atá láidir, tréan;an Tiarna atá tréan i gcogadh.})sArdaigí bhur lindéir, a gheataí,agus tógtar na doirse cianaostago dtaga Rí na glóire isteach!T(!A leithéid sin a bhíonn á lorg:a bhíonn ar thóir Dia Iacóib.g'GBeidh beannacht an Tiarna ar an té sinagus luach saothair ó Dhia, a shlánaitheoir."&=An té a bhfuil lámh gan smál agus croí glan aige:an té ar beag air nithe gan tairbheagus nach dtugann mionn éithigh dá chomharsa._%7Cé a rachaidh suas cnoc an Tiarna?Cé a bheidh ina sheasamh ina ionad naofa?k$OIs é féin a bhunaigh ar an aigéan éagus a dhaingnigh ar an bhfarraige íochtarach é.# ! Salm le Dáiví. Leis an Tiarna an talamh agus a lánmhaire,an domhan ar fad agus a maireann ann. Salm 23 "Leanfaidh cineáltas is buanghrá mégach lá de mo shaol;i dteach an Tiarna a mhairfidh mégo brách na breithe.!!Cóiríonn tú bord chun béile domi láthair mo naimhde.Ungann tú mo cheann le hola;tá mo chupa ag cur thairis.- SFiú dá siúlfainn i ngleann an dorchadais,níor bhaol liom an t-olcagus tú faram le do shlat is do bhachallchun sólás a thabhairt dom.tamar a bhfaighim suaimhneas.Seolann sé ar shlí na fíréantachta mémar gheall ar a ainm.ucCuireann sé féin i mo luí méi móinéar féir ghlais.Seolann sé ar imeall an uisce mé} u Salm le Dáiví. Is é an Tiarna m' aoire:ní bheidh aon ní de dhíth orm. Salm 22 32 Foilseoidh siad a dhílse do phobal nár saolaíodh fós,á chur i gcéill dóibh gurb eisean a rinne an ní seo.31 Nuair nach beo don duine feasta beidh a shliocht ag fónamh dó' s ag tabhairt tuairisc an Tiarna do ghlúin atá le teacht.{30 agus adhrfaidh maithe móra an talaimh ina fhianaise:cromfaidh ina láthair a ngabhann síos sa luaithreach.G29 Is leis an Tiarna an ceannas: rialaíonn sé na náisiúin4a28 Cuimhneoidh gach aird de chríocha na cruinne,cuimhneoidh an domhan uile agus casfaidh ar an Tiarna,agus adhrfaidh na ciníocha go léir ina fhianaise.  27 Íosfaidh na bochtáin agus sásófar iad;molfaidh lucht a iarrtha an Tiarna.Go maire bhur gcroí go brách!126 De do thairbhe-se a thugaim moladh sa mhórthionól;comhlíonfaidh mé mo mhóideanna i láthairan dreama ar a mbíonn a eagla.=s25 de bhrí nár bheag air an bochtánagus nár scorn leis riamh a ainnise.Níor cheil sé riamh a ghnúis airach d' éist leis an uair a ghlaoigh sé air.(I24 Molaigí an Tiarna, a mhuintir lenarb eagal é:tugaigí clú dó, a shliocht Iacóib go léir,tugaigí urraim dó, a shíol Iosrael ar fad;a;23 Fógróidh mé d' ainm do mo bhráithre,molfaidh mé thú i lár do phobail.]322 Saor mé ó bhéal an leoinagus m' anam bocht ó adharca na ndamh allta.a;21 Déan m' anam a fhuascailt ón gclaíomhagus mo bheatha ó ghreim an mhadra.iK20 Ach ná bíse i bhfad uaim, a Thiarna;mo chabhair thú! brostaigh chun mo chúnaimh.fE19 Roinneann siad mo chuid éadaigh eatarthuagus caitheann siad crainn ar mo chóta.kO18 féadaim mo chnámha go léir a chomhaireamh.Baineann siad lán a súl asam go sásta. 17 Tá mórán madraí i mo thimpeall' s táim crioslaithe ag gasra bithiúnach.Tollann siad mo lámha agus mo chosa; +16 Shearg mo scornach mar shlige cré-umha,is tá mo theanga ag ceangal de mo charball:leagann tú i luaithreach an bháis mé.' G15 Doirtear amach mé mar uisce,tá mo chnámha arna scaoileadh ó chéile.Is cosúil mo chroí le céirarna leá i lár mo chléibh.] 3 14 Leathann siad a gcraos i mo choinnemar leon amplach agus é ag búiríl.c ? 13 Is iomaí sin tarbh atá i mo thimpeall,tá tréantairbh Bháiseán thart orm.lQ 12 Ná bí i bhfad uaim in am mo bhuartha;bí i m' aice, óir níl aon chabhair eile agam.\1 11 Ba leatsa mé ó lá mo bhreithe:ó bhroinn mo mháthar is tú mo Dhia.q[ 10 Is tú a thug amach as an mbroinn méagus a thug dóchas dom is mé ar chíocha mo mháthar.pY9 «Bhí a mhuinín as an Tiarna go saorfaí é:saoradh seisean é, más air atá a ghreann.»eC8 Gabhann a bhfeiceann mé ag fonóid fúm:croitheann siad a gceann agus pus orthu:7 Péist is ea mise; ní duine mé:táim i mo sceith béil ag na daoineagus i m' ábhar aithise ag an bpobal.pY6 Nuair a ghlaoigh siad ort sábháladh iad:is ort a bhí a seasamh is níor chaill tú orthu.iK5 Ionatsa a chuir ár n-aithreacha a ndóchas:bhí muinín acu asat agus shaor tú iad.b=4 Ar a shon sin, is naofa thú, a Thiarna,agus tú i d' ábhar molta ag Iosrael. 3 Ní éisteann tú, a Dhia, nuair a ghlaoim ort sa lá:Nuair a screadaim ort san oíche ní bhfaighim aon suaimhneas.y~ m1 Do stiúrthóir an chóir. Leis an bhfonn «Eilit na Maidine» . Salm le Dáiví. 2 A Dhia liom, a Dhia liom, cad chuige ar thréig tú mé?Is fada tú ó m' achainí agus ó bhriathra mo chneadaí. Salm 21 _}7 14 Éirigh, a Thiarna, i do neart:canfaimid agus ceiliúrfaimid do chumhacht.p|Y 13 Óir cuirfidh tú an ruaig is an teitheadh orthuagus teannfaidh tú do bhogha ina n-éadan.s{_ 12 Bíodh go mbeartóidís an t-olc i do choinnenó go gceapfaidís an chealg, ní éireoidh leo,[z/ 11 Scriosfaidh tú a sliocht den talamhagus a gclann as líon na ndaoine.Hy  10 Loiscfidh tú iad mar a dhéanfá i mbruithneach thinean uair a thaibhseoidh do ghnúis.Scriosfaidh an Tiarna ina dhíbheirg iad,agus déanfaidh an tine a slogadh.{xo9 Béarfaidh do lámh ar d' eascairde go léir:béarfaidh do dheaslámh ar an dream a thugann fuath duit.vwe8 Tá dóchas an rí go daingean sa Tiarna:toisc bhuanghrá an Té is Airde ní dhéanfar a bhogadh.pvY7 Rinne tú ábhar beannachta go brách de;cuireann do láithreacht ríméad is lúcháir air.nuU6 Is mór é a ghradam de bharr do chúnaimh.Bronnann tú maorgacht agus maise rómhór air.qt[5 D' iarr sé an bheatha ort agus bhronn tú fadsaol aira mhairfidh go brách ó aois go haois.tsa4 Tháinig tú ina airicis le beannachtaí búidhe,agus chuir tú coróin de ghlanór ar a cheann.hrI3 Thug tú mian a chroí go deimhin dó,is níor eitigh tú air achainíocha a bhéil.?q y1 Do stiúrthóir an chóir. Salm le Dáiví. 2 Gairdíonn an rí as do chumhacht, a Thiarna,cá hionadh lúcháir air de chionn do chúnaimh! Salm 20 ]p3 10 Tabhair an bua don rí, a Thiarna,agus éist linn nuair a ghlaoimid ort.^o59 Treascrófar iad siúd agus titfidh siad;seasfaimidne an fód go daingean.%nC8 Bíonn dóchas droinge i gcarbaidagus dóchas droinge eile in eachra;cuirimidne, áfach, ár ndóchasin ainm an Tiarna, ár nDia.Cm7 Is deimhin liom anois go bhfuil an buatugtha ag an Tiarna dá ungthach;go bhfreagróidh sé óna fhlaitheas naofale gníomhartha is le cumhacht a dheasláimhe.l)6 Go ndéanaimid lúcháir as ucht do bhua,agus gairdeas in ainm ár nDé.Go ndeonaí an Tiarna d' achainíocha go léir duit.^k55 Go dtuga sé mianta do chroí duit,go gcomhlíona sé do bhearta go léir.sj_4 Go mba cuimhin leis d' ofrálacha go léir:go mba taitneamhach leis d' íobairtí uileloiscthe.diA3 Go gcuire sé cúnamh chugat ón sanctóiragus go dtuga sé taca duit as Síón.0h [1 Do stiúrthóir an chóir. Salm le Dáiví. 2 Go n-éiste an Tiarna leat lá an bhuairimh:go gcumhdaí ainm Dia Iacóib thú! Salm 19 g915 Go raibh briathra uile mo bhéilagus smaointe mo chroítaitneamhach leatsa, a Thiarna,a charraig liom, is a shlánaitheoir.f1 14 Caomhnaigh do ghiolla ar an uabharsula bhfaighe sé mo bhua;Ansin is ea a bheidh mé gan smálagus saor ó thrompheaca._e7 13 Cé a fhéadfaidh a earráidí a aithint?ná leag orm mo pheacaí folaigh.\d1 12 Múineann siad eolas do do ghiolla;is cúis luaíochta a gcomhlíonadh.c+ 11 Is mó is so-mhianaithe iad ná ór,ná mínór dá ghlaine;agus is milse iad ná mil,ná mil ar sileadh ón gcíor. b  10 Is íon í eagla an Tiarna,maireann sí go deo;is fíor iad reachtanna an Tiarna,táid uile go cóir.a+9 Is díreach iad forálacha an Tiarna:cuirid áthas ar an gcroí;is glan í aithne an Tiarna,soilsíonn sí na súile."`=8 Tá dlí an Tiarna gan cháim:athbheonn sé an t-anam.Is iontaofa í fianaise an Tiarna,a thugann eagna don fhíréan._77 Tá a thriall amach as teorainn na spéireagus a iomchuairt thart chun na teorann eile,agus níl dul óna theas ag aon ní ar bith.k^O6 a thagann mar nuachar amach as a sheomraag gairdiú mar ghaiscíoch ag cur chun reatha.]55 cé go ngabhann a nglór i ngach uile thíragus a bhfocail go críocha imchiana na cruinne.Is iontu a chuir sé a bhoth don ghrian9\m4 Ní chluintear caint ná canúint ná briatharr[]3 Insíonn na laethanta an scéal dá chéileagus tugann na hoícheannta an t-eolas dá chéile.]Z 51 Do stiúrthóir an chóir. Salm le Dáiví. A Salm 18\ Y251 óir thug tú cathréimeanna do do rí,agus nocht tú do ghrá do d' ungthach,do Dháiví agus dá shliocht go brách. 3~}}b||[{{AzzyzyyHxwwvv uut{tsvsrr5qqSppICHH>GG/FhEDDjCC^BBA=@@;??B>>.==<<;; ::I9877B665p433;21100f/S.. --M,,f++u+**'))Q((y''t&&&4%%C$$b#""!F! WL@yqo&%pAi ;F o  ( 8 k o e1j<ro 3oIW117 Ná bíodh eagla ort má éiríonn duine saibhir;má mhéadaíonn ar mhaoin a theaghlaigh.eHC116 Ach saorfaidh Dia m' anamsa ar ifreannan uair a ghlacfaidh sé chuige féin mé.DG115 mar a ndéanfaidh an bás a n-aoireachtagus mar a gcuirfear faoi smacht na bhfíréan iad.Imeoidh a dtaibhse ar maidin;san uaigh a bheidh a n-áras acu feasta.F%1 14 Slí na baothmhuiníne a slí siúd,críoch na droinge lenarb áil a maoin.Tiomáintear iad mar chaoirigh chun na huaighegEG1 13 Óir ní buan é séan an duine;is cosúil é leis na beithígh a théann ar ceal.D#1 12 Tuamaí is dídean dóibh go brách,a n-árais chónaithe ó ghlúin go chéilecé go mbíodh a n-ainm in airde sa tír.fCE1 11 Feiceann sé an saoi agus an daoi ar láragus a maoin ag daoine eile ina ndiaidh.^B51 10 Ní thig leis síorbheatha a cheannachle súil nach bhfeice sé an uaigh.+AQ19 is ródhaor aige éiric a anama.c@?18 Ní thig le haon duine é féin a fhuascailtná éiric a anama a dhíol le Dia;^?517 dream a mbíonn a ndóchas ina saibhreasagus a mhaíonn as méid a maoine?g>G16 Cén fáth a mbeadh eagla orm lá an oilcagus mioscais lucht ceilge i mo thimpeall h=I15 Claonfaidh mé mo chluas le fáthscéal,sceithfidh mé mo rún leis an gcláirseach.\<114 Labhróidh mo bhéal briathra ciallmhara;is lán mo chroí de thuiscint.2;]12 Éistigí, a chiníocha go léir,tugaigí cluas, a áitritheoirí na cruinne,3 íseal agus uasal in éineacht,saibhir agus daibhir le chéile.Q: 1 Do stiúrthóir an chóir. Salm chlann Chorach. Salm 48 r9]015 is mar sin dár nDia.Is é ár nDia é go brách na breitheagus ár dtreoraí go deo.80 14 Breathnaigí a rampair chosanta;scrúdaigí a dúnfoirt,go n-inseoidh sibh don ghlúin atá le teacht:X7)0 13 Siúlaigí Síón agus triallaigí ina timpeallcomhairigí a túir.o6W0 12 gairdíonn Cnoc Shíón.Tá áthas ar iníonacha Iúdáde bharr do bhreithiúnais. 50 11 Leathann do mholadh, ar nós d' ainm, a Thiarna,go críocha na cruinne.Is lán do dheaslámh d' fhíréantacht;]430 10 Déanaimid machnamh ar do bhuanghrá, a Dhia,i gceartlár do theampaill.3#09 Mar a chualamar, is amhlaidh a chonaiceamari gcathair ár nDé;i gcathair Thiarna na sluaa dhaingnigh Dia go deo.O208 mar a bheadh an ghaoth anoir ag milleadhloingeas Thairsís.Y1+07 Tháinig crith cos is lámh orthu láithreach,amhail tinneas clainne;r0]06 Chuir a bhfaca siad anbhá agus alltacht orthu;rinneadh stangairí díobh le neart mearbhaill._/705 Óir féach! chruinnigh na ríthe le chéilegur ionsaigh siad in éineacht.S.04 Chruthaigh Dia i lár a dúntabheith ina dhaingean sábháilte.-/03 Is álainn an cnoc é a shliabh naofa,áthas an domhain uile.Is é Cnoc Shíón de leith an tuaiscirtcathair an ArdRí., -01 Amhrán. Salm chlann Chorach. 2 Is éachtach an Tiarna agus is inmholta go mór éi gcathair ár nDé. Salm 47 L+/ 10 Cruinníonn taoisigh na gciníocha i gceann a chéile;i bhfochair phobal Dhia Abrahám.Óir is le Dia lucht rialaithe na cruinne;is aige atá an chumhacht go hiomlán._*7/9 Tá Dia ina rí ar na náisiúin;tá sé ina shuí ar a ríchathaoir naofa.\)1/8 Is é Dia rí na cruinne go léir;seinnigí agus canaigí go hoilte dó!m(S/7 Seinntear ceol dár nDia, seinntear ceol dó;seinntear ceol dár Rí, seinntear ceol dó!e'C/6 Gabhann Dia in airde le gártha molta;gabhann sé in airde le séideadh an stoic.c&?/5 Is uaidh a fuaireamar ár n-oidhreacht;oidhreacht Iacóib dá dtugann sé grá.f%E/4 Cuireann sé ciníocha faoinár smachtagus cuireann sé náisiúin faoinár gcosa.]$3/3 Óir is ard é an Tiarna agus is uamhnach,ina ardrí os cionn na cruinne.1# ]/1 Do stiúrthóir an chóir. Salm chlann Chorach. 2 Buailigí bhur mbosa, a chiníocha uile;glaoigí ar Dhia le gártha gairdis! Salm 46 d"A. 12 Tá Tiarna na Slua inár bhfochair,is daingean dúinn Dia Iacóib. Selah!{. 11 «Éistigí! bíodh a fhios agaibh gur mise is Dia ann,in ardréim ar na ciníocha, in ardréim ar talamh.»' G. 10 Cuireann sé cosc le cogaí ar fud na cruinne:briseann sé boghanna agus smiotann sé sleánna,loisceann sé sciatha agus carbaid le tine.gG.9 Téanam agus feiceam oibreacha an Tiarna,na héachtaí móra a rinne sé ar talamh.V%.8 Tá Tiarna na Slua inár bhfochair,is daingean dúinn Dia Iacóib..7 Tógtar clampar i measc na gciníocha, baintear croitheadh as ríochtaí,toirníonn seisean lena ghlór agus leánn an talamh.q[.6 Tá Dia ina lár, ní féidir í a bhogadh;tiocfaidh Dia i gcabhair uirthi le fáinne an lae.|q.5 Cuireann caisí na habhann lúcháir ar chathair Dé,ionad naofa agus áras cónaithe an Neach is Airde.fE.4 fiú amháin má bhíonn a huisce ag coipeadh ' s ag fiuchadh,agus na sléibhte á suaitheadh ag neart na dtonnta.[Tá Tiarna na Slua inar bhfochair:is daingean dúinn Dia Iacóib.] Selahzm.3 Dá bhrí sin ní eagal linn má luascann an talamhagus go gcaitear na sléibhte i gceartlár na mara,~ w.1 Do stiúrthóir an chóir. [Salm] chlann Chorach. Leis an bhfonn «Na Maighdeana?» Amhrán. 2 Is dídean dúinn Dia, agus is é ár neart é:is é ár gcúnamh go dearfa é le linn ár n-anacra. Salm 45 }-18 Beidh cuimhne ar d' ainm go brách de bharr an dáin seoagus molfaidh na ciníocha thú go brách na breithe. -17 In ionad do shinsear beidh clann mhac de do chuid féin agat;ceapfaidh tú ina bhflatha iad ar fud chríocha na cruinne.oW-16 Déantar a dtionlacan le háthas is gairdeasnuair a ghabhann siad isteach in áras an rí.|q-15 agus seoltar chun an rí í faoi éadaí ildathacha.Seoltar dá héis chuige a maighdeana coimhdeachta.?y- 14 Tá iníon an rí gléasta le róbaí órmhaisithe,{- 13 Tiocfaidh muintir na Tuíre le tabhartais chugat' s beidh lucht rachmais an phobail ag iarraidh do pháirte.y- 12 Óir tabharfaidh an rí grá is taitneamh do d' áilleacht;eisean do Thiarna, agus umhlaigh thú féin dó.- 11 Claon chugam do chluas, a iníon, agus éist liom;cuir cuimhne do mhuintire féin uait agus teaghlach d' athar.zm- 10 Tá iníonacha ríthe i measc do bhan coimhdeachta,agus an bhanríon ar do dheis faoi ór as Óifír.  -9 Leathann cumhracht an mhiorra agus an aló trí d' éadaí;seinntear ceol ar an gcláirseach duit ó árais eabhartha.; o-8 Is geal leat an fhíréantacht, is gráin leat an mhioscais.Is uime sin a rinne Dia do Dhia féin thú a ungadhle hola an áthais thar lucht uile do chaidrimh.w g-7 Beidh do chathaoir ann, a Dhia, go brách is choíche;ríshlat an chirt is ea ríshlat do ríochta.w g-6 Is géar iad do shaigheada; tá na ciníocha faoi chois agat.Tá naimhde an rí ar díth a meanman.9 m-5 [Teann do bhogha] le do dheasláimh chumasach.> u-4 Déan do chlaíomh a chrochadh ar do cheathrú, a churaidh:faoi mhaise agus gradam gabh amach go caithréimeachar son focal na fírinne, an chreidimh is an chirt.0Y-3 Is tú an té is áille den Ádhamhchlann go huileagus doirteadh an grásta amach ar do bheolatoisc gur bheannaigh do Dhia go brách is go deo thú.8 k-1 Do stiúrthóir an chóir. Le fonn an cheadail «Na lilí?» . Mascil chlann Chorach. Amhrán grá. 2 Tá mo chroí á chorraí ag téama sáruasal.Tá mé ag aithris mo dháin i láthair an rí;ní luaithe lámh an scríobhaí ná líofacht mo theanga. Salm 44 gG,27 Éirigh i do sheasamh agus cabhraigh linnagus fuascail sinn as ucht do thrócaire.c?,26 Óir leagadh ar lár sinn sa luaithreachagus buaileadh ár gcorp ar an talamh.xi,25 Cén fáth a gceileann tú do ghnúis orainnagus nach cuimhin leat ár n-ainnise is ár n-ansmacht?zm,24 Múscail! Cad é an codladh sin ort, a Thiarna?Bí i do dhúiseacht! ná diúltaigh dúinn de shíor!q[,23 Ar do shonsa tugtar ár n-ár ar feadh an laeagus meastar sinn mar chaoirigh atá le bású.Z-,22 nach mbeadh a fhios sin ag Dia?Óir is eol dó rúndiamhra an chroí.iK,21 Dá ndéanaimis dearmad ar ainm ár nDénó dá leathaimis ár lámha chun dé eile,ta,20 bíodh gur bhrúigh tú in áit na hainnise sinnagus gur fholaigh tú le scáil an bháis sinn.k~O,19 ná ní dheachaigh ár gcroí ar gcúl,ná ní dheachaigh ár gcosa ar seachrán uait,},18 Tháinig na nithe seo uile orainn anuassiúd is nach ndearnamar dearmad ort,is nach rabhamar mídhílis do do chonradhm|S,17 de bharr ghlór an scigire agus an sciolladórade dheasca an namhad agus an díoltasaí.e{C,16 Bíonn mo tharcaisne os mo chomhair de shíoragus luisne na náire i mo leiceann_z7,15 ceap aithise i mbéal na gciníochaagus ceap magaidh i measc na náisiún.qy[, 14 Rinne tú ábhar achasáin dínn dár gcomharsana,cúis gháire dá mbíonn inár dtimpeall,ax;, 13 Dhíol tú do phobal in aisce,agus ní bhfuair tú dada de bharr a ndíolta.xwi, 12 Thug tú suas sinn mar chaoirigh chun ár maraithe.Chuir tú scaipeadh orainn ar fud na gciníocha.lvQ, 11 Tugann tú orainn cúlú roimh ár naimhdeagus déanann lucht ár bhfuatha slad orainn.yuk, 10 Ach anois tugann tú droim láimhe dúinn go dímheasúilagus ní ghabhann tú amach lenár sluaite.rt],9 Bhímis ag maíomh as Dia i dtólamhagus ag tabhairt moladh do d' ainm de shíor. Selahtsa,8 ach is tusa a shábháil ónár naimhde sinnagus a chuir náire ar an drong a thug fuath dúinn.mrS,7 Óir ní i mo bhogha a chuir mé mo dhóchas,ná níorbh é mo chlaíomh a thug saor mé,lqQ,6 Is tríotsa a chloíomar ár naimhdegur ghabhamar de chosa i lucht ceannairce i d' ainm.Mp,5 Is tú mo rí agus mo Dhiaa thug barr agus bua do Iacób.Qo,4 Óir ní lena gclaíomh féin a ghabhadar an talamhníorbh é a gcuisle féin a shaor iadach do dheaslámh féin is do chuisleagus gile do ghnúise, mar b' iad do ghrá iad.onW,3 Mar chuir tú féin na ciníocha i mbéal a gcinngur phlandaigh tú ár sinsir ina n-ionad.m ,1 Do stiúrthóir an chóir. Mascil chlann Chorach. 2 Chualamar lenár gcluasa féin é, a Dhia,agus d' inis ár n-aithreacha féin dúinnna hoibreacha a rinne tú fadó,na héachtaí a rinne tú lena linn. Salm 43 Fl+Cén fáth a bhfuil tú buartha, a anam liom,faoi mhíshuaimhneas istigh ionam?Cuir do dhóchas i nDia; molfaidh mé go fóill é;mo shlánaitheoir agus mo Dhia é."k=+Triallfaidh mé ar altóir Dé,ar Dhia is cúis áthais dom;agus déanfaidh mé do mholadh ar an gcruita Dhia, ón, a Dhia liom!-jS+Cuir chugam do sholas agus d' fhírinne,go ndéana siad mo threorúdo mo thionlacan faoi dhéin do chnoic naofa,faoi dhéin do phailliúin.0iY+Óir is tú mo dhídean, a Dhia,cén fáth ar theilg tú uait mé?Cén fáth a bhfuilim ag triall go dobrónachagus mo namhaid do mo chiapadh?,h S+Salm 42 Cosain mé a Dhia, agus agair mo chúisin aghaidh lucht na héagráifeachta.Ó lucht an fhill agus na hurchóidesaor mé, (a Dhia).Ig * 12 Cén fáth a bhfuil tú buartha, a anam liom,faoi mhíshuaimhneas istigh ionam?Cuir do dhóchas i nDia; molfaidh mé go fóill é;mo shlánaitheoir agus mo Dhia é.4fa* 11 Le hachasáin a bhaineann fáscadh as an gcroí agamtarcaisníonn mo naimhde mé,á rá liom gan stad in aghaidh an lae:«Cá bhfuil do Dhia?»"e=* 10 Deirim le Dia, mo charraig, cén fátha ndearna tú dearmad orm?Cad chuige dom triall go dobrónachis mo namhaid do mo chrá?d}*9 Bronnfaidh an Tiarna a bhuanghráorm de láagus canfaidh mé ceadal san oíchedo Dhia mo bheo."c=*8 Glaonn na duibheagáin ar a chéilele torann do chuid easanna.Tagann do thonnta agus do thuilte go léirina gcaisí anuas orm.$bA*7 Tá m' anam go buartha istigh ionam,is ort a bhím ag cuimhneamhó thír na Iordáine, ó Hearmón,agus fós ó Shliabh Mizeár.Ha *6 Cén fáth a bhfuil tú buartha, a anam liom,faoi mhíshuaimhneas istigh ionam?Cuir do dhóchas i nDia; molfaidh mé go fóill é;mo shlánaitheoir agus mo Dhia é.r`]*5 Ar na nithe seo a dhéanaim mo mhachnamhnuair a chuirim mo racht díom:mar a ghluaisinn i dtosach an tsluaag triall ar theach Dé dom,le gártha gairdis agus moltai ndáil fleá agus féile._+*4 Is iad mo dheora is bia domde lá agus d' oíchenuair a fhiafraítear díom in aghaidh an lae:«Cá bhfuil do Dhia?» ^*3 Tá cíocras chun Dé ar m' anamchun Dé bheo;cá huair a thiocfaidh mé go bhfeicfidh mégnúis mo Dhé.C] *Saint chun Dé agus chun a Theampaill Salm 41 j\M) 14 Moladh leis an Tiarna Dia Iosrael go brách.Moladh leis ó aois go haois. Amen. Amen.[) 13 Má dhéanfaidh tú trua dom tabharfaidh tú slán méagus cuirfidh tú i mo sheasamh i do láthair go brách mé.Zw) 12 Ansin beidh a fhios agam go bhfuil lé agat liomnuair nach ndéanfaidh m' eascairde a mbua a mhaíomh orm.yYk) 11 Ach tusa, a Thiarna, bíodh trua agat dom;déan mo thógáil arís go ndíolfaidh mé an comhar leo. X) 10 Fiú amháin mo chara cléibh as a mbíodh mo mhuinínagus a d' itheadh mo chuid aráin, nár iompaigh sé i m' éadan!W)9 «Tháinig galar gáifeach air,» a deir siad le chéile,«an té a chuaigh a luí ní éireoidh sé choíche.» V)8 Bíonn m' aos fuatha ag cogarnach le chéile i m' éadan;bíonn siad ag machnamh ina gcroí ar an tubaiste a bhain dom.U{)7 Tagann siad do m' fhéachaint le caradas bréige;scaipeann siad a mbréaga fúm amuigh le caint mhailíseach.yTk)6 Labhraíonn mo naimhde fúm le mírún is mioscais:«Cathain a éagfaidh sé go ndearmadfar a ainm?»zSm)5 Is é a dúirt mise: «Déan trócaire orm, a Thiarna,slánaigh m' anam de bhrí gur pheacaíos ort.»sR_)4 Tabharfaidh sé neart dó ar leaba a thinnisagus déanfaidh a leigheas le linn a bhreoiteachta.Q )3 Coimeádfaidh sé beo é, tabharfaidh sé séan dó ar talamhagus ní thabharfaidh sé suas é do thoil a eascairde.AP })1 Do stiúrthóir an chóir. Salm Dháiví. 2 Is méanar don té ar cúram leis an dealbh is an daibhir;saorfaidh an Tiarna é in am na buartha. Salm 40 .OU(18 Cé gur dealbh agus gur dearóil misedéanann an Tiarna cúram díom.Is tú mo chabhair agus m' fhuascailteoir;ná moilligh, a Dhia liom.&NE(17 Go ndéana a mbíonn ar do lorgríméad agus gairdeas ionat.Go ndeire an dream lenarb áil do chúnamh:«Moladh leis an Tiarna!»MM(16 Go ndalltar le náire an dronga deir liom: «Há! há!»8Li(15 Go raibh náire agus ceann faoi ar gach aon neachar a bhfuil fonn mo mharaithe;go gcuirtear ar gcúl faoi náirea bhfuil ag dréim le mo mhilleadh.mKS( 14 Go mba toil leat, a Thiarna, mé a fhuascailt;brostaigh, a Thiarna, agus cabhraigh liom.cJ?( 13 Tá mórán olc i mo thimpeall,oilc gan áireamh.Tá mé chomh mór sin i ngreim ag mo chiontanach bhfeicim dada;ní lia ribí mo chinn ná iadagus teipeann mo mhisneach orm.#I?( A Thiarna, ná coinnigh do thruamhéiluaim go brách.Go ndéana do bhuanghrá agus d' fhírinnemo chaomhnú choíche. 12 CH( 11 Níor fholaigh mé d' fhíréantacht i mo chroíach d' fhógair mé do chabhair dhílis;níor cheil mé do bhuanghrá ná do fhírinnear an gcomhdháil mhór.G3( 10 Rinne mé d' fhíréantacht a fhógairtsa chomhdháil mhór.Cosc níor chuir mé le mo bhéalmar is eol duit, a Thiarna.kFO(9 go ndéanfainn do thoilse.A Dhia, is áil liom do dhlíi ndiamhair mo chroí.»iEK(8 ach féach, dúirt mé: «Seo ag teacht mé!i rolla an leabhair tá sé scríofa fúmD#(7 Íobairt ná ofráil níor thoil leat,ach d' oscail tú mo chluasa.Uileloscadh ná íobairt pheaca níor theastaigh uait;wCg(6 Nach iomaí sin éacht a rinne tú,a Thiarna is mo Dhia!Níl aon neach inchurtha leatsasna comhairlí a cheap tú dúinn.Dá mb' áil liom a n-insint nó a n-áireamhrachadh a gcomhaireamh díom.B(5 Is aoibhinn don té a chuireanna dhóchas sa Tiarna;an té nach gcloíonn le huaibhrighná le déithe bréige.#A?(4 Chuir sé amhrán nua i mo bhéal:duan dár nDia.Feicfidh a lán é agus beidh eagla orthu,agus beidh a ndóchas sa Tiarna acu.+@O(3 Tharraing sé mé as díog na díthe,as láib an bhogaigh;chuir sé mo chosa ina seasamh ar charraigagus dhaingnigh mo choiscéimeanna.\? 3(1 Do stiúrthóir an chóir. Salm le Dáiví. A Salm 39 c>?' 14 Lig dom, go bhfaighe mé aoibhneassula dté mé faoi dheoidh ar ceal coiteann.S=' 13 Éist le mo ghuí agus le m' urnaí, a Thiarna,ná tabhair cluas bhodhar do mo ghlao.Óir is aoi mé atá ag baint fúm agatsai m' oilithreach ar nós m' aithreacha go léir.C<' 12 An uair a smachtaíonn tú an duinele hachasán i ngeall ar a pheacaleánn tú mar leamhan an ní is luachmhar leis;níl in aon neach ar bith ach puth anála.X;)' 11 Tóg uaim anois do sciúirse;tá mé cloíte ag buillí do láimhe.d:A' 10 Bhí mé i mo thost; níor oscail mé mo bhéalde bhrí gur tusa faoi deara é.b9='9 Saor mé ó mo chionta go léir,ná tabhair mé mar cheap magaidh don amadán.b8='8 Cad fáth dom bheith ag feitheamh, a Thiarna?is ionat atá mo dhóchas ar fad.7%'7 agus gabhann an duine seacha mar scáil.Gal gaoithe a shaibhreas go léir;ní fios dó cé a gheobhaidh ar chruinnigh sé.6'6 Is gairid an seal a thug tú dom,is neamhní mo ré shaoil i d' fhianaise.Níl i neach dá maireann ach puth anála5'5 Foilsigh dom, a Thiarna, mo chríoch dhéanach,nocht dom líon mo laethanta,ionas gurab eol dom neamhbhuaine an tsaoil.4'4 Bhí mo chroí go te ionam istigh;las tine de bhladhm ar mo mhachnamh dom,agus leis sin labhair mo theanga.e3C'3 Bhí mé balbh agus d' fhan mé i mo thost,bhí éad orm de dheasca a rathúnais.+2 Q'1 Do stiúrthóir an chóir, .i. do «Iduthun» . Salm le Dáiví. 2 Dúirt mé: «Tabharfaidh mé aire do mo shlitesula ndéana mé peaca le mo theanga.Cuirfidh mé srian le mo bhéalnuair a bheidh an t-éagráifeach os mo choinne.» Salm 38 W1'&23 Brostaigh, a Dhia, chun mo chúnaimh,a Thiarna, is tú mo shlanú.\01&22 Ná tréig mé, a Thiarna, a Dhia liom!ná bíse i bhfad uaim choíche!~/u&21 a thugann an t-olc uathu i gcúiteamh na maitheagus a chuireann i m' aghaidh toisc go leanaim den mhaith.j.M&20 Is cumhachtach iad mo naimhde gan ábharagus is líonmhar lucht m' fhuatha gan fáth,X-)&19 Admhaím mo chion is mo pheaca;is buartha go fíor mé dá dheasca.h,I&18 Óir táimse ar tí titim faoi láthair;bíonn mo bhrón as mo chomhair de ghnáth.+7&17 Óir deirim: «An dream a bhíonn ag maíomh orman uair a shleamhnaíonn mo chos uaim,nár dhéana siad gairdeas mar gheall orm.»j*M&16 Óir is ionat atá mo dhóchas, a Thiarna,is tú a thabharfaidh freagra, a Dhia liom.o)W&15 amhail duine nach gcluineann dada ar bith' s nach bhfuil oiread agus focal ina phluc aige.f(E& 14 Is cosúil mé le bodhrán nach gcluineannle balbhán nach n-osclaíonn a bhéal;B'}& 13 An dream ar a bhfuil fonn mo mharaithe cuireann siad ribe romham an dream a iarrann mo dhochar agus mo mhilleadh,beartaíonn siad feall i mo choinne ar feadh an lae. && 12 Seachnaíonn mo chomhluadar is mo chairde mé,agus fanann mo ghaolta i bhfad uaim,mar gheall ar mo chréachtaí.q%[& 11 Tá mo chroí ag preabadh; d' imigh mo neart uaim,agus tá solas mo shúl tar éis teip orm.a$;& 10 Is feas duit, a Thiarna, mo mhianta,níor ceileadh ort m' osnaí ach oiread.j#M&9 Tá mé traochta; tá mé brúite as cuimse,is mé ag cneadaíl le céasadh mo chroí.b"=&8 Tá mo leasracha arna líonadh d' othras,níl folláine ar bith i mo cholainn.m!S&7 Tá mé crom; tá mé craptha go dearfa;triallaim timpeall go dobrónach ar feadh an lae.i K&6 Tá mo chréachta ina mbracha is boladh bréan uathude dheasca mo dhíchéille féin.gG&5 Óir d' éirigh mo chionta os mo chionnagus luíonn siad ina n-ualach róthrom orm.s_&4 Ní slán do mo cholainn de dheasca d' fheirgeníl folláine i mo chnámha de thoisc mo pheaca.A{&2 A Thiarna, ná lochtaigh mé i d' fhearg;ná déan mo smachtú i do chuthach.3 Tá do shaigheada greamaithe go domhain ionamagus tháinig do lámh anuas orm.D & Salm Dháiví. Mar chuimhneachán. Salm 37 -%(Tiocfaidh an Tiarna i gcabhair orthu lena bhfuascailt;sábhálfaidh sé iad ó na hurchóidighde bhrí gurb ann atá a ndóchas.fE%'Ón Tiarna a thagann slánú na bhfíréan,is é a ndídean é in am na trioblóide.mS%&ach dísceofar na peacaigh uile le chéile;déanfar sliocht na n-éagráifeach a scriosadh.s_%%Féach an fíréan, tabhair do d' aire an duine ionraic,óir beidh sliocht ag fear na síochána;uc%$Ag gabháil thar bráid dom athuair bhí sé imithe;chuaigh mé á lorg ach ní raibh sé le fáil.hI%#Chonaic mé an t-urchóideach go huaibhreachina sheasamh amhail céadras na Liobáine.<q%"Fan leis an Tiarna; bí dílis dóagus tabharfaidh sé ardú céime duit,go mbronnfaidh ort seilbh na talún;agus feicfidh tú díothú na n-urchóideach.ve%!Ní fhágfaidh an Tiarna faoina smacht é,ná ní dhaorfaidh é nuair a thabharfaidh sé breith air.Z-% Bíonn an t-urchóideach ag faire an fhíréinagus fonn a mharaithe air.U#%bíonn dlí a Dhé ina chroí,ní bhíonn a chosa ag imeacht uaidh.\1%Bíonn béal an fhíréin ag labhairt eagnaagus canann a theanga an ceart;a;%Tiocfaidh na fíréin in oidhreacht an talaimhagus mairfidh siad ann go brách.P%Óir is geal leis an Tiarna an fhíréantachtagus ní thréigfidh sé a dhílseoirí go deo.Déanfar lucht na héagóra a dhíothúagus sliocht na n-urchóideach a scriosadh._7%Seachain an t-olc, déan an mhaithagus mairfidh tú go buan mar a bhfuil tú.k O%Bíonn sé fial i gcónaí; tugann sé iasacht uaidh,agus beannófar a shliocht dá éis. #%Bhí mé óg, agus anois tá mé aosta,ach ní fhaca mé riamh an fíréan á thréigeanná a shliocht ag iarraidh a gcoda._ 7%Má thuislíonn sé ní leagfar ar lár é,ós é an Tiarna é féin a thaca.p Y%Stiúrann an Tiarna coiscéimeanna an duineagus déanann slí an té is geal leis sábháilte.h I%Beidh an talamh ag lucht beannaithe an Tiarna,ach dísceofar an dream a mhallaigh sé.jM%Ní aisíocann an t-éagráifeach a iasacht,ach tugann an fíréan uaidh go flaithiúil.J %Rachaidh na héagráifigh go léir ar cealmar aon le naimhde an Tiarna.Is cosúil iad le háilleacht neamhbhuan an mhachaireagus rachaidh siad ar ceal ar nós deataigh.^5%Ní thabharfar a náire in am na tubaiste,agus líonfar iad in am an ghorta.gG%Ar an Tiarna atá cúram na neamhurchóideach,agus mairfidh a n-oidhreacht go brách.ta%óir brisfear ar chumhacht na n-éagráifeachagus beidh an Tiarna ina chúl taca ag an bhfíréan.jM%Is fearr an beagán atá ag an bhfíréanná maoin is mórshaibhreas na n-éagráifeach;\1%Tollfaidh a gclaíomh a gcroí féinagus brisfear a mbogha ina bhloghanna.6e%14a Tarraingíonn na héagráifigh an claíomh;14b teannann siad an bogha a threascairt an duine ionraic.14c a threascairt lucht an ghátair agus na mbocht.nU% Ach gáireann an Tiarna go fonóideach faoi,óir is eol dó go bhfuil a lá tar éis teacht.ta% Beartaíonn an t-urchóideach in aghaidh an fhíréin:baineann díoscán as a fhiacla ina choinne.m~S% Ach beidh seilbh an talaimh ag na híslebeidh a n-aoibhneas i lánmhaireacht an tsuaimhnis.d}A% Ní fada go mbeidh deireadh leis an drochdhuineFéach a ionad! ní ann dó feasta.b|=% Óir dísceofar lucht déanta an oilcagus gheobhaidh lucht na foighne an talamh.j{M%Cuir uait an fraoch agus an fíoch;ná bí i bhfeirg, óir ní thiocfaidh di ach dochar;`z9%Glac suaimhneas sa Tiarna agus foighnigh leis:ná bíodh ceist ort faoin té ar a mbíonn an séan,ná faoin duine a chleachtann an choirpeachtABN: 7, 14c, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14a, 14b, 15oyW%i dtreo go n-éireoidh d' fhíréantacht mar sholasagus d' ionracas mar ghrian an mheán lae.bx=%Taobhaigh do shlí leis an Tiarna;cuir do dhóchas ann agus déanfaidh sé beart^w5%Má thugann tú taitneamh don Tiarnatabharfaidh seisean duit mian do chroí.kvO%Cuir do dhóchas sa Tiarna agus déan an mhaith,agus mairfidh tú sa tír go sábháilte.kuO%óir dreofaidh siad go luath ar nós an fhéiragus feofaidh siad amhail luibheanna glasa.%t E% [Salm le] Dáiví. Ná bíodh buairt ort faoi lucht an drochiompair;ná bí in éad le lucht déanta na hurchóide; Salm 36 rs]$ 12b Féach mar a leagadh lucht déanta na hurchóide;tá siad ar lár agus ní fhéadann éirí.jrM$ 12a Ná gabhadh an díomasach de chosa orm:ná caitheadh lámh an drochdhuine amach mé.pqY$ 11 Bíodh grá agat de shíor do lucht d' adhartha,agus cothromas do lucht an chroí dhírigh.cp?$ 10 óir is leatsa atá foinse na beatha;agus i do sholas-sa a fheicimid an solas.eoC$9 Líontar le méitheas do thí iadtugann tú deoch dóibh as abhainn d' aoibhneas,n%$8 A Thiarna, nach luachmhar é do bhuanghrá!Agus tagann an Ádhamhchlann ag triall ortgo ngabhann faoi scáth do sciathán.hmI$7 do bhreithiúnas mar an duibheagán.Tugann tú dídean don duine is don bheithíoch.l$6 Sroicheann do bhuanghrá na flaithis, a Thiarna,agus do dhílse na néalta.Tá d' fhíréantacht mar shléibhte Dé:%kC$5 Meabhraíonn sé mioscais agus mallaitheachtina luí ar a leaba dó.Gabhann sé i slí nach maithagus ní shéanann sé an t-olc.Qj$4 Tá urchóid agus cealg ina bhéalníl ciall aige don mhaith.i $3 Cuireann sé ina luí ar a aignenach eol do dhaoinean choir atá déanta aigeagus nach fuath leo í.sh a$1 Do stiúrthóir an chóir. [Salm le] Dáiví, giolla an Tiarna. 2 Labhraíonn an urchóid leis an bpeacachi ndiamhair a chroí.Ní choimeádann sé eagla Déos comhair a shúl. Salm 35 ^g5#Agus foilseoidh mo theanga d' fhíréantachtagus do mholadh ar feadh an lae.'fG#Bíodh gliondar agus gairdeas ar lucht mo pháirte,agus abraidís gan sos:«Moladh leis an Tiarna lenarb áilsonas a sheirbhísigh!»)eK#An dream lenarb áil mo dhochar,go raibh náire is míchlú orthu!Go gclúdaítear le heasonóir is le haithislucht maíte i m' éadan.kdO#Ná smaoinidís ina gcroí: «Tá buaite againn!» Ná habraidís: «Shlogamar siar é!»bc=#Tabhair breith orm de réir do chirt, a Thiarna;ná maídís a mbua orm, a Dhia.[b/#Múscail! agus brostaigh chun mo chosantaa Dhia liom; a Thiarna bí liom.aa;#Chonaic tusa é, a Thiarna; ná bí i do thost;ná bí i bhfad uaim, a Thiarna!a`;#Deir siad, agus a mbéal ar leathadh acu:«Há, há! Nach bhfacamar féin é!»]_3#Is fuath leo muintir shuaimhneach na tíre:cumann siad cealg ina n-aghaidh.6^e#An dream atá ina naimhde gan chúis dom,nár dhéana siad gairdeas umam.Agus an dream a thugann fuath dom gan fáth,nár chaocha siad a súile orm.Z]-#Tabharfaidh mé buíochas duit sa mhórdháil;molfaidh mé thú sa slua.&\E#Cá fhad a bheidh tú ag amharc orthu, a Thiarna?Tar agus fóir orm!Déan m' anam a fhuascailt óna n-ionsaithe;m' anam ó na leoin.k[O#Bíonn siad ag magadh fúm gan stad gan staonadh,is a bhfiacla ag díoscán i m' aghaidh.1Z[#Ach anois, ó tá mé san fhaopachcruinníonn siad faoi áthas.Tagann siad gan fhios orm, do mo bhualadh,' s iad ag tromaíocht gan scíth orm.zYm#ar dheartháir liom nó cara;mar dhuine a bheadh ag caoineadh a mháthar,bhí mé crom le cumha.X1# Nuair a bhíodarsan breoite chuir mé sacéadach orm;chiapas m' anam le troscadh.Bhínn ag guí ó mo chroí orthu mar a ghuífinn[W/# Díolann siad an t-olc in aghaidh na maithe liom:tá m' anam go brónach. ~~H}}||u|{{zz>*==!<;o; :f99688=77z76c55443;2000///..-q-,,.++*j*)e((('&&}%%$$F##J"!!o Ip'RB,y@k 1  L  _ $(ou._d5AC8 Go mbeannaí ár nDia i gcónaí sinnagus gurab eagal le críocha na cruinne é!p4YC7 Thug an talamh a thoradh uaidh go flúirseach;agus chuir Dia, ár nDia, a bheannacht orainn.Y3+C6 Go mola na ciníocha thú, a Dhia;go mola na ciníocha go léir thú.g2GC5 Go ndéana na náisiúin lúcháir agus gairdeastoisc go rialaíonn tú an domhan le fíréantacht,[Rialaíonn tú na ciníocha le cothromas];treoraíonn tú na náisiúin ar talamh. SelahY1+C4 Go mola na ciníocha thú, a Dhia;go mola na ciníocha go léir thú.k0OC3 Chun go n-aithneofaí do shlí ar talamhagus do shlánú i measc na náisiún go léir.K/ C1 Do stiúrthóir an chóir. Ar théada ceoil. Salm. Amhrán. 2 Bí trócaireach linn, a Thiarna, agus beannaigh sinn;taispeáin dúinn solas do ghnúise. Salm 66 e.CBMoladh le Dia nár eitigh mé ar m' achainí,agus nár tharraing a bhuanghrá uaim.R-BAch d' éist mo Dhia go dearfa;thug sé aire do ghlór mo ghuí.V,%BDá gcothóinn an urchóid i mo chroíní éistfeadh an Tiarna liom.]+3BGhlaoigh mé os ard air le mo bhéalagus rinne mé a mholadh le mo theanga.c*?BTéanaigí, a bhfuil eagla Dé oraibh,go n-inseoidh mé a ndearna sé do m' anam.)BOfrálfaidh mé caoirigh méithe uileloiscthemar aon le deatach reithí dóite;ofrálfaidh mé damhra agus gabhair duit.f(EBna móideanna a gheall mé ó bhéal duitagus a chan mo theanga le linn mo bhuartha.n'UB Tabharfaidh mé íobairtí dóite chun do thí liom;leatsa a dhíolfaidh mé mo mhóideanna !&;B Chuir tú daoine ag marcaíocht sa mhullach orainngo ndeachamar trí thine is trí uisce;ach threoraigh tú amach chun na saoirse sinn.V%%B Sheol tú isteach sa líon sinngur leag tú tromualach anuas orainn.`$9B Óir is tú, a Dhia, a thástáil sinn,mar a thriailtear an t-airgead sa tine.b#=B Óir is é a thug beatha dár n-anamagus nár lig dár gcosa bheith ag tuisliú.U"#BBeannaígí dár nDia, a chiníocha,go gcluintear a mholadh os ard,!!BRialaíonn sé lena chumhacht go brách;bíonn a shúile ag faire na náisiúnsula n-éireodh lucht ceannairce ina éadan. !BRinne sé talamh tirim den mhuirionas go ndeachaigh siad de chosa tríd an abhainn;déanaimis gairdeas ann, dá bhrí sin.b=BTéanaigí agus féachaigí oibreacha Dé na héachtaí a rinne sé idir daoine.kOBUmhlóidh an domhan uile i d' fhianaiseagus canfaidh siad Salm do d' ainm.» Selah5BAbraigí le Dia: «Nach éachtach iad d' oibreacha!Tá de mhéid do nirt, a Thiarna,go mbíonn do naimhde ag lútáil i do láthair.T!Bcanaigí Salm le hurraim dá ainm.Tugaigí moladh agus glóir dó;v gB Don stiúrthóir. Amhrán. Salm. Gairdigí i láthair Dé, a thíortha uile, Salm 65 1A 13b agus na móinéir ag cur thar maoil le tréada.Tá na gleannta faoi bhrat arbhair;tógann siad gártha agus canaid le háthas.fEA 13a agus féaraigh an fhásaigh faoi bhláth.Tá na cnoic arna gcrioslú le gairdeasnUA 12 Chuir tú barr ar an mbliain le d' fhéileagus tá do chéimeanna ar sileadh le méathras+OA 11 Is mar sin a ullmhaíonn tú an talamh,ag tabhairt uisce dá claiseanna.Déanann tú a bogadh le ceathanna;beannaíonn tú a geamhair.-SA 10 Thug tú cuairt ar an talamh, á huisciú,gur mhéadaigh tú a maoin.Sceitheann abhainn Dé thar bruachad' fhonn arbhar a sholáthar di."=A9 Lucht cónaithe chríocha na cruinne,is eagal leo d' éachtaí.Cuireann tú áthas ar imill imchianaan Oirthir is an Iarthair.lQA8 Maolaíonn tú fothram na farraigeagus torann na dtonntaagus gleo na gciníocha.X)A7 Daingníonn tú na sléibhte le do neartar do chrioslú le cumhacht.3_A6 Déanann tú éachtaí i d' fhíréantacht dúinn,a Dhia ár slánaithe.Dóchas críocha uile na cruinne thúagus na bhfarraigí imigéiniúla.*MA5 Is méanar don té a roghnaíonn tú,á ghlaoch chun do chúirteanna.Sásófar le flúirse do thí sinn,le hionad naofa do theampaill.wgA4 lena eire urchóide.Luíonn ár lochtanna go trom orainnach tugann tusa maithiúnas dúinn.U#A3 ós tú a éisteann lenár nguí.Ortsa atá triall gach aon neach@ {A1 Do stiúrthóir an chóir. Salm Dháiví. Amhrán. 2 Is duit is dleacht ár moladhi Síón, a Dhia.Is duit a chomhlíonfar ár móid, Salm 64  7@ 11 Gairdeoidh an fíréan sa Tiarna,rachaidh sé ag triall air faoi dhóchasagus beidh lucht an chroí chneasta ag déanamh mórtais. @ 10 Beidh eagla ar gach aon neach an uair sin,inseoidh siad a bhfuil déanta ag Dia,agus tuigfidh siad gníomhartha Dé.r ]@9 A dteanga féin a dhéanfaidh iad a mhilleadh,agus déanfaidh a bhfeicfidh iad fonóid fúthu.f E@8 scaoilfidh Dia a shaigheada leo go tobann,agus déanfaidh sé a ngoin gan choinne. !@7 cé a fhéadfaidh ár gcionta a thóraíocht?» Ach an té sin a thóraíonn an aigne,arb eol dó rúndiamhra an chroí $A@6 Beartaíonn siad a ndrochbhearta go diongbháilte' s iad i gcogar le chéile go folaitheach,á rá lena chéile: «Cé a fheicfidh sinn:ve@5 scaoileann siad ó chúl clúide leis an bhfíréan,' s iad ag caitheamh leis go tobann gan eagla.wg@4 Cuireann siad faobhar ar a dteanga mar chlaíomhagus scaoileann a mbriathra nimhe amhail saigheada;oW@3 Folaigh mé ar lucht an oilc agus a scéimeanna,ar an ngramaisc seo de lucht na hurchóide.- U@1 Do stiúrthóir an chóir. Salm Dháiví. 2 Éist le mo ghlor is mé ag gearán, a Dhia;cosain mo bheo ar eagla an namhad. Salm 63 7? 12 Is i nDia a dhéanfaidh an rí gairdeas,agus beidh áthas ar a mionnaíonn dar eisean,ach cuirfear béal lucht éithigh ina thost.jM? 11 Tabharfar suas do chumhacht an chlaímh iadagus déanfaidh na seacáil a gcuid orthu.pY? 10 An dream atá ar tí m' anama chun a scriosta,rachaidh siad síos i ndoimhneacht na talún._7?9 Tá m' anam ag cloí go dlúth leat,agus coinníonn do dheaslámh suas mé.a;?8 óir ráinig tú i do chúntóir agam,agus gairdím faoi scáth do sciathán.u~c?7 I mo luí dom ar mo leaba bím ag cuimhneamh ort,bím ag smaoineamh ort i dtráthanna na hoíche;j}M?6 Líonfar m' anam mar a líonfaí le fleá é,agus molfaidh mo bhéal le ríméad thú.k|O?5 Ar an ábhar sin beannóidh mé le mo bheo thúagus ardóidh mé mo lámha i d' ainmse.h{I?4 De bhrí gur fearr ná an bheatha féin do bhuanghrá,canfaidh mo bheola do mholadh.wzg?3 Is mar sin a bhínn ag amharc ort san ionad naofad' fhonn go bhfeicfinn do ghlóir is do chumhacht.$y C?1 Salm Dháiví. Nuair a bhí sé ag lonnú i bhfásach Iúdá. 2 A Dhia, mo Dhia thú, is tú a iarraim,tá íota tharta ar m' anam chugat.Ní théann lagadh ar mo cholainn ach ag tnúth leatamhail talamh túr tirim gan uisce. Salm 62 xy> 13 agus gur leatsa an buanghrá,agus go ndíolann tú an comhar le gach aon neachde réir a shaothair.uwc> 12 Aon uair amháin a labhair Dia,dhá ní a chuala mé;gur le Dia an chumhacht, a Thiarna,+vO> 11 Ná bíodh bhur ndóchas san ansmachtná bhur maíomh san fhoghail.Má dhéantar bhur maoin a mhéadúná santaigí in bhur gcroí í.0uY> 10 Níl san Ádhamhchlann ach puth anála,níl sna huaisle ach bréag;nuair a dhéantar a meá is éadroime iad uilená an phuth anála féin.t>9 Cuirigí bhur ndóchas ann i gcónaí, a phobal;ligigí rún bhur gcroí leis.Is é Dia ár ndídean. SelahgsG>8 Is i nDia atá mo shlánú is mo ghlóir;is carraig chumhachtach agus díon dom é.ar;>7 Is é mo charraig é, mo shlánú agus mo dhaingean;ní dhéanfar mo bhogadh.cq?>6 Bí ar do shuaimhneas i nDia amháin, a anam liom,óir is ann atá mo dhóchas.8pi>5 Beartaíonn siad ar mo leagan ar lár;is áil leo an t-éitheach.Bíonn an bheannacht ina mbéal de shíoragus an mhallacht ina gcroí. Selah-oS>4 Cá fhad a thabharfaidh sibh faoi dhuine,sibh go léir d' fhonn a bhriste,mar dhúmas gur bhalla fíorsceabhach é,nó fál ar tí titim?an;>3 Is é mo charraig é, mo shlánú agus mo dhaingean;ní dhéanfar mo bhogadh.9m m>1 Don stiúrthóir. Dé réir Iduthun. Salm [le] Dáiví. 2 I nDia amháin atá m' anam ar a shuaimhneas;is uaidh a thagann mo chúnamh. Salm 61 cl?=9 agus molfaidh mé d' ainm go brách;díolfaidh mé mo mhóideanna gach aon lá.k'=8 Go raibh a réim go brách na breithei bhfianaise Dé.Cuir trócaire ghrámhar agus dílseuait amach, á chaomhnú,Aj}=7 Cuir fad le saol an rí;go maire sé choíche!iw=6 Óir d' éist tú le mo mhóideanna, a Dhia;thug tú dom oidhreacht an dreamaarb eagal leo d' ainm.1h[=5 Mo thrua gan mé i mo chónaí i do phuballgo brách na breithe,chun go bhfaighe mé díon agus dídeanfaoi scáth do sciathán. SelahMg=4 Óir is tú mo dhún is mo dhaingeanin aghaidh an namhad.'fG=3 Glaoim ort ó chríocha na cruinnenuair a chliseann mo chroí.Ar charraig nach bhfuil breith agam uirthi,cuir mé in airde, a Dhia,*e O=1 Do stiúrthóir an chóir. Ar théada ceoil. [Salm] le Dáiví. 2 Éist le mo ghlao, a Dhia;tabhair cluas do m' urnaí! Salm 60 hdI< 14 Déanfaimid gaisce le cunamh ó Dhiaóir is é a ghabhfaidh de chosa inár naimhde.hcI< 13 Tabhair cúnamh dúinn in éadan ar naimhdeóir is díomhaoin é cúnamh ón duine.ebC< 12 Nach tú a chuir uait sinn, a Dhia,ionas nach ngabhann tú amach lenár sluaite?maS< 11 Cé sheolfaidh isteach mé sa chathair chosanta?Cé thabharfaidh go hEadóm isteach mé?`<10 is é Móáb mo bháisín níocháin.Ar Eadóm a bhuailfidh mé mo bhróg,agus béarfaidh mé bua ar Fhilistía.» _<9 Is liom tír Ghileád, is liom Manaise;is é Eafráim clogad mo chinn,is é Iúdá mar an gcéanna mo ríshlat;^)<8 Labhair Dia ina shanctóir agus gheall sé:«Roinnfidh mé Seicim go ríméadachagus déanfaidh mé Gleann Sucót a thomhas.m]S<7 agus go ndéanfaí d' aos grá a shaoradh.Fóir orainn le do dheasláimh agus éist linn.v\e<6 Thug tú comhartha don dream lenarb eagal túionas go dteithfidís as raon an bhogha, Selahm[S<5 Chuir tú do phobal faoi chuing an chruatain,thug tú fíon ár mearaithe le hól dúinn.sZ_<4 Chroith tú an talamh agus scoilt tú é.Déan a chréachtaí a leigheas óir tá sé ar crith.'Y I<1 Do stiúrthóir an chóir. Leis an bhfonn «Lile an Dlí» . Mictam le Dáiví. Le foghlaim. 2 Nuair a ghabh sé amach i gcoinne Arám Naharaím agus Arám Zóbá nuair a tháinig Ióáb ar ais gur threascair sé Eadóm i nGleann an tSalainn 12,000 (fear). 3 Theilg tú uait sinn, a Dhia, agus threascair tú sinn;bhí tú i bhfeirg linn, fill orainn arís. Salm 59 X;18 Mo neart thú! is duitse a chanfaidh mé,óir is tú, a Thiarna, mo dhaingean,an Dia a thálann a bhuanghrá orm.VW%;17 Comórfaidh mise do chumhacht le cantaireachtagus gairdeoidh mé i do bhuanghrá le breacadh lae;óir ráinig tú i do dhaingean agamsaagus i do dhídean dom ar uair na hanacra.rV];16 gabhann siad anonn is anall ar thóir bia,ag drannaíl dóibh mura bhfaigheann siad a sáith.tUa;15 Filleann siad gach tráthnona ar nós madraíag sceamhaíl agus ag triall timpeall na cathrach;NT; 14 Scrios iad le corp feirge, a Thiarna,scrios iad nó go rachaidh siad ar ceal.Bíodh a fhios acu go bhfuil Dia i réimar Iacób agus ar chríocha na cruinne. Selah S; 13 In éiric pheacaí a mbéal is a mbruas,i gcúiteamh a mallachtaí is a mbréaggo mbeirtear orthu ina n-uabhar.!R;; 12 Ná lig dóibh, sula mbainfeadh dearmad de mo phobal;déantar a dtreascairt is a leagan ar lár,a Thiarna, ós tú is sciath dúinn!oQW; 11 Go dtaga mo Dhia i gcabhair orm lena bhuanghráagus dearcfaidh mé go buach ar mo naimhde.\P1; 10 Is duitse a thabharfaidh mé moladhóir is tú mo Dhia is mo dhaingean.aO;;9 Bíonn tusa, a Thiarna, ag gáire fúthu,is beag leat na náisiúin go léir.Nw;8 drannaíonn siad lena mbéal agus scaimh orthu,agus iad ag fiafraí dá chéile: «Cé a chluinfidh sinn?»tMa;7 Filleann siad gach tráthnóna ar nós madraíag sceamhaíl agus ag triall timpeall na cathrach.(LI;6 Dia Iosrael thú, agus Tiarna na Slua.Éirigh agus smachtaigh na ciníocha,ná bíodh trua agat do lucht fill agus comhcheilge. SelahKy;5 tugann siad sciuird fúm gan peaca de mo thaobhsa.Bí i do dhúiseacht! tar i gcabhair orm agus féach leat! J9;4 Féach! téann siad in oirchill ar m' anam;déanann na cumhachtaigh cogar ceilge i mo choinne;gan choir gan chion uaimse, a Thiarna,bI=;3 Fuascail mé ó lucht déanta na hurchóideagus saor mé ó lucht doirte fola.H 1;1 Do stiúrthóir an chóir. Leis an bhfonn «Ná scrios» . Mictam Dháivi nuair a chuir Sól fir uaidh a dhéanamh faire ar a theach d' fhonn é a mharú. 2 Fuascail mé ó mo naimhde, a Dhia,cosain mé ar a n-éiríonn i m' éadan. Salm 58 G: 12 Déarfar: «Dar go deimhin gheobhaidh an fíréan luach saothair;tá Dia ann go dearfa a thugann breithiúnas ar talamh.» F : 11 Beidh ríméad ar an bhfíréan nuair a fheicfidh sé an díoltasagus nífidh sé a chosa i bhfuil na n-urchóideach.xEi: 10 Sula dtéitear bhur gcorcáin le teas na ndriseogsciobfar chun siúil iad, idir ghlas agus chríon.~Du:9 Go leá siad amhail seilide a ndéantar sláthach de,amhail toircheas anabaí nach bhfaca riamh an ghrian.~Cu:8 Go gceiliúra siad amhail uisce a shníonn le fána,go bhfeo siad amhail féar nuair a bhuailtear cos air.qB[:7 Déan a bhfiacla a bhriseadh ina mbéal, a Dhia;stoith amach cúilfhiacla na leon, a Thiarna.yAk:6 d' eagla go gcluinfeadh sí glór an mhealltóranó glór an draíodóra ag imirt a chuid draíochta.d@A:5 Is cosúil a nimh le nimh nathrach nimhe;le nimh na nathrach a chalcann a cluasa?#:4 Chuaigh na hurchóidigh ar seachrán fiú amháin ó bhroinn a máthar;lucht éithigh ar an bhfán iad ón uair a saolaíodh iad. > :3 Ní hé; óir beartaíonn sibh éagóir in bhur gcroítheagus is amhlaidh a imríonn sibh an lámh láidir ar talamh.= :1 Do stiúrthóir an chóir. Leis an bhfonn «Ná Scrios» . Mictam Dháiví. 2 An í an fhíréantacht a fhógraíonn sibh a lucht na cumhachta?an é an ceartbhreithiúnas a thugann sibh ar chlann na ndaoine? Salm 57 v<e9 12 Éirigh in airde, a Dhia, os cionn na bhflaitheas;bíodh do ghlóir os cionn an domhain go léir.f;E9 11 Óir síneann do bhuanghrá chun na bhflaitheasagus do dhílse chun na spéartha.v:e9 10 Gabhfaidh mé buíochas leat idir na ciníocha, a Thiarna:molfaidh mé thú i measc na náisiún.9y99 Múscail, a anam liom!Músclaígí, a chláirseach is a chruit!Músclóidh mé féin an maidneachan.898 Tá mo chroí go daingean, a Dhia;tá mo chroí go daingean.Canfaidh mé agus seinnfidh mé do mholtaí. 7997 Chuireadar eangach i bhfearas do mo chosa;rinneadar mé a ísliú.Thochail siad clais romham amach;ach thit siad féin inti.u6c96 Éirigh in airde, a Dhia, os cionn na bhflaitheas;bíodh do ghlóir os cionn an domhain go léir!;5o95 Tá m' anam ina luí i measc leona d' alpfadh an Ádhamhchlann ina gcraos.Is sleánna agus saigheada a bhfiacla,is cosúil a dteanga le géarchlaíomh.04Y94 Go gcuire sé cabhair chugam ó neamh do mo shaoradh;go dtuga sé náire do lucht mo thóraíochta,go gcuire Dia chugam a bhuanghrá agus a dhílse.\3193 Glaoim ar Dhia, an Neach is Airde:ar Dhia a chabhraíonn liom de shíor.]2 591 Do stiúrthóir an chóir. Leis an bhfonn «Ná scrios» . Mictam Dháiví nuair a theith sé isteach san uaimh ó Shól. 2 Bíodh trua agat dom, a Dhia, bíodh trua agatóir is ort atá tarraingt m' anama.Ar scáth do sciathán atá mo thriallnó go dtéann an anachain seo tharam. Salm 56 I1 8 14 toisc gur tharrthaigh tú m' anam ón mbásagus choinnigh tú mo chosa ó thuisliú,ionas go siúlfainn i bhfianaise Dé,is go mbainfinn aoibhneas as solas na mbeo.~0u8 13 Tá mé faoi cheangal na móideanna a rinne mé duit;toirbhreoidh mé íobairtí buíochais duit, a Dhia,g/G8 12 as Dia atá mo mhuinín gan eagla;cad a fhéadfaidh fuil is feoil a dhéanamh dom?<.s8 11 As Dia, dá dtugaim moladh as ucht a bhriathair,-w8 10 Cuirfear mo naimhde ar gcúlan uair a ghlaofaidh mé ort,óir is eol dom anois go bhfuil Dia liom.,789 Choinnigh tú cuntas ar mo chuid seachrán;tá mo chuid deor i dtaisce i do bhuidéal;nach bhfuil siad arna mbreacadh i do leabhar?b+=88 [Cúitigh] a n-urchóid leo, a Dhia,déan na ciníocha a chloí i do chuthach.k*O87 Tionólann siad le chéile in oirchill orm;téann siad ar mo lorg le fonn mo mharaithe.s)_86 Cuireann siad mo bhriathra as a ríocht i gcónaí;níl de rún acu ach dochar a dhéanamh dom.(585 ar Dhia dá dtugaim moladh as ucht a bhriathair.As Dia atá mo mhuinín gan eagla,Cad a fhéadfaidh fuil is feoil a dhéanamh dom?7'i84 Nuair is eagal liom is ort atá mo sheasamh,l&Q82 Bí trócaireach liom, a Dhia, óir déantar leatrom orm;imrítear ansmacht orm in aghaidh an lae.3 Gabhann mo naimhde de chosa ionam i gcónaí,is iomaí duine a bhíonn ag troid liom go huaibhreach.,% S8 Do stiúrthóir an chóir. Leis an bhfonn «Yonat Elem Rehoqim» . Mictam le Dáiví nuair a bhí sé ina chime ag an Filistínigh i nGat. Salm 55 C$724 Ach seolfaidh tusa síos iad, a Thiarna,go poll an bháis;ní bhfaighidh lucht fola agus fillach leath a laethanta.Is ort atá mo sheasamh, a Thiarna.&#E723 Caith do chúram ar an Tiarnaagus déanfaidh sé taca duit;ní leomhfaidh sé go mbainfear barrthuisleas an bhfíréan go brách. "9722 Is sleamhaine a bhriathra ná im,ach tá cogadh ina chroí.Is boige a bhriathra ná ola,ach is claímhte arna nochtadh iad.b!=721 Síneann gach aon neach a lámh in aghaidh a chairde;briseann sé a chonradh.< q720 Éistfidh sé liom agus cloífidh iad;(tá sé ann ón tsíoraíocht),óir ní théann siad i bhfeabhas ar aon chor,ná ní eagal leo Dia. Selah719 Fuasclóidh sé m' anam go sítheachón gcath seo a chuirim óir is iomaí sin duine a throideann liom  718a Ar maidin, meán lae, is tráthnóna18b beidh mé ag caí is ag caoineadh.18c ach cluinfidh Dia mo ghlór.r]717 Ach glaofaidh mise ar Dhiaagus saorfaidh an Tiarna mé.ABN: 17, 18a, 18b, 19, 18c, 20,Q716 Go gcastar an bás go tobann orthu;go dté siad beo san uaigh síos.Óir cónaíonn an urchóid ina n-áraisagus i gceartlár a gcroí.I 715 Ba chairde cléibh sinn a shiúil in éineacht in áras Dé._77 14 Ach tusa! mo dhlúthchara féin is mo chaomhchompánacha rinne an ní seo!/W7 13 Dá mba namhaid é an té a thug aithis domd' fhéadfainn cur suas leis.Dá mba eascara a d' éirigh i m' éadanrachainn i bhfolach uaidh.s_7 12 Tá an peaca ina lár.Ní scarann an foréigean ná an fealllena sráideanna choíche.wg7 11 siúlann siad ballaí na cathrachde lá agus d' oíche.Is lán í d' olc agus d' urchóid;57 10 ó anfa clúmhillteach mo namhad,ó thonn tuile a dteangacha.Óir ní fheicimse aon ní sa chathairach imreas is éigean;V%79 Theithfinn gan mhoill ar lorg fothanaón stoirm is ón spéirling;Z-78 Is amhlaidh a rachainn in imigéingo ndéanfainn cónaí san fhásach.q[77 «Mo thrua,» a deirim, «gan sciatháin an choilm agam;d' eitleoinn liom faoi shuaimhneas.»Z-76 Tagann sceimhle is scanradh orm anuas,tá mé i mo stalc ag an uamhan.W'75 Tá mo chroí arna chloí ionam istigh:titeann eagla an bháis orm.G74 Táim ar crith de bharr gártha an namhadagus ansmacht na n-urchóideach;óir tarraingíonn siad an t-olc anuas orm;bíonn siad do mo chiapadh le neart a bhfeirge._773 Tabhair aire dom agus éist le mo ghuí,óir tá mé cloíte ag an mbuairt.: o71 Do siúrthóir an chóir. Ar théada ceoil. Mascil Dháiví. 2 Tabhair cluas do m' urnaí, a Dhia:ná téigh i bhfolach ó m' achainí. Salm 54 q [68b Óir d' fhuascail tú ón uile thrioblóid méionas go bhfaca mé mo naimhde á dtreascairt.w g68a Déanfaidh mé íobairt duit, a Thiarna, go fonnmhar,agus molfaidh mé d' ainm toisc gur maith é.V %67 Fillfidh an t-olc ar mo naimhde;díothaigh iad as ucht do dhílse.f E66 Féach! tá Dia ag teacht i gcabhair orm;tá an Tiarna ag coinneáil an dé ionam.* M65 Óir d' éirigh lucht an díomais amach i m' éadan,agus tá daoine gan trua ar thóir m' anama;níl aird dá laghad acu ar Dhia. SelahU#64 Éist, a Dhia, le m' urnaí,tabhair cluas do bhriathra mo bhéil.8 k61 Do stiúrthóir an chóir. Ar théada ceoil. Mascil Dháiví 2 nuair a tháinig muintir Zíf ag triall ar Shól á rá leis: «Féach, tá Dáiví i bhfolach inár measc.» 3 Slánaigh mé a Dhia, le d' ainm;déan mo chúis a agairt le do neart. Salm 53 (I57 Á, go dtaga slánú Iosrael as Síón amach!Nuair a chasfaidh an Tiarna an rath ar a phobalbeidh áthas ar Iacób agus gairdeas ar Iosrael.0Y56 Beidh siad ar crith le heaglagan aon chúis eagla acu.Óir scaip Dia cnámha do lucht ionsaithe;tugadh a náire agus dhiúltaigh Dia dóibh.555 An ea nach bhfuil ciall ag lucht an oilc?Slogann siad mo phobalgo díreach mar a shlogfaí arán.Ní ghlaonn siad ar Dhia.!54 Chuaigh siad uile ar seachrán;truaillíodh iad uile,níl neach ann a dhéanfadh an mhaith,níl oiread is duine.C52 Deir an t-amadán ina chroí:«Níl aon Dia ann.» Tá siad truaillithe; déanann siad gníomhartha gránna;níl aon duine maith ann.3 Breathnaíonn an Dia ó neamhar chlann na ndaoinego bhfeice sé an bhfuil tuiscint ag aon duinenó an iarrfaidh sé Dia.j O5 Do stiúrthóir an chóir. Leis an bhfonn «Mahalat» . Mascil Dháiví. Salm 52 !;4 11 Tabharfaidh mé buíochas duit go deode bharr a ndearna tú,agus fógróidh mé feabhas d' ainmsei bhfianaise na bhfíréan.410 Ach bímse mar úrchrann olóige in áras Dé;' s tá mo dhóchas i ndilghrá Dégo brách agus choíche.-~S49 «Sin é an fear nár mhian leisgo mbeadh Dia ina dhaingean aige,ach a chuir a dhóchas in iomad a mhaoineagus a neart ina choirpeacht.»`}948 Feicfidh na fíréin is beidh eagla orthu;beidh siad ag gáire faoi, á rá:G|47 Uime sin déanfaidh Dia do scriosadhagus do mhilleadh go deo.Sracfaidh sé as do bhoth amach thúagus bainfidh sé amach ó fhréamh thúas talamh na mbeo.X{)46 Is áil leat an uile chaint dhíobhálach,a theanga na camastaíola.[z/45 Is ansa leat an t-olc ná an mhaitheas,an t-éitheach ná an fhírinne. y 44 Déanann tú uisce faoi thalamh feadh an lae,agus faobhar ar do theanga mar rásúr géar,a chealgaire ghlic.9x m41 Do stiúrthóir an chóir. Mascil de chuid Dháiví 2 nuair a tháinig Doéig an tEadómach chuig Sól á rá leis: «Chuaigh Dáiví isteach i dteach Aichímeilic.» 3 Cad chuige duit bheith ag maíomh as do mhioscais,a ghaiscígh na hurchóide? Salm 51 -wS321 Glacfaidh tú ansin le híobairtí na fíréantachta,le hofrálacha agus le híobairtí uileloiscthe:ansin ofrálfar mairt chugat ar d' altóir.}vs320 Bí fial le Síón, as ucht do mhaitheasa, a Thiarna,ionas go dtógfaí ballaí Iarúsailéim as an nua.ru]319 M' íobairtse, a Dhia, an croí aithríoch;ní eiteoidh tú, a Dhia, croí brúite uiríseal.tta318 Óir ní bhfaigheann tú taitneamh in íobairtagus an loiscíobairt a dhéanfainn ní ghlacfá.Vs%317 A Thiarna, oscail mo bheola,agus fógróidh mo bhéal do mholadh.r316 Saor mé ó choir na fola,a Dhia, a Dhia mo shlánaitheoir,agus mórfaidh mé le mo theanga do cheartas.kqO3 15 Múinfidh mé do shlite do lucht na hurchóideagus fillfidh na peacaigh ar ais chugat.npU3 14 Tabhair ar ais dom áthas do shlánaitheagus tabhair spiorad na díograise mar thaca dom.Zo-3 13 Ná díbir amach as do radharc méagus ná beir do naomhspiorad uaim.hnI3 12 Cruthaigh ionam croí glan, a Dhia,agus cruthaigh spiorad daingean as an nua ionam.Ym+3 11 Iompaigh do ghnúis ó mo pheacaíagus cealaigh mo chionta go léir.{lo310 Lig dom an gairdeas agus an t-áthas a chloisteáil,agus beidh lúcháir ar na cnámha a bhrúigh tú.ck?39 Croith orm hiosóip agus glanfar mé;nigh mé agus is gile mé ná an sneachta.gjG38 Féach, is geal leat an croí dílis,agus i mo lár istigh múineann tú eagna dom.oiW37 Ach féach gur rugadh faoi chion méagus gur gineadh i mbroinn mo mháthar faoi pheaca mé.Bh}36 Is ortsa amháin a pheacaigh mé;an ní is olc i do láthair a rinne mé.Ionas go mba léir gur ceart é do bhreithagus go dtugann tú breithiúnas gan locht.bg=35 Óir aithním mo chionta go maithagus tá mo pheaca os mo chomhair i gcónaí.Xf)34 Nigh go huile mé ó mo chion,agus déan mo pheaca a ghlanadh díom.(e K31 Do stiúrthóir an chóir. Salm Dháiví, 2 an uair a tháinig Nátán fáidh chuige tar éis do [Dháiví] peaca a dhéanamh le Baitseaba. 3 Déan trócaire orm, a Dhia, de réir do bhuanghrá:cealaigh mo choir as iomad do thrua. Salm 50 5dc2an té a ghabhann buíochas mar íobairt,is é sin an té a thugann urraim dom;agus don té a mhaireann gan cháimtaispeánfaidh mé slánú Dé.»ncU2Aire daoibh, a lucht dearmadta Dé;sula mbéarfainn oraibh is gan fear bhur dtarrthála ann;'bG2Déanann tú amhlaidh, agus an mbeidh mise i mo thost?An dóigh leat gurb é do dhálasa agamsa é?Táim do do cheartú agus do do chúisiú.laQ2Tugann tú míchlú do bhráthar i do shuí duit,tromaíonn tú ar mhac do mháthar féin.T`!2Tugann tú do bhéal don olcagus cumann tú bréaga le do theanga.y_k2Nuair a fheiceann tú gadaí téann tú i bpáirt leisagus gabhann tú i gcomhar le lucht adhaltranais.b^=2Ó tharla gur fuath leat mo dhlíagus go ndéanann tú neamhní de mo bhriathra?])2Ach is é a deir Dia leis an bpeacach:«Cén ceart atá agatsa mo dhlí a fhógairtagus lán béil a dhéanamh de mo chonradh?j\M2Glaoigh orm ansin in am na hanacra;saorfaidh mé thú agus tabharfaidh tú urraim dom.»d[A2Toirbhir íobairt an bhuíochais do Dhiadíol do mhóideanna leis an Té is Airde.bZ=2 An dóigh leat go n-ithimse feoil tarbh?An measann tú go n-olaimse fuil gabhar?iYK2 Dá mbeadh ocras orm ní duitse a inseoinn é,óir is liom an domhan agus a bhfuil ann.ZX-2 Is aithnid dom éanlaith an aeiragus is liom a ngluaiseann sa mhachaire.bW=2 Óir is liom ainmhithe uile na coilleagus na mílte beithíoch ar mo shléibhte.`V92 Ní ghlacfaidh mé le tarbh ó do theachná le pocaide gabhair de do thréada.oUW2Ní de bharr d' íobairtí a cháinim thú:bíonn do loiscíobairtí i mo láthair de shíor.T)2«Éistigí, a phobal liom, labhróidh mé,tabharfaidh mé fianaise i do choinne, a Iosrael;óir is mise is Dia ann do Dhiasa._S72Foilsíonn na flaithis a fhíréantachtóir is é Dia é féin is breitheamh.cR?2«Cruinnigí mo phobal naofa i mo láthaira cheangail mo chonradh le híobairt.»pQY2Fágfaidh sé a fhianaise ar neamh agus ar talamhgo dtabharfaidh sé breithiúnas ar a phobal:P#2Tháinig ár nDia amach, ní fhanfaidh sé ina thost.Gluaisfidh tine chraosach roimhe amachagus anfa gaoithe ina thimpeall.4Oc2As Síón a shoilsigh Dia le barr scéimhe; N 2 Salm Ásáf. Labhair an Tiarna is é Dia na ndéithe é agus ghair sé chuige an chruinne. Salm 49 gMG121 Óir ní buan é séan an duine;is cosúil é leis na beithígh a théann ar ceal.[L/120 rachaidh sé i bhfochair a shinsearnach bhfeicfidh an solas go brách.qK[119 Cé gur bhreá leis a shaol fad a mhair sé «maífidh gach aon neach mo shéanmhaireacht» yJk118 Nuair a éagfaidh sé ní bhéarfaidh sé dada leis,ná ní rachaidh a rachmas chun na huaighe leis. 04~~ }H||{{zzyyxRww]vvuattTss3rr6qqHH}HGG%FFZEEDDCC#BBAAA$@@K??x>>>+==e<<<&;;H::o:99(88P77S66&5l44033t22o11k00c//}/../--N,,k++i*)))+((I''t&&8%%$$T##W""~"!!& {3K4h2d:Sb*^)l,  q  W 3 s zLHx S0X8)N.Thug sé a bhfómhar don chruimh,agus toradh a saothair don lócaiste.^75N-Chuir sé cuileoga chucu a d' alp iad,agus froganna ina scaotha á milleadh.d6AN,nuair a rinne sé fuil dá n-aibhneachaionas nach bhféadfaidís an t-uisce a ól.d5AN+nuair a d' oibrigh sé a éachtaí, san Éigipt,a mhíorúiltí ar mhachaire Zoan;c4?N*Níor chuimhin leo feasta a ghníomharthaná an lá a shaor sé óna naimhde iad,U3#N)Chuir siad cathú ar Dhia arís eileagus chiap Neach Naofa Iosrael.h2IN(Nach minic a bhí siad easumhal dó san fhásach,go ndearna siad a chrá san uaigneas.b1=N'Ba cuimhin leis nach raibh iontu ach daoine;anáil a ghabhann seacha gan casadh.F0N&Mar sin féin, toisc é bheith trócaireachmhaitheadh sé a bpeaca, gan iad a scriosadh.Is minic a chuir sé srian lena fheargagus nár lig sé a racht amach orthu.j/MN%óir ní raibh siad dílis ó chroí dóná ní dhearna siad a chonradh a chomhlíonadh.`.9N$Ní bhídís ach á bhladaráil lena mbéalagus ag insint bréag lena dteanga,g-GN#Chuimhnídís gurbh é Dia a gcarraig' s gurbh é an Dia is Airde a d' fhuascail iad.g,GN"Nuair a thugadh sé a n-ár bhídís á lorgag iarraidh Dé le fonn is le dúthracht.]+3N!gurb uime a scrios sé a laethantaagus a chuir deireadh lena ré go tobann.a*;N Dá ainneoin sin uile pheacaigh siadagus níor chreid siad a éachtaí iontacha)!Nnuair a d' éirigh fraoch Dé ina n-éadan,is gur leag sé ar lár a dtréanfhir,is gur threascair sé fíorscoth Iosrael.^(5NAch ní mó ná gur sásaíodh a mian dóibhagus an bia ina mbéal go fóill^'5ND' itheadar a sáith, dá bhrí sin,óir thug sé dóibh gach a raibh uathu.\&1NLig sé anuas i lár a gcampa iadar gach taobh thart timpeall a mbothanna.]%3ND' fhear sé orthu feoil mar dheannachagus éanlaith mar ghaineamh na trá.h$INChuir sé an ghaoth anoir ó neamh chucuagus mhúscail an ghaoth aneas lena chumhacht.V#%ND' ith an duine arán na n-aingealóir thug sé flúirse bia dóibh.\"1Nd' fhear sé anuas orthu manna le hitheagus bhronn sé bia ó neamh orthu.V!%ND' aithin sé do néalta neimheagus d' oscail sé doirse na spéire;_ 7Nde bhrí nár chreid siad i nDiaagus nár chuir siad a ndóchas ina chúnamh.NArna chlos sin don Tiarna ghabh fearg éagus fadaíodh tine in aghaidh Iacóib.Líon sé le fearg in aghaidh Iosrael<qNIs fíor nuair a bhuail sé an charraiggur bhrúcht an t-uisce ina thuilte;ach an féidir dó arán a thabhairt dúinnnó feoil a sholáthar dá phobal?»fENLabhraíodar in aghaidh Dé, á rá:«An dtig le Dia bord a ghléasadh san fhásach?iKNchuireadar cathú ar Dhia ina gcroí;d' iarr siad bia air d' fhonn a mianta a shásamh.jMNAch lean siad leo ag peacú ina éadan;thug siad dúshlán an Té is Airde san fhásach;dANnuair a mheall sé sruthanna as an gcarraigis gur bhrúcht an t-uisce ina thuilte.^5NScoilt sé na carraigeacha san fhásach,mhúch sé a dtart le flúirse uisceY+NThreoraigh sé le néal iad de láagus le tine i gcaitheamh na hoíche.iKN Roinn sé an mhuir is sheol sé trasna iad;chuir sé na huiscí ina seasamh ina mballa.gGN Rinne sé míorúiltí i bhfianaise a sinseari dtír na hÉigipte, ar mhachaire Zoan.\1N Rinne siad dearmad ar a ndearna séagus ar na hiontais a nocht sé dóibh.`9N Níor choinnigh siad a gconradh le Dianíorbh áil leo siúl de réir a dhlí.fEN Bhí clann Eafráim gléasta leis an mboghaach thugadar dá mboinn é lá an chatha.-SNsula mbeidís mar a n-aithreacha rompuina nglúin easumhal ceanndána;glúin gan seasmhacht ina gcroínach raibh dílis do Dhia ina meanma.Nionas go gcuirfidís a ndóchas i nDia,gan oibreacha Dé a dhearmadach a aitheanta a choimeád de shíor,)Nionas go mb' eol don chéad ghlúin eile é,agus don dream nár saolaíodh fós,agus go n-inseoidís siúd dá gclann féin é@yNnuair a d' eisigh sé reachtanna do Iacób,nuair a bhunaigh sé dlí in Iosrael.D' ordaigh sé mar aithne dár n-aithreachaan dlí seo a mhúineadh dá gclann<qNnach cóir iad a cheilt ar a sliochtach a insint don ghlúin atá le teacht Móréachtaí an Tiarna agus a chumhachtagus na míorúiltí móra a rinne séf ENNa nithe ba chlos dúinn agus ab eol dúinn féin,a d' inis ár n-aithreacha dúinn,e CNOsclóidh mé mo bhéal i samhlaoidíagus míneoidh mé rúndiamhra na seanaimsire.  N Mascil Ásáf. Éist, a phobal, le mo theagasc;claonaigí bhur gcluasa le briathra mo bhéil. Salm 77 Q M21 Sheol tú do phobal mar thréadle láimh Mhaois agus Árón. M20 Bhí do shlí ar fud na farraigeagus do chosáin sna huiscí mórabíodh nach raibh lorg do chos le feiceáil.'M19 Bhí do thoirneach ag tormáil mórthimpeallagus do splancacha ag soilsiú an tsaoil.Corraíodh an talamh agus chrith sé./WM18 Bhí na scamaill ag stealladh uisce anuas;bhí na spéartha ag caitheamh toirní go torannach;agus do shaigheada ag scinneadh de gach leith dínn."=M17 Thug na huiscí dá n-aire thú, a Dhia;Thug siad dá n-aire thú agus ghlac siad eagla,agus chrith na duibheagáin le barr sceimhle.r]M16 Le do chuisle do cheannaigh tú do phobal;clann Iacóib agus fós clann Iósaef. SelahfEM15 Is tú an Dia a dhéanann éachtaí;thaispeáin tú do chumhacht do na ciníocha.Z-M 14 Is naofa do shlí, a Thiarna;cén Dia atá chomh mór lenár nDia-na?mSM 13 Bím ag smaoineamh ar do ghníomhartha go léir;déanaim machnamh ar d' éachtaí móra.`9M 12 Bím ag cuimhneamh ar oibreacha an Tiarna;ar na hiontais a rinne tú fadó.fEM 11 Dúirt mé: «Is é mo laigea mheas gur chlaochlaigh deaslámh an Té is Airde.»kOM 10 Ar thug Dia a thrua i ndíchuimhne;ar bhuaigh an fhearg ar an taise aige? Selahl~QM9 An bhfuil deireadh go deo lena ghrá dúinn;an bhfuil a ghealltanas gan bhrí go brách?t}aM8 An dtabharfaidh an Tiarna tarcaisne dúinn i gcónaí;an ea nach mbeidh sé bámhar linn feasta?c|?M7 Déanaim machnamh i mo chroí de shiúl oíche;scrúdaím mé féin ó spiorad.Z{-M6 Smaoiním ar na laethanta a d' imigh;is cuimhin liom na blianta fadó.nzUM5 Baineann tú codladh na hoíche de mo shúile;ní fhéadaim labhairt le méad mo bhuartha.tyaM4 Ligim osnadh is mé ag smaoineamh ar Dhia;ar mo mharana dom is lag liom mo mheanma. Selahx-M3 Lorgaim an Tiarna in am mo bhuartha;Sínim mo lámha chuige gan sos ar feadh na hoíche,agus diúltaíonn m' anam don sólás.&w GM1 Don stiúrthóir. Dé réir Iduthun. Salm Ásáf. 2 Glaoim ar Dhia os ard;glaoim os ard i dtreo go n-éistfidh sé. Salm 76 dvAL 12b an té a bhaineann an t-anam as taoisighgur uafásach le ríthe na cruinne é.Au}L 12a Díolaigí bhur móideanna leis an Tiarna bhur nDia rt]L 11 Déanfaidh fraoch an duine féin thú a mholadh;déanfaidh fuíoll a chuid feirge crios duit.yskL 10 Nuair a d' éirigh Dia a thabhairt breithiúnais,a tharrtháil daoine ísle na cruinne. SelahdrAL9 Nuair a thug tú breithiúnas ó neamhghabh critheagla an talamh agus thost sé.gqGL8 Is uafásach tú! cé a sheasfaidh i d' éadan;nuair a bhíonn racht róbhuile ort?lpQL7 A Dhia Iacóib, nuair a labhair tú go bagrachrinneadh staic de charbaid agus d' eachra.oL6 Tá lucht an chroí chalma arna gcreachadh,codlaíonn siad ina dtoirchim suain;tá lucht na lámh láidir gan taca.gnGL5 Is solasmhar maorga thú, a Thiarna;is cumhachtaí tú ná [na sléibhte síoraí].xmiL4 Is ann a bhris sé na saigheada lonracha an sciath is an claíomh is an trealamh troda. SelahKlL3 I Sailéim atá a bhothagus i Síón a áras cónaithe.5k eL1 Do stiúrthóir an chóir. Ar théada cheoil. Salm Ásáf. Amhrán. 2 Tá aithne ar Dhia in Iúdá;tá a ainm in airde in Iosrael. Salm 75 _j7K 10b Brisfidh mé cumhacht lucht an oilcagus ardófar na fíréin i gcumhacht.fiEK 10a Maidir liomsa: déanfaidh mé gairdeas go deo;canfaidh mé Salm do Dhia Iacóib.OhK9 Tá cupán d' fhíon dearg ag an Tiarna;spíosraí ann is an cúr ag cur thar maoil.Doirtfear amach é agus déanfar a dhiúgadh;diúgfaidh urchóidigh uile an talaimh é.jgMK8 is é Dia féin an breitheamh;umhlaíonn sé nó ardaíonn sé de réir mar a oireann.efCK7 Óir ní ón aird anoir ná aniar,ón bhfásach ná ón sliabh a thig an bhreith;Xe)K6 ná déanaigí gaisce as bhur neart,ná labhraigí go dolba dána.»dK5 Deirim le lucht bladhmainn: 'Scoirigí de bhur mbladhmann' ;agus leis na hurchóidigh: 'Ná maígí bhur neart,ecCK4 Bíodh go gcorraítear an talamh agus a bhfuil annis mé a dhaingnigh a cholúin.]b3K3 «An uair a shocróidh mé féintabharfaidh mé breith de réir an chirt.a {K1 Don stiúrthóir. Leis an bhfonn «Ná Scrios» . Salm Ásáf. Amhrán. 2 Is leat a ghabhaimid buíochas, a Dhia;gabhaimid buíochas leat; agraímid d' ainmagus déanaimid d' éachtaí a fhógairt. Salm 74 o`WJNá tabhair i ndíchuimhne callán do naimhdeagus glamaíl d' eascairde ag méadú de shíor.v_eJÉirigh, a Dhia, agus tagair do chúis;cuimhnigh mar a mhaslaíonn an t-éagráifeach gach lá thú.^JNá lig don té faoi leatrom filleadh faoi náire;go raibh an dealbh agus an daibhir ag tabhairt moladh do d' ainm.n]UJTabhair aire do do chonradh óir is lomlán d' éigeanuaimheanna agus diamhra uile na tíre.o\WJNá tabhair anam do choilm don bhadhbh, a Thiarna;ná déan dearmad go deo ar anam na mbocht.o[WJCuimhnigh, a Thiarna, ar an namhaid fonóideach;tugann pobal gan chiall tarcaisne do d' ainm.lZQJIs tú a chinn críocha uile na cruinne;is tú a dhealbhaigh an samhradh is an geimhreadh.dYAJIs leat an lá agus is leat an oíche;is tú a shocraigh an ghrian is an ghealach.jXMJIs tú a chuir foinsí agus caisí ag brúchtaíl;is tú a dhiúg na haibhneacha tuilte.wWgJIs tú a rinne conamar de chinn an Leiviatangur thug tú ina bhia é do ainmhithe allta an fhásaigh.uVcJ Is tú a scoilt an mhuir le do chumhachtagus a bhris ina mbloghanna cinn na n-arrachtach san uisce.kUOJ Is é Dia mo Rí leis na cianta cairbreacha;an té a dhéanann slánú i lár an talaimh.T}J Cad fáth a n-iompaíonn tú do lámh uainn, a Thiarna?Cad fáth a bhfolaíonn tú do dheaslámh i do bhrollach?SwJ Cá fhad a bheidh an t-eascara go tarcaisneach, a Dhia;an dtabharfaidh an namhaid masla do d' ainm go brách?|RqJ Ní fheicimid ár gcomharthaí, níl fáidh ann feastaná níl aon neach inár measc arb eol dó cá fhad.Q{JDúirt siad ina gcroí istigh: «Scriosaimis ar fad iad;cuirimis trí thine a bhfuil de scrínte Dé sa tír.»zPmJChuir siad do shanctóir faoi bharr dearglasrach.Thruailligh siad agus leag d' áit chónaithe go húir.OJtuairgníonn siad le tuanna adhmad snoite na ndoirseagus déanann siad sceanairt díobh le casúir is le ceapoird.>NwJIs cosúil iad le coillteoirí ag beartú a mbiailí;xMiJTá do naimhde ag búiríl i lár do thionóilagus chuir siad a meirgí mar chraobh choscair in airde.xLiJTabhair d' aghaidh ar na fothracha a scriosadh ar fad,ar an dochar a rinne an namhaid san ionad naofa.=KsJCuimhnigh ar do chomhthionól a bhunaigh tú fadó;ar an gcine a cheannaigh tú mar oidhreacht duit féin,ar Shliabh Shíón mar a ndearna tú áras do chónaithe.6J gJ Mascil Ásáf. Cad fáth ar chaith tú uait go brách sinn, a Dhia?Cad fáth foréigean feirge ort in aghaidh chaoirigh do pháirce? Salm 73 4IaIIs fearr liomsa bheith i ngar do Dhiaagus mo dhóchas a chur sa Tiarna, mo Dhia,ionas go n-inseoinn d' éachtaí go léiri ndoirse iníon Shíón.rH]IAn drong a thréigeann thú rachaidh siad ar ceal;scriosann tú a n-imíonn uait le striapachas.GIBíodh go gcliseann mo cholainn is mo chroírinne carraig mo chléibh de Dhia;is é mo chuid é go síoraí suthain.hFIICé atá agam ar neamh ach tú;agus má bhím leatsa ní áil liom a bhfuil ar talamh.qE[IDéanfaidh tú mo threorú le do chomhairleagus glacfaidh tú chun na glóire faoi dheoidh mé.aD;IMar sin féin bím i d' fhochair de shíoragus beireann tú ar dheasláimh orm.jCMIbhí mé amaideach, baoth, neamhthuisceanach;ba chuma nó beithíoch mé i d' fhianaise.jBMIToisc go raibh m' aigne á spreagadh chun feirgele linn do mo chroí bheith á chiapadh,jAMIAmhail taibhreamh a scaiptear le dúiseachtcuirfidh tú a samhailtí ar ceal, a Thiarna.o@WIFéach mar a thit siad le halt na haon uaire;chuaigh siad ar ceal arna scriosadh le scanradh.d?AIChuir tú i slí shleamhain iad go dearfaagus thug orthu titim chun a n-aimhleasa.e>CInó go ndeachaigh mé i sanctóir Déis gur thugas do m' aire a gcríoch dhéanach.s=_IRinne mé machnamh d' fhonn go dtuigfinn an ní seo,ach chuaigh sé thar m' acmhainn a dhéanamh,m<SIDá ndéarfainn: «Labhróidh mé mar iad siúd,» bheinn ag tréigean dúchas do chlainne.e;CIagus mé bheith do mo chrá ar feadh an laeagus do mo smachtú gach aon ré solais!d:AI Nach díomhaoin dom mo chroí a bheith glan agamagus mo lámha a ní san ionracas,c9?I Féach! sin é dála na bpeacach;téann siad i saibhreas agus iad ar a sástacht.]83I Agus deir siad: «Cá bhfios do Dhia?An amhlaidh is eol don Té is Airde?»`79I Dá bhrí sin bíonn an pobal á moladhagus slogann siad a mbíonn á rá acu.k6OI Tugann siad fogha faoi na flaithis lena mbéalagus triallann a dteanga ar fud an talaimh.y5kIBíonn siad ag fonóid is ag labhairt go mailíseachagus beartaíonn siad an t-ansmacht go huaibhreach.f4EIBíonn a gcroí ag cur thar maoil le mioscais;brúchtann smaointe a n-intinne amach.g3GIUime sin, is é an t-uabhar a muince,agus folaíonn an foréigean iad amhail éadach.n2UINíl páirt acu in anacraí na so-mharaithená ní dhéantar a sciúrsáil mar dhaoine eile.e1CINí bhíonn siad siúd á gcrá ná á gciapadh;is slán a gcorp agus is sleamhain.i0KIÓir bhíos ag éad le lucht éirí in airde,ag faire dom ar shéan na n-éagráifeach.a/;IAch is beag nár sciorr mo chosa uaim;is beag nár shleamhnaigh mo chéimeanna; . I Salm Ásáf. Nach maith atá Dia don dream díreach;an Tiarna dá bhfuil glan ó chroí. Salm 72 3-aHCríochnaítear leis seo moltaí Dháiví.h,IHGo moltar a ainm glórmhar go brách;go líona a ghlóir an talamh.Amen! Amen![+/HMoladh leis an Tiarna, Dia Iosrael,an tAon amháin a dhéanann éachtaí.*%HGo moltar a ainm go brách,fad a bheidh an ghrian ann.Is tríd a bheannófar gach treibh;beidh gach cine á mholadh.N)HGo raibh flúirse arbhair sa tírgo mullach na sléibhte.Go raibh seordán a thoradh amhail an Liobáinagus lucht na gcathracha faoi bhláthmar fhéar ar an talamh.(7HGo maire sé i bhfadis go mbronntar air ór na hAráibe.Beifear ag guí ar a shon i gcónaí;á bheannachadh ar feadh an lae.i'KHSaorfaidh sé a n-anam ón bhfeall is ón bhforéigean;óir is luachmhar leis a bhfuil.[&/H Beidh trua aige don lag is don bhocht,agus sábhálfaidh an duine dealbh.e%CH Óir saorfaidh sé an bocht nuair a ghlaofaidh sé air;agus an donán gan chúnamh.`$9H Cromfaidh an uile rí go talamh ina láthair;déanfaidh gach cine fónamh dó.$#AH Tiocfaidh ríthe Thairsís agus na nInsí,ag triall air le tabhartais.Tabharfaidh ríthe na hAráibe agus Seababronntanais chuige.M"H Titfidh a naimhde ina láthair;lífidh siad an luaithreach.]!3HGo raibh a réim ó mhuir go muir;ón Abhainn Mhór go críocha na cruinne.c ?HGo mblátha síocháin agus fíréantacht lena linnnó go meathfaidh an ghealach.X)Hmar fhearthainn ar an bhfód féir ghlais;mar cheathanna ar an talamh.OHGo maire sé mar an ghrian agus an ghealach;ó aois go haois;HGo ndéana sé cosaint ar dhaoine ísle an phobail;go saora sé clann na mbocht,agus go mbrú sé lucht daorsmachta.^5HGo n-iompraí na sléibhte síocháin don phobalagus na cnoic fíréantacht.a;Hchun go dtuga sé ceartbhreithiúnas ar a phobalagus cothrom do dhaoine bochta. !H [Salm] Sholaimh. Bronn do bhreithiúnas, a Dhia, ar an rí,agus d' fhíréantacht ar mhac an rí; Salm 71 7gGBeidh mo theanga ag trácht ar d' fhíréantachti gcaitheamh an lae ar fad,toisc gur cuireadh nuar agus náirear an drong atá ar tí mo dhíobhála.q[GDéanfaidh mo bhruasa lúcháir agus mé ag canadh duitmar aon le m' anam atá ceannaithe agat.>uGDéanfaidh mé ceol duit ar an gcláirseach, dá bhrí sin,as ucht do dhilghrá dom, a Dhia.Seinnfidh mé freisin ar an gcruitduitse, a Neach Naofa Iosrael.8kGTabharfaidh tú gradam agus sólás ar ais dom.GLeag tú orm iomad de thrombhuarthaíach tabharfaidh tú mo bheatha ar ais dom.Tógfaidh tú as broinn na talún mé;)GSíneann d' fhíréantacht chun na bhflaitheas, a Dhia,is éachtach iad na nithe a rinne tú.A Dhia, cé is comhionann leatsa?=sGI mo sheanóir liath dom anois,ná déan mé a thréigean, a Dhia,chun go bhfoilseoidh mé do chumhacht don ghlúin seoagus do chumas dá bhfuil le teacht.q[GThug tú teagasc dom ó m' óige, a Dhia,agus bhíos ag fógairt do mhóréachtaí go dtí seo.gGGFógróidh mé móréachtaí an Tiarna;d' fhíréantachtsa amháin a fhoilseoidh mé. GFógróidh mo bhéal d' fhíréantachtagus do chúnamh ó lá go chéileóir ní fios dom a líon ná a n-áireamh.fEGAch beidh dóchas agamsa go bráchagus cuirfidh mé le do mholadh in aghaidh an lae./WG Go gcuirtear trína chéile is go gcloíteara bhfuil ar tí m' anama.Go gclúdaítear le míchlú agus náirean drong ar mian leo mo dhochar.[ /G A Dhia, ná bíse i bhfad uaim;déan deifir, a Dhia, agus cabhraigh liom. G á rá: «Tá sé tréigthe ag Dia;téigí ar a thóir agus beirigí air,óir níl aon neach ann lena shaoradh.»_ 7G Óir bím i mbéal mo naimhde;téann lucht mo bhraite i gcomhairle le chéiles _G Ná caith uait mé i ndeireadh m' aoise;ná fág mé liom féin nuair a mheathfaidh mo bhrí orm.T !GIs lán mo bhéal de do mholadhagus de do ghlóir ar feadh an lae.[/GBa ábhar iontais mé ag mórán daoineach is tú mo chúntóir cumasach.GIs ort atá mo sheasamh ó rugadh mé,ó bhroinn mo mháthar ba thú mo dhídean;ionat a bhíodh mo dhóchas i gcónaí.gGGÓir is leat atá mé ag feitheamh, a Thiarna;a Dhia, is tú mo dhóchas ó m' óige.dAGFuascail mé as láimh an urchóidigh,as greim an ainbheartaigh agus an aintiarna. GBí agam i do charraig dhídine,i do dhúnfort daingean do mo tharrtháil;óir is tú mo charraig is mo dhún.lQGFuascail mé i d' fhíréantacht agus saor mé;claon chugam do chluas agus tarrthaigh mé.f GGOrtsa, a Thiarna, atá mo thriall;nár dhéantar mo náiriú go deo. Salm 70 F6 Ós dealbh dearóil mé,tar chugam, a Dhia.Is tú mo chabhair is m' fhuascailteoir,ná moilligh, a Thiarna!/F5 Go ndéana a mbíonn do d' iarraidhríméad agus gairdeas.Go ndeire an dream lenarb áil do chúnamh:«Moladh le Dia!»W'F4 Go ngabha ar ais faoi mhearbhallan drong a deir liom: «Há, há!»7~gF3 Go raibh náire agus ceann faoi ar an dreama bhfuil mo bheo agus m' anam uathu.Go gcuirtear ar gcúl faoi náirea bhfuil ag dréim le mo mhilleadh.A} }F1 Don stiúrthóir. [Salm] Dháiví. Mar chuimhneachán. 2 Go mba toil leat, a Dhia, mé a fhuascailt;brostaigh, a Thiarna, agus cabhraigh liom. Salm 69 +|OE$37 Déanfar cónaí iontu, beifear á sealbhú:beidh siad ina n-oidhreacht ag sliocht a sheirbhíseach,ina n-áitreabh ag lucht a ainm a ghráú._{7E#36 Óir déanfaidh Dia Síón a shaoradhagus atógfaidh sé cathracha Iúdá.Zz-E"35 Go mola na spéartha agus an talamh é;an mhuir agus a maireann inti.oyWE!34 Óir éisteann an Tiarna leis na bochta;ní thugann sé droim láimhe dá bhraighdeanaigh.xE 33 Féachaigí, a lucht na huirísle, agus gairdigí;bíodh tógáil croí oraibh, a lucht chuardaithe an Tiarna._w7E32 Is mó a thaitneoidh sin leis an Tiarnaná damhra le hadharca agus crúba.av;E31 Molfaidh mé ainm Dé le hamhránagus mórfaidh mé é le breith buíochais.ru]E30 Maidir liomsa, cé gur daibhir dobrónach mé,déanfaidh do chúnamh mé a thógáil, a Dhia.otWE29 Scriostar as leabhar na mbeo iadagus ná scríobhtar a n-ainmneacha i measc na bhfíréan!psYE28 Cuir urchóid i gcionn a n-urchóide,agus nár thaga siad choíche chun d' fhíréantachta.yrkE27 Óir chuir siad tóir ar an té a bhuail tú,agus chuir créacht leis na créachtaí a thug tú dó.bq=E26 Go bhfágtar a gcampa ina uaigneas;go bhfágtar a n-áitribh gan neach iontu.Zp-E25 Go lige tú do racht amach orthu.Go mbeire orthu teas do dhíbheirge.noUE24 Go ndalltar a súile ionas nach bhfeice siad;go raibh crith cos is lámh orthu go brách.hnIE23 Go raibh a mbord ina dhol chun a gceapthaagus a bhfleánna ina ngaiste dá gcairde.Wm'E22 Thugadar domlas le hithe domagus fínéagra le hol dom i mo thart.QlE21 Is briste mo chroí de chionn aithiseionas gur fágadh mé go faonlag fann.Bhí mé ag súil le trua ach ní bhfuair mé é;le lucht fortachta, ach ní raibh siad le fáil.`k9E20 Is eol duit m' aithis is mo náire,tá m' eascairde go léir i do láthair._j7E19 Tar i ngar do m' anam agus fuascail mé;saor mé mar gheall ar mo naimhde.miSE18 Ná folaigh do ghnúis ar do ghiolla;freagair mé go luath mar go bhfuilim faoi bhuairt.ohWE17 Freagair mé as ucht do bhuanghrá, a Thiarna,iompaigh chugam de réir do mhórthrócaire.sg_E16 sula n-éirí na tonnta orm.Nár shloga an fharraige siar mé;nár dhúna an poll orm.fwE15 Tóg as an láib mé d' eagla mo bháite;saor mé ó m' eascairde.Saor mé ó dhuibheagán na mara(eIE 14 Chugatsa a chuirim m' urnaí, a Thiarna,ar uair na faille, a Dhia.Éist liom de réir do mhórthrócaireagus do chúnaimh gan teip.tdaE 13 Bíonn na dailtíní sráide ag tromaíocht orm,agus is ábhar amhrán mé ag lucht ólacháin.jcME 12 Agus an uair a chuir mé sacéadach ormis amhlaidh a bhí mé i mo cheap magaidh acu._b7E 11 Nuair a chiap mé m' anam le troscadhchaith siad achasán liom dá chionn.kaOE 10 Tá mé ar lasadh le dúthracht do do theach;is orm a thit aithisí lucht do cháinte.e`CE9 Is strainséir mé ag mo bhráithre féin;is coigríoch mé ag clann mo mháthar.a_;E8 Ar do shonsa a d' fhulaing mé aithisagus bhí luisne na náire i mo ghnúis.(^IE7 Nára cúis náire mé do d' aos muiníne,a Thiarna Dia na slua.Nára cúis anbhá mé dá mbíonn ag feitheamh leat,a Dhia Iosrael.K]E6 Is eol duit mo bhaois, a Dhia;is léir duit mo chionta.f\EE5 Ní lia ribí mo chinnná lucht m' fhuatha gan fáth.An drong lér mian mo mhilleadhsáraíonn siad mé go héagórach.An amhlaidh a thabharfaidh mé ar aisan ní nár ghoid mé?&[EE4 D' éirigh mé cortha de bheith ag glaoch;tá mo scornach tirim.Tá radharc mo shúl ag meath ormagus mé ag feitheamh le mo Dhia.0ZYE2 Táim do mo shlogadh i láib an duibheagáin,gan cos i dtaca agam.3 Chuaigh mé thar foras i ndoimhne na mara;táim do mo bhá ag na tonnta..Y WE Don stiúrthóir. Leis an bhfonn «Na Lilí» . [Salm] Dháiví. Tarrthaigh mé, a Dhia;tá na huiscí go bun na gcluas orm. Salm 68 XD#35b Is ineaglaithe Dia Iosrael ina shanctóir naofa;is é a thugann neart agus cumhacht dá phobal.Moladh le Dia!}WsD"35a Tagaigí agus admhaígí mórchumhacht Déa bhfuil ceannas aige ar Iosrael agus cumhacht sna spéartha.VyD!34 atá ina shuí ar néalta neimhe os ar gcionn in airde;ardaíonn sé a ghlór agus is cumasach an glór é.zUmD 33 Canaigí do Dhia, a ríochtaí na cruinne,seinnigí moladh ar an gcláirseach don Tiarna SelahmTSD32 Tiocfaidh na flatha ag triall ort ón Éigiptagus sínfidh an Aetóip a lámha chun Dé.pSYD31 Bí ag bagairt ar ainmhithe allta na ngiolcach,táinte na dtarbh agus laonna na gciníocha;sléachtaidís go humhal duit le bronntanais airgid;cuir scaipeadh ar na ciníocha a bhfuil a ndúil sa chogadh.{RoD30 As ucht do theampaill in Iarúsailéim in airde,bíonn mórán ríthe ag tabhairt tíolacthaí chugat.QyD29 Cruinnigh do chumhacht, a Dhia, nocht dúinn do neart,an chumhacht sin a d' oibrigh tú a Dhia, ar ár son.=PsD28 Siúd é Biniáimin an té is óige i dtosach an tsluaagus siúd iad flatha Iúdá ag gluaiseacht ina sluaite;mar aon le flatha Zabúlun agus flatha Naftáilí.rO]D27 Molaigí an Tiarna i gcomhthionóil shollúnta;molaigí bhur nDia, a shliocht chlann Iosrael.N{D26 na cantairí i dtús an tslua, na cruitirí ar deireadh,na cailíní ina lár istigh ag seinm ar thiompáin.rM]D25 Feictear do mhórshiúlta sollúnta, a Dhia;mórshiúlta mo Dhé agus mo Rí san ionad naofa;LD24 chun go dtomfaidh tú do chosa i bhfuil do naimhdeagus go mbeidh a gcuid féin díobh ag teangacha do mhadraí. KD23 Is é a dúirt an Tiarna: tabharfaidh mé ar ais ó Bháiseán iad;tabharfaidh mé ar ais iad ó dhuibheagáin na mara, JD22 Déanfaidh Dia go dearfa cloigeann a naimhde a bhascadh;baithis mhongach an té a chéimníonn gan staonadh ina chionta.ID21 Dia a thugann tarrtháil orainn an Dia seo againne;tugann an Tiarna ár nDia doras éalaithe ón mbás dúinn.H}D20 Moladh leis an Tiarna ó lá go chéile,an Dia a thugann taca dúinn; is é ar slánaitheoir é. Selah9GkD19 Ghabh tú in airde agus braighdeanaigh mar aon leatagus ghlac tú le tíolacthaí ó dhaoine, a Thiarna fiú amháin ó lucht ceannairce i d' áras, a Dhia.{FoD18 Tá na mílte agus na mílte de charbaid Dé ann;tháinig an Tiarna ó Shíonái chun an ionaid naofa.=EsD17 Cad fáth a bhfuil éad oraibh, a shléibhte beannacha,ag féachaint ar an sliabh daoibh a thogh Dia mar áras?Is ann a bheidh an Tiarna ina chónaí go brách.uDcD16 Is maorga na sléibhte iad sléibhte Bháiseán;is sléibhte beannacha iad sléibhte Bháiseán.zCmD15 San uair a scaip an tUilechumhachtach na rítheagus leag sé ar lár iad mar shneachta ar Shalmón.»AB{D 14 Bíodh go bhfuil sibhse in bhur luí i measc chróite na gcaorachtá sciatháin an choilm arna gclúdach le hairgeadagus a chleití ag drithliú le ruithne an óir,AyD 13 «Cuirtear ruaig is raon maidhme ar ríthe na sluaiteagus tá an bhantracht sa bhaile ag roinnt na creiche.i@KD 12 Tugann an Tiarna an briathar uaidh;is líonmhar an slua iad lucht inste dea-scéala:?D 11 Is ann a lonnaigh do phobal de bharr do chineáltaismar a ndearna tú soláthar, a Dhia, do lucht an ghátair.>D 10 D' fhear tú flúirse fearthainne, a Dhia, ar d' oidhreacht;thug tú beatha do do phobal agus iad ar an ngorta.n=UD9 Bhí néalta neimhe ag díle báistí i bhfianaise Dé i bhfianaise Dé is Dia do Iosrael.<D8 A Dhia, nuair a ghabh tú roimh do phobal amach,nuair a thriall tú tríd an bhfásach bhí an talamh ar crith. Selah<;qD7 Is é Dia a thugann teallach don aonarán uaigneach;seolann sé na braighdeanaigh chun saoirse agus sonais,ach fágann sé lucht ceannairce i dtalamh gan uisce.j:MD6 Athair na ndílleachtaí agus caomhnóir na mbaintreach;is é sin Dia ina áras naofa.?9wD5 Canaigí amhrán do Dhia agus seinnigí dá ainm,déanaigí slí don té atá ag marcaíocht ar na néalta;gairdigí don Tiarna, déanaigí lúcháir ina láthair.v8eD4 Ach beidh áthas ar na fíréin i bhfianaise Dé,déanfaidh siad gairdeas go meidhreach meanmnach.,7QD3 Mar a scaiptear an deatach is amhlaidh a scaipfear iad;mar chéir a leátar i láthair na tinerachaidh na peacaigh ar neamhní i bhfianaise Dé.H6 D1 Do stiúrthóir an chóir. Salm Dháiví. Amhrán. 2 Éireoidh Dia agus scaipfear a naimhdeagus teithfidh as a láthair an dream a thugann fuath dó. Salm 67  B:~~(}}k}|{{z{ zz?yyy&xx^wwavvvonn!mllkkjj=iiNhhxhgg>ff}fee.ddRc|c bb@aa:`~`__^^2]]_\\[[jZZZYYGXXRWWiVVVUU5TT_SSSRRGQQyQP@ONNpNM\MLL3K\JJ-IfIHHBGGfFF.EECDDrD CtCBB)AAhA@@?>>>=<<];;'::99088k7m766A5|544%33$22U11100>//.---,,++***))6((;''H&&2%%m$$$ ##M""z" !!) Kn 9tBt{_,SAYnQ{ X  M  ` 1Vh 'BxBi\15 Tabharfaidh siad toradh uathu fiú amháin nuair is críon dóibh,agus iad go húrghlas i gcónaí,gAG\ 14 Arna bplandú in áras an Tiarna dóibh,beidh siad faoi mhaise i gcúirteanna Dé.p@Y\ 13 Beidh na fíréin faoi bhláth mar chrann pailme;fásfaidh siad mar chéadras na Liobáine.o?W\ 12 D' fhéach mo shúile go buach ar mo naimhde;chuala mo chluasa dea-scéala a dtreascartha.Y>+\ 11 Thug tú dom neart an daimh allta,agus dhoirt tú ola úr orm anuas.r=]\ 10 Óir scriosfar do naimhde, sea do naimhde, a Thiarna,agus scaipfear na hurchóidigh go léir.v<e\9 níl i ndán dóibh ach léirscrios go brách;ach is tusa, a Thiarna, an Neach is Airde de shíor.t;a\8 Cé go n-eascraíonn na héagráifigh mar fhéar,agus go mbíonn na hainbheartaigh faoi bhláth,a:;\7 Ní aithníonn fear na díchéille,ná ní thuigeann an t-amadán an ní seo.f9E\6 Nach éachtach iad d' oibreacha, a Thiarna!nach domhain iad go dearfa do smaointe!n8U\5 Óir chuir do ghníomhartha áthas orm, a Thiarna;déanaim gairdeas in oibreacha do lámh.R7\4 le ceol na cruite agus na cláirsí;mar aon le ceadal na lire.j6M\3 d' fhonn do bhuanghrá a fhógairt ar maidin,agus do dhílse i dtráthanna na hoíche,<5 s\1 Salm. Amhrán le haghaidh na Sabóide. 2 Is maith é buíochas a thabhairt don Tiarna,agus ceol a dhéanamh do d' ainm, a Neach is Airde, Salm 91 {4o[Déanfaidh mé é a shásamh le fad saoil a thabhairt dó;agus déanfaidh mé mo shlánú a nochtadh dó.3[Nuair a ghlaofaidh sé orm déarfaidh mé: «Táim i d' fhochair.» Déanfaidh mé é a shaoradh agus a onórú in am a bhuartha.u2c[De bharr a dhilghrá dom déanfaidh mé a shaoradh,agus a dhíonadh toisc gur admhaigh sé m' ainm.l1Q[ Satlóidh tú ar an leon is ar an nathair;gabhfaidh tú de chosa sa leon óg is sa dragan.]03[ Iompróidh siad thú lena lámhasula mbuailfeá do chos in aghaidh cloiche.a/;[ Óir thug sé ordú dá aingil i do thaobh:tú a chosaint i do shlite go léir.[./[ Ní thiocfaidh aon urchóid i d' aice,ná aon phlá i gcóngar do bhotha,p-Y[ Óir is tú a dúirt: «A Thiarna, mo dhídean tú!» agus a rinne caiseal den Neach is Airde.l,Q[Óir ní gá duit ach féachaint i do thimpeall,chun go bhfeice tú cúiteamh na bpeacach.G+[Ar a shon go dtitfeadh míle le d' ais,agus deich míle ar do dheis,ní thiocfaidh sé i do ghaobhar ná i do ghaire,óir is sciath duit agus is lúireach a dhílse.^*5[ná an phlá a thriallann sa dorchacht,ná an sciúirse a mhilleann um nóinX))[Ní eagal duit uamhan na hoíche,ná an tsaighead a scaoiltear sa lá,d(A[Déanfaidh sé díon duit lena eiteoga,agus rithfidh tú chuige faoina sciatháin.b'=[Saorfaidh seisean thú ar ghaiste an fhoghlaera,ós é atá [ar tí do mhillte].n&U[deir sé leis an Tiarna: «Mo dhídean is mo dhaingean tú;mo Dhia ina bhfuil mo dhóchas.»% {[An té a chónaíonn i ndaingean an Té is Airde,a mhaireann faoi scáth an Uilechumhachtaigh, Salm 90 $#ZGo dtaga grásta ár dTiarna Dia anuas orainnagus go soirbhí tú saothar ár lámh;sea, go soirbhí tú saothar ár lámh!g#GZTaispeáin do bhearta do do sheirbhísigh;agus do chlú is do chumhacht do do chlann.~"uZDéan lúcháireach sinn i ndíol ar imir tú de bhuairt orainn;i ndíol na mblianta ina bhfacamar an t-olc.t!aZTabhair ár sáith de do bhuanghrá ar maidin dúinn,go mbeidh áthas orainn agus gairdeas go deo.n UZ Fill orainn; cá fhad a bheidh tú feargach?Déan trócaire ar do shearbhóntaí, a Thiarna.b=Z Múin dúinn giorra shaoil an duinechun go bhfaighimid críonnacht inár gcroí.pYZ Cé a chuimhníonn ar chumhacht do chuid feirge;cé a mbíonn eagla air roimh neart do bhuile?>uZ Seachtó bliain suim ár saolré;nó ceithre fichid má fhaighimid ár sláinte.Saothar agus stró a sealsan;imíonn siad ar luas agus bíonn deireadh linn.ucZ Gabhann ár laethanta tharainn is tú i bhfeirg linn;cuirtear deireadh lenár mblianta amhail osna.iKZChuir tú ár n-urchóidí os do choinne,ár bpeacaí folaithe faoi sholas do ghnúise.jMZTáimid dár gcnaí go dearfa le d' fhearg;scanraítear sinn le dásacht do dhíbheirge.lQZEascraíonn sé ar maidin agus bláthaíonn sébaintear é agus feonn sé um thráthnóna.a;ZSciobann tú chun siúil iad amhail aisling,nó mar fhéar úrghlas na maidine.  ZÓir níl míle bliain i d' fhianaiseach mar an lá a d' imigh tharainn inné,nó mar a bheadh faire na hoíche.`9ZDéanann tú deannach arís den duineá rá: «Ar ais libh, a Ádhamhchlann.» ZÓ thosach sular saolaíodh na sléibhte,sular rugadh an talamh agus an chruinne,is tú Dia gan tús gan deireadh. )Z Achainí Mhaois, giolla Dé. A Thiarna, is tú ba thearmann dúinn,ár ndídean ó ghlúin go glúin. Salm 89 A}Y452b Moladh go deo leis an Tiarna;Amen agus Amen!yY352a na maslaí lena maslaíonn do naimhde mé a Thiarna,lena dtugann siad tarcaisne do chomharba do ungthaigh.!Y251 Cuimhnigh, a Thiarna, ar an aithis a casadh le do sheirbhísigh;agus mar a iompraím i mo bhrollach maslaí uile na gciníocha {oY150 Cá bhfuil do chomaoineacha cianaosta, a Thiarnaa mhionnaigh tú do Dháiví dar brí do dhílseachta?xiY049 Cé hé an duine beo nach bhfeicfidh an bás,nó cé a thabharfaidh a anam ó chumhacht na huaighe?{Y/48 Cuimhnigh, a Thiarna, ar a ghiorracht atá mo shaol;an amhlaidh a chruthaigh tú an Ádhamchlann in aistear?  Y.47 Cá fhad, a Thiarna, a bheidh tú i bhfolach an go brách é?Cá fhad a bheidh do dhíbheirg ag bladhmadh mar thine?_ 7Y-46 Ghiorraigh tú laethanta a óige;agus d' fhág tú faoi náire shaolta é.W 'Y,45 Chuir tú cosc lena ghlóir-réim;leag tú a ríchathaoir ar lár.\ 1Y+44 Mhaolaigh tú faobhar a chlaímh;is níor thug tú an bua dó sa chath.a ;Y*43 D' ardaigh tú deaslámh a naimhde;chuir tú áthas ar a eascairde go léir.lQY)42 Creachann a ngabhann an tslí éionas go bhfuil sé ina chúis aithise dá chomharsana.Z-Y(41 Leag tú a mhúrtha go léir;agus d' fhág tú a dhún ina fhothrach.eCY'40 Bhris tú do chonradh le do ghiolla;agus thruailligh tú a choróin sa deannach.`9Y&39 Ach theilg tú uait le déistinis le corp feirge an té a d' ung tú féin.jMY%38 mairfidh sí go buan mar an ngealach,ina finné fíordhílis ar neamh.» Selahb=Y$37 Mairfidh a shliocht go brách;beidh a chathaoir mar an ngrian i m' fhianaise;kOY#36 Aon uair amháin a mhionnaigh mé;dar mo naofacht, nach ndéanfainn bréag le Dáiví.lQY"35 Ní bhrisfidh mé mo chor ná mo cheangal;ná ní bhréagnóidh mé briathar mo bhéil.mSY!34 ach ní bhainfidh mé mo bhuanghrá de go deo;ná ní rachaidh mé siar ar mo bhriathar.kOY 33 agróidh mé a gcion orthu leis an tslat;agus agróidh mé a gcoir orthu leis an lasc,u~cY32 más amhlaidh a sháraíonn siad m' fhorálacha,nó más amhlaidh a bhriseann siad m' aitheanta,i}KY31 Má thréigeann a chlann mhac mo dhlí,mura siúlann siad de réir mo phroiceaptaí,j|MY30 Socróidh mé a shliocht go síoraíagus a ríchathaoir mar laethanta na bhflaitheas.j{MY29 Coinneoidh mé mo chineáltas go deo dó;agus seasfaidh mo chonradh go daingean leis.cz?Y28 Ceapfaidh mé ina chéadghin mic é;an té is airde i measc ríthe na cruinne.fyEY27 Glaofaidh sé orm: 'Is tú m' athair;is tú mo Dhia agus carraig mo shlánaithe.'gxGY26 Leathfaidh mé a lámh os cionn na maraagus a dheaslámh os cionn na n-aibhneacha.nwUY25 Beidh mo dhílse agus mo chineáltas ina fhochair;agus is i m' ainmse a ardófar a neart.dvAY24 ach treascróidh mé a naimhde ina láthair;agus buailfidh mé lucht a fhuatha.ru]Y23 Ní mheallfaidh an namhaid go brách é,ná ní dhéanfaidh an t-urchóideach foréigean air,jtMY22 d' fhonn go mbeadh mo lámh leis de shíor;agus go mbeadh mo chuisle ag neartú leis.Us#Y21 Fuair mé Dáiví, mo ghiolla;rinne mé a ungadh le m' ola naofa r9Y20 Labhair tú tráth i bhfísá rá le do chairde naofa«Thug mé cabhair do ghaiscíoch;d' ardaigh mé fear tofa den phobal.oqWY19 Óir is é an Tiarna is sciath dár gcosaint;agus is é Neach Naofa Iosrael is rí orainn.wpgY18 Is tú, a Thiarna, dealramh a gcumhachta;agus is trí do chaoinchineáltas a ardaítear ár neart.voeY17 Déanann siad gairdeas i d' ainm feadh an lae;agus déantar a móradh as ucht d' fhíréantachta.~nuY16 Is aoibhinn don phobal arb eol dóibh an gháir áthais;siúlann siad faoi sholas do ghnúise, a Thiarna.wmgY15 Cóir agus ceart atá mar bhonn do do ríchathaoir;gabhann buanghrá agus dílseacht romhat amach.rl]Y 14 Is cumasach an chuisle atá agat, a Thiarna,is daingean do lámh, agus do dheaslámh crochta.|kqY 13 Is tú a chruthaigh an tuaisceart is an deisceart;molann Tábór agus Hearmón d' ainm le corp áthais.jjMY 12 Is leat na flaithis, is leat an talamh;is tú a bhunaigh an domhan agus a bhfuil ann.i{Y 11 Bhuail tú cos ar Ráhab go ndearna tú bloghanna de;agus scaip tú d' eascairde le do chuisle chumhachtach.ohWY 10 Is agatsa atá ceannas ar fhraoch na farraige;is tú a chuireann cosc le tulca na dtonnta. g Y9 A Thiarna Dia na slua, cé is comhionann leat?Is cumhachtach tú, a Thiarna, agus do dhílseacht de gach leith díot.fyY8 Is uafásach é Dia i gcomhchomhairle na naomh;is éachtach é agus is uamhnach thar a bhfuil ina thimpeall.uecY7 Óir cé is cosúil leis an Tiarna sna néalta,cé atá inchurtha le Dia ar shlua na bhflaitheas?{doY6 Foilsíonn na flaithis do mhíorúiltí, a Thiarna;tá d' fhírinne á moladh ag comhthionól na naomh.gcGY5 ' Socróidh mé do shliocht go brách,agus bunóidh mé do ríchathaoir go deo.' » bY4 «Cheangail mé conradh,» [a dúirt tú,] «leis an té a roghnaigh mé;dhearbhaigh mé do Dháiví mo sheirbhíseach:a}Y3 Óir is deimhin gur daingníodh do bhuanghrá go brách,agus shocraigh tú do dhílseacht chomh buan le neamh.9` mY1 Mascil Ethan an dúchasach. 2 Canfaidh mé de shíor faoi do bhuanghrá, a Thiarna;fógróidh mé do dhílseacht ó ghlúin go glúin. Salm 88 j_MX19 Sciob tú uaim mo chara agus mo chomharsa;is í an dorchacht mo chompánachsa feasta.t^aX18 Bíonn siad i mo thimpeall de shíor amhail tuile;tagann siad uile i mo thimpeall in éineacht.Z]-X17 Tháinig do dhíbheirg orm anuas,agus rinne do sceimhle mo scriosadh.v\eX16 Tá mé i m' ainniseoir, i riocht bháis ó m' óige;scanraigh mé romhat gur traochadh mo neart.d[AX15 Cad chuige duit m' anam a ruaigeadh?cad fáth a bhfolaíonn tú d' aghaidh orm?`Z9X 14 Is ort a bhím ag éamh, a Thiarna,is chugat a thagann m' urnaí ar maidin.mYSX 13 An bhfoilseofar d' éachtaí sa dorchacht;agus d' fhíréantacht i dtír na díchuimhne?\X1X 12 An bhfógrófar do ghrá san uaigh,nó do dhílseacht i measc na marbh?gWGX 11 An ndéanfaidh tú éachtaí do na mairbh?an éireoidh na neamhbheo do do mholadh?VX 10 tá mo shúile ag meirtniú le téann buartha.Bím ag éamh ort gach aon lá, a Thiarna;is chugat a shínim mo lámha.UX9 Chuir tú mo chairde i bhfad uaim;thug tú orthu déistin a ghlacadh liom.Táim faoi ghlas is ní féidir liom éalú;^T5X8 Luíonn do dhíbheirg go trom orm;tá mé báite faoi do thonnta go léir.]S3X7 Chuir tú go domhain san uachais mé,in íochtar an duibheagáin dhorcha.AR{X6 mar dhuine ina aonar i measc na marbh,amhail an t-ár ina luí san uaigh,atá imithe as do chuimhne go brách,agus atá scartha le do chúram caomhnaitheach.hQIX5 Áirítear mé ar an drong a ghabhann sa pholl;agus ráinig mé mar neach gan neart;gPGX4 Óir tá m' anam lánualaithe le buarthaí;tá mo bheatha ag druidim leis an uaigh.TO!X3 Go dtaga mo ghuí ag triall ort;claon do chluas chun mo ghlóir.zN oX1 Amhrán: Salm de chuid chlann Chorach. Don stiúrthóir. Leis an bhfonn «Mahalat» . Mascil Heman an dúchasach. 2 A Thiarna Dia, bím ag éamh ort de lá;bím ag caoineadh istoíche os do chomhair. Salm 87 `M9WAg rince dóibh beidh siad ag canadh:«Níl foinse agam nach bhfuil ionatsa.»_L7WScríobhfaidh an Tiarna i leabhar na bpobal:«Rugadh iad uile san áit sin.»(KIWAgus beifear á rá faoi Shíón:Sí is máthair dó seo is dó siúd.' » Is é an Tiarna, an Té is Airde,a bhunaigh go daingean í.*JMW«Áireoidh mé Ráhab agus an Bhablóinar lucht mo adhartha.Beidh Filistía agus an Tuír agus an Aetóipá n-áireamh ina gclann aici.GIWMaítear nithe glórmhara i do thaobh,a chathair Dé!PHWIs ansa leis an Tiarna doirse Shíónna bothanna uile Iacóib.G W Salm chlann Chorach. Amhrán. Is ionúin leis an Tiarna a chathairsuite sna sléibhte. Salm 86 &FEVTabhair dom comhartha do cheanago bhfeice mo naimhde é is go ndéantar a náiriú,toisc gur bhronn tú orm cabhair agus sólás, a Thiarna. EVFéach orm agus bíodh trua agat dom.Tabhair neart do do ghiolla, a Thiarna,agus cúnamh do mhac do bhanóglaigh.DVA Thiarna Dia na trua agus na taise,ar deacair thú a spreagadh chun feirge,agus atá lán de ghrá agus d' fhírinne:CVD' éirigh lucht díomais i m' éadan, a Dhia,tá drong gan trua ar thoir m' anama,drong nach bhfuil aird acu ortsa.nBUV Óir ba mhór é do thrócaire go deimhin orm;sciob tú m' anam leat ó dhuibheagán ifrinn.nAUV Tabharfaidh mé buíochas duit ó chroí, a Thiarna Dia;agus molfaidh mé d' ainm go brách.&@EV Múin do shlí dom, a Thiarna;i dtreo go siúlfainn i d' fhírinne;agus déan mo chroí a dhíriú,i dtreo gurab eagal liom d' ainm.g?GV Óir is éachtach tú agus is iontach iad do ghníomhartha;is tú amháin is Dia ann. >V Na ciníocha go léir a rinne tú,tiocfaidh siad do d' adhradh, a Thiarna;agus déanfaidh siad d' ainm a fhógairt.s=_VNíl do shamhail i measc na ndéithe, a Thiarna;ná níl neach ann a dhéanfadh do ghníomhartha.V<%VIs ortsa a ghlaoim lá mo bhuartha;de bhrí go n-éisteann tú liom.P;VÉist le m' urnaí, a Thiarna;tabhair aire do ghlór mo ghuí.k:OVÓir is maith agus is ceansa thú, a Thiarna,lán de bhuanghrá dá mbíonn ag éamh ort.d9AVCuir áthas ar anam do sheirbhísigh,óir is chugat a thógaim m' anam, a Thiarna.r8]VIs tú mo Dhia; bíodh trua agat dom, a Thiarna,óir bím ag éamh ort gan stad ar feadh an lae.l7QVDéan m' anam a chosaint óir is dílis mé;fóir ar do ghiolla a bhfuil a dhóchas ionat.6 V Achainí Dháiví. Claon do chluas, a Thiarna, agus éist liom,óir tá mé go dearóil dealbh. Salm 85 f5EU 14 Rachaidh an fhíréantacht roimhe amach;agus an slánú i slí a choiscéimeanna.c4?U 13 Cuirfidh an Tiarna an séan orainn;agus tabharfaidh an talamh a thoradh uaidh.h3IU 12 Eascróidh an dílseacht as an talamh;agus breathnóidh an fhíréantacht ó neamh.}2sU 11 Casadh ar a chéile an buanghrá is an dílseacht;phóg an fhíréantacht agus an tsíocháin a chéile.h1IU 10 Tá a shlánú i ngar do lucht a eaglaithe;chun go gcónódh a ghlóir inár dtír.F0U9 Éistfidh mé leis an Tiarna Diaóir labhróidh sé ar son na síochána síocháin dá mhuintir agus dá fhíréin;agus don dream a d' iompaigh chuige ó chroí.k/OU8 Taispeáin dúinn, a Thiarna, do thrócaire,agus tabhair dúinn cúnamh do shlánaithe.q.[U7 Nach dtabharfaidh tú aiseag ár mbeatha dúinnchun go ndéanfaidh do phobal lúcháir ionat?e-CU6 An mbeidh tú i bhfeirg linn go brách,nach mbeidh deireadh go deo le do fhraoch?d,AU5 Cuir ar ais sinn, a Dhia ár Slanaitheoir;agus ná bí i bhfaltanas linn feasta.[+/U4 Chuir tú cosc le d' fhearg ar fad;chuir tú suas de do chonfadh buile.\*1U3 Mhaith tú a gcoir do do phobalagus d' fholaigh tú a bpeacaí go léir.C) U1 Do stiúrthóir an chóir. Salm le clann Chorach. 2 Bhí tú fabhrach le do thalamh, a Thiarna;d' athraigh tú chun feabhais cinniúint Iacóib. Salm 84 ^(5T 13 A Thiarna (a Dhia) na slua,is aoibhinn don té a bhfuil a dhóchas ionat.J' T 12 Óir is grian agus is sciath é an Tiarna Diaa bhronnann orainn grásta agus glóir.Ní eitíonn sé maitheas ar bithar an muintir a chaitheann a mbeatha gan cháim.S&T 11 B' fhearr liom aon lá amháin i do chúirteannaná míle lá in aon áit eile.B' fhearr liom bheith ar thairseach theach Déná bheith i mo chónaí i mbothanna na bpeacach._%7T 10 Féach, a Dhia, ár sciath;agus breathnaigh ar aghaidh d' ungthaigh féin.h$IT9 A Thiarna na slua, éist le mo ghuí;tabhair cluas dom, a Dhia Iacóib. SelahY#+T8 Téann siad ó neart go neart;feicfidh siad Dia na ndéithe i Síón.("IT7 Ag gabháil dóibh trí ghleann an tseirfin,feictear dóibh gur gleann na dtoibreacha é;líonann báisteach an earraigh le beannachtaí é.e!CT6 Is méanar dóibh siúd gur tusa a neart;an dream a mbíonn do shlite ina gcroí.d AT5 Is méanar dá ndéanann cónaí i do theach;beidh siad do do mholadh de shíor.<qT4 An gealbhan féin, fuair sé teach;fuair an fháinleog nead di féinmar a gcuirfeadh sí a hál ag d' altóirí;a Thiarna na slua, a rí liom is a Dhia.%CT3 Ag meirtniú le méin do m' anam,santaíonn sé cúirteanna an Tiarna.Gairdíonn mo chroí is mo cholainn,i nDia an Dia bithbheo.C T1 Do stiúrthóir an chóir. Leis an bhfonn «Na Cantaoirí Fíona» . Salm le clann Chorach. 2 Nach álainn go dearfa d' áras,a Thiarna na slua! Salm 83 oWS19 Bíodh a fhios acu gur tú amháin an Tiarna;an Té is Airde os cionn an domhain go léir.kOS18 Bíodh náire agus scéin go brách orthu;go n-éaga siad faoi tháir agus tharcaisne!]3S17 Folaigh a n-éadan le náire;nó go n-iarrfaidh siad d' ainm, a Thiarna.nUS16 cuir an ruaig orthu siúd le do dhoineann;cuir sceimhle agus scanradh orthu le do stoirm.^5S15 Mar a loisceann an tine an choill,mar a loisceann an lasair na sléibhte,eCS 14 Cuir scaipeadh orthu, a Dhia, mar lóchán;nó mar cháith ag imeacht le gaoith.lQS 13 an drong a dúirt: «Gabhaimis seilbhar pháirceanna Dé mar oidhreacht againn féin.»lQS 12 Tabhair oidhe Oraeb agus Zéab ar a bhflatha,oidhe Zéaba agus Zalmuná ar a dtaoisigh hIS 11 an mhuintir a díthíodh ag Éan Dór,a ndearnadh aoileach dá gcoirp ar an talamh.hIS 10 Déan leo siúd mar a rinne tú le Midián;le Síseará agus Iábaín cois Chiseon;wS9 Chuaigh an Asaír mar an gcéanna i gcomhar leo;a thabhairt cúnaimh agus nirt do chlann Lót. SelaheCS8 Geabal agus Amón agus Amáiléic;na Filistínigh agus lucht áitrithe na Tuíre,a;S7 Pubaill chlanna Eadóm agus Ísmeáéil;pubaill chlanna Mhóáb agus Hágár,mSS6 Déanann siad cogar le chéile d' aon intinn;déanann siad cor agus conradh i do choinne.s_S5 Dúirt siad: «Déanaimis a scriosadh mar phobal;go ndéanfar dearmad ar ainm Iosrael feasta.»q [S4 Chinn siad ar chomhairle in aghaidh do phobail;chuaigh siad i gcogar in aghaidh aos do ghrá.r ]S3 Óir féach! tá do naimhde ag tógáil clampair;agus tá do lucht fuatha ag tógáil a gcinn.  S1 Amhrán. Salm Ásáf. 2 Ná bí i do thost, a Dhia;ná bí balbh, a Dhia; ná bí ciúin. Salm 82 b =RÉirigh, a Dhia! tabhair breith ar an talamh;óir is leat na ciníocha go léir.t aRÉagfaidh sibh, mar sin féin, ar nós daoine;agus titfidh sibh mar a thitfeadh prionsa ar bith.»\1RIs é rud a dúirt mé: «Is déithe sibh;clann an Té is Airde sibh uile.gGRBíonn siad ag útamáil gan tuiscint sa dorchacht;agus fothaí na talún á mbogadh.s_RFuasclaígí a bhfuil faoi ansmacht agus ainnise;sabhálaigí ó láimh na n-éagráifeach iad.»jMRCosnaígí an daibhir agus an dílleachta;déanaigí ceart don dealbh agus don dearóil.yR«Cá fhad a thabharfaidh sibh breith go héagórach;agus lé agaibh le cúis na n-éagráifeach? Selah R Salm Ásáf. Éiríonn Dia sa chomhthionól diagaa thabhairt breithiúnais i lár na ndéithe. Salm 81 pYQ17 Bheathóinn [Iosrael] le scoth na cruithneachta;agus líonfainn é le mil as an gcarraig.»gGQ16 Bheadh lucht fuatha an Tiarna ag lútáil leis;ach bheidís faoi bhroid go brách.lQQ15 chuirfinn a naimhde faoi chois gan mhoill;agus dhéanfainn a n-eascairde a threascairt.a;Q 14 Dá mb' áil le mo phobal éisteacht liom;dá siúlfadh Iosrael i mo shlite,b~=Q 13 Thug mé suas iad do mhianta a gcroí;chun cibé ní ab áil leo a dhéanamh.i}KQ 12 Ach ní éistfeadh mo phobal le mo ghlór;níorbh áil le hIosrael bheith umhal dom. |Q 11 Mise an Tiarna, bhur nDia,a sheol sibh as tír na hÉigipte;oscail do bhéal go fairsing agus líonfaidh mé é.i{KQ 10 Ná bíodh aon dia deoranta in bhur measc;ná déanaigí dia eachtrannach a adhradh.{zoQ9 Éistigí, a phobal liom, tabharfaidh mé comhairle daoibh;monuar nach n-éisteann tú liom, a Iosrael!8yiQ8 Ghlaoigh tú orm in am an bhuairimh agus shaor mé thú;thug mé freagra ort as néal na doininne;rinne mé do thástáil ag uiscí Mhiríbeá. Selahx'Q7 Teanga nárbh aithnid dom a chuala mé:«Thug mé faoiseamh dá ghualainn ón ualachagus fuasclaíodh a lámha ón gcliabh.hwIQ6 a d' achtaigh an dlí seo do Iósaefnuair a ghabh sé amach in aghaidh na hÉigipte.Zv-Q5 Óir is bunreacht in Iosrael é;is reacht é de reachtanna Dia IacóibiuKQ4 Séidigí an stoc le linn na gealaí úire,nuair is lán don ghealach, lá na féile.ptYQ3 Cromaigí ar an gceol agus buailigí an tiompán,an bhinnchruit chaoin agus an chláirseach.Rs Q1 Don stiúrthóir. Leis an bhfonn «Na Cantaoirí Fíona» . Le hÁsáf. 2 Canaimis go meidhreach do Dhia ár neart;tógaigí gártha gliondair do Dhia Iacóib. Salm 80 nrUP20 Cuir ar ais sinn, a Thiarna na slua;taispeáin dúinn do ghnúis ghrianmhar dár saoradh.hqIP19 Feasta, ní thréigfimid go brách thú;athbheoigh sinn agus glaofaimid ar d' ainm.lpQP18 Go raibh do lámh ar fhear do dheasláimhe.ar mhac an duine a neartaigh tú duit féin.foEP17 An dream a thug tine di agus a ghearr anuas ígo scriosa bagairt do ghnúise iad.tnaP16 tabhair cuairt ar an bhfíniúin seo agus caomhnaigh í,óir phlandaigh do dheaslámh féin í.Xm)P15 Cas ar ais, a Dhia na slua,breathnaigh anuas ó neamh, agus féach,cl?P 14 Creachann torc fiáin na coille íagus alpann ainmhithe allta an mhachaire í.rk]P 13 Cad chuige duit a ballaí a bhriseadh;go stoitheann gach aon neach a ghabhann thar bráid í?djAP 12 Shín sí a craobhacha chun na mara;agus leath sí a bachlóga chun na habhann.[i/P 11 Folaíodh na sléibhte faoina scáth;agus céadrais Dé faoina géaga.fhEP 10 Rinne tú an ithir a réiteach di;chuir sí a fréamhacha agus líon sí an tír.jgMP9 Thug tú fíniúin amach as an Éigipt;dhíbir tú na ciníocha gur phlandaigh tú í.nfUP8 Cuir ar ais sinn, a Thiarna na slua;taispeáin dúinn do ghnúis ghrianmhar, dár saoradh.{eoP7 Rinne tú ceap magaidh dínn dár gcomharsana;agus bíonn ár naimhde ag fonóid fúinn eatarthu féin.edCP6 Bheathaigh tú iad le harán na ndeor;agus thug tú flúirse deor dóibh le hól.icKP5 A Dhia na slua, cá fhad a bheidh tú ar buile,ar a shon go bhfuil do phobal ag guí?nbUP4 Cuir ar ais sinn, a Thiarna na slua;taispeáin dúinn do ghnúis ghrianmhar, dár saoradh. aP3 ar Eafráim agus Biniáimin agus Manaise.Corraigh do chumhacht, a Thiarna;a Thiarna, tar chugainn dár sábháil.g` IP1 Don stiúrthóir. Leis an bhfonn «Na Lilí» . Salm Ásáf. 2 Éist linn, a aoire Iosrael,a sheolann Iósaef mar thréad.I do shuí ar na ceiribíní duit bí ag taitneamh Salm 79 -_SO Ach sinne, do phobal agus caoirigh do pháirce,tabharfaimid buíochas duit go brách na breithe;agus foilseoímid do mholadh ó ghlúin go chéile.o^WO Cúitigh, a Thiarna, faoi sheacht lenár gcomharsana;an aithis urghránna a chas siad leatsa.] O Go dtaga i do láthair osnaí bróin na bpríosúnach;agus go saora tú le do chumhacht an dream a daoradh chun báis.O\O Cad fáth a ndeir na ciníocha: «Cá bhfuil a nDia?» Gura follas do na ciníocha os comhair ár súlgo mbainfidh tú díoltas díobh in éiric fuil do sheirbhíseach a dhoirteadh.:[mO A Dhia ar slánaithe, brostaigh chun ár gcúnaimh;cuidigh linn ar mhaithe le glóir d' ainm féin.Fuascail sinn agus maith dúinn ár bpeacaí as ucht d' ainm..ZUONá leag orainne coireanna ár sean agus ár sinsear;go dtaga do thrua inár ndáil gan mhoillmar tá srathair na hainnise ag brú orainn go dóite.fYEOÓir is amhlaidh a d' alp siad Iacób;agus rinne siad a áras cónaithe a scriosadh.jXMOLig amach do racht ar na ciníocha;ar na ríochtaí nach bhfuil admháil acu ar d' ainm.|WqOCá fhad, a Thiarna? An mbeidh tú i bhfeirg linn go deo?Cá fhad a bheidh d' fhormad ar lasadh mar thine?VOTáimid mar ábhar aithise go dearfa ag ár gcomharsana;is ceap magaidh agus scige sinn dá mbíonn inár dtimpeall. UODhoirt siad a gcuid fola amhail uisce mórthimpeall Iarúsailéim;agus ní raibh duine le fáil a chuirfeadh san uaigh iad.,TQOThugadar mar an gcéanna corpáin do sheirbhíseachchun bheith ina mbia ag éanlaith an aeiragus feoil do chuid naomh d' ainmhithe allta na tíre.^S 7O Salm Ásáf. A Dhia, tháinig na ciníocha isteach i do thíragus rinne siad truailliú ar do theampall naofa;scrios siad Iarúsailéim go ndearna carnán cloch di. Salm 78 cR?NHBheathaigh sé le croí gan cháim iad,agus threoraigh iad go ciallmhar críonna.QNGThug sé ó chúram na gcaorach éa dhéanamh aoireacht a phobail, Iacób,agus Iosrael, a oidhreacht féin.XP)NFAgus thogh sé Dáiví a ghiolla;á thabhairt ó chróite na gcaorach.aO;NEThóg sé a scrín i gcosúlacht neimhe;mar an talamh a bhunaigh sé go brách.ZN-NDAch rinne sé rogha de threibh Iúdá;Sliabh Shíón dár thug sé grá.aM;NCDhiúltaigh sé do bhoth Iósaefagus ní dhearna sé rogha de threibh Eafráim.bL=NBBhuail sé a naimhde i ndiaidh a gcúilagus d' fhág sé faoi náire go deo iad.K!NAIs ansin a dhúisigh an Tiarnamar dhuine a dhúisíonn as a chodladh,mar ghaiscíoch a bheadh ar meisce de dheasca fíona.eJCN@Thit a gcuid sagart leis an gclaíomh;agus ní dhearna a mbaintreacha a gcaoineadh.]I3N?Dódh a n-ógánaigh ina mbeatha;níor chuala a maighdeana laoi na bainise;`H9N>Thug sé a phobal féin don chlaíomhle teann feirge in aghaidh a oidhreachta.SGN=Thug sé a neart i ndaorbhroidagus a dtaibhse i láimh a naimhde.]F3Nmar a raibh cónaí air i measc na ndaoine.`E9N;Chuala Dia agus d' éirigh chun feirge,gur dhiúltaigh go hiomlán d' Iosrael.gDGN:Chuir siad fearg air lena scrínte sléibhe;chuir siad éad air lena ndealbha snoite.kCON9Thug siad droim láimhe leis mar a rinne a n-aithreacha;ba chosúil iad le bogha ar fiar.{BoN8Dá ainneoin sin uile thriailagus shaighdigh siad an Dia is Airde,agus dhiúltaigh dá aitheanta.3A_N7Chaith sé na ciníocha rompu amach,agus roinn sé an tír mar oidhreacht orthu;thug sé ar threibheanna Iosraelbaint fúthu ina mbothanna siúd.f@EN6Sheol sé isteach ina thír naofa iadchun an tsléibhe a bhuaigh a dheaslámh féin.P?N5Sheol sé slan iad gan eaglagur bádh a naimhde san fharraige.]>3N4Sheol sé a phobal mar chaoirigh,rinne a dtreorú mar thréad san fhásach.Z=-N3Bhuail sé gach céadghin san Éigipt;céadthoradh a nirt i gcampa Hám.<N2go ndearna sé slí dá dhíbheirg.Níor scaoil sé saor ón mbás iadach rinne sé a mbualadh leis an bplá.;N1Lig sé amach orthu racht a fheirge,a chuthach agus a fhraoch agus a chonfa;slua de thimirí na tubaiste,[:/N0Bhuail sé a n-airnéis le clocha sneachtaagus a gcaoirigh le caora tine.e9CN/Mhill sé a bhfíniúna le clocha sneachtaagus mhill a gcrainn bhána leis an sioc. ~~U}}K||={{pzzzyyExx9wwXvvuuuutt!ss>rrMqqjqppoo5nn(mzmll4kkhkjj=iiWhh1gfffeePddccFbb#aaW``.__8^^^(]])\\7[[ZYY\XX4WWhVVUUTrSS}RR(Q~POO)NNZMMM)LLUKKdJJTIIcIHHGG!FF2EE5DD$CClBBrB AA:@@^@??$>>Z==~=<ó na dreamanna go léir a rinne braighdeanaigh díobh.vQej-Ar a son siúd chuimhnigh sé ar a chonradh.Ghlac sé trua dóibh as ucht a lánmhaire a bhuanghrá,^P5j,Dá ainneoin sin chuir sé spéis ina mbuaireamh,nuair a chuala sé a nglao.O3j+Tharrthaigh sé arís agus arís eile iad,ach spreag siad chun feirge é lena scéimeanna,agus leag a n-urchóid féin ar lár iad.YN+j*Rinne a naimhde cos ar bolg orthu,agus fágadh faoi smacht a lámh iad.cM?j)Thug sé faoi smacht na náisiún iad,agus chuir lucht a bhfuatha faoi chois iad.cL?j(Bhladhm fraoch Dé in aghaidh a phobail;ghlac sé déistin lena oidhreacht féin.kKOj'Trochlaíodh iad lena n-oibreacha féin;agus ghabh siad le striapachas ina ngníomhartha.(JIj&Dhoirt siad fuil na neamhurchóideach,fuil a mac is a n-iníonacha,a d' íobair siad do íola Chanángur truaillíodh an tír le fuil.^I5j%Óir d' íobair siad a macra féin,agus a n-iníonacha féin do na deamhain._H7j$Thug siad fónamh d' íola na náisiún,gurb uime sin a cuireadh ó rath iad.zGmj#Ach is amhlaidh a rinne siad caidreamh leis na ciníocha,go ndearna siad a ngníomharthasan a fhoghlaim.gFGj"Ní dhearna siad na náisiúin a dhíothúde réir mar a d' ordaigh an Tiarna dóibh.dEAj!Óir chuir siad a chroí chun seirbhe,ionas gur labhair sé briathra míchríonna.bD=j Chuir siad fearg air ag uiscí Mhiríbeá;agus smachtaigh sé Maois dá dheasca.kCOjMeasadh sin mar fhíréantacht dó dá bharrgo dtí an uile ghlúin go brách na breithe.oBWjD' éirigh Píneachás gur imir sé breithiúnas,gurb amhlaidh a cuireadh cosc leis an bplá.gAGjSpreag siad é chun feirge lena ngníomhartha,agus buaileadh iad ansin leis an bplá.]@3jD' umhlaigh siad ansin do Bhál Peór,agus d' ith siad íobairtí na marbh._?7jgo scaipfeadh sé a síol i measc na náisiúna scaoileadh ar fud na cruinne.h>IjD' ardaigh sé a lámh agus mhionnaigh dóibhgo leagfadh sé ar lár iad san fhásach,`=9jAch bhídís ag cásamh ina mbothanna,agus ní éistfidís le glór an Tiarna.j<MjBa tháir leo dá éis sin tír an aoibhnis;níor mhuinín leo, ach oiread, a bhriathar.M;jAgus dúirt sé go scriosfadh sé iad dá bhrí sin,murach Maois, an té a roghnaigh séa dhul roimhe sa bhearna d' fhonn a fhearga mhaolú sula ndéanfadh sé a milleadh.c:?ja rinne na hiontais dóibh i dtír Hám,agus nithe uamhnacha le hais na Mara Rua.n9UjRinne siad dearmad ar Dhia a shlánaigh iad,agus a rinne éachtaí móra dóibh san Éigipt,_87jRinne siad Dia na glóire a mhalartúar íomhá tairbh a mhaireann ar fhéar.Z7-jDhealbhaigh siad lao ag Horaeb;rinne siad íol d' ór leáite a adhradh.V6%jFadaíodh tine i measc a mbuíne;agus loisc na lasracha na meirligh.k5OjD' oscail an talamh agus shlog sé Dátán,agus d' fholaigh sé Aibíorám is a mhuintir.`49jBhí éad orthu le Maois ina mbothanna,agus le hÁrón, neach naofa an Tiarna.R3jLig sé a n-achainí leo;ach chuir sé seirg-ghalar ar a n-anam.a2;jLigeadar srian lena mianta san fhásach;chuireadar cathú ar Dhia san uaigneas.u1cj Ach ba ghearr go ndearna siad dearmad ar a éachtaí;agus níorbh áil leo fanacht lena chomhairle.\01j Ansin is ea a chreid siad a bhriathra;gur ghabh siad ag canadh a mholtaí.i/Kj D' fholaigh an tuile a gcéilí comhraic;níor fágadh oiread is aon fhear amháin acu.b.=j Shaor sé ó láimh lucht a bhfuatha iad;agus scaoil sé iad as greim a naimhde.y-kj Thug sé casaoid don Mhuir Rua agus thiormaigh sí;agus sheol sé trí na tonnta mar trí fhásach iad.n,UjAch tharrthaigh sé iad as ucht a ainm,d' fhonn is go ndéanfadh sé a chumhacht a nochtadh.N+jNíor thug ár n-aithreacha san Éigiptaon aird ar bith ar d' éachtaí.Rinne siad dearmad ar lánmhaire do bhuanghrá;thugadar a slán faoin Neach is Airde ag an Muir Rua.W*'jPheacaíomar ar nós ar sinsir;rinneamar an t-olc agus an t-éigeart.+)Ojgo bhfeice mé séan na ndaoine atá tofa agat,go ndéana mé gairdeas faoi áthas do phobail;is go ndéana mé mórtas mar aon le d' oidhreacht.(jBí ag cuimhneamh orm, a Thiarna, bí go maith dom,as ucht do ghrá do do phobal.Tar chugam, a Thiarna, le do chúnamh;q'[jIs méanar don dream a choinníonn an ceart,agus a chloíonn leis an bhfíréantacht de shíor.l&QjCé ar féidir leis éachtaí an Tiarna a fhógairt?cé a chraolfaidh a mholtaí go léir?% )j Alleluia. Tugaigí buíochas don Tiarna toisc gur maith é;toisc go maireann a bhuanghrá go brách. Salm 105 h$Ii-i dtreo go gcoimeádaidís a reachtanna;agus go gcomhlíonaidís a dhlíthe. Alleluia.s#_i,Agus thug sé dóibh críocha na gciníocha;agus ghabh siad a raibh saothraithe ag na náisiúin,e"Ci+Agus sheol sé a phobal amach le gairdeas;agus a mhuintir thofa le gártha áthais.[!/i*Óir ba chuimhin leis a bhriathar naofaa thug sé d' Abrahám, a ghiolla.| qi)Scoilt sé an charraig gur bhrúcht an t-uisce ina shlaoda;agus scaird sé ina abhainn tríd an bhfásach.b=i(Chuir sé gearra goirt chucu ar a n-iarratas;agus líon sé le bia ó neamh iad.fEi'Leath sé néal ina dtimpeall á gclúdach,agus tine a thug solas dóibh san oíche.mSi&Bhí áthas ar na hÉigiptigh nuair a d' imigh siadóir bhí uamhan agus eagla orthu rompu.eCi%Sheol sé amach iad le hór is le hairgead,gan lagrachán ar bith ina dtreibheanna.V%i$Bhuail sé gach céadghin ina bhfearann,céadtoradh a nirt go léir.^5i#Shlog siad a raibh de luibheanna sa tír,agus d' ith siad toradh a dtalaimh.a;i"Labhair sé agus tháinig na lócaistí,agus dreoiliní teaspaigh gan áireamh.kOi!Bhuail sé a bhfíniúna is a gcrainn fígí;agus threascair sé crainn uile a gcríocha.tai Chuir sé cloichshneachta chucu in áit fearthainne;agus tine chraosach trína gcríocha go léir.a;iLabhair sé agus tháinig saithe de chuileoga,agus de mhíolta ar fud na tíre.[/iBhí a dtír ag brúchtaíl le froganna,fiú amháin i seomraí a ríthe.RiRinne sé fuil dá n-uiscíi dtreo is gur mharaigh sé a n-iasc.kOiChuir sé an dorchacht chucu agus dhorchaigh sé,ach níor thug siad aird ar a bhriathar.[/iD' oibrigh siad a chomharthaí ina measc,agus a iontais i bhfearann Hám.kOiChuir sé Maois, a sheirbhíseach, ag triall orthu,agus Árón, an duine a roghnaigh sé.{iD' athraigh sé a gcroí siúd ionas gurbh fhuath leo a phobal,agus gur bhaineadar mealladh as a sheirbhísigh.^5iMhéadaigh sé a phobal go mór,go ndearna ní ba láidre ná a naimhde iad.hIiTháinig Iosrael isteach san Éigipt dá éis sin;agus bhain Iacób faoi i dtír Hám.m Sid' fhonn a mhaithe a mhúineadh mar ba mhian leis,agus saoithe a dhéanamh dá sheanóirí.Z -iCheap sé ina thiarna ar a theaghlach é,ina mhaor ar a mhaoin go léir,j MiChuir an rí dá fhios agus d' fhuascail é;rinne taoiseach na gciníocha é a shaoradh.a ;igo dtí gur comhlíonadh a fháistine;is gur dhearbhaigh briathar an Tiarna é.Z -iCeanglaíodh a chosa le cuibhreacha;crioslaíodh a mhuineál le hiarann,jMiis amhlaidh a bhí fear curtha rompu aige,mar a bhí, Iósaef, a díoladh i ndaorbhroid.gGiNuair a ghlaoigh sé gorta ar an tír sin,agus gur mhill sé an t-arán ar fad orthu,c?i«Ná leomhadh sibh baint le m' ungthaigh;ná déanaigí dochar do m' fháithe.»pYiNíor lig sé d' aon neach cos ar bolg a dhéanamh orthu;ach rinne bagairt ar ríthe ar a son.a;i ag imeacht ó chine go cine dóibh,is iad ag fánaíocht ó ríocht go ríocht.X)i An uair ba thearc a líon,glac bheag díobh, ina gcoimhthígh sa tír,eCi á rá leis: «Tabharfaidh mé Canán duit,chun bheith mar oidhreacht agat féin.»[/i Dhaingnigh sé ina reacht é do Iacób,ina chonradh d' Iosrael go brách,_7i an conradh a cheangail sé le hAbrahám,an mionn a mhionnaigh sé do Íosác.`9iCuimhníonn sé ar a chonradh go brách,ar a ghealltanas go dtí míle glúin,b~=iIs é an Tiarna féin ár nDiaa bhfuil a bhreitheanna i réim ar fud na cruinne.e}CiA shliocht Abrahám, a lucht fónaimh féin!a chlann Iacóib dá ndearna sé rogha!k|OiCuimhnigí ar na héachtaí a rinne sé;ar a mhíorúiltí agus ar bhreitheanna a bhéil.Z{-iBreathnaígí an Tiarna agus a chumhacht;lorgaígí a ghnúis de shíor.fzEiDéanaigí mórtas as a ainm óir is naofa é;gairdigí, a lucht iarrtha, an Tiarna.[y/iBígí ag canadh dó, déanaigí a mholadh;insígí a éachtaí go léir.xx kiAltaígí don Tiarna, glaoigí ar a ainm;foilsígí a ghníomhartha do na náisiúin. Salm 104 wh#Go scriostar na peacaigh as an talamh;agus go dté na hurchóidigh ar ceal.Beannaigh an Tiarna, a anam liom. Alleluia!evCh"Go mba taitneamhach leis briathra mo bheil;is sa Tiarna a dhéanfaidh mé gairdeas.iuKh!Beidh mé ag canadh don Tiarna fad a mhairfidh mé;molfaidh mé mo Dhia fad is beo dom.th Le sileadh súile cuireann sé an talamh ar crith;má leagann sé barr méire ar na sléibhte, tiocfaidh toit astu!isKhGo maire glóir an Tiarna go brách!go raibh lúcháir ar an Tiarna faoina ndearna sé!mrShNuair a chuireann tú do spiorad uait cruthaítear iad;agus athnuann tú aghaidh na talún.(qIhMá fholaíonn tú d' aghaidh bíonn siad buartha,má bhaineann tú an anáil díobh éagann siad,agus casann siad ar an luaithreach as úire.kpOhCruinníonn siad le chéile a dtugann tú dóibh;leathann tú do lámh agus líontar iad.\o1hBíonn siad siúd go léir ag brath ort;chun iad a bheathú in am trátha.lnQhIs uirthi a sheolann an loingeas;agus an Leiviatan a rinne tú le bheith ag súgradh inti.m3hFéach an fharraige is í ar leathadh go fairsingis ag cur thar maoil le créatúir gan áireamh,dúile beo, idir bheag agus mhór.l%hNach líonmhar iad d' oibreacha, a Thiarna!rinne tú gach aon ní le heagna;is comhlán an chruinne dá bhfuil déanta agat.]k3hGabhann an duine amach chun a oibreag saothrú leis go dtí an tráthnóna.ejChBailíonn siad leo le héirí na gréine,go dtéann siad ina luí ina bpluaiseanna.diAhNa coileáin leoin ag búiríl chun a gcreiche,is iad ag éileamh a gcoda ar Dhia.vhehLeathann tú an dorchacht go mbíonn ina oíche,agus go mbíonn ainmhithe uile na coille ar a seilg jgMhRinne tú an ghealach chun na séasúir a fhógairt;is eol don ghrian tráth a turnaimh.ifKhNa sléibhte is dídean do na gabhair allta;agus bíonn na broic i bhfolach sna creaga.leQhIs iontu a dhéanann na héin a neadacha;agus neadaíonn an chorr bhán sa chrann giúise.idKhTá crainn an Tiarna lán de shúlach;na crainn chéadair a phlandaigh sé sa Liobáin.chagus fíon a chuireann áthas ar an duine,d' fhonn aoibh a chur ar a aghaidh le hola,agus a chroí a neartú le harán.b!hCuireann tú an féar ag fás don bhólacht,agus luibheanna ar mhaithe leis an duinechun go mbaine sé arán as an talamh,naUh Uiscíonn tú na sléibhte ó d' áras cónaithe;líontar an talamh de thoradh do shaothair.l`Qh Cónaíonn éanlaith an aeir ar a mbruacha;agus iad ag ceiliúradh i measc na gcraobhacha.j_Mh Tugann siad deoch d' ainmhithe an mhachaire;agus múchann na hasail allta a dtart iontu.t^ah Cuireann tú toibreacha ag brúchtadh isteach sna haibhneacha;agus sníonn siad idir na sléibhte.l]Qh Chuir tú teorainn leo nár chead dóibh dul thairsti,sula bhfolaidís an talamh as úire.g\GhD' éirigh na sléibhte agus d' ísligh na gleanntachun an ionaid a cheap tú dóibh.g[GhTheith siad nuair a rinne tú a gcáineadh;ghabh eagla iad roimh thorann do thoirní.jZMhChlúdaigh tú leis an aigéan é mar le brationas gur fholaigh na huiscí na sléibhte.kYOhChuir tú an talamh ina sheasamh ar a bhonn;ní dhéanfar a bhogadh go brách na breithe.VX%hDéanann tú teachtairí de na gaotha,agus timirí den tine lasrach.Whthóg tú d' áras os cionn na díleann.Bíonn na néalta agat mar charbadag marcaíocht duit ar sciatháin na gaoithe.cV?htá tú gléasta le solas mar le fallaing.Leath tú na spéartha mar bhrat botha;U 7hBeannaigh an Tiarna, a anam liom!A Thiarna Dia, is rómhór tú go dearfa;tá tú éadaithe i maorgacht agus maise; Salm 103 TgMolaigí an Tiarna, a oibreacha uile an Tiarnai ngach uile áit dá bhfuil faoina réir.Beannaigh an Tiarna, a anam liom.cS?gMolaigí an Tiarna, a aingle uile an Tiarna,a lucht fónaimh a dhéanann a thoil. RgMolaigí an Tiarna, a aingle uile an Tiarnaa dhéanann a réir go cumasach,agus a bhíonn go humhal dá bhriathar.dQAgShocraigh an Tiarna a chathaoir ar neamh;agus rialaíonn a ríogacht gach aon ní.P1gagus a fhíréantacht do chlann a gclainnenuair a chomhlíonann siad a chonradh go dílis,agus go ndéanann siad de réir a thola.]O3gAch maireann buanghrá an Tiarna go síoraídon dream ar a mbíonn a eagla,aN;gTéann sé ar ceal le leoithne gaoithe,agus ní fios dá ionad féin é feasta._M7gIs cosúil ré an duine le féar;bláthaíonn sé amhail bláth an mhachaire.tLagÓir is eol dó an tslí inar cumadh sinnagus is cuimhin leis nach bhfuil ionainn ach luaithreach.bK=g Amhail is trua leis an athair a chlann,is trua leis an Tiarna lucht a eaglaithe.bJ=g Ní faide an t-oirthear ón iartharná an fad a chuireann sé ár gcionta uainn.bI=g Óir ní airde neamh os cionn talaimhná a bhuanghrá don dream lenarb eagal é.qH[g Ní de réir ár bpeacaí a roinneann sé linn;ní de réir ár gcionta a chúitíonn sé linn.eGCg Ní i gcónaí a bheidh sé ag cáineadh;ní de shíor a bheidh sé i bhfeirg linn.[F/gIs grámhar trócaireach é an Tiarna,foighneach agus lán de cheansacht.fEEgChuir sé a shlite in iúl do Mhaois;agus a ghníomhartha in iúl do chlann Iosrael.pDYgCuireann an Tiarna an fhíréantacht i bhfeidhm;tugann sé ceart dá mbíonn faoi dhaorsmacht.jCMgLíonann sé do shaol le nithe fónta;déantar d' óige a athnuachan mar a bheadh iolar.cB?gFuasclaíonn sé d' anam ón uaigh;corónaíonn sé le buanghrá is le trua thú.bA=gMaitheann sé do chionta go léir duit;agus leigheasann sé d' easláintí uile.c@?gBeannaigh an Tiarna, a anam liom;ná tabhair i ndíchuimhne a thíolacthaí uile.? g [Salm le] Dáiví. Beannaigh an Tiarna, a anam liom;go mbeannaí a bhfuil ionam a ainm naofa. Salm 102 k>Of29 Mairfidh clann do sheirbhíseach go buan;agus beidh a sliocht i do láthair go brách.G=f28 ach bíonn tusa gan claochlú gan críoch le do laethanta.1<[f27 Rachaidh siadsan ar ceal ach mairfidh tusa;rachaidh siad uile in aois mar bhall éadaigh.Malartaíonn tú iad ar nós éadaigh agus athraítear iad;Y;+f26 Bhunaigh tú an talamh ar dtús;is iad na flaithis saothar do lámh.:7f25 Deirim: «A Dhia liom, ná tóg mé chun siúil,ná sciob mé leat i lár mo laethanta,ós tú a mhaireann go brách na breithe.»W9'f24 D' ídigh sé mo neart sa tslí;rinne sé mo laethanta a ghiorrú.}8sf23 nuair a chruinneofar na ciníocha agus na ríochtaí le chéile;chun go ndéana siad fónamh don Tiarna.l7Qf22 D' fhonn ainm an Tiarna a fhógairt i Síón,agus a mholadh i gceartlár Iarúsailéim,v6ef21 i dtreo go gcluinfeadh sé osnaí na mbraighdeanach;agus go saorfadh sé a ndaoradh chun báis» r5]f20 «D' fhéach an Tiarna anuas óna shanctóir in airde;bhreathnaigh sé ó neamh ar an talamh.z4mf19 Scríobhtar an ní seo le haghaidh na glúine atá le teacht;moladh pobal nár rugadh fós an Tiarna.q3[f18 claonfaidh sé ansin chun urnaithe na ndealbh;agus ní eiteoidh sé a n-achainíocha chuige.`29f17 Nuair a athnuafaidh an Tiarna Síón,nuair a thaispeánfaidh sé a ghlóir,z1mf16 Beidh eagla ar na ciníocha roimh d' ainm, a Thiarna;agus ar ríthe uile an domhain roimh do ghlóir.q0[f15 Óir tugann do sheirbhísigh taitneamh dá clocha;agus is trua leo fiú amháin a fothracha. /9f 14 Éireoidh tú agus déanfaidh tú trócaire ar Shíón,óir is mithid duit trua a dhéanamh di,toisc gur tháinig a hionú isteach.i.Kf 13 Maireann tú, a Thiarna, go brách na breithe;maireann d' ainm ó ghlúin go glúin.u-cf 12 Is cosúil mo laethanta le scáil a chuaigh chun síneadh;tá mé ag críonadh ar nos an fhéir.v,ef 11 de dheasca do dhíbheirge agus do dheargbhuile,óir thóg tú mé agus theilg tú uait arís mé._+7f 10 Óir ithim luaithreach mar a ithim arán;agus meascaim mo dheoch le deora,o*Wf9 Bíonn m' eascairde do mo mhaslú de shíor;agus bíonn m' ainm ina eascaine ag mo naimhde.])3f8 Bím gan chodladh agus mé ag caoineadh,mar éan ar dhíon tí ina aonar.d(Af7 Is cosúil mé le peileacán san fhásach,le hulchabhán i measc na bhfothracha.g'Gf6 Bím ag caí agus ag gol go fuíoch;bíonn mo chnámha ag greamú do mo chraiceann.a&;f5 Tá mo chroí arna chríonadh mar fhéar;rinne mé dearmad ar mo bhia a ithe.h%If4 Óir tá mo laethanta ag leá amhail deatach;tá mo chnámha ar loscadh amhail tine.<$qf3 Ná folaigh do ghnúis orm, a Thiarna,an uair a bhím do mo bhuaireamh.Claon chugam do chluas nuair a ghlaoim ort;éist liom go luath agus freagair mé.z# of1 Urnaí an ainniseora an uair a dhoirteann sé a bhrón agus a bhuairt amach i bhfianaise an Tiarna agus é go tuirseach tnáite. 2 A Thiarna, éist le mo ghuí;agus go dtaga mo ghlór ag triall ort. Salm 101 "eScriosfaidh mé maidin ar mhaidinpeacaigh na tíre;agus dítheoidh mé as cathair an Tiarnalucht déanta an oilc.&!EeNí dhéanfaidh fear na ceilge choíchecónaí i mo theachsa.Ní mó ná sin a ligfidh mé don bhréagairefanacht in éineacht liom.* MeBeidh súil agam le fíréin na tírea bheith in aontíos liom.An té a shiúlann sa tslí gan máchail,is é a dhéanfaidh fónamh dom.#?eFear clúmhillte a chomharsan os íseal,millfidh mé an té sin.Fear na mórchúise agus na mórála,ní fhéadaim cur suas leis.V%eBeidh an croí calaoiseach i bhfad uaim;ní aithneoidh mé an t-olc.)eNí chuirfidh mé os comhair mo shúlaon ní suarach.Is gráin liom slí na n-urchóideach;ní bheidh páirt agam leo.eGabhfaidh mé sa tslí gan mháchail;cathain a thiocfaidh tú?Siúlfaidh mé le croí gan cháimi lár mo thí. e Salm [le] Dáiví. Canfaidh mé faoi dhílse agus fíréantachtduitse, a Thiarna. Salm 100 ydNach maith é go deimhin an Tiarna;maireann a bhuanghrá go brách.Is dílis é ó ghlúin go chéile.0YdGabhaigí buíochas leis ag dul isteach ina dhoirse daoibh.Siúlaigí isteach ina chúirteanna le cainticí.Tugaigí moladh dó agus móraigí a ainm.3dBíodh a fhios agaibh gurb é an Tiarna is Dia ann.Eisean a rinne sinn; is leis féin sinn.Sinne a phobal agus caoirigh a pháirce.c?dfónaigí don Tiarna go lúcháireach.Tagaigí ina láthair le hamhráin áthais.c Ad Salm buíochais. Gairdígí don Tiarna, a thíortha uile; Salm 99 yc Móraigí an Tiarna, ár nDia,agus umhlaígí ar a Shliabh Naofa;óir is naofa é an Tiarna, ár nDia. 9cThug tú freagra orthu, a Thiarna, ár nDia,agus bhí tú i do Dhia so-mhaitheach dóibh,cé go ndearna tú a bpeacaí a agairt orthu.cIs leo a labhair sé as colún an néil.Rinneadar a thoil agus choinníodar a dhlí,na haitheanta a thug sé dóibh.'GcBhí Maois agus Árón ar líon a shagart.Bhí Samúéil orthu siúd a ghaireadh ar a ainm.Ghairidís ar an Tiarna agus d' éisteadh sé leo.~ucMóraigí an Tiarna, ár nDia;umhlaígí i láthair a stóil choise;de bhrí gur naofa é an Tiarna.7cIs tú an Rí a thugann grá don fhíréantacht.Bhunaigh tú cothromas agus ceart agus cóir;agus chuir tú i bhfeidhm iad in Iacób.wgcTugaidís moladh dá ainm óir is éachtach é agus is uamhnach;is naofa é agus [lán de chumhacht].\1cIs mór é an Tiarna i Síón;tá sé i réim os cionn na gciníocha uile.  cSalm 98 Tá an Tiarna ina rí, tá na ciníocha ar crith;tá sé ina shuí ar na ceiribíní, creathnaíonn an talamh.# ?b i bhfianaise an Tiarna atá ag teachta rialú na cruinne.Déanfaidh sé an domhan a rialú go cóir,agus na ciníocha go cothrom.U #bBíodh na haibhneacha ag bualadh a mbos;déanadh na sléibhte sult,_ 7bBíodh an mhuir agus a bhfuil inti ag búiríl,an domhan agus a maireann ann.T !bTógaigí gártha le fuaim stoic agus adhaircedon Tiarna, ár Rí.T!bCanaigí Salm don Tiarna leis an gcruitagus le fuaim na cláirsí.Y+bGairdigí sa Tiarna a thíortha uile,agus nochtaigí bhur n-áthas dó.%bChuimhnigh sé ar a bhuanghrá agus a dhílsedo theaghlach Iosrael.Chonaic críocha uile na cruinneslánú ár nDé.`9bD' fhoilsigh an Tiarna a shlánú;nocht sé a fhíréantacht do na náisiúin.B b Salm. Canaigí amhrán úr don Tiarna,óir rinne sé éachtaí.Le neart a dheasláimhe is a chuisle naofa,rug sé bua dó féin. Salm 97 eCa Déanaigí gairdeas sa Tiarna, a fhíréana;agus tugaigí buíochas dá ainm naofa.a;a Tá solas á nochtadh don fhíréan,agus lúcháir do lucht an chroí dhírigh. 9a Gránn an Tiarna an dream ar gráin leo an t-olc;déanann sé anamacha a naomh a chosaint,á bhfuascailt ó láimh na n-éagráifeach.|qa Óir is tú an Tiarna go dearfain ardréim os cionn na cruinne,agus os cionn na ndéithe go léir.aCloiseann Síón agus líonann sí d' áthas,agus tá lúcháir ar chathracha Iúdáas ucht do bhreithiúnas, a Thiarna.'~GaGo raibh náire ar lucht adhartha na n-íomhánna,a bhíonn ag maíomh as a n-íola gan tairbhe;umhlaíodh na déithe go léir ina fhianaise.e}CaFógraíonn na flaithis a fhíréantacht;feiceann na náisiúin go léir a ghlóir.^|5aTagann leá ar na sléibhte ar nós céarachi bhfianaise Thiarna na cruinne.^{5aSoilsíonn a splancacha an chruinne;creathnaíonn an talamh ar a fheiceáil.fzEaGabhann tine roimhe amach ar a shlí dó,agus í ag loscadh a naimhde de gach leith.fyEaTá néalta agus dorchacht ina thimpeall;ceart agus cóir is bonn lena ríchathaoir.vx gaIs é an Tiarna is rí, gairdíodh an talamh;bíodh lúcháir ar na hinsí go léir. Salm 96 =ws` i bhfianaise an Tiarna atá ag teacht;atá ag teacht a rialú na cruinne.Rialóidh sé an domhan go cothrom,agus tabharfaidh sé fíorbhreith ar na daoine.qv[` Bíodh lúcháir ar an machaire agus a bhfuil ann;tógadh crainn uile na coille gártha áthaisduA` Bíodh áthas ar neamh agus ar talamh;tugadh an mhuir agus a bhfuil inti a nglór.;to` Fógraígí do na ciníocha: «Tá an Tiarna ina Rí.» shocraigh sé an domhan go daingean dochorraithe;tabharfaidh sé breith chóir chothrom ar na náisiúin.fsE` Tugaigí adhradh don Tiarna in éide naofa;bí ar crith ina láthair a dhomhan uile.zrm`tugaigí don Tiarna an ghlóir is dual dá ainm;tugaigí bhur dtabhartais libh isteach ina chúirteanna.hqI`Tugaigí don Tiarna, a chlanna na gciníocha;tugaigí don Tiarna glóir agus cumhacht.]p3`Is leis an ghlóir agus an gradam;tá cumhacht agus taibhse ina shanctóir.]o3`Ní dada iad déithe na gciníocha;ach is é an Tiarna a rinne na flaithis.enC`Is mór é an Tiarna; is díol molta é;is díol eagla thar na déithe go léir é.am;`Insígí a ghlóir i measc na gciníocha;agus a éachtaí i measc na náisiún.`l9`Canaigí don Tiarna agus molaigí a ainm;fógraígí a shlánú ó lá go lá.kk Q`Canaigí amhrán úr don Tiarna;canaigí don Tiarna,a thíortha go léir. Salm 95 rj]_ Ar an ábhar sin mhionnaigh mé i m' fheargnach rachaidís i mo shuaimhneas isteach go brách.»*iM_ Ar feadh daichead bliain ba ghráin liom an ghlúin sinagus dúirt mé: 'Is seachránach a gcroí siúd;is pobal iad nach eol dóibh mo shlite.'ihK_ mar a ndearna bhur n-aithreacha mo phromhadh,do mo thriail cé go bhfacadar mo bhearta.g3_Á, dá n-eistfeadh sibh inniu lena ghlór:«Ná cruaigí bhur gcroí mar a tharla i Miríbeá,nó an lá úd ag Masá san fhásach`f9_Óir is é ár nDia é, agus is sinnepobal a pháirce agus caoirigh a láimhe.~eu_Téanam, go n-adharfaimis agus go sléachtfaimis;feacam ár nglúine i láthair an Tiarna a chruthaigh sinn.vde_Is leis an fharraige, óir is é a chruthaigh í;agus is iad a lámha a dhealbhaigh an talamh tirim.kcO_Is ina lámha atá duibheagáin na cruinne,agus is leis mar an gcéanna na hardsléibhte.gbG_Óir is Dia mór é go dearfa an Tiarna;is rí mór é os cionn na ndéithe go léir.kaO_Druidimis ina láthair le haltú buíochais;déanaimis pléaráca do le hamhráin mholta.r` __Téanam agus canaimis don Tiarna;déanaimis gairdeas do charraig ár slánaithe. Salm 94 _^Tabharfaidh sé a n-urchóid sa mhullach orthu,agus scriosfaidh iad lena mailís féin;millfidh an Tiarna ár nDia iad.Y^+^Bíodh acu! sé an Tiarna mo dhaingeanagus sé Dia carraig mo dhídine.j]M^Tugann siad fogha faoi anam an fhíréin,agus daorann siad an neamhchiontach chun báis.s\_^An mbeidh cúirt na gcoirpeach i gcomhar leat,an dream a chuireann clóca an dlí ar an mioscais?h[I^Nuair is líonmhar iad buarthaí mo chroí,cuireann do shóláis aoibhneas ar m' anam.Z^Nuair a shílim go bhfuil mo chosa ag imeacht uaim,is é do bhuanghrá, a Thiarna, a choinníonn i mo sheasamh mé.tYa^Murach an Tiarna a theacht i gcabhair orm,ní fada go mbeadh m' anam ag lonnú i log an chiúnais.jXM^Cé sheasfaidh liom in aghaidh na n-ainbheartachdo mo chosaint ar lucht déanta an oilc?yWk^nó go mbéarfar breithiúnas de réir an chirt;agus go leanfaidh lucht an chroí dhírigh go léir é.mVS^Óir ní thréigfidh an Tiarna a phobal;ní thabharfaidh sé droim láimhe lena oidhreacht,pUY^ Tugann tú faoiseamh dó in aimsir a thrioblóide,nó go dtochlaítear clais don urchóideach.xTi^ Is méanar don té a gcuireann tú smacht air, a Thiarna;an té dá dtugann tú teagasc faoi do dhlí.cS?^ Is eol don Tiarna smaointe an duine;is eol dó nach bhfuil iontu ach puth anála.R{^ An té a smachtaíonn na náisiúin nach n-agróidh sé?an té a theagascann na daoine, nach mbeidh eolas aige?Q^ An té a chruthaigh an chluas, an ea nach gcluinfidh sé?agus an té a chum an tsúil, an ea nach bhfeicfidh sé?nPU^Bíodh tuiscint agaibh, a lucht na díchéille;a phleidhcí an phobail, bíodh ciall agaibh!eOC^Agus deir siad: «Ní fheiceann an Tiarna é;ní thugann Dia Iacóib dá aire é.»fNE^Maraíonn siad an bhaintreach is an strainséir,agus tugann siad ár an dílleachta.kMO^Gabhann siad de chosa i do phobal, a Thiarna,agus déanann siad d' oidhreacht a chiapadh.xLi^Ag gaotaireacht dóibh is ag labhairt go díomasach,bíonn na hainbheartaigh ag maíomh go mórtasach.dKA^Cá fhad a mhaífidh na héagráifigh, a Thiarna;cá fhad a mhaífidh siad a mbua?cJ?^Éirigh! tabhair breithiúnas ar an talamh;tabhair a ndíol do lucht an díomais.I ^A Thiarna Dia, is leatsa an díoltas;a Dhia, a dhíoltasaí, bí do do thaispeáint féin dúinn. Salm 93 H]Is dearfa go deimhin do reachtanna;is do do theachsa is cuí an naofacht,a Thiarna, go brách na breithe.zGm]Is cumhachtaí ná glór na n-iluiscí,ná tonnta na mara móire,an Tiarna os a gcionn in airde. F ]Thóg na tuilte a nglór, a Thiarna;thóg na tuilte a nglór go torannach;thógadar a nglór go tolgach tréan.hEI]Tá do chathaoir arna daingniú ó na cianta;tá tú ann ón tsíoraíocht, a Thiarna.KD ]Tá an Tiarna ina rí is é gléasta le glóir;chlúdaigh sé é féin le neart;chrioslaigh sé é féin le cumhacht.Bhunaigh sé an domhan go dobhogtha. Salm 92 nCU\16 a fhoilsiú a fhíréanta is atá an Tiarna;mo charraig é, gan mí-ionracas ar bith ann. 19~~}}E||p|{{zz/yyGxxiwwuw vvDuuOtttssQrrsrqq)ppepoo4nnKmmm ll)kk jj0iiPhh)gg,ff]eeuedd!ccTbbbaa-``T__o^^4]]\\#[[]ZZwZYY'XX=WWVVUUT}TSSS$RROQQzQPPOOzONN8MMkM LZKK0JJJ$IIcHHHGG!FFhFEE+DD3CCCDBBdAAiA@@???j?>>S===b=<<@;;;1::m:99T888`777466^55Z544I333&222)11100///7..q.--c-,,b++n+**5)))9((y(''U&&&R%%%L$$e$##f"""5!!b! 5+ZCk%\RYHbBcAx( l . Q 5 q :Uu0r#Z-whFaighim tuiscint de bharr do phroiceapta;is gráin liom gach drochshlí.LwgIs milse do bhriathra le mo charball;ná mil le mo bhéal.T!wfNí chlaonaim i leataobh ó d' fhoraitheanta;ós tú a mhúin mé.dAweTugaim ar mo chosa gach drochshlí a sheachaint,d' fhonn do bhriathra a choimeád.dAwdIs mó mo thuiscintse ná tuiscint na seanóirí;óir comhlíonaim do phroiceapta.f~EwcIs críonna mé ná lucht mo mhúinte go léir,toisc go machnaím ar d' fhorálacha.r}]wbRinne d' aithne níos críonna ná m' eascairde mé;óir bíonn sí in éineacht liom de shíor.u|cwa Mem A, nach aoibhinn liom do dhlí, a Thiarna;is ábhar machnaimh dom de shíor é.e{Cw`Is eol dom go bhfuil críoch le gach foirfeacht;ach gur fada fairsing í d' aithne.kzOw_Tá na peacaigh ag fanacht liom d' fhonn mo mhillte;ach tugaim d' fhorálacha do m' aire.Wy'w^Is leat mé; déan mé a tharrtháil,toisc go lorgaim do phroiceapta.ixKw]Go deo ní dhéanfaidh mé dearmad ar do phroiceapta,óir is leo a thug tú beatha dom.Rww\Murach gurb aoibhinn liom do dhlí,gheobhainn bás i m' ainnise.Yv+w[Maireann siad go buan de réir do reachtanna;fónann gach aon ní duit.]u3wZMaireann d' fhírinne go dtí an uile ghlúin,mar an talamh a bhunaigh tú.ktOwY Lamed Maireann do bhriathar go brách, a Thiarna,chomh daingean le neamh.fsEwXTabhair an bheatha dom de réir do thrócaire;agus coimeádfaidh mé d' fhorálacha.drAwWCé gur beag nár cuireadh deireadh liom ar talamh,níor thréig mé d' aitheanta.Zq-wVIs fíor iad do phroiceapta uile fóir orm;déantar mo chrá gan chúis.LpwUThochail na huaibhrigh claiseanna dom,in aghaidh do dhlí.`o9wTCá líon laethanta do ghiolla?Cathain a chiontóidh tú mo ghéarleantóirí?gnGwSCé gur cosúil mé le buidéal leathair sa deatach,níor dhearmad mé do reachtanna.fmEwRMeathann mo shúile le dúil i do ghealltanas;cathain a tabharfaidh tú sólás dom?ql[wQ Caph Bíonn m' anam ag tnúth le do shlánú;cuirim mo dhóchas i do bhriathar.ak;wPGo raibh mo chroí go foirfe i do reachtanna,ionas nach bhfaighinn mo náiriú.ejCwOGo n-iompaítear chugam an dream lenarb eagal tú,a thugann aire do d' fhorálacha.oiWwNGo gclise ar na huaibhrigh atá do mo chrá gan ábharagus mé ag machnamh ar do phroiceapta.Xh)wMBíodh trua agat dom agus mairfidh mé,óir is aoibhinn liom do dhlí.^g5wLBíodh do bhuanghrá ina ábhar sóláis dom,mar a gheall tú do do ghiolla.tfawKTuigim, a Thiarna, gur cóir iad d' fhoraitheanta;agus gur le barr dílseachta a chráigh tú mé.ae;wJFeicfidh d' aos eagla agus gairdeoidh siad,toisc gur muinín liom do bhriathar.rd]wI Iód Do lámha a rinne agus a chruthaigh mé;múin dom d' aitheanta a fhoghlaim.bc=wHIs fearr liom go mór fada dlí do bhéilsená na mílte d' ór agus d' airgead.ab;wGIs méanar dom go raibh mé do mo chrá;ionas go bhfoghlaimeoinn do reachtanna._a7wFRamhraigh a gcroí ar nós blonaige;faighimse mo thaitneamh i do dhílseacht.b`=wEBeartaíonn na díomasaigh cealg i mo choinne;ach comhlíonaimse do phroiceapta.X_)wDIs maith tú, is fial tú agus is flaithiúil;múin dom do reachtanna._^7wCSular crádh mé chuaigh mé ar seachrán;ach anois coimeádaim do bhriathar.L]wBMúin dom eagna agus eolas;tá mo dhóchas i d' aitheanta.k\OwA Teth Chaith tú go maith le do ghiolla, a Thiarna,de réir do bhriathair.Y[+w@Tá an talamh lán de do bhuanghrá, a Thiarna;múin dom do reachtanna.aZ;w?Is cara mé do chách ar a mbíonn do eagla,agus a choimeádann do phroiceapta.bY=w>Éirim um mheán oíche do do cheiliúradh,mar gheall ar d' fhoraitheanta córa.YX+w=Chrioslaigh téada lucht na hurchóide mé;níor dhearmad mé do dhlí.\W1wchun d' aitheanta a chomhlíonadh.RVw;Rinne mé mo shlite a mheas,agus d' fhill mé ar d' fhorálacha.bU=w:Guím thú ó mo chroí go hiomlán:déan trócaire orm de réir mar gheall tú.gTGw9 Heth Dúirt mé, a Thiarna, gurb í mo chuiddo bhriathra a choimeád._S7w8Is amhlaidh a chuirfidh sé seo le mo chlú,gur choinnigh mé do phroiceapta.]R3w7Cuimhním ar d' ainm de shiúl oíche, a Thiarna;agus coimeádaim do dhlí.SQw6Bíonn do reachtanna ina n-amhrán agam,in áit mo dheoraíochta.XP)w5Gabhann fearg mé de bharr na bpeacacha bhíonn ag tréigean do dhlí.]O3w4Cuimhním ar do bhreitheanna ársa, a Thiarna;agus tugann siad sólás dom._N7w3Maslaíonn lucht an díomais mé go díocasach:ach ní chlaonaim ó do dhlí.[M/w2Is é mo shólás le linn mo bhuartha,gurb é do bhriathar a bheoigh mé.rL]w1 Zain Bí ag cuimhneamh ar do bhriathra do do ghiolla;lenar thug tú dóchas dom.jKMw0Agus tógfaidh mé mo lámha chun d' aitheanta;déanfaidh mé machnamh ar do reachtanna.TJ!w/Is i d' aitheanta a bheidh mo thaitneamhós dóibh a thugaim grá.^I5w.Inseoidh mé d' fhorálacha i láthair ríthe;ní bheidh cotadh ar bith orm.RHw-Siúlfaidh mé i slí na saoirse,mar táim ar lorg do theagaisc.QGw,Agus coimeádfaidh mé do dhlí de shíor,go brách na breithe.`F9w+Focal na fírinne ná bain as mo bhéal;cuirim mo dhóchas i d' fhoraitheanta.cE?w*Tabharfaidh mé freagra ar lucht mo cháinte;toisc gur muinín liom do bhriathar.vDew) Vau Go dtaga do bhuanghrá orm, a Thiarna,agus do chabhair de réir do ghealltanais.aC;w(Féach, is mian liom do phroiceapta;tabhair dom an bheatha i d' fhíréantacht.fBEw'Coinnigh i bhfad uaim an aithis is eagal liom,óir is aoibhinn iad d' fhoraitheanta.aA;w&Cuir le do ghealltanas do do ghiolla;le go mbeadh eagla ar a thuilleadh romhat.q@[w%Iompaigh mo shúile chun nach bhfeicfidh siad díomhaointeas;déan mo bheochan trí do shlíse.W?'w$Claon mo chroí i leith d' fhorálacha;agus ná claon chun sainte é.W>'w#Treoraigh mé ar chosán d' aitheanta,óir is ann atá mo thaitneamh.`=9w"Déan mo theagasc d' fhonn do dhlí a chomhlíonadhagus a choimeád ó chroí.t<aw! Hé Múin dom slí do reachtanna, a Thiarna;agus comhlíonfaidh mé go cruinn iad.W;'w Rithfidh mé ar shlí d' aitheanta;nuair a cheansóidh tú mo chroí.T:!wBím ag cloí de shíor le d' fhorálacha;ná clis orm, a Thiarna.]93wRinne mé rogha de shlí na fírinne;chuir mé d' aitheanta os mo chomhair.P8wCoinnigh mé ó shlí na hearráide,agus tabhair dom do dhlí.f7EwBíonn m' anam ag sileadh deor le neart bróin;tabhair misneach dom le do bhriathar.e6CwTabhair treoir dom i slí do phroiceapt,agus déanfaidh mé machnamh ar d' iontais.Y5+wMhínigh mé mo shlite, agus d' éist tú liom;múin do reachtanna dom.k4Ow Daleth Tá m' anam ar lár sa luaithreach;athbheoigh mé le do bhriathar.b3=wÓir is iad d' fhorálacha m' aoibhneas;is iad do reachtanna mo chomhairleoirí.m2SwCé go dtéann prionsaí i ndáil chomhairle i m' éadan,bím ag machnamh ar do reachtanna.R1wTóg uaim tarcaisne agus aithistoisc go nglacaim le do theagasc.i0KwLochtaigh tú na huaibhrigh agus na mallachtaigha chuaigh ar seachrán ó d' aitheanta.\/1wBíonn m' anam ag meirtniú de shíor,is é ag tnúth le d' fhoraitheanta.J. wTáim i mo dheoraí ar talamh;ná ceil orm d' aitheanta.P-wOscail mo shúile chun go bhfeicfidh méiontais uile do dhlí.~,uw Gimel Bí go maith le do ghiolla le go mairfidh mé,agus go gcoimeádfaidh mé do bhriathra.c+?wTabharfaidh mé taitneamh do do reachtanna;ní dhéanfad dearmad ar do bhriathra.Y*+wDéanfaidh mé machnamh ar do theagasc;agus breithneoidh mé do shlite.K)wGairdím i slí d' fhorálachaamhail san uile shaibhreas.Y(+w Is amhlaidh a d' admhaigh mé le mo bhruasaforaitheanta uile do bhéil.L'w Is beannaithe atá tú, a Thiarna;múin do reachtanna dom.X&)w Cuirim do bhriathar i bhfolach i mo chroí;sula ndéanfainn peaca ort.V%%w Iarraim thú le mo chroí go hiomlán;nár imí mé ó d' aitheanta.t$aw Beth Conas a mhairfidh an t-ógánach go glan,ach le d' aitheanta a chomhlíonadh?N#wDéanfaidh mé de réir do reachtanna;ná tréig mé ar fad.Y"+wMolfaidh mé thú le dílseacht chroíag foghlaim d' fhoraitheanta dom.X!)wNí dhéanfar mo náiriú nuair a ghéillfidh médo d' aitheanta uile.b =wNár mhéanar mo shlite a bheith go daingean,d' fhonn do reachtanna a choimeád.PwThug tú do phroiceapta dúinngo gcomhlíonfaí go beacht iad.QwAn mhuintir nach ndéanann urchóid;ach a shiúlann ina shlite.RwIs aoibhinn dá gcoimeádann a fhorálacha,á lorg ó lanchroí. yw Aleph Is aoibhinn a mbíonn a slí gan mháchail,a shiúlann i ndlí an Tiarna. Salm 118 c?vTugaigí buíochas don Tiarna toisc gur maith é;maireann a bhuanghrá go brách.NvIs tú mo Dhia, gabhaim buíochas leat;móraim thú, a Dhia.{ovSé an Tiarna Dia ár solas.Gabhaigí ar aghaidh i mórshiúl le craobhachago beanna na haltóra.s_vIs beannaithe in ainm an Tiarnaan té atá le teacht.Beannaímid sibh as teach an Tiarna.SvFóir orainn, achainímid, a Thiarna;a Thiarna, go n-éirí linn!V%vIs é seo an lá a rinne an Tiarna;bíodh áthas is gliondar orainn.OvIs é an Tiarna a rinne an ní seo,agus is éachtach linn é.QvAn chloch dár dhiúltaigh na saoir,rinne ceann an chúinne di.dAvGabhaim buíochas leat de bhrí gur éist tú liom;agus gur tú mo shlánaitheoir.PvSeo agaibh doras an Tiarnatrína rachaidh na fíréin isteach.fEvOsclaígí dom doirse na fíréantachta;rachaidh mé isteach a thabhairt buíochais.Z-vCé gur smachtaigh an Tiarna go dian mé,níor dhaor sé chun báis mé.U#vNí éagfaidh mé, mairfidh mé;agus inseoidh mé a mhóréachtaí.`9vis i a dheaslámh a d' ardaigh mé.D' oibrigh deaslámh an Tiarna go tréan.»  vCluintear gártha lúcháire is caithréimei mbothanna na bhfíréan.«D' oibrigh deaslámh an Tiarna go tréan;R vIs é an Tiarna mo neart is mo mhisneach;is é a thug slán mé.Y +v Teilgeadh síos mé i dtreo is go dtitfinn;ach chuidigh an Tiarna liom. #v Chruinnigh siad i mo thimpeall mar bheacha,ina mbladhaire amhail tine i measc driseog;threascair mé in ainm an Tiarna iad.\ 1v Chruinnigh siad thart i mo thimpeall;threascair mé in ainm an Tiarna iad._7v Thimpeallaigh na ciníocha go léir mé;threascair mé in ainm an Tiarna iad.Lv Is fearr dul i muinín an Tiarnaná i muinín na bhflatha.I vIs fearr dul i muinín an Tiarnaná i muinín an duine.b=vTá an Tiarna i m' fhochair ag cuidiú liom;beidh mo naimhde romham faoi tháir.[/vTá an Tiarna i m' fhochair; ní baol dom.Cad a dhéanfaidh an duine dom?]3vGhair mé ar an Tiarna i mo chruachás;d' fhreagair sé agus shaor sé mé.]3vAbradh an dream lenarb eagal an Tiarna:«Maireann a bhuanghrá go brách.»U#vBíodh teaghlach Árón á rá:«Maireann a bhuanghrá go brách.»V%vBíodh teaghlach Iosrael á rá:«Maireann a bhuanghrá go brách.» 'v Alleluia. Tugaigí buíochas don Tiarna toisc gur maith é;agus go maireann a bhuanghrá go brách. Salm 117 g~GuÓir is daingean é go deimhin, a bhuanghrá dúinn;maireann a dhílseacht go brách.} u Alleluia. Molaigí an Tiarna, a chiníocha uile;moladh na náisiúin go léir é. Salm 116 K|ti gcúirteanna áras an Tiarnai gceartlár Iarúsailéim.U{#tDíolfaidh mé mo mhóideanna leis an Tiarnai bhfianaise a phobail,[z/tOfrálfaidh mé íobairt an bhuíochais duit;gairfidh mé ainm an Tiarna.sy_tIs mise do ghiolla, a Thiarna,sea, is mac do chailín aimsire;scaoil tú mo chuibhreacha.DxtIs luachmhar i láthair an Tiarnabás a fhíréan.Uw#tDíolfaidh mé mo mhóideanna leis an Tiarnai bhfianaise a phobail.Rvt Glacfaidh mé cupán an tslánaithe,gairfidh mé ainm an Tiarna.Uu#t Cén cúiteamh a dhéanfaidh mé leis an Tiarnaina ndearna sé dom?Stt Nuair a dúirt mé le corp eagla:«Is bréagach gach aon neach.»hsIt Bhí muinín agam fiú amháin nuair a dúirt mé:«Tá mé buartha go mór.»Nrt Beidh mé ag siúl i láthair an Tiarna;i bhfearann na mbeo.pqYtÓir sciob sé m' anam ón mbás,agus mo shúile ó dheora,agus mo chosa ó thuisliú.[p/tGlac do shuaimhneas arís, a anam liom,mar roinn an Tiarna go maith leat.[o/tCaomhnaíonn sé an dream gan chealg;bhí mé ar lár agus shaor sé mé.PntIs ceansa an Tiarna agus is cóir;is trócaireach é ár nDia.QmtGhlaoigh mé ar ainm an Tiarna.«A Thiarna, fóir ar m' anam!»}lstBhí dola an bháis i mo thimpeall,agus pianpháis na huaighe;casadh anró agus anacair i mo threo.Kkttoisc gur chrom sé chugam a chluas,nuair a ghaireas air.#j CtA Salm 114-115 Wi'sAch tabharfaimidne moladh don Tiarna,anois agus go brách na breithe.nhUsNí hiad na mairbh a thabharfaidh moladh don Tiarna,ná an drong a ghabhann síos san uaigh.Yg+sIs leis an Tiarna amháin na flaithis;ach thug sé an talamh don duine.]f3sGo raibh beannacht an Tiarna anuas oraibhón té a rinne neamh agus talamh.Xe)sMéadóidh an Tiarna i gcónaí sibh,sibhse agus bhur gclann go léir.Zd-s Beannóidh sé lucht eagla an Tiarna,idir mhion agus mhór in éineacht.uccs Is cuimhin leis an Tiarna sinn; beannóidh sé sinn;beannóidh sé clann Iosrael agus clann Árón.gbGs Cuireann lucht eagla an Tiarna a ndóchas ann;is é is cabhair agus is sciath dóibh.\a1s Tá dóchas chlann Árón sa Tiarnais é is cabhair agus is sciath dóibh.^`5s Tá dóchas chlann Iosrael sa Tiarna;is é is cabhair agus is sciath dóibh.`_9sIs ionann cás do lucht a ndéantaagus do chách a chuireann a ndóchas iontu.^!sTá lámha acu ach ní láimhsíonn siad aon ní;tá cosa acu ach ní thig leo siúl;ní thagann aon ghlór óna scornach.o]WsTá cluasa orthu ach ní chluineann siad dada;tá sróna acu ach ní bhfaigheann siad boladh.k\OsTá béal acu ach ní fhéadann siad labhairt;tá súile acu ach ní fheiceann siad dada.N[sÓr agus airgead a n-íolasan,agus saothar láimhe an duine.ZZ-sIs ar neamh atá ár nDiana;gach uile ní is áil leis, déanann sé é.>YwsCad fáth a ndeir na ciníocha «Cá bhfuil a nDia?»X 5sNí dúinne, a Thiarna, ní dúinne,ach do d' ainmse is dleacht an moladhas ucht do bhuanghrá agus d' fhírinne. Salm 113B TW!ra chlaochlaigh an charraig ina linn,agus an aill ina foinse uisce.eVCrBí ar crith, a thalaimh, i láthair an Tiarna;creathnaigh i láthair Dhia Iacóib,lUQrCad fáth a léimeann sibh, a shléibhte amhail reithí,agus a chnocána, ar nós uan óg?cT?rCad fáth, a mhuir, go dteitheann tú?Cad chuige duit, a Iordáin, casadh ar ais?cS?rGhabh na sléibhte ag léimneach amhail reithí,agus na cnocáin ar nós uan óg.PRrChonaic an mhuir agus theith sí;agus chas an Iordáin ar ais.^Q5rrinneadh sanctóir an Tiarna de Iúdá,agus tharla Iosrael ina ríocht aige.P r Alleluia. Nuair a tháinig Iosrael as an Éigipt amach,teaghlach Iacóib ón bpobal barbartha, Salm 113A pOYq Tugann sé sliocht sa teach don bhean gan leanbh;go mbíonn ina máthair chlainne faoi áthas.bN=qá chur ina shuí i bhfochair a phrionsaí,ar aon chéim le prionsaí a phobail.pMYqTógann sé an t-íseal aníos as an deannach;ardaíonn sé den charn aoiligh an duine dealbh,WL'qCromann sé ó na harda anuaschun féachaint ar neamh agus ar talamh.dKAqCé is cosúil leis an Tiarna, ár nDia;atá ina shuí ar a ríchathaoir in airde?cJ?qTá an Tiarna os cionn na gciníocha uile,agus a ghradam os cionn na bhflaitheas.RIqÓ éirí go luí na gréine,go raibh ainm an Tiarna á mholadh!NHqMoladh le hainm an Tiarnai láthair na huaire agus choíche!G q Alleluia. Tugaigí moladh, a lucht freastail an Tiarna;molaigí ainm an Tiarna! Salm 112 F9p Feicfidh an peacach agus beidh sé ar buile.Bainfidh sé dioscán as a fhiacla agus leáfaidh sé;agus meathfaidh mian an urchóidigh.,EQp Dáileann sé a chuid go fial ar lucht an ghátair;maireann a fhéile go brách agus choíche.Tógfar a cheann, ardófar a chumhacht go glórmhar.^D5pIs dílis daingean a chroí gan eagla;feicfidh sé a naimhde á dtreascairt.hCIpNí chuirfidh drochscéala eagla air;is daingean a chroí, is é an Tiarna a dhóchas._B7pNí chorrófar an fíréan choíche;mairfidh a chuimhne go brách na breithe.hAIpBíonn an dea-dhuine carthanach fial lena chuid;riarann sé a ghnó go ceart onórach.h@IpBíonn ina sholas sa dorchacht don dea-dhuine;is trócaireach é, is fial, is ionraic.i?KpBeidh maoin is maitheas ina theaghlach;mairfidh a fhíréantacht go brách is choíche.b>=pBeidh a shliocht siúd go tréan ar talamh;is beannaithe clann an duine ionraic..= YpSalm Aibítreach Salm 111 x<io Is é tús na heagna eagla Dé is ciallmhar iad lucht a adhartha;mairfidh a mholadh go brách.;o Rinne sé a phobal a fhuascailt,agus bhunaigh sé a chonradh go brách.Is naofa a ainm agus is creathnach.d:AoMaireann siad go buan agus go brách;rinneadh iad le fíréantacht is le fírinne._97oIs dílis agus is cóir iad a oibreacha;is daingean iad a aitheanta go léir.p8YoD' fhoilsigh sé cumhacht a bheart dá phobal,nuair a thug sé dóibh oidhreacht na náisiún.k7OoBeathaíonn sé an mhuintir ar a mbíonn a eagla;cuimhneoidh sé de shíor ar a chonradh.d6AoTugann sé orainn cuimhneamh ar a éachtaí;is trócaireach grámhar é an Tiarna._57oIs oirirc ollásach iad a oibreacha,agus maireann a fhíréantacht go brách.]43oIs éachtach iad oibreacha an Tiarna,inscrúdaithe do chách a charann iad..3 YoSalm Aibítreach Salm 110 c2?nÓlfaidh sé as an sruth cois bóthair;agus dá bhrí sin tógfaidh sé a cheann.1nTabharfaidh sé breithiúnas ar na náisiúin,déanfaidh sé carn de chonablaigh;brisfidh sé cinn urra go fada fairsing.j0MnTá an Tiarna ina sheasamh ar do dheis;déanfaidh sé smionagar de ríthe lá na feirge./ynMhionnaigh an Tiarna, ní bheidh aithreachas air:«Is sagart tú go bráchde réir ord Mheilcizidic.».nIs leatsa an ceannas ó lá do bhreithear na sléibhte naofa;is leat [an ríogacht ó fhíorthús d' óige].t-anSínfidh an Tiarna ríshlat do chumhachtaas Síón amach.Bí ag rialú i measc do naimhde.C, n Salm Dháiví. D' fhoilsigh an Tiarna do mo thiarnasa:«Bí i do shuí ar mo dheisgo gcuirfidh mé do naimhde mar stól faoi do chosa.» Salm 109 m+SmÓir bhí sé ina sheasamh ar dheasláimh an bhochtáinlena shábháil ó lucht a dhaortha.l*QmGabhfaidh mé buíochas leis an Tiarna os ard;tabharfaidh mé moladh dó i measc an tslua.x)imGo n-éadaítear lucht mo chúisithe i dtarcaisne;agus go gclúdaítear iad le náire mar le fallaing. (mMallachtaídís! ach bíse dár mbeannachadh;go ndéantar mo naimhde a náiriúagus go ndéana do ghiolla gairdeas.`'9mBíodh a fhios acu gurb í seo do lámhsa.gur tusa, a Thiarna, a rinne é seo.Y&+mCabhraigh liom, a Thiarna, a Dhia liom;saor mé de réir do bhuanghrá.v%emRáinig mé i m' ábhar scige ag gach aon neach;agus bíonn a bhfeiceann mé ag croitheadh a gceann.j$MmTá mo ghlúine ag imeacht uaim le troscadh;agus mo cholainn á snoí agus á caitheamh.e#CmLeáim as mar scáil fhada an tráthnónascuabtar chun siúil mé mar an lócaiste.["/mÓir táimse go dearóil dealbh;agus tá mo chroí á chrá istigh ionam.n!UmBí i do thaca agam, a Thiarna Dia, as ucht d' ainm;agus fóir orm le feabhas do bhuanghrá. {mGurab amhlaidh a roinnfidh an Tiarna le lucht mo chúisithe,agus leis an dream a dhéanann béadán ar m' anam.eCmGo raibh siad mar chulaith á chlúdach,mar chrios a bheadh á chrioslú de shíor./WmGo raibh sé gléasta i mallachtaí mar a bheadh in éadach;go dté siad isteach ina bhaill bheatha amhail uisceagus isteach ina chnámha amhail ola.ximAn mhallacht ina raibh a dhúil go dtaga sí anuas air;gura fada uaidh an bheannacht nárbh áil leis.<qmToisc nárbh áil leis trócaire a dhéanamhach go ndearna géarleanúint go bás ar an ainniseoir agus an dearóil,agus gur mharaigh sé fear an chroí chráite.tamGo raibh siad i bhfianaise an Tiarna de shíor;go staithe sé a gcuimhne ó fhréamh as an talamh.kOmCuimhníodh an Tiarna ar urchóid a aithreachaagus nár scriostar peaca a mháthar amach.iKm Go ndéantar a shliocht a mhilleadh,agus a shloinne a scriosadh in aon ghlúin amháin.jMm Ná raibh neach ann chun gar a dhéanamh dóná chun trua a ghlacadh dá dhílleachtaí.mSm Go bhfaighe fear an ghaimbín a bhfuil aige;agus go mille strainséirí toradh a shaothair.wgm Go raibh a chlann ina lucht fáin ag iarraidh déirce;agus go bhfágtar iad gan teach gan treabhchas.s_m Go raibh a chlann ina ndílleachtaí gan athair;agus go bhfágtar a bhean chéile ina baintreach.X)mGura tearc iad laethanta a shaoil;agus go nglaca neach eile a chúram.iKmNuair a thugtar breith air go ndéantar a dhaoradh;agus go raibh a achainí in aistear.dAmGríosaigh fear na hurchóide ina choinne;agus seasadh an cúisitheoir ar a dheis.c?mDíolann siad liom an t-olc in aghaidh na maitheasa,an fuath in aghaidh an ghrá.[/mI ndíol mo ghrá dóibh bíonn siad do mo chúiseamh;ach bímse ag guí.mLabhraíonn siad liom i mbriathra éithigh,timpeallaíonn siad mé le briathra an fhuatha;tugann siad fúm gan fáth.`9móir tá béal na n-éagráifeach agus na bhfealltachar leathadh i m' aghaidh.{  qmSalm 108 Do stiúrthóir an chóir. Salm le Dáiví. A Dhia, dá dtugaim moladh ná bí i do thost,g Gl Déanfaimid gaisce le cúnamh ó Dhia,óir is é a ghabhfaidh de chosa inár naimhde.g Gl Tabhair cúnamh dúinn in éadan ár naimhde,óir is díomhaoin é cúnamh ón duine.b =l Nach tú a chuir uait sinn, a Dhia;ionas nach ngabhann tú amach lenár sluaite?j Ml Cé sheolfaidh isteach mé sa chathair chosanta?Cé thabharfaidh go hEadóm isteach mé? l Is é Móáb mo bháisín níocháin.Ar Eadóm a bhuailfidh mé mo bhróg;agus béarfaidh mé bua ar Fhilistía.»  lIs liom tír Ghileád, is liom Manaise;is é Eafráim clogad mo chinn.Is é Iúdá mar an gcéanna mo ríshlat;%lLabhair Dia ina shanctóir agus gheall sé:«Roinnfidh mé Seicim go ríméadachagus déanfaidh mé Gleann Sucót a thomhas.lQlIonas go ndéanfaí d' aos grá a shaoradh,fóir orainn le do dheasláimh agus éist linn.nUlÉirigh in airde os cionn na bhflaitheas, a Dhia;bíodh do ghlóir os cionn an domhain uile.dAlÓir síneann do bhuanghrá chun na bhflaitheas,agus do dhílse chun na spéartha.s_lGabhfaidh mé buíochas leat idir na ciníocha, a Thiarna;molfaidh mé thú i measc na náisiún.{lMúscail, a anam liom!Músclaígí, a chláirseach asgus a chruit;músclóidh mé féin an maidneachan. !lTá mo chroí go daingean, a Dhia;tá mo chroí go daingean;canfaidh mé agus seinnfidh mé do mholtaí. Salm 107 r]k+Tabharfaidh an t-eagnaí na nithe seo dá aire;agus beidh tuiscint aige ar bhuanghrá an Tiarna.k~Ok*Feiceann na fíréin agus déanann siad gairdeas,agus cuirtear an uile urchóid ina tost.q}[k)Ach tógann sé na boicht as a n-ainnise,go ndéanann a dteaghlaigh chomh líonmhar le tréada.^|5k(Agus téann siad i laghad agus i laige;de thoisc iomad a n-olc is a n-angar.g{Gk'Ach caitheann sé dímheas le flatha;agus ligeann ar seachrán slí iad san fhásach.qz[k&Bheannaigh sé iad agus chuaigh siad i líonmhaireacht;níor lig sé dá dtréada dul i laghad.ry]k%Chuir siad síol ann agus phlandaigh siad fíniúna;agus thug an talamh barr ar fheabhas dóibh.jxMk$Agus chuir sé lucht an ocrais ag lonnú ann;agus bhunaigh siad ann cathair ináitrithe.`w9k#Agus rinne sé locha uisce den fhásach;toibreacha uisce den talamh tur tirim.^v5k"riasca salainn de thalamh torthúilmar gheall ar urchóid a lucht áitrithe.Tu!k!Rinne sé fásach de shruthanna;talamh tirim de thoibreacha uisce;jtMk Tugaidís moladh dó i gcomhthionól an phobail;déanaidís a mhóradh i seanad na sean.s{kGabhaidís buíochas leis an Tiarna as ucht a bhuanghrá,as ucht na n-iontas a dhéanann sé don Ádhamhchlann.ar;kGhabh áthas iad as ucht an chiúnais;agus sheol sé iad sa chuan ba mhian leo.^q5kChiúnaigh sé an t-anfa is an doineann;agus chuir tonnta na mara ina dtost.jpMkAch ghlaoigh siad ar an Tiarna ina ngátar;agus rinne sé a bhfuascailt óna mbuaireamh.noUkBhí siad ag tuisliú is ag titim amhail lucht meisce,mar dhaoine a bhí i mbarr a gcéille.dnAkSuas go haer leo agus síos leo go grinneall,gur theip ar a meanma ina n-anbhroid.cm?kÓir labhair sé agus mhúscail sé an t-anfa,agus thóg sé mórthonnta na mara.ilKkmar a bhfaca siad oibreacha an Tiarna,agus na héachtaí a dhéanann sé san fharraige.Zk-kSheol cuid acu an mhuir i loingeas;a thrádáil ar an aigéan imleathan,ejCkOfrálaidís a n-íobairtí buíochais,agus fógraídís a éachtaí go háthasach.iykGabhaidís buíochas leis an Tiarna as ucht a bhuanghrá;as ucht na n-iontas a dhéanann sé don Ádhamchlann.nhUkChuir sé a bhriathar chucu á leigheas;agus saoradh iad ón scrios a bhí ag bagairt orthu.jgMkAch ghlaoigh siad ar an Tiarna ina ngátar;agus rinne sé a bhfuascailt óna mbuaireamh.Yf+kBa ghráin leo an uile shórt bia;agus dhruid siad le doirse an bháis.eeCkBuaileadh breoite iad de dheasca a bpeacaí;bhíodar á gcrá de dheasca a gcionta.ldQkÓir rinne sé smionagar de na doirse práisagus réab sé na sparraí iarainn ó chéile.c{kGabhaidís buíochas leis an Tiarna as ucht a bhuanghrá;as ucht na n-iontas a dhéanann sé don Ádhamhchlann.nbUkThug sé amach as an duifean agus an dorchacht iad;agus réab sé a gcuibhreacha ó chéile.jaMk Ach ghlaoigh siad ar an Tiarna ina ngátar,agus rinne sé a bhfuascailt óna mbuaireamh.i`Kk D' ísligh sé a gcroí le buairt;thuisligh siad; ní raibh aon neach lena dtarrtháil.y_kk toisc go ndeachaigh siad in easumhlaíocht ar Dhia,agus gur neamhshuim leo comhairle an Neach is Airde.m^Sk Bhí siad ina suí sa duifean agus sa dorchacht,i gcuibhreacha na hainnise agus an iarainn,t]ak de bhrí gur shásaigh sé an t-anam tartmhar,agus gur líon sé de nithe fónta an t-anam ocrach.\ykGabhaidís buíochas leis an Tiarna as ucht a bhuanghrá,as ucht na n-iontas a dhéanann sé don Ádhamchlann,f[Ekagus sheol sé ar an mbóthar díreach iadionas gur aimsigh siad cathair chónaithe.jZMkAch ghlaoigh siad ar an Tiarna ina ngátar;agus rinne sé a bhfuascailt óna n-anacraí,[Y/kBhí ocras agus tart as cuimse orthu,go raibh siad i ndeireadh a n-anama.tXakGhabh siad ar seachrán in uaigneas an fhásaigh;níor aimsigh siad slí chuig cathair chónaithe._W7kagus a chruinnigh sé ó thíortha i gcéin,anoir, aniar, aneas agus aduaidh.uVckAbradh amhlaidh an dream ar shlánaigh an Tiarna iad,an dream a shlánaigh sé ó láimh an namhad,}U ukTugaigí buíochas don Tiarna toisc gur maith é,toisc go maireann a bhuanghrá go brách. Salm 106 T%j0Moladh leis an Tiarna, Dia Iosrael,ó aois go haois go brách.Agus go gcana na daoine go léir:Amen! Amen! Alleluia!CSj/Tarrthaigh sinn, a Thiarna, ár nDia;bailigh le chéile sinn as measc na náisiúngo dtugaimis buíochas do d' ainm naofa,is go ndéanaimis do mholadh a chanadh. 7~~~3}}m}||E{{{zzTyywyxxRwwwLvvrvuuKtt{tss\rrr5qqqq pp0ootonnPmmm&lldkkk&jjciii.hhWggg)ffWeee>dddcrcbb^baaR``w` __|_&^^j]]h]\c\[[9ZZZYXXCWW_VVVHUUaUT+SRRR QfPPZP ONMMLLOKJJIII9HH>>==l=<<:;;:_:99,88N77465444533Q222"1100//@..|. --J,,,++G**J))o) ((I''' &&X%%%)$$q$ ##V"""!!K _ h`9#QOR-Qi;1o # L t U G <L8UDV}qMá bhuaileann an fíréan mé is le barr cineáltais é;má thugann sé casaoid dom, is ola do mo cheann é.Ach maidir le lucht an oilc, bím ag urnaí i gcónaí,bíonn m' urnaí i gcónaí in aghaidh a ndrochbheart.+MNá claon mo chroí chun oilc ar bithná chun drochbhearta a dhéanamh le lucht na hurchóide;nár ithe mé sólais sho-bhlasta ina gcuideachta.uaCuir glas ar mo bhéal, achainím ort, a Thiarna;bí ag faire mar an gcéanna ar dhoras mo bhruas.s]Go n-éirí m' urnaí mar thúis i d' fhianaise;go raibh ardú mo lámh mar íobairt tráthnona. ) Salm le Dáiví. Glaoim ort, a Thiarna, fóir orm gan mhoill;éist le mo ghlór nuair a ghlaoim ort. Salm 140 r[ 14 Tabharfaidh na fíréin buíochas do d' ainm;agus mairfidh lucht an ionracais i do láthair.nS 13 Is eol dom go ndéanfaidh an Tiarna,ceart is cóir don duine bocht ' s don duine dealbh.oU 12 Ní bheidh an rath ar fhear na drochtheanga;tiocfaidh an tubaiste ar fhear an fhoréigin.- 11 Go bhfeara sé sméaróidí dearga orthu anuas;go gcaithe sé isteach i bpoll talún iad,i dtreo is nach n-éirí siad arís.r[ 10 Tógann an drong atá thart timpeall orm a gceann;go dtreascraí mailís a mbruas féin iad.~s9 Ná géill, a Thiarna, do mhianta na n-urchóideach;nár éirí lena mírúin mhailíseacha. SelahlO8 A Thiarna Dia, is tú mo chabhair chumhachtach;cumhdaíonn tú mo cheann lá an chatha.b;7 Deirim leis an Tiarna: «Mo Dhia thú!» Éist, a Thiarna, le glór mo ghuí." ;6 Chuir na díomasaigh gaiste i bhfolach romham;leath siad líon agus téada romham;chuir siad súil ribe romham sa tslí. Selah '5 Tarrthaigh mé ó láimh an urchóidigh, a Thiarna;cosain mé ar fhear an fhoréigin;is mian leo barrthuisle a bhaint asam.o U4 Cuireann siad faobhar ar a dteanga mar nathair;agus bíonn nimh na nathrach faoina mbeola.k M3 ar lucht beartaithe an oilc ina gcroí,a mbíonn aighneas á mhúscailt de shíor acu.-  S1 Do stiúrthóir an chóir. Salm le Dáiví. 2 Fuascail mé a Thiarna, ón drochdhuine;cosain mé ar fhear an fhoréigin, Salm 139 d?Féach an bhfuil drochslí á siúl agam;agus seol mé ar shlí na síoraíochta.nSScrúdaigh mé, a Dhia, agus féach mo chroí;déan mo thástáil, agus féach mo smaointe.eAIs amhlaidh atá an ghráin shaolta agam orthu;dar liomsa is deargnaimhde dom iad.lONach fuath liom, do lucht fuatha, a Thiarna;nach déistin liom a n-éiríonn i d' éadan?qYÓir déanann siad ceannairc i d' aghaidh go fealltach;agus tugann do naimhde mionna éithigh.qYIs mairg, a Dhia, nach scriosann tú na hurchóidigh;is mairg nach n-imíonn uaim fir na fola.a9ní lia gaineamh na trá ná iad;dá mbeinn réidh leo bheinn farat go fóill.yiNach diamhrach liom do chomhairlí, a Thiarna;má dhéanaim a gcomhaireamh ní thig liom a n-áireamh;;mChonaic do shúile mo ghníomhartha;óir scríobhadh iad uile i do leabhar;agus cinneadh dom mo laethanta go léir,sular tháinig ceann amháin acu ann.}níor ceileadh ort fiú amháin mo chreat,nuair a cumadh os íseal mé, gur múnlaíodh i mbroinn na talún mé.~-Tugaim buíochas duit de bharr iontas mo dhéantúis;de bhrí gurb éachtach iad d' oibreacha.B' eol duit go hiomlán m' anamsa;h}G Óir is tú a dheilbhigh go hiomlán mé;agus a d' fhuaigh i mbroinn mo mháthar mé.U|! ní dorcha leatsa an dorchacht:is comhsholas duit lá agus oíche.i{I Má deirim go bhfolóidh an dorchacht mé,agus go mbeidh solas an lae ina oíche umam,gzE ansin féin beidh do lámh do mo sheoladh;agus béarfaidh tú orm le do dheasláimh.iyI Má ghabhaim umam sciatháin na maidine,agus cónaí i gcríocha imchiana na farraige,yxiMá ghabhaim in airde neimhe beidh tú ann romham;má luím san uaigh, beidh tú ansin romham freisin.hwGCá háit a rachaidh mé ó do spiorad?ná cá háit a dteithfidh mé ó do láthair?nvSIs ró-iontach, ró-uasal liom an t-eolas seo;agus téann sé thar m' acmhainn a thuiscint.fuCImdhruideann tú ar chúl is ar bhéal mé;agus leagann tú do lámh orm de shíor.Xt'Sula gcluintear focal ar mo theanga,a Thiarna, is eol duit ar fad é.^s3Más siúl dom, más suan dom, feiceann tú;is eol duit mo shlite go léir.hrGmás luí dom, más suí dom, is eol duit é;is eol duit mo rún is mé i bhfad uait.q  Do stiúrthóir an chóir. Salm le Dáiví. Scrúdaíonn tú mé, a Thiarna, agus is eol duit mé. Salm 138 )pICuirfidh an Tiarna chun cinn a bhfuil tosaithe aige dom.Maireann do bhuanghrá go síoraí, a Thiarna;ná caith dímheas ar shaothar do lámh.Vo#Bíodh go siúlaim i lár na trioblóide,tugann tú beatha dom in aghaidh fraoch m' eascairde.Síneann tú do lámh chugam do mo shaoradh;agus fóirfidh tú orm le do dheasláimh.xngDá airde é an Tiarna is cúram dó an t-íseal;ach breathnaíonn sé an t-uaibhreach i bhfad uaidh.^m3Canfaidh siad faoi shlite an Tiarna:«Nach éachtach í glóir an Tiarna!»nlSMolfaidh ríthe uile na cruinne thú, a Thiarna,nuair a chluinfidh siad briathra do bhéil._k5D' éist tú liom nuair a ghlaoigh mé ort;agus chuir tú le neart m' anama.0jWagus sléachtfaidh mé ag do theampall naofa.Gabhaim buíochas leat as ucht do bhuanghrá agus do dhílse,a sháraíonn ar [ar chualamar riamh fút].Ii Le Dáiví. A Thiarna, gabhaim buíochas leat ó chroí;óir d' éist tú le briathra mo bhéil.Seinnfidh mé duit i bhfianaise na n-aingeal; Salm 137 Wh% an té a bhéarfaidh ar do leanaíá mbascadh in éadan na carraige!g'A iníon na Bablóine,nach tú an scriosaire!Is méanar don té a dhíolfaidh leatsana dochair a d' imir tú orainne MfCuimhnigh, a Thiarna,in aghaidh chlann Eadóm,lá treascartha Iarúsailéim,nuair a dúirt siad:«Scriosaigí í, scriosaigí í;leagaigí go talamh í.»e%Go gceanglaí mo theanga de mo charball,mura gcuimhním ort,mura gcuire mé Iarúsailéimmar bharr m' aoibhnis uile.Vd#Má dhéanaim dearmad ort, a Iarúsailéim,go gcrapa mo dheaslámh!PcConas a chanfaimis amhrán an Tiarnai dtír na gcoimhthíoch?}bqÓir an drong a rinne bránna dínn,d' iarr siad amhráin orainn,agus an drong a bhíodh dár gciapadh,d' iarr siad lúcháir orainn:«Scaoiligí chugainn,» a deiridís,«amhrán d' amhráin Shíón.»GaAr shaileoga na tíre sinchrochamar ár gcruiteanna.` Cois sruthanna na Bablóinea shuíomar ag sileadh deor,ag cuimhneamh dúinn ar Shíón. Salm 136 b_;Gabhaigí buíochas le Dia na bhflaitheas,óir maireann a bhuanghrá go brách.c^=Bronnann sé bia ar a maireann sa cholainn,óir maireann a bhuanghrá go brách.f]CAgus rinne sé ár bhfuascailt ónár naimhde,óir maireann a bhuanghrá go brách.o\UChuimhnigh sé orainn nuair a bhíomar dár mbuaireamh,óir maireann a bhuanghrá go brách.c[=mar oidhreacht do Iosrael a sheirbhíseach,óir maireann a bhuanghrá go brách.aZ9Agus thug sé a bhfearann mar oidhreacht,óir maireann a bhuanghrá go brách;^Y3agus Óg a bhí ina rí ar Bháiseán,óir maireann a bhuanghrá go brách.SXSíochon, rí na nAmórach,óir maireann a bhuanghrá go brách;aW9agus mharaigh sé na ríthe cumhachtacha,óir maireann a bhuanghrá go brách;SVBhuail sé na ríthe móra,óir maireann a bhuanghrá go brách;_U5agus sheol a phobal tríd an bhfásach,óir maireann a bhuanghrá go brách.dT?Threascair sé Forann agus a shlua sa mhuir,óir maireann a bhuanghrá go brách;eSAAgus thug ar Iosrael siúl anonn trína lár,óir maireann a bhuanghrá go brách.]R1 Roinn sé an Mhuir Rua ina dhá cuid,óir maireann a bhuanghrá go brách.cQ= Le cumhacht a láimhe agus neart a chuisle,óir maireann a bhuanghrá go brách._P5 Agus threoraigh sé Iosrael as a measc,óir maireann a bhuanghrá go brách.]O1 Bhuail sé céadghin na nÉigipteach,óir maireann a bhuanghrá go brách.eNA an ré is na réaltaí i gceannas na hoíche,óir maireann a bhuanghrá go brách.^M3Chuir sé an ghrian i gceannas an lae,óir maireann a bhuanghrá go brách;WL%Eisean a rinne na soilse móra,óir maireann a bhuanghrá go brách.eKARinne sé an talamh a leathadh ar na huiscí,óir maireann a bhuanghrá go brách.aJ9Rinne sé na flaithis le feabhas a eagna,óir maireann a bhuanghrá go brách.rI[Is é an t-aon neach amháin é a dhéanann móréachtaí,óir maireann a bhuanghrá go brách.cH=Tugaigí buíochas do Thiarna na dtiarnaí,óir maireann a bhuanghrá go brách._G5Tugaigí buíochas do Dhia na ndéithe,óir maireann a bhuanghrá go brách.F ' Alleluia. Tugaigí buíochas don Tiarna toisc gur maith é,agus go maireann a bhuanghrá go brách. Salm 135 TEMoladh leis an Tiarna as Síón;tá cónaí air in Iarúsailéim!rD[a theaghlach Léiví, tabhair moladh don Tiarna;a lucht adhartha an Tiarna, tabhair moladh dó.rC[A theaghlach Iosrael, tabhair moladh don Tiarna;a theaghlach Árón, tabhair moladh don Tiarna;[B-Is cosúil leo féin lucht a ndéanta;agus a gcuireann a ndóchas iontu.aA9tá cluasa orthu ach ní chluineann siad smid;ná níl puth anála ina mbeola.l@OTá béal acu ach ní fhéadann siad labhairt;tá súile acu ach ní fheiceann siad dada;Q?Ór agus airgead íola na gciníocha,saothar lámh na ndaoine.l>OÓir déanfaidh an Tiarna a phobal a chosaint;agus glacfaidh sé trua dá lucht fónaimh.`=7 Maireann d' ainm de shíor, a Thiarna,agus do chuimhne ó ghlúin go chéile.^<3 Agus thug sé a dtalamh mar oidhreacht,mar oidhreacht do Iosrael, a phobal.x;g Síochon, rí na nAmórachagus Óg a bhí ina rí ar Bháiseán,agus ríthe Chanán go léir.[:- Bhuail sé a lán de na ciníocha;agus mharaigh sé ríthe cumhachtacha 9 Rinne sé comharthaí agus tuarthai gceartlár do thíre, a Éigiptin aghaidh Fhorainn is a lucht fónaimh go léir._85Bhuail sé céadghin na hÉigipte,idir dhaoine agus bheithígh in éineacht.75Seolann sé scamaill ó chríocha na cruinne;déanann sé fearthainn le saighneáin tine;tógann sé na gaotha as a n-ionaid taisce.n6SDéanann sé a dtaitníonn leis ar neamh is ar talamh,ar muir agus in íochtar na farraige.`57Óir is eol dom gur mór é an Tiarna,ina Dhia os cionn na ndéithe go léir.V4#Óir roghnaigh an Tiarna Iacób,agus Iosrael ina sheilbh dó féin.p3WMolaigí an Tiarna toisc gur maith é an Tiarna;canaigí Salm dá ainm toisc gur grámhar é;`27a bhíonn in bhur seasamh i láthair an Tiarna,i gcúirteanna áras ár nDé.~1 u Alleluia. Molaigí ainm an Tiarna;molaigí é, a lucht fónaimh an Tiarna, Salm 134 _05Go mbeannaí an Tiarna amach as Síón thú;is é a rinne neamh agus talamh.`/7Tógaigí bhur lámha chun an tsanctóra;agus déanaigí an Tiarna a mholadh.h. I Amhrán Oilithreach. Téanaigí agus molaigí an Tiarna,a sheirbhíseacha uile an Tiarnaa bhíonn in bhur seasamh i dteach an Tiarna,i gcúirteanna theach ár nDé. Salm 133 &-CIs cosúil le drúcht Hearmón é agus é ag titimanuas ar Shliabh Shíón.Is ann a thug an Tiarna beannacht,agus beatha go brách. ,7Mar uinnimint a doirteadh ar an gceann,agus a shil ar an bhféasóg a shil anuas ar fhéasóg Árón,go himeall a fhallainge.)+ K Amhrán Oilithreach. Le Dáiví. Féach! nach maith agus nach aoibhinn égo mbeadh bráithre ina gcónaí le chéile. Salm 132 j*K17b Clúdóidh mé a naimhde le náire,ach caithfidh sé féin a choróin faoi ghradam.k)M17a Tiocfaidh bláth ann ar bhuinneán Dháiví;réiteoidh mé lóchrann do m' ungthach.m(QGléasfaidh mé a shagairt le slánú,agus beidh a chuid fíréan ag canadh go meidhreach.a'9Beannóidh mé le flúirse bia é;tabharfaidh mé a sáith dá dhaoine bochta.n&SIs é seo áit mo shuaimhnis go brách;bainfidh mé fum ann óir is ann atá mo thaitneamh.[%- Óir roghnaigh an Tiarna Síón;is é ba rogha leis mar áras dó féin.;$m Má choimeádann do chlann mo chonradh,agus na teagaisc a mhúinfidh mé dóibh,beidh a gclann siúd freisin go bráchina suí ar do chathaoir ríoga.»6#c Mhionnaigh an Tiarna do Dháiví,briathar daingean nach rachaidh sé siar air:«Is é mac do cholainne féina chuirfidh mé ar do chathaoir ríoga._"5 Ar mhaithe le Dáiví do sheirbhíseach,ná diúltaigh don té a d' ung tú.p!W Go raibh éadaí na fíréantachta ar do shagairt;go raibh do naoimh ag canadh go meidhreach.e AGabh isteach in áit do shuaimhnis, a Thiarna,tú féin agus áirc do mhaorgachta.T«Téimis isteach ina áras;agus adhraimis ag stóilín a chos.»c=Chualamar trácht air, féach, in Eafrát;agus fuaireamar é ar mhachairí Iár.iInó go bhfaighidh mé ionad don Tiarna,teach cónaithe do Neach cumhachtach Iacóib.»V#Ní thabharfaidh mé suan do mo shúile;ná codladh do rinn mo rosclO«Ní rachaidh mé faoi dhíon mo thí;ná ní luífidh mé ar an leaba a cóiríodh dom.d?ar an mionn a mhionnaigh sé don Tiarna,ar a mhóid do Neach cumhachtach Iacóib: 1 Amhrán Oilithreach. Cuimhnigh, a Thiarna, ar Dháiví,agus ar a bhfuair sé de dhua agus de dhochraide, Salm 131 MA Iosrael, cuir do dhóchas sa Tiarna,anois agus choíche.+MAch mar naíonán [a bhainfí de dhiúl],thug mé m' anam chun suaimhnis.Mar naíonán i mbaclainn a mháthar,atá m' anam istigh ionam.v e Amhrán Oilithreach. Le Dáiví. Níl mo chroí i mborr le mórtas, a Thiarna;níl mo shúile go huaibhreach.Ní mó go bhfuil mo dhúil i nithe móra,a théann thar m' acmhainn. Salm 130 V#Agus is é a dhéanfaidh Iosrael a fhuascailtóna gcionta go léir.wagus Iosrael leis an Tiarna,de bhrí gur ag an Tiarna atá an trócaire,agus an fhuascailt fhairsing.!Is foighní m' anam ag feitheamh leis an Tiarna,ná lucht faire leis an maidin.Bíonn lucht faire ag faire leis an maidin,W%Tá muinín ag m' anam as an Tiarna;ar a bhriathar atá mo sheasamh.X'Ach is leat na peacaí a mhaitheamh;ionas go riarfaí go humhal duit.[-Má fhéachann tú ár gcionta, a Thiarna,a Thiarna, cé rachaidh slán?OGo n-éiste do chluasa go haireachle mo ghlór ag impí ort.  Amhrán Oilithreach. As na duibheagáin a ghlaoim ort, a Thiarna;éist, a Thiarna, le mo ghuí. Salm 129 " ;Agus nach ndéarfaidh lucht taistil na slí«Bail ó Dhia ar an obair!Beannaímid sibh in ainm an Tiarna;anois agus choíche!»Z +nach líonann an buanaí a lámh leis,ná an fear ceangail a bhrollach.[ -Gura cosúil iad le féar ar dhíon tí,a sheargann sula sceitheann sé;V #An dream ar fuath leo Síón,go gcuirtear ar gcúl iad faoi náire.M Ach ghearr an Tiarna fíréantacordaí na n-éagráifeach.^3Bhí fir chéachta ag réabhadh ar mo dhroim;rinne siad a gclaiseanna fada.V#Is minic a crádh mé ó m' óige,ach ní dhearnadh mo threascairt. y Amhrán Oilithreach. Is minic a crádh mé ó m' óige;abradh Iosrael anois: Salm 128 vcGo bhfeice tú clann do chlainneagus séan ar Iarúsailéim.Síocháin go raibh ar Iosrael.Y)Go mbeannaí an Tiarna thú amach as Síón;gach uile lá de do shaol.RIs amhlaidh a bheannófar an duinear a mbíonn eagla an Tiarna.0WBeidh do bhean chéile mar fhíniúin thorthúil,i gceartlár do thí.Beidh do chlann mar bhuinneáin crainn olóige,mórthimpeall do bhoird.W%Íosfaidh tú toradh de shaothair féin;beidh tú go sona séanmhar.  Amhrán Oilithreach. Is aoibhinn do chách lenarb eagal an Tiarna,agus a shiúlann ina shlite. Salm 127 =sIs aoibhinn go deimhin don fhear,a líon a thruaill leis na saigheada sin,óir ní bhfaighidh an té sin náire,agus é ag aighneas lena naimhde sa gheata.W~'Mar shaigheada i láimh an ghaiscígh,is mar sin do chlann na hóige.Y}+Tabhartas ón Tiarna is ea an chlann;is tuarastal é toradh na broinne.O|Is díomhaoin daoibh éirí roimh an solas,agus bheith ag airneán go déanach,sibhse a itheann arán an tsaothair;óir is fial le pobal a pháirte é agus iad ina gcodladh. {  Amhrán Oilithreach. Le Solamh. Mura ndéana an Tiarna an teach a thógail,is saothar amú é do lucht a thógála.Mura ndéana an Tiarna an chathair a chosaint,is díomhaoin don gharda bheith á faire. Salm 126 ;zo~Ag sileadh deor dóibh gabhann siad amach,ag iompar síl chun a scaipthe.Ag teacht ar ais dóibh tagann siad faoi áthas,agus a bpunanna á n-iompar acu.^y5~An dream a chuireann síol le deora,bainfidh siad an fómhar faoi ghairdeas.Nx~Cuir sonas orainn arís, a Thiarna,mar shruthanna sa Neigib.Uw#~Rinne an Tiarna na héachtaí dúinn;bhí áthas orainn go deimhin.0vY~Líon ár mbéal le gáire,agus ár dteanga le gairdeas.Bhíothas á rá ansin i measc na gciníocha:«Rinne an Tiarna go héachtach dóibh.» u ;~ Amhrán Oilithreach. Nuair a sheol an Tiarna príosúnaigh Shíón ar ais,ba chosúil le lucht aislinge sinn. Salm 125 tw}Ach cuir an ruaig ar lucht na camastaíolais ar lucht déanta an oilc.Síocháin go raibh ar Iosrael.]s3}Déan maith, a Thiarna, do dhaoine fónta,agus do lucht an chroí dhírigh.!r;}Óir ní fhanfaidh ríshlat na n-éagráifeachar fhearann na bhfíréan,sula ndéanfadh na fíréin a lámhaa iompú chun oilc.q%}Ar nós na gcnoc is na sléibhtethart timpeall Iarúsailéim,bíonn an Tiarna thart ar a phobal,anois agus choíche.ap =} Amhrán Oilithreach. An mhuintir a mbíonn a ndóchas sa Tiarna acu,is cosúil le Sliabh Shíón iad sliabh nach féidir a bhogadh,ach a sheasfaidh go brách. Salm 124 No|Tá ár gcúnamh in ainm an Tiarnaa rinne neamh agus talamh.n|Sciobadh ár n-anam amhail éanas líon na bhfoghlaeirí.Go deimhin, briseadh an líon;agus d' imíomar slan.Qm|Moladh leis an Tiarna nár thug sinninár gcreach dá bhfiacla.Sl|Sea, scuabfadh na tonnta chun siúil sinn,go ndéanfadh ár mbá.Rk|d' éireodh an díle os ár gcionn,agus shlogfadh an tuile sinn.ijK|is amhlaidh a shlogfaí beo beathach sinn.Nuair a bhladhmfadh a mbuile inár n-aghaidh,Ni|Murach an Tiarna a bheith inár leith,nuair a tugadh fúinn,h | Amhrán Oilithreach. Le Dáiví. Murach an Tiarna a bheith inár leith;abradh Iosrael anois: Salm 123 ]g3{5 De dhímheas lucht an díomais agus an tsaibhrisis dóthanach ár n-anam.rf]{4 Déan trócaire orainn, a Thiarna, déan trócaire;óir fuaireamar ár ndóthain den dímheas.tea{2 Mar shúile na ndaor ag fairear lámha a dtiarna;mar shúile an chailín aimsire ag fairear lámha a máistreása,3 bíonn ár súile ag faire an Tiarna, ár nDia,nó go ndéana sé trócaire.d { Amhrán Oilithreach. Chugat a thógaim mo shúile;chugatsa a chónaíonn ar neamh. Salm 122 Bcz Ar son teach an Tiarna, ár nDia,iarraim do leas.Xb)zAr son mo bhráithre agus lucht mo pháirte,síocháin go raibh ionat.Za-zSíocháin go raibh laistigh de do mhúrtha,agus flúirse i do phálás.j`MzIarraigí síocháin Iarúsailéim a chur chun cinn;gura slán a dtugann taitneamh duit.]_3zIs ansiúd atá cathaoir an bhreithiúnais,cathaoir do theaghlach Dháiví.)^KzIs chuici suas a ghabhann na treibheanna,treibheanna an Tiarna,d' fhonn is go dtugaidís fianaise do Iosrael,agus buíochas don Tiarna.U]#zRinneadh cathair Iarúsailéim a thógáilgo dlúth is go daingean.V\%zTá ár gcosa ina seasamh cheana féini do dhoirse, a Iarúsailéim.%[ Ez Amhrán oilithreach. Le Dáiví. Rinne mé gairdeas nuair a dúradh liom:«Rachaimid isteach i dteach an Tiarna.» Salm 121 `Z9yCoimeádfaidh an Tiarna thú ag imeacht is ag teacht duit,anois agus choíche.VY%yCoimeádfaidh an Tiarna ón uile olc thú;coimeádfaidh sé d' anam.SXyNí bhuailfidh an ghrian thú i rith an lae,ná an ré istoíche.OWyIs é an Tiarna do gharda is do dhídean,agus é ar do dheis.OVyFéach! ní thitfidh sámhchodladh ná suanar gharda Iosrael.TU!yNár lige sé duit tuisliú go deo;nár dhéana do gharda codladh.QTyIs ón Tiarna féin atá mo chúnamh,a rinne neamh agus talamh.S y Amhrán Oilithreach. Tógaim mo shúile chun na sléibhte.Cad as do mo chúnamh? Salm 120 SRxNuair a labhraim ar son na síochána,tugann siad fúm gan fáth.ZQ-xIs fada atá m' anam ag lonnú leis an dreamar fuath leo an tsíocháin.VP%xIs é mo dhíth bheith i mo chónaí i Meiseach;i bpubaill Chéadar.OOxSaigheada géara an churaidh chalma,agus sméaróidí dearga.\N1xCad a imreoidh sé ort d' fhonn an comhar a íoc leat,a theanga chealgach?`M9xA Thiarna, saor m' anam ar an mbéal urchóideach,agus ar an teanga chealgach.L 1x Amhrán Oilithreach. Ar an Tiarna a scairt mé nuair a bhí mé do mo bhuaireamh;agus d' éist sé liom. Salm 119 sK]wTáim ar seachrán mar chaora fháin; bí do mo lorg;óir níor dhearmad mé riamh d' aitheanta._J5wGo maire m' anam agus go mola sé thú;agus go gcabhraí do reachtanna liom.RIwSantaím do shlánú, a Thiarna;agus is aoibhinn liom do dhlí.aH9wGo raibh do lámh i m' aice chun cuidiú liom;toisc gur thogh mé do theagasc.SGwGo gcana mo theanga do bhriathar;óir is cóir iad d' aitheanta.\F/wGo dtuga mo bhruasa moladh duit;nuair a mhúinfidh tú do reachtanna dom.TEwGo dtaga mo ghuí i do láthair;fuascail mé de réir d' fhocail.xDgw Tau Go dtaga mo ghlór chugat, a Thiarna;tabhair tuiscint dom de réir do bhriathair.dC?wCoimeádaim do phroiceapta agus d' orduithe;bíonn mo shlite uile i d' fhianaise.\B/wBíonn m' anam ag coimeád do fhorálacha;tugaim grá thar cuimse dóibh.eAAwBím ag súil le do chúnamh slánaithe, a Thiarna;agus comhlíonaim d' aitheanta.i@IwBíonn mórshuaimhneas ar lucht do dhlí a ghráú;ní bhíonn aon cheap tuisle rompu.h?GwSeacht n-uaire in aghaidh an lae a thugaim moladh duitas ucht do cheartbhreithiúnas.`>7wIs fuath liom an t-éitheach agus is gráin liom é;i aoibhinn liom do dhlí.Z=+wDéanaim gairdeas de bharr do bhriathairmar dhuine a fhaigheann creach.r<[w Sin Déanann flatha géarleanuint orm gan fáth;ach is eagal liom do bhriathra.Y;)wIs í an bhuaine buaic do bhriathair;maireann do reachtanna go brách.d:?wFéach! is geal liom do phroiceapta, a Thiarna;coinnigh beo mé le do bhuanghrá.i9IwChonaic mé na ciontaigh agus ghabh tuirse mé,toisc nár choimeád siad do bhriathar.i8IwIs líonmhar lucht mo ghéarleanúna agus mo bhuartha;ní chlaonaim ó do phroiceapta.c7=wIs líonmhar iad do thrócairí, a Thiarna;beoigh mé de réir d' fhoraitheanta.\6/wIs fada an slánú ó na peacaigh,toisc nach cúram leo d' fhoraitheanta.`57wDéan mo chúis a phlé agus slánaigh mé;déan mo bheochan le do bhriathar.m4Qw Resh Féach ar m' angar agus fuascail métoisc nár dhearmad mé do dhlí.^33wIs fadó a d' aithin mé ar d' fhorálachagur dhaingnigh tú iad go brách.V2#wAch tá tusa i ngar dom, a Thiarna;agus is dílis iad d' aitheanta.\1/wTá lucht mo ghéarleanúna ag druidim liom,agus iad i bhfad ó do dhlí._05wÉist liom, a Thiarna, de réir do bhuanghrá;beoigh mé de réir d' aithne.`/7wBím ag faire i gcaitheamh na hoíche,ag déanamh mo mharana ar do bhriathar.\./wI moiche na maidine bím ag glaoch ort;cuirim mo dhóchas i do bhriathar.Z-+wGlaoim ort; déan mé a tharrtháil;agus coinneoidh mé d' fhorálacha.s,]w Qof Glaoim ó chroí ort; éist liom, a Thiarna;coimeádfaidh mé do reachtanna.a+9wIs fíréanta iad d' fhorálacha go deo;tabhair teagasc dom agus mairfidh mé.d*?wTháinig anuas orm diachair agus dochraide;faighim m' aoibhneas i d' aitheantasa.a)9wIs fíréantacht shíoraí í d' fhiréantachtsa;agus is daingean é do dhlí.](1wIs beag is fiú mé féin, agus is suarach;ní dhearmadaim do phroiceapta.S'wTástáladh do bhriathar go dearfaagus is geal le do ghiolla é.m&QwTáim do mo shníomh ag méad mo dhúthrachta,mar nach cuimhin le mo naimhde do bhriathar.^%3wChuir tú d' fhorálacha i bhfeidhm go cóiragus go daingean diongbháilte.o$Uw Sade Is fíréanta tú go deimhin, a Thiarna;agus is ceart do bhreithiúnas.L#wChaoin mé uisce mo chinntoisc nár coimeádadh do dhlí.["-wSoilsíodh solas do ghnúise ar do ghiolla;agus múin dom do reachtanna.b!;wDéan mo shaoradh ar ansmacht na ndaoine;agus coimeádfaidh mé do phroiceapta.h GwDírigh mo chéimeanna de réir do bhriathair;ná gabhadh an urchóid forlámhas orm.b;wIompaigh chugam agus taispeáin dom do thrua,mar a dhéanann tú do do chairde.a9wBíonn mo bhéal ar leathadh ag osnaíl domagus mé ag tnúth le d' aitheanta.[-wTugann foilsiú do bhriathair solas dom,agus teagasc do lucht aineolais.mQw Pe Is iontach iad go dearfa do fhorálacha;is uime sin a choimeádaim iad.gEwIs uime a chloígh mé le do phroiceapta uile,toisc gur fuath liom gach bréagshlí.RwAr an ábhar sin is ansa liom d' aitheanta,ná an t-ór is mine.Ow~Is mithid duit gníomhú, a Thiarna,óir sáraíodh do dhlí.\1w}Is mé do ghiolla, tabhair teagasc dom,ionas gurab eol dom d' fhorálacha.Z-w|Déan le do ghiolla de réir do bhuanghrá,agus múin dom do reachtanna.]3w{Meathann mo shúile le dúil i do chúnamh,agus i bhfírinne do bhriathair.eCwzTéigh i mbannaí ar do ghiolla ar mhaithe leis,sula dtreascraí na huaibhrigh mé.wgwy Ayin Chleachtaigh mé an ceart agus an chóir;ná tabhair suas do lucht leatroim mé.`9wxScanraíonn mo cholainn le corp eagla romhat;agus is eagal liom do reachtanna.]3wwIs salachar leat peacaigh uile na cruinne;is uime a charaim d' fhorálacha.Z-wvIs beag ort a n-imíonn ó do reachtanna;toisc gur bréagach a mbeartas.kOwuBí i do thaca agam i dtreo is go sábhálfar mé;coimeádfaidh mé do reachtanna go deo.^5wtSeas liom de réir d' fhocail agus mairfidh mé;ná teipeadh ar mo dhóchas.b=wsImígí uaim, a lucht déanta na hurchóide;coimeádfaidh mé aitheanta mo Dhé.Y +wrIs tú mo chaomhnóir agus mo sciath;cuirim mo dhóchas i do bhriathar.d Awq Samek Is fuath liom an teanga liom leat;ach is geal liom do dhlí.b =wpChlaon mé mo chroí chun do reachtanna a chomhlíonadhgo beacht agus go brách.b =woIs iad d' fhorálacha mo oidhreacht go brách;cuireann siad áthas ar mo chroí.^ 5wnChuir na peacaigh gaiste i mo bhealach;ach níor thréig mé do phroiceapta.PwmBíonn mo bheo i mbaol i gcónaíach ní dhearmadaim do dhlí.[/wlGlac le hofrálacha mo bhéil, a Thiarna;agus múin dom d' fhoraitheanta.PwkTá mé buartha go mór, a Thiarna;beoigh mé le do bhriathar.]3wjMhionnaigh mé agus bheartaigh mé i m' aigne,d' fhoraitheanta a choimeád.fEwi Nun Is lóchrann do mo chosa do bhriathar;is solas do mo chosán é. u~~}||{{zyyxZww;vv@uutKss6rrq]pp,oo`nnunmm'lTkjj"iiihh=gggfffeeJddccn==<< ;; ::99988G77C66a5554433622t211D0002//^..m.--&,,(++3**Q))})(( ''V&&&2%%8$$t$##:""X!!P *;Gr,O|%G`3mawZ M P j %j8v (fu},sTiocfaidh an tubaiste sa mhullach air dá bharrsan;déanfar é a bhascadh go tobann, gan súil le leigheas.l+QBíonn an feall ina chroí ag beartú oilc,agus bíonn aighneas de shíor á adhaint aige.f*E Luíonn sé súil, scríobann lena chois,agus tugann comharthaí sóirt lena mhéar.T)! An scraiste, an t-urchóideach,gabhann sé thart agus grabhas air;n(U Agus beidh an bhochtaine taobh leat mar fhánaí,agus an ghannchúis, dála an [déirceora].l'Q Bíodh beagán suain, beagán codlata agat;fill do lámha, ábhar, ar mhaithe le socracht,h&I An fada a fhanfaidh tú i do luí ansin, a leisceoir?cathain a éireoidh tú ón suan?j%MAch cóiríonn sé a chuid bia sa samhradh,agus bailíonn a sholáthairtí san fhómhar.P$Níl aon duine le hordú a thabhairt dó,saoiste ná máistir;n#UA leisceoir, téigh chun an tseangáin;déan machnamh ar a bhealaí, agus bíodh ciall agat.i"KFuascail thú féin mar a dhéanfadh eilit ó ghaiste,nó éan ó láimh an fhoghlaera.O!Ná lig codladh ar do shúile,ná suaimhneas ar d' fhabhraí.6 eDéan mar seo, a mhic, le thú féin a fhuascailtós rud é go bhfuil tú faoi bhois do chomharsan:téigh go tapa, brostaigh, agus bí ag impí ar do chara.mSMá chuir do chuid cainte i ngreim thú,má chuir briathra do bhéil faoi chuibhreach thú,u eA mhic, má chuaigh tú in urrús le do chomharsa,má chuaigh tú i mbannaí le strainséir,W'Faigheann sé bás cheal smachta,agus téann sé amú le barr baoise.r]Bíonn cionta an urchóidigh mar ghaiste ina thimpeall,agus gabhtar é i líonta a pheaca féin.lQÓir tá bealaí an duine os comhair súile an Tiarna,agus faireann sé a shlite go léir.wCén fáth, a mhic, go meallfadh bean dheoranta thú,agus go mbéarfá barróg ar bhrollach strainséir mná?@yEilit chórach, fia maisiúil;[bíodh sise mar chuideachta agat;]bíodh a cíochasan mar shólás agat i gcónaí,agus a grásan i gcónaí do do chuibhreach.Go raibh beannacht ar fhoinse do thobair!agus bíodh suáilceas agat i gcomhluadar na mná a phos tú i d' óige,\1Fágtar fút féin amháin iad,agus ní faoi strainséirí san am céanna.oW[Ná] lig do do thoibreacha sceitheadh amú,ná do do shrutháin sníomh trí na sráideanna.V%Ól uisce as do thaiscumar féin,agus fíoruisce as do thobar féin.]3Táim anois in umar na haimléisei bhfianaise an chomhthionóil go léir.»gG Níor éist mé le glór mo mháistrí,ná níor thug mé cluas do mo lucht teagaisc.w Agus déarfaidh tú: «Nach agam a bhí fuath don smacht!agus an drochmheas i mo chroí agam ar gach ceartú.oW Agus déanfaidh tú osna i ndeireadh do shaoil,nuair a bheidh do cholainn is d' fheoil caite;uc Agus cothófar coimhthígh ar do chuid,rachaidh do shaothar chun sochair teaghlaigh strainséartha,dA Nó imeoidh d' onóir le daoine eileagus blianta do shaoil le duine gan trócaire,fEStiúir do chúrsa i bhfad uaithi;agus ná téigh in aon ghiorracht do dhoras a tí,S Éist liomsa anois, [a mhic],agus ná scar le briathra mo bhéil.] 3In áit bealach na beatha a leanúint,gabhann sí bealaí fáin gan stuaim.a ;Gabhann a cosa síos chun an bháis,agus seolann a céimeanna síos chun Seól;t aAch níl de thoradh orthu ach mar a bheadh mormónta searbh,chomh géar le claíomh dhá fhaobhar. %[Ná tóg aon cheann de bhean bhaoth,]óir tá mil ar sileadh le beola an strainséir mná seoagus is míne a beola ná ola.fELe go mbeadh críonnacht agus eolas do do chosaint,agus iad mar gharda ar do bheola.i MA mhic, tabhair aird ar m' eagna,agus tabhair cluas go géar do mo chuid cainte.MNá claon ar dheis ná ar chlé,seachain do chos ar an olc.Y+Bíodh an cosán faoi do chosa réidh,agus do shlite go léir daingean.Z-Féachadh do shúile díreach romhat,agus bíodh d' amharc romhat amach.W'Tabhair cúl leis an mbéal mealltach,agus seachain an comhrá claon.gGThar aon ní eile, bíodh faire agat ar do chroí,óir is ann atá foinsí na beatha.kOÓir is beatha iad don mhuintir a aimsíonn iad,agus is sláinte iad don cholainn ar fad.QNá scaoil as do radharc iad,coinnigh i gcochall do chroí iad.eCTabhair aird ar mo bhriathra, a mhic,agus éist go cúramach le briathra mo bhéil.y~kTá bealach na n-urchóideach mar an duibheagán domhain;ní eol dóibh céard a bhaineann tuisle astu.f}ETá bealach na bhfíréan mar an láchan,agus a solas ag dul i ngile go hard an lae.Z|-Sí an urchóid is bia acu,agus an lámh láidir an fíon a ólann siad.|{qNí théann aon chodladh orthu gan olc a dhéanamh;fágtar gan codladh iad mura mbíonn duine ar lár acu;SzSeachain é, ná gabh an treo sin;tabhair cul leis, gabh thairis.`y9Ná leag cos leat ar chosán na n-urchóideach;ná siúl bealach na gciontach.kxO Beir greim docht ar an dea-theagasc, agus ná lig uait é;cosain é ós é do bheatha é.wwg Ag siúl duit ní chuirfear bac ar do choiscéimeanna;nuair a rithfidh tú ní bhainfear tuisle asat.^v5 Múinfidh mé slí na heagna duit,treoróidh mé thú ar bhealaí díreacha.Vu% Éist, a mhic, agus glac le mo bhriathra,agus mairfidh tú an céad.itK Cuirfidh sí mionn maisiúil ar do cheann,agus bronnfaidh sí ort coróin ghlórmhar.»sBíodh ardmheas agat uirthi, agus tabharfaidh sí ardú céime duit;tuillfidh sí onóir duit, má theannann tú í le do chroí.wrgTús na heagna, an eagna a ghnothú:faigh an tuiscint mar sin fiú má chosnaíonn sí a bhfuil agat.hqINa tréig í agus coimeádfaidh sí slan thú;tabhair grá di agus cosnóidh sí thú.vpeBíodh eagna agat, agus bíodh tuiscint;ná déan dearmad di, agus ná claon ó bhriathra mo bhéil.o%Sé mhúin sé dom agus sé a dúirt:«Bíodh mo bhriathra i gcochall do chroí;coinnigh m' aitheanta agus mairfidh tú beo.fnEBa mhac mise freisin le hais m' athar,agus ba aonmhac muirneach mé ag mo mháthair.RmAitheanta córa a thugaim daoibhagus ná tréigigí mo theagasc.l }Éistigí, a chlann mhac, le teagasc athar;tugaigí aird agus foghlaimigí céard í an tuiscint ghrinn.jkM#Onóir is oidhreacht ag lucht na heagna,ní bhíonn ach an táire mar chuid ag amadáin.ljQ"Tugann sé tarcaisne do tharcaisneoirí,ach bronnann sé a ghrásta ar lucht na huirísle.{io!Tá mallacht an Tiarna ar theach an drochdhuine,ach cuireann sé a bheannacht ar áitreabh na bhfíréan.vhe Óir is fuath leis an Tiarna an duine urchóideach;is leis na fíréin amháin a ligeann sé a rún.QgNá bí ag éad le lucht ansmachtaagus ná déan aithris orthu.SfNa déan achrann gan ábharle duine nach ndearna aon dochar duit.teaNá beartaigh olc in aghaidh do chomharsan,agus é ag maireachtáil go sochma i mbéal do dhorais. dNá habair le do chomharsa: «Imigh leat agus fill arís;tabharfaidh mé duit amarach é» nuair atá sé faoi do láimh.ocWA mhic, ná coinnigh an mhaith ón té dar dual ínuair is féidir leat í a chur i ngníomh.kbOÓir is é an Tiarna a bheidh agat mar urra,agus a shaorfaidh do chéimeanna ón ngaiste.faENá bíodh eagla ort roimh an uafás tobann,ná roimh ionsaí ó lucht na hurcóide;f`ENí bheidh eagla ort i do shuí duit,agus beidh do chodladh go sámh i do luí duit.b_=Tabharfaidh tú do bhóthar ort gan bhaol,agus ní bhainfear tuisle as do chosa.U^#Beidh siad mar bheatha ag d' anam,agus mar ornáid faoi do bhráid.g]GCloigh, a mhic ó, le heagna stuama agus le críonnacht,ná scaoil as do radharc iad.m\SBhrúcht na duibheagáin le barr a eolais,agus fearann na scamaill an drúcht ar an talamh.[Bhunaigh an Tiarna an chruinne ar a máithreacha le barr eagna,agus le barr tuisceana dhaingnigh sé na spéartha.tZaCrann na beatha í do lucht a sealbhaithe,agus is méanar dóibh siúd a choimeadann greim uirthi.OYBealaí aoibhnis a bealaí,agus níl ina treo ach síocháin.UX#Ina deasláimh tá fad saoil,agus ina ciotóg maoin agus saibhreas.YW+Is luachmhaire í na péarlaí,níl ní a shantófá is inchurtha léi.iVKIs mó an sochar a ghabhann léi ná leis an airgeadagus is mó a tairbhe ná an t-ór.qU[ Is méanar don té a aimsíonn an eagna,agus don té a fhaigheann greim ar an tuiscint,xTi Óir ceartaíonn an Tiarna an té dá dtugann sé grá,faoi mar a dhéanann athair lena mhuirnín mic.hSI Ná déan díspeagadh ar smachtú ón Tiarna,agus ná bí míshásta le ceartú uaidh.^R5 Ansin líonfar do sciobóil go béalagus beidh maol ar do dhabhcha le fíon.nQU Tabhair onóir don Tiarna le do mhaoin go léir,agus le céadtorthaí d' fhómhair go léir.^P5Beidh sin ina íocshlainte do do cholainnagus ina fhaoiseamh do do chnámha.|OqNá bí féin a mheas go bhfuil tú eagnaí,ach bíodh eagla an Tiarna ort, agus tabhair cúl leis an olc.NBíodh aird agat air siúd cibé cúrsa ar a mbíonn tú,agus féachfaidh sé chuige go mbeidh do chosáin réidh.hMIBíodh muinín agat as an Tiarna,agus ná bíodh iontaoibh agat as do thuiscint féin;[L/Beidh fabhar agus dea-cháil ort dá bharrsan,i láthair Dé agus daoine.K-Ná tréigeadh dílseacht agus cneastacht go brách thú,ceangail faoi do bhráid iad,agus scríobh ar chláracha do chroí iad.`J9Óir bronnfaidh siadsan fad saoil ort,blianta breise saoil agus sonas go fial.rI _Ná déan dearmad de mo theagasc, a mhic,agus coinníodh do chroí greim ar m' aitheanta.iHKScriosfar na peacaigh de dhroim na talún,agus scuabfar lucht an fhill ar shiúl aisti.}GsÓir beidh an mhuintir ionraic i seilbh na tíre,agus beidh sé mar bhaile ag an muintir neamhurchóideach.lFQLeanfaidh tú, más ea, cosán lucht na córa,agus cloífidh tú le bealaí na bhfíréan.nEUNí fhilleann aon duine a théann ina treo,ní leagann siad cos arís ar chosáin na beatha.^D5Tá a teach ag fiaradh chun báis,agus a cosáin ag seoladh chun na dtaisí.PCThreig sise céile a hóigeagus rinne dearmad ar chonradh Dé.eBCSaorfar thú ó ghreim na mná deoranta,ón strainséir mná lena briathra bladair;QAAr casta iad a gcosáinagus nach siúlann ach ar bhealaí cama.[@/Orthú siúd ar geal leo an t-olc a dhéanamh,ar gean leo an chamastaíl,p?Y Ar an muintir a thréigeann cosáin na fíréantachtad' fhonn siúl ar bhealaí an dorchadais;Y>+ Le thú a chosaint ar shlí na hurchóide,agus ar lucht na claonteanga,T=! Beidh an chríonnacht mar gharda ortagus an tuiscint i do chúram,f<E Nuair a thiocfaidh an eagna i do chroí isteach,agus gur geal le d' anam an t-eolas,n;U Tuigfidh tú ansin an fhíréantacht agus an chóir,an ceart agus bealach na fíréantachta.j:MCosnaíonn sé cosáin na córa;cumhdaíonn sé bealach na ndaoine a bhíonn dílis dó.9}Bíonn a eagna stuama in áirithe aige do na fíréin;is sciath é don mhuintir a chaitheann a saol go macánta.}8sÓir is é an Tiarna féin a thugann an eagna,agus is as a bhéal a thagann an grinneolas agus an tuiscint.a7;Tuigfidh tú ansin cad is eagla an Tiarna ann,agus cuirfidh tú aithne ar Dhia.x6iMá lorgaíonn tú í mar a lorgófá airgead,má chuardaíonn tú í mar a chuardofá stór folaithe,^55Sea, má ghlaonn tú chugat an grinneolas,má scairteann tú ar an tuiscint,l4QSa chaoi go dtugann tú cluas don eagna,agus go gclaonann tú do chroí chun na tuisceana,n3 WA mhic, má ghlacann tú le mo bhriathra,má thaisceann tú m' aitheanta i do chroí,2 !An té a éisteann liomsa, mairfidh sé go sochma,beidh sé ar a shuaimhneas, gan eagla air roimh aon urchóid.»y1 m Óir maraíonn a dtuathail féin an mhuintir shaonta,agus scriostar na hamadáin trína sástacht féin.0  Uime sin ní foláir dóibh torthaí a gcúrsaí féin a chaitheamh,agus masmas a chur orthu féin lena mbearta féin.b/ ?Ní ghlacfaidís le comhairle uaim,agus bhí drochmheas acu ar gach rabhadh uaim.\. 3Óir bhí fuath acu don eolas,agus níorbh é eagla an Tiarna ba rogha leo.j- OGlaoifidh siad orm ansin, ach gan freagra a fháil;lorgóidh siad mé, ach gan fáil orm., Nuair a bhuailfidh an tubaiste sibh dála stoirme,agus a thiocfaidh an mí-ádh agus an anachain sa mhullach oraibh.u+ eDéanfaidh mise gáire faoi bhur gcruachásagus magadh fúibh nuair a thiocfaidh an tubaiste oraibh,}* uDe bhrí nár thóg sibh ceann d' aon chomhairle do mo chuid,agus gur dhiúltaigh sibh do gach rabhadh uaim,) De bhrí gur ghlaoigh mé oraibh agus gur dhiúltaigh sibh éisteacht,gur shín mé mo lámh agus nár thug aon duine aird orm;( %Tugaigí aird ar mo rabhadh;déanfaidh mé smaointe mo chroí a roinnt libh,agus mo theachtaireacht a chur in bhur láthair.Y' -«A dhaoine saonta, an fada eile a thabharfaidh sibhgean do bhur saontacht?An fada eile a bhainfidh scigirí taitneamh as a scigireachtagus a bheidh drochmheas ag amadáin ar an eolas?X& +Éann sí ar bharr na mballaí,agus labhraíonn ag geataí na cathrach:v% gGlaonn an eagna os ard ar na sráideanna,agus cuireann a gáir suas i bhfaichí an mhargaidh;"$ ?Sin mar a bhíonn ag an muintir go léir a bhíonn ar thóir an tsaibhris le láimh láidir;sciobann an foréigean an t-anam ón dream ar leo é.o# YIs ar a bhfuil féin a chuireann na fir seo luíochán;orthu féin a dhéanann siad eadarnaí.J" Is fánach é an líon a leathadhagus an t-éan ag faire.f! G(Óir tá siad ar cosa in airde chun an oilc,agus deifir orthu le fuil a dhoirteadh.)T  #A mhic, ná gabh an bealach leo,agus ná leag do chos ar a gcosán.` ;Fág do chuid roinne fúinne;ní bheidh againn go léir ach an t-aon sparán.»W ) Gheobhaimid maoin de gach sórt,agus líonfaimid ár dtithe le creach.   Déanaimis iad a shlogadh ina mbeatha mar a dhéanfadh Seól,iad a shlogadh hólasbólas mar iad siúd a théann sa chuithe.  Má deir siad: «Tar linn; téimis i luíochán le fonn fola;tugaimis fogha gan choinne faoi na neamhurchóidigh;S ! Má bhíonn peacaigh do do mhealladh, a mhic ó,ná géill dóibh.^ 7 Beidh siadsan mar choróin ghrásta ar do cheannagus mar thorc ar do bhráid.& IComhairle ón Saoi[ 1Tús na heagna eagla Dé;is beag ar na hamadáin an eagna agus an teagasc. Éisteadh an t-eagnaí freisin agus beidh breis eolais aige,agus beidh cumas dea-chomhairle ag an bhfear tuisceanach.j OLe ciall an tseanfhocail agus na solaoide a cheapadh,briathra na saoithe agus a nathanna X +Le críonnacht a thabhairt don saonta,agus eolas agus tuiscint don óg;m ULe go bhfaighfí oiliúint in iompar críonna,san fhíréantacht, sa chóir, agus sa cheart.f GLe go mba eol céard iad an eagna agus an teagasc;le go dtuigfí briathra ciallmhara;= ySeanfhocail Sholaimh mac Dháiví rí Iosrael:U!An uile dhúil bheo dá bhfuil ann,moladh sé an Tiarna! Alleluia.`7Molaigí é le clagarnach na gciombal!Molaigí é le ciombail chlingíneacha!d?Molaigí é le teampán is le rince!Molaigí é le téada ceoil is leis an bpíb!jKMolaigí é le séideadh an stoic!Molaigí é leis an gcruit agus leis an gcláirseach!_ 5Molaigí é as ucht a éachtaí!Molaigí é as ucht a chumhachta ollmhóire!x  i Alleluia. Molaigí Dia ina ionad naofa!Molaigí é i bhfirmimint a chumhachta! { D' fhonn breithiúnas a chur i bhfeidhm mar a ceapadh dóibh;is í an ghlóir seo atá i ndán dá naoimh uile.f CD' fhonn a ríthe a cheangal i gcuibhreacha,agus a n-uaisle i ngeimhleacha iarainn,f CD' fhonn díoltas a agairt ar na ciníocha,agus diansmacht a chur ar na náisiúin,c=Bíodh mórmholtaí Dé ina mbéal acu;agus claíomh an dá fhaobhar ina láimh.b;Bíodh gairdeas ina nglóir ag na fíréin;canaidís le lúcháir ina leapacha.fCÓir tugann an Tiarna taitneamh dá phobal;tugann sé an bua do lucht na huirísle.a9Molaidís a ainm le rince;déanaidís ceol ar an gcláirseach is ar an gcruit.pWDéanadh Iosrael gairdeas faoina gcruthaitheoir;bíodh ríméad ar chlann Shíón faoina Rí.| q Alleluia. Canaigí amhrán nua don Tiarna;moltar é i gcomhthionól na bhfíréan.$?D' ardaigh sé neart a phobail;bíonn a naoimh uile á mholadh;molann clann Iosrael é,an pobal atá ina fhogas.Alleluia!  molaigí ainm an Tiarna!óir is é amháin is airde,agus sáraíonn a ainmneamh agus talamh in éineacht.Z+ A ógánacha agus a chailíní,a sheanóirí agus a leanaí le chéile,`7 A ríthe agus a náisiúna na cruinne,a fhlatha an domhain is a bhreithiúna!Y~) A ainmhithe allta agus clóis,a phéisteanna agus a éanlaith an aeir!W}% a shléibhte agus a chnoca uile,a chranna toraidh agus a chéadrasa!||oA thine is a chloichshneachta, a shneachta is a cheobhrána,a anfaí gaoithe a chomhlíonann a bhriathar,a{9Molaigí an Tiarna ón talamh,a mhíolta mhóra agus a dhuibheagána go léir!Zz+Shocraigh sé go brách iad;thug sé dlí dóibh nach rachaidh ar ceal.NyMolaidís ainm an Tiarna,le hordú uaidh a cruthaíodh iad.bx;Molaigí é, a fhlaitheasa is airde,agus a uiscí atá os cionn na bhflaitheas!Yw)Molaigí é, a ghrian is a ghealach,molaigí é, a réaltaí lonracha!NvMolaigí é, a aingle Dé,Molaigí é, a shluaite go léir!pu Y Alleluia. Molaigí an Tiarna ó na flaithis,molaigí é sna spéartha!bt;Ní dhearna sé amhlaidh d' aon chine eile;níor nocht sé a reachtanna dóibh.gsED' fhoilsigh sé a bhriathar do Iacób;a reachtanna agus a fhoraitheanta d' Iosrael.ar9Cuireann sé a bhriathar uaidh á leá;agus a ghaoth a choscairt an tsneachta.aq9Leathann sé a leac oighir ina blúirí;cé a fhéadann a fhuacht a fhulaingt?`p7Scaipeann sé sneachta amhail olann;croitheann sé cuisne amhail luaithreach.koMCuireann sé a aithne ag triall ar an talamh;agus gluaiseann a bhriathar go lántapaidh.nnSRinne sé síocháin i do chríocha;agus tugann do sháith de phlúr na cruithneachta duit.kmM Óir dhaingnigh sé sparraí do dhoirse;agus bheannaigh sé do chlann atá istigh ionat.klM Tabhair moladh don Tiarna, a Iarúsailéim;tabhair moladh do do Dhia, a Shíón.ikI Tugann an Tiarna taitneamh do lucht a eaglaithe;don dream ar muinín leo a thrócaire.jjK Ní hé neart an eich is aoibhinn leis;ná ní hiad cosa an duine is taitneamhach leis.vic Tugann sé a gcuid do na beithígh;agus beathaíonn gearrcaigh na bhfiach nuair a ghlaonn siad air.Ohan té a chlúdaíonn na spéartha le néalta;agus a thugann an fhearthainn don talamh.Cuireann sé an féar ag fás ar na sléibhte;agus luibheanna chun fónamh don duine.\g/Canaigí don Tiarna le buíochas;seinnigí moladh ar an gcruit dár nDia,`f7Ardaíonn an Tiarna na daoine ísle;agus leagann sé ar lár na hurchóidigh.`e7Is mór é ár nDia agus is mór é a neart;níl teorainn ar bith lena eagna.ad9Socraíonn sé líon na réaltaí;ainmníonn sé ina gceann is ina gceann iad.cc=Leigheasann sé lucht an chroí bhriste;agus déanann a gcréachtaí a cheangal.obUTá an Tiarna ag atógáil Iarúsailéim;tá sé ag bailiú díbeartaigh Iosrael le chéile.ba =ucht Atógáil Iarúsailéim Alleluia. Molaigí an Tiarna toisc gur maith é;canaigí Salm dár nDia toisc gur grámhar é;is dósan is dual ár moladh. Salm 146-7 d`? Beidh an Tiarna i réim go brách,ina Dhia agat, a Shíón, ó ghlúin go glúin.8_g 9a Cumhdaíonn an Tiarna an coimhthíoch;9b déanann sé tacaíocht don dílleachtaí is don bhaintreach.9c ach cuireann sé slí na bpeacach trína chéile. ^ 8a Osclaíonn sé súile na ndall.8b Tógann sé suas an dream atá crom.8c Tugann an Tiarna grá don fhíréan;D]agus a dhéanann ceart don dream atá faoi chois.Is é a thugann bia don ocrach.Is é an Tiarna a scaoileann na braighdeanaigh.ABN: 7, 8a, 8b, 9a, 9b, 8c, 9c, 10\an té a rinne neamh agus talamh,an fharraige, agus gach a bhfuil iontu.An té a sheasann lena bhriathar de shíor;r[[Is méanar don té a bhfuil a chúnamh i nDia Iacóib;a chuireann a dhóchas sa Tiarna, a Dhia,qZYNuair a scarann an anáil leis filleann sé sa chréagus téann a bhearta ar ceal an uair sin._Y5Ná cuirigí bhur muinín i bhflatha,ná sa duine trí nach dtagann slánú.^X3Molfaidh mé an Tiarna le mo bheo;molfaidh mé mo Dhia fad a mhairfidh mé.]W 3 Alleluia. Tabhair moladh don Tiarna, a anam liom. Salm 145 VGo gcana mo bhéal moladh an Tiarnaagus go mbeannaí gach aon neach a ainm naofa;go brách agus go síoraí suthain.tU_Coimeádann an Tiarna gach duine a thugann grá dó;ach scriosfaidh sé na hurchóidigh go léir.oTUDéanann sé toil an dreama lenarb eagal é;éisteann sé lena n-éamh agus fóireann orthu.gSEIs gairid é an Tiarna dá ngaireann air,dá ngaireann air go fírinneach ó chroí.fRCIs fíréanta é an Tiarna ina shlite uile;agus is naofa é ina oibreacha go léir.jQKOsclaíonn tú do lámh go fialmhar;agus sásaíonn tú a bhfuil beo le do chineáltas.mPQBíonn súile gach aon dúile ag feitheamh ortsa;agus tugann tú bia dóibh in am trátha.iOITacaíonn an Tiarna lena mbíonn ag titim;agus tógann sé an dream a bhíonn ar lár.ANy Mairfidh do ríochtsa feadh saol na saol,agus do cheannas go brách na breithe.Is dílis an Tiarna ina bhriathra uile;agus is naofa é ina oibreacha go léir.jMK ionas go nochtfar do chumhacht do dhaoineagus niamhracht agus glóir-réim do ríochta.aL9 Canfaidh siad glóir-réim do ríochta;agus foilseoidh siad uile do chumhacht,jKK Ceiliúrfaidh d' oibreacha uile thú, a Thiarna;agus beannóidh do dhaoine dílse thú.gJE Is grámhar an Tiarna le gach aon neach;tá trua aige do gach dúil dá ndearna sé.dI?Is cineálta an Tiarna agus is trócaireach,mall chun feirge, agus lán de thrua.xHgCuimhneofar ar líonmhaireacht do mhaitheasa;agus déanfar d' fhíréantacht a chanadh go háthasach.iGILabhrófar faoi do bhearta uafásacha;beifear ag caint faoi do chumhacht is do chumas.gFEDéanfar trácht ar mhórghlóir do mhaorgachta;agus inseofar d' éachtaí iontacha.lEOFógrófar d' oibreacha ó ghlúin go glúinagus foilseofar do chumhacht mar an gcéanna.lDOIs mór an Tiarna agus is inmholta thar cuimse é;ní féidir a mhórgacht a mhionransú.dC?Molfaidh mé thú in aghaidh an lae;agus molfaidh mé d' ainm trí shaol na saol./B YSalm Aibítreach Salm 144 kAMIs méanar don mhuintir arb amhlaidh dóibh;an mhuintir a bhfuil an Tiarna ina Dhia acu.7@eGo raibh ár mbólacht trom torrach le laonna;ná raibh ár múrtha briste bearnach; ná raibh deoraíocht,ná raibh círéib ná clampar inár sráideanna.-?Q Go raibh ár sciobóil ag cur thar maoil le gach toradh,agus ár dtréada ag breith ina mílte,agus ina ndeicheanna de mhílte inár bpáirceanna.B>{ Gura cosúil ár gclann mhac le húrchrainn,agus iad ag fás ina n-óige;gura cosúil ar n-iníonacha le colúin chúinne,arna snoí mar cholúin an teampaill.O= Tabhair saor ó chlaíomh an oilc mé;sábháil ó láimh na n-eachtrannach mé,a mbíonn an bhréag de shíor ina mbéal acu,agus a ndeaslámh ina deasláimh éithigh acu.i<I Óir is tú a thugann an bua do ríthe;agus a thug tarrtháil ar Dháiví, do ghiolla.m;Q Canfaidh mé amhrán nua duit, a Dhia;seinnfidh mé ar chláirseach na ndeich dtéad duit.o:Ua mbíonn an bhréag de shíor ina mbéal acu,agus a ndeaslámh ina deasláimh éithigh acu.{9mSín do lámh uait anuas le mé a shaoradhis a fhuascailt ó na tuilte agus ó láimh na n-eachtrannach,j8KTeilg amach uait na splancacha agus scaip iad;scaoil uait do shaigheada á dtreascairt.j7KÍsligh do spéartha agus tuirling;bain leis na sléibhte agus déanfaidh siad deatach.\6/Is cosúil an duine le puth anála;agus a ré le scáil a ghabhann thart.l5OA Thiarna, cad é an duine go dtógfá ceann de,nó mac an duine go mbeadh meas agat air?>4sIs é siúd mo ghrá agus mo dhaingean;is é mo dhún é agus m' fhuascailteoir;mo sciath é ina gcuirim mo dhóchas;cuireann sé ciníocha faoi mo smacht.13 [ [Salm] Dháiví. Moladh leis an Tiarna, mo charraig,a oileann mo lámha chun catha;agus fós mo mhéara chun cogaidh. Salm 143 32] Déan mo naimhde a dhíothú as ucht do chineáltais;agus cuir ó mhaith a mbíonn ag déanamh cos ar bolg orm;óir is mé do sheirbhíseach, a Thiarna.j1K Cosain mo bheo as ucht d' ainm, a Thiarna;i d' fhíréantacht saor m' anam ón anacair.(0G Múin dom do thoil a dhéanamh,óir is tú mo Dhia, a Thiarna.Go ndéana do dhea-spiorad mé a sheoladh,isteach sa talamh comhréidh.f/C Fuascail mé ó m' eascairde, a Thiarna;óir chuir mé mé féin faoi do choimirce.B.{Cuir do bhuanghrá in iúl dom ar maidin,óir is ionat a chuirim mo dhóchas.Tabhair dom eolas na slí atá le triall agam,óir is chugatsa a thógaim m' anam.;-mÉist liom gan mhoill, a Thiarna,óir tá mo mheanma á cloí.Ná cuir d' aghaidh i bhfolach orm,sula mbeinn cosúil leis an dream a ghabhann san uaigh.m,Qagus sínim mo sciatháin amach chugat;mar thalamh spalptha bíonn m' anam ag tnúth leat.+Is cuimhin liom na laethanta fadó;déanaim machnamh ar d' oibreacha go léir.Bím ag smaoineamh ar shaothar do lámhd*?Dá bhrí sin tháinig meath ar mo mheanma;agus chalcaigh mo chroí istigh ionam.*)KÓir chuaigh an namhaid sa tóir orm;threascair sé m' anam go huir;thug sé orm fanacht sa dorchachtar nós daoine atá marbh le fada.n(SNá glaoigh ar do ghiolla chun breithiúnais;óir níl aon neach fíréanta i d' fhianaise.9' k Salm Dháiví. Éist le m' urnaí, a Thiarna;éist le m' achainí as ucht do dhílse,freagair mé as ucht d' fhíréantachta. Salm 142 K& 8 Seol mé amach as an gcarcair seochun go dtabharfaidh mé buíochas do d' ainm.Tionólfaidh na fíréin i mo thimpealltoisc go roinnfidh tú go flaithiúil fial liom.7%e7 Éist, dá bhrí sin, le mo ghlao;óir tá mé i gcorrach na haimiléise.Fuascail mé ó lucht mo ghéarleanúna,óir is treise iad siúd ná mé.v$c6 Is ort a ghlaoim, a Thiarna;deirim: «Is tú mo dhídean;a bhfuil agam i dtír na mbeo.»=#q5 Breathnaím ar mo dheis agus feicimnach bhfuil neach ann a dhéanfadh cúram díom.Níl bealach éalaithe agam;ní chuireann aon neach spéis i m' anam.."S4 Nuair a bhí mo spiorad á chloí istigh ionam,b' eol duit féin mo shlí.Sa tslí ina bhfuil mo shiúlcuireadh gaiste i bhfolach romham.e!A3 Déanaim mo ghearán go dian ina fhianaise;agus nochtaim m' anacra ina láthair.$  A1 Mascil Dháiví nuair a bhí sé san uaimh. Urnaí. 2 Glaoim os ard ar an Tiarna;achainím os ard ar an Tiarna. Salm 141 ~s Go gceaptar na héagráifigh go léir ina líonta féin;ach deonaigh go dtaga mise slán sábháilte uathu.yi Cosain mé ar an ngaiste a chuir siad i bhfearas romham;saor mé ar ribí lucht déanta na hurchóide.vcOrtsa, a Thiarna, a Dhia liom, atá mo shúile;ortsa atá mo thriall, ná fág m' anam gan dídean.pWMar charraig a scoiltear ina smionagar ar an talamh,scaipfear a gcnámha ag béal na huaighe.weCaithfear a mbreithiúna go léir le haill;beidh a fhios acu an uair sin gur caoin iad mo bhriathra. L<~~{~}}!||C{{Ozzzyyxx%wwLvvovuu=tttssVrrr0qqhppp1ooo nmmm*ll_lkk3jjViii>hhpggg0ff>O==1<<=;;:::99887u66655Q44P33l32w2100//v...-->,,U++y***)((w'''&&W%%s$$d$##)""/!!  A4pLw)`u <k0ATlA i  @ . J r :f{=Z1LwFgCuireann súilfhéachaint chineálta áthas ar an gcroí,agus cuireann dea-scéala neart sna cnámha.fEEIs fada é an Tiarna ó na hurchóidigh,ach tugann sé cluas d' urnaí an fhíréin.DyDéanann an fíréan machnamh ina chroí [ar bhearta fónta],ach sníonn mailís as béal lucht na hurchóide.C7An té a shantaíonn breis éagórach, tugann sé buaireamh sa mhullach ar a theach;ach an té ar fuath leis breabanna, beidh fad saoil aige.lBQIs gráin leis an Tiarna smaointe an choirpigh,ach is [gean leis] caint na neamhchiontach.oAWLeagann an Tiarna teach na n-uaibhreach ar lár,ach cosnaíonn sé teorainneacha na baintrí.j@MSeolann cosán an eagnaí in airde chun na beatha,agus seachnaíonn sé Seól laistíos.W?'Gabhann áthas le freagra pras,agus nach maith é an focal i dtráth!q>[Gan dea-chomhairle téann na pleananna amú,ach ritheann leo le cabhair mórán comhairleoirí.w=gIs breá leis an bhfear gan chiall an bhaois,ach siúlann an fear tuisceanach ar an gcosán díreach.l<QCuireann mac ciallmhar áthas ar a athair,ach bíonn drochmheas ag amadán ar a mháthair.p;YTá driseacha go tiubh ar chosán na leisceoirí,ach is ród réidh cosán [na ndícheallach].\:1Adhnann an duine lasánta achrann,ach réitíonn an duine sochma aighneas._97Is fearr de bhéile luibheanna agus grá leoná mart méith agus gráin leis.i8KIs fearr an builín beag agus eagla an Tiarnaná an builín mór agus buairt dá réir.d7AIs drochlá gach lá ag fear na buairte,ach is fleá gach lá ag an gcroí suairc.s6_Eolas is sprioc ag aigne an duine thuisceanaigh,ach baois an bia a bhíonn i mbéal na n-amadán.]53 Gabhann gealgháire le háthas croí,ach briseann cumha chroí an misneach.m4S Ní maith leis an scigire é a cheartú,agus ní bhíonn caidreamh aige ar lucht na heagna.o3W Tá Seól agus Abadón ar leathadh roimh an Tiarna,nach mó ná sin atá croíthe na ndaoine!2 Tá smachtú dian i ndán don té a thréigeann an cosán;an té ar fuath leis an ceartú, ní mhairfidh sé beo.1 Is gráin leis an Tiarna bealach an urchóidigh,ach is gean leis an té a mbíonn tóir aige ar an bhfíréantacht.d0AIs gráin leis an Tiarna íobairt an urchóidigh;is gean leis urnaí an fhíréin.U/#Scaipeann beola na saoithe eolas;ní mar sin le croí na n-amadán.d.ATá mórán maoine i dteach an fhíréin,ach leanann buairt cnuasach an choirpigh.x-iBíonn drochmheas ag an amadán ar theagasc a athar,ach is gaoismhear é an té a ghlacann le ceartú.X,)Crann beatha í teanga shéimh,ach briseann an urchóid inti an croí.U+#Tá súile an Tiarna i ngach treo,agus faire acu ar olc agus maith.f*ERiarann teanga na n-eagnaí eolas,ach bíonn baois ar sileadh le béal na n-amadán.d) CCuireann freagra séimh an fhearg ar gcúl,ach músclaíonn briathra borba cuthach.}(s#Bíonn gnaoi an rí ar an seirbhíseach cliste,ach bíonn a fhearg ar an té a dhéanann gníomh náireach.c'?"Déanann an tsuáilce cine a mhóradh,ach is tarcaisne ar aon náisiún an peaca.x&i!Lonnaíonn an eagna i gcroí fhear na tuisceanaach [níl fiú aithne uirthi] i gcroí lucht na baoise.m%S Scriosann a urchóid féin an coirpeach;ach faigheann an fíréan foscadh óna dhea-iompar.$ Is masla dá chruthaitheoir luí ar an mbochtán;ach an té a bhíonn cineálta leis an mbocht, tugann sé onóir dó.^#5Cuireann an croí socair anam san fheoil,ach creimeann an fhearg na cnámha.i"KIs mór é tuiscint an té atá mall chun feirge;is [measa ná baoth] an fear lasánta.f!EMathshlua daoine is glóir ag rí;bíonn flaith faon nuair a bhíonn sé gan daoine.` 9Foinse beatha is ea eagla an Tiarna,lena seachnaíonn duine gaistí an bháis.kOÁbhar teann muiníne ag duine is ea eagla an Tiarna;beidh sé mar thearmann ag a chlann.^5Sábhálann finné fírinneach daoine ón mbás;is fealltóir an bréagaire._7Coróin na ngaoismhear a ngaois,an bhaois a bhíonn mar chraobh ag na baotha.fEBíonn toradh ar gach saothar;níl de bharr cainte gan éifeacht ach an ghannchúis.  Nach bhfuil breall ar lucht na claonbheartaíochta?Bíonn cneastacht agus dílse i ndán do lucht na scéimeanna córa.jMPeacach an té ar beag leis a chomharsa;ach is méanar don té ar trua leis an bochtán.lQIs fuath fiú lena chomharsa féin an bochtán;ach bíonn fuílleach cairde ag an saibhir.ucCromann an t-olc roimh an mhaith,agus déanann an t-urchóideach amhlaidh ag geataí na bhfíréan.nUBíonn seilbh ag na hamadáin ar an mbaois,ach bíonn eolas mar choróin ag lucht na gaoise.b=Déanann an duine teasaí bearta baotha,ach bíonn foighne ag fear na tuisceana._7Bíonn fear na céille gaoismhearach bíonn an t-amadán gan smacht gan aire.mSGéilleann an duine saonta do gach scéal,ach ní thugann an duine críonna léim an daill.q[Bíonn an croí gan stuaim sásta lena imeachtaí féin,agus an fear cóir le fómhar a bheart.dA Sa gháire féin bíonn cumha chroí,agus sé an dobrón is críoch don lúcháir.nU Tá cosán ann a shamhlaíonn díreach do dhuineach níl de chríoch air ach slí an bháis._7 Scriosfar teach an urchóidigh,ach beidh áitreabh an fhíréin faoi bhláth.lQ Is eol don chroí a bhrón féin,agus ní bhíonn an strainséir páirteach ina lúcháir._7 Déanann Dia fonóid faoi na hurchóidigh,ach bíonn a ghnaoi ar na fíréin.v eSé is eagna leis an gcríonna, faire a choimeád ar a bhearta;cuireann baois na mbaoth daoine amú.P Seachain comhluadar an amadáin,ach cloígh le beola críonna. wBíonn sé fánach ag an scigire a bheith ag tóraíocht na heagna;tagann eolas go bog ar fhear na tuisceana.t aNí insíonn finné fírinneach bréag;ach tagann éitheach ón bhfinné bréagach le gach anáil.H  Gan damh gan farae;le neart daimh tagann fómhar fial.kOBíonn slat an uabhair i mbéal an amadáin,ach is díon iad a bheola don duine críonna.+An té a shiúlann ar chosán na fíréantachta, bíonn eagla an Tiarna air;ach an té ar claon iad a bhealaí, is beag é a mheas air.i MTógann an [eagna] teach di féin,ach déanann an bhaois é scartáil lena lámha féin.Z- Caitheann an fíréan a sháith,ach bíonn goile an urchóidigh follamh.zm An té a choigleann an tslat, fuathaíonn a mhac;an té a bhíonn fial ag ceartú, bíonn grá aige dó.fE Tagann bia go flúirseach ó ithir an bhoicht,ach scuabann an éagóir ar shiúl é.) Fágann an fear maith oidhreacht ag sliocht a shleachta;ach is ar mhaithe leis an bhfíréan a bhíonn maoin an pheacaigh á cnuasach.ta Bíonn an mí-ádh sa tóir ar an bpeacach,ach bíonn an rath mar luach saothair ag an bhfíréan.7 An té a mbíonn caidreamh aige ar dhaoine eagnaí, éiríonn sé féin eagnaí;bíodh amadáin mar chairde aige, agus beidh sé thíos leis.~u Is milis leis an anam an mhian a chomhlíontar;ach is fuath le hamadáin droim a thabhairt leis an urchóid.~ Bochtaine agus tarcaisne atá i ndán don té a chuireann suas don smacht,ach onóir don té a ghlacann le ceartú.l}Q Tugann drochtheachtaire an tubaiste ar dhaoine,ach tugann teachtaire dílis íocshláinte.x|i Ní dhéanann an duine críonna beart gan eolas,ach déanann an t-amadán a bhaois a fhógairt os ard.[{/ Tugtar gean don léirthuiscint,ach is guaisiúil í slí na bhfeallairí.\z1 Foinse beatha is ea teagasc an tsaoi,lena seachnaítear gaistí an bháis.y An té ar beag air an briathar, millfidh sé é féin;ach beidh luach a shaothair ag fear comhlíonta na n-aitheanta.xw Goilleann an dóchas a théann i bhfad ar an gcroí;ach an mhian a shásaítear, déanann crann na beatha di.owW Teipfidh an saibhreas éanuaire;ach beidh maoin ag an té a chnuasaíonn beagán ar bheagán.mvS Leanann aighneas stuacacht na n-éaganta;ach is ag lucht leanta na comhairle atá an eagna.bu= [Lonraíonn] lóchrann an fhíréin,ach tagann múchadh ar lampa an urchóidigh.Yt+ Fuasclaíonn a mhaoin an saibhir,ach níl [sás a ghill] ag an daibhir.{so Ligeann fear gan mhaoin air a bheith saibhir,agus ligeann fear eile lena lán maoine air a bheith dealbh.^r5 Cosnaíonn an tsuáilce an fear dea-bheatha;milleann an urchóid an peacach.xqi Is fuath leis an bhfíréan an bhréag,ach bíonn an t-urchóideach ag cúlchaint agus ag tarcaisniú.ypk Bíonn an leisceoir ag tnúthán, ach ní bhíonn dada ina chomhair;ach bíonn an saothrach sáitheach.o An té a chuireann faire ar a bhéal, cosnaíonn sé a bheo,ach an té a bhíonn béalscaoilteach, bíonn thiar air.n Caitheann an fear maith bia fónta, toradh briathra a bhéil;ach is ar an bhforéigean a chothaítear goile na bhfeallairí.nm W Tugann an mac eagnaí [grá] do smacht a athar;ach ní éisteann fear na fonóide le ceartú.nlU Lonnaíonn an bheatha ar chosán na córa;ach treoraíonn slí na hearráide chun an bháis.kw Ní bheidh aon ní don phota ag an bhfear díomhaoin;ach beidh saibhreas luachmhar ag an bhfear dícheallach.pjY Tugann an fíréan cúl leis an urchóid;ach treoraíonn cosán na n-urchóideach iadsan amú.diA Cuireann an imní ualach ar chroí an duine;ach cuireann an dea-fhocal áthas air.hhI Údarás is dual don láimh bhríomhar;ach saothar éigeantach is dual don leisciúil.ygk Coimeádann an duine tuisceanach a chuid eolais i bhfolach;ach fógraíonn croí na n-amadán a mbaois.ifK Is fuath leis an Tiarna beola an éithigh;ach is gean leis lucht labhartha na fírinne.leQ Níl aon olc i ndán don fhíréan,ach bíonn trioblóidí sa mhullach ar na hurchóidigh.rd] Tá feall i gcroí lucht beartaithe oilc;ach tá lúcháir ag lucht síocháin a chur i gcrích.bc= Maireann beola fírinneacha go brách;ach is gairid é saol na teanga bréagaí.{bo Tá duine ann ar geall le sá claímh a mhearbhriathra;ach bíonn cneasú á iompar ag teanga an eagnaí.wag An té a labhraíonn an fhírinne, tugann sé fianaise chóir;níl san fhinné bréagach ach calaois. ` Ní dhéanann an t-amadán aon mhoill ach a fhearg a thaispeáint;ach ní thógann an duine ciallmhar ceann d' achasán.f_E I súile an amadáin is ceart é a chosán;éisteann an t-eagnaí le dea-chomhairle.^ Nuair a shásaítear fear le nithe fónta, sé toradh a bhriathar féin é;filleann toradh shaothar a lámh ar an duine féin.] Trí choireanna a bhéil féin a ghabhtar an t-urchóideach sa ghaiste;ach tagann an fíréan slán ón tubaiste.l\Q Scriostar túr daingean na n-urchóideach,ach maireann fréamha na bhfíréan go daingean.[ Beidh flúirse aráin ag an té a shaothraíonn a chuid talún;níl aon chiall ag an té a leanann beartais bhaotha.fZE Tugann an fíréan aire dá chuid stoic,ach is cruálach í trocaire an urchóidigh.yYk Is fearr fear gan ghradam [a dhéanann a ghnó féin],ná fear le héirí in airde a bhíonn gan arán.cX? Moltar duine ar fheabhas a chéille;ach bíonn dímheas ar fhear an droch-chroí.vWe Leagtar ar lár na hurchóidigh, agus sin deireadh leo;ach seasóidh teach an fhíréin go daingean.V} Is gaistí le fuil a dhoirteadh iad briathra an urchóidigh;ach fuasclaíonn béal an fhíréin daoine ó bhaol.iUK Is ionraic iad smaointe an fhíréin;ach is fealltach iad comhairlí na n-urchóideach.XT) Coróin a fir bean mhaith,ach is fochall ina chnámha bean gan náire.hSI Ní dhaingníonn an urchóid aon duine,ach ní bhogfar fréamh an fhíréin go brách.`R9 Bíonn gnaoi an Tiarna ar an duine cóir,ach daorann sé fear na ndrochbheart.Q  An té a mbíonn cion aige ar an smacht, bíonn cion aige ar an eolas;an té ar fuath leis ceartú, is duine dúr é.P# Má fhaigheann an fíréan an luach saothair is dual dó ar talamh,nach mó ná sin a gheobhaidh an t-urchóideach agus an peacach!xOi Bíonn crann na beatha mar thoradh ag an bhfíréan;ach sciobtar na hurchóidigh ar shiúl [roimh am].Nw An té a bhuaireann a theaghlach, beidh an ghaoth aige mar oidhreacht;beidh an baoth mar dhaor ag an eagnaí.Mw An té a bhfuil a mhuinín ina mhaoin, feofaidh sé;ach beidh an fíréan faoi bhláth mar an duilliúr glas.L An té a thóraíonn an mhaith, tóraíonn sé fabhar;ach an té a lorgann an urchóid, tagann an urchóid ina threo.K{ Cuireann daoine mallacht ar an té a choimeádann an t-arbhar i dtaisce;ach beannacht ar an té a dhíolann é.WJ' Éireoidh an fial saibhir;an té thugann deoch, gheobhaidh sé deoch.I Bíonn duine fial, ach méadaíonn ar a mhaoin;bíonn duine eile sprionlaithe, ach is i mbochtaine a théann sé.`H9 Sonas is críoch ar mhian na bhfíréan;téann dóchas na n-urchóideach amú.OG Is cuma nó fáinne óir i bpus muice,bean bhreá gan stuaim.F Déan deimhin de, ní rachaidh an t-urchóideach as gan phionós;ach déanfar lucht na fíréantachta a fhuascailt.fEE Is fuath leis an Tiarna lucht droch-chroí;is geal leis an mhuintir nach cam cosán.D) An té a bhíonn daingean san fhíréantacht, beidh fad saoil aige;níl ach an bás i ndán don té a bhíonn ar thóir na hurchóide.}Cs Saothraíonn an t-urchóideach beatha bhaoth;an té a shíolann an fhíréantacht beidh fómhar teann aige.UB# Fónann an fial dó féin;ach goineann an duine cruálach é féin.~Au Tuilleann bean ghrástúil onóir [dá fear];[níl sa bhean gan meas ar an gcóir ach easonóir faoi réim].@ An té a théann i mbannaí ar strainséir, beidh thiar air;an té ar fuath leis dul i mbannaí, tá sé ar láimh shábháilte.i?K Teipeann pobal cheal treorach;ní baol dóibh nuair is iomadúil iad na comhairleoirí.z>m Sceitheann an duine béalscaoilteach nithe a bhíonn faoi cheiltach coimeádann an duine iontaofa rúin.k=O Amadán an té a dhéanann magadh faoina chomharsa;fanann an duine tuisceanach ina thost.v<e Tógtar cathair trí bheannachtaí na bhfíréan,ach scartáiltear í trí bhéal na n-urchóideach.;+ Nuair a ritheann leis na fíréin, bíonn lúcháir ar an gcathair;nuair a scriostar na hurchóidigh, cuirtear na gártha áthais suas.j:M Scriosann an t-aindiaga a chomharsa lena theanga,ach saortar na fíréin le barr eolais.`99 Saortar an fíréan ón tubaiste,ach titeann sí ar an urchóideach ina ionad.x8i Ní chuireann an bás deireadh le dóchas an fhíréin,ach téann muinín lucht na haindiagachta amú.7} Déanann a bhfíréantacht na hionraice a fhuascailt,ach cuireann a n-ainmhianta féin na feallairí i ngeimhle.6} Réitíonn a shuáilcí an cosán don neamhchiontach,ach baineann a urchóid féin an t-urchóideach dá bhonna.h5I Ní aon chabhair an mhaoin lá na feirge,ach fuasclaíonn an fhíréantacht ón mbás.g4G Déanann a n-ionracas na hionraice a stiúradh,ach scriosann a bhfeall na feallairí.l3Q Tagann an t-uabhar ar dtús, ansin an náire;tá an eagna ar fáil i measc na n-uiríseal.f2 G Tá an ghráin ag an Tiarna ar an meá éagórach,ach is gean leis an meáchan cóir.j1M Tá an chneastacht ar sileadh le beola an fhíréin,ach calaois le beola an urchóidigh._07 As béal an fhíréin tagann eagna,ach gearrfar teanga na calaoise ar shiúl.|/q Ní chuirfear an fíréan go deo as a láthair,ach ní bheidh áit lonnaithe go brách ag an urchóideach.|.q Dún daingean é an Tiarna d' fhear na beatha fíréanta,níl ann ach scrios do lucht an oilc a dhéanamh.k-O Suáilceas ar fad é dóchas na bhfíréan,ach rachaidh meath ar dhóchas an urchóidigh.b,= Tugann eagla an Tiarna fad saoil,ach déanfar blianta an urchóidigh a chiorrú.+ Dála an fhínéagra leis na fiacla, nó an deataigh leis na súile,sin mar bhíonn ag an leadránaí leis an té a sheol é.w*g Tar éis na stoirme, bíonn deireadh leis an urchóideach;ach bíonn bonn faoin bhfíréan go brách.) An rud is eagal leis an urchóideach,tiocfaidh sé sa mhullach air;ach faigheann an fíréan mian a chroí mar fháltas.p(Y Is geal leis an amadán an t-olc a dhéanamh;ach teacht ar an eagna is gean le fear na gaoise.d'A Beannacht an Tiarna a bhronnann saibhreas,agus ní chuireann seisean dólás léi.m&S Beathaíonn béal an fhíréin mórán daoine,ach faigheann amadáin bás le díth céille.h%I Togha an airgid ghil í teanga an fhíréin;ní fiú tráithnín aigne an urchóidigh. $ Nuair is líonmhar iad na briathra, ní bhíonn an choir in easnamh;is críonna é an té ag a bhfuil srian ar a theanga.j#M Cuireann béal [lucht na córa] gobán ar an bhfuath;is amadán é fear na tromaíochta." An té a ghéilleann don smacht, tá sé ar chosán na beatha;ach an té a dhiúltaíonn don cheartú téann sé amú.~!u Tuilleann a thuarastal beatha don fhíréan;ní bhíonn ach [an bás] mar luach saothair ag an urchóideach.k O A mhaoin is cathair dhaingean ag an duine saibhir;ach milleann a mbochtaine na bochtáin.uc Cuireann lucht na heagna an t-eolas i dtaisce;ach leanann an tubaiste go dlúth ar an mbéal baoth.lQ Bíonn an eagna le fáil i mbéal an tuisceanaigh;ach an bata ar dhroim an duine éaganta.R Gineann fuath achrann,ach cuireann an grá brat thar gach cóir.r] Is fionse beatha é béal an fhíréin,ach bíonn foréigean i bhfolach i mbéal an urchóidigh.}s An té a luíonn súil, adhnann sé aighneas,[ach an té a cheartaíonn go dána, déanann sé síocháin].y An té a shiúlann ar chosán na firéantachta, ní baol do;ach an té leanann na casáin chama, béarfar air.eC Géilleann croí an eagnaí do theagascach tá tubaiste i ndán don chabaire baoth.c? Beidh cuimhne ar an bhfíréan faoi bheannacht,ach lobhfaidh ainm an urchóidigh.}s Tá beannachtaí an Tiarna ar cheann an fhíréin,ach tá an foréigean i bhfolach i mbéal an urchóidigh.xi Mac críonna a chnuasaíonn sa samhradh,ach cúis náire é an mac a chodlaíonn le linn an fhómhair.hI Leanann an bhochtaine an lámh gan fhuaimint,ach tuilleann an lámh fhuinniúil maoin.lQ Ní fhágann an Tiarna an fíréan gan bhia,ach cuireann sé bac ar chraos an urchóidigh.jM Ní bhíonn an rath ar mhaoin mhíchnuasta;ach fuasclaíonn an fhíréantacht ón mbás.o Y Cuireann mac eagnaí gliondar ar a athair;ach cúis bhróin dá mháthair amadán mic.wg Níl a fhios aige siúd go bhfuil na taisí cruinnithe anseo,go bhfuil a haíonna i ndoimhneas Seól.b= «Is milis é an t-uisce a goideadh;is milis é an t-arán a itear faoi choim.»_7 «An fear baoth casadh sé i leataobh anseo!» agus deir sí leis an amadán:eC Glaonn sí orthu siúd atá ag gabháil thar braidagus iad i mbun cúraimí an lae:f E Suíonn sí ag doras a tí;suíonn sí i gcathaoir ar na harda os cionn na cathrach.R  Bean ghliogair an óinseach;tá sí leanbaí, aineolach.} s Más eagnaí thú, téann sin chun do thairbhe;más fonóidí thú, tú féin amháin a bheidh thíos leis.g G Cuirfear breis le líon do laethanta tríomsa,agus cuirfear blianta le fad do shaoil.c ? Tús na heagna eagla an Tiarna;agus grinntuiscint is ea aithne ar an Neach Naofa. Tabhair [teagasc] don eagnaí agus beidh sé níos eagnaí fós;múin an fíréan agus beidh sé níos léannta fós.{o Ná ceartaigh fear na fonóide nó beidh an ghráin aige ort,ceartaigh eagnaí agus beidh grá aige duit.(I An té a cheartaíonn fear na fonóide, faigheann sé tarcaisne;an té a dhéanann cáiseamh in aghaidh an urchóidigh, déanfar urchóid dó.b= Tréigigí bhur mbaois agus mairfidh sibh;siúlaigí ar bhealach na tuisceana.»`9 «Téanaigí, ithigí mo chuid aráin,agus ólaigí an fíon atá ullamh agam.wg «Cibé ar bith duine atá saonta, casadh sé isteach anseo!» agus le lucht na díchéille deir sí:dA Tá a cuid banseirbhíseach curtha amach aici,le glaoch amach ó arda na cathrach:kO Tá sí tar éis a mairt a mharúa cuid fíona a ullmhú,agus a bord a chóiriú._ 9 Tá a teach tógtha ag an Eagna,agus a seacht gcolún curtha ina seasamh aici.'$Ach an té dhéanann díobháil domsa, leonann sé a anam féin;agus an mhuintir a thugann fuath domsa, tugann siad grá don bhás.»p~Y#Óir an té a gheobhaidh mise, gheobhaidh sé an bheatha,agus gnóthóidh sé gnaoi an Tiarna.~}u"Is méanar don fhear a éisteann liomsa,ag faire gach lá ag mo gheataí,ag feitheamh ag mo dhoirse.V|%!Éistigí le teagasc agus bígí eagnaí;ná déanaigí faillí air:s{_ «Anois, a chlann mhac, eistigí liomsa;is méanar don mhuintir a leanann de mo bhealaí.nzUAgus ag déanamh spraoi ar fud an domhain mhóir,agus ag baint aoibhnis as caidreamh daoine. y Bhí mé lena thaobh mar cheardaí oilteag cur áthais air ó lá go lá,agus ag súgradh ina láthair gan stad,x!Agus ag ceapadh teorann don fharraige,chun nach mbrisfeadh na huiscí a reacht,agus ag leagan síos dúshraith na cruinne.^w5Agus ag socrú na scamall lastuas,agus ag daingniú foinsí an duibheagáin,vBhí mise ann nuair a bhí sé ag daingniú na bhflaitheas thuas,agus ag rianú bun na spéire ar dhromchla an duibheagáin,QuSula ndearna sé talamh nó tír,nó fóid thosaigh an domhain.gtGSular cuireadh na sléibhte ina n-áit,sula raibh na cnoic fós ann, saolaíodh mise;ss_Ní raibh na duibheagáin fós ann,ná na toibreacha ag brúchtaíl le huisce nuair a rugadh mé.jrMI bhfad ó shin is ea a rinneadh mé,i dtosach báire sular cruthaíodh an domhan féin.tqaChruthaigh an Tiarna mé i dtús a shaothair,roimh gach ní eile dá ndearna sé anallód.^p5Ag dáileadh maoine ar an muintir a ghránn mé,agus ag líonadh a dtaiscí.LoSiúlaim i mbealach na fíréantachta,i mbealaí na córa,^n5Is fearr mo thoradh ná ór dá fhíre,agus mo fhómhar ná togha an airgid.KmTá maoin agus onóir agamsa,saibhreas buan agus conách.tlaTugaim grá don mhuintir a thugann grá dom,agus an mhuintir a lorgaíonn mé, faigheann siad mé.QkIs tríomsa a riarann flathaagus a rialaíonn uaisle an domhan.`j9Is tríomsa a rialaíonn ríthe,agus a reachtaíonn rialtóirí dlíthe córa. i(Is cuma fuath don olc nó eagla an Tiarna;)is fuath liom uabhar, díomas,cosán an oilc agus an béal bréagach.jhM Is liomsa dea-chomhairle agus ceartbhreithiúnas;is liomsa géire intleachta agus cumas.]g3 Mise, an Eagna, tá cónaí orm sa chríonnacht;aimsím eolas agus éirím;mfS Mar is luachmhaire an eagna ná pearlaí,agus níl aon ní arbh fhiú a shantú seachas í._e7 Glac le smacht uaimse in áit an airgid,agus le heolas in áit togha an óir.gdG Is díreach iad don té a thuigeann,agus is ceart iad don té a aimsíonn an t-eolas.NcIs ceart iad briathra uile mo bhéil,níl cor ná cam iontu.[b/Fógróidh mo bhéal an fhírinne;agus is fuath le mo bheola an urchóid.ca?Éistigí, mar tá nithe uaisle le rá agam;agus as mo bheola tiocfaidh an ceart.t`aA lucht an aineolais, foghlaimigí an chríonnacht;agus sibhse, a amadána, [bíodh ciall agaibh].a_;«Oraibhse atá mé ag glaoch, a fheara;ar chlann na ndaoine atá mé ag lámh.j^MAg na geataí os comhair na cathrach;glaonn sí go hard ar an mbealach chun na ngeataí:a];Seasann sí ar na hardáin, le hais an bhóthair;ar na cosáin atá a stáitse,U\ %Nach nglaonn an eagna?Nach n-ardaíconn an tuiscint a glór?^[5Sé a teach an bealach go Seólagus an tslí síos go cúirteanna an bháis.eZCÓir is iomaí fear a leag sí ar lár,agus thug sí íde ar na gaiscígh go léir.dYANá lig do do chroí dul amú ina bealaí,agus ná bí ag faoileáil ar a cosáin.VX%Éist liom anois, [a mhic],agus tabhair aird ar bhriathra mo bhéil:W/nó go gcuirfí saighead ina ionathair;Nó mar a sceinnfeadh éan i súil ribegan a fhios aige go bhfuil an bás faoina chomhair.{VoLeanann sé í de gheit,faoi mar a rachadh damh chun a mharaithe,Nó mar a rachadh fia i ngaiste,rU]Cuireann sí cluain air lena tuile de bhladar mealltach,agus áitíonn air lena plámás séimh.TT!Thug sé mála airgid leis;fillfidh sé abhaile leis an lánré.»TS!Óir níl m' fhear céile sa bhaile,ach é imithe ar aistear fada.oRWTar! bímis ag ól ár sáith de dheoch an ghrá go maidin;bíodh suáilceas an ghrá againn.UQ#Chroith mé miorra, aloes, agus cainéalmar chumhráin ar mo leaba.gPGChóirigh mé mo leaba le brait,agus [leath mé uirthi] togha brailliní ón Éigipt.fOEUime sin tháinig mé amach i do choinne,agus mé sa tóir ort; agus fuair mé thú.ZN-«Bhí íobairtí le hofráil agam,agus chomhlíon mé mo mhóide inniu.fME Beireann sí greim air agus pógann é,agus deir sí leis lena gnúis mhínáireach:ZL- Bíonn sí san airdeall ar an tsráid, sa mhargadh,agus ag gach cúinne.ZK- Báirseach gan iontaoibh í,nach dtéann suaimhneas ar a cosa sa bhaile.dJA Ach, féach, seo bean faoina dhéin,gléasta mar striapach agus calaois ina croí.[I/ Idir dhá sholas, um thráthnona,faoi choim na hoíche agus sa dorchadas.jHMSeo an tsraid síos anois é, le hais a cúinne,agus ag gabháil an chosáin chun a tí,`G9[Féachaint] an raibh i measc na bhfear óg gan taithíaon ógánach éaganta.JF D' fhéach [sí] ó fhuinneog a tí,amach ar an tsráid,fEELe thú a chosaint ar an mbean drúisiúil,ón strainséir mná le briathra bladair.jDMAbair leis an eagna: «Is tú mo shiúr,» agus tabhair do «chara dil» ar an tuiscint,VC%Ceangail de do mhéireanna iadagus scríobh ar chlár do chroí iad.qB[Comhlíon m' aitheanta agus mairfidh tú beo;coinnigh mo theagasc mar mhac imreasan do shúile.dA CCoinnigh greim ar mo bhriathra, a mhic,agus cuir m' aitheanta i dtaisce duit féin.g@G#Ní ghlacfaidh sé le cúiteamh,ná ní shásófar é dá mhéad a bhronnann tú air.j?M"Cuireann éad fear le fraoch feirge,agus bíonn sé gan trua gan taise lá an díoltais.m>S!Ní bhíonn dá bharr aige ach buillí agus achasáin,agus tarcaisne nach rachaidh ar ceal.i=K Ach níl splinc céille ag an adhaltrach;déan mar é, agus scriosfaidh tú thú féin.|<qAch, má bheirtear air, ní foláir dó cúiteamh faoi seacht,agus maoin a thí go léir a thabhairt suas.;wIs beag é an milleán a chuireann daoine ar an ngadaía dhéanann goid lena bholg a líonadh agus ocras air.: Mar sin a bhíonn ag an té a luíonn le bean a chomharsan;ní rachaidh aon duine a bhainfidh léi slán gan phionós.P9Nó an féidir le duine siúl ar ghríosachgan a chosa a dhó?d8AAn féidir le duine tine a iompar ar a uchtgan a chuid éadaigh a dhul trí thine?7Is féidir striapach a cheannach ar chanta aráin,ach is ar bheatha mhórluaigh a bhíonn tóir ag an adhaltrach.h6INá cuir dúil do chroí ina scéimh,agus ná lig di thú a chuibhreach lena fabhraí;Z5-Le thú a chosaint ar an drochbhean,ar theanga shéimh na mná deoranta.|4qIs lóchrann í an aithne seoagus is solas é an teagasc;is modh beatha an ceartú agus an smacht,3)Ag siúl duit, treoróidh siad thú;i do luí duit, déanfaidh siad thú a fhaire;i do dhúiseacht duit, labhróidh siad leat.V2%Teann le do chroí i gcónaí iad,agus ceangail faoi do bhráid iad._17A mhic, coinnigh aithne d' athar,agus ná tréig teagasc do mháthar.j0MFinné bréige ag spalpadh éithigh,agus an té a adhnann aighneas i measc a bhráithre.O/Croí a bheartaíonn cealga,cosa a bhrostaíonn chun an oilc,[./Súil an uabhair, teanga an éithigh,lámha a dhoirt fuil neamhchiontach,a-;Tá sé rudaí is fuath leis an Tiarna,agus is gráin lena chroí seacht gcinn: .~~~6}}V||f{{o{zz=yyRxxxwwvvMuuHtt`sszsrrBqqCppFoonnn mm+llXkkVjjeiixihhccbb(aaY``o`__2^^r^]].\\I[[/ZZ/YY:XXDWW]VVVUTTLSSVRRR5QQYPPBOO_NNtNM~MLxKK]JJJ II@HHGG7FFxEEEDDCBBaAAzA@@??*>>1==X<<<;;1::899m988B77,66:55Q44O3322t2 11$00// ..K--,,|++e**a))a((($''7&&4%%A$$X##q"""%!!n ` \mi 0'['EI_7}!\T k  ! w4*0#%.rX] Rinne mé mo mhachnamh agus mé ag breathnú airagus d' fhoghlaim mé an ceacht seo ón radharc:}WsFéach, bhí brat de dheilgneach air,é clúdaithe le neantógaagus a bhalla cloch leagtha ar lár.^V5Ghabh mé thar ghort an leisceora,agus thar fhíonghort an duine gan chiall.U'Ná habair: «Tabharfaidh mé an cor céanna airsean agus a thug seisean ormsa;déanfaidh mé an cúiteamh is dual dóibh le cách.»wTgNá tabhair fianaise in aghaidh do chomharsan gan ábhar,agus ná meall daoine le briathra do bhéil. SLeag amach a bhfuil romhat ar an mbán,agus déan do phrapáil ar an machaire;imigh leat ansin agus tóg do theach.UR#An té a thugann freagra ionraic,pógann sé do bheola, geall leis.vQeAch an mhuintir a cheartaíonn na hurchóidigh, beidh ábhar áthais acu,agus beidh beannacht orthu.P7An té a deir: «Tá tú neamhchiontach,» leis an gciontach,ní bheidh ach mallacht i ndán dó ó na ciníocha agus fuath ó na náisiúin.OwRáitis leis na saoithe iad seo inár ndiaidh chomh maith:Ní cóir é an leathchuma i mbreithiúnas.vNeÓir is tobann mar a bhladhmfaidh a ndíoltas,agus cé dó is eol an scrios a sheolfaidh siad araon? MBíodh eagla ort féin roimh an Tiarna, a mhic ó, agus roimh an rí,agus ná déan ceannairc in aghaidh ceachtar díobh.bL=Óir níl aon ní i ndán don drochdhuineagus múchfar lóchrann an urchóidigh.^K5Ná cuireadh lucht an oilc caduaic ort,agus ná bí in éad le drochdhaoine.wJgLe heagla go bhfeicfeadh an Tiarna agus nach mbeadh sé sásta,agus go n-iompódh sé a fhearg uaidh.IMá thiteann do namhaid, ná cuireadh sin lúcháir ort;nuair a bhaintear tuisle as, ná tagadh éirí croí ort,HÓir titeann an fíréan faoi seacht, ach éiríonn arís;ach déanann an tubaiste na hurchóidigh a threascairt.uGcNá cuir luíochán, a urchóidigh, ar áitreabh an fhíréin,agus ná déan a theach a chreachadh..FUSé an dála céanna é ag eagna do d' anam, bíodh a fhios agat;má fhaigheann tú í, tiocfaidh an lá amárachagus ní rachaidh do dhóchas amú.jEM Ith mil, a mhic, mar is maith í;is milis le blaiseadh an mhil a shileann ón gcriathar.wDg Má deir tú: «Ach féach, ní raibh a fhios againn,» an amhlaidh atá an té a mheánn an croí gan tuiscint,agus an té a bhreithníonn an t-anam gan eolas?déanfaidh sé an t-aisíoc is dual do bhearta duine.{Co Fuascail an mhuintir atá á seoladh chun báis;tarrthaigh an mhuintir atá á mbreith chun a mbásaithe.eBC Má chailleann tú do mhisneach,ní bheidh ach laige i do neart i lá na hanachana.bA= Níl ach an peaca á thaibhreamh do na hamadáin;is gráin le daoine an scigire.M@An té atá ag beartú an oilc,tabharfar fear clampair air.`?9Tá an eagna ró-ard don amadánagus ní bhíonn smid as ag geata na cathrach._>7Dea-threoir a bhuann cath,agus is le meitheal chomhairleoirí an chaithréim.Z=-Is fearr an críonna ná an tréan,fear na gaoise ná fear [an ghaisce].o<WLe barr eolais a líontar stórais,le maoin de gach sórt idir luachmhar agus tharraingteach.N;Le heagna a thógtar teachagus le tuiscint a bhunaítear é.^:5Foréigean atá á bheartú ina gcroí acu,agus mailís atá ina mbéal acu.P9 Ná bí in éad le hurchóidigh,ná ag tnúth lena gcuideachta.@8y#«Buaileadar mé, an ea?» déarfaidh tú, «ach níor gortaíodh mé;ar léasadar mé? ach ní bhraithim aon ní;cathain a dhúiseoidh mé?? Beidh deoch eile uaim.»m7S"Beidh tú amhail duine ina chodladh i lár an aigéin,amhail duine ina shuan ar an stiúir.r6]!Feicfidh do shúile nithe aisteacha,agus tiocfaidh briathra earráideacha ó íochtar do chroí.q5[ Ar deireadh snapann sé mar a dhéanfadh nathair,agus tá cealg ann mar atá san nathair nimhe.41Ná bí tógtha le fíon nuair is dearg é,nuair a bhíonn sé ag spréacharnach sa chorn,ná nuair a shníonn sé siar go socair._37Do mhéiseálaithe fíonaa bhíonn ag tnúth de shíor le fíon dea-chumaisc.12[Cé dó is mairg thar cách, cé dó is léan?cé dó is dán an t-aighneas, agus an gearán?agus buillí ó gach taobh?agus scamall sa tsúil?o1WBíonn sí ag faire amach dála an bhithiúnaigh,agus is iomaí fear ar a mbuaileann sí bob.U0#Cuithe domhain an striapach,agus tobar cúng í an bhean dheoranta.X/)Tabhair dom do chroí, a mhic,agus bíodh do shúile ar mo chomhairle:_.7Gura tú ábhar lúcháire d' atharagus suáilceas na mná a d' iompair thú!-}Beidh lúcháir, ar ndóigh, ar athair an fhíréin;an té a ghineann mac ciallmhar, beidh áthas air dá bharr.,Ná déan an fhírinne riamh a dhíol, ach í a cheannach,mar an gcéanna le heagna, le smacht, agus le tuiscint.p+YÉist leis an athair a ghin thú,agus ná bíodh drochmheas agat ar do mháthair ina seanaois.*Óir lomann an pótaire is an craosaire iad féin,agus ní fhágann an mhíogarnach ach balcaisí ar dhroim duine.U)#Ná taobhaigh lucht na síormheisce,ná craosairí gnáth na feola.j(MÉist liom, a mhic, agus bíodh ciall agat,agus stiúraigh do chroí i slí [na gaoise].T'!Óir tiocfaidh an lá amárach,agus ní rachaidh do dhóchas amú.j&MNá bíodh do chroí in éad le peacaigh,ach bí go teann gach lá faoi eagla an Tiarna;b%=Beidh mé féin meidhreach meanmnachnuair a sceithfidh do bhéal briathra córa.b$=A mhic, má tá do chroí-se ciallmhar,ansin beidh lúcháir ar mo chroí féin;T#!Buail buille bata airagus déanfair a anam a fhuascailt ó Sheól.S" Nara leasc leat smachtú linbh;ní trúig bháis dó buille bata.V!% Cuir do chroí sa teagasc,agus tabhair cluas do bhriathra na gaoise.h I Óir is tréan é a bhfuasclóir,agus déanfaidh sé a gcúis a thagairt i d' aghaidh.mS Ná haistrigh an chloch ársa theorann,agus ná déan bradaíocht ar thalamh dílleachtaí.X) Ná cuir caint amú ar amadán,mar nach dtuigfidh sé ciall do ráite.fEDéanfaidh tú cibé beagán a íosfaidh tú a aiseag,agus rachaidh do bhladar amú.#Ba gheall le [hanfa] ina scornach é agus le seirbhe ina chraos;«Bí ag ithe agus ag ól,» a deir sé leat, ach ní ó chroí é.[/Ná caith béile le duine gortachagus ná bíodh dúil agat ina shólais, Caith súil uirthi agus imeoidh sí léi,fásfaidh sciatháin uirthi,dála an iolair a eitlíonn chun na spéire.a;Ná caith do dhúthracht ag cnuasach maoine,agus ná bain le [breis bhradaigh].NNá cuir dúil ina shólais,mar níl siad iontaofa mar bhia.I Cuir scian chun do scornaí,má tá luí le craos agat.o YMá shuíonn tú ag bord le flaith,tabhair faoi deara go cúramach céard atá leagtha romhat.%An bhfeiceann tú duine atá oilte ar a ghnó?déanfaidh sé freastal ar ríthe;ní do shuaracháin a bheidh sé ag fónamh.QNá haistrigh cloch ársa theorann,a leag do shinsir ina leaba.^5Mura mbíonn sás d' fhuascailte agat,tógfaidh siad an leaba a bheidh fút.c?Ná bí ar dhuine díobh siúd a thugann gill,agus a théann in urrús le fiacha.[/Le heagla go bhfoghlaimeofá a bhealaí,agus go mbéarfaí ort i ngaiste.{Ná déan muintearas leis an té atá tugtha don fhearg,agus ná bíodh caidreamh agat ar fhear drochmhianaigh,b=Óir déanfaidh an Tiarna a gcúis a agairt,agus ídeoidh sé lucht a n-ídithe.}sNá creach an bochtán mar gur bochtán é,agus ná ciap aon duine atá á bhuaireamh i ngeata na cathrach;y kLe go mbeifeá in ann an fhírinne a léiriú,agus lucht do cheistithe a fhreagairt le briathra stuama?h INach bhfuil [deich gcaibidil fichead] de chomhairlí agusde ghaois scríofa agam duit,m STá [do chosán] á thaispeáint agam duit inniule go mbeadh do mhuinín agat as an Tiarna.~ uBeidh sé ina shólás agat iad a choimeád i do chroí,agus iad go léir a bheith mar phionna ar do bheola. wRáitis na saoithe:Tabhair cluas agus éist le briathra na saoithe,agus crom ar a bhfoghlaim.|qLuigh ar an mbochtán agus bronnfar maoin air;tabhair rud don saibhir agus déanfaidh tú é a chreachadh.ucTá an bhaois ginte i gcroí an linbh;ach déanfaidh slat an smachtaithe í a dhíbirt i gcéin as.pYCuithe domhain béal mná deoranta;an té a bhfuil an Tiarna i bhfearg leis, titfidh sé inti.Y+ «Tá leon lasmuigh,» a deir an leisceoir!«Marófar sa tsráid mé!»q[ Déanann súile an Tiarna an t-eolas a fhaire,ach leagann sé ar lár briathra na mbréagairí.gG Tá cion ag [an Tiarna] ar an gcroí glan,agus is cara don rí fear na cainte caoine.  Tabhair bata is bóthar don scigire agus baileoidh an t-aighneas leis,agus beidh deireadh le hachrann is le hachasán.oW Tá beannacht i ndán don duine cineálta,mar roinneann sé a chuid aráin leis an mbochtán.ykAn té a shíolann an éagóir, beidh fómhar na tubaiste aige;air féin a [thitfidh] bata a chuthaigh.}Bíonn an toiceach ag mursanacht ar an mbochtán,agus bíonn fear na hiasachta faoi bhois an té a thug rud dó.~wDéan an leanbh a oiliúint sa bhealach is dual dó;agus nuair a rachaidh sé in aois ní thréigfidh sé é.}Tá dealga agus gaistí ar chosán an urchóidigh;an té a thugann aire do féin, déanfaidh sé é féin a sheachaint orthu.o|WSé luach saothair na humhlaíochta agus eagla an Tiarnaná saibhreas, onóir agus fad saoil. {Feiceann fear na céille an baol chuige agus téann i bhfolach uaidh;téann na baotháin ar aghaidh agus díolann siad as.Uz#Casann an saibhir ar an daibhir;sé an Tiarna a rinne iad go léir.ny WTá dea-cháil le roghnú thar bhreis maoine,agus is fearr dea-mheas ort ná airgead nó ór.pxYDéantar an t-each a ghléasadh le haghaidh lá an chatha,ach is é an Tiarna a bheireann bua.]w3Ní sheasódh eagna ná tuiscint ná comhairlean fód in aghaidh an Tiarna.mvSBíonn gothaí na muiníne ar an urchóideach;déanann an fíréan a bhearta féin a mheá.yukDéanfar an finné bréige a mhilleadh,ach tabharfar cluas i gcónaí d' fhocail an duine ghéilliúil.tNíl ach gráiniúlacht in íobairt na n-urchóideach,agus is mó ná sin is amhlaidh é nuair is le drochintinn í.sBíonn saint gan staonadh ar fhear an oilc,ach ní théann aon stad ar an bhfíréan ach ag dáileadh gan doicheall.rr]Is trúig bháis don leisceoir a ainmhian féin,mar ní áil lena lámha aon bheart a dhéanamh.nqUScigire a thugtar ar fhear an uabhair is an díomais,agus bíonn éirí in airde ina iompar.dpAAn té a chuireann smacht ar a bhéal agus ar a theanga,seachnaíonn sé tubaiste.oDhéanfadh an duine críonna dúnfort na ngaiscíoch a dhreapadh,agus an daingean as a mbíonn a muinín a scartadh.nyAn té a théann sa tóir ar an gcóir agus ar an gcineáltas,beidh idir bheatha agus chóir agus onóir aige.sm_Tá maoin luachmhar agus ola i dteach an duine chríonna,ach déanfaidh an t-amadán é a alpadh.PlIs fearr cur fút san fhásachná le báirseach cancrach mná.hkITá an t-urchóideach mar gheall leis an bhfíréan,agus an feallaire leis an ionraic.jBeidh an mhuintir a bhfuil dúil acu sa só, gan mhaoin;agus an té atá tugtha don fhíon agus don ola ní bheidh sé saibhir.uicAn té a théann ar fán ó chosán na tuisceana,ligfidh sé a scíth i gcomhluadar na scáileanna.lhQIs lúcháir don fhíréan an ceart a chur i bhfeidhm,ach is uafás é do na hurchóidigh.sg_Cuireann tabhartas faoi choim fearg chun suain,agus múchann breab faoin mbrat an cuthach feirge.wfg An té a thugann cluas bhodhar d' éamh an bhochtáinnuair a ghlaofaidh sé féin, ní eistfear leis.|eq Breathnaíonn an fíréan ar theach an drochdhuine,agus basctar na héagráifigh de dheasca a n-urchóide.d Déantar saoi den daoi nuair a smachtaítear an tarcaisneoir;foghlaimíonn sé ceacht nuair a bhíonn an rath ar an bhfíréan.hcI Tá dúil san olc i gcroí an drochdhuine;ní ghlacann sé trua dá chomharsana riamh._b7 Is fearr cur fút i gcúil sa lochta,ná bheith in aontíos le bean achrainn.Xa)Is cam é casán an chiontaigh,ach is íon é iompar an duine ionraic.q`[Déanfaidh foréigean na n-urchóideach iad a scriosadh,mar nach áil leo an ceart a dhéanamh.R_Gnothú maoine le teanga bhréagach,gal soip é agus baol báis.~^uTéann smaointe an duine dhícheallaigh chun sochair dó;an bhochtaine amháin is dán don luaithintinneach.s]_Súile uaibhreacha agus croí díomasach,is lóchrann drochdhaoine iad agus níl iontu ach peaca.o\WAn ceart is an chóir a dhéanamh,is taitneamhaí é sin leis an Tiarna ná íobairt ar bith.j[MD' fhéadfadh iompar duine bheith ceart ina shúile féin,ach meánn an Tiarna an croí.sZ aTá croí an rí i láimh an Tiarna mar shruthán uisce;iompaíonn sé é cibé treo is toil leis.jYMIs maith an leigheas ar an olc buillí créachtaithe;agus glanann buillí an t-ionathar.]X3A neart féin glóir na n-ógánach,ach an ceann liath maise na seanóirí.zWmDéanann cinéaltas is dílse an rí a chosaint,agus is í an fhíréantacht teannta a ríchathaoireach.WV'Sé spiorad an duine lampa an Tiarna,ag spiúnadh doimhneas a chroí.iUKDéanann an rí cliste na hurchóidigh a cháitheadh,agus tiomáineann an roth tharstu.TIs gaiste roimh dhuine a rá de phreib: «Tá sé tíolactha.» agus gan machnamh a dhéanamh ach tar éis a mhóide.pSYTreoraíonn an Tiarna céimeanna an duine;conas más ea is féidir dó a bhealach a thuiscint?aR;Is fuath leis an Tiarna malairtí meáchan;ní maith iad na meánna fealltacha.QNá habair: «Déanfaidh mé an t-olc a chúiteamh» ;ach bíodh do dhóchas as an Tiarna agus tiocfaidh sé i gcabhair ort.hPIAn oidhreacht a fuarthas de gheit ar dtús,ní bheidh beannacht uirthi faoi dheireadh.tOaMá chuireann duine mallacht ar athair nó ar mháthair,múchfar a lóchrann faoi dhorchadas dubh.zNmDéanann an cardálaí rúin a nochtadh;ná bíodh caidreamh agat dá bhrí sin le fear na baothchainte.eMCMeáigh do bhearta i gcomhairle le daoine eile;agus fear cath le treoir chiallmhar.LFaigheann duine blas milis ar an mbia a fuarthas trí chalaois,ach is geall le grean ina bhéal é ina dhiaidh sin.K5Tóg brat duine nuair a théann sé i mbannaí le strainséir;bíodh sé féin mar gheall agat nuair a théann sé in urrús le coimhthígh.qJ[Tá an t-ór ann, agus raidhse cloch lómhar,ach is iad beola an eolais an tseoid róluachmhar.xIi«Níl aon mhaith ann, níl sin,» a deir an ceannaíach imíonn sé leis agus é ag maíomh as féin.H' Ná bí ceanúil ar an gcodladh, nó beidh an bhochtaine agat mar chéile;bíodh do shúile ar leathadh agus beidh flúirse bia agat.fGE An tsúil a fheiceann agus an chluas a chluineann,is é an Tiarna a rinne iad araon.pFY Taispeánann an leanbh dúinn fiú agus é ag súgradh,an olc nó an maith a bheidh a bhearta.{Eo Meáchan anseo, a mhalairt ansiúd; tomhas anseo tomhas eile thall;is gráin leis an Tiarna iadsan araon.]D3 Cé ar féidir leis a rá: «Ghlan mé mo chroí,táim saor ó mo pheaca?»ZC-An rí a shuíonn ina shuí breithimh,scagann sé gach olc lena shúile._B7An fíréan a bhfuil a bhealaí gan cháim,is méanar dá chlann ina dhiaidh.iAKIs iomaí duine a deir go bhfuil sé féin dílis,ach cé a aimseoidh fear inmhuiníne?@Is cuma nó uisce domhain a mbíonn ar aigne ag duine ina chroí istigh;níl ag an duine tuisceanach ach é a tharraingt amach.?5Tá an fómhar thart, ach níl aon treabhadh déanta ag an leisceoir;beidh súil in airde aige in am an bhainte, ach ní beidh dada ann dó.^>5Is onóir do dhuine aighneas a sheachaint,ach beidh gach amadán ag achrann.z=mIs geall le glam leoin fearg rí,agus an té a ghriogann chun cuthaigh é, milleann sé a bheatha féin.v< gTá an fíon gan stuaim, agus is trodaire é an braon crua;níl aon chiall ag an té a mheallann sé.X;)Tá [an bata] ullamh do scigirí,agus léasadh do dhroim na n-amadán.c:?Tugann an drochfhinné tarcaisne don cheart;alpann craos an urchóidigh an t-olc.9 Ná tabhair cluas do theagasc a thuilleadh, a mhic,más d' fhonn faillí a dhéanamh ina bhfuil le rá ag an eolas é. 8 An té a chuireann a athair as seilbh, agus a chuireann a mháthair chun siúil,is mac gan náire é agus ábhar masla.7%Buail an scigire, agus mar sin is mó a bheidh an t-aineolaí san airdeall;ceartaigh fear na tuisceana agus beidh breis eolais aige.g6GTumann an leisceoir a chrobh sa mhias,ach ní bhacann le hé a bhreith chun a bhéil.5Seolann eagla Dé chun na beatha;an té a mbíonn sí aige,bíonn bia agus fothain aige, gan scéin roimh aon olc air.]43Bíonn súil le dílseacht ó dhuine,agus is fearr bochtán ná bréagaire.s3_Is iomaí beartas a bhíonn á dtaibhreamh do dhuine,ach is é aidhm an Tiarna a sheasfaidh buan.p2YTabhair cluas do chomhairle, agus glac le teagasc,le go mbeadh breis gaoise agat as seo amach.s1_Díolfaidh fear an drochmhianaigh as;scaoil leis agus is measa ná sin [a bheidh an scéal agat].h0ICuir smacht ar do mhac fad a mhaireann an dóchas;ná cuir romhat é mhilleadh ar fad. / An té a bhíonn cineálta leis na boicht, tugann sé iasacht don Tiarna,déanfaidh sé cúiteamh ar son a ndearna sé..An té a choimeádann na haitheanta, coimeádann sé é fein;an té ar beag leis an briathar, gheobhaidh sé bás.f-ECuireann leisce duine i dtoirchim suain,ach beidh ocras fós ar an duine díomhaoin.n,UTagann teach agus maoin mar oidhreacht athar,ach tagann bean chiallmhar ó láimh an Tiarna.d+A Scriosann amadán mic a athair;is geall le sconna ar sileadh scabhlaeireacht mná.U*# Is geall le glam leoin fearg rí,ach le drúcht ar fhéar a ghnaoi.\)1 Cuireann ciall srian le fearg duine,agus is glóir dó scaoileadh le coir.(} Ní cuí don amadán maireachtáil i sócamas,agus is lú ná sin is cuí do dhaor bheith i gceannas ar fhlatha.k'O Ní rachaidh an finné bréagach gan phionós,agus scriosfar an té a spalpann éitheach.&{An té a aimsíonn an eagna, fónann sé dó féin;an té a dhéanann cúram den tuiscint, aimsíonn sé sonas.H% Bíonn fuath ag a dheartháireacha go léir don bhochtán,nach mó ná sin mar a theitheann a chairde uaidh. Bíonn focail de dhíth air, ach ní bhíonn siad ar láimh aige.u$cBíonn a lán ar thóir fabhar ón bhfial;is cara ag gach aon duine an té a scaipeann bronntanais.f#ENí rachaidh an finné bréige gan phionós,agus ní rachaidh fear na mbréag slán.^"5Méadaíonn cairde le méadú maoine,ach tréigeann a aon chara an bochtán.u!cA bhaois féin a scriosann conách duine,ach is ar an Tiarna a thugann sé aghaidh a chaoraíochta.s _Ní maith í an díograis gan an machnamh;an té a bhrostaíonn a chéim, cailleann sé an tslí.l SIs fearr an bochtán a mhaireann go fíréantaná an té atá saibhir ach claon ina shlite.{o[Tá cairde ann] a sheolann daoine chun na tubaiste,ach tá a thuilleadh ann ar gaire iad ná deartháir.s_Achainíocha a bhíonn ar bhéal an bhochtáin,ach boirbeacht a thagann mar fhreagra ón saibhir.jMAn té a aimsíonn bean chéile, aimsíonn sé sonas,agus bíonn fabhar aige ón Tiarna.}Tá bás agus beatha faoi smacht na teanga;an mhuintir ar geal leo í, ní foláir dóibh a toradh a chaitheamh.wgNuair a bhíonn goile duine lán is trí shaothar a bhéil féintoradh a bhéil féin is sáith aige.yIs geall le cathair láidir deartháir a fhaigheann cúnamh dearthár;is cuma [cairde] nó barraí caisleáin.q[Cuireann an crann críoch le haighnis,agus déanann réiteach idir aighneasóirí cumhachtacha. 9Samhlaítear go mbíonn an ceart ag an té is túisce a chuireann a chás in iúl,nó go dtagann an dara duine agus go ndéanann scrúdú air.hITuilleann bronntanas slí isteach do dhuine,agus tugann sé i láthair na bhflatha é.ucFaigheann an aigne éirímiúil greim ar an eolas,agus bíonn cluas an eagnaí ar thóir an eolais.xiIs féidir le meanma an duine breoiteacht a iompar,ach cé a d' fhéadfadh cur suas le heaspa misnigh?U# Baois agus náire is eafreagra a thabhairt gan éisteacht ar dtús.kO Bíonn uaill i gcroí an duine roimh é a scrios,ach umhlaíocht a ghabhann roimh onóir.T! A mhaoin is cathair thréan don saibhir;is balla ard í, dar leis.dA Túr daingean ainm an Tiarna,ritheann an fíréan faoina dhéin agus ní baol dó.dA An té a bhíonn díomhaoin i mbun a ghnóthaí,is deartháir é don scriosadóir.zmIs geall le sóláis mhilse briathra an chúlchainteora,agus sleamhnaíonn siad síos isteach sa ghoile.S Scriosann béal an amadáin é féin,agus is gaiste dó a bheola.v eTarraingíonn caint an amadáin aighneas air féin,agus tugann a bhéal cuireadh chun é a léasadh.l QNí maith é lé a bheith leis an urchóideach,ná an fíréan a fhágáil ar díth córa.W 'Uiscí doimhne iad briathra an duine,tuile bhrúchtach, foinse eagna.p YNuair a thagann an urchóid leanann drochmheas chomh maith;agus leanann an easonóir an masla.hINí hé an machnamh is geal leis an amadán,ach bheith ag tabhairt a thuairime os ard. yAn té a mhaireann leis féin, déanann sé mar is rogha leisagus cuireann [comhairle d' aon sórt] fearg air./Bíonn cáil na heagna fiú ar an amadán má choimeádann sé a bhéal dúnta;nuair nach mbíonn focal as, meastar go bhfuil sé cliste.}Tá eolas ag an té ar féidir leis smacht a chur ar a theanga;coimeádann an fear tuisceanach smacht air féin.iKNíl sé cóir pionós a chur ar an bhfíréan,ach is measa fós an t-uasal a bhualadh.pYÁbhar dóláis dá athair mac baoth,agus cúis bhróin é dá mháthair a thug ar an saol é.ykCuireann an fear tuisceanach an eagna roimhe,ach sroicheann raon súl an amadáin go himill na cruinne.c?Glacann an t-urchóidí breab faoi scáth brait,leis an gcóir a chur dá treoir.[/Oideas fónta an croí meidhreach;seirgeann na cnámha le heaspa misnigh.eCCúis bhróin dá athair an baothán mic;níl lúcháir i ndán d' athair amadáin.~Ní bhíonn sonas i ndán d' fhear an chroí chlaoin;titeann an tubaiste sa mhullach ar fhear na teanga fealltaí.}An té ar maith leis aighneas, is maith leis [buillí];fear na mbriathra uaille, bíonn sé ag suirí le drochíde.Z|-An fear gan chiall tugann sé gillagus téann i mbannaí lena chomharsa._{7Is cara cara i gcónaí,ach is d' uain na hainnise a shaolaítear deartháir.dzACén tairbhe airgead i láimh an amadáinle gaois a cheannach, agus é gan chiall?mySAn ciontach a shaoradh nó an neamhchiontach a dhaoradh,is gráin leis an Tiarna iad araon.|xqIs cuma aighneas a thosú nó scaoileadh le tuile;buail cos air dá bhrí sin sula n-adhntar an t-achrann.iwK An té a thugann olc mar chúiteamh ar mhaith,ní dhíbreoidh sé an t-olc óna theach.gvG B' fhearr teacht ar bheithir a chaill a cuid coileánná ar amadán i mbun a bhaoise.u{ Níl a thaibhreamh don urchóideach ach ceannairc,cuirfear teachtaire dásachtach fána chomhair dá réir sin.{to Fágann ceartú rian níos déine ar an bhfear tuisceanach,ná mar a fhágann céad buille ar an amadán.sw An té a mhaitheann coir, spreagann sé grá;ach an té thagraíonn arís di, cuireann sé cairde in earraid._r7Buachloch breab dar le fear a bronnta;ritheann leis cibé slí a chasann sé.lqQNí oireann béal soilbhir don bhaoth,ach is lú ná sin a oireann éitheach don phrionsa.RpSliocht a sleachta coróin na sean;a n-athair glóir na clainne.oMasla don chruthaitheoir is ea fonóid faoin mbocht;an té a gháireann faoin ainnise, ní rachaidh sé gan phionós.{noÉisteann an t-urchóideach le béal mailíseach,agus tugann an bréagaire aird ar theanga an bhéadáin.jmMDon airgead an breogán, don ór an sorn;ach le croíthe a phromhadh, tá an Tiarna ann.lSé an daor cliste an máistir nuair is drabhlásach é an mac;beidh sé i bpáirt leis na deartháireacha chun na hoidhreachta.Uk %Is fearr crústa tur agus síocháin,ná teach fleá agus ceannairc.Xj)!Ar an ucht a chaitear na cranna,ach ón Tiarna a thagann an réiteach.i) Is fearr an duine stuama ná an gaiscíoch tréan;agus an té atá ina mháistir air féin ná an té a dhéanann cathair a ghabháil.\h1Coróin ghlóire é an ceann liathagus beatha fhíréanta a thuilleann í. g Tá urchóid á taibhreamh d' fhear sméidte na súl,agus tá an t-olc déanta ag an té a chuireann grabhas air féin.mfSCuireann an foréigneach a chomharsa ar seachrán,agus meallann é ar bhóthar nach fónta.keOSíolann an cealgaire aighneas,agus deighleann an béadánaí dlúthchairde óna chéile.cd?Beartaíonn an t-alfraits olc,agus is cuma nó tine loiscneach briathra a bhéil.^c5Bíonn goile an tsaothraí ag saothar dó,agus a chraos ocrach á ghriogadh.fbETá cosán ann a shamhlaíonn ceart do dhuine,ach níl de chríoch leis ach an bás.xaiIs cuma nó cior mheala briathra séimhe;is milis iad le blaiseadh agus is sláintiúil iad don chorp.m`SMúineann croí an eagnaí gliceas dá bhéal,agus cuireann sé le meallacacht a bhriathar.s__Is foinse beatha an ghaois don té a bhfuil sí ina sheilbhach is í an bhaois crá na n-amadán.y^kTugtar fear na críonnachta ar an té atá eagnaí croí;cuireann milse briathar le meallacacht ráite.]Beidh an rath ar an té a thugann aird ar an mbriathar;is méanar don té a mbíonn a mhuinín aige as an Tiarna.r\]Is fearr a bheith umhal ó chroí i measc na n-ísealná an chreach a roinnt leis na huaibhrigh.X[)Gabhann uabhar roimh thubaiste;agus éirí in airde roimh threascairt.~ZuCasann ród an fhíréin i leataobh ón olc;an té a fhaireann cá bhfuil a thriall caomhnaíonn sé a bheo.cY?Is fearr an eagna a aimsiú ná an t-ór;tóg tuiscint mar rogha thar an airgead.tXaBíonn an bheatha i ngile ghnúis an rí,agus is geall le scamaill bháistí an earraigh a ghnaoi.WW'Teachtaire báis fearg rí,ach déanfaidh an t-eagnaí í a cheansú.sV_ Bíonn fáilte ag an rí roimh bheola fíréanta;bíonn grá aige don té a labhraíonn go cóir.rU] Is gráin le ríthe an t-olc a dhéanamh,mar is í an fhíréantacht is bonn faoin ríchathaoir.qT[ Is leis an Tiarna an mheá agus na scálaí cothroma;is é a rinne na meáchana uile sa mhála.kSO Tagann oracail ó bhéal an rí,ní dhéanann sé dearmad nuair a fhógraíonn a bhreith.gRG Beartaíonn duine a chúrsa ina chroíach sé an Tiarna a threoraíonn a chéimeanna.TQ!Is fearr an beagán agus an chóirná an mórán agus an éagóir.lPQNuair a thugann bealaí duine taitneamh don Tiarna,déanann sé cairde fiú dá eascairde.O}Déantar leorghníomh sa pheaca trí dhílseacht agus seasmhacht;seachnaíonn fear an t-olc le heagla an Tiarna.lNQIs fuath leis an Tiarna an croí uaibhreach,bí deimhin de nach rachaidh sé gan phionós.|MqRinne an Tiarna gach ní le haghaidh cuspóra ar leith,agus an t-urchóideach le haghaidh lá na tubaiste.hLIFág do shaothar go léir faoin Tiarna,agus cuirfear do phleananna go léir i gcrích.pKYBíonn iompar an duine gan cháim dar leis féin,ach is é an Tiarna a thomhaiseann an intinn.[J 1Déanann croí an duine an beartú;ach sé an Tiarna a thugann an freagra.aI;!Is teagasc san eagna é eagla an Tiarna;gabhann an umhlaíocht roimh an onóir. H  An té a dhiúltaíonn don smacht, níl meas aige air féin;an té a éisteann le ceartú faigheann sé breis tuisceana.sG_An té a thugann cluas ghéar do cheartú folláin,beidh fáilte roimhe i gcomhluadar na saoithe. ~~G}}|}|{{g{zz:yy&xxLwwKvvUuu5tt5sswrrrGqq8ppooownnn(mmAll`lkk%jjgiiihhMgghffceeddsccc_cbb6as``\__0^^L]]W\\w\[[ZZUYYY XeWWYVV|VUgTTBSS0RR QQ)PPONNhMMnLLkKK&JJIjHH~H"GG2FFTEE|EDD;CC5BB7AA>@@[??m?>> ===+<;|:::9,88.77p655!4N33G22<111&00J//l...-,,,+++3**2))N(((='''&&&%%A$$r##""""!!F hpi)iQa.P7)   ?kGO26 Mar cé hé ar féidir dó ithe ná ól ar neamhchead dó?.NU25 Níl aon ní ann is fearr do dhuine ná ithe agus ól agus aoibhneas a bhaint as a shaothar. Go deimhin, chonaic mé gur ó láimh Dé a thagann sé seo freisin.:Mm24 Óir, bíonn a laethanta uile lán dóláis agus a chuid saothair lán dobróin; fiú amháin san oíche ní fhaigheann sé suaimhneas croí. Baois is ea é seo chomh maith.L23 Mar cén tairbhe a bhaineann duine as a chuid saothair uile agus as an dianmhachnamh a chaitheann sé leis abhus faoi luí na gréine?uKc22 Óir aon duine ar bith a oibríonn go saothrach le heagna agus le heolas agus le gaois, bíonn air toradh a shaothair a fhágáil mar oidhreacht ag duine eile nach bhfuil faic dá dhua faighte aige. Baois agus olc mór is ea é seo.J21 Ar an ábhar sin tháinig racht éadóchais orm faoin saothrú go léir a bhí déanta agam abhus faoi luí na gréine.yIk20 Agus cé aige a bhfuil a fhios an mbeidh seisean ina shaoi nó ina dhaoi? Ach mar sin féin is faoina chúram sin a bheidh toradh an tsaothraithe go léir a rinne mise chomh cliste sin abhus faoi luí na greine. Baois is ea é seo leis.6HeBa ghráin liom go deimhin an saothrú go léir a rinne mé faoi luí na gréine toisc go gcaithfinn a thoradh a fhágáil ag an duine a thiocfadh i mo dhiaidh. 19 OG18 Dá thairbhe sin uile, ba ghráin liom an saol seo mar chuir an saothrú uile a dhéantar faoi luí na gréine déistean orm; óir níl sa mhéid sin go léir ach baois agus tóraíocht gaoithe.F}17 Óir ní choinneofar buanchuimhne ar an saoi ach oiread agus a choinneofar ar an daoi; mar sna laethanta atá le teacht déanfar dearmad orthu araon gan mhoill. Faraor, conas is féidir go sciobann an bás an saoi agus an daoi leis le chéile!»lEQ16 Arsa mise liom féin mar sin: «Más í cinniúint an daoi mo chinniúntse freisin, cad chuige go mbeinnse chomh heagnaí sin ar fad? Cén tairbhe dom é?» Agus is é a dúirt mé: «Baois is ea é seo chomh maith.D14 Chonaic mé gur tairbhí an eagna ná an amaidí faoi mar is tairbhí an solas ná an dorchadas.15 Tá súile ina cheann ag an saoi; is sa dorchadas, ámh, a shiúlann an daoi. Ach is eol domsa go bhfuil an chinniúint chéanna i ndán dóibh beirt.sC_ Agus thug mé faoi staidéar a dhéanamh ar an eagna agus ar an díth céille agus ar an amaidí.`B9 Agus cad a fhéadfaidh comharba an rí a dhéanamh? Dada thar a bhfuil déanta cheana.+AO D' iompaigh mé ansin chun breathnú ar na hoibreacha go léir a bhí déanta ag mo lámha agus ar an saothar uile ar chaith mé mo dhúthracht leis; agus féach, ní raibh san iomlán de ach baois agus tóraíocht gaoithe ná ní raibh tairbhe dá laghad le baint as faoi luí na gréine. @  Agus cibé ar bith ní a shantaigh mo shúile, níor choimeád mé uathu é ná níor cheil mé aon phléisiúr ar bith orm féin. Is ea, go deimhin; bhain mé taitneamh as mo chuid saothair go léir agus is mar sin amháin a cúitíodh mo dhua uile liom. ? Dá bharr sin uile bhí mé níos cumhachtaí agus níos saibhre ná aon duine ar bith díobh siúd a bhí in Iarúsailéim romham.U>#Chruinnigh mé dom féin freisin airgead agus ór agus saibhreas ríthe agus cúigí. D' fhostaigh mé amhránaithe, idir fhir agus mhná, agus bhí sáile shaolta agus mórán ban luí agam chomh maith.q=[Cheannaigh mé sclábhaithe, idir fhir agus mhná, de bhreis ar na sclábhaithe teallaigh a bhí agam. Bhí níos mó eallaigh agus caorach i mo sheilbh agam, leis, thar mar a bhí, ag aon duine eile a bhí in Iarúsailéim romham.K<Rinne mé linnte uisce chun fáschoill de chrainn óga a uisciú.d;ARinne mé garraithe agus páirceanna agus chuir mé gach cineál de chrainn toraidh iontu.n:UThug mé faoi oibreacha móra a dhéanamh. Thóg mé tithe agus phlandaigh mé fíonghort dom féin.N9Is amhlaidh a d' fhéach mé de thoradh mo chuid machnaimh le mo chorp a shásamh le fíon ach go mbeadh m' intinn do mo stiúradh le barr eagna; bhí mé tar éis an amaidí a ghabháil chugam féin chomh maith le súil go bhfeicfinn céard ab fhearr do dhaoine a dhéanamh le linn gearrthéarma a saoil abhus faoin spéir.n8UIs é a dúirt mé i dtaobh an gháire; díth céille, agus i dtaobh na lúcháire: Cén tairbhe í?"7 ?Arsa mise liom féin: «Seo anois, féachfaidh mé an lúcháir ort; bain aoibhneas as an bpléisiúr.» Agus féach, baois ba ea é seo freisin.6 {Óir, dá mhéad í ár n-eagna is ea is mó ár gcrá agus dá leithne é ár n-eolas is ea is géire ár bpianpháis.N5 Mar sin féin, nuair a chuir mé m' intinn ag obair chun an eagna agus an t-eolas, an díth céille agus an amaidí, a thuiscint, d' aithin mé nach raibh anseo chomh maith ach tóraíocht gaoithe.~4 wArsa mise liom féin ansin: «Féach, táimse tar éis níos mó den eagna a chnuasach ná duine ar bith díobh siúd a bhí ina rialtóirí ar Iarúsailéim romham agus is mór ar fad an taithí atá faighte agam ar an eagna agus ar an eolas.»W3 )Óir, ní féidir an cam a dhíriú ná an ní nach bhfuil ann a chomhaireamh.2 1Agus chonaic mé na gníomhartha uile a dhéantar abhus faoi luí na gréine; agus féach, níl iontu go léir ach baois agus tóraíocht gaoithe.X1 + agus le barr eagna chuir mé m' intinn ag obair chun cuardach agus taighde a dhéanamh i dtaobh an uile ní a dhéantar faoi na spéartha diansaothar dólásach é seo a leag Dia ar dhaoine chun iad a chrá.K0  Bhí mise, Cóheilit, i mo rí ar Iosrael in Iarúsailéim/ 3 Ní chuimhnítear anois ar na glúine a bhí ann fadó; ná ní bheidh cuimhne ar na glúine atá le teacht ag na glúine a thiocfaidh ina ndiaidh.m. U Fiú amháin an ní a ndeirtear faoi: «Féach, is rud nua é seo,» bhí sé ann romhainn anallód."- ? An ní a bhí ann tráth, is é a bheidh ann go brách; an ní a rinneadh cheana, is é a dhéanfar arís; mar níl aon ní nua ann faoi luí na gréine.;, qTá gach uile ní lán leimhe agus ní féidir leis an duine trácht a dhéanamh orthu; ní bhíonn an tsúil sásta lena bhfeiceann sí ná an chluas sásta lena gcloiseann sí.5+ eRitheann na haibhneacha go léir isteach san fharraige ach ní líontar í choíche; mar sin féin coinníonn na haibhneacha orthu ag déanamh ar a gceann cúrsa go brách.* 1Séideann an ghaoth ó dheas agus casann sí ó thuaidh ansin; siúd léi timpeall arís agus arís eile agus leanann sí dá timchuairt gan stad.r) _Éiríonn an ghrian ach téann sí faoi arís agus brostaíonn sí léi chun na háite ar éirigh sí as.l( SImíonn glúin amháin as agus tagann ceann eile ina háit ach fanann an domhan ann go deo.U' %Cén tairbhe do dhuine an saothar uile a dhéanann sé faoi luí na gréine?V& 'Buaic na baoise a deir Cóheilit, buaic na baoise! Níl in aon ní ach baois!P% Briathra Chóheilit, mac Dháiví atá ina rí in Iarúsailéim.e$CTugaigí di toradh a saothair,agus moladh a gníomhartha í ag geataí na cathrach. # Is mealltach í an scéimh, agus is neamhbhuan í an áilleacht;is don bhean ar a bhfuil eagla an Tiarna is dual moladh.a";«Rinne mórán ban éachtaí atá le moladhach sáraíonn tusa iad go léir.»u!cÉiríonn a clann ina seasamh, agus fógraíonn siad gur méanar di;canann a fear céile moladh di:f ECoimeádann sí súil ghéar ar a teaghlach,ní chaitheann sí bia an díomhaointis.nUNuair a osclaíonn sí a béal, déanann sí é le stuaim;agus tá teagasc caoin ar a beola.fEBíonn neart agus dínit mar bhrat uimpi,agus ní cás di gáire faoin lá amárach.hIDéanann sí braillíní a fhí agus a dhíol,agus tugann sí criosanna don cheannaí.Bíonn a fear céile faoi dhea-mheas ag geataí na cathrach,nuair a shuíonn sé i gcomhluadar sheanóirí na tíre.hIDéanann sí a cuilteanna féin,agus bíonn línéadach mín agus éidí corcra uimpi.wNí eagla léi sneachta a theacht ar a teaghlach,mar go bhfuil éadach [cluthair] ar a seirbhísigh go léir.fECaitheann sí go fial leis an duine dearóil,agus tugann sí déirc don duine bocht.a;Coinníonn sí an coigeal ina láimhagus beireann a méireanna ar an bhfearsad.c?Feiceann sí gur maith is fiú é a saotharagus ní mhúchtar a lampa san oíche.b=Cuireann sí a neart mar chrios faoina coim,agus taispeánann fuinneamh a géag.Déanann sí gort a iniúchadh agus é a cheannach;cuireann sí fíonghort lena mbíonn saothraithe aici lena lámha.Déanann sí mochóirí roimh láagus tugann bia dá teaghlach,agus riarann a gcúraimí ar a cuid ionailtí._7Is geall le hárthach ceannaí íagus í ag tabhairt a cuid bia ón imigéin.^5 Lorgann sí olann agus líon,agus oibríonn sí go dícheallach lena lámha.N Ní dochar ach sochar a dhéanfaidh sí dóar feadh a saoil.q[ Is inti a chuireann a fear a mhuinín go léir,agus ní bheidh aon cheal brabaigh air dá barr.4c (Dán Aibítreach san Eabhrais)`9 Labhair féin! tabhair breith chóir!cosain cearta na mbocht, agus na ndealbh.f EOscail féin do bhéal ar son an bhalbháin,agus ar son chearta cách atá treigthe.v eÓlaidís agus déanaidís dearmad ar a dtubaiste,agus ná cuimhnídís ar a n-ainnise a thuilleadh.t aTabhair deoch chrua don té atá ag saothrú an bháis,agus fíon don chroí atá lán de dhomlas; Le heagla go ndéanfaidís dearmad le barr óil, ar gach a reachtaíodh,agus satailt ar chearta na n-ainniseoirí. Ní dual do ríthe, a Lamúéil,ní dual do ríthe fíon a ól,ná do fhlatha bheith tugtha do dheoch chrua.iKNá caith do neart go léir le mná,ná do [leasracha] leis an lucht millte ríthe seo.pYCéard é seo, a mhic? Céard é seo, a mhic mo bhroinne?Céard é seo, a mhic mo mhóideanna?I Briathra Lamúéil rí Mhasá, a mhúin a mháthair dó.#?!Óir déantar cuigeann le maistriú,tagann fuil as an tsrón nuair a bhrúitear í,agus tagann aighneas as an bhfearg nuair a adhntar í.|q Má bhí sé de bhaois ionat dul le mire,agus go bhfuil aiféala anois ort,buail bos ar do bhéal;  An coileach ag starrfach i measc na gcearc,an pocán, taoiseach an tréada,agus an rí [ag aitheasc] a phobail.X)An leon, an gaiscíoch ar na hainmhithe,nach dtugann cúl le haon ní;jMTá trí nithe ann le céim mhaorga,agus ceithre cinn go deimhin le hiompar stáidiúil:veAn t-earc luachra, d' fhéadfá greim a fháil air i do láimh,ach gnáthaíonn sé páláis ríthe.`9Na lócaistí, níl rí orthu,ach máirseálann siad go léir faoi dhea-eagar.k~ONa coiníní carraige, treibh gan chosaint iad,ach cuireann siad fúthu sna carraigeacha.i}KNa seangáin, treibh gan neart iad,ach sa samhradh déanann siad deimhin dá soláthar:_|7Tá ceithre nithe ar an talamh atá bídeach,ach is acu atá togha na gaoise:o{WBean thréigthe, nuair a phósann,agus daoirseach nuair a thógann [sí áit] a máistreása.daoi nuair is sáitheach,nyUBaineann trí nithe crith as an talamh,agus tá ceithre cinn nach féidir leis cur suas leo:x!Seo é bealach an adhaltraigh mná:itheann sí bia agus glanann a béalagus deir: «Ní dhearna mé aon ní as an tslí.»w'Bealach iolair sa spéir,bealach nathrach ar an gcarraig,bealach loinge i lár na mara,agus bealach fir le maighdean.gvGTá trí nithe a théann díom a thuiscint,agus ceithre cinn nach mbainim ciall astu:NuAn tsúil a fhéachann le fonóid ar a athair,agus le drochmheas ar [mháthair a bhíonn ag dul in aois],piocfaidh fiacha an mhachaire amach í,agus alpfaidh na badhbha í.tSeól, an bhroinn aimrid,an talamh nach féidir a sháitheadh le huisce,agus an tine nach ndeir riamh: «Is leor sin.»EsTá beirt iníon ag an lia,«Tabhair, tabhair,» a ghlaonn siad.Tá trí nithe nach féidir a shasamh,agus ceithre cinn nach ndeir riamh: «Is leor sin» :jrMTá pór ann le claímhte mar fhiacla,agus sceana mar ghialla acu,Leis na boicht a alpadh agus a scrios de chlár na cruinne;agus lucht na gannchúise a shlogadh agus a scuabadh ó chomhluadar daoine.]q3 Tá pór na súl uaibhreach ann,le mór níos fiú i ngach tógáil súile.Yp+ Agus pór atá glan, dar leo féin,ach nár níodh fós as a mbrocamas.noU Tá pór ann a chuireann mallacht ar a n-athair,agus nach gcuireann beannacht ar a máthair.n Ná déan daor a ghearán lena mháistir,le heagla go gcuirfeadh sé mallacht ort agus go mbeadh thiar ort dá bharr.Rm Ar eagla go mbeinn sách agus go séanfainn thú,agus go ndéarfainn: «An Tiarna? cé hé féin?» Nó go mbeinn bocht agus go ndéanfainn goid,agus go maslóinn ainm mo Dhé.!l;Coinnigh i bhfad uaim an t-éitheach agus an bhréag;ná tabhair dom saibhreas ná daibhreas,ach cothaigh mé leis an mbia is cuí dom,QkDhá ní a iarraim ort,ná ceil orm iad sula bhfaighe mé bás:zjmNá cuir lena bhriathra,ar eagla go lochtódh sé thú agus go dtaispeánfadh sé gur bréagadóir thú.iGach briathar a labhraíonn Dia, seasann sé trial na fírinne;is sciath é do gach duine a théann ar a choimirce. h9Cé a chuaigh suas ar neamh agus a thuirling arís?Cé a cheap na gaoithe ina mháma?Cé a ghabh na huiscí ina bhrat?Cé a chuir bonn faoi chríocha na cruinne?Céard is ainm dó féin agus céard is ainm dá mhac?Ar ndóigh is eol duit!Vg%Níor foghlaim mé eagna,ná ní bhfuair mé aithne ar an Aon Naofa.Zf-Táimse, ní foláir, ródhúr le bheith daonnaníl tuiscint duine agam.#e CBriathra ÁgúrvdeIs fuath leis an bhfíréan an coirpeach;agus is fuath leis an urchóideach an té is díreach slí.xciIs iomaí duine a bhíonn ag lútáil le rialtóir,ach is ón Tiarna a fhaigheann gach duine a cheart.ibKIs gaiste é eagla roimh dhaoine,ach ní baol don té a chuireann a mhuinín sa Tiarna.ra]Tá fuath ag comrádaí an ghadaí dá bheo féin;cluineann sé an mhallacht ach ní sceitheann.t`aDéanfaidh a dhíomas féin fear a threascairt,ach bainfidh an t-uiríseal ó chroí onóir amach.b_=Adhnann an fear drochmhianaigh achrann,agus is cúis mhór peaca fear na feirge.y^kAn té a bhíonn ag tláithínteacht le daor óna oige,eisean a bheidh [mar oidhre] air faoi dheireadh.s]_An bhfeiceann tú duine éigin béalscaoilteach?tá níos mó dóchais ann d' amadán ná dósan.~\uNí le briathra amháin a cheartaítear an daor;fiú má thuigeann sé iad, ní thabharfaidh sé aird orthu.[San áit nach mbíonn fís, caitheann an pobal díobh gach srian;ach is beannaithe an té a choimeádann an dlí.rZ]Smachtaigh do mhac, agus tabharfaidh sé suaimhneas aigne duit;cuirfidh sé áthas ar do chroí.|YqNuair a bhíonn na hurchóidigh [i gcumhacht], leathnaíonn an peaca;ach feicfidh na fíréin ar lár iad.X{Bronnann an bata agus an ceartú gaois,ach an leanbh a fhágtar faoi féin, cuireann sé náire ar a mháthair.eWCMá thugann rí breith ar na boicht le cothromas,bunófar a ríchathaoir go brách.nVU Castar an bochtán agus an t-úsaire ar a chéile;cuireann an Tiarna léas ina súile araon.bU= Má éisteann rialtóir le héitheach,beidh a fheidhmeannaigh uile ina ropairí.lTQ Scaoileann an t-amadán lena racht feirge,ach cuireann an saoi srian leis agus smacht air.dSA Is fuath le lucht fola an fear gan cháim,ach [is mór le] daoine ionraice a bheo.pRY Téadh saoi chun argóna le daoi,ach cibé acu i bhfearg nó i ngáire é, ní éireoidh leis.fQEDéanann scigirí cíor thuathail de chathracha,ach cuireann saoithe srian le fearg.zPmDéanann an fíréan cúram de chearta na mbocht.ní chuireann a leithéid d' eolas as don urchóideach.nOUTá gaiste [faoi chosa] an urchóidigh,ach ritheann an fíréan ar aghaidh go lúcháireach.XN)An té a thugann bladar dá chomharsa,leathann sé líon faoina chosa.UM#Daingníonn rí a thír lena cheartas,ach milleann an feallaire é.LAn té a thugann grá don eagna, cuireann sé áthas ar a athair;ach an té a thaithíonn striapacha, scaipeann sé a chuid. K9Nuair a bhíonn na fíréin i gceannas, bíonn lúcháir ar an bpobal;nuair a bhíonn na hurchóidigh i gcumhacht, bíonn an pobal ag osnaíl.yJ mAn té a cheartaítear go minic, ach a chruann a mhuineál,bascfar é go tobann gan fáil ar théarnamh.I#Nuair a fhaigheann na hurchóidigh ceannas, téann daoine i bhfolach,ach nuair a théann siad ar ceal, téann breis ar na fíréin.$HAAn té a thugann déirc don bhocht, ní bheidh easpa air choíche;ach an té a dhúnann a shúile ina choinne, luífidh mallacht ar mhallacht air.G'An té a bhfuil a mhuinín aige as a smaointe féin, is amadán é;ach déanfar an té a shiúlann ar chosán na heagna a fhuascailt.pFYSpreagann an santach achrainn;an té a bhfuil a mhuinín aige as an Tiarna, beidh an rath air. E An té a chreachann a athair nó a mháthair agus a deir: «Ní aon éagóir é sin!» is comrádaí do bhithiúnach é.tDaAn té a cheartaíonn duine eilegheobhaidh sé níos mó fabhair ar deireadh ná fear an bhladair.~CuAn fear santach súil, téann sé sa tóir ar an saibhreas;ach ní eol dó cén ghannchúis a bhuailfidh é.wBgNí maith é leathchuma a dhéanamh ar aon duine;ach déanfaidh daoine éagóir ar son ghreim aráin.A3Beidh beannachtaí go líonmhar ar an bhfear ionraic,ach an té a bheidh ag iarraidh éirí saibhir go tapa, ní rachaidh sé gan phionós. @Beidh flúirse aráin ag an té a shaothraíonn a chuid talún,ach raidhse bochtaine ag an té a leanann beartais bhaotha.?1Déanfar an té a shiúlann san fhíréantacht a fhuascailt;ach an té a bhíonn go guagach idir dhá bhealach, titfidh sé ar cheann acu.n>UAn té ar a bhfuil fuil duine eile,beidh sé ina theifeach go bás; ná tabhair cabhair dó.y=kAn rialtóir gan stuaim, is fear leatroim é;an té ar fuath leis an tsaint, gnóthóidh sé fad saoil._<7Is cuma nó leon cuthaigh, nó beithir ocrach,drochrialtóir ar phobal bocht.;Is méanar don té ar a bhfuil eagla [an Tiarna] i gcónaí,ach an té a chruann a chroí, titfidh an tubaiste sa mhullach air. : Ní rithfidh leis an té a cheileann a chionta;ach an té a admhaíonn iad agus a thréigeann iad, déanfar trócaire air.9) Nuair a bhíonn an lá leis na fíréin, is mór í an lúcháir;nuair a fhaigheann na hurchóidigh ceannas, téann daoine i bhfolach.q8[ Is críonna é an saibhir, dar leis féin,ach béarfaidh an bocht air má bhíonn tuiscint ann.27] An té a chuirfidh an fíréan ar seachrán ar bhealach an oilctitfidh sé isteach ina chuithe féin.Siad an mhuintir neamhchiontach oidhrí an tsonais.j6M An té a iompaíonn a chluas ó éisteacht leis an dlí,is gráiniúlacht fiú a urnaí.5/An té chuireann lena mhaoin le caimiléireacht agus le húsaireacht,is do dhuine eile a scaipfidh ar na boicht a dhéanann sé cnuasach.q4[Mac gaoismhear a choimeádann an dlí,ach tugann comrádaí na ndrabhlásach náire dá athair.h3IIs fearr fear bocht a shiúlann san fhíréantacht,ná fear saibhir na mbealaí claon.m2SNí thuigeann na hurchóidigh cad is cóir ann,ach tuigeann lucht eagla an Tiarna gach ní.1Lucht tréigthe an dlí, molann siad na hurchóidigh;ach an mhuintir a chomhlíonann é, cuireann siad ina n-aghaidh.|0qAn bochtán a luíonn ar na bochtáin,is geall le batharnach báistí é nach bhfágann ruainne le n-ithe. /9Bíonn rialtóirí ina scuainí ag tír de bharr a pheacaí;ach is fada buan a mhairfidh sé má bhíonn rialtoirí tuisceanacha eagnaí aige.r. _Teitheann an t-urchóideach agus gan aon duine sa tóir air;tá an fíréan chomh cróga le leon.l-QAgus bainne na ngabhar do sháith bia do do theaghlach,agus beatha do do bhanseirbhísigh.a,;Ní foláir go soláthróidh na huain brat duit,agus na gabhair cíos do ghort,t+aNuair a imeoidh an féar, go dtiocfaidh an t-athfhás,agus go mbailítear an foráiste ón sliabh,M*Ní buan maoin,agus an maireann saibhreas ó aois go haois?j)MBíodh staid do thréada ar eolas agat go maith,agus tabhair aire mhaith do do tháinte.w(gBrúigh an t-amadán sa mhoirtéar le tuairgnín,(fara grán meilte) ach ní scarfaidh a bhaois leis.l'QDon airgead an breogán, agus don ór an sorn,agus fear le briathra lucht bladair a mheas.y&kNí bhíonn Seól ná Abadón riamh sástaná ní bhíonn súile an duine sásta riamh ach chomh maith._%7[Faoi mar nach ionann ceannaithe aon bheirte],ní ionann croíthe na ndaoine. $An té a shaothraíonn an crann fígí, íosfaidh sé a thoradh;an té a thugann aire dá mháistir, tabharfar onóir dó.`#9Iarann a chuireann faobhar ar iarann;agus cuireann fear faobhar ar fhear eile."}Is geall le bheith ag smachtú na gaoithe,nó ag fáil greim deasóige ar an ola, bheith ag iarraidh í a chosc.Y!+Is cuma nó sconna ar sileadh gan staonadh lá baistí,báirseoir mná; An té a chuirfidh a bheannacht os ard ar a chomharsa i mochóirí na maidine,áireofar é a bheith ag mallachtú.5 Tóg brat duine nuair a théann sé i mbannaí le strainséir,bíodh sé féin mar gheall agat nuair a théann sé in urrús le coimhthígh.  Feiceann fear na céille an baol chuige agus téann i bhfolach uaidh;téann na baotháin ar aghaidh agus díolann siad as.{ «Bíodh ciall agat, a mhic, agus cuir lúcháir ar mo chroí,le go mbeadh freagra agam ar fhear mo mhaslaithe.>u Ná tréig do chara, ná cara d' athar;ná rith go teach do dhearthár lá na tubaiste.Is fearr comharsa i mbéal an doraisná deartháir i bhfad ó bhaile.ta Baineann ola na comhairle an ceo den chroí,ach cuireann milse an mhuintearais sólás ar an anam.RIs cuma nó éan ar fán óna neadfear atá ar fán óna bhaile.W'Is beag ar an sáitheach mil,ach is milis leis an ocrach gach searbh.V%Créachta gan ghoimh a thugann cara;is iomadúil iad póga eascarad.=uIs fearr ceartú os ardná grá faoi cheilt.ucIs dian é an cuthach agus is tréan í an fhearg,ach cé sheasódh an fód in aghaidh an fhormaid?ucIs trom í an chloch agus tá meáchan sa ghaineamh,ach is troime ná iad araon ciapadh ó amadán.Moladh an fear thall thú, agus ná déanadh do bhéal féin é;déanadh an strainseir é, ach ná déanadh do bheola féin.u eNá bí ag maíomh i dtaobh an lae amárach,mar ní eol duit cad a thiocfaidh mar chuid leis an lá.gGIs gráin leis an mbéal bréagach an fhírinne,agus is scriostóir é an béal bán.{An té a thochlann poll, titeann sé ann,agus filleann an chloch ar an té a bhaineann an chéad chasadh aisti.{oFág go rachadh an fuath i bhfolach faoin gcalaois,déanfar a urchóid a nochtadh i láthair an tionóil.~uNá bíodh muinín agat as nuair a labhraíonn sé go lách,óir tá seacht ngráiniúlacht ina chliabhlach._7An fear fuatha, bíonn aige beola mealltacha;agus an feall go domhain istigh.W 'Is cuma nó gléas airgid ar áras crébeola sleamhna le croí claon.s _Is geall le sólais bhlasta focail an chúlchainteora,sleamhnaíonn siad síos isteach sa ghoile.d AGualach don ghríosach, brosna do thine,agus fear achrainn le haighneas a adhaint.g GCheal brosna téann an tine in éag;cheal cúlchainteora, téann aighneas chun suain.q [Sin é mar atá ag an té a mheallann a chomharsaagus a deir ansin: «Ní raibh ann ach seó!»T!Dála na geilte a chaitheann sméaróidí tinesaigheada agus bás,b=Is cuma nó breith ar chluasa mhadra fáindul sáite in achrainn na gcomharsana.iKIs ciallmhaire an leisceoir dar leis féinná seachtar fear a d' fhreagródh le stuaim.oWTumann an leisceoir a chrobh sa mhiasach tá sé róthraochta le hé a bhreith chun a bhéil.W'Dála na comhla a chasann ar a tuislí,casann an leisceoir ina leaba.`9 «Tá leon ar an mbóthar,» a deir an leisceoir,«tá leon sna sráideanna.»yk An bhfeiceann tú duine atá ciallmhar dar leis féin?Is mó an dóchas atá ann don amadán na dósan.`9 Is cuma nó madra a fhilleann ar a aiseagan t-amadán a fhilleann ar a bhaois.w Is cuma nó áirseoir a ghoineann gach duine a ghabhann an treo,an té a fhostaíonn amadán [nó meisceoir].]3 Is cuma nó tor droighin i láimh an mheisceoraseanfhocal i mbéal amadán.h~IIs cuma nó cloch a cheangal go teann de chranntabhaill,onóir a thabhairt d' amadán.~}uChomh guagach le cosa an bhacaigh ar sileadh leis gan tairbhe,sin mar atá seanfhocal i mbéal na n-amadán.~|uAn té a chuireann amadán ar theachtaireacht,(gearrann sé na cosa de féin agus) ólann sé deoch shearbh.r{]Tabhair freagra ar an mbaothán de réir a bhaoisele heagla go measfadh sé go raibh aige gaois.qz[Ná tabhair freagra ar an mbaothán de réir a bhaoise,le heagla go rachfá i gcosúlacht leis.PyLasc don each, srian don asalagus bata do dhroim na n-amadán.xDála an ghealbhain a éalaíonn agus na fáinleoige a sceinneann,ní luíonn an mhallacht nach dual ar a sprioc.w Ní oireann sneachta don samhradh, ná báisteach don fhómhar,agus ní mó ná sin a oireann onóir don amadán.evCAn fear gan smacht air féin,is cuma é nó cathair ar leathadh gan cóir chosanta.Hu í maith í póit mheala,ná géilleadh do bhladar.]wtgIs cuma nó tobar a suaitheadh nó foinse a truailleadh,an fíréan a chúbann roimh an urchóideach.Ws'Is cuma nó uisce fuar i scornach thirim,dea-scéala ón gcoigríoch._r7Is fearr cur fút i gcúil sa lochta,ná bheith in aontíos le bean achrainn.tqaTagann fearthainn ó bhroinn na gaoithe aduaidh,agus muc ar an malainn ó theanga an bhéadánaí.pBeidh sméaróidí tine á gcarnadh agat ar a cheann sa tslí sin,agus déanfaidh an Tiarna é a chúiteamh leat.poYMá tá ocras ar do namhaid, tabhair greim le n-ithe dó;nó tart, tabhair braon le n-ól dó.'nGbheadh sé chomh maith agat do bhrat a bhaint díot sa doineann.Is cuma nó fínéagra a chur i gcréachtamhráin a chasadh do chroí duairc.umcIs cuma nó fiacail lofa nó cos leontafear gan dílseacht ar a mbeifí ag brath in am an ghátair;ylkIs cuma nó cleith nó claíomh nó ga géaran té a thugann fianaise bhréige in aghaidh a chomharsan.kTéigh go hannamh go teach do chomharsan,le heagla go n-éireoidh sé bréan díot agus go dtiocfadh fuath aige duit.qj[Má fhaigheann tú mil, ith do dhóthain di,ach ná déan craos nó déanfaidh tú í a aiseag.Xi)Is féidir breitheamh a bhogadh le foighne;briseann béal bán cnámh.zhmScamaill is clocha, ach gan braon fearthainne,sin mar atá ag fear na ngealltanas mór gan comhlíonadh.g7 Is cuma nó fionnuaire sneachta fómhairan teachtaire a bhíonn dílis do lucht a sheolta;cuireann sé misneach i gcroí a mháistir.lfQ Fáinne óir nó ornáid d' ór fíre,sin mar atá ceartú críonna i gcluais a éisteann.Se An focal i luí gaidhte,is cuma é nó úlla óir i leaba airgid.|dq Le heagla go ndéanfaidh an té a chluinfeadh thú é a chasadh leat,agus go gcaillfeá do chlú go léir.Rc Tagair do chúis le do chomharsa,ach ná sceith rún duine eile,bná sceith é go róthobann sa chúirt.Óir céard a dhéanfaidh tú ar deireadhmá bhréagnaíonn do chomharsana thú?"a=Óir is fearr go ndéarfaí: «Gabh anseo aníos,» ná go ndéanfaí thú a ísliú i láthair an phrionsa.An rud a chonaic do shúile,\`1Ná bíodh mustar ort i láthair an rí,agus ná seas in áit na bhflatha,t_aDíbir na hurchóidigh ó láthair an ríagus beidh a ríchathaoir bunaithe ar an bhfíréantacht.L^Scag an dríodar ón airgeadagus tiocfaidh sé amach glan.w]gFág gur ard iad na flaithis agus gur domhain é an talamh,níl dul ar chroí na ríthe a iniúchadh.R\Rún a cheilt glóir Dé,ach é a ransú go grinn glóir ríthe.|[ sSeanfhocail le Solamh iad seo inár ndiaidh freisin agus is é Hiziciá, rí Iúdá, a bhreac cóip díobh.jZM"Ansin beidh an bhochtaine le d' ais mar bhithiúnachagus an ghannchúis mar robálaí.»qY[!«Néal beag codalta, múisiam beag,agus na lámha a fhilleadh ar a chéile le scíth a ligean, /~~=}}}'||}|*{{}zzyyPxwwQvutt9srqq prooBnnmQllkjjpiifh{gffeeehdcbbba``2__^:]v\[ZZZYWW1VVUUTSSMR;QQEPPPDOOyONNMLLKJJJILHHOGGvFFbErDCC BhAAG@@/??>=f<;;2:C9876^54m2100/Z..I-,T**$)(('w'&& %%E$$A##|""L!! R:a *BX;t A  } i v0;q/>wSeileastar idir driseachamo rúnsa idir mná.P Lus an chroimchinn beag ar mhá mé,seileastar bocht i ngleann.S !Crann céadrais díon ár dtí,adhmad píne ár dtroscán.n WNach álainn tú, a ghrá;is aoibhinn go deimhin.I lár dhuilliúr ár leapa._ 9Nach álainn tú, a rún,nach álainn!do shúile is coilm iad.F Gas coifir liom mo ghráas fíonghort Thobar Gheidí.E  Miorr cumhra liom mo ghrái sparán ar mo bhrollach.^ 7 Nuair atá an rí [ag a bhord],tá mo nard ag tabhairt a chumhrachta.F   Déanfaimid muince óir duitagus cnaipí airgid inti.g  I Is breá do ghruanna d' ainneoin fáinní cluas,agus do mhuineál d' ainneoin muincí.X  + Mo chapaill faoi charbad Fhorainn,is mar sin liom tú, a chara.  7Murab eol duit, a bhean thar mhná,lean lorg na gcaorach;cuir do mheannáin ar féarachin aice bhoth na dtréadaithe.g  IInis dom, a ghrá mo chroí,Cá gcuireann tú do thréad ar féarach,Cá gcuireann chun luí ó bhrothall an lae iad;i dtreo nach gcaithfinn gabháil ag cuardachtrí thréada do chomharsana?k QNá féachaigí ar dhath mo chraicinn,is amhlaidh a dhóigh an ghrian mé.Mo dheartháireacha, a bhí anuas orm,d' fhág i bhfeighil na bhfíonghort mé,faoi deara faillí m' fhíonghoirt féin.   Más dubh mé, is sciamhach,a mhná Iarúsaileim;mar bhotha céadair,mar bhéalscátha Sholaimh.n WTarraing i do dhiaidh mé, rithimis.Tabhair isteach mé a rí, i do theach féin.Tú ár n-áthas, tú ár n-aoibhneas.Mórfaimid do ghrá thar fhíon.Is ciallmhar iad an mhuintir a thug grá duit.n WIs maith é cumhracht d' ola,ola dhoirte d' ainma d' fhág na cailíní i ngean leat.\ 3Pógadh sé mé de phóga a bhéilóir is fearr do ghrá ná fíon.* SLaoi na laoithe do Sholamh.{ Óir tabharfaidh Dia breithiúnas ar gach gníomh, agus gach gníomh folaithe san áireamh freisin, cibé olc maith é. Mar choimriú scoir ar a bhfuil cloiste agat: bíodh eagla Dé ort agus coimeád a aitheanta, mar is é sin príomhdhualgas an duine.% Lena chois sin, a mhic, seachain thú féin! Níl aon teorainn leis na leabhair a scríobhtar agus tuirsíonn mórán staidéir an cholainn. Broid is ea briathra na saoithe agus is cosúil le tairní dea-dhaingnithe an díolaim seanráite a thug an t-aon aoire amháin uaidh.r~] D' fhéach Cóheilit le briathra taitneamhacha a fháil agus an fhírinne a chur síos le barr cruinnis.8}i I dteannta a bheith ina eagnaí é féin, roinn Cóheilit a chuid eolais ar an bpobal freisin agus é ag meá agus ag mionscrúdú agus ag cóiriú a lán seanfhocal.G| Baois na baoise, a deir Cóheilit; níl in aon ní ach baois.x{i sula bhfille an deannach ar an talamh mar a raibh sé tráthagus anáil na beatha ar Dhia a bhronn í.Bz} sula ngearrtar an corda airgidagus go ndéantar smidiríní den bhabhla óir;sula mbristear an crúiscín ag an tobaragus go scaoiltear an roth ar an bhfuarán;|yq nuair a bhíonn eagla ar dhuine roimh ardaagus scanradh air siúl sa tsraid;nuair a bhíonn an crann almóinne faoi bhláthagus an dreoilín teaspaigh ag éirí malltriallachagus caor na cupraisce gan éifeacht;óir tá an duine ag triall ar an áitreabh síoraíagus siúlann na caointeoirí mórthimpeall na sráideanna;Px nuair a dhúntar doirse na sráideagus go dtéann glór an mhuilinn in isle brí;nuair a bhíonn guth na héanlaithe [ina thost]agus nach gcloistear na héin cheoil níos mo;7wg nuair a bhíonn coimeádaithe an tí ar crithagus na fir láidre cromtha síos;nuair a stadann na meilteoirí mná den obairde bhrí nach bhfuil ach roinnt bheag díobh ann;nuair nach bhfeictear níos mó an bhantrachta bhíodh ag féachaint amach an fhuinneog;)vK sula ndorchaítear ar an ngrian agus ar sholas an lae,ar an ngealach agus ar na réaltaí,agus sula bhfille na néalta tar éis na fearthainne;Tu # Cuimhnigh ar do chruthaitheoir le linn d' óige,sula dtaga na drochlaethanta,agus go ndruide blianta na seanaoise leat,a ndéarfaidh tú fúthu: «Ní bhainim aon sásamh astu» ;t Caith an bhuairt amach as do chroí,Díbir an phian ó do chorp.Óir is baois í an óige agus aois na gruaige duibhe.)sK Déan gairdeas, a ógánaigh, i dtús do shaoil,cuireadh do chroí aoibhneas ort le linn d' óige.Siúil de réir spreagadh do chroíagus de réir sholas do shúl.Ach bíodh a fhios agat go dtabharfaidh Diachun cuntais thú sna nithe seo go léir.Yr+ Dá mhéad bliain dá maireann duinebaineadh sé taitneamh astu go léir,agus cuimhníodh ségurb iomaí lá dorchadais a bheidh ann.Baois is ea gach ní dá bhfuil le teacht!jqM Nach breá an ní é an solas!Nach aoibhinn do na súile an ghrian a fheiceáil!\p1 Dá bhrí sin cuir an síol ar maidin agus um thráthnóna ná bíodh do lámh díomhaoin; mar níl a fhios agat cé acu den dá shíolchur a thabharfaidh toradh uaidh nó an mbeidh an rath céanna orthu araon.*oM Ní eol duit conas a dhealbhaíonn an t-anam an ghin atá i mbroinn mná torraí; mar an gcéanna, ní eol duit ach oiread obair Dé, cruthaitheoir an uile ní."n= An té a bhíonn ag faire na gaoithe, ní chuirfidh sé síol choíche agus an té a bhíonn ag iniúchadh na scamall, ní bhainfidh sé fómhar go deo.!m; Má bhíonn na néalta lán báistí, fearfaidh siad anuas ar an talamh í; má leagtar crann ó dheas nó ó thuaidh, luífidh sé mar a dtitfidh sé.{lo Roinn do mhaoin i seacht nó in ocht gcuid, mar níl a fhios agat cén tubaiste a tharlóidh ar dhroim na talún.fk G Caith do chuid aráin ar na huiscí, mar tar éis mórán laethanta gheobhaidh tú ar ais é.jy Ná cuir mallacht ar an rí fiú i do chroí istigh; ná mallaigh lucht an tsaibhris ach oiread fiú i do sheomra codlata; óir b' fhéidir go n-iompródh éanlaith an aeir do bhriathra chucu agus go n-inseodh dúil sciathánach éigin an scéal.i' Caitear fleá ar son an tsuaircis agus cuireann an fíon gliondar ar na beo ach is é an t-airgead a chuireann gach uile rud díobh ar fáil.h{ De dheasca na leisce tugann an maide mullaigh uaidh; nuair a bhíonn na lámha díomhaoin, bíonn braon anuas sa teach.%gC Is méanar duit, a thír, ar de shliocht uasal do rí agus nach gcaitheann do phrionsaí fleá go meisciúil ach in am is i dtráth chun a neart a chothú.ufc Mairg duit, a thír a bhfuil leanbh ina rí ort, agus a mbíonn do phrionsaí ag caitheamh fleá ar maidin.ce? Cuireann saothar an amadáin tuirse air mar ní eol dó an bóthar chun an bhaile mhóir.,dQ Bíonn an t-amadán ag glagaireacht leis de shíor ach ní eol d' aon duine céard atá le teacht; óir cé hé ar féidir dó a rá cad a tharlóidh ina dhiaidh.Dc Baois is ea tosach a chuid cainte, deargbhuile a deireadh.~bu Tarraingíonn briathra béil an eagnaí gnaoi na ndaoine air ach is iad liopaí an amadáin a dhéanann a mhilleadh.a Má bhaineann nathair greim as duine sula gcuirtear faoi dhraíocht í, ní bhfaighidh an mealltóir nathrach aon táille."`= Má bhíonn an tua maol agus nach gcuirtear faobhar uirthi roimh ré, caithfear breis fuinnimh a úsáid; ach is í an eagna a chuirfidh rath ar chách._ An té a bhaineann clocha, d' fhéadfadh sé go ngortófaí leo é; an té a ghearrann adhmad, seans go gcuireann sé é féin i mbaol.^# An té a dhéanann poll, tharlódh go dtitfeadh sé féin isteach ann; an té a leagann fál, thiocfadh dó go mbainfeadh nathair greim as.j]M Chonaic mé sclábhaithe ar muin capall agus prionsaí ag siúl ar an mbóthar mar sclábhaithe.S\ an t-amadán ina ardoifigeach agus lucht an tsaibhris sna poist is ísle.{[o Tá olc áirithe ann a chonaic mé abhus faoi luí na greine botún is ea é a bhfuil an rialtóir ciontach leis:Zy Má bhladhmann fearg an rialtóra amach i do choinne, ná fág do phost; óir coisceann an cheansacht coireanna móra.}Ys Fiú amháin ag siúl an bhóthair dó, bíonn an daoi ar easpa céille agus tugann sé amadán ar gach duine eile.BX Casann croí an tsaoi deiseal agus croí an daoi tuathal.W { Truaillíonn cuileoga marbha soitheach d' ola chumhra; mar an gcéanna is láidre beagán baoise ná eagna agus onóir.sV_ Is fearr an eagna ná airm chogaidh; ach d' fhéadfadh aon bhotún amháin mórán maitheasa a mhilleadh.kUO Is fearr a éistear le ciúinbhriathra na saoithe ná le callaireacht cheannaire amadán.#T? Ar an ábhar sin is é a dúirt mé: Is fearr eagna ná neart. Mar sin féin déantar neamhní d' eagna an fhir bhoicht agus ní éistear lena bhriathra.+SO Fuarthas saoi bocht inti, áfach, ach d' ainneoin gur shábháil sé an chathair lena eagna níor choinnigh aon duine cuimhne ar an bhfear bocht ina dhiaidh sin.WR' Is amhlaidh a bhí cathair bheag ann tráth agus gan morán áitritheoirí inti. Rinne rí cumhachtach áirithe ionsaí uirthi; chuir sé faoi imshuí í agus thóg sé sásanna móra léigir ina haghaidh.uQc Seo sampla eile fós den eagna a chonaic mé abhus faoi luí na gréine agus is díol suntais é, dar liom.RP Óir ní eol don duine a ionú féin; mar éisc a cheaptar i líon fealltach, nó mar éin a mbeirtear orthu i gcliabhán, sin mar a ghabhtar daoine nuair a thagann uair an mhí-áidh orthu go tobann.TO! Rud eile fós a chonaic mé abhus faoi luí na gréine: ní hiad na luatha a bhuann an rás, ná na croíthe crua a bhriseann cath, ná na saoithe a fhaigheann an bia, ná lucht na tuisceana a chnuasaíonn an saibhreas, ná an t-aos léinn a thuilleann fabhar, mar tá siad go léir faoi chumhacht na drochuaire agus na cinniúna.;No Cibé ar bith obair a bhíonn idir lámha agat caith iomláine do dhúthrachta léi mar níl obair ná dianmhachnamh ná eolas ná eagna i Seól, an áit ar a bhfuil do thriall.0MY Bíodh saol breá agat i gcuideachta na mná céile, a bhfuil grá agat di, ar feadh laethanta uile na beatha díomhaoine a thugann Dia duit abhus faoi luí na gréine, dá bhaoithe féin iad. Óir is é sin an luach saothair atá i ndán duit as ucht a ndéanann tú abhus faoi luí na greine.bL= Caith éadach geal i gcónaí agus ná bíodh uinnimint de dhíth ar do cheann choíche.&KE Imigh leat, mar sin; ith do chuid aráin le háthas agus ól do chuid fíona le croí meidhreach, mar tá do ghníomhartha taitneamhach le Dia cheana féin.8Ji Tá deireadh lena ngrá agus lena bhfuath agus lena gcuid iomaíochta le fada an lá ní bheidh baint ná páirt acu choíche arís lena ndéantar abhus faoi luí na gréine._I7 Dar ndóigh, is eol do na beo go bhfaighidh siad bás, ach níl eolas dá laghad ag na mairbh, agus ní mó ná sin atá luach saothair ar bith ann dóibh a thuilleadh, mar tá a gcuimhne imithe i ndearmad ar fad.H Óir tá ábhar dóchais fós ag an té atá i gcomhluadar na mbeo uile go fóill; mar is fearr madra beo ná leon marbh.KG I measc na nithe go léir a tharlaíonn abhus faoi luí na gréine is é seo an ceann is measa: nach bhfuil ach an t-aon chinniúint amháin i ndán do chách. Dá dheasca sin tá croíthe na ndaoine lán d' urchóid, agus tá an díth céille i réim iontu fad is beo dóibh agus ina dhiaidh sin siúd leo chun na marbh.F# Óir, is í an t-aon chinniúint amháin atá i ndán do chách: don fhíréan agus don pheacach, don dea-dhuine agus don drochdhuine, don duine glan agus don duine neamhghlan, don duine a ofrálann íobairt agus don duine nach n-ofrálann íobairt; is ionann cor don duine macánta agus don duine urchóideach, don té a mhionnaíonn go tobann agus don té a bhfuil eagla air mionn a thabhairt.E  Rinne mé dianmhachnamh i mo chroí istigh ar an scéal seo go léir agus aithním go bhfuil na fíréin agus na saoithe agus a n-oibreacha uile ar láimh Dé. Ach ní eol don duine an fabhar nó fuath atá ann dó; níl ciall ar bith le ceachtar acu, dar leis.YD+19 Dá mhéad dá saothraíonn sé ag cuardach na tuisceana dó, ní bhfaighidh sé í; fiú amháin má mheasann an saoi féin go bhfuil sí aige, ní eireoidh leis fios fátha an scéil a aimsiú choíche.@CyNuair a leag mé m' intinn ar an eagna a fháil agus ar na gnóthaí uile a bhíonn ar siúl ar talamh a scrudú,17 d' aithin mé nach féidir leis an duine an obair go léir a dhéanann Dia abhus faoi luí na gréine a thuiscint,18 fiú amháin mura gcodlaíonn sé lá ná oíche. 16 (BIMolaimse mar sin an t-aoibhneas; óir níl aon ní fónta eile ann don duine abhus faoi luí na greine ach bheith ag ithe agus ag ól agus ag déanamh aoibhnis, agus go bhfanfaidh sé seo leis ina chuid saothair ar feadh laethanta na beatha a thugann Dia dó abhus faoi luí na gréine.hAISeo baois a tharlaíonn ar talamh: tá daoine ionraice ann a gcaitear leo faoi mar ba dhrochdhaoine iad agus tá drochdhaoine ann a gcaitear leo faoi mar ba dhaoine ionraice iad. Deirimse gur baois is ea é seo go deimhin.@{ ní éireoidh go maith leis an bpeacach ach, ar nos scáile, ní bheidh saol fada aige toisc nach bhfuil eagla Dé air.j?M óir, d' ainneoin go ndéanann an peacach drochghníomh céad uair, bíonn saol fada aige. Mar sin féin is eol dom an nath seo: éireoidh go maith leo siúd a bhfuil eagla Dé orthu go díreach toisc a eagla a bheith orthu; >  Is é an chúis a spreagtar an duine chun olc a dhéanamh, toisc nach gcuirtear daorbhreith i gcrích go luath ar dhrochbhearta;p=Y Ansin chonaic mé lucht míghníomha á gcur le barr toirtéise: agus nuair a thagadh na daoine ón áit naofa, mholtaí an lucht mí-ghníomha sa chathair mar a ndearna siad a ndrochbhearta. Baois is ea é seo go deimhin.+<O Chonaic mé é sin go léir nuair a leag mé m' intinn ar a ndéantar abhus faoi luí na gréine, nuair a smachtaíonn duine amháin duine eile chun a aimhleasa.0;YNíl duine ar bith ann a bhfuil de chumhacht aige ar an ngaoth gur féidir dó í a shrianadh; níl sé ar chumas an duine ach oiread an bás a chur ar athló; in aimsir chogaidh níl a scaoileadh ó sheirbhís airm le fáil ag aon duine; ná ní mó a shábhálfaidh an t-olc lucht a dhéanta.w:gMar níl a fhios aige céard a tharlóidh; agus cé hé ar féidir dó a insint dó conas a bheidh an scéal?p9YÓir tá a am agus a mhodh oibre féin ag gach beart agus bíonn ainnise an duine ag luí go trom air. 89An té a choimeádann a aithne, ní dhéanfar díth ná dochar dó agus is eol do chroí an eagnaí an t-am agus an modh ceart chun nithe a dhéanamh.z7mÓs rud é nach bhfuil dul thar fhocal an rí cé hé ar féidir dó a rá leis «Céard atá tú a dhéanamh?»6#Ná déan deifir chun imeacht as a láthair agus ná bíodh lámh agat in aon drochghnó; cibé é ní is toil leis, is é a dhéanann sé.h5IIs é a deirimse: comhlíon ordú an rí agus sin mar gheall ar do mhóid dhiaga dhílseachta.04 [Cé atá cosúil leis an eagnaí? Cé heile a thuigeann an chiall atá le rud ar bith? Soilsíonn eagna an duine a ghnúis, agus athraítear dúire a aghaidhe.31Féach, is é seo an t-aon ní amháin a fuair mé amach: is díreach a rinne Dia na daoine ach is iomaí cleas a tharraingíonn siad chucu féin.]23eolas, dar ndóigh, a bhí á lorg agam le fada ach go raibh teipthe orm é a fháil aon fhear macánta amháin a fuair mé i míle fear ach theip orm go fiú aon dea-bhean amháin a fháil sa líon céanna ban.!1;Féach, a deir Cóheilit, tar éis dom an cheist a chíoradh, céim ar chéim, chun réiteach a fháil uirthi ar deireadh thiar fuair mé é seo amach \01Aithním gur seirbhe ná an bás an bhean a bhfuil a croí lán de ghaistí agus de dhola agus is laincisí a lámha; an fear atá taitneamhach le Dia éalaíonn sé uaithi ach gabhfaidh sí an peacach.k/OLeag mé m' intinn ar an eagna agus ar an gcruinnmheastóireacht faoi chúrsaí an tsaoil a thuiscint agus a thaighde agus a thóraíocht agus d' aithin mé gur díth céille í an mhailís agus gur deargbhuile í an amaidí..yGach ní dar tháinig ann is fada uainn é agus is é atá go domhain diamhair; cé hé ar féidir dó é a thuiscint? - Rinne mé na nithe seo uile a thástáil le barr eagna, á rá: «Is rún dom an eagna a fháil» ach bhí sé thar m' acmhainn.T,!Óir is maith atá a fhios agat gur cháin tú féin daoine eile go minic.}+sRud eile de, ná tabhair aird ar gach focal a labhraítear ar eagla go gcloisfeá do shearbhónta do do cháineadh.*+Ar an taobh eile dhe níl duine ar domhan chomh fíréanta sin go ndéanann sé an mhaith i gcónaí agus nach ndéanann sé peaca in aon chor.[)/De bharr a chuid eagna is láidre an t-eagnaí ná deichniúr rialtóir cathrach.L(Is maith an rud é cloí le ceann amháin de na prionsabail seo ach gan neamhaird a thabhairt ar an gceann eile; óir an duine a bhfuil eagla Dé air comhlíonann sé a dhualgas ar gach bealach.^'5Ná bí ró-olc ná ró-amaideach ach oiread. Cén fáth a bhfaighfeá bás anabaí?^&5Ná bí rofhíréanta ná róchríonna ach oiread. Cén fáth a millfeá thú féin?A%{Le linn mo bheatha díomhaoine chonaic mé an uile chineál nithe: fíréan á scrios d' ainneoin a chuid fíréantachta agus saol fada ag an drochdhuine d' ainneoin a chuid mailíse.[$/Ar lá an tsonais déan gairdeas ach ar lá an donais déan machnamh air seo: tá Dia tar éis an lá sona a dhéanamh agus an lá dona freisin i dtreo nach mbeidh aon chúis ghearáin ag an duine ina aghaidh.c#? Breathnaigh ar obair Dé; cé hé ar féidir dó a bhfuil camtha aige a dhíriú?$"A Tá cosaint na heagna cosúil le cosaint an airgid ach is é an tairbhe atá le baint as an eolas go gcosnaíonn an eagna beo na ndaoine a bhfuil sí acu.!y Eagna agus oidhreacht le chéile, is maith an ní é sin agus téann sé ar sochar don mhuintir a fheiceann an ghrian.# ? Ná habair: «Cén fáth a raibh an seansaol níos fearr ná an saol atá ann anois?» Óir, níor chríonna an mhaise duit a leithéid de cheist a chur.S Ná bí teasaí taghdach, mar is in ucht amadáin a lonnaíonn an fhearg.Z-Is fearr deireadh scéil na a thosach agus is fearr an fhoighne ná an t-uabhar.V%Óir déanann ansmacht amadán den eagnaí agus truaillíonn breab an croí.mSTá gáire an ghamail cosúil le brioscarnach brosna faoi chorcán; baois is ea é seo chomh maith.LIs fearr éisteacht le cáineadh eagnaí ná le hamhrán amadáin.a;Bíonn croí an eagnaí i dteach an chaointe agus croí an amadáin i dteach an tsuilt.H Is fearr gol ná gaire mar is fearrde an croí gnúis ghruama.7Is fearr dul go dtí teach an chaointe ná teach na coirme, mar is é an bás is críoch do chách agus is cóir do na beo meabhrú go maith air sin.N Is fearr dea-ainm ná dea-ola agus lá báis ná lá breithe.  Óir cé arb eol dó céard is maith don duine sa saol seo le linn gearrthéarma na beatha díomhaoine a chaitheann sé anseo ar nós scáile. Cé hé ar féidir dó a insint don duine cad a tharlóidh abhus faoi luí na gréine nuair a bheidh seisean imithe?yk Dá líonmhaire iad na briathra a labhraítear is ea is mó í an bhaois. Cén tairbhe a bhaineann an duine as?<q Cibé ní a tháinig ann, tá ainm tugtha dó cheana féin agus is eol céard é an duine agus nach féidir dó conspóid a dhéanamh leis an té atá níos láidre ná é féin. Is fearr glacadh lena bhfeiceann do shúil ná dul ar thóir do mhéine baois is ea é seo freisin agus tóraíocht gaoithe. Cén buntáiste atá ag an eagnaí ar an amadán nó ag an duine bocht féin a thuigeann conas é féin a iompar i láthair daoine.b=Saothraíonn an duine ar mhaithe lena bholg ach ní shásaítear a ghoile riamh. Dá mairfeadh duine míle bliain faoi dhó ach gan aon rath a theacht air nach dtéann an bheirt acu go dtí an áit chéanna?agus bíodh nach bhfeiceann sé an ghrian agus nach mbíonn eolas aige ar aon rud, is fearr an bhail a bhíonn air ná ar an duine úd.3Óir, d' ainneoin gur in aisce a thagann an marbhleanbh isteach sa saol agus go n-imíonn sé leis sa dorchadas nó go mbíonn a ainm folaithe ann,* MDá nginfeadh duine céad leanbh agus go mairfeadh sé mórán blianta sa chaoi go mbeadh saol fada aige, mar sin féin mura bhfaigheadh sé sásamh aigne as a chuid saibhris agus nach ndéanfaí é a adhlacadh go cóir ar deireadh, deirimse go mbeadh an marbhleanbh níos fearr as na é. duine dá dtugann Dia saibhreas agus maoin agus gradam agus gan aon ní de dhíth air dá bhféadfadh sé dúil a chur iontu ach nach ligeann Dia dó aoibhneas a bhaint astu mar gur strainséir a bhaineann aoibhneas astu; baois is ea é seo agus plá léanmhar.g  ITá olc eile ann a chonaic mé abhus faoi luí na gréine agus luíonn sé go trom ar dhaoine:x i19 Ní bheidh sé ag machnamh go brúite ar ghiorra a shaoil mar coinneoidh Dia gafa é ag aoibhneas a chroí.j M18 Rud eile dhe, má tá aon duine ann dár thug Dia saibhreas agus maoin agus ar chuir sé ar a chumas iad a chaitheamh agus glacadh lena chinniúint agus aoibhneas a bhaint as a chuid saothair, is tabhartas ó Dhia é sin.xi17 Is é rud atá feicthe agam gur maith agus gur cóir don duine ithe agus ól agus aoibhneas a bhaint as an saothar uile a dhéanann sé abhus faoi luí na greine sa roinnt bheag laethanta a thugann Dia dó; mar is é sin a chinniúint. 16 Agus rud eile dhe, caitheann sé a laethanta uile i ndorchadas agus bíonn sé lán dobróin agus breoiteachta agus feirge.?w15 Is scannalach an t-olc seo chomh maith: go n-imeoidh sé go díreach mar a tháinig sé; agus cén tairbhe a fhaigheann sé nuair is in aisce a bhíonn a chuid saothair go léir.O14 Mar a tháinig sé amach as broinn a mháthar, is amhlaidh sin a imeoidh sé arís; chomh tarnocht agus a tháinig sé agus gan dada aige de bharr a shaothair a fhéadfaidh sé a thabhairt leis.w13 agus an saibhreas sin á chailleadh trí fhiontar míámharach éigin agus gan dada le fáil ag an mac a ghin sé.1 12 Tá olc scannalach ann a chonaic mé féin abhus faoi luí na gréine: saibhreas á thaisceadh ag an duine ar leis é chun a dhíobhála féin;7g 11 Is go suaimhneach sámh a chodlaíonn an fear oibre cibé acu a bhíonn beagán nó mórán ite aige ach cuireann ollmhaoin an duine shaibhir codladh na hoíche amú air.*M 10 Nuair a mhéadaíonn an saibhreas tagann méadú ar líon na gcaiteoirí freisin. Mar sin de cén tairbhe é don té ar leis é ach lán a shúl a bhaint as?@y An té a ghráíonn an t-airgead ní bhíonn a shá de aige choíche agus an té a ghráíonn an saibhreas ní bhfaighidh sé aon sochar as baois is ea é seo chomh maith. 9 b= 8 Níl aon rud níos tairbhí do thír ná rí a bhfuil a chuid talún dea-shaothraithe.)~KMá fheiceann tú foréigean á imirt ar bhochtáin agus an ceart agus an chóir á gcur as a ríocht sa stát, ná bíodh aon ionadh ort faoi, mar bíonn an t-ardfheidhmeannach ag faire ar an bhfeidhmeannach agus tá feidhmeannaigh eile ann atá níos airde ná ceachtar acu. 7 }6 Óir as an iomad taibhreamh tagann baois agus barraíocht baothchainte. Maidir leatsa, áfach, bíodh eagla ort roimh Dhia.a|;5 Ná lig do do bhéal a thabhairt ort peaca a dhéanamh agus ná habair i láthair teachtaire Dé: «Dearmad ba ea é.» Cad chuige a gcuirfeá fearg ar Dhia le do chuid cainte agus go millfeadh sé obair do lámh?^{54 Is fearr duit gan móid a thabhairt ná í a thabhairt ach gan í a chomhlíonadh.z%3 Nuair a thugann tú móid do Dhia, ná cuir a comhlíonadh ar cairde mar ní thaitníonn amadáin leis. Comhlíon a bhfuil móidithe agat.}ys2 Óir, mar a thagann tromluí ar dhuine trí mhéid a chúraim, gineann guth an amadáin barraíocht baothchainte.3x_5:1 Ná bí luath chun cainte agus ná habair focal faoi dheifir i láthair Dé; óir tá Dia sna flaithis ach is ar talamh atá tusa. Mar sin de, bí ar bheagán focal.Xw +Bí ar d' aire nuair a théann tú go dtí teach Dé; is fearr dul ann chun éisteacht go humhal ná íobairt a dhéanamh ar nós na n-amadán nach dtuigeann go bhfuil siad ag déanamh an oilc. 4:17 fvENí raibh áireamh ar líon na ndaoine uile a bhí faoina smacht ach mar sin féin ní bheidh sé ina ábhar áthais do na daoine, a thiocfaidh ina dhiaidh. Go deimhin baois is ea é seo freisin agus tóraíocht gaoithe. uChonaic mé na beo go léir a shiúlann faoi luí na gréine ag taobhú leis an ógánach sin a bhí ina chomharba ar an seanrí.vtefiú amháin más amhlaidh a tháinig sé ó charcair go coróin agus gur rugadh bocht é ina ríocht siúd.usc Is fearr ógánach bocht ach é a bheith críonna ná seanrí baoth nach nglacfaidh le comhairle níos mó,r/ Thairis sin arís mar a mbuafaí ar an duine aonair, is féidir don dís an fód a sheasamh. Ní furasta ach oiread corda trí dhual a bhriseadh.q Rud eile de, má chodlaíonn beirt le chéile, bíonn siad te teolaí. Ach conas is féidir don duine aonair é féin a choimeád te?Xp) Óir, má thiteann duine acu ar lár, is féidir leis an duine eile a chomhghleacaí a thógáil suas. Ach is mairg don duine aonair nuair a thiteann sé; mar ní bhíonn aon duine aige chun é a thógáil.So Is fearr dís ná duine; mar faigheann siad tuarastal maith ar a saothar..nUfear agus é ina aonar, gan chara, gan mhac, gan bhráthair; é ag obair agus ag luain gan sos agus gan a shúile sásta riamh lena mhaoin. «Cé ar a shon,» ar seisean, «a bhfuil mé ag saothrú liom agus ag ceilt an aoibhnis orm féin?» Go deimhin, is baois é seo agus saothar in aisce.Hm Agus chonaic mé an bhaois eile seo abhus faoi luí na greine:nlUAch is fearr lán glaice le suaimhneasná lán máma le saothar agus le tóraíocht gaoithe.\k1Snaidhmeann an t-amadán a lámha ina chéileagus ní bhíonn an rath air.KjAgus chonaic mé freisin nach bhfuil i ngach saothar agus i ngach obair cheardúil ach toradh an éada a bhíonn ag an duine lena chomharsa. Baois is ea é seo freisin agus tóraíocht gaoithe.i#Ach an té nár rugadh fós agus nach bhfaca na hoilc a dhéantar abhus faoi luí na gréine is mó is méanar dósan ná do cheachtar acu.hyMar sin de mheas mé gur mhó ba mhéanar do na mairbh a bhí faoi shuan ná do na beo a raibh a saol rompu go fóill.Dg Ina theannta sin chonaic mé an t-ansmacht go léir a dhéantar abhus faoi luí na gréine: mar shampla, deora lucht fulaingthe an ansmachta agus gan aon duine ann chun iad a shólású, agus an chumhacht i lámha na ndaoine a imríonn ansmacht orthu agus gan aon duine ann chun fortacht a thabhairt dóibh.jfMDá bharr sin uile chonaic mé nach bhfuil aon ní ann is fearr do dhuine ná gairdeas a dhéanamh ina chuid oibre, mar is é sin a chinniúint. Óir cé a thabharfaidh dó na nithe a thitfidh amach ina dhiaidh a fheiceáil?leQCé ar eol dó an dtéann spiorad an duine suas nó an dtéann spiorad an ainmhí síos sa talamh?dTéann siad go léir go dtí an áit chéanna; is den luaithreach iad uile agus iompóidh siad uile ina luaithreach arís.&cEÓir tá an chinniúint chéanna ag an duine agus atá ag an ainmhí; mar a fhaigheann ceann acu bás, sin mar a fhaigheann an ceann eile bás chomh maith; óir tá an t-aon spiorad amháin iontu go léir agus níl aon bhuntáiste ag an duine ar an ainmhí. Baois is ea gach uile ní.3b_Arsa mise liom féin arís: «Maidir leis an gcine daonna, tá Dia tar éis iad a thástáil go cinnte agus a thaispeáint nach bhfuil iontu uathu féin ach ainmhithe.»'aGArsa mise liom féin: «Tabharfaidh Dia breithiúnas ar an dea-dhuine agus ar an droch-dhuine araon, mar tá a ionú féin ag gach gnó agus gníomh ansin.» ` Rud eile dhe, chonaic mé go raibh an éagóir in áit na córa agus an t-aincheart in áit an chirt abhus faoi luí na gréine.0_YAn ní atá ann anois, bhí sé ann roimhe seo; agus an ní a bheidh ann, bhí sé ann cheana agus bíonn Dia ag síorathnuachan na nithe a bhí ann tráth dá raibh.6^eIs eol dom freisin gur síoraí suthain gach uile ní a dhéanann Dia; ní féidir cur leo nó baint uathu. Is mar seo a rinne Dia iad le go mbeadh eagla ar dhaoine roimhe.]# Go deimhin, má éiríonn le duine ithe agus ól a dhéanamh agus aoibhneas a bhaint as a chuid saothair go léir, is tabhartas ó Dhia é. \ Is eol dom nach bhfuil aon ní ann is fearr do dhuine ná gairdeas a dhéanamh agus saol sona sásta a chaitheamh fad is beo dó.~[u Gach uile ní a dhéanann Dia, oireann sé dá thráth féin; ach bíodh gur chuir sé ar chumas an duine machnamh a dhéanamh ar imeacht an ama ina iomláine, ní féidir leis an duine an obair a dhéanann Dia ó thús go deireadh a thuiscint.IZ  Chonaic mé an saothar a thug Dia don chine daonna le déanamh.\Y1 Cén tairbhe a bhaineann duine as an dúthracht a chaitheann sé lena chuid oibre?OXtráth grá, tráth fuatha,tráth cogaidh, tráth síochána.OWtráth stróicthe, tráth fuála,tráth tosta, tráth cainte,SVtráth cuardaigh, tráth caillte,tráth coimeádta, tráth caite,nUUtráth scaipthe cloch, tráth bailithe cloch,tráth beirthe barróg, tráth séanta barróg,JT tráth goil, tráth gáire,tráth caointe, tráth rince,RStráth maraithe, tráth leighis,tráth leagtha, tráth tógála,ZR-tráth breithe, tráth báis,tráth curtha síl, tráth bainte fómhair,gQ ITá a ionú féin ag gach uile ní agus tá a thráth ann don uile ghnó faoin spéir:uPc27 Óir bronnann Dia eagna agus eolas agus aoibhneas ar an té atá taitneamhach leis ach cuireann sé mar chúram ar an drochdhuine maoin a chruinniú agus a chruachadh ach tabharfar ar ball í do dhuine eile a bhfuil Dia buíoch dó. [~~K}}$|j{{{zyyxxwvvzuttOssTrr}qqpuoo^nn{n7mNlkkjjBii3hHgfeyed]cbb==Z<;;,:99[847`6554432210I..-,,J++*))).(({''&& %${##i#"!!! Yw>cYl \qg92 X ` UNLsa_"Is mairg a bhfuil meas saoithe acu orthu féin,agus a cheapann go bhfuil siad thar a bheith glic!K`"Is mairg a ghaireann maith den olc, agus olc den mhaith,a dhéanann solas den dorchadas agus dorchadas den solas,a dhéanann milseacht den searbhas agus searbhas den mhilseacht!s__"Iad siúd a deir: «Brostaíodh sé! Déanadh sé deifir lena ghníomhionas go bhfeicfimid é;bearta Neach Naofa Iosrael,tagadh siad in aice linn agus cuirtear i gcrích iad,chun gurb eol dúinn iad.»^5"Is mairg dóibh siúd a tharraingíonn creach orthu féin le teaghrán eallaigh,agus an peacamar bheadh tarraingeáil chairte orthu!]"Beidh uain ag iníor mar bheadh siad ar thalamh féaraigh,beithígh bheathaithe agus mionnáin ag innilt i measc na bhfothracha.\"Ardófar Tiarna na Slua as ucht ceart a bhreithiúnais,agus foilseofar naofacht an Dé Naofa trína fhíréantacht.y[k"Ísleofar an duine, agus an daonnaí, tabharfar céim síos dóagus beidh ceann faoi ar lucht díomais./ZW"Sea, leathfaidh Seól a chraos,osclóidh sé a bhéal as miosúr,agus síos ann leis an gcólp ghalánta,agus iad ag liúireach le lúcháir!$YA" Dá bharr sin seolfar mo mhuintir ar deoraíochtde cheal tuisceana,a n-uaisle stiúgtha ag an ocras,agus an slua spalptha le tart.X}" Níl ar a n-aire ach cláirseacha agus cruitcheol,bodhráin agus feadóga,agus fíon a gcuid meisceoireachta.Ach obair an Tiarna, is beag a n-aird uirthi,agus a bhfuil á dhéanamh aige, imíonn sé gan fhios dóibh."W=" Is mairg dóibh siúd a mbíonn tóir acuó mhaidin moch ar an bpóit,agus a shuíonn déanach san oícheag súmaireacht fíona.$VA" deich n-acraí d' fhíonghort, ní thabharfaidh siad ach bairille amháin,agus deich mbuiséal síl, ní thabharfaidh ach aon bhuiséal amháin.»!U;" Is amhlaidh a mhionnaigh Tiarna na Slua le mo chluasa:«Is iomaí teach a leagfar!Tithe breátha mórtasacha, ní bheidh cónaí iontu;`T9"Drochrath orthu siúd a cheanglaíonn teach le teach,agus a chuireann páirc i gcionn páirce,go dtí go dtógann suas an láthair ar fadagus gurb iad amháin atá lonnaithe sa tír.{So"Óir, fíonghort Thiarna na slua,is é teaghlach Iosrael é,agus is iad muintir Iúdá an planda is rogha leis ann.Bhí sé ag dréim le riar ceart agus seo fuilbheart,le fíréantacht agus seo caoi léanmhar.?Rw"Déanfar slad air, agus beidh sé gan bearradh gan saothrú,agus sceacha agus driseacha ag fás air.Crosfaidh mé ar na néaltaan fhearthainn a fhearadh air.UQ#"Tá, cuirfidh mé in iúl daoibh anoiscad tá mé chun a dhéanamh le m' fhíonghort:an claí a bhaint as chun go mbeidh sé ina fhéarach,an balla a leagan chun go satlófar air.5Pc"Cad a d' fhéadfainn a dhéanamh ar son m' fhíonghoirtnach bhfuil déanta agam?Bhí mé ag dréim le caora fíona.Cén fáth na fiachaora amháin?O/"Agus anois, a phobal Iarúsailéimagus a mhuintir Iúdá,tugaigí breithiúnasidir mé féin agus an fíonghort seo liom.N"Rinne sé a romhar agus a ghlanadh ó chlocha,agus chuir sé togha na bhfíniúnacha ann,thóg sé túr faire ina lár,agus thochail cantaoir ann leis.Agus bhí sé ag dréim le caora fíona uaidh,ach thug sé fiachaora dó.M "Canaim thar ceann mo charaduan a ghrá dá fhíonghort.Bhí fíonghort ag mo charaar chnocán torthúil.)LK"agus ina bothchun scáth a thabhairt sa lá in aghaidh an teasa,agus chun bheith ina tearmann agus ina dídean in éadan báistí agus stoirme.1K["tiocfaidh an Tiarna a chónaíi ngach uile chuid de Shliabh Shíónagus orthu siúd a thagann le chéile ann,ina néal agus ina dheatach de lá,agus d' oíche, ina chaor thine luisneach.Óir os a chionn ar fad, beidh glóir an Tiarnaina léibheannUJ#"Truailliú iníon Shíón,nuair a bheidh sí nite ag an Tiarna,agus Iarúsailéim glanta aige den fhuil a doirteadhle siorradh an bhreithiúnais agus siorradh an loiscthe,/IW"An dream a mhairfidh de Shíón,fuíoll áir Iarúsailéimtabharfar naoimh orthu uileagus clárófar ar rolla na beatha iad in Iarúsailéim.7Hg"Sa lá sin, beidh geamhar an Tiarnafaoi loinnir agus faoi mhaise,agus toradh na talúnmar ghlóir agus mar scéimhag iarmhar Iosrael.G 3"Agus béarfaidh seachtar ban greimar aon fhear amháin, an lá sin:«Gheobhaimid bia dúinn féin,» a déarfaidh siad,«agus cuirfimid éadaí orainn féin;ach lig dúinn d' ainm a thabhairt orainn féin,tóg dínn cúis ár náire.»|Fq"Beidh do gheataí ag caoineadh agus ag déanamh mairgní;agus beidh tú i do shuí ar an talamh, tarnocht.eEC"Titfidh do chuid fear leis an gclaíomh,agus do ghaiscígh sa choimheascar.fDE"In ionad an chumhráin, lofacht;in ionad creasa, súgán;in ionad gruaige cóirithe, cloigeann bearrtha,agus mar éide mhaiseach, éadach róin;in áit áilleachta, lorg an iarainn dheirg.FC"scátháin, línéadach mín, turbain agus caillí cloiginn.=Bu"éadach luachmhar, fallaingeacha, cábaí, sparáin,A9"fáinní, sróiníní,^@5"cóiriú gruaige, slabhairíní coise, criosanna, boscaí cumhráin agus briochtaí,(?K"bráisléid, caillí, filléid,e>C"Sa lá sin, tabharfaidh an Tiarna chun siúil fáinní múrnáin, corráin, síogairlíní,T=!"Fágfaidh an Tiarna a gcloigeann gearbachagus a náire tarnocht.»<"Dúirt an Tiarna: «De bharr dhíomaisiníonacha Shíón,mar go siúlann siad lena gceann suasagus iad ag caitheamh catsúile,mar go dtéann siad de ghearrchoiscéim,ag baint ceoil as a bhfáinní coise,;+"Cén ceart atá agaibh chun mo phobál a bhascadh,agus aghaidh na mbochtán a bhrú?» Is é sin fáistine Thiarna Dia na Slua.9:k"Tá an Tiarna ag daoradhseanóirí agus prionsaí a phobail.«Is sibhse a chreachann an fíonghortagus a cheileann seilbh an bhochtáin in bhur dtithe.{9o" Tá an Tiarna ag dul suas chuig a chathaoir bhreithiúnais,tá sé ina sheasamh chun a phobal a chiontú.B8}" A phobal liom, atá faoi ansmacht gasúraagus faoi anfhorlann ag mná.A phobal liom, tá do lucht rialtais ar seachránagus iad ag milleadh an bhealaigh romhat.n7U" Is mairg don ainbheartach, tá an t-olc anuas air,caithfear leis de réir saothar a lámh.»`69" Abraigí: «Is méanar don fhíréan,mar íosfaidh sé toradh a ghníomhartha;.5U" A sotal féin, is fianaise ina n-éadan é,déanann siad gaisce as a bpeaca, amhail Sodom.Is trua a gcás,mar rinne siad a gcreachadh féin.F4"Go deimhin, tá Iarúsailéim ag dul in ainriocht,tá Iúdá ag titim i bhfothracha,óir, a gcaint agus a ngníomhartha i leith an Tiarna,is masla iad ar a ghlóir.C3"Tabharfaidh an fear eile mar fhreagra air, an lá sin:«Ní fear leighis mise,níl arán ná brat i mo theach;ná déanaigí taoiseach díomsa ar an teaghlach.»A2{"ionas go bhfaighidh gach aon greim ar a dheartháir i dteach a athar:«Tá brat agat, bí i do thaoiseach orainn,agus tóg an fothrach seo de theaghlach idir lámha.»81i"Tá na daoine ag déanamh leatroim ar a chéileagus sin idir comharsana;an gasúr ag caitheamh sotail leis an seanduine,agus an daoscar leis an uasal,r0]"«Tabharfaidh mé ógánaigh mar phrionsaí dóibh,agus beidh siad faoi réir ag lucht baoise.»K/"ceann feadhna, ceannasaí,comhairleoir, draoi agus ceard.X.)"gaiscíoch, ceithearnach, breitheamh agus fáidh,fear feasa, seanóir,1- ]"Sea, féach, tá an Tiarna Dia na Slua,ag dul an uile chrann taca a bhaintde Iarúsailéim agus de Iúdá,(taca aráin agus taca uisce);,#"Ná bíodh do mhuinín sa duine a thuilleadh,nach bhfuil ach puth ghaoithe ina pholláirí.Cén luach a chuirfí síos dó?q+["nuair a rachaidh sé a lorg dídine i ngága na gcarraigagus i scoilteanna na n-ailteannaar aghaidh scéin an Tiarnaagus maise a mhórgachta,nuair a éiríonn séchun an talamh a chroitheadh..*U"An lá sin, caithfidh an duine chuig na caocháin agus chuig na sciatháin leathair na híola airgid agus na híola óir a dhealbhaigh sé dó féin lena n-adhradh,d)A"Imígí libh faoi scailpeacha na gcarraig,isteach i bpluaiseanna an talaimh,ar aghaidh scéin an Tiarnaagus maise a mhórgachta,nuair a éiríonn séchun an talamh a chroitheadh.:(o"agus caithfear síos na déithe bréige go léir.'"Ísleofar an t-uabhar daonna,tabharfar béim síos do dhíomas an duine.Is é an Tiarna amháin a ardófar, an lá sin,\&1"i gcoinne loingeas Thairsís go léiragus a n-earraí luachmhara go léir?O%"i gcoinne na dtúr ard uileagus na mbábhún crioslaithe uileT$!"i gcoinne na sléibhte buacacha ar fadagus na gcnocán ard ar fad,b#=" i gcoinne chéadras na Liobáine go léiragus chrann darach Bháiseán go léir,"#" Sea, lá Thiarna na Slua a bheidh ann,i gcoinne an uile uabhair agus dhíomais,i gcoinne an uile ghradaim, chun a bhascadh, ! " Beidh ceann faoi ar an uabhar daonna;ísleofar díomas an duine.Is é an Tiarna amháin a ardófar, an lá sin.S " Imigh leat i measc na n-ailteanna,gabh i bhfolach sa láib,ar aghaidh scéin an Tiarnaagus maise a mhórgachta,nuair a éiríonn séchun an talamh a chroitheadh.Z-" Ísleofar an duine, tabharfar céim síos don duine;ná maith dóibh é.*M"tá a dtír lán de dhéithe bréige?Sléachtann siad go talamh i láthair saothar a lámh féin;os comhair an rud a dhealbhaigh a méara féin..U"Tá a ndúiche lán airgid agus óiragus níl deireadh go deo lena dtaiscí;tá a ndúiche lán de chapaillagus níl deireadh lena gcarbaid;kO"Is ea, dhiúltaigh tú do do phobal,do mhuintir Iacóib;tá an tír lán le lucht feasa,agus le draíodóirí ar nós na bhFilistíneach;agus bítear ag bualadh boise le heachtrannaigh.S"A theaghlach Iacóib, tagaigí,agus siúlaimis i solas an Tiarna!Q"Beidh smacht aige ar na ciníochaagus déanfaidh sé réiteach idir an iomad pobal,agus buailfidh siad a gclaímhte amach ina soic chéachtaagus a sleánna ina gcorráin.Ní thógfaidh na ciníocha an claíomh in aghaidh a chéile a thuilleadhná ní chleachtfaidh siad cogadh níos mó.@y"is iomaí pobal a rachaidh ann agus a déarfaidh:«Seo linn, téimis suas go sliabh an Tiarnago teach Dhia Iacóib,chun go múine sé dúinn a shliteagus go siúlaimis a bhealaí.» Óir ó Shíón rachaidh an dlí amach,agus ó Iarúsailéim briathar an Tiarna.yk"Titfidh sé amach san am atá le teachtgo mbeidh an sliabh a bhfuil teach an Tiarna airos cionn na sléibhte,agus go dtógfar níos airde ná na cnoic é.Tiocfaidh na ciníocha go léir ina sruth go dtí é;N "Fís Íseáia mhic Ámóz i dtaobh Iúdá agus Iarúsailéim.$ C"Déanfar barrach den duine teannagus lasóg dá shaothar.Loiscfear iad i dteannta a chéileagus ní bheidh duine ann lena múchadh. "Óir beidh sibh cosúil le teiribinta bhfuil a duilliúr feoiteagus le gairdínnach bhfuil uisce leis níos mó.I  "Sea, beidh náire oraibh de bharr na gcrann teiribintea bhfuil bhur sólás iontu,agus beidh ceann faoi oraibh de bharr na ngairdínía chuireann cluain oraibh. "Lucht ceannairce agus peacaigh, brisfear i dteannta a chéile iadagus an dream a thréigeann an Tiarna, rachaidh siad in éag.s a"Déanfar Síón a athcheannach le hionracas,agus le ceart an dream dá muintir a iompóidh ar ais.I  "Cuirfidh mé do bhreithimh ar ais mar bhí siad cheana,do chomhairleoirí mar bhí siad anallód.As sin amach, glaofar cathair na córach ort,an chathair fhíréanta.» )"Iompóidh mé mo lámh i do choinne,glanfaidh mé an tsal asat san fhoirnéis,agus tógfaidh mé uait an drochmhianach ar fad.O "Ar an ábhar sin, is í seo fáistine Thiarna Dia na Slua,Neach Láidir Iosrael:«Ha! beidh an ceann is fearr agam ar mo chéilí comhraic,bainfidh mé sásamh as mo naimhde." ?"Tá do phrionsaí ina lucht ceannairce,le gadaithe atá a gcaidreamh.Tá gach aon duine cíocrach chun brabúisagus ag sodar i ndiaidh síneadh láimhe.Ní thugann siad a cheart don dílleachta,ná ní ghlaoítear cúis na baintrí choíche.Y  -"Tá d' airgead i ndiaidh athrú ina shal,tá uisce trí do chuid fíona.K  "Conas a rinne striapach di,an chathair dhílis?Síón, a bhí lán de dhílseacht,mar a raibh an ceart ina chónaí,níl intí anois ach lucht dúnmharfa.  9"ach má leanann sibh sa stailc agus sa cheannairc,is é béal an chlaímh a íosfaidh sibhse.» Tá béal an Tiarna tar éis labhairt.X  +"Má thoilíonn sibh a bheith umhal,íosfaidh sibh de thoradh na talún;  "Gabhaigí i leith ansin agus pléimis an scéal,a deir an Tiarna.Má bheadh bhur bpeacaí ar nós craoraig,déanfar níos gile iad ná sneachta;má bheadh siad chomh dearg leis an gcorcra,amhail olann a dhéanfar iad.> w"Foghlaimígí an mhaith a dhéanamh,lorgaigí an rud cóir,cuirigí in éadan ansmachta,tugaigí a cheart don dílleachta,agraigí cúis na baintrí.} u"Nígí, glanaigí sibh féin.Tógaigí bhur n-urchóid as mo radharc.Éirigí as an olc a dhéanamh!> w"Nuair a shíneann sibh amach bhur lámha,iompaím mo shúile uaibh.A liacht paidreacha a deir sibh,níl mise ag éisteacht.Tá bhur lámha lán fola.& G"Bhur réanna nua agus bhur n-oilithreachtaí,is gráin liom iad i m' anam istigh.Is ualach orm iadagus tá mé tuirseach á n-iompar.l S" Éirigí as ofrálacha gan mhaith a thabhairt chugam;cuireann an toit atá uathu déistin orm.Féilte na ré nua, sabóidí, comhthionóil?ceiliúradh ná sollúntas níl dul agam a bhfulaingt níos mó.a =" Nuair a thagann sibh i mo láthair,cé a d' iarr oraibh urlár mo thí a shiúl?e E" «Nach cuma liomsa bhur n-íobairtí gan áireamh?» a deir an Tiarna.«Tá mé dóthanach de reithí loisctheagus de shaill na ngamhna,níl dúil agam i bhfuil mhart agus phocán gabhair. " Éistigí le briathar an Tiarna,a thaoisigh Shodom;tugaigí cluas do reacht ár nDé,a phobal Ghomorá!u e" Ach gur fhág Tiarna na Slua fuíoll áir,ba chuma sinn nó Sodom,ba le Gomorá ár samhail.0 ["Ta iníon Shíón fágthamar bheadh bothán faire i bhfíonghort,mar bheadh scáthlán i gcuibhreann cúcamar,mar bheadh cathair faoi léigear.U~ %"Tá bhur dtír ina fásach, tá bhur gcathracha loiscthe,bhur dtailte, tá siad á gcreachadh os comhair bhur súl ag strainséirí;díthreabh atá ann, mar a bhí nuair a scriosadh Sodom.7} i"ó bhonn na gcos go baithis, níl ball folláin ann:créachtaí, fearbacha, cneánna oscailtenach ndeachaigh bréid ná ceangal orthu,ná cógais ola.%| E"Cá háit is féidir buille a bhualadh oraibh arís,agus an feall ar siúl agaibh fós?Tá an cloigeann uile breoite, an croí meata ar fad;t{ c"Och, a phobal na bpeacaí, a chine atá crom le drochbhearta,a shliocht na míghníomh, a chlann thruaillithe!Thréig siad an Tiarna, thug tarcaisne do Neach Naofa Iosrael,d' iompaigh siad uaidh i leith.1z ]"Tá aithne ag an mart ar a úinéir,agus ag an asal ar chliabhán a mháistir,ach ní aithníonn Iosrael aon ní,ní thuigeann mo phobal dada.»Qy "Éistigí, a fhlaitheasa, agus cuir cluais ort, a thalaimh,óir tá an Tiarna ag labhairt:«Thóg mé agus d' oil mé clann mhac,ach d' éirigh siad amach i mo choinne.Ex "Fáistiní ó roimh an gCogadh Fís Íseáia mhic Ámóz a chonaic sé i dtaobh Iúdá agus Iarúsailéim in aimsir Uiziá, Iótám, Áchaz agus Hiziciá, ríthe Iúdá.kwORith chugam, a ghrá mar eilit,nó mar oisín na bhfia,ar chnoic chumhra.Uv# Tusa sa ghort tá na cairde ag éisteacht cluinim do ghuth.u Sin é an fíonghort domsa:seo dhuit do mhíle bonn, a Sholaimh,agus dhá chéad thairis dá lucht coimeádta.t+ Bhí fíonghort ag Solamhi bpobal líonmhar.Chuir sé an fíonghort ar cíos,míle bonn ón duine ar a thoradh. s  Is balla méagus mo chíocha mar thúir air,Ach leis an bhfear siúdtá mo shíocháin déanta.r Más balla ítógfaimid túr airgid ar a mullach.Más geata í,daingneoimid le clár céadrais í.#q?Tá deirfiúr againn atá beag,í fós gan chíocha.Cad a dhéanfaimid lenár ndeirfiúran lá a mbeidh sí á hiarraidh?Hp Díle uiscení mhúchfadh an grá,ná tuile abhannní scuabfadh chun siúil é.An té thairgfeadh a chuid den saol ar ghrá,tarcaisne a gheobhadh sé.[o/Cuir mar shéala ar do bhrollach mé,mar fháinne ar do láimh.Óir ní láidre an bás ná an grá,ní doichte an tÉad na Tír an Bháis.Is tine dhóite é,sárlasair.Zn-Cé hí seo aníos ón bhfásach ar ghualainn a grá? Eisean m Agraím oraibha mhná Iarúsailéimgan mo rún a chorraí ná a mhúscailtgo dtograí sí féin.Il A lámh chlé faoi mo cheann,A lámh dheas tharm anall.kSheolfainn liom isteach thúi dteach mo mháthar a mhúin mé;thabharfainn duit fíon cumhra,sú mo ghránúll.*j OCé a thabharfadh go mba deartháir liom thúa dhiúil cíocha mo mháthar,go bpógfainn thú mar a mbuailfinn leatgan náire na ndaoine.i 14 Geanúll ag tabhairt a bholadh,togha agus rogha chun ár láimhe.Sean agus nuaa thaisc mé duitse, a ghrá.7hg 13 Moch maidine don fhíonghort,d' fhios ar eascair an fhíniúin,ar oscail a bláthanna,ar bhorr an gránúll.Is ann a thabharfad grá duit.ggG 12 Tar liom, a ghrá,amach ar na bánta.Codlóimid i measc bláthanna coifir.Gf Le mo ghrá-sa mise,agus mise a mhiansan. 11 meS 10 Togha fíona do phógaag dul go blasta síos an scornachtrí bheola agus fiacla.4da9 «Suas an phailm liom,» arsa mise;«béarfaidh mé greim ar a géaga.» Go raibh do chíocha mar chrobhaing fíniúna,boladh úll ar d' anáil.Pc8 Ard maorga mar chrann pailme tú,do chíocha mar chrobhaing.Bb7 Is álainn tú, is aoibhinn,a shearc, a mhilse.uac6 Do cheann mar Chnoc Chairmeil,folt ar dhath an chorcra;cheangail tú rí lena thriopaill.@`y5 Do mhuineál mar thúr eabhair,do shúile mar locháin Heisbeonfaoi gheata Bhat Rabaím.Do shrón mar thúr sa Liobáinag faire i dtreo na Damaisce.E_4 Do dhá chích mar dhá oisín,cúpla aon eilite. ^3 D' imleacán mar chuach fíona,ní folamh é choíche.Brú mar charn cruithneachta,fál bláthanna air. ] 2 Nach breá iad do chosa i mbróig,a iníon rí;lorgaí mar chlocha muincedea-dhéanta ó láimh an tsaoir!h\I Fill, fill, a Shiúlamach,fill, fill, go bhfeicfimid thú.Eisean 7:1 _[7 Sular thuig mé seo mé, de mhian mo chroí,[i gcarbad le taobh] mo phrionsa.-ZS Chuas síos i ngort na gcnónna,go bhfeicfinn fás an ghleannago bhfeicfinn an raibh an fhíniúin ag eascairt,nó an gránúll ag borradh. Y «Cé hí seo chugainn mar fháinne an lae,gealach ar áille,grian ar loinnir,chomh huafar le cathshlua?»fXE Ach is túisce liomsa ise,mo cholm gan cháim;is í is túisce lena máthair,is í rogha a buime í.Ní fhaca cailín í nár thug an chraobh di,banríon nó leannán nár mhol í:^W5Trí fichid banríon,ceithre fichid leannán,cailíní gan áireamh GVLeathbhro ghránúill do ghrualaistiar de do chaille.UD' fhiacla mar thréad caorachaníos as an loch nite,cúpla uan ag gach caora,gan caora díobh seasc.TyIompaigh uaim do shúile,nó sáróidh tú mé leo.Folt mar thréad gabharanuas Cnoc Ghileád.vSeÁlainn tú, a rún, mar Thirzeá,breá mar Iarúsailéim,chomh huafar le cathshlua.tRaLe mo ghrása mise,agus liomsa mo ghrá;i measc na mbláthannachuir sé a thréad. Q9Síos ina ghort a chuaigh mo ghrá,go ceapacha na spíosraí,lena thréad a chur ar féarachagus blátha a chruinniú.P Cá ndeachaigh do ghrá uait,a phlúr na mban,cén treo a d' iompaigh do ghrá,agus lorgfaimid leat é?OIs é an binneas a fhriotal,is mealltacht é uile.Sin é mo ghrá, sin é mo shearc,a iníona Iarúsailéim. NGalláin mharmair a chosaar fhothaí óir ag seasamh.Cosúil é leis an Liobáin,togha na gcrann céadrais.MBuinní óir ar a lámhago n-iliomad flannchloch.A chabhail mar an t-éabann bán,agus í breac le saifírí.L A ghiall mar spíosraí,ceapach luibheanna cumhra.A bheola mar bhláthanna,ag sileadh mirr chumhra.uKc A shúile mar an colmar bhéal coire uisceá ní féin as bainnei [gCoire na Mara].hJI A cheann mar ór leáite,a dhlaoithe mar an phailm,chomh dubh leis an bhfiach.WI' Dearg agus bán do mo ghrá;d' aithneófá i measc mílte é.H) Cad iad buanna do ghrá-sa,a phlúr na mban.Cad iad buanna do ghrá-sago n-iarrann tú an achainí sin orainn?,GQAchainím oraibh,a iníona Iarúsailéim,má fhaigheann sibh mo ghrá cad a inseoidh sibh dó uaimse?Go bhfuil galar an ghrá orm.2F]Theagmhaigh liom na gardaíar a gcuairteanna tríd an mbaile.Bhuail siad mé, agus ghoin,srac siad díom mo bhrat,lucht faire an bhaile.4EaD' osclaíos do mo ghrá bhí mo ghrá imithe;bhain sin an t-anam asam.Loirg mé é agus ní bhfuair,ghlaoigh níor fhreagair sé.$DAD' éiríos féingo n-osclóinn do mo ghrá.Bhain miorr fliuch le mo láimh,fíormhiorr le mo mhéar,ó bhacán an ghlais.oCWShín mo ghrá a lámh isteachi bpoll na heochrach;chorraigh mo chroí i mo chléibh.B)Ach, táim tar éis baint díom;an gá dom cur orm arís?Tá mo chosa nite agam;an gcaithim a sailiú arís?»A{I mo chodladh dom, tá mo chroí ina dhuiseacht;cluinim mo ghrá ag an doras:«Oscail dom, a shiúr, a rún,mo cholúr gan éalang,óir is báite mo cheann i ndrúcht,is fliuch m' fholt ón oíche.»'@ ISeo isteach i mo ghort mé,a shiúr liom, a bhrídeach,ag bailiú mo mhirr agus mo bhalsaim,ag ithe mo mheala agus mo chriathair,ag ól m' fhíona agus mo bhainne;ithigí, a chairde, ólaigí,déanaigí meidhir, a chairde cumainn.f?EÉirigh a ghaoth aduaidh,gluais, a ghaoth aneas,séidigí trí mo ghairdíngo leatha a chumhrachtaí.Tagadh mo ghrá isteach ina ghort,blaiseadh sé togha gach toraidh ann.T>!Tobar i ngortaníos as an talamh,nó sruth as an Liobáin.2=]Spiocnard agus cróch ann,giolcach chumhra agus cainéal,gach crann i bhfuil roisín,miorr agus fóifíneach,agus togha gach cumhrachta.`<9 Gránúlla go tiubh annagus togha gach toraidhó shruthanna an tobair.n;U Gort i lios tú,a shiúr, a bhrídeach,gort i ráth,tobar i gcomhad.J:  Béilín meala, a bhrídeach,mar an criathar ag sileadh;mil agus bainnefaoi do theanga go cinnte;boladh cumhra ar d' éadachmar chumhracht na Liobáine.19[ Nach aoibhinn do ghrá,a shiúr, a bhrídeach,nach blasta do ghrá ná fíon,nach cumhra iad do chumhrachtaíná spíosraí an domhain!,8Q Shaobh tú mo chiall,a shiúr, a bhrídeach,shaobh tú mo chiall,le silleadh ó shúil leat,le haon seoid de do chuibhreach brád.d7ATar as an Liobáin, a bhrídeach,tar as an Liobáin isteach.Féach anuas ó mhullach Amáná,ó mhullach Sheinír agus Hearmón,ó fhásach na leon,ó shliabh na liopard.@6{Álainn tú ar fad, a rún;atá tú gan cháim.r5]Go séide lá,go scaipe scáthrachaidh mé go cnoc an mhirr,go tulach na túise.i4KDo dhá chíoch mar dhá oisín,cúpla aon eilite,ag innilt i measc bláthanna.3Túr Dháiví do mhuineál,daingean cosanta,míle sciath ar crochadh air,éide chatha na gcuradh. 2 Snáth craorag do bheola,do chomhrá ró-aoibhinn.Leathbhró ghránúill do ghrualaistiar de do chaille. 1 D' fhiacla mar thréad lomthaaníos as an loch nite,cúpla uan ag gach caoraagus gan caora díobh seasc.80 kNach álainn tú, a rún,nach álainn!do shúile is coilm iad.Laistiar de do chaillefolt mar thréad gabharanuas Cnoc Ghileád.7/g Tagaigí go bhfeice sibh,a iníona Iarúsailéim,Solamh rí gona mhionn ría chuir a mháthair airlá a phósta,lá áthais a chroí.s._ Cosa airgid faoi,scáth óir os a chionn,adhairt chorcra ann,éabann dá fholach.\-1 Do rinne Solamh rísuí breithimh dó féind' adhmad na Liobáine. ,fear claímh gach laoch díobhó thaithí an chogaidh;a chlaíomh ar a shliasaidi gcoinne bhaol na hoíche.e+CSin é coiste Sholaimh,trí fichid laoch thart air,ó shárlaochra Iosrael;*Cad é seo aníos ón bhfásach,mar a bheadh crann deataighas miorr agus túisagus uilechumhracht na siopaí?3)_Agraím oraibh,a iníona Iarúsailéim,dar fia agus eilití na má,ná corraigí, ná músclaígí mo rún,go dtograí sí féin.Z(-Ní fada a ghabh mé tharstugur theagmhaigh grá mo chroí liom.Rugas greim air nach scaoilfidh mégo dtabharfaidh mé isteach éi dteach mo mháthari seomra mo bhuime.y'kTheagmhaigh liom na gardaíar a gcuairteanna tríd an mbaile:«An bhfaca sibh grá mo chroí?»&-Éireoidh mé, cuardóidh mé,tríd an mbaile, trí na sráideanna,lorgfaidh mé grá mo chroí. Má loirg, ní bhfuair.m% UAr mo leaba dom i gcoim oíchea loirg mé grá m' anma,a loirg mé agus ní bhfuair.!$;Go séide lágo scaipe scáth,fill?bí cosúil, a ghrá, le heilit,nó le hoisín na bhfiaar Chnoc [Tairngire].a#;Liomsa mo ghrá agus leis-sean mise,i measc na mbláthanna chuir sé a thréad,"Beirigí ar na sionnaigh,na sionnaigh bheaga dúinn,do mhill an fíonghort,ár bhfíonghort faoi bhláth.T!!Mo cholm i scailp na haille,i bhfolach i bpluaiseanna,dá bhfeicfinn do ghnúis,dá gcluinfinn do ghuth!óir is binn é do ghuth,is álainn í do ghnúis.  figí glasa ar an gcrann,cumhracht bláth fíniúna ar an ngaoith.Éirigh chugam, a rún;a ghile, gluais liom. tá an tír seo againne faoi bhláth,tháinig aimsir scoite na bhfíniúna;tá an fearán ag durdáil amuigh,U# Seo anois tá an geimhreadh thart,tá an bháisteach glanta feasta,iK Éirigh chugam, a rún;a ghile, gluais liom. Seo é mo ghrá ag labhairt liom: 5c Cosúil mo ghrá le heilitnó le fia óg ag léim.Sin é lasmuigh anois é,ag féachaint isteach an fhuinneog,Ag faire agus ag glinniúint.nUÉist! mo ghrá!Chugainn éthar bharr na gcnocag léim na ngleannta.0YAgraím oraibh,a mhná Iarúsailéim,dar fia agus eilití na má,Ná corraigí, ná músclaígí mo rúngo dtograí sí féin.I A lámh chlé faoi mo cheann,a lámh dheas tharm anall.ucNeartaigí le cácaí rísín mé;Cuirigí brí ionam le húlla,Mar tá galar an ghrá orm.FThug sé go teach an fhíona mé;grá a mheirge orm. 9Crann úll thar chrainn na coillemo ghrása thar fir.Faoina scáth suím, mar ba mhian liom;milis le mo bhéal a ulla. $}|{{z4ySxxxRwvv}uutYsrqpponmmlYkk?jiiDhh{hgVffe?drcc5bUaa```__^^]W]\X[gZYY&XWWbVVUUTVS=<<`< ;::198 66>5443352b100//4..--:,+++ *3)((Q'n&&@%m$#X"! 4k@!qO8lZr J } ~ 0! b\`9"Ach féach, tá tú caite síos go Seól,go híochtar an duibheagáin féin.»dA"Rachaidh mé suas go barr na néalta dubha,beidh mé cosúil leis an Té is airde.(I" Bhítheá á rá leat féin i do chroí:«Dreapfaidh mé go barr na bhflaitheas;os cionn réaltaí Dé a thógfaidh mé mo chathaoir ríoga.Suífidh mé ar an sliabhmar a mbailíonn na déithe i ndáil chomhairlein iargúil an tuaiscirt i gcéin.T!" Nach breá mar tá tú tite ó na spéartha,a sholas na solas agus a mhic na maidine!Nach breá mar caitheadh anuas ar talamh thú,tusa a mbíodh na ciníocha uile faoi do réir!9k" Tá do phoimp caite síos go Seól,mar aon le ceol do chuid cláirseach;na péisteanna atá mar leaba fútagus na cnumhóga ina gclúdach os do chionn.!;" Seo mar chuireann an t-iomlán acu forrán ort:«Tusa freisin, tá tú scriosta mar atáimidne;rinneadh leat mar rinneadh linn féin.» " Tá Seól thíos corraithe faoi do chionnchun teacht ag fáiltiú romhat.Dúisíonn sé taisí na sean in onóir duit,a raibh ina dtaoisigh ar talamh;cuireann sé suas as a suíocháin ríogaríthe na náisiún ar fad.S"Na crainn ghiúise féin, tá lúcháir orthu as do chás,tá agus ar chéadrais na Liobáine:«Óir thit tusa ar lár,» arsa siad,«ní thagann aon duine aníos dár leagan.»nU"Tá an talamh uile ag ligean a scíthe faoi shuaimhneas;gáireann sé amach a racht áthais.(I"an té a ghreadadh na ciníocha go fíochmharle buillí agus le béimeanna,a smachtaíodh na náisiúin le fraoch,á gciapadh gan sos.^5"Tá bata na n-urchóideach briste ag an Tiarna,agus slat ríoga na bhflatha,b ="Féach mar tá deireadh leis an aintiarna!Féach mar tá deireadh lena dhíomas!c ?"An lá a dtabharfaidh an Tiarna faoiseamh duit tar éis do chrá agus do chorraíola, agus tar éis na daoirse déine a raibh tú daortha ann, crochfaidh tú suas an t-amhrán seo mar aoir ar rí na Bablóine:_ 7"Tiocfaidh na ciníocha faoina gcoinne agus déanfaidh siad iad a thionlacan ar ais ionsar a n-áit dúchais, agus fostóidh teaghlach Iosrael iad mar sclábhaithe agus searbhóntaí dóibh féin ar thalamh an Tiarna. Tógfaidh siad mar bhraighdeanaigh iad siúd ag a raibh siad ina mbraighdeanaigh, agus beidh smacht acu ar lucht a mbrúite.S  !"Sea, glacfaidh an Tiarna trua do Iacób agus toghfáidh sé Iosrael arís agus bunóidh sé iad ina dtír féin. Tiocfaidh an coimhthíoch a cheangal leo agus cloífidh sé le teaghlach Iacóib.> u" Beidh mic tíre ag glaoch ar a chéile ina hárais,agus na madraí allta ina páláis sháile?Tá a haimsir ar na gaobhair,ní chuirfear a laethe ar cairde.H " Beidh a ngnáthóga ag na hainmhithe allta ann,agus beidh a cuid tithe lán d' ulchabháin.Beidh cónaí ar éanlaith an aeir ansin,agus na púcaí ag rince ina lár.Q" Ní bheidh cónaí ansin níos mó,ná áitreabh ann ó ghlúin go glúin go deo.Ní chuirfidh an tArabach suas a bhoth ann a thuilleadh,ná na haoirí a dtréada ann i gcró.(I" An Bhablóin, péarla na ríochtaí,seod agus práinn na gCaildéach,beidh sí ar nós Shodom agus Ghomoránuair a threascair Dia iad. 9" Tá na gasúir á mbascadh agus na girseacha á mbrú.Toradh na broinne ní trua leo,ná níl trócaire ina súil d' aon mhac máthar.r]" Seo, tá mé ag gríosú na Méideach ina n-aghaidh,gur cuma leo airgead agus gur táir leo ór.nU" Bascfar a bpáistí os comhair a dhá súl,déanfar slad ar a dtithe agus éigean ar a mná.zm" Gach aon a dtiocfar air, sáithfear le scian é;gach aon a mbéarfar air, titfidh sé leis an gclaíomh.N" Ansin, mar a bheadh fia á sheilg,mar a bheadh tréad caorach gan duine lena locadh,tabharfaidh gach aon a aghaidh ar a mhuintir féin,agus teithfidh chun a dhúiche féin.<q" Is é sin an fáth a dtiocfaidh ballchrith ar na spéartha,go mbogfaidh an talamh as a áit,le barr buile Thiarna na Slua,sa lá a spréachfaidh a fhearg.dA" Déanfaidh mé daoine níos gainne ná scoth an óir,níos teirce ná ór Óifír.U~#" Smachtóidh mé an domhan cláir as ucht a urchóide,agus na ciontaigh de bharr a mí-rúin;cuirfidh mé críoch le sotal na mórtasachagus ísleoidh mé díomas lucht an uafáis.R}" Óir réaltaí neimhe ina mbuíonta,ní chuirfidh siad a solas ag lonrú a thuilleadh;tiocfaidh smúit ar an ngrian ar éirí di,ní thabharfaidh an ghealach a solas níos mó..|U" Tá lá an Tiarna chugaibh go cruálach,le fraoch agus le fearg loiscneach,chun fásach a dhéanamh den tíragus na peacaigh a theascadh as..{U" tá scéin orthu agus scaoll,tá siad i bpriacail ar nós mná seolta.Tá siad ag breathnú ar a chéileagus a ngnúiseanna lasta le náire.`z9" Dá bharr sin tá na lámha uile ar sileadh,agus croí an uile dhuine go fann;y" Déanaigí olagón! óir tá sé i ngar, lá an Tiarna;tá sé chugaibh ina léirscrios ó Dhia na n-uilechumhacht./xW" Tá siad ag teacht ó thír i gcéin,ó chianchríocha na spéire,an Tiarna agus feidhmeannaigh a fheirge,chun an talamh ar fad a chreachadh._w7" Éistigí! Torann ar na sléibhtemar bheadh slua ollmhór ag callán.Éistigí! Búirthíl na ríochtaí agus na náisiún i dtionól.Is é Tiarna na Slua atá ag gairm slógadh chun catha.+vO" Tá ordú tugtha agam do mo chuid óglach beannaithe;tá mé ag glaoch le teann feirge ar mo laochra,agus is iad atá cíocrach chun caithréime.@uy" Ar an gcnocán sceirdiúil cuirigí comhartha in airde,crochaigí suas an ghairm slua.Bagraígí lámh orthu i leithchun go dtaga siad go geataí na n-uaisle.+t S" In aghaidh na Bablóine)sK" Gáirigí le háthas agus liúirigí,sibhse a bhfuil cónaí oraibh i Síón,óir is mór le rá é in bhur meascNeach Naofa Iosrael.»yrk" Canaigí don Tiarna, óir tá iontais déanta aige;ní mór iad a fhoilsiú ar fud an domhain iomláin.@qy" Déarfaidh sibh an lá sin:«Tugaigí buíochas don Tiarna,glaoigí air ina ainm!Fógraígí a éachtaí don phobal,meabhraígí gurb oirirc dá ainm.bp=" Agus beidh sibh ag tarraingt uisce go lúcháireachas toibreacha an tslánaithe.Do" An bhfeiceann sibh, is é Dia mo shlánaitheoir,tá muinín agam agus nílim eaglach níos mó,óir is é an Tiarna mo neart agus mo cheol;is é mo shlánú é.»9n m" Déarfaidh tú an lá sin:«Tugaim buíochas duit, a Thiarna;bhí fearg ort liomach tá d' fhearg síothlaitheagus thug tú sólás dom.emC" sa dóigh go mbeidh clochán ann faoi choinne fuílleach a phobail,ar mhair beo i ndiaidh deoraíocht na hAsaíre,díreach mar bhí faoi choinne Iosraelnuair a tháinig siad aníos as an Éigipt.glG" Agus triomóidh an Tiarna camas mhuir na hÉigipte,agus sínfidh amach a lámh os cionn na hAbhann;le neart a anála roinnfidh sé ina seacht srutháin í,agus beifear ag siúl trasna tirimchosach,nkU" Tabharfaidh siad ruathar siar ar shleasa na bhFilistíneach,i gcuideachta a chéile déanfaidh siad slad ar chlann an Oirthir;beidh Eadóm agus Móáb faoina gceannasagus clann Amón ag géilleadh dóibh.Ej" Beidh deireadh ansin le héad Eafráim,agus brúfar naimhde Iúdá síos;ní bheidh Eafráim in éad le Iúdá feasta,ná Iúdá ina namhaid ag Eafráim níos mó.Ni" Cuirfidh sé comhartha in airde le haghaidh na náisiún,agus baileoidh sé ar díbríodh as Iosrael le chéile;cruinneoidh sé muintir scaipthe Iúdá ó cheithre arda an domhain.'hG" Sa lá sin, ardóidh an Tiarna a lámh as an nuachun fuílleach a phobail a athghabháil,a mbeidh fágtha tar éis deoraíocht na hAsaíre agus na hÉigipte,ó Phatros agus ó Chúis agus ó Éalám,ó Shionár agus Hamát agus ó chríocha na farraige.dgA" Sa lá sin, beidh beangán ó fhréamh Ieiseina sheasamh mar chomhartha do na ciníocha.Beidh na náisiúin ag dul ina mhuinínagus beidh a áit chónaithe faoi mhaise agus faoi ghlóir.Nf" Díth ná dochar ní dhéantar níos móar fud mo shléibhe bheannaithe go léir,óir tá an talamh lán le heolas ar an Tiamamar a líonann an fharraige leis an lán mara.ey" Tá an leanbh cíche ag súgradh faoi phrochóg an chobra,ar phluais na nathrach leagann an naíonán a lámh.$dA" Tá an bhó agus an béar ag snaidhmeadh caradais,agus a gceanna beaga in aon ál le chéile;tá an leon ag ithe cocháin ar nós na mart.^c5" Tá an mac tíre ina chónaí leis an uan,an pantar sínte le taobh an mheannáin ghabhair;tá an gamhain agus an coileán leoin ar marthain in éineachtagus gasúr óg á mbuachailleacht.kbO" Is í an chóir bréid cheangail a choime,agus tá an dea-rún ina chrios ar a chorróga.{ao" Ach déanann sé cóir agus ceart do na dealbhaagus tugann breithiúnas cothrom i leith dearóile na tíre.Bata is ea a bhriathar a bhuaileann an t-anduine,agus gaoth an fhocail uaidh, maraíonn sé an t-urchóideach.o`W" Ní thugann sé breith de réir na cosúlachta,ná ní chuireann tuairim de ar scéal scéil.h_I" tá spiorad an Tiarna ag lonnú air,spiorad na heagna agus na tuisceana,spiorad na comhairle agus na cumhachta,spiorad an eolais agus eagla an Tiarna.(In eagla an Tiarna is ea tá a dhúil.)e^ E" Tá bachlóg ag eascar as bun chrann Ieise,agus gas ag teacht óna fhréamh;j]M" "Tá ceartlár na foraoise ag titim leis an tua;tá an Liobáin agus a glóir ag turnamh.+\O" !Féach, seo an Tiarna Dia na Sluaag teascadh na ngéag lá huafás.Tá barra na gcrann á ngearradh,agus na bilí is bródúla á leagan.[" An lá seo féin déanfaidh sé sos i Nob.Bagróidh sé a lámh ar shliabh iníon Shíón,ar chnocán Iarúsailéim.NZ" Tá Madmaená ag teicheadh,muintir Ghéibím ar a seachnadh.qY[" A Bhat Gailím, liúraigh leat!A Laiseá, éist léi!Tabhair freagra uirthi, a Anatót!/XW" Anall leo ón talamh thall,i nGeaba atá siad ar ceathrúin oíche.Tá Rámá ar bhall amháin creatha,Gibeá Sól ag imeacht ina tháinrith;{Wo" tá sé ag teacht thar Áiat, ag dul trasna Mhigreon;i Micmeás tá a scuaine iompair fágtha i loc aige.NV" Tá sé ag déanamh anall orainn bealach Rimeon, Sa lá sin,vUe" Os a chionn siúd craithfidh Tiarna na Slua an lasc,mar a rinne nuair a threascair sé Midián ag carraig Horaeb,agus nuair a shín sé a shlat in aghaidh na farraigeagus a thóg í os cionn bealach na hÉigipte.tTa" Óir tamaillín beag fósagus beidh deireadh leis an bhfíoch,scriosfaidh m' fheargsa iad.vSe" Is é sin an fáth a labhraíonn Tiarna na Slua mar seo:«A phobal liom, a bhfuil do chónaí i Síón,ná bíodh eagla ort roimh an Asaír a bhuaileann thú le bata,agus a thógann an tslat i do choinne.jRM" Óir an léirscrios atá socraithe aige, cuirfidh an Tiarna i gcrích é ar fud na tíre ar fad.NQ" Óir dá mb' ionann do phobal, a Iosrael, agus gaineamh na farraige, ní fhillfidh díobh ach fuílleach. Tá a léirscrios socraithe, rud a fhágfaidh an fhíréantacht ag cur thar maoil.LP" Fillfidh fuílleach, fuílleach Iacóib,ar an Dia láidir.O" Sa lá sin,fuílleach Iosrael agus ar tháinig slán de theaghlach Iacóib,ní bheidh siad ag brath níos mó ar an té a bhuaileann iad,ach beidh siad ag brath go fírinneach ar an Tiarna,Neach Naofa Iosrael.fNE" Fuílleach chrainn na foraoise b' fhurasta a gcuntas,scríobhfadh páiste síos iad.M" maise na foraoise agus na ngairdíní,ciorróidh sé idir chorp agus anam,beidh sí cosúil leis an othar atá ag meath.+LO" De sholas Iosrael déanfar tine.agus bladhaire dá Neach Naofa,ag loisceadh agus ag alpadh a dhriseachaagus a sceacha in aon lá amháin;)KK" Is é sin an fáth a gcuirfidh Tiarna na Sluameath ar a chuid gaiscíoch;faoina rachmas thíos beidh dóiteán ag dómar a dhónn tine.J-" An ceadmhach don tua bheith ag déanamh gaisce i gcoinne fear a oibrithe?Nó don toireasc mórtas a dhéanamh in éadan fear a láimhsithe?Ionann is dá mbeadh an tslat ag bogadh an té a ardaíonn í,agus an bata ag cur anam sa té nach adhmad é.I" D' aimsigh mo lámh, mar i nead a bheadh sé,saibhreas na gciníocha.Mar a thógfá uibheacha a tréigeadh,bhailigh mé chugam an talamh ar fad,agus níor greadadh sciathán,níor osclaíodh gob, níor chualathas gíog.» H" Óir dúirt sé:«Le neart mo láimhe a rinne mé é,agus le mo ghaois, mar is mé atá críonna:chuir mé críocha náisiún ar ceal,agus rinne mé slad ar a stór.Chaith mé a lucht cónaithe ar a mbéal faoi sa láib@Gy" Nuair a bheidh a shaothar críochnaithe ag an Tiarna ar Shliabh Shíón agus in Iarúsailéim, smachtóidh sé toradh an díomais i gcroí rí na hAsaíre agus sotal a shúile dána.F" mar a rinne mé leis an tSamáir agus lena cuid íol,nach amhlaidh fós a chaithfidh mé le Iarúsailéim agus lena dealbha?»|Eq" Mar a d' aimsigh mo lámh ríochtaí na n-íol,a ba líonmhaire dealbh ná Iarúsailéim agus an tSamáir,QD" Nach ionann Hamát agus Arpád?nó an tSamáir agus an Damaisc?xCi" Bhí sé ag rá: «Nach cuma nó ríthe mo cheannairí go léir?Nach ionann iad Calno agus Cairceimis?XB)" Ach níorbh é sin an rún a bhí aige féin,ní amhlaidh don bhreith a thug sé ina chroí.Ní raibh ina chroí siúd ach fonn díscithe,an iomad náisiún a stróiceadh ó chéile.^A5" In éadan náisiúin aindiaga a chuir mé uaim é,i gcoinne pobal a chuir fearg orm a leag mé a chúram air,chun iad a chreachadh agus a shlad,agus satailt orthu mar shalachar na sráide.w@g" Is mairg don Asaír, don tslait sin mo chorraí,an bata atá á bheartú agam le barr feirge!/?W" Níl agaibh ach umhlú síos i measc na gcimí,nó titim i measc na marbh.Ach níl a fhearg síothlaithe,tá a lámh sínte amach i gcónaí.]>3" Cad a dhéanfaidh sibh lá na hanachananuair a thiocfaidh an tubaiste ó chríoch i gcéin?Cé chuige a rithfidh sibh ar lorg cabhrach?Cá bhfágfaidh sibh bhur saibhreas in bhur ndiaidh?Q=" a dhiúltaíonn an cothrom do na dearóil,agus a chuireann bochtáin mo mhuintire as a gceart,a dhéanann na baintreacha a chreachadhagus a dhéanann slad ar na dílleachtaí.t< c" Is mairg dóibhsean a reachtaíonn reachtanna éagóra,do scríobhaithe scríbhinní na hurchóide,?;w" 20 Alpann Manaise Eafráim, agus Eafráim Manaise,agus tá an bheirt acu in éadan Iúdá.Ach níl a fhearg síothlaithe,tá a lámh sínte amach i gcónaí.?:w" 19a Gearrann siad ar dheis, agus tá ocras orthu fós;slogann siad ar chlé, agus níl siad sásaithe.19b gach aon ag alpadh feoil a chomharsan.ABN: 19b, 19a#9?" 18 Fearg Thiarna na Slua is í chuir an tír trí thine,agus is cuma nó breosla an pobal.Níl duine acu a thugann anacal dá bhráthair,W8'" 17 Is ea, loisceann an urchóid mar bheadh tine ann;alpann sé driseacha agus sceacha,ansin cuireann sé tine le mothair na foraoiseagus téann an deatach in airde ina ghuairneáin.A7{" 16 Sin é an fáth nach dtabharfaidh an Tiarna anacal dá n-ógánaigh,ní bheidh trua aige dá ndílleachtaí ná dá mbaintreacha.Tá an pobal seo aindiaga ainbheartach ar fad,tá a gcaint seafóideach.Ach níl a fhearg síothlaithe,tá a lámh sínte amach i gcónaí.6}" 15 Lucht treoraithe an phobail seo, tá siad ar strae,agus an dream atá siad a threorú, tá siad ar seachrán.z5m" 14 (Seanóir agus móruasal sin é an ceann;fáidh na bhfíseanna bréagacha, is é sin an t-eireaball.)4 " 13 mar sin tá an Tiarna i ndiaidh ceann agus eireaball a theascadh d' Iosrael,pailm agus giolcach in aon lá amháin.i3K" 12 Ach níor fhill an pobal ar an té a bhí á bhualadh,níor lorg sé Tiarna na Slua;02Y" 11 Arám thoir agus na Filistínigh thiar,alpann siad Iosrael go cíocrach.Ach níl a fhearg síothlaithe;tá a lámh sínte amach i gcónaí.}1s" 10 Ach tá an Tiarna ag dreasú a naimhde i gcoinne an phobail seo,tá sé ag gríosú a gcéilí comhraic:0" 9 «Tá na brící tar éis titim, tógfaimid le clocha gearrtha;tá na seiceamair leagtha, cuirfimid céadrais ina n-áit.»/#" 8 Pobal iomlán Eafráim agus muintir na Samáire,aithníonn siad é.Dúirt siad ina ndíomasagus i sotal a gcroí:\.1" Caitheann an Tiarna focal le Iacóbagus titeann sé ar Iosrael. 7 &-E" 6 Níl teorainn lena thiarnasná críoch lena shíocháinar chathaoir ríoga Dháivíagus ar a ríogacht,ag cur bun agus taca leo,sa cheart agus san fhíréantacht feasta go brách. Díograis dhílis an Tiarna a chuirfidh sin i gcrích.t,a" 5 Óir rugadh leanbh dúinn,tugadh mac dúinn;tá an tiarnas ar a ghualainn,agus is é ainm atá air:«Comhairleoir iontach» , «Dia láidir» ,«Athair síoraí» , «Prionsa na síochána» .+" 4 Óir gach coisbheart catha,agus gach fallaing a tumadh san fhuil,tá siad loiscthe,tá siad dóite le tine.8*i" 3 Óir an chuing a bhí anuas orthu,an choirb ar a nguaillí,agus slat an aintiarna,déanann tú smionagar díobh mar a rinne tú lá briste Mhidián.i)K" 2 Chuir tú go mór lena n-áthas,mheadaigh tú ar a lúcháir;tá siad ag déanamh gairdis os do chomhair,mar a dhéanann in aimsir an fhómhair,amhail an gairdeas lena roinntear an chreach.(%" 1 An pobal a bhí ag siúl sa dorchadas,chonaic siad solas mór;agus ar mhuintir na tíre gruamatá solas ag lonrú. ' " San am atá thart thug sé béim síos do thír Zabúlun agus do thír Naftáilí, ach san am atá ag teacht ardóidh sé bealach na farraige, an taobh thall den Iordáin, Gailíl na gciníocha. 23 An ea nach mbíonn gruamacht mar a mbíonn anbhuain? )&K"nó ag breathnú síos ar an talamh,níl ann ach anbhroid agus dorchadas,gruamacht na hanbhuaine,agus ní fheicfidh siad ach an oíche.W%'"Beidh siad ag siúl na tíre, faoi anró agus faoi ocrasagus leis an ocras tiocfaidh fearg orthuagus cuirfidh siad mallacht lena rí agus lena nDia;ag amharc in airde dóibh$"chun teagasc agus tiomna a fháil.» Nach cinnte gur mar sin a labhróidh siad,mar níl breacadh lae i ndán dóibh.##"Agus beidh siad á rá libh: «Fiafraígí de na taibhsíagus de lucht feasa a bhíonn ag bíogarnach agus ag durdáil; cinnte, ní foláir do phobal dul i gcomhairle lena dhéitheagus ar mhaithe leis na beo, comhairle a ghlacadh ó na mairbh,+"O"Mé féin agus an chlann a thug an Tiarna dom,is tuar agus mana sinn in Iosraeló Thiarna na Slua,a bhfuil a chónaí ar Shliabh Shíón.!"Tá mé ag fanacht leis an Tiarna,atá ag ceilt a ghnúise ar theaghlach Iacóib,is ann atá mo dhóchas.s _"Tá an tiomna faoi chlúdach,an teagasc faoi shéala agami gcroí mo dheisceabal. "Agus bainfear tuisle as mórán díobh,titfidh siad agus brisfear iad;rachaidh siad sa dol agus béarfar orthu.»H "Eisean an sanctóir agus an ceap tuisleeisean an charraig a bhainfidh leaganas dhá theaghlach Iosrael;é ina shás agus ina ghaistedo mhuintir Iarúsailéim.q[" Tiarna na Slua,is é nach mór a naomhú;roimhesean a bheidh eagla oraibh, agus uamhan.&E" «Ná tabhair comhcheilgar gach a dtugann an pobal seo comhcheilg air;an ní is eagal leo,ná bíodh eagla ortsa roimhe, ná uamhan.7" Óir is amhlaidh seo a labhair an Tiarna liom,nuair a rug a lámh orm chun mé a cheapadhó shlí an phobail seo a leanúint." Beart má cheapann sibh, tá sé ó rath;focal má labhraíonn sibh, níl aon bhrí ann,mar tá Dia linne.hI" Bíodh fhios agaibh é, a náisiúna, scriosfar sibh;éistigí, a chiníocha i gcéin,ceanglaígí oraibh bhur n-airm, ach scriosfar sibh,ceanglaígí oraibh bhur n-airm, ach scriosfar sibh.F"beidh sí ina tuile ar fud Iúdá, á bhá,agus líonfaidh sí suas go dtí an muineál,agus beidh a sciatháin spréitethar leithead do dhúiche, a Ímeánuéil.»lQ"cuirfidh an Tiarna ag líonadh in bhur gcoinneuiscí tréana domhaine na hAbhann(rí na hAsaíre agus a ghlóir go hiomlán).Sceithfidh sí as a grinneallagus cuirfidh sí thar a bruacha ar fad;<q"«As siocair go bhfuil an pobal seo ag cur suas d' uiscí Shileoa shileann go suaimhneach,agus go bhfuil sé ag creathnú roimh Reizínagus mac Ramailiá,:o"Labhair an Tiarna liom arís agus dúirt:$A"óir sula mbeidh an gasúr seo in ann ' daidí' na ' mamaí' a rá, iomprófar saibhreas na Damaisce agus creach na Samáire os comhair rí na hAsaíre.»!"Chuaigh mé i leith an bhanfháidh. Ghabh sí agus shaolaigh mac. Dúirt an Tiarna liom: «Tabhair Machaer Seálál Hais Baz mar ainm air,gG"Ansin faigh finnéithe dom atá inmhuinín: an sagart Úiriá agus Zacairiá, mac Ibiricia.»{ q"Dúirt an Tiarna liom: «Tóg séala mór agus scríobh air i ngnáthlitreacha: Machaer Seálál Hais Baz.X)"Na sléibhte a romhraíodh le rámhainn,ní rachaidh aon duine iontu níos mo,le heagla roimh na driseacha agus na sceacha;fearann eallaigh a bheidh ann, agus réimse do chaoirigh.»y"Beidh gá le bogha agus le saigheada ag dul isteach ann,óir driseacha agus sceacha a bheidh sa talamh ar fad.%"Sa lá sin, gach áit a bhfuil míle fíniúin,arbh fhiú míle píosa airgid iad,ní bheidh ann ach driseacha agus sceacha.y k"agus de bharr flúirseacht an táil,bia bleachta agus mil a chothóidha bhfuil fágtha sa tír.T !"Sa lá sin, tógfaidh gach duineaon bhó amháin agus dhá chaora,[ /"Sa lá sin, beidh an Tiarna ag bearradhle rásúr a fruilíodh taobh thall den Abhainn(rí na hAsaíre);an ceann agus fionnadh an choirp,go fiú an fhéasóg is ea lomfaidh sé.% C"chun go dtiocfaidís go léir a thuirlingar na haltáin chrochta agus ar scailpeacha na gcarraigeacha,ar sceacha agus ar thalamh féaraigh. "Sa lá sin, ligfidh an Tiarna fead ar na mioltógaas bun abhann na hÉigipte,agus ar na beacha ó thír na hAsaíre,H "Tabharfaidh an Tiarna ort féin agus ar do phobalagus ar theaghlach d' atharlaethe nár tháinig a leithéidón am a scar Eafráim le Iúdá(rí na hAsaíre).?w"Óir sula mbeidh fhios ag an bpáiste seo diúltú don olcagus an mhaith a roghnú,beidh an tír úd ina díthreabh,agus eagla ortsa anois roimh a beirt rí.}"Bleacht agus mil a chothóidh égo dtí go mbeidh a fhios aigediúltú don olc agus an mhaith a roghnú.G"Is é an Tiarna féin mar sin a thabharfaidh comhartha daoibh.Seo, tá an ógbhean ag iomparagus ar tí mac a shaolú,agus tabharfaidh sí Ímeánuéil mar ainm air.<q" Ansin dúirt sé:«Éistigí mar sin, a theaghlach Dháiví,an é nach beag daoibh sárú ar dhaoinego gcaithfidh sibh mo Dhia a shárú ina theannta sin?`9" D' fhreagair Áchaz: «Ní iarrfaidh, níl mé chun dúshlán an Tiarna a thabhairt.»{o" «Iarr comhartha duit féin ar an Tiarna do Dhia, as duibheagáin Sheól aníos nó thuas in arda na spéartha.»F" Agus labhair an Tiarna le hÁchaz arís agus dúirt:-S" 9a is í an tSamáir ceann Eafráim,agus mac Ramailiá ceann na Samáire.9b Ach mura seasann sibhse liomsa,níl seasamh i ndán daoibh.' »jM"8a Is í an Damaisc ceann Arám,agus Reizín, ceann na Damaisce;8b Ach i gcionn a sé, ní hea, i gcionn a cúig de bhlianta,beidh Arám scriosta, agus Eafráim caite síos.ABN: 8a, 9a, 8b, 9bV~%"Mar seo a deir an Tiarna Dia:' Ní tharlóidh, ní mar sin a bheidh.$}A"Téimis suas in éadan Iúdá chun scéin a chur annagus chun a ghabháil dúinn féin,agus déanfaimid rí annde mhac Thaibéal.'m|S"as siocair Arám, Eafráim agus mac Ramailiá,a bheith ag beartú thú a mhilleadh, á rá:"{="agus déarfaidh tú leis:Aire dhuit, ná bíodh imní ort, ná eagla;ná bíodh do chroí anbhann,de bharr an dá ghal soip úd,9zk"Agus dúirt an Tiarna le hÍseáia: «Seo, gabhaigí in airicis Áchaz, tú féin agus do mhac Seár Iáisiúb, go bun chlais na Linne Uachtair, go bealach Pháirc an Úcaire,\y1"Tugadh an scéala seo chuig teaghlach Dháiví: «Tá Arám tar éis dul isteach in Eafráim.» Agus tháinig crith ar chroí an rí agus ar chroí an phobail mar a thagann ar chrainn na coille roimh an ghaoth.lx S"Agus tharla in aimsir Áchaz, mac Iótám, mac Uiziá, rí Iúdá, go ndeachaigh Reizín, rí Arám, mar aon le Peacach, mac Ramailiá rí Iosrael, suas go Iarúsailéim lena hionsaí, ach níor éirigh leis a gabháil.nwU" agus má thagann an deichiú cuid de na daoine slán,is é an scrios atá i ndán dóibh freisin,ar nós na teiribinte, nach bhfuil fágtha di ar a leagan ach grágán.Síol naofa is ea an grágán sin.»fvE" agus go ndíbrí an Tiarna na daoine as.Fásach mór a bheidh i gcroílár na tíre,Mu" Arsa mise: «Cá fhad, a Thiarna?» D' fhreagair sé mé:«Go dtí go scriosfar na bailte agus go bhfágfar gan áitreabh iad,na tithe gan duine daonna,an tuath tréigthe,t" Déan croí an phobail seo trom,déan a gcluasa bodhar,dall a gcuid súl,ar eagla go bhfeicfeadh a súile,go gcloisfeadh a gcluasa,go dtuigfeadh a gcroí,go n-iompódh siad ar ais agus go ndéanfaí a leigheas.' »Hs " Dúirt sé liom:«Imigh agus abair leis an bpobal seo:' Éistigí le bhur gcluasa agus gan dada a thuiscint,breathnaigí le bhur súile agus gan aon rud a fheiceáil.3r_"Ansin chuala mé glór an Tiarna, á rá:«Cé a chuirfidh mé uaim? Cé a labhróidh thar mo cheann?» D' fhreagair mise: «Seo anseo mise, cuir mise!»#q?"Chuimil sé le mo bhéal í agus dúirt:«Seo, cuimleadh í seo le do bheola,tá do pheaca scriosta,tá d' urchóid clúdaithe.»zpm"Thainig ceann de na saraifíní ar eitilt chugam, agus aibhleog ina láimh aige a thóg sé le tlú ón altóir.yok"Arsa mise:Is mairg dom, tá mé caillte,óir is duine mé a bhfuil a bheola neamhghlan,tá cónaí orm i measc pobal a bhfuil a mbeola neamhghlanagus tá mo shúile tar éis amharc ar an Rí, Tiarna na Slua.}ns"Bhí bacáin na tairsí ar crith le glór an té a bhí ag scairteadh agus bhí an Teampall á líonadh le deatach.m1"Agus bhí siad ag scairteadh na bhfocal seo ar a chéile:«Is naofa, naofa, naofa Tiarna na Slua.Tá an talamh lán dá ghlóir.».lU"bhí saraifíní os a chionn, sé cinn d' eiteoga ar gach aon acu; dhá cheann ag clúdach a ngnúise, dhá cheann lena gcosa a chlúdach, dhá cheann chun eitilte."k A"Gairm ÍseáiaVj%"Beifear ag búiríl ina éadan an lá sinmar bheadh búiríl na farraige ann.Beifear ag breathnú na tíre: dorchadas, duainéis,agus an solas ag dul faoi smúit agus faoi ghruaim.\i1"Búirthíl leoin bhaininn atá aige,agus béicíl mar bheadh coileán leoin ann;ligeann sé glam agus beireann ar a chreach,ardaíonn sé leis í agus níl duine ann chun í a bhaint de.Gh"Tá faobhar i gceart ar a shaigheadaagus tá na boghanna uile rite aige;is crua ná scileach crúba a chuid capall,agus rothaí a charbad ar nós guairneán gaoithe.Lg"Níl duine díobh atá traochta ná tuirseach,ná duine atá ceanntrom ná codlatach;a chrios níl scaoilte dá chorróig ag aon duine acuná iall a chuid cuarán briste.)fK"Déanfaidh sé comhartha do náisiún i gcéin,ligfidh fead air ó imeall an domhain,agus seo chugainn é go héadrom agus go huallach.Ge"Is é sin an fáth ar tháinig fearg ar an Tiarna lena phobalagus ar thóg sé a lámh lena mbascadh;tá na taoisigh marbh aige, agus a gcorpáin ina luímar bheadh dramhaíl sna sráideanna.Ach níl a racht ligthe faoi ina dhiaidh sin,tá a lámh ag bagairt go fóill.Td!"Mar alpann na lasracha an coinleachagus mar a chailltear an cháith sa tine,is amhlaidh a bheidh a bhfréamh siúd ag dreoagus a shiabfar a bpéacán ar siúl ina dheannach,as siocair gur dhiúltaigh siad do reacht Thiarna na Sluaagus gur chaith drochmheas ar bhriathar Neach Naofa Iosrael.lcQ"Is mairg a scaoileann saor an ciontach ar bhreab,ach a bhaineann a cheart den duine cóir!hbI"Is mairg do ghaiscígh na pótaireachta,agus do na laochra a mheascann an bhiotáille! 1-~~B}u|{zzWyxx5wvw v.u*tHsrrqq pPoVnn'mll,kjihhzgg edccb]ba`__ ^]\\v[ZYYXKW~VVFTTS3RUQnP;O6NaMLLKK@JJIHGGAFkEESDCC^BA@@ ?>>E=caithfear isteach sa charcair iadagus i ndiaidh na mblianta fada gheobhaidh siad a bpionós.sE_"An lá sin, léasfaidh an Tiarna slua na spéire sa spéir,agus abhus ar talamh ríthe na talún.TD!"Tá an talamh ag stangadh mar bheadh fear meisce ann,tá sé ag longadán mar bheadh scáthlán ann;is trom é an t-ualach air a chuid peacaí,titeann sé gan éirí i ndán dó.C#"Tá an talamh briste ina smionagar,tá an talamh á scoilteadh agus á scáineadh,tá an talamh ag crith agus ag creathnú.B#"Óir tá fuinneoga na bhflaitheas ar leathadh,agus bunsraith na talún ar crith. An té a theitheann ó thorann na scéine,eAC"Scéin agus clais agus gaisteis ea do chuid, a dhuine atá i do chónaí ar talamh!i@K"Ó chríocha na cruinne cloisimid iad ag ceol: «Glóir don Fhíréan!» Ach deirimse: «Is leor, is leor sin!Drochrath ar lucht fill a dhéanann feall,ar lucht fill a dhéanann feall go fealltach!»?y"Sna hoileáin freisin táthar ag glóiriú an Tiarna,agus i gcríocha na farraige ainm an Tiarna, Dia Iosrael.>"Gáireann daoine amach in ard a gcinn, liúnn siad le barr áthais;canann siad mórgacht an Tiarna ó chois na farraige thiar.i=K" Is amhlaidh sin a bheidh an talamh ar fad,i gcás na gciníocha uile,mar a bhíonn na crainn olóige nuair a chraitear an toradh astu,mar a bheadh deasca na fíniúna agus fómhar an fhíona déanta.\<1" Níl fágtha sa chathair ach léirscrios,tá an geata briste ina chonamar.;#" Táthar ag mairgneach sna sráideanna cheal fíona;tá deireadh leis an uile lúcháir,tá an t-áthas díbeartha ón tír.d:A" Tá cathair an neamhní ar lár,tá gach teach dúnta agus níl dul isteach iontu.s9_" Ní ólann siad fíon níos mó agus iad ag ceol,agus is searbh leis na pótairí an bhiotáille. 8"Tá deireadh le meadhar na mbodhrán,agus críoch le callán lucht gairdis;tá deireadh le meadhar na gcláirseach.t7a"Tá an fíon faoi bhrón, an fhíniúin ag meath,agus lucht an ghliondar croí ag osnaíl.p6Y"Is ar an ábhar sin atá crann smola ag alpadh na talúnagus a háitreabhaigh ag íoc as a gcionta.Is uime sin atá áitreabhaigh na talún ina ngualach dóite,agus gan ach beagán den chine daonna fágtha.)5K"Tá an talamh truaillithefaoi chosa a cuid áitreabhach,óir sháraigh siad na dlíthe, bhris na reachtanna,choill an conradh síoraí.4"Tá an talamh faoi bhrón agus in ísle brí,tá an domhan ag meath agus in ísle brí,tá neamh agus talamh ag meath.3"Creachta agus seanchreachta atá sí, mar thalamh;sladaithe agus deargshladaithe a bheidh,mar a d' ordaigh an Tiarna.D2"idir chléir agus thuath, idir uasal agus íseal,máistreás agus searbhónta, díoltóir agus ceannaitheoir,iasachtóir agus iasachtaí, creidiúnaí agus féichiúnaí.#1 C"An Breithiúnas0"Ach déanfar a sochar agus a tuarastal a thiomnú don Tiarna; ní chruinneofar ná ní chuirfear i dtaisce iad. Is dóibh siúd a chaitheann a saol os comhair an Tiarna a rachaidh a sochar, chun go mbeidh a sáith le hithe acu agus éadach galánta.y/k"Mar sin i gcionn deich mbliana agus trí scór tiocfaidh an Tiarna ar a chuairt chuig an Tuír. Tosóidh sí arís ar chúiteamh a cuid striapachais a fháil. Deanfaidh sí striapach di féin le ríochtaí an domhain uile ar dhroim talún.6.e"Tóg do chláirseach, déan cuairt na cathrach,a striapach bhocht thréigthe!Seinn go binn, croch suas do cheol,spreag cuimhne ort sna daoine arís!x-i"Tarlóidh sé an lá sin go ndéanfar dearmad ar an Tuír go cionn deich mbliana agus trí scór. Ach nuair a thiocfaidh rí eile i gcoróin, i gcionn deich mbliana agus trí scór, beidh an Tuír cosúil le striapach an amhráin:N,"Caoinigí, a longa Thairsís,mar tá bhur longfort scriosta!!+;" Féach an tír seo dár dhual longa!Thóg na Caildéigh a dtúir léigir.Leag siad a cuid daingeanagus d' fhág ina ballóg í.x*i" Dúirt sé: «Ná bíodh lúcháir ort níos mó,a mhaighdean ar a ndearnadh éigean,a iníon Shíodóine!Dá n-éireofá agus triall anonn go Citím;thall ansin fiú, níl scíth i ndán duit ach oiread.»#)?" Shín an Tiarna amach a lámh os cionn na farraigeagus chroith sé a cuid ríochtaí;thug sé an t-ordú go scriosfaí dúnfoirt Chanán._(7" Téigí le talmhaíocht, a mhuintir Thairsís,níl an calafort ann níos mó! ' " Is é Tiarna na Slua a bheartaigh,chun díomas a scéimhe a ísliú,chun toicithe na talún a chaitheamh síos./&W"Cé a cheap an beart seoi gcoinne Tuír na gcoróineacha,a mbíodh a ceannaithe ina bprionsaí,agus a trádálaithe ar mhóruaisle na talún?;%o"An é sin bhur gcathair ghriothalánach,a bhfuil cáil uirthi ón seanam anall,a dtugadh a cosa ag taisteal i bhfad i.,chun cónaí a dhéanamh i gcéin?m$S"Tógaigí oraibh go Tairsís siar, a deir siad,bígí ag mairgneach, a mhuintir an chósta.u#c"Nuair a gheobhaidh siad an tuairisc san Éigipt,beidh siad ar crith de bharr chinniúint na Tuíre.u"c"Náire agus ceann faoi ort, a Shíodón,óir seo mar a labhraíonn an tréanmhuir:«Tinneas clainne níl orm feasta, ná ní bheirim leanbh;níl clann mhac agam le tógáilná iníonacha le hoiliúint.»"!="agus na bóchna móire.Arbhar na Níle agus fómhar na hAbhanna rinne a saibhreas,agus bhíodh sí ag díol leis an domhan mór. /"Déanaigí mairgneach, a mhuintir an chósta,a cheannaithe Shíodóine,a mbíodh bhur bhfeidhmeannaigh ag taisteal na bhfarraigíE "Fáistine i dtaobh na Tuíre.Caoinigí, a longa Thairsís,mar tá bhur longfort scriosta.Ar a mbealach ó thír Chitímis ea chuala siad an scéala.w"Sa lá sin briathar Thiarna na Slua tabharfaidh sé uaidh, an tairne sin a cuireadh i bhfostú san áit dhaingean. Ropfar amach é agus titfidh sé. Agus an t-ualach iomlán atá ag crochadh as, brisfear é, óir tá an Tiarna tar éis labhairt.%"Beidh maoin theaghlach a athar ar fad crochta as idir shíol agus shliocht na mionghréithe go léir, idir choirn agus chrúisciní."Cuirim i bhfostú é mar bheadh tairne in áit dhaingean:déanfar cathaoir onóra de i gcomhair theaghlach a athar."Tá mé ag leagan eochair theach Dháiví ar a ghualainn;má osclaíonn sé, ní dhúnfar;má dhúnann, ní osclófar.mS"Tá mé chun a ghléasadh i d' ionarsa,chun é a fheistiú le do shursaing,agus tugaim do chumhacht isteach ina láimh,agus beidh sé ina athair ag muintir Iarúsailéim,agus ag teaghlach Iúdá.S"agus an lá céanna glaoim ar mo sheirbhíseach, Eiliácaím mac Hilciá.Y+"Brisfidh mé as do phost thú,as d' ionad stróicim thú anuas;&E"Corann agus cornann sé thú i do chorna,agus caitheann i do cheirtlín thú i dtír leitheadach amach.Is ann a gheobhaidh tú bás,agus is ann a fhágfar na carbaid a bhfuil tú chomh teann astu;tusa atá i do chúis náire do theaghlach do thiarna.»"Féach, steallfaidh an Tiarna amach thúd' aon steall amháin;tá sé ag dul i ngleic agus i ngreim leat.E"' Cén ceart nó cén gnó atá agat anseogo bhfuil tú ag gearradh tuama duit féin ann,ag gearradh amach tuama ar an ard,ag snoí seomra duit féin sa charraig?'!;"Seo mar a deir an Tiarna Dia na Slua:«Imigh leat chuig an feidhmeannach seo,chuig Seabná, maor an pháláis, agus abair leis:A{"Fuair mo chluasa an foilsiú seo ó Thiarna na Slua:«Ní dhéanfar sásamh sa pheaca seo go deo,go dtí go bhfaighe sibh bás,» a deir an Tiarna Dia na Slua.wg" Ina ionad sin, siamsa atá ar siúl agus sult,mairt á marú agus caoirigh á gcoscairt,feoil á halpadh agus fíon á ól; agus sibh ag ceapadh:«Ithimis agus ólaimis,mar beidh an bás againn amárach.»8i" Bhí an Tiarna Dia na Slua ag glaoch oraibh an lá sinchun caoineadh a dhéanamh agus mairgneach,chun sibh féin a bhearradh agus éadach róin a chur oraibh.\1" I lár báire, rinne sibh obair idir an dá mhúrfaoi choinne uisce na Seanlinne.Ach níor chuimhnigh sibh ar an gCruthaitheoirná ní fhaca an Té a mhúnlaigh an t-iomlán fadó riamh.mS" Rinne sibh tithe Iarúsailéim a chuntas,agus leag sibh cuid acu chun an múr a dhaingniú." Bhreathnaigh sibh chomh líonmharagus bhí na bearnaí i múr chathair Dháiví.Cheap sibh uiscí na Linne Íochtair.u c"Bhí do shúil an lá sinle harmlann Áras na Foraoise. Agus sin críoch le cosaint Iúdá. "An chuid is áille de do ghleannta,tá siad breac le carbaid;tá an marcshlua in ionad os coinne na ngeataí. !"Tá Éalám ag breith chuige a bholgán saighead,agus Arám ag dul sa diallait;tá Cír ag baint an chumhdaigh dá sciath.p Y"Óir lá trioblóide agus treascartha agus tranglaim atá chugainn,agus is é an Tiarna Dia na Slua faoi deara é.Sa ghleann sin Hionnom tá ballaí á leagan,táthar ag scairteadh ar chabhair ar an sliabh.* M"Is ar an ábhar sin a deirim:«Iompaígí uaim go gcaoine mé go goirt;ná bígí ag brú sóláis ormi ndíothú iníon mo mhuintire.»eC"tá do cheannfoirt uile i ndiaidh a thabhairt do na boinn,ina bpríosúnaigh gan bogha a lúbadh.An chuid is cróga agaibh, tá siad ina bpríosúnaigh,tar éis gur theith siad i bhfad ar shiúl.1["a chathair an challáin, a bhaile na círéibe,agus tú lán de ghairdeas?Ní coscar claímh do choscar,ná ní sa chath a thit do chuid marbh; "Fáistine in aghaidh Ghleann Hionnom.Cad tá ort go bhfuil tú imithe suas ar fadar bharr na dtithe,"De líon lucht na mboghanna, de ghaiscígh chlann Chéadár, is beag a bheidh fágtha, óir is é an Tiarna, Dia Iosrael, a dúirt é.»0Y"Is ea, labhair an Tiarna liom mar seo: «Bliain amháin eile, a háireamh mar a dhéanfadh fear aimsire, agus beidh críoch le glóir agus le neart Chéadár./"Óir is ón gclaíomh atá siad ag teitheadh,ó fhaobhar an chlaímh,ón mbogha agus é lúbtha,agus ó bhroid an chatha.~u"tugaigí uisce libh in airicis lucht an íota;a mhuintir Théamá, amach libh le bia ar chionn na dteifeach.#?" Fáistine fá choinne an mhachaire.A bhuíonta fáin na nDéadánach,arb é scrobarnach an mhachaire is ceathrúin oíche daoibh,X)" Is é freagra an fhir fhaire:«Chugainn an mhaidin,agus an oíche arís ina diaidh.Más gá daoibh fiafraí, bígí ag fiafraí;ach iompú thart is gá daoibh, agus filleadh.6e" Fáistine i dtaobh Eadóm.Táthar ag glaoch orm as Saeír:«A fhir fhaire, cá fada fós an oíche?A fhir fhaire, cá fada fós an oíche?»D~" A phobal liom atá do do bhualadhi do choirce ar an láithreán buailte,an ní a chuala mé ó Thiarna na Slua, ó Dhia Iosrael,is é atá á fhógairt agam duit.}" Féach, seo chugainn an marcshlua,na marcaigh ina mbeirt agus ina mbeirt.» Agus tháinig an freagra ar ais:«Tá sí ar lár, tá an Bhablóin ar lár,agus dealbha a cuid déithe uileina smionagar ar talamh.»3|_"Scairt an fear faire ansin:«Ar thúr na faire, a Thiarna,tá mé i mo sheasamh an lá ar fad,agus oíche in aghaidh na hoíche i mbun mo gharda.4{a"Feiceann sé marcshlua,marcaigh ina mbeirt agus ina mbeirt,marcaigh ar asail, marcaigh ar chamaill.Tá sé ag airdeall, ag airdeall go haireach.»z#"Óir seo an rud a dúirt an Tiarna liom:«Gabh agus cuir fear i mbun faire,fógraíodh sé an méid atá le feiceáil aige.0yY"Tá an bord á chóiriúagus á chlúdach le héadach;táthar ag ithe agus ag ól?Suas libh, a cheanna feadhna!Smearaigí bhur sciath.%xC"Tá mearbhall ar mo chroí;tá scaoll orm de bharr an chreatha;an clapsholas a raibh mé ag dréim leis,is cúis chearthaí dom é.]w3"Is uime sin atá mo chorrógaar bhall amháin creatha;fuair na freanga greim orm,mar bheadh freanga mná seolta;tá mé róbhuartha le cloisint,róscanraithe le feiceáil.wvg"is scáfar an fhís a fuair mé tá fear na creiche i mbun creiche,tá an sladaí ag slad.«Suas leat, a Éalám,suas chun an léigir libh, a Mhéideacha!Cuirfidh mise críoch leis an gcaoineadh.»Zu /"Fáistine i dtaobh an mhachaire cois na farraige.Gairfean chugainnar nós séideáin ag scuabadh an deiscirt,ag teacht isteach as an bhfásach,isteach as tír an uafáisftE"Agus déarfaidh muintir an chósta anseo: 'Féach ar tharla don té a raibh muinín againn ann agus a ndeachaigh muid chuige ar lorg cabhrach agus dídine ar rí na hAsaíre. Cén bealach éalaithe atá againn anois?' » s "Agus beidh eagla agus náire oraibh as Cúis, a raibh bhur muinín ann, agus as an Éigipt, a raibh sibh chomh teann sin aisti.7rg"is amhlaidh a dhéanfaidh rí na hAsaíre cimí na hÉigipte agus deoraithe Chúis a chinnireacht ar shiúl leis, idir óg agus aosta, tarnocht agus cosnocht agus másnocht.Jq "Ansin dúirt an Tiarna: «Díreach mar bhí mo sheirbhíseach Íseáia ag gabháil thart tarnocht agus cosnocht ar feadh trí bhliain, ina chomhartha agus ina mhana don Éigipt agus do Chúis,"p="San am sin, bhí an Tiarna tar éis labhairt trí mhinistreacht Íseáia mhic Ámóz. Dúirt sé leis: «Gabh agus scaoil an t-éadach róin atá thart ar do choim agat agus bain na cuaráin de do chosa.» Rinne sé amhlaidh agus bhí sé ag gabháil thart tarnocht agus cosnocht.o +"An bhliain ar tháinig an tArdoifigeach go hAisdeod, arna chur uaidh ag Sargon, rí na hAsaíre, d' ionsaigh sé Aisdeod agus ghabh é.%nC"24b Beannóidh Tiarna na Slua iad, á rá: «Bíodh beannacht ar mo phobal, an Éigipt, ar an Asaír, déantús mo lámh, agus ar Iosrael, m' oidhreacht.»zmm"24a Sa lá sin, beidh beannacht ar Iosrael, mar aon leis an Éigipt agus an Asaír, a dtriúr, i lár na talún.Ol"Sa lá sin, beidh bealach mór ann ón Éigipt go dtí an Asaír. Tiocfaidh an Asaír chun na hÉigipte, agus an Éigipt chun na hAsaíre. Beidh an Éigipt agus an Asaír ag adhradh Dé le chéile.:km"Ansin, má bhuail an Tiarna na hÉigiptigh go crua féin, leigheasfaidh sé iad. Iompóidh siad i leith an Tiarna agus tabharfaidh sé toradh ar a nguí agus leigheasfaidh iad.]j3"Agus cuirfidh an Tiarna é féin in aithne do na hÉigiptigh agus admhóidh siad é agus déanfaidh umhlóid dó le híobairtí agus le hofrálacha. Déanfaidh siad móideanna don Tiarna agus comhlíonfaidh iad.Zi-"Beidh siad ina gcomhartha agus ina bhfianaise do Thiarna na Slua i dtír na hÉigipte. Nuair a ghlaofaidh siad ar an Tiarna in am an leatroim, cuirfidh sé slánaitheoir chucu á gcosaint agus á bhfuascailt.h}"Sa lá sin, beidh altóir in onóir don Tiarna i lár thír na hÉigipte agus gallán coisricthe dó in aice na teorann.3g_"Sa lá sin, beidh cúig bailte i dtír na hÉigipte agus teanga Chanán á labhairt acu, a thabharfaidh mionn dar Tiarna na Slua; beidh Cathair na Gréine ar cheann acu.1f["Beidh dúiche Iúdá ina hábhar uamhain ag an Éigipt. Gach uair a luafar leo í, tiocfaidh eagla orthu de bharr na seifte atá ceaptha ag Tiarna na Slua ina gcoinne.e"Sa lá sin, beidh na hÉigiptigh mar mhná, scaoll agus scanradh iontu ó bhagairt na láimhe atá an Tiarna a bhagairt orthu.dw"Ní bheidh dada san Éigipt gur féidir leo a dhéanamh,le ceann ná le heireaball, le pailm ná le giolcach.Qc"Chuir an Tiarna isteach iontumeadhrán agus mearbhall intinne.Tá an Éigipt ag tuisleadh acu i ngach rud a dhéanann sí,mar a bheadh fear meisce ag tuisleadh ina chuid orla.#b?" Amadáin iad prionsaí Zoan;tá prionsaí Nof á mealladh féin.Tá an Éigipt ar seachrán acu,ag ceannairí seo a cuid cúigí.8ai" Cá bhfuil siad, na saoithe seo agaibh?Amach leo anois agus léiríodh siad duita bhfuil socraithe ag Tiarna na Sluaa bhfuil i ndán aige don Éigipt. `" Amadáin chríochnaithe iad, prionsaí Zoan;na comhairleoirí is críonna atá ag Forann, tá siad dobhránta.Conas a leomhann sibh a rá le Forann:«Dalta de chuid na saoithe is ea mise,de shliocht na seanríthe anallód» ?^_5" Beidh alltacht ar na sníomhadóiríagus beaguchtach ar lucht ceirde ar fad.w^g" Bainfear siar as lucht saothraithe an lín,as lucht cardála fós agus lucht fite an éadaigh bháin.(]I"Beidh na hiascairí ag mairgneachagus lucht caite duan sa Níl ag caoineadh;lucht spréite eangacha ar an uisce,beidh siad ag olagón.\7"agus gach a bhfásann ar bhruacha na Níle.Críonfaidh plandaí na Níle go léir,siabfar ar shiúl agus ní fheicfear iad níos mó.[)"beidh boladh bréan ó na díogacha,agus srutháin na Níle ag titim agus ag triomú.Seargfaidh na feagacha agus na giolcacha,SZ"Rachaidh uiscí na mara i ndísc,beidh an abhainn spalptha tirim,.YU"Tá mé chun an Éigipt a thabhairtisteach i lámha aintiarna,agus beidh réimeas ag rí danartha orthu.Seo é briathar Thiarna Dia na Slua.QX"Beidh mearbhall ar an Éigipt,mar cuirfidh mé a gcomhairle trí chéile;beidh siad ag lorg faisnéise ó dhéithe bréige agus ó dhraoithe,ó lucht feasa agus asarlaíochta.PW"Dreasóidh mé na hÉigiptigh in éadan a chéile,beidh siad ag troid bráthair in aghaidh bráthar,cara in aghaidh carad, baile in aghaidh baile,ríocht in aghaidh ríochta.V {"Fáistine i gcoinne na hÉigipte.Seo an Tiarna ag teacht, ag marcaíocht go mear ar scamall;chun na hÉigipte atá a thriall.Tá íola na hÉigipte ar crith roimhe,tá tuirse chroí ar mhuintir na hÉigipte..UU"Ag an am sin tabharfar bronntanais chuig Tiarna na Slua ó chine na scafairí griandaite, ón náisiun a raibh eagla rompu riamh anall, ón gcine cumhachtach caithréimeach sa tír a shileann na haibhneacha; tabharfar iad chuig an áit ina lonnaíonn ainm Thiarna na Slua, ar shliabh Shíón.bT="Fágfar ansin iad go léirle haghaidh éin chreiche na sléibhteagus ainmhithe allta na talún.Caithfidh na héin an samhradh ag gabháil dóibh,agus na hainmhithe allta an geimhreadh.YS+"Roimh fhómhar an fhíona, agus aimsir na mbachlóg thart,nuair a aibíonn an bláth chun caor,gearrtar na péacáin leis an gcorrán,déantar beangáin a scoitheadh agus a theascadh.eRC"Óir is é seo atá an Tiarna a rá liom:«Ón áit a bhfuil mo chónaí,tá mé ag breathnú uaim go socair,le linn loinnir agus ruithne teasa,le ceo drúchta i mbrothall an fhómhair.»;Qo"A mhuintir an domhain uile,a áitreabhacha na talún go léir,breathnaígí, tá an comhartha á chrochadh in airde;éistigí, tá an stoc á shéideadh.dPA"tusa a sheolann do chuid teachtaí uait ar an bhfarraige,ag taisteal in árthaí giolcach ar dhroim na n-uiscí.Imígí libh, a theachtairí meara,chun cine na scafairí griandaite,chuig an náisiún a raibh eagla rompu riamh anall,cine cumhachtach caithréimeach,sa tír a shileann na haibhneacha.sO a"Chugatsa atáim, a thír na sciathán seabhránach,ar an taobh thall d' aibhneacha Chúis,roimh mhaidin níl siad ann níos mó.Is í seo cinniúint ár gcreachadóirí,is é is dán don dream a rinne slad orainn.HM " Bagraíonn sé orthu,scinneann siad i bhfad ar shiúl láithreach,á siabadh mar lochán i mbéal na gaoithe ar na harda,mar a bheadh sí gaoithe i mbéal na stoirme.@Ly" Och: búiríl na sluaite ollmhóra,búiríl mar a bheadh búiríl na mórmhara,tuargaint na náisiún ag tuargaintmar a bheadh tuargaint an lán mara.]K3" an lá a gcuireann tú iad, bíonn siad ag geamhrú agat,agus le teacht na maidine bíonn bláth ar do churadóireacht;ach beidh an fómhar millte lá an léin,agus an phian gan leigheas.nJU" mar go ndearna tú dearmad ar Dhia do shlánaithe,agus nár choinnigh tú cuimhne ar Charraig do nirt.Óir plandaíonn tú plandáil in onóir d' Adóinis,cuireann tú slapair de chuid na coigríche inti;EI" Sa lá sin, beidh do bhailte tréigthemar a bhí bailte mhuintir [Amór agus Hiv,]a fágadh nuair a bhí clann Iosrael ag teacht.Díthreabh a bheidh iontu,BH}"Ní bhreathnóidh sé níos mó i leith na n-altóirí, déantús a lámh féin, ná ní amharcfaidh ar an rud a rinne a mhéara féin. na cuaillí coisricthe agus galláin na gréine.sG_"Sa lá sin breathnóidh an duine ar a Chruthaitheoir agus casfaidh a shúile i dtreo Neach Naofa Iosrael.jFM"Níl fágtha ach an cnuasach;amhail nuair a bhuailtear crann olóige,a dó nó a trí de chaora fágtha ar a bharr,a ceathair nó a cúig ar ghéaga an chrainn.Briathar an Tiarna, Dia Iosrael.EE"Amhail nuair a tharraingíonn an buanaí gabháil den arbhar chuige,agus go mbaineann a lámh na diasa;amhail nuair a bhíonn na ceannóga á gcnuasach i ngleann Rafáím.cD?"Sa lá sin beidh claochlú ar ghlóir Iacóib;beidh a shaill go trua tairteolach.UC#"Tá Eafráim ag dul a dhúnphort a chailliúint,agus an Damaisc a réimeas;caithfear le fuílleach Arámmar a chaithfear le glóir chlann Iosrael.Briathar Thiarna na Slua.B!"Beidh a cuid bailte tréigthe go deo,agus tréada ag iníor ina n-áit;luífidh siad síos iontu gan duine lena ruaigeadh. A "Fáistine i gcoinne na Damaisce.Tá an Damaisc chun scor mar chathair,ní bheidh ann ach carnán fothrach.q@["Ach anois deir sé: «I gcionn trí bhliain, ag áireamh mar a dhéanfadh fear aimsire, beidh maise agus mórgacht Mhóáb ina ndíol tarcaisne d' ainneoin líon a mhuintire, agus beidh a bhfuílleach tearc, tanaí, gan acmhainn.»S?" Gurb é sin an focal a labhair an Tiarna i gcoinne Mhóáb fadó.9>k" Saothar in aisce ag Móáb a theacht chun teampaill,á thraochadh féin ag scrínte na n-ardán;a dhul isteach ina shanctóir a ghuí,níl gar ann dó. =" Dá bharr sin, ar son Mhóábtá mo chliabh mar chláirseach ar crith,agus mo chroí istigh ar son Chír Harasait.p<Y" tá an t-áthas agus an lúcháirimithe as gort agus garraí.Sna fíonghoirt níl ceolná liú áthais le cloisint;níl aon fhíon á fháscadh sna cantaoirí,tá an húrla-hárla ina thost.;" Uime sin, tá mé ag caoineadh mar a chaoineann Iazaer,i ndiaidh fíniúin Shibmeá;silfidh mé mo dheora oraibh go frasa Heisbeon agus a Eileálae.Óir thar do thorthaí agus thar fhómhar an fhíonachualathas gáir chatha;L:"Óir tá tailte Heisbeon faoi chrann smolaagus fíniúin Shibmeá,a mbeireadh a gcrobhaingí buaar thiarnaí na náisiún.Shroiseadh siad fhad le Iazaer,bhíodh siad spréite amach chomh fada leis an bhfásach;bhí a gcraobhacha ag leathadh amachthar farraige anonn.P9"Dá dheasca sin, tá muintir Mhóáb ag caoineadh Mhóáb.Tá siad go léir ag caoineadh le chéile.i ndiaidh cístí rísín Chír Harasaittá siad ag mairgneach go cráite.8'"Chualamar trácht ar uabhar Mhóáb,uabhar as miosúr,uaillmhian agus borr agus bród,mórtas tóin gan taca.i7K"is ann a bhunófar an chathaoir ríoga faoi chineáltas,agus beidh ina shuí inti faoi dhílseacht,i mboth Dháiví,breitheamh ar mór leis an ceartagus ar luath chuige cíocras na córach.»67"Lig dóibh cur fúthu i do theach,muintir scaipthe sin Mhóáb;bí i do thearmainn acui gcoinne an chreachadóra.Nuair a bheidh deireadh leis an ansmacht,críoch leis an gcreachadóireacht,agus lucht chosarbolg imithe as an tír,u5c"«Tabhair comhairle dúinn,tabhair breith ar ár gcas.Sín amach do scáth mar bheadh coim na hoíche anni lár an lae ghil.Cuir iad siúd atá scaipthe i bhfolach,ná déan brath ar an teifeach.!4;"Ag cleitearnach anonn is anallmar a bheadh nead scolamán tréigthe,is amhlaidh atá iníonacha Mhóábcois áthanna an Arnón.3 5"Cuirigí uain mar bhronntanaschuig rialtóir na tíre,ón gCarraig ar thaobh na díthreibhego sliabh iníon Shíón.22]" Och! tá uiscí Dhímeon ina dtuilte fola;ach tá tubaistí le teacht fós ar Dhímeon,leon ar fhuíoll air Mhóábagus ar iarmhar na tíre sin.13"Och! déanann an liúireach cuairt chríoch Mhóáb;fhad le hEaglaím tá a uailleach le cloisint,a uailleach fad le Béar Éilím. 0"Is é sin an fáth a bhfuil a soláthar déantaagus a bhfuil a maoin á hiompar acuthar Sruthán na Saileach anonn./)"Och! uiscí Nimrím,is sceirdiúil an áit í;tá an féar feoite, an scraith ghlas seargtha,lusra níl ann níos mó.u.c"Tá mo chroí ag éagaoin ar son Mhóáb,agus a uaisle ar teicheadh fad le Zoar.Och! fána Lúichít suasatá a dtriall agus iad ag caoineadh.Ar bhealach Horonáímtá siad ag gol go coscarthach.7-g"Tá Heisbeon agus Eileálae ag éagaoin,chomh fada le Iahaz tá siad le cloisint.Is uime sin atá corróga Mhóáb ar crith,agus a anam ag creathnú.:,m"sna sráideanna tá éadach róin orthu,agus ar bharr na dtithe táthar ag caoineadh.Sna cearnóga tá gach aon ag olagónagus an gol ag briseadh orthu._+7"Táthar ag dul suas go teampall Dhíobón,suas ar na hardáin chun caoineadh;ar Neabó agus i Maedabátá Móáb ag olagón.Tá gach cloigeann bearrtha,gach féasóg lomtha;>* w"Fáistine i dtaobh Mhóáb.An oíche a ndearnadh creach ar Ár,fágadh Móáb ina thost;an oíche ar creachadh Cír,fágadh Móáb ina thost.Q)" Cén freagra a thabharfar ansindo theachtairí an chine sin?An méid seo, gurb é an Tiarna a bhunaigh Síón ina háit,agus is ann a gheobhaidh dearóile a mhuintire dídean.](3"Lig uaill sa gheata! Glaoigh ar chabhair sa chathair!Bíodh scéin ort, a Fhilistía go léir!Óir tá namhaid ag triall aduaidh ina dheatachagus fágálach ní bheidh ina chuid cathlán.'w"Ach beidh na bochtáin ag iníor ar mo thailte féaraigh,agus na truáin ag ligean a scíthe go slán sábháilte.Maidir le do shliochtsa, áfach, tabharfaidh mé a mbás le hocrasagus maróidh mé a bhfuil fágtha díbh.m&S"Ná bíodh gairdeas ortsa, a Fhilistía go léir,de bharr gur briseadh an bata a bhíodh do do léasadh,óir as pór na péiste tiocfaidh nathair,agus a thoradh sin arís, beidh ina dhragan sciathánach.R%"An bhliain a bhfuair Áchaz rí bás a tugadh an fháistine seo::$m"Ó chinn Tiarna na Slua ar a bheart,cé a leomhfadh a chur ar ceal?Má shíneann sé amach a lámh,cé a thabharfadh air í a tharraingt chuige isteach?#7"Is é seo an beart ar cinneadh airin éadan na talún go hiomlán;is í seo an lámh atá sínte amachin éadan na náisiún.0"Y"An Asaír a bhriseadh i mo dhúiche féin,í a bhascadh ar mo shléibhte.Sleamhnóidh a cuing díbh,sleamhnóidh a hualach de bhur ngualainn.'D!"Thug Tiarna na Slua a mhionn air, á rá: «Cinnte!Díreach mar a thuar mé, is amhlaidh a thiocfaidh isteach.An rud a shocraigh mé, is é a chuirfear i gcrích: "Déanfaidh mé fearann don ghráinneog aisti, agus riasc. Scuabfaidh mé í le scuab an scriosta briathar Thiarna na Slua.»=s"«Éireoidh mé suas ina n-éadan briathar Thiarna na Slua agus teascfaidh mé den Bhablóin a hainm agus a hiarsma. Gan síol gan sliocht a bheidh sí briathar an Tiarna.jM"Cuirigí eirleach in áirithe dá chlann mhaci gcúiteamh ar mhírún a n-athar.Ná héirídís go deo aríschun an domhan a ghabháil ina seilbh,chun aghaidh na talún a chlúdach lena líon.]3"Ní bheidh cuid ar bith leo siúd agat san adhlacadh.Óir tá do thír féin scriosta agat,agus do mhuintir díothaithe.Ní bheidh iomrá go deo arísar ál sin na n-urchóideach.H "Ach tusa, tá tú caite amach as d' uaighmar bheadh dramhaíl déistineach,ár agus coscairt chlaímh sa mhullach ort,agus tú ar chlocha na díge i do chosair chró.eC"Ríthe uile na náisiún, tá siad ina luí faoi ghradam,gach aon ina thuama féin.~u"a rinne fásach den talamhagus fothracha de na bailte,agus nár scaoil cime as braighdeanas riamh?»N"Iad siúd a fheiceann thú, breathnaíonn siad ort,stánann ort agus déanann a machnamh:«An é sin an fear a chuireadh an domhan ar crith,a leagadh na ríochtaí ar lár, %~-}d||{Ezcyxww3vguu8ttZss/rr`qpp!o5nnm(llkjihgffeeYddcba`_^]]\\J[-ZZXXW%V]UU"SS QPOO4NWMLKKdJJIHH3GFFYEDCCEBAe@?>>?=líonann sé Síón le ceart agus le cóir.l"!scuabtar suas a gcreach mar a scuabfadh lócaistí í,tugtar áladh uirthi ar nós áladh de chuid na míolta sin.ukc"!Le torann do theacht teitheann na ciníocha,nuair a éiríonn tú, as go brách leis na náisiúin;(jI"!A Thiarna, bí ceansa linn,is leatsa atá ár súil.Bí i do lámh shábhála againn gach maidin,slánaigh sinn in aimsir trioblóide.i "!Och, a chreachadóir, agus tú féin gan creachadh,a fheallaire nach ndearnadh feall ort fós!nuair a bheidh deireadh le do chreachadh, déanfar creach ortsa;nuair a bheidh críoch le feall agat, déanfar feall ort féin.h" Is méanar daoibh ansin agus sibh ag cur síl le hais gach srutháin,agus an damh agus an t-asal a scaoileadh agaibh saor amach.Fg" - leagfar an choill agus tabharfar béim síos don chathair.sf_" Lonnóidh mo phobal in áitreabh síochána,i dtithe iontaofa, in ionaid chónaithe shócúlacha, e" an tsíocháin a bheidh mar thoradh ar an gcóir,agus is é is tairbhe don cheart suaimhneas agus sábháilteacht go deo.jdM" Beidh an ceart ag lonnú san fhásach,agus an gairdín ina áit chónaithe ag an gcóir;3c_" Doirtfear orainn as an nuaan Spiorad ón aird thuas;déanfar gairdín den fhásach ansinagus fásfaidh an gairdín ina choill chraobhach.ab;" Óir tá an pálás tréigthe,agus torann an bhaile ina thost;beidh cnoc Oifil agus an Port Mórina bpluaiseanna go deo,réimse macnais do na hasail allta,féarach na dtréad.2a]" i ndiaidh dúiche mo mhuintiremar a bhfuil sceacha agus driseacha ag fás,i ndiaidh gach teach a raibh lúcháir annsa chathair chaithréimeach.z`m" Buailigí bhur n-uchti ndiaidh na dtailte taitneamhacha,i ndiaidh na fíniúna a bhí torthúil,D_" Bígí ar crith, a mhná an tsócúil,bíodh buaireamh oraibhse atá rómhuiníneach;bainigí díbh, nochtaigí sibh féin,fáiscigí suas bhur gcóitiní oraibh!0^Y" I gcionn bliana agus corradhbeidh sibh ar crith, a mhná na rómhuiníne,óir meathfaidh barr na fíniúna;fómhar ní bheidh ann ar aon chor.']G" A mhná an tsócúil, bígí in bhur seasamh,éistigí le mo ghlór;a iníonacha na rómhuiníne,tugaigí cluas do mo chaint!s\_" ach an té atá uasal, is uasal dá bhearta,agus an rud uasal, is é á chuireann sé i bhfeidhm.M[" Maidir leis an gcaimiléirí, tá a chaimiléireacht mallaithe;bíonn sé ag ceapadh seifteanna chun na bochtáin a mhilleadh le bréaga,fiú agus an ceart ag cúis na ndearóile;6Ze" Óir bíonn an t-amadán ag stealladh amaidíagus a chroí ag meabhrú an oilc,chun an urchóid a chur i gcrích,chun labhairt go hiomrallach faoin Tiarna,chun an t-ocrach a fhágáil agus a bholg folamhagus deoch a dhiúltú don té a bhfuil tart air.sY_" ní thabharfar uasal feasta ar an amadán,ná ní bheidh clú na cneastachta ar an gcaimiléirí. X" beidh croí lucht luathintinne ag cleachtadh críonnachtaagus teanga na dtrudairí ag labhairt go héasca agus go soiléir;fWE" Ní bheidh sram ansin ar na súile a fheiceann,beidh na cluasa a chloiseann ar bior,8Vi" is cosúil gach aon acu le foscadh ón ngaoth, le fothain ón anfa,amhail srutháin uisce i dtalamh tirim,amhail fuarthan carraige móire i bhfearann spallta.jU O" Is é an ceart is bun le ríogacht an ríagus an chóir le flaitheas na bhflatha;mTS" Tréigfidh sé a dhúnfort le tréan eaglaagus fágfaidh a thaoisigh an meirge le barr scéine.Fáistine é seo ón Tiarna féin a bhfuil tine ar lasadh aige i Síónagus foirnéis aige in Iarúsailéim.TS!"Rachaidh an Asaír síos roimh chlaíomh nach ón duine éagus alpfar é le claíomh nach daonna;teithfidh sé ar aghaidh an chlaímhagus déanfar sclábhaithe dá chuid óglach.R+"Sea, an lá sin caithfidh gach duine uaidhna híola airgid agus na híola óiratá dealbhaithe agaibh le bhur lámha ciontacha.TQ!"Filligí ar an té atá séanta agus dúshéanta agaibh, a chlann Iosrael._P7"Ar nós mar bhíonn éanlaith ar foluain,is amhlaidh a dhéanfaidh Tiarna na Slua cumhdach ar Iarúsailéim,á cumhdach agus á baint as braighdeanas,ag ligean léi agus á scaoileadh saor. O"Sea, is mar seo a dúirt an Tiarna liom:Mar a bheadh leon nó coileán leoin ag gnúsacht os cionn a chreiche,agus na haoirí á ngairm amach líon a slua ina choinne,gan scáth a theacht air lena scairteach,ná scaoll lena gcallán,is amhlaidh a thiocfaidh Tiarna na Slua anuas chun cathaar shliabh Shíón agus ar a chnocán ard.4Na"Daoine is ea na hÉigiptigh agus ní déithe;is feoil a gcuid each agus ní spiorad;agus nuair a shínfidh an Tiarna amach a lámh,bainfear tuisle as fear an chuiditheagus titfidh an fear ar cuidíodh leis ina theannta,agus caillfear iad go léir le chéile.%MC"Ina dhiaidh sin féin, tá an Tiarna seiftiúil go leorchun an tubaiste a chur faoi deara freisin;ní dual dó dul siar ar a fhocal,ach éireoidh sé amach in éadan baicle na n-urchóideach,ina gcoinne siúd a chuidíonn le lucht na míghníomhartha.;L q"Mo léan iad siúd atá ag dul síos chun na hÉigipte ar lorg dídine,atá ag cur a muiníne i gcapaill,agus a ndóchas i líon na gcarbadagus i marcshlua neartmhar,ach nach bhfuil a súil le Neach Naofa Iosrael ar aon chorná nár lorg comhairle an Tiarna.yKk"!Óir is fada leac teallaigh ullamh cois Toifit,agus ullamh le haghaidh Mhoilic chomh maith,clais dhomhain leathan, lán cocháin agus adhmaid,agus anáil an Tiarna ag cur tine leis, mar a bheadh rabharta ruibhe ann.J+" 32a gach buille den bhataagus den phionós a leagfaidh an Tiarna uirthi.32b le bodhráin agus le cláirseacha agus le damhsaí?nIU"Óir is é glór an Tiarna a chuirfidh coiscriú ar an Asaír,agus í faoi bhuillí a bhata.nHU"Tabharfaidh an Tiarna faoi deara go gcloisfear mórgacht a ghlóir,agus taispeánfaidh sé lascadh a láimhe,i bhfraoch a chuid feirge, i gceartlár tine craosaí,i séideán báistí agus clochshneachta.{Go"Beidh bhur gceolsa, áfach, mar bheadh oíche chinn féile ann,agus aoibhneas ar chroí gach aon.Ar nós an té a bhuaileann bóthar le ceol na bhfeadógar a bhealach ionsar shliabh an Tiarna, ionsar charraig Iosrael,F'"Tá a anáil mar thuile in abhainn,a thiocfadh go muineál ar dhuine.Tá sé ag teacht chun na náisiúin a chriathrú i gcriathar an mhillte,chun béalbhach a chuid srianta a chur le giall na gciníocha.ABN: 28, 30, 31, 32a, 29, 32b, 33kEO"Breathnaigí! Tá ainm an Tiarna ag teacht ó chríoch i gcéin,is loiscneach a fhearg, is trom an t-ualach atá air.tá a bheola ag cur thar maoil le cuthach,agus a theanga ina tine chraosach.|Dq"Beidh solas na gealaí ar aon dul le solas na gréine agus solas na gréine seacht n-uaire níos gile fós, ar nós solas seacht lá le chéile, sa lá a gceanglóidh an Tiarna créacht a phobail agus a leigheasfaidh sé fearbacha a bhuillí.C"Agus ar gach sliabh ard agus gach cnoc mór beidh srutháin uisce agus sreabha lá an áir nuair a thitfidh na dúnfoirt.B!"Na daimh agus na hasail a threabhann an talamh, beidh coirce blasta le hithe acu, a ndearnadh cáitheadh air le sluasaid agus le cáiteog.hAI"Agus tabharfaidh sé báisteach le haghaidh an tsíl a chuirfidh tú sa talamh, agus an t-arán a thugann an talamh uaidh, beidh sé blasta agus beathúil. Beidh do chuid eallaigh ag innilt an lá sin ar fhéarach leathan.T@!"Measfaidh tú ansin gur neamhghlan do phlátáil airgid do chuid íol agus do chlúdach óir do chuid dealbh. Caithfidh tú uait iad mar bheadh rud truaillithe ann; «Gread leat!» a déarfaidh tú leo. ? "Cloisfidh do chluasa an focal seo i do dhiaidh: «Seo an bealach, leanaigí é» , cuma ar dheis nó ar chlé a chasfaidh sibh.C>"Cé go dtugann an Tiarna duit arán na hanbhuaine agus uisce na duainéise, an té a theagascann thú, ní cheilfidh é féin feasta, agus feicfidh do shúile an Té a theagascann thú.S="Sea, a phobal Shíón, a bhfuil cónaí ort in Iarúsailéim, ní bheidh tú ag gol níos mó. Maithfidh sé duit ar chloisteáil do chaoineadh dó, agus tabharfaidh sé toradh air ar an toirt.d<A"Ach tá an Tiarna ag fanacht le hionú an mhaithiúnais,is ar an ábhar sin a éiríonn sé agus a ghlacann trua daoibh;óir Dia cóir is ea an Tiarna,is méanar don dream a bhfuil a súil leis.;"Teithfidh míle, agus gan ach duine aonair ag bagairt,bagairt ó chúigear agus teithfidh deich míle,go dtí nach mbeidh fágtha díbhach mar bheadh cuaille ar bharr cnocáin,mar bheadh comhartha ar mhullach sléibhe.h:I"Dúirt sibh: «Ní amhlaidh! Teithfimid ar muin chapaill!» Go deimhin féin, is ag teitheadh a bheidh sibh!«I gcarbaid mheara a theithfimid!» Maith go leor! Is mear mar a rachfar sa tóir oraibh!o9W"Óir is mar seo a labhraíonn an Tiarna Dia, Neach Naofa Iosrael:San iompú croí agus sa chiúnas a bhí an slánú i ndán daoibh,sa suaimhneas agus sa mhuinín a bhí bhur neart,ach níorbh áil libh.»|8q"a bhriseann ar nós soitheach potaireá smísteáil síos gan trua gan taise, ionas nach bhfuil le fáil sa chonamaroiread agus sligín a chorródh an tine ar an teallachnó a thaoscfadh uisce as an sistéal.»V7%" léireofar daoibh an cion seoa bheith mar a bheadh balla ardagus gág anuas ann,bolg amach air agus é i ríocht titim,a dtagann maidhm air go tobann, i seal faiteadh súl,T6!" Ar an ábhar sin a deir Neach Naofa Iosrael:«De bhrí gur beag libh an rabhadh seo,agus go bhfuil bhur muinín sa chamastaíl agus san fheall,agus gurb iad is crann taca agaibh,t5a" fágaigí an bealach, casaigí i leataobh ón tslí;as ár radharc leis mar Neach Naofa Iosrael.»h4I" Deir siad le lucht físe:«Ná bíodh físeanna agaibh» .agus leis na fáithe:«Ná tuaraigí an ceart dúinn» .«Déanaigí plámas linn,bíodh físeanna mealltacha agaibh dúinn;3" Is pobal míréireach iad seo,is clann bhréagach,clann nach áil leo éisteachtle reacht an Tiarna.,2Q"Imigh anois, gearr ar tháibléad an méid seo,scríobh ar scrolla é,chun go mbeidh sé san am atá le teachtina fhianaise bhuan: 1"Óir tá cabhair na hÉigipte díomhaoin agus baoth;is é sin an fáth a dtugaim mar ainm uirthi:Ráhab na leisce.p0Y"Fáistine dar teideal: Ainmhithe na Tíre Theas.Trí dhúiche an anró agus na hanbhuaineis fearann don leon baineann, do leon na búiríola,don nathair nimhe agus don dragan eiteogach,a saibhreas ar dhroim asal acu,a dtaiscí ar chruit chamall acu,agus iad á n-iompar chuig pobal nach fearrde iad é.+/O"Tá féiríní ar iompar acu siúd uilechuig pobal nach fearrde iad é,nach dtabharfaidh cabhair ná cúnamh dóibhach náire agus masla.o.W"cé go bhfuil a thaoisigh tar éis teacht go Zoan,agus a theachtairí imithe fhad le Hánaes.-"Ina hábhar náire agaibh a bheidh an dídean sin Fhorainn,foscadh scáth na hÉigipte ina chúis mearbhaill daoibh;C,"Tá siad bailithe leo ag tarraingt ar an Éigipt,gan comhairle a iarraidh ó mo bhéal,ag lorg dídine faoi dhídean Fhorainnagus foscadh ar scáth na hÉigipte.+ #"Is mairg do chlann na ceannairce! briathar an Tiarna é seo.Tá beart á chur i bhfeidhm acu nach liomsa é,ag snaidhmeadh páirtíochta nár shéid m' anáilse fúithi,ionas go bhfuil cion sa mhullach ar chion á charnadh acu.r*]"Tiocfaidh lucht an mhearbhall intinne chun tuisceana,agus rachaidh lucht manráin le foghlaim.»=)s"óir feicfidh sé saothar mo lámh ina láthairagus déanfaidh sé m' ainmse a naomhú.Beidh Neach Naofa Iacóib á naomhú,beidh eagla roimh Dhia Iosrael.j(M"Dá thairbhe sin, is mar seo a labhraíonn an Tiarna,Dia theaghlach Iacóib,an té a rinne Abrahám a fhuascailt:«Ní bheidh náire ar Iacób feasta,ní bheidh sé bán san aghaidh níos mó,5'c"an dream seo a chiontaíonn duine le focal,a chuireann gaiste i mbealach an bhreithiúin sa gheata,a chuireann cúis chóir ó mhaith le fianaise bhréige. & "mar ní ann don aintiarna níos mó, tá críoch le fear na fonóide,agus tá lucht drochfhuadair á ndísciú go léir:|%q"Beidh gairdeas ar na dearóile as an Tiarna arís,agus aoibhneas ar dhaoine bochta as Neach Naofa Iosrael,0$Y"An lá sin, beidh na focail le clos ag bodhair agus leabhar á léamh,agus as lár an dúcháin agus an dorchadaistiocfaidh radharc i súile na ndall.-#S"Achar gairid fós, agus is gairid é,go mbeidh an Liobáin ag tiontú ar ais ina ghairdín,agus gairdín a áireofar ina choill ar a bhoirbe fáis.""Bunoscionn atá cúrsaí agaibh!An ionann an criadóir agus a chuid cré?An féidir don déantús a rá faoi fhear a dhéanta:«Ní dá dhéanamh siúd mise» ?nó don bpota a rá faoin bpotaire:«Níl ceird ar bith aige» ?h!I"Is mairg dóibh siúd a théann i bhfolach go domhaind' fhonn a seifteanna a cheilt ar an Tiarna,ag beartú a gcealga sa dorchadasagus á rá: «Cé fheiceann sinn ná cé aithníonn sinn?»P "mar sin féach, seo arís mé i gcionn éachta leo,éacht i ndiaidh éachta agus eachtra.Cuirfear eagna a lucht eagna ar ceal,tiocfaidh claochló ar éirim a lucht éirime.»&E" Deir an Tiarna:«De bharr nach dtaobhaíonn an pobal seo mé ach ina gcaint,agus nach dtugann onóir dom ach ó bheola,san áit gur fada uaim atá a gcroíagus nach bhfuil ina gcráifeacht ach aitheanta daonnaatá de ghlanmheabhair acu, " Nó tabhair an leabhar do dhuine nach bhfuil léamh aige agus abair leis: «Léigh sin.» Is é a fhreagra: «Níl léamh agam.»%" Tá fís agus fáistine mar bheadh na focail i leabhar séalaithe agaibh anois. Tabhair a leithéid sin de leabhar do dhuine a bhfuil léamh aige agus abair leis: «Léigh sin.» Is é a fhreagraíonn sé: «Ní féidir liom, mar tá an leabhar faoi shéala.»N" Óir tá an Tiarna tar éis toirchim suaina dhoirteadh sa mhullach oraibh;thug sé dúnadh ar bhur súile, na fáithe,agus chuir sé dallóg ar bhur gceann, an lucht físe.#?" Bígí bómánta agus dobhránta,bígí dall agus caoch;bígí ar meisce, ach ní le fíon,ag tuisliú, ach ní le tréan póite.T!"Amhail duine ocrach a dhéanann brionglóid go bhfuil sé ag ithe,músclaíonn sé agus a bholg folamh;nó duine tartmhar ag brionglóideach go bhfuil sé ag ól,músclaíonn sé go fannlag agus é spallta;is amhlaidh a bheidh le sluaite na gciníochaa chuireann comhrac ar shliabh Shíón.}"Mar bhrionglóid agus mar fhís de chuid na hoíchedo shluaite na gciníocha agus iad ag cur cogaidh ar Airéal.'G"beidh cuairt agat ó Thiarna na Slua,le toirneach, le torann agus le fuaim ollmhór,le doineann agus le hanfa agus lasair de thine loiscneach+O"5a Ar nós deannach mín a bheidh slua do naimhde ansin5b agus mar lóchán á shiabadh le gaoth an slua danartha.5c Agus go tobann, gan choinne,"Beidh tú leagtha ar lár do ghlór ag labhairt ón talamhagus do chaint ag teacht go húiríseal ón láib.Tiocfaidh do ghlór as an talamh aníos mar bheadh glór taibhse ann,agus do chaint as an láib ina gíogarnach.(I"suífidh mé campa i do choinne mar a rinne Dáiví,cuirfidh mé túir léigir thart timpeall ort,tógfaidh mé claíocha léigir i d' éadan. 9"ansin cuirfidh mé Airéal i ngéibheann,beidh éagaoin ann agus éagnach.Beidh tú i d' Airéal agam go dearfa, i do thóiteán tine;& G"Och, a Airéal, a Airéal,a chathair ba longfort do Dháiví.Cuir bliain i gceann bliana,tagadh na féilte thart ina gcúrsa;"Ó Thiarna na Slua an méid sin freisin;is iontach é le haghaidh comhairleagus is cumasach a chríonnacht.4a"Ná ní dhéantar arbhar an aráin a bhrú go hiomlán;an té a thiomáineann rothaí na cairte air,buaileann sé amach é, ach ní dhéanann sé a bhrú.6e"Agus ar ndóigh, ní bhuailtear an lus mín le carr sleamhnáin,ná coimín le roth cairte;ach buailtear an lus mín le slatagus coimín le súiste.U#"An té a mhúineann an riail sin dó,iséa Dhiaé atá á theagasc.^5"An amhlaidh, nuair a bhíonn sé cothrom aige,nach gcraitheann sé lus mín air, nach gcuireann sé coimín,agus cruithneacht agus eorna ina dhiaidh sin,agus an spealt ar an imeall amuigh?} s"An é nach ndéanann an treabhdóir dada seachas treabhadh,seachas an talamh a bhriseadh agus a fhuirseadh?| q"Tugaigí cluas agus éistigí le mo ghlór,bígí aireach agus tugaigí libh a bhfuil á rá agam.W '"Dá bhrí sin, scoirigí den ábhacht,ar eagla go dteannfaí bhur gcuibhreacha oraibh;óir chuala mé anois scrios na tíre go hiomláná fhógairt thar ceann an Tiarna Dia na Slua. %"Is ea, éireoidh an Tiarna mar a d' éirigh sé ar shliabh Parazaím;tiocfaidh riastradh air mar a tháinig i ngleann Ghibeónchun a ghníomh a chur i gcrích agus is ait an gníomh é! chun a shaothar a shaothrú agus is aduain an saothar sin!x i"Beidh an leaba róghairid le síneadh uirthi,agus an clúdach róchaol chun tú féin a shoipriú ann.X)"gach uair a dtagann, sroichfidh sé sibh.Maidin in aghaidh na maidne tiocfaidh sé ar a chuairt,tiocfaidh de lá agus d' oíche;agus cúis scéine a bheidh ann a scéal a scaoileadh.<q"brisfear bhur gconradh leis an mBás,agus bhur réiteach le Seól ní sheasfaidh.Nuair a thagann rabharta an aimhlis,brúfaidh sé síos lena thoirt sibh;{o"Agus is í an chóir a bheas ina dorú ingir agamagus an fhíréantacht mar leibhéal agus mé á leagan.Ach scuabfaidh an clochshneachta dídean na mbréag leisagus cartfaidh na huiscí bhur bhfoscadh chun siúil» ;pY"Is uime sin a labhraíonn an Tiarna Dia mar seo:«Féach, tá cloch á leagan agam i Síón, cloch dhearfa,cloch choirnéil luachmhar, cloch bhoinn:an té a bhfuil creideamh aige, ní chlisfidh sé.1["Deir sibh: «Tá conradh déanta againn leis an mBás,agus le Seól tá muid tagtha ar réiteach.Rabharta an aimhlis, nuair a thiocfaidh sé thart,ní shroichfidh sé fad linne;mar tá dídean faighte againn sa bhréag,agus sa chealg fuaireamar foscadh.»y"Éistigí le briathar an Tiarna, a lucht na hábhachta,atá ag rialú an phobail seo in Iarúsailéim!xi" Agus sin é an fáth gur mar seo atá an Tiarna ag labhairt leo:«Reacht i ndiaidh reachta, reacht i ndiaidh reachta,ceacht i ndiaidh ceachta, ceacht i ndiaidh ceachta,breis bheag anseo, breis bheag ansiúd,» sa chaoi go dtitfidh siad i ndiaidh a gcúil as a gcoiscéim,go mbrisfear iad, agus go sáinneofar agus go ngabhfar.4a" pobal ar dhúirt sé leo uair: «Seo scíth daoibh!Tabhair scíth don duine tuirseach!Is é seo an suaimhneas!» Ach níorbh áil leo éisteacht.~u" Is ea cinnte, is le beola stadacha agus i dteanga eachtrannachatá sé ag dul a labhairt leis an bpobal seo,C" Níl aige ach:' Reacht i ndiaidh reachta, reacht i ndiaidh reachta,ceacht i ndiaidh ceachta, ceacht i ndiaidh ceachta,breis bheag anseo, breis bheag ansiúd.' »i~K" «Cé atá sé ag iarraidh a chur ar an eolas, an fáidh seo?Cé dhó ab áil leis a shoiscéalaíocht a mhíniú?Do pháistí, an ea, nua-choiscthe ón mbainne,do leanaí atá á mbaint den chíoch?m}S"Óir tá na boird go léir clúdaithe le horla,oiread agus ball glan amháin níl le fáil.~|u"Tá siad siúd ag stangaireacht faoi oibriú an fhíona,tá siad ar seachrán ag an bpóit.Tá meadhrán sna sagairt agus sna fáithe le barr dí,tá mearbhall orthu le fíon;tá siad ar seachrán ag an bpóit,tá siad ag stangaireacht agus ag aislingíocht,tá siad ag tuisliú agus iad ag tabhairt a mbreithiúnas.{5"anáil an chirt a bheidh ann faoin té atá i gcathaoir an bhreithiúnais,agus anáil na calmachta faoi lucht ruaigthe an namhad ón ngeata.zw"An lá sin, coróin ghlóire a bheidh i dTiarna na Slua,mionn ríoga álainn i gcomhair fuílleach a phobail;y)"agus bláth feoite a háilleachta agus a huabhair,in airde mar atá siad os cionn an ghleanna mhéith.Mar bheadh fige luath i dtús an tsamhraidh:an té a fheiceann é, stoitheann éagus ní luaithe ina láimh é ná tá sé slogtha aige.Vx%"Satlófar faoi chosa iad,coróin dhíomasach sin phótairí Eafráim w "Féach, seo chugainn duine cumhachtach tréan ón Tiarna,mar bheadh siabadh clocha sneachta ann, mar bheadh stoirm dhíobhálach,mar bheadh díle d' uiscí tréana ag cur thar bruach;agus caithfidh sé síos lena láimh iad ar lár.8v m"Foláireamh faoi choinne na Samáire{uo" An lá sin, séidfear an stoc móragus tiocfaidh siad siúd a bhí caillte i dtír na hAsaíreagus iad siad a díbríodh go críocha na hÉigipte,agus adhrfaidh siad an Tiarna ar an sliabh beannaithe in Iarúsailéim.2t]" An lá sin, déanfaidh an Tiarna an grán a bhualadhó shruth na hAbhann go caise na hÉigipte,agus baileofar sibh aon ar aon, a chlann Iosrael.s/" Tá na géaga críon, sa chaoi go scoitear iad;tagann mná agus lasann siad an tine leo.Óir is pobal é seo atá gan tuiscint,mar sin, an té a chruthaigh iad, níl trua aige dóibh;an té a dhealbhaigh iad, ní thaispeánann fabhar dóibh.drA" óir tá an chathair dhaingean ina fásach,tá sí tréigthe dearóil mar bheadh díthreabh ann.Is ann a thagann an tréad ag iníor,is ann a luíonn siad fúthu agus a chrinneann na craobhacha.:qm" Is amhlaidh sin a dhéantar leorghníomh in urchóid Iacóibagus seo é an luach a ghlanfaidh a pheaca:go gcaitheann sé le clocha na n-altóirí go léirmar a chaithfeadh leis an chloch aoil a mheiltear.Cuaillí beannaithe ná galláin na gréine ní fhágfar ina seasamhp%"Chuir tú smacht air, á thiomáint amach agus á dhíbirt;chuir sé an ruaig air lena anáil bhorb, mar bheadh an ghaoth anoir ann.o"An é gur leadhb Dia é mar a leadhb sé lucht a leadhbtha?Ar bhásaigh é mar a bhásaigh sé lucht a bhásaithe?1n["Sna laethe atá le teacht cuirfidh Iacób péacáin amach,tiocfaidh bláth agus toradh ar Iosrael;líonfaidh sé aghaidh na talún le torthaí. m"Sin nó cead acu dul ar mo choimirceagus síocháin a dhéanamh liom.Is mairg nach ndéanann siad síocháin liom!l'"Fearg níl orm a thuilleadh!Fiú má bhíonn sceacha agus driseacha ann,cuirfidh mé cogadh orthu, dófaidh mé iad go léir!?kw"Mise, an Tiarna, atá i mo chaomhnóir air;bím de shíor ag coinneáil uisce leisar eagla go dtitfeadh a dhuilliúr;de lá agus d' oíche bím á chaomhnú.Aj}"An lá sin, canaigí an fíonghort taitneamhach!^i 7"An lá sin, smachtóidh an Tiarnalena chlaíomh crua, lena chlaíomh mór laidir,Leiviatan, an nathair éalaitheach,Leiviatan, an nathair lúbarnach:maróidh sé dragan na farraige.h"Óir féach, tá an Tiarna ag teacht as a áras amachchun a n-urchóid a aifirt ar mhuintir an domhain go léir.Tá an talamh chun an fhuil a doirteadh air a aiseag,agus ní choinneoidh sé a chuid marbh faoi chlúdach níos mó.:gm"Imigh, a phobal liom, gabh isteach i do sheomraíagus dún na doirse i do dhiaidh.Gabh i bhfolach seal nóiméidgo dtí go dté an fhearg thart.f"Beidh saol ag do chuid marbhánach arís,éireoidh a gcoirp as an nua;músclaígí, déanaigí gairdeas,sibhse uile atá sínte sa láib;óir is geal é mar dhrúcht do dhrúchtsa,agus tiocfaidh sliocht ar thír na scáth.>eu"ghabh muid gin, tá muid i bpriacal mar bheimis ag saolú;ach níor thug muid spiorad an tslánaithe ar an saol,níl áitritheoirí á mbreith don domhan níos mó. d"Mar bhean ag iompar, ag lúbarnach is ag screadach i dtinneas clainne,is amhlaidh dúinn féin, a Thiarna, os do chomhair;|cq"A Thiarna, san anbhroid dúinn tá muid do do lorg;anacair agus ansmacht, ba iad siúd do phionós orainn.b"Méadaigh do phobal, a Thiarna, méadaigh é;tabhair glóir don phobal,cuir fairsinge le críocha na tíre go léir!Wa'"Marbh atá siad siúd, agus níl saol i ndán dóibh arís.Scáilí is ea iad, ní éireoidh siad níos mó,mar tá siad smachtaithe scriosta agatagus tá a gcuimhne curtha ar ceal.0`Y" A Thiarna, a Dhia linn,bhí réim ag tiarnaí seachas tú féin orainnach ní aithnímid ach tusa feasta,ní aithnímid ach d' ainmse amháin.x_i" A Thiarna, is tú a thugann síocháin dúinn,óir caitheann tú linn de réir mar tá tuillte againn.g^G" A Thiarna, tá do lámh tógtha in airde;ní fheiceann siad í.Feiceadh siad do dhúthracht i leith an phobail seo, is bíodh náire orthu;an tine a lasadh le haghaidh do naimhde, alpfaidh sí iad.:]m" Má thugtar fabhraíocht don urchóideach,ní fhoghlaimíonn sé ionracas.i dtír na córa, déanann sé urchóid;ní fheiceann sé maorgacht an Tiarna.\\1" Bíonn m' anam ag dréim leat san oíche,agus mo spiorad do do lorg ionam féin istigh;nuair a fhoilsítear do bhreithiúnais ar talamh,foghlaimíonn muintir an domhain ceart agus cóir.[-"Is ea, ar bhealach do chuid breithiúnastá muid ag fanacht ort, a Thiarna,is é d' ainm agus do chuimhne tnúthán ár n-anama.iZK"Is díreach bealach an fhíréin,réitíonn tú bóthar díreach don fhíréan.^Y5"cosa na n-úiríseal agus na mbochtán,siúlann siad orthu ina gcoiscéim.»=Xs"d' ísligh sé an dream a bhí ina gcónaí ar na harda,muintir an dúnfoirt daingin,leagann sé iad, leagann iad ar lár,caitheann sé síos iad sa láib;eWC"Bíodh bhur muinín as an Tiarna go deo,óir is é an Tiarna an charraig shíoraí;hVI"atá bunúsach ó chroí, a choinníonn an tsíocháin,óir is asatsa atá a mhuinín.nUU"Osclaígí na geataí! Isteach leis an bpobal fíréanta,an té a sheasann lena ghealltanas,*T O"An lá sin, beidh an laoi seo á ceol ar thalamh Iúdá:«Tá baile daingean againn;leag sé amach bábhún agus forbhalla dár ndídean.|Sq" Do bhábhúin arda uaibhreachascriosann sé iad, leagann sé iad,caitheann sé síos iad sa láib.GR" agus síneann sé amach a lámha ansin,mar a shíneann snámhadóir amach iad chun snámha.Ach tugann an Tiarna béim síos dá uabharle gach bang dá ndéanann sé.,QQ" óir tá lámh an Tiarna ag lonnú ar an sliabh seo.Tá Móáb á shatailt síos ina áit féin,mar a shatlaítear cochán síos i gclais aoiligh;tPa" Déarfar an lá sin: «Breathnaígí, is é ár nDia é,a raibh muid ag dréim le slánú uaidh;is é an Tiarna é, a raibh muid ag dréim leis.Déanaimid gairdeas agus lúcháir mar gur shlánaigh sé sinn» ;TO!"cuirfidh sé an bás ar ceal go deo.Triomóidh Dia na deora de na gnúiseanna go léir;tógfaidh sé an milleán dá phobal agus den domhan uile;óir is é an Tiarna a dúirt é.(NI"agus tógfaidh sé ar shiúl an chaille bhróina bhí ag clúdach na gciníocha go léir,agus an eisléine a bhí ag folach na náisiún uile;]M3"Ullmhóidh Tiarna na Sluaar an sliabh seo le haghaidh na gciníocha go léircóisir saille, cóisir do rogha na bhfíonta,de smior na saille, de thogha agus de rogha na bhfíonta;FL"Mar a bheadh spalladh triomaigh ar an bhfásach,ceansóidh tú gleo lucht an díomais;mar a mhúchtar an teas faoi scáth scamaill,cuirfear ceol na mborb ina thost.FK"Mar is tearmann thú don dearóil,tearmann don dealbh in am a ghátair;dídean ón stoirm agus scáth ón teas,mar is cosúil confa na mborb le doineann gheimhridh.J"Is uime sin a thugann an cine borb seo glóir duit;uime sin atá eagla ar chathracha na náisiún danartha romhat.DI"Óir d' fhág tú cathracha ina gcarnáin chlochagus bailte poirt ina gconamar.Ní baile é feasta dúnfort na ndíomasach,ní dhéanfar a atógáil arís go deo.sH a"A Thiarna, is tú mo Dhia;móraim thú agus ceiliúraim d' ainm;mar chuir tú do bheartaíocht iontach i gcrích,comhairle ar cinneadh uirthi fadó riamh,chuir go fíréanta agus go fírinneach.VG%"Beidh náire ar an ngealach, agus ceann faoi ar an ngrian,óir déanfar rí de Thiarna na Sluaar shliabh Shíón in Iarúsailéimagus foilseofar a ghlóir i láthair a sheanóirí. a~}}7||{|zyxx wvv2uBtKsrr,q^ponnWmClqlkbjihhgIf|eRdsctbbDa `_^^]k\&[ZYY\XWVVUyTsSRwQQ\PP.O NPMMLKKJMIHH\GFFEVD}CC+BBAA@D??&>u=<;:\9877Y6854322K100x/n.c-- ,++;*))((&'&>%d$r#""5! AGcUdHNf 8 4 MrN")«Cé a mhúscail é siúd as an Oirthear,a bhfuil an bua ag fáiltiú roimhe gach áit a dtriallann sé?Cé a thugann na ciníocha ar láimh dóagus a thugann béim síos do na ríthe os a chomhair?Déanann a chlaíomh deannach díobhagus scaipeann a bhogh iad ina gcoinleach cáite.{ q")Bígí in bhur dtost i mo láthair, a insí na farraige,déanadh na ciníocha a neart a athnuachan;tagadh siad chun tosaigh agus labhraíodh siad.Tagaimis le chéile i láthair an bhreithiúnais, mise agus iad.dA"(Ach an dream a bhfuil a súil leis an Tiarna, tagann neart úr iontu,éiríonn siad ar eití mar a bheadh iolair.Ritheann siad gan a bheith cortha,siúlann siad rompu gan tuirse a theacht orthu.s_"(Fiú an t-aos óg, bíonn siad tuirseash traochta,agus baintear tuisliú as fir óga chomh maith.c?"(Tugann sé neart don té atá tuirseach,cuireann fuinneamh arís sa té atá lag.iK"(An ea nach bhfuil fhios agat?An ea nach eol duit é?Dia síoraí is ea an Tiarna,is é a chruthaigh críocha na talún.Ní thagann tuirse air ná traochadhagus níl léamh ar a eagna.@y"(Cén fáth a ndeir tú, a Iacóib,agus a maíonn tú, a Iosrael:«Tá mo chinniúint ceilte ar an Tiarnaagus mo cheart scaoilte thairis ag mo Dhia» ?G"(Tógaigí bhur súile in airde ansin agus breathnaígí:Cé a chruthaigh na réanna údmurarb é an té a scarann amach in eagar slua iadagus a ghlaonn orthu go léir ina n-ainm?Tá a chumhacht chomh mór sin agus a neart chomh láidirnach bhfuil aon cheann acu a loiceann air.q["(«Cé leis a shamhlóidh sibh mé,nó an bhfuil mo leithéid eile ann,» a deir an Neach Naofa.b ="(Ní luaithe beangán nó síol uathu i dtalamh,ní luaithe fréamh curtha síos ag a ngasná séideann sé orthu. Seargann siad ar an toirtagus tugann an stoirm ar shiúl iad ar nós coinlín.a ;"(Cuireann sé na huachtaráin ó chrích,agus breithiúna na talún ar neamhní.h I"(Tá cónaí air in airde os cionn roth na cruinne,agus a muintir sin ar nós dreoiliní teaspaigh.Leath sé amach na spéartha mar a bheadh brat iontu,spréigh sé amach iad ar nós both chónaithe.- S"(An ea nárbh eol daoibh? An ea nár chuala sibh?An ea nár insíodh daoibh é ón tús?An ea nach bhfuil sé tuigthe agaibh ó bunaíodh an domhan?* M"(Lorgann snoíodóir cliste adhmad crann pailme dó,adhmad nach lobhann, chun dealbh théagartha a chur suas.ABN: 40:20, 41:6-7, 40:21-41:5, 41:8-"(Íol, an ea? Rud a theilgeann ceardaí i múnla,a gcuireann gabha screamh óir air,agus a ngaibhníonn sé slabhraí airgid dó.lQ"(Cé leis mar sin a chuirfidh sibh Dia i gcosúlacht?Cén tsamhail a thabharfaidh sibh dó?lQ"(Is cuma na ciníocha nó neamhní ina láthair;is baoth leis iad agus is lú ná neamhní.w"(Níor leor an Liobáin ar fad le haghaidh connaidh,ná níor leor a hainmhithe le haghaidh íobairt loiscthe.A{"(Féach, tá na ciníocha mar bheadh braon i mbuicéad aige!níl iontu ach deannach ar an ainsiléad.Tógann sé suas na hoileáin mar nach mbeadh iontu ach dúlagáin.-"(Cé air a d' iarrfadh sé comhairle chun breithiúnas,chun eolas a chur ar bhealach na córach,chun slí na tuisceana a aimsiú?oW"( Cé a thabharfadh treoir do spiorad an Tiarnanó cén comhairleoir a thabharfadh teagasc dó?~u"( Cé a thomhais i gcroí a bhoise uiscí na farraigeagus a leag amach na spéartha lena réise?a chruinnigh cré na talún i miosúr,a rinne na sléibhte a mheá sna scálaíagus na cnocáin in ainsiléad?D"( Mar a dhéanfadh aoire ag aoireacht a thréada dó,ag bailiú na n-uan chuige ina bhaclainn,á n-iompar ar chlár a uchtaagus ag fosaíocht na gcaorach tórmaigh.6e"( Féach an Tiarna Dia ag teacht lena neart,agus a lámh ag smachtú roimhe!Tá a luach saothair leis ina sheilbh,agus a éadáil ag dul roimhe amach.~'"( Suas leat ar shliabh ard,a challaire an dea-scéala chuig Síón.Ardaigh do ghlór go láidir,a challaire an dea-scéala chuig Iarúsailéim.Ardaigh do ghlór gan eagla,abair le bailte Iúdá:«Seo é bhur nDia.»^}5"(Feonn an féar, tréigeann an bláth,ach seasann briathar ár nDé go deo.» | "(Feonn an féar, tréigeann an bláth,nuair a shéideann anáil an Tiarna orthu.(Is ea, is é an pobal an féar.)<{q"(Deir glór: «Glaoigh!» agus deirimse ar ais: «Cad a ghlaofaidh mé?» «Tá an uile fheoil mar an féaragus a scéimh ar fad mar bhláth an mhachaire.z#"(Ansin foilseofar glóir an Tiarnaagus feicfidh an uile fheoil í in éineacht.Óir tá béal an Tiarna tar éis labhairt.».yU"(Líontar isteach gach gleann,agus íslítear gach sliabh agus gach cnoc;déantar achréidh de na hailteannaagus míntír den gharbhchríoch.0xY"(Tá glór ag fógairt:«Réitigí cosán san fhásachle haghaidh an Tiarna.Déanaigí díreach thar an machairebealach mór dár nDia.hwI"(«Labhraigí le croí Iarúsailéim agus fógraígí digo bhfuil aimsir a seirbhíse istigh,go bhfuil a peaca maite,go bhfuair sí ó láimh an Tiarnapionós faoi dhó ina cionta go léir.»v {"(Leabhar Shólás Iosrael «Sólás, beirigí sólás chuig mo mhuintir,» a deir bhur nDia.8ui"'Dúirt Hiziciá le hÍseáia ansin: «Briathar sin an Tiarna agat, is dea-scéala é.» Óir ba é a bhí ina aigne: «Beidh síocháin agus slándáil ann le mo ré féin.»t"'Cuid de do chlann mhac féin a shaolófar duit, tabharfar ar shiúl iad agus beidh siad ina gcoillteáin i bpálás rí na Bablóine.»Os"'Tiocfaidh na laethanta a dtabharfar ar shiúl chun na Bablóine gach a bhfuil i do phálás, gach ar chuir do shinsir i dtoll a chéile go dtí an lá inniu. Ní fhágfar aon ní, a deir an Tiarna.Qr"'Ansin dúirt Íseáia le Hiziciá: «Éist le briathar Thiarna na Slua!Sq"'D' fhiafraigh Íseáia arís: «Cad a chonaic siad i do phálás?» D' fhreagair Hiziciá: «Chonaic siad gach a bhfuil i mo phálás: Níl ní ar bith i mo chuid stóras nár thaispeáin mé dóibh.»xpi"'Ansin tháinig an fáidh Íseáia fá dhéin an rí Hiziciá agus d' fhiafraigh de: «Cad dúirt na daoine sin agus cá has ar tháinig siad go dtí tú?» D' fhreagair Hiziciá: «Tháinig siad ó thír i bhfad i gcéin, ón mBablóin.»&oE"'Ba mhór le Hiziciá sin agus thaispeáin sé do na teachtairí a státchiste, idir ór agus airgead, idir spíosra agus ola luachmhar, chomh maith lena armlann agus gach a raibh ina chuid stóras. Dada ní raibh ina phálás ná ina chríocha ar fad nár thaispeáin Hiziciá dóibh.Kn "'San am sin, chuir Marodac Baladán mac Bhaladán, rí na Bablóine, chuir sé litreacha agus bronntanas chuig Hiziciá, mar gur chuala sé trácht ar a bhreoiteacht agus ar a théarnamh.gmG"&Dúirt Hiziciá: «Cén comhartha a bheidh agam go rachaidh mé suas go Teampall an Tiarna?»-lS"&Dúirt Íseáia: «Cuirigí ceirín figí ar an neascóid agus tiocfaidh biseach air.» ABN: 6, 21, 22, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20%kC"&Tá an Tiarna i ngar chun mé a shábháil;mar sin seinnfimid ceol molta ar théadalaethanta uile ár saoil os comhair Theampall an Tiarna.j"&An beo, an beo amháin a cheiliúrann thú,mar a dhéanaim féin inniu.Athair mé ag meabhrú do dhílseachta dá chlann.>iu"&Ní thugann Seól moladh duit,ní féidir don Bhás tú a cheiliúradh;an dream a théann síos sa duibheagán,níl dóchas acu as do dhílseacht níos mó.4ha"&Óir an donas seo, tá sé á chlaochlú ina shéan;is tú a shábháil mé ar dhuibheagán an neamhní,óir chaith tú ar do chúla mo pheacaí go léir.is tú a thabharfaidh suaimhneas do mo spiorad.Beidh fáil ar théarnamh agam agus fadú saoil.mfS"&Cad is féidir liom a rá, ná a chaitheamh suas leis an Tiarna,ó tharla gurb é féin a rinne an beart seo;beidh mé ag fánaíocht romham an dá lá a mhairfidh mé,agus m' anam go goirt ionam istigh.Ue#"&Mar a bheadh fáinleog ann, tá mé ag bíogarnach,tá mé ag olagón ar nós colúir;tá mo shúile á n-iompú agam i dtreo na n-ard,amharc i mo dhiaidh agus bí i d' urra agam.>du"& agus mé ag screadaíl ansin go teacht na maidine;tá mo chnámha ina gconamar, mar bhrisfeadh leon iad,ó mhaidin go faoithin tá tú do mo thabhairt chun críche. c9"& Tá m' áit chónaithe bainte dhíom,tá sí stoite ar nós an phubaill a bhíonn ag aoirí;mar a dhéanfadh fíodóir, tá mo shaol cornta suas agat,agus tú ar tí an uige a ghearradh.Ó mhaidin go faoithin tá tú do mo thabhairt chun críche,*bM"& Bhí mé á rá: Ní fheicfidh mé an Tiarna níos mói dtír na mbeo,ní fheicfidh mé a thuilleadhaon duine de mhuintir an tsaoil seo.;ao"& Bhí mé á rá: i mbláth mo mhaitheasaní foláir dom imeacht liomgo geataí Seól síos; is ann a choinneofar méar feadh a bhfanann agam de bhlianta.\`1"& Duan Hiziciá, rí, Iúdá, ar ócáid a leigheasta ón ngalar a bhí air.R_"&Bí ag coimhéad scáth na gréine ar chéimeanna Áchaz, tabharfaidh mé air filleadh deich gcéimeanna ar ais.» Agus d' fhill an ghrian ar ais na deich gcéimeanna a bhí sí tar éis a dhul síos.k^O"&D' fhreagair Íseáia: «Seo duit ón Tiarna an comhartha go ndéanfaidh sé an rud a dúirt sé.p]Y"&Scaoilfidh mé saor thú as láimh rí na hAsaíre, agus déanfaidh mé an chathair seo a chumhdach.»\3"&«Gabh agus abair le Hiziciá: Seo mar a deir an Tiarna, Dia Dháiví do shinsear: Tá d' urnaí cloiste agam agus do dheora feicthe agam. Tá mé chun tú a leigheas; faoi chionn trí lá, rachaidh tú suas go Teampall an Tiarna. Cuirfidh mé cúig bliana déag le do shaol.7[i"&Ansin ligeadh briathar an Tiarna le hÍseáia:eZC"&«Uch, a Thiarna, cuimhnigh, impím ort, mar a d' iompair mé mé féin i d' fhianaise le dílseacht agus faoi chroí mór maith, agus an rud a bhí maith i do shúile á dhéanamh agam.» Agus chaoin sé uisce a chinn.iYK"&D' iompaigh Hiziciá a aghaidh ar an mballa agus chuir sé suas an phaidir seo chuig an Tiarna:X "&Sna laethanta sin, buaileadh Hiziciá tinn agus bhí sé le bás. Tháinig an fáidh Íseáia mac Ámóz chuige agus dúirt leis: «Seo mar a deir an Tiarna: Déan do thiomna le do theaghlach, mar tá an bás agat; níl téarnamh i ndán duit.»W"%&Lá amháin, agus é ag adhradh i dteampall Niosroc, an dia a bhí aige, tháinig a bheirt mhac, Adraimeilic agus Seaireizir, agus mharaigh siad é le claíomh agus d' imigh ar a seachnadh go tír Ararat. Rinneadh rí dá mhac Éasarchadón ina ionad.kVO"%%Scor Sanaichéiríb a champa ansin agus d' imigh sé abhaile go Nínivé agus chuir sé faoi ann.WU'"%$An oíche chéanna sin, chuaigh aingeal an Tiarna amach agus bhuail sé céad agus a hochtó cúig míle fear i gcampa na nAsaíreach. Tráth dúiseachta ar maidin, bhí siad go léir sínte marbh.T"%#Déanfaidh mé an chathair a chaomhnú agus a shábháilar mo shon féin agus ar son Dháiví, mo shearbhónta.»Sw"%"An bealach a tháinig sé, fillfidh sé ar ais;ní thiocfaidh sé isteach sa chathair seo briathar an Tiarna. R "%!Mar sin, seo é briathar an Tiarna i dtaobh rí na hAsaíre:Ní thiocfaidh sé sa chathair seo isteach,saighead ní scaoilfidh sé inti,sciath ní ardóidh sé ina coinne,Ní thógfaidh sé múr léigir ina haghaidh.)QK"% Óir as Iarúsailéim rachaidh fuíoll áir amachagus iarmhar ó shliabh Shíón.Dúthracht Thiarna na Slua a chuirfidh an méid sin i gcrích.P"%An fuílleach a bheidh fágtha de theaghlach Iúdá,cuirfidh sé amach fréamhacha úra thíos agus toradh ar barr.O5"%Beidh sé seo ina chomhartha agat:Íosfar i mbliana grán a d' fhás ar bhranaragus an bhliain seo chugainn a bhfásann as sin arís,ach an tríú bliain, cuirigí síol agus bainigí fómhar,cuirigí fíonghoirt agus ithigí a dtoradh.N1"%Ó tharla gur thug tú aghaidh do chraois ormagus gur tháinig do shotal fad le mo chluasa,cuirfidh mé fáinne i do shrónagus mo bhéalbhach le do bheola,agus déanfaidh mé thú a chinnireacht ar ais,siar an bealach a tháinig tú!uMc"%Is eol dom nuair a éiríonn tú agus nuair a shuíonn tú,nuair a ghabhann tú amach agus isteach._L7"%Bhí a lucht cónaithe gan lúth na lámh,lán uafáis agus scéine,ar nós lusra na mbánta agus na scratha glasa,féar bharr na dtithe agus na ngortá sheargadh ag an gaoth anoir.K"%An ea nár chuala tú? Fadó riamha bhí sin leagtha amach agam;sna laethe anallód a bheartaigh mé é,anois tá sé á chur i gcrích agam.Ba é ba chinniúint duitsedúnbhailte a réabadh ina mollta conamair.J'"%Thochail mé toibreacha agus d' ól mé uiscí na coigríche;thriomaigh mé le bonn mo choisesrutháin na hÉigipte go léir.~Iu"%Trí do ghiollaí thug tú masla don Tiarna.Dúirt tú: Le hiomad mo charbadchuaigh mé suas ar mhullach na sléibhte,ar bheanna iargúlta na Liobáine.Ghearr mé anuas an chuid is airde dá céadrais,an chuid is áille dá cufróga.Bhain mé amach an ascaill is uaigní annagus na cluainte i lár a cuid caschoille.?Hw"%Cé dhó ar thug tú masla agus aithis?Cé ina choinne ar labhair tú in ard do chinnagus ar bhreathnaigh tú suas go sotalach?I gcoinne Neach Naofa Iosrael!jGM"%Seo é an fógra a thug an Tiarna uaidh ina choinne:Caitheann sí tarcaisne, caitheann sí achasán leat,an mhaighdean, iníon Shíón;craitheann sí a ceann ar do chúla,iníon Iarúsailéim.^F5"%Ansin chuir Íseáia mac Ámóz an teachtaireacht seo chuig Hiziciá: «Seo mar a deir an Tiarna, Dia Iosrael, de thairbhe na paidre a chuir tú suas chugam mar gheall ar Shanaichéiríb, rí na hAsaíre.,EQ"%Ach anois, a Thiarna, a Dhia linn, sábháil sinn ar a neart, impím ort, agus bíodh fhios ag náisiúin uile an domhain gur tú amháin is Dia ann, a Thiarna!»%DC"%chaith siad a ndéithe sa tine, óir ní déithe a bhí iontu ach saothar ó lámha daoine, adhmad agus cloch; agus ar an ábhar sin, cuireadh ar ceal iad.pCY"%«Tá sé fíor, a Thiarna, gur chreach ríthe na hAsaíre na náisiúin go léir agus a gcuid tailte;JB "%Claon do chluas chugam, a Thiarna, agus éist liom;oscail do shúile, a Thiarna, agus amharc orainn.Éist le focail Shanaichéiríba chuir sé uaidh a mhaslú Dé bheo./AW"%«A Thiarna na Slua, a Dhia Iosrael, atá anseo i do shuí ríoga ar na ceiribíní, is tusa aon Dia ríochtaí an domhain ar fad, is tusa a rinne neamh agus talamh.G@"%Agus chuir Hiziciá suas an phaidir seo i láthair an Tiarna:)?K"%Thóg Hiziciá an litir ó lámha na dteachtairí agus léigh í. Ansin chuaigh sé suas go Teampall an Tiarna agus spréigh sé amach os comhair an Tiarna í.g>G"% Cá bhfuil siad, na ríthe a bhí ar Hamát, Arpád, Safarvaím, agus ar Haena agus Íveá?»=1"% Ar fhéad a gcuid déithe na náisiúin a chreach mo shinsir a tharrtháil Gózán, Hárán, Reizif, agus muintir Éidin a bhí i dTeil [Básár]?,<Q"% Chuala tú cinnte a bhfuil déanta ag ríthe na hAsaíre ar na tíortha go léir, á dtabhairt suas don léirscrios, agus an dóigh leat go dtiocfaidh tusa slán?T;!"% «Seo mar a labhróidh sibh le Hiziciá, rí Iúdá: An Dia seo agat a bhfuil do mhuinín ann, ná cuireadh sé amú thú lena gheallúint nach dtabharfar Iarúsailéim isteach i lámha rí na hAsaíre.::m"% Ach nuair a fuair Sanaichéiríb scéala go raibh Tiorhácá, rí Chúis, ar a bhealach chun cath a chur air, chuir sé teachtairí ionsar Hiziciá an dara huair lena rá leis:69e"%D' imigh an tArdoifigeach leis ar ais agus fuair sé rí na hAsaíre ag déanamh ionsaí ar Libneá, mar bhí cloiste aige go raibh sé tar éis Láicis a fhagáil.38_"%Tá mé chun spiorad a chur ann agus cloisfidh sé scéala a thabharfaidh ar ais chuig a thír féin é; cuirfidh mé faoi deara go dtitfidh sé leis an gclaíomh ansin.O7"%dúirt seisean leo: «Déarfaidh sibh le bhur máistir: Seo é briathar an Tiarna: Ná bíodh eagla ort tar éis a bhfuil cloiste agat nuair a bhí giollaí rí na hAsaíre ag caitheamh masla liom.H6 "%Nuair a bhí airí an rí Hiziciá tagtha i láthair Íseáia,b5="%Éisteadh an Tiarna do Dhia le focail an Ardoifigigh a chuir rí na hAsaíre uaidh chun an Dia beo a mhaslú, agus baineadh sé éiric amach sna focail a chuala sé! Cuir suas paidir ar son an fhuíll atá fágtha.»94k"%Dúirt siad leis: «Seo teachtaireacht ó Hiziciá: Lá anbhuaine is ea é seo, lá aithise agus náire. Tá na leanaí i mbéal a mbreithe agus níl an neart ann lena saolú.23]"%Chuir sé reachtaire an pháláis Eiliácaím, Seabná rúnaí agus seanóirí na sagart, iad go léir gléasta in éadach róin, go dtí an fáidh Íseáia mac Ámóz.2 +"%Ar a chlos sin dó, stróic an rí Hiziciá a chuid éadaigh, chuir éadach róin air féin agus chuaigh isteach i dTeampall an Tiarna.y1k"$Tháinig reachtaire an pháláis Eiliácaím mac Hilcíá, Seabná an rúnaí agus Ióách mac Ásáf an callaire, tháinig siad ar ais i láthair Hiziciá agus a gcuid éadaigh stróicthe acu, agus d' inis dó ar dhúirt an tArdoifigeach.z0m"$D' fhan na daoine ina dtost gan focal astu, óir ba é a d' ordaigh an rí dóibh: «Ná tugaigí freagra air.»/"$De dhéithe na dtíortha uile, cé acu a shábháil a dtír orm? Agus cén chaoi a bhfuil an Tiarna le Iarúsailéim a shábháil?»./"$Cá bhfuil déithe Hamát agus Arpád? Cá bhfuil déithe Shafaravaím? Cá bhfuil déithe thír na Samáire? Ar shábháil siad an tSamáir orm?8-i"$Ná cuireadh Hiziciá amú sibh, á rá: 'Sábhálfaidh an Tiarna sibh.' An bhfuil dia ar bith de dhéithe na náisiún a bhí in ann a thír a shábháil ar rí na hAsaíre?,1"$géilligí domsa agus beidh gach duine agaibh ag ithe toradh a fhíniúna féin agus a chrann figí féin, agus ag ól uisce a umair féin, go dtí go dtaga mise chun sibh a thabhairt go tír cosúil le bhur dtír féin, tír gráin agus fíona, tír aráin agus fíonghort.h+I"$Ná héistigí le Hiziciá, óir seo iad focail rí na hAsaíre: Déanaigí síocháin liomsa,=*s"$Ná bíodh muinín agaibh as an Tiarna ar chomhairle Hiziciá, agus é á rá: Tiocfaidh an Tiarna ár dtarrtháil cinnte, ní ghéillfear an chathair seo suas do rí na hAsaíre.w)g"$Seo iad focail an rí: Ná cuireadh Hiziciá an dallamullóg oraibh! Ní bheidh sé in ann sibh a shábháil.(/"$ Ansin d' éirigh sé ina sheasamh agus scairt sé amach in ard a chinn in Eabhrais: «Éistigí le teachtaireacht an rí mhóir, rí na hAsaíre! ' "$ Ach dúirt an tArdoifigeach leo: «An le do thiarna agus leatsa a chuir mo thiarnasa uaidh mé le seo á rá? Ní hea, ach leis na daoine seo atá ina suí ar na ballaí agus gur dual dóibh a gcac féin a ithe agus a mún féin a ól bhur ndála féin?»i&K"$ Dúirt Eiliácaím, Seabná agus Ióách leis an Ardoifigeach: «Má is é do thoil é, labhair linn do sheirbhísigh in Aramais, óir tuigimid í; ná labhair linn in Eabhrais in éisteacht an phobail atá ar na ballaí.»%{"$ Rud eile fós, an dóigh leat gur gan fhios agus ar neamhchead don Tiarna atá mé i ndiaidh a theacht chun an tír seo a ionsaí agus a scrios? Ní amhlaidh; ach an Tiarna féin a dúirt liom: 'Gabh suas i gcoinne na tíre sin agus scrios í!' »$!"$ An gcuirfidh tú suas fiú don duine is lú de shearbhóntaí mo thiarna, agus tú ag brath ar an Éigipt le haghaidh carbad agus marcach?#!"$Seo anois, cuir an geall seo le mo thiarna rí na hAsaíre: Tabharfaidh mé dhá mhíle each duit ach tú marcaigh a chur ar fáil dóibh."3"$Déarfaidh sibh liom, b' fhéidir: 'Is sa Tiarna ár nDia atá ar muinín,' ach nár leis siúd na hardáin bheannaithe agus na haltóirí a thóg Hiziciá chun siúil, á rá le muintir Iúdá agus Iarúsailéim: 'Is os comhair na haltóra seo amháin a sléachtfaidh sibh.'i!K"$Ar an Éigipt? Más ea, tá tú ag brath ar shifín briste nach ndéanann ach lámh aon duine atá ag baint taca as a tholladh is a threaghdadh. Mar sin atá ag Forann, rí na hÉigipte, le daoine a chuireann a muinín ann. 1"$An dóigh leat gur fiú focail bhaotha comhairle agus laochas chun cogaidh? Cé air a bhfuil tú ag brath anois gur éirigh tú amach i m' éadan?3"$Dúirt an tArdoifigeach leo: «Abraigí le Hiziciá gurb í seo teachtaireacht an rí mhóir, rí na hAsaíre: Cad is bun leis an muinín seo agat?1"$Chuaigh reachtaire an pháláis Eiliácaím mac Hilcíá, Seabná an rúnaí, agus Ióách mac Ásáf an callaire, chuaigh siad amach ina airicis.c?"$Ó Láicis chuir rí na hAsaíre an tArdoifigeach mar aon le slua mór saighdiúirí ag triall ar Hiziciá rí in Iarúsailéim. Thóg siad ionad in aice le sileán na Linne Uachtair ar an mbóthar go Gort an Úcaire. /"$Sa cheathrú bliain déag de réimeas an rí Hiziciá, thug Sanaichéiríb, rí na hAsaíre, faoi dhúnbhailte Iúdá agus ghabh sé iad.@y"# agus an dream atá saortha ag an Tiarna, leanfaidh siad abhaile é.Tiocfaidh siad go Síón, ag liúireach le gairdeas,agus aoibhneas síoraí ina choróin ar a gceann;tiocfaidh áthas agus aoibhneas ag triall ina gcuideachta,agus beidh casaoid agus crá bailithe leo ar shiúl.)K"# Ní bheidh leon ar bith ansin feastaná aon chreachadóir d' ainmhí allta;ach an dream atá i ndiaidh a bhfuascailte, is iad a shiúlfaidh é,V%"#Beidh bealach mór agus bóthar ansina dtabharfar mar ainm air an Bealach Beannaithe;ní shiúlfaidh an neamhghlan an treo sin,ná ní bheidh lucht baoise ag fánaíocht ar a fhad.M"#déanfar linn den talamh spalltaagus toibreacha uisce de thír an tarta.Na huaimheanna mar a dtéadh na madraí allta a chónaí,beidh siad ina mothar cíbe agus giolcach?`9"#beidh an bacach ag léimneach mar a bheadh fia annagus teanga an bhalbháin ag gabháil ceoil le lúcháir.Óir brúchtfaidh uisce aníos san fhásachagus srutháin i bhfearann an triomaigh;]3"#Déanfar a súile do na daill an uair sinagus réiteofar cluasa na mbodhar;3_"#abraigí le lucht an chroí mhearaithe:«Músclaígí bhur misneach; ná bíodh eagla oraibh.Breathnaígí! Is é bhur nDia atá ann,tá sé chugaibh leis an díoltas atá ag dul daoibh;Dia atá ann ag agairt a chúitimh,agus é ag teacht do bhur slánú.»mS"#Déanaigí láidir na lámha atá faonlagagus cuirigí téagar sna glúine atá ag lúbadh;:m"#Maise na Liobáine tugtar dó,scéimh Chairmell agus Sheárón lena chois sin;beidh maise an Tiarna le feiceáil acu seoagus scéimh an Dé seo againne.z o"#Déanadh an díthreabh agus tír an triomaigh lúcháir,bíodh gairdeas ar an ngaineamhlach agus é faoi bhláth;tagadh bláthanna air chomh tiubh leis an gcróch,déanadh sé gairdeas le gártha agus le ceol.Z-""Óir tá a gcinniúint uile curtha ar chrainn aige.is í a lamhsan a roinn a gcuid orthu leis an dorú.Beidh seilbh acu uirthi go deo,beidh siad ina gcónaí inti ó ghlúin go glúin.%C""16a Cuardaigí i leabhar an Tiarna agus léigí;oiread agus ceann amháin níl in easnamh!16b Óir is é a bhéalsan a d' ordaigh é,agus a spioradsan a thug le chéile iad.16c gach aon acu agus a leathéan in éineacht leis.ABN: 16c, 16a, 16bH ""Déanfaidh an nathair a nead inti agus béarfaidh a cuid uibheacha;is inti a rachaidh sí ar gor agus a ligfidh amach a hál;is inti fós a bhaileoidh na seabhaic le chéile,N""Casfaidh cait allta le faolchúnna inti,agus beidh na púcaí ansin ag glaoch ar a chéile;is inti a rachaidh an chailleach oíche ar ceathrúin,ar lorg suaimhnis di féin.; o"" Ina cuid pálás beidh sceacha ag fas,agus driseacha agus feochadáin ina dúnta;beidh sí ina huaimheanna ag madraí allta,mar áitreabh ag ulchabháin.I  "" Beidh [a n-áit chónaithe ag na púcaí inti];ní bheidh a cuid uaisle ar fáil níos mó,ní ghairfear ríthe inti feastaagus beidh a taoisigh go léir ina neamhní.f E"" Beidh sí ina gnáthóg ag an mbonnán buí agus ag an ngráinneog;beidh cónaí ann ag an scréachóg agus ag an bhfiach dubh;sínfidh an Tiarna dorú an éagrutha léi,agus leibhéal na foilmhe.H  "" Oíche nó lá ní théann múchadh uirthi,tá an toit ag dul suas uaithi de shíor;beidh ina fásach ó ghlúin go glúin,duine daonna ní ghabhfaidh tríthi go deo. 1"" Beidh srutháin thír Eadóm arna n-iompú ina bpicagus a créafóg ina cloch ruibhe;tá an dúiche in aon dóiteán pice amháin.jM""Óir lá díoltais ag an Tiarna atá annagus bliain chúitimh ag curadh cosanta Shíón.M""Tá ciníocha ag titim mar a thitfeadh damhra allta,in ionad tarbh, tá pobal gaiscíoch á leagan.Tá a dtalamh siúd múchta le fuil,agus a gcréafóg á leasú le geir.""Tá claíomh ag an Tiarna agus é sách le fuil,tá sé bealaithe le blonag,le fuil na n-uan agus na ngabhar,le geir cheathrún na reithí.Mar tá íobairt ag an Tiarna i mBozráagus eirleach mór aige i bhfearann Eadóm.%""Óir tá mo chlaíomh ar maos sna spéartha?Féach, tá sé ag tuirlingt ar Eadóm,ar an gcine atá daortha damhnaithe agam.~u""tá slua na spéartha ar fad ag titim as a chéile.Tá na spéartha á gcornadh suas mar bheadh scrolla annagus slua na reann ag feo,mar a bheadh craobhacha fíniúna ag feo,mar dhuilliúr feoite an chrann figí.""Tá a gcuid marbhán á gcartadh amach,agus boladh ag éirí óna gcoirp;tá a gcuid fola ina slaoda ar na sléibhte;P""Óir tá fearg ar an Tiarna leis na ciníocha ar fad,tá sé i bhfíoch leis an slua acu go léir;tá siad curtha faoi gheasa a millte aige,tá siad tugtha suas aige don ár.I ""Gabhaigí i leith, a chiníocha, go n-éiste sibh;a phobala, tugaigí aire;éisteadh an talamh agus gach a bhfuil ann,an domhan cláir agus a shliocht go léir!!"!Níl áitreabhach a déarfaidh choíche arís: «Tá mé breoite» ;an pobal a lonnóidh ann, maithfear dóibh a gcionta go léir.ta"!23a tá a théada scaoilte,ní choinníonn siad an crann seoil níos mó,ní chrochann siad an comhartha in airde.23b Roinnfear creach agus éadáil mhór ansin;go fiú na bacaigh, déanfaidh siad slad.~ "!Óir is é an Tiarna ár mbreitheamh, is é an Tiarna ár reachtóir,is é an Tiarna ár rí agus ár bhfuascailteoir.r}]"!Is ann is álainn don Tiarna inár bhfianaise,ceantar aibhneacha agus sruthán craobhach,mar nach dtriallann soitheach rámha ar bith,mar nach seolann aon árthach arrachtach;ABN: 21, 23a, 22, 23b, 24k|O"!Dearc ar Shíón, cathair ár gcuid féilte,luíodh do shúile ar Iarúsailéim,í ina háitreabh daingean, ina both nach dual di aistriú,nach stoithfear a cuaillí, nach mbrisfear a cordaí choíche.{"!Go deo arís ní fheicfidh tú an cine barbartha,cine na hurlabhra doiléire dothuisceana,cine na briotaíola gan bhrí.Cz"!meabhróidh tú an rud a b' uafás croí duit:Cá bhfuil sé siúd a bhíodh ag cuntas?Cá bhfuil an té a dhéanadh an meá?Cá bhfuil fear comháirimh na seod?uyc"!Feicfidh do shúile an rí seo ina áilleacht,dearcfaidh siad ar dhúiche chianchríochach;7xg"!beidh a chónaí siúd san aird thuas,dún suite ar charraig is ea a thabharfaidh dídean dó,soláthar cinnte aráin aige, agus uisce nach dtéann i ndísc.0wY"!An té a mhaireann go fíréanta, a labhraíonn go hionraic,agus a chuireann suas do bhrabús na héagóra,a bhagraíonn a lámh chun an bhreab a dhiúltú,a dhúnann a chluas i gcoinne beartais fholaagus a dhruideann a shúile chun nach bhfeicfeadh sé an t-olcfvE"!Tá uamhan ar na peacaigh i Síón,tá na haindiagaigh ar bhall amháin creatha.Iad ag fiafraí: «Cé againn a sheasfaidh loisceadh na tine seo?Cé acu againn a sheasfaidh na lasracha síoraí?»u"! Sibhse atá i bhfad i gcéin, éistigí lena bhfuil déanta agam;agus a mhuintir anseo in aice liom, admhaígí mo chumhacht.»t"! Beidh na ciníocha á ngoradh go dtí go bhfágtar ina luaithreán iad,mar a bheadh dealgacha á ngearradh agus á gcur sa tine.s+"! Caith is ea a ghabh sibh sa bhroinn, agus conlach a chuirfidh sibh ar an saol;tiocfaidh gaoth mar a bheadh tine ann chun sibh a alpadh.r{"! «Anois,» arsa an Tiarna, «táimse ag éirí,anois éireoidh mé i mo sheasamh, anois ardóidh mé mé féin.7qg"! Tá an tír ag mairgneach agus ag meath;tá an Liobáin feoite le náire.Is geall le gaineamhlach Seárón;tá Báiseán agus Cairmeil suaite lomtha.Kp"!Tá na bealaí móra tréigthe,níl aon duine ag taisteal na mbóithre.Tá an conradh briste, agus drochmheas ar na finnéithe,ní thugtar aird ar an duine a thuilleadh.o+"!Éist mar tá fir chalma ag glaoch ar chabhair os ard,na teachtaí a cuireadh ag lorg síochána, tá siad ag gol go léanmhar.n-"!Is é cúl taca na haimsire é;an eagna agus an t-eolas, is iad sin an stór a shlánaíonn,is í eagla an Tiarna is taisce dó. t~~}x|x{{zEyoxxw3v]uptwsrqqlpo(nmllkTjii}hh:g*fHeedjcbbhat`_^]]g\\[ZZ YX*W0V=U~TT S#RyQPOwONPMLLAKJJIHHhGFFEE"DDCBBA@?>=<<};:9987;6p54322(0/.--#,&**)=(''x&%$##"B!*YhcX+,m ?,E W * ! n te4C"/ Fan i mbun d' asarlaíochta mar sinagus d' ildraíochta,ar chaith tú do dhua leo ó d' óige i leith.B' fhéidir go mbainfidh tú tairbhe astu!B' fhéidir go spreagfaidh tú scéin fós!g3G"/ Ach tiocfaidh tubaiste ortnach mbeidh dul agat [a chur faoi chónaí];titfidh matalang ortnach mbeidh tú in ann a chur díot;bainfidh míchríoch díotnach bhfuil coinne agat léi.2y"/ Bhí tú muiníneach as do mhailís, á rá:«Ní fheiceann aon duine mé.» Do chríonnacht agus d' eolas,is iad a mhearaigh thú.Bhítheá á rá leat féin i do chroí istigh:«Mise, mé féin amháin!»1!"/ Tiocfaidh an dá rud seo díreach sa mhullach ortd' aon iarraidh agus in aon lá amháin.Caill do chlainne agus baintreachas,tiocfaidh siad ort go tobann,d' ainneoin do chuid asarlaíochta go léiragus ilchumas do dhraíochta.0"/Anois, éist leis seo, a chailín an mhacnais,atá i do shuí go teá rá leat féin i do chroí:«Mise, mé féin amháin!Ní bheidh mise i mo bhaintreach choíche,ná ní dual dom mo chlann a chailliúint.»Z/-"/Bhí sé ina dheilín agat: «Choíche is go bráchbeidh mise i mo mháistreás.» Níor mhachnaigh tú ar na rudaí seo i do chroí,ná níor chuimhnigh ar an deireadh a bheadh orthu.~.u"/Bhí colg orm chuig mo mhuintir,agus d' fhág mé smál ar m' oidhreacht.Lig mé isteach i do lámhasa iad,ach ní dhearna tú trua dá laghad díobh.Ar an seanduine bhuail tú anuasdo chuing go róthrom.:-m"/Suigh fút, bí i do thost, agus isteach sa dorchadas leat, a iníon na gCaildéach.Óir ní thabharfar ort níos mó choíchemáistreás na ríochtaí._,7"/Deir ár slánaitheoir, arb é Tiarna na Slua is ainm dóNeach Naofa Iosrael:+"/Taispeáin tú féin tarnochtgo bhfeice daoine do náire!Tá mé ar son díoltaisagus ní chuirfear isteach orm..*U"/Chuig na clocha brón leat agus meil an mhin!Scaoil díot do chaille;tóg suas do sciortaí, taispeáin do chosa,siúl tríd na haibhneacha.) "/Síos leat! Buail fút sa láib,a mhaighdean, a iníon na Bablóine!Anuas leat ó do chathaoir ríoga agus suigh ar an talamh,a iníon na gCaildéach!Óir ní thabharfar ort níos mómaoth ná muirneach.>(u". Tá mo bhua á thabhairt i ngar agam, ní fada uaibh é,ní bheidh moill ar mo shlánú.Deonóidh mé an slánú i Síón,ar mhaithe le hIosrael mo ghlóir!f'E". Éistigí liom, sibhse atá ag cailleadh misnighagus ar fada libh an bua gan teacht.6&e". Scairtim ar éan creiche anoir,ar fhear na cinniúna as tír i gcéin.Ní luaithe ráite ná déanta é!Ní luaithe beartaithe ná curtha i gcrích!Z%-". Foilsím ón tús an deireadh a bheidh ann,foilsím riamh anall rudaí nár cuireadh i gcrích go fóill!Deirim: Déanfar mar a bheartaímagus gach is áil liom cuirfidh mé i gcrích.$5". cuimhnigí ar rudaí atá thart le fada an lá.Is mise Dia agus níl m' athrach annis mise Dia agus níl mo leithéid eile ar fáil!|#q".Meabhraígí sin, a lucht an éirí in airde,déanaigí machnamh air agus tagaigí ar bhur gciall;,"Q".Tógann siad suas ar a nguaillí agus iompraíonn siad é,cuireann siad é san ionad ar dual dó seasamh ann.As an ionad ina bhfuil sé ní féidir leis bogadh.An té a ghlaonn air, ní thugann sé freagra dó,óna thrioblóid ní fhéadann sé a shábháil.b!=".Tá dream ann a dhoirteann ór go fial as a sparánagus meánn siad airgead ar an ainsiléad.Fostaíonn siad orcheard chun dia a dhéanamh dóibhsléachtann siad síos agus tugann adhradh dó! %".Cé leis a gcuirfidh sibh i gcomparáid agus i gcóimheas mé,cé leis a gcuirfidh sibh mé i gcomórtas agus i gcosúlacht?nU".Go dtí bhur seanaois beidh mise mar atá mé,agus go liatha bhur gceann beidh mise i mo thaca agaibh.Is é a rinne mé cheana nuair a d' iompair mé sibh;beidh mé mar thaca agaibh agus mar fhuascailt.»U#".«Éistigí liom, a theaghlach Iacóib,a iarmhair uile de theaghlach Iosrael!sibhse a bhí ar iompar agam ó saolaíodh sibh,a bhí mar chúram agam ó bhroinn na máthar i leith.&E".Cúbann siad agus cromann siad uile;gan ar a n-acmhainn a lucht iompair féin a shábháil,ag imeacht mar aon leo i mbraighdeanas iad féin.G ".Tá Béil ar a ghlúine! Tá Neabó tar éis cúbadh chuige féin!Tá a n-íola ar dhroim ainmhithe agus beithígh iompair,ina n-ualach anuas ar bheithígh thraochta.^5"-Tríd an Tiarna is ea a bheidh bua agus glóirag sliocht Iosrael go léir!»:m"-Tríd an Tiarna amháin, a déarfaidh daoine,a thagann bua agus neart!Chuigesean a thiocfaidh siad agus náire orthu,iad siúd uile a thug a dhúshlán.lQ"-Mionnaim dar mé féin;is í an fhírinne a thagann as mo bhéal,geallúint nach bhfuil dul siar uirthi:' Os mo chomhairse cromfar gach glúin,dar mise is ea a thabharfaidh gach teanga a mionn.' "-Iompaigí chugamsa agus tá sibh slánaithe,a chríocha na talún uile,óir is mise Dia, agus níl m' athrach ann!xi"-Déanaigí fógra, cuirigí bhur gcás i láthair,gabhaigí i gcomhairle le chéile fiú amháin:Cé a d' fhógair an méid sin roimh ré,nó cé a d' fhoilsigh é ag an am?An ea nach mise, an Tiarna, a rinne?Níl aon dia eile ann ach mé féin,Dia cóir agus Fuascailteoir;níl dada eile ann ach mise amháin.(I"-Bailígí timpeall, tagaigí, cruinnigí uile le chéile,sibhse a mhair de na ciníocha!Níl eolas ar bith acu siúda bhfuil a n-íol adhmaid á iompar thart acu,ná acu siúd a bhíonn ag glaoch ar dhianach bhfuil an slánú ar a chumas."-Níor labhair mé i modh rúinná áit éigin i gcríoch dhorcha.Níor dhúirt mé le sliocht Iacóib:Cuardaígí mé san éagruth.Mise, an Tiarna, labhraím ceartagus cuirim mé féin in iúl le cruinneas focal.I "-Is ea, is amhlaidh seo a labhraíonn an Tiarna,Cruthaitheoir na spéartha,arb é Dia é,arb é a dhealbhaigh an talamh agus a rinne é,a chuir bun faoiagus nár chruthaigh in anord éach a rinne áit chónaithe de:«Is mise an Tiarna, níl m' athrach ann.2]"-Tá Iosrael slánaithe ag an Tiarna,tá sibh slánaithe aige go deo.Ní bheidh mearbhall ná ceann faoi oraibhsear feadh saol na saol go brách. "-An dream a thug do dhúshlán, beidh mearbhall agus ceann faoi orthu;imeoidh siad leo faoi náire, lucht déanta na n-íol.[/"-Go deimhin, is faratsa atá Dia i bhfolach,Dia Iosrael, an slánaitheoir.L"-Is amhlaidh seo a labhraíonn an Tiarna:[Scológa] na hÉigipte agus [ceannaithe] Chúis,muintir Shaba na bhfear mór ard,tiocfaidh siad anall agus rachaidh siad i bpáirt leat;siúlfaidh siad i do dhiaidh agus slabhraí orthu.Sléachtfaidh siad i do láthair,agus guífidh siad thú, á rá:«Faratsa amháin atá Dia, agus níl a leithéid eile ann;níl dia eile ann ach é.»"- An duine seo, is mé a ghríosaigh chun bua é,tá an bealach réitithe agam roimhe.Déanfaidh sé mo chathair a atógáilagus mo dheoraithe a scaoileadh saor abhailegan éiric gan airgead fuascailte,» a deir Tiarna na Slua.M"- Is mise a rinne an talamh,is mé a chruthaigh an duine atá ina chónaí air.Mise le mo lámha féin a spréigh amach na spéarthaagus tá ceannas agam ar a slua go léir.c ?"- Is amhlaidh seo a deir an Tiarna,an Neach Naofa, an té a mhúnlaíonn Iosrael:«An daoibhse is dleacht mé a cheistiú i dtaobh mo chlainne,nó orduithe a thabhairt dom faoi shaothar mo lámh? w"- Is mairg a deir lena athair: «Cad é seo a ghin tú?» nó lena mháthair: «Cad é a thug tú ar an saol?» #"- An dual don phota dul a chonspóid leis an bpotaire,nó an próca le fear a dhealfa sa chré?An dual don chreafóg a rá le fear a múnlaithe: «Cad tá ar bun agat?» An bhfuil a shaothar chun a rá leis: «Níl lámha ar bith ort» ?; o"-A spéartha, fearaigí anuas fíréantacht mar bheadh drúcht ann,ligeadh na néalta anuas í ina báisteach!Osclaíodh an talamh lena gabháilagus tagadh an slánú aníos ina gheamhar!Fásadh suas ina theannta sin an fhuascailtatá mise, an Tiarna, lena chruthú! -"-cumaim an solas agus cruthaím an dorchadas.Tugaim an sonas ann agus spreagaim an donas,is mise an Tiarna a dhéanann é ar fad.s_"-Is mise an Tiarna; níl m' athrach eile ann; ionas go mbeidh a fhios ó éirí go luí na gréine%"-Is mise an Tiarna; níl m' athrach eile ann;ach mise amháin, níl aon dia ann.Gan aithne agat orm, tá tú i mbun airm agam.U"-Is ar mhaithe le mo ghiolla Iacóbagus le hIosrael, mo rogha,a ghlaoigh mé i d' ainm ort,ag tabhairt gradaim duit agus gan aithne agat orm.B}"-Tabharfaidh mé ar láimh duit taiscí faoi choimatá cnuasta i gcillíní rúin,chun go dtuige tú gur mise an Tiarna,Dia Iosrael atá ag glaoch ort i d' ainm.E"-«Siúlfaidh mise romhat mé féinchun na cnapáin a dhéanamh cothrom.Déanfaidh mé smionagar de na comhlaí práis,gearrfaidh mé na barraí iarainn ó chéile.S !"-Is amhlaidh seo a labhraíonn an Tiarna lena ungthach, Cíoras,an té ar rug sé ar láimh dheis airchun na ciníocha a leagan ina fhianaiseagus claíomhchrios na ríthe a scaoileadh ó chéile;chun na comhlaí a bhriseadh roimhe isteachionas nach mbeidh na doirse dúnta níos mó.xi",Is mise a deir i dtaobh Chíorais: «Is é mo thréadaí é!déanfaidh sé mar is rún liom,» ag rá i dtaobh Iarúsailéim: «Tógtar suas arís í.» Agus i dtaobh an Teampaill: «Cuirtear ar bun é as an nua!»b=",Is mise a deir leis an Aigéan: «Bí tirim!triomóidh mé do chuid sruthanna.»&E",a chuireann téagracht i mbriathar mo shearbhónta,a chuireann bearta mo theachtaí i gcrích.Is mise a deir i dtaobh Iarúsailéim: «Bíodh cónaí inti!» agus faoi bhailte Iúdá: «Tógtar iad arís!» agus a dhéanann na ballóga sin a atógáil.W'",Is mise a chuireann éarlaisí na ndraíodóirí ó rathagus a chuireann lucht asarlaíochta as a gcéill,a sheolann na saoithe ar a gcúil uaimagus a dhéanann seafóid dá stuaim,%~C",Is amhlaidh a deir an Tiarna, d' fhuascailteoir,an té a dhealbhaigh thú ón mbroinn i leith:Is mise, an Tiarna, a rinne an uile rud,a spréigh na spéartha amach ar mo chonlán féin.Chuir mé bun faoin talamh, agus cé bhí ag cuidiú liom?i}K",A spéartha, liúirígí le háthas,mar tá an Tiarna i mbun gnímh.Scairtigí amach, a dhuibheagáin na talún!A shléibhte, ceolaigí le háthas,agus tusa freisin, a fhoraois, agus gach crann atá ionat!Óir tá an Tiarna tar éis Iacób a scaoileadh saoragus a ghlóir a fhoilsiú in Iosrael!|-",Tá do pheacaí scaipthe agam mar a bheadh néalagus do chionta ar nós scamaill.Fill chugam ar ais mar tá tú fuascailte agam.Q{",A Iacóib, cuimhnigh ar an méid seo,cuimhnigh gur tusa mo ghiolla, a Iosrael.Is mé a dhealbhaigh thú i do ghiolla dom;a Iosrael, ní ligfidh mé chun dearmaid thú.dzA",An té a bhfuil dúil aige sa luaithreach ar an dóigh sin, tá mearbhall ar a intinn agus é ar seachrán. Níl sé in ann é féin a shábháil agus a rá: «An rud seo i mo láimh agam, níl ann ach cur i gcéill!»Sy",Ní smaoiníonn siad orthu féin, níl sé de chiall ná de réasún acu a rá: «An ea nár dhóigh mé a leath ar an tine, nach ndearna mé arán a bhruith ar an ngríosach agus feoil a róstadh le hithe? An bhfuil mé chun rud úrghránna a dhéanamh as an gcuid eile? An bhfuil mé chun sléachtadh i láthair ceap adhmaid?» x",Níl eolas ná tuiscint ag a leithéidí. Tá a súile dúnta sa chaoi nach bhfeiceann siad, agus a gcroí sa chaoi nach dtuigeann.Fw",Lena bhfuil fágtha déanann sé dia dó féin, íol a sléachtann sé agus a síneann sé é féin béal faoi os a chomhair, ag guí chuige agus á rá: «Saor mé, óir is tú mo dhia.»Xv)",Leath amháin de, adaíonn sé tine leis, róstann feoil air agus itheann a dhóthain. Déanann sé a ghoradh féin chomh maith á rá: «Á, tá mé do mo ghoradh féin agus ag breathnú isteach sa tine.»vue",Dar le daoine ansin nach bhfuil ann ach ábhar tine. Tógann siad cuid de le hiad féin a théamh. Dóitear cuid de le harán a dhéanamh. Ach an duine seo, dealbhaíonn sé dia as agus caitheann é féin ar a bhéal faoi os a chomhair.?tw",Bhí sé tar éis céadras a ghearradh, nó cufróg nó dair a roghnú i measc crainn na foraoise, nó b' fhéidir gur céadras a chuir sé agus gur chuir an fhearthainn ag fás é.ss_", Tógann an saor adhmaid an tomhas, dearann sé an íomhá lena chailc, snoíonn sé í le siséal agus leanann sé an dearadh le compás. Cuireann sé crot agus ceannaithe duine dhaonna uirthi chun go dté sí a chónaí i dteampall.\r1", Saothraíonn an gabha os cionn na tine é, cumann sé lena chasúr é agus gaibhníonn é lena láimh láidir. Nuair a thagann ocras air, imíonn a neart uaidh; mura bhfuil uisce le hól aige, tagann laige air.Hq ", Is amhlaidh a bheidh náire ar fhíréin na deilbhe sin agus ceann faoi ar lucht a déanta. Bailíodh siad le chéile agus seasadh siad amach. Beidh idir uamhan agus náire orthu le chéile.bp=", Cé a dhealbhaíonn dia nó a mhúnlaíonn íomhá gan bheith ag dréim le sochar uaidh?Zo-", Lucht déanta íol iad go léir is neamhní iad agus níl aon sochar sna rudaí seo ar a bhfuil a ngnaoi. Níl radharc ná tuiscint ag a lucht freastail agus dá bharr sin beidh siad náirithe go deo.n",Ná bíodh uamhan ná eagla oraibh:Nár thug mé le fios agus nár fhógair mé sin daoibh fadó?Tá sibh féin in bhur bhfinnéithe agam,an bhfuil Dia eile ann seachas mé féin?Níl aon Charraig eile ann; ní eol dom a leithéid!»my",Cé atá inchurtha liomsa? Amach leis anseo agus labhraíodh sé;taispeánadh sé é féin agus cuireadh sé a chás i mo láthair!Cé hé a thug le fios anallód a raibh le teacht?Fógraíodh siad na rudaí atá chugainn!Pl",Mar seo a labhraíonn an Tiarna, rí Iosrael,agus a fhuascailteoir, Tiarna na Slua:«Is mise an tús agus an deireadh;ach mise amháin, níl déithe ar bith eile ann.[k/",Déarfaidh an duine seo: 'Is leis an Tiarna mé' ,tabharfaidh duine eile ainm Iacóib air féin.Scríobhfaidh duine eile ar a láimh ' An Tiarna' ,agus sloinnfidh é féin ó Iosrael.»ijK",Fásfaidh siad ar nós féar cois uisce,mar bheadh na saileacha ar bhruach na sruthán.Ei",Óir doirtfidh mé uisce anuas ar an triomlach,uisce ina thuilte ar an talamh spalptha.Doirtfidh mé mo spiorad ar do phór,mo bheannacht ar shliocht do shleachta.tha",a Iosrael, atá tofa agam.Seo mar a deir an Tiarna a rinne thú,a dhealbhaigh ón mbroinn i leith thú agus a chabhraíonn leat:Ná bíodh eagla ort, a ghiolla liom, a Iacóib,a Isiriún atá tofa agam.>g y",Éist anois, a Iacóib,a ghiolla liom,"f="+Thruailligh do phrionsaí mo shanctóir.Dá bharr sin lig mé Iacób uaim faoi chrann smolaagus Iosrael faoi ainíde agus faoi achasán.qe["+Rinne do chéad sinsear peaca,agus do theangacha labhartha, d' éirigh siad amach i mo choinne.d"+Cuimhnigh siar agus tugaimis breith ar an scéal le chéile,déan do chuntas tú féin le go saortar thú ó chion.lcQ"+Ormsa, ormsa a bhí sé gach rud a chur ar cealagus gan do pheacaí a mheabhrú níos mó.Zb-"+Níor cheannaigh tú giolcach chumhra dom ar luach airgid,níor líon tú mé le saill do chuid íobairtí.Ach leag tú daoirse do chuid peacaí orm,thuirsigh tú mé le do choireanna.ba="+Níor thug tú tabhartas loiscthe chugam as do thréada,níor thug tú onóir dom le híobairtí.Níor leag mise ofrálacha ina ndaorsmacht ort,níor thuirsigh mé thú ag éileamh túise ort.`{"+A Iacóib, ní tusa a ghlaoigh ormsa,ná [níor chuir tú aon stró ort féin] ar mo shonsa, a Iosrael!`_9"+An pobal seo a dhealbhaigh mé dom féin,déanfaidh siad mo mholadh a aithris!m^S"+Na hainmhithe allta, tabharfaidh siad glóir dom,na mic tíre agus na hulchabháin,óir beidh mé ag soláthar uisce san fhásach,aibhneacha sa dúiche fhiáin,chun tart mo phobail thofa a chosc.H] "+Féach an nuacht atá á cur i gcrích agam,tá sí ag gobadh amach, nach léir daoibh é?Sea, tá mé chun bealach a réiteach san fhásachagus cosáin san uaigneas.c\?"+«Ná meabhraígí níos mó na rudaí a tharla,ná cuimhnigí ar an tseanaimsir.:[m"+a sheol carbaid agus capaill chun cathaagus slua ollmhór lena gcois;luigh siad fúthu gan éirí i ndán dóibh,múchadh iad mar bheadh barrach dóite: Z"+Is mar seo a deir an Tiarna,a rinne bealach mór tríd an bhfarraige,cosán thar an mbóchna thréamanta;fYE"+Is mise an Tiarna, bhur Neach Naofa,bhur gCruthaitheoir, a Iosrael, agus bhur Rí.» X "+Is mar seo a deir an Tiarna,bhur bhfuascailteoir, Neach Naofa Iosrael:«Ar bhur sonsa tá mé ag cur chuig an Bhablóin;leagfaidh mé na Caildéigh agus iad ag teitheadhagus déanfar olagón dá ngártha caithréime.W"+ ó gheal an lá is mise é.Agus níl aon duine ann a bhogfaidh mo ghreim;déanaimse beart, agus cé chuirfeadh bac orm?JV "+ Is mise a rinne foilsiú agus slánú agus fógairt.Ní bheidh dia eachtrannach ar bith in bhur measc!Is sibhse mo chuid finnéithe briathar an Tiarna agus is mise Dia;TU!"+ Mise, is mise an Tiarna,agus níl slánaitheoir ann ach mé féin.agus mo ghiollaí atá tofa agam,ionas go mbeidh aithne agaibh orm agus go gcreidfidh sibh méagus go dtuigfidh sibh gur mise é.Romhamsa níor dealbhaíodh aon dia,ná ní bheidh a leithéid ann arís i mo dhiaidh.4Sa"+ Bailíodh na náisiúin go léir le chéileagus cruinníodh na ciníocha.Cé ina measc a d' fhoilsigh sinnó a d' fhógair é anallód?Tugadh siad a bhfinnéithe i láthair le go dtugtar ceart dóibh,cloistear iad chun gur féidir á rá: «Tá sin fíor!' 'R"+Chun tosaigh leis an bpobal seo atá dall cé go bhfuil súile iontu,an dream bodhar a bhfuil cluasa acu.%QC"+cách a nglaoitear dó m' ainmse,óir is ar mhaithe le mo ghlóir a chruthaigh mé iad,is í faoi deara dom a ndealbhú agus a ndéanamh.»cP?"+Déarfaidh mé leis an Tuaisceart: 'Tabhair ar ais iad!' agus leis an Deisceart: 'Ná coinnigh seilbh orthu!' Seol ar ais mo chlann mhac as an imigéinagus m' iníonacha ó chríocha na talún,O5"+Ná bíodh eagla ort, mar tá mise leat.As oirthear domhain tabharfaidh mé do shliochtagus cruinneoidh mé thú as an domhan thiar.KN"+Mar is luachmhar thú i mo shúile,is mór liom thú agus is mór é mo chion ort.Is ar an ábhar sin a thugaim daoine uaim i d' ionad,agus ciníocha in éiric d' anama.:Mm"+Óir is mise an Tiarna, do Dhia,Neach Naofa Iosrael, d' fhuascailteoir.Tugaim an Éigipt uaim mar luach d' fhuascailte,Cúis agus Saba mar éiric ionat.nLU"+Má ghabhann tú trí uiscí doimhne, táimse leat;má ghabhann tú trí aibhneacha, ní bháfaidh siad thú.Má shiúlann tú tríd an tine, ní dhófaidh tú thú féin,ná ní loiscfidh an lasair thú.uK e"+Anois, seo mar a deir an Tiarna,do Chruthaitheoirse, a Iacóib,agus fear do dhealfa, a Iosrael:«Ná bíodh eagla ort, óir tá tú fuascailte agam;ghlaoigh mé ort i d' ainm, agus is liomsa thú._J7"*Sa dóigh gur dhoirt sé fraoch agus fearg airagus fíoch an chogaidh.Agus chuir an fhearg sin trí thine é thart timpeall gan fhios dó,loisc sí é, agus ní dhearna sé a mhachnamh air.zIm"*Cé thug Iacób ar láimh don chreachadóiragus Iosrael do lucht a scriosta?Nárbh é an Tiarna é? Ó rinne muid peaca ina aghaidhagus nár mhian linn a bhealaí siúd a leanúint,ná éisteacht lena reacht.H"*An bhfuil aon duine in bhur measc ag éisteacht?Aon duine a chuirfidh cluas air le haghaidh an am atá ag teacht?G"*Ach is pobal é seo a creachadh agus a scriosadh,tá siad go léir sáinnithe i bprochógaagus faoi bhraighdeanas i bpríosúin.Táthar á gcreachadh agus gan duine lena saoradh,á slad agus gan duine lena rá: «Tabhair ar ais é.»fFE"*Is áil leis an Tiarna, ar son na fíréantachta,a reacht a mhóradh agus a onórú.oEW"*Chonaic tú mórán gan sonrú a chur ann,bhí do chluasa ar oscailt gan dada a chloisteáil!XD)"*Cé atá dall, murab é mo shearbhónta é,nó cé atá chomh bodhar leis an teachtaire a chuir mé uaim?Cé atá chomh dall le fear muiníne Dénó chomh bodhar le giolla an Tiarna?fCE"*Sibhse atá bodhar, éistigí anois!A dhalla, breathnaígí go bhfeice sibh!7Bg"*Druidfidh siad ar gcúl agus náire orthu,iad siúd a bhfuil a muinín in íola,iad siúd a deir leis na dealbha leáite seo:«Sibhse ár ndéithe.»AA{"*Ach treoróidh mé na daill ar an mbealach móragus deánfaidh mé iad a chinnireacht ar bhóithre nach eol dóibh.Athróidh mé an dorchadas ina sholas rompuagus cosáin chama ina siúlóid réidh.Sin iad na gealltanais a chomhlíonfaidh mé,ní bheidh dul siar orthu.»H@ "*Tá mé ag dul sléibhte agus cnocáin a chríonadhagus a nduilliúr ar fad a sheargadh;déanfaidh mé locháin dá n-aibhneachaagus triomóidh mé a linnte go léir.O?"*«Le fada riamh bhí mé i mo thost,d' fhan mé ciúin agus choinnigh smacht orm féin?Ach anois tá mé ag olagón ar nós mná seolta,tá cneadach agus saothar anála orm.o>W"* Tá an Tiarna ag triall amach mar bheadh laoch ann,tagann riastradh air mar a thiocfadh ar ghaiscíoch;cuireann sé an gháir chatha as, tógann sé liú,agus ar aghaidh leis ina laoch i gcoinne a naimhde.a=;"* Tugadh siad glóir don Tiarnaagus in insí na farraige déanadh siad a mholadh!J< "* Ardaíodh an fásach agus a chathracha a nglór,agus na campaí mar a gcónaíonn clann Chéadar!Tógadh muintir Charraig Sheala liúagus gártha ar mhullach na mbeann!I; "* Canaigí don Tiarna amhrán úr!Moladh leis ó cheann ceann na talún!Móradh an fharraige é agus gach a bhfuil ann,insí na farraige agus a muintir go léir!.:U"* Na fáistiní túis, seo tagtha chun críche iad.Anois tá rudaí úra á bhfoilsiú agam;sula dtagann siad i ngeamhar, tá siad á bhfógairt agam.9"*Mise, arb é an Tiarna is ainm dom,ní ligfidh mé mo ghlóir le haon dia eilená m' onóir leis na híola.81"*chun súile na ndall a oscailt,chun na cimí a scaoileadh as an gcarcairagus as an bpríosún an dream atá ina suí sa dorchadas.]73"*Mise, an Tiarna, ghlaoigh mé ort san fhíréantacht,rug mé ar láimh ort agus rinne mé thú a mhúnlú,agus cheap mé thú i do chonradh leis an bpobalagus i do sholas do na ciníocha, 6"*Is amhlaidh a deir an Tiarna Dia,an té a chruthaigh na spéartha agus a spréigh amach iad,a phasáil amach an talamh agus a thug toradh ann,a chuir anáil sna daoine atá ina gcónaí airagus meanma sa dream a shiúlann é:,5Q"*ní chreathann sé féin ná ní bhrúitear síos énó go mbeidh an ceart bunaithe ar talamh,óir tá críocha na farraige ag dréim lena reacht. 4"*Ní bhriseann sé an sifín brúite,ná ní mhúchann an lasair chreathanach.Soláthraíonn sé an ceart go dílis,f3E"*Glaoch ná gáir ní chuireann sé as,ná ní chloistear a ghlór sa tsráid amuigh.[2 1"*Seo é mo ghiolla a bhfuil mé ag tabhairt taca dó,mo rogha a bhfuil páirt mo chléibhe leis.Tá mo spiorad curtha anuas agam airchun go bhfoilsí sé an ceart do na ciníocha.1 ")Ní dada iad agus iad a chur le chéile;neamhní is ea a n-oibreacha,níl ina gcuid íol ach gaoth agus baois.=0s")Bhí mé ag breathnú uaim agus ní raibh aon duine ann,ní raibh ceann comhairle ar bith ina meascgo bhféadfainn ceist a chur air agus a thabharfadh freagra dom./")Bhí sé ráite agam le Síón roimh ré: «Seo chugainn iad» ;bhí teachtaire dea-scéala curtha agam chuig Iarúsailéim. . ")Cé a d' fhoilsigh é anallód, go mbeadh a fhios againn?fadó riamh, chun go ndéarfaí: «Tá sé ceart» ?Ach ní raibh duine ar bith ann a d' fhoilsigh é,duine ar bith a d' fhógair é,duine ar bith a chuala focal uait.o-W")Mhúscail mé as an Tuaisceart é agus tháinig sé,ghlaoigh mé air as an Oirthear ina ainm.Shatail sé ar mhaoir chúige mar a bheadh láib iontu,mar a dhéanfadh potaire a chuid cré a phasáil.x,i")Ar ndóigh, ní dada sibh agus is neamhní bhur saothar,is gráiniúil an rud é dul i bpáirt libh.»W+'")Foilsígí dúinn cad a bheidh ann amach anseo,chun go bhfeice muid an déithe sibh.Déanaigí rud éigin, olc, maith nó dona,chun go n-airí muid agus go bhfeice muid go léir é.c*?")«Tagadh siad chun tosaigh, na déithe bréige seo,agus foilsíodh siad dúinn cad tá le titim amach.Cad a thaispeáin siad dúinn san am atá thartgo dtabharfaimis aird ar bith orthu?Nó an é go bhfuil sibh chun na rudaí atá le teacht a nochtadhchun go mbeidh a fhios againn an toradh a bheidh orthu.)")«Tugaigí bhur gcúis i láthair,» a deir an Tiarna;«déanaigí bhur bpléadáil,» a deir rí Iacóib.`(9")Chun go bhfeice daoine agus go n-aithní siad,chun go meabhraí siad agus go dtuige siad le chéilegurb í lámh an Tiarna a rinne an méid sin,gurb é Neach Naofa Iosrael a chuir i gcrích.Z'-")San fhásach cuirfidh mé crainn chéadrais,crainn acáise agus crainn mhiortail agus crainn olóige.Sa díthreabh cuirfidh mé an t-aiteal,crann plána agus cufróg le hais a chéile.9&k")Ar na dumhcha osclóidh mé aibhneachaagus fuaráin uisce i lár na ngleannta.Déanfaidh mé lochán den ghaineamhlachagus toibreacha den talamh tirim.t%a")Tá na dearóile agus na bochtáin ag lorg uisce, agus níl sé ann.Tá an teanga spallta iontu le tart.Ach mise, an Tiarna, tabharfaidh mé éisteacht dóibh,mise, Dia Iosrael, ní thréigfidh mé iad.h$I")Cáithfidh tú iad agus tabharfaidh an ghaoth ar shiúl iad,cuirfidh an stoirm scaipeadh orthu.Maidir leat féin, beidh lúcháir ort sa Tiarna,beidh tú ag déanamh mórtais as Neach Naofa Iosrael.Q#")Seo, tá mé chun cliath buailte a dhéanamh díot,é úrnua agus dhá chíor fiacal ann.Buailfidh tú agus meilfidh tú na sléibhte,déanfaidh tú lóchán mín de na cnoic.J" ")Ná bíodh eagla ort, a Iacóib, a chnumhóigín,a fhrídín, a Iosrael.Táimse ag teacht i gcabhair ort briathar an Tiarna is é Neach Naofa Iosrael d' fhuascailteoir.)!K") Óir mise, an Tiarna, do Dhia,tá greim agam ar do láimh dheas;deirim leat: «Ná bíodh eagla ort,táimse ag teacht i gcabhair ort.»: m") Beidh tú á lorg agus ní bheidh fáil agat orthu,na céilí comhraic seo agat;dísceofar iad, cuirfear ar neamhní iad,an dream atá ag cur catha ort.Q") Sea, beidh náire agus ceann faoi orthu,iad siúd uile a bhí go fíochmhar i do choinne.Beidh siad mar neamhní agus rachaidh siad ar ceal,an dream a bhí ag iomaíocht leat.N") Ná bíodh eagla ort, tá mise i d' fhochair;ná bíodh faitíos ort, mar is mé do Dhia.Cuirimse neart ionat agus cuidím leat,coinním suas le mo dheasláimh bhuach thú.]3") Tusa a thug mé ó chríocha na talúnagus ar ghlaoigh mé ort ó iargúil na cruinne;tusa ar dhúirt mé leat: «Is tú mo ghiolla,tá tú tofa agam, níor thug mé droim láimhe leat.»zm")Is tusa, a Iosrael, mo ghiolla;tusa, a Iacóib, atá tofa agam,síol Abrahám, mo chara.{o")Spreagann an ceardaí an gabha óir;gríosaíonn fear an chasúir ghreanta fear buailte na hinneona.Deir sé faoin phlátáil: «Tá sé déanta go maith.» Agus daingníonn le tairní é sa chaoi nach mbogfaidh sé.]")[Cuidíonn duine lena chomharsa,agus deir lena bhráthair: «Misneach!» ABN: 40:20, 41:6-7, 40:21-41:5, 41:8(I")Feiceann insí na farraige é agus gabhann eagla iad,tá an talamh ar crith ó cheann ceann;tá siad ag tarraingt orainn, tá siad i láthair.>u")Cé hé a rinne an gníomh seo,murarb é an té a ghlaonn ar na glúine ó thosach?Mise, an Tiarna, atá i dtús annagus a bheidh ar deireadh; is mise é!»")Cuireann sé an ruaig orthu agus ar aghaidh leis san sábháilteis ar éigean má bhaineann a chosa leis an mbealach. =~}} |{izzyxDwvvuttesrrkq_poonm>J=<<;J:99]8f7`6C55 4T3m211!0m/.--f,++U*z)(''=&@%w$#"! Q~<,zl/J"B;_ $ 7 ^  SN=WN'"8 «Tagaigí!» a deir siad, «tá mé ag dul a lorg fíona;líonfaimid sinn féin le biotáille,agus beidh an lá amárach mar an lá inniu,lá mór má bhí a leithéid riamh ann!»>Mu"8 Madaí craosacha iad nach féidir a shásamh,tréadaithe nach dtuigeann dada.Téann siad go léir a mbealach féin,gach aon riamh acu ar lorg a leasa féin.dLA"8 Ár lucht faire, tá siad ar fad dall,ní léir dóibh dada!Madaí balbha iad go léir,nach féidir leo tafann.Ag brionglóideach atá siad, ina luí fúthu,a ndúil sa chodladh.K"8 A ainmhithe uile an mhachaire, tagaigí;a ainmhithe uile na foraoise, tagaigí agus sásaigí bhur gcraos.J1"8Seo é briathar an Tiarna Dia a chruinníonn muintir scaipthe Iosrael. Cruinneoidh mé tuilleadh fós in éindí leo siúd atá cruinnithe cheana.I"8déanfaidh mé a gcinnireacht go dtí mo shliabh beannaithe. Tabharfaidh mé aoibhneas dóibh i mo theach urnaí. Glacfar air m' altóir lena dtabhartais loiscthe agus lena n-íobairtí, óir gairfear de mo theachsa teach urnaí na gciníocha go léir.H"8Agus clann na n-eachtrannach chomh maith, a chloígh leis an Tiarna chun fónamh dó, chun grá a thabhairt d' ainm an Tiarna agus chun bheith ina seirbhísigh aige, iad siúd uile a choinníonn an tsabóid gan truailliú agus a chloíonn go docht le mo chonradh,QG"8tabharfaidh mé dóibh leacht agus ainm i mo theach féin agus laistigh de mo bhallaí, rud is fearr ná clann mhac agus iníonacha; tabharfaidh mé dóibh ainm síoraí, ainm nach gcealófar go deo.*FM"8Óir is mar seo a deir an Tiarna: Na coillteáin a choinníonn mo shabóidí, a théann leis an ní a thaitníonn liom agus a chloíonn go docht le mo chonradh,9Ek"8Ná habradh mac an eachtrannaigh a chuaigh leis an Tiarna: «Cinnte, coinneoidh an Tiarna amach as a phobal mé.» Ná habradh an coillteán: «Níl ionamsa ach crann seasc.»=Ds"8Is méanar don duine a dhéanann amhlaidh agus do mhac an duine a chloíonn go docht leis: ag coinneáil na sabóide gan truailliú agus á choimeád féin ó gach droch ghníomh.EC "8Glacann an Tiarna le hEachtrannaigh a IompaíonnTB!"7 In ionad driseacha beidh an chufróg ag fás,agus in áit na neantóg an miortal.Déanfaidh sin clú agus cáil don Tiarna,beidh ina chomhartha nach gcaitear agus nach mbristear!hAI"7 Sea, imeoidh sibh amach faoi lúcháiragus tabharfar abhaile sibh slán sábháilte.Sléibhte agus cnoic, ligfidh siad gártha áthais romhaibhagus beidh crainn uile na tíre ag bualadh bos. @9"7 is amhlaidh don bhriathar a théann as mo bhéal, ní fhilleann orm gan toradh, gan an rud a b' áil liom a dhéanamh agus mo bheart a chur i gcrích.n?U"7 Óir mar a thagann báisteach agus sneachta anuas ó na spéartha agus nach bhfilleann suas ar ais gan an talamh a fhliuchadh, gan fás agus eascar a chur ann, chun go dtuga sé síol don síoladóir agus arán le hithe,>5"7 Is ard iad na spéartha os cionn na talún,agus is comh-ard mo bhealaí os cionn bhur mbealaíagus mo bhearta os cionn bhur mbearta.w=g"7Óir ní hiad mo bhearta bhur mbearta,ná ní hiad bhur mbealaíse mo bhealaíse, briathar an Tiarna.D<"7Fágadh an coirpeach a dhrochnósagus fear na hurchóide a bhearta.Filleadh sé ar an Tiarna, a ghlacfaidh trua dó,agus ar ár nDia, atá fial faoi mhaithiúnas.x;i"7Lorgaigí an Tiarna, fad a chuireann sé é féin air fáil;glaoigí air, fad atá sé i ngar.Y:+"7Seo, glaofaidh tú ar chiníocha nárbh aithin duitagus tiocfaidh ciníocha gan aithne ort chugat ina rith.Toisc an Tiarna, do Dhia,agus Neach Naofa Iosrael, ós é a chuir maise ort.9"7Is amhlaidh atá tú mar fhinné agam do na ciníocha,i do cheannaire agus i do cheann comhairle ar na náisiúin.08Y"7Déanfaidh mé conradh libh, conradh buan an uair seo,an chomaoin cheanúil a chur oraibh a ba mhinic ag Dáiví. Tugaigí cluas agus tagaigí chugam,7}"7Cén fáth a gcaitheann sibh airgead air rud nach arán é,agus luach bhur saothair ar rud nach bhfuil sásamh ann?Éistigí liomsa agus beidh sólaistí le hithe agaibhagus beidh taitneamh á bhaint agaibh as togha an bhia.[6 1"7Hóigh, a lucht an íota, tagaigí faoi choinne uisce;fiú mura bhfuil airgead agaibh, tagaigí;Ceannaigí cruithneacht agus ithigí gan díol as,agus fíon agus bainne gan íoc.#5?"6Níl arm dá ndearna gabha a mbeidh aon mhaith leis i do choinne.Duine ar bith a chuireann cúis dlí ort, casfaidh tú an t-éitheach lena bhéal.Sin mar atá i ndán do shearbhóntaí an Tiarna;sin mar a sheasfaidh mé a gceart dóibh, briathar an Tiarna.`49"6Seo, is mise a chruthaigh an gabha,an té a shéideann tine na gceartaíagus a tháirgeann airm de réir na feidhme atá leo.Ach is mise fós a chruthaigh fear a scriosta agus a ndíobhála.3y"6Má dhéantar ionsaí ort, ní uaimse a thiocfaidh sé;an té a dhéanann ionsaí ort, caillfear é dá bharr.32_"6Beidh tú bunaithe ar an bhfíréantacht;i bhfad uait an leatrom, agus ní bheidh eagla ort,i bhfad uait an scéin, mar ní thiocfaidh sí i do chomhair.w1g"6 Do chlann go léir beidh siad á dteagasc ag an Tiarnaagus is mór an rath a bheidh orthu mar chlann.0"6 Déanfaidh mé binn agus buaic duit de rúibíní,geataí den chriostal duit,agus de liaga lómhara do chompal uile.-/S"6 A chathair atá cráite, stoirmshuaite, gan sólás,is amhlaidh a leagfaidh mé do chlocha ar charmhogailagus do dhúshraith ar shaifírí.h.I"6 Óir féadann na sléibhte imeachtagus na cnocáin bogadh leo,ach mo chaoindúthracht duitse ní imeoidhná mo chonradh síochána leat ní bhogfar,a deir an Tiarna, a bhfuil trua aige duit.-5"6 Is ionann cás dom anois agus in aimsir Naoinuair a mhionnaigh mé i dtaobh uiscí na Díleannnach sceithfeadh siad thar an talamh níos mó.Mionnaim mar an gcéanna i dtaobh na feirge a bhí orm leatagus i dtaobh na haithise a chaith mé leat.E,"6Seal beag agus racht fraoich agus feirge ormcheil mé mo ghnúis ort.Ach tá trua agam duit anois le caoindúthracht shíoraí,a deir an Tiarna, do shlánaitheoir.t+a"6Seal faiteadh súl a thréig mé thú,ach le barr dáimhe agus dúchais baileoidh mé chugam thú.N*"6Sea! i do bhean tréigthe mar atá tú agus an t-anam cráite ionat,tá Dia ag glaoch ar ais ort.Cé a shéanfadh an bhean atá mar chéile aige óna hóige?a deir do Dhia.@)y"6Óir do Chruthaitheoir, is é is céile duit,agus Tiarna na Slua is ainm dó;Neach Naofa Iosrael, is é do shlánaitheoir é,ar a dtugtar Dia an domhain uile.("6Ná bíodh eagla ort, mar ní thabharfar do náire;ná bí buartha, ní bhainfear lasadh asat níos mó.Óir déanfaidh tú dearmad ar náire d' óigeagus ní bheidh cuimhne agat feasta ar mhíchlú do bhaintreachais.G'"6Óir réabfaidh tú amach as do chríocha ar dheis agus ar chlé.Cuirfidh do shliocht na ciníocha as a seilbh,agus déanfaidh áitreabh dóibh féin as cathracha tréigthe.+&O"6Cuir méid le hurlár do phubaill,sín amach bratacha d' áit chónaithe,scaoil amach iad; cuir fad le do chordaí agus téagar i do sháiteáin!% "6Gáir le háthas, a bhean aimrid nár shaolaigh clann;bris amach i ngártha áthais agus lúcháire, tusa nach raibh i bpriacal riamh!Óir is líonmhaire clann na mná tréigthená clann na mná céile, a deir an Tiarna.J$ "5 Is é sin an fáth a ndáilfidh mé na sluaite airagus roinnfidh sé an chreach leis na tréana,cionnas gur scaoil sé a anam leis an mbásagus gur áiríodh é ar líon na bpeacach,cé go raibh coireanna na sluaite ar iompar aigeagus é ag déanamh eadrána ar son na bpeacach.»J# "5 «Tar éis saothar a anama,feicfidh sé an solas agus beidh sásamh air.Lena phianta déanfaidh mo ghiolla fíréin de na sluaite,á luchtú féin le hualach a gcionta.i"K"5 Ba thoil leis an Tiarna é a bhascadh le breoiteacht.Má thugann sé a anam in éiric an pheaca,feicfidh sé a shliocht, cuirfidh sé fad lena shaol,agus rachaidh toil an Tiarna chun cinn ina lámha.B!}"5 Tugadh uaigh dó i measc na gcoirpeachagus tuama i gcuideachta na saibhre,cé nach ndearna sé éagóir ar aon duineagus nach raibh cluain ná cealg ina bhéal.D "5Le barr éigin agus le breithiúnas tugadh ar shiúl é;cé atá buartha faoina chríoch?Sea! Teascadh é as tír na mbeo;as ucht ár gcoireanna a ciorraíodh é.xi"5Fuair sé ainíde agus rinne sé beag de féin,agus níor oscail sé a bhéal.Mar a bheadh uan á chinnireacht chuig an seamlas,mar bheadh caora ina tost os comhair lucht a lomtha,níor oscail sé a bhéal."="5Sinn uile, amhail caoirigh, bhíomar ar seachrán,gach aon ag dul a bhealach féin.Agus d' aifir an Tiarna airsean ár gcionta go léir.H "5Goineadh é as ucht ár gcoireanna,bascadh é as ucht ár gcionta.Airsean a cuireadh an pionós a thug sláinte dúinnagus trína fhearbacha tháinig cneasú orainne.V%"5Ní hea! ach ár mbreoiteachtaí a bhí sé a iomparagus ár bpianta, ba iad a thromualach.Sinne, áfach, dar linn gur milleadh é,gur leag Dia lámh air agus go raibh sé cloíte.iK"5ach é ina dhíol tarcaisne agus tréigthe ag daoine,fear pianta agus seanaithne ag an mbreoiteacht air;a ndála siúd a gclúdaímid ar n-aighthe ina bhfianaise,ba tháir agus ba tharcaisne linn é.V%"5Amhail bachlóg is ea a d' fhás sé os ár gcomhaira mbeadh a fréamh i dtalamh tirim.Níl cruth ná cumthacht air, dá bhfaca sinnená scéimh ar bith go mbeadh dúil againn ann;l S"5«Cé a chreidfeadh an scéal is clos dúinn,agus neart an Tiarna, cé dó a nochtadh é?»wg"4is amhlaidh fós a bheidh alltacht ar an iomad ciníocha;fágfar ríthe ina mbalbháin os a chomhair.Óir feicfidh siad rud nach raibh insint scéil airagus breathnóidh siad rud nár chualathas a leithéid riamh: 9"4Mar a bhí scéin trath ar na sluaite ar a fheiceáil,(bhí sé chomh loite sin ina chuma ní raibh cruth duine dhaonna air níos mó)"4 Is amhlaidh a bheidh rath ar mo Ghiolla,gheobhaidh sé gradam agus céimíocht agus oirearcas thar cuimse.hI"4 Óir ní rachaidh sibh amach faoi dheifir,ní imeoidh sibh mar bheadh teifigh ionaibh.Ar cheann bhur slua beidh an Tiarna ag máirseáil,agus ag déanamh sciath thar lorg oraibh beidh Dia Iosrael.»T!"4 «Amach libh! Amach! Amach as an mBablóin,ná bainigí le rud ar bith atá neamhghlan!Amach libh as lár na háite sin! Glanaigí sibh féin,a lucht iompair shoithigh an Tiarna!3_"4 Tá an Tiarna ag nochtadh a láimhe naofaos comhair súile na gciníocha go léir,agus feicfidh críocha uile na talúnbeart tarrthála ár nDé./W"4 Scairtigí amach le háthas,a bhallóga Iarúsailéim!mar tá an Tiarna ag tabhairt sóláis dá mhuintir,tá sé ag fuascailt Iarúsailéim.:m"4Éist! Tá do lucht faire ag ardú a nglór,ag liúireach le háthas in éineacht,óir is léir dóibh lena súile cinnan Tiarna ag filleadh ar Shíón.y"4Nach álainn ar na sléibhtecosa an té a bhfuil dea-scéala leis,síocháin á craoladh aige, maitheas á fógairt aige,fuascailt á craoladh aige, á rá le Síón:«Tá do Dhia tar éis teacht i réim.»"4Sin é an fáth a gcuirfidh mo mhuintir aithne ar m' ainm; tuigfidh siad, an lá sin, gur mise a deir: «Seo anseo mé!»b="4Ach anois cad atá agam anseo? a deir an Tiarna, ó tógadh mo mhuintir ar shiúl saor in aisce agus lucht smachtaithe ag déanamh gaisce, a deir an Tiarna, agus ó mhaidin go hoíche gan stad tá m' ainm á mhaslú.3 _"4Sea, seo mar a deir an Tiarna: Chuaigh mo mhuintir síos chun na hÉigipte anallód agus d' fhan ansin; ina dhiaidh sin d' imir an Asaír ansmacht agus foréigean orthu.u c"4Sea, seo mar a deir an Tiarna: Díoladh saor in aisce sibh agus ceannófar ar ais sibh gan airgead.9 k"4Craith díot an dusta sin! Bí i do shuí,a Iarúsailéim, a bhraighdeanaigh!Scaoil do mhuineál as a gheimhleacha,a iníon Shíón, a bhraighdeanaigh!  +"4Dúisigh, dúisigh suas!Cuir umat do neart, a Shíón!Cuir ort an chuid is galánta de d' éadach,a Iarúsailéim, a chathair bheannaithe.Óir ní thiocfaidh isteach chugat níos móduine gan timpeallghearradh ná duine neamhghlan. {"3Cuirfidh mé isteach i lámha lucht do chéasta é,iad sin a deireadh leat:«Luigh fút, agus siúlfaimid sa mhullach ort.» Agus dhéantá cabhsa as do dhroim,mar a bheadh bealach mór ann le haghaidh lucht siúil.r]"3seo mar a deir Dia do Thiarna,do Dhiasa agus curadh cosanta do mhuintire:Seo, tá mé á thógáil as do láimh,an cupán sin an mhearbhaill;corn mo chuid feirge,ní ólfaidh tú as níos mó.nU"3Ar an ábhar sin, éist leis seo, a chreatúir chráite,atá ar meisce cé nach le fíon é;9k"3Tá do mhic ina luí gan lúthar choirnéal gach uile shráidechomh lag le heilit i mbarrach,ar meisce le fearg an Tiarna,le bagairtí do Dhé.8i"3Tá an dá olc seo tar éis teacht ort cé a bheadh ag maíomh do dhóigh ort?Creach agus scrios, claíomh agus gorta, cé a thabharfadh sólás duit?M"3Níl agat feasta chun tú a chinnireachtduine ar bith den chlann mhac a shaolaigh tú,ná chun tú a choinneáil suas lena láimhduine ar bith den chlann mhac a thóg tú.L"3Dúisigh, dúisigh suas! Bí i do shuí, a Iarúsailéim!Tusa a d' ól ó láimh an Tiarna cupán a fheirge.Corn an mhearbhaill, d' ól tú é, d' ól tú siar é ar fad.U#"3Chuir mé mo chuid focal i do bhéal, ar scáth mo láimhe chuir mé i bhfolach thú, nuair a spréigh mé amach na spéartha agus chuir mé bun faoin tálamh agus dúirt le Síón: «Is tú mo phobal.»w"3Is mise an Tiarna do Dhia a chorraíonn an fharraige agus a chuireann a tonnta ag torann; Tiarna na Slua is ainm dom."3Tá an cime ar tí a scaoilte amach; ní bhfaighidh sé bás i dtóin díge agus ní bheidh ganntanas aráin air.6e"3 Tá dearmad déanta agat ar an Tiarna a rinne thú,a spréigh na spéartha amach agus a chuir bun faoin talamh;agus tá crith ort i gcónaí agus gach uile lároimh fhraoch an aintiarna agus é faoi réir le tú a scrios.Ach cá bhfuil sé, an fraoch seo an aintiarna?N~"3 Mise mé féin, is mé a thugann sólás duit.Cé hé tusa go bhfuil eagla ort roimh an duine,an duine ar dual dó an bás,an duine seo nach buaine é ná an féar?#}?"3 An pobal atá saortha ag an Tiarna, tá siad ag filleadh,tá siad ag teacht go Síón ag liúireach le gairdeas.Tá aoibhneas síoraí ina choróin ar a gceann,áthas agus aoibhneas ag triall ina gcuideachta,casaoid agus crá bailithe leo ar shiúl.T|!"3 An ea nach tusa a thriomaigh an fharraige,uiscí an Aigéin mhóir,chun bealach mór a dhéanamh as duibheagáin na farraige,le go bhféadfadh an dream a fuasclaíodh dul trasna?p{Y"3 Múscail, múscail, cuir umat do neart,a lámh an Tiarna,Múscail mar a dhéantá sa seanam,in aimsir na nglún a d' imigh.An ea nach tusa a scoilt Ráhab,a pholl an Dragan ina lár?`z9"3Óir creimfidh an leamhan iad ar nós giobal éadaigh,mar bheadh olann iontu íosfaidh na péisteoga iad.Ach mo chumhachtsa chun cirt, mairfidh sí buanagus mo shlánú ó ghlúin go glúin!^y5"3Éistigí liom, sibhse a bhfuil eolas an chirt agaibh,a phobal a mheabhraíonn mo dhlíthe in bhur gcroí.Ná bíodh eagla oraibh roimh mhasla daoinená anbhuain de bharr a gcuid achasán.{xo"3Ardaígí bhur súile i dtreo na spéireagus breathnaígí ar an talamh síos.Scaipfidh na spéartha ar nós deataigh,imeoidh an talamh ina scifleoga mar a bheadh giobal éadaigh ann,gheobhaidh lucht a áitrithe bás ar nós na míoltóg.Ach mo shlánúsa, beidh sé buan,agus mo chumhacht chun cirt ní rachaidh i léig.w"3Tabharfaidh mé mo cheart i láthair go tobann,tiocfaidh mo shlánú ar nós an tsolais.Tá mo lámh ar tí breith a thabhairt ar na ciníocha.Tá súil ag insí na farraige liomagus iad muiníneach as neart mo láimhe.[v/"3Tugaigí aird orm, a chiníocha;a náisiúna, cuirigí cluas oraibh le héisteacht liom.Óir is uaimse a thagann an reachtagus beidh mo bhreithiúnas ina sholas do na ciníocha.4ua"3Is ea, tá trua ag an Tiarna do Shíón,tá trua aige di ina ballóga ar fad mar atá.As an díthreabh sin aici déanfaidh sé Éidin,agus as a gaineamhlach gairdín don Tiarna.Cloisfear gártha áthais agus lúcháire ann,altú buíochais agus siansa ceoil.Jt "3Breathnaígí Abrahám bhur n-athairagus Sárá a thug ar an saol sibh.Óir bhí sé ina aonar nuair a ghairm mise éagus bheannaigh mé é agus rinne mé líonmhar é.Vs '"3Éistigí liom, sibhse go léir atá ar lorg an chirt,atá ag iarraidh an Tiarna.Breathnaígí an charraig as ar gearradh sibh,agus an cairéal ar tochlaíodh sibh amach as.r/"2 Ach sibhse uile, fadaíonn sibh tine,corraíonn sibh suas an ghríosach.Isteach libh i lasracha na tine sin agaibhagus sa ghríosach atá adhainte agaibh.Mo lámhsa a chaithfidh libh ar an dóigh sin,suífidh sibh fúibh i bpeannaid.q1"2 Aon duine in bhur measc a bhfuil eagla air roimh an Tiarna,éisteadh sé le glór a Ghiolla!An té a shiúlann sa dorchadasagus gan léas le feiceáil aige,cuireadh sé a mhuinín in ainm an Tiarna,baineadh sé taca as a Dhia.=ps"2 Tá an Tiarna Dia ag cuidiú liom,cé a thabharfadh ciontach mé?Beidh siad spíonta smolchaite ar nós giobal éadaigh,agus iad á gcreimeadh ag leamhain.loQ"2An té a shaorfaidh mé ar chion, tá sé i ngar.An bhfuil aon duine a chuirfeadh cúis orm?Tagaimis beirt i láthair, má tá.An bhfuil aon duine ag éileamh ceart orm?Seasadh sé chugam amach!Rn"2Tá an Tiarna Dia ag teacht i gcabhair orm,is é sin an fáth nach mothaím an masla.Mar sin, chruaigh mé mo ghnúis mar an chloch ghlas,bhí a fhios agam nach mbeinn meallta.9mk"2Lig mé mo dhroim le lucht a bhuailteagus mo ghruanna leo siúd a bhí ag piocadh na féasóige asam;níor cheil mé mo ghnúisar mhasla ná ar sheile.l"2An Tiarna Dia, is é a d' oscail mo chluas.Maidir liom féin, níor chuir mé ina choinne,níor theann mé ar gcúl..kW"2(a) Labhraíonn an Giollabj="2Éadaím na spéartha le dúchan bróin,cuirim éadach róin umpu mar chlúdach.Ei"2Cén fáth, nuair a tháinig mé, nach raibh aon duine ann romham,agus nuair a ghlaoigh mé, nach raibh duine le mé a fhreagairt?An amhlaidh, dar libh, atá mo lámh róghearr chun fuascailte?An é nach bhfuil cumas ionam chun tarrthála?Focal aithise uaim agus triomaím an fharraige,déanaim gaineamhlach de na haibhneacha;tá a gcuid éisc marbh cheal uisce agus ag morgadh leis an triomach.Ph "2Is amhlaidh seo a deir an Tiarna:Cá bhfuil bille dealaithe do mháthar, más ea,an dintiúr lenar chuir mé uaim í?Nó cé acu de mo chreidiúnaithear dhíol mé sibh leis?De dheasca bhur gcionta is ea díoladh sibh,de thairbhe bhur gcoireanna a séanadh bhur máthair.g7"1Cuirfidh mé lucht do bhrúite ag ithe a bhfeola féin,beidh siad ar meisce lena bhfuil féin mar a bheadh fíon úr ann.Agus beidh a fhios ag an uile fheoilgur mise an Tiarna do Shlánaitheoir,agus gurb é d' fhuascailteoir Tréanlaoch Iacóib.sf_"1Is ea, ach seo é freagra an Tiarna:Bainfear a phríosúnach den ghaiscíoch féin,déanfar creach an aintiarna a tharrtháil!Troidfidh mise lena dtroidfidh leat,agus sábhálfaidh mé do chlann orthu.meS"1An féidir an chreach a bhaint den ghaiscíoch,nó príosúnach an aintiarna a tharrtháil?Qd"1Beidh ríthe ina n-aithreacha altrama agatagus a mbanríona agat mar bhanaltraí cíche.Sléachtfaidh siad romhat agus a mbéal fúthu ar an talamhagus lífidh siad an dusta de do chosa.Beidh a fhios agat gur mise an Tiarna;an dream a bhfuil a súil liom, ní chuirfear iad dá ndóchas. c"1Is amhlaidh seo a labhraíonn an Tiarna Dia:Seo chuige! Bagraím lámh ar na ciníochaagus cuirim suas mo mheirge le haghaidh na náisiún.Tabharfaidh siad do mhic ar ais chugat ina mbaclainnagus d' iníonacha ar a ngualainn.b1"1Beidh tú á rá leat féin i do chroí istigh:«Cé a shaolaigh iad siúd go léir dom?Bhí mé gan chlann agus mé aimrid,ach iad seo, cé a thóg suas iad?» Bhí mé fágtha liom féin,an dream úd mar sin, cá has a dtagann siad?Ca"1Beidh siad á rá arís i d' éisteacht,an chlann mhac sin a shíl tú a bheith caillte:«Tá an áit seo róchúng dom,déan slí dhom go socraí mé isteach!»i`K"1Óir na ceantair bhánaithe chreachta sin agat,agus do dhúiche shladta go léir róchúng a bheidh tú feasta do do lucht áitrithe,agus beidh an dream a thug aghaidh a gcraois ort i bhfad i gcéin._%"1Ardaigh do shúile agus breathnaigh mórthimpeall uait:tá siad siúd go léir ag cruinniú agus ag déanamh ort.Ar mo bheo is é an Tiarna atá á mhionnú seoda is ea iad le tú féin a mhaisiú,le cur ort ar nós feisteas brídeoige!|^q"1Tá lucht d' atógála chugat faoi dheifir,agus lucht do scriosta agus do chreachta ag imeacht asat amach.k]O"1Féach, tá tú greanta ar bhosa mo lámh agam,is gnách do bhallaí os comhair mo shúl.K\"1An ndéanann bean dearmad ar leanbh a cíche,an mbíonn deireadh lena grá do mhac a broinne?Agus dearmad dá ndéanfadh féin,ní dhéanfaidh mise dearmad ortsa go deo!r[]"1Mar bhí Síón á rá: «Tá mé tréigthe ag an Tiarna,tá mé ligthe i ndearmad ag mo Dhia.»sZ_"1 Canaigí le lúcháir, a spéartha, agus déan gairdeas, a thalaimh!a shléibhte, gairigí amach bhur racht áthais!Óir tá an Tiarna ag tabhairt sóláis dá mhuintiragus ag glacadh trua dá chlann dearóil.Y "1 Tá dream acu ag triall ó chríoch i gcéin,dream aduaidh agus dream aniar,dream eile fós ó Shíním aneas.lXQ"1 Déanfaidh mé slí de na sléibhte uileagus leagfar síos dúshraith do na bealaí móra.^W5"1 Ocras ná tart ní bheidh orthu feasta,ní loiscfear iad le gaoth ná le grian.Óir an té a ghlac trua dóibh, beidh sé á gcinnireachtagus á mbuachailleacht cois toibreacha fíoruisce.nVU"1 déarfaidh mé leis na cimí: «Amach libh!» agus leo siúd atá sa dorchadas: «Amach go bhfeicimid sibh!» Ar na bealaí go léir beidh siad ag iníor,ar gach dumhach ghainimh gheabhaidh siad féarach.PU"1Is amhlaidh seo a deir an Tiarna:i dtráth mo pháirte tabharfaidh mé toradh ort,lá na fuascailte tiocfaidh mé i gcabhair ort.(Tá tú coinnithe caomhnaithe agam mar chonradh leis an bpobal.)Cuirfidh mé an tír ina ceart arís;roinnfidh mé oraibh as an nua na gabháltais scriosta;T'"1Is amhlaidh seo a deir an Tiarna,fuascailteoir agus Neach Naofa Iosrael,leis an té atá ina ábhar tarcaisne agus gráin ag na ciníocha air,le sclábh na dtíoránach:Éireoidh ríthe ina seasamh ach súil a leagan ort,rachaidh prionsaí ar a mbéal fúthu,de dheasca an Tiarna agus a dhílseachta,Neach Naofa Iosrael a thogh thú.,SQ"1«Is fánach an mhaise duit a bheith i do ghiolla agamchun treibheanna Iacóib amháin a thabhairt chucu féin,chun ar slánaíodh d' Iosrael a thabhairt ar ais.Ceapfaidh mé thú i do sholas do na ciníocha,chun go dté mo shlánú go críocha na cruinne.»"R="1Bhí maise orm i súile an Tiarna,ba é mo Dhia mo neart.Agus anois tá an Tiarna tar éis labhairt,an té a dhealbhaigh mé ón mbroinn i leith i mo ghiolla dó,le go mbailínn Iacób ar ais chuige,le go gcruinnínn Iosrael le chéile dó:lQQ"1Agus bhí mise á rá liom féin: «Tá mo shaothar in aisce agam,tá mo neart caite agam gan éifeacht.» Ach bhí mo cheart le fáil agam i bhfochair mo Thiarna,agus mo chúiteamh i bhfochair mo Dhé.hPI"1Dúirt sé liom: «Is tú mo ghiolla Iosraeltrína saothróidh mé glóir dom féin.»KO"1Rinne sé claíomh faobhrach de mo bhéal,chuir sé i bhfolach mé faoi scáth a láimhe.Saighead líofa a rinne sé díom,agus leag sé thart mé ina bholgán saighead.HN "1A insí na farraige, éistigí liomsa;tugaigí aire, a chiníocha i gcéin!Ghairm an Tiarna mé sa bhroinn dom,agus mé i gcoim mo mháthar luaigh sé m' ainm.RM"0«Níl síocháin ar bith,» a deir an Tiarna, «i ndán do choirpigh.»PL"0Ní raibh tart orthu agus iad á gcinnireacht tríd an bhfásach aige;chuir sé uisce ag scairdeadh as an gcarraig dóibh,scoilt sé an charraig agus bhrúcht an t-uisce amach aisti.K"0Amach libh as an mBablóin! Greadaigí chun siúil ó na Caildéigh!Le gártha áthais foilsigí, fógraígí an scéala;craolaigí é go críocha na talún.Abraigí: Tá an Tiarna tar éis a ghiolla Iacób a fhuascailt!?Jw"0Mar an ngaineamh is ea bheadh do shliochtagus bheadh clann do bhroinne chomh tiubh lena ghráinní!Choíche go deo ní bheadh d' ainm stoite scriosta os mo chomhair.&IE"0Och, dá mba gur thug tú aire do m' aitheanta!Ar nós abhann is ea a bheadh do shonasagus an rath ba dhual duit ar nós tonnta na farraige!OH"0Seo mar a deir an Tiarna, d' fhuascailteoir, Neach Naofa Iosrael:Is mise, an Tiarna do Dhia, a thugann teagasc do leasa duit,is mé a threoraíonn thú sa treo is dual duit.G"0Gabhaigí i leith chugam go gcloise sibh an méid seo:«Ón tús níor labhair mé libh faoi choim,agus ón am a tharla seo tá mise ann.» «Agus anois tá an Tiarna Dia tar éis mé a chur uaidh,mar aon lena spiorad.»kFO"0Mise mé féin a labhair agus a ghlaoigh air,a thug ann é agus a chuir rath ar a bheart.RE"0Bailigí go léir le chéile agus éistigí;cé acu a d' inis na rudaí seo roimh ré?«Déanfaidh fear mo pháirte rud ormi gcoinne na Bablóine agus sliocht na gCaildéach.»/DW"0 Mo lámh is í a bhunaigh an talamh,mo dheaslámh a scar amach na spéartha.Ach mé a ghlaoch orthu,éiríonn siad aniar chugam in éineacht.C"0 Éist liom, a Iacóib,a Iosrael, ós ortsa a ghlaoigh mé:Is mise an túsagus is mise fós an deireadh."B="0 Ar mo shon féin amháin is ea dhéanaim é,óir cén chaoi a mbeadh m' ainm á thruailliú?Ní ligfidh mé mo ghlóir le haon dia eile.yAk"0 Is amhlaidh a chuir mé an tine leat, ar nós airgid;chuir mé féachaint ort i bhfoirnéis na buartha.@{"0 Ar son m' ainm chuirinn m' fhearg ar cairde,ar mhaithe le mo chlú choinninn srian léi agus ní bhrisinn thú.s?_"0Níor chuala tú trácht riamh orthu,níorbh eol duit iad,ní raibh do chluas oscailte agam dóibh roimh ré.Óir bhí a fhios agam an feall atá ionat,agus clú na ceannairce a bheith ort ón mbroinn.">="0a cruthaíodh anois beag,nár chuala tú caint orthu go dtí seo,nach féidir leat á rá fúthu: «Ar ndóigh, bhí a fhios agam sin.»O="0Chuala tú agus chonaic tú sin go léir anois,nach bhfuil sé chomh maith agat é a admháil?Anois tá mé chun rudaí nua a fhoilsiú duit,rudaí folaithe nárbh eol duit,s<_"0Is uime sin a d' fhoilsigh mé rudaí duit roimh ré;sula dtarlódh siad, d' fhógair mé duit iad,ionas nach mbeifeá á rá: «M' íol is é a rinne iad;mo dhealbh shnoite, mo dhealbh leáite a d' ordaigh!»;)"0Óir bhí fhios agam go raibh tú ceanndána;is geall le féithleog iarainn do mhuineál,agus tá clár d' éadain ina phrás.7:g"0Na rudaí a tharla, bhí siad foilsithe agam fadó,bhí siad imithe amach as mo bhéal agus fógraithe;leis sin rinne mé beart agus tháinig siad i gcrích.!9;"0Óir ainmníonn sibh sibh féin as an chathair bheannaitheagus ligeann sibh bhur dtaca le Dia Iosraelarb é Tiarna na Slua is ainm dó. 8 "0Éistigí leis seo, a theaghlach Iacóib,ar a dtugtar ainm Iosraelagus a tháinig ó fhréamh Iúdá;sibhse a mhionnaíonn dar ainm an Tiarnaagus a tharraingíonn anuas Dia Iosraelgan dea-rún gan fíréantacht.D7"/Sin agat anois do lucht draíochta,lenar chaith tú do dhua ó d' óige i leith!Imeoidh siad leo, gach aon acu ag dul roimhe,gan de chumas iontu tú a shábháil.{6o"/Beidh siad ar nós na gcoinlínía dhónn an tine.Ní shábhálfaidh siad a mbeoar ghreim na lasrach.Ná ní aon ghríosach í seo chun do ghoradh a dhéanamh,ní aon teallach é le suí os a chomhair.5"/ Ach tá tú tuirseach d' iomad do lucht comhairle.Seasadh siad amach anois le tú a shábháil,lucht chomhaireamh na spéartha,lucht scrúdaithe na réaltaí,an dream a fhoilsíonn in aghaidh na míosacad tá le titim amach. ?~[}}|f{_zyaxwvv3ttKrqqpRonnml@kCjHihgf;eBdc{ba1`C_^^C]T\k[ZYYXW+VRUTSSRBQQPZO7ON/MLKKJ'IHGFF5E[DwCBAA@:?i>=<<;:698776-4322410/..T-&,H+U*a)(("&&u%%##*"#!^ O')#57V (@0 }g d m  B$nxgi"ATógfaidh siad tithe agus déanfaidh siad cónaí iontu; cuirfidh siad fíniúin agus íosfaidh siad a toradh.f"ANí bheidh níos mó ann naíonán nach maireann ach beagán laethanta ná seanduine nach dtugann a sheal. An té a mhaireann céad bliain, ní bheidh ann ach ógánach; agus an té nach maireann an céad, beidh sé amuigh air gur faoi chrann smola a bhí sé.e5"ABeidh lúcháir orm féin as Iarúsailéim, beidh gairdeas orm as mo mhuintir. Ní chloisfear ann choíche glór an chaointe ná glaoch ar chabhair.Id "AAch déanáigí gairdeas agus bíodh lúcháir oraibh go deo agus go brách as a bhfuil á chruthú agam, mar tá mé chun Iarúsailéim a chruthú ina lúcháir agus a muintir ina ngairdeas.$cA"AÓir tá mé chun spéartha nua agus talamh nua a chruthú agus ní mheabhrófar feasta na rudaí a tharla, ná ní thabharfar chun cuimhne iad níos mó.b "AAn té a mbeidh beannacht uaidh ar talamh, beannacht ó Dhia na fírinne a bheidh uaidh, agus an té a thabharfaidh a mhionn ar talamh, dar Dia na fírinne a mhionnóidh sé, óir ligfear amhgar an tseanama i ndearmad agus beidh sé ceilte ar mo radharc.a#"ABeidh bhur n-ainm ina eascaine ag mo mhuintir thofa, agus tabharfaidh an Tiarna Dia bhur mbás. Ach do mo sheirbhísigh tabharfar ainm nua.)`K"ABeidh mo sheirbhísigh ag ceol, agus áthas ina gcroí.Ach sibhse, beidh sibh ag éagaoin le doilíos croí,agus ag olagón le hanbhuain anama._{"A Dá bharr sin, seo mar a deir an Tiarna Dia:Beidh mo sheirbhísigh ag ithe, ach beidh ocras oraibhse;beidh mo sheirbhísigh ag ól, agus beidh tart oraibhse;beidh lúcháir ar mo sheirbhísigh, ach náire a bheidh oraibhse.^3"A tugaim suas don chlaíomh sibhagus titfidh sibh ar lár san eirleach.Óir ghlaoigh mé agus níor thug sibh freagra,labhair mé agus níor éist sibh.Ach rinne sibh rudaí a b' olc liom,agus an rud nár thoil liom, ba é bhur rogha é.j]M"A Ach sibhse atá i ndiaidh an Tiarna a thréigean,a bhfuil mo shliabh beannaithe dearmadta agaibh,a chóiríonn tábla faoi choinne dia na cinniúna,agus a leagann amach cupán fíona do dhia an áidh,\"A Beidh Seárón ina réimse ag tréada caorach agus Gleann Áchór ina fhéarach eallaigh, agus iad i seilbh mo mhuintire a lorgann mé.K["A Tabharfaidh mé sliocht ar Iacób agus oidhrí air Iúdá a mbeidh seilbh acu ar mo shléibhte. Beidh siad mar oidhreacht acu siúd atá tofa agam, agus mar áit chónaithe ag mo sheirbhísigh.rZ]"ASeo mar a deir an Tiarna: Nuair a bhíonn fíon úr le fáil i dtriopall caora fíniúna, deirtear: «Ná mill é; tá beannacht ann.» Déanfaidh mise mar an gcéanna ar son mo sheirbhíseach. Ní mhillfidh mé an náisiún ar fad.~Yu"Aa n-urchóidí féin agus urchóidí a n-aithreacha, an t-iomlán le chéile, a deir an Tiarna, an dream a bhíodh ag dó túise ar na sléibhte agus ag tabhairt mo dhúshlán ar na cnoic. Díolfaidh mé an comhar leo go huile agus go hiomlán.dXA"ASeo, tá sé scríofa os mo chomhair; ní fhanfaidh mé i mo thost nó go gcúití mé leo)WK"A«Fan mar a bhfuil tú,» a deir siad, «ná bain díom; óir is naofa ná tusa mé.» Toit i mo shrón is ea an dream seo, tine nach múchtar ar feadh an lae. V "Aag gnáthú uaigheanna agus ag faire go maidin i gcúinní dorcha, ag ithe feoil mhuice agus súlach salachair ina gcoirí acu.U"Aag tabhairt mo dhúshlán gan sos suas le mo bhéal, ag déanamh íobairtí i ngairdíní, ag dó túise ar altóirí bríce,T!"ABhí mo lámha sínte amach agam an lá ar fad chuig pobal míréireach agus iad ag dul bealach nárbh fhónta, de réir a dtallann féin,^S 7"ABhí mé ansin le lorg ag dream nach raibh do m' iarraidh agus bhí fáil orm ag dream nach raibh do mo chuartú. Bhí mé ag rá: «Seo anseo mé, seo anseo mé,» le cine nach raibh ag glaoch ar m' ainm.R"@ Ina dhiaidh sin, a Thiarna, an bhfuil tú chun srian a chur leat féin,chun fanacht i do thost agus sinn a smachtú thar cuimse?[Q/"@ Ár dTeampall a ba bheannaithe agus a b' álainn,mar a mbíodh ár n-aithreacha do do mholadh,tá sé dóite go talamh le tine,agus gach a raibh ár ndúil ann, tá sé ina léirscrios.xPi"@ Tá do chathracha beannaithe ina ndíthreibh,tá Síón ina díthreibh agus Iarúsailéim ina fásach.O/"@ Ná bíodh fearg rómhór ort, a Thiarna,ná meabhraigh an urchóid de shíor!Féach orainn go léir, breathnaigh ar do mhuintir.N#"@Ach fós féin, a Thiarna, is tú ár n-athair.Sinne an chré, tusa an potaire,agus saothar do láimhe is ea sinn go léir.cM?"@Duine níl ann a ghlaonn ar d' ainm,ná a mhúsclaíonn é féin chun teannadh go dlúth leat.óir tá tú tar éis do ghnúis a cheilt orainn,agus sinn fágtha agat faoi smacht ár gcoireanna.kLO"@Bhíomar go léir ar nós duine atá neamhghlanagus ár ndea-ghníomhartha uile mar ghiobail bhrocacha.Tá muid seargtha ar fad mar bheadh duilleoga,dár siabadh linn ag ár gcionta ar nós na gaoithe.|Kq"@Cuireann tú fáilte roimh an dream a chleachtann an ceartagus a mbíonn cuimhne acu ort féin agus ar do bhealaí.Tá fearg ort, agus déanaimid peaca dá ainneoin sin;is fada sinn ag déanamh ceannairce i do choinne.{Jo"@Cluas níor chuala ná súil ní fhacadia ar bith ach tusa ag seasamh leis an té a chuir a mhuinín ann.nIU"@Dhéanfá éachtaí ansin nach raibh súil leo,agus nár chuala aon duine caint orthu riamh.KH"@mar a lasann tine ina bladhaire trí bhrosna,mar a chuireann tine uisce ag fiuchadh;ansin bheadh aithne ag do naimhde ar d' ainmagus ciníocha ar crith roimh do theacht.xG k"@Och, dá roisfeá na flaithis ó chéile agus teacht anuas,ag cur na sléibhte ar crith os do chomhair,dFA"?Is fada nach beo dúinn faoi do réir,ionann agus nárbh é d' ainmse atá orainn.uEc"?Cén fáth ar sháraigh lucht an oilc do shanctóir,cén fáth ar shatail ár naimhde ar do scrín?yDk"?Cén fáth, a Thiarna, a bhfuil muid ar seachrán agat i bhfad ó do shlite,agus ár gcroíthe á gcruachan ionas nach eagal leo thú níos mó?Fill ar ais ar son do sheirbhíseach,ar son treibheanna d' oidhreachta.iCK"?óir is tusa ár n-athair,cé nach n-aithníonn Abrahám sinnagus nach cuimhin le hIosrael sinn níos mó.Tusa, a Thiarna, is athair dúinn;ár bhfuascailteoir, is é sin d' ainm riamh anall.B{"?Breathnaigh anuas ó na flaithis agus féach,ó arda na naofachta agus na glóire mar a bhfuil do chónaí.Cá bhfuil do dhíbheirg agus do ghaisce,do theasghrá agus do thrócaire chugainn?Ná seas i leataobh uainnyAk"?gan tuisliú ach oiread le heallachag druidim síos bun gleanna,agus spiorad an Tiarna á seoladh chun suaimhnis.Is amhlaidh sin a threoraigh tú do mhuintirchun clú agus mórcháil a thuilleamh duit féin.d@A"? a stiúraigh iad tríd an duibheagánchomh réidh le capall ar an machaire fiáin,;?o"? a chuir a chumhacht ghlórmhar uaidhag gluaiseacht ar dheasláimh Mhaois;a scoilt na huiscí ó chéile rompuchun ainm síoraí a bhaint amach dó féin; > "? Ansin chuimhnigh siad ar na laethanta a bhíagus ar Mhaois a thug a mhuintir chun saoirse:Cá bhfuil an té úd a thug aníos ón muiriad féin agus tréadaí a thréada?Cá bhfuil an té a chuir isteach ann a spiorad naofa;@=y"? Ach d' éirigh siad amach ina choinneagus chuir brón ar a spiorad naofa.Is leis sin a d' iompaigh sé ina namhaid dóibhagus chuir sé cogadh orthu é féin.<}"? ina dtrioblóidí go léir.Ní teachtaire ná aingealach é féin a scaoil saor iad.Le teann grá agus truad' fhuascail sé féin iad;thóg sé suas agus d' iompair iadsna laethanta sin uile anallód.;!"?Dúirt sé: «Cinnte is iad mo mhuintir iad,mo chlann mhac nach dual dóibh bréag.» Agus bhí sé ina shlánaitheoir acu?:w"?Is mian liom comharthaí caoindúthrachta an Tiarna a aithris,agus éachtaí an Tiarna a fhógairt,gach a ndearna an Tiarna ar ár sonagus a iolmhaitheasa i leith teaghlach Iosrael,gach ar bhronn sé orthu le barr dáimheagus ilchomharthaí a chaoindúthrachta. 9"?Bhasc mé na ciníocha le cuthach,shatail mé orthu le teann feirge,agus sceith mé a súlach amach ar an talamh.Y8+"?Bhreathnaigh mé timpeall; ní raibh duine le cuidiú liom;agus b' iontach liom nach raibh taca le fáil.Mo lámh féin mar sin a chuidigh liom,agus m' fhearg, is í a rinne taca dom.w7g"?Mar bhí cinnte ar lá an díoltais i mo chroí agam,agus bhí bliain fuascailte mo mhuintire tagtha.-6S"?Phasáil mé an chantaoir i m' aonar;duine de mo mhuintir ní raibh in éindí liom.Mar sin shatail mé orthu agus mo racht feirge orm,agus shiúil mé orthu i gcuthach dom;steall súlach a gcroí ar mo chulaithagus smálaigh mo chuid éadaigh ar fad.5w"?Cén fáth gur dearg ar fad atá do chulaith ort,ar nós éadach duine a bheadh ag satailt sa dabhach fíona?4 %"?Cé hé seo chugainn as Eadóm,as Bozrá agus é dearg ina chuid éadaigh?É i mborr agus i mbláth faoina chulaith,ag céimniú i mbarr a nirt. Mise atá ann, ag fógairt fíréantachta,mise atá in acmhainn slánaithe!33"> Gairfear dóibh Pobal Naofa,Cion Fuascailte an Tiarna,agus duit féin a mbíonn síorthriall ortCathair nach dtréigtear.»o2W"> Seo é fógra an Tiarnago críocha na cruinne féin:«Abraigí le hiníon Shíón:Seo chugat d' fhuascailteoir.Tá a luach saothair leis ina sheilbhagus a chúiteamh á iompar roimhe amach.n1U"> Amach libh, amach trí na geataí!Réitigí bealach do mo mhuintir!Tógaigí tóchar, tógaigí suas é;glanaigí na carraigeacha ar shiúl!Ardaigí an comhartha le haghaidh na gciníocha!Y0+"> Ach an dream a rinne an t-arbhar a tharlú,íosfaidh siad féin é agus molfaidh siad an Tiarna.Is iad lucht cnuasaithe na gcaora fíonaa bheidh ag ól i mo chúirteanna beannaithe.»)/K">Tá an Tiarna tar éis a mhionn a thabhairtdar a dheasláimh agus dar neart a ghualann:«Ní baol feasta go dtabharfaidh mé do chruithneachtmar bhia do do naimhde.Eachtrannaigh ní ólfaidh níos mó do chuid fíonaar chaith tú do shaothar leis..)">níl sos i ndán daoibh agus ná tugaigí sos dósannó go gcuire sé Iarúsailéim ar bunina duan molta dó go deo ar talamh.5-c">Ar do mhúrtha, a Iarúsailéim, tá lucht faire i gceann poist agamnach dual tost dóibh de lá ná d' oíche;Sibhse a mheabhraíonn ár gcás don Tiarna,\,1">Díreach mar a phósann ógfhear cailín,is é an Saor féin a phósfaidh thusa;agus mar is cúis ghairdis a chéile don fhear nuaphósta,beidh tú féin i do chúis ghairdis ag do Dhia.-+S">Ní déarfaidh siad Uaigneach leat feasta,ná ní ghairfear Fásach do do dhúiche.Ach is é ainm a bheidh ort féin «Bean mo rúin» agus «an Céile» a bheidh ar do dhúiche.Óir lig an Tiarna a rún leatagus gheobhaidh do dhúiche é mar chéile.r*]">Beidh tú i do choróin taibhseach i láimh an Tiarna,i do cheannbheart ríoga ar bhois do Dhé.7)g">Is ann a fheicfidh na ciníocha d' fhíréantachtagus na ríthe uile do ghlóir;agus tabharfar ainm nua ort,ainm a fhógróidh béal an Tiarna féin.z( o">Ar mhaithe le Síón ní fhanfaidh mé i mo thost,agus mar gheall ar Iarúsailéim ní mian liom bheith socair,nó go dté a fíréantacht amach mar an maidneachanagus a slánú mar bheadh lóchrann ag lonrú.y'k"= Óir, mar a chuireann an talamh aníos a gheamhair,ar nós gairdín ag geamhrú ón síolchur,is amhlaidh a chuirfidh an Tiarna Dia aníos mar gheamharfíréantacht agus moladh i bhfianaise na gciníocha go léir.»;&o"= «Gáirim le gairdeas sa Tiarna,tá lúcháir ar m' anam i mo Dhia.Óir chuir sé an slánú umam ina éadach,rinne sé mé a chuachadh i mbrat na fíréantachta,ar nós buachaill óg ag cur bláthfhleasc air chun a phóstanó brídeach á maisiú féin lena seoda.S%"= Beidh cáil ar a sliocht os comhair na gciníochaagus ar shliocht a sleachta i measc na náisiún.Admhóidh gach aon dá bhfeiceann iad gur cine iadatá beannaithe ag an Tiarna.R$"=Óir mise, an Tiarna, is ionúin liom an ceartagus is gráin liom slad agus éagóir.Tabharfaidh mé a luach saothair dóibh go dílis,agus déanfaidh mé conradh síoraí leo.n#U"=Ó tharla go bhfuair mo mhuintir a dhá oiread náireagus gur masla agus magadh a tháinig ar a gcrann,gheobhaidh siad a dhá oiread rathúnais ina dtír féinagus lúcháir shíoraí atá i ndán dóibh.O""=Ach goirfear daoibhse sagairt an Tiarnaagus tabharfar oraibh lucht freastail ár nDé.Beidh saibhreas na gciníocha agaibh le caitheamhagus a maoin ar fad faoi réir agaibh.!"=Beidh eachtrannaigh ag buachailleacht bhur dtréada daoibh,agus coimhthígh ag saothrú bhur dtalaimh agus bhur bhfíniúna.S "=Tógfaidh siad suas arís na fothracha ársa,beidh siad ag foirgniú ar bhallóga an tseanama;deiseoidh siad na cathracha creachtaagus na ballóga atá uaigneach leis na cianta.mS"=agus bláthfhleasc in ionad luaithrigh,ola na lúcháire in ionad éide an bhróin,moladh in ionad éadóchais.Goirfear dóibh Crainn na Córa,a chuir an Tiarna i dtalamh ar mhaithe lena ghlóir.'"=chun bliain logha a fhógairt thar ceann an Tiarna,agus lá díoltais dár nDia;chun sólás a thabhairt do lucht an dobróin1 ]"=Tá spiorad an Tiarna Dia ormde bhrí go ndearna an Tiarna mé a choisreacan,chun dea-scéala a bhreith liom chuig na dearóile,chun cóir leighis a chur ar chroíthe brúite,chun cead a gcos a fhógairt do na cimíagus fuascailt do phríosúnaigh;A{"<An té is lú díobh déanfar míle de,agus cine láidir as an mbaicle bheag.Mise an Tiarna, tá mé tar éis labhairt;in am trátha cuirfidh mé i gcrích é.L"<Beidh do mhuintir go léir ina bhfíréinagus seilbh acu ar an tír go deo,ina mbachlóg de chuid plandála an Tiarna,saothar ó mo lámha féin ar mhaithe le mo ghlóir.L"<Ní rachaidh do ghrian faoi go deo arísná urú ní thiocfaidh ar do ghealach,óir beidh an Tiarna agat mar sholas síoraíagus cuirfear críoch le laethanta do bhróin.P"<Ní bheidh an ghrian mar sholas agat feasta sa láná loinnir ghealaí le teacht na hoíche.Is é an Tiarna a bheidh agat ina sholas síoraíagus do Dhia ina bharr maise ort. 9"<Ní bheidh trácht ar fhoréigean i do dhúiche níos mó,ar scrios ná ar shlad i do chríocha.Goirfidh tú Saoirse do do mhúrthaí.!"<In ionad umha, tabharfaidh mé ór chugat;in ionad iarainn, tabharfaidh mé airgead;in ionad adhmaid, umha; in ionad cloiche, iarann.Gnó do chuid reachtairí fágfaidh mé ag an tsíocháin,agus feidhm do mhaor ag an bhfíréantacht.S"<Diúlfaidh tú bainne na gciníocha,diúlfaidh tú saibhreas na ríthe.Agus tuigfidh tú gur mise an Tiarna is slánaitheoir duit,gurb é Neach Tréan Iacóib d' fhuascailteoir.M"<In ionad a bheith tréigthe mar a bhí tú,i do chéile a raibh fuath ort agus tú fágtha,déanfaidh mé ábhar mórála díot go deo,cúis ghairdis ó ghlúin go glúin._7"<Tiocfaidh clann lucht an ansmachta ag cromadh síos i do láthair;sléachtfaidh ag do chosa an dream a mba tháir leo thú.Tabharfaidh siad Cathair an Tiarna ort,Síón Neach Naofa Iosrael.U#"< Maise na Liobáine tiocfaidh ag triall ort,giúis agus ailm agus cufróg ar fad le chéile,chun slacht a chur ar láthair mo shanctóra,agus scéimh san áit ar lonnaigh mo chosa.zm"< Óir náisiún nó ríocht nach stríocann duit, caillfear iad,agus déanfar slad ar thíortha iomlána.L"< Beidh do gheataí ar leathadh de shíor,de lá ná d' oíche ní bheidh siad dúnta,chun go dtugtar chugat saibhreas na gciníochaagus a ríthe ar téad dá gcinnireacht.ve"< Beidh clann na gcoimhthíoch ag tógáil do mhúrtha as an nua,agus a ríthe ag déanamh freastail ort.Óir cé gur bhasc mé thú nuair a bhí an taom feirge orm,is tú mo pháirt anois agus ghlac mé trua duit.0Y"< Soithí is ea iad ag bailiú as críocha na farraige,agus longa Thairsís ar a gceann,ag iompar do chlann mhac ó i bhfad i gcéinagus a gcuid óir agus airgid in éindí leo,ar son ainm an Tiarna do Dhiaagus Neach Naofa Iosrael, os é a chuir maise ort.oW"<Cé hiad siúd ag seoladh leo ar nós na néalta,mar a bheadh colúir ag filleadh ar a gcró?d A"<Tréada uile Chéadar, cruinneoidh siad le chéile duit;beidh reithí Nabáiót ag riar ar do ghá.Rachaidh siad suas agus beidh glacadh leo air m' altóir,cuirfear maise le maise mo Theampaill.j M"<Beidh tú ar do chlúdach le camaill ina sluaite,scoth chamaill Mhidián agus Éafá,iad siúd go léir ag triall as Seabá,ór agus túis ar iompar acu,agus iad ag fógairt moltaí an Tiarna.X )"<Ar a fheiceáil duit, beidh loinnir i do ghnúis,beidh do chroí ag borradh ionat le tocht:óir casfar flúirse na farraige i do threo,tiocfaidh saibhreas na náisiún ag triall ort.h I"<Ardaigh do shúile agus breathnaigh mórthimpeall:táthar ag bailiú le chéile agus ag triall ort.Tá do chlann mhac ag teacht ó i bhfad i gcéin,d iníonacha fós agus iad á n-iompar ar an leis.b ="<Tá na náisiúin ag triall ar do sholasagus a ríthe ar ghile do mhaidneachain.T!"<ainneoin go bhfuil an dorchadas ag leathadh thar an talamhagus dúchan na hoíche ar na ciníocha.Os do chionnsa tá an Tiarna ag éiríagus tá a ghlóir le feiceáil anuas ort.+ S"<Aiséirí Iarúsailéim5";Maidir liom féin, is é seo mo chonradh leo, a deir an Tiarna: Mo spioradsa atá ag lonnú ort agus mo bhriathra atá curtha i do bhéal agam, ní imeoidh siad as do bhéal, ná as béal do shleachta, ná as béal shliocht do shleachta feasta go deo. Sin é a deir an Tiarna.#?";Ach tiocfaidh sé go Síón mar fhuascailteoir,chuig muintir Iacóib agus a bpeacaí tréigthe acu.Briathar féin an Tiarna an méid sin!S";Beidh urraim d' ainm an Tiarna aniaragus dá ghlóir ó éirí na gréine.Óir tiocfaidh sé mar a bheadh tuile á cúnglú idir dhá bhruachagus siorradh ón Tiarna á siabadh.dA";Cúiteoidh sé cách mar is dleacht,fearg dá naimhde agus díoltas dá eascairde.V%";Chuir sé an fhíréantacht air ina lúireachagus clogad an tslánaithe ar a cheann.Chuir sé éadach an díoltais uime ina léineagus chlúdaigh é féin le díbheirg mar chlóca.O";Chonaic sé nach raibh aon duine ann,agus b' iontach leis gan fear eadrána bheith le fáil.Mar sin rinne a lámh féin slánú dóagus ba í a fhíréantacht a chrann taca.M";Tá an t-ionracas in easnamhagus déantar slad ar fhear seachanta an oilc.Chonaic an Tiarna sin agus níor thaitin sé leisnach raibh ceart le fáil os a chomhair.E";Caitear an ceart i leataobhagus seasann an fhíréantacht siar.Mar baineadh leagan as an iontaoibh ar fhaiche na cathrach,agus níl cead isteach ag an macántacht.@~y"; an Tiarna a thréigean agus a shéanadhagus imeacht ar shiúl ónár nDia,a bheith ag beartú ansmachta agus ceannairce,agus ag monabhar bréaga inár gcroí.T}!"; Óir is líonmhar ár bpeacaí i do láthair,agus tá ár gcionta ag tabhairt fianaise inár n-aghaidh.Mar is feasach sinn ar bpeacaí,agus is eol dúinn go maith ár gcoireanna:Q|"; Tá muid uile ag gnúsacht mar bheadh béir ionainn,ag ochlán agus ag éagaoin ar nós colúr.Tá ár súil leis an gceart ach ní ann dó,le fuascailt, ach is fada uainn í.{{o"; Tá muid ag gliúmáil romhainn inár ndaill cois balla;mar a dhéanfadh daoine gan súile atá ár ngliúmáil.Tá muid ag tuisliú um nóin mar bheadh sa chlapsholas,tá cónaí orainn sa dorchadas ar nós na marbh.az;"; Dá thairbhe sin is fada an ceart uainnagus ní thagann an fhíréantacht suas linn.Bímid ag dréim leis an solas, agus seo dorchadas,le gealán gréine, agus tá muid ag siúl faoi ghruaim.Py";Bealach na síochána ní eol dóibh,ná níl ionracas ar bith i rian a n-imeachta.Cosáin chama atá réitithe amach acu;an té a shiúlann iad, níl síocháin i ndán dó.Cx";Ritheann a gcosa chun an oilc,agus deifir orthu fuil neamhurchóideach a dhoirteadh.Bearta coiriúla is ea a mbearta,níl ach scrios agus slad ina ndiaidh aniar.bw=";Maidir lena líonta, ní dhéanfaidh siad gnó éadaigh,ná ní dhéanfar clúdach dóibh as saothar a láimhe.A saothar siúd, is é saothar an donais éagus is réidh chucu an gníomh garbh.dvA";Ar gor ar uibheacha nathrach atá siad,agus ag fíodóireacht líonta damhán alla;an té a itheann a n-uibheacha, faigheann sé bás,agus má bhristear ceann acu, nathair nimhe a thagann amach.juM";Éileamh ar cheart ní dhéantar sa chúirt,ná ní théitear chun dlí go hionraic.Cuirtear muinín sa díomhaointeas agus cantar bréaga;gabhtar an míghníomh sa bhroinn agus saolaítear buaireamh.+tO";Óir tá bhur lámha truaillithe le fuilagus bhur méara le cionta.Tá an bhréag ar bhur mbeolaagus monabhar an éigirt ar bhur dteanga.3s_";Ach is iad bhur gcionta atá ina nduibheagánidir sibh agus bhur nDia.Thug bhur bpeacaí air a aghaidh a chlúdachionas nach gcloiseann sé sibh.r !";Ní hé go bhfuil lámh an Tiarna chomh giorraithe sinnach bhfuasclaíonn,ná a chluas chomh mall nach gcloiseann.iqK":is ansin a bheidh d' aoibhneas sa Tiarna;cuirfidh mé i do mharcach thú ar mhullaí cosanta na tíre.Beathóidh mé thú le hoidhreacht Iacóib, d' athair,óir tá béal an Tiarna tar éis labhairt.lpQ": Má scorann tú den tsabóid a bhrú faoi choisagus de do ghnóthaí a dhéanamh ar an lá beannaithe;má ghlaonn tú lá aoibhnis ar an tsabóid,agus lá urraime ar lá beannaithe an Tiarna;má thugann tú onóir dó agus gan taisteal a dhéanamh air,ná gnóthaí a dhéanamh ná dul i ndáil chomhairle;To!": Agus beidh tú ag tógáil arís ar na fothracha ársaagus ag foirgniú ar dhúshraith na seanaimsire.Tabharfar ort fear líonta na bearna,fear cóirithe na n-áitreabh scriosta.n}": Beidh an Tiarna do do threorú de shíoragus ag riar do ghá faoi loscadh na gréine.Cuirfidh sé smior i do chnámhaagus beidh tú mar ghairdín a fuair riar uisce,ar nós tobar nach dtéann a chuid uiscí i ndísc.;mo": má thugann tú do chuid aráin don ocrachagus a sháith don duine dearóil,éireoidh do sholas sa dorchadasagus beidh do ghruaim ina loinnir mheán lae.tla": Ansin, má ghlaonn tú, tabharfaidh an Tiarna freagra ort;nuair a scairtfidh tú, déarfaidh sé: «Seo anseo mé.» Má dhíbríonn tú an leatrom as do chúrsaí,bagairt na méire agus an chaint urchóideach,Qk":Ansin scallfaidh do sholas amach mar an maidneachanagus is gearr go dtaga cneasú ar do chréachtaí.Rachaidh d' fhíréantacht romhat amachagus glóir an Tiarna i do dhiaidh.pjY":do chuid aráin a roinnt le lucht ocrais,dídean a thabhairt do bhochtáin gan teach gan treabh,éadach a chur ar an té a fheiceann tú nochtagus gan faillí a dhéanamh i do dhualgas i leith do mhuintire.i":An troscadh is áil liom, nach é seo é?dar briathar an Tiarna Dia:Geimhleacha na héagóra a scaoileadh,an ceangal a bhaint den chuing;an dream a smachtaíodh a scaoileadh saor amach,an uile chuing a bhriseadh;2h]":An é sin an troscadh is rogha liom,lá cránais den chineál seo i láthair?Duine ag cromadh a chinn mar a bheadh giolcach ann,agus é sínte ar éadach róin agus ar luaithreach,an air seo a thabharfá troscadh,agus lá taitneamhach i láthair an Tiarna?vge":Déanann sibh troscadh agus sibh ag bruíon agus ag troidagus ag bualadh dorn ar a chéile le binb.Troscadh mar atá ar siúl agaibh faoi láthair, ní hé a leithéida gheobhaidh éisteacht thuas do bhur nglór.xfi":«Cad chuige ár dtroscadh mura bhfeiceann tusa é,ár gcrá anama, mura dtugann tú aird air?» Ach bhur laethanta troscaidh bíonn gnóthaí ar siúl agaibh,bíonn sibh ag tromaíocht ar bhur n-oibrithe go léir.be=":Lá in aghaidh an lae tá siad do mo thaithí,ag maíomh toil a bheith acu agus tuiscint do mo shlite,amhail pobal a bheadh ag cleachtadh fíréantachta,in áit a bheith ag tabhairt cúl le dleacht a nDé.Bíonn siad ag cur tuairisc orm faoi dhlíthe córa;is áil leo, más fíor dóibh, druidim le Dia:Yd -":Glaoigh amach in ard do chinn, na coinnigh siar é,ardaigh do ghlór mar a bheadh adharc á séideadh.Taispeáin do mo phobal a gcoireannaagus do theaghlach Iacóib a bpeacaí.Rc"9«Níl síocháin i ndán,» a deir mo Dhia, «do lucht na hurchóide.»0bY"9Ach tá lucht na hurchóide ar nós farraige suaite,farraige nach féidir di bheith ciúin,a mbíonn a tonnta ag caitheamh suas salachair agus láibe.=as"9á dhéanamh sin le briathra mo bheola:Síocháin! Síocháin don uile dhuine, i bhfad agus i ngar!a deir an Tiarna. Sea go deimhin, tá mé chun tú a leigheas.»D`"9chonaic mé féin iad na bealaí céanna.Ach leigheasfaidh mé é agus tabharfaidh mé sólás dó;líonfaidh mé le suaimhneas é,é féin agus lucht a chaointe,H_ "9Coiriúlacht agus bradaíl Iosrael a chuir fearg orm seal;cheil mé mo ghnúis air agus bhuail mé le teann feirge.D' imigh sé leis fiáin sna bealaí a b' áil lena chroí;a^;"9Óir ní bheidh mé ag sárú oraibh i gcónaí,agus ní bheidh fearg á cothú istigh agam i dtólamh;mar sa tslí sin mheathfadh romham an bheatha féinagus gach dúil bheo dá ndearna mé.x]i"9Óir is mar seo a deir an Té is airde,a bhfuil a chónaí sa tsíoraíochtagus a bhfuil a ainm naofa:«Tá cónaí orm in áras atá ard agus naofa,agus fós i bhfochair an té atá brúite uiríseal ó spiorad,chun misneach a mhúscailt arís i spiorad na n-uirísle,chun misneach a chur ar ais sna croíthe brúite.\3"9Agus cloisfear glór á rá:Tógaigí suas tóchar agus réitigí an bealach,glanaigí gach constaic as cosán mo mhuintireA[{"9 Nuair a screadann tú, sábháladh do dhéithe bréige gránna thú!Cartfar ar shiúl leis an ngaoth an t-iomlán acu,siabfaidh anáil ar shiúl iad.Ach an té a chuireann a iontaoibh ionamsa, gheabhaidh sé an tír mar oidhreacht,agus beidh seilbh aige ar mo shliabh beannaithe.xZi"9 Ach anois tá mé chun an fhíréantacht seo agat a léiriú go hoscailte,agus do ghnóthaí gan rath.Y+"9 Cé a chuir an eagla agus an t-uamhan ortgur shéan tú mé,go ndearna tú dearmad ormagus nár choinnigh tú áit i do chroí dom?Ach mise, an ea nár fhan mé i mo thost, nár dhún mé mo shúile?Mar sin níl eagla ort romhamsa.JX "9 Tuirseach is mar bhí tú leis an bhfánaíocht ar fad,níor dhúirt tú: «Tá mé ag éirí as.» Fuair tú neart agus urra as an nua,mar sin níl tú tuirseach fós.@Wy"9 Chuir tú maise ort féin le hola ar son Mhoilic,ag stealladh cumhrán ort féin;chuir tú do theachtairí i bhfad i gcéin,chuir tú iad síos go Seól fiú.aV;"9Ar chúl an dorais agus na hursanis ea a chuir tú do chloch chuimhne in airde.D' imigh tú uaim agus bhain tú díot,chuaigh tú ar an leaba fhairsing a bhí cóirithe agat.Tá conradh déanta agat leo siúdar mhór leat a leaba,ag síorstriapachas leoagus do shúile ar an dia bréige.U"9Ar shliabh mór ardatá do leaba cóirithe agat.Is ann freisin a chuaigh tú suasa dhéanamh do chuid íobairtí.T}"9Clocha snoite na n-altán, sin iad do chuibhreann,is iad, is iad do chuid.Ar a son siúd a dhoirteann tú deochanna ofrála,chucusan a thugann tú ofrálacha bia.An bhfuil sásamh le fáil agam ina leithéid?.SU"9Sibhse a dhéanann drúis faoi na crainn teiribinte,faoi gach crann glasag íobairt páistí sna haltáin sléibhe,i scealpacha na gcarraig!?Rw"9Cé faoi atá sibh ag fonóid, cé faoi an clab sin oraibh,agus cé chuige a shánn sibh amach bhur dteanga?Síol an pheaca atá ionaibhagus pór na mbréag!zQm"9Ach tagaigí sibhse i leith anseo, a chlann na caillí feasa,a phór an adhaltranaigh agus na striapaí._P7"9Is ea, de bharr na hurchóide tógtar an fíréan ar shiúlach isteach sa tsíocháin a théann sé.Tá siad ag ligean a scíthe ar a leaba dheireanach,iad siúd a shiúil bealach na córa.agus ní mheabhraíonn aon duine ina chroí é.Tógtar lucht na caoindúthrachta ar shiúlgan duine ar bith a thabhairt aird air. W~~+}|{zy9wvcuuJt(smrqppon8mlrkji\hhg*fee;dMd*ccbEa``b__d^^\\ [,Z&Y|YEXJWvW V2TT0S"RQQEPOOcNNpNMdL9KJPIHGFEDCCPBA}@@4?|>>=7;:99H8o7655K44O3281t1 //.Q-,++*h)('' &@$$#p"!! Idwa&ij#  m i #  A0t\WS,Foilsígí é seo i dteach Iacóib, fógair é in Iúdá, á rá:E,Agus nuair a déarfaidh siad: 'Cad chuige a ndearna an Tiarna, ár nDia, na nithe seo linn?' freagróidh tusa mar seo iad: 'Faoi mar a thréig sibhse mise agus a rinne sibh fónamh do dhéithe iasachta ar bhur dtailte féin, mar an gcéanna caithfidh sibh fónamh do dhaoine iasachta i ndúiche nach libh féin.' »`9,«Ach sna laethanta sin féin an Tiarna a labhraíonn ní scriosfaidh mé ar fad sibh.,Slogfaidh siad an fómhar agat agus an t-arán,slogfaidh siad do mhic agus d' iníonacha,slogfaidh do thréada agus do shealbháin,d' fhíniúna agus do chrainn figí,scriosfaidh siad do bhailte daingneina bhfuil do dhóchas.[/,Tá a mbolgán saighead amhail uaigh oscailte;is laochra cróga iad uile.,Tabharfaidh mé anois oraibh uile, cine ón imigéina theach Iosrael is é an Tiarna a labhraíonn is náisiún dochloíte é, náisiún seanda,náisiún nach aithnid duitse a theanga,ní thuigeann tú focal a deir siad.|q,Ar an ábhar sin a deir an Tiarna, Dia na Slua Is mar seo a dhéanfar leoas ucht é sin a rá:déanfaidh mise m' fhocail ina thine ar do bhéal,agus an pobal seo ina bhrosna,le go loscfaidh an tine iad.M, Níl na fáithe ach ag cur gaoithe,níl an briathar iontu.'-, Shéan siad an Tiarna; dúirt siad: 'Ní dhéanfaidh sé dada;ní thiocfaidh aon olc chugainn,claíomh ná gorta ní fheicfimid.n~U, Go deimhin is go fealltach a d' fheall sí orm,an teach seo Iosrael an Tiarna a labhraíonn. }9, Dreapaigí suas ar a sraitheanna: Scriosaigí!Críochnaígí ar fad í!Bainigí anuas di a briongláin,ní leis an Tiarna iad.-|S, An é nach smachtóidh mise iad mar gheall ar na nithe sin an Tiarna a labhraíonnnach n-agróidh mise mo dhíoltasar a leithéid seo de náisiún?{{,Bhíodar ina staileanna macnasacha, iad beathaithe,gach aon duine acu ag seitreach i ndiaidh bean a chomharsan.zy,«Cad chuige go maithfinn duit é?Thréig do chlann mhac mé,agus mhionnaigh siad i ndéithe nach déithe iad in aon chor.Choinnigh mé bia leo, agus ghabh siad le hadhaltranas.Ghnáthaigh siad tithe na meirdreach.Ay{,Sin é an fáth go maraíonn leon as an bhforaois iad,go ndéanann mac tíre an fhásaigh slad orthu,go bhfuil liopard i bhfolach ag faire ar a mbailte;cibé duine a ghabhann amach astu sractar ó chéile é mar is do-áirithe a gcionta,is ag dul i méid atá a séanadh.xw,Rachaidh mé go dtí na daoine a bhfuil an chumhacht acuagus labharfaidh mé leo,óir beidh a fhios acu sin slí an Tiarna agus reacht a nDé.» Ach bhí an chuing briste,na cuibhreacha réabtha acu siúd freisin.w-,«Is iad na miondaoine amháin nach bhfuil aon chiall acu,» arsa mise, «mar níl a fhios acu slí an Tiarna,ná reacht a nDé. v ,3a A Thiarna, nach é mian do shúl an fhírinne?3b Bhuail tú iad, ach ní raibh doilíos orthu.Bhasc tú iad, ach níor ghlac siad ceartú.Rinne siad a n-aighthe níos crua ná carraig.Dhiúltaigh siad aithrí a dhéanamh.uuc,Ach bíodh go n-abrann siad: «Go maire an Tiarna,» ina dhiaidh sin mionnaíonn siad go bréagach.st a,Gabh anonn agus anall trí shráideanna Iarúsailéim,féach anois, agus bíodh a fhios agat,cuardaigh a cearnóga;má éiríonn leat fear a fháil,oiread agus fear a dhéanann an ceartagus a iarrann an fhírinne,tabharfaidh mise ansin maithiúnas di,[a deir an Tiarna].ABN: 1, 3a, 2, 3b, 4s,Cluinimse an screadaíl a dhéanfadh bean ag druidim le clann,íona na mná a bheireann a céad leanbh;is é screadaíl iníon Shíón é,a croí ina béal aici, a lámha uaithi amach:«Uch, a thrua mise! i gceartlár lucht marfa.»erC,Agus tusa, céard tá ar intinn agat a dhéanamh?Bíodh go gcóiríonn tú thú féin faoi scarlóid,go maisíonn thú féin le hornáidí órga,go léiríonn do shúile le dathú,is go díomhaoin a dhéanann tú thú féin sciamhach.Tarcaisníonn d' aos grá thú,is é do bhás a shantaíonn siad.vqe,Leis an scairt: «Marcshlua agus boghdóirí» teitheann an tír ar fad;tugann dream amháin na doirí orthu,dreapann dream eile suas ar na creaga;tréigtear [an tír uile],ní fhágtar duine ann.]p3,Is uime seo a chaoinfidh an talamhagus éireoidh na spéartha thuas dubh.Óir tá sé raite agam, is é atá curtha romham,ní thiocfaidh malairt intinne dom, ní rachaidh mé ar gcúl.»o,Óir is mar seo a deir an Tiarna:«Scriosfar an tír ar fad,cuirfidh mise críoch leis den turas deireanach;7ng,D' amharc mé, agus, féach, bhí an dúiche choillteach ina fásach,bhí a bailte uile scriosta,i bhfianaise an Tiarna, i bhfianaise a fheirge fíochmhaire.fmE,D' amharc mé, agus, féach, ní raibh duine ann,agus theith éanlaith uile an aeir.jlM,Dhearc mé ar na sléibhte, agus bhíodar ar crith;bhí na harda trí chéile ar bogadh.ykk,D' fhéach mé ar an talamh, agus ní raibh ann ach folús;ar na spéartha, agus ní raibh solas iontu.vje,«Is mar seo atá sé óir tá mo phobal dallaigeanta;níl aithne acu orm.Is clann dúr iad, gan aon cheann orthu.Tá siad glic go leor chun olc a dhéanamh,ach do dhéanamh maitheasa níl tuiscint acu.»diA,Cá fhad a chaithfidh mé an meirge a fheiceáil,agus guth an stoic a cloisteáil?8hi,Níl de scéala ach anachain ar muin anachaine;déantar fásach den dúiche ar fad;scriostar mo bhothanna go tobann,mo dhídean, in imeacht nóiméid.Wg',Tá mé faoi chrá. Tá mé ag lúbarnaíl le pian.Á, ballaí mo chroí! Tá mo chroí á shníomh.Ní fhéadaim gan labhairt, óir chuala méfuaim an stoic agus dreasú an chatha./fW,Thug d' iompar féin agus do ghníomhartha na nithe seo ort.Is í seo do chinniúint, agus is searbh í.Cé mar a shroicheann sé do chroí istigh!»&eE,Tá siad timpeall Iarúsailéim agus máguairdfearacht lucht coimhéadta goirt,de bhrí go raibh sí easumhal domsa an Tiarna a labhraíonn.2d],Fógair a theacht le Iúdá, abair é in Iarúsailéim:' Tá [naimhde] ag teacht as an imigéin;ardaíonn siad a ngáir chatha in aghaidh bailte Iúdá.[c/,Óir foilsíonn guth as Dán,ag faisnéis ainnise ó shléibhte Eafráim.b/,Nigh do chroí ó urchóidionas go sábháilfear thú, a Iarúsailéim.Cá fhad a lonnfaidh i do chroí do smaointe mailíseacha?>au, Féach, tá sé ag teannadh chun tosaigh ar nós na néalta,is cosúil le camghaoth a charbaid,is mire a eachra ná iolair,is mairg dúinn, táimid caillte!`, Tá gaoth [bhagartha] ag teacht ar m' ordú.Anois is mé féin atá ar tíbreithiúnas a thabhairt orthu!»`_9, San am sin déarfarleis an bpobal seo agus le Iarúsailéim:«Séideann gaoth dhóiteach as na harda loma san fhásachar iníon mo phobail,agus ní do cháitheadh ná do ghlanadh í.D^, [Déarfaidh daoine] ansin, «Ó, a Thiarna Dia,nach mór a mheall tú sinn á rá:' Beidh síocháin agaibh' ,ar an uair féin atá an claíomh ag ár scornach!»L], An lá sin is é an Tiarna a labhraíonn clisfidh croí an ríagus croí na bprionsaí mar an gcéanna;beidh uafás ar na sagairt,beidh mearbhall ar na fáithe.»\+,Crioslaígí sibh féin mar sin le sacéadach,caoinigí agus uailligí,mar níor iompaíodh fearg bhorb an Tiarna ar ais uainn.j[M,Tá an leon aníos óna dhoire,tá scriosadóir na gciníocha ar a shlí,tá sé tagtha óna bhailechun do fhearann a bhánú.Déanfar conamar de do bhailtegan duine ná deoraí iontu.Z/,Déanaigí eolas an bhealaigh go Síón;teithigí, ná déanaigí moill!Tugaimse olc oraibh ón Tuaisceart,milleadh mór.MY,Foilsígí é in Iúdá, fógraígí é in Iarúsailéim!Séidigí an stoc faoin tuaith,fógraígí os ard agus abraigí:' Cruinnígí! teannaigí leis na bailte daingne!'YX+,Timpeallghearraigí sibh féin don Tiarna,bainigí díbh forchraiceann bhur gcroí,(a fheara Iúdá, agus a áitritheoirí Iarúsailéim),ar fhaitíos go léimfeadh m' fhearg amach ar nós tine,agus go loscfadh agus nach bhféadfadh aon duine í a mhúchadh,mar gheall ar olc bhur ngníomhartha.FW,Óir is mar seo a deir an Tiarnale fir Iúdá agus le háitritheoirí Iarúsailéim:«Glanaigí go maith bhur bhfearann branair,ná síolchuirigí i measc spíonta.GV,Má mhionnaíonn tú: 'Go maire an Tiarna' go fírinneach, go fíréanta agus go macánta,beannóidh na ciníocha iad féin ionat,agus is ionat a bheidh a nglóir.»jU O,«Más mian leat filleadh, a Iosrael, is é an Tiarna a labhraíonn Is ormsa nár mhór duit filleadh.Cuir deireadh le do ghráiniúlachtagus ní bheidh aon chall agat mé a sheachaint.T,Luímis síos inár náire, agus folaíodh ár n-easonóir sinn,óir pheacaíomar in aghaidh an Tiarna ár nDia(sinn féin agus ár n-aithreacha ónár n-óige go dtí inniu;agus níor éisteamar le guth an Tiarna ár nDia).»S!,Shlog an rud náireach saothar ár n-aithreachaónár n-óige anall,a dtréada agus a dtáinte, a mic agus a n-iníonacha.1R[,Is díomhaoin ina dhiaidh sin súil a bheith leis na harda,mar an gcéanna le scléip na sléibhte.Go deimhin is é an Tiarna ár nDia slánú Iosrael..QU,«Filligí, a mhaca mídhílse,leigheasfaidh mise bhur mídhílseacht.» «Táimid anseo, is ortsa atá ár dtriall, óir is tú an Tiarna ár nDia.0PY,Tá gleo le clos ar na harda loma:Caoineadh agus impí chlann Iosrael,óir is fada amú a chuaigh siad,agus rinne dearmad ar an Tiarna a nDia.O,Ach fearacht bean a imíonn go fealltach óna leannánd' fheall teach Iosrael ormsa is é an Tiarna a labhraíonn.' »1N[,Agus bhí mé ag ceapadh:Cé mar ba mhaith liom thusa a áireamh ar mo chlann mhac,agus go dtabharfainn duit dúiche aoibhinn,an oidhreacht is deise ar na ciníocha uile.Cheap mé go dtabharfása orm: rí Athair liom,agus nach n-imeofá go deo ó mo lorg.9Mk,Sna laethanta sin aontófar teach Iúdá le teach Iosrael; tiocfaidh siad in éineacht as tír an Tuaiscirt go dtí an dúiche a thug mise ina oidhreacht do bhur n-aithreacha.dLA,Nuair a thiocfaidh an t-am sin gairfear de Iarúsailéim: 'Ríchathaoir an Tiarna' ; cruinneoidh na ciníocha uile chuici in ainm an Tiarna, agus ní shiúlfaidh siad níos mó de réir spreagadh a ndroch-chroí féin. K,Agus nuair a líonfar agus a mhéadófar sibh sa tír, ansin an Tiarna a labhraíonn ní déarfaidh aon duine arís go deo: 'Áirc chonradh an Tiarna' , ná ní bheidh smaoineamh uirthi ná cuimhne, ní bheidh caitheamh ina diaidh ná ní dhéanfar arís í.gJG,Tabharfaidh mé aoirí daoibh de réir mo chroí a bheathóidh sibh le heolas agus le tuigse.?Iw,«Filligí a chlann mhídhílis is é an Tiarna a labhraíonn óir is mise amháin bhur máistir. Glacfaidh mé duine as cathair, beirt as clann agus tabharfaidh mé sibh go Síón._H7, Ach amháin admhaigh do chionta:an chaoi ar éirigh tú in aghaidh an Tiarna do Dhiagur imigh ag spallaíocht le strainséiríagus nár umhlaigh do mo ghuthsa is é an Tiarna a labhraíonn..GU, Éirigh, mar sin, agus fógair na briathra seo leis an taobh ó thuaidh:Fill, a Iosrael mhídhílis is é an Tiarna a labhraíonn.Ní bheidh strainc orm leat feasta,óir táim trócaireach is é an Tiarna a labhraíonn.Ní choinneoidh mé mo racht go síoraí.fFE, Agus dúirt an Tiarna liom: «Is mó d' fhíréan Iosrael mhídhílis ná Iúdá fhealltach. E, Níos measa ná seo uile: níor fhill a deirfiúr fhealltach Iúdá orm ó chroí ach go bréagach is é an Tiarna a labhraíonn.»D', Bhí a striapachas chomh mínáireach sin gur thruailligh sí an talamh as a dheireadh; rinne adhaltranas le clocha agus le smutáin adhmaid. C ,Chonaic freisin gur mar gheall ar an uile adhaltranas a bhí déanta ag Iosrael mhídhílis a chuir mise uaim í agus thug scríbhinn dealaithe di. Níor ghabh eagla a deirfiur fhealltach Iúdá, áfach, ach d' imigh sise freisin agus d' imir an striapach. B,Cheap mise: 'Tar éis di seo uile a dhéanamh fillfidh sí ormsa.' Ach níor fhill. Chonaic a deirfiúr fhealltach Iúdá é seo.dAA,Dúirt an Tiarna liomsa i laethanta Ióisíá an rí: «An bhfaca tú céard a rinne Iosrael mhídhílis, cé mar chuaigh sí suas ar gach aon sliabh ard agus faoi gach aon chrann glas, agus d' imir ansin an striapach?T@!,An leanfaidh sé dá fhearg go brách,an gcoinneoidh sé an racht go deireadh?' Sin a dúirt tú, ach ina dhiaidh sin níor scoir túden pheacú, bhí tú chomh ceanndána sin.»j?M,Ar an uair sin féin nach raibh tú ag éamh orm:' rí athair liom, ó a chara m' óige!S>,Sin é an fáth ar coinníodh siar na ceathanna,agus nach raibh fearthainn an earraigh ann.Agus choinnigh tú go dána ort d' aghaidh striapaí,b' fhada uait lasadh agus náire.=y,Tóg do shúile chuig na harda loma agus féach!An bhfuil áit ar bith nár luíodh leat?Shuigh tú sna bealaí rompuar nós Arabaigh san fhásach.Tá an talamh truaillitheag do striapachas agus do chionta.< 9,Tháinig briathar an Tiarna chugam á rá:«Má scarann fear lena bheanagus go n-imíonn sí uaidhagus go mbíonn sí ag fear eile,an bhféadann sí filleadh air arís?Nár truaillíodh an giodán talún sin go mór?Agus tusa a rinne striapach díot féinleis an oiread sin leannán,an bhfillfeása orm? is é an Tiarna a labhraíonn.H; ,%Beidh ort imeacht as an áit sin freisinagus do lámha ar do chloigeann agat,mar tá fir do dhóchais caite uaidh ag an Tiarna,agus ní dhéanfaidh tú biseach leo.»5:c,$Nach guagach a thugann tú faoi mhalairt chúrsa!Ach cuirfear as do dhóchas thú ag an Éigiptdíreach faoi mar cuireadh thú as do dhóchas ag an Asaír.99k,#Deir tú: 'Táimse saor ó locht,tá a fhearg iompaithe uaim.' Agus féach anois mé ag tabhairt breithe ortmar go n-abrann tú: 'Níor pheacaigh mé.'38_,"go léiríonn do lámhalorg fola na neamhchiontach.Agus ní i gcionn tochailte a rug tú orthu siúd!Ach freagróidh tú astu seo uile go cinnte.7},!Nach maith is eol duit an tslí ar lorg grá!Go deimhin shiúil tú chomh eolach sini slí na gciontach,=6s, An ndéanann maighdean dearmad ar a hornáidí,nó brídeog dearmad ar a feisteas pósta?Ach ina dhiaidh sin dhearmad mo phobal miselaethanta gan áireamh.5,A bhaicle gan náire! Éistigí le briathar an Tiarna Dia:An raibh mise i m' fhásach do Iosrael,nó i m' fhearann dlúth dorcha?Cad chuige mar sin go n-abrann mo phobalsa:' Tá cead ár gcos againn, ní thiocfaimid chugat feasta' ?74g,Is go díomhaoin a bhuail mé síos bhur gclann mhac;níor ghabh sibh aon cheartú;bhur gclaíomh féin, mar leon craosach,a mharaigh bhur bhfáithe.3,Cén chúis ghearáin atá agaibh orm?D' éirigh sibh uile amach i m' aghaidh is é an Tiarna a labhraíonn.2 ,Cá bhfuil na déithe sin leat a rinne tú duit féin?Éirídís siúd, má fhéadann siad do shábháil in am do bhuartha!Óir ní lia bailte agat, a Iúdá, ná déithe;ní lia sráideanna ag Iarúsailéim ná altóirí ag Bál.1,a deir le smután adhmaid: 'Is tú m' athair,' le cloch: 'Is tú a thug ar an saol mé.' Iompaíonn siad a ndroim liomsaagus ní hé a n-aighthe;ach in am a mbuartha béiceann siad:' Éirigh agus sábháil sinn.'50c,Mar a bhíonn náire ar ghadaí nuair a bheirtear air,is mar sin a bheidh ag teach Iosrael;iad uile, a ríthe, a bprionsaí,a sagairt, a bhfáithe,v/e,Fainic! Ní fada go siúla do chosa féin gan bhróga,go mbeidh do theanga féin ina spalladh le tart.Ach dúirt tú: 'Nach cuma?Óir táim i ngrá le strainséiríagus is ar a lorg siúd a rachaidh mé.'j.M,déanann sí ar an bhfásachag smúrthacht ar an ngaoth go macnasach.Cé a fhéadann í siúd a smachtú agus í ar dáir?Ní bheidh stró ar an té a bheidh á lorg.Gheofar í [ag cúpláil].r-],Conas a fhéadann tú a rá: 'Níl mise truaillithe,ní dheachaigh mise i ndiaidh na mBálaím' ?Féach, lorg do chos sa ghleann,agus admhaigh céard tá déanta agat.Camall baineann anonn agus anall,=,s,Bíodh go nífeá thú féin i mbuacagus go dtógfá chugat mórán gallúnaí,bhraithfinn ina dhiaidh sin sal do choire is é an Tiarna Dia a labhraíonn.@+y,Ach phlandaigh mise thú i d' fhíniúin uasal,ceap fírinneach tríd agus tríd.Conas, más ea, ar éirigh tú i do phlanda fiáin,a fhíniúin thruaillithe?*7,Is fada ó shin anois ó bhris tú do chuing,ó réab tú do chuibhreacha,á rá: 'Ní bheidh mise i mo shearbhónta.' Ina dhiaidh sin, áfach, ar an uile chnoc ardagus faoi gach crann craobhachluigh tú siar mar a dhéanfadh meirdreach.&)E,Tá d' olc féin do do smachtú,do shleamhnú thar n-ais do do cheartú;bíodh a fhios go maith agatgur searbh agus gurb olc an mhaise duitan Tiarna do Dia a thréigeanagus gan m' eagla a bheith ionat is é Tiarna na Slua a labhraíonn.'(G,Cén mhaith duit anois do thriall ar an Éigipt,a ól uisce na Níle?Cén mhaith duit do thriall ar an Asaír,a ól uisce na hAbhann?\'1,Nár tharraing tú é seo ort féin,mar gur thréig tú an Tiarna do Dhia?K&,Bhearr muintir Nof agus Thachpanaesfiú baithis do chinn!%7,Bhúir na leoin air,thógadar a nguth in ard a gcinn.Rinneadar fásach dá dhúiche;tá a bhailte dóite, gan áitritheoirí.$,An sclábhaí mar sin Iosrael?Nó an le haghaidh na daoirse a rugadh é,go ndéantar é a chreachadh mar seo?=#s, Mar rinne mo phobalsa coir dhúbalta:thréig siad mise, foinse an uisce bheo,agus thochail siad dabhcha dóibh féin,dabhcha pollta nach gcoinníonn uisce.", Bíodh uafás oraibh, a neamha;faoin ní seo bíodh uamhan oraibhcrithigí le heagla an Tiarna a labhraíonn.!7, An malartaíonn cine a ndéithe? agus ní déithe in aon chor iad seo!Ach mhalartaigh mo phobalsa a nglóirar rud gan mhaith. /, Seolaigí go hoileáin Chitím nó cuirigí fios go Céadár.Meabhraígí go cúramachféachaint ar tharla a leithéid seo riamh.!, Ar an ábhar sin cuirfidh mé triail arís oraibhan Tiarna a labhraíonn agus ar chlann bhur gclainne cuirfidh mé triail.  ,Níor fhiafraigh na sagairt riamh: 'Cá bhfuil an Tiarna?' Lucht riartha an dlí ní eol dóibh mé.D' éirigh na tréadaithe amach i m' aghaidh;rinne na fáithe tairngreacht trí Bhál,ag leanúint nithe nach dtairbhíonn.J ,Thug mé sibh go tír thorthúil,a ithe a torthaí agus a maitheasa;ach níor luaithe sibh ann ná gur thruailligh sibh mo dhúichego ndearna sibh m' oidhreacht fuafar..U,Ní dúirt siad riamh: 'Cá bhfuil an Tiarna,a thug aníos sinn as tír na hÉigipte,a threoraigh sinn tríd an bhfiántas,trí fhearann lom fásaigh,tír thriomaigh dhorcha,tír nach siúlann aon taistealaíagus nach bhfuil cónaí duine ann?'R,Seo mar a deir an Tiarna:«Cén t-easnamh a bhraith bhur n-aithreacha ormsaa thug orthu mise a thréigean?Shiúladar ar lorg díomhaointis,agus rinneadh díomhaoin iad.iK,Éistigí le briathar an Tiarna, a theach Iacóib, agus sibhse, a mhuintir uile theach Iosrael.O,Bhí Iosrael coisricthe don Tiarna, céadtorthaí a fhómhair;Ní raibh aon duine, dár bhlais de, nár íoc as;tháinig an anachain orthu,is é an Tiarna a labhraíonn.' »ve,«Imigh agus fógair é seo in éisteacht Iarúsailéim: Seo mar a deir an Tiarna:' Cuimhním ar dhíograis d' óige, do ghean brídeoigean t-am ar shiúil tú i mo dhiaidh san fhásach,i bhfearann nár cuireadh.3 c,Tháinig briathar an Tiarna chugam:% E,Troidfidh siad i d' aghaidh, ach ní bhéarfaidh siad bua ort,óir táimse leat agus tusa faoi mo choimirce is é an Tiarna a labhraíonn.» },I dtaca liomsa de, déanfaidh mise díot inniucathair dhaingean, cuaille iarainn, agus balla práisin aghaidh na tíre seo go hiomlán,in aghaidh ríthe Iúdá, in aghaidh a prionsaí,a sagart agus mhuintir na tíre.[ 1,Tusa, crioslaigh thú féin mar sin chun comhraic.Éirigh agus abair leo gach a n-ordaímse duit.Ná bíodh eagla ort ina bhfianaise,ar fhaitíos go gcuirfinnse eagla ort ina bhfianaise.U %,Tabharfaidh mise mo bhreithiúnas ina n-aghaidhi ndíol an uile oilc a rinne siad; mar thréig siad misechun túis a loscadh do dhéithe eileagus oibreacha a lámh féin a adhradh.+ Q,óir táim anois ag cur fios ar threibheanna ríochtaí uile an Tuaiscirt is é an Tiarna a labhraíonn.Tiocfaidh siad, agus suífidh gach aon díobh a ríchathaoiri mbéal geataí Iarúsailéim, in aghaidh a ballaí uile maguaird,agus in aghaidh bailte uile Iúdá." ?,Ansin dúirt an Tiarna:«Is é an Tuaisceart an áit a bhfuil an tubaiste ag cur thar maoil le haghaidh an uile dhuine a chónaíonn sa tír seo;" ?, Tháinig briathar an Tiarna chugam an dara huair: «Céard a fheiceann tú?» Arsa mise: «Feicim pota ar fiuchadh agus a aghaidh anall ón Tuaisceart.»| s, Ansin dúirt an Tiarna liom: «Is maith a chonaic tú, óir déanaimse faire ar mo bhriathar go gcomhlíonfar é.»z o, Tháinig briathar an Tiarna chugam: «rí Irimia, céard a fheiceann tú?» «Feicim slat almóinne,» arsa mise.z  o, a réabadh aníos agus a leagan síos,a mhilleadh agus a scriosadh,a thógáil agus a phlandú.»U  %, Ansin shín an Tiarna a lámh amach agus bhain le mo bhéal agus dúirt liom:«Féach, táim ag cur mo bhriathra i do bhéal.Ceapaim thú inniu os cionn ciníocha agus os cionn ríochtaí,  ,Ná bíodh faitíos ort rompu,óir tá mise leat agus tusa faoi mo choimirce,is é an Tiarna a labhraíonn.»L  ,Ach dúirt an Tiarna liom:«Ná habair, ' Is leanbh mé.' Téigh anois chuig gach duine chuig a gcuirfidh mise thú,agus cibé ní a ordóidh mise duit, déarfaidh tú é.e  E,Ansin dúirt mise: «Ó a Thiarna Dia, féach, ní fhéadaim labhairt, óir is leanbh mé.»& G,«Sular chum mé thú sa bhroinn bhí aithne agam ort;sular rugadh thú choisric mé thú;d' ordaigh mé thú i d' fháidh do na ciníocha.» ;,Glao Irimiai M,Tháinig sé mar an gcéanna i laethanta Iahóiácaím mac Ióisíá, rí Iúdá, go deireadh an aonú bliain déag de Zidicíá mac Ióisíá, rí Iúdá, go breith Iarúsailéim ar shiúl i mbraighdéanas sa chúigiú mí.z o,Tháinig briathar an Tiarna chuige i laethanta Ióisíá mac Amón, rí Iúdá, sa tríú bliain déag dá réim.W +,Briathra Irimia mac Hilciá, de chlann shagartúil i dtír Bhiniáimin."BAgus nuair a théann siad amach,feicfidh siad corpáin na ndaoine sina rinne ceannairc i m' aghaidh.A gcnumhóg siúd, ní rachaidh in éagná a dtine ní mhúchfarábhar gránach a bhéas iontu ag an gcine daonna go léir.X)"BMí in aghaidh na míosa le teacht na ré nua,agus seachtain in aghaidh na seachtaine lá na sabóide,tiocfaidh an cine daonna go léir ag sléachtadh i mo láthair,a deir an Tiarna.hI"BÓir na spéartha nua agus an talamh nuaatá á gcruthú agam,díreach mar a bheidh siadsan buan i mo láthair, briathair an Tiarna,is amhlaidh a bheidh bhur gcine agus bhur n-ainm buan chomh maith.dA"BAgus cuid acu, déanfaidh mé sagairt agus Léivítigh díobh dom féin, a deir an Tiarna.mS"BAgus ar ais as na náisiúin uile, ina dtabhartais don Tiarna, tabharfaidh siad leo bhur muintir go léir ar muin capaill, i gcarbaid agus ar eileatroim, ar mhiúileanna agus ar chamaill rásaíochta go dtí mo shliabh beannaithe in Iarúsailéim, a deir an Tiarna, ar nós mar iompraíonn clann Iosrael an tabhartas i soithí glana go teampall an Tiarna.~"BTabharfaidh mé comhartha dóibh agus cuirfidh mé cuid dár tháinig slán díobh amach chuig na náisiúin: chuig Tairsís, Pút, Lúd, Móiséic, Róis, Túbal agus Iáván, i dtreo insí na farraige i gcéin nár chuala trácht orm agus nach bhfaca mo ghlóir.} "BTá mé ag teacht chun ciníocha na n-uile theanga a chruinniú le chéile. Tiocfaidh siad a bhreathnú ar mo ghlóir.|3"BAn dream a choisreacann agus a ghlanann iad féin i ngairdíní,duine i ndiaidh an duine i bhfáinne draíochta,a itheann feoil mhuice agus luchóg agus péisteanna gránna,béarfaidh drochchríoch ar an iomlán acu,briathar an Tiarna.{7"BMar tá an Tiarna chun breith a thabhairt le tine,chun an cine daonna a chiontú lena chlaíomh,agus marófar mórán leis an Tiarna.Wz'"BÓir féach, tá an Tiarna ag teacht i gcaor thineagus a charbadra ar nós guairneán gaoithe,chun a chuid feirge a scaoileadh ina fraoch,agus a aithis in aon bharr amháin lasrach.gyG"BAr a fheiceáil daoibh, beidh lúcháir ar bhur gcroí,agus beidh bhur gcnámha chomh húr le geamhar féir.Léireoidh an Tiarna a neart dá sheirbhísighagus cuirfidh a naimhde aithne ar a fhearg.4xa"B Mar a bheadh máthair ag cur páiste chun suaimhnis,mise chomh maith, tabharfaidh mé suaimhneas daoibhse.(In Iarúsailéim a gheobhaidh sibh suaimhneas.)2w]"B Óir is mar seo a deir an Tiarna:Cuirfidh mé an tsíocháin uaimag triall uirthi mar bheadh abhainn ann,agus ar nós tuile ag sceitheadh thar bruachasaibhreas na gciníocha.Beidh a leanaí cíche á n-iompar ar an leisagus á luascadh ar ghlúine.v#"B Ionas go dtálfar bhur sáith oraibhó chíocha na sólás,ionas go mblaisfidh sibh go fonnmharde dhiúl a glóire.^u5"B Bíodh lúcháir ort, a Iarúsailéim,bíodh áthas oraibh, a lucht na páirte, mar gheall uirthi!Gáirigí le gairdeas mar gheall uirthi,sibh uile a raibh éide bhróin oraibh ina diaidh!6te"B An dtabharfaidh mé chun breithe, gan an bhreith a thabhairt chun críche?a deir an Tiarna.Mise a ghin, an ndúnfaidh mé an bhroinn?a deir do Dhia.s3"BCé a chuala trácht ar a leithéid,cé a chonaic a leithéid riamh?An saolaítear tír in aon lá amháin,an dtugtar náisiún chun breithe d' aon uain amháin?Ach níor luaithe Síón ina luí seoilná thug sí clann mhac ar an saol!]r3"BBean a bhreith clainne gan tinneasagus mac a shaolú gan bheith i bpriacal!3q_"BAn ghlóraíl agus an ghlafarnach sin sa chathair,an glór ag teacht ón Teampall,glór an Tiarna is ea éagus é ag baint sásaimh as a naimhde.fpE"BÉistigí le briathar an Tiarna,sibhse a bhfuil urraim agaibh dá bhriatharBhur muintir féin gur fuath leo sibh,agus a thugann droim láimhe libh de dheasca m' ainm,deir siad: «Taispeánadh an Tiarna a ghlóir,go bhfeicimid sibh ag déanamh gairdis.» Ach is orthu féin a bheidh an náire.foE"BAr an gcuma chéanna, roghnóidh mé féin amhgar dóibhsean,agus tarraingeoidh mé orthu na rudaí is mó is eagal leo.Óir ghlaoigh mé agus níor fhreagair aon duine,labhair mé agus ní raibh aon duine ag éisteacht.Rinne siad an rud a b' olc i mo shúile,agus an rud a thaitneodh liom, níorbh áil leo.znm"BAn té a íobraíonn mart, agus a leagann duine mar an gcéanna,a mharaíonn uan agus a thachtann madadh,a ofrálann arbhar, agus a thoirbhríonn fuil mhuice,a dhónn túis mar chuimhneachán, agus a thugann ómós d' íola,tá a mbealach féin roghnaithe ag a leithéidí,agus dúil a n-anama ina gcuid gráiniúlachta. m"BNa rudaí seo ar fad is de dhéantús mo láimhe iad;is liom féin an t-iomlán, briathar an Tiarna.Ach an té a dtugaimse aird air,is é an bochtán é agus fear an chroí bhrúite,an té a bhfuil urraim aige do mo bhriathar.jl O"BSeo mar a deir an Tiarna:Is iad na spéartha mo chathaoir ríogaagus an talamh stól mo chos!Cá bhfuil an teach a d' fhéadfadh sibh a thógáil dom?Cén áit a dhéanfadh cónaí dom?xki"ABeidh an mac tíre agus an t-uan ag iníor le chéile, íosfaidh an leon cochán ar nós na mart, agus beathóidh an nathair í féin le deannach. Díth ná dochar ní dhéanfar níos mó ar mo shliabh beannaithe ar fad, a deir an Tiarna.rj]"AIs amhlaidh a thabharfaidh mé freagra sula nglao siad; agus iad fós ag caint, beidh siad cloiste agam.1i["ANí bheidh siad ag sclábhaíocht in aisce ná ag saolú clainne chun a gcaillte, mar bunadh is ea iad a bhfuil beannacht ón Tiarna orthu, agus a sliocht ina ndiaidh.h-"ANí dhéanfaidh siad tógáil a bheidh mar áit chónaithe ag daoine eile; ní chuirfidh siad síol le go mbeidh daoine eile ag ithe. Óir tabharfaidh mo mhuintir saol fada leo ar nós saol na gcrann, agus is fada a bheidh mo dhaoine tofa ag baint leas as saothar a lámh. `}}||3{zzyRyxGwSwvfuu4t_srrqonn8mlKk4jj5iyhggf etdccEbb2aas``__^=]]\[[YZYYXWWVVU.TSSRRQQPcONN@MLL6KgJI[HGGHF-ELDCBA@?t>==<0;::<988R7h6554332g10//.--O,,+5*g)((+'&Y%%,$^##"! <VPT e A>$2$+|3  x 7 hOy(4I, Plandaíonn tú iad agus gabhann siad fréamh,fásann agus tugann siad toradh.Tá tusa i gcónaí ar a mbéal,ach i bhfad óna gcroí.r3 _, Is ceart atá tú, a Thiarna,nuair a dhéanaim casaoid ort.Ach lig dom pointe breithiúnais a cheistiú.Cad chuige a mbíonn an rath ar dhrochdhaoine?Go mbíonn siad siúd sona a dhéanann olc?o2W, Ní fhágfar duine díobh beo nuair a bhéarfaidh mise olc ar mhuintir Anatót i mbliain a gcuarta.»!1;, «Is mar seo a smachtóidh mise iad,» a deir Tiarna na Slua, «titfidh a n-ógánaigh leis an gclaíomh, éagfaidh a mic agus a n-iníonacha le gorta.10[, Is mar seo a labhair an Tiarna in éadan mhuintir Anatót a iarrann mo bhás agus a bhagair orm: «Ná tairngir in ainm an Tiarna, nó éagfaidh tú faoinár lámha.»Q/, Ach, a Thiarna na Slua,is tú an breitheamh cóir,is tú a scrúdaíonn na háranna agus an croí;feicimse do dhíoltas orthu,mar is i do lámha a chuir mé mo chúis..!, Ach bhí mise mar a bheadh uan mín ann a sheoltar chun a mharaithe, agus mé ar neamheolas na ceilge a bhí á cumadh acu i m' aghaidh, á rá: «Scriosaimis an crann lena thorthaí, gearraimis amach é as tír na mbeo, ionas nach mbeidh cuimhne ar a ainm go deo.»)-K, D' fhoilsigh an Tiarna domsa é; cuireadh fainic orm. A Thiarna is í sin an uair ar chuir tú a gcomhcheilg ar mo shúile dom. ABN: 11:18, 12:6, 11:19H, , «Agus d' fhógair Tiarna na Slua, a chuir i dtalamh thusa, olc i d' aghaidh mar gheall ar choir theach Iosrael agus theach Iúdá do mo ghríosú chun feirge, as túis a loscadh do Bhál.»E+, Crann ola breá géagach, daingean,a thug an Tiarna d' ainm ort.Faoi ghreadadh gaoithe móirecuireann sé tine lena dhuilliúr;tá a chraobhacha ar lasadh.t*a, Céard tá á dhéanamh ag mo ghrá i mo theachsa?Tá cur i gcéill ar siúl aici!An bhféadann móideanna agusfeoil choisricthe do chiontacht a chur díot?An é go ndéanfaidh mise glan thú dá bharr? ), «Agus thusa, ná guighse ar son na ndaoine seo, ná tóg achainí ná urnaí ar a son; mar ní éistfidh mé leat in am a n-anó.(, Óir ní lia bailte agat, a Iúdá, ná déithe,ní lia sráideanna ag Iarúsailéim ná altóirí túis ag Bál.4'a, Imíodh bailte Iúdá agus áitritheoirí Iarúsailéim agus éimhidís ar na déithe dá loscann siad túis, ach ní cabhair iad siúd in aon chor dóibh in am a n-anó.&5, Ar an ábhar sin is mar seo a deir an Tiarna tabharfaidh mé olc anois orthu nach mbeidh aon dul as acu; má ghlaonn siad orm ní éistfidh mé leo.%, Tá siad iompaithe ar ais ar chionta a n-aithreacha rompu, a dhiúltaigh mo bhriathra a éisteacht; tá siad seo freisin ag dul i ndiaidh déithe eile agus ag fónamh dóibh. Tá an conradh a rinne mé lena n-aithreacha briste ag teach Iosrael agus ag teach Iúdá.|$q, Dúirt an Tiarna liomsa: «Is follas go bhfuil feall i measc fir Iúdá agus i measc áitritheoirí Iarúsailéim.|#q, Ach níor umhlaigh siad, níor thug dom cluas; shiúil gach aon díobh i gcomhairle a dhrochchroí féin. Ar an ábhar sin chomhlíon mé ina gcoinne briathra uile an chonartha seo a d' ordaigh mé dóibh a dhéanamh, ach nach ndearna siad.»C", Mar an lá a thug mé bhur n-aithreacha aníos as críoch na hÉigipte, thug mise rabhadh dóibh go dúthrachtach, agus níor scoir mé den rabhadh go dtí inniu: Umhlaigí dom ghlóir.*!M, Ansin dúirt an Tiarna liomsa: «Fógair é seo uile i mbailte Iúdá agus i sráideanna Iarúsailéim: Éistigí briathra an chonartha seo agus déanaigí iad.N , le go gcomhlíonfar an mionn a thug mé do bhur n-aithreacha, fearann a thabhairt dóibh le mil agus le bainne ina slaoda mar atá sé inniu.» D' freagair mise: «Déanfaidh mé sin, a Thiarna.»!;, a d' ordaigh mé do bhur n-aithreacha nuair a thug mé ón bhfoirnéis iarainn iad, as críoch na hÉigipte. Umhlaígí do mo ghlóir, dúirt mise leo, déanaigí an uile ní a ordóidh mise daoibh, is ansin a bheidh sibhse in bhur bpobal agamsa agus beidh mise i mo Dhia agaibh,~u, Abair leo: Is mar seo a deir an Tiarna Dia Iosrael: Gura mallaithe an té nach n-éisteann briathra an chonartha seoH , «Labhair le fir Iúdá agus le háitritheoirí Iarúsailéim.< u, An briathar a tháinig go Irimia ón Tiarna:mS, Doirt amach do dhíbheirg ar na náisiúinnach dtugann aithne duit,agus ar na ciníocha nach ngaireann ar d' ainm,óir d' ith siad Iacób agus shlog siad é,agus rinne siad a áitreabh uaigneach.nU, Ceartaigh sinn, a Thiarna, go mín,ní i bhfeirg, ar fhaitíos go ndéanfaí neamhní dínn.#?, Is maith atá a fhios agat, a Thiarna,nach ann féin atá slí duine, ná ní sa duinea shiúlann atá díriú a choiscéimeanna.7, Scéala! Scéala chugainn!Ruathar millteach ag teacht ón tuaisceartle go ndéanfar bailte Iúdá ina bhfásach, ina n-uamha seacál.3_, Is iad na tréadaithe a bhí dallaigeanta;ní dheachaigh siad ar lorg an Tiarna. Ar an ábhar sinní raibh an rath orthu agus scaipeadh a dtréad ar fad.ve, ach anois tá mo bhoth scriosta,mo rópaí uile briste,d' imigh mo chlann mhac uaim agus níl siad ann;níl duine fágtha agam a shínfidh mo bhoth an athuair,ná a chrochfaidh na scáthéadaí taoibhe.»'G, Mo thrua mise de bhrí mo chréachta!Tá mo chneá gan leigheas!Dúirt mé liom féin:«Is doilíos é seo d' fhéadfaí a fhulaingt;F, Óir is mar seo a deir an Tiarna:«Teilgfidh mé amach anois muintir na tíre, an uair seo,agus cuirfidh mé i sáinn iad,féachaint an bhfaighidh siad ansin mé!»U#, Bailígí bhur gcuid! Imígí libh amach,sibhse atá faoi léigear!6e, Ní cosúil leo siúd «Roinn Iacóib» ,óir is é cruthaitheoir an uile ní é,agus is é Iosrael treibh a oidhreachta.Tiarna na Slua is ainm dó.nU, Is náideanna iad, is díol gáire;nuair a thiocfaidh am a gcuarta,rachaidh siad as.=s, Ar an uair sin tagann ionadh agus alltacht ar gach aon duine,deargann gach órcheard mar gheall ar íol a lámh.óir is bréaga a chuid íol gan puth anála iontu.wg, Nuair a dhéanann sé toirneachbíonn tormán uisce sna flaithis;tugann sé ar na néalta éirí ó chríocha na talún,déanann tintreach le haghaidh na fearthainneagus tugann an ghaoth as a ionad taisce.3, Is é a rinne an talamh lena chumhacht,is é a dhaingnigh an chruinne lena eagna,agus a spréigh amach na spéartha lena ghrinneas. , (Inis é seo dóibh: «Na déithe nach ndearna na spéartha ná an talamh, imeoidh siad ón talamh agus ó faoi na spéartha.» )O , Ach is é an Tiarna an Dia fíor, an Dia bithbheo.Is é an Rí síoraí é.Creathnaíonn an talamh nuair atá sé i bhfeirg,ní fhéadann na ciníocha a fhraoch a fhulaingt.a ;, airgead spréite as Tairsís, agus ór as Óifír obair an tsnoíodóra agus saothar an cheardaí óir;saothar ceardaí éigin iad go huile;gléastar iad in éadach, corcra agus corcairghorm.q [, Ta siad uile frí chéile brúideach agus amadánta:is díomhaoin é teagasc na náideanna seo.w g, Cé hé an té nach dtabharfadh urraim duit,ó a Rí na gciníocha?Sea, is duitse is dual é seo.De bhrí nach bhfuil i measc críonna uile na gciníocha,agus ina ríochtaí uile, aon duine cosúil leatsa.mS, Níl aon duine cosúil leatsa, a Thiarna;tá tú mór, agus is mór é d' ainm i gcumhacht.lQ, Is taibhsí préachán iad i ngarraí mealbhacán,agus balbh dá réir;is éigean a n-iompar, ó tharla gan siúl acu.Ná bígí eaglach rompu: ní thig leo olc a dhéanamhná fós, an mhaith!», 4a maisíodh ansin é le hairgead agus le hór.4b Daingníonn siad le tairní agus le casúr iad,le nach dtitfeadh siad.3_, Is neamhní é uafás na bpobal,ní mó ná crann é a leagadh san fhoraois,saothar lámh an oibrí leis an tua,ABN: 3, 4a, 9, 4b, 5, 6, 7, 8, 10I , Is mar seo a deir an Tiarna:«Ná toghaigí bealaí na náisiún,ná bíodh eagla oraibh roimh chomharthaí neimhe,bíodh agus go mbíonn eagla ar na náisiúin rompu.U %, Éistigí a theach Iosrael, leis an mbriathar a deir an Tiarna libh.O, An Éigipt, Iúdá, Clann Amón, Móáb agus na Bearracháin uile a chónaíonn san fhásach. Óir tá na ciníocha seo uile, agus fós teach Iosrael go hiomlán, gan timpeallghearradh sa chroí.»$A, «Féach, tá na laethanta ag teacht an Tiarna a labhraíonn agus gearrfaidh mé pionós ar a bhfuil de dhaoine atá timpeallghearrtha san fheoil amháin:$A, Ach an té a dhéanfadh glóir, déanfadh sé glóir as seo:go dtuigeann agus go n-aithníonn sé mise.Óir is mé an Tiarna, rialaím ar talamh,le cineáltas, le ceart agus le fíréantacht;sea, is iontu seo atá mo dhúil an Tiarna a labhraíonn.»D, Is mar seo a deir an Tiarna:«Ná déanadh an fear críonna glóir as a chríonnacht,ná maíodh an fear cumasach as a chumas,ná an fear saibhir as a shaibhreas!/~W, Tá corpáin daoine ina luíamhail aoileach ar aghaidh an mhachaire,amhail punanna i ndiaidh an bhuanaí,agus ní chruinníonn aon duine iad.:}m, Tháinig an bás suas chun ar bhfuinneog,agus rinne a bhealach isteach inar bpáláis;ghearr sé anuas na leanaí sa tsráid,na fir óga ar an bhfaiche.I| , Agus sibhse, a mhná, éistigí anois le briathar an Tiarna,gabhadh bhur gcluasa focal a bhéal.Múinigí do bhur n-iníonacha caoineadh,múinigí dá chéile olagón.a{;, Sea, tá an caoineadh le clos as Síón,' Cé mar atáimid sladta!Cé mar atáimid náirithe go deo!Óir tá orainn imeacht as an tír, agus slán a fhágáilag teach agus treabh!' »z, Déanaidís deifir go dtóga siad caoineadh dúinne!Go sile ár súile le deora, go sceithe ár bhfabhraí le huisce!#y?, Seo mar a deir Tiarna na Slua:«Thusa ansin! Glaoigh ar na mná caointe! Tagaidís!Cuir fios ar na mná is fearr chuige! Tagaidís siúd!"x=, Scaipfidh mé i measc ciníocha iad narbh aithnid dá n-aithreacha ná dóibh féin; agus cuirfidh mé an claíomh ina ndiaidh go scriosfaidh mé iad.»&wE, Mar sin, is mar seo a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael: Anois beathóidh mé an pobal seo le mormónta, agus tabharfaidh mé uisce nimhiúil dóibh le hól.vve, ach gur lean siad comhairlí a ndrochchroí féin i ndiaidh na mBálaím mar a mhúin a n-aithreacha dóibh.u, Dúirt an Tiarna: «Mar seo é, mar gur thréig siad mo dhlí a chuir mé rompu agus nár umhlaigh siad do mo ghuth agus nár lean é,Ot, Cé hé an duine críonna a thuigfidh é seo? Cé leis a labhair béal an Tiarna féin le go bhfoilseodh sé: Cad chuige ar scriosadh an tír, agus go ndearnadh fásach di gan siúl aon duine inti?s#, Déanfaidh mé Iarúsailéim ina carnán cloch,ina huaimh seacál,déanfaidh mé fásach gan áitreabh de bhailte Iúdá.»Dr, Ar son na sléibhte tógaigí suas golgháire agus gubha,agus ar son féarach an fhásaigh, caoineadh;óir bánaíodh iad; ní ghabhann aon duine ann,ní chluintear níos mó géimneach na dtréad.Éanlaith an aeir agus na beithígh,theith siad araon, níl siad ann.3q_, An é nach n-agróidh mise na nithe seo orthu? is é an Tiarna a labhraíonn an é nach ndéanfaidh mise díoltasar a leithéid seo de náisiún?8pi, Is saighead mharfa a dteanga, labhraíonn siad go cealgach;' Síocháin' , a deir duine ó bhéal lena chomharsaach ina chroí cuireann sé luíochán roimhe.9ok, Uime sin, is mar seo a deir Tiarna na Slua:«Féach, dearbhóidh mé anois iad sa soitheach leáite nó céard eile a dhéanfaidh mé, mar gheall ar a n-olcas?qn[, Leatrom ar muin leatroma! cealg ar muin ceilge!Diúltaíonn siad aithne a thabhairt don Tiarna.?mw, Meallann gach aon acu a chéile,ní labhraíonn siad an fhírinne.Mhúin siad dá dteanga bréaga a rá,tá siad truaillithe agus níl aithrí ag teacht leo.Ll, Bíodh gach aon duine san airdeall ar a chara;ná taobhaigh le do dheartháir,mar go deimhin is forghabhálaí gach deartháir,is cúlghearrthóir dícheallach gach cara.?kw, Claonann siad a dteanga ar nós bogha;ní fírinne ach bréaga atá in uachtar sa tír;téann siad ó olc go holc.Diúltaíonn aithne a thabhairt don Tiarna.ejC, Nach trua gan bothán fear taistil agam san fhásach,2 go bhfágfaidh mé mo phobal,go n-imeoidh mé i bhfad uathu!Óir is adhaltranaigh iad uile,agus buíon daoine fealltacha. 1 i , 8:23 Cé a dhéanfaidh foinse de mo cheann,agus de mo shúile tobar deor,a bhfuil de mhairbh as iníon mo dhaoine?Ah{,Nach bhfuil íocshláinte feasta i nGileád?Nach bhfuil aon lia ann?Cad chuige mar sin nach ndéanann sé aon dul ar aghaidh,an leigheas seo iníon mo dhaoine?g,Mar gheall ar ghortú iníon mo dhaoinetá mise gortaithe freisin,is dubhach liom mo shaol, beireann eagla greim orm.fy,Chuaigh an fómhar tharainn,tá deireadh leis an samhradh,agus níor tugadh tarrtháil orainn!4ea,Éist! Tá guth iníon mo dhaoine ag éamhó cheann ceann na tíre,«Nach bhfuil an Tiarna a thuilleadh i Síón?Nach bhfuil a Rí inti níos mó?» (Cad chuige ar bhrostaigh siad mise chun feirgelena n-íola greanta,leis na náideanna iasachta seo?)2d_,Tá dólás orm, titeann mo chroí ionam.Oc,Is ea, cuirim chugaibh anoispéisteanna agus nathracha nimhenach ngéilleann d' orthaí;bainfidh siad greim asaibh an Tiarna a labhraíonn [a bheidh gan leigheas].»nbU,«Tá cuachaíl a n-eachra le clos ó Dhán;creathnaíonn an tuath uilele fuaim sheitreach a staileanna.Tagann siad a mhilleadh na tíre agus a bhfuil inti,na mbailte agus gach a gconaíonn iontu.a ,Bhí súil againn le síocháin ach níor tháinig maith ar bith,le haimsir shlánaithe, ach féach an scéin!k`O,Cruinnígí! Déanaimis isteach sna bailte daingneagus faighimis bás iontu,mar cinntíonn an Tiarna ár nDia an bás dúinn;tugann sé uisce nimhe dúinn le hól,óir pheacaíomar ina aghaidh._5, Ba mhaith liom dul a bhaint fómhair ann, a deir an Tiarna.Ach níl fíonchaora ar an bhfíniúin,ná figí ar an gcrann figíagus na duilleoga féin, tá siad feoite.Mar sin é óir thug mise sladairí orthule slad a dhéanamh orthu.»[^/, Náire ba chóir a bheith orthumar gheall ar a n-imeachtaí gránna.Beag an baol! Níl ciall do náire acu,ní mó is féidir leo lasadh.Ar an ábhar sin, mar a thiteann daoine eile,titfidh siadsan freisin;teilgfear anuas iad nuair a thiocfaidh mise ar cuairt acu,a deir an Tiarna. ], Is gan mhairg a chóiríonn siad créacht mo phobailá rá: 'Síocháin! Siocháin!' agus níl aon síocháin ann.)\K, Tabharfaidh mé mar sin a mná céile do fhir eile,a bhfearainn do shealbhóirí nua,óir gach aon díobh ón té is lú go dtí an té is mó,santaíonn sé an brabach mí-ionraic;an sagart agus an fáidh araon,cleachtaíonn siad caimiléireacht.M[, Beidh náire ar na daoine críonna,beidh mearbhail orthu agus díomá.Féach, cé mar a dhiúltaigh siad do bhriathar an Tiarna!Cén tairbhe dóibh mar sin a gcríonnacht??Zw,Nach dána an mhaise daoibh a rá: 'Táimid críonna,agus is againn atá dlí an Tiarna' ?Féach, cé mar a falsaíodh éle peann bréagach na scríobhaithe.\Y1,Fiú amháin an chorr bhán sa spéirbíonn fios a haimsire aici;comhairíonn an turtúr, an fháinleog, an chorr ghlas,am a dteachta.Ach ní fheadar mo dhaoine rialú an Tiarna.X%,D' éist mise go haireach,níl an chaint cheart acu;ní dhearna aon duine aithrí ina olcá rá: 'Céard tá déanta agam?' Mar a réabann an t-each chun cathais mar sin a théann gach aon duine amú ag leanacht a chúrsa féin.%WC,Cad chuige go leanann an pobal seo de bheith ag séanadh,i gcónaí ag séanadh?Leanann siad den seachrán agus diúltaíonn siad filleadh.9Vk,«Déarfaidh tú leo: Is mar seo a deir an Tiarna:Má thiteann tú, nach féidir leat éirí arís?má théann tú amú, nach bhféadann tú fílleadh athuair?&UE,Agus béarfar bás de rogha ar bheatha leis an méid a bheidh fágtha den droch-mhuintir seo uile, cibé áit a ndíbreoidh mise iad, a deir Tiarna na Slua..TU,Déanfar iad a spré i bhfianaise na gréine, na gealaí, agus slua neimhe uile, a b' ionúin leo agus dá ndearna siad fónamh, a lean siad, a n-iarr siad comhairle orthu, agus a d' adhar siad. Ní chruinneofar ná ní adhlacfar arís iad ach beidh siad chun aoiligh ar chraiceann na talún.TS #,«Nuair a thiocfaidh an t-am sin an Tiarna a labhraíonn tabharfar amach as a n-uaigheanna cnámha ríthe Iúdá, cnámha na bprionsaí, na sagart, na bhfáithe agus áitritheoirí Iarúsailéim.JR ,"Coscfaidh mé guth an tsubhachais agus na lúcháire, glór an fhir nuaphósta agus na brídeoige i mbailte Iúdá agus i sráideanna Iarúsailéim, óir déanfar fásach den dúiche ar fad.»Q,!beidh corpáin na ndaoine seo ina mbia ag éanlaith an aeir agus ag beithígh na talún, agus ní bheidh fear a ruaigthe ann.EP, Mar sin tá na laethanta ag teacht an Tiarna a labhraíonn nach dtabharfar Toifit air níos mó ná Gleann Bein Hionnom, ach Gleann an Áir. Déanfar a n-adhlacah i dToifit, cheal spáis;/OW,Thóg siad áit ard Thoifit i nGleann Bein Hionnom, do loscadh a gclann mhac agus a n-iníonacha sa tine; rud nár ordaigh mise riamh ná níor tháinig i mo chroí.2N],«Sea, rinne clann mhac Iúdá an rud nach dtaitníonn liom an Tiarna a labhraíonn chuireadar a ngráiniúlachtaí sa Teampall a ghairtear i m' ainmse, á thruailliú.(MI,Gearr díot do thrilse, caith uait iad.Tóg suas caoineadh ar na harda loma.Óir tharcaisnigh an Tiarna, thréig sé, ál a fhuathaíonn sé.':Lm,Mar sin déarfaidh tú é seo leo: 'Seo é an cine nach n-umhlaíonn do ghuth an Tiarna, a nDia, agus nach ngabhann smacht. D' éag an fhírinne, gearradh amach í óna mbéal.K),Ar an ábhar sin déarfaidh tú na briathra seo uile leo, ach ní éistfidh siad sin leat; gairfidh tú orthu, ach ní fhreagróidh siad thú.J/,Ina dhiaidh sin níor éist siad liom, ná níor thug siad aon aird orm, ach chruaigh siad a muineál. Rinne siad níos measa ná a n-aithreacha.-IS,Ón lá a tháinig bhur n-aithreacha amach as críoch na hÉigipte go dtí inniu chuir mé chugaibh gan scor, lá i ndiaidh lae, mo sheirbhísigh uile, na fáithe..HU,Ach níor éist siad liom ná níor thug siad aird orm; ach lean siad i gcomhairlí a ndrochchroí féin, dhiúltaigh aghaidh a thabhairt orm ach thug liom a gcúl.[G/,Is mar seo a d' ordaigh mé dóibh: Éistigí le mo ghlór, agus beidh mise i mo Dhia agaibhse, agus beidh sibhse in bhur bpobal agamsa. Siúlaigí ar feadh na slí a ordaím daoibh, agus beidh an rath oraibh.'FG,Óir níor labhair mise ná níor thug mise aon ordú dóibh i dtaobh ofrálacha ná íobairtí an t-am ar thug mé bhur n-aithreacha as talamh na hÉigipte.E),Is mar seo a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael: «Cuirigí bhur n-ofrálacha loiscthe i gcionn bhur n-íobairtí agus ithigí an fheoil ar fad.cD?,Dá bhrí sin, is mar seo a deir an Tiarna Dia: Doirtfear mo fhearg agus mo chuthach ar an áit seo, ar dhuine agus ar ainmhí, ar chrainn na tuaithe agus ar thorthaí na talún; loscfaidh sé agus ní mhúchfar é.»C,An ormsa dáiríre a dhéanann siad a n-olc an Tiarna a labhraíonn nach orthu féin go deimhin a dhéanann siad sin, á mearú féin?\B1,Cruinníonn na leanaí brosna, deargann na haithreacha an tine, suaitheann na mná an taos le cácaí a dhéanamh do bhanríon neimhe; agus, le holc ormsa, doirteann siad amach ofrálacha dlí do dhéithe eile.lAQ,Nach bhfeiceann tú céard tá á dhéanamh acu i mbailte Iúdá agus i sráideanna Iarúsailéim?@!,«Agus thusa, ná guighse ar son na ndaoine seo, ná tóg achainí ná urnaí ar a son; ná cuir impí ormsa, mar ní éisteoidh mé leat.o?W,Teilgfidh mé as mo radharc sibh, mar a theilg mé bhur ndeartháireacha uile, síol Eafráim ar fad.@>y,uime sin déanfaidh mé leis an Teampall seo a ghairtear i m' ainm, ina bhfuil bhur muinín, agus leis an áit a thug mé daoibh agus do bhur n-aithreacha, mar do rinne mé le Sileo._=7, Agus anois, de bhrí go ndearna sibh na peacaí seo uile an Tiarna a labhraíonn agus gur dhiúltaigh sibh éisteacht nuair a labhair mé go moch agus go mall, agus nár fhreagair sibh nuair a ghlaoigh mé oraibh,#<?, «Téigí anois don ionad liom a bhí i Sileo, áit ar shuigh mé m' ainm an chéad uair; féachaigí céard a rinne mé i ndíol olc mo phobail Iosrael.;), An Teampall seo a ghairtear i m' ainmse, an bhfuil sé ina phrochóg ladrann dar libhse? Ach ní dall atá mise is é an Tiarna a labhraíonn.M:, Agus ansin teacht agus seasamh i mo láthair sa Teampall seo a ghairtear i m' ainm, agus a rá: Anois táimid slán sábháilte sábháilte chun leanacht de dhéanamh na gráiniúlachta seo uile!99k, An ndéanfaidh sibh goid, an ea, agus marú, adhaltranas, agus mionna bréige a thabhairt, agus túis a loscadh do Bhál, agus imeacht i ndiaidh déithe eile nach fios daoibh?J8 ,Ach seo sibh ag cur muiníne i mbriathra mealltacha gan tairbhe.e7C,más ea, fanfaidh mise libh sa dúiche a thug mise anallód do bhur n-aithreacha go brách.F6,gan sochar a bhaint as an strainséir, an dílleachta agus an bhaintreach (agus gan fuil neamhchiontach a dhoirteadh san áit seo), gan dul i ndiaidh déithe eile chun bhur ndochair féin,u5c,Ach má leasaíonn sibh bhur n-iompar agus bhur ngníomhartha, má chaitheann sibh go cothrom lena chéile,4w,Ná taobhaigí leis na briathra mealltacha seo: Seo é sanctóir an Tiarna, sanctóir an Tiarna, sanctóir an Tiarna!3,Is mar seo a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael: Leasaigí bhur n-iompar agus bhur ngníomhartha agus fanfaidh mise libh san áit seo.W2',«Téigh agus seas i ngeata Theampall an Tiarna agus fógair an teachtaireacht seo. Abair: Éistigí le briathar an Tiarna, a fheara uile Iúdá, a thagann isteach sna geataí seo chun an Tiarna a adhradh.R1 ,An briathar a tháinig go Irimia ón Tiarna, mar seo a ghabh sé:e0C,Airgead diúltaithe a thugtar orthu,agus go deimhin dhiúltaigh an Tiarna dóibh!»-/S,Séideann na boilg go fíochmhargo ndéana an tine an luaidhe a dhó.Is díomhaoin don fhear leáite a shaothar,ní ghlantar an conamar as.].3,Is tréigtheoirí ceanndána iad uile,ag siúl rompu le lucht tromaíochta.|-q,Cheap mé thú i do mheisiúnóir ar mo phobal,le go mbeadh a fhios agat agus go meisiúnófá a n-iompar.,,Crioslaigh thú féin i sacéadach,ó a iníon mo dhaoine,únfairtigh thú féin i luaithreach,déan olagón mar a dhéanfá ar son aonmhic,caoineadh róghéar.Óir tá an scriosadóir ag teacht go tobann orainn.+7,Ná himígí amach faoin tuath,ná siúlaigí ar na bóithre,óir tá claíomh an namhad ann,agus scanradh ar gach aon taobh.*,Chualamar an scéala;titeann ár lámha go faonlag,rug doigh greim orainn,pian mar a bheadh ag bean le híona.) ,tá bogha agus gath i ngreim acu,tá siad cruálach, míthrócaireach;is cosúil a bhfuaim le búiríl na farraige;tá siad ag marcaíocht ar eachra,tá gach fear acu in eagar cathai d' aghaidhse, a iníon Shíón.((I,Is mar seo a deir an Tiarna:«Anois tá cine ag teacht ón tír thuaidh,ó chríocha imigéiniúla na talúngluaiseann náisiún mór;s'_,Dá bhrí sin mar seo a deir an Tiarna:' Cuirfidh mé cip thuislithe roimh an bpobal seole go dtitfidh siad orthu;an t-athair agus an mac in éineacht,an chomharsa agus an cara, caillfear iad uile.' »9&k,Nach cuma liomsa túis anall ó Sheabá,nó giolcóg chumhra ón imigéin?Ní taitneamhach bhur n-ofrálacha loiscthe,ní milis liom bhur n-íobairtí.7%g,Éist, a thalaimh,táim ag breith tubaiste ar an bpobal seo:de bhrí nár éist siad le mo bhriathra,agus, maidir le mo reacht, dhiúltaigh siad dó.y$k,Cluinigí mar sin, a chiníocha,bíodh a fhios agaibh, a oireachtais,céard tá i ndán dóibh.~#u,Chuir mé fir faire ar mhaithe leo:éistigí le glor an stoic!Ach dúirt siadsan: 'Ní éisteoimid.'",Is mar seo a deir an Tiarna:«Seasaigí i mbealaí an tseansaoilcuirigí tuairisc na seanchasáncé acu ab ea an tslí mhaith? Siúlaigí inti ansinagus gheobhaidh sibh suaimhneas.Ach dúirt siadsan: 'Ní shiúlfaimid inti.'U!#,Náire ba chóir a bheith orthu mar gheall ar a n-imeachtaí gránna.Beag an baol! Níl ciall do náire acu,ní mó is féidir leo lasadh.Ar an ábhar sin mar a thiteann daoine eile,titfidh siadsan freisin;teilgfear anuas iad nuair a thiocfaidh mise ar cuairt acu a deir an Tiarna.» ,Is gan mhairg a chóiríonn siad créacht mo phobail,á rá: 'Síocháin! Síocháin!' ,ach níl aon síocháin ann.=s, Santaíonn gach aon díobh an brabach mí-ionraic,ón té is lú go dtí an té is mó;an sagart agus an fáidh araon,déanann siad uile bearta bréagacha.C, Fágfar faoi dhaoine eile a dtithe,a bhfearann agus a mná in éineacht.Sínfidh mise amach mo lámhar dhúchasaigh na tíre seo an Tiarna a labhraíonn.>u, Tá mé lán d' fhearg an Tiarnatáim tuirseach de bheith á coinneáil istigh.«Doirt amach mar sin é ar na leanaí sa tsráid,agus ar oireachtas na n-ógfhear in éineacht.Tógfar uile iad: an fear agus an bhean,an seanóir liath agus an té atá lán de laethanta., Cé leis a labhróidh mise,cé dhó a dtabharfaidh mé rabhadh le go gcluine siad?Is follas go bhfuil a gcluasa dúnta,ní fhéadann siad éisteacht.Is follas gur suarach leo briathar an Tiarna,níl dúil acu ann.X), Is mar seo a deir Tiarna na Slua:«Deasc fuíoll Iosrael,deasc é mar a dhéanfá le fíniúin;mar a dhéanfadh an fómharaí fíonchaor,cuir do lámh arís sna craobhacha.»,Gabhsa rabhadh, a Iarúsailéim,ar eagla go n-iompóinn uait,agus fásach a dhéanamh díot, tír gan áitritheoirí.X),Amhail mar a choinníonn tobar a uisce úr,coinníonn sise a mailís úr.Foréigean agus milleadh a bhíonn le clos inti;i mo fhianaise i gcónaíbíonn galair agus cneácha.P,Óir is mar seo a deir Tiarna na Slua:«Gearraigí síos na crainn,tógaigí móta in aghaidh Iarúsailéim;is í Cathair na mBréag í,gan inti ina lár ach leatrom.]3,«Faoi airm! Déanfaimid ionsaí faoi oícheagus scriosfaimid a páláis.»L,«Gléasaigí cath uirthi! Faoi airm!Déanaimis ionsaí uirthi i lár an lae ghil.» «rí mhairg dúinne! Tá an lá ag imeacht tharainn,tá néalta nóna ag síneadh.»#,Tagann aoirí lena dtréada ina coinne.Shuíodar a mbothanna timpeall uirthi.Tá gach fear acu ag iníor ina rogha ceapach.O,An gcuirfimid iníon Shíón i gcomparáidle féarach cumhra?o Y,Teithigí le bhur n-anam a chlann Bhiniáimin as lár IarúsailéimSéidigí an stoc i dTeacóa, ardaígí bratach i mBéit hac Ceirim!Óir tá tubaiste ag bagairt as an Tuaisceart,díobháil mhór.E,tairngreann na fáithe go bréagach,teagascann na sagairt ar a gcomhairle féin.Agus is maith le mo phobal é.Ach i ndeireadh na cúise, céard a dhéanfaidh sibh?=u,Tá nithe aduafara, uafásacha á ndéanamh sa tír;1[,An é nach gcaithfidh mé nithe dá shórt a chúiteamh leo an Tiarna a labhraíonn ná mo dhíoltas a agairtar a leithéid seo de náisiún?»Y+,d' éirigh siad méith agus sleamhain.Go deimhin níl teorainn leo le holcas,níl meas acu ar an gceart,ní trua leo cás an dílleachta,cúis na mbocht, ní chosnaíonn siad.1,Mar a bheadh cliabhán ann lán d' éanlaithamhlaidh sin tá a dtithe lán de chreach;d' éirigh siad mór agus saibhir dá bharr,' G,Is ea, tá drochdhaoine le fáil i measc mo phobail;spréann siad a líonta;fearacht éanairí cuireann siad dol,agus gabhann daoine.` 9,Thóg bhur gcionta nithe maithe uaibh,ghiorraigh bhur bpeacaí na fabhair seo.i K,Ní dúirt siad ina gcroí: 'Seo anois, bíodh eagla an Tiarna, ár nDia orainn;tugann sé fearthainn go luath, agus go déanach gach bliain go tráthúil,coimeádann dúinn seachtainí cinnte an fhómhair.'s _,Ach tá croí ainrianta, easumhal ag an bpobal seo;d' éirigh siad amach is maith chuige sin iad!_ 7,Nach bhfuil aon eagla oraibh romhamsa? an Tiarna a labhraíonn An é nach gcreathnóidh sibh i mo láthairse,mise a chuir an gaineamh ina theorainn don fharraige,ina chlaí buan nach bhfuil aon dul thairis;tiomáineann na tonnta ach ní bheireann bua,tonngháireann siad, níl dul thairis acu./,«Éistigí seo anois, a phobal dallintinneach gan tuiscint, ag a bhfuil súile agus nach bhfeiceann,cluasa agus nach gcluineann. ~ }|<{{zRyxxw!v'uttssYrrrqppdp.onmmlk/jihhMgfedd-cc baaZ``_]^^$]F\n[ZjZY,XfWKV2TTSQQkPOOMLLKJIIGFFHEEZDCNBAA?>>Z>#=<;::W99\87p6y5443A2I11//z.--c,,+7*b)((7'&&'%9$$#;""1!w ?B]f{j \;t V -O:nN[, agus déarfaidh tú leo: 'Is mar seo a deir Tiarna na Slua: Brisfidh mé an pobal seo agus an chathair seo díreach mar a bhriseann duine crúsca an photaire, nach féidir a dhéanamh slán arís.QZ, Brisfidh tú an crúsca seo i radharc na bhfear atá in éineacht leat,:Ym, Tabharfaidh mé orthu feoil a mac agus a n-iníonacha féin a ithe; íosfaidh siad a chéile i rith an léigir, sa chruóg lena gcúnglóidh a naimhde iad le fonn a maraithe.»3X_,Déanfaidh mé an chathair seo uaigneach, ina hábhar scige; beidh uafás ar an té a ghabhfaidh thairsti agus ligfidh sé fead iontais as faoina leithéid de thubaiste.W,Mar gheall ar an áit seo, taoscfaidh mé dea-chomhairle as Iúdá agus Iarúsailéim; tabharfaidh mé orthu titim le claíomh a naimhde, le láimh na droinge a iarrann a mbás; tabharfaidh mé a gcoirp mar bhia d' éanlaith an aeir agus do bheithígh na talún.)VK,Mar sin tá na laethanta ag teacht anois an Tiarna a labhraíonn nach dtabharfar Toifit, ná Gleann Bhein Hionnom níos mó ar an áit seo, ach Gleann an Áir.U1,Thóg siad áiteanna arda do Bhál san áit do loscadh a gclann mhac, rud nár aithin ná nár achtaigh mise, ná nár tháinig riamh i m' intinn.rT],De bhrí gur thréig siad mise, gur thruailligh an áit seo, gur loisc túis inti do dhéithe eile nárbh aithnid dóibh féin, ná dá n-aithreacha, ná do ríthe Iúdá riamh cheana. Líon siad an áit seo le fuil neamhchiontaigh. S,Abair: 'Éistigí le briathar an Tiarna, a ríthe Iúdá agus a áitritheoirí Iarúsailéim! Is mar seo a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael: Táim ag breith a leithéid d' anachain ar an áit seo, agus cibé duine a chluinfidh é, beidh tormán ina chluasa.R,Imigh amach i dtreo Gleann Bhein Hionnom, go béal Gheata na Sligí Cré. Fógair ansin na briathra a inseoidh mise duit.Q ',Ansin dúirt an Tiarna le Irimia: «Imigh agus ceannaigh crúsca cré. Beir leat roinnt de sheanóirí an phobail agus de na sagairt.P,Ach, a Thiarna, tá fios a gcomhairlí uile agat,do mo mharú.Ná maith a n-éigeart, ná scrios a bpeaca amach as do radharc.Coinnigh a léirmhilleadh i gconaí i d' aigne,nuair a thiocfaidh an lá a n-agróidh tú d' fhearg orthu.RO,Go gcluintear scread maidine as a dtithenuair a bheireann tusa foghlaithe go tobann orthu.Óir thochail siad clais ghafa do mo ghabháilse;d' fholaigh siad líonta do mo chosa.!N;,Ar an ábhar sin seachaid a gclann mhac don ghorta;tabhair suas iad do bhéal an chlaímh.Go raibh a mná céile gan sliocht,go bhfágtar ina mbaintreacha iad.Go n-éaga a bhfir den phlá;go dtite a n-ógánaigh leis an gclaíomh sa chath.WM',Ar chuí ceart a chúiteamh le holc?(Mar tá siad ag tochailt poill do m' anam.)Cuimhnigh gur sheas mé i d' fhianaiseag labhairt ar a son,le go n-iompóinn d' fhearg uathu.XL),Tabhair cluas dom, a Thiarna,éist le céard tá á rá ag mo naimhde.=Ks,«Téanaigí,» a dúirt siad, «déanaimis cogar ceilge i gcoinne Irimia; ní bheidh ganntanas teagaisc ar an sagart dá uireasa, ná ní imeoidh comhairle ar an eagnaí, ná an briathar ar an bhfáidh. Téanaigí, buailimis é lena theanga féin; éistimis le gach focal dá dtagann as a bhéal.»1J[,Mar a dhéanfadh an ghaoth anoirscaipfidh mé iad roimh an namhaid.Tabharfaidh mé cúl dóibh agus ní hí m' aghaidh,ar lá a dtruamhéile.»2I],Déanfaidh siad a ndúiche uaigneach;déanfar ábhar fonóide di go deo;an té a rachaidh thairsti beidh uafás airagus craithfidh sé a cheann.H,Ina dhiaidh sin dhearmad mo phobal mise!Loscann siad a dtúis do neamhní!D' imigh a gcosa uathu ar a slí dóibh,ag gabháil na seanbhóithre,ag siúl dóibh sna cosáin chama,ar bhealaí gan aon mhéar ar eolas. G9,An n-imíonn sneachta na Liobáineón gcarraig bheannach?An dtéann na huiscí maorgaa bhíonn ag sní san fhuarthan i ndísc?BF}, «Dá bhrí sin is mar seo a deir an Tiarna:Fiafraígí anois i measc na náisiúncé chuala a leithéid seo:Rinne maighdean Iosrael gníomh rófhuafar.?Ew, Ach déarfaidh siadsan: 'Cé an mhaith caint? Is fearr linn déanamh mar is toil linn féin; tá ar intinn ag gach fear againn déanamh de réir chomhairle a dhrochchroí féin.' »XD), Labhair anois, ar an ábhar sin, le fir Iúdá agus le háitritheoirí Iarúsailéim: 'Is mar seo a deir an Tiarna: Éistigí, tá briseadh á chumadh agam in bhur n-aghaidh, tá tubaiste daoibh á ceapadh agam. Filligí mar sin, gach uile dhuine agaibh, ó bhur n-imeachtaí gránna, leasaigí bhur n-iompar agus bhur ngníomhartha.'*CM, ach má dhéanann an cine sin olc i mo radharc, agus mura n-umhlaíonn siad do mo ghuth, bíonn aithrí orm faoin maith a bhí ar intinn agam a bhronnadh orthu.[B/, Uaireanta eile, ordaím i dtaobh cine, nó ríochta, a thógáil agus a phlandú;$AA,ach má fhilleann an cine sin, ar ar thug mé daorbhreith, óna n-oilc, ansin tagann malairt intinne chugamsa i dtaobh an oilc a bhí ceaptha agam dóibh.d@A,Uaireanta ordaím i dtaobh cine, nó ríochta, a dtarraingt aníos, a leagan, a scriosadh;f?E,«rí theach Iosrael, nach bhféadaimse a dhéanamh libhse mar a dhéanann an potaire seo? an Tiarna a labhraíonn Sea, faoi mar atá an chré i láimh an photaire, is mar sin atá sibhse i mo láimhse, a theach Iosrael.:>o,Ansin tháinig an briathar seo ón Tiarna chugam:4=a,Agus ní raibh uair dár milleadh an soitheach cré a bhí á dhéanamh ag an bpotaire nach ndearna sé arís é ina shoitheach eile, mar is nós le potairí a dhéanamh._<7,Chuaigh mé síos mar sin go teach an photaire, agus bhí sé ann ag obair ag a roth.~;u,«Éirigh, imigh síos go teach an photaire; is ansin a thabharfaidh mé le cloisteáil duit a bhfuil le rá agam.»<: u,An briathar a tháinig go Irimia ón Tiarna:9,Ach mura n-éisteann sibh liomsa i dtaobh naomhú na sabóide agus gan ualach a iompar ag dul geataí Iarúsailéim isteach lá na sabóide, cuirfidh mise ansin a geataí trí thine; loscfaidh an tine páláis Iarúsailéim agus ní mhúchfar í.' »8,Tiocfaidh siad as bailte Iúdá, as na ceantair thart ar Iarúsailéim, as tír Bhiniáimin, as an Achréidh, as na sléibhte agus as an Neigib, ag tabhairt ofráil loiscthe agus íobairtí, tabhartas bia agus túise, agus íobairtí molta i dTeampall an Tiarna.47a,ansin tiocfaidh i gcrích go leanfaidh ríthe a bheidh ina suí i ríchathaoir Dháiví ag dul isteach i ngeataí na cathrach seo, ag marcaíocht ar charbaid agus eachra, iad féin agus a n-airí, in éineacht le fir Iúdá agus cathróirí Iarúsailéim. Agus áitreofar an chathair seo go brách.U6#,Ach má éisteann sibh go dúthrachtach liomsa an Tiarna a labhraíonn agus gan ualach a bhreith trí gheata na cathrach seo lá na sabóide, ach lá na sabóide a naomhú agus gan obair a dhéanamh ann,5,Ní chluinfidís, ní thabharfaidís aird, d' éiríodar chomh ceanndána sin nach n-éistfidís agus nach ngabhfadh teagasc.24],Ná hiompraígí ualach amach as bhur dtithe lá na sabóide, agus ná déanaigí obair ar bith. Naomhaígí lá na sabóide mar a d' ordaigh mise do bhur n-aithreacha.33_,Is mar seo a deir an Tiarna: Más maith libh a bheith beo, ná hiompraígí ualach lá na sabóide ar chuntar ar bith agus ná tugaigí geataí Iarúsailéim isteach é.D2,Abair leo: 'Éistigí le briathar an Tiarna, sibhse a ríthe Iúdá, agus sibhse pobal uile Iúdá freisin, agus sibhse, cathróirí uile Iarúsailéim, a théann na geataí seo isteach.51c,Is mar seo a dúirt an Tiarna liomsa: «Imigh agus seas i nGeata Chlann an Phobail ina dtagann ríthe Iúdá isteach agus amach agus i ngeataí uile Iarúsailéim.90k,Cloítear lucht mo ghéarleanúna, ach ná cloítear mise;cuirtear scéin orthusan, ach ní ormsa.Tabhair lá an oilc orthusan, scrios iad le scrios faoi dhó!H/ ,Ná bí i do uafás domsa, tusa, is dídean dom i lá an oilc.\.1,Ach maidir liomsa,níor spreag mé riamh thú chun an oilc,ní mó ba mhian liom an lá mairgneach,tá a fhios seo agatsa;ní raibh an rud a tháinig as mo bhéal i bhfolach ort.w-g,Féach, deir siad liom gan scor:«Cá bhfuil briathar an Tiarna?Tagadh sé i gcrích anois.»,3,Slánaigh mé a Thiarna, agus beidh mé slán go cinnte,sábháil mé agus beidh mé sábháilte,óir is tú amháin mo [dhóchas].i+K, Ó, a Thiarna, a Dhóchas Iosrael!Beidh náire ar gach aon a thréigeann thusa,na daoine a iompaíonn uaitsesracfar ó fhréamh iad as an tír,de bhrí gur thréig siad foinsí an uisce bheo.j*M, Is ríchathaoir ghlórmhar,suite in airde ó thosach,áit ár sanctóra.n)U, Gorfaidh an phatraisc uibheacha nár rug sí,is mar sin don fhear a bhain saibhreas. agus nach le ceart;ní mór dó scarúint leis i lár a laethanta,agus ina chríoch dhéanach fágfar ina amadán é.»*(M, Mise, an Tiarna, scrúdaím an croí, dearbhaím na duáin,a thabhairt do gach aon fhear de réir a iompairagus de réir toradh a ghníomhartha.|'q, Tá an croí cealgach thar gach rud eile,agus urchóideach lena chois;cé a fhéadann é a ransú?9&k,Is cosúil é le crann atá lámh le huisce,agus a shíneann a fhréamhacha amach leis an sruth;ní bhíonn sé i bhfaitíos roimh lá an bhrothaill,mar fanann a dhuilliúr glas;ní bhíonn sé buartha i mbliain an tarta,mar ní éiríonn as torthaí a thabhairt.i%K,Is beannaithe an fear a chuireann a mhuinín sa Tiarnaagus arb é an Tiarna a dhóchas.P$,Is cosúil é le grágán tóir san fhásach;má thagann maith ní fheiceann sé í;cuireann sé faoi in áiteanna dóite an fhásaigh,i bhfearann saillte atá gan áitreabh.J# ,Is mar seo a deir an Tiarna:«Is mallaithe an fear a chuireann a mhuinín i nduine,agus a bhíonn i dtuilleamaí na feola,agus a iompaíonn a chroí ón Tiarna.Y"+,Caithfidh tú scaradh le d' oidhreacht a thug mise duit;tabharfaidh mé i ndaoirse thú do do naimhdeóir d' fhadaigh mo fhearg tine a loscfaidh go brách,i dtír nach aithnid duit.»{!o,Tabharfaidh mé do mhaoin agus do chiste mar chreachmar íocaíocht ar do pheacaí uile ar fud do thíre. ,(a n-altóirí agus a gcuaillí coisricthe, ag gach crann craobhach, ar na cnoic arda, ar na sléibhte, amuigh faoin tuath).8 k,«Tá peaca Iúdá scríofa le peann iarainn,tá sé greanta le rinn diamaint ar chlár a gcroíagus ar chorra a n-altóirí mar fhianaise ina n-éadanJ ,«Éist anois, tabharfaidh mé orthu admháil,tabharfaidh mé orthu an uair seomo lámh agus mo neart a admháil;agus aithneoidh siad ansin gurb é an Tiarna m' ainm.»kO,An bhféadann duine déithe a dhéanamh dó féin?Más ea, ní déithe iad in aon chor!»-,Ó a Thiarna, mo neart, mo dhaingean,mo chúl dídine i lá na hainnise!Tiocfaidh na náisiúin ó theorainn na talúnagus déarfaidh siad:«Níor ghabh ár n-aithreacha d' oidhreacht ach bréaga,díomhaoinis agus nithe gan tairbhe.=s,Cúiteoidh mé a gciontacht agus a bpeaca faoi dhó, de bhrí gur thruailligh siad mo dhúiche le conablacha a nithe fuafara, is líonadar m' oidhreacht lena ngráiniúlachtaí.»{o,Óir tá mo shúile ar a n-imeachtaí uile, níl siad ceilte orm, ní mó tá a gcionta i bhfolach ar mo shúile.s_,«Seolfaidh mé anois mórán iascairí an Tiarna a labhraíonn agus tabharfaidh siad ar barr iad; ansin, seolfaidh mé mórán sealgairí agus déanfaidh siad a bhfiach ó gach uile shliabh, as gach cnoc, amach as poill na gcarraig.H ,ach: 'Go maire an Tiarna a thug clann Iosrael as an tír thuaidh agus as gach uile thír inar dhíbir sé iad.' Tabharfaidh mise ar ais iad go dtí an fearann céanna a thug mise dá sinsir.;o,«Féach, mar sin, go bhfuil na laethanta ag teacht an Tiarna a labhraíonn nach ndéarfaidh daoine níos mó: 'Go maire an Tiarna a thug clann Iosrael as críoch na hÉigipte!'q[, Mar sin teilgfidh mé as an tír seo sibh go tír nach aithnid daoibh féin ná do bhur n-aithreacha; déanfaidh sibh fónamh ansin do dhéithe eile, de lá agus d' oíche, agus ní thaispeánfaidh mise fabhar daoibh a thuilleadh.'0Y, Agus rinne sibhse níos measa ná bhur n-aithreacha. Féach, siúlann gach uile dhuine agaibh de réir chomhairlí a chruachroí oilc féin agus ní éisteann liomsa.r], Ansin déarfaidh tú leo: 'Is ar an ábhar gur thréig bhur n-aithreacha mé an Tiarna a labhraíonn agus gur shiúil siad i ndiaidh déithe eile, á n-adhradh agus ag fónamh dóibh. Thréig siad mise agus níor choinnigh mo dhlí.#, Nuair a inseoidh tú na briathra seo uile don phobal seo agus a déarfaidh siadsan leatsa: 'Cén fáth ar fhógair an Tiarna an anachain uafásach seo inár n-aghaidhne? Céard é ár n-éigeart? Céard é an peaca atá déanta againn in aghaidh an Tiarna, ár nDia?'M, Óir is mar seo a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael: Coscfaidh mé anois in bhur radharc, in bhur laethanta féin, guth na súgachta agus na lúcháire, guth an fhir nuaphósta agus na brídeoige.Y+,Agus ná téigh isteach i dteach an fhéasta chun suí leo, chun ithe agus ól.+,Ní bhrisfear aon arán don fhear caointe á chomhfhortacht ar son na marbh: ní mó a ofrálfar cupán sóláis dó i mbás athar ná máthar.7,Éagfaidh an mór agus an beag sa tír seo gan adhlacadh ná caoineadh; ní ghearrfaidh daoine iad féin, ní bhearrfaidh siad a gcloigeann ar a son.hI,Sea, is mar seo a deir an Tiarna: Ná téigh isteach i dtigh an tórraimh le go ndéana tú caoi agus truamhéil leo; mar thóg mise mo shíocháin ón bpobal seo an Tiarna a labhraíonn mo shíocháin agus mo thruamhéil. ,Éagfaidh siad de ghalra marfacha, ní chaoinfear iad agus ní adhlacfar iad, beidh siad mar aoileach spréite ar an talamh; marófar iad leis an gclaíomh agus le gorta, agus beidh a gcoirp ina mbia d' éanlaith an aeir agus do bheithígh na talún.N ,Mar is mar seo a deir an Tiarna i dtaobh na mac agus na n-iníonacha a bhéarfar san áit seo, i dtaobh na máithreacha a bheireann iad agus i dtaobh na n-aithreacha a ghineann iad sa dúiche seo:[ /,«Ní ghabhfaidh tú bean chugat ná ní bheidh mac ná iníon agat san áit seo.3  c,Tháinig briathar an Tiarna chugam:y k,Saorfaidh mé thú as láimh an drochdhuine,agus fuasclóidh mé thú as crúba an neamhthrócairigh.»,Déanfaidh mise díotsaballa cumhdaigh práis in aghaidh an phobail seo.Troidfidh siad leat, ach ní bhéarfaidh siad bua ort,óir tá mise leat chun cuidiú leatagus chun thú a shaoradh an Tiarna a labhraíonn.1,Is mar seo a d' fhreagair an Tiarna:«Má fhilleann tú, tabharfaidh mé liom arís thú ar aimsir;agus má labhraíonn tú go huasal agus ní go suarach,beidh tú amhail mo bhéal féin.Fillfidh siadsan ortsa,ach ná fillse orthusan.K,Cad chuige a bhfuil mé ag síorfhulaingt,a bhfuil mo chneá gan leigheas, agus í doleigheasta?An mbeidh tú domsa amhail sruthán bréagacha bhfuil a uisce neamhbhuan?*M,Níor bhain mé sult riamh as suí i gcomhluadar na scigirí;mar gheall ar do láimhse orm, shuigh mé ar leithligh,óir líon tú le fearg mé.G,Nuair a tháinig do bhriathra, d' ith mise iad.Bhí do bhriathar ina ghairdeachasagus ina lúcháir do mo chroí;óir gaireadh d' ainmse orm, a Thiarna, Dia na Slua.[/,15a ar uair a thubaiste agus a anó?Is feasach duit go ndearna!15b A Thiarna, cuimhnigh ormsa, coinnigh do shúil orm,agus déan mise a dhíolt ar lucht mo ghéarleanúna.Is mall í d' fhearg; ná lig i gcrích go sciobfaí chun siúil mé.Bíodh a fhios agat gur ar do shonsa a fhulaingím masla.'G,Tabharfaidh mé i ndaoirse thú do do naimhdei dtír nach feasach duit,óir d' fhadaigh m' fhearg tinea loscfaidh thú go hiomlán.», «Tabharfaidh mé do mhaoinagus do chiste chun creiche,mar íocaíocht ar do pheacaí uile ar fud do thíre._7, An féidir le fear iarann a bhriseadh,iarann ón tír thuaidh, nó cré-umha?&E, Nach fíor é, a Thiarna, go ndearna mé mo dhícheall fónamh duit,go ndearna idirghuí leat ar mo namhaidABN: 11, 15a, 12, 13, 14, 15b, 16p~Y, Is mairg domsa, a mháthair, gur rug tú méi m' fhear caismirte agus i m' fhear achrannach don tír ar fad.Ní thugaim ar iasacht ná ní bhfaighim ar iasacht;ina dhiaidh sin mallaíonn gach aon duine mé.}), Gabhann laige an mháthair a rug mórsheisear,imíonn an spiorad aisti.Chuaigh a grian faoi agus an lá fós ann,fuair sí náire agus míchlú?Tabharfaidh mé an fuílleach díobh do chlaíomh a naimhde an Tiarna a labhraíonn.»h|I,Tá líon a mbaintreach arna mhéadúos cionn ghaineamh na farraige.Ar mháithreacha na n-ógánachtugaim an millteoir i lár na lae ghil.Tugaim anuas orthu go tobann pianpháis agus scéin.8{i,Tá siad scagtha agam le gabhlán cáitei mbailte a dtíre.Bainim díobh a gclanna, díoscaim mo dhaoineóir diúltaíonn siad filleadh óna mbealaí.Tz!,Is tú féin a thréig mise an Tiarna a labhraíonn.Thug tú cúl liom;mar sin sínim mo lámh amach i d' aghaidhle go scriosfainn thú.Tá mé tuirseach den aithreachas.y,Cé ag a bhfuil trua duit, a Iarúsailéim, cé a dhéanann comhbhrón leat,cé a sheasann le fiafraí cén chaoi bhfuil tú?' An mhéid faoi choinne na plá, chun na plá;an mhéid faoi choinne an chlaímh, chun an chlaímh;an mhéid faoi choinne an ghorta, chun an ghorta;an mhéid fáoí choinne an bhraighdeanais, chun an bhraighdeanais!'Dúirt an Tiarna liom: «Dá seasfadh Maois agus Samúéil i m' fhianaise ní fhéadfadh mo chroí téamh leis an bpobal seo! Díbir amach as mo radharc iad; imídís leo! t,An bhfuil aon cheann de dhéithe na bpágánach a thabharfadh fearthainn?An bhféadann na spéartha ceathanna a thabhairt?Ach is tusa féin é, a Thiarna.Ó a Dhia linn, is tú ár ndóchas,is tú a dhéanann gach ní acu seo.s!,Ar son d' ainmse ná diúltaigh sinn,ná tarcaisnigh ríchathaoir do ghlóire.Cuimhnigh orainn. Ná bris do chonradh linn.~ru,A Thiarna, admhaímid ár n-olcagus éigeart ár n-aithreacha;go dearfa pheacaíomar i d' aghaidhse.q#,Ar thréig tú Iúdá amach agus amach?An fuath le d' anam Síón?Cad chuige ar bhuail tú síos sinn agus gan súil le leigheas againn?Bhí súil againn le síocháin ach níl maith ar bith ansin!Le ham tarrthála ach féach scanradh!p,Má théim amach faoin tuath,féach na mairbh sínte leis an gclaíomh!Má théim isteach sa chathair,feicim an dream atá tinn le hocras;fiú na fáithe agus na sagairt,treabhann siad talamh, tá siad i mbarr a gcéille.' »So,«Abair an briathar seo leo:' Sileann deora ó mo shúilede lá agus d' oíche, gan scor,óir is mór é an leagan a baineadh as iníon mo mhuintire,buille rónimheanta.6ne,«Agus maidir leis na daoine dá ndéanann siad tairngreacht, teilgfear amach iad ar shráideanna Iarúsailéim, íobartaigh an ghorta agus an chlaímh, agus ní bhfaighfidh siad fear a n-adhlactha, iad féin ná a mná céile, ná a mic, ná a n-iníonacha. Doirtfidh mise anuas orthu a n-olc féin.m!,Ar an ábhar sin is mar seo a deir an Tiarna: Na fáithe a dhéanann tairngreacht i m' ainmse agus nach mé a chuir uaim iad, agus fós go n-abrann siad libh, nach mbeidh claíomh ná gorta sa tír seo: is le claíomh agus le gorta a thitfidh na fáithe céanna seo.l%,Ansin dúirt an Tiarna liom: «Tá na fáithe ag tairngreacht bréag i m' ainmse; ní mé a chuir uaim iad, ní mó is mé a d' ordaigh dóibh ná a labhair riamh leo. Físeanna bréige, geasadóireacht, aislingí dá ndéantús féin, sin a thairngríonn siad daoibh.Ak{, D' fhreagair mise: «Ó, a Thiarna Dia, ag seo na fáithe á rá leo: 'Ní fheicfidh sibh an claíomh, ní bheidh gorta agaibh; geallaimse daoibh síocháin daingean san áit seo.' »_j7, Má throscann siad ní éistfidh mé a n-achainí; má thairgeann siad ofráil loiscthe agus íobairt ní ghlacfaidh mé iad. Is mó is rún liom iad a scriosadh leis an gclaíomh, leis an ngorta, leis an bplá.»Vi%, Dúirt an Tiarna liomsa: «Ná guighse ar son na ndaoine seo chun maitheasa.h, Is mar seo a deir an Tiarna i dtaobh an phobail seo: «Baineann siad an oiread sin sult as dul ar seachrán nach bhfuil smacht ar a gcosa acu!» Ach ní ghabhann an Tiarna chuige iad níos mó; cuimhníonn sé anois ar a gcionta agus agróidh sé a bpeacaí orthu.hgI, Cad chuige ar cosúil thú le duine ar mearbhall,mar a bheadh laoch ann nach bhfuil cabhair ar a acmhainn?Ina dhiaidh sin, a Thiarna, tá tusa inár measc,gairtear d' ainmse orainn. Ná tréig sinn!Sf,Ó a Thiarna, a dhóchais Iosrael,a shlánaitheoir in am an anó,cad chuige ar cosúil le strainséir thú sa tír seo,mar a bheadh taistealaí ann nach bhfanann ach aon oíche?Ye+,Bíodh agus go bhfianaíonn ár n-oilc inár n-aghaidh,déan beart mar sin féin, a Thiarna, ar son d' ainm fein!Go deimhin is minic a bhíomar mídhílis,pheacaíomar i d' aghaidhse!8di,Tá saothar anála ar na hasail fhiáineina seasamh dóibh ar na cnocáin loma,mar a bheadh seacáil ann;éiríonn a súile dallta d' uireasa féir.»xci,Fiú na heilite, nach dtréigeann sí ar an réiteacha hoisín nuabheirthe, mar nach bhfuil féar ann.!b;,Diúltaíonn an talamh aon toradh a thabhairt,mar ní raibh fearthainn ann;tá anbhá ar na treabhdóirí agus folaíonn siad a gceann.1a[,Cuireann na huaisle a gcosmhuintir faoi dhéin uisce,tagann siad chun na ndabhach,agus ní bhfaigheann uisce,filleann siad gona soithí folmha.`1,«Tá Iúdá ag caoineadh,tá a bailte ag déanamh dobróinagus iad íslithe go talamh;téann éamh ó Iarúsailéim suas.N_ ,Briathar an Tiarna a tháinig go Irimia ar uair an triomaigh:z^m, d' adhaltranais, do ghártha macnasa, gráin do striapachais!Ar na cnoic faoin tuaith chonaic mé do nithe gránna.Mairg duit, a Iarúsailéim, atá go fóill neamhghlan!Cá fada duit fós ag leanúint ort mar seo?»Z]-, Ligfidh mise do chótaí aníos le d' aghaidh,le go mba léir do náire,<\q, Seo é cuid do thomhais,do thuarastal uaimse in íoc do shéanta an Tiarna a labhraíonn mar gur lig tú mise i ndearmadagus gur thaobhaigh tú le bréag._[7, Scaoilfidh mé ó chéile thú ar nós cáthaa imíonn le gaoth an fhásaigh.EZ, An bhféadann an tAetópach a chraiceann a mhalairtnó an liopard a bhreacadh?Agus tusa, an bhféadann tú maith a dhéanamh,tusa a ghnáthaíonn déanamh an oilc?EY, Má deir tú leat féin i do chroí:' Cad chuige ar éirigh na nithe seo domsa?' Is mar gheall ar mhéid d' oilca ardaíodh do chótaí agus a tugadh ainíde duit.oXW, Céard a déarfaidh tú nuair a thiocfaidh siad anuas ortmar bhuaiteoirí,an dream a mhúin tú féina bheith mar chairde agat?Nach mbéarfaidh doilíos ortfearacht mná i dtinneas clainne?[W/, «Ardaigh do shúile, a Iarúsailéim, agus féach an dreamatá ag teacht anois as an tuaisceart.Cá bhfuil an tréad a tugadh duitse uair ar iontaoibh,an tréad as a ndéanfá mórtas?3V_, Tá bailte an Neigib druidte suas,gan tarrtháil i ndán dóibh ó aon duine.Rugadh Iúdá uile ar shiúl,tógadh gach aon duine i mbraighdeanas.U5, Abair leis an rí agus leis an ríonmháthair:«Suígí in áit níos ísle,mar gur thit anuas díbhcoróin bhur nglóire.»OT, Mura n-éisteann sibh leis an rabhadh seo,caoinfidh mé go haonraic bhur n-uabhar,líonfaidh mo shúile le deora,mar go bhfuil tréad an Tiarna á dtabhairt i mbraighdeanas.~Su, Tugaigí glóir don Tiarna ár nDiasula mbéarfaidh sé dorchadas anuas,sula dtuisleoidh bhur gcosa ar na sléibhte dorcha.Tá súil agaibh le solas, ach fillfidh seisean i scáile é,déanfar de dorchacht tiubh.dRA, Éistigí, tugaigí cluas, ná bígí uaibhreachtá an Tiarna ag labhairt.[Q/, Déanfaidh mé iad a ghreadadh in aghaidh a chéile, athair agus mac in éineacht an Tiarna a labhraíonn. Ní bheidh trua agam, ní choigleoidh mé, ní dhéanfaidh mé trócaire, ach scriosfaidh mé iad.' »qP[, séard a déarfaidh tusa leo: 'Is mar seo a deir an Tiarna: Líonfaidh mé anois áitritheoirí uile na tíre seo le meisce, na ríthe a shuíonn i ríchathaoir Dháiví, na sagairt agus na fáithe, agus muintir uile Iarúsailéim.CO, «Abair leis an bpobal seo: 'Is féidir aon chrúsca a líonadh le fíon.' Agus má fhreagraíonn siad thú: 'Nach fios dúinne go deimhin gur féidir aon chrúsca a líonadh le fíon?'tNa, Óir díreach mar a theannann an crios le com duine, is mar sin ba rún domsa teach Iúdá uile a theannadh liomsa an Tiarna a labhraíonn go mbeidís ina bpobal agam, ina nglóir, ina n-onóir, ina moladh agam. Ach níor éist siad.'uMc, An pobal dona seo a dhiúltaíonn mo bhriathar a éisteacht, a imíonn de réir comhairle a gcruachroí féin, a chuaigh i ndiaidh déithe eile, a dhéanamh freastail orthu agus á n-adhradh, bídís ar nós an chreasa seo, gan mhaith.jLM, «Is mar seo a deir an Tiarna: 'Sa chaoi chéanna millfidh mé uabhar Iúdá agus Iarúsailéim.2K_, Ansin tháinig briathar an Tiarna chugam:J!, D' imigh mé ansin go dtí an Eofrataes, thochail mé agus thóg an crios as an áit ar fholaigh mé é. Bhí an crios millte, gan mhaith.+IO, Tar éis mórán laethanta dúirt an Tiarna liom: «Éirigh agus imigh leat go dtí an Eofrataes agus tóg as sin an crios a d' ordaigh mé duit a fholach ann.»fHE, D' imigh mé mar sin agus d' fholaigh mé ag an Eofrataes é mar a d' ordaigh an Tiarna dom.G1, «Tóg an crios a cheannaigh tú agus atá faoi do chom; éirigh agus imigh leat go dtí an Eofrataes agus folaigh ansin é i bpoll sa charraig.»:Fo, Tháinig briathar an Tiarna chugam an dara huair:_E7, Cheannaigh mé crios ansin mar a d' ordaigh an Tiarna dom agus chuir faoi mo chom é.D -, Dúirt an Tiarna é seo liom: «Imigh agus ceannaigh duit féin crios línéadaigh agus cuir faoi do chom é. Ach ná tum in uisce é.»C), Ach má dhiúltaíonn aon chine éisteacht, tarraingeoidh mé as a fhréamhacha é agus scriosfaidh mé an cine sin an Tiarna a labhraíonn.»[B/, Agus má thabharfaidh siad dá n-aire slí mo phobail a fhoghlaim agus mionnú i m' ainmse: Go maire an Tiarna; mar a mhúin siad siúd do mo phobal mionnú faoi Bhál, ansin beidh áit acu i measc mo phobail..AU, Ach tar éis dom iad a tharraingt amach beidh trua agam dóibh agus tabharfaidh mé ar ais iad, gach uile dhuine chun a oidhreachta, gach aon duine chun a dhúiche.u@c, Is mar seo a deir an Tiarna: «Maidir leis na drochchomharsana agam uile, a thóg i láimh an oidhreacht a bhronn mise ar mo phobal Iosrael, tarraingeoidh mé as a ndúichí anois iad. (Ach tarraingeoidh mé teach Iosrael as a lámha.)w?g, Cruithneacht a chuir siad i dtalamh,ach baineann siad dreas.Chuir siad iad féin chun saothair,ach ba é an saothar in aisce é.Loiceann barraí an fhómhair orthu,mar gheall ar fhearg an Tiarna.»X>), Tá na scriosadóirí tagthago gach cnocán lom san fhásach(óir beartaíonn an Tiarna claíomh a shlogann);ó cheann ceann na tírení bhfaigheann feoil ar bith síocháin.&=E, Rinneadh aonaránach í,áit uaigneach i mo shúile.Rinneadh fásach den dúiche ar fad,agus ní mheabhraíonn aon duine ina chroí.(<I, Scrios iomad tréadaithe mo gharraí fíniúna,shatail siad faoi chois mo chomhroinn,rinne siad m' oidhreacht shólásach ina fásach aonraic.A;{, Nó an cosúil m' oidhreacht le héan breaca mbeadh an éanlaith ag bailiú anuas uirthi ó gach taobh?Tagaigí, a bheithíocha allta,cruinnígí chun slogtha.:, Tá m' oidhreacht domsamar bheadh leon san fhoraois;búireann sí liom go fíochmhar;mar sin, fuathaím anois í.9, «Thréig mé mo theach,d' fhág mé m' oidhreacht,thug mé an rud ab ionúin liomi láimh a naimhde.X8), «Feallann do dheartháireacha féin agus teach dathar ort. Ar do chúl, lochtaíonn siad freisin thú go hoscailte. Ná cuir do mhuinín iontu nuair is cairde leat iad, mar dhea. » ABN: 11:18, 12:6, 11:197}, Má ritheann tú in iomaíocht le coisithe,agus go dtraochann siad thú,conas a rachaidh tú i gcomórtas le heachra?Má tá tú míshocair i dtír na síochána,céard a dhéanfaidh tú i bhfásra borb faoi Iordán?z6m, (Cá fada a bheidh an tír ag caoineadh, agus féar na tuaithe ag seargadh? Tá eallach agus éanlaith ag fáil bháis mar gheall ar mhailís na n-áitritheoirí.)De bhrí go n-abrann siad:«Ní fheiceann Dia ár n-iompar.»\51, Is aithnid duitse mé, a Thiarna, tá do shúile orm;dearbhaíonn tú mo chroí atá i do lámha.Tarraing amach iad mar chaoirigh chun an áir,coinnigh iad faoi choinne lá an mharaithe. >~^}||{}zyxwvutsrqqFppYoon[mllWk!jjhhff)edcbbka`__ ^]l\\&[EZcYYX W>VUTT%SvRQQPEONNMMPL:KJIIH1GFFDDCnBjA@?j>=<Gabháil agus Daoradh Irimia4ua,&Tá an leon tar éis a uachais a fhágáil,anois tá a dtír ina fhásach,de bharr an chlaímh mhillte,de bharr díbheirg fhíochmhar an Tiarna.»^t5,%tá a gceapóga ciúine scriosta,[de bharr díbheirg fhíochmhar an Tiarna].xsi,$Éist! uaill éimhe na n-aoirí,guthanna thiarnaí na dtréad!Óir mhill an Tiarna a n-iníor,Vr%,#Níl dídean anois ag na haoirí,níl éalú ag tiarnaí na dtréad![q/,"Uailligí a thréadaithe na gcaorach, éimhigí,únfairtigí ar an talamh, a thiarnaí na dtréad,óir tá laethanta bhur n-eirligh ar láimh,fearacht na reithí is deise, titfidh sibh.Hp ,!«Beidh mairbh an Tiarna sa lá sin scaipthe ó cheann ceann na cruinne. Ní chaoinfear iad; ní chruinneofar iad ná ní mó a adhlacfar iad; fanfaidh siad ar éadan na talún mar aoileach."o=, Is mar seo a deir Tiarna na Slua:' Féach, leathnaíonn an t-olc ó chine go cineéiríonn anfa mór ó imill imigéiniúla an domhain.'tna,sroicheann sé imill imigéiniúla an domhain.Óir tá an Tiarna ag cúisiú na náisiún,ag tabhairt an uile fheoil chun breithiúnais;tugann sé don chlaíomh na hurchóidigh an Tiarna a labhraíonn.'Nm,«Tairngir thusa ina n-aghaidh na briathra seo uile, agus abair leo:' Nuallann an Tiarna ón ard,labhraíonn sé óna shanctóir naofa;béiceann os ard in aghaidh a chró caorach;ligeann gáir amhail an dream a shiúlann ar na caora.Cluineann áitritheoirí uile na talún an tormán; l,Ó tá mé ag tosú ar olc a thabhairt ar an gcathair ar a dtugtar m' ainm, an dóigh libh go rachaidh sibhse gan smachtú? Go deimhin ní rachaidh, óir ansin glaofaidh mé ar chlaíomh in aghaidh áitritheoirí uile na talún Tiarna na Slua a labhraíonn.'#k?,Má dhiúltaíonn siad an cupán a ghlacadh as do láimh agus a ól, déarfaidh tú é seo leo: 'Is mar seo a deir Tiarna na Slua: Is éigean daoibh ól!Qj,«Déarfaidh tú leo: 'Is mar seo a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael: Ólaigí! Bígí ar meisce! Sceithigí! Titigí, agus ná héirigí níos mó, de bharr an chlaímh atáim a chur in bhur measc.'7ig,ríthe uile an tuaiscirt i bhfogas agus i gcéin, ceann ar cheann; agus na ríochtaí uile atá ar chlár na talún. (Maidir le rí Shéiseac, ólfaidh seisean ar deireadh.)Qh,(ríthe uile Zimrí) agus ríthe uile Éalám, agus ríthe uile Méide,Réamhrá (cf. cc. 46-51): Fís an Chupáin \, Tabharfaidh mé ar an tír sin na briathra go léir a labhair mé ina haghaidh, an uile ní dá bhfuil scríofa sa leabhar seo.»[, (Ach nuair a bheidh an seachtó bliain istigh, gearrfaidh mé pionós ar rí na Bablóine agus ar an gcine sin an Tiarna a labhraíonn san éigeart a rinne siad, agus pionós ar thír na gCaildéach freisin, agus déanfaidh mé fásach síoraí di.)Z!, Scriosfar an tír ar fad agus beidh sí ina fásach, fad a fhanfaidh siad ina sclábhaithe i measc na gciníocha go ceann seachtó bliain.&YE, «Tógfaidh mé uathu gáir an tsúgartha agus na meidhre, gártha an fhir nuaphósta agus na brídeoige, tormán na brón muilinn agus solas an lóchrainn.cX?, cuirfidh mé fios anois ar chlann uile an tuaiscirt (an Tiarna a labhraíonn ag tagairt do Nabúcadnazar rí na Bablóine, mo sheirbhíseach) agus tabharfaidh mé anuas ar an tír seo iad agus ar a háitritheoirí (agus ar na ciníocha seo uile máguaird); scriosfaidh mé iad agus déanfaidh mé uafás díobh, agus scige agus náire shíoraí.gWG,Ar an ábhar sin, is mar seo a deir Tiarna na Slua, de bhrí nár éist sibh le mo bhriathar,V3,Ach níor éist sibh liom ( an Tiarna a labhraíonn agus bhrostaigh sibh anois mé chun feirge le hoibreacha bhur lámh, chun bhur ndochair féin).DU,(Agus ná himígí i ndiaidh déithe eile d' fhónamh dóibh agus á n-adhradh; ná brostaigí mise chun feirge le hoibreacha bhur lámh féin; agus ní dhéanfaidh mé dochar daoibh.' )\T1,Ba é a dúirt siad: 'Filligí gach aon agaibh óna dhrochshlí, agus ó olc bhur ngníomhartha, agus fanfaidh sibh ar an talamh a thug an Tiarna anallód daoibh féin agus do bhur n-aithreacha le saol na saol.S},Agus chuir an Tiarna chugaibh gan scor a sheirbhísigh uile na fáithe, ach níor éist sibh, ná níor thug sibh aird).WR',«Le trí bliana agus fiche, ón treas bliain déag de réimeas Ióisíá mac Ámón, rí Iúdá, go dtí inniu, tháinig briathar an Tiarna chugamsa agus labhair mé libhse gan scor (ach níor éist sibh.tQa,D' fhógair an fáidh Irimia é i láthair phobal uile Iúdá agus i láthair mhuintir Iarúsailéim uile:VP ',An briathar a tháinig go Irimia i dtaobh phobal Iúdá uile sa cheathrú bliain de Iahóiácaím mac Ióisíá, rí Iúdá (b' í sin an chéad bhliain de réimeas Nabúcadnazar rí na Bablóine).O#, Cuirfidh mé an claíomh, an gorta agus an phlá ina gcoinne go scriosfar iad as an talamh a thug mé dóibh féin agus dá n-aithreacha.»>Nu, Déanfaidh mé díol uafáis díobh i súile ríochtaí uile na talún, chun bheith ina scannal, ina leathfhocal, ina gceap magaidh, ina mallú san uile áit a ndíbreoidh mé iad.(MI,Maidir leis na drochfhígí, nárbh fhéidir a ithe ar a n-olcas go deimhin is mar seo a deir an Tiarna is amhlaidh sin a dhéanfaidh mé le Zidicíá rí Iúdá, a phrionsaí agus fuílleach Iarúsailéim a d' fhan sa tír seo, agus fós an dream a chónaíonn i gcríoch na hÉigipte.:Lm,Tabharfaidh mé croí dóibh le go n-aithneoidh siad gur mise an Tiarna. Beidh siad ina bpobal agamsa agus beidh mise i mo Dhia acusan, óir fillfidh siad orm ó lán a gcroí.dKA,Cuirfidh mé mo shúile orthu ar mhaithe leo agus tabharfaidh mé ar ais don dúiche seo arís iad. Tógfaidh mé iad agus ní leagfaidh mé anuas iad, cuirfidh mé i dtalamh iad agus ní tharraingeoidh mé aníos iad.VJ%,«Is mar seo a deir an Tiarna, Dia Iosrael: 'Faoi mar is maith iad na fígí seo, is amhlaidh sin a rachaidh mé i gcúram lucht deoraíocht Iúdá a sheol mé amach as an áit seo go tír na gCaildéach.3Ia,Tháinig briathar an Tiarna chugam á rá:EH,Ansin dúirt an Tiarna liomsa: «Céard a fheiceann tú, a Irimia?» Dúirt mise: «Fígí, na cinn mhaithe rómhaith, na droch-chinn ró-olc ionas nach féidir iad a ithe ar a n-olcas.»0GY,Bhí fígí maithe i gcliabh amháin díobh, cosúil leis na fígí a bhíonn aibí i dtús; sa chliabh eile bhí fígí an olca, nárbh fhéidir a ithe ar a n-olcas.nF W,Thaispeáin an Tiarna fís dom: bhí dhá chliabh fígí curtha os comhair Theampall an Tiarna amach. Tharla sé seo tar éis Nabúcadnazar, rí na Bablóine, a bhreith Iacoiniá mac Iahóiácaím, rí Iúdá, leis i láimh as Iarúsailéim, agus uaisle uile Iúdá, in éineacht leis na gaibhne agus na ceardaithe, agus iad a bhreith don Bhablóin.VE%,(Tabharfaidh mé oraibh scannal síoraí agus náire bhuan dhodhearmadta.' »D,'mar sin tógfaidh mise suas sibh féin, agus an chathair a thug mé daoibh agus do bhur sinsir, agus caithfidh mé as mo radharc sibh.:Cm,&Ach má deir tú: 'Ualach an Tiarna' , is ansin a deir an Tiarna: 'De bhrí go n-abrann tú na focail seo: Ualach an Tiarna; agus gur chros mise oraibh a rá: Ualach an Tiarna;zBm,%Is mar seo a déarfaidh tú leis an bhfáidh: 'Cén freagra a thug an Tiarna?' nó: 'Céard a dúirt an Tiarna?'3A_,$Ach ná leanaigí oraibh á rá: 'Ualach an Tiarna' , nó is ualach a bheidh ann cinnte don té a deir é, mar claonann sibh briathra Dé bheo, Tiarna na Slua, ár nDia.4@a,#Is mar seo ba cheart daoibh labhairt, gach uile dhuine lena chomharsa agus gach aon lena dheartháir: 'Céard a d' fhreagair an Tiarna?' nó ' Céard a dúirt an Tiarna?'!?;,"«Agus an fáidh, sagart, nó aon duine eile a déarfaidh: 'Ualach an Tiarna' , gearrfaidh mise pionós ar an bhfear sin, agus ar a theaghlach freisin.h>I,!«Agus nuair a fhiafróidh na daoine seo, fáidh nó sagart, díotsa: 'Céard é ualach an Tiarna?' déarfaidh tú leis: 'Tusa, is tusa ualach an Tiarna; is ea, tusa, agus cuirfidh mé díom thú! an Tiarna a labhraíonn.'[=/, Táimse in aghaidh na bhfáithe a dhéanann tairngreachtaí as brionglóidí bréagacha an Tiarna a labhraíonn a insíonn iad, agus a thugann ar mo phobal seachránú lena mbréaga agus lena gcur i gcéill. Ní mise go cinnte a chuir uaim iad ná a thug aon ordú dóibh, agus ní aon tairbhe don phobal seo iad an Tiarna a labhraíonn.p<Y,Táimse in aghaidh na bhfáithe an Tiarna a labhraíonn nach lia corraí teanga astu ná tairngreacht.{;o,«Mar sin, féach, táimse in aghaidh na bhfáithe an Tiarna a labhraíonn a ghoideann mo bhriathra óna chéile.:-,Nach ndónn mo bhriatharsa ar nós tine an Tiarna a labhraíonn nach cosúil é le hord a bhriseann an charraig ina smidiríní?q9[,«An fáidh ag a mbíonn aisling, insíodh sé gur leis féin a aisling! Agus an té ag a bhfuil mo bhriatharsa, labhraíodh sé go beacht é!Céard é baint na cátha leis an gcruithneacht? an Tiarna a labhraíonn.18[,Síleann siad a thabhairt ar mo phobal m' ainm a dhearmad leis na haislingí a insíonn siad dá chéile, díreach mar a dhearmaid a n-aithreacha m' ainm ar son Bhál.7{,Cá fhad a bheidh seo i gcroíthe na bhfáithe a thairngreann bréaga, fáistine a thabhairt ar chealga a gcroí féin?6!,«Chuala mé céard a dúirt na fáithe a thairngreann i m' ainmse. ' Rinneadh brionglóid dom,' a deir siad, ' rinneadh brionglóid dom!'J5 ,An bhféadann aon duine é féin a fholach i gcúinne dorchaagus nach bhfeicfidh mise é? an Tiarna a labhraíonn.Nach líonann mise neamh agus talamh? an Tiarna a labhraíonn.[4/,An Dia i ngar mise an Tiarna a labhraíonnagus nach Dia mé i bhfad uait?O3,An raibh siad i láthair ag mo chomhairle?Má bhí, fógraídís mo bhriathra do mo phobal,agus tabhraidís orthu filleadh óna slí urchóideachagus ó olc a ngníomhartha./2W,«Ní mise a sheol na fáithe seo uaim,ina dhiaidh sin bíonn siad ag rith;ní leo a labhair mé;ina dhiaidh sin bíonn siad ag tairngreacht.11[,ní fhillfidh fearg an Tiarna go gcríochnaí,agus go gcomhlíona sé comhairle a chroí.Tuigfidh sibh é sin go soiléir sna laethanta atá ag teacht.~0u,Anois éiríonn anfa an Tiarna,séideann an stoirm ghaoithe,briseann sí ar cheann na ndrochdhaoine;"/=,(Ach cé a bhí i láthair ag comhairle an Tiarna? Cé a chonaic í agus a chuala a bhriathar? Cé a d' éist lena bhriathar le go bhfógróidh sé é?)r.],leis an dream a dhiúltaíonn do bhriathar an Tiarna deir siad,' Gheobhaidh sibh síocháin' ,agus leo siúd a shiúlann de réir comhairlía gcruachroí féin:' Ní thiocfaidh olc ar bith oraibh.' »[-/,Is mar seo a deir Tiarna na Slua:Ná héistigí le briathra na bhfáithe úd;is do bhur mealladh atá siad,aithriseann siad físeanna a gcroí féin,agus ní as béal an Tiarna;$,A,Ar an ábhar sin is mar seo a deir Tiarna na Sluai dtaobh na bhfáithe:Anois beathóidh mé iad le mormónta,agus tabharfaidh mé uisce nimhiúil dóibh le hól,mar is ó fháithe Iarúsailéim amacha leathnaigh aindiagacht ar fud na dúiche.'+G,Ach i bhfáithe Iarúsailéimchonaic mé na nithe gránna:adhaltranas, síoréitheach,an oiread sin neartú lucht na míghníomhartha,nach bhfilleann aon duine óna olc;tá siad domsa mar Shodom,a háitritheoirí uile domsa mar Ghomorá.&*E, I bhfáithe na Samáirechonaic mé nithe a chuir samhnas orm:thairngreadar trí Bhálagus chuir siad mo phobal Iosrael ar seachrán.)w, Ar an ábhar seo is sleamhain an tslíatá ag síneadh rompu;sa dorchacht mar a ndíbreofar iadis ann a thitfidh siad.Óir tabharfaidh mise olc orthui mbliain a bhféachana an Tiarna a labhraíonn.(#, Sea, go fiú na fáithe agus na sagart, tá siad aindiaga;i mo theach féin fuair mé a n-urchóid an Tiarna a labhraíonn.@'y, (Is mar gheall ar na fir seo tá an tír ag mairgneach agus a triomaíodh féaraigh an fhásaigh.)«Chun olc a dhéanamh tá siad mearagus is é an mícheart a neart./&W, I dtaobh na bhfáithe:Tá mo chroí istigh ionam briste,creathnaíonn mo chnámha uile;is cosúil le fear meisce mé;is cosúil le fear a chloígh fíon mémar gheall ar an Tiarna agus a bhriathra naofa;tá an tír lán d' adhaltranaigh.S%,ach: 'Go maire an Tiarna a thug ar ais agus a threoraigh abhaile sliocht theach Iosrael as an tír thuaidh agus as gach uile thír inar dhíbir sé iad, le go ndéanfaidís cónaí ina dtír féin.' »-$S,«Mar sin, tá na laethanta ag teacht an Tiarna a labhraíonn nach ndéarfaidh daoine níos mó: 'Go maire an Tiarna a thug clann Iosrael as críoch na hÉigipte!'!#;,Ina laethanta siúd sábhálfar Iúdá agus cónóidh Iosrael faoi dhóchas.Is é seo an t-ainm a bhéarfar air: An Tiarna ár bhfíréantacht.f"E,Feach, tá na laethanta ag teacht an Tiarna a labhraíonn agus ardóidh mé do Dháiví beangán fíréanta;rialóidh sé ina rí go críonna,agus déanfaidh sé breithiúnas agus ceart sa talamh.$!A,Cuirfidh mé aoirí os a gcionn a bheathóidh iad; ní bheidh eagla orthu níos mó, ná uamhan; ní bheidh easnamh ar bith orthu an Tiarna a labhraíonn.G ,Ach cruinneoidh mé féin fuílleach mo thréada as gach uile thír inar dhíbir mé iad, agus tabharfaidh mé ar ais iad chun a dtalamh féaraigh: beidh siad síolmhar agus méadófar iad.-,Dá bhrí sin, is é seo a deir an Tiarna, Dia Iosrael, i dtaobh na n-aoirí a bheathaíonn mo phobal: Lig sibh scaipeadh agus seachrán a theacht ar mo thréad agus níor thug aon aire dóibh. Féach, agróidh mise oraibhse olc bhur ngníomhartha an Tiarna a labhraíonn. ,«Is mairg do na haoirí a ligeann do chaoirigh m' innilte imeacht ar aimhleas agus ar fán an Tiarna a labhraíonn.,Is mar seo a deir an Tiarna«Scríobhaigí an fear seo faoin teideal:gan chlann; duine nár rug biseach lena laethanta,óir ní thiocfaidh le haon fhear dá shliochtsuí i ríchathaoir Dháiví,ná rialú arís in Iúdá.»T!,Ó a thalaimh, a thalaimh, a thalaimh,éist le briathar an Tiarna!~u,An pota briste, beagmhaitheasach é,an fear seo Coiniá,an soitheach é gan dúil ag aon duine ann?Cad chuige ar teilgeadh amach iad,é féin agus a shliocht,ar teilgeadh iad do thír nach aithnid dóibh?D,Ní fhillfidh siad chun na tíre inar mian leo filleadh.»,Tusa agus do mháthair a rug thú, caithfidh mé amach sibh go tír eile; ní ann a rugadh sibh ach is ann a gheobhaidh sibh beirt bás.6e,Tabharfaidh mé thú i lámha na muintire a iarrann do bhás, i láimh an dreama a bhfuil eagla ort rompu, i láimh Nabúcadnazar rí na Bablóine, i láimh na gCaildéach.6e,«Faoi mar a mhairim an Tiarna a labhraíonn dá mbeadh Coiniá mac Iahóiácaím rí Iúdá, ina fháinne séala ar mo dheasláimh, mar sin féin tharraingeoinn as sin é.Q,Tusa a rinne cónaí sa Liobáin,a neadaigh i measc na gcéadar,cé mar a dhéanfaidh tú cneadachnuair a thiocfaidh na doitheacha ort,an phian amhail bean in íona.»oW,Séidfidh an ghaoth do thréadaithe uilego malairt féaraigh;rachaidh d' aos grá i mbraighdeanas.Go deimhin féadann náire agus ceann faoi a bheith ort anoisag smaoineamh duit ar do chionta uile.'G,Labhair mise leat i do shonas,ach dúirt tú: 'Ní éistfidh mé.' Ba é seo do bhéasa ó d' óige;níor umhlaigh tú do mo ghuthsa.*M,«Imigh suas chuig an Liobáin agus éigh,tóg suas do ghuth i mBáiseán, scread as Abáraím anall,óir do scriosadh d' aos grá uile!,Adhlacfar é le hadhlacadh asail,á tharraingt ar shiúl agus á chaitheamh amachas geataí Iarúsailéim.»-,Ar an ábhar sin is mar seo a deir an Tiarna i dtaobh Iahóiácaím mac Ióisíá, rí Iúdá:«Bás don fhear sin! Ná caoinigí é:' Uch a dheartháir!' ' Uch a dheirfiúr!' Ná caoinigí ar a shon:' Uch, a thiarna!' ' Uch, a mhórgacht!'5c,Ach níl do shúilese ná do chroíach ar son do shainte féin,a dhoirteadh fuil neamhchiontaighagus chun sáraithe, agus foréigean a dhéanamh.»0Y,Dhéanadh sé breithiúnas ar chúis an bhoicht agus an easpaithigh,ansin bhíothas go maith aige.Nach é sin mise a aithint? an Tiarna a labhraíonn.]3,An móide de rí thú daoine eile a shárú le céadair?D' ith d' athair agus d' ól sé, mar a dhéanann tusa,ach chleacht seisean macántacht agus ceart;mar sin bhíothas go maith aige.\ 1,a deir: 'Déanfaidh mé dom féin pálás fairsingle seomraí leathana in airde' ,a ghearrann fuinneoga amach anna chumhdaíonn sé le céadaragus a phéinteálann le flanndearg.l Q, «Is mairg don té a leagann dúshraith a pháláis le héigeart,agus a sheomraí uachtair le héagóir,a thógann seirbhís a chomharsan gan tuarastal,agus nach n-íocann é ar son a shaothair,m S, ach éagfaidh sé san áit a ndearna siad cime de é; agus ní fheicfidh sé an tír seo arís.' »] 3, «Óir is mar seo a dúirt an Tiarna i dtaobh Sealúm mac Ióisíá, rí Iúdá, a bhí ina rí i ndiaidh a athar Ióisíá agus arbh éigean dó imeacht ón áit seo: 'Ní fhillfidh sé ar an áit seo níos mó\ 1, Ná golaigí ar son an mhairbh, ná caoinigí é.Ach golaigí go géar ar son an té a d' imigh,óir ní thiocfaidh sé ar ais go deo,ní fheicfidh sé a thír dhúchais arís go brách., Is é an freagra a thabharfar: Mar thréig siad conradh an Tiarna a nDia chun déithe eile a adhradh agus fónamh a dhéanamh dóibh.',Q,«' Nuair a ghabhfaidh sluaite na náisiún thar an gcathair seo, déarfaidh siad lena chéile: Cad chuige go ndearna an Tiarna é seo leis an gcathair mhór seo?,Q,Tá fir do mhillte tofa agam,ag gach uile fhear acu tá a thua;gearrfaidh siad anuas na céadair is fearr agat,agus teilgfidh sa tine iad.kO,Sea, is mar seo a deir an Tiarna i dtaobh pálás rí Iúdá:Ba Ghileád thú agamsa,Ba bheann de chuid na Liobáine thú;mar sin féin, déanfaidh mé fásach díot,baile gan áitritheoir ann.,Ach mura n-éisteann sibh leis na briathra seo, mionnaim dar mé féin an Tiarna a labhraíonn go mbeidh an pálás seo ina fhásach.oW,Má dhéanann sibh amhlaidh go coinsiasach, leanfaidh ríthe atá ina suí ar ríchathaoir Dháiví orthu ag dul geataí an pháláis seo isteach, ag marcaíocht i gcarbaid agus ar eachra, iad féin a seirbhísigh agus a muintir.#?,Is mar seo a deir an Tiarna: Cleachtaigí macántacht agus fíréantacht; saoraigí an truán as láimh an té a dhéanann leatrom air; ná déanaigí éagóir ar an gcoimhthíoch, ar an dílleachta, ar an mbaintreach; ná déan éigean; ná doirt fuil neamhchiontach san áit seo.)K,' Éist le briathar an Tiarna, a rí Iúdá, a shuíonn i ríchathaoir Dháiví, thusa agus do sheirbhísigh agus do mhuintir a théann na geataí seo isteach.p [,Is é a dúirt an Tiarna: «Imigh síos go pálás rí Iúdá agus tabhair an teachtaireacht seo ansin.?w,(Smachtóidh mé sibh de réir sochar bhur ngníomhartha an Tiarna a labhraíonn.)Cuirfidh mé tine lena fhoraois;dófaidh sí an dúiche uile máguaird.' »x~i, Is libhse a dhéanaim achrann,libhse a d' imigh chun cónaithe ag Carraig an Réitigh an Tiarna a labhraíonn libhse a deir: Cé bhéarfadh fogha fúinneagus a dhéanfadh a bhealach isteach inár ndaingean?3}_, rí theaghlaigh Dháiví! Is mar seo a deir an Tiarna:' Gach maidin tabhair breith cheart,tarrthaigh an té a ndearnadh éigeart airas láimh fhear a ansmachta,nó léimfidh m' fhearg amach ar nós tine,loscfaidh sí agus ní bheidh fear a múchta le fáil.M|, «Le rítheaghlach Iúdá. Éistigí le briathar an Tiarna.G{, Óir tá m' aghaidhse curtha in éadan na cathrach seo chun oilc agus ní chun maitheasa an Tiarna a labhraíonn. Tabharfar i láimh rí na Bablóine í, agus dófaidh sé go talamh í.' » z , An té an fhanfaidh sa chathair seo éagfaidh sé leis an gclaíomh, leis an ngorta nó leis an bplá; ach mairfidh an té a rachaidh amach agus a ghéillfidh do na Caildéigh atá anois ag cur léigir ar an gcathair; beidh a bheatha aige sin mar éadáil. y,«Agus déarfaidh tú leis an bpobal seo: 'Is mar seo a deir an Tiarna: Cuirim romhaibh anois slí na beatha agus slí an bháis.{xo,Ina dhiaidh sin an Tiarna a labhraíonn tabharfaidh mé Zidicíá, rí Iúdá, lena sheirbhísigh agus an méid de mhuintir na cathrach seo a fágadh ón bplá, ón gclaíomh nó ón ngorta, i láimh a namhad agus i láimh na ndaoine a iarrann a mbás; buailfidh sé iad le faobhar an chlaímh, ní choigleoidh sé iad, ní mó a bheidh trua ná trócaire aige dóibh.'wwg,Buailfidh mé muintir na cathrach seo, idir dhuine agus bheithíoch, le plá scanrúil: gheobhaidh siad bás. v,Agus troidfidh mé féin in bhur n-aghaidh le láimh sínte amach agus le rí láidir, i bhfearg, i mbuile agus i ndíbheirg mhór.1u[,' Is mar seo a deir an Tiarna, Dia Iosrael: Tógfaidh mé ar ais na hairm chogaidh atá in bhur lámha anois, lena dtroideann sibh in aghaidh rí na Bablóine agus na gCaildéach a shuíonn mórthimpeall oraibh anois taobh amuigh de na ballaí; déanfaidh mé carn díobh i lár na cathrach seo.Gt,Dúirt Irimia leo: «Beirigí an freagra seo chuig Zidicíá:ss_,«Iarraimid d' achainí ort fiafraí den Tiarna ar ár son ó tharla Nabúcadnazar ag déanamh cogaidh orainn; b' fhéidir go n-oibreodh an Tiarna a mhíorúiltí uile ar ár son agus go dtabharfadh sé ar an namhaid imeacht uainn.»An briathar a tháinig chun Irimia ón Tiarna nuair a chuir an rí Zidicíá chuige Paischiúr mac Mhailcíá in éineacht leis an sagart Zafainiá mac Mhásaeiá, á rá:'qG,Cad chuige ar tháinig mé as an mbroinn riamh,a thabhairt aghaidh ar shaothar agus doilíosagus go gcríochnófaí mo laethanta faoi náire? p,de bhrí nár mharaigh sé mise sa bhroinn,go mbeadh mo mháthair ina huaigh agamfad a bheadh a broinn torrach orm.;oo,Bíodh an fear sin cosúil leis na bailtea scrios an Tiarna gan trócaire;go gcluine sé an scread ar maidin,agus an gháir chatha ar uair an mheán lae,ny,Gura mallaithe an fear a thug scéala chun m' athar:«Rugadh leanbh mic duit!» á dhéanamh rólúcháireach.dmA,Gura mallaithe an lá a rugadh mé,nára beannaithe an lá a rug mo mháthair mé!ylk, Canaigí don Tiarna, molaigí an Tiarna,óir shaor sé anam an bhoicht ó láimh lucht déanta an oilc.@ky, Ach, a Thiarna na Slua, a scrúdaíonn le fírinne,a ransaíonn na háranna agus an croí,feicim do dhíoltas orthumar is duitse a d' fhoilsigh mé mo chúis.j, Ach tá an Tiarna liomsa, curadh cumhachtach;ar an ábhar sin tuisleoidh lucht m' ionsaithe;ní chloífidh siad mé;brisfear orthu;beidh siad trína chéile.ní dhéanfar dearmad go brách ar a náire shíoraí.0iY, Cluinim mórán do mo tharcaisniú:«Eagla ar gach aon taobh!Sceithigí air! Sceithimis air!» Ag a raibh de chairde agam uairbhí súil in airde le mo threascairt:«Meallfar é b' fhéidir, ansin béarfaimid bua airagus imreoimid díoltas air!»(hI, Deirinn: «Ní smaoineoidh mé air,ní labhróidh mise níos mó ina ainm.» Ansin chonacthas dom go raibh tine loiscneach i mo chroí,í dúnta istigh i mo chnámha.Tá mé tuirseach ó bheith ag iarraidh í a chosc.Ní fhéadaim é a fhulaingt.ngU,Níl uair dá labhraim an briathar nach mbíonn orma fhógairt in ard mo chinn: «Éigean agus díobháil!» Tá briathar an Tiarna tar éis éirí ina mhasla domsaagus ina ábhar magaidh ar feadh an lae.Qf,Mheall tú mé, a Thiarna, agus cheadaigh mé mo mhealladh;rug tú bua orm; ba thú ba threise.Níl lá nach mbíonn siad ag gáire fúm,is ceap magaidh mé ag gach aon duine.Ue#,Maidir leatsa, a Phaischiúr, rachaidh tusa agus do líon tí uile i mbraighdeanas; gheobhaidh tú bás ansin agus is ann a adhlacfar thú, thú féin agus do chairde uile dár thairngir tú bréaga.' »edC,Tabharfaidh mé fós maoin uile na cathrach seo, a huile shaothar, gach uile ní mórluaigh agus stór uile ríthe Iúdá i láimh a naimhde a chreachfaidh agus a thógfaidh iad agus a bhéarfaidh leo don Bhablóin iad.Mc,Óir is mar seo a deir an Tiarna: 'Déanfaidh mé uafás díot, tú féin agus do chairde uile; titfidh siad le claíomh a naimhde; feicfidh do shúile féin é sin. Tabharfaidh mé Iúdá uile freisin i láimh rí na Bablóine; tabharfaidh sé i mbraighdeanas iad chun na Bablóine agus maróidh sé iad leis an gclaíomh.%bC,An lá dár gcionn d' ordaigh Paischiúr Irimia a thógáil as na ceapa; dúirt Irimia leis: «Ní Paischiúr an t-ainm a thugann an Tiarna ort ach Uafás.a{,D' ordaigh Paischiúr Irimia a bhualadh agus a chur sna ceapa ag Geata Bhiniáimin, geata uachtair Theampall an Tiarna.!` =,Anois chuala Paischiúr mac Iméar an sagart, a bhí i gceannas na bpóilíní i dTeampall an Tiarna, an tairngreacht seo á déanamh ag Irimia._,«Is mar seo a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael: 'Tabharfaidh mé ar an gcathair seo go cinnte agus ar a bailte uile máguaird an uile thubaiste dar fhógair mé, mar gur éirigh siad chomh ceanndána sin agus nach n-éistfidís le mo bhriathra.' »(^I,Ar a theacht ar ais do Irimia as Toifit mar ar chuir an Tiarna é a fháidheoireacht, sheas sé i gcúirt Theampall an Tiarna agus dúirt leis an bpobal uile:[]/, Saileofar tithe Iarúsailéim agus tithe ríthe Iúdá, mar an áit seo, Toifit; na tithe seo uile ar loisc siad túis ar a ndíonta do shlua neimhe uile, agus ar ar dhoirt siad deochanna do dhéithe eile.' »=\s, Déanfar áit adhlactha de Thoifit, d' uireasa spáis. Is amhlaidh sin a dhéanfaidh mé leis an áit seo an Tiarna a labhraíonn. Agus déanfaidh mé an chathair seo mar Thoifit. ~H}|!{;zzyy!xwwZvuut s=rqpp1onmmlkjjiKh;gff*eddHcbbad``^^)]^]\ [ZZZ YXXWAVUU4TTPS/RQQ1P6OYNMMLKKbJfII HHGF6EED~D&CBBAG@?g>D==`<_;:987655O44'322F1~00//.,++p*D)](('*&%$#"! 'VrVU{]_8e] +  K C#6.g, Ansin tháinig briathar an Tiarna [chugamsa]:3-_, Ach dúirt tú féin liomsa, a Thiarna Dia: Ceannaigh an garraí ar airgead i láthair finnéithe; agus anois féin tá an chathair á tabhairt i láimh na gCaildéach.'l,Q, Féach, na mótaí ag teacht i ngar don chathair le haghaidh a gabhála! Tabharfaidh an claíomh, an gorta agus an phlá an chathair i láimh na gCaildéach. An rud a dúirt tú tá sé tagtha i gcrích anois, feiceann tú é.+, Agus tháinig siad ann agus shealbhaigh é. Ach níor umhlaigh siad do do ghuthsa, ní mó a shiúil siad i do dhlí: ní dhearna siad aon ní den uile ní a d' ordaigh tú dóibh a dhéanamh; ar an ábhar sin thug tú faoi deara an t-olc seo uile a theacht orthu.*, Ansin thug tú an fearann seo dóibh a mhionnaigh tú a thabharfá dá n-aithreacha, fearann le bainne agus mil ina slaoda.)3, Thug tú amach do phobal as crích na hÉigipte le comharthaí agus le hiontais, le láimh láidir agus le géag sínte amach agus le huafás mór.6(e, Rinne tú comharthaí agus iontais i dtír na hÉigipte agus mar an gcéanna inniu in Iosrael agus i measc an chine dhaonna. Rinne tú an t-ainm duit féin atá agat inniu.>'u, Mór i gcomhairle, agus cumasach i ngníomh, a bhfuil a shúile oscailte ar bhealaí uile na ndaoine, a thabhairt do gach aon duine de réir a shlite agus torthaí a ghníomhartha!9&k, Taispeánann tú cineáltas do na mílte, ach cúitíonn tú éigeart na n-aithreacha go hiomlán lena gclann ina ndiaidh. Dia mór, cumhachtach, arb é Tiarna na Slua a ainm!%-, ' Á, a Thiarna Dia, is tú a chruthaigh neamh agus talamh le do chumhacht mhór agus le do láimh sínte amach. Níl aon rud dodhéanta duitse.t$a, «Tar éis dom an scríbhinn cheannaithe a thabhairt do Bharúch mac Néiria ghuigh mé an Tiarna mar seo:}#s, Óir is mar seo a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael: 'Ceannóidh daoine garraithe agus fíniúna arís sa tír seo.'-"S, ' Tóg na scríbhinní seo, an scríbhinn cheannaithe atá séalaithe mar aon lena cóip oscailte, agus cuir i soitheach cré iad, ionas go maire siad seal fada.»L!, Ina láthair siúd thug mé na treoracha seo a leanas do Bharúch: , agus thug mé scríbhinn an cheannaithe do Bharúch mac Néiria, mac Mhásaeiá, i radharc Hanamael, mo chol ceathrar, i radharc na bhfinnéithe a shínigh an scríbhinn cheannaithe agus na nGiúdach uile a tharla a bheith i gCúirt an Gharda san am.ta, Ansin ghlac mé scríbhinn an cheannaithe agus é séalaithe de réir an dlí mar aon lena cóip oscailte,{o, Scríobh mé amach an cuntas agus shéalaigh é, ghlaoigh mé ar fhinnéithe agus thomhais an t-airgead sa mheá. , Mar sin cheannaigh mé an garraí ó mo chol ceathrar Hanamael as Anatót agus d' íoc leis an luach, seacht seicil déag airgid.-S, Agus faoi mar a bhí ráite ag an Tiarna tháinig Hanamael mo chol ceathrar chugamsa i gCúirt an Gharda. Dúirt liom: 'Ceannaigh mo gharraí atá in Anatót, óir is leat ceart a oidhreachta agus a fhuascailte, ceannaigh duit féin é.' Bhí a fhios ansin agam gurbh é sin ordú an Tiarna.8i, Féach, tiocfaidh Hanamael mac Shealúm deartháir d' athar chugat agus déarfaidh: Ceannaigh duit féin mo gharraí in Anatót, óir is leat ceart a fhuascailte ar phraghas.G, Dúirt Irimia: «Tháinig briathar an Tiarna chugamsa á rá:N, Tógfaidh sé Zidicíá don Bhablóin agus fanfaidh sé ansin (go dtaga mise ar cuairt chuige an Tiarna a labhraíonn. Má tá go dtroidfidh sibh leis na Caildéigh ní bhéarfaidh sibh bua!)' ?»Q, agus ní rachaidh Zidicíá rí Iúdá as láimh na gCaildéach, ach go deimhin tabharfar i láimh rí na Bablóine é, agus labhróidh sé leis béal ar bhéal agus feicfidh sé é gnúis le gnúis.ta, óir is ann a chuir Zidicíá rí Iúdá i bpríosún é. «Cad chuige duit,» ar sé, «ag tairngreacht mar seo, á rá: 'Is mar seo a deir an Tiarna: Tabharfaidh mé an chathair seo i láimh rí na Bablóine le go ngabhfaidh sé í,'G, San am sin bhí Iarúsailéim faoi léigear ag arm rí na Bablóine, agus cuireadh Irimia fáidh faoi ghlas i gCúirt an Gharda a bhí i bpálás rí Iúdá,' I, An briathar a tháinig go Irimia ón Tiarna sa deichiú bliain de Zidicíá rí Iúdá, arbh í an t-ochtú bliain déag de réimeas Nabúcadnazar í.yk,(Agus an gleann frí chéile, gona chorpáin is a luaithreach, agus na goirt uile cois sruth Chidreon soir chomh fada le coirnéal Gheata na nEach, beidh sin coisricthe don Tiarna. Ní scriosfar arís é ná ní mhillfear arís é go deo.»y,'Ansin sínfidh arís eile an dorú tomhais caol díreach anonn ar Chnoc Gháraeb ag déanamh ina dhiaidh sin ar Ghoá./,&«Féach, tá na laethanta ag teacht an Tiarna a labhraíonn a n-atógfar cathair Iarúsailéim ó Thúr Hananael go Geata an Choirnéil.ta,%Dá mb' fhéidir choíche neamh thuas a thomhas,agus fuaimint na talún thíos a spíonadh,is ar an uair sin amháin a theilgfinn díom clann Iosraelar son gach a ndearna siad an Tiarna a labhraíonn.»U#,$«Dá n-imeodh na reachta daingne seo as mo radharc an Tiarna a labhraíonn ar an uair sin amháin is ea a chuirfinnse síolra Iosraeló bheith ina chine i m' fhianaise go brách.|q,#An Tiarna a bheir an ghrian mar sholas sa lá,an ghealach agus na réaltaí mar sholas san oíche,a shuaitheann an fharraige agus a bheir ar a tonnta búirthíl,an té darb ainm Tiarna na Slua, deir sé é seo:mS,"Ní bheidh call feasta le duine a bheith ag iarraidh a chomharsa a mhúineadh, ná le deartháir a rá lena dheartháir: 'Bíodh aithne ar an Tiarna agat!' Ní hea, beidh aithne acu go léir orm, ón té is lú díobh go dtí an té is mó an Tiarna a labhraíonn óir maithfidh mé a n-éigeart dóibh agus ní chuimhneoidh mé ar a bpeacaí níos mó.» ,!Ach is é seo an conradh a dhéanfaidh mé le teach Iosrael nuair a thiocfaidh na laethanta sin an Tiarna a labhraíonn: Cuirfidh mé mo dhlí iontu istigh agus scríobhfaidh mé ina gcroí é. Beidh mé ansin i mo Dhia acu agus beidh siadsan ina bpobal agamsa.w g, ní ar nós an chonartha a rinne mé lena n-aithreacha an lá ar ghlac mé ar láimh iad á dtabhairt amach as críoch na hÉigipte. Bhriseadar an conradh sin orm, gur thaispeáin mé dóibh cérbh é an máistir an Tiarna a labhraíonn. #,«Féach, tá na laethanta ag teacht an Tiarna a labhraíonn a ndéanfaidh mé conradh nua le teach Iosrael (agus le teach Iúdá),  ,«Ach éagfaidh gach duine ar son a pheaca féin. Gach duine a itheann caora searbha, is ar a fhiacla féin a bheidh déistin.»( I,«Sna laethanta sin ní abróidh daoine níos mó:' D' ith na haithreacha caora searbha;agus cuireadh déistin ar fhiacla na clainne.'iK,Agus faoi mar a bhí mé ag faire orthu uair amháin, a réabadh aníos agus a bhriseadh, a chaitheamh síos, a scrios agus a mhilleadh, is mar sin a bheidh mé anois, a thógáil agus a phlandú. An Tiarna a labhraíonn.»5c,«Féach, tá na laethanta ag teacht an Tiarna a labhraíonn agus síolchuirfidh mé teach Iosrael agus teach Iúdá le síol an duine agus le síol an bheithígh.r],Agus uaidhsean:Dhúisigh mé agus bhí [athbheocht] ionam,agus ba shámh é mo chodladh.W',Óir tugaimse suaimhneas don anam cortha agus sólás don anam doilíosach.» ,«Cuirfidh fúthu sa tír seo, Iúdá agus a bhailte uile, na feirmeoirí agus an dream a dhéanann buachailleacht ar na tréada.',Is mar seo a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael: «Bainfidh siad leas athuair as na briathra seo i dtír Iúdá agus ina bailte nuair a thabharfaidh mé ar ais iad:' Go mbeannaí an Tiarna thusa,a choimín an chirt,a shliabh na naofachta!'5c,Cá fada a bheidh tú go stadach, a iníon mhídhílis?Óir tá ní nua á chruthú ag an Tiarna ar talamh:Rachaidh an Bhean arís ar lorg a Fir Chéile.»ve,Cuir suas duit féin comharthaí bóthair,ardaigh clocha críche;tabhair suntas maith don tslí,an tslí ar imigh tú.Tar abhaile, a mhaighdean Iosrael,tar abhaile go dtí na bailte seo is leatsa.b=,An ionúin liom mo mhac Eafráim an méid sin?An bhfuil mé chomh doirte sin air mar leanbh,nach bhfuil uair dá mbagraím airnach ag cuimhneamh air a bhím,nach formhothaithe mé i gcónaí ar a shon,go ligim do mo ghrámhaireacht a bheith ag tnúthán ina dhiaidh?Is é an Tiarna a labhraíonn.r],Sea, d' iompaigh mé i leataobh,ach tháinig aithrí orm ó shin;tháinig tuigsin chugam, bhuail mé m' ucht.Bhí deargnáire orm, níor thóg mé mo cheann;sea, lean dom go fóill míchlú m' óige.'V~%,Go deimhin cluinim éamh Eafráim:' Smachtaigh tú mé, ghlac mé an smachtúmar tharbh óg gan smacht;beir ar ais mé, lig dom teacht ar ais;óir is tú an Tiarna mo Dhia.e}C,Tá dóchas ann do do shliocht;tiocfaidh do chlann mhac ar ais dá gcríocha féin.f|E,Is mar seo a deir an Tiarna:Éirígí as bhur gcaoineadh,triomaígí bhur súile;déanfar bhur saothar a chúiteamh an Tiarna a labhraíonn.Tiocfaidh siad ar ais ó thír a namhad.8{i,Is mar seo a deir an Tiarna:Cluineadh guth i Rámá,caoineadh agus gol géar;is í Ráchael í ag caoineadh a clainnemar nach bhfuil siad ann.z,sásóidh mé mo shagairt le bia blasta,agus beidh mo dhaoine sách le mo mhaitheas an Tiarna a labhraíonn.by=, Is ansin a ghairdeoidh an mhaighdean sa rince,déanfaidh ógánaigh agus seanóirí [meidhir];fillfidh mise a ndobrón i ngairdeachas;tabharfaidh mé sólás agus faoiseamh ar lorg a ndólás;'xG, Tiocfaidh siad agus canfaidh ar mhullach Shíón;baileoidh siad in éineacht chun maitheasaí an Tiarna:cruithneacht agus ola agus fíon,caoirigh agus eallach;beidh a n-anamacha mar a bheadh garraí uiscithe;ní dhéanfaidh siad brón níos mó.jwM, Óir d' fhuascail an Tiarna Iacób,thug slán é as láimh a bhí ní ba láidre ná é.`v9, Éistigí briathar an Tiarna, sibhse a chiníocha!Insígí é seo do na hoileáin in imigéin:' An té a scaip Iosrael, cruinneoidh sé é,cumhdóidh sé é mar a dhéanann aoire a thréad.'?uw, Is le gol a d' imigh siad,tabharfaidh mise sólás dóibh agus mé á dtreorú ar ais;déanfaidh mé eolas an bhóthair dóibh go srutháin uisce,slí dhíreach in áit nach bhfaighidh siad tuisle.Óir táim i m' athair ag Iosrael,agus is é Eafráim mo chéadghin mic.#t?,Féach, tabharfaidh mé ar ais iadas an tír thuaidh,agus cruinneoidh mé iad ó na críocha in imigéin;iad go léir, an dall agus an bacach,an bhean torrach agus an bhean i dtinneas clainne;tiocfaidh siad ina gcuideachta mhór ag filleadh.ksO,Óir seo mar a deir an Tiarna:Scairtigí le lúcháir ar son Iacóib!Tógaigí gártha do cheann na náisiún!Fógraígí! Molaigí! Gáirigí:' Shábháil an Tiarna a phobal, fuíoll Iosrael!'0rY,Sea, tiocfaidh an lá a bhfógróidh an lucht fairear shléibhte Eafráim:' Éirígí! téimis suas go Síón,chun an Tiarna, ár nDia féin.'%qC,Plandóidh tú fós fíonghoirtar shléibhte na Samáire(tá an phlandáil déanta ag lucht plandála;cnuasfaidh siad na torthaí).Cp,Tógfaidh mé thú an athuair agus atógfar thú,a mhaighdean Iosrael.Beidh tú sciamhach arís,agus déanfaidh tú meidhir sa rincele do chuid tiompán.o,Nocht an Tiarna [dó], ó i bhfad i gcéin:ghráigh mé thú le grá síoraí,ar an ábhar sin is dochaite mo ghean ort..nU,«Seo mar a deir an Tiarna:Fuair siad maithiúnas san fhásach,na daoine a chuaigh slán ón gclaíomh.Tá Iosrael ag tarraingt ar a scíth.m ,«Nuair a thiocfaidh an t-am sin a deir an Tiarna beidh mise i mo Dhia ag clanna uile Iosrael: beidh siadsan ina bpobal agamsa.»(lI,ní fhillfidh fearg an Tiarna go gcuire sé i gcríchagus go gcomhlíona comhairle a chroí.Tuigfidh sibh é seo sna laethanta atá ag teacht.wkg,Anois éiríonn anfa an Tiarna, séideann an stoirm ghaoithe,briseann sí ar cheann na ndrochdhaoine;_j7,Agus beidh sibhse in bhur bpobal agamsa,agus beidh mise i mo Dhia agaibhse.»Bi},Is duine díobh féin a bheidh ina phrionsa orthu,as a muintir féin a thiocfaidh a rialtóir.Ligfidh mise dó teacht i mo láthairagus féadfaidh sé teacht i ngar dom;go deimhin, cé eile a chuirfeadh a anam i gcontúirtagus teacht i ngar domsa? an Tiarna a labhraíonn.'hG,Beidh a gclann mhac mar a bhí siad féin anallód,beidh a gcomhthionól go daingean i mo láthair,agus smachtóidh mé lucht leatroim orthu.wgg,Tiocfaidh astu amach buíochasagus glórtha daoine a dhéanann lúcháir.Déanfaidh mé líonmhar iad,agus ní bheidh laghdú orthu;déanfaidh mé glórmhar iad,agus ní bheidh siad faoi dhímheas.pfY,Seo mar a deir an Tiarna:Tabharfaidh mé ar ais anois both an Tiarna,agus déanfaidh mé trua dá áiteanna cónaithe;tógfar an chathair arís ar a carn féin,atógfar an daingean ar a láithreán.e,17a Ach casfaidh mise do shláinte ar ais chugat,agus leigeasfaidh mé do chréachtaí an Tiarna a labhraíonn.17b Óir ghairidís ' An Díbeartach' díot,' Éadáil linn ar cuma le haon duine í!' ABN: v17b, v17a^d5,Ach gach aon a shlog thusa slogfar iad féin,rachaidh lucht d' ansmachta uile i ndaoirse,creachfar lucht do chreachta,agus gach aon dár airg thusa,tabharfaidh mise mar argain iad.Uc#,Cad chuige a n-éagaoineann tú d' ainnise?Tá do phian doleigheasta.Rinne mé na nithe sin uile leat,mar gheall ar mhéid do chiontachta,agus ar iomadúlacht do pheacaí.|bq,Rinne d' aos grá uile dearmad díot,ní iarrann siad níos mó thú.Sea, bhuail mé le buille namhad thú,buille neamhthrócaireach(mar gheall ar mhéid do chiontachtaagus ar iomadúlacht do pheacaí).oaW, Níl aon duine chun aire a thabhairt do do chréachtaí,níl luibh ná leigheas i ndán duit.m`S, Sea, is mar seo a deir an Tiarna:Tá do chneá doleigheasta,tá do lot gan cneasú._5, Óir táimse in éineacht leat, do do shábháil.Cuirfidh mé deireadh leis na ciníocha uilemar ar scaip mé thú;ní chuirfidh mé críochnú ortsa,ach smachtóidh mé thú go measartha,le nach bhfágfaidh mé ar fad gan pianadh thú.v^e, Mar sin, ná bíodh eagla ort,a shearbhónta liom, a Iacóib, an Tiarna a labhraíonn Ná bíodh scanradh ort, a Iosrael:féach, sábhálfaidh mise thú as tíortha i gcéin,agus do shliocht as tír a ndaoirse.Beidh Iacób arís i suaimhneasagus mairfidh go sóúil;ní chuirfidh aon duine eagla air.a];, Ach déanfaidh don Tiarna a nDia, agus do Dháiví a rí a thógfaidh mise suas dóibh.9\k,«Ar an lá sin Tiarna na Slua a labhraíonn brisfidh mise an chuing dá muiníl, agus scaoilfidh mé a gcuibhreacha. Ní dhéanfaidh siad fónamh níos mó do choimhthíocha."[=,Go deimhin is mór an lá é seo,ionas nach bhfuil aon lá cosúil leis;is í uair bhuartha Iacóib í;ach sábhálfar aisti é.yZk,Fiafraígí anois, meabhraígí:an mbíonn fir ag breith clainne?Cad chuige a bhfeicim gach fear mar sinagus a lámha ar a leasracha mar bheadh bean in íona?Cad chuige ar tháinig dath bán ar gach aghaidh?xYi,«Is mar seo a deir an Tiarna: chuala [mé] guth criothnaithe,guth eagla, agus ní guth síochána é.TX!,Is iad seo na briathra a labhair an Tiarna i dtaobh Iosrael (agus Iúdá):W},Óir féach tá na laethanta ag teacht an Tiarna a labhraíonn ina gcuirfidh mé an rath arís ar mo phobal Iosrael (agus Iúdá), a deir an Tiarna, agus tabharfaidh mé orthu filleadh ar an tír a thug mé dá sinsir, agus sealbhóidh siad í.' »sV_,«Is mar seo a deir an Tiarna, Dia Iosrael: 'Na briathra uile a labhair mé leat, scríobh i leabhar iad.6U i,Geallúint do Ríocht an TuaiscirtHT , ar an ábhar sin a deir an Tiarna gearrfaidh mé pionós ar Sheamaiá ó Nihealám agus ar a shliocht ina dhiaidh; fireannach amháin dá chlann ní mhairfidh beo i measc na ndaoine seo le go bhfeicfeadh an mhaith a dhéanfaidh mé ar mo phobal an Tiarna a labhraíonn de bhrí gur theagaisc sé iompú ón Tiarna.' »S,«Cuir an teachtaireacht seo chun na ndeoraithe uile: 'Is mar seo a deir an Tiarna i dtaobh Sheamaiá ó Nihealám: De bhrí gur thairngir Seamaiá daoibhse agus nach mise a chuir uaim é, agus mar gur thug sé oraibh dóchas a chur anois i mbréag,3Ra,Ach tháinig briathar an Tiarna go Irimia:GQ,Léigh Zafainiá sagart an litir seo os ard do Irimia fáidh.]P3,Óir faoi scáth an chur i gcéill seo sheol sé teachtaireacht chugainne sa Bhablóin á rá: 'Is fada an daoirse seo. Tógaigí tithe, déanaigí cónaí iontu, cuirigí garraithe agus ithigí a dtorthaí.' »sO_,Ós amhlaidh atá, cad chuige nár smachtaigh tú Irimia ó Anatót a dhéanann fáidh de féin daoibhse?wNg,«Rinne an Tiarna sagart díotsa mar chomharba Iahoideá chun riail a choinneáil i dTeampall an Tiarna; i gcás an duine atá ar mire agus a dhéanann fáidh de féin is é do dhualgas é siúd a chur sna ceapa agus i gcoiléar iarainn.vMe,chuig an bpobal uile in Iarúsailéim, an sagart Zafainiá mac Mhásaeiá agus chuig na sagairt uile á rá:>Lw,Chuir Seamaiá as Nihealám litir uaidh féinuKc,Sin oidhe an dreama a dhéanann míchlú in Iosrael, ag déanamh adhaltranais le mná a gcomharsana, ag labhairt briathra bréagacha i m' ainmse gan ordú uaimse. Tá a fhios agamsa ina dhiaidh sin; feicim, an Tiarna a labhraíonn.' »@Jy,Uathusan an mhallacht seo a bheidh ar bhéala deoraithe uile Iúdá sa Bhablóin: Go ndéana an Tiarna thusa cosúil le Zidicíá agus Acháb a bhruith rí na Bablóine beo beathach. I ,«Is mar seo a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael, i dtaobh Acháb mhic Chóláiá agus Zidicíá mhic Mhásaeiá a thairngríonn bréaga daoibh i m' ainmse: 'Seachadfaidh mé iad i láimh Nabúcadnazar rí na Bablóine a mharóidh iad os comhair bhur súl.jHM,Ach, a dheoraithe uile a chuir mé ó Iarúsailéim don Bhablóin, éistigí briathra an Tiarna:XG),de bhrí nár éist siad le mo bhriathra an Tiarna a labhraíonn bíodh agus gur chuir mé chucu gan scor mo sheirbhísigh, na fáithe. Níorbh áil leo ina dhiaidh sin éisteacht an Tiarna a labhraíonn.»vFe,Leanfaidh mé iad leis an gclaíomh, leis an ngorta, leis an bplá, agus déanfaidh mé díol uafáis díobh do ríochtaí uile an domhain, ina mallú, ina n-iontas, ina magadh, ina scige i measc na gciníocha uile inar dhíbir mé iad,:Em,Is mar seo a deir Tiarna na Slua: «Tabharfaidh mé anois an claíomh orthu, an gorta agus an phlá; déanfaidh mé cosúil le fígí lofa iad nach féidir a ithe ar a n-olcas.XD),Óir is mar seo a deir an Tiarna faoin rí a shuíonn anois ar ríchathaoir Dháiví agus faoi na daoine eile a chónaíonn sa chathair seo, bhur ndeartháireacha nach ndeachaigh amach libh i mbraighdeanas.^C5,B' fhéidir go n-abróidh sibh: 'Thóg an Tiarna fáithe suas dúinn sa Bhablóin' ,B1,Beidh mise ar fáil agaibh an Tiarna a labhraíonn. Tabharfaidh mé ar ais bhur gcuid daoibh, agus cruinneoidh mé sibh as na ciníocha uile agus as gach uile áit ar dhíbir mé sibh, an Tiarna a labhraíonn. Tabharfaidh mé ar ais sibh chun na háite as ar ruaig mé sibh.pAY, Nuair a iarrfaidh sibh mé gheobhaidh sibh mé, nuair a iarrfaidh sibh mé le bhur gcroí go hiomlán.l@Q, Ansin nuair a ghlaoifidh sibh ormsa, nuair a thiocfaidh sibh chun impí ormsa, éistfidh mé libh.?-, Óir tá fios mo smaointe agam in bhur dtaobh an Tiarna a labhraíonn smaointe síochána agus ní oilc, a thabhairt croí agus dóchais daoibh.m>S, Óir is mar seo a deir an Tiarna: «Ní go mbeidh an seachtó bliain a deonaíodh don Bhablóin istigh, a thiocfaidh mé ar cuairt chugaibh agus a chomhlíonfaidh mé mo gheallúint daoibh, sibh a thabhairt ar ais don áit seo.x=i, óir tairngríonn siad daoibh go bréagach i m' ainmse. Ní mise a chuir uaim iad an Tiarna a labhraíonn.' »A<{,ach is mar seo a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael: 'Ná mealladh bhur bhfáithe sibh ná na greasadóirí atá in bhur measc; ná héistigí leis na haislingeacha a aislingíonn siad,);K,Déanaigí leas na [tíre] inar chuir mise sibh ar deoraíocht; guígí chun an Tiarna ar a son, óir is ar a leas siúd atá seasamh bhur leasa-sa ag brath.»i:K,tógaigí mná agus ginigí mic agus iníonacha; toghaigí mná do bhur mic; faighigí fir do bhur n-iníonacha le go mbeire siadsan, ar a seal, mic agus iníonacha; caithfidh sibh dul i líonmhaire ansin agus ní i laghad.c9?,«Tógaigí tithe, déanaigí cónaí iontu; cuirigí garraithe agus ithigí a dtorthaí;8},Is mar seo a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael, leis na deoraithe uile a tugadh ar shiúl ó Iarúsailéim don Bhablóin:D7,Seachadadh an litir le cabhair Ealásá mac Sheáfán agus Ghamairiá mac Hilcíá a chuir Zidicíá rí Iúdá don Bhablóin go Nabúcadnazar rí na Bablóine. Mar seo a ghabh an litir:.6U,Ba tar éis Iacoiniá an rí, an ríonmháthair, na seomróirí, maithe Iúdá agus Iarúsailéim, agus na gaibhne agus na ceardaithe a imeacht as Iarúsailéim é.5 ,Is iad seo briathra na litre a chuir Irimia fáidh ó Iarúsailéim chun na seanóirí sin a tugadh ar deoraíocht, chun na sagart, na bhfáithe agus chun an phobail uile a rug Nabúcadnazar leis ar deoraíocht ó Iarúsailéim don Bhablóin.E4,D' éag Hanainiá an bhliain chéanna sin, sa seachtú mí.F3,Ar an ábhar sin seo mar a deir an Tiarna: 'Tá fúm thusa a theilgean d' aghaidh na talún: éagfaidh tú i mbliana, [de bhrí gur sheanmóir tú easumhlaíocht in aghaidh an Tiarna].' »B2},Dúirt Irimia fáidh le Hanainiá fáidh: «Éist liom go haireach; a Hanainiá: níor chuir an Tiarna uaidh thú; mar gheall ortsa tá an pobal seo anois ag cur a ndóchais i mbréag.1,Óir seo mar a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael: Is cuing iarainn a chuirim anois ar mhuineál na gciníocha seo uile le go mbeidh siad faoi chois ag Nabúcadnazar rí na Bablóine. Beidh siad faoina smacht; fiú na mbeithíoch allta, tá siad tugtha agam dó.' »<0q, «Imigh leat go Hanainiá agus abair seo leis: 'Is mar seo a deir an Tiarna: Tig leat cuingeacha maide a bhriseadh? Más ea, déanfaidh mise cuingeacha iarainn dóibh ina n-áit./', Nuair a bhí Hanainiá fáidh tar éis an chuing, a thóg sé de mhuineál Irimia fáidh, a bhriseadh, tháinig briathar an Tiarna go Irimia:.%, Labhair Hanainiá ansin i bhfianaise an phobail uile: «Seo mar a deir an Tiarna: 'Is mar seo a bhrisfidh mé i gcionn dhá bhliain, cuing Nabúcadnazar rí na Bablóine, agus bainfidh mé í de mhuineál na gciníocha uile.» ' D' imigh Irimia leis ag an bpointe sin.Z--, Ansin bhain Hanainiá fáidh an chuing de mhuineál Irimia fáidh agus bhris í.$,A, ach an fáidh a thairngríonn síocháin, aithneofar gurb é an Tiarna go fírinneach a chuir uaidh é nuair a thiocfaidh briathra an fháidh i gcrích.»=+s,Na fáithe a bhí ann romhamsa agus romhatsa anallód, rinne siad tairngreacht faoi chogadh, faoi ghorta, faoi phlá, in aghaidh mórán tíortha agus in aghaidh ríochtaí móra;l*Q,Ach éist anois leis an bhfocal seo a déarfaidh mise i do chluasa agus i gcluasa an phobail uile.[)/,«Bíodh sé amhlaidh,» a dúirt Irimia fáidh. «Go gcomhlíona an Tiarna an tairngreacht a rinne tú, soithí Theampall an Tiarna agus na deoraithe uile a thabhairt ar ais ón mBablóin go dtí an áit seo. (,Ansin thug Irimia fáidh freagra ar an bhfáidh Hanainiá i bhfianaise na sagart agus an phobail uile a bhí i dTeampall an Tiarna.P',Tabharfaidh mé ar ais freisin Iacoiniá mac Iahóiácaím, rí Iúdá, agus deoraithe uile Iúdá a chuaigh chuig an mBablóin an Tiarna a labhraíonn. Sea, brisfidh mé cuing rí na Bablóine.' »X&),Taobh istigh de dhá bhliain tabharfaidh mé liom ar ais chuig an áit seo soithí uile Theampall an Tiarna a rug Nabúcadnazar rí na Bablóine leis as an áit seo agus a d' iompair sé chuig an mBablóin.[%/,«Seo mar a deir an Tiarna, Dia Iosrael: 'Tá cuing rí na Bablóine briste agam. $ ,An bhliain chéanna sin, i dtús réim Zidicíá mhic Ióisíá, rí Iúdá, an cúigiú mí den cheathrú bliain labhair Hanainiá fáidh, mac Azúr, as Gibeón, mar leanas le [Irimia] i dTeampall an Tiarna i láthair na sagart agus an phobail uile:8#i,Tabharfar don Bhablóin iad, agus beidh siad ann nó go dté mise faoina ndéin an Tiarna a labhraíonn. Tabharfaidh mise ar ais iad ansin agus cuirfidh san áit seo iad.' »%"C,Is ea, is mar seo a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael, faoi na soithí atá fágtha fós i dTeampall an Tiarna, i bpálás rí Iúdá agus in Iarúsailéim:V!%,na cinn nár rug Nabúcadnazar rí na Bablóine leis nuair a rug sé Iacoiniá mac Iahóiácaím, rí Iúdá, i láimh leis ó Iarúsailéim don Bhablóin mar aon le maithe uile Iúdá agus Iarúsailéim.  ,Óir is mar seo a deir an Tiarna i dtaobh (na gcolún, na farraige, na seastán agus) na soithí eile atá fós sa chathair seo,eC,Dá mba fháithe iad agus dá mbeadh briathar an Tiarna leo, bheidís anois ag guí Tiarna na Slua nach dtógfaí don Bhablóin na soithí atá fágtha i dTeampall an Tiarna, i bpálás rí Iúdá agus in Iarúsailéim.,Ná héistigí leo; géilligí do rí na Bablóine agus mairfidh sibh; cad chuige a bhfágfaí an chathair seo ina fásach?5,Ansin labhair mé leis na sagairt agus leis an bpobal uile: «Is mar seo a deir an Tiarna: 'Ná héistigí le briathra bhur bhfáithe a fháistiníonn daoibh á rá: Féach! tabharfar ar ais go luath soithí Theampall an Tiarna ón mBablóin; tairngríonn siad bréaga daoibh.Q,Óir ní mise a chuir uaim iad a deir an Tiarna tairngríonn siad bréaga i m' ainm. Dá bharr sin díbreoidh mise sibh, caillfear sibh féin agus mar an gcéanna na fáithe a thairngríonn daoibh.»#?,Ná héistigí le briathra na bhfáithe a deir libh: 'Ní bheidh sibh faoi smacht rí na Bablóine.' Is fáidheoireacht bhréige a dhéanann siad daoibh.:m, Cad chuige a n-éagfadh sibh, tú féin agus do mhuintir, leis an gclaíomh, leis an ngorta, leis an bplá a bhagair an Tiarna ar an gcine nach ngéillfidh do rí na Bablóine?E, Labhair mé mar an gcéanna le Zidicíá rí Iúdá: «Tugaigí bhur muiníl,» dúirt mé leis, «faoi chuing rí na Bablóine; géilligí dó féin agus dá mhuintir agus mairfidh sibh.`9, An cine, áfach, a chromann a mhuineál faoi chuing rí na Bablóine agus a dhéanann fónamh dó, fágfaidh mé faoi shíocháin iad ina dtír féin a deir an Tiarna saothróidh siad í agus fanfaidh siad ann.' »+, Is fáidheoireacht bhréige a dhéanann siad daoibh, agus dá bharrsan tógfar ó bhur ndúiche sibh, díbreoidh mise sibh agus caillfear sibh.J , Mar sin, ná héistigí le bhur bhfáithe, le bhur n-asarlaithe, le bhur bhfísithe, ná le bhur ndraoithe, ná le bhur ngreasadóiri a deir libh: Ní bheidh sibh faoi smacht rí na Bablóine. ,Cibé cine nó ríocht nach ngéillfidh do Nabúcadnazar rí na Bablóine, agus nach gcromfaidh a muineál faoi chuing rí na Bablóine, smachtóidh mise an cine sin leis an gclaíomh, leis an ngorta, leis an bplá a deir an Tiarna go dtuga mé ina láimh é.R,Beidh na ciníocha uile umhal dó féin, dá mhac agus do mhac a mhic, nó go dtaga am cinnte a thíre féin ar a seal agus go gcuirfidh náisiúin chumhachtacha agus ríthe móra é féin i ndaoirse..U,Tá na tíortha seo uile tugtha agam faoi láthair i láimh Nabúcadnazar rí na Bablóine, mo sheirbhíseach; thug mé dhó fiú na beithígh allta le fónamh dó.-S,Le mo mhórchumhacht agus le mo láimh sínte amach rinne mé an talamh, an duine agus na hainmhithe ar talamh. Agus féadaim é a thabhairt don té is maith liom.,Ordaigh dóibh a rá lena máistri: 'Is mar seo a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael: Seo a ndéarfaidh sibh le bhur máistrí:C,Cuir scéala ansin go rí Eadóm, go rí Mhóáb, go rí na nAmónach, go rí Tuíre agus go rí na Síodóine, le béal a dteachtaí a thagann go Iarúsailéim go Zidicíá rí Iúdá.oW,Dúirt an Tiarna é seo liomsa: «Déan duit féin rópaí agus cuing agus buail ar do mhuineál iad.f G,I dtosach réim Zidicíá, rí Iúdá, tháinig an briathar seo go Irimia ón Tiarna. },Ach sheas Irimia faoi choimirce Aichíceám mhic Sheáfán, agus níor tugadh é ar láimh don phobal le cur chun báis.> u,Thug siad Úiríá amach as an Éigipt agus rug siad go Iahóiácaím an rí é; mharaigh seisean leis an gclaíomh é agus theilg a chorpán isteach i reilig na ndaoine coitianta.b =,Ach chuir Iahóiácaím an rí, Ealnátán mac Acbór agus daoine eile leis don Éigipt.a ;,Nuair a chuala Iahóiácaím an rí, mar aon lena airí agus a fheidhmeannaigh uile, a bhriathra, theastaigh uaidh é a chur chun báis. Nuair a chuala Úiríá é sin tháinig eagla air agus theith sé don Éigipt.m S,Bhí fear eile ann freisin a thairngir in ainm an Tiarna, Úiríá mac Sheamaiá, ó Chiriat Iáraím. Thairngir seisean in aghaidh na cathrach seo agus in aghaidh na tíre seo na nithe céanna díreach agus a thairngir Irimia.0Y,«Ar chuir Hiziciá rí Iúdá agus pobal uile Iúdá chun báis é mar gheall air sin? Nár mhó, agus eagla roimh an Tiarna orthu, a d' iarr siad fabhar air go mb' aithreach leis an t-olc a bhí fógraithe aige ina n-aghaidh? An gcuirfimidne anois an choir seo mar ualach ar ár n-anamacha?»>u,«Thairngir Míocá an Móirisiteach i laethanta Hiziciá rí Iúdá,» a dúirt siad, «agus ba é a dúirt sé le muintir uile Iúdá: 'Mar seo a deir an Tiarna:Déanfar fearann treafa de Shíón,agus carnán bruscair de Iarúsailéim,beidh cnoc an Teampaill ina ardán coillteach.'q[,D' éirigh roinnt de sheanóirí na tíre ina seasamh agus labhair siad le hoireachtas uile an phobail. ~}}|^{zzy]xxwwLvuuItsrr1qqAponnimlkj0ihhuggfFeddccb,aa`_^]\\Z[?ZYY9XWVVUTT%S.QQ PsONMMqLL.KgJJIH;GG;FHFE&DBB*A@ ?Z?0>j==<;{::98876635'44332k100N/Q..;-k,,I+8*B)>(9''&U%%($### "!! Iy([Q] p   " D y  xsX_,'Nuair a chonaic Zidicíá rí Iúdá é sin theith sé féin agus na fir chogaidh uile as an gcathair de shiúl oíche, ag gabháil bealach ghairdín an rí tríd an ngeata idir an dá bhalla, agus [ag tabhairt aghaidh] ar an Arabá.W,'[Nuair a gabhadh Iarúsailéim] mháirseáil oifigigh uile rí na Bablóine isteach agus shuigh siad sa Gheata Meánach: Naergal Searaizir, [prionsa Shin Maigir, an ceann feadhna, Nabúiseazbán an t-ardoifigeach], agus oifigigh uile rí na Bablóine.mVS,'San aonú bliain déag de réimeas Zidicíá, sa cheathrú mí, rinneadh bearna i múr na cathrach.BU ,'Sa naoú bliain de réimeas Zidicíá rí Iúdá, sa deichiú mí tháinig Nabúcadnazar rí na Bablóine agus a shlua uile in aghaidh Iarúsailéim agus chuir í faoi léigear.TT!,&D' fhan Irimia i gCúirt an Gharda go dtí an lá a gabhadh Iarúsailéim.PS,&Agus go deimhin tháinig na feidhmeannaigh uile chuig Irimia chun é a cheistiú. D' inis sé dóibh díreach mar a d' ordaigh an rí dó. Lig siad dó ansin, mar níor cluineadh focal den chomhrá."R=,&séard a déarfaidh tú leo: 'Chuir mé an achainí seo i láthair an rí: nach n-ordódh sé ar ais mé go teach Iónátán chun bás a fháil ann.» '|Qq,&Má chluineann na feidhmeannaigh gur labhair mise leat agus go dtiocfaidh siad chugat agus go n-abróidh siad: 'Inis dúinn céard dúirt tú leis an rí agus céard dúirt an rí leat; ná ceil orainn aon rud, nó cuirfimid chun báis thú,'qP[,&Dúirt Zidicíá ansin le Irimia: «Ná cluineadh duine ar bith eile na briathra seo nó éagfaidh tú.xOi,&Sea, tabharfar amach do mhná céile uile agus do chlann chun na gCaildéach, agus ní rachaidh tú féin saor óna lámha, ach beidh tú i do phríosúnach i gcrúba rí na Bablóine. Maidir leis an gcathair seo, dófar go talamh [í].» N,&radharc ar na mná go léir a fágadh i bpálás rí Iúdá, iad á dtreorú amach go hoifigigh rí na Bablóine agus iad ag canadh mar seo: 'Mheall siad thú; rug siad bua ort, do chairde breátha! An dtéann do chosa faoi sa láib? Siúd leo chun bóthair!'bM=,&Ach má dhiúltaíonn tú dul amach, is é seo an scéal a d' fhoilsigh an Tiarna domsa:FL,&«Ní thabharfar dóibh thú,» d' fhreagair Irimia, «ach umhlaigh do ghuth an Tiarna a labhraimse leat. Iarraim sin d' achainí ort, agus beidh sé go maith agatsa agus mairfidh tú beo.YK+,&Dúirt an rí Zidicíá le Irimia ansin: «Tá eagla orm roimh na Giúdaigh atá imithe cheana do thaobh na gCaildéach, ar fhaitíos go dtabharfaí ina lámha siúd mé agus go dtabharfaidís ainíde orm.»LJ,&Ach mura dtéann tú amach agus géilleadh d' oifigigh rí na Bablóine, ansin tabharfar an chathair seo i láimh na gCaildéach a dhófaidh go talamh í; agus ní rachaidh tusa óna lámha.' »I5,&Ansin dúirt Irimia le Zidicíá: «Is mar seo a deir an Tiarna, Dia na Slua, Dia Iosrael: 'Má théann tú amach agus má ghéilleann tú d' oifigigh rí na Bablóine, tabharfaidh tú d' anam leat agus ní dhófar an chathair seo go talamh; mairfidh tú féin agus do chlann.pHY,&Ansin mhionnaigh Zidicíá an rí mar seo faoi rún do Irimia: «Mar a mhaireann an Tiarna, a thug an t-anam seo dúinn, ní chuirfidh mé chun báis thú, ná ní thabharfaidh mé thú i láimh na bhfear seo a iarrann do bhás.»,GQ,&Dúirt Irimia le Zidicíá: «Má dhéanaim foilsiú duit nach gcuirfidh tú chun báis mé go cinnte? Agus má thugaim comhairle duit, ní éisteoidh tú liom.»IF ,&Chuir Zidicíá an rí fios agus rug sé chuige an fáidh Irimia don treas geata i dTeampall an Tiarna. «Teastaíonn focal leat uaim,» arsan rí le Irimia, «ná ceil aon ní orm.»{Eo,& Tharraing siad Irimia aníos le rópaí ansin agus thóg as an tobar é. Agus d' fhan Irimia i gCúirt an Gharda.#D?,& Ansin dúirt Eibid Meilic, an tAetóipeach, le Irimia: «Is duitse na seanbhalcaisí seo, agus cuir i do ascaill iad faoi na rópaí.» Rinne Irimia sin.:Cm,& Thug Eibid Meilic na fir leis agus chuaigh isteach sa phálás go dtí stóras an fheistis; rug leis as sin roinnt seanbhalcaisí a lig sé síos le rópaí go Irimia sa tobar.*BM,& Ansin d' ordaigh an rí do Eibid Meilic an tAetóipeach: «Beir leat as seo triúr fear agus tarraing aníos Irimia fáidh as an tobar sula bhfaighe sé bás.»hAI,& «A thiarna, a rí,» ar sé, «rinne na fir seo olc agus a leithéid de bhail a chur ar an bhfáidh Irimia; theilg siad sa tobar é, áit a bhfaighidh sé bás (den ghorta mar nach bhfuil aon arán fágtha sa chathair).»M@,&chuaigh Eibid Meilic amach as an bpálás agus labhair leis an rí:8?i,&Ach chuala Eibid Meilic an tAetóipeach, duine de na coillteáin a bhí i bpálás an rí, gur chuir siad Irimia sa tobar. Nuair a bhí an rí ina shuí i nGeata Bhiniáimin,a>;,&Thóg siad Irimia mar sin agus theilg i dtobar an Phrionsa Mailciá é, a bhí i gCúirt an Gharda, á ligean síos le rópaí. Ní raibh uisce ar bith sa tobar, ach amháin láib, agus chuaigh Irimia faoi sa láib.=),&«Tá sé in bhur lámha, mar is eol daoibh,» a dúirt an rí Zidicíá, «óir ní fhéadann an rí aon rud a dhéanamh in bhur n-aghaidh.»)<K,&Mar sin labhair na ceannairí seo leis an rí: «Cuirtear an fear seo chun báis; gan amhras lagaíonn sé lámha fuíoll lucht cosanta na cathrach, agus lámha an phobail uile freisin, ag labhairt leo ar an gcaoi seo. Ní hé leas an phobail seo a iarrann mo dhuine, ach a n-aimhleas.»;{,&Is mar seo a deir an Tiarna: 'Go deimhin tabharfar an chathair seo i láimh shlua rí na Bablóine agus gabhfar í.' »:,&«Is mar seo a deir an Tiarna: 'Cibé duine a fhanfaidh sa chathair seo éagfaidh sé leis an gclaíomh, leis an ngorta agus leis an bplá; ach cibé duine a fhágfaidh í agus a ghéillfidh do na Caildéigh mairfidh sé; tabharfaidh sé a anam leis.':9 o,&Ach chuala Seafaitiá mac Mhatán, Gadailiá mac Phaischiúr Iúcal mac Sealaimiá agus Paischiúr mac Mhailciá na briathra a bhí á rá ag Irimia leis an bpobal uile. 8 ,%Ansin d' ordaigh Zidicíá an rí go gcuirfí Irimia i láimh i gCúirt an Gharda agus go dtabharfaidís dó gach lá bollóg aráin as Sráid na bhFuinteoirí chomh fada agus a bheadh arán fágtha sa chathair. Mar sin d' fhan Irimia i gCúirt an Gharda.p7Y,%Éist anois liom, iarraim d' achainí ort, mo thiarna an rí; go nglactar go fabhrach leis an impí a dhéanaim i do láthair. Ná hordaigh mé a bhreith ar ais go teach Iónátán rúnaí, ar fhaitíos go bhfaghainn bás ansin.»6/,%Cén áit anois a bhfuil do fháithe a thairngir duit á rá: 'Ní thiocfaidh rí na Bablóine in bhur n-aghaidhse, ná in aghaidh na tíre seo?'=5s,%Ansin dúirt Irimia leis an rí Zidicíá: «Céard a rinne mise i d' aghaidhse, nó in aghaidh do sheirbhíseach, nó in aghaidh an phobail seo, as ar chuir tú i bpríosún mé?u4c,%Chuir Zidicíá an rí fios air agus rug amach é. Cheistigh sé go rúnda é ina phálás: «An bhfuil focal ar bith ón Tiarna?» d' fhiafraigh sé. «Tá sin,» a dúirt Irimia, «tabharfar thusa i láimh rí na Bablóine,» ar sé.m3S,%Is mar sin a d' éirigh do Irimia a bheith i gcillín faoi thalamh. Agus d' fhan sé seal fada ann.%2C,%Bhí na feidhmeannaigh ar deargbhuile le Irimia, d' ordaigh siad é a bhualadh agus a chur faoi ghlas i dteach Iónátán rúnaí a ndearnadh príosún de.01Y,%«Ní fíor sin!» a dúirt Irimia. «Nílimse ag dul do thaobh na gCaildéach.» Ach ní éisteodh Iríá le Irimia agus thóg i láimh é go dtí na feidhmeannaigh.D0,% Bhí sé i nGeata Bhiniáimin nuair a thóg fear faire ansin darb ainm Iríá mac Shealaimiá, mac Hanainiá, Irimia fáidh i láimh. «Tá tú ag dul do thaobh na gCaildéach,» ar sé. / ,% gur thug Irimia aghaidh ó Iarúsailéim le dul go tír Bhiniáimin chun a shealúchas a dhealú ansin i measc a phobail féin.r.],% Tharla, nuair a scoir slua na gCaildéach den léigear ar Iarúsailéim ar eagla shlua Fhorainn,q-[,% Dá mb' ea go leagfadh sibh slua uile na gCaildéach atá ag troid in bhur n-aghaidh anois agus nach mairfeadh díobh ach na fir loite, d' éireoidís arís, gach uile fhear acu ina bhoth, chun an chathair seo a dhó go talamh.' »t,a,% Ná meallaigí sibh féin á rá: Tá na Caildéigh ag imeacht uainn faoi dheireadh. Níl siad ag imeacht.v+e,%Tiocfaidh na Caildéigh arís, ionsóidh siad an chathair seo; tógfaidh siad í agus dófaidh go talamh í.b*=,%«Is mar seo a deir an Tiarna, Dia Iosrael: 'Le rí Iúdá a chuir chugamsa thú le dul i gcomhairle liom, abair é seo: An bhfuil slua Fhorainn ag teacht i gcabhair oraibh? Fillfidh siad dá dtír féin, an Éigipt.?)y,%Ansin tháinig briathar an Tiarna chuig Irimia fáidh:<(q,%Idir an dá linn thug slua Fhorainn an bóthar orthu as an Éigipt agus nuair a chuala na Caildéigh a bhí ag cur léigir ar Iarúsailéim an scéala d' imigh siad ón gcathair.h'I,%Anois bhí cead a chos fós ag Irimia i measc an phobail; níor cuireadh fós i bpríosún é.-&S,%Chuir an rí Zidicíá Iahucal mac Shealaimiá agus an sagart Zafainiá mac Mhásaeiá chun an fáidh Irimia, á rá: «Guigh chun an Tiarna ár nDia ar ár son.» %,%Ach níor thug sé féin ná a mhuintir, ná pobal na tíre aon aird ar bhriathra an Tiarna a labhair sé tríd an bhfáidh Irimia.$ 1,%Rinneadh rí de Zidicíá mac Iahóiácaím i ndiaidh Choiniá mac Ióisíá; rinne Nabúcadnazar rí na Bablóine, rí de i dtír Iúdá.#y,$ Ansin thóg Irimia scrolla eile agus thug do Bharúch mac Néiria, scríobhaí, é, agus scríobh seisean síos ansin as béal Irimia briathra uile an scrolla a dhóigh Iahóiácaím rí Iúdá, i dteannta mórán briathar eile ar an dul céanna."w,$Smachtóidh mise é féin agus a oidhrí agus a sheirbhísigh i ndíol a n-éigeart; orthusan, ar chathróirí Iarúsailéim agus ar mhuintir Iúdá, tabharfaidh mé na hoilc uile a d' fhógair mé ina n-aghaidh, bíodh agus nár éist siad.' »q![,$Mar sin, is mar seo a deir an Tiarna i dtaobh Iahóiácaím rí Iúdá: Ní bheidh duine ar bith aige le suí ar chathaoir ríoga Dháiví; agus teilgfear a chorp marbh amach chun an teaspaigh sa lá agus chun an tseaca san oíche. ,$Agus maidir le Iahóiácaím rí Iúdá, abair: 'Is mar seo a deir an Tiarna: Dhóigh tú an scrolla seo, á rá: Cad chuige ar scríobh tú: Tiocfaidh rí na Bablóine go deimhin agus bánóidh sé an tír seo agus ní fhágfaidh duine ná ainmhí beo inti?  ,$«Glac chugat scrolla eile agus scríobh síos na briathra uile úd a bhí sa chéad scrolla a dhóigh Iahóiácaím rí Iúdá.,$Ansin tháinig briathar an Tiarna go Irimia, tar éis don rí an scrolla a dhó agus na briathra a scríobh Barúch as béal Irimia:K,$D' ordaigh an rí don phrionsa Iaramael agus do Sharáiá mac Aisriéil agus do Shealaimiá mac Aibdeal, Barúch an scríobhaí agus an fáidh Irimia a ghabháil. Ach d' fholaigh an Tiarna iad.~u,$D' iarr Ealnátán agus Daláiá agus Gamairiá ar an rí gan an scrolla a dhó, ach má iarr, ní eisteodh sé leo.,$Thairis sin, ní raibh eagla orthu, níor réab siad a n-éadaí, an rí ná aon duine dá mhuintir dár chuala na briathra seo uile.xi,$Ní raibh uair dá mbíodh a trí nó a cheathair de cholúin léite ag Iahúidí nach ngearradh an rí iad le scian scríobhaí agus go gcaitheadh isteach sa tine ar an teallach iad nó gur dódh an scrolla ar fad sa tine ar an teallach.},$Bhí an rí ina shuí ina sheomra geimhridh ba é an naoú mí é agus bhí tine ar lasadh ar an teallach os a chomhair.U#,$Chuir an rí Iahúidí faoi dhéin an scrolla agus rug seisean leis é as seomra Eilíseámá an rúnaí, agus léigh amach don rí é agus do na feidhmeannaigh uile agus iad ina seasamh timpeall an rí.7g,$Leis sin amach leo go dtí an rí i gcúirt an pháláis tar éis an scrolla a chur i dtaisce i seomra Eilíseámá an rúnaí. Agus d' inis siad an scéal go léir don rí.#?,$Ansin dúirt na feidhmeannaigh le Barúch: «Imigh, téigh i bhfolach, thusa agus Irimia; agus ná bíodh a fhios ag aon duine cén áit a mbeidh sibh.»w,$«Dheachtaigh Irimia dom iad lena bhéal,» d' fhreagair Barúch, «agus scríobh mise le dúch iad sa scrolla seo.»xi,$D' fhiafraigh siad ansin de Bharúch: «Inis dúinn,» ar siad, «conas a scríobh tú na briathra seo uile.»%C,$Nuair a chuala siad na briathra uile tháinig scanradh ar gach fear acu agus ar siad: «Go deimhin ní mór dúinn na briathra seo uile a insint don rí.»gG,$«Suigh síos,» ar siad, «agus léigh amach dúinne é.» Léigh Barúch é mar sin dóibh.,$D' aontaigh na feidhmeannaigh ansin Iahúidí mac Natainiá agus Sealaimiá mac Chúisi a chur go Barúch á rá: «Tar, agus beir leat an scrolla a léigh tú in éisteacht an phobail.» Thóg Barúch mac Néiria an scrolla mar sin agus tháinig chucu.~u,$ D' inis Miocáia dóibh na briathra uile dár chuala sé nuair a léigh Barúch an scrolla in éisteacht an phobail.,$ síos leis go pálás an rí agus isteach i seomra an rúnaí. Bhí na feidhmeannaigh uile ina suí ansin: Eilíseámá an runaí, Daláiá mac Sheamaiá, Ealnátán mac Acbór, Gamairiá mac Sheáfán, Zidicíá mac Hanainiá, agus na feidhmeannaigh eile go léir.gG,$ Nuair a chuala Miocáia mac Ghamairiá, mac Sheáfán, briathra uile an Tiarna as an scrolla,Q ,$ Léigh sé briathra Irimia as an scrolla; tharla seo i seomra Ghamairiá mhic Sheáfán, rúnaí, sa chúirt ab airde ag dul an Geata Nua isteach i dTeampall an Tiarna, in éisteacht an phobail uile.s _,$ Tharla sa chúigiú bliain de Iahóiácaím mac Ióisíá, rí Iúdá, sa naoú mí gur fógraíodh troscadh i bhfianaise an Tiarna don phobal uile in Iarúsailéim agus don phobal uile a thiocfadh go Iarúsailéim ó bhailte Iúdá. ,$Rinne Barúch mac Néiria mar a d' ordaigh Irimia fáidh dó, briathra uile an Tiarna a léamh as an scrolla i dTeampall an Tiarna.^ 5,$B' fhéidir go gcuirfeadh siad a n-urnaithe i bhfianaise an Tiarna agus go bhfillfeadh gach aon díobh óna dhrochshlí, óir is mór é an díomá agus an fhearg a léirigh an Tiarna in aghaidh an phobail seo.» ,$ar an ábhar sin imigh thusa agus léigh as an scrolla a scríobh tú ó mo bhéalsa, briathra uile an Tiarna in éisteacht an phobail i dTeampall an Tiarna lá an troscaidh; léigh freisin iad in éisteacht mhuintir Iúdá uile a thagann as na bailte.zm,$D' ordaigh Irimia ansin do Bharúch: «Ó táimse i bpríosún anseo ní féidir liom dul go Teampall an Tiarna;,$Chuir Irimia fios ar Bharúch mac Néiria, agus scríobh Barúch, ó bhéal Irimia, gach briathar a labhair an Tiarna leis.W',$Nuair a chluinfidh teach Iosrael an uile olc atá ar intinn agam a dhéanamh dóibh, b' fhéidir go bhfillfidh gach uile dhuine óna drochshlí, agus ansin mhaithfinnse a n-éigeart agus a bpeaca dóibh.»A{,$«Tóg thusa scrolla agus scríobh ann na briathra uile dár labhair mise leat i dtaobh Iarúsailéim agus Iúdá agus an uile chine ón lá ar labhair mé i dtús leat go dtí inniu.& I,$Scrolla 605-4R.Ch..U,#mar gheall air seo a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael ní bheidh sliochtach fireann in easnamh ar Iónádáb mac Raecáb chun seasamh i mo láthairse go brách.' »,#Dúirt Irimia ansin le clann na Raecáibíoch: «Is mar seo a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael: 'De bhrí gur umhlaigh sibh d' aitheanta Iónádáb bhur n-athair agus gur choinnigh sibh an uile aithne agus go ndearna sibh gach ar ordaigh sé daoibh,,#Uime sin is mar seo a deir an Tiarna, Dia na Slua, Dia Iosrael: Tabharfaidh mise ar Iúdá agus ar áitritheoirí Iarúsailéim an uile olc dar fhógair mé ina n-aghaidh, óir labhair mé leo agus ní éistfidís, ghlaoigh mé orthu agus ní fhreagróidís.' »~u,#Choinnigh clann mhac Iónádáb mhic Raecáb aithne a sinsir a thug sé dóibh, ach níor éist an pobal seo liomsa.a;,#Chuir mé chugaibh mo sheirbhísigh uile, na fáithe, go minic agus go himpíoch á rá: Filleadh gach aon fhear agaibh óna dhrochshlí, agus leasaigí bhur ngníomhartha agus ná himígí i ndiaidh déithe eile á n-adhradh; fanfaidh sibh mar sin ar an talamh a thug mise daoibh féin agus do bhur n-aithreacha. Ach ní éistfeadh sibh liom.~,#Comhlíonadh briathar Iónádáb mhic Raecáb nuair a d' ordaigh sé dá chlainn mhac gan fíon a ól; go dtí inniu féin ní ólann siad aon deor, ach umhlaíonn siad d' ordú a sinsir. Ach labhair mise libhse gan stad gan staonadh, ach níor éist sibh liom.d}A,# «Is mar seo a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael: 'Imigh agus inis do mhuintir Iúdá agus do áitritheoirí Iarúsailéim: Nach bhfaigheadh sibh teagasc agus éisteacht le mo bhriathrasa? Is é an Tiarna a labhraíonn.5|e,# Ansin tháinig briathar an Tiarna go Irimia.n{U,# Ach tharla, nuair a d' ionsaigh Nabúcadnazar rí na Bablóine an tír seo, go ndúramar: Tagaigí! téimis suas go Iarúsailéim ar eagla slua na gCaildéach agus slua Árám.' Is mar sin a chuireamar fúinn in Iarúsailéim.»z,# ach cónaímid i mbothanna. D' umhlaíomar agus rinneamar de réir an uile ní dár ordaigh Iónádáb ár sinsear dúinn.sy_,# ná tithe a thógáil dúinn féin le cónaí iontu; ní mó mar atá fíniúin againn ná talamh curtha,Dx,#D' umhlaíomar do ghuth Iónádáb mhic Raecáb, ár sinsear san uile ní dár ordaigh sé dúinn; gan fíon a ól feadh ár mbeatha, sinn féin, ár mná, ár mic, ná ár n-iníonacha,w%,#Ní mó a thógfaidh sibh tithe; ní chuirfidh sibh síol, ní phlandóidh fíniúin ná ní shealbhóidh sibh áitreabh; ach déanfaidh sibh cónaí ar feadh bhur laethanta i mbothanna, ionas go mairfidh sibh i bhfad sa dúiche a mbeidh sibh in bhur n-eachtrannaigh.')vK,#Dúirt siadsan: «Ní ólaimidne fíon, óir d' ordaigh Iónádáb mac Raecáb ár sinsear dúinn: 'Ní ólfaidh sibh fíon, sibh féin ná bhur mic go brách.u#,#Leag mé ansin os comhair fir chlann na Raecáibíoch soithí lán d' fhíon agus cupáin, agus dúirt mé leo. «Ólaigí deoch fíona.' 'Bt},#Thug mé go Teampall an Tiarna iad, go seomra mhic Hánán, mac Igdiliá, óglach Dé, láimh le seomra na n-oifigeach, os cionn seomra Mhásaeiá mhic Shealúm, coimeádaí an dorais.s3,#Rug mise mar sin Iázainiá mac Irimia, mac Habaizinia, mar aon lena dheartháireacha agus a chlann mhac uile: clann iomlán na Raecáibíoch liom.r1,#«Imigh go clann na Raecáibíoch agus labhair leo; tabhair go Teampall an Tiarna iad, go ceann de na seomraí, agus tairg dóibh fíon le hól.»rq _,#An briathar a tháinig go Irimia ón Tiarna i laethanta Iahóiácaím mhic Ióisíá, rí Iúdá:hpI,"Éist, ordóidh mise é an Tiarna a labhraíonn agus tabharfaidh mé orthu teacht ar ais go dtí an chathair seo, í a ionsaí, a ghabháil agus a dhó go talamh. Déanfaidh mé fásach gan áitreabh de bhailte Iúdá.' »ioK,"Maidir le Zidicíá rí Iúdá agus a phrionsaí, tabharfaidh mé iadsan freisin i láimh a namhad agus i láimh na droinge a iarrann a mbás, agus i láimh slua rí na Bablóine atá díreach tar éis tarraingt siar uaibh.,nQ,"tabharfaidh mise iadsan i láimh a namhad agus i láimh na droinge a iarrann a mbás; beidh a gcorpáin mar bhia ag éanlaith an aeir agus ag ainmhithe na talún.m,"Maidir le prionsaí Iúdá agus Iarúsailéim, leis na coillteáin agus na sagairt, agus pobal uile na tíre a chuaigh idir coda an lao,Fl,"Agus na fir seo a bhris mo chonradh agus nár chomhlíon briathar an chonartha a rinneadh i mo láthairse, díolfaidh mé leo amhail an lao a ghearr siad le go dtriallfaidís idir na coda.Tk!,"«Dá bhrí sin, is mar seo a deir an Tiarna: 'Níor umhlaigh sibh domsa, gach duine saoirse a fhógairt dá dheartháir agus dá chomharsa. Tá go maith mar sin is é an Tiarna a labhraíonn fógraímse daoibhse saoirse chun an chlaímh, na plá agus chun an ghorta; déanfaidh mé díol uafáis díbh don uile ríocht ar domhan.rj],"Agus ansin tháinig sibh ar mhalairt aigne agus thruailligh sibh m' ainm; thóg gach aon duine agaibh a sclábhaithe ar ais, idir fhir agus mhná, a bhí ligthe saor agaibh ar a dtoil féin, á dtabhairt faoi dhaoirse agaibh arís.'Ki,"Anois, bhí intinn eile agaibh inniu agus rinne sibh an ceart i mo radharc, gach aon duine a fhógairt saoirse dá chomharsa; rinne sibh conradh i mo láthair sa Teampall a ghairtear i mo ainm.~hu,"I gceann seacht mbliana ligeadh gach aon duine agaibh dá dheartháir Eabhrach, a díoladh libh, imeacht; tar éis sé bliana dó ina sclábhaí agat ligfidh tú dó imeacht saor uait. Ach níor éist bhur n-aithreacha, ní thabharfaidís aird.)gK," «Is mar seo a deir an Tiarna, Dia Iosrael: 'Rinne mé conradh le bhur n-aithreacha nuair a thug mé amach as an Éigipt iad, as teach na daoirse; dúradh ann:7fi," Mar sin tháinig briathar an Tiarna go Irimia:2e]," Ina dhiaidh sin, áfach, tháinig siad ar mhalairt aigne, thóg siad ar ais na sclábhaithe, idir fhir agus mhná, agus cuireadh faoi chuing arís mar sclábhaithe iad.odW," Na prionsaí uile agus an pobal uile a chuaigh sa chonradh go ligfeadh gach aon duine dá sclábhaithe, idir fhir agus mhná, imeacht uaidh, agus nach gcoinneodh ina sclábhaithe iad níos mó, d' aontaigh siad agus lig saor iad.(cI," go ligfeadh gach uile dhuine a sclabhaithe uaidh, idir fhir agus mhná, má ba Eabhraigh iad, ionas nach gcoinneodh Giúdach ar bith a dheartháir i ndaoirse.Ab{,"An briathar a tháinig go Irimia ón Tiarna tar éis don rí Zidicíá conradh a dhéanamh leis an bpobal uile in Iarúsailéim maidir le saoirse a thabhairt dá sclábhaithe:Xa),"nuair a bhí slua rí na Bablóine ag ionsaí Iarúsailéim agus bailte Iúdá a sheas amach fós, mar atá Láicís agus Azaecá, a raibh fágtha de bhailte Iúdá gan géilleadh, mar bhí siad daingnithe._`7,"D' inis Irimia fáidh na briathra seo uile do Zidicíá rí Iúdá, in Iarúsailéim,_%,"éagfaidh tú i síocháin. Agus faoi mar a loisceadh spíosraí do d' aithreacha, na ríthe a bhí romhat in anallód, is mar sin a loiscfidh siad spíosraí duitse agus a chaoinfidh siad thú: Mo léan, a mhórgacht! Dúirt mise é is é an Tiarna a labhraíonn.' »w^g,"Mar sin féin éist briathar an Tiarna, a Zidicíá, a rí Iúdá, agus ní mharófar leis an gclaíomh thú;V]%,"Agus ní imeoidh tusa uaidh ach tógfar thú go deimhin agus cuirfear ina láimh thú. Feicfidh tú rí na Bablóine gnúis le gnúis agus labharfaidh tú leis béal ar bhéal. Rachaidh tú don Bhablóin.p\Y,"«Is mar seo a deir an Tiarna, Dia Iosrael: 'Imigh agus labhair le Zidicíá, rí Iúdá. Inis é seo dó: Is mar seo a deir an Tiarna: Táim ag tabhairt na cathrach anois i lámha rí na Bablóine, agus dófaidh sé go talamh í.^[ 7,"An briathar a tháinig go Irimia nuair a bhí Nabúcadnazar agus a shlua uile agus ríochtaí an domhain uile faoina thiarnas agus an uile phobal ag cur cogaidh ar Iarúsailéim agus ar a bailte máguaird:Z,!más ea, teilgim uaim sliocht Iacóib agus Dháiví mo shearbhónta agus ní thoghfaidh mé aon rialtóir dá shliocht le bheith ina rí ar oidhrí Abrahám, Íosác agus Iacóib! Óir cuirfidh mé an rath arís orthu agus glacfaidh mé trua dóibh.' »Y{,!Is mar seo a deir an Tiarna: 'Murar chruthaigh mise lá agus oíche agus murar reachtaigh mé ordú neimhe agus talún,ZX-,!«Nár thug tusa faoi deara céard deir an pobal seo: 'An dá mhuintir a thogh an Tiarna theilg sé uaidh anois iad'? Mar seo a tharcaisníonn siad mo mhuintir ionas nach náisiún níos mó iad ina láthair./WY,!Tháinig briathar an Tiarna go Irimia:fVE,!Mar nach féidir slua neimhe a áireamh ná gaineamh na farraige a thomhas, is mar sin a mhéadóidh mise sliocht Dháiví mo shearbhónta agus na Léivítigh, a dhéanann [mar aon leis na hoidhrí seo] freastal orm.' »^U5,!ansin d' fhéadfaí freisin mo chonradh le Dáiví mo shearbhónta a bhriseadh ionas nach mbeadh mac aige le rialú ina chathaoir ríoga, agus mar an gcéanna leis na sagairt Léivíteacha is searbhóntaí domsa.T3,!«Is mar seo a deir an Tiarna: 'Dá bhféadfá mo chonradh lae a bhriseadh agus mo chonradh oíche ionas nach mbeadh lá ná oíche ina n-am féin,/SY,!Tháinig briathar an Tiarna go Irimia.RR,!Ní bheidh in easnamh ach an oiread ar shagairt na Léivíteach sliochtach fireann a sheasfaidh i mo láthairse a ofráil íobairte loiscthe, a loscadh abhlainne agus a ofráil íobairte gach lá.' »Q/,!«Óir is mar seo a deir an Tiarna: 'Ní bheidh in easnamh ar Dháiví choíche sliochtach fireann a shuífidh i gcathaoir ríoga theach Iosrael.CP,!Sábháilfear Iúdá sna laethanta sinagus mairfidh Iarúsailéim i ndóchas.Agus is é seo an t-ainm a thabharfar ar an gcathair:An Tiarna Ár bhFíréantacht.'=Os,!Sna laethanta sin agus san am sincuirfidh mise d' fhiacha ar Bheangán fíréantafás suas do Dháiví,agus déanfaidh sé breithiúnas agus ceart sa tír. N9,!Féach, tá na laethanta ag teacht an Tiarna a labhraíonn agus comhlíonfaidh mé an gheallúint a rinne mé do theach Iosrael agus do theach Iúdá:nMU,! I mbailte uile na nArdán, ar an Achréidh agus sa Neigib, i ndúiche Bhiniáimin, sna ceantair timpeall Iarúsailéim agus i mbailte Iúdá, imeoidh na tréada arís faoi lámha an té a áiríonn iad. Fógraíonn an Tiarna é.CL,! Is mar seo a deir Tiarna na Slua: 'San áit seo, san fhásach seo gan duine ná ainmhí agus ina bhailte uile, beidh tailte féaraigh arís, áit a gcuirfidh aoirí a dtréada ina luí.Ky,! guth na lúcháire agus an ghairdeachais, glórtha an fhir nuaphósta agus na brídeoige, agus an dream a bheir íobairtí buíochais go Teampall an Tiarna ag gabháil foinn:Molaigí Tiarna na Slua,óir is maith é an Tiarna,óir maireann a bhuanghrá go brách.«Óir atógfaidh mé an tír seo mar an gcéad uair. Fógraíonn an Tiarna é!'UJ#,! Is mar seo a deir an Tiarna: 'San áit seo, a deir tusa: Is uaigneach é gan duine ná ainmhí; i mbailte Iúdá agus i sráideanna briste Iarúsailéim mar nach bhfuil duine ná ainmhí, cluinfear arís)IK,! Agus beidh Iarúsailéim ina cúis athais domsa, ina cúis maíte agus onóra i láthair a bhfuil de chiníocha ar talamh; nuair a chluinfidh siadsan an uile mhaith atá á dhéanamh agam tiocfaidh eagla agus uamhan orthu mar gheall ar an uile shéan agus síocháin a sholáthraím di.''HG,!Glanfaidh mé iad ón uile pheaca a rinne siad i mo aghaidhse; na peacaí lenar mhaslaigh siad mise agus lenar thug cúl liom, maithfidh mé iad uile dóibh.xGi,!Déanfaidh mé Iúdá agus Iarúsailéim a athnuachain agus atógfaidh mé iad mar a bhí siad an chéad uair.-FS,!Ach féach, brostóidh mise chucu biseach agus leigheas; leigheasfaidh mé iad agus cuirfidh mé in aithne dóibh iomláine na síochána agus na sábháilteachta.uEc,!rachaidh siad ag troid leis na Caildéigh, ach is ag líonadh na cathrach a bheidh siad le corpáin na ndaoine a leagfaidh mise ar lár i mo fheirg agus i m' fhraoch, [an dream] ar fholaigh mé m' aghaidh orthu mar gheall ar a n-olcas.+DO,!Óir is mar seo a deir an Tiarna Dia Iosrael, i dtaobh tithe na cathrach seo agus i dtaobh phálás rí Iúdá atá le scriosadh. In aghaidh mótaí agus pailísuCc,!Glaoigh ormsa agus freagróidh mé thú; inseoidh mé duit rúndiamhra móra nach feasach duit dada fúthu.sB_,!«An Tiarna, an té a chruthaigh an talamh, a chum agus a dhaingnigh í an Tiarna a ainm deir sé é seo:|A s,!Bhí Irimia fós i bpríosún i gCúirt an Gharda nuair a tháinig briathar an Tiarna chuige an dara huair.G@, ,Ceannóidh daoine garraithe ar airgead, déanfaidh siad amach cuntais, cuirfidh séala orthu agus glaofaidh ar fhinnéithe i dtír Bhiniáimin, sna ceantair timpeall Iarúsailéim, i mbailte Iúdá agus na sléibhte, sna hísleáin agus sa Neigib. Óir cuirfidh mé ar bun arís iad is é an Tiarna a labhraíonn.' »?%, +Ceannófar tailte fós sa tír seo faoina n-abrann tusa: Is talamh bánaithe í gan duine ná beithíoch; tugadh i láimh na gCaildéach í.,>Q, *Óir is mar seo a deir an Tiarna: 'Faoi mar a thug mé an t-olc mór seo ar an bpobal seo, is mar sin a tabharfaidh mé orthu an uile mhaith dá ngeallaim dóibh.&=E, )Gairdeoidh mé mar gheall ar mhaitheas a dhéanamh dóibh, agus plandóidh mé le barr dílse iad sa dúiche seo, le mo chroí agus le m' anam go hiomlán.'-<S, (Déanfaidh mé conradh síoraí leo; ní éireoidh mé as déanamh maitheasa dóibh, agus cuirfidh mé m' urraim ina gcroí, ionas nach ndealóidh siad arís uaim.!;;, 'Tabharfaidh mé malairt chroí dóibh agus malairt iompair, le go mbeidh mo eaglasa orthu go brách, ar mhaithe leo féin agus lena gclann ina ndiaidh.N:, &Ansin beidh siad ina bpobal agamsa agus beidh mise i mo Dhia acusan.U9#, %Cruinneoidh mise iad as na tíortha uile inar dhíbir mé iad i m' fhearg, i m' fhraoch agus i mo chuthach mór. Tabharfaidh mé ar ais don áit seo iad agus tabharfaidh mé orthu cónaí go sábháilte.`89, $«Ach anois, agus ar an ábhar céanna sin, is mar seo a deir an Tiarna, Dia Iosrael, i dtaobh na cathrach seo faoina n-abrann tusa go dtabharfaidh an claíomh, an gorta, agus an phlá i láimh rí na Bablóine í:77, #Thóg siad áiteanna arda Bhál i nGleann Bhein Hionnom mar a dtugann siad ar a gclann mhac agus ar a n-iníonacha dul tríd an tine do Mhoilic rud nár ordaigh mise riamh, ní mó a tháinig i m' intinn go ndéanfaidís coireanna gránna mar iad a thabhairt ar Iúdá peacú.'T6!, "Sheas siad a n-íola sa Teampall a ghairthear i m' ainmse, á thruailliú.25], !D' iompaigh siad a gcúl liomsa agus ní hé a n-aighthe; agus tar éis dom iad a theagasc go moch agus go déanach ní éistfidís ná ní raibh aird acu ar a gceacht.I4 , mar gheall ar na hoilc uile a rinne clann Iosrael agus clann Iúdá do mo bhrostúsa, iad féin, a ríthe, a bprionsaí, a sagairt agus a bhfáithe, fir Iúdá agus cathróirí Iarúsailéim.35, Sea, tá an chathair seo chomh mór sin ina brostú feirge agus fraoch domsa ón lá ar tógadh í go dtí inniu, go mbainfidh mé as mo radharc í,N2, Óir is olc amháin a rinne clann Iosrael agus clann Iúdá i m' fhianaise óna n-óige (óir bhrostaigh clann Iosrael go deimhin mé chun feirge lena ngníomhartha is é an Tiarna a labhraíonn).1y, Tiocfaidh na Caildéigh atá ag ionsaí na cathrach seo agus cuirfidh trí thine í; loiscfidh siad na tithe ar ofráladh ar a ndíonta túis do Bhál, mar ar doirteadh amach tabhartais dí do dhéithe eachtrannacha, do mo bhrostúsa chun feirge.=0s, «Dá bhrí sin, is mar seo a deir an Tiarna: 'Táim ag tabhairt na cathrach seo anois i láimh na gCaildéach, i láimh Nabúcadnazar rí na Bablóine, agus tógfaidh seisean í.a/;, ' Féach, is mise an Tiarna, Dia an uile dhuine: an bhfuil ní ar bith dodhéanta dom?' ~y~}||{{+zlyy~xww1vutsrRqponmpl}kk,jmihigvflee_dlcc ba%`_g^]]e\[[>ZYXXWWOVUUzTT\SmRR%QPPSNMLoKJJ I?HGFFE[DgCCC BA??v>==tógfar thusa freisin i láimh.Rachaidh Camóis i mbraighdeanasmar aon lena shagairt agus lena phrionsaí.lwQ,0' Imígí! Teithigí le bhur n-anamacha!Rithigí ar nós na n-asal bhfiáin san fhásach!'kvO,0Ag dul suas fána Lúichít dóibh, caoineann siad.Ag dul síos Horónaím cluintear gol:Qu,0' Tá briste ar Mhóáb' ;cluintear an guth chomh fada le Zoar.Pt,0Éist! Scairt ó Abáraím anall:' Creachadh! Anachain mhór!'wsg,0Ní ábhar maíte é ag Móáb a thuilleadh!bheartaigh siad a bhriseadh ag Heisbeon:' Tagaigí! gearraimis amach é ó bheith ina chine!' Gearrfar síos thusa freisin, a Mhadmaen,ní fada uait an claíomh.Tr #,0I dtaobh Mhóáb: Is mar seo a deir an Tiarna na Slua, Dia Iosrael:«Is mairg do Neabó, óir tá sé airgthe;gabhadh Ciriataím,níl istigh ann ach mearbhall agus scéin.3q_,/Conas is féidir dó a bheith suaimhneachó thug an Tiarna ordú dó?In éadan Aiscileon agus bord na farraige,is chucusan a d' ordaigh sé é.»p,/Ó, a chlaíomh an Tiarna,Cá fhad go mbeidh tú suaimhneach?Isteach leat i do thruaill,éirigh as, bí socair!o3,/Ceann bearrtha ar Ghaza!Sost ar fud Aiscileon!Aisdeod, a bhfuil fágtha de Anácaím,cá fhad a ghearrfaidh tú thú féin?qn[,/Óir tá an lá tagtha ina scriosfar na Filistínigh uile,ina scoirfear ó Thuíre agus ó Shíodóna lucht taca ar fad.Sea, tá an Tiarna ag creachadh na bhFilistíneach,an fuíoll as Inis Chaftór.0mY,/le tormán cruite a chuid staileanna,le toithréim a charbad, le díoscán a roilleán.Dearmadann aithreacha a gclanna;éiríonn a lámha lag.Nl,/Is mar seo a deir an Tiarna:«Féach, cé mar éiríonn na huiscí ón tuaisceart;briseann siad ina dtuile thar bruach;báitear an tír agus gach a bhfuil ann,na bailte agus lucht a gcónaithe!Scairteann na fir in ard a gcinn, tá éamh le closó áitritheoirí uile na tíre,k ,/Briathar an Tiarna a tháinig go Irimia fáidh in aghaidh na bhFilistíneach sular thóg Forann Gazá de ruathar.Vj%,.Ná bíodh eagla ort, a shearbhónta liom, a Iacóib, an Tiarna a labhraíonn óir táimse leat.Cuirfidh mé deireadh leis na ciníocha uilemar ar scaip mé thú.Ní chuirfidh mé deireadh leatsa,ach smachtóidh mé thú go measartha,le nach bhfágfaidh mé ar fad gan pianadh thú.»Pi,.Ach ná bíodh eagla ort, a shearbhónta liom, a Iacóib,ná bíodh scanradh ort, a Iosrael:féach, sábhálfaidh mise thú as tíortha i gcéin,agus do shliocht as tír a ndaoirse.Beidh Iacób ar ais arís i suaimhneasagus mairfidh go sóúil,ní chuirfidh aon duine eagla air.dhA,.Tabharfaidh mé é i láimh na ndaoine a iarrann a bhás, i láimh Nabúcadnazar, rí na Bablóine, agus a sheirbhíseach. Ach amach anseo, áitreofar an Éigipt arís mar a bhí anallód is é an Tiarna a labhraíonn.Vg%,.Tá sé ráite ag Tiarna na Slua, Dia Iosrael: «Smachtóidh mé anois Amón as Nó (agus Forann) agus an Éigipt agus a déithe agus a ríthe in éineacht le Forann agus iad siúd a chuir a ndóchas ann.cf?,.Tá iníon na hÉigipte á náiriú,á tabhairt i láimh mhuintir an tuaiscirt.»'eG,.leagfaidh siad a foraois is é an Tiarna a labhraíonn.Sea, tá [siad] thar áireamh,níos líonmhaire ná na lócaistí do-áirithe.-dS,.Éist: fuaim mar a bheadh siosarnach nathair nimhe!Sea, tagann siad, líon a slua,ag tabhairt fúithi le tuanna,ar nós buanaithe connaidh,rc],.Na hamhais a bhí aici ar tuarastal,a bhí slíoctha ar nós laonna biata,thug siad do na bonna é;ní sheasann siad ach teitheann in éineacht;óir tagann orthu lá a n-ainnise, aimsir a gcuartaithe.[b/,.Ba bhodóg bhreá an Éigipt,ach ghreamaigh inti creabhar ón tuaisceart.>au,.Déan burla duit féin chun dul ar deoraíocht,a iníon na hÉigipte, a chónaíonn go sábháilte sa bhaile!Beidh Nof ina fhásach, go huaigneach gan áitritheoir.O`,.Mar a mhairimse a deir an rídarb ainm Tiarna na Slua Go deimhin mar atá Tábór i measc na sléibhteagus Cairmeil os cionn na farraige,is mar sin a thiocfaidh sé.X_),.Tabhair an t-ainm seo ar Fhorann:Mórán Fothraim Ach Dall ar an Uain! ^ ,.Sea, shín an Tiarna ar shlait a dhroma é!Thit sé as a sheasamh, agus anois tá sé ar lár!Ansin ar siad lena chéile:' Suas linn! Déanaimis ar ár ndaoine féin,go tír ar nduchais, i bhfad ó chlaíomh na díbheirge!'Y]+,.Céard seo! Ar theith [Aipis]?Nár sheas do cheann láidir go daingean?Y\+,.«Foilsígí é san Éigipt!Fógraígí i Migdeol!Fógraígí é i Nof agus i dTachpanaes!Abraigí: 'Ag bhur bpoist! Bígí ullamh!' óir slogann an claíomh máguaird oraibh. [ ,. An briathar a labhair an Tiarna le Irimia fáidh nuair a chuir Nabúcadnazar chun bóthair go n-ionsóidh sé tír na hÉigipte.EZ,. Chuala na náisiúin faoi do náire,líonann an caoineadh duit an talamh;óir thuisligh an gaiscíoch in aghaidh an ghaiscígh,agus thit siad araon in éineacht.»6Ye,. Éirigh suas go Gileád ar lorg íoca,a mhaighdean, a iníon na hÉigipte!Is go díomhaoin a ghlacann tú mórán oideas;níl leigheas i ndán duit.#X?,. Seo é anois lá an Tiarna, Dia na Slua,an lá a agróidh sé a dhíoltasslogfaidh a chlaíomh iad agus sásófar é,cuirfear ar meisce é lena bhfuil.Sea, tá íobairt ag an Tiarna, Dia na Slua,sa tír thuaidh, láimh le habhainn Eofrataes.HW ,. Ar aghaidh, a eachra!buailigí a charbada!ionsaígí, a fheara;a mhuintir na hAetóipe agus Phút, a ghlacann an sciath,a mhuintir Lúd, a chromann an bogha!'tVa,.Airiú, nach í an Éigipt a d' éirigh ar nós na Níleagus a huiscí ar fiuchadh mar thuile.' Éireoidh mé,' ar sí, ' agus báfaidh mé an talamh;scuabfaidh mé chun siúil idir bhailte agus áitritheoirí!`U9,.Cé a d' éirigh suas ar nós na Níle,a bhfuil a uisce ag corraí mar thuile?;To,.Níl slánú don té is luaithe;ní ligfear an té is cróga as;ansin sa tuaisceart, lámh le habhainn Eofrataes,faigheann siad tuisle agus titeann siad.S},.Céard a fheicim?Tá siad scanraitheagus ag filleadh ar a gcúl!Na daoine is fearr orthu buailte siar,iad ag teitheadh i ndiaidh a gcinn,gan dearcadh siar,eagla ó gach taobh! an Tiarna a labhraíonn.8Ri,.Úmaigí na heacha;sa diallait, a mharcslua!In bhur ranganna! Bhur gclogaid oraibh!Déanaigí líofa na gatha;cuirigí oraibh bhur lúireacha!^Q5,.«Gléasaigí an chruinnsciath, agus an sciath!Tugaigí aghaidh ar an gcath!Pw,.Ar an Éigipt: In éadan slua Fhorainn Neaco, rí na hÉigipte, a bhí láimh le habhainn Eofrataes i gCairceimis nuair a bhris Nabúcadnazar rí na Bablóine orthu sa cheathrú bliain de réimeas Iahóiácaím mac Ióisíá, rí Iúdá.XO +,.Briathra an Tiarna a tháinig go Irimia fáidh in aghaidh na náisiún.XN),-Agus an n-iarrann tusa nithe móra duit féin? Ná hiarr, óir tabharfaidh mé anró anois ar an uile fheoil is é an Tiarna a labhraíonn. Ach tabharfaidh mé d' anam duitse, cibé áit a rachaidh tú.' »'MG,-Deir an Tiarna é seo: 'Anois, brisim síos an rud a thóg mé; an rud a phlandaigh mé, tá mé á tharraingt aníos; [buailfidh mé an domhan] go hiomlán."L=,-Ó dúirt tú: 'Is mairg domsa, óir chuir an Tiarna doilíos i gceann mo dhobróin! táim spíonta ó m' osnaíl, agus ní fhaighim faoiseamh ar bith!'GK,-«Is mar seo a deir an Tiarna, Dia Iosrael fútsa a Bharúch:UJ %,-An focal a labhair Irimia fáidh le Barúch mac Néiria nuair a scríobh seisean na briathra seo i leabhar ó bhéal Irimia sa cheathrú bliain de réimeas Iahóiácaím mac Ióisíá, rí Iúdá.I,,Is mar seo a deir an Tiarna: Féach, tabharfaidh mé Forann Hofra rí na hÉigipte i láimh a namhad agus i láimh na droinge a iarrann a bhás, díreach mar a thug mé Zidicíá rí Iúdá i láimh Nabúcadnazar rí na Bablóine, a namhaid a d' iarr a bhás.' »ZH-,,Agus seo daoibh an comhartha is é an Tiarna a labhraíonn go bhfuil ar intinn agam sibh a smachtú san áit seo, le go n-aithneodh sibh go bhfuil mo fhocail bhagartha ag seasamh go deimhin in bhur n-aghaidh.G,,Mar sin féin, an uimhir bheag a rachaidh as an gclaíomh fillfidh siad ó chríocha na hÉigipte go tír Iúdá. Agus fuíoll Iúdá uile a chuaigh go tír na hÉigipte chun cónaí ann, aithneoidh siad ansin cé leis na focail a fhíorfar, liomsa nó leosan.OF,,Féach, beidh mise ag faire os a gcionn, ní ar mhaithe leo, ach chun a n-aimhleasa; marófar an uile fhear de Iúdá atá san Éigipt, leis an gclaíomh nó leis an ngorta, go mbeidh deireadh leo.6Ee,,Ach éistigí le briathar an Tiarna, sibhse a Ghiúdacha uile, a chónaíonn i dtír na hÉigipte: Tugaimse mionna faoi m' ainm mór a deir an Tiarna, nach n-ainmneofar m' ainm níos mó i mbéal aon duine ar bith de Iúdá i gcríocha uile na hÉigipte; ní déarfaidh duine: Go maire an Tiarna Dia.sD_,,Mar seo a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael: 'Sibhse, a mhná an rud a gheall bhur mbéal, is ceart go gcriochnóidh bhur lámha go cinnte! Dúirt sibh: Comhlíonfaimid go deimhin na móideanna a thugamar chun túis a loscadh do Bhanríon Neimhe agus chun íobairtí dí a dhoirteadh di. Tá go maith, comhlíonaigí bhur móideanna, doirtigí bhur n-íobairtí!C5,,Dúirt Irimia ansin leis an bpobal uile, agus go háirithe leis na mná: «Éistigí le briathar an Tiarna (a Ghiúdacha uile i dtír na hÉigipte).dBA,,Mar gur loisc sibh tús, mar gur pheacaigh sibh in aghaidh an Tiarna, agus nár umhlaigh sibh do ghuth an Tiarna, nár shiúil ina dhlí, ina reachta ná ina fhianaise sin é is cúis leis an anró atá oraibh inniu.»UA#,,Ionas nár fhéad an Tiarna bhur míghníomhartha agus bhur ngráiniúlachtaí a iompar nib fhaide; sin é an fáth a bhfuil bhur dtír inniu ina fásach, ina huafás agus ina mallacht, gan áitritheoir.h@I,,«An túis a loisc sibh i mbailte Iúdá agus i sráideanna Iarúsailéim, sibh féin, bhur n-aithreacha, bhur ríthe, bhur dtaoisigh, agus muintir na tíre nár chuimhnigh an Tiarna air sin, nach é a tháinig ina intinn?m?S,,Ansin dúirt Irimia leis an bpobal uile, idir fhir agus mhná, iad siúd a thug an freagra sin air:> ,,[Agus dúirt na mná] «Nuair a loscaimid túis do Bhanríon Neimhe agus nuair a dhoirtimid amach a híobairtí dí, an dóigh leat gur ag déanamh bairíní lena híomhá orthu agus ag doirteadh a híobairtí dí atáimid gan fhios dár bhfir chéile?»M=,,Ach ón uair ar éiríomar as túis a loscadh do Bhanríon Neimhe agus íobairtí dí a dhoirteadh amach di, tá easpa gach ní orainn, agus maraíodh sinn leis an gclaíomh nó leis an ngorta.»g<G,,ach leanúint orainn ag déanamh gach ar gheallamar: ag loscadh túise do Bhanríon Neimhe agus ag doirteadh íobairtí dí di, faoi mar a dhéanaimis, sinn féin agus ár n-aithreacha, ár ríthe agus ár dtaoisigh, i mbailte Iúdá agus i sráideanna Iarúsailéim: bhí fairsinge bia againn san am sin, bhíomar go maith as, ní fhacamar aon olc.f;E,,«Níl aon rún againn éisteacht leis an bhfocal seo a labhair tú linne in ainm an Tiarna,:7,,Ansin gach uile fhear dá raibh a fhios aige gur loisc a bhean chéile túis do dhéithe eachtrannacha, agus an uile bhean dár sheas ina bhfochair, comhthionól mór (mar aon leis na daoine uile a chónaíonn i bPatros, i dtír na hÉigipte), d' fhreagair siad Irimia, á rá:9y,,De fhuíoll Iúdá a chuaigh go dtí an Éigipt chun cónaí ann, ní rachaidh as agus ní mhairfidh beo aon duine chun filleadh go tír Iúdá mar a bhfuil fonn orthu cónaí aris. Ní fhillfidh aon duine díobh, ach dornán beag dídeanach.' »48a,, Smachtóidh mise an dream a chónaíonn i dtír na hÉigipte chomh dian céanna agus a smachtaigh mé Iarúsailéim, leis an gclaíomh, leis an ngorta agus leis an bplá.m7S,, Scriosfaidh mé fuíoll Iúdá a thug a n-aighthe a dhul go tír na hÉigipte chun cónaí ansin; éagfaidh siad uile i dtír na hÉigipte; titfidh siad leis an gclaíomh nó díothófar iad leis an ngorta, ó bheag go mór éagfaidh siad leis an gclaíomh agus leis an ngorta; beidh siad ina mallú agus ina n-uafás, ina mallacht agus ina gceap magaidh.&6E,, «Dá bhri sin, is mar seo a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael: 'Anois cuirfidh mise m' aghaidh in bhur n-aghaidhse chun oilc, agus do dhíothú Iúdá uile.'5G,, Go dtí inniu féin níl uamhan ná aiféala orthu; níor shiúil siad i mo dhlíse ná sna reachta a chuir mé romhaibh, mar a chuir mé roimh bhur sinsir.'O4,, Ar lig sibh i ndearmad cionta bhur sinsear, cionta ríthe Iosrael agus cionta a bhflatha, bhur gcionta féin agus cionta bhur mban céile a rinneadh i dtír Iúdá agus i sráideanna Iarúsailéim?3-,,trí mise a bhrostú chun feirge le hoibreacha bhur lámha féin, ag loscadh túise do dhéithe eachtrannacha i dtír na hÉigipte, áit ar tháinig sibh a chónaí, do bhur mbascadh féin, le go mbeadh sibh mar mhallú agus mar cheap magaidh i measc ciníocha an domhain?(2I,,Agus anois, is mar seo a labhraíonn an Tiarna, Dia na Slua, Dia Iosrael: 'Cad chuige a dtabharfadh sibh an t-anró céanna oraibh féin? An mian libh an uile dhuine idir fhir agus mhná, leanaí agus naíonáin a ghearradh amach as lár Iúdá, ionas nach bhfágfar fuíoll beo agaibh,H1 ,,Mar sin, doirteadh amach mo bhruth agus m' fhearg, agus lasadh í i mbailte Iúdá agus i sráideanna Iarúsailéim, ionas go bhfuil siad ina bhfásach bánaithe go dtí an lá inniu féin.'0',,Ach ní éisteoidís, ní mó a thabharfaidís aire, agus ligean dá n-oilc agus gan túis a loscadh a thuilleadh do dhéithe éachtrannacha./,,Chuir mise chugaibh mo sheirbhísigh na fáithe gan scor; chuir mise iad lena rá: Ná déanaigí an ní gráiniúil seo is fuath liomsa.m.S,,Tá sin amhlaidh mar gheall ar an uile olc a rinne siad, do mo bhrostú chun feirge, mar go ndeachaigh siad a loscadh túise agus a fhónamh do dhéithe eachtrannacha nárbh aithne dóibh féin ná daoibhse, ná do bhur sinsir.?-w,,«Is mar seo a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael: 'Chonaic sibh an t-anró uile a thug mise ar Iarúsailéim agus ar bhailte Iúdá; inniu tá siad ina bhfothracha gan cónaí iontu.9, m,,«An briathar a tháinig go Irimia le haghaidh na nGiúdach uile a chónaíonn i gcríoch na hÉigipte atá ag cur fúthu ag Migdeol, Tachpanaes, Nof agus tír Phatros.w+g,+ Brisfidh sé oibilisc Theampall na Gréine ag On agus dófaidh go talamh teampaill dhéithe na hÉigipte.' » *,+ «' Cuirfidh sé tine le teampaill dhéithe na hÉigipte: dófaidh sé na déithe seo nó tógfaidh leis iad; faoi mar a ghlanann tréadaí na gcaorach míolra dá bhrat, is mar sin a bhánóidh sé dúiche na hÉigipte, agus imeoidh leis gan cur ina choinne.y)k,+ Tá sé ag teacht chun tír na hÉigipte a bhualadh:An mhéid faoi choinne na plá, chun na plá;an mhéid faoi choinne an bhraighdeanais, chun an bhraighdeanais;an mhéid faoi choinne an chlaímh, chun an chlaímh!(,+ Ansin abair leo: 'Mar seo a deir an Tiarna, Dia Iosrael: Tá mé ag cur fios ar Nabúcadnazar, rí na Bablóine, mo sheirbhíseach; cuirfidh sé a ríchathaoir ar na clocha seo a d' fholaigh mé, agus leathnóidh sé a phailliún ríoga os a gcionn.'3,+ «Tóg clocha móra i do lámha, agus i radharc mhuintir Iúdá folaigh iad i gcré [na faiche] atá ag dul isteach pálás Fhorainn i dTachpanaes.=&u,+Tháinig briathar an Tiarna go Irimia i dTachpanaes.w%g,+Mar sin, ar neamhchead do ghlór an Tiarna bhain siad críoch na hÉigipte amach agus tháinig go Tachpanaes.o$W,+idir fhir agus mhná agus leanaí agus iníonacha an rí freisin, agus gach duine a d' fhág Nabúzaradán, ceann an gharda, faoi chúram ag Aichíceám mac Sheáfán; thug siad leo freisin Irimia fáidh agus Barúch mac Néiria.4#a,+Ach rug Ióchánán mac Cháiréach agus ceannairí uile an airm leo fuíoll uile Iúdá, a d' fhill ó gach uile chríoch inar díbríodh iad, a chónaí i dtír Iúdá,"5,+Ainneoin sin, níor umhlaigh Ióchánán mac Cháiréach agus ceannairí uile an airm agus an pobal uile do ghlór an Tiarna fanacht i dtír Iúdá.[!/,+Ach is é Barúch mac Néiria a bhrostaíonn thú in ár n-aghaidhne i gcónaí, dár dtabhairt i láimh na gCaildéach, le go gcuirfidís chun báis sinn, nó go mbéarfaidís ina láimh don Bhablóin sinn!» {,+labhair Azairiá mac Hóisiá, agus Ióchánán mac Cháiréach agus na fir uaibhreacha shéantacha sin uile le hIrimia agus dúirt: «Thug tú d' éitheach! Ní hé an Tiarna ár nDia a chuir thú á rá: 'Ná téigí don Éigipt a chónaí ann.' 5,+Ach nuair a bhí briathra uile an Tiarna a nDia, ráite ag Irimia leis an bpobal uile, ar chuir an Tiarna chucu é, is é sin na briathra seo thuas,E,*Anois, ar an ábhar sin, bíodh a fhios agaibh go cinnte go n-éagfaidh sibh leis an gclaíomh, leis an ngorta agus leis an bplá san áit ar mian libh dul agus cónaí a dhéanamh ann.»!;,*Agus anois d' fhoilsigh mé daoibh é, agus níor umhlaigh sibh do ghuth an Tiarna bhur nDia ná d' aon ní den mhéid a d' ordaigh sé dom a rá libh.xi,*Is ag ligean oraibh in bhur gcroí a bhí sibh nuair a chuir sibh mise chun an Tiarna bhur nDia, á rá: 'Déan idirghuí ar ár son leis an Tiarna ár nDia; inis dúinn an uile ní a déarfaidh an Tiarna ár nDia, agus déanfaimidne é.'>u,*[D' fhreagair Irimia: «A fhuíoll Iúdá, deir an Tiarna féin libh: 'Ná téigí don Éigipt.' Bíodh a fhios seo agaibh go maith: Thug mise rabhadh sollúnta daoibh inniu féin.xi,*Sea, is mar seo a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael: Díreach mar a doirteadh m' fhearg agus m' fhíoch amach ar áitritheoirí Iarúsailéim, is mar an gcéanna a dhoirtfear m' fhearg amach oraibhse, má théann sibh don Éigipt: beidh sibh mar dhíol eascaine agus mar uafás, mar mhasla agus mar cheap magaidh; agus ní fheicfidh sibh an áit seo arís go deo.' »,*Is mar sin a bheidh ag an uile fhear a chuirfidh a aghaidh ar dhul a chónaí don Éigipt, éagfaidh siad leis an gclaíomh, leis an ngorta agus leis an bplá; ní mhairfidh aon duine acu agus ní rachaidh caonaí slán ón olc a bhéarfaidh mise orthu.V%,*Má chuireann sibhse bhur n-aighthe go daingean ar dhul don Éigipt, agus imeacht agus dul a chónaí ann, ansin tiocfaidh i gcríoch, an claíomh, a bhfuil bhur n-eagla roimhe, go mbéarfaidh sé oraibh i dtír na hÉigipte; agus an gorta, a bhfuil eagla oraibh roimhe, go leanfaidh sé sibh don Éigipt; agus éagfaidh sibh ansin. ,*Más mar sin é, éistigí le briathar an Tiarna Dia, sibhse a fhuíoll Iúdá. Is mar seo a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael:M,*á rá: Ní hea, ach rachaimid go tír na hÉigipte, áit nach bhfeicfimid cogadh ar bith agus nach gcluinfimid fuaim an stoic agus nach mbeidh easpa aráin orainn; is ann a dhéanfaimid cónaí.oW,* Ach má deir sibh: Ní maith linn fanacht sa tír seo; agus gan umhlú do ghlór an Tiarna bhur nDia,,* Glacfaidh mé trua daoibh, le go mbeidh trua aigesan daoibh agus go ligfidh sé daoibh cur fúibh in bhur ndúiche féin.;o,* Ná bíodh eagla rí na Bablóine oraibh faoi mar atá; ná bígí i bhfaitíos roimhe a deir an Tiarna óir táimse libh do bhur bhfuascailt agus do bhur sábháil as a láimh.jM,* ' Más toil libh fanacht go sítheach sa tír seo, tógfaidh mise suas sibh agus ní chaithfidh mé síos sibh; plandóidh mé sibh agus ní tharraingeoidh mé aníos sibh. Óir tá aiféala orm faoin olc a rinne mé oraibh.~u,* Dúirt sé leo: «Is mar seo a deir an Tiarna, Dia Iosrael, chun ar chuir sibh mise a fhoilsiú bhur n-achainí dó:',*Chuir seisean fios ar Ióchánán mac Cháiréach agus ceannairí uile an airm a bhí in éineacht leis, agus an pobal uile ó bheag go mór.M,*Tar éis deich lá tharla go dtáinig briathar an Tiarna go Irimia.;o,*Más olc maith linn é umhlóimid do ghlór an Tiarna ár nDia chun a gcuirimid thusa, le go mbeidh an scéal go maith againn, nuair a umhlóimid do ghlór an Tiarna ár nDia.»? w,*Dúirt siadsan le Irimia: «Bíodh an Tiarna Dia ina fhinné fírinneach dílis inár n-aghaidh, mura ndéanaimid de réir na n-orduithe a thugann an Tiarna do Dhia dúinn tríotsa. ,*D' fhreagair an fáidh Irimia: «Cluinim sibh; guífidh mé go cinnte chun an Tiarna bhur nDia de réir bhur mbriathar; agus cibé ar bith ní a fhreagróidh an Tiarna bhur nDia foilseoidh mé daoibh é; ní choinneoidh mé aon ní ar gcúl uaibh.» w,*go dtaispeána an Tiarna do Dhia dúinn an tslí inar cheart dúinn siúl agus an rud ba chóir dúinn a dhéanamh.»` 9,*agus dúirt siad leis: «Guímid thú éist lenár n-achainí! Guigh ar ár son chun an Tiarna do Dhia, ar son an fhuíll seo uile óir níl fágtha againn ach beagán de mhórán, mar is léir do do shúile féin =  u,*Ansin tháinig ceannairí uile an airm, in éineacht le Ióchánán mac Cháiréach agus [Azairiá] mac Hóisiá, agus an pobal uile ó bheag go mór go dtí Irimia fáidh,8i,)i bhfad ó na Caildéigh a raibh eagla orthu rompu anois, mar gur mharaigh Ísmeáéil mac Natainiá Gadailiá mac Aichíceám dá ndearna rí na Bablóine rialtóir sa tír.ve,)Chuir siad chun bóthair agus lig scíth ag Can Cimeam in aice le Beithil. Bhí rompu déanamh ar an Éigipt+O,)Ansin chruinnigh Ióchánán mac Cháiréach, agus ceannairí uile an airm a bhí ina fhochair, na daoine uile a thóg Ísmeáéil mac Natainiá leis as Miozpá tar éis dó Gadailiá mac Aichíceám a mharú: fir, mná agus leanaí, agus coillteáin a thug Ióchánán ar ais ó Ghibeón.yk,)D' éalaigh Ísmeáéil mac Natainiá ó Ióchánán mar aon le hochtar fear agus theith go dtí na hAmónaigh. ,)An pobal uile a rug Ísmeáéil i láimh as Miozpá, d' iompaigh siad timpeall agus chuaigh anonn go Ióchánán mac Cháiréach.D,) Nuair a chonaic a raibh de dhaoine i bhfochair Ísmeáéil, Ióchánán mac Cháiréach chucu agus ceannairí uile an airm in éineacht leis, bhí siad tharstu féin le teann lúcháire.$A,) bhailigh siad a gcuid fear agus chuir chun bóthair chun Ísmeáéil mac Natainiá a ionsaí. Tháinig siad suas leis lámh leis an Linn Mhór i nGibeón.-,) Nuair a chuala Ióchánán mac Cháiréach agus ceannairí uile an airm a bhí ina fhochair faoi gach olc dá ndearna Ísmeáéil mac Natainiá,-,) Ansin rug Ísmeáéil leis an fuíoll uile den phobal a bhí i Miozpá, agus iníonacha an rí a d' fhág Nabúzaradán, ceann an gharda, faoi chúram Ghadailiá mac Aichíceám. Chuir Ísmeáéil mac Natainiá chun bóthair go moch ar a shlí anonn go dtí na hAmónaigh.X),) An tobar ar theilg Ísmeáéil corpáin na ndaoine uile a mharaigh sé, ba thobar mór é a thochail Ásá an rí ar eagla Bháiseá rí Iosrael. Lion Ísmeáéil mac Natainiá é leis an drong a maraíodh.~,)Bhí deichniúr fear orthu, áfach, a dúirt le hÍsmeáéil: «Ná maraigh sinne; tá stór bia i dtaisce againn faoin tuaith cruithneacht agus eorna, ola agus mil.» Rinne sé anacal orthu, mar sin, agus níor mharaigh iad i measc a ndeartháireacha.}7,)Ach níor luaithe i lár na cathrach iad ná gur mharaigh Ísmeáéil mac Natainiá iad, agus theilg isteach i dtobar iad é féin agus a chuid fear.6|e,)Chuaigh Ísmeáéil mac Natainiá amach as Miozpá ina n-araicis ag gol dóibh ag teacht. Nuair a casadh orthu é dúirt sé leo: «Tagaigí go Gadailiá mac Aichíceám.»n{U,)go dtáinig ceithre scór fear ó Sheicim, ó Shileo agus ón tSamáir, a raibh a bhféasóga bearrtha, a n-éadaí stróicthe agus a gcneas gearrtha; bhí íobairtí agus túis ina lámha á dtabhairt acu go Teampall an Tiarna.Tz!,)Tharla an lá tar éis marú Ghadailiá, ach gan a fhios ag duine ar bith,0yY,)Agus mharaigh Ísmeáéil freisin a raibh de Ghiúdaigh a bhí ag an bhfleá, in éineacht leis na Caildéigh a tharla a bheith ansin i Miozpá (fir chogaidh iadsan).x,)d' éirigh Ísmeáéil mac Natainiá ina sheasamh agus an deichniúr fear a bhí ina fhochair. Thug siad faoi Ghadailiá mac Aichíceám, mac Sheáfán, lena gclaimhte agus mharaigh siad an té dá ndearna rí na Bablóine rialtóir os cionn na tíre.nw W,)Sa seachtú mí, áfach, tháinig Ísmeáéil mac Natainiá, mac Eilíseámá, den síol ríoga, mar aon le deichniúr fear, chuig Gadailiá mac Aichíceám i Miozpá. Agus ag caitheamh béile lena chéile dóibh ansin i Miozpá,"v=,(Ach dúirt Gadailiá mac Aichíceám le Ióchánán mac Cháiréach: «Ní dhéanfaidh tú a leithéid; óir is bréag a chuireann tú ar Ísmeáéil.»Xu),(Labhair Ióchánán mac Cháiréach fiú le Gadailiá i Miozpá os íseal, á rá: «Lig domsa imeacht, agus maróidh mé Ísmeáéil mac Natainiá, agus ní bheidh a fhios ag aon duine. Cad chuige a maróidh sé thusa? Agus go scaipfí chun fáin arís na Giúdaigh uile a chruinnigh chugat. Cad chuige a mbasófaí fuíoll Iúdá?»:tm,(agus dúirt leis: «An bhfuil a fhios agatsa gur chuir Báilíos, rí na nAmónach, Ísmeáéil mac Natainiá do do mharú?» Ach ní chreidfeadh Gadailiá mac Aichíceám iad. s,( Ansin tháinig Ióchánán mac Cháiréach, agus ceannairí uile an tslua a bhí fós ar fan faoin tuath, go Gadailiá i Miozpá,Nuair a chuala ceannairí uile na saighdiúirí a bhí fós, iad féin agus a gcuid fear, ar fud na tuaithe, go ndearna rí na Bablóine rialtóir de Ghadailiá mac Aichíceám sa tír, agus gur thug sé faoina chúram fir, mná agus leanaí, agus bochta sin na tíre nár tugadh don Bhablóin, l,(Chuaigh Irimia ansin go Gadailiá mac Aichíceám i Miozpá agus chónaigh ina fhochair, i measc na ndaoine a fágadh fós sa tír.Sk,(Féadfaidh tú, mar shampla, dul ar ais go Gadailiá mac Aichíceám, mac Sheáfán, dá ndearna rí na Bablóine rialtóir ar bhailte Iúdá, agus cónaí a dhéanamh ina fhochair i measc an phobail; nó imeacht leat go dtí do rogha áit.» Ansin thug ceannaire an gharda liúntas bia dó agus bronntanas, agus lig dó imeacht.j%,(Féach, scaoilim thú inniu ó na slabhraí atá ar do láimh. Más maith leat teacht liom don Bhablóin, tair; tabharfaidh mise aire duit. Mura maith leat teacht liom don Bhablóin, is cuma. Féach, tá an tír uile romhat, cibé áit is maith leat dul, téirigh ann.:im,(anois tá sé tugtha i gcrích aige. Rinne an Tiarna de réir a bhriathair, óir pheacaigh sibh in aghaidh an Tiarna agus níor umhlaigh dá ghuth; mar sin tháinig seo oraibh.h,(Ansin thóg ceannaire an gharda Irimia i leataobh agus dúirt leis: «Is é an Tiarna do Dhia a d' fhógair an t-olc ar an tír seo;g %,(An briathar a tháinig go Irimia tar éis do Nabúzaradán, ceannaire an gharda, é a fhuascailt as Rámá; is amhlaidh a thóg seisean amach é agus é ceangailte i slabhra i measc na bpríosúnach as Iarúsailéim agus Iúdá a bhí á mbreith don Bhablóin.Bf},'Déanfaidh mé thú a fhuascailt go cinnte; ní thitfidh tú leis an gclaíomh; beidh d' anam mar éadáil agat, de bhrí gur chuir tú do dhóchas ionamsa an Tiarna a labhraíonn.' » e,'saorfaidh mé thusa an lá sin is é an Tiarna a labhraíonn agus ní thabharfar thú i láimh na bhfear a bhfuil eagla ort rompu.pdY,'«Éirigh agus abair le hEibid Meilic an tAetóipeach: 'Is mar seo a deir an Tiarna, Dia Iosrael: Féach, tugaim donas agus ní sonas ar an gcathair seo faoi mar a dúirt mé. An lá sin a thiocfaidh sé i gcríoch i d' fhianaise,Uc#,'Nuair a bhí sé i gCúirt an Gharda tháinig briathar an Tiarna go Irimia:b,'agus chuir siad fir chun Irimia a thabhairt as Cúirt an Gharda agus [thug cead a chos dó]. Mar sin chónaigh sé i measc an phobail.:am,' Mar sin chuir (Nabúzaradán, ceann an gharda) Nabúiseazbán, an t-ardfheidmheannach, Naergal Searaizir, an príomhoifigeach agus oifigigh uile rí na Bablóine díorma uathu,o`W,' «Tóg é, caith leis go maith; ná déan dochar ar bith dó, ach déan dó mar is áil leis féin.»z_m,' Bhí an t-ordú seo tugtha ag Nabúcadnazar rí na Bablóine do Nabúzaradán, ceann an gharda, i dtaobh Irimia:"^=,' D' fhág Nabúzaradán, ceann an gharda, roinnt de bhochta an phobail, nach raibh aon ní acu, i dtír Iúdá agus thug fíniúna agus garraithe dóibh.P],' Rug Nabúzaradán, ceann an gharda, leis i mbraighdeanas don Bhablóin fuíoll na ndaoine a fágadh sa chathair, agus an dream a theith chuige, mar aon leis an gcuid eile de cheardaithe na cathrach.v\e,'Dhóigh na Caildéigh pálás an rí go talamh, agus tithe an phobail, agus leag siad múrtha Iarúsailéim.c[?,'Ansin bhain sé na súile as Zidicíá, cheangail le slabhra é á bhreith don Bhablóin.Z!,'Mharaigh rí na Bablóine clann mhac Zidicíá i Ribleá os comhair a shúl; chuir rí na Bablóine maithe uile Iúdá freisin chun báis.iYK,'Lean saighdiúirí na gCaildéach iad agus rug siad ar Zidicíá ar mhachairí Ireachó. Nuair a ghabh siad é thug siad suas go Nabúcadnazar rí na Bablóine é i Ribleá i dtír Hamát, áit ar thug sé breithiúnas air. J~~} |2{{]zzyxx@wwTw#vvv,uttHssrqvpooAntmm+ltkkjj%i hgZfed!bb3aa``_d^]]I\i[ZZYDXWVUeTSSRYQQYPOO*N/M_LXKKJIHH:GGFEE D1CFBkA@^@? >V=<;::H988'7 655+4y332o00D/..-',++)*)((7''&%###k""B!] 2p?Fo@",pK^ g 7H5"w,3-A phobal liom, imígí amach aisti;saoradh gach duine agaibha anam féin ó fhearg dhíscir an Tiarnap!Y,3,«Smachtóidh mise Béil sa Bhablóinagus tógfaidh mé amach as a bhéal an ní a shlog sé.Ní bheidh na náisiúin a thuilleadhag teacht chuige ina scuaine.Tá balla na Bablóine ar lár.$ A,3+Tá a bailte ina bhfásach,in a bhfearann loiscthe, ina ndíthreabh;ní chónaíonn duine iontu;ní thagann fear an bealach sin.»b=,3*Tháinig an fharraige aníos ar an mBablóin,téann sí faoi na tonnta tolgacha.(I,3)«Céard seo! Ar gabhadh agus ar briseadhí siúd a bhí i mbéal an tsaoil?Céard seo! An Bhablóin ina huafás i measc na náisiún? ,3(Tabharfaidh mé anuas go dtí an seamlas iad,amhail uain chun a marfa,amhail reithí agus gabhair fhireanna.»|q,3'An bhfuil fiabhras orthu?Ullmhóidh mise deoch dóibhagus tabharfaidh orthu a ól nó go dtiocfaidh orthu míogarnachagus codlóidh siad go síoraí,ní mhúsclóidh siad go deo an Tiarna a labhraíonn.]3,3&Búireann siad le chéile ar nós leon,drantaíonn ar nós coileáin leoin.3,3%Beidh an Bhablóin ina carnán cloch,ina háit chónaithe ag seacáilina huafás agus ina scige,gan duine ná deoraí inti.N,3$Uime sin is mar seo a deir an Tiarna:«Tagraímse féin do chúisle go ndéanfar díoltas dearfa ar do shon.Triomóidh mé a habhainn,fágfaidh mé a foinsí tirim.^5,3#«Go gcúitítear leis an mBablóinan foréigean a rinne sí ormsa agus gach ar fhulaing mé!» a deir muintir Shíón.«Agus mo fhuil ar mhuintir Chaldéa!» a deir Iarúsailéim.lQ,3"«D' ith sé mise, d' alp sé mé,rí sin na Bablóine[, Nabúcadnazar];rinne sé soitheach folamh díom,shlog sé siar mé mar a dhéanfadh dragan,líon sé a bholg de mo shólaistí.»b=,3!Óir is mar seo a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael:Is cosúil iníon na Bablóine le hurlár buailtenuair a bhítear ag pasáil air;tamall beag, agus [luífidh an gráinne] a baineadh ansin.»,3 go bhfuil seilbh ar na háthanna,agus tine leis na dúnta,go bhfuil scéin ar na fir throda in éineacht.'G,3Tá teachtaire ar leanúint teachtaire,giolla sna sála ar ghiollachun a rá le rí na Bablóinegur gabhadh a chathair ó gach taobh;mS,3Scoir saighdiúirí na Bablóine den troid;tá siad ag fanacht ina ndaingind' fheall a neart orthu;tá siad amhail mná anois.Tá a tithe cónaithe trí thine,a geataí briste ó chéile.L,3Tá an talamh á shuaitheadh agus é ar crith,mar bhí tionscnamh an Tiarna in aghaidh na Bablóineá chur i gcrích:a dhéanamh tír na Bablóine ina fásach gan daonra.3,3Gríosaigí náisiúin chun cogaidh ina héadan;[rí] na Méide gona fhir cheannais,a thiarnaí agus na tíortha uile faoina réim. ,3«Cuirigí an bratach ar foluain ar fud an domhain;séidigí an stoc i measc na náisiún,ullmhaígí na náisiúin ina haghaidh;gairigí ar na ríochtaí i gcionn a chéile ina héadan:Ararat, Minní, Aisceanáz;glaoigh rolla a naimhde, a cheannfoirt!Ordaígí don mharcshlua teacht suas,go colgach ar nós na lócaistí.5c,3Ní thógfaidh siad cloch choirnéil díot choíche,ná cloch bhunaidh ach an oiread,óir beidh tú i do fhásach go deo an Tiarna a labhraíonn.» 9,3Is leatsa a dhéanaim achrann,a shliabh mhilltigh, an Tiarna a labhraíonn a mhilleann an talamh uile!Sínfidh mé amach mo lámh i d' aghaidh,agus tiomáinfidh mé anuas as na creaga thúagus déanfaidh mé sliabh loiscthe díot.7 g,3«Ach foilseoidh mé duit conas a chúiteoidh mé leis an mBablóin agus le háitritheoirí uile Chaildéa gach olc dá ndearnadar do Shíón. Is é an Tiarna a labhraíonn.  ,3is leat a bhris mé an t-aoire agus an tréad,an treabhadóir agus a sheisreachna huaisle agus na fir cheannais.c ?,3is leat a leag mé fear agus bean, óg agus aosta,an t-ógánach agus an cailín,b =,3Agus is leat a shín mé an t-each agus an marcach,an carbad agus an carbadóir; ,3«Ba thú mo thua catha, mo arm cogaidh.Is leatsa a threascair mé na náisiúin,a leag mé na ríochtaí.7g,3Ní cosúil leo siúd ' Roinn Iacóib' ,óir is é cruthaitheoir an uile ní é,agus is é Iosrael treibh a oidhreachta.Tiarna na Slua is ainm dó.»gG,3Is náideanna iad, is díol gáire;nuair a thiocfaidh am a gcuarta, rachaidh siad as.8i,3Leis sin tagann ionadh agus alltacht ar gach n-aon;deargann gach órcheardaí mar gheall ar íola a lámh,óir is bréaga a chuid íol, gan puth anála iontu.xi,3Nuair a dhéanann sé toirneachbíonn tormán uisce sna flaithis;tugann sé ar na néalta éirí ó chríocha na talún,déanann tintreach le haghaidh na fearthainne,agus tugann an ghaoth as a ionad taisce.1,3Is é a rinne an talamh lena chumhacht;is é a dhaingnigh an chruinne lena eagna,agus a spréigh amach na flaithis lena ghrinneas.O,3Is dar é féin a mhionnaigh Tiarna na Slua:Dá mba é gur líon mé thú le firmar na lócaistí ar a líonmhaire,thógfaí ina dhiaidh sin an gháir chatha i d' aghaidhse!)K,3 Tusa a shuíonn le hais mórán uiscí,agus a thaisceann stór agus maoin,tá do chríoch tagtha anois,agus deireadh do shladaireachta.$A,3 Taispeánaigí an bratach in aghaidh múrtha na Bablóine!Neartaigí an garda!cuirigí na fir faire ina láithreacha!Gléasaigí na luíocháin!Óir rinne an Tiarna beart,agus chaith sé le cathróirí na Bablóinefaoi mar gheall sé.ta,3 Bioraigí na saigheada,líonaigí na bolgáin!«Mhúscail an Tiarna spiorad rí na Méideach, óir tá plean aige in aghaidh na Bablóine, á milleadh; seo é díoltas an Tiarna, a chúiteamh mar gheall ar a Theampall.{o,3 Dhearbhaigh an Tiarna ár bhfíréantacht.Tagaigí, foilsímis i Síónbearta an Tiarna ár nDia.z~m,3 ' Thugamar faoi leigheas na Bablóine;ach níor tháinig uirthi biseach.Ligigí di agus téanaimis, gach fear againn, dá thír féin.' Sea, sroicheann a breithiúnas go neamh;ardaítear é chun na spéartha..}U,3Thit an Bhablóin go tobann, tá sí briste;nuailligí ar a son!Téigí ar lorg íoca dá créachta;b' fhéidir go ndéanfaí í a leigheas!=|s,3Bhí an Bhablóin ina cupán órga i láimh an Tiarna;chuir sí an talamh uile ar meisce;d' ól na náisiúin cuid dá fíonagus d' imigh ansin le báiní.b{=,3Téigí amach as an mBablóin(sábháileadh an uile dhuine a anam);ná cailltear sibh féin ina tubaiste,óir is í seo uair dhíoltas an Tiarna.Tá sé ag cúiteamh a luaíochta léi.Wz',35a Ach níl Iosrael (ná Iúdá) tréigthe ag a nDia,Tiarna na Slua.5b Tharla seo mar go raibh tír na gCaildéach lán de pheacaíin aghaidh Aon Naofa Iosrael.ABN: v5b, v5adyA,3Titfidh na mairbh i gcríoch na gCaildéach,agus an lucht gonta ar na sráideanna.`x9,3Ná síneadh aon bhoghdóir a bhogha!Ná siúladh aor fhear go móiréiseach faoina chóta máilleach! Ná tabhair anacal dá saighdiúirí óga!Maraígí tríothu agus tharstu, a slua uile!+wO,3Seolfaidh mé lucht cáite don Bhablóin;cáithfidh siad í agus fágfaidh a dúiche folamh;óir ionsóidh siad í ó gach taobh lá an bhasctha.uv e,3Is mar seo a deir an Tiarna:«In aghaidh Chaildéadúiseoidh mé spiorad adhmhillte;wug,2.Corrófar an talamh le torann gabháil na Bablóine,agus cluinfear a tuireamh i measc na náisiún.»8ti,2-Mar sin éistigí le comhairle an Tiarna,atá socair aige in éadan na Bablóine,an plean atá beartaithe aigein éadan tír na gCaildéach:Sea, tógfar chun siúil fiú an té is laige den tréad.Ar a fheiceáil sin dóibh,beidh a dtréad ar ballchrith.Ws',2,Féach, cé mar a thagann an leonaníos as mothar na Iordáinechuig an féarach marthanach!Is mar sin a ruaigfidh mise go tobann iad,agus cuirfidh mé ann mo rogha duine.Óir cé is cosúil liom?Cé a fhéadann mise a chiontú?Ainmnigh dom an tréadaí a sheasfadh i m' éadan.#r?,2+Ach tá a scéala siúd cloiste ag rí na Bablóine;titeann a lámha go faonlag; rug doigh greim air,pian mar a bheadh ar bhean in íona. q,2*troideann siad le bogha agus ga;tá siad cruálach, míthrócaireach;is cosúil a bhfuaim le búiríl na farraigetá siad ag marcaíocht ar eachra,tá gach fear acu in eagar cathai d' aghaidhse, a iníon na Bablóine.p!,2)«Anois tá cine ag teacht ón tuaisceart, cine móró chríocha imigéiniúla na talúntá ríthe ag gluaiseacht;koO,2(Díreach mar a scrios Dia Sodom agus Gomorá,mar aon leis na bailte comharsan an Tiarna a labhraíonn ní fhanfaidh duine ann níos mó,ní dhéanfaidh aon fhear cónaí inti arís go brách.»Kn,2'Uime sin déanfaidh cait fhiáine agus seacáil cónaí inti:beidh cónaí ag ostraisí inti.Ní áitreofar arís go brách í,ach leanfaidh sí folamh ó aois go haois.m!,2&[Triomach] dá foinsí; go dté siad i ndísc.Óir is í tír na n-íol í;tá siad ar buile, iad féin agus a gcuid íol.$lA,2%Claíomh don slua uile eachtrannach atá ina lár;go mba cosúil le mná iad!Claíomh dá stór maoine; go n-ardaítear chun bóthair iad!8ki,2$Claíomh dá fir asarlaíochta; nár fhágtar aon mheabhair acu!Claíomh dá fir chogaidh; go gcuirtear dá dtreoir iad!Claíomh dá heachra agus dá carbaid.j,2#Claíomh do na Caildéigh an Tiarna a labhraíonn do áitritheoirí na Bablóine,dá ceannairí agus dá saoithe!kiO,2"Ach is láidir a slánaitheoir:Tiarna na Slua is ainm dó.Is é atá ag tagairt a gcúise;tabharfaidh sé síoth agus síocháin don talamh,ach cuirfidh eagla a gcroí ar mhuintir na Bablóine.Yh+,2!Is mar seo a deir Tiarna na Slua:«Tá clann mhac Iosrael faoi leatrom,na daoine uile a ghabh i láimh iad,coinnníonn siad go daingean iad,ní ligeann dóibh imeacht.5gc,2 Tuisleoidh an t-uaibhreach; titfidh sí;ní thógfaidh duine ar bith suas í;lasfaidh mé tine ina bailte;loiscfidh sí an uile ní ina timpeall.»f,2Is chugatsa atáim, a uaibhrigh!An Tiarna, Dia na Slua, a labhraíonn;tá do lá tagtha, aimsir do smachtaithe agamsa. e ,2«Uime sin titfidh na hógánaigh léi ina sráideanna, agus éagfaidh a fir throda uile ar an lá sin an Tiarna a labhraíonn.d),2«Gairigí i gceann a chéilena boghdóirí in aghaidh na Bablóine!Sibhse uile a shíneann an boghasuígí timpeall uirthi;ná bíodh aon dul as aici.Cúitígí léi de réir a saothair;déanaigí léi de réir gach ní dá ndearna sí;cúitígí léi as a bheith uaibhreach in aghaidh an Tiarna,in aghaidh Aon Naofa Iosrael.c1,2Éistigí! Tagann teifigh agus daoine ar a gcoimeádamach as tír na Bablóine,a fhoilsiú díoltas an Tiarna ár nDia i Síón.»b,2Maraígí a daimh uile;síos leo go dtí an seamlas!Mairg dóibh, tá a lá tagtha,aimsir a gcuarta.Ya+,2Ionsaígí í, an t-iomlán agaibh le chéile;brisigí agus osclaigí a hiothlanna,cruinnígí an chreach mar charnáin arbhair.Cuirigí faoin mbang í.Ná fágtar aon ní di.-`S,2D' oscail an Tiarna a armlannagus thug amach airm a dhíoltais.Óir tá obair le déanamh ag an Tiarna, Dia na Slua,i dtír na gCaildéach.A_{,2[Cuireadh] dol faoi do chomhair, agus gabhadh thúar an uair nach raibh súil agat.Rugadh amuigh ort agus sáraíodh thú,mar gur thug tú dúshlán an Tiarna.I^ ,2Céard seo! Cé mar a briseadh i smidiríníord buailte sin na talún uile? Céard seo!Cé mar a d' éirigh sé don Bhablóina bheith ina huafás i measc na náisiún?I] ,2Tá torann catha ar fud na tíre,léirscrios millteach.\%,2Éirígí suas in aghaidh thír Mharataím,téigí ina héadanagus in éadan áitritheoirí Phacód;lorgaigí iad; beartaígí an claíomh;milltear iad go hiomlán an Tiarna a labhraíonn.Déan an uile ní dár ordaigh mé duit.Q[,2Sna laethanta sin agus san am sin,lorgfar éigeart Iosrael, ní bheidh sé ann,agus peacaí Iúdá, ní bheidh siad le fáil.Óir maithfidh mise don fhuíoll a fhágfaidh mé.:Zm,2Tabharfaidh mé Iosrael ar ais dá thalamh féaraigh;biafaidh sé ar Chairmeil agus ar Bháiseán,gheobhaidh sé a sháith ar shléibhte Eafráim agus Ghileád.Y,2Uime sin mar seo a deir an Tiarna, Dia Iosrael: Anois smachtóidh mise rí na Bablóine mar a smachtaigh mé rí na hAsaíre.0XY,2Ba chaora seachráin é Iosrael,agus na leoin sa tóir air.«Ar dtús, d' alp rí na Síre é; ansin chreim Nabúcadnazar rí na Bablóine a chnámha.^W5,2Tóg ón mBablóin an síoladóir,agus fear an chorráin san fhómhar.Éalaígí ón gclaíomh millte,déanadh gach duine ar a dhaoine féin,teitheadh gach fear dá dhúiche féin.lVQ,2Ardaigí an gháir chatha ina héadan ó gach taobh di.Géilleann sí! titeann a dúnta! sceitheann a múrtha!Seo é díoltas an Tiarna. Déan díoltas uirthi!Roinn léi mar a roinn sise le daoine eile.-US,2Cuirigí sibh féin in eagar in aghaidh na Bablóine,tagaigí timpeall uirthi, sibhse uile a shíneann an bogha.Caithigí! Ná coigligí saigheada.NT,2 Fágfaidh fíoch an Tiarna gan chónaí inti;déanfar fásach folamh di.Beidh uamhan ar an té a ghabhann thar an mBablóin;ligfidh sé fead iontais le méid na hanachaine.ES,2 Ach tá náire shaolta ar bhur máthair,tá míchlú ar an mbean a rug sibh;tá sí ar an náisiún is lú anois;ina fásach, ina fearann loiscthe, ina díthreabh.^R5,2 Déanaigí lúcháir, más áil libh!Beirigí bhur gcaithréim,a chreachadóirí m' oidhreachta!Bígí ag aoibheall fearacht gamhna ar féarach!Déanaigí seitreach ar nós staile!WQ',2 Beidh Caildéa ina creach;gach aon a chreachfaidh í beidh sé sách.LP,2 Féach, táimse ag déanamh comhcheangailde náisiúin mhóra in aghaidh na Bablóine.Tiocfaidh siad ón tír thuaidh,cuirfidh iad féin in ordú ina héadan;tógfar i láimh ansin í;tá a saigheada amhail trodaire caithréimeach;ní fhilleann aon cheann acu go díomhaoin.7Og,2Éalaígí amach as an mBablóin,gabhaigí amach as críoch na gCaildéach.Imígí! Gníomhaigí mar na gabhair fhireanna;bígí i gceann na dtréad.VN%,2Cibé duine a tháinig orthu, d' ith sé iad;dúirt a naimhde: 'Ní tógtha orainn é;mar gur pheacaigh siad in aghaidh an Tiarnaa gcró caorach fíor agus dóchas a n-aithreacha.'fME,2Ba chaoirigh ag fánaíocht mo phobalsa;chuir a dtréadaithe ar seachrán iad,d' fhág ar fán iad ar na sléibhte;d' imigh siad ó shliabh go cnocag ligean a mbáinseach féin i ndearmad.VL%,2Iarrfaidh siad an tslí go Síón;beidh a n-aighthe sa treo sin:' Tagaigí,' ar siad, ' ceanglaímis sinn féin don Tiarnai gconradh síothbhuan nach ligfear i ndearmad go brách!'K',2Sna laethanta sin agus san am sinfillfidh clann Iosrael;tiocfaidh siad agus iad ag golag lorg an Tiarna a nDia féin.ZJ-,2Óir tá cine ag teacht ina haghaidh ón tuaisceart,a dhéanfaidh a tír ina fásach;ní bheidh cónaí ag duine ann feasta;thug siad as, idir dhuine agus bheithíoch, tá siad imithe.I,2«Foilsígí i measc na náisiún é, fógraígí é:ná ceiligí é, abraigí:' Tá an Bhablóin gafa, tá Béil náirithe,tá Marodac ina smionagar.(Tá a híola náirithe,a dealbha gránna ina smidiríní.)'*H Q,2agus Fuascailt IosraelxGi,1'38b «Ach sna laethanta deireanacha tabharfaidh mé ar ais bránna Éalám. An Tiarna a labhraíonn.»F,1&38a Suífidh mé mo ríchathaoir in Éalám,agus glanfaidh mé as rí agus uaisle an Tiarna a labhraíonn. E ,1%«Tabharfaidh mé ar na hÉalámaigh creathnú i láthair a naimhde i láthair na droinge a iarrann a mbás.Tabharfaidh mé olc anuas orthu, m' fhearg bhorb féin.Ruaigfidh mé iad le béal an chlaímh,go gcuirfidh mé deireadh leo.XD),1$Tabharfaidh mé ar Éalám na ceithre gaothaó cheithre airde neimhe,«agus scaoilfidh mé na hÉalámaigh leis na gaotha; ní bheidh cine ar bith nach dtiocfaidh díbeartaigh Éalám chucu.kCO,1#Is mar seo a deir Tiarna na Slua:«Tá mé chun bogha Éalám, ceann a nirt, a bhriseadh.xBi,1"Briathar an Tiarna a tháinig go Irimia fáidh i dtaobh Éalám, i dtosach réim Zidicíá rí Iúdá.9Ak,1!Beidh Hazór ina bhrocais seacál,ina fhásach go brách,ní fhanfaidh aon duine ann níos mó,ní dhéanfaidh mac duine cónaí ann arís go brách.»@},1 Beidh a gcamaill ina n-éadáil,agus iomadúlacht a gcaorach ina gcreach.' Scaoilfidh mé leis na gaotha uile iad,na bearracháin sin,agus tabharfaidh mise anachain orthu ó gach taobh an Tiama a labhraíonn.K?,1«Éirígí! téigí in éadan cine atá go sámh,atá beo go muiníneach an Tiarna a labhraíonn nach bhfuil geataí acu ná barraí,a chónaíonn san uaigneas!v>e,1Teithigí! Folaigí sibh féin chomh mear agus is féidir libh,A chathróirí Hazór! Is é an Tiarna a labhraíonn.Óir tá plean ag Nabúcadnazar in bhur n-éadan,tá comhairle ar a aigne aige in bhur n-éadan:M=,1Gabhtar a gcuid bothanna agus a dtréada;tógtar a mbratacha agus a soithí uile,agus freisin a gcuid camall.Déantar fógairt dóibh:' Eagla ar gach uile thaobh!'f<E,1I dtaobh Chéadar agus ríochtaí Hazór a chuir Nabúcadnazar rí na Bablóine faoi chois. Is mar seo a deir an Tiarna:«Éirígí! Tugaigí aghaidh ar Chéadar,scriosaigí clann mhac an oirthir!n;U,1Lasfaidh mé tine taobh istigh de bhallaí na Damaisce;slogfaidh sí páláis Bhein Hadad.»:3,1«Ar an ábhar sin titfidh a fir óga ina sráideanna, agus éagfaidh an uile fhear cogaidh aici ar an lá sin. Is é Tiarna na Slua a labhraíonn.Z9-,1Céard seo! An baile cáiliúil sin ina fhásach,cathair sin na meidhre?48a,1Tá an Damaisc gan mhisneach,ullmhaíonn sí chun teitheadh,tá sí ar crith,(gabhann dobrón agus doilíos ímar a bheadh bean in íona).`79,1I dtaobh na Damaisce:«Tá mearbhall ar Hamát,mar an gcéanna le hArpad;chuala siad drochscéala.Tá a gcroí [breoite le teann eagla].Ní féidir iad a shuaimhniú.l6Q,1Seo é an té a bhíonn ag eitilt agus ag foluain ar nós iolair,a leathnóidh a sciatháin os cionn Bhozrá.Agus beidh croí fhir chogaidh Eadóm an lá sinmar a bheadh croí mná i dtinneas clainne.»y5k,1Corrófar an talamh le torann a dtitime;beidh an fhuaim le cloisteáil chomh fada le Muir na nGiolcach./4W,1Mar sin éistigí le comhairle an Tiarnaatá socair aige in éadan Eadóm,an plean atá beartaithe aigein éadan áitritheoirí Théamán:Sea, tógfar chun siúil fiú an té is laige den tréad,ar a fheiceáil sin dóibh, beidh a dtréad ar ballchrith.Y3+,1«Féach, cé mar a thagann an leonaníos as mothar na Iordáinechuig an féarach marthanach!Is mar sin a ruaigfidh mise go tobann iad,agus cuirfidh mé ann mo rogha duine.Óir cé is cosúil liom?Cé a fhéadann mise a chiontú?Ainmnigh dom an tréadaí a sheasfadh i m' éadan.62e,1Amhail mar a bhí i scrios Shodom agus Ghomorá, agus sna bailte timpeall ní fhanfaidh duine ann níos mó, ní dhéanfaidh aon fhear cónaí ann go deo, a deir an Tiarna. 1,1Beidh Eadóm ina fhásach; beidh uafás ar gach aon dá ngabhann an tslí, agus ligfidh fead iontais faoina leithéid de thubaiste.;0o,1Mheall cáil na fíochmhaire thú,chuir uabhar do chroí [ar seachrán] thú,thusa a chónaíonn i scailp na carraige,a ghreamaíonn d' airde na gcnoc!Bíodh go ndéanfá do nead chomh hard leis an iolar,theilgfinnse síos as sin thú arís an Tiarna a labhraíonn.h/I,1Óir déanfaidh mise beag thú anois i measc na náisiún,tarcaisneach i measc daoine.=.s,1Fuair mé teachtaireacht ón Tiarna,seoladh teachta chun na náisiún trí chéile:«Cruinnígí! téigí in aghaidh an phobail seo!Éirígí chun catha!»2-],1 Óir mhionnaigh mise dar mé féin an Tiarna a labhraíonn: Beidh Bozrá ina uafás, ina scige, ina fhásach, ina mhallú, agus a bhailte uile ina bhfásach síoraí.»[,/,1 Óir is mar seo a deir an Tiarna: «An drong nach raibh ceangal orthu ól den chupán, ní mór dóibh a ól anois; agus an tusa an té a rachadh gan pionós? Ní rachaidh, mhaise: go deimhin ólfaidh tusa de!o+W,1 ' Fág do dhílleachtaí, coinneoidh mise bia leo,bíodh muinín ag do bhaintreacha asam.' »v*e,1 Óir is mise atá ag lomadh Éasau,nochtaimse a áiteanna folaithe,go dtí nach bhféadfaidh sé é féin a cheilt.Scriosadh a shíol: tá deireadh leis!Ní [déarfaidh] oiread agus duine dá chomharsana:()I,1 Má thagann lucht bainte caor chugat,ní fhágfaidh siad caora díolama;Má thagann gadaithe san oíche,sladfaidh siad go suaimhneach.-(S,1Imígí: Greadaigí! téigí i bhfolach, a áitritheoirí Dhéadán!Óir tabharfaidh mise ainnise ar Éasau,nuair a thiocfaidh mé dá fhéachaint.O',1I dtaobh Eadóm. Is mar seo a deir an Tiarna:«An é nach bhfuil críonnacht fágtha i dTéamán?Ar imigh a chomhairle ón [nglic]?An ndeachaigh a eagna ar neamhní?s&_,1«Ach amach anseo tabharfaidh mé ar ais liom bránna chlann mhac Amón. Is é an Tiarna a labhraíonn.»M%,1Ach tabharfaidh mise anuas ortimeagla ó gach taobh;díbreofar chun siúil thú,gach aon fhear ina shlí féin,agus gan aon duine ann chun na teifigh a chruinniú.$,1Maíonn tú as do ghleann,a chailín mhístuama!Go teann agus go dána deir tusa:' Cé thiocfadh dom ionsaíse?'R#,1Uaill, a Heisbeón! [Tá an scriosadóir chugat.]Golaigí os ard, a iníonacha Rabá!Gabhaigí sibh féin i sacéadach,caoinigí in ard bhur gcinn,siúlaigí síos suas agus [bhur gcolainn scortha].Óir tá Miolcom ag dul ar deoraíocht,mar aon lena shagairt agus lena phrionsaí.n"U,1Uime sin tá na laethanta ag teacht an Tiarna a labhraíonn ina dtabharfaidh mise faoi dearacaismirt chogaidh a chloisteáilin aghaidh Rabat na nAmónach;beidh sí ina cairn uaigneach,dófar a hiníonbhailte go talamh.Ansin creachfaidh Iosrael lucht a chreachta siúd an Tiarna a labhraíonn.! #,1I dtaobh chlann mhac Amón.Is mar seo a deir an Tiarna:«Nach bhfuil mic ar bith ag Iosrael?Nach bhfuil oidhre ar bith aige?Cad chuige a bhfuil Miolcom ina oidhre ar Ghádagus a gcónaíonn a mhuintir siúd ina bhailte?( I,0/Ach cuirfidh mise Móáb ar ais ina áit féinsna laethanta atá le teacht. Is é an Tiarna a labhraíonn.» Breithiúnas Mhóáb go dtí seo.8i,0.Is mairg thú, a Mhóáb!A phobal Chamóis, tá sibh caillte!óir seoladh do chlann mhac chun deoraíochta,agus tógadh i láimh do chlann iníonacha.nU,0-Rinneadar moill faoi dhíon Heisbeon,na teifigh agus iad go traochta.Ach tháinig tine as Heisbeon,lasair as pálás Shíochon;loisc sé malaí Mhóáb,cloigeann na ndaoine ceannairceacha.%,0,An té a theitheann ón scéin,titfidh sé isteach sa pholl;ag dreapadh aníos as an bpoll dótógfar sa ghaiste é.Sea, sin iad [na sciúirsí] a bhuailfidh mé ar Mhóábi mbliain a chuardaithe an Tiarna a labhraíonn.yk,0+Tá an scéin, an poll, an gaiste i ndán duit,a áitreabhaigh Mhóáb an Tiarna a labhraíonn.lQ,0*Scriosfar Móáb ó bheith ina phobal,mar gur mhéadaigh sé é féin in éadan an Tiarna.A{,0)Tógfar i láimh na bailte,beidh seilbh ar na háiteanna daingne.(«Agus beidh croí na bhfear cogaidh an lá sin i Móáb mar a bheadh croí mná i dtinneas clainne.)',0(Óir is mar seo a deir an Tiarna:«(Féach, eitlíonn sé ar nós iolair,agus leathnóidh sé a sciatháin os cionn Mhóáb.)2],0'Céard é seo! Briste? Céard é seo! Móáb an ea, á chur ar gcúl go náireach? Céard é seo! Móáb a bheith ina scige, ina ábhar uafáis ag a chomharsana uile?»<q,0&Ar dhíonta tithe Mhóáb agus ina shráideanna, níl le clos ach caoineadh, mar bhris mé Móáb mar a bhrisfí soitheach nach dteastaíonn ó aon duine an Tiarna a labhraíonn.,0%Sea, tá gach cloigeann bearrtha, gach féasóg gearrtha, tá scoradh ar na lámha uile, sacéadach ar na leasracha uile.H ,0$Sin é an fáth a bhfuaimníonn mo chroí ar nós píobáin ar son Mhóáb, a bhfuaimníonn sé ar nós píbe ar son muintir Chír Heireas: de bhrí go ndeachaigh an saibhreas mór sin amú.,0#Agus cuirfidh mise deireadh an Tiarna a labhraíonn le haon fhear i Móáb a ofrálann íobairt agus túis dá dhia sna háiteanna arda.1[,0"«Tá éamh Heisbeon agus Eileálae le clos i Iahaz. Téann an screadach ó Zoar go Horónaím agus Eaglat Silísia, óir tá uiscí Nimrím ag éirí uaigneach anois.c?,0!Sciobadh gairdeachas agus lúcháir ó thír Mhóáb.Deoir níl fágtha sna cantaoirí fíona,níl an fómharaí fíona ag pasáil a thuilleadh:ar ghlórtha gealgháireacha tá múchadh tagtha.,0 Golaim ar do shon níos mó ná ar son Iazaer,a fhíniúin Shuibmeá;shín do chuid buinní thar farraige,an bealach ar fad go Iazaer.Tá an scriosadóir tagtha ar do thorthaí fómhair,ar thorthaí d' fhíniúna.~u,0Ar an ábhar sin uaillimse ar son Mhóáb,golaim ar son Mhóáb uile,agus caoinim fir Chír Heireas.!,0Is feasach domsa a theanntás an Tiarna a labhraíonn a mhaíomh díomhaoin,agus an mórtas baoth a dhéanann sé!&E,0Chualamar faoi uabhar Mhóáb;tá sé ró-uaibhreach!A leithéid de mhóracht! de dhíomas! d' éirí in airde!de mhóiréis chroí!( I,0Fágaigí na bailte, cuirigí fúibh sna creaga,a áitritheoirí Mhóáb.Foghlaimígí ón gcolm a dhéanann a neadi mbéal na haille. ,0Nach raibh Iosrael ina mhagadh agatsa? Ar gabhadh é i measc gadaithe, le go mbeifeása ag croitheadh do chinn nuair a luann tú a ainm? /,0«Cuir ar meisce é! Mhóraigh sé é féin in éadan an Tiarna; beidh Móáb ag únfairt ina sceathrach féin; beidh sé fós ina cheap magaidh.f E,0Baineadh a adharc de Mhóáb,agus briseadh a ghéag an Tiarna a labhraíonn.U #,0Ciriót, Bozrá, agus ar bhailte uile thír Mhóáb, i bhfad agus i ngearr.0[,0Ciriataím, Béit Gámúl, Béit Meón,-U,0Díobón, Neabó, Béit Dibleataím,X),0«Tá breithiúnas tagtha freisin ar an Aichréidh, ar Holón, Iazá, Maefát, ,0Tá Móáb briste agus náirithe.Uailligí agus éimhigíScairtigí thar Amón anonngur creachadh Móáb.)K,0A lucht cónaithe Aroéir, seasaigí sa tslí, déanaigí faire.Fiafraígí den teifeach, den té i mbun reatha,fiafraígí: 'Céard a tharla?'Q,0Tar anuas ó do ghlóir, suigh san [aoileach],a iníon a chónaíonn i nDíobón, slán sábháilte sa bhaile;tá scriosadóir Mhóáb tagtha ort;tá do dhaingin tógtha aige.E,0Sibhse a chónaíonn in aice leis, golaigí ar a shon,sibhse uile arbh eol daoibh a ainm.Abraigí: 'Cé mar a briseadh an bata láidir sin,an ríshlat bhreá sin!']3,0Ní fada i gcéin anois ainnise Mhóáb;deifríonn sí ar luas a anachaine.jM,0Tháinig scriosadóir Mhóáb anuas air;chuaigh togha a dhaoine óga síos chun an áir.^5,0Conas a deir sibhse: 'Is fir chumhachtacha sinne,agus réidh chun cogaidh' ?o~W,0 Beidh náire ar Mhóáb ansin faoi Chamóis, mar a bhí ar theach Iosrael faoi Bhéitéil a ndóchas.T}!,0 «Mar sin tá na laethanta atá ag teacht is é an Tiarna a labhraíonn a gcuirfidh mise ruagairí chuige a dhéanfaidh é a aistriú; folmhóidh siad a shoithí agus brisfidh i smidiríní a bhuidéil.| ,0 Bhí Móáb i suaimhneas óna óige;shuigh sé ar a mhoirt;níor folmhaíodh é ó shoitheach go soitheach;níor chuaigh riamh i mbraighdeanas;uime sin choinnigh sé a bhlas dílis féin,níor aistríodh a bholadh. { ,0 «Gura mallaithe an té a dhéanann obair an Tiarna go leamh. Gura mallaithe an té a choinneoidh a chlaíomh ar ais ó fhuil!)z7,0 Tabhair tuama do Mhóáb,óir tá sé scriosta go hiomlán;tá a bhailte uaigneach,gan aon duine ina chónaí iontu.(1y[,0Tiocfaidh an scriosadóir ar gach uile bhaile,ní rachaidh aon duine slán;creachfar an gleann, scriosfar an machaire;fógraíonn an Tiarna é! ~~}#|_{zzy4xxw2v4u%tqss*r\qqppronnFmlkkYjjKi\hh/gCfee!dHcdbaaX`__M^^"]\[ZZ{ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEhDaC_BwA@?>=baintreacha is ea ár máithreacha.g]G6Tá ár dtailte oidhreachta i seilbh strainséiríagus ár dtithe i seilbh allúrach.z\ o6Cuimhnigh, a Thiarna, ar ar tharla dúinn;Breathnaigh agus féach ar na maslaí a thugtar dúinn.u[c6Tá do phionósú curtha ar ceal, a iníon Shíón;ní dhíbreoidh sé thar tír amach thú choíche arís;ach smachtóidh sé thusa, a iníon Eadóm, de dheasca d' urchóideagus nochtfaidh sé do chuid peacaí.IZ 6Déan áthas agus gairdeas, a iníon Eadóm,tusa, a chónaíonn i dtír Úz;sínfear an cupán chugatsa chomh maith;beidh tú ar meisce agus caithfidh tú díot anuas.FY6Ungthach an Tiarna, arbh ionann agus beatha dúinn é,gabhadh ina bpollghaiste é,an té a ndúramar faoi:«Is faoina scáthsan a mhairfimid i measc na náisiún.»;Xo6Bhí ár lucht géarleanúna níos mirená iolair an aeir;chuaigh siad sa tóir orainn thar na sléibhteagus rinne siad luíochán romhainn san fhásach.GW6Coinníodh lenár sálasa chaoi nárbh fhéidir siúl trínár sráideanna;bhí ár ndeireadh buailte linn agus ár laethanta caite;níorbh fhada uainn ár dturnamh.PV6Mheath ár súile orainn,ag feitheamh dúinn ar chabhair nár tugadh;bhíodh súil in airde againn ónár dtúir fairele náisiún nach bhféadfadh linn a shlánú dáiríre.-US6Chuir an Tiarna é féin scaipeadh orthu;níor chuimhnigh sé orthu níos mó;níor tugadh urraim do na sagairtná ómós do na seanóirí.yTk6«Greadaigí libh, a neamhghlana!» a scairteadh leo,«Greadaigí libh, greadaigí libh, ná bainigí linn!» Theith siad leo chun fáin agus dúradh i measc na náisiún:«Ní féidir leo cónaí anseo níos mó.»6Se6D' imigh siad ar fán trí na sráideanna ina ndaill;bhí siad truaillithe le fuil,sa chaoi nárbh fhéidir le haon duinebaint lena mbaill éadaigh. R6 A mhilleán sin ar pheacaí a fáitheagus ar chionta a sagart,a dhoirt amach laistigh difuil na bhfíréan.=Qs6 Níor chreid ríthe an domhain mhóirná duine ar bith dá maireann ar an saolgo rachadh namhaid nó eascara dá laghadisteach trí gheataí Iarúsailéim.%PC6 Lig an Tíarna a racht cuthaigh amach;tháinig lasair feirge fíochmhaire ann;d' adhain sé tine i Síón,a loisc a bunsraitheanna.GO6 Fiú amháin na mná, arb í an taise is dual dóibh,bhruith siad a leanaí lena lámha féin;is iad a bhíodh mar bhia acu,nuair a bhí mo phobal ionúin á scrios.AN{6 B' ámharaí iad siúd a maraíodh le claíomhná iad siúd a fuair bás den ghorta,a bhíodh á snoí agus á n-ídiú go mall righincheal torthaí na talún.BM}6Ach anois is duibhe a ndealramh ná súiche;ní aithnítear iad sna sráídeanna;tá an craiceann craptha ar a gcnámha;tá sé chomh seargtha le giota adhmaid.%LC6Ba ghile a flatha ná an sneachta;ba bháine iad ná bainne;ba dheirge corp iad ná an coiréalagus ba chosúil le saifír a gcló.K!6Is mó pionósú mo phobail ionúinná smachtú Shodom,a scriosadh ar an toirtgan aon duine a leagan lámh uirthi.BJ}6An dream nach n-itheadh ach bia beadaí,tá siad ag fáil bháis sna sráideanna;iad siúd a tógadh in éadach corcra,luíonn siad go faon ar charn dramhaíle.I'6Greamaíonn teanga an naíonáin chíchedá charball leis an tart;iarrann na leanaí arán,ach ní thugtar dóibh é.MH6Fiú amháin na seacáil nochtann siad a n-uchtagus tugann siad an chíoch dá gcoileáin;ach tá mo phobal ionúin éirithe chomh cruachroíochle hostraisí an fhásaigh.9Gk6Clann mhac oirirc Shíón,ar fiú a gcothrom féin den ór is fearr iad,mo léan, áirítear iad mar chrúscaí cré,mar dhéantúis lámh an photaire.DF 6Ochón!Nach murtallach a d' éirigh an t-ór!Cad é mar a d' athraigh an mínóragus mar atá clocha an tsanctóra scaiptheag cúinne gach sráide!iEK6Ble teann feirge déan iad a thóraíocht agus a scriosde dhruim na talún, a Thiarna.»LD6Atabhair stuacacht chroí dóibh:bíodh do mhallacht orthu;GC6@Bain sásamh astu, a Thiarna,de réir a ndrochbheart;[B/6?Bíodh siad ina suí nó ina seasamh,féach gur mise is ábhar aoire acu.cA?6>faoi cháineadh agus faoi chogarnaíl lucht m' ionsaithear feadh an lae go léir.e@C6=Chuala tú, a Thiarna, faoina gcuid achasán,faoina ndrochiompar uile i mo choinne,l?Q6a ndrochbheartaíocht uile i m' aghaidh.T>!6;Chonaic tú, a Thiarna, an éagóir a rinneadh orm;seas ceart dom.t=a6:D' agair tusa, a Thiarna, an chúis a raibh mo bhás ag brath uirthiagus d' fhuascail tú m' anam.e<C69Dhruid tú i mo leith an lá a ghlaoigh mé ortagus dúirt: 'Ná bíodh eagla ort.'p;Y68Chuala tú mo ghuí: 'Ná tabhair an chluas bhodhardo m' éamh agus mé ag iarraidh faoisimh.'U:#67Ghlaoigh mé ar d' ainm, a Thiarna,ó íochtar na carcrach doimhne.Y9+66D' éirigh an t-uisce os mo chionnagus dúirt mé: 'Tá deireadh liom!'W8'65Chaith siad beo mé síos sa charcairagus dhún siad le cloch orm í.a7;64An dream a bhí ina naimhde agam gan chúis,chuaigh siad sa tóir orm mar éan.s6_63Is crá croí dom a bhfeiceann mo shúiledá bhfuil á fhulaingt ag iníonacha uile mo chathrach.N562go mbreathnóidh an Tiarna anuas ó neamhchun feachaint orm._4761Sileann deora ó mo shúile gan stad,mar ní bhfaighidh mé faoiseamh ar bithY3+60Tá linnte uisce le mo shúilede dheasca dhíothú mo phobail ionúine.U2#6/Scanradh agus clais ghábhála is dán dúinn,léirscrios agus lot.I1 6.D' oscail ár naimhde go léira mbéal inár n-aghaidh.M06-Rinne tú dramhaíl agus bruscar dínni measc na náisiún.\/16,D' fholaigh tú thú féin i néalionas nach bpollfadh ár n-urnaí tríd.o.W6+Chuaigh tú sa tóir orainn agus feisteas feirge umatagus rinne tú sléacht orainn gan trua.g-G6*«Tá peacaí agus ceannairc déanta againne;níor thug tú féin maithiúnas dúinn.b,=6)Tógaimis ár gcroíthe agus ár lámha araonchun Dé atá sna flaithis go hard.^+56(Scrúdaímis agus iniúchaimis ár mbéasaagus fillimis ar ais ar an Tiarna.z*m6'Cén fáth a ndéanfadh duine ar bith gearán,go háirithe an fear atá ann fós d' ainneoin a pheacaí?R)6&Nach ó bhéal an Té is Airdea thagann an t-olc agus an mhaith?d(A6%Cé a labhraíonn agus go ndéantar beart dá réir,mura gceadaíonn an Tiarna é?n'U6$nuair a thugtar cambhreith ar dhuine i gcúis dlí,an amhlaidh nach bhfeiceann an Tiarna é?Q&6#nuair a sháraítear cearta an duinei láthair an Té is Airde;A%}6"Nuair a ghabhtar de chosai gcimí uile na tíre,^$56!mar ní óna chroí a dhéanann séan Ádhamhchlann a chiapadh agus a chrá.d#A6 má chránn sé féin, is truachroíoch é leisde réir iomadúlacht a bhuanghrá;N"6Óir ní go síoraí seastaa shéanfaidh an Tiarna a phobal;l!Q6agus a leiceann a iompú chun an té a bhuaileann éagus masla ar mhuin masla a fhulaingt.k O6agus luí síos béal faoi sa luaithreach b' fhéidir go bhfuil ábhar dóchais ann fós M6Agus suí go tostach ar leithrigh,nuair a chuirtear air í,H 6Is é leas an duine an chuing a iomparle linn a óige.O6Is maith an ní é fanacht go foighneachle slánú an Tiarna.oW6Is maith é an Tiarna don té a choimeádann súil in airde leis,don duine a bhíonn á lorg.kO6«Is é an Tiarna mo chuid den saol,» a deirim,«is ann mar sin a chuirim mo dhóchas.»P6Athnuaitear iad gach maidin;óir is daingean í a dhílseacht.gG6Tuile gan trá is ea buanghrá an Tiarnaagus ní théann tobar a thrócaire i ndísc.iK6Ach tabharfaidh mé an smaoineamh seo chun mo chuimhne,mar is é fáth mo dhóchais é:fE6Is cuimhin liomsa go sármhaith iadagus tá mo chroí spíonta istigh orm dá bharr.hI6Cuimhnigh ar m' angar agus ar mo chuid fánaíochta,ar an mormónta agus ar an domlas.y6Is é a deirim: «Tá mo bhuaine curtha ó chrích;tá deireadh leis an dóchas a mhúscail an Tiarna ionam.»r]6Is fada ó mo chroí a dhíbir tú an tsíocháinsa chaoi nach cuimhin liom céard is sonas ann.jM6Thug sé orm gairbhéal a mheilt faoi m' fhiacla,agus chlúdaigh sé mé le luaithreach.\16Líon sé mé le luibheanna searbhaagus chuir sé masmas orm le mormónta.iK6Ceap magaidh ab ea mé ag an bpobal go léir,mé i m' ábhar aoire acu ar feadh an lae.P6 Scaoil sé lán a bholgáin de shaigheadaisteach i m' áranna._76 Theann sé a bhogha agus chuir sé i mo sheasamh mémar sprioc dá shaighead.kO6 Chuir sé amú mé agus rinne sé ciorrú ormagus d' fhág sé treascartha tréigthe mé.\ 16 Mar bhéar i luíochán nó mar leon in eadarnaíbhí sé in oirchill orm.g G6 Dhún sé na bealaí orm le clocha soghearrtha;chuir sé cor i mo bhóithre go léir.q [6Fiú amháin nuair a scread mé air ag lorg cabhrach,thug sé an chluas bhodhar do m' achainí.l Q6Thóg sé múr i mo thimpeall chun nach n-éalóinnagus chuir sé le meáchan mo shlabhra.T !6Thug sé orm cónaí sa dorchadasar nós na marbh a d' éag fadó.^56Thóg sé balla i m' aghaidhagus thimpeallaigh mé le domlas agus duainéis.]36Tá mo chorp agus mo chraiceann tnáite aigebhris sé mo chnámha go léir.Z-6I m' aghaidhse amháin a ardaíonn sé a lámhaar feadh an lae go léir.P6Ní sa solas ach sa dorchadasa thiomáin agus a sheol sé mé.W )6Mise an fear a d' fhulaing cruatanfaoi shúiste a dhíbheirge.%C6Chruinnigh tú uafás thart orm ó gach taobh,mar a chruinníonn daoine le chéile ar lá féile;níor fágadh fuíoll áir ná fear inste scéilar lá dhíbheirge an Tiarna;an chlann a rug agus a thóg mé,dhíothaigh mo namhaid iad go léir.~u6Tá óg agus aosta ina luíar an talamh sna sráideanna;tá m' ógfhir agus mo mhaighdeana tar éis titimle faobhar an chlaímh;tusa a mharaigh iad ar lá do dhíbheirge;rinne tú sléacht orthu gan trua.-6Féach, a Thiarna, agus breathnaighar cé hí ar chaith tú léi mar seo;ní féidir gurbh éigean do mhnánaíonáin dhea-chumtha a mbroinne féin a ithe;ní féidir gurbh éigean sagairt agus fáithea mharú i sanctóir an Tiarna!0Y6Éirigh! Glaoigh amach san oíchei dtús gach seala faireacháin!lig do racht bróin amach mar thuilei láthair an Tiarna!Ardaigh chuige do lámhaar son bheatha do leanaí óga,(atá ag titim i laige le hocrasag béal gach uile shráide).q[6Éigh ó do chroí amach ar an Tiarna,a bhalla iníon Shíón;bí ag tál na ndeor ina dtuilede lá agus d' oíche;ná tabhair faoiseamh ar bith duit féin;nár thriomaí do shúile choíche.~/6Rinne an Tiarna a raibh beartaithe aige;an rabhadh a thug sé fadó riamhtá sé curtha i gcrích aige anois;tá sé tar éis tú a threascairt gan trua;rinne sé ábhar suilt do do naimhde díotagus chuir sé go mór lena gcumhacht.}%6Osclaíonn do naimhde uile a gcraoschun tú a shlogadh;déanann siad faireach agus díoscán fiacal;«Tá sí slogtha siar againn,» deir siad,«is é seo an lá a rabhamar ag súil leis;tá sé buailte linn anois go soiléir.»,|Q6Na daoine uile a ghluaiseann tharat,buaileann siad a mbosa i d' aghaidh;déanann siad faireach agus croitheann siad a gceannle hiníon Iarúsailéim:«An í seo an chathair ar glaodh uirthi:' Blas na hÁille' , ' Ábhar Áthais an Domhain Mhóir' ?»{%6Chonaic do chuid fáithe thar do cheannfíseanna folmha fealltacha;níor nocht siad duit d' urchóid,rúd a chuirfeadh cor bisigh i do chinniúint;ní bhfuair siad thar do cheann sna físeannaach oracail bhréagacha mhealltacha.z'6 Cá bhfaighidh mé do leithéid nó do shamhail,a iníon Iarúsailéim?Cad leis a samhlóinn thú chun tú a shólású,a iníon ógh Shíón?Óir, tá do scrios chomh leathan leis an bhfarraige.Cé a fhéadfaidh thú a leigheas?{yo6 Bíonn siad ag fiafraí dá máithreacha«Cá bhfuil an t-arán (agus an fíon)?» agus iad ag titim mar dhaoine gontai gcearnóga an bhaile,agus an t-anam ag sceitheadh astui mbaclainn a máithreacha.x+6 Tá mo shúile tnáite le caoineadhagus a bhfuil istigh ionam corraithe cráite;tá mo chroí á reabadh le brónmar gheall ar léirscrios mo phobail ionúin;óir tá naíonáin agus leanaí cícheag snoí i gcearnóga na cathrach.mwS6 Tá seanóirí iníon Shíónina suí ar an talamh ina dtost,luaithreach caite ar a gceann acuagus iad gléasta in éadach róin;tá a gceann cromtha go talamhag maighdeana Iarúsailéim. v 6 Tá a geataí sáite sa talamh;mar réab sé agus bhris sé a mbarraí;tá a rí agus a flatha i measc na náisiúnagus níl aon dlí ann níos mó;go fiú ní bhfaigheann a cuid fáitheaon fhís ar bith ón Tiarna.u6Chinn an Tiarna ar chonamar a dhéanamhde bhalla iníon Shíón;shín sé an dorú tomhais leisagus níor stad sé go raibh sé scriosta;chuir sé drochbhail ar bhalla agus ar bhábhúnsa chaoi go bhfuil siad araon ag mionú.xti6Rinne an Tiarna a bheag dá altóir;ghlac sé fuath dá shanctóir;chuir sé ballaí a caisleáni seilbh a naimhde nimhneacha;tógadh gártha i dteach an Tiarnamar a thógfaí ar fhéile reachtúil.s}6Scrios sé an gairdín agus a bhoth;chreach sé a ionad teagmhála;i Síón chuir an Tiarna ar cealan tionól féiliúil agus an tsabóid;le racht cuthaigh thug sé droim láimhedon rí agus don sagart araon. r 6D' iompair an Tiarna é féin mar namhaid;rinne sé Iosrael a mhilleadh;scartáil sé a caisleáin go léir;leag sé a dúnta daingne;mhéadaigh sé an éagaoin agus an t-éagnacha bhí á ndéanamh ag iníon Iúdá.iqK6Theann sé a bhogha mar namhaidagus dhaingnigh sé a dheaslámh mar eascara;rinne sé ár orthu siúdar lán a shúl iad tráth;lig sé a racht amach mar thinear bhoth iníon Shíón.gpG6Bhasc sé le fraoch feirgecumhacht uile Iosrael;níor thug sé tacaíocht a dheasláimhein aghaidh an namhad;las sé suas in Iacób mar chraos tinea d' ídigh a raibh ina thimpeall.co?6Scrios an Tiarna go neamhthrócaireacháitribh uile Iacóib;chreach sé go fíochmhar feargachdúnta iníon Iúdá;leag sé ar lár agus thruailligh séan ríocht agus a flatha.}n u6Ochón!Tá an Tiarna tar éis duibhe a churar iníon Shíón le corp cuthaigh;theilg sé ó neamh go talamháilleacht Iosrael;níor chuimhin leis stóilín a chosar lá a chuid díbheirge.m 6An mhailís go léir a rinne siad,go gcuirtear ar do shúile duit í;caith leo mar a chaith tú liomsade dheasca mo chionta uile;óir, is iomaí osna atá á ligean agamagus tá mo chroí go tréithlag fann.»l 56[Éist] le mo chuid osnaíola;níl aon sólásaí ar bith agam;chuir scéala m' anó áthas ar mo naimhde uile;ar ndóigh ba thusa ba bhun leis go léir;luathaigh an lá atá fógartha agat,nuair a bheidh siadsan mar a bhfuilimse anois.#k A6Féach, a Thiarna, is mise atá go hainnis;tá a bhfuil istigh ionam corraithe cráite;tá mo chroí á shníomh i m' uchtmar ba mhór ar fad m' easumhlaíocht;tá an claíomh ag dísciú mo chlainne lasmuighagus tá an Bás i réim laistigh.tj c6Ghlaoigh mé ar mo chuid leannán;ach chlis siad go léir orm;mo shagairt agus mo sheanóirí uile,díothaíodh iadsan sa chathair,nuair a bhí siad ag cuardach biachun iad féin a neartú arís.xi k6Is cothrom cóir é an Tiarna;ach bhí mise easumhal dá ordú;éistigí, mar sin, a chiníocha uile,agus breathnaígí ar m' ainnise;tá mo mhaighdeana agus m' ógánaighimithe uaim i mbraighdeanas.mh U6Leathann Síón a lámha amach;níl sólásaí ar bith aici;thug an Tiarna ordú in aghaidh Iacóiba chomharsana a bheith naimhdeach dó;rud éigin neamhghlan ina meascis ea Iarúsailéim.yg m6Sin an fáth a mbím ag caoiagus ag sileadh na súl go fuíochÓir, is fada uaim aon sólásaía mhúsclódh mo mheanma arís.Tá mo chlann mhac treascartha tréigthemar is é an namhaid a rug an bua.f 6Na gaiscígh uile a bhíodh agam,tá an Tiarna tar éis iad a shéanadh;thug sé slua le chéile i m' aghaidhchun mo chuid ógánach a chloí;tá an Tiarna tar éis satailt sa chantaoirar iníon fhíorógh Iúdá.e 6Tá mo chionta ceangailte ina gcuing;fíodh le chéile iad ina lámhasanagus ardaíodh iad ar mo mhuineál;eisean ba chúis le lagú mo nirt;thug an Tiarna ar láimh dóibh mésa chaoi nach dtig liom fanacht i mo sheasamh.d {6 Ón aird thuas chuir sé tine isteach i mo chnámhaa rug greim daingean orthu go léir;leath sé líon do mo chosaagus thug orm casadh ar ais;d' fhág sé go tréigthe méagus mé go dona tinn ó lá go lá.c 6 Sibhse uile a thriallann thar bráid,breathnaígí agus féachaigían bhfuil aon bhrón mar mo bhrónsa mar an gcumha atá ag criathairt mo chroí,a chuir an Tiarna féin orm,ar lá a dhíbheirge fíochmhaire.pb [6 Bíonn a muintir uile ag éamhagus arán á lorg acu;malartaíonn siad a n-iarmhais ar bhiachun iad féin a neartú arís.«Féach, a Thiarna, agus breathnaighar an drochmheas a chaitear orm.da C6 Shín a heascairde a lámha amachchun a maoinese go léir;chonaic sise na náisiúinag réabadh isteach ina sanctóir an dream ar chros tú féin orthudo chomhthionól a thaithí.`  6 Tá a salachar féin ar a sciortaí;níor mhachnaigh sí riamh ar a raibh i ndán dí;ó nach tubaisteach é a turnamh!Níl sólásaí ar bith aici.«Féach, a Thiarna, ar m' ainnise;is ag mo naimhde atá an bua.» _  6Pheacaigh Iarúsailéim go trom;dá dheasca sin is neamhghlan í anois;an dream a thugadh gradam di, maslaíonn siad í;óir, chonaic siad lomnocht í;ach bíonn sise ag caoineadh de shíoragus tugann sí a cúl leo. ^ 6Is cuimhin le Iarúsailéim anoisa laethanta angair agus fáin,nuair a thit a muintir lena naimhdeagus gan cabhróir dá laghad acu.Bhíodh a heascairde ag baint lán na súl aisti;ábhar scige dóibh ab ea a turnamh.j] O6Tá a mórgacht uile leáiteó iníon Shíón;ba chosúil a flatha le fiannanach raibh féarach acu níos mó;bhíodh siad ar a dteitheadh go lagbhríochroimh an tóir a cuireadh orthu.o\ Y6Ag a naimhde atá an ceannas;tá a heascairde uile faoi rath;óir tá an Tiarna tar éis í a chiapadhde dheasca oll-líon a peacaí;tá a leanaí imithe ina gcimíos comhair a namhad amach.[ }6Tá bóithre Shíón ag caoimar ní thaithítear a hionad teagmhála;tá a geataí uile bánaitheagus déanann a sagairt osnaíl;bíonn a maighdeana go léir á gcrá.Ó nach goirt é an seirfean atá uirthi!Z )6D' imigh Iúdá léi ar deoraíochtchun angar agus daoirse a sheachaint;cónaíonn sí i measc na náisiúnach ní bhfaigheann sí ionad suaimhnis ann;óir, tá an tóir tar éis teacht suas léimar a bhfuil sí i gcúngrach mór.wY i6Bíonn sí ag gol go géar goirt san oíche;bíonn a gruanna báite le caisí deor;níl aon sólásaí ar bith aicii measc a cuid leannán;d' fheall a cairde go léir uirthi;is naimhde di iad anois.3X e6Pianpháis na Cathrach TréigtheuWc,4"Agus thug an rí liúntas rialta dó lena chothú, lá i ndiaidh an lae, ar feadh a shaoil fad a mhair sé.}Vs,4!Chuir Iahóiácaím a éide phríosúin i leataobh agus gach lá dá shaol chaith sé bia go rialta ag bord an rí.U,4 Bhí sé lách cneasta leis agus thug cathaoir dó a bhí os cionn cathaoireacha na ríthe eile a bhí in éineacht leis sa Bhablóin.-TS,4Sa seachtú bliain tríochad de dheoraíocht Iahóiácaím rí Iúdá, sa dara mí déag, ar an gcúigiú lá fichead den mhí rinne Eivíl Marodac rí na Bablóine, an bhliain a tháinig sé i gcoróin, pardún fial a thabhairt do Iahóiácaím rí Iúdá agus scaoil sé ón bpríosún é.ZS-,4sa tríú bliain fichead de réimeas Nabúcadnazar, rug Nabúzaradán, ceann an gharda, leis i láimh de na Giúdaigh seacht gcéad agus cúigear is daichead. Ceithre mhíle agus sé chéad, an uimhir ar fad.|Rq,4san ochtú bliain déag de réimeas Nabúcadnazar, rug sé leis as Iarúsailéim ocht gcéad tríocha a dó duine;Q-,4Mar seo leanas uimhir na ndaoine a díbríodh ag Nabúcadnazar thar tír amach: sa seachtú bliain, trí mhíle Giúdach agus triúr ar fhichid;P,4Chuir rí na Bablóine chun báis iad i Ribleá, i dtír Hamát. Rinneadh Iúdá a dhíbirt óna thír féin ar an gcuma sin.lOQ,4Thug Nabúzaradán, captaen an gharda, iad sin leis agus thug iad chun rí na Bablóine i Ribleá.N,4Ghabh sé sa chathair coillteán a bhí i gceannas na saighdiúirí, seachtar de chomhairle an rí a fuarthas sa chathair, rúnaí cheann feadhna an airm a bhí i bhfeighil ar arm a thionól faoin tír, agus trí fichid de mhaithe na tíre a fuarthas sa chathair.My,4Ghabh captaen an gharda Saráiá an t-ardsagart, agus Zafainiá an sagart den dara grád, agus trí gharda na tairsí.|Lq,4Bhí nócha sé pomagránait ar sileadh anuas, ag déanamh céad pomagránait ar fad timpeall ar an bhfíolagrán.iKK,4Bhí mullach cré-umha air; cúig bhanlámh airde an mhullaigh; timpeall an mhullaigh bhí fíolagrán agus pomagránaití, agus iad go léir de chré-umha. Ba é an scéal céanna é ag an dara colún lena phomagránaití.J+,4Bhí aon cholún amháin ocht mbanlámh déag ar airde, dhá bhanlámh dhéag ina thimpeall; bhí sé ceithre orlach ar thiús, agus é folamh._I7,4Maidir leis an dá cholún, [an t-aon mhuir] an dá tharbh déag cré-umha faoin muir, agus na seastáin, a rinne Solamh rí do Theampall an Tiarna, níorbh fhéidir a raibh de chré-umha iontu go léir a thomhas.TH!,4Thug captaen an gharda leis chomh maith na túisteáin, na babhlaí spréite, na luaithreáin, na cuacha, agus na fochupáin; a raibh déanta d' ór mar ór, agus a raibh déanta d' airgead mar airgead.:Gm,4Thug siad leo chomh maith na miasa, na sluaistí, na sceana, na scálaí spréite, na loingíní túise, na fearais chré-umha go léir a d' usáidtí i seirbhís an Teampaill.]F3,4Bhris na Caildéigh ina smidiríní na colúin chré-umha i dTeampall an Tiarna; na seastáin agus an mhuir chré-umha a bhí i dTeampall an Tiarna, agus thug siad an cré-umha go léir leo go dtí an Bhablóin.}Es,4D' fhág captaen an gharda cuid de bhochtáin na tuaithe chun bheith ag treabhadh agus ag saothrú na bhfíonghort.gDG,4Dhíbir Nabúzaradán, captaen an gharda, (an chuid is boichte den phobal agus) an mhuintir a bhí fágtha sa chathair agus na tréigtheoirí a bhí i ndiaidh taobhú le rí na Bablóine agus fuíoll na gceardaithe oilte.C,4Scrios na saighdiúirí Caildéacha go léir a bhí i dteannta chaptaen an gharda na ballaí go léir a bhí thart ar Iarúsailéim.B#,4 Loisc sé Teampall an Tiarna, pálás an rí agus na tithe go léir a bhí in Iarúsailéim, níor fhág sé teach mór gan cur trí thine.jAM,4 Sa chúigiú mí ar an deichiú lá den mhí ba í an naoú bliain déag í de réimeas Nabúcadnazar rí na Bablóine tháinig Nabúzaradán, captaen an gharda, oifigeach de chuid rí na Bablóine, isteach in Iarúsailéim.@,4 ansin bhain na súile as Zidicíá féin agus rug rí na Bablóine leis chun na Bablóine é agus chuir i bpríosún é go lá a bháis.s?_,4 Chuir rí na Bablóine mic Zidicíá chun báis os a chomhair agus mharaigh flatha uile Iúdá i Ribleá;>{,4 Ghabh siad an rí agus thug siad os comhair rí na Bablóine i Ribleá é i dtír Hamát, agus thug seisean breith air.%=C,4Lean na saighdiúirí Caildéacha an rí agus nuair a tháinig siad suas le Zidicíá ar mhánna Ireachó, thréig a chuid saighdiúirí féin go léir é.&<E,4rinneadh bearna i mballa na cathrach. Láithreach bonn theith an lucht troda uile amach faoi choim na hoíche as an gcathair tríd an ngeata idir an dá bhalla atá in aice ghairdín an rí mar bhí na Caildéigh ar gach taobh den chathair agus rinne siad a mbealach ionsar an Arabá. ;,4Sa cheathrú mí, ar an naoú lá den mhí, nuair a bhí gorta ag réabadh roimhe sa chathair, agus gan bia ar bith ann don phobal,_:7,4Bhí an chathair faoi léigear go dtí an t-aonú bliain déag de réimeas Zidicíá. 9 ,4Sa naoú bliain dá réimeas, sa deichiú mí ar an deichiú lá den mhí tháinig Nabúcadnazar rí na Bablóine, é féin agus a shlua uile, chun ionsaí a dhéanamh ar Iarúsailéim; shuigh sé a champa ina haghaidh agus thóg crémhótaí ina timpeall.58c,4Is trí fhearg an Tiarna a tharla sé seo in Iarúsailéim agus in Iúdá, gur theilg sé uaidh iad faoi dheireadh. D' éirigh Zidicíá amach in aghaidh rí na Bablóine._77,4Rinne sé an ní ab olc i súile an Tiarna díreach mar a rinne Iahóiácaím roimhe.96 o,4Athaithris ar Ghabháil Iarúsailéim55c,3@á rá: 'Is mar seo a rachaidh an Bhablóin in íochtar, agus ní éireoidh sí choíche ón olc a thabharfaidh mise uirthi.' » Deireadh anseo le briathra Irimia. 4,3?Nuair a bheidh an leabhar seo léite agat as ceann a chéile, ceanglóidh tú cloch de agus teilgfidh tú i lár an Eofrataes é,I3 ,3>Ansin déarfaidh tú: 'A Thiarna, tá sé fógraithe agat féin go scriosfar an áit seo, nach ndéanfar cónaí arís ann, ag duine ná ag ainmhí, ach go mbeidh sé ina fhásach go brách.'2!,3=Dúirt Irimia mar sin le Saráiá: «Nuair a thiocfaidh tú don Bhablóin, déan cinnte de go léifidh tú amach na briathra seo go léir.)1K,3«Leagfar go talamh ballaí leathana na Bablóine,agus loiscfear le tine a geataí arda.Is saothar in aisce mar sin saothar na gciníochais í an tine is deireadh do thiaráil na náisiún.»y.k,39«Tabharfaidh mé ar a huaisle agus ar a saoithe ól,ar a rialtóirí a feidhmeannaigh agus ar a fir troda;titfidh codladh síoraí orthu agus ní mhúsclóidh siad,a deir an rí, darb ainm Tiarna na Slua.»O-,38Óir tá scriosadóir ag teacht de ruathar ar an mBablóin,tá a fir throda gafa, tá a mboghanna briste.Sea, is é an Tiarna Dia na luaíochta;cúitíonn sé go hiomlán.»B,},37Is é an Tiarna é ag scriosadh na Bablóine,ag sochtadh a gleo urghránna;ní miste di búirthíl a tonntaamhail uiscí móra agus fuaimneach a ngutha i bhfad.c+?,36Éistigí le héamh ón mBablóin,agus tormán millteach ó thír na gCaildéach!c*?,35Dá mba ea go n-éireodh an Bhablóin suas chun neimhe,nó dá neartódh sí a dúnfort buacach,ina dhiaidh sin is uile thiocfadh scriosadóiríar m' ordú anuas uirthi an Tiarna a labhraíonn.@)y,34Féach, tá na laethanta ag teacht an Tiarna a labhraíonn a ndéanfaidh mise breithiúnas ar a híola,agus beidh an créachtach ag cneadach ar fud a críoch.7(g,33' Tugadh náire dúinn nuair a chualamar an scannal,d' fholaigh náire ár n-aighthe;mar ghabh eachtrannaigh isteach i sanctóirTheampall an Tiarna.'='s,32Sibhse a chuaigh slán ón gclaíomh,imígí romhaibh, ná fanaigí ansin.Cuimhnígí ar an Tiarna san imigéin,agus tagadh Iarúsailéim in bhur n-intinn.?&w,31Ní mór don Bhablóin titim ar a seal,mar gheall orthu siúd a maraíodh in Iosrael,mar is tríd an mBablóin a thitan oiread sin marbh ar dhroim na talún.i%K,30Ansin gairfidh neamh agus talamhagus gach a bhfuil iontu,le teann lúcháire mar gheall ar an mBablóin,óir tá na scriosadóirí ón tuaisceartag teacht ina héadan an Tiarna a labhraíonn.G$,3/Féach, tá na laethanta ag teachta dtabharfaidh mise breithiúnas ar íola na Bablóine.Beidh náire shaolta ar a dúiche ar fad,agus a mairbh uile sínte ina lár.#5,3.Ach ná bígí go tromchroíoch!Ná scanraígí le gach scéala bhíonn á reic ar fud na tíre:iomrá i mbliana, ceann eile an bhliain dár gcionn;tá foréigean in uachtar ar talamhagus cealaíonn tíoránach amháin tíoránach eile. ~~#}}R||n| {{6zzPyylxxxwvvIuttPssrr{qppvooLnmm}llRkjjOihhugffee'dNccLbOaa'``__4^^]\\f\[XZZGYY.XWWVUTSRR0QmPP%OtNlN-MuLKKGJtII7H,GGNFFCEFDCC'BdAL@@N?>==#<;:: 9C876655y4k33a2]210/.-,+++*`))@((1'o&&%]$$7#""(!!G S, 7D*\Uhh  4 ?  sj1J Bhí fuaim sciatháin na gceiribiní le clos fad leis an gcúirt sheachtrach, dála ghuth Dé Uilechumhachtaigh nuair a labhraíonn sé.!;J D' éirigh glóir an Tiarna ó na ceiribíní go tairseach an tí; bhí an teach líonta leis an néal agus an chúirt lán de ghile ghlóir an Tiarna.J Bhí na ceiribíní ina seasamh ar dheisceart an Teampaill ar dhul isteach don fhear; agus líonadh an chúirt inmheánach le néal.J Dúirt sé leis an bhfear in éadach lín: «Imigh isteach idir na rothaí atá ag casadh thart faoi na ceiribíní; tóg mám d' aibhleoga as an tine atá idir na ceiribíní, agus scaip iad ar fud na cathrach.» Isteach leis agus mé ag amharc air.  J D' amharc mé ansin agus chonaic san fhirmimint os cionn chloigne na gceiribiní mar a bheadh saifír i riocht ríchathaoireach.$AJ Agus féach, an fear in éadach lín agus adharc dúigh scríobhaí ina chrios thug sé scéal leis ar ais ag rá: «Rinne mé mar a d' ordaigh tú dom.»[/J Maidir liom féin, tabharfaidh mé chun cúitimh iad, gan anacal gan trócaire.»mSJ Dúirt sé liom ansin: «Is an-mhór ciontacht mhuintir Iosrael agus Iúdá, tá an tír lán d' fhuil agus an chathair lán d' urchóid; óir deir siad: 'Tá an tír tréigthe ag an Tiarna, níl radharc ná súl ag an Tiarna.'`9J Agus iad ag marú leo, agus mise fágtha liom féin, shléacht mé go talamh agus chaoin os ard: «A Thiarna Dia, an scriosfaidh tú iomlán a bhfuil fágtha d' Iosrael sa taom feirge seo i gcoinne Iarúsailéim?»?wJ Dúirt sé leo ansin: «Truailligí an Teampall agus líonaigí na cúirteanna leis na mairbh, agus gluaisigí libh.» D' imigh siad leo agus mharaigh siad rompu ar fud na cathrach. J Maraígí ar áit na mbonn idir fhir sean agus óg agus chailiní, idir pháistí agus mhná; ach ná bainigí d' aon duine a bhfuil an comhartha air. Tosaigí ag mo shanctóirse.» Thosaigh siad, dá bhrí sin, leis na sinsir a bhí os comhair an Teampaill.J Chuala mé é ag rá leis an gcuid eile: «Gabhaigí tríd an gcathair ina dhiaidh agus buailigí gan anacal gan trócaire.pYJ Dúirt an Tiarna leis: «Imigh ar fud na cathrach, ar fud Iarúsailéim, agus cuir comhartha croise ar éadan na ndaoine go léir a osnaíonn agus a mhairgníonn mar gheall ar na himeachtaí gránna uile a bhíonn ar siúl inti.»2]J D' ardaigh glóir Dhia Iosrael ó na ceiribíní, mar a raibh sí, go tairseach an tí; agus ghlaoigh sé ar an bhfear in éadach lín a raibh adharc dúigh ina chrios.)J Agus féach, tháinig seisear fear ó threo an gheata is faide ó thuaidh, a uirlis scriosta ina láimh ag gach fear acu, agus bhí fear in éadach lín ina measc a raibh adharc dúigh scríobhaí ina chrios. D' imigh siad isteach agus sheas le taobh na haltóra práis.6 gJ Ghlaoigh sé ansin de ghuth ard agus mé ag éisteacht leis: «Druidigí anseo, a scriostóirí na cathrach, agus a uirlis scriosta ina láimh ag gach fear agaibh.» 9JDá bhrí sin, smachtóidh mé iad le teann feirge, gan anacal gan trócaire. Glaoidís orm in ard a gcinn; ach ní thabharfaidh mé aon aird orthu.»LJDúirt sé liom ansin: «An bhfuil seo feicthe agat, a mhic an duine? Nach bhfuil sé suarach go leor ag muintir Iúdá go mbíonn a leithéid d' imeachtaí gránna ar siúl acu anseo, go líonann siad an tír le foréigean agus go ngríosaíonn siad chun tuilleadh feirge mé? Féach, cuireann siad an chraobh lena srón." =JRug sé go cúirt inmheánach theach an Tiarna mé; agus féach, ag doras Theampall an Tiarna, idir an póirse agus an altóir, bhí tuairim is cúigear fear is fiche, a ndroim le Teampall an Tiarna, a n-aghaidh leis an oirthear, agus iad ag adhradh na gréine i dtreo an oirthir. JDúirt sé liom ansin: «An bhfuil seo feicthe agat, a mhic an duine? Feicfidh tú imeachtaí gránna níos measa fós.» {JAnsin rug sé go doras gheata thuaidh theach an Tiarna mé; agus féach, bhí mná ina suí ansin ag gol ar son Tamúz.c ?J Dúirt sé liom fosta: «Feicfidh tú imeachtaí gránna níos measa fós ar siúl acu.» }J Dúirt sé liom ansin: «A mhic an duine, an bhfuil feicthe agat cad tá ar siúl ag sinsir mhuintir Iosrael sa dorchadas, gach fear acu ina sheomra daite féin? Óir deir siad: 'Ní fheiceann an Tiarna sinn, tá an tír tréigthe ag an Tiarna.' »4aJ Ina seasamh rompu bhí seachtó de shinsir mhuintir Iosrael agus Iázainia mac Sheáfán ina measc; a cheansa ina láimh ag gach duine acu agus néal túise ag éirí as.%CJ D' imigh mé isteach agus dhearc; bhí péisteanna agus ainmhithe míofara de gach sórt, agus íola uile mhuintir Iosrael línithe ar an mballa máguaird.gGJ Dúirt sé liom: «Isteach leat agus féach na himeachtaí gránna atá ar siúl acu anseo.»fEJDúirt sé liom: «A mhic an duine, tochail sa bhalla.» Ar thochailt dom chonaic mé doras.c?JRug sé mé ansin go doras na cúirte; agus ar dhearcadh uaim chonaic mé poll sa bhalla.q[JDúirt sé liom: «A mhic an duine, an bhfeiceann tú a bhfuil ar siúl acu, na himeachtaí gránna atá ag muintir Iosrael anseo le mise a ruaigeadh i bhfad ó mo shanctóir? Ach feicfidh tú imeachtaí gránna níos measa fós.»oWJDúirt sé liom ansin: «A mhic an duine, ardaigh do shúile anois i dtreo an tuaiscirt.» D' ardaigh mé mo shúile i dtreo an tuaiscirt agus féach, sa bhealach isteach ó gheata na haltóra lastuaidh bhí íomhá seo an éada.[/JAgus féach, bhí glóir Dé Iosrael ansin mar an fhís a chonaic mé sa ghleann.8iJShín sé amach mar a bheadh lámh agus rug ar dhual gruaige orm, agus d' ordaigh an spiorad mé idir neamh agus talamh; agus thug go Iarúsailéim mé i bhfíseanna ó Dhia, chuig an ngeata isteach go dtí an chúirt inmheánach lastuaidh, mar a suíodh íomhá an éada agus í ag griosú chun éada.1[JD' amharc mé uaim agus chonaic neach i riocht fir. Síos ó chló a leasraigh bhí tine le feiceáil; agus óna leasrach suas bhí cuma gheal air amhail prás snasta.4~ cJSa séú bliain, ar an gcúigiú lá den séú mí, agus mé i mo shuí sa bhaile agus sinsir Iúdá ina suí os mo chomhair, thit lámh an Tiarna Dia orm ansiúd.}JTá an rí ag gol, tá an prionsa in anacair chroí, tá lámha mhuintir na tíre ar crith le huafás. Roinnfidh mé leo mar atá tuillte acu agus gearrfaidh mé pionós orthu de réir a mbreithiúnais féin; agus tuigfidh siad gur mise an Tiarna.»/|WJTagann tubaiste ar mhullach tubaiste, ráfla ar mhullach ráfla; iarrann siad fís ar an bhfáidh; ach teipeann an dlí ar an sagart agus an chomhairle ar na sinsir.\{1JNuair a thiocfaidh an crá iarrfaidh siad síocháin, ach ní bheidh sí ar fáil.z3JTabharfaidh mé ar dhíogha na gciníocha dul i seilbh a dtithe; cuirfidh mé deireadh lena neart díomasach agus truailleofar a n-áiteanna naofa.zymJ«Déan slabhra duit féin; óir tá an tír lán de choireanna fuilteacha agus an chathair lán d' fhoréigean.xJIompóidh mé m' aghaidh uathu, rud a fhágfaidh go dtruailleoidh siad mo chiste; rachaidh na meirligh isteach agus truailleoidh siad é. w JTabharfaidh mé ar láimh iad do na coimhthígh mar chreach, do bhithiúnaigh na tíre mar éadáil; agus truailleoidh siad iad.Bv}JBhain siad feidhm dhíomasach as a n-ornáidí áille; rinne siad a n-íomhánna urchóideacha agus a n-íola déistineacha leo. Dá bhrí sin fágfaidh mé mar ábhar uafáis acu iad.(uIJCaitheann siad a gcuid airgid sna sráideanna agus is ábhar dímheasa acu a gcuid óir. Ní fhuasclófar iad de thairbhe airgid ná óir lá feirge an Tiarna; níl ar a gcumas seo an t-ocras a shásamh ná an bolg a líonadh dóibh. Óir ba iadsan ba chionsiocair leis an urchóid acu.t+JCrioslaíonn siad iad féin le sacéadach, agus iad uile ar ballchrith le huafás. Tá náire ar an uile aghaidh agus maoile ar an uile cheann.?syJTá an uile lámh lag, an uile ghlúin fann mar uisce.*rMJAgus má théann aon chuid acu slán, beidh siad ar na sléibhte amhail coilm na ngleannta, an t-iomlán acu ag caoineadh, gach duine i dtaobh a pheacaí féin.>quJ«Tá an claíomh amuigh; tá an phlá agus an gorta istigh. An duine sa pháirc, éagfaidh sé leis an gclaíomh; an duine sa chathair, maróidh an gorta agus an phlá é.p)JShéid siad an trumpa agus chuir gach rud i gcóir; ach ní théann duine ar bith chun catha, óir tá mise i bhfearg leo go léir le chéile.oJ Óir ní fhillfidh an díoltóir lena bheo ar ar dhíol sé; leanfaidh siad go léir ag peacú siúd is nach neartófar iad dá bharr. nJ Tá an uair tagtha, an lá ar láimh. Ná gairdíodh an ceannaí agus ná caoineadh an díoltóir; táthar i bhfearg leo go léir./mWJ Tá an foréigean fásta mar sciúirse na hurchóide; ní mhairfidh aon duine díobh, ná a bhflúirse, ná a rachmas; agus ní bheidh teacht ar oirearcas ina measc.lJ «Ag seo an lá! Féach é ag teacht! Tá do shealsa buailte leat; tá an sciúirse réidh agus an díomas in ard a réime.OkJ Ní thaispeánfaidh mé anacal ná trócaire; gearrfaidh mé pionós ort mar atá tuillte agat fad agus tá d' imeachtaí gránna le feiceáil. Tuigfidh tú ansin gur mise, an Tiarna, a bhuaileann.=jsJAr ball beag doirtfidh mé mo fhearg ort, ídeoidh mé mo chuthach ort agus gearrfaidh mé pionós ort mar atá tuillte agat agus daorfaidh mé thú as d' imeachtaí gránna uile.i1JTá do shealsa buailte leat, a áitritheoir na tíre seo; tá an uair tagtha, an lá ar láimh, lá clampair agus ní lá gairdis ar na sléibhte.jhMJTá deireadh tagtha, tá an deireadh tagtha! Féach é ag teacht agus é chugat ina dhúiseacht.]g3J«Seo mar a deir an Tiarna Dia: Tubaiste ar mhullach tubaiste! Féach é ag teacht!:fmJNí thaispeánfaidh mé anacal ná trócaire ach tú a chúiteamh mar atá tuillte agat fad agus tá d' imeachtaí gránna le feiceáil. Tuigfidh sibh ansin gur mise an Tiarna./eWJAnois tá deireadh leat! Scaoilfidh mé le mo fhearg ort agus gearrfaidh mé pionós ort mar atá tuillte agat agus daorfaidh mé thú as d' imeachtaí gránna uile.d}J«A mhic an duine, seo mar a deir an Tiarna Dia le tír Iosrael: Tá deireadh tagtha, deireadh le ceithre aird na tíre.3c cJTháinig briathar an Tiarna chugam:Hb JSínfidh mé mo lámh amach ina gcoinne, creachfaidh mé agus bánóidh mé an tír uile, aon áit a bhfuil cónaí orthu, ón bhfásach go Ribleá. Tuigfidh siad ansin gur mise an Tiarna.»a5J Agus tuigfidh sibh gur mise an Tiarna nuair a luífidh a gcorpáin ansin i measc a n-íol timpeall a n-altóirí máguaird, ar gach cnoc ard, ar mhullach gach sléibhe, faoi gach crann glas, faoi gach dair dhuilleach, cibé áit ar íobair siad boladh cumhra dá n-íola uile.c`?J An duine atá i gcéin, éagfaidh sé den phlá; an duine atá sa chongar, titfidh sé leis an gclaíomh; agus an duine a thagann slán uathusan, éagfaidh sé leis an ngorta; mar sin a ídeoidh mé mo chuthach orthu.\_1J Seo mar a deir an Tiarna Dia: «Buail bosa, buail cosa ar an talamh agus abair: Mo léan, ar son imeachtaí gránna uile mhuintir Iosrael; óir titfidh siad leis an gclaíomh, leis an ngorta agus leis an bplá.r^]J Tuigfidh siad mar sin gur mise an Tiarna; ní in aisce a dúirt mé go ndéanfainn an t-olc seo orthu.»z]mJ Ansin cuimhneoidh siadsan a d' éalaigh ormsa, agus iad ar díbirt i measc na gciníocha. Mar beidh a gcroí a chuaigh ar seachrán uaim go macnasach [briste agam]; beidh a súile a théann go striapúil i ndiaidh a n-íol dallta agam; agus ar fhéachaint orthu féin dóibh beidh gráin acu orthu mar gheall ar an olc a rinne siad, mar gheall ar a n-uafáis go léir.\wJ«Ach fágfaidh mé cuid agaibh beo; tiocfaidh siad slán ón gclaíomh agus scaipfidh mé i measc na gciníocha iad.V[%JTitfidh daoine marbh in bhur láthair agus tuigfidh sibh gur mise an Tiarna.ZwJCibé áit a mbeidh cónaí oraibh bánófar bhur gcathracha agus scriosfar bhur n-áiteanna arda ionas go mbeidh bhur n-altóirí bánta [millte], bhur n-íola briste scriosta, bhur scrínte túise réabtha agus bhur n-oibreacha curtha ar ceal.YJLeagfaidh mé corpáin chlann Iosrael os comhair a n-íol agus scaipfidh mé bhur gcnámha thart timpeall bhur n-altóirí.|XqJBánófar bhur n-altóirí, brisfear bhur scrínte túise; teilgfidh mé síos bhur mairbh os comhair bhur n-íol. W JAbair: A shléibhte Iosrael, éistigí le briathar an Tiarna Dia! Seo mar a deir an Tiarna Dia leis na sléibhte agus na cnoic, leis na cumair agus leis na gleannta: Féach, cuirfidh mé an claíomh anuas oraibh agus scriosfaidh mé bhur n-áiteanna arda.[V/J«A mhic an duine, iompaigh i dtreo shléibhte Iosrael agus tairngir ina gcoinne.3U cJTháinig briathar an Tiarna chugam:OTJSeolfaidh mé gorta agus ainmhithe allta in bhur gcoinne a chreachfaidh bhur sliocht oraibh; rachaidh plá agus fuil tríbh agus cuirfidh mé an claíomh anuas oraibh. Mise, an Tiarna, a labhair.»BS}JScaoilfidh mé in bhur gcoinne saigheada marfacha an ghorta, saigheada a scriosfaidh óir is d' aonturas chun sibh a scrios a scaoilfidh mé iad agus scriosfaidh mé bhur stór aráin.kROJBeidh sibh in bhur n-ábhar náire agus dímheasa, beidh sibh in bhur bhfógra uafáis do na ciníocha máguaird, nuair a ghearrfaidh mé pionóis fhíochmhara oraibh le teann feirge agus cuthaigh. Mise, an Tiarna, a labhair.$QAJChomh maith leis sin fágfaidh mé bánaithe sibh agus in bhur n-ábhar náire i measc na gciníocha máguaird agus os comhair cách a théann an bealach.DPJ «Mar seo a scaoilfidh mé le mo fhearg agus a ídeoidh mo chuthach orthu. Agus nuair a bheidh mo chuthach ídithe orthu tuigfidh siad ansin gur mise, an Tiarna, a labhair le barr éada.NOJ Éagfaidh trian daoibh den phlá agus den ghorta istigh, titfidh trian leis an gclaíomh máguaird, agus scaipfidh mé trian leis na gaotha uile agus an claíomh ar tarraingt agam ina ndiaidhsean.`N9J Uime sin, dar mo bheatha an Tiarna Dia a labhraíonn chomh cinnte agus a thruailligh sibh mo shanctóir le bhur n-uile uafás agus bhur n-imeachtaí gránna uile, gearrfaidh mé anuas sibh gan anacal gan trócaire.KMJ Dá bhrí sin íosfaidh bhur n-aithreacha a mic in bhur measc agus bhur mic a n-aithreacha; cuirfidh mé breithiúnas i bhfeidhm oraibh agus scaipfidh mé an t-iarmhar i dtreo na n-uile ghaoth. L J In éiric bhur n-imeachtaí gránna déanfaidh mé oraibh nithe nach ndearna mé riamh agus nach ndéanfaidh mé choíche arís.K{Juime sin, seo mar a deir an Tiarna Dia: Féach, tá mise anuas oraibh agus daorfaidh mé sibh os comhair na gciníocha.JJUime sin, seo mar a deir an Tiarna Dia: De bhrí go bhfuil sibh níos ceannaircí ná na ciníocha máguaird, nár shiúil sibh de réir mo reachtanna agus nár chomhlíon sibh mo dheasghnátha, ach gur bheartaigh sibh de réir deasghnátha na gciníocha máguaird;}IsJChuir sí i gcoinne mo dheasghnátha, níos measa ná mar chuir na ciníocha; chuir sí i gcoinne mo reachtanna, níos measa ná mar chuir na tíortha máguaird; óir thug sí cúl le mo dheasghnátha agus níor shiúil de réir mo reachtanna.HJSeo mar a deir an Tiarna Dia: Seo í Iarúsailéim; shuigh mé í i lár na gciníocha agus na dtíortha iasachta máguaird.GJDíobh seo arís glac beagán, teilg sa tine agus dóigh inti iad; as sin a thiocfaidh an tine amach. [Abair le] muintir Iosrael uile:eFCJGlacfaidh tú beagán ribí díobh seo ansin agus ceanglóidh tú i bhfilltí do róba iad.EJDófaidh tú trian di le tine i lár na cathrach nuair a bheidh tréimhse an léigir istigh; glacfaidh tú trian agus buailfidh leis an gclaíomh é timpeall na cathrach; scaipfidh tú trian leis an ngaoith agus tarraingeoidh mise an claíomh amach ina ndiaidhsean.>D wJ«A mhic an duine, glac chugat claíomh géar, bíodh sé mar lann bearbóra agat agus scaoil thar do cheann agus do fhéasóg é; ansin glac scálaí tomhais agus roinn an ghruaig.!C;JCuirfidh mé ar an ngannchuid aráin agus uisce iad ionas go mbeidh siad ag féachaint ar a chéile le huafás agus ag éirí spíonta óna bpionós.»uBcJDúirt sé liom chomh maith: «Féach, a mhic an duine, scriosfaidh mé an stór aráin in Iarúsailéim; íosfaidh siad arán a mheáfar go beacht le barr duainéise, agus ólfaidh siad uisce a thomhaisfear go gortach le barr uafáis.{AoJDúirt sé liom ansin: «Féach, tugaim duit otrach bó in ionad otrach duine; bruithfidh tú d' arán air sin.»x@iJAnsin dúirt mise: «Féach, a Thiarna Dia, níor thruailligh mise m' anam; ó m' óige aníos níor ith mé aon rud a d' éag uaidh féin ná aon rud a stróiceadh ag ainmhithe; níor tháinig feoil thruaillithe i mo bhéal ach oiread.»?J An Tiarna a dúirt: 'Mar seo a chaithfidh clann Iosrael a n-arán salach a ithe i measc na gciníocha mar a ndíbreoidh mise iad.' »s>_J Íosfaidh tú an t-arán amhail ciste eorna, agus é á bhruith agat os a gcomhair os cionn otrach duine.n=UJ An t-uisce a ólfaidh tú tomhaisfidh sé an séú cuid de hín; uair amháin sa lá a ólfaidh tú.h<IJ An bia a íosfaidh tú meáfaidh sé fiche seicil an lá; uair amháin sa lá a íosfaidh tú.;J «Tóg cruithneacht agus eorna, pónairí agus lintilí, muiléad agus coirce sléibhe; cuir san aon soitheach iad agus déan arán duit féin astu. Íosfaidh tú é ar feadh uimhir na laethanta a luífidh tú ar do thaobh, trí chéad agus nócha lá.&:EJAgus féach, cuirfidh mé cuibhreacha ort ionas nach mbeidh ar do chumas iompú ó thaobh go taobh nó go mbeidh laethanta do léigir curtha i gcrích agat. 9JIompóidh tú d' aghaidh i dtreo léigear Iarúsailéim, nochtfaidh tú do ghéag agus tairngreoidh tú in aghaidh na cathrach sin.N8JAr a gcur siúd i gcrích duit, luífidh tú síos arís, ar do thaobh deas an turas seo, agus iompróidh tú pionós mhuintir Iúdá daichead lá. Leag mé ort lá amháin in aghaidh gach bliana.77JÓir leag mise ort uimhir na laethanta de réir blianta a bpionóis, trí chéad agus nócha lá; iompróidh tú pionós mhuintir Iosrael an fad sin.61J«Luigh fós ar do thaobh clé agus leag pionós mhuintir Iosrael air; de réir uimhir na laethanta a luífidh tú air, iompróidh tú a bpionós.d5AJGlac chugat oigheann iarainn agus suigh é mar bhalla iarainn idir tú féin agus an chathair; agus iompaigh ina treo agus bíodh sí faoi léigear agus tusa ag brú an léigir. Is comhartha é seo do mhuintir Iosrael.34_JCuir léigear uirthi ansin, tóg balla léigir ina coinne, ardaigh móta cré ina coinne, tóg campaí ina coinne, agus dírigh reithí cogaidh ina coinne mórthimpeall.;3 sJLéigear Iarúsailéim á Thairngreacht2JAch nuair a labhróidh mé leat osclóidh mé do bhéal agus déarfaidh tú leo: 'Mar seo a deir an Tiarna Dia.' An duine a bhfuil fonn éisteachta air éisteadh sé, agus an duine nach bhfuil ná héisteadh sé, mar is ceannairceach an dream iad.»,1QJTabharfaidh mé ar do theanga greamú de do charball, ionas go mbeidh tú balbh agus gan cumas agat iad a chur ar a bhfaichill, mar is ceannairceach an dream iad.01JAgus tusa, a mhic an duine, cuirfear cuibhreacha ort anois, agus ceanglófar thú leo i dtreo nach mbeidh ar do chumas imeacht i measc an phobail."/=JAnsin tháinig an spiorad ionam agus chuir i mo sheasamh mé agus labhair liom.Dúirt sé liom: «Imigh agus druid tú féin istigh i do theach.>.uJD' éirigh mé agus ar aghaidh liom isteach sa ghleann agus féach, sheas glóir an Tiarna ansin dála na glóire a chonaic mé ag an abhainn Ceabár; agus shléacht mé go talamh.-JTháinig lámh an Tiarna orm ansin agus dúirt sé liom: Éirigh, imigh leat isteach sa ghleann, áit a labhróidh mé leat.»d,AJMás amhlaidh, áfach, go dtugann tú rabhadh don fhíréan gan peacú agus nach bpeacaíonn sé, slánófar é cinnte, de bhrí gur thug sé aird ar an rabhadh: agus beidh do bheatha féin slánaithe agat chomh maith.2+]JArís, má thréigeann an fíréan a fhíréantacht agus peaca a dhéanamh agus mise constaic a chur sa bhealach roimhe, caillfear é. De bhrí nár thug tú rabhadh dó caillfear é de bharr a pheaca, agus an fhíréantacht a chleacht sé imeoidh sí as cuimhne: ach éileoidh mé a fhuil ortsa.R*JMás amhlaidh, áfach, go dtabharfaidh tú rabhadh don drochdhuine agus nach dtréigfidh sé a mhí-iompar ná a dhrochimeachtaí, caillfear é de bharr a pheaca; ach slánóidh tusa do bheatha féin.)3JMá deirim leis an drochdhuine: 'Tá an bás i ndán duit cinnte' agus gan tusa rabhadh a thabhairt dó, ná a mhí-iompar a chur ar a shúile don drochdhuine le focal na faire ionas go slánódh sé a bheatha, caillfear é de bharr a pheaca: ach éileoidh mé a fhuil ortsa.!(;J«A mhic an duine, tá tú ceaptha agam mar fhear faire do mhuintir Iosrael. Nuair a chloisfidh tú focal uaimse tabhair rabhadh dóibh thar mo cheann.I' JI gcionn seacht lá tháinig briathar an Tiarna chugam:6&eJTháinig mé go Téil Áibíb chuig na deoraithe a bhí ag cur fúthu ar bhruach na habhann Ceabár. D' fhan mé ansin ina measc ar feadh seacht lá agus mé an-chorraithe.%3JThóg an spiorad in airde mé agus rug leis mé, agus d' imigh mé faoi sheirfean agus faoi bhruth feirge agus lámh an Tiarna ag luí go trom orm.$J Sciatháin na n-ainmhithe ag bualadh in aghaidh a chéile agus callán na rothaí lena n-ais, ba iad seo an clampar mór. #J Thóg an spiorad in airde mé ansin agus chuala mé i mo dhiaidh clampar mór: «Moladh le glóir an Tiarna ina áit chónaithe.» " J Imigh chuig na deoraithe de do mhuintir féin agus abair leo: 'Mar seo a deir an Tiarna Dia,' éistidís nó ná héistidís.»!wJ Dúirt sé liom fosta: «A mhic an duine, gach focal a deirim leat glac chugat féin é agus éist leis go cúramach.A {J Déanfaidh mé do sheasmhacht amhail diamaint atá níos crua ná breochloch féin. Ná bíodh eagla ort rompu ná imní ort roimh a ndrochshúil, mar is ceannairceach an dream iad.»DJAch anois, beidh tusa chomh sotalach ceanndána leo féin.JAch ní éistfidh muintir Iosrael leat mar ní eistfidh siad liomsa. Is sotalach ceanndána iad muintir Iosrael go léir.3Jní chuig a lán ciníocha a bhfuil teanga dheacair iasachta agus caint dhoiléir acu. Go deimhin, dá seolfainn chucusan thú d' éistfidís leat.JNíl tú do do sheoladh chuig daoine a labhraíonn teanga dothuigthe iasachta. Is chuig muintir Iosrael atáthar do do chur;nUJDúirt sé liom ansin: «A mhic an duine, imigh chuig muintir Iosrael agus labhair mo bhriathra leo."=Jagus dúirt: «A mhic an duine, ith an scrolla seo a thugaim duit agus sásaigh do ghoile leis.» D' ith mé é agus bhí blas na meala air i mo bhéal.H JD' oscail mé mo bhéal agus thug sé an scrolla dom le hithe,  J«A mhic an duine» ar sé, «ith mar a thairgtear duit, caith siar an scrolla seo agus imigh agus labhair le muintir Iosrael.»,QJ D' oscail sé é os mo chomhair agus bhí scríbhneoireacht ann ar thosach agus ar chúl, agus is é bhí [scríofa] air «caointe agus tuirimh agus marbhnaí» .dAJ Agus ar dhearcadh uaim, féach, bhí lámh ansin ag síneadh i mo threo agus scrolla inti.(IJ«Ach tusa, a mhic an duine, éist lena ndeirim leat; ná bí ceannairceach mar an dream ceannairceach úd; oscail do bhéal agus caith siar a dtugaim duit.»wgJCuirfidh tusa mo bhriathra in iúl dóibh, éistidís nó ná héistidís, mar is ceannairceach an dream iad.xiJNá bíodh eagla ortsa rompu, a mhic an duine; ná bíodh eagla ort nuair a deir siad: 'Tá dealga thart ort agus scairpeanna fút.' Ná bíodh eagla ort roimh a mbriathra ná eagla roimh a ndrochshúil, mar is ceannairceach an dream iad.r]JÉistidís nó ná héistidís, tabharfar le fios don dream ceannairceach seo go raibh fáidh ina measc.JIs sotalach ceanndána an pobal iad fosta; seolaim chucu thú agus déarfaidh tú leo: 'Mar seo a labhraíonn an Tiarna Dia.'T!J«A mhic an duine,» ar sé, «seolaim thú chuig muintir Iosrael, chuig [na ceannaircigh] a d' éirigh amach i m' aghaidh. Pheacaigh siadsan agus a n-aithreacha i m' aghaidh go dtí an lá inniu féin.xiJLe linn dó labhairt tháinig an spiorad ionam agus chuir i mo sheasamh mé, agus chuala mé é ag caint liom.a =J«A mhic an duine,» ar sé, «éirigh i do sheasamh agus labhróidh mé leat.»W  )JAn drithliú seo mórthimpeall bhí sé amhail an bogha a bhíonn sa néal lá báistí. Sin mar a dhealraigh glóir an Tiarna. Agus ar a feiceáil dom shléacht mé go talamh agus chuala mé guth ag caint.]  5JIn airde ó chosúlacht a leasraigh bhí mar a bheadh prás ag drithliú, cosúil le tine faoi iamh mórthimpeall; agus anuas ó chosúlacht a leasraigh chonaic mé mar a bheadh tine agus drithliú mórthimpeall.*  OJOs cionn na firmiminte thuas bhí mar a bheadh ríchathaoir ann cosúil le saifír, agus ina shuí os cionn na ríchathaoireach seo bhí neach i gcosúlacht fir.x  kJagus bhí gleo ann (os cionn na firmiminte, lastuas dá gcloigne; ar stad dóibh, lig siad a sciatháin síos).D  JAg imeacht dóibh, chuala mé fuaim a sciathán amhail coipeadh uiscí, amhail glór an Uilechumhachtaigh, torann clampair amhail torann slua. Ar stad dóibh, lig siad a sciatháin síos, JFaoin bhfirmimint seo bhí a sciatháin spréite amach i dtreo a chéile agus bhí dhá sciathán ag gach ainmhí ag clúdach a choirp.  JOs cionn chloigne na n-ainmhithe bhí mar a bheadh firmimint ann, ag soilsiú mar chriostal, agus é ag déanamh stua os a gcionn.\ 3JNuair a ghluaiseadh na hainmhithe ghluaisidís-sean, nuair a stadaidís stadaidís-sean, nuair a d' éiridís ón talamh d' éiríodh na rothaí mar aon leo, de bhrí go raibh spiorad na n-ainmhithe sna rothaí.  JAon áit a dtéadh an spiorad théidís-sean, agus d' éiríodh na rothaí leo de bhrí go raibh spiorad na n-ainmhithe sna rothaí.$ CJNuair a ghluaiseadh na hainmhithe ghluaiseadh na rothaí lena n-ais; agus nuair a d' éiríodh na hainmhithe ón talamh d' éiríodh na rothaí ón talamh.~ wJDhealraigh na fleascanna bheith an-mhór nuair a d' fhéach mé orthu agus bhí súile sna fleascanna thart timpeall.k QJAg gluaiseacht dóibh d' imigh siad i dtreo aon cheann de cheithre aird gan claonadh óna gcúrsa.A }JMaidir le cuma na rothaí agus a ndéanamh bhí a gcuma mar dhrithliú criosailít. Bhí an chuma chéanna ar an gceathrar agus iad déanta mar a bheadh roth amháin i lár rotha eile. %JD' amharc mé ar na hainmhithe: bhí roth ar an talamh le hais gach ainmhí acu, roth amháin le hais gach ainmhí faoi leith den cheathrar.K JAgus phreab na hainmhithe anonn agus anall amhail splanc thintrí.V~ 'J Istigh i measc na n-ainmhithe bhí rud éigin a raibh cosúlacht aibhleog air, nó cosúlacht tóirsí ag preabadh anonn agus anall idir na hainmhithe; ba gheal í an tine agus tintreach ag scalladh aisti.n} WJ Chuaigh siad go léir díreach rompu aon áit ar thiomáin an spiorad iad, gan claonadh óna gcúrsa..| WJ Sin mar a bhí a n-aghaidheanna. Bhí a sciatháin spréite suas; dhá sciathán ag gach ainmhí a theagmhaigh lena chéile agus dhá sciathán a chlúdaigh a chorp.[{ 1J Maidir le cuma a n-aghaidheanna bhí aghaidh duine ag gach ceann acu ar tosach, bhí aghaidh leoin ag an gceathrar ar dheis, aghaidh tairbh ag an gceathrar ar chlé agus aghaidh iolair ag an gceathrar ar chúl.vz gJ theagmhaigh a sciatháin lena chéile; ghluais gach ceann acu caol díreach roimhe gan claonadh óna chúrsa.y  JFaoina sciatháin ar na ceithre thaobh bhí lámha duine acu. Bhí a n-aghaidheanna agus a sciatháin ag an gceathrar mar seo:mx UJBhí a gcosa díreach agus a gcrúba mar a bheadh crúba gamhna ann, ag drithliú mar phrás snasta.Zw /Jceithre aghaidh ar gach aon cheann acu agus ceithre sciathán ar gach aon cheann.v {JI lár báire chonaic mé mar a bheadh ceithre ainmhí ann agus an chuma seo a leanas orthu: bhí déanamh duine orthu,Au }JD' amharc mé uaim. Bhí stoirm ghaoithe ag séideadh aduaidh, néal mór agus solas uime, tine ag spréacharnach gan stad, agus i lár na tine mar a bheadh prás ag drithliú.)t MJtháinig briathar an Tiarna chuig Eizicéil sagart, mac Bhúizí, i dtír na gCaildéach ar bhruach na habhann Ceabár. Ba ansin a tháinig lámh an Tiarna orm.ls SJAr an gcúigiú lá den mhí ba í sin an cúigiú bliain a chaith Iahóiácaím rí ar deoraíochtMr JSa tríochadú bliain, ar an gcúigiú lá den cheathrú mí, nuair a bhí mé i measc na ndeoraithe ar bhruach na habhann Ceabár, d' oscail na flaithis agus chonaic mé físeanna ó Dhia.xqi6Óir tá tú tar éis sinn a shéanadh amach agus amach,is an-mhór ar fad an fhearg a ghlac tú linn.}ps6Cas ar ais chugat féin sinn, a Thiarna, agus fillfimid ort;athbhunaigh an réim a bhíodh againn anallód.joM6Cén fáth a ligfeá sinne i ndearmad go deoagus a dtréigfeá sinn go síoraí suthain?rn]6Ach maireann tusa, a Thiarna, i do rí go brách;beidh do ríchathaoir ann ó ghlúin go glúin.xmi6toisc go bhfuil Sliabh Shíón treascartha tréigtheagus go mbíonn seacáil ag smúrthacht thart ann.dlA6Is é fáth a bhfuil ár gcroíthe go dona tinnagus ár súile go dúdhorcha dall:gkG6Tá an choróin tar éis titim dár gceann;is mairg dúinn de bhrí gur pheacaíomar.wjg6Tá deireadh leis an áthas a bhíodh inár gcroíagus rinneadh caoineadh dár gcuid rinnceoireachta.zim6Ní bhíonn siúl na seanóirí ar an ngeata níos móagus tá an t-aos óg tar éis éirí as an gceol.hhI6 Bíonn na hógfhir ag oibriú na bróagus na garsúin ag tuisliú faoi ualaí adhmaid.Jg 6 Crochadh ár bhflatha;ní thugtar ómós do sheandaoine.gfG6 Rinneadh éigniú ar an mbantracht i Síónagus ar na maighdeana i gcathracha Iúdá.uec6 Tá beirfean inár gcraiceann faoi mar a bheimis i sorntoisc cuthach ocrais a bheith dár gciapadh.idK6 Is i mbaol ár n-anama a fhaighimid soláthar biamar gheall ar shladaithe an fhásaigh.`c96Tá sclábhaithe dár rialú;agus níl duine ann chun sinn a fhuascailt uathu.obW6Pheacaigh ár n-aithreacha; ach níl siadsan ann níos mó;is orainne a agraítear a gcionta.naU6Ghéilleamar, seal do na hÉigiptigh, seal do na hAsaírigh,chun ár ndóthain bia a fháil.`6Tá [cuing] ar ár muineál agus tiomáintear go róghéar sinn;nuair a bhímid traochta, ní thugtar sos dúinn.l_Q6An t-uisce a ólaimid, caithfimid é a cheannach;bíonn orainn íoc as ár n-adhmad féin. bG~h~}i} |={{Izz"yNxx0w5vv6utessZs rKqq#pp6oo!n\mmPldksjj@ihhggf|f0eecc"ba```)_^]]&\\/[H[ ZYwYXX.W"VUUTTSS(RRaQPP(OdN@MLLsKJJI]HGFEDDC>BBA@w@?I==@<<;4::9Z877]6675~43e22f11d0//.Q---Q,++!*)((($''@&K%$$B##9"w!!e b TYq )#f*e f w :<ub`JGhin an síol agus d' fhás ina fhíniúin,a bhí íseal agus leathan.D' fhás na géaga i dtreo an iolairagus na fréamhacha síos sa talamh.Tháinig ann dó mar fhíniúin,thug géaga uaidh agus chuir amach duilliúir.$_AJAnsin ghlac sé de shíol fíniúna,agus chuir in ithir thorthúil é,i gcóngar uiscí líonmhara,á chur mar chraobhóg shailí.^Jbhris an beangán úr ar bharr,thug leis é go tír thráchtála,agus leag síos é i gcathair cheannaithe.X])JAbair: Seo mar a deir an Tiarna Dia:Iolar mór,mórsciathánach, fadeiteogach,le clúmh tiubh ildathach,a tháinig go dtí an Liobáin.Rug sé ar bharr an chéadrais,U\#J«A mhic an duine, cuir tomhas amach, inis fáthscéal do mhuintir Iosrael.3[ cJTháinig briathar an Tiarna chugam:NZJ?ionas go mba chuimhin leat agus go gcuirfí cotadh ort agus go gcuirfí i do thost go deo thú de bharr do náire, nuair a mhaithfidh mise duit a bhfuil déanta agat an Tiarna Dia a labhraíonn.»PYJ>Daingneoidh mé mo chonradh leat agus tuigfidh tú gur mise an Tiarna,SXJ=Cuimhneoidh tú ansin ar do ghníomhartha agus beidh náire ort nuair a ghlacfaidh mé do dheirfiúracha, an sinsear agus an t-óg, lena mbronnadh ort mar iníonacha, cé nach den chonradh leat é seo.WJ«Tabharfaidh mé ar ais chucu féin Sodom agus a hiníonacha, agus an tSamáir agus a hiníonacha. Tabharfaidh mé tusa ar ais chugat féin i lár báire,O'J4Fulaing do náire mar gur chlaon tú an breithiúnas i leith do dheirfiúracha; is córa iadsan ná tusa de bhrí gur pheacaigh tú níba ghránna ná iadsan. Sea, bíodh náire ort féin agus fulaing an náire gur chuir tú cuma na fíréantachta ar do dheirfiúracha.NJ3Mar sin féin níor pheacaigh an tSamáir leath chomh mór agus a pheacaigh tusa, bhí imeachtaí níba ghránna ar siúl agat ná mar bhí acusan; go deimhin chuir tú cuma na fíréantachta ar do dheirfiúracha trí mhéid na n-imeachtaí gránna seo agat féin. M J2Ba ardnósach iad agus bhí imeachtaí gránna ar siúl acu os mo chomhair; uime sin, ar a bhfeiceáil dom scuab mé amach iad.@LyJ1Ba í seo ciontacht Shodom, do dheirfiúr, agus a hiníonacha: bhí siad díomasach, craosach, tugtha don sámhas, ach níor tháinig i gcabhair ar an mbochtán ná ar an ainniseoir. K J0Dar mo bheatha an Tiarna Dia a labhraíonn ní dhearna Sodom féin agus a clann iníonacha mar a rinne tusa agus d' iníonacha.)JKJ/Ach níor [leor leatsa] siúl de réir a ngníomharthasan ná de réir a n-imeachtaí gránna; i gceann tamaill bhig bhí tú níba thruaillithe ná iad féin.8IiJ.Is í an tSamáir do dheirfiúr shinsir a chónaigh lena clann iníonacha ó thuaidh uait, agus is í Sodom do dheirfiúr óg, ise a chónaigh lena clann iníonacha ó dheas.rH]J-Is fíoriníon le do mháthair thú, léisean a thug fuath dá céile agus dá clann; agus is deirfiúr le do [dheirfiúracha] thú, leosan a thug fuath dá gcéilí agus dá gclanna. Ba Hiteach do mháthair agus Amórach d' athair.lGQJ,«Lucht seanfhocla a chur trí chéile inseoidh siad an seanfhocal seo fútsa: Ba dual máthar di.FJ+De bhrí nár chuimhin leat laethanta d' óige agus gur spreag tú fearg ionam leis na nithe seo uile; dá bhrí sin, cúiteoidh mé do ghníomhartha ar do cheann féin an Tiarna Dia a labhraíonn. Nach raibh tú graosta sa bhreis ar d' imeachtaí gránna eile?qE[J*Ídeoidh mé mo chuthach ort agus imeoidh m' éad uait; ciúnóidh mé agus ní bheidh fearg orm arís.+DOJ)Dófaidh siad do thithe agus daorfaidh siad thú os comhair na sluaite ban; tabharfaidh mé ort éirí as an striapachas agus as fostú na leannán a thuilleadh.bC=J(Gríosóidh siad slua i do choinne, clochfaidh siad thú, sáfaidh siad claíomh tríot.gBGJ'Tabharfaidh mé suas thú do do leannáin, réabfaidh siad d' ardán agus scriosfaidh d' ardionaid; bainfidh siad do chuid éadaí díot, ropfaidh siad chun siúil do sheoda breátha agus fágfaidh siad thú lom tarnocht.+AOJ&Tabharfaidh mé an breithiúnas ort a thugtar ar mhná a bhriseann cuing phósta agus a dhoirteann fuil, agus doirtfidh mé d' fhuil féin go héadmhar feargach.@+J%dá bhrí sin uile, cruinneoidh mé an t-aos grá uile lenar ghlac tú sámhas, iadsan a thaitin agus iadsan nár thaitin leat, tabharfaidh mé le chéile os do chomhair iad ó gach aird; taispeánfaidh mé dóibh thú gan chlúid, ionas go bhfeicfidh siad thú tarnocht._?7J$Seo mar a deir an Tiarna Dia: De bhrí gur thaispeáin tú thú féin gan náire agus go bhfacthas tarnocht thú sa striapachas le do leannáin, agus mar gheall ar d' íola agus fuil do chlainne a thug tú dóibh;>>wJ#«Uime sin, a striapach, éist le briathar an Tiarna.X=)J"Ba neamhchosúil thú leis na mná eile sa striapachas duit: níor gríosaíodh tusa chun striapachais. Tú féin a d' fhostaigh nuair nár fostaíodh tusa. Ar an dóigh seo ba neamhchosúil leo siúd thú.</J!Tugtar bronntanais don striapach. Ach is tusa a thugann na bronntanais do d' aos grá uile; fostaíonn tú iad don striapachas ó gach uile aird.N;J Fáiltíonn banadhaltrach roimh choimhthígh in áit a céile féin.:!Jag tógáil d' ardáin ag ceann gach sráide agus d' ardionaid ag gach crosbhóthar? Ach murab ionann agus striapach ní ghlacfá airgead.q9[J«Nach lag do chroí an Tiarna Dia a labhraíonn leis na nithe seo, obair striapaí dána, a dhéanamh,o8WJMhéadaigh tú do dhrúis i dtír Chanán agus sa Chaildéa, agus leis seo fós ní raibh tú sásta.7!JMheirdrigh tú mar an gcéanna leis na hAsaírigh toisc tú a bheith doriartha; sea, mheirdrigh tú leo agus níorbh fhéidir do shásamh.L6JDá bhrí sin shín mé mo lámh amach i do choinne. Laghdaigh mé do sciar bia, d' fhág mé thú i muinín do naimhde, iníonacha na bhFilistíneach, a gcuireann do striapachas déistin orthu. 5JMheirdrigh tú fosta leis na hÉigiptigh, do chomharsana drúisiúla; mhéadaigh tú an striapachas le mo ghríosúsa chun feirge.84iJThóg tú d' ardionad ag ceann gach sráide, ag truailliú do scéimhe agus ag méadú do striapachais trí bheith do do thairiscint féin do gach duine a théadh an bealach.M3Jgur thóg tú ardán agus ardionad duit féin ag gach crosbhóthar.c2?J«Tharla i ndiaidh d' oilc uile mairg agus mairg arís duit, an Tiarna Dia a labhraíonn 1'JLe linn d' imeachtaí gránna agus do striapachais níor chuimhin leat laethanta d' óige nuair a bhí tú lom tarnocht i do chróluí féin.g0GJAch thug tú anbhás do mo pháistí agus thug tú ar láimh dóibh iad mar íobairt dhóite."/=JLena chois sin, thug tú na mic agus na hiníonacha a rug tú domsa agus d' íobair tú dóibhsean iad lena slogadh siar. Nár leor leat do striapachas?=.sJMar an gcéanna, an t-arán a thug mé duit, an plúr mín, an ola agus an mhil lenar chothaigh mé thú, d' ofráil tú dóibh iad mar bholadh cumhra an Tiarna Dia a labhraíonn.l-QJChlúdaigh tú iad le d' éadach bróidnéirithe agus d' ofráil tú m' ola agus mo thúis dóibh.,!JGhlac tú fosta na seoda gleoite óir agus airgid a bhronn mise ort; rinne tú íomhánna daonna leo ionas go meirdreofá ina gcuideachta./+WJGhlac tú de d' éadach agus chóirigh tú áiteanna arda le dathanna éagsúla de agus ba ansin a mheirdrigh tú; a leithéid ní raibh riamh agus ní bheidh arís.3*_J«Ach d' éirigh tú teann as clú d' áilleachta; bhain tú feidhm as do chlú le haghaidh striapachais agus dhoirt tú do dhrúis amach ar chách a chuaigh an bealach.))JCraoladh clú do scéimhe ar fud na gciníocha, óir bhí sí foirfe de thairbhe na niamhrachta a bhronn mise ort an Tiarna Dia a labhraíonn.p(YJ Mar sin a maisíodh thú le hór agus le hairgead. Ba de líon mín agus de shíoda bróidnéirithe do chuid éadaí; plúr mín, mil agus ola a bhí mar bhia agat. D' éirigh tú an-sciamhach agus tháinig tú in inmhe banríona.k'OJ Chuir mé fáinne ar do shrón, cluasfháinní ar do chluasa agus coróin niamhrach ar do cheann.q&[J Sciamhaigh mé thú le hornáidí, le bráisléid thar chaolta do lámh agus slabhra faoi do mhuineál.b%=J Thug mé éadach bróidnéirithe duit, bróga leathair, filéad lín agus clóca síoda.\$1J Ansin nigh mé thú le huisce, nigh mé fós do fhuil uait agus chuir mé ola ort.|#qJAr ghabháil tharat arís dom d' amharc mé ort. Bhí tú aibí chun grá; leath mé beann mo chlóca ort agus chlúdaigh do tharnochtacht: sea, thug mé mionn duit, chuaigh mé i gconradh leat an Tiarna Dia a labhraíonn agus ba liomsa thú.3"_Jagus fás amhail féar na páirce.' D' fhás tú, mhéadaigh agus tháinig ann duit; bhí do chíocha cumtha agus do ghruaig fásta, ach bhí tú lom tarnocht go fóill.z!mJ«Ar ghabháil tharat dom agus tú a fheiceáil i do chróluí féin, dúirt mé leat agus an fhuil umat: 'Mair,? wJNíor dhearc aon duine ort le trua duit, le haon ghníomh trócaire díobh seo a dhéanamh duit; teilgeadh amach thú ar an mblár folamh i d' ábhar déistine an lá a rugadh thú.<qJAr bhreith duit, ar lá do bhreithe féin, níor gearradh d' imleacán, níor níodh in uisce thú le do ghlanadh; níor sailleadh thú ná níor cuireadh i gcrios ceangail thú.&EJAbair: Seo mar a deir an Tiarna Dia le Iarúsailéim: Is de thír na gCanánach do bhunadh agus do bhreith; ba Amórach d' athair agus Hiteach do mháthair.QJ«A mhic an duine, cuir in iúl a himeachtaí gránna do Iarúsailéim.9 oJTháinig briathar an Tiarna chugam arís:jMJagus nuair a bhánóidh mé an talamh in éiric a mídhílseachta an Tiarna Dia a labhraíonn.»?wJIompóidh mé m' aghaidh ina gcoinne, agus cé go n-éalóidh siad ón tine slogfaidh sí beo iad fós. Tuigfidh tú gur mise an Tiarna nuair a iompóidh mé m' aghaidh ina gcoinne,KJ«Dá bhrí sin, seo mar a deir an Tiarna Dia: Dála adhmad na fíniúna i measc crainn na foraoise a thug mé don tine mar chonnadh, mar sin a chaithfidh mé áitritheoirí Iarúsailéim uaim.4aJNuair a bhí sé iomlánní raibh aon mhaith annle haon rud a dhéanamh as;anois agus é dóite gualaithenach lú fós an mhaith atá ann?A{JFéach ansin é!á chaitheamh ar an tine mar chonnadh.Dónn an tine dhá cheann;deargann an lár ina aibhleog;An bhfuil maith ar bith ann a thuilleadh?JAn mbaintear a hadhmadle haon rud a dhéanamh as?An mbaintear bacán asle soitheach a chrochadh air?s_J«A mhic an duine conas a sháraíonn adhmad na fíniúna aon adhmad eile ó chraobh crainn san fhoraois?3 cJTháinig briathar an Tiarna chugam:CJTabharfaidh siad sólás daoibh nuair a fheiceann sibh a n-iompar agus a ngníomhartha; agus tuigfidh sibh nach gan fáth a rinne mé gach rud mar a rinne an Tiarna Dia a labhraíonn.»"=JAch má fhágtar aon duine ann le bhur mic agus bhur n-iníonacha a tharrtháil; nuair a thiocfaidh siad chugaibh agus nuair a fheicfidh sibh a n-iompar agus a ngníomhartha, gheobhaidh sibh sólás cúitimh as an olc a thug mé ar Iarúsailéim, as ar tharraing mé anuas uirthi.mSJ«Seo mar a deir an Tiarna: Nach mó fós a tharlóidh nuair a ghearrfaidh mé mo cheithre phionós nimhneacha ar Iarúsailéim an claíomh, an gorta, ainmhithe allta agus an phlá ionas go scriosfar ann gach fear agus ainmhí!4aJdá mbeadh fiú Naoi, Dainéil agus Iób ann, dar mo bheatha an Tiarna Dia a labhraíonn ní thabharfaidís slán de bharr a bhfíréantachta ach a mbeatha féin amháin.JNó dá seolfainn plá chun na tíre sin agus m' fhearg a ídiú ann le fuil ionas go scriosfaí gach fear agus ainmhí ann;%Jdá mbeadh fiú an triúr seo ann, ní thabharfaidís mac ná iníon slán ach iad féin amháin, dar mo bheo is é an Tiarna a labhraíonn. +JNó dá dtabharfainn claíomh ar an tír sin agus a rá: Téadh an claíomh tríd an tír, agus go scriosfainn gach fear agus ainmhí amach as;1 [Jdá mbeadh fiú an triúr seo ann, dar mo bheatha an Tiarna Dia a labhraíonn ní thabharfaidís mac ná iníon slán ach iad féin amháin agus bhánófaí an talamh.$ AJDá scaoilfinn ainmhithe allta ar fud na tíre agus go gcreachfaidís agus go mbánóidís é ionas nach mbeadh sé intaistil mar gheall ar na hainmhithe;4 aJdá mbeadh fiú an triúr seo ann, Naoi, Dainéil agus Iób, ní thabharfaidís slán de bharr a bhfíréantachta ach a mbeatha féin amháin an Tiarna Dia a labhraíonn.d AJ «A mhic an duine, dá bpeacódh tír i mo choinne trí mhídhílseacht agus go sínfinn amach mo lámh ina choinne, go mbrisfinn a stór aráin agus gorta a sheoladh chuige agus gach fear agus ainmhí ann a scrios as;4cJ Tháinig briathar an Tiarna chugam:Z-J ionas nach seachránfaidh muintir Iosrael uaim arís agus nach dtruailleoidh siad iad féin níos mó lena gcionta, ach go mbeidh siad ina bpobal agamsa agus mise i mo Dhia acusan an Tiarna a labhraíonn.' »veJ Fulaingeoidh siad pionós agus beidh an pionós céanna ann don fháidh agus don duine a chuireann tuairisc;.UJ Má bhíonn an fáidh meallta, mise, an Tiarna, a mheall an fáidh sin; sínfidh mé amach mo lámh ina choinne agus scriosfaidh mé é as lár mo phobail, Iosrael."=JDiúltóidh mé don fhear sin, déanfaidh mé sampla agus solaoid de, gearrfaidh mé amach é as lár mo phobail, agus tuigfidh sibh gur mise an Tiarna.]3JCibé fear de mhuintir Iosrael nó de na coimhthígh atá ag cur fúthu in Iosrael a thugann cúl liomsa, a ghlacann chuige féin ina chroí istigh na híola atá aige, a shuíonn bunchúis a urchóide os a chomhair amach agus a thagann ina dhiaidhsean chuig fáidh ag cur mo thuairisce, freagróidh mise, an Tiarna, é de mo dheoin féin.2]J«Dá bhrí sin, abair le muintir Iosrael: 'Seo mar a deir an Tiarna Dia: Déanaigí aithrí, iompaígí ó bhur n-íola agus tréigigí bhur n-imeachtaí gránna uile.s_Jionas go meallfaidh mé chugam na croíthe de mhuintir Iosrael go léir a thug cúl liom ar son a n-íol.W'JDá bhrí sin, labhair leo; abair seo leo: 'Seo mar a deir an Tiarna Dia: Cibé fear de mhuintir Iosrael a bhfuil a chroí istigh sna híola atá aige agus a bhreathnaíonn le taitneamh ar bhunchúis a urchóide agus a thagann ina dhiaidh sin chuig an bhfáidh, gheobhaidh sé freagra uaimse, an Tiarna, mar gheall ar iomad a íol' ,SJ«A mhic an duine, tá a gcroí istigh ag an dream seo sna híola atá acu; breathnaíonn siad le taitneamh ar bhunchúis a n-urchóide. Ar chóir dom ligean dóibh mo thuairisc a chur ar chor ar bith?,~SJTháinig briathar an Tiarna chugam:_} 9JTháinig dream de sheanóirí Iosrael chugam ansin agus shuigh os mo chomhair.C|J dá bhrí sin uile, ní fheicfidh sibh níos mó na físeanna baotha, ní dhéanfaidh sibh fáistine; fuasclóidh mé mo phobal as bhur lámha. Tuigfidh sibh ansin gur mise an Tiarna.»@{yJ De bhrí gur chuir sibh imní le bréaga ar an bhfíréan nár chuir mise imní air; agus gur spreag sibh an ciontach ionas nach gcasfadh sé óna drochiompar lena bheatha a shlanú;5zcJ Réabfaidh mé bhur gcaillí mar an gcéanna, saorfaidh mé mo phobal uaibh agus ní bheidh siad i ngreim mar chreach agaibh feasta; agus tuigfidh sibh gur mise an Tiarna.wygJ «Dá bhrí sin, seo mar a deir an Tiarna Dia: Is beag orm bhur rufaí lena dtóraíonn sibh na hanamacha (amhail éanlaith); réabfaidh mé ó chaolta bhur lámh iad agus fuasclóidh mé na hanamacha a thóraíonn sibh amhail éanlaith.x}J Mhaslaigh sibh mise os comhair mo phobail féin ar son dornáin eorna agus blúirí aráin, á marú siúd nár chóir a mharú agus ag cothú dream nár chóir a chothú, trí bhréaga a insint do mo phobal a dtaitníonn leo éisteacht le bréaga.«Tusa, a mhic an duine, iompaigh in aghaidh iníonacha do mhuintire a thairngríonn as a stuaim féin; tairngir ina gcoinne.4uaJ leis na fáithe sin de chuid Iosrael a thairngir faoi Iarúsailéim agus a chonaic físeanna síochána nuair nach raibh aon síocháin ann an Tiarna Dia a labhraíonn.»/tWJ «Sin mar a ídeoidh mé mo fhearg ar an mballa agus orthusan a dhathaigh é le haol. Déarfaidh mé libh: Tá deireadh leis an mballa agus leo siúd a dhathaigh é,Us#J Scriosfaidh mé an balla a dhathaigh sibh le haol agus teilgfidh mé go talamh é, ionas go bhfágfar a bunsraith nocht. Titfidh sé agus caillfear sibhse ina lár; agus tuigfidh sibh gur mise an Tiarna.Jr J Dá bhrí sin, is mar seo a deir an Tiarna Dia: Scaoilfidh mé stoirm ghaoithe lena réabadh agus fearg orm, scaoilfidh tuile bháistí agus cuthach orm, clocha móra sneachta agus fraoch orm.lqQJ agus nuair a thitfidh an balla nach ndéarfar libh: 'Cá bhfuil an t-aol lenar dhathaigh sibh é?'p)J Abair leo siúd a dhathaíonn é le haol go dtitfidh sé. Beidh tuile bháistí ann, titfidh clocha móra sneachta, séidfidh stoirm ghaoithe;;ooJ Óir tá mo phobal ar seachrán acu ag fogairt na síochána nuair nach bhfuil aon síocháin ann; tá brat aoil daite ar an mballa acu nuair is balla nua a thógfaidh an pobal.n7J Sínfidh mé mo lámh i gcoinne fáithe na bhfíseanna baotha agus na dtairngreachtaí bréige. Ní bheidh áit acu ar ardchomhairle mo phobail, ní chlárófar iad ar rolla mhuintir Iosrael, ní leagfaidh siad cos ar thalamh Iosrael, agus tuigfidh siad gur mise an Tiarna Dia.?mwJ Dá bhrí sin, seo mar a deir an Tiarna Dia: «Ar an ábhar gur labhair sibh go díomhaoin agus go bhfaca sibh bréaga, féach, tá mise in bhur gcoinne an Tiarna Dia a labhraíonn.;loJ An amhlaidh nach baoth an fhís a chonaic sibh agus nach bréagach an tairngreacht nuair a deir sibh: 'Is é an Tiarna a labhraíonn' ; nuair nár labhair mé ar chor ar bith?»fkEJ Bíonn físeanna baotha agus tairngreachtaí bréige acu agus deir siad: 'Is é an Tiarna a labhraíonn' ; cé nach é an Tiarna a chuireann uaidh iad; agus iad ag súil leis ina ainneoin sin go bhfíorófar a mbriathra. j J «Ní dheachaigh sibh suas sna bearnaí ná níor dhaingnigh sibh muintir Iosrael, ionas go seasfaidís sa chath lá an Tiarna.FiJ Tá d' fháithe amhail sionnaigh i lár fothrach, a Iosrael.yhkJ Seo mar a deir an Tiarna Dia: Is mairg do na fáithe baotha a leanann a spiorad féin gan aon rud a fheiceáil."g=J «A mhic an duine, tairngir i gcoinne fháithe Iosrael, tairngir agus abair leosan a thairngríonn as a stuaim féin: 'Éistigí le briathar an Tiarna.'3f cJ Tháinig briathar an Tiarna chugam:Ue#J Dá bhrí sin, abair leo: 'Seo mar a deir an Tiarna Dia: Ní chuirfear aon chuid de mo bhriathra ar cairde a thuilleadh, ach an briathar a labhraím cuirfear i gcrích é an Tiarna Dia a labhraíonn.' »&dEJ «A mhic an duine, féach, deir muintir Iosrael: 'An fhís a fheiceann sé tá sí mórán laethanta uainn fós; tairngríonn sé faoi am i bhfad romhainn.'2c_J Tháinig briathar an Tiarna chugam arís:xbiJ Ach mise, an Tiarna, a labhróidh an briathar agus cuirfear i gcrích é. Ní bheidh a thuilleadh cairde ann; ach, a dhream cheannaircigh, labhróidh mé an briathar agus cuirfidh i gcrích é le bhur linn an Tiarna Dia a labhraíonn.' »`a9J Óir ní bheidh feasta i measc mhuintir Iosrael fís bhaoth ná tairngreacht bhréige.`J Abair leo, dá bhrí sin: 'Seo mar a deir an Tiarna Dia: Cuirfidh mise deireadh leis an seanfhocal seo agus ní bhainfidh siad feidhm as mar sheanfhocal níos mó in Iosrael.' Ach abair leo: 'Tá na laethanta ar láimh agus cuirfear gach fís i gcrích._/J «A mhic an duine, cad é an seanfhocal úd atá agaibh i dtír Iosrael a deir: 'Éiríonn na laethanta fada agus tagann deireadh le gach fís' ?4^cJ Tháinig briathar an Tiarna chugam:m]SJ Bánófar na cathracha cónaithe agus scriosfar an tír; agus tuigfidh sibh gur mise an Tiarna.' » \J Abair le pobal na tíre: 'Seo mar a deir an Tiarna Dia faoi áitritheoirí Iarúsailéim i dtír Iosrael: Íosfaidh siad a n-arán le faitíos agus ólfaidh siad a n-uisce le huafás, toisc go mbeidh an tír ina fásach lom ó fhoréigean na n-áitritheoirí.|[qJ «A mhic an duine, bí ar crith agus tú ag ithe do chuid aráin; bíodh eagla d' anama ort agus tú ag ól uisce.;ZqJ Lena chois sin tháinig briathar an Tiarna chugam:bY=J Ach fágfaidh mé beagán acu saor ón gclaíomh, ón ngorta agus ón bplá, ionas go n-admhóidh siad a n-imeachtaí gránna uile ar fud na gciníocha mar a dtéann siad, agus go dtuigfidh siad gur mise an Tiarna.»YX+J Tuigfidh siad gur mise an Tiarna nuair a ruaigfidh mé iad ar fud na dtíortha.W#J Agus cách dá bhfuil thart air idir chúntóirí agus thrúpaí, scaipfidh mé iad le gach gaoth agus nochtfaidh mé claíomh ina ndiaidh.SVJ Leathnóidh mise mo líon air agus rachaidh sé i bhfostú i mo mhogall; tabharfaidh mé liom é go dtí an Bhablóin i dtír na gCaildéach, cé nach bhfeicfidh sé é; agus gheobhaidh sé bás ansin.xUiJ An t-uachtarán ina measc tógfaidh sé a mhála taistil ar a ghualainn sa dorchadas agus imeoidh sé leis; tochlóidh sé tríd an mballa agus rachaidh sé amach. Clúdóidh sé a aghaidh ionas nach bhfeicfidh sé an talamh lena shúile.TJ Abair: 'Is comhartha mise daoibh: mar a rinne mise déanfar amhlaidh leosan; rachaidh siad ar deoraíocht, i mbraighdeanas.'S5J Abair leo: 'Seo mar a deir an Tiarna Dia: Baineann an tairngreacht seo leis an uachtarán in Iarúsailéim agus le muintir uile Iosrael atá ansin.'yRkJ «A mhic an duine, nár fhiafraigh muintir Iosrael, an dream ceannairceach sin, díot cad a bhí ar siúl agat?6QgJ Tháinig briathar an Tiarna chugam ar maidin:PJ Rinne mé mar a ordaíodh dom. Thug mé mo mhála taistil amach de lá amhail mála taistil deoraí, agus um tráthnóna thochail mé tríd an mballa le mo lámha féin. Chuaigh mé amach sa dorchadas ag iompar mo mhála ar mo ghualainn os a gcomhair.iOKJ Tógfaidh tú an mála taistil ar do ghualainn os a gcomhair agus tabharfaidh tú amach é sa dorchadas. Clúdóidh tú d' aghaidh ionas nach bhfeicfidh tú an talamh; óir rinne mé comhartha díot do mhuintir Iosrael.' »FNJ Tochail tríd an mballa os a gcomhair agus amach leat tríd.TM!J Tabharfaidh tú do mhála taistil amach de lá os comhair a súl mar mhála taistil deoraí; agus imeoidh tú leat sa tráthnóna os a gcomhair mar a dhéanann fir a théann ar deoraíocht faoi éigean.L-J Dá bhrí sin, a mhic an duine, bailigh leat mála taistil le haghaidh deoraíochta agus imigh leat amach de lá os comhair a súl; rachaidh tú ar deoraíocht ó d' áit féin go háit eile os comhair a súl. B' fhéidir go dtuigfidh siad cé gur dream ceannairceach iad.ZK-J «A mhic an duine, tá cónaí ort le dream ceannairceach a bhfuil radharc na súl acu ach nach bhfeiceann siad, a bhfuil cluas le héisteacht acu ach nach gcluineann siad; óir is ceannairceach an dream iad.3J cJ Tháinig briathar an Tiarna chugam:HI J agus d' inis mé do na deoraithe ar thaispeáin an Tiarna dom.H5J Thóg an spiorad mé agus rug mé i bhfís ó spiorad Dé go Caildéa, chuig na deoraithe. An fhís a chonaic mé d' imigh sí ar shiúl uaim ansin,jGMJ D' éirigh glóir an Tiarna ó lár na cathrach agus sheas ar an sliabh ar oirthear na cathrach.FJ Ansin spréigh na ceiribíní a sciatháin amach agus na rothaí lena n-ais, agus bhí glóir an Tiarna os a gcionn.+EOJ Ach i dtaobh an dreama a dtéann a gcroí sa tóir ar uafáis agus ar imeachtaí gránna, cúiteoidh mé a ngníomhartha leo féin an Tiarna Dia a labhraíonn.»>DuJ ionas go siúlfaidh siad de réir mo reachtanna agus go gcomhlíonfaidh siad mo dheasghnátha gan faillí a dhéanamh; agus beidh siad ina bpobal agamsa agus mise i mo Dhia acusan.0CYJ Tabharfaidh mé aon chroí amháin dóibh, cuirfidh mé spiorad úr isteach iontu: aistreoidh mé an croí cloiche óna gcorp agus tabharfaidh mé croí feola dóibh,aB;J Ar theacht ansin dóibh ruaigfidh siad glan idir uafáis agus imeachtaí gránna aisti.IA J Abair, dá bhrí sin: 'Seo mar a deir an Tiarna Dia: Cruinneoidh mé sibh ó na ciníocha, cruinneoidh mé sibh as na tíortha inar scaipeadh sibh agus bronnfaidh mé fearann Iosrael oraibh.'l@QJ Abair, dá bhrí sin: 'Seo mar a deir an Tiarna Dia: Cé gur theilg mé i bhfad uaim iad i measc na gciníocha agus gur scaip mé iad ar fud na dtíortha, ba shanctóir dóibh mé ar feadh tamaill sa tír ina ndeachaigh siad.'g?GJ «A mhic an duine, do bhráithre is é sin do dheartháireacha, fir do chine, muintir iomlán Iosrael dúirt muintir Iarúsailéim leo: 'D' imigh sibhse i bhfad ón Tiarna; is dúinne a tugadh an tír seo mar oidhreacht.':>oJ Tháinig briathar an Tiarna chugam ansin:I= J Tharla, agus mé ag tairngreacht, gur éag Palaitia mac Bhanáiá. Shléacht mé go talamh agus bhéic os ard: «A Thiarna Dia, an bhfuil sé leagtha amach agat iarmhar Iosrael a dhíothú?»@<yJ agus tuigfidh sibh gur mise an Tiarna. Níor shiúil sibh de réir mo reachtanna agus níor chomhlíon sibh mo dheasghnátha; ach chleacht sibh gnásanna na gciníocha máguaird.' » ; J Ní bheidh an chathair seo ina coire agaibh ná sibhse in bhur bhfeoil istigh; gearrfaidh mé pionós oraibh ar thalamh Iosrael,:{J Titfidh sibh leis an gclaíomh ar thalamh Iosrael, gearrfaidh mé pionós oraibh agus tuigfidh sibh gur mise an Tiarna.w9gJ Tiomáinfidh mé amach sibh, tabharfaidh mé suas do na coimhthígh sibh, agus gearrfaidh mé pionós oraibh.n8UJ B' eagal libh an claíomh agus tabharfaidh mé an claíomh anuas oraibh an Tiarna Dia a labhraíonn.=7sJ Dá bhrí sin, seo mar a deir an Tiarna: Na mairbh a leag sibh inti, is iadsan an fheoil agus is í an chathair an coire; ach tá sé ar intinn agam sibh a thiomáint amach aisti.b6=J Mhéadaigh sibh líon bhur marbh sa chathair seo, líon sibh na sráideanna le corpáin.;5oJ Tháinig spiorad an Tiarna anuas orm agus dúirt sé liom: «Abair: 'Is mar seo a deir an Tiarna: Sin mar a mheasann sibh, a mhuintir Iosrael, mar tá fios bhur smaointe agamsa.K4J Dá bhrí sin, tairngir ina gcoinne, tairngir, a mhic an duine!»3{J na daoine a deir: '[Nach bhfuil] sé in am againn tithe a thógáil? Is coire an chathair seo agus is sinne an fheoil.'2yJ «A mhic an duine,» arsan Tiarna, «seo lucht na drochchomhcheilge a thugann comhairle a haimhleasa don chathair seo;1 1J Thóg an spiorad ansin mé agus rug mé go geata thoir Theampall an Tiarna, an geata a fhéachann soir. Ar an mbealach isteach ag an ngeata bhí cúigear fear is fiche agus ina measc chonaic mé Iázainia mac Azur agus Palaitia mac Bhanáiá, uachtaráin an phobail.,0QJ Agus ba é cosúlacht a n-aghaidheanna na haghaidheanna céanna a bhfaca mé a gcosúlacht ag an abhainn Ceabár. Chuaigh gach ceann acu caol díreach ar aghaidh.x/iJ Bhí ceithre aghaidh agus ceithre sciathán ag gach ceann acu agus cosúlacht lámha duine faoi na sciatháin..wJ Ba iad seo na dúile a chonaic mé faoi Dhia Iosrael ag an abhainn Ceabár agus bhí fhios agam gur cheiribíní iad.v-eJ Spréigh na ceiribíní a sciatháin agus d' éirigh ón talamh; bhí mise ag amharc orthu agus na rothaí ag imeacht lena n-ais. Sheas siad ag an mbealach isteach ag geata thoir Theampall an Tiarna agus glóir Dhia Iosrael os a gcionn.q,[J Tháinig glóir an Tiarna amach ó thairseach an Teampaill agus sheas os cionn na gceiribíní.$+AJ Nuair a stadaidís stadadh na rothaí fosta; nuair a d' éirídís ón talamh d' éirídís siúd ina gcuideachta; óir bhí spiorad na ndúl sna rothaí.O*J Nuair a ghluaiseadh na ceiribíní, ghluaiseadh na rothaí lena n-ais; agus nuair a spréadh na ceiribíní a sciatháin le héirí suas ón talamh, ní chlaonadh na rothaí (ó bheith lena n-ais).b)=J D' éirigh na ceiribíní san aer: ba iad na dúile a chonaic mé ag an abhainn Ceabár.<(qJ Bhí ceithre aghaidh ar gach ceann acu: aghaidh [daimh] ab ea an chéad aghaidh, aghaidh duine an dara ceann, aghaidh leoin an tríú ceann agus aghaidh iolair an ceathrú ceann.I' J Chuala mé rothaí rothlaim a thabhairt mar ainm ar na rothaí."&=J Bhí a gcoirp agus a ndroimeanna, a lámha agus a sciatháin, agus a rothaí lán de shúile thart timpeall is é sin na rothaí a bhí ag an gceathrar.J% J Ag gluaiseacht dóibh d' imigh siad i dtreo aon cheann de na ceithre threo gan claonadh óna gcursa; cibé treo a dtéadh an roth tosaigh leanadh na rothaí eile é, gan claonadh óna gcúrsa.Y$+J Bhí an chuma chéanna ar an gceathrar agus iad mar a bheadh roth i lár rotha.##J D' amharc mé: bhí ceithre roth le hais na gceiribíní, roth le hais gach ceiribín acu; bhí cuma na rothaí mar dhrithliú criosailít.a";J Chonacthas [dom] go raibh mar a bheadh lámh duine faoina sciatháin ag na ceiribíní.Z!-J Shín ceiribín amháin a lámh (idir na ceiribíní) i dtreo na tine a bhí idir na ceiribíní, agus thóg aibhleoga di agus chuir i lámha fhear an éadaigh lín iad. Ghlac seisean iad agus d' imigh amach.4 aJ Nuair a d' ordaigh sé d' fhear an éadaigh lín aibhleoga a ghlacadh ón tine a bhí faoi na rothaí idir na ceiribíní, chuaigh sé isteach agus sheas in aice le roth. ~~)||{zz[yxwwv{uttjsrqqGppooTnmmFl}l>C=An Dá Dheirfiúr Dhrúisiúla)KJDá bhrí sin, dhoirt mé mo fhearg amach orthu; dhóigh mé iad le tine mo chuthaigh. Chúitigh mé a n-iompar ar a gcinn féin an Tiarna Dia a labhraíonn.»JD' iarr mé fear orthu a thógfadh balla agus a sheasfadh sa bhearna ar son na tíre sa chruth nach millfinn é; ní bhfuair mé é.1JTá éagóir agus slad ar siúl ag muintir na tíre; chráigh siad an bochtán agus an t-ainniseoir agus thug drochíde don chuairteoir gan fáth.Q J[Dhathaigh] a fáithe na coireanna seo le brat aoil, lena bhfíseanna baotha agus a dtairngreachtaí bréige, ag rá: 'Is mar seo a deir an Tiarna Dia' ; nuair nár labhair an Tiarna ar chor ar bith. JTá na taoisigh léi istigh amhail mic tíre ag réabadh na creiche, ag doirteadh fola, ag marú daoine lena stór a ghoid. JBhris a sagairt mo dhlí agus thruailligh siad mo shanctóirí. Ba chuma leo rud a bheith naofa ná coitianta, níor theagasc siad an difear idir glan agus neamhghlan, rinne siad neamhshuim de mo shabóidí sa chruth go bhfuil mé maslaithe eatarthu.A {Ja bhfuil na prionsaí istigh inti amhail leon buile a bheadh cíocrach chun na creiche. Shlog siad daoine siar, ghabh siad maoin agus seoda, d' fhág siad slua baintreach istigh inti.n UJ«A mhic an duine, abair léi: Is tír thú nach bhfuair folcadh ná cith fearthainne lá na feirge;,SJTháinig briathar an Tiarna chugam:#?JMar a leáitear airgead i gcorcán leáite, sin mar a leáfar sibhse ina lár; agus tuigfidh sibh gur mise, an Tiarna, a dhoirt amach mo fhearg oraibh.»nUJCruinneoidh mé sibh agus séidfidh mé oraibh le tine mo chuthaigh agus leáfar sibh i lár báire.V%JMar a chruinnítear airgead agus prás, iarann, luaidhe agus stán sa chorcán chun tine a shéideadh orthu á leá, sin mar a chruinneoidh mé sibhse agus cuthach feirge orm; agus leáfaidh mé ann sibh.JUime sin, seo mar a deir an Tiarna Dia: De bhrí gur sail mhiotail sibh uile, féach, cruinneoidh mé isteach i lár Iarúsailéim sibh."=J«A mhic an duine, is suarach liom muintir Iosrael: amhail prás, stán, iarann agus luaidhe sa chorcán leáite, níl iontu go léir ach sail mhiotail.,SJTháinig briathar an Tiarna chugam:iKJGheobhaidh mé easonóir uait os comhair na gciníocha agus tuigfidh sibh gur mise an Tiarna.»wJRuaigfidh mé thú i measc na gciníocha, scaipfidh mé thú ar fud na dtíortha agus scagfaidh mé an salachar asat.PJAn mbeidh tú in ann greim a choinneáil ar do mhisneach, nó do lámh a choinneáil láidir, an lá a dtabharfaidh mé chun cúitimh thú? Mise, an Tiarna, a labhair agus cuirfidh mé i gcrích é.y~kJ «Buailim bosa, dá bhrí sin, mar gheall ar do ghnóthú neamhionraic agus an fhuil a doirteadh in bhur measc.M}J Glactar breabanna ionat chun fuil a dhoirteadh; baineann tú brabús agus sochar amach agus tagann i dtír le foréigean ar an gcomharsa. Tá mise dearmadta glan agat an Tiarna Dia a labhraíonn.'|GJ Déanann fear acu drúis ghránna le bean a chomharsan; truaillíonn fear eile bean a mhic; an tríú fear sáraíonn sé a dheirfiúr féin, iníon a athar.t{aJ Taispeánann siad tarnochtacht a n-aithreacha ionat; éigníonn siad na mná ionat le linn a neamhghlaine.zyJ Tá dream ionat a chlúmhilleann chun fuil a dhoirteadh; tá dream a itheann ar na sléibhte; dream eile atá graosta.FyJIs beag ort mo shanctóirí, truaillíonn tú mo shabóidí.x)JMaslaítear an t-athair agus an mháthair ionat; tugtar drochíde don chuairteoir, cuirtear ansmacht ar an dílleachta agus ar an mbaintreach.cw?JFéach ar phrionsaí Iosrael ionat, gach aon duine acu ar a dhícheall ag doirteadh fola.dvAJBeifear ag fonóid fút ó chian agus ó chóngar, a chathair mhíchlúiteach challánach.$uAJTá tú ciontach as an bhfuil a dhoirt tú, thruailligh tú thú féin sna híola a rinne tú. Thug tú ar do lá druidim leat, tá ceann scríbe do shaoil ar láimh. Uime sin, rinne mé ábhar masla díot os comhair na gciníocha agus ceap magaidh os comhair na dtíortha go léir.1t[JAbair: Seo mar a deir an Tiarna Dia: Tá an chathair ag cur fola taobh istigh di féin leis an sprioclá a bhrostú! Tá íola á ndéanamh aici lena truailliú féin!Us#J«A mhic an duine, an toil leat breithiúnas a thabhairt, an toil leat breithiúnas a thabhairt, an toil leat breithiúnas a thabhairt ar an gcathair dhúnmharfach? Inis a himeachtaí gránna di mar sin.3r cJTháinig briathar an Tiarna chugam:q)J 37 Beidh tú mar chonnadh don tine, beidh d' fhuil ag rith ar fud na tíre, ní chuimhneofar ort níos mó. Óir mise, an Tiarna, a labhair.»2p]J36 Silfidh mé mo dhíbheirg anuas ort, séidfidh mé tine mo chuthaigh i d' aghaidh, agus tabharfaidh mé suas thú i lámha lucht bhrúidiúil atá tugtha don scrios.toaJ35 Cuir ar ais sa truaill é. Daorfaidh mé thú san áit ar cruthaíodh thú, i do thír dhúchais féin.5ncJ34 le linn d' fhíseanna baotha agus do chomhairle le fáistiní bréige lena leagan ar mhuineál an lucht aindiaga urchóidigh a bhfuil lá a bpionóis báis buailte leo.mwJ«Tusa, a mhic an duine, tairngir agus abair: Seo mar a deir an Tiarna Dia faoi na hAmónaigh agus faoina masla: Abair: An claíomh, tá an claíomh ar tarraingt don ár, tá snas air chun scriosta agus chun drithlithe mar thintreach 33 l7J32 Ar lár, ar lár, ar lár a fhágfaidh mé í. Ní fhanfaidh an lorg is lú di nó go dtiocfaidh an fear ceart; is dósan a thabharfaidh mé í.»$kAJ31 déarfaidh an Tiarna: Tógfar uait an turban, bainfear díot an choróin; ní fhanfaidh an saol mar atá; ardófar an t-íseal agus ísleofar an t-ard.pjYJ30 Agus fútsa, a phrionsa aindiaga urchóidigh Iosrael, a bhfuil lá do phionóis báis buailte leat, iJ29 «Uime sin, is mar seo a deir an Tiarna: De bhrí gur thug sibh fianaise ar bhur gciontacht an oiread sin, gur fhoilsigh sibh bhur gcoireanna, agus gur léirigh sibh bhur bpeacaí in bhur n-uile imeachtaí; de bharr na fianaise seo gearrfar pionós oraibh. h9J28 Dar le muintir na cathrach, iadsan a thug mionna, is fáistine bhréige í. Ach cuirfidh seisean a gcionta i gcuimhne dóibh ionas go ngabhfar iad.fgEJ27 Titeann an tuar do Iarúsailéim ina láimh dheas: ní mór dó focal spreagtha chun áir a thabhairt, gáir chatha a fhógairt, reithí cogaidh a dhíriú ar na geataí, mótaí cré agus ballaí léigir a thógáil.CfJ26 Óir seasann rí na Bablóine ag an ngabhal ag ceann an dá bhealach a dhéanamh fáistine. Craitheann sé na saigheada, téann i gcomhairle leis an taráfaím, iniúchann na haenna.{eoJ25 socraigh bealach ar a dtiocfaidh an claíomh go Rábá na nAmónach agus go Iúdá agus go dún Iarúsailéim.MdJ24 «A mhic an duine, socraigh dhá bhealach do theacht chlaíomh rí na Bablóine; bíodh an dá bhealach ag teacht ón tír chéanna. Tóg cuaille eolais ag ceann an bhealaigh chun na cathrach;>cwJTháinig briathar an Tiarna chugam arís: 23 kbOJ22 Buailfidh mise bosa fosta;ídeoidh mé mo fhearg.Mise, an Tiarna, a labhair.»NaJ21 Treascair leat ar dheis agus ar chlé,faobhar ar aghaidh.B`}J20 Ionas go mbeidh uamhan ina gcroíagus go dtitfidh mórshlua,tá claíomh ar tarraingt agamag an uile gheata;é ag drithliú agus faobhar air don ár.>_uJ19 A mhic an duine, tairngir agus buail bosa,titeadh an claíomh faoi dhó nó faoi thrí,claíomh seo na marbh,claíomh an áir mhóir a chiorclaíonn iad./^WJ 18 óir ní céadiarracht ar bith é seo.An bhfuil aon teorainn lena chumhachtmá dhíspeagann sibh an ríshlat? an Tiarna Dia a labhraíonn.g]GJ 17 Lig uaill agus olagón asat, a mhic an duine.Tá sé i ndán do mo phobal,do phrionsaí uile Iosrael mar aon le mo phobal,atá tugtha suas don chlaíomh.Buail do cheathrú dá bhrí sin,{\oJ 16 Snasaítear é chun úsáide;faobhraítear agus snasaítear élena chur i láimh an mharfóra.L[J 15 An faobhar don ár,an snas don drithliú.15b An cúis áthais é seo againngur dhíspeag sibh ríshlat mo mhicamhail gach sórt crainn?ABN: 15, 16, 15b(ZIJ 14 «A mhic an duine, tairngir agus abair: Seo mar a deir an Tiarna Dia. Abair:An claíomh! An claíomh!Tá faobhar agus snas ar an gclaíomh./YYJ13 Tháinig briathar an Tiarna chugam:\X1J12 Agus ar do cheistiú acu: 'Cad chuige an mhairg?' , freagroidh tú: 'Mar gheall ar an drochscéala. Nuair a thiocfaidh sé, caillfidh an uile chroí a mhisneach agus an uile lámh a neart; titfidh gach spiorad i bhfanntais agus gach glúin in ísle brí. Tá sé buailte linn agus rachaidh chun críche an Tiarna Dia a labhraíonn.' »qW[J11 «Lig ochón asat, a mhic an duine; lig ochón cráite agus caoineadh goirt asat ina láthair siúd.VyJ10 Tuigfidh gach duine gur mise, an Tiarna, a tharraing a chlaíomh as a thruaill; ní chuirfear ar ais ann arís é.'}UsJ9 Tarraingeoidh mé mo chlaíomh as a thruaill leis an bhfíréan agus an ciontach a leagan, ón Neigib ó thuaidh.:TmJ8 Abair le tír Iosrael: 'Seo mar a deir an Tiarna Dia: Féach, tá mé i do choinne, nochtfaidh mé mo chlaíomh as a thruaill agus maróidh mé idir fhíréan agus chiontach.S J7 «A mhic an duine, iompaigh i dtreo Iarúsailéim, cuir do mhallacht ar an sanctóir agus tairngir in aghaidh thír Iosrael.0R ]J21:6 Tháinig briathar an Tiarna chugam:jQMJ121:5 Ansin dúirt mé: «A Thiarna Dia, tá siad ag rá fúm: 'Nach é an fáthscéalaí é?' »[P/J021:4 Feicfidh an uile dhuine gur mise, an Tiarna, a las í; ní mhúchfar í.' »O7J/21:3 Abair le foraois Neigib: 'Éist le briathar an Tiarna. Seo mar a deir an Tiarna Dia: Féach, lasfaidh mé tine ionat agus dófaidh sí gach crann glas ionat agus gach crann críon; beidh an tine ina caor domhúchta agus gach aghaidh ruadhóite léi, ón Neigib ó thuaidh.NwJ.21:2 «A mhic an duine, iompaigh ó dheas; labhair amach in aghaidh an deiscirt; tairngir in aghaidh fhoraois Neigib.:MoJ-Tháinig briathar an Tiarna chugam: 21:1 [L/J,Tuigfidh sibh ansin gur mise an Tiarna nuair a roinnfidh mé libh ar mhaithe le m' ainm féin, agus ní de réir bhur ndrochimeachtaí ná bhur ndrochnósanna, a mhuintir Iosrael an Tiarna Dia a labhraíonn.»3K_J+Cuimhneoidh sibh ansin ar bhur mbealaí agus ar bhur ngníomhartha lenar truaillíodh sibh; agus tabharfaidh sibh fuath daoibh féin as an uile pheaca dar chleacht sibh.J!J*Tuigfidh sibh gur mise an Tiarna nuair a thabharfaidh mé go tír Iosrael sibh, an tír a mhionnaigh mé a bhronnadh ar bhur n-aithreacha.qI[J)Fáilteoidh mé romhaibh amhail roimh bholadh cumhra nuair a thabharfaidh mé sibh as na ciníocha, nuair a chruinneoidh mé sibh as na tíortha inar scaipeadh sibh; agus foilseoidh mé mo naofacht ionaibh os comhair na gciníocha.,HQJ(Óir, ar mo shliabh naofa, ar shliabh ard Iosrael an Tiarna Dia a labhraíonn riarfaidh muintir Iosrael go léir orm, gach duine acu atá sa tír. Fáilteoidh mé romhaibh ansin agus beidh mé ag súil le bhur mbronntanais, le togha bhur dtíolacthaí agus bhur n-íobairtí naofa go léir.G7J'«Seo mar a deir an Tiarna Dia: Mura toil libh éisteacht liomsa, a mhuintir Iosrael, imígí libh, ní amháin anois ach as seo amach, gach duine agaibh faoi réir bhur n-íol féin. Ach ní thruailleoidh sibh m' ainm naofa níos mó le bhur mbronntanais agus le bhur n-íola.kFOJ&Scagfaidh mé na ceannaircigh as bhur measc, iadsan a d' éirigh amach i mo choinne. Tabharfaidh mé amach iad as an tír ina gcónaíonn siad, ach ní bhainfidh siad tír Iosrael amach; agus tuigfidh sibh gur mise an Tiarna.dEAJ%Tabharfaidh mé oraibh siúl faoi mo shlat; tabharfaidh mé sibh faoi chuing an chonartha.D%J$Dála mar a dhaor mé bhur n-aithreacha san fhásach i dtír na hÉigipte, daorfaidh mé sibhse mar an gcéanna an Tiarna Dia a labhraíonn.wCgJ#agus tabharfaidh mé sibh go Fásach na Náisiún, áit a ndaorfaidh mé sibh agus sinn i láthair a chéile.#B?J"Tabharfaidh mé amach as na ciníocha sibh, cruinneoidh mé sibh le láimh láidir agus géag sínte agus taom feirge ó na tíortha inar scaipeadh sibh;AJ!Dar mo bheo an Tiarna Dia a labhraíonn is mise go deimhin a bheidh ina rí oraibh le láimh láidir agus géag sínte agus taom feirge.=@sJ «Ní thitfidh sé amach ar chor ar bith de réir an smaoineamh seo in bhur n-aigne: 'Bímis amhail na náisiúin, amhail ciníocha na dtíortha, ag adhradh adhmaid agus cloiche.'-?SJMá ofrálann sibh bhur mbronntanais, má íobraíonn sibh bhur gclann mhac sa tine, agus sibh féin a thruailliú le bhur n-uile íola go dtí an lá inniu féin, an bhféadaim ligean daoibh dul i gcomhairle liom? Dar mo bheo an Tiarna Dia a labhraíonn ní rachaidh sibh i gcomhairle liom.8>iJUime sin, abair le muintir Iosrael: Seo mar a deir an Tiarna Dia: An dtruailleoidh sibhse sibh féin ar nós bhur n-aithreacha, ag dul ar seachrán i ndiaidh a nithe gránna? =JDúirt mé leo ansin: Cad is ainm don áit ard a dtéann sibh chuige? Bámá a thugann siad air go dtí an lá inniu dá bhrí sin.(<IJNuair a thug mé isteach iad sa tír a mhionnaigh mé a thabhairt dóibh, d' ofrálaidís a n-íobairtí agus a mbronntanais bhearránacha, aon áit a bhfeicidís cnoc ard nó crann duilleach. Ansin mar an gcéanna a scaoilidís a mboladh cumhra agus a dhoirtidís a ndeochanna ofrála.:;mJ«Dá bhrí sin, a mhic an duine, labhair le muintir Iosrael. Abair leo: Seo mar a deir an Tiarna Dia: Mhaslaigh bhur n-aithreacha mé sa rud seo arís trí fheall a imirt orm.E:JThruailligh mé iad lena mbronntanais féin, ag tabhairt orthu a gcéadghinte a íobairt le tine, ionas go mbuailfeadh uafás iad; rinne mé amhlaidh le go dtuigfidís gur mise an Tiarna.l9QJUime sin, thug mé reachtanna gan tairbhe dóibh agus deasghnátha nach dtabharfadh beatha dóibh.L8Jde bhrí nár chomhlíon siad mo dheasghnátha ach gur dhiúltaigh siad do mo reachtanna agus gur thruailligh siad mo shabóidí agus go raibh lán na súl á bhaint acu as íola a n-aithreacha.7JLena chois sin mhionnaigh mé dóibh san fhásach go scaoilfinn i measc na gciníocha iad agus go scaipfinn iad ar fud na dtíortha;*6MJAch tharraing mé siar agus d' oibrigh ar mhaithe le m' ainm, ionas nach dtruailleofaí é os comhair na gciníocha, os a gcomhair siúd ar sheol mé amach iad.]53JAch d' éirigh an chlann amach i mo choinne; níor shiúil siad de réir mo reachtanna, níor chomhlíon siad mo dheasghnátha go cúramach a bhfuil beatha an duine ag brath ar a gcomhlíonadh, thruailligh siad mo shabóidí.«Shocraigh mé ansin mo dhíbheirg a dhoirteadh anuas orthu agus mo chuthach a ídiú orthu san fhásach.4JNaomhaígí mo shabóidí ionas go mba chomhartha iad idir mise agus sibhse, ionas go dtuigfidh sibh gur mise, an Tiarna, bhur nDia.|3qJIs mise an Tiarna, bhur nDia. Siúlaigí de réir mo reachtanna agus comhlíonaigí mo dheasghnátha go cúramach.32_J«Dúirt mé lena gclann san fhásach: Ná siúlaigí de réir reachtanna bhur n-aithreacha, ná comhlíonaigí a ndeasghnátha, ná truailligí sibh féin lena n-íola.r1]JIna dhiaidh sin agus uile ghlac mé trua dóibh; níor bhasc ná níor léirscrios mé san fhásach iad.10[Jde bhrí gur dhiúltaigh siad do mo dheasghnátha, nár shiúil siad de réir mo reachtanna, agus gur thruailligh siad mo shabóidí, óir luigh a gcroí lena n-íola.D/JMhionnaigh mé dóibh fosta san fhásach nach dtreoróinn iad isteach sa tír a cheap mé dóibh, an tír a bhfuil bainne agus mil ina slaoda inti agus a sháraíonn tíortha an domhain;.#JAch d' oibrigh mé ar mhaithe le m' ainm ionas nach dtruailleofaí é os comhair na gciníocha, os a gcomhair siúd ar sheol mé amach iad.a-;J Ach d' éirigh muintir Iosrael amach i mo choinne san fhásach; níor shiúil siad de réir mo reachtanna, ach dhiúltaigh siad do mo dheasghnátha a bhfuil beatha an duine ag brath ar a gcomhlíonadh, agus thruailligh siad mo shabóidí go mór.«Shocraigh mé ansin go ndoirtfinn mo dhíoltas anuas orthu san fhásach á léirscrios.,5J Lena chois sin thug mé mo shabóidí dóibh mar chomhartha idir mise agus iadsan, ionas go mbeadh fhios acu gur mise, an Tiarna, a naomhaíonn iad.+!J Thug mé mo reachtanna dóibh agus thaispeáin mo dheasghnátha dóibh, deasghnátha a bhfuil beatha an duine ag brath ar a gcomhlíonadh.R*J Threoraigh mé iad amach as tír na hÉigipte agus isteach san fhásach.n)UJ Ach d' oibrigh mé ar mhaithe le m' ainm féin ionas nach dtruailleofaí é os comhair na gciníocha ar chónaigh siad ina measc, óir gheall mé dóibh os comhair na gciníocha sin go dtreoróinn amach as tír na hÉigipte iad.K(JAch d' éirigh siad amach i mo choinne agus níor éist siad liom; níor chaith siad uathu na huafáis ar bhain gach duine acu lán na súl astu; níor thréig siad íola na hÉigipte ach oiread.«Shocraigh mé ansin mo dhíbeirg a dhoirteadh anuas orthu agus mo chuthach a ídiú orthu i lár thír na hÉigipte./'WJDúirt mé leo: Caithigí uaibh uafáis a mheallann súile an uile dhuine agaibh agus ná truailligí sibh féin le híola na hÉigipte; is mise an Tiarna bhur nDia.Q&JAn lá sin mhionnaigh mé dóibh go dtabharfainn liom iad as tír na hÉigipte go tír a cheap mé féin dóibh, tír a bhfuil bainne agus mil ina slaoda inti, tír a sháraíonn tíortha an domhain.l%QJagus abair leo: Seo mar a deir an Tiarna Dia: An lá a thogh mé Iosrael, mhionnaigh mé do shliocht mhuintir Iacóib, do mo chur féin in aithne dóibh i dtír na hÉigipte. Mhionnaigh mé dóibh: Is mise an Tiarna bhur nDia.$-JAn dtabharfaidh tusa breithiúnas orthu, a mhic an duine? An dtabharfaidh tú breithiúnas orthu? Inis imeachtaí gránna a n-aithreacha dóibh,k#OJ«A mhic an duine, labhair le sinsir Iosrael agus abair leo: Seo mar a deir an Tiarna Dia: 'An chun dul i gcomhairle liom a tháinig sibh?' Dar mo bheo an Tiarna Dia a labhraíonn ní ligfidh mé daoibh dul i gcomhairle liom.,"SJTháinig briathar an Tiarna chugam:3! aJSa seachtú bliain, ar an deichiú lá den chúigiú mí, tháinig dream de shinsir Iosrael chun dul i gcomhairle leis an Tiarna agus shuigh síos os mo chomhair.b =JChuaigh tine amach ón tamhan,a dhóigh idir ghéaga agus thoradh;tá deireadh leis an gcraobh láidir,deireadh leis an tslat ríoga.' » Is tuireamh é sin agus glactar leis amhlaidh.RJ Tá sí athchurtha anois san fhásach,in ithir thirim thartmhar.@yJ Ach réabadh as a fréamh í,teilgeadh ar lár í le fearg;seargadh a toradh ag an ngaoth anoir,chríon an ghéag láidir,dhóigh an tine í go léir.NJ D' fhás an ghéag ba láidreina slat ríoga;d' fhás sí go han-ardos cionn na dtiúchraobhacha.Ba shofheicthe í ar a hairdeagus ar mhothall a duilliúir.[/J Bhí do mháthair amhail fíniúina cuireadh i gcóngar an uisce.I J Ghabh siad i gcarcair é le crúcaíagus rug leo é go rí na Bablóine;chuir siad i mbraighdeanas éionas nach gcluinfí a ghlór arísar shléibhte Iosrael.'+JGhluais na ciníocha ansin ina choinneó na cúigí máguaird;leathnaigh siad a n-eangach thairis;gabhadh ina bpoll é.JScrios sé a gcaisleáinagus bhánaigh a gcathracha;scanraigh an tír agus a raibh intiag callán a bhúiríola."=JChuaigh sé ar a sheilg i measc na leon,d' fhás ina leon óg,d' fhoghlaim sé breith ar an gcreachagus thosaigh ag alpadh fear.+OJNuair a chonaic [an mháthair] í féin cloíteagus ábhar a dóchais caillte,ghlac sí coileán eile dá cuidagus thóg ina leon óg é.JThóg na ciníocha an gháir ina choinne,gabhadh ina bpoll é;agus thug siad le crucaígo tír na hÉigipte é.JThóg sí coileán acu agus d' fhás sé ina leon óg;d' fhoghlaim sé breith ar an gcreach,agus thosaigh ag alpadh fear.+JAbraigí:' Cad ba mháthair duit?Leon baineann i measc leon.Ina luí idir na leoin ógad' oil sí na coileáin.L J«Ach sibhse, tógaigí tuireamh ar son phrionsaí Iosrael.yJ Ní bhainimse sult as bás aon duine an Tiarna Dia a labhraíonn. Ar an ábhar sin guím aithrí daoibh agus beatha.»1[JTeilgigí uaibh na peacaí uile a rinne sibh orm; agus cothaígí ionaibh féin croí nua agus spiorad nua. Cad chuige gur toil libh bás a fháil, a mhuintir Iosrael?xiJDá bhrí sin, tabharfaidh mé breithiúnas ort, a mhuintir Iosrael; ar gach duine de réir a ghníomhartha an Tiarna Dia a labhraíonn. Déanaigí aithrí agus tréigigí bhur bpeacaí go léir; seachnaígí gach ócáid scannail agaibh.2]JAch deir muintir Iosrael: 'Ní cóir iad gníomhartha an Tiarna.' A mhuintir Iosrael, nach cóir iad mo ghníomhartha? Nach iad bhur ngníomhartha féin atá míchóir?yJDe bhrí gur mhachnaigh sé agus gur thréig sé a pheacaí go léir mairfidh sé go deimhin; ní bhfaighidh sé bás.  JArís, má thréigeann an drochdhuine a pheacaí agus déanamh mar is ceart agus mar is cóir, tabharfaidh sé a bheatha slán. JMá thréigeann an fíréan a fhíréantacht agus peacú, éagfaidh sé dá bharr; éagfaidh sé de bharr an oilc atá déanta aige.; oJ«Ach deir sibhse: 'Ní cóir iad gníomhartha an Tiarna.' Éistigí liom, a mhuintir Iosrael; nach cóir iad mo ghníomhartha? Nach iad bhur ngníomhartha féin atá míchóir?# ?JAch má thréigeann an fíréan a fhíréantacht, agus olc a dhéanamh, agus imeachtaí gránna an drochdhuine a bheith ar siúl aige, an mairfidh sé? Ní bheidh aon trácht ar an bhfíréantacht a chleacht sé; de bhrí gur fheall sé agus gur pheacaigh sé, gheobhaidh sé bás. #JAn mbainim sult as bás an drochdhuine? an Tiarna Dia a labhraíonn. Nach é mo mhian go dtréigfeadh sé a bhealaí agus go mairfeadh sé?}sJNa peacaí go léir a rinne sé ní labhrófar leis arís orthu; as an bhfíréantacht a chleacht sé mairfidh sé.QJ«Ach má thréigeann an drochdhuine na peacaí go léir a rinne sé, má chomhlíonann sé mo dheasghnátha uile agus géilleadh don dlí agus don cheart, mairfidh sé go deimhin; ní éagfaidh sé.lQJAn duine a pheacaíonn, éagfaidh sé. Ní bheidh an mac freagrach i bpeacaí an athar ná an t-athair i bpeacaí an mhic; gheobhaidh an fíréan creidiúint as a fhíréantacht féin amháin agus an drochdhuine as a urchóid.LJ«Deir sibh: 'Cad chuige nach n-iompraíonn an mac peacaí an athar?' Má ghéilleann an mac don dlí agus don cheart agus mo dheasghnátha a chomhlíonadh go cúramach, mairfidh sé gan amhras.*MJAch de bhrí gur imir an t-athair éagóir, gur chreach sé a dheartháir agus nach ndearna gar riamh i measc a mhuintire, éagfaidh sé cinnte de bharr a oilc.r]Ja staonann ón olc, nach dtugann uaidh ar úsaireacht agus nach nglacann brabús, a chomhlíonann mo dheasghnátha agus a shiúlann de réir mo reachtanna; ní éagfaidh seisean de bharr peacaí a athar, ach mairfidh sé go deimhin.Jnach n-imríonn éagóir ar aon duine, nach n-éilíonn geall, nach ngoideann; ach a thugann arán don ocrach agus éadaí don nocht,Jnach n-itheann ar na sléibhte, nach dtógann a shúile chun íola mhuintir Iosrael, nach dtruaillíonn bean a chomharsan, J«Ach má ghineann an fear seo mac a fheiceann na peacaí a rinne a athair, a ghabhann eagla agus nach ndéanann beart dá réir,[/J a thugann uaidh ar úsaireacht agus a ghlacann brabús; an mairfidh seisean? Go deimhin, ní mhairfidh. Tar éis dó na coireanna gránna seo a dhéanamh éagfaidh sé cinnte agus beidh a chuid fola air féin.=~sJ a imríonn éagóir ar an mbochtán agus ar an ainniseoir, a ghoideann, nach dtugann geall ar ais, a thógann a shúile chun na n-íol, a mbíonn imeachtaí gránna ar siúl aige,r}]J nach ndéanann aon dualgas díobh seo, ach a itheann ar na sléibhte, a thruaillíonn bean a chomharsan,=|uJ «Ach má ghineann sé bithiúnach fuilteach de mhacD{J siúlann sé de réir mo reachtanna agus comhlíonann mo dheasghnátha go cúramach. Tá a leithéid fíréanta dáiríre agus mairfidh sé go deimhin. Is é an Tiarna Dia a labhraíonn.z!JNí thugann sé uaidh ar úsaireacht, ní ghlacann sé brabús, staonann sé ón olc, tugann sé breithiúnas cóir idir duine agus duine;+yOJNí imríonn sé éagóir ar aon duine, ach tugann sé a gheall ar ais dá fhéichiúnaí; ní ghoideann sé, ach tugann arán don ocrach agus éadaí don nocht.@xyJní itheann sé ar na sléibhte, ní thógann sé a shúile chun íola mhuintir Iosrael, ní thruaillíonn sé bean a chomharsan, ní théann i ndáil mhná le linn a fola míosúla.;wqJ«Géilleann an fíréan don dlí agus don cheart,~vuJFéach, is liomsa an uile bheo, is liom anam an athar agus anam an mhic. An duine a pheacaíonn, eisean a éagfaidh.|uqJ«Dar mo bheo an Tiarna Dia a labhraíonn ní bheidh an seanfhocal seo sa chaint a thuilleadh eadraibh in Iosrael.-tSJ«Cad chuige a n-aithriseann sibh an seanfhocal seo faoi thír Iosrael:D' ith a n-aithreacha caora searbha;agus tá déistin ar fhiacla na clainne?9s oJTháinig briathar an Tiarna chugam arís:.rUJAgus tuigfidh gach crann sa pháircgur mise, an Tiarna,a leagann an crann ard,agus a thógann an ceann íseal,a sheargann an crann glasagus a bhláthaíonn an ceann críon.Mise, an Tiarna; a labhairagus déanfaidh mé beart dá réir.»uqcJar bharr shliabh Iosrael a chuirfidh mé é.Ginfidh sé géaga agus béarfaidh toradh,agus beidh ina chéadras breá.Cónóidh gach sórt éin faoi,lonnóidh gach dúil sciathánach faoi scáth a ghéag.4paJSeo mar a deir an Tiarna Dia:Ó bharr an chéadrais,ón ngéag is airde degearrfaidh mé maothánagus cuirfidh é ar shliabh ard beannach;oJTitfidh togha a shlua leis an gclaíomh agus scaipfear an t-iarmhar le gach gaoth; agus aithneoidh tú gur mise, an Tiarna, a labhair.Tn!JLeathfaidh mé m' eangach thairis agus rachaidh sé i bhfostú i mo mhogaill; tabharfaidh mé liom chuig an Bhablóin é agus gearrfaidh mé pionós air ansin mar gheall ar an bhfeall a d' imir sé orm.m5J«Uime sin, seo mar a deir an Tiarna Dia: Dar mo bheo, mo mhionn a mhaslaigh sé agus mo chonradh a bhris sé, cúiteoidh mé iad ar a cheann féin.l)JDe bhrí gur mhaslaigh sé an mionn agus gur bhris an conradh a raibh sé fós faoi cheangal aige; dá bhrí sin uile, ní rachaidh sé slán.PkJNí dhéanfaidh Forann tarrtháil air sa chogadh lena shlua neartmhar agus a mhórchuideachta, ainneoin na mótaí cré agus na mballaí léigir a thógfaí, agus an méid a mharófaí, sa tógáil.[j/JDar mo bheo an Tiarna Dia a labhraíonn dar mo fhocal, gheobhaidh sé bás in áit chónaithe an rí a bhfuair sé an choróin uaidh, is é sin, sa Bhablóin. Óir mhaslaigh sé a mhionn agus bhris a chonradh.iJAch d' éirigh [an prionsa] amach agus chuir teachtaí chun na hÉigipte, ionas go dtabharfaidís capaill agus slua fear dó. An n-éireoidh leis? An rachaidh a leithéid seo d' fhear slán? An bhfuil sé i ndán d' fhear briste an chonartha dul slán?hwJionas go mbeadh an ríocht uiríseal gan éirí in airde agus go bhfanfadh sí dílis don chonradh agus go mairfeadh.g J Ghlac sé fear de shíol na rí agus rinne conradh leis, á chur faoi bhrí na mionn. Ghabh sé cheana féin taoisigh na tírerf]J «Abair leis an dream ceannairceach sin: 'Nach dtuigeann sibh cad is ciall leis na nithe seo?' Inis dóibh: Féach, tháinig rí na Bablóine go Iarúsailéim; ghabh sé an rí agus na prionsaí agus thug leis iad chun na Bablóine.2e_J Tháinig briathar an Tiarna chugam ansin:9dkJ Tá sí curtha ansin; an mbeidh an rath uirthi?Nach seargfaidh sínuair a shéideann an ghaoth anoir uirthi?Nach bhfeofaidh sí san ithir inar fhás?»QcJ Abair: Seo mar a deir an Tiarna Dia:An mbeidh an rath uirthi seo?Nach mbrisfidh an t-iolar na fréamhachaagus na torthaí a ropadh leis,ionas go bhfeofaidh an duilliúr úrnuair a phéacfaidh sé?Ní bheidh gá le neart ná le slualena tarraingt aníos ó na fréamhacha.CbJBa in ithir thorthúili gcóngar uiscí líonmharaa cuireadh an fhíniúin,chun géaga a fhás, chun torthaí a bhreith,agus aibiú mar fhíniúin uasal. a JBhí iolar mór [eile] ann,mórsciathánach, dlúthchlúmhach.Féach, chlaon an fhíniúina fréamhacha ina threo,agus scaoil a géaga ina threo,amach ón gceapach inar síoladh í,ionas go n-uisceodh sé í. I~~K}}/||{{z3y7x:w9vvuhtssrrLqppBoonNm{ml:kk5jjihhHggIfeeTdqcc1bb+a]a`C_;^^f]\\\9[%ZYYAXX#<beidh scanradh ar an Aetóipnuair a thitfidh na mairbh san Éigipt,nuair a bhéarfar ar shiúl a maoinagus go réabfar a bunsraith.X+JÓir tá an lá ar láimh,tá lá an Tiarna ar láimh;lá dorcha, scamallach a bheidh ann,deireadh ré do na ciníocha.nWUJ«A mhic an duine, tairngir agus abair: Seo mar a deir an Tiarna Dia:Caoin:' Mairg don lá!'3V cJTháinig briathar an Tiarna chugam:3U_J«An lá sin tabharfaidh mé ar adharc eascairt as muintir Iosrael agus ligfidh mé duit do bhéal a oscailt chun labhairt leo. Tuigfidh siad ansin gur mise an Tiarna.» TJTá mé ag tabhairt tír na hÉigipte dó mar luach a shaothair de bhrí gur oibrigh sé ar mo shonsa an Tiarna Dia a labhraíonn._S7JDá bhrí sin, seo mar a deir an Tiarna Dia: Féach, tabharfaidh mé tír na hÉigipte do Nabúcadnazar, rí na Bablóine; tabharfaidh sé leis a maoin go léir idir éadáil agus chreach mar thuarastal dá shlua.2R]J«A mhic an duine, thug Nabúcadnazar, rí na Bablóine, ar a shlua saothar mór a dhéanamh in aghaidh na Tuíre. Rinneadh maol gach ceann agus lomadh craiceann gach gualainne; ach ina ainneoin sin ní bhfuair sé féin ná a shlua aon bhuntáiste ón Tuír ar son an tsaothair seo ina haghaidh.tQaJSa seachtú bliain is fiche, ar an gcéad lá den chéad mhí, tháinig briathar an Tiarna chugam:TP!JNí hé amháin nach mbeidh sí ina crann taca ag muintir Iosrael ach cuirfidh sí a peacaí i gcuimhne do Iosrael nuair a iarrfaidh Iosrael cuidiú uirthi. Tuigfidh siad ansin gur mise an Tiarna Dia.»BO}JBeidh sí ar an ríocht is uirísle dá mbeidh ann agus ní bheidh smacht aici níos mó ar na ciníocha eile. Laghdóidh mé í ionas nach mbeidh sí arís i gceannas ar na ciníocha.!N;JTabharfaidh mé braighdeanaigh na hÉigipte ar ais agus socróidh mé iad i dtír Phatros, tír a ndúchais, áit a ndéanfaidh siad ríocht uiríseal.MJ Seo mar a deir an Tiarna Dia: i gcionn daichead bliain cruinneoidh mé na hÉigiptigh ó na ciníocha a raibh siad scaipthe ina measc. LJ Fágfaidh mé tír na hÉigipte ina fásach i measc tíortha fásaigh agus a cathracha scriosta i measc cathracha scriosta eile go ceann daichead bliain. Scaipfidh mé na hÉigiptigh i measc na gciníocha, agus cuirfidh mé an ruaig orthu ar fud na dtíortha.KJ Ní rachaidh cos duine tríd, ní mó a rachaidh crúb beithígh tríd; fágfar é gan cónaí ann go ceann daichead bliain./JWJ dá bhrí sin tá mise i do choinne agus i gcoinne do shruthán. Fágfaidh mé an Éigipt ina fásach lom folamh ó Mhigdeol go Saené, fad le teorainn na hAetóipe.I!J Fágfar an Éigipt ina fásach lom agus tuigfear ansin gur mise an Tiarna. De bhrí go ndúirt sé: 'Is liomsa an Níl, mise a rinne í' ;H/J«Ar an ábhar sin, seo mar a deir an Tiarna Dia: Féach, tabharfaidh mé an claíomh anuas ort agus coscróidh mé idir dhuine agus bheithíoch.FGJNuair a rug siad greim ortbhris tú ina lámha,agus réab a nguaillí uile;nuair a lig siad taca leatbhris tú arísagus chuir a leasracha ar crith.F#Jionas go dtuigfidh muintir uile na hÉigiptegur mise an Tiarna.Óir bhí tusa mar bhata giolcaíag muintir Iosrael./EWJCaithfidh mé amach san fhásach thú,tú féin agus éisc uile do shruthán;titfidh tú ar mhachaire lom,gan do chruinniú le chéilená do chur sa talamh.Tabharfaidh mé mar bhia thúdo bheithígh an mhachaireagus d' éanlaith an aeir,sD_JCuirfidh mé duáin trí do ghiallaagus tabharfaidh ar éisc do shruthándul i bhfostú i do lanna.Tabharfaidh mé aníos thú as do shrutháinagus éisc uile do shrutháni bhfostú i do lanna.C#JLabhair agus abair: Seo mar a deir an Tiarna Dia:Féach, tá mise i d' aghaidh,a Fhorainn, a rí na hÉigipte,a chrogaill mhóir,ag únfairt i lár srutháin na Níle,a deir: 'Is liomsa féin an Níl,mise a rinne [í].'BJ«A mhic an duine, iompaigh i dtreo Fhorainn, rí na hÉigipte, agus tairngir ina éadan agus in éadan na hÉigipte uile.oA YJSa deichiú bliain, ar an dara lá déag den deichiú mí, tháinig briathar an Tiarna chugam:@JCuirfidh siad fúthu ann le muinín, tógfaidh siad tithe cónaithe, cuirfidh síos fíonghoirt; cuirfidh siad fúthu ann le muinín. Nuair a ghearrfaidh mé breithiúnas ar na comharsana tarcaisneacha uile, tuigfidh siad gur mise an Tiarna, a nDia.»!?;J«Seo mar a deir an Tiarna Dia: Nuair a bhaileoidh mé muintir Iosrael as na ciníocha ina bhfuil siad scaipthe, is mar seo a thaispeánfaidh mé mo naofacht ina measc os comhar na gciníocha. Cuirfidh siad fúthu ina dtír féin, an tír a thug mé do Iacób, mo sheirbhíseach.E>JNí bheidh na comharsana tarcaisneacha arísmar dhris a scríobann,nó mar dhealg a stróiceann muintir Iosrael.Tuigfidh siad ansin gur mise an Tiarna Dia.S=JCuirfidh mé plá intiagus fuil ag rith ar na sráideanna.Titfidh na mairbh inti leis an gclaíomhina timpeall ar gach taobh,agus tuigfidh siad ansin gur mise an Tiarna.(<IJAbair: Seo mar a deir an Tiarna Dia:Féach! tá mise i do choinne, a Shíodón;foilseoidh mé mo ghlóir tríotsa,agus tuigfidh siad gur mise an Tiarnanuair a ghearrfaidh mé breithiúnais uirthi,agus nuair a thaispeánfaidh mé mo naofacht inti.T;!J«A mhic an duine, iompaigh i dtreo Shíodóine agus tairngir ina héadan.4:cJTháinig briathar an Tiarna chugam:9/JIs uafás thúag do lucht aitheantais uile;is tubaisteach an chríoch a d' imigh ort;ní bheidh tú ann arís choíche.»v8eJLe hiomad do pheacaíagus caimiléireacht do ghnóthaí,thruailligh tú do shanctóirí;bhain mé tine asat le do dhó,rinne mé luaithreach díot ar an talamhos comhair gach duine a chonaic thú.w7gJD' éirigh do chroí teann as do scéimh,thruailligh tú do ghaoismar gheall ar do niamhracht.Theilg mé síos go talamh thú,nocht mé thú os comhair rítheionas go mbainfidís lán na súl asat.u6cJBa é do thrádáil ghnóthacha líon le foréigean agus le peaca thú.Chaith mé síos thúmar rud truaillithe ó shliabh Dé;theilg an ceiribín coimhdeachta amach thúas lár na n-aibhleog te.t5aJBhí d' iompar gan lochtón lá ar cruthaíodh thúgo dtí gur tháinig an t-olc fad leat.'4GJChuir mé thú i gcuideachtaceiribín ungtha choimhdeachta;bhí tú ar shliabh naofa Dé,shiúil tú i measc na n-aibhleog dearg-the.Q3J bhí tú in Éidin, i ngairdín Dé.Bhí gach sort seoide i ndéantús do chloca,sard, tópas, diamant,criosailít, beiril, oinisc,saifír, carmhogal, smaragaid;ba as ór a rinneadh do thiompáinagus do phíbeanna.Gléasadh an t-iomlánan lá ar cruthaíodh thú.I2 J «A mhic an duine, caoin rí na Tuíre agus abair leis: Seo mar a deir an Tiarna Dia:Rug tú craobh na foirfeachta leatle feabhas do ghaoise,agus le maise do scéimhe;21_J Tháinig briathar an Tiarna chugam arís:0J Éagfaidh tú le láimh an choimhthíghamhail duine gan timpeallghearradh.Mise a dúirt an Tiarna Dia a labhraíonn.»%/CJ An ndéarfaidh tú fós: 'Is dia mé,' i láthair lucht do mharfa?Ní hea, is duine thú agus ní dia,agus tú i lámha marfóirí!x.iJTeilgfidh siad síos thú go Seól,agus gheobhaidh tú anbhási gceartlár na farraige móire.Z--JFéach, tabharfaidh mé coimhthígh anuas ort,an náisiún is barbartha ar na náisiúin;tarraingeoidh siad an claíomhin aghaidh scéimh d' eagna,truailleoidh siad do ghlóir.a,;JUime sin, seo mar a deir an Tiarna Dia:Measann tú bheith ar aon chéim le Dia.|+qJMhéadaigh tú do stórle do chríonnacht i gcúrsaí gnó;bhorr do chroí de thairbhe do mhaoine.*{JLe gaois agus le tuiscintghnóthaigh tú saibhreas;chruinnigh tú ór agus airgeadi do chistí.H) JIs eagnaí thú ná Dainéil;níl aon rún ceilte ort.()J«A mhic an duine, abair le prionsa na Tuíre: Seo mar a deir an Tiarna Dia:Dúirt tú le teann mórchúise:Is dia mé,suím in ionad Dé i lár na farraige.Cé gur duine thú agus nach dia,measann tú bheith ar aon chéim le Dia.3' cJTháinig briathar an Tiarna chugam:&5J$Tá aos trádála na gciníochaag fonóid fút;tháinig deireadh tubaisteach leatagus ní bheidh tú ann arís choíche.' »% J#Scanraigh an chinniúint muintir na n-insí;tá uafás ar na ríthe iontuagus cuma bhuartha ar a ngnúiseanna.!$;J"Tá tú scriosta anois ag na huiscí,i ndoimhneacht na farraige móire;tá do lasta agus d' fhoireann báitemar aon leat féin.##?J!Nuair a tháinig do lastaí i dtírchothaigh tú a lán daoine;shaibhrigh tú ríthe an domhainle méid do mhaoine is d' earraí.;"oJ Tógfaidh siad olagón agus lógóireacht os do chionn,agus iad ag caoineadh ar do shon:Cé riamh a scriosadhmar a scriosadh an Tuír i lár na farraige?#!?JBearrfaidh siad a gcinn ar do shon,crioslóidh iad féin le sacéadach,caoinfidh siad ar do shonle doilíos croí go géar goirt. 3JTógfaidh siad olagón ar do shon,ag caoineadh go géar goirt.Caithfidh siad deannach ar a gcinn,ag únfairt i luaithreach.  JTiocfaidh na rámhaithe anuas dá longa;na mairnéalaigh agus lucht farraige uile,fanfaidh siad ar an gcladach.nUJNuair a sheolfaidhscread na mairnéalach ina gcluasa,crithfidh muintir na gcóstaí.'GJDo shaibhreas, d' earraí, do lasta,d' fhoireann, do mhairnéalaigh,do chalcairí, do cheannaithe,do fhir chogaidh atá ar bord,agus do chomhluadar uile;rachaidh siad uile go tóin poilli gceartlár na farraigelá do longbhriste.JRámhaigh do rámhaithe thúamach ar an bhfarraige mhór.Bhris an ghaoth anoir thúi gceartlár na farraige. JTháinig longa Thairsís trasna na farraige chun do mhargaidh.Bhí lasta mór lomlán orti gceartlár na farraige.5JThrádáil siad leat in éadaí luachmhara, i gclócaí corcra ar a raibh obair bhróidnéirithe, i mbrait ildathacha agus i gcorda casta téagrach.\1JThrádáil Hárán, Canae, Éidin, ceannaithe Sheabá, Aisiúr agus Chilmead leat.JThrádáil ceannaithe Sheabá agus Rámá leat, ag malartú leat ar d' earraí togha na n-uile spíosraí, clocha luachmhara agus ór.kOJBhí an Aráib agus prionsaí uile Chéadar ag trádáil leat in uain, i reithí agus i ngabhair.=uJBhí Déadán ag trádáil leat i gcídeoga capaill.iKJThug Dán agus Iáván, ó Úzál amach, iarann buailte, caisia agus calmas duit ar d' earraí.JBhí an Damaisc ina ceannaí agat mar gheall ar fhlúirse d' earraí agus méid do shaibhris, fíon Heilbeon agus olann bhán ó Záchar.#JBhí trádáil ag Iúdá agus ag tír Iosrael leat fosta; dhíolaidís ar do mhargadh cruithneacht Mhinnít, [céir], mil, ola agus balsam.;oJBhí trádáil ag Eadóm leat mar gheall ar iomad d' earraí; dhíolaidís ar do mhargadh carmhogail, corcra, obair bhróidnéirithe, línéadach mín, coiréal agus rúibíní.JBhí fir Dhéadán ina gceannaithe agat; bhí margaí mórán oileán faoi do réir; d' íoc siad thú le starrtha eabhair is éabainn.jMJMhalartaíodh muintir Bhéit Tógarmá capaill, capaill chogaidh agus miúileanna ar d' earraí.xiJ Bhí Iáván, Túbal agus Meisic ag trádáil leat; mhalartaídís daoine agus soithigh phráis ar d' earraí. J Bhí Tairsís ag trádáil leat mar gheall ar mhéid do shaibhris. Malartaíodh airgead, iarann, stán agus luaidhe ar d' earraí.2 ]J Bhí fir Arvad le do shlua ar do bhallaí máguaird agus fir Ghamád i do thúir. Chrochaidís a sciath ar do bhallaí máguaird; thug siad do scéimh chun foirfeachta. %J «Bhí fir na Peirse, Lúd agus Pút, ar do shlua gaiscíoch; chrochaidís an sciath agus an ceannbheart ionat; chuiridís le do dhea-chlú.T !J Bhí sinsir Ghabal,agus a fir dheaslámhacha ionat,ag calcadh do shiúntaí.Bhíodh loingeas na farraige uileagus a bhfoirne mairnéalachar cuairt trádála agat. JBa de mhuintir Shíodóine agus Arvaddo rámhaithe;bhí do shaoithe ar bord, a Thuír,mar lucht stiúrtha.= sJBa línéadach mín ón Éigipt,ar a raibh obair bhróidnéirithe,do sheol agus do mheirge ar aon.Ba ghorm corcra do scáthbhrató insí Eilíseá.-SJAs daracha Bháiseána rinne siad do rámhaí.Chuir siad do bhord le chéilele péine as Insí na Mara,agus é maisithe le heabhar.#JRinne siad do chláir uileas crainn ghiúise Shainír.Thug siad céadras ón Liobáina dhéanfadh crann seoil duit.`9JShín do theorainn amach go farraige;thug na saoir do sciamh chun foirfeachta.eCJAbair leis an Tuír, an chathair atá suite ar bhruach na farraige agus a dhéanann gnó leis an bpobal ar a lán insí: Seo mar a deir an Tiarna:A Thuír, dúirt tusa:' Tá mé thar a bheith sciamhach.'+QJ«A mhic an duine, caoin an Tuír.3 cJTháinig briathar an Tiarna chugam:/WJDéanfaidh mé uafás díot; ní mhairfidh tú níos mó. Cé go mbeifear ar do lorg ní bheidh teacht ag aon duine ort choíche arís an Tiarna Dia a labhraíonn.»"=Jansin teilgfidh mé síos thú leis an dream a théann síos go Seól, mar a bhfuil muintir an tseansaoil, agus suífidh mé thú thíos in íochtar an domhain in uaigneas síoraí leis an dream a théann síos go Seól, ionas nach mbeidh áit agat choíche arís i dtír na mbeo.~uJ«Seo mar a deir an Tiarna Dia: Nuair a scriosfaidh mé thú mar chathair agus tú a fhágáil amhail cathracha gan lucht cónaithe iontu, nuair a thabharfaidh mé an t-aigéan aníos os do chionn agus nuair a chlúdóidh na huiscí móra thú;{oJAnois critheann na hinsílá do thurnaimh;is cúis imní d' imeachtag insí na farraige.'~7JTógfaidh siad olagón ar do shon agus déarfaidh leat:' Níl rian díot fágtha ar na farraigí,a chathair iomráiteach,a bhí láidir tráth ar an bhfarraige,tú féin agus d' áitritheoiría raibh an tír mhór uile scanraithe agaibh.!};JAnsin tiocfaidh prionsaí uile na farraige anuas óna ríchathaoireacha, bainfidh sibh díobh a gclócaí, cuirfidh uathu a n-éide bhróidnéirithe. Gléasfaidh siad iad féin agus scanradh orthu; suífidh siad ar an talamh ag crith gan stad, agus uafás orthu mar gheall ortsa.&|EJ«Seo mar a deir an Tiarna Dia leis an Tuír: Nach rachaidh na hinsí ar crith le tormán do thitime, le cneadach na ndaoine gonta, agus leis an ár istigh?!{;JFágfaidh mé thú i do charraig nocht, i d' ionad triomaithe eangacha; ní thógfar arís thú. Mise, an Tiarna, a dúirt an Tiarna Dia a labhraíonn.ozWJ Tabharfaidh mé ar do cheol agus ar d' amhráin cosc; ní chloisfear fuaim do chláirseach níos mó.Xy)J Déanfar creach de do shaibhreas agus éadáil de d' earraí; réabfar do bhallaí agus scriosfar do thithe breátha, teilgfear do chlocha, do chláir adhmaid agus fiú do bhruscar cré, i lár na farraige.$xAJ Satlóidh crúba a chuid capall ar do shráideanna uile, maróidh sé do mhuintir leis an gclaíomh, agus teilgfidh do cholúin ollmhóra síos go talamh.~wuJ Beidh a oiread capall aige go gclúdóidh an deannach thú; beidh do bhallaí ar crith agat le tormán an mharcshlua, na rothaí agus na gcarbad, agus é ag teacht isteach an geata amhail fear a thagann isteach i gcathair a cuireadh faoi chois.cv?J Réabfaidh sé do bhallaí lena reithe cogaidh, leagfaidh sé do thúir lena oird mhóra.Hu JMaróidh sé d' iníonacha leis an gclaíomh ar tír mhór; déanfaidh sé balla léigir i do choinne, tógfaidh sé móta cré i do choinne agus caithfidh suas sciath chosanta i do choinne.PtJ«Seo mar a deir an Tiarna Dia: Féach, seolfaidh mé Nabúcadnazar, rí na Bablóine, rí na ríthe, aduaidh i gcoinne na Tuíre, le capaill agus carbaid agus marcshlua le comhthionól mór daoine.rs]JA hiníonacha ar tír mhór titfidh siad leis an gclaíomh, agus tuigfidh siad ansin gur mise an Tiarna.r-JBeidh sí mar ionad triomaithe eangacha i lár na farraige. Óir mise a dúirt an Tiarna Dia a labhraíonn beidh sí ina creach ag na ciníocha.q#JRéabfaidh siad ballaí na Tuíre, brisfidh siad anuas na túir inti; scríobfaidh mé an chré uaithi agus fágfaidh ina carraig nocht í.CpJdá bhrí sin, seo mar a deir an Tiarna Dia: Féach, a Thuír, tá mise i do choinne. Tabharfaidh mé ar mhórán ciníocha éirí i do choinne nuair a choipeann an fharraige na tonnta.QoJ«A mhic an duine, de bhrí go ndúirt an Tuír go fonóideach i gcoinne Iarúsailéim: 'Tá geata na gciníocha briste, tá sé ar oscailt romham, beidh mo sháith agamsa anois ó tá sé scriosta,'gn IJSan aonú bliain déag, ar an gcéad lá den mhí, tháinig briathar an Tiarna chugam:)mKJImreoidh mé díoltas mór orthu agus tabharfaidh mé drochíde fhíochmhar orthu. Nuair a leagfaidh mé mo dhíoltas orthu tuigfidh siad gur mise an Tiarna.»ClJdá bhrí sin, seo mar a deir an Tiarna Dia: Sínfidh mé mo lámh amach in éadan na bhFilistíneach, coscróidh mé na Ceiréitigh, agus scriosfaidh an chuid eile de lucht an chósta.,kQJ«Seo mar a deir an Tiarna Dia: De bhrí gur imir na Filistínigh díoltas, díoltas mailíseach, agus gur thug siad faoi scriosadh le naimhdeas gan stad;Jj JImreoidh mé díoltas ar Eadóm le cuidiú mo phobail, Iosrael. Caithfidh siad le hEadóm de réir mo chuthach feirge agus aithneoidh cách gurb é mo dhíoltas é an Tiarna Dia a labhraíonn.diAJ dá bhrí sin, seo mar a deir an Tiarna Dia: Sínfidh mé mo lámh amach in éadan Eadóm agus coscróidh mé idir dhuine agus bheithíoch. Bánóidh mé an tír; titfidh fir leis an gclaíomh ó Théamán go Déadán. hJ «Seo mar a deir an Tiarna Dia: De bhrí gur imir Eadóm díoltas ar mhuintir Iúdá agus gur pheacaigh go trom lena linn;\g1J Sin mar a chuirfidh mé pionós ar Mhóáb agus tuigfidh cách gur mise an Tiarna."f=J Tabharfaidh mé suas í do mhuintir an oirthir, naimhde na nAmónach. Tabharfaidh mé suas í ionas go n-imeoidh na hAmónaigh as cuimhne na gciníocha.:emJ dá bhrí sin, gearrfaidh mé trí theorainn chnocach Mhóáb agus scriosfaidh mé na cathracha sa dúiche, ábhar mórtais na tíre, Béit Isimiot, Bál Meón agus Ciriataím.d'J«Seo mar a deir an Tiarna Dia: De bhrí go ndúirt Móáb agus Saeír, féach, tá muintir Iúdá ar aon dul leis na ciníocha eile;|cqJsínfidh mé mo lámh in bhur n-éadan dá bharr. Tabharfaidh mé suas thú mar chreach do na ciníocha; réabfaidh mé as a chéile thú mar náisiún; scriosfaidh mé thú mar thír, millfidh mé thú. Tuigfidh tú ansin gur mise an Tiarna.bJ«Seo mar a deir an Tiarna Dia: De bhrí go raibh tú ag bualadh bos agus ag rince le háthas agus an t-olc istigh agat do thír Iosrael,aJDéanfaidh mé páirc innilte do na camaill as Rábá agus banrach do chaoirigh as bailte Amón. Tuigfidh sibh ansin gur mise an Tiarna.``9Jdá bhrí sin uile, tabharfaidh mé suas thú mar ghabháltas do mhuintir an oirthir. Suífidh siad campa istigh i do lár agus cuirfidh siad fúthu ansin; íosfaidh siad do thorthaí agus ólfaidh siad do bhainne.o_WJAbair leis na hAmónaigh: Éistigí le briathar an Tiarna Dia. Seo mar a deir an Tiarna: De bhrí go ndúirt tú: 'Há! Há!' ag baint sult as truailliú mo shanctóra, as bánú thír Iosrael agus as deoraíocht mhuintir Iúdá;V^%J«A mhic an duine, iompaigh i dtreo na nAmónach agus tairngir ina n-éadan.*] QJIn Éadan na nAmónachW\'JAn lá sin osclóidh do bhéal chun labhairt leis an bhfear ar a theitheadh; labhróidh tú agus ní bheidh tú balbh a thuilleadh. Beidh tú i do chomhartha dóibh agus tuigfidh siad gur mise an Tiarna.»M[Jan lá sin tiocfaidh fear ar a theitheadh ag insint an scéil duit./ZWJ«Agus, a mhic an duine, an lá a mbainfidh mé a mic agus a n-iníonacha díobh, gurb iad a neart, a ngairdeas agus a nglóir iad, mian a súl agus dúil a n-anama;Y+JBeidh Eizicéil ina chomhartha daoibh. Déanaigí de réir mar rinne seisean. Nuair a thitfidh seo amach tuigfidh sibh gur mise an Tiarna Dia.'GXJCaithfidh sibh an turban ar bhur gcinn agus na cuaráin ar bhur gcosa; ní dhéanfaidh sibh gol ná gearán, ach cnaífidh sibh de bharr bhur bpeacaí, mairgneoidh sibh in bhur measc féin.vWeJDéanfaidh sibh mar a rinne mise; ní chlúdóidh sibh bhur mbéal, ní íosfaidh sibh arán na ndobrónach.VJ' Abair le muintir Iosrael: Seo mar a deir an Tiarna Dia: Tá mé ar tí mo shanctóir a thruailliú, togha bhur nirt, mian bhur súl, dúil bhur n-anama. Bhur mic agus bhur n-iníonacha, iadsan a fhágfaidh sibh in bhur ndiaidh, titfidh siad leis an gclaíomh.EUJDúirt mé leo ansin: «Tháinig briathar an Tiarna chugam:rT]JDúirt an pobal liom: «Nach n-inseoidh tú dúinn cad é mar a bhaineann na gnóthaí seo agat linne?»)SKJD' inis mé an scéal sin don phobal ar maidin agus d' éag mo bhean chéile um thráthnóna. Maidin lá arna mhárach chuir mé i gcrích mar a ordaíodh dom.;RoJLig ochón asat os íseal, ná déan cumha ar son na marbh. Ceangail turban do chinn ort agus do chuaráin ar do chosa; ná clúdaigh do bhéal, ná hith arán na ndobrónach.»QJ«A mhic an duine, bainfidh mé mian do shúl uait ar an toirt; ach ná bac a bheith ag mairgneach ná ag caoineadh ná ag sileadh deor.:PoJTháinig briathar an Tiarna chugam fosta:OJMise, an Tiarna, a labhair; fíorófar m' fhocal. Gníomhóidh mé agus ní rachaidh mé siar air; ní dhéanfaidh mé trua ná aithreachas; tabharfaidh mé breithiúnas ort de réir d' imeachtaí agus do ghníomhartha an Tiarna Dia a labhraíonn.»:NmJ Is í do ghraostacht ghránna an mheirg úd. De bhrí gur mhian liomsa tú a ghlanadh agus nár mhian leat féin é, ní ghlanfar arís thú go n-ídeoidh mise mo chuthach ort.WM'J «Ba in aisce a chaith mé mo neart leis: ní dhónn an mheirg throm sa tine.IL J Cuir an pota folamh ansin ar na haibhleogago dtí go mbeidh a phrás te,go loiscfidh an prás ina chaor the,go leáfar an salachar istigh,go ndófar an mheirg.yKkJ Coinnigh an connadh léi, las í,bruith an fheoil go maith, spíosraigh í,dóitear na cnámha.JJ «Dá bhrí sin, seo mar a deir an Tiarna Dia:Is mairg don chathair fhuilteach!Déanfaidh mise craos tine.#I?JChun mo chuthach a ghríosú,chun cúiteamh a bhaint amach,d' fhág mé a fuil ar charraig lomionas nach i bhfolach a bheadh sí.HJÓir tá a fuil ina lár fós.D' fhág sí í ar charraig lom;níor dhoirt ar an talamhlena ceilt faoin deannach.^G5J«Uime sin, seo mar a deir an Tiarna Dia:Is mairg don chathair fhuilteach,don phota meirgeachnach bhfuil a mheirg inghlanta!Taosc é greim ar ghreimgan crainn a chaitheamh."F=JGlac togha an tréada,coinnigh connadh ina mholl fúithi.Tabhair ar an bpota fiuchadh leisionas go mbruithfear na cnámha féin.E-JCuir na spólaí feola isteach,gearrthóga den chéad scoth,an tsliasaid agus an slinneán;líon é le togha na gcnámh.*DMJInis fáthscéal don dream ceannairceach seo agus abair leo: Seo mar a deir an Tiarna Dia:Cuir an pota síos,Cuir síos é agus doirt uisce ann. CJ«A mhic an duine, scríobh síos dáta an lae inniu, inniu féin. Chuir rí na Bablóine Iarúsailéim faoi léigear inniu féin.jB OJSa naoú bliain, ar an deichiú lá den deichiú mí, tháinig briathar an Tiarna chugam.A3J1Cúiteofar bhur ngraostacht libh agus luífidh oraibh ualach na bpeacaí a rinne sibh leis na híola. Tuigfidh sibh ansin gur mise an Tiarna Dia.»@1J0Mar sin a choscfaidh mé graostacht sa tír, ionas go nglacfaidh an uile bhean chuici féin an rabhadh gan déanamh de réir bhur ngraostachta-sa.?J/Clochfaidh an slua iad agus coscróidh leis an gclaíomh iad; maróidh siad a mic agus a n-iníonacha agus dófaidh a dtithe.y>kJ.Deir an Tiarna Dia é seo: «Tabhair slua aníos ina gcoinne agus tabhair suas don uafás agus don chreach iad.=1J-Ach daorfaidh na fíréin iad mar bhanadhaltranaigh agus mar bhanmharfóirí, de bhrí gur banadhaltranaigh iad agus go bhfuil fuil ar a lámha.»<#J,Óir chuaigh siad ina dáil amhail fir i ndáil striapaí. Ba mar seo a chuaigh siad i ndáil Oholá agus Ohoilíbeá, mná na graostachta.g;GJ+Dúirt mé ansin: Nach ndéanann na fir seo adhaltranas anois nuair a mheirdríonn siad léi?P:J*Bhí ragairne an chomhluadair léi le cloisteáil os ard mar gheall ar an daoscar a tugadh isteach ón fhásach; chuir siad braisléid ar chaolta láimhe na mban agus corónacha breátha ar a gcinn.h9IJ)shuigh tú ar leaba shómasach a raibh tábla lena hais ar ar chuir tú mo thúis agus m' ola.N8J(«Níos measa fós, chuir siad fios trí theachtairí ar fhir teacht ó chian agus féach, tháinig siad. Nigh tú thú féin ar a son, dhathaigh tú do shúile, chóirigh tú thú féin le seoda;@7yJ'An uair a mharaigh siad a bpáistí mar íobairtí dá n-íola tháinig siad faoi dhéin mo shanctóra-sa an lá céanna á thruailliú. Sea, sin mar a chruthaigh siad i mo theachsa.w6gJ&Tuilleadh fós a rinne siad orm, thruailligh siad mo shanctóir an lá céanna agus mhill siad mo shabóidí./5WJ%Óir rinne siad adhaltranas, tá fuil ar a lámha, rinne siad adhaltranas lena n-íola. Na páistí a rug siad domsa rinne siad íobairtí dóite dá n-íola díobh.'4GJ$Dúirt an Tiarna liom: «A mhic an duine, an toil leatsa breithiúnas a thabhairt ar Oholá agus ar Ohoilíbeá agus a n-imeachtaí gránna a chur ina leith?)3KJ#Uime sin, seo mar a deir an Tiarna Dia: De bhrí gur dhearmad tú mé agus gur thug tú cúl liom, ní mór duit díol as do ghraostacht agus do striapachas.»+2OJ"ólfaidh tú, diúgfaidh tú é.[Stoithfidh tú do chuid gruaige,]réabfaidh tú do chíocha.«Mise a dúirt an Tiarna Dia a labhraíonn.1J!Líonfar thú le meisce agus le doilíos.Corn an uafáis agus an dóláis,corn do dheirféar, an tSamáir,E0J Seo mar a deir an Tiarna Dia:Ólfaidh tú as corn do dheirféargo domhain agus go fairsing,corn a tharraingíonn fonóid agus magadh ortle flúirse na dí.Z/-JLean tú sampla do dheirféar; dá bharr sin tabharfaidh sé a corn i do láimh. .Ja thug an drochíde seo anuas ort, de bhrí gur mheirdrigh tú leis na ciníocha agus gur thruailligh tú thú féin lena n-íola.U-#JRoinnfidh siad go fuafar leat, sciobfaidh siad toradh do shaothair leo agus fágfaidh thú lom tarnocht. Léireofar do striapachas mínáireach ar an dóigh sin. Do ghraostacht agus do striapachas ar aon,+JÓir, seo mar a deir an Tiarna Dia: Féach, tabharfaidh mé suas thú dóibhsean is gráin leat, dóibh siúd ar thug tú cúl leo le déistin.W+'JMar sin a thabharfaidh mé ort éirí as an ngraostacht agus an striapachas a thug tú leat ó thír na hÉigipte. Ní fhéachfaidh tú le bá i dtreo na nÉigipteach, ní chuimhneoidh tú orthu níos mó.S*JSracfaidh siad do chuid éadaí díot agus sciobfaidh siad do sheoda leo.|)qJDíreoidh mé m' éad ort ionas go roinnfidh siad go han-bhorb leat; bainfidh siad do shrón agus do chluasa díot agus titfidh a mbeidh fágtha leis an gclaíomh. Ropfaidh siad do mhic agus d' iníonacha agus caithfear an fuílleach sa tine.x(iJIonsóidh siad thú [aduaidh] le carbaid, le cóistí agus le slua daoine; cuirfidh siad sciath, lúireach agus clogad i do choinne ó gach taobh. Fágfaidh mé breithiúnas fúthu agus daorfaidh siad thú de réir a mbreithiúnais féin.w'gJna Bablónaigh agus na Caildéigh uile, lucht Phacód, Sheóa agus Chóa agus na hAsaírigh uile ina gcuideachta, iad go léir ina n-ógánaigh tharraingteacha, rialtóirí agus tiarnaí, uaisle agus laochra, gach duine ar mhuin capaill.L&J«Dá bhrí sin, a Ohoilíbeá, seo mar a deir an Tiarna Dia: Féach, gríosóidh mé i d' éadan na leannáin ar thug tú cúl leo go samhnasach; cruinneoidh mé i do choinne iad ó gach taobh,%JBhí tú ag tnúth le graostacht d' óige nuair a rug na hÉigiptigh barróg ar do bhrollach agus nuair a mhuirnigh siad d' ógchíocha.q$[Jagus nuair a shuirigh sí le leannáin a raibh a mbaill mar bhaill asal agus a síol mar shíol capall.#JAch mhéadaigh fós ar a striapachas agus í ag cuimhneamh ar aimsir a hóige nuair a mheirdrigh sí i dtír na hÉigipte,"JMheirdrigh sí agus tharnocht sí os comhair an tsaoil mhóir sa chruth gur thug mé cúl léi go samhnasach mar a thug lena deirfiúr.&!EJTháinig na Bablónaigh chuici go leaba an ghrá agus thruailligh siad í lena ndrúis. Tar éis a truaillithe d' iompaigh sí uathu agus í dúdhóite leo.m SJChomh luath agus chonaic sí iad splancadh í ina ndiaidh agus sheol teachtairí chucu go Caildéa.,QJcriosanna crioslaithe thar a gcoim agus turbain mhaisiúla ar a gcinn, iad uile cinsealach mar uaisle agus pictiúir de Bhablónaigh dar dhúchas dóibh Caildéa.%JAch mhéadaigh sise a striapachas chomh luath agus a chonaic sí fir tarraingthe ar bhallaí, íomhánna na gCaildéach daite le flanndearg eCJ Chonaic mé go raibh sí mígheanmnaí, go raibh siad beirt chomh truaillithe lena chéile. ~|}},|{zyyixxTwvvvvu7tEssr#qqpoo(nummKlXkk0jii gfedccaa%`R__[^~]]G\W[[&ZZY:XXWJVV`UU&T^S QQP*ONMLL"KK$JIIOH!GxFEDCBAA @T??C>>o==<';;:9c8B76654Y3322100/..>,,]+Y*_))!(,'&&B%%$##E"!! 0ug0| K\: '  V ) C G.cY J$Cónóidh sibh sa tír a bhronn mé ar bhur n-aithreacha; beidh sibh in bhur bpobal agam agus beidh mise i mo Dhia agaibh. J$Cuirfidh mé mo spiorad ionaibh agus tabharfaidh oraibh siúl de réir mo reachtanna agus mo dheasghnátha a chomhlíonadh go beacht.- SJ$Tabharfaidh mé croí nua daoibh fosta agus cuirfidh spiorad nua ionaibh; bainfidh mé an croí cloiche as bhur gcorp agus tabharfaidh croí feola daoibh ina áit. J$Croithfidh mé uisce glan oraibh agus beidh sibh glan; scagfaidh mé sibh ó bhur salachar uile agus ó bhur n-íola uile.)KJ$Bainfidh mé amach sibh as na ciníocha agus baileoidh sibh le chéile ó na coigríocha go léir agus tabharfaidh mé sibh abhaile chuig bhur dtír dhúchais.q[J$Naomhóidh mé m' ainm mór a truaillíodh i measc na gciníocha, a thruailligh sibhse ina measc. Agus tuigfidh na ciníocha gur mise an Tiarna an Tiarna Dia a labhraíonn nuair a naomhóidh mé mé féin ionaibh os comhair a súl.a;J$«Dá bhrí sin, abair le muintir Iosrael: Seo mar a deir an Tiarna Dia: Ní dhéanaim seo, a mhuintir Iosrael, ar bhur sonsa, ach ar son m' ainm naofa a thruailligh sibh i measc na gciníocha mar a ndeachaigh sibh.|qJ$Ach bhí mé buartha faoi m' ainm naofa a thruailligh muintir Iosrael i measc na gciníocha mar a ndeachaigh siad.FJ$Agus anois, thruailligh siad m' ainm naofa i measc na gciníocha cibé áit a ndeachaigh siad, ionas go ndeirtear fúthu: 'Sin iad pobal an Tiarna, ach tá siad ar deoraíocht óna thír.'/J$Scaip mé iad i measc na gciníocha agus ruaig mé iad ar fud na dtíortha; ghearr mé breithiúnas orthu mar a thuill a n-iompar agus a mbearta.ucJ$Scaoil mé mo chuthach leo de bharr na fola a dhoirt siad sa tír agus na n-íol lenar thruailligh siad í.?wJ$«A mhic an duine, nuair a chónaigh muintir Iosrael ina dtír féin thruailligh siad í lena ndrochimeachtaí. Bhí a n-iompar i mo láthairse neamhghlan mar fhuil mhíosúil mná.4cJ$Tháinig briathar an Tiarna chugam:a;J$Ní ligfidh mé arís daoibh masla na gciníocha a chloisteáil, ní bheidh oraibh arís éisteacht lé tarcaisne na gciníocha, ní [dhéanfaidh sibh slad arís] ar pháistí an chine an Tiarna Dia a labhraíonn.»~J$Ar an ábhar sin, ní alpfaidh sibh daoine níos mó: ní dhéanfaidh sibh slad ar pháistí an chine arís an Tiarna Dia a labhraíonn.}J$ «Seo mar a deir an Tiarna Dia: De bhrí go ndúirt na daoine libh: 'Is alpaire daoine sibh, déanann sibh slad ar pháistí an chine.'=|sJ$ A bhuí liomsa siúlfaidh daoine, mo mhuintir Iosrael oraibh arís; rachaidh siad i seilbh oraibh mar a n-oidhreacht, agus ní dhéanfaidh sibh slad ar a bpáistí choíche arís. { J$ Méadóidh mé idir dhaoine agus ainmhithe oraibh; fásfaidh siad agus beidh breis orthu. Cuirfidh mé líon daoine oraibh mar a bhí i gcéaduair; déanfaidh mé sibh níos rathúla ná mar a bhí anallód, agus tuigfidh sibh dá bharr gur mise an Tiarna.zJ$ Socróidh mé líon daoine oraibh, muintir Iosrael go hiomlán. Beidh pobal cónaithe sna cathracha arís agus atógfar na fothracha.Yy+J$ Sea, tá mise ar bhur son, fillfidh mé chugaibh; treabhfar agus síolfar sibh. xJ$«A shléibhte Iosrael, fásfaidh bhur ngéaga agus tabharfaidh sibh torthaí ar son mo mhuintire, Iosrael, a fhillfidh go luath.twaJ$Uime sin, seo mar a deir an Tiarna Dia: Dearbhaím go maslófar na ciníocha máguaird chomh maith libhse.yvkJ$Ar an ábhar sin tairngir mar gheall ar thír Iosrael. Abair leis na sléibhte agus leis na cnoic, leis na cumair agus leis na gleannta: Seo mar a deir an Tiarna Dia: Labhraím le cuthach éada de bhrí gur maslaíodh sibh ag na ciníocha.RuJ$sea, seo mar a deir an Tiarna Dia: Dearbhaím é dar cuthach m' éada i gcoinne na gciníocha eile agus i gcoinne Eadóm uile a shealbhaigh agus a chreach mo thír-se le tréan áthais agus tarcaisne. t9J$dá bhrí sin, a shléibhte Iosrael, éistigí le briathar an Tiarna. Seo mar a deir an Tiarna Dia leis na sléibhte agus na cnoic, leis na cumair agus leis na gleannta, le fásaigh loma agus cathracha bánaithe atá ina gcreach agus ina gceap magaidh ag na ciníocha máguaird:s/J$tairngir uime sin agus abair: Seo mar a deir an Tiarna: De bhrí gur bánaíodh, sea, agus gur scriosadh sibh ó gach taobh ionas go ndeachaigh na ciníocha eile i seilbh oraibh agus gur thosaigh cúlchaint agus scéalta mailíseacha ag dul thart i measc an phobail fúibh;r!J$Seo mar a deir an Tiarna Dia: De bhrí gur mhaslaigh an namhaid sibh, á rá go fonóideach: 'Is linne anois na sléibhte cianaosta seo' ,q J$A mhic an duine, tairngir do shléibhte Iosrael, agus abair: A Shléibhte Iosrael, éistigí le briathar an Tiarna.jpMJ#De bhrí gur bhain tú aoibhneas as nuair a bánaíodh oidhreacht mhuintir Iosrael, déanfaidh mé amhlaidh leatsa, a Shliabh Shaeír: bánófar thú agus Eadóm uile mar an gcéanna. Tuigfidh na daoine gur mise an Tiarna.»ioKJ#Seo mar a deir an Tiarna Dia: Bánóidh mé thú, rud a chuirfidh áthas croí ar an tír uile.dnAJ# Labhair tú go mórchúiseach fúmsa, do mo mhaslú arís agus arís eile; bhí cluas orm!>muJ# Agus beidh fhios agat gur chuala mise, an Tiarna, an uile mhasla dar thug tú in aghaidh shléibhte Iosrael, a leithéid seo: 'Bánaíodh iad, fágtar againne iad lena gcreachadh.'lJ# Dá bhrí sin, dar mo bheatha an Tiarna Dia a labhraíonn roinnfidh mé leat de réir d' fheirge agus na haingíochta céanna a bhain le do fhuath féin ina n-aghaidh. Cuirfidh mé mé féin in aithne dóibh nuair a ghearrfaidh mé breithiúnas ortsa. k J# «De bhrí go ndúirt tú: 'Is liomsa an dá chine agus an dá thír seo: rachaimid ina seilbh san áit ina mbíodh an Tiarna.»jJ# Fágfaidh mé thú i d' fhásach buan agus ní fhillfear ar do chathracha cónaithe. Tuigfidh tú ansin gur mise an Tiarna.i-J#Líonfaidh mé a shléibhte le corpáin; an dream a maraíodh leis an gclaíomh titfidh siad ar do chnoic, i do ghleannta agus i d' uile chumar.ohWJ#Fagfaidh mé Sliabh Shaeír ina fhásach léirscriosta agus fágfaidh mé gan taistealaí ann ná as.^g5J#dá bhrí sin, dar mo bheo an Tiarna Dia a labhraíonn tabharfaidh mé suas chun fola thú agus leanfaidh fuil thú. De bhrí gur ciontach thú i ndoirteadh fola dearbhaím go dtiocfaidh doirteadh fola suas leat.*fMJ#De bhrí gur chothaigh tú ionat féin de shíor an fhearg agus gur thug tú suas clann Iosrael don chlaíomh le linn a mí-áidh, le linn a bpíonóis deiridh;`e9J#Bánóidh mé do chathracha agus fágfar folamh thú; tuigfidh tú gur mise an Tiarna.Bd}J#Abair leis: Seo mar a deir an Tiarna Dia: Féach, a Shliabh Shaeír, tá mé i do choinne agus sínfidh mé mo lámh amach i do choinne; fágfaidh mé i do fhásach léirscriosta thú.Wc'J#«A mhic an duine, iompaigh i dtreo Shliabh Shaeír agus tairngir ina éadan.3b cJ#Tháinig briathar an Tiarna chugam:vaeJ"Is sibhse mo chaoirigh, an tréad atá ar féarach agam, agus is mise bhur nDia an Tiarna Dia a labhraíonn.`J"Tuigfidh siad go bhfuil mise, a nDia, ina gcuideachta, agus gurb iadsan muintir Iosrael, mo phobal féin an Tiarna Dia a labhraíonn.6_eJ"Cuirfidh mé rathúnas fáis sna páirceanna dóibh ionas nach gcaillfear níos mó iad le gorta sa bhaile agus nach mbeidh orthu cur suas níos mó le masla na gciníocha.K^J"Ní bheidh siad ina gcreach níos mó ag na ciníocha; ní bheidh siad á n-alpadh ag ainmhithe allta na tíre. Cónóidh siad gan bhaol agus ní bheidh aon duine ina chúis imní acu choíche.p]YJ"Tabharfaidh crainn na tuaithe a dtoradh agus an talamh a biseach, agus beidh siad gan bhaol ar a bhfód dúchais. Tuigfidh siad gur mise an Tiarna nuair a scaoilfidh mé ceangal a gcuinge agus iad a fhuascailt ó lucht a ndaoirse.\'J"[Socróidh mé iad thart ar] mo chnoc agus tabharfaidh an fhearthainn dóibh in am trátha agus beidh sí ina fearthainn beannachtaí dóibh./[WJ"Déanfaidh mé conradh síochána leo agus díbreoidh na hainmhithe allta ón tír, ionas gur féidir leo cur fúthu gan bhaol san fhásach agus codladh sna coillte.ZJ"Beidh mise, an Tiarna, i mo Dhia acu agus beidh Dáiví, mo sheirbhíseach, ina thaoiseach orthu. Mise, an Tiarna, a labhair.+YOJ"«Cuirfidh mé aon tréadaí amháin i gceannas, is é sin, mo sheirbhíseach Dáiví, agus beathóidh sé iad. Beathóidh sé iad agus beidh ina thréadaí acu. XJ"déanfaidh mé mo chaoirigh a fhuascailt; ní bheidh siad ina gcreach a thuilleadh. Tabharfaidh mé breith idir caora agus caora.3W_J"De bhrí go mbrúnn sibh an uile easlán ar leataobh le bhur ngeadáin agus le bhur shlinneáin agus go mbuaileann sibh le bhur n-adharca iad leis an ruaig a chur orthu,uVcJ"Dá bhrí sin, seo mar a deir an Tiarna Dia: Tabharfaidh mise breith idir caora mhéith agus caora thanaí.U J"Caithfidh mo chaoirigh an féarach ar ar shatail sibh le bhur gcrúba a ithe agus an t-uisce a thruailligh bhur gcrúba a ól.BT}J"Ní leor libh innilt ar an bhféar méith ach satlaíonn sibh ar an gcuid eile le bhur gcrúba. Ní leor libh an t-uisce glan a ól ach truaillíonn sibh an chuid eile le bhur gcrúba.SJ"«Maidir libhse, a thréad, seo mar a deir an Tiarna Dia: Tugaim breith idir caoirigh agus caoirigh, idir reithí agus pocáin.pRYJ"Cuardóidh mé an chaora chaillte, tabharfaidh ar ais an seachránaí, ceanglóidh mé an bacach agus cuirfidh an t-easlán ina neart. [Tabharfaidh mé aire] don mhéith agus don láidir agus gheobhaidh siad cothú ceart uaimse.»sQ_J"Beathóidh mise féin mo chaoirigh agus tabharfaidh orthu a scíste a ligean an Tiarna Dia a labhraíonn.BP}J"Beathóidh mé iad in innilt mhéith agus beidh a mbanrach ar shléibhte arda Iosrael. Luífidh siad síos ansin i mbanrach mhaith agus beidh féarach méith acu ar shléibhte Iosrael.uOcJ" Bainfidh mé amach as na ciníocha iad, baileoidh mé ó na tíortha iad, agus seolfaidh mé isteach ina ndúiche féin iad. Beathóidh mé iad ar shléibhte Iosrael, láimh leis na toibreacha agus i ngach uile áit chónaithe sa tír.NwJ" Dála mar a bhíonn cúram na gcaorach ar an tréadaí a fhanann i lár an tréada scaipthe ar fán, coinneoidh mise súil ar mo chaoirigh. Déanfaidh mé iad a fhuascailt ó cibé áit ina ndeachaigh siad ar seachrán sa cheo agus sa dorchadas.wMgJ" «Óir seo mar a deir an Tiarna Dia. Cuardóidh mé féin na caoirigh agus beidh a gcúram orm féin amháin.aL;J" Seo mar a deir an Tiarna Dia: Féach, tabharfaidh mé na tréadaithe chun cúitimh. Bainfidh mé na caoirigh díobh agus ní ligfidh mé dóibh mo chaoirigh a bheathú níos mó. Ní bheathóidh na tréadaithe iad féin ach oiread as seo amach; sábhálfaidh mé mo chaoirigh óna mbéal. Ní bheidh siad mar chreach le hithe acu a thuilleadh.NKJ" dá bhrí sin uile, a thréadaithe, éistigí le briathar an Tiarna.#J?J"Dar mo bheo an Tiarna Dia a labhraíonn de bhrí go bhfuil mo chaoirigh mar chreach agus mar chothú ag na hainmhithe allta de cheal tréadaí, agus de bhrí nár bhac na tréadaithe leis na caoirigh a lorg, ach gur bheathaigh siad iad féin agus nár bheathaigh siad mo chaoirigh;KIJ"«Dá bhrí sin, a thréadaithe, éistigí le briathar an Tiarna.>HuJ"Scaipeadh mo chaoirigh, chuaigh siad ar seachrán ar an uile shliabh agus ar an uile chnoc ard; scaipeadh mo chaoirigh ar fud an domhain gan aon duine lena lorg nó lena gcuardach.OGJ"De cheal tréadaí scaipeadh iad, ina gcreach ag na hainmhithe allta.mFSJ"Níor neartaigh sibh an t-easlán, níor leigheas an chaora thinn, níor cheangail sibh an bacach, níor thug ar ais an seachránaí, níor chuardaigh sibh an ceann a bhí caillte. Ba le láimh laidir throm a rialaigh sibh iad.EJ"Itheann sibhse an tsaill, gléasann sibh sibh féin le holann, maraíonn sibh an beithíoch biata, ach ní bheathaíonn sibh an tréad.DJ"«A mhic an duine, tairngir i gcoinne tréadaithe Iosrael. Tairngir agus abair leo, is é sin, leis na tréadaithe: Seo mar a deir an Tiarna Dia: Mairg do thréadaithe Iosrael a bheathaíonn iad féin! Nár chóir do thréadaithe an tréad a bheathú?3C cJ"Tháinig briathar an Tiarna chugam:oBWJ!!Nuair a thiocfaidh seo i gcrích, agus tiocfaidh gan teip, tuigfidh siad go raibh fáidh ina measc.»AA{J! Féachann siad ortsa mar a bheadh [duine a chanann] amhrán grá ann á ghabháil go binn le tionlacan gléas ceoil. Éisteann siad le do bhriathra, ach ní dhéanann beart dá réir.z@mJ!Tagann siad chugat ina sluaite mar is gnáth agus suíonn siad romhat mar phobal de mo chuidse agus cluineann siad do chaint, ach ní toil leo beartú dá réir. Léiríonn siad neart grá lena mbeola, ach téann a gcroí de réir a sainte.>?uJ!«A mhic an duine, tá do mhuintir ag caint ort ar na ballaí agus ag doirse na dtithe. Deir siad lena chéile: 'Tar agus éist leis an mbriathar a ghabh amach ón Tiarna.'>7J!Ansin tuigfidh siad gur mise an Tiarna, nuair a bhánóidh agus léirscriosfaidh mé an tír mar gheall ar na cionta gránna go léir a rinne siad.»8=iJ!Bánóidh agus léirscriosfaidh mé an tír, agus coiscfidh mé a cumhacht mórchúiseach. Beidh sléibhte Iosrael chomh bánaithe sin nach rachaidh aon duine tríothu arís.<1J!«Abair seo leo: Seo mar a deir an Tiarna Dia: Dar mo bheo, na daoine atá san fhásach titfidh siad cinnte leis an gclaíomh; an fear ar an mblár folamh tabharfaidh mé do na hainmhithe allta é lena alpadh; éagfaidh lucht na ndaingean agus na bpluaiseanna leis an bplá.1;[J!Seasann sibh ar bhur gclaimhte, déanann sibh cionta gránna agus truaillíonn gach fear agaibh bean a chomharsan. An síleann sibh mar sin fanacht i seilbh na talún?c:?J!«Tá go maith, abair leo: Seo mar a deir an Tiarna Dia: Itheann sibh feoil a bhfuil fuil inti, tógann sibh bhur súile chun bhur n-íol, agus doirteann sibh fuil; an síleann sibh mar sin fanacht i seilbh na talún?i9KJ!«A mhic an duine, deir áitritheoirí an fhásaigh i dtír Iosrael: 'Bhí Abrahám ina aonar nuair a ghabh sé oidhreacht na dúiche seo. Ach tá a lán againne ann anois agus is linne, ar ndóigh, an tír mar oidhreacht.'48cJ!Tháinig briathar an Tiarna chugam:l7QJ!Tharla go raibh lámh an Tiarna orm an tráthnóna sular tháinig an fear ar a theitheadh; bhí mo bhéal oscailte aige sular tháinig an fear an mhaidin dár gcionn. Osclaíodh mo bhéal agus ní raibh mé balbh a thuilleadh.66eJ!Sa dara bliain déag dár mbraighdeanas, ar an gcúigiú lá den deichiú mí, tháinig fear ar a theitheadh ó Iarúsailéim agus dúirt: «Tá an chathair gafa.»5'J!Deir sibhse, áfach: 'Tá an Tiarna ag déanamh éagóra' ; ach roinnfidh mé le gach duine agaibh de réir a bhealaí, a mhuintir Iosrael.»l4QJ!Nuair a thréigeann an peacach a pheacaí le ceart agus cóir a dhéanamh, mairfidh sé dá bharr.`39J!Nuair a thréigeann an fíréan a fhíréantacht agus peacú, éagfaidh sé dá bharr.r2]J!«Ach deir do phobal: 'Tá an Tiarna ag déanamh éagóra' ; nuair is iad féin a dhéanann an éagóir.1%J!Ní chuimhneofar níos mó ina choinne ar pheaca ar bith dá ndearna sé; rinne sé mar is ceart agus mar is cóir, mairfidh sé go deimhin.G0J!má thugann an peacach ar ais an geall fiach, má thugann uaidh ar shlad sé, má chloíonn sé le reachtanna na beatha, ag seachaint an pheaca; mairfidh sé go deimhín, ní éagfaidh sé.!/;J!Má deirim, áfach, le peacach: 'Tá an bás i ndán duit cinnte' ; agus go n-iompaíonn sé óna pheaca, agus déanamh mar is ceart agus mar is cóir;f.EJ! Má deirim leis an bhfíréan go mairfidh sé cinnte, agus má dhéanann sé talamh slán dá fhíréantacht agus go bpeacaíonn, ní chuimhneofar ar aon phioc dá fhíréantacht, ach éagfaidh sé sa pheaca a rinne sé.%-CJ! «A mhic an duine, abair tusa le do phobal: Ní shaorfaidh a fhíréantacht an fíréan nuair a pheacaíonn sé; ní dhaorfaidh a pheacaí an peacach nuair a iompaíonn sé uathu; ní thig leis an bhfíréan maireachtáil le taca a fhíréantachta chomh luath agus a pheacaíonn sé.|,qJ! Abair leo: 'Dar mo bheo an Tiarna Dia a labhraíonn ní mian liomsa bás an chiontaigh ach go n-iompódh sé óna bhealaí agus go mairfeadh sé. Filligí, filligí ó bhur ndrochbhealaí. Cad chuige bhur ndúil sa bhás, a mhuintir Iosrael?'n+UJ! «A mhic an duine, abair le muintir Iosrael: Seo mar a labhraíonn tú de shíor: 'Tá ár bpeacaí agus ár gcionta mar ualach trom orainn agus táimid ag meath mar gheall orthu. Cad é mar a fhéadaimid maireachtáil?'3*_J! Ach má thugann tú rabhadh don drochdhuine iompú óna aimhleas agus nach n-iompaíonn sé, gheobhaidh sé bás de bharr a pheaca ach tabharfaidh tusa do bheatha slán.l)QJ!Má deirim le drochdhuine: A dhrochdhuine, éagfaidh tú gan teip; agus nach dtugtann tusa rabhadh dó iompú ó bhealach a aimhleasa, gheobhaidh an drochdhuine sin bás de bharr a pheaca ach cuirfidh mé an fhreagracht ortsa.$(AJ!«A mhic an duine, tá tusa ceaptha agam mar gharda do mhuintir Iosrael; aon uair a chluineann tú focal uaimse cuir ar a bhfaichill iad thar mo cheannsa.)'KJ!«Má fheiceann an garda an claíomh ag teacht, áfach, agus nach séideann an trumpa ionas nach gcuirtear an pobal ar a bhfaichill; agus má thagann an claíomh agus teacht suas le duine amháin acu, gheobhaidh an duine seo bás de bharr a pheaca ach beidh an garda freagrach ina bhás.&7J!Chuala sé an trumpa agus níor thug aird air; beidh sé freagrach ina bhás féin. Ach an fear a thabharfaidh aird, tabharfaidh sé a bheatha slán.#%?J!Má chluineann duine fuaim an trúmpa agus nach dtugann aird air, tiocfaidh a chlaíomh suas leis agus bascfaidh é. Beidh sé freagrach ina bhás féin.$J!Má fheiceann sé an claíomh ag teacht i gcoinne na tíre, séideadh sé an trumpa leis an bpobal a chur ar a bhfaichill.H# J!«A mhic an duine, labhair le do mhuintir féin agus abair leo: Má thugaim an claíomh i gcoinne tíre ar bith, toghadh pobal na tíre sin fear dá muintir féin agus cuiridís ar garda é.-" WJ!An Fáidh mar Fhear FaireP!J Eisean a raibh tír na mbeo ar uafás roimhe, luíonn sé anois leis an dream gan timpeallghearradh, leosan a thit leis an gclaíomh, Forann, agus a phobal uile. Is é an Tiarna Dia a labhraíonn.»/ WJ «Feicfidh Forann iad agus glacfaidh sé sólás nuair a fheicfidh sé méid an tslua a thit leis an gclaíomh, Forann agus a shlua go léir an Tiarna a labhraíonn.*MJ «Tá prionsaí uile an tuaiscirt agus muintir na Síodóine uile ansin, imithe síos faoi náire leis na mairbh, cé gur spreag siad uafás lena gcumhacht. Luíonn siad ansin gan timpeallghearradh leosan a thit leis an gclaíomh. Iompraíonn siad a náire siúd a théann síos go Seól.PJ «Tá Eadóm ansin, a ríthe agus a prionsaí uile, ina luí leosan a thit leis an gclaíomh in ainneoin a ngaisce. Luíonn siad leis an dream gan timpeallghearradh, leosan a chuaigh síos go Seól.wgJ Brisfear thú mar sin agus luífidh tú leis an dream gan timpeallghearradh, leosan a thit leis an gclaíomh.`9J uíonn] siad le gaiscígh an tseansaoil, leosan a chuaigh síos go Seól in éide chatha, ar leagadh a gclaimhte faoina gcinn agus a sciatha ar a gcnámha; óir bhí tír na mbeo ar uafás roimh na gaiscígh seo.RJ «Tá Meisic agus Túbál ansin agus a gcomhluadar uile agus a n-uaigheanna thart timpeall, gach duine acu gan timpeallghearradh, arna thitim leis an gclaíomh; óir bhí tír na mbeo ar uafás rompu.5cJ Chóirigh siad leaba di i measc na marbh, lena slua uile timpeall a huaighe; gach duine acu gan timpeallghearradh, arna thitim leis an gclaíomh. Ach bhí uair ann a raibh tír na mbeo ar uafás roimpi. Iompraíonn siad a náire siúd a théann síos go Seól. Tá siad curtha ansin i lár na marbh.9kJ «Tá Éalám ansin agus a comhluadar uile thart timpeall a huaighe, iad uile marbh, arna dtitim leis an gclaíomh; d' imigh siad síos gan timpeallghearradh in íochtar an domhain. Ach bhí an uair ann a raibh tír na mbeo ar uafás roimpi. Iompraíonn siad a náire leo siúd a théann síos go Seól.CJ Tá siad curtha i bhfíoríochtar Sheól agus a slua timpeall a huaighe, gach duine acu marbh, arna thitim leis an gclaíomh. Ach bhí an uair ann a raibh tír na mbeo ar uafás roimpi. J «Tá an Asaír ansin agus a comhluadar uile, a n-uaigheanna ina timpeall; tá siad go léir marbh, arna dtitim leis an gclaíomh.$AJ Labhróidh na gaiscígh mhóra i Seól agus a lucht cúnta léi: '[Tar] anuas agus [luigh] leis an dream gan timpeallghearradh, a thit leis an gclaíomh.'pYJ «Titfidh siad i measc an dream a maraíodh leis an gclaíomh; luífidh a sluaite uile ina cuideachta.r]J An áille tusa ná aon duine?Gabh síos, agus luigh leis an dreamgan timpeallghearradh.'5cJ «A mhic an duine, caoin pobal mór na hÉigipte; seol síos iad, ise agus iníonacha na gciníocha uaisle, in íochtar an domhain, chucu siúd atá imithe síos go Seól:xiJ Sa dara bliain déag, ar an gcúigiú lá déag [den chéad mhí], tháinig briathar an Tiarna chugam:5cJ «Sín é an caoineadh a thógfar; iníonacha na gciníocha a thógfaidh é. Tógfaidh siad é ar son na hÉigipte agus ar son a pobail uile an Tiarna Dia a labhraíonn.»CJ Nuair a bhánóidh mé tír na hÉigipte,nuair a fhágfar í ina fásach folamh,nuair a bhascfaidh mé a gcónaíonn inti,tuigfidh siad ansin gur mise an Tiarna.ykJ Déanfaidh mé na huiscí gléghlan agus cuirfidh mé na srutháin ag rith mar ola an Tiarna Dia a labhraíonn."=J Scriosfaidh mé an uile bheithíoch ar bhruach na n-uiscí móra. Ní chorróidh cos duine iad níos mó, ní chorróidh crúb beithígh iad ach oiread.S J Tabharfaidh mé ar do shlua titim le claimhte na gcumhachtach, gach duine díobh ar an dream is barbartha ar na ciníocha. Cuirfidh siad ar neamhní mórchúis na hÉigipte agus caillfear a pobal uile.U #J Óir seo mar a deir an Tiarna Dia: Tiocfaidh claíomh rí na Bablóine ort.k OJ Cuirfidh mé scéin ar a lán daoine mar gheall ort, agus uafás ar ríthe i do thaobh nuair a nochtfaidh mé mo chlaíomh os a gcomhair. Creathnóidh siad gan stad lá do thurnaimh agus eagla an bháis ar an uile dhuine acu. }J «Cuirfidh mé buaireamh croí ar a lán daoine nuair a scriosfar thú os comhair na gciníocha, tíortha nach eol duit.+ OJ Tabharfaidh mé ar shoilse uile na spéiremúchadh os do chionn,agus ar an dorchadas titim anuas ar do thír an Tiarna Dia a labhraíonn.X)J Nuair a scriosfaidh mé thúclúdóidh mé na spéartha,agus dorchóidh mé na réaltaí;cuirfidh mé smúid ar an ngrian le scamallagus ní thabharfaidh an ghealach a solas.wJ Fliuchfaidh mé le do shruth folaan talamh fad leis na sléibhte;agus beidh na claiseanna lán díot.pYJ Scaipfidh mé do chuid feola ar na sléibhte,agus líonfaidh mé na gleannta le do chonablach.NJ Fágfaidh mé ansin ar an talamh thú,teilgfidh mé amach ar an mblár folamh thú,tabharfaidh mé ar an éanlaith tuirlingt ortagus ar bheithígh an domhain thú a alpadh.3_J Seo mar a deir an Tiarna Dia:Leathfaidh mé m' eangach os do chionnagus tú i gcomhluadar a lán pobal;tabharfaidh siad aníos i m' eangach thú.0YJ «A mhic an duine, caoin Forann, rí na hÉigipte, agus abair leis:Ba dhóigh leat gur leon óg thú i measc na gciníocha.Ach is crogall thú sna farraigí;brúchtann tú i d' aibhneacha,corraíonn tú na huiscí le do spága,salaíonn tú na sruthanna.o YJ Sa dara bliain déag, ar an gcéad lá den dara mí déag, tháinig briathar an Tiarna chugam:hIJ«An raibh aon cheann de chrainn Éidin inchurtha leat i mórgacht agus i méid? Ina dhiaidh sin agus uile teilgeadh síos thú le crainn Éidin in íochtar an domhain. Luífidh tú ansin i measc an dream gan timpeallghearradh, ina measc siúd a bascadh leis an gclaíomh.«Is é seo Forann agus a ghéillsinigh an Tiarna Dia a labhraíonn.» JNa ciníocha a dhéanadh cónaí faoina scáth, chuaigh siad uile síos leis go Seól chucu siúd a bascadh leis an gclaíomh.  JChuir mé na ciníocha ar crith le callán a thitime nuair a theilg mé síos é go Seól ina gcuideachta siúd a théann síos sa pholl. Sa réigiún thíos ghlac crainn uile Éidin sólás, crainn uaisle áille uile na Liobáine a chothaítí lé huisce.~7J«Seo mar a deir an Tiarna Dia: An lá a ndeachaigh sé síos go Seól, thug mé ar an duibheagán caoineadh ar a shon trína aibhneacha a chosc agus a bhflúirse uisce a dhul i ndísc. Chuir mé an Liobáin faoi ghruaim ar a shon agus thug ar chrainn uile na páirce seargadh.S}JAs seo amach ná fásadh aon chrann in airde mhór le hais na n-uiscí, ná baineadh barr aon chrainn na néalta amach, ná síneadh aon chrann dea-uiscithe a airde iomlán ina dtreo. Tá an bás i ndán dóibh uile, an réigiún in íochtar na talún mar a dtéann daoine i gcoitinne chomh maith leosan a théann síos go Seól.u|cJ Tuirlingíonn éanlaith uile an aeir ar an raic; tá pluaiseanna ag na hainmhithe allta faoina chraobhacha.{+J Gearradh anuas é ag coimhthígh, an dream is barbartha amuigh, agus caitheadh ar leataobh é. Tá a ghéaga scaipthe ar na sléibhte agus san uile ghleann; tá a bheangáin bhriste ag líonadh gach cumair sa tír; d' imigh gach duine sa tír óna scáth agus thréig é. z J thug mé suas é do thaoiseach na gciníocha, leis an drochíde atá tuillte aige a thabhairt dó go dearfa. Chaith mé uaim é.(yIJ «Dá bhrí sin, seo mar a deir an Tiarna Dia: De bhrí gur fhás sé in airde agus gur bhain a bharr na néalta amach, agus gur éirigh sé teann as a airde,wxgJ Rinne mé dóighiúil é lé hiomad a ghéag;bhí gach crann in éad leis in Éidin, i ngairdín Dé.nwUJNí raibh céadras inchurtha leis i ngairdín Dé;ní raibh a leithéid de ghéaga ag giúis ar bith,ná a leithéid de bheangáin ag crann plána,ná a leithéid de scéimh ag aon chrann i ngairdín Dé.mvSJBa bhreá a mhéid agus fad a bheangán,chuaigh na fréamhacha síos i bhflúirse an uisce.4uaJNeadaíodh ina ghéaga éanlaith uile an aeir;bheireadh na hainmhithe allta uile a n-óga faoina chraobhacha;shuíodh faoina scáile daoine de gach sórt..tUJUime sin d' fhás sé níb airde ná na crainn eile;mhéadaigh a bheangáin, shín a ghéaga amachde thairbhe flúirse an uisce a tháinig fad leis.OsJChothaigh na huiscí é,thug an duibheagán air fás go hard,trína aibhneacha a chur ag sníthar láthair a fhréamhaithe,a shrutháin chun crainn uile na foraoise. rJLe céadras sa Liobáin gan amhras,le géaga breátha, beangáin dhlútha agus stoc ard,a bharr i measc na néalta.q J«A mhic an duine, abair le Forann, rí na hÉigipte, agus lena ghéillsinigh:Cad leis is cosúil tú i do mhórgacht?mp UJSan aonú bliain déag, ar an chéad lá den tríú mí, tháinig briathar an Tiarna chugam:oJRuaigfidh mé na hÉigiptigh i measc na gciníocha agus scaipfidh mé iad ar fud na dtíortha. Tuigfidh siad ansin gur mise an Tiarna.»^n5JNeartóidh mé géaga rí na Bablóine ach titfidh géaga Fhorainn; agus tuigfidh siad gur mise an Tiarna. Nuair a chuirfidh mé mo chlaíomh i láimh rí na Bablóine sínfidh sé amach é ar thír na hÉigipte.RmJNeartóidh mé géaga rí na Bablóine agus cuirfidh mé mo chlaíomh ina láimh; ach brisfidh mé géaga Fhorainn agus beidh gach aon chnead as i láthair a namhad amhail duine a goineadh go marfach.dlAJRuaigfidh mé na hÉigiptigh i measc na gciníocha, scaipfidh mé iad ar fud na dtíortha.mkSJDá bhrí sin, seo mar a deir an Tiarna Dia: Tá mé in aghaidh Fhorainn, rí na hÉigipte, agus brisfidh mé a ghéaga, an ceann slán agus an ceann a bhí briste cheana, agus tabharfaidh mé ar an gclaíomh titim as a láimh.EjJ«A mhic an duine, bhris mé géag Fhorainn, rí na hÉigipte; ní dhearnadh é a cheangal lena leigheas, níor cuireadh bindealán air lena dhéanamh éifeachtach arís i gceann claímh.qi[JSan aonú bliain déag, ar an seachtú lá den chéad mhí, tháinig briathar an Tiarna chugam:fhEJ«Sin mar a ghearrfaidh mé breithiúnas ar an Éigipt. Tuigfear ansin gur mise an Tiarna.»wggJDorchóidh an lá i dTachpanaesnuair a bhrisfidh mé cuing na hÉigipte ansin,nuair a thiocfaidh deireadh lena neart mórchúiseach.Beidh sí faoi chlúdach scamaill,rachaidh a hiníonacha i mbraighdeanas.tfaJTitfidh macra Ón agus Phí Beisit, leis an gclaíomh,rachaidh mná na gcathracha i mbraighdeanas."e=JCuirfidh mé tine leis an Éigipt,beidh Sín faoi chlúdach scamaill,réabfar Nó as a chéile,beidh Nof i sáinn ó lá go lá.jdMJDoirtfidh mé díoltas ar Shín,daingean na hÉigipte,coscroidh mé sluaite Nó.dcAJBánóidh mé Patros,cuirfidh tine le Zoan,gearrfaidh breithiúnas ar Nó.Tb!J Seo mar a deir an Tiarna Dia:Scriosfaidh mé fós na híola,cuirfidh mé críoch le híomhánna NofFágfar an Éigipt gan taoiseach,scanróidh mé tír uile na hÉigipte.xaiJ Triomóidh mé aibhneacha na Níle,díolfaidh an fearann le sladaithe,bánóidh an fearann le sladaithe,bánóidh mé an tír agus a bhfuil intile cuidiú na gcoimhthíoch.Mise, an Tiarna, a dúirt.w`gJ É féin agus a shlua,an dream is barbartha amuigh,tabharfar isteach iadleis an tír a chreachadh.Tarraingeoidh siad claíomhi gcoinne na hÉigipte,agus líonfaidh siad an tír le corpáin._J Seo mar a deir an Tiarna Dia:Coscróidh mé sluaite na hÉigiptele láimh Nabúcadnazar, rí na Bablóine.6^eJ «An lá sin rachaidh teachtairí amach uaimse i longa a chur eagla ar na hAetópaigh neamhchúramacha. Tiocfáidh uafás orthu lá na hÉigipte; óir, féach é ag teacht!]JTuigfidh siad ansin gur mise an Tiarna,nuair a chuirfidh mé tine leis an Éigipt,nuair a bhrisfear a tacaí go léir.\JBánófar íi measc na dtíortha a bheidh bánaithe,scriosfar a cathrachai measc na gcathracha a bheidh scriosta.g[GJSeo mar a deir an Tiarna:Titfidh lucht taca na hÉigipte,rachaidh a neart mórchúiseach i laige,titfidh siad inti leis an gclaíomhó Mhigdeol go Saenéan Tiarna Dia a labhraíonn. X~~}i||={yzzy`xx0wwvuu-tss rKqSpoonn4mllskjihggffeeNdccibbY``B_^]\[['Z Y,XX@WWVUU_TTSRRQQPONMMKLKK JIhHHGFFEDD"CBAAXA1@?>==CThug sé ansin mé go dtí an geata, an ceann a fhéachann soir.@EyJ*Thomhais sé a cheithre thaobh; bhí siad cúig chéad banlámh ar fad agus cúig chéad banlámh ar leithead. Bhí balla thart timpeall air a scar an áit naofa ón áit choitianta._D7J*Thomhais sé an taobh thiar; bhí sé cúig chéad banlámh de réir a shlat tomhais._C7J*Thomhais sé an taobh theas; bhí sé cúig chéad banlámh de réir a shlat tomhais.gBGJ*Thomhais sé ansin an taobh thuaidh; bhí sé cúig chéad banlámh de réir a shlat tomhais.rA]J*Thomhais sé an taobh thoir lena shlat tomhais; bhí sé cúig chéad banlámh de réir a shlat tomhais.@/J*Nuair a chríochnaigh sé tomhas an Teampaill istigh thug sé amach chuig an geata thoir mé agus thomhais sé spás an Teampaill thart timpeall.?1J*Nuair a rachaidh na sagairt isteach ann ní imeoidh siad ón áit naofa chuig an chúirt sheachtrach gan éide an liotúirge a fhágáil ansin, mar is naofa í an éide seo. Cuirfidh siad éadaí eile orthu féin sula rachaidh siad in áiteanna a bhaineann leis an bpobal.»H> J* Dúirt sé liom: «Na seomraí thuaidh agus na seomraí theas os comhair an chlóis, is seomraí naofa iad, ina n-íosfaidh na sagairt a thagann i láthair an Tiarna na nithe rónaofa. Ansin a chuirfidh siad na nithe rónaofa an íobairt dhóite, íobairt an pheaca agus íobairt an chúitimh mar is áit naofa é seo.=J* Faoi na seomraí ar an taobh theas bhí bealach isteach i dtreo an chrosbhalla, mar a dtéann duine isteach ón taobh thoir.)<KJ* Bhí cosán rompu amach mar a bhí ó na seomraí thuaidh; bhí siad ar aon fhad agus ar aon leithead, agus an déanamh céanna orthu, doirse amach is isteach.e;CJ* I dtiús bhalla na cúirte [theas] ar aghaidh na cúirte agus an fhoirgnimh, bhí seomraí.R:J* Faoi na seomraí seo bhí bealach isteach anoir ón gcúirt sheachtrach.9J*Bhí na seomraí ar aghaidh na cúirte seachtraí caoga banlámh ar fad, agus na cinn ar aghaidh an Teampaill, bhí siad céad banlámh. 8J*Bhí balla amuigh in aon treo leis na seomraí, os a gcoinne agus ar aghaidh na cúirte seachtraí; bhí sé caoga banlámh ar fad.<7qJ*Bhí siad seo roinnte i dtrí urlár agus ní raibh colúin acu mar bhí sa chúirt [sheachtrach]. Uime sin bhí siad níba chúinge siar ná na seomraí in íochtar nó sa lár.36_J*Na seomraí in uachtar bhí siad níba chúinge de bharr na n-áiléar a thóg níos mó spáis uathu ná mar thóg ó na seomraí i lár agus in íochtar an fhoirgnimh.5J*Bhí cosán isteach os comhair na seomraí a bhí deich mbanlámh ar leithead agus céad banlámh ar fad; d' oscail na doirse ó thuaidh.F4J*In aon líne leis na fiche banlámh a bhain leis an gcúirt inmheánach agus os comhair na pábhála a bhain leis an gcúirt sheachtrach bhí áiléar os comhair áiléir, trí urlár acu.^35J*Bhí siad céad banlámh ar fad, ag dul ó thuaidh, agus caoga banlámh ar leithead.$2 CJ*Thug sé ó thuaidh mé isteach sa chúirt inmheánach, go dtí na seomraí ar aghaidh na cúirte seachtraí [ar an taobh thuaidh] den fhoirgneamh.'1GJ)Bhí fuinneoga laitíse agus crainn phailme ar gach taobh acu ar bhallaí an phóirse agus ar na taobhsheomraí ag taobh an Teampaill agus ar na scáthláin.&0EJ)Ar dhoirse an halla bhí ceiribíní agus crainn phailme snoite mar a bhí ar na ballaí; agus bhí scáthlán adhmaid trasna os comhair an phóirse amuigh.[//J)Bhí dhá dhuilleog ag na doirse seo, dhá dhuilleog infhillte ag gach ceann acu.P.J)Bhí doras dúbailte ar an halla agus doras dúbailte ar an sanctóir.c-?J)altóir adhmaid, a bhí trí bhanlámh ar airde, dhá bhanlámh ar fad agus dhá bhanlámh ar leithead. Ba d' adhmad a cúinní, a bun agus a taobhanna. Dúirt sé liom: «Seo é an tábla atá os comhair an Tiarna.»^,5J)Bhí colúin an halla cearnógach.Os comhair an tsanctóra bhí mar a bheadhu+cJ)Bhí na ceiríbíní agus na crainn phailme snoite ón urlár go dtí os cionn an dorais agus ar an mballa.>*uJ)aghaidh duine os comhair an chrainn phailme ar thaobh amháin agus aghaidh leoin os comhair an chrainn phailme ar an taobh eile, agus iad snoite thart timpeall an Teampaill ar fad.)J)bhí ceiribíní agus crainn phailme snoite, ceiribín agus crann pailme gach re ceann. Bhí dhá aghaidh ar gach ceiribín, (J)Ón doras isteach go dtí an seomra inmheánach agus thart timpeall bhalla an tseomra inmheánaigh taobh amuigh agus taobh istigh,U'#J)bhí tairseacha acu triúr agus fuinneoga laitíse thart timpeall gach ceann acu. Thart faoin tairseach bhí an Teampall painéalta le hadhmad ón urlár go dtí na fuinneoga; ba fhuinneoga laitíse iad.Z&-J)Halla an Teampaill, an seomra inmheánach agus an póirse seachtrach, Thomhais sé fad an fhoirgnimh ar an taobh thiar ar aghaidh an chlóis agus na ballaí ar gach taobh de; bhí siad céad banlámh.Z%-J)agus leithead aghaidh an Teampaill agus an chlóis thoir, a bhí céad banlámh. $J) Thomhais sé fad an Teampaill, a bhí céad banlámh; agus fad an chlóis agus an foirgneamh lena bhallaí, a bhí céad banlámh;X#)J) An foirgneamh os comhair chlós seo an Teampaill ar an taobh thiar, bhí sé seachtó banlámh ar leithead agus nócha banlámh ar fad, agus bhí tiús cúig bhanlámh i mballa an fhoirgnimh thart timpeall.d"AJ) Bhí doirse na dtaobhsheomraí ag oscailt ar ar fágadh saor den phábháil, doras ag oscailt ó thuaidh agus doras ag oscailt ó dheas. An phábháil a fágadh saor bhí sí cúig bhanlámh ar leithead thart timpeall.!{J) Idir pábháil an Teampaill agus seomraí na cúirte bhí spás fiche banlámh ar leithead thart timpeall an Teampaill. J) Bhí tiús cúig bhanlámh i mballa seachtrach na dtaobh sheomraí agus cúig bhanlámh sa chuid den phábháil a fágadh oscailte.'GJ)Chonaic mé ansin go raibh pábháil thart timpeall an Teampaill. Ba é bunsraith na dtaobhsheomraí é seo agus bhí slat tomhais iomlán sé bhanlámh ann.8iJ)Mhéadaigh ar leithead na dtaobhsheomraí ó urlár go hurlár de réir méadú na tacaíochta ar an taobh amuigh ó urlár go hurlár. Ar thaobh an Teampaill bhí staighre ag dul suas agus ba é seo an dóigh a ndeachaigh duine ón urlár in íochtar go dtí an t-urlár ar barr tríd an urlár láir.hIJ)Bhí tríocha taobhsheomraí ann ar trí urlár, gach ceann os cionn a chéile. Na taobhsheomraí thart timpeall fuair siad tacaíocht ó bhallaí an Teampaill taobh amuigh ionas nach mbeidís sáite i mballa an Teampaill./J)Thomhais sé balla an Teampaill, a bhí sé bhanlámh ar tiús. Bhí na taobhsheomraí thart timpeall an Teampaill ceithre bhanlámh ar leithead."=J)Thomhais sé a fhad, a bhí fiche banlámh; agus a leithead thar an halla, a bhí fiche banlámh. Dúirt sé liom ansin: «Is é seo an áit is naofa.»^5J)Isteach leis. Thomhais sé na hursaineacha ag dul isteach, a bhí dhá bhanlámh; ansin an bealach isteach, a bhí sé bhanlámh ar leithead; agus na ballaí ar gach taobh ag dul isteach, a bhí seacht mbanlámh.J)Bhí an bealach isteach deich mbanlámh ar leithead. Na ballaí ag dul isteach bhí siad cúig bhanlámh ar thaobh amháin agus cúig bhanlámh ar an taobh eile. Thomhais sé an halla; bhí sé daichead banlámh ar fad agus fiche banlámh ar leithead.' IJ)Thug sé isteach sa halla mé. Thomhais sé na hursaineacha; bhí siad sé bhanlámh ar tiús ar thaobh amháin agus sé bhanlámh ar tiús ar an taobh éile.0YJ(1Bhí an póirse fiche banlámh ar fad agus dhá bhanlámh déag ar leithead. Bhí deich gcéim ag dul suas chuige agus colúin le hais na n-ursaineacha ar gach taobh.r]J(0Thug sé ansin mé go póirse an Teampaill. Thomhais sé ursaineacha an phóirse; bhí siad cúig bhanlámh ar gach taobh. Bhí an geata isteach ceithre bhanlámh déag ar leithead agus bhí [balla] thrí bhanlámh ar gach taobh de.%CJ(/Thomhais sé an chúirt inmheánach. Ba chearnóg í a bhí céad banlámh ar fad agus céad banlámh ar leithead; bhí an altóir os comhair an Teampaill.%CJ(.do shagairt na haltóra an seomra a fhéachann ó thuaidh. Mic Zádóc iad, an t-aon dream de mhic Léiví a thagann i ngar don Tiarna chun freastal air.»`9J(-Ar seisean liom: «An seomra seo a fhéachann ó dheas is do shagairt an Teampaill é;fEJ(,Thug sé ansin mé isteach sa chúirt inmheánach. Bhí dhá sheomra sa chúirt inmheánach, [ceann] ag taobh an gheata thuaidh ag féachaint ó dheas agus an ceann eile ag taobh an gheata theas ag féachaint ó thuaidh.J(+Bhí crúcaí i ngreim timpeall laistigh agus leithead boise d' fhad iontu. Chuirtí feoil na híobartha ar na táblaí sin.  J(*Bhí fosta ceithre thábla de chlocha snoite do na híobairtí dóite, a bhí banlámh go leith ar fad, banlámh go leith ar leithead agus banlámh ar airde, ar a gcuirtí na gréithre go léir le haghaidh marú na n-íobairtí dóite agus na n-ofrálacha.J()Bhí ceithre thábla taobh istigh agus ceithre thábla taobh amuigh den phóirse; ocht dtábla ar fad ar a maraídís na híobairtí.J((Ag dul isteach ag an ngeata thuaidh bhí dhá thábla; agus ar an taobh eile den phóirse ag an ngeata bhí dhá thábla. #J('I bpóirse an gheata bhí dhá thábla ar gach taobh le haghaidh marú na híobartha dóite, íobairt an pheaca agus íobairt an chúitimh.t aJ(&Bhí seomra a raibh bealach isteach ann ó phóirse an gheata, áit a nídís an íobairt dhóite. /J(%Bhí a phóirse ar aghaidh na cúirte seachtraí, bhí crainn phailme ar a ursaineacha, ceann ar gach taobh, agus ocht gcéim ag dul suas chuige.~ uJ($bhí sé ar aon mhiosúr leis na cinn eile. Bhí a thaobhsheomraí, a ursaineacha agus a phóirse [ar aon mhiosúr leis na cinn éile]. Bhí fuinneoga thart timpeall air: bhí sé caoga banlámh ar fad agus cúig bhanlámh is fiche ar leithead.@ {J(#Thug sé go dtí an geata thuaidh mé. Thomhais sé é:3J("Bhí a phóirse ar aghaidh na cúirte seachtraí, bhí crainn phailme ar na hursaineacha, ceann ar gach taobh, agus ocht gcéim ag dul suas chuige.nUJ(!A thaobhsheomraí, a ursaineacha agus a phóirse bhí siad uile ar aon mhiosúr leis na cinn eile. Bhí fuinneoga thart timpeall air agus sa phóirse ann; bhí sé caoga banlámh ar fad agus cúig bhanlámh is fiche ar leithead.ykJ( Thug sé ansin go dtí [an geata thoir] mé. Thomhais sé an geata; bhí sé ar aon mhiosúr leis na cinn eile.J(Bhí a phóirse ar aghaidh na cúirte seachtraí, bhí crainn phailme ar a ursaineacha agus ocht gcéim ag dul suas chuige.iKJ(Bhí póirsí thart timpeall, cúig bhanlámh is fiche ar fad agus cúig bhanlámh ar leithead.nUJ(A thaobhsheomraí, a ursaineacha agus a phóirse bhí siad uile ar aon mhiosúr leis na cinn eile. Bhí fuinneoga thart timpeall air agus sa phóirse ann; bhí sé caoga banlámh ar fad agus cúig bhanlámh is fiche ar leithead.7J(Thug sé isteach mé ansin sa chúirt inmheánach tríd an ngeata theas. Thomhais sé an geata theas agus bhí sé ar aon mhiosúr leis na cinn eile.xiJ(Bhí geata ó dheas sa chúirt inmheánach; thomhais sé ó gheata go geata ó dheas, bhí sé céad banlámh.!J(Bhí seacht gcoiscéim ag dul suas chuige, bhí an póirse ar an taobh istigh agus crainn phailme ar na hursaineacha, ceann ar gach taobh.&EJ(Bhí fuinneoga thart timpeall air agus sa phóirse amhail fuinneoga an chinn eile; bhí sé caoga banlámh ar fad agus cúig bhanlámh is fiche ar leithead.+~OJ(Thug sé ansin mé ó dheas mar a raibh geata ag oscailt ó dheas. Thomhais sé na hursaineacha agus an póirse ann; bhí siad ar aon mhiosúr leis na cinn eile.)}KJ(Sa chúirt inmheánach os comhair an gheata thuaidh bhí geata mar a bhí os comhair an gheata thoir. Thomhais sé ó gheata go geata; bhí sé céad banlámh.;|oJ(Bhí a fhuinneoga, a phóirse agus a chrainn phailme ar aon mhiosúr leo siúd ag an ngeata thoir. Bhí seacht gcéim ag dul suas chuige agus bhí a phóirse ar an taobh istigh.I{ J(Bhí trí thaobhsheomra ann ar gach taobh; bhí na hursaineacha agus an póirse ar aon mhiosúr leo siúd ag an gcéad gheata, caoga banlámh ar fad agus cúig bhanlámh is fiche ar leithead.Xz)J(Thomhais sé geata thuaidh na cúirte seachtraí ar a fhad agus ar a leithead.#y?J(Thomhais sé ansin ón taobh istigh den gheata íochtarach go dtí an taobh amuigh den chúirt inmheánach, bhí sé céad banlámh soir agus ó thuaidh.kxOJ(An phábháil a shín leis na geataí agus a bhí ar aon fhad leo, sin an phábháil íochtarach.#w?J(Thug sé isteach mé ansin sa chúirt sheachtrach a raibh seomraí ann agus pábháil thart timpeall na cúirte; tríocha seomra ar aghaidh na pábhála.RvJ(Ar gach taobh den gheata bhí fuinneoga spréite, sna taobhsheomraí agus sna spásanna eatarthu, agus mar an gcéanna bhí fuinneoga thart timpeall an phóirse agus crainn phailme ar na hursaineacha.Tu!J(Ó dhul isteach an gheata fad leis an bpóirse istigh bhí caoga banlámh.otWJ(Thomhais sé an póirse, a bhí fiche banlámh; in aice leis an bpóirse bhí an chúirt sheachtrach.$sAJ( Ansin thomhais sé an geata ó [chúl] taobhsheomra amháin go [cúl] taobhsheomra eile; bhí sé cúig bhanlámh is fiche ar leithead ó dhoras go doras. rJ( Bhí ráille os comhair na dtaobhsheomraí, a bhí banlámh ar gach taobh; agus bhí na taobhsheomraí sé bhanlámh ar gach taobh. qJ( Thomhais sé leithead bhéal an gheata, a bhí deich mbanlámh; agus leithead an gheata tríd síos, a bhí trí bhanlámh déag."p=J( Bhí trí thaobhsheomra ar gach taobh den gheata thoir; bhí na trí cinn ar aon mhiosúr; agus na hursaineacha ar gach taobh bhí siad ar aon mhiosúr._o7J( agus a ursaineacha, a bhí dhá bhanlámh. Bhí póirse an gheata ar an taobh istigh.FnJ(Ansin thomhais sé póirse an gheata, a bhí ocht mbanlámh;Ym+J(agus na taobhsheomraí, a bhí slat ar fad agus slat ar leithead; agus an spás idir na taobhsheomraí a bhí cúig bhanlámh ar leithead; agus tairseach an gheata isteach ó phóirse an gheata, a bhí slat.lJ(Chuaigh sé go dtí an geata thoir, chuaigh na céimeanna suas agus thomhais tairseach an gheata, a bhí slat ar a dhoimhneas;k5J(Féach, bhí balla thart timpeall an Teampaill ar fad lasmuigh agus i láimh an fhir bhí slat tomhais a bhí sé bhanlámh ar fad banlámh ar chomhfhad le cnámh rí agus leithead boise a bhí i gceist. Thomhais sé leithead an bhalla, a bhí slat; agus a airde, a bhí slat.ujcJ(Dúirt an fear liom: «A mhic an duine, féach go grinn, éist go haireach agus leag d' intinn ar a dtaispeánfaidh mé duit. Óir is chun go dtaispeánfainn duit é a tugadh anseo thú. Foilsigh a bhfeiceann tú do mhuintir Iosrael.»#i?J(Thug sé ansin mé agus, féach, bhí fear ann a raibh cuma práis air. Bhí corda lín agus slat tomhais ina láimh aige agus é ina sheasamh sa gheata.hJ(I bhfís ó Dhia thug sé leis mé go tír Iosrael agus leag síos mé ar shliabh an-ard a raibh mar a bheadh cathair ó dheas uaidh.#g CJ(An Teampall Nua fJ'Ní iompóidh mé m' aghaidh uathu arís nuair a dhoirtfidh mé mo spiorad amach ar mhuintir Iosrael an Tiarna Dia a labhraíonn.»Ze-J'tuigfidh siad gur mise, an Tiarna, a nDia; óir chuir mé ar díbirt iad i measc na gciníocha agus ansin bhailigh mé le chéile iad ina dtír féin, gan aon duine fágtha i measc na gciníocha a thuilleadh.9dkJ'Nuair a thabharfaidh mé abhaile iad as na ciníocha agus a bhaileoidh mé iad ó thíortha a naimhde, nuair a léireoidh mé mo naofacht tríothu os comhair a lán ciníocha,c%J'Déanfaidh siad dearmad den náire agus den fheall go léir a chleacht siad liom agus iad ina suí go suaimhneach ina dtír féin gan eagla.RbJ'«Uime sin, seo mar a deir an Tiarna Dia: Tá mé anois chun Iacób a thabhairt ar ais ó bhraighdeanas agus chun trócaire a dhéanamh ar mhuintir Iosrael uile agus beidh éad orm faoi m' ainm naofa.aJ'D' imir mé leo de réir mar bhí tuillte acu mar gheall ar a bpeacaí gránna agus a gcionta agus d' iompaigh mé m' aghaidh uathu.`wJ'Tuigfidh na ciníocha gur seoladh muintir Iosrael i mbraighdeanas de bharr a bpeaca, de bhrí gur imir siad chomh fealltach liom gur iompaigh mé m' aghaidh uathu agus gur thug mé suas dá naimhde iad; agus gur thit siad uile leis an gclaíomh.L_J'Tuigfidh muintir Iosrael gur mise a dTiarna Dia ón lá sin amach.#^?J'«Seo mar a léireoidh mé mo ghlóir do na ciníocha, agus feicfidh na ciníocha uile an breithiúnas a thug mé agus an lámh a leag mé orthu.]J'Líonfar sibh go béal ag mo thábla le capaill agus marcaigh, le gaiscígh agus le curaidh de gach sórt an Tiarna Dia a labhraíonn.»\J'Íosfaidh sibh saill go mbeidh sibh lán, ólfaidh sibh fuil go mbeidh sibh ar meisce ag an bhféasta íobartha seo a ullmhaím daoibh..[UJ'Íosfaidh sibh feoil na ngaiscíoch agus ólfaidh fuil phrionsaí an domhain; reithí agus uain, gabhair agus tairbh iad, agus iad uile dea-chothaithe i mBáiseán.VZ%J'«A mhic an duine, seo mar a deir an Tiarna Dia: Labhair le gach sórt éin agus leis an uile ainmhí sa mhachaire: Tionólaigí agus tagaigí anseo, tagaigí le chéile i gcomhair an fhéasta íobartha atá mé a ullmhú daoibh, féasta mór íobartha ar shléibhte Iosrael ina n-íosfaidh sibh feoil agus ina n-ólfaidh sibh fuil.YY+J'Hamóná ainm an bhaile san áit sin agus is mar sin a ghlanfaidh siad an tír.@XyJ'Agus ar a mbealach dóibh tríd an tír, má fheiceann aon duine acu cnámha duine, cuirfidh sé comhartha in aice leo nó go gcuirfidh an lucht adhlactha iad i nGleann Hamón Góg. AW{J'Beidh fir a roghnófar d' aonghnó chun dul suas síos tríd an tír á n-adhlacadh siúd a fágadh ar an talamh, agus ag glanadh na tíre. Beidh siad ag cuardach ar feadh seacht mí.V/J' Adhlacfaidh muintir uile na tíre iad agus gheobhaidh siad onóir dá bharr an lá a thaispeánfaidh mise mo ghlóir an Tiarna Dia a labhraíonn.YU+J' Glacfaidh sé seacht mí ag muintir Iosrael iad a chur agus an tír a ghlanadh.qT[J' «An lá sin tabharfaidh mé do Ghóg ionad adhlactha in Iosrael, Gleann na nAbaraím soir ón bhfarraige. Coiscfidh sé lucht taistil de bhrí go mbeidh Góg agus a shlua uile curtha ann. Gleann Hamón Góg an t-ainm a bheidh air.iSKJ' ionas nach mbeidh orthu connadh a chuardach faoin tuath ná a ghearradh sa choill; óir beidh ábhar tine acu sna hairm. Creachfaidh siad lucht a gcreiche agus sladfaidh siad lucht a slada féin an Tiarna Dia a labhraíonn.~RuJ' Rachaidh an mhuintir a chónaíonn i mbailte Iosrael amach agus cuirfidh siad na hairm seo trí thine, na lúireacha agus na cruinnsciatha, na boghanna agus na saigheada, na bataí agus na sleánna. Lasfaidh an tine leo ar feadh seacht mbliana,QwJ'«Féach, titfidh seo amach, tá sé ar tí titim amach an Tiarna Dia a labhraíonn. Sin é an lá ar ar labhair mé._P7J'Féachfaidh mé chuige go n-aithneofar m' ainm naofa i measc mo phobail, Iosrael; agus ní cheadóidh mé níos mó m' ainm naofa a thruailliú. Tuigfidh na ciníocha gur mise an Tiarna, an Neach Naofa in Iosrael.O J'Seolfaidh mé tine ar Mhagóg agus orthu san a chónaíonn faoi shuaimhneas sna hinsí, agus tuigfidh siad gur mise an Tiarna.TN!J'Titfidh tú ar an machaire lom. Mise a dúirt an Tiarna Dia a labhraíonn.:MmJ'Marófar thú ar shléibhte Iosrael, tú féin, do shlua uile agus na ciníocha leat. Tabharfaidh mé suas mar bhia thú d' éin chreiche de gach sórt agus d' ainmhithe allta.rL]J'Buailfidh mé an bogha as do láimh chlé agus tabharfaidh mé ar na saigheada titim ó do láimh dheis.K'J'Iompóidh mé thart thú, brúfaidh mé ar aghaidh thú, agus tabharfaidh thú ó na hairde is faide ó thuaidh ag ionsaí sléibhte Iosrael..J WJ'«A mhic an duine, tairngir in éadan Ghóg. Abair: Seo mar a deir an Tiarna Dia: Féach, tá mé i do choinne, a Ghóg, a ardphrionsa Mheisic agus Thúbál.I%J&Mar sin a fhoilseoidh mé mo naofacht agus a chuirfidh mé mé féin in aithne dá lán ciníocha. Tuigfidh siad ansin gur mise an Tiarna.»MHJ&Gearrfaidh mé pionós air le plá agus le doirteadh fola. Fearfaidh mé tuile bháistí agus clocha sneachta, tine agus ruibh air féin, ar a shlua agus ar na ciníocha líonmhara a bheidh leis.GJ&Cuirfidh mé gach [sórt uafáis] ina bhealach an Tiarna Dia a labhraíonn beidh claíomh gach fir ag fealladh ar a chéile.dFAJ&Éisc na farraige, éanlaith an aeir, ainmhithe an mhachaire, péisteanna na talún agus daoine uile an domhain, crithfidh siad i mo láthair. Leagfar na sléibhte, réabfar na hailteanna, titfidh gach balla go talamh.kEOJ&Dearbhaím agus cuthach éada orm: 'Go deimhin beidh crith as cuimse i dtír Iosrael an lá sin.'yDkJ&Ach an lá a thabharfaidh Góg ruathar isteach i dtír Iosrael an Tiarna Dia a labhraíonn tiocfaidh fearg orm.ZC-J&«Seo mar a deir an Tiarna Dia: Ba ortsa a bhí mé a labhairt sna seanlaethanta trí mo sheirbhísigh, fáithe Iosrael, a thairngríodh ar feadh na mblianta sna laethanta sin go seolfainn thú ina n-aghaidh.B'J&Ionsóidh tú mo phobal Iosrael amhail néal ag clúdach na talún. Sna laethanta déanacha spreagfaidh mé thú chun mo thír a ghabháil i dtreo go n-aithneoidh na ciníocha mé, nuair a bhainfidh mé feidhm asatsa, a Ghóg, chun mo naofacht a léiriú os a gcomhair.#A?J&Fágfaidh tú do bhaile sna haird is faide ó thuaidh, thú féin agus a lán ciníocha leat, tóstal an-mhór, slua airm cumasach iad uile ar muin each.W@'J&«Tairngir, a mhic an duine, dá bhrí sin. Abair le Góg: Seo mar a deir an Tiarna Dia: Nach fíor go bhfuil sé [ar intinn agat cur chun bóthair] agus mo phobal Iosraél ina suí go suaimhneach?*?MJ& Seabá agus Déadán, ceannaithe Thairsís agus a gcoileáin leon uile, fiafróidh siad díot: 'An ar lorg creiche a tháinig tú? Ar thionóil tú na sluaite le héadáil a ghlacadh, le hairgead agus ór a bhreith leat, le heallach agus earraí a sciobadh agus creach mhór a ghabháil?'>J& Ar mhaithe le héadáil agus creach a bhreith liom ionsóidh mé na háiteanna fásaigh a bhfuil cónaí ar dhaoine arís iontu, an mhuintir seo a tháinig le chéile ó na ciníocha, a tháinig i seilbh eallaigh agus earraí, a chónaíonn i gceartlár an domhain.D=J& Déarfaidh tú: 'Ionsóidh mé tír seo na mbailte gan bhallaí; ionsóidh mé an mhuintir chiúin seo a chónaíonn ar a suaimhneas i mbailte atá gan bhallaí ná barraí ná geataí.'<}J& «Seo mar a deir an Tiarna Dia: An lá sin preabfaidh an smaoineamh isteach i do cheann agus beartóidh tú drochscéim.%;CJ& Gluaisfidh tú romhat ag dul ar aghaidh amhail stoirm agus clúdóidh tú an tír amhail néal, tú féin, do shlua agus a lán ciníocha i do chuideachta.h:IJ&«I ndiaidh mórán laethanta cuirfear tionól ort; i ndiaidh na mblianta gluaisfidh tú leat in éadan na tíre seo a tháinig slán ón gcogadh, tír inar bhailigh na daoine óna lán ciníocha ar shléibhte Iosrael a bhí riamh ina bhfásach, agus inar bhailigh siad ó na ciníocha chun cur fúthu tar éis dóibh uile teacht slán ón gclaíomh.u9cJ&Bí réidh ullamh, tú féin agus do shluaite atá bailithe thart timpeall ort, agus bí faoi réir [agam].8J&tá Gomair agus a bhuíon go léir, Béit Tógarmá agus a bhuíon ón aird is faide ó thuaidh; tá a lán ciníocha in éineacht leat.O7J&Tá an Pheirs, Cúis agus Pút leo, cách lena sciath agus a chlogad;6'J&Casfaidh mé thart thú agus cuirfidh mé duáin i do ghialla; tarraingeoidh mé liom thú féin agus do shlua airm uile idir chapaill agus mharcaigh, agus iad go léir i gcath éide iomlán, tóstal mór ag iompar lúireach agus cruinnsciath, agus ag beartú claimhte.r5]J&Abair: Seo mar a deir an Tiarna Dia: Tá mé i do choinne, a Ghóg, a ardphrionsa Mheisic agus Thúbál.4J&«A mhic an duine, iompaigh i dtreo Ghóg, i dtír Mhágóg, ardphrionsa Mheisic agus Thúbál, agus tairngir ina choinne.33 cJ&Tháinig briathar an Tiarna chugam:2J%Tuigfidh na ciníocha ansin gur mise, an Tiarna, a naomhaíonn Iosrael nuair a bheidh mo shanctóir ina measc go brách.' »t1aJ%Beidh m' áit chónaithe ina gcuideachta; beidh mé i mo Dhia acusan agus beidh siadsan ina bpobal agamsa.,0QJ%Déanfaidh mé conradh síochána leo; conradh síoraí a bheidh ann. [Beannóidh] mé agus cuirfidh mé rath orthu; tógfaidh mé mo shanctóir ina measc go deo.|/qJ%Cuirfidh siad fúthu mar ar chuir bhur n-aithreacha fúthu, sa tír a thug mé do mo sheirbhíseach, Iacób. Cónóidh siad ansin go brách, iad féin, a gclann agus clann a gclainne. Beidh mo sheirbhíseach, Dáiví, ina rí orthu go brách.N.J%Beidh Dáiví, mo sheirbhíseach, ina rí orthu, agus ní bheidh ach aon tréadaí amháin acu go léir. Siúlfaidh siad de réir mo reachtanna agus comhlíonfaidh siad mo dheasghnátha go beacht.-J%Ní thruailleoidh siad iad féin a thuilleadh lena n-íola agus a nithe gránna ná le haon chuid dá bpeacaí. Fuasclóidh mé iad ó na bearta fill ina raibh siad ciontach, agus glanfaidh mé iad. Beidh siadsan mar phobal agamsa agus beidh mise mar Dhia acusan.Y,+J%Déanfaidh mé aon chine amháin astu sa tír ar shléibhte Iosrael, agus aon rí amháin a bheidh ina rí orthu uile. Ní bheidh dhá chine iontu a thuilleadh ná ní bheidh siad deighilte ina dhá ríocht.d+AJ%abair leo: 'Seo mar a deir an Tiarna Dia: Féach, glacfaidh mé chugam clann Iosrael ó na ciníocha mar a ndeachaigh siad. Baileoidh mé le chéile iad ó gach taobh agus seolfaidh mé abhaile iad chun a dtíre féin.T*!J%Nuair a bheidh na bataí ar a scríobhfaidh tú i do láimh os a gcomhair,)J%abair leo: 'Seo mar a deir an Tiarna Dia: Féach, tá mé chun bata Iósaef, atá i lámha Eafráim, a thógáil, agus clanna Iosrael atá i gcomhar leis; agus táthóidh mé le bata Iúdá é. Déanfaidh mé bata amháin astu ionas go mba aon iad i mo láimhse.'O(J%Nuair a deir do mhuintir leat: 'Mínigh ciall an scéil seo dúinn' ;g'GJ%Táthaigh le chéile iad in aon bhata amháin ionas go mba aon bhata amháin i do láimh iad.t&aJ%«A mhic an duine, glac chugat bata agus scríobh air: 'Thar ceann Iúdá agus chlann Iosrael i gcomhar leis.' Glac bata eile ansin agus scríobh air: 'Thar ceann Iósaef, bata Eafráim, agus muintir Iosrael uile atá i gcomhar leis.'4%cJ%Tháinig briathar an Tiarna chugam:\$1J%Cuirfidh mé mo spiorad ionaibh agus beidh sibh beo, agus socróidh mé sibh síos in bhur dtír féin. Ansin a thuigfidh sibh gur mise, an Tiarna, a labhair, agus gur mise a rinne é an Tiarna a labhraíonn.»#3J% Tuigfidh sibh gur mise an Tiarna nuair a osclóidh mé bhur n-uaigheanna, nuair a thabharfaidh mé aníos sibh as bhur n-uaigheanna, a phobal liom.s"_J% Tairngir dá bhrí sin agus abair leo: Seo mar a deir an Tiarna Dia: Féach, a phobal liom, tá mé chun bhur n-uaigheanna a oscailt, chun sibh a thabhairt aníos as bhur n-uaigheanna, agus seolfaidh mé abhaile sibh go tír Iosrael.Leagadh lámh an Tiarna orm agus thug sé amach faoi luí spiorad an Tiarna mé. Chuir sé síos mé i lár gleanna a bhí lán de chnámha.7gJ$&amhail tréad naofa, amhail tréad in Iarúsailéim ar na féilte sollúnta. Mar sin a líonfar na cathracha bánaithe le tréad daoine. Tuigfear ansin gur mise an Tiarna.»3J$%«Seo mar a deir an Tiarna Dia: Ligfidh mé do mhuintir Iosrael an gar eile seo a iarraidh orm, is é sin, a líon daoine a mhéadú amhail tréad,6eJ$$Tuigfidh na ciníocha máguaird gur mise, an Tiarna, a d' atóg na fothracha agus a d' ithchuir an fásach. Mise, an Tiarna, a labhair agus tabharfaidh mé chun críche é.?wJ$#Déarfaidh siad: 'An dúiche seo a creachadh is cuma í nó gairdín Éidin; agus na cathracha scriosta a bánaíodh agus a leagadh, tá siad daingean anois faoi líon mór daoine.'~uJ$"Saothrófar an talamh scriosta arís in áit é a fhágáil ina bhlár folamh os comhair cách a théann an bealach.%CJ$!«Seo mar a deir an Tiarna Dia: An lá a ghlanfaidh mé sibh ó bhur bpeacaí uile, líonfaidh mé na cathracha arís le daoine agus atógfar na fothracha.1[J$ Bíodh fhios agaibh nach ar bhur sonsa a dhéanaim é seo an Tiarna Dia a labhraíonn. Bíodh náire agus imní oraibh mar gheall ar bhur n-iompar, a mhuintir Iosrael.'GJ$Ansin cuimhneoidh sibh ar bhur ndrochiompar agus ar bhur ndrochimeachtaí. Beidh gráin agaibh oraibh féin as bhur bpeacaí agus bhur ngníomhartha gránna. J$Méadóidh mé toradh na gcrann agus na bpáirceanna ionas nach mbeidh masla an ghorta oraibh níos mó i measc na gciníocha.# ?J$Glanfaidh mé sibh ó bhur salachar uile. Glaofaidh mé ar an arbhar, cuirfidh mé breis leis agus ní sheolfaidh mé gorta sa mhullach oraibh níos mó. }||V{z?yxwwEvuut^serrEqqHppo8nmmJlkIjiiBhlgfedd_c1baaE`A__h^^@]b\}\>[[ ZvYYXWVUU=TaS-RqQWQP5ONN;MHLKJJIjHHYGG F4EvD5CC2BBHAAK@#??==d<<;S:e9{8776l654k332511 00/ .h.,,"++*))(a''&|%$$$]$ ##h#"?! {Osp[BNa?c4 j p_iKTAnsin d' ordaigh an rí glaoch ar an lucht gintlíochta agus draíochta, ar na hasarlaithe agus ar na Caildéigh, chun a thaibhrimh a insint don rí. Tháinig siadsan isteach dá bhrí sin agus sheas siad i láthair an rí. 7TSa dara bliain de réimeas Nabúcadnazar rinneadh taibhrimh do Nabúcadnazar i dtreo gur suaitheadh a spiorad agus gur thréig an codladh é.` ;TD' fhan an scéal amhlaidh ag Dainéil go dtí an chéad bhliain de réimeas Chíorais.(~ KTI ngach cúis eagna agus tuisceana dár chuir sé faoina mbráid fuair sé iad níos fearr faoi dheich ná lucht draíochta agus asarlaíochta uile a ríochta.} +TLabhair an rí leo, agus ina measc uile ní bhfuarthas neach mar Dhainéil, Hanainiá, Míséil agus Azairiá. Uime sin d' fhóin siad don rí.| 'TNuair a tháinig an t-am a d' ordaigh an rí iad a thabhairt ina láthair, thug máistir na gcoillteán isteach os comhair Nabúcadnazar iad.={ uTDála an cheathrar ógánach seo, bhronn Dia orthu eolas agus clisteacht san uile fhoghlaim agus eagna; agus bhí tuiscint ag Dainéil ar fhíseanna agus ar aislingí de gach sort.~z wTThóg an stíobhard uathu dá bhrí sin a mbia blasta agus an fíon a bhí le hól acu agus dháil orthu na glasraí."y ?TI gceann an deich lá chonacthas gurbh fhearr a ndealramh, agus gur mhó an cothú feola a bhí orthu, ná ar na hogáin uile a d' ith bia blasta an rí.Tx #TGhéill sé dóibh sa ghnó seo agus phromhaigh sé iad ar feadh deich lá.)w MT Déan ár gceannaithe agus ceannaithe na n-ógán a itheann bia blasta an rí a iniúchadh, agus déan le do sheirbhísigh beart de réir mar a fheicfidh tú.»zv oT «Promhaigh do shearbhóntaí ar feadh deich lá, impím ort; tugtar glasraí mar bhia dúinn agus uisce le hól.u  T Labhair Dainéil leis an stíobhard a chuir máistir na gcoillteán i bhfeighil Dhainéil, Haniainiá, Mhíséil agus Azairiá:ot YT Dúirt máistir na gcoillteán le Dainéil: «Is eagal liom an rí a shocraigh bia agus deoch daoibh mar go bhfeicfeadh sé go mbeadh sibh i gcló níos measa ná na hógáin comhaois daoibh. Ba bhaol do mo cheann an rí agaibh.»Xs +T Thug Dia do Dhainéil bua fabhair agus cineáltais ó mháistir na gcoillteán.]r 5TAch bheartaigh Dainéil nach dtruailleodh sé é féin le bia blasta an rí ná leis an bhfíon a bhí á ól aige; d' iarr sé, uime sin, ar mháistir na gcoillteán a cheadú dó nach dtruailleodh sé é féin.%q ETThug máistir na gcoillteán ainmneacha orthu: ar Dhainéil thug sé Béiltiseazar, ar Hanainiá Seadrac, ar Mhíséil Méiseac, ar Azairiá Aibéid Neagó.[p 1TIna measc seo bhí Dainéil, Hanainias, Míséil, agus Azairiá de threibh Iúdá.Vo 'TDháil an rí orthu lón gach lae den bhia blasta ó bhord an rí agus den fhíon a d' óladh sé féin. Bhí siad le hoiliúint ar feadh trí bliana, agus, i gceann na haimsire sin, le freastal ar an rí.Un %Tógáin gan ainimh, álainn ina scéimh agus oilte i ngach dán, le bua eagna agus le tuiscint ar léann, agus é ar a gcumas fónamh i bpálás an rí; agus teanga na gCaildéach a mhúineadh dóibh seo.m 1TD' ordaigh an rí ansin do mháistir a choillteán, Aispeanaz, cuid de mhuintir Iosrael a thoghadh, de chlann an rí agus de na teaghlaigh uaisle,bl ?TThug an Tiarna Iahóiácaím, rí Iúdá, ar láimh dó agus cuid de shoithí theach Dé chomh maith; agus thug sé leis go Sionár iad seo, go teach a dhé féin, agus chuir sé na soithí i dtaisce a dhéithe féin.Jk TDainéil agus a Thriúr Compánach Sa tríú bliain de réimeas Iahóiácaím, rí Iúdá, tháinig Nabúcadnazar, rí na Bablóine, go Iarúsailéim agus chuir léigear air.ujcJ0#Imlíne na cathrach ocht míle dhéag banlámh agus ainm na cathrach as seo amach: 'Tá an Tiarna inti.' »i+J0"Ar an taobh thiar, a bheidh ceithre mhíle agus cúig chéad banlámh ar fad, beidh trí gheata: geata Ghád, geata Áiséar, geata Naftáilí.h/J0!Ar an taobh theas, a bheidh ceithre mhíle agus cúig chéad banlámh ar fad, beidh trí gheata: geata Shimeon, geata Íosácár, geata Zabúlun.g+J0 Ar an taobh thoir, a bheidh ceithre mhíle agus cúig chéad banlámh ar fad, beidh trí gheata: geata Iósaef, geata Bhiniáimin, geata Dhán.}fsJ0beidh trí gheata: geata Reúbaen, geata Iúdá, geata Léiví; ainmneofar na geataí de réir treibheanna Iosrael.e1J0«Seo iad na bealaí amach ón gcathair. Ar an taobh thuaidh, a bheidh ceithre mhíle agus cúig chéad banlámh ar fad de réir miosúir, d9J0Sin í an talamh a roinnfidh sibh i measc treibheanna Iosrael mar oidhreacht dóibh agus sin iad na ranna eagsúla uirthi an Tiarna Dia a labhraíonn.!c;J0Ar aon teorainn le Gád ó dheas, sínfidh an teorainn ó Thámár go huiscí Mhiríbeá Cáidéis fad le Sileán na hÉigipte agus an Fharraige Mhór.Jb J0Ar aon teorainn le Zabúlun, anoir siar, roinn amháin do Ghád.PaJ0Ar aon teorainn le hÍosácár, anoir siar, roinn amháin do Zabúlun.M`J0Ar aon teorainn le Simeon, anoir siar, roinn amháin do Íosácár.N_J0Ar aon teorainn le Biniáimin, anoir siar, roinn amháin do Shimeon.M^J0«Seo iad na treibheanna: anoir siar, roinn amháin do Bhiniáimin.P]J0Mar sin, seachas sealúchas na Léivíteach agus sealúchas na cathrach atá suite taobh istigh de shealúchas an phrionsa, is don phrionsa a bhfuil suite idir talamh Iúdá agus talamh Bhiniáimin.?\wJ0Is don phrionsa fuílleach na roinne naofa agus thalamh na cathrach. Sínfidh sé ón gcúig mhíle banlámh is fiche den roinn naofa soir agus ón gcúig mhíle banlámh is fiche siar ar aon teorainn le ranna na dtreibheanna; is don phrionsa é. Beidh an roinn naofa agus sanctóir an Teampaill i lár baire.5[cJ0An roinn seo a chuirfidh tú ar leataobh beidh sí ina cearnóg, cúig mhíle banlámh is fiche ar gach taobh; is é sin an roinn naofa agus talamh na cathrach le chéile.WZ'J0Tiocfaidh an lucht oibre cathrach seo ó gach treibh in Iosrael á shaothrú.Y7J0Fágfar deich míle banlámh soir agus deich míle siar ar aon teorainn leis an roinn naofa; beidh a thoradh seo mar bhia ag lucht oibre na cathrach.QXJ0Sínfidh páirceanna na cathrach dhá chéad agus caoga banlámh ó thuaidh, dhá chéad agus caoga banlámh ó dheas, dhá chéad agus caoga banlámh soir, agus dhá chéad agus caoga banlámh siar.W7J0agus seo mar a thomhaisfear í: ceithre mhíle agus cúig chéad banlámh ar an taobh thuaidh, ceithre mhíle agus cúig chéad banlámh ar an taobh theas; ceithre mhíle agus cúig chéad banlámh ar an taobh thoir; ceithre mhíle agus cúig chéad banlámh ar an taobh thiar.MVJ0«An fuílleach, cúig mhíle banlámh ar leithead agus cúig mhíle is fiche ar fad, is le haghaidh na cathrach é, le haghaidh tithe cónaithe agus páirceanna. Beidh an chathair i lár báire;UJ0Ní bheidh cead acu aon chuid de a dhíol nó a mhalartú; ní féidir an tseilbh a aistriú go brách mar tá sé naofa don Tiarna.WT'J0 Taobh le roinn na sagart beidh roinn ag na Léivítigh cúig mhíle banlámh is fiche ar fad agus deich míle ar leithead. Beidh fad iomlán chúig mhíle banlámh is fiche ann agus leithead [fiche] míle.fSEJ0 Gheobhaidh siad roinn as roinn rónaofa na tíre ar aon teorainn le fearann na Léivíteach.=RsJ0 Is do na sagairt choisricthe é sin, do mhic Zádóc a chomhlíon a ndualgais dom agus nár imigh ar seachrán nuair a chuaigh muintir Iosrael ar seachrán, amhail na Léivítigh.>QuJ0 Is do na sagairt an roinn choisricthe seo a bheidh cúig mhíle banlámh is fiche ar an taobh thuaidh, deich míle banlámh ar leithead ar an taobh thiar, deich míle banlámh ar leithead ar an taobh thoir agus cúig mhíle banlámh is fiche ar fad ar an taobh theas. Beidh sanctóir an Tiarna i lár báire.}PsJ0 «Cuirfidh sibh ar leataobh don Tiarna cúig mhíle banlámh is fiche ar fad agus fiche míle banlámh ar leithead.UO#J0Ar aon teorainn le Iúdá, anoir siar, tá roinn a chuirfidh sibh ar leataobh, cúig mhíle banlámh is fiche ar leithead agus ar aon fhad leis na ranna eile anoir siar. Beidh an sanctóir i lár báire.KNJ0Ar aon teorainn le Reúbaen, anoir siar, roinn amháin do Iúdá.NMJ0Ar aon teorainn le hEafráim, anoir siar, roinn amháin do Reúbaen.LLJ0Ar aon teorainn le Manaise, anoir siar, roinn amháin do Eafráim.OKJ0Ar aon teorainn le Naftáilí, anoir siar, roinn amháin do Mhanaise.PJJ0Ar aon teorainn le hÁiséar, anoir siar, roinn amháin do Naftáilí.II J0Ar aon teorainn le Dán, anoir siar, roinn amháin do Áiséar.qH ]J0«Seo iad ainmneacha na dtreibheanna. Ar an taobh thuaidh bealach Heatlon go béal Hamát isteach fad le Hazaer Éineon atá ar theorainn thuaidh na Damaisce os comhair Hamát, ag síneadh anoir siar, roinn amháin do Dhán.GJ/Tabharfaidh sibh a n-oidhreacht don choimhthíoch de réir na treibhe lena gcónaíonn sé an Tiarna Dia a labhraíonn.»F+J/Roinnfidh sibh é mar oidhreacht oraibh féin agus ar na coimhthígh a chónaíonn in bhur measc agus a ghin páistí in bhur measc. Beidh siadsan mar dhúchasaigh i measc chlann Iosrael; gheobhaidh siad oidhreacht le crannchur mar aon libhse i measc treibheanna Iosrael.LEJ/Roinnfidh sibh an tír seo eadraibh, de réir treibheanna Iosrael.sD_J/Ar an taobh thiar beidh an Fharraige Mhór mar theorainn fad le bealach Hamát. Sin é an teorainn thiar.C7J/Ar an taobh theas ó Thámár ó dheas go huiscí Mhiríbeá Caidéis, fad le Sileán na hÉigipte agus an Fharraige Mhór. Sin é an teorainn theas.MBJ/Ar an taobh thoir sínfidh an teorainn le taobh an Iordáin idir Haurán agus an Damaisc, idir Gileád agus tír Iosrael go dtí an Fharraige Thoir síos fad le Támár. Sin é an teorainn thoir.,AQJ/Sínfidh an teorainn ón bhfarraige go Hazaer Éineon atá ar theorainn thuaidh na Damaisce agus ar theorainn Hamát ó thuaidh fosta. Sin é an teorainn thuaidh.z@mJ/Baerótá, Sabraím ar an teorainn idir an Damaisc agus Hamát, agus go Hazaer hat Tíceon ar theorainn Haurán.?J/Seo iad teorainneacha na tíre: Ar an taobh thuaidh ón bhFarraige Mhór bealach Heatlon isteach go Hamát agus ar aghaidh go Zadad,>J/Roinnfidh sibh é cothrom; mhionnaigh mé an tír a bhronnadh ar bhur n-aithreacha agus titfidh sé oraibh mar oidhreacht.8=iJ/ «Seo mar a deir an Tiarna Dia. Seo iad na teorainneacha lena roinnfidh sibh an tír mar oidhreacht ar dhá threibh dhéag Iosrael, ag tabhairt dhá roinn do Iósaef.*<MJ/ Ar bhruach na habhann, ar an dá bhruach, fásfaidh gach cineál crann toraidh, le duilleoga nach bhfeonn agus le toradh nach dteipeann. Béarfaidh siad toradh úr gach mí de bhrí go sileann an t-uisce seo dóibh ón sanctóir. Beidh a dtoradh mar bhia agus a nduilleoga mar leigheas.»V;%J/ Ní thiocfaidh úire sna riasca agus sna bogaigh; fágfar iadsan ina sáile.:5J/ Beidh iascairí ar a bruacha. Leathfar na líonta ó Éan Geidí go hÉan Eaglaím; beidh ilchineálacha éisc inti amhail éisc na Farraige Móire.t9aJ/ Aon áit a sileann an abhainn mairfidh gach dúil bheo a chorraíonn inti agus beidh flúirse éisc ann; de bhrí go mbíonn sláinte aon áit a dtéann an t-uisce agus go mbíonn an t-anam i ngach dúil aon áit a sileann an abhainn.,8QJ/Dúirt sé: «Sileann an t-uisce seo soir agus téann síos isteach san Arabá; agus ar dhul isteach dó in uisce marbh na farraige déanann sé an fharraige úr.R7J/Ar dhul ar ais dom chonaic mé a lán crann, ar gach bruach den abhainn.q6[J/Dúirt sé liom: «A mhic an duine, an bhfeiceann tú?» Thug sé orm dul ar ais ar bhruach na habhann.05YJ/Thomhais sé míle eile; b' abhainn é narbh fhéidir dul tríthi. Bhí an t-uisce éirithe agus domhain go leor chun snámh ann, abhainn nárbh fhéidir dul tríthi.V4%J/Thomhais sé míle eile agus thug orm siúl tríd an uisce athuair; chuaigh an t-uisce go glúine orm. Thomhais sé míle eile agus thug orm siúl tríd an uisce arís; chuaigh an t-uisce go leasrach orm.,3QJ/Chuaigh an fear soir agus a shlat tomhais ina láimh agus thomhais sé míle banlámh. Thug sé orm ansin siúl tríd an uisce; chuaigh an t-uisce go murnán orm.%2CJ/Rug sé ansin mé amach an geata thuaidh agus thug orm dul timpeall amuigh fad leis an ngeata seachtrach thoir, áit a raibh an t-uisce ag sceitheadh soir.1 3J/Rug sé ar ais mé go doras an Teampaill; agus féach, bhí uisce ag sceitheadh soir amach faoi bhun thairseach an Teampaill bhí an Teampall féin ag féachaint soir. Sceith an t-uisce amach faoi bhun an taoibh theas de thairseach an Teampaill, ó dheas ón altóir.0wJ.Dúirt sé liom ansin: «Seo iad na cistineacha ina mbruithfidh lucht freastail an Teampaill íobairtí an phobail.»Y/+J.Bhí balla timpeall laistigh ar gach ceann acu agus teallach ag bun gach balla.'.GJ.Sna ceithre chúinne den chúirt bhí ceithre chlós, a bhí daichead banlámh ar fad agus daichead banlámh ar leithead. Bhí siad ceathrar ar aon mhiosúr.-J.Rug sé amach sa chúirt sheachtrach mé agus thug orm dul go ceithre chúinne na cúirte; agus i ngach cúinne den chúirt bhí clós.{,oJ.Dúirt sé liom: «Seo é an áit a mbruithfidh na sagairt an íobairt leorghnímh agus an íobairt pheaca, agus a mbacálfaidh siad an abhlann ionas nach mbeidh orthu iad a bhreith leo amach sa chúirt sheachtrach agus an pobal a naomhú.»H+ J.Thug sé isteach mé ansin tríd an mbealach a bhí ag taobh an gheata thuaidh go dtí na seomraí sa sanctóir a bhain leis na sagairt. Chonaic mé áit ansin siar uaim ag deireadh.e*CJ.Ní ghabhfaidh an prionsa aon chuid d' oidhreacht an phobail, á ndíbirt as seilbh go héagórach. Tabharfaidh sé oidhreacht dá chlann mhac as a mhaoin féin ionas nach ndíbreofar aon duine de mo phobal as seilbh.»i)KJ.Ach má bhronnann sé cuid dá oidhreacht ar dhuine dá sheirbhísigh beidh sí aige go bliain na saoirse amháin agus fillfidh ansin ar an bprionsa. Ní choinneoidh aon duine cuid den oidhreacht ach an chlann mhac amháin.9(kJ.«Seo mar a deir an Tiarna Dia. Má bhronnann an prionsa cuid dá oidhreacht ar a chlann mhac rachaidh an bronntanas i seilbh na mac agus beidh sé acu mar oidhreacht.'J.Mar sin a dhéanfar an t-uan agus an íobairt bhia agus an ola a sholáthar, maidin i ndiaidh maidine mar íobairt dhóite go brách.:&mJ.Ofrálfaidh sé chomh maith gach maidin an séú cuid d' éafá agus an tríú cuid de hín ola le meascadh leis an bplúr. Sin tabhartas don Tiarna, deasghnáth buan síoraí.y%kJ. Ofrálfaidh sé uan bliana gan smál mar íobairt dhóite don Tiarna gach lá; ofrálfaidh sé seo gach maidin.+$OJ. Nuair a ofrálfaidh an prionsa íobairt dheonach, bíodh sí dóite nó ina híobairt síochána, don Tiarna, osclófar an geata thoir dó agus ofrálfaidh sé a íobairt dhóite agus a íobairt síochána mar a dhéanfaidh lá na sabóide. Ar dhul amach dó, dúnfar an geata ina dhiaidh.1#[J. Ag na féilte agus na séasúir chinnte ofrálfar éafá mar abhlann le gach tarbh, éafá le gach reithe, rogha tabhartais leis na huain agus hín ola le gach éafá.X")J. Tiocfaidh an prionsa leo, ag dul isteach agus amach mar a dhéanfaidh siadsan.#!?J. Nuair a thiocfaidh pobal na tíre i láthair an Tiarna ag na féilte sollúnta, an lucht a thiocfaidh isteach an geata thuaidh ag adhradh rachaidh siad amach an geata theas. Ní fhillfidh siad ar an ngeata trínar ghabh siad isteach ach rachaidh amach an geata atá díreach rompu. J.«Ar dhul isteach don phrionsa rachaidh sé trí phóirse an gheata isteach agus fágfaidh sé an bealach céanna.pYJ.Tabharfaidh sé éafá leis an reithe, a rogha tabhartais leis na huain, agus hín ola le gach éafá.fEJ.Lá na ré nua ofrálfaidh sé tarbh óg gan smál, sé uan gan smál agus reithe gan smál.|qJ.Tabharfaidh sé éafá mar abhlann leis an reithe, a rogha tabhartais leis na huain, agus hín ola le gach éafá.J.Sé uan gan smál agus reithe gan smál a bheidh san íobairt dhóite a ofrálfaidh an prionsa don Tiarna lá na sabóide.veJ.Adhrfaidh pobal na tíre ag béal an gheata i láthair an Tiarna ar shabóidí agus ar laethanta na ré nua.<qJ.rachaidh an prionsa isteach trí phóirse an gheata sheachtraigh agus bunóidh sé é féin ag ursaineacha an gheata. Ofrálfaidh na sagairt ansin a íobairt dhóite agus a íobairt síochána. Déanfaidh sé adhradh ag tairseach an gheata agus rachaidh sé amach, ach ní dhúnfar an doras go tráthnóna.9 mJ. «Seo mar a deir an Tiarna Dia. Dúnfar an geata thoir den chúirt inmheánach ar feadh na sé lá oibre. Osclófar é lá na sabóide agus lá na ré nua;T!J-«Don fhéile a thiteann ar an gcúigiú lá déag den seachtú mí, déanfaidh sé mar an gcéanna ar feadh seacht lá, ag soláthar d' íobairtí peaca, d' íobairtí dóite, d' abhlann agus d' ola.»pYJ-Ofrálfaidh sé mar abhlann éafá do gach tarbh, éafá do gach reithe, agus hín ola do gach éafá.SJ-Ar feadh seacht lá na féile ofrálfaidh sé mar íobairt dhóite don Tiarna seacht dtarbh óga agus seacht reithe gan smál, gach lá den tseachtain; agus pocán gabhair gach lá mar íobairt pheaca.q[J-An lá sin ofrálfaidh an prionsa tarbh óg mar íobairt pheaca dó féin agus do phobal uile na tíre.'J-Ar an gceathrú lá déag den chéad mhí beidh ort féile na Cásca a cheiliúradh. Ar feadh seacht lá íosfaidh cách arán gan ghabháil.)KJ-Déanfaidh tú amhlaidh ar an seachtú lá den mhí ar son an duine a pheacaigh trí neamart nó aineolas. Mar seo a dhéanfaidh tú leorghníomh don Teampall.QJ-Glacfaidh an sagart cuid den fhuil ón íobairt pheaca agus doirtfidh í ar ursaineacha an Teampaill, ar cheithre chúinne phlionta na haltóra agus ar ursaineacha na ngeataí sa chúirt inmheánach.#J-«Seo mar a deir an Tiarna Dia: Ar an gcéad lá den chéad mhí glacfaidh tú tarbh óg gan smál agus glanfaidh tú an sanctóir.hIJ-Beidh dualgas ar an bprionsa na híobairtí dóite, na habhlanna agus na híobairtí dí a chur ar fáil ag na féilte, ag na réanna nua agus na sabóidí, ag féilte cinnte uile mhuintir Iosrael. Cuirfidh sé ar fáil na híobairtí peaca, na habhlanna, na híobairtí dóite agus na híobairtí síochána mar leorghníomh ar son mhuintir Iosrael.OJ-Tabharfaidh muintir uile na tíre an ofráil seo do phrionsa Iosrael.nUJ-Tobhfaidh sibh caora ó gach tréad de dhá chéad ó [theaghlaigh] Iosrael; sin í an ofráil do na habhlanna, do na híobairtí dóite agus do na híobairtí síochána. Is é sin bhur leorghníomh an Tiarna Dia a labhraíonn.5 cJ-An tobhach ar ola: bat ola ó gach deich mbat nó ó gach cor, atá ar aon mhiosúr le deich mbat nó le haon hoimear amháin de bhrí gurb ionann deich mbat agus hoimear.# ?J- «Seo í an ofráil a thobhfaidh sibh, an séú cuid d' éafá ó gach hoimear cruithneachta, agus an séú cuid d' éafá ó gach hoimear eorna. J- Bíodh fiche géará sa seicil; agus in aon mhíoná amháin agaibh bíodh fiche seicil, cúig sheicil is fiche agus cúig sheicil déag.N J- Bíodh an t-éafá agus an bat ar aon mhiosúr, ionas go gcoinneodh an bat an deichiú cuid de hoimear agus an t-éafá an deichiú cuid de hoimear. Bíodh an hoimear ina chaighdeán mar mhiosúr.K J- Bíodh scálaí cothroma agaibh, éafá cothrom agus bat cothrom.#J- «Seo mar a deir an Tiarna Dia: Go mba leor libh é seo, a phrionsaí Iosrael! Éirígí as an láimh láidir agus as an ansmacht; cuirigí an chóir agus an fhíréantacht i bhfeidhm; ná brúigí ar mo phobal níos mó le tobhach cíosa an Tiarna Dia a labhraíonn.7gJ-Sín é a ghabháltas in Iosrael. Ní bhrúfaidh mo phrionsaí ar mo phobal níos mó; ach fágfaidh siad an chuid eile den tír do mhuintir Iosrael de réir a dtreibheanna./WJ-«Beidh roinn ag an bprionsa ar an dá thaobh de fhearann an tsanctóra agus de ghabháltas na cathrach, ar aon teorainn le fearann an tsanctóra agus le gabháltas na cathrach siar agus soir, ar aon fhad le roinn treibhe agus ag síneadh ó theorainn thiar go teorainn thoir na tíre.W'J-Le hais na ranna a bhaineann leis an sanctóir tabharfaidh sibh don chathair mar ghabháltas cúig mhíle banlámh ar leithead agus cúig mhíle banlámh is fiche ar fad; beidh seo ag muintir Iosrael uile.7gJ-Roinn eile, cúig mhíle banlámh ar fad agus deich míle banlámh ar leithead, beidh sé mar láthair dá mbailte cónaithe ag na Léivítigh a fhreastalaíonn sa Teampall.r]J-Beidh sé ar an gcuid naofa den tír, beidh sé ag na sagairt a fhreastalaíonn sa sanctóir agus a thriallann ar an Tiarna a dhéanamh seirbhíse dó. Beidh an áit sin ina láthair dá dtithe acu agus ina áit naofa don sanctóir.)KJ-As an tearmann seo tomhaisfidh tú roinn cúig mhíle banlámh is fiche ar fad agus deich míle banlámh ar leithead ina mbeidh an sanctóir, an áit rónaofa.ucJ-Beidh cearnóg chúig chéad banlámh de seo don sanctóir agus spás oscailte caoga banlámh timpeall air. yJ-«Nuair a roinnfidh tú an tír mar oidhreacht trí chrannchur, cuirfidh tú roinn ar leataobh don Tiarna mar thalamh naofa, cúig mhíle banlámh is fiche ar fad agus [fiche] míle banlámh ar leithead. Beidh iomlán na talún seo naofa.veJ,Ní íosfaidh na sagairt aon chuid d' éan ná d' ainmhí a d' éag uaidh féin nó a stolladh ó chéile.»\~1J,Scoth na gcéadtorthaí de gach sórt agus an uile thabhartas de bhur n-íobairtí uile, gheobhaidh na sagairt iad. Gheobhaidh na sagairt scoth bhur dtaois chomh mhaith, ionas go mairfidh beannacht i do theach.}J,Íosfaidh siad an abhlann, íobairt an pheaca agus íobairt an chúitimh; gach rud a chuirtear faoin mbang in Iosrael beidh sé acusan. | J,Ní bheidh aon oidhreacht acu; mise a n-oidhreacht. Ní thabharfaidh sibh aon ghabháltas dóibh in Iosrael; mise a ngabháltas.{5J,ansin an lá a dtéann sé isteach sa chúirt inmheánach chun freastal sa sanctóir, ofrálfaidh sé a íobairt pheaca an Tiarna Dia a labhraíonn.;zqJ,Nuair a ghlanfar fear acu fanfaidh sé seacht lá;`y9J,Ní thiocfaidh siad in aice le corpáin ar eagla go ndéanfaí neamhghlan iad; ach ar son athar nó máthar, ar son mic nó iníne, ar son dearthár nó deirféar nach bhfuil pósta, tá cead acu bheith neamhghlan.Yx+J,Tabharfaidh siad breithiúnas in imreas, breithiúnas a bheidh de réir mo reachtanna; comhlíonfaidh siad mo reachtanna agus mo dheasghnátha ag m' fhéilte cinnte uile. Coinneoidh siad mo shabóidí naofa.uwcJ,Teagascfaidh siad do mo phobal rud naofa a aithint thar rud coitianta, an difear idir glan agus neamhghlan.*vMJ,Ní phósfaidh siad baintreach ná bean a idirscaradh ach maighdean de shliocht mhuintir Iosrael. Tá cead acu baintreach a phósadh más baintreach sagairt í.\u1J,Ní ólfaidh aon sagart fíon an lá a théann sé isteach sa chúirt inmheánach.utcJ,Ní bhearrfaidh siad a gcinn ná ní ligfidh siad fás fada faoina bhfolt; gearrfaidh siad é go measartha.swJ,Ar imeacht amach dóibh chuig pobal na cúirte seachtraí bainfidh siad díobh na héadaí ina ndearna siad freastal agus fágfaidh iad sna seomraí sa sanctóir; gléasfaidh siad in éadaí eile ar eagla go naomhóidís an pobal lena n-éadaí.rJ,Caithfidh siad turbain lín ar a gcinn agus bríste lín ar a leasrach; ní chríoslóidh siad iad féin le haon ábhar a thugann allas.CqJ,Nuair a rachaidh siad isteach geataí na cúirte inmheánaí gléasfaidh siad in éide lín; ní bheidh aon olann orthu ag freastal dóibh ag geataí na cúirte inmheánaí agus istigh.p J,Beidh cead isteach i mo shanctóir acu agus triallfaidh siad ar mo thábla le freastal orm; comhlíonfaidh siad mo liotúirge.)oKJ,«Na sagairt Léivíteacha, mic Zádóc, a chomhlíon a ndualgais dom sa sanctóir nuair a chuaigh muintir Iosrael ar seachrán i bhfad uaim, beidh cead acusan triall orm chun freastal orm. Seasfaidh siad i mo láthair ag ofráil saille agus fola dom an Tiarna Dia a labhraíonn.}nsJ,Ach tabharfaidh mé cúram an Teampaill dóibh le haghaidh a fhreastail go léir agus an uile rud atá le déanamh.RmJ, Ní bheidh cead acu triall orm arís chun gnó sagairt a dhéanamh liom, ná teacht in aice leis na nithe naofa liom ná na nithe rónaofa; ach beidh siad faoi náire ag na nithe gránna a rinne siad.bl=J, De bhrí gur fhreastail siad orthu os comhair a n-íol agus gur cheap tuisle peaca iad do mhuintir Iosrael, dá bhrí sin mhionnaigh mé ina n-aghaidh an Tiarna Dia a labhraíonn go n-iompróidh siad ualach a bpeaca. k J, Beidh siad ina bhfreastalaithe sa sanctóir agam agus an cúram orthu geataí an Teampaill a ghardáil agus an Teampall féin a fhreastal. Maróidh siad an íobairt dhóite agus an ofráil don phobal, agus beidh siad i láthair chun freastal ar an bpobal.;joJ, «Na Léivítigh a thréig mé agus a chuaigh ar seachrán i bhfad uaim i ndiaidh a n-íol nuair a chuaigh Iosrael ar seachrán, iompróidh siad ualach a bpeacaí féin.QiJ, Seo mar a deir an Tiarna Dia: Aon choimhthíoch gan timpeallghearradh ina chroí agus ina chorp, de na coimhthígh uile a chónaíonn i measc mhuintir Iosrael, ná téadh sé isteach i mo shanctóir.phYJ,In ionad bhur ndualgais dom a chomhlíonadh sa sanctóir thug sibh cúram mo dhualgas do choimhthígh.sg_J,ag ligean isteach i mo shanctóir coimhthígh gan timpeallghearradh ina gcroí ná ina gcorp, á thruailliú nuair a ofrálann sibh mo bhia idir shaill agus fhuil. Mar bharr ar bhur n-uile imeachtaí gránna bhris [sibh] mo chonradh.f%J,Abair le ceannaircigh mhuintir Iosrael: Seo mar a deir an Tiarna Dia: A mhuintir Iosrael, bíodh deireadh le bhur n-imeachtaí gránna uile,9ekJ,Dúirt an Tiarna liom: «A mhic an duine, tabhair aire, féach go grinn agus éist go cúramach lena n-insím duit faoi dheasghnátha uile Theampall an Tiarna agus a dhlíthe uile. Tabhair aire mhaith do cé ag a mbeidh cead isteach sa Teampall acu agus cé ag nach mbeidh cead isteach sa sanctóir acu.>duJ,Thug sé isteach mé tríd an ngeata thuaidh go dtí aghaidh an Teampaill. D' amharc mé agus chonaic glóir an Tiarna ag líonadh Theampall an Tiarna agus shléacht mé go talamh.-cSJ,Ceadófar don phrionsa amháin, áfach, suí ann lena bhéile a chaitheamh i láthair an Tiarna. Rachaidh sé isteach agus fágfaidh sé trí phóirse an gheata.»CbJ,Dúirt an Tiarna liom: «Coimeádfar an geata seo dúnta. Ní osclófar é agus ní rachaidh aon duine tríd ó ghabh an Tiarna, Dia Iosrael, tríd. Dá bhrí sin coimeádfar dúnta é.pa [J,Thug sé ar ais mé ansin go geata seachtrach an tsanctóra a fhéachann soir. Bhí sé dúnta.]`3J+Ag deireadh an ama sin, ón ochtú lá amach, ofrálfaidh na sagairt ar an altóir bhur n-íobairtí dóite agus bhur n-íobairtí síochána; agus glacfaidh mise go cineálta libh an Tiarna Dia a labhraíonn.»{_oJ+Ar feadh seacht lá déanfaidh siad leorghníomh ar son na haltóra; glanfaidh siad í agus beidh sí coisricthe.*^MJ+Ar feadh seacht lá caithfidh tú gabhar fireann a sholáthar gach lá d' íobairt pheaca; ní foláir freisin tarbh agus reithe gan smál ón tréad a ofráil.]#J+Tabharfaidh tú iad i láthair an Tiarna agus croithfidh na sagairt salann orthu agus ofrálfaidh siad don Tiarna mar íobairt dhóite iad._\7J+Agus í glanta agat ofrálfaidh tú tarbh gan smál agus reithe gan smál ón tréad.[J+An dara lá ofrálfaidh tú gabhar fireann gan smál mar íobairt pheaca; agus glanfar an altóir arís mar a glanadh leis an tarbh.Z J+Glacfaidh tú fosta tarbh na híobartha peaca agus dófaidh tú sa láthair cheart den Teampall taobh amuigh den sanctóir é.tYaJ+Glacfaidh tú cuid den fhuil agus cuirfidh tú í ar cheithre adharc na haltóra agus ar cheithre chúinne an phlionta agus ar an imeall thart timpeall. Mar seo a ghlanfaidh tú an altóir agus a dhéanfaidh tú leorghníomh ar a son.!X;J+tabharfaidh tú tarbh mar íobairt pheaca do na sagairt Léivíteacha de shíol Zádóc a thagann chugam chun freastal orm an Tiarna Dia a labhraíonn.@WyJ+Dúirt sé liom: «A mhic an duine, seo mar a deir an Tiarna Dia: Seo iad na deasghnátha don altóir. An lá a thógfar í le haghaidh ofráil íobairtí dóite agus doirteadh fola,VJ+Beidh an plionta cearnógach fosta, ceithre bhanlámh déag ar fad agus ceithre bhanlámh déag ar leithead. Beidh an t-imeall thart air leathbhanlámh ar leithead agus a bhun banlámh thart timpeall. Beidh céimeanna na haltóra ag féachaint soir.pUYJ+Beidh leac na haltóra cearnógach, dhá bhanlámh déag ar fad agus dhá bhanlámh déag ar leithead.tTaJ+Beidh leac na haltóra ceithre bhanlámh ar airde agus beidh ceithre adharc ag síneadh in airde ón leac.XS)J+ón mbonn ar an urlár go dtí an plionta íochtarach, dhá bhanlámh ar airde, agus banlámh ar leithead; ón bplionta is lú go dtí an plionta is mó ceithre bhanlámh ar airde agus banlámh ar leithead.|RqJ+ Seo iad tomhais na haltóra de réir banlámh tá banlámh anseo ar chomhfhad le cnámh rí agus leithead boise. Beidh an bun banlámh ar airde agus banlámh ar leithead; an t-imeall timpeall aon réise amháin. Seo airde na haltóra:Q7J+ Seo é bunreacht an Teampaill: an láthair uile ar mhullach an tsléibhe agus máguaird is áit rónaofa é. Féach, sin é bunreacht an Teampaill.»tPaJ+ Má bhíonn náire orthu de bharr a n-imeachtaí, taispeáin crot agus plean an Teampaill dóibh, na slite amach as agus na slite isteach ann, a dhéanamh agus a leagan amach. Cuir in iúl dóibh a dheasghnátha agus a dhlíthe agus scríobh síos dóibh é os a gcomhair ionas go gcomhlíonfaidís agus go gcleachtfaidís a [dhlíthe] agus a dheasghnátha uile.O+J+ «A mhic an duine, tabhair tuairisc an Teampaill seo do mhuintir Iosrael; dearaidís an plean ionas go mbeidh náire orthu de bharr a bpeacaí. NJ+ As seo amach díbreoidh siad an striapachas agus conablaigh a ríthe i bhfad ar shiúl uaim agus cónóidh mé ina measc go brách.oMWJ+ag cur a dtairsí le hais mo thairsí agus a n-ursaineacha le hais m' ursaineacha, gan ach balla idir mé agus iad. Thruaillídís m' ainm naofa leis na nithe gránna a dhéanaidís, agus dá bhrí sin scrios mé iad go feargach.4LaJ+Dúirt sé liom: «A mhic an duine, is é seo suíomh mo ríchathaoireach, an áit ar a leagfaidh mé boinn mo chos. Cónóidh mé anseo i lár chlann Iosrael go brách. Muintir Iosrael agus a ríthe ní thruailleoidh siad m' ainm naofa choíche arís, lena striapachas agus le conablaigh a ríthe,fKEJ+Bhí fear ina sheasamh taobh liom agus chuala mé duine ag labhairt liom ón Teampall amach.}JsJ+Thóg an spiorad mé agus thug isteach sa chúirt inmheánach mé; agus féach, líon glóir an Tiarna an Teampall. v~~}.|| zyyxx wsvvPuu&tt6sjrqpp'o{nmmlKkkEjj=hhhKg~ffe)dcba\`` _`^^W]I[[nZjYXdWWVUTT=SwQQP\ONN&MiL<;:997655&443k3 21170d//.r-w,+**A('&%%5$"" "VMPdw{ b '|A$v)KTAnsin d' ordaigh Béilseazar Dainéil a éidiú i gcorcra, slabhra óir a chur ar a mhuineál, agus a fhógairt go raibh sé ar an tríú rialtóir sa ríocht.]3Tparsín: tá do ríocht deighilte agus tugtha do na Méidigh agus do na Peirsigh.»>wTtecél: Meádh thú sa mheá agus fuarthas easpa ort.v eTSeo ciall na bhfocal sin: mené: ríomhaigh Dia laethanta do ríochta agus tá sí tugtha chun críche aige.T !TIs í seo an scríbhinn a scríobhadh: mené, mené, tecél, agus parsín.W 'TÓna láthair a seoladh an lámh seo a rianaigh an scríbhinn seo ina haonar.' GTach d' ardaigh tú thú féin in aghaidh Tiarna neimhe; tugadh soithí a thí i do láthair agus d' ól tú féin agus do mhaithe, do mhná agus do leannáin, deoch fíona astu; agus mhol tú déithe óir agus airgid, práis agus iarainn, adhmaid agus cloiche, déithe gan radharc, gan éisteacht, gan eolas; ach an Dia a bhfuil d' anáil faoina láimh, agus do shlite uile ina sheilbh, níor thug tú glóir dó.r ]TAch tusa, a Bhéilseazar, a mhac siúd, níor umhlaigh tú do chroí cé gurbh eol duit é seo go léir;a;TDíbríodh ó chomhluadar daoine é agus chuaigh a chroí i gcosúlacht le croí na mbeithíoch; lonnaigh sé leis na hasail fhiáine; d' ith sé féar dála an daimh; fliuchadh a chorp ó dhrúcht neimhe chun go raibh a fhios aige gurb é an té is Airde a rialaíonn ríocht na ndaoine, agus go gcuireann sé an té is mian leis ina feighil.TAch nuair a bhorr a chroí agus gur chruaigh a spiorad le neart uabhair, tiomáineadh óna shuí ríoga é agus baineadh a ghlóir de.TDe bhrí na mórgachta a bhronn sé air chreathnaigh an uile phobal agus chine agus theanga roimhe le heagla; mharaíodh sé mar ab áil leis; thugadh sé anacal anama mar ba mhian leis; d' ardaíodh sé an té ab áil leis, d' íslíodh sé an té ba mhian leis.xiTA rí, thug Dia, an Té is Airde, flaitheas agus mórgacht, glóir agus ríogacht, do Nabúcadnazar d' athair.ykTD' fhreagair Dainéil agus dúirt sé os comhair an rí: «Bíodh do bhronntanais agat duit féin agus tabhair do thuarastail do dhaoine eile! Ach ó mo thaobhsa de, léifidh mé an scríbhinn seo don rí agus nochtfaidh mé an chiall dó.&ETChuala mé á rá é go bhfuil ar do chumas mínithe a thabhairt agus fadhbanna a réiteach. Anois má fhéadann tú an scríbhinn seo a léamh agus a ciall a fhoilsiú dom, cuirfear éide chorcra umat, slabhra óir ar do mhuineál, agus beidh tú ar an tríú rialtóir sa ríocht.»TTugadh chugam saoithe agus draoithe chun an scríbhinn seo a léamh agus a ciall a fhoilsiú dom, ach chuaigh díobh a ciall a aimsiú.yTChuala á rá é go bhfuil spiorad an Naomh-Dhé ionat, agus go bhfuil solas agus tuiscint agus eagna thar barr ionat.+OT Ansin tugadh Dainéil os comhair an rí, agus dúirt an rí le Dainéil: «An tusa Dainéil, de chine díbeartha Iúdá a thug m' athair, an rí, leis ó Iúdá?_7T Mar fuarthas sa Dainéil seo meon uaigneach agus eolas, tuiscint ar fhíseanna a mhiniú, ar thomhaiseanna a fhreagairt, agus ar fadhbanna a réiteach. Cuir gairm ar Dhainéil agus léireoidh sé an chiall duit.»~1T Tá aon duine amháin i do ríocht ina bhfuil spiorad an Naomh-Dhé. Le linn d' athar fuarthas solas, tuiscint agus eagna ann ar aon dul le heagna na ndéithe. Rinne d' athair, an rí Nabúcadnazar, ceann de ar na draoithe, na hasarlaithe, na Caildéigh, agus ar na saoithe.V}%T Toisc bhriathar an rí agus a mhaithe tháinig an bhanríon go halla na fleá. Dúirt an bhanríon: «A rí, fad gach aon fhaid ar do shaol! Ná buaireadh do smaointe thú, agus ná teipeadh do dhealramh.j|MT Bhí an-bhuairt ar an rí Béilseazar, agus d' athraigh a lí; agus bhí a mhaithe i gcruachás.{{oTBhailigh saoithe uile an rí isteach ach níor fhéad siad an scríbhinn a léamh ná a ciall a léiriú don rí.8ziTGhlaoigh an rí go hard go dtabharfaí draoithe, Caildéigh agus astralaithe isteach. Dúirt an rí le saoithe na Bablóine: «Cibé a léifidh an scríbhinn seo agus a léireoidh a ciall dom, cuirfear éide chorcra uime, slabhra óir ar a mhuineál, agus beidh sé ar an tríú rialtóir sa ríocht.»xyiTChlaochaigh a lí ar an rí; bhuair a smaointe é; tháinig ballchrith air agus chnag a ghlúine ar a chéile.8xiTDhealraigh go tobann méara láimhe duine agus í ag scríobh ar phlástar bhalla an pháláis ríoga laistiar den choinnleoir; bhí an rí ag faire ar an láimh ag scríobh.rw]TD' ól siad fíon agus mhol siad na déithe óir agus airgid, práis agus iarainn, adhmaid agus cloiche.Rinne Béilseazar rí fleá mhór dá mhaithe, míle díobh,agus d' ól sé fíon os comhair an mhíle seo.psYT%34 Anois, mise Nabúcadnazarmolaim, móraim agus glóirím Rí neimhe,mar is fíréan iad a oibreacha go léir,agus is cóir iad a shlite uile,agus is féidir leis lucht uaibhreach iompar a ísliú.r{T$33 Láithreach bonn d' fhill mo mheabhair orm, agus, chun glóir mo ríogachta, d' fhill orm m' onóir agus mo dhealramh. Lorg mo chomhairleoirí agus mo mhaithe mé; daingníodh i mo ríocht mé agus mhéadaigh ar mo mhórgacht a thuilleadh fós.qyT#32 Sa mheá le náid a chuirtear áitritheoirí uile na cruinne;ar a thoil atá riaradh sluaite neimhe,agus áitritheoirí na cruinne.Ní fhéadann neach a lámh a choscná a rá leis: «Cad atá agat á dhéanamh?3p_T"31 I gcríoch na laethanta úd, thóg mise, Nabúcadnazar, mo shúile chun neimhe; d' fhill mo mheabhair orm agus bheannaigh mé an Té is Airde:Mhol mé agus ghlóirigh mé é siúd a mhaireann go brách.Flaitheas síoraí a fhlaitheas.Tá a thiarnas ó ghlúin go glúin.oT!30 Tháinig an briathar chun críche ar Nabúcadnazar gan mhoill. Díbríodh ó chomhluadar daoine é, agus chrom sé ar fhéar a ithe dála an daimh; fliuchadh é ó dhrúcht neimhe nó gur fhás a ghruaig mar chleiteach iolair, agus a ingne mar chrúba éin.gnGT 29 Díbreofar thú ó chomhluadar daoine,agus lonnóidh tú le hainmhithe an mhachaire.Caithfidh tú féar a ithe dála an daimh,agus rachaidh seacht n-aimsir tharat,chun go mbeidh a fhios agatgur ag an Té is Airde atá ardfhlaitheas ar ríocht na ndaoine,agus go dtugann sé í don té is áil leis.,mQT28 Sula raibh na focail sin thar a bhéal aige thit guth ó na flaithis:Is leatsa a labhraíodh, a rí Nabúcadnazar!Tá an flaitheas imithe uait!l1T27 Agus dúirt an rí: «Nach í seo an Bhablóin mhór a thóg mé mar shuí ríogachta le neart mo chumhachta agus chun glóir mo mhórgachta?»kkOT26 I gceann dhá mhí dhéag bhí sé ag spaisteoireacht ar dhíon pháláis ríoga sa Bhablóin.DjT25 Tháinig sé sin go léir sa mhullach ar Nabúcadnazar.GiT24 Glac mo chomhairle dá bhrí sin, a rí: Ruaig uait do pheacaí leis an bhfíréantacht a chleachtadh agus d' urchóidí le déirc do bhochta d' fhonn go rachadh fad ar do shíocháin.»Bh}T23 «Agus an t-ordú seo: Fágaigí an stocán agus fréamhacha an chrainn, ciallaíonn sé go seasfaidh do ríocht duit nó go mbeidh a fhios agat gurb é Neamh a rialaíonn gach ní.g%T22 Díbreofar thú ó chomhluadar daoine,agus lonnóidh tú le hainmhithe an mhachaire,agus caithfidh tú féar a ithe dála an daimh;fliuchfar thú ó dhrúcht neimhe,agus rachaidh seacht n-aimsir tharat,chun go mbeidh a fhios agatgur ag an té is Airde atá ardfhlaitheas ar ríocht na ndaoine,agus go dtugann sé í don té is áil leis.ofWT21 seo í an chiall, a rí, agus reacht an té is Airde atá tagtha i bhfeidhm ar mo thiarna, an rí:eT20 Agus maidir leis seo a chonaic an rí: fear faire, naomh, a tháinig anuas ó neamh agus a dúirt: 'Gearraigí anuas an crann, milligí é, ach fágaigí an stocán agus na fréamhacha sa talamh, faoi shlabhraí iarainn agus práis, i bhféar mín an mhachaire, fliuchtar é ó dhrúcht neimhe agus bíodh a chuid aige i gcuibhreann an n-ainmhithe fiáine, go dté seacht n-aimsir thairis' !d;T19 sin é tusa, a rí, a d' fhás agus a neartaigh. Mhéadaigh ar d' ardréim agus ráinig chun neimhe, agus do fhlaitheas go ciumhaiseanna na cruinne.6ceT18 arbh álainn a dhuilliúr agus arbh líonmhar a thoradh, a chothaigh cách, agus a thug scáth d' ainmhithe an mhachaire, agus ar lonnaigh éanlaith an aeir ina ghéaga bT17 An crann sin a chonaic tú, mór agus láidir, agus a ráinig chun neimhe, agus a raibh radharc air ó chiumhaiseanná na cruinne,Va%T16 Ansin bhí Dainéil ar a dtugtaí Béiltiseazar trí chéile scaitheamh agus ar mearbhall aigne. Labhair an rí agus dúirt: «Ná cuireadh an taibhreamh seo ná a chiall aon chaduaic ort, a Bhéiltiseazar.» D' fhreagair Béiltiseazar: «Go raibh an taibhreamh seo dóibh siúd a thugann fuath duit, agus a chiall do do naimhde.`}T15 «Sin é agaibh an taibhreamh a rinneadh domsa, Nabúcadnazar rí. Agus tusa, a Bhéiltiseazar, foilsigh a chiall mar nár fhéad aon duine de shaoithe mo ríochta a chiall a fhoilsiú dom; ach féadann tusa mar tá spiorad an Naomh-Dhe ionat.»V_%T14 Sin breith na bhfear faireagus réiteach na ceiste i bhfocal na Naomh,d' fhonn is go mbeadh a fhios ag gach aon duine beogo bhfuil flaitheas ag an té is Airde ar ríocht na ndaoine;agus go dtugann sé í don té is mian leisagus go gcuireann sé an té is uirísle ar dhaoine os a cionn.' ^T13 Athraítear a chroí ó bheith ina chroí daonna;tugtar croí ainmhí dó,agus téadh seacht n-aimsir thairis.]3T12 Ach fágaigí an stocán leis na fréamhacha sa talamh,agus slabhra iarainn agus práis á cheangal,i bhféar mín an mhachaire.Fliuchtar é ó dhrúcht neimhe,agus gurb é féar na talún a chuid ronna i gcuibhreann na n-ainmhithe fiáine.\{T11 D' fhógair sé in ard a chinn:' Gearraigí anuas an crann, ciorraígí a ghéaga de,croithigí a dhuilliúr de, cuirigí scaipeadh ar a thoradh;teitheadh na hainmhithe óna scáth,agus an éanlaith óna ghéaga.z[mT 10 Chonaic mé i bhfíseanna mo chinn ar mo leaba:Féach! fear faire fíréan a tháinig ó neamh anuas.vZeT 9 B' álainn a dhuilliúr, ba líonmhar a thoradh.Ba ann a fuair cách cothú,Bhí sé ina scáth ag ainmhithe an mhachaire,agus lonnaigh éanlaith an aeir ina ghéaga,agus cothaíodh an uile fheoil leis. YT 8 D' fhás an crann agus neartaigh;ráinig a bharr chun neimhe,agus bhí radharc air ó chiumhaiseanna na cruinne. XT 7 Ba iad seo físeanna mo chinn ar mo luí dom ar mo leaba:Féach: cranni lár na talún;ba mhór a airde.KWT 6 «A Bhéiltiseazar, a cheannaire na ndraoithe, mar gurb eol dom go bhfuil spiorad an Naomh-Dhé ionat agus nach cás duit aon rún: seo é an taibhreamh a rinneadh dom agus inis a chiall dom:NVT5 Faoi dheireadh tháinig Dainéil isteach i mo láthair é siúd ar ar tugadh Béiltiseazar de réir ainm mo dhé, agus ina bhfuil spiorad an Naomh-Dhé agus d' inis mé an taibhreamh dó á rá:;UoT4 Ansin tháinig na draoithe, na hasarlaithe, na Caildéigh agus na fáistinigh isteach agus d' inis mé an taibhreamh dóibh, ach ní fhéadfaidís a chiall a chur in iúl dom.TT3 Uime sin thug mé ordú saoithe na Bablóine uile a thabhairt i mo láthair i dtreo go n-inseoidís ciall an taibhrimh dom.ST2 Rinneadh taibhreamh dom a chuir scanradh orm: i mo luí dom ar mo leaba bhuair mo smaointe agus físeanna mo chinn mé.\R1T1 Bhí mise, Nabúcadnazar, go socair i mo theach agus faoi bhláth i mo phálás.!Q;T3:100 Nach mór iad a chomharthaí!Nach tréan iad a fhearta!Ríocht shíoraí a ríocht!Tá a fhlaitheas ó ghlúin go glúin!|PqT3:99 Bheartaigh mé gur chóir na comharthaí agus na fearta a thug an tArd-Dia chun críche tríomsa a fhoilsiú.O TNabúcadnazar, rí, do gach pobal, treibh agus teanga dá gcónaíonn ar talamh i ngach cearn: Síocháin libh ina tuile! 3:98 gNGT97 Ansin chuir an rí Seadrac, Méiseac agus Aibéid Neagó chun cinn i gcúige na Bablóine.MT96 Uime sin tugaim ordú: 'Aon phobal nó treibh nó teanga a labhróidh focal in aghaidh Dé Sheadrac, Mhéiseac agus Aibéid Neagó a stolladh ina spólaí agus a dtithe a scartáil ó bhonn: mar níl aon dia eile a fhéadann fóirithint ar an gcuma seo.' »RLT95 Labhair Nabúcadnazar agus dúirt go hard: «Moladh le Dia Sheadrac, Mhéiseac agus Aibéid Neagó a chuir uaidh a aingeal, agus a d' fhuascail a shearbhóntaí a chuir a muinín ann; níor ghéill siad d' ordú an rí ach a gcorp a thabhairt suas níos túisce ná fónamh do dhia ar bith ach a nDia féin, ná é a adhradh.KT94 Chruinnigh na satraip, na huachtaráin, na rialtóirí, na comhairleoirí le chéile agus chonaic siad nach raibh cumhacht ar bith ag an tine ar chorp na bhfear úd agus nár loisceadh folt a gcinn, nár milleadh a n-éadaí, agus nár bhain boladh na tine leo."J=T93 Ansin dhruid Nabúcadnazar le béal na foirnéise ag spréacharnach le lasair agus dúirt: «A Sheadrac, a Mhéiseac, a Aibéid Neagó, a fhónann don Dia ro-ard, tagaigí amach, agus tagaigí anseo.» Ansin tháinig Seadrac, Méiseac agus Aibéid Neagó amach as lár na tine.YI+T92 Dúirt seisean: «Feicim, áfach, ceathrar fear gan chuibhreacha ag siúl timpeall i lár na tine gan dochar déanta dóibh, agus is cosúil le mac de chuid na ndéithe an ceathrú duine ar a dhealramh.»HyT91 Ansin tháinig líonrith ar an rí Nabúcadnazar agus d' éirigh sé faoi dheifir. Chuir sé ceist ar a chomhairleoirí: «Nach triúr fear i gcuibhreacha a chaitheamar isteach sa tine?» D' fhreagair siadsan an rí: «Sea go deimhin, a rí.»G+T24 Shiúil siad timpeall i lár na lasrach ag moladh Dé, agus ag glóiriú an Tiarna. 25 Sheas Azairiá agus ghuigh mar a leanas ag oscailt a bhéil i lár na lasrach ag rá: 26 Glóir duit, a Thiarna, Dia ár n-aithreacha, a thuilleann moladh, agus moladh go deo le d' ainm. 27 Mar is cóir thú i ngach a bhfuil déanta agat agus is fíor d' oibreacha go léir, is is díreach do shlite, is is fírinneach do bhreithiúnais. 28 Thug tú breith chóir i ngach ar sheol tú orainn agus ar chathair naofa ár n-aithreacha, Iarúsailéim. Mar san fhírinne agus sa cheart thug tú iad seo uile orainn trínár bpeacaí. 29 Sea, pheacaíomar uile agus rinneamar thú a thréigean go héagórach. Pheacaíomar go mór agus níor ghéilleamar do d' aitheanta. 30 Níor chomhlíonamar iad, ná ní dhearnamar ar ordaíodh dúinn ar mhaithe linn féin. 31 Uime sin gach ar thug tú sa mhullach orainn, gach a ndearna tú linn, tá siad seo déanta agat sa tslánchóir. 32 Thug tú sinn i lámha ár namhad, do phobal gan reacht agus do dhíogha na gcoirpeach, agus do rí ró-olc, do rí rómhailíseach thar ríthe uile an domhain. 33 Inniu ní féidir linn ár mbéal a oscailt; táir agus tarcaisne is dán do do shearbhóntaí agus do lucht d' adhartha. 34 Ná tréig sinn ar fad ar son d' aimn agus ná bris do chonradh. 35 Ná tóg ar ais uainn do thrócaire ar son Abrahám do chara, agus Íosác do shearbhónta, is Iosrael do neach naofa, 36 ar gheall tú dóibh clann chomh líonmhar le réaltaí neimhe, agus le gaineamh ar thrá na mara. 37 Féach, a Thiarna, is sinne is lú de na ciníocha uile, agus táimid faon inniu ar chlár na cruinne de dheasca ár bpeacaí. 38 Faoi láthair níl againn taoiseach, ná fáidh, ná prionsa, uileloscadh, ná íobairt, ná abhlann, ná túis, ná ionad chun céadtorthaí a thoirbhirt duit, 39 agus trócaire a fháil os do chomhair. Ach, le doilíos croí agus in umhlaíocht spioraid, go nglactar linn, 40 mar a ghlacfaí le huileloscadh reithí agus tarbh agus leis na mílte ar dheich mílte d' uain mhéithe; gurb amhlaidh sin dár n-íobairt inniu os do chomhair, i slí is go leanfaimid thú go hiomlán, mar níl aon náire i ndán dóibh siúd a bhfuil a muinín asatsa. 41 Anois leanaimid thú ó chroí lán; tá d' eagla orainn agus fonn radharc a fháil ar do ghnúis. 42 Ná cuir náire orainn, ach láimhsigh sinn de réir do chineáltachta agus de réir do thrócaire rómhór. 43 Fuascail sinn de réir d' oibreacha taibhseacha, agus tabhair glóir do d' ainm, a Thiarna. 44 Deargnáire ar chách a dhéanann díobháil do do shearbhóntaí; go raibh siad faoi tháir, a gcumhacht uile ar ceal, agus a neart go léir cloíte. 45 Bíodh a fhios acu gur tusa amháin is Dia agus is Tiarna, faoi ghlóir ar fud an domhain uile. 46 Anois searbhóntaí an rí a chaith isteach iad, níor staon siad ach ag cothú na tine le nafta, le pic, le barrach agus le brosna. 47 D' ardaigh an lasair naoi mbanlámh agus daichead os cionn na foirnéise in airde, 48 agus bhrúcht sí amach agus dhóigh sí a bhfuair sí de Chaildéigh timpeall na foirnéise. 49 Ach chuaigh aingeal an Tiarna síos san fhoirnéis le hAzairiá agus a chompánaigh, agus thiomáin sé an lasair spréacharnach as an fhoirnéis amach 50 i dtreo go raibh lár na foirnéise faoi mar a bheadh leoithne chumhra ghaoithe ann agus drúcht léi, agus níor theagmhaigh an lasair leo ar aon chor ná ní dhearna sí díobháil dóibh ná níor chuir cás orthu. 51 Caintic an Triúr Ógánach Ach maidir leis an triúr, Seadrac, Méiseac agus Aibéid Neagó, thit siad faoina gceangail isteach san fhoirnéis ag spréacharnach le lasair. *FMTBa theann é ordú an rí agus ba the í an tine, agus dá bharr sin loisc lasair na tine ina mbeatha na fir a d' iompair Seadrac, Méiseac agus Aibéid Neagó.8EiTAnsin ceanglaíodh iad agus idir mhatail agus chótaí, idir hataí agus éidí eile á gcaitheamh acu, agus teilgeadh iad isteach san fhoirnéis ag spréacharnach le lasair.8DiTagus d' ordaigh sé do thréanfhir áirithe dá shluaite Seadrac, Méiseac agus Aibéid Neagó a cheangal agus a theilgean isteach san fhoirnéis ag spréacharnach le lasair.TC!TAnsin líon Nabúcadnazar le fearg, agus chlaochlaigh dealramh a ghnúise i leith Sheadrac, Mhéiseac agus Aibéid Neagó. D' aithin sé an fhoirnéis a théamh níos teo faoi sheacht ná mar ba ghnáthB/TMura ndéana sé amhlaidh, bíodh a fhios agat, a rí, nach bhfónfaimid do do dhia ná nach n-adhrfaimid an íomhá atá curtha in airde agat.»{TDúirt Nabúcadnazar leo: «An fíor, a Sheadrac, a Mhéiseac, a Aibéid Neagó, nach bhfónann sibh do mo dhéithe agus nach n-adhrann sibh an íomhá óir atá curtha in airde agam?#=?T Ansin d' aithin Nabúcadnazar agus cuthach feirge air, Seadrac, Méiseac agus Aibéid Neagó a bhreith chuige. Ansin thug siad iad seo i láthair an rí.<T Tá Giúdaigh áirithe a chuir tú i bhfeighil gnóthaí chúige na Bablóine, Seadrac, Méiseac agus Aibéid Neagó; rinne na daoine seo beag de d' orduithe, a rí; ní fhónann siad do do dhéithe ná ní adhrann siad an íomhá órga atá curtha in airde agat.»;%T dá mbeadh aon duine nach dtitfeadh chun talún agus nach n-adhrfadh, é a chaitheamh isteach i lár foirnéise ag spréacharnach le lasair.m:ST Thug tú ordú, a rí, gach aon duine a chloisfeadh glór na hadhairce, na píbe, na lire, na triogóine, na cruite, na bpíb mála, agus gach sórt uirlise ceoil, a thitim chun talún agus adhradh a thabhairt don íomhá óir;Y9+T Dúirt siad leis an rí Nabúcadnazar: «A rí, fad gach aon fhaid ar do shaol!y8kTAnsin tháinig Caildéigh áirithe chun tosaigh agus rinne siad gearán go mailíseach in aghaidh na nGiúdach.O7TUime sin a luaithe a chuala na daoine glór na hadhairce, an píbe, na lire, na triogóine, na cruite, na bpíb mála, agus gach sort uirlise ceoil, rinne siad uile, idir chiníocha náisiúin, agus theangacha, iad féin a chaitheamh síos agus adhradh a thabhairt don íomhá óir a bhí curtha suas ag an rí Nabúcadnazar.-6STAch má bhíonn aon duine nach dtitfidh síos agus adhradh a thabhairt, caithfear eisean láithreach baill isteach i lár foirnéise ag spréacharnach le lasair.»5wTcibé uair a chloisfidh sibh glór na hadhairce, na píbe, na lire, na triogóine, na cruite, na bpíb mála agus gach sort uirlise ceoil, sibh a thitim chun talún agus adhradh a thabhairt don íomhá óir atá curtha suas ag Nabúcadnazar rí.~4uTD' fhógair an callaire os ard: «A dhaoine de gach cine, náisiún, agus teanga, seo daoibh an t-ordú atá tugtha:T3!TAnsin bhí na satraip, na huachtaráin, na rialtoirí, na comhairleoirí, na cisteoirí, na breithiúna, na giúistisí, agus feidhmeannaigh uile na gcúigí cruinnithe le chéile do choisreacan na híomhá a bhí curtha suas ag an rí Nabúcadnazar agus iad ina seasamh os comhair na híomhá a bhí curtha suas ag Nabúcadnazar. 2 TAnsin ghairm Nabúcadnazar na satraip, na huachtaráin, na rialtóirí, na comhairleoirí, na cisteoirí, na breithiúna, na giúistisí, agus feidhmeannaigh uile na gcúigí chun teacht chun coisreacan na híomhá a bhí curtha suas ag Nabúcadnazar rí.71 kTAn Triúr Compánach san FhoirnéisI0 T1Rinne Dainéil achainí chun an rí ansin i dtreo gur chuir sé Seadrac, Méiseac, agus Aibéid Neagó i bhfeighil gnóthaí chúige na Bablóine, ach d' fhan Dainéil féin i gcúirt an rí.(/IT0Thug an rí onóir ard do Dhainéil agus iomad duaiseanna móra: rinne sé rialtóir de ar chúige na Bablóine uile, agus maor ar shaoithe uile na Bablóine.6.eT/Dúirt an rí le Dainéil: «Is deimhin gur Dia na ndéithe bhur nDia, agus gur Tiarna ar ríthe é, foilsitheoir na rún, ó d' fhéad tusa an rún seo a nochtadh domsa.»-T.Thit an rí ar a bhéal agus ar a fhiacla agus thug ómós do Dhainéil agus d' ordaigh íobairt agus ofráil túise a dhéanamh dó.=,sT-díreach mar a chonaic tú cloch mhór á gearradh ón gcnoc gan lámh duine ag baint léi, an chloch a rinne smidiríní den iarann, den phrás, den chré, den airgead, agus den ór. Thug an Dia Mór fios don rí cad a thiocfadh chun cinn ina dhiaidh seo. Tá an taibhreamh cinnte agus an míniú dearbh.»v+eT,I laethanta na ríthe seo, cuirfidh Dia neimhe ríocht ar bun nach scriosfar choíche, agus nach bhfágfar a fhlaitheas do dhream eile daoine. Smiotfaidh sé agus dítheoidh sé na ríochtaí seo uile, ach seasfaidh sé féin go brách,i*KT+Mar a chonaic tú an t-iarann cumaiscthe le láib chré, is mar sin a bheidh siad i gcumasc le chéile ag síolrú daoine, ach ní chloífidh siad go daingean le chéile díreach mar nach meascann an t-iarann leis an gcré.)3T*Na troithe seo, mar a bhí, cuid díobh de chré agus cuid díobh d' iarann, sin mar a bheidh an ríocht, i bpáirt go daingean, i bpáirt go faon.Y(+T)Na troithe seo a chonaic tú, cuid díobh de chré agus cuid díobh d' iarann, sin ríocht a bheidh deighilte; beidh cuid de neart an iarainn inti faoi mar a chonaic tú iarann cumaiscthe le cré agus láib.Z'-T(Agus beidh an ceathrú ríocht ann, tréan mar iarann, an t-iarann a bhriseann agus a dhéanann mionrabh de gach ní, agus tuairgneoidh sí agus brisfidh sí iad seo uile mar an t-iarann a bhriseann gach ní.&T'I do dhiaidh éireoidh ríocht eile is lú ná tú; agus an treas ríocht arís de phrás a bhainfidh amach forlámhas ar an domhan uile.H% T&cibé áit ina gcónaíonn clann na ndaoine, míola na má, agus éanlaith an aeir, i do lámha is ea a chuir sé iad agus is tú a chuir sé mar rialtóir orthu; an ceann óir, tusa é sin.]$3T%«Is ortsa, a rí na rí, a bhronn Dia neimhe tiarnas, cumhacht, neart agus glóir;N#T$B' shin an aisling, agus inseoimid a chiall anois i láthair an rí.:"mT#Ansin smiotadh le chéile idir iarann agus chré, idir phrás agus airgead agus ór, agus rinneadh díobh mar a bheadh cáith urláir bhuailte sa samhradh, agus rug an ghaoth leis iad i dtreo nár fágadh rian díobh. Ach an chloch a bhuail an íomhá rinneadh cnoc mór di agus líon sí an talamh uile.1![T"D' fhéach tú; gearradh amach cloch, gan láimh duine a bhaint léi, agus bhuail sí an íomhá ina troithe d' iarann agus de chré agus rinne sí smidiríní díobh.N T!a cosa d' iarann agus a troithe i gcuid d' iarann, i gcuid de chré.lQT D' ór fíre ceann na híomhá, a hucht agus a géaga d' airgead, a bolg agus a sliasta de phrás,TDeineadh fís duit, a rí. Féach íomhá, íomhá ollmhór, í ar bharr gile agus ina seasamh os do chomhair go haduafar le feiceáil.J TMaidir liomsa, ní toisc aon eagna a bheith agam seachas cách a nochtadh an rúndiamhair seo dom, ach chun go bhfoilseofaí a chiall siúd don rí agus chun gurbh eol duit smaointe do chroí.[/T«I do luí duit ar do leaba, a rí, tháinig chugat smaointe i dtaobh cad a chaithfeadh teacht chun críche níos déanaí, agus, an té a nochtann rúin, d' fhoilsigh sé duit cad tá le teacht chun críche.H TAch tá Dia ar neamh a nochtann rúin agus tá sé curtha in iúl aige don rí Nabúcadnazar cad atá le teacht sna laethanta deireanacha. Seo d' aisling agus físeanna do chinn ar do leaba:/WTD' fhreagair Dainéil an rí: «An rún atá á lorg ag an rí, ní féidir le saoithe ná le draoithe, le hasarlaithe ná le fáistinigh, é a thaispeáint don rí.'GTLabhair an rí le Dainéil (ar a dtugtaí Béiltiseazar): «An féidir leat,» ar seisean, «an taibhreamh a chonaic mé agus a chiall sin, a léiriú dom?»$ATAnsin bhrostaigh Airíoc Dainéil isteach i láthair an rí agus dúirt sé leis: «Fuair mé i measc bránna Iúdá duine a inseoidh an chiall don rí.»{TChuaigh Dainéil isteach go hAiríoc ar thug an rí ordú dó saoithe na Bablóine a scriosadh. Chuaigh sé chuige agus dúirt: «Ná scrios saoithe na Bablóine: tabhair mise isteach i láthair an rí agus foilseoidh mé don rí a chiall siúd.»mSTDuitse, a Dhia m' aithreacha, a bheirim buíochas agus moladhMar gur bhronn tú orm eagna agus [intleacht];féach anois mhúin tú dom an ní ar ghuíomar thú ar a shon;léirigh tú dúinn fadhb an rí.3TIs é a léiríonn a bhfuil domhain agus diamhair,a bhfuil a fhios aige cad atá sa dorchachta bhfuil an solas ina chónaí fairis.GTAthraíonn sé uaine agus réannaagus is é a leagann síos ríthe agus a ardaíonn ríthe,a thugann eagna do shaoithe,agus eolas dóibh siúd a bhfuil tuiscint acu.zmTDúirt Dainéil:Go mbeannaítear ainm Dé ó aois go haoismar gur aige atá eagna agus cumhacht.nUTAnsin foilsíodh an rundiamhair do Dhainéil i bhfís oíche. An sin bheannaigh Dainéil Dia neimhe.-STchun go n-impídís trócaire Dé neimhe i dtaobh na rúndiamhaire seo, i dtreo nach scriosfaí Dainéil agus a chompánaigh i dteannta shaoithe eile na Bablóine.taTD' fhill Dainéil ar a theach agus lig sé an scéal le Hanainiá, Míséil agus Azairiá, a chompánaigh,oWTagus isteach le Dainéil agus d' iarr ar an rí aga a thabhairt dó chun a chiall a léiriú don rí.+OTDúirt sé le hAiríoc, ceann feadhna an rí: «Cad ina thaobh,» ar seisean, «go bhfuil ordú chomh dian sin ón rí?» D' inis Airíoc an scéal do Dhainéil, TAch le stuaim agus le gaois d' fhreagair Dainéil Airíoc, ceannaire gharda an rí a chuaigh amach chun saoithe na Bablóine a bhású. T Fógraíodh aithne seo an rí na saoithe uile a chur chun báis, agus chuathas ar thóir Dhainéil agus a chompánach chun a mbásaithe.r ]T Dá bharr seo tháinig racht feirge ar an rí agus d' ordaigh sé saoithe uile na Bablóine a scriosadh. 1T Is crua an ní é seo a lorgann an rí agus ní fhéadfadh aon duine é a léiriú don rí ach na déithe nach bhfuil a gcónaí i measc daoine.»z mT D' fhreagair na Caildéigh an rí: «Níl aon duine ar talamh a d' fhéadfadh gnó seo an rí a fháil amach: agus, dá chomhartha sin, níl rí ná rialtóir ná taoiseach a d' iarr a leithéid ar dhraoi ná ar asarlaí ná ar Chaildéach.NT mura n-insíonn sibh an taibhreamh domsa, nach bhfuil ach an t-aon daorbhreith amháin i ndán daoibh. Tá sé beartaithe agaibh focail éithigh agus ráite oilc a labhairt i mo láthair go sleamhnaí an t-am thart. Insígí mo thaibhreamh dom dá bhrí sin agus beidh a fhios agam an féidir libh a chiall a léiriú dom.»%CTDúirt an rí á bhfreagairt: «Is eol dom go bhfuil sibh ag feitheamh na faille mar go bhfuil a fhios agaibh go bhfuil mo bheartas do-athraithe fógartha,wgTD' fhreagair siad athuair: «Insíodh an rí a thaibhreamh dá shearbhóntaí, agus léireoimidne a chiall.»PTAch má léiríonn sibh mo thaibhreamh agus a chiall dom gheobhaidh sibh uaim tabhartais agus luaíochtaí agus iomad onóra. Léirígí dom an taibhreamh dá bhrí sin agus mínigí dom a chiall.»Z-TD' fhreagair an rí na Caildéigh: «Chun gurbh eol daoibh mo bheartas cinnte: mura léiríonn sibh mo thaibhreamh agus a chiall domsa, stollfar bhur mbaill óna chéile agus scartálfar bhur dtithe ó bhonn./TD' fhreagair na Caildéigh an rí: «A rí, fad gach aon fhaid ar do shaol. Inis do thaibhreamh do do shearbhóntaí agus léireoimid a chiall.»zmTDúirt an rí leo ansin: «Chonaic mé taibhreamh agus buaireadh mo spiorad le fonn an taibhreamh a thuiscint.» .~~}I|V{{yxxwwutssr&qcppwooGnmmlgkjiitiJhh_gpfedcbsay``_2^G]]\\D[FZ>YY8XFWgVYUTT+SRQQPSONaMM"LKKhJpIIOHGG:FFWEEPDDBBAAj@??6>L==*<;;:\9n8q76644C3H2Y100|/._-+*Z*4))(((#'A&%%l% $ #"D!!( ,B:=O. 6mb0 r O Y:1b ':T %Ní bheidh aird aige ar dhéithe a aithreacha, ná ar rogha na mban, ná ar aon dia eile, mar gurb é féin a mhórfaidh sé seach cách.t9aT $«Déanfaidh an rí de réir a thola, á mhóradh agus á ghloiriú féin thar gach dia; tabharfaidh sé maslaí uafásacha do Dhia na ndéithe; rithfidh leis go gcomhlíonfar an fhearg, mar tabharfar chun críche a bhfuil beartaithe. 8T #Titfidh cuid de na saoithe ionas go mbeidís scagtha glanta geal go dtí uain na críche, mar tá an aimsir chinnte le teacht fós.b7=T "Nuair a thitfidh siad, cabhróidh beagán leo; ach taobhóidh a lán leo trí mhealladh.61T !Déanfaidh saoithe an phobail mórán a theagasc, ach titfidh siad le claíomh agus le tine, le daoirse agus le creach, ar feadh roinnt laethanta.$5AT Lena bhriathra milse meallfaidh sé lucht briste an chonartha, ach an mhuintir arb eol dóibh a nDia, seasfaidh siad an fód agus déanfaidh siad gníomh.J4 T «Tiocfaidh fórsaí uaidh a dhéanfaidh an Teampall is an dúnfort a thruailliú; cuirfidh siad deireadh leis an uileloscadh laethúil agus cuirfidh siad suas gráiniúlacht an léirscriosta.3T Mar tiocfaidh longa Chitím ina choinne, tiocfaidh eagla air agus cúlóidh sé. Fillfidh sé agus déanfaidh sé bearta le fraoch in aghaidh an chonartha naofa. Fillfidh sé agus tógfaidh sé ceann arís dóibh siúd a thréigeann an conradh naofa.25T Nuair a thiocfaidh an uain chinnte fillfidh sé chun an deiscirt, ach ní hé an scéal céanna a bheidh aige an turas seo agus a bhí i gcéaduair./1WT Fillfidh sé ar a thír le mórchuid saibhris, ach a chroí socair in aghaidh an chonartha naofa. Déanfaidh sé mar is mian leis, agus fillfidh ar a dhúiche féin.C0T «An dá rí, beidh a n-aigne dírithe ar an olc; labhróidh siad bréaga agus iad suite ag an aon bhord; ach is in aisce é, mar is ag an uair atá beartaithe a thiocfaidh an chríoch. / T An dream a chaitheann a bhia blasta leis, is iad a mhillfidh é; scuabfar a arm chun siúil agus titfidh na mairbh go líonmhar.h.IT «Músclóidh sé a neart agus a mhisneach in aghaidh rí an deiscirt le harm mór; fearfaidh rí an deiscirt cogadh ina aghaidh le slua rólíonmhar róchumhachtach, ach ní sheasfaidh sé mar síolfar cealga ina aghaidh. - T Tiocfaidh sé gan choinne sna dúichí méithe den chúige, agus déanfaidh beart nach ndearna a aithreacha, ná a sheanaithreacha, ag scaipeadh creiche, slaide, agus éadála ina measc. Beartóidh sé in aghaidh na ndaingean, ach ar feadh aimsire amháin.g,GT Ón uair a dhéanfar conradh leis, imreoidh sé cleasa; agus tiocfaidh ann le beagán buíne.o+WT Scuabfar sluaite chun siúil os a chomhair agus brisfear orthu, agus prionsa an chonartha mar chách.+*OT «Ina ionad tiocfaidh suarachán nár tugadh mórgacht ríoga dó: rachaidh sé isteach go ciúin agus gheobhaidh sé seilbh ar an ríocht trí chaimiléireacht.9)kT Ina ionad tiocfaidh duine a chuirfidh éilitheoir cánach trí ghlóir na ríochta, ach i mbeagán laethanta brisfear é agus ní i radharc daoine é ná ar pháirc an chatha.(}T «Tabharfaidh sé aghaidh ar dhaingne a thíre féin ansin, ach bainfear tuisle as, titfidh sé agus ní bhfaighfear é.&'ET Ansin iompóidh sé in aghaidh na n-insí agus gabhfaidh a lán díobh, ach cuirfidh ceann feadhna críoch lena shotal agus caithfidh sé siar air féin é.&T Cuirfidh sé os a chomhair teacht le tostal a ríochta uile agus tabharfaidh sé coinníollacha síochána leis agus cuirfidh i bhfeidhm iad. Tabharfaidh sé iníon ban dó lena mhilleadh; ach ní sheasóidh sé sin ná ní dhéanfaidh sé tairbhe dó.D%T Ach an té a thiocfaidh ina choinne, déanfaidh sé leis de réir a thola, agus ní sheasfaidh neach ina aghaidh; seasfaidh sé i dTír na Glóire, agus beidh sé go léir faoina smacht.d$AT Tiocfaidh rí an tuaiscirt agus tógfaidh sásanna léigir, agus gheobhaidh sé seilbh ar chathair dhaingean. Ní sheasfaidh sluaite an deiscirt, ná fiú togha a shluaite, mar ní bheidh neart acu seasamh ina aghaidh.1#[T Sna haimsirí sin éireoidh a lán i gcoinne rí an deiscirt, agus éireoidh lucht fornirt i measc do mhuintire féin chun an fhís a chomhlíonadh ach teipfidh orthu.>"uT Baileoidh rí an tuaiscirt slua mór, níos líonmhaire fós ná roimhe seo, agus i gceann na n-aimsirí tiocfaidh sé ar aghaidh le harmáil mhór agus le flúirse lóin chogaidh.!T Nuair a ghabhfar an slua, tiocfaidh ardú croí air, agus treascróidh sé mílte ar dheich míle, ach ní rithfidh leis.) KT Ansin, le teann feirge, tiocfaidh rí an deiscirt amach agus troidfidh le rí an tuaiscirt; cruinneoidh seisean arm mór agus tabharfar an slua ina lámha dó.J T Fearfaidh a mhic cogadh agus cruinneoidh siad líon mór de shluaite tréana, a bhrúchtfaidh agus a thuileoidh agus a sceithfidh agus a thabharfaidh an cogadh arís chomh fada lena dhaingean.oWT Ach tiocfaidh sé siúd féin isteach i gcríocha rí an deiscirt, ach fillfidh sé ar a thír féin.W'T Tabharfaidh sé leis mar chreach chun na hÉigipte a ndéithe, a n-íomhánna, a leastair luachmhara airgid agus óir, agus ar feadh roinnt blianta fanfaidh sé gan ionsaí a dhéanamh ar rí an tuaiscirt.MT Ina uain féin, éireoidh beangán dá fréamhacha ina áit; tiocfaidh sé in aghaidh na sluaite agus rachaidh sé isteach i ndaingean rí an tuaiscirt, rachaidh i ngleic leo agus béarfaidh bua.=sT Tar éis roinnt blianta déanfaidh siad conradh agus tiocfaidh iníon rí an deiscirt chun rí an tuaiscirt chun réiteach a dhéanamh; ach ní mhairfidh neart a láimhe, ná ní sheasfaidh sé féin ná a phór; ach tabharfar i lámha í, í féin agus a lucht friothála, a leanbh, agus an té ar leis í.'T «Beidh rí an deiscirt cumhachtach, ach is cumhachtaí ná é fós a bheidh duine dá phrionsaí agus beidh a ríocht ina ríocht fhairsing."=T Nuair a bheidh sé éirithe, brisfear a fhlaitheas agus scaipfear é i dtreo ceithre ghaoth na spéire, ach ní ar mhaithe lena shliocht féin é; ní rialófar é mar a rialaigh seisean é, mar sracfar a fhlaitheas chun siúil agus tabharfar é do dhaoine eile seachas iad siúd.gGT Éireoidh rí tréanmhar agus rialóidh ar ríocht mhór agus déanfaidh an ní is toil leis.1T ach anois nochtfaidh mé an fhírinne duit:«Féach! Éireoidh trí rí eile sa Pheirs, agus is saibhre go mór a bheidh an ceathrú duine díobh ná iad uile, agus nuair a thiocfaidh neart ann de bharr a shaibhris, corróidh sé cách in aghaidh ríocht na Gréige.2 aT [mo thaca chun cúnamh agus cabhrú liom],3_T 21a Is d' fhonn go n-inseoinn duit cad atá scríofa i leabhar na fírinne.21b Níl neach a throidfeadh láimh liom ina gcoinne seo ach Mícheál, bhur bprionsa,xiT 20a Ansin dúirt sé: «An eol duit cén fáth ar tháinig mé chugat?20b Caithfidh mé filleadh chun catha le prionsa na Peirse; nuair a bheidh mé réidh leis, féach, tiocfaidh prionsa na Gréige.ABN: 20a, 21a, 20b, 21bT Dúirt sé: «Ná bíodh eagla ortsa, dá dtugtar mórghrá; síocháin duit! Bíodh neart agat is misneach ort!» Fad a bhí sé ag labhairt liom, bhraith mé neart ag teacht ionam agus dúirt mé: «Labhraíodh mo thiarna, mar neartaigh tú mé.»OT Bhain an té a bhí ar dhealramh duine liom arís agus neartaigh mé.T Agus conas is féidir le searbhónta do thiarna labhairt le do thiarna, mar nach bhfuil aon neart fágtha ionam agus gan anáil ionam.»wgT agus féach, neach amhail mac duine ag baint le mo bheola; ansin d' oscail mé mo bhéal chun labhartha, agus dúirt mé leis an té a sheas os mo chomhair: «A thiarna, de dheasca na físe tháinig pianta orm agus fágadh gan neart mé.kOT Nuair a bhí na nithe sin ráite aige liom d' iompaigh mé m' aghaidh chun talún gan focal asam;(IT agus tháinig mé chun a chur i dtuiscint duit cad atá le titim amach do do mhuintir i gcrích na laethanta; mar féach, seo fís eile do na laethanta sin.»Q T Chuir prionsa ríocht na Peirse i mo choinne ar feadh lá agus fiche: ach tháinig Mícheál, ceann de na príomhphrionsaí, i gcabhair orm, agus d' fhág mé ansiúd é le prionsa ríocht na Peirse,l QT Dúirt sé: «Ná bíodh eagla ort, a Dhainéil, is clos d' fhocail ón gcéad lá ar dhírigh tú d' aigne ar an tuiscint agus ar bheartaigh tú thú féin a umhlú i láthair do Dhé; agus toisc do bhriathra atáimse tagtha.z mT Agus dúirt sé liom: «A Dhainéil, dá dtugtar mórghrá, tabhair cluas do na focail a déarfaidh mé leat: seas suas mar is chugatsa a cuireadh mé anois.» Ag rá na bhfocal seo dó siúd, d' éirigh mé i mo sheasamh agus mé ar crith.^ 5T Féach! bhain lámh liom, agus chuir sí creathán ar mo ghlaca agus ar mo ghlúine. T Ansin chuala mé fuaim a bhriathra agus le fuaim a bhriathra thit mé i dtámhnéal ar mo bhéal agus ar m' fhiacla ar an talamh.T Fágadh i m' aonar mé ag faire na físe móire seo; d' imigh mo neart, d' athraigh mo lí chun uafaireachta, agus chaill mé mo lúth.*MT Mise amháin, Dainéil, a chonaic an fhís seo, mar na fir a bhí faram, ní fhaca siad an fhís ach tháinig ballchrith mór orthu agus theith siad i bhfolach.]3T bhí a chorp mar bheiril,a cheannaithe ar dhealramh na tintrí,a shúile mar lóchrainn lasracha,a lámha agus a chosa ar lí an phráis líofa,foghar a bhriathar mar ghlór slua.T d' ardaigh mé mo shúile agus d' fhéach mé:Seo fear in éadach lín, agus crios d' ór fíre timpeall a choime;xiT Ar an gceathrú lá fichead den chéad mhí, ag seasamh dom ar bhruach na habhann móire, an Tigris is é sin,%CT Níor chaith mé aon sólas, ní dheachaigh feoil ná fíon i mo bhéal, ná níor chuir mé uinnimint ar bith orm féin go ceann na dtrí sheachtaine sin.^5T Sna laethanta úd bhí mise, Dainéil, ag déanamh aithrí ar feadh trí seachtaine." AT Uain na FeirgeQT Déanfaidh sé conradh a dhaingniú lena lánar feadh seachtaine;agus ar feadh leath na seachtainecuirfidh sé cosc le hofráil agus le híobairt.Ar sciathán [an Teampaill] beidh gráiniúlacht an léirscriosta,go dtí an deireadh, go ndoirtfear an chríoch chinnte ar an scriostóir.»KT Agus tar éis an dá sheachtain is trí fichidgearrfar anuas ungthach [agus fágfar dealbh é].Scriosfar an chathair agus an sanctóirfaoi láimh an phrionsa atá le teacht.Beidh a chríoch i dtuile,agus beidh cogadh go dtí an chríoch;tá mórchuid léirscriosta ceaptha.Z~-T Bíodh a fhios agat agus tuig i d' aigne,ó théann an t-ordú seo amach:' Athchóirítear agus tógtar Iarúsailéim,' go teacht ungthaigh, prionsa, seacht seachtaine;agus ar feadh dhá sheachtain agus trí fichidbeifear á thógáil arís le cearnóga agus móta ach in aimsir bhuartha.q}[T Tá seachtó seachtain beartaithedo do mhuintir agus do do chathair naofa,chun deireadh a chur leis an sárú,chun críoch a chur leis na peacaí,chun leorghníomh a dhéanamh san éagóir,chun fíréantas síoraí a thabhairt i láthair,chun fís agus fáistine a shéalú,chun ionad rónaofa a ungadh."|=T I dtosach d' achainí ghabh briathar amach agus táim tagtha chun é a insint duit mar is mór mar a thugtar grá duit. Iniúch an focal, tuig an fhís:q{[T Dúirt sé liom: «A Dhainéil, seo mise: tháinig mé amach chun teacht agus tú a theagasc san eagna.z-T Ag labhairt dom i mo ghuí, tháinig chugam faoi lánseol, Gaibriéil an neach a bhí feicthe agam i bhfís ar dtús ar uair íobartha na nóna.DyT Labhair mé arís, agus ghuigh mé ag admháil mo pheacaí féin agus peacaí mo phobail, Iosrael, agus ag déanamh m' urnaí i láthair an Tiarna, mo Dhia, ar son shliabh naofa mo Dhé.jxMT A Thiarna, tabhair cluas dúinn! a Thiarna, tabhair maithiúnas! A Thiarna, tóg ceann dúinn agus déan beart! Ná moilligh ar do shon féin! a Dhia, mar tá glaoite ar d' ainm i gcabhair ar do chathair agus ar do phobal.»vweT Claon do chluas, a Dhia liom, agus éist; oscail do shúile agus feic ár n-ainnise agus an chathair ar a nglaoitear d' ainm; mar ní toisc ár ndea-oibreacha a chuirimid ár n-urnaithe i do láthair, ach toisc iomad do mhórthrócaire.%vCT Uime sin, éist, a Dhia, le hachainí dá shearbhónta agus lena urnaithe. Ar do shon féin, a Thiarna, go ndealraí do ghnúis ar do shanctóir tréigthe.u5T A Thiarna, de réir iomad do ghníomhartha fíréanta, iompaíodh d' fhearg is do chuthach ó do chathair Iarúsailéim, do shliabh naofa; mar trínár bpeacaí agus trí choireanna ar n-aithreacha, tá Iarúsailéim agus do phobal ina ábhar gáire ag cách máguaird orainn.FtT Anois, a Thiarna, ár nDia, a thug do phobal ó thalamh na hÉigipte amach le láimh chumhachtach agus maireann a cháil sin go dtí inniu féin tá an peaca, an urchóid, déanta againne.;soT Uime sin rinne an Tiarna faire ar an urchóid agus thug anuas orainn í; mar is fíréan é an Tiarna, ár nDia, san uile obair dá ndearna sé agus níor éisteamar lena ghuth.QrT Mar atá scríofa i ndlí Mhaois tá an tubaiste seo go léir tagtha orainn; ach níor impíomar fabhar i láthair an Tiarna, ár nDia, agus filleadh ónár gcionta agus a géilleadh do d' fhírinne.xqiT Chomhlíon sé na briathra a labhair sé inár n-aghaidh agus in aghaidh ár rialtóirí a rialaigh sinn; thug sé tubaiste chomh mór sin orainn nach bhfuil leithéid a ndearnadh in aghaidh Iarúsailéim déanta in aon áit faoin spéir.ipKT Sháraigh Iosrael uile do dhlí; bhailigh siad leo gan éisteacht le do ghuth. An mhallacht agus an mionn atá scríofa i ndlí Mhaois, searbhónta Dé, tá siad doirte sa mhullach orainne, mar gur pheacaíomar ina aghaidh.2o]T Níor éisteamar le guth an Tiarna, ár nDia, á rá linn maireachtáil de réir a dhlíthe, faoi mar a chuir sé faoinár mbráid iad trína shearbhóntaí na fáithe.onWT Leis an Tiarna, ár nDia, a bhaineann trócaire agus maithiúnas mar rinneamar ceannairc ina aghaidh.mT Orainne, a Thiarna, tá ceann faoi, ar ár ríthe, ar ár bprionsaí, ar ár n-aithreacha, mar gur pheacaíomar i d' aghaidh.lT Is leatsa an fhíréantacht, a Thiarna, ach orainne tá ceann faoi amhail atá an lá seo féin, ar mhuintir Iúdá, ar áitritheoirí Iarúsailéim, ar Iosrael uile, i mbaile agus i gcéin sna tíortha uile inar dhíbir tú iad toisc tú a bhrath mar a rinne siad.k5T Níor éisteamar le do shearbhóntaí, na fáithe, a labhair i d' ainm lenár ríthe, ár bprionsaí, ár n-aithreacha, agus le pobal uile na tíre.{joT pheacaíomar, rinneamar éagóir, rinneamar urchóid, rinneamar brath, ag tréigean d' aitheanta agus do reachta.eiCT Ghuigh mé chun an Tiarna mo Dhia, agus rinne mé admháil mar a leanas: «Ó, a Thiarna, a Dhia mhór na heagla, a chomhlíonann an conradh agus an buanghrá dóibh siúd a ghránn tú agus a choimeádann d' aitheanta,h#T Ansin d' iompaigh mé m' aghaidh ar an Tiarna Dia, á thóraíocht le guí agus le hurnaí, le troscadh, le sacéadach agus le luaithreach. gT sa chéad bhliain dá réimeas, scrúdaigh mise, Dainéil, an scrioptúr ag ríomh líon na mblianta, de réir mar a d' fhoilsigh Dia don fháidh Irimia, ba chóir a chomhlíonadh sula mbeadh críoch le scriosadh agus milleadh Iarúsailéim seachtó bliain.f T Sa chéad bhliain de réimeas Dháire, mac Áisiuéaróis, de chine na Méideach, a rialaigh ríocht na gCaildéach ReTChaill mise, Dainéil, mo bhrí agus bhí mé breoite líon mór laethanta. Ansin d' éirigh mé agus chuaigh mé i mbun cúraimí an rí, agus alltacht orm ag an bhfís agus gan tuiscint agam uirthi.d%TIs fíor í fís na nónta agus na maidineacha atá inste,ach cuirse séala ar an bhfís mar baineann sí le mórán lá ó inniu.»c7TTrína ghliceasneartóidh sé leis an bhfeall faoina láimh,agus borrfaidh sé le huabhar ina chroí.Millfidh sé a lán gan choinne,agus éireoidh sé fiú in aghaidh Prionsa na bPrionsa;ach brisfear é agus sin trí láimh nach daonna.Hb TBeidh a chumhacht tréan (ach ní dá neart féin é);millfidh sé go huafásach;agus rithfidh leis ina ghnóthaí;scriosfaidh sé treoin,agus pobal na naomh.awTI ndeireadh a réime, in am bhrúchta a n-olc,éireoidh rí, garbh ina dhreach, sás cruacheasta a réiteach.`/TAn adharc bhriste, agus na ceithre adharc eile a d' fhás ina hionad sin ceithre ríocht a éireoidh óna phobal ach nach mbeidh a chumhacht acu.c_?TIs é rí na Gréige an pocán; an adharc mhór idir a dhá shúil, sin é an chéad rí.X^)TAn reithe a chonaic tú, is iad ríthe na Méide agus na Peirse a dhá adharc.]}T«Cuirfidh mé in iúl duit cad a bheidh i gcrích dheireanach na feirge, óir baineann sé le huain chinnte na críche. \TThit mo chodladh go trom orm agus é ag caint liom agus m' aghaidh leis an talamh. Bhain sé liom agus d' ardaigh ar mo bhoinn mé.}[sTAnsin tháinig sé i ngar don bhall ina raibh mé i mo sheasamh, agus, nuair a dhruid sé liom, tháinig scanradh orm agus thit mé ar mo bhéal agus ar m' fhiacla. Ach dúirt sé: «Tuig a mhic an duine gur d' uain na críche atá an fhís.»}ZsTChuala mé guth duine idir bruacha Úlai ag glaoch: «A Ghaibriéil, tabhair tuiscint ar an bhfís don fhear seo.»~YuTAg breathnú na físe domsa, Dainéil, lorg mé a ciall agus b' sheo os mo chomhair neach mar dhuine ar a dhealramh.X-TDúirt [an chéad cheann leis]: «Ar feadh dhá mhíle trí chéad nóin agus maidin fós; ansin cuirfear an sanctóir arís i seilbh a chirt.»sW_T Ansin chuala mé neach naofa ag labhairt agus dúirt ceann eile leis siúd a labhair: «Cén fad a mhairfidh an fhís i dtaobh na híobartha laethúla, na hurchóide a mhilleann, agus na gabhála de chosa sa sanctóir agus sa slua?» VT [in áit na híobartha chuir sé an urchóid] agus leag sé chun láir an fhírinne; rinne an adharc bearta agus chuaigh chun cinn.$UAT D' ardaigh sé é féin fiú in aghaidh Phrionsa an tSlua, chuir sé an íobairt laethúil ar ceal air agus scartáil sé ionad a shanctóra agus a shlua;{ToT Bhorr a thoirt go slua neimhe, agus chaith sé anuas ar an talamh cuid de shlua na réaltaí agus phasáil orthu.ST As ceann díobh d' eascair adhaircín a mhéadaigh go mór i dtreo an deiscirt, an oirthir, agus i dtreo Thír na Glóire.1R[TChuaigh an pocán i neart go mór, ach in iomlán a nirt, bhris an adharc mhór agus ina háit d' éirigh ceithre adharc shuaithinseach i dtreo cheithre ghaoth neimhe.NQTChonaic mé é ag druidim leis an reithe agus ag dul i ngleic leis; bhí cuthach air ina aghaidh agus bhuail sé an reithe, bhris a dhá adharc, agus gan breith ag an reithe ar sheasamh ina choinne; threascair sé chun talún é agus ghabh de chosa ann, agus gan é ar chumas aon duine an reithe a shábháil óna chumhacht.P-TTháinig sé chun an reithe leis an dá adharc a chonaic mé ina sheasamh ar bhruach na habhann agus chuaigh de rith ina aghaidh le teann buile./OWTFéach, seo mar a thug mé faoi deara: Tháinig pocán ón iarthar, de dhroim na talún uile ach gan baint leis an talamh, agus adharc shuntasach idir a dhá shúil.dNATChonaic mé an reithe ag sá lena adharc siar, ó thuaidh, agus ó dheas. Níor fhéad ainmhí seasamh ina aghaidh, ná níor fhéad aon ní fuascailt óna ghreim. Rinne sé mar ba mhian leis agus tháinig borradh air.zMmTD' ardaigh mé mo shúile chun féachana. Féach! Reithe ina sheasamh ar bhruach na habhann. Bhí dhá adharc air; bhí an dá adharc ard, ach ceann acu níos airde ná a chéile agus ba é an ceann ab airde an dara ceann a d' éirigh suas./LWTAg faire na físe os mo chomhair dom, b' shiúd mé féin i Súsa an phríomhchathair, atá i gcúige Éalám; agus, ag faire na físe, b' shiúd mé ag geata Úlai.K TSa tríú bliain de réimeas Bhéilseazar rinneadh fís domsa, Dainéil, ina diaidh siúd a rinneadh dom ar dtús.&JET«Sin finit leis an ábhar seo. Maidir liomsa, Dainéil, bhí mé suaite go mór i mo smaointe, chlaochlaigh mo lí, ach choimeád mé an gnó i m' aigne.»lIQTAn ríocht, an tiarnas,mórgacht gach flaithis faoin spéir,tabharfar iad uile do phobal naoimh an Té is Airde.Is ríocht shíoraí a ríochtagus géillfidh agus umhlóidh gach ríocht dóibh.' HTAch suífidh an chúirt i mbreithiúnas agus bainfear a thiarnas de,le scriosadh agus le milleadh óna mháithreacha boinn. G TLabhróidh sé briathra in aghaidh an Té is Airde,ciapfaidh sé naoimh an Té is Airde,agus smaoineoidh sé ar na haimsirí agus ar an dlí a athrú.Tabharfar na naoimh ina lámhaar feadh ré, agus dhá ré, agus leathré.ZF-TAgus maidir leis na deich n-adharc:As an ríocht seo,éireoidh deich rí agus éireoidh rí eile ina ndiaidh.Beidh sé éagsúil lenar ghabh roimhe,agus cloífidh sé trí rí.mESTDúirt sé:' Maidir leis an gceathrú hainmhí:Beidh an ceathrú ríocht ar talamh,éagsúil le gach ríocht.Slogfaidh sí an domhan uile,satlóidh sí faoi chois é agus millfidh sí é.%DCTnó gur tháinig Sinsear na Laethanta agus gur thug breith i bhfabhar naomh an Té is Airde, agus tháinig an t-am ar ghlac na naoimh seilbh ar an ríocht.XC)TOs comhair mo shúl chuir an adharc seo cogadh ar na naoimh agus chloígh iad,BTagus i dtaobh na ndeich n-adharc a bhí ar a cheann, agus na hadhairce eile a d' éirigh aníos agus ar thit trí cinn díobh roimhe, an adharc a raibh súile aici agus béal ag caint is ag rá nithe móra, a dhealraigh níos mó ná a comrádaithe.yAkTAnsin b' áil liom an fhírinne a fhoghlaim i dtaobh an cheathrú hainmhí, a bhí éagsúil leis an gcuid eile go léir, é go ró-uafar le fiacla iarainn agus croibh práis, a shlog is a stoll, agus a phasáil an fuílleach faoina chosa;@wTAch is iad naoimh an Té is Airde a ghlacfaidh an ríocht agus a shealbhóidh í go deo agus go bruinne an bhrátha.'H? T' Ceithre rí a éireoidh as an talamh na ceithre ainmhí seo.O>TChuaigh mé anonn chun duine díobh siúd a bhí ina sheasamh ansiúd agus d' iarr mé air an fhírinne ina thaobh seo uile a insint dom. D' fhreagair sé mé agus nocht sé ciall na nithe sin dom.\=1T«Bhí buairt ar mo spioradsa, mise Dainéil, agus shuaith físeanna mo chinn mé.f<ETDó siúd tugadh tiarnas,glóir is ardfhlaitheas,go bhfónfadh dó an uile phobal, chine agus theanga.Tiarnas síoraí a thiarnas,nach rachaidh ar ceal,ná ní scriosfar a ríocht.N;T Chonaic mé i bhfíseanna oíche.Féach! neach ag teacht ar néalta neimhe,amhail Mac an Duine.Tháinig sé chun Sinsir na Laethanta,agus cuireadh os a chomhair é.:T Maidir leis na hainmhithe eile, tógadh a dtiarnas chun siúil uathu, ach níor cuireadh deireadh lena saol go ceann ré agus aimsire.Z9-T «Toisc glór na nithe móra a bhí á rá ag an adharc a bheith á chloisteáil agam, d' fhéach mé, agus, ag faire dom, maraíodh an t-ainmhí, milleadh a chorp agus caitheadh i leataobh é le dó sa tine.u8cT Ling sruth tineagus bhrúcht amach roimhe.Bhí míle míle ag fónamh dóagus deich míle de dheich mílte ina seasamh os a chomhair.Shuigh an chúirt i mbreithiúnas,agus osclaíodh na leabhair.&7ET Bhí mé ag faire:Cuireadh cathaoireacha ríoga ina n-ionadagus shuigh Sinsear na Laethanta.Bhí a éide ar lí an tsneachta,agus folt a chinn mar olann ghlan.Ba lasair thintrí a chathaoir ríoga,agus ba thine spréacharnach a rothaí.6TBhreithnigh mé na hadharca, agus féach, d' éirigh ina measc ceann eile, adhaircín, agus stoitheadh trí cinn de na chéad adharca aníos lena theacht. Agus b' sheo súile mar shúile duine san adharc seo, agus béal ag caint is ag rá nithe móra.E5TIna dhiaidh seo rinneadh físeanna oíche dom, agus féach, an ceathrú hainmhí, uafar, scéiniúil, agus róthréan; bhí aige fiacla móra iarainn, agus shlog agus stoll sé, agus phasáil sé an fuílleach faoina chosa. Bhí sé éagsúil leis na hainmhithe eile go léir a bhí roimhe. Bhí deich n-adharc air.24]TIna dhiaidh sin d' fhéach mé, agus b' sheo ceann eile mar liopard, agus ceithre sciathán éin ar a dhroim; bhí ceithre cheann ar an ainmhí agus tugadh tiarnas dó.B3}TFéach! Ainmhí eile, an dara ceann, agus é cosúil le béar, ardaithe ar a leathchliathán, agus trí easna ina bhéal idir a fhiacla. Dúradh leis: 'Éirigh, alp siar a lán feola.'j2MTBhí an chéad cheann mar leon agus sciatháin iolair air. Ansin, agus mé ag féachaint air, stolladh a sciatháin de, ardaíodh ó thalamh é agus chaith sé seasamh ar dhá chois amhail duine, agus tugadh croí duine dó.f1ETTháinig ceithre ainmhí mór aníos as an fharraige, gach ceann acu éagsúil lena chéile.}0sTDúirt Dainéil: Chonaic mé físeanna istoíche. Féach! Bhí ceithre ghaoth neimhe ag coipeadh na bóchna móire.&/ ITNa Ceithre Ainmhíg.GT29 Chuaigh an Dainéil céanna sin chun cinn i réimeas Dháire agus Chíorais, an Peirseach.9-kT28 Eisean a fhuasclaíonn agus a fhóireann,a dhéanann comharthaí agus míorúiltíar neamh agus ar talamh;shaor sé Dainéil ó chumhacht na leon.»%,CT27 Seo é an reacht atá agam á achtú: i m' impireacht agus i mo fhlaitheas rí go hiomlán go raibh an uile dhuine ar crith le heagla roimh Dhia Dhainéil,mar is é is Dia beo a mhaireann go deo;ní bheidh díthiú ar a fhlaitheasná críoch ar a thiarnas.+/T26 Agus scríobh an rí, Dáire, chuig an uile phobal, chine agus theanga a áitríonn san uile aird den chruinne: «Síocháin daoibh ina tuile!"*=T25 Ar ordú an rí, tugadh an mhuintir sin a rinne casaoid in aghaidh Dhainéil i láthair agus teilgeadh iad in uaimh na leon, iad féin, a mná agus a gclann; agus sula raibh íochtar na huaimhe sroichte acu bhí siad treascartha ag na leoin agus a gcnámha go léir smiota acu.Z)-T24 Tháinig lúcháir mhór ar an rí agus d' ordaigh sé Dainéil a thógáil as an uaimh. Tógadh Dainéil uime sin aníos as an uaimh agus fuarthas é slán folláin mar go raibh a mhuinín aige as a Dhia.U(#T23 Tá a aingeal curtha ag Dia chugam; tá clab na leon dúnta aige, agus níl aon dochar déanta acu dom mar go bhfuarthas gan chion mé ina láthair. Agus táim gan choir leis i do láthairse, a rí.»S'T22 D' fhreagair Dainéil an rí: «A rí, fad gach aon fhaid ar do shaol!T&!T21 Láimh leis an uaimh ghlaoigh sé go truacánta ar Dhainéil á rá: «A Dhainéil, a shearbhónta Dé bheo, an Dia seo dá bhfónann tú go dílis, arbh fhéidir leis tú a fhuascailt ó na leoin?»_%7T20 Ansin le breacadh an lae d' éirigh an rí agus bhrostaigh leis go huaimh na leon.$T19 D' fhill an rí ar a phálás ansin agus chaith an oíche ina throscadh, gan [luí le leannán]. Thréig a chodladh é.>#uT18 Tugadh cloch agus leagadh ar bhéal na huaimhe í agus chuir an rí a shéala féin agus séala a mhaithe uirthi ionas nach rachadh athrú ar aon ní a bhain le cúis Dhainéil.\"1T17 Ansin d' ordaigh an rí Dainéil a thabhairt i láthair agus é a chaitheamh san uaimh chun na leon. Dúirt an rí le Dainéil: «Do Dhia, a bhfuil seirbhís dhílis tugtha agat dó, fuasclaíodh sé thú.»j!MT16 Ansin tháinig an mhuintir seo [ina slua] chun an rí agus dúirt siad: «Bíodh a fhios agat, a rí, de réir dhlí na Méideach agus na bPeirseach, nach féidir aon reacht ná órdú a dhéanann an rí a chur ar ceal.»5 cT15 Ar chloisteáil na mbriathra sin don rí, tháinig suaitheadh air agus bheartaigh sé Dainéil a shaoradh. Go fuineadh néil nóna rinne sé a dhícheall é a shaoradh.V%T 14 Ansin dúirt siad leis an rí: «An Dainéil úd, duine de na díbearthaigh ó Iúdá, níl aird aige ortsa, a rí, ná ar an reacht atá sínithe agat; trí huaire sa lá a dhéanann sé a achainí.»  T 13 Ansin tháinig siad isteach i láthair an rí i dtaobh an reachta agus dúirt siad leis: «A rí, nár shínigh tú reacht, cibé a dhéanfadh achainí chun dé nó duine ach chugatsa amháin, a rí, ar feadh tríocha lá, go dteilgfí é in uaimh na leon.» D' fhreagair an rí: «Tá an scéal socair de réir dhlí na Méideach agus na bPeirseach, nach féidir a chur ar ceal.»wgT 12 Ansin [bhrúcht] an mhuintir seo chuige agus fuair siad Dainéil ag guí is ag achainí i láthair a Dhé.T 11 Nuair a thuig Dainéil gur síníodh an chairt, chuaigh sé chun a thí mar a raibh fuinneoga aige ina sheomra uachtarach oscailte i dtreo Iarúsailéim; trí huaire sa lá théadh sé ar a ghlúine ag guí Dé agus á mholadh, mar ba ghnáth leis roimhe sin.FT 10 Uime sin shínigh an rí Dáire an chairt agus an reacht.DT9 Anois, a rí, tabhair feidhm dlí don ordú agus sínigh an chairt i dtreo nach féidir athrú a dhul air de réir dhlí na Méideach agus na bPeirseach, nach féidir a chur ar ceal.»B}T8 Uachtaráin do ríochta, ceannairí, satraip, airí agus rialtóirí táimidne uile d' aonaigne gur chóir don rí reacht a rith agus ordú mar a leanas a fhógairt: Cibé a iarrfaidh achainí ar bith ar aon Dia nó ar aon duine ach ortsa amháin ar feadh tríocha lá, é a theilgean isteach in uaimh na leon./WT7 Ansin [bhrúcht] na huachtaráin agus na satraip seo isteach i láthair an rí agus labhair siad leis mar a leanas: «A rí Dáire, fad gach aon fhaid ar do shaol!+T6 Ansin dúirt an mhuintir seo: «Ní bhfaighimid cúis ar bith le cur i leith an Dainéil seo, mura bhfaighimid sin i gcúrsaí dlí a Dhé.»nUT5 Ansin chrom na huachtaráin agus na satraip ar chúis stáit a lorg le cur i leith Dhainéil, ach níor éirigh leo cúis ná locht a aimsiú, bhí sé chomh dílis sin, ná ní bhfuarthas faillí ná dearmad le cur ina leith.3_T4 Chinn an Dainéil céanna ar na huachtaráin agus ar na satraip tríd an spiorad éachtach a bhí ann i dtreo gur bheartaigh an rí é a chur os cionn a ríochta uile.'T3 faoi cheannas triúr uachtarán Dainéil ar dhuine acu a dtabharfadh na satraip seo cuntas dóibh chun nach rachadh aon ní amú ar an rí.  TBheartaigh Dáire céad is fiche satrap a chur os cionn a ríochta, agus iad a bheith i bhfeighil ranna a ríochta uile, 2 veT6:1 agus ghlac Dáire, an Méideach, seilbh ar an ríocht agus é dhá bhliain agus trí fichid an uair sin.T!TAn oíche úd díreach glan dúnmharaíodh Béilseazar, an rí Caildéach,  <~Y}6|| {zzGy%xww:vv ttQss2rrqq_pponnnmtllrl(kkoj;isi hvggfeeYdddIccbgaaaA``f` _^^a]]4\\ZZ YYGX}X W]VV,U_TSRRIQPPONMMM"LLKyJJIQHGiG&ElDDyCZBBAA@@@V??>>T==<;::w:9^88&7766%544d3222<1T10/..-8,L+*))`(W'&%%$#"!!0 !r ,KS;&n  \ w eP<]cd U#^ Is angadh mise d' Eafráim,agus críonlobhadh do theaghlach Iúdá.~~u^ Déantar éagóir ar Eafráim, satlaítear ar an gceart,óir níor mhiste leis dul ar thóir na graostachta.y}k^ Lucht aistrithe teorainneacha is ea flatha Iúdá;ligfidh mé mo racht amach orthu mar dhíle báistí.|^ Beidh Eafráim ina fásach lá an smachtaithe.I measc treibheanna Iosrael fógraím fírinnea bhfuilim cinnte dearfa di.{3^Séidigí an stoc i nGibeá,an buabhall i Rámá!Tógaigí gártha rabhaidh i mBéit Ávan.Músclaígí Biniáimin!agus clann bhastard a bhreith.Bíodh acu! Tá [creachadóir] ar tí iad féin agus a gcuid talún a scriosadh.y)^Lena dtréada caorach agus bó rachaidh siad ar thóir an Tiarna,ach ní bhfaighidh siad é;is amhlaidh atá sé imithe uathu.x/^Beidh díomas Iosrael mar fhinné ina coinne;bainfidh a cuid urchóide barrthuisle as Eafráimagus tuisleoidh Iúdá mar aon leo.w3^Ní ligeann a ngníomhartha dóibh filleadh ar a nDia,óir tá dúil a gcroí acu sa striapachas,agus ní aithnid dóibh an Tiarna.v/^Is aithnid dom Eafráim,níl Iosrael folaithe uaim;ach faoi láthair tá Eafráim ina striapach,agus Iosrael truaillithe.puY^agus tá poll domhain tochailte acu i Sitím.Is mise áfach an té a smachtóidh iad go léir.t ^Tugaigí aird air seo, a shagarta!Éistigí, a theaghlaigh Iosrael!A theaghlaigh an rí, cuirigí cluas oraibh!Óir is é bhur gcúramsa an ceart a chosaint.Ach dol ba ea sibh i Miozpá,agus líon leata ar Thábór,jsM^Scuabfaidh an ghaoth léi iad ina sciatháin,agus náireofar iad de bharr a n-altóirí.r7^Síneann siad fúthu le hais pótairí.Níl teorainn lena gcuid striapachais,ach andúil dhoshásaithe acu sa drabhlás dínáireach.+qQ^Comhpháirtí íol is ea Eafráim.1p[^Go deimhin, tá Iosrael chomh ceanndána le bodóg stailceach!Agus an amhlaidh go gcaithfidh an Tiarna iad a aoireacht anoismar uain i bhfásach féir?3o_^Ach seachainse an mbeifeá féin ciontach, a Iosrael!Ná himígí go dtí Gilgeál, ná gabhaigí suas chun Béit Ávan,ná mionnaigí dar an Tiarna beo.unc^Ach ní chúiteoidh mé a striapachas le bhur n-iníonacha,ná a gcuid adhaltranais le mná céile bhur mac;óir déanann siad san caidreamh le striapacha ar leithligh,agus ofrálann siadsan, na sagairt, íobairtí i gcuideachta meirdreach cultais.Sa tslí sin tá pobal gan chiall ag brostú leo ar aghaidh ar bhealach a bhasctha.Im ^ Ar mhullaí na sléibhte ofrálann siad íobairtí,agus dónn siad túis ar na beannafaoin dair agus faoin stóracs agus faoin teiribint,mar gur taitneamhach a scáth.Is dá dheasca sin a théann bhur n-iníonacha le striapachas,agus a dhéanann mná céile bhur mac adhaltranas.l%^ Iarrann siad comhairle ar a smut adhmaid,agus is é an cuaille acu a thugann faisnéis dóibh;go deimhin, is dúil sa striapachas a chuireann ar seachrán iad,agus is de dheasca striapachaisa d' éirigh siad as bheith faoina nDia féin.sk_^ Is é an t-úrfhíon a bheireann an chiall ó mo phobal. chun a saol uile a chaitheamh le drúis.3j_^ Íosfaidh siad ach ní bheidh a ndóthain acu;déanfaidh siad róstriapachas ach ní mhéadófar ar a líon,mar tá siad tar éis an Tiarna a thréigean,#i?^ Caithfear leis an sagart mar a chaithfear leis an bpobal;óir cúiteoidh mé leo a ndrochbhéasa,agróidh mé a n-ainghníomhartha orthu.ihK^Is é peaca mo phobail a chothaíonn iad,agus is ina urchóid siúd atá mian a gcroí.{go^Dá líonmhaire iad is ea is mó a pheacaíonn siad i m' aghaidh;malartóidh mise a nglóir ar an náire.~fu^Cheal eolais tá mo phobal á ndíothú.Ó chaith tusa uait an t-eolas,caithfidh mise uaim thú as mo shagartacht;agus ó lig tusa teagasc do Dhé i ndíchuimhne,ligfidh mise do chlann i ndíchuimhne chomh maith.e^Bainfear tuisle asat i lár an lae ghil,(tuisleoidh an fáidh mar aon leat san oíche)agus dítheoidh mé do mháthair.=ds^Ach ina dhiaidh sin féin,ná cúisítear aon duine den choitiantacht,ná cuirtear iomardú air,óir is tusa, a shagairt, is mian liom a chúisiú.icK^Dá dheasca sin triomóidh an tíragus meathlóidh a gcónaíonn inti,mar aon le beithígh an mhachaire agus éanlaith an aeir;agus fiú amháin éisc na farraige féin,rachaidh siad i léig.9bk^ach tá mallachtú agus éitheach agus feallbhású,agus goid agus adhaltranas á n-iomadú féin sa tír,agus dúnmharuithe ag baint na sál dá chéile inti.(a M^Coireanna an PhobailJ` ^Ach ina dhiaidh sin lorgfaidh clann Iosrael an Tiarna, a nDia, (agus Dáiví, a rí,) agus brostóidh siad agus a gcroí ag preabadh chun an Tiarna agus a mhaitheasaí (sna laethanta deiridh). _ ^Mar ar feadh mórán laethanta fágfar clann Iosrael gan rí, gan flaith, gan íobairt, gan liagán, gan éafód, gan íola tí.\^1^Dúirt mé léi ansin: «Beidh ort lonnú liom go ciúin go ceann mórán laethanta eile gan aon striapachas a dhéanamh agus gan tú a bheith ag aon fhear eile agus gan aon chaidreamh agamsa leat ach oiread.»g]G^Cheannaigh mé dom féin í mar sin ar chúig sheicil déag airgid agus ómar go leith eorna.\ ^«Imigh leat arís,» arsa an Tiarna liom, «tabhair grá do bhanadhaltrach a ghránn fear eile, faoi mar a thugann an Tiarna grá do chlann Iosrael, cé go n-iompaíonn siad chun déithe eile agus go bhfuil dúil acu i gcístí rísíní.»`[9^25 Cuirfidh mé dom féin é ina shíol sa tír;beidh grá agam arís do Neamh-Mhuirneach;déarfaidh mé le Coimhthíoch: «A phobal liom» ,agus déarfaidh seisean liom: «Is tú mo Dhia.»Z^24 éistfidh an talamhleis an arbhar agus an úrfhíon agus an ola nua,agus éistfidh siad sin le hIzréil. Y ^23 An lá sin an Tiarna a labhraíonn éistfidh mise le guí na spéarthaagus éistfidh siadsan leis an talamh;cX?^22 Snaidhmfidh mé liom féin thú le dílse,agus beidh aithne agat ar an Tiarna.4Wa^21 Snaidhmfidh mé liom féin thú i gcleamhnas go brách;Snaidhmfidh mé liom féin thúle ceart agus le cóir,le buanghrá agus le cineáltacht.=Vs^20 An lá sin déanfaidh mé conradh thar do cheann,le beithígh an mhachaire agus le héanlaith an aeir,agus le péisteanna na talún.Brisfidh mé bogha agus claíomh agus gléas cogaidh,agus scuabfaidh mé iad as an tír,chun go gcodlóidh tú go suaimhneach sámh.qU[^19 Glanfaidh mé ainmneacha na mBálaím dá béal,agus ní luafar a n-ainmneacha arís go deo.*TM^An lá sin an Tiarna a labhraíonn is é «a fhir liom» a thabharfaidh tú orm;choíche arís ní ghairfidh tú díom «a Bhál» . 18 S ^17 Bronnfaidh mé uirthi thíos ansin na fíonghoirt a bhíodh aici,agus déanfaidh mé doras dóchais di de ghleann Ácór.Éistfidh sí liom ansin mar a rinne le linn a hóige,nuair a tháinig sí aníos ó chríocha na hÉigipte. R9^Ar an ábhar sin déanfaidh mé féin í a mhealladh,agus a threorú isteach san fhásach,chun labhairt léi go muirneach. 16 Q1^ 15 Cúiteoidh mé léi na féilte,ar a ndódh sí túis in onóir na mBálaímagus ar a maisíodh sí í féin lena fáinne agus lena muince brád,chun dul ar thóir a leannán,agus mise dearmadta aici ar fad! an Tiarna a labhraíonn.jPM^ 14 Scriosfaidh mé a fíniúna agus a crainn fígí, a ndúirt sí fúthu:«Is iad seo an díolaíocht a thug mo leannán dom.» Déanfaidh mise mothar díobh,agus ní bheidh iontu ach bia beithíoch.%OC^ 13 Cuirfidh mé críoch lena lúcháir go hiomlán,lena féilte agus lena réanna nua,lena sabóidí agus lena tionóil shollúnta go léir{No^ 12 Ansin nochtfaidh mé a náire faoi shúile a leannán,agus ní fhuasclóidh aon duine í ó mo láimh.MM^ 11 Ar an ábhar sin, tógfaidh mé ar ais arísm' arbhar ina ionú agus m' úrfhíon ina thráth;bainfidh mé di m' olann agus mo líon,a gclúdaíodh sí a nochtacht leo.FL^10 Níor aithin sí gur mise a thug dian t-arbhar agus an t-úrfhíon agus an ola nua,agus a bhronn uirthi an fhlúirse airgid agus óir,as a ndearna siad Bálaím.K)^9 Rithfidh sí ar thóir a leannán,ach ní thiocfaidh sí suas leo;lorgóidh sí iad ach ní bhfaighidh.Déarfaidh sí ansin: «Fillfidh mé ar ais arís ar mo chéad fhear,mar is fearr a bhí mé as an uair úd ná mar atá mé anois.» J ^8 Ar an ábhar sin dúnfaidh mé an bóthar uirthi le sceacha,agus tógfaidh mé balla le nach n-aimseoidh sí an tslí.I^7 Óir rinne a máthair striapachas;an bhean a ghabh iad, náirigh sí í féin.«Rachaidh mé ar thóir mo leannán,» ar sise,«a thugann dom m' arán agus m' uisce,m' olann agus mo líon, m' ola agus mo chuid dí.»QH^6 Ní bheidh trua agam dá clann,mar is clann striapachais iad.~Gu^5 nó mura ndéanfaidh, bainfidh mé a cuid éadaigh go léir diagus fágfaidh mé í mar a bhí sí an lá a rugadh í,agus déanfaidh mé fásach di,agus beidh sí ina talamh tirim,agus maróidh mé í le tart. F^Cúisigí bhur máthair, cúisigí í!Mar ní hí mo bhean chéile í a thuilleadh,ná ní mó is mise a fear.Tógadh sí comharthaí a striapachais óna haghaidh,agus suaitheantais a hadhaltranais ó lár a cíoch, 4 E y^2:3 Abraigí mar sin le bhur ndeartháireacha: «A phobal liom,agus le bhur ndeirfiúracha: «A mhuirnín.» ]gD I^ 2:2 Baileofar clann Iúdá agus clann Iosrael le chéileagus ceapfaidh siad aon cheann urra amháin dóibh féinagus tiocfaidh siad i seilbh na tíre arís,óir is lá mór a bheidh ann lá Izréil.aC =^ [Ní lia gaineamh na mara nach féidir a thomhas ná a chomhaireamh ná an chlann a bheidh fós ag Iosrael.Mar san áit ar gairmeadh Coimhthíoch díobh,glaofar orthu clann mhac Dé bheo. 2:1 B !^ «Tabhair Coimhthíoch mar ainm air,» ar seisean ansin, «mar ní sibhse mo phobal, agus i dtaca libhse de, níl mise ann chor ar bith.»aA =^Nuair a bhí Neamh-Mhuirneach bainte den chíoch aici, ghabh sí gin arís agus rug mac.v@ g^(Déanfaidh mé trócaire áfach ar theaghlach Iúdá agus sábhálfaidh mé iad, óir is mise an Tiarna a nDia; ach ní le bogha ná le claíomh ná le bua catha a shábhálfaidh mé iad, ná le capaill ná le marcaigh ach an oiread).»i? M^Gabh sí gin arís agus rug iníon. «Tabhair Neamh-Mhuirneach mar ainm uirthi,» ar seisean leis, «mar ní díol trócaire liom teaghlach Iosrael a thuilleadh; ní hea, is amhlaidh a bheidh dearg-ghráin agam orthu feasta.L> ^Is i nGleann Izréil a bhrisfidh mé cumhacht Iosrael an lá sin.»c= A^«Tabhair Izréil mar ainm air,» arsa an Tiarna leis ansin, «mar i gceann tamaillín eile imreoidh mé díoltas ar theaghlach Iéahú in éiric fhuil Izréil agus cuirfidh mé deireadh le réimeas theaghlach Iosrael.o< Y^D' imigh sé leis mar sin agus phós Goimir, iníon Dhiobláím, agus ghabh sise gin agus rug mac dó..; Y^Ainmneacha FáthchiallachaF: ^Briathar an Tiarna a labhraíodh le Hóisé, mac Bhéirí, in aimsir Uizíá agus Iótám agus Áchaz agus Hiziciá, ríthe Iúdá, agus in aimsir Iarobám, mac Ióáis, rí Iosrael.39_T* Tharraing sé Dainéil amach ansin as uaimh na leon agus theilg isteach inti iad seo arbh áil leo é a chur chun báis; alpadh iad laithreach baill os comhair a shúl.8 T)D' éigh an rí in ard a ghutha agus dúirt: «Is éachtach tú a Thiarna Dia Dhainéil agus níl aon Dia eile ann ach thú!»-7ST(Ar an seachtú lá tháinig an rí chun Dainéil á chaoineadh. Chuaigh sé chun na huaimhe agus d' fhéach isteach agus b' shiúd é Dainéil ina shuí go sochma.~6uT'D' éirigh Dainéil agus d' ith sé an bia. Agus d' fhág aingeal Dé Habacúc ar ais ina dhúiche féin gan mhoill.s5_T&Agus dúirt Dainéil: «A Dhia liom, chuimhnigh tú orm agus níor thréig tú iad siúd a ghránn tú.»f4ET%Ghlaoigh Habacúc: «A Dhainéil, a shearbhónta Dé, tóg an dinnéar a chuir Dia chugat.»03YT$Ansin rug aingeal an Tiarna ar mhullach a chinn air agus d' ardaigh leis ar urla é le luas na gaoithe chun na Bablóine mar ar lig sé síos é ar bhéal na huaimhe.g2GT#«A Thiarna,» arsa Habacúc, «ní fhaca riamh an Bhablóin, ná ní eol dom an uaimh seo.»1T"Ach dúirt aingeal an Tiarna le Habacúc: «Beir leat an bia atá agat go dtí an Bhablóin, go Dainéil in uaimh na leon.»(0IT!Bhí an fáidh Habacúc in Iúdá an uair sin; bhí leite bhruite agus brúscar aráin aige i mbabhla, agus é á dtabhairt leis don ghort chun na mbuanaithe.1/[T Bhí seacht leon san uaimh agus is é bia a thugtaí dóibh dhá chorp dhaonna agus dhá chaora sa lá; ach níor tugadh dóibh ansin iad chun go n-alpaidís Dainéil._.7TTheilg siad Dainéil isteach in uaimh na leon agus bhí sé ansiúd ar feadh sé lá.-yTChonaic an rí go raibh siad ag brú go dian air agus chaith sé géilleadh agus Dainéil a thabhairt i láimh dóibh.,TChuaigh siad faoi dhéin an rí agus dúirt siad: «Scaoil chugainn Dainéil, nó cuirfimid chun báis thú féin agus do theaghlach.»p+YTNuair a chuala na Bablónaigh é tháinig fearg mhór orthu agus d' éirigh siad amach i gcoinne an rí. Dúirt siad: «Tá Giúdach déanta den rí! Mhill sé Béil, mharaigh sé an dragan, agus chuir sé na sagairt chun báis!»x*iTAnsin fuair Dainéil pic agus blonag agus fionnadh, agus bheirigh sé le chéile iad agus rinne cístí astu agus thug iad le hithe don dragan. Shlog sé siar iad agus phléasc sé! Dúirt Dainéil: «Féach cad a bhí agaibh a adhradh!»s)_TA rí, le do chead, maróidh mé an dragan gan chlaíomh, gan lorg.» «Ceadaím sin duit,» arsa an rí.U(#TD' fhreagair Dainéil: Adhraim an Tiarna mo Dhia; is é sin is Dia beo ann.p'YTDúirt an rí le Dainéil: Ní féidir duit a shéanadh gur dia beo é seo! Adhair é dá bhrí sin.»G&TBhí sa Bhablóin dragan mór a bhí á adhradh ag an bpobal.y%kTChuir an rí chun báis iad agus thug sé Béil suas do Dhainéil; scrios sé siúd an t-íol agus a theampall.A${TAnsin i gcuthach feirge ghabh an rí na sagairt, a gcuid ban agus páistí. Thaispeáin siad dó an doras rúin trínar ghnáth leo teacht isteach agus a mbíodh ar an mbord a alpadh.G#T«Feicim rian cos fear agus ban agus páistí,» arsa an rí."-TGháir Dainéil agus choisc ar an rí dul isteach: «Féach ar an urlár,» ar sé, «agus tabhair faoi deara cé a d' fhág rian seo na gcos.»5!cTA luaithe a d' oscail sé an doras, d' fhéach an rí ar an mbord agus ghlaoigh in ard a chinn: «Is mór tú, a Bhéil, agus níl caimiléireacht ar bith ag baint leat.» TD' fhiafraigh an rí: «An bhfuil na séalaí gan briseadh, a Dhainéil?» «Tá siad slán, a rí,» d' fhreagair Dainéil.KTD' éirigh an rí go moch agus tháinig sé agus Dainéil fairis.{TTháinig na sagairt istoíche, mar ba ghnáth, lena mná is a bpáistí, agus d' ith siad agus d' ól siad a raibh ann.-TAnsin d' ordaigh Dainéil dá sheirbhísigh luaith a thabhairt chuige agus leath siad í ar fud urlár an teampaill uile agus gan aon duine ach an rí amháin i láthair. Ansin amach leo; d' iaigh siad an doras, shéalaigh siad é le séala an rí, agus d' imigh siad leo.OT Nuair a bhí siad imithe amach leag an rí an bia amach roimh Bhéil./T Ní raibh aon mhairg orthu mar bhí slí rúin déanta isteach faoin mbord acu agus ba ghnáth leo dul isteach tríthi agus an lón a chaitheamh.5cT Agus dúirt sagairt Bhéil leis: «Féach, táimidne ag dul amach as seo, agus, a rí, leag féin an bia amach agus measc an fíon agus ofráil é; ansin iaigh an doras agus séalaigh é le do shéala féin. Nuair a thiocfaidh tú ar ais ar maidin amárach, má fheiceann tú nach bhfuil gach rud ite ag Béil, bíodh an bás mar phionós orainn; nó, sa chás go mbíonn, bíodh sé ar Dhainéil, atá ag tromaíocht orainn.»?yT Chuaigh an rí isteach i dteampall Bhéil le Dainéil.+OT Dúirt Dainéil leis an rí: «Go ndéantar de réir do bhriathair!» Ba é a deich agus trí fichid líon na sagart, gan a mná agus a bpáistí a chomhaireamh.3_TTháinig fearg ar an rí agus chuir sé fios ar na sagairt agus dúirt sé leo: «Mura n-insíonn sibh dom cé a itheann na soláthairtí bia seo, cuirfear chun báis sibh; ach má chruthaíonn sibh gurb é Béil a itheann iad, is é Dainéil a chuirfear chun báis mar thug sé masla do Bhéil.»8iTAgus bhris a gháire ar Dhainéil. «Ná mealltar thú, a rí,» ar seisean, «níl anseo ach cré laistigh, prás lasmuigh, agus níor ith ná níor ól sé aon ní riamh.»~uT«Nach dóigh leat,» arsa an rí «gur dia beo Béil? Nach bhfeiceann tú a n-itheann agus n-ólann sé gach lá?»dATAgus dúirt an rí leis: «Cén fáth nach n-adhrann tú Béil?» D' fhreagair sé: «Mar nach íola a rinne lámha daonna a adhraimse, ach an Dia beo a rinne neamh agus talamh ag a bhfuil cumhacht ar an uile fheoil.»'TBhíodh an rí á adhradh freisin agus théadh sé gach lá chun ómós a thabhairt dó. Ach Dainéil, thug sé siúd adhradh dá Dhia féin.)KTAnois bhí íol, Béil, ag na Bablónaigh, agus d' ofrálaidís sa lá dó dhá bhuiséal déag de phlúr mín, daichead caora, agus leathchéad galún fíona.[/TMhair Dainéil mar aoi ag an rí agus ba é cara ba mhó é a fuair onóir uaidh.x kT Cuireadh Aistíagaes chun suain lena aithreacha, agus fuair Cíoras an Peirseach seilbh ar a ríocht. ET @Ón lá sin amach ba mhór é Dainéil i súile an phobail.=sT ?Thug Hilciá agus a bhean buíochas do Dhia ar son a n-iníne Súsanna rud a rinne Ióicím, a céile, agus a gaolta uile chomh maith toisc nach bhfuarthas aon chúis táire inti.Q T >agus chúitigh siad leo, de réir dhlí Mhaois, an íde éagórach a bheartaigh siad a dhéanamh ar a gcomharsa. Chuir siad an bheirt chun báis agus saoradh fuil neamhchiontach ón mbás an lá úd. T =D' éirigh siad suas in aghaidh na beirte seanóirí a bhí daortha óna mbéal féin ag Dainéil toisc gur thug siad fianaise bhréige,y kT Chreid an slua iad mar gur de sheanóirí an phobail iad agus gur bhreithiúna iad; daoradh chun báis í.Ww'T (Rugamar uirthi seo, áfach, agus d' fhiafraíomar di cérbh é an t-ógfhear,8viT 'fuaireamar radharc soiléir orthu i mbarróg a chéile, ach níor fhéadamar breith ar an ógánach; bhí sé róláidir dúinn agus d' oscail sé na doirse agus theith leis.luQT &Bhíomarna i gcúinne den ghairdín agus nuair a chonaiceamar an choirpeacht seo, ritheamar chucu;OtT %Ansin tháinig ógfhear a bhí i bhfolach chuici agus luigh sé léi.]s3T $Dúirt na seanóirí: «Nuair a bhíomar ag spaisteoireacht linn féin sa ghairdín, tháinig an bhean seo isteach agus beirt ionailt léi. Dhún sí doirse an ghairdín agus chuir sí na hionailtí chun siúil.qr[T #D' fhéach sise suas chun neimhe agus na deora lena súile, mar bhí muinín a croí aici as an Tiarna.Wq'T "Sheas an bheirt sheanóir i lár an tslua agus leag siad a lámha ar a ceann.^p5T !Bhí a muintir, agus a cairde, agus gach aon duine a chonaic í ag sileadh na ndeor.uocT Ós rud é go raibh fial uimpi, d' ordaigh na scraistí é a bhaint di chun a háilleacht a bhlas go smior.SúsannaO+T Ach imighse leat (go dtaga an chríoch); tóg do shuaimhneas, agus éireoidh tú chun an ionaid atá beartaithe duit i gcríoch na laethanta.»pNYT Is beannaithe an té a mhairfidh agus a thiocfaidh chun an mhíle trí chéad tríocha is a cúig lá.M1T Agus ón uair a thógfar an uileloscadh buan chun siúil agus a chuirfear suas gráiniúlacht an léirscriosta, míle dhá chéad is a nócha lá.-LST Déanfaidh a lán iad féin a ghlanadh, a scagadh, agus a ghealadh; ach déanfaidh na drochdhaoine an urchóid; ní thuigfidh na drochdhaoine; tuigfidh na saoithe.iKKT Dúirt sé: «Imigh leat, a Dhainéil, mar tá na briathra iata séalaithe go huain na críche.wJgT Chuala mé, ach níor thuig mé. Ansin dúirt mé: «A thiarna liom, cad é an chríoch a bheidh leo siúd?»Ansin d' fhéach mise, Dainéil, agus féach beirt eile ina seasamh, duine ar an mbruach seo agus duine ar an mbruach thall den abhainn.,FQT «Ach tusa, a Dhainéil, iaigh na briathra agus cuir séala ar an leabhar go huain na críche. Rithfidh mórán anseo agus ansiúd, agus méadóidh ar an eolas.»E1T Dealróidh na saoithe mar loinnir na spéire, agus iad siúd a theagasc an fhíréantacht do mhórán mar reanna neimhe ar feadh na síoraíochta.D!T Dúiseoidh mórán dá gcodlaíonn i smúit na talún, cuid díobh chun na beatha síoraí, cuid eile chun táire agus tarcaisne síoraí.C 5T «San aimsir sin éireoidh Mícheál, an prionsa mór, atá i bhfeighil do mhuintire. Beidh sí ina haimsir bhuartha nach raibh a leithéid ann ó bhí cine ann i dtosach go dtí sin. Ach san aimsir sin saorfar do mhuintir, gach n-aon a bhfaighfear a ainm scríofa sa leabhar."B=T -Suífidh sé a phailliún ríoga idir an muir agus sliabh na glóire naofa; ach tiocfaidh sé chun a chríche, agus é gan cabhair ar bith ó aon duine.A+T ,Ach cuirfidh scéala anoir agus scéala aduaidh buairt air agus seolfaidh sé ar aghaidh le buile chun milleadh agus ciorrú a imirt ar a lán.@T +Beidh forlámhas aige ar chistí óir is airgid agus ar sheoda luachmhara na hÉigipte. Beidh Libiaigh is Aetóipigh ag lútáil dó.a?;T *Sínfidh sé lámh amach in aghaidh na dtíortha, agus ní éalóidh tír na hÉigipte.,>QT )Tiocfaidh sé isteach i dtír na Glóire agus titfidh na deicheanna de mhílte. Ní éalóidh óna lámha ach Eadóm agus Móáb, formhór críoch chlainne Amón.=5T («In uain na críche tabharfaidh rí an deiscirt faoi, ach tiocfaidh rí an tuaiscirt ina ruathar air mar chamfheothan gaoithe lena charbaid, lena mharcaigh, agus lena lán long, agus rachaidh sé isteach sna tíortha, gabhfaidh de ruathar tríothu agus leanfaidh air.^<5T 'Cuirfidh sé pobal de iasachta ag cosaint na ndúnta. Tabharfaidh sé móronóir dóibh siúd a thugann aitheantas dó; bronnfaidh sé údarás ar mhórán daoine orthu, agus é ag roinnt na gcríoch ar phraghas.?;wT &Ina n-ionad seo tabharfaidh sé urraim do dhia na ndaingean; tabharfaidh sé urraim, le hór agus le hairgead, le líoga luachmhara agus le seoda, do dhia nárbh eol dá aithreacha. s~}+|o{zyy/xx(wwvv tt,srrnqpp]oonpmlkk}jiiThh gWfeendd cc$a`__^]m]\ZYY#XXWWVUvTTRRJQPOO$NMLLK/J1IHH/GFF1E5DCCLBA*@h?>=<a bheithíocha an mhachaire!Mar tá tailte féaraigh na steipeanna glas arísagus na crainn trom faoi thorthaíagus an crann fígí agus an fhíniúin ag tabhairt a gcuid saibhris uathu. 'h«A thalaimh, ná bíodh eagla ort feasta!Bíodh áthas ort agus gairdeas!Óir, tá éachtaí déanta ag an Tiarna./&WhSeolfaidh mé an tuaisceartach i bhfad uaibh;tiomáinfidh mé go dtí talamh loiscneach lom é,a thosach go dtí Muir an Oirthiragus a dheireadh go dtí Muir an Iarthairagus éireoidh bréantas agus drochbholadh uaidhmar tá éachtaí oilc déanta aige.%-hD' fhreagair an Tiarna a phobal agus dúirt:«Féach, tá arbhar agus úrfhíonagus ola nua á gcur chugaibh agamagus beidh bhur ndóthain díobh agaibhagus ní dhéanfaidh mé ceap magaidh díbharís go deo os comhair na náisiún.i$KhTháinig tocht díograise ar an Tiarna dá thíragus ghlac sé trua dá phobal.]#3hIdir an póirse agus an altóirgoileadh na sagairt, lucht friotháilte an Tiarna, agus abraidís:«Coigil do phobal, a Thiarna;ná déan ceap magaidh de d' oidhreacht,í ina staicín aiféise i measc na náisiún.Cén fáth a mbeadh sé le rá ag na náisiúin:' Cá bhfuil a nDia siúd?' »z"mhCruinnigí an pobal,ordaígí tionól,bailígí na seanóirí, tugaigí na leanaí i gceann a chéile,fiú na naíonáin chíche féin.Imíodh an nuachéile as a sheomraagus an nuachar as a cailleach.h!IhSéidigí an stoc i Síón!Ordaígí troscadh!Fógraígí comóradh sollúnta!_ 7hCá bhfios ná go dtiocfaidh aithreachas air arísagus go bhfágfaidh sé a bheannacht ina dhiaidhsa chaoi go mbeidh ofráil arbhair agus íobairt dí agaibhle haghaidh an Tiarna bhur nDia.~uh agus réabaigí bhur gcroí in ionad bhur mball éadaigh.» Filligí chun an Tiarna, bhur nDia,mar tá sé truachroíoch agus trócaireach,mall chun feirge agus lán de bhuanghráagus is aithreachas dó an t-olc.(Ih «Ach anois féin,» a deir an Tiarna,«filligí ormsa le lándúthracht bhur gcroíagus sibh ar troscadh agus ag gol agus ag olagón;)h Ardaíonn an Tiarna a ghlórar thosach a shlua;is do-áirithe an t-arm atá aigeagus is cumhachtach an té a chomhlíonann a orduithe.Óir lá mór is ea lá an Tiarna agus is scéiniúil é go deimhin.Cé atá in ann a fhulaingt?'Gh Tá an talamh ar crithagus na spéartha suaite rompu;tá an ghrian agus an ghealach ag dorchúagus na réaltaí ag cailleadh a ngile.Gh Ionsaíonn siad an chathair,ritheann siad ar an mballa,dreapann siad suas ar na titheagus déanann siad a mbealach isteach trína fuinneoga ar nós gadaithe.EhNí bhuaileann siad le chéilemar gluaiseann gach ceann díobh feadh a chasáin féin.Réabann siad leo ar aghaidh trí lár na ndiúracáni ranganna gan briseadh.V%hRéabann siadsan leo ar aghaidh mar laochra láidre;amhail fir chogaidh dreapann siad an balla;téann gach ceann díobh ar aghaidh ina líne féinagus ní chlaonann siad óna raon.a;hTá na daoine ag cúbadh rompu le teann duainéise:iompaíonn a lí orthu uile.U#hAg scinneadh thar mhullaí na sléibhte dóibhdéanann siad torann mar thormáil carbadnó mar chnagarnach lasracha ag ídiú coinlighnó mar arm cumhachtach faoi chóiriú catha.`9hCruth capall a gcruthagus réabann siad leo ar aghaidh ar nós eachra cogaidh.hRompu amach tá tine ag ídiú léiagus tá na lasracha ag loscadh ina ndiaidh.Sula dtagann siad bíonn an dúiche cosúil le gairdín Éidinach is cuma nó fásach folamh í ina ndiaidh;ní théann aon ní slán uathu.&EhLá dorchadais agus doiléire!Lá scamall agus dúnéalta!Ar nós na camhaoire tá scaoth líonmhar láidirag leathadh thar na sléibhte;ní raibh a leithéid ann riamhná ní bheidh a leithéid ann arísgo ceann na gcianta cairbreacha.Y -hSéidigí an stoc i Síón!Tógaigí gártha rabhaidh ar mo shliabh naofa!Creathnaíodh áitritheoirí uile na tíre!Óir, tá lá an Tiarna ag teacht, tá sé in achmaireacht.M hFiú amháin beithígh an mhachaire féin tá siad ag tnúthán leat.Óir, tá na claiseanna uisce imithe i ndíscagus tá tine tar éis tailte féaraigh na steipeanna a mhilleadh.4 chIs ortsa a ghlaoim, a Thiarna,mar tá tine tar éis tailte féaraigh na steipeanna a mhilleadhagus tá lasair tar éis crainn uile na tíre a dhó.c AhCad é mar a chneadann na beithígh!Tá na sealbháin bó ar miremar níl féarach ar bith acu;agus fiú amháin na tréada caorach féintá aithne na héigne faighte acusan chomh maith.  hTá na síolta seargtha faoi na fóidagus na hiothlanna folamh agus na sciobóil scriostamar gur mheath an t-arbhar. yhNár imigh an bia ar ceal os comhair ár súl?Nár díbríodh an t-áthas agus an lúcháir as teach ár nDé?  }hFaraor! Cad é mar lá!Óir, tá lá an Tiarna in achmaireachtagus is mar spréach ón spéir a theacht.J  hOrdaígí troscadh! Fógraígí comóradh sollúnta!Bailígí le chéile, a sheanóirí,áitritheoirí uile na tíre,isteach i dteach an Tiarna, bhur nDia. Glaoigí air.I   h Cuirigí sacéadach oraibh, a shagarta,agus canaigí caoineadh!Déanaigí olagón, a lucht friotháilte na haltóra!Téanaigí, caithigí an oíche i sacéadach,a fhriothálaithe mo Dhé,mar tá an ofráil arbhair agus an íobairt dídíbeartha as teach bhur nDé.e  Eh Tá an fhíniúin slabhcthaagus an crann fígí ag meath.Tá an phomagránait agus an phailm agus an crann úllagus crainn uile na tíre seargthaagus an sult súite as croíthe na ndaoine.>  wh Bíodh ceann faoi oraibhse, a fheirmeoirí!Déanaigí olagón, a shaothróirí fíniúna,faoin gcruithneacht agus faoin eornamar tá fómhar na ngort millte.H  h Tá na páirceanna bánaitheagus an talamh triomaithe;óir, scriosadh an t-arbharagus tá an t-úrfhíon ag dul i ndíscagus tá meath ag teacht ar an ola nua. /h Ní dhéantar ofráil arbhair ná íobairt dí níos mói dteach an Tiarna.Caoinigí, a shagarta, a lucht friotháilte an Tiarna!r _hCaoin thú féin mar a dhéanfadh maighdean a bheadh gléasta i sacéadachar son céile a hóige.@ {hRinne siad léirscrios ar mo chuid fíniúnaagus scéalp siad mo chrainn fígí;bhain siad an choirt go léir díobh agus leag iad;is bán iad a ngéaga anois.2 _hÓir, tá scaoth chumhachtach gan áireamhtar éis ionradh a dhéanamh ar mo thír.Fiacla leoin a bhfiaclaagus is starrfhiacla banleoin atá acu.< shDúisígí, a mheisceoirí, agus goiligí!Déanaigí olagón faoi shú na bhfíniúna,a lucht olta an fhíona,mar nach bhfuil fliuchadh bhur mbéil de ann!e EhCibé rud a d' fhág an gearrthóird' alp an lócaiste éagus cibé rud a d' fhág an lócaisted' alp an preabaire éagus cibé rud a d' fhág an preabaired' alp an scriostóir é. #hInsígí do bhur gclann éagus insíodh bhur gclann dá sliocht féin éagus insíodh a sliochtsan é do ghlúin eile fós.$ EhTuairisc na PláK hBriathar an Tiarna a labhraíodh le Ióéil, mac Phatuéil. ~ ^ Tuigeadh an t-eagnaí na briathra sin:bíodh grinneolas ag an saoi orthu.Óir is díreach iad bealaí an Tiarnaagus gluaiseann na fíréin dá réir,ach bíonn siad ina gceap tuisle do lucht na heasumhlaíochta. 10 n}U^9 Cad ab áil le hEafráim d' íola feasta?Is mise a thugann éisteacht dó,agus a bheidh ag faire air.Táimse cosúil le crann úrghlas cufróige;más torthúil thusa, tá a bhuíochas sin ormsa.6|e^8 Lonnóidh siad faoi mo scáth arís;saothróidh siad arbhar,agus beidh fíniúna ag fás acu,a mbeidh cáil orthu mar atá ar fhíon na Liobáine.z{m^7 Caithreoidh a géagáin;áilleacht na holóige agus cumhracht an stóraicsa dháilfear uirthi.,zQ^6 Silfidh mé ar Iosrael mar an drúcht.Bláthóidh sí ar nós na lile,agus cuirfidh sí uaithi a fréamhachamar a dhéanann an stóracs.y^5 Leigheasfaidh mé a mídhílseacht,tabharfaidh mé grá dóibh go fonnmhar,mar ní díol feirge liom iad níos mó.\x1^4 Ní lorgóimid cúnamh ón Asaír,ná ní rachaimid i muinín eachra;go deo arís ní chanfaimid: «A Dhia linn» do dhéantús ár lámh;(óir is tú a ghlacann trua don dílleachta).rw]^3 Bíodh riar bhur gcáis de bhriathra agaibh,agus filligí ar an Tiarna agus abraigí leis:Maith dúinn ár gcionta uile,le go bhfaighimid uait rud is fónta,i ndíol ar na briathra a chanaimid duit.{v q^Fill, a Iosrael, ar an Tiarna, do Dhia,óir baineadh tuisle asat de dheasca do chuid urchóide. 2 Cu^ 14:1 Scriosfar an tSamáir,mar bhí sí easumhal dá Dia.Bás le faobhar a imreofar orthu;déanfar smidiríní dá leanaí,agus réabfar a mná torracha.t7^ Cé gur fhás sí suas go borb i measc a muintire,tiocfaidh an ghaoth anoir uirthi,gaoth an Tiarna a éireoidh ón bhfásach;agus triomófar a foinse agus rachaidh a tobar i ndísc.(Creachfaidh sí a chuid maoine agus a earraí luachmhara uile.)^s5^ Fuascloidh mé ó chumhacht Sheól iad;Sábhálfaidh mé iad ón mBás.Cá bhfuil do ghathanna, a Bháis?Cá bhfuil do chealg, a Sheól?Ceilfear uirthi áfach an trua atá agam di.+rO^ Tá tinneas clainne ag tosú di,ach is páiste díchéillí í;mar cé go bhfuil ionú a breithe ann,ní thagann sí go béal na broinne.oqW^ Tá urchóid Eafráim á coinneáil faoi chumhdach,agus tá a peaca curtha i dtaisce._p7^ Thug mé rí duit le teann feirge,ach le racht cuthaigh bainim uait é arís.Ho ^ Cá bhfuil do rí anoischun tú féin agus do chathracha uile a shábháil?Cá bhfuil do rialtóirí,iad siúd a ndúirt tú fúthu: «Tabhair dom rí agus flatha» ?Zn-^ Táim ar tí tú a scriosadh, a Iosrael!Cé a thiocfaidh i gcabhair ort?Tm!^ Thug mé fogha fúthu amhail beithir ar baineadh uaithi a coileáin,agus réab mé cochall a gcroí;rinne madraí craos orthu ansin,agus stróic ainmhithe allta as a chéile iad.sl_^ Chaith mé leo mar a dhéanfadh leon;amhail liopard bhí mé ag faire orthu le hais an bhóthair.3k_^ Bheathaigh mé iad agus fuair siad a sáith,ach nuair a bhí siad sách, tháinig éirí in airde ar a gcroí,agus mar sin de rinne siad dearmad díomsa.\j1^ Is mise a rinne aoireacht ort san fhásach,i ndúiche an triomaigh mhóir.Hi ^ Is mise an Tiarna, do Dhia, ón uair a threoraigh mé thú as críocha na hÉigipte.Ní aithnid duit aon Dia eile ach mé,ná níl aon slánaitheoir eile ann ach mé.}hs^ Dá dheasca sin beidh siad cosúil le néal maidine,nó leis an drúcht a imíonn as radharc go luath,nó leis an gcáith a shéidtear chun siúil ó urlár buailte,nó le púir dheataigh a shíobtar an fhuinneog amach.3g_^ Peacaíonn siad anois níos mó ná riamh;déanann siad dealbha teilgthe dóibh féin,íola a mhúnlaítear go cliste as a gcuid airgid,ach nach bhfuil iontu uile ach déantús ceardaithe.«Ofrálaigí íobairtí dóibh seo,» deir siad;agus pógtar laonna!Of ^ Nuair a labhraíodh Eafráim, thagadh creathnú ar dhaoine:óir ba cheannasach in Iosrael é.Ach fuarthas ciontach é mar gheall ar Bhálagus tá sé ag fáil bháis.neU^ 15 Chuir Eafráim le fearg ghéar ghoirt é áfach.Dá dheasca sin ligfidh a Thiarna dá fheallbhearta fola filleadh air,agus tabharfaidh sé tomhas a láimhe féin dóin éiric na maslaí a thug sé dó.d{^ 14 Ach le cuidiú fáidh thug an Tiarna Iosrael aníos ón Éigipt,agus ba le cuidiú fáidh a caomhnaíodh é.+cO^ 13 Theith Iacób go dtí críocha Arám;bhí Iosrael ina sheirbhíseach ann ar son mná amháin,agus ar son mná eile bhí sé ina aoire caorach.cb?^ 12 Gileád! is í an urchóid í!níl iontu ach calaois!I nGilgeál ofrálann siad íobairtí do thairbh!Dá bhrí sin beidh a n-altóirí cosúil le cairn chlochi gclaiseanna na ngort.a1^ 11 Labhróidh mé leis na fáithe,agus tabharfaidh mé a lán físeanna dóibh;trí bhíthin na bhfáithe labhróidh mé parabail.g`G^ 10 Is mise an Tiarna, do Dhia, ón uair a threoraigh mé thúas críocha na hÉigipte,ach tabharfaidh mé ort cónaí arís i mbothannafaoi mar a rinne tú nuair a theagmhaíomar le chéile tráth.q_[^ 9 «Ach ina dhiaidh sin féin,» arsa Eafráim,«d' éirigh mé saibhir agus tá stór cruinnithe agam,agus d' ainneoin mo mhaoine uile ní bhfuarthas aon urchóid ionam,a bhféadfaí coir a thabhairt air.»m^S^ 8 Bíonn meá mhealltach ina láimh aici, ag an gCanán;is breá léi éagóir a dhéanamh./]W^ 7 Le cuidiú do Dhé, beidh tú in ann filleadh leat abhaile;ach caomhnaigh an buanghrá agus an ceart,agus bíodh muinín agat as do Dhia de shíor.A\}^ 6 (Is é an Tiarna, sea an Tiarna, Dia na Slua, a ainm!)F[^ 5 (Chuaigh sé ag coraíocht le haingeal agus bhuaigh sé air.)Ghoil sé agus d' agair sé trócaire air.Thaibhsigh an Tiarna dó i mBéit Éil agus labhair sé leis ansin.wZg^ 4 Sa bhroinn féin bhuail sé bob ar a dheartháir,agus in inmhe fir dó chuaigh sé i ngleic le Dia.-YS^ Tá cúis dlí ar bun ag an Tiarna in aghaidh Iosrael.Cúiteoidh sé a dhrochbhéasa le Iacób,agus agróidh sé air a ainghníomhartha. 3 X ^ 12:2 Bíonn Eafráim ag aoireacht na gaoithe,agus ag rith gan stad ar thóir an ghála anoir.Is ag dul i méad atá a chaimiléireacht agus a bhaois:déantar conradh leis an Asaír,agus beirtear cáin ola don Éigipt.nWU^ Tá Eafráim do mo thimpeallú le camastaíl,agus teaghlach Iosrael do mo sháinniú le cluanaireacht.(Ach gluaiseann Iúdá in éineacht le Dia fósagus fanann sí dílis don Té is Naofa.) 12:1 EV^ Tiocfaidh siad ón Éigipt mar ealta éan,agus ó chríocha na hAsaíre mar scata colm,agus treoróidh mé abhaile iad chun a dtithe féin an Tiarna a labhraíonn.=Us^ Gluaisfidh siad i ndiaidh an Tiarna.Búirfidh seisean mar leon,agus nuair a bhúirfidh, rithfidh a chlann mhac chuige ón iartharagus a gcroí ag preabadh.iTK^ Ní ligfidh mé amach ort mo racht feirge;ní scriosfaidh mé Eafráim go deo,óir ní duine mé ach Dia.In bhur measc is mé an Té is naofa,agus ní thiocfaidh mé chugaibh le teann feirge./SW^ Cad é mar a thabharfainn suas thú, a Eafráim!Cad é mar a thréigfinn thú, a Iosrael!Nach beag a thabharfadh orm íde Admá a imirt ort,agus tú a dhéanamh cosúil le Zabóím!Ach ní bhfaighinn ó mo chroí a dhéanamh,mar gur ghabh trua duit mé.R^ Tá claonadh i mo phobal chun iompú uaim;[nuair a ghlaotar orthu] éirí in airde,níl duine díobh a dhíríonn aniar.(QI^ Réabfaidh an claíomh roimhe trína gcathracha;scriosfaidh sé a gcuid scaothairí,agus dísceoidh sé iad mar gheall ar a ndroch-chomhairle. P9^ Ach rachaidh siad ar ais go dtí críocha na hÉigipte,agus beidh an Asaír ina rí orthude bhrí gur dhiúltaigh siad filleadh ormsa.wOg^ Bhínn á dtarraingt chugam féin le srianta daonna,le téada grá chun iad a mhuirniú,mar a dhéanfadh duine a d' ardódh naíonán chun a leicinn;agus chromainn síos chucu chun rud le hithe a thabhairt dóibh.7Ng^ Ach ina dhiaidh sin féin is mise a mhúin siúl d' Eafráim;thógainn suas i mo bhaclainn iad,ach níor aithin siad gur mise a bhí ag tabhairt aire dóibh.AM{^ Ach dá mhéad dá nglaoití orthu,is amhlaidh is faide a d' éalaídís [uaim];d' ofrálaidís íobairtí do na Bálaím,agus dhóidís túis i láthair íol.xL k^ Nuair a bhí Iosrael ina naíonán, bhí grá agam dó,agus ghlaoigh mé mo mhac as an Éigipt.K3^ Tarraingeoidh Béit Éil an íde chéanna oraibhse,in éiric bhur mioscaise gan teorainn.Le lonradh lae léirscriosfar rí Iosrael.\J1^ éireoidh gleo an chogaidh i measc do mhuintire,agus scriosfar do dhúnta uile,mar a scrios Sealman Béit Arabael lá an chatha,nuair a rinneadh smidiríní den mháthair agus dá clann.{Io^ Ó tá muinín agat as do chumhacht féinagus as oll-líon do laochra, Shaothraigh sibh an t-olc;yHk^ Cuirigí síolta an ionracais daoibh féin;bainigí fómhar an bhuanghrá;brisigí bhur bhfearann branair,óir is mithid daoibh an Tiarna a lorgnó go dtiocfaidh sé chun an fhíréantacht a shileadh oraibh.fGE^ Budóg dhea-riata ba ea Eafráim,ar bhreá léi bheith ag bualadh arbhair;mise a chuir cuing ar a muineál álainn.Is ea, ghléas mé Eafráim chun treafa,agus Iacób chun fuirste.PF^ Tiocfaidh mé i gcoinne na gcladhairíchun iad a smachtú.Cruinneoidh mé na náisiúin ina n-aghaidhchun cimí a dhéanamh díobhin éiric an dá choir a rinne siad.,EQ^ Ó aimsir Ghibeá amach ní raibh Iosrael saor ó pheaca;níor éirigh siad as riamh!Nach i nGibeá a bhéarfaidh an cogadh orthu mar sin? D^ Scriosfar na scrínte cnoc urchóideacha,mar a bpeacaíonn Iosrael,agus fásfaidh driseacha agus feochadáin ar a n-altóirí.Déarfaidh siad ansin leis na sléibhte: «Folaigí sinn» ,agus leis na cnoic: «Titigí orainn.»pCY^ Díothófar an tSamáir agus a rí,agus ní bheidh inti ach mar a bheadh slis ar bharr toinne.AB{^ Tabharfar chun na hAsaíre é féin go cinnte,mar cháin [don Ardrí].Náireofar Eafráim, bainfear lasadh as Iosrael,de dheasca na drochchomhairle a lean sé.qA[^ Tá eagla a n-anama ar mhuintir na Samáiremar gheall ar lao Bhéit Ávan.Gan amhras beidh a phobal ag mairgneach faoi,agus a chuid sagart ag rince ina thimpeall,mar go bhfuil a ghlóir imithe uaidh.5@c^ Focail ar mhuin focal! mionnaí éithigh! conarthaí!agus is cuma riaradh an chirt acu nó an luifearnach nimhea bhíonn ag borradh i gclaiseanna na ngort!+?O^ Go deimhin déarfaidh siad ansin:«Níl aon rí againn(mar ní eagal linn an Tiarna).» Ach cad d' fhéadfadh rí a dhéanamh ar ár son?$>A^ Croí dúbailte atá acu,ach tá siad ar tí a smachtaithe anois.Brisfidh an Tiarna a n-altóirí,agus scriosfaidh sé a liagáin.= ^ Fíniúin bhláfar a thugadh flúirse torthaí uaidh, ba ea Iosrael;Ach dá líonmhaire a thorthaí,b' amhlaidh ba líonmhaire a altóirí;agus dá shaibhre a chuid talún,b' amhlaidh ba mhaisiúla na liagáin a thóg sé.<^ Caithfidh mo Dhia uaidh iad,toisc gur dhiúltaigh siad éisteacht leis,agus imeoidh siad ar fán i measc na náisiún.U;#^ Tá Eafráim sleabhctha agus a bhfréamh seargtha;ní thabharfaidh siad toradh uathu go deo arís.Fiú má éiríonn leo clann a bhreith,maróidh mise toradh muirneach a mbroinne.:^ Nochtar a n-olcas uile i nGilgeál.Go deimhin, is ann a líon mé dá bhfuath.De dheasca a ndrochghníomhartha díbreoidh mé as mo theach iad,agus ní bheidh grá agam dóibh níos mó.Ceannaircigh is ea a bhflatha uile. 9 ^ Tabhair dóibh, a Thiarna, cibé rud is mian leat;tabhair dóibh broinnte a bhéarfaidh go hanabaí agus cíocha seasca.-8S^ Mar a fheictear domsa é,Tuír eile is ea Eafráimatá curtha in áit ghlas fhéarmharach beidh uirthi a clann a ligean uaithi le marfóir./7W^ Go fiú má éiríonn leo a gclann a thógáil,bainfidh mise díobh iad roimh dóibh teacht in inmhe fir.Mairg dóibh go deimhin má thréigimse iad!t6a^ Tá acmhainn Eafráim ag eitilt uaithi mar éan,agus beidh sí gan bhreith, gan bhroinn, gan ghin.(5K^ Peaca ag Bál PeórE4^ Tá poll domhain tochailte acu dó,faoi mar a rinneadh i nGibeá lá dá raibh.Ach coinneoidh an Tiarna cuimhne ar a n-urchóid,agus cúiteoidh sé leo a bpeacaí.<3q^ Tá faireoir Eafráim i bhfochair mo Dhé is é an fáidh é.Tá líonta foghlaera leata ar a loirg uile,agus i dteach a Dhé déantar géarleanúint air.M2^ Tá laethanta an smachtaithe ag teacht,seo chugainn laethanta an chúitimh.Go raibh a fhios sin ag Iosrael!«Amadán is ea an fáidh» , a deir siad,«is ag rámhaille a bhíonn fear an spioraid.» Cinnte, ach is de dheasca bhur n-urchóide,agus bhur bhfuatha dom é. 1^ Mar, féach, teithfidh siad leo ón léirscrios;cruinneoidh an Éigipt iad,agus tabharfaidh Meimfís adhlacadh dóibh.Beidh neantóga ina n-oidhrí ar a n-earraí luachmhara airgid,agus glacfaidh sceacha seilbh ar a scrínte.Y0+^ Cad a dhéanfaidh sibh ar lá an tsollúntais,ar lá fhéile an Tiarna?l/Q^ Go brách arís ní dhoirtfidh siad fíon le hurraim don Tiarna,ná ní ofrálfaidh siad íobairtí dó.Ní bheidh acu ach mar a bheadh arán dobróin,agus an uile dhuine a íosfaidh é beidh sé neamhghlan.(Óir ní bheidh ach a gcothú féin amháin ina gcuid aráin;blúire de ní ofrálfar i dteach an Tiarna.)+.O^ Ní bheidh cónaí orthu níos mó i dtír an Tiarna,mar rachaidh Eafráim ar ais chun na hÉigipteagus íosfaidh siad bia neamhghlan san Asaír.j-M^ Ach ní chothóidh urlár buailte ná cantaoir iad feasta,agus rachaidh dá n-úrfhíon.p, [^ Ná déan gairdeachas, a Iosrael,le teann lúcháire ar nós na náisiún!Óir chuaigh tú le striapachas ó do Dhia,agus ar gach urlár buailte arbhair is i dtuarastal striapachais a bhí do dhúil.m+S^(Tá Iosrael tar éis a Chruthaitheoir a dhearmadagus páláis a thógáil.Thóg Iúdá a lán cathracha daingne chomh maith.Ach cuirfidh mise tine lena chathrachaagus loiscfidh sí a pháláis.)<*q^ Tá andúil acu in íobairtí fola;Ofrálann siad iad chun go mbeadh an fheoil le hithe acu!Go deimhin, ní taitneamhach leis an Tiarna iad.As seo amach coinneoidh sé cuimhne ar a n-urchóid,agus cúiteoidh sé a bpeacaí leo;rachaidh siad ar ais chun na hÉigipte.r)]^ Fiú dá scríobhfainn síos dó na mílte míle de m' aitheanta,mheasfaí mar rud iasachta iad.l(Q^ Thóg Eafráim a lán altóirí sásaimh;ach is trúig pheaca dó na haltóirí sin anois.B'}^ Ach fiú má fhostaíonn siad iad i measc na náisiún,cruinneoidh mise iad ar ball beag,agus is gairid go mbeidh siad ag lúbarnachfaoi ualach Rí na bhflatha.&)^ Óir ghabh siad suas chun na hAsaíre.Maireann an onagair ina haonar léi féin,ach siúd Eafráim agus í ag fostú leannán!y%k^Tá Iosrael féin slogtha siar!Siúd i measc na náisiún iad anoisamhail soitheach gan mhaith.@$y^Gaoth a síol, gála a bhfómhar!Ní rachaidh an geamhar i ndias dóibh,ná ní thabharfaidh sé plúr;agus má thugann féin is eachtrannaigh a íosfaidh é."#=^Cad is ceart d' Iosrael a dhéanamh leis?Saor a rinne é; ní dia é.Go deimhin, imeoidh lao na Samáire in aon bhladhm amháin lasrach.-"S^Diúltaím don lao sin leat, a Shamáir!Tá mo chuid feirge ar dearglasadh ina gcoinne Cá fhad eile a bheidh an neamhchiontacht thar a n-acmhainn?f!E^Rinne siad ríthe gan bhail gan bhuíochas dom;cheap siad taoisigh gan mo chead ná mo chomhairle.Dhealbhaigh siad íola dóibh féin dá gcuid airgid agus óir,agus dá dheasca sin scriosfar iad.\ 1^Tá Iosrael tar éis diúltú don Mhaith;rachaidh an namhaid sa tóir air.Z-^Éann siad orm: «A Dhia liom» ;ach is aithnid dúinne thú, a Iosrael.H ^Séid an stoc!Tá léirscrios, amhail badhbh, ag bagairt ar theaghlach an Tiarna.Mar bhris siad an conradh a rinne mé leo,agus níor ghéill siad do mo dhlí.yk^Téann siad i muinín [rud gan mhaith];is cuma nó bogha scaoilte iad.Bás de rinn a gheobhaidh a bhflathamar gheall ar shotal a gcuid cainte;agus beidh siad ina gceap magaidh i dtír na hÉigipte dá bharr.^5^Neartaigh mise a ngéaga,ach is ag beartú oilc i mo choinne a bhíonn siad.P^Ní éann siad ormsa óna gcroí amach,nuair a bhíonn siad ag liúireach ar a leapacha;gearrann siad iad féin ar son arbhair agus úrfhíona,ach bíonn siad easumhal domsa.pY^ Mairg dóibh, mar tá siad ar teitheadh uaim!Léirscrios orthu, óir d' éirigh siad amach i m' aghaidh! Níorbh fhearr liom rud ná iad a fhuascailt,ach siúd ag bréagadóireacht iad i m' aghaidh!B}^ Ach cibé áit a n-eitleoidh siad, leathfaidh mé orthu mo líon,agus leagfaidh mé iad amhail éanlaith an aeir,agus smachtóidh mé iad de réir líon a n-urchóidí. ^ Colm baoth gan chiall is ea Eafráim;bíonn siad ag glaoch ar an Éigipt,agus is ar an Asaír a bhíonn a dtriall./W^ Tá díomas Iosrael ag tabhairt fianaise ina aghaidh;agus ar a shon sin agus uileníl siad ag filleadh ar an Tiarna, a nDia, ná ní lorgann siad é.#?^ Tá na heachtrannaigh ag ídiú a nirtagus ní bhraitheann sé dada!Is ag dul i léithe atá a chuid gruaigeagus ní heol dó é!wg^Tá Eafráim ag déanamh caidrimh leis na náisiúin;is cosúil le císte nár iompaíodh é.&E^Tá siad go léir ar lasadh amhail sorn;tá a rialtóirí á n-ídiú acu agus a ríthe uile ar lár;agus níl duine díobh a ghlaonn ormsa.fE^Nuair a bhíonn comhcheilg ar siúl acu,bíonn a gcroí cosúil le sorn;mar bíonn a gcuid feirge ag cnádú léi ar feadh na hoíche go léir,ach ar maidin bladhmann sí amach ina caoiríl thine.^Ar bhreithlá ár rí buaileann breoiteacht na flatha le boirbe an fhíonaagus craitheann seisean lámh le scigirí./^Adhaltraigh iad uile, sorn lán tine,nach ngríosaíonn an báicéir a thuilleadh,ó fuintear an taos go dtí go n-ardaíonn sé.^Le teann mioscaise déanann siad sult don ríagus as corp camastaíola bíonn siad ag spraoi leis na flatha freisin.:m^Ní mheabhraíonn siad dóibh féingo gcoinním cuimhne ar a n-olcas uile;ach tá a n-ainghníomhartha á gciorclú;ar m' aghaidh féin amach atá siad. 3^Cibé uair is mian liom Iosrael a leigheas,nochtar urchóid Eafráim agus olcas na Samáire.Óir is í an chaimiléireacht a chleachtann siad;bíonn an gadaí ag briseadh isteach sna tithe,agus ropairí ag tabhairt ruaigeanna creiche lasmuigh.u c^ (Beidh fómhar le baint agatsa freisin, a Iúdá,nuair a chuirfidh mé an rath ar mo phobal arís.) ^ I dteach Iosrael feicim rud uafásach;mar is ansin a dhéanann Eafráim striapachas,agus a thruaillítear Iosrael.1 [^ Amhail ropairí a dhéanann luíochán,bíonn slua sagart ag déanamh áir ar an mbóthar go Seicim;gan bhréag ar bith, is ainspianta a ngníomhartha!X )^Cathair lucht míghníomha is ea Gileád,agus tá rian na fola uirthi.^ 5^Briseann siadsan an conradh ag Adám;san áit sin feallann siad orm. 9^Óir, is mó is mian liom buanghrá ná íobairtí;agus aithne a bheith agaibh ar Dhia,is fearr liom é sin ná ofrálacha lándóite.8i^Dá dheasca sin bím á scláradh trí bhíthin na bhfáitheagus á marú le briathra mo bhéil.Sa tslí seo foilsítear ceart mo bhréithe mar splanc solais.C^Cad a dhéanfaidh mé leat, a Eafráim?Cad a dhéanfaidh mé leat, a Iúdá?Ní buaine bhur ngrá ná néal maidine,ná an drúcht a imíonn as radharc go luath. ^Bíodh aithne againn ar an Tiarna;déanaimis ár ndícheall le haithne a chur air!Beidh a thaibhsiú chomh cinnte le breacadh an lae;tiocfaidh sé chugainn mar an bháisteach,amhail fearthainn an earraigh a uiscíonn an tír.»$A^Cuirfidh sé anam arís ionainn i gceann dhá lá,ar an tríú lá cuirfidh sé inár seasamh sinn arís,ionas go mairfimid os a chomhair.7 i^«Téanaigí, fillimis ar an Tiarna.Eisean a stróic sinn, eisean a leigheasfaidh sinn;Eisean a thug léasadh dúinn ach cneasóidh sé ár gcneácha.mS^Fillfidh mé ar ais arís ar mo láthair féin,nó go n-admhóidh siad a gciontaagus go dtiocfaidh siad ar mo lorg.Nuair a bheidh siad i gcruachás,cuardóidh siad mé go dúthrachtach, [á rá:]b=^Óir amhail leon a bheidh mise d' Eafráim,agus mar liopard do theaghlach Iúdá.Is mise, is ea, mise a stróicfidh sula a n-imeoidh mé;ardóidh mé liom mo chreach agus ní sciobfar uaim í.wg^ Nuair a bhraith Eafráim a tinneasagus Iúdá a chneá,d' imigh Eafráim chun na hAsaíreagus chuir Iúdá fios ar an [Ardrí];ach ní féidir leis-sean sibhse a leigheasná bhur gcneá a chneasú. ~~9}j|{{{-zz"yxwVvuttSsrqqfponn?mlkjjihhgQgfeddcbb/``a_:^^6]U\\#ZZbYAXLWVUU9TTKSS0RRQQPP5OONMLL JJ^IHGFFVEDDBA@??>T=4<< ;:988:7'66554<332J1(00/C..W--&,,B++/*Z)d((+'',&%%\$?#""g!!e QK uf]JS8 B T s  coJDUr «An lá sin tógfaidh mé athuair both Dháiví, atá ar lár,druidfidh mé a bhearnaí,deiseoidh mé na fothraigh,atógfaidh mé é mar a bhí anallód,+TOr Éagfaidh an uile pheacach de mo phobalsa leis an gclaíomh,iadsan a deir: 'Ní bhéarfaidh an t-olc orainnená ní thiocfaidh sé fhad linn.' »NSr «Óir, féach, ordóidh mé teach Iosraela chraitheadh i measc na gciníocha go léirmar a chraithfeá arbhar le criathar;ach ní thitfidh an gráinne is lú ar an talamh.MRr Féach, tá súile an Tiarna Dia ar an ríocht pheacúilagus scriosfaidh mé í de dhromchla na talún;ach ní mhillfidh mé teach Iacóib go hiomlán,» a deir an Tiarna. Qr «Nach ionann domsa sibhse agus clann na nAetóipeach,a chlann Iosrael,» a deir an Tiarna.«Nach mise a thug Iosrael aníos ón Éigipt,nár thug mé chomh maith céanna na Filistínigh ó Chaftóragus na hAramaeigh ó Chír?hPIr Ardaíonn sé a staighre suas chun na bhflaitheas,agus leagann a stua ar an talamh.Glaonn sé ar uiscí na farraigeagus doirteann sé amach iad ar dhromchla na talún.Is é an Tiarna a ainm.Or An Tiarna Dia na Slua,baineann sé leis an domhan agus leánn é,agus caoineann cách dá gcónaíonn ann;éiríonn borradh sa domhan go léir mar a tharlaíonn sa Nílagus síothlaíonn arís mar Abhainn na hÉigipte.DNr Fiú má chuireann a naimhde i ngéibheann iadordóidh mé don chlaíomh iad a mharú ansin,agus ní le gnaoi ach le holc chucua choimeádfaidh mé súil orthu.»oMWr Má théann siad i bhfolach ar bharr Chairmeilcuardóidh mé agus ropfaidh mé liom iad;má théann siad i bhfolach uaimi ngrinneall na farraige ordóidh médon Nathair greim a bhaint astu ansiúd.5Lcr Má thochlann siad a mbealach go Seóltarraingeoidh mo lámhsa as iad;má dhreapann siad go harda neimhecuirfidh mé d' iallach orthu teacht anuas.QK r Chonaic mé an Tiarna ina sheasamh os cionn na haltóra.Bhuail sé mullaigh na gcolún agus chrith na hursaineacha.Dúirt sé: «Scoiltfidh mé iad ar chinn na ndaoine go léir;maróidh mé a mbeidh fágtha leis an gclaíomh,ní éalóidh aon duine,ní thiocfaidh aon duine slán.\J1rAn dream a mhionnaíonn dar Aisioma na Samáireagus a deir: «Go maire do dhia, a Dhán!,go maire Cumhacht Bhéar Seaba!» ,titfidh siad seo uile agus ní éireoidh siad arís go brách.]I3r An lá sin titfidh idir chailín deasagus bhuachaill breá i laige le tart.H r Tuisleofar ó fharraige go farraige;seachránfar ón tuaisceart soir, ar lorg bhriathar an Tiarna agus gan teacht air.RGr Féach, tá na laethanta chugaibh,a deir an Tiarna Dia,nuair a chuirfidh mé gorta sa tír,nach gorta bia ná dí é,ach díth dúile in éisteacht bhriathra an Tiarna.cF?r Déanfaidh mé údar bróin de bhur n-oilithreachtaíagus is caointe a bheidh in bhur gcainticí uile;cuirfidh mé sacéadach um an uile leasrach,agus bearrfaidh mé bhur gcinn go léir.Beidh sibh ag caoineadh amhail is dá mba aonmhac a bhí á chaoineadh;agus is é an chríoch a bheidh air, lá searbh.2E]r An lá sin, a deir an Tiarna mo Dhia,tabharfaidh mé ar an ngrian dul faoi um nóin,agus clúdóidh mé an tír le dorchadas i lár an lae ghil.UD#rNach dá bhrí seo a chritheann an talamhagus a chaoineann gach duine dá gcónaíonn ann?Tá sí ag borradh ar nós na Níleagus ag éirí agus ag titim mar Abhainn na hÉigipte? CrMhionnaigh an Tiarna dar mórtas Iacóib.Go deimhin, ní dhearmadfaidh mé choícheaon rud dá bhfuil déanta acu.+BOrgo dtig linn an bochtán a cheannach le hairgeadagus an t-ainniseoir le péire cuarán,agus go dtig linn fiú barraíl na cruithneachta a dhíol??AwrSibhse a deir: Cathain a chuirfear deireadh leis an ré nua,ionas go ndíolfaimid arbhar,agus leis an tsabóid,ionas go gcuirfimid ár gcruithneacht ar an margadh,agus go ndéanfaimid an t-éafá beag agus an seicil mórtrí chaimiléireacht a dhéanamh ar na scálaí,@{rÉistigí leis seo,sibhse a shatlaíonn ar na hainniseoiríchun bochtáin na tíre a dhíothú.I? rBeidh caointe á gcanadh sa teampall an lá sin, is é an Tiarna mo Dhia a labhraíonn beidh na corpáin gan áireamh annagus i ngach áit cuirfear an tost i bhfeidhm.x>ir«A Amós, cad é a fheiceann tú?» a dúirt sé.«Cliabh de thorthaí aibí,» a dúirt mé.Ansin dúirt an Tiarna liom:Tá mo phobal Iosrael aibí chun treascairt,ní ligfidh mé a gcionta leo níos mó.^= 7rSeo an rud a thaispeáin an Tiarna Dia dom:cliabh de thorthaí aibí.g<GrMaith go leor, seo mar a deir an Tiarna:«Rachaidh do bhean le striapachas sa chathair,titfidh do mhic agus do iníonacha leis an gclaíomh,roinnfear d' fhearann leis an dorú,gheobhaidh tú féin bás ar thalamh truaillithe,agus rachaidh Iosrael ar deoraíochti bhfad i gcéin óna thír dhúchais.»";=rMar sin éist le briathar an Tiarna:Deir tusa: «Ná tairngir i n-aghaidh Iosrael,ná bí ag seanmóireacht in aghaidh theach Íosác.»:rach ba é an Tiarna a thóg mé ón mbuachailleacht agus ba é a dúirt liom: 'Téigh agus tairngir do mo phobal Iosrael.' »y9krDúirt Amós le hAmaiziá á fhreagairt: «Ní fáidh mé ná mac fáidh, ach aoire agus coimeádaí seiceamar;n8Ur Níl do thairngreacht uainn anseo i mBéit Éil mar is ann atá sanctóir an rí, teampall ríoga.»7)r Dúirt Amaiziá le hAmós: «Imigh leat a fhísí, fill ar thír Iúdá; saothraigh do chuid aráin ansin, déan do chuid tairngreachta ansin.63r Óir is mar seo a deir sé: 'Tá sé i ndán do Iarobám bás a fháil leis an gclaíomh, agus do Iosrael dul ar deoraíocht i bhfad ó bhaile.' »o5Wr Chuir Amaiziá, sagart Bhéit Éil, scéal ansin chuig Iarobám, rí Iosrael, á rá: «Tá Amós ag beartú comhcheilge i d' aghaidh i lár theach Iosrael; ní féidir leis an tír a bhriathra uile a fhulaingt níos mó. 49r Creachfar áiteanna arda Íosác;bánófar sanctóirí Iosraelnuair a thabharfaidh mé ruathar ar theach Iarobám leis an gclaíomh.»3rDúirt an Tiarna liom:«A Amós, cad é a fheiceann tú?» «Dorú pluma,» arsa mise.Ansin dúirt an Tiarna liom:«Féach, tá mé chun mo phobal Iosrael a thomhas le dorú pluma;ní ligfidh mé a gcionta leo níos mó.2rSeo an rud a thaispeáin an Tiarna dom:An Tiarna ina sheasamh cois ballaagus dorú pluma ina láimh aige.r1]rAgus ghlac an Tiarna trua;«Ní thitfidh sé seo amach ach oiread,» a dúirt an Tiarna. 0rDúirt mise ansin: «Éirigh as, a Thiarna Dia, impím ort.Cad é mar a mhairfidh Iacóbagus é chomh beag sin?»J/ rSeo an rud a thaispeáin an Tiarna dom:An Tiarna Dia féin ag fogairt pionóis le tine.Bhí an duibheagán mór dóite aici,agus bhí sí ag creimeadh na talún roimpi.l.QrAgus tháinig aithreachas ar an Tiarna;«Ní thitfidh sé seo amach,» a dúirt an Tiarna.P-rNuair a bhí féar na tíre go léir nach mór alptha acu, dúirt mise:«A Thiarna Dia, tabhair maithiúnas, impím ort.Cad é mar a mhairfidh Iacóbagus é chomh beag sin?»(, MrAn Chéad Trí FhísQ+rAch, féach, a theach Iosrael, a deir an Tiarna, Dia na Slua,gríosfaidh mé cine in bhur gcoinne,cine a chiapfaidh sibh isteach ó bhéal Hamátó dheas go sileán an Arabá.r*]r Tá áthas oraibh faoi Ló Dabár;«Nach lenár neart féin a ghabhamar Carnáim?» a deir sibh.7)gr An ritheann capaill ar charraigeacha?An dtreabhtar an fharraige le daimh?le go ndéanfadh sibh nimh den cheartagus mormónta de thoradh an ionracais.!(;r Óir, féach, ordaíonn an Tiarna féin é;buaileann sé agus déantar smionagar den teach móragus titeann an teach beag as a chéile.')r An fear gaoil a iompraíonn na cnámha amach as na tithe chun iad a dhó, déarfaidh sé leis an té atá sa chuid is sia isteach den teach: «An bhfuil aon duine i do chuideachta fós?» Freagróidh seisean: «Níl! bí i do thost! caithimid gan ainm an Tiarna a lua.»M&r Agus má fhanann deichniúr fear in aon teach gheobhaidh siad bás.g%GrMhionnaigh an Tiarna Dia dar a cheann féin, is é an Tiarna, Dia na Slua, a labhraíonn Is fuath liom díomas Iacóib,is beag orm a pháláis;tréigfidh mé an chathair agus a bhfuil inti.$rBeidh siad, dá bhrí sin, ar an gcéad dream ar deoraíocht;agus an mhuintir sínte ar tholga beidh deireadh lena ragairne.#ra ólann fíon i gcoirnagus a ungann iad féin leis na holaí is tofa;ach gur cuma leo faoi thurnamh Iósaef.o"Wra chanann baothamhráin le fuaim na cruite,a chumann (ar nós Dháiví) nuaghléasanna ceoil;7!gr[Is mairg] dá luíonn ar leapacha eabhair,a shíneann iad féin ar tholga;a chothaíonn iad féin ar uain an tréada,agus ar na gamhna as na stalla;y krSibhse a mheasann an drochlá a chur ar cairde,is ag luathú réim an uafáis chugaibh féin atá sibh!q[rTéigí go Calna agus féachaigí,ar aghaidh libh uaidh sin go Hamát mór,agus ansin síos go Gat na bhFilistíneach libh;an fearr iadsan ná na ríochtaí seo?nó an mó a dtailte ná bhur gcuidse?P rIs mairg don mhuintir atá sócúil i Síón,agus a mhothaíonn slán sábháilte ar shliabh na Samáire,móruaisle scoth cine na gciníochaar a mbíonn triall theach Iosrael.yrUime sin seolfaidh mé ar deoraíocht sibh taobh thall den Damaisc,a deir an Tiarna, arb ainm dó Dia na Slua.  rAch anois ní miste libh Sacút bhur rí,agus Cíován bhur ndia a iompar,íomhánna a rinne sibh daoibh féin.zmrAr thairg sibh íobairtí agus ofrálacha domar feadh an daichead bliain san fhásach, a theach Iosrael?b=rAch go rithe an fhíréantacht mar uisceagus an t-ionracas mar shruth gan dísc!b=rTógaigí uaim torann bhur n-amhrán;ní éistfidh mé le ceol bhur gcruiteanna.FrBíodh go n-ofrálann sibh bhur n-íobairtí dóite agus bhur n-íobairtí bia,ní ghlacfaidh mé leo;agus diúltóidh mé d' íobairtí síochána bhur mbeithíoch méith.wgrIs fuath liom agus is beag orm bhur bhféilte;ní bhainim aon sult as bhur gcomhthionóil shollúnta.mSrNach dorchadas é lá an Tiarna agus ní solas,nach duibheagán é gan dealán ar bith ann?Qrmar dhuine a d' éalódh ó leonach gur bhuail béar leis;nó mar dhuine a rachadh isteach ina theachagus a leagfadh a lámh ar an mballaach gur rug nathair nimhe air.rIs mairg daoibh atá ag tnúth le lá an Tiarna.Cad é lá an Tiarna daoibh?Is dorchadas é agus ní solas;yragus beidh caoineadh sna fíonghoirt go léir,óir rachaidh mise thart in bhur measc,a deir an Tiarna.3rDá bhrí sin is mar seo a deir an Tiarna, Dia na Slua, an Tiarna:Beidh caoineadh i ngach cearnóg baileagus mairgneach i ngach sráid: «Ochón, ochón.» Glaofaidh siad na feirmeoirí chun mairgníagus an t-aos caointe chun olagóin,H rBíodh fuath agaibh don olc agus grá don mhaith;cuirigí an ceart i bhfeidhm sa gheata;agus b' fhéidir go nglacfaidh an Tiarna, Dia na Slua,trua ar iarmhar Iósaef./WrIarraigí an mhaith in áit an oilc,ionas go mairfidh sibh,agus go mbeidh an Tiarna, Dia na Slua, libh dáiríremar a mhaíonn sibh atá sé.mSr Ní aon ionadh go bhfanann an fear críonna ina thost ar uair mar seo; mar is olc an uair atá ann.B}r Óir is eol domsa iomad bhur gciontaagus méid bhur bpeacaí;sibhse a chiapann na fíréin, a ghlacann an bhreab,a chaitheann an dearóil ar leataobh sa gheata.- Sr Ar an ábhar sin, de bhrí go satlaíonn sibh ar an mbochtán,agus go gcuireann sibh ainchíos cruithneachta air,na tithe sin a thóg sibh le clocha snoitení chónóidh sibh iontu;na fíonghoirt thaitneamhacha a chuir sibhní ólfaidh sibh a bhfíon. r ar fuath leo an fear a chuireannceart dlí i bhfeidhm ag an ngeataagus ar gráin leo an té a insíonn an fhírinne.[ /r Teilgeann sé léirscrios ar an dún,sa chruth go gcreachtar an daingean. rBa é a rinne an Phléadach agus Óiríon,a dhéanann solas de dhuibhe na hoícheagus a dhorchaíonn arís an lá,a ghaireann ar uiscí na farraigeagus a dhoirteann amach iad ar dhromchla na talún;an Tiarna is ainm dó. yr[Is mairg] dóibh siúda dhéanann mormónta as an bhfíréantachta chaitheann an ceart uathu ar lár;}rGabh ar lorg an Tiarna agus mairfidh tú;ar eagla go dtiocfadh sé ar theach Iósaef mar chaor thineagus go n-alpfadh sí éagus nach mbeadh aon duine ann chun í a mhúchadhar son theach Iosrael. ABN: 6, 8, 9, 7, 10[/rach ná gabh go Béit Éil,agus ná téigh isteach go Gilgeálná anonn go Béar Seaba;mar is cinnte go rachaidh Gilgeál ar deoraíochtagus go gcuirfear Béit Éil ar neamhní.tarÓir is mar seo a deir an Tiarna Dia le teach Iosrael:Gabh ar mo lorgsa agus mairfidh tú;jMrÓir is mar seo a deir an Tiarna Dia le teach Iosrael:An chathair a raibh míle saighdiúir aiciní fhágfar ach céad aici;agus an chathair a raibh céad aiciní fhágfar aici ach deichniúr.0YrTá an mhaighdean Iosrael ar lár,ní éireoidh sí níos mó;óir tá sí tréigthe ar a talamh féinagus gan aon duine lena tógáil aníos.n WrÉist leis an oracal seo a fhógraím i d' aghaidh;is caoineadh é, a theach Iosrael:/r Óir, féach, ba é a dhealbhaigh na sléibhte,a chruthaigh an ghaoth,a fhoilsíonn a smaointe don duine,a dhéanann [an chamhaoir agus an dorchadas],a shiúlann in áiteanna arda an domhain;is é an Tiarna, Dia na Slua, is ainm dó.:mr Dá bhrí sin is mar seo a roinnfidh mé leat, a Iosrael,agus toisc gurb é seo a dhéanfaidh mé ort,cuir tú féin i gcóir chun casadh ar do Dhia, a Iosrael.Gr Scrios mé cuid agaibh mar a scrios Dia Sodom agus Gomorá,agus bhí sibhse mar aibhleog a sciobadh ón tine;ach mar sin féin níor fhill sibh orm,a deir an Tiarna.)r Bhuail mé le haicíd sibh dála na hÉigipte,leag mé bhur n-óigfhir leis an gclaíomh,agus rug mé bhur n-eich uaibh,líon mé bhur bpolláirí le bréantas bhur gcampaí;ach mar sin féin níor fhill sibh orm,a deir an Tiarna.}~sr Bhuail mé le loscadh gaoithe agus le bruth teasa sibh,bhánaigh mé bhur ngairdíní agus bhur bhfíonghoirt,mhill na lócaistí bhur gcrainn fígí agus bhur n-ológa;ach níor fhill sibh orm,a deir an Tiarna.E}rShiúil pobail dhá chathair nó trí chuig cathair eilear lorg fíoruisce, agus níor mhúch siad a dtart;ach mar sin féin níor fhill sibh orm,a deir an Tiarna.5|crChoinnigh mé uaibh an fhearthainn fosta,agus an fómhar trí mhí fós ar shiúl;thug mé air fearthainn a chur ar chathair amháinagus gan a chur ar chathair eile;bhí sé ag cur ar pháirc amháinagus an pháirc nár tháinig fearthainn uirthi chríon sí.8{irD' fhág mé bhur bhfiacla glan in bhur gcathracha uile,agus arán in easnamh in bhur mbailte;ach mar sin féin níor fhill sibh orm,a deir an Tiarna.Az{rofrálaigí íobairt bhuíochais le laibhín,foilsígí os ard na híobairtí deonacha,mar is é sin a thaitníonn libh, a chlann Iosrael,a deir an Tiarna Dia.LyrImígí go Béit Éil agus peacaígí,go Gilgeál agus cuirigí le bhur gcoireanna;méadaígí bhur n-íobairtí gach maidin,agus bhur ndeachúna gach tríú lá;#x?rAmach a rachaidh sibh tríd na bearnaí,gach bean agaibh caol díreach amachagus ruaigfear sibh fhad le Harmón,a deir an Tiarna.NwrMhionnaigh an Tiarna Dia dar a naofacht:féach, tiocfaidh na laethanta oraibhnuair a sracfar ar shiúl sibh le crúcaí,go fiú an bhean dheiridh daoibh le duáin iascaigh.v rÉistigí leis an bhfocal seo, a bha Bháiseán,a chónaíonn ar shliabh na Samáire,sibhse a chiapann an bochtán, a fháisceann ar an dearóil,a deir le bhur bhfir chéile:«Tabhair chugainn deoch go n-ólaimid.»-uSrScriosfaidh mé idir theach geimhridhagus theach samhraidh,bascfar na tithe eabhairagus scartálfar mórán tithe,a deir an Tiarna.It rAn lá a smachtóidh mé Iosrael mar gheall ar a chionta,smachtóidh mé altóirí Bhéit Éil chomh maith:gearrfar adharca na haltóra anuasagus titfidh siad ar lár.zsmr Éistigí agus tugaigí fianaisein aghaidh theach Iacóib,a deir an Tiarna, Dia na Slua.+rOr Mar seo a deir an Tiarna:Mar a sciobann an t-aoire ó bhéal an leoindhá chois nó leadhb de chluais,is mar sin a fhuasclófar clann Iosraela chónaíonn sa tSamáir,agus gan ach cnaiste leapa nó trasnánde chathaoir thoilg slánaithe acu.0qYr Dá bhrí sin is mar seo a deir an Tiarna Dia:«Timpeallóidh an namhaid an tír,bainfidh sé do chumhacht díotagus creachfar do pháláis.»a deir an Tiarna,«ach líonann siad a bpáláis leis an gcreacha fuair siad le foréigean agus le slad.»~our Fógair é i bpáláis na hAsaíreagus i bpáláis na hÉigipte agus abair:«Cruinnigí le chéile ar shléibhte na Samáireagus breathnaígí uaibh mí-eagar na cathrach sinagus an leatrom laistigh di.»nrBhúir an leon; cé air nach mbeidh eagla?Labhraíonn an Tiarna Dia;cé a d' fhéadfadh gan tairngreacht a dhéanamh?omWrGo dearfa, ní dhéanann an Tiarna aon rudgan a rún a ligean lena sheirbhísigh, na fáithe.$lArAn séideann trumpa sa chathairgan eagla a theacht ar an bpobal?An mbuaileann tubaiste an chathairnach é an Tiarna is cúis leis?Xk)rAn bpreabann an gaiste aníos ón talamhagus gan aon rud ceaptha aige?{jorAn mbúireann an leon san fhoraoisagus é gan seilg?An scairteann an coileán leoin óna phluaisagus é gan chreach?An dtiteann éan isteach i ngaiste ar an talamhagus gan dada ann chun é a mhealladh?Xi)rAn siúlann beirt le chéile ar an tslígan [aithne] acu ar a chéile?(hIrSibhse amháin as ciníocha uilean domhain a fuair aitheantas uaim;dá bhrí sin smachtóidh mé sibhmar gheall ar bhur n-uile pheaca.$g ErGairm an FháidhjfMran laoch is crógateithfidh sé leis gan chathéide an lá sin,a deir an Tiarna.ewrFear an bhogha ní sheasfaidh sé an fód,ní éalóidh an luathchosach,ní thiocfaidh an marcach as,drNí bheidh an reathaire in ann teitheadh,caillfidh an tréanfhear a neart,ní thabharfaidh an gaiscíoch a bheatha slán.dcAr Féach, brúfaidh mise síos sibh,mar a bhrúitear síos trucail lán de phunanna.b{r Ach thug sibh ar na Naizírigh fíon a ól,agus d' ordaigh sibh do na fáithe: «Ná déanaigí tairngreacht.»a/r Thóg mé fáithe as bhur sliocht firagus Naizírigh as bhur macra.Nach amhlaidh atá, a chlann Iosrael?a deir an Tiarna.8`ir Thug mé aníos sibh fosta ó thír na hÉigipteagus threoraigh daichead bliain san fhásach sibhchun go bhfaigheadh sibh dúiche an Amóraigh mar oidhreacht.t_ar Ina dhiaidh sin is uile scrios mé na hAmóraigh rompu,fir a bhí chomh hard leis na céadraisagus chomh láidir leis na daracha;scrios mé a dtorthaí os cionn talúnagus a bpréamhacha thíos fúithi.8^irde bhrí go luíonn siad síos ar thaobh gach altóraar éide a cuireadh i ngeall,agus go n-ólann siad i dteach a ndéfíon na ndaoine a fíneáladh.p]Yrde bhrí go satlaíonn siad ar cheann an bhochtáinagus go gcaitheann siad an dearóil ar leataobh,de bhrí go dtaithíonn an t-athair agus an macan striapach chéanna,rud is masla do m' ainm naofa,\1rMar seo a deir an Tiarna:In éiric thrí pheaca Iosrael,in éiric a cheithre pheaca,ní rachaidh mé siar ar mo dhaorbhreith.De bhrí gur dhíol siad an fíréan i ngeall ar airgeadagus an bochtán i ngeall ar phéire cuarán,][3rteilgfidh mé tine síos ar Iúdáagus dófaidh sí páláis Iarúsailéim.[Z/rMar seo a deir an Tiarna:In éiric thrí pheaca Iúdá,in éiric a cheithre pheaca,ní rachaidh mé siar ar mo dhaorbhreith.De bhrí gur thug siad a gcúl le dlí an Tiarnaagus nár choinnigh siad a aitheanta,ach gur chuir na déithe bréige a lean a n-aithreacha ar seachrán iad,uYcrscriosfaidh mé an taoiseach óna láragus maróidh mé gach prionsa leis,a deir an Tiarna.4Xarteilgfidh mé tine síos ar Mhóábagus dófaidh sí páláis Chiríot,éagfaidh Móáb le linn an chlampair,le linn gártha agus fuaim an trumpa;\W 3rMar seo a deir an Tiarna:In éiric thrí pheaca Mhóáb,in éiric a cheithre pheaca,ní rachaidh mé siar ar mo dhaorbhreith.De bhrí go ndearna sé luaith de chnámha rí Eadóm,mV Uragus rachaidh a rí ar deoraíocht,é féin agus a phrionsaí leis,a deir an Tiarna.U rlasfaidh mé tine i mballa Rabáagus dófaidh sí a páláisle gáir lá an chatha,le stoirm lá na doininne;"T ?r Mar seo a deir an Tiarna:In éiric thrí pheaca chlann Amón,in éiric a gceithre pheaca,ní rachaidh mé siar ar mo dhaorbhreith.De bhrí gur scoilt siad mná Ghileáda bhí ag iompar clainneionas go leathnóidís a gcríocha féin,]S 5r teilgfidh mé tine síos ar Théamána dhófaidh go talamh páláis Bhozrá.hR Kr Mar seo a deir an Tiarna:In éiric thrí pheaca Eadóm,in éiric a cheithre pheaca,ní rachaidh mé siar ar mo dhaorbhreith.De bhrí gur chiap sé a dheartháir leis an gclaíomhagus gur rad uaidh gach uile thrua,go mbíodh sé i gcónaí confachagus gur chothaigh ann féin de shíor an fhearg,^Q 7r teilgfidh mé tine síos ar bhalla na Tuírea dhófaidh go talamh a páláis.!P =r Mar seo a deir an Tiarna:In éiric thrí pheaca na Tuíre,in éiric a ceithre pheaca,ní rachaidh mé siar ar mo dhaorbhreith.De bhrí gur dhíbir siad cine iomlánmar bhránna go hEadómagus nár chuimhin leo conradh na mbráithre,SO !rdíbreoidh mé áitritheoirí Aisdeodagus rialtóir Aiscileon;agus iompóidh mé mo lámh in aghaidh Eacrónagus bascfar an Filistíneach deireanach,a deir an Tiarna Dia.QN rteilgfidh mé tine síos ar bhalla Ghazáa dhófaidh a páláis;gM IrMar seo a deir an Tiarna:In éiric thrí pheaca Ghazá,In éiric a cheithre pheaca,ní rachaidh mé siar ar an bpionós.De bhrí gur dhíbir siad cine iomlánmar bhránna go hEadóm,dL Crbrisfidh mé barraí gheata na Damaisceagus dítheoidh mé áitritheoirí Ghleann Áivinagus rialtóir Bhéit Eidin;agus rachaidh muintir na Síre ar deoraíocht go Cír,a deir an Tiarna.aK =rteilgfidh mé tine síos ar theach Hazáéil,a dhófaidh caisleáin Bhein Hadad;/J [rAn Damaisc agus na FeorainnDI rAgus dúirt sé:Tá an Tiarna ag búiríl ó Shíón,ag labhairt os ard ó Iarúsailéim.Tá féarach na n-aoirí ruadhóite,agus mullach Chairmeil ag feo.PH rBriathra Amós, aoire de chuid Theacóá. Fís a bhí aige faoi Iosrael i laethanta Uiziá, rí Iúdá, agus i laethanta Iarobám mac Ióáis, rí Iosrael, dhá bhliain roimh an gcrith talún.G5h4:21 «Bainfidh mé éiric a gcuid fola amach agus ní ligfidh mé aon duine díobh slán.Is ar Shíón a bheidh a áitreabh ag an Tiarna.»lFQh4:20 Beidh daoine ina gcónaí in Iúdáagus in Iarúsailéim ó ghlúin go glúin go deo.REh4:19 Beidh an Éigipt ina díthreabhagus Eadóm ina fhásach lomde dheasca na hainíde a d' imir siad ar chlann Iúdánuair a dhoirt siad a gcuid fola neamhchiontaí ina dtír. D hAn lá sinsilfidh na sléibhte fíon nua;beidh leamhnacht ina slaoda ar na cnoicagus uisce ag rith i gclaiseanna uile Iúdá.Bhrúchtfaidh tobar amach as teach an Tiarnaagus uisceoidh sé Gleann Sitím. 4:18 dCAh4:17 «Beidh a fhios agaibh gur mise an Tiarna, bhur nDia,a chónaíonn ar Shíón, mo shliabh naofa.Beidh Iarúsailéim ina háit naofaagus ní ghluaisfidh aon eachtrannach tríthi níos mó.»uBch4:16 Tá an Tiarna ag búiríl ó Shíónagus cloistear a ghlór ó Iarúsailéim.Tá an spéir agus an talamh ar crith.Beidh an Tiarna ina dhídean dá phobal.beidh sé ina dhúnáras do chlann Iosrael.pAYhTá an ghrian agus an ghealach ag dorchúagus na réaltaí ag cailleadh a ngile. 4:15 /@Wh4:14 Tá na sluaite tiubha bailithe le chéilei nGleann an Bhreithiúnais.Óir, tá lá an Tiarna in achmaireachti nGleann an Bhreithiúnais.g?Gh 4:13 Tá an fómhar aibícuirigí an corrán ag obair air mar sin.Tagaigí, satlaígítá an chantaoir lánagus na dabhcha ag cur thar maoil.Is mór í a mallaitheacht go deimhin.»R>h 4:12 «Corraíodh na náisiúin iad féinagus tagadh siad go dtí Gleann Iahóiseáfátmar is ansin a shuífidh mé chun breith a thabhairtar náisiúin uile na comharsanachta.+=Oh 4:11 Tagaigí go tapa,a náisiúna uile na comharsanachta!Bailígí le chéile ansin!(A Thiarna, cuirse do laochra féin chugainn anuas.) < h 4:10 Déanaigí claimhte de bhur gcuid socagus sleánna de bhur gcorráin bhainte.Abradh an lag: 'Is laoch mé.'F;h 4:9 Fógraígí é seo i measc na náisiún!Ullmhaígí don chogadh!Gríosaígí na laochra!Tagadh na saighdiúirí go léir i láthairagus gluaisidís leo!k:Oh4:8 Díolfaidh mé bhur gclann mhac agus bhur n-iníonachale muintir Iúdáagus díolfaidh siadsan iad leis na Sabaeigh,náisiún atá i bhfad ar shiúl uathu.Is é an Tiarna féin a dúirt é.95h4:7 Féach! Gríosfaidh mé iad chun teacht ón áit ina bhfuil siad díolta agaibhagus casfaidh mé bhur bhfeillbheart ar bhur gceann féin8+h4:6 Sibhse a dhíol clann mhac Iúdá agus Iarúsailéimleis na Iávánaighagus a sheol i bhfad óna dtír dhúchais féin iad!7'h4:5 Sibhse a thóg mo chuid airgid agus óiragus a d' iompair isteach in bhur dteampall féinmo chuid earraí sárluachmhara!6h4:4 Cad ab áil libh uaimse, a Thuír agus a Shíodónagus a dhúichí na bhFilistíneach?An amhlaidh is mian libh díoltas a imirt orm?Má imríonn sibh díoltas ormcasfaidh mé bhur bhfeillbheart ar bhur gceann féin go tiubh te..5Uh4:3 Chaith siad crainn ar mo phobalagus thug siad garsún ar láimh mar mhalairt ar striapachagus dhíol siad cailín ar fhíon agus d' ól siad é.B4}h4:2 cruinneoidh mé na náisiúin uile le chéileagus seolfaidh mé síos iad go dtí Gleann Iahóiseáfátchun breith a thabhairt orthu ansinmar gheall ar mo phobal agus m' oidhreacht Iosrael;mar scaip siad i measc na náisiún iadagus roinn siad mo thír eatarthu féin.z3 oh«Féach, sna laethanta sin agus ag an am sina rathóidh mé Iúdá agus Iarúsailéim arís 4:1 2}h 3:5 Agus cibé duine a ghlaofaidh ar ainm an Tiarna slánófar é.Óir fágfar fuíoll éigin slán ar Shliabh Shíón,faoi mar a dúirt an Tiarnaagus in Iarúsailéim beidh iarmhar áirithe ann a nglaofaidh an Tiarna orthu.1h3:4 «Dorchóidh an ghrianagus beidh an ghealach chomh dearg le fuilnuair a thiocfaidh lá mór scéiniúil an Tiarna.r0]h3:3 Taispeánfaidh mé iontais sa spéir agus ar an talamh,fuil agus tine agus colúin deataigh.r/]h3:2 An uair sin doirtfidh mé mo spioradfiú amháin ar bhur sclábhaithe, idir fhir agus mhná.4.chDoirtfear amach an Spiorad 3:1 <-qhBeidh a fhios agaibh go bhfuilimse i lár Iosrael.Is mise an Tiarna, bhur nDia,agus níl aon Dia eile ann ach mé.Ní náireofar mo phobalsa arís go deo.I, h«Íosfaidh sibh bhur ndóthain agus beidh sibh sách.Molfaidh sibh ainm an Tiarna, bhur nDia,a chaith chomh fial sin libh(agus ní náireofar mo phobal arís go deo).J+ hTabharfaidh mé daoibh a dhá oireadden mhéid a d' ith an lócaiste agus an preabaireagus an scriostóir agus an gearrthóir,m' arm mór a chuir mé in bhur n-aghaidh.}*shTá na hurláir bhuailte lán d' arbharagus na cantaoirí ag cur thur maoil le húrfhíon agus le hola nua.A){h«A chlann Shíón, bíodh áthas agus gairdeas oraibhar son an Tiarna, bhur nDia.Óir, thug sé fearthainn an fhómhair daoibhmar is é is cóir;agus chuir sé flúirse báistí anuas oraibh,fearthainn an fhómhair agus fearthainn an earraigh, mar a dhéanadh sé fadó. q7~}|i{qzzydxXx wvvuwtsrrqmp~onmmllSkjfihkgfee#d:c~ba`J__>^^Y]w\[[2ZAYY-X9WWVV(UeTTS,R{QQPO1NNXMrLLJJIHGBGFEDDCB3Ak@@ ?F>}==9 7 b _ySHqRuTá an dea-dhuine imithe ar ceal ón tír;níl aon fhear ionraic i measc an phobail;bíonn siad go léir in oirchill na folaagus téann gach duine díobh ar thóir a bhráthar.t Mo léan! Táimse mar a bheinndá mbeadh na torthaí bailitheagus fómhar na bhfíniúna thart;níl caor ar bith le hitheagus na fígí luatha a bhfuil dúil agam iontuníl ceann díobh ar fáil níos mó.,sQChoimeád tú reachtanna Omraíagus gnásanna uile theaghlach Achábagus is í a gcomhairle siúd a lean tú.Dá dheasca sin déanfaidh mé fothrach díotagus beidh d' áitritheoirí ina gceap magaidhagus beidh orthu cur suas le maslaí na náisiún.prYCuirfidh tú síol ach ní bhainfidh tú fómhar;satlóidh tú caora olóigeach ní ungfaidh tú thú féin leis an ola choíche;pasálfaidh tú caora fíniúnaach ní ólfaidh tú braon den fhíon.qÍosfaidh tú ach ní bheidh do dhóthain agatagus beidh sceimhle ocrais i do ghoile.Cuirfidh tú nithe i dtaisce ach ní shábhálfaidh tú dadaagus fiú má éiríonn leat rud éigin a shábháilfágfaidh mise ag an gclaíomh é.p{ Ní amhlaidh go deimhin! Ach tosóidh mé ar thú a bhualadhagus ar scaoll a chur ionat de dheasca do pheacaí.)oK a bhfuil a lucht saibhris lán den fhoréigeanagus a mbíonn a háitritheoirí ag insint bréag(is mealltach í an teanga atá ina mbéal acu).n' An amhlaidh a chaithfidh mé saorbhreith a thabhairtar lucht na scálaí éagothromaagus an mhála de mheáchain mhealltacha?xmi An amhlaidh a chaithfidh mé an taisceadh éagórachagus an buiséal gann mallaithe a cheadú freisin?Dl Éist! Tá an Tiarna ag glaoch ar an gcathair(is den chríonnacht d' ainm a eaglú).Éistigí, a threibh agus a chomhairle na cathrach sin, ABN; 9, 12, 10, 11, 13\k1Míníodh duit, a dhuine, céard is maithagus céard a iarrann an Tiarna ort.Níl uaidh ach seo: an ceart a dhéanamh,buanghrá a chothúagus siúl go humhal i bhfochair do Dhé.Xj)Ar mhaith leis na mílte reithenó deich míle de shruthanna ola?An ofrálfaidh mé dó an mac is sine liom mar chúiteamh i mo chionta,toradh mo choirp in éiric peacaí m' anama?»Pi«Créad leis a dtiocfaidh mé os comhair an Tiarnanó a sléachtfaidh mé do Dhia neimhe?An dtiocfaidh mé os a chomhair le híobartaigh lándóitenó le laonna aon bhliana?h}Cuimhnigh ansin ar a raibh beartaithe ag Bálác, rí Mhóáb,agus ar an bhfreagra a thug Balám mac Bheór airagus tú ag gluaiseacht ó Shitím go Gilgeálchun go dtuigfidh tú na gníomhartha slánaitheacha a rinne mé.»MgÓir is mise a thug suas as críocha na hÉigipte thú;mise a d' fhuascail thú as teach na daoirse.Chuir mé Maois os do chionnagus Árón agus Miriám in éineacht leis.yfk«A phobal liom, céard a rinne mé ort?Cén chaoi ar chuir mé tuirse ort?Tabhair freagra orm.yekÉistigí, a shléibhte,leis an gcúiseamh a dhéanann an Tiarna;tugaigí cluas, a bhunsraitheanna an domhain.Óir tá cúis dlí ar bun ag an Tiarna in aghaidh a phobailagus tá sé ag aighneas le hIosrael.8d mAighneas idir an Tiarna agus Iosraelac;14 Le confadh feirge imreoidh mé díoltasar na ciníocha nach ngéilleann dom.b{13 Stoithfidh mé do chuaillí naofaaníos as an talamhagus treascróidh mé do chuid íomhánna cloch.a+ 12 Millfidh mé na híola agus na liagáin atá agatagus ní dhéanfaidh tú sléachtadh níos módo dhéantús do lámh féin.f`E 11 Bainfidh mé do chuid orthanna as do láimhagus ní bheidh aon draoi agat feasta.Z_- 10 Scartálfaidh mé bailte do thíreagus leagfaidh mé do dhúnta uile.^{ An lá sin a deir an Tiarna dísceoidh mé na capaill atá agatagus scriosfaidh mé do chuid carbad. 9 h]I 8 Ardóidh tú do lámha ín aghaidh d' eascairdeagus díothófar do naimhde go léir.R\7 Beidh fuílleach Iacóib i measc a lán náisiún(i measc a lán pobal),mar leon i measc ainmhithe na foraoisenó mar liopard i measc tréada caorach.Nuair a théann sé thart gabhann sé de chosa ina chreachagus stróiceann sé as a chéile íagus ní sciobfar uaidh í go deo.4[aAgus beidh fuílleach Iacóibi measc a lán náisiúnmar a bheadh an drúcht a thagann ón Tiarnanó mar bhraonta báistí ar an bhféar glas.Ní chuirfidh siad a muinín as aon fhear;ní bheidh siad ag tnúth le cabhair ó mhuintir an tsaoil seo. 6 wZg5 Smachtóidh siad tír na hAsaíre le claíomhagus dúiche Niomrod le treise lainne.Fuasclóidh sé sinn ón Asaírmá thagann siad isteach inár dtír,fiú má chuireann siad cos laistigh dár gcríocha.kYO4 Beidh sé féin ina údar síochána;nuair a thiocfaidh an Asaír isteach inár dtír,nuair a chuirfidh siad cos laistigh dár gcríocha,músclóimid seachtar aoire agus ochtar taoiseach ina gcoinne.X3 Seasfaidh sé go daingean agus beathóidh sé a thréadtrí chumhacht an Tiarnaagus le mórgacht ainm an Tiarna, a Dhia.Mairfidh siad go slán sábháiltemar leathnóidh a chumhacht amach ansin go críocha na cruinne.AW{2 Sin é an fáth a dtréigfidh Dia iadgo dtí go mbéarfar mac di siúd,a bhfuil tinneas clainne uirthi,ansin fillfidh iarmhar a bhráithre ar chlann Iosrael. V 1 Ach tusa, a Bheithil Eafrátábíodh gur beag thú i measc chlanna Iúdáis asatsa a thiocfaidh chugaman té a bheidh ina cheann urra ar Iosrael,an té a dtéann a shinsearacht na cianta siargo dtí an t-am fadó.7U i[Gearr thú féin anois, a iníon chogúil]táthar tar éis léigear a chur orainnagus breitheamh Iosraela bhualadh sa leiceann le slat. 4:14 (TI Éirigh, a iníon Shíón,agus déan an bualadh.Tabharfaidh mé adharca iarainnagus crúba cré-umha duitchun go mbascfaidh tú mórán ciníochaagus go gcoisricfidh tú a gcreach don Tiarnaagus a saibhreas do Thiarna an domhain go léir.AS{ Ach ní eol dóibh smaointe an Tiarnaagus ní mó ná sin a thuigeann siad a rún;mar tá sé tar éis iad a bhailiú le chéilemar phunanna ar urlár buailte.?Rw Tá a lán náisiúnag cruinniú le chéile i d' aghaidh anois.Deir siad: «Go dtruaillítear íionas go bhfeicfidh ár súile féin bascadh Shíón.RQ Bí ag lúbarnaíl agus ag cneadach, a iníon Shíón,mar bhean ina leaba luí seoil.Óir beidh ort imeacht as an gcathair anoisagus cur fút faoin tuath.Rachaidh tú go dtí an Bhablóinach slánófar ann thú.Mar is ann a fhuasclóidh an Tiarna thúó lámha do naimhde.jPM Cén fáth a nglaonn tú amach chomh hard sin anois?Nach bhfuil aon rí agat?An amhlaidh a cailleadh do chomhairleoirsa chaoi gur ghabh arraingeacha thúmar bhean ina leaba luí seoil?=OsAgus tusa, a thúir an tréada,a chnocáin iníon Shíón,tiocfaidh chugat ar aisan tiarnas a bhí agat tráthagus ríúlacht iníon Iarúsailéim.mNSBeidh na bacaigh sin ina bhfuílleach agamagus déanfaidh mé náisiún láidirden mhuintir atá tuirseach traochta.Beidh an Tiarna féin ina rí orthu ar Shliabh Shíónas seo amach agus go deo.AM{An lá sin a deir an Tiarna,cruinneoidh mé na caoirigh bhacacha;baileoidh mé na cinn a ruaigeadh chun fáinagus na cinn ar thug mé drochíde dóibh..LUÓir gluaiseann gach uile cheann de na ciníocha ar aghaidhin ainm a dhé féinach siúlfaimidne in ainm an Tiarna, ár nDia, go brách is choíche.4KaBeidh an uile dhuine ina shuí faoina fhíniúinagus faoina chrann fígí agus ní chuirfidh aon fhear eagla orthu.Is é béal Tiarna na Slua a dúirt é.iJKBeidh smacht aige ar na ciníochaagus déanfaidh sé réiteach idir an iomad pobal atá i bhfad i gcéin,agus buailfidh siad a gclaimhte amach ina socanna céachtaagus a sleánna ina gcorráin.Ní thógfaidh na ciníocha an claíomh in aghaidh a chéile a thuilleadh,ná ní chleachtfaidh siad cogadh níos mó.@IyIs iomaí pobal a rachaidh ann agus a déarfaidh:«Seo linn, téimis suas go sliabh an Tiarna,go teach Dhia Iacóib,chun go múine sé dúinn a shliteagus go siúlaimis a bhealaí.Óir ó Shíón rachaidh an dlí amach,agus ó Iarúsailéim briathar an Tiarna.»0H ]Síón, Lár na Ríochta Nua/GW Dá dheasca sin déanfar gort treafa de Shíónagus fothrach de Iarúsailéimagus ardán crannach de Shliabh an Teampaillmar gheall oraibhse.JF  De thoradh breabanna tugann a cinn urra breithiúnas;múineann a sagairt ar thuarastalagus déanann a fáithe fáistine ar airgead geal.Ach mar sin féin cuireann siad a muinín as an Tiarnaagus deir siad: «Nach bhfuil an Tiarna inár measc?Ní thiocfaidh aon mhí-ádh orainn.»KE a thógann Síón le fuilagus Iarúsailéim le héigeart.SD Éistigí leis seo, a cheanna urra Iacóib,a thaoiseacha theaghlach Iosrael,a bhfuil dearg-ghráin agaibh ar an gceart,a chuireann gach ní dá bhfuil cóir as a riocht,]C3Ach i dtaca liomsa de táimse lán de chumhacht(agus de spiorad an Tiarna)agus de cheart agus de mhisneachchun a choir a thaispeáint do Iacóbagus a pheaca a léiriú do Iosrael.2B]Ansin beidh náire ar na físitheagus ceann faoi ar an lucht fáistine.Clúdóidh siad a mbéalmar ní thabharfaidh Dia freagra orthu níos mó.A!Dá dheasca sin titfidh an oíche oraibh;ní bheidh a thuilleadh físeanna agaibh;clúdóidh an dorchadas sibhagus ní dhéanfaidh sibh fáistine feasta.Is ea, rachaidh an ghrian faoi ar na fáitheagus dorchóidh an lá orthu.@3Is mar seo a labhraíonn an Tiarna i dtaobh na bhfáithea chuireann mo phobal ar seachrán;fad a bhíonn rud éigin le cogaintacu fógraíonn siad síocháinach fearann siad cogadh naofa ar an ténach gcuireann dada ina mbéal.6?eÉifidh siad ar an Tiarna an uair sinach ní thabharfaidh sé freagra orthu;folóidh sé a aghaidh orthude bhrí go ndearna siad drochghníomhartha.Q>a alpann feoil mo phobail;is a bhaineann a gcraiceann díobh;a bhriseann a gcnámhaagus a ghearrann ina bpíosaí iad mar fheoil i gcorcánnó mar chonablach i gcoire.)=KSibhse, a bhfuil fuath agaibh don mhaith agus grá agaibh don olc,a stróiceann an craiceann de dhaoineagus a bhaineann an fheoil dá gcnámha,>< wAgus dúirt mé: Éistigí, a cheanna urra Iacóib,a thaoiseacha theaghlach Iosrael!Nach é bhur ndualgas éeolas a bheith agaibh ar céard is ceart?m;S Ag gluaiseacht rompu amachbeidh an té a dhéanfaidh bearna dóibh.Brisfidh siad an geata agus imeoidh siad amach tríd.Gabhfaidh an rí rompu;is é an Tiarna féin a bheidh mar cheannaire orthu.!:; Go cinnte dearfa cruinneoidh mé Iacób go léir;baileoidh mé fuílleach Iosrael le chéile;déanfaidh mé aon bhuíon amháin díobhmar chaoirigh i locnó mar thréad ar féarachsa chaoi go mbeidh na sluaite ann ag déanamh gleo.S9 Fear a bheadh ag tóraíocht baoise agus bréagagus á rá go cealgach: «Geallaimse daoibh fíon agus flúirse dí» sin é an sort duine a bheadh ina fháidhag na daoine seo.28] «Éirígí! Amach libh! [a deir sibh leo].Ní ionad sosa daoibhse é seo!» Agus éilíonn sibh bannaí míchuíosacha orthuar rudaí suaracha.71 Díbríonn sibh bantracht mo phobailamach as a dtithe breáthaagus baineann sibh dá leanaían gradam a bhronn mise orthu.`69Mar sin féin, ní sibhse mo phobal;éiríonn sibh suas ina choinne mar naimhde;baineann sibh a fhallaing den duine síochántaagus déanann sibh cime cogaidh den taistealaí neamhamhrasach.5yAn amhlaidh atá alltacht ar theaghlach Iacóib?An bhfuil briste ar an bhfoighne ag an Tiarna?An é sin an rud is nós leis a dhéanamh?Nach dea-chroíoch iad na briathra a labhraíonn sélena phobal féin Iosrael?B4}«Ná déanaigíse praeitseáil» sin é a bpraeitseáil siúd «Ní ceart daoibh bheith ag rámhaillíocht mar seo;ní thógfar an náire chun siúil go deo.»3Sin é an fáth nach mbeidh aon duine agaibhchun dorú a leagan daoibhar ghabháltas ar bith i gcomhthionól an Tiarna.2}An lá sin cumfar aoir agus canfar caoineadh fúibh mar seo:«Táimid scriosta go hiomlán;tá fearann mo phobail á thomhas le dorúagus ní thabharfar ar ais dóibh é go deo;tá ár gcuid talún á roinnt amach.»1Dá dheasca sin labhraíonn an Tiarna leo mar seo:Féach! In aghaidh na muintire seo táim ag meabhrú oilcnach dtarraingeoidh sibh bhur muineál saor uaidh;ní shiúlfaidh sibh ceann in airde feastaa dhonacht is a bheidh an uain. 0Santaíonn siad goirt agus gabhann siad iad;cuireann siad a ndúil i dtithe agus glacann siad seilbh orthu;déanann siad éagóir ar dhuine agus coigistíonn siad a theach;creachann siad duine eile agus baineann siad de a oidhreacht.I/ Mairg don mhuintir a bhíonn ag meabhrú urchóideagus ag beartú oilc ar a leaba.Le céadsolas na maidine siúd chun gníomhartha iadmar is acmhainn dóibh é.A. }Bearr thú féin agus lom do chuid gruaigemar gheall ar do chlann mhac ionúin.Déanaigí sibh féin chomh maol le badhbh;óir imeoidh siad uait ar deoraíocht."- ?Uair amháin eile tiocfaidh an gabhálaí chugaibh,a áitritheoirí Mháraeiseá.Scriosfar Adulám go deoar nós ghlóir Iosrael., +Tá do dhiúltú tugtha duitse, a Mhóraisit Gat.Tá tithe Aiczíb tar éis iompú amachina n-ábhar meallta do ríthe Iosrael.D+  Cuirigí na capaill mheara faoi na carbaid,a áitritheoirí Láicís!(Is é seo an chéad pheaca a rinne iníon Shíón;óir bhí cionta Iosrael le fáil ionatsa.)A* } Conas is féidir le háitritheoirí Mhárótbheith ag súil lena slánú;mar tá an mí-ádh tar éis teacht anuas ón Tiarnafad le geataí Iarúsailéim féin.F)  Séidigí an stoc,a áitritheoirí Shaifír!Ní bhogann áitritheoirí Zánánamach as a mbaile.Tá Béit Eizéil faoi bhrón;tógfar uait gach taca.(  Ná fógraígí é seo i nGat;ná siligí deora [i mBáca];déanaigí sibh féin a iomlasc sa deannach i mBéit Afrá!C'  Níl luibh ná leigheas in aghaidh [buille an Tiarna],óir d' aimsigh sé Iúdáagus bhain sé amach geata mo phobailagus tháinig sé fad le Iarúsailéim féin.M& Seo an fáth a ndéanfaidh mé ochlán agus olagónagus a rachaidh mé cosnochta lomagus a mbéicfidh mé ar nós na seacálagus a gcaoinfidh mé mar na hostraisí.{% qBrisfear a dealbha uile;dófar a cuid ofrálacha go léir sa tine;déanfaidh mé smidiríní dá híola uile.Óir is le tuarastal striapachais a cruinníodh iadagus déanfar tuarastal striapachais díobh arís.O$ Fothrach i lár páirce is ea a dhéanfaidh mé den tSamáir,áit a chuirfear faoi fhíniúna.Caithfidh mé clocha a foirgneamh síos sa ghleannnó go nochtfar an bhunsraith.# De dheasca choir Iacóib is ea a tharlaíonn sé seo go léirde dheasca pheaca theaghlach Iosrael.Agus céard é coir Iacóib?Nach í an tSamáir í?Agus céard é peaca theaghlach Iúdá?Nach í Iarúsailéim í?!" =Tá na sléibhte á leá agus na gleannta á reabadh faoina chosamar chéir os comhair na tinenó mar uisce a dhoirtear le fána ghéar.! }Óir, féach, tá an Tiarna ag teacht amach as a áit chónaitheagus anuas agus ag céimniú ar arda na cruinne..  YDaorbhreith ar an tSamáirQ Briathar an Tiarna a labhraíodh le Míocá, an Móraisteach, in aimsir Iótám agus Áchaz agus Hiziciá, ríthe Iúdá, agus na físeanna a chonaic sé faoin tSamáir agus faoi Iarúsailéim.~u Agus nach ceart trua a bheith agamsa do Nínivé, an chathair mhór sin, ina bhfuil breis agus céad is fiche míle duine nach eol dóibh conas rogha a dhéanamh idir an mhaith agus an t-olc gan trácht ar na beithígh gan áireamh atá inti?»dA Dúirt an Tiarna: «Is trua leatsa an planda seo cé nár chuir tú aon dua ort féin leis agus nach tusa a chuir ag fás é; phéac sé aníos ó fhréamh san aon oíche amháin agus d' fheoigh sé an oíche chéanna.]3 Dúirt Dia leis ansin: «An ceart duit, dáiríre, bheith chomh feargach sin mar gheall ar an bplanda?» «Is ceart go deimhin,» d' fhreagair Ióna, «is ea agus chomh feargach sin le bás a fháil dá bharr.»-Nuair a d' éirigh an ghrian, shocraigh Dia go n-éireodh gaoth loiscneach anoir; rud eile, bhí an ghrian ag doirteadh anuas ar chloigeann Ióna sa chaoi gur tháinig laige air agus gur ghuigh sé go bhfaigheadh sé bás, á rá: «Is fearr dom mo bhás ná mo bheatha.» Ach an lá dár gcionn, le breacadh an lae, shocraigh Dia go ndéanfadh péist éigin ruathar ar an bplanda agus go bhfeofadh sé.W'Ansin shocraigh an Tiarna Dia go bhfásfadh planda suas os cionn Ióna chun fothain a thabhairt dó i dtreo go bhfaigheadh sé faoiseamh éigin óna anró. Ábhar mór áthais do Ióna ba ea an planda seo.a;D' imigh Ióna leis agus chuir sé faoi ar an taobh thoir den chathair. Thóg sé botháinín dó féin ann agus shuigh sé síos faoina scáth; d' fhan sé ansin chun go bhfeicfeadh sé cad a tharlódh sa chathair.W'«An ceart duit, dáiríre, bheith chomh feargach sin?» arsa an Tiarna leis.zmMar sin de, a Thiarna, achainím ort anois m' anam a bhreith uaim; óir, is fearr dom mo bhás ná mo bheatha.»yGhuigh sé chun an Tiarna mar a leanas: «Och ochón, a Thiarna! Nach é sin go díreach an rud a dúirt mé a tharlódh, nuair a bhí mé i mo dhúiche féin? Sin é an fáth ar theith mé faoi dheifir go Tairsís de chéaduair. Ba mhaith ab eol dom gur Dia truachroíoch agus trócaireach thú, mall chun feirge agus lán de bhuanghrá agus gurb aithreachas duit an t-olc.L Bhí Ióna an-mhíshásta leis seo agus tháinig fearg air.V% Chonaic Dia cad a rinne siad agus conas mar a thréig siad a ndrochiompar. Mar sin de, tháinig aithreachas air i dtaobh na tubaiste a bhí sé tar éis a bhagairt orthu agus níor chuir sé i gcrích í.# Cá bhfios ná go ndéanfadh Dia athchomhairle agus go dtiocfadh aithreachas air agus go n-imeodh an fhearg de agus nach gcaillfí sinne?»,QCuireadh idir dhaoine agus ainmhithe sacéadach orthu féin agus glaoidís os ard ar Dhia. Tréigeadh cách a ndrochiompar agus cuiridís díobh an lámh láidir.]3Ansin chuir sé an forógra práinneach seo á chraoladh ar fud Nínivé: «Forógra an rí agus a mhóruaisle: Ná blaiseadh duine ná ainmhí, táin ná tréad aon ní; ná hithidís bia, ná hólaidís uisce.9kNuair a chuala rí Nínivé an scéal, d' éirigh sé ina sheasamh óna ríchathaoir, bhain a fhallaing ríoga de, chuir sacéadach air féin agus shuigh síos sa luaithreach.!nuair a chreid muintir Nínivé i nDia. D' fhógair siad troscadh agus chuir siad go léir, idir uasal agus íseal sacéadach orthu féin.> uIsteach le Ióna sa chathair agus is ar éigean a bhí turas aon lae amháin siúlta aige agus an t-oracal seo á fhógairt aige: «I gceann daichead lá eile scriosfar Nínivé,»Q D' éirigh Ióna ach an uair seo as go brách leis go Nínivé faoi mar a d' ordaigh an Tiarna dó. Dar ndóigh, cathair as cuimse mór ba ea Nínivé; thógfadh sé trí lá ó dhuine í a thrasnú. w«Éirigh! Gread leat go dtí cathair mhór Nínivé agus fógair ina haghaidh an t-oracal a thabharfaidh mé duit.»@  }Labhraíodh briathar an Tiarna le Ióna athuair:p Y 11 Ansin labhair an Tiarna leis an iasc agus ar an bpointe sceith sé Ióna aníos ar an talamh tirim.oW 10 I dtaca liomsa de, áfachofrálfaidh mé íobairt duitmar aon le caintic bhuíochais;agus comhlíonfaidh mé na móideanna a thug mé.Is don Tiarna is dleachtan fhuascailt a dhéanamh.»_79 Go n-éirí lucht adhartha íol gan éifeachtas a mbaothdhílseacht dóibh.,Q8 Agus mé ag dul i laige le giorra anála,chuimhnigh mé ar an Tiarnaagus tháinig m' achainí chugatsa,chomh fada le do Theampall naofa:lQ7 Síos liom go fréamhacha na sléibhte;bhí barraí fhearann an Bháisá ndaingniú orm feasta choíche.Ach tharraing tusa aníos as an bPoll mégo beo beathach,a Thiarna, a Dhia liom!D6 Bhí na huiscí do mo chiorclú,agus mé i mbaol mo mhúchta;bhí an duibheagán ag brú isteach orm ó gach taobhagus chuaigh mo cheann in ascar san fheamainn."=5 Dúirt mé liom féin, mar sin:' Tá mé díbeartha as do láthair.Conas a gheobhaidh mé radharc arísar do Theampall naofa?'P4 Theilg tú mé síos san aibhéis,i ndoimhneacht na farraige,mar ar thimpeallaigh an díle mé,agus mar a raibh do thonnta agus do shaoistí uileag madhmadh tharam.]3«Nuair a bhí mé i gcruachás,scread mé ar an Tiarna,agus thug sé cluas do mo ghuí;ó bhroinn an Bháis ghlaoigh mé ortagus d' éist tú le mo ghuth. 3 mar a leanas:? {2 Ghuigh Ióna as bolg an éisc chun an Tiarna, a Dhia, 52:1 Ansin shocraigh an Tiarna go ndéanfadh iasc mór Ióna a shlogadh siar ina chraos agus chaith Ióna trí lá agus trí oíche i mbolg an éisc.~  Dá thoradh sin tháinig eagla nár bheag ar an bhfoireann roimh an Tiarna; d' ofráil siad íobairt dó agus thug móideanna.|} sAnsin thóg siad Ióna suas agus chaith siad isteach san fharraige é. Ar an toirt suaimhníodh fraoch na farraige.M| Mar sin de, d' agair siad an Tiarna agus ghlaoigh siad amach os ard: «Ná cailltear sinne, a Thiarna, toisc sinn a bheith páirteach i gcinniúint an fhir seo; ná cuir inár leith gur dhúnmharaíomar duine neamhchiontach; óir, is de réir mar a thogair tú féin amháin, a Thiarna, atá na cúrsaí seo mar atá siad.»}{ u Mar sin féin lean na mairnéalaigh leo ag rámhaíocht go tréan le súil go bhféadfaidís an long a thabhairt ar ais go dtí an mhórthír ach ba shaothar in aisce acu é, mar bhí an fharraige ag éirí níos stoirmiúla fós ina n-aghaidh.[z 1 «Tógaigí suas mé,» ar seisean leo, «agus caithigí isteach san fharraige mé agus suaimhneoidh sí daoibh ansin. Óir is maith atá a fhios agam gur mise faoi deara an stoirm mhór seo a theacht oraibh.»7y i «Cad a dhéanfaimid leat,» d' fhiafraigh siad de ansin, «chun go suaimhneodh an fharraige dúinn?» Is amhlaidh a bhí an fharraige ag éirí níos stoirmiúla i gcónaí.dx C Bhuail eagla a gcraicinn an fhoireann ansin agus dúirt siad leis: «Céard é seo atá déanta agat?» Bhí a fhios acu, dar ndóigh, ón scéal a d' inis sé dóibh, go raibh sé ar a theitheadh ó láthair an Tiarna.(w K «Eabhrach is ea mé,» an freagra a thug sé orthu, «agus is é an Tiarna, rí na bhflaitheas, an té a rinne an fharraige agus an talamh tirim, a adhraim.»Bv Dúirt siad leis ansin: «Inis dúinn cé is ciontach leis an mí-ádh seo a theacht orainn. Cad é an fuadar atá fútsa? Cad as duit? Céard í do thír dhúchais? Cér díobh thú?»pu [Dúirt foireann na loinge le chéile ansin: «Téanaigí; caithimis crainn chun a fháil amach cé air a chuirfimid milleán na tubaiste seo atá tar éis teacht orainn.» Mar sin de, chaith siad crainn agus thit an crann ar Ióna.Zt /Tháinig an captaen chuige agus lig sé béic air: «Hóigh! An i do chodladh atá tú! Éirigh aniar agus glaoigh ar do dhia! B' fhéidir go gcuimhneoidh an dia seo agatsa orainne agus nach gcaillfear sinn.»]s 5Tháinig scanradh a n-anama ar an bhfoireann agus d' impigh gach duine díobh os ard ar a dhia féin cabhrú leo; agus, chun an long a éadromú dóibh féin, theilg siad amach san fharraige a raibh ar bord. Idir an dá linn, áfach, bhí Ióna tar éis dul síos i mbroinn na loinge agus bhí sé ina luí ansin agus é ina shámhchodladh.r #Ach scaoil an Tiarna gaoth láidir amach thar an bhfarraige agus d' éirigh stoirm chomh mór sin gur dhóbair don long titim as a chéile.3q aD' éirigh Ióna ach bhí sé meáite ar theitheadh go Tairsís ó láthair an Tiarna. Chuaigh sé síos go Iopa, mar sin, agus fuair sé long ann a bhí ar tí dul go Tairsís; d' íoc sé an táille agus chuaigh sé ar bord chun taisteal go Tairsís i gcuideachta na foirne ó láthair an Tiarna.0p [«Éirigh! Gread leat go dtí cathair mhór Nínivé agus fógair oracal ina haghaidh, mar tá mallaitheacht a háitritheoirí tar éis éirí aníos os mo chomhair.»Eo Labhraíodh briathar an Tiarna le Ióna, mac Aimití:sn a|Rachaidh lucht ceannais suas go Sliabh Shíón, le Sliabh Éasau a rialú, agus beidh an Tiarna i réim.»?m y|Deoraithe an airm seo, clann Iosrael, beidh seilbh acu ar Fhéinícia, chomh fada le Zárafat. Na deoraithe ó Iarúsailéim, atá in Safárat, beidh seilbh acu ar bhailte an Neigib.il M|«Beidh seilbh ag lucht an Neigib ar Shliabh Éasau, agus ag lucht na nÍsleán ar thír na bhFilistíneach; beidh seilbh acu ar thír Eafráim, agus ar thír na Samáire, agus beidh seilbh ag Biniáimin ar Ghileád, k  |Beidh teach Iacóib ina thine,agus teach Iósaef ina lasair;agus teach Éasau ina choinleach.Cuirfear trí thine iad, agus loiscfear iad,agus ní fhágfar duine de theach Éasau beo.Tá an Tiarna tar éis labhairt.»&j G|Ach ar Shliabh Shíón, fágfar fuíoll a thiocfaidh slán,agus beidh siad naofa;agus gheobhaidh teach Iacóib seilbh ar a shealúchas féin.ji O|Faoi mar a d' ól tusa ar mo shliabh naofaólfaidh na náisiúin go léir mórthimpeall;ólfaidh siad agus beidh na cosa ag imeacht uathu,agus rachaidh siad ar ceal amhail is nach raibh siad riamh ann.(h K|Óir tá lá an Tiarna ar an tairseach ag na náisiúin go léir;mar a rinne tú leo, déanfar leat;fillfidh do bhearta ar do mhullach.0g [|B' olc an mhaise duit gur sheas tú ag gabhal an bhóthairlena theifigh a theanntú;gur thug tú fuíoll an áir ar láimh,lá a dhuainéise.»^f 7| B' olc an mhaise duit go ndeachaigh tú geata mo phobail isteach,lá a mhillte,gur gheal leat a thubaiste,lá a mhillte,agus go ndearna tú creach ar a mhaoin,lá a mhillte.Te #| Ach b' olc an mhaise duit gur gheal leatcás do bhráthar lá a mhí-áidh;go ndearna tú lúcháir faoi mhuintir Iúdá,lá a mífhortúin,agus maíomh lá na duainéise.gd I| An lá a sheas tú i leataobhan lá a rug strainséirí a mhaoin leo,agus a ghabh coigríochaigh a gheataí isteach,agus a chuir siad Iarúsailéim ar chrainn,ba gheall le duine díobh thú.c !| «Beidh brat náire ort faoin bhforéigeana rinneadh ar do bhráthair Iósaef,agus rachaidh tú ar ceal go brách.qb ]| Beidh uafás ar do churaidh, a Théamán,i dtreo go ndíothófar gach duine ó Shliabh Éasau.»a y|Nach scriosfaidh mé, a deir an Tiarna,na saoithe as Eadóm an lá sin?agus an eagna as Sliabh Éasau.` y|Mheall do chomhghuaillithe go léir thú!thiomáin siad go himill do chríoch thú.Fuair do pháirtithe an lámh in uachtar ort;chuir do chairde as a raibh do mhuinín gaiste romhat. ' Níl aon eagna fágtha aige.'I_  |Cad é mar a creachadh Éasau!rinneadh slad ar a sheoda.^  |«Dá dtiocfadh robálaithe chugatnó sladairí san oíche cad é mar scrios a dhéanfaidís ort! nár leor mar shlad acu a ndóthain féin?Dá dtiocfadh lucht bainte caor,nach bhfágfaidís caora díolama?'] I|Cé go n-éireofá san aer mar iolar,agus do nead a dhéanamh i measc na réaltaí,theilgfinnse síos as sin thú,» a deir an Tiarna.h\ K|Chuir uaill do chroí ar seachrán thú,thusa a chónaíonn i scailp na carraige,a bhfuil [na hardáin] mar áit lonnaithe agat,a deir i do chroí:' Cé a thabharfaidh síos chun talún mé?'p[ [|«Déanfaidh mé beag thú, féach, i measc na náisiún;beidh tarcaisne ort ag daoine.sZ c|Fís Obaidiá.Mar seo a deir an Tiarna faoi Eadóm;tá scéal faoi cloiste againn ón Tiarna,agus tá teachtaire seolta i measc na náisiún.«Suas linn! Ar aghaidh chun catha linn ina choinne!»"Y=r Suífidh mé ina ndúiche féin iad, agus go deo arís ní sracfar iadón tír atá tugtha agamsa dóibh,» a deir an Tiarna, bhur nDia.Xr Cuirfidh mé bail ar mo phobal Iosrael athuair;tógfaidh siad na cathracha scriosta agus cónóidh siad iontu;cuirfidh siad fíniúna agus ólfaidh siad a bhfíon;saothróidh siad gairdíní agus íosfaidh siad dá dtorthaí.W-r «Féach, tiocfaidh na laethanta,» a deir an Tiarna,«nuair a thiocfaidh an treabhdóir suas leis an mbuannaí,agus fear brúite na bhfíonchaor suas leis an síoladóir;silfidh na sléibhte fíon milisa rithfidh ina slaoda ón uile chnoc.DVr ionas go mbeidh ar a gcumas iarmhar Eadómagus na náisiúin uile arb é m' ainmse atá orthu a ghabháil,» a deir an Tiarna, an té a chuirfidh na nithe sin i gcríoch. ~~}k|{{Jz&y4xxwvvGutssrriq}pionnmllkkWjj hgff edccrbaaR`_^]\\n[ZYY)XYWtVUU THSRQPONMMLKJIHHoGLFEE2D,BB|A@@\?c>=z<<<;b:;9|88`77F655321100/..S--,++*U))H(m'':&%$###"!a T&R2xZo_Q3!Z#t C q rdQ4r]Deirinn liom féin:' Beidh eagla ortsa ar a laghad romham,agus foghlaimeoidh tú ceacht;agus ní scriosfar a háitreabh,ní bhainfear as a cuimhne go deoná pionóis uile a chuir mé orthu siúd.' Ach ní mar sin a tharla.Is amhlaidh atá siad ag brostúchun a ngníomhartha uile a thruailliú.»)«Táim tar éis na náisiúin a dhísciú;scriosadh a dtúir choirnéil.Tá a sráideanna bánaithe agamsa chaoi nach ngabhann duine ar bith tríothu.Scartáladh a gcathrachaagus níl duine ná deoraí ina gcónaí iontu.Istigh inti ina lár tá an Tiarna cóir;ní dhéanann sé an t-éigeart riamh.Maidin i ndiaidh maidine fógraíonn sé a bhreithiúnas;le lonradh an lae ní loiceann sé riamh.Ach níl ciall ar bith do náire ag an drochdhuine.Bladhmairí is ea a fáithe,fir lán fill;truaillíonn a cuid sagart nithe naofaagus sáraíonn siad an dlí.9kLeoin ag búirílis ea na huaisle atá istigh inti;mic tíre choineascrachanach raibh dada le creimeadh acu ar maidin,is ea a cuid breithiúna.7gNí éisteann sí leis an teachtaireacht;ní ghlacann sí leis an teagasc;ní chuireann sí a muinín sa Tiarna,agus ní thagann sí in ngar dá Dia.4 eIn Aghaidh Treoraithe an PhobailnUAn í seo an chathair lúcháireacha mhaireadh go slán sábháilteagus a deireadh ina croí istigh:«Táimse ann agus níl mo chomh-mhaith ar fáil» ?Cad é mar a rinneadh fothrach diagus brocach beithíoch!Gach uile dhuine a ghabhann thairstidéanann siad faíreach agus bagraíonn siad a ndoirne.OAgus luífidh síos ina lártréada de gach saghas ainmhithe;agus fiú amháin an cág agus an t-ulchabhán,déanfaidh siad fara dá coirnisí san oíche.Cloisfear a nglaonna ar an bhfuinneogagus grágaíl an fhéich dhuibh ar an tairseach.Óir, tá an obair chéadrais millte.M  Sínfidh sé a lámh amach in aghaidh an tuaiscirtagus scriosfaidh sé an Asaíragus déanfaidh sé díthreabh de Nínivénó go mbeidh sí chomh tirim le fásach.Z - Agus fiú amháin sibhse, a Chúisíteacha,pollfar sibh le mo chlaíomh.\ 1 Cuirfidh an Tiarna scanradh a n-anama orthu;mar cuirfidh sé déithe uile an domhain ar neamhníagus sléachtfaidh insí uile na náisiún go talamh roimhe,gach ceann acu ina áit féin. + A chonách sin orthu de dheasca a n-uabhair!Mar thug siad aithis do phobal Thiarna na Slua,agus rinne siad maíomh ina aghaidh.O  Ar an ábhar sin,» a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael,«dar mo bheo ach beidh Móáb mar Shodomagus clann Amón mar Ghomorá dúiche lán neantóg, carn salainn,díthreabh go deo.Creachfaidh fuílleach mo phobail iadagus glacfaidh iarmhar mo náisiúin seilbh orthu.»*M«Chuala mé madaí Mhóábagus cáineadh chlann Amóna thug aithis do mo phobalagus a rinne maíomh in aghaidh mo thíre féin,2]Agus beidh cósta na farraigeag fuílleach theaghlach Iúdá;san áit sin cuirfidh siad a dtréada ar féarach;rachaidh siad chun suain um thráthnónai dtithe Aiscileon,Óir, déanfaidh an Tiarna, a nDia, cúram díobhagus rathóidh sé iad arís.V%Déanfar bánta díot,talamh féaraigh aoirí, agus cróite caorach.(IMairg daoibh,a áitritheoirí chósta na farraige,a chine na gCréiteach.(Tá briathar an Tiarna in bhur n-aghaidh.)Ísleoidh mé thú, a dhúiche na bhFilistíneach!Millfidh mé thú sa chaoi nach bhfágfaraon áitritheoir ar bith ionat.2_In Aghaidh na bhFilistíneachLorgaigí an Tiarna, sibhse uile,a dhaoine uirísle na tíre,a chomhlíonann a reacht.Lorgaigí an fhíréantacht,lorgaigí an uirísle;b' fhéidir go bhfaigheadh sibh dídeanar lá dhíbheirg an Tiarna.'Gsula dtiomáintear chun siúil sibh mar an gcáith,sula dtaga fearg fhíochmhar an Tiarna oraibh,sula mbeire lá dhíbheirg an Tiarna oraibh.b ?Cruinnígí le chéile, is ea, cruinnígí le chéile,a chine gan náire, -Ní fhéadfaidh a gcuid airgid ná óiriad a shábháil.Ar lá dhíbheirg an Tiarnaídeofar an domhan go léirle tine a chuid éada.Cuirfidh sé deireadh,is ea deireadh dithneasach,le háitritheoirí uile an domhain.   Agus cuirfidh méan oiread sin anró ar dhaoinego mbeidh siad ag amharcaíl rompuamhail daoine dalla,mar pheacaigh siad in aghaidh an Tiarnascaipfear a gcuid fola mar dheannachagus a gcuid feola mar aoileach.n~ Wlá blosctha stoc agus gártha cathain aghaidh bailte daingneagus túr ard coirnéil.3} aLá díbheirge an lá sin,lá buartha agus angair,lá léirscriosta agus millte,lá dorchadais agus doiléire,lá scamall agus dúnéalta,a| =Tá lá mór an Tiarna in achmaireacht;tá sé sa chóngar agus é ag teacht faoi lánluas;ar lá an Tiarna tógfar gártha searbha;fiú an gaiscíoch, beidh sé ag glaoch ar chabhair.f{ G Mar sin de déanfar slad ar a maoinagus léirscrios ar a dtithe.Fiú má thógann siad tithení chónóidh siad iontu,agus má chuireann siad fíniúnaní ólfaidh siad a bhfíon.»z - An tráth sin cuardóidh mé Iarúsailéim le lóchrainnagus smachtóidh mé na daoine sinatá ag dul i raimhre ar a ndeascadhagus a deir ina gcroí istigh:' Ní féidir leis an Tiarna dada a dhéanamh,olc maith ná donaí.'5y e Déanaigí olagón, a áitritheoirí an Mhoirtéir;mar díothófar an lucht trádála go léiragus scuabfar chun siúillucht meáite uile an airgid.%x E An lá sin, a deir an Tiarna,cloisfear gáir ó Gheata na nIascagus uallfartach ón mBaile Nuaagus callán mór ó na cnoic.-w U An lá sin smachtóidh ména daoine go léir a léimeann thar an tairseachagus a líonann pálás a dtiarnale foréigean agus le camastaíl.?v y«Ar lá íobartha an Tiarnasmachtóidh mé na feidhmeannaighagus clann mhac an ríagus na daoine go léira chaitheann cultacha coimhthíocha.Ou Bí i do thost i láthair an Tiarna Dia!óir tá lá an Tiarna in achmaireacht.Is ea, go deimhin, tá an Tiarna tar éis íobairt a ullmhúagus a chuid aíonna a choisreacan.mt U(agus na daoine a iompaíonn ón Tiarnaagus nach lorgann éagus ar beag orthu é).»8s kiad siúd a shléachtannroimh réaltaí neimhe ar dhíonta na dtitheagus na daoine freisin a shléachtann roimh an Tiarnaach a mhionnaíonn dar Miolcomr  Agus sínfidh mé amach mo lámhin aghaidh Iúdá agus áitritheoirí uile Iarúsailéim,agus scuabfaidh mé chun siúilgach rian de Bhál as an áit seo,mar aon le hainmneachaa sheirbhíseach agus a shagart@q {Scriosfaidh mé an duine agus an beithíoch;scriosfaidh mé éanlaith an aeiragus éisc na farraige(agus gach ábhar scannailagus gach rud a bhaineann tuisle as lucht an oilc)agus scuabfaidh mé an cine daonna chun siúilde dhromchla an domhain, a deir an Tiarna.yp m«Táim ar tí léirscrios a dhéanamhar gach ní atá ar dhromchla an domhain,a deir an Tiarna.!o ?Briathar an Tiarna a labhraíodh le Zafainiá, mac Chúisí, mhic Ghadailiá, mhic Amairiá, mhic Hiziciá, in aimsir Ióisíá, mhic Ámón, rí Iúdá.Wn'Is é an Tiarna Dia mo neart;tugann sé dom luathchosa eilite;cuireann sé mé ag céimniúgo daingean buach ar na harda.Do stiúrthóir an chóir: ar ghléasanna téadacha.emCAch lúcháirfidh mise sa Tiarna,déanfaidh mé gairdeas i nDia, mo Shlánaitheoir. l Óir ní thiocfaidh an crann fígí i mbláth;ní bheidh caor le fáil ar na fíniúna;rachaidh de thoradh an chrainn olóige;ní thabharfaidh na goirt aon bhia;ní fhágfar caora sa chrónó bó ar bith sa bhuaile.k+Tá cloiste agam; tá mo chroí corraithe;critheann mo bheola leis an nglór;leathnaíonn críonlobhadh trí mo chnámhaagus lúbann mo chosa fúm.Fanaim go ciúin le lá na buarthaatá le breacadh ar lucht ár n-ionsaithe.Yj+Pasálann tú an mhuir le do chapailltrí bhorradh na n-uiscí doimhne.QiLe do shaigheada pollann tú ceann a laochra,a thagann dár scaipeadh [le gártha áthais,]amhail is go raibh siad chun ainniseoir éigina dhíothú go danartha ina n-uachais.Vh% Gabhann tú amach chun do phobal a shábháil,chun d' ungthach féin a shlánú.Tá barr theach an drochdhuine briste agatagus a bhunsraith nochta go dtí an charraig. Selahtga Réabann tú tríd an domhan go fraochmhar;satlaíonn tú ar na náisiúin le corp feirge.f Fanann an ghrian agus an ghealach ina n-áitreabhó sholas do shaighead eitilteagus ó loinnir do ghathanna ruithnigh.@ey Nuair a fheiceann na sléibhte thú, creathnaíonn siad.Scuabann na tuilte tréana ar aghaidh.Ligeann an duibheagán búir;ardaíonn sé a lámha chun neimhe.d' Tógann tú do bhogha as a chumhdach:cuireann tú saigheada lena shreang. Selah Scoilteann tú an talamh le srutháin.hcIAn bhfuil tú i bhfeirg leis na haibhneacha, a Thiarna?An in aghaidh na mara a lasann do chonfadh,go dtagann tú ag marcaíocht ar do chapaill,nó ar scuaine de do charbaid chaithréimeacha?^b5Feicim bothanna Chúiseáin ar lár,agus pailliúin Thír Mhidián ar crith.daANuair a sheasann sé critheann an talamh.Le leagan a shúl croitear na náisiúin.Bogtar na sléibhte síoraí óna n-áit;cromann na beanna bithbhuana síos,a sheanbhealaí riamh anall.a`;Ar a aghaidh amach gabhann an phlá;tá an fiabhras ag gluaiseacht lena shála. _Is cosúil leis an solas a dhealramh;as a lámha bladhmann gathanna gealáin.Is ansin atá a chumhacht faoi cheilt.D^Tá Dia ag teacht as Téamán,agus an tAon Naofa ó Shliabh Phárán. Selah Folaíonn a mhaorgacht na spéarthaagus líontar an talamh dá ghlóir.3]_Tá cloiste agam, a Thiarna, i dtaobh d' éachtaí;a Thiarna, cuireann do chuid oibre eagla orm.Déan arís í lenár linn féin; lenár linn féinnocht dúinn í athuair.D' ainneoin tú a bheith suaite le feargcuimhnigh ar an trócaire a dhéanamh.F\ Guí Habacúc, an fáidh; de réir fhonn na gcaointe.i[KAch tá an Tiarna ina theampall naofa;bíodh an domhan go léir ina thost ina láthair.!Z;Is mairg don fhear a deir le smután adhmaid: «Múscail thú féin» ;agus leis an gcloch bhalbh: «Éirigh.» An féidir le rud mar sin oracal a thabhairt uaidh?Féach, tá sé clúdaithe le hór agus le hairgeadach níl puth anála ann.{YoCén tairbhe é íomhá ghreantale go ndealbhódh a déantóír í chor ar bith?nó dealbh teilgthe, oracal bréagach,le go gcuirfeadh a déantóir a mhuinín intiagus gan ach dealbha balbha á ndéanamh aige?GXMar bascfar thú de dheasca na hainíde a thug tú ar an Liobáinagus beidh díothú na n-ainmhithe ina ábhar scéine duit,mar gheall ar an bhfuil dhaonna a dhoirt túagus de dheasca an fhoréigina d' imir tú ar an tír, ar an gcathairagus ar gach duine dá gcónaíonn inti.gWGTá tú líonta le náire in ionad na glóire.Ól tú féin chomh maith agus nocht d' fhorchraiceann.Tiocfaidh an cupán chugat ó dheasláimh an Tiarnaagus cuirfidh an náire scáil ar do ghlóir.LVIs mairg don fhear a thugann deoch dá chomharsana,agus a dhoirteann amach a chuid nimhenó go mbíonn siad ar meisce aigele súil go bhfeicfeadh sé a nochtacht.vUeÓir líonfar an tír le heolas ar ghlóir an Tiarnamar a chlúdaíonn an t-uisce grinneall na mara.%TC Nach é toil Dhia na Slua égur le haghaidh na tine a bhíonn na náisiúin ag tiaráil?agus gur saothar in aisce é saothar na gciníocha.lSQ Is mairg don fhear a thógann baile le fuilagus a bhunaíonn cathair le héigeart. R  Óir tá na clocha féin ag glaoch amach ón mballaagus tugann na bíomaí freagra orthuón gcreatlach adhmaid. Q  Tá tú tar éis do theaghlach a náiriú;nuair a bhasc tú mórán náisiún,is é d' anam féin a chaill tú.:Pm Is mairg don fhear a dhéanann brabach go héagórach ar son a theaglaigh féin,chun a nead féin a shuíomh os ardagus chun lámh an oilc a sheachaint."O=De bhrí gur chreach tú mórán ciníochacreachfaidh na náisiúin eile go léir thusamar gheall ar an bhfuil dhaonna a dhoirt túagus de dheasca an fhoréigina d' imir tú ar an tír, ar an gcathairagus ar gach duine dá gcónaíonn inti.N7Nach n-éireoidh do chreidiúnaithe go tobann?Nach ndúiseoidh siad siúd a chuirfidh ar ballchrith thú?Ansin creachfaidh siad thú.QM«Is mairg don fhear a charnann nithenach leis féin iad cá fhad eile? agus a ualaíonn é féin le nithe a fuair sé mar bhannaí.» Nach ndéanfaidh na daoine seo go léir L7RéamhráxKiFéach, cloítear an té nach bhfuil croí ionraic aige;ach mairfidh an fíréan de bharr a dhílse.»5JcÓir is le haghaidh a hionú féin amháina tugadh an fhís seo;tá sí ag tnúthán lena comhlíonadhagus ní dhéanfaidh sí bréag.Go fiú má bhíonn sí mall ag teacht, fan léi;mar tiocfaidh sí i gcrích go cinnte;ní theipfidh uirthi choíche.*IMThug an Tiarna freagra orm ansin, á rá:«Scríobh síos an fhís;déan í a ghreanadh ar leacaionas go mbeidh sé furasta í a léamh.tH cSeasfaidh mé ar mo thúr faire;glacfaidh mé m' ionad ar mo rampar,agus beidh mé ar m' fhaichill ansinféachaint céard a déarfaidh sé liom,nó cén freagra a thabharfaidh sé ar mo chasaoid.G An amhlaidh, mar sin, a leanfaidh siad orthuag folmhú a lín gan stadagus ag marú na náisiún gan trua?CF Dá thoradh sin ofrálann siad íobairt dá líon,agus dónn siad túis dá saighean;mar, a bhuíochas orthu siúd,bíonn saol na bhfuíoll acu agus flúirse bia.KE Beireann an pobal seo ar chách le duán;tarraingíonn siad isteach iad lena líon;cruinníonn siad le chéile iad lena saighean;ansin bíonn áthas agus lúcháir orthu.hD KCaitheann tú leis an gcine daonna mar éisc na maranó mar phéisteanna gan mháistir.?C y Tá do shúile róghlan le bheith ag féachaint ar an olc;ní féidir duit breathnú ar an ansmacht.Cén fáth, mar sin, a ndearcann tú ar nós cuma liom ar lucht an fhillagus a bhfanann tú i do thost nuair a alpann an drochdhuineduine eile atá níos fíréanta ná é féin?B } Nach bhfuil tú ann riamh anall, a Thiarna,A Dhia liom, m' Aon Naofa,nach bhfaigheann bás choíche?Tá an pobal seo ceaptha agat ar son an chirt;chuir tú ar bun é, a charraig,chun díoltas a imirt.A  Ach ansin athraíonn an ghaothagus titeann sí chun suaimhnis.[Déanann sé siúd] dia beag dá neart féin.P@  Is cine iad a dhéanann fonóid faoi ríthe,agus gáire faoi phrionsaí,agus beag is fiú den uile dhún.Carnann siad cré ina dtimpeallagus gabhann siad seilbh orthu.6? g Chun foréigean a dhéanamha thagann siad go léir;tá dianteas a n-aghaidheanna mar an ghaoth anoir;cruinníonn siad cimí le chéile mar ghaineamh.> 7Tá a gcapaill níos mire ná liopaird;is fíochmhaire iad ná mic tíre na steipe.Siúd ar aghaidh lena n-eachra ar cosa in airde;is ó áit i bhfad ar shiúl a thagann siad,ar nós iolair a thugann ruathar anuaschun a chreach a alpadh.p= [Cine uamhnach uafásach is ea iada dtagann a ndlíthe agus a n-ardcheannas uathu féin amháin.P< Óir, féach, tá na Caildéigh á múscailt agam,an cine fíochmhar fraochmhar úd,a ghluaiseann thar chlár na talúnchun seilbh a ghabháil ar áiteanna nach leo féin iad.a; =Féachaigí ar na náisiúin agus breathnaígí orthu,agus bíodh ionadh agus alltacht oraibh.Óir tá obair á déanamh le bhur linnnach gcreidfeadh sibh é dá n-inseofaí daoibh é.: Sin é an fáth a ndéantar faillí sa dlíagus nach bhfeictear an chóirá déanamh choíche.Óir faigheann an drochdhuinean ceann is fearr ar an bhfíréanagus dá dheasca sin cuirtear an chóir as a riocht.9 +Cad chuige nach dtaispeánann tú domach an urchóid amháin?Cén fáth a mbíonn tú féinag breathnú ar an ansmacht ar nós cuma liom?Déantar slad agus foréigean os mo chomhairagus is minic a bhíonn achrann agus aighneas ann.98 mCá fhad eile, a Thiarna, a bheidh mé ag glaoch ortagus nach n-éistfidh tú liomnó ag éamh «Foréigean!» agus nach bhfuasclóidh tú sinn?<7 wOracal a fuair Habacúc, an fáidh, i bhfís.a6;Níl aon legheas ar do lot;is marfach í do chneá.An uile dhuine a chloiseann do scéal,buaileann sé bosa mar gheall ort.Óir cé air nár luighdo dhanarthacht gan staonadh?5Faraor! Cad é mar a chodlaíonn do chuid aoirí,(a rí na hAsaíre)!Cad é mar atá do laochrai dtoirchim suain!Tá do mhuintir scaipthe ar na sléibhteagus níl aon duine ann chun iad a chruinniú arís.G417a bíodh do chosantóirí mar dhreoilíní teaspaighagus do scríobhaithe chomh tiubh le saithe feithidí,a thuirlingíonn ar na ballaí lá fuar.Ach nuair a éiríonn an ghrian,17b imíonn siad as radharcagus ní bhíonn a fhios ag aon duinecá mbíonn siad.T3!16a Cuir le do chuid trádálaithechun go mba líonmhaire iad ná réaltaí neimhe;16b leathann na lócaistí a sciatháinagus eitlíonn siad leo;ABN: 16a, 17a, 16b, 17b.2Ansin loiscfidh an tine thú;ciorróidh an claíomh thú;(ídeoidh sé thú mar a dhéanfadh an lócaiste).Déan thú féin chomh líonmhar leis an lócaiste;déan thú féin chomh hiomadúil leis an dreoilín teaspaigh.)1KTarraing uisce le haghaidh an léigir;neartaigh do dhúnta;satail ar an láib;pasáil an chré;beir greim ar an múnla brící.30_ Féach ar do thrupaí,níl iontu ach mná.Tá geataí do thírear dianleathadh roimh do naimhde,agus do bharraí comhla loiscthe ag tine.@/y Tá do dhúnta go léir cosúil le crainn fígíatá ag tabhairt fígí luatha uathu;má chroitear iad titfidh na torthaíisteach i mbéal an alpaire..1 Cuirfear thusa ar meisce freisinagus beidh tú ar mearbhall céille.Caithfidh tusa tearmann a lorgón namhaid chomh maith.*-M Ach ina dhiaidh sin féintugadh chun siuíl í;d' imigh sí léi i mbraighdeanas;rinneadh deargár ar a páistí chomh maithag cúinní na sráideanna uile;cuireadh a daoine uaisle ar chrainnagus ceanglaíodh a fir cháiliúla le slabhraí., B' iad an Aetóip agus an Éigipt a neart.(Ní raibh aon teorainneacha aici.)B' iad Pút agus an Libe a comhghuaillithe.`+9An bhfuil tusa níos fearr ná an Teibh,cathair a bhí suite ar bhruach na hAbhann?(Bhí uiscí ina timpeall)Bhí an fharraige aici mar urbhallaagus na huiscí mar bhábhún.K*Agus gach uile dhuine a bhreathnóidh ort,teithfidh sé uait, á rá:«Tá Nínivé léirscriosta!» Cé a chaoinfidh í?Cad as a bhfaighidh mé sólásaithe di?k)OCaithfidh mé cac ort,náireoidh mé thúagus déanfaidh mé seó bóthair díot.x(iféach, táimse i d' aghaidh,a deir Tiarna na Slua.Tógfaidh mé suas do sciortaíchomh hard le d' aghaidhagus taispeánfaidh médo nochtacht do na náisiúinagus do náire do na ríochtaí.'+De dheasca oll-líon na ngníomhartha striapachaisa rinne an striapach ghrástúil sciamhach,atá oilte ar orthanna draíochta,agus a chuir daoirse ar na náisiúinlena cuid striapachaisagus ar chiníocha lena horthanna draíochta,6&eEachra ag ionsaí, claimhte ag bladhmadh,sleánna ag drithliú?sluaite gonta, na mílte marbh,coirp gan áireamha bhaineann tuisle as cách!i%KBloscadh fuipeanna, tormáil rothaí,capaill ar cosa in airde, carbaid ar léim lúith!.$ WIs mairg do chathair na fola,atá lomlán de chamastaíl agus líonta le creachagus nach bhfuil teorainn leis an slada dhéanann sí,)#K 14 Féach, táimse i d' aghaidh,a deir Tiarna na Slua.Cuirfidh mé do charbaid trí thineagus ídeoidh an claíomh do leoin óga.Cuirfidh mé críochle do chuid creachadóireachta sa tíragus ní chloisfear glór do theachtairí níos mó._"7 13 Stróiceadh an leon go leor creiche dá choileáinagus thachtadh sé a sáith di dá leoin bhaineanna.Líonadh sé a uaimheanna lena chreach,agus a phluaiseanna le conablaigh stróicthe.`!9 Cá bhfuil pluais na leon,uachais na leon óg?Nuair a d' imíodh an leon amach,d' fhanadh an leon baineannagus na coileáin istighagus ní chuirfí isteach orthu, 12 H   11 Slad, creachadh, léirscrios!Croíthe á leá le heagla!Glúine ag bualadh le chéile!Áranna ar aon bharr amháin creatha!Aghaidheanna ar dhath an bháis!! 10 «Sladaigí an t-airgead!Sladaigí an t-ór!» Tá saibhreas gan áireamh ann,flúirse den uile shaghas maoine.$A9 Is cuma Nínivé nó taiscumara bhfuil an t-uisce ag rith as.«Stadaigí, stadaigí!» Ach ní chasann duine ná deoraí ar ais.Y+8 Ardaítear an dealbh chun siúilchun í a thabhairt go tír iasachta;tá a cuid banóglachag ligean osnaí uathu mar chorracú colmagus ag bualadh a n-ucht le teann díomá.7 Tá na geataí chun na n-aibhneacha ar oscailtagus gach duine dá bhfuil sa phálásimithe chun scaoill.yk6 Glaonn sé ar a chuid oifigeach;imeacht tuisleach atá fúthuagus iad ar a slí chuige.Réabann siad chun cinnin aghaidh an bhalla;cheana féin tá an sceallbholgsuite go daingean ina áit._75 Gluaiseann na carbaid go fraochta trí na sráideanna;ropann siad ó áit go háit sna cearnóga.Is cosúil le tóirsí iadagus iad ag rith anonn agus anallmar splancacha tintrí.*OScartáil Nínivé 4 C3 Tá an Tiarna ag athbheochan niamhracht Iacóibagus niamhracht Iosrael chomh maithd' ainneoin gur scrios na scriostóirí iadagus gur mhill siad a gcraobhacha.H 2 Tá millteoir ag teacht i do choinne,Cuir an dún faoi chosaint;déan faire ghéar ar an mbóthar;cóirigh thú féin chun catha;cruinnigh do neart go léir.! =2:1 Féach, tá teachtaire ag brostú thar dhroim na sléibhteagus é ag fógairt na síochána.Céiliúir do chuid féilte, a Iúdá;comhlíon do mhóideanna.Óir ní ghluaisfidh an bithiúnach tríot arísmar tá sé scriosta go hiomlán.@ {Tá an t-ordú seo tugtha ag an Tiarna i do thaobh:«Ní bheidh sliocht orta dtabharfar d' ainm orthu feasta;tógfaidh mé na híomhánna greanta agus na dealbha teilgthechun siúil as teampall do dhéithe;ullmhóidh mé uaigh duit,mar is suarach an duine thú.»z o Brisfidh mé díot anoisan chuing a leag sé ortagus réabfaidh mé do chuibhreacha ó chéile.»I   Deir an Tiarna é seo: «Dá fheabhas agus dá líonmhaire iad,coscrófar agus dísceofar iad.Cé gur smachtaigh mé thú cheana,ní dhéanfaidh mé amhlaidh níos mó.e E Asatsa a tháinig an bithiúnach de chealgairea bheartaigh olc in aghaidh an Tiarna.[ 1 Ídeofar iad mar sceacha aimhréiteacha,mar choinleach tirim, go hiomlán.% E Cén chomhcheilg atá á beartú agaibhín aghaidh an Tiarna?Eisean a t-ollscriostóir.Tá deireadh leis an ansmacht go deo.d CIs aithnid dó na daoine a théann ar a choimircenuair a thagann an díle.Ach díothóidh sé na daoine a éiríonn ina choinneagus rachaidh sé sa tóir ar a naimhdeisteach sa dorchadas.M Is maith é an Tiarna;dún daingean is ea é lá na buartha.Q  Cé a fhéadann seasamh in aghaidh a chuthaigh?Cé a fhéadann a theasaíocht a fhulaingt?Bladhmann a chuid feirge amach mar thine,agus scoiltear na carraigeacha os a chomhair./  YTá na sléibhte ar crith roimheagus na cnoic á leá.Ina láthairsean scriostar an talamh agus an domhan,agus gach duine dá gcónaíonn ann,W  )Tugann sé iomardú don fharraigeagus cuireann sé i ndísc í;triomaíonn sé na haibhneacha go léir.Tá Báiseán agus Cairmeil ag meathlúagus fásra na Liobáine ag feo.  Cinnte tá an Tiarna mall chun feirgeagus is mór í a chumhacht;Go deimhin ní fhágann sé an drochdhuine gan phionós.Déanann sé a bhealach trí iomghaoth agus stoirm;is iad na néalta an deannach a chuireann a chosa san aer.g  IDia éadmhar díoltasach is ea an Tiarna;tá an Tiarna díoltasach agus lán feirge;Is ar a eascairde a imríonn an Tiarna díoltas;is dá naimhde a choinníonn sé a chuid feirge i dtaisce. 7Réamhrá Léirigh do dhílseacht do Iacóbagus do bhuanghrá d' Abrahámfaoi mar a mhionnaigh tú dár sinsir riamh anall.7gDéanfaidh tú trócaire orainn arís;gabhfaidh tú de chosa inár bpeacaíagus caithfidh tú ár gcionta go léiristeach i nduibheagán na farraige.`9Cén Dia atá cosúil leatsa?Óir tógann tú peacaí chun siúilagus maitheann tú a gcionta d' fhuílleach d' oidhreachta;ní buan í do chuid feirgeagus is áil leat an buanghrá.RLífidh siad an deannach ar nós nathracha nimhe,ar nós péisteanna na talún.Tiocfaidh siad amach as a ndúntaagus iad ar aon bharr creatha le heagla romhat, ár dTiarna Dia.1[Feicfidh na náisiúin iadagus beidh ceann faoi orthu dá mhéad a gcumhacht.Cuirfidh siad a lámha lena mbéalagus beidh bodhaire ina gcluasa.Z-[Taispeáin dúinn] éachtaí mar a rinne tú agus tú ag imeacht as an Éigipt.wSeol do phobal chun féaraigh le do bhata,an tréad atá ina oidhreacht agat,a lonnaíonn ina aonar sa choill i lár na mbánta.Cuir ar féarach iad i mBáiseán agus i nGileádmar a mbídís san am fadó.q[ Agus beidh an tír agus a háitritheoirí ina n-ábhar uafáisde dheasca a ndrochghníomhartha.!; An lá sin tiocfar chugatón Asaír go dtí an Éigipt,ón Tuír go dtí an Abhainn,ó mhuir go muir agus ó shliabh go sliabh.l~Q Tá an lá a n-atógfar do bhallaí ag teacht;an lá sin leathnófar do chríocha.m}S Feicfidh mo namhaid é seoagus déanfar ceap magaidh den té a dúirt liomsa:«Cá bhfuil do Dhia?» Bainfidh mé lán na súl aisti;gabhfar de chosa inti anoismar lathach na sráideanna.|7 Caithfidh mé cur suas le fearg an Tiarna mar pheacaigh mé ina choinne go dtí go n-agraíonn sé mo chúisagus go seasann sé ceart dom.Treoróidh sé mé chun an tsolaisagus feicfidh mé na gníomhartha slánaitheacha a dhéanann sé.{Ná bíodh lúcháir ort, a namhaid liom, mar gheall ormsa;fiú má mhairim sa dorchadas is é an Tiarna féin mo sholas.z1Ach i dtaca liom féin de is ar an Tiarna a bhím ag brath;cuirim mo dhóchas i nDia mo Shlánaitheoiragus éistfidh mo Dhia liom.cy?Óir tugann an mac easonóir dá athairagus éiríonn an iníon suas in aghaidh a mátharagus an banchliamhain in aghaidh máthar a céileagus is lucht a theaghlaigh féin is naimhde do dhuine.x#Ná cuirigí muinín as bhur gcomharsana;ná téigí ar iontaoibh bhur gcairde.Cosain doirse do bhéil ar do bhean chéile.Zw-Is cosúil le dris fhiáin an chuid is fearr acu;is cuma nó fál sceach na daoine is ionraice orthu.Ach tá lá [a] bhfiosraithe ag teachtagus is ansin is ea a bheidh mearbhall orthu.v'Tá a lámha oilte ar an olc a dhéanamh;bíonn síntiús éigin á lorg ag an ardfheidhmeannachagus is féidir an breitheamh a cheannach le breabagus labhraíonn an fear tiarnais de réir a mhéine féin.Mo chreach! Camann siad an dlí. ~g~;}|Z{zzxxnwMvutdsWrrnrqp6oomm_lkejiiwhhgWf*eddcbb?a`_^^!]3\[ZZZYXXWWVUUgTS5RIQPPO3NNMiLKK6JvJ5HH GrGF6EDDCBBA@y??->H=<;;:988766)5533#2200go ceann eile, á rá: 'Téimis láithreachchun impí a dhéanamh ar an Tiarnaagus chun Tiarna na Slua a lorg.Táimse féin ag dul.'w?gMar seo a labhraíonn Tiarna na Slua:«Tiocfaidh ciníocha eile fós, áitritheoirí cathracha móra.9>kMar seo a labhraíonn Tiarna na Slua:«Beidh troscadh an ceathrú agus an cúigiúagus an seachtú agus an deichiú míina n-ábhar áthais agus lúcháireagus ina bhféilte aoibhnis do theaghlach Iúdá.Dá bhrí sin, gráigí an fhírinne agus an tsíocháin.»:=oLabhraíodh briathar an Tiarna liom mar a leanas:[</ná beartaíodh aon duine agaibholc ina chroí in aghaidh a chomharsan;agus ná bígí tugtha do mhionnaí bréige;óir, is fuath liom na nithe sin go léir,» a deir an Tiarna.];3Is iad seo na haitheanta atá le comhlíonadh agaibh:labhraíodh gach duine an fhírinne lena chomharsa;ag bhur ngeataí tugaigí fíorbhreithiúnais,a bhuanóidh an tsíocháin eadraibh;*:Msin mar atá sé beartaithe agam athuairrath a chur ar Iarúsailéimagus ar theaghlach Iúdá sna laethanta seo.Ná bíodh eagla oraibh.9yMar seo a labhraíonn Tiarna na Slua:«Faoi mar a bheartaigh médochar a dhéanamh daoibhnuair a chuir bhur n-aithreacha fearg orm,» a deir Tiarna na Slua,«agus nár tháinig aithreachas ar bith orm faoi,68e Faoi mar ba mhallacht sibh tráth i measc na náisiún,a theaghlaigh Iúdá agus a theaghlaigh Iosrael,sin mar a shábhálfaidh mé sibhnó go mbeidh sibh in bhur n-ábhar beannachtaí dóibh;ná bíodh aon eagla oraibh mar sinach músclaígí bhur misneach.»7{ «Beidh rath agus bláth ar a síol;tabharfaidh an fhíniúin a caoraagus an talamh a thorthaí;fearfaidh na spéartha a ndrúcht,agus cuirfidh mé iarmhar an phobail seoi seilbh na maitheasaí seo go léir.6 Ach anois ní chaithfidh méle hiarmhar an phobail seofaoi mar a chaith mé leo tráth,» a deir Tiarna na Slua.C5 Óir, roimh na laethanta seoní raibh luach saothair le fáil ag fear nó ag ainmhí,agus, mar gheall ar a chuid naimhde,ní raibh sábháilteacht ar bith ann do dhuineagus é ag dul i mbun a ghnó;mar bhí mé tar éis an uile dhuinea chur in aghaidh a chomharsan.F4 Mar seo a labhraíonn Tiarna na Slua:«Músclaígí bhur misneach,sibhse atá ag éisteacht sna laethanta seoleis na briathra seo ó bhéal na bhfáitheatá ag déanamh tairngreachta,ón lá ar leagadh bunsraith theach Thiarna na Slua,ionas go n-atógfaí an Teampall.D3Tabharfaidh mé ar ais iadchun cónaí a dhéanamh in Iarúsailéim.Beidh siad ina bpobal agamsaagus beidh mise i mo Dhia acusango dílis agus go cóir.»2Mar seo a labhraíonn Tiarna na Slua:«Sábhálfaidh mé mo phobalón domhan thoir agus ón domhan thiar.T1!Mar seo a labhraíonn Tiarna na Slua:«Más geall le míorúilt é seole hiarmhar an phobail seo sna laethanta sin,an gá gurb ionadh liomsa é?» a deir Tiarna na Slua.~0uAgus beidh cearnóga na cathrachlán de bhuachaillí agus de chailíníagus iad ag súgradh iontu.»Z/-Mar seo a labhraíonn Tiarna na Slua:«Beidh seanfhir agus seanmhná ina suí arísi gcearnóga Iarúsailéim;beidh bata ag gach duine díobh ina láimhde dheasca a sheanaoise.p.YMar seo a labhraíonn Tiarna na Slua:«Fillfidh mé ar Shíónagus déanfaidh mé cónaí i lár Iarúsailéim.Glaofar an Chathair Dhílis ar Iarúsailéim,Sliabh Thiarna na Slua, an Sliabh Naofa.»-!Mar seo a labhraíonn Tiarna na Slua:«Tá teasghrá éadmhar agam do Shíón,a mhúsclaíonn tocht díograise ionam di.»H, Labhraíodh briathar Thiarna na Slua liom mar a leanas:+)Ach scaip mé chun fáin iad i measc na náisiún uile nach raibh aithne acu orthu; agus tar éis dóibh imeacht bánaíodh an tír sa chaoi nach raibh duine ná deoraí ag gabháil anonn agus anall inti. Ar an gcuma sin rinne siad fásach folamh dá ndúiche álainn.»3*_ Seo mar a tharla sé, a deir Tiarna na Slua: «Nuair a ghlaoigh mise orthu, níor éist siad liom; mar an gcéanna, nuair a ghlaoigh siadsan ormsa, níor éist mise leo.) Rinne siad a gcroíthe chomh dáigh le diamant ar eagla go gcloisfidís an teagasc, agus an teachtaireacht a chuir Tiarna na Slua chucu lena spiorad trí bhéal na bhfáithe a bhí ann fadó. Dá dheasca sin chuir Tiarna na Slua smachtú dian orthu le neart feirge.(- Ach dhiúltaigh siad éisteacht liom agus d' iompaigh siad gualainn stailceach chugam agus thug siad cluas bhodhar dom ar eagla go gcloisfidís.I'  Ná déanaigí foréigean ar an mbaintreach ná ar an dílleachta, ar an gcoimhthíoch ná ar an mbochtán; ná bíodh aon duine agaibh ag meabhrú oilc ina chroí in aghaidh a bhráthar.' »&+ «Mar seo a labhraíonn Tiarna na Slua: «Tugaigí fíorbhreithiúnas uaibh; taispeánadh gach duine agaibh buanghrá agus trua dá bhráthair.H% Labhraíodh briathar an Tiarna ansin le Zacairia mar a leanas:m$SNárbh iad seo na briathra a d' fhógair an Tiarna trí bhéal na bhfáithe tosaigh, nuair a bhí daoine ina gcónaí faoi rath in Iarúsailéim, agus sna bailte atá ina timpeall agus sa Neigib agus sna hÍsleáin freisin?' »n#UAgus nuair a d' itheadh agus a d' óladh sibh nach ar bhur son féin a dhéanadh sibh ithe agus ól?X")«Abair é seo le muintir uile na tíre agus leis na sagairt: 'Nuair a dhéanadh sibh troscadh agus caoineadh sa chúigiú agus sa seachtú mí le seachtó bliain anuas, an ar mo shonsa a dhéanadh sibh é?G!Labhraíodh briathar Thiarna na Slua liom ansin mar a leanas:y kagus chun an cheist seo a chur ar shagairt Theampall Thiarna na Slua agus ar na fáithe: «An gcaithfidh mé caoineadh agus troscadh a dhéanamh go fóill sa chúigiú mí faoi mar atá á dhéanamh agam leis an oiread sin blianta anuas?»%CIs amhlaidh a chuir muintir Bhéit Éil feidhmeannach de chuid an rí darb ainm Searaizir uathu, i dteannta a chuid fear, chun fabhar a impí ar an Tiarna,0 [Sa cheathrú bliain de réimeas Dháire rí, ar an gceathrú lá den naoú mí, is é sin le rá, de mhí Chisléu, labhraíodh briathar an Tiarna le Zacairia.veTiocfaidh daoine atá i bhfad ar shiúl agus atógfaidh siad Teampall an Tiarna. Agus beidh a fhios agaibh gurbh é Tiarna na Slua a chuir chugaibh mé. Titfidh sé seo amach má éisteann sibh go haireach le guth an Tiarna bhur nDia.»#?Cuirfear an choróin i dTeampall an Tiarna mar thoirbhirt chuimhneacháin ar Haldae agus ar Thóibiá agus ar Iadáia agus ar Ióisíá, mac Zafainiá.»kO Is eisean go deimhin a atógfaidh Teampall an Tiarna, agus a chuirfidh air féin na suaitheantais ríoga, agus a shuífidh mar rialtóir ina ríchathaoir. Beidh sagart ar a dheis agus beidh comharaíocht chairdiúil eatarthu.2] agus abair é seo leis: Mar seo a labhraíonn Tiarna na Slua: Seo fear darb ainm ' An Beangán' ; eascróidh sé mar a bhfuil sé agus tógfaidh sé Teampall an Tiarna.oW Tóg airgead agus ór agus déan coróin agus cuir ar cheann an ardsagairt Iósua, mac Iózádác, íT! «Glac ofrálacha ó na hiarchimí Haldae agus Tóibiá agus Iadáia agus imigh leat an lá céanna go dtí teach Ióisíá, mac Zafainiá is amhlaidh a bhí na daoine seo tar éis teacht ón mBablóin.B Labhraíodh briathar an Tiarna liom mar a leanas:LGhlaoigh sé ormsa ansin agus labhair sé liom mar a leanas: «Féach,» ar seisean, «na cinn atá ag dul i dtreo an tuaiscirt tabharfaidh siad ar spiorad [an Tiarna] tuirling ar an tuaisceart.taTháinig siad amach go beo bríomhar agus flosc orthu chun dul anonn agus anall ar fud an domhain mhóir. «As go brách libh as seo anonn agus anall ar fud an domhain,» arsa an t-aingeal agus d' imigh siad leo ar chuairt na cruinne.7gTá carbad na gcapall dubh ag dul go dtí an tuaisceart agus carbad na gcapall bán ag dul go dtí an t-iarthar agus carbad na gcapall ballach ag dul go dtí an deisceart.»=sDúirt an t-aingeal liom ansin, do mo fhreagairt: «Tá siad seo ag gabháil amach faoi cheithre hairde na cruinne tar éis dóibh a bheith ag freastal ar Thiarna an domhain uile.dACheistigh mé an t-aingeal a bhí ag caint liom, á rá: «Cad iad seo, a dhuine uasail?»gGagus capaill bhána faoin tríú ceann, agus capaill bhallacha láidre faoin gceathrú ceann.V%Bhí capaill rua faoin gcéad charbad, agus capaill dhubha faoin dara ceann,7 iD' ardaigh mé mo shúile arís agus cad a chonaic mé ach ceithre charbad ag nochtadh chugainn amach idir dhá shliabh. Sléibhte cré-umhaí ba ea na sléibhte seo.#? «Go dtí tír na Sionáire,» ar seisean liom, «chun teampall a thógáil dó ann. Nuair a bheidh sé ullamh dó, cuirfear síos ar a bhonn féin é.»f E «Cá bhfuil an bairille á thabhairt acu?» arsa mise leis an aingeal a bhí ag caint liom. 3 D' ardaigh mé mo shúile ansin agus cad a chonaic mé ach beirt bhan ag nochtadh chugainn agus an ghaoth ag séideadh faoina sciatháin óir, is amhlaidh a bhí sciatháin acu cosúil le sciatháin na coirre báine. Thóg siad an bairille suas idir an talamh agus an spéir. «Is í seo an Urchóid,» ar seisean agus sháigh sé síos sa bhairille í agus theann sé an clúdach luaidhe ar a bhéal._ 7Ardaíodh an clúdach luaidhe den bhairille ansin agus bhí bean ina suí istigh ann.@ y«Cad é seo?» arsa mise. «Bairille is ea an rud seo atá ag nochtadh chugainn,» ar seisean. Ansin dúirt sé: «Is é seo [an t-olc] atá siad a dhéanamh ar fud na tíre uile.»1[Thaispeáin an t-aingeal a bhí ag caint liom é féin dom ansin agus dúirt: «Ardaigh do shúile agus féach ar an rud seo atá ag nochtadh chugainn amach.» Scaoilfidh mé an mhallacht seo uaim amach, a deir Tiarna na Slua, agus rachaidh sí isteach i dteach an ghadaí agus i dteach an duine a thugann mionn éithigh dar m' ainmse. Fanfaidh sí i lár a thí agus scriosfaidh sí é idir adhmad agus chlocha.»5Dúirt sé liom ansin: «Is é seo an mhallacht atá ag gabháil amach thar aghaidh na tíre. Óir, de réir taobh amháin de, díbreofar gach duine a dhéanann goid; agus de réir an taoibh eile de, díbreofar as an áit seo gach duine a thugann mionn éithigh dar m' ainmse.#?«Cad é a fheiceann tú?» ar seisean liom. «Feicim scrolla ar eitilt,» arsa mise, «tá sé fiche banlámh ar fad agus deich mbanlámh ar leithead.»^ 7D' ardaigh mé mo shúile arís agus cad a chonaic mé ach scrolla ag eitilt.veDúirt sé ansin: «Is iad seo an bheirt ungthach a bhíonn ina seasamh os comhair Tiarna an domhain uile.»ve «Nach bhfuil a fhios agat cad iad seo?» ar seisean liom. «Níl ná a fhios, a dhuine uasail,» arsa mise. Labhair mé leis aon uair amháin eile agus dúirt: «Cad iad an dá chraobh olóige seo a dhoirteann an ola tríd an dá phíopa óir?»0Y Labhair mé leis arís, á rá: «Cad é an chiall atá leis an dá chrann ológ seo a bhfuil ceann díobh ar dheis an chrainn solais agus an ceann eile ar a chlé.») 10 Óir, duine ar bith a chaith drochmheas ar an lá seo na mioneachtraí cuirfear áthas air agus feicfidh sé an chloch thofa i lámha Zarubáibil.» 10b «Is iad na seacht lampa seo súile an Tiarna a bhíonn ag breathnú uathu amach ar fud an domhain uile.»R~ «Is iad lámha Zarubáibil a leag bunsraith an Teampaill seo, agus is iad a lámhasan freisin a thabharfaidh chun dea-chríche é. Agus beidh a fhios agat gurb é Tiarna na Slua a chuir chugaibh mé.:}oLabhraíodh briathar an Tiarna liom mar a leanas:;|oCéard é thusa, a shliabh mhóir? Déanfar má díot roimh Zarubáibil. Nuair a bhéarfaidh sé an chloch chinn amach, gáirfear os ard: «Nach álainn í! Nach álainn í.' »{56a Dúirt sé liom ansin, do mo fhreagairt:6b Seo é briathar an Tiarna i dtaobh Zarubáibil: «Ní le treise arm ná le teann fornirt a dhéanfar é ach le cuidiú mo spioraid féin, a deir Tiarna na Slua.ABN: 6a, 10b, 11, 12, 13, 14, 6b, 7, 8, 9, 10.)zKMar fhreagra air sin dúirt an t-aingeal a bhí ag caint liom: «Nach bhfuil a fhios agat cad iad seo?» «Níl ná a fhios, a dhuine uasail,» arsa mise leis.qy[Labhair mé ansin leis an aingeal a bhí ag caint liom, á cheistiú: «Cad iad seo, a dhuine uasail?»sx_In aice leis tá dhá chrann ológ, ceann amháin ar an taobh deas de agus ceann eile ar an taobh clé.»dwA«Cad é a fheiceann tú?» ar seisean liom. «Is é rud a fheicim,» arsa mise, «ná crann solais agus é déanta go hiomlán d' ór agus babhla ar a bharr. Tá seacht lampa air agus seacht ngob ar gach ceann díobh.zv oD' fhill an t-aingeal a bhí ag caint liom agus dhúisigh sé mé mar a dhúisítear duine as a chodladh./uW An lá sin, a deir Tiarna na Slua, tabharfaidh gach duine agaibh cuireadh dá chomharsa teacht agus suí síos faoina fhíniúin agus faoina chrann fígí féin.' »ltQ Seo í an chloch atáimse a chur ar Iósua; tá seacht ngrua ar an aon chloch amháin seo agus greanfaidh mé féin an inscríbhinn uirthi, a deir Tiarna na Slua, agus glanfaidh mé urchóid na tíre seo di in aon lá amháin.Ys+Éist, mar sin, a Iósua, a ardsagairt tú féin agus do chompánaigh atá ina suí os do chomhair óir, is fir dhea-thuair sibh. Is amhlaidh atáimse chun tabhairt ar mo sheirbhíseach, an Beangán, teacht.r!«Mar seo a labhraíonn Tiarna na Slua: 'Má shiúlann tú de réir mo bhealaí, agus m' aitheanta a choimeád, is tusa a riarfaidh mo Theampall agus a chosnóidh mo chúirteanna, agus tabharfaidh mé cead duit caidreamh a dhéanamh leo siúd atá ina seasamh anseo.Jq Thug aingeal an Tiarna an dearbhú seo a leanas do Iósua ansin:Wp'«Cuirigí ceannbheart glan ar a cheann,» ar seisean ansin. Chuir siad an ceannbheart glan ar a cheann agus ghléas siad é sna héadaí. Lena linn sin bhí aingeal an Tiarna ina sheasamh in aice láimhe.o Thug an t-aingeal an t-ordú seo a leanas dá lucht freastail: «Bainigí na héadaí salacha de.» Dúirt sé le Iósua ansin: «Féach, conas mar atá mé tar éis do chuid urchóide a thógáil díot agus gléasfaidh mé thú in éadaí taibhseacha.»jnMIs amhlaidh a bhí Iósua gléasta in éadaí salacha agus é ina sheasamh os comhair an aingil.`m9Dúirt aingeal an Tiarna leis an Áibhirseoir: «Go dtuga an Tiarna achasán duit, a Áibhirseoir! Go dtuga an Tiarna, a rinne rogha de Iarúsailéim, achasán duit! Nach aibhleog a sciobadh ón tine an fear seo?»=l uAnsin thaispeain sé dom an t-ardsagart Iósua agus é ina sheasamh os comhair aingeal an Tiarna. Bhí an tÁibhirseoir ina sheasamh ar a láimh dheas chun é a chúiseamh.k 17 Bíodh gach duine ina thost i láthair an Tiarna;óir, tá sé ag éirí chun teacht amach as a áitreabh naofa.j7 16 Ach beidh seilbh ag an Tiarna ar Iúdá,mar a chomhroinn féin sa talamh naofa,agus déanfaidh sé rogha de Iarúsailéim athuair.^i5 15 Ceanglófar a lán náisiún leis an Tiarna an lá sin;beidh siad ina bpobal aige,agus cónóidh sé in bhur measc,agus aithneoidh tú gurbh é Tiarna na Sluaa chuir chugat mé.,hQ 14 Abair amhrán agus déan gairdeas,a iníon Shíón;óir, féach, táimse ag teachtchun cónaí a dhéanamh i do lár, a deir an Tiarna.Lg 13 Féach, táim ag bagairt mo dhoirn ina n-aghaidh,agus déanfaidh a gcuid sclábhaithe slad orthu.Beidh a fhios agaibhse ansingurbh é Tiarna na Slua a chuir uaidh mé.fw12 Mar seo a labhraíonn Tiarna na Slua,an té a chuir uaidh mé tar éis dom a ghlóir a fheiceáil,i dtaobh na náisiún a rinne slad oraibh: óir aon duine a bhaineann libhse,baineann sé le himreasc a shúile ]e311 Hóigh!, a Shíón, sábháil thú féin,tusa a chonaíonn sa Bhablóin;@dyHóigh! Hóigh! Teithigí ón tír thuaidh,a deir an Tiarna,óir táim tar éis sibhse a scaipeadhfaoi cheithre aird na cruinne, a deir an Tiarna. 10 c9 ' Óir beidh mise thart timpeall uirthi mar bhalla tine,' a deir an Tiarna, ' agus beidh mé mar ghlóir di ina lár.' »Ib 8 agus dúirt sé leis: «Rith leat agus abair leis an ógánach sin go gcaithfear Iarúsailéim a fhágáil gan bhallaí mar gheall ar oll-líon na ndaoine agus na mbeithíoch a bheidh inti.jaM7 Ansin d' fhan an t-aingeal a bhí ag caint liom ina sheasamh agus tháinig aingeal eile chuige`%6 «Cá bhfuil tú ag dul?» arsa mise leis. «Chun Iarúsailéim a thomhas,» ar seisean liom, «féachaint cad é a leithead agus a fad.»_ /D' ardaigh mé mo shúile agus chonaic mé fís eile. Is amhlaidh a bhí fear a raibh dorú tomhais ina láimh aige le feiceáil agam. 5 ^ 2:4 «Cad chuige a bhfuil siad seo ag teacht?» arsa mise. «Tá na hadharca úd tar éis Iúdá a scaipeadh sa chaoi nach bhfuil tógáil a chinn ag duine ar bith,» ar seisean liom, do mo fhreagairt, «ach tá na gaibhne seo tagtha chun scanradh a chur orthu; leagfaidh siad ar lár adharca na náisiún a d' ardaigh a n-adharca os cionn mhuintir Iúdá chun iad a scaipeadh.»=] w2:3 Ansin thaispeáin an Tiarna ceathrar gaibhne dom.;\ q2:2 «Cad iad seo?» arsa mise leis an aingeal a bhí ag caint liom. «Is iad seo na hadharca atá tar éis Iúdá agus Iosrael agus Iarúsailéim a scaipeadh,» ar seisean liom.Z[ /D' ardaigh mé mo shúile agus cad a chonaic mé ach ceithre adharc. 2:1 qZ ]Fógair é seo freisin: Mar seo a labhraíonn Tiarna na Slua: Níor tháinig rath go fóill ar mo chathracha, ach tabharfaidh an Tiarna sólás do Shíón athuair agus déanfaidh sé rogha de Iarúsailéim aon uair amháin eile.' »ZY /Ar an ábhar sin labhraíonn an Tiarna mar seo: Tá mé tar éis filleadh ar Iarúsailéim le barr trua di. Atógfar mo Theampall inti, a deir Tiarna na Slua, agus sínfear an dorú tomhais thar Iarúsailéim.(X Kach tá fearg an-mhór ar fad orm leis na náisiúin dhíomasacha; mar cé nach raibh ach fearg bheag orm, chuaigh siadsan thar fóir leis an olc a rinne siad.2W _Mar sin de dúirt an t-aingeal a bhí ag caint liom: 'Fógair é seo: Mar seo a labhraíonn Tiarna na Slua. Tá teasghrá éadmhar agam do Iarúsailéim agus do Shíón;bV ? D' fhreagair an Tiarna an t-aingeal a bhí ag caint liom le briathra cneasta sólásacha.MU  Dúirt aingeal an Tiarna ansin: 'A Thiarna na Slua, cá fhad eile a bheidh tú gan trua a ghlacadh do Iarúsailéim agus do chathracha Iúdá, a bhfuil tú i bhfeirg leo le seachtó bliain anuas?'gT I Thug siadsan an tuairisc seo d' aingeal an Tiarna a bhí ina sheasamh i measc na gcrann miortail, á rá: 'Táimid tar éis cuairt an domhain a thabhairt agus tá an domhan go léir faoi shuaimhneas agus faoi shíocháin.'NS  Ansin chuir an fear a bhí ina sheasamh i measc na gcrann miortail isteach ar an gcomhrá agus dúirt: 'Is iad seo an dream a chuir an Tiarna amach uaidh chun dul anonn agus anall tríd an domhan.'R { ' Cad iad seo, a dhuine uasail?' arsa mise. ' Taispeánfaidh mé duit cad iad,' arsa an t-aingeal a bhí ag caint liom.gQ I«Bhí fís agam san oíche. Is amhlaidh a chonaic mé fear ar mhuin capaill rua agus é ina sheasamh i measc na gcrann miortail a bhí sa ghleann. Taobh thiar de bhí capaill rua agus capaill dhonnrua agus capaill bhána.^P 7Ar an gceathrú lá is fiche den aonú mí déag, is é sin le rá, de mhí Shabát, den dara bliain de réimeas Dháire, labhraíodh briathar an Tiarna le Zacairia, mac Bharaicia, mhic Ideo, mar a leanas:JO Ach na rabhaidh agus na reachtanna ar chuir mé a gcúram ar mo sheirbhísigh, na fáithe, nár cuireadh i gcrích ar bhur n-aithreacha iad? Dá thoradh sin rinne siad aithrí agus dúirt siad: Thug Tiarna na Slua íde orainn de dheasca ár mbealaí agus ár ngníomhartha faoi mar a bhí beartaithe aige a dhéanamh.' »aN =Cá bhfuil bhur n-aithreacha anois? Agus na fáithe, an bhfanann siadsan beo i gcónaí?!M =Ná bígí cosúil le bhur n-aithreacha ar thug na fáithe tosaigh foláireamh dóibh, á rá: Mar seo a labhraíonn Tiarna na Slua: Filligí ó bhur ndrochbhealaí agus ó bhur ndrochghníomhartha. Ach níor éist siad liom ná níor thug siad aird ar bith orm, a deir an Tiarna.,L SDá bhrí sin abair leis an bpobal: 'Mar seo a labhraíonn Tiarna na Slua. Filligí orm, a deir Tiarna na Slua, agus fillfidh mise oraibhse, a deir Tiarna na Slua.=K w«Bhí fearg mhór ar an Tiarna le bhur n-aithreacha.(J OFilligí ar an TiarnafIEAn lá sin, a deir Tiarna na Slua, glacfaidh mé thú, a Zarubáibil, a mhic Sheailtíéil, a sheirbhísigh liom, agus déanfaidh mé mar a bheadh fáinne séala díot. Óir is tusa atá tofa agam, a deir Tiarna na Slua.eHCLeagfaidh mé ar lár ríchathaoireacha ríochtaí agus scriosfaidh mé cumhacht na náisiún; leagfaidh mé na carbaid agus na carbadóirí; titfidh capaill agus marcaigh síos, gach ceann acu le claíomh a chomharsan.qG[«Abair le Zarubáibil, gobharnóir Iúdá: 'Bainfidh mé croitheadh as na spéartha agus as an domhan.yFkLabhraíodh briathar an Tiarna le Hagaí an athuair ar an gceathrú lá is fiche den mhí mar a leanas:Eféachaint an gcaithfidh an síol fanacht sa scioból go fóill nó an amhlaidh nach dtabharfaidh an fhíniúin agus an crann fígí agus an phomagránait agus an ológ aon toradh uathu níos mó? Ón lá seo amach cuirfidh mé mo bheannacht oraibh.»9DkDéanaigí machnamh ar a dtarlóidh ón lá inniu amach (ón gceathrú lá is fiche den naoú mí, ón lá ar leagadh síos bunsraith Theampall an Tiarna), déanaigí machnamhCLe smoladh, coincleach agus clochshneachta mhill mé sibhse agus saothar uile bhur lámh; ach níor fhill sibh orm, a deir an Tiarna.iBKNuair a thagadh duine go dtí carn arbhair ar chóir fiche miosúr a bheith ann, ní bhíodh ann ach deich gcinn; nuair a thagadh sé go dtí cantaoir chun caoga dabhach a tharraingt aisti, ní bhíodh inti ach fiche ceann. A9«Déanaigí machnamh anois ar a dtarlóidh ón lá seo amach. Sular cuireadh cloch ar mhuin cloiche i dTeampall an Tiarna cén bhail a bhí oraibhse?0@YMar fhreagra air sin dúirt Hagaí: «Is é an dála céanna ag an bpobal seo é agus is é an dála céanna ag an náisiún seo é i mo láthairse, a deir Tiarna na Slua, agus is é an dála céanna ag saothar uile a lámh é agus is neamhghlan freisin cibé ofrálacha a dhéanann siad anseo.[?/ Dúirt Hagaí ansin: «Duine atá neamhghlan toisc gur bhain sé le marbhán, má bhaineann sé le haon cheann acu sin, an mbíonn sé sin neamhghlan?» «Bíonn go deimhin,» dúirt na sagairt, á fhreagairt.q>[ Má bhíonn píosa feola coisricthe á iompar ag duine i bpóca aráin nó le hanraith nó le fíon nó le hola nó le bia ar bith, an mbíonn sé sin coisricthe freisin?' » «Ní bhíonn ná coisricthe,» d' fhreagair na sagairt.j=M «Mar seo a labhraíonn Tiarna na Slua: 'Iarr ar na sagairt breith a thabhairt ar an gceist seo:)<K Sa dara bliain de réimeas Dháire rí, ar an gceathrú lá is fiche den naoú mí labhraíodh briathar an Tiarna leis an bhfáidh Hagaí mar a leanas:<;q Sáróidh glóir nua an Teampaill seo an chéadghlóir a bhí aige, a deir Tiarna na Slua, agus is san áit seo a dháilfidh mé oraibh an tsíocháin, a deir Tiarna na Slua.' »U:#Is liomsa an t-airgead; is liomsa an t-ór. Is é Tiarna na Slua a deir é./9WSuaithfidh mé na ciníocha uile agus tiocfaidh stórtha na náisiún go léir isteach chugaibh agus líonfaidh mé an Teampall seo le glóir, a deir Tiarna na Slua!G8Óir is mar seo a labhraíonn Tiarna na Slua: 'I gceann tamaillín bainfidh mé croitheadh aon uair amháin eile as na spéartha agus as an domhan, as an bhfarraige agus as an talamh tirim.75Is ann fós don chonradh a rinne mé libh nuair a tháinig sibh amach as an Éigipt agus tá mo spiorad in bhur measc. Ná bíodh aon eagla oraibh!'(6IAch dá ainneoin sin uile bíodh misneach agat, a Zarubáibil, a deir an Tiarna, agus agatsa freisin, a Iósua, a mhic Iózádác, a ardsagairt, agus agaibhse, a mhuintir uile na tíre, a deir an Tiarna. I mbun na hoibre libh anois! Óir táimse in bhur dteannta, a deir Tiarna na Slua.*5MCé atá fágtha in bhur measc a chonaic an Teampall seo faoina chéadghlóir? Agus conas a fhéachann sé daoibh anois? Nach neamhní ar fad é in bhur súile?%4C«Labhair le Zarubáibil, mac Sheailtíéil, gobharnóir Iúdá, agus leis an ardsagart Iósua, mac Iózádác, agus le fuílleach uile an phobail mar seo:B3 Sa dara bliain de réimeas Dháire rí,2:1 ar an aonú lá is fiche den seachtú mí, labhraíodh briathar an Tiarna trí bhíthin an fháidh Hagaí mar a leanas: 1:15b 72 k15a ar an gceathrú lá is fiche den séú mí.1 #Agus mhúscail an Tiarna misneach Zarubáibil mhic Sheailtíéil, gobharnóir Iúdá, agus misneach an ardsagairt Iósua, mhic Iózádác, agus misneach fhuílleach an phobail sa chaoi gur tháinig siad agus gur chuir siad chun oibre i dteach Thiarna na Slua, a nDia,0 % Ansin labhair Hagaí, teachtaire an Tiarna, leis an bpobal de réir ordú an Tiarna, á rá: «Táimse in bhur dteannta, a deir an Tiarna.»/ 7 Ansin d' éist Zarubáibil, mac Sheailtíéil, agus an t-ardsagart Iósua, mac Iózádác, agus fuílleach uile an phobail le hachainí an Tiarna, a nDia, agus le briathra an fháidh Hagaí de bhrí gur chuir an Tiarna chucu é agus go raibh eagla ar an bpobal roimh an Tiarna.R.  Táim tar éis triomach a ghlaoch anuas ar an talamh, ar na cnoic, ar an arbhar, ar an úrfhíon, ar an ola, ar thorthaí uile na talún, ar na daoine agus ar na beithígh agus ar a saothar go léir!»~- w Sin é an fáth a gcoinníonn na spéartha thuas an drúcht uaibh agus a gceileann an talamh a chuid torthaí oraibh.1, ] Bhí sibh ag súil le mórán, ach is amhlaidh nach bhfuair sibh ach an beagán; nuair a thug sibh an fómhar isteach shéid mise air. Cén fáth sin, a deir Tiarna na Slua? De bhrí go bhfuil mo theachsa ina fhothrach fad a bhíonn gach uile dhuine agaibhse ag déanamh cúraim dá theach féin.2+ _In airde libh ar na cnoic! Beirigí adhmad libh ar ais! Atógaigí an Teampall! Bainfidh mé taitneamh as ansin agus taispeánfaidh mé mo ghlóir ann, a deir an Tiarna.d* CMar seo a labhraíonn Tiarna na Slua: «Déanaigí machnamh ar conas mar a d' éirigh libh.L) Chuir sibh mórán ach níor bhain sibh ach an beagán; itheann sibh ach ní bhfaigheann aon duine agaibh a sháith; ólann sibh ach ní mhúchtar bhur dtart; cuireann sibh éadach oraibh féin ach ní bhíonn aon duine agaibh te teolaí; an té a thuilleann tuarastal is lena a chur i sparán pollta a thuilleann sé é.»u( eDá bhrí sin labhraíonn Tiarna na Slua mar a leanas: «Déanaigí machnamh ar conas mar a d' éirigh libh.j' O«An mithid daoibhse mar sin cónaí in bhur dtithe painéalta agus an teach seo ina fhothrach?»[& 1Ansin labhraíodh briathar an Tiarna trí bhíthin an fháidh Hagaí mar a leanas:% Mar seo a labhraíonn Tiarna na Slua: «Deir an pobal seo: Níor tháinig an t-am fós chun Teampall an Tiarna a tógáil.»$ Sa dara bliain de réimeas Dháire rí, ar an gcéad lá den séú mi, labhraíodh briathar an Tiarna trí bhíthin an fháidh Hagaí le Zarubáibil, mac Sheailtíéil, gobharnóir Iúdá agus leis an ardsagart Iósua, mac Iózádác, mar a leanas:#5An tráth sin, baileoidh mé sibh le chéileagus treoróidh mé féin abhaile sibh ansin.Tabharfaidh mé clú agus cáil daoibhi measc ciníocha uile an domhain,nuair a rathóidh mé sibh arísfaoi bhur súile féin,» a deir an Tiarna.E"Féach! An tráth sin cuirfidh mé deireadhleis na daoine go léir a d' imir ansmacht ort.Sábhálfaidh mé na bacaigh;baileoidh mé le chéilean mhuintir a ruaigeadh chun fáinagus gnóthóidh mé clú agus cáil dóibhi ngach aon tír ar cuireadh náire orthu inti.x!i«Ardóidh mé an tubaiste díotsa chaoi nach mbeidh ortmaslaí a fhulaingt níos mó. 1Tá an Tiarna, do Dhia, i do lármar laoch caithréimeach;déanfaidh sé gairdeas go spleodrach mar gheall ort.Athnuafaidh sé thú le neart a ghrá;tógfaidh sé gártha áthais ar do shon faoi mar a dhéantar ar lá an tsollúntais.veAn lá sin déarfar le Iarúsailéim:' Ná bíodh eagla ort, a Shíón;ná lagtar do lámha!)Tá an Tiarna tar éis an breithiúnasa bhí ag bagairt ort a thógáil díotagus do chuid naimhde a thiomáint chun siúil uait.Tá an Tiarna, rí Iosrael, i do láragus ní healaí duiteagla an mhí-áidh a bheith ort níos mó.<q«Déan gairdeas, a iníon Shíón;tóg gártha áthais, a Iosrael;bíodh lúcháir agus gliondar ar do chroí go hiomlán,a iníon Iarúsailéim.  Ní dhéanfaidh siad aon éigeart,ní mó ná a inseoidh siad bréaga,agus ní bhfaighfear teanga chealgach ina mbéal.Is ea, iníorfaidh siad agus ligfidh siad a scíth,agus ní chuirfidh aon duine isteach orthu feasta.»} Fágfaidh mé pobal bocht uiríseal i do láragus lorgfaidh fuílleach Iosrael dídeanin ainm an Tiarna.I  «An lá sin ní náireofar thúas na drochghníomhartha ceannairceacha a rinne tú i m' aghaidh.Mar tógfaidh mé as do lár ansindo chuid bladhmairí uaibhreacha;agus uaidh sin amach ní bheidh túag siúl timpeall go toirtéiseachníos mó ar mo shliabh naofa. Ón taobh thall d' aibhneacha na Cúisetabharfaidh mo chuid adhraitheoirí, iad siúd a scaip mé,ofrálacha chugam.(K Iompú na Náisiún!«Ar an ábhar sin,» a deir an Tiarna,«fan liom go dtí an lá a seasfaidh mé suas i mo chúiseoir;mar tá sé socair agam na náisiúin a chruinniú,na ríochtaí a thabhairt i gceann a chéilechun go ligfidh mé mo racht amach orthu,mo chuid feirge fíochmhaire go léir.Go deimhin, ídeofar an domhan go léirle tine mo chuid éada. mZ~}}t||;zzyWxUw$uuStsrqvponmlzkjihggf,e8dd`ctbbRaS`d_\^]]C\[ZZLYXWVUTSSuRRQPP6NNQMkLLqKJIHH;GFEDTCBB0A@??&>F=<#;:99+8~776K5433X2200u..S- ,B+%*I)(v'j'"%%5$#""H!D o{Z/Dl ( D I `hXimY^ - ghin Iósáias Iachónáias agus a dheartháireacha le linn bhroid na Bablóine.L]  ghin Eizichias Manasaes; ghin Manasaes Amós; ghin Amós Iósáias;K\  ghin Ózáias Iótám; ghin Iótám Áchaz; ghin Áchaz Eizichias;M[ ghin Ásaf Iósáfat; ghin Iósáfat Iórám; ghin Iórám Ózáias;GZ  ghin Solamh Róbóam; ghin Róbóam Aibiá; ghin Aibiá Ásaf;OY ghin Iseái Dáiví rí.Ghin Dáiví Solamh ó bhean Úirías;XX +ghin Salmón Boaz ó Ráchab; ghin Boaz Ióibeid ó Rút; ghin Ióibeid Iseái;PW ghin Áram Aimineadab; ghin Aimineadab Náiseon; ghin Náiseon Salmón;\V 3ghin Iúdá Fearas agus Zára ó Thámár; ghin Fearas Easróm; ghin Easróm Áram;`U ;Ghin Abrahám Íosác; ghin Íosác Iacób; ghin Iacób Iúdá agus a dheartháireacha;MT Leabhar ghinealach Íosa Críost, mac Dháiví, mac Abrahám.,SQ3:24 Iompóidh sé croí na n-aithreacha i leith a gclainne agus croí na clainne i leith a n-aithreacha ar eagla go dtiocfainn agus mallacht a chur ar an tír.» R«Féach! Tá sé beartaithe agam an fáidh, Éilias, a chur chugaibh sula dtiocfaidh lá mór scéiniúil an Tiarna. 3:23 *QM«Coimeádaigí cuimhne ar dhlí Mhaois, mo sheirbhíseach; óir, is dó a thug mé dlíthe agus reachtanna ar Horaeb i gcomhair Iosrael go léir. 3:22 P73:21 Satlóidh sibh ar dhrochdhaoine; is ea, beidh siad mar luaithreach faoi bhoinn bhur gcos ar an lá atá a réiteach agam, a deir Tiarna na Slua.sO_3:20 Ach, maidir libhse, a thugann ómós do m' ainm, éireoidh oraibh grian na fíréantachta, a bhfuil íocshláinte ina gathanna aici, agus gluaisfidh sibh amach agus sibh ag pocléimneach mar ghamhna a scaoilfí amach as stábla.N 53:19 «Óir, féach, tá an lá ag teacht, agus é ar dearglasadh mar fhoirnéis, a mbeidh na scigirí uile agus lucht déanta an oilc go léir mar choinleach, agus ídeoidh an lá atá le teacht iad sa chaoi nach bhfágfaidh sé fréamh ná craobh acu, a deir Tiarna na Slua.6MeAnsin aithneoidh sibh aon uair amháin eile an difríocht atá idir an dea-dhuine agus an drochdhuine, idir an té a dhéanann seirbhís do Dhia agus an té nach ndéanann.«Is bearránach iad na briathra a labhraíonn sibh i m' aghaidh, a deir an Tiarna. Mar sin féin, fiafraíonn sibh: 'Céard a dúramar i d' aghaidh?'G{ Fógróidh na ciníocha go léir gur méanar daoibh toisc go ndéanfar tír thaitneamhach díbh, a deir Tiarna na Slua.*FM Crosfaidh mé ar an lócaiste craosach bhur mbarra a mhilleadh oraibh agus an fhíniúin atá in bhur ngoirt a fhágáil neamhthorthúil, a deir Tiarna na Slua. E9 Tugaigí na deachúna go léir isteach sa stóras ionas go mbeidh soláthar bia i mo theachsa; agus cuirigí promhadh orm ar an gcuma sin, a deir Tiarna na Slua, féachaint an osclóidh mé fuinneoga neimhe daoibh chun beannachtaí a dhoirteadh anuas oraibh go flúirseach fial.}Ds Tá mallacht agus eascaine curtha oraibh toisc go ndéanann sibh, an pobal seo agaibhse ina iomláine, calaois orm.SCAn bhféadfadh duine calaois a dhéanamh ar Dhia? Ach is amhlaidh a dhéanann sibhse calaois ormsa. Dá ainneoin sin deir sibh: 'Conas a dhéanaimid calaois ort?' I gcúrsaí deachúna agus ofrálacha!fBERiamh anall ó laethanta bhur sinsear thréig sibh mo reachtanna agus níor choimeád sibh iad ar aon chor. Filligí ormsa agus fillfidh mise oraibh, a deir Tiarna na Slua. Ach séard a deir sibhse: 'Conas a fhillfimid?'{Ao«Go deimhin ní thagann aon athrú ormsa, an Tiarna, riamh. Ach is sibhse clann mhac Iacóib i gcónaí!'@GTiocfaidh mé chugaibh chun breithiúnas a thabhairt agus beidh mé i m' fhinné neamhbhalbh in aghaidh draoithe agus adhaltrach agus éitheoirí agus ina n-aghaidh siúd a dhéanann leatrom ar fhostaithe nó ar bhaintreacha nó ar dhílleachtaí agus ina n-aghaidh siúd chomh maith a sháraíonn cearta an choimhthígh a chónaíonn in bhur measc agus gan eagla dá laghad orthu romhamsa, a deir Tiarna na Slua. ?Ansin, beidh íobairt Iúdá agus Iarúsailéim taitneamhach leis an Tiarna faoi mar a bhí sí anallód, na blianta fada ó shin.a>;Suífidh sé síos mar athleádóir, agus mar ghlantóir airgid, agus glanfaidh sé clann mhac Léiví agus athleáfaidh sé iad mar ór nó mar airgead sa chaoi go mbeidh a dhíol d' íobróirí iontu ag an Tiarna.%=CAch cé a fhulaingeoidh lá a theachta? Cé a fhéadfaidh seasamh nuair a thaibhseoidh sé? Óir, is cuma é nó tine an athleádóra agus buac an úcaire.< «Féach! Tá mo theachtaire á chur amach agam chun an bóthar a réiteach romham; agus an Tiarna atá á lorg agaibh, rachaidh sé isteach ina Theampall go tobann; agus aingeal an chonartha, a bhfuil sibh ag tnúth leis, tá sé ag teacht, a deir Tiarna na Slua.";=Cuireann sibh tuirse ar an Tiarna le bhur gcaint. Deir sibh, áfach: «Conas a chuirimid tuirse air?» Trína rá: «Cibé ar bith duine a dhéanann an t-olc, is dea-dhuine é i súile an Tiarna agus is orthu atá gean agus gnaoi aige»; nó: «Cá bhfuil Dia na córa? »s:_Má chuireann fear a bhean chéile uaidh toisc gur gráin leis í, smearann sé a chuid éadaigh le foréigean; mar sin de, coinnígí slán spiorad na beatha sin agaibh agus ná bígí mídhílis, a deir Tiarna na Slua, Dia Iosrael.>9uNach ndearna sé aon aonad amháin a bhfuil colainn agus spiorad fite fuaite ina chéile ann? Ach deir sibhse: «Céard eile atá á lorg ag [Dia] ach sliocht diaganta?» Mar sin de, coinnígí slán spiorad na beatha sin agaibh agus ná déanadh aon duine feall ar an mbean atá mar chéile aige óna óige.8%Fiafraíonn sibhse, áfach: «Cad chuige sin?» De bhrí go raibh an Tiarna ina fhinné idir tusa agus an bhean a bhí mar chéile agat ó d' óige, an bhean a bhfuil tú tar éis feall a dhéanamh uirthi ainneoin gurbh í do chara cléibh agus do chéile conartha í.o7W Seo rud eile atá sibh a dhéanamh: bánn sibh altóir an Tiarna le frasa deor le caoineadh agus le cneadach toisc nach dtugann sé aird ar bhith ar bhur n-ofráil agus nach nglacann sé go grástúil ó bhur lámha í níos mó.%6C An té a dhéanann amhlaidh, nár fhága an Tiarna sliocht ná síol aige i mbothanna Iacóib, ná ina measc siúd a ofrálann íobairt do Thiarna na Slua.g5G Rinne Iúdá feall ar iontaoibh; rinneadh gníomh gráiniúil in Iosrael agus in Iarúsailéim; óir, tá Iúdá tar éis an Teampall is ionúin leis an Tiarna a thruailliú trí bhean, a adhrann dia deoranta, a phósadh.R4 Nach é an t-aon athair amháin atá againn go léir? Nach é an t-aon Dia amháin a chruthaigh sinn? Cén fáth, mar sin, a ndéanaimid feall ar a chéile trí chonradh ár sinsear a shárú?P3 Mar sin de, déanaimse, ar mo shealsa, ceap tarcaisne agus drochmheasa díbhse i lathair an phobail uile, sa mhéid nár lean sibh mo bhealaí, agus go ndearna sibh leatrom in bhur mbreithiúnais.»2w«Ach i dtaca libhse de, d' imigh sibh ar fán ón mbealach ceart; bhí sibh in bhur gceap tuisle do mhórán daoine de dheasca bhur ndrochtheagaisc, agus chuir sibh ar neamhní an conradh a bhí déanta agamsa le Léiví, a deir Tiarna na Slua.01YÓir is é dualgas bheola an tsagairt é an t-eolas a choimeád go cruinn agus is óna bhéalsan a chaithfear teagasc a lorg, mar is é teachtaire Thiarna na Slua é.60eBhíodh fíortheagasc ina bhéal aige agus ní fhaightí bréag ar a bheola; shiúladh sé i mo chuideachta go hionraic cóir agus d' iompaíodh sé mórán daoine ón olc.F/Conradh beatha agus síochána a rinne mé leis, mar bhronn mé air iad mar aon le croí urramach ionas go dtabharfadh sé urraim dom agus go nglacfadh uamhan agus uafás é roimh m' ainm.-.SBeidh a fhios agaibh ansin gur mise a thug an bhreith seo in bhur n-aghaidh ionas nach seasfadh an conradh a rinne mé le Léiví níos mó, a deir Tiarna na Slua.,-QFéach! Táim chun bhur sliocht a dhísciú; caithfidh mé cac san aghaidh oraibh cac bhur bhféilte sollúnta féin agus tógfar sibhse chun siúil mar aon leis.7,gMura n-éisteann sibh liom agus féachaint chuige go dtabharfaidh sibh glóir do m' ainm, a deir Tiarna na Slua, mallóidh mé sibh sa chaoi go ndéanfar mallacht de gach ceann de bhur mbeannachtaí. Is ea, táim tar éis iad a mhallú cheana féin toisc nach bhféachann sibh chuige sin chor ar bith.D+ «Anois, a shagarta, is in bhur n-aghaidhse an bhreith seo:*  Mallacht ar an gcluanaí a bhfuil ainmhí fireann folláin ina thréad aige agus, tar éis dó móid a dhéanamh, nach n-ofrálann don Tiarna ach ceann spochta. Óir, is Ardrí mise, a deir Tiarna na Slua, agus is uaimhneach m' ainm i measc na náisiún.E)  ' A leithéid de chrá croí,' a deir sibh, agus cuireann sibh cor in bhur srón chuige go dímheasúil, a deir Tiarna na Slua. Tugann sibh ainmhí éigin chugamsa, bíodh sé bacach nó breoite, agus ofrálann sibh domsa é mar íobairt. An é go gcaithfidh mé glacadh lena leithéid sin uaibhse? a deir an Tiarna.(  Ach tá sibhse tar éis é a thruailliú, trína rá: 'Tá bord Dé inmhaslaithe; is díol tarcaisne an bia a leagtar air.'W' ) Óir, ó éirí go luí na gréine is mór é m' ainm i measc na náisiún agus i ngach áit dóitear íobairt do m' ainm toirbhirt ghlan; mar is mór é m' ainm i measc na náisiún, a deir Tiarna na Slua.& + «Faraor géar nach bhfuil duine ar bith in bhur measc a dhúnfadh doirse an Teampaill ionas nach lasfadh sibh tine gan toradh ar m' altóir. Níl mé sásta libh ar aon chor, a deir Tiarna na Slua; agus ní mó ná sin a ghlacfaidh mé le haon íobairt ó bhur lámhasa.E%  Is ea, mhuise, iarraigí fabhar ar Dhia anois i dtreo go ndéanfaidh sé trócaire orainn! Ach más sibhse a rinne an rud seo an bhfáilteoidh sé romhaibh go caoin? a deir Tiarna na Slua.B$ Nuair is ainmhí dall a ofrálann sibh ina íobairt dom, nach olc an mhaise daoibh é? Nuair a ofrálann sibh beithíoch atá bacach breoite dom, nach olc an mhaise daoibh é sin chomh maith? Tairg do do ghobharnóir é. An mbeidh sé sásta leat? Nó, an bhfáilteoidh sé romhat go caoin? a deir Tiarna na Slua.'# ITrí arán truaillithe a ofráil ar m' altóir! Athfhiafraíonn sibhse ansin: 'Conas a thruaillíomar thú?' Trína rá go bhfuil bord an Tiarna inmhaslaithe!q" ]«Tugann an mac ómós dá athair agus bíonn an seirbhíseach urramach dá mháistir. Mar sin de, más athair mé, cá bhfuil an t-ómós is dleacht dom? Más máistir mé, cá bhfuil an urraim is dlite dom? Sin mar a labhraíonn Tiarna na Slua libhse, a shagarta, a mhaslaíonn m' ainm. Fiafraíonn sibhse de, áfach, ' Conas a mhaslaíomar d' ainm?'! Feicfidh bhur súile cinn féin é seo agus déarfaidh sibh: «Is tréan é an Tiarna, fiú lasmuigh de theorainn Iosrael.»  yMá deir Eadóm: «Scriosadh sinn ach atógfaimid na fothraigh,» is é a deir Tiarna na Slua: «Tógaidís iad ach leagfaidh mise ar lár arís iad. Glaofar orthu ' Dúiche an oilc' agus ' An cine a bhfuil an Tiarna i bhfeirg leis de shíor' .» agus tá col agam le hÉasau. Sin é fáth a ndearna mé díthreabh dá shléibhte agus fásach leathan dá oidhreacht.»I  «Tá grá agam daoibh,» a deir an Tiarna; ach deir sibhse: «Conas a ghráíonn tú sinn?» «Nach é Éasau deartháir Iacóib?» a deir an Tiarna. «Mar sin féin, tá grá agam do Iacób;L Oracal. Briathar an Tiarna d' Iosrael trí bhéal Mhalaicí.'GThairis sin, beidh gach pota cócaireachta atá in Iarúsailéim agus in Iúdá coisricthe do Thiarna na Slua. Na daoine go léir a ofrálann íobairtí, tiocfaidh siad agus tógfaidh siad iad le haghaidh na cócaireachta. Ansin ní bheidh aon trádálaí i dTeampall an Tiarna feasta.W'Ar an lá sin, beidh «Coisricthe don Tiarna» greanta ar chloig na gcapall; agus beidh na potaí cócaireachta atá i dTeampall an Tiarna ar aon chéim leis na babhlaí croite atá os comhair na haltóra.%Sin é an pionós a chuirfear ar an Éigipt agus ar na náisiúin go léir nach dtiocfaidh suas chun féile na dTaibearnacal a cheiliúradh.I Mura dtagann muintir na hÉigipte suas chun dul isteach inti, titfidh an phlá sin orthu lenar bhuail an Tiarna na náisiúin (nár tháinig suas chun féile na dTaibearnacal a cheiliúradh).-SMá bhíonn ceann ar bith de chlanna an domhain ann nach rachaidh suas go Iarúsailéim chun an Tiarna, Rí na Slua, a adhradh, ní thitfidh aon bháisteach orthu..UGach bliain tiocfaidh iarmhar na náisiún a rinne ionsaí ar Iarúsailéim chun an Tiarna, Rí na Slua, a adhradh agus chun féile na dTaibearnacal a cheiliúradh.(IAgus an phlá a bhuailfidh na capaill agus na miúileanna agus na camaill agus gach beithíoch eile sna campaí seo, beidh sí cosúil leis an bplá eile úd.6eBeidh Iúdá féin ag troid in Iarúsaléim agus cruinneofar le chéile saibhreas náisiúin uile na comharsanachta: ór agus airgead agus éadaí, go flúirseach fairsing.5 Ar an lá sin, cuirfidh an Tianna scaoll orthu. Béarfaidh gach duine greim láimhe ar a chomharsa agus ardóidh siad a lámha in aghaidh a chéile. 9 Ach maidir leis na ciníocha uile a bheidh tar éis cogadh a chur ar Iarúsailéim, is í seo an phlá lena mbuailfidh an Tiarna iad: lobhfaidh a gcuid feola orthu, fiú amháin agus iad ina seasamh ar a gcosa; morgfaidh a súile ina logaill agus dreofaidh a dteanga ina mbéal.q[ Ní dhéanfar scrios uirthi níos mó agus beidh daoine ina gcónaí in Iarúsailéim faoi shíocháin.hI Déanfar machaire den dúiche go léir ó Gheaba go dtí Rimeon, áit atá laisteas de Iarúsailéim. Ach fanfaidh Iarúsailéim ina hionad ar na harda agus beidh daoine ina gcónaí inti ó Gheata Bhiniáimin go dtí an áit ina raibh an seangheata, is é sin, go dtí Geata an Choirnéil, agus ó Thúr Hananael go dtí cantaoireacha fíona an rí.1[ Agus beidh an Tiarna ina rí ar an domhan go léir; ar an lá sin, ní aithneofar ach an Tiarna amháin mar Dhia agus ní bheidh aon ainm eile in airde ach a ainmsean.[/Ar an lá sin, sceithfidh uiscí beo amach as Iarúsailéim, leath amháin díobh i dtreo na farraige thoir agus an leath eile i dtreo na farraige thiar, ní amháin sa samhradh ach sa gheimhreadh chomh maith.)Ach lá ar leith a bheidh ann mar is eol don Tiarna; óir, ní bheidh aon difríocht ann idir lá agus oíche, mar beidh solas ann san oíche.Q Ar an lá sin, ní bheidh aon solas ann ar dtús, ach fuacht agus sioc.y kLíonfar an gleann atá idir na cnoic ó Ghóa go dtí Iásól agus druidfear é faoi mar a tharla tar éis an chreatha talún in aimsir Uiziá, rí Iúdá. Tiocfaidh an Tiarna, mo Dhia, ansin agus a chuid naomh go léir in éineacht leis. #Ar an lá sin, beidh a chosa ina seasamh go daingean ar Chnoc na nOlóg, áit atá os comhair Iarúsailéim ar an taobh thoir di. Scoiltfear Cnoc na nOlóg anoir siar ag gleann ábhalmhor, agus bogfaidh leath amháin den chnoc ó thuaidh, agus an leath eile ó dheas. wAnsin tiocfaidh an Tiarna amach agus cuirfidh sé cogadh ar na náisiúin sin faoi mar a throideann sé ar lá catha.- SIs amhlaidh a chruinneoidh mé na náisiúin uile le chéile in aghaidh Iarúsailéim chun cogadh a chur uirthi; gabhfar an chathair, creachfar na tithe; éigneofar na mná agus imeoidh leath na cathrach ar deoraíocht. Ach ní dhíothófar an leath eile de mhuintir na cathrach ar aon chor.k QFéach! Tá lá an Tiarna ag teacht agus roinnfear istigh ionat an chreach a tógadh uait.Q Seolfaidh mé an trian seo tríd an tine;glanfaidh mé iad mar a ghlantar airgead;promhfaidh mé iad mar a phromhtar ór.Glaofaidh siad ar m' ainmagus tabharfaidh mé freagra orthu.Déarfaidh mé leo: 'Is iad seo mo phobal' ;agus déarfaidh siadsan: 'Is é an Tiarna ar nDia.' »W' Agus tarlóidh sé ar fud na tíre go léir,» a deir Tiarna na Slua,«go gciorrófar agus go ndísceofardhá thrian den phobal,ach go bhfágfar aon trian amhain díobh ann. «Múscail thú féin, a chlaíomh, in aghaidh m' aoire,in aghaidh an fhir atá i bpáirt liom,» a deir Tiarna na Slua.«Buail an t-aoire chun go scaipfear an tréad!Agus iompóidh mé mo lámh in aghaidh na n-uan beag.3 Agus má fhiafraítear de: 'Céard iad na créachtaí seo atá ar do chorp?' freagróidh sé: 'Is amhlaidh a fuair mé i dteach mo chairde iad.' »% Déarfaidh gach duine díobh: 'Ní fáidh ar bith mise ach fear a shaothraíonn an talamh; óir, bhí talamh i mo sheilbh agam ó m' óige.'U# «Ar an lá sin, beidh náire ar gach uile dhuine de na fáithe faoina chuid físeanna nuair a dhéanfaidh sé tairngreacht; agus ní chaithfidh siad clócaí róin níos mó d' fhonn daoine a mhealladh.+O Agus má dhéanann aon duine tairngreacht ina dhiaidh sin, déarfaidh a athair agus an mháthair a ghabh ina broinn é leis: 'Ní ceart thusa a fhágáil beo mar labhair tú bréaga in ainm an Tiarna.' Agus tollfaidh a athair agus a mháthair féin é nuair a dhéanfaidh sé tairngreacht.oW «Ar an lá sin, a deir Tiarna na Slua, scriosfaidh mé ainmneacha na n-íol den tír agus ní chuimhneofar orthu a thuilleadh. Mar an gcéanna díbreoidh mé na fáithe agus gach claonadh chun na neamhghlaine as an tír. + «Ar an lá sin, osclófar tobar do theaghlach Dháiví agus d' áitritheoirí Iarúsailéim chun an peaca agus an bréantas a ghlanadh díobh.d~A na teaghlaigh eile go léir,gach teaghlach ar leith,agus a mná leo féin. } muintir theaghlach Léiví ar leith,agus a mná leo féin;teaghlach Shimeí ar leith,agus a mná leo féin;a|; Agus déanfaidh an tír caoineadh,gach teaghlach ar leith:muintir theaghlach Dháiví ar leith,agus a mná leo féin;muintir theaghlach Nátán ar leith,agus a mná leo féin;{ Ar an lá sin, déanfar caoineadh mór in Iarúsailéim cosúil leis an gcaoineadh a dhéantar ar son Hadad Rimeon ar mhá Mhigideo.Mz «Agus doirtfidh mé spiorad an ghrásta agus na hachainí ar theaghlach Dháiví agus ar áitritheoirí Iarúsailéim i dtreo go mbreathnóidh siad ormsa, ar an té a tholl siad. Caoinfidh siad é mar a chaoinfeá aonmhac; goilfidh siad go géar goirt ina dhiaidh faoi mar a dhéanfaí gol i ndiaidh na céadghine.xyi «Ar an lá sin, tá sé beartaithe agam na náisiúin uile a thiocfaidh in aghaidh Iarúsailéim a dhísciú.wxg Ar an lá sin, cosnóidh an Tiarna áitritheoirí Iarúsailéim agus ar an lá sin freisin beidh an duine is laige díobh cosúil le Dáiví agus beidh teaghlach Dháiví féin cosúil le Dia, cosúil le haingeal an Tiarna, ar a dtosach.w7 «Sábhálfaidh an Tiarna bothanna Iúdá ar dtús i dtreo nach sáróidh glóir theaghlach Dháiví agus áitritheoirí Iarúsailéim glóir Iúdá.v5 Ar an lá sin, déanfaidh mé ciseán tine i lár coille agus tóirse lasrach i measc punann de chlanna Iúdá; loiscfidh siad náisiúin uile na comharsanachta ar dheis agus ar chlé. Ach beidh Iarúsailéim á háitriú agus í suite go daingean ina hionad féin i gcónaí.u{ Déarfaidh clann Iúdá ina gcroíthe ansin: 'Údar nirt d' áitritheoirí Iarúsailéim is ea Tiarna na Slua, a nDia.'utc «Ar an lá sin, a deir an Tiarna, cuirfidh mé alltacht ar gach uile chapall agus deargbhuile ar na marcaigh. Ach féachfaidh mé anuas le taitneamh ar theaghlach Iúdá nuair a chuirfidh mé daille ar chapaill uile na náisiún eile.tsa Ar an lá sin, déanfaidh mé cloch thógála de Iarúsailéim do na náisiúin go léir; na daoine a thugann iarracht ar í a thógáil suas, gortóidh siad iad féin go mór, agus cruinneoidh náisiúin uile an domhain ina haghaidh.Oracal.Briathar an Tiarna i dtaobh Iosrael. Is é seo a deir an Tiarna, an té a shín amach na flaithis agus a leag bunsraith na cruinne agus a chruthaigh spiorad an duine istigh ann:p Mairg don aoire gan éifeacht,a thréigeann a thréad!Go mbuaile an claíomh a ghéagagus a shúil dheas chomh maith.Go searga a ghéag ar fadagus go mbaintear an radharcdá shúil dheas go hiomlán.»Zo- Mar is amhlaidh atáim chun aoire a cheapadh sa tír; ní bheidh sé buartha faoina mbeidh i mbaol a gcaillte; ní chuardóidh sé a mbeidh ag dul ar seachrán; ní leigheasfaidh sé a mbeidh gonta agus ní chothóidh sé a mbeidh slán folláin go fóill. Ach íosfaidh sé feoil na mbeithíoch biata agus bainfidh sé spólaí díobh.\n1 Dúirt an Tiarna liom ansin: «Faigh trealamh aoire gan chiall duit féin athuair.m% Ina dhiaidh sin bhris mé an dara bachall, «Aontacht» , ina dhá leath chun an bráithreachas a bhí idir Iúdá agus Iosrael a bhriseadh.tla «Caith isteach i gciste an Teampaill é,» arsa an Tiarna liom, «an luach móruasal seo, mar dhea, a chuir siad orm.» Ansin thóg mé an tríocha píosa d' airgead geal agus chaith mé isteach sa chiste iad atá i dteach an Tiarna.Nk Dúirt mé leo ansin: «Más maith libh é, tugaigí mo thuarastal dom; ach mura maith, ná bacaigí leis mar scéal.» Agus chomhair siad mo thuarastal amach dom, tríocha píosa d' airgead geal. j Agus cuireadh ar ceal an lá sin é agus thuig na trádálaithe caorach a bhí ag féachaint orm gurbh é sin briathar an Tiarna.'iG Thóg mé mo bhachall «Cineáltas» agus bhris mé ina dhá leath í chun an conradh a bhí déanta ag an Tiarna leis na náisiúin go léir a chur ar ceal.Dh «Ní bheathóidh mé sibh níos mó,» arsa mise. «Cibé agaibh atá le bás a fháil, faighidís bás; díothaítear a bhfuil le díothú agus itheadh an fuílleach feoil a chéile.»g7 In aon mhí amháin chuir mé an triúr aoire dá gcois. Ach bhí briste ar an bhfoighne agam leis an tréad agus ba ghráin leosan mise chomh maith.f Mar sin de, rinneadh aoire díom ar an tréad a bhí le marú ag na trádálaithe caorach. Ansin thóg mé dhá bhachall; «Cineáltas» a thug mé mar ainm ar cheann acu agus «Aontacht» ar an gceann eile agus thosaigh mé ar an tréad a bheathú.jeM Óir, ní bheidh trua agam d' áitritheoirí na tíre níos mó, a deir an Tiarna. Cuirfidh mé gach uile dhuine acu faoi smacht a aoire, faoi smacht a rí; creachfaidh siad an tír agus ní fhuasclóidh mé óna smacht iad.zdm Óir, maraíonn a gceannaitheoirí iad agus ní aithníonn siad go bhfuil siad ciontach; agus deir a ndíoltóirí: «Céad moladh leis an Tiarna, mar táimse tar éis éirí saibhir.» Is amhlaidh nach bhfuil aon trua ag a n-aoirí dóibh.^c5 Mar seo a labhair an Tiarna, mo Dhia: «Beathaigh an tréad atá le marú.»;bo Éist le holagón na n-aoirí;óir, tá a dtalamh méith féaraigh millte.Éist le búiríl na leon óg;óir tá mothair dhlútha na hIordáine scriosta.gaG Déan olagón, a chufróg;óir, tá an céadras tar éis titim,agus tá na mórchumhachtaí basctha.Déan olagón, a dharacha Bháiseán;óir, tá an fhoraois dhíbhealaigh leagtha ar lár.`` ; Oscail do gheataí, a Liobáin,chun go loiscfidh an tine do chéadrais.p_Y Neartóidh mé sa Tiarna iadagus gluaisfidh siad ar aghaidh ina ainm,a deir an Tiarna.o^W Gabhfaidh siad trí mhuir na hÉigipteagus buailfidh an Tiarna tonnta na farraige dóibhagus rachaidh an Níl ar fad i ndísc.Buailfear an t-uabhar as an Asaíragus tógfar an ríshlat ón Éigipt._]7 Tabharfaidh mé abhaile ón Éigipt iadagus cruinneoidh mé iad ón Asaír.Seolfaidh mé isteach i nGileád agus sa Liobáin iad,agus fiú amháin ansin ní bhfaighfear slí go leor dóibh.O\ Cuirfidh mé mar shíol iad i measc na náisiún;ach cuimhneoidh siad ormi dtíortha atá i bhfad i gcéin.Tógfaidh siad a gclann iontuagus fillfidh siadsan ar ais.@[y Ligfidh mé fead orthuagus cruinneoidh mé iad le chéile;óir, táim tar éis iad a fhuascailt.Agus beidh siad chomh líonmharagus a bhí siad riamh. Z  Beidh muintir Eafráim ina ngaiscígh,agus cuirfear áthas ar a gcroí faoi mar a bheidís ag ól fíona.Feicfidh a gclann mhac é seoagus beidh lúcháir orthu mar gheall airagus déanfáidh a gcroíthe gairdeas sa Tiarna.6Ye Neartóidh mé teaghlach Iúdáagus sábhálfaidh mé teaghlach Iósaef.Seolfaidh mé ar ais arís iad,mar táim tar éis trua a ghlacadh dóibh,agus beidh siad amhail is nár shéan mé riamh iad;óir, is mise an Tiarna, a nDia, agus éistfidh mé lena nguí.X} I dteannta a chéile beidh siad mar laochraa shatlaíonn ar lathach na sráideanna sa chath.Fearfaidh siad cogadh, mar tá an Tiarna leo,agus an dream a bhíonn ag marcaíocht ar chapaill,cuirfear raon maidhme orthu.}Ws Is uaidh a thiocfaidhan chloch chúinne agus an pionna botha,an bogha cogaidh agus gach ceannasaí. V Tá mo chuid feirge ar lasadhin aghaidh na n-aoiríagus cuirfidh mé pionós ar na treoraithe.Ach tabharfaidh Tiarna na Slua cuairtar a thréad, ar theaghlach Iúdá,agus déanfaidh sé capall maorga cogaidh de.IU  Óir, rinne na híola tí tairngreachtaí éithigh,agus chonaic an lucht fáistine físeanna falsa;bíonn na taibhrimh ag réamhfhógairt na baoiseagus ag tabhairt sóláis bhréige.Dá dheasca sin uile, táthar imithe chun fáin mar thréad caorachagus iad á gcrá cheal aoire.T # Iarraigí fearthainn ar an Tiarnai séasúr fhearthainn an earraigh;óir, is é an Tiarna a dhéanann na néalta doininne.Tabharfaidh sé ceathanna báistí daoibhagus cuirfidh sé féar ag fási bpáirc an uile dhuine.BS} Nach maith an bhail a bheidh orthu go deimhin!Nach álainn a bheidh siad!Cuirfidh arbhar bláth ar na hógánaighagus cuirfidh fíon nua maise ar na maighdeana.7Rg An lá sin, sábhálfaidh an Tiarna, a nDia, iad,a phobal féin, mar thréad caorach.Óir beidh siad ag drithliú ar a thalamhamhail seoda corónach.BQ} Cosnóidh Tiarna na Slua iad;dísceoidh siad [a naimhde]agus gabhfaidh siad de chosa sna clocha tabhaill.Ólfaidh siad agus tógfaidh siad racán,faoi mar a bheadh siad ar meisce le fíon;beidh siad chomh lán le babhla íobarthachomh smeartha le cúinní altóra.YP+ Nochtfaidh an Tiarna os a gcionn.Seinnfidh a shaighead amach mar splanc thintrí;séidfidh an Tiarna Dia an stoc,agus réabfaidh sé leis ar aghaidhar stoirmeacha an deiscirt.O3 Óir, táim tar éis Iúdá a lúbadh dom féin mar bhogha,agus an bogha sin a ghléasadh le hEafráim mar shaighead.Beartóidh mé do chlann mhac, a Shíón, mar airmin aghaidh chlann mhac Iáván,agus déanfaidh mé claíomh gaiscígh díot.N Filligí ar an daingean, a chimí an dóchais,an lá inniu féin dearbhaímgo ndéanfaidh mé cúiteamh libh faoi dhó.M7 Ach maidir leatsa,ar son fhuil do chonartha liomsa,seolfaidh mé do chimí ar ais ón bpollnach bhfuil aon uisce ann.(LI Scuabfaidh sé an carbad chun siúil as Eafráimagus an capall catha as Iarúsailéim;agus brisfear an bogha cogaidh.Labhróidh sé leis na náisiúin faoin tsíocháin,agus beidh sé i réim ó mhuir go muiragus ón Abhainn go himill na cruinne.,KQ Déan gairdeas go spleodrach, a iníon Shíón;tóg gártha áthais, a iníon Iarúsailéim.Féach, tá do rí ag teacht chugat,é go caithréimeach slán,agus go ceansa,agus ag marcaíocht ar asal,ar bhromaichín, ar shearrach asail.}Js Suífidh mé mo champa mórthimpeall mo thí,mar gharda in aghaidh a dtiocfaidh agus a n-imeoidh;ní ghluaisfidh aon tíoránach tríothu feasta,mar táimse tar éis bheith ag faire orthu anois le mo shúile cinn féin.1I[ Sracfaidh mé óna bhéalan fheoil a bhfuil an fhuil inti fós,agus sciobfaidh mé a ofrálacha gráinniúlaó idir a fhiacla.Lena chois sin déanfar iarmhar dár nDia de,agus beidh sé ina chlann in Iúdá;agus beidh Eacrón cosúil le Iabúsach.jHM Lonnóidh pór measctha in Aisdeod,agus buailfidh mé an t-uabhar as an bhFilistíneach.;Go Feicfidh Aiscileon é sin agus tiocfaidh eagla uirthi;feicfidh Gazá é chomh maithagus beidh sí ag lúbarnaíl le scéin;beidh Eacrón ar crith freisin,mar cuirfear a dóchas ó chrích.Díothófar rí Ghazáagus ní dhéanfar cónaí in Aiscileon feasta. F Ach, féach! Gabhfaidh an Tiarna seilbh uirthi;brisfidh sé a cumhacht ar an bhfarraigeagus loiscfear í le tine.$EA Tá an Tuír tar éis daingean a thógáil di féin,agus airgead a charnadh mar dheannach,agus ór a chnuasach mar lathach na sráideanna.zDm Tá sé i Hamát freisin, áit atá ar a teorainnagus sa Tuír agus i Síodón, dá mhéad í a n-eagna.%C G Ionradh an Tiarna:BmMar seo a labhraíonn Tiarna na Slua:«Sna laethanta sin béarfaidh deichniúr fearas gach náisiún a bhfuil a theanga féin aige,greim ar chiumhais róba gach Giúdaigh, á rá:' Lig dúinn dul in éineacht leat.óir chualamar go bhfuil Dia in bhur dteannta.' »!A;Tiocfaidh mórán ciníocha agus náisiún tréanchun Tiarna na Slua a lorg in Iarúsailéimagus chun impí a dhéanamh ar an Tiarna.» 0?~~~M}a}2|{{ zyyxyxww_vv^uu t*s^srqq\pp>==<<0;;D::9V88W7o6L55c43?22 118100`//.z. -B,+++*m)M(v'';&&%O$$:##""'!! f-NM]#&ZC{X!a @  u 'H mfs0?:yBhí, achar éigin uathu, tréad mór muc ar féarach,}9sScread siad amach: «Cad ab áil leat dínn, a Mhic Dé? An é a thug anseo thú chun sinn a chrá roimh an uain?»8Nuair a bhí an taobh eile bainte amach aige, i dtír na nGadairéanach, tháinig faoina dhéin beirt a raibh deamhain iontu ag teacht amach as na tuamaí, agus iad chomh fiata sin nárbh fhéidir do dhuine ar bith an bóthar sin a ghabháil. 7 Bhí ionadh ar na fir agus deiridís: «Cén sórt duine é seo a rá go ndéanann na gaotha féin agus an fharraige rud air?»V6%Dúirt sé leo: «Cén fáth a bhfuil eagla oraibh, a lucht an bheagán creidimh?» D' éirigh sé ina sheasamh ansin agus bhagair sé ar na gaotha agus ar an bhfarraige, agus bhí sé ina théigle mhór.g5GAgus tháinig siad chuige á mhúscailt ag rá: «A Thiarna, saor sinn, tá an bás againn!»4'Agus tháinig, go tobann, suaitheadh chomh mór sin san uisce go raibh an bád á mhúchadh ag na farraigí. Ach bhí sé féin ina chodladh.T3!Ansin chuaigh Íosa ar bord an bháid agus lean a dheisceabail é.W2'Dúirt Íosa leis: «Lean mise, agus lig do na mairbh a mairbh a adhlacadh.»1}Dúirt fear eile leis, duine de na deisceabail: «A Thiarna, bíodh cead agam dul ar dtús agus m' athair a adhlacadh.»01Dúirt Íosa leis: «Tá pruchóga ag na sionnaigh agus neadacha ag éanlaith an aeir, ach níl ag Mac an Duine áit ar a leagfadh sé a cheann.»q/[Tháinig scríobhaí chuige agus dúirt: «A Mháistir, leanfaidh mé thú cibé áit a rachaidh tú.»f.ENuair a chonaic sé slua ina thimpeall, d' ordaigh Íosa dul go dtí an taobh thall.-chun go gcomhlíonfaí a ndúradh trí Íseáia fáidh: «Thóg sé ár n-éagruais, agus d' iompair sé ualach ár ngalar.»=,sNuair a bhí an tráthnóna ann, thug siad chuige mórán a raibh deamhain iontu, agus thiomáin sé na spioraid amach lena fhocal, agus iad seo uile a bhí tinn leigheas sé iad,m+SChuir sé a lámh ar a láimh, d' fhág an fiabhras í, d' éirigh sí agus rinne sí freastal air.2*_agus Mórán eile á Leigheas&)E Dúirt sé leis an taoiseach céad ansin: «Imigh leat; agus bíodh agat de réir mar a chreid tú.» Agus ar an nóiméad sin féin, leigheasadh an giolla.u(c ach clann na ríochta féin, caithfear amach sa dorchadas iad; is ann a bheidh gol agus díoscán fiacla.»%'C Deirim libh, tiocfaidh mórán anoir agus aniar agus beidh siad ina súí chun boird le hAbrahám agus le hÍosác agus le Iacób i ríocht na bhflaitheas;E& Nuair a chuala Íosa é, bhí ionadh air, agus dúirt leo seo a bhí á leanúint: «Deirim libh go fírinneach, ní bhfuair mé a leithéid seo de chreideamh ag duine ar bith in Iosrael.k%O Óir is duine mé féin atá i mo ghearroifigeach agus tá saighdiúirí agam fúm, agus deirim leis seo: 'Imigh!' agus imíonn, agus leis seo eile: 'Tar!' agus tagann, agus le mo sheirbhíseach: 'Déan seo!' agus déanann.»8$iAch dúirt an taoiseach céad á fhreagairt: «A Thiarna, ní fiú mé go dtiocfá isteach faoi dhíon mo thí. Ná déan ach an focal a rá agus beidh mo ghiolla leigheasta.=#uDúirt Íosa leis: «Rachaidh mé ann á leigheas.»{"o«A Thiarna,» ar seisean, «tá mo ghiolla ina luí sa bhaile ina phairiliseach agus é á chrá go léanmhar.»j!MTar éis dul isteach i gCafarnáum dó, tháinig taoiseach céad chuige ag achainí air:D Dúirt Íosa leis ansin: «Ná hinis do dhuine ar bith é, féach, ach imigh leat agus taispeáin don sagart thú féin, agus déan an ofráil a d' ordaigh Maois, mar fhianaise dóibh.» Agus shín sé amach a lámh, agus bhain leis, ag rá: «Is áil, glantar thú» ; agus leigheasadh ón lobhra é láithreach.Agus tháinig lobhar chuige ag umhlú síos ina láthair agus dúirt: «A Thiarna, más áil leat é, is féidir duit mé a ghlanadh.»J Tháinig sé anuas ón sliabh agus lean sluaite móra é.veá dteagasc a bhí sé mar a bheadh duine a mbeadh údarás aige, níorbh ionann agus a scríobhaithe féin.iKNuair a bhí deireadh na cainte sin ráite ag Íosa, bhí ionadh ar na sluaite faoina theagasc;%Cthit an bháisteach ansin agus tháinig na tuilte sléibhe agus shéid na gaotha, agus bhuail siad an teach sin agus thit sé, agus ba mhór an titim í.»G«Ach duine ar bith a chluineann na briathra seo a deirim agus nach ndéanann dá réir, ní miste a chur i gcosúlacht le fear gan tuiscint a thóg teach dó féin ar an ngaineamh:-Sthit an bháisteach ansin agus tháinig na tuilte sléibhe agus shéid na gaotha, agus ghabh siad ar an teach sin, ach níor thit sé, mar bhí bonn carraige faoi.=s«Duine ar bith, mar sin, a chluineann na briathra seo a deirim agus a dhéanann dá réir, ní miste a chur i gcosúlacht le fear ciallmhar a thóg teach do féin ar an gcarraig:Ansin déarfaidh mé go lom díreach leo: 'Ní raibh aithne agam oraibh riamh. Imígí uaim, sibhse a dhéanann an t-olc!'\1Déarfaidh mórán liom an lá sin: 'A Thiarna, a Thiarna, nach i d' ainmse a rinneamar tairngreacht, agus i d' ainm a chaitheamar amach na deamhain, agus fós nach i d' áinm a rinneamar mórán míorúiltí?'(I«Ní hé gach aon duine a deir liom: 'A Thiarna, a Thiarna!' a rachaidh isteach i ríocht na bhflaitheas, ach an té a dhéanann toil m' Athar atá ar neamh.FAgus dá réir sin, is ar a dtorthaí a aithneoidh sibh iad.^5Gach crann nach dtugann toradh fónta uaidh, gearrtar anuas agus caitear sa tine é.s_Ní féidir don chrann maith drochthorthaí a thabhairt, ná don drochchrann torthaí fónta a thabhairt.ucSa chaoi chéanna, tugann gach crann maith torthaí fónta uaidh, ach tugann an drochchrann drochthorthaí.taAr a dtorthaí a aithneoidh sibh iad. An mbaintear fíonchaora de dheilgneach, nó fígí d' fheochadáin?«Seachnaígí na fáithe bréige a thagann chugaibh faoi chló caorach ach gur faolchúnna amplacha iad laistigh.y kAch is cúng an doras agus is caol an bóthar a sheolann chun na beatha, agus is iad an beagán a aimsíonn é.6 e «Téigí isteach tríd an doras cúng, mar is fairsing an doras agus is leathan an bóthar a sheolann chun léirscriosta, agus tá mórán a ghabhann an tslí sin isteach.  «Nithe ar bith ab áil libh daoine a dhéanamh daoibhse, déanaigí amhlaidh sin dóibh: sin é an dlí agus na fáithe.F  Dá bhrí sin, más eol daoibhse, dá olcas sibh, nithe maithe a thabhairt do bhur gclann, nach móide go dtabharfaidh bhur nAthair atá ar neamh nithe maithe dóibh seo a iarrann air iad?H   Nó más iasc a iarrann, an sínfidh sé nathair nimhe chuige?eC Nó cén duine agaibh a n-iarrfaidh a mhac arán air, agus ar cloch a shínfidh sé chuige?}sÓir, gach aon duine a iarrann, glacann, agus an té a lorgann, faigheann, agus an té a bhuaileann, osclófar dó.pY«Iarraigí, agus tabharfar daoibh; lorgaigí, agus gheobhaidh sibh; buailigí, agus osclófar daoibh.V%«Ná tugaigí do na madraí an rud a bhíonn beannaithe, agus ná caithigí bhur gcuid péarlaí mar bhia chun na muc: satlóidh siad faoina gcrúba iad agus iompóidh siad oraibh féin do bhur réabadh.3A bhréagchráifigh, bain ar dtús an tsail as do shúil féin, agus ansin is fearrde a fheicfidh tú an cáithnín a bhaint as súil do bhráthar.'Nó cad a bheir duit a rá le do bhráthair: 'Fan go mbainfidh mé an cáithnín as do shúil duit' ; agus sin í an tsail i do shúil féin!w«Cén fáth a bhfeiceann tú an cáithnín i súil do bhráthar agus nach n-airíonn tú an tsail i do shúil féin?1óir is de réir na breithe a thugann sibh a thabharfar breith oraibh, agus is de réir an tomhais lena dtomhaiseann sibh a thomhaisfear chugaibh.N «Ná tugaigí breith le heagla go dtabharfaí breith oraibh;%"Mar sin, ná bígí imníoch faoin lá amárach; beidh an lá amarach imníoch faoi féin. Is leor do gach lá a chuid féin den trioblóid.~y!Ach déanaigí ríocht Dé agus a fhíréantacht a lorg ar dtús, agus tabharfar na nithe sin uile daoibh chomh maith. }9 Nithe iad siúd uile a mbíonn na págánaigh ar a dtóir; rud eile, tá a fhios ag bhur nAthair neamhaí go bhfuil gá agaibh leis na nithe sin uile.l|QDá bhrí sin, ná bígí go himníoch ag fiafraí: 'Cá bhfaighimid bia, nó deoch, nó éadach?':{mLus an bháin a bhíonn ann inniu agus atá le caitheamh sa sorn amárach, má éadaíonn Dia mar sin é, nach móide go mór dó sibhse a éadú, a lucht an bheagán creidimh?zzmAch deirim libh nach raibh ar Sholamh féin, dá mhéad a ghlóir, cóir éadaigh mar atá ar cheann díobh seo.*yMAgus cé an fáth a bhfuil sibh imníoch i dtaobh an éadaigh? Tugaigí faoi deara lilí an bháin, mar a fhásann siad; ní dhéanann siad saothar ná sníomh.pxYCé agaibh a d' fhéadfadh, le bheith ag déanamh imní, aon bhanlámh amháin a chur le fad a shaoil?Bw}«Féachaigí éanlaith an aeir: ní dhéanann siad síolchur ná fómhar ná cnuasach sna sciobóil, agus tugann bhur nAthair neamhaí bia dóibh. Nach mó is fiú sibhse ná iad sin?Rv«Sin é an fáth a ndeirim libh: ná bígí imníoch faoi bhur mbeatha i dtaobh bia nó dí, na faoi bhur gcorp i dtaobh éadaigh. Nach mó le rá an bheatha ná an bia agus an corp ná an t-éadach?u/«Ní féidir do dhuine ar bith dhá mháistir a riaradh; óir beidh fuath aige do dhuine acu agus grá aige don duine eile, nó beidh sé ag déanamh dúthrachta do dhuine acu agus ag déanamh neamhshuime den duine eile. Ní féidir daoibh Dia a riaradh agus an t-airgead.(tIAch má bhíonn do shúil tinn, beidh do chorp ar fad sa dorchadas. Mar sin, má bhíonn an solas atá ionat ina dhorchadas, nach mór é an dorchadas é sin!rs]«Is í an tsúil lampa an choirp. Má bhíonn do shúil slán, beidh do chorp ar fad solasmhar.NrÓir san áit a mbíonn do stór, is ann a bheidh do chroí freisin.$qACuirigí stór i dtaisce daoibh féin ar neamh mar nach mbíonn leamhan ná meirg ann chun a mhillte, ná bithiúnaigh ann chun briseadh isteach á ghoid.2p]«Ná cuirigí stór i dtaisce daoibh féin ar an talamh mar a mbíonn an leamhan agus an mheirg á mhilleadh agus na bithiúnaigh ag briseadh isteach á ghoid.Eoagus ná bíodh a fhios ag daoine go bhfuil tú i do throscadh, ach beidh a fhios ag d' Athair atá i láthair faoi choim. Feiceann d' Athair an beart faoi choim agus cúiteoidh sé leat.jnMAch tusa, nuair a bhíonn tú ag déanamh troscaidh, cuir ola ar do cheann agus nigh d' aghaidh,m «Nuair a dhéanann sibh troscadh, ná bígí gruama mar a bhíonn na bréagchráifigh: milleann siad sin a gceannaithe chun go mba léir do chách iad a bheith ina dtroscadh. Deirim libh go fírinneach, tá a dtuarastal faighte cheana féin acu.glGAch mura maitheann sibhse do chách, ní mó a mhaithfidh bhur nAthair bhur gcionta daoibhse.jkMÓir, má mhaitheann sibh a gcionta do chách, maithfidh bhur nAthair neamhaí daoibhse freisin.Bj agus ná lig sinn i gcathú,ach saor sinn ó olc.Vi% agus maith dúinn ár bhfiacha, mar a mhaithimidne dár bhféichiúna féin;4hc Ár n-arán laethúil tabhair dúinn inniu;bg= go dtaga do ríocht;go ndéantar do thoil ar an talamh mar a dhéantar ar neamh.ifK Seo mar a dhéanfaidh sibhse guí:Ár nAthair, atá ar neamh,go naofar d' ainm;}esNá déanaigí aithris orthu; mar is eol do bhur nAthair na nithe a theastaíonn uaibh sula n-iarrann sibh air iad..dU«Agus sa ghuí daoibh, ná déanaigí deilín de mar a dhéanann na págánaigh; samhlaíonn siad seo, dá mhéad a gcaint, gurb ea is dóichí go n-éistfear leo.[c/Ach tusa, nuair a bhíonn tú chun guí, téigh isteach i do sheomra, dún an doras ort féin, agus guigh chun d' Athar atá ansiúd faoi choim. Feiceann d' Athair an beart faoi choim agus cúiteoidh sé leat.?bw«Mar an gcéanna nuair a bhíonn sibh ag guí, ná bígí ar nós na mbréagchráifeach, mar is breá leo siúd seasamh suas sna sionagóga nó ag cúinní na sráideanna agus guí a dhéanamh mar a mbeidh radharc ag cách orthu. Deirim libh go fírinneach, tá a dtuarastal faighte cheana féin acu.naUach do dhéirc a bheith faoi choim. Feiceann d' Athair an beart faoi choim agus cúiteoidh sé leat.s`_Ach tusa, ag déanamh déirce duit, ná bíodh a fhios ag do láimh chlé cad a dhéanann do lámh dheas,_5«Nuair a bhíonn tú ag déanamh déirce, mar sin, ná cuir an trumpa á shéideadh romhat; sin mar a dhéanann na bréagchráifigh é sna sionagóga agus ar na sráideanna chun go mbeadh cách á moladh. Deirim libh go fírinneach, tá a dtuarastal faighte cheana féin acu.c^ AAire daoibh gan bheith ag déanamh taibhsimh as bhur ndea-oibreacha os comhair daoine chun go dtabharfaidís faoi deara iad, óir má bhíonn sibh, beidh sibh gan tuarastal i láthair bhur nAthar atá ar neamh.S]0Bígí foirfe, dá bhrí sin, faoi mar atá bhur nAthair neamhaí foirfe.#\?/Agus mura mbeannaíonn sibh ach do bhur mbráithre amháin, an ndéanann sibh aon ní thar na bearta? Nach ndéanann na págánaigh féin an rud céanna?'[G.Óir, má thugann sibh grá dóibh seo a thugann grá daoibh, cad é an tuarastal atá ag dul daoibh? Nach ndéanann na poibleacánaigh féin an rud céanna?FZ-sin mar a bheidh sibh in bhur gclann ag bhur nAthair atá ar neamh, a chuireann faoi deara dá ghrian éirí ar olc agus ar mhaith, agus a fhearann báisteach ar chóir agus ar mhíchóir.sY_,Ach is é a deirimse libh, bíodh grá agaibh do bhur naimhde agus guígí ar son bhur ngéarleantóirí;nXU+«Chuala sibh go ndúradh: 'Bíodh grá agat do do chomharsa agus fuath agat do do namhaid.'vWe*An té a iarrann rud ort, tabhair dó é, agus an té arb áil leis iasacht uait, ná tabhair leis do chúl.aV;)An té a chuireann d' fhiacha ort dul aon mhíle amháin leis, gabh leis an dá mhíle.oUW(agus an té a chuirfeadh an dlí ort chun do léine a bhreith uait, scaoil leis do bhrat chomh maith.3T_'Ach is é a deirimse libh gan seasamh in aghaidh an drochdhuine: ina ionad sin, an té a thugann buille sa leiceann dheas duit, iompaigh chuige an leiceann eile freisin;TS!&«Chuala sibh go ndúradh: 'Súil ar shúil, fiacail ar fhiacail.'vRe%Is é amháin is ráite daoibh: 'Is ea, is ea.' ' Ní hea, ní hea.' Focal thar an méid sin, is ón Olc é!yQk$ná mionnaigh dar do cheann ach chomh beag, mar ní féidir duit aon ribe amháin de a dhéanamh geal ná dubh.tPa#ná dar an talamh, óir is é stól a chos é; ná dar Iarúsailéim, óir is í cathair an Rí mhóir í;~Ou"Ach is é a deirimse libh, gan mionn ar bith a thabhairt: gan a thabhairt dar neamh, óir is é ríchathaoir Dé é; N !«Chuala sibh freisin go ndúradh leis na sinsir: 'Ná sáraigh do mhionn; déan do mhionna a chomhlíonadh don Tiarna.'aM; Ach is é a deirimse libh, gach aon duine a scaoileann uaidh a bhean, taobh amuigh de chás an striapachais, ligeann sé le hadhaltranas í, agus duine ar bith a phósann bean a scaoileadh, déanann sé adhaltranas._L7«Dúradh fós: 'Má scaoileann duine a bhean uaidh tugadh sé litir idirscartha di.'>KuAgus más siocair pheaca duit do lámh dheas, gearr anuas í agus caith uait í, óir is fearr duit ball de do chorp a chailleadh ná go rachadh do chorp ar fad isteach in ifreann.;JoMás siocair pheaca duit do shúil dheas, srac amach í agus caith uait í, óir is fearr duit ball de do chorp a chailleadh ná do chorp ar fad a chaitheamh isteach in ifreann.I%Ach is é a deirimse libh, duine ar bith a bhreathnaíonn ar bhean le dúil inti, tá adhaltranas déanta aige léi cheana féin ina chroí.EH«Chuala sibh go ndúradh: 'Ná déan adhaltranas.'wGgDeirim leat go fírinneach, ní thiocfaidh tú amach as sin go mbeidh an cianóigín deireanach díolta agat.wFgAn duine a chúisíonn thú, tar chun réitigh leis gan mhoill agus tú ag gabháil na slí leis, le heagla go dtabharfadh fear do chúisithe suas don bhreitheamh thú, agus an breitheamh don phóilín, agus go gcuirfí i bpriosún thú.E3fág d' ofráil ansiúd os comhair na haltóra, imigh leat ar dtús agus déan síocháin le do bhráthair, agus tar ansin ag déanamh na hofrála.&DEDá réir sin, má bhíonn tú ag tabhairt d' ofrála chun na haltóra agus go gcuimhneoidh tú ansin go bhfuil cúis ghearáin éigin ag do bhráthair ort,/CWAch is é a deirimse libh, duine ar bith a bhíonn i bhfeirg lena bhráthair, beidh air freagairt ann don bhreithiúnas, agus má deir aon duine lena bhráthair ' Ceann baoth' , beidh air freagairt ann don tsainidrín; agus má deir sé ' Amadán' leis, beidh air freagairt ann i dtine ifrinn.B)«Chuala sibh go ndúradh leis na sinsir: 'Ná déan marú; agus má dhéanann duine marú beidh air freagairt ann don bhreithiúnas.'/«Ná bígí ag ceapadh gur chun an dlí agus na fáithe a chur ar ceal a tháinig mé. Ní á gcur ar ceal a tháinig mé ach á gcur i gcrích.1=[Sibhse mar an gcéanna, bíodh bhur solas ag taitneamh os comhair daoine chun go bhfeicfidís bhur ndeaghníomhartha agus go nglóireoidís bhur nAthair atá ar neamh.<Ná ní lastar lampa chun é a chur faoi bhéal na peice, ach in airde ar an gcrann solais mar a dtugann sé solas dá mbíonn sa teach.X;)Is sibhse solas an domhain. Cathair ar mhullach cnoic ní féidir í a cheilt.2:_ an Sean-Dlí agus an Dlí Nua$9A «Bíodh áthas oraibh agus gairdeas, mar is mór é bhur dtuarastal ar neamh; óir is mar sin a rinneadh géarleanúint ar na fáithe a chuaigh romhaibh.78g «Is méanar daoibh féin nuair a thabharfar aithis daoibh agus a ghéarleanfar sibh, agus nuair a chuirfear gach sórt drochrud in bhur leith go bréagach mar gheall ormsa.7 «Is méanar dóibh seo a d' fhulaing géarleanúint mar gheall ar an bhfíréantacht, óir is leo ríocht na bhflaitheas.U6# «Is méanar do lucht síochána a dhéanamh, óir glaofar clann Dé orthu.N5«Is méanar dóibh seo atá glan ó chroí, óir feicfidh siad Dia.L4«Is méanar do lucht na trócaire, óir déanfar trócaire orthu.l3Q«Is méanar dóibh seo a bhfuil ocras agus tart chun na fíréantachta orthu, óir sásófar iad.]23«Is méanar dóibh seo atá ceansa, óir gheobhaidh siad an talamh mar oidhreacht.B1«Is méanar do lucht an dobróin, óir sólásófar iad.\01«Is méanar dóibh seo atá bocht ó spiorad, óir is leo ríocht na bhflaitheas.;/qThosaigh sé ag caint leo á dteagasc agus dúirt:. Nuair a chonaic sé na sluaite, chuaigh sé an sliabh suas. Shuigh sé síos agus tháinig a dheisceabail chuige.y-kAgus lean sluaite móra é ón nGailíl, ó Dheacapoil, ó Iarúsailéim, ó Iúdáia agus ó thar an Iordáin._,7Chuaigh a chlú ar fud na Síre go léir, agus tugadh cách a bhí tinn ó gach sort galair nó ag fulaingt piolóidí, daoine a raibh deamhain iontu, nó an titimeas orthu nó an phairilis, agus leigheas sé iad.9+kAgus ghabh Íosa ar fud na Gailíle go léir, ag teagasc sna sionagóga, ag fógairt dea-scéil na ríochta, agus ag leigheas gach galar agus gach éagruas i measc an phobail.N*D' fhág siad an bád agus a n-athair láithreach agus lean siad é.b)=Bhuail sé ar aghaidh, agus chonaic sé beirt dearthár eile, Séamas mac Zeibidé agus Eoin a dheartháir: bhí siad sa bhád in éineacht lena n-athair, Zeibidé, ag cóiriú a gcuid líonta; agus ghlaoigh sé iad.@({D' fhág siad na líonta láithreach agus lean siad é.e'CLabhair sé leo: «Tagaigí i mo dhiaidh, agus déanfaidh mé iascairí ar dhaoine díbh.»I& Ag siúl dó cois farraige na Gailíle, chonaic sé beirt dearthár, Síomón ar a dtugtar Peadar agus Aindrias a dheartháir, ag caitheamh eangacha san fharraige, mar iascairí a bhí iontu. %Ón am sin amach, thosaigh Íosa ag seanmóir agus ag rá: «Déanaigí aithrí, mar tá ríocht na bhflaitheas in achmaireacht.»/$Wan pobal a bhí ina suí sa dorchadas,chonaic siad solas mór,an mhuintir a chónaigh i dtír scáilmhear an bháis,d' éirigh solas chucu.»#«Talamh Zabúlun, talamh Naftáilím,bóthar na farraige, an taobh eile den Iordáin,Gailíl na gciníocha,@"{chun go gcomhlíonfaí a ndúradh trí Íseáia fáidh:t!a D' fhág sé Nazarat agus chuir faoi i gCafarnáum cois na farraige, i gcríocha Zabúlun agus Naftáilím* O Na Chéad DeisceabailgG Ansin d' fhág an diabhal é, agus tháinig na haingil chuige agus bhí siad ag freastal air.)K Dúirt Íosa leis ansin: «Imigh leat, a Shátain! óir tá sé scríofa: 'Adharfaidh tú an Tiarna do Dhia, agus is dó amháin a bheidh tú ag seirbhís.' »[/ «Tabharfaidh mé iad sin uile duit ach go n-umhlóidh tú síos do m' adhradh.»Rug an diabhal leis arís é faoi shliabh a bhí an-ard, thaispeáin dó ríochtaí uile an domhain agus a nglóir agus dúirt leis:lQDúirt Íosa leis: «Tá sé scríofa freisin: 'Ní bhainfidh tú triail as an Tiarna do Dhia.' »ykagus dúirt leis: «Más tú Mac Dé, caith thú féin síos: óir tá sé scríofa:' Tabharfaidh sé ordú dá aingil i do thaobhagus iompróidh siad thú lena lámha,sula mbuailfeá do chos in aghaidh cloiche.' »hIRug an diabhal leis ansin é isteach sa chathair naofa agus chuir sé ar bhinn an Teampaill é#Dúirt sé á fhreagairt: «Tá sé scríofa: 'Ní ar arán amháin a mhairfidh an duine, ach ar an uile fhocal a thagann as béal Dé.' »xiTháinig an cathaitheoir ina aice agus dúirt: «Más tú Mac Dé, abair arán a dhéanamh de na clocha seo.»mSRinne sé troscadh ar feadh daichead lá agus daichead oíche, agus ina dhiaidh sin bhí ocras air.c AAnsin, seoladh Íosa isteach san fhásach ag an Spiorad le promhadh ag an diabhal.kOAgus tháinig glór ó na flaithis a dúirt: «Is é seo mo Mhac muirneach dár thug mé gnaoi.»DAn túisce is a baisteadh é, tháinig Íosa aníos as an uisce, agus osclaíodh na flaithis dó, agus chonaic sé Spiorad Dé ag teacht anuas mar a bheadh colm agus é ag tuirlingt air.-Dúirt Íosa leis á fhreagairt: «Lig dó anois: is mar seo is cuí dúinn an fhíréantacht a chur i gcrích go hiomlán.» Lig sé dó ansin.Ach bhí Eoin ag iarraidh é stop. «Is domsa is gá baisteadh a fháil uaitse,» ar seisean, «agus an bhfuil tusa ag teacht chugamsa?»  Tháinig Íosa i láthair ansin: ón nGailíl a tháinig, go dtí an Iordáin ag triall ar Eoin chun baisteadh a fháil uaidh.M Tá a cháiteog ina láimh aige agus déanfaidh sé a láithreán buailte a léirghlanadh; cruinneoidh sé a chuid arbhair isteach sa scioból, ach dófaidh sé an lóchán le tine dhomhúchta.»iK Táimse do bhur mbaisteadh le huisce, i gcomhair na haithrí; ach an té atá ag teacht i mo dhiaidh is treise é ná mise, agus ní fiú mé a bhróga a bhaint de: baistfidh seisean sibh leis an Spiorad Naomh agus le tine.  Anois féin, tá an tua le fréamh na gcrann, agus gach crann nach dtugann toradh fónta uaidh, gearrfar anuas agus caithfear sa tine é.' G agus nárab áil libh a rá libh féin: 'Tá Abrahám mar athair againn,' óir deirim libh gur féidir le Dia clann a thógáil d' Abrahám as na clocha seo.= uTugaigí, más ea, toradh uaibh is dual don aithrí,Z -Nuair a chonaic sé mórán de na Fairisínigh agus de na Sadúcaigh ag teacht chun baisteadh chuige, dúirt sé leo: «A sceith na bpéisteanna, cé thug leid daoibhse teitheadh ón díbheirg atá le teacht?Z -agus iad ag fáil bhaiste uaidh in abhainn na hIordáine ag admháil a bpeacaí.Ansin, bhí na daoine ag teacht amach chuige ó Iarúsailéim agus ó Iúdáia go léir agus ó cheantar uile na hIordáine,-Agus Eoin féin, bhí éadach de rón camaill air, agus crios leathair faoina choim, agus is é bia a bhíodh aige, lócaistí agus mil fhiáin.EAg tagairt dó seo a bhí an chaint a dúirt Íseáia fáidh:«Glór duine ag éamh san fhásach:' Réitígí bóthar an Tiarna,déanaigí díreach a chasáin.' »c?«Déanaigí aithrí,» deireadh sé, «mar tá ríocht na bhflaitheas in achmaireacht.»n WSna laethanta sin, tháinig Eoin Baiste i láthair agus é ag seanmóir i bhfásach Iúdáia: agus chuir faoi i mbaile ar a dtugtar Nazarat; chun go gcomhlíonfaí a ndúradh trí na fáithe: «Tabharfar Nazórach air.»X)Chuala sé, áfach, go raibh Archalás ina rí ar Iúdáia in áit Héaróid a athair, agus bhí eagla air dul ann, ach tar éis dó foilsiú a fháil i mbrionglóid, chuaigh sé go dtí ceantar na GailílenUDhúisigh Iósaef agus d' éirigh, rug leis an leanbh agus a mháthair agus chuaigh go tír Iosrael..Uagus dúirt: «Éirigh i do shuí, beir leat an leanbh agus a mháthair agus imigh go tír Iosrael, óir, an dream a bhí ar thóir anam an linbh, tá siad marbh.»|qNuair a fuair Héaród bás, thaispeáin aingeal ón Tiarna é féin i mbrionglóid do Iósaef san ÉigiptJ~ «Chualathas glór i Rámácaoi agus iomad olagóin:Rachael ag caoineadh a clainne,agus nárbh áil léi sólás a ghlacadhmar nach bhfuil siad ann níos mó.»B}An uair sin a comhlíonadh a ndúradh trí Irimia fáidh:!|;Ansin, nuair a chonaic Héaród go raibh na saoithe tar éis cleas a imirt air, tháinig fearg mhór air, agus chuir sé ordú amach na páistí uile a mharú i mBeithil agus sa chomharsanacht a bhí dhá bhliain nó níos lú, de réir tuairisc an ama a fuair sé ó na saoithe."{=agus is ann a bhí sé go bhfuair Héaród bás: chun go gcomhlíonfaí a ndúirt an Tiarna tríd an bhfáidh: «As an Éigipt a ghlaoigh mé mo Mhac.»uzcDhúisigh Iósaef agus d' éirigh, rug leis an leanbh agus a mháthair san oíche agus chuaigh don Éigipt,,yS Marú na Neamhchiontach x  Agus ó fuair siad foilsiú i mbrionglóid gan dul ar ais go dtí Héaród, ghabh siad bóthar eile abhaile chun a dtíre féin.twa Agus ar dhul isteach sa teach dóibh, chonaic siad an leanbh le Muire a mháthair, agus d' umhlaigh siad go talamh ag déanamh ómóis dó. Agus d' oscail siad a gcistí agus d' ofráil siad tabhartais dó, ór agus túis agus miorra.Fv Nuair a chonaic siad an réalta, bhí áthas an-mhór orthu.Gu Nuair a chuala siad caint an rí, d' imigh siad leo. Agus an réalta, a bhí feicthe acu roimhe sin ag éirí, ghluais sí rompu go dtí gur stad sí os cionn na háite ina raibh an leanbh.]t3Chuir sé go Beithil iad ansin agus dúirt: «Imígí agus cuirigí fiafraí ghéar ar an leanbh. Nuair a bhíonn sé faighte agaibh, cuirigí scéala chugam chun go rachainn féin ann ag déanamh ómóis dó.»vseAnsin chuir Héaród fios ar na saoithe os íseal agus fuair tuairisc uathu ar an am a bhfacthas an réalta.Sr' Thusa, a Bheithil, i dtalamh Iúdá,níl tú baol ar an té is lú i measc prionsaí Iúdá,óir is asat a thiocfaidh ceann urraa bheidh ina aoire ar mo phobalsa, Iosrael.' »_q7D' inis siad dó: «I mBeithil Iúdáia: óir sin é atá sa scríbhinn ón bhfáidh:p+Thionóil sé le chéile uachtaráin na sagart agus scríobhaithe an phobail, agus d' fhiafraigh díobh cén áit a raibh an Críost le saolú.uocNuair a chuala Héaród rí an méíd sin, bhí sé corraithe, agus Iarúsailéim go léir mar an gcéanna.$nAag fiafraí: «Cá bhfuil an leanbh seo atá saolaithe, Rí na nGiúdach? Mar chonaiceamar a réalta ag éirí, agus thángamar ag déanamh ómóis dó.»m Nuair a bhí Íosa saolaithe i mBeithil Iúdáia in aimsir Héaróid rí, tháinig saoithe ón aird thoir go dtí Iarúsailéim^l 724b Ach ní raibh cuid aige di nó gur rug sí mac, agus thug sé Íosa mar ainm air.k 24a Dhúisigh Iósaef agus d' éirigh, agus rinne mar d' ordaigh aingeal an Tiarna dó: a bhean a thabhairt abhaile leis.j 3«Beidh an mhaighdean torrach agus béarfaidh sí macagus tabharfar Imeánuéil mar ainm air,» ainm a chiallaíonn: Tá Dia linn.gi IThit an méid sin go léir amach chun go gcomhlíonfaí a ndúirt an Tiarna tríd an bhfáidh:sh aBéarfaidh sí mac, agus tabharfaidh tú Íosa mar ainm air, óir slánóidh sé a phobal óna bpeacaí.»g %Ag machnamh ar an méid sin dó, áfach, thaispeáin aingeal ón Tiarna é féin do i mbrionglóid agus dúirt: «A Iósaef, a mhic Dháiví, ná bíodh eagla ort do bhean chéile Muire a thabhairt abhaile leat, óir, an leanbh atá gafa aici, is ón Spiorad Naomh é.f Ba dhuine cóir a fear céile Iósaef, ach níorbh áil leis go dtabharfaí míchlú di, agus chinn sé í a scaoileadh uaidh os íseal.+e Sa Rugadh ó Mhuire Óghgd IA bhfuil de ghlúine ann dá bhrí sin: ó Abrahám go dtí Dáiví, ceithre glúine déag; ó Dháiví go dtí broid na Bablóine, ceithre glúine déag; agus ó bhroid na Bablóine go dtí Críost, ceithre glúine déag.Yc -ghin Iacób Iósaef, fear céile Mhuire ónar rugadh Íosa ar a dtugtar Críost.Gb  ghin Eiliúd Eiliazar; ghin Eiliazar Matan; ghin Matan Iacób;Fa ghin Azór Sadóc; ghin Sadóc Aichím; ghin Aichím Eiliúd;U` % ghin Zoróbaibeil Aibiúd; ghin Aibiúd Eiliáicím; ghin Eiliáicím Azór;d_ C Tar éis bhroid na Bablóine, ghin Iachónáias Salaitiéil; ghin Salaitiéil Zoróbaibeil; ~~<}}>|x|{{*zSzyxxwmvvUutssrrqqppIoo?nnn mmllhkk.joiirih?gg)ff"ee]ddccc==9<Ansin, nuair a bhí deireadh na bparabal sin inste aige, d' fhág Íosa an áit sin;=s 4Dúirt sé leo: «Sin an fáth, gach scríobhaí a bhíonn ina dheisceabal de ríocht na bhflaitheas, gur cosúil é le fear tí a thógann amach as a stór nithe nua agus sean.»L 3«Ar thuig sibh na nithe sin uile?» «Thuigeamar,» ar siad leis.a; 2agus teilgfidh siad san fhoirnéis tine iad. Is ann a bheidh gol agus díoscán fiacla.~u 1Sin mar a bheidh i ndeireadh an tsaoil: rachaidh na haingil amach agus scarfaidh siad na drochdhaoine ó na fíréin(I 0Ar bheith lán di, tharraing siad aníos ar an gcladach í, shuigh siad síos ansin ag cnuasach gach tairbhe i soithí agus ag caitheamh na dramhaíola uathu.{ o /«Nó fós, is cosúil ríocht na bhflaitheas le heangach a cuireadh san fharraige agus a ghabh gach uile shórt.} s .Tharla aon phéarla amháin leis a bhí róluachmhar, agus d' imigh agus dhíol a raibh aige gur cheannaigh sé é.f E -«Nó fós, is cosúil ríocht na bhflaitheas le ceannaí a bhí ag lorg péarlaí breátha.O  ,«Is cosúil ríocht na bhflaitheas le stór a bhí i bhfolach i ngort, agus an fear a d' aimsigh é d' fholaigh, gur imigh le barr áthais ag díol a raibh aige gur cheannaigh an gort sin.  +Beidh na fíréin an uair sin ag lonradh ar nós na gréine i ríocht a nAthar. An té a bhfuil cluasa air, éisteadh sé!»a; *agus teilgfidh siad san fhoirnéis tine iad. Is ann a bheidh gol agus díoscán fiacla.  )Cuirfidh Mac an Duine a aingil amach agus baileoidh siad gach ábhar scannail as a ríocht agus na daoine a thaobhaíonn an t-olc,iK (Amhail mar a bhailítear an cogal chun é dhó sa tine, sin mar a bheidh i ndeireadh an tsaoil. 'agus is é an diabhal an namhaid a scaipeann é. Is é deireadh an tsaoil an fómhar agus is iad na haingil na buanaithe.^5 &Is é an domhan an gort. An síol maith muintir na ríochta. Dream an oilc an cogal,`9 %D' fhreagair sé iad á rá: «An té a chuireann an síol maith, sin é Mac an Duine.@y $D' fhág sé na sluaite an uair sin agus chuaigh sé isteach sa teach. Tháinig a dheisceabail chuige agus dúirt siad: «Mínigh dúinn an parabal úd an chogail sa ghort.»%C #agus sin mar a comhlíonadh a ndúradh tríd an bhfáidh:«Labhróidh mé i bparabail,nochtfaidh mé nithe ba rún ó thúsú an domhain.»xi "Labhair Íosa na nithe sin uile i bparabail leis na sluaite: ní dhéanadh sé caint ar bith leo gan pharabal,9k !D' inis sé parabal eile dóibh: «Is cosúil ríocht na bhflaitheas le gabháil a thóg bean agus a d' fholaigh sí i dtrí pheic plúir nó go raibh sé gabháilte ar fad.»\~1 Is é an gráinnín síl is lú ar bith é, ach nuair a bhíonn sé fásta, bíonn sé ar an gceann is mó de na glasraí agus déantar crann de, a bhféadann éanlaith an aeir dul ar foscadh ina chraobhacha.»5}c Chuir sé parabal eile os a gcomhair: «Is cosúil ríocht na bhflaitheas,» ar seisean, «le gráinne de shíol mustaird a thóg duine agus a chuir sé ina ghort.%|C Fágtar le hais a chéile ag fás iad araon go dtí an fómhar, agus nuair a bheidh an fómhar á dhéanamh déarfaidh mé leis na buanaithe: Bailígí an cogal chun a chéile ar dtús, agus déanaigí punanna de chun a dhóite. Ach cruinnígí an t-arbhar isteach i mo scioból.' »{ ' Ná déanaigí,' ar seisean, ' ar eagla, nuair a bheadh sibh ag bailiú an chogail, go sracfadh sibh an t-arbhar aníos san am céanna.z3 Dúirt sé leo: 'Namhaid éigin a rinne an méid sin.' ' Agus ar mhaith leat,' deir na sclábhaí leis, ' go rachaimis á bhailiú chun a chéile?'Cy Tháinig a chuid sclábhaí go dtí an fear tí agus dúirt siad leis: 'A mháistir, an síol a chuir tú i do ghort, nach síol maith a bhí ann? Agus cad a thug an cogal ann más ea?'vxe Tháinig an t-arbhar aníos ina gheamhar, agus ansin ina dhias agus an uair sin chonacthas an cogal freisin.w{ Ach fad a bhí an saol ina chodladh, bhí namhaid dó a tháinig ag scaipeadh cogail anuas ar an arbhar, agus d' imigh.$vA Chuir sé parabal eile os a gcomhair: «Is iad dála ríocht na bhflaitheas,» ar seisean, «mar a bhí ag an duine a chuir síol maith ina ghort.ouW Ach an duine a ghlac an síol ar an talamh maith, sin é an duine a chluineann an briathar agus a thuigeann é; agus tugann sé sin toradh uaidh gan teip, faoi chéad nó faoi sheasca, nó faoi thríocha de réir mar a bhíonn.»Zt- An duine a ghlac an síol sa deilgneach, sin é an duine a chluineann an briathar, ach go mbíonn cúram an tsaoil agus mealladh an tsaibhris ag plúchadh an bhriathair agus fágtar gan toradh a thabhairt é.$sA ach ní bhíonn fréamh aige ann féin, ach é neamhbhuan; an túisce is a thagann trioblóid nó géarleanúint mar gheall ar an mbriathar, cliseann air. r An duine a ghlac an síol ar na creaga, sin é an duine a chluineann an briathar agus a ghabhann chuige le háthas é láithreach,Vq% Duine ar bith a chluineann briathar na ríochta agus nach dtuigeann é, tagann Fear an Oilc agus sciobann sé leis an ní a cuireadh ina chroí: agus sin é an duine a ghlac an síol le hais an bhóthair.Ip  «Sibhse mar sin, éistigí le parabal an tsíoladóra.foE Deirim libh go fírinneach, b' é ba mhian le mórán fáithe agus fíréan na nithe a fheiceáil a fheiceann sibhse agus ní fhaca siad iad, agus na nithe a chloisteáil a chluineann sibhse agus níor chuala siad iad.»pnY «Ach is méanar do bhur súilese mar go bhfeiceann said agus do bhur gcluasa mar go n-éisteann siad.%mC óir chuaigh croí an phobail seo chun raimhre,d' éist siad le cluasa bodhránta,d' iaigh siad a súile,d' eagla go mbeadh radharc na súl acu,ná clos na gcluas,ná tuiscint an chroí,agus go n-iompóidís agus go leigheasfainn iad.'\l1 Agus sin mar atá á comhlíonadh iontu an tairngreacht a rinne Íseáia:' Beidh sibh ag cloisteáil go deimhin ach ní thuigfidh sibh,beidh sibh ag breathnú go deimhin, ach ní fheicfidh sibh,k- Agus sin é an fáth a bhfuilim ag caint i bparabail leo, mar feiceann siad gan feiceáil agus cluineann siad gan cloisteáil agus gan tuiscint.,jQ Óir, duine ar bith a mbíonn ní aige, tabharfar dó agus beidh fuílleach aige; ach duine ar bith a bhíonn gan ní, fiú amháin a mbíonn aige bainfear de é.5ic Dúirt sé leo á bhfreagairt: «Is é fáth é, mar tá sé tugtha daoibhse eolas a bheith agaibh ar rúndiamhra ríocht na bhflaitheas, ach níl sé tugtha dóibh siúd.mhS Tháinig na deisceabail chuige á rá: «Cén fáth ar i bparabail atá tú ag caint leo?»4gc A té a bhfuil cluasa air, éisteadh sé!»)fK Ach bhí cuid eile de a thit ar an talamh maith agus thug sé toradh uaidh, toradh faoi chéad in áit, faoi sheasca in áit eile, faoi thríocha in áit eile.oeW Cuid eile fós de, thit sé i measc an deilgnigh, agus d' fhás an deilgneach aníos agus phlúch é.\d1 Ar éirí don ghrian, áfach, loisceadh é, agus d' fheoigh sé de cheal fréimhe.c1 Thit cuid eile de ar na creaga, áit nach raibh mórán ithreach ann dó, agus nuair nach raibh an ithir dhomhain aige, d' eascair sé gan mhoill.tba Agus sa síolchur dó, thit cuid den ghrán le hais an bhóthair, agus tháinig an éanlaith á ithe suas.wag Agus rinne sé mórán cainte leo i bparabail.Dúirt: «Chuaigh an síoladóir amach ag cur an tsíl.1`[ agus tháinig sluaite chomh mór sin le chéile ag triall air go ndeachaigh sé isteach i mbád agus gur shuigh inti, agus an slua go léir ina seasamh ar an gcladach.e_ E Tháinig Íosa amach as an teach an lá sin agus chuaigh ina shuí cois na farraige,~^u 2óir, duine ar bith a dhéanfaidh toil m' Athar atá ar neamh, is bráthair dom é agus is siúr agus is máthair.»o]W 1Agus ag síneadh a láimhe faoina chuid deisceabal, dúirt: «Féach mo mháthair agus mo bhráithre!i\K 0Agus dúirt leis an té a d' inis dó é: «Cé hí mo mháthair agus cé hiad mo bhráithre?»v[e /Dúirt duine éigin leis: «Feach, tá do mháthair agus do bhráithre lasmuigh ag iarraidh labhairt leat.»Z5 .Ag caint mar sin leis na sluaite a bhí sé nuair a tháinig a mháthair agus a bhráithre agus sheas siad amuigh ag iarraidh labhairt leis.Y! -Imíonn sé ansin agus beireann sé in éineacht leis seacht spioraid eile is measa ná é féin: téann siad isteach agus glacann siad áras ann, agus is measa dála an duine sin ar deireadh ná ar dtús. Sin mar a bheidh an scéal ag an drochghlúin seo freisin.»X) ,Deir sé ansin: 'Rachaidh mé ar ais chun mo thí as ar tháinig mé amach.' Agus ar theacht dó, faigheann sé folamh é, scuabtha, maisithe.W1 +«Nuair a bhíonn an spiorad míghlan imithe amach as an duine, gabhann sé trí áiteanna tíortha ag lorg faoisimh, agus ní fhaigheann.^V5 *Éireoidh banríon an deiscirt in am an bhreithiúnais leis an nglúin seo agus daorfaidh sí í, óir tháinig sise as imill na cruinne ag éisteacht le heagna Sholaimh, agus tá anseo neach is mó ná Solamh.»RU )Éireoidh muintir Nínivé ina seasamh in am an bhreithiúnais leis an nglúin seo, agus daorfaidh siad í, óir rinne siad aithrí nuair a d' fhógair Ióna é, agus tá anseo neach is mó ná Ióna.%TC (Óir, amhail mar a thug Ióna trí lá agus trí oíche i mbolg na hollphéiste, sin mar a bheidh Mac an Duine i gcoim na talún trí lá agus trí oíche.#S? 'Ach dúirt sé leo á bhfreagairt: «Drochghlúin adhaltrach agus í ag lorg comhartha, agus gan de chomhartha le tabhairt di ach comhartha Ióna fáidh.R5 &Ansin labhair cuid de na scríobhaithe agus de na Fairisínigh leis: «B' áil linn, a Mhaistir,» ar siad, «comhartha a fheiceáil uait.»\Q1 %óir is as do bhriathra a shaorfar thú agus is as do bhriathra a dhaorfar thú.»xPi $Ach deirim libh, gach focal gan bhun dá labhróidh daoine, tabharfaidh siad cuntas ann lá an bhreithiúnais,Ow #Tógann an dea-dhuine dea-nithe amach as a dhea-stór, agus tógann an drochdhuine drochnithe amach as a dhrochstór.N/ "A sceith na bpéisteanna, conas a d' fhéadfadh sibh an mhaith a labhairt agus sibh féin olc, agus gur as lán an chroí a labhraíonn an béal?M% !Déanaigí maith an crann agus maith a thoradh, nó déanaigí olc an crann agus olc a thoradh; óir is ar a thoradh a aithnítear an crann.dLA Agus duine ar bith a labhróidh focal in aghaidh Mhac an Duine, maithfear dó é. Ach duine ar bith a labhróidh in aghaidh an Spioraid Naoimh, ní bhfaighidh sé maithiúnas ann sa saol seo ná sa saol atá le teacht.'KG «Mar sin, táim á rá libh go maithfear do dhaoine gach peacadh agus gach diamhasla; ach diamhasla in aghaidh an Spioraid, ní bhfaighfear maithiúnas ann.fJE An té nach bhfuil liom tá sé i m' aghaidh, agus an té nach gcnuasaíonn liom, scaipeann.GI Nó fós, conas a d' fhéadfadh duine ar bith dul isteach i dteach an fhir láidir agus a urra tí a shlad gan an fear láidir a chur i ngéibheann ar dtús? Ansin creachfaidh sé a theach.wHg Ach más trí Spiorad Dé a chaithim amach na deamhain, dá réir sin tá ríocht Dé tagtha chugaibh cheana.,GQ Agus más trí Bhéalzabúl a chaithimse na deamhain amach, cé tríd a gcaitheann bhur gclann féin amach iad? Uime sin, is iad sin a thabharfaidh breith oraibh.F Agus más é Sátan a chaitheann Sátan amach, tá sé ar deighilt ina aghaidh féin, agus dá réir sin conas a sheasfaidh a ríocht?nEU Bhí a fhios aige cad a bhí ina gcroí agus dúirt sé leo: «Gach ríocht a bhíonn ar deighilt ina haghaidh féin, bánaítear í, agus níl cathair ná teaghlach a bhíonn ar deighilt ina aghaidh féin a fhéadfaidh seasamh.D7 Ach nuair a chuala na Fairisínigh é sin, dúirt siad: «Ní chaitheann an duine seo na deamhain amach ach trí Bhéalzabúl, prionsa na ndeamhan.»|Cq Agus tháinig alltacht ar na sluaite uile agus bhí siad ag rá: «An féidir gurb é an duine seo Mac Dháiví?»1B] Diamhasla na bhFairisíneach3Aa Beidh muinín ag na ciníocha as a ainm.»@% Ní bhrisfidh sé an ghiolcach leontaná ní mhúchfaidh sé buaiceas an deataigh,nó go mbéarfaidh sé an reacht chun bua.d?A Ní dhéanfaidh sé bruíon ná gáir,ná ní chluinfear a ghlór sna sráideanna.?>w «Is é seo mo ghiolla, an té ba rogha liom,m' aonghrá ar a bhfuil gnaoi m' anama.Cuirfidh mé air mo Spioradagus fógróidh sé an reacht do na ciníocha.@={ chun go gcomhlíonfaí a ndúradh trí Íseáia fáidh:;<q ach thug ordú láidir dóibh gan é chur in iúl;; Bhí a fhios ag Íosa, áfach, agus chuaigh sé i leataobh as sin. Lean sluaite móra é, agus leigheas sé iad uile,w:g Ach tar éis do na Fairisínigh dul amach, rinne siad comhairle le chéile ina aghaidh chun go millfidís é.9{ Ansin dúirt sé leis an duine: «Sín amach do lámh.» Shín, agus rinneadh chomh slán leis an láimh eile arís í.u8c Agus is mó is fiú duine ná caora. Dá réir sin, tá sé dleathach an mhaith a dhéanamh lá sabóide.»57c Ach dúirt sé leo: «Cén duine agaibh a mbeadh an t-aon chaora amháin aige agus go dtitfeadh sí i bpoll lá sabóide, nach mbéarfadh sé greim uirthi á tarraingt as?86i Bhí fear ansiúd a raibh lámh leis seargtha, agus chuir siad an cheist seo ar Íosa: «An bhfuil sé dleathach leigheas a dhéanamh lá saboide?» chun go gciontóidís é.F5 D' fhág sé an áit sin agus chuaigh isteach ina sionagóg.<4s Óir tá Mac an Duine ina mháistir ar an tsabóid. 3  Agus dá mb' eol daoibh a chiall siúd: 'Trócaire is áil liom agus ní íobairt,' ní dhaorfadh sibh na daoine atá gan locht.?2y Ach deirim libh, tá ní anseo is mó ná an Teampall.1) Nó fós, nár léigh sibh sa dlí, na sagairt sa Teampall lá sabóide, go sáraíonn siad an tsabóid agus nach mbíonn locht ar bith orthu?>0u Conas mar a chuaigh sé isteach i dteach Dé agus mar a d' ith builíní na fianaise, siúd is nár dhleathach dó féin ná dá chompánaigh iad a ithe, ach do na sagairt amháin.~/u Dúirt sé leo: «An ea nár léigh sibh mar a rinne Dáiví é nuair a bhí ocras air féin agus ar a chompánaigh?.! Chonaic na Fairisínigh é sin agus dúirt siad: «Féach, tá do dheisceabail ag déanamh ruda nach dleathach a dhéanamh lá sabóide.»'- I San aimsir sin ghabh Íosa trí na goirt arbhair lá sabóide. Bhí ocras ar a dheisceabail, agus thosaigh siad ag stoitheadh na ndias agus á n-ithe.@,{ óir tá mo chuing so-iompair agus m' ualach éadrom.»+5 Tógaigí oraibh mo chuing agus tagaigí ar scoil chugamsa, mar táim ceansa uiríseal ó chroí, agus gheobhaidh sibh faoiseamh do bhur n-anamacha;x*i «Tagaigí chugam, sibhse uile a bhfuil saothar agus tromualach oraibh, agus tabharfaidh mé faoiseamh daoibh.h)I Tá gach aon ní tugtha domsa ag m' Athair. Agus níl aithne ag aon neach ar an Mac ach amháin ag an Athair, ná níl aithne ag aon neach ar an Athair ach amháin ag an Mac agus an té ar toil leis an Mac a fhoilsiú dó.?(y Sea, a Athair, óir is amhlaidh sin ba mhaith leat é.j'M San am sin labhair Íosa agus dúirt: «Tugaim buíochas duit, a Athair, a Thiarna neimhe agus talún, de chionn mar a cheil tú na nithe seo ar lucht eagna agus éirime agus mar a d' fhoilsigh tú do naíonáin iad.b&= Ach deirim libh, is saoire a bheidh ag talamh Shodom lá an bhreithiúnais ná agatsa.»Y%+ Agus tusa, a Chafarnáum, an ardófar chun flaithiúnais thú? Síos go hifreann a theilgfear thú! óir, dá mba i Sodom a dhéanfaí na míorúiltí a rinneadh ionatsa, bheadh sí ann go dtí an lá inniu.n$U Ach deirim libh, is saoire a bheidh ag an Tuír agus ag Síodón lá an bhreithiúnais ná agaibhse.u#c «Is mairg duit, a Chorazaín! is mairg duitse, a Bhéatsáidean! Óir, dá mba sa Tuíre agus i Síodón a dhéanfaí na míorúiltí a rinneadh ionaibhse, is fadó a bheadh aithrí déanta acu faoi éadach saic agus faoi luaithreach."7 Thosaigh sé ansin ag tabhairt achasáin do na cathracha ina ndearnadh an chuid is mó dá mhíorúiltí, i dtaobh nach ndearna siad aithrí:X!) Tháinig Mac an Duine agus bíonn sé ag ithe agus ag ól, agus deir siad: 'Féach, fear craois agus póite, cara do phoibleacánaigh agus do pheacaigh.' Agus fuair an eagna a ceart as a hoibreacha féin.»g G «Mar tháinig Eoin agus ní raibh sé ag ithe ná ag ól, agus deir siad: 'Tá deamhan ann.'# á rá:' Rinneamar píobaireacht daoibh ach ní dhearna sibh rince;rinneamar caoineadh, ach níor bhuail sibh bhur n-ucht.'9k «Ach cad leis a gcuirfidh mé an ghlúin seo i gcomparáid? Tá sí cosúil leis na leanaí a bhíonn ina suí sna háiteanna margaidh agus iad ag glaoch chun a gcomrádaithe3a An té a bhfuil cluasa air, éisteadh sé!]3 agus mura miste libh mé a chreidiúint ann, is é an tÉilias a bhí le teacht é.eC Óir, na fáithe uile, agus an dlí freisin, thug siad a dtairngreacht chomh fada le hEoin, Ó laethanta Eoin Baiste go dtí anois tá foréigean á dhéanamh ar ríocht na bhflaitheas agus fuadaíonn lucht an fhoréigin leo í.*M «Deirim libh go fírinneach, níor éirigh ar shliocht na mban duine ba mhó ná Eoin Baiste; ach an té is lú i ríocht na bhflaitheas, is mó é ná eisean.3 Is é seo an té a bhfuil scríofa mar gheall air:' Féach, cuirim mo theachtaire romhata réiteoidh do bhóthar faoi do chomhair.'oW Ach cad a thug amach sibh? Chun fáidh a fheiceáil? Sea, deirim libh, agus duine ba mhó ná fáidh.1 Ach cad a chuaigh sibh amach a fheiceáil? Duine a bhí cóirithe go mín? Iad seo a mbíonn éadaí míne orthu, is i dtithe na ríthe atá siad.H  Le linn dóibh seo bheith ag imeacht, thosaigh Íosa ag caint leis na sluaite faoi Eoin: «Cad a chuaigh sibh amach faoin bhfásach a fheiceáil? Giolcach á suaitheadh ag an ngaoth?8k Is méanar don té nach ceap tuisle dó mise.»'G tá radharc ag daill, tá siúl ag bacaigh, glantar lobhair agus tá éisteacht ag bodhráin, éiríonn na mairbh agus fógraítear an dea-scéal do bhoicht.}s Dúirt Íosa leo á bhfreagairt: «Imígí agus insígí d' Eoin a bhfuil á chloisteáil agus a fheiceáil agaibh:jM á rá leis: «An tú an té atá le teacht nó an ceart dúinn bheith ag súil le duine eile?»  Chuala Eoin, agus é i bpríosún, iomrá faoi oibreacha Chríost, agus chuir sé scéala chuige trína dheisceabail féin,. W Ansin, nuair a bhí deireadh na rialacha sin tugtha ag Íosa dá dháréag deisceabal, d' fhág sé an áit sin chun dul ag teagasc agus ag seanmóir ina gcathracha.4a *«Agus má thugann duine ar bith oiread is an cupán d' fhíoruisce do dhuine den mhuintir bheag seo, as ucht gur deisceabal é, ní bheidh sé gan a thuarastal a fháil.: m )An té a ghlacann fáidh as ucht gur fáidh é, is tuarastal fáidh a gheobhaidh; agus an té a ghlacfaidh fíréan as ucht gur fíréan é, is tuarastal fíréin a gheobhaidh.z m («An té a ghlacann sibhse, glacann sé mise; agus an té a ghlacann mise, glacann sé an té a chuir uaidh mé.{ o 'An té a fhaigheann a anam, caillfidh sé é; ach an té a chaillfidh a anam mar gheall ormsa, gheobhaidh sé é.\ 1 &agus an té nach nglacann a chros agus mise a leanúint, níl sé diongbhála dom.# ? %«An té arb ansa leis athair nó máthair ná mé, níl sé diongbhála dom, agus an té arb ansa leis mac nó iníon ná mé, níl sé diongbhála dom;E $agus is iad lucht a theaghlaigh féin is naimhde do dhuine. #Óir tháinig mé chun duine a chur bunoscionn lena athair agus an iníon lena máthair agus bean mhic le máthair a céile, "«Ná bígí ag ceapadh gur chun síocháin a chur ar an talamh a tháinig mé. Ní síocháin a tháinig mé a chur ann ach claíomh. !Ach duine ar bith a shéanfaidh os comhair daoine mé, séanfaidh mise eisean chomh maith os comhair m' Athar atá ar neamh.} «Duine ar bith a admhóidh mise os comhair daoine, admhóidh mise eisean chomh maith os comhair m' Athar atá ar neamh.b= Mar sin, ná bíodh aon eagla oraibh; is mó is fiú sibhse ná dá liacht na gealbhain!P Maidir libhse, fiú amháin ribí bhur gcinn tá siad uile comhairthe.w Nach mbíonn na gealbhain leathphingin an péire? Agus ní thitfidh gealbhan acu as an aer gan fhios do bhur nAthair.X) «Ná bíodh eagla oraibh rompu seo a mharaíonn an corp ach nach féidir dóibh an t-anam a mharú: ní hea, ach bíodh eagla oraibh roimh an té ar féidir dó idir chorp agus anam a mhilleadh in ifreann.% An rud a deirim libh sa dorchadas, abraigí i solas an lae é, agus an cogar a chuirtear in bhur gcluais, fógraígí é ó bharr na dtithe. ~  Ná bíodh eagla oraibh rompu, mar sin. Níl aon ní i bhfolach nach bhfoilseofar, ná aon ní faoi cheilt nach mbeidh fios air.X}) Ba leor don deisceabal bheith ar aon dul lena mháistir, agus don sclábha bheith ar aon dul lena úinéir. Má thug siad Béalzabúl ar fhear an tí, nach móide dóibh é thabhairt ar lucht a theaghlaigh?Z|- «Níl an deisceabal os cionn an mháistir ná an sclábha os cionn a úinéara.:{m Má bhítear sa tóir oraibh i gcathair áirithe teithigí go cathair eile. Deirim libh go fírinneach, sula mbeidh cathracha Iosrael siúlta agaibh, beidh Mac an Duine tagtha.~zu Agus beidh fuath ag cách daoibh mar gheall ar m' ainmse. Ach an té a sheasfaidh amach go deireadh, sábhálfar é.;yo Tabharfaidh an deartháir a dheartháir féin suas chun báis, agus an t-athair a pháiste féin; éireoidh an chlann amach in aghaidh a dtuismitheoirí agus básóidh siad iad.`x9 mar ní sibhse a bheidh ag caint: is é Spiorad bhur nAthar a bheidh ag caint ionaibh.Gw Ach nuair a bheidh sibh ar láimh, ná bígí ag fiafraí conas a labhróidh sibh nó go himníoch cad a déarfaidh sibh. Tabharfar daoibh, an uair sin féin, an rud a bheidh le rá agaibh,v) agus seolfar i láthair gobharnóirí agus ríthe sibh mar gheall ormsa chun fianaise a thabhairt os a gcomhair agus os comhair na ngintlithe.u! Seachnaígí sibh féin ar dhaoine, mar tabharfaidh siad ar láimh do na sainidríní sibh, agus sciúrsálfaidh siad ina sionagóga sibh,5tc «Táim do bhur gcur uaim ar nós caorach i measc faolchúnna; dá bhrí sin, bígí chomh géarchúiseach leis an nathair nimhe agus chomh macánta leis an gcolm.s Deirim libh go fírinneach, is saoire a bheidh ag talamh Shodom agus Ghomorá lá an bhreithiúnais ná ag an gcathair sin.3r_ Duine ar bith nach nglacfaidh sibh agus nach n-éistfidh le bhur mbriathra, gabhaigí amach as an teach nó as an gcathair sin agus croithigí an deannach de bhur gcosa.rq] agus más fiú an teach é tagadh bhur síocháin anuas air; mura fiú, filleadh bhur síocháin oraibh.,pS Beannaígí romhaibh isteach ansin,!o; «Cibé cathair nó baile a rachaidh sibh isteach ann, cuirigí fiafraí ar dhuine geanúil ann, agus fanaigí aige sin nó go mbeidh sibh ag fágáil.}ns ná tiachóg chun an bhóthair, ná an dá léine, ná cuaráin ná bata; mar tá an fear oibre i dteideal a choda.Tm! Ná cuirigí chugaibh ór ná airgead geal ná airgead rua in bhur gcrios,l3 Leigheasaigí lucht tinnis, tógaigí na mairbh, glanaigí na lobhair, caithigí amach na deamhain. In aisce a fuair sibh; tugaigí uaibh in aisce.mkS Agus in bhur mbóthar daoibh, bígí á fhógairt go bhfuil ríocht na bhflaitheas in achmaireacht.Pj ní hea, ach téigí faoi dhéin chaoirigh caillte theaghlach Iosrael./iW Chuir Íosa uaidh an dáréag sin leis na horduithe seo leanas: «Ná gabhaigí an bóthar chun na ngintlithe agus ná téigí isteach i gcathair Shamárach ar bith;Oh Síomón Díograiseach agus Iúdás Isceiriót, an fear a bhraith é.ggG Pilib agus Parthalán, Tomás agus Matha poibleacánach, Séamas mac Ailfáias agus Tadáias,&fE Is iad seo ainmneacha an dá aspal déag: Síomón ar dtús, ar a dtugtar Peadar, agus Aindrias a dheartháir, Séamas mac Zeibidé agus Eoin a dheartháir,=e u Ghlaoigh sé chuige a dháréag deisceabal agus thug dóibh údarás ar na spioraid mhíghlana chun go gcaithfidís amach iad agus go leigheasfaidís gach galar agus gach éagruas.mdS &Dá bhrí sin guígí Máistir an fhómhair go gcuireadh sé meitheal uaidh isteach ina fhómhar.»hcI %Ansin dúirt sé lena dheisceabail: «Tá an fómhar fairsing ach níl ann ach meitheal bheag. b $Agus nuair a chonaic sé na sluaite, ghlac sé trua dóibh, mar go raibh siad ina luí go tréith mar a bheadh caoirigh gan aoire.:am #Ghabh Íosa ar fud na gcathracha agus na mbailte go léir, ag teagasc ina sionagóga agus ag fógairt dea-scéil na ríochta, ag leigheas gach galar agus gach éagruas.s`_ "Is é a dúirt na Fairisínigh, áfach: «Trí phrionsa na ndeamhan a chaitheann sé amach na deamhain.»>_u !Agus nuair a bhí an deamhan caite amach as, tháinig a chaint don duine balbh, agus rinne na sluaite ionadh de agus dúirt siad: «Ní fhacthas a leithéid seo in Iosrael riamh.»Q^ Ag dul amach dóibh sin, tugadh duine balbh chuige a raibh deamhan ann.Z]- Ach ní túisce amuigh iad ná leath siad a cháil ar fud na tíre sin go léir.\ Agus osclaíodh a súile. Agus labhair Íosa go corraiceach leo: «Aire daoibh! ná bíodh a fhios sin ag duine ar bith.»e[C Ansin, leag sé a lámh ar a súile agus dúirt: «Bíodh agaibh de réir bhur gcreidimh.»?Zw Agus tháinig na daill chuige nuair a chuaigh sé isteach sa teach. Dúirt sé leo: «An gcreideann sibh gur féidir dom é seo a dhéanamh?» Dúirt siad: «Creidimid, a Thiarna.»"Y? agus BalbhánDX Agus chuaigh cáil an scéil ar fud na tíre sin go léir.W Tiomáineadh an slua amach agus ansin, tar éis dó dul isteach, rug sé ar láimh ar an gcailín, agus d' éirigh sí aniar.zVm «Imígí libh,» ar seisean, «ní marbh atá an cailín; ina codladh atá sí,» ach bhí siad ag magadh faoi.U Ar theacht isteach i dteach an chinn urra dó, nuair a chonaic Íosa lucht na bhfliút agus an slua ag déanamh calláin,0TY Chas Íosa timpeall agus chonaic í agus dúirt: «Bíodh misneach agat, a iníon: shlánaigh do chreideamh thú.» Agus bhí a sláinte aici ón nóiméad sin amach.hSI mar dúirt sí léi féin: «Mura ndéanaim ach mo lámh a chur lena bhrat, beidh mé slán.»R Agus bean a raibh rith fola uirthi ar feadh dhá bhliain déag, tháinig sí taobh thiar de agus chuir sí a lámh le scothóg a bhrait,FQ D' éirigh Íosa agus lean é, é féin agus a dheisceabail.-PU Leigheas na Mná sa SluaQO Ná ní chuirtear fíon nua i seanseithí: má chuirtear, pléascann na seithí; agus sin an fíon doirte agus na seithí millte. Ach cuirtear fíon nua i seithí nua, agus bíonn siad araon slán.».NU Ní chuirfeadh aon duine preabán d' éadach gan ramhrú ar sheanbhrat, mar thógfadh an paiste a chuirfí air cuid den bhrat leis agus ba mhiste an stróiceadh é.qM[ Dúirt Íosa leo: «An féidir go mbeadh ógánaigh na bainise ag déanamh bróin fad a bhíonn an fear nuaphósta leo? Ach tiocfaidh na laethanta nuair a bheidh an fear nuaphósta tógtha uathu agus déanfaidh siad troscadh ansin.ML Tháinig deisceabail Eoin chuige ansin agus dúirt siad: «Cén fáth a mbíonn a lán troscaidh ar siúl againne agus ag na Fairisínigh, ach nach ndéanann do dheisceabailse troscadh?»#K? Ní miste daoibh a chiall siúd a fhoghlaim: 'Trócaire is áil liom agus ní íobairt.' Ní hiad na fíréin ach na peacaigh a tháinig mé a ghlaoch.»lJQ Chuala sé iad agus dúirt: «Ní ag na daoine slána a bhíonn gá le lia ach ag na daoine tinne.)IK Nuair a chonaic na Fairisínigh é sin, dúirt siad lena dheisceabail: «Cén fáth a mbíonn bhur máistir ag ithe leis na poibleacánaigh agus na peacaigh?»"H= Ina shuí chun boird dó sa teach, tháinig mórán de na poibleacánaigh agus de na peacaigh agus shuigh siad isteach le hÍosa agus lena dheisceabail.GG Bhí Íosa ag imeacht leis ón áit sin, agus chonaic sé duine darbh ainm Matha ina shuí i dteach an chustaim agus dúirt leis: «Lean mise.» D' éirigh seisean agus lean sé é. F Nuair a chonaic na sluaite é, tháinig uamhan orthu agus thug siad glóir do Dhia a thug a leithéid sin d' údarás do dhaoine.1E] D' éirigh seisean agus chuaigh abhaile.RD Ach chun go mbeadh a fhios agaibh go bhfuil údarás ag Mac an Duine ar an talamh chun peacaí a mhaitheamh» dúirt sé ansin leis an bpairiliseach: «Éirigh, tóg leat do leaba agus gabh abhaile.»fCE Cé acu is fusa a rá, más ea: 'Tá do pheacaí maite' ; nó a rá: 'Éirigh agus siúil' ?B Ach bhí a fhios ag Íosa cad a bhí ina gcroí agus dúirt: «Cén fáth a bhfuil na smaointe mallaithe seo in bhur gcroí?UA# Leis sin, dúirt cuid de na scríobhaithe leo féin: «Sin diamhasla dó.»A@{ Tugadh pairiliseach chuige ina luí ar leaba. Nuair a chonaic Íosa an creideamh a bhí acu, dúirt sé leis an bpairiliseach: «Bíodh misneach agat, a mhic! tá do pheacaí maite.»b? ? Ar dhul ar bord dó, chuaigh sé trasna agus tháinig isteach ina chathair féin.>"Agus seo amach muintir na cathrach go léir in airicis Íosa; ach nuair a chonaic siad é, d' iarr siad air a gceantar féin a fhágáil.=!Theith na mucaithe, chuaigh siad isteach sa chathair agus d' inis siad an scéal ar fad agus mar gheall ar na deamhnaígh.:<m Dúirt sé leo: «Amach libh.» Tháinig siad amach agus isteach leo sna muca, agus seo an tréad ar fad ina ruathar le fána isteach san fharraige gur cailleadh san uisce iad.x;iagus rinne.na deamhain achainí air: «Má thiomáineann tú amach sinn, cuir isteach i dtréad na muc sinn.» d ~~ }e}|{{{z~z8yyJxhwvvv"uttctsUrr-qq'pponnLnmmHllkjjgihhBggsffteedcccWbb6a``u_^^Z]]_\\0[ZZYXX WW,VVSUU-TSS"RR7QQ%PP/ONNTMMMCLKKJJzIIHoGG,FEEbDDvCBBoAA@@D??>>G==:<;;n:999-87665R44w337211i0j/..u-- ,,+*g)((Y''&v& %f$$S#""!!E C'`7LL@eK ga T < B Sy5 [oAnsin tháinig máthair chlann Zeibidé chuige agus a mic in éineacht léi agus d' umhlaigh sí síos ag iarraidh aisce air./nWagus tabharfaidh siad ar láimh do na gintlithe é chun go ndéanfaí fonóid faoi agus go sciúrsálfaí é agus go gcéasfaí é, agus eireoidh sé an treas lá.»8mi«Seo anois sinn ag dul suas go Iarúsailéim, agus tabharfar Mac an Duine ar láimh d' uachtaráin na sagart agus do na scríobhaithe, agus daorfaidh siad sin chun báis é, l Bhí Íosa ag dul suas go Iarúsailéim, agus rug sé leis an dáréag ar leithligh agus sa tslí dóibh dúirt sé leo:`k9Sin mar a bheidh a bhfuil ar deireadh ar tosach agus a bhfuil ar tosach ar deireadh.»j3An ea nach bhfuil cead agam mo rogha ní a dhéanamh le mo chuid féin? Nó an ea go bhfuil do shúilse éadmhar de bhrí go bhfuilim féin maith?'iTóg a bhfuil ag dul duit agus imigh. Ach is áil liomsa oiread a thabhairt don fhear deireanach seo agus a thugaim duit.h{ D' fhreagair sé duine acu á rá: 'Nílim ag déanamh aon éagóra ort, a chara: nach ar dhéanar a réitigh tú liom?9gk ' An dream déanach seo,' deiridís, ' níor thug siad ach an t-aon uair amháin, agus chuir tú ar aon dul iad féin agus sinne a d' fhulaing ualach an lae agus an brothall.'Lf Agus nuair a fuair siad é, bhí siad ag monabhar ar fhear an tí:e Agus shíl an chéad dream nuair a tháinig siad go bhfaighidís níos mó. Ach is déanar an duine a fuair siad sin féin.Ud# Nuair a tháinig muintir an aonú huair déag, fuair siad déanar an duine.\c1Nuair a bhí an tráthnóna ann, dúirt úinéir an fhíonghoirt leis an mbainisteoir: 'Glaoigh ar na fir oibre agus tabhair dóibh a dtuarastal, siar ón dream déanach go dtí an dream is túisce a tháinig.'{boDúirt siad: 'Mar nár fhostaigh aon duine sinn.' Dúirt sé leo: 'Sibhse freisin, isteach san fhíonghort libh.'5acAch nuair a chuaigh sé amach timpeall an aonú huair déag, fuair sé tuilleadh acu ann agus dúirt leo: 'Cad a d' fhág anseo ar feadh an lae sibh agus sibh díomhaoin?'x`iAgus isteach leo. Chuaigh sé amach arís timpeall an séú agus an naoú huair agus rinne sé an rud céanna.p_Yagus dúirt sé leo: 'Isteach i m' fhíonghort libhse freisin, agus díolfaidh mé libh an pá ceart.'^{Nuair a chuaigh sé amach timpeall an tríú huair, chonaic sé daoine eile ina seasamh díomhaoin in áit an mhargaidhg]GRéitigh sé leis na fir oibre ar dhéanar sa lá agus sheol sé isteach ina fhíonghort iad.(\ K«Óir is iad dála ríocht na bhflaitheas mar a bhí ag fear tí a ghabh amach go moch ar maidin chun lucht oibre a fhostú i gcomhair a fhíonghoirt.a[;«Beidh mórán dá bhfuil ar tosach ar deireadh agus dá bhfuil ar deireadh ar tosach.sZ_Agus duine ar bith a d' fhág tithe nó deartháireacha nó deirfiúracha, nó athair nó máthair, nó bean, nó clann, nó tailte mar gheall ar m' ainm, gheobhaidh sé níos mó faoi chéad agus an bheatha shíoraí mar oidhreacht.YDúirt Íosa leo: «Deirim libh go fírinneach, san athghiniúint, nuair a bheidh Mac an Duine ina shuí i ríchathaoir a ghlóire, beidh sibhse a bhí do mo leanúint in bhur suí freisin i dhá ríchathaoir déag ag tabhairt breithe ar dhá threibh déag Iosrael.XLabhair Peadar ansin agus dúirt sé leis: «Sinne, féach, d' fhágamar an uile ní agus leanamar thusa: cad a bheidh againn, más ea?»|WqBhreathnaigh Íosa orthu agus dúirt: «Tá sé seo dodhéanta ag daoine, ach tá an uile ní sodhéanta ag Dia.»V{Ar a chloisteáil sin do na deisceabail, ghabh iontas mór iad agus dúirt siad: «Cé is féidir a shlánú más ea?»UAgus táim á rá libh arís: is fusa do chamall dul trí chró snáthaide ná do dhuine saibhir dul isteach i ríocht Dé.»T-Ansin dúirt Íosa lena dheisceabail: «Deirim libh go fírinneach, beidh sé deacair ar an bhfear saibhir dul isteach i ríocht na bhflaitheas. S Nuair a chuala an fear óg an chaint sin, bhí buaireamh air agus d' imigh sé leis, mar bhí mórán de mhaoin an tsaoil aige.=Rs«Más áil leat bheith foirfe,» arsa Íosa leis, «imigh leat, díol amach a bhfuil agat agus tabhair do na boicht é agus beidh stór agat ar neamh: tar ansin agus lean mise.»eQCDúirt an fear óg leis: «Choimeád mé iad sin uile: cad é an t-easnamh atá fós orm?»}PsTabhair onóir do d' athair agus do do mháthair, agus bíodh grá agat do do chomharsa mar atá agat duit féin.»O!«Cad iad féin?» ar seisean leis. Dúirt Íosa: «Ná déan marú. Ná déan adhaltranas. Ná déan goid. Ná tabhair fianaise bhréige.1N[Dúirt sé leis: «Cén fáth a bhfiafraíonn tú díomsa faoin maith? Aon neach amháin is maith. Ach más áil leat dul isteach sa bheatha, coinnigh na haitheanta.»+MOTháinig an duine áirithe seo chuige agus dúirt leis: «A Mháistir, cad é an mhaith atá le déanamh agam chun go mbeadh an bheatha shíoraí agam?»GLChuir sé a lámha orthu agus bhuail sé roimhe ón áit sin.KDúirt Íosa: «Ligigí do na leanaí agus ná coiscigí iad ar theacht chugam, óir is lena leithéidí seo ríocht na bhflaitheas.»J Thug siad leanaí chuige ansin chun go gcuirfeadh sé a lámha orthu ag déanamh guí, ach chuir na deisceabail ceartú orthu.I Óir tá coillteáin ann ar mar sin a tháinig siad as broinn a máthar, agus tá coillteáin ann ar ag daoine a coilleadh iad, agus tá coillteáin ann arb iad féin a choill iad féin ar son ríocht na bhflaitheas. Gabhadh chuige an té a fhéadann!»zHm Dúirt sé leo: «Ní hé gach aon duine a ghabhann an chaint sin chuige, ach an mhuintir dá bhfuil sé tugtha.~Gu Dúirt na deisceabail leis: «Más amhlaidh sin atá an scéal ag an bhfear i leith na mná, is fearr gan pósadh.»fFE Ach deirimse libh, duine ar bith a scaoileann uaidh a bhean agus nach de dheasca striapachais é, agus a phósann bean eile, déanann sé adhaltranas, agus an té a phósann bean a scaoileadh, déanann sé adhaltranas.»$EA«Is de dheasca bhur gcroí a bheith stuacach,» ar seisean leo, «a thug Maois cead daoibh bhur mná a scaoileadh uaibh; ach ní mar sin a bhí ó thús.|DqDúirt siad leis: «Cén fáth, más ea, ar ordaigh Maois litir idirscartha a thabhairt le linn í a scaoileadh?»C Dá réir sin, ní beirt iad feasta ach aon cholainn amháin. Dá bhrí sin, an ní a cheangail Dia ná scaoileadh duine é.»8Biagus go ndúirt: 'Mar gheall air sin, fágfaidh duine a athair agus a mháthair chun bheith go dlúth i bpáirt lena bhean, agus aon cholainn amháin a bheidh sa bheirt acu.'yAkD' fhreagair sé agus dúirt: «Nár léigh sibh go ndearna an Cruthaitheoir ó thús iad fireann agus baineann(@ITháinig Fairisínigh chuige agus dúirt leis, ag baint trialach as: «An dleathach do dhuine a bhean a scaoileadh uaidh ar gach uile shórt cúise?»>?wAgus lean sluaite móra é agus leigheas sé iad ann.> +Ansin, nuair a bhí an méid sin ráite aige, d' fhág Íosa an Ghailíl agus tháinig go dtí críocha Iúdáia ar an taobh eile den Iordáin. =#Sin é freisin mar a dhéanfaidh m' Athair neamhaí libhse ach mura maitheann gach duine agaibh dá bhráthair féin ó chroí.»|<q"Agus le barr feirge thug a mháistir suas do na céastúnaigh é nó go n-íocfadh sé na fiacha leis go hiomlán.~;u!Nár cheart go ndéanfása mar an gcéanna trócaire ar do chomhsheirbhíseach faoi mar a rinne mise trócaire ort?':7 Chuir an máistir fios air: 'A sheirbhísigh mhallaithe,' ar seisean, ' mhaith mé féin duitse na fiacha úd ar fad mar go ndearna tú achainí orm.9Nuair a chonaic a chomhsheirbhísigh an méid sin, ghabh buaireamh mór iad, agus chuaigh siad ag insint an scéil ar fad dá máistir.p8YAch níorbh áil leis siúd é gan dul agus é theilgean i bpríosún nó go n-íocfadh sé na fiacha.7)Mar sin, chaith a chomhsheirbhíseach é féin ar lár ag achainí air: 'Bíodh foighne agat liom,' ar seisean, ' agus íocfaidh mé leat é.'>6uAg dul amach don seirbhíseach sin, casadh air duine dá chomhsheirbhísigh a raibh céad déanar aige féin air, agus rug sé greim scóige air ag rá: 'Íoc a bhfuil amuigh ort!'e5CAgus le barr trua, scaoil máistir an tseirbhísigh sin uaidh é agus mhaith na fiacha dó.%4CMar sin, chaith an seirbhíseach é féin ar lár, agus ag umhlú dó dúirt: 'Bíodh foighne agat liom a mháistir, agus íocfaidh mé an t-iomlán leat.'"3=Agus ó tharla gan an t-íoc a bheith aige, d' ordaigh an maistir é a dhíol, agus a bhean agus a chlann agus a raibh aige, agus an t-íoc a dhéanamh.e2CAgus i dtosach an réitigh dó, tugadh chuige duine a raibh deich míle tallann amuigh air.1+«Agus dá réir sin is iad dála ríocht na bhflaitheas mar a bhí ag rí arbh áil leis cuntais a réiteach lena chuid seirbhíseach.o0WDúirt Íosa leis: «Ní go dtí seacht n-uaire a deirimse leat ach go dtí seacht n-uaire seachtód.M/Tháinig Peadar chuige ansin agus dúirt leis: «A Thiarna, cé mhéad uair ba cheart dom pardún a thabhairt do mo bhráthair nuair a chiontaíonn i m' aghaidh? Go dtí seacht n-uaire?»s._Óir, mar a mbíonn beirt nó triúr tagtha i gceann a chéile i m' ainmse, bím féin ansin ina measc.»L-«Agus deirim go fírinneach rud eile libh má bhíonn beirt agaibh ar talamh ar aon aigne faoi rud ar bith a bhíonn le hiarraidh acu, beidh sé le fáil acu ó m' Athair atá ar neamh.A,{«Deirim libh go fírinneach, gach uile ní a cheanglaíonn sibh ar talamh beidh siad ceangailte ar neamh, agus nithe ar bith a scaoilfidh sibh ar talamh beidh siad scaoilte ar neamh.@+yach mura n-éisteann, beir leat duine nó beirt eile, chun go mbeadh focal a dó nó a trí d' fhinnéithe ag deimhniú gach scéil. Má dhiúltaíonn sé éisteacht leo sin, inis don eaglais é; agus má dhiúltaíonn éisteacht leis an eaglais féin, bíodh sé ina phágánach agus ina phoibleacánach agat.R*Má éisteann sé leat, tá tú tar éis do bhráthair a thabhairt leat;{)o«Má dhéanann do bhráthair peaca i d' aghaidh, gabh chuige á áiteamh air is gan ann ach é agus tú.(Mar an gcéanna, ní hé toil i láthair bhur nAthar atá ar neamh go gcaillfí aon duine amháin de na rudaí beaga seo.'% Agus más rud é go bhfaigheann sé í, deirim libh go fírinneach, is mó is cúis áthais leis í ná an naoi nóchad a bhí gan dul amú.L& «Cad is dóigh libh? Má bhíonn céad caora ag duine agus aon chaora amháin díobh a dhul amú, nach bhfágfaidh sé an naoi nóchad ar na sléibhte agus dul ag lorg an tseachránaí?M% «Óir tháinig Mac an Duine chun an rud a bhí caillte a shlánú.B$} «Aire daoibh gan bheith neamhshuimiúil i nduine ar bith de na rudaí beaga seo, óir deirim libh, bíonn a n-aingil ar neamh ag breathnú de shíor ar ghnúis m' Athar atá ar neamh.X#) Agus más siocair pheaca duit do shúil, srac amach í agus caith uait í: is fearr duit bheith ar leathshúil ag dul isteach sa bheatha ná an dá shúil a bheith agat agus tú a chaitheamh i dtine ifrinn.z"m«Más siocair pheaca duit do lámh nó do chos, gearr anuas í agus caith uait í: is fearr duit dul isteach sa bheatha i do mhairtíneach nó bacach ná an dá láimh nó an dá chois a bheith agat agus tú a chaitheamh sa tine shíoraí. !Is mairg don domhan mar gheall ar na scannail. Is éigean na scannail a theacht, ach is mairg don duine a dtagann an scannal tríd.P Ach má thugann aon duine scannal do dhuine ar bith de na rudaí beaga seo a chreideann ionamsa, b' fhearr dó go gcrochfaí bró mhuilinn faoina mhuineál agus é a bhá i nduibheagán na farraige.c?Agus cibé duine a ghlacfaidh a leithéid seo de leanbh ar son m' ainm, glacann sé mise.Mar sin, duine ar bith a dhéanfaidh é féin uiríseal ar nós an linbh seo, beidh sé sin ar an té is mo i ríocht na bhflaitheas.'Gagus dúirt: «Deirim libh go fírinneach, mura gcasa sibh arís chun bheith ar nós na leanaí, ní rachaidh sibh isteach i ríocht na bhflaitheas choíche.DGhlaoigh sé leanbh chuige, chuir ina sheasamh ina lár é Tháinig na deisceabail san am sin ag triall ar Íosa chun a rá: «Cé hé mar sin an té is mó i ríocht na bhflaitheas?»*MAch le heagla go dtabharfaimis scannal do na daoine seo, téigh síos chun na farraige agus caith amach duán, agus an chéad iasc a thiocfaidh aníos tóg é agus nuair a osclóidh tú a bhéal gheobhaidh tú státar ann. Tóg é sin agus íoc leo mo tháillese agus do tháille féin.»iKNuair a dúirt sé gur ó choimhthígh, dúirt Íosa leis: «Dá réir sin, tá an chlann saor.xi«Íocann,» ar seisean. Ach ar dhul isteach sa teach dó, bhain Íosa tosach an scéil de á rá leis: «Do bharúilse, a Shiomóin: cé uathu a dtobhann prionsaí an tsaoil seo cíos nó cáin an óna gclann féin nó ó choimhthígh?»I Ar theacht isteach i gCafarnáum dóibh, tháinig lucht bailithe an dá dhrachma ag triall ar Pheadar agus dúirt siad leis: «Nach n-íocann bhur máistir an dá dhrachma?» ar siad.pYgo gcuirfidh siad chun báis é agus go n-éireoidh sé an treas lá.» Agus ghabh buaireamh mór iad.5Bhí siad i gcuideachta a chéile sa Ghailíl nuair a dúirt Íosa leo: «Titfidh sé amach go dtabharfar Mac an Duine ar láimh do dhaoine,eC(An sórt seo, áfach, ní théann sé amach ach amháin trí ghuí agus trí throscadh.)»0YDúirt sé leo: «De dheasca a laghad creidimh a bhí agaibh. Óir deirim libh go fírinneach: má bhíonn oiread an ghráinne síol mustaird de chreideamh agaibh, féadfaidh sibh a rá leis an sliabh seo: 'Aistrigh as seo anonn' , agus aistreoidh, agus ní bheidh rud ar bith a rachaidh díbh. Ina dhiaidh sin tháinig na deisceabail ag caint le hÍosa os íseal: «Cén fáth nárbh fhéidir dúinne é chaitheamh amach?»wLabhair Íosa go bagrach leis, agus chuaigh an deamhan amach as agus bhí an t-ógánach leigheasta ón noiméad sin.4aD' fhreagair Íosa agus dúirt: «Ó a ghlúin dhíchreidmheach chlaon, cá fhad a bheidh mé faraibh? Cá fhad a bheidh mé ag cur suas libh? Tugaigí chugam anseo é.»V%agus thugas chun do chuid deisceabal é ach ní fhéadfaidís é leigheas.».Uagus dúirt: «A Thiarna, déan trócaire ar mo mhac, mar tá an titimeas air agus é an-dona: titeann sé isteach sa tine go minic agus san uisce go minic freisin;i KAr fhilleadh chun an tslua dóibh, tháinig fear ina airicis, chuaigh ar a dhá ghlúinV % Thuig na deisceabail ansin gur chun Eoin Baiste a bhí sé ina chomhrá leo.A { Ach deirim libh: tá Éilias tagtha cheana agus níor aithin siad é, ach a dtoil féin a imirt air. Agus ní taise do Mhac an Duine é, a mbeidh le fulaingt aige sin uathu freisin.»l Q Ba é freagra a thug Íosa: «Sea, tá Éilias le teacht agus an uile ní a chur ina cheart arís.  Ach chuir a dheisceabail ceist air: «Cad é seo a deir na scríobhaithe, más ea, go gcaithfidh Éilias teacht ar dtús?»@y Agus ar a slí anuas dóibh ón sliabh, thug Íosa ordú dóibh: «Ná labhraigí le duine ar bith faoin bhfís seo,» ar seisean, «nó go mbeidh Mac an Duine éirithe ó mhairbh.»eCAr dhearcadh suas dóibh, ní raibh neach ar bith le feiceáil acu ach Íosa féin amháin.oWTháinig Íosa chucu agus leag a lámh orthu: «Éirígí,» ar seisean; «ná bíodh eagla oraibh.»eCAgus le foghar an ghlóir sin, chaith na deisceabail iad féin ar a mbéal, lán d' uamhan.:mSula raibh an focal as a bhéal, seo scamall solasmhar ina scáil anuas orthu, agus an glór as an scamall: «Is é seo mo Mhac muirneach dár thug mé gnaoi; éistigí leis.»Z-Labhair Peadar: «A Thiarna,» ar seisean le hÍosa, «is maith mar tharla anseo sinn: más maith leat é, déanfaidh mé trí bothanna san áit seo, ceann duit féin, ceann do Mhaois agus ceann d' Éilias.»DAgus chonacthas dóibh Maois agus Éilias ag comhrá leis.7Agus tháinig claochlú air os comhair a súl: shoilsigh a ghnúis ar nós na gréine agus d' éirigh a chuid éadaigh chomh gléigeal leis an solas. Sé lá ina dhiaidh sin, rug Íosa leis Peadar, Séamas agus a dheartháir Eoin, agus sheol sé suas iad sliabh ard ar leithligh.+Deirim libh go fírinneach, tá daoine anseo i láthair nach mblaisfidh an bás nó go mbeidh Mac an Duine feicthe acu ag teacht ina ríocht.»~Óir tá Mac an Duine le teacht faoi ghlóir a Athar lena chuid aingeal, agus ansin cúiteoidh sé le gach duine de réir mar a rinne./}WÓir cá fearrde duine go ngnóthódh sé an domhan go léir dá ligfeadh sé a anam féin ar ceal? Nó cad a d' fhéadfadh duine a thabhairt mar mhalairt ar a anam? | Óir cibé arb áil leis a anam a shaoradh, caillfidh sé é; ach cibé a chaillfidh a anam mar gheall ormsa, gheobhaidh sé é.{3Ansin dúirt Íosa lena dheisceabail: «Más áil le haon duine bheith ar mo bhuíon, séanadh sé é féin, tógadh suas a chros agus leanadh mé.>zuAch d' iompaigh Íosa thairis agus dúirt le Peadar: «Siar i mo dhiaidh leat, a Shátain! is ceap tuisle dom thú, mar ní hiad smaointe Dé atá i d' aigne ach smaointe daoine.»!y;Ach thug Peadar ar fhód ar leith é agus thosaigh ag tabhairt casaoide dó: «Go bhfóire Dia ort, a Thiarna,» ar seisean, «agus i bhfad uait sin!».xWAn Chros agus an ChoróinjwMChuir sé mar acht ar na deisceabail ansin gan a rá le duine ar bith gurbh é féin an Críost.Yv+Agus tabharfaidh mé duit eochracha ríocht na bhflaitheas; rud ar bith a cheanglaíonn tú ar talamh beidh sé ceangailte ar neamh, agus rud ar bith a scaoileann tú ar talamh beidh sé scaoilte ar neamh.»uAgus deirimse leatsa gur tú Peadar agus is ar an gcarraig seo a thógfaidh mé m' eaglais, agus ní bhuafaidh geataí ifrinn uirthi.2t]D' fhreagair Íosa agus dúirt sé leis: «Is méanar duit, a Shíomóin Bar Ióna, óir ní fuil agus feoil a d' fhoilsigh duit é ach m' Athair atá ar neamh.Ts!Dúirt Síomón Peadar á fhreagairt: «Is tú an Críost, Mac Dé bheo.»7riDúirt sé leo: «Ach cé a deir sibhse mé?»zqmDúirt siad: «Deir cuid acu Eoin Baiste; cuid eile acu Éilias; tuilleadh acu Irimia nó duine de na fáithe.»p3 Ar theacht isteach i gceantar Chéasaráia Philib dó, d' fhiafraigh Íosa dá chuid deisceabal: «Cé hé a deir na daoine Mac an Duine?»o Thuig siad ansin narbh í gabháil an aráin a dúirt sé a bhí le seachaint acu, ach teagasc na bhFairisíneach agus na Sadúcach.!n; Cén fáth nach dtuigeann sibh nach ag caint ar arán a bhí mé libh? Ach seachnaígí sibh féin ar ghabháil na bhFairisíneach agus na Sadúcach.»dmA Nó na seacht mbuilíní don cheithre mhíle agus cé mhéad cléibhín a thóg sibh suas? l  Nach dtuigeann sibh fós, nó nach cuimhin libh na cúig builíní don chuig mhíle, agus cé mhéad ciseán a thóg sibh suas?(kIAch bhí a fhios ag Íosa agus dúirt: «Cén fáth a bhfuil an machnamh seo in bhur gcroí, a lucht an bheagán creidimh, mar nár thug sibh an t-arán libh?aj;Ach bhí siadsan ag machnamh mar seo ina gcroí: «Mar nár thugamar an t-arán linn.»yikDúirt Íosa leo: «Bígí aireach do bhur seachaint féin ar ghabháil na bhFairisíneach agus na Sadúcach.»jhMAg dul go dtí an taobh eile dóibh, ba é dearmad na ndeisceabal gan aon arán a thabhairt leo.!g;Drochghlúin adhaltrach agus í ag lorg comhartha, agus gan de chomhartha le tabhairt di ach comhartha Ióna» a bhfágáil ansin agus ag imeacht leis.Tf!agus ar maidin: 'Déanfaidh sé drochaimsir inniu: tá an spéir dearg, gruama.' Tuigeann sibh conas dreach na spéire a bhreithniú; an ea nach féidir libh comharthaí na n-aimsirí seo a bhreithniú?eDúirt sé leo á bhfreagairt: «Nuair a bhíonn an tráthnóna ann deir sibh: 'Tá aimsir bhreá air: tá an spéir dearg' ;!d =Tháinig na Fairisínigh agus na Sadúcaigh chuige, agus d' iarr siad air, ag baint trialach as, comhartha ó na flaithis a thaispeáint dóibh.|cq'Agus tar éis dó na sluaite a scaoileadh uaidh, chuaigh sé ar bord an bháid agus tháinig go críocha Mhagadan.[b/&Timpeall ceithre mhíle fear a fuair an béile, gan mná ná páistí a áireamh.vae%D' ith siad uile agus bhí siad sách, agus thóg siad suas an bruscar fuílligh, lán seacht gcléibhíní.`1$agus thóg sé na seacht mbuilíní agus na héisc, d' altaigh, bhris agus thug do na deisceabail iad, agus thug na deisceabail do na sluaite iad.<_s#D' ordaigh sé don slua ligean fúthu ar an talamh,|^q"Dúirt Íosa leo: «Cé mhéad builín atá agaibh?» «Tá a seacht,» ar siadsan, «agus tá beagán mioniasc.»v]e!Ach dúirt na deisceabail leis: «Cá bhfaighimis a ndóthain aráin don slua seo, agus sinn san fhásach?»\ Ghlaoigh Íosa a dheisceabail chuige agus dúirt: «Tá trua agam don slua, mar sin trí lá tugtha acu liom anois agus gan aon bhia acu. Agus níor mhaith liom iad a scaoileadh chun siúil ar céalacan le heagla go mbuailfeadh laige iad sa tslí dóibh.»4[aAgus rinne na sluaite ionadh de nuair a chonaic siad caint ag balbháin, mairtínigh slán, siúl ag bacaigh agus radharc ag daill; agus thug siad glóir do Dhia Iosrael.IZ Agus tháinig na daoine chuige ina sluaite móra, agus bhí acu leo bacaigh agus mairtínigh agus daill agus balbháin agus mórán eile, agus shín siad ag a chosa iad agus leigheas sé iad.YD' fhág Íosa an áit sin agus bhain amach bord farraige na Gailíle. Chuaigh sé an sliabh suas agus shuigh ansin.*XMAnsin dúirt Íosa léi á freagairt: «Ó, is mór é do chreideamh, a bhean! Bíodh agat mar is áil leat.» Agus bhí a hiníon leigheasta ón nóiméad sin.|WqDúirt sise: «Cinnte, a Thiarna, agus itheann na coileáin féin na grabhróga a thiteann ó bhord a máistrí.»VyD' fhreagair agus dúirt: «Níl sé oiriúnach arán na leanaí a thógáil agus é a chaitheamh chun na gcoileán.»rU]Ach tháinig an bhean agus d' fhan ar a dhá glúin ina láthair: «A Thiarna,» ar sise, «fóir orm.»sT_D' fhreagair agus dúirt: «Níor cuireadh mé ach amháin go dtí caoirigh caillte theaghlach Iosrael.»8SiAch ní dúirt Íosa focal ar bith á freagairt. Tháinig a dheisceabail chuige agus bhí siad ag impí air: «Scaoil uait í,» ar siad, «tá sí ag glaoch inár ndiaidh.»bR=Agus bhí bean Chanánach a tháinig amach as na críocha sin agus thosaigh sí ag glaoch os ard: «Déan trócaire orm, a Thiarna, a mhic Dháiví,» ar sise, «tá iníon agam agus í á crá go géar ag deamhan.»pQYAr dhul amach as sin dó, chuaigh Íosa i leataobh go dtí ceantar na Tuíre agus Shíodóine.P)Sin iad na nithe a dhéanann neamhghlan an duine; ach ní dhéanann sé neamhghlan é má chaitheann sé a chuid gan a lámha a bheith nite.»+OOÓir is iad na nithe a thagann amach as an gcroí, drochsmaointe, dúnmharuithe, bearta adhaltranais agus drúise, gadaíochtaí, fianaisí bréige, diamhaslaí. NNí ionann agus na nithe a thagann amach as an mbéal, gur as an gcroí a thagann siad, agus déanann siadsan neamhghlan an duine. MAn ea nach dtuigeann sibh, rud ar bith a théann isteach sa bhéal, go ngabhann sé sa ghoile agus go scaoiltear sa leithreas é?QLDúirt Íosa: «Sibhse freisin, nach bhfuil tuiscint agaibh fós féin?FKLabhair Peadar leis: «Inis dúinn ciall an pharabail úd.»JLigigí dóibh. Daill iad ina ngiollaí i gcionn dall, agus má bhíonn dall ina ghiolla i gcionn daill, titfidh siad araon sa díog.»I D' fhreagair sé iad agus dúirt: «Planda ar bith nárbh é m' Athair neamhaí a phlandaigh é, sracfar as a fhréamha é.,HQ Tháinig na deisceabail chuige ansin agus dúirt siad leis: «An bhfuil a fhios agat, nuair a chuala na Fairisínigh an chaint sin, gur ghlac siad scannal inti?»(GI Ní hé an rud a théann isteach sa bhéal a dhéanann neamhghlan an duine, ach an rud a thagann amach as an mbéal, sin é a dhéanann neamhghlan an duine.»{Fo Ghlaoigh sé an slua chuige agus dúirt sé leo: «Éistigí liom agus bainigí meabhair as an méid seo!|Eq Is díomhaoin dóibh bheith do m' adhradh,óir níl sa teagasc a mhúineann siad ach aitheanta daonna.' »[D/' Tugann an pobal seo onóir dom ó bheolaach is fada uaim atá a gcroí:lCQA bhréagchráifeacha, is breá an tairngreacht a rinne Íseáia mar gheall oraibh nuair a dúirt:B3níl cead aige an onóir sin a thabhairt dá athair nó dá mháthair' ; agus tá briathar Dé curtha ar neamhní agaibh ar son bhur dtraidisiúin.?Awach is é a deir sibhse: 'Cibé duine a deir lena athair nó lena mháthair: «Ní ar bith de mo chuidse a d' fhéadfadh dul chun sochair duitse, táim á choisreacan don Tiarna» ;:@mÓir dúirt Dia: 'Tabhair onóir do d' athair agus do do mháthair' ; agus: 'An té a labhraíonn go haithiseach lena athair nó lena mháthair, bíodh ciorrú an bháis air' ;?«Agus cén fáth,» ar seisean leo á bhfreagairt, «a sáraíonn sibh féin aithne Dé ar son an traidisiúin seo agaibh?>-«Cén fáth a sáraíonn do dheisceabail traidisiún na sinsear? Ní dhéanann siad a lámha a ní nuair a bhíonn siad ag caitheamh a gcoda.»m= UTháinig ó Iarúsailéim ansin ag triall ar Íosa Fairisínigh agus scríobhaithe a dúirt:<5$agus bhí siad á iarraidh air a ligean dóibh fiú amháin a lámh a chur le scothóg a bhrait, agus oiread díobh agus a chuir, bhí siad iomlán.;7#Nuair a d' aithin muintir na háite sin é, chuir siad scéala ar fud na tíre sin go léir timpeall agus tugadh chuige iad seo go léir a bhí tinn,M:"Ar dhul trasna dóibh bhuail siad talamh ag Geinéasaireit.r9]!Agus iad seo a bhí sa bhád, d' umhlaigh siad síos ina láthair ag rá: «Go dearfa, is tú Mac Dé.»98m Ar dhul isteach sa bhád dóibh, thit an ghaoth.7%Shín Íosa amach a lámh láithreach, agus ag breith greama air dúirt: «A fhir an bheagán creidimh, cén fáth ar tháinig amhras ort?».6UAch nuair a d' airigh sé chomh borb agus a bhí an ghaoth, rug an eagla air; thosaigh ag dul faoi uisce agus scread sé amach: «A Thiarna, saor mé!» ar seisean.|5qDúirt Íosa: «Tar!» Agus tháinig Peadar amach as an mbád agus shiúil ar bharr an uisce ag déanamh ar Íosa.4D' fhreagair Peadar é: «A Thiarna,» ar seisean, «más tú atá ann, ordaigh mé a theacht chugat ar bharr an uisce.»3yAch labhair Íosa leo láithreach: «Bíodh misneach agaibh!» ar seisean, «mise atá ann, ná bíodh eagla oraibh.»'2GNuair a chonaic na deisceabail é, agus é ag siúl ar an bhfarraige, bhí siad buartha: «Taibhse atá ann!» ar siad, agus scread siad amach le barr eagla.V1%Sa cheathrú faire den oíche, tháinig sé chucu ag siúl ar an bhfarraige.0Bhí an bád faoin am sin mórán staideanna amach ón talamh, á bocadh ag na farraigí, mar bhí an ghaoth contrártha.//Agus tar éis a scaoilte dó, chuaigh sé an sliabh suas ar leithligh chun guí, agus nuair a bhí an tráthnóna ann bhí sé ansiúd ina aonar.,.QAnsin chuir sé d' fhiacha ar na deisceabail dul ar bord agus imeacht roimhe go dtí an taobh thall fad a bheadh sé féin ag scaoileadh na sluaite uaidh.Y-+Timpeall cúig mhíle fear a fuair an béile, gan mná ná páistí a áireamh.u,cD' ith siad uile agus bhí siad sách, agus thóg siad suas an bruscar fuílligh, lán dhá chiseán déag. + D' ordaigh sé do na sluaite luí fúthu ar an bhféar; thóg sé na cúig builíní agus an dá iasc, agus, ar dhearcadh suas chun na bhflaitheas dó, bheannaigh, bhris, agus thug na builíní do na deisceabail, agus thug na deisceabail do na sluaite iad.3*a«Tugaigí chugam anseo iad,» ar seisean.^)5«Ach,» ar siadsan leis, «níl anseo againne ach cúig builíní agus dhá iasc.»`(9Ach dúirt Íosa leo: «Ní gá dóibh imeacht; tugaigí sibhse rud le hithe dóibh.»'yNuair a bhí an tráthnóna ann, áfach, tháinig na deisceabail chuige agus dúirt siad: «Áit uaigneach é seo agus tá sé deireanach feasta. Mar sin, scaoil uait na sluaite go dtéidís isteach sna bailte agus bia a cheannach dóibh féin.»w&gAr theacht i dtír dó, chonaic sé slua mór agus ghlac sé trua dóibh agus leigheas na hothair a bhí leo.]%3 Agus nuair a chuala Íosa é, chuaigh sé i leataobh as sin i mbád go dtí áit uaigneach ar leithligh. Ach fuair na sluaite scéala air, agus tháinig siad amach as na cathracha á leanúint dá gcois.y$k Tháinig deisceabail Eoin agus thóg siad leo an corp chun a adhlactha; tháinig siad ansin á insint d' Íosa.m#S Tugadh a cheann isteach ar mhias le tabhairt don chailín agus rug sise ag triall ar a máthair é.B" agus chuir faoi deara Eoin a dhícheannadh sa phríosún. ! Bhuail aiféala an rí, ach mar gheall ar a mhionn agus ar na daoine a bhí ag bord leis, d' ordaigh sé an aisce a thabhairt di,| qBhí ceacht faighte óna máthair aici seo áfach: «Tabhair dom anseo ar mhias,» ar sise, «ceann Eoin Baiste.»Z-gur gheall sé faoi bhrí na mionn rud ar bith a d' iarrfadh sí a thabhairt di.0YAch nuair a bhí cuimhne lae a bhreithe á comóradh ag Héaród, rinne iníon Héaróidias rince os comhair na cuideachta agus thaitin sí chomh mór sin le HéaródveBa mhaith le Héaród é chur chun báis ach eagla bheith air roimh na daoine, mar bhí meas fáidh acu air.FMar dúirt Eoin leis: «Ní ceadmhach duit í bheith agat.»"=Is amhlaidh a bhí Héaród tar éis Eoin a ghabháil agus é chur i ngéibheann agus i bpriosún mar gheall ar Héaróidias, bean Philib a dheartháir.%Cagus dúirt sé le lucht a chúirte: «Eoin Baiste é seo: tá sé éirithe ó mhairbh, agus sin é an fáth a bhfuil na míorúiltí á n-oibriú tríd.»O San am sin, chuala Héaród, an rí cúige, iomrá faoi Íosa,W' :Agus ní dhearna sé mórán míorúiltí ansiúd de dheasca a ndíchreidimh.' 9Agus ghlac siad scannal ann. Ach dúirt Íosa leo: «Ní bhíonn fáidh faoi neamhchion ach amháin ina dhúiche agus ina theaghlach féin.» ,~p}}9|{{zzyy3xx|xw^vv!uutt-s}rrqpp-onn#mmUl[kjj-ih5gbffe^ddEcibZaX``>__F^^E]]\[[ZvYYYGXWWfVVSUU:TTSRRR"PPOOOXNNWMMLL3KK{JJpJIIQHHuH>>?=;«Ar nós an duine a bhí ag dul ar an gcoigríoch: ghlaoigh sé ar a sheirbhísigh agus thaobhaigh leo a mhaoin;U@# Bígí ag faire, dá bhrí sin, mar níl a fhios agaibh an lá ná an uair.b?= Ach d' fhreagair sé agus dúirt: 'Deirim libh go fírinneach, níl aithne agam oraibh.'n>U Sa deireadh, tháinig na maighdeana eile freisin: 'A thiarna, a thiarna,' ar siad, ' oscail dúinn!'6=e Bhí siad ag dul á ceannach nuair a tháinig an fear nuaphósta, agus iad seo a bhí ullamh, chuaigh siad isteach in éineacht leis chun na bainise, agus dúnadh an doras.H<  D' fhreagair lucht na céille iad: 'Le heagla,' ar siad, ' nach mbeadh ár ndóthain ann dúinn féin agus daoibhse, b' fhearr daoibhse dul go dtí lucht a díolta á ceannach daoibh féin.' ; Ach dúirt na mná gan tuiscint leis na mná ciallmhara: 'Tugaigí dúinn braon de bhur n-olasa, mar tá ár lampaíne in éag.'S:D' éirigh na maighdeana sin uile ina suí agus dheasaigh siad a lampaí.^95Ach glaodh i lár na hoíche: 'Chugaibh an fear nuaphósta! Amach libh ina airicis!'t8aBhí an fear nuaphósta ag déanamh moille, agus tháinig sámhán orthu uile agus thit siad ina gcodladh.Z7-ach thug na mná ciallmhara ola ina bpróiciní leo chomh maith leis na lampaí.M6mar, thug na mná gan tuiscint na lampaí leo agus gan aon ola acu,[5/Cúigear díobh seo, bhí siad gan tuiscint agus bhí an cúigear eile ciallmhar;'4 I«Is iad dála ríocht na bhflaitheas an uair sin mar a bhí ag deichniúr maighdean a chuaigh amach agus a lampaí acu in airicis an fhir nuaphósta.}3s3agus coscróidh sé é, agus tabharfaidh cion na mbréagchráifeach dó. Is ann a bheidh gol agus díoscán fiacla.p2Y2tiocfaidh máistir an tseirbhísigh sin lá nach mbíonn súil aige leis agus ar an uair nach eol dó,j1M1agus go dtosóidh ag bualadh a chomhsheirbhíseach, agus é ag ithe agus ag ól le lucht meisce,e0C0Agus má deir an drochsheirbhíseach sin ina chroí: 'Tá mo mháistir ag déanamh moille,'S//Deirim libh go fírinneach, ceapfaidh sé os cionn a mhaoine go léir é.k.O.Is méanar don seirbhíseach sin a bhfaighidh a mháistir é ag déanamh amhlaidh ar theacht dó.(-I-Cé hé, más ea, an seirbhíseach iontaofa ciallmhar ar cheap a mháistir os cionn sclábhaí a theaghlaigh é chun a gcuid bia a thabhairt dóibh i dtráth?r,],Sibhse freisin, mar sin, bígí ullamh, óir is ar an uair nach síleann sibh a thiocfaidh Mac an Duine.A+{+«Bíodh a fhios agaibh é seo, áfach: dá mb' eol don fhear tí cén t-am san oíche a dtiocfadh an bithiúnach, bheadh sé ag faire agus ní ligfeadh sé ballaí a thí a réabadh.e*C*Bígí ag faire, dá bhrí sin, mar níl a fhios agaibh cén lá a thiocfaidh bhur dTiarna.D))beirt bhan ag meilt bhró: tógfar bean agus fágfar bean.S((Beidh beirt fhear sa ghort an uair sin: tógfar duine agus fágfar duine;''agus gan a fhios acu aon ní gur tháinig an díle agus gur sciob léi iad uile; is mar sin freisin a bheidh téarnamh Mhac an Duine./&W&Óir, faoi mar a bhí siad sna laethanta úd roimh an díle, ag ithe agus ag ól, ag pósadh agus ag tabhairt le pósadh, go dtí an lá a ndeachaigh Naoi san áirc,]%3%Amhail mar a bhí laethanta Naoi, is amhlaidh sin a bheidh téarnamh Mhac an Duine.$#$«Ach mar gheall ar an lá sin agus ar an uair, níl fhios ag duine ar bith ná ag aingil na bhflaitheas, ach ag an Athair amháin.M##Imeoidh neamh agus talamh, ach ní imeoidh mo bhriathrasa choíche.q"["Deirim libh go fírinneach, ní imeoidh an ghlúin seo gan na nithe seo uile a bheith tagtha chun cinn. !!Amhlaidh sin daoibh nuair a fheicfidh sibh na nithe úd uile, bíodh a fhios agaibh go bhfuil sé in achmaireacht, ar an tairseach.F  Ach foghlaimígí ón gcrann fígí an parabal seo: Nuair a bhíonn an ghéag go húr agus í ag cur na mbachlóg amach, bíonn a fhios agaibh an samhradh a bheith in achmaireacht./Agus cuirfidh sé a chuid aingeal amach le trumpa mórghlórach ag bailiú a chuid tofach as na ceithre hairde, ó cheann ceann na bhflaitheas.»c?Agus ansin feicfear comhartha Mhac an Duine sna flaithis, agus ansin beidh ciníocha uile an domhain ag déanamh mairgní agus feicfear Mac an Duine ag teacht ar scamaill na bhflaitheas le cumhacht agus iomad glóire.\1«Tar éis trioblóid na laethanta sin, ní fada go ndorchófar an ghrian, agus ní thabharfaidh an ghealach a soilse, agus titfidh na réaltaí ón spéir, agus beidh cumhachta na bhflaitheas ar crith.^5Cibé áit a mbíonn an conablach, is ann a bheidh na badhbha cruinnithe le chéile.1De bhrí ar nós an splanc a éiríonn sa taobh thoir agus a bladhm le feiceáil sa taobh thiar, is amhlaidh sin a bheidh téarnamh Mhac an Duine.Má deirtear libh, mar sin: 'Siúd san fhásach é!' ná téigí amach, nó ' Seo sna seomraí cúil é,' ná creidigí é.-UTá sé inste agam daoibh roimh ré.;oóir beidh Críostanna bréige agus fáithe bréige ag éirí agus ag tabhairt comharthaí móra uathu agus éachtaí ionas go gcuirfidís na tofaigh féin amú dá mb' fheidir.s_«Má deir aon duine libh an uair sin: 'Féach, tá an Críost anseo,' nó ' Siúd é,' ná creidigí é;Agus mura ngiorrófaí na laethanta sin, ní rachadh aon duine slán, ach ar son na dtofach, giorrófar na laethanta sin.{mar beidh trioblóid mhór an uair sin ann nach raibh a leithéid riamh ann ó thus an domhain agus nach mbeidh go deo.a;Agus bígí ag guí nach in am an gheimhridh a bheidh oraibh teitheadh ná sa tsabóid,hILucht clainne a iompar, áfach, agus lucht cíche a thabhairt, is mairg dóibh san aimsir sin!Sagus an té a bheidh sa ghort, ná filleadh ar ais chun a bhrat a fháil.dAan té a bheidh ar bharr an tí, ná téadh sé síos isteach chun a chuid a bhreith leis,Lansin, iad seo a bheidh in Iúdáia, teithidís faoi na sléibhte;0Y«Mar sin, nuair a fheicfidh sibh ' urghráin úd an lomscriosta' ar ar labhair Dainéil fáidh, agus é ina sheasamh san áit naofa tuigeadh an té a léann -Fógrófar an dea-scéal seo na ríochta ar fud na cruinne go léir mar fhianaise do na náisiúin uile, agus is ansin a thiocfaidh an deireadh.D  Ach an té a sheasfaidh amach go deireadh, sábhálfar é.N  De dheasca an t-olcas a bheith ag fás, fuarfaidh an grá ag a lán.K  Éireoidh a lán fáithe bréige agus cuirfidh siad mórán amú.e C Ansin, clisfidh ar mhórán, beidh siad ag fealladh ar a chéile agus ag fuathú a chéile.  Tabharfar suas chun trioblóide ansin sibh, agus chun báis, agus beidh fuath ag na náisiúin uile daoibh mar gheall ar m' ainmse.ENí bheidh sa mhéid sin uile ach na harraingeacha tosaigh.$AÓir éireoidh náisiún in aghaidh náisiúin agus ríocht in aghaidh ríochta, agus beidh gortaí agus plánna agus maidhmeanna talún anseo is ansiúd.1[Cluinfidh sibh cogaí agus caint ar chogaí; seachnaígí agus ná glacaigí scéin, óir ní foláir an uile ní a theacht chun cinn, ach ní hé an deireadh fós é.oWóir tiocfaidh mórán i m' ainmse ag rá: 'Mise an Críost,' agus cuirfidh siad mórán daoine amú.s_«Bígí aireach agus ná cuireadh duine ar bith amú sibh; Agus dúirt Íosa leo á bhfreagairt:wgAgus ina shuí dó ar Chnoc na nOlóg, tháinig na deisceabail chuige ar leithligh agus dúirt siad: «Inis dúinn cén uair a thitfidh an méid sin amach agus cén comhartha a bheidh ann ar do théarnamhsa agus ar dheireadh an tsaoil.»-SAch dúirt sé leo á bhfreagairt: «An bhfeiceann sibh iad sin uile? Deirim libh go fírinneach, ní fhágfar cloch ar mhuin cloiche anseo nach leagfar ar lár.» 9Chuaigh Íosa amach as an Teampall ag imeacht roimhe agus tháinig a dheisceabail chuige d' fhonn foirgnimh an Teampaill a thabhairt dá aire.'Óir deirim libh, ní fheicfidh sibh mé as seo amach go ndéarfaidh sibh: 'Is beannaithe an té atá ag teacht in ainm an Tiarna.' »B&Féach, fágfar agaibh bhur dteach agus é go huaigneach!~%«A Iarúsailéim, a Iarúsailéim, tusa a mharaíonn na fáithe agus a chlochann iad seo a cuireadh chugat, cad é chomh minic is ab áil liom do chlann a bhailiú, ar nós mar a bhailíonn an chearc a hál faoina sciatháin, agus níorbh áil libh!Z}-$Deirim libh go fírinneach, tiocfaidh an méid sin uile anuas ar an nglúin seo.X|)#chun go dtiocfadh anuas oraibh fuil uile na bhfíréan a doirteadh ar an talamh ó fhuil Áibil an fíréan go dtí fuil Zacháirias mac Bharáichias ar imir sibh bás air idir an sanctóir agus an altóir.y{k"Sin é an fáth, féach, a bhfuilim ag cur fáithe chugaibh, agus eagnaíoch, agus scríobhaithe; déanfaidh sibh cuid acu a mharú agus a chéasadh, cuid acu a sciúrsáil in bhur sionagóga agus tóir a chur orthu ó chathair go cathair,sz_!«A nathracha nimhe, a sceith na bpéisteanna, conas a fhéadfaidh sibh teitheadh ó dhaorbhreith ifrinn?7yi agus líonaigí suas tomhas bhur n-aithreacha.yxkSin mar a thugann sibh fianaise in bhur gcoinne féin gur clann sibh dóibh siúd a d' imir bás ar na fáithe,w ag rá: 'Dá mbeimisne suas in aimsir ár n-aithreacha, ní bheadh aon pháirt againn leo i bhfuil na bhfáithe a dhoirteadh.'2v]«Is mairg daoibh, a scríobhaithe agus a Fhairisíneacha bréagchráifeacha, mar go dtógann sibh uaigheanna na bhfáithe agus go maisíonn sibh tuamaí na bhfíréan,(uISibhse mar an gcéanna: ón taobh amuigh féachann sibh do dhaoine bheith fíréanta, ach ón taobh istigh tá sibh lán de bhréagchráifeacht agus d' olcas.vte«Is mairg daoibh, a scríobhaithe agus a Fhairisíneacha bréagchráifeacha, mar gur cuma sibh nó tuamaí aolta atá go hálainn le féachaint orthu ón taobh amuigh ach iad lán suas istigh de chnámha na marbh agus de gach salachar. s A Fhairisínigh dhaill, déan an taobh istigh den chupa a ghlanadh ar dtús, chun go ndéanfaí an taobh amuigh de glan freisin.Rr«Is mairg daoibh, a scríobhaithe agus a Fhairisíneacha bréagchráifeacha, mar go nglanann sibh an taobh amuigh den chupa agus den mhias agus iad lán suas istigh de shlad agus d' ainmheasarthacht.iqKA ghiollaí dalla, a dhéanann an corrmhíol a shíothlú amach agus an camall a shlogadh siar.upc«Is mairg daoibh, a scríobhaithe agus a Fhairisíneacha bréagchráifeacha, mar go n-íocann sibh deachú ar an miontas agus ar an lus mór agus ar an gcoimín, agus go ndearna sibh faillí sna nithe ar mó a luíonn an dlí orthu, an ceart agus an trócaire agus an dílseacht. Nithe iad seo nárbh fholáir a dhéanamh agus gan iad siúd a ligean i bhfaillí.yokagus an té a mhionnaíonn dar neamh, mionnaíonn sé dar ríchathaoir Dé agus dar an té atá ina shuí inti.znmAgus an té a mhionnaíonn dar an sanctóir, mionnaíonn sé dar an sanctóir agus dar an té a chónaíonn ann,}msDá bhrí sin, an té a mhionnaíonn dar an altóir, mionnaíonn sé dar an altóir agus dar a bhfuil anuas uirthi.{loA dhaoine dalla, cé acu ís mo le rá, mar sin, an ofráil, nó an altóir faoi deara an ofráil a bheith naofa?&kEDeir sibh fós: 'Cibé a mhionnaíonn dar an altóir, is cuma é sin; ach cibé a mhionnaíonn dar an ofráil atá anuas ar an altóir, bíonn ceangal air.'jA dhaoine atá dall gan tuiscint, cé acu is mó le rá, mar sin, an t-ór féin nó an sanctóir faoi deara an t-ór a bheith naofa?3i_«Is mairg daoibh, a ghiollaí dalla a deir: 'Cibé a mhionnaíonn dar an sanctóir, is cuma é sin; ach cibé a mhionnaíonn dar ór an tsanctóra, bíonn ceangal air.'h'«Is mairg daoibh, a scríobhaithe agus a Fhairisíneacha bréagchráifeacha, mar go ngabhann sibh thar farraigí agus ar fud tíortha chun aon duine amháin a iompú chugaibh, agus ar iompú dó, go ndéanann sibh mac mallachta de níos measa faoi dhó ná sibh féin.?gw(«Is mairg daoibhse, a scríobhaithe agus a Fhairisíneacha bréagchráifeacha, mar go n-alpann sibh cuid na mbaintreach, faoi scáth urnaithe fada; is troimide bhur ndaorbhreith.)fw «Is mairg daoibhse, a scríobhaithe agus a Fhairisíneacha bréagchráifeacha, mar go ndúnann sibh ríocht na bhflaitheas in éadan na ndaoine; óir ní théann sibh féin isteach, agus iad seo a bhíonn ag dul isteach bacann sibh iad.oeW Agus cibé duine a ardóidh é féin, ísleofar é agus cibé duine a ísleoidh é féin ardófar é.Gd An té agaibh is uaisle, beidh sé ina sheirbhíseach daoibh.{co Agus fós, ná bíodh ' múinteoirí' á thabhairt oraibh, óir níl agaibh ach an t-aon Mhúinteoir, an Críost.b Agus ná glaoigí bhur ' n-athair' ar aon duine ar an talamh, óir níl agaibh ach an t-aon Athair, an té atá ar neamh.a{Ach ná bíodh ' raibí' á thabhairt oraibhse; óir níl ach an t-aon Mháistir oraibh, agus is bráithre sibhse uile.p`Yagus go mbeifí ag beannú dóibh sna háiteanna poiblí, agus go mbeifí ag tabhairt ' raibí' orthu.^_5is maith leo an chéad áit sna fleánna agus na príomhshuíocháin sna sionagóga,'^GDéanann siad a n-oibreacha uile d' fhonn go mbeifí á dtabhairt faoi deara. Sin mar a chuireann siad leithead ina bhfiolaictéirí agus fad lena scothóga;]-Ceanglaíonn siad suas ualaí troma do-iompair agus buaileann siad ar ghuaillí daoine iad, ach ní áil leo féin iad a bhogadh le barr méire.$\Aagus ó tá siad, déanaigí agus coinnígí a ndeir siad libh, ach ná déanaigí de réir a n-oibreacha, óir ní mar a chéile beart agus briathar acu.R[«Tá na scríobhaithe agus na Fairisínigh ina suí i gcathaoir Mhaois,LZ Labhair Íosa ansin leis na sluaite agus lena dheisceabail:Y.Ach ní fhéadfadh aon duine focal a rá á fhreagairt, ná ní raibh sé de mhisneach ag aon duine ceist a chur air ón lá sin amach.SX-«Má ghlaonn Dáiví Tiarna air, mar sin, cad a bheir ina mhac dó é?»yWk,' Dúirt an Tiarna le mo Thiarna:Suigh ar mo dheis,nó go gcuirfead do naimhde faoi do chosa' ?{Vo+Dúirt sé leo: «Más ea, cad a bheir do Dháiví Tiarna a ghlaoch air nuair a dúirt sé faoi luí an Spioraid:hUI*«Cad é bhur mbarúil faoin gCríost? Cé dó ar mac é?» Dúirt siad leis: «Do Dháiví.»eTC)Le linn do na Fairisínigh bheith i dteannta a chéile, d' fhiafraigh Íosa díobh:NS(Ag brath ar an dá aithne sin atá an dlí ar fad agus na fáithe.»\R1'Agus is cosúil léise an dara ceann: 'Gráóidh tú do chomharsa mar thú féin.':Qo&is í sin an aithne mhór agus an phríomhaithne.P%Dúirt sé leis: «' Gráóidh tú do Thiarna Dia ó do chroí go hiomlán agus ó d' anam go hiomlán agus ó d' aigne go hiomlán' 5Oe$«A Mháistir, cén aithne mhór sa dhlí?»[N/#agus duine acu, a bhí ina dhlíodóir, chuir sé ceist air ag baint trialach as:yMk"Nuair a chuala na Fairisínigh nár fhág sé focal ag na Sadúcaigh, chruinnigh siad féin le chéile,PL!Ar a chloisteáil sin do na sluaite, ghabh iontas iad faoina theagasc.oKW ' Is mise Dia Abrahám agus Dia Íosác agus Dia Iacóib'? Ní hé Dia na marbh é ach Dia na mbeo.»TJ!Ach mar gheall ar aiséirí na marbh, nár léigh sibh a ndúirt Dia libh:IÓir, san aiséirí, ní bheidh fir ag pósadh ná mná á dtabhairt le posadh, ach bíonn siad ar nós aingeal Dé ar neamh.{HoDúirt Íosa leo á bhfreagairt: «Tá dul amú oraibh, de bhrí nach eol daoibh na scrioptúir ná cumhacht Dé.tGaSan aiséirí, más ea, cé acu den seachtar a mbeidh sí ina bean chéile aige? Óir bhí sí acu uile.»Tháinig Sadúcaigh chuige an lá céanna dream a deir nach bhfuil aiséirí ar bith ann agus chuir siad ceist air:aA;Nuair a chuala siad é sin, bhí ionadh orthu: d' fhág siad é agus d' imigh siad leo.@'«Céasar,» ar siad leis. «Maith go leor,» ar seisean leo, «íocaigí le Céasar na nithe is le Céasar agus le Dia na nithe is le Dia.»O?Dúirt sé leo: «Cé hé arb í seo a íomhá agus a inscríbhinn?»(>Kagus shín siad déanar chuige.7=gAch bhí a fhios ag Íosa an mhallaitheacht a bhí iontu agus dúirt: «Cad ab áil libh ag baint trialach asam, a bhréagchráifeacha? Taispeánaigí bonn na cánach dom,»g<GAbair linn do bharúil, mar sin: An dleathach cáin a íoc le Céasar nó an mídhleathach?»;7agus chuir siad a ndeisceabail féin chuige mar aon leis na Héaródaigh chun a rá leis: «A Mháistir, tá a fhios againn gur fear fírinneach thú agus go múineann tú slí Dé san fhírinne gan beann agat ar dhuine ar bith, agus gan féachain do phearsa seachas a chéile.:yD' imigh na Fairisínigh ansin ag déanamh comhairle le chéile chun go mbéarfaidís i ngaiste air sa chaint,B9Óir tá glaoite ar mhórán ach níl tofa ach beagán.»,8Q Ansin dúirt an rí leis an lucht freastail: 'Cuirtear ceangal cos agus lámh air agus caítear amach sa dorchadas é: is ann a bheidh gol agus díoscán fiacla.'u7c Dúirt sé leis: 'Cad a thug isteach anseo thú, a chara, gan éadach bainise ort?' Ach ní raibh focal as.}6s Ghabh an rí isteach ag féachaint ar an gcuideachta, agus chonaic sé fear ann nach raibh aon éadach bainise air.53 Chuaigh na seirbhísigh sin amach ar na bóithre agus bhailigh siad ar casadh orthu, olc agus maith, go raibh halla na bainise lán de chuideachta.4 Mar sin, téigí sibhse i mbéal na mbóithre poiblí, agus cibé daoine a chasfar oraibh, tugaigí cuireadh chun na bainise dóibh.'3yAnsin dúirt sé leis na seirbhísigh: 'Tá an bhainis réidh, ach an dream a fuair an cuireadh, níorbh fhiú iad é.2#Tháinig fearg ar an rí, agus chuir sé a shaighdiúirí amach gur chuir siad na scriosadóirí chun báis agus gur loisc siad a gcathair.u1cagus an chuid eile acu rug siad ar a chuid seirbhíseach, thug siad easmailt dóibh agus mharaigh siad iad.k0OAch ba chuma leo é, ach imeacht, duine acu chun a fheirme agus duine eile i mbun cheannaíochta,f/EAnsin chuir sé seirbhísigh eile uaidh agus dúirt leo a rá leo siúd a fuair an cuireadh: 'Feach, tá an féasta ullamh agam, mo chuid mart agus méithe maraithe, agus gach aon ní i gcóir: tagaigí chun na bainise.'.}Chuir sé a chuid seirbhíseach uaidh ag glaoch orthu seo a fuair cuireadh chun na bainise, ach níorbh áil leo teacht.k-O«Is iad dála ríocht na bhflaitheas,» ar seisean, «mar a bhí ag rí a rinne bainis dá mhac.A, Chuir Íosa chun labhartha i bparabail leo arís:w+g.agus cé gurbh fhonn leo é a ghabháil, bhí eagla orthu roimh na sluaite, mar bhí meas fáidh acu sin air.*-Uachtaráin na sagart agus na Fairisínigh, nuair a chuala siad a chuid parabal, bhí a fhios acu gur chucu féin a bhí sé, ),Aon duine a thitfidh ar an gcloch úd, áfach, bascfar é, ach cibé a dtitfidh sí air, déanfaidh sí é a bhrú ina cháith.»(+«Sin an fáth a ndeirim libh go mbainfear ríocht Dé díbhse agus go dtabharfar do phobal í a thabharfaidh uathu a toradh.a';*Dúirt Íosa leo: «Nár léigh sibh riamh sna scrioptúir:' An chloch dár dhiúltaigh na saoir,rinneadh di ceann an chúinne;obair an Tiarna é seoagus is iontach inár súile é' ?B&})Dúirt siad leis: «Tabharfaidh sé drochíde do na daoine mallaithe sin agus cuirfidh an fíonghort ar cíos chun curadóirí eile a thabharfaidh na torthaí dó ina séasúr féin.»v%e(Dá bhrí sin, nuair a thiocfaidh máistir an fhíonghoirt, cad a dhéanfaidh sé leis na curadóirí úd?»Y$+'agus rug siad air, thiomáin siad amach as an bhfíonghort é agus mharaigh é.#7&Ach nuair a chonaic na curadóirí an mac, dúirt siad le chéile: 'Is é seo an t-oidhre; seo, maraímis é, agus bíodh a oidhreacht againn féin,'o"W%Sa deireadh, chuir sé chucu a mhac, mar dúirt sé leis féin: 'Tabharfaidh siad ómós do mo mhac.'!y$Ansin chuir sé seirbhísigh eile uaidh ba líonmhaire ná iad siúd, ach ba é an cor céanna a thug siad dóibh sin.} s#Ach rug na curadóirí ar na seirbhísigh, thug siad bualadh do dhuine acu, mharaigh duine eile, chloch duine eile.!"Nuair a bhí séasúr na dtorthaí ann, chuir sé a chuid seirbhíseach uaidh go dtí na curadóirí chun toradh an fhíonghoirt a fháil.}s!«Éistigí le parabal eile: Bhí an fear tí seo ann a rinne fíonghort a phlandáil, fál a chur ina thimpeall, cantaoir a thochailt ann, agus túr a thógáil; chuir ar cíos ansin chun curadóirí é agus chuaigh ar an gcoigríoch.   Óir tháinig Eoin chugaibh ar shlí na fíréantachta agus níor chreid sibh ann; na poibleacánaigh, áfach, agus na striapacha, chreid siad ann; agus cé go bhfaca sibhse é sin, níor bhuail an t-aiféala mall féin sibh chun go gcreidfeadh sibh ann.»W'Cé acu den bheirt a rinne toil a athar?» «An dara duine,» ar siad. Dúirt Íosa leo: «Deirim libh go fírinneach, tá tosach ag na poibleacánaigh agus ag na striapacha oraibhse isteach i ríocht Dé.1[D' agaill sé an dara duine ar an gcuma chéanna, agus b' é a fhreagra seo: 'Ní dhéanfaidh mé,' ar seisean; ach ina dhiaidh sin tháinig aiféala air agus chuaigh._7D' fhreagair sé é: 'Tá go maith, a dhuine uasail,' ar seisean; ach ní dheachaigh.,Q«Ach bhur mbarúil air seo: Bhí beirt mhac ag duine. D' agaill sé duine acu ar dtús: 'A mhic,' ar seisean, ' téighse inniu ag obair san fhíonghort.'W'Agus is é freagra a thug siad ar Íosa: «Níl a fhios againn.» Dúirt seisean leo mar an gcéanna: «Nílimse chun a insint daoibhse ach oiread cén t-údarás atá agam leis na nithe seo a dhéanamh.»s_Ach má deirimid: 'Ó dhaoine,' tá eagla orainn roimh na daoine, mar tá meas fáidh acu uile ar Eoin.»NBaisteadh Eoin, cárbh as dó? Ó neamh nó ó dhaoine?» Ach bhí siad ag machnamh mar seo ina gcroí: «Má deirimid: 'Ó neamh,' déarfaidh sé linn: 'Cén fáth nár chreid sibh ann, mar sin?'Y+Dúirt Íosa leo á bhfreagairt: «Agus tá aon cheist amháin agamsa le cur oraibhse, agus má thugann sibh an freagra dom, inseoidh mé daoibh ansin cén t-údarás atá agam leis na nithe seo a dhéanamh.#Bhí sé tar éis teacht isteach sa Teampall agus bhí sé ag teagasc nuair a tháinig uachtaráin na sagart agus seanóirí an phobail chuige agus dúirt siad: «Cén t-údarás atá agat leis na nithe seo a dhéanamh, agus cé thug an t-údarás sin duit?»\1Agus an uile ní a iarrfaidh sibh le barr creidimh sa ghuí, gheobhaidh sibh é.»B}Dúirt Íosa leo á bhfreagairt: «Deirim libh go fírinneach, má bhíonn creideamh agaibh agus gan bheith in amhras faoi, ní hé an beart seo amháin an chrann fígí a dhéanfaidh sibh, ach fós, má deir sibh leis an sliabh seo: 'Éirigh suas agus déan tú féin a chaitheamh san fharraige' , déanfar sin.}Chonaic na deisceabail é agus rinne siad ionadh de: «Cén chaoi,» ar siad, «ar shearg an crann fígí láithreach?»ucagus nuair a chonaic sé crann fígí le hais an bhóthair, bhuail sé ina threo ach ní bhfuair air ach duilleoga. Agus dúirt sé leis: «Nár fhása aon toradh ortsa as seo amach go brách!» Agus shearg an crann fígí ar an mball.^5Ag filleadh ar an gcathair a bhí sé go moch ar maidin agus bhí ocras air,hID' éalaigh sé uathu, chuaigh amach as an gcathair go Béatáine agus thug sé an oíche ann.T !Dúirt siad leis: «An gcluineann tú cad tá á rá acu seo?» «Cinnte!» arsa Íosa leo, «nár léigh sibh riamh é seo: 'As béal naíonán agus leanaí deoil bhain tú moladh amach duit féin' ?»P Agus bhí uachtaráin na sagart agus na scríobhaithe míchéadfach nuair a chonaic siad na nithe iontacha a rinne sé, agus na leanaí agus «Hósana do Mhac Dháiví!» mar gháir acu sa Teampall.X )Tháinig daill chuige freisin agus bacaigh sa Teampall, agus leigheas sé iad.  Agus dúirt sé leo: «Tá scríofa: 'Glaofar teach urnaithe ar mo theachsa' ; ach tá sibhse ag déanamh uaimh robálaithe de.»r ] Chuaigh Íosa isteach sa Teampall agus thiomáin sé amach iad seo uile a bhí ag díol agus ag ceannach sa Teampall. Leag sé ar lár na cláir ar lucht airgead a mhalartú agus na suíocháin ar lucht na gcolmán a dhíol.Z- Agus deireadh na sluaite: «Is é seo Íosa, an fáidh ó Nazarat sa Ghailíl.»ta Nuair a chuaigh sé isteach in Iarúsailéim, bhí an chathair go léir ar bís: «Cé hé seo?» deirtí.nU agus na sluaite a bhí roimhe amach agus iad seo a bhí á leanúint, bhí na gártha acu á gcur suas:«Hósana do Mhac Dháiví!Is beannaithe an té atá ag teacht in ainm an Tiarna!Hósana sna harda.»+OAgus rinne na daoine, slua an-mhór díobh, a mbrait a leathadh ar an mbóthar, agus bhí cuid eile acu ag baint craobhacha na gcrann le leathadh ar an mbóthar;}thug siad leo an láir asail agus an searrach. Chuir siad a mbrait anuas orthu ansin agus chuaigh Íosa ina shuí orthu._7D' imigh na deisceabail agus rinne siad de réir mar bhí beartaithe ag Íosa dóibh:/W«Abraigí le hiníon Shíón:Féach, tá do rí ag teacht chugat,agus é go ceansa, ag marcaíocht ar asal,ar shearrach beithígh iompair.»RTharla an méid sin chun go gcomhlíonfaí a ndúradh tríd an bhfáidh:&Escaoiligí iad agus tugaigí chugam iad; agus má deir aon duine focal libh abraigí: 'Tá gá ag an Tiarna leo, ach cuirfidh sé ar ais gan mhoill iad.' » ag rá leo: «Téigí isteach sa bhaile atá os bhur gcomhair, agus gheobhaidh sibh láir asail ceangailte agus searrach lena cois; ~ ;Nuair a bhí siad ag teacht i ngar do Iarúsailéim agus iad tagtha go Béatfaigé i dtreo Chnoc na nOlóg, chuir Íosa beirt dheisceabal uaidhu}c"Ghlac Íosa trua dóibh, leag a lámh ar a súile, tháinig a radharc dóibh láithreach agus lean siad é.G|!Dúirt siad leis: «Ár súile a oscailt dúinn, a Thiarna!»h{I Stad Íosa dá shiúl, ghair sé iad agus dúirt: «Cad ab áil libh mé a dhéanamh daoibh?» z Bhagair an slua orthu bheith ina dtost, ach is ea ba mhó a scread siad: «A Thiarna, déan trócaire orainn, a Mhic Dháiví!»Hy agus bhí an bheirt dhall seo ina suí le hais an bhóthair. Nuair a chuala siad go raibh Íosa ag dul thar bráid, scread siad amach: «A Thiarna, déan trócaire orainn, a Mhic Dháiví!»ExAg dul amach as Ireachó dóibh, lean slua mór é,5wcdíreach faoi mar nár tháinig Mac an Duine chun go mbeifí ag freastal air ach chun go ndéanfadh sé féin freastal agus a anam a thabhairt mar cheannach ar mhórán.»]v3agus an duine ar mian leis bheith ina cheann oraibh, beidh sé ina sclábha daoibh;uAch ní mar sin a bheidh an scéal eadraibhse, ach an duine ar mian leis bheith ina uasal eadraibh, beidh sé ina sheirbhíseach daoibh,*tMAch ghlaoigh Íosa chuige iad agus dúirt: «Tá a fhios agaibh go mbíonn prionsaí na ngintlithe ag tiarnú orthu, agus a gcuid uaisle ag smachtúchán orthu.\s1Ar a chloisteáil sin don deichniúr, bhí míchéadfa acu ar an mbeirt dearthár.RrDúirt sé leo: «Ólfaidh sibh go deimhin as mo chupa, ach maidir le suí ar mo dheis nó ar mo chlé, ní agamsa atá é sin a thabhairt ach is dóibh siúd é dá bhfuil sé i ndán ag m' Athair.»7qgD' fhreagair Íosa: «Níl a fhios agaibh cad atá sibh a iarraidh,» ar seisean. «An bhféadann sibh an cupa a ól atá le hól agamsa?» Dúirt siad leis: «Féadaimid.»OpDúirt sé léi: «Cad ab áil leat?» «Tá,» ar sise leis, «an bheirt mhac seo agamsa, go n-ordófá iad a bheith ina suí, duine acu ar do dheis agus an duine eile ar do chlé, i do ríocht.» U~~/}}+|q{{+z}yyxx wvuu>ttcssIrrfrqyqpp oo,ntnm_mlSkNjjciiuhh0gfffenedMccfbbaf``r_^^t]]m]\.[[ZZYjXXWnWV UoTSSZRR9QQPNOO'NNVMMBLLJKKJWIIEHqGGbFFNEE4DD/CCABBOAA@@@ ??*>>)=)<6)*%[bgN "   j / C?R5Bhí cuid de na scríobhaithe ina suí ansiúd ag smaoineamh ina gcroí:}4sNuair a chonaic Íosa an creideamh a bhí acu, dúirt sé leis an bpairiliseach: «A mhic, tá do pheacaí maite.»V3%Nuair nárbh fhéidir leo teacht ina ghar mar gheall ar an slua, nocht siad an díon os a chionn, agus tar éis dóibh poll a dhéanamh, lig siad síos an tsráideog a raibh an pairiliseach ina luí inti.Q2Tháinig daoine ag tabhairt pairilisigh chuige ar iompar idir ceathrar.1+agus bhí an oiread sin daoine cruinnithe ann nach raibh slí ann fiú amháin timpeall an dorais, agus bhí sé ag labhairt an bhriathair leo.|0 sRoinnt laethanta ina dhiaidh sin, ar theacht ar ais go Cafarnáum dó, fuarthas fios go raibh sé sa teach, / -Ní túisce a d' fhág an duine an láthair, áfach, ná bhí guth ard aige ag leathadh an scéil, ionas nach bhféadfadh Íosa dul isteach go hoscailte i gcathair feasta, ach fanacht lasmuigh sna háiteanna uaigneacha agus bhítí ag triall air as gach aird.L. ,ag rá leis: «Ná habair focal le haon duine, féach, ach imigh leat agus taispeáin don sagart thú féin agus déan, de chionn do ghlanta, an ofráil a d' ordaigh Maois mar fhianaise dóibh.»O- +Labhair Íosa go corraiceach leis agus chuir chun siúil é gan mhoill:, q*D' fhág an lobhra é láithreach agus glanadh é.s+ a)Ghlac Íosa trua dó, shín amach a lámh agus bhain leis: «Is áil,» ar seisean leis, «glantar thú!»* -(Tháinig lobhar chuige ag achainí air agus é ar a dhá ghlúin: «Más áil leat é,» ar seisean, «is féidir duit mé a ghlanadh.»|) s'Agus tháinig sé ag seanmóir ina gcuid sionagóg ar fud na Gailíle go léir agus ag caitheamh na ndeamhan amach.<( s&Dúirt sé leo: «Téanam go dtí áit éigin eile, isteach sna bailte móra atá ar cóngar, chun go mbeinn ag seanmóir iontu sin freisin, mar is chuige sin a ghabh mé amach.»T' #%agus nuair a fuair siad é dúirt siad leis: «Tá cách do do chuardach.»7& k$Chuaigh Síomón agus a chompánaigh ar a lorg,% )#D' éirigh sé ina shuí ar maidin tamall maith roimh lá, ghabh sé amach agus d' imigh go dtí áit uaigneach agus bhí sé ansiúd ag guí.9$ m"agus leigheas sé mórán a bhí tinn ó gach sórt galair, agus chaith sé amach mórán deamhan, agus ní ligeadh sé do na deamhain labhairt, mar bhí a fhios acu cérbh é.># y!Bhí an chathair ar fad cruinnithe timpeall an dorais, "  Nuair a bhí an tráthnóna ann, tar éis luí gréine, thug siad chuige cách a bhí tinn agus na daoine a raibh deamhain iontu.!  Chuaigh sé anonn chuici, rug ar láimh uirthi agus thóg suas í. D' fhág an fiabhras í agus thosaigh sí ag freastal orthu.  Bhí máthair chéile Shíomóin ina luí agus an fiabhras uirthi, agus ní dhearna siad aon mhoill gan labhairt leis mar gheall uirthi. Ar dhul amach as an tsionagóg dó, chuaigh sé isteach gan mhoill i dteach Shíomóin agus Aindrias, in éineacht le Séamas agus Eoin.] 5Agus níorbh fhada gur leath a chlú go fada gearr ar fud cheantar uile na Gailíle.{ qAgus bhí alltacht chomh mór sin ar chách go raibh siad ag fiafraí dá chéile: «Cad é an rud é seo?» deiridís: «teagasc nua á dhéanamh le húdarás; na spioraid mhíghlana féin, fógraíonn sé orthu agus déanann siad rud air.»a =Bhain an spiorad míghlan rachtaí as an duine, ghlaoigh amach go hard agus d' imigh as.O Labhair Íosa leis go bagrach: «Bí i do thost, agus gabh amach as.» «Há, cad ab áil leat dínn, a Íosa Nazairéanaigh? Chun ár millte a tháinig tú. Is eol dom cé hé thú: Naomh Dé.»m UBhí, san am sin, duine sa tsionagóg a raibh smacht ag spiorad míghlan air, agus scread sé amach: Agus bhí ionadh orthu faoina theagasc; á dteagasc a bhí sé mar dhuine a mbeadh údarás aige, níorbh ionann agus na scríobhaithe.  Chuaigh siad isteach i gCafarnáum. Agus lá na sabóide féin, ar dhul isteach sa tsionagóg dó, thosaigh sé ag teagasc.f GD' fhág siad a n-athair Zeibidé sa bhád, é féin agus an lucht pá, agus ghabh siad leis.8 kBhuail sé ar aghaidh beagán eile agus chonaic sé Séamas mac Zeibidé agus Eoin a dheartháir, iad ina mbád féin ag ceartú na líonta, agus ghlaoigh sé iad láithreach.? {D' fhág siad na líonta láithreach agus lean siad é.e EDúirt Íosa leo: «Tagaigí i mo dhiaidh, agus déanfaidh mé díbh iascairí ar dhaoine.»E Bhí sé ag imeacht leis cois farraige na Gailíle nuair a chonaic sé Síomón agus Aindrias deartháir Shíomóin agus iad ag caitheamh eangaí san fharraige, mar iascairí a bhí iontu. agus ag rá: «Tá an tréimhse caite agus tá ríocht Dé in achmaireacht. Déanaigí aithrí agus creidigí sa soiscéal.»v gTar éis Eoin a bheith tugtha ar láimh, tháinig Íosa go dtí an Ghailíl ag fógairt soiscéal Dé" ? agus bhí sé daichead lá san fhásach á phromhadh ag Sátan. Agus bhí sé in éineacht leis na beithígh allta; agus bhí na haingil ag freastal air.T # Go luath ina dhiaidh sin, chuir an Spiorad amach faoin bhfásach éd  C Agus tháinig glór ó na flaithis: «Is tú mo Mhac muirneach; is duit a thug mé gnaoi.»  ; Agus an túisce a tháinig sé aníos as an uisce, chonaic sé na flaithis ag oscailt ó chéile agus an Spiorad mar a bheadh colm ag teacht anuas air.p  [ Lá de na laethanta sin tháinig Íosa ó Nazarat sa Ghailíl agus fuair baisteadh sa Iordáin ó Eoin.X  +Bhaist mise le huisce sibh, ach baistfidh seisean sibh leis an Spiorad Naomh.»0  [Agus bhíodh sé ag seanmóir á rá: «Tá ag teacht i mo dhiaidh an té atá níos treise ná mé, agus ní fiú mé cromadh síos chun iall a chuarán a scaoileadh. yBhí rón camaill mar éadach ar Eoin, crios leathair faoina choim aige, lócaistí agus mil fhiáin mar bheatha aige.? yAgus bhí ag teacht amach chuige na daoine ó thír Iúdáia go léir, agus muintir uile Iarúsailéim, agus iad ag fáil baiste uaidh in abhainn na Iordáine ag admháil a bpeacaí.k QTháinig Eoin ag baisteadh san fhásach agus ag fógairt baiste aithrí chun peacaí a mhaitheamh.} uGlór duine ag éamh san fhásach:' Réitígí bóthar an Tiarna,déanaigí díreach a chosáin.' » De réir mar atá scríofa in Íseáia fáidh:«Féach, cuirim mo theachtaire romhata ullmhóidh do bhóthar.8 oTosach Shoiscéal Íosa Críost, Mac Dé.%ag múineadh dóibh gach ní atá ordaithe agam a choinneáil. Agus féach, táim in éineacht libh i gcónaí go dtí deireadh an tsaoil.»Imígí dá bhrí sin, déanaigí deisceabail de na náisiúin uile, á mbaisteadh in ainm an Athar agus an Mhic agus an Spioraid Naoimh,nUTháinig Íosa chucu agus labhair sé leo: «Tá gach údarás tugtha domsa ar neamh agus ar talamh.]3agus ar a fheiceáil dóibh d' umhlaigh siad dó, ach go raibh amhras ar chuid acu.~D' imigh an t-aon deisceabal déag leo go dtí an Ghailíl, go dtí an sliabh a cheap Íosa mar ionad coinne dóibh,}Ghlac siad an t-airgead agus rinne de réir mar a dúradh leo, agus bíonn an scéal á reic i measc na nGiúdach go dtí an lá inniu.|yAgus má thagann guth an scéil seo chun an ghobharnóra, cuirfimidne comhairle air agus saorfaimid sibhse ó imní.» {  ag rá: «Is é a déarfaidh sibh: 'Tháinig a chuid deisceabal san oíche agus sinne inár gcodladh agus d' fhuadaigh siad é.'z Chruinnigh siadsan agus na seanóirí le chéile agus tar éis an scéal a phlé, thug siad fáltas maith airgid do na saighdiúiríy) Le linn dóibh sin bheith ag imeacht, seo isteach sa chathair cuid den gharda, agus d' inis siad an scéal go léir do na hardsagairt.+xO Dúirt Íosa leo ansin: «Ná bíodh eagla oraibh! Imígí, beirigí scéala chun mo bhráithre iad a dhul go dtí an Ghailíl, agus feicfidh siad ansiúd mé.»w' Agus seo Íosa ag teacht faoina ndéin go ndúirt: «Sé bhur mbeatha!» Dhruid siad ina aice agus rug siad barróg ar a chosa ag umhlú dó.v}D' fhág siad an tuama go tapa, agus uamhan agus ardáthas orthu, agus iad ag rith le fios an scéil chun a dheisceabal.KuAgus imígí libh go tapa á insint dá dheisceabail go bhfuil sé éirithe ó mhairbh, agus tá sé ag dul romhaibh go dtí an Ghailíl: is ansiúd a fheicfidh sibh é. Sin agaibh mo scéal!»tNíl sé anseo, mar tá sé éirithe de réir mar a dúirt sé. Tagaigí i leith breathnaigí an áit a raibh sé ina luí.s7Labhair an t-aingeal leis na mná agus dúirt: «Ná bíodh aon eagla oraibhse, mar tá a fhios agam go bhfuil sibh ag lorg Íosa, an té a céasadh.Yr+Bhí an lucht gardála ar crith le heagla roimhe agus iad mar a bheidís marbh.\q1Bhí a ghnúis mar a bheadh splanc agus éadach air a bhí chomh bán le sneachta.p#Agus bhí maidhm mhór talún ann, mar thuirling aingeal an Tiarna ó neamh agus tháinig ag iompú na cloiche siar agus shuigh sé uirthi.:o qÍosa á Thaispeáint Féin do na MnápnYBD' imigh siad agus rinne siad an uaimh daingean, ag bualadh séala ar an gcloch agus ag ceapadh garda.umcADúirt Pioláit leo: «Bíodh garda agaibh; seo libh, déanaigí daingean í mar is fearr is eolach sibh.» l @Ordaigh, dá bhrí sin, an uaimh a dhéanamh daingean go dtí an treas lá, le heagla go dtiocfadh a chuid deisceabal á fhuadach agus go ndéarfaidís leis an bpobal: 'Tá sé éirithe ó mhairbh,' agus ba mheasa an dul amú nua ná an chéad dul amú.»)kK?agus dúirt siad: «A dhuine uasail, tá sé tar éis teacht chun ár gcuimhne go ndúirt an mealltóir úd agus é beo: 'I gcionn trí lá, aiséireoidh mé.'j7>Lá arna mhárach, is é sin le rá, an lá tar éis an ullmhaithe, chuaigh na hardsagairt agus na Fairisínigh i dteannta a chéile go dtí PioláitfiE=Bhí Máire Mhaigdiléana ann agus an Mháire eile, agus iad ina suí os comhair na huaimhe.h-gw;Thóg Iósaef an corp, d' fhill i línéadach glan éufc:chuaigh sé seo go dtí Pioláit agus d' iarr corp Íosa air. D' ordaigh Pioláit ansin é a thabhairt dó.e-9Nuair a bhí an tráthnóna ann, tháinig fear saibhir as Aramatáia darbh ainm Iósaef, agus é féin freisin ina dheisceabal ag Íosa;vde8Bhí Máire Mhaigdiléana orthu, agus Máire máthair Shéamais agus Iósaef, agus máthair chlann Zeibidé.c57Agus bhí mórán ban ann agus iad i bhfad uaidh ag breathnú, iad siúd a bhí tar éis Íosa a leanúint ón nGailíl chun bheith ag freastal air:fbE6An taoiseach céad, agus na fir a bhí ag gardáil Íosa in éineacht leis, nuair a chonaic siad an mhaidhm talún agus na nithe a tharla, bhí uamhan an-mhór orthu agus dúirt siad: «Go dearfa, ba é Mac Dé é seo.»a5tháinig siad amach as na tuamaí tar éis d' Íosa aiséirí agus isteach sa chathair naofa agus taibhsíodh iad dá lán.Z`-4D' oscail na tuamaí agus d' éirigh mórán de choirp na naomh a bhí ina suan:s__3Agus réabadh brat an Teampaill ina dhó ó bharr go bun, chrith an talamh agus réabadh na carraigeacha.R^2Ach gháir Íosa amach arís de ghlór ard agus lig sé uaidh a spiorad.\]11Ach dúirt an chuid eile: «Fan go bhfeicimid an dtiocfaidh Éilias á shaoradh.»\0agus leis sin rith duine acu chun spúinse a fháil, thum i bhfínéagar é, chuir ar bharr giolcaí é agus thug deoch dó.x[i/Dúirt cuid díobh seo a bhí i láthair, ar a chloisteáil sin dóibh: «Ag glaoch ar Éilias atá sé seo,»0ZY.Agus timpeall an naoú huair, d' éigh Íosa de ghlór ard: «Élí, Élí, lamá sabachtání?» is é sin le rá: «A Dhia, a Dhia, cén fáth ar thréig tú mé?»dYA-Ón séú huair bhí dorchadas anuas ar an talamh go léir go dtí an naoú huair.aX;,Na robálaithe freisin a céasadh mar aon leis, bhí siad á aithisiú mar an gcéanna.}Ws+As Dia a bhí a mhuinín; fuasclaíodh Dia anois é más gnaoi leis é, óir dúirt sé féin: 'Is mé Mac Dé.' »V#*«Shaor sé daoine eile, ní féidir leis é féin a shaoradh! Is é Rí Iosrael é: tagadh sé anuas ón gcros feasta agus creidfimid ann.}Us)Bhí na hardsagairt freisin ag fonóid faoi, in éineacht leis na scríobhaithe agus na seanóirí, agus deiridís:T3(agus ag rá: «Thusa, a leagfadh Teampall Dé anuas agus a thógfadh é i dtrí lá, saor thú féin, más tú Mac Dé, agus tar anuas ón gcros!»SS'Bhí lucht an bhealaigh ag tabhairt achasáin dó, ag croitheadh a gceannlRQ&Ansin céasadh mar aon leis beirt robálaithe, duine acu ar a dheis agus an duine eile ar a chlé.kQO%Cuireadh scríbhinn os a chionn ag insint cúis a dhaortha: «Is é seo Íosa Rí na nGiúdach.»9Pm$agus d' fhan siad ina suí ansiúd á ghardáil.cO?#Tar éis dóibh é a chéasadh, roinn siad a chuid éadaigh eatarthu, á gcur ar chrainn,kNO"thug siad le hól dó fíon a raibh domlas tríd, ach ar a bhlaiseadh dó, dhiúltaigh sé a ól.hMI!Agus ar theacht dóibh go dtí áit ar a dtugtar Golgotá is é sin le rá, Áit an Chloiginn L Sa tslí amach dóibh, casadh fear Cuiréanach orthu arbh ainm dó Síomón; chuir siad d' fhiacha air seo a chros a iompar."K=Agus tar éis dóibh fonóid a dhéanamh faoi, bhain siad de an fhallaing, chuir siad a chuid éadaigh féin air agus sheol siad leo é chun a chéasta.]J3Agus chaith siad seilí air agus bhí siad á bhualadh sa cheann leis an ngiolcach.`I9rinne siad coróin a fhí de dheilgneach agus í a bhualadh ar a cheann agus giolcach a chur ina láimh dheis, agus teacht ar a nglúine os a chomhair ag fonóid faoi ag rá: «Sé do bheatha, a Rí na nGiúdach!»TH!Bhain siad de a chuid éadaigh agus ghléas siad i bhfallaing chraorag é:G'Ansin rug saighdiúirí an ghobharnóra Íosa leo isteach sa phréatóiriam, agus chuir siad tionól ar an gcathlán go léir chuige.xFiScaoil sé Barabas chucu ansin, ach rinne sé Íosa a sciúrsáil agus a thabhairt suas chun go gcéasfaí é.bE=D' fhreagair an pobal ar fad: «Go raibh a chuid fola orainn féin agus ar ár gclann!»{DoNuair a chonaic Pioláit nach raibh aon mhaith dó ann ach gur mhó a bhíothas ag dul chun calláin, fuair sé uisce agus nigh a lámha os comhair an tslua ag rá: «Nílimse freagrach i bhfuil an fhíréin seo: féachaigí sibhse chuige.»vCeDúirt seisean: «Ach cén t-olc a rinne sé?» Ach is ea ba mhó a bhí siad ag screadadh: «Céastar é!»B}Dúirt Pioláit leo: «Más ea, cad a dhéanfaidh mé le hÍosa ar a dtugtar an Críost?» Dúirt siad: «Céastar é!»{AoLabhair an gobharnóir leo: «Cé acu den bheirt is rogha libh mé a scaoileadh chugaibh?» «Barabas!» ar siad.s@_Ach d' áitigh na hardsagairt agus na seanóirí ar na sluaite Barabas a iarraidh agus Íosa a mhilleadh.J? Ach le linn dó bheith ina shuí breithimh, chuir a bhean scéala chuige: «Scaoil tharat an fear cóir seo gan baint leis, óir ba mhór í m' fhulaingt i mbrionglóid inniu mar gheall air.»M>mar bhí a fhios aige gur formad faoi deara é thabhairt ar láimh.1=[Mar sin, nuair a bhí siad cruinnithe le chéile dúirt Pioláit leo: «Cé acu ba rogha libh mé a scaoileadh chugaibh, Barabas, nó Íosa ar a dtugtar an Críost?» U<#Bhí príosúnach iomráiteach ar láimh an uair sin arbh ainm dó Barabas.;Ach ba ghnáthbhéas don ghobharnóir, i ngach féile, go scaoilfeadh sé saor chun an tslua cibé príosúnach ba rogha leo.b:=Ach freagra níor thug sé ar phointe ar bith, rud a chuir ardionadh ar an ngobharnóir.r9] Dúirt Pioláit leis ansin: «Nach gcluineann tú a bhfuil d' fhianaise acu á thabhairt i d' aghaidh?»t8a Agus le linn a chiontaithe ag na hardsagairt agus ag na seanóirí, bhí sé gan aon fhreagra a thabhairt.$7A Tugadh Íosa i láthair an ghobharnóra, agus d' fhiafraigh an gobharnóir de: «An tusa Rí na nGiúdach?» Dúirt Íosa «Tá sé ráite agat.»X6) agus thug ar Ghort an Chriadóra iad, de réir mar bheartaigh an Tiarna dom.»45a Ansin a comhlíonadh a ndúradh trí Irimia fáidh: «Agus thóg siad an tríocha píosa d' airgead geal, luach an duine a measadh ag cuid de chlann Iosrael a measadh é ]43Sin é a d' fhág Gort na Fola mar ainm ar an ngort sin go dtí an lá inniu féin.|3qTar éis dóibh an scéal a phlé, cheannaigh siad leis an airgead Gort an Chriadóra mar reilig do strainséirí.2Thóg na hardsagairt na píosaí airgid agus dúirt siad: «Ní dleathach iad do chur i gciste an Teampaill, mar is luach fola iad.»1}Ach rad sé uaidh na píosaí airgid isteach sa sanctóir agus d' fhág an áit, d' imigh sé leis agus chroch é féin.0ag rá: «Ba pheaca dom fuil neamhchiontach a bhrath.» Ach dúirt siad sin: «Cad é sin dúinne? Féach féin chuige.»O/Ansin, nuair a chonaic Iúdás, fear a bhraite, go raibh sé daortha, bhuail aiféala é, agus thug an tríocha píosa d' airgead geal ar ais d' uachtaráin na sagart agus do na seanóirí,n.UTar éis dóibh é a cheangal, sheol siad leo é á thabhairt ar láimh do Phioláit an gobharnóir.- 1Nuair a bhí an mhaidin ann, rinne na hardsagairt go léir agus seanóirí an phobail comhairle le chéile in aghaidh Íosa d' fhonn é a bhású.%,CKAgus ba chuimhin le Peadar an focal a dúirt Íosa «Roimh ghlaoch don choileach, séanfaidh tú mé faoi thrí. Agus chuagh amach agus ghoil sé go goirt.+JAnsin a thosaigh sé ag eascaine agus ag tabhairt na mionn: «Níl aithne agam ar an duine.» Agus ghlaoigh an coileach láithreach.1*[ITamall ina dhiaidh sin, tháinig na daoine a bhí i láthair agus dúirt siad le Peadar: «Go dearfa, is duine díobh sin tusa freisin, mar sceitheann do chaint ort.»N)HAgus shéan sé arís é le mionn: «Níl aithne agam ar an duine.»!(;GAr dhul amach sa phóirse dó, chonaic cailín eile é agus dúirt sí leis na daoine a bhí ann: «Bhí sé seo in éineacht le hÍosa an Nazórach.»f'EFAch shéan seisean é os comhair cách: «Níl a fhios agam cad tá tú a rá,» ar seisean.%&CEBhí Peadar ina shuí amuigh, sa chúirt. Tháinig cailín aimsire chuige agus dúirt: «Bhí tusa freisin in éineacht le hÍosa an Gailíleach.»M%Dag rá: «Tairngir dúinn, a Chríost! Cé hé sin a bhuail thú?»|$qCAnsin chaith siad seile san aghaidh air, agus ghabh siad de dhoirne air, agus bhí cuid acu a bhuail lena mbasa éb#=BCad é bhur mbarúil?» Agus ba é an freagra a thug siad: «Tá an bás tuillte aige.»<"qALeis sin, stróic an t-ardsagart a chuid éadaigh: «Tá diamhasla déanta aige!» ar seisean; «cad is gá dúinn a thuilleadh finnéithe? Sin anois an diamhasla cloiste agaibh.I! @Dúirt Íosa leis: «Tá sé ráite agat. Ach deirim libh, beidh Mac an Duine le feiceáil agaibh amach anseo, ina shuí ar dheis na cumhachta, agus é ag teacht ar scamaill na bhflaitheas.»  ?D' fhan Íosa ina thost. Dúirt an t-ardsagart leis: «Cuirim ort as ucht Dé bheo a insint dúinn an tú an Críost Mac Dé.»  >D' éirigh an t-ardsagart ina sheasamh agus dúirt leis: «Nach bhfuil freagra ar bith agat? Cad tá acu seo á dhearbhú ort?»  =agus b' é a scéal sin: «Dúirt an fear seo: 'Is féidir liom Teampall Dé a leagan anuas agus é a atógáil i dtrí lá.' » An dream a bhí tar éis Íosa a ghabháil, sheol siad leo é go teach Cháiafas, an t-ardsagart, agus is ann a bhí na scríobhaithe agus na seanóirí cruinnithe le chéile.+8Thit an méid sin go léir amach chun go gcomhlíonfaí scrioptúir na bhfáithe. Ansin thug na deisceabail uile a gcúl leis agus theith siad.s_7An uair sin féin dúirt Íosa leis na buíonta: «An robálaí mé gur ghluais sibh amach mar seo le claimhte agus le bataí chun breith orm? Bhínn i mo shuí sa Teampall gach lá ag teagasc agus ní dhearna sibh mé a ghabháil.»eC6Conas a chomhlíonfaí na scrioptúir, más ea, a deir gur mar seo nach foláir a bheith?»(I5Nó an é is dóigh leat nach féidir dom achainí a dhéanamh ar m' Athair, a chuirfeadh ar fáil dom anois féin níos mó ná dhá léigiún déag aingeal?#?4Ach dúirt Íosa leis an uair sin: «Cuir do chlaíomh ar ais ina áit féin, óir gach duine a ghlacann an claíomh is leis an gclaíomh a thitfidh sé."=3Ach seo duine de chompánaigh Íosa a shín a lámh chun a chlaímh agus a tharraing, gur bhuail sé seirbhíseach an ardsagairt gur bhain an chluas de.+2Dúirt Íosa leis: «A chara, déan an beart a thug anseo thú. Tháinig siad ar aghaidh ansin, leag siad a lámha ar Íosa agus ghabh siad é.wg1Rinne sé anonn ar Íosa díreach gan stad, agus «Sé do bheatha, a Raibí!» ar seisean, agus phóg sé é.y0Bhí an comhartha ag fear a bhraite dóibh: «An duine a bpógfaidh mé é,» ar seisean, «sin é é: gabhaigí é.»R/Sula raibh an focal as a bhéal, seo Iúdás, duine den dáréag, agus slua mór lena chois a raibh claimhte agus bataí acu, ag teacht ó uachtaráin na sagart agus ó sheanóirí an phobail.K.Éirígí! bímis ag gluaiseacht! Seo chugainn fear mo bhraite.»P-Ansin tháinig sé chun na ndeisceabal agus dúirt leo: «Codlaigí libh feasta agus glacaigí bhur suaimhneas. Seo! tá an t-am in achmaireacht agus Mac an Duine le tabhairt ar láimh do pheacaigh.f E,D' fhág sé arís iad agus chuaigh ag guí den tríú huair ag rá na cainte céanna arís.Q +Tháinig sé arís agus fuair ina gcodladh iad, mar bhí a súile trom.- S*D' imigh sé uathu arís agus thosaigh ag guí den dara huair: «A Athair, mura féidir an cupa seo a ghabháil tharam gan mé á ól, do thoil go raibh déanta!»~ u)Bígí ag faire agus ag guí, ionas nach rachadh sibh i gcathú. Tá an spiorad fonnmhar ach tá an cholainn fann.»# ?(Tháinig sé chun na ndeisceabal agus fuair ina gcodladh iad, agus dúirt le Peadar: «An ea nár fhéad sibh, mar sin, faire aon uaire a dhéanamh liom?O'Chuaigh sé ar aghaidh tamall agus chaith é féin ar a bhéal agus é ag guí mar seo: «A Athair, más féidir é, gabhadh an cupa seo tharam, ach ní mar is toil liomsa ach mar is toil leatsa.»}s&Dúirt sé leo ansin: «Tá buaireamh mór ar m' anam go pointí báis. Fanaigí anseo agus bígí ag faire liom.»oW%Agus rug sé leis Peadar agus beirt mhac Zeibidé, agus thosaigh sé bheith buartha agus in anbhuain..U$Ansin tháinig Íosa leo go dtí áit ar a dtugtar Geitséamainí agus dúirt leis na deisceabail: «Fuirigí anseo go rachaidh mé anonn ansiúd ag guí.»>u#Dúirt Peadar leis: «Más ea féin go gcaithfidh mé bás a fháil in éineacht leat, ní shéanfaidh mé thú.» Agus na deisceabail eile chomh maith, dúirt siad an rud céanna."Dúirt Íosa leis: «Deirim leat go fírinneach, roimh ghlaoch don choileach anocht féin, séanfaidh tú mé faoi thrí.»!Dúirt Peadar leis á fhreagairt: «Siúd is go nglacfaidh cách eile scannal mar gheall ort, ní ghlacfaidh mise scannal choíche.»O Ach tar éis dom éirí, rachaidh mé romhaibh go dtí an Ghailíl.»5cAnsin dúirt Íosa leo: «Glacfaidh sibh uile scannal mar gheall ormsa anocht, óir tá scríofa: 'Buailfidh mé an t-aoire agus beidh caoirigh an tréada arna scaipeadh.'c?Tar éis dóibh an t-iomann a chanadh, chuaigh siad amach go dtí Cnoc na nOlóg. ~9Deirim libh, ní ólfaidh mé as seo amach den sú seo na fíniúna go dtí an lá sin a n-ólfaidh mé ina fhíon nua libhse é i ríocht m' Athar.»j}Móir is í seo m' fhuilse an tiomna, atá le doirteadh ar son mórán chun peacaí a mhaitheamh.`|9Agus thóg sé cupa, agus ar altú dó, thug dóibh é ag rá: «Ólaigí uile as seo,?{wLe linn dóibh bheith ag ithe, thóg Íosa arán, agus ar a bheannú dó, bhris, agus á thabhairt do na deisceabail dó, dúirt: «Tógaigí, ithigí: is é seo mo chorp.»z}D' fhreagair Iúdás, fear a bhraite, agus dúirt: «An mise é, a Raibí?» Dúirt Íosa leis: «Tá sé ráite agat.»?ywTá Mac an Duine ag imeacht, de réir mar atá scríofa mar gheall air, ach is mairg don duine úd trína mbraitear Mac an Duine. B' fhearr don duine sin nach mbéarfaí riamh é.»}xsD' fhreagair sé: «Duine a thum a lámh sa mhias i mo theannta,» ar seisean, «sin é a dhéanfaidh mé a bhrath.twaAgus ó ba mhó é a mbuaireamh, thosaigh siad, gach duine acu, ag fiafraí de: «An mise é, a Thiarna?»rv]Agus le linn dóibh bheith ag ithe, dúirt: «Deirim libh go fírinneach, braithfidh duine agaibh mé.»ru]Nuair a bhí an tráthnóna ann, shuigh sé chun boird in éineacht leis an dáréag deisceabal.qt[Rinne na deisceabail de réir mar a bhí beartaithe ag Íosa dóibh, agus d' ullmhaigh siad an Cháisc.sy«Téigí isteach sa chathair,» ar seisean, «go dtí an duine seo áirithe agus abraigí leis: 'Dúirt an Máistir a rá leat: tá m' uain in achmaireacht: is i do theachsa atáim chun an Cháisc a dhéanamh in éineacht le mo dheisceabail.' »(rIAr an gcéad lá d' fhéile an tslimaráin, tháinig na deisceabail chun Íosa ag rá: «Cárbh áil leat go n-ullmhóimis an Cháisc duit le hithe?»[q/Agus ón uair sin amach bhí sé ag faire ar a dheis chun é thabhairt ar láimh.!p;agus dúirt: «Cad ab áil libh a thabhairt dom agus tabharfaidh mé ar láimh daoibh é?» Chomhair siad amach chuige tríocha píosa d' airgead geal.koOAnsin chuaigh duine den dáréag, arbh ainm dó Iúdás Isceiriót, go dtí uachtaráin na sagart3n_ Deirim líbh go fírinneach, cibé áit a mbeidh an dea-scéal seo á fhogairt ar fud an domhain go léir, beifear ag trácht ar a ndearna sise mar chuimhneamh uirthi.»omW agus nuair a scaoil sí an ola chumhra seo faoi mo chorp, is le haghaidh m' adhlactha a rinne sí é.jlM mar bhíonn na boicht in bhur measc agaibh i gcónaí, ach nílimse le bheith i gcónaí agaibh, k9 Ach bhí a fhios ag Íosa agus dúirt sé leo: «Cén fáth a bhfuil sibh ag déanamh cros don bhean? Óir is dea-obair í sín atá déanta aici orm;Pj «b' fhéidir é seo a dhíol go daor agus a thabhairt do na boicht.»oiWAgus nuair a chonaic na deisceabail é bhí míchéadfa acu: «Cén fáth an diomailt seo?» ar siad;htháinig bean ina láthair agus próicín alabastair d' ola chumhra mhórluachach aici, agus dhoirt sí ar a cheann í agus é ag bord.SgNuair a bhí Íosa i mBeátáine, i dteach Shíomóin, an lobhar,lfQDúirt siad, áfach: «Ní ar an bhféile é, le heagla go dtógfaí callán i measc an phobail.»oeWagus chuir siad a gcomhairle le chéile chun Íosa a ghabháil trí cheilg agus é a chur chun báis. dSan am sin, chruinnigh uachtaráin na sagart agus seanóirí an phobail le chéile i gcúirt an ardsagairt arbh ainm dó Cáiafas,c«Tá a fhios agaibh go bhfuil an Cháisc chugainn i gcionn dhá lá agus Mac an Duine le tabhairt suas chun a chéasta.»gb IAnsin, nuair a bhí an méid sin go léir ráite aige, dúirt Íosa lena dheisceabail:laQ.Agus imeoidh siad leo, iad seo isteach i bpionós síoraí, ach na fíréin i mbeatha shíoraí.».`U-Ansin freagróidh sé iad: 'Deirim libh go fírinneach, sa mhéid nach ndearna sibh é do dhuine den chuid is lú díobh seo, ní dhearna sibh domsa é ach oiread.'Y_+,Agus freagróidh siad sin é ansin: 'A Thiarna, cén uair a bhí tú le feiceáil againn agus ocras nó tart ort, nó i do strainséir, nó nocht nó tinn nó i bpríosún agus nach ndearnamar freastal ort?'G^+bhí mé i mo strainséir agus níor thug sibh aíocht dom, bhí mé nocht agus níor chuir sibh aon éadach orm, bhí mé tinn agus i bpríosún agus níor tháinig sibh do m' fheiceáil.']y*Óir bhí ocras orm agus níor thug sibh aon rud le hithe dom, bhí tart orm agus níor thug sibh aon rud le hól dom,2\])Ansin déarfaidh sé le lucht na láimhe clé ar a seal: 'Imígí uaim, a dhream mhallaithe, isteach sa tine shíoraí a ullmhaíodh don diabhal agus dá chuid aingeal.<[q(Agus déarfaidh an rí á bhfreagairt: 'Deirim libh go fírinneach, sa mhéid go ndearna sibh é do dhuine den chuid is lú de na bráithre seo agamsa, is domsa a rinne sibh é.'aZ;'Nó cén uair a chonaiceamar tinn thú, nó i bpríosún, go dtabharfaimis cuairt ort?'|Yq&Cén uair a chonaiceamar i do strainséir thú go dtabharfaimis aíocht duit, nó nocht go gcuirfimis éadach ort?)XK%Freagróidh na fíréin é ansin: 'A Thiarna, cén uair a chonaiceamar thú agus ocras ort go dtabharfaimis bia duit, nó tart ort go dtabharfaimis deoch duit?W-$bhí mé nocht agus chuir sibh éadach orm, bhí mé tinn agus tháinig sibh do m' fheiceáil, bhí mé i bpríosún agus thug sibh cuairt orm.'"V=#Óir bhí ocras orm agus thug sibh rud le hithe dom, bhí tart orm agus thug sibh rud le hól dom, bhí mé i mo strainséir agus thug sibh aíocht dom,5Uc"Ansin déarfaidh an rí le lucht na láimhe deise: 'Tagaigí, a lucht bheannaithe m' Athar, glacaigí mar oidhreacht an ríocht a ullmhaíodh daoibh ó thúsú an domhain.WT'!Cuirfidh sé na caoirigh ar a láimh dheis agus na gabhair ar a láimh chlé.$SA Beidh na náisiúin uile cruinnithe os a chomhair, agus déanfaidh sé na daoine a scaradh ó chéile, mar a scarann an t-aoire na caoirigh ó na gabhair.%RC«Nuair a thiocfaidh Mac an Duine ina ghlóir agus na haingil uile in éineacht leis, rachaidh sé ina shuí an uair sin i ríchathaoir a ghlóire.xQiAgus an seirbhíseach úd gan aird, caitear amach sa dorchadas é: is ann a bheidh gol agus díoscán fiacla.'&PEóir, gach aon duine a mbíonn ní aige, tabharfar dó agus beidh fuílleach aige, ach an té a bhíonn gan ní, fiú amháin a mbíonn aige bainfear de é. @~~S}}o||{Wzyxwwvuu tassNr|rqqKppoo$nnm;llkkCjjSjii;hhhgvff7ee_ddcbbbaa?``V_^^^^2]]\[[vZZ^YYXX WvVVIUTT'SSORRQQ PPONNM{MLLKJJIIHH GFFBEEWDDyD+CC|BA@@@F??>==j<A5S7GN Z c 3 s E T.=Qb@~uBean Ghréagach í, Suíriféinicach ó dhúchas. Rinne sí achainí air an deamhan a chaitheamh amach as a hiníon./Óir bean a raibh a hiníon bheag agus spiorad míghlan inti, chuala sí scéala air láithreach agus tháinig sí á caitheamh féin ag a chosa.jMChuir sé chun siúil as sin agus d' imigh go críocha na Tuíre agus na Síodóine. Agus ar dhul isteach i dteach dó, níorbh áil leis go mbeadh fios ag aon duine faoi, ach níorbh fhéidir leis fanacht as aithne.iKIs ón taobh istigh a thagann na drochnithe sin uile, agus déanann siad neamhghlan an duine.»{obearta adhaltranais, sainteanna, mallaitheachtaí, cealg, ainriantacht, formad, ithiomrá, díomas, amadántacht.Óir is ón taobh istigh, amach as croí na ndaoine, a thagann drochsmaointe, bearta drúise, gadaíochtaí, dúnmharuithe,c?Dúirt sé: «An rud a thagann amach as an duine, sin é a dhéanann neamhghlan an duine. !de bhrí nach ina chroí a théann sé ach ina ghoile agus go ngabhann sa leithreas?» (Sin mar a d' fhógair sé gach bia a bheith glan.)G Dúirt sé leo: «Nach bhfuil tuiscint agaibhse ach oiread? An ea nach dtuigeann sibh, rud ar bith a rachadh isteach sa duine ón taobh amuigh, nach bhféadfadh sé é dhéanamh neamhghlan,q [Agus ar dhul isteach sa teach dó, i leataobh ón slua, d' fhiafraigh a dheisceabail de faoin bparabal.H  Má bhíonn cluasa chun éisteachta ar aon duine, éisteadh!»; oNíl aon ní lasmuigh den duine a d' fhéadfadh, trí dhul isteach ann, é dhéanamh neamhghlan, ach is iad na nithe a thagann amach as an duine a dhéanann an duine neamhghlan. Ghlaoigh sé an slua chuige arís agus dúirt sé leo: «Éistigí sibh uile liom agus bainigí meabhair as an méid seo.1 ag cur briathar Dé ar neamhní tríd an traidisiún seo agaibh a fhágann sibh ag bhur sliocht. Agus déanann sibh mórán nithe den sórt sin.»[/ ní ligeann sibh dó feasta rud ar bith a dhéanamh dá athair nó dá mháthair,J  Ach is é a deir sibhse: Má deir duine lena athair nó lena mháthair: 'Ní ar bith de mo chuidse a d' fhéadfadh dul chun sochair duitse, is Corbán, is é sin, is tabhartas don Tiarna é' ,;o Óir dúirt Maois: 'Tabhair onóir do d' athair agus do do mháthair' ; agus: 'An té a labhraíonn go haithiseach lena athair nó lena mháthair, bíodh ciorrú an bháis air.'y Agus dúirt sé leo: «Is breá mar a chuireann sibh aithne Dé ar gcúl chun go gcoimeádfadh sibh bhur dtraidisiún.&E«Fágann sibh aithne Dé agus coinníonn sibh traidisiún na ndaoine, níochán corcán agus cupaí, agus déanann sibh mórán nithe eile den sórt sin.»wis díomhaoin dóibh bheith do m' adhradhóir níl sa teagasc a mhúineann siadach aitheanta daonna.'X)Dúirt sé leo: «Is breá an tairngreacht a rinne Íseáia mar gheall oraibhse, bréagchráifigh, mar atá scríofa:' Tugann an pobal seo onóir dom ó bheolaach is fada uaim atá a gcroí;Cd' fhiafraigh na Fairisínigh agus na scríobhaithe de: «Cén fáth nach siúlann do dheisceabail de réir thraidisiún na sinsear ach a gcuid bia a chaitheamh le lámha neamhghlana?»J~ agus an rud a thagann ón margadh, ní itheann siad gan uisce a chroitheadh air, agus tá mórán nithe eile a choinníonn siad ó shinsearacht, cupaí a ní agus corcáin agus soithí práis }óir, na Fairisínigh agus na Giúdaigh uile, ní chaitheann siad a gcuid gan a lámha a ní, ag coinneáil traidisiún na sinsear;|!agus nuair a chonaic siad go raibh cuid dá dheisceabail ag caitheamh a gcoda le lámha neamhghlana, is é sin, le lámha nach raibh nite { Na Fairisínigh agus cuid de na scríobhaithe a bhí tar éis teacht ó Iarúsailéim, chruinnigh siad le chéile chuige,zy8Agus cibé áit a dtéadh sé; sna bailte, sna cathracha, sna feirmeacha, chuiridís lucht tinnis ina luí sna háiteanna poiblí agus dhéanaidís achainí air go mbainfidís le scothóg a bhrait fiú amháin, agus a mbaineadh, shlánaítí iad.{yo7agus thosaigh siad ag breith na ndaoine a bhí tinn ar a gcuid sráideog chun na háite ar chuala siad é bheith.sx_6Agus ar theacht as an mbád dóibh, d' aithin na daoine é agus rith siad ar fud an cheantair sin ar fad,owW5Ar dhul trasna dóibh, bhuail siad talamh ag Geinéasaireit agus tháinig chun leaba ancaire.v}4Agus tháinig alltacht thar na bearta orthu, mar níor thuig siad mar gheall ar na builíní, ach bhí a gcroí go dúr.Au}3Tháinig sé isteach sa bhád chucu agus thit an ghaoth..tU2mar chonaic siad uile é agus bhíodar buartha. Ach labhair sé leo láithreach agus dúirt leo: «Bíodh misneach agaibh! mise atá ann, ná bíodh eagla oraibh.»Bs1Shíl siad gur taibhse a bhí ann agus scread siad amach,krO0Ar a fheiceáil dó go raibh siad ar saothar ag na maidí rámha, mar bhí an ghaoth ina gcoinne, tháinig sé chucu, timpeall an ceathrú faire den oíche, agus é ag siúl ar an bhfarraige, agus bhí sé ar tí dul tharstu.mqS/Agus nuair a bhí sé déanach, bhí an bád amuigh ar an bhfarraige agus eisean ina aonar ar tír.Sp.Tar éis dó iad a chur chun siúil, d' imigh sé faoin sliabh chun guí.@oy-Ansin chuir sé d' fhiacha ar a dheisceabail dul ar bord agus imeacht roimhe go dtí an taobh thall, go dtí Béatsáide, fad a bheadh sé féin ag scaoileadh an tslua uaidh.:no,Cúig mhíle fear an líon a d' ith na builíní.Mm+Agus thóg siad lán dhá chiseán déag de bhruscar agus den iasc./lY*D' ith siad uile agus bhí siad sách.}ks)Thóg sé na cúig builíní agus an dá iasc, agus, ar dhearcadh suas chun na bhflaitheas dó, bheannaigh sé agus bhris na builíní agus thug do na deisceabail iad chun go gcuirfidís os a gcomhair iad, agus roinn sé an dá iasc ar chách.Nj(agus lig siad fúthu ina ngasraí, ina gcéadta agus ina gcaogaidí.Wi''Agus d' ordaigh sé dóibh uile luí fúthu ina mbuíonta ar an bhféar glas,#h?&Dúirt sé leo: «Cé mhéad builín atá agaibh? Imígí agus faighigí amach.» Ar fháil amach dóibh dúirt siad: «Tá cúig cinn, agus dhá iasc.»Ng%Dúirt sé leo á bhfreagairt: «Tugaigí sibhse rud le hithe dóibh.» Dúirt siad leis: «An ea go rachaimid ag ceannach luach dhá chéad déanar d' arán agus é a thabhairt dóibh le hithe?» f$Scaoil uait iad go rachaidís isteach sna feirmeacha agus sna bailte mórthimpeall ag ceannach rud éigin le hithe dóibh féin.»e+#Nuair a bhí an lá ag dul i ndéanaí, tháinig a dheisceabail chuige agus dúirt siad: «Áit uaigneach é seo, agus tá sé déanach feasta.8di"Ag teacht i dtír dó chonaic sé slua mór, agus ghlac sé trua dóibh mar go raibh siad mar a bheadh caoirigh gan aoire, agus thosaigh sé ag muineadh mórán nithe dóibh.c3!Agus chonaic mórán ag imeacht iad agus d' aithin siad iad, agus rith siad ann dá gcois as na cathracha uile agus bhain siad an áit amach rompu.Hb  D' imigh siad leo i mbád go dtí áit uaigneach ar leithligh.PaDúirt sé leo: «Tagaigí sibhse go dtí áit uaigneach ar leithligh agus glacaigí bhur suaimhneas tamall» óir bhí mórán daoine ag teacht agus ag imeacht agus ní raibh am chun bia féin acu.`Tháinig na haspail le chéile timpeall ar Íosa agus d' inis siad dó a raibh déanta acu agus a raibh de theagasc tugtha acu.j_MAr a chloisteáil sin dá dheisceabail, tháinig siad agus thóg a chorp agus chuir i dtuama é.q^[agus thug sé a cheann isteach ar mhias agus thug don chailín é agus thug an cailín dá máthair é.']Gagus chuir an rí duine den gharda amach láithreach agus d' ordaigh a cheann a thabhairt isteach. D' imigh seisean agus dhícheannaigh sé sa phríosún é,\/Tháinig buaireamh mór ar an rí, ach mar gheall ar a chuid mionn agus ar na daoine a bhí ag bord, níorbh áil leis dul siar ar a fhocal léi,)[KTháinig sí isteach faoi dheifir láithreach go dtí an rí agus d' iarr air ag rá: «Is mian liom go dtabharfá dom ar mhias gan mhoill ceann Eoin Baiste.»{ZoGhabh sise amach agus dúirt sí lena máthair: «Cad a iarrfaidh mé?» Dúirt sí siúd: «Ceann Eoin Baiste.»zYmAgus thug sé a mhionn di: «Cibé ní a iarrfaidh tú orm tabharfaidh mé duit é, go dtí leath mo ríochta.»jXMagus tháinig iníon Héaróidias isteach agus rinne sí rince, agus thaitin sé le Héaród agus leo seo a bhí ag bord leis. Dúirt an rí leis an gcailín: «Iarr orm cibé ní is mian leat agus tabharfaidh mé duit é.»&WEAgus tháinig uair na faille nuair a thug Héaród fleá, i gcuimhne lae a bhreithe, do lucht a chúirte agus d' oifigigh agus do chinn phobail na Gailíle;dVAóir bhí eagla ar Héaród roimh Eoin, ó bhí a fhios aige gur dhuine cóir naofa é, agus choinnigh sé slán é, agus nuair a chuala sé a chomhrá, bhí sé go mór trí chéile ach thug sé cluas dó go fonnmhar.YU+Bhí olc ag Héaróidias chuige agus b' áil léi é mharú ach ní fhéadfadh,`T9Óir dúirt Eoin le Héaród: «Ní ceadmhach duit bean do dhearthár a bheith agat.»JS Óir is amhlaidh a chuir Héaród ordú amach Eoin a ghabháil agus a chur i ngéibheann i bpríosún mar gheall ar Héaróidias, bean Philib a dheartháir, mar bhí sé tar éis í a phosadh.zRmAch nuair a chuala Héaród mar gheall air, dúirt: «Eoin úd, ar bhain mé an ceann de, is é atá éirithe.»sQ_Dúirt daoine eile: «Éilias atá ann.» Dúirt daoine eile: «Is fáidh é, ina dhuine de na fáithe.»GPChuala Héaród rí mar gheall air, mar bhí a ainm in airde, agus dúirt: «Tá Eoin Baiste éirithe ó mhairbh, agus sin é an fáth a bhfuil na míorúiltí á n-oibriú tríd.»wOg agus chaith siad amach mórán deamhan agus rinne siad mórán othar a ungadh le hola agus leigheas siad iad.HN  Agus ar dhul amach dóibh d' fhógair siad aithrí a dhéanamh;Mo Agus áit ar bith nach nglacfaidh libh agus nach áil leo éisteacht libh, gabhaigí amach as sin agus croithigí an deannach atá faoi bhur gcosa mar fhianaise ina n-aghaidh.» L  Agus dúirt sé leo: «Cibé áit a dtéann sibh isteach i dteach, cuirigí fúibh ann nó go mbeidh sibh ag fágáil na háite.NK ach cuaráin a chur orthu, «agus ná cuirigí dhá ionar oraibh» . JD' ordaigh sé dóibh gan aon ní a bhreith leo i gcomhair an bhóthair ach amháin bata arán ná tiachóg ná airgead sa chrios;I5Ghlaoigh sé an dáréag chuige agus thosaigh á gcur amach ina mbeirt agus ina mbeirt, agus thug údarás dóibh ar na spioraid mhíghlana.rH]agus rinne sé ionadh dá ndíchreideamh.Agus ghabh Íosa timpeall ar fud na mbailte ag teagasc. GAgus ní fhéadfadh sé míorúilt ar bith a dhéanamh ansiúd ach amháin a lámha a chur ar bheagán othar agus iad a leigheas,F3Ach dúirt Íosa leo: «Ní bhíonn fáidh faoi neamhchion ach amháin ina dhúiche féin agus i measc a ghaolta féin agus ina theaghlach féin.»FENach é seo an saor adhmaid, mac Mhuire agus bráthair Shéamais agus Iósaef agus Iúdáis agus Shíomóin? Agus nach bhfuil a shiúracha anseo inár measc?» Agus ghlac siad scannal ann.DyAgus ar an tsabóid thosaigh sé ag teagasc sa tsionagóg, agus ghabh iontas mórán dár chuala é; agus deiridís: «Cá bhfuair sé seo an méid sin? Agus cén eagna í seo a tugadh dó agus na míorúiltí móra seo a dhéantar trína lámha?sC aD' imigh sé as an áit sin agus tháinig sé ina dhúiche féin, agus lean a chuid deisceabal é.~Bu+Ach chuir sé mar acht orthu go crua gan a fhios seo a bheith ag aon duine, agus dúirt rud le hithe a thabhairt di.~Au*D' éirigh an cailín agus shiúil sí thart, mar bhí sí dhá bhliain déag. Agus bhí ionadh agus alltacht orthu.@)Agus rug sé greim láimhe uirthi agus dúirt léi: «Talitá cúm» focal a chiallaíonn: «A chailín bhig, deirim leat, éirigh!»F?(Agus bhí siad ag fonóid faoi. Ach chuir sé amach iad uile, agus rug sé leis athair agus máthair an linbh agus iad seo a bhí leis, agus chuaigh isteach mar a raibh an leanbh ina luí.>/'Agus ar dhul isteach dó dúirt sé leo: «Cén fáth a bhfuil sibh ag déanamh calláin agus ag gol? Ní marbh atá an leanbh ach ina codladh.» =&Ar theacht dóibh go dtí teach cheann urra na sionagóige, chonaic sé an callán agus na daoine ag gol agus ag olagón go hard.r<]%Agus ní ligfeadh sé do dhuine ar bith dul leis ach Peadar agus Séamas agus Eoin deartháir Shéamais.};s$Ba chlos d' Íosa an comhrá agus dúirt le ceann urra na sionagóige: «Ná bíodh eagla ort; ach amháin creid.»>:u#Le linn dó bheith ag caint tháinig daoine ó theach cheann urra na sionagóige ag rá: «Tá d' iníon tar éis bháis; cén fáth a mbeifeá ag cur as don Mháistir níos mó?»9"Dúirt sé léi: «A iníon, do chreideamh a shlánaigh thú. Imigh leat faoi shíocháin, agus bí slán ó do ghearán.»87!Ach ó thuig an bhean cad a bhí déanta inti, tháinig sí go critheaglach agus chaith í féin síos roimhe agus d' inis an fhírinne go léir dó.?7y Agus dhearc sé ina thimpeall féachaint cé rinne é.p6YDúirt a dheisceabail leis: «Feiceann tú an slua ag plódú ort, agus deir tú ' Cé bhain liom?' »55Ach d' airigh Íosa ann féin go ndeachaigh brí amach uaidh, chas sé timpeall láithreach sa slua agus dúirt: «Cé bhain le mo chuid eádaigh?»y4kAgus stad an doirteadh fola aici láithreach, agus mhothaigh sí ina corp go raibh sí leigheasta óna gearán.\31mar dúirt sí: «Má bhainim lena chuid éadaigh fiú amháin, beidh mé slán.»x2inuair a chuala sí scéala mar gheall ar Íosa, tháinig sí taobh thiar de sa slua agus bhain sí lena bhrat;(1Iagus a bhí tar éis mórán a fhulaingt óna lán lianna agus a raibh aici a chaitheamh, agus nárbh fhearrde í é, ach gur mhó a bhí sí ag dul in olcas,I0 Agus bean a raibh rith fola uirthi ar feadh dhá bhliain déag,a/;D' imigh sé lena chois agus bhí slua mór á leanúint agus bhí siad ag plódú air.*.Magus rinne achainí go crua air ag rá: «Tá m' iníon bheag ar phointe an bháis. Tar agus cuir do lámha uirthi chun go mbeadh sí slán agus go mairfeadh.»-Tháinig duine de chinn urra na sionagóige, arbh ainm dó Iáras, agus ar a fheiceáil dó, chaith sé é féin ag a chosa,Ar theacht trasna do Íosa sa bhád go dtí an taobh eile, bhailigh slua mór ina thimpeall, agus bhí sé le hais na farraige.+{Agus d' imigh sé leis agus thosaigh ag fógairt i nDeacapoil a raibh déanta ag Íosa dó, agus bhí ionadh ar chách.:*mach ní ligfeadh sé dó ach dúirt leis: «Imigh leat abhaile chun do mhuintire féin agus inis dóibh a bhfuil déanta ag an Tiarna duit agus mar a rinne sé trócaire ort.»s)_Ag dul ar bord an bháid dó, rinne an fear a mbíodh an deamhan ann achainí air bheith ina chuideachta,H( Agus thosaigh siad ag achainí ar Íosa imeacht óna gceantar.f'ED' inis an lucht féachana dóibh cad a tharla don deamhnaíoch, agus mar gheall ar na muca.P&Agus tháinig siad ag triall ar Íosa agus chonaic siad an deamhnaíoch ina shuí agus a chuid éadaigh air, ina cheartmheabhair, an duine céanna a mbíodh an léigiún ann; agus bhí uamhan orthu.7%gTheith na mucaithe a bhí ina bhfeighil, agus d' inis siad an scéal sa chathair agus sna feirmeacha. Tháinig na daoine amach go bhfeicfidís cad é an rud é seo a tharla.j$M Thug sé an cead dóibh. Tháinig na spioraid mhíghlana amach agus chuaigh siad isteach sna muca; agus chuaigh an tréad ina ruathar le fána, timpeall dhá mhíle díobh, isteach san fharraige agus bádh san fharraige iad.f#E agus rinne siad achainí air: «Cuir ag triall ar na muca sinn, go dtéimis isteach iontu.»A"} Bhí, ansiúd ar an sliabh, tréad mór muc ar féarach,J!  Agus bhí sé ag achainí air go crua gan iad a chur as an tír. w Agus d' fhiafraigh de: «Cad is ainm duit?» Dúirt sé leis: «Léigiún is ainm dom, óir tá mórán againn ann.»W'óir bhí sé á rá leis: «Gabh amach as an duine, a spioraid mhíghlain.»#agus ag screadach de ghlór ard dúirt: «Cad ab áil leat díom, a Íosa, a Mhic Dé ró-aird? Cuirim ort, as ucht Dé, gan mé a chrá,»MNuair a chonaic sé Íosa i bhfad uaidh, rith agus d' umhlaigh dó,Agus bhíodh sé de ghnáth de lá agus d' oíche sna tuamaí agus ar na sléibhte, é ag screadach agus á ghreadadh féin le clocha.Oóir is minic roimhe sin a cheanglaítí le geimhle agus le slabhraí é, ach shracadh sé na slabhraí as a chéile, agus bhriseadh sé na geimhle, agus níorbh fhéidir le haon duine é smachtú.q[a bhíodh ina chónaí sna tuamaí; agus ní fhéadfadh aon duine é cheangal feasta, le slabhra féin;xiagus ar theacht amach as an mbád dó, tháinig faoina dhéin as na tuamaí duine a raibh spiorad míghlan annc ATháinig siad go dtí an taobh eile den fharraige, go dtí tír na nGeiriséanach,7)Bhí uamhan agus eagla orthu agus bhí siad á rá eatarthu féin: «Cé hé an duine seo, más ea, a rá go ndéanann gaoth agus farraige rud air?»Z-(«Cén fáth a bhfuil an eagla seo oraibh? An ea nach bhfuil creideamh agaibh?»9k'Agus ar dhúiseacht dó, bhagair sé ar an ngaoth agus dúirt leis an bhfarraige: «Éist, bí socair!» Agus thit an ghaoth, agus bhí sé ina théigle mhór. Dúirt sé leo:B}&Bhí sé féin i ndeireadh an bháid ina chodladh agus a cheann ar an bpillín, agus mhúscail siad é agus dúirt leis: «A Mháistir, an ea nach cás leat go bhfuil an bás againn?» %D' éirigh cuaifeach mór gaoithe, agus bhí na farraigí ag bualadh an bháid sa chaoi go raibh sí ag líonadh cheana féin.~u$Agus ag fágáil an tslua ina ndiaidh, thug siad leo é sa bhád mar a bhí sé, agus bhí báid eile á thionlacan.gG#Nuair a bhí an tráthnóna ann an lá sin, dúirt sé leo: «Téimis trasna anonn.»s_"Ní labhraíodh sé leo gan pharabal, ach go míníodh sé gach aon ní dá dheisceabail féin os íseal.!Is trí mhórchuid parabal den sórt sin a bhíodh sé ag labhairt an bhriathair leo, de réir mar a d' fhéad siad éisteacht leis.dA ach nuair a bhíonn sé curtha, fásann sé suas agus bíonn ar an gceann is mó de na glasraí go léir agus cuireann sé craobhacha móra amach sa chaoi go bhféadann éanlaith an aeir dul ar foscadh faoina scáth.»$ ATá sí mar a bheadh gráinne de shíol mustaird, atá ar an ngráinnín síl is lú ar bith de na síolta go léir nuair a bhíonn sé á chur sa talamh,t aAgus dúirt: «Cad leis a gcuirfimid ríocht Dé i gcomparáid, nó cén parabal a luafaimid léi?x iNuair a bhíonn an barr aibí, tugann sé an corrán dó gan mhoill de bhrí go mbíonn an fómhar ar fáil.»u cTugann an talamh toradh uaidh féin, an geamhar ar dtús, an dias ansin, ansin an gráinne iomlán sa dias.  agus go gcodlódh sé féin agus go n-éireodh, oíche agus lá, agus go mbeadh an síol ag eascar agus ag fás gan fhios dó.iKAgus dúirt: «Is amhlaidh atá ríocht Dé, mar a scaipfeadh duine síol ar an talamh,Óir an duine a mbíonn ní aige, tabharfar dó, agus an duine a bhíonn gan ní bainfear de fiú amháin a mbíonn aige.»9kDúirt sé leo: «Bígí aireach faoina gcluineann sibh. Is de réir an tomhais lena dtomhaiseann sibh a thomhaisfear chugaibh, agus tabharfar tuilleadh daoibhse a chluineann.KMá bhíonn cluasa chun éisteachta ar aon duine éisteadh sé!»Óir níl aon ní faoi cheilt ach chun go mbeadh sé soiléir, ná aon ní ina rún ach chun go dtiocfadh sé chun solais.-Dúirt sé leo: «An dtugtar lampa isteach chun go gcuirfí faoi bhéal peice é, nó faoi leaba? Nach ar chrann solais atá sé le cur?T!Agus iad seo a ghlac an síol ar an talamh maith, is iad seo na daoine a chluineann an briathar agus a ghabhann chucu é, agus a thugann toradh uathu faoi thríocha agus faoi sheasca agus faoi chéad.»%Cach go dtagann cúraimí an tsaoil agus mealladh an tsaibhris agus mianta i rudaí eile isteach, go bplúchann siad an briathar agus fágtar gan toradh é.jMDaoine eile iad seo a ghlac an síol sa deilgneach: is iad siúd na daoine a chuala an briathar,:mach ní bhíonn fréamh acu iontu féin ach iad neamhbhuan agus ansin, nuair a bhíonn trioblóid nó géarleanúint ann mar gheall ar an mbriathar, cliseann orthu láithreach.%~CMar an gcéanna, is iad na daoine a ghlac an síol ar an gcreagán, iad seo a ghabhann an briathar chucu le háthas láithreach nuair a chluineann siad é,<}qNa daoine seo le hais an bhóthair, mar a shíoltar an briathar, is daoine iad agus nuair a chluineann siad, tagann Sátan láithreach agus tógann an briathar a shíoltar iontu.-|USíolann an síoladóir an briathar.|{q Agus dúirt sé leo: «An ea nach dtuigeann sibh an parabal seo? Conas a gheobhaidh sibh fios ar na parabail uile?Gz chun go' mbreathnóidís go deimhin ach nach bhfeicfidís,agus go gcluinfidís go deimhin ach nach dtuigfidís,d' eagla go n-iompóidís agus go maithfí dóibh.' » y Dúirt sé leo: «Tá rúndiamhair ríocht Dé tugtha daoibhse; ach dóibh seo atá amuigh, is i bparabail a bhíonn an uile ní,x Nuair a bhí sé ina aonar, iad seo a bhíodh ina thimpeall leis an dáréag, d' fhiafraigh siad de i dtaobh na bparabal.Uw# Agus dúirt sé: «An té a bhfuil cluas chun éisteachta air, éisteadh!»1v[Ach thit gráinní eile ar an talamh maith agus thug toradh uathu ag fás suas agus ag méadú, agus bhí barr air faoi thríocha agus faoi sheasca agus faoi chéad.» uThit cuid eile den ghrán sa deilgneach, agus d' fhás an deilgneach aníos agus phlúch é, agus níor thug sé aon toradh uaidh.jtMagus nuair d' éirigh an ghrian loisceadh é, agus toisc nach raibh fréamh aige d' fheoigh sé.)sKThit cuid eile den ghrán ar an gcreagán, áit nach raibh mórán ithreach ann dó, agus d' eascair sé gan mhoill de bhrí nach raibh an ithir dhomhain aige;orWAgus sa síolchur, thit cuid den ghrán le hais an bhóthair agus tháinig an éanlaith á ithe suas.Iq «Éistigí liom! Chuaigh an síoladóir amach ag cur an tsíl.hpIRinne sé mórán nithe a theagasc dóibh i bparabail, agus dúirt sé leo ina chuid teagaisc:so aThosaigh sé ag teagasc cois na farraige uair eile, agus bhailigh slua chomh líonmhar sin chuige go ndeachaigh sé isteach i mbád agus gur shuigh inti ar farraige, agus bhí an slua go léir le hais na farraige ar an talamh.nnU#Óir, duine ar bith a dhéanfaidh toil Dé, sin é mo bhráthair agus mo shiúr agus mo mháthair.»sm_"Agus ag dearcadh dó ar a raibh ina suí timpeall air, dúirt: «Seo iad mo mháthair agus mo bhráithre!Vl%!Dúirt sé leo á bhfreagairt: «Cé hiad mo mháthair agus mo bhráithre?»ky Bhí slua ina suí timpeall air, agus dúirt siad leis: «Tá do mháthair agus do bhráithre amuigh do d' iarraidh.»jAnsin tháinig a mháthair agus a bhráithre, agus ina seasamh dóibh amuigh chuir siad scéala chuige ag glaoch air.;iqmar go ndúirt siad: «Tá spiorad míghlan ann.»*hMach duine ar bith a dhéanfaidh diamhasla in aghaidh an Spioraid Naoimh, ní bheidh maithiúnas le fáil aige go deo, ach tá sé ciontach i bpeaca síoraí,» }gs«Deirim libh go fírinneach, maithfear don chine daonna a gcuid peacaí agus cibé diamhaslaí a dhéanfaidh siad,OfAch ní fhéadfadh duine ar bith dul isteach i dteach an fhir láidir agus a urra tí a chreachadh gan an fear láidir a chur i ngéibheann ar dtús, agus ansin ní miste dó a theach a chreachadh.neUAgus má tá Sátan éirithe amach ina aghaidh féin agus é ar deighilt, ní fhéadann sé seasamh.mdSAgus má bhíonn teaghlach ar deighilt ina aghaidh féin, ní fhéadfaidh an teaghlach sin seasamh.cc?Má bhíonn ríocht ar deighilt ina haghaidh féin, ní fhéadann an ríocht sin seasamh.ybkGhlaoigh sé chuige iad agus labhair sé i bparabail leo: «Conas a fhéadann Sátan Sátan a chaitheamh amach?=asAgus na scríobhaithe a bhí tar éis teacht anuas ó Iarúsailéim, deiridís: «Béalzabúl atá ann,» agus «Is trí phrionsa na ndeamhan a chaitheann sé na deamhain amach.» `Agus nuair a fuair a mhuintir scéala air, ghabh siad amach d' fhonn breith air, mar bhí siad ag rá: «As a mheabhair atá sé.»_}Chuaigh sé isteach agus tháinig an slua le chéile arís sa chaoi nár fhéad siad fiú amháin béile a ithe.6^gagus Iúdás Isceiriót an fear a bhraith é.n]UAindrias, Pilib, Parthalán, Matha, Tomás, Séamas mac Alfáias, Tadáias, Síomón an Cananáiach,\Séamas mac Zeibidé agus Eoin deartháir Shéamais ar thug sé Bóanaeirgis mar ainm orthu, is é sin, clann na toirní,I[ Cheap sé an dáréag, Síomón ar ar thug sé Peadar mar ainm,?Zyagus údarás acu chun na deamhain a chaitheamh amach.qY[agus cheap sé dáréag mar chompánaigh aige féin agus chun go gcuirfeadh sé uaidh iad ag seanmóir,wXg Chuaigh sé an sliabh suas agus ghlaoigh sé chuige iad seo ab áil leis féin. Tháinig siad chuige,?Wy Ach d' ordaigh sé go dian dóibh gan é chur in iúl.V Agus nuair a d' fheiceadh na spioraid mhíghlana é, chaithidís iad féin síos roimhe agus screadadh siad amach: «Is tú Mac Dé!»U# Mar bhí sé tar éis mórán daoine a leigheas, sa chaoi, iad seo uile a raibh aicídí orthu, go mbídís ag plódú air chun baint leis.T{ Agus dúirt sé lena dheisceabail bád a bheith ullamh acu dó mar gheall ar an slua le heagla go mbeidís ag brú air.BS}ó Iarúsailéim, ó Idiúmáia, ón taobh thall den Iordáin, agus ó thimpeall na Tuíre agus na Síodóine, tháinig slua mór chuige, nuair a chuala siad a raibh á dhéanamh aige.RChuaigh Íosa i leataobh i dtreo na farraige, é féin agus a dheisceabail, agus lean slua mór ón nGailíl é ó Iúdáia fós,QGhabh na Fairisínigh amach, agus rinne siad comhairle láithreach leis na Héaródaigh ina aghaidh conas a mhillfidís é.AP{Agus ar dhearcadh timpeall le fearg orthu uile, agus brón air mar gheall ar dhúire a gcroí, dúirt sé leis an duine: «Sín amach do lámh.» Shín, agus bhí a lámh slán arís.#O?Agus dúirt sé leo: «Cé acu is dleathach a dhéanamh lá sabóide, an mhaith nó an t-olc, beatha a shaoradh nó a mharú?» Ach ní raibh focal astu.AN}Dúirt sé le fear na láimhe seargtha: «Tar i leith.»pMYagus bhíodar ag faire air féachaint an leigheasfadh sé é lá na sabóide chun go gciontóidís é.eL EChuaigh sé isteach sa tsionagóg uair eile, agus bhí fear ann a raibh lámh leis seargtha,OKsa chaoi go bhfuil Mac an Duine ina mháistir ar an tsabóid féin.»qJ[Agus dúirt sé leo: «Rinneadh an tsabóid ar son an duine, ní dhearnadh an duine ar son na sabóide;MImar a chuaigh sé isteach i dteach Dé, in aimsir Aibiatár an t-ardsagart, agus d' ith builíní na fianaise nach dleathach a ithe ach do na sagairt, agus mar a thug fós dá chompánaigh iad?»HDúirt sé leo: «Nár léigh sibh riamh faoin rud a rinne Dáiví nuair a bhí sé i ngá agus ocras air, é féin agus a chompánaigh:xGiDúirt na Fairisínigh leis: «Féach, cén fáth a bhfuil siad ag déanamh ruda nach dleathach sa tsabóid?»$FAAnsin, lá sabóide, nuair a bhí sé ag gabháil trí na goirt arbhair, thosaigh a dheisceabail ag stoitheadh na ndias agus iad ag siúl na slí.>EuNá ní chuirfeadh aon duine fíon nua i seanseithí: dá gcuirfeadh, phléascfadh an fíon na seithí, agus bheadh idir fhíon agus sheithí millte. Ach fíon nua i seithí nua!»6DeNí fhuafadh aon duine preabán d' éadach gan ramhrú ar sheanbhrat: dá ndéanfadh, bhainfeadh an paiste rud éigin as an nua as an sean agus ba mhiste an stróiceadh é.CAch tiocfaidh na laethanta nuair a bheidh an fear nuaphósta tógtha uathu, agus ansin déanfaidh siad troscadh an lá sin.OBDúirt Íosa leo: «An féidir le hógánaigh na bainise troscadh a dhéanamh le linn don fhear nuaphósta bheith leo? Fad a bhíonn an fear nuaphósta leo, ní féidir dóibh troscadh a dhéanamh.ABhí troscadh á dhéanamh ag deisceabail Eoin agus ag na Fairisínigh, agus tháinig daoine á rá leis: «Cén fáth a ndéanann deisceabail Eoin agus deisceabail na bhFairisíneach troscadh, agus nach ndéanann do dheisceabailse troscadh?»=@sAr a chloisteáil sin d' Íosa dúirt sé leo: «Ní ag na daoine atá slán a bhíonn gá le lia ach ag na daoine atá tinn. Ní fíréin a tháinig mé a ghlaoch ach peacaigh.»n?UNuair a chonaic scríobhaithe na bhFairisíneach go raibh sé ag ithe leis na peacaigh agus na poibleacánaigh, dúirt siad lena dheisceabail: «Cén fáth a mbíonn sé ag ithe agus ag ól le poibleacánaigh agus le peacaigh?»->SAgus nuair a bhí sé ag bord ina theach, bhí mórán poibleacánach agus peacach ina suí le hÍosa agus lena dheisceabail, mar bhí mórán díobh á leanúint.,=QAgus ag dul thar bráid dó, chonaic sé Léiví mac Alfáias ina shuí in oifig an chustaim agus dúirt leis: «Lean mise.» D' éirigh seisean agus lean sé é.<y Chuaigh sé amach arís cois na farraige, agus bhí an slua go léir ag teacht chuige agus eisean á dteagasc.];3 D' éirigh seisean agus thóg an tsráideog láithreach, agus d' imigh amach os comhair cách, ionas go raibh alltacht orthu uile agus gur thug siad glóir do Dhia á rá: «Ní fhacamar a leithéid seo riamh.»G: Deirim leat, éirigh, tóg do shráideog agus gabh abhaile.»9! Ach chun go mbeadh a fhios agaibh go bhfuil údarás ag Mac an Duine ar an talamh peacaí a mhaitheamh» dúirt sé leis an bpairiliseach:8  Cé acu is fusa, a rá leis an bpairiliseach: 'Tá do pheacaí maite,' nó a rá: 'Éirigh, tóg do shráideog, agus siúil' ?7/Ach thuig Íosa láithreach ina spiorad go raibh an smaoineamh sin ina n-aigne agus dúirt sé leo: «Cad a bheir na smaointe sin in bhur gcroí?|6q«Cad a bheir dó seo labhairt mar sin? Is diamhasla dó é. Cé fhéadann peacaí a mhaitheamh ach amháin Dia?»  P~~6}}6||6{{0zzycxx`wwuvv/uusttessFrr.qq pooo>8=P<<(;B::S99W8x77%55 4\33m221S00K/o..s-,,L++**,)(''K&&a&%%($a##$"!!> 'YVJ3c.PZA;e  y W [ ZbPz'2 am; !É a ghráú ón gcroí go hiomlán, ón tuiscint go hiomlán, agus ón neart go hiomlán, agus an chomharsa a ghráú mar an duine féin, is mó sin go mór ná na híobairtí dóite agus na hofrálacha go léir.»l/ Dúirt an scríobhaí leis: «Maith mar a labhair tú, a Mháistir. Dúirt tú le fírinne gur aon é agus nach bhfuil aon neach eile ann ach é.rk] Seo í an dara ceann: 'Gráóidh tú do chomharsa mar thú féin.' Níl aithne eile is mó ná iadsan.»j3 agus gráóidh tú do Thiarna Dia ó do chroí go hiomlán, agus ó d' anam go hiomlán agus ó d' aigne go hiomlán agus ó do neart go hiomlán.'piY D' fhreagair Íosa: «Seo í an chéad cheann: 'Cluin, a Iosrael, an Tiarna ár nDia is aon Tiarna annphY Duine de na scríobhaithe, a bhí ag éisteacht leo ag aighneas, nuair a thug sé faoi deara a fheabhas a fhreagair Íosa iad, tháinig sé chuige agus chuir sé ceist air: «Cén chéad aithne de na haitheanta go léir?»Og Ní hé Dia na marbh é, ach Dia na mbeo. Tá dul amú mór oraibh.»Qf Maidir leis na mairbh a éirí arís, nár léigh sibh i Leabhar Mhaois, sa dréacht faoin Tor, conas mar a labhair Dia leis agus a dúirt: 'Is mise Dia Abrahám, agus Dia Íosác, agus Dia Iacóib.'e/ Óir nuair a éireoidh siad ó mhairbh, ní bhíonn fir ag pósadh ná mná á dtabhairt le pósadh, ach bíonn siad ar nós aingil Dé ar neamh.ndU Dúirt Íosa leo: «Nach é atá do bhur gcur amú, nach eol daoibh na scrioptúir ná cumhacht Dé?c) San aiséirí, nuair a éireoidh siad arís, cé acu a mbeidh an bhean ina bean chéile aige, óir bhí sí ina bean chéile ag an seachtar?»Wb' níor fhág an seachtar aon sliocht. An bhean féin is déanaí a fuair bás.a Phós an dara duine an bhaintreach ansin agus fuair sé bás gan sliocht a fhágáil; agus an tríú duine mar an gcéanna;s`_ Sea, bhí seachtar dearthár ann. Phós an chéad duine bean agus fuair sé bás gan sliocht a fhágáil.w_g «A Mháistir,» ar siad, «scríobh Maois dúinn: 'Má fhaigheann deartháir duine bás agus go bhfágann sé bean, ach nach bhfágann sé clann, go bpósfadh a dheartháir an bhaintreach, agus go dtógfadh sé sliocht dá dheartháir.'}^s Ansin tháinig chuige Sadúcaigh iad seo a shéanann an t-aiséirí a bheith ann agus chuir siad ceist air:]1 Dúirt Íosa leo: «Íocaigí le Céasar na nithe is le Céasar, agus le Dia na nithe is le Dia.» Bhain an freagra sin dá mboinn iad le hionadh.\ Agus shín siad chuige é. Dúirt sé leo: «Cé hé arb é seo a íomhá agus a inscríbhinn?» «Céasar,» ar siad leis.-[S Ach bhí a fhios ag Íosa an fhimíneacht a bhí iontu agus dúirt sé leo: «Cad ab áil libh ag baint trialach asam? Tugaigí chugam déanar go bhfeicfidh mé.»aZ; Tháinig siad chuige agus dúirt siad leis: «A Mháistir, tá a fhios againn gur fear fírinneach tú, gan beann agat ar dhuine ar bith; óir ní fhéachann tú do phearsa seachas a chéile ach slí Dé a mhúineadh de réir na fírinne. An dleathach cáin a íoc le Céasar nó an mídhleathach? An dtabharfaimid í nó nach dtabharfaimid?»tYa Agus chuir siad chuige cuid de na Fairisínigh agus de na Héaródaigh chun breith air ina chaint.MX Agus ba fhonn leo é a ghabháil, ach bhí eagla orthu roimh an slua. Bhí fhios acu gur chucu féin a bhí sé nuair a labhair sé an parabal. Agus d' fhág siad ansin é agus d' imigh siad leo.LW obair an Tiarna é seoagus is iontach inár súile é.' »V{ Nár léigh sibh an scrioptúr seo:' An chloch dár dhiúltaigh na saoir,rinneadh di ceann an chúinne;+UO Anois, cad a dhéanfaidh máistir an fhíonghoirt? Tiocfaidh sé agus cuirfidh sé na curadóirí chun báis, agus tabharfaidh sé an fíonghort do dhaoine eile.RT Agus rug siad air, mharaigh é, agus chaith amach as an bhfíonghort é.Sy Ach dúirt na curadóirí úd le chéile: 'Is é seo an t-oidhre; seo, maraímis é, agus beidh an oidhreacht againn.'R Bhí aon duine amháin aige fós, a mhac muirneach. Chuir sé é sin chucu ar deireadh, á rá: 'Tabharfaidh siad ómós do mo mhac.'|Qq Agus chuir sé duine eile; mharaigh siad eisean; agus mórán eile; bhuail siad cuid acu, mharaigh siad cuid eile.rP] Agus arís chuir sé seirbhíseach eile chucu; ghoin siad é sin sa cheann agus thug siad easonóir dó.HO  Ach rug siad air, bhuail é, agus chuir chun siúil folamh é. N Nuair a bhí an séasúr ann chuir sé seirbhíseach uaidh go dtí na curadóirí chun a chion de thoradh an fhíonghoirt a fháil.1M _ agus na Curadóirí MallaitheKL !agus is é freagra a thug siad ar Íosa: «Níl a fhios againn.» Agus dúirt Íosa leo: «Nílimse chun a insint daoibhse ach oiread, cén t-údarás atá agam leis na nithe seo a dhéanamh.»/KW déarfaidh sé: 'Cén fáth nár chreid sibh ann?' Ach dá ndéarfaimis ' ó dhaoine' » bhí eagla orthu roimh an bpobal mar bhí meas fáidh dáiríre acu ar Eoin _J7 Ach rinne siad machnamh ar an scéal mar seo ina gcroí: «Má deirimid ' ó neamh' ,RI baisteadh Eoin, arbh ó neamh nó ó dhaoine é? Tugaigí freagra orm.»1H[ Dúirt Íosa leo: «Tá aon cheist amháin agamsa le cur oraibh; tugaigí freagra orm agus inseoidh mé daoibh cén t-údarás atá agam leis na nithe seo a dhéanamh: G  «Cén t-údarás atá agat leis na nithe seo a dhéanamh, nó cé thug an t-údarás sin duit chun na nithe seo a dhéanamh?»Tháinig siad go Iarúsailéim arís, agus ag siúl sa Teampall d' Íosa, tháinig uachtaráin na sagart, agus na scríobhaithe, agus na seanóirí agus dúirt siad leis:mES (Ach mura maitheann sibhse ní mó a mhaithfidh bhur nAthair sna flaithis bhur gcionta daoibhse.)»RD Agus nuair a bheidh sibh in bhur seasamh ag urnaí, má bhíonn aon ní agaibh i gcoinne aon duine, maithigí dó é, i dtreo go maithfeadh bhur nAthair sna flaithis bhur gcionta daoibhse chomh maith.C1 Deirim libh dá bhrí sin, an uile ní a bheidh á impí agus á iarraidh agaibh, creidigí go bhfuil sé faighte agaibh, agus gheobhaidh sibh é.mBS Deirim libh go fírinneach, má deir aon duine leis an sliabh seo: 'Éirigh suas agus déan tú féin a chaitheamh san fharraige' agus gan aon amhras ina chroí, ach é a chreidiúint go mbeidh mar a deir sé, déanfar sin dó.JA  Dúirt Íosa leo ag freagairt: «Bíodh creideamh agaibh i nDia.@ Chuimhnigh Peadar agus dúirt leis: «A Mháistir, an crann fígí ar ar chuir tú do mhallacht, féach! tá sé seargtha.»t?a Ag gabháil thar bráid dóibh lá arna mhárach, chonaic siad an crann fígí seargtha óna fhréamhacha.R> Agus nuair a tháinig an tráthnóna d' imigh siad amach as an gcathair.T=! Chuala uachtaráin na sagart agus na scríobhaithe ina thaobh seo agus bhí siad ag lorg slí chun é a mharú; óir bhí eagla orthu roimhe mar bhí an slua go léir ag déanamh an-iontas dá theagasc.=<s Agus bhí sé á dteagasc agus dúirt sé leo: «Nach bhfuil sé scríofa: 'Glaofar ar mo theachsa teach urnaithe do na ciníocha go léir'? ach rinne sibh uaimh robálaithe de.»W;' ná ní cheadódh sé d' aon duine árthach a bhreith leis tríd an Teampall.:1 Tháinig siad ansin go Iarúsailéim. Ar dhul isteach sa Teampall dó, thosaigh sé ar an muintir a bhí ag díol agus ag ceannach sa Teampall a thiomáint amach; leag sé ar lár na cláir ar lucht airgead a mhalartú agus na suíocháin ar lucht colmáin a dhíol;9 Labhair sé leis an gcrann fígí: «As seo amach go brách nár ithe aon duine toradh uaitse,» ar sé. Agus chuala a dheisceabail é.s8_ Nuair a chonaic sé i bhfad uaidh crann fígí agus duilliúr air, chuaigh sé féachaint an bhfaigheadh sé aon toradh air. Agus nuair a tháinig sé chuige ní bhfuair sé aon ní ach duilliúr mar níorbh é aimsir na bhfígí é.T7! Agus iad ag fágáil Béatáine lá arna mhárach, bhí ocras air.V6% Agus chuaigh sé isteach in Iarúsailéim, agus isteach sa Teampall. Bhreathnaigh sé ar gach ní ina thimpeall, ach ó bhí an déanaí ann cheana féin, chuaigh sé amach go Béatáine leis an dáréag.^55 Is beannaithe ag teacht í, Ríocht ár nAthar, Dáiví!Hósana sna harda!»B4} agus na daoine a bhí roimhe amach, agus iad siúd a bhí á leanuint, bhí na gártha acu á gcur suas:«Hósana!Is beannaithe an té atá ag teacht in ainm an Tiarna!f3E Leath a lán daoine a mbrait ar an mbóthar, a thuilleadh craobhacha a bhain siad sna goirt;y2k Agus thug siad leo an searrach go dtí Íosa agus chuir siad a mbrait anuas air agus chuaigh sé ina shuí air.N1 D' fhreagair siad faoi mar a dúirt Íosa leo, agus scaoil siad leo.o0W Agus dúirt cuid dá raibh ina seasamh ansiúd leo: «Cad ab áil libh ag scaoileadh an tsearraigh?»s/_ D' imigh siad leo agus fuair an searrach ceangailte ag doras, lasmuigh ar an tsráid agus scaoil siad é../ Agus má deir aon duine libh: 'Cad atá sibh a dhéanamh?' abraigí: 'Tá gá ag an Tiarna leis. Ach cuirfidh sé ar ais anseo gan mhoill é.' »p-Y agus dúirt sé leo: «Téigí isteach sa bhaile atá os bhur gcomhair agus láithreach ag dul isteach ann daoibh, gheobhaidh sibh searrach ceangailte nach raibh duine ar bith riamh ar a mhuin. Scaoiligí é agus tugaigí libh é.9, m Nuair a bhí siad ag teacht i ngar do Iarúsailéim, agus iad chomh fada le Béatfaigé agus Béatáine i dtreo Chnoc na nOlóg, chuir sé beirt dá dheisceabail uaidh, +  4Dúirt Íosa leis: «Imigh leat! Shlánaigh do chreideamh thú.» Tháinig a radharc dó láithreach agus lean sé é sa tslí.* 3Ansin labhair Íosa leis: «Cad ab áil leat mé a dhéanamh duit?» ar sé. Dúirt seisean leis: «Rabúní, mo radharc a bheith agam!»V)% 2Chaith sé siúd de a bhrat, d' éirigh de phreab, agus tháinig chun Íosa.(5 1Stad Íosa agus dúirt: «Glaoigí anseo air.» Agus ghlaoigh siad ar an dall á rá leis: «Bíodh misneach agat! Éirigh! Tá sé ag glaoch ort!»' 0Agus bhagair a lán daoine air a bheith ina thost, ach is ea ba mhó a scread sé: «A Mhic Dháiví, déan trócaire orm.»#&? /Nuair a chuala sé gurbh é Íosa an Nazairéanach a bhí ann thosaigh sé ar screadach agus ar a rá: «A Mhic Dháiví, a Íosa, déan trócaire orm!»J%  .Agus tháinig siad go Ireachó; agus ag dul amach as Ireachó dó fara a dheisceabail agus slua mór, bhí dall, fear déirce, Bairtiméas mac Thiméas, ina shuí le hais an bhóthair.+$O -Óir níor tháinig Mac an Duine chun go mbeifí ag freastal air, ach chun go ndéanfadh sé féin freastal, agus a anam a thabhairt mar cheannach ar mhórán.»c#? ,agus an duine ar mian leis a bheith ina cheann oraibh, beidh sé ina sclábhaí ag cách." +Ach ní mar sin atá an scéal eadraibhse, ach an duine ar mian leis a bheith ina uasal eadraibh, beidh sé ina sheirbhíseach daoibh,W!' *Agus ghlaoigh Íosa chuige iad agus dúirt sé leo: «Tá fhios agaibh go mbíonn an mhuintir, a shamhlaíonn a bheith ag rialú na ngintlithe, ag tiarnú orthu, agus a gcuid uaisle ag smachtúchán orthu.t a )Ar a chloisteáil sin don deichniúr thosaigh siad ar a bheith míchéadfach i dtaobh Shéamais agus Eoin.  (ach maidir le suí ar mo dheis nó ar mo chlé, ní agamsa atá sin le tabhairt, ach is dóibh siúd é dá bhfuil sé i ndán.»,Q 'Dúirt siad leis: «Féadaimid.» Dúirt Íosa leo: «An cupa atáim a ól, ólfaidh sibh, agus leis an mbaisteadh lena bhfuilim do mo bhaisteadh, baistfear sibh;T! &Dúirt Íosa leo: «Níl a fhios agaibh cad atá sibh a iarraidh. An bhféadann sibh an cupa a ól atá á ól agamsa, agus sibh do bhur mbaisteadh leis an mbaisteadh lena bhfuilimse do mo bhaisteadh?»  %Agus dúirt siadsan leis: «Tabhair dúinn go suífimis, duine againn ar do dheis, agus duine againn ar do chlé, i do ghlóir.»H  $Dúirt seisean leo: «Cad ab áil libh a dhéanfainn daoibh?»5 #Tháinig Séamas agus Eoin, clann Zeibidé; chuige á rá leis: «A Mhaistir, is mian linn go ndéanfá dúinn cibé ní a iarrfaimid ort.»(I "Agus déanfaidh siad fonóid faoi agus seilí a chaitheamh air agus é a sciúrséail agus é a chur chun báis; agus éireoidh sé arís tar éis trí lá.»a; !«Seo anois sinn ag dul suas go Iarúsailéim agus tabharfar Mac an Duine ar láimh d' uachtaráin na sagart agus do na scríobhaithe. Daorfaidh siad chun báis é agus tabharfaidh siad ar láimh do na gintlithe é.1[ Agus bhí siad ar an tslí ag dul suas go Iarúsailéim; bhí Íosa rompu amach agus bhí ardionadh orthu, agus bhí eagla orthu siúd a bhí ag leanúint laistiar. Rug sé leis an dáréag i leataobh arís agus thosaigh sé ar a insint dóibh cad iad na nithe a bhí le titim amach dó.dA «Tá a lán ar tosach a bheidh ar deireadh, agus a lán ar deireadh a bheidh ar tosach.»fE nach bhfaighidh níos mó faoi chéad san aimsir seo anois, tithe agus deartháireacha agus deirfiúracha agus máithreacha agus clann agus tailte, fara géarleanúintí, agus an bheatha shíoraí sa saol atá le teacht.Z- Dúirt Íosa: «Deirim libh go fírinneach nach bhfuil aon duine a d' fhág teach ná deartháireacha, ná deirfiúracha, ná máthair, ná athair, ná clann, ná tailte, mar gheall ormsa agus ar an soiscéalfE Chrom Peadar ar a rá leis: «Sinne, féach, d' fhágamar an uile ní agus leanamar thusa.»  Bhreathnaigh Íosa orthu agus dúirt: «Tá sé seo dodhéanta ag daoine ach níl ag Dia; óir tá an uile ní sodhéanta ag Dia.»yk Ba mhó ná sin an t-ionadh a bhí orthu agus dúirt siad lena chéile: «Cé is féidir a shlánú, más ea?»nU Óir is fusa do chamall dul trí chró snáthaide ná do dhuine saibhir dul isteach i ríocht Dé.»a; Chuir a bhriathra alltacht ar a dheisceabail, ach d' fhreagair Íosa agus dúirt leo arís: «A chlann liom, cad é chomh deacair is atá sé dóibh siúd a chuireann a muinín i saibhreas dul isteach i ríocht Dé!'G Bhreathnaigh Íosa ina thimpeall agus dúirt sé lena dheisceabail: «Cad é chomh deacair is a bheidh sé ar lucht an tsaibhris dul isteach i ríocht Dé!»x i Chuir an chaint sin buaireamh air agus d' imigh sé leis go dubhach mar bhí mórán de mhaoin an tsaoil aige.c ? Dhearc Íosa air agus thug grá dó agus dúirt leis: «Tá aon ní amháin in easnamh ort fós; imigh leat, díol a bhfuil agat agus tabhair do na boicht é agus beidh stór agat ar neamh; tar ansin agus lean mise.»W ' Dúirt seisean leis: «A Mháistir, choimeád mé iad sin uile ó m' óige.»F  Is eol duit na haitheanta. ' Ná déan marú. Ná déan adhaltranas. Ná déan goid. Ná tabhair fianaise bhréige. Ná déan calaois. Tabhair onóir do d' athair agus do do mháthair.' »f E Dúirt Íosa leis: «Cad chuige a ndeir tú maith liom? Ní maith aon neach ach Dia amháin.q[ Agus ag cur chun bóthair dó rith duine chuige agus chaith sé é féin ar a ghlúine ina láthair agus d' fhiafraigh sé de: «A Mháistir mhaith, cad tá le déanamh agam chun go mbeinn páirteach sa bheatha shíoraí?»P Agus rug sé barróg orthu, chuir a lámha orthu, agus bheannaigh iad.y Deirim libh go fírinneach, cibé nach nglacfaidh ríocht Dé ar nós linbh, ní rachaidh sé isteach inti choíche.»/W Ar a fheiceáil sin dó, tháinig míchéadfa air agus dúirt leo: «Ligigí do na leanaí teacht chugam; na coiscigí iad, óir is lena leithéidí seo ríocht Dé. Agus bhí siad ag tabhairt na leanaí chuige chun go sínfeadh sé a lámh orthu, ach bhí na deisceabail ag cur ceartú orthu.gG Agus má scaoileann bean a fear uaithi agus fear eile a phósadh, déanann sí adhaltranas.»   agus dúirt sé leo: «Duine ar bith a scaoileann uaidh a bhean agus a phósann bean eile, déanann sé adhaltranas ina coinne.H  Cheistigh a dheisceabail é mar gheall air seo arís sa teach,K Dá bhrí sin, an ní a cheangail Dia, ná scaoileadh duine é.»{o agus aon cholainn amháin a bheidh sa bheirt acu' . Dá réir sin, ní beirt iad feasta ach aon cholainn amháin.r~] mar gheall air sin fágfaidh duine a athair agus a mháthair chun bheith go dlúth i bpáirt lena bhean,L} Ach ó thús an chruthaithe ' rinne Dia iad fireann agus baineann;n|U Dúirt Íosa leo: «Is de dheasca bhur gcroí a bheith stuacach a scríobh sé an aithne sin daoibh.`{9 Dúirt siadsan: «Thug Maois cead litir idirscartha a scríobh agus í a scaoileadh.»Nz D' fhreagair sé agus dúirt leo: «Cad a d' ordaigh Maois daoibh?»y Tháinig Fairisínigh chuige agus d' fhiafraigh siad de, ag baint trialach as: «An dleathach do dhuine a bhean a scaoileadh uaidh?»Ux % Ar fhagáil na háite sin dó, tháinig sé go dtí críocha Iúdáia ar an taobh eile den Iordáin, agus chruinnigh sluaite móra chuige arís agus bhí sé á dteagasc arís mar ba ghnách leis.)wK 2Is maith an rud salann, ach má éiríonn an salann leamh cad a chuirfidh sibh mar anlann leis? Bíodh salann agaibh ionaibh agus bíodh síocháin eadraibh.»!v= 1Saillfear cách le tine.Ju  0an áit nach n-éagann an phiast acu agus nach múchtar an tine.Ft /Agus más siocair pheaca duit do shúil, caith uait í; is fearr duit a bheith ar leathshúil ag dul isteach i ríocht Dé ná an dá shúil a bheith agat agus tú a chaitheamh in ifreann,Ls .(an áit nach n-éagann an phiast acu agus nach múchtar an tine).,rQ -Agus más siocair pheaca duit do chos, gearr anuas í; is fearr duit dul isteach sa bheatha bacach ná an dá chois a bheith agat agus tú a chaitheamh in ifreannLq ,(an áit nach n-éagann an phiast acu agus nach múchtar an tine).Rp +Más siocair pheaca duit do lámh, gearr anuas í; is fearr duit dul isteach sa bheatha i do mhairtíneach ná an dá láimh a bheith agat agus tú a dhul go hifreann, an tine nach féidir a mhúchadho5 *Scannail%nC )«Má thugann duine ar bith cupán d' fhíoruisce daoibh as ucht gur le Críost sibh, deirim libh go fírinneach nach mbeidh sé gan a thuarastal a fháil.Fm (óir an té nach bhfuil inár n-aghaidh, tá sé ar ár son.*lM 'Dúirt Íosa: «Ná cuirigí aon chosc leis; níl aon duine a dhéanfaidh míorúilt i m' ainmse agus a fhéadfaidh, go luath, an drochfhocal a bheith aige orm;=ks &Dúirt Eoin leis: «A mháistir, chonaiceamar duine nach leanann sinn ag caitheamh deamhan amach i d' ainmse, agus chuireamar cosc leis mar níor lean sé inár mbuíon.»8ji %«Cibé duine a ghlacfaidh a leithéid seo de leanbh ar son m' ainm, glacann sé mise, agus cibé a ghlacfaidh mise, ní mise, ach an té a chuir uaidh mé, a ghlacann sé.» i  $Agus ag breith ar leanbh dó, chuir sé é ina sheasamh i lár baill eatarthu, agus, ag tabhairt barróige dó, dúirt sé leo:Ah{ #Shuigh sé agus ghlaoigh chuige an dáréag agus dúirt leo: «Más mian le haon duine a bheith ar tosach, ní foláir dó bheith ar deireadh cách agus ina sheirbhíseach ag cách.»zgm "Ach ní raibh focal astu, óir bhí siad ag díospóireacht le chéile, ar an tslí, féachaint cé acu ba mhó.f !Tháinig siad go dtí Cafarnáum, agus sa teach do d' fhiafraigh sé díobh: «Cad a bhí á chur trí chéile agaibh sa tslí?»Pe Ach níor thuig siad an focal, agus bhí eagla orthu ceist a chur air.d% «Tabharfar Mac an Duine ar lámh do dhaoine agus cuirfidh siad chun báis é, agus tar éis a mharaithe, éireoidh sé tar éis trí lá.»6ce Ag imeacht as an áit sin dóibh, ghabh siad tríd an nGailíl agus níorbh áil leis go mbeadh fios ag aon duine, mar bhí sé ag teagasc a dheisceabal, a rá leo: b  Agus dúirt sé leo: «Ní féidir leis an sórt seo dul amach trí ní ar bith ach amháin trí ghuí (agus trí throscadh).»a' Ar dhul isteach sa teach dó, d' fhiafraigh a chuid deisceabal de ar leithligh: «Cén fáth nárbh fhéidir dúinne é a chaitheamh amach?»_`7 Ach rug Íosa ar láimh air agus thóg sé suas é, agus d' éirigh sé ina sheasamh.1_[ Scread sé amach, bhain sé rachtanna as go dolba, agus d' imigh amach as; agus bhí sé mar a bheadh duine marbh, sa chaoi go ndúirt a bhformhór: «Tá sé marbh.»]^3 Nuair a chonaic Íosa slua ag bailiú go tapa, labhair sé go bagrach leis an spiorad míghlan agus dúirt leis: «A spioraid bhailbh bhodhair, táim á ordú duit, gabh amach as agus ná tar ann go deo arís.»j]M Ghlaoigh athair an pháiste amach láithreach: «Creidim, tar i gcabhair ar mo dhíchreideamh.»`\9 Dúirt Íosa leis: «Má fhéadann tú! Is féidir an uile ní don té a chreideann.»G[ agus bíonn sé á chaitheamh isteach sa tine go minic agus san uisce freisin chun é a mhilleadh. Ach má fhéadann tú rud ar bith a dhéanamh bíodh trua agat dúinn agus cuidigh linn.»tZa D' fhiafraigh Íosa dá athair: «Cá fhad atá sé seo air?» Dúirt seisean: «Ó bhí sé ina pháiste,0YY Thug siad chuige é, agus an túisce a chonaic an spiorad é, bhain sé rachtanna as an ógánach, agus thit sé ar an talamh á únfairt féin agus cúr lena bhéal.&XE Dúirt sé leo á bhfreagairt: «Ó a ghlúin dhíchreidmheach, cá fhad a bheidh mé faraibh? Cá fhad a bheidh mé ag cur suas libh? Tugaigí chugam é.»jWM agus cibé uair a bheireann sé air, teilgeann sé ar lár é, agus bíonn cúr lena bhéal agus díoscán ar a fhiacla agus é stalctha righin. D' iarr mé ar do dheisceabail é a chaitheamh amach agus chuaigh sé díobh.»qV[ Agus d' fhreagair duine den slua é: «A Mháistir, thug mé chugat mo mhac a bhfuil spiorad balbh ann:FU D' fhiafraigh sé díobh: «Cén argóint atá agaibh leo?»tTa Agus an túisce a chonaic siad é, bhí an slua go léir le hiontas, agus rith siad chuige ag beannú dó.S Ar theacht dóibh go dtí na deisceabail, chonaic siad slua mór ina dtimpeall, agus scríobhaithe ag argóint leo.yRk Ach deirim libh: tá Éilias tagtha, agus d' imir siad a dtoil air de réir mar atá scríofa mar gheall air.»_Q7 Dúirt sé leo: «Tagann Éilias ar dtús gan amhras chun an uile ní a chur ina cheart arís. Agus conas atá sé scríofa i dtaobh Mhac an Duine nach foláir dó mórán a fhulaingt agus bheith faoi dhrochmheas?sP_ Agus chuir siad ceist air: «Cén fáth a ndeir na scríobhaithe go gcaithfidh Éilias teacht ar dtús?»O  Agus choinnigh siad an scéal chucu féin ach go mbídís ag fiafraí dá chéile cad ba chiall leis an éirí úd ó mhairbh.(NI Ar a slí anuas dóibh ón sliabh, chuir sé mar acht orthu gan a raibh feicthe acu a insint do dhuine ar bith nó go mbeadh Mac an Duine éirithe ó mhairbh. M  Agus go tobann, ar dhearcadh dóibh ina dtimpeall, ní fhaca siad duine ar bith níos mó ach Íosa in éineacht leo ina aonar.L+ Agus tháinig scamall ina scáil anuas orthu, agus an glór as an scamall: «Is é seo mo Mhac muirneach dár thug mé gnaoi: éistigí leis!»XK) mar ní raibh a fhios aige cad ba mhaith dó a rá óir tháinig uamhan orthu.:Jm Agus labhair Peadar le hÍosa: «A Mháistir,» ar sé, «is maith mar a tharla anseo sinn: déanaimis trí bothanna, ceann duit féin, ceann do Mhaois agus ceann d' Éilias» TI! Agus chonacthas dóibh Maois mar aon le hÉilias agus iad ag comhrá leis. H  agus d' éirigh a chuid éadaigh dealrach, iad gléigeal thar cuimse, nach bhfuil úcaire ar domhan a dhéanfadh chomh geal iad.4Ga Sé lá ina dhiaidh sin, rug Íosa leis Peadar, Séamas agus Eoin, agus sheol sé suas iad sliabh ard ar leithligh. Agus tháinig claochlú air os comhair a súl,3F a Agus dúirt sé leo: «Deirim libh go fírinneach, tá daoine anseo i láthair nach mblaisfidh an bás nó go mbeidh ríocht Dé feicthe acu agus í tagtha i gcumhacht.»[E/&Óir cibé ar nár leis mise agus mo bhriathra sa ghlúin adhaltrach pheacúil seo, is nár le Mac an Duine eisean mar an gcéanna nuair a thiocfaidh sé i nglóir a Athar in éineacht leis na haingil naofa.»LD%Óir cad a d' fhéadfadh duine a thabhairt mar mhalairt ar a anam?cC?$Óir cá fearrde duine an domhan go léir a ghnóthú agus a anam féin a ligean ar ceal?B5#Óir cibé arb áil leis a anam a shaoradh, caillfidh sé é; ach cibé a chaillfidh a anam mar gheall ormsa agus ar an soiscéal, saorfaidh sé é.JA "Ghlaoigh sé chuige an slua mar aon lena dheisceabail agus dúirt sé leo: «Más áil le haon duine bheith ar mo bhuíon, séanadh sé é féin, tógadh suas a chros agus leanadh mé.`@9!Ach d' iompaigh seisean thairis, agus ar fheiceáil a dheisceabal dó, thug sé casaoid do Pheadar agus dúirt: «Siar i mo dhiaidh leat, a Shátain, mar ní hiad smaointe Dé atá i d' aigne ach smaointe daoine.»?} Agus labhair sé an méid sin go hoscailte. Ach thug Peadar ar fhód ar leith é agus thosaigh ag tabhairt casaoide dó.>Thosaigh sé á theagasc dóibh nárbh fholáir do Mhac an Duine mórán a fhulaingt agus an diúltú a fháil ó na seanóirí agus ó uachtaráin na sagart agus óna scríobhaithe agus a chur chun báis agus éirí arís tar éis trí lá.X=)Agus d' ordaigh sé dóibh go géar gan labhairt mar gheall air le haon duine.<wD' fhiafraigh sé díobh: «Ach cé hé a deir sibhse mé?» Dúirt Peadar leis á fhreagairt: «Is tú an Críost.»g;GDúirt siad leis: «Eoin Baiste, agus cuid eile acu Éilias, cuid eile duine de na fáithe.»=:sD' imigh Íosa agus a chuid deisceabal go dtí na bailte i gCéasaráia Philib, agus sa tslí dóibh d' fhiafraigh sé dá dheisceabail: «Cé hé a deir na daoine mise?»e9CAgus chuir sé chun a thí féin é ag rá: «Ná téigh isteach sa bhaile, fiú amháin.»"8=Ansin leag sé a lámha ar a shúile arís agus bhreathnaigh an dall go géar agus rinneadh slán arís é agus bhí radharc glan aige ar gach uile ní.m7SD' ardaigh seisean a shúile agus dúirt: «Feicim daoine, ach samhlaím gur crainn iad ag siúl.»,6QRug sé ar láimh ar an dall agus sheol as an mbaile é, chaith sé seile ar a shúile agus ar leagan a lámh air d' fhiafraigh de: «An bhfeiceann tú aon ní?»5Tháinig siad go dtí Béatsáide, agus bhí daoine a thug fear dall chuige agus rinne siad achainí air baint leis.;4qAgus dúirt sé leo: «Nach dtuigeann sibh fós?» 3«Agus na seacht gcinn don cheithre mhíle, cé mhéad cléibhín lán de bhruscar a thóg sibh?» Dúirt siad: «Seacht gcinn.»25nuair a bhris mé na cúig builíní don chúig mhíle, cé mhéad ciseán lán de bhruscar a thóg sibh suas?» Dúirt siad: «Dhá cheann déag.»1'Cé go bhfuil súile agaibh, an ea nach bhfeiceann sibh, agus cé go bhfuil cluasa agaibh an ea nach gcluineann sibh? Agus nach cuimhin libh,G0Bhí a fhios ag Íosa agus dúirt sé leo: «Cén fáth a bhfuil sibh ag plé an scéil gan arán a bheith agaibh? Nach bhfuil tuiscint agaibh fós nó meabhair? An bhfuil bhur gcroí dúr?S/Agus bhí siadsan ag plé an scéil le chéile: nach raibh aon arán acu..5Agus thug sé foláireamh dóibh a rá: «Bígí aireach agus seachnaígí sibh féin ar ghabháil na bhFairisíneach agus ar ghabháil Héaróid.»q-[Rinne siad dearmad aon arán a thabhairt leo, agus ní raibh sa bhád acu leo ach aon bhuilín amháin.\,1 D' fhág sé iad agus ar dhul ar bord dó arís chuaigh sé go dtí an taobh eile.:+m Rinne sé osna dhomhain ina spiorad agus dúirt: «Cén fáth a bhfuil an ghlúin seo ag lorg comhartha? Deirim libh go fírinneach, ní thabharfar comhartha don ghlúin seo.» * Tháinig na Fairisínigh agus thosaigh siad ag argóint leis, ag lorg comhartha ó na flaithis uaidh, ag baint trialach as.x)i Chuaigh sé ar bord an bháid láithreach, é féin agus a dheisceabail, agus tháinig go ceantar Dalmanútá.H(  Timpeall ceithre mhíle a bhí ann, agus scaoil sé uaidh iad.l'QD' ith siad agus bhí siad sách, agus thóg siad suas an bruscar fuílligh, seacht gcléibhíní.p&Yagus bhí beagán mioniasc acu, agus ar a mbeannú dó dúirt sé iadsan a chur os a gcomhair freisin.M%D' ordaigh sé don slua ligean fúthu ar an talamh, agus thóg sé na seacht mbuilíní, d' altaigh, bhris agus thug dá dheisceabail le cur os a gcomhair agus chuir siad os comhair an tslua iad,e$CD' fhiafraigh sé díobh: «Cé mhéad builín atá agaibh?» «Tá a seacht,» ar siadsan.~#uD' fhreagair a dheisceabail é: «Cá bhféadfadh duine a ndóthain aráin a fháil dóibh seo anseo san fhásach?»"agus má scaoilim chun siúil abhaile iad ar céalacan, buailfidh laige iad sa tslí, agus tá cuid acu a tháinig i bhfad ó bhaile.»i!K«Tá trua agam don slua, mar tá trí lá tugtha acu liom anois agus gan aon ní le hithe acu,  1Sna laethanta sin, nuair a bhí slua mór ann arís agus gan aon ní le hithe acu, ghlaoigh sé na deisceabail chuige agus dúirt sé leo:%agus bhí ionadh saoil orthu ag rá: «Rinne sé gach aon ní go maith: thug sé éisteacht do bhodhráin agus caint do bhalbháin.»!$Agus d' ordaigh sé dóibh gan a insint do dhuine ar bith, ach dá ghéire a d' ordaigh sé dóibh is ea ba mhó a bhí siad á fhógairt,ta#Agus osclaíodh a chluasa láithreach, agus scaoileadh an sreangán dá theanga agus labhair sé i gceart.  "agus, ag breathnú suas ar neamh dó, rinne sé osna agus dúirt leis: «Eafatá!» focal a chiallaíonn: «Osclaítear thú.»!Thug sé i leataobh ón slua é ar leithligh agus chuir a mhéara ina chluasa, le seile as a bhéal bhain sé lena theanga,r] Agus thug siad chuige duine bodhar a raibh bascadh ar a chaint agus d' iarr siad air a lámh a chur air.'Ar dhul amach dó arís as críocha na Tuíre, chuaigh sé tríd an tSíodón go farraige na Gailíle trí lár chríocha Dheacapoil.`9Chuaigh sí abhaile agus fuair sí an leanbh ina luí sa leaba agus an deamhan imithe.{oAgus dúirt sé léi: «Mar gheall ar an bhfocal sin, imigh leat: tá an deamhan tar éis imeacht as d' iníon.»%Ach dúirt sí leis á fhreagairt: «Cinnte, a Thiarna, agus na coileáin féin a bhíonn faoin mbord, itheann siad grabhróga na leanaí.»+ODúirt sé léi: «Fan go dtugtar a sáith do na leanaí ar dtús, mar níl sé oiriúnach arán na leanaí a thógáil agus é a chaitheamh chun na gcoileán.» KD~}}N|| {zzayxxPww6vv4uutBsKrqq==h<<.;P:^99988\77S66z65q5D44933,22@100x0//R/..*--K,|++N**")`)((('&&@%p$$X##""|"!!- *IS';uk-\; = S @ < ;6an&Q=KQ ))Agus tharla, nuair a chuala Eiliosaibeit beannachadh Mhuire, gur bhíog an naíonán ina broinn, agus líonadh Eiliosalbeit den Spiorad Naomh,RP (agus chuaigh isteach i dteach Zachairias agus bheannaigh d' Eiliosaibeit.O  'Chuir Muire chun bóthair sna laethanta sin agus d' imigh go deifreach faoi dhéin na gcnoc go dtí cathair in Iúdá,N &Dúirt Muire: «Féach, mise banóglach an Tiarna; déantar liom de réir d' fhocail.» Agus d' imigh an t-aingeal uaithi.2M a%Óir níl ní ar bith dodhéanta ag Dia.»L /$Agus féach, Eiliosaibeit do bhean ghaoil, ghabh sise mac freisin ina seanaois, agus is é seo an séú mí aici siúd a dúradh a bheith aimrid.SK !#Agus dúirt an t-aingeal á freagairt: «Tuirlingeoidh an Spiorad Naomh ort, agus beidh cumhacht an té is airde ina scáil anuas ort, agus sin é an fáth a mbeidh an leanbh naofa; glaofar Mac Dé air.lJ S"Dúirt Muire leis an aingeal: «Conas a bheidh seo amhlaidh, agus gan cuid agam d' fhear chéile?»iI M!agus beidh sé ina Rí ar theaghlach Iacóib go brách, agus ní bheidh deireadh lena ríocht.»H } Beidh sé mór, agus glaofar Mac an Té is airde air, agus tabharfaidh an Tiarna Dia dó ríchathaoir Dháiví a athair,hG KAgus féach, gabhfaidh tú gin agus béarfaidh tú mac agus tabharfaidh tú Íosa mar ainm air.eF EAch dúirt an t-aingeal léi: «Ná bíodh eagla ort, a Mhuire, óir fuair tú gean ó Dhia.oE YAch bhí buaireamh uirthi de chionn na cainte, agus bhí sí ag machnamh cén sort beannachadh é seo. D Agus ar a theacht isteach chuici dúirt: «Sé do bheatha, atá lán de ghrásta, tá an Tiarna leat; is beannaithe tú idir mná.»C chun maighdine a bhí luaite le fear de theaghlach Dháiví darbh ainm Iósaef, agus b' é ab ainm don mhaighdean, Muire.vB gSa séú mí, cuireadh an t-aingeal Gaibriéil ó Dhia go dtí cathair sa Ghailíl darbh ainm Nazarat A ag rá: «Is mar seo a rinne an Tiarna liom é sna laethanta inar dhearc sé orm chun m' aithis i measc daoine a thógáil díom.»o@ YAgus ina dhiaidh sin, ghabh a bhean, Eiliosaibeit, gin, agus d' fholaigh í féin ar feadh cúig mhí,Q? Nuair a bhí laethanta a sheirbhíse críochnaithe, chuaigh sé abhaile.9> mAch ar theacht amach dó, ní fhéadfadh sé labhairt leo, agus bhí a fhios acu go raibh fís feicthe sa sanctóir aige. Agus bhí sé ag sméideadh orthu, agus d' fhan balbh.o= YBhí an pobal ag feitheamh le Zachairias agus ba ionadh leo é bheith ag déanamh moille sa sanctóir.?< yAgus féach, beidh tú i do thost, agus gan ar chumas duit labhairt go dtí an lá a ndéanfar na nithe seo, de bhrí nár chreid tú mo bhriathra a chomhlíonfar ina dtrath féin.».; WDúirt an t-aingeal leis á fhreagairt: «Mise Gaibriéil a sheasann i láthair Dé, agus cuireadh mé chun labhartha leat, agus na dea-scéala seo a thabhairt duit. : Agus dúirt Zachairias leis an aingeal: «Conas a bheidh a fhios sin agam? Óir táim féin aosta, agus mo bhean anonn i mblianta.»h9 KGluaisfidh sé roimhe amach le spiorad agus le cumhacht Éilias, chun croíthe na n-aithreacha a iompú i leith na clainne, agus lucht na heasumhla chun eagna na bhfíréan, chun pobal a dhiongbhála a ullmhú don Tiarna.»L8 agus iompóidh sé mórán de chlann Iosrael chun an Tiarna a nDia.%7 EÓir beidh sé mór i láthair an Tiarna; fíon ná deoch láidir ní ólfaidh; agus beidh sé líonta den Spiorad Naomh fiú amháin ó bhroinn a mháthar,`6 ;Beidh áthas ort agus gairdeas, agús beidh mórán ag déanamh áthais faoina shaolú.A5 } Ach dúirt an t-aingeal leis: «Ná bíodh eagla ort, a Zachairias, óir tá éiste le do ghuí, agus béarfaidh do bhean Eiliosaibeit mac duit, agus tabharfaidh tú Eoin mar ainm air.W4 ) Agus nuair a chonaic Zachairias é, bhí sé buartha agus tháinig uamhan air.S3 ! Chonacthas dó aingeal ón Tiarna ina sheasamh ar dheis altóir na túise.O2  agus bhí cuallacht iomlán an phobail amuigh ag guí in am na túise.s1 a gur thit ar a chrann, de réir ghnás na sagartóide, dul isteach i sanctóir an Tiarna chun túis a dhó;]0 5Tharla, agus é ag déanamh a ghnó sagairt i láthair Dé, in uain a shealaíochta,l/ SAgus ní raibh aon chlann acu, mar bhí Eiliosaibeit aimrid, agus bhí siad araon anonn i mblianta.. Bhí siad araon fíréanta i bhfianaise Dé, ag tabhairt a saoil gan locht de réir uile aitheanta agus reachta an Tiarna.1- ]Bhí, i laethanta Héaróid, rí Iúdáia, sagart darbh ainm Zachairias, de shealaíocht Aibia, agus bean aige d' iníonra Árón, agus Eiliosaibeit ab ainm di.Y, -chun go dtuigfeá chomh dearfa is atá na briathra a bhfuair tú teagasc fúthu.(+ Kníor mhiste liom féin, freisin, tar éis dom an uile lorg a leanúint go cruinn ó thosach, iad a scríobh i ndiaidh a chéile duitse, a Theofail ró-uasail,*  de réir mar a thug siad siúd scéala dúinn a bhí ó thús ina bhfinnéithe súl orthu, agus ina seirbhísigh don bhriathar; ) Ós rud é gur ghlac mórán as láimh faisnéis a ríomhadh mar gheall ar na nithe atá tagtha chun críche inár measc,&(EAch iad siúd, d' imigh siad leo agus chraobhscaoil siad i ngach áit, agus chabhraigh an Tiarna leo ag neartú an bhriathair leis na comharthaí a lean é. ' Tar éis dó labhairt leo, dá bhrí sin, tógadh an Tiarna Íosa suas ar neamh, agus chuaigh sé chun suite ar dheasláimh Dé.B&}tógfaidh siad nathracha ina lámha, agus má ólann siad aon deoch mharfach, ní dhéanfaidh sí díobháil dóíbh; leagfaidh siad a lámha ar easláin, agus beidh siad ar fónamh.»%«Agus leanfaidh na comharthaí seo an dream a chreideann: caithfidh siad deamhain amach i m' ainmse, labhróidh siad i dteangacha nua;g$GAn té a chreidfidh agus a bhaistfear, slánófar é; ach an té nach gcreidfidh, daorfar é.p#YAgus dúirt sé leo: «Imígí faoin domhan uile agus fógraígí an soiscéal don chruthaíocht uile.Y"+Níos déanaí, thaispeáin sé é féin don aonar déag agus iad ag bord, agus d' athchas sé leo a ndíchreideamh agus stuacacht a gcroí, mar nár chreid siad an mhuintir a chonaic é aiséirithe.k!O Tháinig siadsan ar ais agus d' inis don chuid eile é, ach ní mó ná sin a chreid siad iadsan.  Ina dhiaidh sin thaispeáin sé é féin, i riocht eile, do bheirt acu agus iad ar an tslí ag gabháil amach faoin tuath.iK Ach nuair a chuala siadsan go raibh sé beo, agus go raibh sé feicthe aici, níor chreid siad.ve D' imigh sise agus d' inis sí é don mhuintir a bhíodh in éineacht leis, agus iadsan ag caoi agus ag gol.;o Tar éis aiséirí dó maidin an chéad lae den tseachtain, thaispeáin sé é féin ar dtús do Mháire Mhaigdiléana, an bhean as ar chaith sé seacht ndeamhain amach."=Tháinig na mná amach agus theith siad ón tuama mar ghabh scanradh agus uamhan iad. Agus ní dúirt siad aon ní le haon duine; óir bhí eagla orthu.(IAch imígí agus abraigí lena dheisceabail agus le Peadar: 'Tá sé ag dul romhaibh don Ghailíl; ansiúd a fheicfidh sibh é faoi mar a dúirt sé libh.' »9kAch dúirt sé leo: «Ná bíodh scéin oraibh. Íosa an Nazairéanach, an té a céasadh, atá sibh a lorg. D' éirigh sé. Níl sé anseo. Féach an áit inar chuir siad é.Agus nuair a chuaigh siad isteach sa tuama, chonaic siad an fear óg ina shuí ar dheis agus éide gheal air, agus tháinig scéin orthu.iKAch nuair a d' fhéach siad, chonaic siad go raibh an chloch iompaithe siar. Bhí sí an-mhór.iKAgus bhí siad á rá le chéile: «Cé a iompóidh an chloch siar dúinn ó bhéal an tuama?»q[Agus an-mhoch ar an gcéad lá den tseachtain, agus an ghrian ina suí, tháinig siad go dtí an tuama.! =Nuair a bhí an tsabóid thart, cheannaigh Máire Mhaigdiléana, Máire máthair Shéamais, agus Salómae, spíosraí chun dul agus é a ungadh.c?/Bhí Máire Mhaigdiléana, agus Máire máthair Iósaef ag breathnú ar cár cuireadh é.J .Cheannaigh Iósaef línéadach agus thóg anuas den chrois é agus d' fhill sa línéadach é agus chuir é i dtuama a bhí gearrtha as carraig, agus d' iompaigh cloch mhór le béal an tuama.jM-Nuair a bhí a fhios sin aige ón taoiseach céad, cheadaigh sé an corp a thabhairt do Iósaef.%C,Bhí ionadh ar Phioláit é a bheith marbh cheana féin, agus ghlaoigh sé chuige an taoiseach céad agus d' fhiafraigh de an raibh sé marbh cheana féin.K+tháinig Iósaef ó Aramatáia, ball creidiúnach den chomhairle, fear a bhí, é féin, ag súil le ríocht Dé; agus chuaigh sé isteach go dána go dtí Pioláit agus d' iarr corp Íosa air.*Agus nuair a bhí an tráthnóna cheana féin ann, ós rud é gurb é Lá an Ullmhaithe é (is é sin an lá roimh an tsabóid)*M)Bhídís seo á leanuint agus ag freastal air nuair a bhí sé sa Ghailíl. Agus bhí a lán ban eile ann a bhí tagtha suas go Iarúsailéim in éineacht leis. 5(Bhí mná ann agus iad i bhfad uaidh ag breathnú. Bhí Máire Mhaigdiléana orthu, agus Máire máthair Shéamais Bhig agus Iósaef, agus Salómae.* M'An taoiseach céad a bhí ina sheasamh os a chomhair, chonaic sé mar a shíothlaigh sé amhlaidh sin agus dúirt sé: «Go dearfa ba é Mac Dé an duine sin.»B &Agus réabadh brat an Teampaill ina dhó ó bhun go barr.? y%Ach ghlaoigh Íosa de ghuth ard agus shíothlaigh sé.= s$Rith duine agus thum sé spúinse i bhfínéagar, chuir ar bharr giolcaí é agus thug deoch dó ag rá: «Fanaigí go bhfeicfimid an dtiocfaidh Éilias chun é thógáil anuas.»{o#Dúirt cuid dá raibh ina seasamh timpeall ar a chloisteáil sin dóibh: «Feach, tá sé ag glaoch ar Éilias.»(I"Agus ar an naoú huair d' éigh Íosa de ghlór ard: «Elóí, Elóí, lamá sabachthaní?» a chiallaíonn: «A Dhia, a Dhia, cén fáth ar threig tú mé?»pY!Nuair a tháinig an séú huair, luigh dorchadas ar an talamh go léir go dtí an naoú huair.5c Tagadh an Críost, Rí Iosrael, anuas ón gcros feasta chun go bhfeicfimis agus go gcreidfimis.» Iad seo a bhí á gcéasadh mar aon leis, bhí siad á aithisiú freisin.J Bhí uachtaráin na sagart ag fonóid faoi sa tslí chéanna eatarthu féin, in éineacht leis na scríobhaithe. «Shaor sé daoine eile,» a deiridís, «ní féidir leis é féin a shaoradh.0[Saor thú féin! tar anuas ón gcros!»&EBhí lucht an bhealaigh ag tabhairt achasáin dó, ag croitheadh a gceann agus ag rá: «Ahá! Tusa a leagfadh Teampall Dé agus a thógfadh é i dtrí lá!hIAgus comhlíonadh an scrioptúr a deir: «Cuireadh ar aon bhuíon leis na mallaitheoirí é.»jMAgus chéas siad beirt robálaithe mar aon leis, duine acu ar a dheis agus duine acu ar a chlé.J Agus bhí inscríbhinn a chúise scríofa: «Rí na nGiúdach.»9~mBa é an tríú huair é nuair a chéas siad é.}Chéas siad é agus roinn siad a chuid éadaigh eatarthu, á gcur ar chrainn féachaint cén balla bhéarfadh gach duine.]|3Agus bhí fíon, a raibh miorr tríd, á thabhairt acu dó, ach níor ghlac sé é.Y{+Agus rug siad leo é go dtí an áit Golgotá a chiallaíonn Áit an Chloiginn.)zKAgus duine a bhí ag gabháil an bhóthair, ag teacht ón tuath, Síomón, Cuiréanach, athair Alastair agus Rufus, chuir siad d' fhiacha air a chros a iompar.8yiAgus sheol siad amach é chun é a chéasadh. Agus tar éis dóibh fonóid a dhéanamh faoi, bhain siad de an brat corcra, agus chuir siad a chuid éadaigh féin air.xAgus bhí siad á bhualadh sa cheann le giolcach agus ag caitheamh seilí air, agus ag teacht ar a nglúine ag déanamh ómóis dó.Uw#Agus thosaigh siad ar bheannú dó: «Sé do bheatha, a Rí na nGiúdach!»bv=Chuir siad brat corcra uime, agus rinne siad coróin dheilgneach a fhí agus a chur air."u=Rug na saighdiúirí leo é isteach sa taobh istigh den chúirt, is é sin an préatóiriam, agus ghlaoigh siad an cathlán go léir le chéile.t!Agus chun an slua a shásamh, scaoil sé Barabas saor chucu ach rinne sé Íosa a sciúrsáil agus a thabhairt suas chun go gcéasfaí é.nsUDúirt Pioláit leo: «Ach, cén t-olc a rinne sé?» Ach is ea ba mhó a scread siad: «Céas é!»)rM Scread siad arís: «Céas é!» q Agus dúirt Pioláit leo arís á bhfreagairt: «Más ea, cad a dhéanfaidh mé leis an té ar a dtugann sibh Rí na nGiúdach?»upc Ach spreag uachtaráin na sagart an slua chun gurbh é Barabas seachas eisean a scaoilfeadh sé saor chucu.goG Óir bhí fhios aige gur formad faoi deara do uachtaráin na sagart é a thabhairt ar láimh.jnM D' fhreagair Pioláit iad á rá: «An mian libh go scaoilfinn saor chugaibh Rí na nGiúdach?»qm[Chuaigh an slua suas dá bhrí sin agus thosaigh siad ar a iarraidh air déanamh dóibh mar ba ghnách.lAgus bhí fear darbh ainm Barabas ar láimh an uair sin leis an lucht ceannairce, dream a raibh dúnmharú déanta acu sa cheannairc.ak;Le linn na féile ba bhéas leis príosúnach, an té a lorgaídís, a scaoileadh saor.Uj#Ach níor thug Íosa freagra ar bith eile, rud a chuir ionadh ar Phioláit.i}D' fhiafraigh Pioláit de arís: «Nach bhfuil aon fhreagra agat á thabhairt? Féach a bhfuil acu á gcur i do leith!»;hqAgus chuir uachtaráin na sagart a lán ina leith.zgmD' fhiafraigh Pioláit de: «An tusa Rí na nGiúdach?» Dúirt sé leis á fhreagairt: «Tá sé ráite agat.»mf UAr maidin bhí a gcomhairle ullamh gan mhoill ag uachtaráin na sagart fara na seanóirí agus na scríobhaithe an tsainidrín uile. Tar éis dóibh Íosa a cheangal, thug siad leo é agus thug ar láimh é do Phioláit.Ye+HAgus láithreach ghlaoigh an coileach den dara huair; agus ba chuimhin le Peadar an focal a dúirt Íosa leis: «Roimh ghlaoch don choileach faoi dhó, séanfaidh tú mé faoi thrí.» Agus bhris an gol air.sd_GAch thosaigh sé ag eascaine agus ag tabhairt na mionn: «Níl aithne agam ar an duine seo a deir sibh.»>cuFAch shéan sé arís. Tar éis tamaill bhig dúirt na daoine a bhí ina seasamh timpeall arís le Peadar: «Go dearfa is duine díobh sin tusa, mar is Gailíleach tú ar ndóigh.» bEChonaic an cailín aimsire é agus thosaigh ar a rá arís leis na daoine a bhí ina seasamh timpeall: «Is duine díobh é seo.»a#DAch shéan sé é, á rá: «Ní eol dom, ní thuigim cad a deir tú.» Agus d' imigh sé amach sa réamhchúirt agus ghlaoigh an coileach.(`ICagus nuair a chonaic sí Peadar á théamh féin, d' fhéach sí go géar air agus dúirt leis: «Bhí tusa freisin in éineacht le hÍosa an Nazairéanach.»o_WBNuair a bhí Peadar laistíos sa chúirt, tháinig duine de chailíní aimsire an ardsagairt,M^AAgus thosaigh cuid acu ar sheilí a chaitheamh air, agus ar dhallóg a chur ar a aghaidh, agus é a bhualadh, agus a rá leis: «Bí ag tairngreacht!» Agus ghabh na seirbhísigh de bhuillí air.T]!@Agus thug siad go léir de dhaorbhreith air go raibh an bás tuillte aige.\-?Stróic an t-ardsagart a róbaí: «Cad is gá dúinn a thuilleadh d' fhinnéithe?» ar sé, «chuala sibh an diamhasla. Cad é bhur mbarúil?»[%>Dúirt Íosa leis: «Is mé; agus feicfidh sibh Mac an Duine ina shuí ar dheis na Cumhachta agus é ag teacht le scamaill na bhflaitheas.».ZU=Ach d' fhan sé ina thost agus níor thug sé aon fhreagra. Chuir an t-ardsagart ceist chuige arís agus dúirt sé leis: «An tú an Críost, Mac an Bheannaithe?»,YQSheol siad Íosa leo go dtí an t-ardsagart, agus chruinnigh uachtaráin na sagart agus na seanóirí agus na scríobhaithe le chéile ansiúd.NQ4Rug siad air, ach lig sé an brat leo agus rith uathu agus é nocht.LP3Fear óg a bhí á leanúint, ní raibh air ach brat línéadaigh.jOM2Ach is chun go gcomhlíonfaí na scrioptúir é.» Agus thug siad uile a gcúl leis agus theith.eNC1Bhínn in bhur measc gach lá ag teagasc sa Teampall agus ní dhearna sibh mé a ghabháil.M 0Dúirt Íosa leo á bhfreagairt: «An robálaí mé gur ghluais sibh amach mar seo le claimhte agus le bataí chun breith orm?L/Ach duine dá raibh ina sheasamh ansiúd, tharraing sé a chlaíomh, agus bhuail seirbhíseach an ardsagairt agus bhain an chluas de.9Km.Leag siad siúd a lámha air agus ghabh siad é.lJQ-Tháinig sé agus rinne anonn ar Íosa gan stad; «A Raibí,» ar seisean leis, agus phóg sé é.'IG,Bhí an comhartha ag fear a bhraite dóibh. «An duine a bpógfaidh mé é,» ar seisean leo, «sin é é. Gabhaigí é, agus tugaigí libh é go haireach.»cH?+Sula raibh an focal as a bhéal, tháinig Iúdás, duine den dáréag agus slua lena chois a raibh claimhte agus bataí acu, ag teacht ó uachtaráin na sagart, agus ó na scríobhaithe, agus ó na seanóirí.KG*Éirígí! Bímis ag gluaiseacht. Seo chugainn fear mo bhraite.»QF)Tháinig sé den tríú huair agus dúirt leo: «Codlaígí libh feasta, agus glacaigí bhur suaimhneas. Ní beag sin! Tá an t-am tagtha. Féach, tá Mac an Duine le tabhairt ar láimh do pheacaigh.E(Tháinig sé arís agus fuair ina gcodladh iad mar bhí a súile trom; agus ní raibh a fhios acu cén freagra a thabharfaidís air.LD'Agus d' imigh sé arís agus ghuigh sé ag rá na bhfocal céanna.}Cs&Bígí ag faire agus ag guí ionas nach rachadh sibh i gcathú. Tá an spiorad fonnmhar ach tá an cholainn fann.»+BO%Agus tháinig sé agus fuair ina gcodladh iad, agus dúirt sé le Peadar: «A Shíomóin, an i do chodladh atá tú? Nár fhéad tú faire aon uaire a dhéanamh? A $«Abba, a Athair, tá gach ní ar do chumas. Tóg an cupa seo uaim. Ach ná bíodh mar is toil liomsa ach mar is toil leatsa.»@-#Chuaigh sé ar aghaidh tamall agus chaith é féin ar an talamh, agus ghuigh go ngabhfadh an uair thairis, dá mb' fhéidir é, agus dúirt sé:w?g"Agus dúirt sé leo: «Tá buaireamh mór ar m' anam go pointí báis. Fanaigí anseo agus bígí ag faire.»r>]!Rug sé leis Peadar agus Séamas agus Eoin agus thosaigh sé ar bheith go critheaglach agus in anbhuain.=+ Tháinig siad go dtí áit ar a dtugtar Geitséamainí agus dúirt sé lena dheisceabail: «Fuirígí anseo fad a bheidh mé ag guí.»6<eAch is mar sin is déine a labhair sé: «Más ea féin go gcaithfidh mé bás a fháil in éineacht leat, ní shéanfaidh mé thú.» Agus dúirt siad uile an rud céanna.(;IAgus dúirt Íosa leis: «Deirim leat go fírinneach, sa lá seo againn, anocht féin, roimh ghlaoch don choileach faoi dhó, séanfaidh tú mé faoi thrí.»`:9Ach dúirt Peadar leis: «Siúd is go nglacfaidh cách scannal, ní ghlacfaidh mise.»O9Ach tar éis dom éirí, rachaidh mé romhaibh go dtí an Ghailíl.» 8 Agus dúirt Íosa leo: «Glacfaidh sibh uile scannal, óir tá scríofa: 'Buailfidh mé an t-aoire agus scaipfear na caoirigh.'^75Tar éis dóibh an t-iomann a chanadh, chuaigh siad amach go Cnoc na nOlóg.*6MDeirim libh go fírinneach, nach n-ólfaidh mé den sú seo na fíniúna a thuilleadh go dtí an lá sin nuair a ólfaidh mé ina fhíon nua é i ríocht Dé.»a5;Agus dúirt sé leo: «Is í seo m' fhuilse an tiomna, atá le doirteadh ar son a lán.b4=Agus thóg sé an cupa, agus ar altú dó, thug dóibh é, agus d' ól siad go léir as.'3GLe linn dóibh a bheith ag ithe, thóg Íosa arán, agus ar a bheannú dó, bhris agus thug dóibh é agus dúirt: «Tógaigí; is é seo mo chorp.»D2Sea, tá Mac an Duine ag imeacht, de réir mar atá scríofa mar gheall air; ach is mairg don duine úd trína mbraitear Mac an Duine! B' fhearr don duine sin nach mbéarfaí riamh é.»b1=Dúirt sé leo: «Duine den dáréag é, duine a thumann a lámh sa mhias i mo theannta.r0]Tháinig buaireamh orthu agus thosaigh siad ar a fhiafraí de, ina nduine is ina nduine: «An mise é?»#/?Agus nuair a bhí siad ina suí ag ithe, dúirt Íosa: «Deirim libh go fírinneach: tá duine agaibh atá ag ithe in éineacht liom a bhraithfidh mé.»Q.Nuair a bhí an tráthnóna ann, tháinig sé leis an dáréag.-%D' imigh na deisceabail leo agus tháinig siad isteach sa chathair, agus fuair siad mar a dúirt sé leo, agus d' ullmhaigh siad an cháisc.,Agus taispeánfaidh sé daoibh seomra mór in airde staighre, é feistithe ullamh. Déanaigí an réiteach ansiúd dúinn.»A+{Leanaigí é agus cibé áit a dtéann sé isteach, abraigí le fear an tí ' Deir an máistir: Cá bhfuil mo sheomra aíochta go n-ithinn an cháisc in éineacht le mo dheisceabail?'%*C Chuir sé uaidh beirt dá dheisceabail agus dúirt sé leo: «Téigí isteach sa chathair, agus buailfidh fear libh agus próca uisce aige á bhreith leis.Q) Ar an gcéad lá d' fhéile an tSlimaráin, nuair ba ghnách leo an cháisc a íobairt, dúirt a dheisceabail leis: «Cárbh áil leat go rachaimis agus ullmhú duit chun an cháisc a ithe?»(5 Nuair a d' airigh siad é bhí áthas orthu agus gheall siad airgead a thabhairt dó; agus bhí sé ag faire ar dheis chun é a thabhairt ar láimh.'} Agus chuaigh Iúdás Isceiriót, duine den dáréag, go dtí uachtaráin na sagart chun é a thabhairt ar láimh dóibh.8&i Deirim libh go fírinneach, cibé áit ina gcraobhscaoilfear an soiscéal seo ar fud an domhain go léir, déanfar trácht ar a ndearna sise freisin mar chuimhneamh uirthi.»a%;A raibh ar a cumas, rinne sí é; chuir sí ola roimh ré ar mo chorp chun a adhlactha.Z$-Óir is dea-obair í sin atá déanta aici orm; óir bíonn na boicht in bhur measc agaibh i gcónaí, agus féadann sibh maith a dhéanamh dóibh nuair is áil libh; ach nílimse le bheith agaibh i gcónaí.W#'Ach dúirt Íosa: «Ligigí di! Cén fáth a bhfuil sibh ag déanamh cros di?"-Ba fhéidir an ola seo a dhíol ar bhreis agus trí chéad déanar agus an t-airgead a thabhairt do na boicht.» Agus bhí siad ag casaoid léi.p!YBhí daoine ann a raibh mícheádfa acu agus dúirt siad le chéile: «Cén fáth an diomailt ola seo?r ]Nuair a bhí Íosa i mBeátáine, i dteach Shíomóin, an lobhar, agus é ag bord, tháinig bean le próicín alabastair d' ola nard dhílis mhórluaigh; bhris sí an próicín alabastair, agus dhoirt sí an ola ar a cheann.gGóir deiridís: «Ní ar an bhféile é, le heagla go dtógfaí callán i measc an phobail.»n WBhí an Cháisc agus féile an tSlimaráin faoi cheann dhá lá, agus bhí uachtaráin na sagart agus na scríobhaithe ag cuardach, féachaint conas a dhéanfaidís Íosa a ghabháil trí cheilg agus é a chur chun báis;N %An rud a deirim libhse, deirim le gach duine é: Déanaigí faire.»O $Má thagann sé gan choinne, ná faigheadh sé sibh in bhur gcodladh.-S #Déanaigí faire, dá bhrí sin, mar ní fios daoibh cén uair a thiocfaidh tiarna an tí, um thráthnóna, i lár na hoíche, ar ghlao an choiligh, nó ar maidin.^5 "Is é dála duine é a d' fhág a theach agus a d' imigh ar an gcoigríoch; thug sé an t-údarás dá sclábhaithe, gach duine díobh i mbun a chúraim féin; agus d' ordaigh sé don doirseoir faire a dhéanamh.c? !Bígí aireach, déanaigí faire, mar níl a fhios agaibh cén uair a bheidh an t-am ann."= «Ach mar gheall ar an lá sin agus ar an uair, níl a fhios ag duine ar bith, fiú ag na haingil sna flaithis, ná ag an Mac, ach ag an Athair.M Imeoidh neamh agus talamh, ach ní imeoidh mo bhriathrasa choíche.q[ Deirim libh go fírinneach, ní imeoidh an ghlúin seo gan na nithe seo uile a bheith tagtha chun cinn.) Amhlaidh sin daoibh, nuair a fheicfidh sibh na nithe seo ag titim amach, bíodh a fhios agaibh go bhfuil sé in achmaireacht, ar an tairseach.@y «Ach ón gcrann fígí foghlaimígí an parabal. Nuair a bhíonn an ghéag úr agus í ag cur na mbachlóg amach, bíonn a fhios agaibh an samhradh a bheith in achmaireacht.  Agus ansin cuirfidh sé na haingil amach agus baileoidh sé na tofaigh ó na ceithre gaotha, ó imill na talún go himill neimhe.dA Agus ansin feicfidh siad Mac an Duine ag teacht sna scamaill le mórchumhacht agus glóir.fE agus beidh na réaltaí ag titim ón spéir, agus beidh cumhachtaí na bhflaitheas ar crith.  «Ach sna laethanta sin, tar éis na trioblóide sin, dorchófar an ghrian, agus ní thabharfaidh an ghealach a solas,b= Sibhse, dá bhrí sin, bígí aireach. Féach, tá gach ní inste agam daoibh roimh ré.6e Óir éireoidh Críostanna bréige agus fáithe bréige, agus tabharfaidh siad comharthaí uathu agus éachtaí ionas go gcuirfidís na tofaigh féin amú dá mba fhéidir.s _ «Má deir aon duine libh ansin: 'Féach, tá an Críost anseo,' ' Féach, ansiúd é,' ná creidigí é. ' Agus mura ngiorródh an Tiarna na laethanta sin, ní rachadh aon duine slán; ach ar son na dtofach a thogh sé, ghiorraigh sé na laethanta.  Óir beidh sna laethanta sin trioblóid nach raibh a leithéid ann ó thús an domhain, a rinne Dia, go dtí anois; agus nach mbeidh.= u Bígí ag guí nach sa gheimhreadh a tharlóidh sé.h I Lucht clainne a iompar, áfach, agus lucht cíche a thabhairt, is mairg dóibh san aimsir sin.]3 agus an té a bheidh sa ghort, ná filleadh sé ar ais chun a bhrat a bhreith leis.y an té a bheidh ar bharr an tí, ná téadh sé síos agus ná téadh sé isteach chun rud a bhreith leis as a theach;E «Nuair a fheicfidh sibh ' urghráin úd an lomscriosta' agus é ina sheasamh san áit nach dual tuigeadh an té a léann ansin, iad sin a bheidh in Iúdáia teithidís faoi na sléibhte;|q Beidh fuath ag cách daoibh mar gheall ar m' ainmse; ach an té a bheidh seasmhach go deireadh, slánófar eisean./W Tabharfaidh an deartháir a dheartháir suas chun báis, agus an t-athair a mhac; éireoidh an chlann in aghaidh a dtuismitheoirí agus cuirfidh siad chun báis iad.y Agus nuair a thabharfaidh siad leo sibh le tabhairt ar láimh, ná bígí go himníoch roimh ré féachaint cad a déarfaidh sibh, ach an rud a thabharfar daoibh an uair sin, abraigí é; óir ní sibhse a bheidh ag labhairt ach an Spiorad Naomh.R Ní foláir ar dtús an soiscéal a fhógairt do na náisiúin go léir.r] «Féachaigí chugaibh féin. Tabharfaidh siad ar láimh sibh do na sainidríní agus buailfidh siad sibh sna sionagóga; seasfaidh sibh i láthair gobharnóirí agus ríthe mar gheall ormsa, chun fianaise a thabhairt os a gcomhair.M Óir éireoidh náisiún in aghaidh náisiúin agus ríocht in aghaidh ríochta. Beidh maidhmeanna talún anseo agus ansiúd; beidh gortaí. Ní bheidh sa mhéid sin ach na harraingeacha tosaigh.-S Nuair a chluinfidh sibh caint ar chogaí agus ar ráflaí ar chogaí, ná glacaigí scéin; óir ní foláir sin a theacht chun cinn, ach ní hé deireadh fós é.j~M Tiocfaidh a lán daoine i m' ainmse á rá: 'Is mise é,' agus cuirfidh siad a lán daoine amú.g}G Agus thosaigh Íosa ar a rá leo: «Bígí aireach agus ná cuireadh duine ar bith amú sibh.| «Inis dúinn cén uair a thitfidh an méid sin amach, agus cén comhartha a bheidh ar na nithe sin eile a bheith ag teacht chun cinn.» { Agus ina shuí dó ar Chnoc na nOlóg ar aghaidh an Teampaill, chuir Peadar, Séamas, Eoin agus Aindrias ceist chuige ar leithligh:z Dúirt Íosa leis: «An bhfeiceann tú na foirgnimh mhóra seo? Ní fhágfar cloch ar mhuin cloiche nach leagfar anuas.»'y I Ag dul amach as an Teampall dó, dúirt duine dá dheisceabail leis: «Féach, a Mháistir, cad iad mar chlocha agus cad iad mar fhoirgnimh iad seo!»x) ,Óir is den iomarca a bhí acu a chaith an chuid eile isteach, ach chaith sise isteach as a huireasa a raibh aici go léir, a cuid den saol.»Cw +Ghlaoigh sé chuige a dheisceabail, agus dúirt sé leo: «Deirim libh go fírinneach gur mó a chaith an bhaintreach bhocht seo isteach ná mar a chaith aon duine eile dár chaith ann.fvE *Agus tháinig baintreach dhealbh agus chaith sí isteach dhá chianóg, is é sin feoirling.8ui )Shuigh Íosa síos os comhair an chiste agus bhí sé ag faire ar an slua ag cur airgid isteach sa chiste, agus chuir a lán de na daoine saibhre mórán isteach ann.t (iadsan na daoine a ídíonn tithe na mbaintreach, ar scáth a bheith ag déanamh urnaithe fada. Is daoire an bhreith a gheobhaidh siad.»_s7 'agus na príomhshuíocháin acu sna sionagóga, agus na príomhthoilg ag na fleánna;Fr &Dúirt sé ina theagasc: «Seachnaígí na scríobhaithe, an dream arb áil leo bheith ag siúl timpeall sna róbaí fada, agus go mbeifí ag beannú dóibh sna háiteanna poiblí,wqg %«Glaonn Dáiví féin Tiarna air, agus cad a bheir ina mhac dó é?» D' éist an slua mór leis le háthas.Hp  $Is é Dáiví féin a dúirt faoi luí an Spioraid Naoimh:' Dúirt an Tiarna le mo Thiarna:Suigh ar mo dheis,nó go gcuirfidh mé do naimhde mar stól faoi do chosa.')oK #Fad is a bhí Íosa ag teagasc sa Teampall d' fhreagair sé agus dúirt: «Conas is féidir leis na scríobhaithe a rá gur Mac do Dháiví an Críost?7ng "Nuair a chonaic Íosa gur labhair sé go ciallmhar, dúirt sé leis: «Ní fada thú ó ríocht Dé.» Ní raibh sé de mhisneach ag aon duine ceist a chur air as sin amach. c0~~R~}}D|||"{{_zzzLzyyxxx7wwZwvjuuTttxt)ssWsrr@qqZppJooFnnmmOmlpkkljjriii hLgglgff'eddkcc/baaa```=__ ^]]\b[[dZZYYUXXpWW4VV_UU=TSSRSQQwPOO>NNMM9LYKJJ'II HHG\FFF;EEEGDDDMCCCFBBBNBA@@{@?>>==U<<<;;%::98{8E77B655l44&33922S1110/..--5,+**1))O(('s&&G%%$##q"~!!# u U~`jHXn1i0l  l 0 *  CL: c?5«Is mairg daoibh nuair a bheidh cách ag labhairt go maith oraibh. Óir is sa chaoi chéanna a dhéanadh a n-aithreacha leis na fáithe bréagacha.">=«Is mairg daoibhse atá sách anois, óir beidh ocras oraibh.«Is mairg daoibhse a dhéanann gáire anois, óir déanfaidh sibh brón agus gol.\=1«Ach is mairg daoibhse atá saibhir, óir tá bhur sólás faighte agaibh cheana.C<Bígí lúcháireach an lá sin, bígí ag léimneach le háthas, óir féach, is mór é bhur dtuarastal ar neamh. Óir is sa chaoi chéanna a dhéanadh a n-aithreacha leis na fáithe.=;s«Is méanar daoibh nuair is fuath le daoine sibh agus nuair a scarfaidh siad amach sibh agus bhur n-ainm a aithisiú agus a fhógairt mar dhrochainm, mar gheall ar Mhac an Duine.:5«Is méanar daoibhse a bhfuil ocras oraibh anois, óir sásófar sibh.«Is méanar daoibhse atá ag gol anois, óir déanfaidh sibh gáire.9#Agus d' ardaigh sé a shúile i dtreo a dheisceabal agus dúirt:«Is méanar daoibhse atá bocht, óir is libh ríocht Dé.t8aAgus bhí an slua ar fad ag iarraidh baint leis, óir bhí cumhacht ag teacht uaidh agus á leigheas uile. 79a tháinig ag éisteacht leis agus ag fáil leigheas ar a ngalair; agus iad seo freisin a bhí á gcrá ag spioraid mhíghlana, bhí siad á leigheas.q6[Ar theacht anuas dó in éineacht leo, sheas sé ar thalamh réidh, agus bhí ansin comhthionól mór dá dheisceabail agus slua mór den phobal as Iúdáia go léir agus as Iarúsailéim agus as cósta na Tuíre agus na SíodóineX5)Iúdás mac Shéamais, agus Iúdás Isceiriót a d' iompaigh ina bhrathadóir.`49Matha agus Tomás, Séamas mac Alfáias, agus Síomón ar a nglaotar an díograiseach,q3[Síomón, ar ar thug sé Peadar, agus Aindrias a dheartháir, Séamas agus Eoin, Pilib agus Parthalán,2y Agus nuair a bhí ina lá, ghoir sé chuige a dheisceabail, agus thogh dáréag astu agus thug mar ainm orthu, aspail:1 Tharla sna laethanta sin go ndeachaigh sé amach faoin sliabh chun guí, agus thug an oíche go léir ag guí Dé.}0s Agus líon siad siúd de bhuile, agus bhí siad ag beartú le chéile cad a d' fhéadfaidís a dhéanamh le hÍosa./y Agus ar dhearcadh timpeall orthu uile, dúirt sé leis: «Sín amach do lámh.» Shín, agus bhí a lámh slán arís..) Dúirt Íosa leo: «Fiafraím díbh, cé acu is dleathach a dhéanamh lá sabóide, an mhaith nó an t-olc, anam a shaoradh nó a mhilleadh?»--Ach bhí fios a smaointe aige agus dúirt le fear na láimhe seargtha: «Éirigh i do sheasamh os comhair chách.» D' éirigh sé ina sheasamh.-,SBhí na scríobhaithe agus na Fairisínigh ag faire go géar air féachaint an ndéanfadh sé leigheas lá na sabóide, chun go bhfaighidís cion le cur ina leith. +Ansin, lá sabóide eile, chuaigh sé isteach sa tsionagóg agus thosaigh ag teagasc. Bhí fear ann a raibh a lámh dheas seargtha.W*'Agus dúirt sé leo: «Tá Mac an Duine ina mháistir ar an tsabóid féin.»>)umar a chuaigh sé isteach i dteach Dé agus thóg builíní na fianaise agus d' ith, agus thug dá chompánaigh iad, siúd is nach dleathach iad a ithe ach do na sagairt amháin?»(+Agus d' fhreagair Íosa iad á rá: «An ea nár léigh sibh faoin rud úd a rinne Dáiví nuair a bhí ocras air féin agus ar a chompánaigh 'yDúirt cuid de na Fairisínigh: «Cad chuige a bhfuil sibh ag déanamh ruda nach dleathach a dhéanamh lá sabóide?»<& sAnsin, lá sabóide, nuair a bhí sé ag gabháil trí ghoirt arbhair, thosaigh a dheisceabail ag stoitheadh na ndias agus á n-ithe, tar éis iad a chuimilt idir a mbosa.z%m'Agus ní áil le haon duine an nua tar éis dó an sean a ól; óir deir sé: 'Is é an sean an fíon maith.' »5$e&Ach fíon nua i seithí nua is cóir a chur.!#;%Ná ní chuireann aon duine fíon nua i seanseithí: má chuireann, pléascfaidh an fíón nua na seithí; doirtfear an fíon agus millfear na seithí.t"a$Agus dúirt sé parabal leo: «Ní shracann aon duine píosa as casóg nua lena chur mar phreabán ar sheanchasóg: má dhéanann, beidh an chasóg nua sractha aige, agus fós ní réiteoidh an preabán as an gcasóg nua leis an sean.!#Ach tiocfaidh na laethanta, agus nuair a bheidh an fear nuaphósta tógtha uathu, ansin déanfaidh siad troscadh sna laethanta sin.» "Dúirt Íosa leo: «An féidir libh a thabhairt ar ógánaigh na bainse troscadh a dhéanamh, le linn don fhear nuaphósta bheith leo?Y+!Dúirt siad leis: «Bíonn deisceabail Eoin ag troscadh go minic agus ag déanamh urnaithe, agus deisceabail na bhFairisíneach mar an gcéanna; ach iad seo agatsa, bíonn siad ag ithe agus ag ól.»[/ Ní hiad na fíréin ach na peacaigh a bhfuilim tagtha á nglaoch chun aithrí.»zmAgus dúirt Íosa leo á bhfreagairt: «Ní ag na daoine folláine a bhíonn gá le lia, ach ag na daoine tinne.@yAgus bhí na Fairisínigh agus a gcuid scríobhaithe ag monabhar, á rá lena dheisceabail: «Cad chuige a bhfuil sibh ag ithe agus ag ól leis na poibleacánaigh agus na peacaigh?»"=Agus rinne Léiví fleá mhór dó ina theach, agus bhí cuideachta líonmhar de phoibleacánaigh agus de dhaoine eile ina luí ag bord ina gcuibhreann.<sD' fhág sé gach aon ní, d' éirigh agus lean é.+OIna dhiaidh sin chuaigh sé amach agus thug faoi deara poibleacánach darb ainm Léiví, ina shuí i dteach an chustaim, agus dúirt leis: «Lean mise.»(IAgus ghabh uafás iad uile, agus bhí siad ag tabhairt glóire do Dhia, agus líon siad d' uamhan agus deiridís: «Tá nithe iontacha feicthe againn inniu.» Agus ar an mball, d' éirigh seisean ina láthair, thóg suas an rud a bhí faoi, agus chuaigh abhaile ag tabhairt glóire do Dhia.^5Ach chun go mbeadh a fhios agaibh go bhfuil údarás ag Mac an Duine ar an talamh chun peacaí a mhaitheamh deirim leat,» ar seisean leis an bpairiliseach, «éirigh, tóg leat do réleaba, agus imigh abhaile.»b=Cé acu is fusa a rá: 'Tá do pheacaí maite duit' ; nó a rá: 'Éirigh agus siúil' ? Ach thuig Íosa na smaointe a bhí acu, agus dúirt sé leo á bhfreagairt: «Cad chuige a bhfuil na smaointe seo in bhur gcroí?-SAgus thosaigh na scríobhaithe agus na Fairisínigh ag smaoineamh: «Cé hé seo a labhraíonn diamhaslaí? Cé a fhéadann peacaí a mhaitheamh ach Dia amháin?»hINuair a chonaic sé an creideamh a bhí acu, dúirt: «A dhuine, tá do pheacaí maite duit.»RNuair nach bhfuair siad slí chun é a bhreith isteach mar gheall ar an slua, chuaigh siad in airde ar an teach agus scaoil síos trí na leaca é féin agus an réleaba i lár baill os comhair Íosa.'GTháinig fir an treo agus iad ag iompar ar leaba duine a bhí ina phairiliseach, agus bhí siad ag iarraidh é a bhreith isteach agus é a chur ina láthair.'Tharla aon lá amháin agus é ag teagasc, go raibh Fairisínigh agus máistrí dlí ina suí ann a bhí tar éis teacht as gach baile sa Ghailíl agus in Iúdáia, agus as Iarúsailéim freisin; agus bhí cumhacht an Tiarna ag tabhairt air bheith ag déanamh leigheas.T!Ach théadh sé féin i leataobh isteach sna fásaigh agus dhéanadh guí.) KBa mhóide i gcónaí a bhí an tuairisc air ag leathnú, agus tháinig na daoine ina sluaite móra ag éisteacht leis agus ag fáil leigheas ar a n-éagruais.O Agus thug sé ordú dó gan a insint d' aon duine: «Ach imigh, taispeáin thú féin don sagart, agus déan an ofráil de chionn do ghlanta de réir mar a d' ordaigh Maois, mar fhianaise dóibh.» } Agus shín sé amach a lámh agus bhain leis, ag rá: «Is áil, glantar thú!» Agus d' fhág an lobhra é láithreach.n U I gcathair áirithe dó, tharla fear ann a bhí lán de lobhra: agus ar fheiceáil Íosa dó, chaith sé é féin ar a bhéal agus rinne impí air á rá: «A Thiarna, más áil leat é, is féidir duit mé a ghlanadh.»c ? Agus tharraing siad na báid aníos ar an trá, d' fhág siad gach uile ní agus lean é.P agus mar an gcéanna do Shéamas agus d' Eoin, clann Zeibidé, a bhí i bpáirt le Síomón. Agus dúirt Íosa le Síomón: «Ná bíodh eagla ort, as seo amach is daoine a bheidh tú a ghabháil.»b= Óir ghabh alltacht é féin agus a chompánaigh uile faoin ngabháil éisc a thóg siad Nuair a chonaic Síomón Peadar é sin, chaith sé é féin ag glúine Íosa ag rá: «Imigh uaim, a Thiarna, mar is peacach mé.»3agus sméid siad ar a gcomrádaithe sa bhád eile teacht i gcabhair orthu. Tháinig siad agus líon an dá bhád nó go raibh siad ar tí dul faoi.dANuair a rinne siad é sin, cheap siad clais mhór éisc. Bhí a gcuid líonta ag briseadh,?wD' fhreagair Síomón agus dúirt: «A Mháistir, thugamar an oíche go léir ag saothrú agus níor thógamar aon ní; ach i ngeall ar d' fhocalsa, cuirfidh mé amach na líonta.»Nuair a stad sé den chaint, dúirt sé le Síomón: «Tarraing amach san uisce domhain agus cuirigí amach bhur líonta ag iascach.»/WChuaigh sé isteach i mbád acu, bád Shíomóin, agus d' iarr air tarraingt amach beagán ón talamh: ansin shuigh, agus thosaigh ag teagasc na sluaite as an mbád.agus chonaic sé dhá bhád ina luí ar chladach an locha; bhí na hiascairí tar éis teacht amach astu agus iad ag ní na líonta. +Aon lá amháin, agus an slua ag brú isteach air ag éisteacht le briathar Dé, bhí sé ina sheasamh ar bhruach loch Gheinéasaireit,A~},43b Agus bhíodh sé ag seanmóir i sionagóga Iúdáia.}+Ach dúirt sé leo: «Ní foláir dom dea-scéal ríocht Dé a fhógairt do na cathracha eile, óir is chuige sin a cuireadh amach mé.»P|*Nuair a bhí ina lá, ar dhul amach dó, chuaigh sé go dtí áit uaigneach. Ach bhí na sluaite á lorg agus tháinig siad mar a raibh sé, agus bhí á choinneáil le heagla go n-imeodh sé uathu.d{A)Agus bhí mórán freisin, a n-imíodh na deamhain amach astu, ag screadach agus ag rá: «Is tú Mac Dé.» Agus labhair sé leo go bagrach agus níor lig dóibh labhairt, óir bhí a fhios acu gurbh é an Críost é.)zK(Ar dhul faoi don ghrian, cách a raibh daoine acu a bhí tinn ó aon sort galair, thug siad chuige iad; chuir sé a lámha ar gach duine acu agus leigheas iad.-yS'Agus ina sheasamh dó os a cionn thug sé ordú géar don fhiabhras, agus d' fhág an fiabhras í; agus d' éirigh sí ar an mball agus thosaigh ag freastal orthu.8xi&Ar fhágáil na sionagóige dó, chuaigh sé isteach i dteach Shíomóin. Bhí máthair chéile Shíomóin gafa ag taom trom fiabhrais, agus rinne siad achainí air ar a son.9wm%Agus leath a chlú i ngach áit ar fud na tíre.\v1$Agus bhí alltacht ar chách agus bhí siad ag caint eatarthu féin a rá: «Cad é mar bhriathar é seo? Óir fógraíonn sé ar na spioraid mhíghlana le húdarás agus le cumhacht, agus gabhann siad amach.»=us#Agus dúirt Íosa leis go bagrach: «Bí i do thost, agus imigh amach as.» Agus theilg an deamhan ar lár os comhair chách é agus d' imigh amach as, gan dochar a dhéanamh dó. t"«Há, cad ab áil leat dínn, a Íosa Nazairéanaigh? Ar tháinig tú chun sinn a mhilleadh? Is eol dom cé hé tú: Naomh Dé.»psY!Bhí sa tsionagóg duine a raibh spiorad deamhain mhíghlain ann, agus scread sé amach de ghlór ard:Sr Agus ghabh iontas iad faoina theagasc, óir bhí údarás lena bhriathar.oqWChuaigh sé síos go Cafarnáum, cathair sa Ghailíl. Agus bhí sé á dteagasc lá sabóide.6pgAch ghabh sé trína lár agus d' imigh leis.'oGagus d' éirigh siad agus thiomáin amach as an gcathair é agus sheol é go dtí mala an chnoic ar a raibh a gcathair tógtha chun é a chaitheamh le faill.]n3Agus a raibh sa tsionagóg, nuair a chuala siad an méid sin, líon siad d' fheirg,mAgus bhí mórán lobhar in Iosrael le linn Eilíseá fáidh, ach aon duine acu sin níor glanadh ach Námán an Suíreach.»rl]agus ní chun aon duine acu a cuireadh Éilias ach chun mná baintrí i Saireipte i dtír na Síodóine.KkAch go deimhin deirim libh, bhí mórán baintreach in Iosrael i laethanta Éilias, nuair a bhí an spéir dúnta ar feadh trí mblian agus sé mhí, ionas go raibh gorta mór sa tír go léir,gjGAch dúirt sé: «Deirim libh go fírinneach, fáidh ar bith ní ghlactar ina dhúiche féin.GiAgus dúirt sé leo: «Gan amhras, tagróidh sibh liom an seanfhocal: 'A lia, leighis tú féin. Na nithe a chualamar déanta i gCafarnáum, déan anseo iad freisin i do dhúiche féin.' »h-Agus thug cách fianaise air, b' ionadh leo na briathra grástúla a bhí ag teacht as a bhéal, agus deiridís: «Nach é mac Iósaef é seo?»igKAgus thosaigh sé ag rá leo: «Inniu atá an scríbhinn seo comhlíonta i gclos bhur gcluas.»fD' fhill sé an leabhar ina chéile, thug ar ais don seirbhíseach é, agus shuigh. Agus bhí súile a raibh sa tsionagóg dlúite air.2e_ag fógairt bhliain ghrásta an Tiarna.»d «Tá Spiorad an Tiarna orm, mar gur choisric le hola mé.Chuir sé uaidh mé ag tabhairt an dea-scéil do na boicht,ag fógairt a scaoilte do bhránnaagus aiseag a radhairc do dhaill;ag scaoileadh lucht géarbhroide saor;|cqSíneadh chuige leabhar Íseáia fáidh, agus ar oscailt an leabhair dó, fuair sé an t-ionad ina raibh scríofa:DbTháinig sé go Nazará, mar ar oileadh é, agus chuaigh isteach mar ba ghnáthbhéas dó sa tsionagóg lá na sabóide, agus d' éirigh ina sheasamh chun an léitheoireacht a dhéanamh.PaAgus bhíodh sé ag teagasc ina sionagóga, agus moladh ó chách air.x`iAgus d' fhill Íosa le neart an Spioraid ar an nGailíl, agus leath a cháil ar fud na tíre go léir.j_M Agus tar éis don diabhal é a phromhadh i ngach slí, d' fhág sé é nó go dtiocfadh an uain.l^Q Dúirt Íosa leis á fhreagairt: «Tá ráite: 'Ní bhainfidh tú triail as an Tiarna do Dhia.' »a]; agus: 'Iompróidh siad ina lámha tú, le heagla go mbuailfeá do chos faoi chloch.' »m\S óir tá scríofa: 'Tabharfaidh sé ordú dá aingil mar gheall ort, chun go ngardálfaidís tú' ;[# Ansin sheol sé go Iarúsailéim é, chuir sé ar bhinn an Teampaill é agus dúirt leis: «Más tú Mac Dé, caith tú féin as seo síos;ZDúirt Íosa leis á fhreagairt: «Tá scríofa: 'Adharfaidh tú an Tiarna do Dhia, agus is dó amháin a bheidh tú ag seirbhís.' »UY#Dá bhrí sin, má dhéanann tusa adhradh i mo láthair, is leat é uile.»3X_agus dúirt an diabhal leis: «Tabharfaidh mé duit an forlámhas seo uile agus a nglóir siúd, óir is ar mo láimh a tugadh é, agus tugaim dó cibé is áil liom é.yWkAgus tar éis do é a sheoladh suas ar ard, thaispeáin sé dó ríochtaí uile na cruinne i nóiméad aimsire;eVCAgus d' fhreagair Íosa é: «Tá scríofa: 'Ní ar arán amháin a mhairfidh an duine.' »fUEDúirt an diabhal leis: «Más tú Mac Dé, abair leis an gcloch seo arán a dhéanamh di.»T'go ceann daichead lá, á phromhadh ag an diabhal. Agus níor ith sé aon ní sna laethanta sin, agus nuair a bhí siad caite bhí ocras air. S Tháinig Íosa, agus é lán den Spioraid Naomh, ar ais ón Iordáin, agus seoladh faoi luí an Spioraid san fhásach é;Rq&mhic Eanós, mhic Shéat, mhic Ádhaimh, mhic Dé.TQ!%mhic Mhatúsalá, mhic Eineoc, mhic Iarat, mhic Mhalalael, mhic Cháineam,MP$mhic Cháineam, mhic Arfaxad, mhic Shéam, mhic Naoi, mhic Laimich,KO#mhic Sharúg, mhic Ragáu, mhic Fhailig, mhic Eibir, mhic Shalá,PN"mhic Iacóib, mhic Íosác, mhic Abrahám, mhic Théara, mhic Nachór,]M3!mhic Aimineadab, mhic Aidmin, mhic Arnái, mhic Easróm, mhic Fhearas, mhic Iúdá,NL mhic Iseái, mhic Ióbéid, mhic Bhóas, mhic Shalá, mhic Náiseon,OKmhic Mheilias, mhic Mheineá, mhic Mhatata, mhic Natam, mhic DháivíQJmhic Shimeon, mhic Iúdá, mhic Iósaef, mhic Iónam, mhic Eiliácaím,NImhic Iasús, mhic Eiliasar, mhic Iórám, mhic Mhatat, mhic Léiví,NHmhic Mhailchí, mhic Aidí, mhic Chósam, mhic Iolmádam, mhic Éar,JG mhic Réasa, mhic Zoróbaibeil, mhic Shalaitiéil, mhic Néiré,PFmhic Máat, mhic Mhataitias, mhic Shimín, mhic Ióiséch, mhic Ióda,MEmhic Mhataitias, mhic Ámós, mhic Náum, mhic Ioslái, mhic Nagai,PDmhic Mhatat, mhic Léiví, mhic Mheilchí, mhic Iannái, mhic Iósaef,xCiAgus bhí Íosa féin, ag tosú dó, timpeall tríocha bliain: ina mhac mar a síleadh do Iósaef mac Héilí,4Baagus tháinig an Spiorad Naomh anuas air i gcruth corpartha mar a bheadh colm, agus tháinig glór ó na flaithis: «Is tú mo Mhac muirneach; is duit a thug mé gnaoi.» AAch tar éis don phobal uile a bheith baiste, tharla, nuair a bhí Íosa féin baiste agus é ag guí, gur osclaíodh na flaithis,a@;chuir sé an drochbheart seo i gceann an iomláin: Eoin a chur faoi ghlas i bpríosún.?-Héaród an rí cúige, áfach, a fuair milleán uaidh faoi Héaróidias, bean a dhearthár, agus faoi na drochbhearta uile a bhí déanta aige,y>kAgus trína lán nithe eile fós a rá leo á spreagadh, bhí sé ag fógairt an dea-scéil don phobal.4=aTá a cháiteog ina láimh aige chun a láithreán a léirghlanadh agus an t-arbhar a chruinniú isteach ina scioból, ach dóifidh sé an lóchán le tine dhomhúchta.»o<Wd' fhreagair Eoin á rá leo uile: «Táimse do bhur mbaisteadh le huisce, ach tá an té ag teacht atá níos treise ná mé, nach fiú mé iall a chuarán a scaoileadh; baistfidh seisean sibh leis an Spiorad Naomh agus le tine.;yÓ bhí an pobal ar fionraí, agus cách ag machnamh ina gcroí i dtaobh Eoin, go mb' fhéidir gurbh é an Críost é,[:/D' fhiafraigh saighdiúirí de, freisin: «Agus cad tá le déanamh againne?» Agus dúirt sé leo: «Gan éigean a dhéanamh ar dhuine ar bith, ná dearbhú éithigh; agus sibh a bheith sásta le bhur bpá.»T9! Dúirt sé leo: «Gan níos mó a éileamh ná a bhfuil ordaithe daoibh.»8 Tháinig poibleacánaigh freisin chun baiste a fháil agus dúirt siad leis: «A mháistir, cad tá le déanamh againne?»D7 Dúirt sé leo á bhfreagairt: «An té a bhfuil dhá chóta aige, tugadh sé cóta don té atá ina uireasa, agus an té a bhfuil rud le hithe aige, déanadh sé a leithéid chéanna.»W6' Agus bhí na sluaite ag fiafraí de: «Cad tá le déanamh againn, más ea?»5# Anois féin, tá an tua le fréamh na gcrann, agus gach crann nach dtugann toradh fónta uaidh, gearrfar anuas agus caithfear sa tine é.»]43Tugaigí, más ea, torthaí uaibh is dual don aithrí. Agus aire daoibh gan a rá libh féin: 'Tá Abrahám ina athair againn,' óir deirim libh gur féidir le Dia clann d' Abrahám a thógáil as na clocha seo.83iDúirt sé ansin leis na sluaite a bhí ag teacht amach chun baiste a fháil uaidh: «A sceith na bpéisteanna, cé a thug leid daoibh teitheadh ón díbheirg atá le teacht?82kagus feicfidh an uile cholainn slánú Dé.' »1/Líonfar gach cumar,agus ísleofar gach sliabh agus cnocán;déanfar na camshlite díreachagus na bóithre anacra réidh,70gmar atá scríofa i leabhar ráite Íseáia fáidh:«Glór duine ag éamh san fhásach:' Réitígí bóthar an Tiarna,déanaigí díreach a chasáin.~/uAgus ghabh sé ar fud na tíre go léir timpeall na Iordáine ag fógairt bhaiste aithrí chun peacaí a mhaitheamh,o.Wfaoi ardsagartacht Annas agus Cháiafas, tháinig briathar Dé chun Eoin mac Zachairias san fhásach.4- cSa chúigiú bliain déag de réimeas Thibir Céasar, nuair a bhí Pointias Pioláit ina ghobharnóir ar Iúdáia, agus Héaród ina rí cúige ar an nGailíl, agus Pilib a dheartháir ina rí cúige ar cheantar Iotúráia agus Treachóinítis, agus Lusáinias ina rí cúige ar Aibiléiné,o,W4Agus bhí Íosa ag dul ar aghaidh in eagna agus i bpearsa agus i ngrásta i láthair Dé agus daoine.*+M3Agus chuaigh sé síos in éineacht leo agus tháinig go Nazarat, agus bhí sé faoina smacht. Agus thaiscigh a mháthair go dílis na nithe seo uile ina croí.9*m2Ach níor thuig siad an focal a labhair sé leo.)1Agus dúirt sé leo: «Cad chuige a mbeadh sibh do mo lorg? Nach raibh a fhios agaibh gur i dteach m' Athar nárbh fholáir dom bheith?»C(0Nuair a chonaic siad é, ghabh iontas iad, agus dúirt a mháthair leis: «A mhic, cad chuige a ndearna tú é seo orainn? Féach, bhí d' athair agus mé féin do do lorg go cráite.»p'Y/Agus bhí alltacht ar chách a bhí ag éisteacht leis mar gheall ar a thuiscint agus ar a fhreagraí.&.I gcionn trí lá fuair siad sa Teampall é ina shuí i measc na máistrí ag éisteacht leo agus ag cur ceisteanna chucu.X%)-agus nuair nach bhfuair siad é, chuaigh siad ar ais go Iarúsailéim á lorg.$+,Shíl siad gur ar an gcomplacht a bhí sé, agus ar theacht dóibh siúl aon lae, bhí siad á lorg i measc a ngaolta agus a lucht aitheantais,!#;+agus nuair a bhí na laethanta caite acu, agus iad ag filleadh, d' fhan an buachaill Íosa in Iarúsailéim ina ndiaidh, gan fhios dá thuismitheoirí.`"9*Agus nuair a bhí sé dhá bhliain déag, chuaigh siad suas de réir ghnás na féile;c!?)Théadh a thuismitheoirí gach bliain go hIarúsailéim i gcoir féile na Cásca.g G(Agus d' fhás an leanbh agus neartaigh, é lán d' eagna; agus bhí grásta Dé ina luí air.'Nuair a bhí gach ní curtha i gcrích acu de réir dhlí an Tiarna, d' fhill siad ar an nGailíl, go dtí a gcathair féin Nazarat.5c&Tháinig sí i láthair an uair sin féin, agus thug moladh agus buíochas do Dhia; agus labhair sí mar gheall air le cách a bhí ag súil le Iarúsailéim a fhuascailt.D%Fágadh ina baintreach í, agus bhí ceithre bliana ochtód an uair seo aici; agus ní fhágadh sí an Teampall, ag seirbhís do Dhia de lá agus d' oíche le troscadh agus le hurnaithe.2]$Agus bhí banfháidh ann freisin, Anna iníon Fanuéil, de threibh Áiséar, í anonn i mblianta móra: mhair sí seacht mbliana ag a fear céile tar éis a hóghachta.jM#agus gabhfaidh claíomh trí d' anam féin chun go bhfoilseofaí smaointe as mórán croíthe.»=s"Agus bheannaigh Simeon iad agus dúirt le Muire a mháthair: «Feach, is dán dó seo bheith ina thrúig leagtha agus éirithe dá lán in Iosrael agus ina chomhartha a shéanfar mS!Agus bhí a athair agus a mhathair ag déanamh ionadh de na nithe a dúradh mar gheall air.W' solas chun na náisiúin a shoilsiúagus glóir do phobail Iosrael.»7iatá ullamh agat faoi chomhair na bpobal uile:=umar tá mo shúile tar éis do shlánú a fheiceáily«Anois atá tú ag scaoileadh do sheirbhísigh uait, a Thiarna,de réir d' fhocail, faoi shíocháin,Fghlac seisean chuige ina ucht é, agus mhol Dia agus dúirt:ETháinig sé, faoi luí an Spioraid, isteach sa Teampall; agus le linn dá thuismitheoirí bheith ag tabhairt an linbh Íosa isteach chun go ndéanfaidís ar a shon de réir nós an dlí,~uAgus bhí foilsiú faighte ón Spiorad Naomh aige nach bhfeicfeadh sé an bás nó go bhfeicfeadh Meisias an Tiarna.%CBhí fear in Iarúsailéim darbh ainm Simeon, agus bhí an fear seo fíréanta diaga, ag súil le sólás Iosrael, agus bhí an Spiorad Naomh ina luí air. agus chun go n-ofrálfaidís mar íobairt, de réir a bhfuil ráite i ndlí an Tiarna, «péire colm nó dhá ghearrcach colúir.»ykmar atá scríofa i ndlí an Tiarna: «Gach fíreannach atá ina chéadghin, is rud coisricthe don Tiarna é» %Agus nuair a bhí na laethanta caite agus iad le híonghlanadh de réir dhlí Mhaois, thug siad go Iarúsailéim é le toirbhirt don Tiarna  7Nuair a bhí ocht lá caite agus é le timpeallghearradh, tugadh Íosa mar ainm air, mar a thug an t-aingeal air sular gabhadh sa bhroinn é. Agus chuaigh na haoirí ar ais ag glóiriú agus ag moladh Dé faoinar chuala siad agus a bhfaca siad, de réir mar a bhí ráite leo.Z -Agus thaiscigh Muire ina cuimhne na nithe seo uile, ag machnamh orthu ina croí.N Agus cách a chuala, b' ionadh leo na nithe a dúirt na haoirí leo.e CAgus ar a fheiceáil dóibh, d' inis siad an ní a dúradh leo mar gheall ar an leanbh seo.s_Agus d' imigh go deifreach, agus fuair siad Muire agus Iósaef, agus an naíonán ina luí sa mhainséar.8iAgus nuair a d' imigh na haingil uathu sna flaithis, dúirt na haoirí le chéile: «Téimis anonn go Beithil, agus feicimis an ní seo a tharla a d' inis an Tiarna dúinn.»s_«Glóir do Dhia in uachtar neimhe,agus síocháin ar talamh don mhuintir ar a bhfuil a ghnaoi!»ta Agus bhí go tobann, mar aon leis an aingeal, cuallacht de shlua na bhflaitheas ag moladh Dé agus ag rá:ve Agus is comhartha daoibh é seo: gheobhaidh sibh naíonán i gcrios ceangail agus é ina luí i mainséar.»[/ rugadh Slánaitheoir daoibh inniu is é Críost an Tiarna é i gcathair Dháiví.% Agus dúirt an t-aingeal leo: «Ná bíodh eagla oraibh: óir féach, tá dea-scéala agam daoibh a chuirfidh áthas mór ar an bpobal uile:   Agus sheas aingeal an Tiarna láimh leo, agus shoilsigh glóir an Tiarna ina dtimpeall, agus bhí uamhan agus eagla mhór orthu.q[Agus bhí aoirí sa taobh tíre céanna, amuigh faoin spéir, ag faireacháin oíche i mbun a dtréada.agus rug sí a céadghin mic, agus chuir i gcrios ceangail é, agus shín i mainséar é, de bhrí nach raibh slí dóibh san ósta.H~ Agus tharla, le linn dóibh bheith ann, gur tháinig a hionú,Y}+chun a chláraithe mar aon le Muire, a bhean chéile, a bhí ag iompar clainne.N|Agus chuaigh Iósaef freisin suas ón nGailíl, ó chathair Nazarat, go hIúdáia, go dtí cathair Dháiví ar a nglaotar Beithil, de bhrí gur de theaghlach agus de threabhchas Dháiví é féin,Y{+Agus chuaigh cách chun a gcláraithe, gach aon duine go dtí a chathair féin.fzEB' é seo an chéad chlárú a rinneadh nuair a bhí Cuiríon ina ghobharnóir ar an tSuír.sy aTharla sna laethanta sin go ndeachaigh forógra amach ó Chéasar Agust an domhan uile a chlárú.x  PAgus d' fhás an leanbh agus neartaigh sa spiorad, agus chónaigh sna fásaigh go dtí an lá ar fhoilsigh é féin d' Iosrael.w -Ochun a soilsithe siúd atá ina suí sa dorchadas agus faoi scáil an bháis;chun ár gcéimeanna a sheoladh i mbóthar na síochána.»nv WNde chionn trócaire chroí ár nDéa bhéarfaidh an Láchan dár bhfiosrú ó uachtar neimhe,Xu +Mag tabhairt eolas an tslánaithe dá phobaltrí mhaithiúnas a bpeacaít LAgus tusa, a leanbh, glaofar ortsa fáidh an Té is Airde,óir gluaisfidh tú roimh an Tiarna ag ullmhú a bhóthar,ws iKbheith ag seirbhís dó gan eagla,i gcrábhadh agus i bhfíréantacht ina láthair gach lá dár saol.Vr 'Jgo dtabharfadh sé dúinn,tar éis ár saortha as láimh ár naimhde,>q yIar an mionn a mhionnaigh sé d' Abrahám ár n-athair ip MHag déanamh trócaire mar sin ar ár n-aithreacha,agus ag cuimhneamh ar a thiomna naofa ao =Gmar shaoradh dúinn ónár naimhdeagus óna láimh siúd uile ar fuath leo sinn,Kn Fde réir mar a labhairtrí bhéal a naomhfháidh anallód em EEagus thóg sé dúinn Slánaitheoir neartmhari dteaghlach Dháiví a sheirbhíseach ol YD«Moladh don Tiarna, Dia Iosrael,óir rinne sé a phobal a fhiosrú agus a fhuascailt;]k 5CAgus líonadh Zachairias a athair den Spiorad Naomh, agus rinne tairngreacht á rá:0j [Bagus gach ar chuala trácht orthu, chuir siad chucu ina gcroí iad, agus deiridís: «Cad is dán don leanbh seo, mar sin?» Óir go deimhin bhí lámh an Tiarna leis.i !AAgus tháinig uamhan ar a gcomharsana uile; agus sa cheantar go léir ar fud na gcnoc in Iúdáia, bhítí ag iomrá ar na nithe seo uile,Th #@Bogadh a bhéal agus a theanga láithreach, agus labhair sé ag moladh Dé.sg a?Agus d' iarr seisean cláirín agus scríobh air: «Is Eoin is ainm dó.» Agus rinne siad uile ionadh de.bf ?>Ach d' fhiafraigh siad le comharthaí sóirt dá athair cad ab áil leis a thabhairt air.Ze /=Agus dúirt siad léi: «Níl aon duine ar do chine a bhfuil an t-ainm sin air.»Pd Tháinig a hionú d' Eiliosaibeit agus rug sí mac.F` 8D' fhan Muire aici timpeall trí mhí, agus d' fhill abhaile.d_ C7de réir mar gheall sé dar n-aithreacha d' Abrahám agus dá shliocht go brách.»]^ 56D' fhóir sé ar Iosrael a sheirbhíseach,ag cuimhneamh dó ar a thrócaire b] ?5Líon sé lucht an ocrais le nithe maithe,agus chuir sé na saibhre uaidh folamh.Y\ -4Leag sé prionsaí óna gcathaoireacha,agus d' ardaigh sé daoine ísle;j[ O3Thaispeáin sé neart a láimhe:scaip sé an dream a bhí uaibhreach i smaointe a gcroí.[Z 12agus tá a thrócaire ó ghlúin go glúindóibh seo ar a mbíonn a eagla.QY 1Óir rinne an Té atá cumhachtach nithe móra dom agus is naofa a ainm,X }0Óir dhearc sé le fabhar ar ísle a bhanóglaigh;mar féach, déarfaidh na glúine uile feasta gur méanar dom.@W }/agus rinne mo spiorad gairdeas i nDia mo Shlánaitheoir.@V }.«Mórann m' anam an Tiarna, Agus dúirt Muire: `U ;-Agus is méanar di seo a chreid go gcomhlíonfaí na nithe a dúradh léi ón Tiarna.»vT g,Óir féach, nuair a chuaigh glór do bheannachtha i mo chluasa, bhíog an naíonán i mo bhroinn le háthas.MS +Agus conas a tharla seo domsa, máthair mo Thiarna a theacht chugam?{R q*agus d' éigh sí de ghlór ard agus dúirt: «Is beannaithe tú idir mná, agus is beannaithe toradh do bhroinne. a~~V}}g||{9zyyJxwwavu~utssSrqpp9oo2nn9mVlkjjii5hh6gg#ffGedd]cFcbCaxa`^__H^^@]5\\[[4ZYXXMWWOVUURTT>N==O<<7;&::9{88W77 6Q55443322b11.00//..--n,,?+c**)U('~&& %%$$W##T#"!{ k%9~S)p<:Sw O D  G 5Z8-4B} An té a chluineann sibhse, cluineann sé mise, agus an té a dhiúltaíonn daoibh, diúltaíonn sé dom, agus an té a dhiúltaíonn dom, diúltaíonn sé don té a chuir uaidh mé.»m S Agus tusa, a Chafarnáum, an ardófar chun flaithiúnais thú? Síos go hifreann a theilgfear thú!` 9 Ach is saoire a bheidh ag an Tuír agus ag an tSíodón sa bhreithiúnas ná agaibhse.~ u «Is mairg duit, a Chorazáin! is mairg duitse, a Bhéatsáide! Óir, dá mba sa Tuír agus sa tSíodón a dhéanfaí na míorúiltí a rinneadh ionaibhse, is fadó a bheadh aithrí déanta acu, iad in éadach saic agus ina suí sa luaithreach.U # Deirim libh, is saoire a bheidh ag Sodom an lá úd ná ag an gcathair sin./ W ' Fiú amháin a leanann dár gcosa de dheannach bhur gcathrach, glanaimid dínn oraibh é; ach bíodh a fhios agaibh é seo, go bhfuil ríocht Dé in achmaireacht.'y Ach cibé cathair a rachaidh sibh isteach inti agus nach nglacfar sibh, téigí amach ar na sráideanna agus abraigí: agus leigheasaigí na daoine tinne a bhíonn inti, agus abraigí leis na daoine: 'Tá ríocht Dé in achmaireacht daoibh.'~u Agus cibé cathair a rachaidh sibh isteach inti agus go nglacfar sibh, ithigí na nithe a chuirfear os bhur gcomhair 9 Fanaigí sa teach sin, ag ithe agus ag ól na nithe a bhíonn acu; óir is fiú an fear oibre a thuarastal. Ná bígí ag aistriú ó theach go teach.yk agus má bhíonn mac síochána ann, fanfaidh bhur síocháin aige; ach mura mbíonn fillfidh sí oraibh féin.a; Cibé teach a rachaidh sibh isteach ann, abraigí ar dtús: 'Síocháin don teach seo,'r] Ná beirigí sparán libh, ná tiachóg, ná cuaráin, agus ná beannaígí d' aon duine ar an mbóthar.P Imígí: féach, táim do bhur gcur uaim ar nós uan i measc faolchon.9k Dúirt sé leo: «Tá an fómhar fairsing, ach níl ann ach meitheal bheag. Dá bhrí sin, guígí Máistir an fhómhair go gcuirfeadh sé meitheal uaidh isteach ina fhómhar.K  Ina dhiaidh sin cheap an Tiarna a dó seachtód eile agus chuir sé amach roimhe féin iad ina mbeirt agus ina mbeirt go dtí gach cathair agus gach áit a raibh sé féin le teacht ann.~/ >Ach dúirt Íosa leis: «Aon duine a bhuaileann a lámh ar an gcéachta agus a fhéachann siar ina dhiaidh, níl sé oiriúnach do ríocht Dé.»}  =Dúirt duine eile fós: «Leanfaidh mé thú, a Thiarna, ach bíodh cead agam ar dtús slán a fhágáil ag muintir mo thí.»s|_ Agus ag gluaiseacht dóibh, dúirt duine éigin sa tslí leis: «Leanfaidh mé thú cibé áit a rachaidh tú.»4xc 8Agus d' imigh siad go dtí baile nárbh é.Ansin, nuair a bhí an t-am ag teacht go dtógfaí as an saol é, bhuail sé roimhe go dána ag déanamh ar Iarúsailéim,{ro 2Dúirt Íosa leis: «Ná cuirigí aon chosc leis, óir an té nach bhfuil in bhur n-aghaidh, tá sé ar bhur son.7qg 1Labhair Eoin agus dúirt: «A Mháistir, chonaiceamar duine ag caitheamh deamhan amach i d' ainmse agus chuireamar cosc leis, óir ní leanann sé tú in aonbhuíon linne.»bp= 0agus dúirt leo: «Cibé a ghlacfaidh an leanbh seo i m' ainm, is mise a ghlacann sé, agus cibé a ghlacfaidh mise, glacann sé an té a chuir uaidh mé. Óir, an té is lú eadraibh uile, sin é an té atá mór.»o} /Ach bhí a fhios ag Íosa an smaoineamh a bhí ina gcroí, agus thóg sé leanbh agus chuir ina sheasamh é láimh leis,Nn .Tháinig sé ina n-aigne a fhiafraí cé acu díobh ba mhó.'mG -Ach níor thuig siad an focal sin; bhí a bhrí ceilte orthu ionas nach bhfeicfidís é, agus bhí eagla orthu ceist a chur air mar gheall ar an bhfocal sin.ylk ,«Gabhaigí chugaibh na briathra seo in bhur gcluasa, óir tá Mac an Duine le tabhairt ar láimh do dhaoine.»k# +Agus nuair ab ionadh le cách a raibh á dhéanamh aige, dúirt sé lena dheisceabail: Agus ghabh iontas cách faoi mhórgacht Dé.\j1 *Agus le linn dó bheith ag teacht chuige, theilg an deamhan ar lár é agus bhain rachtaí as go dolba. Ach bhagair Íosa ar an spiorad míghlan, agus leigheas sé an t-ógánach agus thug ar ais dá athair é.4ia )D' fhreagair Íosa agus dúirt: «Ó a ghlúin dhíchreidmheach chlaon, cá fad a bheidh mé in bhur measc agus a chuirfidh mé suas libh? Tabhair chugam anseo do mhac.»dhA (Agus d' iarr mé ar do dheisceabail é a chaitheamh amach, agus níorbh fhéidir leo é.»Dg 'agus féach, bíonn spiorad ag breith air, agus screadann sé amach go tobann, agus baineann sé rachtaí as go mbíonn cur leis, agus is ar éigean a scarann sé leis ach á thraochadh.f &Agus bhí duine den slua d' éigh amach: «A Mháistir, iarraim ort dearcadh le fabhar ar mo mhac, óir níl agam ach é,jeM %Lá arna mhárach, ar theacht anuas dóibh ón sliabh, tháinig slua mór faoina dhéin.7dg $Agus le macalla an ghlóir, fuarthas Íosa ina aonar. Ach d' fhan na deisceabail ina dtost agus níor inis siad d' aon duine sna laethanta sin aon ní dá raibh feicthe acu.pcY #Agus tháinig glór as an scamall ag rá: «Is é seo mo Mhac, an té is togha liom; éistigí leis!»2b] "Ach nuair a bhí sé ag rá an méid sin, tháinig scamall, agus bhí sé ina scáil anuas orthu, agus bhí uamhan orthu nuair a d' imigh siad siúd isteach sa scamall. a  !Agus ansin, le linn dóibh seo bheith ag scaradh leis, dúirt Peadar le Íosa: «A Mháistir, is maith mar a tharla anseo sinn: déanaimis trí bothanna, ceann duit féin, ceann do Mhaois agus ceann d' Éilias» agus gan a fhios aige cad a bhí sé a rá.(`I Bhí Peadar agus a chompánaigh trom le codladh, ach d' fhan siad ina ndúiseacht agus chonaic siad a ghlóir agus an bheirt a bhí ansiúd in éineacht leis._ agus chonacthas i nglóir iad ag caint faoina imeacht as an saol, rud a bhí le tabhairt chun críche aige in Iarúsailéim.O^ Agus bhí beirt fhear ag agallamh leis b' iad Maois agus Éilias iad s]_ Agus sa ghuí dó, tháinig athrach cló ar a ghnúis agus d' éirigh a chuid éadaigh gléigeal lonrach.\ Agus timpeall ocht lá tar éis na cainte sin, rug sé leis Peadar agus Eoin agus Séamas agus chuaigh an sliabh suas chun guí. [  Ach deirim libh go dearfa, tá cuid dá bhfuil anseo i láthair nach mblaisfidh an bás nó go mbeidh ríocht Dé feicthe acu.»2Z] Óir cibé ar nár leis mise agus mo bhriathra, is nár le Mac an Duine eisean nuair a thiocfaidh sé ina ghlóir féin agus i nglóir an Athar agus na n-aingeal naofa.uYc Óir cá fearrde do dhuine an domhan go léir a ghnóthú agus é féin a chailleadh agus a ligean ar ceal?X Óir cibé arb áil leis a anam a shaoradh, caillfidh sé é; ach cibé a chaillfidh a anam mar gheall ormsa, saorfaidh an duine sin é.W5 Dúirt sé le cách: «Más áil le haon duine bheith ar mo bhuíon, séanadh sé é féin, tógadh suas a chros gach lá, agus leanadh mé.aV; agus dúirt: «Ní foláir do Mhac an Duine mórán a fhulaingt, agus an diúltú a fháil ó na seanóirí agus ó uachtaráin na sagart agus ó na scríobhaithe, agus a chur chun báis, agus éirí an treas lá.»LU Ach d' ordaigh sé dóibh go géar gan é seo a rá le haon duine,oTW Dúirt sé leo: «Ach cé hé a deir sibhse mé?» Agus dúirt Peadar á fhreagairt: «Críost Dé.» S Dúirt siad á fhreagairt: «Eoin Baiste; ach cuid eile acu Éilias, cuid eile gur fáidh éigin de na sinsir atá aiséirithe.»6Rg A bhFuil i nDán do Mhac an DuinerQ] D' ith siad uile agus bhí siad sách, agus tógadh suas an fuílleach: dhá chiseán déag de bhruscar.?Pw Thóg sé na cúig builíní agus an dá iasc, agus, ar dhearcadh suas chun na bhflaitheas dó, bheannaigh iad agus bhris agus thug do na deisceabail iad le cur os comhair an tslua.>Ow Rinne siad amhlaidh: iad uile a chur ina luí fúthu.N1 óir bhí timpeall cúig mhíle fear ann. Dúirt sé lena dheisceabail: «Cuirigí ina luí fúthu ina mbuíonta iad, timpeall caoga sa bhuíon.»KM Ach dúirt sé leo: «Tugaigí sibhse rud le hithe dóibh.» Dúirt siad: «Níl againn ach cúig builíní agus dhá iasc, ach mura dtéimid féin ag ceannach bia don chomhthionól seo uile» L Bhí an lá ag druidim siar, áfach, agus tháinig an dáréag chuige agus dúirt leis: «Scaoil uait an slua, go dtéidís isteach sna bailte agus sna feirmeacha mórthimpeall agus lóistín agus lón bia a fháil, óir is áit uaigneach é seo ina bhfuilimid.»Tháinig na haspail ar ais agus thug scéala dó ar a raibh déanta acu. Agus rug sé leis iad agus chuaigh i leataobh san uaigneas i dtreo cathrach ar a nglaotar Béatsáide.@Iy Ach dúirt Héaród: «Maidir le hEoin, bhain mé féin an ceann de; ach cé hé an duine seo a gcluinim tuairiscí mar iad seo air?» Agus bhí sé ag iarraidh radharc a fháil air.Hw ag daoine eile, Éilias a bheith á thaibhsiú. ag daoine eile fós, fáidh éigin de na sinsir a bheith aiséirithe.WG' Chuala Héaród, an rí cúige, faoi na nithe uile a bhí ag titim amach, agus bhí mearbhall air de bhrí go raibh sé de scéal ag daoine áirithe gurbh é Eoin a bhí tar éis éirí ó mhairbh;F  Agus chuir siad chun bóthair agus ghabh siad ó bhaile go baile ag fógairt an dea-scéil agus ag leigheas i ngach uile áit.E3 Agus maidir leo seo nach nglacann sibh, ag dul amach as an gcathair sin daoibh, croithigí an deannach de bhur gcosa mar fhianaise ina n-aghaidh.»iDK Agus cibé teach a rachaidh sibh isteach ann, cuirigí fúibh ann agus leanaigí oraibh as sin.,CQ Agus dúirt sé leo: «Ná tógaigí libh aon ní i gcomhair an bhóthair, bata ná tiachóg, ná arán, ná airgead, agus ná bíodh dhá chóta an duine agaibh.YB+ Agus chuir sé uaidh iad ag fógairt ríocht Dé agus ag leigheas na n-easlán.A ! Ghlaoigh sé an dáréag le chéile agus thug dóibh cumhacht agus údarás os cionn na ndeamhan uile agus chun galair a leigheas.w@g8Agus tháinig alltacht ar a tuismitheoirí; ach thug sé ordú dóibh gan a insint d' aon duine cad a tharla.?{7Agus tháinig an spiorad ar ais inti, agus d' éirigh sí láithreach; agus d' ordaigh sé rud le hithe a thabhairt di.T>!6Ach rug sé ar láimh uirthi agus ghlaoigh amach: «A chailín, éirigh!»P=5Agus bhí siad ag fonóid faoi, agus a fhios acu gur marbh a bhí sí.<4Agus bhí cách ag gol agus ag mairgneach os a cionn. Ach dúirt sé: «Ná bígí ag gol, óir ní marbh atá sí ach ina codladh.»;/3Ar theacht dó chun an tí, níor lig sé d' aon duine dul isteach leis ach Peadar agus Eoin agus Séamas, agus athair agus máthair an chailín.p:Y2Chuala Íosa é, agus labhair leis: «Ná bíodh eagla ort; ach amháin creid, agus beidh sí slán.»-9S1Le linn dó bheith ag caint, tháinig duine ó theach cheann urra na sionagóige ag rá: «Tá d' iníon tar éis bháis: ná cuir as don Mháistir a thuilleadh.»_870Dúirt sé léi: «A iníon, shlánaigh do chreideamh thú. Imigh faoi shíocháin.»]73/Nuair a chonaic an bhean gur tugadh faoi deara í, tháinig sí go creathánach agus chaith í féin síos roimhe, agus d' inis i láthair chách an fáth ar bhain sí leis agus mar a leigheasadh í láithreach.c6?.Ach dúirt Íosa: «Bhain duine éigin liom, óir airím go ndeachaigh brí amach uaim.»$5A-Ach dúirt Íosa: «Cé bhain liom?» Agus nuair a shéan cách é, dúirt Peadar: «A Mháistir, tá na sluaite timpeall ort agus tá siad ag brú ort.»p4Y,tháinig sí taobh thiar de agus bhain le scothóg a bhrait; agus scoir an rith fola aici láithreach.43a+Agus bean a raibh rith fola uirthi le dhá bhliain déag, agus a bhí tar éis a maoin shaolta uile a chaitheamh le lianna, ach nárbh fhéidir le haon duine í leigheas,25*óir bhí aon iníon amháin aige timpeall dhá bhliain déag, agus bhí sí ag fáil bháis. Agus ag dul ann dó, bhí na sluaite ag plúchadh air.%1C)Agus tháinig fear darb ainm Iáras, a bhí ina cheann urra ar an tsionagóg, agus chaith é féin síos ag cosa Íosa, á achainí air teacht chun a thí;v0e(Nuair a bhí Íosa tagtha ar ais, bhí fáilte ag an slua roimhe, óir bhí siad uile ag súil leis.%/C'«Imigh ar ais abhaile agus aithris a bhfuil déanta ag Dia duit.» Agus d' imigh sé ar fud na cathrach go léir ag fógairt a raibh déanta ag Íosa dó..&An fear, áfach, a raibh na deamhain imithe as, bhí sé á iarraidh air é ligean ina chuideachta. Ach scaoil sé uaidh é, ag rá:.-U%Agus an pobal uile i gceantar na nGeirgiseánach, d' iarr siad air imeacht uathu, óir bhí siad gafa ag uamhan mór. Agus ar dhul ar bord dó, d' imigh sé ar ais.a,;$D' inis an lucht féachana dóibh conas a slánaíodh é siúd ina mbíodh na deamhain. +#Tháinig na daoine amach go bhfeicfidís an ní a tharla, agus ar theacht dóibh chun na háite ina raibh Íosa, fuair siad an fear a raibh na deamhain imithe as ina shuí agus a chuid éadaigh air, ina cheartmheabhair, ag cosa Íosa; agus bhí uamhan orthu.t*a"Nuair a chonaic na mucaithe an ní a tharla, theith siad, agus d' inis sa chathair é agus sna feirmeacha.)/!Tháinig na deamhain amach as an duine agus chuaigh isteach sna muca. Agus chuaigh an tréad ina ruathar le fána isteach sa loch agus bádh iad.(1 Bhí, ansiúd, tréad mór muc ar féarach ar an sliabh, agus rinne na deamhain achainí air cead a thabhairt dóibh dul isteach iontu, agus thug.Z'-Agus bhíodar ag achainí air gan a fhógairt dóibh imeacht leo sa duibheagán. & D' fhiafraigh Íosa de: «Cad é an t-ainm atá ort?» Dúirt sé : «Léigiún» óir bhí mórán deamhan imithe isteach ann.(%IÓir bhí Íosa á ordú don spiorad míghlan dul amach as an duine. Óir is iomaí uair roimhe sin a rug sé go foréigneach air; agus cheanglaítí ina bhrá é le slabhraí agus le geimhle, ach bhriseadh sé na géibhinn agus bhíodh sé á thiomáint ag an deamhan faoi na fásaigh.S$Agus ar fheiceáil Íosa dó, scread sé amach agus chaith é féin síos roimhe agus dúirt de ghlór ard: «Cad ab áil leat díom, a Íosa, a Mhic Dé ró-aird? Iarraim ort, ná déan mé a chrá.»S#Nuair a bhí sé ag teacht i dtír, tháinig faoina dhéin duine ón gcathair a raibh deamhain ann, agus bhí sé seal mór aimsire gan aon éadach á chur air ná cónaí in aon teach ach sna tuamaí.T"!Bhuail siad talamh i dtír na nGeirgiseánach, ón nGailíl anonn. ! Agus dúirt sé leo: «Cá bhfuil bhur gcreideamh?» Ach bhí uamhan orthu agus rinne siad ionadh de, á rá eatarthu féin: «Cé hé an duine seo, más ea, a rá go bhfógraíonn sé ar na gaotha féin agus ar an uisce, agus go ndéanann siad rud air?»e CAgus tháinig siad chuige á mhúscailt, ag rá: «A Mháistir, a Mháistir, tá an bás againn!» Agus ar dhúiseacht dó, bhagair sé ar an ngaoth agus ar an uisce suaite; agus chiúnaigh orthu agus bhí ina théigle."=Agus ag seoladh dóibh, thit seisean ina chodladh. Agus tháinig cuaifeach gaoithe anuas ar an loch; agus bhí ag líonadh orthu agus bhí siad i mbaol.>uTharla aon lá amháin go ndeachaigh sé ar bord báid, é féin agus a dheisceabail, agus dúirt sé leo: «Téimis trasna an locha anonn.» Agus chuir siad chun farraige.D' fhreagair sé agus dúirt: «Is iad mo mháthair agus mo bhráithre, iad seo a chluineann briathar Dé agus a dhéanann dá réir.»veInsíodh dó: «Tá do mháthair agus do bhráithre ina seasamh amuigh agus b' áil leo thú a fheiceáil.»  Tháinig a mháthair agus a bhráithre ag triall air, ach níorbh fhéidir dóibh teagmháil leis mar gheall ar an slua.DBígí aireach, dá bhrí sin, conas a chluineann sibh; óir an té a mbíonn aige, tabharfar dó, agus an té nach mbíonn aige, bainfear de fiú an ní a shíleann sé a bheith aige.»Óir níl aon ní faoi cheilt nach mbeidh soiléir; ná níl aon ní ina rún nach mbeidh fios air agus nach dtiocfaidh chun solais.Q«Ní lasann aon duine lampa agus é a chur i bhfolach in áras; ná ní faoi leaba a chuirtear é, ach cuirtear ar chrann solais é, chun go bhfeicfeadh na daoine a thagann isteach an solas.?wAch é siúd sa talamh maith, sin iad na daoine, tar éis dóibh an briathar a chloisteáil le dea-chroí macánta, a choinníonn é agus a thugann toradh uathu trína mbuanseasamh.Z-É siúd a thit sa deilgneach, sin iad na daoine a chuala, ach go n-imíonn siad leo agus go bplúchtar iad ag cúraimí agus ag saibhreas agus ag pléisiúir an tsaoil, agus ní thagann siad chun aibíochta.V% Iad siúd ar an gcarraig, sin iad na daoine a ghlacann an briathar le háthas nuair a chluineann siad é; ach ní bhíonn fréamh acu; creideann siad ar feadh tamaill, ach in am na trialach meathann siad.5c Iad siúd le hais an bhóthair, sin iad na daoine a chuala, ansin tagann an diabhal agus tógann an briathar as a gcroí, le heagla go gcreidfidís agus go slánofaí iad,F «Is í seo ciall an pharabail: Is é briathar Dé an síol.uc Dúirt sé: «Tá sé tugtha daoibhse eolas a bheith agaibh ar rúndiamhra ríocht Dé, ach do chách eile i bparabail, chun go' mbreathnoidís ach nach bhfeicfidís,agus go mbeidís ag éisteacht ach nach dtuigfidís.'Q Ach d' fhiafraigh a dheisceabail de cad ba chiall leis an bparabal sin.U#Agus thit tuilleadh de ar an talamh maith, agus ar theacht aníos dó, thug toradh uaidh faoi chéad.» Á rá sin dó, ghlaoigh sé amach: «An té a bhfuil cluasa air chun éisteachta, éisteadh sé!»veThit tuilleadh de i lár an deilgnigh, agus tháinig an deilgneach aníos in éineacht leis agus phlúch é.}sAgus thit tuilleadh de ar an gcarraig, agus, ar theacht aníos dó, d' fheoigh, de bhrí nach raibh úrmhaire aige.. U«Chuaigh an síoladóir amach ag cur a shíl. Agus sa síolchur dó, thit cuid de le hais an bhóthair agus gabhadh de chosa ann, agus d' ith éanlaith an aeir é. Nuair a bhí slua mór tagtha le chéile, agus daoine ag triall air as gach cathair, labhair sé i bhfoirm parabail: agus Ióanna bean Chúsa, maor Héaróid, agus Súsanna, agus mórán nárbh iad, a bhíodh ag freastal orthu as a maoin., Qchomh maith le mná áirithe a bhí leigheasta ó dhrochspioraid agus ó éagruais: Máire ar a nglaotar an Mhaigdiléanach a raibh seacht ndeamhain imithe aisti #  ATharla ina dhiaidh sin gur thaistil sé cathracha agus bailte ag seanmóir agus ag fógairt dea-scéal ríocht Dé, agus an dáréag á thionlacana;2Ach dúirt sé leis an mbean: «Shlánaigh do chreideamh tú. Imigh faoi shíocháin.» 1Agus iad seo a bhí ag bord leis, thosaigh siad ag rá ina n-aigne: «Cé hé seo a dhéanann fiú amháin peacaí a mhaitheamh?»9m0Agus dúirt sé léi: «Tá do pheacaí maite.»6e/Sin é an fáth, deirim leat, a bhfuil a peacaí a mórchuid peacaí maite di; is léir sin ó mhéid a grá. Ach an té dá maítear an beagán, ní ghránn ach beagán.»W'.Níor ung tú mo cheann le hola; ach d' ung sí seo mo chosa le hola chumhra.nU-Níor thug tú dom póg; ach í seo, ó tháinig mé isteach, níor stad sí ach ag pógadh mo chos.wg,Agus ag iompú chun na mná, dúirt sé le Síomón: «An bhfeiceann tú an bhean seo? Tháinig mé isteach i do theach; níor thug tú uisce chugam do mo chosa; ach do fhliuch sí seo mo chosa lena deora agus thriomaigh lena gruaig iad.  +D' fhreagair Síomón agus dúirt: «An té, mo bharúil, is mó dár mhaith.» Dúirt sé leis: «Thug tú an bhreith cheart.»gG*Nuair nach raibh an t-íoc acu, mhaith sé dóibh araon. Cé acu, mar sin, is mó grá dó?»)Dúirt: «Bhí beirt i bhfiacha ag éilitheoir áirithe: bhí cúig céad déanar amuigh ar dhuine acu, agus caoga ar an duine eile.~~u(Dúirt Íosa leis á fhreagairt: «A Shíomóin, tá rud agam le rá leat.» «A Mháistir,» ar seisean, «abair.»_}7'An Fairisíneach a thug an cuireadh dó, ar a fheiceáil sin dó, dúirt ina aigne: «Dá mba fáidh an duine seo, bheadh a fhios aige cé hí, agus cén sort í, an bhean seo atá ag baint leis, gur peacach í.»N|&agus ar bheith di ar gcúl ag a chosa agus í ag gol, thosaigh ag fliuchadh a chos lena deora, agus bhí á dtriomú le folt a cinn, agus í ag pógadh a chos agus á n-ungadh leis an ola chumhra.){K%Agus peacach mná a bhí sa chathair, nuair a fuair sí scéala é bheith ag bord i dteach an Fhairisínigh, thug sí léi próicín alabastair d' ola chumhra,#z?$Thug duine de na Fairisínigh cuireadh dó chun proinne aige féin; agus ar dhul isteach dó i dteach an Fhairisínigh, chuaigh ina luí ag bord.' Rinneamar píobaireacht daoibh,ach ní dhearna sibh rince;rinneamar caoineadh,ach ní dhearna sibh gol.'iuKUime sin, cad leis a gcuirfidh mé lucht na glúine seo i gcomparáid? Cad leis ar cosúil iad?t%Na Fairisínigh, áfach, agus na dlíodóirí, nuair nár ghlac siad baisteadh uaidh, chuir siad ar neamhní an rud ab intinn le Dia dóibh. s Agus an pobal uile a chuala é, agus na poibleacánaigh féin, is le Dia a thaobhaigh siad nuair a baisteadh iad le baiste Eoin.r}«Óir deirim libh, níl, de shliocht ban, duine is mó ná Eoin. Ach an té is lú i ríocht Dé, is mó é ná eisean.q3Is é seo an té a bhfuil scríofa mar gheall air:' Féach, cuirim mo theachtaire romhata réiteoidh do bhóthar faoi do chomhair.'tpaAch cad a chuaigh sibh amach a fheicéail? Fáidh, an ea? Sea, deirim libh, agus duine ba mhó ná fáidh.FoAch cad a chuaigh sibh amach a fheiceáil? Duine a bhí cóirithe in éadaí míne? Iad seo a bhíonn gléasta go niamhrach agus a mhaireann go beadaí, is i bpáláis na ríthe atá siad.>nuNuair a bhí teachtairí Eoin imithe, thosaigh sé ag caint leis na sluaite faoi Eoin: «Cad a chuaigh sibh amach faoin bhfásach a fheiceáil? Giolcach á suaitheadh ag an ngaoth?D' inis deisceabail Eoin na nithe sin uile dó, agus ghlaoigh Eoin beirt dá dheisceabail chuigebg=Agus leath an tuairisc sin air ar fud Iúdáia go léir agus na tíre go léir timpeall.)fKAgus ghabh uamhan cách, agus bhí siad ag tabhairt glóire do Dhia, ag rá: «Tá fáidh mór éirithe inar measc» ; agus: «Rinne Dia a phobal a fhiosrú.»ae;Agus d' éirigh an marbh aniar, agus thosaigh ag caint, agus thug sé dá mháthair é.dAgus chuaigh sé anonn agus bhain leis an gcróchar, agus stad an lucht iompair. Agus dúirt sé: «A fhir óig, deirim leat, éirigh!»dcA Agus nuair a chonaic an Tiarna í, ghlac sé trua di agus dúirt léi: «Ná bí ag gol.»Bb} Agus nuair a bhí sé i ngar do gheata na cathrach, bhí marbh á thabhairt amach le cur, aonmhac a mháthar, agus ise ina baintreach, agus sochraid mhór de mhuintir na cathrach léi.a- Tharla ina dhiaidh sin go ndeachaigh sé isteach i gcathair ar a nglaotar Náín, agus bhí a dheisceabail agus slua mór á thionlacan.^`5 Agus ar dhul ar ais chun an tí dóibh, fuair na teachtairí an seirbhíseach slán.V_% Nuair a chuala Íosa an méid sin, rinne sé ionadh den duine, agus, ag iompú chun an tslua a bhí á leanuint, dúirt: «Deirim libh, ní bhfuair mé in Iosrael féin creideamh chomh láidir leis seo.»{^oÓir is duine mé féin atá i mo ghearroifigeach de réir ranga, agus tá saighdiúirí agam fúm, agus deirim leis seo: 'Imigh!' agus imíonn, agus leis seo eile: 'Tar!' agus tagann, agus le mo sheirbhíseach: 'Déan seo!' agus déanann.»z]msin é an fáth nár mheas mé gurbh fhiú mé dul chugat; ach abair an focal agus bíodh mo ghiolla leigheasta.^\5Agus d' imigh Íosa leo. Ní raibh sé i bhfad ón teach nuair a chuir an taoiseach céad cairde chuige á rá leis: «A Thiarna, ná cuir as duit féin, óir ní fiú mé go dtiocfá isteach faoi dhíon mo thí:V[%óir tá grá aige dár náisiún agus is é a thóg an tsionagóg dúinn.»Z-Ar theacht i láthair Íosa dóibh sin, bhí siad ag achainí air go díocasach, á rá: «Is maith an díol air go dtabharfá an aisce seo dó;YNuair a chuala sé trácht ar Íosa, chuir sé chuige seanóirí de na Giúdaigh á iarraidh air teacht agus a sheirbhíseach a shlanú.lXQBhí taoiseach céad a raibh seirbhíseach leis tinn agus le hucht báis, agus b' ionúin leis é.}W uNuair a bhí a bhriathra uile críochnaithe aige i gcomhchlos don phobal, chuaigh sé isteach i gCafarnáum.jVM1«An té, áfach, a chuala agus nach ndearna, tá sé cosúil le fear a thóg teach ar an talamh gan bonn faoi, gur bhrúcht an tuile ina choinne, agus thit ar a chéile láithreach; agus ba mhór é treascairt an tí sin.»yUk0Tá sé cosúil le fear ag tógáil tí, a rinne romhar agus tochailt agus a leag an bonn ar an gcarraig. Agus ar theacht don tuile, bhrúcht an chaise i gcoinne an tí sin, ach níor fhéad sé é bhogadh ar a fheabhas a bhí sé tógtha.'TG/«Gach aon duine a thagann chugam agus a chluineann mo bhriathra agus a dhéanann dá réir, taispeánfaidh mé daoibh cé leis a bhfuil sé cosúil.hSI.Ach cad chuige a nglaonn sibh orm ' A Thiarna, a Thiarna,' agus nach ndéanann sibh a ndeirim?;Ro-Tógann an dea-dhuine an dea-rud amach as dea-stór a chroí, agus tógann an drochdhuine an drochrud amach as a dhrochstór. Óir is as iomarca a chroí a labhraíonn a bhéal.Q,Óir is ar a thoradh féin a aithnítear gach crann. Óir ní bhaintear fígí de dheilgneach, ná ní phioctar fíonchaor de dhriseog.ePC+Óir níl crann maith a thugann drochthoradh, ná fós drochchrann a thugann toradh fónta.WO'*Conas is féidir duit a rá le do bhráthair: 'A bhráthair, fan go mbaine mé as do shúil an cáithnín atá inti,' agus nach bhfeiceann tú an tsail atá i do shúil féin? A bhréagchráifigh, bain ar dtús an tsail as do shúil féin, agus ansin is fearrde a fheicfidh tú an cáithnín atá i súil do bhráthar a bhaint aisti.N})Cad chuige a bhfeiceann tú an cáithnín i súil do bhráthar agus nach n-airíonn tú an tsail atá i do shúil féin? M(Níl an deisceabal os cionn an mháistir; ach nuair a bhíonn deireadh foghlamtha aige beidh gach deisceabal mar atá a mháistir. L 'Agus dúirt sé parabal leo: «An féidir do dhall bheith ina ghiolla i gcionn daill? Nach dtitfidh siad araon sa díg?EK&Tugaigí agus tabharfar daoibh: tomhas maith, fuinte, craite, cruachta a chuirfear chugaibh in bhur n-ucht; óir is leis an tomhas lena dtomhaiseann sibh a thomhaisfear chugaibh ar ais.»J%Ná tugaigí breith agus ní thabharfar breith oraibh. Ná daoraigí agus ní dhaorfar sibh. Maithigí agus maithfear daoibh.EI$Bígí sibhse atruach amhail mar atá bhur nAthair atruach.H##Ach bíodh grá agaibh do bhur naimhde, déanaigí an mhaith agus tugaigí iasacht gan súil le cúiteamh ar bith, agus is mór é bhur dtuarastal, agus beidh sibh in bhur gclann don Té is Airde, óir bíonn seisean lách le daoine díomaíocha agus le drochdhaoine.XG)"Agus má thugann sibh iasacht dóibh seo gur dóigh mhaith agaibh iad, cad é an buíochas atá oraibh? Fiú amháin peacaigh, tugann siad iasacht do pheacaigh chun go bhfaighidís an oiread céanna ar ais. F9!Agus má dhéanann sibh an mhaith dóibh seo a dhéanann an mhaith daoibh, cad é an buíochas atá oraibh? Déanann na peacaigh féin an rud céanna.'EG Má thugann sibh grá dóibh seo a thugann grá daoibh, cad é an buíochas atá oraibh? Óir tugann na peacaigh féin grá dóibh seo a thugann grá dóibh.fDEDé réir mar ab áil libh daoine a dhéanamh daoibh, déanaigí dóibh sin mar an gcéanna.CyGach aon duine a iarrann aisce ort, tabhair dó í, agus an té a bhaineann díot do chuid, ná hiarr ar ais uaidh é. B9An té a bhuaileann ar an leiceann tú, tabhair an leiceann eile leis chomh maith; agus an té a thógann uait do bhrat, ná coinnigh uaidh do chóta.bA=beannaígí iad seo a thugann mallacht daoibh, guígí orthu seo a dhéanann olc oraibh.@-«Ach deirim libhse atá ag éisteacht liom: bíodh grá agaibh do bhur naimhde, déanaigí an mhaith dóibh seo a thugann fuath daoibh, t~~L}|f{zz!ynyx5ww^vuuqttsArrTqqJp=oo-nbmmm,lrlk+jSiiNhhAg|ffYeeHdccvbbAa``__^]]a\y[ZZ%YY XXWJVVuU]TTSRR@QPPOO8NN.MLKKGJ`II?HHDGtFFHEE@DoCCyBBAF@@(??>>=B<~<;a::99K8837I66(55;4v4322100 /..--",,#+*u*)C(("'Z&&;%X$$4##0""3! YuB=# Ud17sy{7s \ & txxMmX/Óir cé agaibh arb áil leis túr a thógáil, nach suífidh síos ar dtús agus an costas a mheas, féachaint an acmhainn dó é a chríochnú?vWeCibé nach ndéanann a chros a iompar agus teacht i mo dhiaidh, ní féidir dó bheith ina dheisceabal agam.V«Má thagann aon duine chugam agus gan fuath a bheith aige dá athair agus dá mháthair agus dá bhean agus dá chlann agus dá dheartháireacha agus dá dheirfiúracha, agus fiú amháin dá anam féin, ní féidir dó bheith ina dheisceabal agam.YU+Bhí sluaite móra á thionlacan, agus d' iompaigh sé agus dúirt leo:jTMÓir deirim libh, na fir úd a fuair an cuireadh, ní bhlaisfidh aon duine acu mo dhinnéar.' »8SiAgus dúirt an máistir leis an seirbhíseach: 'Téigh amach ar na bóithre agus le hais na bhfál, agus cuir d' fhiacha orthu teacht isteach, ionas go mbeidh mo theach lán.dRADúirt an seirbhíseach: 'A mháistir, tá ar ordaigh tú déanta, ach tá slí fós ann.'/QWTháinig an seirbhíseach ar ais agus d' inis an méid sin dá mháistir. Dúirt fear an tí lena sheirbhíseach ansin, agus fearg air: 'Amach leat gan stad faoi shráideanna agus faoi chabhsaí na cathrach, agus seol isteach anseo na boicht agus na mairtínigh agus na daill agus na bacaigh.'`P9Agus dúirt duine eile: 'Táim tar éis pósta, agus dá bhrí sin ní fhéadaim dul.'ODúirt duine eile: 'Tá cúig cuingireacha damh ceannaithe agam, agus táim ag dul á dtriail; iarraim ort mo leithscéal a ghabháil.'UN#Agus thosaigh siad uile mar a chéile á leithscéalú féin. Dúirt an chéad duine leis: 'Tá feirm ceannaithe agam, agus is éigean dom dul amach á feiceáil; iarraim ort mo leithscéal a ghabháil.'MChuir sé a sheirbhíseach uaidh ar uair an dinnéir á rá leo seo a fuair an cuireadh: 'Tagaigí, mar tá sé reidh anois.'qL[Dúirt sé leis: «Bhí fear ann agus dinnéar mór aige á thabhairt, agus thug sé cuireadh dá lán.%KCDuine díobh seo a bhí ag bord leis, ar chloisteáil an méid sin dó, dúirt sé leis: «Is méanar don té a chaitheann a chuid i ríocht Dé!»Jagus beidh sonas ort, de bhrí nach bhfuil teacht acu ar é a chúiteamh leat; óir cúiteofar leat é in aiséirí na bhfíréan.»{Io Ach nuair a bhíonn fleá agat á tabhairt, tabhair cuireadh do bhoicht, do mhairtínigh, do bhacaigh, do dhaill;Dúirt sé parabal leo siúd a fuair an cuireadh, ar a shonrú dó mar a thoghaidís na chéad áiteanna; dúirt sé leo:KBAgus níorbh fhéidir dóibh freagra a thabhairt ar an méid sin.#A?Agus dúirt sé leo: «An bhfuil aon duine agaibh a dtitfidh a mhac nó a dhamh sa tobar agus nach dtarraingeoidh amach láithreach é lá na sabóide?»Y@+Ach d' fhan siad ina dtost. Thóg sé é agus leigheas é agus scaoil uaidh é.?1Labhair Íosa leis na dlíodóirí agus leis na Fairisínigh: «An dleathach leigheas a dhéanamh lá saboide,» ar sé, «nó an mídhleathach?»D>Agus bhí, os a chomhair amach, fear a raibh íorpais air.-= UNuair a chuaigh sé ag caitheamh a choda lá sabóide i dteach dhuine de chinn urra na bhFairísineach, iad seo a bhí ann, bhí siad ag faire go géar air.?<w #Féach, fágfar fúibh féin bhur dteach! Agus deirim libh, ní fheicfidh sibh mé níos mó go dtí go ndéarfaidh sibh: 'Is beannaithe an té atá ag teacht in ainm an Tiarna!' »u;c "«A Iarúsailéim, a Iarúsailéim, tusa a mharaíonn na fáithe agus a chlochann iad seo a cuireadh chugat, cad é chomh minic is ab áil liom do chlann a bhailiú, ar nós na circe is a hál faoina sciatháin, agus níorbh áil libh!!:; !Agus ní foláir dom bheith ag imeacht romham inniu agus amárach agus amanathar, óir ní cuí go gcuirfí fáidh chun báis amuigh as Iarúsailéim.'Q9 Agus dúirt sé leo: «Imígí agus abraigí leis an sionnach úd: 'Féach, bím ag caitheamh deamhan amach agus ag oibriú leigheas inniu agus amárach, agus ar an treas lá bíonn an deireadh agam.28] Ar an uair sin féin tháinig cuid de na Fairisínigh chuige á rá leis: «Amach leat agus cuir díot as seo, óir is áil le Héaród tú a chur chun báis.»s7_ Agus féach, tá daoine ar deireadh a bheidh ar tosach, agus tá daoine ar tosach a bheidh ar deireadh!»v6e Agus tiocfaidh siad anoir is aniar ann, aduaidh is aneas, agus beidh siad ina suí chun boird i ríocht Dé.>5u Is ann a bheidh an gol agus an díoscán fiacal, nuair a fheicfidh sibh Abrahám agus Íosác agus Iacób agus na fáithe uile i ríocht Dé agus gur tiomáineadh sibh féin amach.4{ Ach déarfaidh sé: 'Deirim libh, níl a fhios agam cad as daoibh. Beirigí uaim, sibhse uile a dhéanann an éagóir!'~3u Beidh sibh á rá ansin: 'Bhímis ag ithe agus ag ól i do láthair, agus is inár sráideanna a rinne tú teagasc.'~2u Tar éis d' fhear an tí éirí agus an doras a dhúnadh, agus go dtosóidh sibhse, in bhur seasamh amuigh, ag bualadh an dorais ag rá: 'A Thiarna, oscail dúinn!' déarfaidh seisean libh do bhur bhfreagairt: 'Níl a fhios agam cad as daoibh!'!1; «Déanaigí lándícheall ar dhul isteach tríd an doras cúng, óir beidh mórán, deirim libh, ag iarraidh dul isteach agus ní fhéadfaidh siad é.p0Y Dúirt duine éigin leis: «A Thiarna, an ea nach mbíonn slánaithe ach an beagán?» Dúirt sé leo:x/i Bhí sé ag gabháil trí chathracha agus trí bhailte ag teagasc, ar a bhóthar dó go Iarúsailéim.. Tá sí cosúil le gabháil a thóg bean agus a d' fholaigh sí i dtrí peice plúir nó go raibh sé gabháilte ar fad.»V-% Agus dúirt sé arís: «Cad leis a gcuirfidh mé ríocht Dé i gcomparáid?T,! Tá sí cosúil le gráinne de shíol mustaird a thóg duine agus a chaith sé uaidh ina gharraí, agus d' fhás sé agus rinne crann mór de agus chuaigh éanlaith an aeir ar foscadh ina chraobhacha.»v+e Agus dúirt sé: «Cad leis a bhfuil ríocht Dé cosúil? Cad leis a gcuirfidh mé i gcomparáid í?+*O Agus las a eascairde uile le náire nuair a dúirt sé an méid sin, agus bhí an slua go léir lán d' áthas faoina raibh á dhéanamh aige de bhearta oirirce.5)c Agus an bhean seo, is iníon d' Abrahám, a bhí ar ceangal ag Sátan, féach, ar feadh ocht mbliana déag nár cheart í scaoileadh ón ngéibheann seo lá na sabóide?»=(s D' fhreagair an Tiarna é: «A bhréagchráifeacha,» ar sé, «nach scaoileann gach duine agaibh a dhamh nó a asal ón mainséar lá na sabóide agus nach seolann chun uisce é?' Ach labhair uachtarán na sionagóige, agus míchéadfa aige go ndearna Íosa leigheas lá saboide, agus dúirt leis an bpobal: «Tá sé lá nach miste saothar a dhéanamh iontu: tagaigí ar na laethanta sin agus leigheastar sibh, agus ní ar lá na sabóide é.»|&q agus chuir sé a lámha uirthi. Agus díríodh suas láithreach í, agus thosaigh sí ag tabhairt glóire do Dhia.y%k Nuair a chonaic Íosa í, ghair sé chuige í agus dúirt léi: «A bhean, tá tú fuascailte ó d' éagruas,»=$s Agus bhí an bhean seo ann a raibh anspiorad inti á déanamh tinnlag le hocht mbliana déag; bhí sí cromtha ar a chéile agus gan ar chumas di seasamh díreach ar chor ar bith.>#w Bhí sé ag teagasc i sionagóg lá sabóide.q"[ agus b' fhéidir go dtabharfadh sé toradh uaidh; ach mura dtugann, gearrfaidh tú anuas é feasta.' »*!M Ach dúirt seisean leis á fhreagairt: 'A mháistir, lig an bhliain seo leis chomh maith, nó go ndéanfaidh mé romhar ina thimpeall agus aoileach a chur leis,^ 5 Dúirt sé le curadóir na fíniúna: 'Féach, táim le trí bliana ag teacht ag lorg toraidh ar an gcrann fígí seo agus ní bhfaighim é. Gearr anuas é. Cad chuige a mbeadh an talamh ó rath aige i gcónaí?'5 Dúirt sé an parabal seo: «Bhí fear ann a raibh crann fígí curtha ina fhíonghort aige, agus tháinig sé ag lorg toraidh air agus ní bhfuair.xi Níor mhó, deirim libh, ach millfear sibh uile mar an gcéanna mura mbíonn aithrí déanta agaibh.»C Nó an t-ocht nduine dhéag úd ar thit an túr orthu i Siolóam agus gur mharaigh iad, an dóigh libh gur mhó a bhí siad i bhfiacha ná an chuid eile d' áitritheoirí Iarúsailéim?dA Níor mhó, deirim libh; ach mura ndéana sibh aithrí millfear sibh uile mar an gcéanna.4a Dúirt sé leo á bhfreagairt: «An é is dóigh libh, agus a rá gur fhulaing siad an méid sin, gur mhó de pheacaigh na Gailíligh sin ná na Gailíligh eile go léir?8 k San am sin féin tháinig daoine i láthair á insint dó faoi na Gailíligh, a raibh Pioláit tar éis a gcuid fola agus fuil a n-íobairtí a mheascadh ar a chéile.q[ ;Deirim leat, ní thiocfaidh tú amach as sin nó go mbeidh an leathfheoirling dheireanach íoctha agat.J  :Mar sin, nuair a bhíonn tú ag imeacht le fear do chúisithe i láthair an phrionsa, déan do dhícheall, agus tú sa bhóthar, ar bheith réidh leis, le heagla go dtarraingeodh sé os comhair an bhreithimh tú agus go dtabharfadh an breitheamh ar láimh don sirriam tú agus go dteilgfeadh an sirriam i bpríosún tú.[/ 9Cad chuige nach dtugann sibh breith, uaibh féin, faoin rud is cóir a dhéanamh? 9 8A bhréagchráifeacha, tá a fhios agaibh conas dreach na talún agus na spéire a léamh, ach cad a bheir daoibh gan an t-am seo i láthair a léamh?V% 7agus nuair a shéideann sé aneas, deir sibh: 'Beidh teas ann,' agus bíonn.3_ 6Dúirt sé freisin leis na sluaite: «Nuair a fheiceann sibh scamall ag éirí san iarthar, deir sibh láithreach: 'Tá báisteach chugainn,' agus is amhlaidh a bhíonn; 9 5athair le mac agus mac le hathair, máthair le hiníon agus iníon le máthair; máthair chéile le bean a mic, agus bean mhic le máthair a céile.»|q 4Óir, as seo amach, beidh cúigear in aon teaghlach in easaontas le chéile, triúr le beirt agus beirt le triúr;y 3An é is dóigh libh gur chun síocháin a thabhairt ar an talamh a tháinig mé? Ní hea, deirim libh, ach easaontas.{ 2Tá baisteadh lena gcaithfear mé a bhaisteadh, agus cad é mar chúngrach atá orm nó go mbeidh sé curtha i gcrích!{ 1«Chun tine a chaitheamh ar an talamh a tháinig mé, agus nach mór is áil liom go mbeadh sí ar lasadh cheana féin!jM 0ach an té nárbh eol dó í agus a rinne nithe ba dhíol buillí, gabhfar de bheagán buillí air. An té ar tugadh mórán dó, beifear ag lorg mórán uaidh, agus an té ar taobhaíodh mórán leis, iarrfar níos mó air.  /An seirbhíseach sin arbh eol dó toil a mháistir agus nach ndearna ullmhú ná beart de réir a thola, gabhfar de mhórán buillí air;8 i .tiocfaidh máistir an tseirbhísigh sin sa lá nach mbíonn súil aige leis agus ar an uair nach eol dó, agus coscróidh sé é, agus tabharfaidh cion na míthairiseach dó.\ 1 -Ach má deir an seirbhíseach sin ina chroí: 'Is é an teacht mall ag mo mháistir é,' agus go dtosóidh ag bualadh na mbuachaillí aimsire agus na gcailíní, agus ag ithe agus ag ól agus ag meisceoireacht,N  ,Deirim libh go dearfa, ceapfaidh sé os cionn a mhaoine go léir é.k O +Is méanar don seirbhíseach sin a bhfaighidh a mháistir é ag déanamh amhlaidh ar theacht dó.@y *Dúirt an Tiarna: «Cé hé más ea, an maor úd atá iontaofa géarchúiseach a gceapfaidh an máistir os cionn a lucht tís é chun a gcion den arbhar a thabhairt dóibh i dtráth?{o )Dúirt Peadar ansin: «A Thiarna, an linne atá tú ag tagairt an pharabail seo, nó le cách eile chomh maith?»jM (Bígí sibhse ullamh freisin, óir is ar an uair nach síleann sibh a thiocfaidh Mac an Duine.»/ 'Ach bíodh a fhios agaibh é seo: dá mb' eol don fhear tí cén uair a thiocfadh an bithiúnach, ní cheadódh sé a theach a bhriseadh isteach.}s &Agus cibé acu sa dara nó sa tríú faire a thagann sé, agus nithe a fháil amhlaidh, is dóibh siúd is méanar.eC %Is méanar do na seirbhísigh sin a bhfaighidh an máistir ag faire iad nuair a thagann. Deirim libh go fírinneach, fáiscfidh sé crios faoi agus cuirfidh ina suí chun boird iad agus rachaidh thart ag freastal orthu.;o $agus sibh cosúil le daoine a bhíonn ag súil lena máistir a theacht ar ais ón mbainis, ionas, nuair a thiocfaidh sé agus go mbuailfidh, go n-osclóidh siad láithreach dó.T! #«Bíodh crios faoi bhur gcoim agaibh agus bhur lampaí ar lasadh,S "Óir, san áit a mbíonn bhur stór, is ann a bheidh bhur gcroí freisin.c? !Díolaigí a bhfuil agaibh agus déanaigí déirc; déanaigí daoibh féin sparáin nach gcaithfear le haois, stór do-ídithe sna flaithis mar nach dtagann an bithiúnach ina ghar agus nach mbíonn an leamhan á lot.q~[ Ná bíodh eagla oraibh, a thréad bheag, óir ba ghnaoi le bhur nAthair an ríocht a thabhairt daoibh.^}5 Ach déanaigí a ríocht sin a lorg, agus tabharfar daoibh na nithe úd chomh maith.!|; Óir is iad na nithe sin uile a mbíonn págánaigh an domhain seo ar a dtóir; ach tá a fhios ag bhur nAthair go bhfuil gá agaibh leis na nithe sin.s{_ Sibhse, mar an gcéanna, ná bígí ag lorg bhur mbia ná bhur ndí, agus ná bígí do bhur gcrá féin.?zw An lus ar an mbán a bhíonn ann inniu agus atá le caitheamh sa sorn amárach, má éadaíonn Dia mar sin é, nach móide go mór dó sibhse a éadú, a lucht an bheagán creidimh!Oy Breathnaígí na lilí mar a fhásann siad: ní dhéanann siad saothar ná sníomh. Ach deirim libh nach raibh ar Sholamh féin, dá mhéad a ghlóire, cóir éadaigh mar atá ar cheann díobh seo.xy Dá bhrí sin, nuair nach bhfuil neart agaibh ar an rud is lú, cad chuige daoibh bheith imníoch faoi na rudaí eile?qw[ Cé agaibh a d' fhéadfadh, trí bheith ag déanamh imní aon bhanlámh amháin a chur le fad a shaoil?>vu Breathnaígí na fiacha dubha: ní dhéanann siad síolchur ná fómhar, níl teach stórais acu ná scioból; agus tugann Dia bia dóibh. Nach mó is fiú sibhse ná an éanlaith?Qu Óir is mó le rá an bheatha ná an bia agus an corp ná an t-éadach.%tC Dúirt sé lena dheisceabail: «Sin é an fáth a n-abraim libh: ná bígí imníoch faoi bhur mbeatha i dtaobh bia, ná faoi bhur gcorp i dtaobh éadaigh.psY Sin mar a bhíonn ag an té a thaisceann a chuid in ionad é féin a dhéanamh saibhir de réir Dé.»5rc Ach dúirt Dia leis: 'A dhuine gan chiall, san oíche anocht féin, táthar chun d' anam a iarraidh ort ar ais; agus an cnuasach atá déanta agat, cé aige a mbeidh sé?'1q[ agus déarfaidh mé le m' anam: A anam, tá go leor maitheasaí de chúltaca agat go cionn na mblianta fada: fan go socair, bí ag ithe agus ag ól agus ag aoibhneas.'>pu Dúirt sé ansin: 'Is é a dhéanfaidh mé, mo sciobóil a leagan anuas agus cinn níos mó a thógáil, agus an t-arbhar go léir agus mo chuid maitheasaí a chur i dtaisce iontu;ow agus dúirt sé leis féin as a mhachnamh: 'Cad a dhéanfaidh mé, mar níl slí stórála agam do mo chuid barraí?'onW Agus labhair sé parabal leo: «Bhí fear saibhir ann ar thug a chuid talún barraí breátha uaithi,Lm Dúirt sé leo ansin: «Bígí ar bhur gcoimeád go haireach ar an uile shórt sainte, óir, fiú amháin an té a mbíonn raidhse aige, ní thugann a chuid maoine aon áirithe ar a shaol dó.»xli Ach dúirt seisean leis: «A chara, cé a cheap mise chun bheith i mo bhreitheamh ná i mo mholtóir oraibh?»k Dúirt duine as an slua leis: «A Mháistir, abair le mo dheartháir mo chion féin den oidhreacht a thabhairt dom.»aj; óir múinfidh an Spiorad Naomh daoibh an uair sin féin na nithe nach foláir a rá.»Bi} Nuair a thabharfar sibh i láthair na sionagóg agus na ngiúistísí agus an lucht údaráis, ná bígí go himníoch ag fiafraí conas bhur gcúis a phlé, ná cad a déarfaidh sibh;Kh Agus gach aon duine a déarfaidh focal in aghaidh Mhac an Duine, maithfear dó é; ach an té a mbíonn diamhasla déanta aige in aghaidh an Spioraid Naoimh, ní bhfaighidh sé maithiúnas ann.bg= ach an té a shéanfaidh mise i láthair daoine, séanfar eisean i láthair aingeal Dé.f Deirim libh, gach aon duine a ghlacfaidh liomsa os comhair daoine, glacfaidh Mac an Duine leis sin chomh maith os comhair aingeal Dé;e3 Ní hea, ach fiú amháin ribí bhur gcinn, tá siad uile comhairthe. Ná bíodh aon eagla oraibh; is mó is fiú sibh ná dá mhéad na gealbhain.{do Nach ndíoltar cúig gealbhain ar dhá phingin? Agus fiú aon cheann amháin acu, níl ar dearmad i láthair Dé.bc= Ach taispeánfaidh mé daoibh cé is eagal daoibh; bíodh eagla oraibh roimh an té a bhfuil ar a chumas, tar éis an mharaithe, neach a theilgean isteach in ifreann. Sea, deirim libh, bíodh eagla oraibh roimhe sin.#b? Ach is libhse a deirim é, a chairde: ná bíodh eagla oraibh rompu seo a mharaíonn an corp agus ina dhiaidh sin nach dtagann leo níos mó a dhéanamh.@ay Agus dá bhrí sin, cibé nithe a dúirt sibh sa dorchadas, cluinfear i solas an lae iad, agus an cogar i gcluais a labhair sibh sna seomraí cúil, fógrófar é ó bharr na dtithe.b`= Níl aon ní i bhfolach nach bhfoilseofar, ná aon ní faoi cheilt nach mbeidh fios air._  Lena linn sin, agus an slua cruinnithe le chéile ina mílte móra go dtí go raibh siad ag satailt ar a chéile, thosaigh sé ag caint lena dheisceabail ar dtús: «Seachnaígí sibh féin ar ghabháil is é sin, ar bhréagchrábhadh na bhFairisíneach.O^ 6iad in oirchill air chun greim a fháil ar fhocal éigin as a bhéal.2]] 5Agus ar dhul amach as sin dó, thosaigh na scríobhaithe agus na Fairisínigh ag cothú na mioscaise chuige thar fóir agus á shaighdeadh chun cainte faoi iomad nithe,)\K 4Is mairg daoibh, dlíodoirí, óir rug sibh libh eochair an eolais; ní dheachaigh sibh féin isteach, agus iad seo a bhí ag dul isteach, chuir sibh cosc leo.[1 3ó fhuil Áibil go dtí fuil Zachairias a cuireadh chun báis idir an altóir agus an sanctóir: sea, deirim libh, éileofar ar an nglúin seo í.jZM 2ionas go n-éileofar ar an nglúin seo fuil na bhfáithe uile a doirteadh ó thúsú an domhain,Y1 1Agus sin é an fáth a ndúirt Eagna Dé: 'Cuirfidh mé fáithe agus aspail chucu, agus déanfaidh siad cuid acu a mharú agus a ghéarleanúint,'%XC 0Sin mar is finnéithe sibh agus mar a thugann sibh toil do bhearta bhur n-aithreacha, óir rinne siad siúd iad a mharú, agus déanann sibhse an tógáil.uWc /Is mairg daoibh, mar go dtógann sibh tuamaí na bhfáithe agus gurbh iad bhur n-aithreacha a mharaigh iad!JV  .Ach dúirt seisean: «Agus daoibhse freisin is mairg, dlíodoirí, mar go mbuaileann sibh ualaí do-iompair ar na daoine, ach barr aon mhéire ní chuirfidh sibh féin leis na hualaí céanna.U -Ach labhair duine de na dlíodoirí: «Ag caint mar sin duit, a Mháistir,» ar sé, «tugann tú easmailt dúinne freisin.»T# ,«Is mairg daoibh, mar go bhfuil sibh ar nós na dtuamaí nach bhfeictear, go mbíonn daoine ag siúl os a gcionn gan fhios dóibh féin.»"S= +«Is mairg daoibhse, Fairisínigh, mar gur mór agaibh suí sa chéad áit sna sionagóga, agus cách a bheith ag beannú daoibh sna háiteanna poiblí.R *«Ach is mairg daoibhse, Fairisínigh, mar go n-íocann sibh deachúna ar an miontas agus ar an ruibh agus ar an uile ghlasra, agus go scaoileann sibh tharaibh an ceart agus grá do Dhia. Nithe iad seo nárbh fholáir a dhéanamh, gan iad siúd a fhágáil ar lár.fQE )Ach tugaigí uaibh ina dhéirc an ní atá agaibh, agus tá gach aon ní glan daoibh feasta.gPG (A dhaoine gan chiall, nach é an Té a rinne an taobh amuigh a rinne an taobh istigh freisin?BO} 'Ach dúirt an Tiarna leis: «Sea, is Fairisínigh sibh féin: glanann sibh an taobh amuigh den chupa agus den mhias, ach tá an taobh istigh díbh lán de shlad agus de mhallaitheacht.yNk &Ar a fheiceáil sin don Fhairisíneach, b' ionadh leis nach ndearna sé an t-ionladh ar dtús roimh an bproinn. M %Le linn na cainte, thug Fairisíneach cuireadh dó chun a mheán lae ina theach. Chuaigh sé isteach agus lig faoi ag bord.*LM $Má bhíonn do chorp ar fad solasmhar dá bhrí sin, gan aon chuid den dorchadas ann, beidh sé solasmhar ar fad nuair a shoilsíonn an lampa lena ghile thú.»RK #Féach chuige, mar sin, nach mbíonn an solas atá ionat ina dhorchadas.8Ji "Is í do shúil lampa do choirp. Nuair a bhíonn do shúil slán, bíonn do chorp ar fad solasmhar freisin. Ach nuair a bhíonn sí tinn, bíonn do chorp ar fad sa dorchadas.;Io !«Ní lasann aon duine lampa agus é chur i bpoll folaigh, ná faoi bhéal na peice, ach ar an gcrann solais, chun go bhfeicfeadh na daoine a thagann isteach an tsoilse.RH Éireoidh muintir Nínivé ina seasamh in am an bhreithiúnais leis an nglúin seo, agus daorfaidh siad í, óir rinne siad aithrí nuair a d' fhógair Ióna é, agus tá anseo neach is mó ná Ióna.cG? Éireoidh banríon an deiscirt in am an bhreithiúnais le muintir na glúine seo agus daorfaidh sí iad, óir tháinig sise as imill na cruinne ag éisteacht le heagna Sholaimh, agus tá anseo neach is mó ná Solamh.~Fu Óir, amhail mar bhí Ióna ina chomhartha do na Nínivéigh, is amhlaidh sin a bheidh Mac an Duine don ghlúin seo.DE Nuair a bhí na sluaite ag tiomsú chuige, thosaigh sé ag rá: «Is drochghlúin an ghlúin seo: tá sí ag lorg comhartha, agus comhartha ní thabharfar di ach comhartha Ióna.lDQ Ach dúirt sé: «Is mó is méanar dóibh seo a chluineann briathar Dé agus a choimeádann é.»KC Agus le linn do bheith ag rá an méid sin, labhair bean go hard as lár an tslua agus dúirt sí leis: «Is méanar don bhroinn a rinne thú a iompar agus do na cíocha a dheoil tú!»FB Imíonn sé ansin agus tugann leis seacht spioraid eile is measa ná é féin; téann siad isteach agus glacann siad áras ann, agus is measa dála an duine sin ar deireadh ná ar dtús.»BA Agus ar theacht dó, faigheann sé scuabtha, maisithe é.U@# Nuair a bhíonn an spiorad míghlan imithe amach as an duine, gabhann sé trí áiteanna tíortha ag lorg faoisimh, agus nuair nach bhfaigheann, deir: 'Fillfidh mé chun mo thí as a dtáinig mé amach.'f?E An té nach bhfuil liom tá sé i m' aghaidh, agus an té nach gcnuasaíonn liom, scaipeann.(>I Ach nuair a thagann fear is treise ná é ina aghaidh agus go mbuann air, baineann de a ghléas troda as a raibh a mhuinín, agus déanann a chreach a roinnt.= Nuair a bhíonn an fear láidir faoi arm is éide ag gardáil a chaisleáin, bíonn gach a bhfuil ina sheilbh sábhálta.o<W Ach más trí mhéir Dé a chaithim amach na deamhain, dá réir sin tá ríocht Dé tagtha chugaibh.,;Q Ach más trí Bhéalzabúl a chaithimse na deamhain amach, cé tríd go gcaitheann bhur gclann féin amach iad? Uime sin, is iad sin a thabharfaidh breith oraibh.):K Agus má bhíonn Sátan freisin ar deighilt ina aghaidh féin, conas a sheasóidh a ríocht? os á rá sibh gur trí Bhéalzabúl a chaithim amach na deamhain.19[ Ach ó bhí fios a smaointe aige dúirt sé leo: «Gach ríocht a bhíonn ar deighilt ina haghaidh féin, bánaítear í, agus titeann a cuid tithe ar mhuin a chéile.W8' Agus bhí cuid eile acu ag lorg comhartha ó na flaithis uaidh, á phromhadh.q7[ Ach dúirt cuid acu: «Is trí Bhéalzabúl, prionsa na ndeamhan, a chaitheann sé na deamhain amach.»)6K Bhí deamhan á chaitheamh amach aige deamhan balbh. Agus nuair a bhí an deamhan imithe amach, labhair an fear balbh, agus rinne na sluaite ionadh de.@5y Dá bhrí sin, más eol daoibhse atá go holc nithe maithe a thabhairt do bhur gclann, nach móide go dtabharfaidh an tAthair ó neamh an Spiorad Naomh dóibh seo a iarrann air é?»A4} Nó fós má iarrann ubh, an sínfidh sé scairp chuige?C3 Cé hé an t-athair in bhur measc go n-iarrfaidh a mhac arán air, agus ar cloch a shínfidh sé chuige? Nó más iasc a iarrann, an nathair nimhe a shínfidh sé chuige in ionad éisc?|2q Óir gach aon duine a iarrann, glacann, agus an té a lorgann, faigheann, agus an té a bhuaileann, osclófar dó.1y Agus deirim libh, iarraigí, agus tabharfar daoibh; lorgaigí, agus gheobhaidh sibh; buailigí, agus osclófar daoibh.S0 deirim libh, ach mura n-éirí sé agus iad a thabhairt dó de chionn gur cara dó é, mar sin féin, de chionn a mhínáirí atá sé, éireoidh agus tabharfaidh dó oiread is a bhíonn de dhíth air.P/ agus go ndéarfaidh an fear istigh á fhreagairt: 'Ná bí do mo bhuaireamh, óir tá an doras dúnta anois agus mo chlann is mé féin sa leaba, ní féidir dom éirí chun iad a thabhairt duit' ; n.U óir tá cara dom tagtha chun mo thí as a bhóthar agus níl dada agam a chuirfinn os a chomhair' ;5-c Agus dúirt sé leo: «Má bhíonn duine agaibh agus cara aige, agus go rachaidh sé chuige i lár na hoíche á rá leis: 'A chara, tabhair trí builíní ar iasacht dom,, agus maith dúinn ár bpeacaí, óir maithimid féin do chách a bhíonn i bhfiacha againn; agus ná lig sinn i gcathú.»7+i ár n-arán laethúil tabhair dúinn gach lá;n*U Dúirt sé leo: «Nuair a ghuíonn sibh, abraigí: A Athair, go naofar d' ainm; go dtaga do ríocht;F)  Aon lá amháin agus é in áit áirithe ag guí, nuair a stad sé, dúirt duine dá dheisceabail leis: «A Thiarna, múin dúinne guí, amhail mar a mhúin Eoin dá dheisceabail.» (  *Ach níl riachtanas ach le haon ní amháin. Óir is í an pháirt is fearr ba rogha le Máire, agus ní bhainfear í sin di.»~'u )Dúirt an Tiarna léi á freagairt: «A Mharta, a Mharta, tá imní ort agus buaireamh mar gheall ar mhórán nithe.&  (Marta féin, áfach, bhí a hintinn tógtha suas ag an iomad freastail. Stad sí os a chomhair amach agus dúirt: «A Thiarna, an ea nach cás leat gur fhág mo dheirfiúr an freastal fúmsa i m' aonar? Abair léi mar sin lámh chúnta a thabhairt dom.»{%o 'Bhí deirfiúr aici darbh ainm Máire, agus bhí sí seo ina suí ag cosa an Tiarna ag éisteacht lena bhriathar.$ &Sa tslí dóibh, tháinig sé isteach i mbaile áirithe, agus chuir bean darbh ainm Marta fáilte roimhe chun a tí.#w %Dúirt sé: «An té a rinne an trócaire air.» Dúirt Íosa leis: «Imigh leat, agus déan féin mar an gcéanna.»f"E $Cé acu den triúr sin, do bharúil, ba chomharsa don té a tharla i líon na robálaithe?»P! #Agus lá arna mhárach, thóg sé amach dhá dhéanar agus thug don óstóir iad agus dúirt: 'Déan cúram de, agus cibé méid a chaithfidh tú thairis sin, íocfaidh mé leat é ag filleadh dom.'T ! "agus chuaigh sé anonn chuige agus chuir ceangal ar a chréachta, tar éis dó ola agus fíon a dhoirteadh iontu; chuir sé ar mhuin a bheithígh féin é, sheol go teach ósta é, agus rinne cúram de.~u !Ach, Samárach a bhí ag gabháil an bóthar, tháinig sé mar a raibh sé, agus ar a fheiceáil dó, ghabh trua é,{ Mar an gcéanna do Léivíteach: ar theacht chun na háite agus ar a fheiceáil dó, ghabh sé don taobh thall thairis.   Ach le halt na haon uaire, bhí sagart ag dul síos an bóthar sin, agus ar a fheiceáil dó, ghabh sé don taobh thall thairis.S Thug Íosa freagra air á rá: «Bhí fear ag dul síos ó Iarúsailéim go hIreachó, agus tharla i measc robálaithe é a rinne é lomadh agus é leadradh agus é a fhágáil ina ndiaidh leathmharbh.gG Ach ó b' áil leis seo a cheart a phlé, dúirt sé le Íosa: «Agus cé hé mo chomharsa?»hI Dúirt sé leis: «Thug tú an freagra ceart: déan an méid sin agus beidh an bheatha agat.»b= D' fhreagair sé agus dúirt: «' Gráóidh tú do Thiarna Dia ó do chroí go hiomlán agus ó d' anam go hiomlán agus ó do neart go hiomlán agus ó d' aigne go hiomlán' ; agus ' do chomharsa mar thú féin.' »N Dúirt sé leis: «Cad tá scríofa sa dlí? Cad a léann tú ann?».U D' éirigh dlíodóir ina sheasamh agus dúirt leis, á phromhadh: «A Mháistir, cad tá le déanamh agam chun go mbeinn páirteach sa bheatha shíoraí?»S Óir deirim libh, b' áil le mórán fáithe agus ríthe na nithe a fheiceáil a fheiceann sibhse agus ní fhaca siad iad, agus na nithe a chloisteáil a chluineann sibhse agus níor chuala siad iad.»  Agus, ag iompú chun a dheisceabal, dúirt sé leo ar leithligh: «Is méanar do na súile a fheiceann na nithe a fheiceann sibhse.V% Tá gach aon ní tugtha domsa ag m' Athair. Agus ní eol d' aon neach cé hé an Mac ach amháin don Athair, ná cé hé an tAthair ach amháin don Mhac agus don té ar toil leis an Mac a fhoilsiú dó.»4a An uair sin féin rinne sé gairdeas sa Spiorad Naomh agus dúirt: «Beirim buíochas duit, a Athair, a Thiarna neimhe agus talún, de chionn mar cheil tú na nithe seo ar lucht eagna agus éirime agus mar a d' fhoilsigh tú do naíonáin iad. Sea, a Athair, óir is amhlaidh sin ba mhaith leat é.(I Ach, ná bígí ag déanamh áthais faoi na spioraid a bheith faoi bhur smacht, ach déanaigí áthas faoi bhur n-ainmneacha a bheith scríofa sna flaithis.».U Féach, tá cumas tugtha agam daoibh chun satailt ar nathracha nimhe agus ar scairpe agus ar gach neart den namhaid, agus ní dhéanfaidh rud ar bith dochar daoibh.q[ Dúirt sé leo: «Bhí mé ag breathnú ar Shátan agus é ag titim ó fhlaithiúnas mar bheadh splanc. Tháinig an dó seachtód ar ais agus áthas orthu, ag rá: «A Thiarna, tá na deamhain féin faoinár smacht i d' ainmse.» jb~~ }z||{{jzzyyexwwv^uutssrrr_qqpoo nSmmYllckkbjjiivhh%gqff#eddKcbb a`__U^_]];\~[[~ZZ)YXWVVVUU5TTSVRR5QPPOBNMMLLKKmJJJ IHHOGG FxF EDDCC>_==<<;::r9k9877o6654433228114000/W.. --',,++`+*C))\)(i(''&z%%]$##h# "4!! {xf os_|u[q/TaB\ Wn T } 9  ?nrsj 0 «Gach aon duine a thitfidh ar an gcloch sin, bascfar é, ach cibé a dtitfidh sí air, déanfaidh sí é a bhrú ina cháith.»' An chloch dár dhiúltaigh na saoir,rinne di ceann an chúinne' ?4.aTiocfaidh sé agus cuirfidh sé na curadóirí sin chun báis, agus tabharfaidh an fíonghort do dhaoine eile.» Ar a chloisteáil sin dóibh, dúirt siad: «Nárab ea!»-+Agus tar éis dóibh é a thiomáint amach as an bhfíonghort, mharaigh siad é. Dá bhrí sin, cad a dhéanfaidh máistir an fhíonghoirt leo?5,cAch nuair a chonaic na curadóirí eisean, bhí siad ag plé an scéil le chéile: 'Is é seo an t-oidhre,' ar siad, ' maraímis é, chun go mba linn féin an oidhreacht.'"+= Dúirt máistir an fhíonghoirt ansin: 'Cad a dhéanfaidh mé? Cuirfidh mé uaim mo mhac muirneach féin; b' fhéidir go dtabharfaidís ómós dó sin.'o*W Chuir sé uaidh fós an tríú duine: ach é seo arís, rinne siad é ghoin agus é thiomáint amach.)7 Chuir sé seirbhíseach eile freisin, ach tar éis dóibh é seo a bhualadh chomh maith, agus easonóir a thabhairt dó, chuir siad ar ais folamh é.`(9 Nuair a tháinig an t-am, chuir sé seirbhíseach uaidh go dtí na curadóirí chun go dtabharfaidís dó a chion de thoradh an fhíonghoirt; ach chuir na curadóirí ar ais folamh é tar éis dóibh é a bhualadh.L' Thosaigh sé ansin ag rá an pharabail seo leis an bpobal: «Phlandaigh duine fíonghort, agus chuir ar cíos chun curadóirí é, agus chuaigh ar an gcoigrích go cionn mórán aimsire.&Dúirt Íosa leo: «Nílimse chun a insint daoibhse ach oiread cén t-údarás atá agam leis na nithe seo a dhéanamh.»O%Agus ba é freagra a thug siad, nach raibh a fhios acu cárbh as dó.$Ach má deirimid: 'Ó dhaoine,' gabhfaidh an pobal uile de chlocha orainn, óir is deimhin leo go raibh Eoin ina fháidh.»#Ach bhí siad ag suaitheadh an scéil eatarthu, á rá: «Má deirimid: 'Ó neamh,' déarfaidh sé: 'Cad chuige nár chreid sibh ann?'@"{An ó neamh nó ó dhaoine a tháinig baisteadh Eoin?»b!=Dúirt sé leo á bhfreagairt: «Tá ceist agamsa le cur oraibhse freisin: insígí dom: 9agus dúirt an méid seo leis: «Inis dúinn cén t-údarás atá agat leis na nithe seo a dhéanamh, nó cé hé seo a thug an t-údarás sin duit?»G Aon lá amháin, agus é ag teagasc an phobail sa Teampall agus ag fógairt an dea-scéil, tháinig uachtaráin na sagart agus na scríobhaithe i láthair mar aon leis na seanóirí,lQ0ach ní raibh a fhios acu cad a dhéanfaidís, óir bhí an pobal uile ar bís ag éisteacht leis.%C/Bhíodh sé ag teagasc gach lá sa Teampall. Bhí uachtaráin na sagart agus na scríobhaithe ag iarraidh é a mhilleadh, agus cinn an phobail chomh maith;~u.ag rá leo: «Tá scríofa: 'Beidh mo theach ina theach urnaithe' ; ach tá uaimh robálaithe déanta agaibhse de.»c?-Ansin, ar dhul isteach sa Teampall dó, thosaigh sé ag tiomáint na ndíoltóirí amach,.U,nuair a bhascfaidh siad ar lár thú féin agus do chlann atá ionat, gan cloch ar mhuin cloiche a fhagáil ionat, de bhrí nár aithin tú aimsir d' fhiosraithe.»)K+Óir béarfaidh na laethanta ort nuair a chuirfidh do naimhde páil léigir umat, nuair a thimpeallóidh siad tú agus cúngrach a dhéanamh ort ó gach taobh;7*ag rá: «Dá mbeadh a fhios agatsa freisin, sa lá seo, na nithe atá de dhíth chun síochána! ach is amhlaidh atá siad i bhfolach ó do shúile.iK)Nuair a tháinig sé i ngar don chathair agus radharc aige uirthi, ghoil sé mar gheall uirthi,uc(D' fhreagair sé agus dúirt: «Deirim libh, má bhíonn siad seo ina dtost, screadfaidh na clocha amach.»zm'Agus cuid de na Fairisínigh a bhí sa slua, dúirt siad leis: «A Mháistir, cuir ceartú ar do dheisceabail.»1&á rá:«Is beannaithe an té atá ag teacht ina rí, in ainm an Tiarna!Síocháin sna flaithis, agus glóire in uachtar neimhe.»nU%Bhí sé faoin am seo ag teacht i ngar do chliathán Chnoc na nOlóg síos, nuair a thosaigh lánchuallacht na ndeisceabal, agus iad lán d' áthas, ag moladh Dé de ghlór ard mar gheall ar a raibh de mhíorúiltí feicthe acu,P$Agus ag gluaiseacht dó, bhí siad ag leathadh a mbrat ar an mbóthar.}#agus thug siad go dtí Íosa é, agus tar éis dóibh a mbrait a chaitheamh ar an searrach, chuir siad Íosa ar a mhuin.>w"Dúirt siad: «Mar go bhfuil gá ag an Tiarna leis,»!Le linn dóibh bheith ag scaoileadh an tsearraigh, dúirt na húinéirí leo: «Cad chuige a bhfuil sibh ag scaoileadh an tsearraigh?»P D' imigh na teachtairí agus fuair siad de réir mar a dúirt sé leo. 3Agus má fhiafraíonn aon duine díbh: 'Cad chuige a bhfuil sibh á scaoileadh?' is é a déarfaidh sibh: 'Mar go bhfuil gá ag an Tiarna leis.' »= s«Téigí isteach sa bhaile thall, agus ag dul isteach ann daoibh, gheobhaidh sibh searrach ceangailte nach raibh duine ar bith riamh ar a mhuin; scaoiligí agus tugaigí libh é.1 [Agus nuair a bhí sé ag teacht i ngar do Bhéatfaigé agus do Bhéatáine, i dtreo an chnoic ar a dtugtar Ola-Choill, chuir sé uaidh beirt de na deisceabail, ag rá:i KNuair a bhí an méid sin ráite aige, ghluais sé roimhe ag dul suas go Iarúsailéim. #Ach na naimhde úd agam nárbh áil leo mé bheith i mo rí orthu, seolaigí i leith iad agus déanaigí iad a choscairt i mo láthair.' » ' Deirim libh, gach aon duine a mbíonn aige, tabharfar dó, ach an té nach mbíonn aige, bainfear de fiú amháin a mbíonn aige.M' Ach, a thiarna,' ar siad sin leis, ' tá deich míoná aigesean.'Agus dúirt sé leo seo a bhí i láthair: 'Bainigí de an míoná, agus tugaigí é dó seo a bhfuil na deich míoná aige.'Cad chuige más ea nár chuir tú mo chuid airgid ar gaimbín? Agus nuair a thiocfainn, dhéanfainn é éileamh le hús.'wgDúirt sé leis: 'Tabharfaidh mé breith do bhéil féin ort, a dhroch-sheirbhísigh! Bhí a fhios agat, an raibh, gur duine dian mé, ag glacadh chugam an rud nár chuir mé i dtaisce, agus ag baint an fhómhair nár chuir mé a shíol?,QÓir bhí eagla orm romhat, de bhrí gur duine dian tú; glacann tú chugat an rud nár chuir tú i dtaisce agus baineann tú an fómhar nár chuir tú a shíol.'ykAch tháinig an duine eile agus dúirt: 'A thiarna, seo duit do mhíoná; bhí sé i gcoimeád agam i naipcín.eCDúirt sé leis sin chomh maith: 'Tusa mar an gcéanna, bí i gceannas ar chúig chathair.'\1Tháinig an dara duine agus dúirt: 'Rinne do mhíoná cúig mhíoná, a thiarna.'/Dúirt sé leis: 'Is maith sin, a dhea-sheirbhísigh; de bhrí go raibh tú iontaofa faoin mbeagán, bíodh forlámhas agat ar dheich gcathair.»n~UTháinig an chéad duine i láthair agus dúirt: 'A thiarna, ghnóthaigh do mhíoná deich míoná.'~}uAch ar a theacht ar ais i dtráth agus an chéim ríoga bainte amach aige, d' ordaigh sé fios a chur ar na seirbhísigh úd chuige a raibh an t-airgead tugtha aige dóibh, chun go mbeadh a fhios aige cad a bhí de bharr a ngnó acu faoi seach.|Ach bhí fuath ag a chomhthírigh dó, agus chuir siad teachtaí ina dhiaidh chun a rá: 'Ní áil linn é seo a bheith ina rí orainn.' {  Ghlaoigh sé ar dheichniúr dá sheirbhísigh agus thug dóibh deich míoná agus dúirt leo: 'Bígí i mbun gnó go dtaga mé.'z Uime sin a dúirt: «Chuaigh duine de threibh uasal go tír i gcéin chun céim ríoga a bhaint amach dó féin agus filleadh ansin.Ry Ag éisteacht dóibh leis an méid sin, lean sé air agus labhair parabal, de bhrí go raibh sé i ngar do Iarúsailéim agus gur síleadh dóibh ríocht Dé a bheith le taibhsiú láithreach.Yx+ óir tháinig Mac an Duine chun an rud a bhí caillte a lorg agus a shlánú.»~wu Dúirt Íosa leis: «Tá slánú tar éis teacht chun an tí seo inniu, mar is mac d' Abrahám an duine seo freisin:rv]Ach dúirt Zacháias go croíúil leis an Tiarna: «Is é a dhéanfaidh mé, a Thiarna, leath mo mhaoine a thabhairt do na boicht, agus má bhain mé aon ní go héagórach d' aon duine, déanfaidh mé aisíoc leis faoi cheathair.»xuiAr a fheiceáil sin do chách, bhí siad ag monabhar á rá: «Tá sé tar éis dul ar lóistín ag peacach.»Wt'Agus tháinig sé anuas go deifreach agus chuir fáilte roimhe go háthasach.=ssNuair a tháinig Íosa go dtí an áit, bhreathnaigh sé suas agus dúirt leis: «A Zacháias, déan deifir agus tar anuas, óir is i do theachsa nach foláir dom fanacht inniu.»r-Agus rith sé roimhe chun cinn agus chuaigh in airde i gcrann seiceamair chun go bhfeicfeadh sé é, óir is thairis sin a bhí sé le gabháil.q!bhí sé ag iarraidh radharc a fháil ar Íosa, cérbh é féin; ach ní fhéadfadh de dheasca an tslua, óir bhí sé íseal ina phearsa.Zp-Agus fear darbh ainm Zacháias a bhí ina cheannphoibleacánach agus é saibhir,Uo %Agus ar theacht isteach in Ireachó dó, bhí sé ag gabháil tríd.n!+Agus tháinig a radharc dó láithreach, agus lean sé é ag glóiriú Dé. Ar a fheiceáil sin don phobal uile, thug siad moladh do Dhia.Vm%*Dúirt Íosa leis: «Bíodh do radharc agat: shlánaigh do chreideamh tú.»mlS)«Cad ab áil leat mé a dhéanamh duit?» Dúirt seisean: «A Thiarna, mo radharc a bheith agam!»rk](Stad Íosa dá shiúl, agus d' ordaigh é sheoladh chuige. Ar theacht dó ina ghar d' fhiafraigh sé de:>ju'Agus iad seo a bhí i dtosach an tslua, bhí siad ag bagairt air bheith ina thost, ach b' amhlaidh ba mhóide a bhí seisean ag screadach: «A Mhic Dháiví bíodh trua agat dom!»Vi%&Agus d' éigh sé amach: «A Íosa, a mhic Dháiví, bíodh trua agat dom!»Fh%Dúradh leis: «Tá Íosa an Nazórach ag dul thar bráid.»ag;$Nuair a chuala sé an slua ag gabháil thairis, d' fhiafraigh sé cad é a bhí ar bun.vfe#Bhí, agus é ag teacht i ngar do Ireachó, dall ina shuí le hais an bhóthair ag iarraidh déirce.e+"Ach níor thuig siad aon chuid den mhéad sin, agus bhí an focal sin i bhfolach orthu, agus ní raibh a fhios acu cad ba chiall lena chomhrá.ad;!agus tar éis a sciúrsála, cuirfear chun báis é, agus éireoidh sé an treas lá.»{co Óir tabharfar ar láimh do na gintlithe é, déanfar fonóid faoi, tabharfar easmailt dó, caithfear seilí air,ObRug sé leis an dáréag i leataobh agus dúirt leo: «Seo anois sinn ag dul suas go Iarúsailéim, agus tiocfaidh na nithe uile chun críche atá scríofa ag na fáithe faoi Mhac an Duine.taanach bhfaighidh mórán uair níos mó san aimsir seo, agus an bheatha shíoraí sa saol atá le teacht.»+`ODúirt sé leo: «Deirim libh go fírinneach, níl aon duine a thréig teach ná bean ná deartháireacha ná tuismitheoirí ná clann mar gheall ar ríocht Dé,t_aAnsin dúirt Peadar: «Is é atá déanta againne: ár maoin shaolta a thréigean agus tusa a leanúint!»Y^+Dúirt sé: «Na nithe atá dodhéanta ag daoine, tá siad sodhéanta ag Dia.»T]!Agus iad seo a chuala é, dúirt siad: «Agus cé is féidir a shlánú?»n\USea, is fusa do chamall dul trí chró snáthaide ná do dhuine saibhir dul isteach i ríocht Dé.» [Ar a fheiceáil amhlaidh d' Íosa, dúirt: «Cad é chomh deacair is a bhíonn sé ar lucht an tsaibhris dul isteach i ríocht Dé!kZOAr chloisteáil an méid sin dó, tháinig buaireamh mór air, mar bhí saibhreas as cuimse aige.[Y/Ar chloisteáil sin d' Íosa, dúirt sé leis: «Tá aon ní amháin de dhíth ort go fóill: díol gach a bhfuil agat agus roinn ar na boicht é agus beidh stór agat sna flaithis; tar ansin agus lean mise.»EXDúirt seisean: «Choimeád mé iad sin uile ó m' óige.»2W]Is eol duit na haitheanta: 'Ná déan adhaltranas. Ná déan marú. Ná déan goid. Ná tabhair fianaise bhréige. Tabhair onóir do d' athair agus do do mháthair.' »gVGDúirt Íosa leis: «Cad chuige go ndeir tú maith liom? Ní maith aon neach ach Dia amháin.U#D' fhiafraigh duine ainmniúil de: «A Mháistir mhaith, cad tá le déanamh agam chun go mbeinn páirteach sa bheatha shíoraí?»TyDeirim libh go fírinneach, cibé nach nglacfaidh ríocht Dé ar nós linbh, ní rachaidh sé isteach inti choíche.»S7Ach ghlaoigh Íosa na leanaí chuige, ag rá: «Ligigí do na leanaí teacht chugam agus ná coiscigí iad, óir is lena leithéidí seo ríocht Dé.5RcBhíodar ag tabhairt na leanaí beaga chuige freisin chun go sínfeadh sé a lámh orthu; agus ar a fheiceáil sin do na deisceabail bhíodar ag cur ceartú orthu.CQDeirim libh, chuaigh sé seo síos abhaile fíréanaithe, ní ionann is é siúd. Óir gach aon duine a ardaíonn é féin, ísleofar é, agus an té a íslíonn é féin ardófar é.»FP Ach sheas an poibleacánach i bhfad siar, agus níorbh áil leis fiú amháin a shúile a ardú chun na bhflaitheas, ach é ag bualadh a uchta, ag rá: 'A Dhia, glac trua dom, an peacach.'eOC Déanaim troscadh dhá uair sa tseachtain, íocaim na deachúna ar gach ní dá bhfaighim.'N} Rinne an Fairisíneach, agus é go ceannard, guí mar seo leis féin: 'A Dhia, tugaim a bhuíochas duit nach bhfuilim ar nós cách eile, atá ina sladaithe, ina lucht éagóra, ina n-adhaltranaigh, ná fiú amháin ar nós an phoibleacánaigh úd.uMc «Chuaigh beirt fhear suas don Teampall ag guí; Fairisíneach duine acu agus poibleacánach an duine eile.L# Labhair sé an parabal seo freisin chun daoine áirithe a bhí teann astu féin bheith fíréanta, agus gur bheag orthu cách eile:KDeirim libh, déanfaidh sé ceart go grod. Ach nuair a thiocfaidh Mac an Duine, an bhfaighidh sé creideamh ar an talamh?»J7Agus an ea nach ndéanfaidh Dia ceart dá mhuintir thofa féin a bhíonn ag éamh air de lá is d' oíche, agus eisean ag déanamh foighne ina gcás?YI+Agus dúirt an Tiarna: «Éistigí leis an mbreitheamh éagórach, a ndeir sé!,HQina dhiaidh sin, de chionn go mbíonn an bhaintreach seo do mo bhuaireamh, déanfaidh mé ceart di, le heagla go mbeadh sí ag teacht go deo ag crá mo chinn.' »G+ach níorbh áil leis é seal aimsire; ach sa deireadh dúirt sé ina aigne: 'Más ea féin nach bhfuil eagla Dé orm ná beann ar dhuine agam,FBhí baintreach sa chathair sin freisin agus bhíodh sí ag teacht chuige, ag rá: 'Déan ceart dom in aghaidh fhear mo chúisithe,'dEA«Bhí, i gcathair áirithe, breitheamh nach raibh eagla Dé air ná beann ar dhuine aige. D Dúirt sé parabal leo á chur i gcéill nárbh fholáir dóibh bheith ag guí de ghnáth gan bheith cortha de choíche:+CO%Dúirt siad leis á fhreagairt: «Cén áit, a Thiarna?» Dúirt sé leo: «Mar a mbíonn an corpán, is ann freisin a bheidh na badhbha cruinnithe le chéile.»QB$(Beidh beirt sa ghort; tógfar duine acu, ach fágfar an duine eile.)»]A3#Beidh beirt bhan ag meilt in éineacht; tógfar bean acu ach fágfar an bhean eile.r@]"Deirim libh, beidh beirt fhear in aon leaba an oíche sin; tógfar duine acu agus fágfar an duine eile.?!Cibé a iarrfaidh a anam a choinneáil slán, caillfidh sé é, agus cibé a chaillfidh é, déanfaidh sé é tharrtháil.$>C Cuimhnígí ar mhnaoi Lót!B=}An lá sin, an té a bheidh ar bharr an tí agus a urra tí sa teach, ná téadh sé síos chun é a bhreith leis, agus mar an gcéanna an té a bheidh sa ghort, ná casadh sé ar ais.O<Sa chaoi chéanna a bheidh, an lá a bhfuil Mac an Duine le foilsiú.};sach an lá ar imigh Lót amach as Sodom, fearadh tine agus ruibh ó Dhia as an spéir gur thug an bás dóibh uile.=:sMar an gcéanna, amhail mar a bhí i laethanta Lót: bhí siad ag ithe, bhí siad ag ól, bhí siad ag ceannach, bhí siad ag díol, bhí siad ag plandáil, bhí siad ag tógáil;A9{bhí siad ag ithe, bhí siad ag ól, bhí siad ag gabháil fear céile nó ban céile, go dtí an lá a ndeachaigh Naoi san áirc; agus tháinig an díle gur thug an bás dóibh uile.n8UAgus amhail mar a bhí i laethanta Naoi, is amhlaidh sin freisin a bheidh i laethanta Mhac an Duine;j7MAr dtús, áfach, ní foláir dó mórán a fhulaingt agus an diúltú a fháil ón nglúin seo.#6?De bhrí, ar nós mar a scinneann an splanc ó thaobh den chruinne ina lasair go dtí an taobh eile, is amhlaidh sin a bheidh Mac an Duine ina lá féin.5{Beifear á rá libh: 'Féach, tá sé ansiúd' ; nó: 'Féach, tá sé anseo!' Ná téigí ann: ná bígí ar a thóir.$4ADúirt sé fós leis na deisceabail: «Tiocfaidh an t-am ar mian libh aon lá amháin a fheiceáil de laethanta Mhac an Duine, agus ní fheicfidh sibh é.3-ná ní amhlaidh a déarfar: 'Féach, tá sí anseo' ; nó: 'Tá sí ansiúd' ; óir bíodh a fhios agaibh go bhfuil ríocht Dé in bhur lár.»92kNuair a d' fhiafraigh na Fairisínigh de cén uair a bheadh ríocht Dé ag teacht, dúirt sé leo á bhfreagairt: «Ríocht Dé, ní amhlaidh a bhraitear ag teacht í,Z1-Agus dúirt sé leis: «Éirigh agus imigh leat; shlánaigh do chreideamh tú.»0wAn ea nach raibh aon duine le fáil a thiocfadh ar ais ag tabhairt glóire do Dhia ach an coimhthíoch seo amháin?»i/KLabhair Íosa agus dúirt: «Nár glanadh an deichniúr? Agus an naonúr eile, cá bhfuil siad?o.Wagus chaith é féin ar a bhéal ag cosa Íosa ag tabhairt buíochais dó. Agus ba Shamárach eisean. -Ach ar a fheiceáil do dhuine acu go raibh sé leigheasta, tháinig sé ar ais agus é ag tabhairt glóire do Dhia de ghlór ard,,Ar a fheiceáil sin dó, dúirt sé leo: «Imígí agus taispeánaigí sibh féin do na sagairt.» Agus ag dul ann dóibh, glanadh iad.^+5 agus labhair siad go hard á rá: «A Íosa, a Mháistir, bíodh trua agat dúinn!»* agus le linn dó bheith ag dul isteach i mbaile áirithe, tháinig faoina dhéin deichniúr lobhar. Stad siad tamall uaidh,u)c Ansin, sa tslí dó go Iarúsailéim, ghabh sé feadh na teorann idir an tSamáir agus an Ghailíl;R( Amhlaidh sin daoibhse; nuair a bhíonn gach a raibh ordaithe daoibh déanta agaibh, abraigí: 'Is seirbhísigh gan aird sinn: níl déanta againn ach an méid a bhí d' fhiacha orainn a dhéanamh.' »o'W An ea go mbíonn sé faoi chomaoin ag an seirbhíseach de chionn go ndearna seisean a raibh ordaithe?X&)Ina ionad sin, nach é a déarfaidh sé leis: 'Réitigh rud chun dinnéir dom, fáisc crios fút féin agus freastail orm, nó go mbeidh ite agus ólta agam, agus ansin déanfaidh tú féin ithe agus ól' ?1%[«Cé agaibh a mbíonn seirbhíseach aige ag treabhadh nó ag aoireacht, a déarfaidh leis nuair a thagann sé isteach ón ngort: 'Tar anois agus buail fút ag bord' ? $ Ach dúirt an Tiarna: «Dá mbeadh oiread ghráinne an tsíl mhustaird de chreideamh agaibh, déarfadh sibh leis an gcrann maoildeirge seo: 'Baintear as do fhréamhacha tú, agus déan tú féin a phlandáil san fharraige!' agus dhéanfadh sé rud oraibh.N#Dúirt na haspail leis an Tiarna: «Méadaigh an creideamh againn.»!";Agus má pheacaíonn sé i d' aghaidh seacht n-uaire sa lá agus go n-iompóidh sé chugat seacht n-uaire, ag rá: 'Tá aithreachas orm' , maith dó.»w!gAire daoibh! Má pheacaíonn do bhráthair, tabhair casaoid dó, agus má bhíonn aithreachas air, maith dó.< qb' é a leas go gcrochfaí cloch mhuillinn faoina mhuineál agus é theilgean san fharraige níos túisce ná thabharfadh sé scannal d' aon duine amháin de na daoine beaga seo. }Dúirt sé lena dheisceabail: «Ní féidir gan na scannail a theacht, ach is mairg don té trína dtagann siad;Ach dúirt sé leis: 'Mura n-éisteann siad le Maois agus leis na fáithe, ní mó a ghéillfidh siad má éiríonn duine ó mhairbh.' »ucDúirt sé: 'Ní hea, a athair Abrahám, ach má théann duine ó na mairbh chucu déanfaidh siad aithrí.'ODúirt Abrahám: 'Tá Maois acu agus na fáithe; éistidís leo sin.'/óir tá cúigear dearthár agam chun go dtabharfadh sé fios an scéil dóibh d' eagla go dtiocfaidís sin freisin san áit seo na bpiolóidí.'Y+Dúirt seisean: 'Iarraim ort más ea, a athair, é chur go dtí teach m' athar I Agus ina éagmais sin uile, tá duibheagán mór suite daingean idir sinne agus sibh, ionas nach féidir leo seo arb áil leo é dul anonn chugaibh agus nach ngabhtar anall trasna chugainne.'nUAch dúirt Abrahám: 'Cuimhnigh, a mhic, go bhfuair tusa do chuid féin de na dea-nithe le linn do bheatha, agus mar an gcéanna go bhfuair Lazaras na drochnithe. Ach anois tá seisean á shólású abhus, agus tusa do do chrá.W'Agus ghlaoigh sé amach: 'A athair Abrahám,' ar sé, ' bíodh trua agat dom, agus cuir Lazaras go dtomfadh sé barr a mhéire in uisce agus go bhfuaródh mo theanga, óir táim do mo chrá sa lasair seo.'  Agus in ifreann dó, d' ardaigh sé a shúile agus é i bpiolóidí, agus chonaic Abrahám i bhfad uaidh agus Lazaras ina ucht.+Ach ansin fuair an duine bocht bás, agus iompraíodh ag na haingil é go hucht Abrahám. Fuair an fear saibhir bás freisin agus adhlacadh é.2]agus arbh é ba mhian leis a shá a fháil den sprúilleach a thiteadh ó bhord an fhir shaibhir; agus fós, bhíodh na gadhair féin ag teacht ag lí na n-othras aige.gGAgus bhíodh duine bocht darbh ainm Lazaras ina luí le hais a gheata agus screamh othras air«Bhí fear saibhir ann a mbíodh corcra agus sról rómhín mar éadach air, agus é go taibhseach gach lá ag bord aoibhinn.8i«Gach aon duine a scaoileann uaidh a bhean agus a phósann bean eile, déanann sé adhaltranas, agus an té a phósann bean a scaoileadh óna fear, déanann sé adhaltranas.a;Ach is fusa neamh agus talamh a imeacht ná aon ghiota amháin den dlí a dhul ar lár.:m«Bhí an dlí agus na fáithe ann go dtí aimsir Eoin: ó shin i leith tá dea-scéal ríocht Dé á fhógairt, agus gach aon duine ag brú a shlí isteach inti le foréigean.q[Agus dúirt sé leo: «Is sibhse an dream a chuireann ríocht na bhfíréan oraibh féin i láthair daoine, ach is eol do Dhia bhur gcroíthe, óir an rud a bhíonn ardmheasúil dar le daoine, is ábhar déistine é i láthair Dé. }Bhí na Fairisi.nigh, a thug grá don airgead, ag éisteacht leis an méid sin uile agus bhí siad ag dranngháire faoi. 1 Ní féidir do sclábha ar bith dhá mháistir a riaradh, óir beidh fuath aige do dhuine acu agus grá aige don duine eile, nó beidh sé ag déanamh dúthrachta do dhuine acu agus ag déanamh neamhshuim den duine eile. Ní féidir daoibh Dia a riaradh agus an t-airgead.»  Agus mura raibh sibh iontaofa faoin rud a bhí ar iasacht agaibh, cé thabharfaidh daoibh an rud is libh de sheilbh dhílis?~ u Dá bhrí sin, mura raibh sibh iontaofa faoin airgead mímhacánta, cé a thaobhóidh libh an saibhreas fírinneach?@ y An té a bhíonn iontaofa faoin mbeagán, bíonn sé iontaofa faoin mórán freisin; agus an té a bhíonn mímhacánta faoin mbeagán, bíonn sé mímhacánta faoin mórán freisin.3_ Agus deirim féin libh, déanaigí cairde daoibh féin leis an airgead mímhacánta, ionas, nuair a chlisfidh sé, go nglacfaidh siad isteach sibh sna bothanna síoraí.?wAgus mhol an máistir an maor mímhacánta mar go ndearna sé go géarchúiseach é; óir bíonn clann an tsaoil seo níos géarchúisí lena leithéidí féin ná clann an tsolais./WAnsin dúirt sé le duine eile: 'Cé mhéad atá amuigh ortsa?' Dúirt seisean: 'Tá céad ceathrú arbhair.' Dúirt sé leis: 'Tóg do bhille agus scríobh ochtó.'yDúirt seisean: 'Tá céad bairille ola.' Dúirt sé leis: 'Tóg do bhille, suigh síos, agus scríobh go tapa caoga.'-Ghlaoigh sé chuige gach aon duine dá raibh i bhfiacha ag a mháistir, agus dúirt leis an gcéad duine: 'Cé mhéad atá ag mo mháistir ort?'Tá a fhios agam cad a dhéanfaidh mé, ionas, nuair a bheidh mé briste as an maoirseacht, go nglacfaidh siad isteach ina dtithe mé.'3_Ansin dúirt an maor ina aigne: 'Cad a dhéanfaidh mé, óir tá mo mháistir ag baint na maoirseachta díom? Níl neart ionam chun rómhair, ba nár liom dul le déirc./WChuir sé fios air agus dúirt leis: 'Cad é seo a chluinim mar gheall ort? Tabhair cuntas uait i do mhaoirseacht, óir ní féidir thú a bheith i do mhaor feasta.'" ?Dúirt sé lena dheisceabail freisin: «Bhí fear saibhir ann a raibh maor aige, agus gearánadh é seo leis go raibh sé ag scaipeadh a mhaoine.%C ach bhí sé ceart aoibhneas a dhéanamh agus áthas, óir bhí an deartháir seo agat marbh agus tá sé beo arís, bhí sé caillte agus fuarthas é.' »e~CAch dúirt sé leis: 'A mhic, bíonn tusa liom i gcónaí, agus gach a bhfuil agam is leat;}Ach an mac seo agat nuair a tháinig sé, tar éis do mhaoin shaolta a ídiú le striapacha, mharaigh tú an lao biata dó.'s|_Ach dúirt sé lena athair á fhreagairt: 'Féach féin a bhfuilim de bhlianta ag seirbhís duit agus ní dheachaigh mé riamh thar do réir, agus riamh níor thug tú dom mionnán gabhair chun go ndéanfainn aoibhneas le mo chairde.i{KAch bhí fearg air agus níorbh áil leis dul isteach. Tháinig a athair amach ag achainí air.zDúirt seisean leis: 'Do dheartháir a bheith tagtha, agus mharaigh d' athair an lao biata de chionn go bhfuair sé ar ais slán é.'lyQGhlaoigh sé chuige duine de na giollaí agus d' fhiafraigh de cad é an rud é seo a bhí ar bun.x{«Bhí an mac ba shine aige ar fud na talún, agus nuair a tháinig sé i ngar don teach, chuala an ceol agus an rince.wóir bhí an mac seo agam marbh agus tá sé beo arís, bhí sé caillte agus fuarthas é.' Agus thosaigh siad ag déanamh aoibhnis.cv?agus tugaigí libh an lao biata agus maraígí é, agus bímis ag ithe agus ag aoibhneas;4uaAch dúirt an t-athair lena sheirbhísigh: 'Beirigí amach gan mhoill an éide is uaisle agus cuirigí air í, agus cuirigí fáinne ar a mhéar agus cuaráin ar a chosa,t)Dúirt an mac leis: 'A athair, pheacaigh mé in aghaidh na bhflaitheas agus i do láthairse; ní fiú mé feasta go dtabharfaí mac duit orm.'^s5Chuir sé chun bóthair ag triall ar a athair. Ach le linn dó fós bheith i bhfad uaidh, chonaic a athair é agus ghabh trua é, agus rith sé chuige, á chaitheamh féin ar a bhráid agus á mhúchadh le póga.rr]ní fiú mé feasta go dtabharfaí mac duit orm; déan díom mar a bheadh duine de do lucht tuarastail.'&qECuirfidh mé chun bóthair agus rachaidh mé chun m' athar agus déarfaidh mé leis: A athair, pheacaigh mé in aghaidh na bhflaitheas agus i do láthairse;-pSAch tháinig sé chuige féin agus dúirt: 'Cá liacht de lucht tuarastail ag m' athair a bhfuil fuílleach aráin acu, agus mise anseo ag fáil bháis den ghorta!o{Agus ba é ba mhian leis a bholg a líonadh de na féithleoga a d' itheadh na muca, agus ní thugadh aon duine dó iad.n D' imigh sé agus rinne fostú le duine de mhuintir na tíre sin, agus chuir seisean faoina chuid talún é ag aoireacht mhuc.myNuair a bhí gach aon ní caite aige, tháinig gorta millteach sa tír sin, agus thosaigh sé féin bheith in uireasa.]l3 Agus i gcionn beagán laethanta, tar éis don mhac ab óige gach ní a bhailiú le chéile, d' imigh sé ar an gcoigrích go tír i gcéin, agus scaip a shealúchas ansiúd, ag tabhairt a shaoil go drabhlásach.(kI Agus dúirt an duine ab óige acu lena athair: 'A athair, tabhair dom an chuid den sealúchas atá ag titim chugam.' Agus roinn sé a mhaoin shaolta eatarthu.Nj Dúirt sé freisin: «Bhí fear ann a raibh beirt mhac aige.i{ Is amhlaidh sin, deirim libh, a bhíonn áthas i láthair aingeal Dé faoin aon pheacach amháin a dhéanann aithrí.»5hc Agus nuair a fhaigheann, glaonn sí a cairde agus mná a comharsan le chéile, ag rá: 'Déanaigí comhghairdeas liom, óir, an drachma a bhí caillte agam, fuair mé é.'Cg«Nó cén bhean a mbíonn deich ndrachma aici, má chailleann sí aon drachma amháin, nach lasann lampa agus an teach a scuabadh agus léirchuardach a dhéanamh nó go bhfaigheann é?Af{Deirim libh, is amhlaidh sin a bheidh níos mó áthais sna flaithis faoin aon pheacach amháin a dhéanann aithrí ná faoin naoi bhfíréin nóchad nach mbíonn gá le haithrí acu.:emagus ar theacht abhaile dó, glaonn sé a chairde agus a chomharsana le chéile, ag rá leo: 'Déanaigí comhghairdeas liom, óir, an chaora a bhí caillte agam, fuair mé í.'MdAgus nuair a fhaigheann, buaileann ar a ghuaillí í go háthasach,Xc)«Cén duine agaibh a mbíonn céad caora aige agus go gcaillfidh sé aon cheann amháin acu, nach bhfágann an naoi nóchad eile san fhásach agus dul ina diaidh siúd a bhí caillte nó go bhfaigheann í?-bUAgus labhair sé an parabal seo leo:!a;Agus bhí na Fairisínigh agus na scríobhaithe ag monabhar: «Glacann an duine seo peacaigh chuige,» deiridís, «agus itheann sé ina gcuibhreann.»w` iNa poibleacánaigh agus na peacaigh, bhí siad uile ag teacht ina ghar chun bheith ag éisteacht leis._-#Níl sé oiriúnach don talamh ná don charn aoiligh: é chaitheamh amach a dhéantar. An té a bhfuil cluasa air chun éisteachta, éisteadh!»m^S"Óir is maith an rud salann, ach má éiríonn an salann féin leamh, cad a dhéanfaidh anlann dó?]y!A dhála sin díreach, gach duine agaibhse nach dtréigeann a mhaoin uile ní féidir dó bheith ina dheisceabal agam. \ Agus mura bhféadann, le linn dó siúd bheith i bhfad uaidh, cuireann sé teachtaí chuige ag iarraidh coinníollacha síochána.o[WNó cén rí, agus é ag dul i ngleic cogaidh le rí eile, nach suífidh síos ar dtús ag déanamh comhairle, féachaint an bhféadfaidh sé dul, líon deich míle, faoina dhéin siúd atá ag déanamh air agus fiche míle aige?_Z7' Thosaigh an duine seo ag tógáil agus níor chumas dó é thabhairt chun críche!'Y+Le heagla, tar éis dó bonn a leagan agus gan air a chumas é a thabhairt chun críche, go dtosódh an lucht féachana ag fonóid faoi á rá: z ~}8|||7{{*zyyPy/xxiwwvvTuu[tttFssxsrqq)ppeooFnnmklkksjiii:hhggg6feerdcc.bb,aa5`` __^^^]R\\K[[SZZJYYxYXXQWVVQUUU TT+SSRkRQQPPObNNTMMCLLKJJqIfHHGG'FFEEDDD;ClCBB8A@@,?>>`>=|<<&;R;::@99588v877466554J33;2^21001/.---T,,],+**s*)o((1'w&&a&%$$B#}#""S!!6 =ET?Jf1sk4)Se ' | W R )ucyz2_+Ghlac sé é agus d' ith ina láthair é..W*Thug siad blúire d' iasc rósta dó.*M)Agus ó bhí siad gan a chreidiúint fós le barr áthais, agus iad ag déanamh ionadh de, dúirt sé leo: «An bhfuil rud ar bith anseo agaibh a d' íosfaí?»G(Á rá sin dó, thaispeáin sé dóibh a lámha agus a chosa.8i'Féachaigí mo lámha agus mo chosa, gur mé féin atá ann. Láimhseálaigí mé, agus tuigigí nach mbíonn feoil ná cnámha ag spiorad mar a fheiceann sibh atá agamsa.»}s&Ach dúirt sé leo: «Cad é an scanradh atá oraibh, agus cad chuige a bhfuil ceisteanna ag teacht in bhur gcroí![/%Ghlac siad scéin agus uamhan, á mheas gur ag féachaint ar spiorad a bhí siad.q[$Le linn na cainte sin dóibh, sheas sé féin ina measc agus dúirt leo: «Síocháin daoibh!»q[#Agus rinne siad féin ar tharla sa tslí a aithris, agus mar a d' aithin siad é i mbriseadh an aráin.gG"agus é de scéal acu: «Tá an Tiarna éirithe go deimhin agus chonacthas do Shíomón é.»"=!Chuir siad chun bóthair an uair sin féin agus chuaigh ar ais go Iarúsailéim. Fuair siad an t-aon duine déag agus a gcompánaigh bailithe le chéile/W Agus dúirt siad le chéile: «Nach raibh ár gcroí ar lasadh ionainn le linn dó bheith ag labhairt linn feadh na slí, agus é ag nochtadh na scrioptúr dúinn?»X)Osclaíodh a súile agus d' aithin siad é; ach chuaigh sé ar neamhní uathu. Agus ansin, nuair a bhí sé ag bord in éineacht leo, thóg sé an t-arán agus bheannaigh, bhris sé ansin agus thug dóibh é.8iagus rinne siad tathant air á rá: «Fan againn, óir tá sé i mbéal tráthnóna agus an lá siar síos cheana féin.» Chuaigh sé isteach dá réir sin chun fanacht acu.|qNuair a bhí siad i ngar don bhaile ar a raibh a dtriall, bhí de chuma air féin go raibh sé ag dul níos faide, Agus ag tosú dó ó Mhaois agus ó na fáithe uile, mhínigh sé dóibh na nithe a bhí sna scrioptúir uile mar gheall air féin.o WNárbh fholáir go bhfulaingeodh an Críost na nithe úd chun go dtiocfadh sé isteach ina ghlóir?» Ansin dúirt sé féin leo: «A dhaoine gan tuiscint atá dúr ó chroí chun a bhfuil ráite ag na fáithe a chreidiúint! %Chuaigh cuid dár gcompánaigh go dtí an tuama ansin, agus fuair gurbh amhlaidh a bhí mar a dúirt na mná, ach ní fhaca siad é féin.»& Enuair nach raibh a chorp le fáil acu ann, tháinig siad agus scéala acu, fiú amháin, gur thaispeáin aingil iad féin dóibh a dúirt go bhfuil sé beo.Agus go deimhin, tá mná dár muintir tar éis alltacht a chur orainn. Ar dhul go dtí an tuama dóibh go moch ar maidin,0YAgus sinne ag súil leis gurbh eisean a bhí chun Iosrael a fhuascailt! Ach chomh maith leis an méid sin uile, tá an treas lá inniu ann ó thit na nithe sin amach.{omar a thug ár n-ardsagairt agus ár gcinn urra ar láimh é lena dhaoradh chun báis, agus mar a chéas siad é.QDúirt sé leo: «Cad iad na nithe?» Dúirt siad leis: «Mar gheall ar Íosa Nazairéanach, duine a bhí ina fháidh éifeachtach ó ghníomh agus ó bhriathar i bhfianaise Dé agus an phobail uile;DDúirt duine acu leis á fhreagairt Cleopas ab ainm dó: «An tusa an t-aon duine amháin atá ag cur fút in Iarúsailéim atá in ainbhios ar na nithe a tharla ann sna laethanta seo?»Dúirt sé leo: «Cad iad na scéala iad seo atá sibh a reic le chéile sa tslí?» Agus stad siad suas agus iad go gruama.A}ach bhí a súile coinnithe chun nach n-aithneoidís é.lQAgus sa chomhrá dóibh agus sa chur trí chéile, dhruid Íosa féin leo agus shiúil lena gcois;b=agus bhí siad ag comhrá le chéile faoi na nithe seo uile a bhí tar éis titim amach.  Agus an lá sin féin, bhí beirt acu ag dul go dtí baile darbh ainm Eamáus a bhí céad staid seascad ó Iarúsailéim,Z~- Chuir Peadar chun siúil, áfach, agus rith sé go dtí an tuama, agus ar chromadh síos dó, ní raibh le feiceáil aige ach na héadaí lín, agus d' imigh abhaile agus é lán d' ionadh faoin rud a tharla.g}G Ach samhlaíodh dóibh sin nach raibh sna ráite úd ach seafóid agus níor chreid siad iad.)|K Ba iad siúd, Máire Mhaigdiléana, agus Ióanna, agus Máire máthair Shéamais. Na mná eile a bhí leo, dúirt siadsan freisin an méid sin leis na haspail.~{u Ar theacht ar ais dóibh ón tuama, d' inis siad an méid sin uile don aon duine déag agus don chuid eile go léir.3zaAgus tháinig a bhriathra chun a gcuimhne. ymar a dúirt nárbh fholáir Mac an Duine a thabhairt ar láimh do pheacaigh, agus é a chéasadh, agus é a éirí an treas lá.»rx]Níl sé anseo: tá sé éirithe. Tugaigí chun cuimhne mar a labhair sé libh agus é fós sa Ghailíl,"w=Ghlac na mná bíogadh agus chrom siad a gceann chun na talún, agus dúirt siadsan leo: «Cad a bheir daoibh a bheith ar lorg an bheo i measc na marbh?vBhí ceist orthu faoin méid sin, ach lena linn sin bhí beirt fhear ansiúd láimh leo agus éadach dealraitheach orthu.Puach ar dhul isteach ann dóibh, ní bhfuair siad corp an Tiarna Íosa.7tiFuair siad an chloch iompaithe siar ón tuama;s !An chéad lá den tseachtain, go lánmhoch ar maidin, tháinig siad go dtí an tuama agus na spíosraí acu a bhí ullmhaithe acu.r)8Ansin, ar dhul ar ais dóibh, d' ullmhaigh siad spíosraí agus olaí cumhra. Agus sa tsabóid, d' fhan siad ina gcónaí do réir na haithne.q#7Agus na mná a bhí tagtha ón nGailíl in éineacht leis, lean said Iósaef agus chonaic siad an tuama agus an socrú a tugadh ar a chorp.Fp6B' é lá an ullmhaithe é, agus an tsabóid ag druidim leo.%oC5Ansin thóg sé anuas den chros é, d' fhill i línéadach é agus chuir i dtuama é a bhí gearrtha sa charraig, nár cuireadh aon duine ann roimhe riamh.Gn4Chuaigh sé seo go dtí Pioláit agus d' iarr corp Íosa air.m'3Níor thug sé seo aontú le hintinn ná le míghníomh na mball eile. As Airiomatáia dó, cathair Iúdach, agus é ag súil le ríocht Dé.ulc2Tháinig i láthair ansin fear darbh ainm Iósaef, ba bhall den chomhairle, duine maith fíréanta.(kI1Bhí a lucht aitheantais uile ina seasamh i bhfad uaidh, agus mná freisin a bhí tar éis é leanúint ón nGailíl agus a bhí ag breathnú ar na nithe sin."j=0Agus na sluaite uile a bhí bailithe chun an radharc seo a fheiceáil, nuair a chonaic siad na nithe a tharla, chuaigh siad ar ais ag bualadh a n-uchta.i)/Nuair a chonaic an taoiseach céad cad a tharla, bhí sé ag tabhairt glóire do Dhia á rá: «Ba dhuine fíréanta an fear seo go deimhin.»h1.Agus ghlaoigh Íosa amach de ghlór ard agus dúirt: «A Athair, taobhaím mo spiorad i leith do lámh.» Agus ar a rá sin dó, shíothlaigh sé.-gU-Réabadh brat an Teampaill ina lár.,fQ,Bhí sé timpeall an séú huair faoin am seo nuair a tháinig dorchadas anuas ar an talamh go léir go dtí an naoú huair, mar chaill an ghrian a solas.qe[+Agus dúirt seisean leis: «Deirim leat go fírinneach, beidh tú in éineacht liom inniu i bparthas.»bd=*Agus dúirt: «A Íosa, cuimhnigh ormsa nuair a thiocfaidh tú faoi réim do ríochta!»c)Agus maidir linne, is le ceart é: tá díol ár mbeart féin á thabhairt orainn ach ní dhearna sé seo rud ar bith as an tslí.»b}(Ach thug an duine eile casaoid dó agus dúirt: «An ea nach bhfuil eagla Dé ort, agus tusa faoin daorbhreith chéanna?a'Duine de na coirpigh a bhí arna gcrochadh, bhí sé á dhiamhaslú á rá: «Nach tú an Críost? Saor tú féin agus sinne.»v`e&Agus fós, bhí scríbhinn os a chionn i nGréigis, i Laidin, agus in Eabhrais: «Rí na nGiúdach é seo.»D_%deiridís: «Más tú Rí na nGiúdach, saor thú féin!»d^A$Agus rinne na saighdiúirí freisin fonóid faoi; ag teacht ag tabhairt fínéagair chuige@]y#D' fhan an pobal ansiúd ag breathnú. Bhí na cinn urra féin ag dranngháire: «Shaor sé daoine eile,» deiridís, «saoradh sé é féin, más é Críost Dé, an té atá tofa.»)\K"Dúirt Íosa: «A Athair, maith dóibh óir níl a fhios acu cad tá siad a dhéanamh.» Ansin, ag roinnt a chuid éadaigh eatarthu, chuir siad ar chrainn iad.9[k!Nuair a bhí siad tagtha go dtí an áit ar a nglaotar an Cloigeann, chéas siad ansiúd é féin agus na coirpigh, duine acu ar a dheis agus an duine eile ar a chlé.OZ Bhí beirt choirpeach eile á seoladh mar aon leis chun a mbásaithe.\Y1Óir, más mar seo a dhéantar leis an adhmad glas, cad a bhainfidh don chríon!»nXUAnsin tosóidh siad ag rá leis na sléibhte: 'Titigí orainn!' agus leis na cnoic: 'Folaigí sinn!'W7Óir féach, tá na laethanta ag teacht nuair a déarfar: 'Is méanar do na mná atá aimrid; do na broinnte nár rug agus do na cíocha nár thál.'5VcAch d' iompaigh Íosa chucu seo agus dúirt: «A iníona Iarúsailéim, ná bígí ag gol mar gheall ormsa, ach déanaigí gol mar gheall oraibh féin agus ar bhur gclann.wUgBhí slua mór den phobal á leanúint, mar aon le complacht ban a bhí ag mairgneach air agus á chaoineadh.>TuAgus iad á sheoladh leo, leag siad lámh ar dhuine áirithe, Síomón, Cuiréanach, a bhí ag teacht ón tuath, agus bhuail siad an chros air lena hiompar i ndiaidh Íosa.(SIscaoil sé saor é siúd a teilgeadh i bpríosún mar gheall ar an gcíréib agus ar an dúnmharú an té a d' iarr siad ach thug sé Íosa suas chun a dtola.SRAnsin, thug Pioláit de bhreith an rud a d' iarr siad a thabhairt dóibh;yQkAch bhí siadsan á dhianéileamh de ghártha móra go gcéasfaí é, agus is ag neartú a bhí ar a nglórtha.NPDúirt sé leo den tríú huair: «Cén t-olc mar sin a rinne an duine seo? Ní bhfuair mé rud ar bith ann a thuillfeadh bás. Dá bhrí sin, tar éis a smachtaithe dom, scaoilfidh mé saor é.»=OuAch bhí siad ag liúireach: «Céas é, céas é!»UN#Chuir Pioláit caint orthu arís, mar b' áil leis Íosa a scaoileadh saor.}Msduine eisean a teilgeadh i bpríosún mar gheall ar chíréib a tharla sa chathair, agus mar gheall ar dhúnmharú.rL]Thosaigh siad uile ag screadach amach in éineacht: «Beir uainn é seo, ach scaoil chugainn Barabas!» TK!Ach b' éigean dó aon duine amháin a scaoileadh chucu le linn na féile.NJDá bhrí sin, tar éis a smachtaithe dom, scaoilfidh mé saor é.»INí bhfuair ná Héaród, ós rud é gur chuir sé ar ais chugainn é. Is léir nach bhfuil rud ar bith déanta aige a thuillfeadh bás./HWagus dúirt sé leo: «Tá sibh tar éis an duine seo a thabhairt os mo chomhair i leith é a bheith ag saighdeadh an phobail chun ceannairce. Sea anois; scrúdaigh mé féin an scéal in bhur láthair, agus ní bhfuair mé an duine seo ciontach i rud ar bith dá bhfuil sibh a chur ina leith.dGA Ghlaoigh Pioláit uachtaráin na sagart agus na cinn urra agus an pobal le chéileF! Agus tháinig Héaród agus Pioláit chun bheith ina gcairde dá chéile an lá sin féin, óir bhídís in earraid le chéile roimhe sin.CE Chaith Héaród, é féin agus a gharda, drochmheas air agus rínne sé ceap magaidh de; ansin, tar éis dó é a ghléasadh faoi róba taibhseach, chuir sé ar ais go dtí Pioláit é.mDS Uachtaráin na sagart agus na scríobhaithe, áfach, bhí siad ansiúd á chiontú ar a ndícheall.WC' Chuir sé go leor ceisteanna air, ach níor thug seisean freagra ar bith air.XB)Bhí áthas ar Héaród Íosa a fheiceáil; b' é ab áil leis le fada radharc a fháil air, ó bheith ag cloisteáil trácht air, agus bhí sé ag súil le míorúilt éigin a fheiceáil á dhéanamh aige.%ACagus nuair a fuair scéala gur as limistéar Héaród dó, chuir sé ag triall ar Héaród é, ó tharla in Iarúsailéim é sin freisin sna laethanta sin.a@;Ar a chloisteáil sin do Phioláit, d' fhiafraigh sé ar Ghailíleach an duine,6?eAch ba dhéinide fós a n-aitheasc siúd: «Bíonn sé ag corraí an phobail, ag teagasc ar fud Iúdáia go léir, ón nGailíl, mar ar thosaigh sé, go dtí an áit seo.»>{Dúirt Pioláit ansin le huachtaráin na sagart agus leis na sluaite: «Ní bhfaighim ciontacht ar bith sa duine seo.»x=iD' fhiafraigh Pioláit de: «An tusa Rí na nGiúdach?» Dúirt sé leis á fhreagairt: «Deir tú féin é.»><uThosaigh siad á chiontú á rá: «Fuaireamar é seo ag gríosadh ár náisiúin chun ceannairce, ag toirmeasc cíos a íoc le Céasar, agus ag rá gurb é féin Críost an rí.»f; GD' éirigh siad ansin, an comhthionól uile, agus sheol siad é i láthair Phioláit.q:[G«Cad is gá dúinn a thuilleadh fianaise?» ar siadsan, «óir chualamar féin as a bhéal féin é.»o9WFDúirt siad uile: «An tú, dá bhrí sin, Mac Dé?» Dúirt sé leo: «Deir sibh féin é: is mé.»V8%EAmach anseo, áfach, beidh Mac an Duine ina shuí ar dheis chumhachta Dé.»>7wDagus má chuirim ceist oraibh, ní fhreagróidh sibh.y6kC«Más tú an Críost,» ar siad, «abair linn é.» Dúirt sé leo: «Má deirim libh é, ní chreidfidh sibh;85iBNuair a bhí sé ina lá, chruinnigh comhairle sheanóirí an phobail le chéile uachtaráin na sagart agus scríobhaithe. Sheol siad i láthair a n-ardchomhairle é.J4 AAgus dúirt siad mórán nithe eile ina aghaidh, á dhiamhaslú.h3I@agus chuiridís dallóg air agus d' fhiafraídís de: «Tairngir! cé hé sin a bhuail thú?»j2M?Ansin, na fir a raibh sé i ngéibheann acu, bhí siad ag fonóid faoi agus á bhualadh;41c>Agus chuaigh sé amach agus ghoil go goirt.O0=Agus d' iompaigh an Tiarna agus bhreathnaigh ar Pheadar. Chuimhnigh Peadar ansin ar bhriathar an Tiarna, mar a dúirt sé leis: «Roimh ghlaoch don choileach inniu, séanfaidh tú mé faoi thrí.»/!Tar éis dóibh é a ghabháil, sheol siad leo é agus thug isteach i dteach an ardsagairt é. Bhí Peadar á leanúint i bhfad siar.(-5Nuair a bhínn in éineacht libh gach lá sa Teampall, níor leag sibh lámh orm. Ach is í bhur n-uairse í seo, agus cumhacht an dorchadais.»a';4Ansin dúirt Íosa leo sin a bhí tagtha ina choinne, uachtaráin na sagart agus captaein an Teampaill agus seanóirí: «An amhlaidh is robálaí mé gur tháinig sibh amach i mo choinne le claimhte agus le bataí?&}3Labhair Íosa agus dúirt: «Ligigí dóibh; is leor an méid sin,» agus bhain sé leis an gcluais agus rinne slán í.^%52Agus bhuail duine acu seirbhíseach an ardsagairt agus bhain sé an chluas dheas de.s$_1Nuair a chonaic a mhuintir cad a bhí chucu, dúirt siad: «A Thiarna, an mbuailfimid buille chlaíomh?»W#'0Dúirt Íosa leis: «A Iúdáis, an le póg a bhraitheann tú Mac an Duine?»J" /Le linn dó bheith ag caint, tháinig slua; agus bhí, ag siúl rompu amach, an fear ar a dtugtaí Iúdás, duine den dáréag, agus dhruid sé sin isteach le Íosa chun é a phógadh.!}.agus dúirt sé leo: «Cad a bheir in bhur gcodladh sibh? Éirígí agus guígí, le heagla go rachadh sibh i gcathú.»~ u-Ar éirí ina sheasamh dó ón nguí, tháinig sé chun na ndeisceabal agus fuair ina gcodladh iad le barr dobróin, ,Ó bhí sé in anbhroid, ba dhéinide é ag guí; agus bhí a chuid allais mar a bheadh braonta ramhra fola ag sileadh go talamh.9m+Agus chonacthas aingeal ó neamh dó á neartú.@y*agus ag teacht ar a ghlúine dó, thosaigh sé ag guí: «A Athair,» deireadh sé, «más toil leat é, tóg uaim an cupa seo; ach nárab í mo thoilse a dhéanfar ach do thoilse.»M)Agus chuaigh sé i leataoibh uathu mar a bheadh fad urchar cloiche,jM(Agus ar shroicheadh na háite dó, dúirt sé leo: «Bígí ag guí gan sibh a dhul i gcathú.»'Ar dhul amach dó, chuaigh sé, mar ba ghnáthbhéas dó, go Cnoc na nOlóg. Na deisceabail freisin lean siad é.dA&Dúirt siad: «A Thiarna, féach, tá dhá chlaíomh anseo.» Dúirt sé leo: «Is leor.»\1%Óir deirim libh, an rud úd atá scríofa, ní foláir é a theacht chun críche ionamsa: 'Cuireadh ar aon bhuíon leis na mallaitheoirí é.' Go deimhin féin, tá mo chúrsaí uile ag druidim chun deiridh.»$Dúirt siad: «Ní raibh.» Dúirt sé leo: «Anois, áfach, an té a mbíonn sparán aige, beireadh sé leis é, agus an té a mbíonn tiachóg aige mar an gcéanna; an té fós, nach mbíonn claíomh aige, díoladh sé a bhrat chun ceann a cheannach.#Dúirt sé leo ansin: «Nuair a chuir mé uaim sibh gan sparán gan tiachóg gan cuaráin, an raibh easnamh ar bith oraibh?»)K"Ach dúirt sé: «Deirim leat, a Pheadair, ní ghlaofaidh an coileach inniu nó go mbeidh tusa tar éis a shéanadh faoi thrí go bhfuil aon aithne agat orm.»oW!Dúirt seisean leis: «A Thiarna, táim ullamh ar dhul leatsa chun príosúin agus fós chun báis.»'G ach táim tar éis guí ar do shonsa chun nach gclisfeadh do chreideamh; agus, ón uair amháin a bheidh tú féin iompaithe, déan daingean do bhráithre.»uc«A Shíomóin, a Shíomóin, féach, fuair Sátan mar aisce sibh a chriathradh ar nós an arbhair;,Qionas go mbeidh sibh ag ithe agus ag ól ag mo bhord i mo ríocht, agus bheith in bhur suí i ríchathaoireacha ag tabhairt breithe ar dhá threibh déag Iosrael.\1agus tá ríocht agam á dáil oraibh, de réir mar dháil m' Athair orm féin í:EIs sibhse an mhuintir a sheas go buan liom i mo thrialacha;@yCé acu is mó dáiríre, an té a bhíonn ag bord nó an té a bhíonn ag freastal? Nach é an té a bhíonn ag bord? Ach táimse in bhur measc ar nós an té a bhíonn ag freastal. 7Ach nárab amhlaidh sin daoibhse, ach an té is mó eadraibh, bíodh ar nós an té is óige, agus an té atá ina cheann, ar nós an fhir freastail.& EDúirt sé leo: «Ríthe na náisiún, bíonn siad ag rialúchán orthu, agus iad seo a mbíonn údarás acu os a gcionn, tíolaiceoirí a ghlaoitear orthu.d AD' éirigh imreas eatarthu freisin féachaint cén duine acu ba mhó le háireamh.c ?Agus thosaigh siad ag fiafraí dá chéile cén duine acu a bhí chun é seo a dhéanamh. Go deimhin tá a bhealach féin le siúl ag Mac an Duine de réir mar atá i ndán, ach is mairg don duine úd trína mbraitear é.»SFéach, áfach: tá lámh fhear mo bhraite in éineacht liom ag an mbord.Agus mar an gcéanna an cupa, tar éis na proinne, ag rá: «Is é an cupa seo an tiomna nua i m' fhuil atá le doirteadh ar bhur son.0YAnsin, thóg sé arán, agus ar altú dó, bhris, agus thug dóibh é ag rá: «Is é seo mo chorp atá le tabhairt ar bhur son. Déanaigí é seo mar chuimhne orm.»r]óir deirim libh, ní ólfaidh mé as seo amach de shú na fíniúna nó go mbeidh ríocht Dé tagtha.»gGAgus ghlac sé cupa, agus ar altú dó dúirt: «Tógaigí é seo agus roinnigí eadraibh é;oWóir deirim libh, ní íosfaidh mé go deo arís í nó go mbeidh a comhlíonadh ann i ríocht Dé.»taAgus dúirt sé leo: «Ba mhór ba mhian liom an cháisc seo a ithe in éineacht libh roimh fhulaingt dom;^5Nuair a tháinig an uair, lig sé faoi ag bord agus na haspail mar aon leis.jM D' imigh siad agus fuair siad de réir mar a bhí ráite aige leo, agus d' ullmhaigh an cháisc. Agus taispeánfaidh sé daoibh seomra in airde staighre agus feisteas mar is cóir air; déanaigí an réiteach ansiúd.»"~= agus abraigí le fear an tí: 'Dúirt an Máistir a rá leat: Cá bhfuil an seomra aíochta go n-ithinn an cháisc ann in éineacht le mo dheisceabail?'K} Dúirt sé leo: «Ag dul isteach sa chathair daoibh, féach, beidh duine ag teacht faoi bhur ndéin agus próca uisce aige á bhreith leis. Leanaigí isteach é sa teach ina mbíonn sé ag dul,E| Dúirt siad leis: «Cárbh áil leat go n-ullmhóimis í?»|{qChuir sé uaidh Peadar agus Eoin: «Imígí,» ar seisean, «agus ullmhaígí dúinn an cháisc go n-ithimid í.»Zz-Tháinig lá an tSlimaráin nuair nárbh fholáir an cháisc a íobairt.qy[Thug sé a gheall, agus bhí ag faire ar a dheis chun é a thabhairt ar láimh dóibh i leith ón slua.Yx+Agus bhí áthas orthu, agus rinne siad réiteach leis airgead a thabhairt dó.w+D' imigh sé mar sin ag déanamh cainte le huachtaráin na sagart agus leis na captaein féachaint conas a thabharfadh sé ar láimh dóibh é.gvGAch chuaigh Sátan isteach in Iúdás ar a nglaotar Isceiriót, a bhí ar uimhir an dáréag.u+Agus bhí uachtaráin na sagart agus na scríobhaithe ag féachaint conas a chuirfidís de dhroim na slí é, óir bhí eagla an phobail orthu.Vt 'Bhí féile an tSlimaráin, ar a dtugtar an Cháisc, in achmaireacht.dsA&Agus ó éirí lae, bhíodh an pobal uile ag teacht chuige sa Teampall ag éisteacht leis.r-%Bhíodh sé ag teagasc ar feadh an lae sa Teampall, ach san oíche théadh sé amach agus thugadh an oíche ar an gcnoc ar a dtugtar Ola-Choill.Fq$Bígí gach uile thráth do bhur bhfaire féin agus ag guí chun go mbeadh ar chumas daoibh dul slán ó na nithe sin uile atá le teacht, agus seasamh díreach os comhair Mhac an Duine.»py#mar a bheadh gaiste. Óir is de phreib a thiocfaidh sé ar chách a bheidh ina gcónaí ar aghaidh na talún go léir.7og"Ach tugaigí aire daoibh féin gan bhur gcroí a ligean chun raimhre le barr ragairne ná meisce ná cúraimí an tsaoil, le heagla go mbéarfadh an lá úd go tobann oraibhMn!Imeoidh neamh agus talamh, ach ní imeoidh mo bhriathrasa choíche.mmS Deirim libh go fírinneach, ní imeoidh an ghlúin seo gan gach uile ní a bheith tagtha chun cinn. l Amhlaidh sin daoibh nuair a fheicfidh sibh na nithe úd ag teacht, bíodh a fhios agaibh go bhfuil ríocht Dé in achmaireacht.k}Nuair a bhíonn siad ag eascar, bíonn a fhios agaibh ag féachaint orthu, go bhfuil an samhradh in achmaireacht feasta.bj=Agus labhair sé parabal leo: «Féachaigí an crann fígí agus na crainn eile. iNuair a thosóidh na nithe sin ag teacht, seasaígí suas agus ardaígí bhur gceann, óir tá bhur bhfuascailt in achmaireacht.»_h7Agus ansin feicfear Mac an Duine ag teacht sa scamall le cumhacht agus iomad glóire.g-daoine i bhfantaisí éaga le barr eagla agus imní faoi na nithe atá le breith ar an gcruinne; óir beidh cumhachtaí na bhflaitheas ar crith.Af{«Agus beidh comharthaí sa ghrian agus sa ghealach agus sna réaltaí. Ar an talamh beidh duainéis ar na náisiúin, iad ar mearbhall ó ghlór agus ó mhórtas na farraige;Getitfidh siad le béal an chlaímh; seolfar ina mbránna iad ar fud na náisiún uile; agus beidh Iarúsailéim á satailt ag gintlithe nó go dtiocfaidh aimsirí na ngintlithe chun críche.-dSIs mairg do na mná a bheidh ag iompar clainne nó ag tabhairt cíche sna laethanta sin! Go deimhin, beidh éigean mór sa tír agus díbheirg chun an phobail seo:icKóir is laethanta díoltais iad seo, nuair nach foláir gach a bhfuil scríofa a chomhlíonadh.3b_Ansin, iad seo a bheidh in Iúdáia, teithidís faoi na sléibhte; iad seo a bheidh sa chathair, imídís aisti; iad seo a bheidh ar an tuath, ná téidís isteach inti;a-«Ach nuair a fheicfidh sibh Iarúsailéim arna timpeallú ag sluaite armtha, bíodh a fhios agaibh ansin go bhfuil a lomscrios in achmaireacht.F`Is le bhur mbuanseasamh a ghnóthóidh sibh bhur n-anamacha.6_gach ribe de ghruaig bhur gcinn ní mhillfear.B^agus beidh fuath ag cách daoibh mar gheall ar m' ainmse;']GTabharfar ar láimh sibh ag bhur dtuismitheoirí féin, fiú amháin, ag bhur ndeartháireacha, ag bhur ngaolta, ag bhur gcairde, agus básófar cuid agaibh, \ óir tabharfaidh mise urlabhra daoibh agus eagna nach bhféadfaidh bhur gcúisitheoirí uile cur ina haghaidh ná a bhréagnú.\[1Dá bhrí sin, bíodh sé de rún agaibh gan ullmhú roimh ré chun bhur gcosanta,VZ% Is é a thiocfaidh as sin daoibh, go bhféadfaidh sibh fianaise a thabhairt._Y7 Ach roimh an méid sin uile, leagfar lámh oraibh agus géarleanfar sibh, tabharfar ar láimh sibh do na sionagóga agus do na príosúin, seolfar i láthair ríthe agus gobharnóirí sibh mar gheall ar m' ainmse.X% Beidh maidhmeanna móra talún ann, agus gortaí agus plánna anseo is ansiúd; beidh tuartha uafáis ann agus comharthaí móra ón spéir.mWS Dúirt sé leo ansin: «Éireoidh náisiún in aghaidh náisiúin agus ríocht in aghaidh ríochta.BV} Nuair a chluinfidh sibh caint ar chogaí agus ar cheannaircí, ná glacaigí scéin, óir ní foláir na nithe sin a theacht ar dtús, ach ní bheidh an deireadh ann chomh luath sin.»;UoDúirt sé: «Bígí aireach agus ná cuirtear amú sibh; óir tiocfaidh mórán i m' ainmse ag rá: 'Is mise é' ; agus: 'Tá an t-am in achmaireacht.' Ná téigí ina ndiaidh.#T?D' fhiafraigh siad de ansin: «Más ea, a Mháistir, cén uair a thitfidh an méid sin amach, agus cad is comhartha ar na nithe sin a bheith ag teacht?»S{«A bhfuil le feiceáil ansin agaibh tiocfaidh na laethanta nach bhfágfar cloch ar mhuin cloiche nach leagfar anuas.»(RINuair a bhí daoine áirithe á rá mar gheall ar an Teampall go raibh sé maisithe le clocha breátha agus le tíolaicí dúthrachta, dúirt seisean:%QCóir is cuid den iomarca a bhí acu a chuir siad siúd uile isteach sna hofrálacha chun Dé, ach chuir sise isteach as a huireasa a raibh den saol aici.»qP[agus dúirt: «Deirim libh go dearfa, chuir an bhaintreach bhocht seo níos mó isteach ná cách eile;NOAgus chonaic sé baintreach dhealbh ag cur dhá leathfheoirling ann,nN WAg breathnú suas dó, chonaic sé na daoine saibhre ag cur a n-ofrálacha isteach sa chiste. M/an dream a ídíonn tithe na mbaintreach, ar scáth bheith ag déanamh urnaithe fada. Is daoire an bhreith a gheobhaidh siad seo.»L.«Seachnaígí na scríobhaithe, an dream arb áil leo a bheith ag siúl timpeall sna róbaí fada, agus gur gnaoi leo go mbeifí ag beannú dóibh sna háiteanna poiblí, agus na príomhshuíocháin sna sionagóga agus na príomhthoilg ag na fleánna;QK-Agus i gcomhchlos don phobal uile dúirt sé lena dheisceabail:YJ+,«Dá bhrí sin, glaonn Dáiví Tiarna air, agus cad a bheir ina mhac dó é?»>Iw+nó go gcuirfead do naimhde mar stól faoi do chosa.'H*Óir is é Dáiví féin a deir i Leabhar na Salm:' Dúirt an Tiarna le mo Thiarna:Suigh ar mo dheis,`G9)Dúirt sé leo ansin: «Conas is féidir a rá gur Mac do Dháiví an Críost?FF(Óir níor leomh siad as sin amach ceist ar bith a chur air.cE?'Dúirt cuid de na scríobhaithe á fhreagairt: «A Mháistir, is maith a dúirt tú é!»KD&Ní hé Dia na marbh é, ach na mbeo; óir is dó is beo cách.»%CC%Ach thug Maois féin le tuiscint na mairbh a éirí, sa dréacht úd faoin tor, mar a dtugann ar an Tiarna, Dia Abrahám agus Dia Íosác agus Dia Iacóib.B$óir ní fhéadann siad bás a fháil níos mó, mar is geall le haingil iad; agus is clann iad do Dhia ós clann iad don aiséirí.A-#ach iad seo a mheasfar gur fiú iad an saol úd eile a shroicheadh agus an aiséirí ó mhairbh, ní ghabhann siad fear céile ná bean chéile;W@'"Dúirt Íosa leo: «Gabhann clann an tsaoil seo fear céile nó bean chéile,?!San aiséirí, más ea, cé acu a mbeidh an bhean ina bean chéile aige? Óir bhí sí ina bean chéile ag an seachtar.»0>[ Sa deireadh, fuair an bhean féin bás. =agus an tríú duine, ghabh siad an bhaintreach, agus an seachtar ar fad mar an gcéanna; níor fhág siad sliocht agus fuair bás.<5An dara duine ansin,];3Sea: bhí seachtar dearthár ann: phós an chéad duine agus fuair bás gan chlann.:agus chuir siad ceist air: «A Mháistir,» ar siad, «seo mar a d' ordaigh Maois dúinn sa scríbhinn: 'Má bhíonn ag duine deartháir pósta a gheobhadh bás gan chlann, é féin a ghabháil na baintrí chun gin sleachta a thógáil dá dheartháir.'i9KTháinig chuige ansin cuid de na Sadúcaigh iad seo a shéanann aiséirí a bheith ann 8Agus níor fhéad siad breith air i bhfocal ar bith i bhfianaise an phobail, agus, ó b' ionadh leo a fhreagra, d' fhan siad ina dtost.s7_Dúirt sé leo: «Íocaigí le Céasar, mar sin, na nithe is le Céasar agus le Dia na nithe is le Dia.»x6i«Taispeánaigí dom déanar. Cé hé a bhfuíl a íomhá air agus a inscríbhinn?» Dúirt siad: «Céasar.»05[Ach thuig sé a gceilg agus dúirt leo:M4An dleathach dúinn cíos a íoc le Céasar nó an mídhleathach?»a3;Chuir siad ceist air: «A Mháistir,» ar siad, «tá a fhios againn go labhraíonn tú agus go múineann tú an ceart, agus gur cuma leat duine seachas a chéile, ach tú ag múineadh slí Dé de réir na fírinne.j2MAnsin, ag faire na faille dóibh, chuir siad brathadóirí chuige a ligfeadh orthu bheith ina bhfíréin, chun go mbéarfaidís air ina chaint, ionas go dtabharfaí suas é do smacht agus d' údarás an ghobharnóra.n1UAgus b' fhonn leis na scríobhaithe agus le huachtaráin na sagart a lámha a leagan air an uair sin féin ach eagla an phobail a bheith orthu; óir bhí a fhios acu gur chucu féin a bhí sé nuair a labhair sé an parabal úd.   ~~,}}s||A{{|{+{ zzozyy`xxpxwwEvv5uftutss1rr)qpp`p*oonn6mm0ll)k>jjj9ii&hbggdffGeeEdd>cc+b|aama``a___^^]\\I[[5ZYYSXXHWW1VV0UU)TT-S?RQQ%PPSOO%NMMLLLJKKJIHH-GFFXF$EDDeCBBAA]@@l@??>>D===0<<9;;":,9887{66t55i5433+2@1100//..S. --,0+K**/))('''/&N%$$T##d""a!!\ bt9;&*P2]J}/'nu +  /  T <5r/n ]3Dúirt duine dá dheisceabail leis ba é Aindrias é, deartháir Shíomóin Peadar:ucD' fhreagair Pilib é: «Níor leor luach dhá chéad déanar d' arán chun go mbeadh greim an duine acu.»pYAg baint trialach as a dúirt sé é sin, mar bhí a fhios aige féin cad a bhí sé chun a dhéanamh.<qNuair a d' ardaigh Íosa a shúile, mar sin, agus nuair a chonaic go raibh slua mór ag teacht chuige, dúirt sé le Pilib: «Cá gceannóimid arán chun go mbeadh bia acu seo?»?yBhí féile na nGiúdach, an Cháisc, in achmaireacht.X)Ghabh Íosa an sliabh suas agus shuigh ansiúd in éineacht lena dheisceabail.c~?Lean slua mór é mar chonaic siad na comharthaí a bhí sé a dhéanamh ar lucht tinnis.o} YIna dhiaidh sin d' imigh Íosa anonn thar farraige na Gailíle, is é sin, farraige Thibirias.c|?/Mura gcreideann sibh a scríbhinní-sean,conas a chreidfidh sibh mo bhriathar-sa?t{a.Dá gcreidfeadh sibh Maois,chreidfeadh sibh mise,óir is i mo thaobhsa a scríobh seisean.0zY-Ná measaigí go bhfuilimchun sibh a chúisiúi láthair an Athar;tá duine do bhur gcuisiú Maois, an té a bhfuil muinín agaibh as.'yG,Conas a b' fhéidir daoibh creidiúint,agus glóir á glacadh agaibh óna chéilegan aon lorg agaibh ar an nglóir a thagann ó Dhia amháin.x)+Tháinig mise in ainm m' Athar,agus ní ghlacann sibh mé;má thagann duine eile ina ainm féin,glacfaidh sibh eisean.Qw*Ach tá aithne agam oraibh,nach bhfuil grá Dé agaibh ionaibh.(vK)Ní ghabhaim glóir ó dhaoine.Ju (ach ní áil libh teacht chugam i dtreo go mbeadh beatha agaibh.@ty'Déanann sibh na scrioptúir a spiúnadhmar gur dóigh libh go bhfuilan bheatha shíoraí agaibh iontu:agus is iadsan atá ag tabhairt fianaise i mo thaobhsa,vse&agus níl a bhriathar agaibh ag lonnú ionaibh,mar ní chreideann sibh sa té a chuir seisean uaidh.r'%An tAthair féin a chuir uaidh mé,thug sé fianaise orm.Níor chuala sibh riamh a ghuthná ní fhaca sibh a dheilbh,dqA$Ach tá fianaise agamsa is mó ná fianaise Eoin.Óir na hoibreacha a thug m' Athair dom le cur i gcrích,na hoibreacha sin féin a dhéanaim,tugann siad fianaise gur chuir an tAthair uaidh mé.p##Lóchrann ar lasadh agus ag taitneamh a ba ea é siúd,agus níor mhiste libhse ar feadh tamailláthas a fháil ina sholas.uoc"Ní hé go nglacaimse fianaise ó dhaoine,ach tá na nithe seo á rá agam chun go slanófaí sibh.bn=!Chuir sibh teachtairí ag triall ar Eoinagus thug sé fianaise ar an bhfírinne.m Tá neach eile ann a thugann fianaise orm,agus tá a fhios agam gur iontaofa an fhianaisea thugann sé orm.Vl%Dá dtabharfainn fianaise orm féinní bheadh m' fhianaise iontaofa.tkaNí féidir domsa aon ní a dhéanamh uaim féin.De réir mar a chluinim is ea a thugaim breithiúnasagus is cóir í mo bhreith,óir ní hí mo thoil féin a shantaímach toil an té a chuir uaidh mé.4jaagus tiocfaidh siad amach iad seo a rinne an mhaithchun aiséirí na beatha,agus iad seo a rinne an t-olcchun aiséirí an bhreithiúnais.iNá déanaigí ionadh den mhéid sin,óir tá an uair ag teacht,a gcluinfidh a bhfuil sna tuamaíglór Mhac Dé,mhSagus thug sé údarás dóbreithiúnas a dhéanamhde bhrí gurb é Mac an Duine é. gÓir faoi mar atá beatha ag an Athair ann féin,thug sé don Mhac mar an gcéannabeatha a bheith ann féin aige,9fkAmen, Amen, a deirim libh,tá an uair ag teacht tá sí ann cheana nuair a chluinfidh na mairbh glór Mhac Déagus iad seo a chluinfidh, mairfidh siad.eyAmen, Amen, a deirim libh,an té a éisteann le mo bhriathar,agus a chreideann an té a chuir uaidh mé,tá an bheatha shíoraí aige;ní thagann sé chun breithiúnais,ach tá sé dulta ó bhás go beatha.Cdi dtreo go dtabharfadh cách onóir don Mhac,mar a thugann siad don Athair.An té nach dtugann onóir don Mhacní thugann sé onóir don Athair a chuir uaidh é.fcEmar ní thugann an tAthair breith ar aon duineach thug sé an uile bhreith dá Mhac,$bAÓir faoi mar a thógann an tAthair na mairbhagus iad a dhéanamh beo,mar an gcéanna déanann an Mac beoan mhuintir is toil leis;PaÓir tá cion ag an Athair ar an Macagus taispeánann sé dó a ndéanann sé féin,agus taispeánfaidh sé dó oibreacha is mó ná iad seoi dtreo go mbeidh ionadh oraibhse.`+Thug Íosa freagra:«Amen, Amen, a deirim libh,ní féidir don Mhac aon ní a dhéanamh uaidh féinmura bhfeiceann sé ní éigin á dhéanamh ag a Athair.Cibé nithe a dhéanann an tAthair,déanann an Mac iad ar an gcuma chéanna.U_#Ba mhóide sin mar ba mhian leis na Giúdaigh é chur chun báis, mar níorbh é amháin go mbíodh sé ag briseadh na sabóide ach ag tabhairt a athair féin ar Dhia, á chur féin ar aon chéim le Dia.|^qIs é freagra a thug Íosa orthu: «Tá m' Athair ag obair anois, agus riamh, agus táimse ag obair chomh maith.»x]iIs dá bharrsan a bhí na Giúdaigh ag géarleanúint ar Íosa mar go ndearna sé na nithe seo ar an tsabóid.Z\-D' imigh an duine agus d' inis sé do na Giúdaigh gurbh é Íosa a leigheas é.2[]Fuair Íosa ina dhiaidh sin é sa Teampall agus dúirt leis: «Féach, tá tú leigheasta. Ná déan peaca feasta le heagla go mbainfeadh rud éigin níos measa duit.»Z  Ach ní raibh a fhios ag an té a leigheasadh cérbh é, mar bhí Íosa imithe i leataobh ón slua a bhí cruinnithe san áit.mYS D' fhiafraigh siad de ansin: «Cé hé an duine a dúirt leat: 'Tóg do shráideog agus siúil' ?»qX[ D' fhreagair sé iad: «An té a rinne slán mé, dúirt sé liom: 'Tóg do shráideog agus siúil.' »AW{ Bhí an tsabóid ann an lá sin más ea. Chrom na Giúdaigh dá bhrí sin ar a rá leis an té a leigheasadh: «Tá sé ina shabóid, agus ní ceadmhach duit do shráideog a iompar.»UV# Leigheasadh an duine láithreach, thóg sé a shráideog agus shiúil leis.IU Dúirt Íosa leis: «Éirigh, tóg do shráideog agus siúil.»TT!«A dhuine uasail,» arsa an t-easlán leis á fhreagairt, «níl aon duine agam chun mé a chur isteach sa linn nuair a chorraítear an t-uisce; fad a bhím ag teacht, téann duine eile síos romham.»2S]Nuair a chonaic Íosa an duine seo ina luí ansiúd agus a fhios aige go raibh mórán ama caite aige ann, dúirt sé leis: «Ar mhaith leat go ndéanfaí slán thú?»YR+Bhí aon duine amháin ann agus a ghalar air le hocht mbliana déag ar fhichid.JQ Mar thagadh aingeal an Tiarna anuas ar uaire sa linn agus chorraíodh sé an t-uisce. An chéad duine isteach sa linn tar éis chorraí an uisce, leigheastaí é ó cibé galar a bhíodh air).PIontusan sin bhí slua mór de dhaoine tinne daill agus bacaigh agus pairilísigh ina luí (ag feitheamh le corraí an uisce.OTá in Iarúsailéim, ag Geata na gCaorach, linn ar a dtugtar Béatsata san Eabhrais, agus ag a bhfuil cúig cholúnáid.nN WIna dhiaidh sin tharla féile de chuid na nGiúdach agus chuaigh Íosa suas go Iarúsailéim.hMI6Is í seo an dara míorúilt eile a rinne Íosa nuair a tháinig sé ó Iúdáia don Ghailíl.L!5Thuig an t-athair ansin gur ar an uair sin féin a dúirt Íosa leis: «Tá do mhac beo,» agus chreid sé féin agus a theaghlach ar fad.K!4D' fhiafraigh sé díobh ansin cén uair a tháinig biseach air. Dúirt siad leis: «Ar an seachtú huair inné d' fhág an fiabhras é.»fJE3Ina bhóthar síos dó casadh a sheirbhísigh air agus d' inis siad dó go raibh a mhac beo.yIk2Dúirt Íosa leis: «Imigh leat, tá do mhac beo.» Chreid an duine an focal a dúirt Íosa leis agus d' imigh.oHW1Dúirt an t-oifigeach ríoga leis: «Tar anuas, a dhuine uasail, sula bhfaighidh mo mhac beag bás.»{Go0Dúirt Íosa leis: «Mura mbíonn comharthaí agus iontais le feiceáil agaibh ní chreidfidh sibh ar aon chor.»SF/Ar a chloisteáil dó go raibh Íosa tar éis teacht ó Iúdáia go dtí an Ghailíl, chuaigh an fear seo ag triall air agus d' iarr air teacht anuas agus a mhac a leigheas mar bhí sé le hucht báis.E5.Chuaigh sé arís dá réir sin go Cána na Gailíle mar a ndearna sé fíon den uisce. Bhí oifigeach ríoga ann a raibh a mhac tinn i gCafarnáum.\D1-Ach ar theacht don Ghailíl dó dá bhrí sin ghlac muintir na Gailíle é de bhrí go bhfaca siad na nithe go léir a rinne sé in Iarúsailéim lá na féile mar chuaigh siad féin ar an bhféile chomh maith.hCI,Óir Íosa féin go deimhin a thug fianaise nach bhfaigheann fáidh onóir ina dhúiche féin.ZB-+Tar éis an dá lá d' fhág sé an áit sin agus d' imigh don Ghailíl.HA *agus deiridís leis an mbean: «Ní mar gheall ar do chuid cainte a chreidimid a thuilleadh; óir chualamar féin é agus tá a fhios againn gurb é seo dáiríre Slánaitheoir an domhain.»7@i)Ba mhó go mór a chreid de bharr a bhriathair ?(Nuair a tháinig na Samáraigh chuige dá bhrí sin bhí siad ag tathant air fanacht faróthu, agus d' fhan sé ansiúd dhá lá.>+'Chreid a lán de Shamáraigh na cathrach sin ann de bharr fhocal na mná ag tabhairt na fianaise: «D' inis sé dom gach ní dá ndearna mé.»/=W&Sheol mise sibhse uaimchun fómhar a bhaint nár shaothraigh sibh féin.Shaothraigh daoine eile é,agus chuaigh sibhse isteach ina saothar.»d<A%Óir is fíor don seanfhocal sa mhéid seo:' Cuireann duine, baineann duine eile.'`;9$Tá a thuarastal á fháil ag an mbuanaí cheana féin,agus tá toradh á bhailiú aige chun na beatha síoraí,i dtreo go bhfuil lúcháir ar an síoladóiragus ar an mbuanaí in éineacht.S:#Nach ndeir sibhse ' Ceithre mhí eileagus beidh an fómhar ann' ?Seo mise á rá libh:Tógaigí bhur súile agus féachaigí ar na goirt;tá siad geal chun an fhómhair.9"Dúirt Íosa leo:«Is é is bia domsatoil an té a chuir uaidh mé a dhéanamhagus a obair a chur i gcrích.j8M!Ansin dúirt na deisceabail lena chéile: «An féidir gur thug duine éigin rud le hithe dó?»F7 Dúirt sé leo: «Tá agam bia le hithe nach eol daoibhse.»h6ILena linn sin bhí a dheisceabail ag tathant air: «A raibí,» ar siad leis, «bí ag ithe.»N5Ghluais deoine amach as an gcathair agus bhí siad ag dul ina threo.w4g«Tagaigí go bhfeicfidh sibh fear a d' inis dom gach ní dá ndearna mé. An féidir gurb é an Criost é?»q3[Lig an bhean a crúsca uaithi ansin agus d' imigh léi isteach don chathair agus dúirt leis na daoine:K2Lena linn sin tháinig a dheisceabail agus rinne siad ionadh de go raibh sé ag caint le bean. Ní dúirt aon duine acu, áfach: «Cad tá uait?» ná «Cén fáth tú a bheith ag caint léi?»;1qDúirt Íosa léi: «Mise é atá ag caint leat.»50cDúirt an bhean leis: «Tá a fhios agam go bhfuil an Meisias ag teacht» is é sin le rá an Críost «agus nuair a thiocfaidh seisean inseoidh sé gach aon ní dúinn.»r/]Spiorad é Dia, agus lucht a adharthais i spiorad agus i bhfírinne a chaithfidh siad adhradh.»f.EAch tá an uain ag teacht, agus is anois féin é,ina ndéanfaidh lucht an fhíoradharthaan tAthair a adhradh sa Spiorad agus san fhírinne;óir sin iad an sórt is mian leis an Athair á adhradh.-Adhrann sibhse an ní nach eol daoibh;adhraimidne an ní is eol dúinn;mar is ó na Giúdaigh an slánú.H, Dúirt Íosa léi:«Creid uaimse é, a bheango bhfuil an uain ag teachtnuair nach ar an gcnoc seo ná in Iarúsailéima dhéanfaidh sibh an tAthair a adhradh.+%Ar an gcnoc seo a rinne ár n-aithreacha Dia a adhradh, ach deir sibhse gur in Iarúsailéim atá an áit in ar cóir adhradh a dhéanamh.»J* Dúirt an bhean leis: «A dhuine uasail, feicim gur fáidh thú.){óir bhí cúigear fear agat agus an té atá anois agat ní hé d' fhear é. D' inis tú an fhírinne sa mhéid sin.»(yD' fhreagair an bhean: «Níl fear agam,» ar sí leis. Dúirt Íosa léi: «Is maith a dúirt tú: 'Níl fear agam' ;N'Dúirt sé léi: «Imigh agus glaoigh ar d' fhear agus fill anseo.»0&YDúirt an bhean leis: «A dhuine uasail, tabhair dom an t-uisce sin i dtreo nach mbeidh tart orm choíche, agus nach gcaithfidh mé teacht anseo ag tarraingt uisce.»%Ach má olann aon duine an t-uisce a thabharfaidh mise dó,ní bheidh tart air go brách na breithe.Ach an t-uisce a thabharfaidh mise dó,déanfaidh tobar uisce de istigh ann,ag brúchtaíl chun na beathn síoraí.»x$i D' fhreagair Íosa:«Gach duine a ólann an t-uisce seo,» ar sé léi,«beidh tart arís air. # An amhlaidh gur mó thú ná ár n-athair Iacób a thug dúinn an tobar agus gur ól sé féin as agus a chlann agus a thréada?»"' «Níl aon bhuicéad agat, a dhuine uasail,» arsa an bhean leis, «agus tá an tobar domhain. Cad as mar sin a gheobhfá an t-uisce beo seo?q![ D' fhreagair Íosa:«Dá mba eol duit tabhartas Dé,» ar sé léi,«agus cé hé a deir leat:' Tabhair dom deoch,' is tusa a bheadh ag iarraidh airsean,agus thabharfadh sé duit uisce beo.»D  Dúirt an Samárach mná leis ansin: «Conas go n-iarrann tusa, agus gur Giúdach thú, deoch ormsa agus gur Samárach mná mé?» Ní bhíonn aon chaidreamh ag Giúdaigh ar Shamáraigh.J Bhí a dheisceabail imithe isteach don chathair ag ceannach bia.b=Tháinig bean ón tSamáir ag tarraingt uisce. Dúirt Íosa léi: «Tabhair dom deoch.» Ansiúd a bhí tobar Iacóib. Mar go raibh Íosa traochta ón aistear, shuigh sé ag an tobar. Timpeall an séú huair a ba ea é.{Tháinig sé mar sin go cathair sa tSamáir darbh ainm Suchar, láimh leis an bhfearann a thug Iacób dá mhac Iósaef.A}Níorbh fholáir dó gabháil trí dhúiche na Samáire.Ed' fhág sé Iúdáia agus d' imigh sé arís don Ghailíl.Lfág nárbh é Íosa féin a bhí ag baisteadh ach a dheisceabail & GNuair a d' airigh an Tiarna gur chuala na Fairisínigh go raibh níos mó deisceabal á ndéanamh ag Íosa agus á mbaisteadh ná mar a bhí ag Eoin B}$An té a chreideann sa Mhactá an bheatha shíoraí aige.Ach an té nach gcreideann sa Mhac,ní fheicfidh sé an bheatha,ach tá fearg Dé socair air.»b=#Tá grá ag an Athair don Mhacagus tá gach uile ní tugtha ina láimh aige dó.  "Óir an té a chuir Dia uaidh,labhraíonn sé briathra Dé;mar ní de réir tomhais a thugann [Dia] an Spiorad._7!An té a ghlacann a fhianaisechuir sé a shéala leis gur fírinneach é Dia. An rud a chonaic sé agus a chuala sé,déanann sé fianaise air,ach ní ghlacann aon duine lena fhianaise.MAn té a thagann anuas tá sé os cionn cách.An té atá ón talamh is ón talamh dóagus is dá réir a labhraíonn sé.An té a thagann ó neamh tá sé os cionn cách.7iNí foláir dósan méadú, ach domsa laghdú.xiAn té a bhfuil an nuachair aige, sin é an céile;ach cara an chéile,atá ina sheasamh ag éisteacht leis,tagann racht áthais air de bharr guth an chéile.An t-áthas mar sin atá ormsa, tá sé iomlán.pYIs finnéithe sibh féin orm go ndúirt mé: 'Ní mise an Críost, ach gur cuireadh roimhe amach mé.'oWD' fhreagair Eoin: «Ní féidir do dhuine aon ní a ghlacadh,» ar sé, «mura dtugtar dó ó neamh.d ATháinig siad chun Eoin agus dúirt siad leis: «A raibí, an té a bhí farat lastall den Iordáin, an té ar a ndearna tú fianaise, féach, tá seisean ag déanamh baiste agus tá na daoine go léir ag dul chuige.»_ 7D' éirigh ansin aighneas idir deisceabail le hEoin agus Giúdach faoin íonghlanadh.0 [Óir bhí Eoin fós gan cur i gcarcair. !Bhí Eoin ag baisteadh comh maith in Aenón in aice le Sailím mar bhí fliúirse uisce ann; agus thagadh na daoine ann agus bhaistí iad. Ina dhiaidh sin tháinig Íosa agus a dheisceabail i ndúiche Iúdáia agus d' fhan sé ansiúd leo agus bhí ag déanamh baiste.7Ach an té a dhéanann an fhírinne,tagann sé chun an tsolais,chun go dtaispeáinfí gur i nDiaa rinneadh a ghníomhartha.»*MÓir gach duine a bhíonn ag déanamh an oilc,bíonn fuath aige don solas agus seachnaíonn sé an solas,le heagla go gcáinfí a ghníomhartha.NAgus an daorbhreith, is mar seo í:mar gur tháinig an solas isteach sa saol,agus gur rogha leis na daoine an dorchadas thar an solasde bhrí gurbh olc iad a ngníomhartha.PAn té a chreideann ann ní thabharfar daorbhreith air,ach an té nach gcreideann ann,tá daorbhreith tugtha air cheana féin,mar nár chreid sé in ainm Mhac Dé, a Aonghin.Óir ní chun daorbhreith a thabhairt ar an saola chuir Dia a Mhac uaidh ar an saolach chun go slánófaí an saol tríd.J Óir ghráigh Dia an domhan chomh mór singur thug sé a Aonghin Mic uaidhi dtreo, gach duine a chreideann ann,nach gcaillfí é ach go mbeadh an bheatha shioraí aige.[/i dtreo, gach duine a chreideann ann,go mbeidh an bheatha shíoraí aige.veFaoi mar a d' ardaigh Maois an nathair nimhe san fhásach,sin mar a chaithfear Mac an Duine a ardú, Níl aon duine a chuaigh suas ar neamh,ach an té a tháinig anuas ó neamh,Mac an Duine [atá ar neamh].3 Má inis mé nithe talmhaí daoibh,agus nach gcreideann sibh,cén chaoi a chreidfidh sibh,má insím nithe neamhaí daoibh?D~ Go deimhin féin a deirim leat,an ní is eol dúinn is air a labhraimid,agus an ní a chonacamar is air a thugaimid fianaise,ach ní ghlacann sibh ár bhfianaise.j}M D' fhreagair Íosa: «Is oide in Iosrael thú,» ar sé leis, «agus nach eol duit na nithe sin!f|E D' fhreagair Níocodaemas: «Conas is féidir na nithe sin a bheith amhlaidh?» ar sé leis.?{wSéideann an ghaoth mar is áil léi.Is clos duit a glór,ach ní eol duit cad as di ná cá ngabhann sí.A dála-san ag gach duine a ghintear ón Spiorad.»lzQNá déan ionadh de go ndúirt mé leat:' Ní foláir sibh a ghiniúint arís ó lastuas.'^y5An ghin a gineadh ón bhfeoil is feoil í;an ghin ón Spiorad is spiorad í..xUD' fhreagair Íosa:«Go deimhin féin a deirim leat,mura ngintear duine ó uisce agus ón Spiorad,ní féidir dó dul isteach i ríocht Dé.DwDúirt Níocodaemas leis: «Conas is féidir duine a ghiniúint agus é ina sheanduine? An amhlaidh a d' fhéadfadh sé dul isteach i mbroinn a mháthar agus teacht ar an saol athuair?»v+D' fhreagair Íosa:«Amen, Amen,» ar sé leis,«mura nginfear duine athuairní féidir dó ríocht Dé a fheiceáil.»iuKTháinig an duine seo chuige san oíche agus dúirt leis: «Tá fhios againn, a raibí, gur oide thú a tháinig ó Dhia óir ní féidir le haon duine na comharthaí seo a dhéanann tú a dhéanamh gan Dia a bheith leis.»ct ABhí ar na Fairísinigh duine darbh ainm Níocodaemas, uachtarán ar na Giúdaigh.sAgus nach raibh aon ghá aige go dtabharfadh aon duine fianaise dó i dtaobh an duine. Óir bhí fhios aige féin cad a bhí sa duine.irKAch Íosa féin, níor thug sé é féin ar iontaoibh dóibh mar gurb aithnid dó iad go léir.q#Fad bhí sé in Iarúsailéim le linn féile na Cásca chreid a lán ina ainm nuair a chonaic siad na comharthaí a bhí á ndéanamh aige.3p_Nuair a d' aiséirigh sé ó mhairbh, dá bhrí sin, chuimhnigh a dheisceabail go ndúirt sé an chaint seo agus chreid siad sa scrioptúr agus sa chaint a dúirt Íosa.EoAch ar theampall a choirp féin a bhí seisean ag labhairt.n!Dúirt na Giúdaigh á fhreagairt: «Sé bliana agus daichead atá an Teampall seo á thógáil, agus an dtógfaidh tusa é i dtrí lá?»zmmD' fhreagair Íosa: «Leagaigí an teampall seo,» ar sé leo, «agus i dtrí lá tógfaidh mé suas arís é.»l-D' fhreagair na Giúdaigh ansin: «Cén comhartha,» ar siad leis, «atá á thaispeáint agat dúinn mar bhonn lena bhfuil á dhéanamh agat?»hkIChuimhnigh a dheisceabail go bhfuil sé scríofa: «Déanfaidh díograis do thí mé a ithe.»jagus dúirt sé le lucht na gcolmán a dhíol: «Beirigí na nithe sin as seo agus ná déanaigí teach margaidh de theach m' Athar.»Hi Agus rinne sé sciúirse de théada agus thiomáin sé iad go léir amach as an sanctóir, na caoirigh agus na ba chomh maith; scaip sé airgead an lucht mhalartaithe agus leag sé na boird,|hqFuair sé sa sanctóir lucht ba agus caoirigh agus colmáin a dhíol, agus lucht airgead a mhalartú ina suí ann.rg] Bhí Cáisc na nGiúdach in achmaireacht agus chuaigh Íosa suas go Iarúsailéim dá bhrí sin.f+ Ansin chuaigh sé síos go Cafarnáum, é féin agus a mháthair agus a bhráithre agus a dheisceabail agus d' fhan siad ann beagán laethanta.e Rinne Íosa an chéad cheann sin dá chomharthaí i gCána sa Ghailíl, agus thaispeáin sé a ghlóir agus chreid a dheisceabail ann.=ds agus dúirt leis: «Cuireann gach duine an fíon maith ar an gclár ar dtús agus nuair a bhíonn siad ar meisce, an dara grád. Ach choinnigh tusa an fíon maith go dtí anois.»ncU Rug siad, agus nuair a bhlais máistir na fleá an t-uisce ina fhíon, agus gan a fhios aige cár tháinig sé as (bhí a fhios, áfach, ag an lucht freastail a tharraing an t-uisce) ghlaoigh an máistir ar an bhfear nuaphósta,ab;Dúirt sé leo: «Tarraingígí as feasta agus beirigí go dtí máistir na fleá é.»ca?Dúirt Íosa leo: «Líonaigí na soithí suas le huisce.» Agus líon siad go béal iad.`!Bhí sé soithí cloiche ansiúd le haghaidh íonghlanadh de réir nós na nGiúdach; choinneoidís a dó nó a trí de mheadair an ceann.e_CDúirt a mháthair leis an lucht freastail: «Déanaigí cibé ní a déarfaidh sé libh.»]^3Dúirt Íosa léi: «Cad ab áil leat díom, a bhean? Níl m' uairse tagtha fós.»W]'Chuaigh den fhíon agus dúirt a mháthair le Íosa: «Níl aon fhíon acu.»L\Fuair Íosa cuireadh chun an phósta freisin, agus a dheisceabail.][ 5An triú lá bhí pósadh i gCána sa Ghailíl agus bhí máthair Íosa ann.)Z M3Go deimhin féin, a deirim libh,» ar sé leis, «go bhfeicfidh sibh na flaithis ar oscailt agus aingil Dé ag dul suas agus ag teacht anuas ar Mhac an Duine.»*Y O2D' fhreagair Íosa: «De bhrí go ndúirt mé leat,» ar sé leis, «go bhfaca mé thú faoin gcrann fígí creideann tú. Feicfidh tú nithe is mó ná iad seo.TX #1D' fhreagair Natanael é: «A raibí, is tú mac Dé, is tú rí Iosrael.»6W g0«Cén chaoi a n-aithníonn tú mé?» arsa Natanael leis. D' fhreagair Íosa: «Sular ghlaoigh Pilib ort,» ar sé leis, «agus tú faoin gcrann fígí, chonaic mé thú.»V }/Chonaic Íosa Natanael ag teacht chuige agus dúirt ina thaobh: «Sin Iosraelach dáiríre nach bhfuil aon fheall ann.»}U u.Dúirt Natanael: «As Nazarat? An féidir aon ní fónta a theacht as sin?» «Tar agus feic,» a dúirt Pilib leis.,T S-Fuair Pilib Natanael agus dúirt sé leis: «An té úd ar ar scríobh Maois sa dlí agus ar ar scríobh na fáithe, fuaireamar é, Íosa mac Iósaef ó Nazarat.»MS ,Ó Bhéatsáide, ó chathair Aindriais agus Pheadair, a ba ea Pilib.rR _+Lá arna mhárach bheartaigh sé dul don Ghailíl agus fuair sé Pilib. Dúirt Íosa leis: «Lean mise.»"Q ?*Thug sé leis é chun Íosa. D' fhéach Íosa go grinn air agus dúirt: «Is tú Síomón mac Eoin. Tabharfar ort Céafas» focal a chiallaíonn Carraig. P )Fuair seisean ar dtús a dheartháir féin Síomón agus dúirt sé leis: «Fuaireamar an Meisias» is é sín le rá an tUngthach.iO M(Duine den bheirt a chuala Eoin agus a lean Íosa a ba ea Aindrias, deartháir Shíomóin Peadar.?N y'«Tagaigí agus feicigí,» ar sé leo. Tháinig siad dá bhrí sin agus chonaic siad cá raibh cónaí air, agus d' fhan siad fairis an lá sin. Bhí sé timpeall an deichiú huair.Lá arna mhárach arís bhí Eoin ina sheasamh ansiúd agus beirt dá dheisceabail.=I w"Chonaic mé agus is finné mé gurb é seo Mac Dé.»fH G!Níorbh aithnid dom féin é, ach an té a sheol mé ag baisteadh le huisce, dúirt seisean liom: 'An té ar a bhfeicfidh tú an Spiorad ag tuirlingt agus ag fanacht air, eisean an té a bhaisteann leis an Spiorad Naomh.'G   Agus thug Eoin fianaise: «Chonaic mé,» ar sé, «an Spiorad, mar cholm, ag tuirlingt air ó na flaithis agus ag fanacht air.vF gNíorbh aithnid dom féin é, ach is chun go nochtfaí d' Iosrael é a tháinig mé ag baisteadh le huisce.»E {Eisean an té a ndúirt mé faoi: 'Tá duine ag teacht i mo dhiaidh a bhfuil tosach aige orm, mar bhí sé ann romham.'}D uLá arna mhárach chonaic Eoin Íosa ag teacht chuige agus dúirt sé: «Seo é Uan Dé a thógann peaca an domhain.kC QI mBeatáine, taobh thall den Iordáin, a tharla an méid sin mar a raibh Eoin ag déanamh baiste.ZB /an té atá ag teacht i mo dhiaidh, nach fiú mé iall a chuarán a scaoileadh.»A  Thug Eoin freagra orthu: «Déanaim féin baisteadh le huisce,» ar seisean, «ach tá duine in bhur measc nach aithnid daoibh,@ %agus chuir siad ceist air: «Cén fáth a mbíonn tú ag baisteadh más ea,» ar siad, «mura thú an Críost, nó Éilias, nó an fáidh?»2? aÓ na Fairisínigh a ba ea na teachtairí, >  Dúirt sé: «Is glór duine mé ag éamh san fhásach: 'Déanaigí díreach bóthar an Tiarna,' mar a dúirt Íseáia fáidh.»= 3Dúirt siad leis mar sin: «Cé hé thú? chun go mbeadh freagra againn dóibh seo a chuir chugat sinn. Cad tá le rá agat mar gheall ort féin?»< %D' fhiafraigh siad de: «Cad eile, más ea? An tú Éilias?» «Ní mé,» ar seisean. «An tú an fáidh?» Agus d' fhreagair: «Ní mé.»o; Y«Cé hé thusa?» D' admhaigh sé agus níor shéan agus d' admhaigh sé: «Ní hé an Críost mé.»: Is í seo an fhianaise a thug Eoin nuair a chuir na Giúdaigh sagairt agus Léivítigh ó Iarúsailéim chuige á fhiafraí de:r9 _Ní fhaca aon duine riamh Dia.An tAonghin atá i gcochall chroí Dé,eisean a d' aithris.t8 cTugadh an dlí go deimhin trí Mhaois,ach tháinig an grásta agus an fhírinne trí Íosa Críost.R7 Óir ghlacamar uile as a lánmhaireacht,sea, grásta ar ghrásta.l6 STagann Eoin ag tabhairt fianaise ina thaobhagus glaonn in ard a ghutha:«É seo an té a ndúirt mé faoi:' An té atá ag teacht í mo dhiaidh,tá an tosach aige orm mar bhí sé ann romham.' »J5 Agus rinneadh feoil den Bhriatharagus chónaigh sé inár measc,agus chonacamar-na a ghlóir,a ghlóir mar Aonghin ón Athair,lán de ghrásta agus d' fhírinne.o4 Y an mhuintir nach as folanna a rugadh iadná as toil feola,ná as toil fir ach ó Dhia.3 + Ach an uile dhuine a ghlac é,thug sé de cheart dóibhgo ndéanfaí clann Dé díobh,dóibh seo a chreideann ina ainm,M2  Chun a chuid féin a tháinigagus níor ghlac a mhuintir é.j1 O Bhí sé ar an saolagus is tríd a rinneadh an saol,agus níor aithin an saol é.h0 K An solas fírinneacha shoilsíonn gach aon duine,bhí sé ag teacht ar an saol.`/ ;Níorbh é féin an solasach tháinig ag tabhairt fianaise i dtaobh an tsolais..  Tháinig sé ag déanamh fianaisechun fianaise a thabhairt i dtaobh an tsolaischun go gcreidfeadh cách tríd.V- 'Bhí fear a tháinig ina theachtaire ó Dhia,agus Eoin a ba ainm dó.], 5Agus tá an solas ag taitneamh sa dorchadas,ach níor ghabh an dorchadas é.P+ Is ann a bhí an bheathaagus ba é solas na ndaoine an bheatha.[* 1Rinneadh an uile ní trídagus gan é ní dhearnadh aon ní dá ndearnadh.7) kBhí sé ann i dtús baire in éineacht le Dia.( ;An BrollachM'5agus bhídís sa Teampall de ghnáth ag moladh agus ag beannú Dé.g&G4Agus tar éis dóibh umhlú dó, chuaigh siad ar ais go Iarúsailéim agus áthas mór orthu,V%%3Agus le linn dó iad a bheannú, scar sé leo agus tógadh suas ar neamh é.p$Y2Ansin sheol sé amach iad chomh fada le Béatáine, agus ag ardú a lámh dó, bheannaigh iad.9#k1Agus táim féin, féach, chun a chur uaim anuas oraibh an ní a gealladh ag m' Athair. Ach fanaigí sibhse sa chathair nó go ngléasfar sibh i gcumhacht ó uachtar neimhe.»."W0Is finnéithe sibhse ar na nithe seo.!}/agus go mbeadh aithrí agus maithiúnas peacaí á bhfógairt ina ainm do na náisiúin uile, ag tosú ó Iarúsailéim. .agus dúirt sé leo: «Is amhlaidh sin atá scríofa, go bhfulaingeodh an Críost agus go n-éireodh sé ó mhairbh an treas lá,K-Ansin d' oscail sé a n-aigne chun go dtuigfidís na scrioptúir,pY,Ansin dúirt sé leo: «Is iad seo na focail a labhair mé libh agus mé fós in bhur gcuideachta: 'Ní foláir na nithe uile a chomhlíonadh atá scríofa mar gheall orm i ndlí Mhaois agus sna fáithe agus sna sailm.' » %v~~@}}-|{{{zzxyy_xwwcvv=uPtitsrroqq pooonmllqkk\jiioi hhhgfee+dd`cbbwaa:``2__^^]]L\\9[}[,ZYYY#XWWWVUUUTzSSPRQQrQPMOO:NNMLtKKJJ3IIH8GFFEEEDCCCYBBOAAAI@@T??x??>===2<~;;f::9l8866|5554!321150//-.--,,=++,**\*)f(( 'l&%%v##""V!!+ 6Ycyc[0t z,'>2  c ( - & >+%_- Osclaíonn an doirseoir dó seo agus éisteann na caoirigh lena ghuth, agus glaonn sé ar a chaoirigh féin as a n-ainm, agus seolann amach iad.F^ An té a thagann an doras isteach, sin é aoire na gcaorach.;] q «Amen, Amen, a deirim libh, an té nach dtéann an doras isteach i gcró na gcaorach, ach a théann a mhalairt de bhealach isteach, is bithiúnach é sin agus robálaí.7\g )Dúirt Íosa leo:«Dá mbeadh sibh dall,ní bheadh peaca oraibh,ach anois deir sibh: 'Tá radharc againn,' agus leanann bhur bpeaca oraibh.»[1 (Chuala cuid de na Fairisínigh a bhí ina fhochair na focail sin agus dúirt siad leis: «Ní amhlaidh, ar ndóigh, atáimidne dall chomh maith?»>Zu 'Dúirt Íosa:«Is chun breithiúnais a tháinig mé ar an saol seo,i dtreo go bhfeicfeadh an dream nach bhfeiceann,agus go ndallfaí an dream a fheiceann.»LY &Dúirt seisean: «Creidim, a Thiarna,» agus rinne sé ómós dó._X7 %Dúirt Íosa leis: «Tá sé feicthe agat, agus an té atá ag caint leat is é é.»eWC $D' fhreagair seisean: «Cé hé féin, a thiarna?» ar sé leis «chun go gcreidfinn ann.»V{ #Chuala Íosa gur chaith siad amach é, agus nuair a fuair sé é dúirt sé leis: «An gcreideann tú i Mac an Duine?»U "D' fhreagair siad agus dúirt leis: «I bpeacaí a rugadh thusa ar fad, agus an dár dteagasc-na atá tú?» Agus chaith siad amach é.\T1 !Mura mbeadh gur ó Dhia an duine seo, níorbh fhéidir leis aon ní a dhéanamh.»jSM Níor chualathas riamh ó thús an domhain gur oscail aon duine súile duine a rugadh ina dhall.R Tá a fhios againn nach n-éisteann Dia le peacaigh, ach cibé ar a bhfuil eagla Dé agus a dhéanann a thoil, éisteann sé leis sin.Q7 D' fhreagair an fear: «Is iontach an rud é go deimhin,» ar sé leo, «nach bhfuil a fhios agaibh cad as dó, agus gur oscail sé mo shúile domsa.qP[ Tá a fhios againn gur labhair Dia le Maois; ach an fear seo, ní fios dúinn cad as ar tháinig sé.»O{ Chaith siad asacháin leis ansin agus dúirt: «Bí-se i do dheisceabal aige siúd, ach is deisceabail do Mhaois sinne.ON D' fhreagair sé iad: «D' inis mé cheana daoibh é, agus ní éistfeadh sibh; cad ab áil libh á chloisteáil arís? An amhlaidh gur mian libhse a bheith in bhur ndeisceabail aige chomh maith?»cM? Dúirt siad leis ansin arís: «Cad a rinne sé leat? Conas a d' oscail sé do shúile?»,LQ D' fhreagair seisean iad ansin: «Más peacach é níl a fhios agam; tá a fhios agam aon ní amháin, go raibh mé i mo dhall ach anois go bhfuil radharc agam.»$KA Ansin ghlaoigh siad arís ar an duine a rugadh ina dhall, agus dúirt siad leis: «Tabhair glóir do Dhia! Tá a fhios againne gur peacach an duine sin.»qJ[ Mar gheall air sin is ea a dúirt a thuismitheoirí: «Tá sé in aois fir; cuirigí ceist air féin.»FI Labhair a thuismitheoirí mar sin mar bhí eagla na nGiúdach orthu. Óir bhí sé socair cheana ag na Giúdaigh aon duine a d' admhódh gurbh é an Críost é a dhíbirt as an tsionagóg.BH} Ach conas go bhfuil radharc anois aige, ní eol dúinne, ná cé a d' oscail a shúile ní eol dúinne. Cuirigí ceist air féin; tá sé in aois fir; labhróidh sé ar a shon féin.»vGe D' fhreagair a thuismitheoirí: «Is eol dúinn,» ar siad, «gurb é ár mac é, agus gur dall a rugadh é.F' agus gur cheistigh siad iad: «An é seo bhur mac a deir sibh a rugadh ina dhall?» ar siad. «Conas go bhfuil radharc anois aige, mar sin?»'EG Ansin ní chreidfeadh na Giúdaigh go raibh sé dall agus go bhfuair sé a radharc nó gur ghlaoigh siad ar athair agus ar mháthair an té a fuair a radharcD1 Dúirt siad arís leis an dall dá bhrí sin: «Cad deir tusa mar gheall air ó d' oscail sé do shúile?» D' fhreagair sé: «Fáidh is ea é.»jCM Dúirt cuid de na Fairisínigh ansin: «Ní ó Dhia an duine seo mar ní choinníonn sé an tsabóid.» Dúirt cuid eile: «Conas is féidir duine peacúil a dhéanamh míorúiltí mar iad seo?» Agus bhí aighneas eatarthu.+BO D' fhiafraigh na Fairisínigh de arís mar sin conas a fuair sé a radharc. Dúirt sé leo: «Chuir sé láib ar mo shúile, nigh mé agus tá mo radharc agam.»bA= Ba é an tsabóid é an lá a rinne Íosa an láib agus a d' oscail sé súile an duine.J@  Thug siad chun na bhFairisíneach an té seo a bhí dall tráth.P? D' fhiafraigh siad: «Cá bhfuil sé?» «Níl a fhios agam,» ar sé.j>M D' fhreagair sé: «An fear sin ar a dtugtar Íosa, rinne sé láib agus smear sé ar mo shúile í, agus dúirt liom: 'Imigh go Linn Siolóam agus nigh.' D' imigh mé dá réir sin, nigh mé, agus tháinig mo radharc dom.»L= Dúirt siad leis ansin: «Conas a osclaíodh do shúile mar sin?»c<? Dúirt daoine eile: «Ní hé, ach is cosúil leis é.» Dúirt sé féin: «Is mé é.»7;g Dúirt a chomharsana ansin, agus an dream a chonaic é roimhe sin, ag iarraidh déirce: «Nach é seo an té a bhíodh ina shuí ag lorg déirce?» Dúirt daoine: «Is é.»:1 agus dúirt sé leis: «Imigh agus nigh i Linn Siolóam» is é sin le rá, Seolta. D' imigh sé, nigh é féin agus d' fhill agus a radharc aige.9 Arna rá sin dó, chaith sé seile ar an talamh agus rinne sé láib den tseile agus chuir sé an láib ar shúile an daillB8 An fad atáim ar an saolis mé solas an tsaoil.»=7s Fad tá an lá ann, ní mór dúinnoibreacha an té a chuir uaidh mé a dhéanamh;tá an oíche ag teacht nuair nach féidir d' aon duineobair a dhéanamh. 6 D' fhreagair Íosa: «Ní amhlaidh a pheacaigh sé seo ná a thuismitheoírí; tharla seo chun go dtaispeánfaí oibreacha Dé ann.57 D' fhiafraigh a dheisceabail de: «A raibí,» ar siad, «cé acu a rinne an peaca, é seo nó a thuismitheoirí á rá is gur rugadh ina dhall é?»Y4 - Agus ag gabháil na slí dó, chonaic sé duine a bhí dall ón mbroinn.3w;Mar sin, thóg siad suas clocha le caitheamh leis, ach d' fholaigh Íosa é féin agus d' imigh amach as an Teampall.u2c:Dúirt Íosa leo:«Amen, Amen, a deirim libh,sula raibh Abrahám ann,táimse ann.»m1S9Ansin dúirt na Giúdaigh leis: «Níl tú caoga bliain d' aois fós agus an bhfaca tú Abrahám?»}0s8Rinne Abrahám bhur n-athair lúcháirgo bhfeicfeadh sé mo lá-sa.Chonaic, agus bhí áthas air.»g/G7Ach níl aithne agaibh air.Tá aithne agamsa air, áfach.Dá ndéarfainn: 'Níl aithne agam air,' bheinn cosúil libhse, bréagach.Ach tá aithne agam air,agus coinním a bhriathar.l.Q6D' fhreagair Íosa:«Dá mbeinn féin do mo ghlóiriú féin,ba neamhní mo ghlóir.Is é m' Athair a dhéanann mé a ghloiriú,an té a ndeir sibhse mar gheall air:' Is é ár nDia é.'-5An ea gur mó thusa ná ár n-athair Abrahám atá marbh? Agus na fáithe freisin, tá siad marbh. Cé tá tú a dhéanamh díot féin?»X,)4Dúirt na Giúdaigh leis: «Tá a fhios againn anois go bhfuil deamhan ionat. Tá Abrahám marbh agus na fáithe agus deir tusa: 'Má choinníonn aon duine mo bhriatharsa, ní bhlaisfidh sé bás choíche.'+w3Amen, Amen, a deírim libh,má choinníonn aon duine mo bhriatharsaní fheicfidh sé bás choíche.»n*U2Ní ag lorg mo ghlóire féin atáim;tá Neach a lorgaíonn m' onóir agus a thugann breith.r)]1«Níl aon deamhan ionam,ach tugaim onóir do m' Athairagus tugann sibhse easonóir dom.0(Y0D' fhreagair na Giúdaigh agus dúirt siad leis: «Nach bhfuil an ceart againn nuair a deirimid gur Samárach thú agus go bhfuil deamhan ionat?» D' fhreagair Íosa: '/An té is ó Dhia, éisteann sé le briathra Dé.Is é fáth nach n-éisteann sibhse,de bhrí nach ó Dhia sibh.»&/.Cén duine agaibha dhéanfaidh mé a chiontú in éagóir?Má labhraím an fhírinne,cén fáth nach gcreideann sibh mé?U%#-Ach de bhrí go labhraímse an fhírinne,ní chreideann sibhse mé.$,Is ón diabhal, mar athair, sibhseagus is iad mianta bhur n-athara theastaíonn uaibh a dhéanamh.Ba dhúnmharfóir é siúd ó thús,agus níor sheas sé san fhírinne,mar níl aon fhírinne ann.Nuair a labhraíonn sé an bhréaglabhraíonn sé as a stór féin,mar is bréagaire éagus is é athair an bhréagaire é.m#S+Cén fáth nach dtuigeann sibh mo chaint?De bhrí nach féidir daoibh mo bhriathar a chlos.c"?*Dúirt Íosa leo:«Dá mba é Dia bhur nAthair, bheadh grá agaibh domsa.Óir is ó Dhia a ghluais mé agus a tháinig mé;mar ní uaim féin a tháinig mé,ach chuir seisean uaidh mé.!))Déanann sibhse obair bhur n-athar féin.» Dúirt siad leis: «Níor gineadh sinne ó dhrúis. Aon athair amháin atá againn, Dia.»/ W(Ach anois tá sibh ag iarraidh mise a mharú,duine a labhair an fhírinne libh,faoi mar a chuala í ó m' Athair.Ní dhearna Abrahám é sin./W'D' fhreagaír siad agus dúirt leis: «Is é Abrahám ár n-athair.» Dúirt Íosa leo:«Más clann d' Abrahám sibh,déanaigí mar a rinne Abrahám. &Insím daoibhse na nithe a chonaic mé fara m' Athair.Ach déanann sibhse na nithe a chuala sibhó bhur n-athair.»/%Tá a fhios agam gur de shíol Abrahám sibh,ach tá sibh ag iarraidh mise a mharú,mar ní fhaigheann mo bhriathar slí ionaibh.R$Má shaorann an mac sibh dá bhrí sinbeidh sibh saor dáiríre.U##Ní fhanann an daor sa teach de shíor,ach fanann an mac de shíor.s_"«Amen, Amen, a deirim libh,gach duine a dhéanann peaca,tá sé in a dhaor ag an bpeaca.0Y!D' fhreagair siad é: «De shíol Abrahám sinne é, agus ní rabhamar inár ndaoir ag aon duine riamh. Conas go ndeir tú: 'Saorfar sibh' ?» D' fhreagair Íosa iad:X) agus beidh fios na fírinne agaibh,agus saorfaidh an fhírinne sibh.»5Ansin dúirt Íosa leis na Giúdaigh a chreid ann:«Má fhanann sibh ar mo bhriathar,beidh sibh in bhur ndeisceabail agam dáiríre,9mChreid a lán ann agus na nithe sin á rá aige.4aAn té a chuir uaidh mé,tá sé in éineacht liom.Níor fhág sé i m' aonar mé,óir déanaim i gcónaína nithe is taitneamhach leis.»fE«Nuair a thógfaidh sibh in airde Mac an Duine,ansin beidh a fhios agaibh gur mise é,agus nach ndéanaim aon ní uaim féin,ach gur mar a theagasc an tAthair doma labhraím na nithe seo.hINíor thuig siad go raibh sé ag tagairt don Athair sa chaint sin leo. Dúirt Íosa leo ansin:DTá a lán agam le rá agus le cáineadh agam in bhur dtaobh.Ach is fíor é an té a chuir uaidh méagus na nithe a chuala mé uaidhis iad a labhraím sa saol.»Dúirt siad leis ansin: «Cé hé thú féin?» Dúirt Íosa leo:«Cén fáth a bhfuilim ag caint libh ar aon chor?0YUime sin a dúirt mé libh:' Gheobhaidh sibh bás in bhur bpeacaí.' Mura gcreideann sibh gur mise é,Gheobhaidh sibh bás in bhur bpeacaí.»'GLean sé air:«Is ón áit thíos sibhse,» ar sé leo,«is ón áit thuas mise.Is den saol seo sibhse,ní den saol seo mise.<qChrom na Giúdaigh dá bhrí sin ar á rá: «An amhlaidh go maróidh sé é féin ós rud é go ndúirt sé: 'An áit ina bhfuilimse ag dul, ní féidir daoibhse teacht ann' ?»[ /Dúirt Íosa leo arís:«Tá mé ag imeachtagus beidh sibh ar mo lorg,agus gheobhaidh sibh bás in bhur bpeaca.An áit ina bhfuilim ag dul,ní féidir daoibhse teacht.» -Labhair sé na focail seo taobh leis an gciste agus é ag teagasc sa Teampall. Níor leag aon duine lámh air, mar ní raibh a uair tagtha fós.b =Dúirt siad leis ansin: «Cá bhfuil d' Athair?» D' fhreagair Íosa:«Níl aithne agaibh ormsa ná ar m' Athair.Dá mbeadh aithne agaibh ormsa,bheadh aithne agaibh ar m' Athair chomh maith.»} sTugaimse fianaise i mo thaobh féin,agus tugann an tAthair a chuir uaidh méfianaise i mo thaobh.»X )Agus tá sé scríofa in bhur ndlígo bhfuil fianaise beirte iontaofa.Má thugaimse breith, is cóir í mo bhreith,óir ní i m' aonar atáim,ach mé féin agus an tAthair a chuir uaidh mé.^5Tugann sibhse breith de réir na colainne;ní thugaimse breith ar aon duine.1[D' fhreagair Íosa:«Cé go bhfuil mé ag tabhairt fianaise i mo thaobh féin,is iontaofa í m' fhianaise,óir is eol dom cad as ar tháinig méagus cá bhfuil mo thriall.Ach ní eol daoibhsecad as ar tháinig ménó cá bhfuil mo thriall.|q Dúirt na Fairisínigh leis ansin: «Tá tú ag tabhairt fianaise i do thaobh féin; níl d' fhianaise iontaofa.»S Labhair Íosa leo arís más ea:«Is mise,» ar sé, «solas an tsaoil.An té a leanfaidh mise,ní shiúlfaidh sé sa dorchacht,ach beidh aige solas na beatha.».U «Ní dhearna aon duine, a dhuine uasail,» ar sí. Dúirt Íosa léi: «Ná ní dhaoraimse thú ach oiread. Imigh leat agus ná déan peaca arís as seo amach.» ]nU D' éirigh Íosa suas agus dúirt sé léi: «A bhean, cá bhfuil siad? Nár dhaor aon duine thú?»P Arna chlos sin dóibh d' imigh siad leo ina nduine is ina nduine ag tosú leis na seanóirí, agus ag dul síos go dtí deireadh; agus fágadh Íosa ina aonar agus an bhean ina seasamh i lár baill.H Agus chrom sé síos arís agus bhí ag scríobh ar an talamh.GÓs rud é nach ndeachaigh aon stad orthu ach á cheistiú, d' éirigh sé suas agus dúirt leo: «An duine agaibh atá gan pheaca, bíodh sé ar an gcéad duine ag caitheamh clocha léi.»/~WDúirt siad an chaint sin á phromhadh, chun go mbeadh rud éigin acu le cur ina leith. Ach chrom Íosa síos agus thosaigh sé ag scríobh lena mhéar ar an talamh.n}UD' ordaigh Maois dúinn sa dlí bás a imirt ar a leithéidí seo le clocha. Cad deir tú más ea?»N|«A mháistir, rugadh ar an mbean seo i gcoir féin an adhaltranais.{1Thug na scríobhaithe agus na Fairisínigh bean ar rugadh uirthi in adhaltranas agus chuir siad ina seasamh i lár baill í agus dúirt siad leis:#z?Bhí sé ar an bhfód arís sa Teampall go moch ar maidin, agus tháinig na daoine go léir chuige agus shuigh sé síos agus thosaigh ar iad a theagasc.5y gAgus chuaigh Íosa go Cnoc na nOlóg.+xQ5[Ansin chuaigh gach duine abhaile.(wI4D' fhreagair siad agus dúirt leis: «An amhlaidh is Gailíleach tusa chomh maith? Cuardaigh an scrioptúr agus féach nach n-éiríonn fáidh ón nGailíl.» v3«An dtugann ár ndlí breith ar aon duine gan éisteacht a thabhairt dó ar dtús agus a fháil amach cad tá sé a dhéanamh?»au;2Níocodaemas an té a tháinig chuige roimhe sin agus gur dhuine acu é dúirt sé leo:Ht 1Ach an slua seo nach eol dóibh an dlí, tá mallacht orthu.»Ls0Ar chreid aon duine de na huachtaráin nó de na Fairisínigh ann?frE/D' fhreagair na Fairisínigh iad dá bhrí sin: «An féidir gur mealladh sibhse comh maith?gqG.D' fhreagair na póilíní: «Níor labhair aon duine riamh mar a labhraíonn an duine seo.»p--Tháinig na póilíní dá bhrí sin go dtí na hardsagairt agus na Fairisínigh agus dúirt siadsan leo: «Cad chuige nár thug sibh libh é?»So,Ba mhian le cuid acu é a ghabháil, ach níor chuir aon duine lámh ann.Hn +D' éirigh aighneas ina thaobh dá réir sin i measc an tslua.m *Nach ndeir an scrioptúr gur de shíol Dháiví, agus ó bhaile na Beithile, mar a raibh Dáiví, atá an Críost ag teacht?» l )Deireadh tuilleadh acu: «Is é an Críost é seo,» ach deireadh cuid eile acu: «An as an nGailíl atá an Críost ag teacht?rk](Cuid den slua, áfach, nuair a chuala siad na focail sin, deiridís: «Is é seo an fáidh gan amhras.»3j_'Dúirt sé an chaint sin ag tagairt don Spiorad a bhí le glacadh acu siúd a chreid ann. Óir ní raibh an Spiorad [bronnta] fós mar go raibh Íosa fós gan glóiriú. i &An té a chreideann ionamsa,faoi mar a deir an scrioptúr,rithfidh as a chroí istigh sruthanna d' uisce beo.»6he%Lá mór deireanach na féile sheas Íosa agus ghlaoigh in ard a ghutha:«Má tá tart ar aon duine,» ar sé,«tagadh sé chugamsa agus óladh sé!%gC$Cad í an chaint í seo a dúirt sé: 'Beidh sibh ar mo lorg ach ní bhfaighidh sibh mé; agus an áit ina bhfuilimse, ní féidir daoibhse teacht ann' ?»\f1#Dúirt na Giúdaigh eatarthu féin dá bhrí sin: «Cá bhfuil sé le dul agus nach bhfaighimid é? An bhfuil sé chun dul ag triall ar na deoraithe ar fud an domhain Ghréagaigh, agus na Gréagaigh a theagasc?e"Beidh sibh ar mo lorg, ach ní bhfaighidh sibh mé,agus an áit ina bhfuilimse ní féidir daoibhse teacht ann.» d!Dúirt Íosa leo dá bhrí sin:«Beidh mé faraibh tamall beag fós,ansin fillfidh mé ar an té a chuir uaidh mé.c) Chuala na Fairisínigh an slua ag monabhar faoi ar an gcuma sin, agus chuir na hardsagairt agus na Fairisínigh póilíní chun é a ghabhail.1b[Bhí a lán den slua a chreid ann agus deiridís: «Nuair a thiocfaidh an Críost, an ndéanfaidh sé níos mó comharthaí ná mar a dhéanann an duine seo?»uacBhí siad ag iarraidh é a ghabháil, ach níor leag aon duine lámh air, mar ní raibh a uair tagtha fós.q`[Ach tá aithne agamsa airmar is uaidh a tháinig méagus is eisean a chuir uaidh mé.»_)Ghlaoigh Íosa ansin in ard a ghutha sa Teampall:«Tá aithne agaibh orm, más ea,» ar sé,«agus is eol daoibh cad as dom;agus ní uaim féin a tháinig mé;ach is fíor é an té a chuir uaidh mé,agus níl aithne agaibhse air.y^kIs eol dúinn áfach cad as dó seo; ach an Críost, nuair a thiocfaidh sé, ní eol d' aon duine cad as dó.»,]QAgus féach é ag caint os comhair an tsaoil agus gan aon ní á rá acu leis. An amhlaidh le fírinne go bhfuil a fhios ag na huachtaráin gurb é an Críost é?w\gDúirt cuid de mhuintir Iarúsailéim: «Nach hé seo an fear atá siad a iarraidh a chur chun báis?T[!Ná tugaigí breith de réir mar a fheictear ach tugaigí breith chóir.»6ZeMá dhéantar timpeallghearradh ar dhuine sa tsabóid chun nach mbrisfí dlí Mhaois, an bhfuil fearg oraibh liomsa mar go ndearna mé duine iomlán a leigheas sa tsabóid?1Y[Thug Maois, más ea, an timpeallghearradh daoibh ní hé gurb ó Mhaois é, ach ó na huasalaithreacha agus déanann sibh timpeallghearradh ar dhuine fiú sa tsabóid.kXOD' fhreagair Íosa: «Aon obair amháin a rinne mé,» ar sé, «agus tá ionadh oraibh go léir.bW=D' fhreagair an slua: «Tá deamhan ionat! Cé atá ag iarraidh tú a chur chun báis?»(VINár thug Maois an dlí daoibh?agus ní chomhlíonann aon duine agaibh an dlí.Cad chuige daoibh a bheith ag iarraidh mé a chur chun báis?»FUAn té a labhraíonn uaidh féin,bíonn a ghlóir féin á lorg aige.An té a lorgann glóir an té a chuir uaidh é,tá sé fírinneach agus níl aon éagóir ann.T%Más mian le haon duine a thoil-sean a dhéanamh,aithneoidh sé an ó Dhia an teagascnó an uaim féin atá mé ag labhairt. S D' fhreagair Íosa ansin:«An teagasc seo a thugaim,» ar sé,«ní liomsa é ach leis an té a chuir uaidh mé.RTháinig ionadh, dá bhrí sin, ar na Giúdaigh agus dúirt siad: «Cén chaoi a bhfuil léann aige agus nach bhfuair sé foghlaim?»xQiNuair a bhí ceiliúradh na féile leath-thart, chuaigh Íosa suas isteach sa Teampall agus chrom ar theagasc.aP; Níor labhair aon duine, áfach, amach os ard ina thaobh, le heagla roimh na Giúdaigh.QO «Cá bhfuil sé siúd?» agus bhí monabhar mór i measc na sluaite mar gheall air. Bhí cuid acu á rá: «Duine maith é» ; tuilleadh acu á rá: «Ní hea, ach ag mealladh an phobail atá sé.»ON Bhí na Giúdaigh dá réir sin á lorg lá na féile agus deiridís:M/ Ach nuair a bhí a bhráithreacha imithe suas chun na féile, chuaigh sé féin suas chomh maith, níorbh os ard é, ach mar a bheadh faoi choim.:Lo Ar rá na nithe sin leo, d' fhan sé sa Ghailíl. KTéigí-sé suas chun na féile, ach nílimse ag dul suas chun na féile seo [fós], óir níl m' uain-sé comhlíonta go fóill.»J%Ní féidír don saol fuath a thabhairt daoibhse, ach tá fuath aige domsa mar go dtugaim fianaise ina thaobh go bhfuil a oibreacha go holc.|IqDúirt Íosa leo dá bhrí sin: «Níor tháinig m' uain-sé go fóill; ach tá bhur n-uain-sé i gcónaí ullamh.1H]Óir níor chreid fiú a bhráithre ann.'GGÓir ní dhéanann aon duine aon rud faoi choim, agus fonn air a bheith i mbéal an phobail; má dhéanann tú na nithe seo, taispeáin tú féin don saol.»#F?Dúirt a bhráithre leis dá bhrí sin: «Fág an áit seo agus imigh go Iúdáia ionas go bhfeicfidh do dheisceabail na hoibreacha atá tú a dhéanamh.MEBhí féile na nGiúdach, féile na dTaibearnacal, in achmaireacht.7D iIna dhiaidh sin bhí Íosa ag gabháil thart sa Ghailíl, mar níorbh áil leis gabháil thart in Iúdáia mar go raibh na Giúdaigh ag iarraidh é a chur chun báis. CGIs ar Iúdás mac Shíomóin ó Isceiriót a bhí sé ag caint; óir bhí seisean chun é a bhrath agus gur dhuine den dáréag é.}BsFD' fhreagair Íosa iad: «Nach ndearna mé, sibhse, an dáréag agaibh, a thoghadh? Agus is diabhal duine agaibh.»NAEagus chreideamar agus tá a fhios againn gur tusa Neach Naofa Dé.»{@oDD' fhreagair Síomón Peadar é: «A Thiarna, cé chuige a rachamaid? Is agatsa atá briathra na beatha síoraí,s?_CDúirt Íosa dá bhrí sin leis an dáréag: «Cad mar gheall oraibhse, an mian libhse freisin imeacht?»k>OBAnsin tharraing a lán dá dheisceabail siar agus ní théidís timpeall lena chois a thuilleadh.=ALean sé air: «Uime sin is ea a dúirt mé libh nach féidir d' aon duine teacht chugam gan sin a bheith tugtha dó ag m' Athair.»<'@Ach tá cuid agaibh nach gcreideann.» Óir bhí a fhios ag Íosa ó thús cérbh iad nár chreid agus cé a bhí ar tí é a bhrath.';G?Is é an spiorad a dhéanann beoú,ní dhéanann an fheoil aon tairbhe.Na focail atá ráite agam libh,is spiorad agus is beatha iad.X:)>Ach cad é má fheiceann sibh Mac an Duine ag dul suas mar a raibh sé cheana?(9I=Bhí a fhios ag Íosa ann féin go raibh a dheisceabail ag cnáimhseáil ina thaobh seo agus dúirt sé leo: «An bhfuil an méid seo ina cheap tuisle agaibh? 8Ní ionann is an manna ar ith bhur n-aithreacha éagus go bhfuil siad marbh;an té a itheann an t-arán seo,mairfidh sé go deo.»/5W9Amhail mar a chuir an tAthair beo mise uaidh,agus mar is beo mise tríd an Athair,mar an gcéanna, an té a itheann mise,mairfidh sé tríom.n4U8An té a itheann m' fheoil agus a ólann m' fhuilcónaíonn sé ionamsa agus cónaímse ann.U3#7Is bia go fíor mo chuid feolaagus is deoch go fíor mo chuid fola.236An té a itheann m' fheoilagus a olann m' fhuil,tá an bheatha shíoraí aige,agus tógfaidh mé suas é an lá deireanach.:1m5Dúirt Íosa leo:«Amen, Amen, a deirim libh,mura n-íosfaidh sibh feoil Mhac an Duine,agus a chuid fola a ól,ní bheidh beatha agaibh ionaibh. 0 4Bhí na Giúdaigh ansin ag aighneas le chéile á rá: «Conas is féidir don duine seo a fheoil a thabhairt dúinn le hithe?»{/o3Is mise an t-arán beoa tháinig anuas ó neamh.Má itheann duine an t-arán seomairfidh sé go deo,agus an t-arán a thabharfaidh mé uaimis é m' fheoil é [a thabharfar] ar son bheatha an domhain.»v.e2Is é seo an t-arán a thagann anuas ó neamh,i dtreo má itheann duine é nach bhfaighidh sé bás.R-1D' ith bhur n-aithreacha manna san fhásachagus fuair siad bás.,70Mise arán na beatha._+7/Amen, Amen, a deirim libh,an té a chreideann, tá an bheatha shíoraí aige.~*u.Ní hé go bhfaca aon duine an tAthair;ach an té atá tagtha ón Athair,chonaic seisean an tAthair.A){-Tá sé scríofa sna fáithe:' Beidh siad go léir á dteagasc ag Dia.' An té a chluineann teagasc an Athar,agus a fhoghlaimíonn,tagann sé chugamsa. (9,«Ní féidir d' aon duine teacht chugam,gan an tAthair a chuir uaidh mé á tharraingt,agus tógfaidh mise suas é an lá deireanach.U'#+D' fhreagair Íosa: «Ná bígí ag cnáimhseáil eadraibh féin,» ar sé.7&g*«Nach é seo,» a deiridís, «Íosa mac Iósaef a bhfuil aithne againn ar a athair agus ar a mháthair? Cén chaoi is féidir leis a rá: 'Tháinig mé anuas ó neamh' ?»%)Thosaigh na Giúdaigh ansin ag cnáimhseáil mar gheall air go ndúirt sé: «Is mise an t-arán a tháinig anuas ó neamh.»h$I(Óir is é seo is toil leis an Athair a chuir uaidh mé,gach duine a fheiceann an Macagus a chreideann ann,go mbeadh an bheatha shíoraí aige,agus tógfaidh mé suas é an lá deireanach.»!#;'Agus is é seo toil an Athar a chuir uaidh mé,nach gcaillfinn aon chuid dár thug sé dom,ach go dtógfainn suas é an lá deireanach."}&Óir tháinig mé anuas ó neamhní chun go ndéanfainn mo thoil féinach toil an té a chuir uaidh mé. !%Gach a dtugann an tAthair domtiocfaidh sé chugam,agus an té a thagann chugamní chaithfidh mé amach é.R $Ach dúirt mé libh go bhfaca sibh méagus nach gcreideann sibh.'G#«Mise arán na beatha,an té a thagann chugamsa ní bheidh ocras air choíche,agus an té a chreideann ionamsa ní bheidh tart air choíche.r]"«A dhuine uasail,» ar siad ansin leis, «tabhair dúinn an t-arán sin i gcónaí.» Dúirt Íosa leo:iK!Óir is é arán Dé an té a thagann anuas ó neamhagus a thugann beatha don domhan.»]3 Dúirt Íosa leo ansin:«Amen, Amen, a deirim libh,ní hé Maois a thug an t-arán ó neamh daoibh,ach is é m' Athair a thugann an t-arán ó neamh daoibh,an t-arán fírinneach.zmD' ith ár n-aithreacha manna san fhásach faoi mar atá scríofa: 'Thug sé arán ó neamh dóibh le hithe.' »%Dúirt siad leis: «Cén comhartha mar sin atá tú a dhéanamh ionas go bhfeicfimis é agus go gcreidfimis ionat? Cad atá tú a dhéanamh?taD' fhreagair Íosa: «Is í seo obair Dé,» ar sé leo, «go gcreidfeadh sibh sa té a chuir sé uaidh.»eCDúirt siad leis ansin: «Cad tá le déanamh againn ionas go ndéanfaimis oibreacha Dé?»b=Ná saothraigí an bia a théann amú,ach saothraigí an bia a mhaireann chun na beatha síoraí,é siúd a thabharfaidh Mac an Duine daoibh.Óir is air sin a chuir Dia an tAthair a shéala.»hID' fhreagair Íosa:«Amen, Amen, a deirim libh,tá sibh ar mo lorg,agus ní de bhrí go bhfaca sibh comharthaíach de bhrí gur ith sibh na builíníagus go bhfuair sibh bhur sáith.ykNuair a fuair siad é taobh thall den fharraige dúirt siad leis: «A raibí, cén uair a tháinig tú anseo?»$ANuair a chonaic an slua mar sin nach raibh Íosa ná a dheisceabail san áit, chuaigh siad ar bord na long agus tháinig siad go Cafarnáum ar lorg Íosa.}sTháinig, áfach, longa eile ó Thibirias isteach in aice na háite inar caitheadh an bia tar éis altú an Tiarna.q[Lá arna mhárach chonaic an slua a d' fhan ar an taobh thall den fharraige nach raibh aon long eile ann ach an t-aon long amháin agus nach ndeachaigh Íosa sa long lena dheisceabail ach gur imigh a dheisceabail leo féin.yB' áil leo ansin é thógáil isteach sa long, agus bhí an long gan aon mhoill ag an talamh mar a raibh siad ag dul.I Ach dúirt sé leo: «Mise atá ann. Ná bíodh eagla oraibh.»GNuair a bhí cúig nó deich staid fichead d' fharraige curtha díobh acu, chonaic siad Íosa ag siúl ar an bhfarraige agus é ag teacht i gcóngar na loinge; agus tháinig scanradh orthu.T!Bhí gaoth mhór ag séideadh agus d' éirigh suaitheadh ar an bhfarraige.& Eagus ar dhul ar bord loinge dóibh chuaigh siad trasna na farraige i dtreo Chafarnáum. Bhí an dorchacht ann feasta agus ní raibh Íosa tagtha chucu fós.` 9Nuair a bhí an tráthnóna ann chuaigh a dheisceabail síos chun na farraige, 5Agus ó bhí a fhios ag Íosa go raibh ar aigne acu teacht á fhuadach chun rí a dhéanamh de, chuaigh sé i leataobh arís faoin sliabh ina aonar.& ENuair a chonaic na daoine, mar sin, cad é mar chomhartha a bhí déanta ag Íosa, dúirt siad: «Is é seo go dearfa an fáidh atá le teacht ar an saol.»  Bhailigh siad ansin lán dhá chiseán déag de bhruscar as na cúig builíní eorna, a d' fhág na daoine a fuair an béile.} Nuair a bhí siad sách, dúirt sé lena dheisceabail: «Bailígí an bruscar fuíligh chun nach rachadh aon ní amú.» 9 Agus thóg Íosa na builíní, d' altaigh, agus roinn iad ar na daoine agus iad ina suí; agus mar an gcéanna oiread agus a b' áil leo de na héisc.  Dúirt Íosa: «Cuirigí na daoine ina suí» bhí mórán féir san áit. Shuigh siad síos mar sin, timpeall cúig mhíle duine. «Tá ógánach anseo a bhfuil cúig builíní eorna aige, agus dhá iasc, ach cá rachadh an méid sin ar oiread daoine?» s~~~}||.{zz{zyuxzwvvvuu1tt(sps#rr#qq{q=<>uq wj;%.+| w e  ^H9 Tá sibhse bearrtha de bharr an bhriathair a labhair mé libh.:8mGach géag ionam nach dtugann toradh,bainfidh sé í;agus gach géag a thugann toradh,bearrfaidh sé í,ionas go dtabharfaidh sí breis toraidh.U7 %Mise an fhíniúin fhíor,agus is é m' Athair an saothraí.:6mAch caithfidh an saol a aithintgo bhfuil grá agam don Athair,agus go ndéanaim de réir mar a d' ordaigh an tAthair dom.Éirígí, agus téimis as seo. 5 Ní labhróidh mé mórán eile libh,mar tá prionsa an tsaoil seo ag teachtagus níl neart ar bith aige ormsa.'4GAgus anois, tá sé inste agam daoibh,sula dtiocfaidh sé chun críche,ionas, nuair a thiocfaidh sé chun críche,go gcreidfidh sibh.3 Chuala sibh mé á rá libh:' Táim ag imeacht uaibh,agus tiocfaidh mé ar ais chugaibh.' Dá mbeadh grá agaibh dom,bheadh áthas oraibh,óir táim ag dul go dtí an tAthair,mar is mó an tAthair ná mise.A2{Fágaim síocháin agaibh;tugaim mo shíocháin daoibh.Ní thugaim daoibh í mar a thugann an saol í.Ná bíodh bhur gcroí buartha agus ná bíodh eagla air.T1!ach an tAbhcóide, an Spiorad Naomh,a chuirfidh an tAthair uaidh i m' ainmse,múinfidh seisean an uile ní daoibh,agus cuirfidh sé i gcuimhne daoibh,ar inis mise daoibh.V0%Tá an méid sin inste agam daoibh,fad a bhí mé ag fanacht agaibh,?/wAn té nach mbíonn grá aige dom,ní choinníonn sé mo bhriathra.Ach an briathar a chluineann sibh, ní liom féin é,ach leis an Athair a chuir uaidh mé.p.YD' fhreagair Íosa:«Má bhíonn grá ag duine dom,» ar sé leis,«coinneoidh sé mo bhriathar,agus beidh grá ag m' Athair dó,agus tiocfaimid chuige,agus déanfaimid cónaí mar aon leis.-'Dúirt Iúdás níorbh é fear Isceiriót é: «A Thiarna, cad é seo? Nach bhfuil tú chun tú féin a thaispeáint don saol, ach dúinne?» ,An té a bhfuil m' aitheantasa aige agus a choinníonn iad,sin é an té a bhfuil grá aige dom.An té a bhfuil grá aige dom,beidh grá ag m' Athair dó,agus beidh grá agam dó,agus taispeánfaidh mé mé féin dó.»x+iAn lá sin aithneoidh sibh go bhfuilimse i m' Athair,agus go bhfuil sibhse ionamsa, agus mise ionaibh.;*oTamall beag eile agus siúd é an saolagus gan radharc aige ormsa feasta;ach tá radharc agaibhse orm,óir táimse beo agus beidh sibhse beo chomh maith._)7Ní fhágfaidh mé in bhur ndílleachtaí sibh;tiocfaidh mé ar ais chugaibh.Y(+Spiorad na Fírinne,nach féidir don saol a ghlacadh,mar ní fheiceann sé é ná ní aithníonn sé é.Ach aithníonn sibhse émar fanann sé faraibh, agus beidh sé ionaibh.'Agus iarrfaidh mé ar m' Athair é,agus tabharfaidh sé Abhcóide eile daoibhchun fanacht faraibh go deo ?&yMá tá grá agaibh dom, coinneoidh sibh m' aitheanta.K%Má iarrann sibh aon ní orm i m' ainm,déanfaidh mé é.$w Cibé ní a iarrfaidh sibh i m' ainm déanfaidh mé é,i dtreo go dtabharfaí glóir don Athair tríd an Mac.;#o Nó murab é sin, creidigí mar gheall ar na hoibreacha féin.Amen, Amen, a deirim libh,an té a chreideann ionamsa,na hoibreacha a dhéanaimse,déanfaidh seisean iad chomh maith,agus déanfaidh sé oibreacha is mó ná iad;mar táimse ag dul chun an Athar.V"% Creidigí uaimse é go bhfuilimse san Athairagus an tAthair ionamsa.~!u Nach gcreideann tú go bhfuilimse san Athairagus an tAthair ionamsa?Na briathra a labhraímse libh,ní uaim féin a labhraím iad,ach an tAthair atá ina chónaí ionamsa,eisean a dhéanann na hoibreacha.r ] Dúirt Íosa leis: «An bhfuilim an fad sin aimsire, a Philib, in bhur measc agus gan aithne agat orm?An té a chonaic mise, chonaic sé an tAthair.Conas, mar sin, a deir tú:' Taispeáin dúinn an tAthair' ?a;Dúirt Pilib leis: «A Thiarna, taispeáin dúinn an tAthair agus is leor dúinn sin.»,QDá mbeadh aithne agaibh ormsa,d' aithneodh sibh m' Athair chomh maith.Tá aithne agaibh air feasta,agus tá radharc faighte agaibh air.»Dúirt Íosa leis:«Is mise an tslí, an fhírinne agus an bheatha.Ní thagann aon duine go dtí an tAthair ach tríomsa.Dúirt Tomás leis: «A Thiarna, ní eol dúinn cá bhfuil tú ag dul agus cén chaoi is féidir dúinn eolas na slí a bheith againn?»:oTá eolas na slí agaibh mar a bhfuilim ag dul.»J agus má théim agus áit a chur i gcóir daoibh,tiocfaidh mé arís agus tógfaidh mé sibh chugam féin;i dtreo, an áit ina mbeidh mise,go mbeidh sibhse chomh maith.Is iomaí áras i dteach m' Athar.Mura mbeadh, d' inseoinn daoibh é.Óir táim ag dul ag cur áite i gcóir daoibh,c ANá bíodh buaireamh ar bhur gcroí:creideann sibh i nDia; creidigí ionamsa leis.!; &D' fhreagair Íosa: «An dtabharfaidh tú d' anam ar mo shon? Amen, Amen, a deirim leat ní ghlaofaidh an coileach sula séanfaidh tú mé trí huaire! %Dúirt Peadar leis: «A Thiarna, cad chuige nach féidir dom thú a leanúint anois? Tabharfaidh mé m' anam ar do shon.»P $Dúirt Síomón Peadar leis: «A Thiarna, cá bhfuil tú ag dul?» D' fhreagair Íosa é: «Mar a bhfuilimse ag dul, ní féidir duitse mé a leanúint anois, ach leanfaidh tú mé níos déanaí.»ta #As sin a bheidh a fhios ag cách gur deisceabail liomsa sibhmá bhíonn grá agaibh dá chéile.»8i "Tá aithne nua á tabhairt agam daoibh,go dtabharfadh sibh grá dá chéile;faoi mar a thug mise grá daoibhse,go dtabharfadh sibhse grá dá chéile. !A chlann ó, is gearr eile atá agam in bhur bhfochair.Beidh sibh ar mo lorg,agus faoi mar a dúirt mé leis na Giúdaigh,deirim libhse arís:' An áit ina bhfuilimse ag dulní féidir daoibhse teacht.' Má fuair Dia glóir ann,tabharfaidh Dia glóir dósan ann féin,agus tabharfaidh sé glóir dó gan mhoill. Nuair a d' imigh sé amach, dúirt Íosa:«Tá glóir faighte ag Mac an Duine anois,agus tá glóir faighte ag Dia ann.fE Thóg seisean an bruan dá bhrí sin agus d' imigh sé amach gan mhoill. Bhí an oíche ann.D óir shíl cuid acu, ós rud é go raibh an sparán ag Iúdás, go raibh Íosa á rá léis: «Ceannaigh a bhfuil de dhíth orainn don fhéile; nó rud éigin a thabhairt do na boicht.»i K Ní raibh a fhios ag aon duine den chuideachta ag an mbord cad chuige a dúirt sé é sin leis; 3 Ansin díreach i ndiaidh an bhruain, chuaigh Sátan isteach ann. Dúirt Íosa leis dá bhrí sin: «A bhfuil agat á dhéanamh, déan go tapa é!»G  D' fhreagair Íosa dá bhrí sin: «An té dá dtabharfaidh mise an bruan aráin a thumfaidh mé, sin é é.» Ansin thum sé an bruan agus thug sé do Iúdás mac Shíomóin Isceiriót é.b = Luigh seisean mar sin ar bhrollach Íosa agus dúirt leis: «Cé hé féin, a Thiarna?»x i Rinne Síomón Peadar comharthaí sóirt leis sin dá bhrí sin agus dúirt: «Fiafraigh cé hé a deir sé.»fE Bhí ina luí agus a cheann in ucht Íosa, duine dá dheisceabail a raibh grá ag Íosa dó.jM D' fhéach na deisceabail ar a chéile ansin agus iad in amhras i dtaobh cé air ar labhair sé.2] Ar rá na cainte sin d' Íosa, tháinig suaitheadh spioraid air, thug fianaise agus dúirt: «Amen, Amen, a deirim libh, déanfaidh duine agaibh mé a bhrath.»P Amen, Amen, a deirim libh,an té a ghlacann aon duine a chuirfidh mise uaim,is mise a ghlacann sé;agus an té a ghlacann mise,glacann sé an té a chuir uaidh mé.»#? Táim á insint sin daoibh anois,roimh ré, sula dtarlaíonn sé,i dtreo, nuair a tharlaíonn sé,go gcreidfidh sibh gur mise é.B} «Nílim ag labhairt oraibh go léir, óir aithním na daoine a thogh mé, ach chun go gcomhlíonfaí an scrioptúr: 'An té a d' ith arán liom, d' ardaigh sé a sháil i mo choinne.'a; Má tá a fhíos agaibh na nithe sín, is méanar daoibhmá dhéanann sibh iad.- Amen, Amen, a deirim libh,níl aon seirbhíseach níos mó ná a mháistir,ná níl aspal níos mó ná an té a chuir uaidh é.s_ Tá sampla tugtha agam daoibh, faoi mar atá déanta agam daoibhse, go ndéanfadh sibhse mar an gcéanna.  Má rinne mise bhur gcosa a ní agus gur mé bhur dTiarna agus bhur Máistir, ba chóir daoibhse chomh maith cosa a chéile a ní.a~; Deir sibh: 'A Mháistir' liom agus ' A Thiarna' , agus is le ceart é, óir is mé sin.0}Y Ansin, tar éis dó a gcosa a ní, agus a chuid éadaigh a chur air, shuigh sé chun boird arís agus dúirt sé leo: «An dtuigeann sibh cad tá déanta agam daoibh?z|m Mar bhí a fhios aige cé a bhí chun é bhrath; sin é an fáth a ndúirt sé: «Níl gach duine agaibh glan.»-{S Dúirt Íosa leis: «Duine tar éis a fholctha, ní gá dó a ní [ach a chosa]; tá sé glan go hiomlán. Agus tá sibhse glan, ach níl gach duine agaibh glan.»sz_ Dúirt Síomón Peadar leis: «A Thiarna, ní amháin mo chosa, ach nigh fós mo lámha agus mo cheann!»$yA Dúirt Peadar leis: «Ní nífidh tú mo chosa-sa choíche!» D' fhreagair Íosa é: «Mura ndéanfaidh mé thú a ní, ní bheidh aon chuid agat díom.»}xs D' fhreagair Íosa é: «Ní fios duit anois cad tá ar siúl agam,» ar sé leis, «ach tuigfidh tú ar ball é.»twa Tháinig sé chomh fada le Síomón Peadar agus dúirt seisean leis: «Tusa a ní mo chos-sa, a Thiarna!» v Ansin chuir sé uisce sa bháisín agus thosaigh ag ní cosa na ndeisceabal agus á dtiormú leis an tuáille a bhí faoina choim.vue d' éirigh sé ón suipéar, agus leag sé uaidh a chuid éadaigh, agus cheangail sé tuáille faoina choim.-tS ó bhí a fhios ag Íosa go raibh gach uile ní tugtha isteach ina lámha dó, ag an Athair, agus gur ó Dhia a ghabh sé amach, agus gur ar Dhia a bhí a thriall, s  Le linn an tsuipéir agus tar éis don diabhal a chur ina chroí ag Iúdás, mac Shíomóin Isceiriót, go mbraithfeadh sé é qr ] Roimh fhéile na Cásca, ó bhí a fhios ag Íosa go raibh a uair tagtha chun imeacht as an saol seo go dtí an tAthair, agus ó thug sé grá dá mhuintir féin a bhí ar an saol, thug sé grá thar na bearta dóibh feasta."q= 2Agus tá a fhios agam gur beatha shíoraí a ordú.Agus uime sin na nithe a labhraím,is mar a dúirt an tAthair liom a labhraím iad.»)pK 1Óir ní uaim féin a labhair mé,ach an tAthair féin a chuir uaidh mé,thug seisean ordú dom,cad a déarfainn agus cad a labhróinn.loQ 0An té a dhiúltaíonn domsa,agus nach nglacann mo bhriathra,tá aige an té a thabharfaidh daorbhreith air.An briathar féin a labhair mé,tabharfaidh sé sin daorbhreith air an lá deireanach.sn_ /Má chluineann aon duine mo bhriathraagus nach gcoinneoidh sé iad,ní mise a thugann daorbhreith air,óir ní chun daorbhreith a thabhairt ar an saola tháinig mé,ach chun an saol a shaoradh. m .Tháinig mise, mar sholas, isteach sa saoli dtreo, gach duine a chreideann ionamsa,nach bhfanfadh sé sa dorchacht.Ul# -Agus an té a fheiceann mise,feiceann sé an té a chuir uaidh mé.k+ ,Ghlaoigh Íosa de ghuth ard agus dúirt:«An té a chreideann ionamsa,ní chreideann sé ionamsa, ach sa té a chuir uaidh mé.7ji +Óir ba mhó acu glóir daoine ná glóir Dé.2i] *San am céanna, áfach, chreid a lán de na huachtaráin féin ann, ach níor admhaigh siad é mar gheall ar na Fairisínigh le heagla go gcuirfí as an tsionagóg iad.\h1 )Dúirt Íseáia na nithe sin mar go bhfaca sé a ghlóir agus gur labhair sé air.6ge («Dhall sé a súile, agus chruaigh sé a gcroí, chun nach bhfeicfidís lena súile agus nach dtuigfidís lena gcroí, agus go n-iompódh siad agus go leigheasfainn iad.»Rf 'Uime sin níorbh fhéidir dóibh creidiúint óir dúirt Íseáia arís:e/ &ionas go gcomhlíonfaí an focal a dúirt Íseáia fáidh: «A Thiarna, cé a chreid ár scéala? Agus cé dó ar taispeánadh lámh an Tiarna?»ad; %Cé go ndearna sé an méid sin comharthaí os a gcomhair ní chreidfidís ann >cu $Fad tá an solas agaibh creidigí sa solaschun go mbeadh sibh in bhur gclann ag an solas.» Labhair Íosa na nithe sin leo, agus d' imigh agus cheil é féin orthu.b! #Dúirt Íosa leo ansin:«Tá an solas agaibh go fóill, tamall beag.Déanaigí siúl fad tá an solas agaibh,i dtreo nach mbéarfadh an dorchacht oraibh.An té a shiúlann sa dorchacht,níl a fhios aige cá mbíonn sé ag dul.9ak "D' fhreagair an slua é ansin: «Chualamar ón dlí go bhfanfaidh Críost go deo, agus cén chaoi a ndeir tú nach foláir Mac an Duine a ardú? Cé hé an Mac seo an Duine?»_`7 !Dúirt sé an méid sin á chur in iúl cén sórt báis a bhí i ndán dó a fháil.\_1 Má ardaítear mise ón talamhtarraingeoidh mé gach duine chugam féin.»r^] Anois atá breith á tabhairt ar an saol seo.Anois atá prionsa an tsaoil seo le teilgean amach.b]= D' fhreagair Íosa: «Ní ar mo shonsa,» ar sé, «a tharla an guth, ach ar bhur sonsa.\! Arna chloisteáil don slua a bhí ina seasamh timpeall, dúirt siad gur toirneach a rinneadh; dúirt cuid acu: «Aingeal a labhair leis.»[! Athair, tabhair glóir do d' ainm!» Ansin tháinig guth ó neamh: «Thug mé glóir dó, agus tabharfaidh mé glóir dó arís.»,ZQ Tá buaireamh ar m' anam anois.Cad déarfaidh mé?' A Athair, saor mé ón uair seo' ?Ach is chuige sin a tháinig mé chun na huaire seo.Yw Má dhéanann aon duine friothálamh ormsa,leanadh sé mé,agus an áit ina mbímse,is ann a bheidh mo fhriothálaí chomh maith.Má dhéanann aon duine friothálamh ormsa,tabharfaidh m' Athair onóir dó.HX  An té a thugann grá dá anam féin,caillfidh sé é,agus an té a thugann fuath dá anam féin ar an saol seo,déanfaidh sé é a choimeád chun na beatha síoraí.[W/ Amen, Amen, a deirim libh,an gráinne arbhair a thit sa talamh,mura bhfaigheann sé bás, fanann sé leis féin amháin.Ach má fhaigheann sé bás,tugann sé toradh mór uaidh.~Vu D' fhreagair Íosa iad agus dúirt:«Tá an uair tagthachun go ndéanfaí Mac an Duine a ghlóiriú.Uy Tháinig Pilib agus d' inis sé d' Aindrias é, agus ansin tháinig Aindrias agus Pilib agus d' inis siad d' Íosa é.1T[ Tháinig siadsan mar sin go dtí Pilib, an fear ó Bhéatsáide na Gailíle, agus d' iarr siad achainí air: «A thiarna, ba mhaith linn Íosa a fheiceáil,» ar siad.Sw Bhí Gréagaigh áirithe ar na daoine a chuaigh suas go Iarúsailéim chun adhradh a dhéanamh lá na féile.R) Dúirt na Fairisínigh le chéile ansin: «Féach, ní aon tairbhe dúinn aon ní atá ar siúl againn. Tá an saol mór imithe ina dhiaidh!»Q Is dá bharrsan chomh maith a tháinig an slua amach ina choinne, de bhrí gur chuala siad go ndearna sé an mhíorúilt sin.$PA An slua, dá bhrí sin, a bhí ina fhochair nuair a ghlaoigh sé Lazaras as an tuama agus a thóg sé é ó mhairbh, bhí siad ag tabhairt fianaise uathu.=Os Nior thuig a dheisceabail na nithe ar dtús ach nuair a glóiríodh Íosa, ansin is ea a chuimhnigh siad air go raibh na nithe seo scríofa agus go ndearna siad na nithe sin leis.wNg «Na bíodh eagla ort, a iníon Shíón; féach, tá do rí ag teacht agus é ina shuí ar shearrach asail.»FM Agus fuair Íosa asal óg agus shuigh air mar atá scríofa::Lm thóg siad craobhacha pailme agus amach leo ina choinne, agus na gártha á gcur suas acu: «Hósana! Is beannaithe an té atá ag teacht in ainm an Tiarna, sea, rí Iosrael.»K  Lá arna mhárach, an slua mór a tháinig don fhéile, nuair a chuala siad go raibh Íosa ag teacht go Iarúsailéim,`J9 mar go raibh a lán de na Giúdaigh ag imeacht agus ag creidiúint in Íosa dá bharr.OI Bheartaigh na hardsagairt ansin Lazaras a chur chun báis chomh maithSé lá roimh an gCáisc tháinig Íosa go Béatáine mar a raibh Lazaras a d' ardaigh Íosa ó mhairbh.*?M 9Bhí orduithe tugtha ag na hardsagairt agus ag na Fairisínigh, dá mbeadh a fhios ag aon duine cá raibh sé, é a insint chun go ndéanfaidís é a ghabháil.3>_ 8Bhí siad ag lorg Íosa dá bhrí sin agus deiridís le chéile agus iad ina seasamh sa Teampall: «Cad is dóigh libh? An amhlaidh nach dtiocfaidh sé chun na féile?» =9 7Bhí Cáisc na nGiúdach in achmaireacht agus chuaigh a lán daoine ón tuath suas go Iarúsailéim roimh an gCáisc chun iad féin a naomhú.c<? 6Uime sin níor ghabh Íosa timpeall go poiblí feasta i measc na nGiúdach, ach d' imigh sé ón áit sin go dúiche i ngar don fhásach, go cathair ar a dtugtar Eafráim, agus d' fhan sé ansiúd fara a dheisceabail.I;  5Ón lá sin amach bhí sé beartaithe acu é a chur chun báis.z:m 4agus ní ar son an chine amháin é, ach chun go gcruinneodh sé le chéile, ina aon, clann Dé a bhí scaipthe.,9Q 3Ní uaidh féin a dúirt sé é seo, ach mar gurbh é an t-ardsagart é don bhliain sin, rinne sé tairngreacht go raibh Íosa chun bás a fháil ar son an chine,8  2ná ní thuigtear daoibh gur fearr aon duine amháin a fháil bháis ar son an phobail, ná an cine go léir a dhul ar ceal.»v7e 1Ach aon duine amháin acu, Cáiafas, ardsagart na bliana sin, dúirt sé leo: «Ní fios daoibh rud ar bith,6 0Má ligimid leis mar seo creidfidh cách ann agus tiocfaidh na Rómhánaigh agus scriosfaidh siad ár n-áit [naofa] agus ár gcine.».5U /Thionóil na hardsagairt agus na Fairisínigh comhairle agus dúirt siad: «Cad atá á dhéanamh againn? Óir tá a lán míorúiltí á ndéanamh ag an duine seo.c4? .Ach d' imigh cuid acu go dtí na Fairisínigh agus d' inis siad dóibh cad a rinne Íosa.u3c -Ansin a lán do na Giúdaigh a tháinig go Máire agus Marta agus a chonaic a ndearna sé, chreid siad ann.92k ,Agus tháinig an marbhán amach agus éadaí báis fillte ar a lámha agus a chosa agus brat ar a cheannaithe. Dúirt Íosa leo: «Scaoiligí é agus ligigí chun siúil é.»Q1 +Arna rá sin dó, ghlaoigh sé de ghlór ard: «A Lazaras, tar amach!»\01 *bhí a fhios agam féin go n-éisteann tú liom i gconaí;ach is ar son an tsluaatá ina seasamh anseo i mo thimpeall,a labhair mé,chun go gcreidfidís gur chuir tú uait mé.»/! )D' aistrigh siad an líog ansin agus d' ardaigh Íosa a shúile agus dúirt:«A Athair, gabhaim buíochas leat gur éist tú liom;h.I (Dúirt Íosa léi: «Nach ndúirt mé leat: má chreideann tú go bhfeicfidh tú glóir Dé?»-+ 'Dúirt Íosa: «Aistrígí an líog.» Dúirt Marta, deirfiúr an mhairbh leis: «Tá sé bréan faoin am seo, mar tá sé ceithre lá marbh.» ,  &Tháinig suaitheadh arís ansin ar Íosa agus tháinig sé go dtí an tuama; pluais a ba ea é agus líog ina luí lena bhéal.+ %Ach dúirt cuid acu: «An té seo a d' oscail súile an daill, nach bhféadfadh sé chomh maith an duine seo a choimeád ón mbás?»U*# $Dúirt na Giúdaigh dá bhrí sin: «Féach, cad é cion a bhí aige air!»)9 #Bhris a ghol ar Íosa.m(S "agus dúirt sé: «Cá bhfuil sé curtha agaibh?» Dúirt siad leis: «Tar, a Thiarna, agus feic.»'' !Ansin nuair a chonaic Íosa ag gol í agus na Giúdaigh a tháinig in éineacht léi ag gol, tháinig suaitheadh spioraid agus buaireamh air,?&w Nuair a tháinig Máire mar a raibh Íosa, agus go bhfaca sí é, chaith sí í féin ag a chosa, á rá leis: «A Thiarna, dá mbeifeá anseo ní bhfaigheadh mo dheartháir bás.»}%s Na Giúdaigh ansin a bhí sa teach i bhfochair Mháire ag cur sóláis uirthi, nuair a chonaic siad Máire ag éirí agus ag imeacht amach go deithneasach, lean siad í á mheas gur ag dul chun an tuama a bhí sí le caoineadh a dhéanamh ann.t$a Óir ní raibh Íosa tagtha fós isteach sa bhaile ach bhí sé go fóill san áit inar bhuail Marta leis.a#; Nuair a chuala sise an méid sin d' éirigh sí go tapa agus chuaigh sí ag triall air."3 Arna rá sin di, d' imigh sí agus ghlaoigh sí ar Mháire a deirfiúr gan fhios agus dúirt: «Tá an máistir anseo agus tá sé ag glaoch ort.»j!M «Creidim, a Thiarna,» ar sí, «creidim gur tú Críost, Mac Dé, atá ag teacht ar an saol.»  agus gach duine a mhaireann is a chreideann ionamsa,ní bhfaighidh sé bás choíche.An gcreideann tú an méid sin?»)K Dúirt Íosa léi:«Mise an t-aiséirí agus an bheatha;An té a chreideann ionamsa,fiú amháin má fhaigheann sé bás, mairfidh sé,nU «Tá a fhios agam,» arsa Marta leis, «go n-éireoidh sé arís san aiséirí an lá deireanach.»?y Dúirt Íosa léi: «Éireoidh do dheartháir arís.»mS Ach tá a fhios agam anois féin, cibé ní a iarrfaidh tú ar Dhia, go dtabharfaidh Dia duit é.»nU Dúirt Marta ansin le Íosa: «A Thiarna, dá mbeifeá-sa anseo ní bhfaigheadh mo dheartháir bás.~u Nuair a chuala Marta mar sin go raibh Íosa tagtha, chuaigh sí amach ina choinne. D' fhan Máire ina suí sa teach.w Bhí cuid mhór Giúdach tagtha ag triall ar Mharta agus ar Mháire chun sólás a chur orthu i ndiaidh a ndearthár.G Bhí Béatáine timpeall chúig staid déag ó Iarúsailéim.dA Ar theacht d' Íosa dá réir sin, fuair sé é agus é ceithre lá cheana féin sa tuama.- Ansin dúirt Tomás, ar a dtugtar an Leathchúpla, lena chomhdheisceabail: «Téanam, sinne chomh maith, chun bás a fháil in éineacht leis.»pY agus tá áthas orm ar bhur sonsa nach raibh mé ann, ionas go gcreidfeadh sibh. Ach téanam chuige.»Q Dúirt Íosa leo go hoscailte ansin dá bhrí sin: «Tá Lazaras marbh;^5 Is ar a bhás a labhair Íosa, ach shíl siadsan gur ar shuan codlata a labhair sé.eC Dúirt a dheisceabail leis ansin: «Má tá sé ina chodladh, a Thiarna, beidh sé slán.» Sin é mar a labhair sé agus ansin dúirt sé leo: «Tá ár gcara Lazaras ina chodladh, ach táim ag dul á dhúiseacht.»nU Ach má shiúlann sé san oíche,faigheann sé barrthuisle mar níl an solas sa duine sin.»9k D' fhreagair Íosa:«Nach bhfuil dhá uair déag sa lá?Má shiúlann duine sa lá ní fhaigheann sé barrthuisle,mar feiceann sé solas an tsaoil seo..U Dúirt a dheisceabail leis: «A Mháistir, bhí na Giúdaigh ag iarraidh gabháil de chlocha ionat ó chianaibhín, agus an rachaidh tú chun na háite sin arís?»d A Ansin, tar éis an méid sin, dúirt sé lena dheisceabail: «Téimis go Iúdáia arís.»g G Nuair a chuala sé go raibh sé breoite, mar sin féin, d' fhan sé dhá lá mar a raibh sé.S  Bhí cion ag Íosa ar Mharta agus ar a deirfiúr Máire, agus ar Lazaras. ) Arna chloisteáil sin d' Íosa dúirt sé: «Ní chun báis an galar seo ach chun glóire Dé, chun go dtabharfaí glóir do Mhac Dé tríd.»v e Chuir na deirfiúracha teachtaireacht chuige á rá: «A thiarna, féach, tá an té is ionúin leat tinn.» Ba í an Mháire sin a raibh a deartháir Lazaras tinn anois, a rinne an Tiarna a ungadh le hola agus a thriomaigh a chosa lena gruaig.h K Bhí duine áirithe tinn, Lazaras ó Bheatáine, baile Mháire agus Mharta a deirfiúr.(K *Agus chreid a lán ansiúd ann.2] )Agus tháinig na sluaite chuige agus deiridís: «Ní dhearna Eoin aon mhíorúilt, ach na nithe go léir a dúirt Eoin mar gheall ar an duine seo, b' fhíor dó iad.» (Agus d' imigh sé leis arís sall thar Iordáin, go dtí an áit ina raibh Eoin ag baisteadh ar dtús, agus d' fhan sé ann.V% 'Bhí siad ag iarraidh é a ghabháil ansin, ach d' éalaigh sé óna lámha.ve &Ach má dhéanaim,fiú amháin mura gcreideann sibh mé,creidigí sna hoibreacha,i dtreo go mbeadh a fhios agaibh,agus go dtuigfeadh sibh,go bhfuil an tAthair ionam,agus mise san Athair.»F %Mura ndéanaim oibreacha m' Athar,ná creidigí mé.2] $an té a naomhaigh an tAthair,agus a chuir sé uaidh sa saol,an ndeir sibhse leis: 'Sin diamhasla agat!' mar gur dhúirt mé: 'Is mé Mac Dé' ?  #Má thug sé déithe orthu siúdar labhraíodh briathar Dé leo,agus nach féidir an scrioptúr a chur ar neamhní,z~m "D' fhreagair Íosa iad:«Nach bhfuil sé scríofa in bhur ndlí,' Dúirt mé: Is déithe sibh' ?P} !D' fhreagair na Giúdaigh é: «Ní mar gheall ar obair fhónta atáimid ag gabháil de chlocha ionat, ach mar gheall ar dhiamhasla, agus go ndéanann tú Dia díot féin agus gan ionat ach duine.»:|m D' fhreagair Íosa iad: «Tá a lán oibreacha fónta taispeánta agam daoibh ó m' Athair. Cé acu obair díobh a bhfuil sibh ag gabháil de chlocha ionam mar gheall uirthi?»;{q Ansin thóg na Giúdaigh clocha le caitheamh leis.'zI Is aon mise agus an tAthair.»yyk M' Athair a thug dom iad, is mó é ná cách,agus ní féidir d' aon duine fuadach ó láimh m' Athar.x) Tá an bheatha shíoraí agam á tabhairt dóibh,agus ní chaillfear go deo iad,ná ní fhuadóidh aon duine as mo láimh iad._w7 Éisteann mo chaoirigh le mo ghlór,agus aithním iad, agus leanann siad mé.Iv  Ach ní chreideann sibhse,mar ní de mo chaoirigh sibh.3u_ D' fhreagair Íosa iad:«D' inis mé daoibh, ach ní chreideann sibh.Na hoibreacha a dhéanaim in ainm m' Athar,tugann siad fianaise i mo thaobh.4ta Chruinnigh na Giúdaigh ina thimpeall agus dúirt siad leis: «An fada a bheimid dár gcoinneáil ar bís agat? Más tú an Críost inis dúinn é os comhair an tsaoil.»Ls Agus bhí Íosa ag siúl timpeall sa Teampall i bpóirse Sholaimh.Zr- Bhí féile na Toirbhearta in Iarúsailéim agus ba é an geimhreadh é.uqc Dúirt cuid eile: «Ní focail deamhnaigh na focail seo. An féidir le deamhan súile na ndall a oscailt?»}ps Dúirt a lán acu: «Tá deamhan ann agus tá sé as a mheabhair. Cad a ba áil libh a bheith ag éisteacht leis?»To! D' éirigh aighneas arís idir na Giúdaigh mar gheall ar na briathra sin.ynk Níl aon duine á tógáil uaim;is uaim féin a thugaim uaim í,agus tá sé ar mo chumas í a thabhairt uaimagus tá sé ar mo chumas í a ghabháil chugam arís.Sin í an aithne a fuair mé ó m' Athair.»m% Mar gheall air seo atá grá ag an Athair dommar go bhfuilim ag tabhairt mo bheatha uaim,chun go nglacfainn chugam arís í.vle Tá caoirigh eile agam chomh maith,nach den chró seo iad.Ní foláir dom iad sin a thabhairt chomh maith,agus éistfidh siad le mo ghlór,agus beidh aon tréad amháin ann,agus aon aoire amháin. k  faoi mar a aithníonn an tAthair mé,agus mar a aithnímse an tAthair.Agus tugaim mo bheatha ar son mo chaorach.sj_ Ach is mise an sáraoire,agus aithním mo chuid féin,agus aithníonn mo chuid féin mé,hiI [Teitheann sé] de bhrí gur fostúch é,agus gur cuma leis mar gheall ar na caoirigh.jhM An fostúch, nach bhfuil ina aoire,agus nach leis féin na caoirigh,feiceann sé an mac tíre ag teacht,agus fágann na caoirigh agus teitheann,agus fuadaíonn an mac tíre iad agus scaipeann.Tg! Mise an sáraoire,Tugann an sáraoire a bheatha ar son a chaorach.9fk Ní thagann an bithiúnach ach chun bheithag goid, ag marú agus ag milleadh.Tháinig mise chun go mbeadh an bheatha acuagus go mbeadh sí acu go fial.-eS Mise an doras.Más tríomsa a rachaidh duine isteach, slánófar é.Rachaidh sé isteach is rachaidh sé amachagus gheobhaidh sé féarach.}ds Gach ar tháinig romham,bithiúnaigh a ba ea iad agus robálaithe,agus níor éist na caoirigh leo.jcM Ansin dúirt Íosa leo arís:«Amen, Amen, a deirim libh,Mise doras na gcaorach.`b9 Labhair Íosa an tsolaoid sin leo, ach níor thuig siadsan cad a bhí á rá aige leo.~au Ní baol go leanfadh siad coimhthíoch, ach teithfidh siad uaidh mar nach n-aithníonn siad guth na gcoimhthíoch.»`  Nuair a bhíonn a chaoirigh uile seolta amach aige, téann sé rompu agus leanann a chaoirigh é, mar aithníonn siad a ghuth.  ~@}||R{{.zz.yynxw]wvutpssSrr(qppp2ovnn mbml+kck"jjVihhlggf&edcbaa`__^p]]P\\M[EZYXX[WW:VV7UkTT_S]RLQPPPdPOO2NMMFLUKAJJI;HGGwFF{FEE DCCGBB/A{@@,?I>>=X<;;::L:988$7j66j55Q4y3O2211g00V//.?--L,,+<*#)d('''&&.%{$$#"!!N ]K@qwehMym u k X 6=ssPt%nUDúirt Íosa leo: «Níl aon iasc agaibh, an bhfuil, a chlann ó?» «Níl,» ar siad á fhreagairt.Nuair a tháinig an mhaidin, bhí Íosa ina sheasamh ar an trá, ach ní raibh a fhios ag a dheisceabail gurbh é Íosa é.@yDúirt Síomón Peadar leo: «Táimse ag dul ag iascach.» «Rachaimidne leat,» ar siad. D' imigh siad mar sin agus isteach sa bhád leo, ach an oíche sin níor rug siad ar bhreac.%CBhí i bhfochair a chéile: Síomón Peadar, Tomás an Leathchúpla, Natanael ó Chána na Gailíle, agus clann Zeibidé, agus beirt eile dá dheisceabail.~ Ina dhiaidh sin thaispeáin Íosa é féin arís do na deisceabail ag Muir Thibirias, agus seo mar a thaispeáin:&}EAch cuireadh an méid sin i scríbhinn chun go gcreidfeadh sibh gurb é Íosa an Criost, Mac Dé, agus á chreidiúint go mbeadh an bheatha agaibh ina ainm.|Bhí go leor fearta eile fós a rinne Íosa os comhair a dheisceabal, agus níl aon chur síos orthu sa leabhar seo.{Dúirt Íosa leis:«De bhrí go bhfaca tú mé, a Thomáis, chreid tú.Is méanar dóibh seo nach bhfaca agus a chreid.»:zoD' fhreagair Tomás: «Mo Thiarna agus mo Dhia!»=ysAnsin dúirt sé le Tomás: «Tabhair i leith do mhéar agus féach mo dhearnana, sín amach do lámh agus cuir i mo chliathán í, agus ná bí díchreidmheach ach creidmheach.»ExOcht lá ina dhiaidh sin, bhí a dheisceabail istigh arís, agus Tomás in éineacht leo. Tháinig Íosa agus na doirse faoi ghlas, sheas sé ina measc agus dúirt: «Síocháin daoibh!»twaDúirt na deisceabail eile leis: «Chonaiceamar an Tiarna.» Ach dúirt seisean leo: «Mura bhfeicfidh mé rian na dtairní ar a dhearnana, agus mo mhéar a chur i bpoll na dtairní, agus mo lámh ina chliathán, ní chreidfidh mé.»mvSTomás, duine den dáréag ar a dtugtaí an Leathchúpla, ní raibh sé leo nuair a tháinig Íosa.,uQNa daoine a maithfidh sibh a bpeacaí dóibh,beidh siad maite dóibh;na daoine a gcoinneoidh sibh a bpeacaí,beidh a bpeacaí coinnithe.»htIArna rá sin dó, d' análaigh sé orthu agus dúirt leo:«Glacaigí an Spiorad Naomh."s=Dúirt Íosa leo ansin arís:«Síocháin daoibh!Amhail mar a chuir an tAthair uaidh mise,táimse do bhur gcursa uaim freisin.» r Á rá sin dó, thaispeáin sé dóibh a lámha agus a chliathán. Bhí áthas ar na deisceabail nuair a chonaic siad an Tiarna.eqCTráthnóna an lae chéanna, an chéad lá den tseachtain, agus na doirse faoi ghlas le heagla na nGiúdach, san áit ina raibh na deisceabail, tháinig Íosa agus sheas ina measc agus dúirt leo: «Síocháin daoibh!» pTháinig Máire Mhaigdiléana leis an scéala do na deisceabail: «Chonaic mé an Tiarna,» agus go ndúirt sé na nithe sin léi.so_«Scaoil liom!» arsa Íosa léi, «óir ní dheachaigh mé suas chun an Athar fós; ach imigh chun mo bhráithre agus abair leo: 'Táim ag dul suas chun m' Atharsa agus chun bhur nAtharsa, chun mo Dhé-se agus chun bhur nDé-se.' »n«A Mháire,» arsa Íosa léi. D' iompaigh sise agus dúirt as Eabhrais: «Rabúnaí,» is é sin le rá: «A Mháistir!»umcDúirt Íosa léi: «A bhean, cén fáth a bhfuil tú ag gol? Cé atá uait?» Mheas sí gurbh é an garraíodóir é agus dúirt leis: «A dhuine uasail, más tusa a thóg é, inis dom cár chuir tú é agus tabharfaidh mé liom é.»lArna rá sin di, d' iompaigh sí thart agus chonaic sí Íosa ina sheasamh ansiúd ach nár aithin sí gurbh é Íosa é.k3 «Cén fáth a bhfuil tú ag gol, a bhean,» ar siad léi. «Mar gur thóg siad mo Thiarna,» ar sí leo, «agus nach eol dom cár chuir siad é.»j agus chonaic an dá aingeal in éidí geala ina suí mar ar luigh corp Íosa, aingeal acu ag an gceann agus an t-aingeal eile ag na cosa.i# Agus bhí Máire ina seasamh lasmuigh in aice an tuama agus í ag gol. Sa ghol di chrom sí síos agus d' fhéach isteach sa tuama,5he Ansin d' imigh na deisceabail abhaile arís.bg= Óir níor thuig siad go fóill an scrioptúr nárbh fholáir é a aiséirí ó mhairbh.xfiAnsin an deisceabal eile, a tháinig ar dtús chun an tuama, chuaigh sé isteach agus chonaic agus chreid sé.~euagus an brat a bhí ar a cheann ní i dteannta na línéadaí a bhí sé, ach fillte in aon áit amháin leis féin.wdgAnsin tháinig Síomón Peadar ina dhiaidh agus chuaigh sé isteach sa tuama, agus chonaic sé na línéadaíncUNuair a chrom sé síos chonaic sé na línéadaí ina luí ansiúd, ach ní dheachaigh sé isteach.b/Chrom siad a mbeirt ar rith in éineacht agus rith an deisceabal eile níos luaithe ná Peadar agus is é is túisce a tháinig go dtí an tuama.]a3Amach le Peadar agus leis an deisceabal eile ansin agus chuaigh siad chun an tuama.]`3Rith sí ansin agus tháinig sí go dtí Síomón Peadar agus go dtí an deisceabal úd eile ab ionúin le Íosa. «Thog siad an Tiarna as an tuama,» ar sí leo, «agus níl a fhios againn cár chuir siad é.»2_ _Agus an chéad lá den tseachtain tháinig Máire Mhaigdiléana go moch, agus an dorchadas fós ann, chun an tuama agus chonaic sí an líog aistrithe ón tuama.^{*Is ansiúd a chuir siad Íosa, de bhrí gurbh é lá ullmhaithe na nGiúdach é, agus ó bhí an tuama in aice láimhe.])San áit inar céasadh Íosa bhí gairdín, agus sa ghairdín sin bhí tuama nua nár cuireadh aon duine ann riamh roimhe.\%(Thóg siad corp Íosa dá bhrí sin agus rinne siad é a chuachadh i línéadaí maille le spíosraí, de réir nós adhlactha na nGiúdach.K['Tháinig sé mar sin agus thóg sé an corp. Níocodaemas freisin é siúd a tháinig san oíche chuige ar dtús tháinig sé agus meascán miorra agus aló aige, timpeall céad punt meáchain.GZ&Ina dhiaidh sin d' iarr Iósaef ó Airiomatáia cead ar Phioláit ba dheisceabal d' Íosa é; os íseal, áfach, ar eagla na nGiúdach corp Íosa a bhreith leis, agus thug Pioláit an cead.XY)%Agus tá scrioptúr eile a deir: «Breathnóidh siad ar an té a tholl siad.»kXO$Óir tharla an méid sin chun go gcomhlíonfaí an scrioptúr: «Aon chnámh ann ní bhrisfear.»9Wk#Agus an té a chonaic is aige atá fianaise tugtha air, agus is fíor í an fhianaise, agus tá a fhios aigesean gur fíor a ndeir sé, chun go gcreidfeadh sibhse chomh maith.V"ach rinne duine de na saighdiúirí a chliathán a tholladh le sleá, agus tháinig fuil agus uisce amach as láithreach.Uw!Ar theacht dóibh go dtí Íosa, áfach, ó chonaic siad go raibh sé marbh cheana féin, níor bhris siad a lorgaí,Tw Mar sin tháinig na saighdiúirí agus bhris siad lorgaí an chéad duine agus an duine eile a céasadh mar aon leis.|SqBa é lá an ullmhaithe é, agus ionas nach bhfanfadh na coirp ar chros le linn na sabóide óir ba lá mór sollúnta an tsabóid sin rinne siad achainí ar Phioláit go ndéanfaí na lorgaí a bhriseadh agus na coirp a chartadh as an tslí. R Tar éis dó an fínéagar a ghlacadh dúirt Íosa. «Tá sé curtha i gcrích.» Chrom sé a cheann agus thug uaidh a spiorad.+QOBhí soitheach ansiúd lán d' fhínéagar. Thum siad spúinse as an bhfínéagar agus chuir siad ar bharr chraobh iosóipe é, agus chuir siad chun a bhéil é.'PGTar éis an méid sin, ó bhí a fhios ag Íosa go raibh gach ní déanta feasta, chun go gcomhlíonfaí an scrioptúr, dúirt sé: «Tá tart orm.»OAnsin dúirt sé leis an deisceabal: «Sin í do mháthair.» Agus ón uair sin amach ghlac an deisceabal isteach ina bhaile féin í.N3Nuair a chonaic Íosa a mháthair agus an deisceabal a ghráigh sé ina sheasamh lena hais, dúirt sé lena mháthair: «A bhean, sin é do mhac.» MBhí ina seasamh le hais chros Íosa, a mháthair, agus deirfiúr a mháthar, Máire Chlópas, agus Máire Mhaigdiléana.L'Mar sin, dúirt siad le chéile: «Ná stróicimis é, ach é a chur ar chrainn cé aige go mbeidh sé» chun go gcomhlíonfaí an scrioptúr a deir: «Roinn siad mo chuid éadaigh eatarthu, agus chuir siad ar chrainn mo chulaith.» Rinne na saighdiúirí an méid sin.rK]Nuair a bhí na saighdiúirí tar éis Íosa a chéasadh, thóg siad a chuid éadaigh agus rinne siad ceithre sciar díobh sciar don saighdiúir acu agus an t-ionar. Ní raibh uaim ar bith san ionar, ach é fite slan ó bharr anuas.QJD' fhreagair Pioláit: «An rud atá scríofa agam, tá sé scríofa.»IDúirt ardsagairt na nGiúdach le Pioláit: «Ná scríobh, ' rí na nGiúdach,' ach, ' dúirt sé seo: Is mé rí na nGiúdach.' ».HULéigh mórán de na Giúdaigh an fógra sin, mar ba ghearr ón gcathair an áit inar céasadh Íosa agus bhí an scríbhinn in Eabhrais, i nGréigis agus i Laidin.tGaScríobh Pioláit fógra le cur ar an gcros, agus ba é an fógra: «Íosa ó Nazarat, rí na nGiúdach.»qF[Chéas siad é ansiúd agus beirt eile in éineacht leis, duine ar gach taobh, agus Íosa i lár baill.E/Rug siad Íosa leo. Rinne sé féin an chros a iompar, agus ghabh sé amach go dtí Áit an Chloiginn a dtugtar Golgota san Eabhrais air.7DiAnsin thug sé suas dóibh é chun a chéasta._C7Ach chuir siad na gártha suas: «Beir uainn é! Beir uainn é! Céas é!» Dúirt Pioláit leo: «An amhlaidh a chéasfaidh mé bhur rí?» D' fhreagair uachtaráin na sagart: «Níl de rí againne ach Céasar.»BBa é lá an ullmhaithe don Cháisc é, timpeall an séú huair. Dúirt sé leis na Giúdaigh: «Féach, sin é bhur rí!»:Am Nuair a chuala Pioláit na focail sin, sheol sé Íosa amach agus chuaigh féin ina shuí breithimh, san áit ar a dtugtar an Chúirt Phábháilte Gabata atá san Eabhrais air.@! Agus as sin amach bhí Pioláit ag iarraidh é a scaoileadh. Ach chuir na Giúdaigh na gártha suas: «Má scaoileann tú an duine seo saor,» ar siad, «ní cara do Chéasar thú; gach duine a dhéanann rí de féin, ag cur in aghaidh Chéasair a bhíonn.»@?y D' fhreagair Íosa: «Ní bheadh cumas ar bith agat orm mura mbeadh é á thabhairt duit ó lastuas. Agus dá bhrí sin, an té a thug ar láimh duit mé, is mó an peaca atá air.»>>u Dúirt Pioláit leis ansin: «An ea nach labhróidh tú liom? Nach bhfuil a fhios agat go bhfuil ar mo chumas thú a chéasadh agus go bhfuil ar mo chumas thú a scaoileadh saor?»= Chuaigh sé isteach sa Phréatóiriam arís agus dúirt le Íosa: «Cad as duit?» Ach níor thug Íosa aon fhreagra air.K<Nuair a chuala Pioláit an chaint sin, ba mhó ná riamh a eagla.;7D' fhreagair na Giúdaigh é: «Tá dlí againne, agus, de réir an dlí sin, tá d' fhiacha air bás a fháil mar go ndearna sé Mac Dé de féin.»U:#Nuair a chonaic uachtaráin na sagart agus a muintir é, scread siad amach: «Céas é! Céas é!» Dúirt Pioláit leo: «Tógaigí sibhse é agus céasaigí é, óir ní fhaighimse cúis daortha ann.» 9 Tháinig Íosa amach ansin, an choróin dheilgneach air agus an brat corcra, agus dúirt [Pioláit] leo: «Siúd é an duine!»*8MChuaigh Pioláit amach arís agus dúirt sé leo: «Féach, táim á thabhairt amach chugaibh, chun go mbeadh a fhios agaibh nach bhfaighim cúis daortha ann.»|7qagus ag teacht dóibh ina ghar, deiridís: «Sé do bheatha, a rí na nGiúdach!» agus bhuail siad lena mbosa é. 6Agus rinne na saighdiúirí coróin a fhí de dheilgneach agus í a bhualadh ar a cheann. Ansin ghléas siad faoi bhrat corcra é,;5 sAnsin ghabh Pioláit Íosa agus sciúrsáil sé é.d4A(Ach scread siad amach arís: «Ní hé seo, ach Barabas.» Agus robálaí a ba ea Barabas.3'Ach tá nós agaibh go scaoilfinn príosúnach chugaibh sa Cháisc. Ar mhaith libh go scaoilfinn chugaibh rí na nGiúdach?»02Y&Dúirt Pioláit leis: «Cad is fírinne ann?» Agus arna rá sin dó, ghabh sé amach arís chun na nGiúdach, agus dúirt leo: «Ní fhaighim aon chúis daortha ann.%1C%Dúirt Pioláit leis: «Ach is rí thú ámh?» D' fhreagair Íosa: «De réir mar a deir tú, is rí mé. Chuige seo a rugadh mé agus chuige seo a tháinig mé ar an saol chun fianaise a thabhairt ar an bhfírinne. Gach aon duine gur den fhírinne é, éisteann sé le mo ghlór.»S0$D' fhreagair Íosa: «Ní den saol seo mo ríocht. Dá mba den saol seo mo ríocht, throidfeadh mo sheirbhísigh ionas nach dtabharfaí ar láimh do na Giúdaigh mé. Ach anois ní as seo mo ríocht.»/!#D' fhreagair Pioláit: «An Giúdach mise? Do náisiún féin agus uachtaráin na sagart a thug ar láimh dom tú. Cad tá déanta agat?»|.q"D' fhreagair Íosa: «An uait féin a deir tú an méid sin, nó an daoine eile a dúirt leat é mar gheall orm?»-!Ansin chuaigh Pioláit isteach sa Phréatóiriam arís ag glaoch ar Íosa agus dúirt sé leis: «An tusa rí na nGiúdach?»p,Y chun go gcomhlíonfaí an focal a dúirt Íosa á chur in iúl cén sórt báis ba dhán dó a fháil.5+cDúirt Pioláit leo: «Tógaigí féin é, agus triailigí é de réir bhur ndlí féin.» Dúirt na Giúdaigh leis: «Ní dleathach dúinne aon duine a chur chun báis» z*mD' fhreagair siad: «Mura mbeadh gur choirpeach é seo,» ar siad leis, «ní thabharfaimis ar láimh duit é.»r)]Mar sin, tháinig Pioláit amach chucu agus dúirt: «Cén cion atá sibh a chur i leith an duine seo?»c(?Sheol siad Íosa ansin ó Cháiafas go dtí an Préatóiriam. Bhí sé moch ar maidin. Ní dheachaigh siad isteach sa Phréatóiriam ionas nach dtruailleofaí iad, ach go mba fhéidir dóibh an cháisc a ithe.H' Shéan Peadar arís é, agus ghlaoigh an coileach láithreach.&1Dúirt duine de sheirbhísigh an ardsagairt, gaol don duine ar bhain Peadar an chluas de: «Nach bhfaca mé thú sa ghairdín in éineacht leis?»2%]Bhí Síomón Peadar ina sheasamh ansiúd á ghoradh féin. Dúirt siad leis: «Nach duine dá dheisceabail thusa chomh maith?» Shéan seisean é: «Ní hea,» ar sé.V$%Ansin chuir Annas uaidh ar ceangal é ag triall ar Cháiafas an t-ardsagart.#)D' fhreagair Íosa é: «Má labhair mé go héagóir, cruthaigh an éagóir; ach má labhair mé go ceart, cén fáth a mbuaileann tú mé?»8"iLe linn na cainte sin dó, duine de na póilíní a bhí ina sheasamh láimh leis, bhuail sé buille boise ar Íosa á rá: «An mar sin a fhreagraíonn tú an t-ardsagart?»)!KCén fáth a bhfuil tú do mo cheistiú-sa? Ceistigh iad siúd a chuala mé faoina ndúirt mé leo. Is iadsan, féach, a bhfuil a fhios acu cad a dúirt mé.»c ?D' fhreagair Íosa é: «Labhair mé go poiblí leis an saol. Rinne mé teagasc i gcónaí i láthair sionagóige agus sa Teampall, mar a dtagann na Giúdaigh uile le chéile, agus níor dhúirt mé aon ní faoi rún.W'Cheistigh an t-ardsagart Íosa ansin i dtaobh a dheisceabal agus a theagaisc.^5Bhí na seirbhísigh agus na póilíní tar éis tine ghualaigh a chur síos mar bhí sé fuar, agus bhí siad ina seasamh á ngoradh féin. Bhí Peadar comh maith ina sheasamh in éineacht leo, á ghoradh féin.Labhair an bandoirseoir ansin le Peadar: «An ea gur duine thú de dheisceabail an fhir seo?» Dúirt seisean: «Ní hea.»@yach d' fhan Peadar ina sheasamh ag an doras lasmuigh. Ansin chuaigh an deisceabal eile amach é seo a ba aithnid don ardsagart labhair leis an mbandoirseoir agus thug Peadar isteach./WRinne Síomón agus deisceabal eile Íosa a leanúint. Ba aithnid an deisceabal sin don ardsagart, agus mar sin chuaigh sé isteach le Íosa i gcúirt an ardsagairt,Ba é Cáiafas seo a thug an chomhairle úd do na Giúdaigh gurbh é a leas é go bhfaigheadh aon duine amháin bás ar son an phobail.~u agus sheol siad ar dtús go dtí Annas é, mar ba é athair céile Cháiafas é a bhí ina ardsagart an bhliain sin.+ Ansin, gasra na saighdiúirí agus an captaen a bhí orthu, agus na póilíní Giúdacha, rinne siad Íosa a ghabháil agus a cheangal,&E Malcas a ba ainm don seirbhíseach. Dúirt Íosa le Peadar: «Cuir an claíomh ar ais ina thruaill. An cupa a thug an tAthair dom, nach n-ólfaidh mé é?»  Bhí claíomh ag Síomón Peadar agus tharraing sé é, agus bhuail sé seirbhíseach an ardsagairt gur bhain an chluas dheas de.wg chun go gcomhlíonfaí an focal a dúirt sé «Na daoine a thug tú dom, níor chaill mé aon duine díobh.»}sD' fhreagair Íosa: «Dúirt mé libh gur mise é. Mar sin, más mise atá uaibh, scaoiligí chun siúil iad seo» [/D' fhiafraigh sé díobh arís: «Cé tá uaibh?» «Íosa ó Nazarat,» ar siad.dANuair a dúirt Íosa leo: «Is mise é,» tharraing siad siar agus thit siad ar an talamh.D' fhreagair siad é: «Íosa ó Nazarat.» Dúirt Íosa leo: «Is mise é.» Bhí Iúdás, fear a bhraite, ansiúd in éineacht leo.wÓ bhí a fhios ag Íosa an uile ní dá raibh le teacht air, ghabh sé amach agus dúirt sé leo: «Cé tá uaibh?»A{Mar sin, is ann a chuaigh Iúdás agus gasra saighdiúirí aige, agus póilíní ó uachtaráin na sagart agus ó na Fairisínigh, agus lóchrainn acu agus tóirsí agus arm faobhair.wgBa eol an áit do Iúdás, fear a bhraite, mar ba mhinic a chastaí Íosa ann in éineacht lena dheisceabail.B  Ar rá na bhfocal sin dó chuaigh Íosa amach, mar aon lena dheisceabail, thar chaise Chidreon. Bhí gairdín ansiúd agus chuaigh sé isteach ann, é féin agus a dheisceabail. 1Agus thug mé dóibh, agus tabharfaidh, eolas ar d' ainm,ionas, an grá a thug tú dom,go mbeadh sé iontu seo, agus mise iontu.» +A Athair na córa, ní raibh aithne ag an saol ort;ach bhí aithne agamsa ort,agus bhí a fhios acu seo gur chuir tú uait mé. A Athair, an mhuintir a thug tú dom,is mian liom, an áit ina bhfuilimse,iadsan a bheith ann mar aon liom,ionas go bhfeicfidh siad mo ghlóir,an ghlóir a thug tú dom;mar gur thug tú grá dom roimh chruthú an domhain.l Qmise iontu-san, agus tusa ionam-sa,ionas go mba aon iad go foirfe,agus go mbeadh a fhios ag an saolgur chuir tú uait mé,agus gur thug tú grá dóibh seofaoi mar a thug tú grá domsa.|qAgus an ghlóir a thug tú dom,thug mise dóibhsean é,ionas go mba aon iad faoi mar is aon sinne;U#ionas go mba aon iad go léir,faoi mar atá tusa, a Athair, ionamsaagus mise ionatsa;go mbeidís seo ina n-aon ionainni dtreo go gcreidfidh an saol gur chuir tú uait mé. Ní ar a son-san amháin atáim ag guí,ach, mar an gcéanna, ar son na ndaoinea chreidfidh ionam trína mbriathar;ucNaomhaím mé féin ar a son,ionas go mbeidh siadsan, chomh maith,naomhaithe san fhírinne.dAFaoi mar a chuir tusa mise uait isteach sa saol,chuir mise iadsan isteach sa saol.MDéan iad a naomhú san fhírinne.Is fírinne do bhriathar.7iNí den saol iad, faoi mar nach den saol mise.\1Nílim á ghuí go dtógfá as an saol iad,ach go gcoinneofá ón Olc iad.  Thug mé dóibh do bhriathar,agus thug an saol fuath dóibh,óir ní den saol iad, faoi mar nach den saol mise.:m Ach anois táim ag teacht ag triall ort,agus tá an chaint seo á rá agam ar an saol,ionas go mbeadh an lúcháir is liomsago hiomlán acu iontu féin. ~ Fad a bhí mé faru,choinnigh mé iad i d' ainm an t-ainm a chuir tú faoi mo chúram,agus thug mé aire dóibh,agus níor imigh íde ar aon duine acu,ach ar mhac na híde,ionas go gcomhlíonfaí an scrioptúr.}}s Nílim ar an saol feastaach tá siadsan ar an saolagus táim ag dul ag triall ortsa.A Athair naofa coinnigh iad i d' ainm an t-ainm a chuir tú faoi mo chúram,ionas go mba aon iad faoi mar is aon sinne.u|c Leatsa gach ní is liomsaagus liomsa gach ní is leatsa,agus tá glóir faighte agam iontu.{ Ar a son atáim ag guí; ní ar son an tsaoilatáim ag guí ach ar son na muintirea thug tú dom, mar is leatsa iad.Gzóir na briathra a thug tú dom, thug mé dóibh iad,agus ghlac siad iad agus thuig siad go fíorgur uaitse a tháinig mé,agus chreid siad gur tú a chuir uait mé.NyTá a fhios acu anois gur uaitse,gach ní dár thug tú dom;,xQD' fhoilsigh mé d' ainmdo na daoine a thug tú dom as an saol;ba leatsa iad, agus thug tú domsa iad,agus tá do bhriathar coinnithe acu.1w[Agus anois mar sin, a Athair,tabhair-sé glóir domsa i do láthairleis an nglóir chéanna a bhí agam i do láthair,sula raibh an domhan ann.gvGThug mise glóir duit ar talamh;tá an obair déanta agam a thug tú dom le déanamh.u/Is í seo an bheatha shíoraí:iad a chur aithne ortsa, an t-aon Dia fírinneach amháin,agus ar Íosa Críost, a chuir tú uait.t5faoi mar a thug tú cumhacht dó ar an uile dhuine,ionas, gach duine a thug tú dó,go dtabharfaidh sé an bheatha shíoraí dóibh._s 9Dúirt Íosa an chaint sin agus ar thógáil a shúl chun na bhflaitheas dúirt sé:«A Athair, tá an uair tagtha.Tabhair glóir do do Mhac,ionas go dtabharfadh do Mhac glóir duit:>ru!Labhair mé na nithe sin libh,chun go mbeadh síocháin agaibh ionamsa.Tá buairt agaibh sa saol, ach bíodh misneach agaibh.Tá buaite agamsa ar an saol.»q Féach, tá an uair ag teacht,agus tá sí ann cheana féin,nuair a scaipfear sibh,gach duine chun a bhaile féin,agus fágfaidh sibh mise i m' aonar.Ach nílim i m' aonar, de bhrí go bhfuil an tAthair faram.DpD' fhreagair Íosa iad:«An gcreideann sibh anois?6oeTá a fhios againn anois go bhfuil fios gach uile ní agat, agus nach gá duit go mbeadh duine ar bith do do cheistiú. As seo a chreidimid gur ó Dhia a ghabh tú amach.»~nuDúirt a dheisceabail leis: «Féach, tá tú ag caint go hoscailte feasta agus ní solaoid ar bith atá tú á rá.m+Ghabh mé amach ón Athair, agus tháinig mé ar an saol.Táim ag fágáil an tsaoil arís,agus táim ag triall ar an Athair.»l5Óir tá cion ag an Athair féin oraibh,de bhrí go raibh cion agaibh orm,agus gur chreid sibhgur ó Dhia a ghabh mé amach. k Iarrfaidh sibh i m' ainm an lá sin,agus nílim á rá libhgo ndéanfaidh mé achainí ar an Athair ar bhur son.]j3Labhair mé an méid sin libh i solaoidí.Tá an t-am ag teacht,nuair nach labhróidh mé libh a thuilleadh i solaoidí,ach inseoidh mé daoibh go soiléirmar gheall ar an Athair.iGo dtí seo níor iarr sibh ní ar bith i m' ainm.Iarraigí agus gheobhaidh sibh,chun go mbeadh bhur n-áthas iomlán.@hyAn lá sin ní bheidh aon cheist le cur agaibh orm.Amen, Amen, a deirim libh,má iarrann sibh ní ar bith ar an Athairtabharfaidh sé daoibh é i m' ainm-sé.SgAgus sibhse mar an gcéanna,tá buairt oraibh anois, ach feicfidh mé arís sibh,agus beidh bhur gcroí ag déanamh áthais,agus ní bhainfidh duine ar bith bhur n-áthas díbh.fNuair a bhíonn bean ina luí seoil,bíonn buairt uirthi, de bhrí go bhfuil a hionú tagtha.Ach nuair a bhíonn an leanbh saolaithe,ní bhíonn cuimhne aici ar an trioblóid a thuilleadh,le barr áthais go bhfuil duine saolaithe.MeAmen, Amen, a deirim libh,beidh sibhse ag gol agus ag caoineadh,ach beidh an saol ag déanamh áthais.Beidh sibhse buartha,ach iompófar bhur mbuairt chun áthais.{doBhí a fhios ag Íosa gur mhian leo é a cheistiú agus dúirt sé leo: «Tá sibh ag fiafraí dá chéile cad is ciall leis an rud a dúirt mé: 'Tamall beag agus ní fheicfidh sibh mé, agus tamall beag eile agus beidh radharc agaibh orm.'cDá bhrí sin dúirt siad: «Cad é an ' tamall beag' é seo a deir sé? Níl a fhios againn cad is ciall lena chomhrá.»ebCAnsin dúirt cuid dá dheisceabail le chéile: «Cad é seo a deir sé linn: 'Tamall beag agus ní fheicfidh sibh mé, agus tamall beag eile, agus beidh radharc agaibh orm' ; agus ' mar táim ag triall ar an Athair' ?»-aS«Tamall beag agus ní fheicfidh sibh mé níos mó,agus tamall beag eile agus beidh radharc agaibh orm,mar táim ag triall ar an Athair.»%`CAn uile ní dá bhfuil ag m' Athair, is liomsa é.Uime sin a dúirt mé:' Is de mo chuidse a ghlacfaidhagus a inseoidh sé daoibh.'t_aTabharfaidh sé glóir domsa,óir is de mo chuidse a ghlacfaidhagus a inseoidh sé daoibh.^  ach nuair a thiocfaidh sé siúd, Spiorad na Fírinne,déanfaidh sé eolas daoibh chun an uile fhírinne.Óir ní as féin a labhróidh;labhróidh sé na nithe a chuala sé,agus inseoidh sé daoibh na nithe atá le teacht.a]; Tá mórán eile le rá agam libh,ach ní fhéadann sibh iad a fhulaingt anois;{\o i dtaobh an bhreithiúnais, de bhrí go bhfuíl daorbhreithtugtha cheana féin ar phrionsa an tsaoil seo.I[  i dtaobh an chirt, de bhrí go bhfuilim ag triall ar an Athair;=Zu I dtaobh an pheaca, de bhrí nár chreid siad ionam;CYAgus nuair a thiocfaidh sé,áiteoidh sé ar an saol go bhfuil an éagóir aigei dtaobh an pheaca,agus i dtaobh an chirt,agus i dtaobh an bhreithiúnais.QXInsím an fhírinne daoibh, áfach:is é bhur leas mise a imeacht,mar mura n-imeoidh mé,ní thiocfaidh an tAbhcóide chugaibh;ach má imím, cuirfidh mé chugaibh é.]W3Ach de bhrí gur dhúirt mé an méid sin libh,líon bhur gcroí de bhrón.#V?«Táim ag imeacht anois, go dtí an té a chuir uaidh mé,agus ní fhiafraíonn aon duine agaibh díom,' Cá bhfuil tú ag dul?'pUYD' inis mé an méid sin daoibhionas go mbeadh cuimhne agaibh,nuair a thiocfaidh an t-am dó,gur inis mé daoibh é.Níor dhúirt mé na nithe seo libh ó thusmar bhí mé in bhur bhfochair.sT_Agus déanfaidh siad an méid sin [oraibh]de bhrí nach bhfuil aithne acu ar an Athair ná ormsa.7SgDúnfar amach as na sionagóga sibh;tá an t-am ag teacht, fiú amháin,nuair a shílfidh an té a mharóidh sibhgur ag déanamh réir Dé a bhíonn.TR #D' inis mé an méid sin daoibh,ionas nach nglacfaidh sibh scannal.^Q5Déanann sibhse fianaise freisin,mar bhí sibh in éineacht liom ó thosach./PWNuair a thiocfaidh an tAbhcóidea chuirfidh mé chugaibh ón Athair,Spiorad na Fírinne a ghluaiseann ón Athair,déanfaidh sé fianaise orm.OAch ionas go gcomhlíonfaí an focalatá scríofa sa dlí acu [é sin]:' Thug siad fuath dom gan chúis.'RNMura ndéanfainn na hoibreacha ina measc,nach ndearna aon duine eile,ní bheadh peaca orthu.Ach anois chonaic siad, agus is fuath leo,mise agus m' Athair, in éineacht.PMAn té ar fuath leis mise,is fuath leis m' Athair chomh maith.LMura dtiocfainn agus labhairt leo,ní bheadh peaca orthu.Ach anois níl leithsceal acu i dtaobh a bpeaca.KAch déanfaidh siad na nithe seo go léir libh,ar son m' ainmse,mar nach raibh aithne acu ar an té a chuir uaidh mé.8JiCuimhnígí ar an bhfocal a dúirt mé libh:' Níl aon seirbhíseach níos mó ná a mháistir.Má rinne siad géarleanúint ormsa,déanfaidh siad géarleanúint oraibhse chomh maith.Má choinnigh siad mo bhriatharsa,coinneoidh siad bhur mbriatharsa chomh maith.[I/Dá mba den saol sibhbheadh cion ag an saol ar a chuid féin.Ach de bhrí nach den saol sibhach go ndearna mise sibh a thoghadh as an saol,uime sin atá fuath ag an saol daoibh.uHc«Má thugann an saol fuath daoibh,bíodh a fhios agaibh gur thug sé fuath domsa romhaibh.SGIs iad seo m' aitheanta daoibh:sibh a thabhairt grá dá chéile..FUNí sibhse a rinne mise a thoghadh,ach mise a rinne sibhse a thoghadh,agus a cheapadh chun go n-imeodh sibhagus toradh a thabhairt agus go mairfeadh bhur dtoradh;i dtreo, cibé ní a d' iarrfadh sibh ar an Athair i m' ainm,go dtabharfadh sé daoibh é.YE+Ní seirbhísigh a thugaim oraibh feasta,mar ní eol do sheirbhíseach gnó a mháistir.Ach thug mé cairde oraibh,óir gach a gcuala ó m' Athair,chuir mé in iúl daoibh é.PDSibhse mo chairdemá dhéanann sibh na nithe a ordaím daoibh.hCI Níl grá ag aon duine níos mó ná seogo dtabharfaidh duine a anam ar son a chairde.pBY Is í seo m' aithne:sibh a thabhairt grá dá chéile,faoi mar a thug mé grá daoibh.A Dúirt mé na nithe seo libhchun go mbeadh mo lúcháir-sé ionaibhagus go mbeadh bhur lúcháir-sé iomlán.#@? Má choinníonn sibh m' aitheanta,fanfaidh sibh i mo ghrá,faoi mar a choinnigh mise aitheanta m' Athar,agus a fhanaim ina ghrá.x?i Faoi mar a thug an tAthair grá domsa,thug mise grá daoibhse chomh maith.Fanaigí i mo ghrá.>Tugadh glóir do m' Athairsa mhéid go dtugann sibhse toradh mór uaibh,agus go mbeidh sibh in bhur ndeisceabail agamsa.=3Má fhanann sibh ionamsaagus má fhanann mo bhriathra ionaibh,iarrfaidh sibh cibé ní is mian libhagus déanfar daoibh é.0<YCibé nach bhfanfaidh ionamsa,caithfear amach é mar ghéag,agus feofaidh sé;agus tógfar agus caithfear sa tine iad,agus dófar iad.F;Mise an fhíniúin, sibhse na géaga;an té a fhanann ionamsa, agus mise ann,tugann seisean toradh mór uaidh;óir gan mise, ní féidir daoibh aon ní a dhéanamh.p:YFanaigí ionamsa, agus mise ionaibh.Faoi mar nach féidir don ghéagtoradh a thabhairt uaithi féin,mura bhfanann sí san fhíniúin,sin mar nach féidir daoibhse,mura bhfanann sibh ionamsa. O~"}m||{{zzyx$vuctsszs rqmpp;onn mll1kNjj`i{hgg?feeVdccEbba```'__2^^]]\\2[[ ZqZYXXWVUUVTTzSxRRQPP~POZNN#MLLrL0KJJIiHHAGG?FF>EDDnCnCBBSAA;@@I??=<#L""8! "5ur*,LWCR R   *7m`+OWI )San am sin, nuair a bhí líon na ndeisceabal ag méadú, thosaigh na Heilléanaigh ag casaoid ar na hEabhraigh faoi go raibh faillí á dhéanamh ar a mbaintreacha féin sa fhriothálamh laethúil.H#*Agus ní stadaidís ach ag teagasc gach lá, sa Teampall agus ó theach go teach, agus ag fógairt an dea-scéil gurbh é Íosa an Críost.G%)D' imigh siadsan leo ó láthair na sainidríne agus áthas orthu de chionn go mba fhiú le Dia iad tarcaisne a fhulaingt ar son ainm Íosa.+FO(chuir siad fios ar na haspail agus tar éis dóibh iad a sciúrsáil agus foláireamh a thabhairt dóibh gan labhairt in ainm Íosa, scaoil siad chun siúil iad.-ES'ach más ó Dhia é ní bheidh ar bhur gcumas-sa iad seo a chur ar neamhní agus b' fhéidir gur ag cur in aghaidh Dé a bheadh sibh.» Rinne siad rud air:&DE&Agus is é a mholaim daoibhse anois, fanacht amach ó na daoine seo agus ligean dóibh. Más ó dhaoine an beart nó an obair seo, rachaidh sé ar neamhní;EC%Tháinig Iúdás Gailíleach chun cinn ina dhiaidh sin, aimsir an daonáirimh, agus mheall sé slua ina dhiaidh. Ach cailleadh eisean chomh maith agus scaipeadh a lucht leanúna go léir.nBU$Tamall ó shin tháinig Tiúdas chun cinn agus é á mhaíomh gur dhuine mór le rá é féin agus thaobhaigh suas le ceithre chéad fear leis. Ach maraíodh é agus scaipeadh a lucht leanúna nó go ndeachaigh siad ar neamhní.Ay#Labhair sé ansin leo: «A fheara Iosrael,» ar seisean, «tugaigí aire céard a dhéanfaidh sibh leis na daoine seo.d@A"Ach d' éirigh duine acu ina sheasamh sa tsainidrín, Fairisíneach darbh ainm Gamailíéil, máistir dlí a raibh meas ag an bpobal go léir air, agus d' iarr sé na fir a chur taobh amuigh den doras ar feadh tamaill.x?i!Arna chlos sin do mhuintir na sainidríne chuaigh siad chun báiní agus bhí fonn orthu iad a mharú.o>W Is finnéithe ar na nithe sin sinne agus an Spiorad Naomh ar thug Dia é dóibh sin atá umhal dó.»=D' ardaigh Dia ar a dheis féin é ina phrionsa agus ina shlánaitheoir chun aithrí agus maithiúnas peacaí a thabhairt d' Iosrael.g<GThóg Dia ár sinsear Íosa ó mhairbh tar éis daoibhse é a mharú, á chrochadh ar chrann.d;AD' fhreagair Peadar agus na haspail eile: «Is córa dúinn umhlú do Dhia ná do dhaoine.`:9«Thugamar ordú daingean daoibh,» ar seisean, «gan teagasc a dhéanamh in ainm an duine seo, ach féach, tá Iarúsailéim líonta de bhur dteagasc agaibh. Agus is áil libh bás an duine seo a leagan orainne.»{9oThug siad isteach iad agus chuir ina seasamh os comhair na sainidríne iad. Cheistigh an t-ardsagart iad:.8UAnsin d' imigh an ceannfort agus a chuid giollaí agus thug siad leo iad, gan aon lámh láidir, áfach, mar bhí eagla orthu roimh an bpobal, go gclochfaidís iad.57cLeis sin tháinig duine ar an láthair le scéala: «Feach,» ar seisean, «na fir úd a chuir sibh i bpríosún, tá siad ina seasamh sa Teampall ag teagasc an phobail.»6Nuair a chuala ceannfort an Teampaill agus na hardsagairt an scéal seo, ní fhéadfaidís a thuiscint cad a bhí tite amach dóibh.;5o«Fuaireamar an príosún go daingean faoi ghlas,» ar siad, «bhí gardaí ina seasamh ag na geataí ach ar oscailt na ngeataí dúinn, ní bhfuaireamar duine ar bith istigh.» 4 Ach nuair a shroich na feidhmeannaigh an príosún ní bhfuair siad ann iad, agus ar dhul ar ais dóibh, d' inis siad an scéal:.3URinne siad rud air: chuaigh siad isteach sa Teampall le breacadh an lae agus chrom ar theagasc.Tháinig an t-ardsagart agus a bhuíon, thionóil siad an tsainidrín is é sin, seanad iomlán chlann Iosrael agus chuir siad scéala chun an phríosúin na haspail a thabhairt i láthair.k2Oimeacht agus seasamh sa Teampall agus faisnéis iomlán a thabhairt don phobal ar an mbeatha seo.q1[Ach i rith na hoíche d' oscail aingeal an Tiarna geataí an phríosúin agus lig amach iad, á rá leo]03Le teann éada rinne said na haspail a ghabháil agus a chur sa phríosún poiblí.t/aAnsin chuir an t-ardsagart chun oibre, é féin agus a pháirtithe go léir d' aicme na Sadúcach.A.{Thagadh na sluaite freisin ó na bailte mórthimpeall Iarúsailéim, ag tabhairt othar leo agus daoine a bhíodh á gciapadh ag spioraid neamhghlana, agus leigheastaí gach duine acu.p-Ysa tslí go mbíodh na hothair á dtabhairt amach ar na sráideanna acu agus á síneadh ar réleapacha agus ar shráideoga le súil, nuair a bheadh Peadar ag gabháil thar bráid, go luífeadh a scáil féin ar dhuine éigin acu.^,5agus bhí líon na bhfear agus na mban a chreid sa Tiarna ag dul i mbreis i gcónaíz+m ach ní leomhfadh duine ar bith eile dul i bpáirt leo. Mar sin féin bhí ardmholadh ag an ngnáthphobal orthu,*5 Bhí mórán míorúiltí agus éachtaí á ndéanamh ag na haspail i measc an phobail. Chruinnídís de thoil a chéile i bPóirse SholaimhW)' Tháinig uamhan ar an Eaglais go léir agus ar gach duine a chuala an scéal.8(i Agus thit sí marbh ar lár ag a chosa ar an toirt. Ar theacht isteach do na hógánaigh fuair siad marbh í agus d' ardaigh siad amach í gur adhlaic siad i taobh lena fear.q'[ «Cad a thug oraibh,» arsa Peadar léi, «socrú le chéile ar thriail a bhaint as Spiorad an Tiarna? Féach, sin iad ag an doras coiscéimeanna na ndaoine atá tar éis d' fhear a adhlacadh agus ardóidh siad thusa chomh maith.»&Labhair Peadar léi: «Inis dom,» ar seisean, «an é seo an méid a fuair sibh ar an talamh?» «Is ea,» ar sise, «sin an méid.»~%uTimpeall trí huaire a chloig ina dhiaidh sin tháinig an bhean isteach agus gan a fhios aici cad a bhí tite amach.}$sAnsin d' éirigh na hógánaigh ina seasamh, chóirigh siad an corp, d' iompair amach é agus rinne é a adhlacadh.z#mNí luaithe an chaint sin cloiste ag Anainias ná thit sé marbh. Agus tháinig uamhan ar a raibh ag éisteacht.r"]Fad a bhí an talamh i do sheilbh, nár leat féin é? Agus tar éis duit é a dhíol nach raibh a luach faoi do réir agat? Cad ab áil leat an rud seo a bheartú i do chroí? Ní do dhaoine a thug tú an t-éitheach ach do Dhia.»G!Labhair Peadar leis: «A Anainias,» ar seisean, «cén fáth ar líon Sátan do chroí sa chaoi gur inis tú bréag don Spiorad Naomh agus cuid de luach na feirme a choinneáil agat féin.{ oagus, i bhfios dá bhean, choinnigh sé cuid den luach aige féin agus níor thug ach cuid de suas do na haspail.p [Ach bhí fear ann darbh ainm Anainias, é féin agus a bhean Saifíre. Dhíol sé a ghabháltasP%Dhíol sé an gort, rug leis an luach agus thug suas do na haspail é.5$Cuirim i gcás bhí gort ag Léivíteach ón gCipir darbh ainm Iósaef Barnabas a thugadh na haspail air, ainm a chiallaíonn «Mac an tSóláis» .xi#agus thugaidís suas a luach do na haspail agus roinntí amach ar chách é de réir mar bhíodh sé ina ghá.{o"Agus ní raibh duine ar bith acu ar an ngannchuid: iad siúd a raibh talamh nó tithe acu, dhíolaidís amach iad}!Bhí na haspail go lándícheallach ag tabhairt fianaise ar aiséirí Chríost agus bhí grásta Dé go fras orthu uile.7g Bhí buíon na gcreidmheach ar aon aigne agus ar aon intinn le chéile. Ní deireadh aon duine acu liom ná leat faoina chuid maoine mar bhí gach ní i bpáirt acu.J Níor thúisce an phaidir sin ráite acu ná chrith an áit ina raibh siad cruinnithe; líonadh iad go léir den Spiorad Naomh agus thosaigh siad ag fógairt teachtaireacht Dé go teann dána.Sín amach do dheaslámh chun leigheas agus míorúiltí agus éachtaí a dhéanamh in ainm do sheirbhísigh naofa, Íosa.»+Agus anois, a Thiarna, tabhair do d' aire a gcuid bagartha agus deonaigh do do sheirbhísigh do theachtaireacht a fhógairt go seasmhach dána.r]agus rinne siad an ní a bhí ceaptha agatsa a thitim amach le do chumhacht agus le do chomhairle féin.mS«Is ea go deimhin, chuaigh Héaród agus Pointias Pioláit mar aon leis na ciníocha agus le pobal Iosrael i gcomhcheangal le chéile sa chathair seo féin in aghaidh do sheirbhísigh naofa, Íosa, tar éis duitse é a ungadh,Chuaigh ríthe an domhain in ordú cathaagus na flatha i gcomhcheangal le chéilein éadan an Tiarna agus a Ungthaigh.'eCIs tú a dúirt tríd an Spiorad Naomh, trí bhéal do sheirbhísigh, ár n-athair Dáiví:' Cad ab áil leis na ciníocha bheith ar buile le feirg?Cad ab áil leis na náisiúin nithe baotha a bheartú?6eAr chlos an scéil dóibhsean ghuigh siad os ard d' aonghuth chun Dé. «A Mháistir,» ar siad, «is tusa a rinne neamh agus talamh agus an mhuir agus gach a bhfuil iontu.#?Tar éis a scaoilte chuaigh siad go dtí a muintir féin agus thug tuairisc dóibh ar gach ní dá ndúirt na hardsagairt agus na seanóirí leo.fEAn fear ar tharla an mhíorúilt leighis seo dó, bhí sé os cionn daichead bliain d' aois._7Tar éis dóibh bagairt eile a dhéanamh orthu scaoil siad saor iad mar nach raibh aon dul acu ar iad a smachtú mar gheall ar an bpobal, de bhrí go raibh gach aon duine ag moladh Dé as an ní a bhí tite amach.X )Mar ní féidir dúinn gan labhairt ar a bhfuil feicthe agus cloiste againn.»3 _D' fhreagair Peadar agus Eoin iad, áfach: «Fágaimid fúibh féin a mheas,» ar siad, «cé acu is córa dúinn i bhfianaise Dé, rud a dhéanamh oraibhse nó ar Dhia. Ghlaoigh siad chucu ansin iad agus thug foláireamh dóibh gan caint ná teagasc a dhéanamh ar chor ar bith in ainm Íosa.' GAch i dtreo nach leathfadh an scéal seo níos mó i measc an phobail, déanaimis bagairt orthu gan labhairt go deo arís faoin duine seo le neach ar bith.»E «Cad a dhéanfaimid leis na daoine seo?» ar siad. «Tá míorúilt shuntasach déanta acu, rud is follas d' áitritheoirí Iarúsailéim ar fad, agus ní féidir dúinne é a shéanadh.wMar sin de, d' ordaigh siad dóibh dul amach as halla na sainidríne agus chuaigh siad féin i gcomhairle le chéile.~uAch ag breathnú dóibh ar an bhfear a leigheasadh agus é ina sheasamh láimh leo ní raibh aon fhreagra acu orthu.kO Nuair a chonaic siadsan a dhánacht a bhí Peadar agus Eoin agus nuair a thug siad faoi deara nach raibh iontu ach gháthdhaoine gan léann, bhí an dubhiontas orthu. D' aithin siad ansin gur chomrádaithe d' Íosa ba ea iad.+ níl slánú le fáil i nduine ar bith eile mar níl aon ainm eile faoin spéir dár tugadh do dhaoine lena dtig linn slánú a bhaint amach.»iK Is é seo ' an chloch dar dhiúltaigh sibhse, na saoir, agus a ndearnadh di ceann an chúinne,'|q bíodh a fhios agaibhse go léir agus ag pobal Iosrael ar fad gur in ainm Íosa Críost Nazórach an fear a chéas sibhse ar chrois ach ar thóg Dia ó mhairbh é gur ina ainm sin atá an duine seo ina sheasamh os bhur gcomhair ina shláinte. más mar gheall ar mhaith a dhéanamh do dhuine easlán atáimidne dár scrúdú inniu agus mar gheall ar an tslí inar leigheasadh é,Ansin d' fhreagair Peadar iad agus é lán den Spiorad Naomh: «A cheannairí an phobail,» ar seisean, «agus a sheanóirí,0YChuir siad na haspail ina seasamh i lár baill agus rinne siad iad a cheistiú: «Cén chumhacht,» ar siad, «nó cén t-ainm lena ndearna sibh an ní seo?»~uBhí Annas ardsagart ann, agus Cáiafas agus Eoin agus Alastar agus iad siúd a bhain leis an sliocht ardsagartúil. ~ Lá arna mhárach bhailigh ceannairí na nGiúdach agus na seanóirí agus na scríobhaithe le chéile in Iarúsailéim.}Mórán dá raibh ag éisteacht leis an teachtaireacht, áfach, chreid siad, agus bhí tuairim is cúig mhíle fear acu ann. |Ghabh siad Peadar agus Eoin agus chuir i bpríosún iad go dtí an lá arna mhárach, mar bhí sé ina thráthnóna faoin am seo.}{sagus olc orthu i dtaobh iad a bheith ag múineadh an phobail agus ag fógairt aiséirí na marbh i [bpearsa] Íosa.z Fad a bhí siad ag caint leis an slua, tháinig na sagairt agus ceannfort an Teampaill agus na Sadúcaigh suas chucu(yINuair a thóg Dia a sheirbhíseach is chugaibhse is túisce a chuir sé é chun go mbeannódh sé sibh trí gach duine agaibh a iompú óna chuid urchóide.»:xmIs sibhse oidhrí na bhfáithe agus oidhrí an chonartha a rinne Dia le bhur n-aithreacha nuair a dúirt sé le hAbrahám: 'Gach cine ar talamh, beannófar é i do shliochtsa.'^w5Gach fáidh dár labhair libh ó Shamúéil anuas, d' fhógair sé na laethanta seo.\v1Duine ar bith nach n-éisteoidh leis an bhfáidh sin, dísceofar as an bpobal é.'KuIs é a dúirt Maois, mar shampla: 'Ardóidh an Tiarna bhur nDia fáidh daoibh ó lár bhur mbráithre féin, faoi mar a d' ardaigh sé mise. Éistigí le gach ní dá ndéarfaidh sé sin libh.*tMMar ní mór do na flaithis é a choinneáil go dtí go mbeidh gach ní curtha ina cheart arís faoi mar a d' fhógair Dia trí bhéal na bhfáithe naofa fadó. s9nó go dtiocfaidh tréimhse an fhaoisimh chugaibh ó láthair an Tiarna agus go seolfaidh sé chugaibh Íosa, an Meisias atá in áirithe aige daoibh.irKDéanaigí aithrí dá bhrí sin agus iompaígí chun Dé chun go nglanfar díbh bhur bpeacaí,2q]Ar an gcuma sin is ea a thug Dia chun críche an rud úd a bhí réamhfhógartha aige trí bhéal na bhfáithe uile: nárbh fholáir dá Mheisias an pháis a fhulaingt.p«Anois, a bhráithre, tá a fhios agam gur le barr aineolais a rinne sibh na nithe sin agus bhur gcinn urra mar an gcéanna."o=«Is é an t-ainm sin Íosa agus an creideamh atá againne ann a thug a lúth agus a neart don fhear seo a fheiceann sibh os bhur gcomhair agus a bhfuil aithne agaibh air. Is é an creideamh úd, a thagann trí Íosa, a d' fhág an fear seo slán folláin in bhur bhfianaise uile. n Chuir sibh taoiseach na beatha chun báis! Thóg Dia ó mhairbh é, áfach, rud a bhfuilimidne go léir inár bhfinnéithe air.sm_Sea, shéan sibh an té a bhí naofa fíréan agus d' iarr sibh go scaoilfí saor chugaibh dúnmharfóir. l Ní hea sin ach gur thug Dia Abrahám, Dia Íosác, Dia Iacóib, Dia ár n-aithreacha an ghlóir dhiaga dá sheirbhíseach Íosa, an té sin ar thug sibhse ar láimh é agus ar shéan sibh i bhfianaise Phioláit é agus eisean meáite ar é a scaoileadh saor.-kS Ar fheiceáil seo do Pheadar labhair sé leis an slua: «A fheara Iosrael,» ar seisean, «cad chuige a bhfuil sibh ag déanamh iontais de seo? Nó cad chuige a bhfuil sibh ag stánadh orainne amhail is dá mba dár gcumhacht féin nó dár gcráifeacht féin a thugamar siúl don fhear seo?j1 Choinnigh an fear greim ar Pheadar agus ar Eoin agus rith an slua go léir chucu i bPóirse Sholaimh mar a thugtar air, agus uafás orthu.i7 agus nuair a d' aithin siad gurbh é an fear a bhíodh ina shuí ag Geata Álainn an Teampaill é, ghabh ionadh agus alltacht iad faoinar tharla dó.Oh Thug an pobal go léir faoi deara é ag léimneach agus ag moladh Dég-léim sé ina sheasamh agus chrom sé ar shiúl, agus isteach leis sa Teampall in éineacht leo, ag siúl agus ag léimneach agus ag moladh Dé.}fsLeis sin rug sé ar láimh dheas air agus thóg aníos é. Ar an mball tháinig lúth sna cosa agus sna hailt aige,eAch dúirt Peadar leis: «Níl ór ná airgead agam, ach an ní atá agam bronnaim ort é: in ainm Íosa Críost an Nazórach, siúil.»]d3agus d' fhéach sé orthu go daingean le súil go bhfaigheadh sé rud éigin uathu.Vc%Stán Peadar air agus Eoin chomh maith. «Féach orainn,» arsa Peadar leis,\b1Nuair a chonaic sé Peadar agus Eoin ar tí dul isteach, d' iarr sé déirc orthu.{aoagus bhí fear á iompar ann a bhí ina mhairtíneach as broinn a mháthar agus shínidís gach lá é ag geata an Teampaill, ag an nGeata Álainn mar a thugtaí air, chun déirc a iarraidh ar an muintir a bhíodh ag dul isteach sa Teampall.k` QBhí Peadar agus Eoin lá ag dul suas chun an Teampaill i gcomhair urnaithe an tráthnóna!_;/agus iad ag moladh Dé. Agus bhí gnaoi an phobail orthu. Agus ó lá go lá bhí an Tiarna ag cur le líon na ndaoine a bhí ar bhealach a slánaithe.6^e.Thagaidís le chéile in aon bhuíon sa Teampall gach lá ach bhrisidís arán i dtithe a chéile agus chaithidís a gcuid le chéile le móráthas agus le sástacht chroí]'-dhíolaidís a gcuid sealúchais agus a gcuid maoine agus roinnidís a luach ar chách de réir mar a bhíodh aon duine acu ar an gcaolchuid.a\;,Bhí na creidmhigh go léir in aon bhuíon le chéile agus bhí gach ní i bpáirt acu;s[_+Is iomaí míorúilt agus éacht a bhí á dhéanamh ag na haspail, rud a chuir uamhan ar chách.Z*Agus chloígh siad go daingean le teagasc na n-aspal, le comaoin ar a chéile, le briseadh an aráin agus leis na hurnaithe.Y)An méid díobh a ghlac lena theachtaireacht, baisteadh iad agus cuireadh tuairim is trí mhíle duine lena líon an lá sin.X'(Rinne sé mórán eile cainte ag áiteamh leo agus ag tathant orthu: «Sabháiligí sibh féin,» ar seisean leo, «ón nglúin chlaon seo.»'WG'mar is daoibhse agus do bhur gclann atá an gealltanas úd agus dóibh siúd freisin atá i bhfad ar shiúl don uile dhuine dá nglaofaidh ár nDia chuige.»ZV-&Agus d' fhreagair Peadar iad: «Déanaigí aithrí,» ar seisean, «déantar gach duine agaibh a bhaisteadh in ainm Íosa Críost chun maithiúnas na bpeacaí agus glacfaidh sibh tabhartas an Spioraid Naoimh;U/%Chuaigh an chaint sin go dtí an croí iontu agus dúirt siad le Peadar agus leis na haspail eile: «Cad atá le déanamh againn, a bhráithre?»T'$«Más ea, bíodh a fhios go dearfa ag teaghlach Iosrael ar fad go ndearna Dia Tiarna agus Meisias den Íosa seo a chéas sibhse ar chrois.»>Sw#go gcuirfidh mé do naimhde mar stól faoi do chosa.'R"Ní dheachaigh Dáiví féin suas ar neamh ach deir sé:' Dúirt an Tiarna le mo Thiarna:Suigh ar mo dheis,>Qu!Agus tar éis a ardaithe ar dheis Dé, fuair sé óna Athair an Spiorad a bhí geallta agus dhoirt amach orainne é agus is é sin atá á fheiceáil agus á chloisteáil agaibhse.`P9 Thóg Dia an Íosa seo ó mhairbh, rud a bhfuilimidne go léir inár bhfinnéithe air.$OAis ag cur síos a bhí sé, as a réamheolas, ar aiséirí Chríost mar ' níor fágadh i riocht na marbh é agus níor fhulaing a cholainn an meathlú' . N Ach ó tharla gurbh fháidh é agus a fhios aige gur mhionnaigh Dia dó go gcuirfeadh sé duine dá shliocht ar a ríchathaoir,3M_«Ní miste a rá libh go neamhbhalbh, a bhráithre, go bhfuair ár n-ardathair Dáiví bás, gur adhlacadh é agus go bhfuil a thuama anseo againn go dtí an lá inniu.hLIThaispeáin tú dom bóthar na beathaagus líonfaidh tú mé le háthas i do láthair.|Kqmar ní fhágfaidh tú mé i riocht na marbhná ní ligfidh tú do do neach naofa an meathlú a fhulaingt.JTá gliondar ar mo chroí dá chionnagus tá meidhir ar mo theanga.Tá mo cholainn féin faoi shuaimhneas le dóchas,{Io«Choinnigh mé mo shúile ar an Tiarna de shíor.Tá sé ar mo dheasláimh, i dtreo nach suaithfear mé.3H_Ach thóg Dia ó na mairbh é agus d' fhuascail ó arraingeacha an bháis é, mar níorbh fhéidir go gcoinneodh an bás faoina smacht é. Mar is é a deir Dáiví faoi:*GMNuair a tugadh suas daoibh é de réir chomhairle cinnte agus réamheolas Dé, chuir sibh chun báis é, á thairneáil ar an gcrois trí lámha mallaitheoirí.}Fs«A fheara Iosrael, éistigí leis na briathra seo: Fear ab ea Íosa Nazórach ar thug Dia féin teastas daoibh air leis na míorúiltí agus na héachtaí agus na fearta a rinne Dia tríd fad a bhí sé in bhur measc, mar is eol daoibh féin.PEAch cibé duine a ghlaofaidh ar ainm an Tiarna,slánófar é.'DIompóidh an ghrian ina dorchadasagus an ghealach ina fuil,sula dtiocfaidh lá mór taibhseach an Tiarna.CDéanfaidh mé éachtaí sa spéir in airdeagus iontais ar an talamh thíos.Beidh fuil ann agus tine agus gal deataigh.B-Doirtfidh mé mo Spiorad sna laethanta sinfiú amháin ar m' óglaigh agus ar mo bhanóglaigh,agus déanfaidh siad tairngreacht.4Aa' Tarlóidh sna laethanta deireanacha,' arsa an Tiarna,' go ndoirtfidh mé amach mo spiorad ar an uile dhuine,agus déanfaidh bhur gclann mhac agus bhur n-iníonacha tairngreacht.Feicfidh bhur bhfir óga aislingí,agus déanfar taibhreamh do bhur seanóirí.G@Ní hea, ach is é seo an ní ar thrácht Ióéil fáidh air:r?]Ní ar meisce atá na daoine seo mar is dóigh libhse, mar nach bhfuil sé ach a naoi a chlog ar maidin.>Ansin d' éirigh Peadar ina sheasamh i gcuideachta an Aon Duine Dhéag agus labhair leo de ghuth ard:«A fheara Iúdá,» ar seisean, «agus a mhuintir uile Iarúsailéim, bíodh a fhios agaibh é seo agus tugaigí cluas dá bhfuil á rá agamsa:d=A Ach is é a deireadh cuid eile acu le teann fonóide: «Lán d' fhíon úr atá siadsan.»k<O Bhí alltacht agus mearbhall orthu go léir agus deiridís le chéile: «Cad is ciall leis seo?»; idir Ghiúdaigh agus iompaithigh, Créitigh agus Arabaigh, agus cloisimid iad seo ag cur síos inár dteangacha féin ar éachtaí Dé.»: Frigia agus Paimfíle, áitritheoirí na hÉigipte agus chríocha na Libia thart faoi Chuiréiné, cuairteoirí ón Róimh9/ Táimid Pairtigh ann agus Méidigh agus Eilimítigh, áitritheoirí na Measpatáime agus Iúdáia agus Chapadóise, agus Phontais agus na hÁise,m8SConas a tharlaíonn go gcloiseann gach duine againne iad ag labhairt inár dteanga dhúchais féin?q7[Bhí ionadh agus alltacht orthu: «Féach,» ar siad, «nach Gailíligh iad seo go léir atá ag caint?6+agus nuair a chualathas an glor úd chruinnigh an slua agus iad ar mearbhall de bhrí gur chuala gach duine a theanga féin á labhairt acusan.[5/Bhí Giúdaigh dhiaganta ó gach cine faoin spéir ag cur fúthu in Iarúsailéim4-agus líonadh iad go léir den Spiorad Naomh agus thosaigh siad ag labhairt i dteangacha difriúla de réir mar thug an Spiorad urlabhra dóibh.z3mAgus chonacthas dóibh mar bheadh teangacha tine ag scaradh ó chéile nó gur shuigh an tine ar gach duine acu;2Agus de phreib tháinig glor ón spéir mar a bheadh séideán gaoithe móire agus líon sé an teach ar fad ina raibh siad ina suí.]1 5Nuair a tháinig Lá Cincíse bhí siad go léir le chéile ar aon láthair.n0 WAgus chuir siad ar chrainn é agus thit an crann ar Mhaitias agus airíodh ar an [dáréag] aspal é.a/ =chun dul i mbun an chúraim aspalda seo ar thréig Iúdás é chun dul ina áit féin.». 9Agus rinne siad guí mar seo: «A Thiarna,» ar siad, «ós tú a léann croí an uile dhuine, taispeáin dúinn cé acu den bheirt seo atá tofa agatm- UChuir siad beirt ar aghaidh: Iósaef dá ngoirtí Barsabas agus dar chomhainm Iústas, agus Maitias.", ?ón uair a bhí Eoin ag baisteadh go dtí an lá úd a tógadh suas uainn é, ní foláir do dhuine acu siúd a bheith ina fhinné linn ar a aiséirí.»+ «Ní foláir, dá bhrí sin, do dhuine acu siúd a bhí ar aon bhuíon linne fad a bhí an Tiarna Íosa ag siúl inar measc,%* E«Mar atá scríofa i leabhar na Salm: 'Go raibh a áitreabh ina fhásach, agus gan aoinneach ina chónaí ann.' Agus: 'Tógadh duine eile a fheidhmeannas.'6) gFuair muintir Iarúsailéim ar fad eolas an scéil, agus dá chionn sin tugadh Haicealdamach mar ainm ar an ngort sin ina dteanga féin, is é sin le rá, «Gort na Fola» .'( IMar is eol daoibh cheannaigh an fear seo gort ar luach a choirpeachta, ach thit sé i ndiaidh a chinn, phléasc ina lár agus bhrúcht a inní go léir amach.X' +tar éis dó bheith ar aon bhuíon linne agus páirt a fháil sa chúram seo.»d& C«A bhráithre,» ar sé, «níorbh fholáir an tuar a theacht faoin tairngreacht úd a labhair an Spiorad Naomh sa scrioptúr trí bhéal Dháiví faoi Iúdás, an fear a rinne eolas na slí dóibh siúd a ghabh Íosa,% 9Lá de na laethanta sin, nuair a bhí tuairim is céad agus fiche duine de shlua le chéile ann, d' éirigh Peadar ina sheasamh os a gcomhair: $ Lean siadsan go léir ag guí gan staonadh le chéile mar aon le mná áirithe agus le Muire máthair Íosa agus lena bhráithre.# ) Nuair a shroich siad an chathair chuaigh siad in airde go dtí an seomra uachtarach mar a raibh siad ag baint fúthu: bhí Peadar ann, Eoin agus Séamas, Aindrias, Pilib agus Tomás, Parthalán, Matha agus Séamas Alfáias, Síomón Díograiseach agus Iúdás Shéamais. "  Ar ais leo ansin go Iarúsailéim ó Chnoc na nOlóg mar a thugtar air, cnoc atá i ngiorracht siúl lá sabóide do Iarúsailéim.`! ; «A fheara na Gailíle,» ar siad, «cad ab áil libh in bhur seasamh ansin ag amharc in airde sa spéir? An Íosa seo a tógadh suas ar neamh uaibh, tiocfaidh sé an tslí chéanna ina bhfaca sibh ag dul suas é.»r  _ Fad a bhí siad ag stánadh in airde sa spéir ina dhiaidh sheas beirt fhear in éadaí bána ina n-aice.t c Ar rá an méid sin dó, tógadh suas os comhair a súl é agus d' ardaigh scamall as a radharc é.^ 7Ach gheobhaidh sibh neart an Spioraid Naoimh atá le tuirlingt oraibh agus beidh sibh in bhur bhfinnéithe ormsa in Iarúsailéim agus ar fud Iúdáia go léir agus na Samáire agus a fhad le himeall an domhain.»+ QAch d' fhreagair sé iad: «Ní aon chuid de bhur ngnósa é eolas a fháil ar na hamanna na ar na tráthanna atá leagtha amach ag an Athair as a údarás féin.& GMás ea, nuair a bhí siad cruinnithe le chéile, thosaigh siad á cheistiú: «A Thiarna,» ar siad, «an anois atá tú chun ríocht Iosrael a athbhunú?»} urinne Eoin baisteadh le huisce, ach déanfar sibhse a bhaisteadh leis an Spiorad Naomh i gceann beagán laethanta.»a =Uair dá raibh sé ina gcuibhreann d' ordaigh sé dóibh gan corraí ó Iarúsailéim ach fanacht ann go dtí go gcomhlíonfaí gealltanas an Athar, «An gealltanas úd,» ar sé, «ar chuala sibh mé ag trácht air:# AI ndiaidh a pháise is iomaí cruthú a thug sé dóibh go raibh sé beo, á nochtadh féin dóibh ar feadh daichead lá agus ag cur síos ar ríocht Dé. 1go dtí an lá a tógadh suas ar neamh é, tar éis dó a chuid orduithe a thabhairt le cabhair an Spioraid Naoimh do na haspail a bhí tofa aige.z qThug mé cuntas cheana, a Theofail, ar gach a ndearna Íosa agus ar ar thug sé de theagasc uaidh ó thús/WTá a lán nithe eile a rinne Íosa agus dá scríofaí iad ina gceann is ina gceann, ní bheadh, dar liom, slí ar domhan féin do na leabhair a bheadh á scríobh.7Sin é an deisceabal a thugann fianaise i dtaobh na nithe sin, agus a scríobh na nithe sin agus tá a fhios againn gur fíor í a fhianaise.taBhí sé ina scéal reatha dá bhrí sin i measc na mbráithre nach bhfaigheadh an deisceabal sin bás. Ach níor dhúirt Íosa leis: «Ní bhfaighidh sé bás» ; ach: «Más mian liom é a fhanacht go dtaga mé, cad é sin duitse?»lQDúirt Íosa leis: «Más mian liom é a fhanacht go dtaga mé, cad é sin duitse? Lean-sa mise.»gGNuair a chonaic Peadar é sin dá bhrí sin, dúirt sé le Íosa: «Cad mar gheall air seo?»A{D' iompaigh Peadar agus chonaic sé á leanuint an deisceabal ar thug Íosa grá dó, an té a luigh ar a ucht ag an suipéar agus a dúirt: «A Thiarna, cé atá chun tú a bhrath?»3_Dúirt sé an méid sin lena chur in iúl cad é an sort báis lena dtabharfadh sé glóir do Dhia. Agus nuair a bhí an méid sin ráite aige dúirt sé: «Lean mise.»Z-«Amen, Amen, a deirim leat.Nuair a bhí tú níos óige,chuirteá féin do chrios umat,agus shiúltá san áit ba thoil leat;ach nuair a thiocfaidh an aois ort,sínfidh tú amach do lámha,agus cuirfidh duine eile do chrios umat,agus seolfaidh sé thú san áit nach toil leat.»]3Dúirt sé leis an tríú huair: «A Shíomóin mhic Eoin, an bhfuil grá agat dom?» Tháinig buairt ar Pheadar mar go ndúirt sé leis an tríú huair: «An bhfuil grá agat dom?» Agus dúirt sé leis: «A Thiarna, tá fios gach ní agat. Tá a fhios agat go bhfuil grá agam duit.» Dúirt Íosa leis: «Déan mo chaoirigh a chothú.»f EDúirt sé leis an dara huair: «A Shíomóin mhic Eoin, an bhfuil cion agat orm?» «Tá, a Thiarna,» ar seisean leis, «tá a fhios agat go bhfuil grá agam duit.» Dúirt sé leis: «Déan mo chaoirigh a aoireacht.»  Nuair a bhí bia caite acu dúirt Íosa le Síomón Peadar: «A Shíomóin mhic Eoin, an mó do chion-sa orm ná a gcion seo?» «Sea, a Thiarna,» ar seisean leis, «is eol duit go bhfuil grá agam duit.» Dúirt Íosa leis: «Déan m' uain a chothú.»z mIs é sin anois an tríú huair a thaispeáin Íosa é féin do na deisceabail tar éis do aiséirí ó mhairbh.f E Tháinig Íosa agus thóg an t-arán agus thug dóibh é, agus mar an gcéanna leis an iasc.F  Dúirt Íosa leo: «Tagaigí agus ithigí.» Ní raibh sé de mhisneach ag aon duine de na deisceabail a fhiafraí de: «Cé hé thú féin?» mar go raibh fhios acu gurbh é an Tiarna é.L Ansin chuaigh Peadar ar bord agus tharraing sé an eangach i dtír, agus í lán d' éisc mhóra, céad agus caoga a trí díobh; agus bíodh go raibh siad chomh mór sin níor bhris an eangach.T! Dúirt Íosa leo: «Tugaigí anseo cuid de na héisc a ghabh sibh anois.»q[ Nuair a tháinig siad i dtír mar sin, chonaic siad arán ansiúd agus tine ghualaigh agus iasc uirthi.0YAch tháinig na deisceabail eile sa long mar níorbh fhada ón talamh iad, ach timpeall dhá chéad banlámh; agus tharraing siad an eangach lán d' iasc ina ndiaidh.veAnsin an deisceabal ab ionúin le Íosa, dúirt sé le Peadar: «Is é an Tiarna é.» Nuair a chuala Peadar dá bhrí sin gurbh é an Tiarna é, chuir sé a bhrat uime mar bhí sé gan é agus chaith sé é féin isteach san fharraige.^5Dúirt sé leo: «Cuirigí an eangach amach ar dheis na loinge, agus gheobhaidh sibh iasc.» Rinne siad cor dá bhrí sin agus láithreach bhí ag teip orthu an eangach a tharraingt, bhí an oiread sin iasc inti. #~e~} |{{Izszyrxx+wvvuu2tnsrrqpoo8nnGmmSll kkjjiihSgffKeeuddaccCbmap``4_h^^F]\[[ZDYYY>=<<$;::C988]77=66R55K433,2x21C0//,..G-<,,9++9*))(( ' &&#%w%$C#"! v=dX@^dH3N=:w C i  KknKhI Nuair a chuaigh Peadar suas go Iarúsailéim, rinne lucht an timpeallghearrtha é a cháineadh   Chuala na haspail agus na bráithre a bhí ar fud Iúdáia go raibh na págánaigh freisin tar éis briathar Dé a ghlacadh.  0Agus d' ordaigh sé iad a bhaisteadh in ainm Íosa Críost. Ansin d' iarr siad air fanacht ina dteannta ar feadh roinnt laethanta.,Q /Ansin labhair Peadar leo: «Cé a d' fhéadfadh uisce a mbaiste a dhiúltú do na daoine seo agus iad tar éis an Spiorad Naomh a fháil chomh maith linn féin?»H  .mar chuala siad ag caint iad i dteangacha agus ag móradh Dé.+O -Bhí alltacht ar na creidmhigh Ghiúdacha a bhí tagtha in éineacht le Peadar a fheiceáil gur doirteadh tabhartas an Spioraid Naoimh ar na págánaigh freisin, ,Ní raibh an méid sin ráite ag Peadar nuair a tháinig an Spiorad Naomh anuas ar a raibh ag éisteacht lena theachtaireacht.% +Agus is air a thugann na fáithe uile an fhianaise seo go bhfuil maithiúnas peacaí le fáil ina ainm ag an uile dhuine a chreideann ann!» *agus d' ordaigh sé dúinn a fhógairt don phobal agus a dhearbhú gurb é atá ceaptha ag Dia ina bhreitheamh ar bheo agus ar mhairbh.;o )ní don phobal ar fad é, ach do na finnéithe a bhí réamhcheaptha ag Dia, is é sin le rá, dúinne. Chaitheamar bia agus deoch ina theannta tar éis a aiséirithe ó mhairbhL (ach thóg Dia ón mbás an treas lá é agus thug le feiceáil é, - 'Agus is finnéithe sinn ar gach ní dá ndearna sé i dtír na nGiúdach agus in Iarúsailéim. Chuir siad chun báis é á chrochadh ar chrann,z m &an scéal faoi Íosa ó Nazarat: mar a choisric Dia é leis an Spiorad Naomh agus le cumhacht; mar a chuaigh sé timpeall na tíre ag déanamh na maitheasa agus ag leigheas gach duine a bhí faoi smacht an diabhail, mar go raibh Dia fairis.   %Tá a fhios agaibh an rud a thit amach ar fud Iúdáia, tar éis dó tosú sa Ghailíl i ndiaidh an bhaiste a d' fhógair Eoin,7 g $Sin é an teachtaireacht a chuir sé go dtí clann Iosrael nuair a d' fhógair sé dea-scéal na síochána dóibh trí Íosa Críost an té atá ina Thiarna ar chách uile.  #ach cibé duine a thugann ómós dó agus a dhéanann an ceart, gur taitneamhach an duine sin dó is cuma cén cine ar díobh é.y "Ansin thosaigh Peadar ag labhairt: «Tuigim anois go fíor nach bhféachann Dia chun pearsan seachas a chéile4a !Mar sin chuir mé fios ort láithreach bonn agus ba mhaith uait teacht. Anois táimid go léir anseo i bhfianaise Dé chun éisteacht le gach ar ordaigh an Tiarna duit.»' Cuir fios, dá bhrí sin, go Iopae ar Shíomón dar comhainm Peadar; tá sé ar aíocht i dteach Shíomóin Súdaire ar bhruach na farraige.'oW ' A Choirnéilias,' ar sé, ' tá éiste le do ghuí agus tá cuimhne ar do dhéirc i bhfianaise Dé.<q D' fhreagair Coirnéilias: «An taca seo trí lá ó shin bhíos ag rá m' urnaithe tráthnóna i mo theach nuair a sheas duine os mo chomhair agus é cóirithe in éadaí geala.>u Dá chomhartha sin tháinig mise anseo gan cheist gan doicheall an túisce a cuireadh fios orm. Ceist agam oraibh dá bhrí sin: cad uime ar chuir sibh fios orm, fiafraím díbh?»~u agus labhair sé leo: «Tuigeann sibh go maith nach dleathach do Ghiúdaigh caidreamh a bheith acu le lucht cine eile, ná dul ar cuairt féin chucu. Thaispeáin Dia domsa, áfach, gan duine mínaofa ná neamhghlan a thabhairt ar neach ar bith.]3 Chuaigh sé isteach ag comhrá leis agus fuair sé slua mór daoine cruinnithe ann,s_ Thóg Peadar suas é áfach, á rá: «Éirigh i do sheasamh. Níl ionamsa ach fear ar do dhála féin.» Nuair a bhí Peadar ar tí dul isteach tháinig Coirnéilias ina airicis agus d' umhlaigh go talamh ag déanamh ómóis dó.)~K agus bhain sé Céasaráia amach an lá dár gcionn. Bhí Coirnéilias ag feitheamh leis agus é tar éis a ghaolta agus a dhlúthchairde a ghlaoch le chéile.D} D' iarr Peadar isteach iad, dá bhrí sin, agus thug aíocht dóibh.D' éirigh sé lá arna mhárach agus d' imigh sé lena gcois agus cuid de na bráithre ó Iopae ina theannta,|' D' fhreagair siadsan dó: «Coirnéilias taoiseach céad a chuir anseo sinn. Fear ionraic diaganta is ea é a bhfuil ardmheas ag an gcine Giúdach ar fad air, agus fuair sé ordú ó aingeal naofa fios a chur ortsa chun a thí agus éisteacht lena bhfuil le rá agat.»{w Chuaigh Peadar síos chun na bhfear agus dúirt leo: «Is mise an té atá uaibh. Cad é an gnó a thug anseo sibh?» z Éirigh i do shuí, gabh síos chucu agus gluais in éineacht leo. Agus ná bíodh aon cheist ort mar is mise a chuir chugat iad.»qy[ Bhí Peadar fós ag machnamh ar an bhfís nuair a dúirt an Spiorad leis: «Féach, tá fir do do lorg.[x/ ag glaoch agus ag fiafraí an raibh Síomón dar chomhainm Peadar ar aíocht ann.fwE Bhí mearbhall ar Pheadar i dtaobh brí na físe a bhí feicthe aige: idir an dá linn bhí na fir a chuir Coirnéilias uaidh tar éis tuairisc theach Shíomóin a chur agus bhí siad ina seasamh ag an doras faoin am seoYv+ Tharla sé seo trí huaire agus ansin tógadh an rud ar ais in airde sa spéir.luQ Labhair an guth leis athuair: «An ní atá íonghlanta ag Dia ná tabhairse rud neamhghlan air.»t «Nar lige Dia sin, a mháistir,» d' fhreagair Peadar, «mar níor ith mé riamh aon ní a bhí mínaofa ná neamhghlan.»Zs- Agus labhair an guth leis: «Éirigh, a Pheadair, maraigh rud éigin agus ith.»\r1 Istigh ann bhí an uile ainmhí ceathairchosach agus piast agus éanlaith an aeir./qW chonaic sé an spéir ar oscailt agus rud éigin mar a bheadh braillín mór ag teacht anuas: é crochta as na ceithre cúinní agus é á ligean anuas chun talaimh.lpQ Tháinig ocras air agus fonn ite, ach fad a bhí siad ag ullmhú an bhia dó, thit támhnéal air:9ok Lá arna mhárach timpeall meán lae, bhí siad ag cur na slí díobh agus iad ag tarraingt ar an gcathair, nuair a chuaigh Peadar in airde go huachtar an tí ag guí.Vn% d' aithris dóibh an scéal tríd síos agus chuir chun siúil go Iopae iad.&mE Nuair a d' imigh an t-aingeal a bhí ag caint leis, ghlaoigh sé chuige beirt dá sheirbhísigh agus duine diaganta de na saighdiúirí a bhí faoina réir,]l3 Tá sé ar aíocht ag Síomón Súdaire a bhfuil a theach ar bhruach na farraige.»^k5 Agus anois, cuirse fir go Iopae ag triall ar Shíomón áirithe dar comhainm Peadar.Rj Stán sé ar an aingeal le scanradh agus dúirt: «Cad é sin, a dhuine uasail?» D' fhreagair an t-aingeal: «Tá d' urnaithe agus do dhéirc imithe suas i bhfianaise Dé agus tá cuimhne aige orthu.i/ Lá amháin timpeall a trí a chlog tráthnóna chonaic sé go soiléir in aisling aingeal Dé ag teacht chuige agus ag rá: «A Choirnéilias.».hU Fear cráifeach ba ea é agus bhí sé féin agus a theaghlach ar fad ómósach do Dhia; thugadh sé déirc go fial don phobal agus dhéanadh guí chun Dé go buan.g } Bhí i gCéasaráia fear darbh ainm Coirnéilias, taoiseach céad ar an gCathlán Iodáileach mar a thugtar air.Rf +D' fhan sé in Iopae ar feadh i bhfad fara súdaire darbh ainm Síomón.Ie  *Leath an scéal sin ar fud Iopae agus chreid mórán sa Tiarna.'dG )Shín Peadar a lámh chuici agus chuir ina seasamh í. Ansin ghlaoigh sé chuige an pobal naofa agus na baintreacha agus thug suas dóibh í go beo beathach.cw (Ach chuir Peadar gach duine acu amach agus chaith sé é féin ar a ghlúine ag guí. Ansin d' iompaigh sé chun an choirp, á rá: «A Thaibít, éirigh i do shuí.» D' oscail sise a súile agus ar fheiceáil Pheadair di, d' éirigh sí aniar.%bC 'D' éirigh Peadar agus tháinig lena gcois. Ar shroichint na háite dó thug siad in airde chun an tseomra uachtaraigh é. Tháinig na baintreacha go léir chuige ag sileadh deor agus ag taispeáint dó na léinte agus na gcótaí a dhéanadh Dorcas dóibh fad a bhí sí ina beatha.'aG &Tá Lioda i ngar do Iopae agus nuair a chuala na deisceabail Peadar a bheith san áit, chuir siad beirt fhear chuige á iarraidh air teacht chucu gan mhoill.`7 %Tharla sna laethanta sin gur buaileadh breoite í agus go bhfuair sí bás. Tar éis dóibh í a thonach chuir siad ar chlár í i seomra uachtarach.;_o $Bhí in Iopae bandeisceabal darbh ainm Taibít (Dorcas sa Ghréigis, focal a chiallaíonn «eilit» ). Bean ba ea í a raibh a saol tugtha aici i mbun carthanachta agus déirce.p^Y #Agus nuair a chonaic muintir Lioda agus muintir Sharóin é, d' iompaigh siad go léir chun an Tiarna.']G "Labhair Peadar leis: «A Aenéas,» ar sé, «tá Íosa Críost do do leigheas. Éirigh i do shuí agus cóirigh do leaba.» Agus d' éirigh sé láithreach.{\o !Tháinig sé ar dhuine ann arbh ainm dó Aenéas pairiliseach a bhí ag coimeád na leapa le hocht mbliana anuas.z[m Tharla nuair a bhí Peadar ar a chamchuarta go ndeachaigh sé chun an phobail naofa a chónaigh i Lioda.dZA Mar sin bhí síocháin ag an Eaglais ar fud Iúdáia go léir agus na Gailíle agus na Samáire. Lean sí á tógáil féin agus ag dul chun cinn faoi eagla an Tiarna agus ag dul i méid le cabhair an Spioraid Naoimh.uYc ach nuair a fuair na bráithre amach é, thóg siad Sól leo go Céasaráia agus chuir as sin go Tarsas é.Xw Bhíodh sé ag caint agus ag conspóid leis na Giúdaigh Heilléanacha freisin. Rinne siadsan iarracht ar é a mharúW} D' fhan Sól in éineacht leo in Iarúsailéim gan chosc gan cheangal air ach é ag labhairt go dána in ainm an Tiarna.sV_ Ansin thóg Barnabas faoina chúram é agus thug i láthair na n-aspal é, ag aithris dóibh conas mar a chonaic sé an Tiarna ar an mbóthar agus mar a rinne sé comhrá leis agus mar a labhair sé go teann in ainm Íosa i nDamaisc.0UY Ar theacht dó go Iarúsailéim rinne sé iarracht ar dhul i bpáirt leis na deisceabail ach bhí eagla orthu go léir roimhe mar ní chreidfidís gur dheisceabal é.zTm ach thóg na deisceabail leo é san oíche agus lig síos i gciseán ar cheann téide é trí scoilt san fhalla.~Su ach fuair Sól eolas ar a gcomhcheilg. Bhídís ag faire na ngeataí go géar de lá agus d' oíche chun é a mharúhRI I gceann tamaill mhaith chuaigh na Giúdaigh i gcomhairle le chéile chun é a mharú,Q Ach is ag dul i neart a bhí Sól agus chuir sé mearbhall ar Ghiúdaigh Dhamaisce toisc é bheith ag dearbhú gurb é Íosa an Meisias.P Tháinig alltacht ar a raibh ag éisteacht leis agus deiridís: «Nach é sin an duine a rinne scrios in Iarúsailéim ar a mbíodh ag glaoch ar an ainm sin? Nach é gnó a thug anseo é iad a ghabháil agus a thabhairt ar ais go dtí na hardsagairt?»TO! Thosaigh sé láithreach ag fógairt sna sionagóga gurb é Íosa mac Dé.N  D' fhan Sól ar feadh tamaill leis na deisceabail i nDamaisc. Agus tar éis dó rud a ithe tháinig a neart arís ann.M Agus de phreib thit mar a bheadh screamh dá shúile agus tháinig a radharc arís dó; agus ar éirí dó ina sheasamh, baisteadh é.*LM D' imigh Anainias leis, agus ar dhul isteach sa teach dó leag sé a lámha air, á rá: «A Shóil, a bhráthair, is é an Tiarna a sheol chugat mé an Íosa a thaispeáin é féin duit ar do bhealach anseo chun go mbeadh do radharc arís agat agus go líonfaí den Spiorad Naomh thú.»OK Taispeánfaidh mise dó a bhfuil le fulaingt aige ar son m' ainmse.»;Jo «Gluais leat,» arsa an Tiarna leis, «mar is é sin an duine atá tofa agamsa chun m' ainm a thabhairt i láthair na bpágánach agus na ríthe agus i láthair chlann Iosrael.qI[ agus anseo féin tá údarás aige ó na hardsagairt gach duine dá nglaonn ar d' ainmse a ghabháil.»/HW Ach d' fhreagair Anainias: «A Thiarna, chuala mé iomrá ar an bhfear seo óna lán daoine agus ar a bhfuil d' olc déanta aige ar an bpobal naofa in Iarúsailéim,G- agus chonaic sé in aisling fear darbh ainm Anainias ag teacht isteach chuige agus ag leagan a lámh air chun go mbeadh a radharc ar ais aige.»FF «Éirigh,» arsa an Tiarna leis, «agus gluais leat go dtí an tSráid Dhíreach mar a thugtar uirthi, agus loirg i dteach Iúdáis fear ó Tharsas arb ainm dó Sól. Tá sé ag guí ann?0EY Bhí, i nDamaisc, deisceabal darbh ainm Anainias agus labhair an Tiarna in aisling leis: «A Anainias,» ar sé. «Teacht, a Thiarna,» d' fhreagair Anainias.XD) Agus bhí sé ar feadh trí lá gan radharc agus gan greim ná bolgam a bhlas.&CE D' éirigh Sól den talamh, ach nuair a d' oscail sé na súile ní raibh aon léas radhairc aige. Rug siad ar láimh air agus sheol isteach sa chathair é.|Bq Na fir a bhí ag taisteal leis, rinneadh staic díobh: bhí an guth le cloisteáil acu ach gan duine le feiceáil.gAG Ach éirigh i do sheasamh, gabh isteach sa chathair agus déarfar leat cad is déanta duit.» @ «Cé thú féin, a Thiarna?» d' fhiafraigh Sól. D' fhreagair an guth: «Is mise Íosa, an té a bhfuil tú á ghéarleanúint. ? Thit sé chun talaimh agus chuala sé an guth á rá leis: «A Shóil, a Shóil, cén fáth a bhfuil tú do mo ghéarleanúint?»y>k Bhí sé ar an mbóthar ann agus é ag druidim le Damaisc nuair a las solas ón spéir ina thimpeall de phreib.f=E ag lorg litreacha uaidh le tabhairt chun na sionagóg i nDamaisc i dtreo, cibé duine dá bhfaigheadh sé ann, fear nó bean, a lean an bealach, go ndéanfadh sé iad a ghabháil agus a thabhairt ar ais go Iarúsailéim.z< o Idir an dá linn lean Sól ag bagairt báis ar dheisceabail an Tiarna. Chuaigh sé go dtí an t-ardsagart;(Tháinig Pilib go hAzótas agus ghluais sé ag fógairt an dea-scéil ar fud na mbailte go léir nó go dtáinig sé go Céasaráia.::m'Ach ar theacht amach as an uisce dóibh, d' ardaigh Spiorad an Tiarna Pilib chun siúil agus ní fhaca an coillteán é níos mó agus chuir sé chun bóthair go lúcháireach. 9 &D' ordaigh sé an carráiste a stop, chuaigh siad beirt, Pilib agus an coillteán, síos isteach san uisce agus bhaist Pilib é./8W%(Dúirt Pilib leis: «Má chreideann tú ó do chroí go hiomlán, is ceadmhach duit.» D' fhreagair sé agus dúirt: «Creidim gurb é Mac Dé é Íosa Críost.» )57c$Bhí siad ag cur an bhóthair díobh nuair a tháinig siad chun lochán uisce. «Féach,» arsa an coillteán, «tá uisce anseo. Cad é an bac atá ormsa mo bhaisteadh?»}6s#Bhog Pilib chun cainte, agus ag tosú ón dréacht seo den scrioptúr d' fhógair sé dó an dea-scéal faoi Íosa.+5O"Labhair an coillteán le Pilib: «Inis dom,» ar sé, «cé dó a bhfuil an fáidh ag tagairt? Cé acu dó féin atá sé ag tagairt nó do dhuine éigin eile?»"4=!Ó tugadh céim síos dóní raibh cothrom le fáil aige.Cé a dhéanfaidh trácht ar a shliochtmar tógadh as an saol seo é.»Z3- Is é seo an giota den scrioptúr a bhí a léamh aige:«Seoladh é amhail caora chun a choscartha,agus amhail uan a bheadh ina thost os comhair an lomadóra,níor oscail sé a bhéal.2«Conas a thuigfinn,» d' fhreagair an coillteán, «gan duine éigin a mhíneodh dom é?» agus d' iarr ar Philib suí in airde leis.'1GRith Pilib anonn agus nuair a chuala sé an coillteán ag léamh Íseáia fáidh, labhair sé leis: «An dtuigeann tú a bhfuil agat á léamh?» ar seisean.a0;Labhair an Spiorad le Pilib: «Gabh suas chun an charráiste agus siúil lena thaobh.»l/Qagus bhí sé ar a shlí abhaile agus é ina shuí ina charráiste agus ag léamh Íseáia fáidh..#D' éirigh Pilib agus chuir chun bóthair. Agus tharla ag dul an bealach sin coillteán Aetópach, fear a bhí ina ardoifigeach ag Candacae, banríon na nAetópach, agus ina choimeádaí ar a cuid maoine uile. Bhí sé tar éis teacht go hIarúsailéim ag adhradh Dé:-mLabhair aingeal an Tiarna le Pilib: «Éirigh,» ar seisean, «agus gluais leat ó dheas an bóthar a ghabhann ó Iarúsailéim go Gazá; sin é bóthar an fhásaigh.»N,Nuair a bhí a gcuid fianaise tugtha ag na haspail agus scéal an Tiarna fógartha acu, ghluais siad leo ar ais go Iarúsailéim agus d' fhógair an dea-scéal i mórchuid de bhailte na Samárach. +D' fhreagair Síomón é: «Agus déanaigíse guí chun an Tiarna orm freisin ionas nach dtiocfaidh orm aon ní dár luaigh sibh.»u*cMar tugaim faoi deara go bhfuil tú éirithe chomh searbh leis an domlas agus go bhfuil tú gafa san olc.»)Iompaigh dá bhrí sin ón urchóid seo agat agus iarr ar an Tiarna go maithfí duit an smaoineamh seo a theacht i do chroí.^(5Níl baint ná páirt agat sa ghnó seo, mar ní ionraic do chroí i bhfianaise Dé. 'D' fhreagair Peadar dó, áfach: «Don donas leat féin agus le do chuid airgid má mheas tú tabhartas Dé a cheannach ar airgead. &«Tugaigí domsa freisin an chumhacht sin i dtreo, cibé duine a leagfaidh mé mo lámha air, go bhfaighidh sé an Spiorad Naomh.»(%IAch nuair a thug Síomón faoi deara gur trína lámha a leagan ag na haspail ar dhaoine a thugtaí an Spiorad, rinne sé airgead a thairiscint dóibh á rá:V$%Ansin leag Peadar agus Eoin a lámha orthu agus fuair siad an Spiorad Naomh.{#omar ní raibh an Spiorad tagtha fós ar dhuine ar bith acu mar ní raibh siad ach baiste in ainm an Tiarna Íosa.a";Ar theacht dóibhsean chucu, rinne siad guí ar a son go bhfaighidís an Spiorad Naomh,!#Nuair a chuala na haspail a bhí in Iarúsailéim go raibh an tSamáir tar éis glacadh le briathar Dé, sheol siad chucu Peadar agus Eoin.f E Agus Síomón féin chreid sé chomh maith le cách agus tar éis a bhaiste, chloígh sé go dlúth le Pilib agus thagadh alltacht air nuair a d' fheiceadh sé na míorúiltí agus na héachtaí móra a bhí a ndéanamh.  Ach nuair a chreid siad an dea-scéal ó Philib faoi ríocht Dé agus faoi ainm Íosa Críost, baisteadh iad idir fhir agus mhná.c? Thugaidís cluas dó toisc mearbhall a bheith chomh fada sin orthu ag a chuid draíochta.O agus deiridís: «Is é seo ' mórchumhacht Dé' mar a thugtar air.»   Bhí sa chathair fear darbh ainm Síomón agus bhí sé roimhe sin ag cur mearbhaill ar mhuintir na Samáire lena chuid draíochta agus é ag maíomh gur duine mór le rá é féin. Gach duine sa chathair idir uasal agus íseal, thug siad cluas dó7isa tslí go raibh áthas mór sa chathair sin.,QMórán a raibh deamhain mhíghlana iontu, tháinig na deamhain amach astu agus iad ag screadadh de ghlór ard; agus leigheasadh mórán pairiliseach agus bacach,:mThug na sluaite cluas ghéar dá raibh le rá ag Pilib mar ní hea amháin gur chuala siad a chuid cainte ach chonaic siad chomh maith na míorúiltí a bhí aige á ndéanamh.oWChuaigh Pilib go dtí cathair na Samáire agus thosaigh ag craobhscaoileadh dóibh i dtaobh Chríost.^5Iad sin a scaipeadh, ghluais siad ar fud na tíre ag fógairt an dea-scéil.!;Ach bhí Sól ag déanamh scriosta ar an Eaglais: é ag dul ó theach go teach ag sracadh daoine amach, idir fhir agus mhná, agus á gcur i bpriosún.Agus d' ardaigh daoine diaganta áirithe corp Stiofáin leo chun é a adhlacadh agus rinne siad caoineadh mór os a chionn.] 5An lá sin féin thosaigh géarleanúint mhór ar an Eaglais in Iarúsailéim agus scaip siad uile, ach amháin na haspail, ar fud chríocha Iúdáia agus na Samáire. Agus thoiligh Sól lena dhúnmharú.'Agus leis sin shíothlaigh sé.uc;Fad a bhí siad á chlochadh bhí Stiofán ag glao os ard á rá: «A Thiarna Íosa, glac chugat m' anam.»1:thiomáin amach as an gcathair é agus thosaigh siad ar ghabháil de chlocha air. D' fhág na finnéithe a mbrait ag cosa ógfhir darbh ainm Sól.q[9Leis sin lig siad béic ard astu agus gan éisteacht le focal eile thug siad ruathar faoi in éineacht,pY8«Féach,» ar seisean, «feicim na flaithis ar oscailt agus Mac an Duine ina sheasamh ar dheis Dé.»%C7Ach bhí seisean lán den Spiorad Naomh, agus, ag féachaint in airde chun na bhflaitheas dó, chonaic sé glóir Dé agus Íosa ina sheasamh ar dheis Dé.o W6Chuaigh an chaint sin trí chroí a lucht éiste agus tháinig díoscán fiacla orthu chuige.T !5sibhse a fuair an dlí trí bhíthin na n-aingeal ach nár choimeád é.»Y +4Cén duine de na fáithe nach ndearna bhur sinsir géarleanúint air? Agus d' imir siad an bás orthu siúd a thairngir teacht an Fhíréin. Agus anois tá sibhse tar éis é a bhrath agus a chur chun báis,A {3«Nach ceanndána an dream sibh agus nach stuacach atá bhur gcroí agus bhur gcluasa? Bíonn sibh ag cur in aghaidh an Spioraid Naoimh de shíor mar a dhéanadh bhur sinsir romhaibh.7 i2Nach í mo lámhsa a rinne na nithe seo uile?'@y1Is iad na spéartha mo chathaoir ríoga,agus an talamh stól mo chos.Cén sórt tí a thógfaidh sibhse dom, arsa an Tiarna,nó cá mbeidh m' áit chónaithe?nU0Ar a shon sin ní chónaíonn an té is airde i dtithe lámhdhéanta, de réir mar a deir an fáidh:,S/Ach ba é Solamh a thóg teach dó.b=.Fuair Dáiví gean ó Dhia agus d' iarr sé cead air áitreabh a fháil do Dhia Iacóib.T!-Fuair an chéad ghlúin eile dár sinsir í mar oidhreacht agus thug siad féin agus Iósua isteach leo í i ndúiche na gciníocha a ruaig Dia amach rompu; agus d' fhan sí ann go dtí aimsir Dháiví.7g,«Bhí both an fhoilsithe ag ár sinsir san fhásach. An té úd a bhíodh ag labhairt le Maois, d' ordaigh sé dó í a dhéanamh de réir an phatrúin a bhí feicthe aige.E+is both Mholoch a rinne sibh a iomparagus réalt Reafas, bhur ndia;b' shin iad na híomhánna a rinne sibh le hadhradhagus díbreoidh mé sibh thar Bablóin soir.'*Ach d' iompaigh Dia uathu agus lig dóibh adhradh a thabhairt do na ranna neimhe de réir mar atá scríofa i leabhar na bhfáithe:' Ní domsa a thug sibh tíolacthaí agus íobairtar feadh daichead bliain san fhásach,a theaghlach Iosrael;)agus rinne siad íomhá lao sna laethanta sin agus d' ofráil íobairt don íol agus rinne siad aoibhneas as saothar a lámh.5(á rá le hÁrón: 'Déan dúinn déithe a ghluaisfidh romhainn. An Maois seo a sheol as tír na hÉigipte sinn, ní fheadramar cad a d' imigh air.'{~o'Ach ní ghéillfeadh ár sinsir dó: thug siad droim láimhe dó agus d' iompaigh a gcroí ar an Éigipt athuair,G}&Sin é an fear a bhí leis an bpobal san fhásach i gcuideachta an aingil a labhair leis ar Shliabh Shíonái, agus i gcuideachta ár sinsear, agus a fuair briathra beo le tabhairt dúinne.|%Sin é an Maois céanna a dúirt le clann Iosrael: 'Ardóidh Dia fáidh eile daoibh as bhur gcine féin faoi mar a d' ardaigh sé mise.' {9$Eisean a sheol amach iad agus a rinne éachtaí agus míorúiltí i dtír na hÉigipte agus ag an Muir Rua agus san fhásach ar feadh daichead bliain.xzi#«An Maois seo ar dhiúltaigh siad dó á rá: 'Cé a cheap thusa i do cheann urra agus i do réiteoir orainn,' sin é an fear a sheol Dia chucu ina cheann agus ina fhuascailteoir le cabhair an aingil a thaispeáin é féin dó ag an tor.Qy"Tá drochíde mo phobail san Éigipt feicthe agam go dearfa tá a gcuid osna cloiste agam agus tháinig mé á bhfuascailt. Agus seo anois, táim chun tusa a chur mar theachtaire go dtí an Éigipt.' x !Ansin labhair an Tiarna leis: 'Bain díot do chuaráin,' ar seisean, ' mar is talamh naofa an ball ina bhfuil tú i do sheasamh. w  ' Mise Dia do shinsear, Dia Abrahám agus Íosác agus Iacóib.' Thosaigh Maois ar chrith agus ní leomhfadh sé breithniú air.vChuir an radharc ionadh ar Mhaois, agus nuair a dhruid sé in aice an toir á bhreithniú, tháinig guth an Tiarna chuige:u«Daichead bliain ina dhiaidh sin thaispeáin aingeal an Tiarna é féin dó i lasair an toir i bhfásach Shliabh Shíonái.ytkAr chlos na cainte sin do Mhaois, theith sé agus bhí sé ina dheoraí i Midián, áit ar ghin sé beirt mhac.Us#An mé a mharú is áil leat mar a mharaigh tú an tÉigipteach úd inné?'$rAAn fear a bhí ag déanamh na héagóra ar a chomharsa, bhrúigh sé Maois uaidh á rá: 'Cé a cheap thusa i do cheann urra agus i do bhreitheamh orainn?pqYLá arna mhárach tháinig sé orthu agus iad ag bruíon le chéile agus nuair a d' fhéach sé le síocháin a dhéanamh eatarthu, á rá: 'A fheara, nach bráithre sibh? Cad uime a bhfuil sibh ag déanamh éagóra ar a chéile?'fpEMheas sé go dtuigfeadh a mhuintir gur á bhfuascailt a chuir Dia chucu é, ach níor thuig.6oeNuair a chonaic sé éagóir á dhéanamh ar dhuine acu, chuaigh sé á chosaint, threascair sé an tÉigipteach agus bhain díoltas amach don té a ndearnadh éagóir air.n{«Bhí sé ag tarraingt ar an daichead nuair a bhuail an smaoineamh é dul ag fiosrú a mhuintire féin, clann Iosrael.jmMMúineadh eagna uile na nÉigipteach dó agus is é a bhí cumasach i mbriathar agus i ngníomh.lach nuair a cuireadh amach é, thóg iníon Fhorainn é agus rinne sí é a oiliúint amhail is dá mba mhac léi féin é.k}«Ag an am seo is ea a rugadh Maois. Ba an-chaithiseach an leanbh é agus oileadh ar feadh trí mhí i dteach a athar é$jAD' imir an rí seo calaois ar ár gcine. Rinne sé leatrom ar ár sinsir agus chuir d' fhiacha orthu a leanaí a chaitheamh amach i dtreo nach mairfidís.Ii nó gur tháinig rí i gcoróin ann nárbh aithnid dó Iósaef.$hA«Nuair a bhí an t-am ag teacht go gcomhlíonfaí an gealltanas a thug Dia d' Abrahám, bhí ár muintir san Éigipt dulta i méad agus i líonmhaireachtg1Aistríodh a gcoirp go Seicim, áfach, agus cuireadh iad sa tuama úd a bhí ceannaithe ann ag Abrahám ar shuim airgid ó chlann Eamór i Seicim.jfMChuaigh Iacób síos chun na hÉigipte, áit a bhfuair sé bás, é féin agus ár n-aithreacha.e{Ansin chuir Iósaef fios ar a athair, Iacób, agus ar an teaghlach go léir, cúig dhuine seachtód díobh san iomlán.udc Ar an dara turas nocht Iósaef é féin dá dheartháireacha agus fuair Forann fios cér díobh é Iósaef.tca Nuair a chuala Iacób go raibh arbhar le fáil san Éigipt chuir sé ár n-aithreacha ann don chéad uair.b Ansin tháinig gorta ar fud na hÉigipte agus ar fud Chanán. Lean cruatan mór é agus gan aon lón bia le fáil ag ár n-aithreacha.^a5 agus thug sé slán é ó gach gábhadh dá raibh i ndán dó, bhronn air grástúlacht agus eagna i bhfianaise Fhorainn, rí na hÉigipte, agus rinne ceannaire ar an Éigipt de agus ceann ar an teaghlach ríoga.h`I Bhí éad ag na huasalaithreacha le Iósaef agus dhíol siad san Éigipt é. Ach bhí Dia leisz_m«Ansin rinne Dia conradh an timpeallghearrtha leis, agus mar sin nuair a rugadh Íosác, rinne Abrahám é a thimpeallghearradh ar an ochtú lá. Rinne Íosác an rud céanna le Iacób agus rinne Iacób é leis an dáréag uasalaithreacha.R^ach an cine a mbeidh siad faoi dhaoirse acu, tabharfaidh mé daorbhreith orthu,' arsa an Tiarna, ' agus ina dhiaidh sin tiocfaidh siad amach as an tír sin agus tabharfaidh ómós domsa san áit seo.')]KSeo mar a labhair Dia: 'Beidh do shliocht ar deoraíocht i dtír iasachta, agus cuirfear faoi dhaorsmacht agus faoi leatrom iad go ceann ceithre chéad bliain;I\ Níor thug Dia seilbh dó, áfach, ar oiread agus fód de thalamh na tíre: ach gheall sé go dtabharfadh sé dó é agus dá shliocht ina dhiaidh, siúd is nach raibh aon sliocht air san am.?[wLeis sin d' fhág sé Caildéa agus chuaigh chun cónaithe i gCáran. Agus tar éis bháis a athar, d' aistrigh Dia as sin é chun na tíre ina bhfuil sibhse in bhur gcónaí anois.{Zoagus dúirt sé leis: 'Fág do thír agus do mhuintir agus gluais leat chun na tíre a thaispeánfaidh mé duit.'\Y1«A bhráithre agus a aithreacha,» ar seisean, «éistigí liom. Thaispeáin Dia na Glóire é féin dár n-athair Abrahám nuair a bhí sé sa Mheaspatáim sula ndeachaigh sé chun cónaithe i gCáranbX ?Ansin d' fhiafraigh an t-ardsagart de: «An bhfuil seo amhlaidh?» D' fhreagair Stiofán:W!Bhí a raibh ina suí sa tsainidrín ag faire go dlúth ar Stiofán agus thug siad faoi deara go raibh a ghnúis mar bheadh gnúis aingil.V#Chualamar é á rá go ndéanfadh an Íosa Nazórach úd an áit seo a leagan ar lár agus na gnásanna a d' fhág Maois againn a athrú.»U' Thug siad finnéithe bréige i láthair á rá: «Ní stadann an duine seo ach ag caint i gcoinne na háite naofa seo agus i gcoinne an dlí.&TE Ghríosaigh siad an pobal agus na seanóirí agus na scríobhaithe; ansin rith siad faoina dhéin, ghreamaigh eatarthu é agus sheol chun na sainidríne é.S Faoi dheireadh chuir siad suas daoine áirithe chun a rá gur chuala siad é ag labhairt go maslaitheach faoi Mhaois agus faoi Dhia.jRM ach ní raibh ar a gcumas aon cheart a bhaint dá chuid eagna ná den Spiorad lenar labhair sé.QQ Bhí daoine áirithe de chuid «Sionagóg na Saorfhear» mar a thugtaí uirthi daoine ó Chuiréiné agus ó Chathair Alastair, ón tSiléis agus ón Áise, agus thosaigh siad ag argóint le Stiofán P Bhí Stiofán lán de ghrásta agus de chumhacht agus é ag déanamh éachtaí agus míorúiltí taibhseacha i measc an phobail.5OcDe réir mar a leath briathar Dé, chuaigh líon na ndeisceabal in Iarúsailéim i méad as cuimse, agus ghlac buíon mhór de na sagairt féin leis an gcreideamh.tNaThug siad i láthair na n-aspal iad, agus tar éis dóibh sin urnaí a dhéanamh leag siad a lámha orthu.M Bhí an slua iomlán sásta leis an moladh sin agus roghnaigh siad na daoine seo a leanas: Stiofán, fear a bhí lán de chreideamh agus den Spiorad Naomh, Pilib agus Prochonór, Níocanór agus Tiomón, Parmanas agus Nioclás, léivíteach ó Aintíoch.JL Agus leanfaimidne den urnaí agus de sheirbhís an bhriathair.»9KkDá bhrí sin, a bhráithre, déanaigí seachtar fear creidiúnach agaibh féin a thoghadh, fir a bheidh lán den Spiorad agus den eagna, go gcuirfimis i mbun an chúraim seo.XJ)Dá chionn sin ghlaoigh an dáréag chucu na deisceabail go léir in éineacht agus labhair leo: «Ní dóigh linn,» ar siad, «go mba cheart dúinne briathar Dé a fhágáil chun dul ag freastal ag boird. 6~K}}H||A{{Vzyyyxwwvu2ttJssrqqtppoo?nnZmllk9j}ihggfeeEdccKbua#``@__n^]] \[[`ZYYXXX,W$VUUTTSRRRQQPOO.NVMLLiKKKJIIHGGGFF.ESDDCBA@@?>>>==k<;;k::J:9r88G776a54443n221K0//..b-,,+*)).(c'&&)%%$t##2""`!!$ L @@YKR? Mt(9 z $ 6 ?a~~xY`/Go tobann tharla crith mór talún agus luascadh an príosún ó bhonn. Osclaíodh na doirse uile ar an bpointe agus thit na slabhraí de chách. _ Timpeall meán oíche bhí Pól agus Síleas ag guí agus ag canadh iomann do Dhia agus na príosúnaigh eile ag éisteacht leo. ^Nuair a fuair an coimeádaí an t-ordú sin, chuir sé iad sa chillín ba fhaide isteach agus dhaingnigh a gcosa i gceap adhmaid.])Tar éis dóibh iad a léasadh ó thalamh chaith siad isteach i bpríosún iad agus d' ordaigh don choimeádaí iad a choinneáil go daingean.e\CRinne na giúistísí na héadaí a sracadh díobh agus d' ordaigh iad a bhualadh le slata.[+Tá gnásanna á bhfógairt acu nach féidir dúinne, Rómhánaigh, glacadh leo ná déanamh dá réir.» Agus thug an slua fúthu chomh maith. Z Sheol siad i láthair na ngiúistísí iad, á rá: «Giúdaigh is ea na daoine seo agus tá ár gcathair á cur bunoscionn acu.NYNuair a chonaic a máistri, áfach, go raibh deireadh lena súil le brabach, rug siad ar Phól agus ar Shíleas agus tharraing isteach i gcearnóg an bhaile iad os comhair na n-uachtarán.XBhíodh sí á dhéanamh seo ar feadh mórán laethanta go dtí go raibh Pól chomh cráite sin aici gur iompaigh sé uirthi agus go ndúirt leis an spiorad: «Fógraím duit in ainm Íosa Críost imeacht amach aisti.» Agus d' imigh sé aisti an nóiméad sin.JW Chrom sí ar Phól agus sinne a leanúint agus í ag screadach: «Seirbhísigh don Dia ró-ard is ea na fir seo,» a deireadh sí, «agus tá bealach bhur slánaithe á fhógairt acu daoibh.»YV+Tharla lá nuair a bhíomar ag dul go dtí láthair na hurnaí gur casadh orainn cailín óg a raibh spiorad feasa inti. Bhí mórán airgid á thuilleamh aici dá máistrí as a cuid fáistineachta.rU]Baisteadh í féin agus a teaghlach agus ansin rinne sí tathant orainn, á rá: «Má mheasann sibh go bhfuilim dílis don Tiarna, tagaigí isteach agus bainigí fúibh i mo theachsa.» Agus chuir sí d' fhiacha orainn dul isteach.OTBhí bean ag éisteacht linn, mangaire corcra ó chathair Tíaitíora darbh ainm Lidia. Bean chráifeach ba ea í agus d' oscail an Tiarna a croí go dtabharfadh sí cluas dá raibh á rá ag Pól.NS Lá na sabóide chuamar amach lasmuigh den gheata, cois abhann, áit a mheasamar a mbeadh láthair urnaithe na nGiúdach agus shuíomar fúinn ag caint leis na mná a bhí bailithe le chéile ann.7Rg agus as sin go Filipí. Príomhchathair den taobh sin den Mhacadóin is ea Filipí agus coilíneacht Rómhánach is ea í freisin. Thugamar roinnt laethanta sa chathair sin.Q Chuamar ar bord loinge i dTróas agus ceann ar aghaidh as sin go Samotráicé agus an lá ina dhiaidh sin go NeapoilEP Ní túisce a chonaic sé an aisling ná chuireamar faoi réir le dul go dtí an Mhacadóin mar gur thuigeamar as go raibh glaoite ag Dia orainn chun an dea-scéal a fhógairt ann dóibh.+OO Bhí aisling ag Pól ann oíche amháin: bhí fear ón Macadóin ina sheasamh ann, ag impí air agus ag rá: «Tar anall go dtí an Mhacadóin ag cabhrú linn.»JN Ghluais siad leo thar Mhisia dá bhrí sin agus síos go Tróas. M Ar theacht dóibh go dtí teorainn Mhisia, bhí siad ag iarraidh dul isteach i mBitinia ach ní ligfeadh Spiorad Íosa ann iad.LGhabh siad trí dhúiche Fhrigia agus Ghalaite ach ní ligfeadh an Spiorad Naomh dóibh an dea-scéal a fhógairt san Áise.nKUSa tslí sin bhí na hEaglaisí á ndaingniú sa chreideamh agus ag dul i líonmhaire ó lá go lá.5JcAg gabháil dóibh ó bhaile go baile, thug siad don phobal na reachta a bhí déanta ag na haspail agus ag na seanóirí in Iarúsailéim agus dúirt leo iad a choimeád.jIMagus ba mhaith le Pól go rachadh sé lena chois. Thóg sé é dá bhrí sin agus rinne sé é a thimpeallghearradh ar mhaithe leis na Giúdaigh a mhair sna críocha sin, mar bhí a fhios acu go léir gur Gréagach a athair.HH Bhí ardmheas ag bráithre Liostra agus Iocoiniam ar ThiomóidTG #Lean sé air go Deirbé agus as sin go Liostra. Bhí deisceabal ansiúd darbh ainm Tiomóid. Giúdach ab ea a mháthair agus í tar éis iompú chun an chreidimh agus Gréagach ba ea an t-athair.PF)Shiúil sé an tSír agus an tSiléis, ag treisiú leis na hEaglaisí.{Eo(thogh Pól Síleas agus, tar éis do na bráithre é a chur faoi choimirce ghrásta an Tiarna, d' imigh sé leis.D'Tharla aighneas eatarthu agus scar siad le chéile: thóg Barnabas Marcas leis agus chuaigh ar bord loinge go dtí an Chipir;C&ach bhí Pól á éileamh gan an fear seo, a thréig iad i bPaimfile in ionad dul i mbun oibre leo, a thabhairt leo mar chompánach.PB%Ba mhian le Barnabas Eoin dá ngoirtí Marcas a thabhairt leo freisin,:Am$Tamall ina dhiaidh sin dúirt Pól le Barnabas: «Téimis ar ais ag fiosrú na mbráithre i ngach cathair inar chraobhscaoileamar scéal an Tiarna, féachaint conas atá acu.» @9#D' fhan Pól agus Barnabas in Aintíoch, áfach, agus lean siad i dteannta a lán eile ag múineadh agus ag craobhscaoileadh scéal an Tiarna.P?"(Bheartaigh Síleas fanacht ansiúd, ach d' imigh Iúdás leis féin.)y>k!Tar éis dóibh tamall maith a thabhairt ann chuir na bráithre slán leo ar ais chucu siúd a chuir amach iad. = Fáithe ba ea Iúdás agus Síleas, agus labhair siad ar feadh i bhfad leis na bráithre agus thug spreagadh agus misneach dóibh.P<Agus is orthu bhí an t-áthas agus an sólás nuair a léigh siad í.;Scaoileadh na toscairí chun siúil agus síos leo go hAintíoch mar ar bhailigh siad an pobal le chéile agus thug dóibh an litir.>:usibh a staonadh ó nithe íobartha agus ó fhuil agus nithe tachtaithe agus ón bposadh coil. Má staonann sibh ó na nithe seo, beidh an ceart á dhéanamh agaibh. Slán agaibh.»9Tá beartaithe ag an Spiorad Naomh agus againn féin gan aon ualach breise a leagan oraibh ach an méid seo atá riachtanach: 8 Dá réir sin táimid ag seoladh Iúdáis agus Shíleas chugaibh agus tabharfaidh siadsan an tuairisc chéanna ó bhéal daoibh.`79beirt a bhfuil a n-anam curtha sa bhfiontar acu ar son ainm ár dTiarna Íosa Críost.96kBheartaíomar dá bhrí sin nár mhiste dúinn teacht le chéile agus teachtaí a thoghadh agus iad a chur chugaibh in éineacht lenár mbráithre ionúine Pól agus Barnabas,Q5Is clos dúinn go ndeachaigh daoine áirithe dár muintirne amach chugaibh agus go ndearna siad sibh a bhuaireamh agus bhur n-aigne a shuaitheadh lena gcuid teagaisc agus gan aon údarás acu uainne.D4Thug siad dóibh an litir: «Beatha agus sláinte ó na bráithre idir aspail agus sheanóirí, chun na mbráithre de bhunadh págánach atá in Aintíoch agus sa tSír agus sa tSiléis.(3IAnsin shocraigh na haspail agus na seanóirí agus an Eaglais ar fad ar dhaoine áirithe acu féin a thoghadh agus a chur go hAintíoch in éineacht le Pól agus le Barnabas. Agus chuir siad beirt a raibh ardchéim acu i measc na mbráithre, Iúdás ar a dtugtaí Barsabas agus Síleas. 2 Mar tá Maois á léamh sna sionagóga gach lá sabóide agus níl cathair nach bhfuil lucht a fhógartha inti leis na cianta.»,1Qach litir a chur chucu a rá leo staonadh ón mbia a thruaillítear ag na híola, agus ón bpósadh coil agus ó fheoil na n-ainmhithe a tachtadh agus ón bhfuil.0y«Is é mo bhreithiúnas-sa, dá bhrí sin, gan aon chur isteach a dhéanamh ar na págánaigh atá ag iompú chun DéO/Is é an Tiarna atá á rá seo agus tá eolas orthu le fada an lá.'{.oAnsin beidh na daoine eile go léir ag lorg an Tiarnaagus na náisiúin uile arb é m' ainmse atá orthu.8-i' Tiocfaidh mé ar ais ina dhiaidh sin,agus atógfaidh mé both Dháiví atá ar lár.Deiseoidh mé a fothrachaagus cuirfidh mé ina seasamh arís í.O,Is beart é sin a thagann le briathra na bhfáithe mar atá scríofa:{+oD' aithris Síomón daoibh mar a dheonaigh Dia don chéad uair pobal a bhailiú dó féin i measc na bpágánach.s*_ Agus nuair a bhí deireadh ráite acu d' fhreagair Séamas agus dúirt: «A bhráithre, éistigí liomsa.F) D' fhan an slua go léir ina dtost, agus d' éist siad le Barnabas agus le Pól ag cur síos ar na míorúiltí agus ar na héachtaí a bhí déanta tríothu ag Dia i measc na bpágánach. ( Ní hea go deimhin mar go gcreidimid gur trí ghrásta an Tiarna Íosa atá slánú le fáil againn agus acu sin mar an gcéanna.»0'Y Más ea, cad ab áil libhse bheith ag tabhairt dúshláin faoi Dhia anois agus cuing a chur ar mhuineál na ndeisceabal nár fhéadamar féin ná ár sinsir a iompar?j&M Ní dhearna sé dealú ar bith idir sinne agus iad ach a gcroí a ghlanadh de bharr a gcreidimh."%=Agus an Dia a léann croí an duine chuaigh sé i mbannaí ar na págánaigh nuair a bhronn sé orthu an Spiorad Naomh faoi mar a bhronn sé orainne é.%$CTar éis conspóide fada d' éirigh Peadar ina sheasamh agus labhair sé leo: «A bhráithre,» ar seisean, «tá a fhios agaibh féin go ndearna Dia rogha eadrainn i bhfad ó shin gur ó mo bhéalsa a chloisfeadh na págánaigh teachtaireacht an dea-scéil agus go gcreidfidís ann.e#CTháinig na haspail agus na seanóirí i gceann a chéile chun an cheist seo a bhreithniú.F"Ach d' éirigh creidmhigh áirithe a bhain le haicme na bhFairisíneach agus dúirt siad nárbh fholáir na págánaigh a thimpeallghearradh agus a fhógairt orthu dlí Mhaois a choimeád.D!Agus nuair a tháinig siad go Iarúsailéim, chuir an Eaglais agus na haspail agus na seanóirí fáilte rompu, agus d' eachtraigh siadsan dóibh a mhéid a bhí déanta ag Dia tríothu.q [Rinne an Eaglais iad a thionlacan chun bealaigh, agus ag gabháil dóibh trí Fhéinice agus tríd an tSamáir, d' aithris siad dóibh mar a bhí na págánaigh ag iompú chun Dé, scéal a chuir ardáthas ar na bráithre go léir.q[Bhí aighneas agus argóint fhada ag Pól agus ag Barnabas leo, agus shocraigh siad go rachadh Pól agus Barnabas agus roinnt eile acu go Iarúsailéim chun dul i gcomhairle leis na haspail agus leis na seanóirí faoin gceist seo.K Tháinig daoine anuas ó Iúdáia agus thosaigh siad ag teagasc na mbráithre: «Mura ndéantar sibh a thimpeallghearradh de réir ghnás Mhaois,» ar siad, «ní féidir bhur slánú.»BThug siad tamall fada ansiúd i bhfochair na ndeisceabal.@yAr theacht dóibh, thionóil siad an Eaglais le chéile, agus d' eachtraigh dóibh a raibh déanta ag Dia i gcomhar leo agus mar a d' oscail sé doras an chreidimh do na págánaigh.7agus as sin ar bord loinge go hAintíoch an áit ar cuireadh faoi choimirce ghrásta Dé iad le haghaidh na hoibre a bhí anois curtha i gcrích acu.hIagus tar éis dóibh an briathar a chraobhscaoileadh i bPeirgé chuaigh siad síos go hAtailiaLShiúil siad an Phisíde ar fad nó gur tháinig siad go Paimfile;+OThogh siad seanóirí dóibh ar gach Eaglais acu agus tar éis urnaithe agus troscadh a dhéanamh chuir siad iad faoi choimirce an Tiarna ina raibh a gcreideamh.<qag cur misnigh ar na deisceabail agus á spreagadh chun bheith dílis don chreideamh, «mar,» ar siad, «ní foláir dúinn mórán a fhulaingt chun dul isteach i ríocht Dé.»7gTar éis dóibh an dea-scéal a fhógairt sa bhaile sin agus mórán deisceabal a dhéanamh, d' fhill siad arís ar Liostra agus ina dhiaidh sin ar Iocoiniam agus Aintíoch,EAch nuair a tháinig na deisceabail ina thimpeall, d' éirigh sé ina sheasamh agus chuaigh ar ais isteach sa chathair. An lá dár gcionn d' imigh sé féin agus Barnabas leo go Deirbé.]3Ansin tháinig roinnt Giúdach ó Aintíoch agus ó Iocoiniam, thug siad na sluaite ar a dtaobh agus tar éis dóibh Pól a chlochadh tharraing siad amach as an mbaile é agus iad á cheapadh go raibh sé marbh.s_Ainneoin na cainte sin, ar éigean a d' éirigh leo na sluaite a chosc ar an íobairt a dhéanamh dóibh.A{ach níor fhág sé riamh iad gan fhianaise air féin; as a rathúnas sheol sé báisteach chugaibh ón spéir agus torthaí i dtráth agus líon bhur gcroí de bhia agus d' áthas.»W'Sna glúinte atá thart lig Dia do na ciníocha a mbealach féin a ghabháil,)K«A fheara,» ar siad, «cad ab áil libh é seo a dhéanamh? Níl ionainne ach daoine daonna cosúil libh féin, agus táimid a fhógairt mar dhea-scéal daoibh éirí as na nithe baotha seo agus iompú ar an Dia beo a rinne neamh agus talamh agus an fharraige agus gach a bhfuil iontu.7Nuair a d' airigh na haspail, Pól agus Barnabas, é, stróic siad a gcuid éadaigh agus rith siad amach faoi dhéin an tslua agus iad ag liúireach:1[ Agus sagart Shéas, a bhfuil a theampall lasmuigh den bhaile, thug sé féin agus an pobal tairbh agus bláthfhleasca go dtí na geataí d' fhonn íobairt a dhéanamh.r ] Thug siad Séas ar Bharnabas, agus toisc gurbh é Pól an príomhchainteoir thug siad Heirméas airsean.5 c Nuair a chonaic na sluaite cad a bhí déanta ag Pól, d' ardaigh siad a nglór, á rá i dteanga na Lucaóine: «Tá na déithe tagtha anuas inár measc i gcló daoine.» } agus dúirt sé de ghuth ard: «Éirigh i do sheasamh ar do chosa.» Agus léim sé ina sheasamh agus thosaigh ag siúl. 7 Bhí an fear seo ag éisteacht le Pól ag caint, agus nuair a d' fhéach Pól idir an dá shúil air chonaic sé go raibh creideamh a leighiste aige, )Bhí ina shuí i Liostra fear a bhí gan lúth na gcos: bhí sé ina mhairtíneach ó bhroinn a mháthar agus níor shiúil sé riamh.7imar ar lean siad leo ag fogairt an dea-scéil.fuair siad sin eolas air agus theith siad go dtí bailte Lucaóine, go dtí Liostra agus Deirbé agus na críocha máguaird,Ach nuair a chuir na Giúdaigh agus na págánaigh, mar aon lena lucht ceannais, chun easmailt a thabhairt dóibh agus iad a chlochadh, Bhí pobal na cathrach deighilte ina dhá chuid: cuid acu ag taobhú leis na Giúdaigh agus cuid eile ag taobhú leis na haspail.[/Mar sin féin thug siad tamall maith ann agus iad ag labhairt le lánmhuinín as an Tiarna, agus dheimhnigh seisean scéal a ghrásta leis na héachtaí agus na míorúiltí a dheonaigh sé dóibh a dhéanamh. Na Giúdaigh nár ghlac an creideamh, áfach, ghríosaigh siad na págánaigh agus chlaon siad a n-aigne i gcoinne na mbráithre.M Tharla an rud céanna in Iocoiniam: chuaigh siad isteach i sionagóg na nGiúdach agus labhair chomh héifeachtach sin leo gur ghlac cuid mhaith Giúdach agus Gréagach leis an gcreideamh.I  4Agus bhí na deisceabail lán d' áthas agus den Spiorad Naomh.Z- 3Chroith siadsan an deannach dá gcosa orthu agus as go brách leo go hIocoiniam.Y+ 2Ach rinne na Giúdaigh séideadh faoi mhná uaisle diaganta na cathrach agus faoi na cinn urra, thosaigh siad ar ghéarleanúint a dhéanamh ar Phól agus ar Bharnabas agus thiomáin amach as an dúiche iad.U~# 1agus bhí briathar Dé á fhógairt go forleathan ar fud na tíre go léir.L} 0Bhí áthas ar na págánaigh an méid sin a chloisteáil agus bhí ardmholadh acu ar bhriathar an Tiarna; agus an méid acu a bhí réamhcheaptha don bheatha shíoraí, ghlac siad an creideamh,R| /Mar sin é an t-ordú atá faighte ón Tiarna againn:' Tá tú ceaptha agam le bheith i do sholas do na náisiúin,ionas go mbeidh tú i d' ábhar slánaithe go himeall an domhain.' »{1 .Ach dúirt Pól agus Barnabas leo go neamhbhalbh: «Is daoibhse ab éigean briathar Dé a labhairt ar dtús; ach ós rud é go bhfuil sibh ag cur suas de agus gur dóigh libh féin nach fiú sibh an bheatha shíoraí a bheith agaibh, táimidne ag iompú chun na bpágánach.z) -Nuair a chonaic na Giúdaigh na sluaite daoine, bhí siad lán d' fhormad agus bhréagnaigh siad go tarcaisniúil gach a raibh á rá ag Pól.xyi ,An tsabóid dár gcionn tháinig an chathair ar fad beagnach le chéile ag éisteacht le briathar Dé.`x9 +Agus nuair a scoir an comhthionól, bhí cuid mhaith de na Giúdaigh agus de na hiompaithigh dhiaganta a lean Pól agus Barnabas. Ina gcomhrá leo mhol Pól agus Barnabas dóibh bheith buanseasmhach i ngrásta Dé.iwK *Ag fágáil dóibh, d' impigh siad orthu labhairt ar an téama céanna an tsabóid dár gcionn.Vv% )' Breathnaígí, a lucht na tarcaisne,Glacaigí alltacht agus ceiliúraigí.Mar tá obair le déanamh agamsa le bhur linn,obair nach gcreidfeadh sibh dá n-inseofaí daoibh é.' »puY (Bígí ar bhur n-aire, dá bhrí sin, le heagla go dtiocfaidh oraibh an ní atá luaite ag na fáithe:vte 'agus gur trídsean a shaortar gach creidmheach ar na nithe uile nár fhéad dlí Mhaois é a shaoradh orthu.sw &Bíodh a fhios agaibh, dá bhrí sin, a bhráithre, gurb é maithiúnas na bpeacaí trídsean a fhógraítear daoibh,Jr  %Ach an té a thóg Dia ó mhairbh níor imigh aon mheathlú air.+qO $Mar nuair a bhí comhairle Dé curtha i gcrích ag Dáiví i gcaitheamh a shaoil, fuair sé bás agus adhlacadh é taobh lena shinsir agus d' imigh meathlú air.fpE #Agus deir sé áit eile: 'Ní ligfidh mé do do shearbhónta naofa an meathlú a fhulaingt.'8oi "Agus i dtaobh é a thógáil ó mhairbh gan aon mheathlú a theacht air go deo, is é atá ráite aige: 'Tabharfaidh mé daoibh na beannachtaí naofa a gealladh do Dháiví.'En !go bhfuil Dia tar éis é a chomhlíonadh dúinne, dá sliocht, trí Íosa a thógáil ó mhairbh, de réir mar atá scríofa sa dara salm: 'Is tusa mo mhac. Inniu féin a ghin mé thú.'nmU Agus seo é an dea-scéal atá le fógairt againne daoibh: an gealltanas úd a rinneadh dár sinsir,.lU agus ar feadh mórán laethanta chonacthas é dóibh sin a tháinig anuas leis ón nGailíl go Iarúsailéim agus is finnéithe anois iad air os comhair an phobail.$kC Ach thóg Dia ó mhairbh é j  Agus nuair a bhí gach ní dá raibh scríofa ina thaobh comhlíonta acu thóg siad anuas den chrann é agus shín i dtuama é.ci? Cé nach bhfuair siad aon chúis bháis ann d' iarr siad ar Phioláit é a chur den saol.Ph Níor aithin muintir Iarúsailéim ná a gcuid uachtarán [Íosa], ach nuair a dhaor siad é, is amhlaidh a chuir siad i gcrích ráite úd na bhfáithe a bhíodh á léamh dóibh gach lá sabóide.,gQ A bhráithre liom, a shliocht Abrahám agus a mhuintir in bhur measc a bhfuil ómós agaibh do Dhia, is chugainne a cuireadh an teachtaireacht shlánaitheach seo.Sf agus nuair a bhí Eoin ag teacht go deireadh a chúrsa, is é a dúirt sé: 'Ní mise an té is dóigh libhse is mé, mar tá duine le teacht i mo dhiaidhse agus ní fiú mise go scaoilfinn a bhróga.'meS Roimh theacht dó sin bhí Eoin tar éis baisteadh chun aithrí a fhógairt do phobal uile Iosrael,vde Is dá shliocht siúd a thóg Dia slánaitheoir d' Iosrael de réir mar a bhí geallta aige is é sin Íosa.qc[ Chuir sé as oifig ansin é agus d' ardaigh rí dóibh, Dáiví, an fear ar dhearbhaigh sé ina thaobh á rá: 'Is é m' aithne ar Dháiví mac Ieise, gur fear de réir mo chroí féin é, fear a dhéanfaidh gach ní is toil liom.' b9 «Ina dhiaidh sin d' iarr siad rí a bheith orthu, agus thug Dia Sól mac Chís, fear de threibh Bhiniáimin, dóibh mar rí go ceann daichead bliain.Ma Ansin thug sé breithiúna dóibh go dtí aimsir Shamúéil fáidh.` Agus tar éis dó seacht dtreibh i gCanán a dhíothú thug sé seilbh na tíre dóibh ar feadh timpeall ceithre chéad caoga bliain.P_ agus [sholáthraigh] sé dóibh ar feadh daichead bliain san fhásach.K^ Dia an phobail seo Iosrael, rinne sé ár n-aithreacha a thoghadh; agus fad a bhí siad ina gcoimhthígh san Éigipt rinne sé pobal mór díobh. Ansin sheol amach as sin iad le neart a láimhe=]s D' éirigh Pól ina sheasamh, thug comhartha láimhe dóibh agus thosaigh ag caint: «A fheara Iosrael,» ar seisean, «agus sibhse a bhfuil ómós agaibh do Dhia, éistigí liom.P\ Nuair a bhí léamh an dlí agus na bhfáithe i leataobh, chuir uachtaráin na sionagóige teachtaireacht chucu á rá: «Má tá aon fhocal spreagtha agaibh don phobal, a bhráithre, abraigí é.»[1 Lean siadsan orthu nó gur tháinig siad go dtí Aintíoch na Pisíde. Chuaigh siad isteach sa tsionagóg lá na sabóide agus shuigh siad fúthu..ZU Chuaigh Pól agus a bhuíon chun farraige ó Phafos agus tháinig siad go Peirgé i bPaimfile. D' fhág Eoin ansin iad agus chuaigh ar ais go Iarúsailéim.xYi Nuair a chonaic an próchonsal an ní a tharla, tháinig alltacht air faoi theagasc an Tiarna agus chreid sé.X Féach, tá lámh an Tiarna anois ort: beidh tú dall agus ní fheicfidh tú an ghrian go dtí an uair atá ceaptha aige.» Ar an mball tháinig scamall dorcha anuas air agus thosaigh sé ag dul timpeall ag lorg daoine a dhéanfadh giollaíocht air.:Wm «A dhuine atá lán den uile chealg is ghliceas,» ar seisean, «a mhic an diabhail agus a namhaid na huile chóra, nach stadfá de bheith ag camadh slite díreacha an Tiarna?iVK Ach bhí Sól nó Pól is é sin lán den Spiorad Naomh agus d' fhéach idir an dá shúil air: U Ach chuir Eilimeas draoi is ionann a ainm «Eilimeas» agus draoi ina gcoinne d' fhonn an próchonsal a choimeád ón gcreideamh.Ghluais siad chun bealaigh faoi threoir an Spioraid Naoimh. Chuaigh siad síos go Seiliúicia agus as sin ar bord loinge go dtí an Chipir.vPe Ansin tar éis dóibh troscadh agus urnaí a dhéanamh, leag siad a lámha orthu agus chuir chun siúil iad.iOK Lá dá raibh siad ag seirbhís don Tiarna agus ag déanamh troscadh, labhair an Spiorad Naomh: «Cuirigí ar leith dom,» ar seisean, «Barnabas agus Sól chun dul i mbun na hoibre a bhfuil siad glaoite agam ina comhair.»hN K Bhí san Eaglais in Aintíoch na fáithe agus na múinteoirí seo a leanas: Barnabas, Simeon Simeon Dubh mar a thugtaí air, Lúicías Cuiréanach, Manaéan a bhí ina chomhalta ag Héaród an rí cúige, agus Sól.M Tar éis dóibh a misean a chur i gcríoch d' fhill Barnabas agus Sól [ó] Iarúsailéim agus thug siad Eoin Marcas leo.4Lc Lean briathar Dé ag fás agus ag leathnú.K# Agus ar an mball bhuail aingeal an Tiarna ar lár é de chionn nár thug sé onóir do Dhia. Fuair sé bás agus é á ithe ag péisteanna.QJ Thosaigh an pobal ag béiceadh: «Ní guth duine é seo ach guth Dé.» I  An lá a bhí ceaptha dó bhí Héaród cóirithe ina éide rí, shuigh sé faoi ar an suí breithimh agus thug óráid dóibh.MH Ag an am seo bhí colg ar Héaród le muintir na Tuíre agus na Síodóine, ach tháinig an dá mhuintir le chéile ar thoscaireacht chuige. Tar éis dóibh Blastas, maor teallaigh an rí, a thabhairt ar a dtaobh, d' iarr siad síocháin ar an rí de bhrí gur ón dúiche ríoga a tháinig lón bia a dtíre féin.QG Chuir Héaród lorg air agus nuair nach raibh aon fháil air, scrúdaigh sé na gardaí agus d' ordaigh iad a chur chun báis. Ansin chuaigh sé síos ó Iúdáia go Céasaráia agus thug tamall ann.oFW Nuair a bhí sé ina lá, bhí buairt nár bheag ar na saighdiúirí i dtaobh cad ba chor do Pheadar.Ew Ach rinne Peadar comhartha láimhe dóibh bheith ina dtost agus d' aithris dóibh mar a thug an Tiarna amach as an bpríosún é. «Insígí an scéal seo do Shéamas agus do na bráithre,» ar seisean ag imeacht uathu agus ag dul go háit eile.Dw Lean Peadar air ag bualadh ar an doras agus nuair a d' oscail siad dó, chonaic siad é agus tháinig alltacht orthu.C1 «Ag rámhaillí atá tú,» ar siadsan léi, ach dhearbhaigh sise gurbh fhíor a scéal. «Is é a aingeal coimhdeachta atá ann,» arsa siadsan.7 Ghluais siad thar an gcéad gharda agus thar an dara garda nó gur tháinig siad go dtí an geata iarainn a sheolann chun na cathrach. D' oscail an geata dóibh uaidh féin agus amach leo. Shiúil siad rompu fad sráide agus ansin de phreab, d' imigh an t-aingeal as a radharc.= Lean sé amach é agus gan a fhios aige gur fíor a raibh á dhéanamh ag an aingeal; cheap sé gur aisling a bhí á feiceáil aige.7<g «Fáisc ort do chrios agus cuir ort do bhróga,» arsa an t-aingeal leis, agus rinne sé amhlaidh. «Cuir umat do bhrat,» arsa an t-aingeal arís leis, «agus lean mise.»a;; Go tobann sheas aingeal ón Tiarna os a chomhair agus las solas sa seomra. Bhuail an t-aingeal Peadar sa chliathán agus dhúisigh é á rá: «Éirigh i do sheasamh go tapa.» Leis sin thit na slabhraí dá lámha.[:/ An oíche sula raibh Héaród chun é a thabhairt os comhair an phobail, bhí Peadar ina chodladh idir beirt shaighdiúirí agus dhá shlabhra faoi agus bhí garda os comhair an gheata ag faire an phríosúin.9 Fad a bhí Peadar á choimeád sa phríosún, áfach, bhí urnaí á déanamh gan staonadh chun Dé ar a shon ag an Eaglais.K8 agus tar éis dó é a ghabháil, chuir sé i bpríosún é agus d' fhág ceithre scuaid saighdiúirí á choimeád agus é de rún aige é a thabhairt os comhair an phobail tar éis na Cásca.7 Nuair a chonaic sé gur thaitin sin leis na Giúdaigh, chinn sé ar Pheadar a ghabháil chomh maith. Laethanta an tslimaráin a bhí ann,I6  Chuir sé Séamas deartháir Eoin chun báis leis an gclaíomh.k5 Q Um an dtaca seo is ea d' imir Héaród rí an lámh throm ar chuid de bhaill na hEaglaise.g4G Rinne siad amhlaidh agus chuir siad Barnabas agus Sól go dtí na seanóirí leis an airgead. 39 Mar sin de, bheartaigh na deisceabail gach duine acu de réir a ghustail ar chabhair airgid a chur chun na mbráithre a bhí ina gcónaí in Iúdáia.12[ D' éirigh duine acu darb ainm Agabas agus thug sé le fios faoi luí an Spioraid go raibh gorta mór le teacht ar an domhan iomlán rud a tharla in aimsir Chlauidias.R1 Sna laethanta sin tháinig fáithe anuas ó Iarúsailéim go hAintíoch.~0u agus tar éis dó é a fháil, thug sé leis go hAintíoch é. Thug siad bliain iomlán ar aíocht ag an Eaglais ann agus thug siad teagasc dá lán daoine. Agus tharla gur in Aintíoch is túisce a tugadh Críostaithe ar na deisceabail.4/c D' imigh Barnabas go Tarsas ag lorg Shóil,. Fear maith a bhí ann agus é lán den Spiorad Naomh agus de chreideamh. Agus cuireadh slua maith mór le buíon an Tiarna.6-e Nuair a shroich sé an áit agus nuair a chonaic sé grásta Dé ann, bhí áthas air, agus chomhairligh sé dóibh go léir cloí leis an Tiarna go daingean diongbháilte.m,S Tháinig scéala fúthu go dtí an Eaglais in Iarúsailéim agus sheol siad Barnabas go hAintíoch.s+_ Bhí lámh Dé leo san obair agus is iomaí duine a ghlac an creideamh agus a d' iompaigh chun an Tiarna.^*5 Ach bhí daoine áirithe orthu Ciprigh agus Cuiréanaigh ba ea iad agus nuair a bhain siad Aintíoch amach thosaigh siad ag caint leis na Gréagaigh chomh maith agus ag fógairt dea-scéal an Tiarna Íosa dóibh.|)q An mhuintir úd a scaipeadh ag an ngéarleanúint a tharla mar gheall ar Stiofán, ghluais siad rompu chomh fada le Féinice agus leis an gCipir agus le hAintíoch. Níor fhógair siad an briathar, áfach, ach do na Giúdaigh amháin.%(C Nuair a chuala siad an méid sin, d' éist siad agus thug glóir do Dhia á rá: «Thug Dia, más ea, aithrí chun na beatha do na Gintlithe chomh maith.»A'{ Dá réir sin má thug Dia dóibhsean an tabhartas céanna a thug sé dúinne tar éis dúinn creidiúint sa Tiarna Íosa Críost, cérbh é mise go bhféadfainn bac a chur ar Dhia?»& Ansin chuimhnigh mé ar fhocal úd an Tiarna, mar a dúirt sé: 'Rinne Eoin baisteadh in uisce ach baistfear sibhse sa Spiorad Naomh.'o%W Agus ar thosú dom ag caint, thuirling an Spiorad Naomh orthu mar a thuirling orainn féin i dtosach.m$S agus labhróidh sé sin na briathra leat ina bhfaighidh tú féin agus do theaghlach uile slánú.'#- D' inis seisean dúinn mar a chonaic sé an t-aingeal ina sheasamh ina theach á rá leis: 'Cuir fios go hIopae ar Shíomón dar comhainm Peadar3"_ Dúirt an Spiorad liom gan aon cheist a bheith orm ach imeacht lena gcois. Tháinig an seisear bráithre seo in éineacht liom agus chuamar isteach i dteach an fhir úd.y!k «Ar an bpointe sin tháinig chun an tí ina raibh mé triúr fear a bhí curtha ag triall orm ó Chéasaráia.j M Tharla sé seo don tríú huair agus ansin tarraingíodh an t-iomlán ar ais in airde sa spéir.|q Labhair an guth ón spéir liom don dara huair: 'Aon ní atá íonghlanta ag Dia, ná tabhairse rud mínaofa air.'} ' Nár lige Dia sin, a mháistir,' arsa mise, ' mar aon ní mínaofa ná neamhghlan ní dheachaigh i mo bhéalsa riamh.'S Ansin chuala mé an guth á rá: 'Éirigh, a Pheadair, maraigh agus ith.''G agus nuair a d' fhéach mé isteach ann chonaic mé ainmhithe ceathairchosacha an domhain agus na beithígh allta agus na péisteanna agus éanlaith an aeir.fE «Bhí mé i gcathair Iopae ag guí,» ar seisean, «nuair a tháinig támhnéal orm, agus chonaic mé in aisling rud mar a bheadh braillín mór á ligean anuas ón spéir leis na ceithre cúinní. Tháinig sé fad liomK Thosaigh Peadar agus d' aithris sé an scéal tríd síos dóibh:wg á rá leis: «Chuaigh tú isteach i measc daoine neamhthimpeallghearrtha agus chaith tú bia ina dteannta.» ~}}g}||{Szzxx w{vvPutt&s-rEqqpoonmmZlkk.iiBhh,gfReedgccbMa``__4^]]K\\ZZ[YXXGWW8VUUTTSRvRFQPP%ONMLLRKJJ^II@HHcGFF'EECCCBSAA @%?>>=<<:998R77R655*43`22?11 0//J.--x,++*))1(''&&%$$#r""Z! OLfo!BYUUALrX O G F n P")K!Chuaigh an ceannasaí suas chuige agus ghabh é agus d' ordaigh é a cheangal le dhá shlabhra. D' fhiafraigh sé ansin cérbh é agus cad a bhí déanta aige.M Thug seisean saighdiúirí agus taoisigh chéad leis láithreach agus tháinig ar sodar faoina ndéin. Nuair a chonaic siad an ceannasaí agus na saighdiúirí chucu stad siad de bhualadh Phóil. Bhí siad ag iarraidh Pól a mharú nuair a tháinig scéal chun ceannasaí an díorma go raibh Iarúsailéim ar fad ina círéib.*MLeath an gleo ar fud na cathrach go léir; rith an slua le chéile agus rug siad ar Phól agus tharraing amach as an Teampall é. Dúnadh na doirse láithreach.2]Is amhlaidh a bhí siad tar éis Troifimeas ó Eifeasas a fheiceáil ina theannta sa chathair agus cheap siad go raibh Pól tar éis é a thabhairt isteach sa Teampall.3_ag glao in ard a ngutha: «Cabhair, a fheara Iosrael. Seo é an duine úd a bhíonn gach aon bhall ag teagasc chách in aghaidh ár gcine agus in aghaidh an dlí agus in aghaidh na háite seo. Agus ní amháin sin ach rug sé Gréagaigh isteach sa Teampall leis agus sháraigh an áit naofa seo.»@yBhí an seacht lá chóir a bheith críochnaithe nuair a chonaic na Giúdaigh ón Áise sa Teampall é. Thóg siad callán i measc an tslua go léir agus ghreamaigh siad Pól|qRug Pól na fir leis agus lá arna mhárach, tar éis dó é féin a íonghlanadh in éineacht leo, chuaigh sé isteach sa Teampall ag fógairt an lae a mbeadh tréimhse an íonghlanta thart agus a ndéanfaí an ofráil ar son gach duine acu.EMaidir leis na gintlithe a bhfuil an creideamh glactha acu, chuireamar féin litir chucu a achtú dóibh staonadh ó bhia íobartha, ó fhuil, ó bhia a tachtadh agus ón bpósadh coil.»+Beir leat iad agus déan tú féin a íonghlanadh in éineacht leo agus íoc an costas dóibh le go ndéanfaidh siad a gceann a bhearradh. Beidh a fhios ag cách ansin nach bhfuil aon bhonn lena bhfuil cloiste acu i do thaobh ach go leanann tú féin ag coimeád an dlí.hIDá bhrí sin, déan mar a deirimid leat. Tá ceathrar fear againn anseo a bhfuil móid orthu.hICad atá le déanamh mar sin? Mar níl aon amhras ná go gcloisfidh siad go bhfuil tú tagtha.|qTá scéala faighte acu ortsa, áfach, go mbíonn tú ag teagasc na nGiúdach go léir a bhfuil cónaí orthu i measc na ngintlithe a gcúl a thabhairt do Mhaois, á rá leo gan a bpáistí a thimpeallghearradh ná na gnásanna a chleachtadh.Agus nuair a chuala siadsan an scéal, thug siad glóir do Dhia dá chionn. Ansin dúirt siad: «Feiceann tú féin, a bhráthair, a liacht míle duine de na Giúdaigh a bhfuil an creideamh glactha acu agus atá siad go léir dúthrachtach don dlí. Bheannaigh Pól dóibh agus d' aithris dóibh tríd síos gach a raibh déanta ag Dia i measc na ngintlithe trína chuid freastail.s _agus lá arna mhárach chuaigh Pól ar cuairt linn chuig Séamas. Bhí na seanóirí go léir i láthair.d AAr theacht dúinne go Iarúsailéim, chuir na bráithre na fáiltí geala romhainn- STháinig cuid de na deisceabail ó Chéasaráia lenár gcois agus thug siad sinn go dtí teach Mhnásóin, seandeisceabal ón gCipir, go mbeimis ar lóistín aige.c ?Tar éis na laethanta sin, d' ullmhaíomar chun bóthair agus suas linn go Iarúsailéim.o WNuair nach ndéanfadh sé rud orainn, ní dúramar a thuilleadh ach: «Toil an Tiarna go ndéantar.»pY Ach d' fhreagair Pól ansin: «Cad ab áil libh bheith ag olagón mar sin agus ag scóladh an chroí ionam? Táim ullamh ní amháin le mo cheangal ach leis an mbas féin a fhulaingt ar son ainm an Tiarna Íosa in Iarúsailéim.»wg Nuair a chualamar an chaint sin, d' impíomar féin agus muintir na háite air gan dul suas go Iarúsailéim."= Nuair a tháinig sé inár leith, thóg sé crios Phóil agus cheangail a chosa agus a lámha féin, á rá: «Seo mar a deir an Spiorad Naomh: an fear ar leis an crios seo, ceanglóidh na Giúdaigh mar sin é in Iarúsailéim agus tabharfaidh siad ar láimh do na gintlithe é.»nU Bhí tamall caite againn i gCéasaráia nuair a tháinig fáidh darbh ainm Agabas anuas ó Iúdáia.R Bhí ceathrar iníon aige, maighdeana, a raibh bua na tairngreachta acu.%CD' imíomar linn an lá dár gcionn agus shroicheamar Céasaráia. Chuamar isteach i dteach Philib Soiscéalaí, duine den seachtar, agus d' fhanamar aige.Leanamar dár dturas ón Tuír nó gur thángamar go Ptolamaís. Bheannaíomar do na bráithre agus d' fhanamar acu aon lá amháin.mSagus d' fhágamar slán ag a chéile; chuamarna ar bord na loinge agus chas siadsan ar ais abhaile.dAAch nuair a bhí na laethanta caite againn, ghluaiseamar chun bealaigh agus iad go léir agus a gcuid ban agus páistí dár dtionlacan nó go rabhamar lasmuigh den chathair. Chuamar ar ár nglúine ar an trá ag guí,"=Fuaireamar roinnt deisceabal agus d' fhanamar ann ar feadh seachtaine. Dúirt na deisceabail sin le Pól faoi luí an Spioraid gan dul go Iarúsailéim.B~}nó gur thángamar i radharc na Cipire. D' fhágamar í ar an mbord clé agus sheolamar linn go dtí an tSír agus chuamar i dtír sa Tuír mar is ansiúd a bhí an bád le díluchtú.m}SFuaireamar long ansiúd a bhí ag dul go Féinicé; chuamar ar bord agus ghluaiseamar chun bealaigh| 7D' fhágamar slán acu agus bhogamar chun bealaigh. Chuamar caol díreach go Cós agus an lá ina dhiaidh sin go Rodas agus as sin go Patara.&{E&Is é rud a chuir an chumha ar fad orthu, an focal úd a dúirt sé nach bhfeicfidís a ghnúis ní ba mhó. Agus rinne siad é a thionlacan chun na loinge.uzc%Bhí siad go léir ag gol go fuíoch, iad á gcaitheamh féin ar bhráid Phóil agus á mhúchadh le póga.zym$Nuair a bhí an méid sin ráite aige, lig sé é féin ar a ghlúine agus rinne sé guí chun Dé leo go léir.ax;#Chuir mé ar bhur súile daoibh i gcónaí gur ag obair mar sin ba cheart cabhrú leis na laga agus cuimhneamh ar ráiteas úd an Tiarna mar a ndúirt sé gur mó is méanar rud a thabhairt uait ná rud a fháíl.»ywk"Tá a fhios agaibh féin gurb iad na lámha seo a choinnigh riar ár gcáis liom féin agus le mo chompánaigh.Kv!Níor shantaigh mé ór ná airgead ná éadach le duine ar bith.1u[ Fágaim sibh anois faoi choimirce Dé agus bhriathar a ghrásta atá in ann sibh a thógáil suas agus oidhreacht a thabhairt daoibh i measc an phobail naofa go léir.At{Bígí ag faire dá bhrí sin agus cuimhnígí air nár stad mise ar feadh trí bliana ach ag tabhairt comhairle don uile dhuine agaibh de lá is d' oíche agus na deora i mo shúile.|sqAgus tá daoine agaibh féin a éireoidh agus a thabharfaidh teagasc claon d' fhonn deisceabail a mhealladh chucu.r!«Tá a fhios agam nuair a bheidh mise imithe go dtiocfaidh in bhur measc faolchúnna craosacha nach mbeidh trua ná taise don tréad acu.Vq%Tugaigí aire daoibh féin mar sin agus don tréad ar fad a bhfuil sibh ceaptha in bhur maoir air ag an Spiorad Naomh chun bheith in bhur n-aoirí ar an Eaglais a cheannaigh sé dó féin lena chuid fola.Opmar níor staon mé ó bheartas Dé a fhógairt daoibh ina iomláine.poYDearbhaím daoibh inniu féin, dá bhrí sin, nach bhfuilim freagrach i bhfuil aon duine riamh agaibh,n#«Tá a fhios agam anois nach bhfeicfidh sibhse mo ghnúis níos mó, sibhse go léir ar shiúil mé in bhur measc ag fógairt na ríochta.Tm!Ach ní fiú tráithnín liom mo bheatha dom féin chomh fada agus a thugaim mo chúrsa agus go gcomhlíonaim an dualgas úd a leag an Tiarna Íosa orm: fianaise a thabhairt ar dhea-scéal ghrásta Dé.lach amháin go bhfuil an Spiorad Naomh á dhearbhú dom in gach cathair dá dtéim gur géibheann agus piolóidí atá ann i mo chomhair.k)Agus anois, féach, agus mé i mo chime ag an Spiorad táim ag dul suas go Iarúsailéim agus gan a fhios agam céard atá in áirithe dom annwjgd' fhógair mé ar Ghiúdaigh agus ar Ghréagaigh araon iompú chun Dé agus creidiúint inár dTiarna Íosa.i3nár cheil mé oraibh rud ar bith a rachadh chun sochair daoibh ach é a fhógairt agus a theagasc daoibh os comhair an tsaoil agus in bhur dtithe;|hqgo raibh mé i mo sheirbhíseach lándeorach don Tiarna ainneoin gach cros dár rug orm trí chealga na nGiúdach;ngU«Tá a fhios agaibh an chuma inar chaith mé gach nóiméad fad a bhí mé in bhur measc ón gcéad lá a leag mé cos lánuiríseal deorach san Áise, Agus nuair a bhí siad tagtha chuige, labhair seo leo mar a leanas.|fqChuir sé scéala ó Mhíléatas go hEifeasas dá bhrí sin á iarraidh ar sheanóirí na hEaglaise teacht chuige.FeBhí socair ag Pól seoladh thar Eifeasas i dtreo nach gcuirfí aon mhoill air san Áise mar bhí dithneas air chun bheith in Iarúsailéim i gcomhair lá Cincíse dá mba fhéidir dó é.Nuair a thangamar le chéile tráthnóna an chéad lá den tseachtain chun arán a bhriseadh, thug Pól seanmóir dóibh mar bhí sé le himeacht lá arna mhárach agus lean sé ag caint go dtí meán oíche.[!Sheolamarna ó Fhilipí i ndiaidh feile an tSlimaráin agus faoi chionn cúig lá thangamar chucu go Tróas, agus thugamar seacht lá ann.OZChuaigh siadsan ar aghaidh romhainn agus d' fhan siad linn i dTróas.JY Chuaigh Sópataer mac Phurais, Bearóiach, lena chois, agus beirt Teasalónach, Arastarchos agus Seacundas, agus Gáias Deirbéach agus Tiomóid agus beirt Áiseach, Tichiceas agus Troifimeas.+XOBhí sé ar tí dul ar bord loinge go dtí an tSír nuair a rinne na Giúdaigh comhcheilg ina choinne. Chinn sé dá bhrí sin ar dhul ar ais tríd an Macadóin.)WKNuair a bhí na críocha sin siúlta aige agus mórán spreagadh á thabhairt aige do na Críostaithe, tháinig sé go dtí an Ghréig agus thug trí mhí ann.>V wNuair a mhaolaigh ar an rírá, chuir Pól fios ar na deisceabail agus tar éis comhairle a thabhairt dóibh d' fhág sé slán acu agus d' imigh leis go dtí an Mhacadóin.KU)40b Nuair a bhí an méid sin ráite aige scoir sé an cruinniú.7Tg(Mar tá baol ann go gcuirfear círéib inár leith tar éis gnó an lae inniu, agus gan aon chúis againn a d' fhéadfaimis a thabhairt mar leithscéal ar an gclampar seo.»uSc'Ach má tá aon éileamh breise le déanamh agaibh, réiteofar an scéal i dtionól dlíthiúil den phobal.7Rg&Dá réir sin má tá aon chúis ag Déimitrias agus a chuid ceardaithe ar dhuine ar bith, tá cúirteanna ann agus próchonsail agus cuiridís an dlí ar a chéile ansiúd.aQ;%Thug sibh na fir seo i láthair gan dia-aithis ná diamhasladh tugtha acu dár mbandia. P9$Níl ceist ar dhuine ar bith faoin méid sin. Ní mór daoibh, dá bhrí sin guaim a choinneáil oraibh féin agus gan aon ní meargánta a dhéanamh. O9#Faoi dheireadh chuir cléireach an bhaile an slua chun suaimhnis agus labhair sé leo: «A mhuintir Eifeasas,» ar seisean, «an bhfuil duine ar bith nach bhfuil a fhios aige gurb í cathair Eifeasas is caomhnóir ar theampall Airtimis Móire agus ar a híomhá a thit ó neamh?#N?"Ach nuair a d' aithin siad gur Ghiúdach é, thóg siad liú d' aonghuth: «Airtimis na nEifeasach abú,» agus lean siad de ar feadh dhá uair a chloig.FM!Srac siad Alastar amach as an slua, fear a raibh na Giúdaigh á shá chun tosaigh. Thug Alastar comhartha láimhe dóibh bheith ina dtost d' fhonn é féin a chosaint os comhair an tslua.0LY Bhí duine á scairteadh seo agus duine eile á scairteadh siúd; bhí an cruinniú ina chíréib agus gan a fhios ag an bhformhór cad a thug i gceann a chéile iad.K/Agus cuid de na huachtaráin chúige féin a bhí mór leis, chuir siad scéala chuige á mholadh dó gan é féin a thaispeáint san amharclann.\J1Ba mhian le Pól dul isteach chun an tslua ach ní ligfeadh na deisceabail dó é.=IsLeath an gleo ar fud na cathrach; rug siad ar Gháias agus Arastarchos, beirt Mhacadónach a bhí ina gcompánaigh ag Pól, agus rith siad leo in éineacht isteach san amharclann.HAr chloisteáil na cainte sin dóibh tháinig confadh buile orthu agus thosaigh siad ag liúireach: «Airtimis na nEifeasach abú.»$GAIs é baol atá ann nach ea amháin go dtarraingeofar míchlú ar an ngnó seo againne ach go ndéanfar beagní de theampall an bhandé mhóir Airtimis agus go gcaillfidh Airtimis féin a gradam bandia a bhfuil urraim á tabhairt di ar fud na hÁise agus ar fud an domhain mhóir.»;FoTá sé le feiceáil agus le cloisteáil agaibh féin, áfach, go bhfuil slua mór daoine iompaithe uainn lena chuid áitimh ag an bPól seo agus ní in Eifeasas amháin é ach beagnach ar fud na hÁise ar fad mar go mbíonn sé á rá nach déithe ar chor ar bith na déithe a dhéantar le lámha daonna.iEKGhlaoigh sé na ceardaithe sin i gceann a chéile agus na hoibreoirí eile a raibh baint acu leis an ngnó agus labhair sé leo: «A fheara,» ar seisean, «mar is eol daoibh is ar an gceird seo atá ár rathúnas ag brath.3D_Bhí gabha geal ann darbh ainm Déimitrias a bhíodh ag déanamh mionsamhailteacha airgid de theampall Airtimis agus a chuireadh mórán oibre ar fáil do na ceardaithe.YC+Timpeall na haimsire seo tharla achrann mór mar gheall ar an mBealach.B#Dá réir sin chuir sé beirt dá chúntóirí, Tiomóid agus Earastas, go dtí an Mhacadóin agus d' fhan sé féin tamall eile san Áise.A+Nuair a bhí an méid sin curtha i gcrích aige, shocraigh Pól ina aigne go dtabharfadh sé cúrsa na Macadóine agus Acháia agus go rachadh sé as sin go Iarúsailéim. «Tar éis dom dul go Iarúsailéim,» ar seisean, «ní mór dom an Róimh freisin a fheiceáil.»V@%Ar an gcuma éachtach sin tháinig fás agus neart faoi bhriathar an Tiarna.c??Cuid mhaith acu siúd a bhíodh ag cleachtadh na draíochta, thug siad leo a gcuid leabhar agus dhóigh iad i bhfianaise chách. Chuir siad a luach le chéile agus fuair siad gurbh fhiú caoga míle píosa airgid iad. >Agus mórán acu seo a ghlac an creideamh tháinig siad ag admháil a gcuid gníomhaíochtaí féin agus ag tabhairt cuntais orthu./=WFuair gach duine in Eifeasas, idir Ghiúdach agus Ghréagach, eolas ar an scéal seo agus chuir sé uafás orthu go léir, ar shlí gur móradh ainm an Tiarna Íosa.:<mAgus an duine a raibh an spiorad mallaithe ann léim sé chucu agus threascair iad go léir agus ghabh chomh tréan sin orthu gur theith siad ón teach sin go lomnocht basctha.~;uach d' fhreagair an spiorad mallaithe iad: «Tá aithne agam ar Íosa agus tá eolas agam ar Phól ach cé sibhse?»L:Bhí seachtar mac le Scaeva, ardsagart Giúdach, á dhéanamh seo,-9S Cuid de na Giúdaigh freisin a bhíodh ag gabháil timpeall ag díbirt na n-ainspiorad, rinne siad iarracht ar ainm an Tiarna Íosa a rá mar bhriocht ar na daoine a raibh na spioraid mhallaithe iontu. «Cuirim oraibh,» a deiridís, «as ucht Íosa Críost a bhíonn á fhógairt ag Pól.»?8w ciarsúirí agus naprúin fiú amháin a chuimil dá chraiceann, nuair a thugtaí go dtí na daoine tinne iad, d' fhágadh na galair iad agus d' imíodh na spioraid mhallaithe astu.I7  Bhí míorúiltí neamhghnácha á ndéanamh ag Dia trí Phól:"6= Lean an scéal mar sin ar feadh dhá bhliain ar shlí nach raibh duine dár chónaigh san Áise, Giúdach ná Gréagach, nár chuala briathar an Tiarna.o5W Ach nuair a thosaigh cuid acu ag cur suas go dolba den chreideamh agus ag cáineadh an Bhealaigh os comhair an phobail, d' fhág Pól ann iad, thóg leis a dheisceabail agus bhíodh ag díospóireacht gach lá i scoil Thuránais.41Thug Pól trí mhí ag dul isteach sa tsionagóg, ag labhairt go dána leis an bpobal, ag argóint agus ag áiteamh leo mar gheall ar ríocht Dé.33aTuairim is dáréag acu a bhí ann ar fad.!2;agus nuair a leag Pól a lámha orthu tháinig an Spiorad Naomh anuas orthu agus thosaigh siad ag labhairt i dteangacha agus ag déanamh tairngreachta.T1!Ar chloisteáil an méid sin dóibh, baisteadh in ainm an Tiarna Íosa iadA0{Dúirt Pól leo: «Is baisteadh aithrí a dhéanadh Eoin agus deireadh sé leis an bpobal nárbh fholáir dóibh creidiúint sa té a bhí le teacht ina dhiaidh, is é sin in Íosa.»o/W«Agus cén baisteadh a fuair sibh más ea?» ar sé. «Baisteadh Eoin a tugadh dúinn,» ar siadsan.D.agus nuair a d' fhiafraigh sé díobh an bhfuair siad an Spiorad Naomh nuair a chreid siad, is é freagra a thug siad air: «Níor chualamar fiú amháin an Spiorad Naomh a bheith ann.»3- aLe linn d' Apollós bheith i gCorant, bhí Pól ag taisteal trí na críocha intíre nó gur tháinig sé go hEifeasas. Fuair sé roinnt deisceabal ansiúd roimhe,mar gur sháraigh sé na Giúdaigh go rábach in argóint phoiblí, á thaispeáint ar fhianaise na scrioptúr gurb é Íosa an Críost. +Agus ó tharla go raibh fonn air dul go hAcháia thug na bráithre spreagadh dó agus scríobh siad chun na ndeisceabal thall á iarraidh orthu fáilte a chur roimhe. Agus ar theacht go Corant dó, trí ghrásta Dé ba mhór an chabhair do na creidmhigh é,=*sThosaigh sé ag labhairt go dána sa tsionagóg agus nuair a chuala Priscille agus Acula é, thug siad leo abhaile é agus thug léiriú ní ba chruinne dó ar bhealach an Tiarna.C)Bhí oiliúnt faighte aige ar bhealach an Tiarna, agus cé go labhraíodh sé go díograiseach agus go dtugadh sé teagasc cruinn faoi Íosa, ní raibh ar eolas aige ach baisteadh Eoin.(3Tháinig go hEifeasas Giúdach darbh ainm Apollós. Alastraíneach ba ea é ó dhúchas, é dea-labhartha agus sároilte ar na scrioptúir.<'qTar éis dó tamall aimsire a thabhairt ann, ghluais sé chun siúil agus i ndiaidh a chéile thaistil sé dúiche Ghalaite agus Fhrigia ag treisiú leis na deisceabail go léir.&-agus tháinig i dtír i gCéasaráia. Ansin chuaigh sé suas (go Iarúsailéim) ag beannú don phobal naofa ann agus as sin síos go hAintíoch.<%qach ní thoileodh sé chuige. «Ach,» ar seisean agus é ag fágáil slán acu, «tiocfaidh mé ar ais arís chugaibh, más toil le Dia é.» Chuir sé chun farraige ó Eifeasas,$SD' iarr siadsan air fanacht tamall,!#;Nuair a tháinig siad go hEifeasas, scar sé leis an mbeirt eile ann agus chuaigh sé féin isteach sa tsionagóg ag díospóireacht leis na Giúdaigh.~"uD' fhan Pól i gCorant ar feadh i bhfad. Ansin d' fhág sé slán ag na bráithre agus chuaigh ar bord loinge chun na Síre. Chuaigh Priscille agus Acula in éineacht leis. Bhí sé tar éis a cheann a bhearradh i gCeinchré mar bhí móid air.;!oAch rug siadsan go léir ar Shóstainéas, uachtarán na sionagóige, agus thug léasadh dó os comhair an tsuí bhreithimh amach. Ach bhí Gaillión beag beann ar na nithe sin.3 aagus thiomáin sé ón suí breithimh iad.;oAch ós focail agus ainmneacha agus dlí éigin de bhur gcuid féin atá i gceist agaibh, féachaigí féin chuige. Ní mian liomsa bheith i mo bhreitheamh ar na cúrsaí sin,»lQBhí Pól ar tí a bhéal a oscailt nuair a labhair Gaillión leis na Giúdaigh: «Dá mba éagóir éigin nó míghníomh coiriúil éigin a bhí i gceist agaibh, a Ghiúdacha,» ar seisean, «d' éistfinn libh mar ba chóir.mS «Tá an fear seo,» ar siad, «ag áiteamh ar na daoine ómós aindleathach a thabhairt do Dhia.»#? Le linn do Ghaillión bheith ina phróchonsal ar Acháia thug na Giúdaigh fogha faoi Phól de thoil a chéile agus rug os comhair an tsuí breithimh é.c? Bhain sé faoi ann mar sin ar feadh bliain go leith, ag múineadh briathar Dé ina measc.% mar táimse leat agus ní leagfaidh duine ar bith barr méire ort chun dochar a dhéanamh duit, mar tá pobal mór agamsa sa chathair seo.»#? Oíche amháin labhair an Tiarna le Pól in aisling: «Ná bíodh aon eagla ort,» ar sé. «Lean ort ag seanmóireacht agus ná cuirtear tú i do thost,LChreid Criospas, uachtarán na sionagóige, sa Tiarna, áfach, é féin agus a theaghlach go léir. Agus mórán de na Corantaigh a bhíodh ag éisteacht le Pól, chreid siad agus baisteadh iad.)D' fhág sé ann iad agus chuaigh isteach i dteach duine darbh ainm Síomón Iústas, fear diaganta a raibh a theach taobh leis an tsionagóg.Agus nuair a thosaigh siadsan á bhréagnú agus á cháineadh, chroith sé an deannach dá éadaí, á rá leo: «Bíodh bhur gcuid fola ar bhur gceann féin. Ní bheidh mise freagarthach inti. As seo amach tabharfaidh mé aghaidh ar na págánaigh.»4aNuair a tháinig Síleas agus Tiomóid anuas ón Macadóin chaith Pól a dhúthracht ar fad leis an tseanmóireacht, á chruthú do na Giúdaigh gurb é Íosa an Críost.  Bhíodh sé ag díospóireacht sa tsionagóg gach lá sabóide ag iarraidh dul i bhfeidhm ar na Giúdaigh agus ar na Gréagaigh.veagus toisc é bheith ar aon cheard leo déantóirí bothanna ba ea iad d' fhan sé leo ag obair ar a cheird.%Casadh ansiúd air Giúdach darbh ainm Acula, fear a rugadh i bPontas agus a bhí tagtha le gairid ón Iodáil, é féin agus a bhean Priscille, de bharr an ordú a bhí curtha amach ag Clauidias na Giúdaigh go léir a imeacht ón Róimh. Chuaigh Pól ar cuairt chucuP D' fhág sé an Aithin ina dhiaidh sin agus d' imigh go Corant./W"Mar sin féin bhí daoine ann a thaobhaigh leis agus a ghlac an creideamh. Orthusan bhí Dionisius Airiopagach agus bean darbh ainm Damairis agus tuilleadh nach iad.%E!Mar sin d' imigh Pól uathu.I  Nuair a chuala siad Pól ag trácht ar aiséirí ó mhairbh, thosaigh cuid acu ag magadh faoi. Is é a dúirt cuid eile acu, áfach: «Cloisfimid a thuilleadh faoi seo uait lá éigin eile.»\ 1Mar tá an lá ceaptha aige ina dtabharfaidh sé breithiúnas de réir an chirt ar an domhan iomlán; agus tá fear roghnaithe aige chuige, rud a chruthaigh sé do chách uile nuair a thóg sé ó mhairbh é.»  Scaoil Dia thairis tréimhsí an aineolais, ach tá sé anois ag fógairt ar an uile dhuine san uile áit aithrí a dhéanamh.J  «Ós de shliocht Dé sinn, más ea, ní ceart dúinn a mheas gur cosúil a nádúr diaga le hór nó le hairgead nó le cloch, le híomhá a ghreanfaí trí ealaín agus trí éirim an duine. -mar is ann a mhairimid agus a ghluaisimid agus atáimid. Agus faoi mar a dúirt cuid de bhur bhfilí féin: 'Is dá shliocht sinn fiú amháin.'' Gd' fhonn go ndéanfaidís Dia a lorg féachaint an mbeidís ag meabhrú na slí chuige agus go n-aimseoidís é. Go deimhin, ní fada ó aon duine againn é,.URinne sé, ó aon sinsear amháin, an cine daonna ar fad chun cónaí ar chlár an domhain, agus leag amach dóibh a dtréimhsí agus teorainneacha a gcuid fearann, 9Ná níl aon ghá aige le freastal daoine faoi mar go mbeadh rud ar bith de dhíth air, mar is é féin a bhronn anam agus anáil agus uile ar chách.An Dia a rinne an domhan agus a bhfuil ann, is é Tiarna neimhe agus talún é agus ní i dteampaill lámhdhéanta atá cónaí air.+OMar ag gabháil dom tríd an gcathair agus mé ag breathnú ar bhur n-íomhánna, tháinig mé ar altóir a raibh an scríbhinn seo greanta uirthi: 'In onóir do dhia anaithnid.' An neach seo a bhfuil urraim agaibh dó agus gan aon aithne agaibh air, sin é atá le fógairt agamsa daoibh.%CSheas Pól i lár an Airiopagas agus labhair mar a leanas:«A mhuintir na hAithine, tugaim faoi deara gur daoine sibh atá diaganta thar na bearta..UNa hAithinigh agus na hallúraigh a chónaíonn sa chathair, níl caitheamh aimsire is fearr leo ná bheith ag aithris an scéil is déanaí nó ag éisteacht leis._7Mar is deoranta linn do scéal agus ba mhaith linn a fháil amach cad is brí leis.»Rug siad air agus sheol chun an Airiopagas é, á rá: «An miste dúinn a fhiafraí cén teagasc nua seo atá ar siúl agat?[/Chuaigh cuid de na fealsaimh Eipiciúracha agus de na fealsaimh Stóchacha ag plé leis chomh maith. Deireadh cuid acu: «Céard atá ar siúl ag an síodrálaí seo?» Agus de chionn é bheith ag fógairt dhea-scéal Íosa agus an aiséirí, ís é a deireadh cuid eile acu: «Déithe éigin iasachta atá sé a fhógairt, is cosúil.»?wDá chionn sin bhíodh sé ag plé sa tsionagóg leis na Giúdaigh agus leis an mhuintir dhiaganta, agus ag plé gach lá i gcearnóg an bhaile leo siúd a tharlaíodh a bheith ann.~+Fad a bhí Pól ag feitheamh leo san Aithin ghoill sé ar a aigne nuair a chonaic sé an chathair a bheith tugtha suas don íoladhradh.E}An mhuintir a bhí ag tionlacan Phóil rug siad leo chun na hAithine é. D' imigh siad leo ansin agus ordú acu do Shíleas agus do Thiomóid teacht chuige chomh luath agus a ba fhéidir. |Ansin sheol na bráithre Pól chun bealaigh láithreach faoi dhéin na farraige, ach d' fhan Síleas agus Tiomóid ina dhiaidh ann.7{g Ach nuair a chuala Giúdaigh Theasaloinicé go raibh briathar Dé fógartha i mBearóia freisin ag Pól, tháinig siad i leith ag suaitheadh agus ag corraí an daoscarshlua.kzO Mar sin de chreid a lán acu agus cuid mhaith de na Gréagaigh chéimiúla, idir fhir agus mhná.Uy# Bhí na Giúdaigh seo ní ba leathanaigeanta ná Giúdaigh Theasaloinicé. Ghlac siad an briathar go fonnmhar agus bhídís gach lá ag cíoradh na scrioptúr féachaint an raibh an scéal mar a dúradh.:xm Ní túisce thit an oíche ná chuir na bráithre Pól agus Síleas chun siúil go Bearóia. Nuair a bhain siad Bearóia amach d' imigh siad leo go dtí sionagóg na nGiúdach.iwK Agus tar éis dóibh Iásón agus an chuid eile acu a chur faoi bhannaí, scaoil siad saor iad.av;Chuir an chaint seo alltacht ar an bpobal agus ar na giúistísí a bhí ag éisteacht.>uuagus Iásón tar éis fáilte a chur rompu. Tá siad seo uile ag sárú reachta Chéasair mar go mbíonn siad ag maíomh go bhfuil duine eile seachas é ina rí, is é sin Íosa.»ct?agus nuair nach bhfuair siad ann iad, rug siad leo Iásón agus cuid de na bráithre chun giúistísí na cathrach agus dúirt leo in ard a ngutha: «Tá an domhan mór suaite ag na daoine úd agus seo anois anseo iadtsaGhlac na Giúdaigh éad leo, áfach, bhailigh siad chucu roinnt rifíneach as cóip na sráide agus thóg raic agus callán sa chathair. Thug siad fogha faoi theach Iásóin d' fhonn Pól agus Síleas a thabhairt os comhair an phobailErChuaigh an scéal ina luí ar chuid acu agus thaobhaigh siad le Pól agus le Síleas, agus slua mór de na págánaigh dhiaganta mar an gcéanna agus líon nár bheag de na mná measúla.lqQag léiriú agus ag cruthú dóibh as fianaise na scrioptúr nárbh fholáir go bhfulaingeodh an Críost agus go n-éireodh sé ó mhairbh. «Agus,» ar seisean, «Íosa seo atáimse a fhógairt daoibh, is é sin an Meisias.»kpOMar ba ghnách le Pól bhuail sé isteach chucu agus thug trí shabóid as a chéile ag plé leo,o Thaistil siad Aimfipioil agus Apollóinia agus tháinig go Teasaloinicé, áit a raibh sionagóg leis na Giúdaigh.n3(Ar fhágáil an phríosúin dóibh chuaigh siad go teach Lidia, áit a bhfaca siad na bráithre. Thug siad spreagadh dóibh agus d' imigh siad leo. m 'Chuaigh siad chucu mar sin agus ghabh a leithscéal leo. Sheol siad amach ansin iad agus d' iarr orthu an chathair a fhágáil.l'&Thug na póilíní an scéal seo chun na ngiúistísí. Tháinig scanradh orthu nuair a chuala siad gur shaoránaigh Rómhánacha na haspail.^k5%Dúirt Pól leis na póilíní, áfach: «Rinne siad sinn a léasadh go poiblí gan aon triail a chur orainn agus sinn inár saoránaigh Rómhánacha. Ansin chaith siad isteach i bpríosún sinn. An dár gcur amach faoi cheilt atá siad anois? Ní dhéanfaidh siad go deimhin, ach tagaidís féin agus déanaidís sinn a chomóradh amach.»4ja$Thug an coimeádaí an scéal seo go Pól: «Tá na giúistísí tar éis ordú a thabhairt go scaoilfí saor sibh. Amach libh mar sin agus go n-éirí an bóthar libh.» i#Nuair a bhí sé ina lá chuir na giúistísí na póiliní chun coimeádaí an phríosúin, á rá: «Scaoil saor na daoine sin.»)hK"Ansin thug sé isteach ina theach iad agus chuir cóir bia os a gcomhair. Rinne sé féin agus a theaghlach gairdeas go raibh an creideamh faighte aige i nDia.g1!Dá fhad amach san oíche a bhí sé, thug sé leis iad agus nigh a gcréachtaí; agus baisteadh é féin agus a líon tí go léir ar an bpointe.Zf- Agus d' fhógair siad briathar an Tiarna dó féin agus dá raibh sa teach leis.ce?«Creid sa Tiarna Íosa,» ar siadsan, «agus beidh tú féin agus do theaghlach slán.»dwAnsin sheol sé amach iad agus d' fhiafraigh díobh: «Cad atá le déanamh agam, a mháistrí, go slánófaí mé?»"c=D' iarr an coimeádaí solas a thabhairt chuige, ansin rith sé isteach agus chaith é féin ag glúine Phóil agus Shíleas agus é ar crith le heagla.bScairt Pól air, áfach, in ard a ghutha: «Ná déan aon díobháil duit féin,» ar seisean, «táimid go léir anseo.»aa;Dhúisigh an coimeádaí as a chodladh agus nuair a chonaic sé doirse an phríosúin ar leathadh, tharraing sé a chlaíomh le hintinn é féin a mharú agus é á cheapadh go raibh na príosúnaigh go léir teite. /~~Q}||B{q{zyywwbvvMuutvss/rwr qlppSonnQmm(lzkjjIihgffLe`dd*bb6a`_^^]]\[jZZYoXWVUUsU5TSSRRQQPOO^NyMmLLKKBJJ IHHRGGfFEEvDDSCC'BbA@@!?>~==G<<>;;:49g87655H433g211Y00 /9.-,+**f))(_''&%%J$#""! vz C_^y^}|X   =10;kw9XkBhí na mairnéalaigh ag faire ar theitheadh as an long agus scaoil siad an bád isteach san fharraige mar dhea go raibh siad chun ancairí a ligean amach as tosach na loinge.W+Agus ar eagla go gcaithfí ar na carraigeacha sinn chuir siad ceithre ancaire amach as deireadh na loinge agus iad ag guí go ngealfadh an lá.-VSNuair a thomhais siad an doimhneas fuair siad go raibh sé fiche feá; agus nuair a thomhais siad arís tar éis tamaill bhig eile ní raibh sé ach a cúig déag.;UoNuair a tháinig an ceathrú hoíche dhéag bhíomar fós ag imeacht le gaoth sa Mhuir Aidriad, ach faoi lár na hoíche bhraith na mairnéalaigh go raibh talamh ag druidim leo.WT'agus go bhfuil i ndán dúinn go gcaithfear i dtír sinn in oileán éigin.»SBíodh misneach agaibh dá bhrí sin, a fheara, mar go gcreidimse i nDia go dtitfidh gach ní amach mar a dúradh liom é,KRagus dúirt sé liom: 'Ná bíodh eagla ort, a Phóil, mar ní foláir duitse seasamh os comhair Chéasair, agus a bhfuil de dhaoine ag taisteal leat, féach, tá siad bronnta suas ort ag Dia.'kQOMar anocht féin sheas le mo thaobh aingeal ón Dia ar leis mé agus a bhfuilim ag seirbhís dó,P{Ar a shon sin impím anois oraibh misneach a bheith agaibh mar ní chaillfear duine ar bith agaibh ach an long amháin.|OqFaoin am seo bhí siad tamall fada gan bia a chaitheamh agus d' éirigh Pól ina lár agus dúirt: «Dá mb' áil libh mo chomhairlese a ghlacadh, a fheara, agus gan corraí as an gCréit, ní tharlódh an dochar ná an díobháil seo daoibh.&NEAr feadh mórán laethanta ní raibh grian ná réalta le feiceáil ach an t-anfa dár ngreadadh go dian agus gan súil ar bith againn go dtiocfaimis slán.]M3agus an lá ina dhiaidh sin theilg siad trealamh na loinge amach lena lámha féin.uLcAn lá dár gcionn bhí an stoirm dár ngreadadh go dona agus thosaigh siad ag caitheamh an lasta thar bordHK Thóg siad ar bord é agus bhain feidhm as áiseanna chun an long a fháscadh, agus ar eagla go rithfidís isteach sa Sirtis, lig siad anuas na seolta agus d' imigh le sruth ar an gcuma sin.zJmRitheamar faoi scáth oileáin bhig darbh ainm Cauda agus d' éirigh linn bád na loinge a fheistiú ar éigean.IyNuair a rugadh ar an long agus nárbh fhéidir a ceann a choinneáil le gaoth, ghéilleamar agus d' imíomar le sruth.HAch níorbh fhada gur éirigh anfa gaoithe an ghaoth anoir aduaidh mar a ghlaotar uirthi agus í ag séideadh ón talamh.G/ Nuair a d' éirigh gaoth bhog aneas, mheas siad go raibh rite leo; thóg siad an t-ancaire agus chun bealaigh leo cois cósta na Créite.)FK Agus toisc nach raibh an cuan oiriúnach chun an geimhreadh a chaitheamh ann, mhol a bhformhór dul chun farraige ón áit, le súil go bhféadfaidís Féinix a shroichint agus an geimhreadh a chaitheamh ann cuan de chuid na Créite a bhfuil a aghaidh siar ó dheas agus siar ó thuaidh.xEi Ach ba mhó an aird a thug an taoiseach céad ar an bhfear stiúrach agus ar an gcaptaen ná ar chaint Phóil.=Ds á rá: «Feictear domsa, a fheara, go bhfuil tubaiste i ndán don turas seo agus go ndéanfar díobháil mhór ní amháin don long agus don lasta ach dúinn féin chomh maith.»3C_ Bhí mórán aimsire curtha amú againn faoin am seo: bhí Lá an Troscaidh thart agus níorbh iontaoibh feasta leanúint den turas. Más ea thug Pól foláireamh dóibh%BCag coinneáil go dlúth leis an gcósta dúinn, agus ba le dua é, bhaineamar áit amach darbh ainm na Cuanta Áille, áit atá i ngar do chathair Lasáia.|AqBa bheag an siúl a bhí fúinn ar feadh mórán laethanta, agus ba é ár ndícheall é Cníodos a bhaint amach agus nuair nach ligfeadh an ghaoth dúinn dul ar aghaidh, sheolamar linn faoi thaobh na fothana den Chréit amach ó Shalmóiné;@yFuair an taoiseach céad long Alastraíneach ansiúd a bhí ag triall ar an Iodáil, agus chuir sé sinn ar bord inti.?agus ansin trasna na farraige amach ón tSiléis agus ó Phaimfile nó gur thángamar i dtír i Míora i gcúige na Líce.>Chuireamar chun siúil ón áit sin agus toisc an ghaoth a bheith inár gcoinne sheolamar ar thaobh na fothana den Chipir-=SAn lá dár gcionn chuamar i dtír i Síodón, agus bhí Iúilias chomh lách sin le Pól gur lig sé dó dul ag fiosrú a chairde agus iad a dhéanamh cúraim de.P<Chuamar ar bord loinge in Adraimitiam, long a bhí ag triall ar chalafoirt feadh chósta na hÁise, agus chuireamar chun farraige. Bhí Arastarchos, Macadónach ó Theasaloinicé, in éineacht linn.?; yNuair a bhí sé beartaithe go seolfaimis chun na hIodáile, thug siad suas Pól agus roinnt eile príosúnach do thaoiseach céad darbh ainm Iúilias, de dhíorma an impire.~:u Agus dúirt Aigripe le Féastas: «D' fhéadfaí an fear sin a scaoileadh saor mura mbeadh gur ghairm sé Céasar.»93agus ar dhul amach dóibh bhí siad ag caint le chéile, á rá: «Níl aon ní déanta ag an bhfear sin a thuillfeadh bás ná braighdeanas dó.»j8MAnsin d' éirigh an rí agus an gobharnóir agus Beirnicé agus an mhuintir a bhí ina suí leo,>7u«Cibé beag mór,» arsa Pól, «go dtuga Dia duit féin agus don uile dhuine atá ag éisteacht liom inniu go mbeidh sibh mar atáimse ach gan na slabhraí seo a bheith oraibh.»a6;Dúirt Aigripe le Pól: «Is beag nach n-áitíonn tú orm a bheith i mo Chríostaí.»]53An gcreideann tusa na fáithe, a rí Aigripe? Tá a fhios agam go gcreideann tú.»`49Tuigeann an rí na cúrsaí seo agus sin é an fáth a bhfuilim ag labhairt go neamhbhalbh ina fhianaise. Táim cinnte de nach bhfuil aon chuid den ghnó seo ag imeacht gan fhios air mar ní i gclúid a tharla sé.3'D' fhreagair Pól é: «Nílim as mo mheabhair, a Fhéastas ró-oirirc,» ar seisean, «níl sa chaint atá á rá agam ach an fhírinne lom.82iBhí Pól á chosaint féin mar sin nuair a dúirt Féastas in ard a ghutha: «Tá tú as do mheabhair, a Phóil! An iomad den léann atá do do thiomáint as do mheabhair.»#1?nárbh fholáir don Chríost fulaingt agus solas a fhógairt don phobal agus do na gintlithe trína bheith ar an gcéad duine a d' éireodh ó mhairbh.»_07Ach le cabhair ó Dhia táim ag seasamh an fhóid go dtí an lá inniu, ag tabhairt faisnéise do bheag agus do mhór ach gan aon ní á rá agam thar an méid a dúirt na fáithe agus Maois a bhí le titim amach:p/YSin é an fáth a raibh na Giúdaigh ag iarraidh mé a mharú, tar éis dóibh breith orm sa Teampall.z.mach ag tosú dom le muintir Dhamaisce agus ina dhiaidh sin in Iarúsailéim agus ar fud dúiche Iúdáia agus i measc na ngintlithe, d' fhógair mé dóibh aithrí a dhéanamh agus casadh ar Dhia agus beart a dhéanamh de réir na haithrí.Y-+«Dá chionn sin, a rí Aigripe, ní dhearna mé neamhshuim den fhís ó neamh,q,[chun a súile a oscailt le go n-iompóidís ón dorchadas chun an tsolais agus ó chumhacht Shátain chun Dé, ar shlí go bhfaighidís maithiúnas óna bpeacaí agus ionad i measc an phobail naomhaithe, trína gcreideamh ionamsa.'m+STabharfaidh mé slán tú ó do phobal féin agus ó na gintlithe mar is chucusan atáim do do churw*gAch éirigh i do sheasamh ón talamh, mar is chuige seo a thaispeain mé mé féin duit chun go ndéanfainn seirbhíseach dom féin díot agus go mbeifeá i do fhinné agam ar a bhfuil feicthe agat díom agus ar a bhfeicfidh tú ar ball.u)c' Cé thú féin, a thiarna?' arsa mise. Agus dúirt an Tiarna: 'Is mé Íosa atá agat á ghéarleanúint.`(9Thiteamar go léir chun talaimh agus chuala mé an guth á rá liom sa teanga Eabhra: 'A Shóil, a Shóil, cad uime a bhfuil tú do mo ghéarleanúint? Goilleann sé ort a bheith ag speachaíl in aghaidh na mbrod.'.'U nuair a chonaic mé ar an mbóthar i lár an lae, a rí, solas ó neamh ba ghile ná an ghrian ag lonradh i mo thimpeall agus timpeall na bhfear a bhí le mo chois.e&C «Sin é an gnó a bhí do mo thabhairt go Damaisc le cead agus le húdarás na n-ardsagart\%1 Agus is minic a bhínn ó shionagóg go sionagóg á gcéasadh agus ag iarraidh a thabhairt orthu Dia a mhaslú. Bhí mé chomh mór sin ar buile chucu go dtéinn ar a dtóir fiú amháin go cathracha i gcéin.n$U Rinne mé amhlaidh in Iarúsailéim, agus is iomaí duine den phobal naofa a chuir mé faoi ghlas i bpríosún agus údarás agam chuige ó na hardsagairt, agus nuair bhídís á gcur chun báis, thugainnse mo ghuth ina gcoinne.#{ «Bhí mé féin deimhin de tráth gurbh é mo dhualgas é gach dícheall a dhéanamh in aghaidh ainm Íosa Nazóraigh.S"Cén fáth gur dochreidte libhse mar scéal é go dtógann Dia na mairbh?\!1Tá an dá threibh déag againn ag adhradh go dúthrachtach de lá agus d' oíche le súil go mbainfimid amach an gealltanas sin. Is mar gheall ar an dóchas sin, a rí, atáimse do mo chiontú ag na Giúdaigh. {Agus is mar gheall ar an dóchas atá agam leis an ngealltanas a thug Dia dár sinsir atáim ar mo thriail anseo anois.$ATá a fhios acu le fada, dá mba áil leo é a dhearbhú, gur mhair mé mar Fhairisíneach riamh anall, ag cloí leis an aicme ba dhéine dár gcreideamh.)K«Tá a fhios ag na Giúdaigh go léir an chuma ar chaith mise mo shaol ó m' óige, mar gur i measc mo chine féin agus in Iarúsailéim a mhair mé ó thús.5mar go bhfuil sáreolas agatsa ar nósanna uile na nGiúdach agus ar a gcuid conspóidí. Achainím ort dá bhrí sin éisteacht go foighneach liom.+O«Is maith an bhail orm dar liom, a rí Aigripe, gur i do láthairse atáim do mo chosaint féin inniu ar a bhfuil de chionta á gcur i mo leith ag na Giúdaigh,/ YAnsin dúirt Aigripe le Pól: «Tá cead cainte ar do shon féin anois agat.» Agus shín Pól a lámh amach agus thosaigh sé ar a chosaint féin mar leanas:Mar ba mhíréasúnta mar ghnó é, dar liom, príosúnach a sheoladh gan na cionta ina choinne a chur in iúl chomh maith.»}sNíl aon ní dearfa agam, áfach, le scríobh mar gheall air chun mo thiarna. Sin é an fáth ar thug mé chugaibh é agus chugatsa go háirithe a rí Aigripe i dtreo nuair a bheidh an fiosrú seo déanta go mbeidh rud éigin agam le scríobh.%CAch fuair mé féin nach raibh aon ní déanta aige a thuillfeadh an bás. Ach de bhrí gur ghairm sé féin an t-impire, tá socair agam é a chur chuige. 9Ansin labhair Féastas agus dúirt:«A rí Aigripe agus sibhse go léir atá i láthair farainn, feiceann sibh an fear seo ar tháinig na Giúdaigh go léir ina slua chugam in Iarúsailéim agus anseo freisin agus iad ag screadach nár cheart é bheith beo a thuilleadh.gGLá arna mhárach tháinig Aigripe agus Beirnicé faoi lánmhustar agus ghluais siad isteach i halla na dála, agus ceannasaithe an airm agus maithe na cathrach in éineacht leo. Ar ordú ó Fhéastas tugadh Pól isteach.Dúirt Aigripe le Féastas: «Ba mhaith liom féin an fear seo a chloisteáil.» «Cloisfidh tú amárach é,» ar seisean.LAch is é a d' éiligh Pól go gcuirfí faoi choimeád é nó go bhféachfadh an t-impire a chúis. D' ordaigh mé é a choinneáil i bpríosún go dtí go gcuirfínn ag triall ar Chéasar é.»-SNuair nach raibh aon bhreith agamsa ar na cúrsaí sin a iniúchadh, d' fhiafraigh mé de ar mhaith leis dul go Iarúsailéim agus a thriail a sheasamh ann fúthu.)Ní raibh acu ina choinne ach ceisteanna éigin a bhaineann lena gcreideamh féin agus le hÍosa éigin atá marbh ach a dúirt Pól atá beo.xiAch nuair a d' éirigh lucht a chúisithe níor chuir siad ina leith aon drochchoir dá raibh coinne agam leo.;oTháinig siad anseo liom dá bhrí sin agus, gan aon mhoill a dhéanamh, shuigh mé fúm i mo shuí breithimh lá arna mhárach agus d' ordaigh mé an duine a thabhairt isteach.MDúirt mé leo nach é béas na Rómhánach é aon chúisí a thabhairt suas sula ndéanfaí a chúiseoirí a thabhairt os a chomhair agus caoi a bheith aige é féin a chosaint ar an gcúiseamh.Fad a bhí mé in Iarúsailéim rinne na hardsagairt agus seanóirí na nGiúdach gearán liom ina thaobh agus d' iarr é a dhaoradh.  Chuir Féastas scéal Phóil faoi bhráid an rí. «Tá fear anseo,» ar seisean, «a d' fhág Féilix ina dhiaidh i bpríosún.9 k Nuair a bhí roinnt laethanta curtha díobh acu, tháinig an rí Aigripe agus Beirnicé anuas go Céasaráia ag fáiltiú roimh Fhéastas agus thug siad mórán laethanta ann. - Ansin, tar éis dó dul chun cainte lena chomhairle, d' fhreagair Féastas agus dúirt: «Ó ghairm tú Céasar, is go Céasar a rachaidh tú.»  Má táim san éagóir agus má tá aon ní déanta agam a thuillfeadh an bás, nílim ag iarraidh an bás a sheachaint. Ach mura bhfuil aon bhun leis na nithe atá siad a chur i mo leith, ní féidir le duine ar bith mé a thabhairt suas dóibh. Gairmim Céasar.»K  Ach dúirt Pól: «Táim i mo sheasamh os comhair suí breithimh Chéasair. Is ansiúd is ceart cúirt a chur orm. Níl aon éagóir déanta ar na Giúdaigh agam mar is eol duit féin go maith.kO Bhí fonn ar Fhéastas gnaoi na nGiúdach a tharraingt air féin agus dúirt sé mar fhreagra ar Phól: «An mbeifeá sásta dul suas go Iarúsailéim chun do thriail a sheasamh ann os mo chomhairse i dtaobh na gcionta seo?»#?Dúirt Pól mar chosaint air féin: «Níl coir ar bith déanta agam in aghaidh dlí na nGiúdach ná in aghaidh an Teampaill ná in aghaidh Chéasair.»H Nuair a tháinig sé i láthair, sheas na Giúdaigh a bhí tagtha anuas ó Iarúsailéim ina thimpeall agus thosaigh ag cur mórán cionta troma ina leith, nithe nár fhéad siad a chruthú.Y+Tar éis dó gan thar a hocht nó a deich de laethanta a thabhairt ina measc, chuaigh sé síos go Céasaráia agus an lá dár gcionn shuigh sé ina shuí breithimh agus d' ordaigh Pól a thabhairt isteach.1«Agus,» ar seisean, «tagadh daoine údarásacha agaibh síos in éineacht liom agus má tá aon ní bunoscionn leis an duine, cúisídís é.»Ach d' fhreagair Féastas go raibh Pól faoi choimeád i gCéasaráia agus go mbeadh sé féin ag dul ar ais ann gan mhoill."=agus d' iarr siad de ghar air go dtabharfadh sé Pól ar ais go Iarúsailéim, mar bhí luíochán á dhéanamh acu roimhe chun é a mharú ar an tslí.^5Rinne na hardsagairt agus ceannairí na nGiúdach a ngearán leis in aghaidh Phóil,y mTrí lá tar éis do Fhéastas teacht chun an chúige chuaigh sé suas ó Chéasaráia go Iarúsailéim.5cNuair a bhí dhá bhliain imithe thart thóg Poircias Féastas áit Fhéilix, agus d' fhonn fabhar na nGiúdach a tharraingt air féin, d' fhág Féilix Pól i bpríosún.~%San am céanna bhí sé ag súil go dtabharfadh Pól airgead dó. Is chuige sin a chuireadh sé fios go minic air chun bheith ag caint leis.}Ach nuair a thosaigh Pól ag trácht ar an bhfíréantacht agus ar an ngeanmnaíocht agus ar an mbreithiúnas atá le teacht, bhuail scanradh Féilix agus dúirt sé: «Imigh leat don dul seo, nuair a bheidh caoi agam, cuirfidh mé fios arís ort.»P|Faoi cheann cúpla lá tháinig Féilix agus a bhean Drúsaile in éineacht leis. Giúdach mná ba ea ise. Chuir sé fios ar Phól agus d' éist sé leis ag cur síos ar chreideamh in Íosa Críost.){KD' ordaigh sé don taoiseach céad é a chur faoi choimeád ach cead a chinn a bheith aige agus gan aon duine dá chairde a chosc ar fhreastal a dhéanamh air.9zkBhí eolas mós cruinn ag Féilix ar an mBealach agus chuir sé ar cairde iad, á rá: «Nuair a thiocfaidh Lisias an ceannasaí anuas, tabharfaidh mé breith ar bhur gcás.»@yytaobh amuigh den aon abairt amháin úd a scread mé amach agus mé i mo sheasamh ina measc: 'Is i dtaobh aiséirí na marbh atá breith á tabhairt ormsa inniu os bhur gcomhair.' »~xuNó abradh an mhuintir seo féin cad é an cion a fuair siad ionam agus mé i mo sheasamh os comhair na sainidríne,%wCBhí roinnt Giúdach ann ón Áise, áfach agus is iadsan ba chóir a bheith anseo os do chomhairse agus cibé gearán a bhí acu orm é a chur i mo leith. v9Is i mbun an chúraim sin a bhí mé nuair a fuair siad sa Teampall mé. Bhí mé tar éis m' íonghlanta agus ní raibh slua ná callán ar bith ann.zumTar éis mórán blianta, tháinig mé chun déirc a thabhairt do mhuintir mo chine agus ofrálacha a dhéanamh.vteDéanaim mo dhícheall sa ghnó seo ar choinsias glan a bheith agam i gcónaí i bhfianaise Dé agus daoine.s)Agus tá an dóchas céanna as Dia agam atá acu féin, is é sin go bhfuil aiséirí le bheith ag an dea-dhuine agus ag an drochdhuine araon.Tr!Admhaím an méid seo, áfach, gur de réir an Bhealaigh ar a dtugann siadsan Aicme, a thugaim ómós do Dhia ár sinsear agus go gcreidim gach ní dá bhfuil de réir an dlí agus scríofa sna fáithe.Rq Ná níl aon chruthú acu duit ar na cionta atá siad a chur i mo leith.p agus ní bhfuair siad mé ag argóint le duine ar bith ná ag corraí an phobail sa Teampall ná sna sionagóga ná ar fud na cathrach.o! Is féidir duit a dheimhniú duit féin nach bhfuil ann ach dhá lá dhéag ó chuaigh mé suas go Iarúsailéim chun adhradh a dhéanamh,Vn% Nuair a sméid an gobharnóir ar Phól chun labhartha, d' fhreagair sé: «Ós eol dom go bhfuil tusa i do bhreitheamh ar an náisiún seo leis na blianta fada, táim lánsásta mo cheart a phlé.Am} Thaobhaigh na Giúdaigh leis, á rá gur mar sin a bhí.lMá cheistíonn tú féin é sin, féadfaidh tú fios fáth na nithe go léir a chuirimid ina leith seo a fháil uaidh.»*kMach tháinig Lisias, an ceannasaí, orainn agus neart slua aige agus sciob sé as ár lámha é agus d' ordaigh sé do lucht a chiontaithe dul faoi do bhráid.)j%Bhí sé ag iarraidh an Teampall féin a shárú ach rugamar air. (Bhí sé d' aidhm againn breith a thabhairt air de réir ár ndlí féin,#i?Is crá croí dúinn an fear seo; bíonn sé ag cothú mioscaise i measc na nGiúdach ar fud an domhain agus is é an ceann é ar aicme úd na Nazórach.sh_Ach chun gan an iomad moille a choinneáil ort, impím ort éisteacht linn go ceansa ar feadh tamaillín.mgSfáiltímid rompu i gcónaí agus i ngach áit agus táimid thar a bheith buíoch mar gheall orthu.fNuair a glaodh isteach ar Phól, thosaigh Teartullas á chiontú mar leanas:«A Fhéilix, ró-oirirc, an tsíocháin bhuan a chuir tú faoi réim dúinn agus na leasuithe atá tugtha isteach le barr críonnachta agat ar mhaithe lenár náisiún,`e ;Tar éis cúig lá tháinig an t-ardsagart Anainias anuas go Céasaráia, é féin agus cuid de na seanóirí agus abhcóide darbh ainm Teartullas agus thug siad faisnéis don ghobharnóir in aghaidh Phóil.d/#«Éistfidh mé leat ar ball nuair a bheidh lucht do chúisithe anseo.» Agus d' ordaigh sé é a chur faoi choimeád i bpréatóiriam Héaróid. c"Léigh sé an litir agus d' fhiafraigh cén cúige arbh as dó; agus nuair a fuair sé fios gurbh as an tSiléis dó, dúirt sé:bw!Nuair a shroich siad Céasaráia, sheachaidh siad an litir don ghobharnóir agus thug Pól ar láimh dó chomh maith.maS Lá arna mhárach tháinig siad ar ais go dtí an dúnfort agus lig do na marcaigh é a thionlacan.~`uRinne na saighdiúirí mar a dúradh leo agus thóg siad Pól agus rug leo san oíche é chomh fada le hAntapaitris.I_ Ach nuair a cuireadh in iúl dom go bhfuil comhcheilg déanta ina choinne, sheol mé chugatsa gan mhoill é agus d' ordaigh mé dá chúiseoirí a ngearán faoi a dhéanamh i do láthairse.»-^SFuair mé amach gur mar gheall ar phointí áirithe dá ndlí féin a bhí siad á chúiseamh agus nach raibh aon ní ina choinne a thuillfeadh bás ná príosún.r]]Ansin d' fhonn a fháil amach cén chúis a bhí acu á chur ina leith, thóg mé chun a sainidríne é.T\!Bhí beirthe ag na Giúdaigh ar an bhfear seo agus iad ar tí é a chur chun báis nuair a tháinig mé orthu leis an arm; tharrthaigh mé uathu é nuair a fuair mé amach gur saoránach Rómhánach é.^[5«Beatha agus sláinte ó Chlauidias Lisias chun an Ghobharnóra ró-oirirc Féilix.:ZoAgus scríobh sé litir ar an aiste seo a leanas:YAgus bíodh beithígh iompair agaibh ar a gcuirfeadh sibh Pól agus é a thabhairt slán go dtí an Gobharnóir Féilix.»rX]Chuir sé fios ansin ar bheirt de na taoisigh chéad agus dúirt leo: «Bíodh dhá chéad saighdiúirí ullamh agaibh ar an tríú huair anocht chun dul go Céasaráia agus seachtó marcach chomh maith agus dhá chéad sleádoirí.WScaoil an ceannasaí an gasúr chun siúil tar éis a rá leis: «Ná hinis do dhuine ar bith gur nocht tú an scéal seo dom.»VAch ná déansa rud orthu, mar tá breis agus daichead duine acu ag déanamh luíocháin air mar tá siad faoi gheasa gan bia ná deoch a chaitheamh nó go mbeidh sé curtha den saol acu. Tá siad ullamh anois chuige agus iad ag feitheamh le gealltanas uaitse.»KU«A leithéid seo,» arsa an gasúr, «tá socair ag na Giúdaigh a iarraidh ortsa Pól a chur síos amárach go dtí an tsainidrín, mar dhea gur mhaith leo a chás a scrúdú ní ba chruinne. TRug an ceannasaí ar láimh ar an ngasúr, chuaigh i leataobh leis agus d' fhiafraigh de: «Cén scéal atá agat le hinsint dom?»Nuair a bhí sé ina lá, tháinig roinnt de na Giúdaigh le chéile agus chuaigh siad faoi gheasa gan bia ná deoch a chaitheamh nó go mbeadh Pól marbh acu.lLQ An oíche dár gcionn sheas an Tiarna láimh leis agus dúirt: «Bíodh misneach agat. Faoi mar atá fianaise tugtha agat orm anseo in Iarúsailéim, ní mór duit fianaise a thabhairt ar an gcaoi chéanna sa Róimh freisin.»oKW Bhí an t-achrann ag dul chomh mór sin i méid go raibh eagla ar an gceannasaí go sracfaí Pól as a chéile; dá bhrí sin d' ordaigh sé don arm dul síos agus Pól a tharrtháil uathu agus é a thabhairt isteach sa dúnfort.oJW Mhéadaigh ar an ngleo, agus d' éirigh roinnt scríobhaithe de chuid na bhFairisíneach agus thosaigh siad ag maíomh go colgach: «Ní fhaighimid aon locht ar an bhfear seo. Más ea féin gur labhair aingeal nó spiorad leis?»I mar go ndeir na Sadúcaigh nach bhfuil aiséirí ann ná aingeal ná spiorad agus creideann na Fairisínigh i ngach ceann acu.H5Ní raibh an méid sin ráite aige nuair a d' éirigh achrann idir na Fairisínigh agus na Sadúcaigh agus bhí an cruinniú scoilte ina dhá chuid,LGNuair a d' aithin Pól gur de bhuíon na Sadúcach cuid acu agus gur de bhuíon na bhFairisíneach an chuid eile dúirt sé sa tsainidrín in ard a ghutha: «A bhráithre, is Fairisíneach mise agus is de shliocht na bhFairisíneach mé. Is mar gheall ar an dóchas agus ar aiséirí na marbh atáim ar mo thriail anseo.»1F[D' fhreagair Pól: «Ní raibh a fhios agam, a bhráithre, gurb é an t-ardsagart é, mar tá scríofa: 'Ná habair aon drochní mar gheall ar phrionsa an phobail.' »|EqAn mhuintir a bhí ina seasamh ina aice, dúirt siad le Pól: «An ag tabhairt achasáin don ardsagart atá tú?»gDGAnsin d' iompaigh Pól air: «Buailfidh Dia thusa, a bhalla aolta,» ar seisean. «An bhfuil tú i do shuí ansin ag tabhairt breithiúnais ormsa de réir an dlí agus tú féin ag sárú an dlí ag ordú mo bhualadhsa?»}CsLeis sin d' ordaigh Anainias, an t-ardsagart, dóibh sin a bhí ina seasamh in aice leis Pól a bhualadh sa bhéal.lB SLabhair Pól leis an tsainidrín agus é ag cur na súl tríothu: «A bhráithre,» ar seisean, «níl scrupall dá laghad ar mo choinsias faoin gcuma inar iompair mé mé féin i bhfianaise Dé go dtí an lá atá inniu ann.» A Lá arna mhárach, d' fhonn a fháil amach cad é go cruinn a bhí á chur ina leith ag na Giúdaigh, scaoil sé é agus chuir fios ar na hardsagairt agus ar an tsainidrín ar fad. Ansin thug sé Pól anuas agus chuir ina sheasamh os a gcomhair é.T@!An mhuintir a bhí chun é a cheistiú, chúlaigh siad uaidh laithreach. Bhí eagla ar an gceannasaí freisin nuair a fuair sé amach gur shaoránach Rómhánach é agus é féin tar éis é a cheangal.?5Dúirt an ceannasaí á fhreagairt: «Sea, is daor a cheannaigh mé féin an tsaorántacht sin.» «Tá sí agamsa ó dhúchas,» d' fhreagair Pól.>Chuaigh an ceannasaí anonn go Pól. «Inis dom» , ar seisean, «an saoránach Rómhánach tusa.» «Is ea,» arsa Pól.9=kNuair a chuala an taoiseach céad an méid sin, chuaigh sé go dtí an ceannasaí: «Cad a mheasann tú a dhéanamh?» ar seisean leis, «is saoránach Rómhánach é siúd.»f<EAch nuair a bhí sé ceangailte leis na hiallacha acu, dúirt Pól leis an taoiseach céad a bhí ansiúd: «An bhfuil sé ceadaithe daoibhse saoránach Rómhánach a léasadh agus gan aon chúirt curtha air go fóill?»);KD' ordaigh an ceannasaí é a thabhairt isteach sa dúnfort agus dúirt é a cheistiú faoin lasc féachaint cén fáth a raibh siad ag liúireach mar sin air.k:OAgus bhí siad ag liúireach, ag croitheadh a gcuid éadaigh agus ag caitheamh deannaigh san aer.59cD' éist an slua leis go dtí gur dhúirt sé an abairt sin. Ansin scread siad in ard a ngutha: «Cuir den saol an duine sin; ní ceart a leithéid a bheith beo.»8}Agus is é a dúirt sé liom: 'Gluais leat, mar is ag triall ar na gintlithe i bhfad ó bhaile a chuirfidh mé thú.' »,7QFiú amháin nuair a bhí fuil do fhinné Stiofán á doirteadh, bhí mé féin ar an láthair ag toiliú leis agus ag coimeád a n-éadaí do lucht a mharaithe.'E6' Ach, a Thiarna,' arsa mise leis, ' nach bhfuil a fhios acu go maith go mbímse ag dul ó shionagóg go sionagóg ag cur na ndaoine a chreideann ionatsa i bpríosún agus á sciúrsáil?5'chonaic mé é agus é á rá liom: 'Brostaigh, agus imigh leat go tapa as Iarúsailéim mar ní ghlacfaidh siad le do chuid fianaise ormsa.'y4k«Chuaigh mé ar ais go Iarúsailéim, agus le linn dom bheith ag guí sa Teampall, thit mé i dtámhnéal agus3)Anois cad é an mhoill atá ort? Éirigh i do sheasamh, déantar thú a bhaisteadh agus do pheacaí a ní díot féin trí ghlaoch ar a ainm.'j2MMar beidh tú i do fhinné aige os comhair an uile dhuine ar a bhfuil feicthe agus cloiste agat.31_Ansin dúirt sé liom: 'Tá sé ceaptha roimh ré ag Dia ár sinsear duit go mbeadh fios a thola agat, go bhfeicfeá an Fíréan agus go gcloisfeá glór a bhéil féin.30_ agus tháinig sé chugam, agus sheas sé os mo chomhair á rá liom: 'A Shóil, a bhráthair, bíodh do radharc arís agat.' Agus ar an spota bhí mo radharc agam arís. /  «Bhí fear darbh ainm Anainias, fear a bhí fíréanta de réir an dlí agus meas air ag na Giúdaigh go léir a chónaigh ann,.  Bhí gile an tsolais úd tar éis mé a dhalladh agus rug mo chomrádaithe ar láimh orm agus tháinig mé isteach i nDamaisc.M- Dúirt mé ansin: 'Cad atá le déanamh agam, a thiarna?' Agus dúirt an Tiarna liom: 'Éirigh i do sheasamh, lean ort go Damaisc agus inseofar ansin duit gach ní atá ceaptha duit le déanamh.'t,a Iad seo a bhí le mo chois, chonaic siad an solas ach níor chuala siad glór an té a bhí ag caint liom.+' Cé thú féin, a thiarna ?' arsa mise á fhreagairt. ' Is mé Íosa Nazórach atá agat á ghéarleanúint,' ar seisean.*Thit mé go talamh agus chuala mé an guth á rá liom: 'A Shóil, a Shóil, cad chuige a bhfuil tú do mo ghéarleanúint?' ) ach tharla agus mé ar an tslí ag druidim le Damaisc, timpeall meán lae gur las solas mór ó neamh go tobann i mo thimpeall.(5Tá an t-ardsagart agus comhairle na seanóirí ina bhfinnéithe agam air sin. Go deimhin fuair mé litreacha uathu do na bráithre agus bhí mé ar mo bhealach go Damaisc chun an dream a bhí ann a ghabháil agus a thabhairt ar ais go Iarúsailéim go gcuirfí pionós orthu,'{Rinne mé géarleanúint go bás ar an mBealach seo. Bhíodh fir agus mná á ngabháil agam agus á gcur i bpríosún.&wLean sé air: «Is Giúdach mise a rugadh i dTarsas na Siléise; tógadh sa chathair seo mé i mo dhalta ag Gamailíéil. Fuair mé oiliúint bheacht i ndlí ár sinsear agus bhí mé chomh dúthrachtach chun Dé agus atá sibhse go léir inniu.d%ANuair a chuala siad ag labhairt sa teanga Eabhra é, d' éirigh siad ní ba chiúine fós.h$ K«A bhráithre agus a aithreacha, éistigí lena bhfuil le rá agam chun mo chosanta.»L#(Thug sé an cead dó agus sheas Pól ar na céimeanna agus d' fhógair ciúnas ar an slua le comhartha láimhe. Tháinig ciúnas domhain orthu agus labhair sé leo sa teanga Eabhra mar a leanas.0"Y'«Is Giúdach ó Tharsas na Siléise mé,» d' fhreagair Pól, «is saoránach de chathair nach suarach mé. Iarraim ort cead a thabhairt dom labhairt leis an slua.»!3&Ní tú mar sin an tÉigipteach úd a chuir an cheannairc ar bun tamall ó shin agus a sheol an ceithre mhíle de na meirligh amach san fhásach?»3 _%Agus Pól ar tí a thabhairt isteach sa dúnfort, dúirt sé leis an gceannasaí: «An bhfuil cead agam labhairt leat?» D' fhreagair seisean: «An bhfuil Gréigis agat?]3$mar bhí an slua ar fad ar na sála orthu agus iad ag screadach: «Tóg uainn é.»yk#Nuair a shroich sé na céimeanna bhí an slua chomh fíochmhar sin go raibh sé á iompar ag na saighdiúirí,L"Thosaigh daoine sa slua á rá seo agus daoine eile á rá siúd agus nuair nár éirigh leis aon eolas cinnte a fháil mar gheall ar an ngleo, d' ordaigh sé é a thabhairt isteach sa dúnfort. [~~B}}||m{{)zby~xxwUvvMLKJJQJIrHHVGGzFFEcDCCSBBoAA?@@0??>H=d<;;Q::j988X766 55K44)333p3632A110t0/..->,,:+o***-))J(( ''U&%$##$"" Q\JO<EJ~}` @ b  R gWa^a2_#7Fad a bhí sibh in bhur sclábhaithe ag an bpeaca bhí sibh saor ón bhfíréantacht.*"MDe dheasca bhur laige nádúrtha is i dtéarmaí daonna atáim ag labhairt anois faoi mar a thug sibh suas bhur mbaill bheatha tráth mar sclábhaithe don salachar agus don urchóid chun na hurchóide, tugaigí suas bhur mbaill anois mar sclábhaithe don fhíréantacht chun na naofachta.`!9fuasclaíodh sibh ó chuing an pheaca agus chuaigh sibh faoi chuing na fíréantachta. !Bhí sibh tráth ag seirbhís don pheaca, ach a bhuí le Dia, ghéill sibh ó chroí do riail an teagaisc ar cuireadh sibh faoina threoir,~uNach bhfuil a fhios agaibh, má thugann sibh sibh féin suas do dhuine chun umhlú dó mar sheirbhísigh, gur seirbhísigh sibh don mháistir sin a n-umhlaíonn sibh dó, cibé acu don pheaca chun báis, nó don umhlaíocht chun fíréantachta.wCad é mar sin? An ndéanfaimid an peaca nuair nach faoin dlí atáimid ach faoi ghrásta? Nár lige Dia sin!oWMar ní bheidh aon tiarnas ag an bpeaca oraibh de bhrí nach faoin dlí atá sibh ach faoin ngrásta.  Agus ná tugaigí bhur mbaill bheatha suas don pheaca le bheith ina n-uirlisí urchóide ach, mar dhaoine a bheadh éiríthe beo ó mhairbh, déanaigí sibh féin a thabhairt suas do Dhia agus bíodh bhur mbaill bheatha ina n-uirlisí fíréantachta ag Dia.  Dá réir sin, ná bíodh an peaca i réim in bhur gcolainn bhásmhar le go mbeadh sibh ag géilleadh dá hainmhianta. Ar an gcuma chéanná ní mór daoibhse a mheas gur daoine sibh chomh maith atá marbh don pheaca agus beo do Dhia in Íosa Críost. mar an bás a fuair sé, ba bhás mar leis an bpeaca é, don aon uair amháin go deo, ach is beatha do Dhia a bheatha feasta.  Tá a fhios againn ó tógadh Críost ó mhairbh nach bhfaighidh sé bás níos mó. Níl aon cheannas ag an mbás air feasta,hIAch má fuaireamar bás mar aon le Críost, creidimid go mbeimid beo mar aon leis chomh maith.BMar an té atá tar éis bháis, tá sé saor ón bpeaca.H Tá a fhios againn é seo, gur comhchéasadh ár seannádúr mar aon leis ar an gcrois d' fhonn ár gcolainn pheacúil a chur ó rath, i dtreo nach mbeimis ag seirbhís don pheaca níos mó.yMar má táimid aontaithe leis trí mhacasamhail a bháis beimid aontaithe leis freisin trí mhacasamhail a aiséirí.9kGo deimhin comhadhlacadh sinn sa bhás leis tríd an mbaisteadh i dtreo go siúlóimisne freisin i mbeatha úrnua, faoi mar a tógadh Críost ó mhairbh trí ghlóir an Athar.veNó an é nach dtuigeann sibh, gach duine againn a baisteadh in Íosa Críost, gur ina bhás a baisteadh é.`9Nár lige Dia sin! Sinne a fuair bás mar leis an bpeaca, conas a mhairfimid fós ann?f GCad a déarfaimid mar sin? An leanfaimid den pheaca chun go méadódh ar an ngrásta?1[ionas, mar a tháinig an peaca i réim tríd an mbás, go dtiocfadh an grásta i réim tríd an bhfíréantacht chun na beatha síoraí trí Íosa Críost ár dTiarna.Agus tháinig an dlí isteach chun méadú ar an gcoir ach an áit ar mhéadaigh ar an bpeaca is mó fós a mhéadaigh ar an ngrásta,7 gFaoi mar a rinneadh peacaigh de mhórán trí easumhlaíocht an aon duine amháin, ar an gcuma chéanná déanfar fíréin de mhórán trí umhlaíocht an aon duine amháin.X )Dá réir sin, faoi mar tugadh daorbhreith ar chách uile de dheasca choir an aon duine amháin, ar an gcuma chéanna tugadh saorbhreith na beatha ar chách uile de bharr dhea-ghníomh an aon duine amháin. #Más trí choir an aon duine amháin a tháinig an bás i réim tríd an aon duine amháin, is mó go mór ná sin a bheidh réimeas na beatha tríd an aon duine amháin Íosa Críost, acu siúd a fhaigheann flúirse den ghrásta agus de thabhartas na fíréantachta._ 7Agus ní hé an dála céanna ag an tabhartas agus ag an toradh a bhí ar pheaca an duine aonair é: tháinig breithiúnas an daortha as coir aonair, ach is as coireanna iomadúla a tháinig tabhartas an tsaortha. Ach ní hé an dála céanna ag an tabhartas agus ag an gcoir é. Mar, má fuair mórán bás de bharr choir an aon duine amháin, is fairsinge go mór do mhórán a bhí grásta Dé agus an tabhartas a dáileadh de dheonú an aon duine amháin, Íosa Críost.Y+Mar sin féin bhí an bás i réim ó Ádhamh anuas go Maois fiú amháin dóibh siúd nach raibh ciontach i mbriseadh reachta ar nós Ádhaimh. Agus bhí Ádhamh ina shamhail ar an té úd a bhí le teacht.{ Bhí an peaca ar an saol, ar ndóigh, sular tugadh an dlí ach ní chuirtear an peaca sa chuntas mura mbíonn dlí ann.R Faoi mar a tháinig an peaca isteach sa saol trí aon duine amháin agus an bás isteach tríd an bpeaca, sa tslí sin leath an bás i measc cách uile de bhrí go ndearna cách uile an peaca.7 Agus ní hé sin amháin é, ach táimid mórálach as Dia trínár dTiarna Íosa Críost, an té a ghnóthaigh an t-athmhuintearas sin anois dúinn.G Agus má rinneadh athmhuintearas idir sinn agus Dia trí bhás a Mhic agus sinn inár naimhde dó, nach móide go mór anois agus an t-athmhuintearas déanta go saorfar sinn trína bheatha?ta Ó táimid fíréanaithe anois trína chuid fola, nach móide go mór go saorfar sinn tríd ó fhearg Dé?wAch cruthaíonn Dia an grá atá aige dúinn trí Chríost a fháil bháis ar ár son agus sinn fós inár bpeacaigh.)Is ar éigean a gheobhadh fear bás ar son duine chóir féin is ea, b' fhéidir go mbeadh sé de chroí aige bás a fháil ar son dea-dhuine.V%Nuair a bhíomar fós lag, fuair Críost bás i dtráth ar son drochdhaoine.}sNí chliseann an dóchas seo orainn mar tá ár gcroí líonta de ghrá Dé tríd an Spiorad Naomh a tugadh dúinn.R~agus diongbháilteacht ón bhfoighne agus dóchas ón diongbháilteacht.}Agus ní amháin sin ach is ábhar mórála dúinn ár dtrioblóidí agus a fhios againn go dtagann foighne ón trioblóid,-|Smar is trídsean atá teacht againn le creideamh ar an ngrásta seo ina mairimid. Agus ábhar mórála dúinn is ea an dóchas go bhfuil glóir Dé i ndán dúinn.{ Dá bhrí sin, ó táimid fíréanaithe ag an gcreideamh, tá síocháin againn le Dia trínár dTiarna Íosa Críost,kzOa tugadh suas mar gheall ar ár gcionta agus a tógadh ó mhairbh i gcomhair ár bhfíréanaithe.y-ach inár dtaobhna chomh maith. Mar áireofar mar fhíréantacht againne é, de bhrí go gcreidimid sa té a thóg ó mhairbh Íosa ár dTiarna,oxWAgus ní ina thaobh sin amháin a scríobhadh na focail seo: «Áiríodh mar fhíréantacht aige é»QwSin é an fáth ar «áiríodh a chreideamh mar fhíréantacht aige» .cv?mar go raibh sé lánchinnte de go bhféadfadh Dia a raibh geallta aige a chur i gcrích.u/Ní raibh ceist ná amhras air mar gheall ar ghealltanas Dé; go deimhin is amhlaidh a neartaíodh ina chreideamh é agus thug sé glóir do Dhiat!Níor lagaigh ar a chreideamh ag machnamh dó ar a chorp spíonta féin bhí sé ag tarraingt ar an gcéad agus ar bhroinn mharbh Shárá.=ssAgus gan aon ábhar dóchais aige, chreid sé go dóchasach go mbeadh sé ina athair ar mhórán náisiún de réir mar a bhí ráite: «Amhlaidh sin a bheidh do shíol.»Orde réir an scrioptúir: «Tá tú ceaptha agam i d' athair ar mhórán náisiún,» i bhfianaise an Dé ar chreid sé ann, an té a bheonn na mairbh agus a ghlaonn ar bith na nithe nach raibh ann.,qQIs ó chreideamh é dá bhrí sin, ionas go mbeadh an gealltanas le fáil saor in aisce, agus go mbeadh éifeacht aige do shliocht iomlán Abrahám, ní amháin don chuid sin atá i dtaobh leis an dlí ach fós don chuid atá i dtaobh le creideamh Abrahám, an té is athair dúinn go léir~puGo deimhin déanann an dlí fearg a chothú, mar an áit nach mbíonn dlí ní bhíonn briseadh dlí ann ach oiread.oMar, más iad na daoine atá i dtaobh leis an dlí is oidhrí, tá an creideamh gan bhrí agus an gealltanas gan éifeacht.n5 Ní mar gheall ar aon dlí a gealladh d' Abrahám ná dá shliocht go mbeadh sé ina oidhre ar an domhan ach mar gheall ar fhíréantacht chreidimh.kmO agus is sinsear chomh maith é don mhuintir atá timpeallghearrtha ach nach timpeallghearrtha amháin atá siad ach go leanann siad ina theanntasan lorg an chreidimh a bhí ag ár sinsear Abrahám sul ar timpeallghearradh é.4la mar is amhlaidh a fuair sé comhartha an timpeallghearrtha mar shéala ar an bhfíréantacht a bhí aige de bharr a chreidimh sular timpeallghearradh é. Is sinsear é, mar sin, do na daoine neamhthimpeallghearrtha go léir a bhfuil creideamh acu agus ag a n-áirítear an fhíréantacht dá bharr;k Ach conas a áiríodh? Tar éis a thimpeallghearrtha nó sular timpeallghearradh é? Ní tar éis a thimpeallghearrtha é ach roimhe sin,Hj  An do mhuintir an timpeallghearrtha an t-aoibhneas seo nó fós don mhuintir atá gan timpeallghearradh? Táimid a rá «gur áiríodh a chreideamh mar fhíréantacht ag Abrahám» .LiIs aoibhinn don duine nach gcuireann an Tiarna a pheaca ina leith.`h9Is aoibhinn dóibh siúd ar maitheadh a gcionta dóibh agus ar clúdaíodh a bpeacaí.g'Ar an gcuma chéanna go díreach tráchtann Dáiví ar aoibhneas an duine ag a n-áiríonn Dia fíréantacht gan spleáchas do ghníomhartha: f9An duine, áfach, nach ndéanann aon ní ach creidiúint sa té a fhíréanaíonn an t-éagráifeach, áirítear a chreideamh mar fhíréantacht aige.feENuair a dhéanann duine píosa oibre ní mar aisce a áirítear a thuarastal ach mar cheart.udcmar cad é seo a deir an scrioptúr: «Chreid Abrahám Dia agus áiríodh é sin mar fhíréantacht aige.»~cuMás mar gheall ar a ghníomhartha a fíréanaíodh Abrahám, tá cúis mhórála aige, ach ní i bhfianaise Dé é,-b Wa Fíréanaíodh Abrahám a An bhfuilimid ag cur an dlí ar neamhní leis an gcreideamh mar sin? Nílimid ar chor ar bith. Is ag daingniú an dlí atáimid.F`mar níl ann ach an t-aon Dia amháin agus fíréanóidh sé an mhuintir thimpeallghearrtha mar gheall ar a gcreideamh agus an mhuintir gan timpeallghearradh trína gcreideamh chomh maith. _ Nó an leis na Giúdaigh amháin Dia? Nach leis na págánaigh chomh maith é? Go deimhin is leis na págánaigh chomh maith é,q^[Mar is é ár mbreith gur trí chreideamh a fhíréanaítear duine gan spleáchas d' oibreacha an dlí.N]Cá bhfuil do chuid mórála, mar sin? Tá an doras dúnta uirthi. Agus cad é an saghas dlí a dhún an doras uirthi? Dlí na n-oibreacha an ea? Ní hea go deimhin, ach dlí an chreidimh..\Uagus lena thaispeáint san am i láthair chomh maith go bhfuil sé fíréanta ann féin agus go bhfíréanaíonn sé gach duine a bhfuil a chreideamh in Íosa aige.o[Wan té ar leag Dia amach dó a bheith in shás peacaí a ghlanadh lena chuid fola ach creideamh a bheith ann, chun fíréantacht Dé a thaispeáint agus a rá gur lig sé thairis le barr a fhoighne na seanpheacaí a bhí déanta;bZ=fíréanaítear in aisce lena ghrásta iad de bharr na fuascailte atá in Íosa Críost,RYmar tá an peaca déanta acu uile agus iad uile in uireasa ghlóire Dé;X%Trí chreideamh in Íosa Críost téann an fhíréantacht seo Dé i gcion ar an uile dhuine a bhfuil an creideamh aige. Níl aon dealú ann,W3Anois, áfach, tá fíréantacht Dé arna nochtadh gan spleáchas leis an dlí ach go bhfuil an dlí agus na fáithe ina bhfianaise uirthi. VMar ní fhíréanófar duine ar bith i bhfianaise Dé as an dlí a chomhlíonadh. Óir is aithne ar an bpeaca a thagann ón dlí.>UuMar is eol dúinn, gach a ndeir an dlí is leo sin atá faoi réir an dlí a deir sé é, chun go gcuirfí gach béal ina thost agus go mbeadh an domhan go léir freagrach do Dhia..TWná níl eagla Dé os comhair a súl.6Sgach bóthar na síochaná ní aithnid dóibh,DREirleach agus ainnise atá ar an mbóthar a ghabhann siad,2Q_Is lúfar a gcosa chun fuil a dhoirteadh.7Piagus a mbéal lán d' eascainí agus de bhinb.O Tá a scornach mar a bheadh tuama ar leathadh;caint chealgach a bhíonn ar a dteangaagus nimh nathracha faoina mbeola,N  Tá siad uile imithe ar seachrán agus chun fáin le chéile.Níl oiread agus aon duine amháin a dhéanann an mhaith.\M1 Níl duine ann a bhfuil tuiscint aigená duine a bhfuil lorg aige ar Dhia.\L1 de réir mar atá scríofa:Níl oiread agus aon fhíréan amháin fágtha;aK; Cad atá le rá mar sin? An fearr an bhail atá orainne ná mar atá orthusan? Ní fearr ar chor ar bith, mar chuireamar i leith Giúdach agus Gréagach cheana féin go bhfuil siad uile faoi smacht an pheacaEJMar an amhlaidh a «dhéanfaimis an t-olc chun go dtiocfadh an mhaith as» , teagasc a chasann daoine áirithe linn mar mhilleadh ar ár gclú. Is maith atá a ndaoradh tuillte acu siúd.I)Mar sin féin, má dhéanann mo chuid éithighse fírinne Dé a mhéadú agus cur lena glóir, cén fáth a dtugtar breith pheacaigh fós orm?ZH-Níl ná éagórach, mar dá mbeadh conas a thabharfadh Dia breith ar an domhan?IG Ach má dhéanann ár gcuid urchóide fíréantacht Dé a léiriú, cad a déarfaimid? An bhfuil Dia éagórach má agraíonn sé a chuid feirge orainn? i dtéarmaí an duine atáim ag caint.aF;Go deimhin ní chuirfidh. Caithfidh Dia a bheith fíor más fealltóir féin gach uile dhuine, de réir mar atá scríofa: «Ionas go bhfógrófaí fíor thú i do bhriathra agus go mbeadh an bua leat i do chúis.»gEGMá bhí féin cuid acu mídhílis, an gcuirfidh a mídhílseacht sin dílseacht Dé ar ceal?xDiTá tairbhe mhór ann ar gach slí. Ar an gcéad dul síos is faoi chúram na nGiúdach a cuireadh ráite Dé.kC QCad é an buntáiste atá ag an nGiúdach mar sin? Nó cad é an tairbhe dó an timpeallghearradh? BNí hea, ach is é is fíorGhiúdach ann an té atá ina Ghiúdach ina chroí istigh; agus is é is fíorthimpeallghearradh ann, timpeallghearradh an chroí nach sa litir ach sa spiorad atá. Ní ó dhaoine ach ó Dhia a fhaigheann a leithéid siúd moladh.AMar ní fíorGhiúdach an té atá ina Ghiúdach ar an taobh amuigh, ná ní fíorthimpeallghearradh an marc lasmuigh ar an gcolainn._@7Go deimhin an té atá gan timpeallghearradh na colainne, má chomhlíonann sé an dlí tabharfaidh sé daorbhreith ortsa a bhíonn ag sárú an dlí d' ainneoin cód scríofa agus timpeallghearradh a bheith agat.4?aAr an taobh eile de, an fear nach bhfuil timpeallghearrtha ach a choimeádann reachtanna an dlí, nach n-áireofar é siúd nach bhfuil timpeallghearrtha mar dhuine atá?3>_Is tairbheach é an timpeallghearradh go deimhin má choimeádann tú an dlí, ach más duine thú a bhriseann an dlí is cuma do thimpeallghearradh a bheith ann nó as.s=_Mar de réir an scrioptúir: «Is sibhse faoi deara ainm Dé a bheith á mhaslú i measc na ngintlithe.»i<KBíonn tú maíteach as an dlí ach an dtugann tú tarcaisne do Dhia tríd an dlí a bhriseadh?;3Bíonn tú á rá gan adhaltranas a dhéanamh, ach an ndéanann tú féin adhaltranas? Is fuath leat na híola, ach an gcreachann tú a dteampaill?(:Itusa, más ea, a bhíonn ag múineadh an fhir thall, nach múinfeá thú féin? Bíonn tú ag fógairt gan goid a dhéanamh, ach an mbíonn tú féin ag goid?9wgur tú oide na n-ainbhiosán agus muinteoir na naíonán mar go bhfuil corp an eolais agus na fírinne agat sa dlí o8Wmá tá tú cinnte de, mar sin, gur giolla do na daill tú agus solas don mhuintir atá sa dorchadas,m7Sagus, de bhrí go mbíonn tú do do theagasc ag an dlí, go n-aithníonn tú na nithe is fiúntaí;6Má thugann tusa Giúdach ort féin; agus go bhfuil do sheasamh ar an dlí; agus tú muiníneach as Dia agus fios a thola agat;5[Léireofar é sin] an lá úd a dtabharfaidh Dia breith ar ghníomhartha rúnda na ndaoine de réir mo dhea-scéil, trí Íosa Críost.^45Taispeánann siad go bhfuil éirím an dlí greanta ar an gcroí. Agus mar fhianaise bhreise acu tá a gcoinsias féin agus a gcuid plé le chéile de réir mar bhíonn siad á chiontú seo nó á chosaint siúd.&3EGintlithe nach bhfuil an dlí acu, gach uair dá gcomhlíonann siad forálacha an dlí ó nádúr is dlí dóibh féin iad ainneoin nach bhfuil an dlí acu.2 Mar ní hiad na daoine a chloiseann an dlí atá fíréanta i bhfianaise Dé; ach lucht an dlí a choimeád a fhíréanófar.[1/ Gach duine dá ndearna peaca gan bheith faoi réir an dlí caillfear é gan an dlí a chur san áireamh. Ach aon duine dá ndearna peaca agus é faoi réir an dlí, is de réir an dlí a thabharfar breith air.>0w mar ní thaobhaíonn Dia le daoine seachas a chéile./# Ach glóir agus onóir agus síocháin a bheidh ag cách a dhéanann an mhaith, ag an nGiúdach ar dtús agus ag an nGréagach chomh maith,. Is ea, beidh ainnise agus anacair ar gach daonnaí a dhéanann an t-olc, ar an nGiúdach ar dtús agus ar an nGréagach chomh maith.-fearg agus fraoch áfach atá i ndán do lucht na míréire a dhiúltaíonn don fhírinne agus a ghéilleann don urchóid.,3An mhuintir a mbíonn lorg acu ar ghlóir agus onóir agus marthanacht trí shíorleanúint den dea-obair, tabharfaidh sé dóibh beatha shíoraí;9+ma chúiteoidh le cách de réir a ghníomhartha.'*GAch de dheasca do chroí chrua neamhaithrigh tá tú ag taisceadh feirge duit féin le haghaidh lae úd na feirge nuair a fhoilseofar ceartbhreithiúnas Dé,4)aNó an amhlaidh is beag ort saibhreas a chineáltais agus a fhoighne agus a fhadfhulaingthe? Nach bhfuil a fhios agat gur do do bhrostú chun aithrí atá cineáltas Dé?L(Ach tusa, a dhuine, a bhíonn ag tabhairt breithe ar na daoine a dhéanann na nithe sin, an é a mheasann tú go n-éalóidh tú ó bhreithiúnas Dé agus tú féin á ndéanamh chomh maith leo?'An breithiúnas, áfach, a thugann Dia ar dhaoine a dhéanann a leithéidí sin, tá a fhios againn go mbíonn sé de réir na fírinne.& 1Ar an ábhar sin níl aon leithscéal agatsa, a dhuine, is cuma cé tú, má thugann tú breith ar dhaoine eile, mar ag tabhairt breithe ar an bhfear thall duit, is tú féin atá do do dhaoradh agat, de bhrí go ndéanann tú féin, an breitheamh, na nithe céanna.U% % Agus cé gur maith is eol dóibh reacht Dé a deir go bhfuil an bás tuillte ag daoine a dhéanfadh a leithéidí sin, ní hé amháin go ndéanann siad féin iad ach fós molann siad le lucht a ndéanta.A$ bíonn siad gan tuiscint gan tairise, gan taise gan trua.# béadánach agus bíonn fuath acu do Dhia; bíonn siad uaibhreach, sotalach, maíteach, drochbheartach agus easumhal do thuismitheoirí;`" ;bíonn siad líonta den uile shórt urchóide agus mallaitheachta agus sainte agus mailíse; agus bíonn siad lán den fhormad, den dúnmharú, den achrann, den chealg agus den mhioscais; bíonn siad cúlchainteach,!  Toisc nárbh fhiú leo Dia a choinneáil ar a n-aithne, d' fhág Dia iad gan stuaim, sa tslí go ndéanfaidís nithe nach cuí;w  iagus mar an gcéanna do na fir: thréig siad taithí nádúrtha ban agus las siad le dúil ina chéile, sa tslí go mbíodh fir ag cleachtadh míghnímh le fir agus ag fáil dóibh féin an chúitímh a bhí tuillte ag a gcuid seachráin. Sin é an fáth ar thug Dia suas do phaisin mhínáireacha iad; mhalartaigh a gcuid ban an taithí nádúrtha ar thaithí mhínádúrtha; 5Mhalartaigh siad fírinne Dé ar an mbréag agus thug ómós agus seirbhís don chréatúr mar rogha ar an gcruthaitheoir, moladh go deo leis. Amen. 7Sin é an fáth ar thug Dia suas iad don mhígheanmnaíocht de réir ainmhianta a gcroí, sa tslí gur thug siad tarcaisne dá gcoirp eatarthu féin. 9mhalartaigh siad glóir an Dé neamhbhásmhair ar íomhánna a raibh cló an duine bhásmhair orthu nó cló éanlaithe nó ainmhithe nó péisteanna.P Agus iad ag maíomh gur lucht gaoise iad féin, d' imigh siad le baois;W )mar, cé go raibh eolas ar Dhia acu, níor thug siad dó an ghlóir ná an buíochas ba dhual dó mar Dhia. Is amhlaidh a chuaigh siad chun mearbhaill ina gcuid smaointe agus a dalladh an aigne dhúr iontu.G  Mar ó chruthú an domhain i leith tá a thréithe do-fheicthe a chumhacht shíoraí agus a dhiagacht le haithint agus le feiceáil sna nithe atá déanta. Más ea, níl aon leithscéal acu,h KÓir tá a bhfuil le foghlaim faoi Dhia soiléir dóibh de bhrí gur nocht Dia féin dóibh é.2 _Tá fearg Dé á foilsiú ó neamh in aghaidh éagráifeacht agus urchóid uile na ndaoine úd atá ag coinneáil na fírinne i ngéibheann lena gcuid urchóide. 9mar is ann atá fíréantacht Dé á foilsiú ó chreideamh go creideamh, de réir mar atá scríofa: «Ar chreideamh is ea a mhairfidh an fíréan.»: oÓir ní náir liom an dea-scéal, mar is é cumhacht Dé é chun slánú a thabhairt do chách a chreideann ann, don Ghiúdach ar dtús agus don Ghréagach chomh maith,g ISin é faoi deara fonn a bheith orm an dea-scéal a fhógairt daoibhse freisin atá sa Róimh.p [Tá an dualgas céanna orm i leith Gréagach agus i leith barbar, i leith saoithe agus i leith daoithe.  Ní áil liom, a bhráithre, gan a fhios a bheith agaibh gur minic a chuir mé romham dul ar cuairt chugaibh le súil go mbainfinn fómhar in bhur meascsa chomh maith, mar a bhain mé i measc na ngintlithe eile, ach gur cuireadh bac orm go dtí seo.p [ go bhfaighinn is é sin, solas in bhur measc ón gcreideamh atá agaibhse agus agamsa araon le chéile.{ q Mar is fada liom go bhfeicfidh mé sibh chun tíolacadh éigin spioradálta a roinnt libh d' fhonn sibh a neartú, } agus ag achainí air go n-éireoidh liom ar dhóigh éigin teacht chugaibh ar cuairt faoi dheireadh thiar le deonú Dé.0 [ Mar, an Dia a mbím ag seirbhís dó ó m' anam i ndea-scéal a Mhic, tá sé ina fhinné agam air go mbím ag cuimhneamh oraibh gan staonadh i m' urnaithe i gcónaí,)  MAr dtús gabhaim buíochas le mo Dhia trí Íosa Críost mar gheall oraibh uile de bhrí go bhfuil iomrá ar bhur gcreideamh ar fud an domhain go léir.a  =Chugaibhse go léir sa Róimh, más ea, a bhfuil grá ag Dia daoibh agus a bhfuil glaoite oraibh chun bheith in bhur bpobal naofa aige, guím grásta agus síocháin ó Dhia ár nAthair agus ón Tiarna Íosa Críost.j  OOrthusan chomh maith tá sibhse a bhfuil glaoite oraibh chun bheith ina sheilbh ag Íosa Críost.  Is trídsean a fuair mise grásta an aspail chun géillsine an chreidimh a leathadh ar son a ainm i measc na náisiún uile.}  uach sa mhéid gur spiorad na naofachta é tá sé oirnithe i gcumhacht mar Mhac do Dhia ó aiséirí dó ó mhairbh.w iis faoina Mhac féin é, ár dTiarna Íosa Críost. Rugadh eisean sa mhéid gur duine é de shliocht Dháiví:_ 9An dea-scéal seo, a gheall Dia roimh ré trína chuid fáithe sna scríbhinní naofa, Mise Pól, searbhónta Íosa Críost, a bhfuil glaoite air chun bheith ina aspal agus atá dealaithe amach chun dea-scéal Dé. Lean sé air ag fógairt ríocht Dé agus scéal an Tiarna Íosa Críost aige á theagasc go lánoscailte agus gan bac ar bith air.D' fhan sé ar feadh lán dhá bhliain sa lóistín a bhí ar cíos aige, agus gach ar tháinig ag triall air chuir sé fáilte rompu.|q(Nuair a bhí an méid sin ráite aige, d' imigh na Giúdaigh uaidh amach, agus aighneas mór acu eatarthu féin.)«Bíodh a fhios agaibh dá bhrí sin go bhfuil an slánú seo Dé á sheoladh chuig na gintlithe. Éistfidh siadsan leis.»NMar tá croí an phobail seo éirithe dúr,agus lena gcluasa is mall a éisteann siad,agus dhún siad a súile,ar eagla go bhfeicfidís lena súileagus go gcloisfidís lena gcluasaagus go dtuigfidís lena gcroíagus go n-iompóidís chugamsaagus go leigheasfainn iad.'/W' Téigh go dtí an pobal seo agus abair seo leo:Éistfidh sibh go deimhin ach ní thuigfidh sibh,féachfaidh sibh go deimhin ach ní fheicfidh sibh,MBhí easaontas eatarthu agus iad ag imeacht agus is é a dúirt Pól leo mar fhocal scoir: «Is maith mar a labhair an Spiorad le bhur n-aithreacha trí bhéal Íseáia fáidh nuair a dúirt sé:d~AChuaigh a chuid cainte ina luí ar chuid acu ach bhí cuid eile acu nach ngéillfeadh dó. }Shocraigh siad leis ar lá agus tháinig slua mór acu chun an lóistín chuige. Lean sé ó mhaidin go hoíche ag tabhairt fios an scéil dóibh: thug sé léiriú mion ar ríocht Dé, ag áiteamh scéal Íosa orthu as dlí Mhaois agus as na fáithe.5|cBa mhaith linn, áfach, do thuairimí féin a chloisteáil mar níl d' eolas againn ar an aicme seo lena mbaineann tú ach go bhfuiltear ag cur ina coinne go forleathan.»N{Dúirt siadsan leis: «Ní bhfuaireamarna litir ar bith i do thaobh ó Iúdáia, ná níor thug aon neach dár mbráithre a tháinig an treo drochscéal ná drochthuairisc chugainn mar gheall ort.zIs é fáth gur iarr mé sibhse a fheiceáil agus labhairt libh de bhrí gur mar gheall ar dhóchas Iosrael atá an slabhra seo ormsa.»y%Ach chuir na Giúdaigh ina gcoinne agus b' éigean domsa Céasar a ghairm, agus ní hé go raibh aon ní agam le cur i leith mo chine féin.xScrúdaigh siadsan mé agus nuair nach raibh aon chúis orm a thuillfeadh an bás, bheartaigh siad mé a scaoileadh saor.Jw Trí lá ina dhiaidh sin ghlaoigh sé chuige cinn urra na nGiúdach agus nuair a bhí siad cruinnithe labhair sé leo: «A bhráithre,» ar seisean, «cé nach ndearna mé aon ní in aghaidh ár gcine ná in aghaidh béasa ár sinsear, cuireadh i ngéibheann mé in Iarúsailéim agus tugadh suas do na Rómhánaigh mé.tvaAr theacht chun na Róimhe dúinn fuair Pól cead fanacht ina lóistín féin le saighdiúir á choimeád.^u5Nuair a chuala na bráithre ansiúd fúinn tháinig siad amach inár n-airicis go dtí Fóram Aipias agus na Trí Tábhairní. Agus nuair a chonaic Pól iad, ghabh sé buíochas le Dia agus mhúscail a mhisneach.t3Fuaireamar roinnt bráithre romhainn ansiúd agus d' iarr siad orainn seachtain a thabhairt ina bhfochair. Agus thángamar chun na Róimhe mar sin.s Rinneamar timpeall as sin go Réigió. An lá dár gcionn d' éirigh an ghaoth aneas agus i gcionn dhá lá bhaineamar amach Poiteolí.?ry Chuamar i dtír i Suracús agus thugamar trí lá ann.q7 Tar éis trí mhí ghluaiseamar chun siúil i long Alastraíneach a raibh an geimhreadh caite san oileán aici agus í faoi mheirge na Díse.p! Is iomaí comhartha ómóis a thug siad dúinn agus nuair a bhíomar ag imeacht chuir siad ar bord chugainn gach a raibh de dhíth orainn.o Ní túisce a tharla sin ná tháinig chuige gach uile dhuine eile ar an oileán a raibh éagruas orthu agus leigheasadh iad.Xn)Tharla go raibh athair Phuiblias ina luí le fiabhras agus an dinnireacht ag cur air. Chuaigh Pól isteach á fheiceáil agus tar éis dó guí a dhéanamh ar a shon, leag sé a lámha air agus leigheas é.Nuair a bhíomar slán i dtír fuaireamar amach gurbh é Málta ainm an oileáin.5fc,agus an chuid eile a leanúint ar chláracha adhmaid agus ar phíosaí de bhruscar na loinge. Tharla ar an gcuma sin go ndeachaigh gach duine i dtír go slán sábháilte.ieK+Ach ní cheadódh an taoiseach céad dóibh an beart seo a chur i gcrích mar gur theastaigh uaidh Pól a thabhairt slán. D' ordaigh sé don mhuintir a raibh snámh acu léim isteach san fharraige ar dtús agus dul i dtír}ds*Chinn na saighdiúirí ar na príosúnaigh a mharú le heagla go snámhfadh aon duine acu i dtír agus éalú leis._c7)Ach tharla siad ar oitir ghainimh agus chuaigh an long i dtalamh ann. Chuaigh a tosach i bhfostó go docht agus d' fhan ann gan corraí aisti fad a bhí a deireadh á réabadh ina smidiríní le fórsa na dtonnta.Bb}(Más ea, scaoil siad leis na hancairí agus d' fhág iad san fharraige; lena linn sin bhog siad ceangail na stiúrach, chroch an seol mór chun na gaoithe agus thug aghaidh ar an trá.5ac'Nuair a gheal an lá níor aithin siad an tír ach thug siad faoi deara cuan a raibh trá ann agus chinn siad ar an long a thiomáint i dtír ann dá mb' fhéidir.`&Nuair a bhí a ndóthain ite acu, thosaigh siad ag caitheamh an arbhair isteach san fharraige d' fhonn an long a éadromú.J_ %Bhí dhá chéad seachtó a sé againn ar fad ar bord na loinge.E^$Ghlac siad go léir misneach ansin agus chaith siad béile.]!#Tar éis na cainte sin thóg sé bollóg aráin, ghabh sé buíochas le Dia i bhfianaise chách, bhris an t-arán agus chrom ar é a ithe. \9"«Molaim daoibh dá bhrí sin bhur gcuid a chaitheamh, mar tá bhur slánú ag brath air. Mar ní chaillfear ribe gruaige as ceann aon duine agaibh.»/[W!Le breacadh an lae d' iarr Pól orthu go léir bia a chaitheamh. «Tá sibh ar bior le ceithre lá dhéag anois ar troscadh gan greim bia a chaitheamh,» ar seisean.aZ; Ansin ghearr na saighdiúirí téada an bháid agus lig di titim isteach san fharraige. Y9Labhair Pól leis an taoiseach céad agus leis na saighdiúirí: «Mura bhfanann siadsan ar bord,» ar seisean, «ní féidir daoibhse teacht slán.» %x~~E}||{z]yfxzwwhvvyvttssserr.qqApptoofnn%mllkVjjpjiKhgg|fflee}dd*ccMbbCa`{`_,^]]-\L[[ZZ YfXXQWWVV:UUTTSmRRYQQ|PPYOODNMMvLL?KJJ(IIHGGG F]EEXDD?CC?BBOAA@~??h?>]> =8<<;:998776g5544U33&211/00@//.N--,N+**h)(''k&&P%%/$$##t#"0![ u ]4M1/Js0|K'7T '  C T BIj%As}Agus ná tarraingítear míchlú ar an maith seo agaibh,Zr-Má bhíonn an bia a chaitheann tusa ag goilliúint ar bhráthair leat, níl tú ag maireachtáil feasta de réir an ghrá. An duine a bhfuair Críost bás ar a shon ná mill é leis an mbia a chaitheann tú.-qSIs eol dom agus táim deimhin de sa Tiarna Íosa nach neamhghlan ní ar bith ann féin; ach má chreideann duine go bhfuil rud neamhghlan is neamhghlan dó sin é.Ep Éirímis as bheith ag tabhairt breithe ar a chéile feasta más ea agus ina ionad sin cuirigí an méid seo romhaibh: gan ceap tuisle ná titime a chur sa bhealach ar bhráthair.No Dá réir sin tabharfaidh gach duine dínn cuntas air féin do Dhia.n1 mar tá scríofa: «Dar mo bheo,» a deir an Tiarna, «ach go bhfeacfar gach glúin os mo chomhair agus déanfaidh gach teanga admháil do Dhia.»Xm) Tusa, más ea, cad ab áil leat ag tabhairt breithe ar do bhráthair? Nó tusa, cad ab áil leat drochmheas a bheith ar do bhráthair agat? Mar caithfimid go léir seasamh os comhair suí breithiúnais Dé,l} Mar is chuige seo a fuair Críost bás agus a d' éirigh beo: chun go mbeadh tiarnas ar bheo agus ar mhairbh araon aige.@kyMá mhairimid beo is don Tiarna a mhairimid, agus más bás a fhaighimid is don Tiarna a fhaighimid bás chomh maith. Cibé acu beo nó marbh dúinn, mar sin, is leis an Tiarna sinn.]j3Ní dó féin a mhaireann aon duine againn ná ní dó féin a fhaigheann sé bás.Yi+An fear a dhéanann lá áirithe a chomóradh, is chun onóra Dé a dhéanann sé é. Agus an fear a chaitheann cineál áirithe bia is chun onóra Dé a chaitheann sé é agus is do Dhia a altaíonn sé. Agus an fear a staonann ó bhia áirithe is chun onóra Dé a staonann sé uaidh, agus is do Dhia a altaíonn seisean chomh maith./hWBíonn duine ann agus is rogha leis lá seachas a chéile; duine eile agus is mar a chéile leis gach aon lá. Bíodh gach duine socair faoin gceist ina aigne féin.jgMAgus cé hé tusa chun breith a thabhairt ar sheirbhíseach duine eile? Seasann sé nó titeann sé i láthair a mháistir féin. Agus is seasamh a dhéanfaidh sé mar tá sé ar chumas an Tiarna é a choimeád ina sheasamh.Uf#An duine a itheann, ná bíodh drochmheas aige ar an duine nach n-itheann; agus an duine nach n-itheann, ná bíodh sé ag tabhairt breithe ar an duine a itheann, mar go bhfuil glactha ag Dia leis siúd. e Creideann duine amháin nach miste dó gach sórt bia a ithe, ach an duine atá lag sa chreideamh ní itheann sé ach glasraí.xd kBíodh glacadh agaibh leis an duine atá lag sa chreideamh gan dul ag conspóid leis faoina thuairimí.c! Agus cuirigí oraibh an Tiarna Íosa Críost mar éide agus ná bígí ag déanamh cúraim den cholainn d' fhonn a hainmhianta a shásamh.b Mairimis go béasach mar dhaoine atá faoi sholas an lae, gan ragairne gan meisce, gan striapachas gan drúise, gan achrann gan éad.#a? Tá sé i bhfad amach san oíche agus ní fada uainn an lá. Caithimis oibreacha an dorchadais uainn, mar sin, agus cuirimis orainn cathéide an tsolais.A`{ Agus de bhrí go dtuigeann sibh an uair atá ann, is mithid daoibh dúiseacht as bhur gcodladh, mar is gaire dúinn ár slánú anois ná nuair a ghlacamar leis an gcreideamh.q_[ Ní dhéanann an grá aon olc ar an gcomharsa, agus, dá bhrí sin, is é an grá comhlíonadh an dlí.k^O Na haitheanta «ná déan drúise,» «ná déan marú,» «ná déan goid,» «ná santaigh,» agus aon aithne eile dá bhfuil ann, tá coimriú déanta orthu go léir san abairt seo: «Gráigh do chomharsa mar thú féin.»:]m Ná bíodh fiacha ar bith ag aon duine oraibh ach amháin fiacha an ghrá a thabhairt dá chéile. Mar an té a thugann grá dá chomharsa tá an dlí comhlíonta aige.D\ Íocaigí do chách a bhfuil dlite dó, mar sin: an cháin d' fhear na cánach agus an dleacht d' fhear na dleachta, urraim don té is díol urraime agus ómós don té is díol ómóis.[' Is ar an ábhar céanna a íocann sibh cánacha; feidhmeannaigh Dé is ea na bailitheoirí agus caitheann siad a ndúthracht ar an obair seo.Z' Ar an ábhar sin is éigean géilleadh don údarás agus ní le heagla na díbheirge amháin é ach ar mhaithe leis an gcoinsias chomh maith.Y mar is seirbhíseach Dé é ar mhaithe leat. Ach más é an t-olc a dhéanann tú, bíodh a eagla ort mar ní gan ábhar a bhíonn an claíomh á iompar aige: is seirbhíseach Dé é chun díoltas a agairt le díbheirg ar an té a dhéanann an t-olc.;Xo Ní don dea-ghníomh is baol na rialtóirí ach don drochghníomh. An áil leat gan eagla fhear an údaráis a bheith ort? Más áil déan an mhaith agus beidh moladh agat uaidhGW Aon duine, mar sin, a chuireann in aghaidh an údaráis, is in aghaidh ordú Dé a bhíonn sé ag cur, agus na daoine a chuireann ina aghaidh sin tarraingeoidh siad daorbhreith orthu féin./V Y Bíodh gach duine géilliúil do na húdaráis atá os a chionn, mar níl údarás ar bith ann ach ó Dhia; agus na húdaráis atá ann is é Dia a cheap iad.mUS Ná faigheadh an t-olc an lámh uachtair ort ach faighse an lámh uachtair ar an olc leis an maith.MT Ach «má bhíonn ocras ar do namhaid tabhairse rud le hithe dó, agus má bhíonn tart air tabhair dó rud le hól. Má dhéanann tú amhlaidh beidh tú ag carnadh aibhleoga tine ar a cheann» .RS Agus, a mhuintir na páirte, ná hagraigí díoltas ar dhuine ar bith; fágaigí an agairt faoi fhearg Dé de réir mar atá scríofa: «Fúmsa an díoltas,» a deir an Tiarna, «mise a chúiteoidh.»`R9 Más féidir é, chomh fada le bhur ndícheall, mairigí go síochánta le cách uile.}Qs Ná himrígí cor in aghaidh an chaim ar aon duine ach an rud uasal a bheith mar aidhm agaibh os comhair an tsaoil.P5 Bígí báúil le cách agus in ionad a bheith ardnósach déanaigí caidreamh leis na daoine ísle. Ná héirigí teann as bhur gcuid gaoise féin.[O/ Bígí lúcháireach le lucht na lúcháire agus dobrónach le lucht an dobróin.lNQ Beannaígí bhur ngéarleantóirí is ea, bíodh an bheannacht agaibh dóibh in áit na mallachta.OM ag tabhairt riar a gcáis do na naoimh, agus ag cleachtadh na féile.UL# Bígí suairc le dóchas, seasmhach faoi thrioblóid, ag guí gan staonadh,cK? bígí dúthrachtach gan leisce, ar lasadh leis an Spiorad, agus ag seirbhís don Tiarna.YJ+ Bíodh grá bráthar agaibh dá chéile agus tugaigí tús urraime dá chéile;uIc Bíodh bhur ngrá saor ón gcur i gcéill; bíodh fuath agaibh don olc agus cloígí leis an maith.%HC agus an comhairleoir ag comhairliú; bíodh an t-almsóir go fial, an fear ceannais go dúthrachtach agus an té a thugann lámh chúnta go gealgháireach.`G9 An té a fuair bua freastail, déanadh sé freastal: bíodh an múinteoir ag múineadh@Fy Na tíolacthaí atá againn tá siad éagsúil le chéile de réir an ghrásta a tugadh dúinn. Mar sin, an té a fuair bua na fáistine déanadh sé fáistine de réir an chreidimh.E5 is é an dála céanna againn féin é: dá líonmhaire atáimid is aon chorp amháin sinn i gCríost agus gach duine againn ina mbaill dá chéile.qD[ Faoi mar atá mórán ball san aon chorp amháin againn agus gan an cúram céanna ar aon bhall díobh,aC; De bhrí an ghrásta a tugadh dom, is é a deirim leis an uile dhuine agaibh gan meas thar ceart a bheith ag aon duine air féin ach é féin a mheas go cothrom de réir tomhas an chreidimh a roinn Dia leis.PB Ná leanaigí patrún an tsaoil seo ach cuirigí malairt meoin oraibh féin trí athnuachan aigne ar shlí go n-aithneodh sibh cad é is toil le Dia, cad é atá maith agus taitneamhach agus foirfe.NA  Ar an ábhar sin, a bhráithre, táim á iarraidh oraibh as ucht trócaire Dé, bhur gcoirp a thoirbhirt ina n-íobairt bheo naofa thaitneamhach do Dhia; sin é bhur n-adhradh spioradálta.m@S $Mar is uaidhsean agus trídsean agus dósan gach uile ní dá bhfuil ann. Glóir go deo leis. Amen.J?  #Nó «Cé a thug rud riamh dó go bhfaighidh sé a chúiteamh?»W>' "«Cé a thuig aigne an Tiarna? Nó cé a bhí riamh ina chomhairleoir aige?»=) !Cad é doimhneas ollmhaitheasaí agus eagna agus eolas Dé! Nach do-thuigthe atá a bhreithiúnais agus nach dorianta atá a bhealaí!q<[ Mar chuir Dia an uile dhuine i ngeibheann san easumhlaíocht d' fhonn trócaire a dhéanamh orthu uile.(;I Is é an dála céanna acu siúd é: tá siadsan éirithe easumhal anois nuair atá trócaire déanta oraibhse chun go ndéanfaí trócaire orthu chomh maith.p:Y Bhí sibhse tráth easumhal do Dhia ach tá trócaire déanta anois oraibh trína n-easumhlaíochtsan.f9E mar ní cúis aiféala choíche do Dhia a thíolacthaí ná an rogha a bhíonn déanta aige.,8Q Maidir leis an dea-scéal, is naimhde iad do Dhia rud a théann chun sochair daoibhse; ach maidir leis an toghadh is ionúin leis iad mar gheall ar na patrarcaí,n7U Agus seo é an conradh a dhéanfaidh mé leonuair a thógfaidh mé a bpeacaí chun siúil.»/6W agus, mar sin, slánófar Iosrael ar fad de réir mar atá scríofa:«Tiocfaidh an fuascailteoir as Síón;ruaigfidh sé an éagráifeacht as Iacób.z5m Le heagla go mbeadh rómheas agaibh ar bhur gcuid gaoise féin ní áil liom gan fios na rúndiamhaire seo a bheith agaibh, a bhráithre: Tá cruas croí tagtha ar chuid d' Iosrael, nó go mbeidh iomlán na ngintlithe tagtha isteachS4 Má gearradh tusa den ológ fhiáin ba dhúchas duit is gur nódaíodh in aghaidh nádúir san fhíorológ tú, nach móide go mór go nódófar na craobhacha dúchais ar ais ina n-ológ dhílis féin?3 Agus iad siúd, má shéanann siad a ndíchreideamh, nódófar sa chrann arís iad, mar tá sé ar chumas Dé iad a nódú ar ais ann.g2G Tabhair do d' aire cineáltas Dé agus a dhéine: a dhéine a bhí sé orthu siúd a thit ar lár agus a chineáltacht atá Dia leatsa ma leanann tú faoina chineáltas: ach mura leanann, gearrfar thusa anuas chomh maith.a1; Más rud é nár lig Dia leis na craobhacha dúchais ní ligfidh sé leatsa ach oiread.@0y Tá go maith, ach is mar gheall ar easpa creidimh a scoitheadh iad agus is é do chreideamh atá do do choimeádsa suas. Ná bíodh aon éirí in airde ort, dá bhrí sin, ach eagla.q/[ Déarfaidh tú liom ar ndóigh: «Is ea, ach scoitheadh craobhacha den chrann chun mise a nódú ann.»A.{ ná bí á mhaíomh sin ar na craobhacha scoite. Ach má tá maíomh le déanamh agat, bí ag maíomh nach tusa atá ag iompar na fréimhe ach gurb í an fhréamh atá do d' iomparsa.?-w Agus má scoitheadh féin cuid de na craobhacha den chrann olóige agus má nódaíodh thusa, an ológ fhiáin, ina n-áit sa tslí go bhfuil tú páirteach anois i sú na holóige,,' Más naofa céadtoradh an taois, ní taise don chnapán ar fad é; agus más naofa fréamh an chrainn, ní taise do na craobhacha é. + Mar, má tugadh an domhan chun athmhuintearais trína gcaitheamh amach, cad a thiocfaidh dá nglacadh ar ais ach beatha ó mhairbh?Y*+ le mo chine féin a spreagadh chun iomaíochta agus cuid éigin acu a shlánú. ) Agus tá rud le rá agam libhse, a ghintlithe: Sa mhéid gurb aspal na ngintlithe mé, is ag méadú m' fheidhmeannais a bheidh mé&(E Má ba rath ar an domhan a gcoir agus má ba rath ar na gintlithe a meath, nach mó go mór an rath a bheidh ann nuair a thiocfaidh a líon iomlán isteach.X') Ceist eile agam: An é tuisle a dtreascartha a baineadh as na Giúdaigh? Ní hea ar chor ar bith; ach ba chúis slánaithe do na gintlithe a gcoir ar shlí go mbeadh cúis éada ag na Giúdaigh leo.k&O Go ndalltar a súile chun nach mbeadh radharc acu, agus coinnigh a ndroim ar cromadh de shíor.»% Agus deir Dáiví freisin: «Go raibh a bhféasta ina ghaiste dóibh agus ina líon, ina cheap tuisle agus ina shás pionóis dóibh.$% mar atá scríofa: «Dhall Dia an aigne iontu: d' fhág sé a súile gan radharc agus a gcluasa gan éisteacht go dtí an lá inniu féin.»#7 Cad a thagann de sin? Tá, an ní a raibh clann Iosrael ar a thóir, ní fhuair siad é; ach an mhuintir thofa, fuair siad agus cruadh an chuid eile,"{ Agus más trí ghrásta a toghadh iad ní de bharr oibreacha é, mar dá mba ea níor ghrásta an grásta a thuilleadh.c!? Is é an dála céanna é san am i láthair: tá fuíoll ann agus iad tofa trí ghrásta.} s Agus cad é an freagra a thug Dia air? «Choimeád mé dom féin seacht míle fear nár fheac a nglúin do Bhál.»% «A Thiarna, mharaigh siad do chuid fáithe, leag siad d' altóirí ar lár, níor fágadh ach mé féin agus tá siad ar thóir m' anama.»M Níor shéan Dia an pobal a bhí aitheanta aige ó thus mar a phobal féin. An é nach eol daoibh cad é a deir an scrioptúr sa trácht úd ag Éilias agus clann Iosrael á gcásamh aige le Dia:9 m Ceist agam mar sin: An bhfuil Dia tar éis a phobal féin a shéanadh? Níl ar chor ar bith. Nach Iosraelach mé féin de shliocht Abrahám agus de threibh Bhiniáimin?yk Ach is é a deir sé faoi Iosrael: «Shíneas mo lámha ar feadh an lae chun pobail atá easumhal ceanndána.»_7 Agus téann Íseáia chomh fada lena rá:«An mhuintir nach raibh do mo lorg,is iad a fuair mé.Agus an mhuintir nach raibh do m' fhiafraí,is dóibh a d' fhoilsigh mé mé féin.»Y+ Ceist eile agam: An amhlaidh nár thuig Iosrael an scéal? Ar an gcéad ásc dúirt Maois:«Cuirfidh mé in éad sibh le dream nach pobalagus cuirfidh mé i bhfeirg sibh le cine gan chiall.»/W Ach ceist agam: An é nár chuala siad an scéala? Chuala go deimhin mar «chuaigh a nglór amach ar fud an domhain go léir agus a mbriathra go himill na cruinne.»{o Is ó theagasc a thagann an creideamh, mar sin, agus is trí sheanmóireacht Chríost a thagann an teagasc féin.} Ach ní gach aon duine a ghéill don dea-scéal, de réir mar a deir Íseáia: «A Thiarna, cé a chreid ár dteagasc?»(I Agus conas a dhéanfadh daoine é a fhógairt mura gcuirtear amach iad chuige sin? Mar atá scríofa: «Nach álainn iad cosa lucht fógartha an dea-scéil.»M Ach conas a ghlaofaidís ar an té nár chreid siad ann? Agus conas a chreidfidís sa te nár chuala siad trácht air? Agus conas a chloisfidís trácht air gan duine á fhógairt dóibh?O «mar gach aon duine a ghlaofaidh ar ainm an Tiarna, slánófar é.»$A Mar níl aon dealú idir Giúdach agus Gréagach mar is é an t-aon Tiarna amháin atá orthu go léir agus caitheann sé go flaithiúil lena nglaonn air,^5 Agus deir an scrioptúr: «Gach aon duine a chreideann ann ní bheidh díomá air.»ta Is sa chroí a bhíonn an creideamh a fhíréanaíonn agus sa bhéal a bhíonn an admháil a shlánaíonn.+ Mar má adhmhaíonn tú ó do bhéal gurb é Íosa an Tiarna agus má chreideann tú ó do chroí gur thóg Dia ó mbairbh é, slánófar thú.1 Ach cad a deir sé? «Tá an briathar i ngar duit, i do bhéal agus i do chroí» (is é sin le rá briathar an chreidimh atáimidne a fhógairt).ve nó: «Cé a rachaidh síos sa duibheagán?» (is é sin le rá chun Críost a thabhairt aníos ó mhairbh).1 [ Ach is é a deir an fhíréantacht a thagann ó chreideamh: Ná habair leat féin: «Cé a rachaidh suas ar neamh?» (is é sin le rá chun Críost a thabhairt anuas);   Is é a scríobhann Maois faoin bhfíréantacht a thagann ón dlí: «An té a choimhlíonann í, mairfidh sé inti.»_ 7 Mar is é Críost buaic an dlí chun fíréantachta don uile dhuine a chreideann ann. % Mar nuair nár aithin siad fíréantacht Dé ach iad ag iarraidh a bhfíréantacht féin a bhunú, níor ghéill siad d' fhíréantacht Dé.a ; Tugaim fianaise orthu go bhfuil díograis acu do Dhia ach nach díograis dea-eolais é.s a Go deimhin, a bhráithre, is é mian mo chroí é agus mo ghuí chun Dé orthu go slánófaí iad.3 !mar atá scríofa: «Feach, tá ceap tuisle agus carraig oilbhéime á leagan agam i Síón; ach an té a chreideann ann, ní bheidh díomá air.»  Agus cad é an fáth? De bhrí nach ar chreideamh a bhí siad ag brath ach ar ghníomhartha. Bhuail siad a gcos faoin gceap tuislepY Iosrael, áfach, a bhí ag tóraíocht dlí fíréantachta, níor tháinig siad suas leis an dlí sin.+O Cad a déarfaimid mar sin? An méid seo: na gintlithe nach raibh aon tóir ar fhíréantacht acu, bhain siad amach í, an fhíréantacht a thagann ó chreideamh. Agus mar a thairngir Íseáia: «Ach gur fhág Tiarna na slua sliocht againn bheimis ar nós Shodom agus ar chuma Ghomorá.»Z- mar go nglanfaidh an Tiarna an scór leis an tír go hachomair agus go cinnte.» Agus fógraíonn Íseáia faoi Iosrael: «Bíodh clann Iosrael chomh líonmhar le gaineamh na trá, ní shlánófar ach a bhfuíoll,r] Agus san áit a ndúradh leo: Ní aon phobal liomsa sibh,Glaofar clann Dé bheo orthu ansiúd.»0Y Mar a deir sé i Leabhar Hóisé:«Glaofaidh mé ' mo phobal féin' ar phobal nach liom,Agus ' mo mhuirnín' uirthi siúd nach muirneach liom,o~W Mar is sinne a ghlaoigh sé ní as measc na nGiúdach amháin ach as measc na ngintlithe chomh maith.}+ d' fhonn saibhreas a ghlóire a léiriú do na hárais a bhí ina ndíol trócaire agus a bhí ullamh ó thús aige le haghaidh na glóire sin?U|# Agus, nuair ab áil le Dia a chuid feirge a thaispeáint agus a chuid cumhachta a léiriú, má chuir sé suas go fada foighneach leis na hárais a bhí ina ndíol feirge agus iad ar bhealach a mbasctha,{- An amhlaidh nach bhfuil d' údarás ag an gcriadóir ar an gcré áras chun onóra agus áras chun neamhonóra a dhéanamh den chnapán céanna?z7 Airiú, cé hé tusa, a dhuine, le bheith tagarthach le Dia? An ndéarfaidh an pota leis an bpotadóir: «Cad ab áil leat mé a dhéanamh mar seo?»y Déarfaidh tú liom, ní foláir: «Cad é an gearán atá aige ar dhaoine, más ea, mar cé a fhéadfaidh cur in aghaidh a thola?»~xu Dá réir sin déanann sé trócaire ar an duine is rogha leis agus cruann sé an croí ina rogha duine chomh maith.Sw Arís sa scrioptúr deir sé le Forann: «Is chuige seo go díreach a d' ardaigh mé thú chun feidhm a bhaint asat le mo chumhacht a thaispeáint agus m' ainm a fhógairt ar fud an domhain go léir.»pvY Ní rud é, mar sin, atá ag brath ar thoil an duine ná ar a chuid iarrachtaí ach ar thrócaire Dé.5uc Ní hea ar chor ar bith, mar féach cad a dúirt sé le Maois: «Déanfaidh mé trócaire ar mo rogha duine agus déanfaidh mé trua don duine is rogha liom chomh maith.»Wt' Cad a déarfaimid mar sin? Go bhfuil éagóir ag baint le Dia, an ea?Vs% de réir mar atá scríofa: «Thugas grá do Iacób, agus fuath d' Éasau.»Dr dúradh léi: «Beidh an sinsear ag seirbhís don sóisear,» ionas go mbeadh beartas roghnaithe Dé buan agus nach ag brath ar ghníomhartha daoine a bheadh sé ach ar an té a ghlaonn,Rq ach sular rugadh iad agus sula raibh aon ní olc maith déanta fós acu,p} Agus ní hé sin amháin é ach i gcás Ribeacá freisin: ghabh sise clann ó aon fhear amháin, ónár sinsear Íosác,ro] Mar is iad seo focail an ghealltanais: «Tiocfaidh mé um an dtaca seo arís agus beidh mac ag Sárá.»n+ Is é sin le rá, ní hiad clann na feola atá ina gclann Dé; ní áirítear ina shliocht dó ach an chlann a rugadh de réir an ghealltanais.m7 ná ní clann Abrahám iad uile toisc gur dá shliocht iad. Ní hea sin, ach mar a deir an scrioptúr: «Is trí Íosác a ainmneofar sliocht duit.»tla Ní amhlaidh atá teipthe ar bhriathar Dé, mar ní Iosraelach an uile dhuine de shliocht Iosrael, k is leo na patrarcaí, agus is díobh an Críost de réir na colainne an té atá ina Dhia ar an uile ní, moladh go deo leis. Amen.j Iosraelaigh is ea iad; is leosan bheith ina gclann Dé; is leo an ghlóir, na conarthaí, an reacht, an liotúirge agus na gealltanais;i Níor mhiste liom bheith faoi mhallacht agus dealaithe ó Chríost ar son bhráithre mo chine féin, de réir na colainne.Kh go bhfuil dólás mór orm agus arraing gan staonadh i mo chroí. g  Táim ag insint na fírinne i gCríost, agus tá mo choinsias á dhearbhú dom sa Spiorad Naomh, nach aon bhréag dom a ráf'an domhan thuas ná an domhan thíos, ná dúil chruthaithe ar bith eile sinn a scaradh ó ghrá Dé atá in Íosa Críost ár dTiarna.e1&Mar táim cinnte dearfa de nach bhféadfaidh bás ná beatha, aingil ná prionsaí ná cumhachtaí, nithe atá ann anois ná nithe atá le teacht,odW%Ach sna cúrsaí seo go léir, beirimid an bua go caithréimeach tríd an té úd a thug grá dúinn.c3$Mar atá scríofa:«Ar do shonsa táimid dár mbású ar feadh an lae;táimid dár meas mar chaoirigh atá réidh lena gcoscairt.» b9#Cé a scarfaidh ó ghrá Chríost sinn? Trioblóid an ea? nó cruatan, nó géarleanúint, nó gorta, nó nochtacht, nó guais, nó an claíomh féin?Oa"Nuair atá Dia dár saoradh, cé a dhéanfaidh ár ndaoradh? An é Críost a dhéanfaidh é, an té a fuair bás agus a tógadh ó mhairbh, atá fós ar dheis Dé agus atá ag idirghuí ar ár son?;`q!Agus cé a dhéanfaidh lucht tofa Dé a chúisiú?5_c Nuair nár lig sé uaidh a mhac féin ach é a thabhairt suas ar mhaithe linne go léir, cén fáth nach mbronnfaidh sé gach grásta eile orainn ina theannta chomh maith?p^YCad a déarfaimid faoin méid sin, más ea? Má tá Dia ar ár dtaobh, cé atá inár gcoinne?\]1Agus na daoine a bhí ceaptha ó thus aige is iad sin a ghlaoigh sé; agus na daoine a bhí glaoite aige is iad sin a d' fhíréanaigh sé, agus na daoine a bhí fíréanaithe aige, is iad sin a ghlóirigh sé..\UMar na daoine a thogh sé roimh ré, cheap sé ó thús iad le bheith ina macasamhla dá Mhac féin sa tslí go mbeadh seisean ina chéadghin ar mhórán bráithre.#[?Tá a fhios againn chomh maith go gcomhoibríonn Dia san uile ní leo siúd a bhfuil grá acu dó agus a bhfuil glaoite aige orthu de réir a chomhairle.Z7agus an té úd a chiorann na croíthe, tuigeann sé cad is áil leis an Spiorad agus gur de réir toil Dé a dhéanann sé achainí ar son na naomh.hYIAr an gcuma chéanna tagann an Spiorad i gcabhair orainn inár laige. Mar ní eol dúinn conas an ghuí féin a dhéanamh mar is cóir ach déanann an Spiorad idirghuí ar ár son le hosnaí nach féidir a chur i bhfocail,^X5Ach ó táimidne ag súil le rud nach bhfeicimid táimid ag feitheamh go foighneach.W1Le dóchas a slánaíodh sinn. Ach an dóchas a fheictear ní dóchas é feasta, mar conas a bheadh duine ag tnúth le rud a bheadh ina fhianaise?"V=Agus ní hé an dúlra amháin atá amhlaidh ach sinne féin chomh maith; cé go bhfuil céadtorthaí an Spioraid againn cheana féin, táimidne ag cneadach freisin inár gcroí istigh agus sinn ag feitheamh le go ndéanfar clann dínn,agus go mbeidh ár gcorp fuascailte.UIs eol dúinn go ráibh an chruthaíocht go léir le chéile go dtí anois ag cneadach le tinneas mar a bheadh sí ar a leaba luí seoil.nTUmar fuasclófar an dúlra féin ó dhaoirse na truaillitheachta, chun saoirse ghlórmhar chlann Dé.SCuireadh an dúlra freisin ó rath, ní dá dheoin féin ach mar gheall ar an té úd a chuir ó rath é, ach i ndóchas;QRMar tá an dúlra féin ag tnúth go díocasach le foilsiú chlann Dé.qQ[Measaim nach fiú le háireamh pianta na huaire seo le hais na glóire atá le foilsiú dúinn.YP+agus, más clann sinn, is oidhrí sinn chomh maith, oidhrí Dé agus comhoidhrí le Críost, ós rud é go bhfuilimid páirteach leis ina pháis, le hionchas a bheith páirteach leis ina ghlóir chomh maith.JO Dearbhaíonn an Spiorad féin dár spioradna gur clann Dé sinn;N1Óir, an spiorad a fuair sibh ní spiorad na daoirse é chun eagla a chur oraibh athuair ach spiorad na clainne trína nglaoimid «Abba! Athair.»XM)Mar an mhuintir a mbíonn Spiorad Dé á dtreorú is clann ag Dia iad./LW Más faoi réir na colainne a mhaireann sibh tá an bás i ndán daoibh; ach má bhásaíonn sibh gníomhartha na colainne le cúnamh an Spioraid, mairfidh sibh beo.iKK Ar an ábhar sin, a bhráithre, níl aon cheangal ag an gcolainn orainn go mairfimis dá réir.RJ Go deimhin má bhíonn Spiorad an té a thóg Críost ó mhairbh lonnaithe ionaibh, déanfaidh an té sin a thóg Críost ó mhairbh bhur gcorp básmhar a bheoú trína Spiorad atá lonnaithe ionaibh.I Ach má tá Críost ionaibh, más marbh féin bhur gcorp de bharr an pheaca, is beo bhur spiorad de bharr na fíréantachta.DH Ní faoi réir na colainne atá sibhse, áfach, ach faoi réir an Spioraid más rud é go bhfuil Spiorad Dé lonnaithe ionaibh. Má tá duine gan Spiorad Chríost aige ní le Críost é.XG)agus na daoine, atá faoi réir na colainne ní féidir dóibh Dia a shásamh.lFQIs namhaid do Dhia an meon collaí mar nach ngéilleann sé do dhlí Dé agus nach féidir dó é;rE]Gabhann an bás leis an meon collaí ach is beatha agus síocháin a ghabhann leis an meon spioradálta.Níl aon daorbhreith anois, mar sin, ar an muintir atá in Íosa Críost,^?5A bhuí le Dia go bhfuasclófar mé trí Íosa Críost ár dTiarna. Má fhágtar fúm féin mé, mar sin, is amhlaidh a bhím ag fónamh do dhlí Dé le m' aigne agus ag fónamh do dhlí an pheaca le mo cholainn.P>Ó nach mise an díol trua! Cé a fhuasclóidh ón trú seo coirp mé?5=cach tugaim dlí eile faoi deara i mo bhaill bheatha agus é i ngleic leis an dlí atá i m' aigne agus ag déanamh cime díom ag dlí an pheaca atá lonnaithe i mo bhaill.9<mMar is aoibhinn liom dlí Dé i mo chroí istigh ;Aithním mar sin an prionsabal seo a bheith ann: nuair is áil liom an mhaith a dhéanamh is é an t-olc a bhíonn i mo ghaobhar.:Ach más é an ní nach áil liom a dhéanaim ní mise a chuireann i gcrích é feasta ach an peaca atá lonnaithe ionam.a9;An mhaith is áil liom ní dhéanaim í, ach an t-olc nach áil liom is é a dhéanaim.B8}Tá a fhios agam nach aon ní ar fónamh atá lonnaithe ionam, is é sin le rá sa chuid chollaí díom, mar bíonn fonn an dea-ghnímh orm ach ní bhfaighim ionam é a chur i gcrích.l7QGo deimhin féin ní mise a chuireann an beart i gcrích feasta ach an peaca atá lonnaithe ionam.g6GAch más é an ní nach áil liom a dhéanaim aontaím dá réir go bhfuil an dlí go fónta.55Go deimhin ní thuigim mo chuid iompair féin, mar ní hé an ní is áil liom a dhéanaim, ach an ní is fuath liom, is é a bhíonn ar siúl agam.{4oTá a fhios againn gur rud spioradálta é an dlí; táimse collaí, áfach, agus díolta leis an bpeaca.#3? An raibh rud maith ina chúis bháis dom, mar sin? Ní raibh ar chor ar bith, ach an peaca, i dtreo go mba léir gur peaca é dáiríre, bhain sé feidhm as rud maith chun bás a imirt orm; agus sa tslí sin trí bhíthin na haithne, go n-éireodh an peaca peacúil thar na bearta.[2/ Más ea, is rud naofa é an dlí agus is rud naofa í an aithne, rud cóir maith.p1Y mar gur rug an peaca ar an bhfaill agus trí bhíthin na haithne mheall agus mharaigh sé mé tríthi.w0g agus fuair mise bás. An aithne úd a ceapadh le bheith ina cúis bheatha dom is ina cúis bháis a bhí sí,g/G Lá den saol, in éagmais an dlí, bhí mise beo; ach ar theacht don aithne, bheoigh an peaca".=Ach rug an peaca ar an bhfaill agus trí bhíthin na haithne sin d' oibrigh gach cineál saint ionam; mar in éagmais an dlí bíonn an peaca gan bhrí.g-GCad a déarfaimid mar sin? Gur peaca é an dlí? Ní hea ar chor ar bith. Mar sin féin ní chuirfinnse eolas ar an bpeaca murach an dlí. Ní thuigfinn cad is saint ann, ach gur dhúirt an dlí «ná santaigh» .r,]Anois, áfach, ó tá bás faighte againn ó thaobh an ní úd a bhí dár gcoinneáil i ngéibheann, táimid fuascailte ón dlí chun seirbhís a dhéanamh faoi chóras nua an spioraid in ionad faoi sheanchóras an chóid scríofa.1+[Mar fad a mhaireamar sa cholainn, bhíodh na hainmhianta peacúla úd a bhíonn á gcothú ag an dlí go gníomhach inár mbaill bheatha ag tabhairt toraidh don bhás.l*QIs é an dála céanna agaibhse é, a bhráithre; fuair sibh bás mar leis an dlí trí chorp Chríost, chun go ngabhfadh sibh le fear céile eile, leis an té úd a tógadh ó mhairbh, agus gur do Dhia a thabharfaimis toradh.])3Má ghabhann sí le fear eile, mar sin, fad is beo dá fear céile glaofar adhaltrach uirthi; ach má chailltear a fear bíonn sí saor ón dlí, sa tslí nach adhaltrach í má ghabhann sí leis an bhfear eile.)(KAn bhean phósta, cuir i gcás, bíonn sí ceangailte ag an dlí dá fear céile fad a mhaireann sé; ach má chailltear a fear bíonn sí saor ó dhlí a fir.,' SNach bhfuil a fhios agaibh, a bhráithre ag caint atáim le daoine atá eolach ar chúrsaí dlí nach mbíonn duine faoi smacht an dlí ach fad is beo dó.z&mMar pá ón bpeaca is ea an bás, ach tabhartas ó Dhia is ea an bheatha shíoraí in Íosa Críost ár dTiarna.0%YAnois, áfach, ó tá sibh fuascailte ón bpeaca agus dulta i seirbhís Dé, is i an naofacht atá mar thoradh agaibh agus is i an bheatha shíoraí a deireadh siúd.$Agus cad é an toradh a bhíodh agaibh an uair sin ar nithe ar náir libh anois iad? Mar is é an bás a ndeireadh siúd.  ~}} |h{{>zzYyy.xxGwvv9uutFsfrqqRpoonZnm`l^kkhjii\hgggZff%ee9ddRccbbbbama`z__^^]S\\8[[ ZYY XXWVV4UUsTTySSRQQ^PPP"OnNN/MLLUKK7JJ:IIHH4GGFF4EE5DyCC!BGAA@~?>>[==0<;;X::]99N88(776L55f44g3322B11x1001/.-,,+2*))<(''f'%&B%%3$$h#""!{ n( .wSm /Q   ( = N&D%HCAn daorfhear a bhfuil glaoite sa Tiarna air, is saorfhear leis an Tiarna é. Ar an gcuma chéanna an saorfhear a fuair an glao, is daorfhear le Críost é. G9An daor a bhí ionat nuair a fuair tú an glao? Má ba ea, ná cuireadh sin as duit ach más féidir duit dul saor, b' fhearr duit an deis a ghlacadh.OFFanadh gach duine sa ghairm bheatha ina raibh sé nuair a glaodh air.PEIs cuma an timpeallghearradh ann nó as ach aitheanta Dé a choimeád.QDMá bhí duine timpeallghearrtha nuair a glaodh air, ná bíodh sé ag iarraidh na comharthaí a chur ar ceal. Má bhí duine gan timpeallghearradh nuair a glaodh air, ná timpeallghearrtar anois é.MCTaobh amuigh de sin, leanadh gach duine den saol a bhí ceaptha ag an Tiarna dó, mar a bhí aige nuair a fuair sé an glao ó Dhia. Sin é an riail a leagaimse síos sna heaglaisí uile.BAgus cá bhfios duit a bhean, go sábhálfaidh tú d' fhear céile? Agus cá bhfios duitse, a dhuine, go sábhálfaidh tú do bhean?]A3Ach má tá fonn scarúna ar an gcéile díchreidmheach, imíodh sé leis; níl an bráthair ná an bhean faoi cheangal ina leithéid sin de chás mar gur chun maireachtáil go suaimhneach a ghlaoigh Dia oraibh.I@ Mar tá an díchreidmheach fir naomhaithe ag an mbean agus tá an díchreidmheach mná naomhaithe ag an mbráthair: mura mbeadh sin bheadh bhur gclann neamhghlan ach tá siad naofa dáiríre.t?a Agus an bhean a bhfuil díchreidmheach fir aici agus é sásta cónaí léi, ná scaoileadh sí uaithi é.?>w Deirim an méid seo leis an gcuid eile is uaim féin é agus ní ón Tiarna an bráthair a bhfuil díchreidmheach mná aige agus í sásta cónaí leis, ná scaoileadh sé uaidh í.= ach má thréigeann fanadh sí gan pósadh nó déanadh sí mór arís leis agus ná scaoileadh fear a bhean chéile uaidh.<1 Tá an foláireamh seo le tabhairt agam, áfach, dóibh seo atá pósta, agus ní uaim féin é ach ón Tiarna: ná tréigeadh bean a fear céile ^;5 Ach mura mbíonn guaim acu orthu féin pósaidís, mar is fearr pósadh ná loscadh.:Is é a deirim leis na daoine single agus leis na baintreacha go mb' fhearr dóibh fanacht mar atá siad ar mo nós féin.9'Ba mhaith liom gach duine a bheith ar mo nós féin, ach bíonn a thabhartas féin ó Dhia ag cách, duine mar seo agus duine eile mar siúd.N8Is mar chomhairle a deirim an méid sin, áfach, agus ní mar ordú.k7OAgus ná diúltaígí dá chéile ach amháin ar feadh seala le toil a chéile d' fhonn bheith saor chun urnaithe agus ansin teacht ar ais le chéile arís ar eagla go gcuirfeadh Sátan cathú oraibh de dheasca ainriantachta.6+Mar ní ag an mbean atá ceannas ar a corp féin ach ag a fear; agus an fear mar an gcéanna, ní aige atá ceannas ar a chorp ach ag an mbean.k5OTugadh an fear a cearta pósta dá bhean agus tugadh an bhean mar an gcéanna a chearta dá fear.k4Oach le heagla na drúise bíodh a bhean féin ag gach fear agus bíodh a fear féin ag gach bean.m3 UMaidir leis na nithe ar scríobh sibh ina dtaobh: sea, b' fhearr d' fhear gan baint le bean;Z2-mar gur daor a ceannaíodh sibh. Más ea, tugaigí glóir do Dhia le bhur gcorp.1Nach bhfuil a fhios agaibh gur teampall bhur gcorp ag an Spiorad Naomh atá istigh ionaibh mar bhronn Dia oraibh é? Ní libh féin sibh<0qSeachnaígí an drúis dá réir sin. Gach peaca eile dá ndéanann an duine, is lasmuigh dá chorp a bhíonn sé, ach is in aghaidh a choirp féin a pheacaíonn fear na drúise.e/CAn té a bhíonn go dlúth i bpáirt leis an Tiarna áfach, bíonn sé d' aon spiorad leis.D.Nach bhfuil a fhios agaibh an té a bhíonn go dlúth i bpáirt le meirdreach go mbíonn sé d' aon chorp léi? Mar a deir an scrioptúr: «Aon cholainn amháin a bheidh sa bheirt acu.»P-Nach bhfuil a fhios agaibh gur baill bheatha de Chríost bhur gcoirp? Más ea, an bhfuilim chun baill bheatha Chríost a thógáil agus baill bheatha mheirdrí a dhéanamh díobh? Nár lige Dia sin!{,oMar ní amháin gur thóg Dia an Tiarna ó mhairbh ach tógfaidh sé sinne ó mhairbh lena chumhacht chomh maith.W+' «Is don ghoile atá an bia ann agus is don bhia an goile» ach cuirfidh Dia idir bhia agus ghoile ar neamhní. Ní don drúis atá an corp ann, áfach, ach don Tiarna agus is don chorp atá an Tiarna ann.**M «Tá gach ní ceadaithe dom» ach ní hé gach ní a théann chun sochair. «Tá gach ní ceadaithe dom» ach ní mise a bheidh faoi smacht ag aon rud..)U Agus is mar sin a bhí cuid agaibhse tráth ach tá sibh nite anois, tá sibh coisricthe agus fíréanaithe in ainm an Tiarna Íosa Críost agus i Spiorad ár nDé.( ná gadaithe ná santacháin ná meisceoirí ná cáinteoirí ná robálaithe ní bhfaighidh siad ríocht Dé mar oidhreacht.@'y An é nach dtuigeann sibh nach bhfaighidh drochdhaoine ríocht Dé mar oidhreacht? Ná bíodh aon dul amú oraibh: drúisigh ná íoltóirí ná adhaltraigh ná piteoga ná sodamaigh&Ina ionad sin is amhlaidh a bhíonn sibh féin ag déanamh na héagóra agus an fhill agus is ar bhur mbráithre féin é chomh maith.:%mIs locht oraibh a bheith ag dul chun dlí le chéile ar chor ar bith. Cén fáth nach gcuireann sibh suas leis an éagóir? Cén fáth nach bhfulaingíonn sibh leis an bhfeall?a$;ach bráthair ag cur dlí ar bhráthair agus é a dhéanamh i láthair ainchreidmheach?# Mo náire sibh! An amhlaidh nach bhfuil aon duine stuama oraibh féin a d' fhéadfadh réiteach a dhéanamh idir a bhráithre,4"aDá bhrí sin má bhíonn cúrsaí saolta le réiteach agaibh, cad ab áil libh iad a chur faoi bhreithiúnas daoine nach bhfuil seasamh ar bith sa phobal Críostaí acu?m!SNach bhfuil a fhios agaibh go dtabharfaimid breith ar na haingil féin gan trácht ar nithe saolta?X )An é nach dtuigeann sibh gurb iad na naoimh a thabharfaidh breith ar an domhan? Agus más oraibhse atá breith a thabhairt ar an domhan, an amhlaidh nach bhfuil sibh in ann ceisteanna suaracha a réiteach?% ENuair a bhíonn cúis ag duine agaibh ar dhuine eile an mbíonn sé d' éadan air an scéal a chur faoi bhreith na neamhfhíréan in ionad na naomh?oW Ach nach libhse breith a thabhairt ar an muintir laistigh? «Díbrígí an coirpeach as bhur measc.»ve Cad ab áil liomsa breith a thabhairt ar an muintir atá lasmuigh? Tabharfaidh Dia féin breith orthu siúd.1 Is é a bhí i gceist agam gan aon chaidreamh a bheith agaibh le duine atá in ainm a bheith ina bhráthair ach é tugtha don drúis, nó don tsaint, nó don íoladhradh, nó don bhéadán, nó don mheisce, nó don robáil; agus fiú amháin gan ithe i dteannta a leithéid.K Ní hiad drúisigh an tsaoil seo i gcoitinne a bhí i gceist agam ar ndóigh, na bithiúnaigh agus gadaithe agus íoltóirí i gcoitinne, mar nár mhór daoibh an saol a fhágáil sa chás sin.U# Dúirt mé libh i mo litir gan aon chaidreamh a bheith agaibh le drúisigh.;oDéanaimis an fhéile a cheiliúradh dá bhrí sin, agus ní leis an tseanghabháile é, le gabháile an oilc agus na hurchóide, ach le slimarán an ionracais agus na fírinne.=sGlanaigí amach an tseanghabháile ionas go mbeadh sibh in bhur dtaos úrnua gan gabháile ar bith ionaibh agus is mar sin atá sibh, mar tá Críost, ár n-uan Cásca, íobartha.Ní healaí daoibh an mhórchúis; nach bhfuil a fhios agaibh go ndéanann pinse gabháile an taos go léir a ghabháileadh.~uan duine sin a thabhairt suas do Shátan lena chorp a mhilleadh i dtreo go dtiocfadh a anam slán lá úd an Tiarna.mar atá: sibhse a theacht le chéile in ainm ár dTiarna Íosa agus mise ó spiorad in bhur dteannta agus ar údarás ár dTiarna ÍosafEI dtaca liom féin de, cé go bhfuilim i bhfad uaibh i bpearsa, tá mo spiorad ansiúd faraibh agus, chomh maith agus dá mbeinn in bhur láthair, tá mo bhreith tugtha cheana féin agam ar an té a rinne an gníomh sin,Ris é sin le rá go bhfuil duine agaibh i lánúnas lena leasmháthair. Agus sibhse lán de mhórchúis! Ag déanamh bróin ba chóra daoibh a bheith chun go n-ardófaí uaibh an té a rinne amhlaidh. Táthar á rá go forleathan go bhfuil an drúis in bhur measc agus is drúis i nach bhfaightear i measc na bpágánach féin;~uCé acu is rogha libh, mar sin, mé a theacht chugaibh le slat nó mé a theacht le grá agus le spiorad na séimhe?EMar ní sa chaint atá ríocht Dé suite ach san éifeacht.1Beidh mé chugaibh gan mhoill áfach le cúnamh Dé agus is é éifeacht lucht na mórchúise a bhraithfidh mé ansin agus ní hea a gcuid cainte.jMTá cuid agaibh éirithe mórchúiseach faoi mar nach mbeinn ag teacht chugaibh ar chor ar bith.^ 5Is chuige sin atáim ag cur Tiomóid chugaibh: is é mo mhac muirneach dílis é sa Tiarna agus cuirfidh sé i gcuimhne daoibh mo bhealaí i gCríost a bhíonn agam á bhfógairt i ngach eaglais ar fud an bhaill.= uImpím oraibh dá bhrí sin aithris a dhéanamh orm. !Bíodh na mílte treoraí agaibh i gCríost, níl mórán aithreacha agaibh mar gur mise a ghin sibh in Íosa Críost tríd an dea-scéal. 9Ní ag iarraidh sibh a náiriú atáim ag scríobh na nithe seo ach ag tabhairt comhairle bhur leasa daoibh mar gur sibhse mo chlann mhuirneach féin.  nuair a mhaslaítear sinn tugaimid an freagra séimh. Níl ionainn go dtí anois féin ach dríodar an tsaoil agus dramhaíl an uile ní.$A Bímid ag obair agus ag luain lenár lámha féin. Nuair a cháintear sinn, guímid beannacht ; nuair a dhéantar géarleanúint orainn fulaingímid leis;/ Go dtí an uair seo féin tá ocras agus tart agus easpa éadaigh orainn; bítear ag gabháil de dhoirne orainn agus gan teach ná treibh againn.(I Is amadáin sinne ar son Chríost fad atá sibhse stuama i gCríost. Táimidne lag agus tá sibhse láidir; tá sibhse faoi mheas agus tá drochmheas orainne.[/ Mar is dóigh liom go bhfuilimidne, aspail, curtha ar taispeáint ag Dia in eireaball thiar na caithréime mar chimí a mbeadh an bás i ndán dóibh, mar gur sampla saolta sinn os comhair aingeal agus daoine.A{Sea, tá sibh sásta anois; tá sibh saibhir; tá rí agus rath oraibh dár mbuíochasna! Is trua liom gan an rath a bheith oraibh dáiríre ionas go mbeimisne i réim i bpáirt libh.=sCé a thugann an seasamh ar leith duitse? Céard atá agat nach bhfuair tú? Agus más amhlaidh a fuair tú é, cad ab áil leat bheith ag maíomh as faoi mar nach bhfuair tú é.{Thagair mé na nithe seo dom féin agus d' Apollós, a bhráithre, ar mhaithe libhse, i dtreo go bhfoghlaimeodh sibh ónár gcásna gan a bheith ag dul thar cailc, agus gan duine a bheith ag déanamh mórtais as duine amháin i gcoinne duine eile.{Ná bígíse, dá bhrí sin, ag tabhairt breithe roimh ré, nó go dtiocfaidh an Tiarna agus tabharfaidh seisean chun solais na nithe atá folaithe sa dorchadas agus nochtfaidh sé rúin na gcroíthe, agus ansin gheobhaidh cách a mholadh ó Dhia.mar siúd is go bhfuil coinsias glan agam ní fhágann sin neamhchiontach mé. Is é an Tiarna féin a thugann breith ormsa.Is róchuma liomsa, más ea, sibhse nó cúirt daoine ar bith a thabhairt breithe orm. Go deimhin ní thugaim féin breith orm féin<~sÉilítear ansin ar na maoir duine a bheith dílis.p} [Tuigeadh daoine gurb é atá ionainne, seirbhísigh do Chríost agus maoir ar rúndiamhara Dé.:|oagus is le Críost sibhse agus is le Dia Críost.{Pól agus Apollós agus Céafas, an domhan, an bheatha agus an bás, a bhfuil ann agus a bhfuil le teacht is libhse iad uile,mzSDá réir sin, ná bíodh duine ar bith ag déanamh mórtais as daoine, mar is libhse an t-iomlán:Oyagus arís: «Is eol don Tiarna smaointe na saoithe a bheith baoth.»x'Mar níl in eagna an tsaoil seo ach díth céille i bhfianaise Dé, mar tá scríofa: «Sáinníonn sé na saoithe ina gcuid glicis féin» ;@wyNá bíodh aon dul amú ar aon duine; aon duine agaibh a áiríonn é féin a bheith eagnaí de réir ghnás an tsaoil seo, bíodh sé ina amadán le go mbeadh sé eagnaí dáiríre.vDuine ar bith a mhilleann teampall Dé, millfidh Dia eisean, mar is naofa é teampall Dé agus is sibhse an teampall sin.su_Nach dtuigeann sibh, a bhráithre, gur teampall Dé sibh agus go bhfuil Spiorad Dé ina chónaí ionaibh.t ach má loisctear saothar duine, fágfar gan díol é; tiocfaidh sé féin slán, áfach, mar dhuine a bheadh gafa trí thine.Us#Má sheasann saothar tógála duine an triail, gheobhaidh sé a thuarastal;0rY beidh saothar cách soiléir le feiceáil; mar nochtfaidh an Lá é; mar nochtfar é sa lasair agus tástálfaidh an lasair cén sort oibre a bheidh déanta ag cách. q Cibé duine a dhéanfaidh tógáil ar an mbunsraith sin, úsáideadh sé ór, airgead nó clocha lómhara, adhmad, féar nó tuí,p mar ní féidir d' aon duine bunsraith eile a leagan ach an ceann atá thíos cheana féin, agus is é Íosa Críost an bhunsraith sin.Eo De réir an ghrásta a thug Dia dom, leag mise an bhunsraith mar a dhéanfadh an t-ardsaor oilte agus fear eile atá ag tógáil uirthi. Faireadh gach duine a chuid tógála féin áfach,Xn) Comhoibrithe le Dia atá ionainne agus gort Dé, foirgneamh Dé, is ea sibhse.m{Is é an dá mhar a chéile iad an síoladóir agus an t-uiscitheoir ach cúiteofar a shaothar féin le gach duine acu.lNí hiad an síoladóir, mar sin, ná an t-uiscitheoir, ar fiú iad aon ní ach Dia amháin, a chuireann an síol ag fás.ck?mise a chuir an síol, Apollós a chuir an t-uisce leis ach is é Dia a chuir ag fás é.jCéard é Apollós nó céard é Pól? Níl iontu ach na seirbhísigh trínar chreid sibh, gach duine acu mar a dháil an Tiarna air:iNuair a bhíonn «leanaimse Pól» ag duine agus «leanaimse Apollós» ag duine eile nach de ghnáthmhuintir an tsaoil sibh?5hcde bhrí go bhfuil sibh collaí go fóill. Fad atá éad agus achrann eadraibh nach daoine collaí atá ionaibh agus sibh do bhur n-iompar féin de réir ghnás an tsaoil? gIs bainne a thug mé daoibh le hól in áit an bhia thirim toisc nach raibh sibh in inmhe; go deimhin níl sibh in inmhe fós féin%f EI dtaca liom féin de, a bhráithre, níorbh fhéidir dom labhairt libh mar dhaoine spioradálta ach mar dhaoine collaí, mar naíonáin i gCríost.}esÓir «cé a thuigeann aigne an Tiarna? Nó cé a thabharfaidh comhairle dó?» Tá aigne Chríost againne, áfach.sd_Ach an duine spioradálta, féadann seisean gach ní a mheas ach ní féidir d' aon duine eisean a mheas.NcAn duine nádúrtha, ní ghlacann sé leis na nithe a bhaineann le Spiorad Dé; is díth céille leis iad agus ní féidir dó iad a thuiscint mar is de réir an Spioraid nach foláir iad a mheas.Tb! Agus ní i mbriathra na heagna daonna a chuirimid síos ar na nithe sin ach i mbriathra a mhúin an Spiorad dúinn nuair a bhímid ag míniú cúrsaí an spioraid dóibh siúd a bhfuil an Spiorad iontu.a Ní hé spiorad an tsaoil seo atá faighte againne ach an Spiorad a sheol Dia chun go dtuigfimis na nithe atá bronnta orainn ag Dia. `9 Cé a thuigeann cúrsaí an duine ach spiorad an duine féin istigh ann? Ar an gcuma chéanna níl aon duine a thuigeann cúrsaí Dé ach Spiorad Dé. _ Is dúinne a nocht Dia [na nithe seo] le cabhair an Spioraid. Scrúdaíonn an Spiorad gach uile ní, fiú duibheagáin Dé féin.U^# Mar atá scríofa:«Nithe nach bhfaca súil iad agus nár chuala cluas iad,nithe nár smaoinigh an duine orthu ina aigne,is iad atá ullamh ag Dia dóibh siúd a bheir grá dó.»$]ANí raibh fios na heagna seo ag duine ar bith de cheannairí an tsaoil seo mar dá mbeadh a fhios acu í ní chéasfaidís Tiarna na glóire ar an gcrois.*\MIs í eagna rúnda Dé atá i gceist againne, an eagna a bhí folaithe ó dhaoine ach a bhí ceaptha ag Dia roimh thús aimsire chun glóir a thabhairt dúinne.7[gAch labhraimidne eagna i measc na muintire atá tagtha in inmhe, ach ní hí eagna an tsaoil seo í ná eagna lucht ceannais an tsaoil seo, dream atá ag imeacht as.aZ;i dtreo nach ar eagna dhaonna a bheadh bhur gcreideamhsa bunaithe ach ar chumhacht Dé.Y#Agus ní ar bhriathra mealltacha na heagna daonna a bhí mo scéal agus m' fhógra ag brath ach ar fhoilsiú an Spioraid agus na cumhachta,[X/Is mé a bhí go lagbhríoch in bhur measc agus mé lán d' uamhan agus d' eagla.WShocraigh mé i m' aigne fad a bheinn in bhur measc gan aon ní eile a aithint ach Íosa Críost agus eisean arna chéasadh.V 5I dtaca liomsa, a bhráithre, nuair a tháinig mé chugaibh, níor tháinig mé ag fógairt [rúndiamhair] Dé le hardnós cainte ná eagna.pU [Dá réir sin, mar atá scríofa: «An té a bhfuil mórtas air, bíodh a mhórtas as an Tiarna aige.»T Eisean a bheir daoibhse bheith in Íosa Críost an té a ndearna Dia eagna de dúinne, agus fíréantacht agus naofacht agus fuascailt.IS  ionas nach ndéanfadh daonnaí ar bith maíomh i bhfianaise Dé.R Thogh Dia nithe uirísle agus nithe suaracha an tsaoil agus nithe nach bhfuil ann chun na nithe atá ann a chur ar neamhní,Q %Ach thogh Dia nithe díchéillí an tsaoil chun lucht na heagna a náiriú. Thogh Dia nithe laga an tsaoil chun na nithe láidre a náiriú.P Breathnaígí ar bhur nglao, a bhráithre, agus a laghad agaibh a bhí eagnaí de réir chaighdeán an tsaoil, ná ceannasach ná uasal.cO AMar is críonna díth céille Dé ná eagna dhaoine agus is treise laige Dé ná an duine.N }ach dóibh siúd a bhfuil glaoite orthu, idir Ghiúdaigh agus Ghréagaigh, is é Críost cumhacht Dé agus eagna Dé é.M !ach níl againne á fhógairt ach Críost a céasadh. Col a ghlacann na Giúdaigh leis sin agus is díth céille é dar leis na gintlithe;bL ?Bíonn na Giúdaigh ag iarraidh «comharthaí» agus na Gréagaigh ag iarraidh «eagna,»@K {Nuair nár éirigh leis an saol, trína chuid eagna, aithne a chur ar Dhia, thograigh Dia as a chuid eagna féin na creidmhigh a shlánú trí dhíth céille an fhorógra seo againne.*J OCá bhfuil an t-eagnaí? Cá bhfuil an fear léinn? Cá bhfuil aighneasóir na haoise seo? Nach bhfuil Dia tar éis díth céille a dhéanamh d' eagna an tsaoil?I Mar tá scríofa:«Cuirfidh mé eagna lucht na heagna ar neamhní;cuirfidh mé éirim lucht na héirime ar leataobh.»&H GScéal seo na croise, is díth céille é dar leo sin atá ar bhealach a millte, ach is é cumhacht Dé é dar linne atá ar bhealach ár slánaithe./G YMar ní ag baisteadh a chuir Críost uaidh mé ach ag fógairt an dea-scéil agus é a dhéanamh gan dul i muinín eagna urlabhra ar eagla cros Chríost a choilleadh.wF iSea, bhaist mé teaghlach Stiofáin chomh maith ach thairis sin ní eol dom gur bhaist mé duine ar bith eile.XE +Ní bheidh sé le rá ag aon duine, mar sin, gurb i m' ainmse a baisteadh sibh.aD =Buíochas le Dia nár bhaist mise duine ar bith agaibh ach amháin Criospas agus Gáias.C   An amhlaidh atá Críost roinnte ina choda? An é Pól a céasadh ar an gcrois ar bhur son? An in ainm Phóil a baisteadh sibh?,B S Is é atá i gceist agam go mbíonn gach duine agaibh á rá: «leanaimse Pól,» nó «leanaimse Apollós,» nó «leanaimse Céafas,» nó «leanaimse Críost.»vA g Mar tá sé curtha ar mo shúile dom ag muintir Chlóé, a bhráithre, go mbíonn sibh in achrann le chéile.d@ C Impím oraibh, a bhráithre, in ainm ár dTiarna Íosa Críost, sibh go léir a bheith ar aon fhocal agus gan aon siosmaí a bheith eadraibh, ach sibh a bheith dlúite le chéile ar aon aigne agus ar aon intinn.v? g Tá Dia dílis agus is é a ghlaoigh oraibh chun bheith rannpháirteach lena Mhac, ár dTiarna Íosa Críost.l> SCoimeádfaidh seisean daingean sibh go deireadh na dála, gan cháim lá ár dTiarna Íosa Críost.= nach bhfuil tabhartas ar bith in easnamh oraibh fad atá sibh ag feitheamh lenár dTiarna Íosa Críost a nochtadh chugaibh.P< Tá an fhianaise ar Chríost dulta chomh daingean sin i bhfeidhm oraibhi; MMar tá raidhse den uile shórt faighte agaibh ann: raidhse den urlabhra agus raidhse den eolas.: yBím ag síorghabháil buíochais le Dia ar bhur son as an ngrásta atá bronnta aige oraibh in Íosa Críost.\9 3grásta chugaibh agus síocháin ó Dhia ár nAthair agus ón Tiarna Íosa Críost.u8 echuig eaglais Dé i gCorant, chucu sin atá coisricthe in Íosa Críost agus a bhfuil glaoite ina naoimh orthu mar aon leis an uile dhuine a ghlaonn i ngach áit ar ainm ár dTiarna Íosa Críost, an té is Tiarna orainne agus orthusan:7 +Mise Pól, a bhfuil glaoite air de dheoin Dé chun bheith ina aspal ag Íosa Críost, agus an bráthair Sóstainéas in éineacht liom,X6)Moladh le Dia, an t-aon Dia eagnaí, trí Íosa Críost le saol na saol. Amen.A5{ach atá nochta anois agus curtha in iúl, ar ordú an Dé shíoraí le cabhair scríbhinní na bhfáithe, do na náisiúin uile d' fhonn iad a thabhairt chun géillsine an chreidimh.l4QMoladh leis an té úd atá in ann sibh a dhaingniú de réir an dea-scéil a chraobhscaoilimse, agus an fhorógra faoi Íosa Críost, an dea-scéal ina bhfoilsítear an rúndiamhair a bhí folaithe ar feadh na gciantaG3(Grásta ár dTiarna Íosa Críost go raibh agaibh go léir.)12[Beannacht chugáibh ó Gháias, fear an tí seo atá ina dhea-thíosach don eaglais go léir; beannacht ó Earastas, cisteoir na cathrach, agus ón mbráthair Cuartas.s1_Agus cuirimse, Teirt, an té a scríobh síos an litir seo, mo bheannacht chugaibh sa Tiarna chomh maith.0 Cuireann mo chomhoibrí, Tiomóid, a bheannacht chugaibh, agus mo chomhthírigh, Lúicias agus Iasón agus Sóspatras. / Agus déanfaidh Dia na síochána Sátan a bhrú faoi bhur gcosa gan mhoill. Grásta ár dTiarna Íosa Críost go raibh agaibh.@.yRud eile, tá a fhios ag an saol a dhílseacht atá sibh, agus is mé atá ríméadach asaibh. Mar sin féin ba mhaith liom sibh a bheith eolgaiseach ar an maith agus dall ar an olc.1-[mar ní do Chríost ár dTiarna atá a leithéidí sin ag fónamh ach dá gcraos féin agus meallann siad croí na neamhurchóideach lena gcuid bladair agus plámáis.:,mAchainím oraibh, a bhráithre, súil a choimeád orthu sin a adhnann achrainn agus a dhéanann deacrachtaí in éadan an teagaisc a múineadh daoibh. Seachnaígí iad,h+IBeannaígí dá chéile le póg naofa. Cuireann eaglaisí uile Chríost a mbeannacht chugaibh.}*sd' Fhiolólagas, do Iúilia, do Néireas agus dá dheirfiúr; d' Olumpás, agus do na naoimh go léir ina dteannta.)}Beannaígí d' Aisincriteam, d' Fhleagón, do Heirméas, do Phatrobás, do Hearmás, agus do na bhráithre ina dteannta;h(I Beannaígí do Rúfas atá tofa sa Tiarna, agus dá mháthair, bean ar máthair domsa leis í.,'Q Beannaígí do Thrufaena agus do Thrufósa, beirt atá ag saothrú ar son an Tiarna. Beannaígí do Pheirsis ionúin, bean a shaothraigh go dian ar son an Tiarna.t&a Beannaígí do mo chomhthíreach, Héaróidión, agus dá bhfuil de Chríostaithe i dteaghlach Nairciseas.\%1 Beannaígí don Chríostaí tofa úd, Apallaes, agus do theaghlach Airiostobúlas.h$I Beannaígí d' Urbán ár gcomhoibrí i seirbhís Chríost, agus do mo chara ionúin Stáchas.?#yBeannaígí d' Aimpliatas, mo chara ionúin sa Tiarna.("IBeannaígí d' Andronacas agus do Iúinias, comhthírigh agus comhchimí liom féin, a bhfuil iomrá orthu i measc na n-aspal agus a bhí i gCríost romhamsa.K!Beannaígí do Mháire, bean a shaothraigh go dian in bhur measc. Beannaígí freisin don eaglais ina dteachsan. Beannaígí do mo chara ionúin, Eapaenatas, an chéad duine san Áise a ghabh le Críost. a chuir a gceann i mbaol ar son m' anamasa; agus ní mise amháin atá buíoch díobh ach eaglaisí uile na ngintlithe chomh maith.V%Beannaígí do mo chomhoibrithe in Íosa Críost, do Phriosca agus d' Acula,?wFáiltígí roimpi ar son an Tiarna mar is dual do na naoimh agus cuidigí léi in aon ní a mbeidh gá aici libh: mar is iomaí duine ar sheas sí leis agus liom féin chomh maith.m UFágaim cúram ár siúrach Féibé oraibh. Feidhmeannach san eaglais i gCeinchré is ea í./Y!Dia na síochána libh go léir. Amen.jM agus le toil Dé tiocfaidh mé chugaibh faoi lúcháir agus ligfidh mé mo scíth in bhur measc.}go dtiocfaidh mé slán ó dhíchreidmhigh Iúdáia agus go mbeidh na naoimh lánsásta le mo chabhair do Iarúsailéim;U#Táim á iarraidh d' achainí oraibh, a bhráithre, trínár dTiarna Íosa Críost agus trí ghrá an Spioraid Naoimh, cuidiú liom sa choimhlint atá romham le hurnaithe a dhéanamh chun Dé ar mo shon,taagus tá a fhios agam go mbeidh flúirse de bheannachtaí Chríost agam daoibh ar mo theacht dom chugaibh.;oChomh luath agus a bheidh an gnó seo curtha i gcrích agam, agus an fáltas seo seachadta slán faoi shéala dóibh, cuirfidh mé chun siúil bhur mbealachsa go dtí an SpáinnOAch má tá go ndearna siad, is iad féin atá faoi chomaoin acusan. Mar, má fuair na gintlithe a gcion de mhaoin spioradálta na nGiúdach, ba chóir dóibh fónamh dóibhsean lena maoin shaolta.Thograigh an Mhacadóin agus Acháia bailiúchán airgid a dhéanamh i gcomhair a bhfuil de bhochtáin ar na naoimh in Iarúsailéim.^5I láthair na huaire, áfach, táim ag dul go Iarúsailéim le cabhair do na naoimh.}snuair a bheidh mé ag dul chun na Spáinne, tá súil agam go bhfeicfidh mé sibh agus mé ar mo bhealach anonn, agus go ndéanfaidh sibhse mé a thionlacan ar aghaidh ann, tar éis dom tamall aoibhnis a thabhairt in bhur gcuideachta ar dtús.7Ach ós rud é nach bhfuil a thuilleadh slí chun oibre sna críocha seo agam, agus go bhfuilim le blianta fada ag tnúth le dul ar chuairt chugaibh,RSin é an fáth a raibh bac chomh minic sin orm teacht chugaibh.&Each déanamh mar atá scríofa:«Iad siúd nach bhfuair scéala air, feicfidh siad éagus iad siúd nár chuala trácht air tuigfidh siad.»NBhí sé ina phrionsabal agam gan an dea-scéal a fhógairt áit ar bith ach an áit nach raibh trácht ar ainm Íosa cheana, le heagla go mbeinn ag tógáil ar bhonn a bhí leagtha ag duine eile,_ 7le neart comharthaí agus éachtaí agus le cumhacht an Spioraid Naoimh. Dá réir sin tá dea-scéal Chríost craobhscaoilte go forleathan agam ó Iarúsailéim amach agus mórthimpeall chomh fada le hIlliriocum. Ní leomhfaidh mé a lua ach a bhfuil déanta ag Críost tríom chun na gintlithe a thabhairt faoina réir le briathar agus le gníomh,` 9Is ábhar mórtais dom, dá bhrí sin, a bhfuil déanta agam do Dhia in Íosa Críost.X )bheith i mo mhinistir ag Íosa Críost chun na ngintlithe agus dea-scéal Dé mar chúram sagartúil orm chun go mbeadh na gintlithe ina n-íobairt thaitneamhach dó agus iad coisricthe ag an Spiorad Naomh.N Is é fáth a bhfuilim ag scríobh chugaibh agus mé dian go maith oraibh anseo agus ansiúd chun bhur gcuimhne a mhúscailt, agus táim á dhéanamh mar gheall ar an ngrásta a fuair mé ó Dhia,[/I dtaca libhse, a bhráithre liom, táim féin cinnte go bhfuil sibh lán de dhea-chroí agus go bhfuil fuílleach eolais den uile shórt agaibh agus gur féidir libh comhairle a thabhairt dá chéile.8i Go ndéana Dia an dóchais sibh a líonadh den áthas agus den tsíocháin uile sa chreideamh ar shlí go mbeidh raidhse den dóchas agaibh trí chumhacht an Spioraid Naoimh.0Y Agus arís, deir Íseáia:«Eascróidh fréamh de chuid Ieise,an té a éireoidh chun na náisiún a rialú.As siúd a bheidh a muinín acu.»}s Agus in áit eile fós:«Molaigí an Tiarna, a náisiúna uileagus móradh na pobail go léir é.»q[ Agus deirtear in áit eile:«Déanaigí gairdeachas, a náisiúna, mar aon lena phobal féin.»c? agus san am céanna chun go dtabharfadh na gintlithe glóir do Dhia ar son a thrócaire, mar atá scríofa:«Molfaidh mé thú dá bhrí sin i measc na náisiún,agus canfaidh mé do d' ainm le duan.»,QIs é atáim a rá gur ar son fírinne Dé a tháinig Críost ag freastal ar lucht an timpeallghearrtha chun na gealltanais a tugadh do na patrarcaí a dhaingniúmSBíodh glacadh agaibh le chéile, mar sin, mar a ghlac Críost libh féin chun glóire Dé.r]ar shlí go mbeidh sibh d' aontoil agus d' aonghuth ag moladh Dé agus Athair ár dTiarna Íosa Críost.veGo dtuga Dia na foighne agus an tsóláis daoibhse a bheith báúil le chéile de réir mheon Chríost Íosa,~QGach ar scríobhadh fadó is dár dteagascna a scríobhadh é chun go mbeadh an fhoighne agus an sólás atá le fáil sa scrioptúr ina n-ábhar dóchais againn. } Ní ar mhaithe leis féin a bhí Críost ach mar atá scríofa: «Is ormsa a thit aithisí na ndaoine a bhí do d' aithisiú.»S|ach gach duine againn ar mhaithe leis an gcomharsa d' fhonn é a neartú.v{ gSinne atá láidir ní mór dúinn cur suas le laigí na bhfann agus gan bheith ar mhaithe linn féin+zOAn duine, áfach, a chaitheann bia agus é idir dhá chomhairle, bíonn sé siúd ciontach toisc nach ó chreideamh é; mar is peaca gach ní nach ó chreideamh.3y_An creideamh atá agat bíodh sé ina threoir duit féin i bhfianaise Dé. Is méanar don duine nach mbíonn ceist ná amhras air faoin rud a mbíonn a aigne socair air.*xMSéard ab fhearr a dhéanamh gan feoil a ithe ná fíon a ól ná gníomh ar bith a dhéanamh a bheadh ina chúis tuisle (nó scannail nó laige) do bhráthair.EwNá cuirse obair Dé ar ceal mar gheall ar chúrsaí bia. Tá gach cineál bia glan ann féin ach is olc an mhaise é don duine a mbíonn a n-itheann sé ina chúis tuisle do dhuine eile.nvUBíodh tóir againn dá réir sin ar an tsíocháin a chothú agus ar bheith ag treisiú le chéile.su_An té a dhéanann seirbhís do Chríost ar an gcuma sin bíonn gean air ag Dia agus gnaoi air ag daoine.ztmmar ní cúrsaí ite agus óil é ríocht Dé ach fíréantacht agus síocháin agus lúcháir sa Spiorad Naomh. .~s~}r|{{Uzoyy@xIwsvuttGsrrZr qhponnmllDkjjXiiyiEhhAgeff}eedc@baa+`__N^/]_\\T[bZZYaXX`X'WWVxUUTT;SS6RQQdPP5OO%N`MMFLL^KKK JLII@HHeGGeFF!EDD)CCIBBWAAF@@K??X>>==:<;::B988D77G665544?322I1110x//.f-,,,++ **5))(('x&&2%$$9##"v!! 5$vpY mMu]n7OvuoD Y + 7#a#i(U#gur adhlacadh é agus gur éirigh sé an tríú lá de réir na scrioptúr;)Thug mé daoibh mar chéad nithe an teagasc a bhí faighte agam féin: go bhfuair Críost bás in éiric ár bpeacaí, de réir na scrioptúr;7Is ann chomh maith atá bhur slánú le fáil má chloíonn sibh go dlúth leis an teagasc mar a thug mise daoibh é ach mura in aisce a chreid sibh.5 eBa mhaith liom a mheabhrú anois daoibh, a bhráithre, an dea-scéal úd a d' fhógair mé daoibh agus ar ghlac sibhse leis agus a bhfuil sibh suite go daingean de.:o(Ach déantar gach ní go cuí agus de réir oird.zm'Bíodh dúil agaibh san fháidheoireacht, dá bhrí sin, a bhráithre, agus ná coiscigí labhairt i dteangacha.@{&Má bhíonn duine ainbhiosach, beifear ainbhiosach air.%Más dóigh le haon duine gur fáidh nó duine spioradálta é féin, tuigeadh sé gur aithne ón Tiarna na nithe atá á scríobh agam.]3$An amach uaibhse a tháinig briathar Dé? nó an chugaibhse amháin a tháinig sé?#Más áil leo fios aon ní a fháil, cuiridís ceist ar a bhfear sa bhaile, mar is náireach an mhaise do bhean labhairt in eaglais."fanadh na mná ina dtost sna heaglaisí. Níl aon chead labhartha acu ach iad a bheith faoi smacht mar a deirtear sa dlí.mS!mar ní Dia an imris é Dia ach Dia na síochána.Mar is gnách in eaglaisí uile na naomh,U# Tá tíolacthaí spioradálta na bhfáithe faoi stiúir na bhfáithe féin,!;mar tá cead fáidheoireachta agaibh go léir, ach é a dhéanamh duine ar dhuine ar shlí go mbeidh sibh go léir ag foghlaim agus ag fáil spreagadh.eCAch má fhaigheann duine eile foilsiú agus é ina shuí, bíodh an chéad duine ina thost;ucMaidir leis na fáithe, ná labhraíodh thar beirt nó triúr agus déanadh an chuid eile a gcaint a mheas. 3Más rud é nach mbíonn aon duine ann a mhíneodh an chaint, fanadh gach duine ina thost san eaglais agus bíodh an chaint idir é féin agus Dia.* MMá dhéantar caint i dteanga, ná labhraíodh ach beirt nó triúr ar a mhéad, gach duine acu ar a sheal féin agus bíodh duine amháin ag míniú na cainte.  Cad atá le déanamh mar sin, a bhráithre? Tá, nuair a thagann sibh i gceann a chéile bíonn ag gach duine salm nó teagasc nó foilsiú nó caint i dteanga nó míniú ar an gcaint sin; ach bíodh gach ní acu ag treisiú leis an gcomhluadar. 3Nochtfar rúin a chroí agus caithfidh sé é féin ar a bhéal ag déanamh ómóis do Dhia agus ag fógairt go bhfuil Dia in bhur measc dáiríre.K Más ag tabhairt tairngreachta a bhíonn siad go léir, áfach, agus díchreidmheach nó tuata a theacht isteach, is amhlaidh a bheidh sé á chiontú ag gach duine agus á mheas ag gach duine.fECuirim i gcás má bhíonn an eaglais cruinnithe i gceann a chéile agus iad go léir ag labhairt i dteangacha agus go dtagann tuataí nó díchreidmhigh isteach, nach é a déarfaidh siad gur as bhur meabhair atá sibh?9kDá réir sin is comhartha na teangacha, ní do na creidmhigh ach do na díchreidmhigh; ach is do na creidmhigh is comhartha an fháidheoireacht agus ní do na díchreidmhigh.ETá scríofa sa dlí: «Labhróidh mé leis an bpobal seo,» arsa an Tiarna, «trí bhéal na n-allúrach agus trí bheola na n-eachtrannach, ach ní éisteoidh siad liom ar a shon sin.»5A bhráithre, ná bígí leanbaí in bhur meon; sea, bígí ar nós an linbh ó thaobh na hurchóide, ach bígí fásta suas ó thaobh an mheoin de.$Aach nuair a bhím in eaglais is fearr liom cúig fhocal a labhairt ó m' intleacht chun daoine eile a theagasc ná deich míle focal a labhairt i dteanga.Y+A bhuí le Dia gur mó a labhraím féin i dteangacha ná duine ar bith agaibh,Z-Bíodh féin go bhfuil d' altú ar fheabhas, ní aon tairbhe den fhear thall é.5Más le do spiorad amháin a mholann tú conas a chuirfidh aon ghnáthdhuine «Amen» le d' altú nuair nach bhfuil a fhios aige cad atá tú a rá?T!Cad atá le déanamh mar sin? Tá, go ndéanfaidh mé guí le mo spiorad ach go ndéanfaidh mé guí le m' intleacht chomh maith. Canfaidh mé le mo spiorad ach canfaidh mé le m' intleacht chomh maith.jMMá dhéanaimse guí i dteanga is é mo spiorad a bhíonn ag guí ach bíonn m' intleacht seasc.v~e An té a labhraíonn i dteanga, mar sin, bíodh sé ag guí go ndéanfaidh duine éigin a chaint a mhíniú.$}A Sibhse mar an gcéanna: ó tá dúil agaibh i dtíolacthaí an Spioraid, bíodh tóir agaibh ar an tosaíocht a bheith agaibh ag treisiú leis an eaglais. |  Ach mura dtuigimse ciall na cainte beidh mé i mo choimhthíoch don chainteoir agus beidh an cainteoir ina choimhthíoch domsa.U{# Is iomaí sin teanga difriúil sa domhan agus gan aon cheann acu gan bhrí.z Sibhse mar an gcéanna, mura labhraíonn sibh go soiléir sa teanga, conas a thuigfear a mbeidh á rá? Ag caint san aer a bheidh sibh._y7Agus má thugann an stoc uaidh glór éiginnte, cé a ullmhóidh é féin chun catha?0xYNa huirlisí ceoil féin, nithe neamhbheo ar nós na feadóige agus na cruite, mura mbíonn dealú idir na nótaí iontu, conas a aithneofar a mbeidh á sheinm orthu?SwCuirim i gcás, a bhráithre, go dtagaimse chugaibh ag labhairt i dteangacha, cén tairbhe daoibh mé mura mbíonn foilsiú éigin nó eolas nó tairngreacht nó teagasc éigin agam le tabhairt daoibh?v/Ba mhaith liom sibh go léir a bheith ag labhairt i dteangacha, ach b' fhearr liom go dtabharfadh sibh tairngreacht, mar is éifeachtaí an fáidh ná fear na dteangacha a labhairt mura ndéanann duine éigin a chuid cainte sin a mhíniú d' fhonn treisiú leis an eaglais.u/An té a labhraíonn i dteanga is leis féin amháin a threisíonn sé, ach an té a thugann tairngreacht bíonn sé ag treisiú leis an eaglais.t}An té a thugann tairngreacht, áfach, is ag labhairt le daoine a bhíonn sé, á neartú, á spreagadh agus á misniú.@syMar an té a labhraíonn i dteanga, ní le daoine a bhíonn sé ag labhairt ach le Dia, mar nach dtuigeann duine ar bith é ach é ag trácht faoi anáil an Spioraid ar nithe rúnda.r )Saothraígí an grá mar sin ach bíodh dúil agaibh sna tíolacthaí spioradálta chomh maith agus go mór mór san fháidheoireacht.wqg Tá trí nithe ann atá buan, más ea, creideamh dóchas agus grá, ach is é an grá an ní is mó orthusan.p{ Faoi láthair ní fheicimid ach mar a bheadh scáil go doiléir i scáthán ach ar ball gheobhaimid radharc aghaidh ar aghaidh air. Níl ach breaceolas agam faoi láthair ach beidh eolas iomlán agam ar ball, chomh hiomlán leis an eolas atá orm.)oK Fad a bhí mé i mo leanbh, bhí caint agus meon agus réasún an linbh agam, ach ar m' éirí suas i m' fhear dom, d' fhág mé bealaí an linbh i mo dhiaidh.\n1 agus nuair a thiocfaidh ann an rud foirfe, rachaidh an rud easnamhach ar neamhní.Xm) Mar tá ár gcuid eolais easnamhach agus tá ár bhfáidheoireacht easnamhach;l7 Rachaidh an fháidheoireacht ar ceal, rachaidh na teangacha dá dtost, agus rachaidh an t-eolas ar neamhní, ach ní rachaidh an grá i léig go deo.gkG Bíonn sé lán d' fhadfhulaingt, lán de chreideamh, lán de dhóchas agus lán d' fhoighne.Bj Ní áil leis an éagóir ach is aoibhinn leis an mhaith.^i5 ná mórtas; ní bhíonn sé mímhúinte ná leithleasach, míchéadfach ná agrach.jhM Bíonn an grá foighneach agus bíonn sé lách; ní bhíonn éad air; ní dhéanann sé maíomhg% Má roinnim amach mo mhaoin shaolta go léir, agus má thugaim suas mo chorp le dó ach gan aon ghrá a bheith agam, ní aon tairbhe dom é.Qf Má tá bua fáidheoireachta agam, eolas ar gach rúndiamhair agus fios gach ní agam agus oiread lánchreidimh agam agus a d' aistreodh na sléibhte ach gan aon ghrá a bheith agam, is neamhní mé.#e A Má labhraím i dteangacha daoine agus aingeal ach gan aon ghrá a bheith agam, níl ionam ach mar a bheadh prás ag fuaimneach nó ciombail ag clingeadh. d Is ar na tíolacthaí is tábhachtaí ba cheart tóir a bheith agaibh agus táimse chun ríbhealach a thaispeáint daoibh.c An bhfuil buanna leighis agaibh uile? An bhfuil labhairt i dteangacha agaibh uile? An bhfuil míniú teangacha agaibh uile?ybk An aspail sibh uile? An fáithe sibh uile? An múinteoirí sibh uile? An bhfuil cumas míorúiltí agaibh uile?a7 San eaglais tá daoine áirithe ceaptha ag Dia ina n-aspail sa chéad áit; sa dara háit tá na fáithe; sa tríú háit tá na múinteoirí; ansin tá lucht míorúiltí agus ina ndiaidh sin tá lucht leighis, lucht freastail, lucht stiúrtha, agus lucht teangacha éagsúla.T`! Is sibhse corp Chríost agus is ball dá chuid gach duine ar leith agaibh.D_ Dá chionn sin, má bhíonn tinneas ar bhall amháin bíonn na baill go léir i gcomhphian leis, agus má bhíonn ball faoi mheas, bíonn na baill go léir ag déanamh comhghairdis leis.y^k ar shlí nach mbeadh aon deighilt sa chorp ach go mbeadh na baill ag déanamh an chúraim chéanna dá chéile.]- rud nach gá a dhéanamh dár mbaill mhaisiúla. Chuir Dia an corp le chéile sa tslí gur thug sé breis den ghradam don bhall a bhí á cheal,"\= Agus na baill den chorp is lú gradam linn, is iad is onóraí a chóirímid; agus na baill is lú maise atá againn is iad is cuibhiúla a mhaisítear,][3 Ní hea, ach na baill a bhfuil an chuma is leochailí orthu, is iad is riachtanach./ZW Más ea, ní féidir don tsúil a rá leis an láimh: Níl aon ghnó agam díotsa» ; ná ní féidir don cheann a rá leis na cosa: «Níl aon ghnó agam díbhse.»^Y5 Is amhlaidh mar atá an scéal, áfach: tá mórán ball ann agus aon chorp amháin.IX  Dá mba aon bhall amháin an t-iomlán acu, cá mbeadh an corp?W} Faoi mar atá, áfach, shocraigh Dia gach ball ar leith de na baill bheatha sa chorp de réir mar ab áil leis féin é.}Vs Dá mba shúil an corp iomlán, cá mbeadh an éisteacht? Nó dá mba éisteacht an t-iomlán cá mbeadh an boladh?U{ Nó má deir an chluas: «Toisc nach súil mé, ní bhainimse leis an gcorp,» ní fhágann sin nach cuid den chorp í.{To Má deir an chos: «Toisc nach lámh mé, ní bhainimse leis an gcorp,» ní fhágann sin nach cuid den chorp í.>Sw Ní aon bhall amháin atá sa chorp ach mórán ball.\R1 mar cibé acu Giúdaigh nó Gréagaigh sinn, saor nó daor, baisteadh an uile dhuine againn leis an aon Spiorad amháin, isteach san aon chorp amháin agus as an aon Spiorad amháin tugadh deoch le hól dúinn./QW Is aonad an corp agus mórán ball ann, ach dá líonmhaire iad na baill ní dhéanann siad uile ach aon chorp amháin. Is é an dála céanna ag Críost é:(PI Ach is é an Spiorad ceanann céanna a bhíonn ag oibriú sna tíolacthaí seo uile agus é ag dáil ar gach duine faoi leith de réir mar is áil leis féin.eOC Faigheann duine eile cumas míorúiltí agus duine eile fós bua na tairngreachta agus duine eile arís na spioraid a aithint ó chéile. Bíonn teangacha éagsúla ag duine amháin agus míniú teangacha ag duine eile.wNg Faigheann duine eile creideamh tríd an Spiorad céanna, agus duine eile buanna leighis tríd an aon Spiorad.M Mar shampla faigheann duine amháin labhairt go heagnaí ón Spiorad agus faigheann duine eile labhairt go feasach ón Spiorad céanna.mLS An léiriú a dhéantar ar an Spiorad in gach duine ar leith, is chun tairbhe an phobail mhóir é.|Kq agus tá oibreacha difriúla ann ach is é an Dia céanna a bhíonn á n-oibriú go léir in gach ceann riamh acu.FJ tá feidhmeannais difriúla ann ach an t-aon Tiarna amháin;FI Tá tíolacthaí difriúla ann ach an t-aon Spiorad amháin;H+ Sin é an fáth a bhfuilim á thabhairt le fios daoibh nach féidir d' aon duine «Mallacht ar Íosa» a rá agus é ag labhairt faoi anáil Spioraid Dé agus nach féidir d' aon duine ach oiread «Is é Íosa an Tiarna» a rá ach amháin faoi anáil an Spioraid Naoimh. G  Tá a fhios agaibh fad a bhí sibh in bhur bpágánaigh go mbíodh sibh do bhur seoladh ar mearbhall i ndiaidh na n-íol balbh.F y Maidir le tíolacthaí an Spioraid, níor mhaith liom, a bhráithre, go mbeadh aon aineolas oraibh ina dtaobh.@Ey "Má bhíonn ocras ar dhuine ar bith, itheadh sé a chuid sa bhaile sa tslí nach do bhur ndaoradh a thiocfaidh sibh le chéile. Socróidh mé na cúrsaí eile nuair a thiocfaidh mé.tDa !Dá bhrí sin, a bhráithre, nuair a thagann sibh le chéile chun bia a chaitheamh, fanaigí lena chéile.Cy Ach nuair a thugann Dia breith orainn is dár gceartú a bhíonn sé i dtreo nach ndaorfaí sinn mar aon leis an saol.MB Dá mbreithneoimis sinn féin ní bheadh breith á tabhairt orainn.nAU Sin é an fáth a bhfuil an oiread sin agaibh tinn agus lag agus cuid mhaith agaibh tar éis bháis.~@u mar an té a itheann agus a ólann gan corp an Tiarna a aithint, is é a dhaoradh féin a itheann agus a ólann sé.w?g Déanadh duine é féin a scrúdú mar sin sula gcaitheann sé an t-arán agus sula n-ólann sé as an gcupa,>/ Dá chionn sin, duine ar bith a chaitheann an t-arán nó a ólann cupa an Tiarna go míchuí beidh sé ciontach i gcorp agus i bhfuil an Tiarna.=% A mhinice, más ea, a itheann sibh an t-arán seo agus a ólann sibh an cupa, bíonn sibh ag fógairt bhás an Tiarna nó go dtiocfaidh sé.><u Mar an gcéanna tar éis na proinne thóg sé an cupa ag rá: «Is é an cupa seo an nuachonradh i mo chuid fola. Déanaigí é seo mar chuimhne orm a mhinice a ólfaidh sibh é.»; agus, ar altú dó, bhris agus dúirt: «Is é seo mo chorp atá le tabhairt suas ar bhur son; déanaigí é seo mar chuimhne orm.»%:C Is é fios a fuair mé féin ón Tiarna agus a thug mé daoibhse: mar atá, an oíche a bhí an Tiarna Íosa le tabhairt ar láimh, thóg sé arán 9 Nach bhfuil tithe de bhur gcuid féin agaibh chun bheith ag ithe agus ag ól iontu? Nó an é is áil libh eaglais Dé a dhíspeagadh agus na boicht a náiriú? Cad a déarfaidh mé libh mar sin? Sibh a mholadh dá bharr, an ea? Go deimhin ní mholfaidh mé.%8C mar is amhlaidh a thosaíonn gach duine ar a shéire féin a chaitheamh roimh an gcuid eile, agus bíonn ocras ar dhuine amháin agus duine eile ar meisce.c7? Ach nuair a thagann sibh i gceann a chéile mar sin ní ag caitheamh séire an Tiarna é,p6Y Caithfidh aicmí a bheith oraibh gan dabht chun go n-aithneofaí cé hiad na daoine fiúntacha oraibh.5 Ar an gcéad dul síos cloisim go mbíonn easaontas eadraibh nuair a thagann sibh le chéile mar eaglais, rud a chreidim cuid mhaith.*4M Sa treoir seo atáim a thabhairt daoibh níl aon mholadh le déanamh agam oraibh mar nach fearrde sibh bhur dteacht le chéile ach gur measaide sibh é.s3_ Ach má tá fonn aighnis ar aon duine faoin scéal, níl a mhalairt de nós againne ná ag eaglaisí Dé.x2i ach gur barr maise do bhean a cuid gruaige a bheith amhlaidh? Go deimhin is mar chumhdach a tugadh an folt di.t1a Nach é a mhúineann an nádúr féin dúinn gur cúis aithise d' fhear a chuid gruaige a bheith fada aige0w Fágaim faoi bhur mbreith féin an scéal; an cuí do bhean bheith ag guí chun Dé agus gan aon ní ar a ceann aici?/ faoi mar a tháinig an bhean ón bhfear ar dtús, is ón mbean a shaolaítear an fear agus is ó Dhia a thagann an uile ní..{ Ina dhiaidh sin agus uile níl an bhean neamhspleách leis an bhfear ná an fear neamhspleách leis an mbean sa Tiarna;s-_ Dá réir sin ní miste don bhean comhartha an smachta a bheith ar a ceann aici mar gheall ar na haingil.w,g Agus ní ar mhaithe leis an mbean a cruthaíodh an fear: is ar mhaithe leis an bhfear a cruthaíodh an bhean.U+# mar ní ón mbean a tháinig an fear ach is ón bhfear a tháinig an bhean.*} Ní gá d' fhear a cheann a chlúdach mar is íomhá agus [macasamhail] Dé é; ach is [macasamhail] den fhear an bhean;+)O Mar mura gclúdaíonn bean a ceann, déantar í a bhearradh. Agus ós cúis aithise do bhean a ceann a bhearradh nó a folt a ghearradh, clúdaíodh sí a ceann.6(e Aon bhean, áfach, a dhéanann urnaí nó a thugann tairngreacht agus í ceann-nochta, tugann sí náire don té is ceann uirthi; is cuma é agus a ceann a bheith bearrtha.'  Aon fhear a dhéanann urnaí nó a thugann tairngreacht agus a cheann clúdaithe aige, tugann sé náire don té is ceann air.2&] Ba mhaith liom go dtuigfeadh sibh, áfach, go bhfuil Críost ina cheann ar gach fear, go bhfuil an fear ina cheann ar a bhean agus go bhfuil Dia ina cheann ar Chríost.%  Molaim sibh as bheith ag cuimhneamh orm i gcónaí agus as bheith ag cloí leis na traidisiúin a thaobhaigh mé libh.J$  Déanaigíse aithris ormsa mar a dhéanaimse aithris ar Chríost.-#S !32 Sin é mo dhála-sa: bím ag iarraidh gach duine a shásamh i ngach slí gan aon tóir agam ar mo leas féin ach ar leas an tslua le hionchas go slánofaí iad.Q" 31 Ná cuirigí as do Ghiúdaigh ná do Ghréagaigh ná d' eaglais Dé.!{ 30b Dá bhrí sin cibé acu dhéanann sibh ithe nó ól nó ní ar bith eile, déanaigí an t-iomlán chun glóire Dé.e C Má chaithimse mo chuid go buíoch cén fáth a gcáinfí mé mar gheall ar bhia a altaím?5 ní hé do choinsias féin atá i gceist agam ach coinsias an fhir thall. Cén fáth a mbeadh mo shaoirse-sé á meas de réir choinsias duine eile?8i Má deir duine éigin libh áfach: «Is bia íobartha é seo,» ná caithígí an bia sin, ar mhaithe leis an té a chuir in iúl daoibh é agus ar mhaithe leis an gcoinsias 3_ Agus má thugann neamhchreidmheach cuireadh chun dinnéir daoibh agus gurb áil libh dul ann, gach a gcuirtear os bhur gcomhair ithigí é gan ceist ó thaobh coinsiasa.8k mar «is le Dia an domhan agus a bhfuil ann» .]3 Aon ní a bhíonn á dhíol ar an margadh, ithigí é gan ceist ó thaobh coinsiasaS Ná bíodh aon duine ar mhaithe leis féin ach ar mhaithe lena chomharsa.  «Tá gach ní ceadaithe.» Tá, ach ní hé gach ní a théann chun sochair. Tá gach ní ceadaithe ach níl gach ní fóinteach.^5 An ag griogadh an Tiarna chun éada atáimid? Nó an amhlaidh is treise sinn ná é?3_ Ní féidir daoibh cupa an Tiarna a ól agus cupa na ndeamhan a ól chomh maith. Ní féidir daoibh suí chun bord an Tiarna agus suí chun bord na ndeamhan chomh maith.@y Ní hea go deimhin; ach toisc gur do dheamhain agus nach do Dhia a ofrálann na págánaigh a gcuid íobairtí, níor mhaith liom go mbeadh aon pháirt agaibhse leis na deamhain sin.  Céard atá i gceist agam? Go bhfuil brí ar bith leis an mbia a ofráiltear d' íola nó go bhfuil brí ar bith leis an íol?w Breathnaígí Iosrael na staire: an chuid acu a chaitheann an bia íobartha nach mbíonn siad páirteach san altóir? Ós aon arán amháin é, níl ionainne dá líonmhaire sinn ach aon chorp amháin toisc go gcaithimid go léir an t-aon arán amháin.! Cupa an altaithe a bheannaímid, nach páirtíocht i bhfuil Chríost é? Agus an t-arán a bhrisimid nach páirtiocht i gcorp Chríost é?X) Ós ag caint le daoine stuama atáim, breithnígí féin a bhfuil agam á rá:L Dá chionn sin, a chairde ionúine, seachnaígí an t-íoladhradh.!; Níor rug aon triail oraibh go dtí seo a bhí thar chumas an duine. Mar tá Dia dílis agus ní ligfidh sé bhur dtástáil thar bhur n-achmhainn agus nuair a thiocfaidh an triail cuirfidh sé an bealach ar fáil chomh maith i dtreo go mbeidh ar bhur gcumas teacht uaithi slán.ta Dá réir sin an té ar dóigh leis go bhfuil sé ina sheasamh, tugadh sé aire ar eagla go dtitfeadh sé.   Tharla na nithe sin dóibh mar shampla dúinne agus scríobhadh iad mar rabhadh dúinne ar ar tháinig críoch na n-aoiseanna.h I Agus ná déanaigí monabhar mar a rinne cuid acu sin monabhar gur scrios an scriosadóir iad.s _ Ná cuirimis triail ar an Tiarna faoi mar a rinne cuid acu siúd nó gur mharaigh na nathracha nimhe iad. { Agus ná déanaimis drúise faoi mar a rinne cuid acu siúd nó gur thit in aon lá amháin trí mhíle ar fhichid acu.O  Ná bígí ag adhradh déithe bréige, más ea, faoi mar a bhí cuid acu siúd de réir mar atá scríofa: «Shuigh an pobal seo fúthu ag ithe agus ag ól agus d' éirigh siad suas chun spóirt.» Is mar shampla dúinne a tharla na nithe sin, á fhógairt dúinn gan dúil a chur i ndrochnithe faoi mar a chuir siad siúd.xi Mar sin féin ní raibh Dia buíoch dá bhformhór agus dá chomhartha sin fágadh sínte iad faoin bhfásach."= agus d' ól siad an deoch spioradálta chéanna mar gur ól siad deoch ón gcarraig spioradálta a bhí á leanúint agus ba é Críost an charraig sin.5e Chaith siad uile an bia spioradálta céannaR agus gur baisteadh iad uile sa scamall agus sa mhuir i gcomhar le Maois.& G Ní háil liom nach mbeadh a fhios agaibh, a bhráithre, go raibh ár sinsir uile faoi scáth an scamaill agus go ndeachaigh siad uile tríd an muir, 9 Ní hea ach tugaim bascadh do mo chorp agus coinním faoi smacht é le heagla go gcolfaí mé féin tar éis dom a bheith ag fógairt ar dhaoine eile.  I dtaca liom féin, nuair a rithimse rás ní chun seachráin é; nuair a bhím ag dornáil ní mar bheinn ag bualadh an aeir é.G Níl aon iomaitheoir díobh nach í an mheasarthacht a ghnáthaíonn sé i ngach ní. Níl le baint acu siúd ach craobh dhíomuan ach tá craobh le baint againne nach dtréigfidh choíche.mS Iad siúd a bhíonn ag rás i gcomórtas nach bhfuil a fhios agaibh go ritheann siad go léir, ach nach mbeireann ach an t-aon duine amháin acu an chraobh leis. Rithigíse ar shlí go mbainfidh sibh an chraobh thar barr amach.^~5 Is ar mhaithe leis an dea-scéal a dhéanaim gach ní ionas go mbeinn i bpáirt ann.$}A Bhí mé lag leis na laga d' fhonn na laga a thabhairt liom. Bhí mé i mo gach ní do gach duine d' fhonn cuid áirithe acu a shábháil ar chuma éigin.K| Leo siúd atá saor ón dlí bhí mé mar dhuine a bheadh saor ón dlí d' fhonn an mhuintir atá saor ón dlí a thabhairt liom cé nach bhfuilim saor ó dhlí Dé ach mé faoi dhlí Chríost.{- Leis na Giúdaigh bhí mé mar a bheadh Giúdach d' fhonn na Giúdaigh a thabhairt liom. Leo sin atá faoi réir an dlí bhí mé mar dhuine a bheadh faoi réir an dlí cé nach bhfuilim faoina réir dáiríre d' fhonn an mhuintir atá faoi réir an dlí a thabhairt liom. z Bíodh nach bhfuil buannacht ag duine ar bith orm, rinne mé sclábha díom féin don uile dhuine d' fhonn breis a thabhairt liom.,yQ Cén tuarastal atá ag dul dom mar sin? Tá, go ndéanaim an dea-scéal a fhógairt saor in aisce gan feidhm ar bith a bhaint as an gceart is liom ón dea-scéal.x% Dá mba de mo dheoin féin a bheinn á dhéanamh sin bheadh tuarastal ag dul dom; ach más de m' ainneoin é, is dualgas é atá curtha orm.'wG Ní aon chúis mhaíte dom bheith ag fógairt an dea-scéil, mar is é mo dhualgas é, agus is domsa is mairg mura ndéanfaidh mé an dea-scéal a fhógairt.fvE Ach níor bhain mise feidhm as aon cheart acu sin agus ní á n-éileamh dom féin anois atáim ag scríobh na litreach seo. B' fhearr liom bás a fháil ar dtús ná go bhfágfadh duine ar bith mé gan m' ábhar maíte.zum Ar an gcuma chéanna d' achtaigh an Tiarna do lucht fógartha an dea-scéil a mbeatha a bhaint as an dea-scéal.Tt! Nach eol daoibh, iad sin a bhíonn i mbun searmanais an teampaill, go gcaitheann siad bia an teampaill; agus iad sin a bhíonn ag freastal ag an altóir, go bhfaigheann siad a gcion de bhia na haltóra?zsm Má fhaigheann daoine eile an ceart seo uaibh, nach móide go bhfaighmisne uaibh é? Ach níor bhaineamar feidhm riamh as an gceart sin. Ina ionad sin cuirimid suas le gach sort ar eagla go gcuirfimis bac dá laghad ar dhea-scéal Chríost.lrQ Má chuireamarna síol spioradálta daoibhse, an mór an ní é má bhainimid toradh saolta uaibh?pqY An iad na daimh is cás le Dia? Nó nach chugainne a bhí sé dáiríre? Is chugainn a scríobhadh é gan dabht, á thabhairt le fios nach miste don treabhadóir agus don bhuailteoir bheith ag súil lena gcion den toradh a fháil.lpQ Sea, tá scríofa i ndlí Mhaois: «Ná cuir pusachán ar an damh agus é ag satailt an arbhair.»toa Agus an i dtaobh le hargóintí ón ngnáthshaol atáim, nó nach bhfuil an rud céanna le rá ag an dlí?Wn' Cé a théann riamh ag saighdiúireacht ar a chostas féin? Cé a chuireann fíonghort ach nach n-itheann cuid dá thoradh? Nó cén t-aoire a dhéanann aoireacht ach nach n-ólann bainne a thréada féin?_m7 An ormsa agus ar Bharnabas amháin atá coiscthe an saothar láimhe a thabhairt suas?l1 Nach bhfuil sé de cheart againn bean chéile a bheith lenár gcois againn dála na n-aspal eile, dála bhráithre an Tiarna agus dála Chéafais?0k[ Nach bhfuil ceart ite agus óil againn?Hj  Seo é mo fhreagra orthu siúd a bhíonn ag beachtaíocht orm:i Fiú mura bhfuil meas aspail ag daoine eile orm, is dearbh gurb aspal daoibhse mé mar gur sibhse an séala ar mo mhisean sa Tiarna.h - Nach saorfhear mise chomh maith le cách? Nach aspal mé? Nach bhfuil Íosa ár dTiarna feicthe agam? Nach sibhse mo shaothar sa Tiarna?g/ Dá chionn sin, má chuireann an bia mo bhráthairse ar a aimhleas, ní bhlaisfidh mé feoil go deo arís ar eagla go gcuirfinn ar a aimhleas é.)fK Nuair a pheacaíonn sibh in aghaidh bhur mbráithre ar an gcuma sin agus a gcoinsias lag a ghonadh, is in aghaidh Chríost a dhéanann sibh an peaca dáiríre.}es An duine lag is bráthair duit agus a bhfuair Críost bás ar a shon, déantar é a mhilleadh le do chuidse eolais.Yd+ Mar an duine a bhfuil an coinsias go lag aige, má fheiceann sé tusa, fear an eolais, i do shuí chun boird istigh i dteampall págánach, nach mbrostófar é chun an bia íobartha a chaitheamh chomh maith?gcG Bígí aireach, áfach, ar eagla go mbeadh an tsaoirse sin agaibh ina ceap tuisle do na laga.bAch ní hé an bia a dhlúthóidh le Dia sinn; ní fearrde sinn é a chaitheamh agus ní measaide sinn é a fhágáil inár ndiaidh.!a;Ní hé gach aon duine a bhfuil an tuiscint seo aige áfach. Tá daoine áirithe ann agus oiread [taithí] acu ar na híola go dtí seo, go gcaitheann siad an bia faoi mar go mbeadh sé íobartha don íol dáiríre agus toisc a gcoinsias a bheith lag fágtar smál dá réir air.`'Mar sin féin níl ann, i dtaca linne de, ach an t-aon Dia amháin, an tAthair arb uaidh an uile ní agus arb ina chomhair atáimidne ann; agus níl ann ach an t-aon Tiarna amháin, Íosa Críost, ar tríd a thagann an uile ní agus ar tríd atáimidne ann chomh maith._yTá gan amhras déithe mar dhea ar neamh agus ar talamh go deimhin tá «déithe» agus «tiarnaí» ann go líonmhar.^7Maidir leis an mbia íobartha seo a ithe, is eol dúinn nach bhfuil, dáiríre, bonn ar bith le híola agus nach bhfuil ach an t-aon Dia amháin ann.J] ach an té a bhfuil grá do Dhia aige, tá sé aitheanta ag Dia.m\SAn duine a mhaíonn go bhfuil fios fátha an scéil aige níl fios a ghnó mar ba chóir fós aige,Z[ /An cheist seo faoin mbia a ofráiltear do na híola: ar ndóigh tuigimid go bhfuil «fios» againn go léir. Mar sin féin cothaíonn an fios seo an mhórchúis, ach is é an grá a dhéanann tógáil.Z)(Is sonasaí a bheidh sí, áfach, i mo thuairimse, má fhanann sí mar atá sí; agus is dóigh liom go bhfuil Spiorad Dé agamsa chomh maith.)YK'Bíonn ceangal ar bhean fad a mhaireann a fear; ach má chailltear an fear, níl a bhac uirthi a rogha duine a phósadh ach é a bheith ina phósadh sa Tiarna.X3&Más ea, an fear a chuireann a iníon i gcrích, beidh rud maith déanta aige ach an fear nach ndéanann, beidh rud is fearr fós déanta aige sin.mWS%Ar an taobh eile, áfach, an fear atá daingean diongbháilte ina chroí, agus gan aon iallach air ach é ar a chomhairle féin, agus a shocraíonn ina aigne ar a iníon a choinneáil mar atá sí, beidh rud maith déanta aige.eVC$Más dóigh le duine nach bhfuil sé ag déanamh mar is cuí le hiníon leis agus í go maith in aois a pósta agus gan aon réiteach eile aige air, déanadh sé mar is áil leis; pósaidís agus ní haon pheaca dó é.QU#Is ar mhaithe libh a deirim an méid seo, agus ní ag iarraidh laincis a chur oraibh atáim, ach le go mbeadh gach ní ina cheart, agus go bhfónfadh sibh don Tiarna gan cur isteach ná amach oraibh.rT]"Ar an gcuma chéanna bíonn an bhean singil nó an cailin óg buartha faoi chúrsaí an Tiarna d' fhonn a bheith naofa idir chorp agus anam; ach bíonn an bhean phósta buartha faoi chúrsaí an tsaoil ag iarraidh a fear a shásamh. S !ach bíonn an fear pósta buartha faoi ghnóthaí an tsaoil ag iarraidh a bhean a shásamh, rud a fhágann é i ngalar na gcás.R/ Is amhlaidh ba mhaith liom sibh a bheith saor ó imní. Bíonn an fear singil buartha faoi ghnóthaí an Tiarna ag iarraidh an Tiarna a shásamh;aQ;Iad sin a bhíonn ag ceannach, bídís ar chuma daoine nach mbeadh dada ina seilbh acu; agus iad siúd a bhíonn ag gabháil do ghnóthaí an tsaoil ná bídís gafa iontu, mar tá dreach an tsaoil seo ag síothlú. Pbíodh lucht an ghoil faoi mar nach mbeidís ag gol, agus bíodh lucht na lúcháire faoi mar nach mbeidís ag déanamh lúcháire.4OaIs é atáim a rá libh, a bhráithre, go bhfuil an uain dulta i ngiorracht; dá chionn sin, iad seo a bhfuil bean acu, bídís ar chuma daoine nach mbeadh aon bhean acu;MNMá phósann tú, áfach, ní aon pheaca duit é agus má phósann cailín óg ní aon pheaca dise é. Beidh anró an tsaoil ar a leithéidí áfach agus ba mhaith liom sibh a shábháil air sin. M Má tá tú ceangailte le bean, ná bí ag lorg do scaoilte; má tá tú scaoilte ó bhean, ná bí ag iarraidh bean a phósadh.nLUIs é is dóigh liomsa, mar gheall ar strus na huaire, go mb' fhearr do dhuine fanacht mar atá sé.6KeMaidir le maighdeana, níl aon ordú agam ón Tiarna; tá mo thuairim féin agam le tabhairt daoibh, áfach, mar dhuine atá iontaofa de bharr thrócaire an Tiarna.sJ_Dá réir sin, a bhráithre, fanadh gach duine i bhfianaise Dé mar a bhí sé nuair a fuair sé an glao.WI'Ceannaíodh sibh go daor; más ea, ná cuirtear sibh faoi dhaorsmacht daoine. ~~~}v|~|{k{zyydxxxww(vvubttssKrrEqppXoo4nnmmlkkk'jjiihxgg9feeKddccrbb-ah``u__A^^|^]r\[[j[*ZoZYfXX*WWWVVVUUT?SRQQ7POO&N MLL1KvJJCIHHH.GFFFED+C}C'BB'AA @@?W>==Déanaigí áit dúinn in bhur gcroí. Ní dhearnamar éagóir ná dochar ná calaois ar dhuine ar bith agaibh.4` cNuair atá a leithéidí sin de ghealltanais againn, a mhuintir na páirte, glanaimis dínn gach smál coirp agus anama agus cuirimis ár naomhú i gcrích faoi eagla Dé._#Beidh mé i m' athair agaibhagus beidh sibhse in bhur gclann mhac agus iníonacha agamsa.arsa an Tiarna uilechumhachtach.»^Imígí as a measc, dá bhrí sin,agus scaraigí leo; ná bainigí le rud neamhghlanagus beidh fáilte agamsa romhaibh.] Cén ceangal atá ag teampall Dé le déithe bréige? Mar is teampall Dé bheo sinne, de réir mar atá ráite ag Dia féin:«Cónóidh mé agus siúlfaidh mé ina measc,beidh mé i mo Dhia acuagus beidh siadsan ina bpobal agamsa.m\SCén cumann atá ag Críost le Beiliar? Cén chuid atá ag an gcreidmheach leis an díchreidmheach?5[cNá téigí i bpáirtíocht éagothrom le díchreidmhigh. Cén pháirt atá ag an bhfíréantacht leis an urchóid? Cén bhaint atá ag an solas leis an dorchadas?VZ% Díolaigí an comhar linn, a chlann ó, agus bígí chomh hoscailte céanna.WY' agus gan aon easpa slí ann daoibh. In bhur gcroí féin atá an chúngracht.jXM Tá labhartha againn go hoscailte libh, a mhuintir Choraint; tá ár gcroí ar leathadh romhaibhLW Tá ainm an bhróin orainn agus sinn i gcónaí lúcháireach; tá ainm an bhochtanais orainn agus sinn ag saibhriú na sluaite; tá ainm an dealúis orainn agus an uile ní inár seilbh againn.[V/ Is daoine anaithnide sinn a bhfuil aithne ag an saol mór orainn, bímid in ainm bheith i mbéal báis agus féach sinn go beo beathach; bímid in ainm bheith dár smachtú ach nílimid tugtha suas chun báis.xUibíonn meas orainn agus drochmheas, clú agus míchlú. Bíonn ainm na bréige orainn cé go bhfuilimid fíor.T{le fógairt na fírinne agus le cumhacht Dé; bíonn an fhíréantacht ina harm cosanta agus ina harm ionsaithe againn;S}Cruthaímid freisin é le hionracas, le heolas, le seasmhacht agus le cineáltas; leis an Spiorad Naomh, le grá dílis,mRSle sciúrsáil, le braighdeanas agus le círéib; le diansaothar, le heaspa codlata agus le hocras.Qach cruthaimid, in gach cor dár saol, gur searbhóntaí Dé sinn, ag cur suas go foighneach le hanacair agus le cruatan agus le hanró;sP_Le heagla go mbeifí ag lochtú ár gcuid seirbhíse, ní chuirimid ceap tuisle sa bhealach ar aon duine,POMar is é a deir sé:«Ar uair na faille thug mé cluas duit;ar lá an tslánaithe tháinig mé i gcabhair ort.» Is í seo, féach, uair na faille; inniu lá an tslánaithe.fN GAg obair dúinn i gcomhar leis impímid oraibh gan an grásta a fuair sibh uaidh a chur amú. M Mar an té úd nárbh eol dó an peaca, rinne Dia peaca de ar mhaithe linne, dfhonn go ndéanfaí dínne fíréantacht Dé ann.4LaDá réir sin is ambasadóirí thar ceann Chríost sinne mar gur trínne atá Dia ag achainí. Is é a impímid oraibh in ainm Chríost athmhuintearas a dhéanamh le Dia.QKIs é sin le rá go raibh Dia i gCríost ag tabhairt an domhain chun athmhuintearais leis féin, gan cionta na ndaoine a agairt orthu, agus gur fúinne a d' fhág sé fógairt an athmhuintearais sin.0JYIs é Dia a thug an t-iomlán i gcrích, mar is é a thug sinne chun athmhuintearais leis féin trí Chríost agus a d' fhág an t-athmhuintearas ina chúram orainne.IMar, aon duine atá i gCríost, is duine é atá cruthaithe as an nua; tá an sean i léig, féach, agus tá an nua tagtha.`H9As seo amach dá bhrí sin ní dhéanaimid neach ar bith a mheas do réir caighdeáin shaolta. Más ea féin go ndearnamar Críost a mheas de réir an chaighdeáin sin tráth, ní dhéanaimid amhlaidh a thuilleadh.AG{Agus fuair sé bás ar son cách d' fhonn is nach ar mhaithe leo féin a mhairfeadh na beo feasta ach ar mhaithe leis an té sin a fuair bás ar a son agus a d' aiséirigh ó mhairbh.=FsIs é grá Chríost atá dár dtiomáint ón uair a d' aithníomar go bhfuair aon duine amháin bás ar son cách uile agus dá réir sin go bhfuil an uile dhuine tar éis bháis.jEM Má táimid as ár meabhair, is ar son Dé é; má táimid inár gciall is ar mhaithe libhse é.uDc Ní dár moladh féin libh arís atáimid ach ag iarraidh bun a thabhairt daoibh chun bheith bródúil asainn, d' fhonn is go mbeadh freagra agaibh orthu siúd a bhíonn bródúil as dreach an duine in áit bheith bródúil as a mheon.9Ck Tuigimid cad is eagla Dé ann agus déanaimid áiteamh dá réir ar dhaoine. Is follas do Dhia ár meon agus tá súil agam gur follas do bhur gcoinsias-sa freisin é.DB Mar ní mór dúinn go léir teacht os comhair suí breithimh Chríost chun go bhfaighidh gach duine againn luach an tsaothair a bheidh déanta sa chorp againn, bíodh sé olc nó maith.lAQ Ach cibé acu sa bhaile leis a bhímid nó as baile uaidh, níl d' aidhm againn ach é a shásamh.@/Mar sin féin táimid lán de mhisneach cé go mb' fhearr linn go mór an corp a bheith fágtha againn agus bheith inár gcónaí leis an Tiarna.a?;Mar is le creideamh a shiúlaimid bóthar an tsaoil seo agus ní le radharc na súl é.!>;Bímid lán de mhisneach i gcónaí dá bhrí sin, cé go bhfuil a fhios againn fad atá ár gcónaí sa chorp go bhfuilimid ar deoraíocht ón Tiarna.m=SAgus is é a réitigh ina chomhair seo leis féin sinn, Dia a thug dúinn an Spiorad i ngeall leis.e<CSea, fad a bhímid i mboth an choirp bímid ag osnaíl go cloíte, ach ní hé is áil linn an corp saolta a bhaint dínn ach an corp eile a chur umainn lasmuigh de, ionas go slogfaí siar an rud básmhar ag an mbeatha.F;agus nuair a bheidh sé sin curtha umainn ní bheimid nocht.}:sGo deimhin fad a bhímid anseo, bímid ag tnúth go hosnaíoch lenár n-áitreabh ar neamh a chur umainn mar bhrat,M9 Tá a fhios againn nuair a leagtar ar lár an bhoth seo ina gcónaímid ar talamh, go bhfuil áitreabh le fáil ó Dhia againn sna flaithis, teach cónaithe síoraí nár tógadh le lámha daoine.+8ONí ar na nithe infheicthe atá ár n-aire againne ach ar na nithe dofheicthe, mar níl sna nithe infheicthe ach seal ach mairfidh na nithe dofheicthe go bráth.7{An buaireamh beag gearrshaolach seo atá orainn, tá ualach as cuimse den ghlóir bhithbhuan á thuilleamh aige dúinn.&6ESin é an fáth nach loicimid choíche. Más ea féin go bhfuilimid ag meathlú ar an taobh amuigh, tá an taobh istigh á athnuachan ó lá go lá.5'Is ar mhaithe libhse é seo ar fad i dtreo, nuair a leathfaidh grásta Dé i measc breis daoine, go mbeidh breis buíochais chun glóire Dé.<4qmar go bhfuil a fhios againn, an té úd a thóg an Tiarna Íosa ó mhairbh, go dtógfaidh sé sinne mar aon le Íosa, agus go seolfaidh sé sinne agus sibhse araon ina láthair.73g Ach tá againne an spiorad céanna úd an chreidimh atá luaite sa scrioptúr: «Chreid mé agus labhair mé dá réir.» Creidimidne chomh maith agus labhraímid dá réir,d2A Dá réir sin is é an bás atá ag obair ionainne fad atá an bheatha ag obair ionaibhse.$1A Fad is beo sinn bímid dár dtabhairt suas chun báis de shíor ar son Íosa, ionas go mbeadh beatha Íosa soiléir le feiceáil inár gcolainn bhásmhar.0  Bíonn bás Íosa ar iompar inár gcorp againn de shíor ar shlí go mbeadh beatha Íosa le feiceáil inár gcorp chomh maith.l/Q bítear dár ngéarleanúint ach nílimid tréigthe; bítear dár síneadh ach nílimid díscithe.w.gBítear dár gciapadh ó gach taobh ach nílimid teanntaithe; bímid i gcruachás ach nílimid in éadóchas;-!Is i bprócaí cré atá an tseoid seo i gcoimeád againn, d' fhonn a chruthú gur le Dia an chumhacht as cuimse agus nach uainn féin í.\,1An Dia a dúirt: «Bíodh solas ag lonradh as an dorchadas,» is é an Dia céanna é a chuir solas ag lonradh inár gcroí-ne d' fhonn eolas na glóire diaga ar chuntanós Chríost a chur ar ár súile dúinn.+Ní dár bhfógairt féin atáimid ach ag fógairt Íosa Críost ina Thiarna agus gan ionainne ach seirbhísigh daoibhse ar son Íosa.P*is é sin ar lucht an díchreidimh a bhfuil an intinn dallta iontu ag dia an tsaoil seo ar eagla go lonródh an solas orthu, solas niamhrach dea-scéil Chríost, an té is macasamhail de Dhia féin.y)kMá tá ár ndea-scéal folaithe ar dhuine ar bith, is orthu siúd atá ar bhealach a millte atá sé folaithe,(Tá diúltaithe againn, áfach, do na nithe táire úd a dhéantar faoi choim. Ní ag cealgaireacht a thugaimidne ár saol ná ag camadh briathar Dé ach ag iarraidh dul i bhfeidhm ar gach coinsias daonna trí léirnochtadh na fírinne i bhfianaise Dé.X' +Ós le trócaire a leagadh an cúram seo orainn, ní loicimid choíche.c&?Níl aon phúicín orainne, áfach; tá scáil de ghlóir an Tiarna le feiceáil inár ngnúis mar a bheadh i scáthán agus sinn ag dul i gcosúlacht leis-sean ó niamhracht go niamhracht faoi luí Spiorad an Tiarna.c%?Is é an Tiarna an Spiorad, agus aon áit a mbíonn Spiorad an Tiarna bíonn saoirse ann.S$ach «nuair a iompófar chun an Tiarna tógfar an púicín chun siúil.»t#aSea, go dtí an lá inniu féin bíonn púicín anuas ar a n-aigne nuair a bhíonn Maois á léamh dóibh,k"ODalladh an intinn iontu, áfach, agus go dtí an lá atá inniu ann fanann an púicín céanna orthu gan tógáil nuair a bhíonn an seantiomna á léamh dóibh, mar is i bpáirt le Críost a thógtar an púicín chun siúil.&!E Ní ionann dúinne agus do Mhaois a chuireadh púicín ar a cheann ar shlí nach mbeadh clann Iosrael ag stánadh ar an loinnir neamhbhuan úd ag tréigean.` 9 Ní cás dúinn a bheith teann dá bhrí sin nuair atá dóchas chomh mór sin againn.yk Má bhí niamhracht ag gabháil le córas a bhí sealadach nach niamhraí go mór a bheidh an córas atá buan?   Go deimhin féin, le hais na niamhrachta thar barr seo, níl niamhracht ar bith anois sa rud a bhí chomh niamhrach sin tráth.# Má bhí niamhracht ag gabháil le córas ár ndaortha, nach móide go mór go mbeadh niamhracht ag gabháil le córas ár bhfíréanaithe?Onach mó go mór an niamhracht a bheidh leis an gcóras spioradálta?~uAn córas básmhar úd a bhí greanta i litreacha ar chloch, má tháinig sé ann faoi niamhracht chomh mór sin nár fhéad clann Iosrael stánadh san aghaidh ar Mhaois mar gheall ar a ghile a bhí sí, siúd is go raibh an ghile ag tréigean,H mar is é a chuir ar ár gcumas bheith inár maoir ar chonradh nua; ach ní conradh litreach é ach conradh sa Spiorad, mar is trúig bháis an litir scríofa ach is údar beatha an Spiorad.hINí hé go dtig linn uainn féin aon ní a chur síos dár gcumas féin. Is ó Dhia ár gcumasESin é an mhuinín atá againn as Dia i bpáirt le Críost.iKIs follas don saol gur litir ó Chríost sibh atá arna scríobh againne ach nach le dúch a scríobhadh í ach le Spiorad an Dé bheo, agus nach ar tháibhléid chloiche a greanadh í ach ar tháibhléid an chroí dhaonna.|qIs sibhse ár litir chreidiúnais agus í scríofa ar ár gcroí agus í le haithint agus le léamh ag cách uile.3 aAn ag tosú ar ár moladh féin arís atáimid? An gá dúinne, dála daoine áirithe éile, litreacha creidiúnais a thabhairt chugaibhse nó iad a fháil uaibh?-STáimidne, mar ní ag mangaireacht bhriathar Dé a bhímidne dála a lán eile ach á fhógairt go dílis i gCríost i bhfianaise Dé, mar theachtaireacht ó Dhia.;odo bhuíon acu is boladh marfach é a sheolann chun báis iad, agus don bhuíon eile is boladh beomhar é a sheolann iad chun na beatha. Agus cé atá in ann chun na hoibre seo?7gMar is cuma sinne nó cumhracht Chríost ag dul suas chun Dé i measc na ndaoine atá ar bhealach a slánaithe agus i measc na ndaoine atá ar bhealach a millte chomh maith;?wA bhuí le Dia a bhíonn i gcónaí dár seoladh ina mhórshiúl caithréimeach i gCríost agus ag leathadh eolais air trínár mbíthin i ngach áit mar a bheadh boladh cumhra ann.C mar sin féin ní raibh aon suaimhneas ar m' anam nuair nach bhfuair mé mo bhráthair Títeas ann romham. D' fhág mé slán acu dá bhrí sin agus d' imigh liom go dtí an Mhacadóin.|q Ar dhul dom go Tróas ag fógairt dea-scéal Chríost, cé go raibh doras ar leathadh ag an Tiarna romham,gG ar eagla go bhfaigheadh Sátan buntáiste oraibh agus is maith is eol dúinn a chleasa siúd. 5 An té a maitheann sibhse dó, maithimse dó chomh maith. Mar cibé ní a mhaith mise dó, is ar mhaithe libhse a rinne mé é i bhfianaise Chríostv e Mar is chuige seo a scríobh mé chugaibh, chun sibh a thriail, féachaint an mbeadh sibh umhal i ngach ní.W 'Táim á iarraidh d' achainí oraibh dá bhrí sin bhur ngrá a chruthú dó. 9Is é a mhalairt is córa daoibh a dhéanamh anois, is é sin maithiúnas agus sólás a thabhairt dó ar eagla go gcloífí é faoi iomad den bhrón.R Ní beag dá leithéid, áfach, an pionós seo a ghearr an tromlach air.)KMá bhí aon duine ina ábhar buartha, ní ormsa amháin a ghoill sé ach oraibhse go léir a bheag nó a mhór, chun gan luí róthrom air mar scéal.nUIs mór an buaireamh agus an scalladh croí a bhí orm ag scríobh chugaibh agus is iomaí deoir a thit ó mo shúile, ach ní d' fhonn sibhse a bhuaireamh a scríobh mé ach d' fhonn is go dtuigfeadh sibh méid mo ghrá daoibh.s_Sin é go díreach an rud a scríobh mé chugaibh i dtreo, nuair a thiocfainn, nach brón a gheobhainn ó na daoine dar dual áthas a chur orm, mar bhí mé cinnte fúibh go léir go mba chúis áthais daoibhse áthas a bheith ormsa.ykMar má chuirimse brón oraibh cé atá ann chun áthas a chur orm ach an duine céanna ar chuir mé brón air?` ;Bheartaigh mé i m' aigne, dá réir sin, gan cuairt bhrónach eile a thabhairt oraibh.  ;Ní ag rialúchán ar bhur gcreideamh atáimid, mar tá sibh suite seasmhach sa chreideamh mar atá; ní hea, ach ag cabhrú libh chun bheith sonasach.  Dearbhaím daoibh ar m' anam i bhfianaise Dé gur d' fhonn gan goilliúint oraibh a d' fhan mé gan teacht go dtí Corant go fóill.S !agus a bhuail a stampa orainn agus a chuir geall an Spioraid inár gcroí.] 5Mar is é Dia a dhaingníonn sinne agus sibhse araon i gCríost; is é a d' ung sinn #mar is é an «sea» scoir é ar a bhfuil geallta ag Dia., Sin é an fáth freisin gur trídsean a deirimid ár «nAmen» chun glóire Dé.?~ yÍosa Críost, Mac Dé, atá fógartha in bhur measc againn agam féin, ag Silveánas agus ag Tiomóid ní raibh aon «sea» agus «ní hea» ann siúd; ní raibh ann ach an «sea,»`} ;Dar Dia dílis ní raibh aon «sea» agus «ní hea» inár dteachtaireacht chugaibhse.J| An raibh aon ghuagacht orm agus mé ag cinneadh air seo? Nó, an cúrsa a leagaim amach dom féin, an de réir meon an tsaoil a leagaim amach é i dtreo go mbíonn «sea» ina «ní hea» agam?6{ gis é sin le rá, dul bhur mbealachsa chun na Macadóine agus teacht chugaibh athuair ar mo bhealach ar ais ón Macadóin, agus sibhse mé a thionlacan faoi dhéin Iúdáia.~z wBhí mé chomh cinnte de sin gur bheartaigh mé ar dtús dul chugaibh ar cuairt agus comaoin dhúbailte a chur oraibhjy OAgus tá súil agam go dtuigfidh sibh go hiomlán ar ball an ní a thuigeann sibh go pointe áirithe anois, is é sin, go bhféadfaidh sibh bheith chomh mórálach céanna asainn lá an Tiarna Íosa agus a bheimidne asaibhse.zx o Ní chuirimid aon ní síos inár litreacha chugaibh thar an méid a léann sibh iontu nó a thuigeann sibh astu.w } Is é seo ár gcúis mhórála: fianaise ár gcoinsiasa go raibh ár n-iompar de réir naofacht agus ionracas Dé os comhair an tsaoil, go háirithe inár gcaidreamh libhse; agus ní ar eagna dhaonna a bhíomar ag brath ach ar ghrásta Dé.Moladh le Dia, le hAthair ár dTiarna Íosa Críost, le hAthair gach trócaire agus le Dia an tsóláis uile.[m 1Grásta agus síocháin chugaibh ó Dhia an tAthair agus ón Tiarna Íosa Críost.0l ]Mise Pól, aspal le hÍosa Críost de dheonú Dé, agus an bráthair Tiomóid. Beannaímid d' eaglais Dé i gCorant agus dá bhfuil de naoimh in Acháia ar fad.;kqagus mo ghrá-sa libh uile i gCríost Íosa. Amen.%jEGrásta an Tiarna Íosa libheiCMallacht ar an té nach dtugann grá don Tiarna. Maranatha [tar, a Thiarna].FhTá mo bheannachtsa á scríobh agam le mo lámh féin Pól.Vg%Beannacht ó na bráithre uile. Beannaígí dá chéile leis an bpóg naofa.8fiCuireann eaglaisí na hÁise a mbeannacht chugaibh. Na mílte beannacht sa Tiarna ó Acula agus ó Phriosca mar aon leis an eaglais a thagann le chéile sa teach acu.{eomar chuir siad m' aigne chun suaimhnis, agus bhur n-aignese chomh maith. Bíodh meas agaibh ar a leithéidí sin.d'Tá áthas orm Stiofán agus Fortúnátas agus Acháiacas a bheith tagtha anseo. In bhur n-éagmais-se ba mhór an sásamh dom iad a theacht,icKBígí géilliúil dá leithéidí sin agus don uile dhuine atá ag obair agus ag saothrú leo.6beTá achainí agam oraibh, a bhráithre. Mar is eol daoibh, is é teaghlach Stiofáin céadtorthaí Acháia agus tá a ndúthracht caite acu ag fónamh do na naoimh.^u Ná bíodh duine ar bith ag caitheamh anuas air. Agus déanaigí é a sheoladh go síochánta ar a bhealach ar ais chugamsa mar táim féin mar aon leis na bráithre ag súil leis.(]I Má thagann Tiomóid féachaigí chuige go gcuirfidh sibh ar a shuaimhneas é in bhur measc mar is é obair an Tiarna atá sé a dhéanamh ar mo dhála féin.Y\+ mar tá doras mór ar leathadh romham chun oibre agus tá naimhde go leor agam.-[UFanfaidh mé in Eifeasas go Cincís,ZNíor mhaith liom gan ach cuairt reatha a thabhairt oraibh. Tá súil agam tamall maith a thabhairt libh más toil leis an Tiarna é.Y3agus caithfidh mé tamall libh, nó an geimhreadh ar fad b' fhéidir, agus ansin féadfaidh sibhse mé a thionlacan cibé bealach a ghabhfaidh mé. XTar éis dom gabháil tríd an Macadóin tiocfaidh mé chugaibh ar cuairt mar is é bealach na Macadóine a ghabhfaidh mé UW#Agus má fhónann dom féin dul ann chomh maith, beidh siadsan le mo chois.V#Ansin ar theacht dom, cibé daoine dá dtabharfaidh sibh litreacha creidiúnais dóibh, cuirfidh mé go Iarúsailéim iad le bhur ndeontas.@UyAr an gcéad lá den tseachtain cuireadh gach duine agaibh i dtaisce oiread agus is acmhainn dó, sa tslí nach mbeidh aon bhailiúchán le déanamh nuair a thiocfaidh mise chugaibh. T Maidir leis an mbailiúchán i gcomhair an phobail naofa, leanaigíse freisin an treoir a thug mé d' eaglaisí na Galaite./SW:Dá bhrí sin, a bhráithre ionúine, bígí daingean dobhogtha dícheallach i mbun ghnó an Tiarna agus a fhios agaibh nach bhfuil bhur saothar in aisce, sa Tiarna.RR9Buíochas le Dia a thugann dúinn an bua trínár dTiarna Íosa Críost.LQ8Is é an peaca cealg an bháis agus is é an dlí neart an pheaca.P7«Tá an bás slogtha siar ag an mbua.Anois, a bháis, cá bhfuil do bhua?A bháis, cá bhfuil do chealg?»$OA6Agus nuair a bheidh an corp somhillte seo ina chló domhillte, an corp básmhar seo ina chló neamhbhásmhar, fíorófar ansin an focal úd atá scríofa:N5mar ní foláir don chorp somhillte seo cló domhillte a chur uime; ní foláir don chorp básmhar seo cló neamhbhásmhar a chur uime.QM4Tiocfaidh sé orainn in aon nóiméad amháin, i bhfaiteadh na súl, ar shéideadh an trumpa dhéanaigh. Nuair a shéidfidh an trumpa, éireoidh na mairbh agus iad domhillte; agus claochlófar sinne,~Lu3Ach tá rúndiamhair agam le nochtadh daoibh: ní bhfaighimid go léir bás ach tiocfaidh claochlú orainn go léir.#%Agus an ní a chuireann tú ní hé an «corp» a bheidh ann ar ball é ach gráinne lom cruithneachta cuirim i gcás nó a leithéid eile.y=k$A dhuine gan chiall, an síol a chuireann tú sa talamh ní thagann beatha ann gan é a fháil bháis ar dtús.w<g#Fiafróidh duine éigin: «Conas a aiséireoidh na mairbh? Cén sórt coirp a bheidh acu ag teacht?»$;A"Craithigí suas i gceart anois sibh féin agus éirígí as an bpeaca, mar tá cuid agaibh gan aithne ar Dhia. Is chun náire a chur oraibh atáim á rá.T:!!Ná bíodh aon dul amú oraibh: «milleann drochchomhluadar dea-bhéasa.»w9g Mura mbeadh agam ach aidhmeanna daonna nuair a chuaigh mé ag troid le beithígh allta in Eifeasas, cad é an tairbhe dom é? Más rud é nach n-aiséiríonn na mairbh «bímis ag ithe agus ag ól mar go mbeidh an bás amárach againn.»8!Chomh cinnte agus atá brod orm asaibhse i gCríost Íosa ár dTiarna, a bhráithre, níl lá de mo shaol nach dtéimse i mbaol mo bháis.@7{Agus cad chuige a dtéimidne i mbaol gach uair den lá?=6sRud eile de, cén fheidhm a bhíonn leo siúd a bhaistear thar ceann na marbh? Más rud é nach n-aiséiríonn na mairbh ar chor ar bith, cad chuige a mbaistear thar a gceann iad?#5?Nuair a bheidh gach ní faoina smacht, ansin rachaidh an Mac féin faoi réir an té a chuir gach ní faoi, sa tslí go mba é Dia gach ní don uile ní.:4mÓir «tá gach ní curtha faoi chois aige.» Ach nuair a deirtear «tá gach ní curtha faoina chois» is follas nach bhfuil an té a chuir gach ní faoina chois san áireamh.=3uAgus is é namhaid deireanach atá le cloí an bás.k2OMar ní foláir dó a bheith ina rí go dtí go mbeidh a naimhde go léir curtha faoi chois aige.01Yagus ansin beidh an deireadh ann nuair a thabharfaidh sé suas an ríocht do Dhia an tAthair, tar éis dó gach ceannas agus tiarnas agus cumhacht a chur ar neamhní.05Beidh gach duine ina rang féin áfach; Críost an chéadtoradh; ansin nuair a fhillfidh sé aiséireoidh an mhuintir a bheidh i bpáirt le Críost;j/MFaoi mar a fhaigheann gach duine bás in Ádhamh, aithbheofar gach duine chomh maith i gCríost.r.]Faoi mar is duine amháin faoi deara an bás is duine amháin faoi deara aiséirí na marbh chomh maith.f-EAch tá Críost dáiríre aiséirithe ó mhairbh, céadtoradh na muintire atá ina gcodladh.y,kMás le haghaidh an tsaoil seo amháin atá ár ndóchas as Críost againn níl aon díol trua is mó ná sinn.Z+-Agus rud eile de, an mhuintir atá tar éis bháis i gCríost, tá deireadh leo.}*sAgus más rud é nach bhfuil Críost aiséirithe is baoth bhur gcreideamh agus tá sibh in bhur bpeacaí go fóill.`)9Mar más rud é nach n-aiséiríonn na mairbh níl Críost aiséirithe ach chomh beag.@(yAgus níl ionainne ach finnéithe bréige ar Dhia de bhrí gur dhearbhaíomar ar Dhia gur thóg sé Críost ó mhairbh, rud nach ndearna sé más fiór nach n-aiséiríonn na mairbh.'{Agus mura bhfuil Críost aiséirithe tá ár bhfógairt gan bhonn agus tá bhur gcreideamhsa gan bhonn mar an gcéanna.T&! Mura bhfuil aiséirí na marbh ann níl Críost ach an oiread aiséirithe.)%K Ós é atá á fhógairt go bhfuil Críost éirithe ó mhairbh, cad a bheir do chuid agaibhse a rá nach bhfuil aiséirí na marbh ann ar chor ar bith?a$; Ach is cuma idir mise agus iadsan, sin mar a fhógraímid agus sin mar a chreid sibhse.s#_ Ach le grásta Dé táim mar atáim agus ní díomhaoin a bhí a ghrásta i mo leith. Níorbh ea go deimhin mar is déine a shaothraigh mé ná aspal ar bith acu, siúd is nach mise faoi deara é ach grásta Dé a bhí ag obair liom."' Mar is mise an duine is lú ar fad de na haspail ní fiú mé go dtabharfaí aspal orm de bhrí go ndearna mé géarleanúint ar eaglais Dé.p!YAgus i ndeireadh na dála thaispeáin sé é féin domsa faoi mar gur dhuine mé a rugadh in antráth.a ;Ansin thaispeáin sé é féin do Shéamas agus ina dhiaidh sin do na haspail go léir.7ggur thaispeáin sé é féin do bhreis agus cúig céad de na bráithre in éineacht a bhfuil a bhformhór ar marthain go fóill cé go bhfuil cuid acu ar shlí na fírinne.U#gur thaispeáin sé é féin do Chéafas agus ina dhiaidh sin don dáréag; ~~}||k{|zzyxkwwvuuttfsrryqppFonnmKlAkjj ihhCgvff3ee dccbzba;`j`_g^]]D\[ZZ~ZYXX=WVVBUU[T.SSYRRQPP#OO)NMML|K{K+JIkHHjHGGKFFEE D^DC|BTAvA7@=?T>z==Z<;Q::n987`6X54432E110/..---,{,++**V)((+'a&&}%$$R#""Z!!!9 #M  ;E |lr* 8 k  k qjrO.&An bhfuil an dlí bunoscionn le gealltanais Dé mar sin? Níl ar chor ar bith. Dá dtugtaí dlí, áfach, a mbeadh ar a chumas beatha a thabhairt, bheadh fíréantacht ag teacht ón dlí dáiríre;J- &Níl feidhm le hidirghabhálaí ag duine aonair agus is aon Dia.U,#&Cad chuige an dlí mar sin? Cuireadh leis an gconradh é toisc na gcionta nó go dtiocfadh an síol úd ar tugadh an gealltanas dó. Ordaíodh trí bhíthin aingeal é le cabhair idirghabhálaí.++&Más le ceart dlí a thagann an oidhreacht, ní de bharr gealltanais í a thuilleadh. Is trí ghealltanas, áfach, a bhronn Dia ar Abrahám í.n*U&Ach is chuige seo atáim: an conradh a bhí daingnithe ag Dia, ní féidir don reacht a tháinig i bhfeidhm ceithre chéad agus tríocha bliain ina dhiaidh sin an conradh sin a chur ar ceal agus an gealltanas a chur ar neamhní.s)_&Anois, is d' Abrahám agus dá shíol a tugadh na gealltanais, agus féach ní «do do shíolta» atá ráite faoi mar bheifí ag tagairt dá lán daoine, ach «do do shíol» ag tagairt don aon duine amháin, is é sin, do Chríost.#(?&Tógaimis sampla ón ngnáthshaol, a bhráithre. Nuair a bhíonn uacht daingnithe mar is cuí, ní dhéanann aon duine í a chealú ná cur léi.&'E&Tharla amhlaidh chun go dtitfeadh beannacht Abrahám ar na gintlithe in Íosa Críost agus go bhfaighimisne, tríd an gcreideamh, an Spiorad a bhí geallta./&W& Ach d' fhuascail Críost ó mhallacht an dlí sinn nuair a rinneadh rud mallaithe de féin ar ár son mar tá scríofa: «Is mallaithe cách a chrochtar ar chrann.»%'& Ní ar chreideamh atá an dlí ag brath, áfach, mar is é a deirtear sa dlí «an té a dhéanfaidh na nithe seo beidh sé beo dá mbarr» .$& Is léir nach bhfíréanaítear duine ar bith ag an dlí i bhfianaise Dé, mar «is le creideamh a mhairfidh an fíréan» .N#& Iad siúd atá ag brath ar an dlí, áfach, tá mallacht anuas orthu, mar tá scríofa: «Is mallaithe gach n-aon nach gcloíonn lena bhfuil scríofa i leabhar an dlí agus iad a chur i gcrích.»j"M& Fágann sin gurb iad lucht an chreidimh atá beannaithe mar aon le hAbrahám, fear an chreidimh.B!}&Chonaic an scrioptúr roimh ré gur de bharr an chreidimh a fhíréanódh Dia na gintlithe agus réamhfhógair an dea-scéal sin d' Abrahám: «Beannófar ionatsa na náisiúin uile.»` 9&Bíodh a fhios agaibh mar sin gurb iad lucht an chreidimh atá ina gclann ag Abrahám.c?&dála mar a rinne Abrahám; chreid seisean Dia agus áiríodh ina fhíréantacht aige é.H &Nuair a bhronnann Dia an Spiorad oraibh agus éachtaí a dhéanamh in bhur measc, an de bharr an dlí a chomhlíonadh a dhéanann sé amhlaidh nó de chionn gur chreid sibh an teachtaireachtM&An saothar in aisce a bhfuil gafa tríd agaibh? má ba in aisce é.1&Conas a d' fhéadfadh sibh bheith chomh héaganta sin? Tar éis daoibh tosú leis an Spiorad, an bhfuil sibh ag críochnú anois leis an gcolainn?)K&Tá aon cheist amháin agam oraibh: an de bharr an dlí a chomhlíonadh a fuair sibh an Spiorad, nó de chionn gur chreid sibh an teachtaireacht a chuala sibh? %&A Ghalatacha gan chiall, cé a d' imir an draíocht oraibh tar éis an léiriú gléineach a tugadh daoibh ar Íosa Críost céasta?|q&Níl grásta Dé agam á chaitheamh uaim, óir más ón dlí a thagann fíréantacht, fuair Críost bás in aisce.\1&agus ní mise a mhaireann beo feasta ach Críost a mhaireann ionam. An saol a chaithim sa cholainn anois, caithim é faoi luí an chreidimh atá agam i Mac Dé a thug suas é féin ar mo shon le neart grá dom.!&Mar is tríd an dlí a fuair mise bás i leith an dlí chun go mairfinn beo i leith Dé; céasadh ar an gcrois mé in éineacht le Críostzm&Má dhéanaim-sé, áfach, an córas a leag mé ar lár a chur suas arís, cruthaím ansin go bhfuilim ciontach.0Y&Ach má fhaightear go bhfuilimidne peacúil leis agus sinn ag lorg na fíréantachta i gCríost, an bhfuil, más ea, lámh ag Críost sa pheaca? Níl ar chor ar bith!xi&Tá a fhios againn ar a shon sin nach ó chomhlíonadh an dlí a fhíréanaítear duine ach trí chreideamh in Íosa Críost, agus dá réir sin chuireamar féin ár gcreideamh in Íosa Críost ionas go bhfíréanófaí sinn de bharr ár gcreidimh ann seachas de bharr an dlí a chomhlíonadh, mar «ní fhíréanófar neach ar bith de bharr comhlíonadh an dlí» .iK&Is Giúdaigh ó dhúchas sinne agus ní aon pheacaigh de shliocht gintlí atá ionainn.P&Ach nuair a thug mé féin faoi deara nach raibh siad ionraic faoi fhírinne an dea-scéil, dúirt mé le Céafas i bhfianaise chách: «Má mhaireann tusa ar an nós gintlí in áit an nóis Ghiúdaigh ar a shon gur Giúdach tú féin, conas is féidir duit mar sin a thabhairt ar na gintlithe an nós Giúdach a leanúint?»+& Agus ghabh an chuid eile de na Giúdaigh páirt leis sa chlaidhreacht i dtreo gur baineadh Barnabas féin dá threoir lena gcuid fimínteachta.& Chaitheadh sé bia leis na gintlithe nó gur tháinig daoine áirithe do bhuíon Shéamais ar an láthair, ach an túisce a tháinig siadsan thosaigh sé ag cúbadh chuige agus ag fanacht amach ó na gintlithe le heagla mhuintir an timpeallghearrtha.& Rud eile de, nuair a tháinig Céafas go hAintíoch, chuir mé ina choinne lena bhéal mar bhí sé san éagóir. & Níor chuir siad d' agús sa scéal ach go gcuimhneoimis ar na boicht, an rud céanna díreach a raibh fonn orm féin a dhéanamh. w& Agus nuair a d' aithníodar an grásta a bhí bronnta orm, thug na crainn taca sin, Séamas agus Céafas agus Eoin, deaslámh na páirte dom féin agus do Bharnabas, ar chuntar go rachaimisne chuig na gintlithe agus iad féin chuig na Giúdaigh. 5&mar an té úd a bhí ag obair i bPeadar ina mhisean chuig lucht an timpeallghearrtha is é a bhí ag obair ionamsa i mo mhisean chuig na gintlithe.q [&ach a mhalairt; d' aithin siad go raibh fógairt an dea-scéil don mhuintir gan timpeallghearradh curtha ina chúram ormsa chomh maith céanna agus a bhí fógairt an dea-scéil do lucht an timpeallghearrtha ina chúram ar Pheadar;K &Ach i dtaca leis na daoine measúla orthu is cuma liomsa a chéimiúla a bhí siad mar ní fhéachann Dia ar phearsa seachas a chéile ach níor chuir na cinn urra seo aon dualgas breise ormsa,, Q&ach níor ghéilleamarna oiread agus nóiméad dóibh. Chuireamar ina gcoinne le hionchas go gcoimeádfaí fírinne an dea-scéil ar láimh shábháilte daoibhse.B}&ainneoin na mbráithre bréige a tugadh isteach faoi choim. Shleamhnaigh siad san isteach le spiaireacht a dhéanamh ar an tsaoirse atá againn i gCríost, chun sinn a chur i ndaoirse;&Ach fiú amháin Títeas a bhí le mo chois, ar a shon gur Ghréagach é, níor cuireadh iallach air a thimpeallghearradh=s&Foilsiú ó Dhia faoi deara dom dul ann; agus i gcomhairle phríobháideach leis na cinn urra chuir mé faoina mbráid an dea-scéal mar a bhím á fhógairt i measc na ngintlithe. Rinne mé amhlaidh le heagla go mba saothar in aisce dom an cúrsa a bhí tugtha agam agus a bhí á thabhairt agam go fóill. )&Faoi chionn ceithre bliana déag chuaigh mé suas go Iarúsailéim arís, mé féin agus Barnabas, agus thug Títeas liom chomh maith.6 i&agus thugaidís glóir do Dhia mar gheall orm.E &ní raibh acu ach scéal scéil «faoin duine úd a bhíodh dár ngéarleanúint tráth agus atá anois ag craobhscaoileadh an chreidimh a bhíodh sé ag iarraidh a scriosadh roimhe seo,»H  &Ní raibh aithne súl fós ag eaglais Chríost in Iúdáia orm;U %&Agus is go dúichí na Síre agus na Siléise a chuaigh mé ina dhiaidh sin.[ 1&Dearbhaím i bhfianaise Dé nach bhfuil focal bréige ina bhfuil á scríobh agam.e E&ach duine ar bith eile de na haspail ní fhaca mé ach amháin Séamas, bráthair an Tiarna.~ y&Trí bliana ina dhiaidh sin chuaigh mé suas go Iarúsailéim ag fiosrú Chéafais agus thug mé coicís ina theannta,>} w&ná ní dheachaigh mé suas go Iarúsailéim ag triall ar na daoine a bhí ina n-aspail romham, ach imeacht liom láithreach chun na hAráibe agus ar ais go Damaisc ina dhiaidh sin.-| U&nuair ba dheoin leis siúd a Mhac a fhoilsiú dom chun go gcraobhscaoilfinn a dhea-scéal i measc na ngintlithe, ní dheachaigh mé i gcomhairle le daonnaí ar bith{ 9&Ach nuair ba dheoin leis an té, a dhealaigh amach mé fad a bhí mé fós i mbroinn mo mháthar, agus a ghlaoigh chuige féin mé as ucht a ghrásta =z u&agus mar a sháraigh mé formhór lucht mo linne de mo chine féin i gcleachtadh an Ghiúdachais, de bharr na díograise thar meán a bhí ionam i dtaobh thraidisiúin mo shinsear.@y {& Chuala sibh iomrá, ní foláir, ar mo chuid iompair tráth nuair a lean mé an creideamh Giúdach, mar a rinne mé géarleanúint as cuimse ar eaglais Dé ag iarraidh í a dhíothú,gx I& Ní ó dhuine a fuair mise é ná ó mhúinteoir ar bith, ach trí fhoilsiú ó Íosa Críost.uw e& An dea-scéal atá fógartha agamsa, a bhráithre, geallaimse daoibh nach aon earra daonna atá ann.Ev & Cé atáim ag iarraidh a mhealladh chugam anois, daoine nó Dia? An daoine a shásamh is mian liom? Dá mba daoine a bhí mé ag iarraidh a shásamh, ní i mo sclábha ag Críost a bheinn.Ku & An ní atá ráite againn, deirim anois arís é: duine ar bith a dhéanann dea-scéal a fhógairt daoibh atá bunoscionn leis an dea-scéal atá faighte agaibh, go raibh mallacht Dé anuas air.1t ]&Mar, má dhéanaimidne féin nó aingeal ó neamh dea-scéal a fhógairt daoibh a bheadh bunoscionn leis an dea-scéal atá fógartha againn, go raibh mallacht Dé air. s ;&Níl aon dea-scéal eile ann ar ndóigh ach go bhfuil daoine áirithe ag cur mearbhaill oraibh agus ag iarraidh dea-scéal Chríost a chur as a riocht.r &Is ionadh liom a thapúla atá sibh ag tréigean an té a ghlaoigh oraibh i ngrásta Chríost agus ag iompú ar dhea-scéal eile.!q ?&moladh go deo leis. Amen.p &a thug suas é féin in éiric ár bpeacaí chun sinn a fhuascailt ón saol urchóideach seo de réir mar ba thoil le Dia ár nAthair[o 1&Grásta chugaibh agus síocháin ó Dhia ár nAthair agus ón Tiarna Íosa Críostsn a&Táim féin agus a bhfuil i mo theannta de na bráithre ag cur ár mbeannachta chuig eaglaisí na Galaite.m &Mise Pól aspal ach ní ó dhaoine ná trí dhuine ach trí Íosa Críost agus Dia an tAthair, a thóg ó mhairbh é..lU (13:13) 12b Cuireann na naoimh go léir a mbeannacht chugaibh.
13 Grásta ár dTiarna Íosa Críost agus grá Dé agus cumann an Spioraid Naoimh libh go léir.=ku (13:12) Beannaígí dá chéile leis an bpóg naofa. j \i1 Agus anois, a bhráithre, fágaim slán agaibh. Déanaigí bhur mbeatha a leasú. Tugaigí spreagadh dá chéile. Bígí socair síochánta le chéile agus beidh Dia an ghrá agus na síochána faraibh.h Is é fáth a bhfuilim á scríobh seo chugaibh agus mé i bhfad uaibh, i dtreo nuair a thiocfaidh mé ar an láthair nach gá dom an déine a oibriú oraibh de réir an údaráis a bhronn an Tiarna orm, údarás chun sibh a thógáil in áit sibh a leagan ar lár.g# Bíonn áthas orainn fiú amháin nuair a bhímid féin lag agus sibhse go láidir. Is é ár nguí go gcuirfear sibhse ar lán bhur leasa.gfG Ní féidir dúinn aon ní a dhéanamh in aghaidh na fírinne ach ar son na fírinne amháin.ieK Táimid ag guí Dé nach ndéanfaidh sibh aon olc ach ní d' fhonn a thaispeáint go bhfuil éirithe linn sa triail é, ach d' fhonn is go ndéanfadh sibhse an mhaith fiú amháin dá ndealródh sé go raibh teipthe orainn.Od Tá súil agam, áfach, go dtuigfidh sibh nach bhfuil cliste orainne.Tc! Déanaigí sibh féin a thriail agus a thástáil féachaint an bhfuil sibh ag leanúint den chreideamh. Nó an é nach dtuigeann sibh go bhfuil Íosa Críost ionaibh rud atá mura bhfuil cliste oraibh?`b9 Is fíor gur céasadh ar an gcrois é le barr laige ach tá sé beo anois le cumhacht Dé. Is é an dála céanna againne é: táimidne lag ann ach beimid beo mar aon leis trí chumhacht Dé chun freastal oraibhse.*aM ós rud é go bhfuil cruthúnas uaibh gurb é Críost atá ag labhairt ionamsa. Níl aon laige ann siúd ina chuid plé libhse ach é go cumasach in bhur measc.` Thug mé foláireamh cheana dóibh sin a rinne peaca roimh ré agus don chuid eile go léir; agus tugaim foláireamh dóibh anois agus mé as láthair, faoi mar a rinne agus mé i láthair don dara huair, nach ndéanfaidh mé trua ar bith daoibh má thagaim arís _  Is é seo an tríú huair agam ag teacht chugaibh. «Deimhneofar gach scéal ar fhocal a dó nó a trí d' fhinnéithe.»^ Tá eagla orm nuair a thiocfaidh mé arís go n-ísleoidh mo Dhia mé os bhur gcomhair agus go mbeidh mé ag mairgneach faoina liacht daoine a rinne peacaí mígheanmnaíochta agus drúise agus collaíochta agus nach ndearna aithrí iontu go fóill.2]] Mar is é eagla atá orm, nuair a thiocfaidh mé chugaibh nach mbeidh sibhse mar ba mhaith liom sibh a bheith agus nach mbeidh mise mar ba mhaith libhse mé a bheith. Is eagal liom go mbeidh achrann agus éad, go mbeidh aighneas ann agus imreas, cáineadh agus cúlghearradh, mustar agus mí-ord.r\] An é atá á cheapadh agaibh ar feadh an ama gur ag seasamh ár gcirt libh a bhíomar? Ní hea sin! Is i bhfianaise Dé atáim ag labhairt agus i gCríost. Ní raibh d' aidhm againn tríd síos, a chlann ó, ach sibhse a thógáil.[[/ D' iarr mé ar Thíteas dul chugaibh agus chuir mé an bráthair lena chois. An é Títeas a rinne an slad oraibh? Nach é an Spiorad céanna a bhí dár seoladh araon agus nár leanamar araon an lorg céanna?]Z3 An amhlaidh a rug mé buntáiste oraibh trí dhuine éigin dár sheol mé chugaibh?~Yu Bíodh féin nach raibh mé i mo mhuirín oraibh, bhí mé chomh glic sin, a deir sibh, gur rug mé oraibh le cealg.,XQ Caithfidh mise mo stór oraibhse go fonnmhar agus caithfidh mé mé féin oraibh chomh maith. Má tá grá thar fóir agam daoibh, an lúide an grá a bheidh orm?SW Seo anois an tríú huair dom a bheith réidh chun teacht chugaibh. Ach ní chuirfidh mé aon chostas oraibh mar ní hé bhur gcuid atá uaim ach sibh féin. Tar éis an tsaoil níl d' fhiacha ar leanaí stór a chur i dtaisce dá dtuismitheoirí ach is ar na tuismitheoirí atá sé d' fhiacha stór a chur i dtaisce dá gclann.V Cad é an buntáiste a bhí ag na heaglaisí eile oraibh ach amháin nach raibh mise i mo mhuirín oraibh? Maithigí dom an éagóir sin!U Tá comharthaí an aspail curtha i gcrích le barr foighne in bhur measc le míorúiltí agus le hiontais agus le fearta.UT# Tá amadán déanta agam díom féin, agus is sibhse faoi deara dom é mar is daoibhse ba chóir mo pháirt a ghlacadh. Mura fiú le háireamh féin mé, ní mhaithfinn bonn do na sáraspail úd.dSA Sin é fáth go bhfuilim sásta le mo laigí, leis na tarcaisní, na hangair, na géarleanúintí agus na cúngrachtaí a bhíonn le fulaingt agam ar son Chríost. Mar nuair a bhím lag, sin í an uair a bhím láidir.uRc ach is é a dúirt sé liom: «Is leor duit mo ghrásta, mar is tríd an laige a thagann an neart chun foirfeachta.» Is móide is fonn liom dá bhrí sin a bheith ag maíomh as mo laigí le hionchas go luífeadh cumhacht Chríost orm.;Qq D' agair mé an Tiarna faoi thrí é a chur díom,YP+ Agus le heagla go gcuirfeadh na foilsithe iontacha sin an iomarca éirí in airde orm, cuireadh bior sa bheo ionam, teachtaire ó Shátan chun mé a ghreadadh ar shlí nach dtiocfadh aon éirí in airde orm.#O? Dá mba mhian liom mórtas a dhéanamh, áfach, níorbh aon mhórtas amadáin é mar nach mbeadh agam á insint ach an fhírinne ghlan. Ní dhéanfaidh mé amhlaidh, áfach, le heagla go mbeadh breis measa ag daoine orm thar a bhfeiceann siad ionam ná thar a gcloiseann siad uaim.N Is as an duine sin a dhéanfaidh mé mórtas ach mórtas ar bith ní dhéanfaidh mé asam féin ach amháin as mo laigí.VM% agus gur chuala sé briathra diamhara nach ceadmhach don daonnaí a aithris.&LE ach tá a fhios agam gur fuadaíodh an fear seo go Parthas níl a fhios agamsa cé acu bhí sé ina cholainn nó lasmuigh dá cholainn, ag Dia atá a fhios SK Tá aithne agam ar fhear i gCríost agus ceithre bliana déag ó shin fuadaíodh é go harda na bhflaitheas. Níl a fhios agam cé acu bhí sé ina cholainn nó lasmuigh di ag Dia amháin atá a fhios J 5 Sea, is éigean dom maíomh a dhéanamh, cé nach aon tairbhe dom é, agus tráchtfaidh mé anois ar aislingí agus ar fhoilsithe an Tiarna.cI? !ach scaoileadh anuas i gciseán mé trí fhuinneog san fhalla agus d' éalaigh mé uaidh.]H3 i nDamaisc dom bhí ceannfort rí Aratas ag faire na cathrach chun mé a ghabháil;uGc Tá a fhios ag Dia, ag Athair ár dTiarna Íosa Críost, moladh go deo leis nach aon bhréag atáim á rá:VF% Más éigean dom maíomh a dhéanamh, is as mo laigí féin a mhaífidh mé.HE  Cé bhaintear dá threoir nach mbímse scólta mar gheall air?fDE Agus gan na nithe eile a bhac, bíonn cúram na n-eaglaisí uile ina mhuirín laethúil orm.C Ba mhinic ag saothar agus ag tiaráil mé agus ar easpa codlata; ba mhinic ocras agus tart orm agus mé gan bhia, gan teas, gan éadach.B) Ba mhinic i mo shiúlta mé agus gur bhaol dom aibhneacha agus gur bhaol dom robálaithe; ba bhaol dom mo chine féin agus ba bhaol dom na gintlithe. Ba bhaol dom sa chathair agus ba bhaol dom faoin bhfásach; ba bhaol dom ar muir agus ba bhaol dom na bráithre bréige.A5 Gabhadh de shlata orm faoi thrí agus gabhadh de chlocha orm aon uair amháin; longbhriseadh mé faoi thrí agus thug mé lá agus oíche san uisce.L@ Cúig uair fuair mé na naoi mbuillí is tríocha ó na Giúdaigh.|?q An searbhóntaí do Chríost iad? Tá saochan céille anois orm ní foláir ach is mó ná sin mise, mar is mó go mór a shaothraigh mé ná iad; ba mhinice i gcarcair mé: fuaireas léasadh gan áireamh agus ba mhinic mé i mbaol an bháis.>! An Eabhraigh iad? Is ea mise freisin. An Iosraelaigh iad? Is ea mise chomh maith. An sliocht Abrahám iad? Is ea mise chomh maith céanna.O= Is náir liom a admháil go bhfuilimidne rólag chun a leithéid a dhéanamh, ach aon ní a leomhfadh duine ar bith acu sin maíomh as caint bhuile í seo tá an maíomh céanna le déanamh agamsa.]<3 cuireann sibh suas, mar shampla, leis an duine a bhíonn ag déanamh giollaí díbh, nó ag déanamh foghla oraibh, nó ag teacht i dtír oraibh, nó ag cur gothaí air féin, nó ag tarraingt leiceadair oraibh.Z;- mar tá sibhse chomh stuama sin go gcuireann sibh suas go fonnmhar le hamadáin:w:g Ós rud é go bhfuil mórán eile ag maíomh as a gcumas nádúrtha, déanfaidh mise maíomh chomh maith leo,{9o Níl an méid a deirim á rá agam le húdarás an Tiarna ach le barr díth céille agus mé ag maíomh go teann.J8  Deirim arís é: ná tugadh aon duine meas amadáin ormsa. Ach más é sin an meas atá agaibh orm, glacaigí liom mar amadán go ndéanfaidh mé beagán mórtais chomh maith le cách.>7u Ní mór an ní é, dá bhrí sin, má théann a sheirbhísigh sin i riocht sheirbhísigh na fíréantachta. Bhéarfaidh críoch iad sin, áfach, a bheidh de réir a ngníomhartha.^65 Ach cá hionadh sin, nuair a chuireann Sátan féin riocht an aingil ghil air féin?d5A Níl iontu siúd ach aspail bhréige, oibreoirí mímhacánta faoi riocht aspail Chríost.U4# An ní seo atáim a dhéanamh leanfaidh mé á dhéanamh sa tslí nach bhfágfaidh mé cos fúthu siúd a bhíonn i gcónaí ag lorg leithscéil chun bheith ag maíomh go bhfuil siad ar aon chéim linne.e3C Agus cén fáth? Toisc nach bhfuil cion agam oraibhse, an ea? Tá a fhios ag Dia go bhfuil.h2I Dar fírinne Chríost ionam, ní mhúchfar an maíomh seo ionam laistigh de chríocha Acháia.(1I agus fad a bhí mé in bhur measc agus mé ar an ngannchuid, ní raibh mé i mo mhuirear ar dhuine ar bith agaibh mar ba iad na bráithre a tháinig ón Macadóin a choinnigh riar mo cháis liom. Níor lig mé dom féin bheith i m' ualach ar bith oraibh ná ní ligfidh mé amach anseo.Q0 Lom mé eaglaisí eile agus ghlac mé pá uathu chun freastal oraibhse; / Nó an é peaca atá déanta agam dea-scéal Dé a fhógairt daoibh saor in aisce agus mé féin a ísliú d' fhonn sibhse a ardú?.y Más tuata féin ar urlabhra mé, ní aon tuata mé ar eolas, rud atá léirithe agam i ngach slí daoibh riamh anall.O- Ní dóigh liom go bhfuilimse pioc chun deiridh ar na sáraspail sin.,5 Mar, má thagann duine éigin ag fógairt Íosa daoibh nach é an té a fhógraíomana, nó má fhaigheann sibh spiorad nach é an Spiorad a fuair sibh uainne, nó má ghlacann sibh le dea-scéal seachas an dea-scéal lenar ghlac sibh, is breá mar a chuireann sibh suas leis.<+q Ach faoi mar a mheall an nathair nimhe Éabha lena chuid glicis tráth, is é eagla atá orm go gclaonfar bhur smaointe agus go dtréigfidh sibh bhur nglandílseacht do Chríost.*3 Táim ag éad libh mar a bheadh Dia féin, mar tá sibh luaite agam le Críost mar a bheadh maighdean gheanmnaí á tabhairt dá haon fhear céile.x) k Ba mhaith liom dá gcuirfeadh sibh suas anois le beagán díth céille uaimse. Déanaigí sin, más ea.^(5 mar ní hé an fear a mholann é féin atá dea-mheasta ach an fear a molann Dia é.Q' «An té a bhfuil fonn maíte air, déanadh sé maíomh as an Tiarna,»@&y agus go ndéanfaimid an dea-scéal a fhógairt thar bhur gcríocha amach agus nach mbeimid ag maíomh as an obair atá déanta cheana ag duine eile sa ghort a bhí leagtha amach dó.% Nílimid ag dul thar cailc, más ea, agus ag maíomh as saothar daoine eile. Agus tá súil againn, de réir mar a mhéadaíonn ar bhur gcreideamhsa, go dtiocfaidh borradh agus fás ar an saothar a rinneamar in bhur measc laistigh dár limistéar féin,$/ Nílimid ag dul thar teorainn amhail is nach mbeimis tagtha comh fada libh, mar bhíomar ar na chéad daoine a thug dea-scéal Chríost chugaibh.#7 Nílimidne chun dul thar fóir leis an maíomh, áfach; fanfaimid laistigh den limistéar a leag Dia amach dúinn agus a shíneann chomh fada libhse.n"U Ní bheadh sé de dhánacht ionainn gan dabht sinn féin a chur i gcomórtas ná i gcoimheas le daoine áirithe a bhíonn á gcur féin i gcion. Ach ní maith an chiall dóibhsean iad féin a thomhas ná a mheas dá réir féin.! Tuigeadh a leithéid sin ina aigne go mbíonn ár mbeart ar an láthair ag cur leis an mbriathar a scríobhtar i bhfad uaibh.' G «Bíonn a chuid litreacha daingean, feidhmiúil,» a deir daoine, «ach is dearóil an teacht i láthair atá ann agus tá a chuid urlabhra gan éifeacht.»S Ní maith liom go gceapfaí gur le litreacha amháin a dhéanaim bagairt.L Má dhéanaim maíomh beagán thar fóir as ár gcuid údaráis údarás a thug an Tiarna dúinn chun sibhse a thógáil agus ní chun sibh a leagan ní bhfaighidh mé aon náire mar gheall air.@y Féachaigí ar a bhfuil os comhair bhur súl. Aon duine a áitíonn air féin gur le Críost é, smaoiníodh sé arís ar an méid seo: gur le Críost sinne chomh maith céanna leis.ve Agus táimid réidh chun gach saghas míréire a smachtú an túisce a bheidh sibhse faoi réir go hiomlán.# agus gach sórt móiréise a sheasann in aghaidh eolas Dé, agus déanaimid cime de gach smaoineamh d' fhonn é a chur faoi réir Chríost.1 Na hairm chogaidh a bheartaímid, ní airm shaolta iad ach airm a bhfuil cumas ó Dhia acu daingin a threascairt. Leagaimid ar lár leo argóintí^5 Mairimid sa saol, is fíor, ach ní de réir ghnás an tsaoil seo a fhearaimid cath.q[ Táim a iarraidh oraibh gan a thabhairt orm bheith dána nuair a thiocfaidh mé chugaibh agus feidhm a bhaint as an teanntas úd a mheasaim a úsáid in aghaidh daoine áirithe a cheapann gurb iad bealaí an tsaoil seo a leanaimid._ 9 Tá achainí phearsanta á iarraidh agam oraibh as ucht cineáltas agus ceansacht Chríost, ós duine mise, Pól, a bhíonn go huiríseal agus mé in bhur láthair agus go dána libh agus mé i bhfad uaibh.>w Buíochas le Dia mar gheall ar a thabhartas do-inste!hI Agus beidh siad ag guí oraibh go geanúil de bharr an ghrásta as cuimse a bhronn Dia oraibh.R De bharr na seirbhíse profa seo beidh siad ag moladh Dé as bhur n-umhlaíocht ag admháil dea-scéal Chríost agus as an bhflaithiúlacht lenar roinn sibh bhur gcuid orthu féin agus ar chách eile.H  Mar an tseirbhís naofa seo atá idir lámha againn, ní hé amháin go bhfuil sí ag soláthar riar a gcáis do na naoimh ach tá rabharta buíochais á thuilleamh chomh maith aici do Dhia.{ Beidh sibh saibhir bhur ndóthain i gcónaí chun bheith fial le cách agus beidh ár mbuíochas dá bharr sin ar Dhia.X) An té úd a sholáthraíonn síol don síoladóir agus a thugann arán le hithe, soláthróidh sé an síol daoibhse chomh maith; méadóidh sé an síol agus iomadóidh sé torthaí bhur bhfíréantachta.c? de réir mar atá scríofa: «Roinn sé go fial ar na boicht, mairfidh a mhaoin go deo.»?w Tá ar chumas Dé gach tabhartas a bhronnadh go fairsing oraibh, i dtreo go mbeadh lán bhur ndóthain agaibh den uile shórt i gcónaí agus fuílleach i gcomhair gach dea-chúise,5c Déanadh gach duine dá bhrí sin mar a bhí beartaithe ina chroí aige, agus déanadh sé sin gan doicheall gan éigean mar is geal le Dia an té a thugann go fáilteach.1 [ Seo mar atá an scéal: an té a chuireann an síol go gann, is gann an fómhar a bhainfidh, ach an té a chuireann go fairsing, bainfidh sé fómhar fairsing.  Mheas mé dá bhrí sin nár mhór dom a iarraidh ar na bráithre dul ag triall oraibh romham agus an deontas a bhí geallta agaibh a eagrú roimh ré i dtreo go mbeadh sé réidh i mo chomhair agus é ina dheontas fial in áit a bheith ina ainchíos.C  Mar dá dtagadh roinnt Macadónach le mo chois agus gan sibhse a bheith ullamh rompu, nach ormsa a bheadh an náire, gan trácht oraibh féin tar éis dom bheith chomh teann sin asaibh?7 g Ach ar eagla nach mbeadh i mo chuid mórtais sa chás seo ach caint dhíomhaoin, táim ag seoladh na mbráithre chugaibh i dtreo go mbeidh sibh ullamh faoi mar a dúirt mé.  Mar tá a fhios agam an díograis atá ionaibh faoi agus bím ag déanamh gaisce asaibh le muintir na Macadóine agus ag rá go bhfuil Acháia faoi réir chuige le bliain anuas. Go deimhin féin is í bhur ndíograis-se a spreag a bhformhór eile chun gnímh.a = Ní gá dom aon ní a scríobh chugaibh faoin mbailiúchán i gcomhair na naomh.Taispeánaigí, dá bhrí sin, i bhfianaise na n-eaglaisí go bhfuil grá agaibh dóibh agus nach miste dúinne bheith bródúil asaibh.H Maidir le Títeas, is páirtí liom féin é agus cúntóir chun freastail oraibhse. Agus i dtaca lenár mbráithre de, is teachtaí ó na heaglaisí iad agus is creidiúint iad do Chríost.J Agus chuireamar bráthair dár gcuid lena gcois, fear a bhfuil a dhíograis tástáilte againn go mion minic agus gur díograisí ná riamh anois é le méid na hiontaoibhe atá aige asaibhse.yMar is é ár n-aidhm an rud ceart a dhéanamh ní amháin i bhfianaise an Tiarna ach i bhfianaise daoine chomh maith.{Táimid ar ár n-aire, áfach, nach mbeidh gearán ag duine ar bith orainn faoin gciste fial seo atá faoinár gcúram.]3Agus ní amháin sin, ach is é atá tofa ag na heaglaisí ina chompánach aistir agamsa sa bheartas carthanachta seo atá idir lámha againn ar son glóire an Tiarna agus d' fhonn ár ndíograis a thaispeáint.{oAgus chuireamar lena chois an bráthair úd a bhfuil moladh air mar shoiscéalaí ar fud na n-eaglaisí go léir.#Ní hé amháin gur aontaigh sé le m' achainíse ach bhí sé chomh díograiseach sin go ndeachaigh sé ag triall oraibh dá dheoin féin.nUMíle buíochas le Dia a chuir an díograis chéanna chun cabhraithe libh i gcroí Thíteas.~-de réir mar atá scríofa: «An té a chnuasaigh mórán, ní raibh an iomarca aige, agus an té a chnuasaigh beagán, ní raibh easnamh air.»y}kNíl ann ach ceist cothroime: an fuílleach atá agaibhse i láthair na huaire, coinneoidh sé riar a gcáis leo siúd: agus an fuílleach a bheidh acu sin coinneoidh sé riar bhur gcáis libhse ar ball, agus sa tslí sin beidh cothrom annT|! mar ní gá daoibh sibh féin a chreachadh ag fóirithint ar dhaoine eile.{y Má bhíonn an dea-thoil ann beifear sásta leis an duine a thugann de réir a acmhainne agus gan dul thar a acmhainn,z! Tugaigí an gnó chun críche anois agus bígí chomh fonnmhar céanna á chríochnú de réir bhur ngustail agus a bhí sibh á bheartú.{yo Tá comhairle agam, áfach, le tabhairt daoibh sa ghnó seo, comhairle bhur leasa, mar ní hé amháin gur sibhse na chéad daoine a thosaigh ar an ngnó seo a chur i ngníomh bliain ó shin ach bhí sibh ar na chéad daoine a bheartaigh é.qx[ Tá a fhios agaibh go maith an chomaoin a chuir ár dTiarna Íosa Críost oraibh: siúd is go raibh sé saibhir rinne sé bochtán de féin ar mhaithe libhse, d' fhonn is go ndéanfaí daoine saibhre díbh trína bhochtaineachtsan.~wuNí ag tabhairt orduithe daoibh atáim ach ag iarraidh dáiríre bhur ngrá a mheas de réir dhíograis daoine eile.jvMAgus ós rud é go bhfuil flúirse den uile shórt agaibh, flúirse den chreideamh, den líofacht, den eolas, den uile dhíograis agus den ghrá a d' fhoghlaim sibh uainne, bígí flaithiúil sa charthanacht seo chomh maith.uSin é an fáth gur mholamar do Thíteas an gnó carthanachta seo a thabhairt chun críche in bhur measc ó ba é a chuir tús leis.tAgus, rud nach raibh aon súil againn leis, thug siad suas iad féin ar dtús don Tiarna agus dúinne ina dhiaidh sin de dheonú Dé.swd' impigh siad orainn go bog agus go crua ligean dóibh bheith páirteach sa ghar seo atá á dhéanamh do na naoimh.sr_Thug siad uathu de réir a n-acmhainne, ní hea, ar m' anam, ach thar a n-acmhainn; agus dá ndeoin féinqCé gur promhadh go dian san anró iad, tá siad lán d' áthas, agus d' ainneoin iad a bheith beo bocht is iad croí na féile iad. p Ba mhaith liom fios a thabhairt anois daoibh, a bhráithre, ar an ngrásta atá bronnta ag Dia ar eaglaisí na Macadóine.MoIs cúis áthais domsa go dtig liom bheith lánmhuiníneach asaibh. 2U~~%}}Z||u{{(zz#yy9xx@wvvbv$uut9ss?rqqppXoopnmmll4kjjqiiEhh*ggBfffEedd0cQbb\a``{`_^^,]]@\\[[BZZ7YYYXIWWFVUU(TKSSS RR8QQ8PP2OONNMjLL#KJIIHGGGFAEEwEDWCmCB}BAY@@?>==F<;;S::v99S88T77]6655433f222 1j100X//T.."--,,+r+**)|((a'~' &C%O$##1""-!! %4N`UQ| in$JC c ~  * I 'c2>2,Q0Agus bígí ag guí le hurnaí agus le himpí gach uair faoi luí an Spioraid. Fanaigí in bhur ndúiseacht chuige sin ag guí go buanseasmhach ar na naoimh uile.W'0Glacaigí an slánú mar chlogad agus briathar Dé mar chlaíomh ón Spiorad.'0Gabhaigí chugaibh i gcónaí an creideamh mar sciath lena bhféadfaidh sibh gach diúracán dearg de chuid an namhad mhallaithe a mhúchadh.T!0agus fonn leata dea-scéal na síochána mar bhróga ar bhur gcosa agaibh.30Seasaigí go daingean, dá bhrí sin, agus an fhírinne fáiscthe faoi bhur gcoim agaibh mar chrios, an fhíréantacht mar lúireach ar bhur n-uchtdA0 Gabhaigí cathéide Dé chugaibh, dá bhrí sin, i dtreo nuair a thiocfaidh lá an oilc, go bhféadfaidh sibh an fód a sheasamh, agus go mbeidh sibh fós in bhur seasamh tar éis daoibh an cath a bhaint ar an iomlán.!;0 Mar ní le naimhde daonna atáimid i ngleic ach le tiarnais agus cumhachtaí agus rialtóirí domhain seo an dorchadais, le hainspridí na bhflaitheas.c?0 Cuirigí iomaibh cathéide Dé chun bheith in ann seasamh in aghaidh chealga an diabhail.Y+0 Mar bhuille scoir, téigí i neart sa Tiarna le fuinneamh a chumhachta.m S0 Agus sibhse, a mháistrí, déanaigíse mar an gcéanna dóibh; caithigí uaibh an bhagairt agus bíodh a fhios agaibh go bhfuil an Máistir céanna agaibhse agus acusan ar neamh agus gur cuma leis siúd duine seachas a chéile 0agus a fhios agaibh, cibé ní fónta a dhéanann sibh, go bhfaighidh gach duine, saor nó daor, a chúiteamh ón Tiarna.z m0Déanaigí bhur ndualgas le fonn amhail agus dá mba don Tiarna a bheadh sibh ag seirbhís agus nach do dhaoine, 0agus gan bheith ag súilseirbhís ar nós lucht lútála ach sibh ag déanamh toil Dé ó chroí mar a dhéanfadh seirbhísigh Chríost. 0A sheirbhíseacha, bígí umhal ómósach do bhur máistrí saolta le dílseacht chroí mar a bheadh sibh do Chríost féin,0Agus sibhse, a aithreacha, ná déanaigí bhur leanaí a chiapadh, ach iad a thógáil faoi oiliúint agus smacht an Tiarna.R0«ionas go mbeadh an rath ort agus go mbeadh saol fada ar talamh agat.»yk0«Tabhair do d' athair agus do do mháthair onóir» ; sin í an chéad aithne a bhfuil gealltanas ag dul léi:c A0A leanaí, bígí umhal do bhur dtuismitheoirí, sa Tiarna, mar is é an ceart é.lQ0!Ar aon chuma grádh gach duine agaibhse a bhean mar é féin agus tugadh an bhean ómós dá fear.b=0 Is mór an rúndiamhair í seo, ach is á tagairt atáimse do Chríost agus don Eaglais.30«Mar sin de, fágfaidh duine a athair agus a mháthair chun bheith dlúth i bpáirt lena bhean agus aon cholainn amháin a bheidh sa bheirt acu.»,S0de bhrí gur baill dá chorp sinne.(I0Ní raibh aon duine riamh a thug fuath dá cholainn féin; is amhlaidh a dhéanann sé í a chothú agus a chumhdach faoi mar a dhéanann Críost don Eaglais,,Q0Go deimhin, tá d' fhiacha ar na fir a mná a ghráú mar a ghráíonn siad a gcolainn féin, mar an té a thugann grá dá bhean is dó féin a thugann sé grá. ~ 0d' fhonn í réiteach dó féin ina hEaglais niamhrach, gan smál ná roc uirthi ná aon ní dá shórt ach í naofa gan cháim.H} 0Rinne sé í a íonglanadh le briathar i bhfothragadh an uisce%|C0A fheara, bíodh grá agaibhse do bhur mná faoi mar a bhí grá ag Críost don Eaglais agus thug suas é féin ar a son d' fhonn í a choisreacan do Dhia.{}0Faoi mar atá an Eaglais faoi smacht Chríost, ar an dála céanná bíodh na mná faoi smacht a gcuid fear i ngach ní.z0mar tá an fear ina cheann ar a bhean ar nós mar atá Críost ina cheann ar an Eaglais agus ina shlánaitheoir ar an gcorp.Hy 0Bíodh na mná umhal dá gcuid fear mar a bheidís don Tiarna,Hx 0Bígí géilliúil dá chéile le hómós do Chríost.qw[0ag gabháil buíochais gan stad le Dia an tAthair ar son an uile ní in ainm ár dTiarna Íosa Críost. v0ag rá salm agus iomann agus laoithe spioradálta le chéile, ag cantain agus ag salmaireacht chun an Tiarna in bhur gcroí istigh,iuK0Agus ná bíodh meisce fíona oraibh mar níl ansin ach drabhlás, ach bígí lán den Spiorad,itK0Ná bíodh aon mhearbhall oraibh, dá bhrí sin, ach tuigigí go cruinn cad is toil don Tiarna.Fs0ag cur na huaire chun sochair, mar is olc iad na saolta seo. r0Bígí cúramach faoi bhur gcuid iompair, dá bhrí sin, agus gan a bheith ar nós daoine gan chiall ach ar nós daoine ciallmharaBq}0agus gach ní a bhíonn follasach, bíonn sé ina sholas. Sin é an fáth a ndeirtear:«Dúisigh a chodlatáin!Éirigh ó na mairbhagus lonróidh Críost ort.»Np0 Gach uile ní a nochtar faoin solas, áfach, éiríonn sé follasachMo0 Mar is náireach le lua féin na nithe a dhéanann siad faoi choim.dnA0 agus ná bíodh aon pháirt agaibh i ngnóthaí seasca an dorchadais ach iad a cháineadh.7mi0 Aimsígí cad é an ní is áil leis an TiarnallQ0 bíonn toradh an tsolais le feiceáil san uile shórt maitheasa agus fíréantachta agus fírinne.k0mar ní raibh ionaibh tráth ach dorchadas, ach is solas anois sibh sa Tiarna. Iompraígí sibh féin, más ea, ar nós clann an tsolais 9jm0Ná bíodh aon bhaint agaibhse lena leithéidí; i0Ná mealladh aon duine sibh le hargóintí baotha, mar sin iad na peacaí a tharraingíonn fearg Dé anuas ar lucht na míréire.Eh0Bíodh a fhios seo agaibh: duine ar bith atá tugtha don drúis nó don mhígheanmnaíocht nó don tsaint rud is ionann agus íoladhradh níl aon pháirt aige i ríocht Chríost agus Dé.%gC0Ná bíodh agaibh ach oiread an drochchaint ná an tseafóid ná an magadh, nithe nach n-oireann; ag gabháil buíochais do Dhia ba chóra daoibh a bheith.f0Maidir le drúise nó graostacht d' aon sórt nó saint, ná luaitear in bhur measc iad fiú amháin, mar ní healaí do na naoimh iad. e90agus mairigí de réir an ghrá faoi mar a ghráigh Críost sinne agus a thug é féin suas ina ofráil chun Dé agus ina íobairt chumhra ar ár son.Md 0Déanaigí aithris ar Dhia mar gur sibh a chlann mhuirneach,{co0 Bígí muinteartha le chéile agus atruach, ag maitheamh dá chéile faoi mar mhaith Dia daoibh féin i gCríost.vbe0Cuirigí uaibh ar fad an ghangaid, an ghoimh, an fhearg, an callán, an t-achasán mar aon le gach mioscais.paY0Ná cuirigí brón ar Spiorad Naofa Dé a bhfuil a stampa buailte oraibh i gcomhair lá na fuascailte.)`K0Ná tagadh oiread agus drochfhocal amháin as bhur mbéal ach an dea-fhocal fointeach a oirfidh don ócáid agus a rachaidh chun sochair don lucht éisteachta.B_}0An té a bhíonn ag goid, ná déanadh sé goid níos mó ach bíodh sé ag obair go macánta lena dhá láimh féin ionas go mbeadh rud aige le roinnt ar an té atá ar an ngannchuid.m^S0agus ná maireadh an racht thar luí na gréine le heagla go dtabharfadh sibh áiméar don diabhal.S]0Más ea féin go dtagann fearg oraibh, ná déanaigí an peaca dá bharr,\#0Cuirigí uaibh an t-éitheach, dá bhrí sin, agus labhraígí an fhírinne lena chéile, gach duine agaibh, mar is baill dá chéile sinn.[ 0agus an nadúr úrnua a ghabháil chugaibh, an nádúr a cruthaíodh in íomhá Dé ar fhíréantacht agus ar naofacht fhíor.AZ}0athnuachan a dhéanamh ar bhur meon agus ar bhur n-aigne Y 0Agus is é teagasc a fuair sibh bhur seansaol a chaitheamh uaibh, an sean-nadúr a bhíonn á thruailliú ag ainmhianta claona;bX=0má éist sibh leis i gceart agus más í an fhírinne atá in Íosa a múineadh daoibh.>Ww0Ní mar sin a chuir sibhse eolas ar Chríost, áfach,xVi0Le barr patuaire tá siad tugtha suas don drabhlás agus do gach sórt graostachta a chleachtadh gan srianadh.U0a bhfuil scamall ar a n-aigne, agus iad dealaithe amach ó bheatha Dé de dheasca a gcuid aineolais agus chruas a gcroí.T)0Is é a deirim libh, mar sin, in ainm an Tiarna, gan bhur saol a chaitheamh ar nós na bpágánach a mbíonn a n-aird ar nithe baotha,mSS0Mar is é a bheir don chorp a bheith fite fuaite ina chéile le cabhair gach nasc dá bhfuil ag fónamh dó, agus, de réir mar a bhíonn gach ball ag gníomhú mar is cuí, fásann an corp iomlán agus téann i méid sa ghrá. R 0Má leanaimid den fhírinne le teann grá, áfach, fásfaimid suas i ngach slí nó go ndéanfar dínn Críost, is ceann orainn.oQW0Ní bheimid inár naíonáin feasta, dár luascadh i measc na dtonn agus dár gcaitheamh anonn agus anall ag gach leoithne theagaisc dá séideann le cealg dhaoine agus a chlisteacht atá siad chun duine a sheoladh ar a aimhleas.DP0 go dtí go mbeimid go léir tagtha chun aontacht chreidimh agus chun aontacht eolais ar Mhac Dé nó go mbeimid tagtha in inmhe, ar chomhchéim le Críost féin agus é i mbun a mhéide.nOU0 d' fhonn na naoimh a chur in oiriúint dá ndualgas, mar atá, corp Chríost a thógáil mar theach;^N50 Agus is eisean a thug do dhaoine áirithe bheith ina n-aspail, do dhaoine eile bheith ina bhfáithe, do dhaoine eile bheith ina soiscéalaithe, agus do dhaoine eile fós bheith ina n-aoirí agus ina múinteoirí,M#0 An té sin a tháinig anuas, is é an duine céanna é a chuaigh thar na flaithis uile amach chun go líonfadh sé an chruinne cheathartha.}Ls0 Cad tá le tuiscint as an «dul in airde» sin ach gur tháinig sé anuas chomh maith ar an domhan íochtarach seo? K0faoi mar a deir an scrioptúr:«Ar dhul in airde dó,ghabh sé slua cimíagus thug tabhartais do dhaoine.»qJ[0Ach tá a thabhartas féin faighte ag gach duine ar leith againn de réir mar a riar Críost orainn é,I 0Níl ann ach aon Dia amháin atá ina Athair ag cách: é os cionn cách agus ag gníomhú i gcách agus istigh i gcách uile.^H50Níl ann ach aon Tiarna amháin, aon chreideamh amháin agus aon bhaisteadh amháin.G)0Aon chorp amháin agus aon Spiorad amháin atá ionaibh faoi mar nach bhfuil ach aon dóchas amháin agaibh ó fuair sibh bhur ngairm ó Dhia.yFk0agus déanaigí bhur ndícheall chun an aontacht a thagann ón Spiorad a choimeád faoi cheangal na síochána.rE]0agus sibh a bheith lán d' uirísle, de láchas agus d' fhoighne. Cuirigí suas go carthanach le chéile&D G0Táim ag impí oraibh, dá bhrí sin, agus mé i mo ghéibheannach ag an Tiarna, bhur saol a thabhairt go cuí de réir na gairme atá faighte agaibhqC[0Glóir go raibh aige san Eaglais agus i gCríost Íosa ó ghlúin go glúin go brách na breithe. Amen.'BG0Glóir don té úd ar féidir dó i bhfad níos mó a dhéanamh ná mar a d' iarrfaimisne nó smaoineamh féin air, tríd an gcumhacht atá ag obair ionainn.A{0go gcuirfidh sibh eolas ar ghrá Chríost atá os cionn tuisceana agus go líonfar sibh de líonmhaireacht iomlán Dé. @ 0ar shlí go bhféadfaidh sibh féin agus na naoimh go léir fad agus leithead agus airde agus doimhneas [an ghrá] a thuiscint;r?]0go gcónóidh Críost in bhur gcroí trí chreideamh, go mbeidh sibh préamhaithe agus bunaithe sa ghráx>i0Go dtuga sé daoibh as ollmhaitheas a ghlóire go bhfaighidh sibh neart agus cumas inmheánach trína Spiorad,?=y0óna n-ainmnítear gach clann ar neamh agus ar talamh.O<0Sin é an fáth a dtéim ar mo ghlúine i bhfianaise an Athar;30 Impím oraibh, dá bhrí sin, gan bheith domheanmnach mar gheall ar na trioblóidí atá ag cur ormsa ar bhur son, mar is údar glóire daoibh iad.t:a0 Is é Críost a bheir dúinn a bheith teann de bharr ár gcreidimh agus dul go muiníneach i láthair Dé.^950 de réir an bheartais shíoraí a chuir sé i bhfeidhm i gCríost Íosa ár dTiarna.|8q0 i dtreo go bhfaigheadh tiarnais agus údaráis na spéire eolas anois tríd an Eaglais ar eagna ilghnéitheach Dé 7 0 agus leagan amach an rúin a léiriú do chách. Bhí an rún seo folaithe leis na cianta i nDia a chruthaigh gach a bhfuil ann,670Is mé an duine is dearóile de na naoimh go léir, ach is domsa a tugadh an grásta seo: saibhreas dochuimsithe Chríost a fhógairt do na gintlithex5i0Rinneadh maor ar an dea-scéal sin díomsa nuair a bhronn Dia a ghrásta orm le héifeacht a chumhachta féin.54c0Agus is é rún é: gur comhoidhrí na gintlithe, gur comhbhaill den aon chorp iad agus go bhfuil siad comhpháirteach sa ghealltanas i gCríost Íosa tríd an dea-scéal.23]0Níor tugadh fios an rúin seo do na glúinte daoine a chuaigh romhainn ach tá sé arna nochtadh ag Dia anois faoi luí an Spioraid dá aspail naofa agus dá fháithe.f2E0agus má léann sibh é féadfaidh sibh mo léargas-sa ar rúndiamhair Chríost a thuiscint.i1K0agus mar a thug sé fios a rúin dom in aisling. Tá scríofa agam faoi seo go hachomair cheanal0Q0tá iomrá cloiste agaibh, ní foláir, ar an gcúram a thug Dia mar ghrásta dom in bhur gcomhair/ 0Sin é an fáth a bhfuilimse, Pól, agus mé i mo ghéibheannach ag Críost Íosa mar gheall oraibhse, gintlithe .}0Is ann chomh maith atá sibhse do bhur gcomhthógáil agus áit chónaithe Dé á dhéanamh díbh faoi luí an Spioraid.t-a0Is ann a nasctar an foirgneamh ar fad le céile agus éiríonn sé in airde ina theampall naofa sa Tiarna. ,0Is foirgneamh sibh a bhfuil na haspail agus na fáithe ina mbunsraith faoi agus Críost Íosa féin ina chloch chinn chúinne aige. +0Dá réir sin ní eachtrannaigh ná coimhthígh sibh a thuilleadh ach comhshaoránaigh leis na naoimh agus baill de líon tí Dé.W*'0mar is tríd atá teacht againn araon ar an Athair faoi luí an aon Spioraid.~)u0Tháinig sé ag fógairt dea-scéal na síochána daoibhse a bhí i bhfad uaidh agus dóibh sin a bhí ina chóngar;(0agus an dá bhuíon a thabhairt chun athmhuintearais le Dia in aon chorp amháin leis an gcrois ar ar chuir sé an naimhdeas chun báis.2']0agus chuir ar ceal an dlí agus a chuid aitheanta agus forálacha d' fhonn aon duine nua amháin a dhéanamh den bheirt ann féin trí shíocháin a dhéanamh eatarthu, &90Mar is eisean ár síocháin; is é a rinne aon bhuíon amháin den dá phobal nuair a leag sé ar lár an balla deighilte, an naimhdeas ina cholainn, %0 Anois, áfach, tá sibh i gCríost Íosa; sibhse a bhí tráth i bhfad i gcéin, tá sibh tagtha i ngaire de bharr fhuil Chríost.e$C0 Cuimhnígí go raibh sibh an uair úd ar deighilt ó Chríost, nach raibh aon chuid agaibh i stát Iosrael ná aon pháirt agaibh sna conarthaí ná sna gealltanais, go raibh sibh gan dóchas sa saol agus gan Dia féin.#10 Cuimhnígí, dá bhrí sin, ar an mbail a bhí oraibhse tráth sibhse na gintlithe ó dhúchas a raibh «lucht an fhorchraicinn» mar ainm oraibh ag an dream a thugadh «lucht an timpeallghearrtha» orthu féin, ag tagairt don mharc lámhdhéanta úd ar an gcolainn.$"A0 Is dá dhéantús sinn mar gur cruthaíodh i gCríost Íosa sinn chun ár saol a thabhairt i mbun na ndea-oibreacha a bhí ullamh roimh ré dúinn ag Dia.Y!+0 Agus ní de bharr oibreacha i dtreo nach bhfuil cúis mhaíte ag duine ar bith.m S0Mar is le grásta a slánaíodh sibh, trí chreideamh. Ní uaibh féin é; is tabhartas é ó Dhia.$A0d' fhonn a léiriú do na haoiseanna a bhí le teacht chomh hollmhór is a bhí stór a ghrásta agus a fhlaithiúlacht a bhí sé linne i gCríost Íosa.wg0gur thóg sé sinn ó mhairbh in éineacht leis agus gur chuir inár suí sinn sna flaithis in Íosa Críost,#0fiú amháin nuair a bhíomar marbh de dheasca ár gcionta, gur athbheoigh sé sinn in éineacht le Críost is in aisce a slánaíodh sibh R0Ach bhí Dia lán de thrócaire agus thug sé grá chomh mór sin dúinneC0Bhíomarna uile ar an mbuíon sin tráth, nuair a ghéillimis d' ainmhianta na colainne agus nuair a dhéanaimis riar na colainne agus a cuid smaointe. Bhí fearg Dé anuas orainne ó dhúchas chomh maith le cách eile.3_0nuair a leanadh sibh bealaí an tsaoil seo agus nuair a ghéilleadh sibh do phrionsa ríocht an aeir, don spiorad úd atá ag gníomhú inniu féin i lucht na míréire.d C0Lá den saol bhí sibhse marbh de bharr na gcionta agus na bpeacaí a chleacht sibhM 0agus arb í iomláine an té úd a líonann gach ní go hiomlán í.u e0Agus chuir sé gach ní faoina smacht agus cheap é, os cionn gach ní, ina cheann ar an Eaglais is corp dóA }0go hard os cionn gach ceannas agus údarás agus cumhacht agus tiarnas agus os cionn gach ainm dar féidir a ainmniú ní sa saol seo amháin é ach sa saol atá le teacht chomh maith.x k0a chuir sé ag obair i gCríost nuair a thóg sé ó mhairbh é agus chuir ina shuí ar a dheis sna flaithis és a0agus ollmhaitheas na cumhachta a chuir sé i bhfeidhm ar ár son-na, creidmhigh an chumhacht éachtach údK 0Go soilsítear súile bhur n-aigne ar shlí go dtuigfidh sibh cad é mar údar dóchais daoibh bhur ngairm aige agus cad é mar oidhreacht fhairsing ghlórmhar atá aige i ndán don phobal naofa0 [0Bím á iarraidh ar Dhia ár dTiarna Íosa Críost, ar Athair na Glóire, spiorad na heagna agus na géarchúise a thabhairt daoibh chun go gcuirfeadh sibh aithne air.l S0nar stad mé ach ag gabháil buíochais le Dia ar bhur son agus ag cuimhneamh oraibh i m' urnaithe.! =0Sin é an fáth, ón uair a chuala mé iomrá ar an gcreideamh atá agaibhse sa Tiarna Íosa agus ar an ngrá atá agaibh do na naoimh go léir, 0Is éarlais an Spiorad ar ár n-oidhreachtnó go bhfaighimid seilbh iomlán uirthi;chun moladh a ghlóire. }0 Agus is i bpáirt leis a roghnaíodh sibhse freisin,nuair a chuala sibhse briathar na fírinneagus dea-scéal bhur slánaithe,nuair a chreid sibh ann agusgur buaileadh oraibh stampa an Spioraid Naoimh a bhí geallta.s  a0 a bheith ar na chéad daoinea chuirfeadh a muinín i gCríostchun moladh agus glóire Dé.K  0 Mar is i gCríosta roghnaíodh sinne inár n-oidhríagus a leagadh amach dúinn,de réir intinne an té úda oibríonn gach ní de réir chomhairle a thola féin,)  M0 nuair a bheadh an t-ionú tagtha mar atá, an beartasgach a bhfuil ar neamh agus ar talamha thabhairt le chéile faoi cheannas Chríost.  0 nocht sé dúinn rún a thola de réir an chuspóra a bhí leagtha amach aige ó thúslena chur i gcrích i gCríost,o  Y0de réir iomadúlacht an ghrástaa roinn sé orainn go fial.Le teann eagna agus gaoise 0Is sa Mhac sin,as ucht a chuid fola,atá ár bhfuascailt faighte againne,maithiúnas ár gcionta,  0trí Íosa Críost,i dtreo go molfaí an grásta as cuimsea roinn sé orainn go frasina Mhac muirneach. 0Le barr grá dúinnleag sé amach ó thúsde réir mhian a thola féingo mbeimisne inár gclann aigex k0Roimh thúsú an domhainroghnaigh sé sinn i gCríostchun bheith naofa gan locht os a chomhair. -0Moladh le Dia,le hAthair ár dTiarna Íosa Críost,a bhronn orainn, i gCríost,gach tabhartas spioradálta sna flaithis.^ 70Grásta chugaibh agus síocháin ó Dhia, ár nAthair, agus ón Tiarna Íosa Críost.z q0Mise Pól, aspal Íosa Críost de dheoin Dé ag beannú do na naoimh (in Eifeasas) atá dílis i gCríost.O&Go raibh grásta ar dTiarna Íosa Críost agaibh, a bhráithre. Amen.zm&Ná bíodh aon duine do mo bhuaireamh as seo amach, mar tá marcanna ár dTiarna Íosa Críost ar mo chorp agam.fE&Síocháin agus trócaire ar an uile dhuine a leanann an prionsabal seo agus ar Iosrael Dé.V~%&Is cuma timpeallghearradh, nó gan timpeallghearradh, ach cruthú as an nua.X})&Nár lige Dia go ndéanfainnse maíomh as rud ar bith ach amháin as crois ár dTiarna Íosa Críost, an chros trína bhfuilimse céasta i dtaca leis an saol agus trína bhfuil an saol céasta i dtaca liom.R|& Fiú amháin na daoine a ndéantar timpeallghearradh orthu, ní choimeádann siad féin an dlí, ach is maith leo sibhse a bheith timpeallghearrtha d' fhonn is go mbeidís ag maíomh as bhur gcolainn.T{!& Na daoine seo atá ag brú an timpeallghearrtha oraibh, is iadsan ar mhaith leo bheith taibhseach sa cholainn agus gan d' aidhm acu ach go n-éalóidís ó ghéarleanúint mar gheall ar chrois Chríost.jzM& Féachaigí na litreacha móra seo ina bhfuilim ag scríobh chugaibh le mo láimh féin.wyg& Fad atá an deis againn, mar sin, déanaimis an mhaith do chách agus go háirithe do líon tí an chreidimh.x& Ná bímis cortha choíche den mhaith a dhéanamh; má leanaimid de gan staonadh bainfimid an fómhar in am is i dtráth.2w]&An té a chuireann síol i ngort na colainne bainfidh sé fómhar an mhillte, ach an té a chuireann síol i ngort an Spioraid, bainfidh sé fómhar na beatha síoraí.v&Ná bíodh aon dul amú oraibh: ní féidir bob a bhualadh ar Dhia. Mar a chuireann duine an síol is ea a bhainfidh sé an fómhar.fuE&An duine a bhíonn ag foghlaim an chreidimh, roinneadh sé a chuid maoine ar a oide múinte.6tg&Mar beidh a ultach féin le hiompar ag cách.s3&Déanadh gach duine a shaothar féin a thástáil, agus ansin beidh rud éigin dá chuid féin amháin aige le maíomh as in ionad cuid duine eile.erC&Nuair is dóigh le duine gan aird gur mór le rá é féin, is á mhealladh féin atá sé.jqM&Déanaigí ualaí a chéile a iompar agus sa tslí sin beidh sibh ag comhlíonadh dlí Chríost.gp I&A bhráithre, má bheirtear ar dhuine ag déanamh rud éigin as an tslí, sibhse a bhfuil an Spiorad agaibh, déanaigí é a cheartú go mín réidh agus féach chugat féin nach gcuirfear an cathú ort féin leis.\o1&Agus ná bímis mórchúiseach ná ag saighdeadh a chéile ná ag éad le chéile.@n{&Ós é an Spiorad atá dar mbeoú, leanaimis a threoir. m&Agus iad siúd a bhaineann le Críost Íosa tá siad tar éis a gcolainn agus a cuid paisean agus mianta a chéasadh ar an gcrois.Wl'&láchas agus measarthacht. Agus níl aon reacht in aghaidh a leithéidí sin!k&Is é toradh a thugann an Spiorad uaidh, áfach, grá, lúcháir, síocháin, foighne, cineáltas, dea-chroí, dílseacht,ejC&éad, (murdail,) meisce, ragairne, agus a leithéid eile. Táim ag tabhairt foláirimh anois daoibh faoi mar a thug mé cheana: an mhuintir a dhéanann nithe den sórt sin ní bhfaighidh siad ríocht Dé mar oidhreacht.si_&íoladhradh agus asarlaíocht; eascairdeas, achrann, agus formad; fearg, bruíonta, clampar agus faicsin,ah;&Is follas iad gníomhartha na colainne, mar atá drúis gáirsiúlacht agus graostacht;Ug#&Más é an Spiorad atá do bhur stiúradh níl sibh faoi smacht ag an dlí.rf]&Tá mianta na colainne bunoscionn le mianta an Spioraid agus tá mianta an Spioraid bunoscionn le mianta na colainne. Téann siad glan in éadan a chéile agus sin é an fáth nach ndéanann sibhse na nithe is áil libh a dhéanamh. e&Is é a mheasaim a rá: mairigí faoi luí an Spioraid, agus níl aon bhaol go ngéillfidh sibh d' ainmhianta na colainne.dw&Ach má leanann sibh ag ithe agus ag gearradh a chéile, bígí aireach, ar eagla go millfeadh sibh a chéile ar fad.ncU&Mar is féidir an dlí ar fad a chur in aon abairt amháin: «Gráigh do chomharsa mar thú féin.»Zb-& Is chun saoirse a bheith agaibh a glaodh oraibh, a bhráithre. Ach ná bíodh an tsaoirse sin ina leithscéal agaibh chun na collaíochta; ní hea, ach bígí ag déanamh seirbhíse dá chéile le teann grá.xai& Iad siúd atá ag cur mearbhaill oraibh is é mo thrua nach ndéanann siad iad féin a choilleadh chomh maith!Z`-& I dtaca liomsa de, a bhráithre, más fíor go mbím fós ag fógairt timpeallghearrtha, cén fáth a bhfuilim fós do mo ghéarleanúint? Dá mbeinn ag déanamh amhlaidh bheadh scannal na croise ar neamhní.5_c& Tá muinín agam asaibh sa Tiarna nach é a mhalairt de thuairim a bheidh agaibhse. An duine seo atá do bhur suaitheadh, cibé ar bith é féin, íocfaidh sé as a choir.F^& «Déanann pinse gabháile an taos ar fad a ghabháileadh.»I] &Ní ón té úd a ghlaoigh oraibh a tháinig an t-áiteamh sin!b\=&Bhí sibh ag dul chun cinn go hálainn. Cé a chuir bac oraibh géilleadh don fhírinne?p[Y&Mar in Íosa Críost is cuma an timpeallghearradh ann nó as, ach an creideamh a oibríonn trí ghrá.pZY&Is ón gcreideamh, áfach, atáimidne ag súil leis an bhfíréantacht a fháil faoi luí an Spioraid.Y&Agus sibhse a bhíonn ag lorg na fíréantachta sa dlí tá sibh dealaithe ó Chríost agus tá gnaoi Dé caillte agaibh.X&Dearbhaím arís don uile dhuine a ndéantar timpeallghearradh air, go bhfuil sé de dhualgas air an dlí a choimeád ina iomláine.yWk&Seo mise Pól á rá libh nach ndéanfaidh Críost aon mhaitheas daoibh má dhéantar timpeallghearradh oraibh.*V O&D' fhonn is go mbeimis saor is ea a d' fhuascail Críost sinn. Seasaigí go daingean dá bhrí sin agus ná cuirtear sibh faoi chuing na daoirse athuair.XU)&Dá réir sin, a bhráithre, ní clann daormhná sinne ach clann na saormhná..TU&Ach cad é seo a deir an scrioptúr: «Caith amach an daorbhean agus a mac, mar ní bheidh aon pháirt go deo ag mac na daormhná in oidhreacht mhac na saormhná.»/SW&Ach faoi mar a tharla an uair úd go mbíodh an mac a rugadh go nádúrtha ag géarleanúint an mhic a rugadh faoi luí an Spioraid, is é an dála céanna inniu é.ZR-&Is sibhse, a bhráithre, an chlann a rugadh de bharr gealltanais, dála Íosác.~Qu&mar tá scríofa:«Bíodh gliondar ort, a bhean aimrid nár shaolaigh clann!Ardaigh do liú a bhean nach raibh riamh ar luí seoil.Óir is líonmhaire clann na mná tréigthena clann na mná a bhfuil fear aici.»ZP-&Is saorbhean, áfach, an Iarúsailéim neamhaí, agus is ise is máthair dúinneO%&sliabh san Aráib is ea Síonái agus freagraíonn sí do Iarúsailéim an lae inniu mar go bhfuil Iarúsailéim agus a clann i ndaorbhroid.]N3&Tá fáthchiall leis an méid sin: seasann an bheirt bhan sin don dá chonradh. Bean amháin acu, is é sin le rá, Hágár, a rug a leanbh i ndaoirse, seasann sí sin don chonradh a tugadh ar Shliabh Shíonái kMO&Rugadh mac na daormhná ar an ngnáthshlí ach is de bharr gealltanais a rugadh mac na saormhná.uLc&Óir tá scríofa go raibh beirt mhac ag Abrahám, mac acu ón daorbhean agus an duine eile ón tsaorbhean.K&Sibhse arb áil libh bheith faoi réir an dlí, ceist agam oraibh: an gcloiseann sibh a bhfuil le rá ag an dlí?J-&Is trua nach bhfuilim in bhur measc an nóiméad seo agus bheadh a mhalairt de phort agam daoibh, de bhrí go bhfuilim i ngalar na gcás agaibh.`I9&A chlann ó, táim mar bheinn ar luí seoil libh arís nó go gcumtar Críost ionaibh.H3&Is breá an rud mór a bheith á dhéanamh díbh má dhéantar le dea-chroí é agus ní amháin nuair a bhím in bhur láthair ach an t-am ar fad.5Gc&Ní le dea-rún atá na daoine eile úd ag déanamh cúraim mhóir díbhse; níl uathu ach sinne a dhealú amach uaibh ionas go ndéanfadh sibhse cúram mór díobh féin.\F1&An bhfuilim i mo namhaid anois agaibh de chionn go bhfuilim ag insint na fírinne?E#&Cad a d' imigh ar bhur gcroíúlacht? Ar m' fhocal daoibh go sracfadh sibh bhur súile amach agus iad a thabhairt dom, dá mb' fhéidir é.SD&agus bíodh gur mhór an chros oraibh an bhreoiteacht chéanna níor ghlac sibh col ná déistin liom ach fáiltiú romham mar a d' fháilteodh sibh roimh aingeal ó Dhia nó roimh Íosa Críost féin.tCa& Tá a fhios agaibh gurb easláinte choirp faoi deara dom an dea-scéal a fhógairt daoibh don chéad uair;B%& Impím oraibh, a bhráithre, teacht ar aon dul liomsa faoi mar a tháinig mise ar aon dul libhse. Ní dhearna sibh aon éagóir orm.:Ao& Is eagal liom gur in aisce a chaith mé dua libh!Z@-& Agus sibh ag comóradh laethanta féile agus míonna agus ráithí agus blianta!t?a& Anois, áfach, tá aithne curtha agaibh ar Dhia nó, ba chirte a rá, tá aithne curtha ag Dia oraibh. Cad ab áil libh, dá bhrí sin, bheith ag filleadh ar na dúile dearóile suaracha úd d' fhonn dul ag daoirseacht dóibh athuair?>}&Lá den saol nuair nach raibh aon aithne agaibh ar Dhia, bhí sibh ag seirbhís do dhéithe nár dhéithe iad dáiríre.l=Q&Ní daor tú feasta mar sin ach mac; agus más mac thú is oidhre thú chomh maith de dheonú Dé.<&Agus mar chruthú gur clann mhac dó sibh chuir Dia Spiorad a Mhic inár gcroí agus «Abba, a Athair» á screadadh aige.f;E&d' fhonn an mhuintir a bhí faoin dlí a fhuascailt agus go ndéanfaí clann altrama dínne.|:q&Ach nuair a tháinig iomláine na haimsire, sheol Dia uaidh a mhac, a rugadh ó bhean agus é faoi smacht an dlí, 9 &Is é an dála céanna againne é: fad a bhíomar mionaoiseach, bhíomar mar a bheadh daoir faoi smacht ag dúile an tsaoil seo.r8]&ach é faoi réir chaomhnóirí agus riarthóirí nó go dtagann an t-am a bhíonn ceaptha ag an athair.:7 o&Is é a mheasaim a rá, a bhráithre: fad a bhíonn an t-oidhre mionaoiseach, ní bhíonn difríocht ar bith idir é agus an daor, siúd is gur leis an t-eastát ar fad, 6 &Agus más le Críost sibh, is síol Abrahám sibh chomh maith agus tá sibh in bhur n-oidhrí aige de réir mar a bhí geallta.5{&Níl Giúdach ná Gréagach oraibh feasta, níl saor ná daor, fireann ná baineann; is aon sibh uile i gCríost Íosa.[4/&Gach duine agaibh a baisteadh i gCríost, tá Críost curtha uime aige mar éide.^35&mar is mac do Dhia gach uile dhuine agaibh de bharr bhur gcreidimh in Íosa Críost.e2C&Anois, áfach, nuair atá an creideamh tagtha nílimid faoi smacht an ghiolla a thuilleadh, 1&Dá bhrí sin, bhí an dlí mar a bheadh giolla againn nó go dtiocfadh Críost agus go bhfíréanófaí sinn tríd an gcreideamh.0-&Sular tháinig an creideamh, bhíomar dár gcoimeád faoi ghlas i ngéibheann ag an dlí nó go nochtfaí an creideamh a bhí le teacht.&/E&ach dhaingnigh an scrioptúr an uile ní faoi ghlas an pheaca, ar shlí go dtabharfaí ar gealladh do chreideamh in Íosa Críost do lucht an chreidimh sin. [~}}b||{{\{ zzOyxx.wwHvv uttFssr2qpp|oojoncmlkkIjiiDhh8hggfqeeddccbba``___^]]\\T[ZZqYXXWWV?UU(SRRQPOOmNNUMM+LKK*JJ"IHHTGG'FQEDDrCCaCB$AA:@e???>>>==J<<;;r:i99n87766f6544A3362l11<0;/F..3-e,,"+m**:)((m'&&&4%e$##@"!!} v@1:@/ 6UW{6&8 I e (  *WOl XGf  NCuimhnímid i láthair Dé, ár nAthair, ar a bhríomhaireacht atá bhur gcreideamh, ar a dhícheallaí atá bhur ngrá agus ar a sheasmhacht atá bhur ndóchas as ár dTiarna Íosa Críost.e NNí stadaimid ach ag gabháil buíochais le Dia mar gheall oraibh uile agus ag cuimhneamh oraibh gan staonadh inár n-urnaithe.,d UNPól agus Silveánas agus Tiomóid ag beannú d' eaglais na dTeasalónach, i nDia an tAthair agus sa Tiarna Íosa Críost. Grásta chugaibh agus síocháin.wcgDBeannacht oraibh faoi mo láimh féin Pól. Ná déanaigí dearmad ar mo shlabhraí. Grásta go raibh agaibh.bDAgus abraigí é seo le hAirchipeas: «Féach chuige go dtabharfaidh tú chun críche an cúram a fuair tú le déanamh sa Tiarna.»KaDAgus nuair a bheidh an litir seo léite agaibh, tugaigí do bhur n-aire go léifear in eaglais Láoidícéa í chomh maith agus go léifidh sibhse an litir a chuirfear chugaibh ó Láoidícéa.`yDTugaigí mo bheannachtsa do na bráithre i Láoidícéa agus do Numfa agus don eaglais a thagann le chéile ina teach.d_ADCuireann an dochtúir lách, Lúcás, agus Déamas, a mbeannacht chugaibh mar an gcéanna.w^gD Geallaimse daoibh gurb é atá ag obair go dian ar bhur son agus ar son mhuintir Láoidícéa agus Hiarapoil.]D Cuireann seirbhíseach Íosa Críost, Eipeafras, a bheannacht chugaibh; duine díbh féin is ea é agus bíonn sé ag guí go dúthrachtach oraibh gan stad, á iarraidh sibh a choimeád go daingean diongbháilte ag comhlíonadh toil Dé go hiomlán.N\D Cuireann Íosa, dá ngairtear Iústas, a bheannacht chugaibh freisin. Sin iad na haon daoine de lucht an timpeallghearrtha atá ag cabhrú liom chun ríocht Dé a leathadh agus is sólás dom iad.S[D Cuireann mo chomhchime, Arastarchas, a bheannacht chugaibh agus Marcas, col ceathrar Bharnabas, chomh maith. Fuair sibh treoracha uaim cheana féin faoi Mharcas agus fáiltígí roimhe má thagann sé.Z-D Agus beidh lena chois an bráthair dílis ionúin, Onaesamas, fear de bhur mbuíon féin. Inseoidh siadsan daoibh a bhfuil ag titim amach anseo.Y}Dagus táim á sheoladh chugaibh d' aon ghnó chun fios mo cháis a thabhairt daoibh agus misneach a chur ar bhur gcroí.(XIDTabharfaidh an bráthair ionúin Tichíceas tuairisc iomlán daoibh ar mo chúrsaíse. Seirbhíseach dílis is ea é agus comhsclábha domsa sa Tiarna WDBíodh bhur gcomhrá leo go suáilceach deisbhéalach i gcónaí ionas go bhféadfadh sibh an freagra pras a thabhairt do chách.vVeDBígí críonna in bhur gcaidreamh leis na díchreidmhigh agus bainigí leas iomlán as an deis atá agaibh.fUEDguígí Dia go ndéanfaidh mé í a nochtadh chomh soiléir agus is cuí dom í a fhógairt.jTMDAgus déanaigí guí orainne chomh maith, a iarraidh ar Dhia bealach a réiteach dúinn chun a bhriathar a leathadh agus chun rúndiamhair Chríost a fhógairt. Ós é an rúndiamhair sin faoi deara dom bheith i ngéibheann,dSADBígí ag guí gan staonadh; bígí ag faire lena linn agus ag gabháil buíochais le Dia.R }DA mháistrí, caithigí go cóir cothrom le bhur ndaoir. Bíodh a fhios agaibh go bhfuil máistir agaibh féin ar neamh.~QuDAgus cúiteofar an éagóir le fear déanta na héagóra chomh maith céanna mar níl aon leatrom [ag baint le Dia]. P Dó tá a fhios agaibh go bhfaighidh sibh an oidhreacht mar chúiteamh ón Tiarna; is don Tiarna Críost atá sibh ag seirbhís. O DCibé rud a bhíonn sibh a dhéanamh, oibrígí le fonn faoi mar gur don Tiarna agus nach do dhaoine a bheadh sibh á dhéanamh,1N[DA dhaora, bígí umhal i ngach ní do bhur máistrí daonna. Ná bígí ag súilseirbhís ar nós lucht na lútála, ach ag obair le dea-chroí, le hurraim don Tiarna.gMGDA aithreacha, ná déanaigí bhur leanaí a chrá le heagla go gcuirfí drochmhisneach orthu.mLSDA leanaí, bígí umhal do bhur dtuismitheoirí i ngach ní mar is taitneamhach sin leis an Tiarna.MKDA fheara, bíodh grá agaibh do bhur mná agus gan bheith garg leo.WJ'DA mhná, bígí faoi smacht bhur bhfear céile mar is dual sa Tiarna.&IEDAgus gach ní dá ndéanann sibh le briathar nó le gníomh, déanaigí an t-iomlán in ainm an Tiarna Íosa ag gabháil buíochais le Dia an tAthair tríd.rH]DBíodh briathar Chríost ina chónaí faoi rath in bhur measc. Déanaigí a chéile a chomhairliú agus a theagasc le barr eagna. Canaigí sailm agus iomainn agus laoithe spioradálta in ómós do Dhia agus buíochas in bhur gcroí.+GODAgus bíodh síocháin Chríost i réim in bhur gcroí mar is chun síocháin a bheith agaibh a glaodh sibh le chéile in aon chorp amháin. Agus bígí buíoch.{FoDAgus mar bharr ar gach ní acu sin cuirigí umaibh an grá mar is é a chuirfidh bail agus críoch ar an iomlán.9EkD Cuirigí suas le chéile agus cibé locht a bhíonn ag duine agaibh ar dhuine eile maithigí dá chéile é; faoi mar a mhaith an Tiarna daoibh, déanaigí-se mar an gcéanna.D7D Dá bhrí sin, ós sibhse an pobal tofa, pobal naofa muirneach Dé, cuirigí umaibh trua croí, cineáltas, uirísle, ceansacht agus foighne.OCD Ní Giúdach ná Gréagach atá ann feasta, duine timpeallghearrtha ná duine gan timpeallghearradh, barbarach ná Scíotach, saor ná daor ach Críost amháin Críost an Uile agus é san uile ní.B'D agus nádúr nua curtha umaibh nádúr a bhíonn á shíornuachan ar dheilbh an té a chruthaigh é go dtí go mbeidh fíoraithne agaibh air.AD Agus ná hinsígí bréaga dá chéile mar go bhfuil bhur sean-nádúr bainte díbh agaibh mar aon lena chuid gníomhartha?@wDAch ní mór daoibh iad go léir a chaitheamh uaibh anois: caithigí uaibh an fhearg, an cuthach agus an mhailís; agus ná bíodh achasán ná caint ghraosta in bhur mbéal agaibh.I? DBhí sibhse tugtha do na nithe sin tráth mhair sibh ina measc.I> DIs nithe iad sin a tharraingíonn fearg Dé anuas [ar dhaoine].(=IDBásaigí dá bhrí sin an taobh saolta díbh féin: an drúise, an neamhghlaine, an paisean, an ainmhian agus an tsaint úd nach bhfuil inti ach íoladhradh. <DIs é Críost bhur mbeatha, agus nuair a nochtfaidh seisean chugainn nochtfaidh sibhse chomh maith faoi ghlóir in éineacht leis.b;=DMar tá sibh tar éis bháis agus tá bhur mbeatha folaithe i nDia i bpáirt le Críost.X:)DBíodh bhur n-aire ar na nithe atá thuas agus ní ar na nithe atá ar talamh..9 WDAgus ós rud é go bhfuil sibh éirithe ó mhairbh mar aon le Críost, bíodh lorg agaibh ar na nithe atá thuas mar a bhfuil Críost ina shuí ar dheis Dé.,8QDTá gan amhras, cuma na heagna orthu lena gcuid forchráifeachta agus uirísleachta agus cránas coirp, ach ní fiú biorán iad chun an chollaíocht a shrianadh.7yDRialacha is ea iad sin a bhaineann le nithe a ídítear sa chaitheamh agus gan iontu ach orduithe agus teagasc daonna.6#D«Ná bain leis seo,» «Ná blais é sin,» «Ná teagmhaigh leis siúd,» amhail agus dá mbeadh sibh ag maireachtáil sa saol go fóill?#5?DÓs rud é go bhfuil sibh básaithe mar aon le Críost agus reidh le dúile an tsaoil, cad ab áil libh bheith ag géilleadh do rialacha ar nós:F4DAgus níl aon cheangal idir é agus an ceann a thugann cothú don chorp ar fad agus a shnaidhmeann le chéile é lena chuid alt agus ballnasc agus a chuireann ag fas é mar is áil le Dia.u3cDAgus ná ligigí d' aon duine calaois a imirt oraibh ar scáth na huirísleachta ná adhradh na n-aingeal. Ag brath ar a bhfuil feicthe aige féin a bhíonn a leithéid siúd agus é i mborr le bród díomhaoin as a mheon saolta féin.i2KDNíl sna cúrsaí sin ach scáil na nithe a bhí le teacht ach is é Críost an t-ábhar féin.;1oDDá chionn sin ná ligigí d' aon duine a bheith ag ordúchán oraibh faoi chúrsaí bia agus dí ná i dtaobh féilte cinn bhliana nó féilte míosúla nó laethanta sabóide.0DLom sé na tiarnais agus na húdaráis, chuir ar taispeáint iad os comhair an tsaoil agus d' ardaigh leis iad i gcaithréim na croise.//Dagus an banna scríofa úd a bhí inár gcoinne lena chuid forálacha chuir sé ar ceal é agus ghlan as an tslí é á thairneáil ar an gcrois.5.cD Bhí sibh marbh de dheasca bhur gcionta agus de cheal timpeallghearradh na colainne; ach d' athbheoigh [Dia] sibh i bpáirt le Críost; mhaith sé dúinn ár gcionta uile,F-D Comhadhlacadh sibh in éineacht leis sa bhaisteadh agus chomhéirigh sibh ó mhairbh in éineacht leis chomh maith as ucht an chreidimh a bhí agaibh i gcumhacht Dé a thóg ó mhairbh é.J, D Is ann freisin a timpeallghearradh sibhse ach ní leis an timpeallghearradh a rinneadh le láimh an duine é ach le timpeallghearradh Chríost, trínar baineadh an nádúr collaí anuas díbh.a+;D agus tá sibhse tagtha chun iomláine ann. Is é ceann gach tiarnais agus údaráis é.H* D Mar is i gCríost atá iomláine Dé ina chónaí go corparthao)WDBígí aireach, áfach, le heagla go mbuailfeadh aon duine bob oraibh leis an bhfealsúnacht bhaoth mhealltach úd a leanann traidisiúin dhaonna agus atá bunaithe ar phrionsabail an tsaoil in áit a bheith bunaithe ar Chríost.(DBígí préamhaithe ann agus bunaithe air agus daingean sa chreideamh faoi mar a múineadh daoibh é, agus bígí lán de bhuíochas.z'mDMar sin de, ós rud é go bhfuil glactha agaibh le Íosa Críost mar Thiarna, tugaigí bhur saol i bpáirt leis.N&DMar, más ea féin go bhfuilim i bhfad uaibh i bpearsa, táim faraibh sa spiorad, agus is cúis áthais dom sibh a fheiceáil in ord agus in eagar, agus a dhaingne atá bhur gcreideamh i gCríost.x%iDTáim á rá sin libh le heagla go gcuirfeadh duine éigin an dubh ina gheal oraibh le hargóintí mealltacha.^$5Dis é sin, ar Chríost a bhfuil stóir uile na heagna agus an eolais i bhfolach ann.L#DIs é atá uaim, go mbeadh misneach ar a gcroí, go mbeidís nasctha dá chéile le grá agus go dtiocfaidís chun barr cinnteachta agus tuisceana ionas go gcuirfidís eolas ar rúndiamhair Dé,0" [DBa mhaith liom go dtuigfeadh sibh a dhéine a bhím ag coimhlint ar bhur son agus ar son mhuintir Láoidícéa agus ar son an dreama nár leag riamh súil orm.! }DIs chuige sin chomh maith a bhímse ag obair ar mo dhícheall leis an bhfuinneamh uaidh atá ag oibriú go tréan ionam.8  kDSin é an Críost a bhímidne a fhógairt: bímid ag tabhairt comhairle agus teagaisc do chách le barr eagna, d' fhonn an uile dhuine a thabhairt chun foirfeachta i gCríost.I  DBa dheoin le Dia a nochtadh dóibhsean cad é mar shaibhreas glórmhar a thugann an rúndiamhair seo do na gintlithe, is é sin, go bhfuil Críost in bhur measc ag deimhniú na glóire daoibh.r _Dan rúndiamhair a bhí ceilte ar feadh na gcianta agus na nglún, ach atá nochta anois dá phobal naofa. +DRinneadh maor ar an Eaglais díomsa de bharr an chúraim a thug Dia dom le déanamh daoibhse, mar atá briathar Dé á fhógairt ina iomláine:p [DIs cúis áthais domsa a bhfuil á fhulaingt anois agam ar bhur son. Cibé easnamh a bhí ar pheannaidí Chríost táimse a dhéanamh suas i mo cholainn féin ar mhaithe lena chorpsan, is é sin, ar mhaithe leis an Eaglais.| sDNí mór daoibh, áfach, fanacht bunaithe go daingean ar an gcreideamh, agus gan bogadh ón dóchas a lasadh ionaibh ag an dea-scéal atá cloiste agaibh agus atá fógartha don uile dhuine faoin spéir agus a bhfuilimse, Pól, i mo mhaor air. 3Dach tá athmhuintearas déanta aige anois libh trína bhás ina chorp collaí d' fhonn sibh a thabhairt ina láthair go naofa gan cháim gan locht.  DTráth dá raibh, bhí sibhse féin in earraid [le Dia] agus naimhdeach dó in bhur n-aigne, de dheasca bhur ndrochghníomhartha;E Dagus is trídsean ab áil leisgach a bhfuil ar neamh agus ar talamha thabhairt chun athmhuintearais leis féin,agus síocháin a dhéanamh leo trí fhuil a chroise.V 'DMar is ann ab áille lánmhaireacht iomlán Dé a bheith ina cónaí,, SDIs é ceann an choirp é,ceann na hEaglaise.Is é an tús é,an chéadghin ó mhairbhi dtreo go mbeadh an tosach aige ar gach slí.Q DTá tosach aige orthu uileagus is ann a choinnítear ar bun iad. Dmar is trídsean a cruthaíodha bhfuil ar neamh agus ar talamhbídís sofheicthe nó dofheicthe,idir Thróin agus Thiarnaisidir Phrionsachtaí agus Chumhachtaí.Is trídsean agus dósan a cruthaíodh an t-iomlán.^ 7DIs íomhá den Dia dofheicthe éagus céadghin gach dúile cruthaithe_ 9DIs tríd an Mac sin atá ár bhfuascailt le fáil, is é sin, maithiúnas na bpeacaí.v gD agus a d' fhuascail sinn ó chumhacht an dorchadais agus d' aistrigh isteach sinn i ríocht a mhic mhuirnigh." ?D agus go mbeadh sibh go lúcháireach ag gabháil buíochais leis an Athair a dheonaigh daoibh a bheith páirteach in oidhreacht an phobail naofa sa solasZ /D go gcuirfeadh a neart glórmhar ar bhur gcumas cur suas go foighneach le gach ní@ {D ionas go dtabharfadh sibh bhur saol mar is dual de réir an Tiarna agus go mbeadh sé lánsásta libh; go dtiocfadh forás ar bhur ndea-oibreacha agus méadú ar bhur n-eolas ar Dhia;?  yD Sin é an fáth, ón lá a chualamar an scéal, nár stadamar ach ag guí oraibh, á iarraidh go líonfaí sibh d' eolas ar a thoil le barr eagna agus tuisceana spioradálta,f  GDagus is é a chuir síos dúinn chomh maith ar an ngrá atá ionaibhse faoi luí an Spioraid.  DIs é múinteoir a bhí agaibh ár gcomhsclábha ionúin féin, Eipeafras, searbhónta dílis do Chríost agus fear ionaid dúinne;  Da tháinig chugaibh agus atá ag fás agus ag tabhairt toradh uaidh ar fud an domhain mhóir, go díreach mar atá aige á dhéanamh in bhur measc féin freisin ón gcéad lá a chuala sibh iomrá ar ghrásta Dé agus a chuir sibh eolas air dáiríre.D  Dtoisc súil a bheith agaibh lena bhfuil in áirithe daoibh sna flaithis. Chuala sibh iomrá ar an luach saothair seo don chéad uair i dteachtaireacht na fírinne, is é sin sa dea-scéal }Dmar tá iomrá cloiste againn ar bhur gcreideamh in Íosa Críost agus ar an ngrá atá agaibh don phobal naofa go huile DGach uair dá mbímid ag guí, gabhaimid buíochas le Dia, le hAthair ár dTiarna Íosa Críost, mar gheall oraibh, Dguímid beannacht ar an bpobal naofa i gColosae, ar na bráithre dílse i gCríost. Grásta chugaibh agus síocháin ó Dhia ár nAthair.Y /DMise Pól, aspal Íosa Críost de dheoin Dé, agus an bráthair Tiomóid >w:Grásta an Tiarna Íosa Críost go raibh agaibh uile.y:Cuireann an pobal naofa uile anseo a mbeannacht chugaibh agus iad sin go háirithe a bhaineann le teaghlach Chéasair.3:Beirigí beannacht chun gach duine den phobal naofa in Íosa Críost. Cuireann na bráithre atá in éineacht liom a mbeannacht chugaibhse.;q:Moladh le Dia, ár nAthair, le saol na saol. Amen.{o:Agus déanfaidh mo Dhia riar go fial ar gach riachtanas daoibhse as a fhlúirse féin i nglóir in Íosa Críost.P:Tá mo dhóthain agamsa anois agus breis. Tá flúirse agam ó fuair mé bhur síntiús ó Eapafraidíteas. Is geall le boladh cumhra an síntiús sin nó le híobairt thaitneamhach a shásódh Dia.`~9:Ach ní hé bhur síntiús is mór agamsa ach an brabach iomadúil atá ag dul daoibh.}{:Agus le linn dom bheith i dTeasaloinicé, chuir sibh riar mo cháis chugam, agus ní aon uair amháin é ach faoi dhó.Y|+:Tá a fhios agaibh féin, a mhuintir Fhilipí, nuair a d' fhág mé an Mhacadóin ag tosú ar an tsoiscéalaíocht, nach ndeachaigh aon eaglais i bpáirtíocht ná i gcomhar liom sa ghnó ach sibhse amháin.[{/:Mar sin féin ba mhaith an mhaise daoibhse teacht i gcabhair orm i mo chruachás.Vz%: Táim in ann gach ní a dhéanamh le cabhair an té úd a thugann neart dom.2y]: Tá eolas agam ar an gcaolchuid agus ar an bhflúirse. Tá seantaithí agam ar gach sórt: ar an mórdhóthain agus ar an ocras, ar an bhflúirse agus ar an ngannchuid.kxO: Ní ag casaoid faoin ngannchúis atáim mar tá foghlamtha agamsa bheith sásta lena bhfuil agam.(wI: Bhí ardáthas orm sa Tiarna gur tháinig athbhláth faoi dheireadh thiar ar an tsuim atá agaibh ionam i gcónaí ach gan aon chaoi agaibh í a thaispeáint.>vu: Má chuireann sibh i bhfeidhm an teagasc a mhúin mé daoibh agus a ghlac sibh uaim agus na nithe a chuala sibh nó a chonaic sibh mé a dhéanamh, beidh Dia na síochána faraibh.Qu:Mar fhocal scoir, a bhráithre, bíodh bhur n-aire ar an rud fíor, ar an rud uasal, ar an rud cóir, ar an rud naofa, ar an rud measúil, ar an rud creidiúnach, ar an rud atá suáilceach inmholta. t :Agus sa tslí sin beidh síocháin Dé atá os cionn ár dtuisceana ag gardáil bhur gcroí agus bhur smaointe in Íosa Críost.s+:Ná bígí imníoch faoi rud ar bith ach cibé ní atá in easnamh oraibh cuirigí in iúl do Dhia é le hurnaí agus guí agus buíochas buan.[r/:Bíodh bhur gceansacht le feiceáil ag an saol mór mar ní fada uainn an Tiarna.^q5:Bígí lúcháireach i gcónaí sa Tiarna. Deirim arís é: bíodh lúcháir oraibh.p :agus iarraim ortsa, a pháirtí dhil, lámh chúnta a thabhairt dóibh mar gur sheas siad gualainn ar ghualainn liomsa ag cosaint an dea-scéil, mar aon le Cléimins agus leis na cúntóirí eile agam a bhfuil a n-ainmneacha scríofa i leabhar na beatha.co?:Impím ar Euoidia agus ar Shinticé teacht chun muintearais le chéile sa Tiarna;n 3:Dá bhrí sin, a bhráithre ionúine na pairte, ós sibhse m' aoibhneas agus mo chuid den saol, seasaigí go daingean sa Tiarna, a chairde cléibh.?mw:Déanfaidh seisean an corp uiríseal seo againn a athmhúnlú ar aon dul lena chorp glórmhar féin as ucht na cumhachta lena bhféadann sé gach uile ní a thabhairt faoina smacht.l%:Ar neamh atá ár mbaile dúchais againne, áfach, agus is ó neamh atáimid ag súil lenar bhfuasclóir a theacht, an Tiarna Íosa Críost.k3:Is é a mbascadh is dán dóibh sin; níl de Dhia acu ach a mbolg agus iad bródúil as a gcuid mínáire agus gan ach nithe saolta ina gceann acu. j:Is minic ráite agam cheana libh agus deirim libh anois é go deorach go bhfuil mórán ag imeacht ina naimhde do chros Chríost.i#:Déanaigí aithris ormsa le chéile, a bhráithre. Bígí ag faire ar na daoine a dhéanann de réir an tsampla a thugaimid daoibh.Nh:Cibé scéal é leanaimis den bhóthar atá gafa againn go dtí seo.Ag{:An méid againn atá tagtha in inmhe fir, bíodh an dearcadh sin againn. Ach má tá a mhalairt de dhearcadh agaibhse faoi rud ar bith, cuirfidh Dia ar an eolas sibh faoi sin freisin. f:agus leanúint orm faoi dhéin na sprice nó go mbeidh an duais bainte agam an ghairm in airde a tháinig ó Dhia in Íosa Críost.We': Sea, a bhráithre, ní dóigh liom go bhfuil an báire liom go fóill: níl á dhéanamh amháin agam ach an bóthar atá gafa a ligean i ndearmad agus luí amach go dícheallach ar an mbóthar atá romhamedC: Ní hé go bhfuil mo chuspóir bainte amach agam go fóill ná go bhfuilim tagtha chun foirfeachta go fóill; ach leanaim orm ag iarraidh an duais a bhreith liom mar go bhfuil beirthe orm féin ag Íosa Críost.Qc: le hionchas go dtiocfainn ar shlí éigin chun an aiséirí ó mhairbh.%bC: Níl uaim anois ach aithne a chur ar [Chríost] agus ar éifeacht a aiséirí, ar bheith páirteach leis ina phiolóidí agus bheith cosúil leis ina bhás,aQ: agus mé a bheith aontaithe leis. Ní hí m' fhíréantacht féin atá anois agam, is é sin le rá an fhíréantacht a ghabhann le comhlíonadh an dlí, ach an fhíréantacht a ghabhann le creideamh i gCríost, an fhíréantacht a thagann ó Dhia féin agus atá bunaithe ar an gcreideamh..`U:Agus ní hé sin amháin é ach áirím gur caillteanas gach uile ní le hais an bhua thar barr atá faighte agam: aithne a chur ar Íosa Críost, mo Thiarna. Ar mhaithe leis sin ligeas an t-iomlán ar ceal, agus tuigtear dom nach raibh ann ach truflais, le go ndéanfainn Críost a ghnóthúz_m:Na buntáistí seo a bhí agam, áfach, tá áirithe anois agam gur caillteanas glan iad mar gheall ar Chríost.^!:i dtaca le díograis chreidimh bhí mé i mo ghéarleantóir ar an Eaglais, agus i dtaca le fíréantacht dhlithiúil bhí mé gan cháim.=]s:de shliocht Iosrael mé, de threibh Bhiniáimin, Eabhrach den fhíorfhuil Eabhrach, agus timpeallghearradh mé ar an ochtú lá. I dtaca leis an dlí bhí mé i m' Fhairisíneach;C\:siúd is go bhféadfainnse bheith teann as an gcolainn chomh maith le cách. Go deimhin cibé duine eile atá teann as an gcolainn, is mó ná sin an bun atá agamsa le bheith amhlaidh:2[]:Is againne atá an fíorthimpeallghearradh mar is faoi anáil an Spioraid a adhraímid Dia agus is as Íosa Críost atá ár maíomh in ionad dul i muinín na colainne,lZQ:Seachnaígí na gadhair! Seachnaígí lucht na mioscaise! Seachnaígí lucht ciorraithe an choirp!BY :Agus mar fhocal scoir, a bhráithre liom, bíodh áthas oraibh sa Tiarna. Níl leisce ar bith orm a bhfuil scríofa cheana agam a scríobh arís chugaibh mar is é bhur leas é.5Xc:29b mar is ar mhaithe le gnó an Tiarna a chuaigh sé i mbaol an bháis agus chuir a bheo i bhfiontar ag tabhairt na cabhrach domsa a bhí thar bhur gcumas-sa a thabhairt.mWS:Cuirigí fíorchaoin fáilte roimhe sa Tiarna dá bhrí sin, agus bíodh meas agaibh ar a leithéid V9:Is móide dá chionn sin an fonn atá orm é a chur ar ais chugaibh mar go mbeidh áthas oraibhse é a fheiceáil agus go laghdóidh sin mo bhuairtse.HU :Agus is é a bhí breoite go deimhin agus i mbéala an bháis féin, ach rinne Dia trócaire air agus ní air sin amháin é ach ormsa freisin mar gur shábháil sé ó bhrón ar bhrón mé.iTK:Is fada leis uaidh sibh go léir agus tá imní air toisc gur chuala sibh go raibh sé breoite.YS+:Measaim, áfach, nach mór dom mo bhráthair Eapafraidíteas a chur chugaibh. Is comhoibrí agus comhthrodaí liom é agus is sibhse féin a sheol chugam ina theachta é chun riar mo cháis a sholáthar dom.[R/:Agus tá súil agam sa Tiarna nach fada go mbeidh mé féin chugaibh chomh maith.Qw:Más ea, táim ag brath ar é a chur (chugaibh) an túisce a bheidh a fhios agam conas a bheidh an scéal agam féin.P:Is eol daoibh féin a fheabhas a chruthaigh sé ag obair le mo thaobhsa ar son an dea-scéil, mar a bheadh mac ag fónamh dá athair.nOU:Mar is iad a gcúrsaí féin agus ní hiad cúrsaí Íosa Críost is cás leis an gcuid eile ar fad.bN=:Níl aon duine agam atá chomh báúil leis-sean ná chomh himníoch dáiríre fúibhse."M=:Tá súil agam, le toil an Tiarna Íosa, nach fada go gcuirfidh mé Tiomóid chugaibh le hionchas go gcuirfeadh bhur dtuairisc éirí croí orm.SL:Bíodh an t-áthas céanna oraibhse agus déanaigí comhghairdeas liomsa.IK :Fiú amháin má tá mo chuid fola le doirteadh agam mar dheoch ofrála ar an íobairt a dhéanann sibh chun Dé le bhur gcreideamh, tá áthas orm faoi agus déanaim comhghairdeas libh uile.EJ:mar go bhfuil scéal na beatha le tairiscint agaibh dóibh. Dá chionn beidh sé le maíomh agamsa lá Chríost nach in aisce a thug mé mo chúrsa agus nach in aisce a rinne mé saothar.NI:agus go mbeadh sibh chomh feiceálach ina measc le soilse na cruinne/HW:Déanaigí gach ní gan chasaoid ná argóint, ar shlí go mbeadh sibh gan locht gan urchóid, in bhur gclann gan cháim ag Dia i lár glúine atá truaillithe claonfGE: mar is é Dia atá ag spreagadh idir rún agus ghníomh ionaibh de réir a dhea-thola féin.qF[: Dá bhrí sin, a mhuintir na páirte, faoi mar a rinne sibh rud orm i gcónaí agus mé in bhur measc, déanaigí rud anois orm níos mó ná riamh agus mé i bhfad uaibh, agus saothraígí bhur slánú faoi uamhan agus faoi eagla,wEg: agus go ndearbhódh gach teanga,in ómós do Dhia an tAthair,gurb é Íosa Críost an Tiarna. D: i dtreo nuair a luafaí ainm Íosago gcromfadh glúin gach neachdá bhfuil ar neamh agus ar talamh agus in ifreannxCi: Sin é an fáth ar ardaigh Dia thar na bearta éagus bhronn air an t-ainm úd atá os cionn gach ainm,B:Agus ar theacht ann dó i gcló daonna,d' ísligh sé é féinagus bhí umhal go bás go bás na croise féin.A:Ach lom sé é féin.Agus chuir áir riocht an sclábhaagus tháinig chun bheith ina dhuine mar chách eile.p@Y:An té úd a bhí i riocht Dé ó dhúchas,níorbh éadáil leis bheith ar chomhchéim le Dia,/?Y:Bígí ar aon mheon le hÍosa Críost:s>_:Ná bíodh aon duine agaibh ag cuimhneamh ar a leas féin amháin ach ar leas na gcomharsana chomh maith.=:Ná déanaigí aon ní le teann iomaíochta ná le teann gaisce, ach sibh á mheas go huiríseal gur fearr daoine eile ná sibh féin.}<s:cuirigí barr ar mo chuid áthais trí bheith ar aon aigne le chéile, ar aon ghrá, ar aon toil agus ar aon aigne.d; C:Dá bhrí sin más fiú aon ní an sólás a fhaigheann sibh i gCríost, más fiú aon ní an spreagadh a thagann ón ngrá, más fiú aon ní bhur gcumann leis an Spiorad, má tá cion nó trua ar bith ionaibh,: ':Tá an comhrac céanna le tabhairt agaibhse a chonaic sibh á thabhairt agamsa agus a chloiseann sibh a bheith á thabhairt agam anois féin.9 !:Mar tá sé faighte de phribhléid agaibhse as ucht Chríost ní amháin creideamh a bheith agaibh ann ach fulaingt ar a shon chomh maith.8 3:agus gan eagla ar bith oraibh roimh bhur naimhde. Is cruthú é sin go bhfuil bascadh i ndán dóibhsean ag Dia agus bhur slánú i ndán daoibhse.b7 ?:Ní mór daoibh, áfach, bhur saol a thabhairt go fiúntach de réir dea-scéal Chríost. Sa tslí sin, cibé acu a thagaim do bhur bhfeiceáil nó a bheidh mé i bhfad uaibh, beidh sé le clos agam in bhur dtaobh go bhfuil sibh ag seasamh an fhóid san aon spiorad agus ag troid gualainn ar ghualainn d' aontoil ar son chreideamh an dea-scéil,v6 g:i dtreo nuair a thiocfaidh mé arís chugaibh go mbeidh sibh níos bródúla ná riamh asam in Íosa Críost.65 g:Ós deimhin liom sin, tá a fhios agam go bhfanfaidh mé ann go fóill chun cuidiú libhse uile d' fhonn bhur gcreideamh a chur chun cinn agus bhur lúcháir ann a mhéadú,H4  :Ach is riachtanaí go bhfanfainn sa cholainn ar mhaithe libhse.3 y:Táim i gcás idir dhá chomhairle: tá fonn orm síothlú liom agus bheith fara Críost, mar ba é ba fhearr go mór. 2 :Ar an taobh eile, áfach, má bhíonn rath ar mo shaothar fad a mhairim sa cholainn, ní fheadar cé acu rogha a dhéanfaidh mé.G1  :Mar is é Críost is beatha domsa agus ba shochar dom an bás.S0 !:Mar tá súil agus dóchas láidir agam nach gcuirfear aon náire ar aon chor orm ach le gach muinín anois mar ba ghnáth go nglóireofar Críost i mo chorp, cibé acu beatha nó bás atá i ndán dom./ :mar go bhfuil a fhios agam go rachaidh sé chun mo shlánaithe le cabhair bhur n-urnaithese agus le cúnamh ó Spiorad Íosa Críost.a. =:Ach nach cuma é? Mar, cibé acu le cur i gcéill nó le dáiríreacht é, is é Críost atá á fhógairt ar aon chuma agus sin é an rud a chuireann áthas orm; agus leanfaidh mé ag déanamh áthais mar gheall air/- Y:Ach an dream atá ag fógairt Chríost le teann mioscaise, ní le hintinn ghlan atá siad á dhéanamh ach d' fhonn anacair a tharraingt ormsa agus mé i ngéibheann.v, g:Is le neart grá dom atá siadsan ag obair mar go dtuigeann siad gur ag cosaint an dea-scéil atáim ceaptha.!+ =:Tá daoine áirithe gan dabht agus is le teann formaid agus aighnis a dhéanann siad Críost a fhógairt ach tá an chuid eile á dhéanamh le dea-rún.4* c:Rud eile de, chuir mo chuibhreacha misneach sa Tiarna ar fhormhór mo bhráithre Críostaí i dtreo gur dána ná riamh iad ag fógairt an dea-scéil gan scáth gan eagla.w) i: mar gur follas don gharda praetóireach ar fad agus do chách eile gur ar son Chríost atáimse i ngéibheann.( 7: Ba mhaith liom é seo a chur in iúl daoibh, a bhráithre: an cor atá ormsa gurb amhlaidh a chuidigh sé leis an dea-scéal a chur chun cinn' {: agus go mbeidh sibh lán de thorthaí na fíréantachta sin a thagann trí Íosa Críost, chun moladh agus glóire Dé.p& [: sa tslí go mba rogha libh na nithe is fearr agus go mbeidh sibh glan gan locht i gcomhair lá Chríostn% W: Is é mo ghuí go rachaidh bhur ngrá dá chéile i méid agus i méid le barr eolais agus tuisceana,X$ +:Tá a fhios ag Dia go bhfuilim ag tnúth libh uile le cion Íosa Críost féin.&# G:Is maith is ceart dom an aigne seo a bheith agam in bhur dtaobh go léir, de bhrí go bhfuil sibh i gcochall mo chroí agam agus a rá go bhfuil sibh go léir rannpháirteach sa ghrásta a bhronn Dia orm, cibé acu a bhím i gcuibhreacha nó ag cosaint agus ag daingniú an dea-scéil." %:Agus táim cinnte den mhéid seo: an té a thosaigh an dea-obair in bhur measc go leanfaidh sé á chur i gcrích go dtí lá Íosa Críost.a! =:mar gheall ar an bpáirt a bhí agaibh sa dea-scéal ón gcéad lá riamh go dtí inniu.S  !:agus gach uair a bhím ag guí déanaim guí oraibh uile go lúcháireach,M :Gach uair dá gcuimhním oraibh gabhaim buíochas le mo Dhia` ;:Grásta chugaibh agus síocháin ó Dhia ár nAthair agus ó Íosa Críost ár dTiarna.: q:Pól agus Tiomóid, seirbhísigh Íosa Críost, ag beannú don phobal naofa uile i bhFilipí atá aontaithe le hÍosa Críost, agus dá gcuid uachtarán agus cúntóirí.]30Go raibh grásta ar chách a bheir grá buanmharthanach dár dTiarna Íosa Críost.~u0Go dtuga Dia an tAthair agus an Tiarna Íosa Críost síocháin agus grá mar aon le creideamh do na bráithre uile.{0Táim á sheoladh chugaibh d' aon ghnó chun fios mo chúrsaí a bheith agaibh agus chun sólás a chur ar bhur gcroí.R0Tabharfaidh Tichiceas, mo chara ionúin agus mo chúntóir dílis in obair an Tiarna, faisnéis iomlán daoibh fúmsa ionas go mbeidh a fhios agaibh conas táim agus conas atá ag éirí liom.'0an dea-scéal a bhfuilimse i mo thoscaire air agus mé faoi ghlas féin; guígí go ndéanfaidh mé é a fhógairt chomh dána agus is cóir. 90Agus guígí ormsa chomh maith, le hionchas, nuair a osclóidh mé mo bhéal, go dtabharfar dom labhairt go dána agus rún an dea-scéil a fhógairt ~~}|| {{zHyxxx)wyvuu2ttrqq"p/oGnmmml2kkjhhFgg\ffLedccgcbb8aqa `__+^z^]T\[[ZLYYY"XQWWYVVmUUQTTjSS@R\QQxQPPPP~P9POANNNhNMMALKKJOIHHBGGFEcDDCUBB6AA:@??->>>=<};;%:99r988<7[655d443D22 11500d//O.]-,,++{*y))U('']&%%&$S##G"o!!!G <%G (+"o] j ,j y  k  ; @ $Fo|h8 b agus teist na ndea-oibreacha a bheith uirthi, is é sin le rá, gur thóg sí clann, go raibh sí go fial fáilteach le strainséirí, gur nigh sí cosa na naomh, gur fhóir sí ar lucht na hainnise agus go raibh sí tugtha do gach cineál dea-oibreacha. 7b Ná cláraítear aon bhaintreach nach mbíonn an seasca bliain slán aici. Caithfidh sí gan a bheith pósta ach aon uair amháin16[ban duine nach ndéanann aon chúram dá mhuintir agus do lucht a theaghlaigh féin go háirithe, tá an creideamh séanta aige agus is measa é ná an díchreidmheach.Z5-bTabhair an foláireamh seo don phobal d' fhonn nach mbeadh locht le fáil orthu:_47bAch an bhaintreach atá aerach, tá sí marbh cheana féin d' ainneoin í bheith beo..3UbAn bhean atá ina fíorbhaintreach agus atá fágtha ina haonar sa saol, bíonn a muinín aici i nDia agus leanann sí ag guí agus ag urnaí de lá agus d' oíche.X2)bAch má tá clann nó clann chlainne ag baintreach, tuigidís sin gurb é céad dualgas atá orthu cuidiú lena dteaghlach féin agus cúiteamh a dhéanamh lena dtuismitheoirí, mar gurb áil le Dia é sin.I1 bTabhair ómós do bhaintreacha atá ina mbaintreacha dáiríre.0bBí le seanmhná mar bheifeá le do mháthair agus le mná óga mar bheifeá le do dheirfiúracha, go geanmnaí i gcónaí. / ;bNá tabhair casaoid do sheanduine ach déan tathant air mar a dhéanfá ar d' athair. Déan le fir óga mar a dhéanfá le do dheartháireacha..5bTabhair aire duit féin agus do do theagasc. Lean den obair, mar má dhéanann tú amhlaidh, sábháilfidh tú thú féin agus do lucht éisteachta.-bCaith do dhúthracht leis na nithe sin agus bí ag gabháil dóibh chun go mba léir do chách an dul chun cinn atá á dhéanamh agat.,7bNá déan faillí sa tíolacadh atá agat, an tíolacadh a bronnadh ort nuair a labhair na fáithe leat agus nuair a leag na seanóirí a lámha ort.t+ab Tabhair aire don léitheoireacht phoiblí, don tseanmóireacht agus don teagasc go dtí go dtiocfaidh mé.7*gb Ná lig d' aoinne tú a dhíspeagadh mar gheall ar d' óige ach bí i d' eiseamláir do na creidmhigh ar chaint agus ar iompar, ar ghrá agus ar chreideamh agus ar naofacht.;)qb Lean ort ag fógairt agus ag teagasc na nithe sin.^(5b Mar is é fáth a bhfuilimid ag obair agus ag coimhlint, de bhrí go bhfuil ár ndóchas againn as Dia beo, an té atá ina shlánaitheoir ar chách uile agus go háirithe ar an muintir a bhfuil an creideamh acu.I' b Is barántúil agus is iontaofa go hiomlán an ráiteas é sin.&#bIs beag an tairbhe an aclaíocht choirp, ach is mór go deo an tairbhe an chráifeacht, mar go bhfuil tuar na beatha inti abhus agus thall.p%YbAch seachain finscéalta baotha úd na gcailleach. Aclaigh tú féin chun saol cráifeach a thabhairt.l$QbMá chuireann tú na treoracha sin os comhair na mbráithre, beidh tú i do sheirbhíseach fónta ag Íosa Críost, mar go mbeidh tú do do chothú ar bhriathra an chreidimh agus an teagaisc fholláin atá leanta agat.D#bmar go ndéanann briathar Dé agus an urnaí rud naofa de.v"ebMar is maith gach ní dar chruthaigh Dia agus ní ceart diúltú do rud ar bith má ghlactar leis go buíochX!)bCoisceann siad daoine ar phósadh agus ar bhianna áirithe a ithe, cé gur chruthaigh Dia na bianna sin don mhuintir a chreideann ann agus a chuir eolas ar an bhfírinne chun go gcaithfidís iad go buíoch. bMeallfar iad le cur i gcéill lucht éithigh, daoine a bhfuil a gcoinsias mar a bheadh sé brandálta leis an iarann dearg.R bDeir an Spiorad go dearfa go dtréigfidh daoine áirithe an creideamh sna haimsirí deiridh mar go dtabharfaidh siad aird ar na spioraid bhréagacha agus ar an teagasc a thagann ó na deamhain.>ubAgus gan aon agó, is mór í rúndiamhair ár gcreidimh:An té a thaispeáin é féin dúinn i gcolainn dhaonna,sheas an Spiorad a cheart dó,chonacthas é do na haingil,fógraíodh é do na ciníocha,chreid an saol mór annagus tógadh in airde i nglóir é.gGbi dtreo, má chuirtear moill féin orm, go mbeidh a fhios agat conas is cóir duit tú féin a iompar i dteaghlach Dé, is é sin le rá, in Eaglais Dé bheo an Eaglais atá ina cranntaca agus ina bunsraith don fhírinne.oWbCé go bhfuilim ag súil le teacht ar cuairt chugat sul i bhfad, táim á scríobh seo chugat0Yb Na déagánaigh a chruthaíonn go maith, gnóthaíonn siad ardchéim dóibh féin agus bíonn údarás mór lena gcaint faoin gcreideamh atá againn i gCríost Íosa.'b Caithfidh na déagánaigh gan a bheith pósta ach aon uair amháin agus iad a bheith ina gceann maith ar a gclann agus ar a dteaghlach féin. b Ba chóir na mná a bheith creidiúnach mar an gcéanna agus gan a bheith cúlchainteach ach iad stuama agus iontaofa ar gach slí.|qb Ní mór iad a thástáil ar dtús agus gan ligean dóibh feidhmiú mar dhéagánaigh mura mbíonn siad gan locht.J b ach iad ag caomhnadh rúndiamhair an chreidimh le coinsias glan.CbNa déagánaigh mar an gcéanna, ní mór dóibh bheith ina ndaoine creidiúnacha agus gan bheith ina dteanga liom leat ná tugtha don ól, gan súil go suarach ar an mbreis acu)bNí mór freisin dea-theist a bheith air ag an muintir lasmuigh le heagla go dtabharfaí tarcaisne dó agus go mbuailfeadh an diabhal bob air.bCaithfidh sé gan bheith ina nuachreidmheach le heagla go dtiocfadh éirí in airde air agus go ndaorfaí é dála an diabhail féin.q[bMura bhfuil duine in ann a theaghlach féin a stiúradh, conas a dhéanfaidh sé Eaglais Dé a riaradh?~ubCaithfidh sé bheith ina cheann maith ar a theaghlach féin agus a chlann a bheith umhal ómósach i ngach slí dó.wgbgan bheith tugtha don ól ná don achrann ach é a bheith séimh síochánta agus gan dúil aige san airgead.NbDá chionn sin ní mór don uachtarán a bheith gan cháim agus gan bheith pósta ach aon uair amháin; a bheith measartha, stuama, staidéartha, a bheith fial fáilteach agus in ann chun múinte;  bIs barántúil an ráiteas é seo: an té a bhíonn ag tnúth le cúram an uachtaráin is uasal an obair a shantaíonn sé.bSlánófar í, áfach, trí chlann a iompar, má chloíonn sí go stuama leis an gcreideamh, leis an ngrá agus leis an gcráifeacht.] 3bAgus níorbh é Ádhamh a mealladh; ba í an bhean a mealladh agus a thit i bpeaca.H  b Mar ba é Ádhamh is túisce a cumadh agus Éabha ina dhiaidh.v eb Ach ní cheadaímse di aon teagasc a thabhairt ná bheith ina ceann ar an bhfear ach í a fhanacht ina tost.] 3b Fanadh an bhean ina tost, áfach, agus bíodh sí ag foghlaim le barr umhlaíochta.y kb ach iad féin a mhaisiú le dea-oibreacha mar a oireann do mhná a bhfuil meas na cráifeachta acu orthu féin.Mb Ar an gcuma chéanna ba mhaith liom go ndéanfadh na mná iad féin a chóiriú go modhúil stuama in éadaí slachtmhara, gan trilseáin ná ornáidí óir ná péarlaí ná feisteas mórluaigh,bBa mhaith liom, dá bhrí sin, go mbeadh na fir ag guí gach uile áit agus a lámha tógtha acu go hómósach, gan fearg ná aighneas.*Mbní bréag atáim a rá ach an fhírinne lom ceapadh mise i mo bholscaire agus i m' aspal aige chun an creideamh agus an fhírinne a mhúineadh do na gintlithe.fEba thug suas é féin in éiric orthu uile; sin í an fhianaise a tugadh ina mhithidí féin;1bMar níl ann ach aon Dia amháin, agus níl ann ach an t-aon idirghabhálaí amháin idir Dia agus an cine daonna, mar atá an duine Críost Íosa`9bIs áil leis go slánófaí an uile dhuine agus go gcuirfidís eolas ar an bhfírinne.EbIs maith agus is taitneamhach sin le Dia ár slánaitheoir.wgble súil go bhféadfaimis ár saol a thabhairt go diaganta cráifeach faoi shuaimhneas agus faoi shíocháin.S !bAr an ábhar sin, impím ort sa chéad áit go ndéanfaí urnaithe agus achainíocha agus iarratais agus altú ar son an uile dhuine, agus go háirithe ar son ríthe agus an lucht ceannais uile,x kbOrthusan tá Himinéas agus Alastar, beirt a thug mé suas do Shátan le súil go múinfí gan Dia a aithisiú. ~ bCoinnigh an creideamh agus an coinsias glan agat. Mar tá daoine ann a thug cúl lena gcoinsias agus a chuir a gcreideamh ó rath.N} bTáim ag tabhairt an fholáirimh seo duit, a Thiomóid, a mhic, foláireamh atá ag teacht leis an bhfaisnéis a thug na fáithe ort fadó, le hionchas go gcuirfeá an cath go cróga dá réir sin.m| UbMoladh agus glóir do rí na n-aoiseanna, don aon Dia dofheicthe síoraí, trí shaol na saol. Amen.{ bagus is é fáth a ndearnadh trócaire ormsa, an peacach is mó, chun go dtaispeánfadh Íosa Críost a fhoighne gan teorainn i mo chás-sa ar dtús agus go mbeinn i m' eiseamláir dóibh sin a chreidfeadh ann ar ball agus a bhainfeadh amach an bheatha shíoraí.,z SbIs barántúil agus is iontaofa go hiomlán an ráiteas é gur tháinig Críost Íosa ar an saol chun peacaigh a shlánú. Táim féin ar an bpeacach is mó orthu,sy abTháinig rabharta de ghrásta ár dTiarna chugam agus den chreideamh agus den ghrá atá i gCríost Íosa.Dx b cé go mbínn á mhaslú agus á ghéarleanúint agus ag tabhairt easmailte dó roimhe sin. Ach rinne sé trócaire orm toisc gur le corp aineolais agus díchreidimh a rinne mé amhlaidh.3w ab Gabhaim buíochas lenár dTiarna Íosa Críost a thug mo chumas dom, de bhrí go raibh oiread iontaoibhe aige asam agus gur cheap sé mé i mo sheirbhíseach dó,dv Cb atá de réir an dea-scéil ghlórmhair úd ón Dia beannaithe a fágadh faoi mo chúramsa.7u ib do lucht drúise agus lucht sodamachta agus lucht fuadaigh, do lucht na mbréag agus na mionn éithigh dóibh sin uile a dhéanann aon ní eile bunoscionn le teagasc folláin}t ub agus a thuigfeadh nach don duine fíréanta a dhéantar dlí ach do choirpigh agus do dhaoine ainrialta, d' éagráifigh agus do pheacaigh, do mhallaitheoirí agus do lucht an oilc, do lucht fionaíola athar is máthar agus do dhúnmharfóirí,\s 3bTá a fhios againn gur rud fónta an dlí, an té a bhainfeadh feidhm dhleathach as'r Ibis áil leo bheith ina saineolaithe ar an dlí ach iad gan aon tuiscint acu ar a mbíonn siad a rá ná ar na tuairimí a mbíonn siad chomh teann ina dtaobh.Wq )bTá daoine ann a chlaon ó na nithe sin agus a d' iompaigh ar an mbaothchaint;!p =bNíl de chuspóir ag an bhfoláireamh seo ach an grá a mhúscailt a thagann as an gcroí glan, as an gcoinsias maith agus as an gcreideamh gan chluain.Po bagus gan bheith tugtha d' fhabhalscéalta agus do ghinealaigh gan teorainn, mar gur nithe iad sin a chothaíonn conspóidí in ionad beartas Dé a chur chun cinn, beartas atá bunaithe ar chreideamh.mn UbFaoi mar a d' iarr mé ort cheana agus mé ag cur chun bóthair go dtí an Mhacadóin, iarraim arís ort fanacht in Eifeasas go fóill chun a fhógairt ar dhaoine áirithe ann gan bheith ag tabhairt saobhtheagaisc uathu,m %bGuím grásta agus trócaire agus síocháin ó Dhia an tAthair agus ónár dTiarna Íosa Críost ar Thiomóid mo mhac dílis sa chreideamh.wl kbMise Pól, aspal Chríost Íosa ar ordú ó Dhia ár slánaitheoir agus ó Chríost Íosa ár ndóchas.;kqXGrásta ár dTiarna Íosa Críost agaibh go léir. jXBeannacht oraibh uaimse Pól faoi mo láimh féin. Sin é an síniú a chuirim ar gach litir de mo chuid; is mar sin a scríobhaim.i}XTiarna na síochána é féin go dtuga sé síocháin daoibh gach uair agus gach slí. Go raibh an Tiarna libh go léir.`h9XNá tugaigí meas namhad air, áfach, ach é a cheartú mar a cheartófaí deartháir.4gaXDuine ar bith nach ngéilleann do theachtaireacht na litreach seo againn, tugaigí suntas dó agus ná bíodh caidreamh ar bith agaibh leis ionas go dtiocfadh náire air.gfGX I dtaca libhse de, áfach, a bhráithre, ná héirígí cortha go deo den mhaith a dhéanamh.9ekX Táimid ag tabhairt foláirimh dá leithéidí sin agus ag moladh dóibh in ainm an Tiarna Íosa Críost, bheith ag obair go ciúin dóibh féin agus a gcuid bia féin a ithe.1d[X Tá sé á chloisteáil againn go bhfuil daoine áirithe oraibh a chaitheann a saol go díomhaoin, gan aon ní acu á dhéanamh ach a ladar a chur i ngnó daoine eile.'cGX Go deimhin nuair a bhíomar in bhur measc, seo é an foláireamh a thugaimis daoibh: «An té nach bhfuil fonn oibre air, ná caitheadh sé bia ach oiread.»bwX Ní hé nach bhfuilimid i dteideal ár gcoda ach d' fhonn sampla a thabhairt daoibhse chun go leanfadh sibh ár lorg.GaXná níor ghlacamar cothú in aisce ó dhuine ar bith. Is amhlaidh a bhímis ag obair le dua agus saothar, de lá is d' oíche, ar shlí nach mbeimis inár muirín ar dhuine ar bith agaibh.#`?XTá a fhios agaibh féin cad atá agaibh le déanamh chun aithris a dhéanamh orainne. Ní raibh aon díomhaointeas orainne fad a bhíomar in bhur measc,\_1XTáim ag tabhairt foláirimh daoibh, a bhráithre, in ainm ár dTiarna Íosa Críost, fanacht amach ó bhráthair ar bith a chaitheann a shaol díomhaoin agus nach leanann an treoir a fuair sibh uainne.U^#XGo stiúra an Tiarna bhur gcroí ar ghrá Dé agus ar sheasmhacht Chríost.w]gXTáimid cinnte de sa Tiarna go bhfuil sibh ag déanamh rud orainn cheana agus go leanfaidh sibh á dhéanamh.^\5XAch tá an Tiarna dílis agus treiseoidh sé libh agus cosnóidh sé ar an olc sibh.[ XAgus bígí ag guí chomh maith go saorfar sinne ó dhrochdhaoine mallaithe, mar ní hé gach duine a bhfuil an creideamh acu./Z YXMar fhocal scoir, a bhráithre, bígí ag guí orainne, le súil go leathfadh scéala an Tiarna go luath agus go mbeadh meas air faoi mar tharla agaibh féin.nYUXgo gcuire siad sólás croí oraibh agus go dtreisí siad libh i ngach gníomh agus briathar fónta.'XGXAgus go gcuire Íosa Críost féin ár dTiarna agus Dia ár nAthair, a thug grá dúinn agus a bhronn orainn in aisce sólás síoraí agus dóchas daingean,'WGXSeasaigí an fód go daingean dá bhrí sin, a bhráithre, agus coinnigí an teagasc a d' fhoghlaim sibh uainne le briathar béil nó trí bhíthin litreach.V-XIs é fáth ar ghlaoigh sé oraibh tríd an dea-scéal seo againne, chun go mbainfeadh sibh amach daoibh féin glóir ár dTiarna Íosa Críost.U3X Tá sé d' fhiacha orainne bheith ag gabháil buíochais le Dia gan stad mar gheall oraibh, a bhráithre, a bhfuil gnaoi an Tiarna oraibh, de bhrí gur roghnaigh Dia ó thús sibh chun go slánófaí sibh trí naomhú ón Spiorad agus trí chreidiúint san fhírinne.qT[X Dá réir sin, gach duine acu nár ghéill don fhírinne ach gurb é an t-olc is áil leis, daorfar é.vSeX Agus sin é an fáth a gcuireann Dia an mearbhall ag obair orthu sa tslí go gcreideann siad an t-éitheach.AR{X agus le teann urchóide cuirfidh sé cluain orthu siúd atá ar bhealach a n-aimhleasa, de bhrí nach nglacfaidís leis an ngrá don fhírinne a chuirfeadh ar láimh shábháilte iad.QX Faoi mar is dual do ghníomhaireacht Shátain, tiocfaidh [an mac mallachta] faoi lánchumhacht, le comharthaí agus le fearta bréige,-PSXAgus ansin taispeánfaidh an mac mallachta é féin, ach déanfaidh an Tiarna Íosa é a bhascadh le hanáil a bhéil agus díothóidh é le niamhracht a theachta. O XTá cumhacht dhiamhair an oilc ag obair cheana féin agus gan í ach ag fanacht go dtógfar as an tslí an té úd atá á cosc.iNKXAgus tá a fhios agaibh anois cad atá á choinneáil gan a nochtadh nó go mbeidh a ionú ann.LMXNach cuimhin libh mé á rá sin libh agus mé fós in bhur measc?JL Xan t-áibhirseoir a ardaíonn é féin os cionn gach neach atá in ainm bheith ina Dhia nó ina dhíol ómóis, go dtí go suíonn sé faoi i dteampall Dé agus é a mhaíomh gur Dia é féin.8KiXNá mealladh aon duine sibh ar aon tsli, mar ní foláir don cheannairc teacht ar dtús, agus ní foláir d' fhear an oilc é féin a nochtadh is é sin mac an léirscriosta,=JsXgan bheith suaite go héasca in bhur n-aigne ná scéin a ghlacadh ó spiorad nó ó scéal nó litir a cuireadh síos domsa, mar dhea go bhfuil lá an Tiarna tagtha cheana féin. I XMaidir le téarnamh ár dTiarna Íosa Críost agus lenár mbailiú le chéile ina airicis, impímid oraibh, a bhráithre,H -X Sa tslí sin beidh moladh agaibh ar ainm ár dTiarna Íosa agus beidh moladh aigesan oraibh trí ghrásta ár nDé agus an Tiarna Íosa Críost.G X Sin é an fáth nach stadaimid ach ag guí oraibh le hionchas go ndéanfadh ár nDia diongbháilte ar bhur ngairm sibh agus go dtabharfadh sé chun críche go héifeachtach gach fonn maitheasa atá oraibh agus gach dea-ghníomh dá spreagann an creideamh ionaibh.3F aX an lá úd nuair a thiocfaidh sé chun bheith faoi ghradam i measc a phobail naofa agus faoi mheas ag a gcreideann ann mar gur creideadh an fhianaise a thugamarna daoibh.pE [X Gearrfar mar phionós orthu bascadh síoraí i bhfad ó ghnúis an Tiarna agus ó ghlóir a chumhachta,D 7XTiocfaidh sé i gcaoraíl tine ag agairt díoltais orthu siúd nach bhfuil aithne ar Dhia acu agus nach ngéilleann do dhea-scéal ár dTiarna Íosa.?C yXagus faoiseamh ón leatrom a thabhairt daoibhse agus dúinne araon, rud a dhéanfaidh sé nuair a nochtfaidh an Tiarna Íosa ó neamh chugainn agus a aingil chumhachtacha lena chois.!B =Xagus ar an gcuma chéanna níl ann ach an ceart go ndéanfadh Dia a ndíol féin den leatrom a thabhairt dóibh siúd atá ag déanamh leatroim oraibhse4A cXIs léiriú é sin ar bhreithiúnas cothrom Dé, mar is é a thiocfaidh as go mbeidh sibhse i dteideal ríocht Dé a bhaint amach toisc sibh a bheith ag fulaingt ar a son;L@ XGo deimhin, bímid féin ag maíomh asaibh in eaglaisí Dé, mar gheall ar bhur seasmhacht agus ar bhur gcreideamh ainneoin a bhfuil de ghéarleanúintí agus de thrioblóidí le fulaingt againn.? XTá sé d' fhiacha orainn bheith ag gabháil buíochais gan stad le Dia mar gheall oraibh, a bhráithre, agus níl ann ach an ceart, mar tá bhur gcreideamh ag fás thar na bearta agus bhur ngrá dá chéile, gach duine agaibh, ag dul i méid.[> 1XGrásta chugaibh agus síocháin ó Dhia an tAthair agus ón Tiarna Íosa Críost. = XPól agus Silveánas agus Tiomóid ag beannú d' eaglais na dTeasalónach i nDia ár nAthair agus sa Tiarna Íosa Críost.;<qNGrásta ár dTiarna Íosa Críost go raibh agaibh.U;#NCuirim oraibh as ucht an Tiarna an litir seo a léamh do na bráithre uile.>:wNBeannaígí do na bráithre uile leis an bpóg naofa.:9oNA bhráithre, bígí ag guí orainne chomh maith.U8#NMar is intaofa an té úd atá ag glaoch oraibh agus déanfaidh sé é sin.@7yNGo ndéana Dia na síochána féin, sibh a naomhú go smior; agus go gcoimeádtar slán gan locht sibh idir spiorad agus anam agus chorp i gcomhair theacht ár dTiarna Íosa Críost./6YNagus seachnaígí gach aon sórt oilc.A5}NDéanaigí gach ní a thástáil; cloígí leis an maith<4sNná déanaigí neamhshuim de na ráite fáidhiúla.#3ANNá múchaigí an Spiorad;g2GNagus ag gabháil buíochais as gach ní; sin é an ní is áil le Dia uaibh in Íosa Críost.$1CNBígí ag guí gan staonadh,0SNBíodh lúcháir oraibh i gcónaí.//WNFéachaigí chuige nach ndéanfaidh aon duine agaibh an t-olc in aghaidh an oilc. Cuirigí romhaibh an mhaith a dhéanamh i gcónaí dá chéile agus do chách eile._.7NMairigí le chéile go síochánta. Impímid oraibh, a bhráithre, foláireamh a thabhairt do na daoine neamhchúiseacha, na daoine faiteacha a spreagadh, cabhrú leis na laga agus bheith foighneach le cách uile.S-N Bíodh meas agus cion as cuimse agaibh orthu mar gheall ar a gcuid oibre.N,N Iarraimid oraibh, a bhráithre, ómós a thabhairt dóibh siúd atá ag saothrú go dian in bhur measc agus atá do bhur stiúradh in ainm an Tiarna agus atá ag tabhairt comhairle daoibh.|+qN Dá bhrí sin, leanaigí ag spreagadh a chéile agus ag treisiú le chéile faoi mar atá sibh a dhéanamh cheana.c*?N a fuair bás ar ár son chun go mbeimis beo ina theannta, cibé acu beo nó marbh dúinn.z)mN Ní hí an fhearg atá ceaptha dúinn ag Dia ach go mbainfimis ár slánú amach trínár dTiarna Íosa Críost,(+NAch ós den lá sinne, fanaimis ar ár gciall; cuirimis umainn an creideamh agus an grá mar lúireach agus dóchas ár slánaithe mar chafarr.k'ONIstoíche is ea a chodlaíonn na codlatánaigh agus istoíche a bhíonn na meisceoirí ar meisce.y&kNNá bímis inár gcodladh, dá bhrí sin, ar nós daoine eile, ach bímis inár ndúiseacht agus ar ár gciall.k%ONIs clann an tsolais sibhse go huile, clann an lae. Ní leis an oíche ná leis an dorchacht sinn.$NNí sa dorchacht atá sibhse, áfach, a bhráithre, go dtiocfadh an lá úd aniar aduaidh oraibh mar a bheadh bithiúnach.L#NNuair a bheidh daoine á rá: «Táthar slán sábháilte,» ansin gan choinne is ea a thiocfaidh an tubaiste, mar a thagann an tinneas ar bhean atá trom, agus ní bheidh aon éalú acu uaithi.w"gNTá a fhios agaibh féin go beacht gur mar a bheadh bithiúnach san oíche a thiocfaidh an Lá úd an Tiarna.^! 7NMaidir le hamanna agus uaineacha, a bhráithre, ní gá scríobh chugaibh ina dtaobh.I  NDéanaigí a chéile a mhisniú, más ea, leis na briathra sin.CNAnsin an méid a bheidh fágtha beo dínn, ardófar chun siúil sinn mar aon leo trí na néalta in airicis an Tiarna sa spéir, agus ar an gcuma sin beimid i dteannta an Tiarna go deo.+ONmar nuair a thabharfar an fógra le glór an ardaingil agus le trumpa Dé, tiocfaidh an Tiarna féin anuas ó neamh agus ar dtús éireoidh na mairbh i gCríost.KNAgus tá an méid seo le rá againn libh ar fhocal an Tiarna féin: an méid a fhágfar beo dínn go dtí teacht an Tiarna, ní bheidh aon bhuntáiste againn orthu sin a bheidh tar éis bháis:;oNCreidimid go bhfuair Íosa bás agus gur aiséirigh sé; ar an gcuma chéanna an mhuintir a fuair bás i bpáirt le Críost, tabharfaidh Dia iad siúd leis ón mbas chomh maith./WN Níor mhaith liom, a bhráithre, go mbeadh sibh aineolach i dtaobh na marbh i dtreo nach mbeadh sibh dobrónach ar nós na ndaoine eile atá gan aon dóchas.nUN Sa tslí sin beidh meas ag na díchreidmhigh oraibh agus ní bheidh sibh ag brath ar dhuine ar bith.,QN agus é bheith ina aidhm agaibh saol suaimhneach a chaitheamh, bhur ngnó féin a dhéanamh agus oibriú le bhur lámha féin de réir mar a dúramar libh cheana.+ON Sin é go díreach atá á dhéanamh agaibh do na bráithre uile ar fud na Macadóine. Ach táimidne á iarraidh oraibh, a bhráithre, déanamh níos fearr fós,0YN Maidir leis an ngrá bráthar ní gá aon ní a scríobh chugaibh ina thaobh mar go bhfuil teagasc faighte agaibh féin ó Dhia i dtaobh grá a thabhairt dá chéile. NMás ea, an té a dhiúltaíonn don teagasc seo, ní do dhaoine a dhiúltaíonn sé ach do Dhia a thugann a Naomh-Spiorad daoibh.MNNí chun na neamhghlaine a ghlaoigh Dia sinn ach chun na naofachta.B}Ngan éagóir ná calaois a dhéanamh ar bhráthair i gcúis dlí, mar go n-agraíonn an Tiarna na nithe sin uile ar dhaoine faoi mar a dúramar agus mar a dhearbhaíomar daoibh cheana.taNagus gan a bheith tugtha do na paisin ainrianta ar nós na bpágánach nach bhfuil aon aithne ar Dhia acu;]3Ngo dtuigfeadh gach duine agaibh conas a chorp a choimeád go naofa agus faoi urraimRNIs é is toil le Dia go mbeadh sibh naofa, go seachnódh sibh an drúis,`9NTá a fhios agaibh cad iad na treoracha a thugamar daoibh ar údarás an Tiarna Íosa. NRud eile de, a bhráithre, fuair sibh le fios uainne conas ba chóir daoibh bhur saol a thabhairt chun Dia a shásamh agus tá sibh ag déanamh amhlaidh cheana. Táim á iarraidh d' achainí anois oraibh in ainm an Tiarna Íosa, déanamh níos fearr fós.>uN Agus go ndaingní sé bhur gcroíthe sa naofacht sa tslí go mbeidh siad gan cháim os comhair Dé, ár nAthair, ar theacht dár dTiarna Íosa agus a chuid naomh in éineacht leis.$ AN Agus go ndéana an Tiarna bhur ngrá dá chéile agus do chách eile a mhéadú go fras nó go mbeidh sé ar aon chéim leis an ngrá atá againne daoibh.g GN Go ndéana Dia, ár nAthair, agus Íosa ár dTiarna, ar mbóthar chugaibh a réiteach dúinn. 9N Bímid á ghuí go dúthrachtach de lá is d' oíche go bhfeicfímid bhur ngnúis arís agus, cibé bearna atá ar bhur gcreideamh, go líonfaimid í. yN Cén buíochas is féidir dúinn a ghabháil le Dia as a bhfuil de lúcháir curtha orainn agaibh os comhair ár nDé?a ;Nmar gur beo dúinne anois nuair atá sibhse ag seasamh an fhóid go daingean sa Tiarna.NMar sin de, a bhráithre, ba mhór an tógáil chroí dúinn bhur gcreideamhsa i lár ár gcuid angair agus ár gcuid anacra,@yNNuair a tháinig Tiomóid ar ais chugainn uaibh anois beag, áfach, is é an scéal maith a bhí aige dúinn ar bhur gcreideamh agus ar bhur ngrá. D' inis sé dúinn go mbíonn sibh ag cuimhneamh go ceanúil orainn i gcónaí agus go bhfuil sibh chomh mór ag tnúth lenár bhfeiceáil agus atáimidne libhse.{NSin é an fáth nár fhéad mé é a sheasamh a thuilleadh agus ar chuir mé teachtaire ag triall oraibh ag cur tuairisc bhur gcreidimh ar eagla go mbeadh an cathaitheoir tar éis an cathú a chur oraibh agus go mbeadh ár saothar in aisce againn.~uNDúramar libh cheana, fad a bhíomar in bhur measc, go raibh ciapadh i ndán dúinn; rud a tharla mar is eol daoibh.Nar shlí nach suaithfí aon duine agaibh le trioblóidí na huaire. Tá a fhios agaibh féin gurb é seo an rud atá ceaptha dúinn.MNagus sheolamar chugaibhse ar mbráthair Tiomóid, fear atá ina chúntóir ag Dia i bhfógairt dea-scéal Chríost. Sheolamar chugaibh é chun sibh a dhaingniú agus a neartú in bhur gcreideamh, NDá chionn sin nuair nár fhéadamar é a sheasamh a thuilleadh, shocraíomar go bhfágfaí sinn féin inár n-aonar san Aithin,LNSea, is sibhse, go deimhin údar ár mórtais agus ár lúcháire.ONTar éis an tsaoil, cén t-ábhar dóchais agus áthais atá againn ach sibhse? Cén chraobh a bheidh againn le maíomh aisti os comhair an Tiarna Íosa Críost, nuair a thiocfaidh sé, ach sibhse?NBhí fonn orainn teacht chugaibh ba mhian liomsa, Pól, teacht chugaibh arís agus arís eile ach choisc Sátan orainn é.c~?NMaidir linn féin, a bhráithre, ní rabhamar scartha libh ach tamall beag aimsire as raon ár súl a bhí sibh ach ní as raon ar gcroí nuair a tháinig dúil rómhór orainn bhur ngnúis a fheiceáil arís.n}UNmar go bhfuil siad ag cur bac orainne labhairt leis na gintlithe d' fhonn is go slánofaí iad. Sa tslí sin tá siad ag cur barr ar a bhfuil de pheacaí déanta acu riamh anall; ach tá fearg Dé tagtha suas leo faoi dheireadh.?|wNón mbuíon chéanna a d' imir bás ar an Tiarna Íosa agus ar na fáithe agus a rinne géarleanúint orainne. Níl Dia buíoch díobh, áfach, agus is naimhde iad don chine daonna,P{NTá sibhse, a bhráithre, ag leanúint lorg eaglaisí Dé atá in Íosa Críost ar fud Iúdáia; mar tá an íde chéanna faighte agaibhse ó bhur gcomhthírigh agus a fuair siadsan ó na Giúdaigh,[z/N Agus tá cúis eile againn le bheith ag gabháil buíochais gan staonadh le Dia: de bhrí, nuair a ghlac sibh le briathar Dé a chuala sibh uainn, nach mar theachtaireacht dhaonna a ghlac sibh é ach mar bhriathar Dé, agus sin é go díreach an rud atá ann dáiríre, mar is é Dia atá ag obair ionaibhse a bhfuil an creideamh agaibh.2y]N do bhur spreagadh agus do bhur misniú, agus ag agairt oraibh bhur saol a thabhairt mar is dual de réir Dé atá ag glaoch oraibh isteach ina ríocht ghlórmhar féin.\x1N Mar is eol daoibh, bhíomar le gach duine agaibh mar bheadh athair lena pháistí,w N Tá a fhianaise oraibh féin agus ar Dhia go rabhamar ionraic macánta neamhurchóideach libhse, a bhfuil an creideamh agaibh.wvgN Is cuimhin libh, a bhráithre, an saothar agus an sclábhaíocht a rinneamar; mar a bhímis ag obair de lá is d' oíche ar eagla go mbeimis inár muirín ar dhuine ar bith agaibh le linn dúinn dea-scéal Dé a chraobhscaoileadh daoibh.9ukNBhíomar chomh ceanúil sin oraibh go rabhamar sásta ní amháin an dea-scéal a roinnt oraibh ach ár n-anam féin a roinnt oraibh chomh maith, agus a ansa linn a bhí sibh.+tONcé go bhféadfaimis bheith teann oraibh mar thoscairí ó Chríost. Ach bhíomar chomh séimh, fad a bhíomar in bhur measc, le banaltra ag muirniú a páistí.~suNagus tá a fhios ag Dia nach ar scáth na sainte a bhíomar ag obair ná ag lorg molta ó dhaoine, uaibhse ná eile,KrNAgus mar is eol daoibh féin, ní dhearnamar plámás libh riamh,OqNach de bhrí gurbh fhiú le Dia sinn a dhea-scéal a chur inár gcúram, craolaimid é dá réir, ní d' fhonn daoine a shásamh ach d' fhonn Dia a shásamh, mar is eisean a phromhann ár n-intinn.vpeNNí mearbhall aigne ná drochintinn a bhí dár spreagadh ná ní ag iarraidh daoine a mhealladh a bhíomar;Ho NBhí drochíde agus tarcaisne faighte i bhFilipí againn roimhe sin, mar is eol daoibh, ach fuaireamar de mhisneach ó Dhia a dhea-scéal a fhógairt daoibhse d' ainneoin fhreasúra láidir.hn KNTá a fhios agaibh féin, a bhráithre, nárbh aon turas in aistear ár gcuairt oraibh.m /N agus chun feitheamh lena Mhac Íosa a theacht ó na flaithis an Mac a thóg sé ó mhairbh agus atá dár bhfuascailt ón bhfearg atá le teacht.+l QN Tá na daoine féin ag cur síos ar an bhfáilte a chuir sibh romhainn agus mar a chas sibh ar Dhia ó na déithe bréige chun dul ag seirbhís don fhíorDhia beoPk NMar is uaibhse amach a leath briathar Dé, agus ní sa Mhacadóin agus in Acháia amháin é, mar tá scéal bhur gcreidimh i nDia scaipthe san uile áit, i dtreo nach gá dúinne aon ní a rá faoi.ej ENsa tslí go raibh sibh mar shampla ag a bhfuil de chreidmhigh sa Mhacadóin agus in Acháia.i 3NAgus rinne sibhse aithris orainn agus ar an Tiarna, mar d' ainneoin gach anacra ghlac sibh leis an mbriathar uainn le lúcháir an Spioraid Naoimh,jh ONmar ní le briathra béil amháin a tháinig ár ndea-scéal chugaibh ach le cumhacht agus le lándeimhniú an Spioraid Naoimh. Agus tá a fhios agaibhse mar a thugamar ár saol, fad a bhíomar in bhur measc, ar mhaithe libh.^g 7NA bhráithre, a bhfuil gnaoi Dé oraibh, tá a fhios agaibh mar a roghnaigh sé sibh; &~O}}S|g{zz~zyTxxwfvv#ss rYqqCpponn/m`llIkjiiDhggyfflee dWcc*ba.`R_^^D]]W\\-[w[ZyZY|XXX&WVV UUTSS RRQuPONN*MLLlKKzJJdIIzHHSGvFF3EJDD=CBAA@@'?E>>S==]<1 B   v +w a9Thug Dia féin dearbhú air le comharthaí agus le héachtaí agus nuair a dáileadh tíolacthaí an Spioraid Naoimh de réir a thola.r]conas a éalóimidne as má bhímid ar nós cuma liom faoina chomhmhór sin de shlánú [agus a gealladh dúinn]. Óir is trí bhéal an Tiarna a fógraíodh é ar dtús agus deimhníodh dúinn é ansin tríd an muintir a chuala é.%CMá deimhníodh an teachtaireacht sin a fógraíodh trí bhíthin aingeal agus má cuireadh pionós cuí ar gach sárú agus briseadh dá ndearnadh uirthi,  Ní mór dúinn, mar sin, aird níos mó ná riamh a thabhairt ar a bhfuil cloiste againn le heagla go n-imeoimis le sruth. Nach spioraid fhriothála iad go léir a chuirtear amach ag déanamh seirbhíse ar son na ndaoine a gheobhaidh an slánú mar oidhreacht.  Agus cé acu de na haingil a ndúirt sé leis riamh: «Suigh ar mo láimh dheis go gcuirfidh mé do naimhde mar stól faoi do chosa» ?2 _ fillfidh tú ar a chéile iad mar bhrat agus mar chlóca freisin déanfar iad a mhalartú; ach ní thagann athrú ortsa in aon chor agus ní bheidh deireadh le do ré.»\ 3 rachaidh siadsan ar ceal ach mairfidh tusa buan; ídeofar iad go léir mar chlóca;f G agus: «Is tú a Thiarna, a bhunaigh an domhan ar dtús; saothar do lámh is ea na spéartha; + thug tú grá don cheart agus fuath don urchóid; dá bharr sin d' ungaigh Dia, do Dhia féin, thú thar do chompánaigh le hola an ghairdis,»~ 5Ach is é a deir sé i dtaobh an Mhic ná: «Beidh do ríchathaoir ann, a Dhia, choíche is go deo,» agus: «Slat na córa is ea slat do réim-sé;q} ]Deir sé i dtaobh na n-aingeal: «Déanann sé gaotha dá aingil agus lasracha tine dá sheirbhísigh.»|  Agus arís eile, nuair a sheol sé an Chéadghin isteach sa saol, dúirt sé leis: «Agus sléachtadh aingil uile Dé roimhe.»9{ mÓir cé acu de na haingil a ndúirt sé leis riamh: «Is tú mo Mhac, inniu a ghin mé thú» ; agus arís: «Beidh mé i m' Athair aige agus beidh seisean ina Mhac agamsa» ?z /agus fuair sé gradam an oiread céanna níos uaisle ná na haingil is atá an t-ainm a fuair sé mar oidhreacht níos uaisle ná a n-ainm siúd.Oy Is é scáil a ghlóire agus cló a shubstainte é. Is é a choinníonn an chruinne ar bun lena bhriathar bríomhar. Tar éis dó ár bpeacaí a ghlanadh chuaigh sé ina shuí ar dheis Dé sna hardax 5ach sna laethanta deireanacha seo labhair sé linn trína Mhac, an té a cheap sé ina oidhre ar an uile ní agus ar tríd a rinne sé a bhfuil ann.ww kLabhair Dia go minic agus ar shlite éagsúla anallód léis na haithreacha trí bhíthin na bhfáithe;8v mGrásta an Tiarna Íosa Críost go raibh agaibh.Du Marcas, Arastarachas, Déamas agus Lúcás mar an gcéanna.rt _Cuireann Eipeafras, mo chomhghéibheannach i gCríost Íosa, a bheannacht chugaibh, agus mo chomhoibrithes -Rud amháin eile, ar mhiste leat seomra aíochta a ullmhú dom, mar tá súil agam go scaoilfear ar ais chugaibh mé de thoradh bhur n-urnaithe.r Agus mé á scríobh seo táim cinnte go ndéanfaidh tú rud orm; ní hea, ach tá a fhios agam go ndéanfaidh tú thar mar a deirim.lq SIs ea, a bhráthair, táim ag iarraidh aisce ort sa Tiarna; tabhair tógáil chroí dom i gCríost.p +Agus dearbhaímse, Pól, duit, faoi mo láimh féin, go gcúiteoidh mé leat é; agus ní áirím go bhfuil d' anam féin mar fhiacha agam ort.ao =Agus cibé eágóir a rinne sé ort nó cibé fiacha atá air, cuir ar mo chuntas-sa é.an =Dá bhrí sin, a dhuine na páirte, fáiltigh roimhe mar a d' fháilteofá romham féin.Vm 'ach ní chun go mbeadh sé ina dhaor agat feasta é ach, rud is fearr ná sin, chun go mbeadh sé ina bhráthair ionúin. Mar dá ansa liomsa é nach mó is ansa leatsa é, mar dhuine agus mar Chríostaí.zl oB' fhéidir gurb é fáth a raibh sé scartha leat ar feadh tamaill, i dtreo go bhfaighfeá seilbh shíoraí air,k #Ach níor mhaith liom aon ní a dhéanamh gan do cheadsa, le heagla gur faoi éigean a dhéanfá an mhaith agus nach de do dheoin féin é.j  cé go mb' fhearr liom é a choimeád agam chun freastal orm thar do cheannsa, fad atáim i ngéibheann ar son an dea-scéil.@i } Is é cnú mo chroí é ach táim á chur ar ais chugat,\h 3 Ba bheag an chabhair duitse tráth é ach is fóinteach duitse agus domsa anois é.ng W tá achainí le hiarraidh agam ort ar son Onaesamas, ar son an mhic úd agam a ghineas i ngéibheann.4f c is fearr liom as ucht an mhuintearais é a iarraidh d' achainí ort mise Pól, atá i mo thoscaire agus i mo ghéibheannach freisin faoi láthair thar ceann Íosa Críost, e  Más ea, cé go bhfuil misneach mo dhóthain agam i gCríost chun ordú a thabhairt duit an rud ceart a dhéanamh, mar sin féind Ba mhór an lúcháir agus an sólás domsa an grá sin agatsa, a bhráthair, mar go bhfuil croí á thabhairt agat don phobal naofa.c  Is é mo ghuí go gcuirfidh an creideamh atá i bpáirt againn ar do chumas duit gach maith atá againn i gCríost a thuiscint.b Mar tá iomrá á chlos agam ar an gcreideamh agus ar an ngrá atá agat i leith an Tiarna Íosa agus an phobail naofa uile.Qa Gabhaim buíochas le mo Dhia gach uair dá gcuimhním ort i m' urnaithe.\` 3Grásta chugaibh agus síocháin ó Dhia ár nAthair agus ón Tiarna Íosa Críost.p_ [don tsiúr Aipfia agus dár gcomhshaighdiúir, Airchipeas, agus don eaglais a bhíonn i do theach agat.^ #Mise Pól, géibheannach ar son Íosa Críost, agus an bráthair Tiomóid, beannaímid dár gcara agus dár gcomhoibrí Filéamón,]'vCuireann a bhfuil anseo liom a mbeannacht chugat. Beannaigh dóibh sin a thugann grá dúinn sa chreideamh. Grásta go raibh agaibh go léir.\vFoghlaimíodh ár muintir nach mór dóibh bheith i mbun dea-oibreacha chun riar a gcáis a sholáthar agus gan bheith neamhthorthúil.[yv Tabhair do d' aire go gcuirfear Zaenas dlíodóir agus Apollós chun siúil agus nach mbeidh aon ní in easnamh orthu.#Z?v Nuair a sheolfaidh mé Artamas nó Tichiceas chugat, brostaighse chugam go Niocopoil mar is ansin atá beartaithe agam an geimhreadh a thabhairt.Y}v Bíodh a fhios agat go bhfuil a leithéid sin claon agus ag déanamh peaca agus go bhfuil sé daortha as a bhéal féin.xXiv An duine a bhíonn ag cothú easaontais, tabhair foláireamh dó uair nó dhó agus cuir suas de as sin amach.AW{v Ar an taobh eile, áfach, seachain na díospóireachtaí baotha agus na ginealaigh agus na hachrainn agus na conspóidí i dtaobh an dlí, mar nach bhfuil tairbhe ná éifeacht iontu.VvIs barántúil an ráiteas é sin, agus ba mhaith liom go gcuirfeása teannadh leis an méid sin, i dtreo, an mhuintir a chreideann i nDia, go gcaithfidís a ndúthracht le dea-oibreacha. Is maith iad na dea-oibreacha iontu féin agus is tairbheach iad do dhaoine.Uvchun go bhfíréanófaí sinn lena ghrásta agus go mbeimis inár n-oidhrí aige agus súil againn leis an mbeatha shíoraí.STvDháil sé an Spiorad orainn go fras trí Íosa Críost ár slánaitheoirYS+vAgus ní de bharr aon dea-oibreacha fíréantachta a bheith déanta againne é ach as ucht a thrócaire féin. Shaor sé sinn trí fhothragadh na hathghiniúna agus trínár n-athnuachan ag an Spiorad Naomh.pRYvAch nuair a nochtadh cineáltas Dé, ár slánaitheoir, agus a ghrá don chine daonna, shaor sé sinn.xQivBhíomar féin gan chiall tráth; bhíomar easumhal agus ar seachrán, bhíomar tugtha d' ainmhianta agus do phléisiúir den uile shórt; bhíomar lán d' urchóid agus d' fhormad; bhíomar gráiniúil agus bhí fuath againn dá chéile.Pvgan míchlú a chur ar dhuine ar bith ach bheith síochánta, cneasta, cineálta leis an uile dhuine ina n-iompar ar fad. O ;vCuir i gcuimhne dóibh bheith umhal do rialtóirí agus do lucht ceannais; bheith géilliúil agus ullamh chun gach gníomh fónta a dhéanamh;NwvAbair an méid sin leo; spreag agus ceartaigh iad le lánúdarás. Agus ná lig do dhuine ar bith tú a dhíspeagadh.7MgvThug seisean é féin suas ar ár son chun sinn a fhuascailt ó gach urchóid agus chun pobal ar leith a íonghlanadh dó féin, pobal a bheadh cíocrach chun dea-oibreacha.Lv fad a bheimid ag feitheamh le fíoradh ár ndóchais bheannaithe, le taibhsiú glórmhar ár nDé mhóir agus ár dTiarna Íosa Críost.&KEv Múineann sé dúinn cúl a thabhairt leis an éagráifeacht agus leis na mianta saolta agus maireachtáil sa ré atá anois ann go stuama ionraic diaganta,WJ'v Mar tá grásta Dé foilsithe anois, ag cur slánú ar fáil don uile dhuine.-ISv nó ag déanamh mionghadaíochta, cruthaídís go bhfuil siad dílis ar fad, agus sa tslí sin tabhóidh siad clú do theagasc Dé, ár slánaitheoir, i ngach ní.Hwv Abair leis na seirbhísigh bheith umhal dá máistrí agus bheith ómósach i ngach ní. Agus in ionad bheith tagrachG#vagus ar chomhrá folláin gan locht, rud a chuirfidh mearbhall ar do chéile comhraic toisc gan aon ní táir a bheith aige le casadh linn.oFWvagus bíse féin i d' eiseamláir acu ar gach cineál dea-iompair: ar ghlaine do theagaisc, ar stuaimSEvAr an gcuma chéanna abair leis na hógánaigh bheith stuama staidéartha Dvagus bheith ciallmhar, geanmnaí, tíosach, cineálta agus faoi smacht a bhfear, le heagla go gcaithfí dímheas ar bhriathar Dé.eCCvd' fhonn a thabhairt ar na mná óga bheith ceanúil ar a bhfir chéile agus ar a bpáistí:BmvAbair leis na mná scothaosta mar an gcéanna iad féin a iompar mar a oireann do mhná diaganta, gan bheith cúlchainteach ná tugtha don ól ach iad a thabhairt dea-theagaiscAvAbair leis na fir scothaosta a bheith stuama staidéartha measartha agus a bheith go daingean sa chreideamh, sa ghrá agus san fhoighne.Q@ vBíodh d' fhocailse, áfach, ag teacht leis an teagasc folláin.C? vMaíonn siad go bhfuil aithne acu ar Dhia ach bréagnaíonn siad é lena ngníomhartha mar is daoine gráiniúla ceanndána iad agus gan d' acmhainn iontu rud ar bith fónta a dhéanamh.G>  vIad sin atá glan iad féin, is glan leo gach aon ní; ach iad siúd atá salaithe agus neamhchreidmheach, ní glan leo rud ar bith mar go bhfuil an aigne agus an coinsias truaillithe iontu.= vin ionad iad bheith ag tabhairt cluaise d' fhinscéalta Giúdacha agus do rialacha daoine a thugann cúl leis an bhfírinne.<  v Agus is fíor an fhianaise í sin. Déansa iad a cheartú go géar, dá bhrí sin, i dtreo go mbeidh an creideamh folláin acu1; ]v Is é a dúirt duine acu féin, teanga labhartha dá gcuid: «Ní raibh sna Créitigh riamh ach lucht éithigh agus brúideanna mallaithe agus craosairí díomhaoine.»": ?v Ní mór iad sin a chur ina dtost, mar go múineann siad nithe nach cuí agus go gcuireann siad teaghlaigh iomlána ó rath ar mhaithe le breis shuarach.)9 Mv Mar tá a lán daoine ann atá easumhal, go háirithe iad siúd de bhuíon an timpeallghearrtha, agus cuireann siad daoine ar mearbhall lena gcuid baothchainte.V8 'v Ní mór dó cloí go dlúth leis an teagasc fíor mar a múineadh dó féin é, i dtreo go mbeidh ar a chumas daoine eile a spreagadh leis an oideas folláin céanna agus lucht a bhréagnaithe a cheartú.Y7 -vach é bheith fáilteach, dea-mhéineach, stuama, cóir, diaganta, staidéartha.6 +vMar, ós maor do Dhia an t-uachtarán ní mór dó bheith gan locht, gan bheith ceanndána ná taghdach ná óltach ná achrannach ná amplach,B5 vbíodh gach seanóir acu gan cháim, agus gan é bheith pósta ach aon uair amháin, agus a chlann a bheith ina gcreidmhigh agus gan drabhlás ná easumhlaíocht a bheith le casadh leo.K4 vIs é fáth ar fhág mé i gCréit thú, go gcuirfeá ord agus eagar ar an obair a bhí fós le déanamh agus go gceapfá seanóirí i ngach baile de réir na dtreoracha a thug mé duit:"3 ?vGuím grásta agus síocháin ó Dhia an tAthair agus ónár Slánaitheoir Críost Íosa ar Thíteas, mo mhac dílis sa chreideamh atá i bpáirt againn.2 vagus san uain chuí nocht sé a bhriathar dúinn san fhorógra a cuireadh ina chúram ormsa ar ordú Dé, ár slánaitheoir. 1 vle súil go mbainfidís amach an bheatha shíoraí. Gheall Dia, nár thug éitheach riamh, an bheatha seo dúinn roimh thús aimsired0 EvMise Pól, seirbhíseach do Dhia agus aspal le hÍosa Críost agus é mar fheidhm agam an creideamh a thabhairt dóibh sin atá tofa ag Dia agus iad a chur ar eolas na fírinne a sheolann chun na cráifeachta iad@/{lGo raibh an Tiarna Íosa leat. Grásta go raibh agaibh.!.;lDéan do dhícheall teacht roimh an ngeimhreadh. Cuireann Eubúlas agus Púdaes agus Líonas agus Clóide agus na bráithre ar fad a mbeannacht chugat.l-QlD' fhan Earastas i gCorant agus d' fhág mé Troifimeas i Miléatas de bhrí go raibh sé breoite.Z,-lBeir beannacht uaim go Priosca agus Acula agus go teaghlach Onaesaforas.+lagus saorfaidh an Tiarna mé ó gach olc agus tabharfaidh sé slán chun a ríochta ar neamh mé, moladh go deo leis. Amen.:*mlSheas an Tiarna liom, áfach, agus thug an neart dom go bhfógróinn an teachtaireacht ina hiomláine agus go n-éisteodh na gintlithe uile léi. Saoradh mé ó bhéal an leoin)lAg plé mo chúise dom don chéad uair ní raibh duine ar bith a sheas ceart dom; thréig an uile dhuine mé. Nár agraí Dia orthu é.Y(+lSeachainse tú féin air siúd mar is dian a chuir sé i gcoinne ár dteagaisc.p'YlIs mór an dochar a rinne Alastar, an gabha copair, dom ach cúiteoidh an Tiarna a ghníomhartha leis.&7l Nuair a bheidh tú ag teacht beir leat an clóca a d' fhág mé ag Carpas i dTróas agus beir leat na leabhair chomh maith, go háirithe na meamraim.6%gl Chuir mé Tichiceas chun siúil go hEifeasas.}$sl Níl i mo theannta anois ach Lúcás. Faighse Marcas agus beir leat é, mar ba mhór an chabhair dom é i mo ghnó.!#;l Mar thit Déamas i ngrá leis an saol seo, thréig sé mé agus d' imigh leis go Teasaloinicé. D' imigh Créiscéas go Galait agus Títeas go Dalmait.<"sl Déan do dhícheall teacht chugam go luath.Y!+lTá craobh na fíréantachta in áirithe dom feasta agus bronnfaidh an Tiarna féin, an breitheamh cóir, orm í an lá sin agus ní ormsa amháin é ach ar an uile dhuine a bheidh ag tnúth lena thaibhsiú.^ 5lTá an comhrac maith tugtha agam, tá mo rás rite, tá an creideamh coinnithe agam.lI dtaca liom féin de, táim do mo dhoirteadh amach cheana féin mar a bheadh deoch íobartha agus tá uair na scarúna buailte liom.  lAch bíse stuama staidéartha i ngach ní; cuir suas leis an gcruatan, déan do ghnó mar shoiscéalaí, comhlíon do dhualgas.`9ltabharfaidh siad an chluas bhodhar don fhírinne agus casfaidh siad ar na finscéalta.]3lTá an uair ag teacht nuair nach nglacfaidh daoine a thuilleadh leis an teagasc folláin. Ina ionad sin cruinneoidh siad múinteoirí ina dtimpeall a bheidh chun a dtola agus iad ar bís chun iad a chloisteáil; 9lan briathar a fhógairt ar do dhícheall i dtráth agus in antráth. Bí ag áiteamh, ag casaoid, ag spreagadh agus ag teagasc go foighneach gan stad./ YlI bhfianaise Dé agus i bhfianaise Chríost Íosa atá chun breithiúnas a thabhairt ar bheo agus ar mhairbh, achtaím ort dar a thaibhsiú agus dar a ríochtmSlar shlí go mbeadh óglach Dé lánoilte ar a cheird agus ullamh i gcomhair gach cineál dea-oibre.FlGach cuid den scrioptúr, tá tinfeadh Dé faoi agus tá tairbhe ann chun teagasc a thabhairt, chun earráidí a bhreagnú, chun daoine a cheartú agus iad a mhúineadh chun fíréantachta_7lagus tuigeann tú chomh maith go raibh eolas agat ó aois na hóige ar na scríbhinní naofa a bhfuil de chumas acu tú a dhéanamh eagnaí agus tú a sheoladh chun do shlánaithe trí chreideamh i gCríost Íosa.)lCloígh-se, áfach, leis an teagasc a fuair tú, teagasc a bhfuil tú suite go daingean de. Tuigeann tú cé uathu a fuair tú an teagasc sin,  l Ach is in olcas a rachaidh na drochdhaoine agus na mealltóirí daoine atá ag dul amú iad féin agus ag cur daoine eile amú.{ol Gach duine arb áil leis maireachtáil go diaganta i gCríost Íosa, déanfar géarleanúint air mar an gcéanna.dAl Tá eolas curtha agat ar mo ghéarleanúintí agus m' angair, mar a d' éirigh dom in Aintíoch agus in Iocoiniam agus i Liostra agus ar ghabh mé tríothu de ghéarleanúintí. Ach thug an Tiarna slán mé uathu uile.Cl I dtaca leatsa de, tá eolas maith curtha agat ar mo theagascsa, ar mo bhéasa, agus ar mo chuspóirí. Tá eolas curtha agat ar mo chreideamh, ar m' fhoighne, agus ar mo ghrá.wgl Ní rachaidh siad níos faide, áfach, mar go mbeidh a gcuid baoise follasach do chách, dála na beirte úd.X)lFaoi mar a chuir Iannaes agus Iambraes in aghaidh Mhaois fadó, bíonn na daoine seo ag cur in aghaidh na fírinne ar an gcuma chéanna, de bhrí go bhfuil a n-aigne truaillithe agus a gcreideamh gan bhrí.r]lmná a bhíonn ag lorg eolais de shíor ach gan é ar a gcumas eolas a fháil ar an bhfírinne choíche.,QlTá daoine orthu a shleamhnaíonn isteach i dtithe agus a chuireann cluain ar óinseacha ban a bhfuil ualach peacaí orthu agus iad mearaithe ag mianta éagsúla,s _lBeidh comharthaí sóirt na cráifeachta acu, ach go mbeidh a brí séanta acu. Seachainse a leithéidí.o WlBeidh siad fealltach, meargánta agus iad lán díobh féin agus gur fearr leo an pléisiúr ná Dia.u clBeidh siad fuarchroíoch, mídhílis, béadánach, gan smacht ná riail orthu agus gan grá acu don mhaith. )lBeidh na daoine leithleasach, santach, maíteach, uaibhreach agus maslach; beidh siad easumhal dá dtuismitheoirí, díomaíoch agus mínaofa.f  GlBíodh a fhios seo agat: go bhfuil saol guaisiúil i ndán sna laethanta deireanacha.lar shlí go dtiocfadh a gciall chucu agus go n-éalóidís ó ghaiste an diabhail ina bhfuil siad gafa chun a thola aige.lagus an mhuintir atá ina choinne a cheartú go mín, le hionchas go seolfadh Dia chun aithrí iad agus chun an fhírinne a aithint,/lNí ceart do sheirbhíseach an Tiarna bheith ag achrann; caithfidh sé bheith séimh le cách, bheith in ann chun múinte agus bheith foighneach,lSeachain chomh maith na díospóireachtaí baotha seafóideacha agus a fhios agat nach ndéanann siad ach achrann a chothú.ElSeachain baois na hóige agus bíodh tóir agat ar an bhfíréantacht, ar an gcreideamh, ar an ngrá agus ar an tsíocháin, tú féin agus iad siúd a ghlaonn ar an Tiarna le croí glan.X)lDá bhrí sin, má ghlanann duine é féin ón táire sin, beidh sé ina árthach a bhfuil feidhm uasal leis; beidh sé naofa agus fóinteach dá mháistir agus é réidh chun gach dea-ghníomh a dhéanamh.B}lNí árthaí óir agus airgid amháin a bhíonn i dteach mór ach árthaí adhmaid agus árthaí cré chomh maith. Bíonn feidhm uasal le cuid acu sin agus feidhm anuasal le cuid eile.X)lSeasann cloch bhoinn dhaingean Dé, áfach, agus tá an séala seo greanta inti: «Tá aithne ag an Tiarna ar a mhuintir féin,» agus «Gach duine a ghlaonn ar ainm an Tiarna, tréigeadh sé an urchóid.»/lbeirt a chlaon ón bhfírinne, á rá go bhfuil an t-aiséirí tarlaithe cheana féin; agus tá creideamh daoine áirithe á chur bunoscionn acu.pYlagus beidh a gcuid teagaisc ag ithe roimhe mar a bheadh cancar. Orthusan tá Himeanaes agus Fiolaetas,}~slAch seachain an ghaothaireacht aindiaga, mar an mhuintir a chleachtann í is ag dul in éagráifeacht a bheidh siad}5lDéan do dhícheall bheith diongbháilte i bhfianaise Dé mar oibrí nach náir dó a shaothar agus mar riarthóir ionraic ar bhriathar na fírinne.[|/lCuir an méid sin i gcuimhne don phobal agus tabhair foláireamh dóibh i bhfianaise Dé gan bheith ag iomarbhá le chéile mar nach mbíonn dá thairbhe ach an lucht éisteachta a chur ar mhíthreoir.{}l Ach má bhímid mídhílis féin,fanfaidh seisean dílis fós,mar nach féidir dó é féin a shéanadh.z}l Má sheasaimid an fód, beimid inár ríthe leis chomh maith.Má shéanaimid é,séanfaidh seisean sinn.yyl Is fíor an ráiteas é:Má fuaireamar bás in éineacht leisbeimid beo in éineacht leis chomh maith.=xsl Dá chionn sin cuirimse suas le gach sórt ar mhaithe leis an muintir thofa le hionchas go mbainfidís sin amach chomh maith an slánú agus an ghlóir shíoraí i gCríost Íosa.0wYl Is mar gheall ar an dea-scéal sin atáimse ag fulaingt anró agus mé fiú amháin i ngéibheann ar nós an choirpigh. Níl aon ghéibheann ar bhriathar Dé, áfach. v lCuimhnigh ar Íosa Críost a rugadh de shliocht Dháivi, agus a tógadh ó mhairbh de réir an dea-scéil a bhímse a fhógairt._u7lMachnaigh ar a bhfuilim a rá agus tabharfaidh an Tiarna tuiscint duit ar an iomlán.`t9lAn feirmeoir a dhéanann an saothrú, is dósan atá an chéad chuid den bharr ag dul. s lMá bhíonn fear ag iomaíocht sna lúthchleasa, ní bhfaighidh sé an duais mura gcloíonn sé leis na rialacha san iomaíocht.rlAon saighdiúir a bhíonn ar fiannas, ní bhíonn sé sáite i ngnóthaí an tsaoil, d' fhonn an té lenar liostáil sé a shásamh.fqElCuir suas le do chion féin den chruatan mar a dhéanfadh saighdiúir dílis Chríost Íosa.p5lAn teagasc a chuala tú uaimse i bhfianaise a lán, cuirse é i gcúram daoine iontaofa a bheidh in ann é a mhúineadh do dhaoine eile chomh maith.Wo )lDá bhrí sin, a mhic, bí láidir le cabhair ghrásta Chríost Íosa.1n ]lSea, go ndeonaí an Tiarna go bhfaighidh sé trócaire ón Tiarna an lá úd agus is fearr a fhios agatsa na agam féin méid an fhreastail a rinne sé orm in Eifeasas.rm _lis amhlaidh nuair a bhí sé sa Róimh, a chuaigh sé ar mo lorg go dícheallach nó gur aimsigh sé mé./l YlGo ndéana an Tiarna trócaire ar theaghlach Onaesaforas, mar is minic a chuir sé misneach ionam, agus in ionad aon náire a bheith air faoi mé bheith i bpríosún,sk alTá a fhios agat é seo, gur thréig a bhfuil san Áise mé, agus Figealas agus Hearmaganaes san áireamh.rj _lAn taisce luachmhar atá faoi do chúram, cosáin é le cabhair an Spioraid Naoimh a chónaíonn ionainn.i l An teagasc folláin a chuala tú uaimse, coimeád agat mar threoir é agus lean den chreideamh agus den ghrá atá agat i gCríost Íosa.h l Sin é an fáth a bhfuil na nithe seo le fulaingt agam; ach ní náir liom iad mar go bhfuil a fhios agam cé air a bhfuil mo sheasamh: agus táim cinnte de go bhfuil ar a chumas an taisce a d' fhág sé faoi mo chúram a ghardáil go dtí an lá úd.jg Ol Agus táimse ceaptha i mo fhógróir agus i m' aspal agus i mo theagascóir ar an dea-scéal sin.Wf )l ach is anois beag a foilsíodh é trí thaibhsiú ar slánaitheora Críost Íosa. Chuir seisean an bás ar neamhní agus thug chun solais an bheatha agus an neamhbhásmhaireacht trí bhíthin an dea-scéil.le Sl Mar is é Dia a shlánaigh sinn agus a ghlaoigh orainn le naomhghlao, agus ní de bharr aon ní dá ndearnamarna é ach de bharr a thola agus a ghrásta féin. Bhí an grásta seo tugtha dúinn i gCríost Íosa ó thús aimsired lNá bíodh aon náire ort, dá bhrí sin, fianaise a thabhairt ar ár dTiarna agus ná bíodh aon náire ort fúmsa atá i mo phríosúnach ar a shon. Ní hea, ach fulaingse cruatan liom ar son an dea-scéil as ucht an chumais atá faighte agat ó Dhia.c lAn spiorad a thug Dia dúinn ní spiorad na meatachta é ach spiorad na fearúlachta agus an ghrá agus an fhéinsmachta.!b =lSin é an fáth a bhfuilim á chur i gcuimhne duit tabhartas Dé a athmhúscailt, an tabhartas úd a fuair tú nuair a chuir mise mo lámha ort.Da lCuimhním freisin ar an gcreideamh glan sin agat. An creideamh úd a bhí ag do sheanmháthair Laoise romhat agus ag do mháthair Eunaícé, táim cinnte go bhfuil sé agatsa chomh maith.~` wlAgus nuair a chuimhním ar na deora a shil tú is fada liom go bhfeicfidh mé thú go líonfaí mo chroí le háthas.E_ lGabhaim buíochas le Dia, a bhfuilim ag seirbhís dó le coinsias glan mar a dhéanadh mo shinsir romham, gach uair dá gcuimhním ort i m' urnaithe, rud a dhéanaim de lá agus d' oíche. ^  lGuím grásta agus trócaire agus síocháin ó Dhia an tAthair agus ónár dTiarna Críost Íosa ar mo mhac muirneach Tiomóid.{] slMise Pól, aspal Chríost Íosa de thoil Dé, de réir ghealltanais na beatha atá againn i gCríost Íosa.l\Qbmar tá daoine á chraobhscaoileadh agus tá siad claonta ón gcreideamh. Grásta go raibh agaibh.2[]bA Thiomóid, cumhdaigh an taisce a fágadh i do chúram, agus seachain an chaint bhaoth dhíomhaoin agus ráite bréige an eolais úd nach bhfuil ann ach eolas in ainm,Z7bagus stór a chur i dtaisce dóibh féin a bheidh ina bhun maith acu san am atá le teacht chun an bheatha úd a shealbhú atá ina beatha dáiríre.nYUbAbair leo an mhaith a dhéanamh, bheith saibhir i ndea-oibreacha, bheith fial flaithiúil lena gcuidwXgbTabhair foláireamh dóibh siúd a bhfuil flúirse de mhaoin an tsaoil seo acu, gan bheith mórálach astu féin agus gan a muinín a chur i saibhreas díomuan ach i nDia a chuireann gach ní ar fáil dúinn go fial go mbainfimis só as.VW%ban tAon atá buan gan bás,agus a chónaíonn sa solas doshroichte.Aon duine riamh ní fhaca éná ní féidir dó é a fheiceáil.Glóir dó agus cumhacht shíoraí. Amen.7VgbTaispeánfaidh Dia dúinn é ina mhithidí féin:An Dia beannaithe atá ina aon cheannasaí,atá ina rí ar na rítheagus ina thiarna ar na tiarnaí;eUCban aithne seo a choimeád gan cháim gan locht go dtí taibhsiú ár dTiarna Íosa Críost.)TKb I láthair Dé a thugann beatha don uile ní, agus i láthair Chríost Íosa a rinne a dhea-admháil féin chreidimh os comhair Phoint Pióláit, achtaím ort,JS b Fear cath an chreidimh go calma agus bain amach an bheatha shíoraí, mar is chun na beatha sin a fuair tú an glaoch nuair a rinne tú an dea-admháil chreidimh i láthair mórán finnéithe.BR}b Ach ós óglach Dé tusa, seachain na nithe sin. Bíodh tóir agat ar an bhfíréantacht, ar an gcráifeacht, ar an gcreideamh, ar an ngrá, ar an bhfoighne agus ar an láchas.5Qcb Dúil san airgead is bun do gach olc, agus le barr dúile ann tá daoine áirithe imithe ar fán ón gcreideamh agus is iomaí arraing atá curtha trína gcroí féin acu.XP)b Iad sin a mbíonn dúil sa saibhreas acu titeann siad i gcathú agus gabhtar sa líon iad ag na hainmhianta iomadúla baotha díobhálacha úd a tharraingíonn daoine ar bhealach a millte agus a mbascaithe.KObDá réir sin má bhíonn bia agus éadach againn, beimid sásta.cN?bMar níor thugamar aon ní isteach sa saol ná ní féidir dúinn aon ní a thógáil as.hMIbIs mór an t-údar saibhris í an chráifeacht go deimhin, an té a bhíonn sásta lena chuid.%LCbagus an iomarbhá úd a bhíonn ag daoine a bhfuil a n-intinn ag meathlú agus an fhírinne caillte acu. Is dóigh leo gurb údar saibhris an chráifeacht.BK}bis ag borradh le bród atá sé agus gan aon tuiscint aige ach cíocras air chun aighnis agus conspóide, nithe nach dtagann dá mbarr ach éad agus achrann, achasáin agus drochamhras*JMbDuine ar bith a thugann a mhalairt de theagasc agus nach réitíonn le briathra fónta ár dTiarna Íosa Críost, leis an teagasc atá de réir na cráifeachta,OIbDéan na nithe sin a theagasc agus a fhógairt. Sclábhaithe a bhfuil creidmhigh mar mháistrí acu, ná bíodh aon drochmheas acu orthu i dtaobh gur bráithre dóibh iad; ní hea ach déanaidís a ndualgas níos díograisí fós toisc gur creidmhigh agus lucht páirte na daoine a bhainfidh leas as a saothar. Sclábhaithe a bhfuil creidmhigh mar mháistrí acu, ná bíodh aon drochmheas acu orthu i dtaobh gur bráithre dóibh iad; ní hea ach déanaidís a ndualgas níos díograisí fós toisc gur creidmhigh agus lucht páirte na daoine a bhainfidh leas as a saothar..H WbIad sin atá faoi chuing na daoirse, tuigidís ina n-aigne go bhfuil gach ómós ag dul dá máistrí le heagla go gcaithfí dímheas ar ainm Dé agus ar an teagasc. GbBíonn na dea-ghníomhartha glan le feiceáil ar an gcuma chéanna; agus iad siúd nach mbíonn, ní féidir iad a cheilt go deo.*FMbBíonn daoine ann a mbíonn a bpeacaí glan le feiceáil ag dul rompu chun na cúirte; ach is tar éis an fhiosraithe a thagann peacaí daoine eile chun solais.E1bNá hól uisce leis féin a thuilleadh ach tóg braon fíona ar mhaithe leis an ngoile agus leis na taomanna tinnis a thagann ort chomh minic sin.D+bNá bíodh aon deabhadh ort ag leagan lámh ar dhuine ar bith agus ná bí páirteach i bpeacaí daoine eile. Coinnigh tú féin saor ó locht.7CgbI bhfianaise Dé agus Íosa Críost agus i bhfianaise na n-aingeal atá tofa aige cuirim de gheasa ort na rialacha sin a choinneáil gan leathchuma, gan camadh gan claonadh.jBMbDéan lucht an mhí-iompair a cheartú go poiblí, áfach, d' fhonn an chuid eile acu a scanrú.{AobNuair a chuirtear coir i leith seanóra, ná géillse dó ach amháin ar fhocal a dó nó a thrí d' fhinnéithe.@bmar go ndeir an scrioptúr: «Ná cuir pusachán ar an damh agus é ag satailt an arbhair» agus «is fiú an fear oibre a thuarastal» .M?bNa seanóirí a chruthaíonn go maith mar uachtaráin, tá a dhá oiread onóra ag dul dóibh, agus iad siúd go háirithe a chaitheann a ndúthracht leis an tseanmóireacht agus leis an teagasc,g>GbAon chreidmheach mná a bhfuil daoine muintire léi ina mbaintreacha, tugadh sí féin aire dóibh agus gan iad a bheith ina n-ualach ar an eaglais chun go bhféadfadh an eaglais teacht i gcabhair ar na fíorbhaintreacha.?=ybTá cuid acu tar éis claonadh le Sátan cheana féin.4<abB' fhearr liom dá bhrí sin go bpósfadh na baintreacha óga agus go dtógfaidís clann agus go mbeidís i mbun tí agus gan aon deis a gcáinte a thabhairt don namhaid.R;b San am céanna tosaíonn siad ag gabháil timpeall díomhaoin ó theach go teach, agus ní díomhaoin amháin a bhíonn siad ach iad ag suainseán agus ag gobaireacht agus ag caint ar nithe nach cuí.Y:+b agus bíonn sé le casadh ansin leo go ndeachaigh siad siar ar a gcéad fhocal.y9kb Coinnigh amach na baintreacha óga, mar nuair a chlaonann an teaspach ó Chríost iad, tagann fonn pósta orthu ~~}u|_{zzz yxxmwwvmuu\ttPszsrrqcpp5onnumm lolk1j=hhRgffeeJdd cbmaa`[__^t]][\\[[ZZFYSXWW VlV(UUKThSRR?QPjONNwNMkLKJJvIHH,GFEEDD&CBB,A~@@G??D>>&=<7 Tá a fhios againn cé hé a dúirt: «Mise a imreoidh díoltas; mise a chúiteoidh,» agus fós: «Tabharfaidh an Tiarna breithiúnas ar a phobal.»e=C Más ea, nach dóigh libh gur measa go mór ná sin an pionós a chuirfear ar an duine a shatail ar Mhac Dé agus a chaith drochmheas ar fhuil an conartha ar naomhaíodh é léi agus a thug masla do Spiorad an ghrásta?q<[ Aon duine a bhriseann dlí Mhaois cuirtear chun báis é gan trócaire ar fhianaise beirte nó triúir.y;k Níl le déanamh ach fanacht go critheaglach le breithiúnas Dé agus leis an gcraos tine a ídeoidh a naimhde.9:k Má leanaimid orainn ag déanamh an pheaca dár lántoil féin, tar éis dúinn eolas a fháil ar an bhfírinne, níl íobairt ar bith ann chun ár bpeacaí a thógáil dínn.A9{ Ná fanaimis as láthair ónár gcomhthionól mar a dhéanann daoine áirithe, ach bímis ag misniú a chéile, go mór mór ó fheiceann sibh go bhfuil Lá an Tiarna ag druidim linn.8 Agus tugaimis aird ar a chéile chun go spreagfaimid a chéile chun grá a thaispeáint dá chéile agus chun dea-oibreacha a dhéanamh. 7 Coinnímis greim daingean dobhogtha ar an dóchas a admhaímid a bheith againn, mar is dílis an té a thug na gealltanais uaidh.'6G Mar sin de, téimis isteach le croí ionraic agus le creideamh iomlán; bíodh ár gcroíthe glan ó gach smál coinsiasa agus ár gcoirp nite le fíoruisce.Q5 Tá ardsagart againn, freisin, a bhfuil Teach Dé faoina chúram anois.4 Is amhlaidh a d' oscail sé bealach nua chun na beatha dúinn tríd an gcuirtín, is é sin le rá, trína chuid feola féin.37 Dá bhrí sin, a bhráithre, tá sé de cheart againn anois dul isteach san Áit Rónaofa de bhrí gur doirteadh fuil Íosa amach ar ár son.g2G Dá bhrí sin, nuair a bhíonn peacaí maite, ní gá ofráil a dhéanamh ar a son níos mó.S1 deir sé: «Ní chuimhneoidh mé ar a bpeacaí ná ar a gcionta feasta.»70g «Seo é an conradh a dhéanfaidh mé leo tar éis na laethanta sin, a deir an Tiarna: Cuirfidh mé mo dhlíthe isteach ina gcroí agus scríobhfaidh mé ar a n-aigne iad,»[// Tugann an Spiorad Naomh fianaise dúinn air seo freisin. Óir tar éis dó a rá:u.c Mar sin de, le haon íobairt amháin tá slánú iomlán síoraí faighte aige do na daoine a naomhaítear.e-C mar a bhfuil sé ag feitheamh feasta nó go gcuirfear a naimhde mar stóilín faoina chosa.,y Níor ofráil Críost ach an t-aon íobairt shíoraí amháin ar son peacaí. Ansin chuaigh sé ina shuí ar dheis Dé1+[ Téann gach sagart i mbun a chúraimí liotúirgeacha lá i ndiaidh lae. Ofrálann siad na híobairtí céanna go minic ach ní féidir leo sin peacaí a chur ar ceal.*% Agus toisc gurbh é sin ba thoil leis, naomhaíodh sinn tríd an ofráil a rinne Íosa Críost dá chorp féin an t-aon uair amháin ar fad.')G Ansin dúirt sé: «Féach, táim ag teacht chun do thoil a dhéanamh.» Sa tslí seo chuir Dia na chéad íobairtí ar ceal d' fhonn an dara ceann a bhunú.k(O Sa chéad áit dúirt sé: «Níorbh áil leat íobairtí ná tabhartais ná íobairtí uileloiscthe ná ofrálacha a dhéantaí ar son peacaí ná ní raibh aon dúil agat iontu,» bíodh go n-ofráltar iad de réir an dlí.'# Dúirt mé ansin: 'Féach, táim ag teacht, a Dhiachun do thoil a dhéanamh,' faoi mar atá sé scríofa fúm sa Leabhar.»i&K Ní raibh dúil agat in íobairtí uileloiscthe ná sna ofrálacha a dhéantaí ar son peacaí.)%K Sin é an fáth a ndeir Críost agus é ag teacht isteach sa saol seo:«Níorbh áil leat íobairt ná tabhartas;ach d' ullmhaigh tú corp dom.c$? Leis an bhfírinne a rá, ní féidir le fuil tharbh agus ghabhar peacaí a chur ar ceal.x#i Ina ionad sin, áfach, tugtar a gcuid peacaí chun cuimhne dóibh bliain i ndiaidh bliana leis na híobairtí.v"e Dá mb' fhéidir leis, nach n-éireofaí ar fad as na híobairtí seo a ofráil? Óir, dá mba gur glanadh an lucht adhartha óna gcuid peacaí go léir an t-aon uair amháin ní bheadh buaireamh coinsiasa orthu feasta mar gheall orthu.-! U Scáil éideimhin de na maitheasaí atá le teacht is ea an dlí; ní íomhá fhírinneach í, áfach, de na nithe neamhaí. Mar sin de, bíodh go n-ofráltar na híobairtí céanna bliain i ndiaidh bliana, ní féidir leis an dlí an lucht ofrála a shlánú go hiomlán ar aon chor.j M Mar an gcéanna ofráladh Críost an t-aon uair amháin ar fad le peacaí na ndaoine go léir a thógáil air féin; tiocfaidh sé arís, ní chun peacaí a chur ar ceal, ach chun na daoine atá ag tnúthán leis a shlánú.q[ Caithfidh gach duine bás a fháil an t-aon uair amháin ar fad agus ina dhiaidh sin tugtar breith air.(I Óir dá mb' amhlaidh a bhí an scéal, bheadh air páis a fhulaingt arís agus arís eile ó chruthú na cruinne amach. Ina ionad sin, is amhlaidh atá sé tar éis teacht ar an saol sa ré dheiridh seo an t-aon uair amháin ar fad chun na peacaí a chur ar ceal trína íobairt féin.D Ach ní théann sé isteach ann chun é féin a ofráil arís agus arís eile faoi mar a théann an t-ardsagart isteach san Áit Rónaofa bliain i ndiaidh bliana le fuil nach leis féin.^5 Óir ní isteach i sanctóir lámhdhéanta nach raibh ann ach samhail den fhíorshanctóir a chuaigh Críost, ach isteach sna flaithis féin mar a bhfuil sé anois ag déanamh idirghuí ar ár son i láthair Dé.F Dá bhrí sin, má ba ghá macasamhla na nithe neamhaí a ghlanadh le híobairtí den sort seo tá gá le híobairtí atá níos fearr fós chun na nithe neamhaí féin a ghlanadh.}s Go deimhin, de réir an dlí is beag nach le fuil a ghlantar gach ní agus ní mhaitear peacaí gan doirteadh fola.r] Mar an gcéanna chroith sé an fhuil ar an mboth agus ar na gréithe uile a d' úsáidtí sa liotúirge.W' á rá: «Is í seo fuil an chonartha ar ordaigh Dia daoibh é a choimeád.»"= Is amhlaidh a d' fhógair Maois na haitheanta go léir don phobal uile ar dtús faoi mar a bhí siad scríofa sa dlí. Ansin thóg sé fuil na laonna (agus na ngabhar) agus uisce agus chroith sé ar an Leabhar féin iad agus ar an bpobal uile le holann chraorag agus le híosóip,\1 Sin é an fáth nach ndearnadh fiú amháin an chéad chonradh gan doirteadh fola.xi Óir fad is beo dó bíonn an uacht gan éifeacht; ní thagann sí i bhfeidhm go dtí go bhfaigheann sé bás.kO Nuair a bhíonn uacht i gceist, áfach, caithfear a chruthú go bhfuil an duine a rinne é marbh.>u Agus is é an fáth a bhfuil sé ina idirghabhálaí ar chonradh nua ná ionas go bhfaigheadh na daoine a bhfuil glaoite orthu an oidhreacht shíoraí atá geallta ag Dia dóibh. Is féidir é seo a tharlú anois ós rud é go bhfuair Críost bás in éiric na gcionta a rinneadh le linn an chéad chonartha.0Y Más ea, nach bhfuil fuil Chríost níos cumhachtaí go mór ná é sin? Óir de bharr a spioraid bhuanmharthanaigh d' ofráil Íosa é féin chun Dé ina íobairt gan smál. Glanfaidh sé bhur gcoinsias ó pheacaí marfacha ionas go mbeidh sé ar bhur gcumas seirbhís a dhéanamh do Dhia beo.fE Nuair a chroitear fuil ghabhar agus tharbh agus luaithreach bodóige dóite ar dhaoine atá neamhghlan mar gheall ar dheasghnátha an liotúirge, baintear an neamhghlaine dheasghnáthach seo díobh agus naomhaítear iad.@y Chuaigh sé isteach san Áit Rónaofa aon uair amháin ar fad agus ní le cabhair fuil ghabhar agus laonna é ach lena chuid fola dílis féin agus fuair sé slánú síoraí dúinn. Ach tháinig Críost agus é ina ardsagart a bhféadfaí na maitheasaí uile a bhí [tagtha] a fháil tríd. Ghabh sé trí bhoth a bhí níos mó agus níos foirfe ná an seancheann; mar ní raibh sí lámhdhéanta, is é sin le rá, níor den saol seo í.0Y Óir baineann siad le cúrsaí bia agus dí agus le níocháin éagsúla. Níl iontu ach deasghnátha foirimeallacha atá i bhfeidhm go dtí lá an leasaithe amháin._ 7 Samhail is ea é sin atá ag tagairt don am atá ann anois. Ciallaíonn sé go bhfuil tabhartais agus íobairtí á n-ofráil nach bhfuil de chumhacht acu coinsias an adhraitheora a ghlanadh ó pheaca go hiomlán.7 g Sa tslí sin cuireann an Spiorad Naomh in iúl dúinn nár taispeánadh an bealach isteach chun na hÁite Rónaofa fós toisc an chéad bhoth a bheith ina seasamh go fóill.p Y Ní théann aon duine isteach sa dara both ach amháin an t-ardsagart agus sin aon uair amháin sa bhliain. Tógann sé fuil isteach leis lena hofráil ar a shon féin agus in éiric na bpeacaí a rinne an pobal le corp aineolais. 5 Nuair a bhíonn na nithe sin socair mar sin bíonn na sagairt ag dul isteach sa chéad bhoth i gcónaí agus iad i mbun a gcúraimí liotúirgeacha.9 k Os a cionn bhí na ceiribíní glórmhara agus a sciatháin leata amach os cionn chathaoir na trócaire. Ach ní hé seo an t-am chun miontuairisc a thabhairt ar na nithe sin.iK Anseo bhí altóir óir na túise agus áirc an chonartha agus í clúdaithe ar fad le hór. Istigh san áirc bhí próca óir a raibh an manna ann agus slat Árón a chuir bachlóga amach tráth agus táblaí an chonartha.R Laistiar den dara cuirtín bhí an bhoth a dtugtar an Áit Rónaofa air.7g Is amhlaidh a cuireadh both suas, an chéad chuid den sanctóir. Istigh inti bhí an coinnleoir agus an bord agus builíní na fianaise. Tugtar an Áit Naofa ar an áit sin.  Ar ndóigh, leag an chéad chonradh rialacha síos don liotúirge agus bhí sanctóir ann freisin, ceann de dhéantús daonna./W Ag lua an chonartha nua dó, tá an chéad chonradh curtha as dáta aige. Agus an rud atá as dáta agus atá ag dul in aois is gearr go rachaidh sé ar ceal ar fad.Z- Maithfidh mé a gcionta dóibh agus ní chuimhneoidh mé ar a bpeacaí feasta.»,Q Ní bheidh ar aon duine acu a chomharsa nó a bhráthair a mhúineadh, á rá: Bíodh aithne agat ar an Tiarna. Óir beidh aithne ag cách orm ó liath go leanbh.  Agus seo é an conradh a dhéanfaidh mé le teaghlach Iosrael tar éis na laethanta sin, a deir an Tiarna: Cuirfidh mé mo dhlíthe isteach ina n-aigne agus scríobhfaidh mé ar a gcroí iad agus beidh mise i mo Dhia acu agus beidh siadsan ina bpobal agamsa.   Ní bheidh sé cosúil leis an gconradh a rinne mé lena sinsir an lá úd ar rug mé ar láimh orthu chun iad a sheoladh amach as tír na hÉigipte. Ach ní raibh siad dílis don chonradh a rinne mé leo agus mar sin de thréig mé iad, a deir an Tiarna.RAch, déanta na fírinne, lochtaíonn Dia a phobal nuair a deir sé: «Féach! a deir an Tiarna, tá na laethanta ag teacht a ndéanfaidh mé conradh nua le teaghlach Iosrael agus le teaghlach Iúdá.U~#Dá mbeadh an chéad chonradh gan locht ní bheadh call leis an dara ceann.}Ach is é fírinne an scéil é go bhfuil ministreacht shagartúil níos uaisle ná sin faighte ag Íosa sa mhéid gurb uaisle é an conradh a bhfuil seisean ina idirghabhálaí air. Óir, is fearr na gealltanais ar a bhfuil an conradh sin bunaithe.Z|-siúd is nach ndéanann siad freastal ach i sanctóir nach bhfuil ach ina scáil agus ina scáth dá bhfuil ar neamh. Is léir é seo ón ordú seo a leanas a thug Dia do Mhaois nuair a bhí sé ar tí an bhoth a thógáil: «Féach chuige,» ar sé, «go ndéanfaidh tú gach rud de réir an tsampla a taispeánadh duit ar an sliabh.»{Dá mbeadh sé ar talamh ní bheadh sé ina shagart ar aon chor mar tá sagairt ann cheana chun na tabhartais a ofráil de réir an dlí,/zWCeaptar gach ardsagart, áfach, chun tabhartais agus íobairtí a ofráil. Mar sin de, ní mór don sagart seo againne freisin rud éigin a bheith aige lena ofráil.yymar a bhfuil sé ag freastal mar shagart sa sanctóir, is é sin, san fhíorbhoth nach duine a thóg í ach an Tiarna.Cx Is é seo anois an rud is tábhachtaí dá bhfuil á rá againn: tá ardsagart den sórt sin againn. Chuaigh sé ina shuí ar dheis ríchathaoir na Mórgachta diaga sna flaithis,wyRinne an dlí ardsagairt de dhaoine a raibh laige éigin iontu. Ach an briathar a neartaíodh le mionn a thug Dia i bhfad níos déanaí ná an dlí, rinne sé sin ardsagart den Mhac, eisean a bhfuil buaic na foirfeachta bainte amach aige go deo.v3sagart nár ghá dó, faoi mar ba ghá do na hardsagairt eile úd, íobairt a ofráil go laethúil in éiric a pheacaí féin ar dtús agus ansin in éiric peacaí an phobail. Níor ofráil seisean íobairt ach aon uair amháin riamh agus sin nuair a d' ofráil sé é féin.;uoBa é a leithéid sin d' ardsagart a bhí oiriúnach dúinn: sagart naofa, neamhurchóideach, gan smál, a bhí scartha ó na peacaigh agus tógtha suas os cionn na bhflaitheas;,tQDá thoradh sin, is féidir leis na daoine a thagann chun Dé tríd a shlánú go hiomlán de bhrí go maireann sé de shíor chun idirghuí a dhéanamh ar a son.Vs%Ach is sagartacht shíoraí atá ag Íosa de bhrí go bhfuil sé ann go deo.r1Is amhlaidh freisin nárbh fholáir sluaite de na sagairt eile úd a bheith ann toisc nach raibh duine acu buanmharthanach mar gheall ar an mbás.qMar sin de, sa mhéid nach gan mhionn a rinneadh sagart d' Íosa, is fearr dá réir an conradh a bhfuil sé ina urra air.CpAch nuair a rinneadh sagart d' Íosa, thug Dia mionn uaidh nuair a dúirt sé leis: «Thug an Tiarna mionn uaidh agus ní bheidh dada dá aiféala sin air: 'Is sagart síoraí thú.' »co?Ina theannta sin, níor tugadh aon mhionn nuair a rinneadh sagairt de na daoine eile úd.-nSÓir níor thug an dlí aon ní chun foirfeachta riamh. Ar an taobh eile de, áfach, músclaítear dóchas níos fearr ionainn a sheolann sinn níos gaire do Dhia.hmIIs é sin le rá, cuireadh na seanrialacha ar ceal toisc iad a bheith gan bhrí gan éifeacht.cl?A fhianaise sin na focail seo a leanas: «Is sagart síoraí thú ar nós Mheilcizidic.»k'Ní dhearnadh sagart de, áfach, de réir rialacha a bhí bunaithe ar ghinealach daonna ach de bharr na cumhachta atá ag beatha dhoscriosta.jAgus tá cruthú níos soiléire fós ann ar an bhfírinne sin. Óir ceapadh sagart eile dúinn atá cosúil le Meilcizidic.'iGÓir, mar is eol do chách, ba de threibh Iúdá é ár dTiarna agus nuair a bhí Maois ag labhairt faoi shagairt níor luaigh sé an treibh sin ar aon chor.)hK Anois, an té a bhfuiltear ag labhairt faoi anseo, ba de threibh eile é ar fad agus ní raibh baint ar bith ag aon duine den treibh sin leis an altóir riamh.\g1 Ar ndóigh, má athraítear an tsagartacht caithfear an dlí a athrú chomh maith.5fc Fuair an pobal tofa dlí a bhí ceangailte go dlúth leis an tsagartacht Léivíteach. Más ea, dá mbeadh slánú iomlán le fáil tríd an tsagartacht sin cén fáth a mbeadh gá fós lena athrach sin ar fad de shagart, is é sin, ceann nach mbeadh ar nós Árón ach ar nós Mheilcizidic.\e1 Óir, bhí Léiví i gcorp a shinsir cheana féin nuair a bhuail Meilcizidic leis.d D' fhéadfá a rá chomh maith, is dócha, gur gearradh deachaithe fiú ar Léiví féin, fear tógtha na ndeachúna, trí Abrahám.KcIna theannta sin, [i gcás na sagart] is daoine básmhara a fhaigheann na deachaithe; sa chás eile, áfach, is é a fhaigheann iad ná duine a ndearbhaítear faoi go bhfuil sé beo i gcónaí.pbYAnois, gan aon amhras ar bith, is ó dhuine is uaisle céim ná é féin a fhaigheann duine beannacht.a#Ach d' ainneoin nár de shliocht Léiví é ghearr Meilcizidic deachú ar Abrahám agus thug sé a bheannacht fiú d' fhear na ngealltanas.l`QDe réir an dlí, anois, tá sé de dhualgas ar an gcuid sin de chlann Léiví a ndéantar sagairt díobh deachaithe a ghearradh ar an bpobal, is é sin, ar a mbráithre féin, siúd is gur de shliocht Abrahám iadsan freisin._7Tugaigí faoi deara anois cé chomh tábhachtach a bhí an fear seo ós rud é gur thug an patrarc Abrahám an deichiú cuid de scoth na creiche dó. ^Ní luaitear a athair ná a mháthair ná a ghinealach ná a bhreith ná a bhás; ar nós Mhac Dé fanann sé ina ardsagart go deo.h]Iagus thug Abrahám an deichiú cuid den chreach go léir dó-san. Is é «Rí na Fíréantachta» an chéad chiall atá ag ainm Mheilcizidic ach ciallaíonn sé «Rí Shailéim,» is é sin, «Rí na Síochána,» freisin.F\ Rí Shailéim agus sagart an Dé is airde ab ea an Meilcizidic seo. Nuair a bhí Abrahám ag filleadh abhaile ó ár na ríthe bhuail Meilcizidic leis agus thug sé a bheannacht dó[}mar a ndeachaigh Íosa isteach ina cheannródaí ar ár son nuair a rinneadh ardsagart síoraí de ar nós Mheilcizidic.ZIs cosúil le hancaire daingean docht dár n-anam an dóchas sin. Téann sé isteach sa sanctóir atá laistigh den chuirtínvYeDá bharr sin tá dhá rud do-athraithe againn anois nach féidir do Dhia bréag a dhéanamh iontu. Tugann siad sólás mór dúinne atá tar éis teitheadh linn chun greim a bhreith ar na nithe a chuirtear mar ábhar dóchais romhainn.bX=Mar an gcéanna, nuair ba mhian le Dia a thaispeáint ní ba shoiléire ná riamh do na daoine ar tugadh an gealltanas dóibh nach bhféadfadh athrú a theacht ar a chomhairle, thug sé mionn uaidh mar dhearbhú air.#W?Anois, déanann daoine dearbhú ar rud atá níos mó ná iad féin agus cuireann dearbhú daingean mar seo deireadh le gach argóint a bhíonn eatarthu.`V9Bhí bua na fadfhulaingthe ag Abrahám, agus mar sin de fuair sé a raibh geallta dó.vUeIs é a dúirt sé ná: «Is iomaí beannacht a chuirfidh mé ort agus ní bheidh áireamh ar do shliocht.»#T? Nuair a thug Dia an gealltanas d' Abrahám is air féin a dhearbhaigh sé mar ní raibh aon rud ann níos mó ná é féin a ndearbhódh sé air.LS Níor mhaith linn go n-éireodh sibh leisciúil ach go ndéanfadh sibh aithris ar na daoine atá ina n-oidhrí, de bharr a gcreidimh agus a bhfadfhulaingthe, ar na maitheasaí a gealladh dóibh.-RS Is mian linn, áfach, go dtaispeánfadh gach duine agaibh an díograis chéanna go dtí an deireadh nó go dtiocfaidh na nithe a bhfuil súil agaibh leo i gcrích.Q5 Níl Dia éagórach. Dá bhrí sin, ní dhéanfaidh sé dearmad ar an obair a rinne sibh ná ar an ngrá atá agaibh dó. Thaispeáin sibh an grá seo go háirithe nuair a tháinig sibh i gcabhair ar na Críostaithe eile agus, ar ndóigh, tá sé seo á dhéanamh agaibh fós./PW Ach bíodh go labhraímid mar seo, a bhráithre ionúine, táimid cinnte de gur fearr ná sin an bhail atá oraibhse agus go bhfuil sibh ar bhealach bhur slánaithe.)OKAch más sceacha agus feochadáin amháin a thugann sé uaidh ní fiú dada é agus is gearr uaidh mallacht [Dé]; dá dheasca sin dófar é ar deireadh thiar.BN}Cuireann Dia rath ar an talamh a shúnn isteach an fhearthainn a thiteann air ó am go chéile agus a thugann barr uaidh a rachaidh i dtairbhe do na daoine a saothraítear ar a son é.^M5a thit ar lár d' ainneoin sin uile, ní féidir a leithéidí siúd a thabhairt chun aithrí arís de bhrí go bhfuil siad ag céasadh Mac Dé dá ndeoin féin uair amháin eile agus ag déanamh ceap magaidh de.]L3agus a chuir eolas ar dhea-scéal Dé agus ar iontais an tsaoil atá le teacht agusxKiNa daoine a soilsíodh tráth agus a bhlais an tabhartas neamhaí agus a fuair a gcion féin den Spiorad Naomh@J{Is ea, déanfaimid é sin, má thugann Dia cead dúinn./IWar theagasc i dtaobh gnásanna níocháin, ar leagan lámh, ar an aiséirí ó mhairbh, ar an mbreithiúnas síoraí ach abraimis focal i dtaobh an teagaisc fhoirfe.ZH /Dá bhrí sin, fágaimis i leataobh na bunfhírinní i dtaobh Chríost. Ná tugaimis faoin mbunsraith a chur síos arís; ná déanaimis trácht ar aithrí a dhéanamh i bpeacaí marfacha ar chreideamh i nDia,$GAIs do dhaoine fásta amháin an bia scamhardach, is é sin, do dhaoine a bhfuil a n-aigne oilte acu le teann taithí chun an mhaith a aithint thar an olc.&FE Óir, gach duine atá beo ar bhainne, ní fhaigheann sé blas ar bith ar aon teagasc [domhain] i dtaobh na fíréantachta mar nach bhfuil ann ach naíonán.nEU Óir, cé gur chóir daoibh bheith in bhur múinteoirí faoin am seo, is amhlaidh atá gá agaibh le duine éigin chun bunfhírinní briathra Dé a mhúineadh daoibh arís. Ní bia scamhardach atá ag teastáil uaibh ach bainne. D  Tá mórán le rá againn faoin ábhar seo ach beidh sé deacair dúinn é a mhíniú daoibh, mar tá sibh dallaigeanta.FC agus d' fhógair Dia gurb ardsagart é ar nós Mheilcizidic.zBm Nuair a tháinig sé chun foirfeachta rinneadh údar slánaithe shíoraí de don uile dhuine a bhíonn umhal dógAGAch bíodh gurb é Mac Dé é, d' fhoghlaim sé an umhlaíocht ó na nithe a d' fhulaing sé.i@KNuair a bhí Críost ar an saol seo chuir sé achainíocha agus urnaithe suas de ghlór ard agus le mórán deor chun an té a bhí in ann é a fhuascailt ón mbás. Éisteadh leis toisc go raibh sé urramach deabhóideach.a?;Agus in áit eile fós deir sé leis: «Is sagart síoraí thú ar nós Mheilcizidic.»>+Mar an gcéanna níor thug Críost gradam ardsagairt dó féin ach fuair sé é ón té a dúirt leis: «Is tú mo Mhac; ghin mé thú inniu.»w=gAgus ní ghabhann aon duine an gradam seo chuige féin mura bhfaigheann sé gairm ó Dhia mar a fuair Árón.<1Dá dheasca sin freisin ní foláir dó íobairtí a ofráil in éiric peacaí, ní amháin thar ceann an phobail ach ar a shon féin chomh maith. ;Is féidir dó trua a ghlacadh do dhaoine atá aineolach agus atá ag dul ar fán de bhrí go bhfuil sé féin lag ó gach taobh.1: ]Gach ardsagart a thógtar as na daoine, ceaptar é chun seirbhís a dhéanamh do Dhia thar ceann na ndaoine. Ofrálann sé tabhartais agus íobairtí in éiric peacaí.69eDá bhrí sin, druidimis go muiníneach le ríchathaoir an ghrásta le súil go ndéanfar trócaire orainn agus go bhfaighimis grásta a chabhróidh linn in am an ghátair.58cNí amhlaidh atá ardsagart againn nach féidir dó tuiscint a bheith aige dár laigí ach ceann a triaileadh i ngach slí cosúil linn féin ach nach ndearna peaca riamh.7)Ós rud é, mar sin, go bhfuil ardsagart againn atá gafa tríd na flaithis, Íosa, Mac Dé, coinnímis greim docht ar ár gcreideamh.(6I Níl créatúr ar bith ann nach follas dó é; mar tá gach ní lom agus nocht do shúile an té sin a gcaithfimid cuntas a thabhairt dó inár ngníomhartha.j5M Óir, tá briathar Dé beoúil bríomhar; is géire é ná aon chlaíomh dhá bhéal; téann sé isteach idir anam agus spiorad, idir smior agus smúsach agus tugann sé breith ar chlaonta agus ar smaointe an chroí.)4K Déanaimis ár ndícheall, mar sin, chun dul isteach san áitreabh suaimhnis sin ionas nach dteipfidh ar aon duine de dheasca an saghas céanna easumlaíochta.3 óir cibé duine a théann isteach in áitreabh suaimhnis Dé stadann sé dá chuid oibre faoi mar a stad Dia dá chuid oibre féin.N2 Dá bhrí sin, tá suaimhneas sabóideach ag feitheamh le pobal Dé,w1gÓir dá mba rud é gur thug Iósua suaimhneas dóibh, ní bheadh Dia ag caint faoi lá eile ina dhiaidh sin.b0=shocraigh Dia ar lá eile a bheith ina «lá inniu» , nuair a labhair sé i bhfad níos déanaí trí Dháiví na focail seo atá luaite againn thuas: «Má chloiseann sibh a ghuth inniu, ná cruaigí bhur gcroí.»M/Mar sin de, is léir go rachaidh roinnt éigin daoine isteach ann. Ach de bhrí nach ndeachaigh na chéad daoine ar fograíodh an dea-scéal dóibh isteach ann de dheasca a gcuid easumhlaíochta,~.uagus arís san abairt atá á plé againn deir sé: «Ní rachaidh siad isteach i m' áitreabh suaimhnis choíche.» -Óir déanann sé tagairt don seachtú lá in áit éigin mar a leanas: «Stad Dia dá chuid oibre go léir ar an seachtú lá,»V,%Ach sinne, a bhfuil an creideamh againn, táimidne ag dul isteach san áitreabh suaimhnis, faoi mar atá ráite aige: «Dá dheasca sin thug mé an mionn seo uaim le corp feirge: 'Ní rachaidh siad isteach i m' áitreabh suaimhnis choíche.' » Dúirt sé é sin bíodh go raibh deireadh le hobair Dé nuair a cruthaíodh an domhan.o+WÓir fógraíodh an dea-scéal dúinn díreach mar a fógraíodh dóibhsean é. Ach níorbh aon tairbhe dóibh an teachtaireacht a chuala siad de bhrí nach raibh siad aontaithe tríd an gcreideamh leis na daoine a thug cluas di.K* Dá bhrí sin, cé go seasann an gealltanas faoi dhul isteach ina áitreabh suaimhnis go fóill, bíodh imní orainn ar eagla go measfaí go bhfuil teipthe ar aon duine agaibh é a bhaint amach.j)M18b Feicimid, mar sin, gur de dheasca a [n-easumhlaíochta] nárbh fhéidir leo dul isteach ann.()Agus cérbh iad na daoine ar thug sé mionn dóibh nach rachaidís isteach ina áitreabh suaimhnis choíche ach na daoine a bhí easumhal dó.-'SAgus cérbh iad na daoine a raibh sé i bhfeirg leo ar feadh daichead bliain? Nárbh iad na daoine a rinne peaca agus a thit fuar marbh ina gcorpáin san fhásach?2&]caithfear a fhiafraí cérbh iad na daoine a chuala é agus a rinne ceannairc ina aghaidh. Nárbh iad na daoine go léir iad a d' fhág an Éigipt faoi cheannas Mhaois?%Ós rud é go ndeirtear: «Má chloiseann sibh a ghuth inniu, ná cruaigí bhur gcroí faoi mar a tharla sa Cheannairc,» $ Mar ní bheimid i gcomhpháirt le Críost ach ar an gcoinníoll go gcoinnímid ár gcéadmhuinín daingean go dtí an deireadh.%#C Gach lá, fad a bhíonn «an lá inniu» seo ann, bígí ag gríosú a chéile ar eagla go ndéanfaí aon duine agaibh a chruachan le mealltacht an pheaca."5 Féachaigí chuige, a bhráithre, nach mbeidh drochchroí chomh díchreidmheach sin ag aon duine agaibh agus go dtréigfidh sé an Dia beo choíche.! Dá dheasca sin thug mé an mionn seo uaim le corp feirge: 'Ní rachaidh siad isteach i m' áitreabh suaimhnis choíche.' »5 c Sin é an fáth ar tháinig fearg orm leis an nglúin sin agus go ndúirt mé: 'Tá croíthe guagacha ag na daoine seo i gcónaí; níor fhoghlaim siad mo bhealaí riamh.'{ mar ar chuir bhur n-aithreacha féacháil agus triail orm cé go bhfaca siad mo ghníomhartha ar feadh daichead bliain.mSná cruaigí bhur gcroí faoi mar a tharla sa Cheannairc agus ar Lá úd na Féachála san fhásachb=Dá bhrí sin, mar a deir an Spiorad Naomh: «Má chloiseann sibh a ghuth inniu,Qbhí Críost dílis freisin ach mar Mhac agus mar mháistir ar theaghlach Dé. Agus is sinne a theaghlach má choinnímid ár muinín agus ár móráil as ár ndóchas (daingean go dtí an deireadh).7Cinnte, bhí Maois dílis i dteaghlach uile Dé, ach mar sheirbhíseach a bhí le fianaise a thabhairt ar na nithe a bhí le fógairt níos déanaí;dAníl aon teach ann, ar ndóigh, nár thóg duine éigin é ach is é Dia a rinne gach ní.+Ach meastar gur mó is díol gradaim é Íosa ná Maois an oiread céanna agus is mó is díol gradaim é tógálaí an tí ná an teach féin;oWBhí sé dílis don Té a cheap é go díreach mar a bhí Maois dílis freisin i dteaghlach uile Dé. #Ar an ábhar sin, a bhráithre naofa, atá pairteach i ngairm neamhaí, breathnaígí ar Íosa, aspal agus ardsagart ár gcreidimh.Agus anois ós rud é gur fhulaing sé féin nuair a cuireadh cathú air is féidir leis cabhrú leo siúd a gcuirtear cathú orthu.OMar sin de, níorbh fholáir dó bheith cosúil lena bhráithre i ngach slí ionas go mbeadh sé ina ardsagart trócaireach dílis i seirbhís Dé a dhéanfadh cúiteamh leis i bpeacaí an phobail.H Óir is cinnte nach aingil is cúram dó ach sliocht Abrahám.\1agus chun a raibh faoi dhaoirse ar feadh a saoil le heagla an bháis a fhuascailt.oWDá bhrí sin, ós rud é go bhfuil nádúr daonna ag an gclann go léir, ghlac seisean an nádúr céanna sin. Rinne sé é sin chun an té a bhfuil an bás faoina cheannas, is é sin, an diabhal, a scriosadh trína bhás féin,{o agus arís: «Is air a bheidh mo sheasamh,» agus arís eile: «Féach anseo mé agus an chlann a thug Dia dom.»dA á rá: «Inseoidh mé d' ainm do mo bhráithre; molfaidh mé thú i lár na comhdhála,»+ Óir is d' aon bhunadh amháin an té a naomhaíonn agus na daoine a naomhaítear. Ar an ábhar sin ní náir leis bráithre a thabhairt orthu,H  Ag seoladh mórán mac chun na glóire dó ba chuí don Té, ar dó agus ar tríd atá an uile ní ann, a gceannródaí ar bhóthar an tslánaithe a thabhairt chun foirfeachta le peannaidí.  Is é rud a fheicfimid, áfach, ná Íosa an té a rinneadh níba ísle ná na haingil ar feadh tamaillín i ngeall ar an mbás a d' fhulaing sé agus é faoi choróin ghlóire agus onóra; mar (is trí ghrásta Dé a) d' fhulaing sé an bás ar mhaithe le cách. agus chuir tú an uile ní faoina smacht.» Mar sin de, nuair a «chuir sé an uile ní faoina smacht,» níor fhág sé aon ní ann nach raibh faoina smacht. I láthair na huaire seo ní fheicfimid go fóill «go bhfuil gach ní curtha faoina smacht.»s _Ar feadh tamaillín rinne tú ní b' uaisle ná na haingil é. Chuir tú coróin ghlóire agus onóra air 5Thug duine éigin dearbhú dúinn air seo áit éigin, á rá: «Cad é an duine go mbeadh cuimhne agat air nó mac an duine go ndéanfá cúram de?a ;Ní faoi smacht aingeal a chuir Dia an saol atá le teacht a bhfuilimid ag trácht air. Z~~s}|{zyxxwvvttt s)rr8qqptonnummMll kwkjeihh+gPfee=ddba``__^`]]\B[X[ZrYXXVWxVV{UUwTSSqR Q)P`OOzO5NMM LLKJJ~IINHH#GGFFF(DDPCC1BPAA.@@k??m?>z==<Bíodh foighne agaibh dá bhrí sin a bhráithre go dtí teacht an Tiarna. Féach an feirmeoir agus é ag feitheamh le fómhar luachmhar na hithreach, agus foighne aige leis nó go bhfaighe sé an fhearthainn luath agus dhéanach.c?Dhaor sibh an neamhurchóideach agus mharaigh sibh é; ní chuireann sé in bhur gcoinne.mSChaith sibh bhur saol ar talamh le só agus le sáile; chuir sibh saill ar bhur gcroí lá an áir.PFéach, tuarastal na n-oibrithe a bhain fómhar bhur gcuid gort, agus a choinnigh sibh uathu go calaoiseach, tá sé ag éamh os ard; agus tá cluasa Thiarna na Slua sroichte ag éamh na mbuanaithe.veTá meirg tagtha ar bhur gcuid óir agus airgid, agus beidh an mheirg orthu ina fianaise in bhur n-aghaidh agus alpfaidh sí bhur gcuid feola mar a dhéanfadh tine. Tá stór curtha i dtaisce agaibh le haghaidh na laethanta deireanacha!X)Chuaigh lobhadh ar bhur saibhreas agus d' ith na leamhain bhur gcuid éadaigh. ~ Féachaigí anseo anois a lucht an tsaibhris, déanaigí gol agus olagón de bharr na dtubaistí atá le teacht sa mhullach oraibh.a};An té arb eol dó céard is ceart a dhéanamh agus nach ndéanann é, is peaca dó é.q|[Ach mar atá an scéal, nach sibh atá ag maíomh le barr sotail! Is olc é gach maíomh den sórt sin.b{=In ionad a rá: «Más é toil an Tiarna é, mairfimid agus déanfaimid seo nó siúd.»-zSNíl a fhios agaibh céard a tharlóidh amárach. Céard é bhur mbeo? Níl ionaibh ach mar ghal a thaibhsíonn ar feadh tamaill bhig agus a théann ar ceal ansin.Gy Féachaigí anseo sibhse a deir: «Rachaimid go dtí a leithéid seo de bhaile inniu nó amárach agus caithfímid bliain ann agus beimid ag trádáil ann agus ag déanamh airgid.»-xS Níl ach aon reachtóir agus aon bhreitheamh amháin ann, agus tá cumhacht saortha agus scriosta aigesean. Ach cé hé tusa le breith a thabhairt ar do chomharsa?w+ Ná bígí ag tromaíocht ar a chéile, a bhráithre. An té a dhéanann tromaíocht ar bhráthair, nó a dhaorann a bhráthair déanann sé tromaíocht ar an dlí agus daorann sé an dlí. Ach má dhaorann tú an dlí, ní á chomhlíonadh a bhíonn tú ach á dhaoradh.Vv% Déanaigí sibh féin a ísliú os comhair an Tiarna agus ardóidh sé sibh.yuk Bígí go dearóil, ag gol is ag caoineadh. Bíodh bhur ngáire ina gol agaibh, agus bhur lúcháir ina gruaim.-tSDruidigí i gcóngar Dé agus druidfidh Dia in bhur gcóngarsa. Nígí bhur lámha, a pheacacha, agus glanaigí bhur gcroí, sibhse atá ag cogadh le bhur n-aigne.dsAGéilligí dá bhrí sin do Dhia; cuirigí i gcoinne an diabhail agus teithfidh sé uaibh. r9Ach tugann sé breis grásta, agus uime sin deir sé: «Cuireann Dia in aghaidh lucht an uabhair, ach tugann sé grásta do lucht na huirísleachta.»qNó an dóigh libh gur gan fáth a deir an scrioptúr: «Bíonn sé ag tnúth le héad leis an spiorad a chuir sé a chónaí ionainn?»OpA striapacha, nach bhfuil a fhios agaibh gur cuma cairdeas an tsaoil seo nó eascairdeas Dé? Dá bhrí sin an té ar mian leis a bheith ina chara ag an saol seo, déanann sé namhaid Dé de féin.~ouIarrann sibh rud, ach ní fhaigheann sibh mar nach n-iarrann sibh go cuí, ach lena chaitheamh ar bhur n-ainmhianta.Vn%Santaíonn sibh rud éigin agus níl sé agaibh; maraíonn sibh agus lorgann sibh, ach ní féidir daoibh teacht air; fearann sibh cath agus cogadh, ach ní fhaigheann sibh seilbh mar nach n-iarrann sibh.!m =Cad faoi deara cogaí agus cathanna a bheith in bhur measc? Nach é seo, go bhfuil bhur n-ainmhianta ag troid le chéile in bhur mbaill bheatha?ql[Síolann lucht déanta na síochána an síol a thabharfaidh fómhar na fíréantachta, go síochánta.5kcAch an eagna ó lastuas tá sí ar dtús íon, ansin síochánta, cineálta, sochomhairlithe, lán de thrócaire agus de dhea-thorthaí, gan leathchuma, gan cur i gcéill.kjOMar a mbíonn éad agus uaillmhian dhoicheallach, bíonn corrthónacht agus gach sort drochbhirt.uicNí anuas ó lastuas a thagann an sórt sin eagna, ach tá sí talmhaí, neamhspioradálta, agus diabhlaí. h Ach má tá éad searbh oraibh agus uaillmhian doicheallach in bhur gcroí, ná bígí ag maíomh ná ag bréagnú na fírinne.g Cé tá eagnaí agus tuisceanach in bhur measc? Taispeánadh sé a dhea-oibreacha in umhlaíocht na heagna lena iompar fónta.)fK An féidir, a bhráithre liom, don chrann fígí ológa a iompar nó don fhíniúin fígí a iompar? Ní mó ná sin is féidir don sáile fíoruisce a iompar._e7 An ndéanann an tobar idir fhíoruisce agus uisce goirt a sceitheadh as an aon súil?~du Tagann an bheannacht agus an mhallacht as an mbéal céanna. Níor cheart go mbeadh sin amhlaidh, a bhráithre liom.c# Is léi a bheannaímid an Tiarna agus ár nAthair; agus is léi chomh maith a mhallaímid daoine cé go bhfuil siad déanta ar dheilbh Dé.byach ní féidir d' aon duine daonna an teanga a cheansú; plá í atá ag réabadh léi agus í lán de nimh mharfach.aIs féidir don chineál daonna gach cineál ainmhí agus éin agus nathrach agus míol farraige a cheansú, agus tá sin déanta acu,N`Lasair an teanga chomh maith; is domhan coirpeachta í an teanga i measc ár mball, agus í ag truailliú an choirp ar fad, ag cur cúrsa an tsaoil trí thine, agus ifreann á cur féin ar lasadh._+Níl sa teanga ach oiread ach ball beag, ach tá bearta móra á maíomh aici. Féach nach beag an lasair a chuireann foraois mhór trí thine!]^3Tóg na báid féin, dá mhéid iad, agus fiú má bhíonn siad á séideadh ag na gálaí, déantar iad a stiúradh le stiúir bhídeach cibé áit is mian leis an bpíolóta de réir mar bhuaileann an fonn é.]Má chuirimid béalbhach i mbéal na gcapall d' fhonn go ngéillfidís dúinn, bíonn a dtoirt go léir faoinár stiúir.'\GIs iomaí slí ina bpeacaímid go léir agus an té nach bpeacaíonn ó bhriathar is duine foirfe eisean, agus é ar a chumas an cholainn ar fad a shrianadh.[ )A bhráithre liom, ná bíodh mórán agaibh in bhur dteagascóirí, mar tá a fhios agaibh go dtabharfar breith níos déine orainne.mZSTá an corp marbh gan an t-anam agus ar an gcuma chéanna tá an creideamh marbh gan dea-oibreacha.AY{Ba é an dála céanna é ag Rácháb an mheirdreach, nach trí dhea-oibreacha a fíréanaíodh í nuair a ghlac sí leis na teachtairí agus gur sheol amach iad ar mhalairt bealaigh?gXGIs léir daoibh gur le dea-oibreacha a fhíréanaítear duine agus nach le creideamh amháin.W-Agus comhlíonadh an scrioptúr a deir: «Chreid Abrahám i nDia, agus áiríodh é sin ina leith mar fhíréantacht» agus tugadh cara Dé air. VFeiceann tú go raibh an creideamh i gcomhar lena dhea-oibreacha agus gur cuireadh críoch ar an gcreideamh trína dhea-oibreacha.~UuNár fíréanaíodh Abrahám ár n-athair trína dhea-oibreacha nuair a d' ofráil sé a mhac Íosác ar an altóir?sT_An mian leat a fhios a bheith agat, a ghliogaire, nach bhfuil aon mhaith sa chreideamh gan dea-oibreacha? SCreideann tú gurb aon é Dia, agus is maith mar a dhéanann tú; ach creideann na deamhain chomh maith, agus bíonn siad ar crith.`R9Ach déarfaidh duine éigin: «Tá creideamh agatsa agus tá dea-oibreacha agamsa.» Taispeáin dom do chreideamh in éagmais do dhea-oibreacha, agus taispeánfaidh mise mo chreideamh duitse trí mo dhea-oibreacha.^Q5Sé a fhearacht sin ag an gcreideamh é. Tá sé marbh leis féin gan dea-oibreacha.:Pmagus go ndeir duine agaibhse leo: «Imígí faoi shíocháin; faighigí goradh agus ithigí bhur sáith,» agus nach dtugann sibh riachtanais na beatha dóibh, cén tairbhe é?XO)Má tá deartháir nó deirfiúr gan éadach agus gan cuid an lae de bhia acu,#N?Cén tairbhe é, a bhráithre liom, má deir duine go bhfuil creideamh aige, ach é gan dea-oibreacha? An féidir don chreideamh é a shábháil?M  Óir tá breithiúnas gan trócaire le tabhairt ar an té nach ndearna trócaire; ach sáraíonn an trócaire an breithiúnas.cL? Labhraígí agus déanaigí beart dála daoine atá le dul faoi bhreith dhlí na saoirse.NK Mar an té a dúirt: «Ná déan adhaltranas,» dúirt sé freisin: «Ná déan marú.» Mura ndéanann tú adhaltranas, ach má dhéanann tú marú, tá coireach in aghaidh an dlí déanta díot.Jy Óir cibé duine a choimeádann an dlí go léir ach a thuislíonn san aon phonc amháin, ciontaítear é san iomlán.|Iq Ach má dhéanann sibh leathchuma, tá peaca á dhéanamh agaibh, agus tá sibh daortha mar choireacha ag an dlí.H7Má chomhlíonann sibh an dlí ríoga de réir an scrioptúir: «Gráigh do chomharsa mar thú féin,» ansin más ea, tá sibh ag déanamh go maith.MGNach iadsan a dhiamhaslaíonn an t-ainm uasal dár tíolacadh sibh?,FQSibhse ámh, thug sibh easonóir don duine bocht. Nach iad lucht an tsaibhris a dhéanann leatrom oraibh? Nach iadsan a tharraingíonn os comhair na cúirte sibh?eECÉistigí, a bhráithre ionúine, nach iad an mhuintir atá bocht os comhair an tsaoil a thogh Dia le bheith saibhir sa chreideamh agus le bheith ina n-oidhrí ar an ríocht a gheall sé dóibh siúd a thugann grá dó?Dnach bhfuil sibh ag déanamh leathchuma, agus nach bhfuil breithiúna déanta díbh, breithiúna na mbreitheanna éagóra?xCiagus má thugann sibhse ómós don té a bhfuil an t-éadach maith air agus a rá leis: «Bíodh an suíochán maith anseo agat,» agus a rá leis an bhfear bocht: «Seas ansiúd thall,» nó: «Suigh ar an urlár le hais stól mo chos,»2B]Mar má thagann fear faoi fháinní óir agus é dea-ghléasta isteach in bhur dtionól, agus má thagann fear eile isteach agus é bocht agus gan ach drochéadach air,A Seachain an fabhar sibhse, a bhráithre, a bhfuil creideamh ár dTiarna Íosa Críost, Tiarna na glóire, agaibh.f@ GSeo é fíorchleachtadh an chreidimh atá glan agus gan smál i láthair Dé agus an Athar: cuairt a thabhairt ar na dílleachtaí agus ar na baintreacha in am a ngátair agus gan ligean don saol thú féin a thruailliú.?? yAn té nach gcoinníonn guaim ar a theanga níl sé ach ag cur dallamullóg air féin más dóigh leis go bhfuil sé ag cleachtadh an chreidimh; is fánach é a chleachtadh creidimh.F> Ach an té a scrúdaíonn an dlí foirfe, dlí na saoirse, agus atá buanseasmhach, nach ndéanann dearmad ar an rud a chloiseann sé, ach a dhéanann beart, beidh sé sona ina chuid oibre.q= ]feiceann sé é féin agus imíonn sé agus gan mhoill déanann dearmad glan céard leis ba chosúil é.< +Mar an té a éisteann leis an mbriathar agus nach ndéanann dá réir, tá sé cosúil le duine a bhreathnaíonn ar a cheannaithe i scáthán;"; ?Ná cuirigí dallamullóg oraibh féin; ní hé amháin go gcaithfidh sibh éisteacht leis an mbriathar, caithfidh sibh é a chur i ngníomh chomh maith.U: %Díbrígí uaibh dá bhrí sin gach uile chineál salachair agus borradh na drochbheartaíochta agus glacaigí go ceansa le briathar Dé a síoladh ionaibh, an briathar atá in ann bhur n-anam a shlánú.F9 mar ní chuireann fearg an duine fíréantacht Dé i gcrích.28 _Bíodh a fhios agaibh an méid seo, a bhráithre ionúine: tugadh gach duine cluas le héisteacht le fonn, ach bíodh sé mall chun cainte agus mall chun feirge,7 yGhin sé sinn dá dheoin féin trí bhriathar na fírinne ionas go mba céadtoradh ar shlí sinn ar ar chruthaigh sé.<6 sNíl aon dea-thíolacadh, ná aon tabhartas foirfe, nach anuas a thagann sé, ag teacht anuas ó Athair na soilse, nach bhfuil aon mhalartú ina láthair ná aon scáil athraithe.@5 }A bhráithre ionúine, ná cuirtear dallamullóg oraibh.4 )agus an ainmhian, nuair a ghabhann sí gin, saolaíonn sí peaca, agus nuair a bhíonn an peaca i mbun a mhéide bíonn an bás mar mhac aige._3 9ach cuirtear cathú ar dhuine nuair a bhréagann agus a mheallann a ainmhian féin é;@2 { Ná habradh aon duine nuair a chuirtear cathú air: «Tá Dia ag cur cathaithe orm,» mar ní féidir cathú chun oilc a chur ar Dhia agus ní chuireann sé féin cathú ar aon duine;=1 u Is aoibhinn don fhear a sheasann an fód in aghaidh an chathaithe mar nuair a bheidh sé profa, gheobhaidh sé coróin na beatha a gheall an Tiarna dóibh siúd a thugann grá dó.g0 I Mar bíonn teas loiscneach sa ghrian nuair a éiríonn sí agus seargann sí an féar; titeann a bhláth agus téann a mhaise in éag. Sé an dála céanna ag an bhfear saibhir é, rachaidh sé in éag i lár a chúraimí.k/ Q agus an fear saibhir de bhrí gur íslíodh é mar rachaidh sé ar ceal ar nós bhláth an fhéir.A.  Maíodh an bráthair uiríseal de bhrí gur ardaíodh é,j- Oan fear atá idir dhá chomhairle, agus atá neamhsheasmhach ar gach uile bhealach, dada ó Dhia.9, oÓir ná bíodh an té sin á mheas go bhfaighidh<+ sAch iarradh sé le creideamh, gan ruainne amhrais, mar an té a bhfuil amhras air, is cosúil le tonn mhara é a shéideann an ghaoth roimpi agus a shuaitheann sí anonn is anall.#* AMá tá easpa eagna ar aon duine, iarradh sé ar Dhia í, Dia a thugann le féile do gach duine agus nach bhfuil ina dhiaidh orthu, agus tabharfar dó í.) Agus caithfidh an bhuanseasmhacht a bheith lántorthúil sa chaoi go mbeidh sibh foirfe iomlán gan dada in easnamh oraibh.f( Gmar tá a fhios agaibh nuair a thástáiltear bhur gcreideamh go ngineann sé buanseasmhacht.e' ENá bíodh oraibh ach barr lúcháire nuair a thiteann sibh i ngach sórt cathaithe,& Séamas seirbhíseach Dé agus an Tiarna Íosa Críost chuig an dá threibh dhéag atá ar deoraíocht. Go mbeannaí Dia daoibh.4%c Go raibh grásta Dé agaibh go léir. Amen.$ Tugaigí mo bheannacht do bhur gceannairí agus do na Críostaithe uile. Cuireann muintir na hIodála a mbeannacht chugaibh.,#Q Bíodh a fhios agaibh gur scaoileadh ár mbráthair, Tiomóid, as príosún. Má thagann sé chugam in am, beidh sé in éineacht liom nuair a fheicfidh mé sibh.m"S Impím oraibh, a bhráithre, cur suas leis an bhfocal misnigh seo. Óir níl ann ach litir ghairid.\!1 go ndéana sé foirfe sibh i ngach dea-obair ionas go ndéanfaidh sibh a thoil, agus go gcuire sé i gcrích ionainn cibé ní is áil leis, trí Íosa Críost. Moladh go deo leis-sean trí shaol na saol. Amen. - Dia na síochána a threoraigh ar ais ó mhairbh ár dTiarna Íosa Críost atá ina aoire mór ar na caoirigh trí fhuil an chonartha shíoraí,|q Iarraim d' achainí róspeisialta oraibh é seo a dhéanamh ionas go mba luaithide a sheolfar ar ais chugaibh mé.! Bígí ag guí ar ár son. Táimid cinnte de go bhfuil coinsias glan againn mar is mian linn sinn féin a iompar mar is cóir i ngach rud.:m Bígí umhal do bhur gceannairí agus tugaigí aird orthu. Tá togha an aireachais á thabhairt acu do bhur n-anamacha mar beidh orthu cuntas a thabhairt ionaibh. Féachaigí chuige gurb ábhar áthais dóibh an cúram sin. Óir más ábhar osnaíola dóibh é ní rachaidh sé sin chun sochair daoibhse.   Ná déanaigí dearmad ar an maith a dhéanamh agus bhur gcuid a roinnt. Óir tá an saghas sin íobairtí taitneamhach le Dia.  Mar sin de, ofrálaimis íobairt bhuanmholta chun Dé trí Íosa Críost, is é sin le rá, briathra ár mbéil ag moladh a ainm.oW Níl cathair bhuanmharthanach againn anseo; is amhlaidh atáimid ag tnúth le cathair atá le teacht.fE Dá bhrí sin, téimis amach as an gcampa chuige agus fulaingímisne an aithis a tugadh dó. Sin é an fáth ar fhulaing Íosa a pháis lasmuigh den gheata nuair ba mhian leis an pobal a naomhú lena chuid fola féin./ Is lasmuigh den champa a dhóitear conablaigh na n-ainmhithe a dtugann an t-ardsagart a gcuid fola isteach san Áit Rónaofa in éiric an pheaca.U# Tá altóir againne nach ceadmhach do lucht freastail an Teampaill ithe di.R Ná cuirtear ar seachrán sibh le gach saghas teagaisc strainséartha. Is fearr an croí a neartú le grásta [Dé] ná le cúrsaí bia nach ndeachaigh chun sochair do na daoine a bhíodh ag plé leo.M Ach is mar a chéile Íosa Críost inné agus inniu agus go brách.=s Cuimhnígí ar na ceannairí a bhí agaibh tráth, an mhuintir a d' fhógair briathar Dé daoibh. Machnaígí ar dhea-chríoch a saoilsean agus déanaigí aithris ar a gcreideamh.6e Mar sin de, ní miste dúinn a rá go muiníneach: «Is é an Tiarna a thugann cabhair dom, ní bheidh eagla dá laghad orm. Cad is féidir le haon duine a dhéanamh orm?»<q Ná bíodh andúil agaibh san airgead. Ach bígí sásta lena bhfuil agaibh. Óir, deir Dia féin: «Ní thréigfidh mé thú go deo; ní fhágfaidh mé san abar thú choíche.»#? Bíodh meas ag an uile dhuine agaibh ar an bpósadh agus ná truaillítear é. Óir tabharfaidh Dia daorbhreith ar lucht na drúise agus an adhaltranais.Q Cuimhnígí ar na daoine atá i bpríosún amhail is dá mbeadh sibh féin i bpríosún leo. Cuimhnígí freisin ar na daoine atá ag fulaingt drochíde mar tá sibhse féin ar an aiste chéanna leo.%C ná déanaigí dearmad ar an bhféile a chleachtadh. Óir, mar gheall ar a bhféile bhí daoine áirithe ann a raibh aingil ar cuairt acu gan fhios dóibh.A   Bíodh grá agaibh do bhur mbráithre i gcónaí;- U Óir tine loiscneach is ea ár nDia.0 Y Ach tá ríocht dhochroite á fáil againne. Dá bhrí sin bímis buíoch agus sa tslí sin tugaimis do Dhia an t-adhradh is taitneamhach leis go hurramach ómósach.D  Taispeánann an abairt «uair amháin eile» go dtógfar chun siúil na nithe a mbaintear croitheadh astu, mar gur mar sin a cruthaíodh iad, ionas go bhfanfaidh na nithe atá dochroite.[ / An uair úd bhain a ghlór croitheadh as an domhan; ach anois tá an gealltanas seo a leanas tugtha aige: «Uair amháin eile bainfidh mé croitheadh ní amháin as an domhan ach as na spéartha chomh maith.»c? Féachaigí chuige nach ndiúltóidh sibh éisteacht leis an té atá ag labhairt libh. Óir más rud é nár éalaigh na daoine sin slán a dhiúltaigh éisteacht leis an té a thug foláireamh dóibh ar talamh is lú go mór ná sin an chaoi éalaithe a bheidh againne má thugaimid ár gcúl leis an té a thugann foláireamh dúinn ó neamh.ve agus Íosa, idirghabhálaí an chonartha nua, agus doirteadh fola a labhraíonn níos fearr ná fuil Áibil.H  agus comhthionól na gcéadghinte a bhfuil a n-ainmneacha scríofa sna flaithis, mar a bhfuil Dia féin atá ina bhreitheamh ar chách, agus spioraid na bhfíréan a tugadh chun foirfeachta,:m Ina ionad sin, tá sibh tagtha go dtí Sliabh Shíón agus cathair Dé bheo, go dtí an Iarúsailéim neamhaí mar a bhfuil na mílte aingeal bailithe le chéile go háthasach,ve Bhí an radharc chomh scanrúil sin go ndúirt Maois: «Táim ar aon bharr amháin creatha le neart eagla.» mar nach bhféadfaidís cur suas leis an ordú a tugadh dóibh: «Má bhaineann ainmhí féin leis an sliabh clochfar é.»mS blosc stoic agus glór gutha a thug ar an lucht éisteachta a impí nach labhrófaí focal eile leo Ní amhlaidh atá sibh tar éis teacht go dtí rudaí somhothaithe, mar atá, scamall dúdhorcha agus duifean agus speirling,Y+ Mar is eol daoibh, nuair ba mhian leis an bheannacht a fháil mar oidhreacht ina dhiaidh sin diúltaíodh dó í. Óir ní bhfuair sé aon chaoi chun aithrí a dhéanamh d' ainneoin gur iarr sé le deora í. Ná bíodh aon duine drúisiúil ná díchreidmheach oraibh ar nós Éasau, a dhíol a cheart oidhreachta ar aon bhéile bia amháin.Q~ féachaigí chuige nach gcaillfidh aon duine agaibh grásta Dé, agus nach bhfásfaidh aon fhréamh nimhneach suas in bhur measc a chuirfeadh buaireamh oraibh agus a thruailleodh an t-iomlán agaibh.-}S Déanaigí iarracht ar an tsíocháin a bhuanú eadraibh féin agus gach uile dhuine; lorgaigí an naofacht sin nach bhfeicfidh aon duine an Tiarna gan í;| agus déanaigí cosáin réidhe do bhur gcosa.» Ar an gcuma sin in ionad an chos leonta a chur as alt is amhlaidh a leigheasfar í.O{ Dá bhrí sin, «teannaigí bhur lámha faona agus bhur nglúine lagaezC Nuair a chuirtear smacht orainn, ní ábhar áthais dúinn é ag an am ach ábhar dóláis. Ina dhiaidh sin, áfach, tugann an smacht an tsíocháin agus an fhíréantacht uaidh mar thoradh do na daoine a oileadh tríd.:ym Choinnídís-sean faoi smacht sinn ar feadh tamaillín de réir mar ab áil leo féin; ach is ar mhaithe linn a dhéanann Dia é ionas go mbeimis páirteach ina naofacht féin.]x3 Lena chois sin, nuair a chuireadh ár n-aithreacha nádúrtha smacht orainn, bhímis urramach dóibh. Nach mó go mór ná sin is ceart dúinn bheith umhal dár n-athair spioradálta agus an bheatha a shealbhú?ywk Mura gcuirtear oraibhse an smacht sin is dual a chur ar gach mac, ní clann mhac dlisteanach sibh ach bastaird.2v] Bígí buanseasmhach, mar sin, ionas go ndéanfar sibh a oiliúint; is mar chlann mhac atá Dia ag caitheamh libh. Cá bhfuil an mac nach gcuireann a athair smacht air? u Óir is ar an duine a bhfuil grá aige air a chuireann Dia smacht agus sciúrsálann sé gach duine a nglacann sé leis mar mhac.»itK Agus tá dearmad déanta agaibh ar na briathra spreagúla a labhraítear libh mar chlann mhac Dé: «A mhic liom, ná déan neamhní den smacht a chuireann Dia ort, ná bíodh lagmhisneach ort nuair a cheartaíonn sé thú._s7 Ag troid in aghaidh an pheaca daoibh ní raibh oraibh seasamh go doirteadh fola fós.9rk Déanaigí machnamh, mar sin, ar an té a chuir suas leis na peacaigh a bhí ag cur chomh mór sin ina aghaidh ionas nach dtiocfaidh tuirse ná lagmhisneach oraibhse choíche.4qa Bímis ag féachaint romhainn amach ar Íosa, ar cheannródaí ár gcreidimh, a thabharfaidh chun foirfeachta é. Ar son an aoibhnis a bhí leagtha amach dó d' fhulaing sé céasadh na croise mar rinne sé neamhní den mhasla sin, agus tá sé ina shuí anois ar an taobh deas de ríchathaoir Dé. p  Ar an ábhar sin, ós rud é go bhfuil slua chomh mór sin d' fhinnéithe thart timpeall orainn mar scamall, caithimis uainn gach ualach mar aon leis an bpeaca sin a ghreamaíonn dínn agus rithimis go buanseasmhach an rás atá leagtha amach dúinn."o= (Óir bhí socrú níos fearr ná sin déanta ag Dia ar mhaithe linne. Is amhlaidh nach raibh siadsan le slánú iomlán a fháil ach in éineacht linne.n 'Ach cé gur tugadh dea-theist ar na daoine seo go léir mar gheall ar a gcreideamh, ní bhfuair siad na maitheasaí a gealladh dóibh.m7 &Rómhaith a bhí siad le fanacht i gcuideachta daoine agus d' imigh siad chun fáin agus chuir siad fúthu i bpluaiseanna agus i bpoill faoin talamh. l %Gabhadh de chlocha orthu, sábhadh ina dhá leath iad, tástáladh iad agus imríodh anbhás orthu le béal claímh. Théidís timpeall agus éadach de chraicne caorach agus gabhar orthu; bhí siad go beo bocht agus iad á mbuaireamh agus á gcrá de shíor.Zk- $D' fhulaing cuid eile fós maslaí agus sciúrsáil, cuibhreacha agus príosún.Vj% #Fuair mná áirithe a bhfir ar ais ó mhairbh trí aiséirí. Ní ghlacfadh cuid acu lena saoradh agus fuair siad bás agus iad á gcéasadh mar bhí súil acu go n-aiséireoidís chun beatha níos fearr.Ji  "mhúch siad tinte craosacha, d' éalaigh siad slán ó bhéal an chlaímh, d' éirigh siad ó laige go láidreacht, bhí siad cróga sa chath agus chuir siad an ruaig ar shluaite eachtrannach.h- !Trí chreideamh chuir siad ríochtaí faoi smacht, shaothraigh siad an fhíréantacht, fuair siad a raibh geallta dóibh, dhún siad béil leon,Gg Agus céard eile céard a déarfaidh mé? Níl mo dhóthain ama agam chun cuntas a thabhairt ar Ghideón, ar Bhárác, ar Shamsón, ar Iaftá, ar Dháiví, ar Shamúéil agus ar na fáithe.f) Trí chreideamh níor maraíodh an striapach Rácháb in éineacht leis na díchreidmhigh mar chuir sí fíorchaoin fáilte roimh na spiairí.qe[ Trí chreideamh thit ballaí Ireachó ar lár tar éis iad a bheith á dtimpeallú ar feadh seacht lá.d Trí chreideamh chuaigh clann Iosrael trasna na Mara Rua faoi mar ba thalamh tirim í, ach nuair a thug na hÉigiptigh faoi bádh iad.c Trí chreideamh cheiliúir sé an Cháisc agus dhoirt sé an fhuil ionas nach mbainfeadh scriostóir na gcéadghinte le clann Iosrael.'bG Trí chreideamh d' fhág sé an Éigipt ach ní toisc go raibh eagla air roimh fhearg an rí. Óir bhí an Té dofheicthe os comhair a shúl aige i gcónaí.*aM Chreid sé gur thairbhí dó cur suas le maslaí ar son an Mheisias ná stórtha na hÉigipte a shealbhú mar bhí a shúile ar luach saothair a bhí le teacht.u`c Óir b' fhearr leis cruatan a fhulaingt in éineacht le pobal Dé ná só díomuan an pheaca a bheith aige.r_] Trí chreideamh níor thoil le Maois, nuair a d' fhás sé suas, go dtabharfaí mac iníon Fhorainn air.;^o Trí chreideamh choimeád a thuismitheoirí Maois i bhfolach ar feadh trí mhí nuair a rugadh é. Óir chonaic siad gur bhreá an leanbh é agus níorbh eagal leo ordú an rí.D] Trí chreideamh labhair Iósaef, agus é i ndeireadh a shaoil, i dtaobh imeacht chlann Iosrael ón Éigipt agus d ordaigh sé dóibh cad ba cheart dóibh a dhéanamh lena chnámha féin.\+ Trí chreideamh bheannaigh Iacób, agus é ag fáil bháis, gach ceann de mhic Iósaef, agus chrom anuas os cionn a bhata siúil ag moladh Dé.|[q Trí chreideamh freisin thug Íosác beannacht do Iacób agus do Éasau a thiocfadh i gcrích lá níos sia anonn.!Z; Óir chreid sé go bhféadfadh Dia Íosác a thógáil ó na mairbh féin. Dá bharr sin, tugadh ar ais dó é eachtra a raibh brí shamhailteach léi.EY go ndúradh leis: «Is trí Íosác a bheidh sliocht ort.»#X? Trí chreideamh d' ofráil Abrahám Íosác nuair a cuireadh triail air. Bhí sé ullamh a aonmhac a íobairt siúd is go bhfuair sé na gealltanais agus_W7 Ina ionad sin, áfach, is amhlaidh a bhí siad ag tnúth le tír níos fearr, is é sin le rá, le tír neamhaí. Sin é an fáth nár náir le Dia go dtabharfaidís a nDia air mar bhí cathair ullamh aige dóibh.pVY Dá mbeidís ag cuimhneamh fós ar an tír a d' fhág siad bheadh deis acu ar fhilleadh ar ais uirthi.YU+ Taispeánann daoine a labhraíonn mar seo go bhfuil tír dhúchais á lorg acu.T5 Fuair na daoine seo go léir bás sa chreideamh sin gan na maitheasaí a gealladh dóibh a fháil. Ach chonaic siad uathu iad agus bheannaigh siad dóibh, mar a déarfá, agus d' admhaigh siad nach raibh iontu féin ach strainséirí agus coimhthígh ar dhroim an domhain seo.IS  Dá bharr sin, ar aon duine amháin a bhí ionann is marbh tháinig sliocht a bhí chomh líonmhar le réaltaí neimhe nó leis na gráinní do-áirithe gainimh atá ar chiumhais na farraige.?Rw Trí chreideamh freisin fuair Sárá féin neart chun mac a ghabháil d' ainneoin go raibh sí thar an aois chuige. Óir chreid sí gurbh iontaofa an té a thug an gealltanas uaidh.yQk Óir bhí sé ag súil leis an gcathair a bhfuil bunsraith bhuan aici, arb é Dia a hailtire agus a tógálaí.[P/ Trí chreideamh chuir sé faoi sa tír tairngire faoi mar ba thír choimhthíoch í. Chaith sé a shaol i mbothanna in éineacht le hÍosác agus le Iacób, beirt a bhí páirteach leis sa ghealltanas céanna.]O3 Trí chreideamh rinne Abrahám rud ar Dhia nuair a fuair sé a ghairm uaidh. Thug sé a aghaidh ar áit a bhí le fáil aige mar oidhreacht; d' imigh sé leis, bíodh nach raibh a fhios aige cá raibh a thriall. N9 Trí chreideamh fuair Naoi eolas ó Dhia ar nithe nach raibh le feiceáil go fóill. Ghabh eagla é agus rinne sé an áirc chun a theaghlach a shábháil. Dá bharr sin thug sé daorbhreith ar an saol agus fuair sé ó Dhia an fhíréantacht sin atá bunaithe ar an gcreideamh.QM Gan chreideamh ní féidir le duine a bheith taitneamhach leis mar an té atá ag teacht chun Dé ní mór dó a chreidiúint go bhfuil Dia ann agus go dtugann sé luach saothair dá mbíonn á lorg.aL; Trí chreideamh tógadh Eineoc suas sna flaithis sa chaoi nár bhlais sé den bhás. Ní raibh fáil air de bhrí gur thóg Dia suas é. Roimh a dheastógáil bhí sé de theist air go raibh sé taitneamhach le Dia."K= Trí chreideamh d' ofráil Áibil íobairt níos fearr ná íobairt Cháin. Dá bharr sin dearbhaíodh dó go raibh sé ina fhíréan mar thaispeáin Dia go raibh sé sásta lena thabhartais. Agus de thairbhe a chreidimh tá sé ag labhairt linn go fóill cé go bhfuil sé marbh.J! Trí chreideamh tuigimid gur cruthaíodh an chruinne trí bhriathar Dé sa chaoi nach as nithe sofheicthe a rinneadh na nithe a fheicimid.JI  Is mar gheall ar a gcreideamh a tugadh dea-theist ar ár sinsir.H # Is é rud é creideamh ná urra go bhfaighimid na nithe a bhfuilimid ag súil leo agus cruthú gur ann do na nithe nach bhfeicimid.!G; 'Ní daoine sinne a thabharfaidh ár gcúl leis an gcreideamh sa chaoi go gcaillfear sinn, ach daoine a chloífidh leis nó go sábháilfear ár n-anam. S~u~ }||#{[zz$yxxwdw vutssesrqqFpp{oo(nn,mm"llEkjj+i}hhgxfeenddacc&b|aa`s`_W^^]L\\[[jZYXXW\VVIUUTTFSS2RRQQP1ONN|MM/LLK{KJJ+HH3GFFbEE$DDCZBB:A@@[@?Q>=={<<;::988c7766U544*33,2110//.-5,,+J*))i(('&%$$0##"!! b-"z"[uR5; \ p  1a))hSIA chlann liom, is é an ré dheiridh é, agus faoi mar a chuala sibh go raibh an tAinchríost le teacht, agus cheana féin tá a liacht ainchríostanna ar fáil uaidh sin is eol dúinn an ré dheiridh a bheith ann.tRaAgus imíonn an saol agus a mhianta ar ceal. An té, áfach, a dhéanann toil Dé mairfidh seisean go deo.Q}Mar a bhfuil sa saol mian na colainne, agus mian na súl agus mórtas maoine sin nithe nach den Athair iad ach den saol.uPcNá bígí i ngean ar an saol ná ar éadáil an tsaoil. Más áil le duine an saol níl grá an Athar ann.3O_Scríobh mé chugaibhse, a leanaí, mar gur aithnid daoibh an tAthair. Scríobh mé chugaibh, a aithreacha, mar gur aithnid daoibh an té atá ann ó thús. Scríobh mé chugaibhse, a dhaoine óga, mar gur tréan sibh, agus go maireann focal Dé ionaibh, agus gur threascair sibh an mac mallachta..NU Scríobhaim chugaibhse, a aithreacha, mar gur aithnid daoibh an té a bhí ó thús. Scríobhaim chugaibhse, a ógánacha, mar gur threascair sibh an mac mallachta.pMY Scríobhaim chugaibhse, a chlann liom, mar gur maitheadh daoibh bhur bpeacaí trína ainmsean.$LA Ach an té ar fuath leis a bhráthair tá sé sa dorchacht agus siúlann ann, agus ní fios dó cá bhfuil a thriall mar gur dhall an dorchacht a shúile.bK= An té a thugann grá dá bhráthair maireann sa solas mar nach mbaintear aon tuisle as.pJY An té a deir go bhfuil sa solas agus gur fuath leis a bhráthair tá sé sin sa dorchacht i gcónaí.RIAch anois is mar nua-aithne a scríobhaim chugaibh arís é, agus is fíor sin ina leithsean agus in bhur leithse, óir go bhfuil an dorchacht ag glanadh agus an fíorsholas ag taitneamh cheana féin.#H?A chairde cléibh, ní aon nua-aithne a scríobhaim chugaibh ach an tseanaithne atá agaibh ó thús, agus sí an tseanaithne sin an focal a chuala sibh.YG+An té a deir go maireann ann ní foláir dó siúl faoi mar a shiúil seisean.FAch an té a choinníonn a fhocalsan go deimhin tá grá Dé lánfhoirfe ann; agus is mar sin a thuigimid go mairimid ann.E{An té a deir go n-aithníonn é agus nach gcoinníonn a aitheanta is bréagach é agus níl an fhírinne sa duine sin.bD=Agus is mar seo atá fhios againn go n-aithnímid é, a aitheanta a choinneáil.{CoIs é an íobairt sásaimh ar ár bpeacaí é, agus ní ar ár bpeacaíne amháin ach ar pheacaí an tsaoil uile.8B kA chlann liom, scríobhaim na nithe seo chugaibh le nach ndéana sibh aon pheaca; ach má dhéanann éinne peaca, tá abhcóide againn fara an Athair, Iosa Críost atá cóir.]A 5 Má deirimid nach ndearnamar aon pheaca bréagnaímid é agus níl a fhocal ionainn.@   Má admhaímid ár bpeacaí, tá seisean dílis cóir agus maithfidh sé dúinn ár bpeacaí agus glanfaidh sinn ón uile olc.i? MMá deirimid nach bhfuil aon pheaca orainn meallaimid sinn féin agus níl an fhírinne ionainn.+> QMás sa solas, áfach, a shiúlaimid, faoi mar atá seisean sa solas, tá páirt againn lena chéile, agus glanann fuil Íosa Críost a Mhac ón uile pheaca sinn.= #Má deirimid go bhfuilimid i bpáirt leis agus sinn ag siúl sa dorchacht, déanaimid an bhréag agus ní hí an fhírinne a chleachtaimid.< Agus seo é an scéala a chualamar uaidh agus a fhógraímid daoibhse: gur solas é Dia, agus gan aon dorchacht ann.O; Agus scríobhaimid na nithe seo chugaibh le go mba lán ár lúcháir.1: ]Fógraímid daoibhse an ní sin a chonaiceamar agus a chualamar le go mbeadh páirt agaibh linne, fearacht mar atá againne leis an Athair agus lena Mhac Íosa Críost.09 [foilsíodh an bheatha agus chonaiceamar-na agus anois tugaimid fianaise agus fógraímid daoibhse an bheatha shíoraí a bhí fara an Athair agus a foilsíodh dúinne.-8 WAn ní a bhí ó thús, an ní a chualamar, an ní a chonaiceamar lenár súile féin, an ní ar leagamar súil air agus lámh, mar atá, Briathar na beatha =7sAch ina ionad sin, leanaigí ar aghaidh ag bisiú i ngrásta agus in eolas ár dTiarna agus ar Slánaitheora Íosa Críost. Glóir dósan anois agus go lá na síoraíochta. Amen.O6Ós rud é go bhfuil seo ar eolas agaibh roimh ré, a chairde cléibh, féachaigí chuige nach scuabfar de bhur mbonna sibh le hearráid lucht coirpeachta agus bhur ndaingne a chailliúint.#5?agus labhair sé ar an ábhar seo faoi mar a dhéanann ina litreacha go léir. Tá nithe áirithe deacair le tuiscint sna litreacha céanna agus déanann lucht aineolais agus místuamachta iad a lúbadh chun a léirscriosta féin faoi mar a dhéanann siad leis na scrioptúir eile.4!Agus tuigigí gur deis slánaithe foighne ár dTiarna. Scríobh ár ndeartháir dil Pól chugaibh freisin de réir na heagna a tugadh dó,A3{Dá bhrí sin, a chairde cléibh, ós rud é go bhfuil sibh ag súil leis na nithe sin, bígí go dúthrachtach le go bhfaigheadh sé sibh gan locht gan cháim, agus faoi shíocháin.2y Ach táimid ag súil, de réir an ghealltanais, le spéartha nua agus le domhan nua mar a lonnóidh an fhíréantacht.1+ agus sibh ag feitheamh le teacht lá Dé, agus á bhrostú! tríd sin déanfar na spéartha a scriosadh le tine, agus na dúile a leá le teas.03 Ó tharla go bhfuil gach ní le scriosadh ar an gcuma sin, cén sórt daoine ar cheart daoibh a bheith maidir le hiompar naofa agus le cráifeacht,=/s Tiocfaidh lá an Tiarna mar ghadaí, agus scriosfar na spéartha de ruathar toirní; déanfar na dúile a mhilleadh le tine, agus loscfar an domhan agus a bhfuil d' oibreacha ann.O. Ní dhéanann an Tiarna moill lena ghealltanas, mar a thuigtear moill do dhaoine áirithe, ach tá sé foighneach libh mar nach mian leis go gcaillfí aon dream ach go dtiocfadh cách chun aithrí.)-KAch ná déanaigí dearmad den phointe seo, a chairde cléibh, gur cuma aon lá amháin leis an Tiarna nó míle bliain, agus míle bliain nó aon lá amháin.B,}Na spéartha agus an domhan atá anois ann, tá siad á gcaomhnú don tine, tríd an mbriathar céanna, agus á gcumhdach i gcomhair lá breithiúnais agus scriosta na n-éagráifeach.T+!agus tríothu gur scriosadh an domhan mar a bhí, óir bádh é le huisce.#*?Déanann siad dearmad d' aon ghnó de seo, go raibh na spéartha ann anallód, agus gur cumadh an domhan as an uisce agus tríd an uisce le briathar Dé;4)aagus á rá: «Cá bhfuil gealltanas a theachta? Mar ón am a ndeachaigh na hAithreacha chun suain maireann gach ní díreach mar a bhí siad ó thús na cruthaíochta.»"(=Bíodh seo ar eolas agaibh ar dtús, go dtiocfaidh scigirí ag scigireacht sna laethanta deireanacha agus iad ag déanamh de réir a n-ainmhianta féin,&'Ego mbeadh cuimhne agaibh ar na ráitis a thug na fáithe beannaithe roimhe seo, agus ar aithne an Tiarna agus an tSlánaitheora a tugadh trí bhur n-aspail.& )Sí seo an dara litir a scríobh mé chugaibh, a chairde cléibh, agus iontu araon tá aigne íon á múscailt agam ionaibh le rabhadh%!Tharla dóibh mar a deir an seanfhocal fíor: Filleann an madra ar an aiseag; agus: An chráin nuair a nítear í, luíonn sí sa lathach.($IÓir b' fhearr dóibhsean gan eolas a chur ar bhealach na fíréantachta ná tar éis eolas a chur air casadh i leataobh ón aithne naofa a seachadadh dóibh.#Tar éis dóibh éalú ó thruaillitheachtaí an tsaoil trína n-aithne ar ár dTiarna agus ár Slánaitheoir Íosa Críost, má théann siad in achrann arís iontu, agus go sáraítear iad, is measa an scéal acu go deireanach ná mar a bhí ar dtús."%Geallann siad saoirse dóibh, ach is daoráin iad ag an scrios, mar cibé rud a fhaigheann an lámh uachtair ar dhuine is dó is daorán é.H! Óir, le hainmhianta drabhlásacha collaí, bíonn siad ag mealladh na ndaoine d' éalaigh le déanaí ón muintir atá ag caitheamh a saoil ar seachrán, lena ngártha bladhmannacha baoise. {Toibreacha gan uisce an dream seo agus scamaill á dtiomáint ag an ngála, agus tá ifreann duairc in áirithe dóibh.  ach fuair sé ceartú de bharr a choirpeachta; labhair an t-asal balbh le glór daonna agus choisc sé díth céille an fháidh.!Thréig siad an bealach díreach agus chuaigh siad ar seachrán; lean siad bealach Bhalám ó Bhosor, a bhí ceanúil ar bhrabús an oilc;.UTá a súile lán d' adhaltranas, doshásta le peacaí; bíonn siad ag mealladh anamacha corrthónacha, agus a gcroí cleachtaithe ar an tsaint. Clann na mallachta!9k agus iompróidh siad urchóid mar luach saothair a n-urchóide. Is geal leo an drabhlás sa lá; máchailí agus smáil iad ag ragarnaíl ina gcollaíocht agus ag carús libh.Z- Ach is cuma iad seo nó ainmhithe éigiallta, dúile nádúrtha a shaolaítear don tseilg agus don bhás; tá siad drochmheastúil maidir le nithe nach dtuigeann siad agus scriosfar iad san aon scriosadh leo,  ach na haingil, cé gur mó iad i neart agus i gcumhacht, ní thugann siad breith mhaslaitheach ina n-aghaidh i láthair an Tiarna.yk Ní eagal leis an dream ceanndána borb seo masla a thabhairt [d' aingil] na glóire; go háirithe iad siúd a dhéanann iad féin a iompar de réir na colainne in ainmhianta truaillithe, agus gan ach drochmheas acu ar an údarás.  tá a fhios ag an Tiarna conas na fíréin a fhuascailt ó thriail ach na coirpigh a choinneáil á bpionósú go lá na breithe,Dóir a raibh á chloisteáil agus á fheiceáil ag an bhfíréan sin agus é ag maireachtáil ina measc ó lá go lá, rinne sé a chroí cóir a chiapadh de bharr na mbeart aindleathachq[agus má fhuascail sé Lót fíréanta a bhí á chlipeadh go mór ag iompar drabhlásach na gcoirpeach+Omá rinne sé luaithreach de chathracha Shodom agus Ghomorá agus iad a dhaoradh chun a scriosta mar shampla don mhuintir a bheadh ar tí a bheith éagráifeach;7gmurar lig sé leis an domhan fadó ach gur chumhdaigh sé Naoi, callaire na fíréantachta, mar aon le seachtar eile, nuair a scaoil sé díle ar dhomhan na n-éagráifeach;?wMurar lig Dia leis na haingil nuair a pheacaigh siad, ach iad a chartadh síos go hifreann agus a thabhairt suas do na pluaiseanna gruama laistíos le coinneáil go lá an bhrátha;2]Le teann sainte tiocfaidh siad i dtír oraibh le briathra éithigh. Ach tá an daorbhreith orthu siúd á hullmhú ó anallód agus níl codladh ag dul ar a ndrochíde.lQLeanfaidh a lán cosáin a ndrabhláis agus déanfar bealach na fírinne a tharcaisniú dá mbarr.F Ach tharla fáithe bréige freisin i measc an phobail, faoi mar atá oidí bréige chomh maith in bhur meascsa; déanfaidh siadsan tuairimí díobhálacha a thabhairt isteach go cealgach agus séanfaidh siad fiú an máistir a cheannaigh iad, agus tabharfaidh siad drochíde sa mhullach orthu féin go tobann. Óir ní ó ghníomh tola daonna a tugadh aon fháistine riamh, ach gur labhair daoine ó Dhia agus iad faoi luí an Spioraid Naoimh.q ]Tuigigí an méid seo ar dtús nach dtagann aon fháistine den scrioptúr faoi chiallú an duine aonair.  Fágann sin an briathar fáidhiúil níos iontaofa againn, agus ba mhaith an mhaise daoibh aird a thabhairt air mar a dhéanfadh sibh ar lóchrann ag lonrú in áit dhorcha, nó go ngealfaidh an lá agus go n-éireoidh réalta na maidine in bhur gcroí.q  ]Chualamar an guth sin a tháinig anuas ó na flaithis mar bhíomar in éineacht leis ar an sliabh naofa.8  kFuair sé glóir agus onóir ó Dhia an tAthair nuair a seoladh a leithéid seo de ghuth anuas chuige ón Ghlóir Mhaorga: «Is é seo mo Mhac muirneach dár thug mé gnaoi.»S  !Ní ag aithris aon fhabhalscéalta a ceapadh go cliste a bhíomar nuair a thugamar eolas daoibh ar chumhacht, agus ar theacht ár dTiarna Íosa Críost, mar chonaiceamar a mhórgacht lenár súile cinn.  Agus féachfaidh mé chuige go mbeidh ar bhur gcumas, tar éis domsa imeacht, na nithe seo a thabhairt chun cuimhne uair ar bith. mar go bhfuil a fhios agam nach fada uaim go gcuirfidh mé díom an bhoth seo faoi mar a nocht ár dTiarna Íosa Críost dom.o Y Is dóigh liom gur chóir dom, fad táim i mboth seo an choirp, a bheith do bhur múscailt le rabhadh,K  Tá sé ar intinn agam, dá bhrí sin, a bheith ag cur na nithe seo de shíor i gcuimhne daoibh, cé go bhfuil sibh eolach orthu agus go bhfuil sibh daingnithe san fhírinne atá agaibh. ! Ar an tslí sin déanfar bealach isteach i ríocht shíoraí ár dTiarna, agus ár Slánaitheora, a sholáthar go fial flaithiúil daoibh.> w Dá bhrí sin, a bhráithre, bígí níos dícheallaí fós ag daingniú bhur ngairme agus na rogha a rinneadh díbh; má dhéanann sibh amhlaidh ní baol go dtitfidh sibh choíche.   An té a bhfuil na nithe sin de dhíth air, tá sé dallta caoch agus dearmad déanta aige air gur glanadh é óna sheanpheacaí.' IMá tá na nithe seo agaibh agus agaibh go flúirseach, ní fhágfaidh siad gan éifeacht gan toradh sibh de bharr bhur n-aithne ar ár dTiarna Íosa Críost.] 5agus grá bráthar leis an gcráifeacht agus an charthanacht leis an ngrá bráthar.n Wagus an smacht leis an eagna, agus an fhoighne leis an smacht agus an chráifeacht leis an bhfoighne, Uime sin déanaigí bhur lándícheall an tsuáilce a chur mar bhreis le bhur gcreideamh, agus an eagna le bhur suáilce,T~ #dá bhrí sin, thug sé a ghealltanais luachmhara rómhóra dúinn lenarbh fhéidir daoibh an truaillitheacht atá sa saol de bharr na n-ainmhianta a sheachaint agus a bheith páirteach sa nádúr diaga.A} }Dháil a chumhacht dhiaga orainn gach a mbaineann leis an mbeatha agus leis an gcráifeacht de bharr aithne a chur airsean a ghlaoigh orainn chun a ghlóire agus a mhórgachta;m| UGo méadaítear grásta agus síocháin chugaibh in bhur n-aithne ar Dhia agus ar Íosa ár dTiarna.?{ {Síomón Peadar, seirbhíseach agus aspal le hÍosa Críost, do chách a fuair creideamh ar chomhchéim linne i bhfíréantacht ár nDé agus ár Slánaitheora, Íosa Críost.[z/Beannaígí dá chéile le póg an ghrá. Síocháin daoibh uile atá i gCríost.y Í siúd atá sa Bhablóin, agus a toghadh faoi mar a toghadh sibhse, beannaíonn sí daoibh, rud a dhéanann Marcas mo mhac chomh maith.Ax{ Tá scríofa agam chugaibh i mbeagán focal le cabhair Silveánas, bráthair dílis, dar liom, á thathant oraibh agus á áiteamh oraibh gurb é seo fíorghrásta Dé; cloígí leis.8wk Glóir agus réimeas dó le saol na saol. Amen.Zv- Ansin, Dia na ngrást uile a ghlaoigh oraibh chun a ghlóire féin i gCríost, nuair a bheidh an beagán fulaingthe agaibh, déanfaidh sé sibh a athnuachan, a dhaingniú, a neartú, agus bonn a chuir fúibh.6ue Seasaigí an fód ina aghaidh agus sibh daingean sa chreideamh, agus a fhios agaibh go bhfuil sé i ndán do bhur mbráithre ar fud an domhain na nithe céanna a fhulaingt.1t[Bígí measartha agus déanaigí faire, mar tá bhur n-áibhirseoir, an diabhal, ag gabháil timpeall mar a bheadh leon ag búiríl ar thóir dhuine éigin le slogadh.PsCaithigí bhur gcúram go léir suas air, óir tugann sé aire daoibh.qr[Umhlaígí sibh féin dá bhrí sin faoi láimh chumhachtach Dé ionas go n-ardódh sé sibh i dtráth.qyMar an gcéanna libhse is óige ná sin, bígí umhal do na seanóirí. Cuirigí umaibh, gach duine agaibh, an umhlaíocht i leith a chéile, mar «cuireann Dia in aghaidh lucht an uabhair, ach bronnann sé a ghrásta ar lucht na humhlaíochta.»ap;Ansin nuair a fhoilseofar an tArdaoire tabharfar daoibh coróin mharthanach na glóire.\o1ná ag tiarnú orthu siúd atá faoi bhur gcúram ach in bhur samplaí don tréad.;noDéanaigí tréad Dé atá faoi bhur gcúram a aoireacht; ná tugaigí aire dó le foréigean ach le fonn, mar is toil le Dia, ná le dúil tháir san airgead ach le dúthracht,/m YImpím ar na seanóirí in bhur measc, agus is comhsheanóir libh mise agus finné ar pháis Chríost, agus táim páirteach libh sa ghlóir atá le foilsiú.l+An mhuintir a fhulaingíonn dá bhrí sin de réir thoil Dé, déanaidís an ceart agus cuiridís cúram a n-anama ar an gCruthaitheoir dílis.tkaAgus «más ar éigean a shábhálfar an fíréan, cad a tharlóidh don éagráifeach agus don pheacach?»/jWÓir tá an uain tagtha don bhreith tosú le teaghlach Dé; agus más linne a thosaíonn sí, cén chríoch a bheidh ar an muintir nach ngéilleann do shoisceal Dé?iAch más mar Chríostaí a fhulaingíonn duine pionós, ná bíodh náire air ach tugadh sé glóir do Dhia faoin ainm seo.hNár lige Dia go bhfulaingeodh aon duine agaibh pionós mar dhúnmharfóir, mar ghadaí, mar choirpeach, nó mar ladhrálaí.gIs méanar daoibh má thugtar aithis daoibh i ngeall ar ainm Chríost, mar go lonnaíonn Spiorad na glóire agus Spiorad Dé oraibh.-fS Ach bíodh áthas oraibh sa mhéid go bhfuil sibh páirteach i bpáis Chríost, ionas go mbeadh áthas agus lúcháir oraibh freisin nuair a fhoilseofar a ghlóir.+eO A chairde cléibh, ná bíodh iontas oraibh nuair a chuirtear triail thine oraibh, le sibh a thástáil, amhail is go raibh rud éigin aisteach ag tarlú daoibh.Cd Má labhraíonn duine, déanadh sé amhlaidh amhail is gur oracail ó Dhia a bhíonn á dtabhairt aige; má dhéanann duine friotháil, déanadh amhail is gur tríd an neart a bhronnann Dia é, ionas go dtabharfaí glóir do Dhia i ngach ní trí Íosa Críost dar dual glóir agus réimeas le saol na saol. Amen.&cE Gach duine agaibh, de réir mar a fuair sé tíolacadh ó Dhia, bainigí feidhm as ar mhaithe lena chéile mar a dhéanfadh maoir fhónta ar ilghrásta Dé.8bk Cuirigí fáilte gan doicheall roimh a chéile.eaCThar aon ní eile bíodh grá buan agaibh dá chéile óir clúdaíonn grá a lán peacaí.`Tá deireadh gach ní ar láimh. Bígí ciallmhar dá bhrí sin agus bíodh smacht agaibh oraibh féin mar mhaithe le bhur n-urnaithe.(_IUime sin is ea a fógraíodh an dea-scéal do na mairbh, ionas go dtabharfaí breith orthu sa cholainn mar dhaoine, ach go mairfidís sa spiorad de réir Dé.n^UAch tabharfaidh siad cuntas don té atá réidh le breithiúnas a thabhairt ar bheo agus ar mhairbh.]yCuireann sé iontas orthu nach ritheann sibh leo isteach sa tuile chéanna drabhláis agus bíonn siad do bhur maslú.C\Is leor an t-am atá thart le déanamh mar is áil leis na gintlithe, ag caitheamh a saoil le ragairne, le hainmhianta, le meisce, le carús, le hól agus le híoladhradh mídhleathach.u[cionas nach mairfeadh sé an chuid eile dá shaol ar talamh de réir mianta an duine ach de réir thoil Dé.1Z ]Ós rud é gur fhulaing Críost sa cholainn, dá bhrí sin, bíodh an tuiscint chéanna mar arm agaibhse, an té a d' fhulaing sa cholainn, gur scar sé leis an bpeaca,Y{Chuaigh seisean suas ar neamh agus tá ar dheasláimh Dé agus aingil agus tiarnais agus cumhachtaí ag géilleadh dó.]X3An baisteadh atá ag freagairt dó sin, mar shamhail. Déanann sé sibhse a shlánú anois, agus ní mar ghlanadh salachair choirp é, ach mar impí chun Dé ar son coinsiasa ghlain trí aiséirí Íosa Críost.XW)iad siúd a bhí easumhal fadó nuair a bhí Dia ag feitheamh go foighneach leo le linn Naoi nuair a bhí an áirc á tógáil, an áirc a thug slán tríd an uisce an beagán slua, ochtar ar fad is é sin.^V5agus sa riocht sin chuaigh sé agus sheanmóir sé do na spioraid a bhí i gcarcair,[U/Óir fuair Críost bás an t-aon uair amháin i ngeall ar pheacaí, an fíréan thar ceann na neamhfhíréan, d' fhonn sinn a thabhairt i láthair Dé. Básaíodh é sa cholainn, ach rinneadh beo é sa spioradfTEÓir nach fearr fulaingt de chionn na maitheasa, más é toil Dé é, ná de chionn an oilc?%SCagus le coinsias glan, i dtreo, nuair a dhéantar tromaíocht oraibh go gcuirtear náire ar an muintir a dhéanann béadán ar bhur ndea-iompar i gCríost. R Bíodh urraim in bhur gcroí istigh agaibh do Chríost mar Thiarna. Bígí réidh i gcónaí le cosaint a dhéanamh in aghaidh aon duine a iarrann oraibh bonn a thabhairt leis an dóchas atá ionaibh; ach déanaigí amhlaidh le cneastacht agus le hurraim,QAch fiú má fhulaingíonn sibh ar son na fíréantachta, is méanar daoibh. Ná bíodh faitíos ná critheagla oraibh rompu.ePC Agus cé a dhéanfaidh díobháil daoibh má tá cíocras oraibh chun na maitheasa?O' Óir tá súile an Tiarna ar na fíréin,agus tugann sé cluas dá n-impí.Ach tugann an Tiarna aghaidh ar lucht déanta olc.sN_ Casadh sé ón olc agus déanadh an mhaith;lorgadh sé an tsíocháin agus téadh sé ar a tóir.:Mm «An té ar mian leis an bheatha a shantúagus fad saoil faoi shéan a bheith aige,coinníodh sé a theanga ón olc,agus a bhéal ó bhriathra éithigh.:Lm Ná díolaigí olc ar olc, ná achasán ar achasán; ach a mhalairt, tugaigí beannacht; mar is chuige sin a glaodh oraibh, le go mba bheannacht a bheadh mar oidhreacht agaibh.=Cén chreidiúint é má dhéanann sibh rud as an tslí agus go n-iompraíonn sibh bhur bpionós le foighne? Ach má dhéanann sibh an mhaith agus go bhfulaingíonn sibh dá bharr le foighne, tuilleann sin gnaoi Dé.={Óir is é a thuilleann gnaoi, má iompraíonn duine pianta ag fulaingt go héagórach ach Dia os comhair a aigne aige.%<CA sheirbhíseacha, bígí umhal do bhur máistrí, le barr urraime, agus ní dóibh siúd atá caoin cneasta amháin é ach don mhuintir gharg chomh maith.;Tugaigí onóir do chách; bíodh grá agaibh don bhráithreacht; bíodh eagla oraibh roimh Dhia agus bíodh ómós agaibh don impire.!:;Déanaigí sibh féin a iompar mar shaoráin, gan an tsaoirse a bheith mar bhrat ar an olc agaibh, ach sibh a mhaireachtáil mar a bheadh daoráin Dé.9Mar is é toil Dé é go ndéanfaidh sibh aineolas daoine baotha a chur ina thost leis na bearta fónta a dhéanann sibh.8ymás do ghobharnóirí é, de bharr gur sheol seisean iad le coirpigh a phionósú agus le lucht dea-bheart a mholadh.s7_ Bígí géilliúil do gach foras daonna ar son an Tiarna, más don impire é de bharr a cheannasaíochta,g6G Bíodh bhur n-iompar i measc na ngintlithe gan cháim, i dtreo, má cháineann siad anois sibh mar lucht míghníomhartha, go bhfeicfidh siad bhur ndea-oibreacha agus go molfaidh siad Dia dá gcionn ar lá an fhiosraithe."5= A chairde cléibh, impím oraibh, mar choimhthígh agus mar dheoraithe, staonadh ó ainmhianta na colainne a bhíonn ag cogaíocht leis an anam.4 Níor phobal sibh tráth, ach anois is pobal Dé sibh; níor bhain a thrócaire libh tráth, ach anois tá bainte aici libh.V3% Ach is cine tofa sibhse, sagartacht ríoga, muintir naofa, pobal a cuireadh ar leithrigh, le go bhfógródh sibh éachtaí an té sin a ghlaoigh as an dorchadas amach oraibh chun a sholais iontaigh féin.2-agus «ceap tuisle agus carraig scannail.» Baintear tuisle astu mar nach ngéilleann siad don bhriathar; agus is mar sin a bhí ceaptha dóibh.)1KDaoibhse dá bhrí sin a chreideann, is luachmhar í, ach dóibh siúd nach gcreideann: «An chloch dár dhiúltaigh na saoir, rinneadh ceann an chúinne di,»B0}Uime sin tá seo sa scrioptúr:«Féach, tá cloch á leagan agam i Síón,cloch chúinne thofa luachmhar.An té a chreidfidh inti, ní chuirfear díomá air.»S/agus tógtar sibhse féin, faoi mar ba bheochlocha sibh, in bhur n-áras spioradálta, le bheith in bhur sagartacht naofa le híobairtí spioradálta taitneamhacha a ofráil do Dhia trí Íosa Críost.w.gDruidigí ina aice, os é an chloch bheo é dár dhiúltaigh daoine, ach ar tofa luachmhar i láthair Dé í;8-kmás é gur bhlais sibh gur caoin é an Tiarna.,1Dála naíonán nuabheirthe, bíodh cíocras oraibh chun an fhíorbhainne spioradálta ionas go bhfásfaidh sibh dá thairbhe chun an tslánaithe,+ Caithigí i leataobh uaibh, más ea, gach mailís agus calaois, gach cur i gcéill, gach formad, agus gach tromaíocht.y* mAch maireann briathar an Tiarna go deo.» Agus is é an briathar sin an dea-scéal a fógraíodh daoibh.q) ]«Mar tá an uile fheoil mar an bhféar,agus níl ina glóir go léir ach mar bhláth an fhéir;( Ní ó aon síol sothruaillithe a gineadh as an nua sibh, ach ó shíol dothruaillithe trí bhriathar Dé bheo shíoraí.>' wRinne sibh bhur n-anam a íonghlanadh trí umhlú don fhírinne le haghaidh grá gan cur i gcéill do na bráithre; tugaigí grá díograiseach dá chéile, más ea, ó chroí glan. & a chreideann trídsean i nDia, a thóg ó mhairbh é, agus a thug glóir dó, le go mbeadh creideamh agus dóchas agaibhse i nDia.p% [Bhí aithne air cheana féin roimh chruthú an domhain, ach foilsíodh é i ndeireadh ré ar bhur sonsaS$ !ach le fuil luachmhar Chríost, amhail fuil uain gan mháchail gan cháim.+# QÓir is feasach sibh nach le nithe sothruaillithe mar ór nó airgead a fuasclaíodh sibh ó bhur n-iompar baoth a fuair sibh mar oidhreacht ó bhur n-aithreacha,=" uMá thugann sibh Athair ar an té sin a thugann breith gan leathchuma ar gach duine de réir a bhirt, ní foláir daoibh sibh féin a iompar go heaglach le linn bhur ndeoraíochta.D! mar tá scríofa: «Bígí naofa mar go bhfuilimse naofa.»a  =ach amhail is naofa eisean a ghlaoigh oraibh, bígí-se naofa in bhur n-iompar go léir,l SDála leanaí géilliúla, ná téigí i gcosúlacht ainmhianta an aineolais ina raibh sibh cheana,C  Dá bhrí sin cuirigí bhur n-aigne i gcóir chun oibre, bígí stuama, agus bíodh bhur muinín go hiomlán as an ngrásta a dháilfear oraibh nuair a fhoilseofar Íosa Críost.( K Foilsíodh dóibh nach dóibh féin a bhí siad ag fónamh ach daoibhse i gcás na nithe atá fógraithe daoibhse anois acu siúd a chraol an dea-scéal daoibh le cabhair an Spioraid Naoimh a seoladh ó neamh, nithe a mbíonn na haingil féin ag tnúth le sracfhéachaint a fháil orthu.0 [ Scrúdaigh siad cén duine nó cén uain a bhí á thaispeáint ag Spiorad Íosa a bhí iontu agus é ag réamhfhógairt pháis Chríost agus na glóire a leanfadh í.   Na fáithe a thairngir faoin ngrásta a bhí i ndán daoibhse, is faoin slánú seo a rinne siad cuardach agus grinncheistiú.U % agus slánú bhur n-anam á ghnóthú agaibh mar thoradh ar bhur gcreideamh.- UNí fhaca sibh é, ach tugann sibh grá dó; ní fheiceann sibh anois féin é, ach creideann sibh ann, agus is lúcháireach sibh le háthas glórmhar dolabhartha,_ 9d' fhonn go bhfaighfí fíormhianach bhur gcreidimh, atá níos luachmhaire ná ór rud atá somhillte cé go dtástáiltear sa tine é ag dul chun molta agus onóra agus glóire tráth a fhoilseofar Íosa Críost.   Is údar lúcháire agaibhse é seo, fiú más dobrónach féin sibh ar feadh tamaill bhig de bharr trialacha den uile chineál, )Tá sibh anois do bhur gcumhdach tríd an gcreideamh ag Dia na bhfeart, le haghaidh an tslánaithe atá réidh lena fhoilsiú ag deireadh ré.~ wagus chun oidhreachta atá marthanach dothruaillithe, gan síothlú, oidhreacht atá in áirithe daoibh sna flaithis.0 [Moladh le Dia agus Athair ár dTiarna Íosa Críost! D' athghin sé sinn as ucht a mhórthrócaire, trí aiséirí Íosa Críost ó mhairbh, chun bheomhuiníneC de réir oirchill Dé an tAthair, i gcoisreacan tríd an Spiorad, le humhlú d' Íosa Críost agus lena fhuil a chroitheadh orthu. Go raibh grásta agus síocháin agaibh go raidhsiúil.' KPeadar, aspal le hÍosa Críost, chuig deoraithe na díbeartha i bPontas, sa Ghalait, sa Chapadóise, san Áise, agus i mBitinia, an mhuintir atá tofa<qbíodh a fhios aige, an té a chasfaidh peacach ar ais óna sheachrán slí, go sábhálfaidh sé a anam ón mbás, agus go ndéanfaidh sé a lán peacaí a chlúdach as radharc.ucA bhráithre liom, má théann duine agaibh ar seachrán ón bhfírinne agus duine eile á thabhairt ar aishIAnsin ghuigh sé arís agus thug an spéir an bháisteach agus thug an talamh a toradh uaithi.Y+Duine daonna ab ea Éilias leis an nádúr céanna linn féin, agus ghuigh sé go dícheallach nach ndéanfadh sé aon bháisteach, agus ní dhearna sé deoir ar an talamh ar feadh trí bliana agus sé mhí.( IAdmhaígí bhur bpeacaí dá chéile agus guígí ar son a chéile ionas go leigheasfar sibh; is mór í éifeacht urnaí dhúthrachtach an duine fhíréanta.  .~~%}}|V|{zyyMxww.vvVuu>tssrqqyq p0onn{mmzml~kkjjTihhgg"ff\ee:dd3cc^bba8`` _^^I]]e] \[l[Z~YYCXX>WW%UUTTuSS@RR(QPPTOONMMfML;LKKJJI,=<;;/:9w877*66*55I44x33!2V1c00I0*/k.--s,,+B**=))U(''Z&%%&$)##l"!!6  x^]k:{^&c!Q  0 ) m ]^5LK Bhí mé faoi luí an Spioraid gan mhoill, agus, féach, bhí ríchathaoir suite sna flaithis, agus neach ina shuí sa chathaoir sin.: qCuireann Dia an Domhan i Lámh an UainkOAn té a bhfuil cluas air, éisteadh sé lena bhfuil á rá ag an Spiorad leis na heaglaisí.' »4aAn té a bheireann bua, tabharfaidh mé cead dó suí taobh liom i mo ríchathaoir, faoi mar a bhí an bua agamsa agus gur shuigh mé taobh le m' athair ina ríchathaoir.OSeo mé i mo sheasamh ag an doras, agus ag bualadh air; má chloiseann aon duine mo ghuth agus an doras a oscailt dom, tiocfaidh mé isteach chuige agus beidh bia agam fairis agus aigesean faramsa.pYAn lucht dá dtugaim grá, ceartaím agus smachtaím; bí díograiseach, uime sin, agus déan aithrí.dAComhairlím duit ór a cheannach uaim atá profa sa tine, chun go mbeifeá saibhir; agus éidí geala le cur ort chun nár léir náire do bhall nocht; agus uinnimint le do shúile a ungadh chun go mbeadh radharc agat.-SÓir deir tú: «Táim saibhir, táim faoi chonách, níl aon easpa orm» ; agus gan a fhios agat go bhfuil tú dearóil, truamhéileach, bocht, dall, gan éadach.s_De bhrí go bhfuil tú alabhog, gan a bheith fuar ná te, táim chun tú a sceitheadh as mo bhéal amach.Z-Is eol dom d' oibreacha, nach fuar thú agus nach te. Uch nach fuar nó te thú!1«Scríobh go dtí aingeal na heaglaise i Láoidícéa: 'Mar seo a deir an tAmen, an finné dílis fírinneach, céadtús chruthúnas Dé.wg An té a bhfuil cluas air le héisteacht, éisteadh sé lena bhfuil á rá ag an Spiorad leis na heaglaisí.'! An té a bheireann bua, déanfaidh mé colún de i dteampall mo Dhé, agus ní rachaidh sé amach go deo arís; agus scríobhfaidh mé ainm mo Dhé air, agus ainm cathrach mo Dhé, an Iarúsailéim Nua, a thiocfaidh anuas ó neamh ó mo Dhia, agus m' ainm nua féin.xi Ní fada go dtiocfaidh mé; coinnigh do ghreim ar a bhfuil agat, i dtreo nach sciobfadh aon duine do choróin.7g De bhrí gur choinnigh tú focal m' fhoighne, coinneoidh mise thusa ó uair an chathaithe, atá le teacht ar an domhan go léir, chun lucht áitrithe an domhain a phromhadh.} Féach! tabharfaidh mé do shionagóg Shátain iad siúd a deir gur Giúdaigh iad féin agus nach ea, ach gur bréag dóibh sin, agus, féach, cuirfidh mé iallach orthu teacht agus sléachtadh ag do chosa agus a thuiscint go bhfuil grá agam duit.R Is eol dom d' oibreacha. Féach! chuir mé doras ar leathadh romhat, nach féidir d' aon duine a dhúnadh, óir is beag é an neart atá agat ach choinnigh tú m' fhocal agus níor shéan tú m' ainm.Y +«Scríobh go dtí aingeal na heaglaise i bhFilideilfia: 'Mar seo a deir an té is naofa, an té is fírinneach, an té ag a bhfuil eochair Dháiví, an té a osclaíonn agus nach ndúnann aon duine:h IAn té a bhfuil cluas air, éisteadh sé lena bhfuil á rá ag an Spiorad leis na heaglaisí.'K An té a bheireann bua beidh sé gléasta mar sin in éidí geala, agus ní scriosfaidh mé a ainm as leabhar na beatha, agus admhóidh mé a ainm os comhair m' athar agus os comhair a aingeal.  Ach tá beagán agat i Sairdis, daoine nár shalaigh a n-éidí; agus siúlóidh siad faram in éidí geala óir is fiú iad é.T!Cuimhnigh más ea cad a ghlac tú agus a chuala tú, agus coinnigh do ghreim agus déan aithrí. Mura ndúisí tú, tiocfaidh mé mar ghadaí agus ní bheidh a fhios agat cén uair a thiocfaidh mé ort.}Dúisigh agus neartaigh a bhfuil fágtha agus ar tí báis, óir ní bhfuair mé d' oibreacha foirfe os comhair mo Dhé.b ?«Scríobh go dtí aingeal na heaglaise i Sairdis: 'Mar seo a deir an té ag a bhfuil seacht spiorad Dé agus na seacht réalta: Is eol dom d' oibreacha, go bhfuil tú in ainm a bheith beo, ach gur marbh thú.hIAn té a bhfuil cluas air, éisteadh sé lena bhfuil á rá ag an Spiorad leis na heaglaisí.'4cagus tabharfaidh mé dó réalta na maidne.mar a fuair mise ó m' athair, agus déanfaidh sé iad a rialú le slat iarainn, faoi mar a bheadh soithí cré á mbascadh;  Agus an té a bheireann bua agus a choimeádann m' oibreacha go dtí an deireadh, tabharfaidh mé údarás dó ar na ciníocha,H ach coinnígí greim daingean ar a bhfuil agaibh go dtaga mé.kOAn chuid agaibhse i dTíaitíora, áfach, atá fágtha, iadsan uile nár ghlac leis an teagasc seo agus nár chuir eolas ar dhiamhra Shátain mar a thugann siad orthu, ní chuirfidh mé, a deirim libh, aon ualach eile oraibh;Pagus imreoidh mé bás ar a clann, agus beidh fhios ag na heaglaisí uile gur mise a scrúdaíonn an aigne agus an croí, agus tabharfaidh mé do gach duine agaibh díol de réir bhur ngníomhartha.~!Féach! caithfidh mé ar leaba péine í agus lucht déanta striapachais léi i nduainéis mhór mura ndéana siad aithrí ina hoibreacha;o}WThug mé cairde di chun aithrí a dhéanamh, ach ní háil léi aithrí a dhéanamh ina hadhaltranas.m|SAch tá sé seo agam i d' aghaidh, go scaoileann tú leis an mbean Ízeibil a thugann banfháidh uirthi féin, agus a mhúineann agus a mheallann mo sheirbhísigh chun adhaltranas a dhéanamh agus bia íobartha d' íola a ithe.3{_Is eol dom d' oibreacha, agus do ghrá agus do chreideamh, agus do sheirbhís agus d' fhoighne, agus go sáraíonn d' oibreacha le déanaí ar d' oibreacha a chéaduair.:zm«Scríobh go dtí aingeal na heaglaise i dTíaitíora: 'Mar seo a deir Mac Dé, an té a bhfuil súile aige mar bhladhm thine, agus a bhfuil a chosa mar phrás líofa:,yQAn té a bhfuil cluas air, éisteadh sé lena bhfuil á rá ag an Spiorad leis na heaglaisí: An té a bheireann bua tabharfaidh mé dó cuid den mhana folaigh; agus tabharfaidh mé dó cloch gheal agus ainm nua scríofa ar an gcloch, ainm nach fios d' aon duine ach don té a ghlacann é.'xDéan aithrí dá bhrí sin. Mura ndéana tú, tiocfaidh mé chugat gan mhoill agus troidfidh mé leo le claíomh mo bhéil.cw?Tá daoine agat chomh maith atá ag cloí le teagasc na Niocoláiteach sa tslí chéanna.|vqTá beagán agam i d' aghaidh, áfach, mar tá daoine agat ansin atá ag cloí le teagasc Bhalám, an té a mhúin do Bhalac ceap tuisle a chur os comhair chlann Iosrael le go n-íosfaidís bia íobartha d' íola agus striapachas a dhéanamh.u# Is eol dom cá bhfuil cónaí ort, mar a bhfuil ríchathaoir Shátain; agus coinníonn tú m' ainm agus níor thréig tú do chreideamh ionam fiú i laethanta Aintipeas, an finné dílis liom a cuireadh chun báis ar an mbaile agaibh, mar a bhfuil cónaí ar Shátan. t «Scríobh go dtí aingeal na heaglaise i bPeargamas: 'Mar seo a deir an té a bhfuil an claíomh géar dhá fhaobhar aige:#s? An té a bhfuil cluas air, éisteadh sé lena bhfuil á rá ag an Spiorad leis na heaglaisí: An té a bheireann bua, ní baol dó dochar ón dara bás.'r Ná bíodh eagla ort roimh a bhfuil le fulaingt agat. Feach! tá an diabhal ar tí cuid agaibh a chaitheamh i bpríosún d' fhonn sibh a phromhadh, agus beidh duainéis oraibh ar feadh deich lá. Bí dílis go bás, agus tabharfaidh mé duit coróin na beatha.?qw Is eol dom do dhuainéis agus do bhochtaine cé gur saibhir tú agus tromaíocht an dreama a thugann Giúdaigh orthu féin, ach nach amhlaidh dóibh ach gur sionagóg le Sátan iad.(pI«Scríobh go dtí aingeal na heaglaise i Smiorna: 'Mar seo a deir an té atá ar tosach agus ar deireadh, an té ba mharbh agus ar tháinig anam ann:@oyAn té a bhfuil cluas air, éisteadh sé lena bhfuil á rá ag an Spiorad leis na heaglaisí: An té a bheireann bua tabharfaidh mé bia dó ó chrann na beatha atá i bparthas Dé.'n}Ach tá seo i d' fhabhar, go bhfuil an ghráin agat ar oibreacha na Niocoláiteach faoi mar atá an ghráin agamsa leis.emCCuimhnigh, más ea, ar cad as ar thit tú, agus déan aithrí agus déan na hoibreacha a rinne tú ar dtús. Mura ndéana tú, tiocfaidh mé chugat agus tógfaidh mé do choinnleoir óna ionad, mura ndéana tú aithrí.Zl-Ach tá seo agam i d' aghaidh: gur thréig tú an grá a bhí agat a chéaduair.[k/Is eol dom go bhfuil foighne agat, gur fhulaing tú ar son m' ainm gan traochadh.xjiIs eol dom d' oibreacha, agus do shaothar, agus d' fhoighne, agus mar nach féidir duit lucht an oilc a fhulaingt, agus mar a phromhaigh tú an dream a thug aspail orthu féin agus nach amhlaidh dóibh, agus mar a fuair tú bréagach iad.Qi «Scríobh go dtí aingeal na heaglaise in Eifeasas: 'Mar seo a deir an té a bhfuil greim aige ar na seacht n-eaglaisí ina dheasláimh, agus a shiúlann i measc na seacht gcoinnleoirí óir:gh IMaidir le rúndiamhair na seacht réalta a chonaic tú ar mo dheasláimh, agus na seacht gcoinnleoirí óir, is iad na seacht réalta aingil na seacht n-eaglaisí, agus is iad na seacht gcoinnleoirí na seacht n-eaglaisí.ng WScríobh, más ea, a bhfuil feicthe agat, agus a bhfuil ann, agus a bhfuil le teacht ina ndiaidh seo.vf gba mharbh dom, ach anois is beo dom ar feadh na síoraíochta, agus tá eochracha an bháis agus ifrinn agam.Je Nuair a chonaic mé é, chaith mé mé féin ag a chosa i mo staic. Ach leag seisean a lámh dheas orm á rá: «Ná bíodh eagla ort. Mise an té atá ar tosach agus ar deireadh; an neach beo;-d UBhí seacht réalta aige ina dheasláimh, agus óna bhéal ghluais claíomh géar dhá fhaobhar, agus bhí a cheannaithe ar dhealramh na gréine faoi lántaitneamh.rc _agus a chosa ar lí an phráis líofa arna scagadh i bhfoirnéis, agus a ghlór mar ghlór tuiltí lána.nb WBhí a cheann agus a ghruaig geal mar olann gheal, mar an sneachta, agus a shúile mar bhladhm thine,za o agus i measc na gcoinnleoirí neach mar mhac duine, é gléasta in éide fhada agus crios órga faoina bhrollach.`  D' iompaigh mé timpeall féachaint cén glor a labhair liom, agus, ar iompú dom, chonaic mé seacht gcoinnleoirí óir,N_  á rá: «Scríobh i leabhar a bhfeiceann tú agus seol é go dtí na seacht n-eaglaisí, go hEifeasas, go Smiorna, go Peargamas, go Tíaitíora, go Sairdis, go Filideilfia, agus go Láoidícéa.»^  Ba é lá an Tiarna é agus bhí mé faoi luí an Spioraid, agus chuala mé ar mo chúla glór tréan, mar ghlór trumpa,R]  Mise Eoin bhur mbráthair atá páirteach libh in Íosa sa duainéis, sa ríocht agus san fhoighne. Bhí mé san oileán ar a dtugtar Patmos ar son briathar Dé a fhógairt agus fianaise Íosa.\ }«Mise an tAlfa agus an tÓimige,» a deir an Tiarna Dia, an té atá, a bhí agus atá le teacht, an tUilechumhachtach.S[ !Féach, tá sé ag teacht ar néalta neimhe, agus feicfidh gach duine lena súile cinn é, fiú iad siúd a tholl é, agus beidh ciníocha uile an domhain ag déanamh mairgní dá bharr. Abair é! Amen.Z %agus a rinne ríocht agus sagairt dá Dhia agus dá athair dínn, don té sin go raibh glóir agus cumhacht ar feadh na síoraíochta. Amen.:Y oagus ó Íosa Críost an finné dílis, an chéadghin ó mhairbh, rialtóir ríthe an domhain. Don té a bheir grá dúinn, agus a scaoil sinn ónár gcionta trína fhuil féin,X 3Beannú&W GIs méanar dó seo a léann os ard agus a éisteann le focail na fáistine seo agus a choimeádann a bhfuil scríofa inti; óir tá an uain in achomaireacht.kV Qthug seisean fianaise ar bhriathar Dé agus ar fhianaise Íosa Críost de réir mar a chonaic sé.nU YIs é seo apacailipsis Íosa Críost a thug Dia dó chun go dtaispeánfadh sé dá sheirbhísigh cad iad na nithe nach foláir a theacht gan mhoill; sheol sé a aingeal uaidh agus chuir in iúl é d' Eoin a sheirbhíseach;FT an t-aon Dia is slánaitheoir againn trí Íosa Críost ár dTiarna, dósan go raibh glóir agus mórgacht agus ceannas, agus cumhacht roimh gach aois agus anois agus le saol na saol. Amen. S  An té sin ar féidir leis sibh a choimeád gan titim i bpeaca, agus sibh a chur gan smál i láthair a ghlóire faoi lúcháir,DR déanaigí a thuilleadh a sciobadh as an tine agus a shaoradh, agus déanaigí trócaire ar a thuilleadh fós ach eagla oraibh agus fuath agaibh fiú don léine a thruailligh an cholainn.FQ Déanaigí áiteamh ar chuid acu, an mhuintir atá in amhras;P agus cumhdaígí sibh féin i ngrá Dé agus súil agaibh le trócaire ár dTiarna Íosa Críost chun na beatha síoraí. O Ach sibhse, a chairde cléibh, déanaigí sibh féin a thógáil suas ar bhonn sárnaofa bhur gcreidimh; guígí sa Spiorad Naomh,MN Is iad sin a dhéanann deighilt, dream saoltach, gan an Spiorad acu.M mar dúirt siadsan libh: «Ag críoch na ré, beidh scigirí ann a dhéanfaidh de réir a n-ainmhianta coirpeachta féin.»sL aAch sibhse, a chairde cléibh, cuimhnígí ar na tairngreachtaí a rinne aspail ár dTiarna Íosa Críost;GK  Iad sin lucht an mhonabhair a bhíonn ag gearán faoina gcinniúint, a ghéilleann dá n-ainmhianta, a mbíonn clab orthu le huaill agus a bhíonn ag bladar le daoine ar mhaithe leo féin.»kJ Qle breith a thabhairt ar chách agus na héagráifigh go léir a dhaoradh sna hoibreacha éagráifeacha go léir a rinne siad le barr éagráifeachta, agus sna nithe borba go léir a dúirt na peacaigh choirpeacha ina aghaidh. I Is fúthu seo a rinne Eineoc sa seachtú glúin ó Ádhamh fáistine á rá: «Féach, tháinig an Tiarna lena mhílte míle naomh,H 9 tonnta fiáine mara iad ag caitheamh a mbearta táire féin aníos mar chúrán; réaltaí fáin iad a bhfuil ifreann duairc i ndán dóibh go brách.G  Is geall le fochaisí iad in bhur bhfleánna cumainn, ag comhól go dána gan aire á tabhairt acu ach dóibh féin; is scamaill gan uisce iad, á scuabadh ar aghaidh ag gaotha; crainn gan toradh iad i ndeireadh an fhómhair, marbh faoi dhó, stoite ó fhréamh;3F a Is mairg dóibh! óir d' imigh siad leo ar bhealach Cháin, agus thug siad iad féin suas do sheachrán Bhalám ar son brabúis, agus tá siad millte i gceannairc Chorae.4E c Ach an dream seo, maslaíonn siad an méid nach dtuigeann siad, agus na nithe is eol dóibh ó dhúchas dála na n-ainmhithe éigiallta, is tríothu atáthar á scriosadh.\D 3 Ach nuair a bhí Mícheál Ardaingeal ag achrann leis an diabhal agus ag aighneas leis faoi chorp Mhaois, níor leomhaigh sé breith aithiseach a thabhairt air siúd, ach dúirt: «Go smachtaí an Tiarna thú.»&C GDéanann an dream seo, ámh, ar an tslí chéanna lena mbrionglóidí an cholainn a thruailliú, an t-údarás a shéanadh, agus aingil na glóire a mhaslú.\B 3Ba é an dála céanna é ag Sodom agus Gomorá, agus ag na cathracha ina dtimpeall; ghabh siadsan freisin le collaíocht agus drúis mhínádúrtha; fágadh mar shampla iad ag fulaingt pionós na tine síoraí.LA Agus na haingil nár choinnigh a bhflaitheas féin, ach a d' fhág a láthair lonnaithe féin, tá siad coimeádta aige i gcuibhreacha síoraí thíos in ifreann i gcomhair bhreith an lae mhóir.V@ 'Is mian liom a chur i gcuimhne daoibh, cé gurb eol daoibh gach ní cheana don aon uair amháin ar fad, gur fhuascail an Tiarna pobal ón Éigipt ach gur scrios sé ina dhiaidh sin an mhuintir nár chreid.z? oTá bheith istigh faighte ag daoine áirithe, dream a marcáladh le fada roimh ré don bhreithiúnas seo, éagráifigh a dhéanann grásta ár nDé a chlaochlú ina dhrabhlás, agus a shéanann ár n-aon mháistir agus Tiarna, Íosa Críost.l> SA chairde cléibh, bhí an-fhonn orm scríobh chugaibh faoin slánú ina bhfuilimid páirteach; agus b' éigean dom scríobh chugaibh á impí oraibh troid go dian ar son an chreidimh a seachadadh aon uair amháin do na naoimh.== wGo méadaí trócaire, síocháin agus grá chugaibh.G< Iúd, seirbhíseach lenár dTiarna Íosa Críost, agus deartháir Shéamais, chucu siúd atá glaoite, a bhfuil grá dóibh i nDia an tAthair, agus atá á gcaomhnú d' Íosa Críost.A; }15 Tá súil agam tú a fheiceáil gan mhoill agus labhróimid díreach le chéile.Síocháin ort. Beannaíonn na cairde duit. Beannaighse do gach duine de na cairde as a ainm.h: K Bhí mórán agam le scríobh chugat ach ní mian liom iad a chur síos le peann agus le dúch.$9 C Tá dea-theastas ar Dhéimitrias ag gach aon duine agus ag an bhfírinne féin. Tugaimidne teastas freisin air agus is feasach duit gur fíor ár dteastas.*8 O A bhráthair na páirte, ná déan aithris ar an olc ach ar an maith. An té a dhéanann an mhaith is ó Dhia dó, an té a dhéanann an t-olc ní fhaca sé Dia.*7 O Dá bhrí sin, má thagaimse cuirfidh mé ina luí air céard tá ar siúl aige, é ag béadán orainn le briathra éagóracha. Agus faoi mar nach leor leis sin, ní fháiltíonn sé féin roimh na bráithre, agus coisceann sé an mhuintir a fháiltíonn agus díbríonn as an eaglais iad.6  Scríobh mé focal chuig an eaglais, ach an fear sin Diotrafaes ar breá leis an ceannas ní thugann sé aon aird orainn.m5 UIs mithid dúinne dá bhrí sin soláthar dá leithéidí le go mba comhoibrithe sinn san fhírinne.h4 KMar gur ar son a ainmsean a ghabh siad bóthar agus gan tada á ghlacadh acu ó na págánaigh.e3 EIs inmholta a chruthóidh tú, á seoladh siúd chun bealaigh mar is cuí do sheirbhís Dé.]2 5A bhráthair na páirte, is dílis a chruthaigh tú sa mhéid go ndearna tú gar do na bráithre, agus go háirithe nuair ba choimhthígh iad, a thug teastas ar do charthanacht i bhfianaise na hEaglaise go léir.e1 ENíl aon chúis ghairdis agam is mó ná a aireachtáil go siúlann mo chlann san fhírinne.0 Bhí an-áthas orm, ar theacht do chuid de na bráithre, gur thug siad teastas ar do fhírinne, mar atá, go siúlann tú san fhírinne./ A bhráthair na páirte, guím rathúnas ort in iomlán do ghnóthaí, agus sláinte, fearacht an rathúnais anama atá ort cheana féin.M. Ón Seanóir do Gháias ionúin a bhfuil fíorghrá agam dó.2- a Beannaíonn clann do dheirféar tofa duit.U, % Cé go bhfuil mórán agam lescríobh chugaibh, b' fhearr liom gan a chur ar phár le dúch, ach tá súil agam a theacht in bhur measc agus labhairt go díreach libh le go mba lán ár lúcháir.M+  Mar an té a bheannaíonn dósan, tá sé páirteach ina chuid oilc.* y Má thagann aon duine chugaibh agus gan an teagasc sin aige, ná fáiltigí roimhe sa teach, agus ná beannaígí dó.<) s Gach duine a leanann leis ar aghaidh agus nach gcloíonn le teagasc Chríost ní shealbhaíonn Dia. An té a chloíonn leis an teagasc sealbhaíonn sé sin an tAthair agus an Mac.b( ?Aire daoibh, le nach gcaille sibh ar shaothraigh sibh, ach go bhfaighe sibh an lánluach..' WMar go ndeachaigh mórán mealltóirí ar an saol amach, daoine nach n-admhaíonn teacht Íosa Críost i gcolainn dhaonna. Sin é an mealltóir agus an tAinchríost. & Agus is é seo an grá go siúlaimis de réir a aitheanta: Seo í an aithne, mar a chuala sibh ó thús í, go siúlaimis sa ghrá.$% CAch anois achainím ar do Shoilse ní amhail is dá mbeinn ag scríobh nua-aithne chugat ach an ceann a bhí againn ó thús go dtugaimis grá dá chéile. $ Ba mhór mo lúcháir a aireachtáil go bhfuil cuid de do chlann ag siúl san fhírinne de réir na haithne a fuaireamar ón Athair.# #beidh grásta agus trócaire agus síocháin i bhfírinne agus i gcarthanacht orainn ó Dhia an tAthair agus ó Íosa Críost Mac an Athar._" 9i ngeall ar an bhfírinne a mhaireann buan ionainn agus a mhairfidh ionainn go brách:0! ]Ón Seanóir dá Soilse, í siúd atá uasaltofa agus dá clann a dtugaim fíorghrá dóibh, agus ní mise amháin ach fós gach duine arb eol dó an fhírinne,m SEisean an fíorDhia agus an bheatha shíoraí. A chlann liom, seachnaígí sibh féin ar na híola.?wAch is feasach dúinn fós gur tháinig Mac Dé agus gur thug éirim dúinne le go n-aithnímis an té atá fíor. Agus mairimid sa té atá fíor, is é sin ina Mhac Íosa Críost.kOIs feasach dúinne gur ó Dhia sinn agus go bhfuil an saol le chéile faoi thionchar an diabhail.7gTá fhios againn nach ndéanann aon duine dá bhfuil ginte ó Dhia aon pheaca mar go gcumhdaíonn an té a gineadh ó Dhia é agus ní thig leis an mac mallachta baint leis.J Is peaca gach éagóir, ach tá peaca ann nach peaca chun báis.2]Má airíonn éinne a bhráthair ag déanamh peaca nach peaca chun báis é, cuireadh sé an duine sin faoi bhrí na guí agus tabharfaidh [Dia] dó an bheatha don dream nach peaca chun báis a bpeaca. Tá peaca ann ar peaca chun báis é; ní faoina leithéid sin a mholaim an ghuí a dhéanamh.#Agus más eol dúinn go n-éisteann sé le cibé céard a agraímid air, tuigimid go bhfaighimid cinnte na hachainíocha a d' iarramar air.{oAgus seo í an mhuinín atá againn ina leith, cibé céard a agraímid air de réir a thola go n-éisteann linn.   Scríobh mé na nithe seo chugaibh go mbeadh fhios agaibh go bhfuil an bheatha shíoraí agaibhse a chreideann in ainm Mhic Dé.r] An té a bhfuil an Mac aige, tá an bheatha aige; an té nach bhfuil Mac Dé aige, níl an bheatha aige.q[ Seo é brí na fianaise, gur thug Dia an bheatha shíoraí dúinn agus is ina Mhac atá an bheatha sin.A{ An té a chreideann i Mac Dé tá an teastas sin aige ina chroí istigh; an té nach gcreideann i nDia, bréagnaíonn é mar nach gcreideann sé an teastas a thug Dia ar a Mhac féin. Má ghlacaimidne le fianaise dhaonna is treise arís fianaise Dé; agus is é seo fianaise Dé gur thug sé teastas gurb é a Mhac é.U#an Spiorad agus an t-uisce agus an fhuil, agus tá an triúr ar aon fhocal.,QTá triúr ann a thugann fianaise (ar neamh, an tAthair, an Briathar, agus an Spiorad Naomh; agus is aon an Triúr. Agus tá triúr a thugann fianaise ar talamh:)jMSé Íosa Críost an té a tháinig le huisce agus le fuil agus leis an Spiorad. Ní leis an uisce amháin ach leis an uisce agus leis an bhfuil; agus tá an Spiorad ag tabhairt fianaise, mar gurb í an fhírinne an Spiorad.U#Cé sháraíonn an saol murab é an té a chreideann gurb é Íosa Mac Dé?~uÓir gach a ghintear ó Dhia sáraíonn sé an saol agus is í an chaithréim a sháraíonn an saol, ár gcreideamh.^5Mar gurb é seo grá Dé, comhlíonadh a aitheanta; agus ní tromualach a aitheanta. Is mar seo is feasach dúinn go dtugaimid grá do chlann Dé, nuair a thugaimid grá do Dhia agus nuair a chomhlíonaimid a aitheanta.,  SGach duine a chreideann gurb é Íosa an Críost is ó Dhia a gineadh é, agus gach duine a thugann grá don té a ghin tugann grá fós don té a gineadh.x iAgus tá an aithne seo againn uaidh: an té a thugann grá do Dhia tugadh sé grá dá bhráthair chomh maith.^ 5Má deir duine: «Mo ghrá-sa Dia» agus gur fuath leis a bhráthair, is bréagach é, mar an té nach dtugann grá don bhráthair ar léir dó é, ní féidir leis grá a thabhairt do Dhia nach bhfaca sé riamh.F Tugaimisne grá, mar gur thug seisean grá dúinne ar dtús.ENí bhaineann eagla le grá, ach ruaigeann an grá foirfe an eagla amach; ionann a bheith eaglach agus a bheith ag súil le pionós agus an té a bhfuil eagla air ní lánfhoirfe a ghrá.0YSeo mar atá an grá lánfhoirfe ionainn, go mbeimis lánmhuiníneach in aghaidh lá an bhreithiúnais, óir faoi mar atá seisean is amhlaidh atáimidne sa saol seo."=Agus is feasach dúinn agus creidimid an grá atá ag Dia dúinn. Is grá é Dia agus an té a mhaireann sa ghrá maireann i nDia agus maireann Dia ann._7Cibé admhaíonn gurb é Íosa Mac Dé maireann Dia ann agus maireann seisean i nDia.nUAgus chonaiceamar agus tugaimid fianaise gur sheol an tAthair uaidh a Mhac, Slánaitheoir an tsaoil.}s Mar seo a thuigimid go mairimid ann agus go maireann seisean ionainn, gur bhronn sé orainn riar dá Spiorad féin.{ Ní fhaca aon duine Dia riamh. Má thugaimid grá dá chéile maireann Dia ionainn agus is lánfhoirfe ionainn a ghrá.r] A chairde cléibh, ós fíor gur thug Dia grá dúinne nach mithid dúinne grá a thabhairt dá chéile.'G Seo é an grá ní gur thugamarna grá do Dhia ach gur thug seisean grá dúinne agus gur sheol uaidh a Mhac go mbeadh ina íobairt sásaimh ar ár bpeacaí.pY Mar seo a foilsíodh grá Dé inár measc gur sheol sé a aonMhac sa saol le go mairimis-ne trídsean.N~An té nach dtugann grá ní aithnid dó Dia, mar is é Dia an Grá."}=A chairde cléibh, tugaimis grá dá chéile mar gur ó Dhia an grá agus an té a thugann grá is ó Dhia a rugadh é, agus aithníonn sé Dia.6|eIs ó Dhia dúinne. An té a aithníonn Dia éisteann linn, agus an té nach ó Dhia dó ní éisteann. Mar sin a aithnímid spiorad na fírinne thar spiorad na hearráide.v{eIs den saol iadsan agus dá bhrí sin is ar chúrsaí saolta a thráchtann siad, agus éisteann an saol leo.z7Sibhse, áfach, a chlann liom, is ó Dhia daoibh agus tá buaite agaibh orthu siúd, mar gur treise an té atá ionaibhse ná an té atá ar an saol.-ySAgus gach spiorad a shéanann Íosa, ní ó Dhia dó, ach is é spiorad an Ainchríost é ar chuala sibh go raibh sé le teacht; agus atá ar an saol cheana féin. xMar seo a aithnítear an spiorad ó Dhia: gach spiorad a admhaíonn gur tháinig Íosa Críost i gcolainn dhaonna, is ó Dhia dó.1w _agus ar Spiorad na Saoltachta1v[An té a choinníonn a aitheanta, maireann i nDia, agus maireann seisean ann. Agus is mar seo a aithnímid go maireann sé ionainn, tríd an Spiorad a thug sé dúinn.)uKAgus seo í an aithne a thug sé: go gcreidfimis in ainm a Mhic Íosa Críost agus go dtabharfaimis grá dá chéile, de réir mar a d' ordaigh seisean dúinn.t!Agus cibé ní a agraímid air, gheobhaimid uaidh é, ó tharla go gcoinnímid a aitheanta agus go ndéanaimid beart de réir a thaitnimh._s7A chairde cléibh, mura gciontaíonn ár gcroí sinn táimid lánmhuiníneach as Dia.SrÓir gur treise é Dia ná ár gcroí-ne agus is feasach dó an uile ní.%qCIs mar sin a aithneoimid gur de chlann na fírinne sinn, agus is mar sin a shuaimhneoimid ár gcoinsias ina láthairsean, má chiontaíonn ár gcroí sinn.gpGA chlann liom, ná tugaimis grá briathair ná cainte amháin, ach grá gnímh agus fírinne.+oODuine a bhfuil maoin an tsaoil aige agus go n-airíonn a bhráthair ar an gcaolchuid, agus go gcruann a chroí air, conas a bheadh grá Dé go buan sa duine sin?n#Uaidh seo a aithnímid an grá, mar gur thug seisean a anam ar ár son; agus is mithid dúinne ár n-anam a thabhairt ar son na mbráithre.Xm)An té nach dtugann grá fanann sa bhás. Gach duine ar fuath leis a bhráthair féin is dúnmharfóir é. Agus tá a fhios agaibh nach sealbhaíonn aon dúnmharfóir an bheatha shíoraí go buan ann féin.hlIIs eol dúinne gur aistríodh ón mbás go beatha sinne mar go dtugaimid grá do na bráithre.Sk Ná bíodh aon ionadh oraibh, a bhráithre, más fuath leis an saol sibh.]j3 Ná bígí fearacht Cháin, ar den mhac mallachta é, agus a mharaigh a dheartháir féin. Agus cad chuige ar mharaigh sé é? Mar gurb éagórach a shaothar féin; ba shaothar cóir áfach saothar a dhearthár.^i5 Mar gurb é seo an teagasc a chuala sibh ó thús, grá a bheith againn dá chéile.Zh- Mar seo a léirítear cé hiad clann Dé agus cé hiad clann an diabhail; gach duine nach saothraíonn an fhíréantacht ní ó Dhia dó, agus is é a fhearacht sin ag an té nach dtugann grá dá bhráthair.g- Gach duine a shíolraigh ó Dhia, ní dhéanann peaca mar go maireann a shíolsan ann agus ní féidir dó peacú mar gur ó Dhia a shíolraigh.'fGAn té a dhéanann an peaca is den diabhal é mar gur peacach an diabhal ó thús. Is chuige seo a foilsíodh Mac Dé, go scriosfadh sé saothar an diabhail. eA chlann liom, ná cuireadh éinne amú sibh. An té a shaothraíonn an fhíréantacht, is fíréan é amhail is fíréan eisean.dGach duine a mhaireann ann ní dhéanann peaca, agus an té a dhéanann, ní fhaca sé é ná níor chuir sé aithne air.ocWAgus tá a fhios agaibh gur foilsíodh eisean le go dtógadh na peacaí, agus gan an peaca air féin.ab;Gach duine a dhéanann an peaca sáraíonn dlí freisin mar gur sárú dlí gach peaca.xaiAgus gach duine a chothaíonn an dóchas diaga seo ann féin naomhaíonn é féin faoi mar atá seisean naofa.Y`+A chairde cléibh, is clann Dé cheana féin sinn, agus níor foilsíodh fós cé mar a bheimid; ach nuair a fhoilseofar é, is feasach sinn go mbeimid ina chosúlachtsan, mar go bhfeicfimid é mar atá sé.@_ {Breathnaígí cad é mar ghrá a thug an tAthair dúinn! go nglaofaí clann Dé orainn, agus is amhlaidh sinn. Sé an fáth nach n-aithníonn an saol sinne mar nár aithin sé eisean.^#Más feasach sibh gur cóir é, bíodh a fhios agaibh fós gur uaidh a shíolraítear gach duine a shaothraíonn an fhíréantacht.5]cAgus anois, a chlann liom, mairigí ann ionas nuair a fhoilseofar é go mba lánmhuiníneach sinn as, in ionad a bheith náirithe agus sinn deighilte uaidh ar theacht dó.\#Ach maidir libhse, maireann fós ionaibh an t-ungadh a fuair sibh uaidh, agus ní call daoibh go múinfeadh aon duine sibh mar gur mhúin a ungadhsan gach ní daoibh. Agus is fíortheagasc é, agus ní aon bhréag mar sin, faoi mar a mhúin sé daoibh, cloígí leis.E[Scríobh mé an méid seo chugaibh faoi lucht bhur meallta.NZAgus seo é an gealltanas a gheall sé dúinn, an bheatha shíoraí.*YMAch maidir libhse, maireadh agaibh an ní a chuala sibh ó thús. Má mhaireann agaibh ar chuala sibh ó thús, mairfidh sibhse freisin sa Mhac agus san Athair.XGach duine a shéanann an Mac, níl an tAthair aige ach an oiread. An té a admhaíonn an Mac, tá an tAthair freisin aige.WCé tá bréagach murab é sin a shéanann gurb é Íosa an Críost? Seo é an tAinchríost, an té a shéanann an tAthair agus an Mac.'VGNíor scríobh mé chugaibh á rá go mba aineolach ar an bhfírinne sibh, ach go mba feasach sibh í, agus go mb' eol daoibh nach den fhírinne aon bhréag.YU+Agus tá ungadh oraibhse ón Té atá Naofa agus tá an fíoreolas agaibh uile.MTUainne amach a ghabh siad; ach níor linn dáiríre iad riamh; mar dá mba linn dáiríre iad, d' fhanfaidís i gcónaí linn. Ach d' fhág siad sinn le go mba léir nár linn dáiríre iad uile. &_~}|| {Izy"xWwwvvuHt)srqqQp}onn)mkllkkjj0ihgg0fbee dcbba``%_^^7]\[[VZ}YYKXvWW7VwUUTT]SS3RJQQLPONMM1LxKKGJII=HHLGGFFEwDDOC\BB!@@p?? >v==i_l/~HQ9>j# ? h >4~l&M7Agus pasáileadh an chantaoir lasmuigh den chathair, agus sceith fuil as an gcantaoir go sriana na n-each, agus sin míle sé chéad staid ó bhaile.L3Agus d' imir an t-aingeal a chorrán ar an domhan, agus bhailigh sé fómhar fíniúna an domhain, agus theilg sé é i gcantaoir mhór feirge Dé.K1Agus an t-aingeal a bhí i gceannas na tine, tháinig sé amach ón altóir agus ghlaoigh sé in ard a ghutha ar an té ag a raibh an corrán géar á rá: «Sáigh isteach do chorrán géar agus bailigh crobhaingí fíniúna an domhain, óir is abaí dá chaora go léir.»nJUAnsin tháinig aingeal eile amach ón teampall sna flaithis agus corrán géar aigesean chomh maith.IwAnsin d' imir an té a bhí ina shuí ar an néal a chorrán ar fhómhar an domhain agus baineadh fómhar an domhain.wHgAgus tháinig aingeal eile amach ón teampall, ag glaoch in ard a ghutha ar an té a bhí ina shuí ar an néal, á rá: «Sáigh isteach do chorrán agus bain; óir tá aimsir an fhómhair tagtha agus tá fómhar an domhain seanabaí.»1G[Ansin bhí fís agam agus b' shiúd an néal geal agus ina shuí ar an néal, neach mar mhac duine, agus coróin óir ar a cheann agus corrán géar ina lámh.F Ansin chuala an guth ó na flaithis á rá: «Scríobh: Is beannaithe na mairbh a fhaigheann bás sa Tiarna, as seo amach.» «Is beannaithe go deimhin,» a deir an Spiorad, «i dtreo go scuirfidh siad dá saothar mar tá a n-oibreacha á leanúint.»hEI Anseo a éilítear foighne na bhfíréan a choimeádann aitheanta Dé agus creideamh in Íosa.hDI Tá deatach a bpianta ag éirí aníos ar feadh na síoraíochta. Ní bhíonn sos isló ná istoíche ag an dream a shléachtann le hómós don bheithíoch agus dá dhealbh ná ag aon duine a ghabhann marc a ainm chuige.»LC ólfaidh seisean chomh maith cuid d' fhíon feirge Dé arna dhoirteadh gan chumasc i gcupán a chuthaigh; déanfar é a phianadh le tine agus le ruibh os comhair na n-aingeal naofa agus an Uain.RB Lean aingeal eile iad, an tríú ceann, agus é ag glaoch go hard á rá: «Má shléachtann aon duine don bheithíoch agus dá dhealbh agus a chomhartha a ghabháil chuige ar a éadan nó ar a lámh,&AEAgus lean aingeal eile, an dara ceann, é á rá: «Thit an Bhablóin Mhór, thit sí siúd a thug ar na ciníocha uile fíon feirge a striapachais a ól.»n@UBhí sé ag glaoch go hard á rá: «Bíodh eagla Dé oraibh, agus tugaigí glóir dó, óir tá uair a bhreithiúnais tagtha. Sléachtaigí le hómós don té a rinne neamh agus talamh, an mhuir agus na toibreacha fíoruisce.»P?Ansin chonaic mé aingeal eile agus é ar eitilt i mbuaic neimhe; bhí dea-scéala síoraí aige le fógairt dá gcónaíonn ar talamh, agus do gach cine, agus treibh agus teanga agus pobal.E>agus ní bhfuarthas bréag ina mbéal. Tá siad gan cháim.W='Siúd iad an dream nár truaillíodh le mná, mar is aontumhaigh iad. Iadsan lucht leanta an Uain cibé áit ina ngabhann sé. Ceannaíodh iadsan as an gcine daonna mar chéadtorthaí do Dhia agus don Uan, <Agus canann siad mar a bheadh caintic nua os comhair na ríchathaoireach agus os comhair na gceithre dhúil bheo agus na seanóirí; níor fhéad aon duine an chaintic a fhoghlaim seachas an céad agus ceithre mhíle agus daichead a bhí ceannaithe ón saol.<;qChuala mé glór ó neamh mar ghlór tuiltí lána, agus mar ghlór toirní tréine. Agus an glór a chuala mé, ba chuma é nó glór cruitirí ag cruitireacht lena gcruiteanna.[: 1Rinneadh fís dom arís: b' shiúd an tUan ina sheasamh ar chnoc Shíón, agus ina theannta bhí céad agus ceithre mhíle is daichead de dhaoine a raibh a ainm agus ainm a athar scríofa ar a n-éadan.9# Anseo a éilítear an eagna! An té a bhfuil éirim ann, comhaireadh sé uimhir an bheithígh, óir is uimhir duine é. A 666 a uimhirsean!8! agus sin i dtreo nach bhféadfadh aon duine ceannach ná díol gan an marc, ainm an bheithígh is é sin, nó uimhir a ainm, a bheith air.)7K Cuireann sé iallach ar gach duine idir bheag agus mhór, idir shaibhir agus dhaibhir, idir shaor agus dhaor, marc a bhualadh ar a ndeaslámh nó ar a n-éadanO6 Agus ceadaíodh dó anam a chur i ndealbh an bheithígh, i dtreo go labhródh dealbh an bheithígh fiú amháin; agus go marófaí cibé duine nach sléachtfadh le hómós do dhealbh an bheithígh.v5e Meallann sé áitritheoirí an domhain leis na comharthaí a cheadaítear dó a dhéanamh os comhair an bheithígh, agus deir sé le háitritheoirí an domhain dealbh a dhéanamh don bheithíoch ar a raibh goin an chlaímh agus a mhair.4 Agus déanann sé comharthaí móra, á chur faoi deara fiú amháin do thine tuirlingt ar talamh ó neamh os comhair daoine.}3s Tá cumhacht uile an chéad bheithígh aige seo á cur i bhfeidhm ina láthair; agus cuireann sé faoi deara don domhan, agus do gach duine a áitíonn ann, sléachtadh le hómós don chéad bheithíoch a bhfuil an ghoin bháis air leigheasta.2 Ansin chonaic mé, ag éirí ón talamh, beithíoch eile ar a raibh dhá adharc mar uan agus a labhair mar dhragan.r1] «Má tá geibheann i ndán d' aon duine, i ngéibheann a rachaidh sé.Má tá aon duine le bás a fháil le faobhar claímh, ní foláir é a bhású le claíomh.Anseo a éilítear foighne agus creideamh na naomh.»20_ An té a bhfuil cluas air, éisteadh sé:,/Q Agus áitritheoirí uile an domhain, nach bhfuil a n-ainm scríofa ó thúsú an domhain i leabhar beatha an Uain a básaíodh, sléachtfaidh siad le hómós dó../ Agus tugadh cead dó cogadh a fhearadh ar na naoimh, agus iad a chloí; agus tugadh údarás dó ar gach treibh agus pobal agus teanga agus cine.-) D' oscail sé a bhéal do mhaslaí in aghaidh Dé, chun a ainm a mhaslú, agus a áitreabh agus cách a bhfuil a n-áitreabh acu sna flaithis.,# Agus tugadh béal don bheithíoch le diamhaslaí móra a chur as agus tugadh de chead dó sin a dhéanamh ar feadh dhá mhí agus daichead._+7 Shléacht siad le hómós don dragan mar gur thug sé an chumhacht don bheithíoch, agus shléacht siad le hómós don bheithíoch á rá: «Cé atá cosúil leis an mbeithíoch? Agus cé a fhéadann troid leis?»*5 Bhí, de réir dealraimh, goin bháis ar cheann leis ach cneasaíodh an ghoin bháis. Agus ghabh ionadh an saol mór ar fad agus lean an beithíoch.M) Agus an beithíoch a chonaic mé ba chuma é nó liopard agus a chosa mar chosa beithre, agus a bhéal mar bhéal leoin; agus thug an dragan dó a neart agus a ríchathaoir agus a mhórchumhacht.(  Agus sheas sé ar bhruach na farraige.13:1 Ansin chonaic mé an beithíoch ag éirí as an bhfarraige, agus deich n-adharc agus seacht gceann air, agus deich gcoróin ar a dheich n-adharc, agus ainmneacha diamhaslacha ar a chinn. 12:18 P' Bhí an dragan, más ea, i bhfearg leis an mbean, agus d' imigh sé leis chun cogadh a fhearadh ar an gcuid eile dá sliocht, iad siúd a choimeádann aitheanta Dé agus a thugann fianaise ar Íosa.&! Ach tháinig an talamh i gcabhair ar an mbean, agus d' oscail an talamh a chraos agus shlog sé an abhainn a sceith an dragan as a bhéal.{%o Sceith an nathair nimhe uisce, mar abhainn, as a bhéal i ndiaidh na mná d' fhonn go bhfuadódh sé le sruth í.X$) Tugadh don bhean dhá sciathán iolair mhóir chun go n-eitleodh sí léi amach san fhásach ón dragan go dtí a háit féin, mar a gcuirfear cóir uirthi ar feadh trátha, dhá thráth agus leath trátha.x#i Nuair a chonaic an dragan gur teilgeadh chun na talún é, chuaigh sé sa tóir ar an mbean a rug an ghin mic.v"e Uime sin, bíodh lúcháir oraibh a fhlaitheasa, agus sibhse a chónaíonn iontu. Is mairg don talamh, agus don fharraige, óir chuaigh an diabhal síos chugaibh faoi chuthach feirge agus a fhios aige nach bhfuil aige ach uain ghearr.»!w Agus rug siad bua air trí fhuil an Uain, agus trí bhriathar a bhfianaise mar nár chás leo a n-anam thar an mbás.  Agus chuala mé guth tréan sna flaithis á rá: «Anois tá slánú agus neart agus tiarnas ár nDé agus údarás a Chríost tagtha, óir teilgeadh anuas cúisitheoir ár mbráithre, an té a bhíodh á gcúisiú os comhair Dé de lá agus d' oíche.J  An dragan mór, an nathair nimhe chianaosta, an té ar a dtugtar an Diabhal agus Sátan, an té a mheallann an saol go léir, teilgeadh chun na talún é, agus teilgeadh a aingil mar aon leis.R ach ní rug siad bua, agus ní bhfuarthas a n-ionad sna flaithis feasta.,Q Ansin bhris cogadh amach sna flaithis, níor mhór do Mhícheál agus dá chuid aingeal troid leis an dragan. D' fhreagair an dragan agus a chuid aingeal an cath,/W Ach theith an bhean léi chun an fhásaigh mar a raibh ansiúd aice áit ullamh ag Dia chun go gcuirfí cóir uirthi ar feadh míle dhá chéad agus trí fichid lá.) Agus rug sí gin mic atá chun na ciníocha go léir a rialú le slat iarainn; agus sciobadh a mac suas chun Dé agus chun a ríchathaoireach.]3 Scuab a eireaball trian de réaltaí na spéire chun siúil agus theilg iad chun talún. Sheas an dragan os comhair na mná a bhí ar tí leanbh a bhreith d' fhonn an leanbh a shlogadh nuair a bhéarfadh sí é.' Ansin thaibhsigh an dara comhartha sa spéir, féach, dragan mór dearg le seacht gceann agus deich n-adharc agus seacht gcoróin ar a chinn.W' Bhí gin aici ina broinn, agus d' éigh sí ina híona agus ina pianta linbh.1 ] Ansin thaibhsigh an comhartha mór sa spéir, bean a raibh an ghrian mar bhrat uimpi agus an ghealach faoina cosa agus coróin de dhá réalta déag ar a ceann.L Ansin osclaíodh teampall Dé ar neamh, agus bhí radharc ar áirc a chonartha ina theampall agus tharla tintreacha, agus glórtha agus toirneacha, agus crith talún agus a lán clocha sneachta.F Ghabh fearg na ciníocha,ach tháinig fraoch d' fheirge agus uain an bhreithiúnais ar na mairbh,uain cúiteamh a thabhairt do do sheirbhísigh, na fáithe,agus do na naoimh agus don dream ag a bhfuil urraim do d' ainm, idir bheag agus mhór,uain scriosta lucht scriosta an domhain.»V% á rá:«Beirimid buíochas leat, a Thiarna, a Dhia Uilechumhachtaigh, an té atá ann agus a bhímar gur ghlac tú chugat do mhórchumhachtagus go ndeachaigh tú i mbun rialaithe.(I Agus an ceathrar seanóirí ar fhichid a bhí ina suí ina ríchathaoireacha os comhair Dé, chaith siad iad féin ar a mbéala agus thug siad adhradh do Dhia\1 Ansin shéid an seachtú haingeal a thrumpa. Agus b' shiúd guthaí tréana sna flaithis á rá: «I lámh ár dTiarna agus a Chríost a tharla tiarnas an domhain agus rialóidh sé ar feadh na síoraíochta.»b= Tá an dara mairg imithe léi. Féach, tá an tríú mairg ag teacht gan mhoill.S Ag an nóiméad sin tharla crith mór talún agus thit deachú den chathair, agus fuair seacht míle duine bás sa chrith talún; ghabh eagla an chuid eile agus thug siad glóir do Dhia na bhflaitheas..U Agus chuala siad guth tréan ó na flaithis á rá leo: «Tagaigí anseo aníos!» Agus chuaigh siad suas chun na bhflaitheas i néal agus a naimhde ag faire orthu.%C Ansin tar éis trí lá go leith chuaigh spiorad beatha ó Dhia isteach iontu, agus sheas siad ar a mbonna, agus ghabh scéin mhór a raibh ag faire orthu.) K agus gairdeas ar áitritheoirí an domhain ina dtaobh. Cuirfidh siad tabhartais chun a chéile mar gur chiap an bheirt fháidh seo áitritheoirí an domhain.»" = agus daoine ó gach pobal agus treibh agus teanga agus cine ag stánadh ar a gcorpáin ar feadh trí lá go leith, gan cead a thabhairt iad a adhlacadh; 7 Agus beidh a gcorpáin ina luí ar shráid na cathrach móire ar a dtugtar go fíorúil Sodom, agus an Éigipt mar ar céasadh a dTiarna chomh maith;' G Agus ar gcríochnú a bhfianaise dóibh, an beithíoch a éiríonn aníos as an duibheagán, fearfaidh sé cogadh orthu agus cloífidh iad agus maróidh iad.   Tá sé de chumhacht acu na spéartha a iamh i dtreo nach mbeadh aon bháisteach ann le linn laethanta a bhfáidheoireachta; agus tá de chumhacht acu na huiscí a iompú ina bhfuil, agus an talamh a bhualadh le gach sórt plá a mhinice agus is mian leo.R Agus más áil le haon duine dochar a dhéanamh dóibh, tagann tine as a mbéal agus slogann a naimhde. Más áil le haon duine dochar a dhéanamh dóibh, más ea, is mar sin nach foláir é a mharú.hI Is iadsan an dá chrann ola, agus an dá lóchrann a sheasaíonn os comhair Tiarna an domhain.*M Ach fágfaidh mé faoi mo bheirt fhinné é, agus beidh siad ag fáidheoireacht ar feadh míle dhá chéad agus trí fichid lá, agus iad gléasta i sacéadaí.F ach cúirt sheachtrach an teampaill, ná bac léi, agus ná tomhais í mar tugadh í do na ciníocha agus satlóidh siad ar an gcathair naofa faoina gcosa ar feadh dhá mhí agus daichead.  ; Ansin tugadh bata dom mar shlat tomhais agus é á rá liom: Éirigh agus tomhais teampall Dé, agus an altóir agus an lucht adhartha ansiúd; Ansin dúradh liom: «Ní foláir duit fáistine a dhéanamh arís i dtaobh pobal agus ciníocha (agus teangacha) agus a lán ríthe.»A{ Thóg mé an scrolla beag, más ea, ó lámh an aingil agus shlog mé é, agus bhí sé milis mar mhil i mo bhéal, agus nuair a bhí sé ite agam tháinig casadh searbh ar mo ghoile.V% Chuaigh mé chun an aingil á rá leis an scrolla beag a thabhairt dom. Agus dúirt sé liom: «Tóg agus slog é, agus cuirfidh sé casadh searbh ar do ghoile, ach beidh sé milis mar mhil i do bhéal.»b= Ansin an guth a chuala ó na flaithis labhair sé liom arís, agus dúirt sé liom: «Ar aghaidh leat, tóg an scrolla atá ar oscailt i lámh an aingil atá ina sheasamh ar an bhfarraige agus ar an talamh.»[/ ach sna laethanta a ghlaofaidh an seachtú haingeal, nuair a bheidh sé ar tí a thrumpa a shéideadh, ansin beidh rúndiamhair Dé arna comhlíonadh faoi mar a d' fhógair sé dá sheirbhísigh, na fáithe.»v~e mhionnaigh sé dar an té a mhaireann ar feadh na síoraíochta, an té a chruthaigh na flaithis agus a bhfuil iontu, agus an talamh agus a bhfuil air, agus an fharraige agus a bhfuil inti; mhionnaigh sé: «Ní bheidh moill ann feasta, }  Agus an t-aingeal a chonaic mé ina sheasamh ar an bhfarraige agus ar an talamh, d' ardaigh sé a lámh chun na bhflaitheas agusF| Agus nuair a labhair na seacht dtoirneach, bhíos ar tí scríofa, agus chuala guth ó na flaithis á rá: «Cuir séala lena bhfuil ráite ag na seacht dtoirneach, agus ná scríobh é.»{ agus ghlaoigh sé de ghlór ard mar leon ag búireadh. Agus nuair a ghlaoigh, labhair na seacht dtoirneach lena nglór ar leith féin.z agus bhí scrolla beag ar oscailt aige ina lámh. Chuir sé a chos dheas ar an bhfarraige agus a chos chlé ar an talamh,Xy + Ansin chonaic mé aingeal tréan eile ag tuirlingt ó na flaithis, agus néal mar éide ina thimpeall, agus an bogha sine ar a cheann. Bhí a cheannaithe mar an ngrian agus a chosa mar cholúin tine,x Ní mó ná sin a rinne siad aithrí ina ndúnmharuithe ná ina n-asarlaíocht ná ina gcuid striapachais ná gadaíochta.#w? Ach an chuid eile den chine daonna a fágadh gan marú ag na plánna seo, ní dhearna siad aithrí in oibreacha a lámh agus gan adhradh do na deamhain ná do na híola óir ná airgid ná cré-umha ná cloiche ná adhmaid, nithe atá gan cumas radhairc ná éisteachta ná siúil.v7 Óir tá cumhacht na n-each ina mbéal agus ina n-eireaball. Tá a n-eireabaill mar nathracha nimhe, agus cinn orthu, agus is leo a dhéanaid dochar.u Ba leis na trí plánna sin a maraíodh trian den chine daonna, leis an tine, leis an deatach agus leis an ruibh ag sileadh óna mbéal.ntU Agus is mar seo a chonaic mé na heacha i m' fhís: bhí lúireacha lasracha ar dhath na hiasainte agus na ruibhe ar na marcaigh; bhí cinn na n-each mar chinn leon agus bhí tine agus deatach agus ruibh ag sileadh óna mbéala.ss_ Agus ba é líon na ndíormaí marcshlua chuala mé a líon dhá oiread deich míle de dheich míle fear.,rQ Agus scaoileadh leis na ceithre haingil a bhí ar tinneall socair don uair agus don lá agus don mhí agus don bhliain, chun go maróidís trian an chine dhaonna."q= agus é á rá leis an séú haingeal a raibh an trumpa aige: «Scaoil na ceithre haingil atá faoi chuibhreacha lámh le habhainn mhór an Eofrataes.»p) Ansin shéid an séú haingeal a thrumpa, agus chuala mé an glór ag teacht ó cheithre chorr na haltóra óir a bhí os comhair Dé,To! Tá mairg a haon imithe léi. Féach, seo dhá mhairg eile le teacht fós.n Tá aingeal an duibheagáin acu mar rí orthu; tugtar Abadón mar ainm air san Eabhráis agus Apolúón [nó Scriostóir] sa Ghréigis.m5 Tá eireaball orthu cosúil le scairp agus cealg ann; agus is san eireaball atá a gcumhacht chun bheith ag pianadh na ndaoine ar feadh chúig mhí.l- Bhí lúirigh orthu mar lúirigh iarainn, agus bhí torann a sciathán mar a bheadh torann mórán carbad agus a gcapaill ar ruathar chun catha.Nk bhí gruaig orthu mar ghruaig ban, agus fiacla acu mar fhiacla leon.Ansin shéid an cúigiú haingeal a thrumpa agus chonaic mé réalta a thit chun na talún ó na flaithis agus tugadh dó eochair an phoill duibheagáin.ecC Ansin i bhfís dom chuala mé iolar ag glaoch go hard agus é ag eitilt in arda neimhe: «Mairg, mairg, mairg dá bhfuil ag áitreabh ar thalamh, de bharr ghlór na dtrumpaí eile atá le séideadh ag na trí haingil.»{bo Ansin shéid an ceathrú haingeal a thrumpa agus buaileadh trian den ghrian agus den ghealach agus trian de na réaltaí, i dtreo gur dhorchaigh ar thrian díobh agus go raibh trian den lá gan soilsiú agus trian den oíche mar an gcéanna.8ai «Mormónta» is ea a thugtar mar ainm ar an réalta. Agus rinne mormónta de thrian na n-uiscí, agus is iomaí duine a fuair bás ó na huiscí mar gur éirigh siad searbh.@`y Shéid an tríú haingeal a thrumpa. Thit réalta mhór ó na flaithis, í ar lasadh mar a bheadh lóchrann; agus thit sí ar thrian na n-aibhneacha agus ar na toibreacha fíoruisce._w Rinneadh fuil de thrian den fharraige agus fuair trian de mhíola beo na farraige bás, agus scriosadh trian na long.w^gShéid an dara haingeal a thrumpa agus teilgeadh mar a bheadh sliabh mór ar dearglasadh amach san fharraige.d]AShéid an chéad aingeal a thrumpa, agus tharla clocha sneachta agus tine measctha ar fhuil agus teilgeadh ar an domhan iad; loisceadh trian an domhain, loisceadh trian na gcrann, agus loisceadh an féar glas go léir.d\AAnsin phrapáil na seacht n-aingil leis na seacht dtrumpaí chun iad a shéideadh.=[sAnsin thóg an t-aingeal an túiseoir agus líon é le tine ón altóir agus theilg ar an domhan é. D' éirigh raistí toirní, agus tormáin, agus tintreacha, agus crith talún.Z}Agus chuaigh deatach na túise mar aon le hurnaithe na naomh go léir in airde ó lámh an aingil a bhí os comhair Dé.VY%Agus tháinig aingeal eile agus sheas sé ag an altóir agus túiseoir órga aige; agus tugadh dó iliomad túise le cumasc le hurnaithe na naomh ar an altóir órga a bhí os comhair na ríchathaoireach.8XkUrnaithe na Naomh ag Brostú an LaexW kNuair a d' oscail [an tUan] an seachtú séala, tharla ciúnas, mar a bheadh ar feadh leathuaire, sna flaithis.;VoÓir, an tUan atá i lár baill ag an ríchathaoir, is é a bheidh mar aoire acu, agus treoróidh sé iad go toibreacha na beatha; agus glanfaidh Dia an uile dheoir dá súile.'jUMní bheidh tart orthu feasta, ná ocras, ná ní chiapfaidh an ghrian iad ná an brothall dearg.LTUime sin tá siad os comhair ríchathaoir Dé, agus déanann siad seirbhís dó de lá agus d' oíche ina theampall; agus, an té atá ina shuí sa ríchathaoir, beidh sé ina measc á gcosaint;PSDúirt mé mar fhreagra air: «A Thiarna liom, tá fhios agat.» Agus dúirt sé liom: «Is iadsan an dream atá gafa tríd an duainéis mhór; nigh siad agus gheal siad a n-éidí i bhfuil an Uain.R1 Ansin labhair duine de na seanóirí agus dúirt sé liom: «Iad seo atá gléasta in éidí geala, cé hiad féin agus cad as ar tháinig siad?» Q á rá: «Amen. Beannacht agus glóir agus eagna agus buíochas agus onóir agus cumhacht agus neart dár nDia go deo deo. Amen.»TP! Bhí na haingil go léir ina seasamh mórthimpeall na ríchathaoireach agus na seanóirí agus na gceithre dhúil, agus chaith siad iad féin ar a n-aghaidh os comhair na ríchathaoireach ag adhradh DépOY Agus bhí siad ag glaoch de ghlór ard: «Slánú dár nDia a shuíonn sa ríchathaoir agus don Uan!»,NQ Ina dhiaidh sin b' shiúd an mathshlua mór nárbh fhéidir d' aon duine a chomhaireamh as gach cine agus treibh agus pobal agus teanga; bhí siad ina seasamh os comhair na ríchathaoireach agus os comhair an Uain, iad gléasta in éidí geala agus craobhacha pailme acu ina lámha.M-ar dhá mhíle dhéag de threibh Zabúlun,ar dhá mhíle dhéag de threibh Iósaef,ar dhá mhíle dhéag de threibh Bhiniáimin.L)ar dhá mhíle dhéag de threibh Shimeon,ar dhá mhíle dhéag de threibh Léiví,ar dhá mhíle dhéag de threibh Íosácár,K/ar dhá mhíle dhéag de threibh Áiséar,ar dhá mhíle dhéag de threibh Naftáilím,ar dhá mhíle dhéag de threibh Mhanaise,-JSCuireadh an séalaar dhá mhíle dhéag de threibh Iúdá,ar dhá mhíle dhéag de threibh Reúbaen,ar dhá mhíle dhéag de threibh Ghád,I'Agus chuala mé líon na ndaoine ar cuireadh an séala orthu, céad agus daichead a ceathair míle agus iad as gach treibh de chlann Iosrael.H+agus dúirt sé: «Ná déanaigí dochar do thalamh ná do mhuir ná do na crainn nó go gcuirfimid séala ar chláréadan sheirbhísigh Dé.»gGGAnsin chonaic mé aingeal eile ag gabháil suas ó éirí gréine agus séala le Dia beo aige, agus ghlaoigh sé in ard a ghutha ar na ceithre aingeal ar ar cuireadh de chúram dochar a dhéanamh do thalamh agus do mhuir,hF KIna dhiaidh sin chonaic mé ceithre aingeal ina seasamh ar cheithre chúinne an domhain agus ceithre ghaoth an domhain á gcoimeád siar acu i dtreo nach séidfeadh aon ghaoth ar tír ná ar muir, ná ar aon chrann.QEóir tháinig lá mór a fheirge, agus cé a fhéadann é a sheasamh?»/DWagus iad á rá leis na cnoic agus leis na carraigeacha: «Titigí orainn agus folaigí sinn ar ghnúis an té atá ina shuí sa ríchathaoir agus ar fhearg an Uain;UC#Ansin, ríthe an domhain, agus na maithe móra, agus na cinn feadhma, lucht an tsaibhris agus an nirt, agus gach daor agus saor, chuaigh siad i bhfolach i bpluaiseanna agus i measc carraigeacha na gcnoc,BAgus bhailigh an spéir léi mar scrolla ag filleadh ar a chéile agus cuireadh gach sliabh agus gach oileán as a n-ionad.A! agus thit réaltaí neimhe chun talún faoi mar a scaoileann an crann fígí a chaora geimhridh uaidh nuair a croitheann cóch gaoithe é.;@o Nuair a d' oscail sé an séú séala, d' fhéach mé; agus tharla crith mór talún, agus dhubhaigh an ghrian mar éadach róin, agus dheargaigh an ghealach go léir mar fhuil,I?  Ansin tugadh éide gheal do gach duine díobh agus dúradh leo feitheamh go fóillín go gcomhlíonfaí líon a gcomhsheirbhíseach agus a mbráithre a bhí le cur chun báis, a ndála féin.?>w Agus ghlaoigh siad de ghuth ard: «A Thiarna uasail, atá naofa fírinneach, cá fada go ndéana tú breithiúnas agus díoltas ar son ár gcuid fola ar áitritheoirí an domhain?»(=I Nuair a d' oscail sé an cúigiú séala, chonaic mé faoin altóir a n-anmacha uile úd a maraíodh ar son bhriathar Dé agus ar son na fianaise a thug siad.<5D' fhéach mé, agus b' shiúd an t-each báiteach bán agus «An Bás» a ba ainm don mharcach a bhí air, agus lean Ifreann é; agus tugadh dóibh cumhacht ar an gceathrú cuid den domhan chun maraithe leis an gclaíomh, le gorta, le plá agus le hainmhithe allta na talún.h;INuair a d' oscail sé an ceathrú séala, chuala guth an cheathrú dúil bheo á rá: «Tar.»?:wAgus chuala mé mar a bheadh guth i lár na gceithre dúile beo á rá: «Miosúr cruithneachta ar phingin, agus trí mhiosúr eorna ar phingin; agus ná mill an ola ná an fíon.»29]Nuair a d' oscail sé an tríú séala chuala mé an tríú dúil á rá: «Tar.» D' fhéach mé agus b' shiúd an t-each dubh, agus scálaí ina láimh ag a mharcach.;8oAgus amach le heach eile, é seo craorag, agus ceadaíodh dá mharcach an tsíocháin a bhreith leis ón talamh, chun go maródh daoine a chéile; agus tugadh claíomh mór dó.Y7+Nuair a d' oscail sé an dara séala, chuala mé an dara dúil á rá: «Tar.»65D' fhéach mé agus b' shiúd an t-each bán, agus bogha ag a mharcach; tugadh coróin dó agus chuaigh sé amach faoi bhua agus chun bua a bhreith.95 mAnsin san fhís dom, nuair a d' oscail an tUan an chéad cheann de na seacht séala, chuala mé ceann de na ceithre dúile beo á rá de ghlór mar thoirneach: «Tar.»h4IAgus dúirt na ceithre dúile: «Amen.» Agus shléacht na seanóirí agus rinne siad adhradh. 39 Ansin, an uile chréatúr sna flaithis, agus ar talamh, agus faoi thalamh, agus san fharraige, chuala mé iad go léir sna baill sin, á rá: «Go raibh moladh agus onóir agus glóir agus cumhacht don té atá ina shuí sa ríchathaoir agus don Uan ar feadh na síoraíochta.»>2u Agus is é a bhí á rá acu de ghlór ard: «Is fiú é an tUan arna bhású, é a fháil cumhachta, agus saibhris, agus eagna, agus nirt, agus onóra, agus glóire, agus molta.»O1 Ansin san fhís dom, chuala mé glór iliomad aingeal timpeall na ríchathaoireach agus na ndúl beo, agus na seanóirí, agus ba é a líon deich míle faoi dheich míle agus na mílte ar mhílte.g0G agus rinne tú díobh ríocht agus sagairt dár nDia,agus rialóidh siad ar talamh.»/  Chan siad iomann nua á rá:«Is fiú thú an scrolla a ghlacadh,agus a shéalaí a bhriseadh,óir básaíodh thú agus d' fhuascail túdaoine do Dhia le d' fhuil,as gach treibh, agus teanga, agus pobal, agus cine,j.MAgus nuair a thóg sé an scrolla, shléacht na ceithre dúile beo agus an ceathrar seanóirí fichead go talamh os comhair an Uain, agus ag cách díobh bhí cruit agus cuach óir lán de thúis urnaithe na naomh is é sin.m-SAgus tháinig sé agus thóg sé [an scrolla] as deaslámh an té a bhí ina shuí sa ríchathaoir.,-Agus chonaic mé an tUan, mar a bheadh tar éis a bhásaithe, ina sheasamh i lár slí, idir an ríchathaoir agus na ceithre dúile beo, agus na seanóirí; bhí seacht n-adharc air agus seacht súil aige arbh iad seacht spiorad Dé a seoladh amach ar fud an domhain uile.F+Ach dúirt duine de na seanóirí liom: «Ná bí ag gol. Féach! bhí an bua ag an leon de threibh Iúdá, fréamh Dháiví, i dtreo go n-osclóidh sé an scrolla agus a sheacht séala.»s*_Ghoil mé go fuíoch mar nach bhfuarthas aon duine arbh fhiú é an scrolla a oscailt ná féachaint air.v)eAch níor fhéad aon duine ar neamh ná ar talamh ná faoin talamh an scrolla a oscailt, ná féachaint air.(agus chonaic mé aingeal tréan ag fógairt de ghlór ard: «Cé hé ar fiú é an scrolla a oscailt agus a shéalaí a bhriseadh?»;' qAgus chonaic mé go raibh, i ndeaslámh an té a bhí ina shuí sa ríchathaoir, scrolla ar a raibh scríbhneoireacht laistigh agus lasmuigh, agus é séalaithe le seacht séala;F& «A Thiarna agus a Dhia linn, is fiú thú glóir agus onóir agus cumhacht a fháil, óir is tú a chruthaigh an uile ní agus is trí do thoil a tháinig siad ann agus a cruthaíodh iad.%1 Agus i gcónaí nuair a thugann na dúile glóir agus onóir agus buíochas don té atá ina shuí sa ríchathaoir, an té a mhaireann ar feadh na síoraíochta, sléachtann an ceathrar seanóirí fichead go talamh os comhair an té atá ina shuí sa ríchathaoir, agus adhrann siad an té a mhaireann ar feadh na síoraíochta, agus caitheann a gcorónacha síos os comhair na ríchathaoireach á rá:${ «Is naofa, naofa, naofa,an Tiarna Dia Uilechumhachtach;an té a bhí ann, atá, agus atá le teacht.»>#uAgus bíonn sé sciatháin ar gach ceann de na ceithre dúile beo, agus iad lán de shúile mórthimpeall agus laistigh; ní théann aon stad orthu de lá ná d' oíche ach ag rá:7"gIs cosúil an chéad dúil bheo le leon agus an dara dúil le damh; tá aghaidh mar aghaidh duine ar an tríú dúil, agus tá an ceathrú dúil cosúil le hiolar ar eitilt.{!oAgus os comhair na ríchathaoireach tá mar a bheadh farraige gloine, cosúil le criostal. Agus i lár baill ag an ríchathaoir, agus mórthimpeall na ríchathaoireach, tá ceithre dhúil bheo atá lán de shúile chun tosaigh agus laistiar.@ yGabhann amach ón ríchathaoir splancacha tintrí, glórtha agus toirneacha; bíonn seacht lóchrann tine ar lasadh os comhair na ríchathaoireach, agus is iadsan seacht spiorad Dé.MBhí ceithre ríchathaoir fichead mórthimpeall na ríchathaoireach agus ceathrar seanóirí fichead ina suí sna ríchathaoireacha, iad gléasta in éidí geala agus corónacha óir ar a gceann.1Agus an té a bhí ina shuí bhí sé ar lí seaspair agus sairdis agus bhí bogha ceatha timpeall na ríchathaoireach ar dhealramh na smaragaide. ?~Q}?|8{{zxyy x3ww vpuuktt=ss rZqpp$oo#nYmrm,liknjj i/hhg8ee,docc baa;`h__E^]\[[kZYXX2W>a=;<<;T:S88?7h7 6V54422211a00/P.--,p+K*i))@(l''\&&%%6$j#u""^!!\! xmnT :j  JX2q-z 'Thug mé adhlacadh chomh maith d' aon duine a mharaigh Sanaichéiríb; mar is amhlaidh a mharaigh sé a lán de mhuintir Iosrael le teann feirge tar éis dó imeacht ó Iúdáia ina theifeach nuair a chuir rí na bhflaitheas daorbhreith i bhfeidhm air de dheasca a chuid diamhaslaí. Ghoidinnse féin a gcoirp agus d' adhlacainn iad; nuair a chuardaíodh Sanaichéiríb iad ní fhaigheadh sé iad.]y 5roinninn mo chuid aráin ar lucht an ocrais agus thugainn éadach don nocht; dá bhfeicfinn aon duine de mo chine féin a bhí tar éis bás a fháil agus é caite lasmuigh de bhallaí Nínivé d' adhlacfainn é.^x 7In aimsir Shalamansar is iomaí gníomh carthanachta a rinne mé do mo chomhthírigh;Gach uile lá de mo shaol shiúil mise, Tóibít, de réir bealaí na fírinne agus na fíréantachta. Is iomaí déirc a thug mé do mo ghaolta agus do mo chomhthírigh a chuaigh ina gcimí cogaidh in éineacht liom go Nínivé, cathair atá san Asaír.\j 3In aimsir Shalmanasar, rí na nAsaíreach, díbríodh ina chime cogaidh é ó Thisbé, áit atá ar an taobh theas de Cheidis Naftáilí sa Ghailíl Uachtarach, siar ó thuaidh ó Hazór agus lastuaidh de Pheor.@i }Sa leabhar seo insítear scéal Thóibít, mac Thóibiéil, mac Mhahainiéil, mac Adúéil, mac Ghabael, mac Rafael, mac Ragúéil, de shliocht Aisiéil, de threibh Naftáilí.Ih Grásta an Tiarna Íosa go raibh leis na naoimh go léir. Amen.gwAn té a thugann fianaise ar na nithe seo, deir sé: «Sea, táim ag teacht gan mhoill.» Amen. Tar, a Thiarna Íosa.MfMá thógann aon duine aon chuid de bhriathra leabhar na fáistine seo; tógfaidh Dia chun siúil a chuidsean de chrann na beatha agus den chathair naofa, a bhfuil cur síos orthu sa leabhar seo.Ae{Tugaim rabhadh anois do gach duine a chloiseann briathra fháistine an leabhair seo. Má chuireann aon duine leo, cuirfidh Dia sa mhullach air na plánna atá scríofa sa leabhar seo.Xd)Deir an Spiorad agus an nuachair: «Tar.» Agus an té a chloiseann, abradh sé: «Tar.» Agus an té a bhfuil tart air tagadh sé; agus an té a bhfuil dúil aige ann, bíodh uisce na beatha in aisce aige. c9«Mise, Íosa, a sheol m' aingeal chun na nithe seo a fhógairt daoibh sna heaglaisí. Mise fréamh agus sliocht Dháiví, réalta gheal na maidine.»8biAmach leis na madraí, na hasarlaithe, na hadhaltranaigh, na dúnmharfóirí, lucht an íoladhartha, agus gach duine a bhfuil cion aige ar an éitheach agus a chleachtann é.aIs méanar dóibh siúd a níonn a n-éidí, chun go mbeadh ceart acu chun crann na beatha, agus dul na geataí isteach don chathair.m`S Mise an tAlfa agus an tÓimige, an té atá ar tosach agus ar deireadh, an tús agus an chríoch.»_ «Feach, is gearr go dtiocfaidh mé, agus mo luach saothair liom le tabhairt do gach duine de réir mar atá ag a shaothar.I^  Fear na héagóra, déanadh sé éagóir fós; agus fear an striapachais, leanadh sé dá striapachas; fear na córa, cleachtadh sé an chóir fós; agus an naomh, leanadh sé dá naofacht.»{]o Agus dúirt sé liom: «Ná cuir séala ar bhriathra fháistine an leabhair seo mar tá an uain in achomaireacht.>\u Ach ar sé liom: «Cuir uait! Is comhsheirbhíseach leatsa mé agus le do bhráithre, na fáithe, agus leis na daoine a choinníonn briathra an leabhair seo. Déan Dia a adhradh.»8[iMise, Eoin, a chuala agus a chonaic na nithe seo. Nuair a chuala agus a chonaic mé, chaith mé mé féin ag cosa an aingil a d' fhoilsigh na nithe seo dom chun é a adhradh.ZSea, féach, is gearr go deimhin go dtiocfaidh mé. Is méanar don té a choinníonn focail fháistine an leabhair seo.»XY)Agus dúirt sé liom: «Briathra dílse fírinneacha iad seo. Dia, Tiarna spioraid na bhfáithe, sheol sé a aingeal chun a thaispeáint dá sheirbhísigh na nithe nach foláir a tharlú gan mhoill.;XoNí bheidh oíche ann feasta, agus ní bheidh gá acu le solas lóchrainn ná solas na gréine, óir lonróidh an Tiarna Dia orthu agus rialóidh siad ar feadh na síoraíochta.YW+agus beidh a ghnúis le feiceáil acu, agus beidh a ainm ar chlár a n-éadain. VNí bheidh aon ní faoi mhallacht feasta, ach beidh ríchathaoir Dé agus an Uain sa chathair, agus adharfaidh a sheirbhísigh é,sU_Bhí ansiúd i lár a sráide agus ar dhá thaobh na habhann, crainn na beatha a bheireadh a dhá dtoradh déag, agus gach ceann díobh ag tabhairt a thoradh le haghaidh na míosa. Ba chun na ciníocha a leigheas duilliúr na gcrann.|T sAnsin thaispeáin sé dom sruth uisce na beatha, é glan mar chriostal, ag teacht ó ríchathaoir Dé agus an Uain.OSNí rachaidh aon ní neamhghlan isteach inti go deo, ná aon duine a chleachtann truaillitheacht agus éitheach; ní rachaidh inti ach iad siúd a bhfuil a n-ainm scríofa i leabhar beatha an Uain.AR}Tabharfar glóir agus onóir na gciníocha isteach inti.GQNí dhúnfar a geataí sa lá agus oíche ní bheidh ansiúd.kPOSiúlóidh na náisiúin timpeall ina solas, agus tabharfaidh ríthe an domhain a nglóir chuici.OAgus ní gá don chathair grian ná gealach chun soilsiú uirthi, mar is í glóir Dé ba sholas di, agus ba é an tUan a lóchrann.qN[Ní fhaca mé teampall inti, óir is é an Tiarna Dia Uilechumhachtach, agus an tUan, is teampall aici.M3Dhá phéarla dhéag an dá gheata dhéag, agus gach ceann de na geataí d' aon phéarla amháin. Ba ór glan mar ghloine ghlé sráid na cathrach.pLYan cúigiú ceann, oinisc; an séú ceann, rúibín; an seachtú ceann, criosailít; an t-ochtú ceann, beiril; an naoú ceann, tópas; an deichiú ceann, criosafrás; an t-aonú ceann déag, iasaint; an dara ceann déag, aimitis.GKBhí gach sórt cloch lómhar mar mhaise ar chlocha boinn mhúr na cathrach. An chéad chloch bhoinn, seaspar; an dara ceann, saifír; an tríú ceann, agáit; an ceathrú ceann, smaragaid;`J9Agus ba de sheaspar a tógadh an múr, agus ba ór glan an chathair, geal mar ghloine.{IoAgus thomhais sé a múr: céad agus ceithre bhanlámh is daichead de réir tomhas fir, mar a bhí ag an aingeal.>HuTá an chathair arna leagan amach ina cearnóg, comhfhad comhleithead. Thomhais sé an chathair lena shlat; dhá mhíle dhéag staid; a fad, a leithead agus a hairde mar a chéile.|GqAgus bhí slat tomhais óir ag an té a bhí ag caint liom, chun an chathair agus a geataí agus a múr a thomhas.vFeAgus dhá chloch déag bhoinn faoi mhúr na cathrach, agus orthusan dhá ainm déag dháréag aspal an Uain.E bhí trí gheata ar an taobh thoir, trí gheata ar an taobh thuaidh, trí gheata ar an taobh theas, agus trí gheata ar an taobh thiar.OD Agus múr mór ard ina timpeall, ar a raibh dhá gheata dhéag, agus ar na geataí bhí dhá aingeal déag, agus ainmneacha arna scríobh ar na geataí, ainmneacha dhá threibh dhéag mhac Iosrael;wCg agus glóir Dé aici. Ba chosúil a lonradh le cloch rólómhar, mar chloch sheaspair ar ghile an chriostail.)BK Agus rug sé leis mé sa spiorad faoi shliabh mór ard, agus thaispeáin sé Iarúsailéim, an chathair bheannaithe, dom agus í ag tuirlingt ó neamh ó Dhia,]A3 Ansin tháinig ceann de na haingil ag a raibh na seacht soitheach a bhí lán de na seacht bplá dheiridh agus d' agaill sé mé á rá: «Tar, agus taispeánfaidh mé duit an nuathair, céile an Uain.» @9Ach na meatacháin, agus na mídhílsigh, lucht na truaillitheachta, agus na dúnmharfóirí, agus lucht an adhaltranais, na hasarlaíochta agus an íoladhartha, agus lucht an éithigh go léir, is é atá i ndan dóibh, a bheith sa linn tine agus ruibhe. É sin an dara bás.» ?An té a bhéarfaidh bua, beidh na nithe seo mar oidhreacht aige, agus beidh mise i mo Dhia aige, agus beidh seisean ina mhac agam.J> Agus dúirt sé liom: «Tá sé curtha i gcrích. Mise Alfa agus Óimige, an tús agus an deireadh. An té a bhfuil tart air tabharfaidh mé rud le hól dó in aisce ó thobar uisce na beatha.D=Ansin dúirt an té a bhí ina shuí sa ríchathaoir: «Féach, tá gach aon ní á dhéanamh nua agam.» Agus ar sé: «Scríobh. Óir is dílis agus is fírinneach iad na focail seo.»1<[Glanfaidh sé gach deoir óna súile, agus ní bheidh an bás ann feasta, ná ní bheidh caoineadh ná olagón ná pian ann a thuilleadh, óir tá an seansaol thart.»A;{Agus chuala mé guth tréan ón ríchathaoir á rá: «Féach, tá áitreabh Dé fara daoine, agus cónóidh sé ina measc, agus beidh siad ina bpobal aige, agus beidh Dia féin faru.*:MAgus chonaic mé an chathair naofa, an Iarúsailéim nua, ag teacht anuas ó na flaithis, ó Dhia agus í ullamh maisithe mar nuachair i gcomhair a fir chéile.9 )Ansin chonaic mé neamh nua agus talamh nua. Bhí an chéad neamh agus an chéad talamh bailithe leo agus gan an fharraige ann feasta.g8GAgus má bhí aon duine nach bhfuarthas a ainm i leabhar na beatha teilgeadh é sa linn tine.b7=Agus teilgeadh an Bás agus Ifreann isteach sa linn tine. An linn tine sin an dara bás.,6Q Agus thug an fharraige uaithi a raibh de mhairbh aici, agus an Bás agus Ifreann a raibh do mhairbh iontu; tugadh breith orthu, gach duine de réir a n-oibreacha.5) Agus chonaic mé na mairbh, idir mhór is mhion, ina seasamh os comhair na ríchathaoireach. Agus osclaíodh na leabhair, agus osclaíodh leabhar eile, leabhar na beatha is é sin. Agus tugadh breith ar na mairbh óna raibh scríofa sna leabhair, de réir a n-oibreacha.54c Ansin chonaic mé ríchathaoir mhór gheal agus neach ina shuí inti ar theith an talamh agus an spéir óna láthair agus nach raibh fáil ar a n-ionad níos mó.X3) Agus an diabhal a mheall iad, teilgeadh é sa linn tine agus ruibhe mar ar teilgeadh an beithíoch agus an fáidh bréige chomh maith; beidh siad á gciapadh de lá agus d' oíche ar feadh na síoraíochta.:2m Ghabh siad suas thar chlár na talún, agus chuir siad léigear ar champa na naomh agus ar an muirnín cathrach. Ach tháinig tine ó Dhia anuas ó na flaithis agus d' alp iad.11[agus amach leis ag mealladh na gciníocha i gceithre hairde an domhain, idir Ghóg agus Mhagóg, chun iad a thionól chun catha; is mar ghaineamh na trá a líon slua.X0)Ar chomhlíonadh an mhíle bliain, scaoilfear Sátan as a ghéibheann,R/Is beannaithe agus is naofa an té atá páirteach sa chéad aiséirí. Ní bhaineann cumhacht an dara báis leo, ach beidh siad mar shagairt le Dia agus le Críost agus rialóidh míle bliain fairis.~.uNíor tháinig an t-anam sa chuid eile de na mairbh nó go raibh an míle bliain istigh. É sin an chéad aiséirí. -Agus chonaic mé na ríchathaoireacha agus daoine ina suí iontu ar tugadh údarás breithiúnais dóibh; agus chonaic mé anamacha an dreama úd a dícheannadh ar son a bhfianaise ar Íosa agus ar son bhriathar Dé, nár shléacht don bheithíoch ná dá dhealbh, agus nár ghlac a mharc ar a n-éadan ná ar a lámh. Tháinig an t-anam iontu agus rialaigh siad míle bliain le Críost.|,qagus chaith sé é don duibheagán, agus d' iaigh sé air, agus bhuail sé séala os a chionn i dtreo nach meallfadh sé na ciníocha arís nó go gcomhlíonfaí an míle bliain. I gcionn an aga sin ní mór é scaoileadh ar feadh tamaillín.*+MFuair sé an lámh in uachtar ar an dragan, an nathair nimhe chianaosta, an té is Diabhal agus is Sátan, chuir sé faoi chuibhreacha é ar feadh míle bliain, * Ansin chonaic mé an t-aingeal ag tuirlingt ó na flaithis, agus eochair an duibheagáin ina lámh aige, agus slabhra mór.")=Maraíodh an chuid eile le claíomh mharcach an eich, an claíomh úd a bhí ag síneadh óna bhéal. Agus fuair na héin go léir a sáith dá bhfeoil.!(;Gabhadh an beithíoch agus, in éineacht leis, an fáidh bréige, an té a rinne comharthaí os a chomhair lenar mheall sé an dream a ghlac marc an bheithígh agus a shléacht le hómós dá dhealbh. Teilgeadh iad araon ina steillbheatha isteach sa linn tine ar lasadh le ruibh.')Agus chonaic mé an beithíoch, agus ríthe an domhain, agus a sluaite arna dtóstal chun cogadh a fhearadh ar an marcach agus ar a shlua-san.Z&-chun go n-íosfaidh sibh feoil ríthe, agus feoil cheanafort, agus feoil na laochra, agus feoil na n-each, agus feoil a marcach, agus feoil gach n-aon idir shaoránach is dhaoránach, idir bheag agus mhór.»X%)Ansin chonaic mé an t-aingeal ina sheasamh ar an ngrian, agus ghlaoigh sé in ard a ghutha agus dúirt sé leis na héin go léir ar eitilt i mbuaic neimhe: «Tagaigí agus cruinnigí chun fleá mhór Dé,k$OScríofa ar a fhallaing agus ar a shliasaid aige tá: «Rí na Ríthe agus Tiarna na dTiarnaí.»;#oBhí claíomh géar ag síneadh óna bhéal chun ciníocha a bhascadh. Déanann sé iad a rialú le slat iarainn agus pasálann sé cantaoir fhíon feirge Dé Uilechumhachtaigh.u"cAgus bhí sluaite neimhe á leanúint ar eacha geala, agus iad feistithe i línéadach mín gléigeal glan.h!I Tá sé gléasta in éide a tumadh i bhfuil, agus is é ainm a ghoirtear air «Briathar Dé.» # Bladhm thine a shúile, agus ar a cheann tá mórán mionn ríoga, agus tá ainm aige scríofa nach eol d' aon duine ach dó féin amháin.\1 Ansin chonaic mé na flaithis ar oscailt agus b' shiúd each bán agus ag marcaíocht ar a mhuin an té ar a dtugtar Dílis agus Fírinneach, agus a dhéanann breithiúnas agus cogadh de réir an chirt. Agus chaith mé mé féin ag a chosa á adhradh. Ach ar sé liom: «Cuir uait! Is comhsheirbhíseach leatsa mé agus le do bhráithre a bhfuil fianaise Íosa acu. Déan Dia a adhradh. Óir is ionann spiorad na fáidheoireachta agus fianaise Íosa.»'G Agus dúirt [an t-aingeal] liom: «Is méanar dóibh siúd a fhaigheann cuireadh chun bainis an Uain.» Ansin dúirt sé liom: «Focail fhíora Dé iadsan.»!;Deonaíodh di í féin a ghléasadh i línéadach mín geal glioscarnach» (óir is iad oibreacha fíréantachta na naomh an línéadach mín).3Déanaimis gairdeas agus lúcháir agus tugaimis glóir dó.Óir tá bainis an Uain tagtha,agus tá a nuachair arna hullmhú féin.ucAnsin chuala mé glór mar a bheadh glór mathshlua mhóir agus mar a bheadh glór tuiltí lána, agus mar a bheadh glór toirní tréine, agus iad á rá:«Alleluia! Óir tháinig an Tiarna, ár nDia Uilechumhachtach, i réim.5cAgus tháinig guth ón ríchathaoir amach á rá:«Molaigí bhur nDia, a sheirbhíseacha go léir leis,sibhse ar a bhfuil a eagla, idir bheag agus mhór.»CAgus chaith an ceathrar seanóirí ar fhichid agus na ceithre dhúil bheo iad féin ar an talamh agus shléacht siad do Dhia a bhí ina shuí sa ríchathaoir á rá: «Amen. Alleluia.»iKGhlaoigh siad arís:«Alleluia! Éiríonn a deatach uaithi ar feadh na síoraíochta.»V%Óir is fíor iad a bhreitheanna agus is cóir.Thug sé breith ar an striapach mhóra thruailligh an domhan lena striapachas.Agus rinne sé fuil a sheirbhíseach a agairt uirthi.»& GIna dhiaidh sin chuala mé mar a bheadh glór mathshlua mhóir sna flaithis á rá:«Alleluia! Is lenár nDia slánú agus glóir agus neart.xiFuarthas inti fuil na bhfáithe agus na naomh go léiragus a bhfuil úd uile a básaíodh ar talamh.»Ná ní shoilseoidh solas lóchrainnionat a thuilleadh;ná ní bheidh guth fir ná mná céilele cloisteáil ionat feasta.Óir ba iad do mhangairí flatha an domhain;agus mealladh na ciníocha go léir le d' asarlaíocht. 9Agus ní chloisfear a thuilleadh ionatceol na gcruitirí, ná na gcantairí,ná na bpíobairí ná na dtrumpadóirí.Ní bheidh ceardaí aon cheirde,le fáil ionat a thuilleadh;ná ní bheidh glór an mhuilinnle clos ionat feasta.pYAnsin thóg aingeal tréan carraig mar lia mór bró agus chaith sé isteach san fharraige í á rá:«Mar sin is ea a theilgfear an Bhablóin, an chathair mhór, chun láir d' aon iarracht,gan fáil uirthi feasta.'GA fhlaitheasa, a naomha, agus a aspala agus a fháithe,bíodh lúcháir oraibh dá barr.Óir thug Dia a bhreith uirthi, breith ar bhur son.»3Agus chaith siad luaithreach ar a gceann agus ghoil siad go hard ag caoineadh is ag olagón:«Is mairg di, is mairg don chathair mhór,mar ar chruinnigh lucht na loingeas go léir ar muir saibhreas de bharr a rachmais;in aon uair amháin scriosadh í. agus chaoin siad go hard nuair a chonaic siad deatach a tóiteáin á rá: «An raibh leithéid eile na cathrach móire ann?»j MÓir in aon uair amháin scriosadh an saibhreas sin uile.» Agus gach captaen farraige, agus cách a sheolann ar muir, agus mairnéalaigh, agus an dream a shaothraíonn a mbeatha ar farraige, sheas siad i bhfad amach\ 1á rá:«Is mairg di, is mairg don chathair mhór,í siúd a bhí gléasta i línéadach mín, i gcorcra is i scarlóid,agus órmhaisithe le hór agus le cloch lómhar agus le péarlaí./ WCeannaitheoirí na nithe seo, an lucht a rinne saibhreas tríthi, beidh siad ina seasamh i bhfad amach uaithi le heagla a peannaide agus iad ag caoi agus ag olagón, -«Tá fómhar mór mhiangas d' anama éalaithe uait.Tá imeacht gan teacht déanta ag do shólaistí agus ag do ghalántacht go léir.»[ / ná aon chainéal, ná spíosraí, ná musc, ná miorr, ná túis; ná fíon, ná ola, ná plúr mín, na cruithneacht, ná stoc, ná caoirigh, ná capaill, ná carbaid, ná daoráin anamacha daoine is é sin.}s lasta óir ná airgid, ná cloch lómhar, ná péarlaí, lasta línéadaigh mhín ná éadaigh chorcra, ná síoda, ná scarlóide, ná aon adhmad cumhra, ná aon ghréithe eabhair ná adhmaid mhórluaigh, ná práis, ná iarainn, ná marmair;zm Beidh ceannaitheoirí an domhain á caí agus á caoineadh mar nach gceannaíonn aon duine aon lasta leo feasta q[ agus iad ina seasamh i bhfad amach uaithi le heagla a peannaide, déarfaidh siad:«Is mairg duit, is mairg a chathair mhór,a Bhablóin, a chathair thréan,óir in aon uair amháin tháinig an bhreith ort.»<q Agus ríthe an domhain, an dream a rinne striapachas léi agus teaspach, déanfaidh siad caoineadh agus lógóireacht fúithi nuair a fheicfidh siad deatach a tóiteáin;<qUime sin in aon lá amháin tiocfaidh a plánnabás agus doilíos agus gorta,agus loscfar í le tine.Óir is tréan é an Tiarna Dia, an té a dhaor í.»zmDe réir mar a bhí éirí in airde uirthi agus teaspach,tugaigí di peannaid agus doilíos.Óir is é a deir sí ina croí: 'Is banríon mé i mo chathaoir;ní baintreach mé ná ní baol dom doilíos a fheiceáil.'3_Díolaigí an comhar léi;cúitígí a hoibreacha faoi dhó léi.An cupán a mheasc sí [do dhaoine eile],meascaigí dise é le dúbailt tomhais.Z-Óir shroich a cionta na flaithisagus thug Dia a héagóra chun cuimhne.\1Ansin chuala guth eile ó na flaithis á rá:«Amach libh aisti, a phobal liom,i dtreo nach mbeadh sibh páirteach ina cionta,agus nach mbeadh cuid dá plánna le hiompar agaibh.Póir d' ól na ciníocha go léir fíon corraitheach a striapachais.Rinne ríthe an domhain striapachas léiAgus d' éirigh ceannaitheoirí an domhain saibhir le teann a teaspaigh.»~/Ghlaoigh sé in ard a ghutha á rá:«Tá sí ar lár, ar lár, an Bhablóin Mhór!Rinne nead lonnaithe deamhan di,agus daingean gach spioraid mhíghlain,agus tearmann gach éin bhréin,[agus lóiste gach ainmhí neamhghlain] uafair;!} =Ina dhiaidh seo i bhfís chonaic mé aingeal eile ag teacht anuas ó na flaithis, agus údarás mór aige, agus lonraigh an domhan lena ghlóir.u|cAgus an bhean a chonaic tú, ise an chathair mhór, í siúd a bhfuil údarás aici ar ríthe an domhain.»%{Cóir chuir Dia ina gcroí a mhian féin a dhéanamh, a bheith d' aon mhéin, agus a ríocht a thoirbhirt don bheithíoch nó go gcomhlíonfar briathra Dé.NzAgus na deich n-adharc a chonaic tú, agus an beithíoch, tiocfaidh fuath acu don striapach, agus fágfaidh siad tréigthe lomnocht í; íosfaidh siad a cuid feola agus loiscfidh í féin le tine,y1Lean sé air ag caint liom: «Na huiscí a chonaic tú mar a bhfuil an striapach ina suí, pobail agus slóite iad, agus ciníocha agus teangacha.MxFearfaidh siad sin cogadh ar an Uan, ach cloífidh an tUan iad mar is é sin tiarna na dtiarnaí agus rí na ríthe; agus a lucht leanúna, is iadsan an lucht a glaodh, na tofaigh, na dílsigh.»Yw+ Táid d' aon mhéin agus ag toirbhirt a nirt agus a gcumhachta don bheithíoch.9vk Agus na deich n-adharc a chonaic tú, deichniúr ríthe iad nár ghabh ríocht fós, ach tá cumhacht le fáil acu ar feadh aon uaire amháin mar ríthe le cois an bheithígh.!u; Agus an beithíoch, a bhí ann, agus nach bhfuil, eisean an t-ochtú duine, cé go bhfuil sé ar an seachtar, agus tá sé ar bhóthar a léirscriosta.8ti agus seachtar ríthe leis; tá cúigear díobhsan tite, tá duine díobh faoi réim, agus duine eile gan teacht fós; nuair a thiocfaidh sé, ní mór an mhoill a bheidh air.|sq Éilíonn sé seo ceann lán d' eagna. Na seacht gceann, seacht gcnoc iadsan ar a bhfuil a suíochán ag an mbean,r«An beithíoch a chonaic tú, bhí sé ann agus níl anois, agus tá sé le teacht aníos as an duibheagan agus tá sé ar bhóthar a léirscriosta. Agus iad siúd d' áitritheoirí an domhain, nach bhfuil a n-ainm scríofa i leabhar na beatha ó chruthú an domhain, beidh ionadh orthu nuair a fheicfidh siad an beithíoch a bhí ann agus nach bhfuil, ach atá le teacht.FqAgus dúirt an t-aingeal liom: «Cad a bheir ionadh ort? Inseoidh mise duit rúndiamhair na mná agus an bheithígh atá á hiompar, é siúd ar a bhfuil seacht gceann agus deich n-adharc.p+Agus chonaic mé an bhean agus í ar meisce le fuil na naomh agus le fuil finnéithe Íosa. Arna feiceáil dom ghabh ionadh thar na bearta mé. o Ar chlár a héadain bhí ainm scríofa (rúndiamhair é): «An Bhablóin Mhór, Máthair Striapacha agus Uafáis an Domhain.»Wn'Bhí an bhean gafa i gcorcra agus i gcraorag, agus í órmhaisithe le hór agus le cloch lómhar agus le péarlaí. Bhí cupán óir ina deaslámh agus é lán d' uafáis agus de shalachair a striapachais.]m3Rug sé leis isteach i bhfásach ansin mé faoi luí an Spioraid, agus chonaic mé an bhean ina suí ar bheithíoch craorag, agus eisean breac le hainmneacha diamhasla agus seacht gceann air agus deich n-adharc.}lsRinne ríthe an domhain striapachas léi-se, agus chuir fíon a striapachais áitritheoirí an domhain ar meisce.»vk gAnsin tháinig ceann de na seacht n-aingeal leis na seacht soitheach chugam, agus labhair sé liom á rá: «Gabh i leith! taispeánfaidh mé duit an breithiúnas ar an striapach mhór, í siúd atá ina suí ar na tuiltí lána.>juAgus thit clocha móra sneachta, chomh trom le tallann, anuas ó neamh ar na daoine. Agus mhaslaigh na daoine Dia de bharr plá na gclocha sneachta, óir ba rómhór mar phlá iad.BiTheith gach oileán agus ní raibh fáil ar na sléibhte.bh=Rinne trí choda den chathair mhór, agus thit cathracha na gciníocha ar lár. Agus an Bhablóin Mhór, tháinig sí chun cuimhne i láthair Dé, d' fhonn go dtabharfaí cupán fíona chuthach feirge Dé le hól di.EgAgus tharla tintreacha agus tormáin, agus toirneacha; agus tharla crith mór talún nach raibh a leithéid ann ó tháinig daoine ar an domhan, bhí an crith talún úd chomh tréan sin. f9Dhoirt an seachtú haingeal a shoitheach ar an aer agus tháinig an guth tréan as an teampall ón ríchathaoir, á rá: «Tá sé curtha i gcrích!»Xe)Agus chruinnigh siad iad chun na háite ar a dtugtar Harmagadón san Eabhrais.Jd «Féach! Seo mé ag teacht mar ghadaí. Is méanar don té a dhéanann faire, gan a chuid éadaigh a chaitheamh uaidh, i dtreo nach rachadh sé timpeall lomnocht agus go bhfeicfí a náire.»:cmspioraid deamhan iad a bhíonn ag déanamh comharthaí, agus téann siad amach chun ríthe an domhain go léir á dtionól le chéile chun catha lá mór Dé Uilechumhachtaigh.#b? Agus chonaic mé trí spioraid neamhghlana, mar fhrogaí, ag teacht ó bhéal an dragain agus ó bhéal an bheithígh agus ó bhéal an fháidh bhréige .aU Dhoirt an séú haingeal a shoitheach ar an abhainn mhór, an Eofrataes, agus chuaigh an t-uisce inti i ndísc, i dtreo go mbeadh bóthar ullamh do na ríthe anoir.` agus mhaslaigh siad Dia na bhflaitheas de bharr a bpianta agus a neascóidí ach ní dhearna siad aithrí ina n-oibreacha."_= Dhoirt an cúigiú haingeal a shoitheach ar ríchathaoir an bheithígh, agus luigh dorchacht ar a ríocht, agus chogain daoine a dteanga le barr péine,3^_ agus loisceadh na daoine le teann teasa, agus mhaslaigh siad ainm Dé a bhfuil cumhacht aige ar na plánna sin, ach ní dhearna siad aithrí agus glóir a thabhairt dó.r]]Dhoirt an ceathrú haingeal a shoitheach ar an ngrian, agus ceadaíodh dise na daoine a loscadh le tine,\Agus chuala an altóir féin á rá: «Sea, a Thiarna Dia, a Uilechumhachtaigh, is fíor agus is cóir iad do bhreitheanna!»u[cÓir dhoirt siad fuil na naomh agus na bhfáithe, agus thug tú fuil le hól dóibh. A chonáchsan orthu!»Z!Agus chuala mé aingeal na n-uiscí á rá: «Is cóir thú, an té atá ann, agus a bhí, ós mar seo a thug tú breith, tusa atá naofa.yYkDhoirt an tríú haingeal a shoitheach ar na haibhneacha agus ar na toibreacha uisce agus rinneadh fuil díobh.(XIDhoirt an dara haingeal a shoitheach ar an bhfarraige agus rinne fuil mar a bheadh fuil chorpáin di, agus fuair gach míol beo dá bhfuil san fharraige bás.RWAgus d' imigh an chéad aingeal agus dhoirt sé a shoitheach ar an talamh; agus tháinig drochneascóid nimhneach ar na daoine ar a raibh marc an bheithígh agus a shléachtadh le hómós dá dhealbh.V 5Ansin chuala mé guth ard ón teampall á rá leis na seacht n-aingeal: «Imígí agus doirtigí seacht soitheach feirge Dé ar an domhan.»GUAgus líonadh an teampall den deatach ó ghlóir Dé agus óna chumhacht; níorbh fhéidir d' aon duine dul isteach sa teampall nó gur tugadh seacht bplá na seacht n-aingeal chun críche."T=Agus thug ceann de na ceithre dhúile beo do na seacht n-aingeal seacht soitheach óir lán d' fhearg Dé, an té a mhaireann ar feadh na síoraíochta.'SGagus tháinig na seacht n-aingeal leis na seacht bplá amach as an teampall, agus iad feistithe i línéadach glan gléigeal, agus creasa óir faoina n-ucht.iRKIna dhiaidh sin chonaic mé fís! b' shiúd teampall bhoth na fianaise ar oscailt sna flaithis,Q}Cé hé nach eagal leis thú, a Thiarna,agus nach dtabharfaidh glóir do d' ainm?Óir is tú amháin is naofa.Agus tiocfaidh na ciníocha uile agus sléachtfaidh romhat le hómós,óir foilsíodh do bhreithiúnais.» Pagus bhí siad ag canadh caintic Mhaois, seirbhíseach Dé, agus caintic an Uain, á rá:«Is éachtach agus is iontach iad d' oibreacha,a Thiarna Dia, a Uilechumhachtaigh.Is cóir agus is fíor do chasáin,a rí na gciníocha.iOKAnsin chonaic mé mar a bheadh farraige de ghloine measctha le tine, agus an dream a bhuaigh ar an mbeithíoch agus ar a dhealbh, agus ar uimhir a ainm bhí siad ina seasamh ar an bhfarraige gloine, agus cruiteanna Dé acu,Ansin chonaic mé comhartha eile sna flaithis, é mór iontach: seacht n-aingeal agus seacht bplá acu, na cinn deiridh, mar is iontusan a tugadh fearg Dé chun a críche. u_~~"|{?zx}vuutt;s1r_p%onFm&kkj:iDhHg/dtcaaU^]]l\\|Z%YWwVVTTS(RRQ3PPPN7LKKJJI}GFEEjDA@?>B=F<:665;4210--|-%,'+a+7*@)d('&e%$##Z"U!:Ak 0\.{  >IqV_o3Idir an dá linn d' imigh an tseanlánúin as an seomra agus dhún siad an doras ina ndiaidh. D' éirigh Tóibias amach as an leaba ansin agus dúirt sé le Sárá: «Éirigh, a stór! Guímis agus iarraimis ar ár dTiarna trócaire a dhéanamh orainn agus sinn a shlánú.»PnChuir an boladh cosc ar an deamhan agus theith sé go dtí an Éigipt Uachtair. Chuaigh Rafael sa tóir air láithreach agus chuir sé ceangal na gcúig chaol air ann [agus d' fhill sé gan mhoill].'mGChuimhnigh Tóibias ar bhriathra Rafael agus thóg sé ae an éisc agus a chroí as an mála mar a raibh siad aige agus leag sé ar ghríosach na túise iad.2l _Nuair a bhí deireadh ite agus ólta acu, ba mhian leo dul a chodladh. Rinne an tseanlánúin an buachaill a thionlacan ón seomra bia go dtí an seomra codlata.3k_17\ «Múscail do mhisneach, a iníon ó! Go dtuga Tiarna na bhflaitheas áthas duit in áit an dobróin. Bíodh misneach agat, a iníon ó!» D' imigh sí amach ansin. Sj16\ D' imigh sise agus chóirigh sí an seomra mar a dúradh léi agus thug sí Sárá isteach ann. Thosaigh sí ag gol mar gheall uirthi ansin ach tar éis di a deora a thriomú dúirt sí le Sárá: -iS15\ Tar éis tamaill bhagair Raguéil ar a bhean chéile, Eadna, agus dúirt sé léi: «Ullmhaigh an seomra breise, a bhean chóir, agus tabhair isteach ann í.»?hy14\ Ina dhiaidh sin thosaigh siad ag ithe agus ag ól.]g313\ Chuir sé fios ar a máthair ansin agus dúirt sé léi páipéar a thabhairt chuige. Ansin scríobh sé conradh pósta amach ag tabhairt Sárá dó mar bhean chéile de réir an reachta atá i ndlí Mhaois.yfk 12\ Ansin chuir Raguéil fios ar a iníon, Sárá, agus tháinig sí chuige. Rug sé greim láimhe uirthi agus thug sé do Thóibias í á rá: «Cuirim faoi do chúram í; tugann an dlí agus an reacht atá scríofa i leabhar Mhaois duit í mar bhean chéile. Tóg í; beir leat abhaile go teach d' athar í le coinsias glan agus go rathaí Dia neimhe bhur dturas.»Xe) 11\ Is amhlaidh a thug mé mar chéile í do sheachtar fear dár mbráithre féin i ndiaidh a chéile, ach maraíodh gach duine díobh chomh luath agus a chuaigh siad isteach ina seomra an oíche sin. Ach ith agus ól leat anois, a mhic, agus cá bhfios nach dtabharfaidh an Tiarna a ghrásta agus a shíocháin duitse?» Ach dúirt Tóibias: «Ní íosfaidh ná ní olfaidh mé dada feasta nó go ndéanfaidh tú socrú éigin i mo thaobhsa.» «Tá go maith,» arsa Raguéil leis, «ós leatsa í de réir dlí leabhar Mhaois, ordaíonn na flaithis féin í a thabhairt duit. Mar sin de, glac cúram do mhná muinteartha ort féin. Ón uair seo amach is tusa a fear céile agus is ise do bhean chéile; is leatsa í ón lá seo amach agus go deo. Go rathaí Tiarna neimhe sibh anocht, a mhic, agus go dtuga sé grásta agus síocháin daoibh.»]d3 10\ Ach chuala Raguéil an chaint sin agus dúirt sé leis an mbuachaill: «Ith agus ól agus bíodh áthas ort an oíche seo, mar níl aon fhear eile ann seachas tú féin, a bhráthair liom, a bhfuil sé de cheart aige m' iníon a fháil. Mar an gcéanna, i dtaca liomsa de, níl aon údarás agam í a thabhairt d' aon fhear eile ach duitse amháin, mar is agatsa atá an gaol is gaire liom. Mar sin féin, a mhic, caithfidh mé an fhírinne iomlán a insint duit.6ce 9\ Ina dhiaidh sin mharaigh sé reithe as an tréad agus cuireadh fáilte fhíorchaoin rompu. Tar éis dóibh iad féin a ní agus a fholcadh lig siad fúthu ag bord. Ansin dúirt Tóibias le Rafael: «A Azairias, a bhráthair liom, abair le Raguéil Sárá, mo bhean mhuinteartha, a thabhairt dom.»ubc 8\ agus thosaigh Eadna, a bhean chéile, agus Sárá, a iníon, ag gol chomh maith mar gheall ar Thóibít.a}7\ Dúirt sé leis ansin: «Bail ó Dhia ort, a bhuachaill, a mhic an dea-athar uasail! Nach trua an scéal é gur chaill fear fíréanta déirciúil mar é radharc a shúl!» Chaith sé é féin ansin ar bhráid Thóibias agus é ag gol go fuíochX`)6\ Léim Raguéil ina sheasamh agus thug sé póg dó agus é ag sileadh deor._}5\ «Tá sé ina bheatha agus ina shláinte go fóill,» d' fhreagair siad. «Is é m' athair féin é!» arsa Tóibias..^U4\ «An bhfuil aithne agaibh ar ár bhfear gaoil. Tóibít?» ar sise leo. «Tá, go deimhin,» ar siadsan léi. Ansin dúirt sí leo, «An bhfuil sé ar fónamh?»-]S3\ D' fhiafraigh Eadna díobh ansin, á rá: «Cér díobh sibh, a bhráithre?» D' fhreagair siad: «De threibh Naftáilí atá ar deoraíocht anois i Nínivé.»x\i2\ «Nach bhfuil an buachaill seo cosúil le m' fhear gaoil, Tóibít?» ar seisean lena bhean chéile, Eadna.O[7:1\ Nuair a shroich siad Eacbatana dúirt Tóibias: «A Azairias, a bhráthair liom, beir leat mé láithreach go dtí teach m' fhir ghaoil, Raguéil.» Rug seisean leis é mar sin go dtí teach Raguéil agus tháinig siad air agus é ina shuí ag geata an chlóis. Bheannaigh siad dósan ar dtús agus dúirt seisean leo: «Céad míle fáilte romhaibh, a bhráithre. Is maith liom gur tháinig sibh anseo slán.» Thug sé isteach sa teach iad ansin.XZ +Nuair a chuala Tóibias focail Rafael agus go raibh gaol ag Sárá leis féin toisc í a bheith de shliocht mhuintir a athar thit sé i ngrá léi go mór agus bhí a chroí casta istigh inti. 6:19\ YY+18\ Chomh luath agus a gheobhaidh an deamhan an boladh a thabharfaidh siad uathu teithfidh sé agus ní fheicfear ina haice é feasta. Ansin roimh duit comhriachtain a dhéanamh léi éirígí beirt ar dtús agus guígí le chéile ansin agus impígí ar Thiarna na bhflaitheas trócaire a dhéanamh oraibh agus sibh a shlánú. Ná bíodh eagla ar bith ort mar is duitse a ceapadh í roimh chruthú an domhain. Fuasclóidh tú í agus rachaidh sí leat. Is é mo bharúil go mbeidh clann aici leat, a dhéanfaidh ionad deartháireacha duit. Dá bhrí sin ná bíodh aon imní ar bith ort.» X 17\ Nuair a rachaidh tú isteach sa seomra pósta, tóg cuid d' ae an éisc agus a chroí agus cuir ar ghríosach na túise iad.BW}16\ «Nach cuimhin leat orduithe d' athar,» arsa Rafael leis. «D' ordaigh sé duit bean chéile a thoghadh as a mhuintir féin. Éist liom anois, a bhráthair. Ná bíodh aon imní ort mar gheall ar an deamhan ach déan Sárá a phósadh. Tá mé cinnte de go dtabharfar duit mar bhean chéile í anocht féin.V15\ Mar sin de tá eagla orm; óir ní dhéanann an deamhan aon dochar dise toisc grá a bheith aige di ach maraíonn sé gach fear ar mian leis dul ina haice. Anois níl aon duine clainne ag m' athair ach mé, agus dá bhfaighinnse bás thabharfainn m' athair agus mo mháthair síos san uaigh le neart dobróin i mo dhiaidh, agus gan aon mhac eile acu chun iad a adhlacadh.»IU  14\ Ansin dúirt Tóibias leis, á fhreagairt: «A Azairias, a bhráthair liom, chuala gur pósadh í le seachtar fear cheana féin agus gur thit gach fear díobh marbh sa seomra pósta. Is amhlaidh a d' fhaighidís bás an chéad oíche a théidís isteach chuici. Chuala mé daoine á rá gur dheamhan a mharaigh iad.T5 13\ Ansin lean sé air, á rá: «Ós rud é go bhfuil sé de cheart agat í a phosadh, a bhráthair, éist liom. Labhróidh mé anocht féin i dtaobh an chailín lena hathair d' fhonn go bhfaighidh mé duit í mar bhrídeach agus beidh an pósadh againn nuair a fhillfimid ó Raigéis. Is eol dom nach féidir le Raguéil í a choimeád uait nó cleamhnas a dhéanamh idir í agus fear éigin eile. Cion báis ba ea é sin de réir an reachta atá leagtha síos i leabhar Mhaois; óir tá a fhios aige go bhfuil sé de cheart agatsa thar aon fhear eile í a phósadh. Éist liom anois, a bhráthair, mar sin. Labhróimid anocht féin leis i dtaobh an chailín agus déanfaimid cleamhnas idir í agus tusa. Nuair a fhillfimid ó Raigéis, tabharfaimid ar ais linn í chun do thí féin.»S% 12\ Níl aon mhac nó iníon eile aige ach í. Ós tusa is gaire gaol di, is agatsa thar aon fhear eile atá sé de cheart í a phósadh agus maoin a hathar a fháil mar oidhreacht. Is cailín stuama misniúil fíorálainn í agus tá grá as cuimse ag a hathair di.»Ry 11\ dúirt Rafael leis an mbuachaill: «A Thóibias, a bhráthair liom.» «Is ea,» ar seisean. Dúirt an t-aingeal leis ansin: «Caithimid cur fúinn anocht i dteach Raguéil. Gaol leatsa is ea an fear seo agus tá iníon aige darb ainm Sárá.bQ= 10\ Nuair a chuaigh siad isteach sa Mhéide agus go raibh siad ag druidim le hEacbatana,MP9\ Maidir leis an domlas, áfach, má chuimlíonn tú é do shúile a bhfuil spotaí bána orthu ní bheidh le déanamh agat ach séideadh isteach iontu ar na spotaí bána chun iad a leigheas.»$OA8\ Dúirt an t-aingeal leis, á fhreagairt: «Má dhónn tú croí agus ae an éisc i láthair duine atá á chiapadh ag deamhan nó ag drochspiorad éigin cuirfidh an deatach deireadh leis an ngéarleanúint seo agus ní fhanfaidh deamhan nó drochspiorad ar na cóngair níos mó.%NC7\ Ansin chuir an t-ógánach an cheist seo ar an aingeal: «A Azairias, a bhráthair liom, cad é an leigheas atá sa domlas agus sa chroí agus san ae?»VM%6\ Mar sin de, tar éis dó an t-iasc a scoilteadh, chuir Tóibias an domlas agus an croí agus an t-ae i leataobh le chéile. Ansin rinne sé cuid den iasc a ghríoscadh agus a ithe; shaill sé an chuid eile de agus choimeád sé é don turas. Lean siad leo ar aghaidh ansin le chéile nó gur tháinig siad cóngarach don Mhéide.qL[5\ «Scoilt é,» arsa an t-aingeal leis, «agus gearr an domlas agus an croí agus an t-ae amach as. Cuir iadsan i leataobh duit féin ach caith uait na hinní; mar is amhlaidh atá leigheas sa domlas agus sa chroí agus san ae.»)KK4\ ach dúirt an t-aingeal leis: «Beir ar an iasc agus ná lig dó éalú!» Rug an t-ógánach greim daingean air agus tharraing sé aníos ar an mbruach é.WJ'Nuair a chuaigh an buachaill síos chun a chosa a ní san abhainn, léim iasc mór aníos as an uisce agus d' fhéach sé le cos an ógánaigh a shlogadh. Lig seisean scread as le neart uafáis 3\ rI _2\ D' fhág an buachaill agus an t-aingeal an teach le chéile agus tháinig an gadhar amach leo agus chuaigh sé ina dteannta. Shiúil an bheirt ar aghaidh nó gur thit an oíche orthu. Rinne siad campa ansin ar bhruach na Tígrise.&HG6:1\ Stad sí den ghol ansin.AG{Ná bíodh imní ná eagla dá laghad ort mar gheall orthu a shiúr. Óir rachaidh aingeal maith in éieacht leis agus cuirfidh Dia rath ar a thuras agus fillfidh sé slán abhaile.»yFk«Caith na smaointe sin as do cheann, a shiúr,» arsa Tóibít léi. «Rachaidh ár mac ann agus fillfidh sé ar ais chugainn go slán sábháilte agus feicfidh do shúile cinn é an lá a thiocfaidh sé ar ais chugat i mbarr a shláinte.SEAn tslí bheatha atá tugtha dúinn ag an Tiarna, nach leor sin dúinn?»yDkAn ea nach bhfuil spéis agat in aon ní ach san airgead? Nach bhfuil ach dríodar ann i gcóimheas lenár mac?aC;«Go soirbhí Dia duit, a bhráthair!» arsa Tóibít. Ansin ghlaoigh sé a mhac chuige agus dúirt: «Ullmhaigh a mbeidh uait ar an turas, a mhic, agus imigh leat in éineacht le d' fhear gaoil seo. Go gcumhdaí Dia na bhflaitheas sibh ar an mbóthar agus go seola sé ar ais chugam sibh go slán folláin agus go dtionlaca a aingeal naofa sibh, a mhic, ionas go mbeidh sibh saor ó gach baol.» Roimh dó cur chun bóthair phóg Tóibias a athair agus a mháthair agus dúirt a athair leis: «Go n-éirí do bhóthar leat.» Ach thosaigh a mháthair ag gol agus dúirt sí le Tóibít: «Cad chuige a bhfuil mo leanbh á chur chun siúil agat uainn? Nach é ár gcrann seasta é fad a mhaireann sé inár gcuideachta?eBCcá bhfios nach méadóidh mé an luach saothair duit.» «Rachaidh mé leis,» arsa Rafael. «Ná bíodh aon eagla ort. Rachaimid ann agus fillfimid ar ais chugat go slán sábháilte mar ní baol dúinn na bóithre.»QALean sé air ansin, á rá: «Tabharfaidh mé drachma in aghaidh an lae duit mar luach saothair agus an liúntas cothaithe céanna agus a bheidh ag mo mhac. Is ea, má thaistealaíonn tú le mo mhac,0@YDúirt Tóibít leis ansin: «Céad míle fáilte romhat, a bhráthair! Ná bí crosta liom, a bhráthair, toisc gur mhian liom an fhírinne a fháil i dtaobh do mhuintire. Ach is amhlaidh atá gaol agatsa linn agus is de shliocht uasal macánta thú. Bhí aithne agam ar Anainias agus ar Nátán, beirt mhac an tSeimilias is sine. Théidís go Iarúsailéim in éineacht liom agus d' adhraimis Dia le chéile ann. Ní dheachaigh siad ar fán ó Dhia riamh. Daoine macánta is ea do mhuintir agus is de dhea-bhunadh thú. Is é do bheatha chugainn.»c?? «Is mé Azairias, mac an Anainias is sine, duine de do lucht gaoil féin,» arsa Rafael.E> D' fhreagair Rafael é, á rá: «Cad is gá fios mo threibhe a bheith agat?» «Is mian liom, a bhráthair,» arsa Tóibít, «eolas cruinn a fháil ar d' athair agus ar d' ainm féin.»= D' fhiafraigh Tóibít de ansin: «Cad iad an chlann agus an treibh ar díobh thú? Ar mhiste leat é sin a insint dom, a bhráthair?»G< Chuaigh Rafael isteach chuige agus bheannaigh Tóibít dó ar dtús. Dúirt Rafael leis, á fhreagairt: «Go maire tú i bhfad faoi lúcháir.» «Cén t-ábhar lúcháire atá agamsa,» arsa Tóibít leis ansin. «Tá radharc mo shúl caillte agam; ní féidir dom solas na gréine a fheiceáil; is amhlaidh a chaithim mo shaol sa dorchadas ar nós na marbh nach bhfeiceann an solas níos mó. Cé go bhfuil mé beo is i measc na marbh a bhím; cloisim guthanna daoine ach ní fheicim iad.» Dúirt Rafael leis ansin: «Bíodh misneach agat! Tá sé beartaithe ag Dia tú a leigheas tar éis tamaillín eile; bíodh misneach agat!» «Is mian le mo mhac, Tóibias, dul chun na Méide,» arsa Tóibít leis ansin. «An bhféadfá dul in éineacht leis chun é a threorú? Dar ndóigh; a bhráthair, tabharfaidh mé luach saothair duit.» D' fhreagair Rafael é mar a leanas: «Is féidir dom dul leis; is eol dom na bealaí go léir chun na Méide agus is minic a chuaigh mé ann agus a thaistil mé a mánna agus a sléibhte uile. Ní ionadh mar sin gurb eol dom a bealaí go léir.»|;q Chuaigh Tóibias isteach ansin agus d' inis sé an scéal go léir dá athair, á rá: «Táim tar éis Iosraelach a fháil chun dul liom; duine dar lucht gaoil féin is ea é.» «Glaoigh isteach chugam é, a mhic,» arsa a athair leis, «is mian liom a fháil amach cad iad an chlann agus an treibh ar díobh é agus an bhfuil sé iontaofa go leor chun dul leat.» D' imigh Tóibias amach arís ansin agus ghlaoigh sé an fear chuige, á rá: «Is mian le m' athair labhairt leat, a ógánaigh.»Z:-«Tá go maith,» d' fhreagair Rafael, «fanfaidh mé leat ach na déan moill.»w9gDúirt Tóibias leis ansin: «Fan liom anseo, a ógánaigh, nó go rachaidh mé isteach chun é seo a insint do m' athair; mar tá tú ag teastáil uaim chun dul in éineacht liom agus, dar ndóigh, tabharfaidh mé luach saothair duit.»8y«Is eol dom go deimhin,' ' ar seisean, «bhí mé ann go minic cheana; tá seanaithne agam ar an áit agus is eol dom na bealaí go léir chuige. Is minic a thaistil mé chun na Méide agus chuirinn fúm i dteach ár bhfir ghaoil, Gabael, fear atá ina chónaí i Raigéis na Méide. Tá Raigéis aistear dhá lá iomlána ó Eacbatana (agus tá sé suite sna sléibhte).»7agus dúirt sé leis: «Cér díobh thú, a ógánaigh?» «Iosraelach is ea mé,» ar seisean leis, «duine de do lucht gaoil féin; is amhlaidh a tháinig mé anseo ag lorg oibre.» «An eol duit an tslí chun na Méide?» d' fhiafraigh Tóibias de. 6 D' imigh Tóibias amach ar lorg duine éigin a rachadh chun na Méide in éineacht leis agus a raibh eolas na slí aige. Chomh luath agus a tháinig sé amach fuair sé an t-aingeal Rafael os a chomhair. Ní raibh a fhios aige, áfach, gurbh aingeal Dé é95kMar fhreagra air sin dúirt Tóibít lena mhac, Tóibias: «Is amhlaidh a chuireamar araon ár n-ainmneacha le hadmháil fiacha. Rinne mise dhá leath de ansin i dtreo go mbeadh leath amháin an duine againn. Choinnigh mise mo leath féin agus fágadh an leath eile leis an airgead. Agus féach, tá sé fiche bliain anois ó d' fhág mé an t-airgead sin i dtaisce aige. Anois, a mhic, faigh duine éigin iontaofa le dul in éineacht leat agus tabharfaimid luach a shaothair dó nuair a fhillfidh tú. Imigh leat mar sin agus faigh an t-airgead ó Ghabael.»G4Ach conas a fhéadfaidh mé an t-airgead a fháil uaidh agus gan aithne againn ar a chéile? Cén comhartha a thaispeánfaidh mé dó i dtreo go n-aithneoidh sé mé agus go gcreidfidh sé mé agus go dtabharfaidh sé an t-airgead dom; rud eile, ní eol dom ach oiread na bóithre a thabharfaidh chun na Méide mé.»3 Ansin thug Tóibias an freagra seo ar a athair, Tóibít: «Gach ní a d' ordaigh tú dom, a athair, déanfaidh mé é.x2iNá bíodh aon imní ort mar sin, a mhic, toisc sinne a bheith go beo bocht; óir má bhíonn eagla Dé ort agus gach peaca a sheachaint agus na gníomhartha a thaitníonn le do Thiarna Dia a dhéanamh beidh tú i d' fhear saibhir fós.»1«Is mian liom a chur in iúl duit anois, a mhic, gur fhág mé deich dtallann i dtaisce ag Gabael, mac Ghaibrí, i Raigéis sa Mhéide.m0SMol an Tiarna Dia gach uile thráth agus iarr air treoir chinnte a thabhairt duit agus an rath a chur ar a bhfuil beartaithe agat a dhéanamh. Óir níl teacht ag aon phágánach ar bith ar dhea-chomhairle; mar is é an Tiarna amháin a thugann gach dea-thabhartas. Ardaíonn an Tiarna cibé duine is mian leis agus íslíonn sé go dtí an t-ifreann is doimhne cibé is mian leis freisin. Mar sin de a mhic, coimeád cuimhne ar m' aitheanta agus ná glantar de do chroí iad go deo./}«Iarr comhairle ar gach duine ciallmhar agus ná déan beag d' aon chomhairle a d' fhéadfadh a bheith tairbheach duit.z.mDoirt do chuid fíona agus ofráil do chuid aráin ar thuamaí na bhfíréan ach ná tabhair iad do na peacaigh.-«Tabhair arán don ocrach agus éadach don nocht; má bhíonn fuílleach agat tabhair mar dhéirc é; ach ná déan go doicheallach é.3,_An ní is fuath leat féin ná déan ar aon duine eile é. Ná hól an oiread sin fíona a chuirfeadh ar meisce thú. Ná bíodh an mheisce do do thionlacan ar do shlí.+}«Ná coinnigh thar oíche tuarastal do chuid oibrithe ach íoc leo é ar an toirt. Má fhónann tú do Dhia gheobhaidh tú luach saothair. Tabhair aire duit féin, a mhic, i do ghníomhartha uile agus iompair thú féin go dea-mhúinte i gcónaí.Z*- Dá bhrí sin, a mhic, bíodh grá agatsa chomh maith do do lucht gaoil. Ná bí chomh huaibhreach sin nach bpósfá duine ar bith de bhantracht do chine féin. Óir is é an t-uabhar is cúis le léirscrios agus le heasordú; is ón díomhaointeas a eascraíonn an dealús agus an t-anás; mar is é an díomhaointeas a ghineann gorta.S) «Seachain thú féin, a mhic, ar gach saghas drúise agus thar gach ní eile déan bean chéile a thoghadh as sliocht do shinsear. Ná togh bean choimhthíoch nach de threibh d' athar í, mar is de shliocht na bhfáithe sinn. Cuimhnigh ar Naoi agus ar Abrahám, ar Íosác agus ar Iacób, ár sinsir, a bhí ann anallód; thogh siad go léir mná céile óna gcine féin. Údar beannachtaí dóibh ba ea a gclann agus gheobhaidh a sliocht seilbh na talún.l(Q Na daoine go léir a thugann déirc, déanann siad ofráil atá taitneamhach leis an Té is Airde.f'E Óir saorann an déirc an duine ón mbás agus ní ligeann sí dó dul isteach sa dorchadas.F& Beidh stór maith á chur i dtaisce agat do lá an ghátair.J% Déan déirc de réir d' acmhainne; má bhíonn gustal mór agat, tabhair déirc mhór as go fial; mura mbíonn agat ach beagán, tabhair níos lú ach ná staon ar fad ón déirc a dhéanamh. $«Tabhair deirc gan doicheall as a bhfuil agat; ná hiompaigh d' aghaidh ó aon duine bocht agus ní iompóidh Dia a aghaidh uait.#Óir, má mhaireann tú de réir na fírinne cuirfidh Dia rath ar do shaothar dála na ndaoine uile a chaitheann a saol go fíréanta.n"U«Ar feadh do shaoil go léir, a mhic, coinnigh an Tiarna os comhair d' aigne; ná déan peaca; ná bris aon cheann ar bith dá aitheanta. Fad a mhairfidh tú déan gníomhartha fónta agus ná siúil ar bhóithre na hurchóide.B!}Cuimhnigh, a mhic, gurb iomaí guais a ndeachaigh sí tríd ar do shonsa nuair a bhí tú ina broinn. Nuair a gheobhaidh sí bás déan í a adhlacadh taobh liom san aon uaigh amháin.5 cGhlaoigh sé a mhac Tóibias chuige mar sin agus nuair a tháinig sé dúirt sé leis: «A mhic, nuair a gheobhaidh mé bás cuir tórramh cuí orm; tabhair urraim do do mháthair agus ná tréig í fad a bheidh sí beo; cibé ní is áil léi déan é agus ná cuir brón uirthi in aon ní ar bith.Oagus dúirt sé leis féin: «Táim díreach tar éis a iarraidh bás a fháil. Cén fáth nach nglaofainn mo mhac Tóibias chugam agus a insint dó i dtaobh an airgid seo sula bhfaighe mé bás?» An lá céanna sin chuimhnigh Tóibít ar an airgead a bhí curtha i dtaisce aige ag Gabael i Raigéis sa MhéideO17\ Is amhlaidh a chuir sé Rafael uaidh chun an bheirt a leigheas: chun na spotaí bana a bhaint de shúile Thóibít ionas go bhfeicfeadh sé solas Dé lena shúile cinn agus chun Sárá, iníon Raguéil, a thabhairt do Thóibias, mac Thóibít, mar bhean chéile agus chun an drochdheamhan, Asmódaes, a dhíbirt aisti; mar bhí sé de cheart ag Tóibias í a fháil thar aon duine eile dóibh siúd a bhí ag tnúth lena pósadh. 18\ An nóiméad céanna ar chas Tóibít isteach ina theach féin ón gclós, tháinig Sárá, iníon Raguéil, anuas ón seomra uachtair.V%Ag an am sin díreach éisteadh le guí na beirte i láthair Dia na glóire.RNíor shalaigh mé m' ainm féin ná ainm m' athar ach oiread i dtír mo dheoraíochta. Is mise aon iníon amháin m' athar agus níl aon oidhre eile air ach mé. Níl aon ghaol fola ná fear muinteartha aige a gcoinneoinnse mé féin beo chun bheith i mo bhean chéile aige ar ball; cheana féin cailleadh seachtar fear céile orm; cad chuige, mar sin, a gcaithfidh mé fanacht beo? Mura mian leat, a Thiarna, mé bás a fháil, déan trócaire orm agus ná cloisim asachán á chaitheamh liom feasta.»q[Is eol duit, a mháistir, go bhfuil mé geanmnaí, mar nach raibh cuid agam d' aon fhear riamh.wg Ordaigh mé a scaoileadh ón saol seo agus gan mé a bheith ag éisteacht a thuilleadh le hasacháin.R Ardaím m' aghaidh chugat anois; iompaím mo shúile i do threo.ve Ag an am sin díreach leath sí a dhá láimh amach i dtreo na fuinneoige agus ghuigh sí mar seo: «Is beannaithe thú, a Dhia na trocaire! Moladh go deo le d' ainm! Go mola d' oibreacha go léir thú go brách! An lá sin tháinig gruaim ar a croí; rinne sí gol agus chuaigh sí in airde staighre go dtí seomra uachtair i dteach a hathar agus é ar intinn aici í féin a chrochadh. Ach rinne sí athmhachnamh agus dúirt: «B' fhéidir go dtabharfaí achasán do m' athair agus go ndéarfaí leis: 'Ní raibh ach aon iníon ionúin amháin agat ach chroch sí í féin de dheasca a cuid trioblóidí.' Sa tslí sin tharraingeoinn m' athair síos san uaigh ina sheanaois le teann dobróin. B' fhearr dom gan mé féin a chrochadh ach a iarraidh ar an Tiarna ligean dom bás a fháil ionas nach mbeadh orm mo shaol a chaitheamh ag éisteacht le hachasáin.»! Cén fáth a lascann tú sinne toisc go bhfuair do chuid fear bás? Imigh leat mar aon leo! Ná feicimisne mac ná iníon leat choíche!»2]Is amhlaidh a tugadh Sárá mar bhean chéile do sheachtar fear ach mharaigh an drochdheamhan, Asmódaes, iad ina gceann agus ina gceann sula raibh aon chaidreamh acu léi faoi mar atá sé leagtha amach do mhná pósta. Is é a dúirt an cailín aimsire ná: «Is tusa a mharaíonn do chuid fear. Féach! tugadh mar bhean chéile thú do sheachtar fear cheana féin ach níor tugadh ainm aon duine amháin díobh ort riamh.J An lá céanna sin tharla gurbh éigean do Shárá, iníon Raguéil, fear a raibh cónaí air in Eacbatana na Méide, éisteacht le hachasáin ó dhuine de chailíní aimsire a hathar.6eDéan liom anois, mar sin, mar is toil leat; ordaigh an t-anam a imeacht asam ionas go mbeidh mé réidh leis an saol seo agus go ndéanfar cré díom arís; óir is fearr dom an bás ná an bheatha, mar bhí orm éisteacht le hachasáin nach raibh tuillte agam agus tá mé lán de bhrón dá bharr. A Thiarna, ordaigh m' fhuascailt ón ainnise seo; lig dom imeacht go dtí m' áit chónaithe shíoraí; ná hiompaigh d' aghaidh uaim, a Thiarna. Is fearr dom bás a fháil ná bheith ag fulaingt an oiread sin anró ar feadh mo shaoil agus ag éisteacht leis na hachasáin seo.»!Ach is cóir iad do bhreithiúnais iomadúla, nuair a chaitheann tú liom de réir mo pheacaí (agus de réir peacaí mo shinsear), mar níor choimeádamar d' aitheanta ná níor chaitheamar ár saol go fíorchráifeach i do láthair.wgagus bhriseamar d' aitheanta; ach thug tú suas sinn don chreachadh, don bhraighdeanas agus don bhás, don mhagadh, don scige agus don mhasla i bhfianaise na náisiún go léir ar scaip tú sinn ina measc.q[Cuimhnigh orm anois, a Thiarna, agus féach orm. Ná smachtaigh mé mar gheall ar mo pheacaí ná in éiríc mo chionta aineolais féin ná cionta aineolais mo shinsir. Óir pheacaíomar i d' aghaidhE«Is cóir thú a Thiarna, agus is cóir iad do chuid oibreacha go léir; is trócaireach agus is dílis thú de shíor, agus is tusa breitheamh an domhain mhóir.  Thit dubhnéal doilbhir cumha ar mo chroí ansin; lig mé osna asam agus rinne mé gol agus thosaigh mé ag guí agus ag caoi mar seo:  Ach dúirt sise liom: «Is amhlaidh a tugadh mar bhronntanas dom é de bhreis ar mo thuarastal.» Níor chreid mé í agus dúirt mé léi arís é a thabhairt ar ais do na daoine ar leo é agus las mé le náire ina láthair dá dheasca. Dúirt sí liom ansin: «Cá bhfuil do chuid déirce anois? Cá bhfuil do dhea-ghníomhartha? Féach, is eol do chách anois cén saghas thú!» / Nuair a tháinig an meannán isteach sa teach thosaigh sé ag meigeallach. Ghlaoigh mé ar Anna ansin agus dúirt mé léi: «Cad as a tháinig an meannán sin? B' fhéidir gur goideadh é! Tabhair ar ais é do na daoine ar leo é. Ní ceart dúinn rud a goideadh a ithe.»B } nuair a thugadh sí a mbíodh déanta aici dá fostóirí d' íocaidís a luach léi. An seachtú lá de Mhárta, áfach, bhí píosa éadaigh fite aici agus thug sí dá fostóirí é mar ba ghnách léi. D' íoc siadsan an luach iomlán léi ach lena chois sin thug siad meannán gabhair di le haghaidh béile.  Lena linn sin thug mo bhean chéile Anna faoi obair mhná a dhéanamh ar thuarastal. [Shníomhadh sí olann agus d' fhíodh sí éadach;]5c Ní raibh a fhios agam go raibh gealbháin bhinne sa bhalla os mo chionn; thit a mbualtrach te isteach i mo shúile agus tháinig spotaí bána orthu. Chuaigh mé go dtí na dochtúirí chun leigheas a fháil. Ach dá mhéad ungaidh dár chuir siad orm is ea is daille a d' éirigh mo shúile de dheasca na spotaí, nó go raibh mé dall ar fad ar deireadh thiar. Ní raibh radharc na súl agam ar feadh ceithre bliana; bhí mo ghaolta uile buartha mar gheall orm; ach thug Aichícheár aire dom ar feadh dhá bhliain nó gur imigh sé go dtí Eilíomais.M An oíche chéanna sin thug mé folcadh dom féin agus chuaigh mé isteach i mo chlós agus chuaigh mé a chodladh in aice le balla an chlóis. Ó bhí sé te d' fhág mé m' aghaidh gan chlúid.Thosaigh mo chomharsana ag gáire fúm, á rá: «Nach bhfuil eagla air níos mó? Bhíothas ar a thóir cheana féin chun é a mharú mar gheall ar an ngníomh seo agus b' éigean dó teitheadh agus seo anois é arís agus é ag adhlacadh na marbh!»wAgus rinne mé gol. Ansin tar éis dul faoi na gréine d' imigh mé amach agus rinne mé uaigh agus chuir mé ann é.KChuimhnigh mé ar na focail a dúirt an fáidh Amós i dtaobh Bhéitéil: «Athrófar bhur bhféilte ina n-ócáidí bróin, agus déanfar caointe de bhur n-amhráin go léir.»hINuair a tháinig mé ar ais, mar sin, nigh mé mé féin agus d' ith mé mo chuid faoi bhrón.ykLéim mé i mo sheasamh láithreach agus d' fhág mé mo dhinnéar gan a bhlaiseadh; d' ardaigh mé an corp liom ó fhaiche an mhargaidh agus chuir mé isteach i seomra é agus é ar intinn agam é a adhlacadh tar éis dul faoi na gréine.yD' imigh Tóibias amach, mar sin, ar lorg duine bhoicht éigin dár mbráithre. Ach tháinig sé ar ais arís agus dúirt: «A athair!» «Céard atá ort, a mhic?» arsa mise leis. Dúirt sé liom ansin do mo fhreagairt: «Féach, a athair! Dúnmharaíodh duine dár muintir agus tá a chorp ina luí amuigh ar fhaiche an mhargaidh mar ar tachtadh é tamall beag ó shin.»Cóiríodh an bord dom agus cuireadh a lán mias os mo chomhair. Ansin dúirt mé le mo mhac Tóibias: «Imigh leat, a mhic, agus má fhaigheann tú duine bocht éigin dár mbráithre atá ina gcimí cogaidh anseo i Nínivé atá dílis do Dhia óna chroí go hiomlán, beir leat é agus íosfaidh sé an béile seo i mo chuideachta. Fanfaidh mé leat, a mhic, nó go dtiocfaidh tú ar ais.»& GAr an ábhar sin, nuair a tháinig Asaradon i réim, d' fhill mé abhaile agus tugadh mo bhean chéile Anna agus mo mhac Tóibias ar ais dom. Ar fhéile na Cincíse seo againne, is é sin, ar fhéile na Seachtainí, bhí dinnéar maith ann dom agus lig mé fúm chun é a ithe.~ Ansin rinne Aichícheár idirghuí ar mo shon agus tháinig mé ar ais go Nínivé. Óir nuair a bhí Sanaichéiríb ina rí ar na hAsaírigh, b' é Aichícheár an príomhchornaire agus coimeádaí an tséala ríoga agus an riarthóir agus an cisteoir agus cheap Asaradon sna poist seo uile é athuair. Ar ndóigh, b' e Aichícheár mo nia agus mar sin de duine de mo lucht gaoil.S} !Ach laistigh de dhaichead lá dhúnmharaigh beirt dá chlann mhac Sanaichéiríb agus theith siad go dtí sléibhte Ararat. Tháinig a mhac Asaradon i gcoróin ina áit. Cheap seisean Aichícheár, mac mo dhearthár Anael, i gceannas ar chúrsaí airgeadais uile na ríochta agus bhí an riarachán go léir faoina smacht freisin.| 7Ansin gabhadh seilbh ar a raibh agam agus cuireadh isteach sa chiste ríoga é. Níor fágadh agamsa ach mo bhean chéile Anna agus mo mhac Tóibias.6{ gChuaigh duine éigin de mhuintir Nínivé, áfach, go dtí an rí agus d' inis sé dó gur mise a bhí á n-adhlacadh; mar sin de chuaigh mé i bhfolach. Ach nuair a fuair mé amach gurbh eol don rí cad a bhí déanta agam agus go rabhthas ar tí mo mharaithe tháinig eagla orm agus theith mé liom. A~}t|i|/{|{z|yxxYwvuuQt s,qq)po{o m7jiihh%gfIbbHa`_ZZYYXXDWWZVVU3TSSVS$QPNLrL-KJJIIfHHMFEEDD CB'AA#@@.?>>i=k=San ochtú bliain déag dá réimeas, an dara lá fichead den chéad mhí, tugadh anuas i bpálás Nabúcadnazar, rí na nAsaíreach, an díoltas seo a bhí geallta aige ar an réigiún thiar ar fad, mar a bhí ráite aige.jl OAbhaile le Nabúcadnazar ansin, é féin agus a raibh tar éis troid ina theannta, slua ollmhór saighdiúirí, agus ligeadar a scíth ar feadh céad lá is fiche, gan imní ná easnamh orthu, an rí agus an t-arm le chéile.k %Tháinig sé suas le hArfacsad féin i sléibhte Ráige; bás an ainmhí a thug sé air le sleánna fiaigh, agus chuir deireadh go deo leis.Qj Ghabh sé gach cathair dá raibh aige, fiú Eacbatana féin, agus níor fhág sé túr ann gan a shárú, ná sráid gan a creachadh, go dtí go raibh an chathair álainn sin ina tranglam briste aige.Ei  Ar aon nós, amach leis i gcoinne Arfacsad lena raibh leis, agus é seacht mbliana déag ina rí an bhliain sin. Rinne sé slad agus eirleach ar arm Arfacsad eachra agus carbaid agus uile.h  Ghabh racht feirge Nabúcadnazar leis an dúiche sin ar fad agus thug sé na mionna móra, chomh cinnte is bhí sé ina rí agus ríchathaoir faoi, dúirt sé, go mbainfeadh sé díoltas amach ar na críocha sin uile, sa tSiléis agus sa Damaisc agus sa tSír, gan duine a dhul beo óna chlaíomh i Móáb ná Amón ná Iúdáia, ná san Éigipt féin síos amach go dtí an dá chósta dhi.`g ; Ach sa réimse sin tíre ba bheag a mbeann ar a ndúirt Nabúcadnazar, rí na nAsaíreach, leo. Níor bhaol go rachaidís chun cogaidh ina theannta, mar ní raibh scáth dá laighead orthu roimhe. Cad a bhí ann ach fear mar chách eile, dúradar, agus chuireadar uathu abhaile a chuid teachtairí, gan de thoradh ar a dturas ach an tarcaisne.mf U thar Táinis agus Meimfis ó dheas arís, fad na hÉigipte uile síos go dtí críocha na hAetóipe.qe ] sa tSamáir agus sna bailte máguaird, lastall den Iordáin agus sna haird as sin ó dheas Iarúsailéim agus an Bheatáin agus Cealos agus Cáidéis agus Abhainn na hÉigipte, ansin Tafnas agus Ramasaes agus ceantar Ghoisin ar fad;wd ii measc na gciníocha ar Chairmeil agus i nGileád, in uachtar na Gailíle agus ar mhachaire mór Easdraelón,9c mChuir Nabúcadnazar fios ar mhuintir na Peirse agus ar ar chónaigh as sin siar chomh maith, sa tSiléis agus sa Damaisc, sa Liobáin agus san Aintiliobáin agus cois farraige,.b WAgus sheas ar aon taobh leis na treibheanna go léir sna sléibhte agus cois Eofrataes agus cois Tígrise agus cois Hídeaspaes, agus an méid de mhuintir an mhachaire a bhí faoi Airíoch, rí Eiliomáis an-chuid ciníocha ar fad acu a chuir a nguaillí le guaillí na gCaildéach sa slogadh.[a 1Sea, chuir Nabúcadnazar rí cath ar Arfacsad sa mhachaire mór i ndúiche Ráige.]` 5Na geataí féin a rinne sé, seachtó banlámh ar airde a bhíodar, agus daichead trasna, i dtreo go bhféadfadh mórfhórsaí míleata an rí, saighdiúirí coise agus uile, máirseáil tríothu amach in eagar._ Bhí túir le hais na ngeataí a raibh a mbarr céad banlámh san aer agus a bhí trí fichid ar leithead thíos ina mbonn.l^ SBhí seisean tar éis múrtha cosanta a thógáil timpeall ar chathair Eacbatana a bhí seachtó banlámh ar airde, agus caoga banlámh ar tiús. Clocha snoite a bhí sna múrtha sin, sé faoi thrí bhanlámh i ngach cloch acu.W] +Bhí rí na hAsaírigh fadó, Nabúcadnazar, a raibh cónaí air i gcathair mhór Nínivé. Sa dara blian déag ina rí dhó, chuir sé cogadh ar Arfacsad, rí na Méideach, a chónaigh in Eacbatana.4\aAch sula bhfuair sé bás chuala sé mar gheall ar léirscrios Nínivé agus chonaic sé cimí cogaidh na cathrach, a ndearna Cuaxáras, rí na Méide, bránna díobh, á dtabhairt isteach sa Mhéide. Mhol sé Dia as ucht a ndearna sé in aghaidh mhuintir Nínivé agus na hAsaíre. Sular éag sé rinne sé gairdeas mar gheall ar ar tharla do Nínivé agus thug sé moladh don Tiarna Dia a mhaireann trí shaol na saol. Amen.f[EFuair sé féin bás in aois a chéad agus seacht mbliana déag agus meas mór ag cách air.aZ; Thug sé urraim agus aire do thuismitheoirí a mhná céile in earr a n-aoise agus chuir sé sa chré iad in Eacbatana na Méide. Fuair sé maoin Raguéil le hoidhreacht chomh maith le maoin a athar féin, Tóibít.]Y3 D' imigh sé féin agus a bhean chéile ansin chun na Méide agus chuir siad fúthu in Eacbatana i gcuideachta athair a chéile, Raguéil. Nuair a d' éag a mháthair chuir Tóibias taobh lena athair í.X5 Mar sin de, a chlann liom, féachaigí anois an dea-thoradh a bhíonn ar an déirc agus an drochthoradh a bhíonn ar an éagoir an bás. Ach tá m' anam ar tí scaradh liom anois.» Chuir siad ar a leaba é ansin agus nuair a fuair sé bás tugadh adhlacadh cuí urramach dó.6We Chomh luath agus a beidh do mháthair adhlactha agat le mo thaobh ná caith go fiú aon oíche amháin eile laistigh dá teorainneacha. Óir, feicim go ndéantar a lán éagóra agus bearta fealltacha inti gan náire. Cuimhnigh, a mhic, ar a ndearna Nádáb ar Aichícheár, an fear macánta a thóg é. Nárbh éigean dó dul i bhfolach faoin talamh agus é fós ina shaol agus ina shláinte? Ach bhain Dia cúiteamh amach san easonóir sin dó os comhair a shúl. Is amhlaidh a tháinig Aichícheár amach arís faoi sholas an lae ach chuaigh Nádáb isteach sa dorchadas síoraí toisc go ndearna sé iarracht ar Aichícheár a mharú. Is de bhrí gur thug sé déirc domsa a d' éalaigh Aichícheár as an ngaiste a bhí curtha ag Nádáb dó. Rugadh ar Nádáb féin i ngaiste báis agus bascadh é.IV  «Maidir leatsa, a mhic, imigh as Nínivé agus ná fan anseo. =Us«Anois, a chlann liom, ordaím daoibh Dia a riaradh go dílis agus gach ní is taitneamhach leis a dhéanamh agus bhur gclann a oiliúint chun an t-ionracas a chleachtadh agus déirc a thabhairt agus cuimhne a choinneáil ar Dhia agus fíormholadh a thabhairt gan sos dá ainm naofa óna neart go hiomlán.IT agus molfaidh siad Dia na síoraíochta de réir a dhlí. Gach duine de chlann Iosrael a bheidh go beo beathach sna laethanta sin cuimhneoidh sé go dílis ar Dhia agus baileofar le chéile iad agus rachaidh siad go Iarúsailéim. Tabharfar talamh Abrahám dóibh agus cónóidh siad ann go slán sábháilte go deo. Beidh áthas ar na daoine a mbeidh fíorghrá acu do Dhia ach leáfaidh lucht déanta an oilc agus na héagóra as an tír ar fad.&SEIompófar ciníocha uile na cruinne agus tabharfaidh siad fíoradhradh do Dhia. Tréigfidh siad go léir a gcuid íol, a chuir ar seachrán iad go fealltach.RU«Ach glacfaidh Dia trua dóibh athuair agus tabharfaidh sé ar ais go dtí talamh Iosrael iad. Atógfaidh siad an Teampall ach ní bheidh sé cosúil leis an gcéad cheann nó go dtaga an t-am atá ceaptha chuige. Ina dhiaidh sin fillfidh siad go léir abhaile ón deoraíocht agus atógfaidh siad Iarúsailéim le barr breáthachta. Tógfar Teampall Dé inti chomh maith faoi mar a thairngir fáithe Iosrael ina taobh.1Q[agus teith isteach sa Mhéide mar creidimse na briathra a labhair Dia in aghaidh Nínivé trí bhéal Nahúm. Tiocfaidh gach rud i gcrích agus tarlóidh sé don Asaír agus do Nínivé. Gach uile ní dár fhógair na fáithe a chuir Dia uaidh chun Iosrael, titfidh sé amach. Níl aon fháistine ar bith orthu go léir a dhéanfar maolú uirthi; is amhlaidh a chomhlíonfar gach ceann díobh ina hionú féin. Mar sin de, beidh sé níos sábháilte sa Mhéide ná mar a bheidh sé san Asaír nó sa Bhablóin. Óir, tá mé cinnte dearfa de go gcomhlíonfar gach rud a dúirt Dia. Titfidh siad amach agus ní bhréagnófar ceann ar bith dá bhriathra. Scaipfear ár muintir uile a chónaíonn in Iosrael agus tabharfar ina gcimí cogaidh iad as an tír álainn sin. Déanfar fásach de thalamh Iosrael go léir agus bánófar an tSamáir agus Iarúsailéim. Beidh Teampall Dé féin go hainnis mar is amhlaidh a dhófar go talamh é.PNuair a bhí sé ag fáil bháis, chuir sé fios ar a mhac, Tóibias, agus thug sé na horduithe seo dó: «Beir leat do chlann, a mhic, OBhí sé dhá bhliain agus seasca d' aois nuair a rinneadh díobháil dá shúile agus tar éis dó radharc a shúl a fháil arís mhair sé faoi shéan agus faoi mhaise, agus é ag déanamh déirce agus ag moladh Dé agus ag fógairt a mhórgachta gan sos.PN Mar sin a chríochnaigh na briathra buíochais a chan Tóibít. D' éag sé go suaimhneach agus é in aois a chéad agus dhá bhliain déag agus tugadh adhlacadh cuí urramach dó i Nínivé.M Canfaidh geataí Iarúsailéim amhráin áthais, agus déarfaidh a tithe go léir: Alleluia! Moladh go deo le Dia Iosrael! Ós eisean a chuir rath agus bláth orthu, molfaidh siad a ainm naofa go brach agus choíche. dLA Pábhálfar sráideanna Iarúsailéim le rúibíní agus le clocha bua ó Óifír.rK] Nárbh aoibhinn dom dá dtarlódh sé d' fhuíoll mo shleachta, do ghlóir a fheiceáil agus buíochas a ghabháil do Rí na bhFlaitheas. Déanfar geataí Iarúsailéim de shaifír agus de smaragaid, agus do bhallaí uile de chlocha lómhara. Is d' ór a thógfar túir Iarúsailéim agus d' ór glan a cuid forbhallaí.zJm Molann m' anamsa an Tiarna, an Rí mór, mar atógfar cathair Iarúsailéim mar áitreabh dó go brách.JI Is méanar dóibh siúd a mbíonn grá acu duit, agus a dhéanann gairdeas toisc tú a bheith faoi rath. Is méanar dóibh sin uile a mbíonn buairt orthu faoin angar a fhulaingíonn tú. Óir, beidh lúcháir orthu ar do shonsa agus feicfidh siad an t-áthas a bheidh ort go deo.MH Imigh leat, mar sin, agus déan gairdeas mar gheall ar shliocht na bhfíréan. Óir, cruinneofar iad go léir le chéile, agus tabharfaidh siad moladh don Tiarna Síoraí.mGS Is mallaithe iad siúd go léir, a thugann masla cainte duit; is mallaithe iad siúd go léir, a dhéanann léirscrios ort, agus a leagann do bhallaí ar lár, agus a scartálann do thúir, agus a chuireann do thithe trí thine; ach is beannaithe go brách iad siúd go léir, a thugann ómós duit.Fy Soilseoidh solas geal uait go críocha uile na cruinne; tiocfaidh mórán náisiún chugat ó thíortha i gcéin, ó imill uile an domhain chun cónaí i do láthair naofa, agus bronntanais ina lámha acu do Rí na bhFlaitheas. Ligfidh glúine gan áireamh gártha áthais ionat, agus mairfidh ainm na cathrach tofa go brách.>Eu Gabhaigí buíochas leis an Tiarna go cuí, agus molaigí an Rí Síoraí, le go n-atógfaí do shanctóir duit go háthasach. Go gcuire Dia gliondar ar na deoraithe go léir ionat; go raibh grá aige do lucht an dobróin ionat, agus do na glúine uile atá le teacht.SD Sciúrsálfaidh sé thú, a Iarúsailéim, a chathair naofa, mar gheall ar dhrochghníomhartha d' áitritheoirí; ach déanfaidh sé trócaire athuair ar shliocht na bhfíréan.bC= Fógraíodh gach duine a mhórgacht, agus tugtar buíochas dó in Iarúsailéim.cB? Mórfaidh mise mo Dhia, agus déanfaidh mo spiorad gairdeas i Rí na bhFlaitheas.A1 Nuair a iompóidh sibh chuige le bhur gcroí agus le bhur n-anam go hiomlán chun sibh féin a iompar go hionraic ina láthair, iompóidh seisean chugaibhse ansin, agus ní cheilfidh sé a ghnúis oraibh níos mó. Cuimhnigí anois ar a ndearna sé ar bhur son, agus gabhaigí buíochas leis in ard bhur ngutha. Molaigí Tiarna na Fíréantachta agus móraigí Rí na Síoraíochta. Gabhaimse féin buíochas leis i dtír mo dheoraíochta, agus léirím a neart agus a mhórgacht do chine peacúil. Iompaigí ar ais chuige, a pheacacha, chun an fhíréantacht a chleachtadh ina láthair. Cá bhfios daoibh nach mbeidh gnaoi aige oraibh, agus nach nglacfaidh sé trua daoibh?Q@ Sciúrsálfaidh sé sibh de dheasca bhur gcionta, ach déanfaidh sé trócaire oraibh uile leis; mar cruinneoidh sé sibh as na ciníocha uile a raibh sibh scaipthe ina measc.p?Y is ann a thaispeáin sé a mhórgacht daoibh. Molaigí é i láthair na mbeo go léir, mar is é ár dTiarna é agus ár nDia. Is é ár nAthair é chomh maith agus ár nDia go brách agus choíche.> Gabhaigí buíochas leis, a chlann Iosrael, i bhfianaise na gciníocha uile. Mar bíodh gur scaip sé sibhse ina measc,2=] Óir cé go ngabhann sé de sciúirsí orainn, maitheann sé ár bpeacaí dúinn chomh maith; bíodh go gcaitheann sé daoine síos go hifreann, tógann sé aníos iad ón duibheagán athuair; níl aon rud ann ar aon chor ar féidir dó éalú óna láimh.}< u Dúirt Tóibít ansin: Moladh le Dia a mhaireann go deo; moladh lena ríocht bhuanseasmhach!?;w Ansin thosaigh siad ag moladh Dé agus ag canadh iomann dó agus ag gabháil buíochais leis i dtaobh na sáréachtaí sin a rinne sé nuair a thaispeáin a aingeal é féin dóibh.a:; Nuair a d' éirigh siad ina seasamh, níorbh fhéidir dóibh é a fheiceáil níos mó.y9k Molaigí an Tiarna anois ar talamh agus leanaigí libh ag gabháil buíochais leis. Táimse féin ar tí dul suas go dtí an té a chuir uaidh mé. Scríobh cuntas ar na heachtraí go léir a tharla daoibh.» D' imigh sé suas uathu ansin.y8k Bíodh a fhios agaibh nár ith mé greim bia in bhur gcuideachta; is amhlaidh a bhí fís á fheiceáil agaibh.V7% Nuair a bhí mé in bhur gcuideachta ní de thoradh mo dhea-mhéine féin amháin a bhí mé ann ach toisc gurbh áil le Dia é. Dá bhrí sin bígí ag moladh Dé ó lá go lá agus ag canadh iomann dó.i6K ach dúirt Rafael leo: «Ná bíodh eagla oraibh; ní baol daoibh; bígí ag moladh Dé go deo.e5C Tháinig uafás ar an mbeirt acu ansin agus thit siad ar a mbéal fúthu le haonchorp eagla4 Is mise Rafael, ceann den seachtar aingeal atá ina lucht freastail ar Dhia na glóire agus a théann isteach ina láthair.»31 cuireadh chugat mé chun tú a thástáil agus ag an am céanna chuir Dia uaidh mé chun thú féin agus Sárá, bean chéile do mhic, a leigheas._27 Ós rud é nár leasc leat éirí agus imeacht ón mbord chun fear marbh a adhlacadh,n1U Más ea, nuair a bhí tusa agus Sárá ag guí is mise a d' ofráil bhur n-urnaithe suas mar chuimhneachán i láthair ghlóir an Tiarna agus a léigh iad; agus ba é an scéal céanna é nuair a bhítheá ag adhlacadh na marbh.n0U «Ach inseoidh mé an fhírinne iomlán daoibh anois; ní cheilfidh mé dada oraibh. Cheana féin dúirt mé libh go soiléir gur ceart rún rí a choimeád faoi cheilt ach gur ceart leis éachtaí Dé a fhoilsiú mar ba chóir.// Na daoine a dhéanann déirc gheobhaidh siad aois mhaith; ach na daoine a dhéanann an peaca agus an t-éigeart déanann siad a n-aimhleas féin.U.# Saorann an déirc an duine ón mbás agus glanann sé amach an uile pheaca.*-M Urnaí agus troscadh le chéile, déirc agus dea-iompar le chéile, is fearr go mór iad sin ná saibhreas cam. Is fearr déirc a thabhairt ná ór a chnuasach.r,] Is ceart, dar ndóigh, rún rí a choimeád faoi cheilt ach is ceart chomh maith éachtaí Dé a fhógairt agus a fhoilsiú. Mar sin de ghabhaigí buíochas leis mar is cóir. Déanaigí an mhaith agus ní thiocfaidh aon olc oraibh.+1 Ansin thóg Rafael an bheirt acu i leataobh agus dúirt sé leo: «Molaigí Dia agus gabhaigí buíochas leis i láthair na mbeo go léir as ucht na maitheasaí a bhronn sé oraibh ionas go molfaidh agus go mórfaidh cách a ainm le dánta diaga. Fógraígí don uile dhuine na héachtaí atá déanta aige agus tugaigí ómós dó agus bígí ag gabháil buíochais leis gan leisce gan leimhe.$*A Mar sin de, ghlaoigh Tóibias a chomhthaistealaí chuige agus dúirt: «Tóg leat mar thuarastal leath dár thug tú ar ais leat agus go dté tú slán.»l)Q Dúirt Tóibít leis ansin: «Is ceart, a mhic, leath dár thug sé ar ais leis a thabhairt dó.»^(5 Tá sé tar éis mé a threorú go slán sábháilte; leigheas sé mo bhean chéile; rug sé an t-airgead ar ais mar aon liom; leigheas sé thusa chomh maith. Cé mhéad airgid sa bhreis a thabharfaidh mé dó?»-'S «Cé mhéad a íocfaidh mé leis, a athair?» arsa Tóibias. «Ní dhéanfadh sé aon dochar ar bith domsa leath dár rug sé ar ais mar aon liom a thabhairt dó.a& = Nuair a bhí an bhainis thart, ghlaoigh Tóibít a mhac, Tóibias, chuige agus dúirt sé leis. «Is mithid duit, a mhic, a thuarastal a thabhairt do do chomhthaistealaí; agus cuir breis bheag éigin leis.»H% 18b\ ag déanamh gairdis i gcuideachta Thóibít chomh maith. A$} 18a\ Tháinig a chol ceathracha Aichícheár agus Nadáb|#q Thug Tóibít buíochas do Dhia os a gcomhair go léir de bhrí go ndearna sé trócaire air agus gur oscail sé a shúile. Nuair a tháinig sé i ngar do Shárá, bean chéile a mhic, Tóibias, bheannaigh sé di, á rá: «Céad míle fáilte romhat, a iníon! Moladh go deo le do Dhia a sheol chugainn thú, a iníon! Beannacht Dé ar d' athair agus ar mo mhac, Tóibias, agus ort féin, a iníon! Tar isteach i do theach féin; go bhfága Dia do shláinte agat agus go raibh rath agus lúcháir ort de shíor; isteach leat, a iníon ó!» Ba mhór ar fad an t-áthas a cuireadh ar na Giúdaigh a bhí i Nínivé an lá sin."7 Amach le Tóibít féin ar an toirt go dtí geata Nínivé chun bualadh le bean chéile a mhic agus é lán d' áthas agus ag moladh Dé. Tháinig ionadh ar mhuintir Nínivé nuair a chonaic siad é ag gabháil go beo bríomhar tríd an gcathair agus gan aon duine á threorú.?!w Óir bíodh is gur thug sé sciúrsáil dom, feicim mo mhac, Tóibias, anois.» Chuaigh Tóibias isteach ansin agus é lán d' áthas agus ag moladh Dé in ard a ghutha. D' inis sé dá athair gur éirígh thar barr lena thuras; go raibh sé tar éis an t-airgead a fháil agus Sárá, iníon Raguéil, a phósadh agus nárbh fhada go dtiocfadh sise i láthair mar go raibh sí an-ghairid do gheata Nínivé cheana féin.D  agus rinne sé gol agus dúirt: «Feicim thú, a mhic, a sholas mo shúl!» Lean sé air: «Moladh go deo le Dia! Moladh lena ainm mór! Moladh lena aingil naofa go léir! Go gcumhdaí a ainm mór sinn agus go moltar a chuid aingeal go léir go brách agus choíche..W Chaith a athair é féin ar a bhráid7 Ansin chuir sé an t-ungadh air agus chuimil sé isteach é agus ag tosú dó ag cúinní a shúl bhain sé an screamh bhán díobh lena dhá láimh.,Q Shiúil Tóibias suas chuige agus domlas an éisc ina láimh aige. Shéid sé isteach ina shúile; rug greim air agus dúirt: «Múscail do mhisneach, a athair!» D' éirigh Tóibít ina sheasamh ansin agus tháinig sé doras an chlóis amach agus é ag tarraingt na gcos ina dhiaidh.]3 Ansin rith Anna chun tosaigh agus chaith sí í féin ar bhráid a mic agus dúirt sí leis: «Ní miste liom bás a fháil anois, a mhic, mar táim tar éis tú a fheiceáil arís.» Agus rinne sí gol.H Smear a shúile le domlas an éisc; crapfaidh an t-ungadh seo an screamh bhán agus tosóidh sí ag scamhadh dá shúile. Tiocfaidh a radharc do d' athair arís agus feicfidh sé an solas.»ta Dúirt Rafael le Tóibias sular tháinig sé fad lena athair: «Tá a fhios agam go n-osclófar a shúile.|q Chonaic sí uaithi é ag teacht agus dúirt sí leis an athair: «Seo chugainn do mhac agus a chomhthaistealaí.»fE Idir an dá linn bhí Anna ina suí agus í ag faire an bhóthair a ghabhfadh a mac abhaile.&E Ghluais an bheirt acu ar aghaidh, mar sin, le chéile agus dúirt Rafael le Tóibias: «Beir leat domlas an éisc.» Agus bhí an gadhar ag rith lena sála.- Brostaímis linn ar aghaidh roimh do bhean chéile chun an teach a ullmhú fad a bheidh an chuid eile den chuideachta ag teacht inár ndiaidh.»\1 dúirt Rafael: «Is eol duit an bhail a bhí ar d' athair nuair a d' fhágamar é.h K Nuair a bhí siad ag teacht i ngar do Chasairín, baile atá ar aghaidh Nínivé amach,hI 12\ Ansin dúirt sé lena iníon, Sárá: «Imigh leat go dtí teach d' athar chéile; óir as seo amach is iad do thuismitheoirí féin iad an oiread céanna agus na daoine a ghin thú. Imigh faoi shíocháin, a iníon ó; fad a mhairfidh mé nár chloise mé fút ach an dea-scéal.» Faoi dheireadh chuir sé faoi choimirce Dé iad agus scaoil sé uaidh iad. 13\ Dúirt Eadna ansin le Tóibias: «A leanbh liom agus a chol cheathrar dhílis, go dtuga an Tiarna slán abhaile thú agus go maire mé féin fada go leor chun clann a fheiceáil agatsa agus ag m' iníon, Sárá, le mo shúile cinn; i bhfianaise an Tiarna cuirim m' iníon faoi do chúram; ná cuirse aon bhuaireamh uirthi ar feadh do shaoil; imigh leat faoi shíocháin, a mhic; as seo amach is mise do mháthair agus is í Sárá do bhean chéile mhuirneach. Go raibh rath orainn go léir an dá lá dhéag agus an fad a mhairfimid.» Phóg sí an bheirt acu ansin agus chuir sí slán abhaile leo. 14\ Nuair a scar Tóibias le Raguéil bhí sé an-sásta leis féin agus lán d' áthas agus fíorbhuíoch de Thiarna na bhflaitheas agus an domhain, Rí na nUile, toisc go raibh sé tar éis rath a chur ar a thuras. Faoi dheireadh thiar d' fhág sé slán ag Raguéil agus ag a bhean chéile, Eadna, á rá: «Go dtuga Dia dom onóir a thabhairt daoibh fad a mhairfidh mé.»&E Nuair a bhí sé ag cur slán leo abhaile rug sé barróg ar Thóibias agus dúirt sé leis: «Slán leat, a mhic; go n-éirí an bóthar leat. Go gcuire Tiarna na bhflaitheas rath ort féin agus ar do bhean chéile, Sárá, agus go bhfeice mé bhur gclann sula bhfaighidh mé bás.»lQ Thug Raguéil a bhean chéile, Sárá, suas do Thóibias ansin gan a thuilleadh moille mar aon le leath dá mhaoin uile: sclábhaithe fear agus ban, ba agus caoirigh, asail agus camaill, éadaí agus airgead agus airnéis tí.a; «Ná déan,» arsa Tóibias leis, «ach lig dom féin dul abhaile go dtí m' athair.»+O Ach dúirt Raguéil leis: «Fan go fóill, a mhic; fan anseo i mo chuideachta agus cuirfidh mé teachtairí go dtí d' athair chun a insint dó conas atá tú.»L  Nuair a bhí deireadh le ceithre lá dhéag na bainise a gheall Raguéil dá iníon faoi mhionn, chuaigh Tóibias chuige agus dúirt sé leis, «Lig dom imeacht mar is eol dom go gceapann m' athair agus mo mháthair nach bhfeicfidh siad mé go deo. Impím ort anois, a athair, ligean dom imeacht chun go rachaidh mé abhaile go dtí m' athair féin. D' inis mé duit cheana féin cén bhail a bhí air nuair a d' fhág mé é.» «Bí i do thost,» a deireadh sise leis. «Ná bí ag iarraidh dallamullóg a chur orm. Tá mo leanbh muirneach caillte.» Agus théadh sí amach gach lá chun an bóthar a bhí gafa ag a mac a fhaire agus ní thugadh sí cluas d' aon duine. Le fuineadh na gréine théadh sí isteach arís agus chaitheadh sí an oíche go léir ag caoineadh agus ag olagón sa chaoi nach gcodlaíodh sí néal. p Y Deireadh Tóibít léi, áfach: «Éist, a bhean chóir; ná bíodh aon imní ort; tá sé slán sábháilte; ní foláir nó tá siad gafa ag gnó éigin ann; ina theanntasan is iontaofa an fear a chuaigh in éineacht leis; duine dár muintir féin is ea é; ná bíodh aon bhuaireamh ort ina thaobh, a bhean chóir; beidh sé i láthair anseo gan mhoill.»c ? «Ochón, a mhic mhuirnigh, a ghile mo chroí! Cén fáth ar lig mé duit imeacht uaim?»B } Dúirt Anna, a bhean chéile, ansin: «Tá mo leanbh muirneach caillte; níl sé ar marthain níos mó.» Agus thosaigh sí ag caoineadh agus ag olagón mar gheall air agus dúirt sí:. W Mar sin féin tháinig buaireamh air.+ dúirt sé: «B' fhéidir gur cuireadh moill air nó go bhfuair Gabael bás agus nach bhfuil aon duine ann chun an t-airgead a thabhairt dó.»i M Idir an dá linn bhíodh Tóibít ag áireamh na laethanta a bhainfeadh sé as Tóibias chun imeacht agus teacht ar ais ina gceann agus ina gceann. Ach nuair a bhí na laethanta sin thart agus gan a mhac tagtha fós, siúd chun siúil iad go léir le chéile chun na bainise. Nuair a chuaigh siad isteach i dteach Raguéil fuair siad Tóibias ar a shleasluí ag an mbord. Léim sé ina sheasamh láithreach agus chuir sé fáilte is fiche roimh Ghabael. Thosaigh seisean ag gol agus thug sé a bheannacht do Thóibias, á rá: «A ógánaigh sháruasail, a mhic an dea-athar uasail ionraic dhéirciúil, go gcuire an Tiarna a bheannacht anuas ó neamh ort féin agus ar do bhean chéile agus ar d' athair agus ar mháthair do mhná céile. Moladh go deo le Dia toisc go bhfaca mé mo chol ceathrar, Tóibias. Is é a athair ina steillbheatha é.»Q D' imigh Rafael mar sin leis an gceathrar seirbhíseach agus an dá chamall go Raigéis na Méide agus chuir siad fúthu i dteach Ghabael. Thug Rafael an admháil fiacha dó agus d' inis sé dó freisin go raibh Tóibias, mac Thóibít, tar éis bean a phósadh agus gur thug sé cuireadh chun na bainise dó. Chomhair Gabael na málaí séalaithe airgid amach dó ar an toirt. Go luath ar maidin lá arna mhárach chuir siad na málaí ar na camaill agusjM Is eol duit chomh maith an mionn atá tugtha ag Raguéil agus ní féidir dom cur ina choinne.»% Tá a fhios agat go bhfuil m' athair ag áireamh na laethanta agus má bhím go fiú aon lá amháin déanach cuirfidh mé buairt mhór air. «A Azairias, a bhráthair liom, ar mhiste leat ceathrar seirbhíseach agus dhá chamall a bhreith leat agus dul go Raigéis. Imigh go dtí teach Ghabael agus tabhair dó an admháil fiacha úd. Faigh an t-airgead uaidh agus beir leat é féin chun na bainise.T # Ina dhiaidh sin chuir Tóibias fios ar Rafael agus dúirt sé leis,&ETóg leat láithreach leath amháin dá bhfuil agam agus tú ag dul abhaile chun d' athar go slán sábháilte; beidh an leath eile agaibh nuair a gheobhaidh mé féin agus mo bhean chéile bás. Bíodh misneach agat, a mhic! Is mise d' athair agus is í Eadna do mháthair; táimid chomh gaolmhar leatsa agus atáimid le do bhean chéile ionúin, anois agus choíche. Mar sin de, a mhic, bíodh misneach agat!»oWGhlaoigh sé ar Thóibias ansin agus dúirt sé leis: «Ní bhogfaidh tú ón áit seo go ceann ceithre lá dhéag ach fanfaidh tú anseo i mo chuideachta ag ithe agus ag ól; agus cuirfidh tú áthas ar chroí cráite m' iníne.,~QDúirt sé lena bhean chéile ansin a lán builíní aráin a dhéanamh; d' imigh sé féin amach go dtí a thréad agus thug sé leis as dhá dhamh agus ceithre reithe agus d' ordaigh sé dá sheirbhísigh iad a mharú; tosaíodh ansin ar gach rud a ullmhú le haghaidh na bainise.\}1Ansin d' ordaigh sé dá sheirbhísigh an uaigh a líonadh roimh bhreacadh an lae.|}Moladh go deo leat, a Dhia, mar bhí trua agat don bheirt aonghin seo. Déan trócaire orthu, a Thiarna, agus slánaigh iad. Tabhair dóibh a mbeatha a chaitheamh go háthasach grámhar go deireadh a saoil.»R{Moladh go deo leat, a Dhia, mar chuir tú áthas ormsa agus níor tharla an tubaiste a raibh eagla orm roimpi; óir chaith tú linn de réir do mhórthrócaire.EzThosaigh siad, mar sin, ar Dhia na bhflaitheas a mholadh mar a leanas: «Moladh go deo leat, a Dhia, le gach moladh dá ghlaine! Go moltar thú trí shaol na saol!zymAmach léi láithreach agus d' inis sí dóibh go raibh Tóibias beo agus nach ndearnadh aon dochar ar bith dó.>xu Tar éis dóibh lampa a lasadh agus an doras a oscailt dúirt siad leis an gcailín dul isteach. Nuair a chuaigh sise isteach, fuair sí an bheirt acu ina sámhchodladh le chéile.]w3 agus dúirt sé léi: «Ar mhiste leat duine de na cailíní aimsire a chur isteach sa seomra féachaint an bhfuil sé beo? Óir, más amhlaidh atá sé marbh, déanaimis é a adhlacadh gan fhios d' aon duine.»vy Chomh luath agus a bhí an uaigh bainte acu chuaigh Raguéil isteach sa teach agus ghlaoigh sé a bhean chéile chuigewug Óir dúirt sé, «Is eagal liom go bhfaighidh sé bás agus go ndéanfar ceap magaidh agus aithise dínne.».tU agus chodail siad ar feadh na hoíche. Nuair a d' éirigh Raguéil ghlaoigh sé chuige a chuid seirbhíseach agus d' imigh siad amach agus bhain siad uaigh.6sgAgus dúirt siad araon ansin: «Amen! Amen!»rMar sin de, ní le teann drúise a ghlacaim mo bhean mhuinteartha chugam mar chéile ach le croí ionraic glan. Deonaigh trócaire a dhéanamh ormsa agus uirthi sa chaoi go bhfaighimid aois mhaith i dteannta a chéile.»CqIs tú a rinne Ádhamh; rinne tú Éabha, a bhean chéile, chomh maith chun cabhair agus cúnamh a thabhairt dó; agus is ón mbeirt seo a shíolraigh an cine daonna. Is tú a dúirt: 'Ní maith an duine a bheith ina aonar; déanaimis céile cúnta dó cosúil leis féin.'?pwD' éirigh sise agus thosaigh siad ag guí agus ag iarraidh go slánófaí iad agus chuir Tóibias tús ar an urnaí mar seo: «Is beannaithe thú, a Dhia ár sinsear; go moltar d' ainm choíche agus go brách; na flaithis agus gach ar chruthaigh tú, go mola siad thú go deo. H?~~:}} |U| {zyyx9wwvIutsrrrqjpponmml{kTjii,h_gf|eebdcjbaac`{_^^A]<\[[fZYXWVVUU'TNSvRQxPYO/NM LeKKIHGNF7EEDCC#B;A@^?>>=<;;:9X8k7q6<55B4r33q221^02/z..h-t++ *D)(''1&C%$##b""!6U_S&+H6 v  y -{GZH  agus féach go ndearnadar é. Mar gheall air sin thug tú a gcuid taoiseach suas d' eirleach, agus d' ordaigh tú díol fola ar an leaba a raibh smál a gcuid fill uirthi, agus threascair tú idir íseal is uasal díobh, fiú an t-uasal ar a chathaoir ríoga.)K «A Thiarna, a Dhia Shimeon mo dhuine sinsir, fadó chuir ginte masla agus náire agus aithis ar mhaighdean. Scaoil siad a crios agus nocht a ceathrúna agus d' éignigh a broinn. Ach chuir tusa claíomh i láimh Shimeon chun díoltais orthu. Bhí tú tar éis a rá: 'Ná déantar seo,'O  Ansin bhain Iúidit di anuas go dtí an sacéadach a bhí uimpi, chuir luaithreach ar a ceann, agus shín í féin béal fúithi ar an talamh. An t-am sin díreach de thráthnóna a bhí an íobairt túise á hofráil os comhair sanctóra Dé in Iarúsailéim, agus d' éigh Iúidit amach in ard a cinn chun an Tiarna:gG$Ní dúradh a thuilleadh. D' fhágadar an seomra agus abhaile leo go dtí a ngnóthaí féin. 9#«Seo leat faoi shíocháin,» arsa Uizíá agus maoir an bhaile léi, «agus go soirbhí an Tiarna Dia duit an scéim díoltais seo ar ár naimhde.»  "Ná fiafraígí díom cad táim chun a dhéanamh; ní inseoidh mé daoibh cad tá ar siúl agam go dtí go mbeidh sé déanta.»!Bígíse ag an ngeata anocht. Rachadsa amach agus mo bhanseirbhíseach le mo chois. Ghlac sibhse rún an baile a ghéilleadh dár naimhde tar éis an áirithe sin laethanta; ní bheidh na laethanta sin istigh nuair a dhéanfaidh an Tiarna beart d' Iosrael tríomsa.# «Éistigí liom anois,» arsa Iúidit leo. «Táimse chun gníomh a dhéanamh a bheidh á insint d' aos óg ár gcine ó ghluin go glúin.@ yGuigh ar ár son, ó tá an chráifeacht ionat. Tá seans go gcuirfidh an Tiarna tuile bháistí chugainn a líonfaidh na sistéil dúinn agus go mbeidh deireadh lenár laigíocht.»P Ach bhí na daoine spallta leis an tart, an dtuigeann tú, agus chuireadar iallach orainn déanamh mar a bhí ráite againn leo, fiú, mionn a thabhairt, mionn nach bhféadfaimid dul siar air anois.- SNá ní inniu a tháinig an chiall amach ionat; riamh ó laethanta d' óige d' aithníodh an pobal ar fad an tuiscint a bhí agat, agus an croí geal ina theannta." =Uizíá a d' fhreagair í. «As dea-chroí amach a tháinig gach focal dá bhfuil ráite agat,» ar seisean. «Ní fhéadfadh aon duine é a bhréagnú.^ 5Dílse a gcroí a bhí á promhadh aige agus an céasadh sin á chur orthu aige. Mar sin linne: ní díoltas an cruatan seo atá á chur orainn ag an Tiarna, ach ceacht á mhuineadh aige do mhuintir a pháirte.»:mCuimhnigí ar a ndearna sé d' Abrahám agus na trialacha a chuir sé ar Íosác, agus ar tharla do Iacób i Measpatáim na Síre agus é i bhfeighil caorach a uncail, Lábán./WAr shlí, cuis chun bheith buíoch don Tiarna, ár nDia, is ea ár gcás. Táimid faoi thriail aige anois. Ach nár chuir sé triail ar ár n-aithreacha chomh maith?;o«Anois, a dheartháireacha liom, tugaimis dea-shampla don chuid eile, mar is orainne a bhraitheann a mbeo sea, agus an Teampall naofa, idir áras agus altóir, chomh maith leo. Ní aon dea-mhéin a thuillfidh ár sclábhaíocht dúinn mar sin ach an aithis. Sin mar a réiteoidh an Tiarna, ár nDia, é./Bíodh go mbeimid inár sclábhaithe in áit éigin i gcéin i measc na nginte, orainn a éileoidh Dia éiric ár mbráithre a bheidh marbh, agus ár dtíre a bheidh faoi chois, agus ár n-oidhreachta a bheidh bánaithe. Núis agus náire a fheicfidh ár máistrí ionainn.?w«Agus rud eile: má ghabhtar sinne, tiocfaidh an scrios céanna ar Iúdáia uile, agus slad ar an Teampall naofa. Sinne a chaithfidh freagairt [lenár bhfuil] as an truailliú sin.1Ach ní aithnímidne aon dia ach eisean; nach dtugann sin dóchas dúinn nach súil dhúnta a thabharfaidh sé orainn ná ar aon duine dár gcine?)Dhéantaí a leithéid sin fadó, agus sin a thug an claíomh agus an chreach ar ár sinsir, agus a thug anuas chun raice roimh a naimhde iad.9kTar éis an tsaoil, lenár linn-ne agus inniu féin, níl aon treibh ná teaghlach ná sráidbhaile ná cathair dár gcuidne a chuaigh ag adhradh déithe de dhéantús daoine.Fanaimis mar sin le slánú uaidh, agus iarraimis air cabhrú linn; tabharfaidh sé aird ar ár nguth, más toil leis é.4~aAch ná bígíse ag tabhairt bannaí ar rúin ár nDé, mar ní féidir cur ar Dhia mar a chuirfeá ar dhuine, ná rud a leagan amach dó mar a dhéanfá le mac an duine.c}?Tharlódh nár thoil leis teacht i gcabhair orainn laistigh de na cúig laethanta, ach tá ar a chumas aige sinn a chumhdach aon fhad laethanta is maith leis, nó, chomh maith, sinn a dhíothú os comhair ár naimhde.U|#Ní éireoidh libh doimhneas croí an duine a thomhas, ná breith a thabhairt ar na smaointe atá ina cheann; conas mar sin a thiocfaidh sibh suas leis an Dia a rinne na rudaí seo go léir, nó eolas a chur ar a aigne, nó a mhachnamh a thuiscint? Faire, faire, a dheartháireacha: ná bígí ag cur feirge ar an Tiarna bhur nDia!c{? Ag cur trialach ar an Tiarna uilechumhachtach atá sibh; ach beidh sibh aineolach go deo.Az{ Cé sibhse, an dóigh libh, agus a rá gur thug sibh dúshlán Dé mar sin inniu, agus go bhfuil sibh do bhur gcur féin in airde os a chionn agus clann an duine ag féachaint oraibh?]y3 «Éistigí, sibhse atá os cionn phobal Bhéitiúilia,» ar sise leo nuair a bhíodar tagtha. «Ba lag an mhaise daoibh a ndúirt sibh leis an bpobal inniu, agus an margadh sin a rinne sibh le Dia gur gheall sibh an baile a thabhairt suas dár naimhde mura dtiocfaidh an Tiarna i gcabhair arís orainn laistigh den áirithe sin laethanta.%xC Chuir sí an seirbhíseach mná a bhí i bhfeighil a cuid gnóthaí aici ag triall ar Uizíá agus Chaibris agus Chairmis, ag iarraidh orthu teacht chuici./wW Chuala Iúidit i dtaobh ar tharla an ganntanas uisce agus an lagmhisneach a thug ar mhuintir an bhaile labhairt mar sin go searbh leis an maor, agus an freagra a thug Uizíá orthu, gur gheall sé dóibh faoi bhrí na mionn go dtabharfadh sé an baile suas do na hAsaírigh i gceann cúig lá.mvSAgus bhí an dea-theist uirthi i mbéal gach aon duine, mar fíoruamhan Dé ba stiúir bheatha dhi.Tu!B' álainn an bhean ina pearsa í, bean a thógfadh do shúil. Chomh maith, bhí aici fós an méid a d' fhág a fear, Manaise, aici ór agus airgead, buachaillí agus cailíní aimsire, ba agus talamh.etCD' fhan sí ar troscadh ó cailleadh a fear, ach amháin lá na sabóide agus an lá roimhe, féile na nuaghealaí agus an lá roimpi sin, agus laethanta deabhóide nó gairdis a chomóradh náisiún Iosrael le chéile. s Bhí seomra breise tógtha aici ar dhíon an tí di féin. Chaitheadh sí sacéadach faoina coim, agus éide bhaintrí thairis.r3Trí bliana agus ceithre mhí roimhe seo a tharla sin, agus an fad sin, saol na baintrí a bhí á chaitheamh ag Iúidit sa bhaile ina teach féin.:qmIs amhlaidh a bhí sé amuigh sa ghort ag déanamh maoirseachta ar cheangal na bpunann, agus ghoin an brothall a cheann. Thug sé an leaba air féin agus níor tháinig sé aisti beo. I mBéitiúilia, a bhaile dúchais, a cailleadh é, agus i reilig a shinsear, idir Dótán agus Balamón, a cuireadh é.upcBhí sí pósta le Manaise, fear dá treibh agus dá muintir féin, ach cailleadh é i bhfómhar na heorna.fo GBhí bean darbh ainm Iúidit, agus ní gan fhios di a tharla eachtraí na haimsire sin. Maráraí ab ainm dá hathair Maráraí mac Ócs, mac Iósaef, mac Uizíéil, mac Eilcíá, mac Anainias, mac Ghideon, mac Rofaím, mac Aichítiúb, mac Eilíá, mac Cheilcís, mac Eilíáb, mac Natanael, mac Shalaimíéil, mac Sharasadaí, mac Iosrael.{no Agus scaoil sé uaidh na daoine, gach duine acu chun a áite féin. Chuaigh na fir in airde ar na múrtha agus na túir, agus chuireadar abhaile chun a dtithe a gcuid ban agus leanaí. Agus is iad a bhí in umar na haimiléise sa bhaile sin.pmYAch mura mbíonn aon chabhair chugainn i gceann na gcúig lá sin, déanfaidh mé mar a dúirt sibh.»OlLabhair Uizíá leo. «Misneach, a dhaoine!» ar seisean. «Féach: fanfaimid cúig lá eile agus beidh an Tiarna, ár nDia, chugainn lena chineáltas. Ní chaithfidh sé uaidh ar fad sinn, cinnte.|kqAgus scairt an cruinniú sin amach le chéile, ag olagón in ard a gcinn, agus gach béic astu chun an Tiarna Dia.bj=Mura ndéantar seo inniu, tá an spéir agus an talamh á nglaoch againn mar fhínnéithe in bhur n-aghaidh tá, agus Dia féin, tiarna ár sinsear, atá ag agairt ár bpeacaí agus peacaí ár n-aithreacha orainn.»fiESclábhaíocht a bheadh i ndán dúinn, ach b' fhearr titim chucu mar chreach agus bheith beo ná bheith ag féachaint ar ár gclann ag fáil bháis lenár súile cinn, agus ár gcuid ban is naíonán i ndeireadh na dé. h Féach, glaoigí isteach anois láithreach iad agus tugaigí an baile go léir mar chreach do mhuintir Holofarnaes agus dá arm!igKNach bhfeiceann sibh nach bhfuil aon chabhair fágtha againn agus nach bhfuil Dia féin dár gcosaint anois: táimid caite chucu aige, agus gan i ndán dúinn ach an tart is an t-angar go mbeimid sínte marbh os a gcomhair.f+«Mhaise, go maithe Dia daoibh é,» ar siad, «nach ndéanfadh sibh síocháin leis na hAsaírigh, in ionad an donas a thabhairt anuas orainn!EeTháinig muintir an bhaile go léir timpeall ar Uizíá agus na maoir eile an t-aos óg agus na mná agus na leanaí féin, agus míle murdar astu ansin os comhair na seanóirí go léir.cd?Bhí a gcuid leanaí ag cnaí, agus a gcuid ban agus ógánach ag dul i laige le teann tarta. Thitidís agus iad ag gabháil sráideanna an bhaile nó ag dul amach na geataí, gan aon neart fágtha iontu a thuilleadh.>cuagus na sistéil faoi thalamh féin, níorbh fhada go mbeidís folamh. Ní raibh a sáith le hól acu aon lá anois, mar ní thugtaí ach an áirithe sin uisce amach do gach duine.DbAr feadh ceithre lá tríochad d' fhan arm mór na hAsaíre timpeall orthu coisithe agus carbaid agus capaill. Chuaigh na prócaí uisce go léir i ndísc ar mhuintir Bhéitiúilia uile;=asGhlaoigh clann Iosrael os ard ar an Tiarna, a nDia, agus an misneach ag teipeadh orthu, mar bhí a naimhde go léir mórthimpeall orthu anois, agus gan deis éalaithe fágtha acu. `9Ag an am céanna ghluais cuid de mhuintir Éasáu agus Amón agus rinneadar a gcampa thuas sna sléibhte os comhair Dhótán. As sin chuireadar roinnt dá gcuid fear soir ó dheas os comhair Eicribil atá in aice le Chús ar bhruach abhann Mochmúr. Rinne an chuid eile d' arm na nAsaíreach campa sa mhachaire, lán an mhachaire acu aon lear de bhothanna agus de threalamh, agus slua mór groí acu féin.o_WGhluais buíon de mhuintir [Mhóáb] chun cinn agus cúig mhíle de shaighdiúirí Asaíreacha ina dteannta. Suas isteach sa ghleann leo agus ghabhadar na srutháin agus na fuaráin uisce a bhíodh á n-usáid ag muintir Iosrael.^Thaitin an chaint seo le Holofarnaes agus lena raibh timpeall air, agus d' ordaigh sé go ndéanfaí mar a bhí ráite acu.]Bainfidh tú díoltas dian amach orthu thar ceann an dúshláin a thugadar duit, in ionad teacht chugat go síochánta.»3\_agus caillfear leis an ocras iad, agus a gcuid ban agus páistí ina dteannta. Sínfear marbh iad sa tsráid ina gcónaíonn siad, gan aon chlaíomh a theacht ina dtreo.'[G as san a fhaigheann pobal Bhéitiúilia uile a gcuid uisce. Cloífidh an tart iad agus géillfidh siad an baile. Rachaimidne agus ár gcuid fear in airde ar bheanna na gcnoc is giorra dóibh agus fanfaimid faoi airm ann ag faire. Mar sin, ní fhéadfaidh duine acu éalú as an mbaile,;Zo fan i do champa anseo agus coinnigh do chuid saighdiúirí slan gach fear acu. Faighimisne, do ghiollaí, greim ar an bhfuarán uisce atá ag brúchtaíl amach ag bun an chnoic:Y  Anois, a thiarna, seachain nach cath riartha a chuireann tú orthu. Ní gá go dtitfeadh oiread agus fear amháin de do shlua;AX{ Ní ar neart a gcuid sleánna atá an mhuintir seo Iosrael ag brath ach ar bheanna arda na gcnoc ina bhfuil siad ina gcónaí. Mar ní aon dóichín le dreapadh iad na beanna céanna.zWm «A thiarna linn,» ar siad, «más é do thoil é, éist le focal uainn, agus ní baol aon bhriseadh ar d' arm.VwAr ball, bhí chuige taoisigh chlann Éasáu, agus oifigigh uile chathláin Mhóáb agus ceannairí an chósta thiar.KUScrúdaigh sé na bealaí suas isteach don bhaile, chuaigh timpeall na dtoibreacha uisce agus ghabh seilbh orthu. D' fhág sé garda ina dhiaidh ar gach tobar acu, agus d' fhill sé ar an slua.TyAn lá ina dhiaidh sin thug Holofarnaes a chuid marcach ar fad amach os comhair na nIosraelach a bhí i mBéitiúilia.qS[Thógadar chucu a gcuid arm agus lasadar tinte ar na túir agus thugadar an oíche sin ar fad ag faire.0RYThit an lug ar an lag ar mhuintir Iosrael nuair a chonaiceadar a raibh ann díobh. Bhí gach duine acu ag rá leis an bhfear in aice leis: «Bánóidh siad seo an tír fúthu agus uathu! Na sléibhte arda agus na cumair agus na cnoic conas a sheasfaidh siad faoina bhfuil ag brú anuas orthu?»uQcSuas an gleann i gceantar Bhéitiúilia a chuadar, chomh fada le tobar atá ann, agus bhíodar leata amach ó Dhótán go Bealbáim, agus ag síneadh ó Bhéitiúilia siar go dtí Cúamón atá ag féachaint síos amach ar Easdraelón.hPIGhluaiseadar leo an lá céanna, gach fear san arm sin a raibh troid ann céad seachtó míle acu ar a gcois agus dhá mhíle dhéag ar mhuin capaill agus a gcuid trealaimh ina ndiaidh agus an slua mór coisithe a lean é.LO An lá ina dhiaidh sin, d' ordaigh Holofarnaes dá arm go léir agus do na cathláin iasachta a tháinig leo sa slógadh bogadh as an gcampa i dtreo Bhéitiúilia. An chéad rud a bhí le déanamh sa chogadh seo i gcoinne chlann Iosrael ná bheith rompu agus greim a fháil ar na conairí suas go dtí na sléibhte.WN'Thug Uizíá abhaile go dtí a theach féin é tar éis an chruinnithe agus chuir sé cóir dí ar na seanóirí ann ina theannta. Agus thugadar an oíche sin go léir ag iarraidh cabhrach ar Dhia Iosrael.>MwThugadar cuidiú carad d' Aichíór, agus ardmholadh.oLW«A Thiarna, Dia na bhFlaitheas,» ar siad, «féach an mór is fiú atá ar siúl acu, agus déan trócaire ar ar gcine atá faoin mbráca. Táimid coisricthe duit, agus is chugat atá ár súile: féach orainn le taise inniu.»_K7Shléacht an slua go talamh in onóir do Dhia agus thógadar a nguthanna suas chuige.bJ=D' inis sé dóibh a ndúradh i gcomhairle Holofarnaes, an méid a dúirt sé féin os comhair taoiseach na nAsaíreach, agus an bladhmann go léir a bhí ag Holofarnaes i dtaobh a ndéanfadh sé do mhuintir Iosrael.eICChuireadarsan fios chun cruinnithe ar sheanóirí an bhaile, agus bhí an t-aos óg agus na mná chucu ar sodar chomh maith. Cuireadh Aichíór ina sheasamh i lár an tslua, agus cheistigh Uizíá é i dtaobh ar tharla.HUizíá mac Mhíceá de threibh Shimeon agus Chaibris mac Ghotoiníéil agus Chairmis mac Mheilcíéil na maoir a bhí ann an t-am san.TG!Ar ball, bhí muintir Iosrael anuas as an mbaile, agus nuair a thángadar chomh fada leis, bhaineadar na cuibhreacha de. Suas leo go dtí Béitiúilia ansin agus thugadar os comhair mhaoir an bhaile é.:Fm D' fhanadar ar foscadh thíos ag bun an chnoic mar sin, fad a bhí cuibhreacha á gcur ar Aichíór acu. Ansan d' fhágadar caite ansin é, agus abhaile leo go dtí a máistir.E+ Ní túisce a thug gardaí na cathrach thuas faoi deara iad ná rugadar ar a gcuid arm agus amach leo go dtí barr na fána agus gach fear orthu a raibh crann tabhaill aige, bhí sé ag gabháil de chlocha síos orthu, i dtreo nár fhéadadar aon chor a thabhairt aníos.cD? Ghabh na giollaí é agus thógadar leo amach as an gcampa é. Ansan thugadar a gcúl don mhachaire agus a n-aghaidh ar na sléibhte, go dtángadar go dtí na toibreacha uisce atá laistíos de chathair Bhéitiúilia.5Cc Agus d' ordaigh Holofarnaes do na giollaí a bhí thart timpeall air ina bhoth breith ar Aichíór agus é ardú leo go Béitiúilia agus é thabhairt do mhuintir Iosrael.9Bk Ach ar ndóigh, tá dóchas i do chroíse nach ngabhfar iad; ní gá aon cheann faoi a bheith ort mar sin! Sea; tá raite agam! Ní bhréagnófar aon fhocal dá ndúirt mé.»eACBeidh an méid sin faoisimh agat ón mbás go dtí go ndíothófar thú in aon mhaidhm leo.@yTabharfaidh mo ghiollaí suas sna sléibhte thú, agus cuirfidh siad thú i gceann de na bailte atá ar an tslí suas.)?KNuair a chuirfidh mé chucu, beidh claimhte mo chuid saighdiúirí agus sleánna mo ghardaí trí do dhá thaobh, agus tú tite i measc a ngoinfear d' Iosrael.>«Agus tusa, a Aichíór, a tháinig anseo ó Amón ag tuilleamh do choda, is léanmhar duit an lá a scaoil tú an méid sin seafóide asat. Ní fheicfidh tú mo ghnúis-se as seo go dtí an lá a dhéanfaidh mé díoltas ar an ngraimisc teifeach seo ón Éigipt.6=eLoiscfimid ina mbeatha iad: cuirfimid sléibhte na tíre ar meisce lena gcuid fola agus líonfaimid na machairí lena gcoirp. Ní bheidh seasamh a gcos acu romhainn: múchadh na gríosaí atá i ndán dóibh! An rí Nabúcadnazar, tiarna an domhain uile, a dúirt é, agus ní bhréagnófar a fhocal!]<3Ach cén dia a chuirfeá i gcomórtas le Nabúcadnazar? Ní gá dó ach a neart a chur i bhfeidhm orthu chun iad a dhíothú de dhroim an domhain, agus ní shábhálfaidh a nDia iad. Sinne, seirbhísigh Nabúcadnazar, buailfimid iad faoi mar nach mbeadh iontu ach fear aonarach amháin i gcoinne nirt ár gcapall. Ní bheidh seasamh iontu.;«Cé thusa, a Aichíór,» ar seisean, «thú féin agus do chuid amhas ó Amón, go mbeifeá ag tabhairt tairngreachtaí uait anseo an saghas ruda atá cloiste againn inniu? Ní ceart cogadh a chur ar Iosrael, an ea? Beidh a nDia ag fóirithint orthu, deir tú?M: D' fhan Holofarnaes, ardcheannaire airm na nAsaíreach, gur stad an clampar seo ar fud an chruinnithe. Ansin thug sé d' Aichíór é os comhair na n-eachtrannach uile agus chlann Mhóáb. 9Sea cheana, suas linn chucu! Le méid an airm seo atá agat, a Holofarnaes, a thaoisigh, ní bheidh iontu ach greim inár mbéal!»68e«Níl aon eagla orainne roimh chlann Iosrael,» ar siad. «Dream gan éifeacht is ea iad, nach bhfuil de neart iontu fiú ord maith catha a chur orthu féin inár gcoinne.y7kAch níor thúisce an méid sin ráite ag Aichíór na d' éirigh monabhar agóide ón slua timpeall bhoth an cheannaire. Bhí caint i measc ardoifigeach Holofarnaes agus muintir an chósta agus muintir Mhóáb ar é a stolladh ó chéile. 6Ach más rud é nach bhfuil aon choir ar an gcine seo glac mo chomhairle, a thiarna liom; fág ansin iad, mar ní fios duit nach mbeadh lámh chosanta tharstu ag an Tiarna agus dídean ón Dia sin acu. Má tá, beimidne inár gceap magaidh ag an tír uile.»%5C«Éist liom anois, a thiarna agus a shoilse. Abair go bhfuil dul amú ar an gcine seo, agus peaca á dhéanamh acu i gcoinne a nDé dá bharr; má aithnimidne go cruinn céard a chuirfeadh an laige seo orthu, níl le déanamh ach siúl suas isteach ina gcoinne agus tabhairt fúthu.4-Ach le tamall anuas tá siad tar éis iompú arís ar a nDia, agus tá siad tagtha ar ais ón deoraíocht agus ón scaipeadh agus tá seilbh acu arís ar Iarúsailéim, mar a bhfuil a dTeampall acu, agus gabháltais arís ar na cnoic acu, áit nach raibh duine beo tráth.r3]Ach nuair a d' iompaíodar i leataobh ón mbóthar a bhí leagtha amach aigesean dóibh, bhí scéal eile ann. Cuireadh cath i ndiaidh catha orthu, agus maraíodh cuid mhór acu san ár agus tógadh cuid eile i mbraighdeanas go dtí tír iasachta. Níor fágadh de Theampall a nDé ach an dúshraith fuar, agus bhí a gcuid cathracha ar fad i seilbh a naimhde.2}«An fad nach ndearnadar aon pheaca in aghaidh an Dé a bhí acu, bhí leo, mar Dia is ea é ar gráin leis an éagóir.S1Na Canánaigh agus na Pirizigh agus na Iabúsaigh agus muintir Sheicim agus na Giorgáisigh, na treibheanna a bhí ann rompu, ghlanadar as a slí iad, agus d' áitíodar féin sa tír ar feadh i bhfad.T0!Chuireadar fúthu i dtír na nAmórach agus rinneadar sceanairt de mhuintir Heisbeon le neart airm. Ina dhiaidh sin, chuireadar an Iordáin díobh anoir, agus ghabhadar seilbh ar na cnoic theas ansiúd./-agus seo leo trí Shíonái agus Cáidéis Bairneá, eisean á dtreorú agus treibheanna an fhásaigh á gcur as seilbh i ndiaidh a chéile acu.9.m D' ísligh Dia an Mhuir Rua go grinneall rompú,Z-- Screadadar os ard chun an Dé a bhí acu, agus chuir seisean plánna ar an Éigipt uile nach raibh leigheas orthu. Níorbh ionadh ina dhiaidh san gur chuir muintir na hÉigipte chun bóthair as a radharc iad.,% «Tháinig an lá, áfach, gur iompaigh rí na hÉigipte ina gcoinne, agus bhíothas ag teacht i dtír orthu as sin amach. Cuireadh orthu sclábhaíocht i ndéantús brící, gan an dara rogha acu, agus bhíothas á mbrú síos chun bochtanais agus chun braighdeanais.u+c Ach tháinig gorta géar tráth ar fud Chanán, agus dhruideadar leo síos go dtí an Éigipt. D' fhanadar ansin an fad a bhí bia ann dóibh, agus tháinig méadú mór orthu ann, i dtreo go mba chine thar comhaireamh sa deireadh iad.:*m Ansin dúirt Dia leo aistriú arís ón áit ina rabhadar ag cur fúthu go dtí Canán, agus chuireadar fúthu ansin agus chruinníodar ór agus airgead agus tréada móra bó.)%Chaitheadar uathu nósanna a n-aithreacha agus chuadar ag adhradh Dé na spéire, a rabhadar tar éis aithne a chur air. Ní ligfí cónaí mar a raibh na seandéithe á n-adhradh, agus is ansin a theitheadar go dtí an Mheaspatáim, áit ar thugadar tamall maith ann.(ach chuireadar fúthu sa Mheaspatáim toisc nach rabhadar sásta leanúint de na déithe a d' adhradh a sinsir i dtír na gCaildéach.:'oDe phor na gCaildéach a shíolraíodar ar dtús,.&UAichíór, taoiseach chlann Amón go léir, a thug freagra air. «A thiarna liom,» ar sé, «murar mhiste dom focal a rá, féadaimse an fhírinne a insint duit faoin gcine seo atá ag cur fúthu sna sléibhte i do chóngar. Ní bheidh focal bréige le cloisteáil ó bhéal do shearbhónta.a%;Agus canathaobh gurbh iad seo an t-aon chine san iarthar nach dtiocfadh amach chugam?»$y«Canánaigh sibhse,» ar seisean leo, «agus ba cheart go mbeadh aithne agaibh ar an gcine seo sna cnoic. Abraigí liom: Cén sórt iad? Cad iad na cathracha atá acu? An bhfuil arm mór acu? Nó cad is mó a thugann neart agus crógacht dóibh? #Ní miste á rá go raibh fearg air. Ghlaoigh sé chuige taoisigh Mhóáb agus ceannairí Amón agus rialtóirí an chósta thiar." -Chuaigh an scéal chun Holofarnaes, ardcheannasaí airm na nAsaíreach, i dtaobh an ullmhúchán cogaidh seo a bhí ar siúl ag muintir Iosrael na conairí sléibhe druidte ag gardaí, múrtha cosanta ar bharr na gcnoc agus bábhúin chun ceataí thíos sa réidh.!Bhí luaithreach ar a gceannbheart acu, agus iad ag guí chun an Tiarna le neart a gcroí fóirithint ar theaghlach Iosrael.c ?Ióacaím an t-ardsagart, agus foireann sagart uile an Teampaill, a d' fhónadh don Tiarna, bhí sacéadach orthu agus an ghnáthíobairt loiscthe agus íobairtí dúthrachta agus dualgais na ndaoine á n-ofráil acu.yk Thug an Tiarna cluas dá n-achainí, agus d' fhéach sé le taise ar a ngátar. Mar ní aon lá amháin, ach tamall fada, a thug an pobal ar troscadh in Iúdáia agus in Iarúsailéim féin os comhair thearmann an Tiarna uilechumhachtaigh. agus d' impíodar Dia Iosrael d' aon ghuth ard gan a gcuid leanaí a ligean chun eirligh, ná a gcuid ban chun fuadaigh, ná a mbailte dúchais chun scriosta, ná an Teampall naofa chun sáraithe agus truaillithe agus fonóide ag ginte na hurchóide.)K Agus a raibh d' Iosrael in Iarúsailéim féin, fear agus bean agus leanbh acu, chaitheadar iad féin ar an talamh os comhair an Teampaill, agus chuireadar luaithreach ar a gceann, agus shíneadar amach a [lámha] chun an Tiarna. Altóir an Teampaill féin, chuireadar sacéadach uirthi,E agus chuireadar sacéadach timpeall orthu, iad féin, agus a mbantracht, agus a gclann, agus a lucht oibre, agus sclábhaithe nár d' Iosrael in aon chor iad, agus fiú a gcuid ainmhithe. Agus chuaigh impí dhílis suas chun Dé ó chroí gach fir in Iosrael. D' umhlaíodar iad féin síos roimhe le lánchroí Sin mar d' ordaigh Ióacaím an t-ardsagart agus seanad Iosrael uile a bhí cruinnithe in Iarúsailéim, agus sin mar a rinneadh.}Dúirt sé leo saighdiúirí a chur ag gardáil na gconairí sléibhe, mar gur tríothu aníos a d' fhéadfaí teacht ar Iúdáia. Ón uair nach raibh slí sna conairí céanna ach do bheirt le chéile, níor dheacair aon namhaid a choimeád amach.W'Agus scríobh Ióacaím, an t-ardsagart a bhí in Iarúsailéim an t-am sin, chun muintir Bhéitiúilia agus Bhéiteomastaím, dhá bhaile atá ar imeall mhachaire Easdraelón, díreach trasna ó Dhótán.H Cuireadh fir armtha ag gardáil barr na gcnoc, daingníodh na bailte beaga sléibhe, agus cuireadh bia i dtaisce le haghaidh cogaidh; bhí an t-ádh leo nach raibh an fómhar ach bainte acu.6eChuireadar glaoch cogaidh amach ar fud na tíre, go dtí an tSamáir agus Cóna agus Béit Horón agus Beilmein agus Ireachó agus Cóba agus Aesóra agus Gleann Shailéim.X)Ní rabhadar ach tagtha ar ais óna mbraighdeanas agus níorbh fhada ó chruinnigh pobal Iúdáia le chéile agus ó coisriceadh arís an altóir agus a trealamh agus an Teampall féin a truaillíodh fadó. Bhíodar scéinte ina mbeatha roimhe, agus an baol do Iarúsailéim agus do Theampall an Tiarna, Dia, a chuir barr buartha orthu." ?Ar ndóigh chuala muintir Iosrael a bhí ina gcónaí i Iúdáia na rudaí seo go léir a raibh déanta do na ciníocha ag Holofarnaes, ardcheannasaí airm Nabúcadnazar, rí na nAsaíreach, go háirithe, conas mar a réab agus a dhíothaigh sé teampaill a ndéithe orthu.5 Rinne sé campa ansan, idir Gabaí agus Sciotopoil, agus níor tháinig níos faide go ceann míosa, go dtí go raibh an t-arm ina lán-neart arís. Sa tslí sin, tháinig sé go himeall mhachaire Easdraelón, in aice le Dótán, agus sléibhte arda Iúdáia trasna uaidh.LNíor fhág sé scrín ar na cnoic nár leag sé go talamh, ná coill dhraíochta nár ghearr sé anuas, mar b' shin mar a ordaíodh dó déithe na tíre uile a dhíothú, i dtreo gurbh é Nabúcadnazar amháin a bheadh á adhradh ag na ciníocha go léir, agus gach treibh acu ag guí chuige, mar Dhia, ina dteanga féin.5cMuintir na mbailte sin agus muintir na tuaithe mórthimpeall, thagaidís ag failtiú roimhe mar dhea, agus fleasca bláth orthu agus iad ag bualadh bodhrán agus ag rince.NGhluais sé roimis go dtí cósta na farraige, é féin agus a arm, agus ní raibh baile cnoic sa tír nár chuir sé garastún ann agus nár thóg sé as togha na bhfear chun troda ina arm féin.] 3Sin é an port a bhí ag na taidhleoirí nuair a thángadar os comhair Holofarnaes. wFéach, ár mbailte leis agus a gcónaíonn iontu. Seirbhísigh leat iad uile; tar agus déan leo mar is toil leat.»( ITá a bhfuil againn os do chomhair tithe, feirmeacha agus goirt arbhair agus tréada caorach agus bó agus banracha lena mbothanna déan leo mar is toil leat.t a«Is le Nabúcadnazar, an t-ardrí, sinne,» a dúradar. «Sleachtaimid duit. Déan linn mar is toil leat.N  Chuireadar taidhleoirí chuige, agus an focal bog ina mbéal.nUChuir sin scéin agus critheagla ar an muintir go léir a mhair ar na feoranna, i dTuír agus i Síodón, agus lucht Shúr agus Óicíneá agus Iaimniá. Muintir Azótas agus Aiscileon leis, bhí sceitimíní eagla orthu roimhe.%Síos leis ansin ar mhachaire na Damaisce an t-am a raibh an chruithneacht á baint ann. Níor fhág sé gort gan a dhó, ná tréad caorach nó bó gan a chreachadh, ná cathair gan a scriosadh, ná fearann gan milleadh, ná fear óg gan bás an chlaímh a imirt air.+Ogo dtí go raibh muintir Mhidián uile i súil ribe aige. Ansin chuir sé a gcuid bothanna trí thine agus d' ardaigh leis a raibh de chaoirigh sna banracha acu.%CIna dhiaidh sin, ghabh sé an tSiléis agus rinne sceanairt de chách a sheas ina choinne, chomh fada le críocha Iáfat agus ó dheas i dtreo na hAráibe,8iThug sé rúid trasna an Eofrataes agus tríd an Measpatáim ansin, agus sháraigh sé na bailte cnoic go léir atá ar feadh an tsileáin Abróna síos go dtí an fharraige.<qRéab sé bealach dó féin trí Phút agus Lúd, agus do chreach sé cine Raisis agus muintir Ísmeáéil a chónaíonn ar imeall an fhásaigh laisteas de cheantar na gCeileach.nUSuas isteach sna cnoic le Holofarnaes ansin, le lán-neart a airm carbaid agus eachra agus coisithe.Z-Thugadar trí lá ag máirseáil ó Nínivé i dtreo mhachaire Bheictilit, agus tar éis dóibh Beictilit a fhágáil ina ndiaidh, rinneadar campa in aice leis an sliabh atá lastuaidh d' uachtar na Siléise.Agus ghluais cosmhuintir i dteannta an airm a bhí mar shaithe lócaistí nó néal deannaigh, bhíodar chomh líonmhar dí-áirithe sin.QGhreadadar leo, é féin agus an slua sin go léir, chun an t-iarthar ar fad a sceitheadh lena gcuid carbad agus capall agus laochra tofa, agus a fhios acu go mbeadh an rí Nabúcadnazar ina ndiaidh.~Bhí lón maith flaithiúil don bhóthar ag gach saighdiúir san arm sin, agus flúirse óir agus airgid de chuid an rí ina phóca.l}QChomh maith, bhailigh sé táin mhór de chamaill agus d' asail agus de mhiúileanna chun a gcuid trealaimh a iompar dóibh. Agus chun bia, bhí aige tréad mór bó agus caorach agus gabhar, nach raibh aon chomhaireamh orthu.G|Agus chuir sé eagar orthu mar a chuirtear ar arm chun catha.1{[agus cheap sé na saighdiúirí ab fhearr, de réir mar a d' ordaigh a thiarna céad agus a fiche míle acu agus dhá mhíle déag marcach agus bogha ag gach fear acu.z7Amach le Holofarnaes as láthair a thiarna, agus ghlaoigh sé chuige a raibh de thaoisigh agus de cheannairí agus d' oifigigh in arm na nAsaíreach,y Déansa a bhfuil ordaithe agam, gach pioc de, mar is mise do thiarna. Gach pioc riamh, a deirim, agus déan gan mhoill é.»exC Tá deireadh ráite agam. Sin mar a dhéanfaidh mé, nó ní fear beo ná rí láidir mise.w' Aon duine nach ngéilleann duit, ná bíodh léas trócaire i do shúil dó; ná bíodh le fáil aige sa cheantar sin ach slad agus eirleach.O='&&A%I$##""!J gy.)KaNaeQ6 8 e KAv;Uw 0agus chaoin teaghlach Iosrael í ar feadh seacht lá. Sula bhfuair sí bás roinn sí a maoin ar ghaolta a fir, Manaise, agus a gaolta féin. Níor chuir aon duine scanradh ar chlann Iosrael go deo arís go lá a báis ná ar feadh aga fhada ina dhiaidh sin./!Leath a clú agus a cáil i bhfad i gcéin de réir mar chuaigh sí in aois i dteach a fear céile nó go raibh sí céad agus a cúig bliain d' aois. Thug sí a saoirse dá hionailt. Fuair sí bás i mBéitiúilia agus chuireadar í in uaimh a fear céile, Manaise,/.WBhí a lán daoine á tochmharc, ach níor phós sí ar ais le haon duine ar feadh a saoil ón lá a d' éag a céile, Manaise, agus a bailíodh é chun a mhuintire.a-;Nuair a bhí na laethanta sin thart d' fhill gach duine ar a oidhreacht féin; chuaigh Iúidit ar ais go Béitiúilia agus chuir fúithi ina tailte féin; bhí meas uirthi ar fud na tíre go léir lena linn.,Bhí an pobal ag ceiliúradh in Iarúsailéim os comhair an Teampaill ar feadh trí mhí agus d' fhan Iúidit ina dteannta.,+QRinne Iúidit gréithe uile Holofarnaes, a thug an pobal di, agus an ceannbhrat a thug sí féin léi ón seomra leapa, a thíolacadh do Dhia mar ofráil mhóide.F*Nuair a shroicheadar Iarúsailéim d' adhradar Dia, agus a luaithe a bhí an pobal íonghlanta rinneadar a n-íobairtí loiscthe agus a n-íobairtí deonacha agus a mbronntanais a ofráil.)Is mairg do na náisiúin a éiríonn in aghaidh mo chine! Déanfaidh mo Thiarna uilechumhachtach díoltas a imirt orthu lá na breithe; Seolfaidh sé tine agus cruimheanna ina bhfeoil Agus goilfidh siad le pian go deo.H( Is suarach é gach íobairt mar ofráil chumhra. Agus sé is lú ar fad ná an tsaill d' íobairt loiscthe. An té ar a bhfuil eagla ar an Tiarna, beidh tathag ann go brách.'Creathfar na sléibhte óna mbonn Ina meascán leis na huiscí. Leáfaidh na carraigeacha romhat Faoi mar a dhéanfadh an chéir. Ach beidh tú trócaireach i gcónaí Leis an muintir ar a bhfuil eagla romhat.[&/Go bhfóna do chruthaíocht go léir duit, Óir labhair tú agus rinneadh iad. Sheol tú do spiorad uait agus chum sé iad. Níl aon duine ann a d' fhéadfadh cur i gcoinne do ghlóire.&%ECanfaidh mé iomann nua do mo Dhia. A Thiarna, is mór é thú agus is glórmhar, Is éachtach thú i neart, agus ní féidir thú a chloí.5$c Chuir clann mhac na gcailíní an tsleá tríothu, Agus ghoin iad mar dhéanaidís leanaí na dteifeach. Cailleadh iad os comhair arm eagraithe mo Thiarna.N# Tháinig [critheagla] orthu nuair a liúigh mo phobal tláth. Tháinig ballchrith orthu nuair a liúigh siad níos airde, Agus theith siad nuair a chuir siad an liú is airde astu.e"C Chuir a misneach scéin ar na Peirsigh, Agus a dánaíocht scanradh ar na Méidigh.! Rinne a cuarán a shúil a mhealladh, Agus chuir a háille cluain ar a aigne, Agus ghabh an claíomh trína mhuineál!h I Agus a folt a chóiriú faoi cheannbheart, Agus chuir brat lín uimpi lena bhréagadh.*MMar bhain sí di a feisteas baintrí, D' fhonn misneach a thabhairt do lucht an drochmhisnigh in Iosrael. Rinne sí a haghaidh a ungadh le hola,Óir ní le lámh na n-ógánach a thit a gcumasach, Ná ní hiad clann na dTíotan a leag ar lár é, Ná ní hiad na fathaigh uallacha a rinne an fogha; Ach is í Iúidit, iníon Mharáraí, A scrios é le scéimh a ceannaithe.RAch chuir an Tiarna uilechumhachtach bac orthu Trí láimh mná. Mhaígh sé go gcuirfeadh sé mo chríocha trí thine, Agus go n-imreodh sé faobhar claímh ar m' ógfhir, Go mbascfadh sé mo naíonáin ar an urlár, Go bhfuadódh sé mo leanaí mar bhrad, Agus mo mhaighdeana mar chreach;nUTháinig an tAsaíreach aduaidh ó na sléibhte; Tháinig sé leis na mílte ar mhílte dá shluaite; Rinne a mhathshlua coisithe na gleannta a thachtadh, Agus bhí a mharcshlua mar bhrat ar na sléibhte.5Óir is Dia a bhascann cogaí é an Tiarna, Mar shuigh sé a longfort i measc a phobail. Agus d' fhuascail mé ó lámha mo naimhde.hIDúirt Iúidit: Crochaigí suas do Dhia é ar na tiompáin! Ceolaigí don Tiarna leis na ciombail! Déanaigí comhcheadal sailm agus caintice dó! Déanaigí a ainm a mhóradh agus a ghairm.! =Ansin, agus Iosrael go léir ina timpeall, chuir Iúidit ceann ar an laoi mholta seo, agus chan an pobal go léir an t-iomann seo in ard a gcinniKLean fir Iosrael go léir iad faoi airm agus faoi bhláthfhleasca, agus iomainn á gcanadh acu. 9 ansin chuir sí féin agus a bantracht fleasca olóige orthu féin. Chuaigh sí ar thosach na buíne go léir, ag cur ceann ar rince na mban go léir.V% Ansin bhrostaigh mná Iosrael go léir le chéile le hí a fheiceáil, agus mhol í, agus chóirigh iad féin ina bhfoirne rince ina honóir; fuair sí craobha agus dháil sí ar a lucht coimhdeachta iad;4a Bhí an longfort á chreachadh ag an bpobal go léir ar feadh deich lá fichead. Thug siad both Holofarnaes, a ghréithe airgid go léir, a tholga, a mhiasa, agus a throscán do Iúidit. Thóg sí léi iad; chuir ualach díobh ar a miúil, ghabh a trucailí agus chruach an airnéis in airde orthu.,Q Le neart do láimhe féin a rinne tú an méid sin uile! Is mór an chomaoin a chuir tú ar Iosrael! Agus is gean le Dia do bheart. Go raibh beannacht ón Uilechumhachtach ort Go brách na breithe.» Agus d' fhreagair an pobal ar fad: «Amen. Amen.»Y+ Nuair a tháinig siad chun a tí, cheiliúir siad go léir di d' aonghuth, agus dúirt: «Is tú glóir Iarúsailéim: Is tú ábhar mórmhaíte Iosrael! Is tú barr onóra ár gcine!yAnsin tháinig Ióacaím an t-ardsagart agus seanad chlann Iosrael a bhí ag cur fúthu in Iarúsailéim le lán na súl a fháil de na nithe fónta a rinne an Tiarna do Iosrael agus le Iúidit a fheiceáil agus gairdeas a dhéanamh léi.kONuair a d' fhill clann Iosrael ón eirleach, ghabhadar a raibh fágtha; fuair na bailte agus na sráidbhailte ar na hardáin agus sna hísleáin a lán creiche chomh maith, mar bhí sí ann go flúirseach agus go raidhsiúil.An chuid eile de mhuintir Bhéitiúilia, thug siad fogha faoi longfort na hAsaíre, chreach é, agus fuair a lán éadála.LA luaithe a fuair clann Iosrael an scéala thugadar fogha fúthu le chéile agus bhíodar á dtreascairt ar feadh na slí go léir go Chóbaí. Tháinig muintir Iarúsailéim agus na n-ardán go léir freisin le bheith páirteach leo mar insíodh dóibh cad a thit amach i longfort a naimhde. Ansin thug an mhuintir i nGileád agus sa Ghailíl fúthu ón gcliathán agus rinne iad a phleancadh go dian nó gur shroicheadar an Damaisc agus a críocha.i KChuir Uizíá teachtairí go Béiteomastaím, go Baebaí, go Chóbaí, go Chólá agus ar fud ardáin Iosrael á fhógairt céard a tharla agus ag spreagadh cách chun fogha a thabhairt faoi na naimhde agus iad a scriosadh.# ?An dream a bhí i gcampaí timpeall ar Bhéitiúilia, theith siad leo chomh maith. Ansin rinne clann Iosrael, gach saighdiúir ina measc, ruathar fúthu.P Tháinig scéin agus eagla a gcroí orthu i dtreo gur theith gach fear fiú óna chomharsa agus gur bhrúchtadar go léir amach de ruathar ar gach bealach trasna an mhachaire agus faoin sliabh suas.b  ?Nuair a chuala an mhuintir a bhí ina mbothanna fós an scéal, chuir sé alltacht orthu.B }Nuair a chuala ceannairí fórsaí na hAsaíre é sin, sracadar a lúireacha, agus suaitheadh go smior iad, agus bhí macalla a mbéicíola agus a liúirí le clos ar fud an longfoirt.T!«Chuir na daoir an dallamullóg orainn! Tá táir agus tarcaisne tugtha ag aon Eabhrach mná amháin ar theaghlach an rí Nabúcadnazar. Mar féach, siúd é Holofarnaes faon marbh, agus an ceann de!»)Chuaigh sé isteach ansin sa bhoth ina raibh Iúidit ag cur fúithi, agus nuair nach bhfuair sé í rith sé amach chun an tslua ag béiceach:jMBhéic sé in ard a chinn, agus ghoil, agus chaoin, agus liúigh, agus stróic a chuid éadaigh.LAch nuair nár tugadh aon aird air, tharraing sé siar an cuirtín, chuaigh isteach sa seomra leapa agus fuair ansiúd marbh é caite ar an tairseach agus an ceann de agus é sciobtha ar shiúl.wChuaigh Bagóas isteach agus bhuail ar dhoras na botha agus é á mheas go raibh Holofarnaes ina chodladh le Iúidit.s_ Tháinig siad go both Holofarnaes agus dúirt leis an té a bhí bhfeighil a chúraimí go léir: «Dúisigh ár dtiarna; bhí sé de dhánaíocht sna daoir úd teacht anuas chun catha inár gcoinne le go scriosfaí ó thalamh iad!»   Nuair a chonaic na hAsaírigh iad, chuir siad scéala chun a gceannasaithe, a gceannairí míle, agus a lucht ceannais go léir.,Q Le breacadh an lae chuir siad ceann Holofarnaes ar crochadh leis an mballa. Rug gach fear ar a chuid airm agus amach leo ina mbuíonta faoi bhealaí an tsléibhe.8i Nuair a chonaic Aichíór a raibh déanta ag Dia Iosrael, chreid sé go daingean i nDia, ghlac le timpeallghearradh, agus ghabh le teaghlach Iosrael go dtí an lá seo féin.{o Nuair a bhí deireadh ráite aici, chuir an pobal gáir mhór suas, agus bhain siad macalla áthais as an mbaile.[~/Agus anois, más ea, inis dom céard a rinne tú le roinnt laethanta anuas.» Ansiúd i lár an phobail d' inis Iúidit dó gach rud a rinne sí ón lá a d' fhág sí go dtí an uair a raibh sí ag caint leo.}Nuair a d' ardaíodar é, chaith sé é féin ag cosa Iúidit, agus chuaigh ar a ghlúine os a comhair á rá: «Go raibh tú beannaithe i ngach both de chuid Iúdá agus i ngach náisiún; an mhuintir a chloisfidh d' ainm, tiocfaidh scanradh orthu.i|KChuir siad fios ar Aichíór dá bhrí sin ó theach Uizíá agus nuair a tháinig sé agus go bhfaca sé ceann Holofarnaes ina láimh ag duine i gcomhthionól an phobail, thit sé ar a bhéal agus ar a fhiacla i bhfantais.s{_Ach sula ndéanann sibh na nithe sin go léir, tugaigí Aichíór an tAmónach anseo chugam, agus feiceadh sé agus aithníodh sé an té úd ar bheag leis teaghlach Iosrael agus a sheol chugainn é amhail is dá mba chun a bháis.»%zCRachaidh sibhse agus an mhuintir go léir ar a bhfuil cónaí i gcríocha Iosrael sa tóir orthu agus leagfaidh sibh ar lár iad agus iad ag teitheadh leo.y7Béarfaidh siadsan greim ar a dtrealamh catha, agus imeoidh leo chun an longfoirt, agus glaofaidh siad ar cheannairí arm na hAsaíre; ansin rithfidh siadsan go both Holofarnaes, ach ní bhfaighidh siad ann é. Tiocfaidh scéin orthu ansin, agus teithfidh siad as bhur radharc.>xuLe breacadh an lae agus le héirí gréine, tógadh gach duine suas a chuid airm agus gluaiseadh gach fear infheidhme amach as an mbaile; ceapaigí ceann feadhna i gceannas orthu amhail is go mbeadh sibh ar bhur mbealach síos go dtí an machaire in aghaidh urphost na nAsaíreach ach na déanaigí amhlaidh.w 7Dúirt Iúidit leo ansin: «Éistigí liom, a bhráithre, agus tógaigí an ceann seo agus cuirigí ar crochadh le forbhalla bhur múrtha é.Kv Go ndeonaí Dia é seo a bheith mar onóir bhuan agat agus go seola sé beannachtaí i do bhóthar; óir ní dhearna tú d' anam féin a choigilt nuair a bhí ár gcine sa díog, ach chosain tú sinn ar an tubaiste agus ghabh tú an cosán díreach i láthair ár nDe.» Agus d' fhreagair an pobal ar fad: «Amen! Amen!»u Ní rachaidh cuimhne ar an muinín a nocht tú ar ceal ó chroíthe daoine go brách fad a bheidh cuimhne acu ar neart Dé.}ts Agus dúirt Uizíá le [Iúidit]: «Is beannaithe thú ag Dia, an té is airde, thar mná an domhain go léir; moladh leis an Tiarna Dia, a chruthaigh neamh agus talamh, agus a threoraigh thú lena cheann a theascadh de cheannaire ár naimhde.Hs Bhí ardionadh ar an bpobal ar fad, agus chrom siad go talamh in ómós do Dhia agus dúirt siad d' aonghuth: «Moladh leat, a Dhia linn, óir chuir tú náire ar naimhde do phobail inniu.»Dr Dar an Tiarna beo, an té sin a chosain mé ar mo bhealach, ba i m' aghaidh a mheall é chun a scriosta, ach, féach, nach ndearna sé aon choir liom chun m' aithise agus mo náirithe.»q{ Ansin thóg sí an ceann as an mála, thaispeáin dóibh é, agus dúirt leo: «Seo é ceann Holofarnaes, ceann feadhna arm na hAsaíre, agus seo é an ceannbhrat ar luigh sé faoi agus é ar deargmheisce. Leag an Tiarna ar lár é le láimh mná.Op Ansin dúirt sí in ard a gutha: «Molaigí Dia! Moladh dó! Molaigí Dia óir níor dhiúltaigh sé a thrócaire do theaghlach Iosrael, ach ár naimhde a scriosadh trí mo láimhse anocht féin!»zom Tháinig siad go léir idir bheag agus mhór le chéile le barr luais, mar bhí sé dochreidte acu í a fhilleadh; d' oscail siad an geata agus scaoil isteach iad, d' adhain siad tine le solas a thabhairt agus chruinnigh siad ina dtimpeall. n Nuair a chuala muintir na cathrach a guth, bhrostaigh siad anuas go geata an bhaile agus chuir siad gairm ar sheanóirí an bhaile. m Ghlaoigh Iúidit ó chéin chun an lucht faire ag na geataí agus dúirt: «Osclaígí, osclaígí an geata! Tá Dia, ár nDia farainn fós lena neart a imirt in Iosrael, agus a lámh láidir a nochtadh in aghaidh a naimhde, rud a rinne sé inniu féin!» l Ghabh an bheirt acu amach le chéile ansin faoi mar ba ghnáth leo chun urnaí; nuair a scaradar leis an longfort, rinneadar timpeall an ghleanna agus chuadar an cnoc suas go Béitiúilia agus shroicheadar a gheataí. agus chuir sise ina mála bia é.6ke Ansin tharraing sé a chorp den leaba agus strac anuas an ceannbhrat dá chuaillí; d' imigh sí amach ansin tar éis tamaill bhig agus thug ceann Holofarnaes dá hionailt,ljQ Bhuail sí faoi dhó i mbaic an mhuiníl é le lán a nirt, agus theasc sí an ceann dá cholainn.~iu Dhruid sí lena leaba agus rug ar mhothall a chinn air agus dúirt: «Treisigh liom inniu, a Thiarna, Dia Iosrael.»h Ansin chuaigh suas go cearchaill na leapa os cionn cheann Holofarnaes agus thóg anuas a chlaíomh a bhí ar crochadh ansiúd.g7 Anois an uain le teacht i gcabhair ar d' oidhreacht, agus mo sheift a chur i gcrích leis na naimhde atá éirithe amach inár gcoinne a scriosadh.»0fY D' imigh gach duine amach dá bhrí sin, agus níor fágadh aon duine, beag ná mór, sa seomra leapa. Bhí Iúidit ina seasamh ansiúd cois na leapa agus dúirt sí léi féin ina croí: «A Thiarna, a Dhia uilechumhachtaigh, féach ag an am seo ar bhearta mo lámh chun glóire Iarúsailéim.uec Dúirt Iúidit lena hionailt fanacht lasmuigh den seomra leapa agus feitheamh nó go dtiocfadh sí amach mar a rinne gach lá; mar a dúirt sí go mbeadh sí ag dul amach le guí a dhéanamh. Bhí an rud céanna ráite aici le Bagóas.sd_ Fágadh Iúidit ina haonar sa bhoth, agus Holofarnaes sínte ar a leaba agus é ar deargmheisce le fíon.$c C Nuair a chuaigh sé i ndéanaí, bhrostaigh a ghiollaí leo, agus d' iaigh Bagóas an bhoth ó lasmuigh, agus chuir ar shiúl ó láthair a thiarna an mhuintir a bhí timpeall air; chuadar a chodladh mar bhí tuirse orthu go léir tar éis an charbhais a bhí chomh fada sin.b Chuir sí áthas croí ar Holofarnaes, agus d' ól sé a lán fíona, i bhfad níos mó ná mar a d' ól sé aon lá riamh ó rugadh é.faE Ansin thóg sí a raibh ullamh ag a hionailt di agus chaith sí bia agus deoch ina láthair.`' Dúirt Iúidit leis: «Déanfaidh mé agus fáilte, a thiarna,» ar sise, «mar sháraigh an saol atá agam inniu ar aon lá ó rugadh mé.»Y_+ «Caith siar é,» arsa Holofarnaes léi, «agus bíodh scléip agat farainn!» ^ Ansin tháinig Iúidit isteach agus luigh síos. Chuir sí draíocht ar chroí Holofarnaes agus suaitheadh ó bhonn é, agus tháinig fonn tréan air luí léi; ón gcéad lá a leag sé súil uirthi, bhí sé ag faire na faille chun cluain a chur uirthi.] D' éirigh sí dá bhrí sin, agus ghléas sí í féin le barr maise banúla; ghabh a hionailt roimpi amach agus leath os comhair Holofarnaes na seithí boga a fuair sí ó Bhagóas dá gnáthúsáid le go luífeadh sí orthu agus í ag caitheamh bia.L\ D' fhreagair Iúidit: «Cé hí mise a rá is go ndiúltóinn mo thiarna? Déanfaidh mé gan mhoill, ar ndóigh, cibe ní is áil leis, agus beidh sin mar lúcháir agam go dtí lá mo bháis.»~[u Ghabh Bagóas amach dá bhrí sin ó láthair Holofarnaes agus chuaigh ag triall ar Iúidit agus dúirt: «Ar mhiste leis an ionailt sciamhach seo teacht chun mo thiarna agus onóir a fháil ina láthair, agus fíon a ól agus scléip a bheith aici inár gcuideachta, agus í féin a iompar inniu mar bhean choimhdeachta de chuid na nAsaíreach i bpálás Nabúcadnazar.»+ZO Ba náire agus ba aithis é dá ligfimis do bhean dá leithéid imeacht gan caidreamh a bheith againn léi; mura meallfaimid í, déanfaidh sí fonóid fúinn.»UY# Dúirt sé le Bagóas, an coillteán a bhí i bhfeighil a ghnóthaí pearsanta go léir: «Imigh anois agus áitigh ar an Eabhraíoch atá faoi do chúram teacht agus bia agus deoch a chaitheamh farainn.X1 Ar an gceathrú lá bhí fleá ag Holofarnaes dá ghiollaí féin amháin, gan aon chuireadh a thabhairt d' aon duine dá fheidhmeannaigh.Ww D' fhilleadh sí arna híonghlanadh agus d' fhanadh sí sa bhoth nó go gcaitheadh sí a cuid i dtreo an tráthnóna.zVm Ag teacht aníos di, ghuíodh sí chun Tiarna Dia Iosrael lena stiúradh ar an mbealach lena pobal a fhuascailt.aU; Agus thug Holofarnaes ordú dá bhuíon chosanta gan cosc a chur léi. D' fhan sí sa longfort trí lá agus théadh sí amach gach oíche go Gleann Bhéitiúilia, agus dhéanadh í féin a ní sa tobar (sa champa).T agus chuir sí teachtaire go Holofarnaes á rá: «Ordaíodh mo thiarna anois cead a thabhairt dá dhaoirseach dul amach agus guí.»S Ansin thug giollaí Holofarnaes isteach sa bhoth í agus chodail sí go meán oíche. I dtreo faire na maidine d' éirigh sí,ZR- D' fhreagair Iúidit: «Dar m' anam agus dar mo shláinte, a thiarna liom, ní bheidh a bhfuil de lón agam caite ag do dhaoirseach, nó go mbeidh a chuspóir curtha i gcrích ag an Tiarna trí mo láimhse.»#Q? Dúirt Holofarnaes: «Má ídítear do lón, cá bhféadfaimid a thuilleadh mar é a fháil le tabhairt duit? Níl aon duine de do chine anseo farainn.»|Pq Ach dúirt Iúidit: «Ní íosfainn é seo le heagla go mba choir dom é; is leor liom na nithe a thug mé liom.»?O y Ansin thug sé faoi deara í a bhreith isteach mar a raibh a ghréithe airgid féin leagtha, agus d' ordaigh dóibh cóir a chur uirthi óna bhia féin, agus óna chuid fíona féin.N} «Ní amháin go bhfuil tú sciamhach snó, ach eagnaí briathar freisin; má dhéanann tú mar atá ráite agat, beidh do Dhia mar Dhia agamsa, agus cuirfidh tú fút i bpálás Nabúcadnazar rí, agus beidh cáil ort ar fud na cruinne go léir.»>Mu Dúirt Holofarnaes léi: «Is maith a rinne Dia é, tú a chur ar aghaidh roimh do phobal lenár lámha a neartú agus le scrios a thabhairt orthu siúd a thug masla do mo thiarna.iLK «Níl a leithéid de bhean ó cheann ceann na cruinne, ar áille snó ná ar eagna briathar!»vKe Thaitin a cuid cainte le Holofarnaes agus lena ghiollaí go léir, agus rinne siad ionadh dá heagna á rá:J Ansin déanfaidh mé thú a threorú trí cheartlár Iúdáia nó go sroichfidh tú Iarúsailéim; agus cuirfidh mé do ríchathaoir ansiúd ina lár; agus déanfaidh tú iad a threorú mar dhéanfa caoirigh gan aoire; agus ní leomhfaidh fiú madra sceamh a thabhairt i d' aghaidh. Fuaireas an méid sin amach trí réamheolas; fógraíodh domsa é agus seoladh mé le hé a insint duit.»!I; Ansin tiocfaidh mé agus inseoidh mé duit é agus gluaisfidh tú amach le do shlua go léir agus ní sheasóidh aon duine díobh an fód i d' aghaidh.6He Bean dheabhóideach is ea do dhaoirseach, agus déanann sí freastal ar Dhia na bhFlaitheas de lá agus oíche. Fanfaidh mé farat dá bhrí sin, a thiarna; rachaidh do dhaoirseach amach faoin ngleann gach oíche agus guífidh mé chun Dé agus déarfaidh sé liom cathain a bheidh peaca déanta acu.lGQ Nuair a fuair mise, do dhaoirseach, an méid sin go léir amach, theith mé uathu. Agus chuir Dia mé le nithe a bhainfidh creathadh as an domhan go léir, de réir mar a chloisfidh siad fúthu, a chur i gcrích i do theannta.!F; Mar seo a bheidh: nuair a gheobhaidh siad scéala agus go ndéanfaidh siad dá réir, an lá ceannann céanna sin, tabharfar suas duitse iad le scrios.E Sheol siad teachtairí go Iarúsailéim tá an rud céanna ar siúl ag an muintir ansiúd le cead a thabhairt ar ais chucu ón seanad.CD Ní hé amháin go bhfuil sé socair acu céadtorthaí an arbhair agus deachúna an fhíona agus na hola a chaitheamh, cé go bhfuil siadsan coisricthe agus tíolactha do na sagairt a dhéanann freastal i láthair ár nDé in Iarúsailéim, agus ní cheadmhach don phobal fiú baint leis na nithe sin lena lámha.[C/ Tá easpa bia orthu agus tá a gcuid uisce go léir imithe i ndísc, agus bheartaigh siad a n-eallach a mharú, agus chinn siad feidhm a bhaint as na nithe úd go léir a choisc Dia orthu lena dhlíthe a ithe.pBY Ach anois, i dtreo nár bhaol do mo thiarna go mbrisfí air agus go dteipfeadh air, tá an bás i ndán dóibh, óir tá peaca tagtha sa mhullach orthu, peaca trína gcuirfidh siad fearg ar a nDia, gach uair a dhéanfaidh siad é.A Anois más ea, a thiarna agus a mháistir, ná déan faillí ina ndúirt sé, ach taiscigh i do chroí é, mar is fíor é; ní féidir ár gcine a phionósú, ná níl cumhacht ag an gclaíomh ina n-aghaidh, mura bpeacaíonn siad in aghaidh a nDé./@W Chualamar freisin na nithe úd a dúirt Aichíór in bhur gcomhairle; rinne muintir Bhéitiúilia anacal anama air agus d' inis sé dóibh gach a ndúirt sé leatsa.b?= Óir chualamar trácht ar d' eagna agus ar d' éirim, agus tá sé i mbéal an uile dhuine nach bhfuil do leithéid le fáil san impireacht ar fad le cumas agus le taithí agus le barr clisteachta ag fearadh cogaidh.W>' Fad saoil do Nabúcadnazar, rí an domhain uile, an té a sheol thú le gach duine beo a threorú; go maire a fhlaitheas. Ní hiad an cine daonna amháin a dhéanann seirbhís dó tríotsa, ach ainmhithe an mhachaire, an t-eallach agus na héin mairfidh siad faoi scáth Nabúcadnazar agus a theaghlaigh go léir trí do chumhachtsa.&=E Má dhéanann tú de réir mar a deir d' ionailt, tabharfaidh Dia do shaothar chun dea-chríche; agus rithfidh le mo thiarna a chuspóirí a chur i gcrích.)<K D' fhreagair Iúidit: «Tabhair cluas do bhriathra do dhaoirsí, agus labhróidh d' ionailt i do láthair; ní inseoidh mé aon éitheach do mo thiarna anocht.;) Bíodh misneach agat; cuirfidh tú an oíche dhíot slán sábháilte, agus beidh tú amhlaidh as seo amach. Ní chuirfidh aon duine isteach ort, ní dhéanfaidh sin, ach caithfidh cách go maith leat mar a dhéanann siad le searbhóntaí mo thiarna Nabúcadnazar rí.»: Inis domsa anois, más ea, cén fáth ar theith tú uathu agus ar tháinig tú chugainne, óir tá tú ar láimh shábháilte.P9 Agus anois féin mura mbeadh gur mhaslaigh do mhuintir, a bhfuil cónaí orthu sna hardáin, mé ní thógfainn an tsleá ina n-aghaidh; ach iad féin a thug é seo go léir sa mhullach orthu féin.c8 A Ansin dúirt Holofarnaes léi: «Bíodh misneach agat a bhean agus ná bíodh eagla chroí ort, mar ní dhearna mé dochar riamh d' aon duine a chuir roimhe géilleadh do Nabúcadnazar, rí an domhain go léir.X7) Nuair a tháinig Iúidit ina láthair agus i láthair a ghiollaí, rinne siad go léir ionadh de scéimh a ceannaithe; chrom sise síos go talamh in ómós dó, agus rinne a dhaoráin í a chur ina seasamh.~6u Nuair a d' insíodar a scéala dó tháinig sé ar aghaidh go béal na botha agus lampaí airgid á n-iompar roimhe.5 Bhí Holofarnaes ag ligean a scíth ar a leaba faoi cheannbhrat fite de chorcra agus d' ór agus de smaragaid agus de chlocha lómhara.n4U Ansin tháinig Holofarnaes agus a chompánaigh agus a ghiollaí amach agus thug isteach sa bhoth í.W3' Rinneadar ardionadh dá háille, agus ionadh de chlann Iosrael dá barr; agus dúirt gach duine lena chomharsa: «Cé a d' fhéadfadh drochmheas a bheith aige ar phobal mar seo, a bhfuil mná mar seo ina measc? Ambasa gur fearr gan fear díobh a fhágáil beo, mar má scaoilimid leo beidh ar a gcumas an saol go léir a mhealladh.»V2% Bhí an-scleondar sa longfort mar leath sé ó bhoth go both go raibh sí tagtha; agus tháinig slua ina timpeall agus í ag feitheamh lasmuigh de bhoth Holofarnaes, fad bhíothas á insint dó ina taobh.1w Thogh siad céad fear as a líon le hí féin agus a hionailt a thionlacan, agus thug siad iad go puball Holofarnaes.01 Agus ag seasamh duit os a chomhair, ná bíodh eagla chroí ort, ach inis dó díreach mar atá ráite agat, agus cuirfidh sé cóir mhaith ort.»?/w «Rug tú do bheo leat nuair a bhrostaigh tú anuas i láthair ár dtiarna; téigh gan mhoill chun a bhotha; déanfaidh cuid againn thú a thionlacan agus a thabhairt ar láimh dó. .9 D' éist na fir leis na focail sin uaithi agus iad ag stánadh ar a haghaidh, mar dhealraigh sí álainn thar na bearta dóibh; agus dúirt siad léi:- Táim ag dul i láthair Holofarnaes, ceannaire bhur n-airm, chun tuairisc fhírinneach a thabhairt dó; agus taispeánfaidh mé conair dó trínar féidir leis dul agus na hardáin go léir a ghabháil gan fear leis a ghabháil ná a chailliúint.»,5 agus ghabh siad Iúidit agus d' fhiafraigh di: «Cér díobh thú? Cá has a bhfuil tú ag teacht? agus cá bhfuil tú ag dul?» D' fhreagair sí: «Duine d' iníonacha na nEabhrach mé, agus táim ag teitheadh uathu, mar go bhfuil siad ar tí titim in bhur gcraos le halpadh.[+/ Ag gabháil tríd an ngleann dóibh faoi dheifir, bhuail patról Asaíreach léi,`*9 Nuair a bhí déanta amhlaidh acu, ghabh Iúidit amach agus a hionailt lena cois; d' fhair fir an bhaile í nó gur ghabh sí an cnoc síos agus go ndeachaigh sí trasna an ghleanna agus gur imigh sí as a radharc.e)C D' umhlaigh sí do Dhia agus dúirt leo: «Ordaigí geata an bhaile a oscailt dom le go rachainn amach agus go gcuirfinn i gcrích a bhfuil ráite agaibh fúm.» D' ordaíodar do na hógfhir oscailt di mar a dúirt sí.( «Go raibh gnaoi Dhia ár sinsear ort agus go gcomhlíona sé do phleananna chun glóir chlann Iosrael agus do mhóradh Iarúsailéim.»' Nuair a chonaiceadar í agus í ar malairt dreach agus i malairt feistis, rinneadar ardionadh dá scéimh, agus dúradar léi:$&A D' imíodar leo amach go geata bhaile Bhéitiúilia, agus fuaireadar Uizíá ansiúd ina sheasamh mar aon le seanóirí an bhaile, Chaibris agus Chairmis.~%u Thug sí seithe fíona agus buidéal ola dá hionailt; líon sí mála le heorna rósta agus le císte de thorthaí tíortha agus le harán mín; rinne sí na gréithe sin go léir a cheangal ina mbeartán agus thug dá hionailt iad le hiompar.[$/ Chuir sí uirthi a cuaráin, a muincí agus braisléid, a fáinní méar agus cluas, agus a hornáidí go léir; mhaisigh sí í féin le barr scéimhe le go meallfadh sí croí gach fir a leagfadh súil uirthi. (Agus bhronn an Tiarna maise bhreise uirthi, ós rud é nach ó mhacnas ach ó shuáilce a tháinig an maisiú seo go léir).b#= Bhain sí di an t-éadach róin a bhí á chaitheamh aici agus a feisteas baintrí; nigh a corp go léir le huisce, agus d' ung í féin le cumhráin luachmhara, chíor a cuid gruaige, chuir a ceannbheart ar a ceann, agus ghléas í féin san fheisteas ba lúcháirí a bhí aici, an feisteas a chaitheadh sí nuair a bhí a céile Manaise beo.*"M d' éirigh sí ón áit ina raibh sí ina luí, ghlaoigh ar a hionailt agus d' imigh síos chun an tí ina gcaitheadh sí na laethanta sabóide agus na féilte.y! m Nuair a scoir Iúidit dá glao chun Dé Iosrael agus go raibh deireadh aici leis na focail sin go léir,4 a Sa tslí sin, léirigh do do mhuintir uile agus do gach cine ar domhan gur tusa Dia; gur leat gach cumhacht is cumas, agus gur tú amháin is dídean do phobal Iosrael.»Z- Cuir i mo bhéal an focal mealltach a bheidh mar chneá is mar ghoin orthu seo, a bhfuil díol dian beartaithe acu i gcoinne do chonartha agus d' árais naofa agus cnoic Shíón agus an tí atá ag do chlann.0Y «Ó a Dhia, a Dhia mo shinsir, a Dhia a bhí riamh ag Iosrael, a Thiarna neimhe agus talún, a chruthaigh na huiscí fadó, a Rí na cruinne uile, éist le mo ghuí. Ní ionann do neartsa agus neart na sluaite; ní cumas gaiscíoch do chumas-sa. Ní hea tusa Dia na mbochtán, agus cosantóir a bhfuil faoin mbráca, agus taca na lag; is tú tearmann a bhfágtar gan chabhair agus slánaitheoir a mbíonn gan dóchas.D Trí chluain mo bheol, tabhair bascadh ar an sclábhaí i dteannta an duine uasail acu, ar an duine uasal i dteannta a gharda. Cloígh an t-éirí in airde seo acu le tréithláimh mná. Féach an sotal seo acu agus tar sa mhullach anuas orthu le d' fhearg. Neartaigh lámh na baintrí seo don ghníomh atá beartaithe agam.1[ An Tiarna is ainm duit! «Cloíghse an neart sin acu le do chumhacht: glac fearg agus bris a gcuid fórsaí. Mar tá sé de rún acu do thearmann naofa a shárú agus an taibearnacal mar a lonnaíonn d' ainm glórmhar a thruailliú, agus maise d' altóra a threascairt leis an gclaíomh.F «Féach na hAsaírigh seo i mbarr a mustair iad ag maíomh as a bhfuil de chapaill agus de mharcaigh acu, agus ag déanamh mórtais as neart a gcoisithe. An sciath is an tsleá is an bogha is an crann tabhaill is ábhar muiníne dóibh, mar tá siad dall air seo gur tusa an Tiarna a chuireann cogaí faoi do chois.L na rudaí ba mhian leat, bhíodar chugat agus ' Féach! táimid anseo,' ina mbéal acu. An bóthar a ghabhann tú, bíonn sé ceaptha roimh ré; bíonn súil romhat agus breith á tabhairt agat.=s Tusa faoi deara seo go léir, agus ar tháinig roimhe agus a dtiocfaidh as: tusa a cheap gach a bhfuil ann anois agus gach a dtiocfaidh. Na rudaí a mheabhraigh tusa, tharla siad;kO D' ordaigh tú a gcuid ban a dhul mar chreach, agus a gcuid iníonacha mar sclábhaithe, agus a gcuid maoine uile a roinnt ar chine do pháirte, an mhuintir ar dhíograis dóibh do chúis agus ar ghráin leo an aithis sin ar a sliocht, agus gur chugat a ghlaodar ag iarraidh cabhrach. «A Dhia, a Dhia liom, éist liomsa leis, ar baintreach mé. ~~@}|{{zNyyxwcvv"utsrrpoo>nmm*lvlkjj?ihh\ggLff;ewdd^ccwbb{aa]``7_I^]]D\^[/ZZYXXWV[U]TuSSRRQQ0PP.OODNnMMLK/JcIIHGGFWEE0DD/BAA??T>v==^=7k66x55e44322W11(0%//..`-,B++-*))h(s(''&&%L$$+##"!] U5o/hUYT^J?> l z j ~8Sg=cd\l1 Seol amach as na flaithis naofa í; cuir chugam í ó do ríchathaoir ghlórmhar chun go mbeidh sí ag cuidiú agus ag comhoibriú liom i dtreo is go bhfoghlaimeoinn céard is áil leat.zkm Tá an eagna i do chuideachta; is eol di d' oibreacha go léir; bhí sí i láthair nuair a bhí tú ag cruthú na cruinne, tuigeann sí céard is taitneamhach leat agus céard is ceart de réir d' aitheanta.Uj# D' ordaigh tú dom teampall a thógáil ar do shliabh naofa, agus altóir sa chathair ina gcónaíonn tú, macasamhail den bhoth naofa sin a bhí ullmhaithe agat féin ón tosach.}is Is tú a thogh mé le bheith i mo rí ar do phobal agus i mo bhreitheamh ar do chlann mhac agus iníonacha.$hA Óir, dá fhoirfe féin é duine ar bith den Ádhamhchlann, mura mbíonn an eagna a thagann uaitse aige, ní bheidh meas ag aon duine air.*gM Mar is mé do sheirbhíseach agus mac do bhanóglaigh, duine tréithlag gearrshaolach, ar róbheag í a thuiscint i gcúrsaí cirt agus dlíthe.f1 tabhair dom an eagna sin a bhíonn ina suí le hais do ríchathaoireach; ná diúltaigh áit a thabhairt dom i measc do ghiollaí.e' agus go rialódh sé an chruinne le naofacht agus le fíréantacht, agus go mbainfeadh sé feidhm as a údarás le hintinn dhíreach,ndU agus a dhealbhaigh an duine le barr eagna, chun go mbeadh tiarnas aige ar ar chruthaigh tú,oc Y A Dhia ár n-aithreacha agus a Thiarna na trócaire, a rinne gach ní le do bhriathar,Ab{Ach ó thuig mé nach raibh aon slí eile ann dom chun seilbh a fháil uirthi ach go dtabharfadh Dia dom í agus ba chomhartha tuisceana é a aithint cé uaidh a dtiocfadh an tabhartas seo d' iompaigh mé chun an Tiarna á agairt agus dúirt mé leis ó mo chroí amach:laQnó, ba chirte dom a rá, toisc mé a bheith uasal, chuaigh mé isteach i gcorp gan smál.x`iBa thréitheach an leanbh mé féin ó dhúchas agus thit sé de chrann orm go bhfuair mé anam uasal,:_magus fíoraoibhneas ó chairdeas a shnaidhmeadh léi agus saibhreas do-ídithe ó shaothar a lámh, agus gaois óna comhluadar a thaithí agus dea-chlú ó chomhrá a dhéanamh léi, chuaigh mé timpeall chun a fháil amach cén chaoi a ngabhfainn chugam féin í.L^Tar éis dom na nithe sin a mheá i m' aigne, agus a mheabhrú dom féin i mo chroí istigh, go bhfaightear neamhbhásmhaireacht ó bheith gaolmhar leis an eagna,m]SNuair a d' fhillfinn abhaile, ligfinn mo scíth ina teannta; mar ní rachadh mo chaidreamh léi chun searbhais choíche. Óir, ní buaireamh ach áthas agus lúcháir a chuireann aontíos léi ar dhuine.M\Thiocfadh critheagla ar thíoránaigh fhíochmhara, nuair a chloisfidís iomrá orm. Chruthóinn go maith mar rí i leith mo mhuintire féin agus bheinn cróga sa chogadh.g[GBheinn i mo rí ar a lán náisiún, agus chuirfinn mórán ciníocha faoi mo smacht.Z Tríthi leis gheobhainn bua na neamhbhásmhaireachta agus bheadh cuimhne orm go deo acu siúd a thiocfadh i mo dhiaidh.Y Dá bhfanfainn i mo thost, d' fhanfaidís-sean go dtosóinn ag caint; agus thabharfaidís aird orm, nuair a labhróinn; agus dá leanfainn liom ag labhairt ar feadh i bhfad, leagfaidís lámh ar a mbéal le barr iontais.tXa Nuair a thabharfainn breith, d' aithneofaí géire m' intinne, agus bheadh meas ag na huaisle orm.W' Tríthi dar liom, gheobhainn moladh ó na sluaite, agus dá óige féin mé, thabharfaí gradam dom i gcomhluadar seanóirí.qV[ Ar an ábhar sin, shocraigh mé ar í a thabhairt chun aontís liom, mar bhí a fhios agam go dtabharfadh sí dom comhairle le linn an tséin agus sólás in aimsir na himní agus an bhróin.eUCMás mian le haon duine eolas fairsing a fháil, bíonn iarbhios ar ar tháinig agus réamhfhios ar a dtiocfaidh aici; agus tuigeann sí conas nathanna a chumadh agus tomhaiseanna a réiteach; comharthaí agus éachtaí, torthaí na dtráthanna agus na n-aoiseanna, is eol dise iad go léir.,TQAgus má ghránn aon duine an fhíréantacht, is suáilcí iad torthaí a saothair. Óir múineann sí an mheasarthacht agus an chríonnacht, an ceartas agus an chrógacht; agus níl rud ar bith sa saol seo atá níos tairbhí do dhaoine ná iad sin.fSEMás gníomhú gaoise atá i gceist, cé is mó is ceardaí a bhfuil ann seachas í?RMás earra inmhianaithe é an saibhreas sa saol seo, cad is saibhre ná an eagna? Nach í a dhéanann an uile ní?oQWÓir ligeadh léi rúneolas Dé agus is í a roghnaíonn na hoibreacha atá le déanamh aige.qP[Is maise ar a huaisleacht chine í a bheith ar aontíos le Dia; tá grá ag Tiarna na nUile di;7OgDise a thug mé gean; is í a bhí á lorg agam ó m' oige anall; ba mhian liom í a bheith agam mar nuachar, óir chuir a háilleacht draíocht orm.vN gLeathann an eagna go láidir ó imeall go himeall na cruinne agus riarann sí gach uile ní go maith.dMAmar géilleann an solas don oíche ach ní sháraíonn an t-olc an eagna choíche.BL}Is áille í ná an ghrian; is gile í ná gach uile réaltbhuíon atá ann. Má chuirtear i gcóimheas leis an solas féin í faightear níos lonraí í na é;VK%Ní ghránn Dia dada ach an té a chónaíonn i bhfochair na heagna.DJNíl inti féin ach aon ní amháin ach is féidir léi gach uile ní a dhéanamh; fanann sí istigh inti féin ach déanann sí gach uile ní a athbheochan. I ngach uile ghlúin téann sí a chónaí in anamacha cráifeacha agus déanann sí cairde Dé agus fáithe díobh.I)Scáil niamhrach an tsolais shíoraí is ea í agus scáthán neamhtheimhlithe éifeachtúlacht Dé agus íomhá a mhaitheasa.AH{Anáil chumhachtach Dé is ea í, eisileadh fíorghlan ó ghlóir an Uilechumhachtaigh. Ar an ábhar sin, ní féidir le haon ní salach téaltú isteach inti.yGkIs gasta í an eagna ná gach gluaiseacht eile; de bharr a glaine tá sí fite fuaite i ngach uile ní.hFIdea-ghníomhach, daonnachtúil, buanseasmhach, daingean, saor ó imní, uilechumhachtach, uilebhreathnaitheach, agus é fite fuaite i ngach uile spiorad intleachtúil, glan, sárghrinn eile. ETá spiorad intleachtúil naofa san eagna, é uathúil, ildánach, grinn, aclaí, soiléir, gan smál, cinnte, domhillte, dea-chroíoch, géar, do-choiscthe, mar b' í an eagna, ceardaí oilte an uile ní, a mhúin mé.;DqD' fhoghlaim mé a bhfuil folaithe agus follasach,,CQdúchas na n-ainmhithe agus iompar na mbeithíoch allta, cumhachta gaoth agus smaointe daoine, saghsanna na bplandaí agus buanna a bhfréamhacha.:Botimthriallta na mblianta agus na réaltbhuíonta,rA]tosach, deireadh agus lár na n-aimsirí, sealaíocht na ngrianstadanna agus athrú na séasúr,@Óir is é a thug eolas cruinn dom ar a bhfuil ann, ionas go dtuigfinn comhdhéanamh na cruinne agus oibriú na ndúl,o?WMar táimid féin agus ár mbriathra ár dtuiscint agus ár gceardaíocht uile faoina smacht.5>cGo dtuga Dia domsa labhairt mar is áil leis agus meas cóir a bheith agam ar a thabhartais; óir is é treoraí na heagna agus stiúrthóir na saoithe é.k=OÓir is stór do-ídithe do dhaoine é; agus an mhuintir a fhaigheann é snaidhmeann siad cairdeas le Dia, mar is taitneamhach leis iad de bharr na dtíolacthaí a fhaigheann siad óna teagasc.< Is le hintinn ghlan a d' fhoghlaim mé agus tugaim uaim gan doicheall; ní choinním a saibhreas i bhfolach.;! Bhí athas orm mar gheall orthu sin go léir, óir is í an eagna a riarann iad; ach níorbh eol dom gurbh ise a máthair.|:q Mar sin féin, tháinig gach maith chugam in éineacht léi agus fuair mé saibhreas gan áireamh tríthi.91 B' ansa liom í ná an tsláinte nó an áilleacht agus b' fhearr liom í ná an solas féin mar ní mheathfaidh a loinnir go deo.?8w Níor chuir mé cloch lómhar ar aon chéim léi, mar i gcóimheas léi níl in ór an domhain ach beagán gainimh agus níl san airgead ach láib i gcomórtas léi.~7uba í mo rogha í thar shlata agus thar chathaoireacha ríoga, agus ba neamhní liom an saibhreas lena hais.6Ghuigh mé, mar sin, agus tugadh bua na tuisceana dom; rinne mé achainí agus tháinig spiorad na heagna chugam.5)Óir, níl ach an t-aon bhealach amháin isteach sa saol seo ag cách agus an t-aon bhealach amháin amach as mar an gcéanna.[4/Ní raibh rí ar bith ann riamh a raibh a mhalairt de thosach ar a shaol.Y3+Cuireadh i gcrios ceangail mé agus oileadh mé le togha an aireachais.p2YNuair a rugadh mé, tharraing mé isteach anáil den ghnáthaer, agus thit mé síos ar an talamh, a bhí d' aon mhianach liom féin; ar nós cách b' í an chéad fhuaim a rinne mé uaill chaointe.e1Ci ndiaidh a dlúthú le chéile i bhfuil, ó shíol fir agus ó sháile an phósta.p0 [Duine básmhar ar nós gach duine eile is ea mise freisin; shíolraigh mé ón gcéad fhear a dealbhaíodh as an luaithreach; ar feadh deich mí múnlaíodh mo cholainn i mbroinn mo mháthar,c/?Mar sin de, gabhaigí teagasc ó mo bhriathra agus déanfaidh sé tairbhe daoibh.i.KIs slua saoithe a shlánaíonn an domhan agus ceannaire ciallmhar a dhaingníonn pobal.#-?agus ní mó ná sin a thaistealóidh mé i gcuideachta an éada mhífholláin, mar ní dhéanann an t-éad aon chaidreamh leis an eagna.F,Míneoidh mé daoibh cén ní í an eagna agus conas a tháinig sí ann. Ní cheilfidh mé aon rúndiamhra oraibh; Is amhlaidh a dhéanfaidh mé a lorg óna fíorthosach amach agus cuirfidh mé eolas soiléir ar fáil ina taobh. Ní ghluaisfidh mé thar an bhfírinne,N+Dá bhrí sin, a rialtóirí ciníocha, má bhaineann sibh aoibhneas as ríchathaoireacha agus as ríshlata, tugaigí ómós don eagna chun go mbeidh sibh ag rialú go deo.V*%Mar sin de is dúil san eagna a threoraíonn an duine chun flaithis.P)Agus céard í an bheatha shíoraí ach bheith i láthair Dé?(/agus bunaíonn an grá comhlíonadh a haitheanta, agus is ionann coinneáil a haitheanta agus urraíocht ar an mbeatha shíoraí.s'_Óir is é fíorthosach an fheasa fonn foghlama. Ach músclaíonn cíocras chun foghlama grá di,~&uÓir téann sí féin timpeall ag lorg a díol de dhaoine; agus le neart dea-mhéine taispeánann sí í féin dóibh ar na bóithre, agus gluaiseann sí faoina ndéin gach uair a smaoiníonn siad uirthi.%Is é barr na tuisceana é machnamh uirthi; agus an té a dhéanann faire ar a son is gairid go mbeidh sé saor ó imní.$An té a éiríonn go moch ar a tóir ní bheidh a shaothar in aisce aige, mar gheobhaidh sé í ina suí ag a gheataí.Y#+ Ligeann sí a haithne roimh ré leis na daoine a bhfuil dúil acu inti.Y"+ Is niamhrach domhúchta í an eagna; na daoine a bhfuil grá acu di, tugann siad faoi deara í gan dua; agus na daoine a bhíonn á lorg, faigheann siad í go furasta.}!s Bíodh dúil agaibh, mar sin, i mo bhriathra; bígí ag tnúthán leo agus gheobhaidh sibh múineadh iontu.4 a Óir naomhófar na daoine a chaomhnaíonn nithe naofa go cráifeach; agus na daoine ar múineadh dóibh iad, gheobhaidh siad cóir chosanta iontu.! Chugaibhse, mar sin, a fhlatha, mo bhriathra le súil go bhfoghlaimeoidh sibh an eagna agus nach ndéanfaidh sibh peacaí.=uIs ea! Déanfar scrúdú dian ar lucht na cumhachta.MNí chúbfaidh Tiarna na nUile roimh dhuine ar bith, ná níl beann aige ar an mustar, mar is é a chruthaigh mion agus mór agus tugann sé an aire chéanna dóibh araon.lQLe teann trócaire tugtar maithiúnas don íseal ach cuirfear fiafraí ghéar ar an uasal.wtiocfaidh sé in bhur gcoinne go haduafar tobann; óir is dian í an bhreith a thugtar ar lucht an cheannais.NMar is sibhse riarthóirí a ríochta, ach os amhlaidh nár thug sibh breitheanna córa agus nár chomhlíon sibh an dlí, agus nár thug sibh bhur saol de réir thoil Dé,kOÓir is é an Tiarna a thug an ceannas daoibh agus is ón Té is Airde a fuair sibh an flaitheas. Cuirfidh sé fiafraí ghéar ar bhur ngníomhartha agus déanfaidh sé mionscrúdú ar bhur n-intinní.Tugaigí cluas, sibhse atá i gceannas ar na sluaite daoine agus atá mórálach as oll-líon bhur ngéillsineach.& ILorgaigí an EagnaSéidfidh anáil an Uilechumhachtaigh ina n-éadan agus scuabfaidh sí chun siúil iad mar a scuabfadh stoirm cáith. Déanfaidh an t-aindlí fásach den domhan go léir agus leagfaidh an urchóid cathaoireacha prionsaí ar lár.8iTeilgfear clocha sneachta leo go fraochmhar le crann tabhaill; beidh uisce na farraige ag coipeadh ina n-aghaidh, agus slogfaidh na haibhneacha iad gan taise.=sBladhmfaidh splancacha tintrí amach go ceart caol díreach agus léimfidh siad i dtreo na sprice ó na scamaill amhail is gur caitheadh iad ó bhogha lánlúbtha.(ICuirfidh sé faobhar ar an bhfearg fhíochmar, chun go mbeidh sí aige mar chlaíomh. Troidfidh an chruinne ina theannta in aghaidh na ngealt.A}glacfaidh sé an naofacht dhochloíte chuige mar sciath.veCuirfidh sé an fhíréantacht air féin mar lúireach agus an breithiúnas neamhchlaon mar chlogad;+Beidh a ghrá éadmhar mar airm agus éide aige agus armálfaidh sé gach ar chruthaigh sé chun díoltas a imirt ar a naimhde.Y+Dá bhrí sin, gheobhaidh siad coróin thaibhseach agus ceannbheart niamhrach ó láimh an Tiarna; óir cumhdóidh sé lena dheasláimh iad agus cosnóidh sé iad lena ghéag láidir.#Ach maireann na fíréin go deo; agus tá a luach saothair i lámha an Tiarna, agus déanann an Té is Airde cúram díobh. 9Is cosúil dóchas an éagráifigh le lochán a ardaíonn an ghaoth léi; agus le cáitheadh mín na farraige, a thiomáineann an stoirm roimpi, agus le deatach a scaiptear le hanfa agus leis an mearchuimhne a choimeádtar ar aoi aon lae.` 9 sin mar a bhí an scéal againne níor luaithe a rugadh sinn ná d' éagamar agus ní raibh comhartha ionracais le taispeáint againn. Óir is i lár ár n-urchóide féin a ídíodh sinn.»D  nó faoi mar a ghearrtar an t-aer nuair a chaitear saighead le sprioc, ach go ndlúthaítear le chéile arís é ar an toirt, sa chaoi nach léir a bealach tríd;i K nó faoi mar nach bhfaightear fianaise ar bith de chosán éin a eitlíonn tríd an aer is amhlaidh a bhuailtear an t-aer éadrom le buillí a sciathán; scoiltear é le fuinneamh a ruathair, agus téitear tríd le corraí a eití ach ina dhiaidh sin ní bhfaightear comhartha dá laghad ann dá chursa; 3 nó mar long a sheolann trí uisce treathnach nuair atá sí imithe thart ní bhíonn rian di ar fáil ná lorg a cíle sna tonnta;[/ D' imigh na nithe sin go léir ar ceal mar scáth agus mar scéal reatha,mSCárbh fhearrde sinn an t-uabhar? cén tairbhe a rinne an saibhreas agus an mórtas dúinn?1[Bhí ár sáith againn de chásain na hurchóide agus an bhasctha; chuamar ar fán trí fhásaigh dhíbhealaigh agus níorbh eol dúinn slí an Tiarna.?wMar sin de, ní foláir nó go ndeachamar ar fán ó shlí na fírinne agus nár shoilsigh solas na fíréantachta dúinn agus nár éirigh an ghrian orainn.~uCad é is cúis leis gur áiríodh ar chlann mhac Dé é agus go bhfuil a ionad féin aige i measc na naomh?s_«Nach é seo an duine a ndéanaimis staicín áiféise agus ceap magaidh de? Le barr díchéille cheapamar nach raibh sa saol a chaith sé ach buile agus báiní agus gurbh easonórach é an bás a fuair sé.wgDéarfaidh siad le cheile agus iad faoi bhráca an aithreachais agus ag osnaíl go léanmhar:#?Nuair a fheicfidh siad é, glacfaidh siad scanradh mór agus cuirfidh a shlánú alltacht orthu, toisc nach raibh súil ar bith acu leis.& GAn uair úd seasfaidh an fíréan go mórmhuiníneach os comhair na ndaoine a d' imir géarleanúint air agus a rinne beag is fiú dá anró.GTiocfaidh siad agus eagla a n-anama orthu an lá a dhéanfar a bpeacaí a áireamh, agus de dheasca a ndrochghníomhartha abharfar daorbhreith ina n-aghaidh.`~9Ina dhiaidh seo mar sin déanfar corpáin gan onóir díobh, agus beidh siad ina gceap magaidh i measc na marbh go deo; mar leagfaidh an Tiarna ar lár iad ina mbalbháin agus bogfaidh sé óna mbonn iad; scriosfar iad ar fad, agus beidh siad á gcrá agus rachaidh siad i ndearmad agus i ndíchuimhne.y}kFeicfidh siad é agus caithfidh siad drochmheas air ach déanfaidh an Tiarna gáire fonóideach fúthu.&|EFeicfidh siad bás an eagnaí ach ní thuigfidh siad céard a bhí ceaptha ag Dia dó nó cad chuige ar chuir sé ar láimh shábháilte é.-{SDaorann an fíréan marbh na héagráifigh beo, agus an óige a tugadh chun foirfeachta go tapa, lochtaíonn sí seanaois bhlianach an drochdhuine.QzChonaic na daoine é seo ach níor thuig siad é ná ní mó ná rith sé leo go bhfaigheann muintir thofa an Tiarna grásta agus trócaire uaidh, agus go dtugann sé aire dá naoimh.wygBa thaitneamhach a chroí leis an Tiarna; ar an ábhar sin thóg sé leis go tapa é ó lár an oilc.kxO In achar ghearr tugadh chun foirfeachta é sa chaoi gur shlánaigh sé seal mór blianta.w{ Óir milltear an mhaith le draíocht na baoise agus truaillíonn seachránacht na hainmhéine an aigne shaonta.xvi Fuadaíodh é ar eagla go n-athródh an t-olc a thuiscint nó go meallfadh an chealgaireacht a chroí.uy Ba ríthaitneamhach le Dia é agus thug Dia grá dó; agus ó bhí cónaí air i measc peacach, aistríodh é.dtA Ach is í an eagna fíorléithe an duine agus beatha gan smál a fhíor-sheanaois.tsaÓir ní fad saoil a thugann onóir don seanduine ná ní de réir líon a bhlianta a mheastar é.krOFiú amháin má fhaigheann an fíréan bás anabaí, beidh sé faoi shuaimhneas.FqÓir an chlann a ghintear de dheasca comhriachtana neamhdhleathaí, bíonn siad ina bhfinnéithe ar urchóid a dtuismitheoirí nuair a dhéantar mionscrúdú orthu.!p;Brisfear craobhacha craptha díobh; beidh a dtorthaí gan mhaith; beidh siad róghlas le hithe agus gan fiúntas ar bith iontu.co?Óir fiú amháin má chuireann siad craobhacha amach ar feadh tamaill, bainfidh an ghaoth croitheadh astu, toisc iad a bheith éadaingean agus stoithfidh sí óna bhfréamhacha iad lena neart.ynkAch ní bheidh rath ná bail ar shliocht líonmhar na n-éagráifeach. Ó fhásann said ó mheatháin bhréige, ní chuirfidh siad fréamhacha doimhne, ná ní bheidh greim daingean acu san ithir ach oiread.^m5Nuair a bhíonn sí ann déantar aithris uirthi; ach bíonn cumha ar dhaoine ina diaidh nuair a imíonn sí léi; gluaiseann sí ar aghaidh go caithréimeach ar feadh na síoraíochta faoi choróin bláthanna, mar tá sí tar éis an bua a bhreith léi i gcomórtas le haghaidh duaiseanna gan cháim.Sl !Is fearr aimride gheanmnaí ná é sin; óir an aimride a gcoimeádtar cuimhne uirthi tá neamhbhásmhaireacht ag gabháil léi, mar bíonn ardmheas ag Dia agus ag daoine uirthi.RkÓir is crua í an chríoch tá i ndán do ghlúin urchóideach.j!Agus má fhaigheann siad bás go hóg ní bheidh aon dóchas acu, ná ní bheidh aon sólás acu ach oiread lá an bhreithiúnais. iFiú amháin má bhíonn saol fada acu ní bheidh aon mheas orthu agus ní thabharfar ómós dóibh ina seanaois.+hOAch ní thiocfaidh clann adhaltrach chun aibíochta choíche; agus an sliocht a ghintear as comhriachtain neamhdhleathach, rachaidh siad ar ceal.fgEÓir is oirirc é toradh na ndea-ghníomhartha agus is do-lofa í fréamh na heagna.*fMIs méanar chomh maith don choillteán, nach ndearna aon choir i gcoinne an dlí agus nár chothaigh drochsmaointe in aghaidh an Tiarna riamh mar de bharr a dhílse bronnfar togha duaise air agus oidhreacht níos aoibhne fós i dTeampall an Tiarna.ae; Is méanar don bhean aimrid atá gan cháim, don bhean nach raibh cuid aici d' fhear go peacúil riamh; nuair a dhéanfar scrúdú ar anamacha, is ansin a bheidh a toradh ar fáil di.rd] Bíonn a mná céile gan chiall agus a gclann gan mhaith agus is mallaithe é a sliocht.Vc% Is díol trua iad na daoine a chaitheann drochmheas ar an eagna agus ar an smacht; mar bíonn a ndóchas díomhaoin agus a saothar in aisce acu, agus a ngníomhartha gan éifeacht./bW Ach smachtófar na héagráifigh de réir mar a thuillfidh a gcuid machnaimh; mar thug siad faillí san fhíréan(tacht) agus thréig siad an Tiarna.iaK Na daoine a chuireann a muinín ann, tuigfidh siad an fhírinne; agus na daoine a fhanann dílis dó, cónóidh siad ina fhochair faoi ghrá; mar faigheann a phobal tofa grásta agus trócaire uaidh.`Tabharfaidh siad breith ar chiníocha agus beidh ceannas acu ar náisiúin agus beidh Dia féin ina rí orthu go brách. _ Ar uair a chuairte drithleoidh siad go lonrach, agus beidh siad ag gluaiseacht mar lasracha tríd an gcoinleach.h^IThástáil sé iad mar ór i bhfoirnéis agus ghlac sé leo ina n-íobairt lándóite.-]STar éis dóibh beagán smachtaithe a fhulaingt bronnfar mórán tíolacthaí orthu. Mar chuir Dia féachaint orthu, agus fuair sé a dhíol iontu.~\uÓir bíodh gur fhulaing siad pionós os comhair an tsaoil, bhí siad lán de dhóchas go mairfidís go deo.v[eagus gurbh ionann agus díothú a n-imeacht uainn. Ach is amhlaidh atá siad faoi shuaimhneas anois.sZ_Ba dhóigh le lucht na díchéille go raibh siad marbh, agus measadh gur thubaiste ab ea a mbás,lY STá anamacha na bhfíréan i láimh Dé agus ní bhainfidh piolóidí leo choíche.XTrí éad an diabhail tháinig an bás isteach sa saol agus is iad na daoine atá i bpairt leis-sean a bhlaisfidh é.W Ach chruthaigh Dia an duine chun nach bhfaigheadh sé bás go deo. Ar dheilbh a nádúir féin a rinne sé é.?VwNíorbh eol dóibh na rúin atá ar eolas ag Dia, ní raibh dóchas acu go bhfaigheadh an ceart a dhíol, agus go dtabharfaí luach saothair do lucht na dea-bheatha.UMar sin a bhí siad ag cur is ag cúiteamh ach bhí dul amú orthu; chuir a n-urchóid féin púicín ar a n-intinn.zTmDaoraimis chun báis náirigh é mar beidh cabhair le fáil aige is é féin a dúirt linn é.»S-Cuirimis promhadh air le cruatan agus le céasadh go bhfeicfimid an cheansacht atá ann agus go mbainfimid triail as a fhoighne.mRSMás é fíormhac Dé é, déanfaidh Dia é a chosaint agus a shaoradh ó lámha a naimhde.jQMFeicimis mar sin an fíor a ndeir sé: faighimis amach cén chríoch a bheidh air féin.xPiDaoine bréagchráifeacha atá ionainne, dar leis; coinníonn sé amach uainn mar a sheachnódh sé an brocamas. Dearbhaíonn sé gurb é an sonas is críoch don fhíréan, agus go bhfuil Dia aige féin mar athair.tOaÓir is neamhchosúil a shaol le saol daoine eile; a mhalairt ar fad de nósanna beatha atá aige.uNcIs ann a fhaigheann ár smaointe a ndaoradh; is mór an crá croí dúinn bheith ag féachaint air.^M5 Maíonn sé go bhfuil aithne aige ar Dhia agus tugann sé mac Dé air féin.pLY Déanaimis luíochán roimh an bhfíréan mar cuireann sé as dúinn, agus ní áil leis ár ngníomhartha; casann sé linn ár gcionta in aghaidh an dlí agus cuireann sé cúl le cine inár leith.cK? Socraíodh ár neartna cad is ceart óir is léir go bhfuil an lag gan éifeacht./JW Déanaimis leatrom ar an mbochtán fíréanta; agus ná bíodh trua againn do bhaintreacha; ná tugaimis ómós do sheanghruaig liath an duine aosta.II  Ná bíodh aon duine againn ann nach mbeidh páirteach inár ragairne; fágaimis comharthaí áineasa i ngach uile áit; óir is é sin ár gcuid agus ár gcinniúint.H5Corónaímis sinn féin le cocáin róis súla bhfeofaidh siad; (ná bíodh aon mhóinéar ann nach ngabhfaidh ar ndrabhlás tríd).G5Bíodh ár lándóthain againn d' fhíon costasach agus de chumhráin; ná fágaimis gan baint go fiú aon bhláth earraigh amháin.8FiTéanam ort, mar sin, agus bainimis aoibhneas as na maitheasaí atá ann. Bainimis earraíocht as nithe cruthaithe le díocas dúthrachtach na hóige.FEGo deimhin níl inár mbeatha ach scáth a ghluaiseann thart; agus ní féidir ár mbás a chur ar gcúl, mar tá séala curtha air; agus níl aon duine a fhilleann ar ais.FDLe himeacht aimsire ligfear ár n-ainm i ndearmad agus ní chuimhneoidh aon duine ar ár ngníomhartha. Séidfear ár mbeatha chun siúil ar nos dhlaíóg dheiridh scamaill, agus scaipfear í mar cheobhrán atá á thóraíocht ag gathanna na gréine agus á chloí ag a teas. CNuair a mhúchfar í, déanfar luaith dár gcorp agus scaipfear anáil na beatha ar nós an aeir neamhsheasmhaigh.B}Óir is de thaisme a rugadh sinn, agus san am atá le teacht beimid amhail is nach rabhamar ann riamh. Puth deataigh is ea an anáil atá inár bpolláirí agus níl inár réasún ach spréach a ghineann bualadh ár gcroí.A De dheasca a gclaonmhachnaimh dúirt siad le chéile: «Is gairid dobrónach é ár saol; agus nuair a bhíonn an bás ag teannadh leis an duine ní bhíonn aon leigheas aige air; ná ní fios ar fhill aon duine ó ifreann riamh..@ WAch ghlaoigh daoine aindiaga an bás chucu lena ngníomhartha agus lena mbriathra araon. Cheap siad gurbh é a gcara é agus bhíodh siad ag meath le cumha ina dhiaidh; rinne siad conradh leis, ar is iad atá oiriúnach le bheith i bpáirt leis./? [Is neamhbhásmhar í an fhíréantacht.X> +Is amhlaidh a chruthaigh sé gach rud chun go mairfeadh sé go deo. Is folláin iad dúile an domhain; níl aon nimh mharfach iontu, ná níl aon tiarnas ag ifreann ar talamh.`= ; Mar níorbh é Dia a rinne an bás, ná ní ábhar áthais dó bascadh na mbeo.*< O Ná cuir thú féin i mbaol báis trí dhul ar seachrán ó bhealach na beatha; ná tarraing léirscrios anuas ort féin le do mhíghníomhartha.j; O Seachnaígí cnáimhseáil éadairbheach; coinnigí bhur dteanga ón mbéadán; óir an chaint a dhéantar faoi choim ní rachaidh sí saor ó phionós, agus milleann béal bréagach an t-anam.:  Óir tá cluais chruinnaireach ag éisteacht le gach uile ní agus níl cogarnaíl chnáimhseála ar bith a fhágfar faoi cheilt.19 ] Cuirfear fiafraí ghéar ar sheifteanna an duine aindiaga agus tabharfar tuairisc do Dhia ar a bhriathra chun go smachtófar é de dheasca a choireanna.H8  Ar an ábhar sin ní fhanfaidh duine ar bith i bhfolach a labhraíonn go héagórach, agus nuair a thabharfaidh an chóir breithiúnas, ní scaoilfidh sí thairsti é.97 mMar tá Spiorad an Tiarna tar éis an domhan go léir a líonadh; agus is eol dó siúd a choinníonn gach ní le chéile an uile fhocal a labhraítear.6 Spiorad daonnachtúil is ea an eagna ach ní mhaithfidh sé a bhriathra don diamhaslóir. Óir tá Dia ina fhinné ar na mianta is doimhne atá ann, agus breathnaíonn sé a chroí go fírinneach agus éisteann sé lena chuid cainte.05 [Teitheann spiorad naofa na dea-oiliúna ón gcamastaíl, agus tugann sé a chúl le smaointe gan chiall, agus baintear siar as le teacht na hurchóide.4 'Óir ní rachaidh an eagna isteach in anam cealgach, ná ní dhéanfaidh sí cónaí i gcorp atá faoi dhaorbhroid an pheaca.33 aIs iad na smaointe mímhacánta a scarann an duine ó Dhia; agus nuair a chuirtear féachaint ar a Uilechumhacht bascann sí lucht na díchéille.+2 QÓir is iad na daoine nach mbaineann triail as a fhaigheann é; taispeánann sé é féin do na daoine nach ndiúltaíonn creidiúint ann.T1 %Lorgaigí an Fhíréantacht,Foinse na Neamhbhásmhaireachta ZL~~(}}@|o{{2{zzLyx6wjvPugussXr_qpjooCn`nmllcl kkBjj ihhogffe\dcbba=`I_^]\[[ZIYYXX/WVV>UTSRQPyOO$NUMML K3J#ICGGUF\EECBTA@@ ?>==<;\:G9867^6554&3g2~21V0/.-,,,**|* )(I'%%$Q#8"W! qPVf-^6)3 ^ e _ciZ Leis an gcomhartha seo chomh maith chuir tú ina luí ar ár naimhde, gur tusa amháin a shaorann daoine ó gach olc.( IÓir gach duine a thug a aghaidh ar an gcomhartha seo, ní tríd an rud a chonaic sé a sábháladh é, ach tríotsa, slánaitheoir na n-uile.I  Ba mar rabhadh dóibh a cuireadh imeagla orthu ar feadh tamaillín, ach tugadh comhartha slánaithe dóibh ansin chun go gcoinneoidís cuimhne ar aitheanta do dhlíse.*Oan Nathair Chré-UmhaGÓir ba ghá go bhfágfaí ganntanas doleigheasta ar na tíoránaigh úd, ach níor ghá ach go dtaispeánfaí do do phobal féin conas a bhí a naimhde á gciapadh.ionas, nuair a bhuailfeadh fonn ite an dream eile úd, go mbainfeadh na hainmhithe urghránna a chuirfí chucu, díobh fiú amháin an goile nádúrtha a bhí acu don bhia a bhí riachtanach dóibh agus ar an taobh eile de go mbeadh sócaimis le hithe ag do phobal féin tar éis dóibh bheith ar an ngannchuid ar feadh tamaillín._7In áit na pianpháise seo, áfach, is amhlaidh a chuir tusa comaoin ar do phobal féin; d' ullmhaigh tú gearra goirt mar bhia dóibh, mar shócamais a shásódh an goile géar a bhí acu,1 ]Dá dheasca sin, uile, cuireadh an pionós a bhí tuillte acu ar na daoine seo le hainmhithe den chineál céanna agus ciapadh iad le sluaite feithidí.SFiú amháin mar ainmhithe, níl dealramh chomh dathúil sin orthu go gcuirfeadh aon duine dúil iontu; thairis sin, níor tháinig moladh nó beannacht ó Dhia riamh ina dtreo.$AAinmhithe Díobhálacha, Gearra Goirt Adhrann [naimhde do phobailse] ainmhithe, agus go fiú na hainmhithe is gráiniúla ina measc; nuair a mheastar na hainmhithe seo ó thaobh na héigéille de, is measa iad ná na hainmhithe eile go léir.Mar tá sé féin so-mharaithe, agus is marbh é an rud a dhéanann sé lena lámha go mídhleathach. Óir is fearr é féin ná na nithe a adhrann sé; ar a laghad ar bith tá seisean beo; ní bheidh siadsan beo go deo.MÓir is duine daonna a rinne iad agus neach ar tugadh a anam ar iasacht dó a mhúnlaigh iad; níl sé ar chumas aon fhir bheo dia a dhealbhú a bheidh cosúil leis féin."=Mar cheap siad gur dhéithe iad íola uile na bpágánach, d' ainneoin go bhfuil súile acu nach bhfeiceann agus polláirí nach dtarraingíonn anáil agus cluasa nach n-éisteann agus meara nach mothaíonn agus cosa nach féidir leo siúl.M~Naimhde uile do phobailse, iad siúd go léir a d' imir ansmacht orthu, tá siad an-díchéillí ar fad agus is truamhéilí ina meon iad ná naíonán somheallta.,}Q Is eol don fhear seo thar aon duine eile go bhfuil peaca á dhéanamh aige, nuair a dhéanann sé árthaí sobhriste agus íola as cré na talún.s|_ Is amhlaidh a mheasann sé nach bhfuil inár saol ach siamsa agus gurb ionann ár mbeatha agus aonach brabachóireachta. «Óir ní foláir do dhuine,» deir sé, «brabach a dhéanamh ar ais nó ar éigean.»{ Óir ní aithnid dó an té a mhúnlaigh é, agus a shéid anam bíogúil isteach ann agus a chuir anáil na beatha faoi.z Tá a chroí ina luaithreach, is suaraí ná an chréafóg a dhóchas, agus is anuaisle ná an láib féin a bheatha.\y1 Ach is róchuma leis-sean go bhfuil an bás i ndán dó, ná gur gearr é an saol a bheidh aige abhus. Is amhlaidh a théann sé ag iomaíocht le hórcheardaithe agus le gaibhne geala, agus déanann sé aithris ar ghaibhne copair agus ceapann sé gur mór an clú dó é dealbha bréige a mhúnlú.]x3Ansin le dua éigríonna múnlaíonn sé dia díomhaoin as an gcré chéanna, siúd is gur fear é féin a rinneadh as an talamh tamaillín roimhe sin, agus a fhillfidh arís ar ball beag ar an talamh ar tógadh as é, nuair a iarrfar air an t-anam a fuair sé ar iasacht a thabhairt ar ais..wUAgus seo sampla eile fós: Fuineann an criadóir an chré bhog le mórán dua; ansin múnlaíonn sé gach sort árthaigh aisti mar áis dúinn; is as an gcnap céanna cré a mhúnlaíonn sé ní amháin na hárthaí a fhónann do ghnóthaí glana ach na cinn freisin a mbaintear malairt feidhme astu; mar sin féin, is ar an gcuma chéanna a dhéantar iad go léir. Is é an potaire féin, áfach, a shocraíonn cé acu de na feidhmeanna seo a bhíonn ag gach árthach díobh.v Na daoine a dhéanann na híola seo, agus a chuireann dúil iontu, agus a thugann adhradh dóibh, gránn siad an t-olc agus tá sé tuillte acu gan aon ní níos fearr ná iad a bheith acu a d' fhéadfaidís a muinín a chur astu.,uQsa chaoi, nuair a fheiceann amadán éigin iad, go músclaítear antoil bhuile ann agus go gcuireann sé dúil i gcruth neamhbheo deilbhe mairbhe.4taNíor chuir aon dealbh bhaothealaíonta daoine amú sinn ná aon saothar díomhaoin péintéirí ná íomhá éigin a bhí smeartha le dathanna éagsúla,9skÓir is í iomláine na fíréantachta í aithne a bheith ag duine ort; agus is í fréamh na neamhbhásmhaireachta í eolas a bheith ag duine ar do chumhacht.Jr Má pheacaíomar féin, is leatsa sinn agus is eol dúinn do chumhacht; ach ní dhéanfaimid aon pheacaí feasta, mar is eol dúinn go n-áirítear sinn ar do mhuintir.q }Is cneasta, dílis, fadfhulangach thú, a Dhia linn, agus rialaíonn tú a bhfuil ann le barr trócaire..pUÓir ní hí cumhacht na nithe a mionnaítear astu ach an pionós atá tuillte ag peacaigh a bhíonn ag síorbhagairt ar chionta na n-éagráifeach.o#Ach bainfear cúiteamh astu ar dhá chúis: toisc go raibh drochmheas acu ar Dhia agus gur thug siad ró-aird ar íola, agus toisc gur mhionnaigh siad go héagórach le teann cluaine agus go ndearna siad a bheag den fhíorchráifeacht.QnÓir de bhrí gur neamhbheo iad na híola a gcuireann siad a muinín iontu, is dóigh leo, nuair a dhéanann siad mionnú éithigh, nach ndéanfaidh sé sin aon dochar dóibh.umcMar téann a lucht adhartha as a meabhair le barraíocht scléipshuilt, nó déanann siad tairngreachtaí bréagacha, nó maireann siad go hainfhíréanta, nó tugann siad mionnaí bréige go meargánta.~luÓir adhradh íol, nár cheart fiú amháin a n-ainmneacha a lua, tús agus cúis agus críoch an uile oilc.;kobuairt á cur ar dhaoine macánta, míbhuíochas, truailliú anamacha, collaíocht mhínádurtha, ainrialtacht i gcúrsaí pósta, adhaltranas agus ainriantacht.Zj-Tá gach uile shórt trína chéile; níl le feiceáil ach doirteadh fola agus feallmharú, gadaíocht agus caimiléireacht, lofacht agus mídhílseacht, clampar agus mionnú éithigh,5icní choimeádann siad a mbeatha ná a bpóstaí slán gan cháim níos mó. Ach déanann fear luíochán ar fhear eile agus maraíonn sé é; nó meallann sé a bhean chéile chun adhaltranas a dhéanamh leis agus cuireann sé brón agus buairt air dá bharr.Th!Óir, cibé acu a chleachtann siad deasghnátha tionscanta naíonmharaithe, nó a bhíonn siad páirteach i searmanais rúnda, nó a dhéanann siad pléaráca drabhlásach buile,NgAnsin níor leor leo dul amú maidir lena gcuid eolais ar Dhia; ach cé go maireann siad i lár chogadh mór aineolais tugann siad síocháin ar a leithéid sin d' olloilc.\f1Bhí sé seo ina bhobghaiste do dhaoine; óir nuair a bhí siad faoi bhráca an bhróin, nó faoi chuing na tíorántachta, thug siad an tAinm dorannta ar chlocha agus ar cheapa adhmaid.e!Dá bharr sin, chuir áilleacht na healaíne draíocht ar na gnáthdhaoine, sa chaoi gur cheap siad gur cheart dóibh ábhar adhartha a dhéanamh den té a raibh siad tar éis onóir a thabhairt dó tamall gearr roimhe sin mar dhuine.CdÓir de bhrí, b' fhéidir, gur mhian leo sásamh a thabhairt don rialtóir, chuireadh siad cló níos deise fós ar an íomhá le cuidiú a gcuid ceardaíochta.!c;Ansin chun an cultas seo a neartú ghríosaigh ceardaithe glóirmhianacha fiú amháin daoine nárbh aithnid dóibh an rí ar aon chor.EbAnsin nuair nárbh fhéidir le daoine onóir a thabhairt do rialtóirí ina láthair toisc iad a bheith ina gcónaí i bhfad ar shiúl, shamhlaigh siad dóibh féin cló an rí a bhí i bhfad uathu, ach ar mhian onóir a thabhairt dó, agus rinne siad dealbh shofheicthe de chun go ndéanfaidís lútáil go díograiseach leis an té a bhí as láthair amhail is go raibh sé i láthair.;aoAnsir le himeacht aimsire neartaigh ar an nós éagráifeach seo nó go raibh feidhm dlí aige, ags go dtugtaí adhradh d' íomhánna greanta ar ordú prionsaí.Y`+De dheasca bhás anabaí a mhic a sciobadh uaidh go tobann, bhí de chumha ar a athair go ndearna sé dealbh de, agus ansin gur thug sé an onóir is dual do Dhia amháin do dhune a bhí tar éis bháis, agus gur fhág sé searmanais agus deasghnátha rúnda le cleachtadh ag a chleithiúnaithe.u_cTrí bhaothdhíomas daoine a tháinig siad isteach sa saol agus tá críoch thobann ceaptha dóibh.X^) Ní raibh siad ann i dtús báire agus ní bheidh siad ann i gcónaí.k]O Is é ceapadh íol tosach na drúise agus is é a n-aimsiú truailliú na beatha.\ Ar an ábhar sin imreofar díoltas ar íomhánna na bpágánach leis mar, bíodh gur cuid de chruthaíocht Dé iad, tá an dearg-ghráin aige orthu; óir níl iontu ach ceap tuisle don ghnáthdhuine, agus bobghaiste do chosa amadán.x[i Go deimhin, cuirfear pionós ní amháin ar an rud a rinneadh ach ar an bhfear a rinne é chomh maith.vZe Is fuath le Dia an t-éagráifeach féin agus tá a chuid éagráifeachta chomh fuafar céanna aige.>YuIs mallaithe an t-íol lámhdhéanta agus an fear a shnoigh é freisin, mar gurbh eisean a rinne an obair agus gur tugadh «Dia» ar an rud somhillte féin.VX%Óir is beannaithe an t-adhmad a n-eascraíonn an fhíréantacht as.W}Fiú amháin i dtús an tsaoil, nuair a bhí na fathaigh uaibhreacha á ndíothú, d' éalaigh dóchas an domhain ar bord rafta agus faoi threoir do láimhe-sé d' fhág sé síol ag an saol a bhfásfadh cine nua as.hVIÓir, na gléasanna a cheapann d' eagna-sa, is mian leat nach bhfágfaí díomhaoin iad. Ar an ábhar sin taobhaíonn daoine a mbeo go fiú le blúire adhmaid atá an-bheag ar fad, agus tar éis dóibh seoladh tríd an bhfarraige shuaite ar rafta baineann siad a gceann scríbe amach gan bascadh gan bárthain.GUAr an gcuma seo taispeánann tú gur féidir duit daoine a tharrtháil ón uile bhaol, sa chaoi go bhféadann duine nach bhfuil scil ar bith aige dul ar bord loinge.Óir rinne tú bóthar fiú amháin san fharraige féin, agus réitigh tú bealach sábháilte tríd na tonnta.cS?Ba dhúil sa bhrabach a cheap an long seo agus b' í an eagna an saor a thóg í.dR CArís, nuair a bhíonn duine ag ullmhú le haghaidh aistear mara, agus é ar tí seoladh amach san fharraige chraosach, éann sé ar smut adhmaid atá níos sobhriste ná an long a iompróidh é.:Qm Impíonn sé ar rud a bhfuil lámha gan éifeacht ar bith aige, éifeacht a bhronnadh air i cúrsaí brabaigh agus trachtála agus lámhcheardaíochta rathúla.gPG Iarrann sé sláinte ar lagrachán agus lorgann sé beatha ó mharbhán; iarrann sé cabhair ar rud atá go fíor-neamhoilte ar fad, agus turas faoi rath ar rud nach féidir dó cos leis a bhogadh..OU Ina dhiaidh sin agus uile, nuair a dhéanann sé urnaí ar son a mhaoine nó a mhná céile nó a chlainne, ní náir leis labhairt le rud gan anam.N) Bíonn air seiftiú a dhéanamh roimh ré ar a shon, más ea, ar eagla go dtitfeadh sé; óir is eol dó nach féidir leis déanamh dó féin; mar, níl ann, tar éis an tsaoil, ach íomhá, a mbíonn géarghá aige le cabhair i gcónaí.xMi Déanann sé cillín dó ansin agus greamaíonn sé don bhalla é á dhaingniú ann le bacán iarainn.SL nó déanann sé mionsamhail d' ainmhí suarach éigin de. Ansin, smearann sé ócar air agus deargann sé a dhromchla le breasal nó go gclúdaíonn sé gach máchail atá air. K Agus má bhíonn blogh den dramhadhmad fágtha nach bhfuil maitheas ar bith ann toisc é a bheith cam agus lán d' fhadharcáin, tógann sé ina láimh é agus tosaíonn sé ar é a ghearradh leis an neamhaire sin a ghabhann le tráth scíthe; agus snoíonn sé le ceardachas slamchúiseach é agus cuireann sé cló duine air b' fhéidir,{Jo Ansin, baineann sé feidhm as an dramhadhmad chun béile a ullmhú dó féin, agus itheann sé a sháith.I Mar shampla, gearrann saor adhmaid éigin crann so-oibrithe anuas; feannann sé an choirt go léir de go deaslámhach; agus le barr ceardaíochta déanann sé soitheach áisiúil as chun riaradh ar riachtanais laethúla na beatha.oHW Baothdhóchas atá bunaithe ar nithe marbha, áfach, is ea dóchas an dreama a thugann déithe ar nithe a rinne lámha daoine: ar ór agus ar airgead, a múnlaíodh go healaíonta chun íomhánna d' ainmhithe a dhéanamh, nó ar cheap cloiche gan mhaith, a dhealbhaigh lámha snoíodóra éigin fadó.ZG- Óir, má bhí sé ar a gcumas an oiread sin feasa a fháil, gurbh fhéidir leo tuairimíocht a dhéanamh faoin saol, cén fáth nár chuir siad aithne ar mháistir na nithe seo níos luaithe?BF Ach arís, fiú amháin iad seo, níl siad inleithscéil.QE Ag maireachtáil dóibh i measc a oibreacha leanann siad orthu á mionscrúdú. Ach is amhlaidh a chuireann a ndealramh cluain orthu toisc gurb álainn iad na nithe atá le feiceáil.AD{ Ach mar sin féin is beag is inlochtaithe iad na daoine seo. Óir b' fhéidir nach ndéanann siad ach dul ar seachrán agus iad ag lorg Dé agus dúil acu lena fháil.tCa Mar ó mhéid agus ó áilleacht nithe cruthaithe cuirtear eolas ar a ndéantóir go hanalachúil. B Má chuir a gcumhacht agus a n-éifeacht ionadh orthu tuigidís uathu a oiread is atá a ndealbhóir níos láidre ná iad.xAi Má mheas siad gur dhéithe iad na nithe seo toisc gurbh ábhar aoibhnis dóibh a n-áilleacht, bíodh a fhios acu a oiread is atá a máistir níos fearr ná iad, óir is é údar na háilleachta a chruthaigh iad.7@g ach a cheap gur dhéithe a rialaíonn an domhan iad an tine nó an ghaoth nó an t-aer mear nó ciorcal na réaltaí nó an t-uisce suaite nó soilse neimhe.-? U Is baoth ó nádúr iad na daoine go léir a bhí aineolach ar Dhia agus nach raibh sé ar a gcumas fios a fháil ar an Té Atá Ann, ó na nithe maithe atá le feiceáil agus nár chuir aithne ar an gceardaí trí mhachnamh a dhéanamh ar a oibreacha,> Óir, nuair a bhí siad ag fulaingt, tháinig olc orthu chun na nithe ar mheas siad gur dhéithe iad de bhrí gur tríothu-san a smachtaíodh iad; rud eile, chonaic siad agus d' aithin siad gurbh é an fíorDhia é an té a raibh siad tar éis diúltú dó roimhe sin. Sin é an fáth ar gearradh orthu an pionós ba dhéine dá raibh ann./=W Ach nuair nár cuireadh comhairle orthu le mionphionóis a d' oirfeadh do pháistí, bhí pionós le fulaingt acu ab fhiú do Dhia a ghearradh orthu.< Dá dheasca sin, chuir tú mionphionós orthu ar dtús chun fonóid a dhéanamh fúthu mar a dhéanfá faoi pháistí gan chiall.t;a mar bhí siad tar éis dul rófhada ar strae ar an mbóthar mícheart. Is amhlaidh a mealladh iad mar pháistí baotha sa chaoi go raibh meas déithe acu ar na hainmhithe ba tháire agus ba shuaraí a bhí ann. : Dá bhrí sin, na drochdhaoine a bhí ag tabhairt a saoil le baois, chiap tú iad lena n-íola gráiniúla féin,Y9+ Mar sin de, tugann tú ceacht dúinne nuair a smachtaíonn tú ár naimhde [le barr measarthachta], le hionchas go ndéanfaimid dianmhachnamh ar do chineáltas nuair a bheidh breith á tabhairt againn, agus go mbeimid ag súil le trócaire uaitse, nuair a bheidh breith á tabhairt orainn féin.[8/ nach go géarchúiseach chomh maith a thug tú breith ar do mhuintir féin, dream a ndearna tú lena sinsir conarthaí faoi mhionn a raibh gealltanais iontu a bhí ag tuar na maitheasa? 7 Óir má chuir tú pionós ar naimhde do sheirbhíseach féin daoine a raibh an bás tuillte acu lena leithéid sin de chúram agus de bhoigéis, agus cairde agus caoi á dtabhairt agat dóibh chun an urchóid a chur díobh,h6I Mhúin tú do do phobal leis na bearta sin nach foláir don fhíréan bheith cineálta; agus chuir tú dóchas láidir i gcroíthe do chlainne de bhrí go dtugann tú maithiúnas i bpeacaí.n5U Ach cé go bhfuil cumhacht iomlán agat is cneasta an bhreith a thugann tú agus rialaíonn tú sinn le trócaire. Óir, cibé uair is toil leat é, is féidir duit do chumhacht a chur i bhfeidhm.$4A Taispeánann tú do chumhacht nuair nach dtugtar aitheantas d' iomláine do nirt agus daorann tú sotal na ndaoine a bhfuil eolas acu air.3! Óir is í do chumhachtsa tobar na córa; is é an tiarnas atá agat ar an uile ní a thugann ort iad go léir a choigilt.J2  Ach ós cóir tú féin, is go cóir a riarann tú gach ní, mar is é do mheas nach mbeadh sé ag teacht le do chumhacht aon duine a dhaoradh nach mbeadh pionós tuillte aige.1 Ní féidir le rí nó le tíoránach ar bith aghaidh a thabhairt ort ach oiread mar gheall orthu siúd a smachtaigh tú.80i Níl aon Dia eile ann seachas thú féin a bhfuil cúram na cruinne air le go gcaithfeá-sa a chruthú dó nár thug tú breith éagórach uait riamh.S/ Óir cé ar féidir dó a rá leatsa: «Céard atá déanta agat?» Nó cé a chuirfidh in aghaidh do bhreithiúnais-sé? Cé a chúiseoidh thú i ndíothú ciníocha ar tú féin a chruthaigh iad? Nó cé a thiocfaidh os do chomhair sa chúirt chun cúis choirpeach a agairt leat?0.Y mar ba mhallaithe an cine iad ón tosach. Ní amhlaidh ach oiread gur le teann eagla roimh dhuine éigin nár agair tú a ndrochbhearta orthu.R- Nuair nár imir tú díoltas orthu ach diaidh ar ndiaidh, áfach, thug tú ré aithrí dóibh, bíodh gur mhaith ab eol duit, gur tháinig siad de dhrochphór agus go raibh an urchóid iontu ó dhúchas agus nach dtiocfadh athrú dá laghad ar a meon go brách na breithe,n,U Ní amhlaidh nach raibh sé ar do chumas a ligean do na fíréin na héagráifigh a threascairt i gcath riartha nó iad a dhísciú le beithígh allta nó le haon fhocal géar amháin ar an toirt.X+) Mar sin féin, ó ba dhaoine iad, chaith tú leo go trócaireach, mar sheol tú cearnabháin chucu, mar réamtheachtairí roimh d' arm chun iad a dhísciú diaidh ar ndiaidh. * ionas go bhfaigheadh an tír ab ansa leat thar gach tír eile sa domhan a dhíol de choilínigh i gclann mhac Dé. ) tuismitheoirí a bhásaigh naíonáin gan chosaint lena lámha féin. Chinn tú ar iad a dhíothú le lámha ár sinsear,\(1 Dúnmharfoirí éadrócaireacha leanaí ba ea iad, daoine a chaitheadh fleánna íobartacha a n-ití feoil agus fuil dhaonna lena linn, daoine a glacadh isteach [i saobhchreideamh mire],|'q mar gheall ar na nósanna fíorghráiniúla asarlaíochta agus na deasghnátha mínaofa a chleachtaídís.N& B' fhuath leat go deimhin seanáitritheoirí do thíre naofa"%= Beagán ar bheagán, mar sin, ceartaíonn tú na daoine a dhéanann peacaí; cuireann tú a gcionta i gcuimhne dóibh agus tugann tú rabhadh dóibh fúthu d' fhonn go scarfar iad ón olc agus go gcuirfidh siad a muinín ionatsa, a Thiarna.=$ w Óir tá do spiorad domhillte féin i ngach uile ní.\#1 Coiglíonn tú gach uile ní mar is leatsa iad, AThiarna, a chara na mbeo.G" Conas a d' fhéadfadh aon ní maireachtáil murach gur toil leatsa é? Conas a d' fhéadfaí aon ní a chaomhnú dá mba rud é nach raibh gairm faighte aige uaitse?O! Óir tá grá agat do gach uile ní atá ann agus ní ábhar déistine duit aon ní dá ndearna tú. Mar dá mba fhuath leat ní ar bith ní bheifeá tar éis é a chruthú.D  Tá trua agat do gach uile ní mar is féidir leat gach uile ní a dhéanamh; scaoileann tú tharat peacaí an domhain le súil go ndéanfaidh siad aithrí iontu.H  Mar i do láthair tá an domhan go léir mar dhúradán deannaigh a chuireann an mheá ó chothrom agus mar bhraon drúchta a thiteann ar an talamh go moch ar maidin.y Óir is féidir duit cumhacht mhór a usáid i gcónaí, agus cé a fhéadann cur i gcoinne chumas do chuisle?  Go fiú gan trácht ar na harrachtaigh sin ar aon chor d' fhéadfaí iad a leagan ar lár le haon phuth anála amháin, nuair a rachadh an díoltas sa tóir orthu agus a cháithfeadh d' anáil chumhachtach féin iad. Ach ní hé sin an rud a tharla, mar tá gach uile ní eagraithe agat de réir tomhais agus lín agus meáchain.0Y agus a d' fhéadfadh iad a dhíothú ní amháin leis an drochíde a thabharfaidís orthu ach leis an scéin a chuirfeadh a ndreach orthu chomh maith.oW nó brúideanna nuachruthaithe fíochmhara anaithnide a shá leo, a bheadh ag séideadh puthanna tintrí anála, nó ag brúchtaíl bréandeataigh go glórach, nó ag radadh spréacha aduafara as a súile,L Ní raibh sé thar acmhainn do láimhe uilechumhachtaí, a chruthaigh an domhan as bunábhar éagruthach scata mathghamhna nó leoin fhiáine a shaighdeadh ina n-aghaidh, ionas go gcuirfí ina luí orthu go smachtaítear an duine leis na nithe a bpeacaíonn sé trína mbíthin.# Mar chúiteamh ar a mbaothsmaointe urchóideacha a chuir ar seachrán iad, sa chaoi go n-adhraidís péisteanna díchéillí agus feithidí gránna, scaoil tú scata mór d' ainmhithe éigiallta leo chun díoltas a imirt orthu,q[ An té a shéan siad go fonóideach nuair a caitheadh amach gan cosaint é tráth, rinne siad iontas de i ndeireadh na dála, mar níorbh ionann an tart a bhí orthu féin agus a bhí ar na fíréin./W Óir nuair a chuala siad gur tháinig rath ar na fíréin trí bhíthin a gcuid peannaidí féin thuig siad gurbh é an Tiarna faoi deara é.!; Tháinig brón orthu a méadaíodh faoi dhó agus thosaigh siad ag éamh nuair a thug siad chun cuimhne céard a tharla dóibh.5c Is amhlaidh a bhí siad á gcrá nuair a bhí siad as láthair [na bhfíréan] chomh maith céanna agus a bhí siad nuair a bhí siad ina láthair.@y Mar rinne tú dream amháin a phromhadh, ag cur comhairle orthu mar athair; ach chéas tú an dream eile, ag tabhairt daorbhreith orthu mar rí cruachroíoch.iK Óir nuair a cuireadh féachaint orthu féin siúd is gur mhaolaigh an trócaire déine an chéachta thuig siad conas a bhí na héagráifigh á gciapadh, ar tugadh daorbhreith orthu le teann feirge. tar éis duit a thaispeáint dóibh tríd an tart a bhí orthu féin san am conas a smachtaigh tú a naimhde."= mar dhaorbhreith ar an reacht a d' ordaigh marú na naíonán, thug tú do na fíréin flúirse uisce nach raibh súil acu léi;dA In ionad síorfhoinse na habhann a suaitheadh agus truaillíodh le fuil théachta,5 Na nithe a bhí ina dtrúig smachtaithe dá naimhde, is tríothu a cuireadh an rath orthusan nuair a bhí siad i gcruachás.  Nuair a bhí tart orthu, ghlaoigh siad ortsa, agus tugadh uisce dóibh as carraig rite chrua chun a dtart a mhúchadh._ 7 Sheas siad in aghaidh a naimhde, chosain siad iad féin ar a lucht ionsaithe.w g Ghluais siad trí dhíthreabh neamháitrithe agus shuigh siad a mbothanna i bhfásaigh dhíbhealaigh.?  { Chuir sí an rath ar a saothar le cuidiú fáidh naofa.m S óir d' oscail an eagna béal na mbalbhán agus bhronn sí líofacht chainte ar naíonáin.C Dá thoradh sin bhain na dea-dhaoine a gcuid arm de na héagráifigh, agus chan siad iomann, a Thiarna, do d' ainm naofa agus mhol siad do lámh chosantach d' aon ghuth;b= Bháigh sí a naimhde ansin, agus chaith sí aníos arís iad as an duibheagán.Z- Sheol sí iad trasna na Mara Rua agus thug slán iad trí uisce domhain.^5 Thug sí luach a saothair do na dea-dhaoine agus threoraigh sí ar bhóthar iontach iad; bhí sí ina scáth dóibh i rith an lae agus ina réaltbhuíon lonrach dóibh ar feadh na hoíche.- Chuaigh sí isteach in anam shearbhónta an Tiarna, agus sheas sí in aghaidh ríthe aduafara le héachtaí agus le comharthaí. Is í an eagna a d' fhuascail pobal naofa, cine gan cháim, ó náisiún a bhí ag imirt foréigin orthu.hI Chuaigh sí síos sa charcair ina theannta agus nuair a bhí sé i ngéibheann, níor fhág sí é gur thug sí dó slat ríoga agus údarás ar an dream a bhí ag déanamh foréigin air; thaispeáin sí nach raibh ach lucht éithigh sa dream a rinne lochtú air agus thug sí dó clú buanmharthanach. Níor thréig sise an dea-dhuine nuair a díoladh ina sclábhaí é; ach choimeád sí saor ó pheaca é.ta Chosain sí ar a naimhde é agus chumhdaigh sí é orthu siúd a bhí ag déanamh luíocháin roimhe; thug sí an bua i ndianchomhrac dó chun go dtuigfeadh sé gur cumhachtaí an chráifeacht ná aon ní eile. Nuair a tugadh faoi chalaois a dhéanamh air le barr sainte, sheas sise ceart dó agus rinne sí fear saibhir de./~W Nuair a bhí an dea-dhuine ag teitheadh ó fhearg a dhearthár, is í an eagna a threoraigh é ar bhóithre díreacha, agus a thaispeáin ríocht Dé dó, agus a thug eolas dó ar nithe naofa. Chuir sí rath ar a shaothar agus rinne sí a chuid oibre torthúil.O} Ach d' fhuascail an eagna a lucht freastail féin óna dtrioblóidí.d|A Ó nár thug siad aird ar an eagna, ní hé amháin gur coisceadh iad ón mhaith a aithint, ach d' fhág siad cuimhne a mbaoise ag an saol freisin sa chaoi nach bhféadfaí a bhfaillí a cheilt.{# mar a bhfuil anois, mar chruthú ar a mallaitheacht, fásach a bhíonn ag cur deataigh uaidh de shíor, agus plandaí a thugann torthaí uathu nach n-aibíonn riamh, agus gallán salainn atá mar leacht cuimhne ar anam díchreidmheach.Gz Nuair a bhí na héagráifigh á ndíothú, is í an eagna a tharrtháil an dea-dhuine, nuair a bhí sé ag teitheadh ón tine a tháinig anuas ar na cúig chathair,Hy  Nuair a bhí na gintlithe ina gcíor thuathail, toisc iad a bheith ar aon aigne le chéile sa mhallaitheacht, is í an eagna a d' aithin an dea-dhuine agus a choimeád saor ó locht é i láthair Dé agus a chuir ar a chumas gan géilleadh don trua a bhí aige dá leanbh féin.Dx Nuair a tháinig an díle ar an domhain mar gheall air, shábháil an eagna arís é; mar thug sí stiúradh don dea-dhuine trí phíosa beagmhaitheasach adhmaid.vwe Nuair a thréig an drochdhuine í le teann feirge, bascadh é de dheasca a chuthaigh fhionaíolaigh.=vu agus a thug cumhacht dó chun an uile ní a riaradh.'u K Ó Ádhamh go Maois&tE Sa tslí sin díríodh bóithre mhuintir an tsaoil seo agus múineadh do dhaoine céard ab áil leatsa, agus sábháladh iad tríd an eagna. s Cé a fuair fios ar do rún riamh murar thug tusa an eagna dó agus murar chuir tú do spiorad naofa chuige ó na flaithis?Lr Is ar éigean is féidir linn a bhfuil ar an talamh a thomhas agus ní gan dua a fhaighimid a bhfuil in aice láimhe. Cé hé ar féidir dó, mar sin, a bhfuil ar neamh a rianú?qy Óir tá an corp somhillte ina ualach ar an anam agus tá an bhoth thalmhaí ina meáchan ar an aigne shuaite._p7 Mar, tá réasúnaíocht an duine gan mhaith agus is guagach í ár n-intinn.{oo Cén duine ar féidir leis fios a fháil ar rún Dé nó a dhéanamh amach céard is toil leis an Tiarna? n9 Ansin beidh mo ghníomhartha taitneamhach leat agus rialóidh mé do phobal go hionraic agus beidh ríchathaoir m' athar tuillte agam./mW Mar tá fios gach feasa aici agus tuigeann sí an uile ní; treoróidh sí mé go stuama i mo ghnóthaí uile agus cosnóidh sí mé lena [cumhacht]. W~}} |x{{Wz"y4x/w~v&u2t srqppo@nmlkfjwihgg$f~eddscbaaD`,_M^L]\[ZZXWVVcUTUS~RQPPONN=MLL JIHGGFiEDNBBhA@??2>)==$;:9876?5514:3g3H22S11w100J//0..F--`,,~,+***!))'((;''O&&%`$$n##o#"y!!S mk{  ^/ ,fm Z s  w  9 $9Zzd%DÓir, fiú má sheolann sí é feadh conairí cama i dtosach báire, agus go gcuireann sí eagla agus lagmhisneach air, í ag crá a chroí le teagasc nó go mbíonn iontaoibh aici as agus á phromhadh lena reachtanna,CMá chuireann sé é féin faoina coimirce, gheobhaídh sé í mar oidhreacht; agus beidh seilbh ag a shliocht uirthi go deo.BAn té a bhíonn umhal di, tugann sé breith uaidh [mar is cóir]; an té a thugann aird uirthi, mairfidh sé slan ó bhaol.$AANa daoine a bhíonn ag seirbhís di, is ar an Aon Naofa a dhéanfaidh siad freastal, agus tá grá ag an Tiarna dóibh siúd a bhfuil grá acu di.@ An té a chloíonn léi, tabharfar gradam dó mar oidhreacht, agus cibé áit ina rachaidh sé, cuirfidh an Tiarna an rath air.? An té a bhfuil grá aige di, tá grá aige don bheatha; an mhuintir a chuardaíonn í go dícheallach, líonfar le háthas iad.{>o Tugann an eagna ardú céime dá clann mhac féin, agus fóireann sí ar an muintir a lorgann í.[=/ Bí i d' athair ag na dílleachtaí, agus chomh maith le céile dá máthair; beidh tú mar mhac leis an Té is Airde, agus tabharfaidh sé grá duit thar mar a dhéanfadh do mháthair.<} Fuascail as láimh an ghéarleantóra an té ar a bhfuil sé ag luí; ná bí suarach ag tabhairt breithiúnais;T;!Tabhair cluas don bhocht, agus freagair é go síochánta cneasta.d:ATuill cion an chomhthionóil, agus crom do cheann go humhal d' fhear an údaráis.9wÓir, má chuireann duine mallacht ort le barr seirfin chroí, tabharfaidh a chruthaitheoir cluas dá urnaí.8}Ná hiompaigh do shúil ón duine atá i ngátar, agus ná tabhair leithscéal d' aon duine mallacht a chur ort; 7 Ná diúltaigh an té a dhéanann achainí chugat ó umar na haimléise; agus ná tabhair an t-eiteachas don bhochtán.e6CNá cuir le trioblóidí fhear na feirge, agus brostaigh le do dhéirc don bhacach.^55Ná goill ar an ocrach, agus ná cuir fearg ar an té atá ar an ngannchuid.o4 YA mhíc, ná diúltaigh slí bheatha don bhocht, agus ná cuir moill ar shúile na ngátarach. 3 An té a dhíolann an comhar, tá sé ag smaoineamh ar an lá amárach; nuair a thitfidh sé gheobhaidh sé tacaíocht.j2MMúchann uisce tine loiscneach, agus déanann an déirc leorghníomh i bpeacaí.1}Déanfaidh an duine críonna machnamh ar pharabal ina chroí, agus cluas le héisteacht is mian leis an eagnaí.\01Níl leigheas ar ghalar an uaibhrigh, mar phréamhaigh planda den olc ann./}Déanfar an duine ceanndána a bhuaireamh le triobloidí, agus déanfaidh an peacach peaca a charnadh ar pheaca..Déanfar an duine ceanndána a chiapadh ar deireadh; agus an té ar gean leis an dainséar, caillfear ann é. -Is iomaí duine ar chuir a bharúil féin ar seachrán é, agus ar chlaon a bhaoth-thuairimí féin a chumas breithúnais.d,AÓir na nithe a taispeánadh duit cheana féin, sáraíonn siad tuiscint an duine.A+}Ná bí ag gabháil de nithe atá os cionn d' acmhainne,}*sDéan machnamh ar na horduithe a tugadh duit, ní gá duit bheith buartha faoi na nithe atá folaithe uait.})sNá bí ag lorg eolais ar nithe atá ródheacair duit, agus ná cuir fiafraí ar nithe atá thar do chumas.`(9Is éachtach í cumhacht an Tiarna, agus tugann lucht na huirísle onóir dó.z'm(Is líonmhar iad lucht mustair agus toirtéise, ach is don mhuintir uiríseal a nochtann sé a rúin.) w&gDá airde céim thú, is amhlaidh is córa duit thú féin a ísliú, agus beidh gnaoi an Tiarna ort.%}A mhic, déan do chuid oibre le ceansacht; agus an mhuintir is gean leis an Tiarna, beidh grá acu duit.$+An té a thréigeann a athair, ní fearr é ná diamhaslóir; agus an té a chuireann fearg ar a mháthair, tá mallacht an Tiarna air.#I lá na cúngrachta rachaidh a chuimhne chun sochair duit; leáfaidh do pheacaí dála an tseaca san aimsir bhreá."7Óir an charthanacht a dhéanann tú ar d' athair, ní dhéanfar dearmad uirthi choíche, agus cuirfear síos duit é in aghaidh do pheacaí.'!G Fiú amháin má thagann meath ar a mheabhair, bí foighneach leis; ná bíodh drochmheas agat air, toisc, tú féin a bheith i mbarr do mhaítheasa.u c A mhic, glac cúram d' athar ort féin i ndeireadh a shaoil agus ná cuir brón air fad is beo dó. Is ón urraim a thugann sé dá athair a bhláthaíonn glóir dhuine, agus is náire do leanaí masla a thabhairt dá máthair.lQ Ná bí ag maíomh as ábhar aithise do d' athair, óir ní glóir duitse aithis d' athar.w Óir daingníonn beannacht athar tithe na clainne, ach déanann mallacht máthar iad a staitheadh óna mbonn.{oBíodh urraim agat do d' athair ó ghníomh agus ó bhriathar, i dtreo go dtiocfaidh beannacht ort uaidh.KAgus déanfaidh sé seirbhís dá thuismitheoirí dála an daoir.1An té a thugann onóir dá athair, beidh fad saoil aige, agus an té a dhéanann rud ar an Tiarna, tabharfaidh sé sólás dá mháthair.1An té a mbíonn urraim aige dá athair, beidh a chlann féin ina n-ábhar áthais dó, agus nuair a dhéanfaidh sé guí, éistfear leis.jMAn té a thugann onóir dá mháthair, is cosúil é le duine atá ag cnuasach stóir dó féin.Z-An té a mbíonn urraim aige dá athair, déanann sé leorghníomh ina pheacaí.!Tugann an Tiarna onóir don athair trí bhíthin a chlainne, agus déanann sé údarás na máthar ar a cuid clainne a dhaingniú.u eA leanaí, éistigí liomsa, bhur n-athair; agus déanaigí rud orm le go mbeadh sibh slán.Titimis i lámha an Tiarna, seachas i lámha daoine; óir mar atá a mhórgacht, is amhlaidh dá thrócaire.An mhuintir a bhfuil eagla an Tiarna orthu, déanfaidh siad a gcroí a ullmhú; agus iad féin a isliú ina láthair.7An mhuintir a bhfuil eagla an Tiarna orthu, beidh siad ag iarraidh é a shásamh; agus beidh an mhuintir a bhfuil grá acu dó lán den dlí.)KAn mhuintir a bhfuil eagla an Tiarna orthu, ní dhéanann siad neamhaird dá bhriathra; an mhuintir a bhfuil grá acu dó, leanfaidh siad dá bhealaí.yIs mairg daoibhse ar theip ar bhur dtairiseacht, céard a dhéanfaidh sibh nuair a fhiosróidh an Tiarna sibh?yk Is mairg don chroí fann, mar go bhfuil sé gan mhuinín, agus ní bhfaighidh sé dídean dá bharrsan.  Is mairg do chroíthe gan mhisneach, agus do lámha gan fhuinneamh, agus don pheacach a shiúlann mar Thadhg an dá thaobh. ! Óir tá an Tiarna truachroíoch agus trócaireach; maitheann sé ár bpeacaí agus sábhálann sé sinn in aimsir na trioblóide.- S Breathnaígí na glúine atá imithe romhaibh, agus osclaígí bhur súile, cé a chuir a mhuinín sa Tiarna riamh agus gur náiríodh é? Nó cé a raibh eagla air roimhe go buan agus gur tréigeadh é? nó cé a ghlaoigh air riamh agus gur tugadh cluas bhodhar dó?  Sibhse a bhfuil eagla an Tiarna oraibh, bígí ag súil leis an maith, agus le haoibhneas síoraí agus trócaire. }Sibhse a bhfuil eagla an Tiarna oraibh, bíodh muinín agaibh as; agus ní cheilfear bhur luach saothair oraibh. -Sibhse a bhfuil eagla an Tiarna oraibh, bígí ag tnúth lena thrócaire; ná hiompaígí i leataobh ar eagla go dtitfeadh sibh ar lár.Bíodh muinín agat as an Tiarna agus fóirfidh sé ort; déan díreach do chuid bealaí agus cuir do dhóchas ann.hIÓir tástáiltear ór sa tine; agus tástáiltear daoine tofa i bhfoirnéis an anró.Cibé cor a thabharfar ort, ná diúltaigh dó; agus bí foighneach fadaraíonach má thugtar isliú céime duit.s_Cloígh leis [an Tiarna] agus ná himigh uaidh, agus tabharfar onóir duit ag deireadh do shaoil.dABíodh croí ionraic buanseasmhach ionat, agus ná bí buartha in am na hanachana. A mhic, má thugann tú faoi sheirbhís a dhéanamh don Tiarna, ullmhaigh thú féin chun cathú a sheasamh.& GNá hardaigh thú féin le heagla go dtitfeá, agus go dtabharfá aithis ort féin; nochtfaidh an Tiarna do rúin, agus caithfidh anuas thú i láthair an chomhthionóil, mar nár tháinig tú faoi eagla an Tiarna ach do chroí lán de chalaois.Y -Ná bí ag cur i gcéill go poiblí, agus bí aireach faoi do bhriathra.c ANá bí easumhal d' eagla an Tiarna, agus ná téigh ina gaire le croí i bpáirt.z oÓir is é is eagna agus teagasc ann ná eagla an Tiarna, agus is gean leis an dílse agus an cheansacht.j~ OMá tá dúil agat san eagna, coimeád na haitheanta, agus seolfaidh an Tiarna chugat í.s} aI gciste na heagna tá ráite críonna, ach is fuath leis an gcoirpeach an fhíréantacht.q| ]Ceilfidh sé a bhriathra go dtaga an uain, agus beidh cur síos ar a stuamacht ó bhéal a lán.j{ OFanfaidh fear na foighne leis an uain, agus eascróidh an t-aoibhneas dó faoi dheireadh.z  Ní dhéanfaidh fearg [an choirpigh an coirpeach] fíréanta; óir is é buile a fheirge a leagann ar lár é.y y(Tógann eagla an Tiarna peacaí ar shiúl; agus an té a mhaireann dílis, casann sé an fhearg i leataobh.) Vx 'Fréamh na heagna eagla an Tiarna, agus fad saoil is ea a craobhacha.'w ID' fhéach an Tiarna uirthi agus rinne í a mheas; dhoirt sé anuas léann agus eolas na tuisceana, agus mhóraigh glóir lucht a sealbhaithe.ov YCoróin na heagna eagla an Tiarna; cuireann sí bláth ar an tsíocháin agus ar an tsláinte.]u 5Líonann sí a dteach uile le mianta a gcroí, agus a stórais lena fómhar.it MComhláine na heagna í eagla an Tiarna; cuireann sí meisce ar na daoine lena torthaí.qs ]Rinne sí a nead i measc daoine mar dhaingean síoraí; agus cloífidh sí lena síol go dílis.dr CTús na heagna, eagla an Tiarna; gineadh í leis na creidmhigh i mbroinn a máthar.zq o An té arb eagla leis an Tiarna beidh an rath air ag ceann cúrsa; agus beidh beannacht air lá a bháis.rp _ Cuireann eagla an Tiarna lúcháir ar an gcroí, tugann sí aoibhneas agus áthas agus fad saoil.po [ Is glóir agus móráil í eagla an Tiarna; is aoibhneas í agus coróin na lúcháire.|n s Thug sé mar bhronntanas í don chine daonna ar fad, agus dháil sé í ar na daoine a bhfuil grá acu dó.m % Eisean an Tiarna, a chruthaigh [an eagna]; eisean a chonaic agus a mheas í, agus a dhoirt amach í ar a oibreacha go léir.jl ONíl ach aon eagnaí amháin ann; is sáruamhnach é, agus é ina shuí ina ríchathaoir;bk ?(Cé dó ar foilsíodh eolas na heagna, agus a fuair tuiscint ar a hilbhealaí?) Uj %Cé dó ar foilsíodh fréamh na heagna? cé arb eol dó a hildána?fi G(Briathar Dé ar neamh foinse na heagna, agus is iad na dlíthe síoraí a bealaí.) nh WCruthaíodh an eagna roimh gach ní eile, agus tá bua na tuigse ann ón tsíoraíocht anall.ng WAirde na spéire, agus leithead na cruinne, agus [doimhne an dubhaigéin], cé ransóidh iad?f yGaineamh na mara agus braonta na fearthainne, agus laethanta na síoraíochta, cé dhéanfaidh iad a áireamh?e 5An EagnaNdÓir, ar gach uile shlí, a Thiarna, thug tú ardréim agus gradam do do phobal, agus níorbh fhaillí duit gan seasamh leo riamh agus i gcónaí i ngach aon bhall.rc]Ar an taobh eile de, theip ar na lasracha feoil na n-ainmhithe somhillte a bhí ag gabháil timpeall ina measc a ídiú; agus ní mó ná sin a leáigh siad an bia oighearchruthach soleáite neamhaí. bGo fiú san uisce, choinnigh an tine a gnáthfhuinneamh féin, agus rinne an t-uisce féin dearmad ar a éifeacht mhúchta.xaiÓir rinneadh ainmhithe uisce de bheithígh thalún, agus d' aistrigh snámhairí leo go talamh tirim.o`WÓir comhcheanglaíodh na dúile le chéile i slite éagsúla, go díreach mar a atheagraítear nótaí na cruite chun foinn le rithimí nua a dhéanamh, ach gan nóta díobh a airde cheart féin a chailleadh. Sin é an tátal soiléir atá le baint as iniúchadh a dhéanamh ar a bhfuil tar éis titim amach. _ Ar nós an chéad dreama a bhí ina seasamh ag doras an fhíréin, baineadh radharc na súl den dara dream freisin, ach thit dorchadas chomh tiubh leathan sin orthu go raibh gach uile dhuine acu ag amarcaíl ar lorg a dhorais féin.^{Ní amhlaidh sin don dara dream, áfach. Óir chuir siadsan fáilte agus fleá roimh do phobal agus bhronn siad orthu na cearta céanna agus a bhí acu féin; ach ansin chiap siad iad le daoroibreacha dianmhaslacha.F]Ach ní hé sin amháin é. Óir, cibé ar bith maolú pionóis a bheidh ann, bainfidh an chéad dream leas as mar ní raibh siad ach ag doicheall roimh allúraigh.\Is amhlaidh a bhí daoine eile ann tráth, nach ndearna ach diúltú glacadh le strainséirí nuair a tháinig siad ar cuairt chucu; ach rinne an dream seo sclábhaithe d' aíonna, a bhí tar éis comaoin a chur orthu.[ Imríodh díoltas ar na peacaigh, ach ní dhearnadh é gan rabhadh a thabhairt dóibh roimh ré trí dhéine na gcaor tine. Go deimhin, de dheasca a gcoireanna féin, is le ceart a bhí pianpháis á fulaingt acu; óir ba nimhní ná aon fhuath a bhí ann riamh roimhe sin, an ghráin dhearg a bhí acusan ar a n-aíonna.oZW Óir, chun sásamh a thabhairt dóibh, tháinig na gearra goirt isteach chucu ón bhfarraige. Y agus mar a chonaic siad cineál nua d' éanlaith ina dhiaidh sin nuair a d' iarr siad sócamais le haonchorp suthaireachta.X Ba chuimhin leo go fóill an saol eachtrach a chaith siad le linn a ndeoraíochta: conas mar a thug an talamh corrmhíolta uaidh in ionad ainmhithe, agus mar a sceith an abhainn lear mór froganna in áit báirí eisc,FW Ansin bhí siad ag ceáfráil ar nós capall ar féarach, agus ag léim timpeall cosúil le huain agus iad do do mholadh, a Thiarna, mar is tusa a d' fhuascail iad.'VGtrínar ghabh an náisiún go léir a bhí faoi dhídean do láimhe, in aon bhuíon amháin, tar éis dóibh éachtaí iontacha a fheiceáil.tUaChonacthas an scamall ag caitheamh scáile ar an gcampa agus talamh tirim ag éirí aníos mar a raibh uisce roimhe sin; rinneadh bealach gan bhac den Mhuir Rua agus machaire féarmhar den fharraige fhraochmharAT{Óir bhí an chruthaíocht uile á dealbhú féin as an nua ina nádúr agus ag géilleadh do d' aitheanta ionas go gcoimeádfaí do chlannsa slán ó dhochar. Sagus chun go ndéanfadh do phobal féin turas trasna míorúilteach ach go bhfaigheadh an dream eile úd bás éagsúlach.PRIs amhlaidh a bhí cinniúint éigin, a bhí tuillte acu, á mbrú i dtreo na críche déanaí seo agus ag tabhairt orthu dearmad a dhéanamh ar a raibh tar éis titim amach dóibh cheana féin, ionas go bhfulaingeoidís roimh [a mbás] an t-aon phionós amháin dá bpianpháis a bhí fágtha,agus ag déanamh mairgní ar bhruacha uaigheanna na marbh, tharraing siad chucu scéim bhaoth eile: mar atá, na daoine a raibh siad tar éis a iarraidh orthu mar ghrásta imeacht a thóraíocht mar theifigh.UP#Is é sin, go gceadóidís do do phobal imeacht agus go seolfaidís uathu iad gan mhoill ar dtús, ach ansin go dtiocfaidís ar mhalairt intinne agus go rachaidís sa tóir orthu.,O SAch d' ionsaigh díbheirg neamhthrócaireach na héagráifigh go bun an angair, mar bhí a fhios [ag Dia] roimh ré céard a dhéanfaidís:NGhéill an scriostóir do na nithe seo, mar b' eagal leis iad. Óir ba leor do na fíréin blaiseadh a fháil den díbheirg.M}Óir bhí an domhan go léir á chomharthú ar a róba lánfhada, agus ainmneacha oirirce ár sinsear greanta ar na ceithre shraith de chlocha lómhara, agus do mhórgacht féin á léiriú ar an gcoróin a bhí ar a cheann.mLSNuair a bhí na marbháin tar éis titim cheana féin ar mhullach a chéile ina gcairn, sheas seisean suas i lár baill, agus bhrúigh sé an díbheirg siar agus dhún sé an bealach chun na mbeo uirthi.Kní le neart coirp nó le treise lann, áfach, a threascair sé an díbheirg, ach ba lena bhriathar amháin a cheansaigh sé an smachtóir, nuair a thug sé chun cuimhne na conarthaí faoi mhionn a rinneadh lenár sinsir.VJ%Óir ba ghearr gur thosaigh fear gan smál ag troid ar a son, agus é ag beartú airm a sheirbhíse sagartúla, an urnaí agus an túis leorghníomhach; is amhlaidh a sheas sé in aghaidh na díbheirge agus a chuir sé deireadh leis an anachain, rud a thaispeáin gurbh é do shearbhónta é;I3Theagmhaigh an bás leis na fíréin chomh maith agus bascadh slua mór díobh san fhásach; ach níorbh fhada a lean an díbheirg._H7Óir, na taibhrimh a chuir trí chéile iad, thug siad an t-eolas seo dóibh roimh ré ionas nach gcaillfí iad agus gan a fhios a bheith acu, cén fáth a raibh pianpháis á fulaingt acu.%GCCaitheadh síos ar an talamh iad leathmharbh, duine anseo agus duine eile ansiúd, agus nocht siad cén fáth a raibh siad ag fáil bháis.$FAAnsin chuir na taibhsí a chonaic siad i mbrionglóidí trí chéile iad go mór ar an mball, agus gabh eagla agus uafás iad gan choinne.{Eoagus claíomh géar do reachta dho-athraithe ina láimh aige. Nuair a thuirling sé, leath sé an bás ar fud na tíre go léir; agus theagmhaigh sé fós leis an spéir d' ainneoin go raibh ina sheasamh ar an talamh.'DGléim do bhriathar uilechumhachtach anuas ó na flaithis, óna chathaoir ríoga, isteach i lár na tíre damnaithe, mar churadh cruachroíocheCCNuair a bhí gach uile ní faoi chiúnas caoin agus an oíche i lár a mearchúrsa,CB Óir, siúd is nár chreid siad ní ar bith de dheasca a gcuid asarlaíochta, nuair a díscíodh a gcéadghineanna d' admhaigh siad gurbh é mac Dé é an pobal.zAm Ag gach uile dhuine acu bhí líon do-áirithe marbhán a fuair bás ar an gcuma chéanna; níor leor na beo féin chun iad a adhlacadh mar díothaíodh an chuid ab uaisle dá gclann in aon nóiméad amháin.7@g Cuireadh an pionós céanna ar sclábhaí agus ar a mháistir araon; agus bhí an phianpháis chéanna á fulaingt ag an ngnáthdhuine agus a bhí ag an rí.R? Mar fhreagra air sin bhí a naimhde ag ligean gártha míbhinne astu, agus chualathas ar fud na dúiche an caoineadh agus an t-olagón a bhí siad a dhéanamh ar son a leanaí.q>[ Óir bhí íobairt á hofráil faoi cheilt ag clann chráifeach na bhfíréan, agus de thoil a chéile rinne siad an comhaontú diaga seo, go mbeadh siad rannpháirteach sna maitheasaí céanna agus sna contúirtí céanna chomh maith, agus iomainn mholta na sinsear á gcanadh acu mar réamhcheol cheana féin.=Óir, faoi mar a smachtaigh tú ar naimhde, sin mar a ghlaoigh tú chugat féin sinn agus a thug gradam dúinn dá bharr.b<=Bhí do phobal ag súil le slánú na bhfíréan agus le léirscrios na naimhde.T;!Tugadh fáistine dár sinsir i dtaobh na hoíche sin, ionas go nglacfaidís misneach nuair a bheadh a fhios acu go cinnte cén sórt iad na mionnaí ar chuir siad a muinín astu.T:!Shocraigh siad ar naíonáin na naomh a mharú; bhí leanbh amháin ina measc, áfach, a cuireadh amach ach a sábháladh, chun cúiteamh a bhaint díobh ar ball. Is amhlaidh a chuir tú slua mór dá leanaí dá gcois agus dhíothaigh tú iad go léir le chéile san uisce domhain.9Bhí sé tuillte, ar ndóigh, ag a naimhde go mbainfí an solas díobh agus go mbeidís ina gcimí sa dorchadas; óir bhí siad tar éis do chlann mhac a choimeád i mbraighdeanas ar tríothu a thabharfaí solas domhúchta an dlí don saol.]83Mar sin de, in ionad an dorchadais, sholáthraigh tú colún lasrach mar threoraí dóibh ar bhóthar anaithnid, agus mar ghrian neamhdhíobhálach le linn a n-imirce glórmhaire.U7#Bhí siad buíoch díobh, freisin, toisc nach ndearna siad aon dochar dóibh d' ainneoin go ndearnadh leatrom orthu féin roimhe sin; agus d' iarr siad mar ghrásta orthu imeacht. 6 Bhí solas sárgheal ann do do chuid naomh; chuala a naimhde, áfach, a nglór, ach ní bhfuair siad aon radharc orthu, agus ó nach raibh siad tar éis pianpháis a fhulaingt mar iad féin bhí siad á rá gur mhéanar dóibh.j5MIs thar an dream eile úd amháin a leath an oíche thromdhorcha, samhail den dorchadas a raibh sé i ndán dó glacadh leo; ach is mó a bhí siad féin ina dtrillín orthu féin ná mar a bhí an dorchadas.z4mBhí an saol go léir á shoilsiú le solas geal agus ag dul i mbun a ghnóthaí gan chosc gan cheangal.|3qnó trostal trom ainmhithe dofheicthe ar léim lúith, nó búiríl agus béiceach beithíoch garbhallta, nó macalla a frithchaitheadh ó ascaillí na gcnoc a bhí ann, rinneadh staic díobh go léir le teann imeagla.Z2-Agus cibé acu siosarnach na gaoithe, nó ceol binn na n-éan sna crainn leathanghéagacha, nó monabhar tomhaiste srutháin mhearchúrsaigh, nó tormán toll cloch ag titim hé haill,1Cibé acu a bhí sé ina fheirmeoir nó ina aoire, nó ina fhear oibre a bhí ag saothrú san fhásach, gabhadh é agus b' éigean do an t-angar dosheachanta a fhulaingt; óir bhí siad go léir cuibhrithe le haon slabhra amháin dorchadais.0%Cibé ar bith duine a bhí ann, mar sin, thit sé ar lár mar a raibh sé agus bhí sé á choimeád mar chime i gcarcair gan ghlas.d/Auaireanta, bhí siad á dtiomáint ag taibhsí urghránna; uaireanta eile, bhí siad ina staic toisc gur chlis a n-anamacha orthu; óir, i dtobainne, bhuail eagla iad nach raibh coinne acu léi.i.KMar sin de, i rith na hoíche sin, nach raibh cumhacht dá laghad aici, agus a bhí tar éis teacht aníos orthu ó phrochóga ifrinn éagumasaigh, chodail siad go léir ar an gcuma chéanna;8-i nuair a laghdaítear ón taobh istigh de dhuine an tsúil atá aige le cúnamh, is mó a ghoilleann sé air é bheith aineolach faoi fhíorchúis na hainnise.^,5 Óir níl san eagla ach tréigean na cabhrach a sholáthraíonn an réasún;h+I Is meata an ní í an mhallaitheacht inti féin agus daortar ar a fianaise féin í. Faoi bhrú a coinsiasa, bíonn sí ag déanamh áibhéile i gcónaí ar na tubaistí a bhíonn ag bagairt uirthi.7*g bascadh go hiomlán iad le corp critheagla agus iad ag diúltú fiú amháin aghaidh a thabhairt ar an aer féin, rud nach féidir éalú uaidh áit ar bith.!); Óir, d' ainneoin nach raibh aon arrachtach ann chun iad a scanrú, chuir gluaiseacht feithidí agus sioscarnach nathrach scaoll iontu;E(Óir, an dream a thug orthu féin eagla agus buairt a dhíbirt ón anam tinn, bhí siad féin chomh tinn sin de dheasca a n-imní go ndearnadh ceap magaidh díobh.%'CBhí cleasaíocht a gcuid draíochta gan éifeacht; agus an chlisteacht a mbídís ag maíomh aisti cáineadh go feanntacht fonóideach í.&'Ní raibh ag lonrú orthu tríd an dorchadas ach bladhairí scanrúla a las suas uathu féin. Le neart an anbhá a chuir an fhís dhoiléir sin orthu, cheap siad go raibh na nithe a chonaic siad níos measa ná mar a bhí siad dáiríre.>%uní raibh sé de chumhacht ag tine ar bith solas a sholáthar dóibh, ná níor fhéad gathanna geala na réaltaí an oíche dhúdhorcha úd a shoilsiú ach oiread.j$MFiú amháin na seomraí cúil ina raibh siad níor chosain siad ar an imeagla iad; bhí fuaimeanna scéiniúla ag plimpíl ina dtimpeall; thaispeáin taibhsí cromshúileacha gruama iad féin dóibh;V#%Mar, díreach nuair a bhí siad ag ceapadh nach dtabharfaí a bpeacaí rúin faoi deara, toisc iad a bheith folaithe faoi bhrat dubh na díchuimhne, cuireadh scaipeadh na mionéan orthu, agus bhí siad ar aon bharr amháin creatha agus iad á scanrú ag na nithe a bhí á dtaibhreamh dóibh.5"cÓir, nuair a shíl lucht na míréire an náisiún naofa a choinneáil faoi smacht, rinneadh priosúnaigh an dorchadais agus cimí na hoíche fada díobh, agus bhí siad ina luí faoi ghlas faoi dhíonta a dtithe féin mar theifigh ó oirchill shíoraí Dé.0! [Is mór iad do bhreithiúnais, a Thiarna, agus tá sé deacair iad a léirmhíniú; sin é an fáth a ndeachaigh na dubh-ainbhiosáin ar strae. Óir tiocfaidh leá an tseaca geimhridh ar dhóchas an duine dhíomaigh, agus snífidh sé leis mar uisce fuíll.RTharla sé seo chun go dtuigfí nach foláir do dhuine bheith ina shuí roimh éirí gréine chun buíochas a ghabháil leat, agus a ghuí a chur suas chugat le lonradh an lae.#?Óir, an lón bia nár scriosadh le tine, leáigh sé gan mhoill, nuair nach ndearnadh ach é a théamh le spalladh beag gréine.agus go bhfoghlaimeodh do chlann mhac féin, a Thiarna, a raibh an oiread sin grá agat dóibh, nach é táirgeadh torthaí a chothaíonn an duine ach gurbh é do bhriatharsa a chaomhnaíonn a bhfuil a muinín acu asat.\1Ar an ábhar sin, an uair úd féin, tháinig an uile shaghas athrú uirthi de réir do chuid flaithiúlachta uilechothaithí, ionas go sásódh sí dúil na ndaoine a bhí ag éamh ort,lQÓir, ag freastal di ortsa, an cruthaitheoir, luíonn an chruthaíocht amach uirthi féin chun drochdhaoine a smachtú, ach maolaíonn sí a fuinneamh ar mhaithe leo siúd a chuireann a muinín ionatsa.lQRinne an tine chéanna seo dearmad ar a mhianach féin, i dtreo go gcothófaí na firéin."=Sheas an sneachta agus an t-oighear an tine, agus níor leáigh siad ionas go mbeadh a fhios ag do phobal féin go raibh torthaí a naimhde á n-ídiú ag an tine a bhí ag bladhmadh sa chloch shneachta, agus ag spréacharnach sna múrtha báistí.oWÓir, an lón seo a chuir tusa ar fáil, thaispeáin sé chomh lách is a bhí tú le do phobal; is amhlaidh a réitigh sé le goile gach duine a chaith é mar athraíodh é de réir mar ba mhian le cách.SIna ionad sin go léir, áfach, chothaigh tú do phobal féin le bia aingeal, agus chuir tú arán chucu ó neamh nár sholáthraigh siad féin lena gcuid oibre ach a bhí cóirithe dóibh cheana féin, agus a raibh gach uile shuairceas ann, sa chaoi go bhfaigheadh cách blas air.,QUaireanta eile, fiú amháin i lár an uisce, bhí na lasracha níos tréine ná gnáththine, sa chaoi go scriosfaidís barra na talún mallaithe.yUaireanta, mhaolaigh ar na lasracha úd ionas nach n-ídeodh siad na hainmhithe, a seoladh in aghaidh na n-éagráifeach, ach go dtuigfidís, nuair a d' fheicfidís é seo, gurb í daorbhreith Dé a bhí ar a dtí.iKAgus b' é an rud ab aistí orthu go léir gur mhóide éifeacht na tine í a bheith san uisce, rud ar dual dó gach uile ní a mhúchadh; ar ndóigh troideann an chruinne féin ar son na bhfíréan.0YÓir dhiúltaigh na héagraifigh géilleadh duit; dá dheasca sin, thug do chuisle chumhachtach sciúrsáil dóibh, agus ciapadh iad le ceathanna uafásacha báistí agus cloch shneachta a tháinig anuas orthu ina nduartan, agus ídíodh iad go hiomlán le tine./YAch ní féidir éalú ó do láimhse.iKI dtaca leis an duine de, áfach, d' fhéadfadh sé duine eile a mharú le corp mailíse, ach níl sé ar a chumas an spiorad atá imithe a thabhairt ar ais nó an t-anam atá gafa a scaoileadh saor.  Is agatsa amháin atá cumhacht ar bhás agus ar bheatha daoine. Seolann tú síos go geataí ifrinn iad agus aníos arís. Ní luibh ná ceirín a shlánaigh iad ach do bhriathar féin amháin, a Thiarna, a leigheasann an uile ní.! Cealgadh iad ar ndóigh, i dtreo go gcoinneoidís cuimhne ar do chuid oracal; ach is go tapa a tarrtháladh ansin iad, ar eagla go mbéarfadh díchuimhne dholeigheasta greim orthu, agus go dtarraingeofaí a n-intinn ó do chineáltas.$ A Níor cloíodh do chlann mhac féin, áfach, le fiacla nathracha nimhe, mar tháinig do thrócaire i gcabhair orthu, agus leigheasadh iad.$ A Óir maraíodh iad siúd le cealga lócaistí agus cuileog agus bhí sé tuillte acu go bpionósfaí iad lena leithéid sin d' fheithidí. =g~~o~}s}||T{{{!zzqz yy xxwvuucttwtss,rQqqUpp`ooOnn_mmtllRkkvkjj)iihgg,fftf"eeXddJcccbaaa`__h_#^^T]]\\[`ZZ}ZYY/XXTWWW'VV7UUZTT{SSzRRwRPPP-OOtNN|MMbLLkLKJIIHHhGGmFEE@DDjCCC=BBQAA~@??/>>:<<6;;M::298887766?55"443822111I0//C..d--f,,u++l**_))((.'S&&H%%Z$##_"q"!! wxi";Nkj^>$ N+ : K  ~ {BA<=/{ Bí ag breith chugat féin agus ar d' fhaire go géar, óir tá tú ag gabháil timpeall le do thubaiste féin!u.c Is duine gan taise an duine béalscaoilteach, ní chosnóidh sé thú ar phian ná ar chuibhreacha.\-1 Ná lig ort gurb ionann tú agus é, agus ná geill do thuile a bhriathra; níl ina chaint go léir ach é do do thriail d' aon ghnó, agus ar chúl a gháire níl sé ach do do thomhas.,  Ná sáigh thú féin chun cinn agus ná brúitear i leataobh thú; ná fan as an tslí le nach ndéanfar faillí ort.+ Nuair a thugann duine mór le rá cuireadh duit, tóg go réidh é, agus is móide a dhéanfaidh sé a chuireadh a thathant ort.r*] Seachain agus ná cuirtear dallamullóg ort; agus ná náirítear thú de bharr d' éagantachta.3)_ Cuirfidh sé náire ort lena bhéilí, nó go lomfaidh sé thú faoi dhó nó faoi thrí, agus thiar ó dheireadh déanfaidh sé ceap magaidh díot; má leagann sé súil ort ina dhiaidh sin, déanfaidh sé neamhaird díot, agus croithfidh sé a cheann i do thaobh.P( An bhfuil gá aige leat? cuirfidh sé an dallamullóg ort; déanfaidh sé gáire leat agus ardóidh do dhóchas, agus labhróidh go séimh leat agus déarfaidh: «Cad ab áil leat?»z'm Má tá rud agat, mairfidh sé farat; déanfaidh sé do chuid a ídiú, ach ní chuirfidh sin mairg air. & Má bhíonn aon tairbhe ionat, bainfidh sé feidhm asat; munar féidir leat coinneáil suas leis, fágfaidh sé ansin thú."%= Déanann an duine saibhir éagóir, agus caitheann asacháin de bhreis air sin; déantar éagóir ar an mbochtán, agus gabhann sé leithscéal.~$u Ná hiompair ualach atá róthrom duit, agus ná taithigh duine níos cumhachtaí ná níos saibhre ná thú; cén gnó atá ag an bpota cré le taobh an choire iarainn? buailfidh an coire ina choinne, agus brísfear é.# 1 An té a chuirfidh a lámh ar an bpic, saileofar é; an té a mbíonn caidreamh aige ar an uaibhreach, éireoidh sé cosúil leis." Croithfidh sé a cheann agus buailfidh sé a bhosa; beidh a lán cogarnaíola aige, agus cuirfidh sé guthaí de. !9 Má thagann mí-ádh ort, gheobhaidh tú ansiúd romhat é; beidh sé ag cabhrú leat mar dhea, ach cor coise a thabharfaidh sé duit.j M Beidh mil ar a bheola ag an namhaid, ach ina chroí beidh sé á bheartú thú a chaitheamh sa díog; beidh deora ina shúile ag an namhaid, ach má fhaigheann sé faill, ní shásóidh fuil féin é.fE Fanfaidh sé leat go fóill, ach má bhaintear tuisle asat, ní sheasóidh sé leat.ve Sé an scéal céanna é ag an té a thaithíonn an peacach, agus a bhíonn páirteach ina pheacaí.1 Cé ag a mbeadh trua don mhealltóir nathrach a bhfaigheadh an nathair greim air? nó don mhuintir a théann sa seans le hainmhithe allta?Z- Ná cuir ina sheasamh taobh leat é, le heagla go leagfadh sé ar lár thú agus d' áit a thógáil; ná cuir ina shuí ar do dheis é, le heagla go rachadh sé sa tóir ar do shuíochán féin, agus tuigfidh tú faoi dheireadh brí mo bhriathra, agus braithfidh tú an chealg i mo chuid cainte.  Fiú má umhlaíonn sé é féin agus dul ag lútáil thart, fair amach duit féin, agus seachain thú féin air; deileáil leis dála an té a chuir snas ar scáthán, agus beidh a fhios agat nach mairfidh an smál air go brách.wg Ná bíodh muinín agat go brách as do namhaid, óir tagann smál ar a choirpeacht dála an chopair.#? Nuair a bhíonn ag rith le duine, bíonn a naimhde go duairc; nuair a bhíonn an scéal go hainnis aige, déanfaidh fiú a chara é a sheachaint.q[ Ní aithneofar cara fíor in am an tséin, ná ní cheilfear namhaid in am an ghátair.F Tabhair don fhear maith, ach ná cabhraigh leis an bpeacach.|q Óir is gráin leis an té is Airde na peacaigh, agus déanfaidh sé díoltas a imirt ar na heágráifigh.D Déan an mhaith don duine uiríseal, ach ná tabhair aon ní don éagráifeach; diúltaigh a chuid aráin dó agus ná tabhair dó é, le heagla go gcloífeadh sé thú dá bharr; óir gheobhaidh tú an t-olc ar ais faoi dhó mar chúiteamh ar a ndéanann tú de mhaith dó.J  Tabhair don fhíréan, ach ná téigh i gcabhair ar an bpeacach.kO Níl aon mhaith i ndán don té a chloíonn leis an olc, ná don té nach dtugann déirc.&E Cuir comaoin ar an bhfíréan, agus gheobhaidh tú luach saothair, agus mura bhfaighidh tú uaidhsean é, gheobhaidh tú ón Té is Airde go cinnte.  Má chuireann tú comaoin ar dhuine, faigh amach cé hé, agus beifear buíoch duit ar son do bheart fónta. "Tabhair strainséar chun do thí, agus déanfaidh sé thú a shuaitheadh le tríoblóidí, agus a chur in earraid le do chlann.~u !Seachain an coirpeach, mar tá an urchóid á beartú aige, le heagla go bhfágfadh sé aithis go brach ort. As sméaróid aonair, is iomaí spré a adhntar: agus bíonn an peacach i luíochán ag súil le fuil a dhoirteadh.u c Téann sé i luíochán agus déanann olc den mhaith; caithfidh sé asachán ar bhearta fiúntacha.  Tá aigne an uaibhrigh mar an bpatraisc bhréige i gcliabh; agus tá sé ag faire na faille ort dála an spiaire.m S Ná tabhair an saol mór abhaile leat, óir is líonmhar iad cleasa an duine ghlic.n U Ná habair gur méanar d' aon duine roimh bhás dó; is trína chlann a aithneofar an duine.j M Cuireann mí-ádh uaire sonas ó chuimhne; foilseofar bearta duine ag deireadh a shaoil.{o Ní aon nath é i láthair an Tiarna luach saothair a thabhairt do dhuine lá a bháis de réir a bheart.oW Lá an tséin bíonn dearmad ar an mírath, agus lá an mhíratha bíonn dearmad ar an séan.pY Ná habair: «Níl beann agam ar aon duine, agus cén donas atá le teacht orm as seo amach?»b= Ná habair: «Cad tá de dhíth orm, agus cén rath a bheidh orm as seo amach?» Bíonn beannacht an Tiarna mar luach saothair ag an bhfíréan, agus cuireann Dia bláth ar a bheannacht gan mhoill.gG Ná cuireadh éachtaí an pheacaigh ionadh ort, ach bíodh muinín agat as an Tiarna agus lean ort le do shaothar; mar ní aon dua é i súile an Tiarna bochtán a shaibhriú go tobann gan choinne.fE Cloígh le do mhargadh, agus bain taitneamh as; agus téigh in aois i mbun do ghnó.   Nuair a deir sé: «Tá suaimhneas faighte agam, agus anois is féidir dom sásamh a bhaint as mo mhaoin,» ní eol dó cén fad a mhairfidh an scéal amhlaidh, agus go bhfágfaidh sé ag daoine eile í, agus go bhfaighidh sé bás.|q Éiríonn fear saibhir le barr díchill agus sprionlaitheachta, agus seo é an luach saothair is dual dó:{o Maireann tabhartas an Tiarna do na fíréin, agus beidh rith an rása go brách leis an ní is gean leis.~3 Cruthaíodh an seachrán agus an dorchadas mar aon leis na peacaigh; rachaidh an t-olc in aois leo siúd a bhaineann taitneamh as an olc.) }  (Is ón Tiarna a thagann an eagna, tuiscint, agus eolas ar an dlí; Is uaidh an déirc agus bealaí na ndea-oibreacha; m|S Sonas agus donas, beatha agus bás, bochtaine agus saibhreas, is ón Tiarna a thagann siad.U{# Agus tugann sé ardú cinn dó, rud a chuireann alltacht ar a lán.izK Tá ainniseoir eile ann agus cabhair á lorg aige; tá neart de dhíth air, agus an bhochtaine ar snámh air; ach tá súil an Tiarna air le gnaoi, agus ardaíonn sé é as clais na hainnise,xyi Fear an tsaothair, na fuirse, agus na deifre, níl aige dá mbarr ach a bheith níos mó chun deiridh.wxg A mhic, ná tarraing an iomad cúraimí ort féin; má mhéadaíonn tú ar líon do ghnóthaí, beidh tú síos leis; má dhéanann tú tóraíocht, ní bhfaighidh tú greim; má theitheann tú, ní éalóidh tú.ww Ná bí ag aighneas faoi ghnó nach mbaineann leat; agus ná suigh le peacaigh agus iad i mbun breithiúnais.nvU Ná tabhair freagra gan an scéal a chlos; ná cuir isteach ar dhuine i lár a chuid cainte.xui Ná lochtaigh roimh iniúchadh a dhéanamh; déan do mhachnamh ar dtús, agus ansin ceartaigh.ztm Is iomaí rialtóir a fuair táir agus tarcaisne, agus cuireadh daoine táscúla faoi bhois daoine eile.s  Is iomaí rí a thug seal ina shuí sa deannach, agus an té nach raibh aird ag aon duine air, chaith sé an choróin.Vr% Ná bíodh clóchas ort faoi d' éidí breátha, agus ná bíodh éirí in airde ort lá d' onóra, óir is iontach iad oibreacha an Tiarna, agus tá a oibreacha ceilte ar dhaoine.^q5 Is beag í an bheach ar an bpór sciathánach, ach milse na milse a fómhar.qp[ Ná mol duine ar son a scéimhe, agus ná bíodh an ghráin agat ar dhuine ar son a dhealraimh.}o u Tabharfaidh eagna an duine umhail ardú cinn dó, agus cuirfidh ina shuí é i measc na gceannasach.Tn! Má bhíonn meas ar dhuine agus é ar an ngannchuid, nach mó ná sin a bheidh agus raidhse aige! ach má bhíonn sé gan mheas agus é saibhir, nach lú ná sin a bheidh meas air agus é bocht!bm= Bíonn meas ar an mbocht ar son a eolais, agus ar an saibhir de bharr a mhaoine."l= Cé a chinnteoidh ceart don té a chiontaíonn ina aghaidh féin? agus cé thabharfaidh onóir don té nach bhfuil meas aige ar a bheatha féin?wkg A mhic, bíodh cáil na humhlaíochta ort, agus bíodh meas agat ort féin de réir mar is dual duit. j  Is fearr saothraí a bhfuil flúirse de gach sort aige, ná duine a théann timpeall ag maíomh ach é ar easpa aráin.vie Ná bí roghlic i mbun do ghnó, agus ná bíodh éirí in airde ort agus tú i gcúngracht.sh_ Beidh saoránaigh ag fónamh do dhaorán ciallmhar, agus ní bheidh fear na tuisceana ag gearán. g Tabharfar onóir don uasal, don bhreitheamh, don fhlaith, ach ní mó aon duine díobh ná an té arb eagal leis an Tiarna.hfI Ní cóir easonóir a thabhairt don bhochtán eagnaí, ná ní cuí peacach a onórú.eeC An saibhir, an t-iomráiteach, agus an bochtán gurb é eagla an Tiarna a mórtas!rd] (Tús na céime ar aghaidh, eagla an Tiarna; ach tús an diúltaithe, ceanndáine agus uabhar.) c Is díol urraime an ceannasaí i measc a bhráithre, agus an mhuintir arb eagla leo an Tiarna, is fiú iad onóir ina láthair.b  Cén cine is díol urraime? An cine daonna. Cén cine is díol urraime? An mhuintir lenarb eagal an Tiarna. Cén cine is díol easonóra? An cine daonna. Cén cine is díol easanóra? An mhuintir a bhriseann na haitheanta._a7 Níor cruthaíodh an t-uabhar don duine, ná fraoch feirge do shíol na mban.s`_ Rug sé cuid díobh ar shiúl agus mhill sé iad, agus scrios sé a gcuimhne de chlár na talún.m_S Bhris an Tiarna ar chríocha na gciníocha, agus scrios sé iad go máithreacha na cruinne.^ Rinne an Tiarna na ciníocha a staitheadh óna bhfréamhacha, agus phlandaigh sé lucht na humhlaíochta ina n-áit.x]i Leag an Tiarna cathaoireacha na rialtóirí ar lár agus chuir lucht na huirísle ina suí ina n-áit.a\; An peaca tús an uabhair, agus an té a chloíonn leis, sceithfidh a bhrocamas as; uime sin is ea a thug an Tiarna na trioblóidí aisteacha sa mhullach orthu, agus scrios sé glan amach iad.x[i An Tiarna a thréigean is tosach ag uabhar an duine; óir bíonn a chroí scartha lena chruthaitheoir.Z Tar éis bháis do dhuine, gheobhaidh péisteanna, ainmhithe fiáine, agus cruimheanna é mar oidhreacht.rY] Déanann breoiteach fhada ceap magaidh den lia; an té is rí inniu, beidh a ré caite amárach."X= Céard a bhéarfadh éirí in airde ar an té nach bhfuil ann ach cré agus luaithreach? óir fiú i gcaitheamh a shaoil tagann faoina ionathar.\W1 Téann flaitheas ó chine go cine de bharr éagóra, uabhair, agus airgid.oVW Is gráin leis an Tiarna agus leis an duine an t-uabhar, agus is fuath leo araon an éagóir.~Uu Ná bí i bhfearg le do chomharsa faoi gach éagóir, agus ná déan beart choíche le teann feirge.oTW Tá séan an duine i láimh an Tiarna, agus bronnann sé a ghlóir ar phearsa an scríobhaí.vSe Tá ceannas na cruinne i láimh an Tiarna, agus cuirfidh sé an fear cuí ina feighil in am trátha.vRe Déanfaidh an rí gan oiliúint a phobal a scriosadh, ach fásfaidh cathair trí thuiscint a flatha.9Qk Mar a bhíonn ag an ngiúistís, is mar sin a bhíonn ag a fheidhmeannaigh. mar a bhíonn ag rialtóir na cathrach, is mar sin a bhíonn ag a háitritheoirí go léir.uP e Déanfaidh an giúistís críonna a phobal a theagasc, agus beidh eagar ar riail an eagnaí. O  Tá eagla roimh an duine béalscaoilteach ina bhaile féin, agus beidh an ghráin ar an té atá gan srian ar a theanga.N Molfar obair de bharr chumas lámh na gceardaithe, ach is ina bhriathra a thaispeántar gaois cheannasaí an phobail.tMa Bíodh daoine córa ag suí chun boird leat, agus bíodh eagla an Tiarna agat mar ábhar mórtais.mLS Bíodh do chomhrá le daoine tuisceanacha, agus bíodh do phlé faoi dhlí an Té is Airde.K Tabhair buille faoi thuairim i dtaobh do chomharsana, mar is fearr is féidir duit, agus téigh i gcomhairle le lucht na heagna.hJI Fan siar ón té a bhfuil cumhacht ar bhás is ar bheatha aige, agus ní chuirfidh eagla an bháis aon imní ort; má théann tú ina ghaire, ná cuir cos amú, le heagla go gcaillfeá d' anam leis; bíodh a fhios agat go bhfuil tú ag siúl i measc na ngaistí, agus ag faoileáil ar fhorbhallaí na cathrach. I  Ná bain aoibhneas as an ní is gean leis na héagráifigh; cuimhnigh nach rachaidh siad chun na huaighe gan chiontacht.bH= Ná maígh a ghlóir ar an bpeacach mar ní eol duit cén chríoch a bheidh air./GW Ná tréig seanchara, mar níl dul ag an gcara nua air; cara nua nó fíon nua nuair a rachaidh sé in aois, ólfaidh tú é le fonn.UF# Ná suigh chun boird le bean duine eile, agus seachain carús fíona ina cuibhreann, le heagla go meallfaí do chroí léi agus go sciobfaí chun díthe thú le teann dúthrachta.agus ná stán ar mhaise nach leat; chuir maise mhná a lán ar seachrán, agus déanann sí mian a adhaint mar thine.rD] Ná bí ag gliúcaíl timpeall i sráideanna cathrach, ná ag maingeáil ina póirsí tréigthe.YC+ Ná lig do chroí le striapacha, le heagla go gcaillfeá d' oidhreacht.zBm Ná stán ar mhaighdean, le heagla go mbainfí tuisle asat agus go mbeifeá páirteach ina cuid pionós.jAM Ná bíodh caidreamh agat ar amhránaí mná, le heagla go rachfá i ngreim ina gaistí.K@ Ná taithigh meirdreach, le heagla go dtitfeá ina líon.Z?- Ná taobhaigh thú féin le bean, le go mbuailfeadh sí cos ar do neart.|> s Ná bíodh éad ort le do chéile cumainn, agus ná múin droch-cheacht di a ghoillfeadh ort féin.^=5Ná nocht do chroí do gach duine, agus ná cuir do chonách ar shiúl uait.p<YNá déan aon ní atá le ceilt i láthair choimhthígh; mar ní eol duit cad a thiocfaidh as.`;9Ná téigh i gcomhairle le hamadán, mar ní fhéadfaidh sé rún a choimeád.`:9Ná bí ag achrann le fear drochmhianaigh, agus ná taisteal leis tríd an bhfásach; óir ní aon ní fuil ina shúilesean, agus leagfaidh sé ar lár thú mar nach bhfuil cabhair ar fáil._97Ná téigh ar aistear i gcuideachta dhuine bhaoth, d' fhonn nach mbeadh sé ina cheataí duit; óir déanfaidh seisean de réir a thola, agus de bharr a bhaoise scriosfar thú mar aon leis.q8[Ná téigh chun dlí le breitheamh, óir tabharfar an bhreith ina fhabhar de réir a sheasaimh.7{ Ná téigh i mbannaí thar do chumas, ach má théann tú i mbannaí bí ar an tuiscint go gcaithfidh tú íoc.6 Ná tabhair iasacht do dhuine is láidre ná thú, agus má thugann tú iasacht, glac leis go bhfuil tú thíos leis. 5 Ná bítear ag spochadh asat i láthair dhuine uallaigh chun nach ndéanfadh sé mar a bheadh luíochán ar do bhriathra.f4E Ná hadhain gualach an pheacaigh le heagla go ndófá thú féin ina lasair.Q3 Ná bíodh beagmheas agat ar ráite na sean, óir d' fhoghlaim siadsan óna sinsir; gheobhaidh tú críonnacht uathusan, agus eolas ar conas freagra a thabhairt go tráthúil.O2Ná tabhair neamhaird ar chaint na saoithe, ach bí taitheach ar a seanfhocail; óir gheobhaidh tú teagasc uathu agus foghlaim le freastal ar dhaoine tábhachtacha.j1MNá cuireadh bás duine áthas ort; cuimhnigh go bhfuil an bás i ndán dúinn go léir.a0;Ná tarcaisnigh duine ina sheanaois, mar tá cuid againn féin ag dul san aois.|/qNá bíodh drochmheas agat ar an té atá ag iompú ón bpeaca; cuimhnigh go bhfuilimid go léir ciontach.s._Ná bí ag déanamh grinn le fear gan mhúineadh, le heagla go ndéanfaí do shinsir a aithisiú.W-'Ná bí ag aighneas le teanga phras, agus ná leag connadh ar a tine.:,mNá bí in earraid le fear gustalach, le heagla go leagfadh sé an mheá ort, mar is iomaí duine a scrios an t-ór, agus chlaon sé an croí ag ríthe.}+ uNá téigh chun cocaíochta le fear cumhachtach, le heagla go bhfaigheadh sé greim ort uair éigin.s*_$I do bhearta go léir, cuimhnigh ar chríoch do shaoil, agus ní dhéanfaidh tú peaca go brách.a);#Ná seachain turas ar an easlán, óir oibreacha mar sin a thuillfidh cion ort.P("Ná teip ar lucht an olagóin, ach caoin le lucht an chaointe.i'K!Bí fial le do thabhartais do gach duine beo agus ná ceil d' fhéile fiú ar an marbh.W&' Sín do lámh don bhochtán, le go mba fhoirfe do bheannacht. %Bíodh eagla an Tiarna ort, agus tabhair urraim don sagart, agus tabhair dó a chuid mar atá ordaithe duit: na céadtorthaí, na híobairtí cúitimh, an ofráil ghuailleach, an íobairt naomhaithe agus céadtorthaí na nithe naofa.n$UBíodh grá agat do do chruthaitheoir ó do chroí go hiomlán, agus na tréig a mhinistrí.s#_Bíodh urraim agat don Tiarna ó do chroí go hiomlán, agus tabhair ómós dá shagairt."Cuimhnigh gur tríothu a tháinig tú ar an saol, agus cén cúiteamh cóir a dhéanfaidh tú in a ndearna siad duit?t!aTabhair onóir do d' athair ó do chroí go hiomlán, agus ná déan dearmad ar íona do mháthar. An bhfuil bean ar do mhian agat? Ná caith amach í, ach mura dtaitníonn sí leat, ná taobhaigh thú féin léi.kOCuir iníon i gcrích agus beidh beart mór déanta agat, ach tabhair d' fhear stuama í.lQAn bhfuil iníonacha agat? Tabhair aire dá gcorp, ach ná samhlaigh a bheith róbhog leo.]3An bhfuil clann ort? Oil iad, agus crom a muineál don chuing óna n-óige.xiAn bhfuil stoc agat? Tabhair aire dóibh; má tá siad ag dul chun sochair duit, coimeád iad.jMBíodh cion ó do chroí agat ar sheirbhíseach eagnaí, agus ná tóg uaidh a shaoirse.~uNá bí garg le seirbhíseach a dhéanann a ghnó go hionraic; ná le fostúch a thaobhaíonn é féin leat.c?Ná tréig bean chríonna fhónta; óir is luachmhaire ná ór cluain a scéimhe.PNá reic cara ar shochar, ná bráthair dílis ar ór Óifír.nUUmhlaigh thú féin go talamh, mar is í an tine agus an chruimh pionós na n-éagráifeach.]3Ná cuir le slua na bpeacach; cuimhnigh air nach ndéanann an fhearg moill.veNá bíodh col agat le saothar dian, ná leis an bhfeirmeoireacht, rud a chruthaigh an Té is Airde.xiSeachain an leadrán cainte i gcomhthionól na seanóirí; agus ná bí ag dul siar ar do phaidreacha.Y+ Ná hinis bréag ar bith óir ní théann nós an mbréag chun tairbhe.q[ Ná beartaigh bréag in aghaidh do dhearthár, agus ná déan a leithéid in aghaidh do charad.zm Ná déan ceap magaidh den té atá searbh ina chroí, óir tá neach ann a íslíonn agus a uaislíonn.a; Ná bíodh lagmhisneach ort i mbun d' urnaí, agus ná déan faillí sa déirc.7 Ná habair: «Tabharfaidh [Dia] aird ar líon mo thíolacthaí, agus nuair a dhéanfaidh mé íobairt don Té is Airde, glacfaidh sé liom.»Ná mealltar chun peaca faoi dhó thú, óir ní thabharfaidh tú na cosa leat ón bpionós ar son aon chinn amháin.o WNá déan coir in aghaidh na coitiantachta, agus ná hísligh thú féin i súile an phobail.V %Ná bí ag iarraidh a bheith i do bhreitheamh, le heagla nach bhféadfá an éagóir a scrios, agus go mbeadh lé agat le duine cumhachtach, agus go gcuirfeá smál ar d' ionracas.r ]Ná bí ag maíomh as d' fhíréantacht os comhair an Tiarna, ná as d' eagna i láthair an rí.T !Ná loirg tosaíocht ón Tiarna, ná cathaoir ná honóra ón rí.s _A mhic, ná cuir síol i gclaiseanna na héagóra, agus ní bhainfidh tú a fhómhar faoi seacht.A}Seachain an urchóid, agus casfaidh sí i leataobh uait.; sNá déan olc, agus ní bhainfidh olc duit.Y+%Déan do mhachnamh ar orduithe an Tiarna, agus bí de shíor ag déanamh cúraim dá aitheanta; eisean a shoilseoidh do chroí, agus tabharfar duit an eagna lena bhfuil tú ag tnúth.~u$Má fheiceann tú duine tuisceanach, tabhair cuairt air go luath; agus caith a thairseach le rian do choise.{o#Éist le fonn le haon tuairisc a thagann ó Dhia, agus na scaoil aon seanfhocail ghaoise thar do chluasa.nU"Déan freastal ar chomhthionóil na seanóirí; agus cloígh leis an eagnaí cibé é féin. !Más breá leat bheith ag éisteacht, beidh foghlaim ort agus má bhíonn cluas le héisteacht ort, beidh tú eagnaí.yk Más mian leat é, déanfar thú a theagasc, a mhic, agus má chuireann tú chuige beidh tú ildánach. Caithfidh tú í mar a dhéanfá éide ghlórmhar, agus cuirfidh tú ar do cheann í, mar a dhéanfá coróin áthais.GLibhré óir atá uirthi, agus ribín gorm a srianta.l~QBeidh a laincisí ansin mar dhídean dhaingean agat, agus a ceanrach mar éide ghlórmhar.s}_Faoi dheireadh gheobhaidh tú suaimhneas inti, agus déanfar í a chlaochlú in aoibhneas duitse.|Déan í a thóraíocht agus a lorg, agus cuirfidh tú aithne uirthi; agus nuair a gheobhaidh tú greim uirthi, ná lig uait í.V{%Tar chuici le lánchroí, agus cloígh lena cosáin le lán do nirt.lzQCuir do ghualainn fúithi agus iompair í; agus ná bí ag tarraingt in aghaidh a srianta.NyCuir do chosa ina laincisí, agus do mhuineál faoina cuing._x7Éist, a mhic, agus glac le mo bhreith, agus ná diúltaigh do mo chomhairle;QwÓir tá an eagna de réir a hainm, agus ní léir dá lán í.uvcLuífidh sí air mar [dhearbhchloch] throm, agus ní dhéanfaidh sé moill ach í a chaítheamh de.ouWNach garbh í don mhuintir gan mhúineadh, agus ní fada a fhanann an t-éaganta ina fochair;ct?Tar chuici mar dhuine a threabhann agus a chuireann síol, agus fan lena fómhar fónta; óir déanfaídh tú saothar ar feadh tamaill ina seirbhís, ach ní fada go n-íosfaidh tú a torthaí.s{A mhíc, ó d' óige ar aghaidh, togh an teagasc agus beidh an eagna á haimsiú agat go laethe liatha.r5An té a bhfuil eagla an Tiarna air, déanann sé cairdeas mar is cóir; óir, mar atá an duine, sin mar a bhíonn a chomharsa chomh maith.yqkSláníoc na beatha is ea cara dílis; na daoine a bhfuil eagla an Tiarna orthu, gheobhaidh siad ceann.[p/Níl malairt chuí le fáil ar chara dílis; ní féidir a luach a mheas.moSDídean dhaingean is ea cara dílis; an té a fhaigheann ceann, is stór atá faighte aige.Sn Fan amach ó do chuid naimhde, agus bí ar d' aire ar do chairde.my Ach má leagtar ar lár thú choíche, iompóidh sé i do choinne, agus rachaidh sé i bhfolach ó do radharc.l# Nuair atá ag éirí go maith leat, bíonn sé ar chomhchéim leat féin, agus déanann sé buannaíocht ar do chuid seirbhíseach.k Tá cara eile fós ann a chaithfeadh béile i do chuideachta, ach nach seasódh le do thaobh ar uair na práinne;sj_ Tá cara eile ann a thitfeadh amach leat agus a sceithfeadh ar an aighneas, rud a náireodh thú.piYTá cara atá ina chara nuair a oireann dó, ach ná seasfaidh le do thaobh in am an ghátair.qh[Sula ndéanann tú cairdeas le duine, cuir tástáil air; ná cuir do mhuinín ann go róluath.wggBíodh lucht aitheantais gan áireamh agat, ach ná bíodh ach duine as míle ina chomhairleoir agat.f/Dá shéimhe an comhrá is ea is líonmhaire iad na cairde; dá dhea-mhúinte í an teanga is ea is iomadúla iad na dea-bhéasa.meSScriosann drochmhianach an té ag a bhfuil sé, agus déanann ceap magaidh de ag a naimhde.dyAgus go n-alpfadh sé do dhuilliúr agus go geaillfeá do thorthaí agus go bhfágfaí thú mar chrann feoite.lcQNá [géill] do thnúthán do chroí, le heagla go dtollfadh sé d' anam mar tharbh buile,vb gÓir tuilleann míchlú táir agus tarcaisne, agus is mar sin a tharlaíonn don pheacach calaoiseach.~auSeachain an t-ainbheart sa bheag agus sa mhór, agus ná déantar namhaid díot in áit a bheith i do chara;V`%Ná bíodh cáil an chúlchainteora ort, agus ná bíodh do theanga ar tinneall mar ghaiste agat; óir bíonn an naire i ndán don ghadaí, agus daorbhreith throm don chalaoiseach.k_O Tagann glóir agus aithis ón gcaint, agus bíonn a theanga ina cheap tuisle ag an duine.}^s Má thuigeann tú an scéal, tabhair freagra ar do chomharsa; mura dtuigeann, cuir do lámh thar do bhéal.W]' Tabhair cluas go pras le héisteacht, agus freagair go fadaraíonach.S\ Bí seasmhach i do aigne, agus bíodh do bhriathar gan ghuagacht.[ Ná déan do chaitheadh le gach gaoth, agus ná siúil ar gach casán, (sin é nós an pheacaigh chalaoisigh).ZwNá bíodh do chroí casta agat i maoin choiriúil, óír ní rachaidh sí chun tairbhe duit lá na tubaiste.^Y5Iompaigh chun an Tiarna gan a thuilleadh moille, ná cuir ar cairde é ó lá go lá; óir tiocfaidh racht feirge ar an Tiarna go tobann, agus díothófar tú go hiomlán lá an díoltais.VX%Ná habair: «Is mór í a thrócaire; maithfidh sé mo pheacaí go léir dom» ; óir tá idir thrócaire agus fhearg ag baint leis agus luíonn a chuthach go trom ar na peacaigh.nWUNá bí baothdhochasach i dtaobh an mhaithiúnais sa tslí go ndéanann tú peaca ar pheaca.uVcNá habair: «Pheacaigh mé! Ach céard a tharla dom dá dheasca?» mar is foighneach é an Tiarna.zUmNá habair: «Cén duine a mbeidh údarás aige ormsa?» óir imreoidh an Tiarna díoltas ort go cinnte.vTeNá géill do do dhrochchlaonta ná do do neart, agus ná déan beart de réir ainmhianta do chroí.S yNá bíodh do chroí i do chuid maoine, agus ná habair: «Fágann seo beag beann ar gach duine mé.»cR?Ná bíodh do lámh sínte amach ag súil le breith, ach dúnta in am an riartha.]Q3Ná bí mar leon sa bhaile, ná i do chnáimhseálaí ar do shearbhóntaí.KPNá bí bagrach briathar, ná spadánta leisciúil beart.[O/Troid go bás ar son na fírinne, agus fearfaidh Dia cath thar do cheann.aN;Ná bí ag lútáil le hamadán, agus ná bíodh lé agat le duine cumhachtach.kMONá bíodh náire ort do pheacaí a admháil, agus ná bí ag dréim le tuile na habhann.YL+Ná bréagnaigh an fhírinne, ach bíodh scáth ort toisc d' aineolais.dKAÓir aithnítear an eagna ón mbriathar, agus an t-oideachas ó fhocail an bhéil.VJ%Ná diúltaigh labhairt in am an ghátair; [agus ná ceil d' eagna]. INá déan leathchuma ar dhuine, rud a mbeifeá thíos leis; agus ná bí ag lútáil le haon duine, rud a mhillfeadh thú.gHGÓir tá náire ann a ghineann an peaca, agus tá náire ann ar glóir agus gnaoi í.|GqA mhic, bí ag faire na faille, agus seachain an t-olc, agus ná tabhair náire anama duit féin..tFaAch má théann sé ar seachrán, tréigfidh sí é, agus fágfaidh sí i muinín na cinniúna é.E!Seolfaidh sí ar ais é ar an mbóthar díreach ar deireadh thiar, cuirfidh lúcháir air, agus ligfidh leis a cuid rúin. WR~~n}}K||3{zkykxxvxwtwvuunttRssYrrnrq{q pup onnmm*llJkkdkjiiyi hhgg ffQeecdddccbb6aa'``/_P^^:]]h\\z\[ZZYYXWWVVUU9TT9SSNRwQQQ&PP>OOJNNMM>LLLKKPJJSII6HH@GGCFF#EEDyDCVBBwAAsA%@??w>>o===8<&&%%.$$#r""^!! nG;!4_b|w%<bU%j l  E d `[juf$7Wj(MFaigheann iníon chiallmhar fear di féin, ach is dólás dá hathair iníon gan náire.n'UIs mór an náire é mac mí-mhúinte a ghiniúint; agus is dochar é breith iníne.}&sIs geall le cnapán aoiligh fear na leisce; gach duine a bheireann greim air, croitheann sé dá láimh é.h% KIs geall le carraig bhréan fear na leisce, agus bíonn cách ag fonóid faoina aithis.b$=Déanann an béadánaí é féin a tháiriú, agus tugann a chomharsa fuath dó.v#eNuair a chuireann an t-éagráifeach mallacht ar a [namhaid], cuireann sé mallacht ar a anam féin.^"5Tá aigne na n-amadán ina mbéal; agus tá smaointe na saoithe ar a mbeola.!Beidh focail daoine eile ar a mbéal [ag lucht na cúlchainte], déanfar focail lucht na tuisceana a mheá go cruinn. wMímhúineadh is ea a bheith ag cúléisteacht ag doras; chuirfeadh a leithéid náire ar dhuine tuisceanach.lQBíonn an dúr ag gliúcaíl tríd an doras isteach ach seasann an duine múinte lasmuigh.yBíonn fuadar faoi chois an amadáin isteach i dteach, ach seasann fear na taithí go hurramach os a chomhair.wgIs cuma nó ornáid óir an t-oideachas don duine géarchúiseach, nó bráisléad ar a láimh dheas.r]Gáireann an t-amadán in ard a ghutha, ach tagann meangadh gáire go réidh ar an duine stuama.wNíl san oideachas don duine gan éirim, ach mar laincis faoina chosa, nó mar chuibhreach ar a láimh dheas.~uIs cuma nó fothrach tí an eagna don daoi; agus níl in eolas an bhaotháin ach giofaireacht gan éifeacht.  Beifear ag tnúth go géar sa chomhthionól le focail an duine chliste, agus déanfar a chuid cainte a mheá ó chroí.r]Tá tuairisc an amadáin mar ualach ar aistear, ach is solas é éisteacht le duine éirimiúil.\1Má chloiseann fear tuisceanach caint chiallmhar, molfaidh sé í agus cuirfidh sé léi; má chloiseann macnasaí í, ní thaitneoidh sí leis agus caithfidh sé laistiar dá dhroim í.^5Tá croí an amadáin mar chrúsca briste, agus ní fhanfaidh aon eolas ann.a; Rachaidh eolas an eagnaí i méid mar thuile, agus a chomhairle mar thobar beo.uc An té atá gan éirim, ní féidir é a mhúineadh, ach tá éirim ann a mhéadaíonn an seirfean.{o An té a choinníonn an dlí, beidh smacht aige ar a mhianta; sí an eagna buaic eagla an Tiarna.dA Tá bealach na bpeacach slíoctha le clocha, ach ag a dheireadh tá cuithe Sheól.ta Is cuma comhthionól na gcoirpeach nó barrach ina charn; bladhm thine an chríoch a bheidh orthu.{An té a thógann a theach le hairgead daoine eile, is cuma é nó fear a bhailíonn clocha dá [thuama féin].'An té a bhfuil cumas teanga aige, tá aithne air i gcéin; ach tugann an duine tuisceanach faoi deara nuair a dhéanann sé dearmad./An té ar fuath leis ceartú, siúlfaidh sé i rian an pheacaigh; ach an té arb eagal leis an Tiarna, déanfaidh sé aithrí ina chroí.{ oTéann guí an bhoicht óna bheola caol díreach go cluasa [Dé], agus tagann a bhreithiúnas gan mhoill.q [Déanann scanradh agus dásacht maoin a scriosadh; agus mar sin a scriosfar teach an uaibhrigh.g GTá gach aindleathacht mar chlaíomh dhá fhaobhar, agus níl leigheas ar a créacht.L Teith ón bpeaca mar a dhéanfá ó nathair nimhe má théann tú ina ghaire, béarfaidh sé ort; tá a fhiacla mar fhiacla leoin, agus stollann siad an t-anam as daoine.{  qAn ndearna tú peaca a mhic? Ná déan amhlaidh arís, ach bí ag guí faoina bhfuil déanta agat.  W'Is fearr an té a cheileann a bhaois ná an té a cheileann a ghaois.V%Eagna faoi cheilt nó ciste i bhfolach cén tairbhe ceachtar díobh? Déanann bronntanais agus tabhartais súile na saoithe a dhalladh, agus múchann siad gearáin mar a dhéanfadh pusachán.An té a shaothraíonn an talamh, beidh fómhar fial aige; agus an té a thugann taitneamh do fhlatha, maithfear a choir dó.}Cuireann an saoi é féin chun cinn lena bhriathra; tabharfaidh an duine ciallmhar taitneamh do fhlatha.^5Is gránna é nós an bhréagaire, agus ní scarann a náire leis go brách.`9Is fearr gadaí ná bréagaire buan; ach tá an tubaiste i ndán dóibh araon.zmMáchail ghránna ar dhuine an t-éitheach ach bíonn sé i gcónaí ar bhéal na n-ainbhiosán.lQAn té a thugann gealltanas do chara trí náire, déanann sé namhaid dó féin in aisce.o~WAn té a ídíonn é féin le barr náire, déanann sé amhlaidh ar son tuairim duine bhaoth. }An té a gcoisceann an bhochtaine air peaca a dhéanamh, ní bhíonn aon bhuaireamh aigne air nuair a ligeann sé a scíth.j|MFaigheann seanfhocal ó bhéal daoi an diúltú, mar nach san uain cheart a deir sé é.t{aFear tútach, is cuma é nó scéal á insint in antráth, agus á reacadh gan stad ag aineolaigh.z'Is fearr tuisle ar an tsráid ná tuaiplis ar an teanga; mar sin a thagann tubaiste sa mhullach ar dhroch-dhaoine gan mhoill.yAn mhuintir a itheann [mo] chuid aráin, tá teanga shuarach acu» ; nach iomaí duine a dhéanann fonóid faoi, agus nach minic!mxSDéarfaidh an daoi: «Níl cara agam, agus níl aon bhuíochas orm de bharr mo dheabhearta;Zw-Is beag a bhronnann sé ach is mór a cháineann; bíonn a chlab ar leathadh dála an challaire; tugann sé iasacht inniu, agus éilíonn í ar ais amárach; duine gránna a leithéid.uvcNí rachaidh tabhartas an amadáin chun tairbhe duit, óir tá mórchuid súl aige in áit an aoin.fuE Tuilleann an saoi cion de bharr a chuid cainte, ach téann comaoin na ndaoithe amú.gtG Bíonn fear ann a cheannaíonn a lán ar an mbeagán, ach a dhíolann as faoi seacht.ysk Bíonn dochar ann de bhíthin glóíre, agus bíonn daoine a fhaigheann ardú cinn ó lár na hainnise.lrQ Bíonn tabhartas nach dtéann chun sochair, agus ceann eile ar a mbíonn toradh faoi dhó.q Bíonn duine ann ar a dtagann an rath agus é faoi bhráca; agus is féidir d' fháltas gan choinne dul chun dochair.p{Beidh an ghráin ar an té a bhíonn róchainteach, agus tabharfar fuath don té a théann thar fóir le caint.|oqFanfaidh an saoi ina thost nó go dtaga a uain; ach an bladhgaire baoth, ní aimsíonn sé an uain cheart.nFanann duine ina thost mar nach mbíonn freagra aige; fanann duine eile ina thost mar go mbíonn fios na faille aige.m#Bíonn duine ann a fhanann ina thost agus faigheann sé cáil na heagna; bíonn duine eile béalscaoilteach, agus tugtar fuath dó.l Is geall le coillteán ag tnúth le maighdean a mhilleadh, an té a bhíonn ag cur a cháis in iúl le láimh láidir.k (Nach breá é aithrí a dhéanamh go follas nuair a cheartaítear thú, mar ansin seachnóidh tú peaca d' aontoisc.)jNach fearr go mór ceartú a dhéanamh ná fanacht i bhfearg! an té a admhaíonn a locht, cosnaítear ar an olc é.li STá an ceartú míthráthúil ann, agus an duine ciúin ann atá ciallmhar freisin.dhAInsíonn éadach duine agus a gháire leathan, agus a chéim siúil, cén sort é.gIs féidir duine a aithint ar a chuntanós; agus is féidir fear tuisceanach a aithint ar dhealramh a cheannaithe.fAgus má theipeann air peaca a dhéanamh cheal cumais, déanfaidh sé an t-olc nuair a gheobhaidh sé an fhaill air.e-Cuireann sé folach ar a aghaidh, agus ligeann air a bheith bodhar, agus nuair nach mbíonn súil leis, faigheann sé an buntáiste ort.udcTá coirpeach ann a ghabhann thart cromtha mar dhea le dólás, ach atá lán de chalaois laistigh.c7Tá clisteacht ann atá beacht, gan a bheith cóir; agus tá an sórt duine ann a bhaineann feidhm as comaoin le breith a fháil ina fhabhar. b Is fearr a bheith ar bheagán céille agus ar mhórán eagla, ná bheith lán d' éirim, ach bheith ag briseadh an dlí.SaTá clisteacht ann atá granna; is amadán an té atá gan eagna.k`ONí eagna é eolas ar an gcoirpeacht, ná níl ciall mar a mbíonn peacaigh i gcomhairle.6_eAn searbhónta a deir lena mháistir: 'Ní dhéanfaidh mé mar is áil leat,» cuireann sé fearg ar fhear a chothaithe fiú má dhéanann sé é ina dhiaidh sin). ^7Sé is iomlán na heagna ann ná eagla an Tiarna; agus níl san eagna ar fad ach comhlíonadh an dlí (agus eolas ar a uilechumhacht;1][Oiliúint chun na beatha is ea eolas ar aitheanta an Tiarna; an mhuintir a dhéanann a réir bailíonn siad cnuas de chrann na neamhbhásmhaireachta.) ]\3(Tús a chneastachta, eagla an Tiarna; agus gnóthaíonn an eagna a ghrá. v[eCuir ceist ar do chomharsa roimh bagairt air; agus fág faoi dhlí an Té is Airde a chúrsa a rith.|ZqD' fhéadfadh duine botún a dhéanamh agus nach dá dheoin é; cé nach ndearna peaca riamh lena theanga?rY]Cuir ceist ar chara, mar is minic gur tromaíocht é; ná creid, más ea, gach a gcloisfidh tú.XCuir ceist ar do chomharsa; b' fhéidir nár dhúirt sé aon ní; ach má dúirt sé é, ná habradh sé arís é. W  Cuir ceist ar chara; b' fhéidir nach ndearna sé aon ní; ach má rinne sé aon ní, ná déanadh sé go deo arís é.dVA Mar a bheadh saighead i bhfeoil na ceathrún, sin mar atá scéal i mbolg an daoi.jUM Bíonn an daoi in íona le scéal a chloiseann sé mar a bhíonn bean i mbreith clainne.sT_ An bhfuair tú gaoth an fhocail? Buail cos air! Bíodh misneach agat! Ní phléascfaidh sé thú!}Ss Óir chloisfeadh duine éigin thú, agus bheifí ag faire ort, agus, in am trátha, thabharfaí fuath duit.eRCNá hinis do chara ná do namhaid é, agus ná foilsigh é, muran peaca a mhalairt.7QiNá scaoil scéal, agus ní baol duit; PAn té a smachtaíonn a theanga, mairfidh sé gan bhuaireamh) agus an té ar beag leis béadán, seachnaíonn sé an t-olc.O#An té a dhéanann lúcháir faoin [olc], daorfar é, (ach an té a dhiúltaíonn don phléisiúr, cuireann sé coróin ar a shaol;N1Duine gan stuaim an té a chuireann a mhuinín i ndaoine ar an toirt; an té a dhéanann peaca, déanann sé díobháil dó féin.vMeBeidh sé mar oidhreacht ag brocamas agus ag cruimheanna; agus an té atá gan náire, caillfear é.nLUCuireann fíon agus mná saoithe amú; éiríonn fear taithithe meirdreach an-mhínáireach. K Ní éireoidh oibrí meisciúil saibhir choíche; an té a dhéanann faillí i nithe beaga, titfidh sé beagán ar bheagán.yJk!Ná déan bochtán díot féin le cóisireacht ar airgead iasachta, agus gan aon ní agat i do sparán.oIW Ná caith do shaol le lucht sócamais, le heagla go rachfá i ngreim sa sórt sin cuideachta.HwMá ligeann tú duit féin sásamh a bhaint as do mhiangais, déanfaidh sin ceap magaidh díot ag do naimhde.VG%Ná lean d' ainmhianta féin, ach cuir smacht ar do mhianta.~FuAn mhuintir a thuigeann seanfhocail éiríonn siad féin eagnaí, agus sceitheann nathanna cuí uathu féin.hEITá aithne ag gach saoi ar an eagna, agus molann sé an té a fhaigheann greim uirthi.D!Bíonn an duine eagnaí cáiréiseach i ngach gnó, agus i laethanta an pheaca bíonn sé ar a fhaire in aghaidh na coiriúlachta.|CqSleamhnaíonn an t-am ar aghaidh ó mhaidin go trathnóna; bíonn luas faoi gach ní i láthair an Tiarna.}BsIn am na flúirse, cuimhnigh ar am an ghorta; agus ar bhochtaine agus ar ghannchúis i laethanta na maoine.AyCuimhnigh ar a fhearg sna laethanta deiridh, ar uain an díoltais, nuair a iompóidh sé a aghaidh i leataobh;r@]Roimh móid a ghlacadh, ullmhaigh thú féin, agus ná bí mar fhear atá ag promhadh an Tiarna.?Ná déanadh aon ní thú a chosc ó mhóid a chomhlíonadh i dtráth, agus ná fan go bás le bheith saor uaithi.l>QRoimh éirí tinn duit, umhlaigh thú féin; nuair a bhíonn tú ar tí peaca, cas ar ais.~=uDéan tú féin a iniúchadh roimh an mbreithiúnas, agus in uain an fhiosraithe gheobhaidh tú maithiúnas.u<cFoghlaim sula labhraíonn tú, agus tabhair aire do do shláinte sula mbuailtear tinn thú.};sBíonn an t-amadán tuathalach maslaitheach; agus déanann tabhartas an doicheallaigh na súile a chiapadh.w:gAgus féach, nach fearr focal ná bronntanas maith? ach tá siad araon le fáil ón bhfear gnaíúil.f9ENá déanann an drúcht an brothall a mhaolú? mar sin is fearr focal ná tabhartas.x8iA mhic, ná cuir ceartú mar eireaball le dhea-bhearta, ná briathra géara le haon tabhartas.x7iDéanann sé trócaire orthu siúd a ghlacann lena smacht, agus a bhíonn ag tnúth lena bhreitheanna.c6? Bíonn trua ag an duine dá chomharsa, ach bíonn trua ag an Tiarna don uile dhúil bheo; smachtaíonn sé oileann, tugann teagasc, agus seolann sé ar ais iad mar a dhéanfadh aoire a thréad.z5m Chonaic sé agus tá a fhios aige go mbeidh droch-chríoch orthu; uime sin maitheann sé dóibh go fial._47 Uime sin tá an Tiarna foighneach leo, agus doirteann sé a thrócaire orthu; 3 Ar aon dul le braon ó uisce na farraige, nó gráinne gainimh, sin mar atá ag beagán blianta seachas an tsíoraíocht.K2 Is fada é ré an duine má shroicheann sé céad bliain.^15Céard é an duine, agus cén tairbhe é? Cad is maith dó? agus cad is olc?0{Nuair a bheidh deireadh déanta ag duine, níl sé ach ag tosú; nuair a stadfaidh sé, beidh sé fós i bponc.d/ANí féidir baint uathu, ná cur leo, ná ní féidir iontais an Tiarna a rianadh../Cé ar féidir leis a chumhacht mhaorga a thomhas? agus cé ar féidir leis dul ar aghaidh agus bearta a thrócaire go léir a ríomhadh?-wNíor thug sé cumhacht d' aon duine a éachtaí a fhógairt; agus cé ar féidir leis a fhearta a spiúnadh?@,yStiúrann sé an chruinne le cor dá láimh, agus géilleann gach ní dá thoil; is rí é ar an uile ní agus scarann sé an naofa ón gcoitianta ina measc lena chumhacht.) b+=Sé an Tiarna amháin a fhógrófar cóir; (agus níl aon neach eile ann ach é.J* An té a mhaireann go síoraí is é a rinne an uile ní.~)u Déanann sé sluaite na spéire thuas a iniúchadh; níl ach cré agus luaithreach sa chine daonna go léir.~(uCéard is gile ná an ghrian? Ach tagann urú uirthi; ní bhíonn fuil agus feoil ag machnamh ach ar an olc.`'9Ní féidir gach ní a bheith ag an duine, mar níl mac an duine dobhásaithe.w&gNach mór é trócaire an Tiarna, agus an maithiúnas a thugann sé dóibh siúd a iompaíonn chuige.+%ONí mó an moladh a fhaightear ó na mairbh ná ó dhaoine nach bhfuil ann chor ar bith. Is é an duine beo folláin ar féidir leis an Tiarna a mholadh.o$WCé chanfaidh moltaí don Té is Airde i Seól mura ndéanann na beo é a thugann glóir dó?#Fill ar ais ar an Té is Airde agus tabhair do chúl leis an urchóid, agus bíodh an dearg-ghráin agat ar an ngráiniúlacht."}Iompaigh chun an Tiarna agus fág do pheacaí i do dhiaidh; guigh os a chomhair agus laghdaigh do choir.! Ligeann [Dia] do lucht na haithrí filleadh air, agus cuireann sé misneach ar na daoine a bhfuil a ndóchas ag meath. Éireoidh sé ina dhiaidh seo agus déanfaidh sé aisíoc leo; tabharfaidh sé luach a saothair sa mhullach orthu.Is cuma déirc duine nó fáinne séala os comhair [an Tiarna]; déanann sé féile duine a chaomhnú mar mhac imreasan a shúl.!(Is maith é an Tiarna, agus is eol dó a chréatúirí; ní dhéanann sé iad a scriosadh ná a thréigean, ach iad a choigilt.) `9Níl a gcionta i bhfolach uaidh, tá a bpeacaí go léir os comhair an Tiarna.wgTá a n-oibreacha go léir ar nós na gréine os a chomhair, agus tá a shúile de shíor ar a slite.wg(Sé a chéadghin é, a oileann sé le smacht, ar a mbronnann sé solas a ghrá gan é a threigean.) Óir,.ag roinnt ciníocha na cruinne dó) cheap sé rialtóir ar gach cine; ach sé Iosrael cuid an Tiarna féin.(Tá a mbealaí ag seoladh chun na hurchóide óna n-óige; ní féidir leo an croí cloiche úd a mhalartú ar chroí feola; eCBíonn a mbealaí i gcónaí os a chomhair; ní cheilfear óna shúile iad.Dúirt sé leo: «Seachnaígí an uile shaghas urchóide» ; agus thug sé aithne do gach duine díobh i dtaobh a chomharsan.b= Chonaic a súile a mhórgacht ghlórmhar, agus chuala a gcluasa glóir a ghutha.^5 Rinne sé conradh síoraí leo, agus d' fhoilsigh sé dóibh a bhreitheanna.hI Bhronn sé orthu bua na tuisceana, agus thug sé dlí na beatha dóibh mar oidhreacht.gG Molfaidh siad a ainm naofa chun a chuid gníomhartha glórmhara a fhógairt don saol.K (Chuir sé ar a gcumas a éachtaí féin a ghlóiriú go brách.)jMChuir sé a sholas féin ina gcroí, chun mórgacht a oibreacha féin a léiriú dóibh.oWLíon sé iad le heolas agus le tuiscint agus thaispeáin sé dóibh an mhaith agus an t-olc.pYDhealbhaigh sé béal, teanga, súile agus cluasa dóibh agus croí chun machnamh a dhéanamh.2](Fuair siad feidhm na gcúig chumhacht ón Tiarna, agus, mar shéú ceann, roinnt den intleacht, agus, mar sheachtú, an réasún a mhíníonn a chumhachtaí.)  Thug sé ar gach ní beo eagla a ghlacadh rompu, agus rinne sé máistrí díobh ar bheithígh agus ar éanlaith.h IBhronn sé neart orthu mar a neart féin agus rinne sé iad de réir a dheilbhe féin. Thug sé an áirithe sin laethanta dóibh mar théarma saoil, agus thug sé údarás dóibh ar a raibh ar talamh.\  3Chruthaigh an Tiarna an duine as an talamh, agus chas sé ar ais uirthi é.t aChlúdaigh sé aghaidh na talún le gach sórt ainmhí, agus is uirthi a bhíonn a dtriall ar ais.[/Ansin d' fhéach an Tiarna ar an talamh, agus líon é lena nithe fónta.veNí bhíonn siad ag brú a chéile i leataobh, ná ní bheidh siad go brách easumhal dá bhriathar.RD' eagraigh sé a oibreacha le haghaidh na síoraíochta, óna dtúsú go dtí na glúine i bhfad anonn; ní thagann ocras ná tuirse orthu, ná ní scoireann siad dá saothar.~uNuair [a chruthaigh] Dia a oibreacha i dtús báire roinn sé orthu a bpáirteanna a luaithe a chum sé iad.eCDéanfaidh mé teagasc a dháileadh go tomhaiste, agus eolas a fhógairt go beacht.ykÉist liom anois, a mhic, agus faigh greim ar an eolas; tabhair aird go cruinn ar mo bhriathra.wSin mar a mheasann an té atá ar bheagán tuisceana, an fear gan chiall gan stiúir ar baoth iad a smaointe.kO«Cé a fhógróidh bearta na córa? cé a fhanfaidh leo? mar is fada uainn an conradh.»eCDála an ghála atá dofheicthe ann féin, tá formhór a ndéanann sé i bhfolach.|qNíl aon duine le machnamh ar na nithe seo ina chroí, agus cé tá le scrúdú a dhéanamh ar a bhealaí?~Tagann creathán agus suaitheadh ar na sléibhte freisin agus ar uaithní na cruinne, nuair a fhéachann sé orthu.}Féach, crithfidh an spéir agus spéir na spéartha, an duibheagán agus an talamh nuair a dhéanfaidh sé fiosrú.k|ONá habair: «Rachaidh mé i bhfolach ón Tiarna; cé a chuimhneoidh orm ansiúd thuas? Ní thabharfar faoi deara mé i slua chomh mór leis seo; céard é mise sa chruthaíocht gan teorainn?»{{oNochtann a thrócaire í féin don chruthaíocht uile; roinn sé a sholas agus a dhorchadas ar dhaoine.) z(Chruaigh an Tiarna croí Fhorainn i dtreo nár aithin sé é, i dtreo go mba eol a oibreacha faoi stua na spéire. wygBeidh a áit féin ag gach beart trócaireach; déanfar cúiteamh le gach duine de réir a oibreacha.fxE Ní éalóidh an coirpeach lena chreach, ná ní rachaidh foighne an fhíréin amú;w Is mór í a thrócaire ach is mór í a dhéine chomh maith, tugann sé breith ar gach duine de réir a oibreacha.}vs Mura mbeadh ann ach aon duine amháin ceanndána, ba ionadh dá rithfeadh leis gan phionós; mar tá trócaire agus fearg le chéile i seilbh [an Tiarna], agus is tréan é le maitheamh agus le fearg a dhoirteadh amach.euC Ná don sé chéad míle troitheach, a dhlúthaigh le chéile le barr croídháine.tta Ní raibh trua aige don chine a raibh scrios i ndán dóibh, agus a milleadh trína gcionta féin;rs]Ní dhearna sé anacal ar chomharsana Lót, mar bhí an ghráin aige orthu de bharr a n-uabhair.grGNíor mhaith sé do na fathaigh anallód, nuair a rinne siad ceannairc le teann nirt.cq?I gcomhthionól peacach lasfar tine, agus i gcine easumhal adhnadh fraoch feirge.pIs iomaí ní den sórt sin a chonaic mé le mo shúile cinn, agus is éachtaí fós ná iad a bhfuil cloiste ag mo chluais.owÓir líonfaí cathair le síol aon duine amháin eagnaí, ach d' fhágfadh treibh choirpeach ina fásach í.Zn-Ná cuir do mhuinín as fad saoil dóibh, agus ná bí ag brath ar a líon, óir is fearr duine aonair ná míle, agus is fearr bás gan leanbh ná a bheith beo le clann éagráifeach.qm[Má théann siad i líonmhaire, ná cuiridís lúcháir ort, mura bhfuil eagla an Tiarna orthu.l yNá bí ag tnúth le slua leanbh gan mhaith, agus ná cuireadh clann mhac éagráifeach lúcháir ort.kNíor ordaigh sé d' aon duine riamh a bheith aindiaga, ná níor thug sé cead d' aon duine riamh peaca a dhéanamh.jwBíonn a shúile ar na daoine a bhfuil eagla orthu roimhe, agus is eol dó gach beart dá ndéanann an duine.liQÓir is fairsing í eagna an Tiarna; Is mór í a chumhacht agus feiceann sé an uile ní.mhSTá an bás agus an bheatha os comhair an duine, agus tabharfar dó cibé acu is mian leis.tgaTá tine agus uisce curtha aige os do chomhair; sín amach do lámh chuig cibé acu is rogha leat.f{Más áil leat é, is féidir duit na haitheanta a choimeád, agus ort féin atá sé ag brath a bheith dílis.qe[Eisean a chruthaigh an duine i dtús baire, agus a d' fhág é faoi stiúir a chomhairle féin.qd[ Is gráin leis an Tiarna gach truaillitheacht, agus is fuath iad leo siúd ar a bhfuil a eagla.`c9 Ná habair: «Eisean a chuir amú mé,» mar níl aon ghnó aige den pheacach.b Ná habair: «Sé an Tiarna faoi deara mé a dhul ar seachrán,» mar ní dhéanann sé an ní is fuath leis.^a5 Tá moladh le reacadh le heagna, agus sé an Tiarna atá lena chur sa siúl.]`3 Ní oireann laoi mholta i mbéal peacaigh, mar ní ón Tiarna a seoladh í.j_MIs fada i gcéin í ón uabhar, agus ní chuimhneoidh lucht an éithigh choíche uirthi.d^ANí bhfaighidh daoine éaganta aon ghreim uirthi, ná peacaigh aon radharc uirthi.]{Gheobhaidh sé aoibhneas agus barr áthais uaithi, agus bainfidh sé clú buanmharthanach amach mar oidhreacht.~\uArdóidh sí os cionn a chomharsana é, agus tabharfaidh sí bua na cainte dó i láthair an chomhthionóil.u[cBeidh sí mar thaca aige agus ní thitfidh sé; beidh a mhuinín aige aisti agus ní náireofar é.lZQCothóidh sí é le harán na tuisceana, agus tabharfaidh sí uisce na heagna dó le hól.YyTiocfaidh sí ina airicis ar nós máthar, agus glacfaidh sí chuici é mar a dhéanfadh maighdean brídeoige.X 1An té a bhfuil eagla an Tiarna air, déanfaidh sé mar sin; agus an té a dhéanann a chuid féin den dlí, gheobhaidh sé bua na heagna.cW?Déanfaidh sí é a dhíonadh ón mbrothall, agus lonnóidh sé i lár a glóire.[V/Cuirfidh sé a leanaí faoina dídean, agus beidh a champa faoina scáth.dUACuirfidh sé a bhoth suas lena hais agus beidh togha lóistín mar lóistín aige.zTmAn té a théann chun lonnaithe i gcóngar a tí, déanfaidh sé pionna a bhotha a ghreamú ina fallaí.dSAAn té a bhíonn ag gliúcaíl trína fuinneoga éistfidh sé freisin ag a doirse.tRaTéigh sa tóir [ar an eagna] mar a dhéanfadh fiagaí, agus déan luíocháin uirthi ina cosáin.lQQAn té a scrúdaíonn a bealaí ina chroí, déanfaidh sé a mhachnamh freisin ar a rúin;|PqIs méanar don fhear a mhachnaíonn ar an eagna, agus a dhéanann a chuid argóinte le dea-chiall;OwTéann lobhadh ar gach saothar agus imíonn sé ar ceal, agus imíonn fear a dhéanta ar shiúl mar aon leis.eNCMar chrann craobhach faoina dhuillí bláfara, a shileann cuid dóibh, ach a eascrann lena thuilleadh, sé an dála céanna é ag glúine fola agus feola; cailltear glúin, beirtear glúin eile.M{Téann gach dúil bheo in aois mar bhrat, óir is é an conradh é ó anallód: «Níl dul as ón mbás agat.»dLATabhair, beir leat, agus ceap do shuaimhneas; óir níl pléisiur le lorg i Seól.KNach gcaithfidh tú toradh do shaothair a fhágáil ag duine eile; agus fómhar do chuid oibre a fhágáil le roinnt ar crainn?lJQNá diúltaigh lá sona duit féin, agus ná lig tharat do chion den séan is tnúth leat.I{ Déan an mhaith do do chara roimh bás duit, sín do lámh chuige agus tabhair dó oiread agus is féidir leat.iHK Cuimhnigh air nach gcuirfear an bás ar cairde, agus nár nochtadh conradh Sheól duit.|Gq A mhic, cuir cóir ort féin de réir mar a bhíonn agat, agus tabhair tabhartais go fiúntach don Tiarna.gFG Bíonn an drochshúil sprionlaithe ar an mbia, ach an bia sin ar iarraidh óna bhord.pEY Téann súil fhear na sainte thar a chuid; déanann an éagóir choiriúil a anam a sheargadh.DyIs olc é fear shúil an éada, agus é ag casadh a ghnúise i leataobh agus ag déanamh neamhaird dá phobal.C}Má dhéanann sé an mhaith féin, is gan chuimhneamh é agus ar deireadh thiar sceitheann sé ar a choirpeacht.BNí sprionlaithe aon duine ná an té atá sprionlaithe leis féin, agus sin mar a dhéanann an urchóid díoltas a imirt air. A Má bhíonn duine gortach leis féin, cé leis a mbeidh sé fial? ní bhainfidh sé sásamh fiú as a shaibhreas féin.@%An té a chnuasaíonn le barr cruatain, is ar mhaithe le daoine eile a chnuasaíonn sé, agus bainfidh daoine eile súp as a mhaoin.i?KNí dual maoin don sprionlóir, agus cén mhaith sealúchas d' fhear na sainte?l>QIs méanar don fhear nach ndaorann a chroí féin é, agus nár theip riamh ar a dhóchas. = Is méanar don fhear nach ndearna a bhotún lena bhéal, agus nach gá dó bheith á chiapadh féin faoina pheacaí.l<Q Comhartha croí shona is ea gnúis lúcháireach; ní obair gan dua seanfhocail a chumadh.l;Q Téann croí an duine i bhfeidhm ar a ghnúis, cibé acu chun feabhais nó chun donais é.:y Is maith é an saibhreas mura bhfuil peaca ag dul leis; agus is olc é an bochtanas dar leis an éagráifeach.{9o Labhraíodh an duine saibhir, agus bíonn cách ina dtost, agus molann siad a chaint go hard na spéire; labhraíodh an duine bocht, agus deir cách: «Cé hé siúd?» agus má bhaintear tuisle as, buailtear cos air. 89 Nuair a shleamhnaíonn an fear saibhír bíonn a lán réidh le breith air; nuair a labhraíonn sé ráiméis, déanann siad é a chosaint; nuair a shleamhnaíonn an bochtán, cuirtear milleán air; fág go labhraíonn sé le ciall, ní thugtar áit dó.75 Nuair a bhaintear tuisle as an duine saibhir, faigheann sé taca óna chairde; nuair a leagtar an bochtán, brúnn a chairde as an tslí é.y6k Is gráin leis an uaibhreach an umhlaíocht, agus is gráin leis an saibhir an bocht sa tslí chéanna.5% Bíonn na hasail fhiáine mar sheilg ag na leoin san fhásach, mar an gcéanna a bhíonn na boicht á bhfiach ag lucht an tsaibhris.47 Cén tsíocháin is féidir a bheith idir an faolchú agus an madra? agus cén tsíocháin is féidir a bheith idir an bocht agus an saibhir?{3o Cén cumann atá ag an mac tíre leis an uan? is é an dála céanna é ag an bpeacach agus an fíréan.z2m Bíonn caidreamh ag gach ainmhí beo ar a chineál féin; agus cloíonn gach duine lena leithéid féin.b1= Bíonn grá ag gach dúil bheo dá sort féin, agus ag gach duine dá chomharsa;)0K (Nuair a chloiseann tú an méid sin, múscail as do shuan; bíodh grá agat don Tiarna i gcaitheamh do shaoil, agus glaoigh air chun do shlánaithe.) '~~~}w|{{lz#yyjxxw"vv7utssksrqqOphoo(nnmm}mljiiDgggedccbpaa``.__^^"]]Y\\r[[ZZ)YYXWW VV"UOTTLSSA@@v@)??z?>>=i dtreo go mbeidh sé ina lúcháir aige nuair a chuirfear i gcrích é.Is deacair do dhuine goilliúnach éisteacht lena leithéid seo doiceall faoi lóistín, agus aithis an iasachtóra. «Fág an áit, a strainséir, ó dhuine measúil; tháinig mo dheartháir le fanacht faram agus tá gá leis an teach.»wTar anseo, a strainséir, agus cóirigh an bord, agus má tá aon ní i do láimh, tabhair dom le hithe é.»{oIs deoraí thú agus [blaisfidh tú searbhas na haithise], agus seachas sin cloisfidh tú focail ghéara:Is ainnis an saol é a bheith ó theach go teach, agus cibé áit ina mbuailfidh tú fút, ní bheidh focal asat.xiBí sásta leis an mbeagán nó leis an mórán, [agus ní bheidh masla le clos agat faoi do chuairt].oWIs fearr beatha an bhochtáin faoi dhíon a fhrathacha, ná sócamas bia i dteach duine eile.iKTús na beatha uisce, agus bia, agus éadach agus teach mar bhrat ar an náire.a;Tar i gcabhair ar do chomharsa de réir do chumais, agus seachain agus ná tit!s~_An peacach a thit faoi bhannaí agus a bhíonn sa tóir ar an mbreis, beidh sé i ngreim sa dlí.r}]Chuir sé fir chumasacha ar ionnarba, agus d' fhág ar fán iad i measc ciníocha coimhthíocha.|yIs iomaí duine acmhainneach a scriosadh trí dhul i mbannaí; chroith sé iad mar a dhéanfadh tonn farraige. {Is cuma leis an bpeacach faoi chonách a urra; agus an duine míbhuíoch, déanann sé dearmad den té a d' fhuascail é.Xz)Ná déan dearmad de chumaoin d' urra, mar thug sé a anam ar do shon.sy_Rachaidh an fear maith i mbannaí ar a chomharsa; ach an té a chaill a náire, loicfidh sé air.gxG Troidfidh sí in aghaidh do namhad, níos fearr ná sciath dhaingean nó sleá throm.`w9 Cuir déirc i dtaisce i do chiste, agus fuasclóidh sí thú as gach tubaiste.v{ Cnuasaigh do stór de réir aitheanta an té is Airde, agus rachaidh sé chun sochair duit níos fearr ná ór.u Caith do chuid airgid ar do bhráthair nó ar do chara, agus ná lig do mheirg teacht air faoi chloch agus dul amú.}ts Tar i gcabhair ar an mbochtán ar son na haithne, agus ná scaoil uait folamh é agus é ar an ngannchúis.vseBí foighneach dá ainneoin sin le fear an ghátair, agus ná bíodh sé ag feitheamh le do dhéirc.r-De bharr a leithéid sin de choirpeacht, dhiúltaigh a lán iasacht a thabhairt; níl ann ach nach áil leo go meallfaí iad gan chúis. qMá bhrúnn [an t-iasachtóir] air, is ar éigean a gheobhaidh sé a leath ar ais, agus is geall le fáltas dar leis an méid sin. Ach mura ndéanann, fágfar in éagmais a choda é, agus beidh namhaid gnóthaithe aige in aisce; déanfaidh mo dhuine aisíoc leis le mallachtaí agus asacháin, agus in áit na hurraime, tabharfaidh sé masla dó.p/Déanfaidh duine lámh a phógadh nó go bhfaighidh sé an ailp agus beidh sé ag caint de ghlór íseal faoi mhaoin a chomharsan; ag am an aisíoctha, déanfaidh sé moill; íocfaidh sé le focail gan aird, agus déanfaidh gearán faoin am.moSIs dóigh lena lán gur fáltas í an iasacht, agus bíonn siad ag cur as dá lucht cúnta.nDéan beart de réir do bhriathair agus ná loic air, agus ar gach ócáid gheobhaidh tú a mbeidh de dhíth ort.zmmTabhair iasacht do do chomharsa in am a ghátair, agus arís tabhair ar ais don chomharsa in am trátha.l 5Tugann fear na trócaire a dhéanamh iasacht dá chomharsa, agus an té a thugann lámh chúnta dó, comhlíonann sé na haitheanta.k{Seachain agus ná déan peaca le [do theanga], le heagla go dtitfeá mar chreach leis an té atá i luíochán._j7Déan scálaí agus méa do do bhriathra, agus doras agus bolta do do bhéal.tiaCuir fál droighin timpeall d fháltais, agus cuir do chuid airgid agus óir faoi ghlas i dtaisce.ghGAn mhuintir a thréigfidh an Tiarna, titfidh siad inti; bladhmfaidh sí ina measc agus ní mhúchfar í; scaoilfear fúthu í mar a dhéanfaí leon, agus bascfaidh sí iad mar a dhéanfadh liopard.Yg+Ní bhfaighidh sí smacht ar na fíréin, ná ní dhófar iad ina tine.MfAnbhás an bás a imríonn sí, agus is fearr Seól ná í.Te!Óir is cuing iarainn a cuing agus is geimhle cré-umha a geimhle;!d;Is méanar don té a díonadh uirthi, nár tháinig faoina cuthach, nár iompair a cuing, agus nár cuibhríodh faoina geimhle.icKIs iomaí duine a thit le faobhar claímh, ach is mó ná sin a thit le faobhar teanga.Zb-Fágann buille den lasc riasta, ach briseann léasadh teanga na cnámha.uacNí bheidh suaimhneas ag an té a thabharfaidh cluas di; ná ní chuirfidh sé faoi go síochánta.i`KThiomáin an [tromaíocht] mná cróga ar shiúl agus d fhág iad gan luach a saothair.A_{Rinne an [tromaíocht] a lán a shuaitheadh, agus a scaipeadh ó náisiún go náisiún; scrios sí cathracha daingne, agus leag ar lár teaghlaigh na dtréan.^ Léan ar an gcúlchainteoir agus ar an gcladhaire; mar is iomaí duine de lucht na síochána a scrios sé.] Séid an sméaróid, agus lasfaidh sí; caith seile uirthi agus múchfaidh sí; as do bhéal amach a thagann siad araon.Q\ Adhnann aighneas tobann tine, agus doirteann achrann mire fuil.m[S De réir meid an chonnaidh is ea a bheidh an béileach, agus de réir chruas an chomhraic a bheidh an bhladhm; de réir neart an fhir a bheidh a chuthach, agus méadóidh ar a fhearg, de réir a mhaoine.tZa Cothaíonn an fear peacúil aighneas idir cairde. agus síolann eascairdeas idir lucht síochána.vYeSeachain an t-achrann agus is lú peaca a dhéanfaidh tú: óir adhnann fear drochmhianaigh achrann.X7Cuimhnigh ar na haitheanta agus ná bíodh olc agat do do chomharsa; cuimhnigh ar chonradh an Té is Airde, agus ná tóg ceann den aineolas.W%Cuimhnigh ar do chríoch dheireanach, agus scoir den fhuath; cuimhnigh ar an scrios agus an bás, agus mair de réir na n-aitheanta.fVENíl ann féin ach feoil agus cothaíonn sé fuath; cé a mhaithfidh a pheacaí dó? UMura ndéanann sé trócaire ar dhuine cosúil leis féin, conas is féidir leis maithiúnas a iarraidh ina pheacaí féin?wTgMá choimeádann duine olc istigh do dhuine eile, conas is féidir leis leigheas a lorg ar an Tiarna?SMaith do do chomharsa an éagóir a dhéanann sé, agus nuair a dhéanfaidh tú guí, maithfear do pheacaí duit.}R uAn té a imríonn díoltas, imreoidh an Tiarna díoltas air, mar coinníonn sé cuntas cruinn ar a pheacaí.xQiFearg agus fraoch, is duáilcí déistineacha iad sin, agus gheofar iad i seilbh an pheacaigh.PAn mhuintir arb lúcháir leo titim na bhfíréan, béarfar orthu sa ghaiste, agus meilfidh pian iad roimh bhás dóibh.vOeSearbhas agus masla, baineann siad leis an uaibhreach, ach tá díoltas ina luíochán air mar leon.oNWFilleann an urchóid ar an té a dhéanann urchóid, agus ní bheidh a fhios aige carb as di.yMkAn té thochlann clais, titeann sé inti; an té a chuireann gaiste i bhfearas, béarfar air féin ann.LAn té a chaitheann cloch in airde díreach, is sa mhullach air féin a chaitheann sé í; osclaíonn buille fill créachtaí.qK[Is iomaí rud is fuath liom, ach eisean seach cách; beidh fuath fiú ag an Tiarna dó.dJANíl ach mil ar a theanga i do láthair, agus déanann sé iontas de do chuid cainte; ach beidh sé ar mhalairt poirt níos déanaí agus bainfidh sé macalla maslaitheach as do bhriathra féin.IwAn té a sméideann súil, tá urchóid á beartú aige, agus ní féidir d' aon duine í a chosc air!H;Óir is féidir ceirín a chur le créacht, agus síocháin a theacht tar éis asacháin, ach níl aon ní i ndán do fhear rúin a sceitheadh.tGaNá bac é a leanúint tá sé rófhada ó bhaile, agus d' éalaigh sé leis mar eilit ó ghaiste.F!Faoi mar a scaoileann tú éan as do láimh uait, is mar sin a scaoil tú le do chomharsa agus ní bhfaighidh tú greim arís air.fEEFaoi mar a scriosann fear a naimhde, is mar sin a scrios tú cairdeas do chomharsan.|DqBíodh cion agat ar do chara, agus bí dílis dó; ach má sceith tú a rúin, ná rith ina dhiaidh arís.sC_An té a sceitheann rúin, scriosann sé muinín, agus ní bhfaighidh sé cara ar a mhian go deo.B{Doirteadh fola is críoch le hachrann na ndíomasach; chuirfeadh sé masmas ort éisteacht lena gcuid asachán.A%Chuirfeadh caint lucht mionnaí a thabhairt do ghruaig ar bior; agus chuirfeadh a gcuid aighneas ort do mhéara a chur i do chluasa.^@5 Is gránna í caint na n-amadán, agus is ragairneach peacúil é a ngáire.e?C I measc na ndúr duit, bí ag faire na faille, ach fan bog i measc na dtuisceanach.|>q Is críonna i gcónaí í caint an duine chráifigh, ach tá an t-éaganta chomh guagach leis an ngealach.u=c Déanann an leon luíochán ar a chreach, agus sa tslí chéanna an peaca ar lucht déanta an oilc.f<E Aithníonn ciaróg ciaróg eile, agus filleann an fhírinne ar lucht a cleachtaithe.;Má théann tú sa tóir ar an gcóir, déanfaidh tú í a ghnóthú, agus a chaitheamh mar fhallaing ghlórmhar.l:QNá mol duine go mbeidh deireadh ráite aige; óir is mar sin a dhéantar é a thástáil.9Taispeánann toradh an chrainn an aire a tugadh dó; mar an gcéanna taispeánann briathra an duine claonta a chroí.m8STástálann an sorn soithí an photaire; agus triailtear an duine trí bhíthin a chomhrá.7Nuair a chroitear an criathar fágtar an dramhaíl ann; mar an gcéanna feictear lochtanna an duine trí bhíthin a chuid cainte.6Mura gcloíonn duine go díograiseach le heagla an Tiarna, ní fada an mhoill ar a theaghlach titim óna chéile.5 Faigheann cuaille greim daingean i scoilt idir carraigeacha; déanann an peaca ding de féin idir díol agus ceannach. 4 Is iomaí duine a rinne peaca ar son [brabúis]; an té ar mian leis a bheith saibhir, ní foláir dó [a bheith bómanta].n3UIs deacair don cheannaí an éagóir a sheachaint, agus ní shaorfar an mangaire ón bpeaca.H2 Cuireann dhá ní buairt ar mo chroí, agus cuireann an tríú ní fraoch feirge orm: curadh á shnoí le bochtaine, drochmheas ar lucht éirime, agus fear ag casadh ón bhfíréantacht ar ais ar an bpeaca déanfaidh an Tiarna an té sin a choiriú do bhás le faobhar claímh.N1Clabaire béalscaoilteach mná, is geall le trumpa í á shéideadh le ruathar a thabhairt faoin namhaid; agus aon fhear faoin gcuing léi, caitheann sé a shaol i mbuaireamh an chogaidh.)~0uIs eagnaí le cách an bhean a bhfuil meas aici ar a fear: ach an té a bhfuil drochmheas aici air le barr uabhair, is éagráifeach í dar le cách; is méanar do chéile na dea-mhná, mar méadófar líon a bhlianta faoi dhó.q/[Ní bhíonn ach meas madra ar bhean cheanndána, ach bíonn eagla an Tiarna ar bhean na náire..)Ní théann stad ar an mbean mhínaireach ó bhearta náireacha; ach bíonn an iníon gheanmnaí cúthail fiú lena fear céile féin.|-qTugtar bean aindiagaithe mar chuid do choirpeach, ach bean chráifeach don fhear arb eagal leis an Tiarna.r,]Meas priosla a bhíonn ar striapach, ach is túr básaithe dá lucht suirí an bhean dhleathach.r+]Mairfidh do shliocht ar an gcuma sin, agus rachaidh méadú orthu le bród as a ndúchas fónta.*Cuardaigh an machaire go léir le haghaidh ghoirt thorthúil; cuir do shíol féin ann, le barr muiníne as feabhas do phóir.`)9(Caomhnaigh bláth d óige, a mhic ó, agus ná caith do neart le coimhthígh.m(SMar cholúin órga ar bhonn airgid, is mar sin atá cosa dea-chumtha ar [sháile] daingine.'Mar an choinneal ag taitneamh ar an gcoinnleoir naofa, is mar sin atá ag ceannaithe áille ar cholainn chórach.&}Mar an ghrian ag éirí de dhroim sléibhte an Tiarna, is mar sin atá ag áille dea-mhná i dteach dea-riartha.k%OTabhartas ar thabhartas bean mhodhúil; ní féidir aigne gheanmnaí a mheá mar is dual.k$OBronntanas ó Dhia bean ar bheagán focal; ní féidir luach a chur ar mheon dea-mhuinte.i#K Is geal le fear grástúlacht a mhná, agus cuireann a cuid eolais saill ar a chnámha.]"3 Faoi mar a osclaíonn taistealaí a bhéal le barr tarta agus a ólann sé aon uisce a thagann ina threo, suífidh sí os comhair gach cuaille, agus osclóidh sí a bolgán don tsaighead.t!a Seachain a súil mhínáireach; agus ná cuireadh sé ionadh ort má pheacaíonn sí i do choinne.  Bíodh faire dhian ar iníon cheanndána, nó, nuair a bheidh cead a cinn aici, bainfidh sí feidhm dhíobhálach as.iK Léitear ainmhian mná ina súile drúisiúla, agus aithnítear í ar a fabhraí fiara.X)Is mór an t-ábhar feirge bean ar meisce; ní cheilfidh sí a náire.}Cuing damh nach luíonn i gceart is ea drochbhean; is cuma lámh a leagan uirthi nó greim a bhreith air scairp.Ach nuair a bhíonn bean in éad le bean eile, bíonn briseadh croí agus brón; agus fógraíonn lasc na teanga don saol é.s_Tá trí nithe ann a chuireann scanradh croí orm, agus cuireann an ceathrú ceann scéin orm cúlghearradh sa chathair, daoscarshlua ag tionól, agus daoradh san éagóir is measa iadsan go léir ná an bás:|qMás bocht saibhir é, bíonn a chroí go sona sasta; agus bíonn aoibh an gháire ar a bhéal i gcónaí.wgTabhartas breá is ea bean chéile mhaith; bronnfar í mar chuid an té a bhfuil eagla an Tiarna air.ucCuireann bean chéile dhiongbháilte áthas ar a fear, agus caitheann sé a shaol faoi shuaimhneas.p [Is méanar don fhear a bhfuil bean chéile mhaith aige; méadófar líon a laethanta faoi dhó.7iMura ndéanann sí rud ort, scar léi.I Ná lig le huisce agus ná scaoil le teanga drochmhná.hIÓ bhean a tháinig tús an pheaca, agus is dá barr a gheobhaidh an uile dhuine bás.hIDrochmhisneach, gnúis ghruama, agus croí briste, sin iad na nithe a thugann drochbhean chun críche; lámha gan fhuinneamh agus glúine laga, bean nach gcuireann lúcháir ar a fear is cúis leo.kOGabhann drochmhianach agus easumhlaíocht agus aithis leis má chothaíonn bean a céile.mSNá cuireadh scéimh mná cluain ort, agus ná bíodh dúil agat i mbean ar son a [maoine].r]Is cuma fear ciúin ag plé le cabaire mná nó cosa an tseanduine ag dréim le dumhach gainimh.mSNí mór an ní is fiú aon urchóid go hurchóid mná; go dtite crann an pheacaigh uirthi!lQCaitheann a fear a chuid lena chomharsana, agus bíonn ag osnaíl go goirt [gan focal as].a ;Athraíonn urchóid mná a cló, agus cuireann scamall ar a gnúis dála béir.p YB fhearr liom bheith in aontíos le leon nó le dragan, ná bheith in aointíos le drochbhean.a ;Níl nimh níos measa ná nimh nathrach! ní measa aon fhearg ná fearg namhad.Z -Aon ionsaí ach ionsaí lucht fuatha! aon díoltas ach díoltas naimhde!d A Aon chréacht ach créacht sa chroí aon choirpeacht ach coirpeacht mhná!U# (Tús a ghrá eagla an Tiarna, agus tús an chreidimh cloí leis.) zm Sáraíonn eagla an Tiarna an uile ní agus cé is inchomhórtais leis an té atá ina mháistir uirthi?xi Nach éachtach é an té a d' aimsigh an eagna, ach níl sárú ar an té ar a bhfuil eagla an Tiarna.a; Is aoibhinn don té a fuair dea-chiall; agus a dtugann a lucht éiste aird air.8iIs aoibhinn don fhear a dhéanann aontíos le bean chiallmhar, agus nach ndearna botún ina chaint, agus nach ndearna seirbhís do dhuine níos táire ná é;nURitheann naoi smaoineamh liom a chuireann gliondar ar mo chroí, agus tá an deichiú ceann ar bharr mo theanga: fear ar a gcuireann a chlann lúcháir, fear a mhaireann le turnamh a naimhde a fheiceáil;^5Coróin na seanaoise taithí fhairsing, agus eagla an Tiarna ábhar a maite.a;Nach breá í eagna na sean, agus tuiscint agus comhairle ó lucht an ghradaim!pYNach breá é an dea-bhreithiúnas ó chinn liatha, agus dea-chomhairle á tabhairt ag liatha!fEMura ndearna tú cnuasach i d' óige, conas a gheobhaidh tú aon ní i do sheanaois?P~Tá trí shórt duine is fuath le mo chroí, agus is mór mar a ghoilleann a saol orm bochtán a bhorrann le huabhar, bréagaire saibhir, agus adhaltranach aosta gan chiall.c} A[Is geal le mo chroí trí nithe, agus is geal le Dia agus le daoine iad] tuiscint idir deartháireacha, cairdeas idir comharsana, agus lánúin a mhaireann go sona sásta lena chéile.t|a"Féachaigí nach dom féin amháin a rinne mé saothar, ach ar son cách atá ar thóir na heagna.y{k!Déanfaidh mé eolas a dhoirteadh amach mar thairngreacht, agus fágfaidh mé é do ghlúine le teacht.tza Cuirfidh mé teagasc ag taitneamh mar an láchaint, agus spréifidh mé a sholas i bhfad i gcéin.Ay{Dúirt mé: «Déanfaidh mé m' úllord a uisciú, agus mo luibhghort a lánfhliuchadh.» Agus féach, rinneadh abhainn de mo chanáil agus muir de m' abhainn.rx]Agus maidir liomsa, ghabh mé mar chanáil ó abhainn, mar gháitéar uisce isteach i ngairdín.pwYÓir is fairsinge ná an fharraige a smaointe, agus is doimhne ná an duibheagán a comhairle.vwMar nach bhfuair an chéad fhear aithne cheart uirthi, agus níor thomhais an té is déanaí go baileach í.wugSin é a chuireann an teagasc [ina thuile mar an Níl,] agus mar an nGíohón i bhfómhar an fhíona.ntUSin é a chuireann an chiall thar maoil mar an Eofrataes, agus mar an Iordáin san fhómhar.zsmSin é a chuireann an eagna thar maoil mar an Piseón, agus mar an Tígris i séasúr na gcéadtorthaí;?rw(Ná scoir de bheith tréan sa Tiarna; cloígh leis le go neartódh sé thú; sé an Tiarna Uilechumhachtach amháin is Dia; níl slánaitheoir ann ach é.) q!Sé conradh Dé in airde é seo go léir, an dlí a d' ordaigh Maois dúinn, oidhreacht do chomhthionóil Iacóib;pNí náireofar an té a éisteann liom, agus a mhuintir a dhéanann rud orm, ní dhéanfaidh siad peaca choíche.»o{Beidh dúil i mbreis ag an muintir a itheann mé agus tart chun a thuilleadh fós ar an muintir a ólfaidh mé.~nuÓir is milse ná mil a bheith ag cuimhneamh orm, agus is dea-bhlasta fós ná cíor mheala mé a shealbhú.}msTagaigí chugam sibhse go léir a bhfuil dúil agaibh ionam, agus ithigí bhur sáith de mo chuid torthaí.Nl(Mise máthair an ghrá álainn, na heagla, an eolais, agus an dóchais bhúidh; tugtar mé dá bhrí sin do mo chlann go léir ón tsíoraíocht, dóibh siúd go léir a ainmníonn sé.) kwDála na fíniúna, d' eascair craobha áille asam, agus tá glóir agus saibhreas mar thoradh ar mo bhláth.aj;Leath mé mo ghéaga mar an teiribint; is géaga glóire agus maise mo ghéaga;MiThug mé cumhracht uaim mar chainéal agus acaicia, agus spréigh mé musc mar thogha an mhiorr, mar ghalbanam, onux, agus stactae, agus mar chumhracht na túise sa bhoth.NhD' fhás mé suas go hard mar chrann pailme in Éan Geidí, agus mar mhuine rós in Ireachó, mar ológ mhaisiúil ar mhachaire; agus mar chrann plána d' fhás mé aníos.lgQ D' fhás mé suas go hard mar chéadar sa Liobáin, agus mar chufróg ar ardáin Hearmón.zfm Chuir mé fréamhacha amach i bpobal a bhí faoi ghradam, i sealúchas an Tiarna arb é a oidhreacht é.e Mar an gcéanna chuir sé i mo chónaí mé sa chathair is ansa leis, agus is in Iarúsailéim atá mo thiarnas agam.rd] Rinne mé freastal ina láthair sa bhoth naofa, agus ar an gcuma sin daingníodh mé ar Shíón.zcm Ón tsíoraíocht roimh thúsú an domhain, chruthaigh sé mé, agus beidh mé ann go brách na breithe.Yb+Ansin thug cruthaitheoir an uile ní ordú dom, agus cheap an té a chruthaigh mé láthair do mo bhoth; dúirt sé: 'Déan cónaí i Iacób, agus bíodh Iosrael agat mar oidhreacht.'sa_Lorg mé áit lonnaithe ina measc sin go léir, agus cé hiad a suífinn mo champa ina gcríocha.t`aTá sealúchas agam i dtonnta na bóchna, agus ar fud an domhain, i ngach pobal agus i ngach cine.k_ORinne mé cuairt stua na spéire liom féin, agus shiúil mé i ndoimhne an duibheagáin.V^%Bhí mo bhoth agam sna harda, agus mo ríchathaoir ar cholún néil.k]O«Tháinig mé amach as béal an Té is Airde, agus chlúdaigh mé an talamh mar scamall.w\gOsclóidh sí a béal i gcomhthionól an Té is Airde agus déanfaidh sí mórtas i láthair a shlua.d[ CTá an eagna á moladh féin, agus ag déanamh mórtais i measc a muintire.2Z]An mhuintir a mhairfidh ina diaidh, beidh a fhios acu nach sáraíonn aon ní eagla an Tiarna. agus nach milse aon ní na cloí le haitheanta an Tiarna.nYUFágfaidh sí a cuimhne faoi mhallacht ina diaidh, agus ní scriosfar a haithis chun siúil.cX?Ní chuirfidh a clann fréamhacha síos, ná ní bheidh torthaí ar a craobhacha.gWGTabharfar í féin os comhair an chomhthionóil, agus déanfar iniúchadh ar a clann.uVcSa chéad áit, ní raibh sí umhal do dhlí an Té is Airde; sa dara háit, rinne sí coir in aghaidh a fir chéile; sa tríú háit, rinne sí adhaltranas trína striapachas, agus ghabh sí clann le fear eile.rU]Beidh an scéal céanna ag an mbean a thréigfidh a fear agus a mbeidh oidhre aici le fear eile. TCuirfear pionós ar an bhfear seo ar shráideanna na cathrach; agus gabhfar é san áit is lú a mbeidh coinne aige leis.{SoSular ceapadh an chruinne ba eol dó í go léir; agus b' amhlaidh a bhí tar éis í go léir a chumadh.}RsSúile daoine is eagal leis, ní thuigeann sé go bhfuil súile an Tiarna níos gile faoina deich ná an ghrian; go mbíonn siad ag faire ar bhealaí uile an duine agus gur léir dóibh fiú na póirsí folaigh.EQAn té a pheacaíonn in aghaidh leaba a phósta, agus a deir leis féin: «Cé tá ag faire orm? tá an dorchadas i mo thimpeall agus tá na fallaí do mo cheilt; ní fheiceann aon duine mé; cén fáth go mbeadh imní orm? ní thabharfaidh an Té is Airde aon aird ar mo pheacaí.»CPAn croí a bhíonn á dhó mar thine loiscneach ní mhúchfar é nó go gcaitear ar fad é; an té a dhéanann collaíocht lena ghaol fola ní rachaidh aon stad air nó go ndófar gach pioc de; is milis leis an adhaltranach gach bia, agus ní rachaidh aon stad air go bás.yOkCuireann dhá shórt fir le líon na bpeacaí, agus titeann fraoch na feirge ar an tríú sort;cN?An té a bhfuil taithí aige ar asacháin, ní rachaidh múineadh air lena shaol.HM Cuimhnigh ar d' athair agus ar do mháthair nuair a shuíonn tú i measc na bhflatha, le heagla go ndéanfá dearmad os a gcomhair, agus go mbeadh meas amadáin ort de bharr do bhéas; b' fhearr leat ansin nach saolófaí chuige thú, agus chuirfeá mallacht ar lá do bhreithe. L  Ná tabhair taithí na graostachta agus na gáirsiúlachta do do theanga, mar gabhann caint pheacúil leis an sórt sin.kKO Tá nós cainte ann ar a bhfuil aibíd an bháis; ná faightear go deo é in oidhreacht Iacóib! fanfaidh an dream diagaithe i bhfad i gcéin uaidhsean, agus ní shiúlfaidh siad go glúine i bpeacaí.SJ Líonfar le hurchóid fear tabhartha a lán mionn; ní fhágfaidh an sciúirse a theaghlach; má pheacaíonn sé, fanfaidh a pheaca air; má mhionnaíonn sé gan ábhar, déanfaidh sé peaca faoi dhó; má thugann sé mionn éithigh, ní fhíréanfar é, mar líonfar a theach le hainnise.aI; An daorán a bhíonn de shíor á fhaire ní bhíonn sé saor ó riastaí; is é an dála céanna é ag an té a thugann mionna agus a ghlaonn ar an ainm gan stad, ní ghlanfar é ón bpeaca.xHi Ná téadh do bhéal i dtaithí na mionn, agus na bíodh ainm an Té is Naofa de shíor ar do theanga.tGaTiteann an peacach i ngaiste a theanga, agus is ceap tuisle í don aithiseach agus don uaibhreach. F Éistigí, a chlann ó, le teagasc faoin teanga; an té a choimeádfaidh é, ní bhéarfar amuigh air choíche.qE[ná faigheadh craos ná drúis an lámh in uachtar orm, agus ná fág mé faoi anam gan náire.,DSagus cuir ainmhian i leataobh uaim;bC=A Thiarna, a athair, agus a Dhia mo bheatha, ná tabhair dom súile uaibhreacha,UB#Le heagla go méadófaí ar líon m' earráidí agus go rachadh mo pheacaí i líonmhaire, agus go dtitfinn os comhair mo naimhde agus go mbeadh áthas ar m' eascara de mo chionn.bA=Cé a imreoidh lasca ar mo smaointe, agus a chuirfidh laincis na heagna ar m' aigne? d' fhonn nach ndéanfaí tláithínteacht liom i m' earráidí, agus nach n-éalódh aon pheaca liom slán; @ A Thiarna, a athair agus a mháistir mo bheatha, ná fág mé faoina gcomhairle, agus ná lig dom titim dá mbarr.9?kCé a chuirfidh garda ar mo theanga agus séala na críonnachta ar mo bheola? le mé a choimeád ó thitim, agus nac scriosfadh mo theanga mé.`>9Má thagann urchóid orm dá bharr, beidh cách a chloisfidh san airdeall air.f=ENí bheidh náire orm cara a chosaint, ná ní rachaidh mé i bhfolach as a radharc;<Gabhann gal agus deatach ón sorn sula lasann sé, agus sé an dála céanna é ag maslaí roimh dhoirteadh fola.Z;-Gnóthaigh muinín do chomharsan lá a ghátair, le go ndéanfaidh tú lúcháir leis lá a shéin; bí taobh leis in am a thrioblóide, le go mbeidh tú i bpáirt leis ina oidhreacht.h:IMá oscail tú do bhéal i gcoinne do charad, ná bíodh imní ort, bíonn súil le hathchairdeas; ach i gcás asacháin, díomais, sceitheadh rún, buille fill teithfidh gach cara sna cúinsí sin.t9aMá nocht tú claíomh in aghaidh do charad, ná bíodh éadóchas ort, mar tá conair fillte ann.8Caith clocha le héanlaith, agus scaipfidh siad le heagla; caith asachán le cara, agus scaipfidh tú an cairdeas.^75Prioc súil agus sceithfidh deora; prioc croí agus sceithfidh taom.x6iAn fál cuaillí ar an ard, ní sheasóidh sé an fód in aghaidh na gaoithe; sé an dála céanna é ag croí an daoi, scanraíonn a smaointe féin é, agus ní sheasóidh sé an fód in aghaidh na heagla.k5OIs cuma croí socair ar chúrsa ciallmhar nó plástráil mhaisiúil ar fhalla slíoctha.W4'An chearchaill a ghreamaítear i bhfoirgneamh, ní bhogfaidh crith talún é; sé an dála céanna é ag an aigne meáite ar dhea-chomhairle, ní chlisfidh sí in uair na cinniúna._37Gaineamh, salann, nó cnapán iarainn nach fusa iad a iompar ná duine dúr?R2Cad is troime na luaidhe, agus cad eile is ainm dó ach Amadán?D1 Ná cuir focail amú ar an dúr agus fan amach ón bhfear gan éirim; seachain é d' fhonn nach mbeadh trioblóid ort, agus go bhfágfadh sé smál ort agus é ag imeacht leis; fair amach dó agus beidh suaimhneas agat, agus ní chuirfidh a bhaois go deo aon suaitheadh ort.x0i Seacht lá a mhaireann caoineadh an mhairbh, ach caointear an daoi agus an coirpeach ar feadh a saoil.t/a Bí ag caoineadh an mhairbh, mar tá an solas de dhíth air; bí ag caoineadh an daoi, mar tá ciall de dhíth air; ná goil chomh goirt ar an marbh, mar tá sé ar a shuaimhneas; Is measa ná bás beatha daoi.. Is cuma a bheith ag insint scéil do dhaoi nó do chodlatán: nuair a bheidh deireadh ráite déarfaidh sé: «Céard é sin?»-/ Is cuma a bheith ag teagasc daoi nó a bheith ag dlúthú smidiríní pota le chéile, nó ag dúiseacht duine atá i dtromshuan.x,iClann atá gan urraim, gan mhúineadh, gan chneastacht, (tugann siad masla d' uaisleacht a muintire.) ]+3Clann a thógtar i saol fónta, ceileann siad dúchas uiríseal a dtuismitheoirí; * Is cuma nó ceol ag tórramh, eachtra a insint go míthráthúil; ach tá ciall gach tráth le pionós agus le smachtú.y)kTugann iníon easumhal náire dá hathair agus dá fear céile, agus beidh drochmheas acu araon uirthi. .k~~e}}f||X{{Nzzyyxx3ww_vv*uuattss"rrqppp:ooYnnumm=llGkk jjPiihEggffejddicbb!a```.__T^^A]]`\\v[[TZZ4YY-XXXOWWDVV!UU#TT6SSDRRaQPP&OONMM L KKJJHIIJHHVGGFEEXDDaD CC,BB?AAG@@_??f>==\<<:;;X::N99B8H766m6855q44433 2711#00;.-,+++N**V))H((Z''E&&<%%n$$X##"".!!^ Rl } |"8K<MrmG S ; 0 SGa[.u &Tá eagna an scríobhaí ag brath ar shaoire ó obair; an té atá ar bheagán cúraim, éireoidh sé eagnaí.t/&Nuair a théann an marbh chun suain téadh a chuimhneachán chun suain chomh maith; glac le sólás ina thaobh nuair a imíonn an dé as.psY&«Cuimhnigh ar mo chinniúint; is mar sin a bheidh i do chás féin; inné mise, inniu tusa.» r&Ná déan dearmad de nach bhfuil filleadh i ndán; ní fhóireann tú ar an marbh, agus déanann tú díobháil duit féin.q&Ná scaoil an dólás isteach i do chroi, ach tiomáin chun siúil é, ag cuimhneamh duit ar do chríocha déanacha.Wp'&Maireann brón leis an donas agus goilleann saol ainnis ar an gcroí.koO&Óir d' fhéadfadh bás a theacht ón mbrón, agus cuireann brón an chroí as don neart.Yn+&Bíodh do ghol go goirt agus d' olagón géar; comhlíon an caoineadh mar is dual don mharbh, ar feadh lae nó dhó le heagla casaoide, agus ansin glac le sólás de bharr do bhróin;|mq&Titeadh de dheora, a mhic ó, ar son an mhairbh, agus cuir ceann ar an gcaoineadh lena thaispeáint gur goirt é do chumha; cuir a chorp faoi chlár leis an ómós is dual dó, agus ná déan faillí ina uaigh.bl=&An té a pheacaíonn i láthair a chruthaitheora, go dtite sé faoi chúram lia.k3&Mar guífidh siadsan freisin chun an Tiarna, le go gcuirfeadh sé faoiseamh ar a gcumas, agus leigheas leis an mbeatha a chaomhnú.-jU& Uaireanta is leo a bhíonn an séan,iy& Ansin fág faoin lia é, mar sé an Tiarna a chruthaigh é, agus ná himíodh sé uait óir tá gá agat leis.vhe& Ofráil túis agus cuimhneachán de mhin mhín, agus doirt ola ar d' íobairt de réir d' acmhainne._g7& Scoir de do lochtaí agus ná claon do ghéaga; glan do chroí ó gach peaca. f & Nuair a bhíonn tú tinn, a mhic ó, na tagadh drochmhisneach ort; ach guigh chun an Tiarna agus leigheasfaidh sé thú.xei&Ní bheidh clabhsúr go deo lena bhearta, agus leathann an tsláinte uaidh amach ar aghaidh na talún.~du&Leigheasann sé agus tógann an phian chun siúil le cabhair na gcógas; déanann an poitigéir oideas astu._c7&Thug sé ealaín do dhaoine, le go ndéanfaidís é a mhóradh ina éachtaí.]b3&Nach ndearna craobh de chrann uisce milis tráth, rud a chruthaigh a neart.eaC&Chum an Tiarna cógais as an gcré, agus ní bheidh drochmheas ag an eagnaí orthu.e`C&Tugann a ealaín ardú cinn don lia agus déantar iontas de i láthair na bhflatha.e_C&Ón Té is Airde a thagann an leigheas, agus [is ionann é agus] tabhartas ón rí.^ &Tabhair onóir don lia leis an onóir is dual dó de réir do ghá leis, mar is é an Tiarna a chruthaigh é.r]]%Is iomaí duine a fuair bás den chraos, agus cuirfidh an té a sheachnaíonn é fad lena shaol.N\%Leanann póit breis bia, agus tagann masmas de bharr craois.Z[-%Ná bíodh dúil mhallaithe agat in aon sólas, agus ná bí miangasach.tZa%Mar ní hé gach aon ní a oireann do gach duine, agus ní thaitníonn gach ní le gach aon duine.Y %A mhic, déan promhadh ar do ghoile i gcaitheamh do shaoil, agus féach cad a ghoilleann air, agus ná tabhair dó é;eXC%Tuillfidh an t-eagnaí iontaoibh i measc a phobail, agus mairfidh a ainm go brách.nWU%Déantar saol an duine a ríomh ina laethanta, ach níl áireamh ar laethanta Iarúsailéim.tVa%Líonfar an t-eagnaí le beannachtaí, agus déarfaidh an mhuintir a fheicfidh é gur méanar dó.sU_%Déanfaidh an fear eagnaí a phobal féin a theagasc, agus beidh fomhar a chríonnachta iontaofa.T1%D' fhéadfadh duine a bheith eagnaí de réir a thuairime féin, agus fómhar a chríonnachta a bheith iontaofa ar bhreith a bhéil féin.jSM%Óir níor ghnóthaigh sé gnaoi an Tiarna, mar tá an eagna in easnamh go hiomlán air.lRQ%D' fhéadfadh fuath a bheith d' fhear na bhfocal cliste; fágfar ar an ngannchúis bia é.yQk%D' fhéadfadh fear a bheith ildánach agus mórán a oiliúint ach a bheith neamhthairbheach dó féin.yPk%An mhaith agus an t-olc, an bheatha agus an bás, agus is í an teanga is máistreás orthu i gcónaí.iOK%[Tá fréamhacha] na smaointe go doimhin sa chroí agus sceitheann siad ceithre géaga aN;%Tús gach saothair an réasún, agus téann comhairle roimh gach beart.yMk%Agus seachas é sin go léir, iarr ar an té is Airde do chéimeanna a threorú i mbealach na fírinne.tLa%Mar is minic gur fearr anam duine a theagasc ná seachtar fear faire suite go hard ar thúr faire.YK+% Seas le comhairle do chroí féin, óir níl sárú air le dílse duit.[J/% Téigh i gcónaí i muinín fhir fhíréanta, is eol duit a chomhlíonann na haitheanta, a bhfuil a mheon de réir do mheoin féin, agus a dhéanfaidh comhbhrón leat má theipeann ort.ZI-% Ná glac comhairle mná faoina comhshuiríoch, ná comhairle meatacháin faoi chogadh, ná ceannaí faoi mhargadh, ná ceannaitheora faoi dhíol, ná fir dhoichill faoi bhuíochas, ná fir gan trócaire faoi chneastacht, ná fir dhíomhaoin faoi aon obair ná fir thuarastail bhliana faoi chlabhsúr, ná daoráin leisciúil faoi bheartas mór, ná bí ag brath orthusan faoi aon chomhairle.nHU% Ná glac comhairle ón té a thugann súil mhuice ort, agus ceil do ghnó ar lucht d' éada.G% Agus go ndéarfadh sé: «Tá tú ar an mbóthar ceart,» agus go seasfadh sé i leataobh ansin féachaint cad a éireoidh duit._F7%Bí ar d' fhaire leis an gcomhairleoir, agus faigh amach ar dtús cad tá ar na bioráin aige le heagla go bhfaigheadh sé an buntáiste ort mar beidh sé ag tochras ar a cheirtlín féin.sE_%Beidh comhairle le tabhairt ag gach comhairleoir, ach ar mhaithe leo féin a thugann cuid acu é.}Ds%Ná déan dearmad ar chara i do chroí istigh agus ná caith as do cheann é nuair a éiríonn tú saibhir. C %Cabhraíonn comrádaí áirithe le cara ar son a ghoile, agus nuair a bhagraíonn an cath, tógann sé chuige a sciath.B{%Baineann comrádaí áirithe suáilceas as sonas a charad, ach in am a thrioblóide, iompóidh sé ina aghaidh.nAU%A mheanma urchóideach cén fáth ar ceapadh thú leis an tír a chlúdach le brat calaoise?e@C%Nach dólás maraitheach é nuair a dhéanann namhaid de chompánach agus de chara?y? m%Déarfaidh gach cara: «Is cara mise chomh maith,» ach is cairde béil amháin cairde áirithe.h>I$26\ Cé ag a mbeadh muinín as bithiúnach aclaí, a bheadh ag imeacht ó chathair go cathair? 27\ A dháltasan ag an duine gan bhaile, agus a bhuaileann faoi cibé áit ina mbeireann an oíche air.x=i$25\ An gabháltas gan fál, déanfar slad air; an fear gan chéile, beidh sé ag osnaíl ar seachrán.}<s$24\ An té a fhaigheann bean, faigheann sé togha fáltais, lámh chúnta a dhiongbhála agus crann [taca].;$23\ Má bhíonn blas na cneastachta agus na humhlaíochta ar a teanga, níl leithéid a fir le fáil i measc daoine.i:K$22\ Cuireann scéimh mná aoibh ar an ngnúis, agus is í is mó a shantaíonn an fear._97$21\ Tógfaidh bean aon fhear mar chéile ach is fearr iníon ná iníon eile.k8O$20\ Gineann an croí urchóideach dobrón, ach díolfaidh fear na taithí an comhar leis.z7m$19\ Mar a fhaigheann an carball blas an ghéim, sin mar a aithníonn croí an eagnaí briathra éithigh.a6;$Caitheann an goile gach sórt bia, ach is fearr bia ná a chéile. 18\ S5$16\ Éist a Thiarna, le guí do sheirbhíseach, de réir bheannacht Árón ar do phobal, 17\ Agus beidh a fhios ag an uile dhuine ar an saol seo gur tú an Tiarna, Dia síoraí.4$15\ Tabhair luach a saothair do na daoine atá ag tnuthán leat, agus cruthaigh go bhfuil do chuid fáithe iontaofa.3$14\ Tabhair fianaise orthu siúd a chruthaigh tú ar dtús, agus comhlíon na tairngreachtaí a rinneadh i d' ainm. ^25$13\ Líon Síón le hamhráin do mholta, agus do [theampall] le do ghlóir. h1I$ 12\ Bíodh trua agat do do chathair naofa, do Iarúsailéim, d' áit chónaithe féin.0$ 11\ Déan trócaire, a Thiarna, ar an bpobal ar tugadh d' ainm féin orthu; ar Iosrael a bhí amhail céadghin agat.z/m$ 10\ Cruinnigh le chéile treibheanna uile Iacóib; tabhair dóibh an oidhreacht mar a bhí acu ar dtús.o.W$ 9\ Basc cinn lucht ceannais an namhad, iad siúd a deir: «Níl ann ach sinn féin amháin.»-3$ 8\ Go loisctear an té a thagann slán i bhfraoch na feirge, agus go raibh an díothú i ndán do lucht urchóide a dhéanamh ar do phobal.s,_$7\ Brostaigh an uain agus cuimhnigh ar an spriocam; agus bíodh d' éachtaí i mbéal na ndaoine.s+_$6\ Adhain d' fhearg agus doirt amach do chuthach; scrios an t-eascara agus díothaigh an namhaid.*$5\ Tabhair comharthaí nua uait agus déan nithe iontacha eile; déan glóir a ghnóthú do do láimh agus do do ghéag dheas.u)c$4\ Tugaidís aitheantas duitse faoi mar a aithnímidne nach bhfuil aon Dia ann ach thú, a Thiarna.{(o$3\ Faoi mar a naomhaíodh thú ionainne os a gcomhairsean, go móraítear thú iontusan os ar gcomhairne.u'c$2\ Ardaigh do lámh in aghaidh na gciníocha eachtrannacha, agus lig dóibh do chumas a fheiceáil.?&y$1b\ tabhair ar gach náisiún eagla a ghlacadh romhat.b% ?$Dean trocaire orainn, a Thiarna, a Dhia na n-uile, agus féach anuas orainn; 1a\ $ #24\ Bíonn fáilte roimh thrócaire in am an chruatain, faoi mar a bheadh roimh scamaill fearthainne le linn triomaigh. # #22\ Nó go gcúiteoidh sé cách de réir a ngníomhartha, agus oibreacha na ndaoine de réir mar is dual do mhian a gcroí, 23\ Nó go dtabharfaidh sé breith ar chás a mhuintire, agus lúcháir a chur orthu de bharr a thrócaire.Y"+#19\ Ní dhéanfaidh an Tiarna aon mhoill, ná ní dhéanfaidh sé foighne ar a son, 20\ Nó go mbascfaidh sé leasracha na mí-thrócaireach, agus go ndéanfaidh sé díoltas ar na ciníocha, 21\ Nó go scriosfaidh sé sluaite na n-uaibhreach, agus go mbrisfidh sé ríshlata na n-éagráifeach,D!#17\ Gabhann guí an duine uirísil trí na néalta suas, agus ní bhfaighidh sé sólás go mbainfidh sí ceann sprice amach. 18\ Ní stopfaidh sé choíche go dtabharfaidh an té is Airde aird air, agus go seasfaidh sé ceart don dream macánta agus go dtabharfaidh sé breithiúnas uaidh.p Y#An té a fhónann le dea-thoil, glacfar leis, agus bainfidh a achainí na néalta féin amach.pY#Ná sileann na deora ar ghrua na baintrí, agus í ag glaoch in aghaidh an té faoi deara iad?#Ní thabharfaidh sé cluas bhodhar d' achainí an dílleachta, ná don bhaintreach nuair a inseoidh sí a scéal dó.# Ní dhéanfaidh sé leathchuma ar an duine bocht, ach éistfidh sé le hachainí an té a ndearnadh éagóir air.O# 11\ Ná tairg breab dó; ní ghlacfaidh sé uait í; ná cuir do mhuinín in íobairt éagórach. 12\ Óir is breitheamh é an Tiarna, agus is ionann íseal agus uasal aige.y# Óir is é an Tiarna a chúiteoidh an chomaoin sin leat, agus cúiteoidh sé leat í faoi seacht. 10\ oW# 9\ Tabhair don Té is Airde mar a thugann sé duit chomh fial fairsing agus is acmhainn duit.# 8\ Nuair a thugann tú tabhartas uait, bíodh aoibh an gháire ar d' aghaidh, agus coisric do dheachú le háthas.nU#7\ Tabhair glóir don Tiarna go fial flaithiúil; ná bí gann faoi chéadtorthaí do lámh.oW#6\ Is inghlactha ag an Tiarna íobairt an fhíréin; ní ligfear i ndíchuimhne í go brách.~u#5\ Is maise don altóir é tabhartas an fhíréin; éiríonn boladh cumhra uaidh i láthair an Té is Airde.A}#4b\ mar tá na nithe seo uile dlite de bharr na haithne.1]#4a\ Ná tar folamh i láthair an Tiarna; #Tarraing siar ón mallaitheacht agus beidh gnaoi an Tiarna ort; tréig an t-éigeart agus déanfaidh tú leorghníomh leis.(I#Nuair a dhéanann sé comaoin a chúiteamh tugann sé tabhartas uaidh de phlúr mín; nuair a thugann sé déirc uaidh, ofrálann sé íobairt mholta. )#Is iomaí ofráil a dhéanann duine tríd an dlí a chomhlíonadh; ofrálann sé íobairtí síochána trí na haitheanta a choimeád.uc"Sé an dála céanna é ag an té a dhéanann troscadh ar son a pheacaí, má imíonn sé agus na peacaí céanna a dhéanamh arís, cé thabharfaidh cluas dá ghuí, agus cad a bheidh aige de bharr a umhlaithe?)"Má níonn duine é féin tar éis baint le corpán, ach go mbaineann sé leis arís, cad a bhíonn aige de bharr a ionlaithe?kO"Má ghuíonn duine ach go mallaíonn duine eile, cén glór lena n-éistfidh an máistir?g G"Má thógann duine ach go leagann duine eile, cad a bhíonn dá bharr acu ach a dhua? -"An té a bhaineann a shlí bheatha dá chomharsa, maraíonn sé é; an té a bhaineann a thuarastal den fhear oibre, doirteann sé fuil.n U"Beagán bia is beatha don bhocht, agus an té a thógann chun siúil é, is lámh dhearg é.l Q"Is cuma nó mac a bhású os comhair súile a athar, íobairt a ofráil as cuid na mbocht. "Ní gean leis an Té is Airde ofrálacha na n-éagráifeach, agus ní dhéanann raidhse ofrálacha leorghníomh leis i bpeacaí."Muga maga is ea íobairt d' ofráil a fuarthas go héagórach; ní dual glacadh le bronntanas na gcoirpeach.{o"Ardaíonn sé an t-anam agus tugann solas do na súile; bronnann sé leigheas agus beatha agus beannacht."Tá súile an Tiarna orthu siúd a thugann grá dó; Is dídean thréan é agus teannta láidir; is fothain é ón ngaoth the agus scáth ó ghrian an mheanlae, is cosaint é ar an mbarrthuisle agus lámh chunta in aghaidh titim.{o"Is méanar do mheanma an té ar a bhfuil eagla an Tiarna; cé air a bhfuil sé ag brath? cé is taca dó?  "An té ar a bhfuil eagla an Tiarna, ní bheidh sé cúthail; ní bheidh drochmhisneach air, mar gurb eisean a dhóchas.gG" Mairfidh spiorad lucht eagla an Tiarna, mar tá a ndóchas sa té a fhuasclóidh iad._7" Is minic a bhí mé i mbaol m' anama, ach tháinig mé slán dá mbarr siúd.y" Is iomaí rud a chonaic mé ar mo chamchuarda, agus fuair mé tuiscint thar mar a fhéadaim a chur i bhfocail.wg" Is beag a bhíonn ar eolas ag an duine gan taithí, ach an té a rinne taisteal bíonn sé ildánach.yk" Bíonn a lán ar eolas ag fear mórthaistil, agus labhróidh fear na mórthaithí go ciallmhar.|~q"Comhlíonfar an dlí gan bhréagaireacht, agus is é béal na fírinne a chuireann barr maise ar an eagna.i}K"Is iomaí duine a mheall brionglóidí, agus theip orthu siúd a chuir a muinín iontu.a|;"Mura seoltar iad mar fhiosrú ón Té is Airde, ná tabhair aird ar bith orthu.v{e"Níl in asarlaíocht, i dtuartha, agus i mbrionglóidí, ach baois, mar speabhraídí mná in íona.Rz"Cad a ghlanfar trí mhíghlaine? Cad a fhíorófar trí bhréag?tya"Is mar a chéile brionglóid [agus scathán], cosúlacht na gceannaithe os comhair na gceannaithe;{xo"Is cuma muinín a chur i mbrionglóidí nó greim a bhreith ar scáileanna nó rith i ndiaidh na gaoithe.w y"Leis an daoi a bhaineann dóchas folamh bréagach; cuireann brionglóidí sceitimíní ar ghliogairí.v-!32\ Mura bhfuil agat ach aon daor amháin, caith leis mar a dhéanfá le bráthair, mar beidh tú ag brath air, mar a bheifeá ort féin. 33\ Má chaitheann tú go holc leis agus go n-imíonn sé ar shiúl, cén bealach a rachaidh tú á chuardach?u!31\ Mura bhfuil agat ach aon daor amháin, caith leis mar a dhéanfá leat féin, óir beidh gá agat leis ó chroí.]t3!30\ Ná héiligh an iomad ó aon duine, agus ná déan aon bheart éaganta.ksO!29\ Cuir chun saothair é mar is dual; mura ngéilleann sé, cuir meáchan lena gheimhle.xri!28\ Cuir ag obair é chun nach n-eireodh sé díomhaoin; múineann an díomhaointeas a lán urchóide.tqa!27\ Déanfaidh cuing agus gad an muineál a chromadh; don daor urchóideach tá ceapa agus pianta.p!26\ Fág an obair faoin daorán agus tóg féin go bog é; má fhágann tú a lámha gan ghnó, rachaidh sé ar lorg na saoirse.co?!25\ Foráiste, bataí agus ualaí don asal; arán, smacht, agus saothar don daor.knO!24\ An lá a thagann do shaol chun críche, ar uair an bháis, ansin roinn d' oidhreacht.`m9!23\ Bí i gceannas i do ghnóthaí go léir; agus ná cuir smál ar do cháil.olW!22\ Óir is fearr do chlann a bheith ag lorg ort ná go mbeadh do shúilse le láimh do mhac.ykk!Fad a mhaireann tú agus go mbíonn an dé ionat, ná lig d' aon duine d' áit a ghlacadh. 21\ zjm!20\ Ná tabhair ceannasaíocht ort féin do do mhac, do do bhean, do do bhráthair ná do do chara, fad is beo duit. Ná tabhair do chuid do dhuine eile, le heagla go dtiocfá ar mhalairt aigne agus é a lorg ar ais.iy!19\ Éistigí liom, a thaoiseacha an phobail, agus sibhse, a cheannairí an chomhthionóil, tugaigí aird orm.hy!18\ Meabhraigh nach ar mo shon féin amháin a rinne mé saothar, ach ar son gach duine atá ag lorg teagaisc.mgS!16\ Ba mise ba dhéanaí a bhí ag faire mar a bheadh gráinseoir i ndiaidh na meithile. 17\ De dheonú Dé bhain mé an tosach de chách; agus líon mé mo chantaoir mar a dhéanfadh fear den mheitheal.|fq!Caith súil mar sin ar oibreacha uile an Té is Airde; táid ina gcúplaí ceann in aghaidh an chinn eile.e/!Seasann an mhaith in aghaidh an oilc, agus an bheatha in aghaidh an bháis; a dhálasan leis an bpeacach in aghaidh an fhíréin.Hd ! Dála na cré i láimh an chriadóra, [le múnlú] mar is mian leis, mar sin atá an duine i láimh an té a chum é, le tabhairt dó de réir mar a bheartaíonn sé.ncU! Bheannaigh agus mhóraigh sé cuid díobh; naomhaigh agus dhruid ina chóngar féin a thuilleadh díobh. Chuir sé mallacht ar chuid eile acu agus d' ísligh iad, agus thiomáin sé as a láithreacha iad.wbg! Dhifrigh an Tiarna óna chéile iad in iomláine a eolais, agus cheap sé a mbealaí ar leith dóibh.ba=! As an talamh a d' eascair gach duine, agus as an deannach a cruthaíodh Ádhamh.y`k! Rinne sé cuid díobh a mhóradh agus a naomhú, agus d' áirigh sé a thuilleadh díobh ina ndálaigh.v_e!In aigne Dé a rinneadh an difir eatarthu; agus eisean a dheighil séasúir agus féilte ó chéile.t^a!Cén fáth ar fearr lá ná lá eile ós rud é gurb ón ngrian solas gach lae sa bhliain?|]q!Is cuma stail thnúthach nó cara searbhasach; bíonn sé ag seitreach cibé a bhíonn ag marcaíocht air.i\K!Is cuma nó roth trucaile croí an amadáin, agus is cuma a smaointe nó mol ag casadh.[!Bíodh do chuid cainte ullamh agat agus gheobhaidh tú éisteacht; cruinnigh d' fhoghlaim agus tabhair do fhreagra.pZY!Cuirfidh an t-eagnaí a mhuinín sa dlí, mar tá an dlí chomh hiontaofa le horacal dar leis.rY]!Ní fuath leis an saoi an dlí; is cuma nó long i stoirm an té a bhíonn ag fimínteacht faoi.(X K!Má bhíonn eagla ar dhuine roimh an Tiarna, ní thiocfaidh aon olc ina bhóthar, ach déanfaidh seisean é a fhuascailt arís agus arís eile.W1 An té a chuireann a mhuinín sa dlí, tugann sé aird ar na haitheanta; an té a bfuil iontaoibh aige as an Tiarna, ní bheidh thiar air.fVE Seachain thú féin i ngach beart, mar is é sin is comhlíonadh na n-aitheanta ann./UY Bí ag faire amach do do chlann féin.=Tu Ná bíodh an iomad muiníne agat ar chonair réidh.fSE Ná tabhair conair phriaclach ort féin, le heagla go mbainfeadh clocha tuisle asat.dRA Ná tabhair léim caorach i nduibheagán, agus ná bíodh mairg tar éis birt ort.Q- Ní dhéanfaidh an fear stuama neamhaird d' aon tuairim; agus ní bheidh an duine díomasach [aindiagaithe] ag cúbadh chuige le heagla.sP_ Seachnaíonn an peacach an chasaoid, agus bíonn leithscéal aige chun déanamh mar is áil leis.$OA An mhuintir ar a bhfuil eagla an Tiarna, beidh siad saorbhreathach, agus déanfaidh siad dea-ghníomhartha a spreagadh mar a dhéanfadh lóchrann.Nw An té a bhíonn ag tóraíocht an dlí, sásóidh sé é; ach beidh sé ina cheap tuisle ag an bhfimíneach.M- An té arb eagal leis an Tiarna, glacfaidh sé lena smacht; beidh a ghnaoi ar an muintir a bhíonn á thóraíocht le díograis.nLU Beannaigh ar a shon sin uile an té a rinne thú, agus a shásaíonn thú lena nithe fónta.tKa Bain spraoi as ansiúd agus déan mar is mian leat féin, ach ná peacaigh le barr díomas teanga.zJm Éirigh chun imeacht in am, agus ná bí ar deireadh; brostaigh abhaile agus ná bí ag déanamh moille._I7 Gabhann an splanc roimh an toirneach agus gabhann gnaoi roimh fhear modhúil. H I measc na gceannasach, ná hiompair thú féin mar dhuine díobh; agus ná bí ag giofaireacht agus duine eile ag caint.Gw Labhair go cruinn agus abair mórán i mbeagán focal; bíodh gothaí an eolais ort, ach gan fonn cainte ort.oFW Labhair a ógánaigh, más gá duit, ach gan thar dhá uair, agus má chuirtear ceist chugat.cE? Séala smaragaide ar leaba luachmhar óir is ea streancán ceoil le fíon fónta.VD% Séala carmhogail ar leaba óir, is ea coirm cheoil ag fleá fíona.jCM Má bhíonn siamsa ann, ná bí ag caint gan stad, agus ná bí ag saíocht in antráth. B  Labhair, a sheanóir, óir oireann sin duit; ach déan amhlaidh le cruinneas cainte gan cur isteach ar an gceol.A' Nuair a bheidh do chúraimí déanta agat, suigh agus bí meidhreach dá mbarr, agus faigh coróin ar son do chumas ceannais.=@ u An ndearnadar ceannaire díot? Ná tagadh éirí in airde ort; Iompair thú féin ina measc mar dhuine díobh féin; tabhair aire dóibh, agus ansin bí i do shuí.\?1Ná bí ag cur ceartú ar do chomharsa ag fleá fíona, agus ná tabhair masla dó agus é go súgach; ná labhair go haithiseach leis agus ná ciap é le hiasacht a éileamh ar ais air. >9Borrann cuthach an amadáin le teann meisce agus bíonn sé féin thíos leis, mar go mbaineann an meisce óna neart ach go spreagann buillí.z=mMá óltar breis de, nó má oltar é le barr drochmhianaigh nó teaspaigh, beidh crá croí dá chionn.<wCuireann fíon áthas ar an gcroí agus lúcháir ar an aigne ach é a ól san am ceart agus sa tomhas ceart.-;SIs cuma nó beatha don duine an fíon ach é a ól go tomhaiste. Cad is fiú saol gan fíon? cruthaíodh é le lúcháir a chur ar dhaoine.:'Déanann tine agus uisce an crua a phromhadh; ar an tslí chéanna déanann an fíon croíthe a phromhadh in aighneas na ndíomasach.`99Ná bí i do ghaiscíoch i mbun fíona, mar is iomaí duine a scrios an fíon.'8GAn té atá sprionlaithe faoi bhia, beidh sé i mbéal gach aon duine sa chathair, agus is cruinn an teist a thabharfaidh siad ar a sprionlaitheacht.y7kMolfaidh daoine an té atá fial faoi bhia; agus is iontaofa an teist a thabharfaidh siad ar a fhéile.Q6Éist liom a mhic, agus tabhair aird orm, agus ar deireadh tuigfidh tú mo chuid cainte. Bí broidiúil i mbun do ghnóthaí go léir agus ní bhfaighidh easláinte greim ort.k5OMá itheann tú breis, éirígh ón mbord, [caith suas é] agus gheobhaidh tú faoiseamh.A4{Tá codladh na sláinte ag brath ar ghoile tomhaiste; bíonn an mochóirí chomh folláin le breac. Bíonn neamhchodladh, masmas, agus póit i ndán don sutha.z3mNach beag é dóthain an duine dea-thógtha! ní bhíonn giorranáil air nuair a luíonn sé ar a leaba.N2Má bhíonn tú suite le comhluadar ná sín do lámh rompu.}1sBí ar an gcéad duine a stadfaidh den bhia le barr deabhéas; ná bí doshásta nó tabharfaidh tú masla.!0;Ith a gcuirtear romhat mar a dhéanfadh duine [ar a bhfuil tabhairt suas]; ná bí ag cogaint go cíocrach d' fhonn nach mbeadh an ghráin ort.s/_Tabhair do bhreith ar do chomharsa de réir do cháis féin, agus bí tuisceanach i ngach cúram.{.oNá sín do lámh chun gach a bhfeicfidh tú, agus ná bí ag trasnaíl [ar do chomharsa] chun na méise.-5 Cuimhnigh gurb olc an rud í súil na dúile, ar cruthaíodh aon ní is miangasaí na í? Uime sin tugann sí na deora ar gach grua., Ar bhuail tú fút ag bord flaithiúil? ná bíodh craos ort chuige, agus ná habair: «Cad é bia atá air!»n+U Cuirfear bonn daingean faoina chonách, agus comórfaidh an comhthionól go léir a dhéirc.n*U Cé a d' fhéad peaca a dhéanamh agus nach ndearna, agus olc a dhéanamh agus nach ndearna?p)Y Cé hé féin? agus déanfaimid gairdeas leis, mar rinne sé nithe iontacha i measc a phobail.i(KIs méanar don duine saibhir a gheofar gan locht, agus nach dtéann sa tóir ar an ór.N'Is gaiste é dá bhóidíní, agus gabhfar gach amadán ann.k&OIs iomaí duine a scriosadh de bharr an óir, cé go raibh an tubaiste os comhair a súl. %An té a thugann grá don ór, ní fhíréanófar é, agus an té a théann sa tóir ar an airgead, cuirfidh sé amú é.$Bíonn saothar ar an daibhir agus a chuid ag leá, agus nuair a ligeann sé a scíth buaileann an ghannchúis é.#Bíonn saothar ar an saibhir ag cnuasach a stóir, agus nuair ligeann sé a scíth líonann sé a pheains le sólais."wCuireann imní an lae as do chodladh na hoíche, agus cuireann breoiteacht throm an teitheadh ar an gcodladh.! Neamhchodladh an tsaibhris, déanann sé an cholainn a chnaí; agus cuireann an imní a ghabhann leis an codladh ar fán.W 'Fear croí éadroim agus fear croí mhóir, beidh [rian a choda] air.oWCiorraíonn an t-éad agus an fhearg saol duine, agus déanann imní an tseanaois a bhrostú.U#Cuir lúcháir ar d' aigne agus tabhair sólás do do chroí; cuir an ruaig i bhfad uait ar an mbrón, mar is iomaí duine a scrios an brón, agus ní aon tairbhe é d' aon duine.Z-Maireann an duine ar aoibhneas croí, agus is fad saoil dó an t-áthas.gGNá tabhair thú féin suas don bhrón agus ná bí do do chiapadh féin d' aonghnó.5Faigheann sé lán a shúl, agus bíonn ag cneadaíl dála an choillteáin a bhíonn ag cneadaíl agus é ag breith barróige ar mhaighdean. Cén tairbhe d' íol ofráil torthaí? níl cumas ite ná bolaithe aige; is mar sin don té ar a luíonn an Tiarna.kOIs cuma nithe maithe a chaitheamh le béal iata, nó ofrálacha bia a fhágáil ar uaigh.a;Is fearr an bás ná saol dona, agus suaimhneas síoraí ná breoiteacht bhuan.ucIs fearr sláinte choirp ná saibhreas ar bith, agus ní sháraíonn aon aoibhneas an croí suairc.nUIs fearr sláinte agus neart ná ór ar bith, agus colainn dhochaite ná maoin gan áireamh.Is fearr as an bochtán ina shláinte agus ina neart, ná an duine saibhir atá á chrá ag drochshláinte.kO Cuir smacht ar do mhac agus lean air, d' fhonn nach dtabharfadh a mhínáire aithis duit.R [Crom a mhuineál agus é ina naíonán] agus buail a mhaotháin agus é óg d' fhonn nach n-éireodh sé ceanndána agus bheith easumhal duit (agus brón a chur ar do chroí).\1 Ná tabhair údarás dó ina óige, agus ná caoch súil ar a thuaiplisí.{o Ná bí ag gáire leis chun nach mbeifeá ag gol leis, agus ar deireadh go mbeadh d' fhiacla ag gioscán. Bí ag peataireacht le do mhac, agus cuirfidh sé scanradh ort; bí ag súgradh leis, agus cuirfidh sé dólás ort.nUAn capall nach mbristear, bíonn sé ceanndána, agus an mac gan smacht bíonn sé stuacach.'An té a dhéanann peata dá mhac, beidh sé ag cur bindealáin lena chréachtaí, agus beidh a chroí go dtí a bhéal le gach liú.m SFágann sé fear a imreoidh díoltas ar a naimhde, agus a íocfaidh an comhar lena chairde.  Fad a mhair sé bhí sé de shólás aige radharc a bheith aige air, agus ag fáil bháis dó ní raibh aon mhairg air.{ oFág go bhfaigheadh an t-athair bás is geall le beo fós dó, mar fágann sé a fhinechruth ina dhiaidh. }An té a thugann teagasc dá mhac, beidh a naimhde in éad leis, agus beidh sé mórtasach as i measc a chairde. An té a chuireann smacht ar a mhac, beidh a thairbhe aige, agus beidh sé ina ábhar maíte aige i measc a lucht aitheantais.  !~}G{{zyyJxxw8vUuurtsrr>qq pp6oo3nhmllEkkZjjkii_hhtggRfffeedd9ccSbsaau``*_G^^g]]~\\\[[%ZZSYY)XXDWWCVVQUUTSS8Ra=a=<<<<;:99"877i66f55v44}33-221I00f0//..!--,,+**p))~)(()''?&%%u%$$=#""U!!p! (Bi+gDh!2y9u m G t S3Ei ZD /.Gaiscíoch i gcath ab ea Iósua mac Nún, agus ba é comharba Mhaois é i bhfáidheoireacht; rinneadh de, mar ba dhual dó óna ainm, slánaitheoir mór ar an bpobal tofa le díoltas a imirt ar na naimhde a d' éirigh ina choinne, d' fhonn go gcuirfeadh sé Iosrael i seilbh a oidhreachta.WC'-Go dtuga an Tiarna eagna in bhur gcroí, le breith a thabhairt go fíréanta ar a phobal, i dtreo nach rachadh a suáilce ar ceal, agus go mairfeadh a nglóir ó ghlúin go ghlúin.JB -Bunaíodh conradh chomh maith le Dáiví, mac Ieise, de threibh Iúdá, comharbacht ríoga ó athair go mac amháin; ach tá a shíol go léir i gcomharbacht ar Árón.`A9-Bunaíodh conradh síochána leis dá bharrsan, le go mbeadh sé ina cheannaire ar an sanctóir agus ar an bpobal, agus go mbeadh dínit na sagartachta aige féin agus ag a shíol go brách.5@c-Tá Píneachás mac Eileázár sa tríú háit i nglóir, de bharr a dhúthracht in eagla an Tiarna, agus de bhrí gur sheas sé an fód, nuair a thug an pobal cúl, le barr daingine agus dílseacht croí, agus de bhrí go ndearna sé leorghníomh thar ceann Iosrael.0?Y-Ach níl fad d' oidhreacht aige i dtalamh a mhuintire, ná aon chuid aige leis an bpobal; óir is é an Tiarna féin a chuid roinne agus a oidhreacht.g>G-Óir itheann siad íobairtí an Tiarna, mar thug sé dó féin agus dá shliocht iad.A={-Chuir sé breis le glóir Árón, agus thug oidhreacht dó; chinntigh sé tús na gcéadtorthaí dó, agus d' ullmhaigh arán na gcéadtorthaí go flúirseach.:<m-Chonaic an Tiarna é sin agus níor mhéin leis é, agus scriosadh iad i gcuthach a fheirge; rinne sé éachtaí ina n-aghaidh lena n-ídiú sa tine loiscneach.O;-Rinne daoine lasmuigh comhcheilg ina aghaidh, agus bhíodar in éad leis san fhásach: Dátán agus Aibíorám agus a gcuid fear, Corach agus a chomplacht i bhfraoch feirge.C:-Thug sé a aitheanta ar iontaoibh dó, agus chuir reachtanna an dlí faoina chúram, lena reachtanna a theagasc do Iacób, agus lena dhlí a shoilsiú d' IosraelN9-Roghnaigh sé é thar an uile dhuine beo le híobairtí a ofráil don Tiarna, túis agus cumhracht mar chuid chuimhneacháin, le leorghníomh a dhéanamh ar son an phobail.!8;-Rinne Maois é a choisreacan agus a ungadh le hola bheannaithe; ba chonradh síoraí aige é, agus ag a shliocht, fad a mhairfidh na flaithis, le seirbhís a dhéanamh don Tiarna agus fónamh mar shagart, agus an pobal a bheannú ina ainm.N7-Bhí a íobairtí le huileloscadh dhá uair sa lá gan teip.16[- Roimh a ré ní raibh riamh a leithéid de mhaise; níor chuir aon duine deoranta uime riamh iad seachas a chlann mhac féin agus a shliocht go brách.?5w- Agus lann óir ar a chaidhp, agus séala coisricthe greanta uirthi, ornáidíocht thar barr, scoth saothair, maisiúlacht a chuirfeadh gliondar ar an tsúil.H4 - Agus líoga lómhara gearrtha mar shéalaí, i leaba airgid, saothar gabhann ghil, mar chuimhniú, lena scríbhinní greanta, ar threibheanna Iosrael de réir a lín.j3M- Chuir sé air an éide bheannaithe d' ór agus de ghorm agus de chorcra agus de shaothar broidnéireachta; agus oracal an bhreithiúnais, an tÚirím agus an Tuimím de chraorag cas, saothar ceardaí:o2W- Chuir sé pomagránaití ina thimpeall, agus cloigíní óir go flúirseach thart air. le bualadh le gach coiscéim, i dtreo go gcloisfí a nglór sa Teampall, mar chuimhniú do chlann a mhuintire. 1-Ghléas sé é le barr maise agus neartaigh é le comharthaí sóirt an údaráis, briste, fallaing agus éafód.40a-Rinne sé conradh síoraí leis, agus thug dó sagartacht an phobail. mhaisigh sé é le héidí taibhseacha, agus chuir fallaing ghlórmhar uime:i/K-D' ardaigh sé Árón, deartháir Mhaois, fear naofa mar é de threibh Léiví..!-Lig sé dó a ghlór a chlos agus sheol amach é faoin dorchacht thiubh; thug sé dó na haitheanta aghaidh ar aghaidh, agus dlí na beatha agus an fheasa, leis an gconradh a theagasc do Iacób, agus a bhreitheanna d' Iosrael.e-C-Naomhaigh sé é le dílse agus le ceansacht, agus thogh é as an cine daonna uile.H, -Chuir sé deireadh le hiontais trí bhriathra [Mhaois], agus thug sé onóir dó i láthair ríthe; thug sé aitheanta dó dá phobal agus nocht dó cuid dá ghlóir.v+e-Rinne sé ar aon dul i nglóir leis na naoimh é, agus mhóraigh é le scanradh a chur ar a naimhde.W* )-Chuir an Tiarna fear trócaireach ar fáil as a shíol, fear ar a raibh gnaoi an uile dhuine, agus ar thug Dia agus duine grá dó, Maois a bhfuil a chuimhne faoi bheannacht.)5,Chuir sé beannacht an uile dhuine agus an conradh ag lonnú ar cheann Iacóib; thug sé aitheantas dó lena bheannachtaí, agus thug dó [an talamh] mar oidhreacht; roinn sé é ina chodanna, agus dháil sé é ar an dá threibh déag.W(',Thug sé an gheallúint chéanna d' Íosác, ar son a athar Abrahám.d'A,Uime sin gheall an Tiarna de bhrí na mionn go mbeannófaí na ciníocha ina shíol; go gcuirfeadh sé an rath air mar luaithreach na talún, go mórfadh sé a shliocht dála na réaltaí, go dtabharfadh sé an talamh mar oidhreacht dóibh ó mhuir go muir, agus ón abhainn go críocha na cruinne.J& ,Chomhlíon sé dlí an té is Airde, agus chuaigh i gceangal conartha leis; dhaingnigh sé an conradh ina fheoil féin, agus nuair a promhadh é, chruthaigh sé dílis.k%O,Ba athair mhórán ciníocha é Abrahám, agus ní bhfuarthas aon duine mar é i nglóir.m$S,Rinneadh conarthaí síoraí leis, nach scriosfaí an uile fheoil le díle go brách arís.1#[,Fuarthas Naoi foirfe gan cháim; in uain na feirge rinneadh de an [ceap]; trídsean a caomhnaíodh iarmhar ar talamh nuair a tháinig an díle.q"[,Bhí gnaoi an Tiarna ar Eineoc agus tógadh in airde é, sampla aithrí do na glúine go léir.v!e,Fógróidh na ciníocha a gcuid eagnaíochta, agus déanfaidh an comhthionól iad a mholadh go hard.d A,Cuireadh a gcoirp faoi shuan san úir, ach maireann a gcáil ó ghlúin go glúin.W', Mairfidh a sliocht go brách, agus ní thiocfaidh meath ar a nglóir.~u, Seasann a sliocht leis na conarthaí, agus, a bhuíochas orthu, cloíonn sliocht a sleachta leo chomh maith.`9, Mairfidh a gconách ag a sliocht, agus a n-oidhreacht [ag sliocht a sleachta].nU, Ach fir dhiaganta ab ea na fir seo leanas, nach ndearnadh dearmad ar a ndea-oibreacha riamh.xi, Tá daoine eile ann, áfach, nach bhfuil aon chuimhne orthu anois, a chuaigh ar ceal faoi mar nach mbeidís riamh ann; tá siad faoi mar nár rugadh riamh iad agus is é an dála céanna é ag a gclann ina ndiaidh.eC,D' fhág cuid acu dea-cháil ina ndiaidh, sa chaoi go moltar go haer iad go fóill.lQ,Thugadh lucht a gcomhaimsire ómós do na fir seo uile, agus ba mhór é a gclú lena ré.{o,Fir shaibhre chumhachtacha ab ea cuid eile fós acu, a chaith a saol go síochánta ina n-áitribh féin.b=,Bhí cuid acu ina gcumadóirí ceolta binne, agus bhreacaidís laoithe ar phár. 9,Agus fir a thug treoir don phobal lena moltaí, de thoradh a dtuisceana ar léann a muintire, agus le briathra ciallmhara a dteagaisc.M,Bhí ardfhlaitheas ag cuid acu ar a ríochtaí agus thuill siad clú de bharr a gcumais; bhí comhairleoirí críonna ina measc freisin, a thug oracail fháidhiúla uathu,mS,[Thug] an Tiarna glóir mhór dóibh; tríothu a d' fhoilsigh sé a mhórgacht riamh anall.a =,Molaimis anois fir chailiúla, na sinsir a bhí againn ó aois go haois.[/+!Mar rinne an Tiarna féin an uile ní agus thug sé eagna do na fíréin.pY+ Is iomaí rúndiamhar is mó fós atá i bhfolach, mar ní fhacamar ach beagán dá oibreacha.mS+Cé chonaic é le tuairisc a thabhairt air? Cé ar féidir dó é a ghlóiriú mar is dual?nU+Molaigí an Tiarna, agus móraigí é, go barr bhur gcumais, ach sáróidh sé fiú an méid sin; déanaigí bhur ndícheall á mhóradh; ná tagadh tuirse oraibh, mar ní bheidh deireadh agaibh choíche.b=+Is scanrúil é an Tiarna agus is ábhalmhór; agus is éachtach í a chumhacht.] 3+Cá bhfaighimid neart lena mholadh? Mar is mó é ná a oibreacha go léir. +Fág go ndéarfaimis a lán, ní bheadh deireadh fós ráite; lena chur i mbeagán focal: «Eisean an t-iomlán.»n U+Is dá bharr a bhíonn [gach ní ina cheart], agus trína bhriathar a chothaítear gach ní.a ;+Mar tá iontais agus éachtaí inti, gach sórt ainmhí agus míola móra mara.z m+Déanann lucht seolta ar muir cur síos ar a gábha, agus líonann a dtuairiscí ár gcluasa le hiontas._7+Le barr gliocais cheansaigh sé an duibheagán, agus phlandaigh oileáin air.  +Is gearr an mhoill ar an gceo gach ní a leigheas, agus nuair a thagann an drúcht cneasaíonn sé deasca an bhrothaill.wg+Slugann sé na sléibhte agus loisceann an díthreabh; agus feonn sé na fáis mar a dhéanfadh tine.7g+Séideann an ghaoth fhuar aduaidh, agus leathann an sioc ar an uisce; luíonn sé ar gach linn uisce, agus cuireann an t-uisce uime é mar lúireach.y+Caitheann sé an sioc liath ar an talamh dála an ghainimh, agus nuair a reonn sé bíonn bior air mar dhealg.jM+Scaipeann sé an sneachta ar nós na n-éan ag tuirlingt, agus anuas leis ar nós na lócaistí ag titim; déanann an tsúil ionadh de mhaise a ghile, agus cuireann sé alltacht ar an gcroí ag titim.!+Cuireann búirtheach a thoirní scáth ar an talamh, agus is é an scéal céanna é ag an stoirm aduaidh agus ag an gcamfheothan;iK+Critheann na sléibhte arna fheiceáil, agus séideann an ghaoth aneas le hordú uaidh.xi+Déanann sé na scamaill a chruachadh le teann nirt, agus bristear na clocha sneachta ina smidiríní.ve+Bíonn a stórais ar leathadh ar an gcuma chéanna agus eitlíonn na scamaill leo ar nós na n-éan.v~e+ Seolann sé an sneachta le hordú a bhéil agus brostaíonn sé tintreacha a bhreithiúnais.k}O+ Gabhann a stua glórmhar trasna na spéire; lámha an té is Airde is iad a tharraing é.b|=+ Féach an bogha sine, agus mol an té a rinne é; is ró-alainn é le barr gile.{w+ Trí bhriathra an Neach Naofa, seasann siad mar a ordaíodh; ní dhéanann siad choíche faillí ina bhfaire.\z1+ Glóir na réaltaí maise neimhe, cóiriú glioscarnach in arda an Tiarna.Ly+Is uaithi a fhaigheann an mhí a hainm [san Eabhrais], agus is éachtach mar a thagann inti ina réim; brat sluaite na spéire í, agus í ag taitneamh i stua na spéire.rx]+An ghealach, an lóchrann a théann ar gcúl tar éis a láin, is í is comhartha do na féilte.w)+Rinne sé an ghealach freisin, nach ndéanann faillí ar a trátha, leis na míonna a mharcáil agus le bheith ina comhartha síoraí.]v3+Is mór é an Tiarna a rinne í, agus siúd ar a cúrsa í le hordú uaidh.juM+Ní mór don té atá ag freastal ar shorn oibriú i dteas loiscneach, ach dónn an ghrian na sléibhte a thrí oiread sin; séideann sí soinneáin tine, agus dallann sí na súile le gathanna geala.otW+Um mheán lae loisceann sí an talamh, agus cé a d' fhéadfadh seasamh in aghaidh a bladhma.s{+Ag éirí di fógraíonn an ghrian ag cur chun bealaigh: «Is iontach an t-éacht é saothar an té is Airde!»pr [+Maise na firmiminte stua lonrach neimhe, dealramh na spéire ag taitneamh go glórmhar.xqi*Cuireann rud le maise ruda eile, agus cé a d' fhéadfadh deireadh dúile a bhaint dá ghlóir go deo.|pq*Tá gach ní ina bpéirí, ceann amháin in aghaidh an chinn eile; ní dhearna sé aon rud lochtach riamh.ow*Maireann siad uile agus beidh siad ann go brách; is cuma cad a thiteann amach, géilleann siad go léir dó.cn?*Nach breá iad a chuid oibreacha go léir, agus nach taibhseach iad le feiceáil!gmG*Chuir sé eagar ar éachtaí a chuid eagnaíochta, óir tá sé ann ón tsíoraíocht agus beidh sé ann go brách; ní féidir cur leis ná baint uaidh, ná níl comhairle aon duine de dhíth air.bl=*Níl aon smaoineamh ann a éalaíonn uaidh; agus níl aon fhocal folaithe uaidh. k *Déanann sé na nithe atá thart agus na nithe le teacht a fhoilsiú agus nochtann sé gach ní dá bhfuil faoi cheilt.ojW*Tá doimhneacht an duibheagáin agus croí an duine iniúchta aige, agus tuigeann sé a shlite cama; óir tá gach eolas dá bhfuil ann ag an té is Airde, agus bhreathnaigh sé comharthaí na n-aoiseanna.Wi'*Níor thug an Tiarna cumhacht dá naoimh tuairisc a thabhairt ar na hiontais uile a bhunaigh an Tiarna uilechumhachtach go daingean chun go seasfadh an chruinne go buan ina ghlóir.h!*Nuair a bhíonn an ghrian ag taitneamh féachann sí anuas ar gach rud; agus tá obair an Tiarna lán dá ghlóir mar an gcéanna.g9*Sa NádúrffE*Is fearr drochbheart fir ná dea-bheart mná; ó bhean a thagann náire agus aithis.Ve%* Má thagann an leamhan as an éadach, tagann urchóid mná ó bhean.]d3* Ná stán ar aon duine de bharr a scéimhe, agus ná suigh i measc na mban.{co* Bíodh faire ghéar agat ar iníon cheanndána, le heagla go ndéanfadh sí ceap magaidh díot ag do naimhde, lán béil an bhaile agus ábhar suainseáin an phobail, agus náire a thabhairt duit os comhair an tsaoil.sb_* Fad a bhíonn sí ina maighdean le heagla go dtruailleofaí í, nó go mbeadh sí trom i dteach a hathar; nó nuair a bheadh fear aici nach mbeadh sí dílis, nó nuair a bhíonn sí posta go mbeadh sí seasc. a* Coimeádann an iníon a hathair ina dhúiseacht gan fhios, agus fágann an imní a bhíonn air ina taobh gan codladh é: nuair a bhíonn sí óg, le heagla nach bpósfadh sí, nuair a phósann sí, le heagla go mbeadh fuath di;c`?*Ná bíodh náire ort faoi cheartú a chur ar dhaoi nó ar amaid, nó ar sheanóir aosta a bhíonn dian ar an aos óg; ansin beidh tú oilte dáiríre, agus beidh meas ort os comhair an tsaoil._3*Cibé rud a bhíonn á riar agat, déan é de réir uimhreacha agus tomhais; i gcás dáileadh agus cnuasach, coimeád cuntas i scríbhinn.^*Is maith é an séala ag plé le drochbhean chéile; agus cuir glas ar do chuid san áit ina mbíonn a lán lámh.!];*Faoi bhrabús a dhéanamh i gcúrsaí gnó; faoi smacht dian a bheith ar leanaí; faoi dhaor urchóideach a léasadh go doirteadh fola.`\9*Faoi chruinneas ag meá agus ag tomhas; faoi bheagán nó mórán a ghnóthú;o[W*Faoi chuntas a choimeád le [comrádaí slí]; faoi oidhreacht mhaoine a fhágáil ag cairde;tZa*Faoi dhlí an té is Airde agus faoin gconradh; faoi shaorbhreith a thabhairt ar an éagráifeach,{Y q*Ná bíodh naire ort faoi na nithe seo leanas, agus ná déan peaca de bharr aird ar bhreith dhaoine eile:hXI)27\ Ansin tuigfidh tú cad is náire ann dáiríre, agus beidh fabhar ó chách agat. YW+)26\ Faoi bheith ag cardáil agus ag suainsean agus ag sceitheadh rún. HV )24\ Faoi bheith ag cur isteach ar a dhaoirseach, fan amach óna leaba; 25\ Faoi achasáin i láthair do chaired ná bíodh tarcaisne mar eireaball le do thabhartas;(UI)22b\ faoi chúl a thabhairt le duine gaoil; 23\ Faoi chuid nó bronntanas duine eile a bhreith leat: faoi bheith ag suirí le bean duine eile;-TS)21\ Faoi a bheith ciotrúnta ag glacadh nó ag riar; faoi bheith i do thost leis an muintir a bheannaíonn duit; 22a\ Faoi stánadh ar mheirdreach;OS)19b\ agus faoi ghoid i láthair do chomharsana i do thimpeall; 20\ Bíodh náire ort i láthair fírinne Dé agus a chonartha; [bíodh náire ort] faoi uillinn a leagan ar an mbord;;Ro)18\ Agus faoi choir i láthair breithimh agus rialtóra: agus faoi chionta i láthair chomhthionól an phobail; 19a\ Agus faoi éagóir i láthair chomrádaí nó carad;Q+)Bíodh náire ort faoi dhrúisiúlacht os comhair d' athar agus do mhathar; agus náire faoi éitheach os comhair taoisigh agus flatha;3P_)Uime sin bíodh urraim agat do m' fhocail, mar ní maith é gach sort náire a chothú, ná ní dhéanann gach aon duine gach cúinse a mheas ina cheart.ZO-)Is fearr an duine a cheileann a bhaois ná an duine a cheileann a eagna.5Nc)Coinnígí mo theagasc, a chlann ó, agus bíodh síocháin in bhur measc; an eagna fholaigh agus an ciste i bhfolach cén tairbhe ceachtar díobh?cM?) Líon cinnte laethanta a mhaireann saol maith, ach maireann dea-cháil go brách.mLS) Bí aireach i dtaobh d' ainm, mar fanfaidh sé agat níos buaine ná míle mórchiste óir.QK) Caoineann daoine a mairbh, ach scriosfar drochainm na bpeacach.{Jo) Gach a dtagann as an gcré, filleann sé ar an gcré; teann na héagráifigh ón mallacht chun na díthe.I ) Nuair a rugadh sibh, rugadh le haghaidh mallacht sibh, agus nuair a fhaigheann sibh bás, tá mallacht i ndán daoibh.SH)Is mairg daoibhse, a éagráifeacha, a thréig dlí Dé is airde.oGW)Cuirfidh a chlann milleán ar athair éagráifeach mar go mbíonn siad faoi aithis dá bharr.fFE)Rachaidh meath ar oidhreacht chlann na bpeacach, agus beidh náire bhuan ar a síol.oEW)Is gránna an pór iad clann na bpeacach agus taithíonn siad pluaiseanna na n-éagráifeach;sD_)Sé seo breith an Tiarna ar gach dúil bheo, agus conas is féidir duit diúltú do chinneadh an Té is Airde? Bíodh deich nó céad nó míle bliain d' fhad saoil agat, ní chuirfear aon cheist faoi i Seól.|Cq)Ná bíodh eagla ort roimh bhreith an bháis; cuimhnigh ar na laethanta a bhí agus ar chríoch do shaoil.vBe)A bhás, bíonn fáilte roimh do bhreith ag an té atá ar an ngannchúis agus an neart ag teip air, é anonn go mór sna blianta agus é ciaptha clipthe ag an saol, cnuig air agus deireadh na foighne caite aige.wA i)A bhás, nach searbh é cuimhneamh ort, don té atá faoi shíocháin i measc a mhaoine, don té atá gan bhuairt agus ag éirí leis i ngach gnó agus a bhfuil sé ar a chumas a bhia a chaitheamh le flosc.d@A(Tagann achainí go bog ar bhéal an duine gan náire, ach lasfaidh tine ina bholg.c??(Ní féidir saol an té a mbíonn a shúil ar bhord duine eile a mheas ina shaol ar aon chor; truaillíonn sé é féin le bia duine eile; sheachnódh fear eolgaiseach dea-thógtha a leithéid.x>i(Ná tuill do bheatha mar fhear déirce, a mhic ó; is fearr an bás ná bheith beo ar dhéirc.x=i(Is cuma nó parthas beannaithe eagla an Tiarna, agus is fearr a chludaíonn sí duine ná aon ghlóir.L<(Tugann maoin agus neart ardú croí, ach is fearr eagla an Tiarna ná ceachtar acu; ní ghabhann cailliúint le heagla an Tiarna, agus ní gá cabhair a lorg ina teannta.l;Q(Teannta daingean don chois ór agus airgead, ach is fearr dea-chomhairle ná ceachtar acu.~:u(D' uain an anró deartháireacha nó lámh chúnta, ach is fearr an déirc chun tarrthála ná ceachtar acu. 9(Is tráthúil i gcónaí é bualadh le cara nó le comrádaí, ach is fearr ná ceachtar acu dála an fhir agus a chéile.l8Q(Is maith leis an tsúil scéimh agus maise, ach is fearr léi an geamhar ná ceachtar acu.p7Y(Cuireann an phíb agus an chruit le binneas amhráin, ach is fearr guth binn ná ceachtar acu.m6S(Cuireann fíon agus ceol áthas ar an gcroí, ach is fearr grá don eagna ná ceachtar acu.}5s(Tuilleann clann agus bunú cathrach cáil do dhuine, ach áirítear bean gan cháim thar aon cheann díobh.$4A(Tá saol taitneamhach ag fear an tsaibhris agus ag fear na hoibre; ach is fearr fós ná iad araon mar atá ag an té a fhaigheann fáltas maoine.e3C(Is cuma an chneastacht nó gairdín beannachtaí agus mairfidh an déirc go brách.e2C(Déanfar an ghiolcach le hais gach locha agus abhann a staitheadh roimh aon fhéar.p1Y(Beidh ceapa na n-éagráifeach ar bheagán géag; fréamhacha míghlana iad ar charraig mhaol.h0I(Cuirfear áthas ar an [bhfear croí mhóir], ach teipfidh glan ar lucht an iomarbhais./{( Rachaidh saibhreas na n-éagórach i ndísc mar an tulca, agus pléascfaidh sé mar thoirneach mhór bháistí.j.M( Scriosfar gach breabaireacht agus éagóir, ach mairfidh an iontaoibh go brách.-y( Gach a dtagann ón gcré, filleann siad ar an gcré; gach a dtagann ón uisce, filleann siad ar an bhfarraige.g,G( Do na coirpigh a cruthaíodh na nithe sin go léir, agus tháinig an díle dá mbarr.z+m( Sé tá i ndán dóibh: bás, doirteadh fola, achrann, claíomh, tubaistí, gorta, trioblóid agus plá.q*[(An uile dhúil, idir dhuine agus ainmhí, agus seacht n-uaire níos measa ná sin na peacaigh,g)G(Dúisíonn sé ar noiméad a fhuascailte agus ionadh air nach raibh bonn lena scéin.^(5(Is ar éigean a bhíonn sé imithe chun suain, nuair a shuaitear é trína chodladh ag taibhsí ina aigne, amhail is dá mba [é lár an lae é]; is cuma é nó fear ag teitheadh ó chath;b'=(Nuair a luíonn duine ar a leaba ní dhéanann codladh ach a aigne a bhuaireamh.`&9(Ón té ar a bhfuil éide chorcra agus coróin go dtí an té atá gleasta in éadach róin, níl ach fearg agus éad, suaitheadh agus cíor thuathail, eagla báis agus cuthach agus achrann.%{(Ón bhfear a shuíonn i ríchathaoir thaibhseach go dtí an t-ainniseoir ina luí i ndeannach agus luaithreach,t$a(Sé a líonann a gcroí le buairt agus le heagla, sé is crá agus imní dóibh ná lá an bháis;[# 1(Ceapadh mórchuid anró do gach duine, agus tá cuing throm ar chlann Ádhaimh, ón lá a thagann siad as broinn a máthar go dtí an lá a fhilleann siad ar mháthair na n-uile.i"K'#Anois dá bhrí sin canaigí le lán croí agus béil, agus beannaígí ainm an Tiarna.u!c'"Agus níl sé le rá: «Is measa é seo ná é siúd,» mar cruthóidh gach ní go maith ar a uain.j M'!Is maith iad oibreacha uile an Tiarna agus déanfaidh sé gach gá a shásamh i dtráth.lQ' Uime sin bhíos cinnte de ó thús, rinne mé mo mhachnamh air agus scríobh mé síos é:J 'Comhlíonann siadsan go léir a ordú le lúcháir, agus ullmhaíodh ar talamh iad d' aon ghnó a bheadh díobh; nuair a thiocfaidh an t-am ní dhiúltóidh siad dá bhriathar.|q'Fiacla na n-ainmhithe allta, scairpeanna, nathracha, agus claíomh an díoltais le héagráifigh a scrios,mS'Tine agus cloch shneachta, gorta agus plá, cruthaíodh iadsan go léir le fonn díoltais.wg'Tá gaotha ann a cruthaíodh le díoltas a imirt, agus le linn a fheirge sciúrsálann siad go géar.b='Is maith iad sin go léir do na fíréin ach déantar olc díobh do na peacaigh.7g'Is iad na bunriachtanais do bheatha an duine, ná uisce, tine, iarann, salann, plúr cruithneachta, bainne, mil, sú na fíniúna, ola, agus éadach.uc'Cruthaíodh nithe fónta ó thus do na dea-dhaoine, agus mar an gcéanna urchóidí do na peacaigh.nU'Is réidh iad a bhealaí do na cráifigh, ach is lán de chonstaicí iad do na hurchóidigh.  'Ar an tslí sin a bheidh fraoch a fheirge mar oidhreacht ag na náisiúin, faoi mar a rinne sé sáile den fhíoruisce.zm'Clúdaíonn a bheannacht an talamh tirim mar a dhéanfadh abhainn, agus bánn é mar a dhéanfadh tuile.ta'Ná deirtear: «Ceard é seo? Cad chuige é siúd?» óir cruthaíodh gach ní le feidhm ar leith.s_'Síneann réim a radhairc ó cheann ceann na síoraíochta agus níl aon ní iontach ina shúile.jM'Tá oibreacha gach dúile os a chomhair, agus ní féidir aon ní a cheilt ar a shúile;yk'Le hordú uaidh déantar mar is áil leis, agus ní féidir d' aon duine a chumas slánaithe a laghdú.wg'Le focal uaidh, stadann an t-uisce ina charn, agus le briathar a bhéil líontar na taiscumair uisce.kO'«Nach álainn iad oibreacha uile an Tiarna! cuirfear gach ní a ordaíonn sé i gcrích gan mhoill!» ná deirtear: «Céard é seo? Cad chuige é siúd?» mar déanfar gach ní a iniúchadh ina uain.3_'Móraigí a ainm, tugaigí moladh agus buíochas dó le laoithe in bhur mbéal agus ceol ó bhur lireanna; ní mór daoibh é mholadh mar leanas:F 'Tugaigí cumhracht uaibh ar nós na túise; bláthaigí ar nós na lile; scaipigí an mus agus canaigí laoi mholta; molaigí an Tiarna ar son a oibreacha go léir. }' Éistigí liom a chlann bhúidh, agus tagadh bláth oraibh, mar a thiocfadh ar rós ag fás ar bhruach sileáin.x i' Tá a thuilleadh le rá agam, toradh mo mhachnaimh, agus táim lán suas de, dála na lánré.q [' Má mhaireann sé i bhfad, sáróidh a cháil míle; má fhaigheann sé bás, ní beag sin dó.[ /' Fogróidh ciníocha a eagna, agus comórfaidh an comhthionól a mholtaí.<q' Molfaidh na sluaite a chumas tuisceana, agus ní ligfear i ndearmad é go deo; ní rachaidh a chuimhne ar ceal, agus mairfidh a ainm ó ghlúin go glúin.oW'Léireoidh sé an teagasc a tugadh dó, agus beidh sé mórtasach as dlí chonradh an Tiarna.w'Cuirfidh sé dea-threoir ar a intinn agus ar a eolas, agus déanfaidh sé machnamh ar a rúndiamhra folaithe.S'Más toil leis an Tiarna mór é, líonfar é de spiorad na tuisceana; titfidh briathra na heagnaíochta ina bhfrasa óna bhéal, agus gabhfaidh sé buíochas le Dia san urnaí.r]'Cuirfidh sé roimhe mochóirí a dhéanamh leis an Tiarna a rinne é a lorg agus déanfaidh sé achainí i láthair an té is Airde; osclóidh sé a bhéal in urnaí, agus déanfaidh sé guí faoina pheacaí.]3'Déanfaidh sé fónamh i measc flatha agus feicfear os comhair lucht ceannais é; déanfaidh sé taisteal sa choigríoch, óir tá promhadh déanta aige ar mhaith agus olc i measc daoine.iK'Lorgóidh sé ciall dhiamhair seanfhocal, agus beidh sé eolgaiseach ar rúin pharabal.r]'Caomhnóidh sé ráitis na bhfear ainmniúil agus déanfaidh sé taighde i ndoimhne na bparabal.^ 7'Ní amhlaidh don té a chaitheann díograis a anma ag machnamh ar dhlí an Té is Airde; rachaidh sé ar thóir eagna na seanóirí go léir, agus déanfaidh scrúdú ar na fáithe.Y+&"Ní bhíonn bua léinn ná breithiúnais acu, ná ní bhfaightear iad ag nathaireacht; ach is iad a dhaingníonn an chruinne ché, agus bíonn a nguí ag plé le cleachtadh a gceirde.X~)&!Ní bhítear á lorg ámh do chomhairle an phobail, ná ní bhíonn gradam acu sa chomhthionól; ní shuíonn siad i suí an bhreithiúnais, ná ní thuigeann siad breith na cúirte.S}& Gan iad, ní thógfaí cathair, ní bheadh áitreabh ná cónaí.q|[&Chuir siad seo go léir a muinín ina lámha, agus tá gach duine díobh oilte ina ghnó féin.N{&Brúnn sé an chré lena láimh, agus pasálann sé í faoina chosa; caitheann sé a dhúthracht le líomhadh agus snas, agus bíonn sé cáiréiseach ag glanadh an tsoirn.dzA&Sé an dála céanna é ag an gcriadóir ina shuí le hais a shaothair, é ag casadh an rotha lena chosa, agus é gafa ar fad lena chuid oibre, agus gach rud a dhéanann sé tomhaiste go cruinn.Gy&Sé an dála céanna é ag an ngabha ina shuí le hais a inneona, agus é díograiseach i mbun saothar iarainn; déanann an gal ón tine a chneas a ghríosadh, agus bíonn sé ag broic le teas ón sorn; tugann sé cluas do cheol an chasúir, agus a shúile ar ghréasán a shaothair; bíonn a chroí socair ar chlabhsúr a chur ar a chuid oibre, agus é cáiréiseach á maisiú go beacht.ax;&Mar an gcéanna le gach ceardaí agus máistir ceirde; bíonn sé ag obair leis de lá agus d' oíche; lucht greanta séalaí, bíonn gach duine díobh cíocrach chun gréasáin nua a cheapadh; caitheann sé a dhúthracht ag tarraingt íomhá beoga, agus sé a chúram an clabhsúr a chur ar a shaothar.pwY&Bíonn a chroí dírithe ar scríoba a threabhadh, agus é gafa le beathú a chuid beithíoch.Zv-&Conas a d' éireodh fear an chéachta eagnaí, agus gurb é sá an bhroid a ábhar maite, go seolann sé ba agus go mbíonn sé gafa ina mbun, agus gur eallach amháin a ábhar cainte? ~}|{zz-yxxRww2vvuu7tQs_rrcqppoNnmmlkSjjii0hh^ggDffdcbbbaa!``&__G^^^]o\[[lZZY[XWW?VfVUTT@SRRcQQ5PPpOONMM?LlKK7JJ;IlHHHGG0FFEED1CBvA@@>??!>I=o=Agus anois, a Thiarna, a Dhia Iosrael, threoraigh tú do phobal amach as an Éigipt le láimh láidir agus le comharthaí agus le héachtaí, le fuinneamh mór agus le cuisle chumasach agus, mar is léir dúinn inniu, thuill tú clú duit féin dá bharrsan;otW@ Ach níor éisteamar lena ghlór á rá linn maireachtáil de réir na n-aitheanta a leag sé orainn.;so@ ach bhí an Tiarna ag faire na faille orainn chun na hanacraí sin a thabhairt orainn; mar is cóir é an Tiarna maidir leis na horduithe uile a thug sé dúinn le comhlíonadh.r}@Mar sin féin, níor iarramar d' achainí ar an Tiarna gach duine dínn a iompú ó smaointe claona a chroí mhallaithe;Uq#@Na hanachana sin go léir a bhagair an Tiarna orainn, tháinig siad orainn.#p?@Is ag an Tiarna, ár nDia, atá an ceart; ach is léir inniu, is cóir aghaidheanna, atá ar lasadh le náire, a bheith orainne agus ar ár n-aithreacha.o+@In ionad iad a bheith i gceannas is é an chaoi a bhí siad faoi chois mar pheacaíomar in aghaidh an Tiarna nuair nár éisteamar lena ghlór.Un#@chuir an Tiarna iad faoi smacht na ríochtaí uile atá inár dtimpeall ionas go mbeidís ina n-ábhar aithise agus ainnise i measc na náisiún uile máguaird a raibh sé tar éis iad a scaipeadh iontu.Rm@gur ith duine amháin dínn feoil a mhic agus duine eile feoil a iníne;Dl@is amhlaidh a thug sé orainn anacraí géara nár cheadaigh sé a leithéid áit ar bith eile faoin spéir; de réir mar atá sé scríofa i ndlí Mhaois thit sé amach in Iarúsailéimvk g@Mar sin de, chuir an Tiarna i gcrích an bhagairt a rinne sé inár n-aghaidh agus in aghaidh na mbreithiúna a rialaíodh Iosrael tráth, in aghaidh ár ríthe, in aghaidh ár móruaisle agus in aghaidh chosmhuintir Iosrael agus Iúdá;1j ]@Is amhlaidh a lean gach duine dínn claonta a chroí mhallaithe; dá dheasca sin bhíomar umhal do dhéithe eile agus rinneamar gníomhartha arb olc leis an Tiarna iad.}i u@Níor éisteamar, áfach, le glór an Tiarna a léiríodh dúinn i mbriathra uile na bhfáithe a chuir sé chugainn.h @Dá bharr sin, mar is léir anois, tá tubaistí á gcarnadh orainn mar aon leis an mallacht a rinne Maois, seirbhíseach an Tiarna, ar a ordu, an lá a threoraigh sé ár sinsir as an Éigipt chun tíre a bhfuil mil agus bainne ina slaoda inti, a thabhairt dúinn.Jg @Ón lá a threoraigh an Tiarna ár n-aithreacha amach as an Éigipt go dtí an lá atá inniu ann, bhíomar easumhal don Tiarna, ár nDia, agus le corp neamhshuime níor éisteamar lena ghlór.f @ní rabhamar umhal dó ná níor éisteamar le glór an Tiarna, ár nDia, d' fhonn go gcoimeádfaimis na haitheanta a leag sé orainn.0e ]@Óir, pheacaíomar in aghaidh an Tiarna;md U@ar ár ríthe agus ar ár bprionsaí, ar ár sagairt agus ar ár bhfáithe agus ar ár n-aithreacha.Uc %@Déarfaidh sibh: Is ag an Tiarna atá an ceart; ach, mar is léir inniu, is cóir aghaidheanna, atá ar lasadh le náire, a bheith orainne: ar mhuintir Iúdá agus ar áitritheoirí Iarúsailéim,3b a@Léifidh sibh an leabhar seo atá curtha chugaibh againn i dtreo go bhféadfar admháil peacaí a dhéanamh i dteach an Tiarna ar an bhféile agus ar laethanta cuí eile.Ba @ Guígí ar ár son-na freisin chun an Tiarna, ár nDia, mar pheacaíomar in aghaidh an Tiarna, ár nDia, agus go dtí an lá seo féin níor iompaíodh fraoch ná fearg an Tiarna uainn.` %@ Mar sin, tabharfaidh an Tiarna neart dúinn agus soilseoidh sé ár súile agus mairfimid faoi scáth Nabúcadnazar, rí na Bablóine, agus faoi scáth Bhaltasar, a mhac, agus déanfaimid seirbhís dóibh ar feadh mórán laethanta agus doirtfidh siad a ngnaoi orainn.._ W@ Guígí ar son Nabúcadnazar, rí na Bablóine, agus ar son Bhaltasar, a mhac, ionas go mbeidh a laethanta chomh buan leis na flaithis féin atá os cionn na talún.^  @ Tá airgead á chur chugaibh againn ar siad. Leis an airgead seo ceannaígí ábhar íobairtí lándóite agus ofrálacha le haghaidh peacaí agus túis; déanaigí ofráil arbhair a sholáthar chomh maith; ofrálaigí iad ar altóir an Tiarna, ár nDia.W] )@ tar éis do Nabúcadnazar, rí na Bablóine, Iacoiniá agus na prionsaí agus na cimí agus na móruaisle agus cosmhuintir na tíre a bhreith leis ó Iarúsailéim chun iad a thabhairt go dtí an Bhablóin.\ @Ag an am seo freisin, an deichiú lá de mhí Shíován, ghlac Barúch soithí theach an Tiarna, a tógadh as an Teampall tráth, agus thug sé leis ar ais iad go tír Iúdá. B' iad seo na soithí airgid a chuir Zidicíá, mac Ióisíá, rí Iúdá, á ndéanamh,Q[ @agus sheol siad go Iarúsailéim é go dtí an sagart Iahóiácaím, mac Hilcíá, mac Shealúm, agus go dtí na sagairt eile agus go dtí na daoine go léir a bhí in éineacht leis in Iarúsailéim.{Z q@Rinne siad bailiúchán airgid ansin, gach duine díobh ag tabhairt síntiúis uaidh de réir mar ab acmhainn dó,\Y 3@Agus thosaigh siad ag caoineadh agus ag troscadh agus ag guí os comhair an Tiarna.sX a@agus os comhair na móruaisle agus chlann mhac na ríthe agus na seanóirí agus an phobail go léir, idir óg agus aosta, is é sin le rá, i bhfianaise na ndaoine uile a raibh cónaí orthu sa Bhablóin, ar bhruacha na habhann Súd.&W G@Leigh Barúch an leabhar seo os ard i láthair Iacoiniá, mac Iahóiácaím, rí Iúdá, agus na ndaoine go léir a tháinig le chéile chun éisteacht leis,~V w@ar an seachtú lá den mhí, cúig bliana tar éis do na Caildéigh Iarúsailéim a ghabháil agus a chur trí thine. U =@Is iad seo a leanas briathra an leabhair a scríobh Barúch, mac Néiria, mac Mhásaeiá, mac Zidicíá mac Hasaidia, mac Hilcíá sa Bhablóin,!T;3Déanaigí bhur ngnó roimh am na sprice, agus tabharfaidh sé bhur luach saothair daoibh ina uain féin.» Eagna Íosa, mac Shíorach.S3Déanadh bhur n-anam gairdeas i dtrócaire [an Tiarna], agus ná bíodh náire oraibh choíche toisc é a mholadh.xRi3Faighigí teagasc daoibh féin le lab mór airgid, agus déanfaidh sibh a lán óir a ghnóthú tríd.lQQ3Féachaigí féin gur beag an saothar a rinne mé, ach gur mór an suaimhneas a fuair mé!Py3Cuirigí bhur muineál faoin gcuing, agus glacadh bhur n-anam le teagasc; tá sé le fáil taobh libh.oOW3D' oscail mé mo bhéal agus dúirt mé: «Faighigí [na nithe sin] daoibh féin gan airgead;N#3Cad ab áil libh ag gearán go bhfuil na nithe seo go mór de dhíth oraibh, agus go bhfuil tart chomh mór ar bhur n-anam?dMA3Tagaigí i mo chóngar sibhse atá gan teagasc, agus cuirigí fúibh i mo scoilse.bL=3Thug an Tiarna teanga dom mar luach saothair, agus molfaidh mé é lena cabhair.iKK3Corraíodh an croí ionam le dul ar a tóir, agus dá bharr san fuair mé dea-fháltas.agus fuair mé í le glaine chroí; fuair mé [tuiscint] ina teannta ó thús, agus dá bhrí sin ní thréigfear mé choíche.MI3Tá comhrac déanta agam le hí a shealbhú; chomhlíon mé [an dlí] go cruinn beacht; shín mé mo lámha i dtreo na bhflaitheas, agus chaoin mé m' easpa eolais uirthi.H#3Tá sé ar intinn agam mo shaol a chaitheamh dá réir; chuardaigh mé an mhaith go dúthrachtach, agus ní náireofar mé.\G13Tá dul chun cinn déanta agam léi; moladh leis an té thug an eagna dom.}Fs3Chlaon mé mo chluas beagáinín agus ghlac mé léi, agus is mór ar fad an teagasc a fuair mé dom féin.KE3Óna blathú go dtí aibiú na fíniúna bhain mo chroí aoibhneas aisti; chuir mé mo chos ar an mbóthar díreach, agus tá a lorg á leanúint agam ó m' óige amach.tDa3Bhíodh sí á héileamh agam os comhair an Teampaill, agus beidh mé á lorg go dtí an deireadh.C33 Nuair a bhí mé óg fós, sula ndeachaigh mé ag taisteal, d' i arr mé d' achainí i mo phaidreacha go dtabharfaí an eagna dhom.qB[3 Ar an ábhar sin tabharfaidh mé buíochas agus moladh duit, agus mórfaidh mé ainm an Tiarna.A}3 Éisteadh le mo ghuí agus d' fhuascail tú mé ón scrios, agus shaor tú mé ar uain na míchinniúna.@#3 Glaoigh mé chun an Tiarna, Athair mo thiarna: «Ná tréig mé i laethanta mo thrioblóide, in uain mo lagaíochta agus mé gan chabhair in aghaidh na n-uaibhreach; molfaidh mé d' ainm gan stad, agus canfaidh mé laoithe molta dó.»e?C3 Chuir mé suas mo ghuí ón talamh agus ghuigh mé go bhfuasclófaí mé ón mbás.>'3Ansin chuimhnigh mé ar do thrócaire, a Thiarna, agus ar na héachtaí a rinne tú riamh anall, ar an gcaoi a bhfuasclaíonn tú na daoine a bhíonn ag fanacht leat go foighneach, agus mar a tharrthaíonn tú iad ó chrúcaí a naimhde.<=q3Agus bhíothas ag teacht thart timpeall orm ar gach taobh, gan aon duine ann chun fóirithint orm; d' fhéach mé le cabhair a fháil ó dhaoine, ach ní bhfuair.<-3Béadán a rinne teanga éagórach i m' aghaidh leis an rí; bhí mé i ndeireadh na feide, agus ag druidim liom síos go Seól,];33Ó chraos domhain Sheól, ó theanga neamhghlan agus ó bhriathra éithigh,o:W3Ón tine phlúchtach a bhí thart timpeall orm, ó cheartlár lasracha nár adhain mé féin,{9o3De réir do mhórthrócaire agus do mhórainm, d' fhuascail tú mé ó fhiacla na ndaoine a bhí ar tí mé a alpadh, ó lámha na droinge a bhí ar thóir m' anma, ó na trioblóidí iomadúla a bhí mé a fhulaingt;83Óir is tusa a thug cosaint agus cabhair dom; tharrthaigh tú mé ó mo bhascadh, ó ghaiste theanga an bhéadáin ó bheola lucht an éithigh; agus tháinig tú i gcabhair orm, in aghaidh na ndaoine a bhí i mo thimpeall.%7 G3Iomann Buíochais}6s2Má chleachtann sé iad, beidh sé láidir a dhóthain d' aon ghnó, mar gurb é solas an Tiarna a chosán.y5k2Is beannaithe an té a bhíonn gafa leis na nithe seo, agus a éiríonn eagnaí trína mhachnamh orthu.E42Scríobh mé teagasc ar an eagna agus ar an eolas sa leabhar seo, mise, Íosa mac Shíorach, mac Eileázár ó Iarúsailéim, a dhoirt an eagna go flaithiúil óna chroí.}3s2Áitritheoirí [Shliabh Shaeír] agus na Filistínigh, agus an mhuintir bhaoth atá ag cur fúthu i Seicim.j2M2Tá fuath i mo chroí do dhá náisiún, agus ní náisiún an tríú ceann ar aon chor:i1K2Go gcuire sé an trócaire inár n-iontaoibh, agus go bhfuasclaí sé sinn lenár linn.{0o2Go dtuga sé dúinn lúcháir chroí, agus síocháin lenár linn in Iosrael mar a bhí anallód.D/2Beannaigí Dia na nUile anois, an té a dhéanann éachtaí i ngach treo, agus a mhórann ár ré ón mbroinn, agus a phléann linn de réir a thrócaire.].32Shléachtadh an pobal arís, leis an mbeannacht a ghlacadh ón Te is Airde.U-#2Ansin thagadh sé anuas agus d' ardaíodh a lámha os cionn comhthionól uile chlann Iosrael, le beannacht an Tiarna a ghuí orthu óna bheola, agus mórtas a dhéanamh as a ainm.S,2Bhíodh an pobal ag guí chun an Tiarna Ró-Aird, agus iad ag impí i láthair an Trócairigh, nó go mbíodh an clabhsúr ar sheirbhís an Tiarna, agus an liotúirge thart acu.c+?2Mholadh na cantairí é in ard a gcinn, agus ba bhinn é claisceadal a nguthanna,1*[2Ansin thiteadh an pobal go léir gan mhoill, ar a mbéal is ar a bhfiacla ar an talamh ag adhradh a dTiarna, an tUilechumhachtach, Dia Ró-Ard.;)o2Ansin dhéanadh clann Árón liú, agus shéididís na trumpaí de mhiotal líofa; dhéanaidís tormán tréan mar chuimhniú i láthair an té is Airde.V(%2Agus ag síneadh a láimhe chun an chupa, agus ag doirteadh ofrála de shú na fíniúna, á doirteadh ag bonna na haltóra, mar íobairt chumhra don Té is Airde, do Rí na nUile.')2Agus eisean ag cur críoch leis an tseirbhís ag na haltóirí, agus ag cóiriú na híobartha don Té is Airde, an tUilechumhachtach,&+2 Nuair a sheasadh clann uile Árón ina nglóir agus ofrálacha an Tiarna ina lámha, os comhair chomhthionól Iosrael go léir,%)2 Agus a gheibheadh sé na míreanna ó lámha na sagart, agus é ina sheasamh ag teallach na haltóra, agus coróin dá bhráithre ina thimpeall, ba gheall é le céadar óg sa Liobáin, agus iad ina thimpeall mar a bheadh stocanna pailme.g$G2 Nuair a chuireadh sé air féin a éide ghlóire agus a ghléasadh sé é féin le barr maise, agus a ghabhadh suas ar an altóir bheannaithe, agus a líonadh sé cúirt an tsanctóra lena ghlóir,d#A2 Mar chrann ológ ag sceitheadh a thoraidh, mar chufróg ag éirí chun na néalta."2 Mar thine agus túis sa túisteán, mar áras d' ór ceard faoi ornáid de chlocha lómhara de gach sórt;!)2Mar rósanna i laethanta na gcéadtorthaí, mar lilí le hais thobar uisce, mar phéac glas na Liobáine in aimsir bhrothaill; y2Mar an ghrian ag taitneamh ar Theampall an té is Airde, mar an bogha síne ag glioscarnach i néalta glóire.^52Mar réalta na maidine i measc na scamall, mar an ghealach agus an ré lán;~u2Nár thaibhseach a bhíodh sé agus an pobal ina thimpeall, agus é ag teacht amach ó shanctóir an bhrait.uc2Le hintinn a mhuintir a fhuascailt ó dhíothú, dhaingnigh sé an chathair le léigear a sheasamh.lQ2Lena linn tochladh sistéal d' uisce, taiscumar a raibh a thimpeall mór mar an fharraige.kO2Leag sé an bonn faoi na ballaí arda dúbailte, agus an balla taca le clos an Teampaill.J 2Ba é Simeon an t-ardsagart, mac Óinias, [ceannasaí a bhráithre, agus bród a mhuintire;] dheisigh sé an Teampall lena linn agus dhaingnigh sé an sanctóir.b=1Fuair Séam agus Séat onóir i measc daoine, agus Ádhamh thar gach dúil bheo.1Níor rugadh aon duine riamh mar Iósaef, (ceannaire a dheartháireacha agus taca a phobail); tugadh aire dá chnámha.dA1Níor cruthaíodh aon duine mar Eineoc ar talamh, óir tógadh suas ón talamh é.H 1 Is daingean í cuimhne Nihimiá chomh maith; d' ardaigh sé dúinn na ballaí a bhí ar lár: chuir sé suas geataí agus barraí, agus d' atóg fothracha ár dtithe.N1 Ba é an scéal céanna é ag Iósua mac Iahósádác; thóg siad an Teampall ina laethanta agus chuir siad suas sanctóir don Tiarna, a raibh glóir shíoraí i ndán dó.eC1 Conas a mhórfaimid Zarubáibil? Ba gheall le fáinne séala é ar an láimh dheas;T!1 Maidir le cnámha an dáréag fáidh, go dtaga bláth orthu mar a bhfuil siad ina luí; óir thug siad sólás do mhuintir Iacóib, agus d' fhuascail iad le muinín agus dóchas.{1 Óir chuimhnigh [Dia] ar a naimhde le tuile báistí, agus rinne maith don mhuintir a leanann na bealaí córa.wg1Eizicéil a chonaic fís na glóire, faoi mar a nocht [Dia] dhó í os cionn charbad na gceiribíní;iK1[De réir] bhriathar Irimia; mar chiapadar eisean, cé gur naomhaíodh ina fháidh é i mbroinn a mháthar le stoitheadh agus ciapadh agus scrios a dhéanamh, ach tógáil agus plandáil chomh maith._71Dódh an chathair thofa, cathair na naofachta, agus bánaíodh a sráideanna,^51Óir thugadar a gcumhacht do dhaoine eile, agus a nglóir do chine deoranta.9 k1Seachas Dáiví, Hiziciá agus Ióisiá, rinneadar uile peaca ar pheaca; de bhrí gur thréigeadar dlí an té is Airde, chuaigh ríthe Iúdá ar ceal.l Q1Dhírigh sé a chroí ar an Tiarna; dhaingnigh sé an chráifeacht i ré na haindiagachta.| q1Ghabh sé an cúrsa ceart ag iompú an phobail, agus scuab sé chun siúil na gráiniúlachtaí coiriúla.U  %1Is geall le meascán túise a sholáthraigh ceird an chumhradóra, cuimhne Ióisiá; tá blas na meala uirthi i mbéal gach n-aon, agus is cuma í nó ceol ag fleá fíona. w0Nocht sé a raibh le teacht go bruinne an bhrátha, agus a raibh i bhfolach sular tháinig siad chun críche.|q0Chonaic sé na críocha déanacha le cumhacht an spioraid, agus thug sé sólás do lucht caointe Shíón.Y+0Lena linn chuaigh an ghrian ar gcúl agus chuir sé fad le saol an rí.b=0Óir rinne Hiziciá mar ba ghean leis an Tiarna, agus lean sé go dlúth ar bhealaí Dháiví, a athair, na bealaí a d' ordaigh Íseáia fáidh duine éachtach a bhí iontaofa ina fháistine.^50D' ionsaigh [án Tiarna] longfort na nAsaíreach, agus scrios a aingeal iad.T!0Ach ghlaoigh siad ar Thiarna na trócaire, agus leath siad a lámha ina threo; thug an Neach Naofa aird orthu gan mhoill ó neamh; agus d' fhuascail sé iad trí láimh Íseáia.~u0Ansin tháinig crith croí agus lámh orthu, agus bhí pianta orthu mar a bheadh ar mhná i mbreith clainne.Y+0Rinne Sanaichéiríb ionradh lena linn, agus sheol isteach an príomhchornaire [agus d' imigh leis]; d' ardaigh sé a lámh in aghaidh Shíón, agus mhaígh go hard le teann díomais.7g0Dhaingnigh Hiziciá a chathair, agus thug uisce isteach ina lár, rinne sé tollán tríd an gcarraig le hiarann, agus thóg umair don uisce.>u0Níor fágadh ach beagán den phobal, ach rialtóir acu de theaghlach Dháiví; rinne cuid acu an rud a thaitin [le Dia], ach rinne cuid eile coir ar choir.I 0Dá ainneoin sin ní dhearna an pobal aithrí ná níor éiríodar as a bpeacaí, nó gur sciobadh ina gcimí óna dtír iad, agus gur scaipeadh iad ar fud an domhain;|~q0Nuair a bhí sé beo, rinne sé éachtaí, agus b' iontach freisin na nithe a rinne sé tar éis a bháis.p}Y0 Ní raibh aon obair róthrom dó, agus fiú nuair a bhí sé marbh rinne a chorp tairngreacht.r|]0 Folaíodh Éilias i ngaoth ghuairneáin, ach líonadh Eilíseá lena spiorad; i gcaitheamh a shaoil níor fhéad aon rialtóir é a shuaitheadh; ná níor éirígh le haon duine é a chur faoi smacht.{0 Is méanar dóibh siúd a fheicfidh thú, agus iad siúd a chuaigh chun suain sa ghrá, óir mairfimidne beo chomh maith.jzM0 Ainmníodh thú sna bagarthaí brátha le teacht chun fearg an Tiarna a mhaolú roimh an rabharta, chun croíthe na n-aithreacha a iompú i leith a gclainne, agus chun treibheanna Iacóib a athbhunú.uyc0 Tógadh suas ar neamh thú le tine ghuairneáin, i gcarbad a bhí á tharraingt ag capaill tintrí.lxQ0Rinne tú ríthe a ungadh le díoltas a imirt, agus fáithe le bheith ina gcomharbaí ort.rw]0Chuala tú milleán á chur ort ar Shíonái, agus daorbhreith díoltais á thabhairt ar Horaeb.evC0Rinne tú léirscrios ar ríthe agus díothú ar fhir cháiliúla ina leaba tinnis.Xu)0Thóg tú duine ó mhairbh agus ó Sheól le briathar an Té is Airde.t-0Nach glórmhar a bhí tú, a Éilias, de bharr na nithe iontacha a rinne tú! an bhfuil ábhar maíte ag aon duine eile mar atá agatsa?sy0Le briathar an Tiarna dhún sé suas na spéartha, agus tharraing sé tine anuas orthu faoi thrí chomh maith.Zr-0Thug seisean gorta orthu agus le teann díograise laghdaigh sé a líon.yq m0Ansin tháinig an fáidh Éilias ar nos tine, agus a bhriathar ag bladhmadh amach mar lóchrann.vpe/Óir chuaigh siad sa tóir ar gach sórt coirpeachta, nó go dtáinig an díoltas sa mhullach orthu.Zo-/Ansin Iarobám, mac Nabát, a thiomáin Iosrael chun an pheaca, agus a chuir Eafráim ar bhealach peacúil; mhéadaigh go héachtach ar líon a bpeacaí, rud a dhíbir iad as a seilbh.jnM/Chuaigh Solamh chun suain lena shinsir agus d' fhág duine dá chlann mar oidhre, fear ag a raibh flúirse baoise, ach é ar bheagán céille, Rachabám, ar chuir a pholasaí an pobal chun ceannairce.Mm/Ach ní thréigfidh an Tiarna a thrócaire go deo, ná ní scriosfaidh aon chuid dá bhriathra go deo; ní dhíothóidh sé sliocht a thofaigh go brách, ná ní mhillfidh sé síol an té a thug grá dó; thug sé iarmhar do Iacób dá bhrí sin, agus do Dháiví fréamh dá cheap.glG/Scoilteadh an flaitheas ina dhá chuid, agus d' eascair ríocht easumhal as Eafráim.9kk/Thug tú aithis ar do ghlóir, agus truailliú ar do shliocht, i dtreo gur thug tú cuthach ar do chlann, agus gur cúis bhróin leo do dhíth céille;`j9/Ach shín tú do leasracha taobh le mná, agus cloíodh thú trí do cholainn.1i[/In ainm an Tiarna Dia, ar a dtugtar Dia Iosrael, bhailigh tú ór mar a dhéanfaí stán, agus cheannaigh tú airgead mar a dhéanfaí luaidhe.hhI/Rinne na críocha iontas díot de bharr do laoithe, do sheanfhocal agus do sholaoidí.bg=/Shroich d' ainm oileáin san imigéin agus bhí grá duit ar son do shíochána.sf_/Ghabh d' aigne ó cheann ceann an domhain, agus líon tú é de sholaoidí agus de thomhaiseanna.feE/Nach críonna a bhí tú i d' óige! ag cur thar maoil le tuiscint dála na habhann.Nd/ Bhí Solamh i réim le linn síochána, agus thug Dia suaimhneas dó ar gach taobh, le go dtógfadh sé teach dá ainm, agus go n-ullmhódh sé sanctóir le seasamh go deo.kcO/ Tháinig mac eagnaí i gcomharbacht air, agus mhair sé go flaithiúil dá bharr.agus mhéadaigh sé a chumhacht go deo; rinne sé conradh ríoga leis agus bhronn air ríchathaoir ghlórmhar in Iosrael.a}/ Chuir sé barr slachta ar na féilte, agus taibhse shollúnta ar na ceiliúrthaí tráthrialta uile, sa chaoi go dtugtaí moladh gan stad d' ainm an Tiarna. agus go mbaintí macalla as an sanctóir ó bhreacadh an lae amach.r`]/ Chuir sé [cláirseacha] os comhair na haltóra, ionas go mba bhinnide an chantaireacht a gceol.k_O/I ngach ní díobhsan dá ndearna sé, ghabh sé buíochas, leis an Aon Naofa, an Té is Airde, le briathra molta; chan sé a chuid amhrán óna chroí amach agus thug sé grá don Té a chruthaigh é.H^ /Óir scrios sé na naimhde a bhí thart timpeall air, agus dhíothaigh sé na Filistínigh a sheas ina choinne; agus tá a gcumhachtsan briste aige go dtí an lá inniu fein.@]y/Thug siadsan an chraobh dó as ucht an deich míle fear [a mharú], agus ag móradh an Tiarna dóibh mhol siad é, nuair a bhronn siad coróin ghlórmhar air.P\/Óir ghlaoigh sé ar an Tiarna, an té is Airde, agus thug seisean neart dá dheasláimh, chun laoch láidir cogaidh a threascairt, agus chun cumhacht a mhuintire a mhéadú.n[U/Nuair nach raibh ann ach gasúr nár mharaigh sé fathach, agus nár thóg sé an aithis dá mhuintir, nuair a d' ardaigh sé a lámh le cloch ina chranntabhaill lenar leag sé Góla ar lár ina dhíomas?Z/Bhíodh sé ag súgradh le leoin faoi mar ba mheannáin iad, agus le mathghamhna faoi mar ba uain an tréada iad.Y/Amhail a dhealaítear an gheir ón íobairt shíochána, sin mar a dealaíodh Dáiví ó chlann mhac uile Iosrael.oX Y/Ina dhiaidh siúd, d' éirigh Nátán suas, le fáistine a dhéanamh le linn Dháiví.mWS.Fiú tar éis dó dul chun suain, thug sé fáistine arís, agus nocht don rí go raibh an bás chuige; d' ardaigh sé a ghlór ón talamh i dtairngreacht, le hurchóid an phobail a scuabadh chun siúil.aV;.Roimh uair a shuaimhnis shíoraí thug [Samúéil] fianaise i láthair an Tiarna agus a ungthaigh: «Níor thóg mé maoin aon duine, fiú péire cuarán,» agus níor chúisigh aon duine é.\U1.Scrios sé ceannairí na Tuíre, agus rialtóirí uile na bhFilistíneach.mTS.Bhúir an Tiarna ó na flaithis, agus thug a ghlór á chloisteáil ina thoirneach thréan.(SI.Ghlaoigh sé ar an Tiarna, an té atá cumhachtach, nuair a bhrúigh a naimhde air ó gach taobh, agus d' ofráil sé uan diúil mar íobairt.yRk.Aithníodh ina fháidh é de bharr a dhílseachta, agus ba fhios gur físí iontaofa é ar a bhriathra.sQ_.Thug sé breith ar an gcomhthionól de réir dhlí an Tiarna, agus thug an Tiarna aire do Iacób.$PA. Ba é Samuéil muirnín an Tiarna; ba fháidh leis an Tiarna é agus bhunaigh sé an ríocht, agus d' ungaigh sé rialtóirí ar a phobal.O#. Go raibh bláth as a gcnámha in áit a lonnaithe, agus go raibh ainm na muintire a fuair onóir beo arís ina gclann mhac.^N5. Na breithiúna chomh maith, gach duine díobh, de réir a ghlaoch, nár thit a gcroí in íoladhradh, agus nár thug cúl riamh leis an Tiarna, go raibh beannachtaí ar a gcuimhne!ZM-. Le go bhfeicfeadh clann Iosrael uile gur maith é an Tiarna a leanúint.HL . Thug an Tiarna neart do Chálaeb, neart a mhair aige go dtí a sheanaois, i dtreo go ndeachaigh sé faoi na hardáin suas agus go bhfuair a chlann iad mar oidhreacht;BK}.Caomhnaíodh an bheirt sin amháin, as sé chéad míle a bhí sa siúl, lena dtabhairt isteach ina n-oidhreacht, i dtír ina bhfuil bainne agus mil ina slaoda.4Ja.Óir leanadh sé an Tréan, agus le linn Mhaois thug sé seirbhís dhúthrachtach, eisean agus Cálaeb mac Iafuna; mar sheas siad an fód in aghaidh an chomhthionóil go léir, agus chosc siad an peaca ar an bpobal, agus chiúnaigh siad a monabhar coiriúil.}Is.D' fhear sé cogadh ar an gcine úd agus ag Fána [Bhéit Horon] scrios sé an céile comhraic, i dtreo go mbeadh eolas ag na ciníocha ar a ghaisce, agus go mbeadh a fhios acu gur in aghaidh an Tiarna a bhí a gcogadh.(HI.Ghlaoigh sé ar an té is Airde, an Tréan, agus na naimhde á thimpeallú ó gach taobh; d' fhreagair an Tiarna Mór é le clagarnach clocha.pGY.Nár choimeád a lámh an ghrian ar gcúl? nach ndearnadh amhail dhá lá den aon lá amháin?oFW.Cé a sheas chomh daingean leis riamh roimhe sin? óir rinne sé cogaí an Tiarna a fhearadh.lEQ.Nár ghlórmhar é ag ardú a lámh, agus ag síneadh a chlaímh in aghaidh na gcathracha! v~}}||B{zzRzy(xAxwvvvDuYttss%rqq2pooInn-mmMll_kjj&i(hh%ggffeeodd&cbba``_[^b]]]\\ [iZvYXWVV*UTTfSS[RRQkPP ONNMLKJJgIIHGFEEEDoCCJBoAAi@@I?>==Rinneadh dobrón dá maorgacht./P Y'Bánaíodh a sanctóir mar a bheadh fásach ann; rinneadh caoineadh dá féilte, agus rinneadh asachán dá sabóidí agus aithis dá honóir."O ?&Theith áitreabhaigh Iarúsailéim dá mbarr, rinne áitreabh coimhthíoch di, áit dheoranta dá pór féin; thréig a clann í.tN c%Dhoirt siad fuil neamhchiontach mórthimpeall an tsanctóra, agus shalaigh siad an sanctóir féin.^M 7$Rinneadh de luíochán ar an sanctóir, namhaid buan urchóideach d' Iosrael.L %#Chuir siadsan airm agus lón i dtaisce ann agus bhailigh siad creach Iarúsailéim go léir isteach ann; rinne ábhar mór caismirte díobh.bK ?"Bhuanaigh siad ann díorma de choirpigh, ropairí a chuir cóir chosanta orthu féin ann.J }!Ansin rinne siad cathair Dháiví a dhaingniú le balla láidir agus le túir dhaingne, agus bhí sí acu mar dhúnfort.^I 7 sciob na mná agus na leanaí leis ina mbránna, agus ghabh an t-eallach mar chreach.gH IChreach sé an chathair, chuir trí thine í, leag anuas a tithe agus na ballaí ina timpeall,FG Labhair sé leo, mar dhea, i mbriathra síochánta, agus ghéill siad dó. Ach thug sé fogha go tobann faoin gcathair agus bhuail í go tubaisteach, agus scrios a lán de mhuintir Iosrael.F %Dhá bhliain ina dhiaidh sin chuir an rí ceannaire [na Míosach] ar fud cathracha Iúdá. Tháinig sé go Iarúsailéim le díorma láidir.|E sBhí an talamh féin ar crith ar son a muintire, agus bhí teaghlach Iacóib go léir faoi aonbhrat náire.pD [Chrom gach fear nuaphósta ar chaoi, agus bhí gach brídeog go brónach ar a leaba lánúnais.C #Bhí uachtaráin agus seanóirí ag caoineadh; Bhí ógmhná agus ógánaigh á gcnaí; chlaochlaigh lí agus snó na mban. Rop sé isteach sa sanctóir le barr uaille agus thug sé leis an altóir órga, an coinnleoir don solas agus gach ar bhain leis,+= QTar éis dó an Éigipt a ghabháil, sa bhliain céad daichead a trí, d' fhill Aintíochas agus thug a aghaidh ar Iosrael agus ar Iarúsailéim le fórsa tréan.b< ?Gabhadh cathracha daingne thír na hÉigipte agus rinne Aintíochas an tír a chreachadh.; Chuir sé cath ar Ptoilimí rí na hÉigipte; chas Ptoilimí ar a sháil agus theith roimhe, agus rinne sé ár agus eirleach ar a lán.: Rinne sé ionradh ar an Éigipt dá bhrí sin le harm tréan, le carbaid, le heilifintí, le marcshlua agus le cabhlach mór.-9 UNuair a chonaic Aintíochas go raibh a fhlaitheas bunaithe go daingean, bheartaigh sé coróin na hÉigipte a bhaint amach agus a bheith i gceannas ar an dá thír./8 YChuir siad bréigriocht ar a dtimpeallghearradh, thréig siad an conradh naofa, agus ghéill siad do cheannas na bpágánach mar dhaoráin ag an olc dá ndeoin féin.R7 Thóg siad giomnáisiam in Iarúsailéim mar a bhíonn ag na págánaigh.6 ) agus chuaigh cuid de na daoine go fonnmhar os comhair an rí le hiarratas agus thug sé cead dóibh na deasghnátha págánacha a chleachtadh."5 A Glacadh leis an moladh seo]4 5 Tháinig sé i gcoróin sa tseachtú bliain ar thríocha ar chéad de fhlaitheas na nGréagach. Um an dtaca sin bhorr dream coirpeach in Iosrael agus chuir siad a lán daoine ar seachrán. «Téanam,» a deiridís, «tagaimis chun réitigh leis na págánaigh atá inár dtimpeall, óir is iomaí mí-ádh a casadh orainn ó scaramar leo.»3 } D' eascair géag pheacúil uathu, Aintíochas Eipifeanaes, mac Aintíochas rí. Ba ghiall eisean sa Róimh trá.?2 y Ghabh gach duine díobh coróin chuige féin tar éis a bháis, rud a rinne a gclann mhac freisin ina ndiaidh ar feadh mórán blianta; agus thug siad a lán urchóidí ar an talamh.L1 Chuir gach duine dá chompánaigh bun air féin ina dhúiche féin.E0 Bhí Alastar dhá bhliain déag i réim nuair a d' éag sé. / Chuir sé fios ar chompánaigh, uaisle a oileadh in éineacht leis óna óige, agus roinn sé a ríocht orthu fad bhí sé fós beo.p. [Ach tháinig an lá nuair a thug Alastar an leaba air féin, agus a fhios aige go raibh an bás chuige.- Bhailigh sé arm tréan cumhachtach, chuir cúigí, náisiúin, agus prionsaí faoi chois agus chuir faoina ghéillsine iad./, YGhabh sé ar aghaidh go himill na cruinne agus chreach sé na náisiúin ceann ar cheann; thit tost ar an domhan roimhe agus bhorr a chroí uallach le teann díomais.n+ WIs iomaí cogadh a d' fhear sé agus dún a ghabh sé; agus chuir sé ríthe na ndúichí chun báis.N* Tháinig Alastar na Macadóine mac Philib ó thír Chitím agus bhris sé ar Dháire rí na bPeirseach agus na Méideach, agus tháinig sé i gcoróin ina dhiaidh, ar dtús sa Ghréig Mhór.{)o@IIs fearr, mar sin, an duine macánta nach bhfuil aon íola aige; ní móide go dtabharfar tarcaisne dó choíche./(W@HIs léir ó na héidí corcra agus lín a bhíonn ag lobhadh orthu nach déithe iad; creimfear iad féin ar deireadh thiar agus beidh siad ina gceap magaidh sa tír.P'@GMar an gcéanna, na déithe adhmaid úd atá clúdaithe le hór agus le hairgead, tá siad cosúil le sceach i ngairdín ar a suíonn na héin go léir nó le corpán a caitheadh amach sa dorchadas.3&_@FAmhail mar nach dtugann taibhse préachán i gceapach cúcamar cosaint ar bith, sin mar a bhíonn sé ag na déithe adhmaid seo atá clúdaithe le hór agus le hairgead.%w@EMar sin de, níl oiread na fríde d' fhianaise ann gur déithe iad; dá bhrí sin, ná bíodh aon eagla oraibh rompu.w$g@DIs fearr na hainmhithe allta ná iad mar is féidir dóibh éalú leo ar foscadh chun iad féin a shábháil.#@Cná comharthaí a dhéanamh sa spéir do na náisiúin faoi mar a thaitníonn an ghrian agus mar a thugann an ghealach solas uaithi.A"}@BÓir ní fhéadann siad ríthe a mhallú nó a bheannú;S!@AÓs eol daoibh, mar sin, nach déithe iad, ná bíodh eagla oraibh rompu.A {@@Mar sin de, níl sé ceart a cheapadh gur déithe iad ná an t-ainm sin a thabhairt orthu; mar ní féidir dóibh breithiúnas a thabhairt ná maitheas ar bith a dhéanamh do dhaoine.Z-@?An tine chomh maith a chuirtear anuas ón spéir chun sléibhte agus coillte a loscadh, comhlíonann sí a n-ordaítear di a dhéanamh. Ach níl na híola seo inchomórtais leo siúd i gcruth ná i gcumhacht.hI@>Nuair a ordaíonn Dia do néalta taisteal os cionn an domhain go léir, déanann siad rud air.7@=Mar an gcéanna, nuair a bhladhmann an tintreach feictear mórthimpeall í; is é an dála céanna ag an ngaoth é; séideann sí i ngach uile thír.7@Cóip den litir a chuir Irimia chucusan a raibh rí na mBablónach ar tí iad a thabhairt go dtí an Bhablóin ina gcimí, chun an teagasc a fuair sé ó Dhia a fhógairt dóibh:`y@ Óir treoróidh Dia Iosrael go lúcháireach agus leis an trócaire agus leis an ionracas is dual dó.__7@Tabharfaidh na coillte agus gach crann cumhra scáth d' Iosrael ar ordú Dé.^@Mar tá Dia tar éis ordú a thabhairt go n-ísleofaí gach cnoc ard agus na sléibhte síoraí, agus go líonfaí isteach na gleannta, ina machaire réidh, chun go bhféadfadh Iosrael siúl go sábháilte slán faoi ghlóir Dé.[]/@Óir, d' imigh siad amach uait de shiúl a gcos agus iad á dtiomáint ag a naimhde. Ach tá Dia á dtabhairt ar ais chugat agus iad á n-iompar go glórmhar mar fhlatha ríoga.*\M@Éirigh, a Iarúsailéim, agus seas ar na harda agus breathnaigh soir, go bhfeice tú do chlann agus iad bailithe le chéile anoir agus aniar, ar ordú an Neach Naofa agus iad ag déanamh lúcháire de bhrí go bhfuil Dia tar éis cuimhneamh orthu. [9@Is é an t-ainm a thabharfaidh Dia ort feasta: An tSíocháin a Ghineann an Fhíréantacht, An Ghlóir a Eascraíonn ón gCráifeacht.YZ+@Óir taispeánfaidh Dia do bhreáthacht do gach náisiún faoin spéir.Y@Cóirigh thú féin faoi bhrat na fíréantachta a thagann ó Dhia; cuir ar do cheann coróin ghlóir an Neach Shíoraí.X 3@Bain díot, a Iarúsailéim, do róba dobróin agus ainnise agus bíodh niamhracht ghlóir Dé á caitheamh agat go brách.IW @%Féach! An macra a chonaic tú ag imeacht uait, tá siad ag filleadh agus iad bailithe le chéile ar ordú an Neach Naofa agus ag déanamh lúcháire faoi ghlóir Dé.yVk@$Breathnaigh soir, a Iarúsailéim, go bhfeice tú an t-aoibhneas atá ag teacht chugat ó Dhia.U7@#Fearfaidh an Neach Naofa tine anuas uirthi ar feadh mórán laethanta agus beidh deamhain ina gcónaí inti go ceann i bhfad.T{@"Bainfidh mé di an cómhaíomh a dhéanann sí as oll-líon a daonra agus déanfar dólás dá díomas.AS{@!Óir, faoi mar ab ábhar áthais di do thurnamh agus gur bhain sí taitneamh as do léirscrios, sin mar a bheidh sí trombhuartha mar gheall ar a bánú féin.R-@ Is mairg do na cathracha a raibh do chlann ina sclábhaithe acu. is mairg freisin don chathair úd a ghlac le do mhacra.hQI@Is mairg dóibh siúd a thug drochíde ort agus arb ábhar áthais dóibh do thurnamh.}Ps@Bíodh misneach agat, a Iarúsailéim. An té a thug d' ainm duit, is é a ghríosann thú.O+@Óir, an té a tharraing na hanacraí anuas oraibh, tabharfaidh sé aoibhneas síoraí daoibh, nuair a shábhálfaidh sé sibh. N9@Faoi mar a bhí sé ar intinn agaibh dul ar seachrán ó Dhia, casaigí ar ais anois agus lorgaigí é le barr bhur ndíchill.7Mg@Músclaígí bhur misneach, a chlann ó; agus glaoigí ar Dhia. Óir, an té a tharraing an tubaiste seo oraibh, ní ligfidh sé i ndíchuimhne sibh.L#@Tá mo pheataí tar éis bóithre garbha a ghabháil; tógadh chun siúil iad mar thréad a ndearna an namhaid foghail air.K@Cuirigí suas go foighneach, a chlann ó, leis an racht feirge a lig Dia amach in bhur n-aghaidh. Tá bhur naimhde tar éis teacht suas libh ach ar ball beag feicfidh sibh iad á mbascadh agus satlóidh sibh ar a muiníl."J=@Amhail mar a chonaic áitritheoirí Shíón bhur mbraighdeanas anois beag, sin mar a fheicfidh siad gan mhoill an tarrtháil a dhéanfaidh bhur nDia oraibh, tarrtháil a dhéanfar oraibh le mórghlóir agus le niamhracht an Neach Shíoraí.6Ie@Óir, sheol mé amach uaim sibh faoi bhrón agus faoi bhuairt; ach tabharfaidh Dia ar ais dom sibh le háthas agus le lúcháir a mhairfídh go deo.nHU@Óir is as an Neach Síoraí atá mo dhóchas go sábhálfar sibh; mar líon an tAon Naofa, bhur Slánaitheoir Síoraí, mo chroí le háthas de bharr na trócaire a dhéanfar oraibh ar ball beag.G/@Bíodh misneach agaibh, a chlann ó! Glaoigí ar Dhia! Eisean a sciobfaidh sibh ón ansmacht agus ó lámha bhur naimhde.1F[@Bhain mé róba na síochána díom agus chuir mé éadach róin an impígh orm; beidh mé ag glaoch ar an Neach Síoraí fad a bheidh mé beo.[E/@Imígí libh, a chlann ó, imígí; mar táimse fágtha anseo i m' aonar.nDU@Óir, an té a scaoil na hanacraí anuas oraibh, sciobfaidh sé ó lámha bhur naimhde sibh.OC@I dtaca liomsa de, áfach, conas is féidir dom cabhrú libh?{Bo@agus a thug chun siúil macra muirneach na baintrí agus a d' fhág ina haonar í i bhfad óna hiníonra.tAa@Óir scaoil sé ina n-aghaidh náisiún a tháinig ó i bhfad i gcéin, náisiún mínáireach, a labhair teanga choimhthíoch, nár thug urraim do sheandaoine agus nach raibh trua aige do leanaí óga,"@=@Tagadh comharsana Shíón anseo; cuimhnígí ar bhraighdeanas mo mhacra agus m' iníonra, a ghearr an Neach Síoraí orthu mar phionós. ?9@ Níorbh eol dóibh a reachtanna; níor shiúil siad ar bhóithre aitheanta Dé ná níor lean siad bealaí teagaisc a fhíréantachta.k>O@ Ná bíodh sé ina ábhar áthais ag aon duine mise a bheith i mo bhaintreach agus mé fágtha liom féin ag cách; tréigeadh mé de dheasca peacaí mo chlainne; óir chlaon siad ó dhlí Dé.={@ Thóg mé iad go lúcháireach ach is faoi bhrón agus faoi bhuairt a b' éigean dom iad a ligean uaim.<1@ Óir chonaic mé mo mhacra agus m' iníonra á seoladh uaim ina mbraighdeanaigh chogaidh pionós a ghearr an Neach Síoraí orthu.B;}@ Óir chonaic sí go raibh fearg Dé tar éis éirí in bhur gcoinne agus dúirt sí: Éistigí, a chomharsana Shíón; tá Dia tar éis buairt mhór a chur orm.:1@Lig sibh i ndíchuimhne an Dia síoraí a chruthaigh sibh agus thairis sin chuir sibh brón ar Iarúsailéim, bhur mbuime.9@Óir chuir sibh bhur gcruthaitheoir le buile toisc nach do Dhia ach do dheamhain a rinne sibh íobairtí.<8q@Ní chun go ndíothófaí sibh a díoladh leis na náisiúin sibh; is amhlaidh a tugadh ar láimh do bhur naimhde sibh toisc gur chuir sibh fearg ar Dhia..7W@Labhraíonn Iarúsailéimm6S@Is méanar dúinne, a Iosrael, mar is eol dúinn na nithe atá taitneamhach le Dia.m5S@Ná tabhair do ghradam d' aon duine eile; ná bronn do phribhléidí ar chine coimhthíoch.4 @Iompaigh, a Iacóib, agus beir uirthi; ar aghaidh leat i dtreo na loinnreach in airicis a cuid solais.3 9@Is ise leabhar aitheanta Dé agus an dlí a mhaireann go deo. Mairfidh a gcoinneoidh greim uirthi; éagfaidh a dtréigfidh í.m2S@%38\ Ina dhiaidh sin, chonacthas ar an talamh í agus mhair sí i measc na hÁdhamhchlainne.13@$37\ Fuair sé amach slite uile na gaoise agus thaispeáin sé do Iacób, a sheirbhíseach, iad agus do Iosrael, grá geal a chroí.]03@#36\ Eisean ár nDia; níl aon dia eile ann atá inchomórtais leis.y/k@"34\ Shoilsigh na réaltaí ina n-ionaid faire agus rinne siad gairdeas. 35\ Ghlaoigh sé orthu agus d' fhreagair siad: «Anseo sinn!» Thug siad solas uathu go lúcháireach don té a chruthaigh iad.#.?@!Seolann sé an solas uaidh féin amach agus imíonn sé leis; b' eisean a ghlaoigh air; agus ghéill an solas dó le teann eagla. -@ Ach an té arb eol dó gach uile ní, is aithnid dósan í. Chuir sé eolas uirthi de thoradh a ghaoise. An té a chóirigh an chruinne chun go mbeadh sí ann go deo, líon sé le hainmhithe ceathairchosacha í.{,o@Ní eol d' aon duine an tslí chuici ná ní mian le duine ar bith an bealach chuici a leanúint.^+5@Cé a chuaigh thar lear chun í a fháil agus a cheannach ar thogha an óir?*@Cé a chuaigh suas ar neamh chun breith uirthi agus chun í a thabhairt anuas chugainn ó na néalta?w)g@Bascadh iad toisc gan bua na tuisceana a bheith acu; díothaíodh iad mar gheall ar a ndíth céille.a(;@Níorbh iad siúd a thogh Dia, ná ní dóibh a thaispeáin sé slí an eolais. ' @Is ann a gineadh na fathaigh cháiliúla, a bhí ann anallód fír a bhí an-ard agus oilte i gcúrsaí cogaidh.& @Is leathan é go deimhin agus níl aon teorainn leis; is ard é chomh maith agus tá sé dothomhaiste.^%5@A Iosrael, nach mór go deimhin é teach Dé! Nach fairsing é a fhearannas!!$;@Fiú amháin sliocht Ágar a bhíonn ar thóir na tuisceana ar an talamh, agus trádálaithe [Mhidián] agus Théamán agus na seanchaithe agus lucht cuardaithe an eolais, níor aimsigh siad slí na heagna ná níor chuimhin leo a bealaí.]#3@Níor chualathas trácht uirthi i gCanán; ná ní fhacthas í i dTéamán.5"c@ná níor thug siad aird ar a bealaí ná ní raibh siad gafa léi chor ar bith; is amhlaidh a d' imigh a gclann mhac i bhfad ar fán óna bealach. !9@Tháinig glúin níos óige ar an saol, agus d' áitrigh siad an tír ina ndiaidh; ach níorbh fhios dóibh ach oiread slí an eolais; @Tá siad go léir téaltaithe leo agus imithe síos go Háidéas agus tá dream eile tar éis éirí suas ina n-áit. @Cá bhfuil na gaibhne geala a oibríonn chomh cúramach sin nach bhfuil cur síos ar ealaíontacht a saothair?J @Cá bhfuil foghlaeirí éanlaith an aeir agus lucht taiscthe airgid agus óir nithe a gcuireann daoine a muinín iontu ar dream iad nach bhfuil ríochan lena saibhreas.`9@Cá bhfuil ceannairí na gciníocha agus ceansaitheoirí ainmhithe na cruinne?pY@Cé a fuair amach riamh áitreabh na heagna? Cé a chuaigh isteach ina stórais riamh?fE@Foghlaim cá bhfuil an chríonnacht agus an chumhacht agus an tuiscint, chun a fháil amach ag an am céanna cá bhfuil fad saoil agus an bheatha agus solas don tsúil agus an tsíocháin.xi@ Dá mbeitheá tar éis slí an Tiarna a leanúint bheitheá ag maireachtáil sa tsíocháin de shíor./Y@ Toisc gur thréig tú tobar na heagna.@ Cén fáth ar truaillíodh ag na mairbh thú agus ar áiríodh thú orthu siúd a théann síos go Háidéas? @ Cén fáth, a Iosrael, cén fáth a bhfuil tú ag lonnú i dtír do naimhde agus ag dul in aois i dtír iasachta?.W@ Ba é Tréigean na hEagnab=@Féach orainn inniu agus sinn ar deoraíocht sa tír ar scaip tú inti sinn le go ndéanfaí sinn a mhaslú agus a mhallú agus a smachtú mar gheall ar choireanna uile ár n-aithreacha a thréig an Tiarna, ár nDia.W'@Is chuige seo a chuir tú eagla ar ár gcroíthe romhat: go nglaofaimis ar d' ainm; molaimid thú le linn ár ndeoraíochta mar dhíbríomar urchóid ár sinsear a pheacaigh i d' aghaidh, ónár gcroíthe.J @Óir, is tú an Tiarna, ár nDia, agus molaimid thú, a Thiarna.@Ná cuimhnigh ar choireanna ár n-aithreacha ach i láthair na huaire seo cuimhnigh ar do chumhacht agus ar de chlú féin.uc@A Thiarna uilechumhachtaigh, a Dhia Iosrael, éist anois le guí mhuintir mharbh Iosrael agus chlann mhac na ndaoine a pheacaigh i d' aghaidh; níor éist siadsan le glór an Tiarna, a nDia, agus carnadh tubaistí orainne dá bharrsan.hI@Óir, bíonn tusa i do shuí ar do chathaoir ríoga i gcónaí ach bímidne ag meath gan stad.[/@Éist, a Thiarna, agus déan trócaire orainn, mar gur pheacaíomar i d' aghaidh.n W@A Thiarna uilechumhachtaigh, a Dhia Iosrael, is anam buartha agus spiorad imníoch atá ag éamh ort.g G@#35\ Déanfaidh mé conradh síoraí 36\ leo sa chaoi go mbeidh mise i mo Dhia acusan agus go mbeidh siad ina bpobal agamsa. Agus ní dhíbreoidh mé mo phobal Iosrael choíche arís as an tír a thug mé dóibh.»t a@"agus treoróidh mé arís iad isteach sa tír a gheall mé de bhrí na mionn dá n-aithreacha, d' Abrahám, agus d' Íosác agus d' Iacób agus rialóidh siad é; agus cuirfidh mé lena líon agus ní thiocfaidh laghdú ar bith orthu. /@!agus iompóidh siad óna stuacacht agus óna ndrochghníomhartha; mar cuimhneoidh siad ar shlite a n-aithreacha a pheacaigh in aghaidh an Tiarna;d A@ agus molfaidh siad mé i dtír a ndeoraíochta agus tabharfaidh siad m' ainm chun chuimhne !~~}}V||w|"{MzzhyyGyxiwwhwvvu|u==J<Nuair a chuala na págánaigh mórthimpeall go raibh an altóir atógtha, agus go raibh an sanctóir coisricthe mar a bhí sé roimhe sin, tháinig racht feirge orthu,(5=Chuir [Iúdás] garastún ann chun an cnoc a chosaint agus dhaingnigh sé Béit Zúr d' fhonn go mbeadh daingean ag na daoine in aghaidh Idiúmáia.;'oAnsin dúirt Iúdás agus a dheartháireacha: «Tá buaite ar ár naimhde anois; téimis suas chun an sanctóir a ghlanadh agus a choisreacan.»+#Nuair a chonaic Lisias a arm á chloí agus a mhisniúla a bhí arm Iúdáis agus iad chomh réidh sin do bhás nó do bheatha le honóir, d' imigh sé leis go hAintíoch agus liostáil sé amhais ansiúd le hionradh eile a dhéanamh ar Iúdáia le fórsaí breise arís.n U"Thug an dá thaobh faoina chéile agus thit cúig mhíle fear d' fhórsaí Lisias i ngráscar lámh. !Leag ar lár iad le claíomh na muintire a thugann grá duit; agus gach duine arb eol dó d' ainm, molfaidh sé thú le hiomainn.»u c Cuir líonrith orthu le meatacht, agus scaip a muinín ina neart féin; bris orthu agus bain dá gcosa iad.  Basc an t-arm seo chomh maith trí lámha do phobail Iosrael agus bíodh náire orthu faoina bhfórsaí agus faoina marcshlua. +Nuair a chonaic sé an t-arm tréan ghuigh sé agus dúirt: «Moladh leat, a shlánaitheoir Iosrael, tusa a bhasc neart an ghaiscígh ghroí trí láimh do ghiolla, Dáiví; agus a thug longfort na bhFilistíneach i lámha Iónátán mac Shóil agus fir iompartha a airm.Tháinig siad isteach in Idiúmáia agus shuigh siad a longfort i mBéit Zúr mar ar tháinig Iúdás ina n-aghaidh le deich míle fear.Ach an bhliain dár gcionn thionóil sé trí fichid míle troitheach den scoth, agus cúig mhíle marcach, le hiad a bhrú faoi chois.&EChuir an tuairisc suaitheadh agus drochmhisneach air mar ní mar a bheartaigh sé a tharla d' Iosrael, ná ní mar a d' ordaigh an rí dó a bhí an toradh.ucCibé dream de na heachtrannaigh a tháinig slán chuaigh siad go Lisias le scéala faoinar tharla.@{Bhí slánú mór ag Iosrael dá réir sin, an lá sin.Nuair a tháinig siad ar ais chan siad iomainn agus laoithe molta chun Neimhe, «mar is maith é agus maireann a thrócaire go brách» .8iD' fhill Iúdás ar ais ansin chun an longfort a chreachadh. Thug siad leo a lán airgid agus óir, agus éadach de dhath gorm agus de chorcar na mara, agus mórchuid maoine.=utheith siad go léir go críocha na bhFilistíneach. Chuir an radharc sin scéin a gcroí orthu; agus nuair a chonaic siad chomh maith arm Iúdáis faoi chóiriú catha ar an machaire,-SChonaic siadsan gur cuireadh an teitheadh ar [a n-arm féin] agus go raibh an longfort á chur trí thine, mar d' inis an deatach a bhí le feiceáil cad a tharla.~{Is ar éigean a bhí deireadh na cainte sin ráite ag Iúdás nuair a chonacthas buíon naimhde de dhroim an tsléibhe.;}otá Goirgias agus a fhórsaí fós ar an sliabh in aice linn; seasaigí an fód in aghaidh bhur naimhde agus cuirigí cath orthu agus ansin tógaigí libh an chreach le flosc.»a|;agus dúirt sé lena mhuintir: «Ná santaígí an chreach, mar tá cath eile romhainn;^{5Ansin scoir Iúdás den tóir orthu agus d' fhill sé féin agus a fhórsaí ar ais,FzThit a raibh ar deireadh go léir le faobhar claímh; lean siad sa tóir orthu chomh fada le Gazara agus ísleáin Idiúmáia, Azótas agus Iaimnía; thit timpeall trí mhíle den namhaid.`y9agus chuir cath orthu. Briseadh ar na págánaigh agus theith siad chun na n-ísleán.Wx' agus ghluais as an longfort amach chun catha. Shéid muintir Iúdáis an stoc`w9 D' fhéach na heachtrannaigh suas ansin agus chonaic siad iad ag teacht ina n-aghaidh,zvm Ansin a bheidh a fhios ag na págánaigh go léir go bhfuil neach ann a shaorann agus a fhuasclaíonn Iosrael.»8ui Glaoimis chun Neimhe anois féachaint an áil leis sinn, agus an gcuimhneoidh sé ar a chonradh lenár sinsir agus an scriosfaidh sé an t-arm seo atá inár n-aghaidh inniu.ztm Cuimhnígí conas mar a fuasclaíodh ár sinsir ag an Muir Rua nuair a bhí Forann sa tóir orthu lena shluaite.s1Ach dúirt Iúdás leis an dream a bhí in éineacht leis: «Ná cuireadh a líon eagla oraibh, agus ná baineadh a n-ionsaí bhur misneach díbh!rChonaic siad longfort na bpágánach, é láidir daingean, agus marcshlua timpeall air, agus iadsan oilte ar chogaíocht.qLe breacadh an lae, b' shiúd é Iúdás sa mhachaire agus trí mhíle fear leis, ach gan éidí catha ná claimhte acu mar ab áil leo.Bp}Chuaigh Goirgias isteach i gcampa Iúdáis san oíche agus ní bhfuair sé aon duine ann; d' imigh sé á lorg faoi na sléibhte «mar,» a dúirt sé, «tá siad ag teitheadh uainn!»Ao}fad a bheadh na fórsaí troda ar iarraidh ón longfort.n'Ach fuair Iúdás gaoth an fhocail agus chuir sé chun bealaigh, é féin agus a laochra, le fogha a thabhairt faoi shluaite an rí in Amáus mle hintinn longfort na nGiúdach a ionsaí agus fogha a thabhairt fúthu gan choinne. Bhí fir ón Dúnfort mar threoraithe aige.l Thug Goirgias cúig mhíle troitheach agus míle marcach tofa leis agus chuir an díorma chun bealaigh san oíche,8kkgan aon duine dá leanaí le dul isteach ná amach. Pasáladh an sanctóir faoi chois; fuair sliocht iasachta seilbh ar an Dúnfort; agus tá sé anois ina lóistín ag págánaigh. Cuireadh deireadh le lúcháir Iacóib; scoir an phíb is an chruit dá gceol.x[i,Rinne siad a muintir a thionól le bheith ullamh chun cogaidh agus le guí agus le trócaire agus trua a lorg. Z +Dúirt siad lena chéile: «Déanaimis ár bpobal creachta a athnuachan agus troidimis ar son ár bpobail agus ár sanctóra.»tYa*Chonaic Iúdás agus a dheartháireacha go raibh an scéal imithe chun an donais, agus go raibh fórsaí ag cur fúthu ina gcríocha. Fuair siad amach freisin cad a d' ordaigh an rí a dhéanamh leis an bpobal lena léirscrios ar fad.,XQ)Nuair a chuala ceannaitheoirí na dúiche cérbh iad féin, thug siad leo raidhse óir agus airgid agus [geimhle] chomh maith, agus isteach leo sa longfort agus é ar intinn acu clann Iosrael a cheannach mar dhaoráin; bhí slua mór ón tSír agus ó thír na bhFilistíneach ina dteannta.W%(Chuir siad chun bóthair lena bhfórsaí go léir agus shroich siad comharsanacht Amáus sna hísleáin agus shuigh siad a longfort ansiúd.V1'agus sheol daichead míle coisí agus seacht míle marcach faoina gceannas le dul isteach i dtír Iúdá agus é a scrios mar a d' ordaigh an rí.U}&Thogh Lisias Ptoilimí mac Dhoramanaes agus Niocánór agus Goirgias, fir thábhachtacha i measc chairde an rí,XT)%Thug an rí an leath eile dá arm leis agus d' fhág Aintíoch, príomhchathair na ríochta, sa bhliain céad daichead a seacht. Chuaigh sé thar abhainn an Eofrataes agus ghabh trí na cúigí uachtaracha.gSG$sliocht eachtrannach a phlandáil ina gcríocha go léir, agus a dtailte a roinnt ar chrainn.%RC#Bhí Lisias le harm a chur ina gcoinne le neart Iosrael agus iarmhar Iarúsailéim a scriosadh agus a mhilleadh agus a gcuimhne a scuabadh ar fad ón áit,Qw"Chuir sé leath a shluaite agus na heilifintí faoi chúram Lisias chomh maith agus thug sé treoracha dó i dtaobh a raibh á bheartú aige a dhéanamh, go háirithe maidir leis an muintir a bhí ag cur fúthu in Iúdáia agus in Iarúsailéim.YP+!Eisean freisin a bhí lena mhac Aintíochas a oiliúint nó go bhfillfeadh sé.O D' fhág sé Lisias, duine uasal den ríshliocht, i bhfeighil cúraimí an rí ó abhainn an Eofrataes go teorainneacha na hÉigipte.(NIBhí suaitheadh mór intinne air agus bheartaigh sé ar dhul go dtí an Pheirs, le cánacha a thobhach ó na réigiúin sin agus suim mhór airgid a bhailiú.oMWThosaigh eagla ar theacht air go dtarlódh sé mar a tharla uair nó dhó roimhe sin, nach mbeadh go leor ina chiste le haghaidh na gcostas agus na dtabhartas a bhíodh á mbronnadh aige níos féile ná na ríthe a ghabh roimhe.oLWFuair sé amach ansin go raibh airgead an chiste caite agus gur bheag a bhí ag teacht isteach ón tír de bharr an aighnis agus an tranglaim a thug sé ar an tír toisc na dlíthe a bhí i bhfeidhm leis na cianta a chur ar ceal.|KqD' oscail sé a chiste agus thug pá bliana dá arm agus d' ordaigh dóibh a bheith ullamh d' aon ní a tharlódh.=JsNuair a fuair Aintíochas rí na tuairiscí sin, tháinig cuthach feirge air, agus chuir sé gairm scoile amach agus chruinnigh sluaite a ríochta go léir, arm an-tréan.jIMShroich a cháil fiú an rí féin agus bhí cathanna Iúdáis ina lán béil ag na págánaigh.HAnsin leath eagla roimh Iúdás agus a dheartháireacha i measc na ndaoine agus tháinig scéin ar na págánaigh máguaird. G9chuaigh siad sa tóir air le fána Bhéit Horón síos go dtí an mhá; thit ocht gcéad díobh, agus theith an chuid eile go tír na bhFilistíneach.F}Nuair a bhí deireadh aige, thug sé fogha faoi Shaerón agus a shluaite go tobann agus chuir i raon maidhme roimhe iad;aE;Déanfaidh seisean iad a smiotadh os comhair ár súl; ná bíodh eagla oraibh rompu.»FDAch táimidne ag troid ar son ár n-anama agus ár ndlíthe."C=Tá siad ag teacht inár gcoinne ag borradh le huabhar agus le coirpeacht d' fhonn sinne agus ár mná agus ár leanaí, a scriosadh, agus a chreachadh.`B9mar ní ar líon an tslua atá bua catha ag brath, ach is ó neamh a thagann an neart.A1D' fhreagair Iúdás: «Is furasta don bheagán an mórán a theanntú, mar i láthair Neimhe is ionann fuascailt trí mhórán nó trí bheagán;@Nuair a chonaic siadsan an t-arm ag teacht ina n-aghaidh, dúirt siad le Iúdás: «Conas is féidir dúinne agus a laghad dínn atá ann, troid i gcoinne slua atá chomh mór agus chomh tréan sin? Agus táimid lag, agus sinn ar céalacan fós inniu.»{?oBhí fána Bhéit Horón sroichte aige nach mór nuair a ghabh Iúdás amach ina aghaidh le buíon an-bheag fear.>Chuaigh sé ar aghaidh dá bhrí sin agus arm láidir d' aindiagaigh mar thaca aige le díoltas a imirt ar chlann Iosrael.A={dúirt sé: «Bainfidh mé clú agus cáil amach agus tuillfidh mé onóir sa ríocht má chuirim cogadh ar Iúdás agus ar a lucht tacaíochta nach bhfuil meas acu ar ordú an rí.»-<S Nuair a chuala Saerón, ceannaire arm na Síre, go raibh díorma tréan bailithe ag Iúdás ina thimpeall, buíon creidmheach agus lucht tathaíoch ar chogaíocht,; Ansin ghabhadar a gcreach agus thóg Iúdás claíomh Apollóinias agus bhain sé feidhm as i gcath an chuid eile dá shaol.!:; Nuair a fuair Iúdás scéala, ghabh sé amach ina choinne, bhris sé air agus mharaigh sé é; thit a lán i gcosair chró, agus theith an chuid eile.s9_ Ach thionól Apollóinias na págánaigh agus slua mór ón tSamáir le troid in aghaidh Iosrael.{8o Chuaigh a cháil go himill na cruinne, agus chruinnigh sé le chéile an mhuintir a bhí ar tí a millte.7Ghabh sé trí chathracha Iúdá agus scrios sé na héagráifigh iontu. D' iompaigh sé an fhearg i leataobh ó Iosrael.6Chuir sé gangaid i dtreo a lán ríthe, agus lúcháir ar Iacób lena bhearta. Tá beannacht ar a chuimhne go brách."5=Chúb coirpigh chucu le heagla roimhe, agus bhuail buaireamh is scéin lucht déanta an oilc. Bhí an rath ar an slánú faoina threoir.m4SChuir sé tóir ar na coirpigh agus ghabh iad. Chuir sé tine le lucht ciaptha a mhuintire.e3CBa gheall le leon é ar éachtaí, agus le coileán leoin ag uallfartaigh sa tóir.W2'Leath sé cáil a mhuintire. Chuir sé a lúireach uime dála fathaigh, agus a threalamh catha ina thimpeall. Throid sé cathanna agus chosain a shluaite le faobhar claímh.1Bhí a bhráithre go léir agus lucht leanúna a athar go léir ag cabhrú leis, agus throid siad le fonn ar son Iosrael.W0 )Tháinig Iúdás ar a dtugtaí Macabaech, a mhac, i gceannas ina áit./3FFuair sé bás sa bhliain céad daichead a sé agus adhlacadh é i dtuama a shinsear i Móidín. Rinne Iosrael go léir é a chaoineadh go dubhach.G.EBheannaigh sé iad ansin agus cruinníodh chun a shinsear é.g-GDDéanaigí éiric iomlán a thobhach ar na págánaigh, agus comhlíonaigí aithne an dlí.»|,qCBailígí chugaibh féin lucht comhlíonta an dlí go léir, agus déanaigí an éagóir ar bhur muintir a agairt.+/Bgaiscíoch tréan óna óige é Iúdás Macabaech, agus bíodh sé i gceannas ar an arm agaibh agus fearadh sé cogadh in aghaidh na bpágánach.*A«Sin é agaibh bhur mbráthair Síomón, fear eagnaí comhairle mar is eol dom; éistigí leis i gcónaí; bíodh sé mar athair agaibh; )@A chlann ó, bíodh misneach agaibh, agus bígí tréan sa dlí, óir is tríd a bhainfidh sibh amach an ghlóir.((I?Beidh sé thuas inniu, ach amárach ní bheidh fáil air, óir d' fhill sé ar an luaithreach as ar tháinig sé, agus téann a bheartas amú.x'i>Ná bíodh eagla oraibh roimh bhagairt an pheacaigh, mar déanfar aoileach agus cnuimh dá mhóiréis.&y=Tugaigí faoi deara dá bhrí sin nach dteipfidh ó ghlúin go glúin ar an muintir a chuireann a muinín ann.Z%-mar go raibh sé gan chastacht chroí._$7;Fuasclaíodh Hanainiá, Azairiá, agus Míséil ón tine mar gur chreid siad.a#;:Tógadh Éilias suas ar neamh mar go raibh sé ar lasadh le díograis don dlí.l"Q9Fuair Dáiví coróin na ríochta mar oidhreacht shíoraí, mar go raibh sé trócaireach.m!S8Fuair Cálaeb talamh mar oidhreacht mar gur thug sé fianaise i láthair an chomhthionóil.] 37Rinneadh breitheamh in Iosrael de Iósua, mar gur chomhlíon sé an aithne.{6Mar chúiteamh ar son a dhíograise agus a dhúthrachta, fuair Píneachás, ár n-athair, sagartacht shíoraí.ta5Nuair a bhí Iósaef i gcruachás, chomhlíon sé an aithne, agus rinneadh tiarna na hÉigipte de.{4Nach bhfuarthas Abrahám dílis nuair a rinneadh é a phromhadh, agus nár áiríodh mar fhíréantacht dó é?73Cuimhnígí ar na héachtaí a rinne ár sinsir, gach duine díobh ina ghlúin féin, agus tuillfidh sibh barr onóra agus clú nach mbáfar.!2Anois an t-am agaibh, a chlann ó, le bheith dúthrachtach i leith an dlí, agus le bhur n-anam a imirt ar mhaithe le conradh ár sinsear.:m1Nuair a bhí laethanta Mhataitias ag druidim le ceann cúrsa, dúirt sé lena chlann mhac: «Tá an t-uabhar agus an aithis i réim; is uain íde agus fraoch feirge í.}0D' fhuascail siad an dlí ó láimh na bpágánach agus na ríthe, agus níor fhág siad an buntáiste ag an gcoirpeach.]3/Chuir siad tóir ar lucht an éirí in airde, agus bhí rith an rása lena gcúram. .agus aon bhuachaillí a fuair siad gan timpeallghearradh i gcríocha Iosrael, rinne siad iad a thimpeallghearradh dá n-ainneoin.T!-Ghabh Mataitias agus a chairde timpeall agus scartáil siad na haltóirí,5c,Chuir siad eagar airm orthu féin, leag siad peacaigh ar lár le teann feirge, agus coirpigh le reacht buile; theith ar tháinig slán chun na bpágánach ag lorg dídine.pY+Ghabh gach duine a theith ón ngéarleanúint leo chomh maith agus thug siad breis tacaíochta dóibh. *D' aontaigh cuallacht Hasadaech leo, gaiscígh chróga le hIosrael, agus gach duine díobh á thabhairt féin dá dheoin don dlí.V%)Chinn siad mar leanas dá bhrí sin an lá sin: «Cibé duine a dhéanfaidh ionsaí orainn lá na sabóide, cuirfimis cath air, agus ná faighimis go léir bás dála ar mbráithre ina gcróite folaigh.»{o(Agus dúirt gach fear lena chomharsa: «Má dhéanaimid go léir mar a rinne ár mbráithre, agus gan troid leis na págánaigh ar son ár n-anama agus ár reachtanna, is gearr an mhoill a bheidh orthu sinn a scriosadh de chlár na talún.»W''Nuair a chuala Mataitias agus a chairde ina thaobh, chaoin siad iad go géar.+&D' ionsaíodar iad dá bhrí sin ar an tsabóid agus básaíodh iadsan, agus a mná céile agus a leanaí agus a n-eallach, míle duine ar fad..U%Ní dúirt siad ach: «Faighimis go léir bás gan chiontacht; go raibh neamh agus talamh ina bhfinnéithe air go bhfuil sibh dár gcur chun báis go héagórach.»t a$ach níor fhreagair siad an cath, níor chaith siad cloch leo ná níor iaigh siad a n-áiteanna folaithe.6 g#Chuir [an dream eile] cath orthu ar an toirt, "Ach dúirt siadsan: «Ní thiocfaimid amach, ná ní dhéanfaimid rud ar an rí, agus lá na sabóide a thruailliú ar an gcuma sin.»s _!Ansin dúirt siad leo: «Is leor sin! Tagaigí amach agus déanaigí rud ar an rí, agus mairfidh sibh.»6 e Chuaigh díorma láidir sa tóir orthu agus nuair a thángadar suas leo chuir siad cóiriú catha orthu féin ina gcoinne agus iad ar tí cath a chur orthu lá na sabóide.J Tugadh scéala chun oifigigh an rí agus go dtí na fórsaí in Iarúsailéim, cathair Dháiví, go raibh dream a dhiúltaigh d' ordú an rí imithe síos i bhfolach in áiteanna san fhásach.wgiad féin, agus a gclann mhac, a mná céile, agus a n-eallach mar go raibh an leatrom ag luí go trom orthu.)A lán daoine ansin a raibh an fhíréantacht agus an chóir á dtóraíocht acu, chuaigh siad síos chun an fhásaigh agus d' fhanadar ansin,q[Theith sé ansin lena chlann mhac chun na gcnoc agus d' fhág siad a raibh acu sa chathair ina ndiaidh.U#Ansin d' imigh Mataitias ar fud na cathrach agus é ag scairteadh in ard a chinn: «Gach duine atá dúthrachtach ar son an dlí agus a sheasann leis an gconradh, tagadh sé amach agus leanadh sé mé.»wBhí an oiread sin dúthrachta chun an dlí ann go ndearna sé mar a rinne Píneachás in aghaidh Zimrí mac Shálú.%San am céanna mharaigh sé coimisinéir an rí a bhí a chur d' iallach orthu íobairt a dhéanamh, agus réab sé an altóir as a chéile.;oNuair a chonaic Mataitias é sin bhuail díograis é. Tháinig corraí as cuimse air agus racht feirge fíréin. Theilg sé é féin ar an bhfear agus mharaigh é ar an altóir.A{Nuair a bhí deireadh ráite aige tháinig Giúdach chun tosaigh os comhair an tslua go léir le híobairt a ofráil ar an altóir i Móidín, de réir mar a d' ordaigh fógra an rí.lQNí leanfaimidne ordú an rí; ní chlaonfaimidne ar dheis ná ar chlé ónár gcreideamh féin.»A~}Nár lige Dia go dtréigfimis an dlí agus a reachtanna.^}5leanfaidh mise agus mo chlann mhac agus mo dheartháireacha de chonradh ár sinsear.[|/D' ardaigh Mataitias a ghlór agus d' fhreagair: «Fiú má ghéilleann gach náisiún atá faoi cheannas an rí dó agus má thréigeann gach ceann acu creideamh a shinsear d' fhonn géilleadh dá reachtanna,r{]Bí ar an gcéad duine le teacht chun tosaigh agus déanamh de réir ordú an rí, mar atá déanta ag na ciníocha go léir agus ag taoisigh Iúdá agus ag fuíoll an áir in Iarúsailéim. Ansin áireofar thú féin agus do chlann mhac i measc chairde an rí; agus mórfar thú féin agus do chlann mhac le hór agus le hairgead agus le go leor bronntanas.»LzAnsin labhair coimisinéirí an rí le Mataitias mar leanas: «Tá meas ort mar cheannaire; is duine mór le rá sa chathair seo thú; tá do chlann mhac agus do dheartháireacha agat mar thaca.pyYChruinnigh go leor de na hIosraelaigh ina dtimpeall agus bhí Mataitias agus a chlann mhac i láthair.x'Tháinig coimisinéirí an rí a bhí ag iarraidh séanadh an chreidimh a chur i bhfeidhm go cathair Mhóidín, le go ndéanfaidís íobairt.}wsStróic Mataitias agus a chlann mhac a gcuid éadaigh, chuir éadach róin orthu féin, agus chaoin go géar goirt.2v_ Cad is fiú dúinn a bheith beo feasta?»puY Féach! Bánaíodh ár n-áit naofa, ár n-áille, ár nglóir; thruailligh na págánaigh é.Xt) Sciobadh a maise go léir ar shiúl uaithi; rinne daoirse dá saoirse.Us# Cén cine nach bhfuair roinn dá [ceannas], ná a gcion dá creach?"r= Tá a soithí glórmhara fuadaithe mar chreach; básaíodh a naíonáin ar a sráideanna, agus a hógánaigh de rinn chlaíomh a namhad.8qkRinne mar a bheadh fear gan chlú dá Teampall;kpOagus dúirt: «Ochón! Cén fáth mé a theacht ar an saol le scrios mo mhuintire a fheiceáil agus scrios na cathrach naofa, agus le cónaí inti agus í á tabhairt i lámha naimhde, agus an sanctóir i lámha eachtrannach?Xo)Chonaic sé na diamhaslaí a bhí á ndéanamh in Iúdá agus in IarúsailéimKnEileázár ar a dtugtaí Avaran, Iónátán ar a dtugtaí Apfús.)mMIúdás ar a dtugtaí Macabaech,'lISíomón ar a dtugtaí Taisí,:koBhí cúigear mac aige Eoin ar a dtugtaí Gaidí,j #Sna laethanta sin d' imigh Mataitias mac Eoin mac Shimeon, sagart de shliocht Ióairib ó Iarúsailéim,agus chuir faoi i Móidín.Ach bhí go leor in Iosrael a sheas go daingean agus a raibh sé de mhisneach iontu bia neamhghlan a dhiúltú.pf [=agus a leanaí ar crochadh acu lena muineál, agus a líon tí agus lucht déanta an timpeallghearrtha.de C\\b[c[Z~YXWW+VV(U TS,RRQFPqOOtNNMLL`KKAJJ.I.HH'GFFEDDsCCBB]A@@F?>>?=<<;;M::C99/8l77,655I4(322A1009/}..{.-t,++(*))^((y''-&&%<$@##\""!< gdA]?Y835%6c` 2 Q!/rYD' fháiltigh siadsan roimh an moladh,[q/«Chuir Iúdás Macabaech agus a dheartháireacha agus an pobal Giúdach sinn chugaibh le conradh agus síocháin a dhéanamh libh agus le go nglacfaí linn ar liosta bhur gcomhghuaillithe agus bhur gcairde.»pRinne na toscairí an t-aistear an-fhada go dtí an Róimh, chuaigh isteach i láthair an tseanaid agus labhair mar leanas:o1agus iad féin a scaoileadh ó chuing na daoirse, mar go bhfaca siad go raibh ríocht na nGréagach ag leagan cuing na daoirse go trom ar Iosrael.n-Thogh Iúdás Eapolamos mac Eoin, mac Acós, agus Iasón mac Eileázár, agus chuir don Róimh iad le cairdeas agus conradh a dhéanamh,am;Cuireann siad an rialtas i muinín aon duine amháin ar feadh bliana sa turas, agus bíonn rialú na tíre go léir faoina chúram; géilleann siad go léir don aon duine amháin agus níl éad ná formad ina measc.&lEAch bhunaigh siad seanad dóibh féin, agus gach lá bíonn trí chéad agus a fiche seanadóirí ag plé conas is fearr a dhéanfaidís an pobal a riaradh.k Dá ainneoin sin go léir, níor chuir aon duine díobh coróin ar a cheann ná fallaing chorcra uime le barr éirí in airde.@jy An dream ar mian leo cabhrú leo agus go suífidís i ríchathaoir, suíonn siad inti; an dream is mian leo a dhíbirt aisti, díbrítear iad. Tá an cheannasaíocht acu go daingean.`i9 Ach maidir lena gcairde agus leis an muintir a bhíonn ag brath orthu, mhair siad i gcónaí cairdiúil leo. Chuir siad ríthe i gcéin agus i gcóngar faoi smacht agus chuir siad scéin ar gach ar chuala a dtásc.h Na ríochtaí agus na hoileáin eile, aon chuid díobh a chuir riamh ina gcoinne, rinne siad iad a scrios agus a chur faoi dhaoirse.g  ach go bhfuair [na Rómhánaigh] gaoth an fhocail, agus gur chuir siad aon cheannasaí amháin ina gcoinne agus chuir cogadh orthu; go ndearna siad ár agus eirleach orthu agus gur ghabh siad a mná agus a leanaí ina mbránna, gur chreach siad a maoin, gur chuir a dtír faoi chois, gur leag a ndaingin ar lár, agus gur chuir faoi chuing na daoirse iad go dtí an lá inniu féin.af; Insíodh dó conas mar a bheartaigh na Gréagaigh dul ina gcoinne agus iad a scriosadh,eagus cuid de thogha a gcúigí, an Ind, an Mhéide agus Lidia a ghéilleadh dóibh. Thóg siad uaidh iad agus thug iad don rí Eomanaes. d Ghabh siad ina bheatha é, agus d' ordaigh go ndéanfadh sé féin agus a chomharbaí cáin throm a dhíol, gialla a thabhairt,(cIChloígh siad freisin Aintíochas Mór, rí na hÁise, a chuir cath orthu le céad agus a fiche eilifint, le marcshlua agus le harm an-láidir; bhasc siad é.!b;Pilib agus Peirséas, rí na gCitím, agus daoine eile a d' éirigh amach ina gcoinne, bhris siad orthu ar pháirc an chatha agus chuir faoi chois iad.`a9conas mar a fuair siad smacht ar an dúiche go léir le neart pleanála agus foighne, d' ainneoin a fhad ó bhaile uathu; conas mar a tháinig ríthe ó imill na cruinne le hiad a ionsaí, agus gur cheansaigh agus gur chloígh siad iad agus gur bhris orthu go tubaisteach, agus conas mar a bhí an chuid eile ag díol cánach leo gach bliain.r`]faoina raibh déanta acu i dtír na Spáinne le seilbh a fháil ar na mianaigh airgid agus óir ansiúd;/_WD' inis daoine dó faoina gcogaí, faoi na héachtaí a bhí á ndéanamh acu i measc na nGailleach, conas mar a chloígh siad iad agus a chuir siad faoi cháin iad;^ yChuala Iúdás dea-cháil na Rómhánach, go rabhadar an-láidir agus go raibh dea-thoil acu do gach duine a rinne conradh leo, agus gur mhian leo cairdeas a dhéanamh le gach duine a thiocfadh faoina ndéin (agus go rabhadar an-láidir).G]2agus bhí tír Iúdá faoi shíocháin ar feadh tamaill bhig.g\G1Chinneadar go ndéanfaí an lá sin a chomóradh ar an tríú lá déag de Adár gach bliain,d[A0Bhí áthas an domhain ar an bpobal agus cheiliúradar an lá sin mar lá mór lúcháire.jZM/Ansin ghabh [na Giúdaigh] an chreach agus an éadáil; theasc siad an ceann de Niocánór, agus an deaslámh a shín sé amach go dásachtach; thóg siad iadsan leo agus chuir siad ar taispeáint iad lámh le Iarúsailéim.fYE.Tháinig [fir] amach as bailte Iúdáia go léir máguaird, agus sháraigh siad [an namhaid] agus thiomáin siad siar ar an tóir iad i dtreo gur thiteadar go léir le faobhar claímh agus nár fágadh fear inste scéil.3X_-Chuir [na Giúdaigh] aistear lae de thóir orthu, ó Adasa go Gazara, agus fad bhíodar sa tóir orthu, lean siad orthu ag cur a ngáir chatha suas le séideadh na stoc.iWK,Nuair a chonaic a shluaite Niocánór ar lár, chaith siad uathu a gcuid airm agus theith siad.,VQ+Chuir na fórsaí cath ar a chéile, dá bhrí sin, ar an tríú lá déag de mhí Adár. Briseadh ar arm Niocánór agus ba é féin ba thúisce a thit sa chath.BU}*Déan an t-arm seo a scriosadh os ár gcomhair inniu; bíodh a fhios ag an gcuid eile gur chaith sé siúd masla le do shanctóir agus tabhair breith air de réir na coirpeachta seo.»T{)«Nuair a rinne teachtairí rí [na hAsaíre] diamhasla, threascair d' aingeal cúig mhíle agus ceithre fichid díobh.lSQ(Shuigh Iúdás a longfort in Adasa le trí mhíle fear. Ansin chuir Iúdás guí suas agus dúirt:R'Ghabh Niocánór amach ó Iarúsailéim agus shuigh sé a longfort i mBéit Horón agus d' aontaigh arm na Síre leis ansiúd.Q/&Imir díoltas ar an bhfear seo agus ar a arm, agus titidís le faobhar claímh; cuimhnigh ar a ndiamhaslaí agus ná tabhair suaimhneas dóibh.»}Ps%«Rinne tú an teach seo a thoghadh le d' ainm a thabhairt air le bheith mar theach urnaí agus impí ag do phobal.O$Chuaigh na sagairt isteach ansin agus sheasadar os comhair na haltóra agus an Teampaill agus na deora leo agus dúirt siad:nNU#agus thug sé an mionn seo le barr feirge: «Mura ndéantar Iúdás agus a arm a thabhairt ar láimh dom an uair seo, ansin má fhillim slán cuirfidh mé an teach seo trí thine.» Agus d' imigh sé leis agus fraoch feirge air.dMA"Ach rinne sé fonóid agus magadh fúthu, thruailligh iad agus labhair go dásachtach leo;L+!Tar éis na n-imeachtaí sin ghabh Niocánór suas go Sliabh Shíón. Tháinig cuid de na sagairt amach as an sanctóir agus cuid de na seanóirí ina dteannta, le beannú dó go cairdiúil agus leis an íobairt uileloiscthe a bhí á hofráil don rí a thaispeáint dó.kKO Thit timpeall cúig céad fear d' arm Niocánór agus theith [an chuid eile] go cathair Dháiví.qJ[Nuair a fuair Niocánór amach go raibh a rún faighte amach, chuir sé cath ar Iúdás ag Cafarsalama. ITuigeadh do Iúdás gur le feall ar intinn aige a tháinig sé chuige; tháinig eagla air agus dhiúltaigh sé bualadh leis arís. HAgus tháinig sé go Iúdás, agus bheannaíodar dá chéile go síochánta, ach go raibh an namhaid ullamh le Iúdás a ghabháil.G-«Ná bíodh aon chogaíocht idir mise agus tusa; tiocfaidh mise le beagán slua, le go bhféachfaimis san aghaidh ar a chéile go cairdiúil.»(FITháinig Niocánór go Iarúsailéim le fórsa tréan agus le barr fill chuir sé teachtaireacht síochána go Iúdás agus go dtí a dheartháireacha á rá:2E]Ansin chuir an rí uaidh Niocánór, duine dá cheannasaithe ainmniúla, a raibh an ghráin dearg aige ar Iosrael, agus d' ordaigh sé dó an pobal a scriosadh.PDNuair a chonaic Alcamas conas mar a bhí slua Iúdáis dulta i neart, thuig sé nach bhféadfadh sé an fód a sheasamh ina gcoinne, d' fhill sé ar ais ar an rí agus chuir sé coireanna ina leith.WC'Ghabh [Iúdás] amach dá bhrí sin ar fud críocha Iúdáia go léir máguaird agus d' imir sé díoltas ar an muintir go léir a thréig é agus coisceadh orthu gabháil [ón gcathair] amach faoin tuath.B#Chonaic Iúdás an díobháil go léir a rinne Alcamas agus a lucht leanúna i measc chlann Iosrael, thar mar a rinne na págánaigh féin.%ACAgus na daoine go léir a bhí ag cur as dá muintir, chruinnigh siad chuige, agus gabh siad seilbh ar thír Iúdá agus rinne siad dochar mór in Iosrael.F@Lean Alcamas lena iarracht go ndéanfaí ardsagart de féin.?#Ansin chuir sé Alcamas i gceannas ar an gcúige agus d' fhág sé an t-arm mar theannta aige. D' fhill Bacaídéas féin ar ais ar an rí.w>gD' fhág Bacaídéas Iarúsailéim ansin agus shuigh sé a longfort i mBéit Zaet. Ansin chuir sé tóir ar a lán den mhuintir a thréig é agus ghabh iadsan agus cuid den phobal, agus mharaigh iad agus chaith isteach sa pholl mór iad.B=}Tháinig scéin agus eagla ansin ar an bpobal go léir rompu. «Níl focal fírinne acu ná ceart ar bith ag roinnt leo,» ar siad, «bhris siad a gconradh agus an mionn a thug siad.» < «Scaip siad feoil do chuid naomh agus dhoirt siad a gcuid fola ar fud Iarúsailéim, agus gan aon duine acu lena n-adhlacadh.»;%Chreid siad é, ach ghabh sé trí fichid díobh agus chuir chun báis iad san aon lá amháin, ag comhlíonadh an bhriathair a scríobhadh:>:uRinne sé coinníollacha síochána a phlé leo ceart go leor agus thug sé mionn á rá: «Ní dhéanfaimid aon iarracht ar dhíobháil a dhéanamh daoibhse ná do bhur gcairde.»9Óir dúirt siad: «Tá sagart de shliocht Árón tagtha leis na fórsaí, agus ní dhéanfaidh seisean éagóir orainn.»b8= Ba iad na Hasadaeigh ba thúisce ar na hIosraelaigh a d' iarr coinníollacha síochána.{7o Chuaigh gasra scríobhaithe, ámh, faoi dhéin Alcamas agus Bhacaídéas ag lorg coinníollacha córa síochána.e6C Ach níor thug siadsan aon aird ar a gcuid cainte mar go rabhadar tagtha le fórsa láidir.C5 D' imigh siad leo dá bhrí sin agus tháinig siad le fórsa tréan go tír Iúdá. Agus chuir siad teachtairí go Iúdás agus a dheartháireacha le tairiscintí fealltacha síochána.4! Chuir sé eisean agus Alcamas na haindiagachta, a bhí ceaptha ina ardsagart aige, agus d' ordaigh dó díoltas a imirt ar chlann Iosrael. 39Thogh an rí Bacaídéas, duine de chairde an rí, a bhí i gceannas ar an gcúige thar an Abhainn, fear mór le rá sa ríocht a bhí dílis don rí.m2SCuir fear chucu dá bhrí sin a bhfuil muinín agat as; téadh sé agus feiceadh sé an tubaiste go léir a thug [Iúdás] orainne agus ar chríocha an rí; agus déanadh sé díoltas orthusan agus ar a lucht cúnta go léir.»01YRinne siad an gearán seo leis an rí mar gheall ar an bpobal: «Mharaigh Iúdás agus a dheartháireacha do chairde go léir, agus dhíbir siad sinne as ár dtailte.05Ansin tháinig na coirpigh agus na haindiagaigh go léir ó Iosrael chuige; i gceannas orthu bhí Alcamas fear ar mhian leis a bheith ina ardsagart.`/9Mharaigh an t-arm iad dá bhrí sin agus shuigh Déimitrias i ríchathaoir a ríochta.].3Nuair a chuala sé cad a bhí déanta dúirt sé: «Coinnígí as mo radharc iad!»-1Nuair a bhí sé ag gabháil isteach i sealúchas ríoga a shinsear, ghabh an t-arm Aintíochas agus Lisias d' fhonn iad a thabhairt ina láthair.7, iSa bhliain céad caoga a haon, d' fhág Déimitrias mac Sheiliúcas an Róimh agus le beagán fear shroich sé cathair ar imeall na mara agus chrom ar rialú ansiúd.:+m?Ansin d' imigh sé leis faoi dheabhadh agus d' fhill ar Aintíoch; fuair sé Pilib ansiúd i gceannas na cathrach; chuir Aintíochas cath air agus ghabh an chathair de ruathar.C*>Ach nuair a chuaigh an rí isteach i gCnoc Shíón agus go bhfaca sé a dhaingne a bhí an áit, bhris sé an mionn a thug sé agus d' ordaigh sé an balla mórthimpeall a leagan anuas.})s=Thug an rí agus a cheannairí a mionn dá bhrí sin agus ar na coinníollacha sin d' fhág na [Giúdaigh] an dún.(Ansin chuala Lisias go raibh Pilib, an té a cheap Aintíochas rí agus é fós ina bheatha, le hAintíochas a oiliúint don choróin,#"?6Ní raibh ach beagán fear fágtha sa sanctóir mar go raibh an gorta ag luí go dian orthu agus gur imigh an chuid eile, gach duine chun a bhaile féin.5!c5Ach ní raibh aon stór bia acu, mar gurbh í an seachtú bliain í; agus iad siúd a fuair dídean in Iúdáia ó na págánaigh, bhí deireadh a soláthairtí caite acu. {4Rinne [na Giúdaigh] freisin inneall in aghaidh an innill agus lean siad leis an gcogaíocht ar feadh a lán laethanta.>u3Chuir sé léigear ar an sanctóir ar feadh mórán laethanta, thóg ardáin dhiúractha, innill chaite tine agus cloch, agus scairpeanna le saigheada a chaitheamh, agus catafailt.T!2Ghabh an rí Béit Zúr agus chuir garastún ann le greim a choimeád air.7g1Rinne sé síocháin le muintir Bhéit Zúr agus d' fhág siadsan an chathair mar nach raibh lón acu le léigear a sheasamh de bhrí gur bhliain shabóideach í ag an tír.0Chuaigh saighdiúirí arm an rí suas ina n-aghaidh go Iarúsailéim, agus chuir an rí léigear ar Iúdáia agus ar Shliabh Shíón.r]/Nuair a chonaic [na Giúdaigh] neart slua an rí agus fíoch ionsaithe a fhórsaí chúlaigh siad rompu..Isteach leis faoin eilifint agus rop a chlaíomh inti agus mharaigh í; ach thit sí sa mhullach air agus fuair sé bás ar an láthair.!;-Rinne sé ruathar isteach i lár an fhalaing d' fhonn teacht uirthi; rinne sé ár ar dheis agus ar chlé agus scaip an namhaid thall agus abhus uaidh.mS,D' íobair sé é féin d' fhonn a mhuintir a shaoradh agus cáil mharthanach a ghnóthú do féin.J +Chonaic Eileázár, ar a dtugtaí Avaran, go raibh fearas catha ríoga ar cheann de na heilifintí, agus gur mhó í ná an chuid eile go léir, agus shíl sé go raibh an rí in airde uirthi.q[*Ghabh Iúdás agus a arm ar aghaidh chun an chatha a chur agus maraíodh sé chéad fear d' arm an rí.9k)An mhuintir go léir a chuala geoin an tslua, trop na saighdiúirí sa siúl, agus cling na n-arm faobhair, tháinig ballchrith orthu mar ba mhór agus ba thréan é an t-arm.7(Bhí cuid d' arm an rí in eagar ar na sléibhte arda, agus a thuilleadh ar na hísleáin, agus iad ag máirseáil ar aghaidh go daingean dea-eagair. 9'Nuair a thaitin an ghrian ar na sciatha óir agus cré-umha, bhí na cnoic faoi bharr lasrach acu agus iad ag spréacharnach mar lóchrainn ar lasadh.|q&Bhí fuílleach an mharcshlua cóirithe ar dhá eite an airm chun an namhaid a chiapadh faoi dhídean na bhfalang.c?%In airde ar gach eilifint bhí túr daingean cumhdaithe adhmaid, i bhfearas ar gach ainmhí le teanntaí ar leith; agus ar gach ceann acu bhí ceathrar armtha le troid ón suíomh sin, agus giolla Indiach chomh maith.*M$Bhaineadh a marcshlua an tosach i gcónaí den eilifint cibé áit ina mbíodh sí; cibé áit ina dtéadh sí, théidís in éineacht léi, gan scarúint léi.`9#Roinn siad na hainmhithe ar na falaing, agus chóirigh siad míle fear faoi lúireacha maille le cafairr chré-umha ar a gceann le gach eilifint; roghnaíodh cúig céad marcach freisin le gabháil le gach ainmhí.hI"Thaispeáin siad súlach fíniúna agus maoildeirge do na heilifintí á n-ullmhú chun troda.@ y!D' éirigh an rí go moch ar maidin agus thug sé a fhórsaí leis ar bharr luais ar feadh an bhóthair go Béit Zacairiá; chuir siad cóiriú catha orthu féin agus shéid a stoic. w D' imigh Iúdás ón ionsaí ar an Dúnfort agus shuigh sé a longfort ag Béit Zacairiá ar aghaidh longfort an rí. }Tháinig siad ar aghaidh trí Idiúmáia agus chuir siad léigear ar Bhéit Zúr agus bhí á ionsaí ar feadh a lán laethanta; thóg siad innill léigir, ach rinne [na Giúdaigh] ruathar amach agus chuir trí thine iad agus throid siad go cróga. Ba é líon a fhórsaí ná céad míle troitheach, fiche míle marcach, agus tríocha dó eilifint a raibh taithí acu ar chogaíocht.P Agus tháinig amhais chuige ó ríochtaí eile agus ó oileáin mhara.0YTháinig racht feirge ar an rí nuair a chuala sé é sin, agus chuir sé fios ar a chairde go léir, cinn feadhna a fhórsaí, agus ceannairí an mharcshlua.Mura gcuireann tú cosc leo gan mhoill déanfaidh siad bearta níos mó fós agus ní bheidh ar do chumas cosc a chur leo.»3Agus, féach, inniu féin tá léigear á chur acu ar Dhúnfort Iarúsailéim lena ghabháil, agus tá an sanctóir agus Béit Zúr daingnithe acu.a;Ní orainne amháin a luigh siad lámh, ach ar na críocha go léir ina gcomharsanacht.{o(agus rinne siad léigear air) dá bharrsan ní bheadh aon bhaint ag ár muintir féin linn; agus ina theanntasan chuir siad chun báis aon chuid againn arbh fhéidir leo greim a fháil orthu, agus ghabh siad seilbh ar ár maoin oidhreachta.|qBhíomar sásta seirbhís a dhéanamh do d' athair, géilleadh dá orduithe agus rud a dhéanamh ar a fhorálacha;Bhain siad an rí amach agus dúirt siad: «An fada eile a fhanfaidh tú gan éiric agus díoltas a dhéanamh ar son ár mbráithre?lQD' éirigh le cuid acu éalú ón léigear, agus ghabh cuid de na hIosraelaigh éagráifeacha leo.*MTháinig siad le chéile agus chuir siad léigear ar an Dúnfort sa bhliain céad agus a caoga; agus thóg [Iúdás] seastáin diúractha agus sásanna léigir.zmBheartaigh Iúdás nárbh fholáir iad a scriosadh; chruinnigh sé an pobal go léir chun léigear a chur orthu.X~)Bhí lucht an Dúnfoirt ag bagairt ar na hIosraelaigh timpeall an tsanctóra, agus iad ag faire na faille i gcónaí chun díobháil a dhéanamh dóibh, agus iad ina dtaca láidir ag na págánaigh.@}yNuair a chuala Lisias go raibh an rí tar éis bháis, chuir sé a mhacsan, Aintíochas, i gcoróin i gcomharbacht air; d' oil [Lisias] eisean óna óige, agus thug sé Eopatór air.T|!Ansin fuair Aintíochas rí bás ansiúd sa bhliain céad daichead a naoi.{'Thug sé dó a choróin, a fhallaing, agus a fháinne, ar an tuiscint go múinfeadh sé a mhac Aintíochas agus é a oiliúint don ríogacht.pzYChuir sé fios ansin ar Philib, duine dá chairde, agus chuir sé i gceannas ar a ríocht go léir é.y Tá mé cinnte dearfa gurb é sin is cúis le mo mhí-ádh agus seo mé ag fáil bháis go dobrónach ar an gcoigcrích.»Px Ach cuimhním anois ar an éagóir a rinne mé in Iarúsailéim nuair a ghabh mé na soithí óir agus airgid go léir a bhí ann, agus a d' ordaigh mé muintir Iúdá a dhíothú gan fáth ar bith.:wm Bhí mé á rá liom féín cad é mar chruachás mór é seo inar thit mé agus cad é mar thuile atá ar tí mé a bhá mise a bhí chomh fial geanúil sin i mbláth mo nirt.v Chuir sé fios ar a chairde go léir agus dúirt sé leo: «Tá mo shúile gan codladh agus mo chroí scanraithe le himní.u) D' fhan sé ansiúd ar feadh mórán laethanta agus é ag titim go minic i ndroim dubhach trom go dtí gur tuigeadh dó go raibh an bás aige.etCNuair a chuala an rí an scéala sin cuireadh alltacht agus uafás as cuimse air; chaith sé é féin ar a leaba agus tháinig tinneas air le barr díomá mar ní faoi mar a bheartaigh sé a bhí críoch ar a chúrsaí.rs]An ghráiniúlacht a thóg seisean os cionn na haltóra in Iarúsailéim, gur leag siad anuas í, agus gur thóg siad ballaí arda timpeall an tsanctóra mar a bhí roimhe sin, agus gur dhaingnigh siad Béit Zúr, cathair dá chuid.r%Chuala sé go ndeachaigh Lisias le neart slua ar dtús ach gurbh éigean dó iompú agus gur chuir [na Giúdaigh] an ruaig air; gur mhór an méadú nirt dóibh seo na hairm agus an trealamh agus an chreach líonmhar a bhain siad de na fórsaí a bhí treascartha acu.q{Le linn dó bheith fós sa Pheirs tháinig scéala chuige gur briseadh ar na hairm a rinne ionradh ar chríocha Iúdá.ypkagus chuir siad go tréan ina aghaidh. Leis sin thiontaigh sé agus chúlaigh go brónach i dtreo na Bablóine.7ogChuaigh sé chun na háite agus rinne iarracht an chathair a ghabháil agus a chreachadh. Ach theip air de bhrí go bhfuair lucht na cathrach amach cad a bhí ar intinn aigeRnagus mar gheall ar an teampall sárshaibhir lena chathéidí óir, a lúireacha, agus a airm a d' fhág Alastar mac Philib rí na Macadóine ann; eisean an chéad rí a fuair ceannas ar na Gréagaigh.um eIdir an dá linn bhí an rí Aintíochas ar a bhealach trasna na gcúigí uachtaracha. Chuala sé go raibh cathair darbh ainm Ealumaes sa Pheirs a raibh cáil uirthi mar gheall ar a cuid saibhris, a cuid airgid agus a cuid óir,Al{DChas Iúdás i leataobh go hAzótas, dúiche Filistíneach; leag sé anuas a n-altóirí, loisc sé íomhánna greanta a ndéithe, chreach a gcathracha, agus d' fhill ar thír Iúdá.kwCThit roinnt sagart sa chath an lá sin le teann fearaíochta mar go ndeachaigh siad chun troda le barr díth céille.^j5BD' imigh sé leis ansin isteach i dtír na bhFilistíneach agus ghabh trí Mhairise.zimAAnsin ghluais Iúdás agus a dheartháireacha amach agus chuir siad cogadh ar shliocht Éasau sa dúiche ó dheas; ghabh sé Heabrón agus a bhruachbhailte de ruathar; leag sé a dhaingne agus chuir na túir a bhí ina thimpeall trí thine.,hS@Bhailigh daoine chucu lena móradh.'gG?Bhí an fear úd Iúdás agus a dheartháireacha faoi ardmheas in Iosrael go léir agus i measc na bpágánach, cibé áit ina raibh a gcáil le cloisteáil.]f3>Ní raibh iontu dúchas na bhfear úd ar cuireadh fuascailt Iosrael faoina gcúram.(eI=Briseadh go tubaisteach ar an bpobal an lá sín mar níor thugadar aird ar Iúdás agus ar a dheartháireacha ach iad á mheas go ndéanfaidís féin gaisce.5dcFad a bhí Iúdás agus Iónátán i nGileád agus Síomón a dheartháir sa Ghailíl os comhair Ptolamais,+^O6Ghabh siad Cnoc Shíón suas faoi lúcháir agus áthas, agus d' ofráil siad íobairtí uileloiscthe mar gur fhill siad slán folláin gan duine a chailliúint. ]95Ní dheachaigh aon stad ar Iúdás ach ag gríosadh na muintire a bhí ag teip agus ag tabhairt misnigh don phobal an bealach go léir go tír Iúdá.X\)4Ghabh siad thar an Iordáin isteach sa mhachaire mór os comhair Bhéit Seán.[3Chuir sé gach fear inti chun báis le faobhar claímh, scartáil sé í agus chreach í agus mháirseáil tríthi thar choirp na marbh.GZ2Chuaigh na saighdiúirí ina láithreacha catha agus bhí an chathair faoi ionsaí ag Iúdás an lá sin go léir agus an oíche go léir dár gcionn, agus tugadh an chathair ar láimh dó._Y71Ansin d' ordaigh Iúdás a fhógairt don slua gach duine a fhanacht mar a raibh aige.X30.Chuir Iúdás teachtaireacht mhuinteartha mar seo chucu: «Ligigí dúinn gabháil trí bhur gcríocha ar ár mbealach chun ar gcríoch féin; ní chuirfidh aon duine isteach oraibh, ní dhéanfaimid ach gabháil ar aghaidh de chois.» Ach ní raibh siad sásta oscailt dó.yWk/Chuir muintir na cathrach bac orthu dul isteach, ámh, agus dhaingnigh siad na geataí ina n-aghaidh le clocha.mVS.Tháinig siad chomh fada le hEafrón; cathair mhór láidir í seo, suite i lár an bhealaigh agus í cóirithe go daingean; níorbh fhéidir dóibh gabháil thairsti ar dheis ná ar chlé, ach gabháil cruinn díreach tríthi.BU}-Ansin chruinnigh Iúdás na hIosraelaigh go léir a bhí ag cur fúthu i nGileád, idir bheag agus mhór, agus a mná agus a leanaí agus a maoin, slua an-mhór, le dul go tír Iúdá.dTA,Ghabh [na Giúdaigh] an chathair, agus chuir siad an tearmann naofa agus gach a raibh ann trí thine. Scriosadh Carnaen ar an gcuma sin, agus níor fhéad an namhaid an fód a sheasamh a thuilleadh in aghaidh Iúdáis.VS%+Ansin ghabh sé féin anonn chucu ar an gcéad duine agus an pobal go léir ina dhiaidh. Briseadh ar na págánaigh go léir roimhe agus chaith siad uathu a n-airm, agus theith go tearmann naofa Charnaen.hRI*A luaithe a tháinig Iúdás go sileán an uisce, chóirigh sé scríobhaithe an phobail ar feadh an tsileáin is thug an t-ordú seo dóibh: «Ná ligigí d' aon duine campa a shuíomh, ach téidís go léir chun catha.».QU)Ach má bhíonn drochmhisneach air agus go suíonn sé a longfort ar an taobh eile den abhainn, rachaimidne anonn chuige agus beidh an buntáiste againne airsean.»nPU(Nuair a bhí Iúdás agus a shluaite ag druidim le sileán an uisce, dúirt Tiomóid le ceannairí an fhórsa: «Má thagann seisean anall chugainne ar dtús ní féidir linn cur ina choinne, mar beidh an buntáiste aige orainn.,OQ'Tá amhais Arabacha mar thaca acu; tá a longfort suite acu lastall den ghleann agus tá siad réidh le cath a chur ort.» Chuaigh Iúdás ar aghaidh ina gcoinne.cN?&Chuir Iúdás gasra uaidh chun taiscéalaíocht a dhéanamh ar an longfort agus thángadar ar ais le scéala chuige: «Tá págánaigh go léir na dúiche timpeall orainn cruinnithe chuige; fórsa an-tréan iad anois. M%Tar éis na n-imeachtaí sin bhailigh Tiomóid fórsa eile agus shuigh a longfort os comhair Rafón ar an taobh thall den ghleann.lLQ$Chuaigh sé ar aghaidh ón áit sin agus ghabh Chasfó, Macad, Bosor agus cathracha eile Ghileád.K #D' iompaigh sé ansin ar Alama, chuir cath air agus ghabh é; mharaigh sé gach fear ann, chreach é agus chuir trí thine é.)JK"Nuair a thuig arm Thiomóid gurbh é an Macabaech a bhí ann, theith siad roimhe agus bhris sé go trom orthu; thit timpeall ocht míle fear díobh an lá sin. I9!Ansin roinn sé iad ina dtrí díormaí agus d' ionsaigh sé iad i leith a gcúil le stoic á séideadh agus urnaithe á gcur suas acu in ard a gcinn.^H5 agus dúirt sé leis na fir ina bhuíon: «Troidigí inniu ar son bhur mbráithre.»G1Chonaic Iúdás go raibh tús curtha leis an gcath agus go raibh gáir na cathrach á cur suas chun neimhe le macalla an stoic agus na béicíola;MFLe breacadh an lae d' ardaíodar a súile agus b' shiúd mathshlua mór nárbh fhéidir a áireamh, ag cur dréimirí agus innill i bhfearas chun an dún a ghabháil; bhí ag tosú ar an ruathar.ED' fhág sé an áit sin i gcoim na hoíche, agus leanadar orthu ar aghaidh go dtáinig siad chomh fada le dún [Dhatama].dDAChas Iúdás agus a fhórsaí i leataobh ar feadh bhealach an fhásaigh go Bozrá; ghabh sé an chathair agus chuir gach mac máthar chun báis le faobhar claímh, chreach an chathair go léir agus chuir trí thine í.LC«agus tá a thuilleadh acu teanntaithe i mbailte eile Ghileád; tá sé beartaithe ag an namhaid na dúnta sin a ionsaí amarach, agus an mhuintir go léir iontu a scrios san aon lá amháin.»B3«Tá a lán acu,» ar siad, «teanntaithe i mBozrá agus i mBosor, in Alama, i Chasfó, i Macad, agus i gCarnaen» cathracha móra daingne iadsan A Bhuail siad leis na Nabataeigh; bhíodarsan síochánta leo agus d' insíodar dóibh gach ar tharla dá mbráithre i nGileád: @ Ghabh Iúdás Macabaech agus Iónátán a dheartháir thar an Iordáin agus mháirseáil siad turas trí lá tríd an bhfásach.'?GThug sé leis [Giúdaigh] na Gailíle agus Arbata, lena gcuid ban agus leanaí agus a maoin go léir; thug siad isteach in Iúdáia iad faoi lúcháir mhór.}>schuaigh sé sa tóir orthu go geata Ptolamais, agus thit timpeall trí mhíle fear díobh agus ghabh sé a gcreach.=Ghluais Síomón ar aghaidh isteach sa Ghailíl agus chuir a lán cathanna ar na págánaigh, agus bhris orthu go tubaisteach;w<gCeapadh trí mhíle fear do Shíomón don fheachtas chun na Gailíle, agus ocht míle do Iúdás do Ghileád.;agus thug sé an t-ordú seo dóibh: «Bíodh ceannas agaibh ar an bpobal ach ná cuirigí cath ar na págánaigh nó go bhfillfimid.» : D' fhág sé Iósaef, mac Zachairias, agus Azairias, ceannaire an phobail, leis an gcuid eile den arm in Iúdáia, lena chosaintF9Dúirt Iúdás lena dheartháir Síomón: «Bíodh do rogha de na fir agat agus téigh chun do bhráithre sa Ghailíl a shaoradh; rachaidh mise agus mo dheartháir Iónátán go Gileád.»[8/Nuair a chuala Iúdás agus an pobal na teachtaireachtaí sin, tionóladh cruinniú mór chun a shocrú céard ba chóir dóibh a dhéanamh dá ndeartháireacha a bhí i gcruachás agus a naimhde á n-ionsaí.!7;go raibh muintir Ptolamais, na Tuíre, na Sídóine, agus muintir Ghailíl na nGinte, go léir cruinnithe ina n-aghaidh «d' fhonn sinn a scriosadh» .6!Fad bhí an litir fós á léamh, siúd chucu teachtairí eile ón nGailíl agus a gcuid éadaigh stróicthe, agus an scéala céanna acu;T5! Cuireadh chun báis ár mbráithre go léir a bhí ag cur fúthu i gcríocha na dTúbach; tugadh a mná agus a leanaí i mbraighdeanas, fuadaíodh a maoin, agus díthíodh timpeall míle fear ansiúd.»_47 Tar gan mhoill mar sin agus fuascail sinn as a lámha, mar tá a lán againn ar lár. 3 Tá siad ag ullmhú le haghaidh teacht agus an dún inar theitheamar a ghabháil de ruathar; tá Tiomóid i gceannas a bhfórsaí.d2A Ach theith siadsan go dún Dhatama, agus sheol siad litir go Iúdás agus a dheartháireacha leis an teachtaireacht: «Tá na págánaigh inár dtimpeall cruinnithe le chéile inár n-aghaidh d' fhonn sinn a scriosadh. 1~~}|| {P==U<;;(:w988)7w6o544?321140y/r..k--f,,#+**5)s(('&&Z%$$?##E""Q!x Twb:z;9.pn<2 U h 0kAoK`(>I Scríobhamar go Lastanaes ár ngaol mar gheall oraibh agus anois tá cóip den litir sin scríofa againn chugatsa i dtreo go mbeadh a fhios agat cad deir sí.g=G Déimitrias rí go Iónátán a dheartháir, agus go cine na nGiúdach, beatha agus sláinte!|<q D' aontaigh an rí leis sin agus scríobh litir go Iónátán i dtaobh na nithe sin go léir: mar seo a ghabh sí:; Ansin d' iarr Iónátán ar an rí Iúdáia agus trí dhúiche na Samáire a shaoradh ó cháin, agus gheall dó trí chéad tallann. : Dhaingnigh sé é san ardsagartacht agus sna honóracha a bhí aige roimhe sin agus rinne sé é a áireamh ar a phríomhchairde.x9i ach chaith an rí leis mar a rinne na ríthe a ghabh roimhe agus mhóraigh é i bhfianaise a chairde go léir.R8 Bhí coirpigh áirithe dá chine féin ag déanamh gearáin ina aghaidh,7) mar chuaigh sé go dtí an rí i Ptolamais, agus airgead agus ór agus éidí agus a lán tabhartas eile aige, agus ghnóthaigh sé a fhabhar.16[ Nuair a chuala Iónátán é sin, d' ordaigh sé leanúint den léigear; thogh sé cuid de sheanóirí Iosrael agus cuid de na sagairt; chuir sé é féin i bhfiontar,&5E Nuair a chuala sé é sin, tháinig fearg air; a luaithe a fuair sé gaoth an fhocail chuir sé chun bealaigh agus tháinig go Ptolamais. Scríobh sé go Iónátán á rá leis scor den léigear, agus teacht agus bualadh leis i gcomhdháil i Ptolamais chomh tapa agus ab fhéidir dó.'4G Ach coirpigh áirithe a raibh fuath acu dár gcine, chuaigh siad go dtí an rí agus d' inis siad dó go raibh léigear á chur ag Iónátán ar an Dúnfort.@3y San am céanna thionóil Iónátán fir Iúdáia le hionsaí a dhéanamh ar an Dúnfort in Iarúsailéim agus d' fheistigh sé a lán inneall cogaidh le húsáid ina choinne.V2% Rinneadh rí dá réir sin de Dhéimitrias sa bhliain céad seasca a seacht.~1u Ach fuair Ptoilimí bás trí lá ina dhiaidh sin agus mharaigh na háitritheoirí a shaighdiúirí ina ngarastúin.X0) Bhain Zaibdiéil, an tArabach, a cheann d' Alastar agus chuir é go Ptoilimí.c/? Theith Alastar chun na hAráibe le dídean a fháil ann agus cheiliúir Ptoilimí a bhua.3._ Chuala Alastar an scéala agus tháinig sé ina choinne i gcath. Ghluais Ptoilimí amach ina choinne, chuaigh i ngleic leis le fórsa tréan agus chuir an teitheadh air.l-Q Bhí Alastar rí sa tSiléis an uair sin mar go raibh ceannairc déanta ag muintir na dúiche sin.?,w Ansin ghabh Ptoilimí isteach in Aintíoch agus chuir coróin na hÁise air féin. Chuir sé dhá choróin ar a cheann, ar an gcuma sin, coróin na hÉigipte agus coróin na hÁise.+# Bhain sé a iníon de dá bhrí sin agus thug í do Dhéimitrias; bhí sé in earraid le hAlastar ansin agus ba léir don saol a naimhdeas.U*# Bhí an milleán á chur aige ar [Alastar] mar gur shantaigh sé a ríocht.e)C Mar is oth liom anois gur thug mé m' iníon dó, mar rinne sé iarracht ar mé a mharú.»X() Chuir sé teachtaí go Déimitrias rí á rá: «Tar, déanaimis conradh le chéile agus tabharfaidh mé m' iníon, a bhí mar chéile ag Alastar, duit le pósadh, agus beidh tú i réim i ríocht d' athar.('I Ghabh Ptoilimí rí ceannas ar chathracha an chósta chomh fada le fearainn Seiliúiciá agus bhí an t-olc á bheartú gan staonadh aige in aghaidh Alastair. & Rinne Iónátán an rí a thionlacan chomh fada leis an abhainn ar a dtugtar Eiliútaras agus ansin d' fhill sé ar Iarúsailéim.% Chuaigh Iónátán go Iopa le bualadh leis an rí go hollásach, agus bheannaigh siad dá chéile agus chaith an oíche ann.{$o Chuireadar in iúl don rí freisin cad a rinne Iónátán le milleán a chur air, ach níor labhair an rí focal.-#S Nuair a tháinig sé i gcóngar Azótas, thaispeáin siad creatlach dóite theampall Dhágón dó, agus Azótas agus a bhruachbhailte scriosta, corpáin scaipthe thall agus abhus, agus conablaigh loiscthe na ndaoine a dhóigh Iónátán sa chath agus iad ina gcairn acu ar feadh a bhealaigh.{"o Ach nuair a théadh Ptoilimí isteach sna cathracha, bhuannaíodh sé saighdiúirí mar gharastún i ngach ceann.{!o Chuir sé chun bealaigh chun na Síre agus síocháin ar a bhéal, agus d' osclaíodh muintir na gcathracha a ngeataí roimhe agus théidís amach ina choinne; mar d' ordaigh Alastar rí fáilte a chur roimhe mar gurbh é a athair céile é._  9 Thionóil rí na hÉigipte armáil mhór ansin, chomh líonmhar le gaineamh na trá, agus a lán long, agus rinne iarracht ar sheilbh a fháil le feall ar ríocht Alastair agus í a chur lena ríocht féin.- Ychuir sé chuige dealg óir mar is gnáth a thabhairt do ghaolta an rí; thug sé dó chomh maith seilbh ar Eacrón agus na tailte a ghabh leis.nU XNuair a chuala Alastar rí faoi na nithe sin go léir, chaith sé a thuilleadh onóra le Iónátán,H  WD' fhill Iónátán ansin ar Iarúsailéim le héadáil mhór.% VD' imigh Iónátán leis ón áit sin, agus shuigh a champa os comhair Ascalón; d' fháiltigh muintir na cathrach sin roimhe go hollásach.lQ UBa é an líon naimhde a thit le faobhar claímh nó le loscadh sa tine, timpeall ocht míle fear.G TAch chuir Iónátán Azótas agus na cathracha máguaird trí thine; chreach sé iad agus chuir sé teampall Dhágón, agus an mhuintir a theith ina sluaite isteach ann, faoi bharr lasrach. SScaipeadh an marcshlua ar fud an mhachaire agus theith siad go hAzótas agus isteach leo i dteampall Dhágón, a n-íol, ag lorg dídine.+ RAnsin thug Síomón a fhórsa chun tosaigh agus chuir cath ar an bhfalang mar bhí an marcshlua traochta agus bhris sé orthu agus theitheadar.gG QAch sheas na fir an fód mar a d' ordaigh Iónátán dóibh, agus traochadh a n-eachra siúd.O PFuair Iónátán amach go raibh an luíochán seo á dhéanamh i leith a chúil; thimpeallaigh na marcaigh a arm agus bhíodar ag scaoileadh a saigheada faoina chuid fear ó mhaidin go tráthnóna.K OBhí míle marcach fágtha ag Apollóinias i bhfolach ar a chúl.mS NChuaigh [Iónátán] sa tóir air chomh fada le hAzótas agus chuaigh na hairm i ngleic le chéile.#? MChuala Apollóinias é sin agus chruinnigh sé trí mhíle de mharcshlua agus arm mór agus ghluais go hAzótas, amhail is dá mbeadh sé le dul níos faide. Bhí sé ag brú ar aghaidh isteach sa mhachaire san am céanna mar bhí fórsa tréan marcach aige agus é ag brath orthu.a; Ltháinig eagla ar lucht na cathrach agus d' osclaíodar dó agus ghabh Iónátán Iopa.+O KShuigh sé longfort os comhair Iopa ach dhún lucht na cathrach í ina aghaidh, mar go raibh garastún ag Apollóinias in Iopa. Nuair a rinneadar ionsaí uirthi,X) JNuair a chuala Iónátán teachtaireacht Apollóinias, bhorr an croí ann istigh. Thogh sé deich míle fear agus chuir chun bealaigh ó Iarúsailéim agus tháinig a dheartháir Síomón chuige le cabhair.6e IAgus anois ní bheidh ar do chumas an fód a sheasamh in aghaidh an mharcshlua ná an airm mhóir seo sa mhachaire, agus gan carraig ná scailp ná áit dídine ann duit.»ve HCuir ceist agus faigh amach cé hé mé agus cé hiad an mhuintir eile atá ag cabhrú linn. Déarfaidh daoine leat nach féidir duit an fód a sheasamh inár n-aghaidh, mar gur briseadh dhá uair ar do shinsir ar a bhfóidín dúchais.' G GMá tá muinín agat as d' fhórsaí, tar anuas ar an machaire inár n-aghaidh agus bainimis triail as a chéile ann; tá neart na gcathracha ar mo thaobhsa.= s F«Níor éirigh inár gcoinne ach tú! Táim i mo cheap magaidh agus aithise anois de do chionn. Cén fáth a bhfuil feidhm á bhaint agat as do chumas inár gcoinne sna hardáin?T ! ECheap Déimitrias Apollóinias ina ghobharnóir ar Choílé Síre agus chruinnigh forsa tréan agus chuir léigear ar Iaimnía. Ansin chuir sé an teachtaireacht seo leanas go Iónátán an t-ardsagart.p Y DNuair a chuala Alastar rí ina thaobh sin, tháinig buaireamh mór air agus d' fhill sé ar Aintíoch.| q CSa bhliain céad agus a seasca cúig tháinig Déimitrias mac Dhéimitrias ón gCréit go tír a shinsear.W' BD' fhill Iónátán ansin go Iarúsailéim faoi shíocháin agus faoi áthas.- AThug an rí onóir dó, más ea, agus chuir a ainm ar rolla a phríomhchairde, agus cheap é ina ghinearál agus ina ghobharnóir ar an gcúige.+ @Nuair a chonaic lucht a chúisithe an onóir a bhí á caitheamh leis de réir an fhógra sin agus é gléasta i gcorcra, theith siad go léir.yk ?Chuir an rí ina shuí taobh leis é agus dúirt sé lena oifigigh: «Téigí amach i lár na cathrach leis agus fógraígí gan aon duine a dhéanamh gearáin ina aghaidh faoi aon ní agus gan aon duine a chur isteach air ar aon chúis.»{o >D' ordaigh an rí a chuid éadaigh a bhaint de Iónátán agus éide chorcra a chur uime, agus rinneadh amhlaidh. =Chuir buíon scraistí ó Iosrael, dream ainrialta, le chéile le gearán a dhéanamh ina aghaidh, ach níor thug an rí aon aird orthu.M Chuir Alastar teachtaí go dtí Ptoilimí rí na hÉigipte le teachtaireacht mar leanas:pxY 2Lean sé den troid go dásachtach go ndeachaigh an ghrian faoi agus thit Déimitrias féin an lá úd. w 1Chuaigh an dá rí i ngleic catha le chéile. Theith arm Dhéimitrias agus chuaigh Alastar sa tóir air agus bhris ar a fhórsaí.[v/ 0Bhailigh Alastar rí sluaite móra agus shuigh a longfort os coinne Dhéimitrias.#u? /Thaobhaíodar le hAlastar mar gurbh é ba thúisce a labhair briathra síochánta leo agus bhíodar ina gcomhghuaillithe aige ar feadh a shaoil go léir.t} .Nuair a chuala Iónátán agus an pobal na focail sin níor ghéilleadar dóibh ach iad a scaoileadh thar a gcluasa, mar ba cuimhin leo an díobháil mhór a rinne [Déimitrias] in Iosrael agus conas mar a rinne sé leatrom cruálach orthu.6se -Bíodh chomh maith atógáil ballaí Iarúsailéim, agus an chóir chosanta ina thimpeall, mar chostas ar chiste an rí agus atógáil ballaí cathracha Iúdáia freisin.»rr] ,Maidir le tógáil agus athnuachan foirgnimh an tsanctóra, bíodh na costais go léir ar chiste an rí.jqM +Aon duine a lorgann dídean sa Teampall in Iarúsailéim, nó laistigh dá thearmainn, toisc go bhfuil sé i bhfiacha leis an rí nó a mhalairt, scaoiltear saor é agus faigheadh sé ar ais a mhaoin go léir i mo ríochtsa.qp[ *Mar bhreis air sin, an cúig mhíle seicil airgid a dhéantaí a thobhach ar theacht isteach sheirbhísí an tsanctóra le haghaidh na bliana, tá sé á mhaitheamh mar go mbaineann sé leis na sagairt a cheiliúrann an liotúirge.+oO )An fearasbarr go léir nach bhfuil íoctha fós ag na feidhmeannaigh mar a rinneadh blianta eile, tabharfaidh siad as seo amach é ar son oibreacha an Teampaill.n# (Déanaim féin freisin bronntanas de chúig mhíle déag seicil airgid in aghaidh na bliana ó chiste an rí, le teacht ó na foinsí cuí.#m? 'Thug mé Ptolamais agus a chomharsanacht mar bhronntanas don sanctóir in Iarúsailéim le díol as na costais riachtanacha a ghabhann leis an sanctóir.ilK &Maidir leis na trí réigiúin a cuireadh le Iúdáia ó thír na Samáire, cuirtear le Iúdáia iad ar shlí go n-áireofar faoin aon rialtóir amháin iad, gan géillsine á tabhairt acu d' aon údarás ach don ardsagart.k %Cuirtear cuid acu i ndaingin mhóra an rí, agus ceaptar a thuilleadh díobh i bpoist mhuiníne sa ríocht. Ceaptar oifigigh agus ceannairí dá gcuid féin orthu agus mairidís de réir a ndlíthe féin, faoi mar a d' ordaigh an rí i dtír Iúdá.-jS $Liostáiltear Giúdaigh, suas le tríocha míle fear díobh, in arm an rí agus bíodh liúntais ar fáil dóibh ar aon dul leis an gcuid eile d' fhórsaí an rí.qi[ #Ní bheidh sé de cheart ag aon duine aon éileamh a dhéanamh orthu ná cur isteach orthu ar aon slí.yhk "Na féilte go léir, na sabóidí, na réanna nua agus na sollúnacha ar leith, an trí lá roimh fhéile, agus an trí lá ina diaidh, bídís-sean go léir ina laethanta fuascailte agus maithiúnais do na Giúdaigh go léir i mo ríocht.Vg% !Agus gach Giúdach beo a tugadh mar chime ó thír Iúdá go dtí aon áit i mo ríocht, scaoilim saor in aisce iad, agus maitheadh [na feidhmeannaigh] go léir na cánacha do chách, fiú ar a n-eallach.,fQ Bogaim freisin mo ghreim ar an Dúnfort in Iarúsailéim agus tugaim i lámha an ardsagairt é le go gcuirfeadh sé a rogha féin de gharastún ann lena chosaint.jeM Bíodh Iarúsailéim agus a chomharsanacht, a dheachúna agus a dhleachta naofa, saor ó cháin.!d; Agus cé go bhfuil trian d' fhómhar an arbhair agus leath d' fhómhar na gcrann dlite dom, in áit í a thobhach, scaoilim saor ón gcáin sin, ó inniu agus as seo amach, tír Iúdá agus na trí dúichí a cuireadh leis ón tSamáir agus ón nGailíl, ó inniu agus go brách.c! Déanaim sibhse anois a shaoradh agus na Giúdaigh go léir a fhuascailt ó gach cíos, ó cháin an tsalainn agus ó cháin na corónach.\b1 Tabharfaimid a lán pribhléidí daoibh agus bronnfaimid a lán duaiseanna oraibh.a% Anois, más ea, leanaigí oraibh le bhur ndílseacht dúinn, agus déanfaimid cúiteamh fial libh ar son gach a ndéanfaidh sibh ar ár son.8`i Chualamar conas mar a choimeád sibh bhur gconarthaí linne agus a d' fhan sibh dílis do bhur gcairdeas linne gan taobhú lenár naimhde agus ba mhór an sásamh dúinn sin.t_a Agus chuir sé scéala chucu mar leanas: «Déimitrias rí go dtí an cine Giúdach, beatha agus sláinte!^ Cuirfidh mise freisin teachtaireacht misnigh chucu ag geallúint onóra agus duaiseanna lena mealladh chun cabhrú liom.»]1 «Cad tá déanta againn a rá is go bhfuil buntáiste faighte ag Alastar orainn ag déanamh cairdis leis na Giúdaigh mar thacaíocht leis féin?Y\+ Nuair a chuala Déimitrias faoin méid sin, bhí brón air agus dúirt:=[s Chuir Iónátán na héidí naofa air sa seachtú mí den bhliain céad agus a caoga, i bhféile na dTaibearnacal, agus chruinnigh sé fórsaí agus sholáthraigh sé raidhse arm.Zy Cheapamar dá réir sin inniu thú le bheith i do ardsagart ag do mhuintir, agus go dtabharfaí cara an rí ort» agus chuir sé fallaing chorcra agus coróin órga chuige freisin «agus go mbeadh lé agat linn agus go mbeadh cairdeas eadrainn.»\Y1 Chualamar gur gaiscíoch tréan thú agus gur fiú thú a bheith mar chara againn.HX  «Alastar rí dá bhráthair Iónátán, beatha agus sláinte!aW; Scríobh sé litir chuige dá bhrí sin agus sheol chuige í le teachtaireacht mar seo:vVe «An bhfaighimid a leithéid go deo arís? Anois más ea, déanaimis ár gcara agus ár gcomhghuaillí de!»U Chuala Alastar rí faoi na gealltanais go léir a thug Déimitrias do Iónátán agus d' inis daoine dó faoi na cathanna go léir a d' fhear Iónátán agus a dheartháireacha agus faoi na gníomhartha gaisce a rinne siad agus na deacrachtaí a d' fhulaing siad.T Níor fhan aon duine ach beagán díobh siúd a thréig an dlí agus na haitheanta agus a d' fhan i mBéit Zúr mar gur thearmann é.QS D' fhág gach duine a láthair féin agus d' imigh chun a thíre féin.PR Ansin theith na heachtrannaigh a bhí sna daingin a thóg Bacaídéas.bQ= Thug sé ordú dóibh siúd a bhí i mbun na hoibre na ballaí agus an chóir chosanta timpeall Shliabh Shíón a thógáil de chlocha gearrtha go cearnógach le go mba dhaingnide a bheidís; agus rinneadar amhlaidh.sP_ Chuir Iónátán faoi in Iarúsailéim ansin agus chrom sé ar an gcathair a atógáil agus a athnuachan.qO[ Agus thug lucht an Dúnfoirt na gialla suas do Iónátán agus thug sé ar ais dá dtuismitheoirí iad.pNY Tháinig scéin an domhain orthu nuair a chuala siad gur thug an rí údarás dó fórsaí a thionól.M  Chuaigh Iónátán go dtí Iarúsailéim agus léigh sé an litir i gcomhchlos an phobail ar fad agus na muintire sa Dúnfort.JL  Thug [Déimitrias] údarás dó dá bhrí sin fórsaí a chruinniú, airm a sholáthar, agus bheith mar chomhghuaillí aige; agus d' ordaigh sé na gialla sa Dúnfort a scaoileadh saor chuige. K Óir cuimhneoidh seisean ar na héagóracha go léir a rinneamar ina choinne agus i gcoinne a bhráithre agus i gcoinne an chine.»%JC «Mar,» ar sé, «b' fhearr dúinn an tosach a bheith againn agus síocháin a dhéanamh leis sula ndéanfaidh sé síocháin le hAlastar inár n-aghaidh.[I/ Ansin chur Déimitrias litir shíochánta go Iónátán ag caitheamh onóra leis.yHk Nuair a chuala Déimitrias rí é sin, chruinnigh sé slua mór agus mháirseáil amach chun catha ina choinne.@G { Sa bhliain céad agus a seasca tháinig Alastar Eipifanaes, mac Aintíochas, i dtír agus ghabh seilbh ar Ptolamais. Cuireadh fáilte roimhe agus chuaigh sé i mbun rialaithe.KF INí raibh an claíomh ag bagairt ar Iosrael a thuilleadh, agus chuir Iónátán faoi i Machmais mar ar chrom sé ar bhreith a thabhairt ar an bpobal agus scrios sé na héagráifigh ó Iosrael.NE HThug sé ar ais dó na cimí a thug sé leis an turas roimhe sin ó thír Iúdá; ansin d' fhill sé agus d' imigh leis chun a thíre féin, agus níor tháinig go deo arís isteach ina gcríocha.=Ds GD' aontaigh sé leis sin agus rinne beart de réir a bhriathair, agus thug a mhionn dó nach ndéanfadh sé iarracht ar dhíobháil a dhéanamh dó i gcaitheamh a shaoil go léir.C FFuair Iónátán é sin amach agus chuir sé teachtaí chuige le síocháin a dhéanamh leis agus go dtabharfadh sé na cimí ar ais.5Bc ETháinig racht feirge air leis na coirpigh a chomhairligh dó dul isteach sa tír, agus mharaigh sé a lán díobh agus bheartaigh sé ansin imeacht go dtí a thír féin.A/ DChuir siad cath ansin ar Bhacaídéas agus bhris siad air. Rinne siad é a bhuaireanh go mór mar go raibh a phlean agus a fheachtas curtha amú.f@E CRinne Síomón agus a chuid fear ruathar ón gcathair agus chuir siad na hinnill trí thine.9?k BRinne sé fogha faoi Odomaera agus a bhráithre, agus faoi chlann mhac Fasarón, ina mbothanna, agus chromadarsan freisin ar [an namhaid a] ionsaí agus aontú lena fhórsaí.>3 AAch d' fhág Iónátán a dheartháir Síomón sa chathair, agus d' imigh sé féin amach faoin tuath, agus gan ach beagán fear in éineacht leis.= @Tháinig sé ansin agus chuir léigear ar Bhéit Baise; bhí sé á ionsaí ar feadh a lán laethanta agus thóg sé innill chogaidh.< ?Fuair Bacaídéas scéala faoi seo agus chruinnigh sé a shluaite go léir agus chuir treoracha chun a mhuintir in Iúdáia.;- >Ansin chúlaigh Iónátán agus Síomón agus a lucht leanúna go Béit Baise san fhásach; d' atóg sé a raibh scriosta de agus dhaingnigh é.:1 =Ghabh [Iónátán agus a lucht tacaíochta] timpeall leathchéad de mhuintir na tuaithe a bhí i gceannas an fhill agus chuir siad chun báis iad.9  Ansin rinne na coirpigh go léir comhcheilg agus dúirt: «Féach! Tá Iónátán agus a lucht tacaíochta ag maireachtáil go síochánta gan imní. Tugaimis Bacaídéas ar ais mar sin agus gabhfaidh sé iad go léir san aon oíche amháin.»%6C 9Nuair a chonaic Bacaídéas go raibh Alcamas tar éis bháis, d' fhill sé ar ais go dtí an rí agus bhí síocháin ag tír Iúdá ar feadh dhá bhliain.85k 8Fuair Alcamas bás ansin agus é i bpian mhór.n4U 7nuair a bhuail taom Alcamas agus cuireadh stop lena shaothar. Fuair sé poc sa bhéal agus d' fhág an phairilis balbh ar fad é i dtreo nach bhféadfadh sé labhairt ar aon chor ná treoracha a thabhairt i dtaobh a theaghlaigh.N3 6Sa bhliain céad caoga a trí, sa dara mí, thug Alcamas ordú balla chúirt inmheánach an tsanctóra a leagan agus saothar na bhfáithe a scriosadh. Ní raibh ach tús curtha aige leis an scriosw2g 5Ghabh sé clann mhac ceannairí na tíre ina ngialla agus chuir faoi gharda iad sa Dúnfort in Iarúsailéim.1 4Dhaingnigh sé freisin Béit Zúr agus Gazara, agus an Dúnfort, agus chuir sé saighdiúirí agus soláthairtí bia iontu.@0{ 3agus chuir sé garastúin iontu le hIosrael a chiapadh./ 2D' fhill Bacaídéas ar Iarúsailéim ansin agus thóg cathracha daingne in Iúdáia le ballaí arda agus geataí agus barraí: an daingean in Ireachó, agus Amáus, agus Béit Horón, agus Béitéil, agus Timneá, agus Faratón, agus Teafón,H.  1Thit timpeall míle de lucht leanúna Bhacaídéas an lá úd.)-K 0Ansin léim Iónátán agus a lucht leanúna isteach sa Iordáin agus shnámh siad go dtí an taobh thall. Níor ghabh an namhaid thar Iordáin lena n-ionsaí.),K /Cuireadh tús leis an gcath; shín Iónátán a lámh le buille a bhualadh ar Bhacaídéas, ach dhruid seisean i leataobh uaidh agus chuaigh ar chúl an tslua.Z+- .Cuirigí glaoch chun Neimhe anois go bhfuasclófar sibh ó lámha ár naimhde.»-*S -Féach, tá an cath romhainn agus inár ndiaidh; tá uisce na Iordáine ar an taobh seo, an bogach agus an mothar ar an taobh siúd, níl bealach cúlaithe againn.$)A ,Agus dúirt Iónátán leo siúd a bhí in éineacht leis: «Ar aghaidh linn agus troidimis lenár n-anam, mar ní ionann an scéal inniu agus roimhe seo.(w +Nuair a fuair Bacaídéas é sin amach, tháinig sé ar an tsabóid le fórsa láidir go bruacha géara na Iordáine.h'I *Rinne siad fuil a ndearthár a dhíolt go hiomlán agus d' fhill siad ar bhogach na Iordáine.]&3 )Rinneadh caoineadh dá bhrí sin de bhainis agus olagón de ghlór na gceoltóirí.4%a (Ansin rinne siad ruathar ina n-aghaidh óna luíochán agus rinne ár orthu agus thit a lán acu, agus theith an chuid eile chun an chnoic, agus gabhadh a maoin go léir.Z$- 'Ag faire dóibh ansiúd, b' shiúd ag gabháil an treo slua mór lena lán bagáiste; tháinig an céile fir amach faoina ndéin, lena chairde agus lena ghaolta, le bodhráin agus banna ceoil agus a lán arm.y#k &Chuimhníodar ar fhuil Eoin a ndeartháir agus ghabhadar suas agus chuadar i bhfolach faoi scáth an tsléibhe."w %Tar éis na nithe sin a thitim amach insíodh do Iónátán agus do Shíomón a dheartháir go raibh clann Iambraí ag ceiliúradh bainise móire agus ag tionlacan na brídeoige, iníon duine d' uaisle móra Chanán, ó Nadabat le cóisir mhór.r!] $Ach tháinig clann Iambraí ó Mhaedabá amach agus ghabh siad Eoin agus a raibh aige, agus rug leo iad.< q #Sheol [Iónátán] a dheartháir, a bhí i gceannas an tslua, lena impí ar na Nabataeigh, a chairde, cead a thabhairt dóibh a mbagáiste raidhsiúil a chur i dtaisce ina measc.wg "(Fuair Bacaídéas é sin amach ar an tsabóid agus ghabh sé féin agus a arm go léir thar Iordáin anonn.).U !Ach chuala Iónátán agus Síomón agus a lucht tacaíochta go léir faoi agus theith siad go fásach Theacóá agus shuíodar a longfort ag uisce Shistéal Asfar.X) Fuair Bacaídéas é sin amach agus rinne sé iarracht ar é a mharú.q[ Ghlac Iónátán leis an gceannasaíocht ar an ócáid sin agus thóg sé áit Iúdáis, a dheartháir.{ Thoghamar dá réir sin thusa inniu, más ea, le bheith mar cheannasaí agus mar threoraí lenár gcogadh a fhearadh.»9k «Ó fuair do dheartháir Iúdás bás, níl aon duine beo mar é le cur in aghaidh ár naimhde agus Bhacaídéas, agus le déileáil le lucht ár bhfuatha ar ár gcine féin.R Chruinnigh cairde Iúdáis le chéile ansin agus dúradar le Iónátán: Tharla leatrom géar dá bhrí sin in Iarúsailéim, nach raibh a leithéid ann ó bhí deireadh ag fáidh a bheith ar fáil ina measc.3 Rinne siadsan tóir agus cuardach ar chairde Iúdáis, agus thug siad go Bacaídéas iad agus d' imir sé díoltas orthu agus rinne fonóid fúthu.U# Thogh Bacaídéas an dream aindiagaithe agus cheap iad i gceannas na tíre.V% Sa tréimhse sin tharla gorta an-mhór agus thaobhaigh an tír go léir leo.-U Ceannaire agus Ardsagart1 An chuid eile de bhearta Iúdáis, a chogaí agus na gníomhartha gaisce a rinne sé, agus a thábhacht, níl siad scríofa, mar ba líonmhar iad.M «Cad é mar a thit an gaiscíoch, an té a d' fhuascail Iosrael!»  agus chaoin siad é. Agus rinne Iosrael go léir é a chaoineadh go dubhach; mhair an caoineadh mórán laethanta, agus deiridís:~u Thóg Iónátán agus Síomón a ndeartháir leo ansin agus rinne siad é a adhlacadh i dtuama a sinsear i Móidín,6g Thit Iúdás féin agus theith an chuid eile.c? Ghéaraigh go dásachtach ar an gcath agus goineadh agus treascradh a lán ar gach taobh.) K Nuair a chonaic an mhuintir ar an eite chlé go raibh briste ar an eite dheas, d' iompaigh siad agus lean go dlúth ar a sála ar Iúdás agus ar a chuid fear.[ / bhris siad ar an eite dheas agus chuir siad an teitheadh orthu go Sliabh Azótas. { Chonaic Iúdás go raibh Bacaídéas agus neart a fhórsaí ar dheis, agus chruinnigh na laochra gaile go léir chuige;f E Chrith an talamh faoi thormán na n-arm agus bhí an cath á chur ó mhaidin go tráthnóna. 9 bhí Bacaídéas ar an eite dheas. Ghabh an falang ar aghaidh idir an dá dhíorma le séideadh na stoc. Shéid muintir Iúdáis na stoic chomh maith. Ansin mháirseáil arm [Bhacaídéas] amach ón longfort agus chóirigh iad féin don chath. Rinneadh dhá dhíorma den mharcshlua, ghluais an lucht diúractha agus na saigheadoirí ar aghaidh roimh an arm, agus na curaidh ghroí go léir chomh maith;L Ach dúirt Iúdás: «I bhfad uainn a leithéid a dhéanamh, teitheadh uathu. Má tháinig ár n-uain, faighimis bás go cróga ar son ár ndeartháireacha, gan smál a fhágáil ar ár gclú.»ve Ach rinne siadsan iarracht ar a mhalairt a áiteamh air, á rá: «Ní fhéadfaimis é, ach teithimis lenár n-anam an turas seo, agus tiocfaimid ar ais lenár ndeartháireacha agus cuirfimid cath orthu; níl ach an beagán dínn ann.»9k Ach cé go raibh suaitheadh air, dúirt sé leis an muintir a bhí fágtha: «Ar aghaidh linn agus tugaimis faoinár naimhde. B' fhéidir go bhféadfaimis cath a chur orthu.»8i Nuair a chonaic Iúdás gur shleamhnaigh a arm ar shiúl uaidh, agus go raibh cath á bhagairt air, thit an lug ar an lag aige, mar ní raibh sé d' uain aige iad a thionól.'G Nuair a chonaic siad sluaite líonmhara an namhad, tháinig scéin orthu agus d' éalaigh mórán acu ón gcampa i dtreo nár fágadh ach ocht gcéad díobh.jM Bhí a champa suite ag Iúdás in Ealasa agus trí mhíle de thogha na bhfear in éineacht leis.ta Ansin chuir siad chun bóthair agus chuaigh go Beireá le fiche míle troitheach agus dhá mhíle marcach.nU Sa chéad mhí den dara bliain ar chaoga ar chéad, shuigh siad a longfort os comhair Iarúsailéim.   Ghabh siad an bóthar [chun na Gailíle] agus chuir siad léigear ar Maesalót in Arbaelá, agus ghabh é agus mharaigh a lán.4~ c Nuair a chuala Déimitrias gur thit Niocánór agus a arm sa chath, chuir sé Bacaídéas agus Alcamas an dara huair go Iúdá agus eite dheas an airm mar aon leo.}  Má iarrann siad cabhair arís i do choinne, déanfaimid a gcearta a chosaint agus cogadh a chur ort ar muir agus ar tír.' »\|1«Agus maidir leis na héagóracha atá á n-imirt ag an rí Déimitrias orthu, scríobhamar chuige mar leanas: 'Cén fáth ar leag tú cuing chomh trom ar ár gcairde agus ar ár gcomhghuaillithe na Giúdaigh?G{Tar éis na coinníollacha sin a theacht i bhfeidhm, má bheartaíonn an dá thaobh ar bhreis a chur leo, nó baint uathu, beidh an cead sin acu, agus beidh an bhreis nó an laghdú bailí.az;Ar na coinníollacha sin rinne na Rómhánaigh conradh mar sin leis an bpobal Giúdach.Iy Ní thabharfar grán ná airm ná airgead ná loingeas do na comhghuaillithe namhadmhara; sin mar a chinn an Róimh, agus ní foláir dóibh a ndualgais a chomhlíonadh gan aon ní dá mbarr.+xOAr an gcuma chéanna, má chuirtear cogadh ar dtús ar an gcine Giúdach, troidfidh na Rómhánaigh gualainn leo le fonn, de réir mar a éileoidh an cás orthu.sw_Ní thabharfaidh siad ná ní sholáthróidh siad grán ná airm ná airgead ná loingeas don namhaid a bhíonn ag fearadh cogaidh; sin mar a chinn an Róimh, agus ní foláir dóibh a ndualgais a chomhlíonadh gan aon ní dá mbarr.fvEtroidfidh an cine Giúdach lena gcroídhícheall leo de réir mar a éileoidh an cás orthu.yukMá chuirtear cogadh ar dtús ar an Róimh nó ar aon cheann dá comhghuaillithe ar fud na himpireachta ar fad,t«Go raibh an rath ar na Rómhánaigh agus ar an gcine Giúdach ar muir agus ar tír go brách, agus i bhfad uathu claíomh agus namhaid.Js agus seo cóip den litir a greanadh ar tháblaí cré-umha mar fhreagra, agus a seoladh ar ais go Iarúsailéim le coimeád ag na Giúdaigh mar chuimhneachán ar an tsíth agus ar an gconradh. ~}n||%{z xxw@veuu!t{ss!rqqappoHnmmll[kjji;hh8gffmeeadd^dcbaa``__*^z]]A\k[x[EZZ;YXXBXWWoVVpUUT|SRRQPPvPOHNNMLsLKOJZII]HGFFEDDDCrCBAA.@?>>==X<<;;b::99"8e77S655M4z433,2210l0 //5.--o,,+**2))(<''&%%$$Z#"{! 8 >m+*CZFHZU  i J"h (}l&jM.D' aontaigh an pobal go léir ceart a thabhairt do Shíomón déanamh de réir na socruithe sin.%-Aon duine a dhéanann gníomh in aghaidh na socruithe sin nó a dhiúltaíonn d' aon cheann díobh, beidh sé ciontach os comhair an dlí.»,Ní bheidh cead ag aon duine den phobal ná de na sagairt aon cheann de na beartúcháin seo a chur ar ceal, ná cur i gcoinne aon ní dá ndeir sé, ná cruinniú a thionól sa tír gan a chead, ná éide chorcra a chaitheamh ná búcla óir a chur air féin.~+agus go ngéillfeadh cách dó, agus go mbeadh a ainm le gach conradh sa tír, agus go gcaithfeadh sé éidí corcra agus ornáidí óir. }*Agus go mbeadh sé mar ghobharnóir orthu, agus go mbeadh sé i bhfeighil an tsanctóra, agus i bhfeighil fir a cheapadh i mbun a ghnóthaí, agus i mbun na tíre, agus i mbun an stóras airm, agus i mbun na ndaingean; go mbeadh sé i gceannas an tsanctóra,&|E)agus gur bheartaigh na Giúdaigh agus a sagairt go mbeadh Síomón mar cheannaire buan agus mar ardsagart acu nó go dtiocfadh fáidh iontaofa ar an bhfód.+{O(Óir chuala sé gur thug na Rómhánaigh cairde, comhghuaillithe agus bráithre ar na Giúdaigh, agus gur fháiltíodar go honórach roimh thoscairí Shíomóin;Dz'Rinne sé duine dá chairde de agus thug onóir mhór dó.Dy&Dhaingnigh Déimitrias rí é dá réir sin ina ardsagart.5xc%Chuir sé saighdiúirí Giúdacha ar stáisiún ann agus dhaingnigh é ar mhaithe le slándáil na tíre agus na cathrach, agus chuir sé le hairde bhallaí Iarúsailéim.#w?$Lena linn bhí rith an rása leo faoina threoir ag caitheamh na bpágánach amach as an tír, fiú lucht chathair Dháiví in Iarúsailéim, a thóg dúnfort dóibh féin as a ndéanaidís ruathair agus comharsanacht an tsanctóra a scriosadh agus a naofacht a thruailliú go mór.Mv#Ba léir don phobal creideamh Shíomóin agus an ghlóir a bheartaigh sé a ghnóthú dá chine; rinne siad ceannaire agus ardsagart de toisc na nithe sin go léir a chuir sé i gcrích, agus an chirt agus na dílse lenar chaith sé leis an gcine, agus de bhrí go ndearna sé a dhícheall ar gach slí a phobal a mhóradh.u%"Dhaingnigh sé Iopa freisin, atá ar an gcósta, agus Gazara, atá ar theorainn Azótas, mar a raibh na naimhde ag cur fúthu roimhe sin. Chuir sé Giúdaigh chun cónaithe in Azótas agus sholáthraigh sé dóibh cibé rud a bhí de dhíth le hiad a chur ar a mbonna.-tS!Dhaingnigh sé cathracha Iúdáia agus Béit Zúr ar theorainn Iúdáia, mar a raibh stóras airrn an namhad roimhe sin, agus chuir sé garastún Giúdach ansiúd.0sY ansin d' éirigh Síomón agus throid ar son a náisiúin. Chaith sé a lán dá chuid airgid féin ag tabhairt airm do fhórsaí na tíre agus ag íoc a dtuarastail.krONuair a bheartaigh a naimhde ionradh a dhéanamh ar an tír agus lámha a leagan ar an sanctóir, q Rinne Iónátán an náisiún a dhlúthú le chéile agus bhí sé mar ardsagart acu agus ansin cruinníodh chun a mhuintire é.4paNuair a bhí cogaíocht go minic sa tír chuaigh Síomón mac Mhataitias, sagart de chlann Ióairib, agus a dheartháireacha sa bhearna bhaoil agus sheas siad an fód in aghaidh naimhde an náisiúin, d' fhonn go mbeadh a sanctóir agus an dlí buan; agus thuill siad clú agus cáil dá náisiún.oi gcomhthionól mór na sagart, an phobail, ceannairí an chine, agus seanóirí na tíre, fógraíodh mar leanas dúinn:n'Ghrean siad cuntas oifigiúil dá bhrí sin ar tháblaí cré-umha agus chuir é ar cholúin Shliabh Shíón. Seo cóip dár scríobh siad: «Ar an ochtú lá déag de Ealúl, sa bhliain céad seachtó a dó, an tríú bliain faoi Shíomón, ardsagart mór, in Asarmal,m7Sheas seisean agus a bhráithre agus teaghlach a athar an fód; throid siad agus thiomáin siad ar gcúl naimhde Iosrael agus dhaingnigh a saoirse.»~luNuair a chuala an pobal an méid sin, dúradar: «Conas a thabharfaimid buíochas do Shíomón agus dá chlann mhac?.kUIna dhiaidh sin chuir Síomón Núiméinias go dtí an Róimh le sciath óir, a raibh míle míoná de mheáchan inti, d' fhonn an conradh a dhaingniú leo.jBhí ár muintir sásta fáilte onórach a chur roimh na fir sin agus cóip dá dteachtaireacht a chur sa chartlann phoiblí i dtreo go mbeadh cuntas oifigiúil uirthi ag muintir Sparta. Rinne siad cóip de chomh maith do Shíomón an t-ardsagart.»iiKRinneamar a ndúradar a chur ar phár i miontuairiscí ár dtionól poiblí mar leanas: «Tháinig Núiméinias mac Aintíochas agus Antapataer mac Iásón, toscairí na nGiúdach, chugainn lena gcairdeas linn a athnuachan. hD' inis na toscairí a chuir sibh go dtí ár bpobal i dtaobh bhur nglóire agus bhur n-onóra, agus chuir a dteacht áthas orainn.igKSeo cóip den lítir a sheol na Spartaigh: Rialtóirí agus cathair Sparta do Shíomón, ardsagart, agus do sheanóirí agus do shagairt agus don chuid eile den phobal Giúdach, ár mbráithre, beatha agus sláinte.Tf!agus léadh an [scríbhinn] i láthair an chomhthionóil in Iarúsailéim.!e;scríobh siad chuige ar tháblaí cré-umha, leis an gconradh cairdis agus síochána a rinneadar lena bhráithre Iúdás agus Iónátán a athnuachan,dNuair a chualadar go raibh Síomón a dheartháir ina ardsagart ina áit, agus go raibh sé ag rialú na tíre agus na gcathracha ann,{coChualathas sa Róimh agus i gcéin i Sparta gur cailleadh Iónátán agus bhíodar go dubhach dobrónach.QbThug sé glóir don sanctóir, agus chuir breis lena ghréithe.aNeartaigh sé uirísle a phobail; chomhlíon sé an dlí le díograis, agus dhíbir sé gach coirpeach agus ciontach.g`G Níor fágadh namhaid sa tír le troid leo, agus bascadh na ríthe sna laethanta úd.x_i Shuigh gach fear faoina chrann fíniúna agus fígí, agus ní raibh aon duine le heagla a chur orthu.e^C Dhaingnigh sé síocháin sa tír, agus bhí lúcháir agus áthas mór ar Iosrael.] Sholáthraigh sé bia do na cathracha agus chuir cóir chosanta orthu, i dtreo gur shroich a cháil go himill na cruinne.*\M Shuíodh na seanóirí ar a suaimhneas sna sráideanna, agus bhíodh an conách á phlé acu; chaitheadh an t-aos óg libhré agus éide chatha.[Shaothraídís a bhfearann i síocháin, agus thug an talamh a fhómhar uaidh, agus crainn an mhachaire a dtorthaí.LZagus bhailigh mathshlua cimí. Smachtaigh sé Gazara, Béit Zúr agus an Dúnfort, agus chaith na nithe neamhghlana amach as, agus ní raibh aon duine le cur ina choinne.XY)Leath sé críocha a chine; choinnigh greim ar an bhfóidín dúchais,X{Mar bharr ar a ghlóir go léir, thóg sé Iopa mar chalafort, agus réitigh bealach go hinsí na mara.RWBhí an tír faoi shíocháin i gcaitheamh shaol Shíomóin ar fad. Bhíodh sé ar a dhícheall ar mhaithe lena chine, thaitin a réimeas leo, agus a ghlóir ar feadh a shaoil. V D' imigh seisean agus bhris ar arm Dhéimitrias, ghabh é, agus thug leis go hArsacaes é, agus chuir seisean i ngéibheann é..UUNuair a chuala Arsacaes rí na Peirse agus na Méide go raibh Déimitrias tagtha isteach ina chríocha, sheol sé duine dá cheannasaithe le breith ina bheatha air.AT }Sa bhliain céad seachtó a dó chruinnigh Déimitrias a shluaite agus mháirseáil isteach sa Mhéide le cabhair a fháil i dtreo go bhféadfadh sé cogadh a chur ar Thrufón.S' 5Nuair a chonaic Síomón go raibh a mhac Eoin ina fhear, cheap sé ina cheann feadhna ar na fórsaí go léir é; bhí cónaí air i nGazara.\R1 4Chinn Síomón go ndéanfaí an lá úd a cheiliúradh mar lá lúchaire gach bliain. Dhaingnigh sé cóir chosanta Chnoc an Teampaill taobh leis an Dúnfort agus chuir sé féin agus a lucht leanúna faoi ann.0QY 3Ar an tríú lá fichead den dara mí, sa bhliain céad seachtó a haon, ghabh [na Giúdaigh] isteach ann le gártha molta agus géaga pailme [á gcroitheadh], le ceol cláirseach agus cruiteanna, ag gabháil iomann agus cainticí, mar go raibh namhaid mór basctha agus caite amach as Iosrael.%PC 2D' impigh siad ansin ar Shíomón síocháin a dhéanamh leo, rud a rinne, ach gur dhíbir sé iad agus gur ghlan sé an Dúnfort óna thruaillitheachtaí.EO 1Bhí cosc ar lucht an Dúnfoirt in Iarúsailéim caidreamh a bheith acu ar an tuath le díol agus ceannach a dhéanamh. Bhí an-ghanntanas bia orthu agus fuair a lán acu bás den ghorta.N' 0Dhíbir sé gach neamhghlaine aisti agus lonnaigh inti dream a chomhlíonfadh an dlí. Dhaingnigh sé í agus thóg sé teach dó féin inti.hMI /Rinne Síomón réiteach leo dá bhrí sin agus stad sé de bheith ag troid ina n-aghaidh. Ach dhíbir sé as an gcathair iad agus ghlan sé na tithe ina raibh na híola agus ghabh isteach le hiomainn agus cainticí molta.dLA .Dúirt siad: «Ná caith linn de réir ár gcoireanna, ach de réir do thrócaire féin.»FK -Chuaigh lucht na cathrach, lena mná agus lena leanaí, in airde ar an mballa agus a n-éidí stróicthe acu, agus ghlaodar in ard a gcinn á impí ar Shíomón síocháin a dhéanamh leo.XJ) ,Phreab na fir sa túr deafa isteach sa chathair agus bhí círéib mhór inti.UI# +Um an dtaca sin chuir Síomón léigear ar Ghazara agus thimpeallaigh é lena fhórsaí. Thóg sé túr deafa agus tharraing suas taobh leis an gcathair é agus bhataráil daingean agus ghabh é.=Hs *agus thosaigh na daoine ar a gcáipéisí agus a litreacha a bheachtú leis na focail: «Sa chéad bhliain faoi Shíomón ardsagart mór, ceannaire, agus taoiseach na nGiúdach.»VG% )Ba sa bhliain céad agus a seachtó a bogadh cuing na ngintlithe d' Iosrael,F (Má tá aon duine agaibh oiriúnach le liostáil ar ár lucht cosanta, liostáiltear iad, agus bíodh síocháin eadrainn.XE) 'Maithimid na dearmaid agus na cionta a rinneadh go dtí an lá inniu, agus na fiacha corónach atá oraibh; agus má tá aon cháin eile á tobhach in Iarúsailéim, ná déantar í a thobhach a thuilleadh.vDe &Gach cinneadh a rinneamar in bhur leith, tá siad bailí; na daingin a thóg sibh, fanaidís in bhur seilbh.QC %Ghlacamar an choróin óir agus an ghéag phailme a chuir sibh chugainn agus táimid réidh le síocháin choiteann a dhéanamh libh agus scríobh chun ár n-oifigeach le sibh a fhuascailt ó cháin.B} $Déimitrias rí go Síomón, ardsagart agus cara na ríthe, agus go seanóirí chine na nGiúdach, beatha agus sláinte!qA[ #Chuir Déimitrias rí scéala dá réir chuige, thug freagra air agus scríobh litir mar leanas chuige:@7 "Thogh Síomón fir chomh maith agus chuir iad go Déimitrias rí le hiarratas fóirithint ar an tír mar nach raibh déanta ag Trufón ach creachadh.(?I !Thóg Síomón daingin Iúdáia agus chuir balla timpeall orthu, le túir arda, ballaí móra, geataí agus boltaí, agus chuir sé bia i dtaisce sna daingin.z>m agus rinne sé rí de féin ina áit agus chuir coróin na hÁise air féin agus thug tubaiste mhór ar an tír.R= Chaith Trufón go fealltach leis an rí óg Aintíochas. Mharaigh sé é_<7 Sin é an cuimhneachán a thóg sé i Móidín agus tá sé ann go dtí an lá inniu.;# Thóg sé iad ar bhonn dealraitheach agus thóg colúin mhóra ina dtimpeall; agus ghrean sé cultacha gaisce ar na colúin mar chuimhneachán síoraí; agus taobh leis na cultacha gaisce ghrean sé longa a d' fhéadfaí a fheiceáil ag cách a sheolfadh ar farraige.:  Thóg sé chomh maith seacht bpirimid, ar aghaidh a chéile, dá athair agus dá mháthair agus dá cheathrar deartháireacha.*9M Thóg Síomón leacht ar thuama a athar agus a bhráithre; thóg sé go hard é le go mbeadh radharc air agus ba de chloch líofa é chun tosaigh agus ar gcúl.f8E Rinne Iosrael go léir é a chaoineadh go dubhach agus mhair an t-olagán mórán laethanta.77 Sheol Síomón díorma uaidh agus fuair ar ais cnámha Iónátán a dheartháir agus rinne sé é a adhlacadh i Móidín, cathair a shinsear.H6  Ansin chas Trufón ar a sháil agus d' fhill ar a thír féin.Z5- Nuair a dhruid sé le Bascama, mharaigh sé Iónátán agus cuireadh ansiúd é.N4 D' ullmhaigh Trufón a mharcshlua go léir le dul, ach an oíche úd thit sneachta trom agus ní dheachaigh sé de bharr an tsneachta. Ghluais sé leis dá bhrí sin agus chuaigh go tír Ghileád. 3  Bhíodh muintir an Dúnfoirt ag cur toscairí go Trufón á áiteamh air teacht chucu tríd an bhfásach agus bia a chur chucu._27 Ina dhiaidh sin tháinig Trufón le hionradh a dhéanamh ar an tír agus lena scriosadh, agus ghabh sé an timpeall ar feadh bealach Adóra, ach bhíodh Síomón agus a arm roimhe cibé treo baill ina dtéadh sé.1 Chuir sé na mic agus an céad tallann dá bhrí sin, ach níor sheas [Trufón] lena bhriathar agus níor scaoil sé Iónátán saor.h0I a déarfadh gur de bhrí nár chuir Síomón an t-airgead agus na mic chuige a fuair sé bás.!/; Thuig Síomón go raibh cealg ina gcaint, ach chuir sé fios ar an airgead agus ar na mic le heagla go músclódh sé naimhdeas mór i measc an phobail8.i Cuir anois céad tallann airgid agus beirt mhac leis mar ghialla i dtreo nuair a scaoilfear saor é nach ndéanfaidh sé ceannairc inár n-aghaidh agus scaoilfimid saor é.»!-; «Is de bharr na bhfiacha airgid a bhí ag an gciste ríoga air toisc na bpost a bhí aige atáimid ag coimeád Iónátán do dheartháir i ngéibhinn.5,c Fuair Trufón amach gur éirigh Síomón in áit a dhearthár Iónátán agus go raibh sé le dul i ngleic leis ar pháirc an chatha agus chuir sé toscairí chuige a rá:I+  Shuigh Síomón a longfort in Aidideá os comhair an mhachaire.* Ansin chuir Trufón chun bealaigh ó Ptolamais le harm mór le hionradh a dhéanamh ar Iúdá agus thug Iónátán leis faoi gharda.) Chuir sé Iónátán mac Aibseálóm go Iopa agus fórsa tréan leis; thiomáin seisean amach a áithritheoirí agus chuir faoi ann.( Chuir sé tionól ar na laochra gaile go léir agus bhrostaigh le tógáil ballaí Iarúsailéim agus dhaingnigh sé é ar gach taobh.L' Troid ár gcathanna dúinn agus déanfaimid mar a deir tú linn.»z&m agus d' fhreagair siad in ard a ngutha: «Is tú ar gceannasaí in áit Iúdáis agus Iónátán do dheartháir.J%  Mhúscail misneach na ndaoine nuair a chuala siad na focail sin,]$3 Ach déanfaidh mé díoltas a bhaint amach ar son mo chine, mo shanctóra agus ar son bhur mban agus bhur leanaí, mar tá na náisiúin go léir cruinnithe le chéile le barr fuatha d' fhonn sinn a scriosadh.»o#W I bhfad uaimse a bheith ag coigilt mo bheatha in am an ghátair! mar ní fearr mé ná mo bhráithre."- Sé toradh a bhí air sin go léir ná go bhfuil bás faighte ag mo dheartháireacha go léir ar son Iosrael agus níl fágtha ach mise amháin.}!s Thug sé misneach dóibh agus dúirt: «Is maith atá a fhios agaibh féin na héachtaí a rinne mé féin agus mo bhráithre agus teaghlach m' athar ar son na ndlíthe agus an tsanctóra; agus na cogaí agus na cruatain ar ghabhamar tríothu.  Ansin chonaic sé go raibh scéin agus eagla ar na daoine agus chuaigh sé suas go Iarúsailéim agus bhailigh an pobal le chéile.   Chuala Síomón go raibh armáil mhór cruinnithe ag Trufón le hionradh a dhéanamh ar thír Iúdá agus é a scriosadh.mS 5Bhí na ciníocha go léir ina dtimpeall ag iarraidh iad a scriosadh, «mar,» a dúradar, «tá siad gan cheann gan chúnamh. Cuirimis cogadh orthu dá bhrí sin agus scriosaimis gach cuimhne orthu ó aigne an chine dhaonna.»jM 4Shroicheadar go léir tír Iúdá faoi shíocháin, agus chaoin Iosrael go léir go géar goirt.Q 3Nuair a chonaic an tóir go dtroidfidís lena n-anam, chas siad ar ais.M 2Tuigeadh dóibhsean gur gabhadh Iónátán agus go raibh sé tar éis bháis in éineacht lena chuid fear; thug siad misneach dá chéile agus ar aghaidh leo in eagar dlúth cóirithe chun catha. 1Ansin sheol Trufón arm agus marcshlua isteach sa Ghailíl agus sa Mhachaire Mór le lucht leanúna Iónátán go léir a scriosadh.B} 0Nuair a chuaigh Iónátán isteach i Ptolamais, dhún muintir Ptolamais na geataí, ghabh é, agus chuir siad chun báis le faobhar claímh an bhuíon go léir a tháinig isteach leis.{o /Choimeád sé trí mhíle fear aige féin, d' fhág dhá mhíle sa Ghailíl, agus d' fhan míle ina choimhdeacht. .Thug Iónátán iontaoibh leis agus rinne sé mar a dúirt sé; lig sé na saighdiúirí uaidh agus d' fhill siadsan ar thír Iúdá.I  -Lig uait anois iad chun a mbailte agus togh beagán fear le fanacht leat agus tar liomsa go Ptolamais. Tabharfaidh mé é sin agus na daingin eile agus na fórsaí atá fágtha agus na feidhmeannaigh go léir suas duit agus casfaidh mé ar mo sháil agus rachaidh mé abhaile. Óir is chuige sin a tháinig mé anseo.» ,Dúirt sé ansin le Iónátán: «Cad ab áil leat ag traochadh an phobail seo go léir agus gan sinn ag fearadh cogaidh?Q +Ghlac sé leis go honórach dá bhrí sin agus mhol é dá chairde go léir agus thug tabhartais dó, agus d' ordaigh dá chairde agus dá shaighdiúirí géilleadh dó mar a dhéanfaidís dó féin.r] *Nuair a chonaic Trufón an slua mór a thug sé leis, níor lig eagla dó lámh a shíneadh ina choinne.} )Ghluais Iónátán amach ina choinne le daichead míle laoch tofa faoi chóiriú catha agus tháinig sé go Béit Seán.pY (Bhí eagla air nach gceadódh Iónátán dó sin a dhéanamh, ach go bhfearfadh sé cogadh air. Bhí sé ag iarraidh greim a fháil air dá bhrí sin agus é a chur chun báis. Chuir sé chun bealaigh agus tháinig go Béit Seán.1[ 'Bhí sé ar intinn ag Trufón rí a dhéanamh de féin ar an Áise agus an choróin a chur ar a cheann féin agus lámh a shíneadh in aghaidh Aintíochas rí.jM &Thóg Síomón Aidideá sa Seiféalá; dhaingnigh sé é, agus chuir sé geataí le boltaí air. 9 %Chruinníodar le chéile chun an chathair a atógáil; bhí cuid den bhalla ar an ngleann thoir tite agus dheisigh sé an chuid ar a dtugtar Cafanata.y k $balla Iarúsailéim a thógáil níos airde fós, bábhún ard a thógáil idir an Dúnfort agus an chathair lena dheighilt ón gcathair, i dtreo go mbeadh sé leis féin agus nach bhféadfadh [an garastún] díol ná ceannach a dhéanamh.  #Nuair a d' fhill Iónátán chuir sé tionól ar sheanóirí an phobail agus chinn sé mar aon leo daingin a thógáil in Iúdáia, / "mar chuala sé go rabhadar réidh leis an dúnfort a thabhairt suas don dream a sheol Déimitrias. Chuir sé garastún ansiúd le hé a chosaint.8 i !Ghluais Síomón amach freisin agus mháirseáil tríd an tír chomh fada le hAscalón agus na daingin máguaird. Chas sé i leataobh ansin go Iopa agus ghabh é gan choinne,m S Ansin scoir sé a champa agus d' imigh go dtí an Damaisc agus ghabh tríd an dúiche sin go léir.} Chas Iónátán i leataobh dá bhrí sin in aghaidh na nArabach ar a dtugtar Zabadaeigh, bhasc sé iad agus chreach iad. Chuaigh Iónátán sa tóir orthu ansin, ach theip air teacht suas leo mar go rabhadar imithe thar abhainn Eiliútaras anonn.zm Ach ní raibh a fhios sin ag Iónátán agus a chuid fear go dtí ar maidin, mar bhí na tinte le feiceáil acu.K Nuair a chuala an namhaid go raibh Iónátán agus a chuid fear réidh chun catha, tháinig eagla orthu agus scéin ina gcroí; d' adhnadar tinte sa longfort dá bhrí sin agus d' imíodar leo.r] Nuair a chuaigh an ghrian faoi, d' ordaigh Iónátán dá chuid fear a bheith ar a bhfaire agus a n-airm a choimeád taobh leo, d' fhonn go mbeidís ullamh an oíche go léir don chath; agus chuir sé urphoist timpeall an longfoirt.)K Chuir sé spiairí isteach ina longfort agus thug siad faisnéis leo ar ais chuige go rabhadar á gcóiriú le hionsaí a dhéanamh san oíche ar na Giúdaigh. Mháirseáil sé ó Iarúsailéim agus tháinig ina gcoinne i ndúiche Hamát gan caoi a thabhairt dóibh ionradh a dhéanamh ar a thír. Chuala Iónátán gur fhill cinn feadhna Dhéimitrias le fórsa níos láidre ná roimhe sin le cogadh a chur air.N Sé ár dteachtaireacht daoibh ná: is linn bhur n-eallach agus bhur maoin; agus is libhse ár gcuidne. Tá ordú á thabhairt againn go dtabharfadh ár [dtoscairí] tuairisc dá réir sin daoibh.{o Ós rud é go bhfuil sé sin ar eolas againn, scríobhaigí chugainn le bhur dtoil le scéala faoi bhur gconách.|~q Fuarthas amach i gcáipéis faoi na Spartaigh agus na Giúdaigh gur bráithre iad agus gur de chlann Abrahám iad.U}# Airías, rí na Spartach, go hOinias, an t-ardsagart, beatha agus sláinte!5|e Seo cóip den litir a chuir siad go hOinias:={u Seolaigí dá bhrí sin freagra uirthi seo chugainn.z1 D' ordaíomar dóibh dul chugaibhse chomh maith, agus beannú daoibh, agus an litir seo uainn faoi athnuachan ár mbraithris a sheachadadh daoibh.Cy Thoghamar Núiméinias mac Aintíochas agus Antapataer mac Iásón, dá bhrí sin, agus chuireamar chun na Róimhe iad d' fhonn an cairdeas agus an conradh a bhí eadrainn a athnuachan. x mar tá cabhair againn a thagann chugainn ó neamh dár bhfortacht, agus saortar sinn ónár naimhde agus íslítear ár naimhde.rw] Níor mhian linn sibhse agus ár gcomhghuaillithe agus ár gcairde eile a bhuaireamh leis na cogaí sin,v Ach maidir linne, tá trioblóidí agus cogaí inár dtimpeall go flúirseach, agus tá cogaí feartha orainn ag na ríthe máguaird./uY Cuireann bhur nglóir gliondar orainn.ntU Tugaimid sibh chun cuimhne i gcónaí ar gach ócáid, ar ár bhféilte agus ar ár laethanta ceaptha eile, sna híobairtí a ofrálaimid, agus inár n-urnaithe, mar is cóir agus is dual ár mbráithre a thabhairt chun cuimhne.Qs tá toscaireacht á cur againn chugaibh lenár mbráithreas agus ár gcairdeas libh a athnuachan d' fhonn nach mbeimis inár strainséirí agaibh, mar is fada anois ó chuir sibh bhur litir chugainn.'rG Anois, dá bhrí sin, cé nach bhfuil aon ghá againn lena leithéid mar go bhfuil ár scríbhinní naofa inár seilbh againn le misneach a thabhairt dúinn,q  Chuir Oinias fáilte go honórach roimh an toscaire agus ghlac leis an litir; bhí fógra soiléir conartha agus cairdis inti.+pO Fadó cuireadh litir go hOinias, an t-ardsagart, ó Airías a bhí mar rí agaibh, á rá gur bráithre dúinn sibh, mar is léir ón gcóip a ghabhann leis seo.o1 Iónátán an t-ardsagart, seanad an chine, na sagairt agus an chuid eile den phobal Giúdach, dá mbráithre, na Spartaigh, beatha agus sláinte!En Seo coip den litir a sheol Iónátán go dtí na Spartaigh:m Thug na [Rómhánaigh] litreacha dóibh do mhuintir gach áite le go ndéanfaidís iad a thionlacan slán síochánta go tír Iúdá.flE Chuaigh na toscairí go dtí an Róimh agus isteach sa seanad leo agus dúirt: «Chuir Iónátán, an t-ardsagart, agus an náisiún Giúdach sinn chun bhur gconradh cairdis agus síochána leo a athnuachan mar a bhí.»Rk Chuir sé litreacha ar an dul céanna go Sparta agus go háiteanna eile.Bj  Nuair a chonaic Iónátán go raibh rith an rása leis, thogh sé toscaireacht agus chuir sé chun na Róimhe iad leis an gconradh síochána leo a dhaingniú agus a athnuachan.fiE JThit suas le trí mhíle eachtrannach an lá sin, agus d' fhill Iónátán ar Iarúsailéim.ehC INuair a chonaic na teifigh óna arm féin é sin, d' fhilleadar ar ais chuige agus chuaigh siad sa tóir in éineacht leis chomh fada le Céidis, mar a raibh longfort an namhad agus shuigh siad féin a longfort ansiúd.Vg% HChas sé ar ais chun catha a chur orthu ansin, bhris orthu agus theitheadar.Yf+ GStróic Iónátán a éidí agus chuir luaithreach ar a cheann agus rinne guí.!e; FTheith na fir a bhí le Iónátán chun siúil agus níor fágadh díobh ach Mataitias mac Aibseálóm agus Iúdás mac Chalfaí, cinn feadhna an airm.Vd% ED' éirigh na fir sa luíochán óna láithreacha agus isteach leo sa chath.-cS DAgus, féach, tháinig airm na n-eachtrannach ina choinne ar an machaire agus buíon curtha acu i luíochán air sna sléibhte; thugadar féin aghaidh air ansiúd.b CShuigh Iónátán agus a fhórsaí a gcampa ag Loch Gheanasarat. Go luath ar maidin mháirseáladar leo go machaire Hazór."a= Bgo dtí gur lorgadar coinníollacha síochána, rud a thug sé dóibh; ach díbir sé as sin iad, fuair seilbh ar an gcathair agus chuir garastún inti.`# AChuir Síomón léigear ar Bhéit Zúr agus throid ina aghaidh ar feadh mórán laethanta; bhí sé ag luí go crua ar [na háitritheoirí]V_% @Chuaigh sé ina gcoinne ach d' fhág sé a dheartháir Síomón faoin tuath.$^A ?Fuair Iónátán scéala ansin go raibh cinn feadhna Dhéimitrias tagtha go Céidis sa Ghailíl le fórsa tréan agus é ar intinn acu é a chur as oifig.[]/ >Ansin rinne muintir Gazá impí air, agus rinne sé síocháin leo, agus thóg sé clann mhac a gceannairí mar ghialla agus sheol iad go Iarúsailéim. Agus ghabh sé tríd an tír chomh fada leis an Damaisc./\W =Chuaigh sé as sin go Gazá, ach dhún muintir na háite sin an chathair ina aghaidh. Chuir sé léigear air agus chuir a bhruachbhailte trí thine agus chreach iad.[ Lean an rí Déimitrias air i ríchathaoir a ríochta agus bhí an tír ciúin faoina riail.LR 3Ansin chaitheadar uathu a gcuid arm agus rinneadar síocháin. Móradh na Giúdaigh i bhfianaise an rí agus mhuintir a ríochta go léir, agus d' fhill siad ar Iarúsailéim lena lán éadála.Q 2«Tabhair síocháin dúinne agus stadadh na Giúdaigh de bheith ag troid inár n-aghaidh agus in aghaidh ár gcathrach.»CP 1Nuair a chonaic lucht na cathrach go raibh smacht faighte ag na Giúdaigh ar an gcathair agus cead a gcinn acu, theip ar a misneach agus chuir siad achainí in ard a ngutha chun an rí.kOO 0Chuir siad an chathair trí thine, ghabh a lán creiche an lá úd agus d' fhuascail siad an rí.HN  /Ghlaoigh an rí ar na Giúdaigh teacht i gcabhair air agus bhailíodar go léir ina thimpeall agus ansin scaipeadar ar fud na cathrach; agus an lá úd mharaíodar suas le céad míle duine.M  .Ach theith an rí isteach ina phálás agus ghabh lucht na cathrach príomhshráideanna na cathrach agus chromadar ar ionsaí.!L; -Bhrúcht lucht na cathrach ansin le chéile isteach i lár na cathrach, suas le céad agus a fiche míle díobh, agus theastaigh uathu an rí a mharú.(KI ,Chuir Iónátán trí mhíle saighdiúir cróga dá bhrí sin chuige go hAintíoch, agus thángadar chun an rí agus chuir siad áthas ar an rí lena dteacht.J +D' oirfeadh sé go maith anois dá bhrí sin dá seolfá saighdiúirí chugam a chabhródh liom mar thréig mo fhórsaí go léir mé.»VI% *Chuir Déimitrias scéala ar ais go Iónátán: «Ní hé amháin go ndéanfaidh mé an méid seo duitse agus do do chine, ach tabharfaidh mé barr onóra duitse agus do do chine má fhaighim caoi chuige.=Hs )Chuir Iónátán achainí go Déimitrias rí go dtógfadh sé ar shiúl na fórsaí i nDúnfort Iarúsailéim, agus sna daingin, mar go rabhadar ag troid gan staonadh le hIosrael.lGQ (agus d' impigh sé go crua air é a thabhairt dó, le bheith ina rí in áit a athar. D' inis sé dó freisin faoi cad a bheartaigh Déimitrias agus faoin ngráin a bhí ag a shluaite air; agus d' fhan sé tamall fada ansiúd.F 'Duine de lucht tacaíochta Dhéimitrias roimhe seo ab ea Trufón, agus chonaic sé go raibh na saighdiúirí go léir ag monabhar in aghaidh Dhéimitrias. D' imigh sé leis dá bhrí sin go dtí Imealcú an tArabach a bhí ag oiliúint Aintíochas mac óg Alastair,}Es &Nuair a chonaic Déimitrias an rí go raibh an tír ciúin faoina réim, gan aon duine ag cur ina choinne, scaoil sé uaidh a shaighdiúirí go léir, gach duine chun a bhaile féin, ach amháin na fórsaí eachtrannacha a bhí fostaithe aige ó oileáin na gciníocha. Bhí an ghráin air dá bhrí sin ag na saighdiúirí go léir a rinne seirbhís dá shinsir.D %Féachaigí chuige go ndéantar cóip de seo agus tugtar í do Iónátán agus cuireadh sé in áit fheicseanach ar an Sliabh Naofa í.»aC; $Ní chuirfear oiread agus ceann de na deontais seo go léir ar ceal ó inniu go brách._B7 #Maidir leis na dleachta is dual dúinn ó na deachúna, ó na cánacha atá ag dul dúinn ó na bogaigh shalainn agus ó na dleachta corónach atá ag dul dúinn fuasclaímid iad uathu sin go léir ó inniu amach.~Au "Dhaingníomar ina seilbh críocha Iúdáia agus na trí dúichí, Afairéama, Luda agus Rataimin; cuireadh na dúichí seo agus na réigiúin a bhaineann leo le Iúdáia ón tSamáir ar mhaithe le cách a dhéanann íobairt in Iarúsailéim, in áit na ndleacht ríoga a d' fhaigheadh an rí uathu roimhe seo gach bliain de thorthaí na talún agus de thorthaí na gcrann.>@u !Cairde dúinn is ea náisiún na nGiúdach agus comhlíonann siad a ndualgais inár leith, agus tá sé beartaithe againn an mhaith a dhéanamh dóibh de bharr a ndea-thola dúinn.H?  «Déimitrias rí go Lastanaes a athair, beatha agus sláinte! -~~}j|{{0z~z!yjyx;w_vvpuu tets3rqqppuo@nmmelkkRjihggXfZee?dcc4bga`__^d]a\\ZOZYTXLWVVgUTTlSRRFQQQ PPOuO?NDMjLKKqKJIIHGGFECC>|>(==l<< ;;G::9,8776544Z3y32100p//*.-|-,,++C*)((~''& %c$##""!I nj9E.]`w A y |Tt'9Y[7/Mar tuigeadh dó, gan an rí a chur ladair sa ghnó, nárbh fhéidir nithe a riar go síochánta go deo agus nach scoirfeadh Síomón dá bhaois.46aD' imigh sé leis ar thuairisc an rí dá bhrí sin, ach ní d' fhonn a mhuintir féin a ghearán ach ar mhaithe leis an bpobal ar fad go poiblí agus go príobháideach.55cThuig Oinias a mhailísí a bhí an t-aighneas seo agus go raibh Apollóinias mac Mhineastaes, ceannasaí Choíle Síre agus na Féinícia, ag cur le hurchóid Shíomóin.4Mhéadaigh ar an naimhdeas seo chomh mór sin go raibh fiú dúnmharaithe á ndéanamh ag duine de ghníomhairí Shíomóin.[3/Bhí sé de dhánaíocht i Síomón anois an fear seo a chuir an oiread sin comaoin ar an gcathair, a chosain a mhuintir féin, a bhí díograiseach ar son an dlí, a ainmniú mar namhaid don mhaith choiteann.i2 MSíomón, an té a luamar cheana a sceith ar an gciste [agus ar] a mhuintir féin, rinne sé tromaíocht ar Oinias á rá gurbh eisean a rinne Héiliodóras a ghriogadh agus gurbh é faoi deara na tubaistí iontacha.I1 (Ba é sin críoch eachtra Héiliodóras agus cosaint an chiste.[0/'An té a bhfuil a áitreabh sna flaithis, is cinnte go bhfuil súil aige ar an áit sin agus tagann sé i gcabhair air, agus leagann ar lár agus scriosann an mhuintir a thagann le hurchóid a dhéanamh dó.»#/?&«Má tá namhaid agat, nó duine atá ag déanamh ceilge in aghaidh do rialtais, cuir ann é; agus fillfidh sé ar ais ort, agus sciúrsáil chruthaithe faighte aige, má thugann sé na cosa leis ar aon chor, mar is cinnte go bhfuil cumhacht éigin ó Dhia timpeall na háite sin. .%Nuair a d' fhiafraigh an rí de Héiliodóras cén sort duine a d' oirfeadh a chur go Iarúsailéim turas eile, d' fhreagair sé:i-K$Thug sé fianaise os ard do chách ar ghníomhartha Dé mhóir a chonaic sé lena shúile cinn.C,#D' ofráil Héiliodóras íobairt don Tiarna ansin, rinne móideanna móra do chaomhnóir a anama, d' fhág slán ag Oinias, agus chuir chun bealaigh ar ais go dtí an rí lena armáil.(+I"Agus ós rud é gur sciúrsáladh ó neamh thú, fógair don saol mór cumhacht ghlórmhar Dé.» Nuair a bhí an méid sin ráite acu d' imíodar as radharc.-*S!Nuair a bhí an t-ardsagart ag comhlíonadh ghnás an leorghnímh, thaibhsigh na fir chéanna arís do Héiliodóras, an éide chéanna orthu, agus iad ina seasamh taobh leis. Dúirt siad: «Bíodh an-bhuíochas agat don ardsagart Oinias mar is ar a shonsan a bhronn an Tiarna fad saoil ort.6)e Bhí eagla ar an ardsagart go mbeadh an rí in amhras go raibh feall éigin déanta ag na Giúdaigh ar Héiliodóras agus d' ofráil sé íobairt ar mhaithe lena shláinte.)(KD' impigh cuid de chompánaigh Héiliodóras gan mhoill ar Oinias glaoch ar an Té is Airde agus fad saoil a thabhairt don duine úd agus é ar an dé deiridh.'agus na Giúdaigh ag moladh an Tiarna a thug glóir go míorúilteach dá áit naofa féin. An Teampall a bhí ó chianaibhín lán de scanradh agus de bhuaireamh, bhí sé anois ar sceith le háthas agus le lúcháir mar gur thaibhsigh an Tiarna uilechumhachtach.n&UBhí Héiliodóras ar lár gan urlabhra gan aon súil lena théarnamh de bharr lámh Dé a luí air,%wagus rug leo é an fear céanna seo a ghabh isteach sa chiste, a luamar, lena lucht coimhdeachta líonmhar agus lena gharda cosanta go léir, ach nárbh fhéidir dó cabhrú leis féin anois; d' admhaigh siad go hoscailte cumhacht mhullaigh Dé.$Thit sé ar an talamh go tobann agus tháinig néal dorcha air; ansin d' ardaigh a chuid fear é agus chuir ar eileatram é,[#/Thaibhsigh beirt óglach eile dó freisin, fir le neart éachtach agus le maise ghlórmhar snó agus éide, agus sheas siad ar gach taobh de agus bhí á lascadh gan staonadh, ag bualadh buille ar bhuille air.q"[Dhealraigh dóibh each a bhí gafa go taibhseach, agus marcach scanrúil cló, ar a mhuin; thug sé ruathar buile faoi Héiliodóras agus bhuail é lena chrúba tosaigh. Bhí, de réir dealraimh, éide agus airm óir ag an marcach.!'Nuair a shroich sé an ciste lena gharda cosanta, rinne Tiarna na spiorad agus na cumhachta a leithéid de thaispeántas gur chuir cumhacht Dé scéin ar an muintir go léir a raibh sé de dhánaíocht acu dul leis, agus gur tháinig scanradh agus uafás orthu.> wchuaigh Héiliodóras i mbun an ghnó a bhí ceaptha.Fad a bhíodar ag glaoch ar an Tiarna uilechumhachtach na taiscí a chumhdach le barr sábháilteachta do lucht a dtaiscthe,7Ba thruamhéileach an rud é an pobal go léir a fheiceáil á gcaitheamh féin ar an talamh agus an buaireamh a bhí ar an ardsagart le teann imní.U#bhí a lámha sínte i dtreo na bhflaitheas acu go léir agus iad ag impí.,QBhí mná ag brúchtaíl ar fud na sráideanna agus éadach róin faoina gcíocha orthu. An méid de na maighdeana a bhí á gcoimeád istigh, ritheadar le chéile, cuid acu chun na ndoirse, cuid eile acu chun ballaí na cathrach, agus bhí a thuilleadh acu ag gliúcaíl trí na fuinneoga;/Rinne na daoine ruathar as a dtithe ina sluaite agus é ar aigne acu impí choiteann a dhéanamh mar go raibh masla á bhagairt ar an áit naofa.  Ghabh eagla agus ballchrith chomh mór sin an fear go mba léir don mhuintir a chonaic é cad é buaireamh a luigh ar a chroí.Ba ghoin go croí féachaint ar an ardsagart, agus a bhuairt aigne á nochtadh san athrú ina dhreach agus ina chuntanós.oWChaith na sagairt iad féin ar a mbéal agus ar a bhfiacla os comhair na haltóra agus a n-éidí sagairt orthu, agus ghlaodar chun neimhe ar údar an dlí faoi na taiscí, á impí air iad a choimeád slán do lucht a dtaiscthe.)KShocraigh sé lá don ghnó dá bhrí sin agus chuaigh isteach le maoirseacht a dhéanamh ar an maoin á hiniúchadh. Bhí corrabhuais ar an gcathair go léir.+ Ach dúirt Héiliodóras nár mhór, cibé scéal é, an t-airgead sin a ghabháil do chiste an rí de bharr na dtreoracha a bhí aige ón rí.`9 Dúirt sé freisin go raibh sé as an áireamh éagóir a dhéanamh orthu siúd a chuir a muinín i naofacht na háite agus i mbeannaitheacht agus i dtearmann an Teampaill atá faoi urraim ar fud an domhain mhóir.w agus airgead chomh maith a bhain le Hiorcánas mac Thóibias, fear a bhí in ardghradam, ach nach raibh ann in iomláine ach ceithre chéad tallann airgid agus dhá chéad tallann óir murab ionann agus a ndúirt Síomón coirpeach go bréagach.s_ Mhínigh an t-ardsagart go raibh ciste áirithe curtha i leataobh do bhaintreacha agus do dhílleachtaí,q[ Tar éis dó Iarúsailéim a bhaint amach agus fáilte fhial a fháil ón ardsagart [agus ón] gcathair, d' inis sé cén scéala a fuarthas agus nocht dá réir sin cad a thug ann é agus d' fhiafraigh an mar sin a bhí dáiríre.>uChuir Héiliodóras chun bealaigh gan mhoill le fiosrú a dhéanamh, mar dhea, ar chathracha Choíle Síre agus Féinícia, ach dáiríre d' fhonn cuspóir an rí a chur i gcrích._7Bhuail Apollóinias leis an rí agus d' inis sé dó faoin airgead a raibh cloiste aige faoi. Thogh an rí Héiliodóras, a sheansailéir, agus sheol é le treoracha leis an airgead a luamar a bhreith chun siúil.)agus thug mar scéala dó go raibh an ciste in Iarúsailéim ag cur thar maoil le hairgead, go raibh an oiread sin síntiús á dtabhairt nach raibh áireamh ar an iomlán, agus nár bhain sé le cuntas na n-íobairtí ach gurbh fhéidir é a theacht faoi smacht an rí.%CNuair a theip air Oinias a shárú, d' imigh leis go Apollóinias mhic Thairséas a bhí faoin am sin ina cheannasaí ar Choíle Síre agus ar Fhéinícia,2 ]Ach Síomón áirithe de threibh Bhiniáimin, a bhí ceaptha ina reachtaire ar an Teampall, d' éirigh idir é agus an t-ardsagart faoi reachtáil mhargadh na cathrach. yRinne fiú Seiliúcas rí na hÁise na costais a bhain le seirbhís na n-íobairtí a íoc as a theacht isteach féin. agus is amhlaidh a bhí na ríthe féin ag tabhairt urraime don áit naofa agus ag cur le glóir an Teampaill le togha na dtabhartas.[  1Bhí an chathair naofa á háitreabh i síocháin choiteann, agus bhí na dlíthe á gcomhlíonadh chomh foirfe agus ab fhéidir de bharr chráifeacht an ardsagairt Oinias agus a fhuath don choirpeacht;< q Cuirimis tús lenár n-insint anois dá bhrí sin, gan breis a chur lena bhfuil ráite, mar is baoth an gnó é fad a chur le réamhrá na staire, agus an stair féin a ghiorrú.$AAch an té a dhéanann athchóiriú ar an scéal ní miste dó féachaint le bheith achomair ina insint agus tráchtaireacht chaolchúiseach a sheachaint.#?Is é gnó an staraí bhunaidh an t-ábhar go léir a thógáil idir lámha, nithe a iniúchadh ó gach taobh, agus cúram a dhéanamh de na mionsonraí.Bíonn ailtire tí nua freagrach san fhoirgneamh ina iomláine, ach an té a bhíonn i bhfeighil a phéinteála agus a mhaisithe, ní gá dó ach cúram a dhéanamh de cad a d' oirfeadh dá mhaisiú; is é an dála céanna againne é i mo thuairimse.fágaimid cruinneas na mionseoraí faoin staraí, agus déanfaimid ár ndícheall na himlínte a dhearadh san achoimre seo.[/faoi mar nach aon dóichín é do dhuine fleá a ullmhú agus freastal ar mhianta gach duine. D' fhonn buíochas mórán a thuilleamh, áfach, táimid sásta an saothar guaisiúil seo a ghabháil orainn féin;xiNíorbh aon obair gan dua ach saothar allais agus beagshuain dúinne an coimriú seo a ghabhamar orainn féin,mSbhí sé d' aidhm againn taitneamh a thabhairt don mhuintir nach bhfuil uathu ach ábhar léitheoireachta, áis a dhéanamh don dream ar mian leo nithe a chur de ghlanmheabhair, agus comaoin a chur ar ár lucht léite go léir.&EToisc an raidhse figiúirí agus an deacracht a bhaineann leis don mhuintir ar mian leo dul i ngleic le cáipéisí staire de bharr iomadúlacht an ábhair,'Gdéanfaimid iarracht ar an méid sin go léir a insint go hachomair in aon leabhar amháin cé go bhfuil sé inste i gcúig leabhar ag Iásón ó Chiréiné.c?gur ghnóthaigh siad ar ais an Teampall atá faoi chlú ar fud an domhain, gur shaor siad an chathair, gur athnuaigh siad na dlíthe a bhí ar tí a gcur ar ceal, agus an Tiarna go fabhrach dóibh le barr cneastachta |~qna taispeántais a tugadh ó neamh le misneach a thabhairt don mhuintir a bhí ag troid go cróga ar son an Ghiúdachais i dtreo, dá laghad é a líon, gur ghabh siad an tír ar fad agus gur chuir siad an teitheadh ar shluaite na ngintlithe,L}na cogaí in aghaidh Aintíochas Eipifeanaes agus a mhic Eopatór,|yScéal Iúdáis Mhacabaeigh agus a dheartháireacha, íonghlanadh an Teampaill mhóir, coisreacan na haltóra,${Afaoi mar a gheall sé tríd an dlí. Óir tá sé de mhuinín againn i nDia go ndéanfaidh sé trócaire orainn gan mhoill, agus go gcruinneoidh sé sinn ó gach áit faoin spéir isteach san áit naofa, mar d' fhuascail sé sinn as ainnisí móra agus d' íonghlan sé an Teampall.z+Is é Dia a d' fhuascail a phobal go léir agus a thug ar ais do chách an oidhreacht agus an flaitheas, agus an tsagartacht, agus an naofacht,#y?Táimid ag scríobh chugaibh dá bhrí sin agus sinn ar tí féile an íonghlanta a chomóradh; déanaigí, le bhur dtoil, na laethanta sin a chomóradh.sx_Má tá aon chuid díobh de dhíth oraibh, cuirigí daoine chugainn le cóipeanna díobh a fháil daoibh.-wSRinne Iúdás ar an gcuma chéanna bailiúchán de na leabhair a bhí scaipthe de bharr an chogaidh dhéanaigh a tháinig orainn, agus tá siad anois inár seilbh.%vC Cuireadh na nithe céanna ar phár sna hannála agus i gcuimhní cinn Nihimiá, agus gur bhunaigh sé leabharlann, agus go ndearna sé bailiúchán de na leabhair faoi na ríthe agus na fáithe, de scríbhinní Dháiví agus de litreacha na ríthe faoi ofrálacha móideacha.Nu Cheiliúir Solamh an fhéile ar an tslí chéanna ar feadh ocht lá.`t9 Dúirt Maois: «De bhrí nár itheadh an íobairt pheaca is ea rinneadh í a ídiú.»\s1 Faoi mar a ghuigh Maois chun Dé agus gur tháinig tine anuas ó neamh, agus gur dhóigh sí na híobairtí, ghuigh Solamh sa tslí chéanna agus tháinig tine anuas agus loisc sí na híobairtí dóite ar fad.{ro Cuireadh in iúl freisin gur ofráil Solamh le barr gaoise íobairt choisricthe agus chríochnaithe an Teampaill.eqCAnsin déanfaidh an Tiarna na nithe sin go léir a fhoilsiú agus feicfear glóir an Tiarna agus an néal faoi mar a thaibhsigh le linn Mhaois, agus nuair a ghuigh Solamh go ndéanfaí an áit a naomhú go héachtach.»Vp%Nuair a chuala Irimia ina thaobhsan, rinne sé ceartú orthu agus dúirt: «Ní bheidh fios na háite ag an duine nó go mbaileoidh Dia a phobal le chéile arís agus a thrócaire a thaispeáint [dóibh].loQTháinig cuid dá lucht leanúna aníos chun an tslí a mharcáil, ach chuaigh díobh í a fháil.8niNuair a tháinig sé ansiúd fuair sé pluais chónaithe ann, agus thug sé isteach inti an bhoth, an áirc, agus altóir na túise agus ansin dhún sé an béal go daingean.nmUTá sé ar phár chomh maith go bhfuair an fáidh rabhadh ó oracal agus gur thug sé ordú an bhoth agus an áirc a sheoladh leis agus go ndeachaigh sé suas ar an gcnoc mar a ndeachaigh Maois agus go bhfaca sé oidhreacht Dé.jlMThug sé gríosadh dóibh gan an dlí a lígean ar fán óna gcroí agus treoracha eile nach é.nkUagus tar éis dó an dlí a thabhairt dóibh, gur ordaigh seisean, an fáidh, dóibh gan dearmad a dhéanamh ar aitheanta an Tiarna agus gan dul ar seachrán aigne nuair a d' fheicfidís na dealbha óir agus airgid agus a maise.j Tá sé le fáil sna cáipéisí gur ordaigh Irimia don mhuintir a bhí á ndíbirt cuid den tine a bhreith leo mar atá ráite, i $Thug Nihimiá agus a mhuintir naftar , íonghlanadh ís é sin, air siúd, ach neftai a thugann daoine air de ghnáth.Sh !#An mhuintir ar a raibh a ghnaoi, rinne an rí bronntanais a mhalartú leo.ig M"rinne an rí an scéal a fhiosrú agus chuir fál timpeall ar an áit agus d' fhógair naofa é.bf ?!Nuair a leath an scéal, agus gur insíodh do rí na bPeirseach gur thaibhsigh an lacht, lenar loisc Nihimiá agus a lucht leanúna ábhar na híobartha, sa bhall inar chuir na sagairt a díbríodh an tine i bhfolach,ve g Nuair a rinneadh amhlaidh, las bladhm thine, agus slogadh í sa lasair ón altóir ag taitneamh os a comhair. d  Nuair a bhí ábhar na n-íobairtí go léir ídithe, d' ordaigh Nihimiá an lacht a bhí fágtha a dhoirteadh ar chlocha móra.*c QAnsin chan na sagairt na hiomainn.Pb Préamhaigh do phobal go daingean i d' áit naofa mar a gheall Maois.»Ta #Smachtaigh lucht an leatroim agus lucht an éirí in airde agus an uabhair.W` )Bailigh le chéile ár bpobal scaipthe; fuascail a bhfuil i ndaoirse i measc na ngintlithe; dearc le fabhar ar a bhfuil faoi aithis agus faoi dhímheas; bíodh a fhios ag na gintlithe gur tú is Dia againn.u_ eGlac leis an íobairt seo thar ceann do phobail Iosrael go léir; cumhdaigh d' oidhreacht agus naomhaigh í.5^ eis tú amháin is fial, is tú amháin is cóir agus is uilechumhachtach síoraí; is tú a fhuasclaíonn Iosrael ó gach olc; is tú a thogh na sinsir agus a choisric iad.I]  Mar seo a ghabh an urnaí: «A Thiarna, a Thiarna Dia, a chruthaitheoir an uile ní; is uaimhneach agus is tréan, is cóir agus is trócaireach thú; is tú amháin is rí, agus is cúntóir;P\ Fad a bhí an íobairt á dó, bhí na sagairt agus an mhuintir go léir a bhí i dteannta na sagart ag guí, Iónátán ag cur ceann ar an urnaí agus an chuid eile ag freagairt mar aon le Nihimiá.1[ ]Rinneadh amhlaidh agus ansin tar éis tamaill dhealraigh an ghrian cé go raibh sí faoi scamall roimhe sin, agus bhladhm lasair mhór, rud a chuir ardionadh ar chách.Z #Nuair a bhí ábhar na n-íobairtí curtha amach, d' ordaigh Nihimiá do na sagairt an lacht a chroitheadh ar an adhmad a bhí leagtha air.5Y eTar éis roinnt mhaith blianta, nuair ba thoil le Dia é, chuir Nihimiá, le húdarás rí na Peirse, sliocht na sagart a cheil í ar a lorg. Nuair a thug siadsan scéala chugainn nach tine a fuair siad ach lacht ramhar, d' ordaigh [Nihimiá] dóibh cuid den lacht a shúrac amach agus a bhreith leo.X  Óir nuair a bhí ár sinsir á seoladh ina mbránna chun na Peirse, thóg sagairt dhiagaithe na linne cuid de thine na haltóra, agus chuir i bhfolach í i gcuasán umair thirim, agus cheil siad í chomh cairéiseach sin nárbh eol an áit d' aon duine.aW =Táimid ar tí íonghlanadh an Teampaill a chomóradh ar an gcúigiú lá fichead de Chisléu agus shíleamar nár mhór sin a chur in iúl daoibhse i dtreo go ndéanfadh sibhse freisin féile na dTaibearnacal a cheiliúradh, agus féile na Tine a deonaíodh nuair a bhí an Teampall tógtha ag Nihimiá agus gur ofráil sé íobairtí.WV )Gura beannaithe i ngach slí ár nDia a thug breith ar lucht na haindiagachta.lU Sd' oscail an doras folaigh sa tsíleáil, agus chaith anuas clocha ina mbarthanach agus threascair an ceannaire agus a chuid fear, ghearr ina spólaí iad, bhain na cinn díobh, agus chaith amach go dtí an mhuintir amuigh iad.RT Leag sagairt Nanaeá na seoda amach ar taispeáint agus chuaigh seisean isteach laistigh de bhalla an tearmainn naofa. A luaithe a tháinig Aintíochas isteach ar bheagán slua, dhún siad an teampall, S ;Lig Aintíochas air go raibh sé ag déanamh cleamhnais léi agus tháinig sé ansiúd lena chairde d' fhonn formhór na seod a bhreith leis mar spré.NR  Óir nuair a shroich a gceannaire an Pheirs le harm a dhealraigh a bheith dochloíte, gearradh óna chéile iad i dteampall Nanaeá trí ghliceas a d' imir na sagairt a bhí ag freastal ar Nanaeá.QQ  óir eisean a dhíbir iad siúd a chuir cath ar an gcathair bheannaithe. P   De bhrí gur shaor Dia sinn ó dhainséir mhóra, is mór é ár mbuíochas dó ar son ár bpáirt a ghlacadh in aghaidh an rí,VO ' Beatha agus sláinte ó mhuintir Iarúsailéim agus Iúdáia, ón seanad agus ó Iúdás go hAiristeabúlas, oide Ptoilimí rí, fear de shliocht na sagart ungtha, agus do na Giúdaigh san Éigipt. N  Anois, más ea, féachaigí chuige go gcoimeádfaidh sibh féile na dTaibearnacal i mí Chisléu, sa bhliain céad ochtó a hocht.UM %agus an geata a dhó agus fuil neamhchiontach a dhoirteadh. Ghuíomar an Tiarna agus éisteadh linn, agus d' ofrálamar íobairt agus abhlann, agus lasamar na lóchrainn, agus leagamar amach na builíní.vL gI réimeas Dhéimitrias, sa bhliain céad agus a seasca naoi, scríobharmarna, na Giúdaigh, chugaibh sa ghéarchéim agus sa chúngracht a rug orainn tar éis do Iásón agus dá bhuíon an tír bheannaithe agus an ríocht a thréigean,2K aTáimidne ag guí ar bhur son anseo anois.J #Go dtuga sé cluas do bhur n-achainíocha agus go ndéana sé cairdeas libh, agus ná déanadh sé sibh a thréigean in uain na hurchóide.oI YGo ndéana sé bhur gcroí a oscailt dá dhlí agus dá aitheanta agus go dtuga sé daoibh síocháin.H Go dtuga sé daoibh go léir croí lena adhradh, agus lena thoil a dhéanamh le barr croí mhóir, le fonn agus le misneach.G Go gcuire Dia ar bhur leas sibh, agus go gcuimhní sé ar a chonradh le hAbrahám, le hÍosác agus le Iacób, a shearbhóntaí dílse."F CAn Chéad Litir|Eqtá siadsan uile le fáil in Annála a ardsagartachta ón uair a rinneadh ardsagart de i gcomharbacht ar a athair.D'An chuid eile d' imeachtaí Eoin, a chogaí agus na gníomhartha gaile a rinne sé, na ballaí cathrach a thóg sé, agus a bhearta go léir,"C=Bhain an scéala sin stangadh an-mhór as, agus ghabh sé na fir a tháinig chun é a ídiú, agus mharaigh iad mar go raibh fios rún a mharaithe aige.^B5Ach bhain duine éigin an tosach de le barr luais agus d' inis sé d' Eoin ag Gazara go raibh a athair agus a dheartháireacha básaithe, agus ar sé: «Tá fir seolta uaidh aige chun tusa a mharú chomh maith!»`A9Chuir sé a thuilleadh le seilbh a fháil ar Iarúsailéim agus ar Chnoc an Teampaill.L@Chuir sé daoine eile go Gazara le hEoin a dhíothú agus chuir sé litreacha go dtí na hoifigigh á iarraidh orthu teacht chuige le go dtabharfadh sé airgead agus ór agus bronntanais dóibh.A?{Ansin scríobh Ptoilimí tuairisc ar na nithe sin agus chuir é go dtí an rí á iarraidh air fórsaí a chur i gcabhair air agus na cathracha agus an tír a thabhairt ar láimh dó.L>Rinne sé beart mór fill ar an tslí sin agus thug olc ar mhaith.k=ONuair a bhí Síomón agus a mhic ar meisce, d' éirigh Ptoilimí agus a chuid fear, rug ar a n-airm, agus thug ruathar isteach i halla na fleá faoi Shíomón; mharaíodar é féin agus a bheirt mhac agus cuid dá ghiollaí. <9Mheall mac Abúbas go cealgach iad isteach sa dún beag darb ainm Dóc a bhí tógtha aige; rinne sé fleá mhór dóibh ach chuir fir i bhfolach ann.;Bhí Síomón ag fiosrú na gcathracha ar fud na tíre agus ag déanamh cúraim dá gcás; agus chuaigh sé síos go hIreachó, le Mataitias agus Iúdás a chlann mhac, sa bhliain céad seachtó a seacht, san aonú mí déag, i mí Seabat is é sin.D: Tháinig éirí in airde air ina chroí istigh, agus bheartaigh sé ceannas a fháil ar an tír agus chrom ar fheall a dhéanamh ar Shíomón agus ar a chlann mhac, agus iad a scriosadh..9W mar ba é cliamhain an ardsagairt é.z8m Ceapadh Ptoilimí mac Abúbas ina ghobharnóir ar mhachaire Ireachó; bhí a lán airgid agus óir aige,27] Theith siad freisin isteach sna túir i ngoirt Azótas; chuir [Eoin] an áit sin trí thine. Thit timpeall dhá mhíle díobh. D' fhill Eoin slán folláin go Iúdáia.6 Ansin is ea a goineadh Iúdás deartháir Eoin, ach chuir Eoin tóir orthu nó gur shroich [Ceandabaes] Cidreon, áit a thóg sé féin.75gAnsin shéid siad na stoic, agus cuireadh an teitheadh ar Cheandabaes agus ar a shluaite, agus goineadh agus treascradh a lán acu; theith an chuid eile isteach sa Dúnfort.4Ansin rinne sé dhá chuid dá arm, agus chuir an marcshlua i lár na gcoisithe, mar bhí marcshlua an namhad an-líonmhar.~3uChuir sé féin agus a armáil cóiriú catha orthu féin ina n-aghaidh agus nuair a chonaic sé go raibh eagla ar an slua gabháil thar an sruthán, ghabh sé féin anonn ar dtús; nuair a chonaic a chuid fear é, ghabh siad anonn ina dhiaidh.,2QD' éirigh siad go moch ar maidin agus mháirseáil isteach sa mhachaire, agus b' shiúd os a gcomhair fórsa láidir coisithe agus marcach, ach sileán eatarthu.91kAnsin roghnaigh Eoin fiche míle curadh catha agus marcach as an tír, agus chuir siad chun bealaigh in aghaidh Cheandabaes, agus shuigh siad a longfort don oíche i Móidín.z0mTáimse imithe in aois anois ámh, ach tá sibhse i mbláth na haoise de dheonú na trócaire. Tógaigí m' áitse agus áit mo dhearthár agus téigí amach agus troidigí ar son ár náisiúin, agus go raibh an chabhair ó Neamh agaibh.»#/?Chuir Síomón fios ar Iúdás agus ar Eoin, an bheirt mhac ba shine aige, agus dúirt leo: «Throid mise agus mo bhráithre agus teaghlach m' athar cogaí Iosrael ónár n-óige go dtí an lá inniu, agus bhí rith an rása linn i dtreo gur minic a rinneamar Iosrael a fhuascailt.i. MGhabh Eoin suas ó Ghazara agus d' inis do Shíomón a athair céard a rinne Ceandabaes.H- )Dhaingnigh sé Cidreon agus bhuannaigh marcshlua agus coisithe ann i dtreo go rachaidís amach agus sciuirdeanna a thabhairt ar feadh mórbhóithre Iúdáia faoi mar a d' ordaigh an rí dó..,U(Tháinig Ceandabaes go Iaimnía agus chrom ar an bpobal a chiapadh ar an toirt, agus ionradh a dhéanamh ar Iúdáia agus daoine a ghabháil agus a chur chun báis.Z+-'D' ordaigh sé dó a longfort a shuíomh os coinne Iúdáia agus d' ordaigh sé dó Cidreon a thógáil agus a gheataí a neartú, agus cogadh a chur ar an bpobal. Ach d' imigh sé féin sa tóir ar Thrufón.u*c&Ansin cheap an rí Ceandabaes ina cheann feadhna ar na feoranna agus thug fórsa coisithe agus marcach dó.Q)%Chuaigh Trufón ansin ar bord loinge agus d' éalaigh sé go hOrtóise.A({$ach d' fhill ar ais go dtí an rí agus an-fhearg air, agus d' aithris an chaint sin dó, agus d' inis faoi ghlóir Shíomóin agus gach a bhfaca sé. Tháinig racht feirge ar an rí.y'k#Maidir le Iopa agus le Gazara atá á n-éileamh agaibhse, bhí a lán díobhála á dhéanamh acu i measc ár muintire agus dár dtír; táimid sásta céad tallann a thabhairt orthu.» Níor labhair Ataenóibias fiú focal á fhreagairt,f&E"Anois, ámh, ó tá an chaoi againn, tá greim á coimeád againn ar oidhreacht ár sinsear.X%)!ach sé a dúirt Síomón mar fhreagra: «Níor ghabhamar críocha eachtrannacha ná níor thógamar seilbh ar chuid allúrach, ach ar oidhreacht ár sinsear a bhain ár naimhde dínn go héagórach tráth.$ Tháinig Ataenóibias, duine de chairde an rí, go Iarúsailéim dá bhrí sin agus nuair a chonaic sé glóir Shíomóin, agus an cornchlár lena ghréithe óir agus airgid, agus a thaibhseacht go léir, tháinig ardionadh air. Thug sé teachtaireacht an rí dó,y#knó, ceachtar acu, tabhair dom ina ionadsan cúig céad tallann airgid, agus cúig céad tallann breise mar chúiteamh sa scrios a rinne tú, agus in airgead cánach na gcathrach; mura ndéanann tú, tiocfaimid agus cuirfimid cogadh ort.»"+«Anois más ea, tabhair suas na cathracha a ghabh tú, agus cánacha na n-áiteanna ar thóg tú seilbh orthu, lasmuigh de chríocha Iúdáia,~!uScrios tú a gcríocha, rinne tú a lán díobhála sa tír, agus thóg tú seilbh ar a lán áiteanna i mo ríocht.Z -Chuir sé Ataenóibias, duine dá chairde, le hagallamh a dhéanamh leis, agus a rá: «Tá seilbh agat anois ar Iopa agus ar Gazara, agus ar an Dúnfort in Iarúsailéim; is cathracha de mo ríochtsa iadsan.-SAch dhiúltaigh sé glacadh leo agus shéan sé na conarthaí go léir a bhí déanta aige le [Síomón] roimhe sin, agus d' athraigh sé a mheon ina leith ar fad.Chuir Síomón dhá mhíle fear tofa go hAintíochas mar chabhair sa troid, agus airgead agus ór agus soláthairtí cogaidh.ucIdir an dá linn ar imeall na cathrach, chuir an rí Déimitrias léigear ar Dhóra, agus bhí sé gan stad ag cur a fhórsaí á ionsaí agus ag déanamh inneall cogaidh. Bhí Trufón teanntaithe aige, gan dul as ná ann aige.QChuireadar cóip den mhéid sin go Síomón an t-ardsagart chomh maith.0Yagus go dtí na tíortha go léir, go Sampsamaes, go dtí na Spartaigh, go dtí Daolos, go Mundos, go Siceon, go Cairia, go Samos, go Paimfilia, go Luicia, go Hailicearnasas, go Ródos, go Faiséilis, go Cos, go Sidéas, go hArados, go Gartuna, go Cniodos, go dtí an Chipir, agus go Ciréiné.veScríobh [an consal] an teachtaireacht chéanna go Déimitrias rí, go hAtlas agus Airiartaes agus Arsacaes,$AMá theith aon scraistí chugaibh as a dtírsean, tugaigí ar láimh iad do Shíomón an t-ardsagart, le go gcuirfeadh sé pionós orthu de réir a ndlí.2_Bheartaíomar an sciath a ghlacadh uathu.1Bheartaíomar dá bhrí sin scríobh go dtí na ríthe agus na tíortha go léir a rá leo gan a bheith ag iarraidh díobhála a dhéanamh dóibh, ná cogadh a chur orthu féin ná ar a gcathracha ná ar a dtíortha, ná conradh a dhéanamh leo siúd atá ag cogaíocht leo.@{agus thug siad leo sciath óir a mheánn míle míoná.[/Tháinig toscairí na nGiúdach chugainn mar chairde agus mar chomhghuaillithe d' fhonn ár gcairdeas agus ár gconradh bunaidh a athnuachan: Síomón an t-ardsagart agus an pobal Giúdach a chuir chugainn iadNLúicias, consal na Róimhe, do Ptoilimí rí, beatha agus sláinte!#?Idir an dá linn tháinig Núiméinias agus a chompánaigh ón Róimh le litreacha go dtí ríthe agus tíortha; mar leanas a ghabh na litreacha:]3Chuir sé léigear ar an gcathair agus dhruid na longa i gcóngar chun catha a chur ón muir; bhí an chathair faoi ionsaí dian ó mhuir agus ó thír aige, agus gan cead ag aon duine dul inti ná teacht aisti.}s Shuigh Aintíochas a longfort os comhair Dhóra agus céad agus a fiche míle curadh aige, agus ocht míle marcach.ve mar bhí a fhios aige go raibh trioblóidí sa mhullach air agus go raibh sé tréigthe ag a shaighdiúirí.q[ Chuaigh Aintíochas sa tóir airsean agus tháinig sé go Dóra ar bhruach na farraige ag lorg dídine,W' Sa bhliain céad seachtó a ceathair, chuir Aintíochas chun bealaigh agus rinne ionradh ar thír a shinsear. Tháinig na fórsaí go léir ar a thaobh i dtreo nach raibh ach an beagán fágtha ag Trufón.@ y Nuair a gheobhaimid seilbh ar ár ríocht, bronnfaimid onóir mhór ort féin agus ar do chine agus ar an Teampall, i dtreo go mbeidh bhur nglóir le feiceáil ag an domhan go léir.f ENa fiacha rí go léir atá ort, nó a bheidh ort, maithfear duit iad, anois agus go brách.2 ]agus fógraím Iarúsailéim agus an sanctóir saor. Na hairm go léir a sholáthraigh tú, agus na daingin a thóg tú agus atá i do sheilbh, bídís agat i gcónaí.Y +Ceadaím duit d' airgead féin a bhualadh mar airgead reatha do do thír féin,- SDéanaim dá bhrí gach maitheamh cánach a dheonaigh na ríthe romham duit a dhaingniú leat, agus fuasclaím thú ó gach íoc eile ónar fhuascail siadsan thú.!;agus tá sé ar aigne agam dul i dtír ansiúd ionas go rachainn in aghaidh na ndaoine a scrios ár dtír agus a chreach a lán cathracha i mo ríocht.{oFág go bhfuil ceannas faighte ag scraistí áirithe ar ríocht ár sinsear, is mian liom an ríocht a éileamh ar ais d' fhonn í a athbhunú faoi mar a bhí cheana; tá líon mór amhas fostaithe agam agus loingeas cogaidh i bhfearas agam,mar seo a ghabh sí: Aintíochas rí go Síomón ardsagart agus eatnarch agus go dtí an cine Giúdach, beatha agus sláinte!! =Chuir Aintíochas mac Dhéimitrias rí litir ó insí ina mara go Síomón, sagart agus eatnarch na nGiúdach, agus go dtí an náisiún ar fad;}s1agus cóipeanna díobh a chur i dtaisce sa chiste, i dtreo go mbeadh fáil ag Síomón agus ag a chlann mhac orthu.'0D' ordaíodar an deicréid seo a ghreanadh ar tháblaí cré-umha, iadsan a chur in airde in áit fheiceálach i dtimpeallacht an tsanctóra,N/Ghlac Síomón leis agus thoiligh sé a bheith ina ardsagart, a bheith ina cheannasaí ar an arm, agus ina eatnarch ar na Giúdaigh agus ar na sagairt, agus a bheith ina uachtarán orthu go léir. -~}} {{"z]yFxwwKvutssrqpp&oonGmllCkeji;hggIeedcbbb'a~a__M^^]]\[ZrYlXWRVzUTT>(=d<IuD' impigh siad ar an Tiarna féachaint le trócaire ar an muintir a bhí faoi leatrom ó gach taobh, agus trócaire a dhéanamh ar an Teampall a thruailligh lucht na haindiagachta,H -Ghabh Iúdás, ar a dtugtaí freisin an Macabaech, agus a chompánaigh isteach sna sráidbhailte os íseal agus ghlaoigh a muintir le chéile; ghlacadar leis na daoine a d' fhan dílis don Ghiúdachas, agus chruinnigh siad ar an gcuma sin timpeall sé mhíle fear.PG*Is leor sin anois faoi ithe íobairtí agus faoi chéasadh thar fóir.DF)Fuair an mháthair bás ar deireadh thiar i ndiaidh a mac.RE(Fuair sé bás mar sin gan smál, agus é lán de mhuinín as an Tiarna.(DI'Tháinig racht feirge ar an rí agus thug sé cor níos cruálaí air seo ná ar an gcuid eile mar go raibh an drochmheas go léir a chaith sé leis á chrá.C+&agus fearg an Uilechumhachtaigh atá ag luí le barr cirt ar ár náisiún go léir a chur chun suain tríomsa agus trí mo dheartháireacha.»(BI%Déanaimse ar aon dul le mo dheartháireacha mo chorp agus m' anam a thabhairt suas ar son dlíthe mo shinsear, á impí ar Dhia trócaire a thaispeáint dár náisiún go luath, agus a chur d' iallach ortsa, trí thubaistí agus trí phlánna a admháil gurb eisean amháin is Dia ann;jAM$Tá ár ndeartháireacha anois [ag ól] as sruthán na beatha gan díosc de réir chonradh Dé agus a dtéarma gairid péine curtha díobh acu. Ach tusa, cuirfear pionós cóir ort ar son do dhíomais trí bhreithiúnas Dé.d@A#Níor tháinig tú slán fós ó bhreithiúnas Dé uilechumhachtaigh a fheiceann gach ní.k?O"Ach tusa, a ropaire smáil, a dhíogha an chine dhaonna ar choirpeacht, ná bíodh éirí in airde baoth ort, agus ná bíodh muinín gan bhonn mar chúis misnigh agat, nuair a ardaíonn tú do lámh in aghaidh chlann neimhe.5>c!agus fág go bhfuil ár dTiarna beo i bhfearg linn ar feadh tamaill bhig, d' fhonn sinn a cheartú, agus a smachtú, beidh sé muinteartha arís lena shearbhóntaí féin.:=o Óir táimidne ag fulaingt de bharr ár bpeacaí;<Maidir leatsa, a dhuine a bheartaigh gach cineál oilc in aghaidh na nGiúdach, is cinnte nach n-éalóidh tú ó láimh Dé.O;Sula raibh deireadh ráite aici, dúirt an t-ogfhear: «Cad leis a bhfuil sibh ag feitheamh? Ní ghéillfidh mé do reacht an rí; umhlaím don reacht atá sa dlí a tugadh dár sinsir trí Mhaois.|:qNá bíodh faitíos ort roimh an gcéastúnach seo, ach cruthaigh go bhfuil tú ar aon chéim le do dheartháireacha, agus cuir fáilte roimh an mbás ionas go bhfaighidh mé ar ais thú, lá na trócaire, i gcuideachta do dheartháireacha.»a9;Impím ort, a leanbh liom, féach ar neamh agus ar talamh; machnaigh ar a bhfuil iontu agus admhaigh nach ndearna Dia iad as aon ní a bhí ann cheana agus gur sa dóigh chéanna a thagann an cine daonna ar an saol.X8)Chrom sí anuas air agus bhuail sí bob ar an tíoránach dánartha leis na focail seo i dteanga a sinsear: «A mhic, bíodh trua agat dom; d' iompair mé naoi mí i mo bhroinn thú, agus thug mé bainne cíche duit ar feadh trí bliana; bheathaigh mé agus d' oil mé thú go dtí an aois atá agat anois agus rinne mé cúram díot.j7MTar éis dó bheith á áiteamh uirthi ar feadh i bhfad, thoiligh sí comhairle a chur ar a mac.D6Níor thug an t-ógfhear aird ar bith air, agus, dá bhrí sin, ghlaoigh an rí chuige ar a mháthair ansin agus d' iarr uirthi comhairle a thabhairt don ógánach é féin a fhuascailt. 5 Mheas Aintíochas go raibh sí ag fonóid faoi; bhí sé in amhras go raibh masla i dtuin a gutha. Ó tharla an deartháir ab óige a bheith beo fós, d' impigh sé air, ní amháin le briathra ach le gealltanais a mhionnaigh sé, á rá go ndéanfadh sé saibhir sona é dá dtréigfeadh sé nósanna a shinsear; dhéanfadh sé cara dó féin de agus bhronnfadh sé post poiblí air.}4sIs é cruthaitheoir an domhain a leag amach conas a thiocfadh duine ar an saol; eisean a bheartaigh tús an uile ní; ina thrócaire tabharfaidh sé anam agus beatha ar ais daoibh, ó tharla gur beag libh sibh féin mar gheall ar a dhlíthe.»3«Ní eol dom conas a tharla i mo bhroinn sibh; ní mise a chuir anam agus beatha ionaibh ná ní mise a chum gach ball de bhur gcorp._27Leoga, is amhlaidh a mhisnigh sí gach duine acu i dteanga a sinsear. Bhí creideamh daingean uasal aici, agus bhí an chalmacht is dual don fhear mar thaca leis an stuaim is dual don bhean nuair a dúirt sí leo:}1sChruthaigh an mháthair ar fheabhas, agus tuilleann sí go mbeadh buanchuimhne uirthi, óir d' fhair sí bás a seachtar mac i gcaitheamh an aon lae amháin, agus d' fhulaing sí é sin go calma, mar gheall ar an dóchas a chuir sí sa Tiarna.0{Ach ná bíse á mheas go rachaidh tú slán gan phionós de bhrí go ndearna tú iarracht ar chogadh a chur ar Dhia!»/ I ndiaidh an duine sin thug siad an séú duine i láthair. Nuair a bhí sé ar tí báis dúirt sé: «Ná cuir dallamullóg ort féin; tá na nithe seo á bhfulaingt againne de bharr ár bpeacaí in aghaidh ár nDé; is uafásach iad na nithe a tharla.m.SLean ort agus feicfidh tú conas mar a chéasfaidh a chumhacht thréan thú féin agus do shíol.»O-Ach d' fhéach seisean ar [an rí] agus dúirt: «Tá cumhacht agat ar dhaoine, agus, cé gur daonna thú, is féidir duit déanamh mar is áil leat. Ach ná bí á mheas gur thréig Dia ár gcine.T,!Ansin thug siad an cúigiú duine i láthair agus chrom ar é a chéasadh.+Nuair a bhí an bás ag teannadh leis labhair sé mar leanas: «Is fearr de rogha an bás a fhulaingt ó lámha daoine ach le muinín as gealltanas Dé go dtabharfadh seisean aiséirí dúinn; ach níl aon aiséirí chun na beatha i ndán daoibhse.»w*g Nuair a bhí seisean marbh chomh maith, thug siad an céasadh brúidiúil céanna ar an gceathrú deartháir.~)u Bhain, dá bhrí sin, misneach an fhir óig agus a neamhshuim sa phionós stangadh as an rí agus a lucht freastail.-(S á rá go huasal: «Ó neamh a fuair mé na géaga seo; ar son a dhlíthe is beag é mo mheas orthu; tá dóchas agam go bhfaighidh mé ar ais uaidh athuair iad.»I'  I ndiaidh an duine sin chuaigh siad go sultmhar i mbun an tríú deartháir. Nuair a iarradh air a theanga a chur amach, chuir sé amach láithreach í, agus shín sé amach a lámha go dána|&q Nuair a bhí sé ar an dé deiridh, scairt sé amach: «A scraiste bhrúidiúil, tig leat an bheatha seo a bhaint dínn, ach tógfaidh Rí an Domhain chun na nuabheatha síoraí sinn, óir is ar son a dhlíthe atáimid dár gcur chun báis.»% D' fhreagair sé i dteanga a shinsear: «Ní dhéanfaidh mé.» Imríodh céasadh air dá bhrí sin dála an chéad dearthár.@$yNuair a bhí slán fágtha ag an gcéad deartháir leis an saol seo ar an gcuma sin, thug siad an dara duine díobh ar aghaidh le bheith mar sheó acu. Nuair a bhí idir chraiceann agus ghruaig stollta dá cheann acu, d' fhiafraíodar de: «An íosfaidh tú sula stolltar do chorp ó chéile géag ar ghéag?»g#G«Tá an Tiarna Dia ag faire orainn, agus tá trua aige dúinn go cinnte faoi mar a d' fhógair Maois ina laoi inar thug sé fianaise in aghaidh an phobail suas lena mbéal á rá: 'beidh trua aige dá shearbhóntaí' .»>"uNuair a bhí sé ar éidreoir amach is amach, d' ordaigh an rí é a bhreith chun na tine, agus an dé fós ann, agus é a róstadh i bpota. Leath an gal ón bpota ar fud an bhaill, ach bhí an mháthair agus na deartháireacha ag tabhairt misneach dá chéile bás a fháil go huasal agus á rá le chéile:b!=Téadh iadsan deargthe gan mhoill, agus ansin d' ordaigh sé teanga an urlabhraí a ghearradh as, a cheann a fheannadh, a ghéaga agus a chosa a ghearradh de os comhair súile a dheartháireacha eile agus a mháthar.e CTháinig fraoch feirge ar an rí agus d' ordaigh sé potaí agus coirí a théamh ar thine.=sLabhair duine acu thar ceann na ndaoine eile agus is é a dúirt sé: «Cad atá tú ag iarraidh a fháil amach uainn? Is fearr linn an bás ná dlíthe ár sinsear a bhriseadh.»a =Tharla gur gabhadh seachtar deartháireacha mar aon lena máthair. Rinne an rí iarracht a chur d' iallach orthu muiceoil a bhlaiseadh, rud atá coiscthe sa dlí. Céasadh le fuipeanna agus le sciúirsí iad.;oSin mar a d' éag sé agus d' fhág sé a bhás mar shampla den uaisleacht agus mar theist ar an tsuáilce, ní amháin don óige ach do thromlach mór an naisiúin chomh maith.ucAgus é ar tí bás a fháil faoi na buillí lig sé cnead os ard as agus dúirt: «Tá eolas naofa ag an Tiarna agus feiceann sé go soiléir, cé go bhféadfainn éalú ón mbas, cibé scéal é ag an gcéasadh dian ar mo chorp atáim a fhulaingt de bharr na greasála seo, go bhfuil lúcháir ar m' anam bheith ag fulaingt de bharr na hurraime atá agam dó.»!;An mhuintir a raibh dea-chroí acu dó ó chianaibh, thiontaigh siad ina aghaidh tar éis na cainte sin nach raibh inti, a mheas siad, ach deargbhuile.{oagus fágfaidh mé sampla uasal ag an óige den bhealach inar ceart bás naofa a fhulaingt go cíocrach fáilteach ar son dhlíthe beannaithe na sean.» Nuair a bhí an méid sin ráite aige chuaigh sé caol díreach chun a chéasta.+Dá bhrí sin, má tá sé d' fhearúlacht ionam an bheatha seo a scaoileadh uaim anois díreach, taispeánfaidh mé gur fiú mo sheanaois mé,Fiú dá seachnainn féin go sealadach pionós ó dhaoine, níorbh fhéidir liom, beo ná marbh, éalú ó láimh Dé uilechumhachtaigh.kOagus, de bhrí go ndéanfainn an cur i gcéill seo ar mhaithe le seal beag bídeach ar an saol seo, go gcuirfí iad féin ar strae mar gheall ormsa; ní dhéanfainn ach smál agus náire a tharraingt orm féin i mo sheanaois.Z-«Cur i gcéill den saghas sin,» ar seisean, «ní oireann sé don aois atá agamsa, le heagla go measfadh go leor daoine óga gur ghéill Eileázár in aois a nócha bliain do mhodh beatha na gcoimhthíoch;  Ach bhí an seasamh uasal a ghlac sé ar aon chéim lena aois mhór agus leis an ngradam a bhí tuillte go maith aige i ndeireadh a shaoil; bhí sé freisin de réir na beatha gan cháim a bhí caite aige óna óige anall, agus thar gach rud eile bhí sé de réir an dlí naofa a tháinig ó Dhia féin. Nocht sé a thuairimí go poiblí, á rá leo é a chur chun báis láithreach.Bheadh ar a chumas an bás a sheachaint ach leas a bhaint as an gcineáltas sin a bhí bunaithe ar an seanchairdeas eatarthu. 9An mhuintir a bhí i gceannas ar an bhfleá náireach, bhí seanaithne acu air. Thugadar i leataobh é agus mhol dó go príobháideach fios a chur ar fheoil dá chuid féin ba chead dó a ithe, agus a ligean air go raibh sé ag ithe feoil na híobartha mar a d' ordaigh an rí. mar is dual d' fhear an mhisnigh diúltú don rud nach dleathach a bhlaiseadh, fiú má chuireann sé a bheatha féin i mbaol.1[Ach b' fhearr leis bás a fháil faoi onóir ná bheith beo faoi náire. Chuaigh sé chun a chéasta as a stuaim féin agus é ag caitheamh amach na feola as a bhéal,LBhí Eileázár, duine de phríomhúinteoirí an dlí, anonn go maith sna blianta agus dreach sáruasal air. Bhíothas á chur d' fhiacha air a bhéal a oscailt agus muiceoil a shlogadh.zmBíodh a bhfuil ráite mar chuimhneachán againn; ní foláir dúinn dul ar aghaidh leis an scéal go hachomair.Dá réir sin ní dhiúltaíonn sé a thrócaire riamh dúinn; ceartaíonn sé sinn le tubaistí, ach ní thréigeann sé a phobal féin.| qd' fhonn nach ndéanfadh sé díoltas a imirt orainn níos déanaí nuair a bheadh ár bpeacaí i mbuaic a réime.? wÓir i gcás na náisiún eile, fanann an Tiarna go foighneach gan pionós a imirt orthu nó go líontar tomhas a bpeaca go béal; ach a mhalairt a bheartaigh sé a dhéanamh linne,  Gan scaoileadh leis na héagráifigh ar feadh i bhfad, ach díoltas a imirt orthu gan mhoill, sin comhartha mórchneastachta.: m Impím anois ar lucht léite an leabhair seo, ná cuireadh tubaistí mar sín díomá orthu, ach a thuiscint nach é is aidhm dóibh ár muintir a scriosadh ach iad a smachtú./ W Bhí a thuilleadh acu a chuaigh i bhfolach i bpluaiseanna sa chomharsanacht leis an seachtú lá a choimeád naofa gan fhios, ach braitheadh iad le Pilib, agus loisceadh le chéile iad mar gur choisc a gcráifeacht orthu iad féin a chosaint, bhí an oiread sin urraime acu do naofacht an lae.r] Cuireadh i leith beirt bhan, abair, go ndearnadar a leanaí a thimpeallghearradh. Máirseáladh go poiblí tríd an gcathair iad agus a leanaí ag siolpadh a gcíoch, agus ansin caitheadh ceann ar aghaidh le ballaí na cathrach iad.-S agus an mhuintir nach mbeadh sásta glacadh dá ndeoin le nósanna Heilléanacha a chur chun báis. Bhí an ainnise a tháinig sa mhullach orthu soiléir don saol.c?nuair a tharlaíodh feile le Díonaíosas, chuirtí d' iallach orthu máirseáil i mórshiúl in onóir Dhíonaíosas agus fleasca eidhneáin á gcaitheamh acu. Tugadh fógra do na cathracha Gréagacha ina gcóngar, le treoir ó Ptoilimí, an cor céanna a thabhairt ar na Giúdaigh agus iallach a chur orthu a bheith páirteach sna híobairtí,%Chuirtí d' iallach ar na [Giúdaigh] le láimh láidir dhian na hionathair íobartha a ithe an lá sa mhí ina gceiliúrtaí breith an rí;~uNí fhéadfadh duine an tsabóid a choimeád, féilte na sinsear a cheiliúradh, ná fiú a admhail gur Giúdach é.hIBhí an altóir ualaithe le hofrálacha íobarthach gráiniúil a bhí coiscthe ag na dlíthe.U#Líon na gintlithe an Teampall le ragairne agus le drabhlás, agus iad ag suirí le meirdreacha, agus ag luí le mná sna háiteanna beannaithe, agus nithe nár chuí á mbreith isteach le híobairt acu.H Ba gharbh agus ba dho-iompair ar fad é ionsaí na hurchóide.dAan Teampall in Iarúsailéim a thruailliú agus é a thíolacadh do Shéas Oilimpeach, agus an ceann i nGirizím do Shéas, pátrún na ndeoraithe, faoi mar a [d' éiligh] an mhuintir a bhí ag cur fúthu san áit sin.H Go luath ina dhiaidh sin chuir an rí seanóir ón Aithin chun a chur d' iallach ar na Giúdaigh dlíthe a sinsear a thréigean, scor de bheith ag maireachtáil de réir dhlíthe Dé,p~YAch d' éalaigh Iúdás Macabaech le naonúr eile amach faoin bhfásach, agus mhair sé féin agus a chompánaigh sna sléibhte ar nós na n-ainmhithe allta, gan aon ní a ithe ach lusraí fiáine d' fhonn truailliú a sheachaint.<}qD' imir sé faobhar claímh ar gach duine a tháinig amach le hiad a fheiceáil agus ansin rinne sé ruathar isteach sa chathair lena fhir armtha agus mharaigh sé a lán daoine.y|kNuair a shroich an fear seo Iarúsailéim, lig sé air gurbh fhear síochána é agus d' fhan sé go dtí lá naofa na sabóide; ansin, nuair nach raibh na Giúdaigh ag obair, d' ordaigh sé dá chuid fear máirseáil in arm agus in éide.Q{chuir Aintíochas Apollóinias, ceannasaí na Miseach, le harm dhá mhíle fichead fear agus d' ordaigh dó na haosánaigh go léir a mharú agus na mná agus na leanaí go léir a dhíol mar dhaoir.;zoAndronacas i nGirizím; agus seachas iad san, Meanalás a bhí ag tiarnú ar a chomhshaoránaigh níos mó ná an chuid eile. De bharr a naimhdis leis na saoránaigh Ghiúdacha,*yMD' fhág sé gobharnóirí leis an bpobal a chiapadh Pilib in Iarúsailéim; Frigeach eisean ó dhúchas, ach duine ba bharbara meon fiú ná an té a cheap é;xRug Aintíochas ocht gcéad déag tallann leis ón Teampall agus bhrostaigh leis go dtí Aintíoch; bhí an oiread sin éirí in airde air gur shíl sé go bhféadfadh sé seoladh ar talamh agus siúl ar muir bhí sé chomh huaillmhianach sin.w3Uime sin bhí an áit féin páirteach sna tubaistí a bhain don phobal, agus bhí sé páirteach ina dhiaidh sin ina gconách; tréigeadh é le linn fhearg an Uilechumhachtaigh, ach athshuíodh in iomláine a ghlóire é nuair a rinneadh síocháin arís leis an ArdFhlaith.hvIAch níor thogh an Tiarna an pobal ar son na háite naofa ach an áit naofa ar son an phobail.huIAch dá mbeadh sé i gceist nach raibh siad i ngreim ag mórán peacaí, dhéanfaí an fear seo a sciúrsáil agus a iompú ar ais óna ghníomh baoth, dála Héiliodóras a sheol Seiliúcas rí leis an gciste a spiúnadh.Ht Bhí an oiread sin éirí in airde ar Aintíochas nár thug sé faoi deara gur fearg aonuaire a bhí ar an Tiarna le lucht na cathrach, agus nár thug sé aird dá bharrsan ar an áit naofa.?swThóg sé leis na soithí naofa ina lámha coirpe; sciob sé chun siúil lena lámha míghlana na hofrálacha móide a rinne ríthe eile le honóir agus glóir a thabhairt don áit.NrNíor leor le hAintíochas an méid sin gan a bheith de dhánaíocht ann dul isteach sa Teampall is naofa ar domhan, faoi stiúir Mheanalás a raibh idir dhlíthe agus thír dhúchais braite aige.&qEIn imeacht trí lánlá scriosadh ochtó míle duine básaíodh daichead míle i ngráscar lámh, agus díoladh mar dhaoir líon nár lú ná ar básaíodh. p Imríodh lámh dhearg ar óg agus ar aosta, rinneadh eirleach ar mhná agus ar leanaí, agus ár ar mhaighdeana agus ar naíonáin.1o[ Ansin d' ordaigh sé dá shaighdiúirí gach duine dá mbuailfeadh leo a threascairt gan taise gan trócaire, agus ár a dhéanamh ar gach duine a theithfeadh abhaile.fnE Nuair a fuair an rí scéala faoinar tharla, thuig sé as go raibh ceannairc déanta ag Iúdáia. Tháinig fraoch feirge ar a chroí agus chuir sé chun bealaigh ón Éigipt agus ghabh sé an chathair de ruathar.m) An té úd a chaith a lán corp amach le fágáil gan cur, fágadh é gan fear a chaointe, gan gnása adhlactha, gan áit i dtuama a shinsear.Sl An té úd a thiomáin a lán chun deoraíochta óna dtír féin, fuair sé bás ar deoraíocht tar éis dó cur chun bealaigh chun na Lacadaemónach ag súil le dídean a fháil de bharr a ghaoil leo.pkYBhuail tubaiste é ar deireadh a chúrsa urchóide; cúisíodh os comhair Aratas, rialtóir na nArabach, é; theith sé ó chathair go cathair, agus cách ar a thóir; bhí an ghráin air mar cheannairceach in aghaidh na ndlíthe, agus an dearg-ghráin air mar fhear fionaíola ar a thír dhúchais agus ar a mhuintir féin; caitheadh i dtír san Éigipt é. j9Níor tháinig sé i gcumhacht, áfach, agus ní raibh ar deireadh aige ach aithis de bharr a cheilge, agus theith sé arís go críocha na nAmónach.i{Ach lean Iásón air ag déanamh áir agus eirligh ar a chomhshaoránaigh, gan a thuiscint gur barr mí-áidh é bua a bhreith ar do mhuintir féin, ach á cheapadh go raibh sé ag cur suas trofaethe bua ar naimhde in áit bua ar a mhuintir féin.2h]Nuair a leath ráfla bréagach go raibh Aintíochas marbh, thug Iásón leis míle fear nó breis agus thug sé ionsaí faoin gcathair go tobann. Nuair a tiomáineadh siar na saighdiúirí ó na ballaí agus gur gabhadh an chathair, geall leis, theith Meanalás chun an Dúnfoirt ar lorg dídine.mgSBhí gach duine ag guí, dá réir sin, gur rud éigin fónta a bheadh á thuar ag an taispeántas.af;buíonta marcach in eagar, ionsaithe agus frithionsaithe mar seo agus mar siúd, sciatha á dtógáil, sleánna ina gcipí, gathanna á scaoileadh, agus glioscarnach ó fhallaingí óir agus ó éidí de gach sórt.=esAr feadh nach mór daichead lá tharla go raibh marcaigh in éidí óir le feiceáil ar cosa in airde tríd an spéir, díormaí lánarmtha le sleánna agus claimhte ar tarraingt,Ud %Rinne Aintíochas an dara ionradh ar an Éigipt timpeall an ama seo.3c_2Ach de bharr saint an lucht údaráis d' fhan Meanalás i gceannas, ag dul chun cinn i gcoirpeacht agus é bunaithe mar phríomhchealgaire in aghaidh a chomhshaoránach.vbe1D' adhain an choir a leithéid sin de ghráin i gcroí na dTuíreach gur chaith siad go fial lena dtórramh.%aC0Ba ghearr an mhoill a bhí ann ag cur an phionóis éagóraigh sin i bhfeidhm ar an muintir a chosain cúis na cathrach, na tuaithe, agus na soithí naofa.`/Meanalás, cúis an oilc seo go léir, lig sé saor é ó na cúiseanna a bhí á gcur ina leith; ach na hainniseoirí mí-ámharacha a scaoilfí saor gan daoradh fiú dá mba i láthair na Scíotach a bheadh a gcúis á plé, dhaor sé chun báis iad.x_i.Thug Ptoilimí an rí i leataobh faoi cholúnra, ag lorg aeir, mar dhea, agus d' áitigh air a aigne a athrú.$^A-Bhí a chás caillte geall leis ag Meanalás cheana féin, ach gheall sé breab mhór do Ptoilimí mac Dhoiriminéas, leis an rí a mhealladh ar a thaobh.p]Y,Nuair a tháinig an rí chun na Tuíre, chuir triúr, a sheol an seanad, an cás in iúl ina láthair.A\}+Cuireadh an dlí ar Mheanalás i dtaobh na heachtra seo.^[5*B' í críoch a bhí leis sin ná gur ghoineadar a lán acu, gur mharaíodar a thuilleadh, agus gur chuireadar an teitheadh orthu go léir, agus gur mharaíodar creachaire an Teampaill féin lámh leis an gciste.Z})Nuair a thug [na Giúdaigh] ionsaí Lisimeachas faoi deara, rug cuid acu ar chlocha, a thuilleadh ar bhloic adhmaid, a thuilleadh ar luaithreach a bhí timpeall agus chaith na nithe sin go léir le Lisimeachas agus a chuid fear ina rúille búille.mYS(Bhí an slua ag bagairt agus ag borradh le fearg agus chuir Lisimeachas airm i lámha timpeall trí mhíle fear agus rinne ionsaí éagórach faoi cheannas Auranas áirithe, fear a bhí anonn sa bhaois faoi mar a bhí san aois.,XS'Scaoiltear le MeanalásXW)&Tháinig cuthach feirge air, bhain an fhallaing chorcra d' Andronacas, srac de a éide, agus sheol ar fud na cathrach go léir é chun na háite céanna díreach inar leag sé lámh dhearg aindiagaithe ar Oinias agus mharaigh sé an dúnmharathóir ansiúd. Ar an gcuma sin chúitigh an Tiarna é leis an bpionós a bhí tuillte aige.V%Bhí buaireamh croí ar Aintíochas agus é lán de thrua agus ghoil sé de bharr mheasarthacht agus dhea-iompar an mhairbh.6Ue$Nuair a d' fhill an rí ó chríocha na Siléise rinne na Giúdaigh sa chathair, agus na Gréagaigh ar chomghráin leo an choir, achainí air faoi mharú gan chiall Oinias.'TG#Dá bharrsan bhí uafás agus míshásamh ní amháin ar na Giúdaigh ach ar a lán de na náisiún eile chomh maith de bharr bású éagórach an duine seo.cS?"Ghlaoigh Meanalás i leataobh ar Andronacas dá bhrí sin agus ghriog é chun Oinias a chur chun báis. Chuaigh [Andronacas] go hOinias, agus le barr fill thug briathra móide agus a lámh dheas mar ghealltanas dó agus d' áitigh air teacht as a thearmann d' ainneoin a amhrais; ansin chuir sé chun báis ar an toirt é, gan aird ar an gcóir.=Rs!Nuair a fuair Oinias fianaise chinnte ar an méid sin, chuaigh sé i leataobh go tearmann láimh le Dafnae i gcóngar Aintíoch agus ansin d' fhógair sé an scéal don saol mór.YQ+ Thapaigh Meanalás ar a dheis, mar a shíl sé, agus ghoid sé cuid d' árais óir an Teampaill agus bhronn sé ar Andronacas iad; agus dhíol sé a thuilleadh leis an Tuír agus leis na cathracha máguaird.P'D' imigh an rí leis faoi dheifir chun an scéal a leigheas, agus d' fhág sé Andronacas, fear ardghradaim, le bheith mar fhear ionaid aige.9OkFad a bhí na nithe sin go léir ar siúl, rinne muintir Thairsís agus Mhallas ceannairc mar gur tugadh a gcathracha mar bhronntanas do Aintíochais bean luí an rí.%NCD' fhág Meanalás a dheartháir féin Lisimeachas ina dhiaidh mar leas-ardsagart, agus d' fhág Sóstrátas Crátaes ceannaire na gCipireach ina áit sin.8Micé go mbíodh Sóstrátas, ceann feadhna an Dúnfoirt, arbh é a chúram na dleachta a bhailiú, ag éileamh díolacháin. Glaodh orthu araon dá bharrsan i láthair an rí.~LuMaidir le Meanalás, d' fhan sé san oifig, ach níor dhíol sé aon chuid den airgead a gealladh don rí go rialta,K/Iásón, fear a chantáil ar a dheartháir, chantáil fear eile anois air féin, agus tiomáineadh mar dhíbeartach é isteach i gcríocha Amón.:JmD' fhill seisean agus údarás an rí aige, ach gan aon cháilíocht le haghaidh na hardsagartachta aige, ach drochmhianach tíoránaigh chruálaigh agus cuthach ainmhí allta.I}Ach nuair a tugadh eisean i láthair an rí rinne sé é féin a iompar chomh bladarach móréiseach cumhacht sin, gur bhain sé amach an ardsagartacht dó féin, agus trí chéad tallann airgid de bhreis á ofráil aige thar mar a bhí ag Iásón.JH Tar éis trí bliana chuir Iásón uaidh Meanalás, deartháir do Shíomón a luamar, chun an t-airgead a thabhairt don rí agus a shocruithe faoina lán nithe tábhachtacha a ráthú.3G_Chuir Iásón agus an chathair fáilte spleodrach roimhe agus glacadh leis le solas lóchrann agus gártha daoine. Ansin ghluais sé ón áit sin isteach i bhFéinícia.gFGNuair a cuireadh Apollóinias mac Mhineastaes go dtí an Éigipt le bheith i láthair ag corónú an rí Fiolomaetór, fuair Aintíochas amach go raibh [Fiolomaetór] éirithe naimhdeach lena cheannas agus chrom sé ar a bheith ag déanamh cúraim dá shlándáil féin. Ar shroicheadh Iopa dó, dá bhrí sin, ghabh sé ar aghaidh go Iarúsailéim.REAn t-airgead seo dá bhrí sin a bhí ar aigne ag an té a sheol é a chaitheamh leis an íobairt d' Earcail, cuireadh ansin le tógail tríréimí é mar a bheartaigh an mhuintir a rinne é a iompar.?Dwchuir Iásón suarach saoránaigh Aintíochaigh thofa mar thoscairí oifigiúla ó Iarúsailéim, le trí chéad drachma airgid don íobairt do Earcail. Ach an mhuintir a bhí ag iompar an airgid, shíl siad nár chóir é a chaitheamh ar an íobairt, rud nár chuí, ach é a chaitheamh ar ghnó éigin eile.MCLe linn na gcluichí cúig bliana sa Tuír, agus an rí i láthair,fBEÓir ní aon dóichín é na dlíthe diaga a mhaslú, rud a nochtfaidh an ré atá romhainn.A{Ach thug sé sin go léir an tubaiste sa mhullach orthu, agus an dream a raibh an oiread sin meas acu ar a mbéasa is ar a saol, agus gurbh fhonn leo aithris a dhéanamh orthu i ngach slí, is iad a bhí acu mar naimhde agus mar ghéarleantóirí.@Ba bheag é a meas ar na gradaim ar a raibh urraim ag a sinsir, ach bhí ardmheas acu ar chéimeanna onóra na Heilléanach.?nach raibh spéis a thuilleadh ag na sagairt i seirbhísí na haltóra. Le beagmheas ar an sanctóir, thug siad cúl leis na híobairtí le fonn a bheith páirteach sna cleachtaí mídhleathacha ar fhaiche na hiomrascála a luaithe is a ghlaoití chun an dioscais.@>y Níorbh aon ardsagart é Iásón ach coirpeach, agus ní raibh aon teorainn lena ropaireacht, i dtreo go ndeachaigh an heilléanú agus an aithris ar bhéasa iasachta chomh fada sin,=- Ní raibh aon mhoill air fiú giomnáisiam a thógáil faoi bhun an Dúnfoirt agus an hata leathan a chur á chaitheamh ag togha na n-ógánach.G< Chuir sé ar ceal na lámháltais a bhí ag na Giúdaigh ag an am ón rí, lámhaltais a deonaíodh trí Eoin mac Eopolamos, fear a chuaigh ar thoscaireacht le cairdeas agus conradh a dhéanamh leis na Rómhánaigh; scrios sé an bhéascna dhleathach agus thug sé isteach nósanna nua a bhí bunoscionn leis an dlí.;5 Nuair a d' aontaigh an rí agus gur tháinig [Iásón] i gcumhacht, chrom sé ar a chomhthírigh a thabhairt isteach ar an modh beatha Heilléanach.\:1 Gheall sé ina theanntasan go ndíolfadh sé céad go leith eile dá gceadófaí dó feidhm a bhaint as a údarás le giomnáisiam agus gasra ógra a bhunú, agus fir Iarúsailéim a chlárú mar Aintíochaigh.9'chuaigh sé i láthair an rí agus gheall sé trí chéad agus a seasca tallann airgid dó agus ochtó tallann as foinse éigin eile ioncaim.N8Tar éis bháis do Sheiliúcas agus Aintíochas ar a dtugtaí Eipifeanaes a theacht i gcomharbacht air sa ríocht, fuair Iásón, deartháir Oinias, an ardsagartacht trí chaimiléireacht; Z~}}{{z{yxxwvuu[ssrqqonn$llrjii%gfeddcAbb'a`_V^G]\\[ZZXaWQVUU4TT%S"QQP ObNNfMML(JII HcG[FEE0D[CCvBA@@#?9>=o=<<;:9982766554322]1}009/..-/,,++ *y* )(''&%c$$}## ""f!!0 ,Z%A A}[ 91P; e X z y8kcZ;yo %Ansin chuir sé an gháir chatha agus iomainn suas in ard a ghutha i dteanga a shinsear, agus d' ionsaigh sé lucht leanúna Ghoirgias gan choinne agus chuir an teitheadh orthu.^x5 $De bhrí go raibh Eisdris agus a chuid fear ag troid ar feadh i bhfad agus go raibh tuirse orthu, ghlaoigh Iúdás ar an Tiarna á impí air a thaispeáint gurbh é a gcomhghuaillí é agus a gceannaire sa chath.aw; #Ach Dosataes áirithe, fear de chuid Bhacaenór, gaiscíoch fir a bhí ar muin capaill, fuair sé greim ar Ghoirgias, rug ar bhrat air, agus bhí á tharraingt leis le teann nirt d' fhonn an mac mallachta a ghabháil ina bheatha; thug marcach de chuid na dTráiceach ruathar faoi, bhris a ghéag, agus d' éirigh le Goirgias éalú go Mairise.Tar éis féile na Cincíse, mar a thugtar uirthi, ghluais siad in aghaidh Ghoirgias, ceannasaí Idiúmáia.Rs rug siad buíochas leo agus spreag iad a bheith chomh dea-chomharsanach céanna lena gcine as sin amach freisin. Ansin d' imigh siad leo suas go Iarúsailéim mar bhí féile na seachtainí lámh leo.Hr  Ach nuair a dhearbhaigh na Giúdaigh a bhí ag cur fúthu ansiúd do Iúdás an dea-thoil a thaispeáin muintir Sciotopoil dóibh, agus a chineálta agus a bhí siad leo in am an mhí-áidh,uqc Ar aghaidh leo ón áit sin agus bhrostaigh siad go Sciotopoil atá seachtó cúig mhíle ó Iarúsailéim.Cp Ach ghlaoigh na [Giúdaigh] ar an bhFlaith a bhriseann cumhacht a naimhde le barr nirt, agus ghabh siad seilbh ar an gcathair, agus mharaigh suas le cúig mhíle fichead dá raibh inti.o{ Nuair a bhí an teitheadh curtha aige ar na naimhde sin, agus iad scriosta aige, mháirseáil sé in aghaidh Eafrón, cathair dhaingean mar a raibh Lisias agus slua mór de gach cine ag cur fúthu. Bhí curaidh óga chalma in eagar catha os comhair na mballaí agus rinneadar cosaint chróga; laistigh mar lámh ar gcúl bhí innill chogaidh agus diúracáin go leor.wng Ansin ghluais Iúdás in aghaidh Charnaím agus theampall Atargaitis, agus bhásaigh fiche cúig mhíle fear.Ym+ Gheall sé go sollúnta go ndéanfadh sé iad a thabhairt ar ais slán folláin dóibh, agus dhaingnigh sé an gheallúint le mórán briathra; ansin scaoil siad leis ar mhaithe lena mbráithre a fhuascailt.l  Ghabh Dosataes agus Sosapataer agus a gcuid fear Tiomóid féin. D' impigh sé orthu le barr gliocais é a ligean saor mar go raibh tuismitheoirí a bhformhór agus deartháireacha a lán acu, faoina láimh agus gur gearr an mhoill a bheadh orthu gan é.k Chuir Iúdás tóir orthu le flosc, agus d' imir faobhar claímh ar na peacaigh agus mharaigh suas le tríocha míle fear.Hj  Nuair a fuarthas radharc ar chéad díorma Iúdáis, tháinig eagla agus scéin ar an namhaid le taibhsiú an té úd a fheiceann gach ní, agus theith siad leo agus chuaigh scaipeadh na mionéan orthu i ngach treo, ionas gur minic a ghoin a gcuid fear féin a chéile, agus gur cuireadh rinn claimhte a chéile iontu.i Nuair a chuala Tiomóid go raibh Iúdás ag druidim leis chuir sé uaidh na mná agus na leanaí agus an bagáiste go dtí áit ar a dtugtar Carnaím, mar bhí an láthair sin deacair le gabháil, agus deacair le dul chuici de bharr cúinge na mbealaí go léir.\h1 Roinn an Macabaech a arm ina dhíormaí agus chuir sé fir i gceannas na ndíormaí agus bhrostaigh sa tóir ar Thiomóid; bhí céad agus a fiche míle troitheach aigesean agus dhá mhíle cúig céad marcach.$gA Dosataes agus Sosapataer, captaein faoin Macabaech, ghluais siad amach agus scrios iad siúd a d' fhág Tiomóid sa daingean, breis agus deich míle fear.Cf Ní bhfuair siad Tiomóid sa dúiche sin, mar faoin am sin bhí sé imithe leis ón dúiche gan aon ní a chur i gcrích ann, ach gur fhág sé garastún an-láidir in aon áit amháin.e Nuair a bhíodar [nócha cúig mhíle] ar aghaidh ón áit sin tháinig siad go Charax, go dtí na Giúdaigh ar a dtugtar Túibiánaigh.Nd Ghabh siad an chathair de dheonú Dé agus chuir líon gan áireamh chun báis i dtreo gur thaibhsigh an loch láimh leo a bheith ag cur thar maoil le fuil cé go raibh sé dhá staid ar leithead.Lc Ach ghlaoigh Iúdás agus a chuid fear ar Rí mór na cruinne, an té sin a threascair Ireachó le linn Iósua, gan reithe ná inneall cogaidh, agus thug siad ruathar fíochmhar faoi na ballaí.ubc An mhuintir a bhí laistigh, bhí muinín acu as neart na mballaí agus as a soláthairtí; bhíodar á n-iompar féin go sotalach i leith Iúdáis agus a chuid fear, ag fonóid fúthu, agus ag caitheamh diamhaslaí agus eascainí leo.3a_ D' ionsaigh sé cathair áirithe freisin a bhí daingnithe le claíocha agus le ballaí, agus gach sórt gintlithe ina gcónaí inti; sé ainm a bhí uirthi ná Caispin.G` Tuigeadh do Iúdás go mbeidís áisiúil dáiríre ar a lán slite, agus bheartaigh sé síocháin a dhéanamh leo; mhalartaigh siad gill le chéile agus d' imigh siadsan chun a mbothanna._3 Troideadh go dásachtach agus bhí an bua ag Iúdás agus a chuid fear le cabhair Dé; nuair a bhí buaite ar na fánaithe, d' impigh siad ar Iúdás deaslamh an chairdis a shíneadh chucu á gheallúint go dtabharfaidís eallach agus gach sórt eile cabhrach [dá mhuintir].?^w Nuair a bhíodar imithe [breis agus míle] ón áit sin, ar a mbealach in aghaidh Thiomóid, rinne breis agus cúig mhíle Arabach is cúig céad marcach leo, ionsaí orthu.E] d' ionsaigh sé muintir Iaimnía san oíche agus chuir an cuan agus an cabhlach trí thine, i dtreo go raibh lonradh na lasracha le feiceáil in Iarúsailéim, [tríocha míle] ó bhaile.\# Ach nuair a chuala sé go raibh sé ar aigne ag muintir Iaimnía na Giúdaigh a bhí ag cur fúthu ina measc a dhíothú sa tslí chéanna,[' Ansin de bhrí go raibh geataí na cathrach iata, d' imigh sé leis agus é ar intinn aige teacht arís agus cuallacht uile Iopa a scriosadh._Z7 agus ghlaoigh ar Dhia, an breitheamh cóir, agus d' ionsaigh dúnmharfóirí a bhráithre. Chuir sé an cuan trí thine san oíche, dhóigh an loingeas, agus chuir chun báis gach duine a bhí ag lorg dídine ann.nYU Nuair a chuala Iúdás faoin íde dhanartha a imríodh ar a mhuintir, thug sé ordú dá chuid fear,!X; Rinneadh é sin trí vóta poiblí sa chathair. Nuair a ghlac [na Giúdaigh] leis an gcuireadh, ós rud é gurb í an tsíocháin a bhí uathu agus nach raibh aon amhras orthu, thugadar siúd amach faoin bhfarraige iad agus chuir go tóin poill iad, dhá chéad díobh nó breis.W Agus rinne cuid de mhuintir Iopa a leithéid seo d' anfhorlann: thugadar cuireadh do na Giúdaigh a bhí ina gcónaí ina measc dul ar bord long a bhí ullamh lámh leo, agus a mná agus a leanaí ina dteannta, amhail is nach raibh aon drochaigne acu ina leith.sV_ Ach cuid de na gobharnóirí in áiteanna ar leith Tiomóid, Apollóinias mac Gheannaes, agus Iaróm agus Déamofón agus Niocánór gobharnóir na Cipire chomh maith céanna, ní ligfidís dóibh maireachtáil go socair síochánta. U  Nuair a bhí na socruithe seo déanta, d' fhill Lisias ar an rí agus chuaigh na Giúdaigh i mbun saothrú na talún arís.]T3 &Slán agaibh. An bhliain céad daichead a hocht, an cúigiú lá déag de Xantacas.mSS %Déanaigí deifir dá bhrí sin agus cuirigí dream chugainn le go mbeadh fios bhur n-aigne againn.Rw $Maidir leis na nithe a bheartaigh sé a chur faoi bhráid an rí, déanaigí iad a phlé go cáiréiseach agus seolaigí duine éigin gan mhoill i dtreo go ndéanfaimis cinneadh mar a d' oirfeadh daoibh. Mar táimid ar tí imeacht go hAintíoch.UQ# #Cibé rud a dheonaigh Lisias gaol an rí daoibh, aontaímidne leis freisin.XP) "Chuir na Rómhánaigh litir chucu chomh maith; mar seo leanas a ghabh sí: Beatha agus sláinte ó Chiuntas Meimias agus ó Thíotas Mainias, toscairí ó na Rómhánaigh, go dtí an pobal Giúdach.]O3 !Slán agaibh. An bhliain céad daichead a hocht, an cúigiú lá déag de Xantacas.AN} Chuir mé Meanalás freisin chun misneach a chur oraibh.WM' ag na Giúdaigh a mbia féin a chaitheamh agus feidhm a bhaint as a ndlíthe féin mar a dhéanaidís cheana; ní chuirfear isteach ná amach ar aon duine díobh de bharr aon ní a rinne sé trí aineolas.L Dá bhrí sin an mhuintir go léir a fhillfidh abhaile faoin tríochú lá de Xantacas, beidh geall ár gcairdis acu agus cead iomlánwKg Chuir Meanalás in iúl dúinn gur mian libh filleadh abhaile agus aire a thabhairt do bhur gcúraimí féin.gJG Má tá sibh ar fónamh, is mar sin is fearr linn. Táimidne freisin faoi mhaise na sláinte.'IG Mar seo a ghabh litir an rí chun an chine Ghiúdaigh: Beatha agus sláinte ón rí Aintíochas chun seanad na nGiúdach agus chun na nGiúdach eile.|Hq Tá sé chomh maith agat dá bhrí sin scéala a chur chucu agus deaslámh an chairdis a shíneadh chucu, i dtreo go mbeadh eolas acu ar ár bpolasaí, go mbeadh misneach acu agus go rachaidís ar aghaidh lena ngnóthaí féin go sona sásta.JG  Dá réir sin, ós rud é gur mian linn go mbeadh an cine seo freisin saor ó chiapadh, is é ár mbreith an Teampall a thabhairt ar ais dóibh, agus go mairfidís de réir nósanna a sinsear.iFK Tá sé cloiste againn nach réitíonn na Giúdaigh leis an athrú go nósanna Gréagacha a chuir ár n-athair i bhfeidhm, ach gur fearr leo a mbéascna féin, agus go n-impíonn siad go gceadófaí a nósanna féin dóibh.DE Ós rud é go bhfuil ionad i measc na ndéithe bainte amach ag ár n-athair, is é ár dtoil go bhfágfaí géillsinigh ár ríochta i bhfeighil a gcúraimí féin gan cur isteach orthu.qD[ Seo mar a ghabh litir an rí: Beatha agus sláinte ón rí Aintíochas chun a bhráthar Lisias.jCM Slán agaibh. An bhliain céad daichead a hocht, an ceathrú lá fichead de mhí Dioscoirintias.B Maidir leis na nithe seo agus a mionsonraí, thug mé ordú do [na toscairí] seo agus do m' ionadaithe dul i gcomhairle libh fúthu.A} Má mhaireann bhur ndea-thoil i leith an rialtais, déanfaidh mé mo dhícheall as seo amach bhur leas a chur chun cinn.v@e Chuir mé faoi bhráid an rí gach ar ghá a chur faoina bhráid agus d' aontaigh sé le gach arbh fhéidir. ? Chuir Eoin agus Aibseálóm, bhur dtoscairí, an teachtaireacht a shínigh sibh faoi mo bhráid, á impí a bhfuil inti a dheonú. > Seo é téacs na litreach a scríobh Lisias chun na nGiúdach: Beatha agus sláinte ó Lisias chun an phobail Ghiúdaigh.d=A Ní raibh ach an mhaith choiteann ag déanamh imní don Mhacabaech, agus réitigh sé le gach ar mhol Lisias. Gach iarratas a chuir an Macabaech i láthair Lisias i scríbhinn ar son na nGiúdach, dheonaigh an rí iad.< agus d' áitigh orthu gach ní a shocrú ar choinníollacha córa, á gheallúint go meallfadh sé fiú an rí féin chun caradais leo.{;o Ní raibh [Lisias] gan tuiscint agus rinne sé a mhachnamh ar an treascairt a fuair sé agus thuig sé go raibh na hEabhraigh dochloíte mar go raibh Dia na gcumhacht ag troid ar a dtaobh. Chuir sé teachtaireacht chucu dá bhrí sin: D' éirigh lena bhformhór seo éalú ach iad gonta, gan arm. Tháinig Lisias féin slán trí theitheadh leis go náireach.>9u Thug siad fogha faoina naimhde ar nós na leon agus leag siad ar lár aon mhíle déag troitheach, agus sé chéad déag marcach, agus chuir an teitheadh ar an gcuid eile go léir.}8s Ghluais siad ar aghaidh in eagar catha le cabhair óna gcomhghuaillí ó neamh mar rinne an Tiarna trócaire orthu.[7/ Mhol siad go léir Dia na trócaire le chéile, agus bhí a leithéid de mhisneach ina gcroí go raibh siad réidh leis na hainmhithe is allta nó ballaí iarainn a leagan ar lár chomh maith le daoine daonna.6  Bhí siad fós i gcóngar Iarúsailéim nuair a dhealraigh marcach os a gcomhair, é in éide gheal agus airm óir ina lámha.l5Q Ba é an Macabaech féin an chéad fhear a ghabh chuige a chuid airm, agus spreag sé an chuid eile chun a n-anam a chur i mbaol ina theannta ag fóirithint ar a mbráithre; ansin d' imigh siad leo amach de ruathar le chéile.4 Nuair a fuair an Macabaech agus a chuid fear scéala go raibh [Lisias] ag cur léigir ar na daingin, chrom siad féin agus an pobal go léir ar ghuí chun an Tiarna le holagón agus le deora á impí air aingeal maith a chur le hIosrael a fhuascailt.3- Ghabh sé isteach in Iúdáia agus dhruid le Béit Zúr, láthair dhaingean timpeall [fiche míle] ó Iarúsailéim, agus luigh sé go dian air.-2S Níor chuir sé cumhacht Dé san áireamh ar aon chor, ach é lán de mhuinín ina dheicheanna de mhílte troitheach, ina mhílte marcach agus ina ochtó eilifint.1 agus cáin a thobhach ar an Teampall mar a rinne ar áiteanna naofa náisiún eile, agus an ardsagartacht a chur ar díol gach bliain.J0  agus bhailigh sé timpeall ochtó míle troitheach, agus a mharcshlua go léir agus tháinig d' fhonn na Giúdaigh a ionsaí le hintinn áit chónaithe do Ghréagaigh a dhéanamh den chathair,/ # Go han-ghairid ina dhiaidh sin tháinig fearg ar Lisias, oide agus gaol an rí a bhí i bhfeighil a ghnóthaí, i dtaobh ar tharla;Y.+ &Nuair a bhí an méid sin go léir curtha i gcrích acu, mhol siad an Tiarna, le hiomainn agus laoithe buíochais mar gur thaispeain sé a leithéid de chneastacht d' Iosrael agus gur thug sé an bua dóibh.t-a %Mharaigh siad Tiomóid agus é dulta i bhfolach i sistéal, agus a dheartháir Chaeraes agus Apollofanaes.*,M $Dhreap a thuilleadh an balla suas ar an tslí chéanna, tháinig i leith a gcúil ar na cosantóirí, agus chuir na túir trí thine; las siad tinte agus dhóigh na diamhaslóirí ina mbeatha. Bhris a thuilleadh na geataí agus scaoil isteach an chuid eile den arm agus ghabh an chathair.\+1 #Ach le breacadh an chúigiú lá, thug fiche óglach d' arm an Mhacabaeigh ruathar cróga faoin mballa le teann feirge de bharr na ndiamhaslaí; agus threascair siad le forneart gach duine dár theagmhaigh leo.*} "Bhí an dream istigh ag caitheamh diamhaslaí uafásacha agus asachán aindiaga leo le barr muiníne as neart na háite.p)Y !Chuir an Macabaech agus a chuid fear léigear ar an dúnfort le teann díograise ar feadh ceithre lá.( Theith Tiomóid féin go dtí an dúnfort ar a dtugtar Gazara, ar a raibh cóir an-mhaith chosanta faoi cheannas Chaeraes.O' Maraíodh fiche míle cúig céad fear mar aon le sé chéad marcach.&3 Bhí siad timpeall ar an Macabaech á chosaint lena n-éidí agus lena n-airm, agus á chumhdach ó ghoin, agus iad ag caitheamh gathanna agus saighneáin ar an namhaid, i dtreo gur cuireadh dalladh agus mearbhall agus mí-ord ainnis orthu agus gur teascadh óna chéile iad.#%? Nuair a bhí an cath á chur go fiochmhar, dhealraigh don namhaid cúigear fear taibhseach ar muin each le srianta óir agus iad i gceannas na nGiúdach.e$C Le deargadh an dá néal, chuaigh an dá arm i ngleic le chéile, arm díobh agus a muinín as Dia chomh maith lena ngaisce féin mar gheall bua agus conáigh; an t-arm eile agus a mbuile mar cheannasaí orthu sa chath.!#; Scoir siad dá n-urnaí ansin, ghabh chucu a n-airm, agus ghluais tamall maith ón gcathair agus nuair a tháinig siad i gcóngar an namhad, stad siad.~"u Shléacht siad chun talún ar na céimeanna os comhair na haltóra agus d' impigh siad air a bheith fabhrach leo, a bheith ina namhaid ag a naimhde, agus ina chéile comhraic ag a gcéilí comhraic féin, faoi mar a mholann an dlí go soiléir.:!m Nuair a bhí sé ag druidim leo rinne an Macabaech agus a lucht leanúna luaith a chroitheadh ar a gceann, éadach róin a chur faoina gcoim, agus a n-achainí a chur chun Dé.f E Tiomóid, fear ar bhuaigh na Giúdaigh air turas roimhe seo, bhailigh sé díorma ollmhór amhas agus chruinnigh marcshlua líonmhar ón Áise; tháinig sé agus é ar intinn aige Iúdáia a ghabháil de ruathar.} Bhí rith an rása leis ina chúrsaí míleata go léir agus mharaigh sé breis agus fiche míle fear sa dá chaisleán.Z- Ansin mharaigh sé lucht an bhraite agus ghabh sé an dá chaisleán gan mhoill.P Nuair a chuala an Macabaech cad a tharla, thionóil sé ceannairí an phobail agus chuir sé ina leith gur dhíoladar a mbráithre ar airgead trí dhaoine a bhí ag cogaíocht leo a scaoileadh saor.=s Ach bhí saint chun airgid ar na fir a bhí le Síomón agus ghlac siad breab ó lucht na gcaisleán; thóg siad seachtó míle drachma uathu agus lig siad do chuid díobh éalú.I  D' fhág an Macabaech ansiúd Síomón agus Iósaef, fara Zacaes lena fhórsaí, a ndóthain fear chun léigear a chur orthu; agus d' imigh sé féin go dtí áiteanna a raibh breis gá leis.% Theith suas le naoi míle ar a laghad isteach in dhá chaisleán a bhí daingean thar cuimse agus gach cóir iontu chun léigear a sheasamh. D' ionsaíodar iad le fuinneamh agus fuair siad seilbh ar na láithreacha, agus chuir an ruaig ar an muintir a bhí ag troid ar an mballa; agus mharaigh siad oiread agus ar éirigh leo teacht orthu, agus d' fhág fiche míle nó breis ar lár marbh."= Rinne an Macabaech agus a chuid fear achainí phoiblí chun Dé ag impí air troid ar a son, agus ansin rinne siad ruathar faoi dhaingin na nIdiúmaech.c? Ina theanntasan bhí na hIdiúmaeigh ag ciapadh na nGiúdach agus daingin thábhachtacha faoina smacht acu; chuiridís fáilte roimh dhíbearthaigh ó Iarúsailéim agus iad ag iarraidh an cogadh a chothú i gcónaí.7 Nuair a rinneadh gobharnóir ar an dúiche sin de Ghoirgias, d' fhostaigh sé fórsa amhas agus d' fhear cogadh gan staonadh ar na Giúdaigh.  Dá bharrsan rinne cairde an rí é a chúisiú i láthair Eopatór; ina theanntasan bhí an t-ainm brathadóir le clos aige á thabhairt air féin ar gach taobh mar gur thréig sé an Chipir a chuir Fileomaetór faoina chúram, agus gur ghabh sé le hAintíochas Eipifeanaes. Nuair a chuaigh de an urraim ba dhual dá phost a bhaint amach, thóg sé nimh agus chuir deireadh lena shaol.nU Ba é Ptoilimí Macrón, mar a thugtaí air, an chéad ghobharnóir a thug ceart do na Giúdaigh agus rinne sé a dhícheall iad a rialú go síochánta agus cúiteamh a dhéanamh ar son a ndearnadh d' éagóir orthu roimhe sin.5 Nuair a tháinig seisean i gcoróin cheap sé Lisias áirithe i bhfeighil cúrsaí mar phríomhghobharnóir ar an gCoíle Síre agus ar Fhéinícia.#? Inseoimid anois cad a tharla faoi Aintíochas Eopatór, mac an fhir éagráifigh úd, agus déanfaimid drochiarsmaí na gcogaí a ríomhadh go hachomair.b= Sin é más ea an chríoch a d' imigh ar Aintíochas, ar a dtugtaí Eipifeanaes. Chinneadar freisin le reacht poiblí agus vótáil go ndéanfadh an cine Giúdach go léir na laethanta sin a cheiliúradh gach bliain.&E D' iompair siad géaga gleoite, craobhacha agus pailmeacha, agus thoirbhir iomainn bhuíochais don té a chuir íonglanadh a áite féin i gcrích le séan.   Cheiliúir siad é ar feadh ocht lá, faoi lúcháir dála féile na dTaibearnacal, agus iad ag cuimhneamh ar conas mar a bhíodar go gairid roimhe sin le linn fhéile na dTaibearnacal, ar seachrán sna sléibhte agus sna pluaiseanna mar ainmhithe fiáine.E  Tharla gur ar an lá ceannann céanna a scriosadh an Teampall ag na heachtrannaigh agus a rinneadh íonghlanadh an Teampaill, an cúigiú lá fichead den mhí chéanna, Cisléu is é sin.7 g Nuair a bhí sin déanta chaith siad iad féin ar a mbéala ar an talamh agus d' impigh siad ar an Tiarna nach dtitfidís go deo arís i dtubaistí dá leithéid, ach dá ndéanfaidís peaca choíche go ndéanfaí iad a cheartú go measartha, gan iad a thabhairt suas do chiní diamhaslacha barbartha.~ u Ghlan siad an sanctóir agus thóg altóir nua; ansin bhain siad tine as breochlocha, agus, le cabhair na tine sin, d' ofráil siad an chéad íobairt le dhá bhliain, dhóigh túis, las na lóchrainn agus leag amach builíní na láithreachta.   scartáil siad ó bhonn na haltóirí a thóg na heachtrannaigh in áit an mhargaidh agus scrios siad na tearmainn bheannaithe.}  u Rinne an Macabaech agus a lucht leanúna, faoi threoir an Tiarna, an Teampall agus an chathair a athnuachan;5 Thug a chompánach Pilib a chorp ar ais, ach ansin theith sé chun na hÉigipte, go cúirt Ptoilimí Fileomaetór, le heagla roimh mhac Aintíochas. Ar fhulaingt na bpianta ba ghéire dá bhrí sin don dúnmharfóir agus don diamhaslóir seo, pianta den sórt a d' fhulaing daoine eile faoina lámha, tháinig críoch lena ré trí chinniúint róthruamhéileach i measc na sléibhte i dtír iasachta.kO Mar tá a fhios agam go gcloífidh sé le mo pholasaí agus go mbeidh sé measartha cneasta libh.  Táim á thathant oraibh dá bhrí sin, agus á impí oraibh, cuimhneamh ar na comaoineacha, idir phoiblí agus phríobháideach, a cuireadh oraibh, agus leanúint oraibh, gach duine agaibh, agus dea-mhéin a bheith agaibh i mo leithse agus i leith mo mhic."= is maith atá a fhios agam freisin conas mar atá na flatha ar mo theorainn agus comharsana mo ríochta ag faire na faille agus ag feitheamh féachaint cad a tharlódh. Cheap mé mo mhac Aintíochas, dá bhrí sin, ina rí, fear a thaobhaigh mé libh agus a mhol mé do bhur bhformhór go minic agus mé ag cur chun bealaigh chun na gcúigí uachtair; tá cóip de mo litir chuige siúd ag gabháil léi seo.O i dtreo, dá dtarlódh tubaiste éigin gan choinne, nó dá bhfaighfí aon drochscéala, go mbeadh a fhios ag muintir na tíre cé a d' fhágfaí i bhfeighil an rialtais agus nach mbeidís buartha;.U ach rinne mé mo mhachnamh ar conas mar a dhéanadh m' athair comharba air féin a ainmniú nuair a bhíodh sé ar aigne aige feachtas a dhéanamh faoi na hardáin,ta Níl aon éadóchas orm faoi mo staid ach mé ag súil leis go láidir go dtiocfaidh mé slán ón ngalar;]3 is cuimhin liom bhur ndea-mheas orm agus bhur ndea-thoil, le gean. Ar mo shlí ar ais ó dhúiche na Peirse bhuail galar gránna mé agus shíl mé nárbh fholáir dom féachaint chun slándáil choiteann cách.5 Má tá sibh féin agus bhur gclann ar fónamh agus bhur gcúraimí ar bhur dtoil agaibh, táim an-sásta. Ós rud é gur as neamh atá mo mhuinín,6~e Cuireann Aintíochas rí agus ceannasaí a bheannachtaí líonmhara agus a dhea-mhéin dá mbeatha dá sláinte agus dá gconách chuig a shaoránaigh chóra, na Giúdaigh. }  Ach nuair nach ndeachaigh aon mhaolú ar a phianta de bhrí go raibh breithiúnas Dé ag luí air le lán an chirt, chaill sé gach dóchas ina thaobh féin, agus scríobh sé litir mar leanas chun na nGiúdach i bhfoirm achainí; seo mar a ghabh an litir:+|O agus mar bharr air sin go léir go n-iompódh sé ina Ghiúdach agus dtabharfadh sé turas ar gach áit ina raibh cónaí ar dhaoine le cumhacht Dé a fhógairt.{ go ndéanfadh sé an sanctóir a chreach sé tráth a mhaisiú le togha na n-ofrálacha; go ndéanfadh sé na soithí beannaithe, gach ceann díobh, a chúiteamh arís agus arís eile; go n-íocfadh sé costais na n-íobairtí as a theacht isteach pearsanta féin;z agus maidir leis na Giúdaigh, an mhuintir nár shíl sé ab fhiú a chur i gcré, ach arbh áil leis a chaitheamh mar aon lena leanaí chun na n-ainmhithe allta, le halpadh ag na héin, go gcuirfeadh sé ar chomhchéim le saoránaigh na hAithine iad;y3 go ndéanfadh sé an chathair naofa, a raibh sé ag brostú chun a scartála ó bhonn agus ollreilig a dhéanamh di, a fhógairt ina cathair shaor;txa Ansin chrom an cneámhaire ar ghuí chun an Mháistir nach mbeadh trua aige a thuilleadh dó, á mhóidiúUw# Nuair nárbh fhéidir leis féin fiú amháin cur suas lena bholadh, dúirt sé: «Sé an ceart é géilleadh do Dhia, agus níor chóir d' aon daonnaí bheith ag dréim le bheith ar aon chéim le Dia.»Gv Ansin nuair a bhí a mhisneach teipthe air, chrom sé ar a lán den uabhar a chur de agus thosaigh a chiall ag teacht dó faoi sciúirse Dé mar bhí sé á chiapadh ag pianta gan staonadh.Au{ An fear a shíl ó chianaibhín go bhféadfadh sé lámh a leagan ar réaltaí na spéire, níorbh fhéidir le haon duine é a iompar anois mar go raibh an boladh uaidh dofhulaingthe.Pt sa mhéid go raibh corp an éagráifigh ar snámh le cruimheanna, agus gur lobh a fheoil agus é beo fós á chrá agus á phianadh, agus gur chuir an boladh lofa uaidh déistean ar an arm go léir.8si Ar an gcuma sin an té a mheas le barr díomais mhídhaonna ó chianaibhín go bhféadfadh sé ordú a chur ar thonnta na farraige, agus na sléibhte arda a thomhas i meá, leagadh chun láir agus lántalún é agus bhí sé á iompar ar eileatrom, rud a d' fhógair cumhacht Dé go soiléir do chách,ar; Ach níor mhaolaigh sé aon phioc ar a dhíomas, ach bhorr sé le breis uabhair agus bagarthaí bladhmannacha ag teacht as a bhéal le barr feirge leis na Giúdaigh agus é á ordú aige brostú ar aghaidh. Ansin go tobann caitheadh as a charbad é agus é faoi lánsiúl agus bhí an titim chomh crua sin gur chéas sé gach cnámh ina chorp.q agus ní raibh ansin ach lán an chirt ina chás siúd mar gurb iomaí slí inar chéas sé cliabhraigh dhaoine eile le pianta aisteacha.mpS Ach Dia Iosrael, an Tiarna a fheiceann gach ní, bhuail sé é le buille doleighiste dofheicthe. Ní raibh na focail ach as a bhéal nuair a bhuail pian doleighiste é sa chliabhrach agus a ghabh íona géara é sna hionathair >ou Tháinig fraoch feirge air, agus bheartaigh sé go mbainfeadh sé sásamh as na Giúdaigh ar son na hurchóide a rinne an dream a chuir an teitheadh air féin. D' ordaigh sé dá ara dá bhrí sin tiomáint ar aghaidh gan stad nó go gcuirfeadh sé a aistear de. Ach chuaigh breithiúnas neimhe ina choimhdeacht, mar dúirt sé le teann díomais: «Déanfaidh mé ollreilig do na Giúdaigh de Iarúsailéim nuair a shroichfidh mé é.»inK Nuair a shroich sé Eacbatana chuala sé cad a tharla do Niocánór agus do shluaite Thiomóid.@my Ghabh sé isteach sa chathair ar a dtugtar Peirsipoil agus rinne sé iarracht ar na teampaill a robáil agus smacht a fháil ar an gcathair. Uime sin ghabh na daoine a n-airm chucu agus bhrostaigh i gcabhair i dtreo gur bhris na háitritheoirí ar Aintíochas agus gurbh éigean dó teitheadh leis faoi náire.rl _ Um an dtaca sin tharla go raibh Aintíochas tar éis cúlú ar mhí-eagar ó chríocha na Peirse.@ky$Ar an gcuma sin, an fear a gheall go dtabharfadh sé a gcáin do na Rómhánaigh trí na bránna ó Iarúsailéim a ghabháil, bhí sé á fhógairt anois go raibh Cosantóir ag na Giúdaigh, agus dá bhrí sin go raibh na Giúdaigh dochloíte mar go raibh na dlíthe a leag seisean síos á gcomhlíonadh acu.+jO#umhlaíodh é le cabhair an Tiarna ag céilí comhraic a mheas sé a bhí ar an dream ba shuaraí; chaith sé de a éide thaibhseach agus chuir chun bealaigh leis féin tríd an dúiche mar a dhéanfadh teifeach daoráin, agus shroich sé Aintíoch le barr áidh agus a arm féin scriosta.wig"Niocánór na dtrí mallacht, an té úd a thug leis an míle ceannaí chun na Giúdaigh a cheannach, h !Le linn dóibh a bheith ag ceiliúradh a mbua ina gcathair dhúchais mharaigh siad an dream a chuir na geataí naofa trí thine, Caillistinéas agus dornán eile; bhíodarsan teite isteach i dteach beag; fuaireadar luach saothair cuí ar son a ndiamhasla.ygk Mharaíodar captaen gharda Thiomóid, ropaire cruthanta, a raibh a lán urchóide déanta aige do na Giúdaigh.$fAChruinnigh siad airm [an namhad] agus chuir i dtaisce go cáiréiseach iad in áiteanna feiliúnacha. Thugadar an chuid eile den chreach go Iarúsailéim.e)Chuir siad cath freisin ar fhórsaí Thiomóid agus Bhacaídéas, mharaigh siad thar fiche míle díobh, agus fuair seilbh ar roinnt daingean ard. Roinn siad an chreach ábhalmhor ina dhá cuid chothroma, agus thug cuid dóibh féin agus an oiread céanna don mhuintir ar ar imríodh géarleanúint, agus do na dílleachtaí agus do na baintreacha, gan dearmad a dhéanamh ar na seandaoine.d7Ar chur sin i gcrích dóibh, ghlac siad páirt in urnaí phoiblí á impí ar Thiarna na trócaire cairdeas iomlán a dhéanamh lena shearbhóntaí.GcNuair a bhí an tsabóid thart, thug siad cuid den chreach don mhuintir a céasadh, agus do na baintreacha agus na dílleachtaí, agus roinn siad an chuid eile orthu féin agus ar a gclann.qb[Chruinnigh siad airm a naimhde, bhain a n-éadáil díobh, agus ansin cheiliúir siad an tsabóid le moladh agus le buíochas don Tiarna a rinne iad a chaomhnú don lá sin agus a bhronn orthu é mar chéad bhlaiseadh a thrócaire.Xa)Ba í oíche na sabóide í agus dá bhrí sin níor lean siad sa tóir orthu.!`;Leag siad féin lámh ar airgead lucht a gceannaithe mar dhaoir. Chuaigh siad sa tóir orthu ar feadh tamaill fhada, ach ansin d' fhill siad cheal ama.T_!Leis an Uilechumhachtach mar chomhghuaillí, mharaigh siad breis agus naoi míle dá naimhde agus rinneadar formhór arm Niocánór a ghoineadh nó a leonadh agus chuir siad an teitheadh orthu go léir.Z^-D' ordaigh sé d' [Eisdrias] freisin léamh os ard as an leabhar naofa, agus thug dóibh an focal faire: «Cabhair Dé.» Ansin chuaigh sé féin i gceannas ar an gcéad díorma agus chuir cath ar Niocánór.]'agus chuir sé a dheartháireacha Síomón, Iósaef agus Iónátán i gceannas ar dhíorma an duine, cúig céad déag faoi gach fear díobh.8\iThug sé misneach dóibh leis na focail sin i dtreo go raibh siad réidh le bás a fháil ar son a ndlíthe agus ar son a dtíre; ansin roinn sé a arm ina cheithre dhíorma,8[iagus an t-am úd sa Bhablóin nuair nach raibh le cath a chur ar na Galataigh ach ocht míle Giúdach agus ceithre mhíle Macadónach; nuair a bhí na Macadónaigh i gcúngrach scrios an t-ocht mhíle céad agus a fiche míle tríd an gcabhair a fuair siad ó neamh, agus ghabh siad creach thar cuimse.0ZYChuir sé i gcuimhne dóibh freisin na huaireanta a thángthas i gcabhair ar a sinsir an uair úd le linn Shanaichéiríb nuair a cailleadh céad ochtó cúig mhíle,&YE«Bíodh a muinín acusan,» a deireadh sé, «as airm agus gníomhartha gaisce, ach tá muinín againne as Dia Uilechumhachtach, a bhfuil sé ar a chumas, le croitheadh dá cheann, an mhuintir atá ag teacht inár gcoinne a leagan ar lár, agus an domhan go léir in éineacht leo.» X agus gan dearmad a dhéanamh ar an gcoir uaibhreach éagórach a rinne an dream seo in aghaidh na háite naofa, an ciapadh a bhí á dhéanamh ar an gcathair bhocht gan mheas, agus mar bharr air sin, an scrios a bhí á dhéanamh ar an mbéascna dhúchais. w%~A}o|{zz$xx>=Mar sin a bhí cúrsaí ag Niocánór, agus ón tráth úd tá an chathair i lámha na nEabhrach. Scoirfidh mise de mo scéal anseo.hmI$Rith siad go léir reacht d' aonghuth le vóta poiblí nach ligfí an lá sin thart gan ceiliúradh go deo, ach an tríú lá déag den dara mí déag ar a dtugtar Adár sa tSíris a chomóradh an lá roimh lá Mhordacaí.l#Chroch sé ceann Niocánór ón Dúnfort, mar a raibh sé ina chomhartha soiléir suntasach ag cách ar chabhair an Tiarna.>ku"Ansin, ag féachaint chun na bhflaitheas dóibh, bheannaigh siad uile an Tiarna, a thaispeáin é féin, á rá: «Moladh leis an té sin a choinnigh a áit féin gan truailliú.»Qj!Ansin ghearr sé amach teanga Niocánór na héagráifeachta agus dúirt go gcaithfeadh sé í smut ar smut chun na n-éan, agus go gcrochfaí luach saothair a dhíth céille os comhair an Teampaill.%iC Thaispeáin sé ceann Niocánór na táire dóibh, agus lámh an diasmhaslaitheora úd a síneadh go huallach in aghaidh theach naofa an Uilechumhachtaigh.-hSNuair a shroich sé an áit sin, ghlaoigh sé le chéile ar a mhuintir, chuir na sagairt ina seasamh os comhair na haltóra, agus chuir fios ar lucht an Dúnfoirt.0gYAn té a chaith é féin go hiomlán, idir anam agus chorp, ag cosaint a mhuintire féin, agus a choinnigh slán an cion a bhí aige óna óige ar a chine féin, d' ordaigh sé dóibh ceann Niocánór a theascadh de, mar aon lena láimh agus lena ghualainn, agus iad a bhreith go Iarúsailéim.Wf'Ansin bhí geoin agus glisiam agus mhol siad an Tiarna ina dteanga dhúchais.eNuair a bhí an cath thart agus iad ag filleadh faoi áthas, d' aithin siad Niocánór ar lár marbh ina lánéide chatha.Ad{Ag troid lena lámha dóibh agus ag guí chun Dé lena gcroí, threascair siad breis agus tríocha a cúig mhíle duine, agus chuir Dia lúcháir mhór orthu leis an taispeántas sin.^c5agus chuaigh Iúdás agus a chuid fear i ngleic leo ag urnaí agus ag guí chun Dé.rb]Ghluais Niocánór agus a chuid fear ar aghaidh agus stoic á séideadh agus laoithe á gcanadh;6aeGo dtreascraítear ar lár le neart do ghéige an mhuintir seo a tháinig chun do phobal naofa a ionsaí agus diamhasla ina mbéal acu.» Dhún a urnaí leis na focail sin.s`_A rí na bhflaitheas, seol anois, arís eile, aingeal maith le scéin agus scanradh a scaipeadh romhainn.L_Mar seo a ghabh an urnaí a rinne sé chuige: «A Thiarna, sheol tú d' aingeal le linn Hiziciá, rí Iúdá, agus mharaigh seisean céad ochtó a cúig míle nó breis i gcampa Shanaichéiríb.M^Nuair a chonaic an Macabaech a raibh de shluaite ar a aghaidh amach, an soláthar mór taibhseach arm, agus fíochmhaire na [n-eilifintí], shín sé a lámha chun neimhe agus ghlaoigh ar Thiarna na bhFeart; bhí a fhios aige nach le neart arm, ach mar is toil leis, a bhronnann sé bua catha ar an muintir a thuilleann é.Y]+Bhí gach duine ar bís ag feitheamh le toradh an chatha. Bhí an namhaid cheana féin i gcóngar agus iad in eagar catha, na heilifintí cóirithe go háisiúil, agus an marcshlua in eagar ar na sciatháin.\!An mhuintir a fágadh sa chathair, níor lú í an imní a bhí orthu mar go raibh siad buartha faoin gcath a bhí le cur faoin mínleach./[WBa é an Teampall coisricthe an chéad ábhar imní, agus an t-ábhar ba mhó imní, a bhí acu; ba lú mairg leo a mná agus a leanaí, a mbráithre agus a ngaolta.cZ?Ba uasal iad briathra Iúdáis agus ba mhaith an sás iad chun crógacht agus gaisce a mhúscailt i gcroí na n-óg; le teann misnigh dá mbarr, bheartaigh siad gan feachtas a fhearadh ach ionsaí fearúil a dhéanamh, agus an scéal a réiteach le comhrac agus gleic go sárchróga mar go raibh cathair, sanctóir agus Teampall i mbaol.kYO«Tóg an claíomh naofa seo, bronntanas ó Dhia; déanfaidh tú do naimhde a threascairt leis.» XShín Irimia a lámh dheas agus thug claíomh óir do Iúdás, agus nuair a bhí sé á thabhairt dó labhair sé mar leanas leis:8WiChrom Oinias ar labhairt: «Seo fear,» ar sé, «a bhfuil cion aige ar a bhráithre, agus a ghuíonn go fada ar son an phobail, agus na cathrach naofa, Irimia, fáidh Dé.» V Ansin thaibhsigh fear eile, ábhar suntais lena cheann liath agus a iompar uasal; bhí dínit agus údarás iontach ag roinnt leis.&UE Ba é radharc a chonaic sé: Oinias, ardsagart a bhí, fear uasal cóir, fear mánla iompar agus cneasta meon; fear soilbhir dea-labhartha a raibh oiliúint air óna óige i ngach suáilce bhí Oinias ansiúd ag guí ar son an chine Ghiúdaigh go léir agus a lámha ar leathadh aige.T- Ní hí an tsábháilteacht a ghabhann le sciatha agus sleánna a thug sé mar arm do gach duine díobh, ach an misneach a ghineann briathra uaisle. Agus mhúscail sé meanma gach duine le brionglóid nó faoi mar a bheadh fís ar a raibh craiceann na fírinne, a aithris.#S? Nuair a bhí a misneach múscailte aige, thug sé a chuid orduithe, agus feall na ngintlithe agus a mídhílseacht dá mionna á gcur ar a súile dóibh.2R] Thug sé ardú meanman dóibh le cabhair an dlí agus na bhfáithe, chuir sé i gcuimhne dóibh na cathanna a bhuaigh siad, agus d' adhain díograis bhreise ina gcroí. Q Thug sé misneach dá chuid fear gan eagla a bheith orthu roimh ionsaithe na ngintlithe, ach cuimhneamh ar an gcabhair a tháinig chucu ó neamh san am a bhí thart, agus a bheith ag súil an uair sin leis an mbua a thabharfadh an tUilechumhachtach dóibh.vPeAch níor bhog an Macabaech ach é lán de mhuinín agus de dhóchas go dtiocfadh cabhair chuige ón Tiarna.*OMLe barr uabhair agus sotail, bhí sé beartaithe ag Niocánór carn poiblí bua a thógáil leis an gcreach a ghabhfaí ó Iúdás agus óna chuid fear.YN+d' fhreagair sé: «Agus is mise, mar fhlaith ar talamh, a ordaíonn daoibh airm a ghlacadh agus gnó an rí a chur i gcrích.» Ach mar sin féin níor éirigh leis a bheartas gráiniúil a chur i bhfeidhm.MNuair a d' fhógair siad: «Is é an Tiarna beo féin, an Flaith ar neamh, a d' ordaigh dúinn an seachtú lá a choimeád,»|LqAnsin d' fhiafraigh coirpeach na dtrí mallachtaí an raibh rí ar neamh a d' ordaigh lá na sabóide a choimeád.}KsNa Giúdaigh ar cuireadh d' iallach orthu é a leanúint, dúirt siad: «Ná scrios iad chomh danartha ná chomh barbartha sin, ach bíodh meas agat ar an lá ar thug an té a fheiceann gach ní ómós dó agus a naomhaigh sé thar gach lá.»AJ }Chuala Niocánór go raibh Iúdás agus a chuid fear i gcomharsanacht na Samáire agus bheartaigh sé fogha a thabhairt fúthu lá na sabóide nuair nárbh aon bhaol dó féin.I.ní raibh deoir fola fágtha ann anois; srac sé a ionathar as a chliabhrach, rug ina dhá láimh orthu agus chaith i measc na dtrúpaí iad agus é ag glaoch ar Thiarna na beatha agus an anama iadsan a thabhairt ar ais arís dó. B' shin mar a fuair sé bás.LH-Bhí an dé fós ann agus é ar buile le fearg: d' éirigh sé ina sheasamh, agus cé go raibh an fhuil leis ina tulcaí agus é tromleonta, rith sé tríd an slua agus sheas ar splinc carraige;kGO,Ach dhruid siadsan i leataobh go tapa, fágadh spás agus thit sé i lár an spáis fholaimh sin.cF?+Le cruas an chomhraic, níor aimsigh sé go cruinn, agus bhí an slua faoin am seo ag brúchtaíl an doras isteach. Rith sé in airde ar an mballa go cróga agus chaith é féin anuas le barr misnigh i measc an tslua.E*b' fhearr leis bás a fháil le honóir ná titim i lámha peacach agus maslaí a fhulaingt nár dhual dá dhúchas uasal.D)Nuair a bhí na trúpaí ar tí an túr a ghabháil agus go raibh doras na cúirte á bhrú isteach acu, agus iad ag éileamh tine a thabhairt agus na comhlaí a chur trí thine, bhí Razais teanntaithe agus chaith sé é féin ar bhéal a chlaímh;UC#(mar shíl sé dá ngabhfaí eisean go ndéanfadh sé díobháil dóibhsean.B'D' fhonn an fuath a bhí aige do na Giúdaigh a léiriú, chuir Niocánór breis agus cúig céad saighdiúir lena ghabháil;/AW&Tráth dá raibh, nuair nach raibh aon chaidreamh leis na gintlithe, cuireadh Giúdachas ina leith, agus chuir sé corp agus anam i bhfiontar ar son an Ghiúdachais.z@m%Rinneadh Razais áirithe, seanóir de chuid Iarúsailéim a ghearán le Niocánór mar dhuine a raibh grá mór aige dá chomhshaoránaigh, a bhí faoi dhea-cháil agus a fuair an teideal Athair na nGiúdach de bharr a chineáltais.?+$Anois, más ea, a Aon Naofa, a Thiarna na naofachta go léir, coinnigh an teach seo a naomhaíodh chomh gairid ó shin gan truailliú go deo.»>#«A Thiarna na n-uile, nach bhfuil aon ní de dhíth ort, ba thoil leat go mbeadh teampall le háitreabh agat inár measc.,=Q"Nuair a bhí an méid sin ráite aige d' imigh sé leis. Shín an pobal a lámha i dtreo na bhflaitheas ansin, agus ghlaoigh ar chosantóir buan ár gcine á rá:,<Q!shín sé amach a lámh i dtreo an tsanctóra, agus mhionnaigh mar leanas: «Mura dtugann sibh Iúdás suas mar chime dom, déanfaidh mé tearmann seo Dé a scartáil ó bhonn agus leagfaidh mé an altóir agus déanfaidh mé teampall taibhseach a thógáil do Dhíonaíosas san áit seo.»\;1 Nuair a mhionnaíodar nach raibh a fhios acu cá raibh an té a bhí á lorg aige,|:qNuair a thuig seisean go raibh an fear eile tar éis bob a bhualadh air go cliste, chuaigh sé go dtí an Sár-Theampall naofa le linn do na sagairt a bheith ag ofráil na n-íobairtí agus d' ordaigh dóibh [Iúdás] a thabhairt suas dóibh.K9Ach thug an Macabaech faoi deara go raibh Niocánór níba ghéire ina iompar leis, agus go raibh sé giorraisc ag plé leis thar mar a bhíodh, agus tuigeadh dó nach aon ní fónta a bhí ar chúl na géire seo. Chruinnigh sé chuige roinnt mhaith dá chuid fear dá bhrí sin agus chuaigh ar a choimeád ó Niocánór.z8mÓs rud é nárbh fhéidir cur i gcoinne an rí, bhí sé ag faire na faille an gnó úd a dhéanamh le gliceas./7WNuair a fuair Niocánór an teachtaireacht sin tháinig buaireamh air agus bhí sé an-mhíshásta an conradh a bhriseadh agus gan aon éagóir déanta ag an bhfear.}6sTháinig fearg ar an rí agus de bhrí gur ghriog tromaíocht bhréige an scraiste úd é, scríobh sé go Niocánór a rá go raibh sé míshásta leis an gconradh agus á ordú dó an Macabaech a sheoladh i ngeimhle go hAintíoch gan mhoill.65eNuair a thug Alcamas faoi deara a chairdiúla a bhí an bheirt, d' imigh sé go Déimitrias le cóip den chonradh a bhí déanta, agus dúirt leis go raibh Niocánór mídhílis don rialtas mar go raibh an cealgaire úd in aghaidh na ríochta, Iúdás, ceaptha aige mar chomharba [air féin].r4]D' áitigh sé air pósadh agus clann a bheith aige; phós seisean, chuir faoi, agus chaith gnáthshaol.P3Choinnigh sé Iúdás i gcónaí lena ais agus bhí an-chion aige air.!2;D' fhan Niocánór in Iarúsailéim, gan aon ní as an tslí a dhéanamh, agus scaoil sé chun siúil fiú na sluaite a chruinnigh ina scuainí chuige.51cChuir Iúdás fir armtha i láithreacha oiriúnacha d' fhonn aon fheall gan choinne a bheadh á dhéanamh ag an namhaid a chosc. Bhí agallamh acu agus cairdeas dá bharr.!0;Ceapadh lá ar a bhféadfadh na ceannairí teacht le chéile ar leithligh; tháinig carbad ar aghaidh ó gach arm agus cuireadh cathaoireacha in airde.@/yRinneadh na coinníollacha a mheá go mion agus d' fhógair an ceannaire dá shluaite iad; agus de bhrí gur léir go raibh siad uile ar aon aigne, d' aontaigh siad leis an gconradh..#Sheol sé Posadóinias, Teodótas agus Mataitias dá bhrí sin le gealltanais chairdis a thairiscint do na Giúdaigh agus a ghlacadh uathu.g-GBhí sé cloiste ag Niocánór a chróga agus a bhí Iúdás agus a chuid fear agus a mhisniúla agus a throididís i gcónaí ar son a dtíre dúchais, agus ní chuirfeadh sé réiteach an scéil i bhfiontar an chlaímh.*,MBhí cath curtha ag Síomón deartháir Iúdáis roimhe sin ar Niocánór, ach de bhrí gur tháinig an namhaid [aniar aduaidh] air, baineadh siar as go fóill.$+AFuair siad ordú óna gceannaire agus d' fhág siad an áit ina raibh siad gan mhoill, agus chuaigh i ngleic leis na namhaid i mbaile ar a dtugtar Deasau.*3Nuair a chuala na Giúdaigh go raibh Niocánór ag teacht agus go raibh na gintlithe le hionsaí, chroitheadar luaith ar a gceann, agus ghuíodar chun an té sin a bhuanaigh a phobal féin go brách agus a chothaíonn a oidhreacht féin i gcónaí lena thaispeántas.7)gNa gintlithe ar fud Iúdáia a theith ó Iúdás chruinnigh siad ina scuainí chun Niocánór, á mheas gur chun a leasa féin a rachadh tubaistí agus ainnise na nGiúdach.({ le horduithe Iúdás a mharú, a chuid fear a scaipeadh, agus Alcamas a insealbhú mar ardshagart ar an Sár-Theampall. ' Thogh sé gan mhoill Niocánór, an té a bhí i gceannas na n-eilifintí, agus cheap é ina ghobharnóir ar Iúdáia agus sheol éB&} Nuair a bhí deireadh na cainte sin ráite, níorbh fhada an mhoill ar an gcuid eile de chairde an rí a raibh fuath acu do Iúdás, Déimitrias a ghríosú níos mó fós ina aghaidh.Y%+ Fad a mhairfidh Iúdás níl breith ag an stát ar a bheith faoi shíocháin.»J$  Meáigh na gnóthaí seo go léir go mion, a rí, agus soláthraigh riar a gcáis dár dtír agus dár gcine atá i gcúngrach, mar is dual don chineáltas lena bpléann tú leis an saol mór.]#3ar dtús mar gur cás agam dáiríre gnóthaí an rí, agus sa dara háit, mar gur cás agam mo chomhshaoránaigh. Óir de bharr baois na muintire a luaigh mé, tá ár gcine go léir faoi shrathair na hainnise."ySin é faoi deara dom teacht anseo anois agus mo ghlóir shinseartha scartha liom an ardsagartacht atá i gceist agam F!«Na Giúdaigh ar a dtugtar na Hasadaeigh, arb é Iúdás Macabaech a gceannaire, tá cogadh á chothú agus ceannairc á hadhaint acu agus ní ligfidh siad don ríocht dul chun suaimhnis.\ 1Ach fuair sé caoi chun a phlean buile a chur chun cinn nuair a thug Déimitrias cuireadh dó chun na comhairle, agus gur ceistíodh é faoi cad a bhí in aigne agus ar intinn ag na Giúdaigh. D' fhreagair sé:`9chuaigh sé go dtí Déimitrias rí timpeall na bliana céad caoga a haon agus bhronn air coróin óir agus pailm mar aon le roinnt géaga ológ den sean-nós ón Teampall; cheap sé a shuaimhneas ansin an lá sin.b=Alcamas áirithe, duine a bhí tráth ina ardsagart, ach a rinne é féin a thruailliú d' aonghnó le linn an éirí amach, tuigeadh dó nach raibh bealach sábhála fanta aige, ná teacht arís ar an altóir naofa;hIagus go raibh seilbh faighte aige ar an tír agus Aintíochas agus a oide, Lisias, marbh aige.< sTrí bliana ina dhiaidh sin fuair Iúdás agus a chuid fear scéala go raibh Déimitrias mac Sheiliúcas tagtha i dtír i gcuan Thriopoil le harm láidir agus le cabhlach,J  Chuaigh Lisias ar an stáitse poiblí, rinne togha áitimh, shásaimh iad, ghnóthaigh a ndea-mhéin, agus d' imigh leis go hAintíoch. Sin mar a bhí ag ionsaí an rí agus a chúlú.)K agus d' imigh leis go Ptolamais. Bhí muintir Ptolamais míshásta faoin gconradh; bhí an oiread sin feirge orthu gur theastaigh uathu a théarmaí a chealú.{o Ghlac sé chuige an Macabaech, d' fhág Héagamonaidéas mar ghobharnóir ó Ptolamais go dúiche na nGearárach,]3 Fuair sé scéala ansin go ndearna Pilib, an té a fágadh i bhfeighil an rialtais in Aintíoch, ceannairc; baineadh creathadh as; ghlaoigh sé chuige ar na Giúdaigh, ghéill dá n-éilimh, mhionnaigh a gcearta go léir a aithint, rinne síocháin leo, d' ofráil íobairt, thug urraim don sanctóir agus tabhartais fhiala don áit naofa.Z- Phléigh an rí coinníollacha síochána den dara huair le muintir Bhéit Zúr; rinne sé gill síochána a thairiscint agus a ghlacadh; chúlaigh sé, d' ionsaigh Iúdás agus a chuid fear ach briseadh air.+ Ach Rodocas, duine ó arm na nGiúdach, thug sé faisnéis rúnda do na naimhde; chuathas sa tóir air, gabhadh é agus cuireadh i gcarcair é.M Sheol Iúdás a raibh de dhíth orthu isteach go dtí an garastún. Ghluais sé in aghaidh Bhéit Zúr, dún daingean leis na Giúdaigh; tiomáineadh ar gcúl é; d' ionsaigh sé arís, ach buadh air."= Bhí blaiseadh faighte ag an rí anois de chrógacht na nGiúdach, agus dá bhrí sin bheartaigh sé a láithreacha a ionsaí go straitéiseach.W' Tharla sin le breacadh an lae cheana féin mar bhí cabhair Dé á chumhdach.pY Faoi dheireadh bhí an campa ina chíor thuathail le scéin agus clampar agus chúlaigh sé faoi bhua.  Thug sé «bua Dé» mar fhocal faire dá chuid fear, agus thug sé ionsaí san oíche ar bhoth an rí le fórsa tofa de na curaidh óga ba chalma; mharaigh sé suas le dhá mhíle fear sa champa, agus ghoin sé an eilifint ba cheannasaí agus a marcach. D' fhág sé an toradh dá bhrí sin faoi Chruthaitheoir na Cruinne, ghríosaigh a chuid fear chun troid go cróga go bás ar son dlíthe, agus Teampaill agus tír dhúchais, agus maithe coitinne; agus ansin shuigh sé a longfort láimh le Móidín.w Chuaigh sé i gcomhairle leis na seanóirí ar leithligh agus ansin bheartaigh sé gan feitheamh leis an rí a theacht isteach in Iúdáia agus seilbh a fháil ar an gcathair, ach máirseáil amach agus an gnó go léir a shocrú le cabhair Dé. 5 Nuair a bhí rud déanta acu go léir le chéile air, agus gur chuir siad a n-achainí chun Tiarna na trócaire, ag caoineadh, ag troscadh agus ag sléachtadh go talamh, gan staonadh, ar feadh trí lá, ghríosaigh Iúdás iad agus d' ordaigh dóibh a bheith ullamh ar láimh.  agus gan a ligean don mhuintir nach raibh ach ag teacht chucu féin titim isteach i lámha na ngintlithe diamhaslaitheacha.r ] Ach nuair a chuala Iúdás é sin, d' ordaigh sé don phobal glaoch ar an Tiarna de lá agus d' oíche, teacht i gcabhair, anois nó riamh, ar an muintir a rabhthas ar tí idir dhlí agus thír agus Theampall naofa, a bhaint díobh,Y + Bhí an rí ar a bhealach agus a chroí ag borradh le bearta barbartha agus é ar aigne aige nithe i bhfad níos measa ná mar a bhí déanta ag a athair a nochtadh os comhair a súl do na Giúdaigh.5 c Agus ní raibh ansin ach lomlán an chirt; mar is iomaí peaca a rinne sé in aghaidh na haltóra ar naofa í a tine agus a luaithreach, ach fuair sé bás sa luaithreach.r] Tháinig sé de chor sa saol gur mar sin a fuair an ropaire Meanalás bás, gan fiú adhlacadh sa chré.@y An té a dhaorfaí i gcoir naomhthruaillithe nó a bheadh tromchiontach i gcoireanna áirithe eile, [tugann siad in airde é], agus ropann siad go léir ar aghaidh chun a ídithe é.B} Óir tá túr san áit sin atá caoga banlámh ar airde agus é lán de luaithreach; agus tá ciumhais timpeall air agus fána ghéar uaidh ar gach taobh isteach i dtreo an luaithrigh. Ach ghríosaigh Rí na Ríthe fearg Aintíochas in aghaidh an scraiste, agus nuair a chuir Lisias in iúl dó gurbh é siúd faoi deara an tranglam go léir, d' ordaigh sé é a bhreith go Bearoia agus é a chur chun báis mar is nós a dhéanamh san áit sin.8i Ghabh Meanalás leo freisin agus bhí sé ag griogadh Aintíochas le barr fimínteachta mar gur mheas sé go ndaingneofaí ina oifig é, agus ní ar mhaithe lena thír féin.ta agus Lisias a oide agus a phríomhaire ina theannta; bhí fórsa Gréagach de chéad agus a deich míle troitheach agus cúig mhíle trí chéad marcach, dhá eilifint ar fhichid, agus trí chéad carbad spealach ag gach duine díobh.* O Sa bhliain céad daichead a naoi, tháinig scéala go Iúdás agus a chuid fear go raibh Aintíochas Eopatór ag teacht le harm mór in aghaidh Iúdáia,4a -Ach má bhí súil in airde aige don luach saothair éachtach atá i dtaisce dóibh siúd a ghabhann slí na fírinne san fhíréantacht, ba naofa agus ba fhíréanta mar smaoineamh é. Chuir sé an íobairt leorghnímh á hofráil do na mairbh dá bhrí sin d' fhonn go saorfaí iad óna bpeacaí.&E ,Mar mura mbeadh go raibh sé ag súil leis go n-éireodh an mhuintir a thit arís, ba dhíomhaoin agus ba bhaoth an rud é a bheith ag guí ar son na marbh. +Rinne sé bailiúchán chomh maith uathu ina nduine agus ina nduine, suim dhá mhíle drachma airgid, agus sheol é go Iarúsailéim le soláthar a dhéanamh don íobairt pheaca. Ba mhaith agus b' uasal an mhaise dó sin, agus an t-aiséirí á chur sa mheá aige. ~  *Agus chrom siad ar urnaí, á impí go scriosfaí ar shiúl go hiomlán an peaca a rinneadh. Ghríosaigh Iúdás uasal an pobal le hiad féin a choinneáil saor ó pheaca, mar go bhfaca siad lena súile cinn cén toradh a bhí ar pheaca na muintire a thit.v}e )Mhol siad go léir dá bhrí sin slite an Tiarna cheartbhreathaigh, an té a nochtann a mbíonn faoi cheilt.M| (Ansin fuair siad, faoi ionar gach mairbh, comharthaí naofa íola Iaimnía, rud a choisceann an dlí ar Ghiúdaigh a chaitheamh. Ansin ba léir do chách gurb é sin an fáth gur thit na fir úd.:{m 'Lá arna mhárach, mar gur ghá sin faoin am seo, chuaigh Iúdás agus a chuid fear i mbun coirp na muintire a thit a bhreith leo agus a chur lena ngaolta i dtuamaí a sinsear.{zo &Agus chruinnigh Iúdás a arm agus ar aghaidh leis go hAdulám, agus de bhrí go raibh an seachtú lá den tseachtain buailte leo, rinneadar go léir iad féin a íonghlanadh de réir an nóis agus choimeád siad an tsabóid ansiúd. {ri`WNE<3*!~~~~~~~~~~~~~~~~t~j~`~V~L~B~8~.~$~~~}}}}}}}}}}}}}}{}q}g}]}S}I}?}5}+}!}} }||||||||||||||x|n|d|Z|P|F|<|2|(||| |{{{{{{{{{{{{{{u{k{a{W{M{C{9{/{${{{zzzzzzzzzzzzzuzjz_zTzIz>z3z(zzzyyyyyyyyyyyyyyynycyXyMyBy7y,y!yy yxxxxxxxxxxxx}xrxgx\xQxFx;x0x%xxxwwwwwwwwwwwwwvwkw`wUwJw?w4w)wwwvvvvvvvvvvvvvzvovdvYvNvCv8v-v"vv vuuuuuuuuuuuu}urugu\uQuFu;u0u&uuutttttttttttttvtkt`tUtJt?t4t)tttssssssssssssszsosdsYsNsCs8s-s"ss srrrrrrrrrrrr~rsrhr]rRrGro3o(ooonnnnnnnnnnnnnxnmncnXnMnBn7n,n!nn nmmmmmmmmmmmm|mqmfm[mPmEm:m/m$mmmllllllllllllluljl_lTlIl>l3l(lllkkkkkkkkkkkkkxkmkbkXkMkBk7k,k!kk kjjjjjjjjjjjj}jrjgj\jQjFj;j0j%jjjiiiiiiiiiiiiiuiji_iTiIi>i3i(iiihhhhhhhhhhhhhyhnhchXhMhBh7h,h!hh hgggggggggggg}grggg\gQgFgc3c(cccbbbbbbbbbbbbbybnbcbXbMbBb7b,b!bb baaaaaaaaaaaa|aqaga\aQaFa;a0a%aaa`````````````u`j`_`T`I`>`3`(```_____________x_n_c_X_M_B_7_,_!__ _^^^^^^^^^^^^}^r^g^\^Q^F^;^0^%^^^]]]]]]]]]]]]]u]j]_]T]I]>]3](]]]\\\\\\\\\\\\\y\n\c\X\M\B\7\,\!\\ \[[[[[[[[[[[[|[q[f[[[P[E[:[/[%[[[ZZZZZZZZZZZZZuZjZ_ZTZIZ>Z3Z(ZZZYYYYYYYYYYYYYxYmYbYWYLYAY6Y+Y YY XXXXXXXXXXXXX|XqXfX[XPXEX:X/X$XXXWWWWWWWWWWWWWtWjW_WTWIW>W3W(WWWVVVVVVVVVVVVVyVnVcVXVMVBV7V,V!VV VUUUUUUUUUUUU|UqUfU[UPUEU;U0U%UUUTTTTTTTTTTTTTuTjT_TTTIT>T3T(TTTSSSSSSSSSSSSSySnScSXSMSBS7S,S!SS SRRRRRRRRRRRR|RqRfR[RPRER:R/R%RRRQQQQQQQQQQQQQuQjQ_QTQIQ>Q3Q(QQQPPPPPPPPPPPPPyPnPcPXPMPBP7P,P!PP POOOOOOOOOOOO|OqOfO[OQOFO;O0O%OOONNNNNNNNNNNNNuNjN_NUNJN?N4N)NNNMMMMMMMMMMMMMyMnMcMYMNMCM8M-M"MM MLLLLLLLLLLLL}LrLgL\LQLFL;L0L%LLLKKKKKKKKKKKKKuKjK_KTKIK>K3K(KKKJJJJJJJJJJJJJyJnJcJXJMJBJ7J,J!JJ JIIIIIIIIIIII|IqIfI[IPIFI;I0I%IIIHHHHHHHHHHHHHuHjH_HTHIH>H3H(HHHGGGGGGGGGGGGGyGnGcGXGMGBG7G,G!GG GFFFFFFFFFFFF|FqFfF\FQFFF;F0F%FFFEEEEEEEEEEEEEuEjE_ETEIE>E3E)EEEDDDDDDDDDDDDDyDnDcDXDMDBD7D,D!DD DCCCCCCCCCCCC}CrCgC\CQCFC;C0C%CCCBBBBBBBBBBBBBuBjB`BUBJB?B4B)BBBAAAAAAAAAAAAAyAoAdAYANACA8A-A"AA A@@@@@@@@@@@@}@r@g@\@Q@F@;@0@%@@@?????????????v?k?`?U?J???4?)???>>>>>>>>>>>>>>{>q>g>]>S>I>?>5>+>!>> >============~=s=h=]=R=G=<=1=&===<<<<<<<<<<<<737(7776666666666666x6m6b6W6L6A666+6 66 6555555555555|5q5f5[5P5E5:5/5$5554444444444444u4j4_4T4I4>434(4443333333333333x3m3b3W3L3B373,3!33 3222222222222}2r2g2\2Q2F2;202%2221111111111111u1j1_1T1I1>131(1110000000000000y0n0c0X0M0B070,0!00 0////////////}/r/g/\/Q/F/;/0/%///.............u.j.`.U.J.?.4.)...-------------y-n-c-X-M-B-8---"-- -,,,,,,,,,,,,},r,g,\,Q,F,;,0,%,,,+++++++++++++v+k+`+U+J+?+4+)+++*************z*o*d*Y*N*C*8*-*"** *))))))))))))~)s)h)])R)G)<)1)&)))(((((((((((((w(l(a(V(K(@(5(*((( '''''''''''''{'p'e'Z'O'D'9'.'#'' '&&&&&&&&&&&&~&s&h&]&R&G&<&1&&&&&%%%%%%%%%%%%%w%l%a%V%K%@%5%*%%% $$$$$$$$$$$$${$p$e$Z$O$D$9$.$#$$ $############~#s#h#^#S#H#=#2#'###"""""""""""""x"m"b"W"L"A"6"+" "" !!!!!!!!!!!!!{!p!e!Z!O!D!9!.!#!! !  t i ^ S H = 2 '   wlaVLA6+  {pf[PE:/$ti^SH=2'xmbWLA6+  {peZOD9.# ti^SH=2'wlaVK@5* {peZOD9/$ti^SH=2'xmbWLA6+  |qf[PE:/$ti^SH=3( # # # # # # #  # "# "" "! " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " "  " ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !  !  #  "  !                                                                      ~  }  |  {  z  y  x  w   v & u % t $ s # r " q ! p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q   P . O - N , M + L * K ) J ( I ' H & G % F $ E # D " C ! B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #   " + ! * )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                % $ # " !                                        ( ' & % $ # " !                                                                !     ~ } | { z y x w v u t s r q p o  n  m  l  k  j i h g f e d c  b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S R Q P  O  N  M  L  K J I H G F E D  C $B #A "@ !?  > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - ,  +  *  )  (  ' & % $ # " !                                                                                                                          $ # " !                                                                            ~ } | { z y x w v u t s r q p  o  n  m  l  k j i h g f e d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N   M  3L  2K  1J  0I  /H  .G  -F  ,E  +D  *C  )B  (A  '@  &?  %>  $=  #<  ";  !:  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                 #  "  !                                                                                                                                                                     ~ } | { z  y x w v u t s r q p o  n  m  l  k  j i h g f e d c  b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S R Q P  O  N  M  L  K J I H G F E D  C B A @ ? > = < ; :  9  8  7  6  5 4 3 2 1 0 / .  - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                                     2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2   2   2   2   2   2  2  2  2  2  2  2   2  1!  1   1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1   1   1   1   1   1  1  1  1  1  1  1   1  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0   0   0   0   0   0  0  0  0  0  0  0   0  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /   /   /   /   /   /  /  /  /  /  /  /   /  ."  .!  .   .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .~  .}  .|  .{  .z  .y  . x  . w  . v  . u  . t  .s  .r  .q  .p  .o  .n  .m   .l  -k  -j  -i  -h  -g  -f  -e  -d  -c  -b  -a  -`  -_  -^  -]  - \  - [  - Z  - Y  - X  -W  -V  -U  -T  -S  -R  -Q   -P  ,"O  ,!N  , M  ,L  ,K  ,J  ,I  ,H  ,G  ,F  ,E  ,D  ,C  ,B  ,A  ,@  ,?  ,>  ,=  ,<  ,;  , :  , 9  , 8  , 7  , 6  ,5  ,4  ,3  ,2  ,1  ,0  ,/   ,.  +"-  +!,  + +  +*  +)  +(  +'  +&  +%  +$  +#  +"  +!  +  +  +  +  +  +  +  +  +   +   +   +   +   +  +  +  +  +  +  +   +  *&  *%  *$  *#  *"  *!  *   *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *   *   *   *   *   *  *  *  *  *  *  *   *  )9  )8  )7  )6  )5  )4  )3  )2  )1  )0  )/  ).  )-  ),  )+  )*  ))  )(  )'  )&  )%  )$  )#  )"  )!  )   )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )   )   )   )   )   )  )  )  )  )  )  )   )  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (   (   (   (   (   (  (  (  (  (  (  (   (  '  '  '  '  '  '  '  '  '  '  '   '   '   '   '   '  '  '  '  '  '  '   '  &~  &}  &|  &{  &z  &y  &x  &w  &v  &u  &t  &s  &r  &q  &p  &o  &n  & m  & l  & k  & j  & i  &h  &g  &f  &e  &d  &c  &b   &a  %$`  %#_  %"^  %!]  % \  %[  %Z  %Y  %X  %W  %V  %U  %T  %S  %R  %Q  %P  %O  %N  %M  %L  %K  %J  % I  % H  % G  % F  % E  %D  %C  %B  %A  %@  %?  %>   %=  $+<  $*;  $):  $(9  $'8  $&7  $%6  $$5  $#4  $"3  $!2  $ 1  $0  $/  $.  $-  $,  $+  $*  $)  $(  $'  $&  $%  $$  $#  $"  $!  $  $  $   $   $   $   $   $  $  $  $  $  $  $   $  #  #  #  #  #  #  #  #  #  #  #  #  #  #  #  #  #   #   #   #   #   #  #  #  #  #  #  #   #  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "   "   "   "   "   "  "  "  "  "  "  "   "  !  !  !  !  !  !  !  !   !   !   !   !   !  !  !  !  !  !  !   !                                                                   7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                           ~  }  |  {  z  y  x   w   v   u   t   s  r  q  p  o  n  m  l   k  +j  *i  )h  (g  'f  &e  %d  $c  #b  "a  !`   _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M   L   K   J   I   H  G  F  E  D  C  B  A   @  #?  ">  !=   <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *   )   (   '   &   %  $  #  "  !                                                             .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                         #  "  !                                                                         "  !                                                                         C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .~  -}  ,|  +{  *z  )y  (x  'w  &v  %u  $t  #s  "r  !q   p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^   ]   \   [   Z   Y  X  W  V  U  T  S  R   Q  P  O  N  M  L  K  J   I   H   G   F   E  D  C  B  A  @  ?  >   =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2   1   0   /   .   -  ,  +  *  )  (  '  &   %  "$  !#   "  !                                                                                                              &  %  $  #  "  !                                                                         !                                                                                                                                                                           ~  }  |  {  z  y  x  w   v   u   t   s   r  q  p  o  n  m  l  k   j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _   ^   ]   \   [   Z  Y  X  W  V  U  T  S   R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A   @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -   ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                ~  }  |  {  z  y  x   w   v   u   t   s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^   ]   \   [   Z   Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F   E   D   C   B   A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -   ,   +   *   )   (  '  &  %  $  #  "  !                                                                |qf[PE:/$~~~~~~~~~~~~~u~j~_~T~I~>~3~(~~~}}}}}}}}}}}}}x}m}b}W}L}A}6},}!}} }||||||||||||||q|f|[|P|E|:|/|$|||{{{{{{{{{{{{{u{j{_{T{I{>{3{({{{zzzzzzzzzzzzzyznzczXzMzBz7z,z!zz zyyyyyyyyyyyy|yqyfy[yPyEy:y/y$yyyxxxxxxxxxxxxxuxjx_xTxIx>x3x(xxxwwwwwwwwwwwwwxwmwbwWwLwAw6w+w"wwwvvvvvvvvvvvvvvxvmvbvWvLvAv6v+v vv uuuuuuuuuuuuu|uqufu[uPuEu:u/u$uuutttttttttttttutjt_tTtIt>t3t(tttsssssssssssssysnscsXsMsBs7s,s!ss srrrrrrrrrrrr}rrrgr\rQrFr;r0r%rrrqqqqqqqqqqqqqvqkq`qUqJq?q4q)qqqpppppppppppppypnpcpXpMpBp7p,p!pp poooooooooooo}orogo\oQoFo;o0o%ooonnnnnnnnnnnnnunjn_nTnJn?n4n)nnnmmmmmmmmmmmmmymnmcmXmMmCm8m-m"mm mllllllllllll}lrlhl]lRlGle3e(eeedddddddddddddydndcdXdMdBd7d,d!dd dcccccccccccc}crcgc\cQcFc;c0c%cccbbbbbbbbbbbbbubjb_bTbIb>b4b)bbbaaaaaaaaaaaaazaoadaYaNaCa8a-a"aa a````````````}`r`g`\`Q`F`<`1`&```_____________v_k_`_U_J_?_4_)___^^^^^^^^^^^^^z^o^d^Y^N^C^8^-^"^^ ^]]]]]]]]]]]]~]s]h]]]R]G]<]1]&]]]\\\\\\\\\\\\\w\l\a\V\K\@\5\*\\\ [[[[[[[[[[[[[z[o[d[Y[N[C[8[-["[[ [ZZZZZZZZZZZZ~ZsZhZ]ZRZGZP3P(PPPOOOOOOOOOOOOOxOmObOWOLOAO6O+O OO NNNNNNNNNNNNN|NqNfN[NPNEN:N/N$NNNMMMMMMMMMMMMMtMiM^MSMHM=M2M'MMMLLLLLLLLLLLLLxLmLbLWLLLAL6L+L LL KKKKKKKKKKKKK{KpKeKZKOKDK9K.K#KK KJJJJJJJJJJJJJtJiJ^JSJHJ=J2J'JJJIIIIIIIIIIIIIwIlIaIVIKI@I6I+I II HHHHHHHHHHHHH{HpHeHZHOHDH9H.H#HHHGGGGGGGGGGGGGtGiG^GSGHG=G2G'GGGFFFFFFFFFFFFFwFlFaFVFKF@F5F*FFF EEEEEEEEEEEEEzEoEdEYENECE8E-E"EE EDDDDDDDDDDDD}DrDgD\DQDFD>>>>>>>>>>>~>s>i>^>S>H>=>2>'>>>=============w=l=a=V=K=@=5=*=== <<<<<<<<<<<<<{,3,(,,,+++++++++++++x+m+b+W+L+A+6+++ ++ *************{*p*e*Z*O*D*9*.*#** *)))))))))))))t)i)^)S)H)=)2)')))(((((((((((((x(m(b(W(L(A(6(+( (( '''''''''''''|'q'f'['P'E':'/'$'''&&&&&&&&&&&&&t&i&^&S&H&=&2&'&&&%%%%%%%%%%%%%x%m%b%W%L%A%6%,%!%% %$$$$$$$$$$$$|$q$f$[$P$E$:$/$$$$$#############t#i#^#S#H#=#2#'###"""""""""""""x"m"b"W"L"A"6"+" "" !!!!!!!!!!!!!{!p!e!Z!O!D!9!.!#!!!  t i ^ S H = 2 '   wlaVK@5* {peZOD9.# ~si^SH=2'wlaVK@5* {pg]SI?5+! wmcYOE;1' zodYNC8-" }rg\QF;0%vk`UJ?4)zodYNC8-" }rg\QF;0%vk`UJ?4) 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 21 20 2/ 2. 2- 2, 2+ 2* 2) 2( 2' 2& 2% 2$ 2# 2" 2! 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2~ 2 } 2 | 2 { 2 z 2 y 2x 2w 2v 2u 2t 2s 2r  2q 2%p 2$o 2#n 2"m 2!l 2 k 2j 2i 2h 2g 2f 2e 2d 2c 2b 2a 2` 2_ 2^ 2] 2\ 2[ 2Z 2Y 2 X 2 W 2 V 2 U 2 T 2S 2R 2Q 2P 2O 2N 2M  2L  2.K  2-J  2,I  2+H  2*G  2)F  2(E  2'D  2&C  2%B  2$A  2#@  2"?  2!>  2 =  2<  2;  2:  29  28  27  26  25  24  23  22  21  20  2/  2.  2-  2,  2+  2 *  2 )  2 (  2 '  2 &  2%  2$  2#  2"  2!  2  2 2 ($  ($  ($  ($  ($  ($ ($ ($ ($ ($ ($ ($  ($ (#" (#! (#  (# (# (# (# (# (# (# (# (# (# (# (# (# (# (# (# (# (# (#  (#  (#  (#  (#  (# (# (# (# (# (# (#  (# (" (" (" (" (" (" (" (" (" (" (" (" (" (" (" (" ("  ("  ("  ("  ("  (" (" (" (" (" (" ("  (" (!8 (!7 (!6 (!5 (!4 (!3 (!2 (!1 (!0 (!/ (!. (!- (!, (!+ (!* (!) (!( (!' (!& (!% (!$ (!# (!" (!! (!  (! (! (! (! (! (! (! (! (! (! (! (! (! (! (! (! (! (! (!  (!  (!  (!  (!  (! (! (! (! (! (! (!  (! ( * ( ) ( ( ( ' ( & ( % ( $ ( # ( " ( ! (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  ( ~ ( } ( | ( { ( z ( y ( x ( w ( v ( u ( t ( s ( r ( q  ( p (6o (5n (4m (3l (2k (1j (0i (/h (.g (-f (,e (+d (*c ()b ((a ('` (&_ (%^ ($] (#\ ("[ (!Z ( Y (X (W (V (U (T (S (R (Q (P (O (N (M (L (K (J (I (H (G ( F ( E ( D ( C ( B (A (@ (? (> (= (< (;  (: (9 (8 (7 ( 6 ( 5 ( 4 ( 3 ( 2 (1 (0 (/ (. (- (, (+  (* (() ('( (&' (%& ($% (#$ ("# (!" ( ! ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( (A (@ (? (> (= (< (; (: (9 (8 (7 (6 (5 (4 (3 (2 (1 (0 (/ (. (- (, (+ (* () (( (' (& (% ($ (# (" (! (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( (~ (} (| ({ (z  (y (x (w (v (u (t (s (r (q (p (o (n (m ( l ( k ( j ( i ( h (g (f (e (d (c (b (a  (` (_ (^ (] (\ ([ (Z (Y (X (W (V (U (T (S (R (Q (P (O ( N ( M ( L ( K ( J (I (H (G (F (E (D (C  (B ()A ((@ ('? (&> (%= ($< (#; (": (!9 ( 8 (7 (6 (5 (4 (3 (2 (1 (0 (/ (. (- (, (+ (* () (( (' (& ( % ( $ ( # ( " ( ! ( ( ( ( ( ( (  ( (# (" (! (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( (2 (1 (0 (/ (. (- (, (+ (* () (( (' (& (% ($ (# (" (! (  ( ( ( ( (~ (} (| ({ (z (y (x (w (v (u (t (s (r (q ( p ( o ( n ( m ( l (k (j (i (h (g (f (e  (d ()c ((b ('a (&` (%_ ($^ (#] ("\ (![ ( Z (Y (X (W (V (U (T (S (R (Q (P (O (N (M (L (K (J (I (H ( G ( F ( E ( D ( C (B (A (@ (? (> (= (<  (; (-: (,9 (+8 (*7 ()6 ((5 ('4 (&3 (%2 ($1 (#0 ("/ (!. ( - (, (+ (* () (( (' (& (% ($ (# (" (! ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( ( ! (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (   (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (   (  ( # ( " ( ! (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (   (  ( $ ( # ( " ( ! (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (   (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (   (  (~ (} (| ({ (z (y (x (w (v (u (t (s (r ( q ( p ( o ( n ( m (l (k (j (i (h (g (f  (e (Yd (Xc (Wb (Va (U` (T_ (S^ (R] (Q\ (P[ (OZ (NY (MX (LW (KV (JU (IT (HS (GR (FQ (EP (DO (CN (BM (AL (@K (?J (>I (=H (<G (;F (:E (9D (8C (7B (6A (5@ (4? (3> (2= (1< (0; (/: (.9 (-8 (,7 (+6 (*5 ()4 ((3 ('2 (&1 (%0 ($/ (#. ("- (!, ( + (* () (( (' (& (% ($ (# (" (! ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( (1 (0 (/ (. (- (, (+ (* () (( (' (& (% ($ (# (" (! (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( (3 (2 (1 (0 (/ (. (- (, (+ (* () (( (' (& (% ($ (# (" (! (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (~ (} (| ({ ( z ( y ( x ( w ( v (u (t (s (r (q (p (o  (n ("m (!l ( k (j (i (h (g (f (e (d (c (b (a (` (_ (^ (] (\ ([ (Z (Y ( X ( W ( V ( U ( T (S (R (Q (P (O (N (M  (L  (6K  (5J  (4I  (3H  (2G  (1F  (0E  (/D  (.C  (-B  (,A  (+@  (*?  ()>  ((=  ('<  (&;  (%:  ($9  (#8  ("7  (!6  ( 5  (4  (3  (2  (1  (0  (/  (.  (-  (,  (+  (*  ()  ((  ('  (&  (%  ($  (#  ( "  ( !  (   (   (   (  (  (  (  (  (  ( ( " !                                    . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                    ~  }  |  {  z  y   x , w + v * u ) t ( s ' r & q % p $ o # n " m ! l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M   L ! K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,   +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                      % $ # " !                                                                                  " !                                  !      ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c   b 9 a 8 ` 7 _ 6 ^ 5 ] 4 \ 3 [ 2 Z 1 Y 0 X / W . V - U , T + S * R ) Q ( P ' O & N % M $ L # K " J ! I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *   )  ; (  : '  9 &  8 %  7 $  6 #  5 "  4 !  3  2   1   0   /   .   -   ,   +   *   )   (   '   &   %   $   #   "   !                                                                                     /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                         $ # " !           ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h   g & f % e $ d # c " b ! a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B   A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $   #  "  !                                   #  "  !                                                                                                               (& (% ($ (# (" (! ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  ( '+ '* ') '( '' '& '% '$ '# '" '! ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '  ' ~ ' } ' | ' { ' z ' y ' x ' w ' v ' u ' t ' s ' r ' q ' p ' o ' n ' m ' l ' k  ' j & i & h & g & f & e & d & c & b & a & ` & _ & ^ & ] & \ & [ & Z & Y & X & W & V & U & T & S & R & Q & P & O & N & M & L  & K % J % I % H % G % F % E % D % C % B % A % @ % ? % > % = % < % ; % : % 9 % 8 % 7 % 6 % 5 % 4 % 3 % 2 % 1 % 0 % /  % . $& - $% , $$ + $# * $" ) $! ( $ ' $ & $ % $ $ $ # $ " $ ! $ $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $ $ $ $ $  $  ##  #"  #!  #  #  #  #  # # # # # # # # # # # # # # # # # # # 2 |rg\QF;0%~~~~~~~~~~~~~u~j~`~U~J~?~4~)~~~}}}}}}}}}}}}}y}n}c}X}M}C}8}-}"}} }||||||||||||}|r|h|]|R|G|<|1|&|||{{{{{{{{{{{{{v{k{`{U{J{?{4{*{{{ zzzzzzzzzzzzzzzozdzYzNzCz9z.z#zz zyyyyyyyyyyyy~ysyhy]yRyGys3s(sssrrrrrrrrrrrrryrnrcrXrMrBr7r,r!rr rqqqqqqqqqqqq}qrqgq\qQqFq;q0q%qqqpppppppppppppvpkp`pUpJp?p4p)pppooooooooooooozooodoYoNoCo8o-o"oo onnnnnnnnnnnn~nsnhn]nRnGnh3h(hhhgggggggggggggxgmgbgWgLgAg6g+g gg fffffffffffff{fpfefZfOfDf9f.f#fffeeeeeeeeeeeeeteie^eSeHe=e2e'eeedddddddddddddxdmdbdWdLdAd6d+d dd ccccccccccccc|cqcfc[cPcEc:c/c$cccbbbbbbbbbbbbbubjb_bTbIb>b3b(bbbaaaaaaaaaaaaaxamabaWaLaAa6a+a aa `````````````{`q`f`[`P`E`:`/`$```_____________t_i_^_S_H_=_3_(___^^^^^^^^^^^^^^u^k^a^W^M^C^9^/^%^^^]]]]]]]]]]]]]y]n]c]X]M]B]7],]!]] ]\\\\\\\\\\\\}\r\g\\\Q\F\<\1\&\\\[[[[[[[[[[[[[v[k[`[U[J[?[5[*[[[ ZZZZZZZZZZZZZ{ZpZeZZZOZDZ9Z.Z#ZZ ZYYYYYYYYYYYY~YsYiY^YSYHY=Y2Y'YYYXXXXXXXXXXXXXwXlXaXVXLXAX6X+X XX WWWWWWWWWWWWW{WpWeWZWOWDW9W.W#WW WVVVVVVVVVVVVVtViV^VSVHV=V2V'VVVUUUUUUUUUUUUUxUmUbUWULUAU6U+U UU TTTTTTTTTTTTT{TpTeTZTOTDT9T.T#TT TSSSSSSSSSSSSStSiS^SSSHS=S2S'SSSRRRRRRRRRRRRRxRmRbRWRLRAR6R+R RR QQQQQQQQQQQQQ|QqQfQ[QPQEQ:Q/Q$QQQPPPPPPPPPPPPPtPiP_PTPIP>P3P(PPPOOOOOOOOOOOOOyOnOcOXOMOBO7O,O!OO ONNNNNNNNNNNN|NqNfN[NPNEN:N/N$NNNMMMMMMMMMMMMMtMiM^MSMHM=M2M'MMMLLLLLLLLLLLLLyLnLcLXLMLBL7L,L!LL LKKKKKKKKKKKK}KrKgK\KQKFK;K0K%KKKJJJJJJJJJJJJJvJkJ`JUJJJ?J4J)JJJIIIIIIIIIIIIIyInIcIXIMIBI7I,I!II IHHHHHHHHHHHH|HrHgH\HQHFH;H0H%HHHGGGGGGGGGGGGGvGkG`GUGJG?G4G)GGGFFFFFFFFFFFFFyFnFcFXFMFBF7F,F"FF FEEEEEEEEEEEE}ErEgE\EQEFE;E0E%EEEDDDDDDDDDDDDDvDkD`DUDJD?D4D)DDDCCCCCCCCCCCCCzCoCdCYCNCCC8C-C"CC CBBBBBBBBBBBBBwBmBcBYBOBEB;B1B'BBB AAAAAAAAAAAAAA}AsAiA_AUAKAAA7A-A"AA A@@@@@@@@@@@@}@r@g@\@Q@F@;@1@&@@@?????????????v?k?`?U?J???4?)???>>>>>>>>>>>>>z>o>d>Y>N>C>8>->">> >============~=s=h=]=R=G=<=1=&===<<<<<<<<<<<<.3.(...-------------y-n-c-X-M-B-7-,-!-- -,,,,,,,,,,,,},r,g,\,Q,F,;,0,%,,,+++++++++++++u+j+`+U+J+?+4+)+++*************y*n*c*X*M*B*7*,*!** *))))))))))))|)q)f)[)Q)F);)0)%)))(((((((((((((u(j(_(T(I(@(6(,("(((''''''''''''''x'n'd'Y'N'C'8'-'"'' '&&&&&&&&&&&&}&r&h&]&R&G&<&1&&&&&%%%%%%%%%%%%%w%l%a%V%K%@%5%*%%% $$$$$$$$$$$$$$w$m$c$Y$O$E$;$1$'$$$ ##############z#o#d#Y#N#C#8#-#"## #""""""""""""}"r"g"\"Q"F";"0"%"""!!!!!!!!!!!!!v!k!`!U!J!?!4!*!!! z o d Y N C 9 . #  ti^SH=2'xmbWLA6+  |qf[PE:/%uj_TI>3(yncXMB7,! }rg\QF;1&vk`UJ?4) zodYNC8-# ~sh]RG<1&vk`UJ?4)zodYNC8-" }rh]RG<1& Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z# Z" Z! Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z4 Z3 Z2 Z1 Z0 Z/ Z. Z- Z, Z+ Z* Z)~ Z(} Z'| Z&{ Z%z Z$y Z#x Z"w Z!v Z u Zt Zs Zr Zq Zp Zo Zn Zm Zl Zk Zj Zi Zh Zg Zf Ze Zd Zc Z b Z a Z ` Z _ Z ^ Z] Z\ Z[ ZZ ZY ZX ZW  ZV Z U Z T Z S Z R Z Q Z P Z O Z N Z M Z L Z K Z J Z I Z H Z G Z F Z E Z D Z C Z B Z A Z @  Z ? Z > Z = Z < Z ; Z : Z 9 Z 8 Z 7 Z 6 Z 5 Z 4 Z 3 Z 2 Z 1 Z 0 Z / Z . Z - Z , Z + Z * Z ) Z ( Z '  Z & Z % Z $ Z # Z " Z ! Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z   Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z   Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z   Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z~ Z} Z| Z{ Z z Z y Z x Z w Z v Zu Zt Zs Zr Zq Zp Zo  Zn Z$m Z#l Z"k Z!j Z i Zh Zg Zf Ze Zd Zc Zb Za Z` Z_ Z^ Z] Z\ Z[ ZZ ZY ZX ZW Z V Z U Z T Z S Z R ZQ ZP ZO ZN ZM ZL ZK  ZJ  ZI  ZH  ZG  ZF  ZE  ZD  ZC  ZB  ZA  Z@  Z?  Z>  Z=  Z<  Z;  Z :  Z 9  Z 8  Z 7  Z 6  Z5  Z4  Z3  Z2  Z1  Z0  Z/ Z. P- P, P+ P* P) P( P' P& P% P $ P # P " P ! P  P P P P P P P  P P P P P P P  P  P  P  P  P P P P P P P  P P P P P P P P P P P P  P  P  P  P  P P P P P P P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P   P   P   P   P   P  P  P  P  P  P  P P F F F F F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F  F F0 F/ F. F- F, F+ F* F) F( F' F& F% F$ F# F" F! F  F F F F F F F F F F F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F  F F F F F F F F F F F F F F F F F F F ~ F } F | F { F z Fy Fx Fw Fv Fu Ft Fs  Fr Fq Fp Fo Fn Fm Fl Fk Fj Fi Fh Fg Ff Fe Fd Fc Fb Fa F` F _ F ^ F ] F \ F [ FZ FY FX FW FV FU FT  FS F R F Q F P F O F N FM FL FK FJ FI FH FG  FF FE FD FC FB FA F@ F? F> F= F< F; F: F9 F8 F7 F6 F5 F4 F 3 F 2 F 1 F 0 F / F. F- F, F+ F* F) F(  F' F& F% F$ F# F" F! F F  F  F  F  F  F F F F F F F  F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F  F F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F   F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F   F  F ( F ' F & F % F $ F # F " F ! F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F   F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F   F  F 9 F 8 F 7 F 6 F 5 F 4 F 3 F 2 F 1 F 0 F / F . F - F , F + F * F ) F ( F ' F & F % F $ F # F " F ! F  F  F  F  F  F ~ F } F | F { F z F y F x F w F v F u F t F s F r F q F p F o F n F m F l F k F j F i F h F g F f F e  F d F#c F"b F!a F ` F_ F^ F] F\ F[ FZ FY FX FW FV FU FT FS FR FQ FP FO FN F M F L F K F J F I FH FG FF FE FD FC FB  FA F@ F? F> F= F< F; F: F9 F8 F7 F6 F5 F 4 F 3 F 2 F 1 F 0 F/ F. F- F, F+ F* F)  F( F(' F'& F&% F%$ F$# F#" F"! F! F  F F F F F F F F F F F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F  F F F F F F F F F F F F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F  F F F F F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F  F F F F F F F F F F F F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F  F F F F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F  F  F$  F#  F"  F!  F   F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F~  F}  F|  F {  F z  F y  F x  F w  Fv  Fu  Ft  Fs  Fr  Fq  Fp Fo <!n < m <l <k <j <i <h <g <f <e <d <c <b <a <` <_ <^ <] <\ <[ < Z < Y < X < W < V <U <T <S <R <Q <P <O  <N <M <L <K < J < I < H < G < F <E <D <C <B <A <@ <?  <> <"= <!< < ; <: <9 <8 <7 <6 <5 <4 <3 <2 <1 <0 </ <. <- <, <+ <* <) < ( < ' < & < % < $ <# <" <! < < < <  < <- <, <+ <* <) <( <' <& <% <$ <# <" <! <  < < < < < < < < < < < < < < < < < < <  <  <  <  <  < < < < < < <  < <  < < < < < < <  < <3 <2 <1 <0 </ <. <- <, <+ <* <) <( <' <& <% <$ <# <" <! <  < < < < < < < < < < < < < < < < < < <  <  <  <  <  < < < < < < <  < < < < < < < < < < < < < < < < <  <  <  <  <  < < < < < < <  < < < < < < <  <  <  <  <  < < < < < < <  < <  <  < < < < <~ <} <|  <{ <?z <>y <=x <<w <;v <:u <9t <8s <7r <6q <5p <4o <3n <2m <1l <0k </j <.i <-h <,g <+f <*e <)d <(c <'b <&a <%` <$_ <#^ <"] <!\ < [ <Z <Y <X <W <V <U <T <S <R <Q <P <O <N <M <L <K <J <I < H < G < F < E < D <C <B <A <@ <? <> <=  << <; <: < 9 < 8 < 7 < 6 < 5 <4 <3 <2 <1 <0 </ <.  <- < !, < + < * < ) < ( < ' < & < % < $ < # < " < ! <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <   <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <   <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <   <  < + < * < ) < ( < ' < & < % < $ < # < " < ! <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <   <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <   <  <# <" <! <  < < < < < < < < < < < < < < < < < < <  <  < ~ < } < | <{ <z <y <x <w <v <u  <t <s <r <q <p <o <n <m <l <k <j <i <h <g < f < e < d < c < b <a <` <_ <^ <] <\ <[  <Z <Y <X <W <V <U <T <S <R <Q <P <O <N <M <L < K < J < I < H < G <F <E <D <C <B <A <@  <? <> <= < < < ; < : < 9 < 8 <7 <6 <5 <4 <3 <2 <1  <0 </ <. <- <, <+ <* <) <( <' <& <% < $ < # < " < ! <  < < < < < < <  < < < < < <  <  <  <  <  < < < < < < <  < < < < < < < < < < < < <  <  <  <  <  < < < < < < <  <  <  <  <  <  <  <   <   <   <   <   <  <  <  <  <  <  < < 2"  2"  2"  2"  2" 2" 2" 2" 2" 2" 2"  2" 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2!  2!  2!  2!  2!  2! 2! 2! 2! 2! 2! 2!  2! 2 4 2 3 2 2 2 1 2 0 2 / 2 . 2 - 2 , 2 + 2 * 2 ) 2 ( 2 ' 2 & 2 % 2 $ 2 # 2 " 2 ! 2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2   2  2 2~ 2} 2| 2{ 2z 2y 2x 2w 2v 2u 2t 2s 2r 2q 2p 2o 2 n 2 m 2 l 2 k 2 j 2i 2h 2g 2f 2e 2d 2c  2b 2a 2` 2_ 2^ 2] 2\ 2[ 2 Z 2 Y 2 X 2 W 2 V 2U 2T 2S 2R 2Q 2P 2O  2N 2M 2L 2K 2J 2I 2H 2G 2F 2E 2D 2C 2B 2A 2@ 2? 2> 2 = 2 < 2 ; 2 : 2 9 28 27 26 25 24 23 22  21 2D0 2C/ 2B. 2A- 2@, 2?+ 2>* 2=) 2<( 2;' 2:& 29% 28$ 27# 26" 25! 24 23 22 21 20 2/ 2. 2- 2, 2+ 2* 2) 2( 2' 2& 2% 2$ 2# 2" 2! 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2~ 2} 2| 2{ 2z 2y 2x 2w 2v 2u 2t 2s 2r 2q 2p 2o 2n 2m 2 l 2 k 2 j 2 i 2 h 2g 2f 2e 2d 2c 2b 2a  2` 2_ 2^ 2] 2\ 2[ 2Z 2Y 2X 2W 2V 2 U 2 T 2 S 2 R 2 Q 2P 2O 2N 2M 2L 2K 2J  2I 2H 2G 2F 2E 2D 2C 2B 2 A 2 @ 2 ? 2 > 2 = 2< 2; 2: 29 28 27 26  25 24 23 22 21 20 2/ 2. 2- 2 , 2 + 2 * 2 ) 2 ( 2' 2& 2% 2$ 2# 2" 2!  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2   2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2 ~ 2 } 2 | 2 {  2 z 2 y 2 x 2 w 2 v 2 u 2 t 2 s 2 r 2 q 2 p 2 o 2 n 2 m 2 l 2 k 2 j 2 i 2 h 2 g 2 f 2 e 2 d 2 c 2 b 2 a 2 ` 2 _ 2 ^ 2 ] 2 \ 2 [  2 Z 2 Y 2 X 2 W 2 V 2 U 2 T 2 S 2 R 2 Q 2 P 2 O 2 N 2 M 2 L 2 K 2 J 2 I 2 H 2 G 2 F 2 E  2 D 2 C 2 B 2 A 2 @ 2 ? 2 > 2 = 2 < 2 ; 2 : 2 9 2 8 2 7 2 6 2 5 2 4 2 3 2 2 2 1 2 0 2 / 2 . 2 - 2 , 2 + 2 * 2 ) 2 (  2 ' 2& 2% 2$ 2# 2" 2! 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2! 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 Z }rg\QF;0%~~~~~~~~~~~~~u~j~_~T~I~>~3~(~~~}}}}}}}}}}}}}x}m}b}W}L}A}6}+}!}} }||||||||||||||q|f|[|P|E|:|/|$|||{{{{{{{{{{{{{u{j{_{T{I{>{3{({{{zzzzzzzzzzzzzyznzczXzMzBz7z,z!zz zyyyyyyyyyyyy|yqyfy[yPyEy:y/y$yyyxxxxxxxxxxxxxuxjx`xUxJx?x4x)xxxwwwwwwwwwwwwwywnwdwYwNwCw8w-w"ww wvvvvvvvvvvvv}vrvgv\vQvFv;v0v&vvvuuuuuuuuuuuuuvuku`uUuJu?u5u*uuu tttttttttttttztotdtYtNtCt8t-t"tt tssssssssssss}srsgs\sRsGsn4n*n nn nmmmmmmmmmmmmmmvmlmbmXmNmDm9m.m#mm mllllllllllll~lslhl]lRlGlf3f(fffeeeeeeeeeeeeeyeneceXeMeBe7e,e!ee edddddddddddd}drdgd\dQdGdN3N(NNNMMMMMMMMMMMMMxMmMbMWMLMAM6M+M MM LLLLLLLLLLLLL|LqLfL[LPLEL:L/L$LLLKKKKKKKKKKKKKtKjK_KTKIK>K3K(KKKJJJJJJJJJJJJJxJmJbJWJLJAJ6J+J JJ IIIIIIIIIIIII|IqIfI[IPIEI:I0I%IIIHHHHHHHHHHHHHuHjH_HTHIH>H3H(HHHGGGGGGGGGGGGGyGnGcGXGMGBG7G,G!GG GFFFFFFFFFFFF|FqFfF[FPFEF:F/F$FFFEEEEEEEEEEEEEtEiE_ETEIE>E3E(EEEDDDDDDDDDDDDDxDmDbDWDLDAD6D+D DD CCCCCCCCCCCCC{CpCeCZCOCDC9C.C#CC CBBBBBBBBBBBBBtBiB^BSBHB=B2B'BBBAAAAAAAAAAAAAwAlAaAWALAAA6A+A AA @@@@@@@@@@@@@{@p@e@Z@O@D@9@.@#@@@?????????????t?i?^?S?H?=?2?'???>>>>>>>>>>>>>w>l>a>V>K>A>6>+> >> ============={=p=e=Z=O=D=9=.=#== =<<<<<<<<<<<<333(3332222222222222x2m2b2W2L2A262+2 22 1111111111111{1p1f1[1P1E1:1/1$1110000000000000t0i0^0S0H0=020(000/////////////x/m/b/W/L/A/6/+/ // .............{.p.e.Z.O.D.9...#.. .--------------u-k-a-W-M-C-9-/-$---,,,,,,,,,,,,,t,i,^,S,H,=,2,',,,+++++++++++++x+m+b+W+L+A+6+++ ++ *************|*q*f*[*P*E*:*/*$***)))))))))))))t)i)^)S)H)=)2)')))(((((((((((((x(m(b(W(L(A(6(+( (( '''''''''''''|'q'f'['P'E':'/'$'''&&&&&&&&&&&&&u&j&_&T&I&>&3&(&&&%%%%%%%%%%%%%y%n%c%X%M%B%7%,%!%% %$$$$$$$$$$$$|$q$g$\$Q$F$;$0$%$$$#############u#j#_#T#I#>#3#(###"""""""""""""y"n"c"X"M"B"7","!"" "!!!!!!!!!!!!|!q!f![!P!F!;!0!%!!! u j ` U J ? 4 )   zodYNC8-" }rh]RG<1&vk`UJ?4* zodYNC8-" ~sh]RG<1&wlaVK@5* zodYNC8-" ~sh]RG<1&vk`VK@5* zodYNC8-" ~sh]RG<1&wlaVK@5*  x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x ' x ' x ' x ' x ' x' x' x' x' x' x' x'  x' x' x' x' x' x' x' x' x' x ' x ' x '~ x '} x '| x'{ x'z x'y x'x x'w x'v x'u  x't x%'s x$'r x#'q x"'p x!'o x 'n x'm x'l x'k x'j x'i x'h x'g x'f x'e x'd x'c x'b x'a x'` x'_ x'^ x'] x'\ x '[ x 'Z x 'Y x 'X x 'W x'V x'U x'T x'S x'R x'Q x'P  x'O x%'N x$'M x#'L x"'K x!'J x 'I x'H x'G x'F x'E x'D x'C x'B x'A x'@ x'? x'> x'= x'< x'; x': x'9 x'8 x'7 x '6 x '5 x '4 x '3 x '2 x'1 x'0 x'/ x'. x'- x', x'+  x'* x)') x('( x''' x&'& x%'% x$'$ x#'# x"'" x!'! x ' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x ' x ' x ' x ' x ' x' x' x' x' x' x' x'  x' x' x& x& x& x& x& x& x & x & x & x & x & x& x& x& x& x& x& x&  x& x&& x%& x$& x#& x"& x!& x & x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x & x & x & x & x & x& x& x& x& x& x& x&  x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x & x & x & x & x & x& x& x& x& x& x& x&  x& x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x &  x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x & x &~ x &}  x &| x &{ x &z x &y x &x x &w x &v x &u x &t x &s x &r x &q x &p x &o x &n x &m x &l x &k x &j x &i x &h  x &g x $&f x #&e x "&d x !&c x &b x &a x &` x &_ x &^ x &] x &\ x &[ x &Z x &Y x &X x &W x &V x &U x &T x &S x &R x &Q x &P x &O x &N x &M x &L x &K x &J x &I x &H x &G x &F x &E x &D  x &C x %&B x $&A x #&@ x "&? x !&> x &= x &< x &; x &: x &9 x &8 x &7 x &6 x &5 x &4 x &3 x &2 x &1 x &0 x &/ x &. x &- x &, x &+ x &* x &) x &( x &' x && x &% x &$ x &# x &" x &! x & x &  x & x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x & x & x & x & x & x& x& x& x& x& x& x&  x& x& x% x% x% x% x% x% x % x % x % x % x % x% x% x% x% x% x% x%  x% x!% x % x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x % x % x % x % x % x% x% x% x% x% x% x%  x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x % x % x % x % x % x% x% x% x% x% x% x%  x% x,% x+% x*% x)% x(% x'% x&% x%% x$% x#% x"% x!% x % x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x % x % x % x % x % x% x% x% x% x% x% x%  x% x% x% x% x% x% x% x%~ x%} x%| x%{ x%z x%y x%x x%w x %v x %u x %t x %s x %r x%q x%p x%o x%n x%m x%l x%k  x%j x%i x%h x%g x%f x%e x%d x%c x%b x%a x%` x%_ x%^ x %] x %\ x %[ x %Z x %Y x%X x%W x%V x%U x%T x%S x%R  x%Q  x%P  x%O  x%N  x%M  x%L  x %K  x %J  x %I  x %H  x %G  x%F  x%E  x%D  x%C  x%B  x%A  x%@ x%? n5%> n4%= n3%< n2%; n1%: n0%9 n/%8 n.%7 n-%6 n,%5 n+%4 n*%3 n)%2 n(%1 n'%0 n&%/ n%%. n$%- n#%, n"%+ n!%* n %) n%( n%' n%& n%% n%$ n%# n%" n%! n% n% n% n% n% n% n% n% n% n% n % n % n % n % n % n% n% n% n% n% n% n%  n% n% n% n% n% n% n% n% n% n% n% n$ n$ n$ n$ n$ n$ n $ n $ n $ n $ n $ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$  n$ n+$ n*$ n)$ n($ n'$ n&$ n%$ n$$ n#$ n"$ n!$ n $ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n $ n $ n $ n $ n $ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$  n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n $ n $ n $ n $ n $ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$  n$ n.$ n-$ n,$ n+$ n*$ n)$ n($ n'$ n&$ n%$ n$$ n#$ n"$ n!$ n $ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n $ n $ n $ n $ n $ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$  n$ n$~ n$} n$| n${ n$z n$y n$x n$w n$v n$u n$t n $s n $r n $q n $p n $o n$n n$m n$l n$k n$j n$i n$h  n$g n"$f n!$e n $d n$c n$b n$a n$` n$_ n$^ n$] n$\ n$[ n$Z n$Y n$X n$W n$V n$U n$T n$S n$R n $Q n $P n $O n $N n $M n$L n$K n$J n$I n$H n$G n$F  n$E n"$D n!$C n $B n$A n$@ n$? n$> n$= n$< n$; n$: n$9 n$8 n$7 n$6 n$5 n$4 n$3 n$2 n$1 n$0 n $/ n $. n $- n $, n $+ n$* n$) n$( n$' n$& n$% n$$  n$# n$" n$! n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n $ n $ n $ n $ n $ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$  n$ n "$ n !$ n $ n $ n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n #  n # n !# n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n #  n # n +# n *# n )# n (# n '# n &# n %# n $# n ## n "# n !# n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n #  n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n #~ n #} n #| n #{ n #z  n #y n #x n #w n #v n #u n #t n #s n #r n #q n #p n #o n #n n #m n #l n #k n #j n #i n #h n #g n #f n #e n #d n #c n #b n #a n #` n #_ n #^  n #] nB#\ nA#[ n@#Z n?#Y n>#X n=#W n<#V n;#U n:#T n9#S n8#R n7#Q n6#P n5#O n4#N n3#M n2#L n1#K n0#J n/#I n.#H n-#G n,#F n+#E n*#D n)#C n(#B n'#A n&#@ n%#? n$#> n##= n"#< n!#; n #: n#9 n#8 n#7 n#6 n#5 n#4 n#3 n#2 n#1 n#0 n#/ n#. n#- n#, n#+ n#* n#) n#( n #' n #& n #% n #$ n ## n#" n#! n# n# n# n# n#  n# n3# n2# n1# n0# n/# n.# n-# n,# n+# n*# n)# n(# n'# n&# n%# n$# n## n"# n!# n # n# n# n# n# n# n# n# n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n " n " n " n " n " n" n" n" n" n" n" n"  n" n&" n%" n$" n#" n"" n!" n " n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n " n " n " n " n " n" n" n" n" n" n" n"  n" n" n" n" n" n" n " n " n " n " n " n" n" n" n" n" n" n"  n" n"" n!" n " n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n " n " n " n " n " n" n" n" n" n" n" n"  n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n "~ n "} n "| n "{ n "z n"y n"x n"w n"v n"u n"t n"s  n"r n."q n-"p n,"o n+"n n*"m n)"l n("k n'"j n&"i n%"h n$"g n#"f n""e n!"d n "c n"b n"a n"` n"_ n"^ n"] n"\ n"[ n"Z n"Y n"X n"W n"V n"U n"T n"S n"R n"Q n "P n "O n "N n "M n "L n"K n"J n"I n"H n"G n"F n"E  n"D  n5"C  n4"B  n3"A  n2"@  n1"?  n0">  n/"=  n."<  n-";  n,":  n+"9  n*"8  n)"7  n("6  n'"5  n&"4  n%"3  n$"2  n#"1  n""0  n!"/  n ".  n"-  n",  n"+  n"*  n")  n"(  n"'  n"&  n"%  n"$  n"#  n""  n"!  n"  n"  n"  n"  n"  n "  n "  n "  n "  n "  n"  n"  n"  n"  n"  n"  n" n" d" d" d" d" d" d" d" d" d" d" d" d" d " d " d " d ! d ! d! d! d! d! d! d! d!  d! d'! d&! d%! d$! d#! d"! d!! d ! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d ! d ! d ! d ! d ! d! d! d! d! d! d! d!  d! d3! d2! d1! d0! d/! d.! d-! d,! d+! d*! d)! d(! d'! d&! d%! d$! d#! d"! d!! d ! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d ! d ! d ! d ! d ! d! d! d! d! d! d! d!  d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d ! d ! d ! d ! d ! d! d! d! d! d! d! d!  d! d! d! d! d! d! d! d! d!~ d!} d!| d!{ d!z d!y d !x d !w d !v d !u d !t d!s d!r d!q d!p d!o d!n d!m  d!l d+!k d*!j d)!i d(!h d'!g d&!f d%!e d$!d d#!c d"!b d!!a d !` d!_ d!^ d!] d!\ d![ d!Z d!Y d!X d!W d!V d!U d!T d!S d!R d!Q d!P d!O d!N d !M d !L d !K d !J d !I d!H d!G d!F d!E d!D d!C d!B  d!A d!!@ d !? d!> d!= d!< d!; d!: d!9 d!8 d!7 d!6 d!5 d!4 d!3 d!2 d!1 d!0 d!/ d!. d!- d !, d !+ d !* d !) d !( d!' d!& d!% d!$ d!# d!" d!!  d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d ! d ! d ! d ! d ! d! d! d! d! d! d! d!  d! d! d! d! d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d d% d$ d# d" d! d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d d! d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d d ' d & d % d $ d # d " d ! d d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d d d d d d  d  d  d  d  d  d   d  d  ~ d  } d  | d  { d  z d  y d  x d  w d  v d  u d  t d  s d  r d  q d  p d  o d  n d  m d l d k d j d i d h d  g d  f d  e d  d d  c d  b d  a  d ` d  _ d  ^ d  ] d  \ d  [ d  Z d  Y d  X d  W d  V d  U d  T d  S d  R d Q d P d O d N d M d  L d  K d  J d  I d  H d  G d  F  d E d  D d  C d  B d  A d  @ d  ? d > d = d < d ; d : d  9 d  8 d  7 d  6 d  5 d  4 d  3  d 2 d 1 d 0 d / d . d - d  , d  + d  * d  ) d  ( d  ' d  &  d % d $ d # d " d ! d d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d   d  d  d  d  d  d  d d d d d d  d  d  d  d  d  d  d  d d  d  d d d d d d d  d d d d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d  d d d d d d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d  d d  d  d  d  d d d d d d d  d d' d& d% d$ d# d" d! d  d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d  d d  d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d ~ d } d | d { dz dy dx dw dv du dt  ds  dr  dq  dp  do  dn  dm  dl  dk  dj  di  dh  dg  df  de  d d  d c  d b  d a  d `  d_  d^  d]  d\  d[  dZ  dY dX Z W Z V Z U Z T Z S ZR ZQ ZP ZO ZN ZM ZL  ZK ZJ ZI ZH ZG ZF ZE ZD ZC ZB ZA Z@ Z? Z> Z= Z< Z; Z: Z9 Z 8 Z 7 Z 6 Z 5 Z 4 Z3 Z2 Z1 Z0 Z/ Z. Z-  Z, Z + Z * Z ) Z( Z' Z& Z% Z$ Z# Z"  Z! Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z, Z+ Z* Z) Z( Z' Z& Z% Z$ Z# Z" Z! Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z~ Z} Z| Z{ Zz Z y Z x Z w Z v Z u Zt Zs Zr Zq Zp Zo Zn  Zm Zl Zk Z j Z i Z h Z g Z f Ze Zd Zc Zb Za Z` Z_  Z^ Z*] Z)\ Z([ Z'Z Z&Y Z%X Z$W Z#V Z"U Z!T Z S ZR ZQ ZP ZO ZN ZM ZL ZK ZJ ZI ZH ZG ZF ZE ZD ZC ZB ZA Z @ Z ? Z > Z = Z < Z; Z: Z9 Z8 Z7 Z6 Z5  Z4 Z3 Z2 Z1 Z0 Z/ Z. Z- Z, Z+ Z* Z) Z ( Z ' Z & Z % Z $ Z# Z" Z! Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z: Z9 Z8 Z7 Z6 Z5 Z4 Z3 Z2 Z1 Z0 Z/ Z. Z- Z, Z+ Z* Z) Z( Z' Z& Z% Z$ Z# Z" Z! Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z x' 8}rg\QF;0%~~~~~~~~~~~~~v~k~`~U~J~?~4~)~~~}}}}}}}}}}}}}z}o}d}Y}N}C}8}-}"}} }||||||||||||~|s|h|]|R|G|<|1|&|||{{{{{{{{{{{{{v{k{a{V{K{@{5{*{{{ zzzzzzzzzzzzzzzozdzYzNzCz8z-z"zz zyyyyyyyyyyyy}yrygy\yQyFy;y0y%yyyxxxxxxxxxxxxsxgx[xOxCx7x+xxxwwwwwwwwwwwwwwkw_wSwGw;w/w#ww vvvvvvvvvvvv|vpvdvXvLv@v4v(vvvuuuuuuuuuuuutuhu]uQuEu9u-u!uu ttttttttttttytmtatUtIt=t1t%tt tsssssssssss}sqsesZsNsBs6s*sssrrrrrrrrrrrrvrjr^rRrFr:r.r#rr qqqqqqqqqqqq{qoqcqWqKq?q3q'qqqppppppppppppspgp[pOpCp7p+pppoooooooooooowoko_oSoGo;o/o#oo nnnnnnnnnnnn{noncnXnLn@n4n(nnnmmmmmmmmmmmmtmhm\mPmDm8m,m mmllllllllllllylmlalUlIl=l1l%ll lkkkkkkkkkkk}kqkekYkMkAk5k)kkkjjjjjjjjjjjjvjjj^jRjFj:j.j"jj iiiiiiiiiiiizinibiViJi>i2i&iiihhhhhhhhhhhhshgh[hOhCh7h+hhhggggggggggggxglg`gTgHgU2U&UUUTTTTTTTTTTTTsTgT[TOTCT7T+TTTSSSSSSSSSSSSxSlS`STSHSP2P&PPPOOOOOOOOOOOOvOkO`OUOJO?O4O)OOONNNNNNNNNNNN}NqNeNYNMNAN5N)NNNMMMMMMMMMMMMvMjM^MRMFM:M/M#MM LLLLLLLLLLLL{LoLcLWLKL?L3L(LLLKKKKKKKKKKKKuKiK]KQKEK9K-K!KK JJJJJJJJJJJJyJmJaJUJIJ=J1J%JJ JIIIIIIIIIII~IrIfIZINIBI6I*IIIHHHHHHHHHHHHwHkH_HSHGH;H/H#HH GGGGGGGGGGGG|GpGdGXGLG@G4G(GGGFFFFFFFFFFFFtFhF\FPFDF9F-F!FF EEEEEEEEEEEEyEmEaEVEJE>E2E&EEEDDDDDDDDDDD~DrDfDZDNDCD7D+DDDCCCCCCCCCCCCxClC`CTCHC>>>>>>>>>>>y>m>a>U>I>=>1>%>> >===========~=r=f=Z=N=C=7=+===<<<<<<<<<<<929&999888888888888s8g8[8O8C878+888777777777777x7l7`7T7H7<707$77 766666666666}6q6e6Y6M6A656)666555555555555u5j5^5R5F5:5.5"55 444444444444{4o4c4W4K4?434'444333333333333t3h3\3P3D383,3 33222222222222x2l2`2T2H2<202$22 211111111111}1q1e1Y1M1A151)111000000000000v0j0^0R0F0:0.0"00 ////////////{/o/c/W/K/?/3/'///............s.g.[.O.D.8.,. ..------------x-l-`-T-H-<-0-$-- -,,,,,,,,,,,},q,e,Y,M,A,5,),,,++++++++++++v+j+^+R+F+:+.+"++ ************z*n*b*V*K*?*3*'***))))))))))))s)g)[)O)C)9).)#)) )((((((((((((x(l(`(T(H(<(0($(( ('''''''''''|'p'd'X'L'@'4'('''&&&&&&&&&&&&t&h&\&P&D&8&,& &&%%%%%%%%%%%%y%m%a%U%I%=%1%%%% %$$$$$$$$$$$~$r$f$Z$N$B$6$*$$$############w#k#_#S#G#;#/#### """"""""""""|"p"d"X"L"@"4"("""!!!!!!!!!!!!u!i!]!Q!E!9!-!!!! z n b V J > 2 &   ~rfZNB6*wk_SG<0$ |pdXL@4(th\PD8.# ymaUI=1% ~rfZNB6*vj^RG;/# {ocWK?4(th\QE9-! ynbVJ>2&~rfZNB6*vj^RF:." znbVJ>2&  0  0  0  0 0 0 0 0 0 0 0  0 I0 H0 G0 F0 E0 D0 C0 B0 A0 @0 ?0 >0 =0 <0 ;0 :0 90 80 70 60 50 40 30 20 10 00 /0 .0 -0 ,0 +0 *0 )0 (0 '0 &0 %0 $0 #0 "0 !0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0  0  0~  0}  0|  0{ 0z 0y 0x 0w 0v 0u 0t  0s 0r 0q 0p 0o 0n 0m  0l  0k  0j  0i  0h 0g 0f 0e 0d 0c 0b 0a  0` 0_ 0^ 0] 0\ 0[ 0Z 0Y 0X 0W 0V  0U  0T  0S  0R  0Q 0P 0O 0N 0M 0L 0K 0J  0I  0H 0G 0F 0E 0D 0C 0B 0A 0@ 0? 0> 0= 0< 0; 0: 09 08 07 06  05  04  03  02  01 00 0/ 0. 0- 0, 0+ 0*  0) 0( 0' 0& 0% 0$ 0# 0"  0!  0  0  0  0 0 0 0 0 0 0 0  0   0   0   0  0  0  0  0  0  0  0  0  ,0  +0  *0  )0  (0  '0  &0  %0  $0  #0  "/  !/  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /   /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /   / $/ #/ "/ !/  / / / / / / / / / / / / / / / / / / /  /  /  /  /  / / / / / / / /  / / / / / / / / / / / / / / / /  /  /  /  /  / / / / / / / /  / / / / / / / / / /  /  /  /  /  / / / /~ /} /| /{ /z  /y /x /w /v /u  /t  /s  /r  /q  /p /o /n /m /l /k /j /i  /h /g /f /e /d /c /b /a /` /_ /^ /]  /\  /[  /Z  /Y  /X /W /V /U /T /S /R /Q  /P  /O  /N  /M  /L  /K /J /I /H /G /F /E /D  /C F/B E/A D/@ C/? B/> A/= @/< ?/; >/: =/9   .= .< .; .: .9 .8 .7 .6  .5 $.4 #.3 ".2 !.1  .0 ./ .. .- ., .+ .* .) .( .' .& .% .$ .# ." .! . . .  .  .  .  .  . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . .  .  .  .  -  - - - - - - - -  -  - - - - - - - -  - - - - - - - - - - -  -  -  -  -  - - - - - - - -  - - - - - - - - - - - - - - - -  -  -  -  -  - - - - - - - -  - - - - - - - - - - - - - - -  -  -  -  -  - - - - - - - -  - - - - - - - - -  -  -  -  -  - - - - - - - -  -  -  -  -  - - - - - - - -  -~ -} -| -{ -z -y -x -w  -v  -u  -t  -s  -r -q -p -o -n -m -l -k  -j %-i $-h #-g "-f !-e  -d -c -b -a -` -_ -^ -] -\ -[ -Z -Y -X -W -V -U -T -S -R  -Q  -P  -O  -N  -M -L -K -J -I -H -G -F  -E  -D  -C  -B -A -@ -? -> -= -< -;  -: "-9 !-8  -7 -6 -5 -4 -3 -2 -1 -0 -/ -. -- -, -+ -* -) -( -' -& -%  -$  -#  -"  -!  - - - - - - - -  - - - - - - -  -  -  -  -  - - - - - - - -  - -  -  -  -  -  , , , , , , , ,  , , , , , , ,  ,  ,  ,  ,  , , , , , , , ,  , , ,  ,  ,  ,  ,  , , , , , , , ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,   ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,   ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,   ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,   ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,~  ,}  ,|  ,{  ,z  ,y  ,x  ,w  ,v  ,u  ,t  ,s  ,r  ,q  ,p  ,o  ,n  ,m  ,l  ,k  ,j  ,i  ,h  ,g   ,f ,e ,d ,c ,b ,a  ,`  ,_  ,^  ,]  ,\ ,[ ,Z ,Y ,X ,W ,V ,U  ,T ,S ,R ,Q ,P ,O ,N ,M ,L ,K  ,J  ,I  ,H  ,G  ,F ,E ,D ,C ,B ,A ,@ ,?  ,> *,= ),< (,; ',: &,9 %,8 $,7 #,6 ",5 !,4  ,3 ,2 ,1 ,0 ,/ ,. ,- ,, ,+ ,* ,) ,( ,' ,& ,% ,$ ,# ," ,!  ,  ,  ,  ,  , , , , , , , ,  , ,  ,  ,  ,  ,  , , , , , , , ,  , , , , , , , + + +  +  +  +  +  + + + + + + + +  + + + + +  +  +  +  +  + + + + + + + +  + + + + + +  +  +  +  +  + + + + + + + +  +  +  +  +  +   +   +   +   +   +  +  +  +  +  +  +  +  + + + + + + + + + + + + + + + + + +  +  +  +  +  + + + + + + + +  + + + + + + + + +  +  +  +  +  + + + + + + + +  + "+ !+  + + + + + + + + +~ +} +| +{ +z +y +x +w +v +u +t  +s  +r  +q  +p  +o +n +m +l +k +j +i +h  +g  +f +e +d +c +b +a +` +_ +^ +] +\ +[ +Z +Y +X +W +V +U +T  +S  +R  +Q  +P  +O +N +M +L +K +J +I +H  +G +F +E +D +C +B +A +@ +? +> += +< +; +: +9 +8 +7 +6 +5  +4  +3  +2  +1  +0 +/ +. +- +, ++ +* +)  +( +' +& +% +$ +# +" +! + + + + + + + + + + +  +  +  +  +  + + + + + + + +  +  + + + + + + + + + * * * * * * * * * *  *  *  *  *  * * * * * * * *  * * * * * * *  *  *  *  *  * * * * * * * *  * * * * * * * * * * * * * * * * * *  *  *  *  *  * * * * * * * *  * * * * * * * *  * * * * * * *  *  *  *  *  * * * * * * * *  * * * * *  *  *  *  *  * * * * * * * *  * * * * * * * * * * * * * * *~  *}  *|  *{  *z  *y *x *w *v *u *t *s *r  *q +*p **o )*n (*m '*l &*k %*j $*i #*h "*g !*f  *e *d *c *b *a *` *_ *^ *] *\ *[ *Z *Y *X *W *V *U *T *S  *R  *Q  *P  *O  *N *M *L *K *J *I *H *G  *F *E *D *C *B *A *@ *? *> *= *< *; *: *9 *8 *7 *6  *5  *4  *3  *2  *1 *0 */ *. *- *, *+ **  *) *( *' *& *%  *$  *#  *"  *!  * * * * * * * *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *   *  (*  '*  &*  %*  $*  #*  "*  !*  *  *  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )   )  /)  .)  -)  ,)  +)  *)  ))  ()  ')  &)  %)  $)  #)  ")  !)  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )   )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )   )  ,)  +)  *)  ))  ()  ')  &)  %)  $)  #)  ")  !)  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )~  )}  )|  ){  )z   )y ()x ')w &)v %)u $)t #)s ")r !)q  )p )o )n )m )l )k )j )i )h )g )f )e )d )c )b )a )` )_ )^  )]  )\  )[  )Z  )Y )X )W )V )U )T )S )R  )Q ()P ')O &)N %)M $)L #)K ")J !)I  )H )G )F )E )D )C )B )A )@ )? )> )= )< ); ): )9 )8 )7 )6  )5  )4  )3  )2  )1 )0 )/ ). )- ), )+ )*  )) Q)( P)' O)& N)% M)$ L)# K)" J)! I) H) G) F) E) D) C) B) A) @) ?) >) =) <) ;) :) 9) 8) 7) 6) 5) 4) 3) 2) 1) 0) /) .) -) ,) +) *) )) (( '( &( %( $( #( "( !(  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( ( (  ( +( *( )( (( '( &( %( $( #( "( !(  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( (~ (} (|  ({ 7(z 6(y 5(x 4(w 3(v 2(u 1(t 0(s /(r .(q -(p ,(o +(n *(m )(l ((k '(j &(i %(h $(g #(f "(e !(d  (c (b (a (` (_ (^ (] (\ ([ (Z (Y (X (W (V (U (T (S (R (Q  (P  (O  (N  (M  (L (K (J (I (H (G (F (E  (D  6(C  5(B  4(A  3(@  2(?  1(>  0(=  /(<  .(;  -(:  ,(9  +(8  *(7  )(6  ((5  '(4  &(3  %(2  $(1  #(0  "(/  !(.   (-  (,  (+  (*  ()  ((  ('  (&  (%  ($  (#  ("  (!  (  (  (  (  (  (   (   (   (   (   (  (  (  (  (  (  (  (  ( x( x( x( x( x( x( x( x( x( x( x( x( x( x( x' x' x' x ' x ' x ' x ' x ' x' x' x' x' x' x' x'  x' x' x' x' x' x' x' x' x ' x ' x ' x ' x ' x' x' x' x' x' x' x'  x' x%' x$' x#' x"' x!' x ' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x' x ' x ' x ' x ' x ' x' x' x' x' x' x' x'  x' x' x' x' x' x' x' x' x ' x ' x ' x ' x ' x' x' x' x' x' x' x'  x' 2q}qeYMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|*|||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{;{/{#{{ zzzzzzzzzzzz{zozdzXzLz@z4z(zzzyyyyyyyyyyyytyhy\yPyDy8y,y yyxxxxxxxxxxxxxxlx`xTxHxn2n&nnnmmmmmmmmmmmmsmgm[mOmCm7m+mmmllllllllllllxlll`lTlHlh2h&hhhggggggggggg~grgfgZgNgBg6g+gggffffffffffffwfkf_fSfGf;f0f$ff feeeeeeeeeee|epedeXeLe@e4e(eeeddddddddddddudid]dQdEd9d-d!dd ccccccccccccycmcacUcIc=c1c%cc cbbbbbbbbbbb~brbfb[bObCb7b+bbbaaaaaaaaaaaawaka_aSaHaY2Y&YYYXXXXXXXXXXXXsXgX[XOXCX7X+X XXWWWWWWWWWWWWyWmWaWUWIW=W1W%WW WVVVVVVVVVVV~VrVfV[VOVCV7V+VVVUUUUUUUUUUUUxUlU`UTUHUR2R&RRRQQQQQQQQQQQ~QrQfQZQNQBQ6Q+QQQPPPPPPPPPPPPwPkP_PSPGP;P0P$PP POOOOOOOOOOO|OpOdOXOLO@O4O(OOONNNNNNNNNNNNuNiN]NQNEN9N-N!NN MMMMMMMMMMMMzMnMbMVMJM>M2M&MMMLLLLLLLLLLLLsLgL[LOLCL7L+LLLKKKKKKKKKKKKxKlK`KTKHKH2H&HHHGGGGGGGGGGGGsGgG[GOGCG7G+GGGFFFFFFFFFFFFxFlF`FTFHFC2C&CCCBBBBBBBBBBBBsBgB[BOBCB7B+BBBAAAAAAAAAAAAxAlA`ATAHA>>>>>>>>>>>{>o>c>W>K>?>3>'>>>============s=g=[=P=D=8=,= ==<<<<<<<<<<<727&77766666666666~6r6f6[6O6C676+666555555555555w5k5_5S5G5;5/5#55 544444444444|4p4d4X4L4@444(444333333333333u3i3]3Q3E393-3!33 222222222222y2n2b2V2J2>222&22211111111111~1r1f1Z1N1B161*111000000000000w0k0_0S0G0;0/0#00 ////////////|/p/d/X/L/@/4/(///............t.h.\.P.D.8.,. ..------------y-m-a-U-I-=-1-%-- -,,,,,,,,,,,},q,e,Y,M,B,6,*,,,++++++++++++w+k+_+S+G+;+/+#++ ************{*o*c*W*K*?*3*'***))))))))))))t)h)\)P)D)8),) ))((((((((((((y(m(a(U(I(=(1(%(( ('''''''''''}'q'e'Y'M'A'5')'''&&&&&&&&&&&&v&j&^&R&F&:&.&"&& %%%%%%%%%%%%{%o%c%W%K%?%3%'%%%$$$$$$$$$$$$s$h$\$P$D$8$,$ $$############x#l#`#T#H#<#0#$## #"""""""""""}"q"e"Y"M"A"5")"""!!!!!!!!!!!!}!q!e!Y!M!A!6!*!!! x l ` T H < 0 $  }rfZNB6*wk_SG<0$ |pdXMA5)vj^RF:.# }qeYMA5*wl`TH<0$ }qeYMA5)ui]QE9-! ymbVJ>2&sg[PD8, ymaUI=1% }qeYMB6*xl`TH<0$ }q 7  7 7 7 7 7 7 7 7 7 7  7  7  7  7  7 7 7 7 7 7 7 7  7  7  7 7 7 7 7 7 7 7  7 7 7 7 7 7  7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7  7  7  7  7  7 7 7 7 7 7 7 7  7~  7}  7|  7{  7z  7y 7x 7w 7v 7u 7t 7s 7r  7q  7p 7o 7n 7m 7l 7k 7j 7i  7h 7g  7f  7e  7d  7c  7b 7a 7` 7_ 7^ 7] 7\ 7[  7Z 27Y 17X 07W /7V .7U -7T ,7S +7R *7Q )7P (7O '7N &7M %7L $7K #7J "7I !7H  7G 7F 7E 7D 7C 7B 7A 7@ 7? 7> 7= 7< 7; 7: 79 78 77 76 75  74  73  72  71  70 7/ 7. 7- 7, 7+ 7* 7)  7( 7' 7&  7%  7$  7#  7"  7! 7 7 7 7 7 7 7  7  7  7  7 7 7 7 7 7 7 7  7 7 7 7 7  7 7 7 7 7 7 7  7  7  7  6  6  6   6  6  6  6  6  6  6  6   6  6  6  6  6  6  6   6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6   6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6   6  6 6 6 6 6 6 6 6  6 6 6 6 6  6  6  6  6  6 6 6 6 6 6 6 6  6  6  6 6 6 6 6 6 6 6  6  6  6  6  6 6 6 6 6 6 6 6  6 6 6 6 6 6 6 6  6 6 6 6 6 6 6 6  6  6  6  6  6 6 6 6 6 6~ 6} 6|  6{  6z  6y  6x  6w  6v  6u *6t *6s *6r *6q * 6p * 6o * 6n * 6m * 6l *6k *6j *6i *6h *6g *6f *6e  *6d )"6c )!6b ) 6a )6` )6_ )6^ )6] )6\ )6[ )6Z )6Y )6X )6W )6V )6U )6T )6S )6R )6Q )6P )6O ) 6N ) 6M ) 6L ) 6K ) 6J )6I )6H )6G )6F )6E )6D )6C  )6B (6A (6@ (6? (6> (6= (6< (6; (6: (69 (68 (67 ( 66 ( 65 ( 64 ( 63 ( 62 (61 (60 (6/ (6. (6- (6, (6+  (6* '6) '6( '6' '6& '6% '6$ '6# '6" '6! '6 '6 '6 '6 '6 '6 '6 '6 ' 6 ' 6 ' 6 ' 6 ' 6 '6 '6 '6 '6 '6 '6 '6  '6 &)6 &(6 &'6 &&6 &%6 &$6  &"6 &!6 & 6 &6 &6 &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 & 5 & 5 & 5 & 5 & 5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5  &5 %5 %5 %5 %5 %5 %5 %5 %5 %5 %5 %5 % 5 % 5 % 5 % 5 % 5 %5 %5 %5 %5 %5 %5 %5  %5 $!5 $ 5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $ 5 $ 5 $ 5 $ 5 $ 5 $5 $5 $5 $5 $5 $5 $5  $5 #5 #5 #5 # 5 # 5 # 5 # 5 # 5 #5 #5 #5 #5 #5 #5 #5  #5 "%5 "$5 "#5 ""5 "!5 " 5 "5 "5 "5 "5 "5 "5 "5 "5 "5 "5 "5 "5 "5 "5 "5 "5 "5 "5 " 5 " 5 " 5 " 5~ " 5} "5| "5{ "5z "5y "5x "5w "5v  "5u !!5t ! 5s !5r !5q !5p !5o !5n !5m !5l !5k !5j !5i !5h !5g !5f !5e !5d !5c !5b !5a ! 5` ! 5_ ! 5^ ! 5] ! 5\ !5[ !5Z !5Y !5X !5W !5V !5U  !5T  5S  5R  5Q  5P  5O  5N  5M  5L  5K  5J  5I  5H  5G  5F  5E  5D  5C  5B  5A  5@  5?   5> (5= '5< &5; %5: $59 #58 "57 !56  55 54 53 52 51 50 5/ 5. 5- 5, 5+ 5* 5) 5( 5' 5& 5% 5$ 5#  5"  5!  5  5  5 5 5 5 5 5 5 5  5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5  5  5  5  5  4 4 4 4 4 4 4 4  4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4  4  4  4  4  4 4 4 4 4 4 4 4  4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4  4  4  4  4  4 4 4 4 4 4 4 4  4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4  4  4  4  4  4 4 4 4 4 4 4 4  4 4  4  4  4  4  4 4 4 4 4 4 4 4  4 4 4 4 4 4  4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4  4  4  4  4  4 4 4 4 4 4 4 4  4~ 4} 4| 4{ 4z  4y  4x  4w  4v  4u 4t 4s 4r 4q 4p 4o 4n  4m 4l 4k 4j 4i 4h 4g 4f 4e 4d 4c 4b 4a 4` 4_ 4^ 4] 4\  4[  4Z  4Y  4X  4W 4V 4U 4T 4S 4R 4Q 4P  4O "4N !4M  4L 4K 4J 4I 4H 4G 4F 4E 4D 4C 4B 4A 4@ 4? 4> 4= 4< 4; 4:  49  48  47  46  45 44 43 42 41 40 4/ 4.  4- 4, 4+ 4* 4) 4( 4' 4& 4% 4$ 4# 4" 4! 4 4 4 4  4  4  4  4  4 4 4 4 4 4 4 4  4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4  3  3  3  3  3 3 3 3 3 3 3 3  3 3 3 3 3 3 3 3 3  3  3  3  3  3 3 3 3 3 3 3 3  3 3 3 3  3  3  3  3  3 3 3 3 3 3 3 3  3 3 3 3 3 3 3 3 3 3  3  3  3  3  3 3 3 3 3 3 3 3  3 #3 "3 !3  3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3  3  3  3  3  3 3 3 3 3 3 3 3  3 3 3 3 3 3 3 3 3 3  3  3  3  3  3 3 3 3 3 3 3 3  3  3~  3}  3|  3{  3z  3y  3x  3w  3v  3u  3t  3s  3r  3q  3p  3o  3n  3m  3l  3k  3j  3i  3h  3g  3f  3e  3d   3c  3b  3a  3`  3_  3^  3]  3\  3[  3Z  3Y  3X  3W  3V  3U  3T  3S  3R  3Q  3P  3O  3N  3M  3L  3K   3J  3I  3H  3G  3F  3E  3D  3C  3B  3A  3@  3?  3>  3=  3<  3;  3:  39  38  37   36  35  34  33  32  31  30  3/  3.  3-  3,  3+  3*  3)  3(  3'  3&  3%  3$  3#  3"  3!   3  #3  "3  !3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  2  2   2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2~ 2} 2| 2{ 2z 2y 2x 2w  2v  2u  2t  2s  2r 2q 2p 2o 2n 2m 2l 2k  2j  2i  2h  2g  2f  2e 2d 2c 2b 2a 2` 2_ 2^  2]  2\  2[  2Z  2Y  2X  2W  2V  2U  2T   2S   2R   2Q   2P   2O  2N  2M  2L  2K  2J  2I  2H  2G  2F  2E   2D  2C  2B  2A  2@  2?  2>  2=  2<  2;  2:  29  28  27  26  25  24  23  22  21  20  2/  2.  2-  2,  2+  2*  2)  2(  2'  2&  2%   2$ 2# 2" 2! 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2  2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 1 1 1 1  1 1  1  1  1  1  1 1 1 1 1 1 1 1  1 1 1 1 1  1  1  1  1  1 1 1 1 1 1 1 1  1 1 1  1  1  1  1  1 1 1 1 1 1 1 1  1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1  1  1  1  1  1 1 1 1 1 1 1 1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1   1   1   1   1   1  1  1  1  1  1  1  1  1 |0 |/ |. |- |, |+ |* |) |( |' |& |%  |$  |#  |"  |!  | | | | | | | |  | |  |  |  |  |  | | | | | | | |  | | | | | | |  |  |  |  |  { { { { { { { {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {   {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {   {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {   {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {   {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {  {   { ${ #{ "{ !{  { { { { { { { { { { { { { { { { {~ {} {|  {{  {z  {y  {x  {w {v {u {t {s {r {q {p  {o  {n {m {l {k {j {i {h {g {f {e {d {c {b {a {` {_ {^ {] {\  {[  {Z  {Y  {X  {W {V {U {T {S {R {Q {P  {O {N {M {L {K {J {I {H {G  {F  {E  {D  {C  {B {A {@ {? {> {= {< {;  {: {9 {8 {7 {6 {5 {4 {3 {2 {1 {0 {/  {.  {-  {,  {+  {* {) {( {' {& {% {$ {#  {" {! {  {  {  {  {  { { { { { { { {  {  {  { { { { { { { {  { { { { { { { { { { z z z z z z  z  z  z  z  z z z z z z z z  z  z  z  z   z   z   z   z   z  z  z  z  z  z  z  z  z z z  z  z  z  z  z z z z z z z z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z   z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z   z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z   z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z  z   z  z  z  z  z  z   z z z z~ z} z| z{ zz zy  zx  zw  zv  zu  zt zs zr zq zp zo zn zm  zl zk zj zi zh zg  zf  ze  zd  zc  zb za z` z_ z^ z] z\ z[  zZ zY zX zW zV  zU  zT  zS  zR  zQ zP zO zN zM zL zK zJ  zI zH zG zF zE zD zC zB zA z@  z?  z>  z=  z<  z; z: z9 z8 z7 z6 z5 z4  z3 z2 z1 z0 z/ z. z- z, z+  z*  z)  z(  z'  z& z% z$ z# z" z! z z  z z z z z  z  z  z  z  z z z z z z z z  z z  z  z  z  z  z z z z z z z z  y  y  y  y  y  y  y  y  y  y   y   y   y   y   y  y  y  y  y  y  y  y  y  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1   1  /1  .1  -1~  ,1}  +1|  *1{  )1z  (1y  '1x  &1w  %1v  $1u  #1t  "1s  !1r  1q  1p  1o  1n  1m  1l  1k  1j  1i  1h  1g  1f  1e  1d  1c  1b  1a  1`  1_  1^  1]  1\  1[  1Z  1Y  1X  1W  1V  1U  1T  1S   1R  $1Q  #1P  "1O  !1N  1M  1L  1K  1J  1I  1H  1G  1F  1E  1D  1C  1B  1A  1@  1?  1>  1=  1<  1;  1:  19  18  17  16  15  14  13  12  11  10  1/   1.  '1-  &1,  %1+  $1*  #1)  "1(  !1'  1&  1%  1$  1#  1"  1!  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1   1  &1  %1  $1  #1  "1  !1  1  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0   0 0 0 0 0 0 7 B}qeYMA5)~~~~~~~~~~~~w~k~_~S~G~;~/~#~~ }}}}}}}}}}}}|}p}e}Y}M}A}5})}}}||||||||||||u|i|]|Q|F|:|.|"|| {{{{{{{{{{{{{{o{c{W{K{?{3{'{{{zzzzzzzzzzzztzhz\zPzDz8z,z zzyyyyyyyyyyyyyymyayUyIy=y1y%yy yxxxxxxxxxxx}xqxfxZxNxBx6x*xxxwwwwwwwwwwwwwwkw_wSwGw;w/w#ww vvvvvvvvvvvv{vovcvWvKv?v3v'vvvuuuuuuuuuuuutuhu\uPuDu8u,u uuttttttttttttytmtatVtJt>t2t&tttssssssssssssssgs[sOsCs7s+sssrrrrrrrrrrrrxrmrarUrIr=r2r&rrrqqqqqqqqqqq~qrqfqZqNqBq6q*qqqppppppppppppwpkp_pSpGp;p0p$pp pooooooooooo}oqoeoYoMoBo6o*ooonnnnnnnnnnnnwnkn_nSnGn;n/n#nn mmmmmmmmmmmm|mpmdmXmLm@m4m(mmmllllllllllllulil]lQlEl9l-l!ll kkkkkkkkkkkkzknkbkVkKk?k3k'kkkjjjjjjjjjjjjujij]jQjEj9j-j!jj iiiiiiiiiiiizinibiViJi>i2i&iiihhhhhhhhhhhhthhh\hPhDh8h,h hhggggggggggggygmgagUgIg=g2g&gggffffffffffffsfgf[fOfDf8f,f ffeeeeeeeeeeeeyemeaeUeIe=e2e&eeeddddddddddddsdgd[dOdCd7d+d ddccccccccccccxclc`cTcHcT2T&TTTSSSSSSSSSSSSsSgS[SPSDS8S,S SSRRRRRRRRRRRRyRmRaRURIR=R1R%RRRQQQQQQQQQQQQsQgQ[QOQCQ7Q+QQQPPPPPPPPPPPPxPlP`PTPHPB2B&BBBAAAAAAAAAAAAsAgA[AOACA7A+AAA@@@@@@@@@@@@w@k@_@S@G@;@/@#@@ ????????????|?p?d?X?L?@?4?(???>>>>>>>>>>>>t>h>\>P>D>8>,> >>============y=m=a=U=I===1=%== =<<<<<<<<<<<}626&666555555555555t5h5\5P5D585,5 55444444444444x4l4`4T4I4=414%44 433333333333}3q3e3Y3M3A353)333222222222222u2i2]2Q2E292-2!22 111111111111y1m1a1U1I1=111%11 100000000000}0q0e0Y0M0A050)000////////////u/i/]/Q/E/9/-/!// ............y.m.a.T.G.:.-. ..-----------w-j-]-P-C-6-)---,,,,,,,,,,,s,f,Y,L,?,2,%,, ++++++++++++z+n+b+V+J+>+2+'+++************u*i*]*Q*E*9*.*"** ))))))))))))|)p)c)V)I)<)/)#)) ((((((((((({(n(a(U(H(;(/("(('''''''''''y'l'_'R'F'9',' ''&&&&&&&&&&&x&k&^&Q&D&7&*&&&%%%%%%%%%%%u%h%[%N%A%4%'%% %$$$$$$$$$$$r$e$X$K$>$1$%$$ ###########}#p#c#V#I#<#/#"##"""""""""""z"m"`"S"F"9","""!!!!!!!!!!!w!j!^!Q!D!7!*!!! u i \ O B 5 (   sfYL?2% }pcVI</" zm`SF9,wj^QD7*~sh]RG<1&vk`UJ?4(th\PD8-! ymaUI=1% ~rfZNB6*vj^RG;/# {ocWK?4(th\PD8, ymaUI=1% }qeYNB @  @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @  @  @  @  @  @ @ @ @ @ @ @ @  @ #@ "@ !@  @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @  @  @  @  @  @ @ @ @ @ @ @ @  @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @  @  @  @  @  @ @ @ @ @ @ @ @  @ @ @ @ @ @ @ @ @ @~ @} @| @{ @z @y  @x  @w  @v  @u  @t @s @r @q @p @o @n @m  @l #@k "@j !@i  @h @g @f @e @d @c @b @a @` @_ @^ @] @\ @[ @Z @Y @X @W @V  @U  @T  @S  @R  @Q @P @O @N @M @L @K @J  @I @H @G @F @E @D @C @B @A @@  @?  @>  @=  @<  @; @: @9 @8 @7 @6 @5 @4  @3  !@2   @1  @0  @/  @.  @-  @,  @+  @*  @)  @(  @'  @&  @%  @$  @#  @"  @!  @  @   @   @   @   @   @  @  @  @  @  @  @  @  @ @ @ @ @ @  @  @ @ @ @ @ @ @ @  @ @  @  @  ?  ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ?  ?  ?  ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ?  ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ? ? ? ? ? ? ? ? ?  ?  ?  ?  ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ? ? ?  ?  ?  ?  ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ?  ?  ?  ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ? ? ? ? ? ? ?  ?  ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ?  ?  ?  ?  ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?~  ?}  ?|  ?{  ?z  ?y ?x ?w ?v ?u ?t ?s ?r  ?q ?p ?o ?n ?m ?l ?k ?j  ?i  ?h ?g ?f ?e ?d ?c ?b ?a  ?` ?_ ?^ ?] ?\ ?[ ?Z ?Y ?X ?W ?V ?U ?T ?S  ?R  ?Q  ?P  ?O  ?N ?M ?L ?K ?J ?I ?H ?G  ?F ?E ?D ?C ?B ?A ?@ ?? ?>  ?=  ?<  ?;  ?:  ?9 ?8 ?7 ?6 ?5 ?4 ?3 ?2  ?1 ?0 ?/  ?. ?- ?,  ?+ ?* ?) ?( ?' ?&  ?%  ?$  ?#  ?"  ?! ? ? ? ? ? ? ?  ? ? ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ? ? ? ? ? ?  ? > > > >  > ~> ~> ~> ~> ~>  ~> }> }> }> }>  }> |> |> |> |> |> |> |>  |> {> {> {>  {> z > z> z> z> z> z> z> z>  z> y> y> y> y> y> y> y>  y> x> x> x> x> x> x>  x> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w> w~> w}> w|> w{> wz> wy> wx> ww> wv> wu> wt> ws> wr> wq> wp> wo> wn> wm> wl> wk> wj> wi> wh> wg> wf> we> wd> wc>~ wb>} wa>| w`>{ w_>z w^>y w]>x w\>w w[>v wZ>u wY>t wX>s wW>r wV>q wU>p wT>o wS>n wR>m wQ>l wP>k wO>j wN>i wM>h wL>g wK>f wJ>e wI>d wH>c wG>b wF>a wE>` wD>_ wC>^ wB>] wA>\ w@>[ w?>Z w>>Y w=>X w<>W w;>V w:>U w9>T w8>S w7>R w6>Q w5>P w4>O w3>N w2>M w1>L w0>K w/>J w.>I w->H w,>G w+>F w*>E w)>D w(>C w'>B w&>A w%>@ w$>? w#>> w">= w!>< w >; w>: w>9 w>8 w>7 w>6 w>5 w>4 w>3 w>2 w>1 w>0 w>/ w>. w>- w>, w>+ w>* w>) w >( w >' w >& w >% w >$ w># w>" w>! w> w> w> w>  w> v> v> v> v> v> v> v> v> v> v> v> v> v> v> v> v> v > v > v > v > v > v> v> v> v> v> v> v>  v= u=  u= t= t= t= t= t= t= t = t = t = t = t = t= t= t= t= t= t= t=  t= s= s= s= s= s= s = s = s = s = s = s= s= s= s= s= s= s=  s= r= r= r= r= r= r= r=  r= q = q= q= q= q= q= q= q=  q= p = p = p= p= p= p= p= p= p=  p= o = o = o= o= o= o= o= o= o=  o= n= n= n= n= n= n=  n= m= m= m= m= m= m= m= m= m= m= m= m= m= m= m= m= m= m= m = m = m = m = m = m= m= m= m= m= m= m=  m= l = l = l = l = l = l= l= l= l= l= l= l=  l= k+= k*=~ k)=} k(=| k'={ k&=z k%=y k$=x k#=w k"=v k!=u k =t k=s k=r k=q k=p k=o k=n k=m k=l k=k k=j k=i k=h k=g k=f k=e k=d k=c k=b k =a k =` k =_ k =^ k =] k=\ k=[ k=Z k=Y k=X k=W k=V  k=U j0=T j/=S j.=R j-=Q j,=P j+=O j*=N j)=M j(=L j'=K j&=J j%=I j$=H j#=G j"=F j!=E j =D j=C j=B j=A j=@ j=? j=> j== j=< j=; j=: j=9 j=8 j=7 j=6 j=5 j=4 j=3 j=2 j =1 j =0 j =/ j =. j =- j=, j=+ j=* j=) j=( j=' j=&  j=% i-=$ i,=# i+=" i*=! i)= i(= i'= i&= i%= i$= i#= i"= i!= i = i= i= i= i= i= i= i= i= i= i= i= i= i= i= i= i= i= i= i = i = i = i = i = i< i< i< i< i< i< i<  i< h#< h"< h!< h < h< h< h< h< h< h< h< h< h< h< h< h< h< h< h< h< h< h< h < h < h < h < h < h< h< h< h< h< h< h<  h< g< g< g< g< g< g< g< g< g< g < g < g < g < g < g< g< g< g< g< g< g<  g< f< f< f< f< f< f< f< f< f< f< f< f< f< f< f< f < f < f < f < f < f< f< f< f< f< f< f<  f< e< e< e< e< e< e< e<  e< d< d< d< d<  d< c < c< c< c< c< c< c< c<  c< b < b< b< b< b< b< b< b<  b< a < a < a < a < a< a<~ a<} a<| a<{ a \ <= \<< \<; \<: \<9 \<8 \<7 \<6  \<5 [<4 [<3 [<2 [ <1 [ <0 [ ;H N=;G N<;F N;;E N:;D N9;C N8;B N7;A N6;@ N5;? N4;> N3;= N2;< N1;; N0;: N/;9 N.;8 N-;7 N,;6 N+;5 N*;4 N);3 N(;2 N';1 N&;0 N%;/ N$;. N#;- N";, N!;+ N ;* N;) N;( N;' N;& N;% N;$ N;# N;" N;! N; N; N; N; N; N; N; N; N; N ; N ; N ; N ; N ; N; N; N; N; N; N; N;  N; M; M; M; M; M; M; M; M ; M ; M ; M ; M : M: M: M: M: M: M: M:  M: L : L : L : L : L: L: L: L: L: L: L:  L: K : K : K: K: K: K: K: K: K:  K: J: J: J: J: J: J: J: J: J: J: J : J : J : J : J : J: J: J: J: J: J: J:  J: I: I: I: I: I: I: I: I: I: I: I: I: I: I: I: I : I : I : I : I : I: I: I: I: I: I: I:  I: H: H: H: H: H: H: H: H : H : H : H : H : H: H: H: H: H: H: H:  H: G: G: G: G: G: G: G: G: G: G: G: G : G : G : G : G : G: G: G: G: G: G: G:  G: F: F: F: F:~  F:} E$:| E#:{ E":z E!:y E :x E:w E:v E:u E:t E:s E:r E:q E:p E:o E:n E:m E:l E:k E:j E:i E:h E:g E:f E :e E :d E :c E :b E :a E:` E:_ E:^ E:] E:\ E:[ E:Z  E:Y D#:X D":W D!:V D :U D:T D:S D:R D:Q D:P D:O D:N D:M D:L D:K D:J D:I D:H D:G D:F D:E D:D D:C D :B D :A D :@ D :? D :> D:= D:< D:; D:: D:9 D:8 D:7  D:6 C:5 C:4 C:3 C:2 C:1 C:0  C:/ B:. B:- B:, B:+ B:* B:) B:( B :' B :& B :% B :$ B :# B:" B:! B: B: B: B: B:  B: A : A : A : A : A : A: A: A: A: A: A: A:  A: @ : @ : @: @: @: @: @: @: @:  @: ? : ? : ? : ?: ?9 ?9 ?9 ?9 ?9 ?9  ?9 > 9 > 9 > 9 > 9 >9 >9 >9 >9 >9 >9 >9  >9 =9 =9 =9 =9 =9 =9 =9  =9 < 9 < 9 < 9 < 9 <9 <9 <9 <9 <9 <9 <9  <9 ;9 ;9 ;9 ;9 ; 9 ; 9 ; 9 ; 9 ; 9 ;9 ;9 ;9 ;9 ;9 ;9 ;9  ;9 : 9 : 9 : 9 :9 :9 :9 :9 :9 :9 :9  :9 9 9 9 9 9 9 99 99 99 99 99 99 99  99 8 9 8 9 8 9 8 9 8 9 89 89 89 89 89 89 89  89 79 79 79 79 79 79 79 79 79 79 7 9 7 9 7 9 7 9 7 9 79 79 79 79 79 79 79  79 69 69 69 69 69 69  69 59 59 59 59 59  59 4 9 49 49~ 49} 49| 49{ 49z 49y  49x 39w 39v 39u 39t 39s 39r 3 9q 3 9p 3 9o 3 9n 3 9m 39l 39k 39j 39i 39h 39g 39f  39e 29d 29c 29b 29a 29` 29_ 29^ 29] 29\ 29[ 2 9Z 2 9Y 2 9X 2 9W 2 9V 29U 29T 29S 29R 29Q 29P 29O  29N 19M 19L 19K 19J 19I 19H 19G 1 9F 1 9E 1 9D 1 9C 1 9B 19A 19@ 19? 19> 19= 19< 19;  19: 099 0 98 0 97 0 96 0 95 0 94 093 092 091 090 09/ 09. 09-  09, / 9+ /9* /9) /9( /9' /9& /9% /9$  /9# . 9" . 9! . 9 .9 .9 .9 .9 .9 .9 .9  .9 -9 -9 -9 -9 - 9 - 9 - 9 - 9 - 9 -9 -9 -9 -9 -9 -9 -9  -9 ,9 ,9 ,9 ,9 ,9 ,9 ,9 ,8 ,8 ,8 ,8 ,8 ,8 , 8 , 8 , 8 , 8 , 8 ,8 ,8 ,8 ,8 ,8 ,8 ,8  ,8 +8 +8 +8 +8  +8 * 8 * 8 * 8 *8 *8 *8 *8 *8 *8 *8  *8 ) 8 ) 8 ) 8 ) 8 ) 8 )8 )8 )8 )8 )8 )8 )8  )8 (8 (8 (8 (8 ( 8 ( 8 ( 8 ( 8 ( 8 (8 (8 (8 (8 (8 (8 (8  (8 ' 8 ' 8 ' 8 ' 8 ' 8 '8 '8 '8 '8 '8 '8 '8  '8 &8 &8 &8 &8 &8 &8 &8 &8 &8 & 8 & 8 & 8 & 8 & 8 &8 &8 &8 &8 &8 &8 &8  &8 %(8 %'8 %&8 %%8 %$8 %#8 %"8 %!8 % 8 %8 %8 %8 %8 %8 %8 %8 %8 %8 %8 %8 %8 %8 %8 %8 %8 %8 %8 % 8 % 8 % 8~ % 8} % 8| %8{ %8z %8y %8x %8w %8v %8u  %8t $ 8s $ 8r $ 8q $ 8p $8o $8n $8m $8l $8k $8j $8i  $8h #8g #8f #8e #8d #8c #8b #8a #8` #8_ #8^ #8] #8\ #8[ #8Z #8Y # 8X # 8W # 8V # 8U # 8T #8S #8R #8Q #8P #8O #8N #8M  #8L "8K "8J "8I "8H "8G "8F "8E "8D "8C " 8B " 8A " 8@ " 8? " 8> "8= "8< "8; "8: "89 "88 "87  "86 !85 !84 !83 !82 !81 !80 !8/ !8. !8- ! 8, ! 8+ ! 8* ! 8) ! 8( !8' !8& !8% !8$ !8# !8" !8!  !8  8  8  8  8  8  8  8  8  8  8   8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8  8  8  8  8  8 8 8 8 8 8 7 7  7  7  7  7  7 7 7 7 7 7 7 7  7  7  7  7 7 7 7 7 7 7 7  7  7 7 7 7 7 7 7 7  7 7  7  7  7  7  7 7 7 7 7 7 7 7  7  7  7  7  7 7 7 7 7 @ C|pdXL@4(~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|*|||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{;{/{#{{ zzzzzzzzzzzz|zpzdzXzLz@z4z(zzzyyyyyyyyyyyytyhy]yQyEy9y-y!yy xxxxxxxxxxxxyxmxaxUxIx=x2x&xxxwwwwwwwwwww~wrwfwZwNwBw6w*wwwvvvvvvvvvvvvwvkv_vSvGv;v/v#vv uuuuuuuuuuuu{uoucuWuKu?u3u'uuuttttttttttttttht\tPtDt8t,t ttssssssssssssysmsasUsIs=s1s%ss srrrrrrrrrrr}rqrerYrMrAr5r*rrrqqqqqqqqqqqqvqjq^qRqFq:q.q"qq pppppppppppp{popcpWpKp?p3p'pppooooooooooootoho\oPoDo8o,o oonnnnnnnnnnnnxnln`nTnIn=n1n%nn nmmmmmmmmmmm}mqmemYmMmAm5m)mmmllllllllllllvljl^lRlFl:l.l"ll kkkkkkkkkkkk{kokckWkKk?k3k'kkkjjjjjjjjjjjjsjgj[jOjCj7j+jjjiiiiiiiiiiiixili`iTiHif2f&fffeeeeeeeeeeeesege[eOeCe7e+eeeddddddddddddwdkd`dTdHda2a&aaa```````````~`r`f`Z`N`C`7`+```____________w_k___S_G_;_/_#__ ^^^^^^^^^^^^^y^n^c^X^M^B^7^,^!^^ ]]]]]]]]]]]]{]o]c]W]K]?]3]']]]\\\\\\\\\\\\t\h\\\P\D\8\,\ \\[[[[[[[[[[[[y[m[a[U[I[=[1[%[[[ZZZZZZZZZZZ~ZrZfZZZNZBZ6Z*ZZZYYYYYYYYYYYYxYlY`YTYHYC2C&CCCBBBBBBBBBBBBsBgB[BOBCB7B+BBBAAAAAAAAAAAAxAlA`ATAHA>>>>>>>>>>>z>n>b>V>J>>>2>&>>>============s=g=[=O=C=7=+===<<<<<<<<<<<828&88877777777777~7r7f7Z7N7C777+777666666666666w6k6_6S6G6;6/6#66 555555555555|5p5d5X5L5@545(555444444444444u4i4]4Q4E494-4!44 333333333333y3m3b3V3J3>323&33322222222222~2r2f2Z2N2B262*222111111111111w1k1_1S1G1;1/1#11 000000000000|0p0d0X0L0@040(000////////////u/i/]/Q/E/9/-/!// ............z.n.b.V.J.>.2.&...-----------~-r-f-Z-N-B-6-*---,,,,,,,,,,,,w,k,_,S,G,;,/,#,, ,+++++++++++|+p+d+X+L+@+4+(+++************u*i*]*Q*E*9*-*!** ))))))))))))z)n)b)V)J)>)2)&)))((((((((((((s(g([(O(C(7(+(((''''''''''''w'k'_'S'H'<'0'$'' '&&&&&&&&&&&|&p&d&X&L&@&4&(&&&%%%%%%%%%%%%u%i%]%Q%E%9%-%!%% $$$$$$$$$$$$y$m$a$U$I$>$2$&$$$###########~#r#f#Z#N#B#6#*###""""""""""""w"k"_"S"G";"/"#"" !!!!!!!!!!!!t!g!Z!N!A!4!'!! ! ~ q d W J = 0 #  {naTG:- xk^QD7*tgZM@3' ~qdWJ=0# znaTG:- wj]PC6)tgZM@3& ~qdWJ=0# zm`SF9, wj]PC6)tgZM@3& }pdWJ=0# zm`SF9, wj]PC 2 1 0 / .  -  ,  +  *  ) ( ' & % $ # "  !                                                                                                                                                                             ~  } "| !{  z y x w v u t s r q p o n m l k j i h  g  f  e  d  c b a ` _ ^ ] \  [ Z Y X W V U T S R Q P O N M  L  K  J  I  H G F E D C B A  @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2  1  0  /  .  - , + * ) ( ' &  % $ # " !                                                                                                          !                                                                                          ~ } | { z y  x  w  v  u  t s r q p o n m  l k j i h g f e  d  c  b  a  ` _ ^ ] \ [ Z Y  X W V U T S R Q P O N M L K J  I  H  G  F  E D C B A @ ? >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $   #  "  !                                   "  !                                ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~   ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~   ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~  ~   ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~  ~  ~  ~  ~  ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~  ~ $~ #~ "~ !~  ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~  ~  ~  ~  ~  ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~  ~ %~ $~ #~ "~ !~  ~ ~ ~ ~~ ~} ~| ~{ ~z ~y ~x ~w ~v ~u ~t ~s ~r ~q ~p ~o  ~n  ~m  ~l  ~k  ~j ~i ~h ~g ~f ~e ~d ~c  ~b ~a ~`  ~_  ~^  ~]  ~\  ~[ ~Z ~Y ~X ~W ~V ~U ~T  ~S ~R ~Q ~P ~O ~N ~M ~L ~K ~J ~I ~H ~G ~F ~E ~D ~C ~B ~A  ~@  ~?  ~>  ~=  ~< ~; ~: ~9 ~8 ~7 ~6 ~5  ~4 ~3 ~2 ~1 ~0 ~/ ~. ~- ~, ~+ ~* ~) ~( ~' ~& ~% ~$ ~# ~"  ~!  ~  ~  ~  ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~  ~ ~ ~ ~ ~ ~  ~  ~  ~  ~  ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~  ~  ~  ~  ~  }  }  }  }  }  }  }  }  }  }  }  }  }  }   }   }   }   }   }  }  }  }  }  }  }  }  } } } } } } } } } }  }  }  }  }  } } } } } } } }  } } } } } } } } } } } } }  }  }  }  }  } } } } } } } }  } } } } } } } } }  }  }  }  }  } } } } } } } }  } } } } } } } } } } } } } } } } }  }  }  }  }  } } } } } } } }  } } } } } } }~  }}  }|  }{  }z  }y }x }w }v }u }t }s }r  }q }p }o }n }m }l }k }j }i }h }g }f }e }d }c }b }a }` }_  }^  }]  }\  }[  }Z }Y }X }W }V }U }T }S  }R  }Q  }P  }O  }N  }M  }L  }K  }J  }I  }H  }G  }F  }E  }D  }C  }B  }A  }@   }?  }>  }=  }<  };  }:  }9  }8  }7  }6  }5  }4  }3  }2  }1  }0  }/  }.  }-  },  }+  }*  })  }(  }'  }&  }%   }$  }#  }"  }!  }  }  }  }  }  }  }  }  }  }  }  }  }  }  }  }  }  }  }  }  }  }   }  }  }  }  }  }  }  }  }  }  }  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |   |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |   | | | | | | | | |  |  |  |  |  | | | | | | | |  | | | | | | | | | | | | | | | | | |  |  |  |  |  | | | | | | | |  | | | | | | | | | | | | |  |  |  |  |  | | | | | | | |  | | | | | | | | | | |  |  |  |  |  | | | | | | | |  | | |~ |} || |{ |z |y  |x  |w  |v  |u  |t |s |r |q |p |o |n |m  |l |k |j |i |h |g |f  |e  |d  |c  |b  |a |` |_ |^ |] |\ |[ |Z  |Y |X |W |V |U |T |S |R |Q |P |O |N  |M  |L  |K  |J  |I |H |G |F |E |D |C |B  |A  |@  |?  |>   |=   |<   |;   |:   |9  |8  |7  |6  |5  |4  |3  |2  |1 D  D  D  D  D  D D D D D D D D  D  D  D  D  D  D D D D D D D D  D  D  D  D  D  D D D D D D D D  D D D D  D  D  D  D  D D D D D D D D  D D D D  D  D  D  D  D D D D D D D D  D  D  D  D D D D D D D D  D D D D D  D  D  D  D  D D D D D D D D  D  D  D  D  D   D   D   D   D   D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D~  D}  D|  D{  Dz  Dy  Dx  Dw  Dv   Du  Dt  Ds  Dr  Dq  Dp  Do  Dn  Dm  Dl   Dk  Dj  Di  Dh  Dg  Df  De  Dd  Dc  Db  Da  D`  D_  D^  D]  D\  D[  DZ  DY  DX   DW  DV  DU  DT  DS  DR  DQ  DP  DO  DN  DM  DL  DK  DJ  DI  DH  DG  DF   DE DD DC DB DA  D@  D?  D>  D=  D< D; D: D9 D8 D7 D6 D5  D4 D3 D2 D1 D0 D/ D. D- D, D+ D* D) D( D' D& D% D$  D#  D"  D!  D  D D D D D D D D  D  D  D  D  D D D D D D D D  D D D D D D D D  D  D  D  D  C C C C C C C C  C C C C  C  C  C  C  C C C C C C C C  C C C C C C C C C C  C  C  C  C  C C C C C C C C  C C C C C C C C C C C C C C  C  C  C  C  C C C C C C C C  C  C  C  C  C  C   C   C   C   C   C  C  C  C  C  C  C  C  C C C C C C C C C C C C C C C C C C C  C  C  C  C  C C C C C C C C  C !C  C C C C C C C~ C} C| C{ Cz Cy Cx Cw Cv Cu Ct Cs Cr  Cq  Cp  Co  Cn  Cm Cl Ck Cj Ci Ch Cg Cf  Ce Cd Cc Cb Ca C` C_ C^ C] C\ C[ CZ CY CX CW  CV  CU  CT  CS  CR CQ CP CO CN CM CL CK  CJ CI CH CG CF CE CD CC CB CA C@ C? C> C= C< C;  C:  C9  C8  C7  C6 C5 C4 C3 C2 C1 C0 C/  C. C- C, C+ C* C) C( C' C& C% C$ C# C" C! C  C  C  C  C  C C C C C C C C  C C C C C C C C C C C C C C C C  C  C  C  C  B B B B B B B B  B B B B B B B B B B B B B B B B  B  B  B  B  B B B B B B B B  B "B !B  B B B B B B B B B B B B B B B B B B B  B  B  B  B  B B B B B B B B  B #B "B !B  B B B B B B B B B B B B B B B B B B B  B  B  B  B  B B B B B B B B  B B B B B B B B B B B B B B B B B  B  B  B  B  B B B B~ B} B| B{ Bz  By Bx Bw Bv Bu Bt Bs Br Bq Bp Bo Bn Bm Bl Bk Bj Bi Bh Bg  Bf  Be  Bd  Bc  Bb Ba B` B_ B^ B] B\ B[  BZ BY BX BW BV BU BT BS BR BQ BP BO BN BM BL BK BJ BI  BH  BG  BF  BE  BD BC BB BA B@ B? B> B=  B< B; B: B9 B8 B7 B6 B5 B4 B3 B2 B1 B0 B/ B. B- B,  B+  B*  B)  B(  B' B& B% B$ B# B" B! B  B B B B B B B B B B B B  B  B  B  B  B B B B B B B B  B B B B B B B B A A A A A A A A  A  A  A  A  A A A A A A A A  A !A  A A A A A A A A A A A A A A A A A A A  A  A  A  A  A A A A A A A A  A !A  A A A A A A A A A A A A A A A A A A A  A  A  A  A  A A A A A A A A  A #A "A !A  A A A A A A A A A A A A A A A A A A A  A  A  A  A  A A A A A A A A  A  A  A  A  A  A  A  A  A~  A}  A|  A{  Az  Ay  Ax  Aw  Av  Au  At  As  Ar  Aq  Ap  Ao  An   Am  Al  Ak  Aj  Ai  Ah  Ag  Af  Ae  Ad  Ac  Ab  Aa  A`  A_  A^  A]  A\  A[  AZ  AY  AX  AW  AV  AU  AT  AS  AR   AQ  AP  AO  AN  AM  AL  AK  AJ  AI  AH  AG  AF  AE  AD  AC  AB  AA  A@  A?  A>  A=  A<  A;  A:  A9  A8  A7  A6  A5  A4  A3   A2  A1  A0  A/  A.  A-  A,  A+  A*  A)  A(  A'  A&  A%  A$  A#  A"  A!  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A   A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A  A   A $@ #@ "@ !@  @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @  @  @  @  @  @ @ @ @ @ ~qdWK>1$ ~~~~~~~~~~~{~n~a~T~G~:~-~ ~~}}}}}}}}}}}x}k}^}Q}D}7}*}}}|||||||||||u|h|[|N|A|4|'|| |{{{{{{{{{{~{q{d{W{J{={1{${{ zzzzzzzzzzz{znzazTzGz:z.z!zzyyyyyyyyyyyxyky^yQyDy7y*yyyxxxxxxxxxxxuxhx[xNxAx4x'xx xwwwwwwwwww~wqwdwWwKw>w1w$ww vvvvvvvvvvv{vnvavTvGv:v-v vvuuuuuuuuuuuxuku^uQuDu7u*uuutttttttttttttgtZtMt@t3t&tt sssssssssss~sqsdsWsJs=s0s#ss rrrrrrrrrrrzrmr`rSrGr:r-r rrqqqqqqqqqqqwqjq]qPqCq6q)qqqppppppppppptpgpZpMp@p3p&pp ooooooooooo~oqodoWoJo=o0o#oo nnnnnnnnnnnznmn`nSnFn9n,n nnmmmmmmmmmmmwmjm]mPmCm6m)mmmllllllllllltlglZlMl@l3l&ll kkkkkkkkkkk~kqkdkWkJk=k0k#kk jjjjjjjjjjj{jnjajTjGj:j-j jjiiiiiiiiiiiwiji^iQiDi7i*iiihhhhhhhhhhhthghZhMh@h3h&hh hgggggggggg~gqgdgWgKg>g1g$gg fffffffffff{fnfafTfGf:f-f ffeeeeeeeeeeexeke^eQeDe7e*eeedddddddddddtdgdZdPdEd:d/d$dddccccccccccccctcic^cScHc=c2c'cccbbbbbbbbbbbbwbkb_bSbGb;b/b#bb aaaaaaaaaaaa|apadaXaLa@a4a(aaa````````````v`j`^`R`F`:`.`"`` ____________z_n_b_V_J_>_2_&___^^^^^^^^^^^^t^h^\^P^D^8^,^ ^^]]]]]]]]]]]]x]l]`]T]I]=]1]%]] ]\\\\\\\\\\\}\q\e\Y\M\B\6\*\\\[[[[[[[[[[[[v[j[^[R[G[;[/[#[[ ZZZZZZZZZZZZ{ZoZcZWZKZ?Z3Z'ZZZYYYYYYYYYYYYtYhY\YPYDY8Y,Y YYXXXXXXXXXXXXzXnXbXVXJX>X2X&XXXWWWWWWWWWWWWsWgW[WOWCW7W+WWWVVVVVVVVVVVVwVkV_VSVGV;V/V$VV VUUUUUUUUUUU}UqUeUYUMUAU5U)UUUTTTTTTTTTTTTvTkT_TSTGT;T/T#TT TSSSSSSSSSSS|SpSdSXSLS@S4S(SSSRRRRRRRRRRRRvRjR^RRRFR:R.R"RR QQQQQQQQQQQQ{QoQcQWQKQ?Q3Q'QQQPPPPPPPPPPPPtPhP\PPPDP8P,P PPOOOOOOOOOOOOyOmOaOUOIO=O1O%OO ONNNNNNNNNNN~NrNfNZNNNBN7N+NNNMMMMMMMMMMMMwMkM_MSMGMJ2J'JJJIIIIIIIIIIIIsIgI[IOICI7I+IIIHHHHHHHHHHHHxHlH`HTHHHC2C&CCCBBBBBBBBBBB~BrBfBZBNBBB6B*BBBAAAAAAAAAAAAwAkA_ASAGA;A/A#AA A@@@@@@@@@@@}@q@e@Y@M@A@5@)@@@????????????u?i?]?Q?E?:?.?"?? >>>>>>>>>>>>z>n>b>V>J>>>2>&>>>============s=g=[=O=C=7=+===<<<<<<<<<<<929&999888888888888s8g8[8P8D888,8 88777777777777y7m7a7U7I7=717%77 766666666666~6r6f6Z6N6B666*666555555555555v5j5_5S5G5;5/5#55 444444444444|4p4d4X4L4@444(444333333333333u3i3]3Q3E393-3!33 222222222222{2o2c2W2K2?232'222111111111111t1h1\1P1D181,1!11 000000000000z0n0b0V0J0>020&000////////////s/g/[/O/C/7/+///............x.l.`.T.H.<.0.$.. .-----------}-q-e-Y-M-A-5-)---,,,,,,,,,,,,v,k,_,S,G,;,/,#,, ++++++++++++|+p+d+X+L+@+4+(+++************u*j*^*R*F*:*.*"** ))))))))))))z)n)b)V)J)?)3)')))((((((((((((s(g([(O(C(7(+(!(( (''''''''''''|'q'f'['P'D'8',' ''&&&&&&&&&&&&x&l&`&T&H&<&0&$&& &%%%%%%%%%%%}%q%e%Y%M%A%5%)%%%$$$$$$$$$$$$u$j$^$R$F$:$.$"$$ ############z#n#b#V#J#>#2#&###""""""""""""s"g"["O"C"7"+"""!!!!!!!!!!!!x!l!`!T!H!2&sg[OC7+wk_SH<0$ |pdXL@4(ui]QE9-! znbVJ?3'sg[OC7+xl`TH<0$ }qeYMA5)vj^RF:." {ocWK?3'th\PD8, ymaUI=1% , K , K , K , K , K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K  ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K , K , K , K , K , K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K  ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K , K , K , K , K , K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K  ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K , K , K , K , K , K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K  ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K , K , K , K , K~ , K} ,K| ,K{ ,Kz ,Ky ,Kx ,Kw ,Kv  ,Ku ,Kt ,Ks ,Kr ,Kq ,Kp ,Ko ,Kn ,Km ,Kl , Kk , Kj , Ki , Kh , Kg ,Kf ,Ke ,Kd ,Kc ,Kb ,Ka ,K`  ,K_ , K^ , K] , K\ , K[ , KZ , KY , KX , KW , KV , KU , KT , KS , KR , KQ , KP , KO , KN , KM , KL , KK , KJ , KI , KH , KG , KF , KE  , KD , KC , KB , KA , K@ , K? , K> , K= , K< , K; , K: , K9 , K8 , K7 , K6 , K5 , K4  , K3 , K2 , K1 , K0 , K/ , K. , K- , K, , K+ , K* , K) , K( , K' , K& , K% , K$ , K# , K" , K! , K , K , K , K  , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K , K  , K , K , K , K , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J  , J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J , J , J , J , J , J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J  ,J ,"J ,!J , J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J , J , J , J , J , J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J  ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J , J , J , J , J , J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J  ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J , J , J , J~ , J} , J| ,J{ ,Jz ,Jy ,Jx ,Jw ,Jv ,Ju  ,Jt ,Js ,Jr ,Jq ,Jp ,Jo ,Jn ,Jm ,Jl ,Jk ,Jj ,Ji ,Jh ,Jg ,Jf ,Je ,Jd ,Jc ,Jb , Ja , J` , J_ , J^ , J] ,J\ ,J[ ,JZ ,JY ,JX ,JW ,JV  ,JU ,JT ,JS ,JR ,JQ ,JP ,JO ,JN ,JM ,JL ,JK ,JJ ,JI , JH , JG , JF , JE , JD ,JC ,JB ,JA ,J@ ,J? ,J> ,J=  ,J< ,%J; ,$J: ,#J9 ,"J8 ,!J7 , J6 ,J5 ,J4 ,J3 ,J2 ,J1 ,J0 ,J/ ,J. ,J- ,J, ,J+ ,J* ,J) ,J( ,J' ,J& ,J% ,J$ , J# , J" , J! , J , J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J  ,J  ,J  ,J  ,J  ,J  ,J  ,J  , J  , J  , J  , J  , J  ,J  ,J  ,J  ,J  ,J  ,J  ,J  ,J "BJ "BJ "BJ "BJ "BI "BI "BI "BI "BI "BI "BI "B I "B I "B I "B I "B I "BI "BI "BI "BI "BI "BI "BI  "BI "AI "AI "AI "AI "AI "AI "AI "AI "AI "AI "AI "AI "A I "A I "A I "A I "A I "AI "AI "AI "AI "AI "AI "AI  "AI "@ I "@ I "@ I "@ I "@I "@I "@I "@I "@I "@I "@I  "@I "?I "?I "?I "?I "?I "?I "? I "? I "? I "? I "? I "?I "?I "?I "?I "?I "?I "?I  "?I "> I "> I "> I "> I ">I ">I ">I ">I ">I ">I ">I  ">I "= I "= I "= I "=I "=I "=I "=I "=I "=I "=I  "=I "<I "<I "<I "<I "<I "<I "<I "<I "<I "< I "< I "< I "< I "< I "<I "<I "<I "<I "<I "<I "<I  " "7I= "7I< "7I; "7I: "7I9 "7I8 "7I7  "7I6 "6I5 "6I4 "6I3 "6I2 "6 I1 "6 I0 "6 I/ "6 I. "6 I- "6I, "6I+ "6I* "6I) "6I( "6I' "6I&  "6I% "5 I$ "5 I# "5 I" "5 I! "5I "5I "5I "5I "5I "5I "5I  "5I "4I "4I "4 I "4 I "4 I "4 I "4 I "4I "4I "4I "4I "4I "4I "4I  "4I "3I "3I "3I "3I "3I "3I "3I "3I "3I "3I "3 H "3 H "3 H "3 H "3 H "3H "3H "3H "3H "3H "3H "3H  "3H "2 H "2 H "2 H "2H "2H "2H "2H "2H "2H "2H  "2H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1 H "1 H "1 H "1 H "1 H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1H  "1H "0H "0H "0H "0H "0H "0H "0H "0H "0H "0 H "0 H "0 H "0 H "0 H "0H "0H "0H "0H "0H "0H "0H  "0H "/H "/H "/ H "/ H "/ H "/ H "/ H "/H "/H "/H "/H "/H "/H "/H  "/H ". H ". H ". H ". H ". H ".H ".H ".H ".H ".H ".H ".H  ".H "-H "-H "-H "-H "-H "-H "-H "-H "-H "-H "-H "-H "- H "- H "- H "- H "- H "-H "-H "-H "-H "-H "-H "-H  "-H ",H ",H ",H ",H ",H~ ",H} ",H| ",H{ ",Hz ",Hy ",Hx ",Hw ",Hv ",Hu ",Ht ", Hs ", Hr ", Hq ", Hp ", Ho ",Hn ",Hm ",Hl ",Hk ",Hj ",Hi ",Hh  ",Hg "+Hf "+He "+Hd "+Hc "+Hb "+Ha "+H` "+H_ "+H^ "+H] "+H\ "+H[ "+HZ "+HY "+HX "+ HW "+ HV "+ HU "+ HT "+ HS "+HR "+HQ "+HP "+HO "+HN "+HM "+HL  "+HK "*HJ "*HI "*HH "*HG "*HF "*HE "*HD "*HC "*HB "*HA "*H@ "*H? "* H> "* H= "* H< "* H; "* H: "*H9 "*H8 "*H7 "*H6 "*H5 "*H4 "*H3  "*H2 ")H1 ")H0 ")H/ ")H. ")H- ")H, ")H+ ")H* ")H) ")H( ")H' ")H& ")H% ")H$ ")H# ")H" ") H! ") H ") H ") H ") H ")H ")H ")H ")H ")H ")H ")H  ")H "(H "(H "(H "(H "(H "(H "(H "(H "(H "(H "(H "(H "(H "(H "(H "(H "(H "(H "( H "( H "( H "( G "( G "(G "(G "(G "(G "(G "(G "(G  "(G "'G "'G "'G "'G "'G "'G "'G  "'G "&G "&G "&G "&G "&G "&G "&G "&G "&G "& G "& G "& G "& G "& G "&G "&G "&G "&G "&G "&G "&G  "&G "%&G "%%G "%$G "%#G "%"G "%!G "% G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "% G "% G "% G "% G "% G "%G "%G "%G "%G "%G "%G "%G  "%G "$G "$G "$G "$G "$G "$G "$G "$G "$G "$ G "$ G "$ G "$ G "$ G "$G "$G "$G "$G "$G "$G "$G  "$G "# G "# G "#G "#G "#G "#G "#G "#G "#G  "#G ""G ""G ""G ""G "" G "" G "" G "" G "" G ""G ""G ""G ""G ""G ""G ""G  ""G "!G "!G "!G~ "!G} "!G| "!G{ "!Gz "!Gy "!Gx "!Gw "!Gv "! Gu "! Gt "! Gs "! Gr "! Gq "!Gp "!Go "!Gn "!Gm "!Gl "!Gk "!Gj  "!Gi " Gh " Gg " Gf " Ge " Gd " Gc " Gb " Ga " G` " G_ " G^ " G] " G\ " G[ " GZ " GY " GX " GW " GV  " GU " GT "GS "GR "GQ "GP "GO "GN "GM  "GL "!GK " GJ "GI "GH "GG "GF "GE "GD "GC "GB "GA "G@ "G? "G> "G= "G< "G; "G: "G9 "G8 " G7 " G6 " G5 " G4 " G3 "G2 "G1 "G0 "G/ "G. "G- "G,  "G+ "G* "G) "G( "G' "G& "G% "G$ "G# "G" "G! "G " G " G " G " G " G "G "G "G "G "G "G "G  "G "G "G "G "G "G "G "G "G "G "G "G "G "G "G "G "G " G " G " G " F " F "F "F "F "F "F "F "F  "F " F " F " F " F " F "F "F "F "F "F "F "F  "F "F "F "F "F "F "F "F "F " F " F " F " F " F "F "F "F "F "F "F "F  "F " F " F " F " F "F "F "F "F "F "F "F  "F "F "F "F "F "F "F "F "F "F "F " F " F " F " F " F "F "F "F "F "F "F "F  "F "F "F "F "F "F " F " F " F " F " F "F "F "F "F "F "F "F  "F "F "F "F "F "F "F "F "F "F "F "F "F " F " F " F " F " F "F "F "F "F "F "F "F  "F "F "F "F "F " F " F " F " F~ " F} "F| "F{ "Fz "Fy "Fx "Fw "Fv  "Fu "Ft "Fs "Fr "Fq "Fp  "Fo "Fn "Fm "Fl "Fk "Fj "Fi "Fh "Fg "Ff "Fe "Fd "Fc " Fb " Fa " F` " F_ " F^ "F] "F\ "F[ "FZ "FY "FX "FW  "FV "FU "FT "FS "FR "FQ "FP  "FO "FN " FM " FL " FK " FJ " FI "FH "FG "FF "FE "FD "FC "FB  "FA "F@ " F? " F> " F= " F< " F; "F: "F9 "F8 "F7 "F6 "F5 "F4  "F3 " F2 "F1 "F0 "F/ "F. "F- "F, "F+  "F* " F) "F( "F' "F& "F% "F$ "F# "F" "F! "F "F "F "F "F "F "F "F "F "F " F " F " F " F " F "F "F "F "F "F "F "F  "F " F " F " F " F " F " F " F " F " F " F " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E  " E " E " E " E " E " E  " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E  " E " "E " !E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E  " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E  " E "E "E "E "E "E "E "E "E "E " E " E " E " E " E "E "E "E "E "E "E "E  "E "E "E "E "E "E "E "E "E "E "E "E "E " E " E " E " E " E "E "E~ "E} "E| "E{ "Ez "Ey  "Ex " Ew " Ev " Eu " Et " Es "Er "Eq "Ep "Eo "En "Em "El  "Ek "Ej "Ei "Eh "Eg "Ef "Ee "Ed "Ec "Eb "Ea "E` "E_ "E^ "E] "E\ "E[ "EZ " EY " EX " EW " EV " EU "ET "ES "ER "EQ "EP "EO "EN  "EM "EL "EK "EJ "EI "EH  "EG "EF "EE "ED "EC "EB "EA "E@ "E? "E> "E= "E< "E; "E: " E9 " E8 " E7 " E6 " E5 "E4 "E3 "E2 "E1 "E0 "E/ "E.  "E- "E, "E+ "E* "E) "E( "E' "E& "E% "E$ " E# " E" " E! " E " E "E "E "E "E "E "E "E  "E  "E  "E  "E  "E  "E  "E  "E  "E  "E  "E  "E  "E  "E  "E  "E  "E  "E  "E  " E  " E  " E  " E  " E  "D  "D  "D  "D  "D  "D  "D  "D 3T 3S 3R 3Q 3P 3O 3N 3M 3L 3K 3J 3I 3H 3G 3F 3E 3D 3 C 3 B 3 A 3 @ 3 ? 3> 3= 3< 3; 3: 39 38  37 26 25 24 23 22 21 20 2/ 2. 2- 2, 2+ 2* 2) 2( 2' 2 & 2 % 2 $ 2 # 2 " 2! 2 2 2 2 2 2  2 1 1 1 1  1  1  1  1  1 1 1 1 1 1 1  1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /  / . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -  - , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,  , +! + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ~ + } + | + { + z +y +x +w +v +u +t +s  +r *q *p *o *n *m *l *k *j *i *h *g *f * e * d * c * b * a *` *_ *^ *] *\ *[ *Z  *Y )X )W )V )U )T )S )R )Q )P )O )N ) M ) L ) K ) J ) I )H )G )F )E )D )C )B  )A (@ (? (> (= (< (; (: (9 (8 (7 (6 (5 (4 (3 (2 (1 (0 ( / ( . ( - ( , ( + (* () (( (' (& (% ($  (# '#" '"! '! '  ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '  ' ' ' ' ' ' '  ' &" &! & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &  & % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % %  % $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $  $ # # # # # # # # # # # # # # # # # # #  # " " " " " " " " " " " " " " " " " "  "~ "} "| "{ "z "y "x  "w !v !u !t !s !r !q !p !o !n !m !l !k !j !i !h !g !f !e ! d ! c ! b ! a ! ` !_ !^ !] !\ ![ !Z !Y  !X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A   @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 ,K H}qeYMA5)~~~~~~~~~~~~v~k~_~S~G~;~/~#~~ }}}}}}}}}}}}{}o}c}W}K}?}3}'}}}||||||||||||t|h|\|P|D|8|,| ||{{{{{{{{{{{{x{l{`{T{H{<{0{%{{ {zzzzzzzzzzz~zrzfzZzNzBz6z*zzzyyyyyyyyyyyyvyjy^yRyFy:y.y"yy xxxxxxxxxxxx{xoxcxWxKx?x3x'xxxwwwwwwwwwwwwtwhw\wPwDw8w,w wwvvvvvvvvvvvvyvmvavUvIv=v1v%vv vuuuuuuuuuuu~urufuZuNuBu6u*uuuttttttttttttwtkt_tStGt;t/t#tt ssssssssssss{soscsXsLs@s4s(sssrrrrrrrrrrrrtrhr\rPrDr8r,r rrqqqqqqqqqqqqyqmqaqUqIq=q1q%qq qppppppppppp}pqpepYpMpAp5p)pppoooooooooooouojo^oRoFo:o.o"oo nnnnnnnnnnnnznnnbnVnJn>n3n'nnnmmmmmmmmmmmmsmgm[mOmCm7m,m mmllllllllllllxlll`lTlIl=l1l%ll lkkkkkkkkkkk}kqkekYkMkAk5k)kkkjjjjjjjjjjjjvjjj^jRjFj:j.j"jj iiiiiiiiiiii{ioiciWiKi?i3i'iiihhhhhhhhhhhhthhh\hPhDh8h,h hhggggggggggggygmgagUgIg=g1g%gg gfffffffffff~frfffZfNfBf6f*fffeeeeeeeeeeeeweke_eSeGe;e/e#ee eddddddddddd|dqdedYdMdAd5d)dddccccccccccccucic]cQcEc9c-c!cc bbbbbbbbbbbb{bobcbWbKb?b3b'bbbaaaaaaaaaaaataha\aPaDa8a-a!aa ````````````y`m`a`U`I`=`1`%`` `___________}_q_e_Y_M_A_5_)___^^^^^^^^^^^^v^j^^^R^F^:^.^"^^ ]]]]]]]]]]]]z]n]b]V]J]>]2]']]]\\\\\\\\\\\\s\g\[\O\C\7\+\\\[[[[[[[[[[[[w[k[_[S[G[;[/[#[[ [ZZZZZZZZZZZ|ZpZdZXZLZ@Z4Z(ZZZYYYYYYYYYYYYtYhY\YPYDY8Y,Y YYXXXXXXXXXXXXxXlX`XTXHXR2R&RRRQQQQQQQQQQQ~QrQfQ[QOQCQ7Q+QQQPPPPPPPPPPPPwPkP_PTPHPL1L$LL KKKKKKKKKKK{KnKaKTKGK:K-K KKJJJJJJJJJJJxJkJ^JQJDJ7J*JJJIIIIIIIIIIItIgIZIMI@I3I&II HHHHHHHHHHH~HqHdHWHKH>H1H$HH GGGGGGGGGGG{GnGaGTGGG:G-G GGFFFFFFFFFFFwFjF]FPFCF6F)FFFEEEEEEEEEEEsEfEYELE?E2E%EE DDDDDDDDDDDDxDmDbDWDLDAD6D+D DD CCCCCCCCCCCCC{CpCeCYCMCAC5C)CCCBBBBBBBBBBBBvBjB^BRBFB:B.B"BB AAAAAAAAAAAA{AoAcAWAKA?A3A'AAA@@@@@@@@@@@@t@h@\@P@D@8@,@ @@ ????????????y?n?b?V?J?>?2?&???>>>>>>>>>>>~>r>f>Z>N>B>6>+>>>============w=k=_=T=H=<=0=$== =<<<<<<<<<<<}+2+&+++***********~*r*f*Z*N*B*6*****))))))))))))v)j)^)R)F):).)")) (((((((((((({(o(c(W(K(?(3('(((''''''''''''t'h'\'P'D'8',' ''&&&&&&&&&&&&y&m&a&U&I&=&1&%&& &%%%%%%%%%%%~%r%f%Z%N%B%6%*%%%$$$$$$$$$$$$v$j$^$S$G$;$/$#$$ ############{#o#c#W#K#?#3#'###""""""""""""t"h"\"P"D"8","!"" !!!!!!!!!!!!y!m!a!U!I!=!1!%!! ! ~ r f Z N B 6 *   wk_SG;/# |pdXL@4(th\PD8,  ymaUI=1% ~rfZNB6*wk_SG;/# {ocWK?3'th\PD8, ymaUI=1% ~rfZNB6*vj_SG;/# {ocWK?3'sg[OC7+xl`TH J)T) J)T( J)T' J)T& J)T% J) T$ J) T# J) T" J) T! J) T J)T J)T J)T J)T J)T J)T J)T  J)T J(1T J(0T J(/T J(.T J(-T J(,T J(+T J(*T J()T J((T J('T J(&T J(%T J($T J(#T J("T J(!T J( T J(T J(T J(T J(T J(T J(T J(S J(S J(S J(S J(S J(S J(S J(S J(S J(S J(S J(S J( S J( S J( S J( S J( S J(S J(S J(S J(S J(S J(S J(S  J(S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J' S J' S J' S J' S J' S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S  J'S J&S J&S J&S J&S J&S J&S J&S J&S J&S J&S J& S J& S J& S J& S J& S J&S J&S J&S J&S J&S J&S J&S  J&S J%S J%S J%S J%S J%S J%S J%S J%S J%S J%S J%S J%S J%S J%S J%S J% S J% S J% S J% S J% S J%S J%S J%S J%S J%S J%S J%S  J%S J$&S J$%S J$$S J$#S J$"S J$!S J$ S J$S J$S J$S J$S J$S J$S J$S J$S J$S J$S J$S J$S J$S J$S J$S J$S J$S J$S~ J$ S} J$ S| J$ S{ J$ Sz J$ Sy J$Sx J$Sw J$Sv J$Su J$St J$Ss J$Sr  J$Sq J#Sp J#So J# Sn J# Sm J# Sl J# Sk J# Sj J#Si J#Sh J#Sg J#Sf J#Se J#Sd J#Sc  J#Sb J"Sa J"S` J"S_ J"S^ J"S] J"S\ J"S[ J"SZ J"SY J"SX J"SW J"SV J"SU J"ST J"SS J"SR J"SQ J"SP J" SO J" SN J" SM J" SL J" SK J"SJ J"SI J"SH J"SG J"SF J"SE J"SD  J"SC J!!SB J! SA J!S@ J!S? J!S> J!S= J!S< J!S; J!S: J!S9 J!S8 J!S7 J!S6 J!S5 J!S4 J!S3 J!S2 J!S1 J!S0 J!S/ J! S. J! S- J! S, J! S+ J! S* J!S) J!S( J!S' J!S& J!S% J!S$ J!S#  J!S" J S! J S J S J S J S J S J S J S J S J S J S J S J S J S J S J S J S J S J S J S J S J S J S J S J S J S J S J S J S J S J S  J S JS JS JR JR JR J R J R J R J R J R JR JR JR JR JR JR JR  JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR J R J R J R J R J R JR JR JR JR JR JR JR  JR JR JR JR JR JR JR JR JR J R J R J R J R J R JR JR JR JR JR JR JR  JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR J R J R J R J R J R JR JR JR JR JR JR JR  JR J$R J#R J"R J!R J R JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR J R J R J R J R J R JR JR JR JR JR JR JR  JR JR JR JR JR JR~ JR} JR| JR{ J Rz J Ry J Rx J Rw J Rv JRu JRt JRs JRr JRq JRp JRo  JRn JRm JRl JRk JRj J Ri J Rh J Rg J Rf J Re JRd JRc JRb JRa JR` JR_ JR^  JR] JR\ JR[ JRZ JRY JRX JRW JRV JRU JRT JRS JRR JRQ JRP JRO J RN J RM J RL J RK J RJ JRI JRH JRG JRF JRE JRD JRC  JRB J1RA J0R@ J/R? J.R> J-R= J,R< J+R; J*R: J)R9 J(R8 J'R7 J&R6 J%R5 J$R4 J#R3 J"R2 J!R1 J R0 JR/ JR. JR- JR, JR+ JR* JR) JR( JR' JR& JR% JR$ JR# JR" JR! JR JR JR J R J R J R J R J R JR JR JR JR JR JR JR  JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JQ J Q J Q J Q J Q J Q JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ  JQ J Q JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ J Q J Q J Q J Q J Q JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ  JQ J1Q J0Q J/Q J.Q J-Q J,Q J+Q J*Q J)Q J(Q J'Q J&Q J%Q J$Q J#Q J"Q J!Q J Q JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ J Q J Q J Q J Q J Q JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ  JQ JQ J Q J Q J Q J Q J Q JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ  JQ J Q JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ J Q J Q~ J Q} J Q| J Q{ JQz JQy JQx JQw JQv JQu JQt  JQs JQr JQq JQp JQo JQn JQm JQl JQk JQj JQi JQh J Qg J Qf J Qe J Qd J Qc JQb JQa JQ` JQ_ JQ^ JQ] JQ\  JQ[ J?QZ J>QY J=QX J J"Q= J!Q< J Q; JQ: JQ9 JQ8 JQ7 JQ6 JQ5 JQ4 JQ3 JQ2 JQ1 JQ0 JQ/ JQ. JQ- JQ, JQ+ JQ* JQ) J Q( J Q' J Q& J Q% J Q$ JQ# JQ" JQ! JQ JQ JQ JQ  JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ  JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ J Q J Q J Q J Q J Q JQ JQ JQ JQ JQ JP JP  JP J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P  J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P  J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P  J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P  J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P  J P JP JP JP JP JP J P J P J P J P J P JP JP JP JP JP JP JP  JP~ JP} JP| JP{ JPz JPy JPx JPw JPv JPu JPt JPs JPr JPq JPp J Po J Pn J Pm J Pl J Pk JPj JPi JPh JPg JPf JPe JPd  JPc JPb J Pa J P` J P_ J P^ J P] JP\ JP[ JPZ JPY JPX JPW JPV  JPU JPT JPS JPR JPQ J PP J PO J PN J PM J PL JPK JPJ JPI JPH JPG JPF JPE  JPD JPC JPB JPA JP@ J P? J P> J P= J P< J P; JP: JP9 JP8 JP7 JP6 JP5 JP4  JP3 JP2 JP1 JP0 JP/ JP. JP- JP, JP+ JP* JP) JP( JP' JP& JP% J P$ J P# J P" J P! J P JP JP JP JP JP JP JP  JP J P J P JP JP JP JP JP JP JP  JP  JP  JP  JP  JP  JP  JP  JP  JP  JP  JP  JP  JP  JP  JP  JO  J O  J O  J O  J O  J O  JO  JO  JO  JO  JO  JO  JO  JO @I) @H( @G' @F& @E% @D$ @C# @B" @A! @@ @? @> @= @< @; @: @9 @8 @7 @6 @5 @4 @3 @2 @1 @0 @/ @. @- @, @+ @* @) @( @' @& @% @$ @# @" @! @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @  @ @ @ @ @ @ @ @ @  @ @% @$ @# @" @! @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @  @ @% @$ @# @" @! @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @  @ @# @" @! @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @~ @} @| @{ @z @y @x @ w @ v @ u @ t @ s @r @q @p @o @n @m @l  @k  @j  @i  @h  @g  @f  @e  @d  @c  @b  @ a  @ `  @ _  @ ^  @ ]  @\  @[  @Z  @Y  @X  @W  @V  @U 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6 O 6 O 6 O 6 O 6 O 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6O  6O 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6 O 6 O 6 O 6 O 6 O 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6O  6O 6BO 6AO 6@O 6?O 6>O 6=O 6 ,4O= ,4O< ,4O; ,4O: ,4O9 ,4O8 ,4O7  ,4O6 ,3@O5 ,3?O4 ,3>O3 ,3=O2 ,3 ,,N= ,,N< ,,N; ,,N: ,,N9 ,, N8 ,, N7 ,, N6 ,, N5 ,, N4 ,,N3 ,,N2 ,,N1 ,,N0 ,,N/ ,,N. ,,N-  ,,N, ,+ N+ ,+ N* ,+ N) ,+ N( ,+ N' ,+N& ,+N% ,+N$ ,+N# ,+N" ,+N! ,+N  ,+N ,*N ,*N ,*N ,*N ,*N ,*N ,*N ,*N ,*N ,* N ,* N ,* N ,* N ,* N ,*N ,*N ,*N ,*N ,*N ,*N ,*N  ,*N ,)N ,)N ,)N ,)N ,)N ,) N ,) N ,) N ,) N ,) M ,)M ,)M ,)M ,)M ,)M ,)M ,)M  ,)M ,(M ,(M ,(M ,( M ,( M ,( M ,( M ,( M ,(M ,(M ,(M ,(M ,(M ,(M ,(M  ,(M ,'M ,'M ,'M ,'M ,'M ,' M ,' M ,' M ,' M ,' M ,'M ,'M ,'M ,'M ,'M ,'M ,'M  ,'M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,& M ,& M ,& M ,& M ,& M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M ,&M  ,&M ,%M ,%M ,%M ,%M ,%M ,%M ,%M ,%M ,% M ,% M ,% M ,% M ,% M ,%M ,%M ,%M ,%M ,%M ,%M ,%M  ,%M ,$ M ,$M ,$M ,$M ,$M ,$M ,$M ,$M ,$M ,$M ,$M ,$M ,$M ,$M ,$M ,$M ,$M ,$M ,$M ,$ M ,$ M ,$ M ,$ M ,$ M ,$M ,$M ,$M ,$M ,$M ,$M ,$M  ,$M ,#M ,#M ,#M ,#M ,#M ,#M~ ,# M} ,# M| ,# M{ ,# Mz ,# My ,#Mx ,#Mw ,#Mv ,#Mu ,#Mt ,#Ms ,#Mr  ,#Mq ,"Mp ,"Mo ,"Mn ,"Mm ,"Ml ,"Mk ,"Mj ,"Mi ,"Mh ," Mg ," Mf ," Me ," Md ," Mc ,"Mb ,"Ma ,"M` ,"M_ ,"M^ ,"M] ,"M\  ,"M[ ,!MZ ,!MY ,!MX ,!MW ,!MV ,!MU ,!MT ,!MS ,!MR ,!MQ ,!MP ,!MO ,!MN ,! MM ,! ML ,! MK ,! MJ ,! MI ,!MH ,!MG ,!MF ,!ME ,!MD ,!MC ,!MB  ,!MA , ,M@ , +M? , *M> , )M= , (M< , 'M; , &M: , %M9 , $M8 , #M7 , "M6 , !M5 , M4 , M3 , M2 , M1 , M0 , M/ , M. , M- , M, , M+ , M* , M) , M( , M' , M& , M% , M$ , M# , M" , M! , M , M , M , M , M , M , M , M , M , M , M  , M ,(M ,'M ,&M ,%M ,$M ,#M ,"M ,!M , M ,M ,M ,M ,M ,M ,M ,M ,M ,M ,M ,M ,M ,L ,L ,L ,L ,L ,L , L , L , L , L , L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L  ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L , L , L , L , L , L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L  ,L , L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L , L , L , L , L , L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L  ,L ,L ,L ,L ,L , L , L , L , L , L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L  ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L , L , L , L , L , L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L  ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L , L , L , L , L , L~ ,L} ,L| ,L{ ,Lz ,Ly ,Lx ,Lw  ,Lv ,&Lu ,%Lt ,$Ls ,#Lr ,"Lq ,!Lp , Lo ,Ln ,Lm ,Ll ,Lk ,Lj ,Li ,Lh ,Lg ,Lf ,Le ,Ld ,Lc ,Lb ,La ,L` ,L_ ,L^ ,L] , L\ , L[ , LZ , LY , LX ,LW ,LV ,LU ,LT ,LS ,LR ,LQ  ,LP , LO , LN ,LM ,LL ,LK ,LJ ,LI ,LH ,LG  ,LF ,(LE ,'LD ,&LC ,%LB ,$LA ,#L@ ,"L? ,!L> , L= ,L< ,L; ,L: ,L9 ,L8 ,L7 ,L6 ,L5 ,L4 ,L3 ,L2 ,L1 ,L0 ,L/ ,L. ,L- ,L, ,L+ , L* , L) , L( , L' , L& ,L% ,L$ ,L# ,L" ,L! ,L ,L  ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L , L , L , L , L , L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L  ,L ,K , K , K , K , K , K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K  ,K ,K ,K ,K ,K ,K , K , K , K , K , K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K  ,K J)T* 0}qeYMA5)~~~~~~~~~~~~v~j~^~R~F~:~.~"~~ }}}}}}}}}}}}{}o}c}W}K}?}3}'}}}||||||||||||s|g|[|O|C|7|+|||{{{{{{{{{{{{x{l{`{T{H{<{0{${{ {zzzzzzzzzzz}zqzezYzMzAz5z)zzzyyyyyyyyyyyyvyjy^yRyFy:y.y"yy xxxxxxxxxxxx{xoxcxWxKx?x3x'xxxwwwwwwwwwwwwswgw[wOwCw7w+www vvvvvvvvvvvvvzvovdvYvNvCv8v-v"vv uuuuuuuuuuuuzunubuVuJu>u2u&uuuttttttttttt~trtftZtNtBt6t*tttsssssssssssswsks_sSsGs;s/s#ss rrrrrrrrrrrr{rprdrXrLr@r4r(rrrqqqqqqqqqqqqtqhq\qPqDq8q,q qqppppppppppppypmpapUpIp=p1p%pp pooooooooooo}oqoeoYoMoBo6o*ooonnnnnnnnnnnnvnjn^nRnFn:n.n"nn mmmmmmmmmmmm{momcmWmKm?m3m'mmmlllllllllllltlhl\lPlDl8l,l llkkkkkkkkkkkkxklkakUkIk=k1k%kk kjjjjjjjjjjj}jqjejYjMjAj5j)jjjiiiiiiiiiiiiviji^iRiFi:i.i#ii hhhhhhhhhhhh{hohchWhKh?h3h'hhhggggggggggggsggg[gOgCg7g+gggffffffffffffxfmfafUfIf=f1f%ff feeeeeeeeeee}eqeeeYeMeAe5e)eeeddddddddddddudid]dQdEd9d-d!dd ccccccccccccycncbcVcJc>c2c&cccbbbbbbbbbbb~brbfbZbNbBb6b*bbbaaaaaaaaaaaaxamabaWaLaAa6a+a aa ````````````{`o`c`W`K`?`3`'```____________u_i_]_Q_E_9_-_!__ ^^^^^^^^^^^^z^n^b^V^J^>^2^&^^^]]]]]]]]]]]]t]h]\]P]D]8],] ]]\\\\\\\\\\\\y\m\a\U\I\=\2\&\\\[[[[[[[[[[[~[r[g[[[O[C[7[+[[[ZZZZZZZZZZZZxZlZ`ZTZHZA3A(AAA@@@@@@@@@@@@z@n@b@V@J@>@3@'@@@????????????s?g?[?O?E?:?/?$???>>>>>>>>>>>>|>p>d>X>L>@>4>(>>>============x=m=b=W=L=A=6=+= == <<<<<<<<<<<<737'777666666666666t6h6\6P6D686,6 66555555555555y5m5a5U5I5=525&555444444444444s4g4[4O4C474+4443333333333333u3j3_3T3I3>333'333222222222222s2h2\2P2D282,2 22111111111111y1m1a1U1J1>121&11100000000000~0r0f0Z0N0B060*000////////////v/j/^/R/F/:/./"// ............z.n.b.V.J.=.0.#.. -----------z-m-`-S-F-9-,---,,,,,,,,,,,v,i,\,O,B,5,(,,,+++++++++++r+e+X+K+>+1+$++ ***********|*o*b*U*H*;*.*!**)))))))))))x)k)^)Q)D)7)*)))(((((((((((t(g(Z(M(@(3(&(( '''''''''''~'q'd'W'J'='0'#'' &&&&&&&&&&&z&m&`&S&F&9&,&&&%%%%%%%%%%%v%i%\%O%B%5%(%%%$$$$$$$$$$$s$f$Y$L$?$2$%$$ ###########|#o#b#U#H#;#.#!##"""""""""""x"k"^"Q"D"7"*"""!!!!!!!!!!!t!g!Z!M!@!3!'!! ! ~ q d W J = 0 #  zm`SF9,vi\OB5(sfYL?2% |obUH;.!xl_RE8+uh[NA4' reXK>1$ {naTG:- wj]PC6)sfYL?2% }pcVI</"yl_RE8+uh[NA4' ~qdWJ=0  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8~  7}  6|  5{  4z  3y  2x  1w  0v  /u  .t  -s  ,r  +q  *p  )o  (n  'm  &l  %k  $j  #i  "h  !g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H   G  IF  HE  GD  FC  EB  DA  C@  B?  A>  @=  ?<  >;  =:  <9  ;8  :7  96  85  74  63  52  41  30  2/  1.  0-  /,  .+  -*  ,)  +(  *'  )&  (%  '$  &#  %"  $!  #  "  !                                                                                                2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !               ~ } | { z  y  x  w  v  u t s r q p o n  m Dl Ck Bj Ai @h ?g >f =e <d ;c :b 9a 8` 7_ 6^ 5] 4\ 3[ 2Z 1Y 0X /W .V -U ,T +S *R )Q (P 'O &N %M $L #K "J !I  H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6  5  4  3  2  1 0 / . - , + *  ) =( <' ;& :% 9$ 8# 7" 6! 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !            ~ } | { z y x w  v  u  t  s  r q p o n m l k  j  @i  ?h  >g  =f  <e  ;d  :c  9b  8a  7`  6_  5^  4]  3\  2[  1Z  0Y  /X  .W  -V  ,U  +T  *S  )R  (Q  'P  &O  %N  $M  #L  "K  !J   I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7   6   5   4   3   2  1  0  /  .  -  ,  +  * Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z   Z   Z   Z   Z   Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z   Z  Z~  Z}  Z|  Z{  Zz  Zy  Zx  Zw  Zv  Zu  Zt  Zs  Zr   Zq  Zp  Zo  Zn  Zm  Zl  Zk  Zj  Zi  Zh  Zg  Zf  Ze  Zd  Zc  Zb  Za   Z`  Z_  Z^  Z]  Z\  Z[  ZZ  ZY  ZX  ZW  ZV  ZU   ZT  ZS  ZR  ZQ  ZP  ZO  ZN  ZM  ZL  ZK  ZJ  ZI  ZH  ZG  ZF  ZE  ZD   ZC ZB ZA Z@ Z? Z> Z= Z< Z; Z: Z9  Z8  Z7  Z6  Z5  Z4 Z3 Z2 Z1 Z0 Z/ Z. Z-  Z, Z+  Z*  Z)  Z(  Z'  Z& Z% Z$ Z# Z" Z! Z Z  Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z  Z Z  Z  Z  Z  Y  Y Y Y Y Y Y Y Y  Y  Y  Y Y Y Y Y Y Y Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y Y Y Y Y Y Y Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y   Y   Y   Y   Y   Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y  Y  Y  Y  Y  Y Y Y Y Y Y Y Y  Y  Y  Y   Y   Y   Y   Y   Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y Y Y Y Y Y Y Y  Y  Y  Y  Y  Y Y Y Y Y Y Y Y  Y Y Y  Y  Y  Y  Y  Y Y Y Y Y Y Y Y  Y  Y  Y  Y~  Y}  Y|   Y{   Yz   Yy   Yx   Yw  Yv  Yu  Yt  Ys  Yr  Yq  Yp  Yo Yn Ym Yl Yk Yj Yi  Yh  Yg  Yf  Ye  Yd Yc Yb Ya Y` Y_ Y^ Y]  Y\ Y[ YZ YY YX YW YV YU  YT  YS  YR  YQ  YP YO YN YM YL YK YJ YI  YH  YG  YF  YE  YD   YC   YB   YA   Y@   Y?  Y>  Y=  Y<  Y;  Y:  Y9  Y8  Y7 Y6 Y5 Y4 Y3 Y2 Y1  Y0  Y/  Y.  Y-  Y, Y+ Y* Y) Y( Y' Y& Y%  Y$  Y#  Y"  Y!  Y  Y Y Y Y Y Y Y Y  Y  Y  Y   Y   Y   Y   Y   Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y Y Y Y Y Y Y Y  Y  X  X  X  X X X X X X X X  X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X X  X X X  X  X  X  X  X X X X X X X X  X  X  X  X  X  X X X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X X  X  X  X  X  X  X X X X X X X X  X  X  X  X   X   X   X   X   X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X X X X X X X X  X  X  X X X X X X X X  X  X  X X X X X X X X  X  X  X~  X}  X|   X{   Xz   Xy   Xx   Xw  Xv  Xu  Xt  Xs  Xr  Xq  Xp  Xo  |Xn  |Xm  |Xl  |Xk  |Xj  |Xi  |Xh  |Xg  | Xf  | Xe  | Xd  | Xc  | Xb  |Xa  |X`  |X_  |X^  |X]  |X\  |X[  |XZ r XY r XX r XW r XV r XU r XT r XS r XR r XQ r XP r XO r XN r XM r XL  r XK rXJ r XI r XH r XG r XF r XE rXD rXC rXB rXA rX@ rX? rX>  rX= rX< rX; rX: rX9 r X8 r X7 r X6 r X5 r X4 rX3 rX2 rX1 rX0 rX/ rX. rX-  rX, rX+ r X* r X) r X( r X' r X& rX% rX$ rX# rX" rX! rX rX  rX rX rX rX rX rX rX rX rX rX rX rX rX rX rX r X r X r X r X r X rX rX rX rX rX rX rX  rX r X r X r X r W r W rW rW rW rW rW rW rW  rW rW rW r W r W r W r W r W rW rW rW rW rW rW rW  rW rW rW rW r W r W r W r W r W rW rW rW rW rW rW rW  rW  rW  rW  r W  r W  r W  r W  r W  rW  rW  rW  rW  rW  rW  rW  rW hW hW hW hW hW hW hW hW h W h W h W h W h W hW hW hW hW hW hW hW  hW h W hW hW hW hW hW hW hW hW hW hW hW hW hW hW hW hW hW hW h W h W h W h W h W hW hW hW hW hW hW hW  hW  hW  hW  hW  hW  hW  hW  hW  h W  h W  h W  h W  h W  hW  hW  hW  hW  hW  hW  hW  hW ^ W~ ^W} ^W| ^W{ ^Wz ^Wy ^Wx ^Ww  ^Wv ^ Wu ^ Wt ^ Ws ^ Wr ^ Wq ^ Wp ^ Wo ^ Wn ^ Wm ^ Wl ^ Wk ^ Wj ^ Wi ^ Wh ^ Wg  ^ Wf ^ We ^ Wd ^ Wc ^ Wb ^ Wa ^ W` ^ W_ ^ W^ ^ W] ^ W\ ^ W[ ^ WZ ^ WY  ^ WX ^ WW ^ WV ^ WU ^ WT ^ WS ^ WR ^ WQ ^ WP ^ WO ^ WN ^ WM  ^ WL ^ WK ^ WJ ^ WI ^ WH ^ WG ^ WF ^ WE ^ WD ^ WC ^ WB ^ WA ^ W@ ^ W? ^ W>  ^ W= ^ W< ^ W; ^ W: ^ W9 ^ W8 ^ W7 ^ W6 ^ W5 ^ W4 ^ W3 ^ W2 ^ W1 ^ W0 ^ W/ ^ W. ^ W-  ^ W, ^W+ ^ W* ^ W) ^ W( ^ W' ^ W& ^W% ^W$ ^W# ^W" ^W! ^W ^W  ^W ^W ^W ^W ^ W ^ W ^ W ^ W ^ W ^W ^W ^W ^W ^W ^W ^W  ^W ^ W ^ W ^ W ^W ^W ^W ^W ^W ^W ^W  ^W ^W ^W ^ W ^ V ^ V ^ V ^ V ^V ^V ^V ^V ^V ^V ^V  ^V ^V ^V ^V ^V ^V ^V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^V ^V ^V ^V ^V ^V ^V  ^V ^V ^V ^V ^V  ^V ^V ^V ^V ^V ^V ^V ^V ^V ^V ^V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^V ^V ^V ^V ^V ^V ^V  ^V  ^ V  ^ V  ^ V  ^V  ^V  ^V  ^V  ^V  ^V  ^V  ^V T*V T)V T(V T'V T&V T%V T$V T#V T"V T!V T V TV TV TV TV TV TV TV TV TV TV TV TV TV TV TV TV TV TV T V T V T V T V T V TV TV TV TV TV TV TV  TV T @V T ?V T >V T =V T T (V= T 'V< T &V; T %V: T $V9 T #V8 T "V7 T !V6 T V5 T V4 T V3 T V2 T V1 T V0 T V/ T V. T V- T V, T V+ T V* T V) T V( T V' T V& T V% T V$ T V# T V" T V! T V T V T V T V T V T V T V T V T V T V  T V T V T V T V T V T V T V T V T V T V T V T V T V T V T V T V T V T V T V T V T V  T V T V T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U  T U TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU T U T U T U T U T U TU TU TU TU TU TU TU  TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU T U T U T U T U T U TU TU TU TU TU TU TU  TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU T U T U T U T U T U TU TU TU TU TU TU TU  TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU T U T U T U~ T U} T U| TU{ TUz TUy TUx TUw TUv TUu  TUt T%Us T$Ur T#Uq T"Up T!Uo T Un TUm TUl TUk TUj TUi TUh TUg TUf TUe TUd TUc TUb TUa TU` TU_ TU^ TU] TU\ T U[ T UZ T UY T UX T UW TUV TUU TUT TUS TUR TUQ TUP  TUO TUN TUM TUL TUK TUJ TUI TUH TUG TUF TUE TUD TUC TUB TUA TU@ TU? TU> T U= T U< T U; T U: T U9 TU8 TU7 TU6 TU5 TU4 TU3 TU2  TU1 T1U0 T0U/ T/U. T.U- T-U, T,U+ T+U* T*U) T)U( T(U' T'U& T&U% T%U$ T$U# T#U" T"U! T!U T U TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU T U T U T U T U T U TU TU TU TU TU TU TU  TU  TT  TT  TT  TT  TT  TT  TT  TT  T T  T T  T T  T T  T T  TT  TT  TT  TT  TT  TT  TT  TT J0#T J0"T J0!T J0 T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0 T J0 T J0 T J0 T J0 T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T  J0T J/T J/T J/T J/T J/T J/T J/T J/T J/T J/T J/ T J/ T J/ T J/ T J/ T J/T J/T J/T J/T J/T J/T J/T  J/T J.T J.T J.T J.T J.T J.T J.T J.T J.T J.T J.T J. T J. T J. T J. T J. T J.T J.T J.T J.T J.T J.T J.T  J.T J-T J-T J-T J-T J-T J-T J-T J-T J-T J-T J-T J-T J- T J- T J- T J- T J- T J-T J-T J-T J-T J-T J-T J-T  J-T J,T J,T~ J,T} J,T| J,T{ J,Tz J,Ty J,Tx J,Tw J,Tv J,Tu J,Tt J,Ts J,Tr J,Tq J,Tp J,To J,Tn J, Tm J, Tl J, Tk J, Tj J, Ti J,Th J,Tg J,Tf J,Te J,Td J,Tc J,Tb  J,Ta J+T` J+T_ J+T^ J+T] J+T\ J+T[ J+TZ J+TY J+TX J+TW J+TV J+TU J+TT J+TS J+ TR J+ TQ J+ TP J+ TO J+ TN J+TM J+TL J+TK J+TJ J+TI J+TH J+TG  J+TF J*TE J*TD J*TC J*TB J*TA J*T@ J*T? J* T> J* T= J* T< J* T; J* T: J*T9 J*T8 J*T7 J*T6 J*T5 J*T4 J*T3  J*T2 J)T1 J)T0 J)T/ J)T. J)T- J)T, ~qeXK>1$ ~~~~~~~~~~~{~n~a~T~G~:~-~ ~~}}}}}}}}}}}w}j}]}P}C}6})}}}|||||||||||s|f|Y|L|?|2|%|| {{{{{{{{{{{}{p{c{V{I{<{/{"{{zzzzzzzzzzzyzlz_zRzEz8z+zzzyyyyyyyyyyyuyhy[yNyAy4y'yy yxxxxxxxxxxxrxexXxKx>x1x$xx wwwwwwwwwww{wnwawTwGw:w-w wwvvvvvvvvvvvwvjv]vPvDv7v*vvvuuuuuuuuuuutuguZuMu@u3u&uu ttttttttttt}tptctVtItj1j$jj iiiiiiiiiii{iniaiTiGi:i-i iihhhhhhhhhhhxhkh^hQhDh7h*hhhgggggggggggtgggZgMgAg4g'gg gffffffffff~fqfdfWfJf=f0f#ff eeeeeeeeeee{eneaeTeGe:e-e eedddddddddddwdjd]dPdCd6d)dddccccccccccctcgcZcMc@c3c&cc bbbbbbbbbbb}bpbcbVbIb[1[$[[ ZZZZZZZZZZZ{ZnZaZTZGZ:Z-Z!ZZYYYYYYYYYYYxYkY^YQYDY7Y*YYYXXXXXXXXXXXuXhX[XNXAX4X'XX XWWWWWWWWWW~WqWdWWWJW=W0W#WW VVVVVVVVVVV{VnVaVTVGV:V-V VVUUUUUUUUUUUwUjU]UPUCU6U)UUUTTTTTTTTTTTxTmTbTWTLTAT6T+T TT SSSSSSSSSSSSS{SpSdSXSLS@S4S(SSSRRRRRRRRRRRRtRhR]RQRER9R-R!RR QQQQQQQQQQQQzQnQbQVQJQ>Q2Q&QQQPPPPPPPPPPP~PrPgP[POPCP7P+PPPOOOOOOOOOOOOwOkO_OSOGO;O/O#OO NNNNNNNNNNNN{NoNcNWNKN?N3N(NNNMMMMMMMMMMMMtMhM\MPMDM8M,M MMLLLLLLLLLLLLyLmLaLULIL=L1L%LL LKKKKKKKKKKK}KqKeKYKMKAK6K*KKKJJJJJJJJJJJJvJjJ^JRJFJ:J.J"JJ IIIIIIIIIIII{IoIcIWIKI?I3I'IIIHHHHHHHHHHHHsHgH[HOHCH7H+HHHGGGGGGGGGGGGxGlG`GTGHGD2D&DDDCCCCCCCCCCC~CrCfCZCNCBC6C*CCCBBBBBBBBBBBBvBjB^BRBFB:B.B#BB AAAAAAAAAAAA{AoAcAWAKA?A3A'AAA@@@@@@@@@@@@s@g@[@O@C@7@+@@@????????????w?l?`?T?H?>>>>>>>>>>|>p>d>X>L>@>4>(>>>============u=i=]=Q=E=9=-=!== <<<<<<<<<<<,3,',,,++++++++++++s+g+[+O+C+7+++++************w*k*_*S*G*;*/*#** *)))))))))))|)p)d)X)L)@)4)()))((((((((((((t(h(\(P(D(8(,( ((''''''''''''x'l'`'T'H'<'0'$'' '&&&&&&&&&&&}&q&e&Y&M&A&5&)&&&%%%%%%%%%%%%u%i%]%Q%E%9%-%!%% $$$$$$$$$$$$y$m$a$U$I$=$1$%$$ $###########}#r#f#Z#N#B#6#*###""""""""""""y"n"c"X"M"B"7","!"" "!!!!!!!!!!!!|!q!f![!P!E!:!/!$!!! } q e Y M A 5 )   ui]QF:." znbVJ>2&sg[OC7+wk_SG;/# |pdXL@4(th\PD8, ymaUI=1% }qeYMA5)ui]QE9-! znbVJ>2&~rf[OC7+wk_SG;/# |pdXL@4(th\PD8,   $`i  #`h  "`g  !`f  `e  `d  `c  `b  `a  ``  `_  `^  `]  `\  `[  `Z  `Y  `X  `W  `V  `U  `T  `S  `R  `Q  `P  `O  `N  `M  `L  `K  `J  `I  `H  `G   `F &`E %`D $`C #`B "`A !`@  `? `> `= `< `; `: `9 `8 `7 `6 `5 `4 `3 `2 `1 `0 `/ `. `-  `,  `+  `*  `)  `( `' `& `% `$ `# `" `!  ` %` $` #` "` !`  ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` `  `  `  `  `  ` ` ` ` _ _ _ _  _ 8_ 7_ 6_ 5_ 4_ 3_ 2_ 1_ 0_ /_ ._ -_ ,_ +_ *_ )_ (_ '_ &_ %_ $_ #_ "_ !_  _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _  _  _  _  _  _ _ _ _ _ _ _ _  _ +_ *_ )_ (_ '_ &_ %_ $_ #_ "_ !_  _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _  _  _  _  _  _ _ _ _ _ _ _ _  _ )_ (_ '_ &_ %_ $_ #_ "_ !_  _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _~ _} _|  _{  _z  _y  _x  _w _v _u _t _s _r _q _p  _o #_n "_m !_l  _k _j _i _h _g _f _e _d _c _b _a _` __ _^ _] _\ _[ _Z _Y  _X  _W  _V  _U  _T _S _R _Q _P _O _N _M  _L _K _J _I _H _G _F _E _D _C _B _A _@ _? _> _=  _<  _;  _:  _9  _8 _7 _6 _5 _4 _3 _2 _1  _0  -_/  ,_.  +_-  *_,  )_+  (_*  '_)  &_(  %_'  $_&  #_%  "_$  !_#   _"  _!  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _   _   _   _   _   _  _  _  _  _  _  _  _  _ _ _ _ ^ ^ ^ ^  ^  ^  ^  ^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^ B^ A^ @^ ?^ >^ =^ <^ ;^ :^ 9^ 8^ 7^ 6^ 5^ 4^ 3^ 2^ 1^ 0^ /^ .^ -^ ,^ +^ *^ )^ (^ '^ &^ %^ $^ #^ "^ !^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^  ^  ^  ^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^ K^ J^ I^ H^ G^ F^ E^ D^ C^ B^ A^ @^ ?^ >^ =^ <^ ;^ :^ 9^ 8^ 7^ 6^ 5^ 4^ 3^ 2^ 1^ 0^ /^ .^ -^ ,^ +^ *^ )^ (^ '^ &^ %^ $^ #^ "^ !^  ^ ^ ^ ^~ ^} ^| ^{ ^z ^y ^x ^w ^v ^u ^t ^s ^r ^q ^p ^o  ^n  ^m  ^l  ^k  ^j ^i ^h ^g ^f ^e ^d ^c  ^b .^a -^` ,^_ +^^ *^] )^\ (^[ '^Z &^Y %^X $^W #^V "^U !^T  ^S ^R ^Q ^P ^O ^N ^M ^L ^K ^J ^I ^H ^G ^F ^E ^D ^C ^B ^A  ^@  ^?  ^>  ^=  ^< ^; ^: ^9 ^8 ^7 ^6 ^5  ^4 3^3 2^2 1^1 0^0 /^/ .^. -^- ,^, +^+ *^* )^) (^( '^' &^& %^% $^$ #^# "^" !^!  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^  ^  ^  ^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^ '^ &] %] $] #] "] !]  ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ]  ]  ]  ]  ]  ] ] ] ] ] ] ] ]  ] .] -] ,] +] *] )] (] '] &] %] $] #] "] !]  ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ]  ]  ]  ]  ]  ] ] ] ] ] ] ] ]  ] .] -] ,] +] *] )] (] '] &] %] $] #] "] !]  ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ]  ]  ]  ]  ]  ] ] ] ] ] ] ] ]  ]~ "]} !]|  ]{ ]z ]y ]x ]w ]v ]u ]t ]s ]r ]q ]p ]o ]n ]m ]l ]k ]j ]i  ]h  ]g  ]f  ]e  ]d ]c ]b ]a ]` ]_ ]^ ]]  ]\ ][ ]Z ]Y ]X ]W ]V ]U ]T ]S ]R ]Q ]P ]O ]N ]M ]L ]K  ]J  ]I  ]H  ]G  ]F ]E ]D ]C ]B ]A ]@ ]?  ]> #]= "]< !];  ]: ]9 ]8 ]7 ]6 ]5 ]4 ]3 ]2 ]1 ]0 ]/ ]. ]- ], ]+ ]* ]) ](  ]'  ]&  ]%  ]$  ]# ]" ]! ] ] ] ] ]  ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ]  ]  ]  ]  ]  ] ] ] ] ] ] ] ]  ] \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \  \  \  \  \  \ \ \ \ \ \ \ \  \ '\ &\ %\ $\ #\ "\ !\  \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \  \  \  \  \  \ \ \ \ \ \ \ \  \ $\ #\ "\ !\  \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \  \  \  \  \  \ \ \ \ \ \ \ \  \  :\  9\  8\  7\  6\  5\  4\  3\  2\  1\  0\  /\  .\  -\  ,\  +\  *\  )\  (\  '\  &\  %\  $\  #\  "\  !\  \~  \}  \|  \{  \z  \y  \x  \w  \v  \u  \t  \s  \r  \q  \p  \o  \n  \m  \l  \k  \j  \i  \h  \g  \f  \e  \d  \c  \b  \a  \`   \_  2\^  1\]  0\\  /\[  .\Z  -\Y  ,\X  +\W  *\V  )\U  (\T  '\S  &\R  %\Q  $\P  #\O  "\N  !\M  \L  \K  \J  \I  \H  \G  \F  \E  \D  \C  \B  \A  \@  \?  \>  \=  \<  \;  \:  \9  \8  \7  \6  \5  \4  \3  \2  \1  \0  \/  \.   \-  \,  \+  \*  \)  \(  \'  \&  \%  \$  \#  \"  \!  \  \  \  \  \  \  \  \  \  \  \  \  \  \  \  \  \   \  *\  )\  (\  '\  &\  %\  $\  #\  "\  !\  \  \  \  \  \  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [   [  &[  %[  $[  #[  "[  ![  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [   [ "[ ![  [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [  [  [  [  [  [ [ [ [ [ [ [ [  [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [  [  [  [  [  [ [ [ [ [ [ [ [  [ "[ ![~  [} [| [{ [z [y  [w [v [u [t [s [r [q [p [o [n [m [l [k  [j  [i  [h  [g  [f [e [d [c [b [a [` [_  [^ 0[] /[\ .[[ -[Z ,[Y +[X *[W )[V ([U '[T &[S %[R $[Q #[P "[O ![N  [M [L [K [J [I  [G [F [E [D [C [B [A [@ [? [> [= [< [;  [:  [9  [8  [7  [6 [5 [4 [3 [2 [1 [0 [/  [. [- [, [+ [* [) [( [' [& [% [$ [# ["  [!  [  [  [  [ [ [ [ [ [ [ [  [ [ [ [ [  [  [  [  [  [ [ [ [ [ [ [ [  [ [ [ [ [ Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z   Z   Z   Z   Z   Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z ' & % $ # " !                                  . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                                                  -  ,  +  *~  )}  (|  '{  &z  %y  $x  #w  "v  !u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V   U  &T  %S  $R  #Q  "P  !O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0   /  &.  %-  $,  #+  "*  !)  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                      $ # " !                                  * ) ( ' & % $ # " !                                                                  ~ } | { z y x w v u t s r q  p  o  n  m  l k j i h g f e  d 2c 1b 0a /` ._ -^ ,] +\ *[ )Z (Y 'X &W %V $U #T "S !R  Q P O N M L K J I H G F E D C B A @ ?  >  =  <  ;  : 9 8 7 6 5 4 3  2 (1 '0 &/ %. $- #, "+ !*  ) ( ' & % $ # " !                                                                $  #  "  !                                                                                          ) ( ' & % $ # " !                                  1 0 / . - , +~ *} )| ({ 'z &y %x $w #v "u !t  s r q p o n m l k j i h g f e d c b a  `  _  ^  ]  \ [ Z Y X W V U  T  5S  4R  3Q  2P  1O  0N  /M  .L  -K  ,J  +I  *H  )G  (F  'E  &D  %C  $B  #A  "@  !?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !       5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                            J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                            Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  %`j 1q|pdYMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}y}m}a}U}I}=}1}%}} }|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|*|||{{{{{{{{{{{{v{j{_{S{G{;{/{#{{ zzzzzzzzzzzz{zozczWzKz?z3z'zzzyyyyyyyyyyyysygy[yPyDy8y,y yyxxxxxxxxxxxxxxlx`xTxHxr2r&rrrqqqqqqqqqqqqsqgq[qOqCq7q+qqq ppppppppppppp{pppepZpOpDp9p.p#pp poooooooooooo~osoho]oRoGoa2a&aaa````````````s`g`[`O`C`7`+```____________w_k___S_G_;_/_#__ ^^^^^^^^^^^^{^o^c^W^L^@^4^(^^^]]]]]]]]]]]]t]h]\]P]D]8],] ]]\\\\\\\\\\\\x\l\`\T\H\<\0\$\\ \[[[[[[[[[[[|[p[e[Y[M[A[5[)[[[ZZZZZZZZZZZZuZiZ]ZQZEZ9Z-Z!ZZ YYYYYYYYYYYYyYnYbYVYJY>Y2Y&YYYXXXXXXXXXXX~XrXfXZXNXBX6X*XXXWWWWWWWWWWWWvWjW^WRWFW:W.W"WW VVVVVVVVVVVV{VoVcVWVKV?V3V'VVVUUUUUUUUUUUUsUgU[UOUCU7U+UUUTTTTTTTTTTTTwTkT_TSTGT;T/T$TT TSSSSSSSSSSS|SpSdSXSLS@S4S(SSSRRRRRRRRRRRRuRiR]RQRER9R-R!RR QQQQQQQQQQQQyQmQaQUQIQ=Q1Q%QQ QPPPPPPPPPPP~PrPfPZPNPBP6P*PPPOOOOOOOOOOOOvOjO_OSOGO;O/O#OO NNNNNNNNNNNN{NoNcNWNKN?N3N'NNNMMMMMMMMMMMMtMhM\MPMDM8M,M MMLLLLLLLLLLLLxLlL`LTLHLI2I&IIIHHHHHHHHHHH~HrHfHZHNHBH6H*HHHGGGGGGGGGGGGwGkG_GSGGG;G/G#GG FFFFFFFFFFFF{FoFcFWFKF?F3F'FFFEEEEEEEEEEEEtEhE\EPEDE8E,E EEDDDDDDDDDDDDxDlD`DTDHD>>>>>>>>>>>z>n>b>V>J>>>2>&>>>============s=g=[=O=C=7=+===<<<<<<<<<<<424&444333333333333s3g3[3O3C373+333222222222222w2k2_2S2G2;2/2#22 111111111111|1p1d1X1L1@141(111000000000000t0h0\0P0D080,0 00////////////x/l/`/T/H/)3)')))((((((((((((s(g([(O(C(7(+(((''''''''''''w'k'_'S'H'<'0'$'' '&&&&&&&&&&&|&p&d&X&L&@&4&(&&&%%%%%%%%%%%%t%h%\%Q%E%9%-%!%% $$$$$$$$$$$$y$m$a$U$I$=$1$%$$ $###########}#q#e#Y#M#A#5#)###""""""""""""v"j"^"R"F":"."""" !!!!!!!!!!!!z!n!b!V!J!>!2!&!!! ~ r f Z O C 7 +   wk_SG;/# |pdXL@4(th\PD8,  ymaUI=1% ~rfZNB6*vj^RG;/# {ocWK?3'th\PD8, xl`TH<1% }qeYMA5)ui]QE:." znbVJ>2&sg[OC7+|q  i  i  i  i  i i i i i i i i i i i i i  i  i  i  i  i i i i i i i i  i~ i} i| i{ iz iy ix iw iv iu it is ir iq ip io in im il  ik  ij  ii  ih  ig if ie id ic ib ia i`  i_ *i^ )i] (i\ 'i[ &iZ %iY $iX #iW "iV !iU  iT iS iR iQ iP iO iN iM iL iK iJ iI iH iG iF iE iD iC iB  iA  i@  i?  i>  i= i< i; i: i9 i8 i7 i6  i5 (i4 'i3 &i2 %i1 $i0 #i/ "i. !i-  i, i+ i* i) i( i' i& i% i$ i# i" i! i i i i i i i  i  i  i  i  i i i i i i i i  i i i i i i i i i i i i i i  h  h  h  h  h h h h h h h h  h !h  h h h h h h h h h h h h h h h h h h h  h  h  h  h  h h h h h h h h  h h h h h h h h h h h h h h h  h  h  h  h  h h h h h h h h  h h h h h h h h h h h h h h h h h h h  h  h  h  h  h h h h h h h h  h  &h  %h  $h  #h  "h  !h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h~  h}  h|  h{  hz  hy  hx  hw  hv  hu  ht  hs   hr  2hq  1hp  0ho  /hn  .hm  -hl  ,hk  +hj  *hi  )hh  (hg  'hf  &he  %hd  $hc  #hb  "ha  !h`  h_  h^  h]  h\  h[  hZ  hY  hX  hW  hV  hU  hT  hS  hR  hQ  hP  hO  hN  hM  hL  hK  hJ  hI  hH  hG  hF  hE  hD  hC  hB  hA   h@  9h?  8h>  7h=  6h<  5h;  4h:  3h9  2h8  1h7  0h6  /h5  .h4  -h3  ,h2  +h1  *h0  )h/  (h.  'h-  &h,  %h+  $h*  #h)  "h(  !h'  h&  h%  h$  h#  h"  h!  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h  h   h  *h  )h  (h  'h  &h  %h  $h  #g  "g  !g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g   g  )g  (g  'g  &g  %g  $g  #g  "g  !g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g   g ;g :g 9g 8g 7g 6g 5g 4g 3g 2g 1g 0g /g .g -g ,g +g *g )g (g 'g &g %g $g #g "g !g  g g g g g g g g g g g g g g g g g g g  g  g  g  g  g g g g~ g} g| g{ gz  gy 5gx 4gw 3gv 2gu 1gt 0gs /gr .gq -gp ,go +gn *gm )gl (gk 'gj &gi %gh $gg #gf "ge !gd  gc gb ga g` g_ g^ g] g\ g[ gZ gY gX gW gV gU gT gS gR gQ  gP  gO  gN  gM  gL gK gJ gI gH gG gF gE  gD GgC FgB EgA Dg@ Cg? Bg> Ag= @g< ?g; >g: =g9   f=  f<  f;  f:  f9  f8  f7  f6  f5   f4   f3   f2   f1   f0  f/  f.  f-  f,  f+  f*  f)  f( 5f' 4f& 3f% 2f$ 1f# 0f" /f! .f -f ,f +f *f )f (f 'f &f %f $f #f "f !f  f f f f f f f f f f f f f f f f f f f  e  e  e  e  e e e e e e e e  e 8e 7e 6e 5e 4e 3e 2e 1e 0e /e .e -e ,e +e *e )e (e 'e &e %e $e #e "e !e  e e e e e e e e e e e e e e e e e e e  e  e  e  e  e e e e e e e e  e Ge Fe Ee De Ce Be Ae @e ?e >e =e  e= e< e; e: e9 e8 e7 e6 e5 e4 e3 e2 e1 e0 e/ e. e- e,  e+  e*  e)  e(  e' e& e% e$ e# e" e! e  e 0e /e .e -e ,e +e *e )e (e 'e &e %e $e #e "e !e  e e e e e e e e e e e e e e e d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d d  d +d *d )d (d 'd &d %d $d #d "d !d  d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d d  d %d $d #d "d !d  d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d d  d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d d  d  d d~ d} d| d{ dz dy dx dw dv du dt ds dr dq dp do dn dm  dl  dk  dj  di  dh dg df de dd dc db da  d` #d_ "d^ !d]  d\ d[ dZ dY dX dW dV dU dT dS dR dQ dP dO dN dM dL dK dJ  dI  dH  dG  dF  dE dD dC dB dA d@ d? d>  d=  #d<  "d;  !d:  d9  d8  d7  d6  d5  d4  d3  d2  d1  d0  d/  d.  d-  d,  d+  d*  d)  d(  d'  d&  d%  d$  d#  d"  d!  d  d  d  d  d  d   d  ;d  :d  9d  8d  7d  6d  5d  4d  3d  2d  1d  0d  /d  .d  -d  ,d  +d  *d  )d  (d  'd  &d  %d  $d  #d  "d  !c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c   c  6c  5c  4c  3c  2c  1c  0c  /c  .c  -c  ,c  +c  *c  )c  (c  'c  &c  %c  $c  #c  "c  !c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c   c  *c  )c  (c  'c  &c  %c  $c  #c  "c  !c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c  c   c  >c~  =c}  5c= 4c< 3c; 2c: 1c9 0c8 /c7 .c6 -c5 ,c4 +c3 *c2 )c1 (c0 'c/ &c. %c- $c, #c+ "c* !c)  c( c' c& c% c$ c# c" c! c c c c c c c c c c c  c  c  c  c  c c c c c c c c  c 2c 1c 0c /c .c -c ,c +c *c )b (b 'b &b %b $b #b "b !b  b b b b b b b b b b b b b b b b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b b  b 1b 0b /b .b -b ,b +b *b )b (b 'b &b %b $b #b "b !b  b b b b b b b b b b b b b b b b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b b  b 'b &b %b $b #b "b !b  b b b b b b b b b b b b b b b b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b b  b ,b~ +b} *b| )b{ (bz 'by &bx %bw $bv #bu "bt !bs  br bq bp bo bn bm bl bk bj bi bh bg bf be bd bc bb ba b`  b_  b^  b]  b\  b[ bZ bY bX bW bV bU bT  bS &bR %bQ $bP #bO "bN !bM  bL bK bJ bI bH bG bF bE bD bC bB bA b@ b? b> b= b< b; b:  b9  b8  b7  b6  b5 b4 b3 b2 b1 b0 b/ b.  b- 4b, 3b+ 2b* 1b) 0b( /b' .b& -b% ,b$ +b# *b" )b! (b 'b &b %b $b #b "b !b  b b b b b b b b b b b b b b b b b b b  b  b  b  b  b b a a a a a a  a  Pa  Oa  Na  Ma  La  Ka  Ja  Ia  Ha  Ga  Fa  Ea  Da  Ca  Ba  Aa  @a  ?a  >a  =a  a[ =aZ   a= a< a; a: a9 a8 a7 a6 a5 a4 a3 a2 a1 a0 a/ a. a- a, a+  a*  a)  a(  a'  a& a% a$ a# a" a! a a  a  %a  $a  #a  "a  !a  a  a  a  a  a  a  a  a  a  a  a  a  a  a  a  a  a  a  a  a  a  a  a  a  a  `  `  `  `  `  `   `  ,`  +`  *`  )`  (`  '`  &`  %`  $`  #`  "`  !`  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `   `  !`  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `   `  4`  3`  2`  1`  0`  /`  .`  -`  ,`  +`  *`  )`  (`  '`  &`  %`  $`  #`  "`  !`  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `~  `}  `|  `{  `z  `y   `x  2`w  1`v  0`u  /`t  .`s  -`r  ,`q  +`p  *`o  )`n  (`m  '`l  i  3||qf[PE:/$ ~~~~~~~~~~~}~q~e~Y~M~A~5~)~~~}}}}}}}}}}}}u}i}]}Q}E}9}-}!}} ||||||||||||z|n|b|V|J|>|2|&|||{{{{{{{{{{{{s{g{[{O{C{7{+{{{zzzzzzzzzzzzwzkz_zSzGz;z/z#zz yyyyyyyyyyyy|ypydyXyLy@y4y(yyyxxxxxxxxxxxxtxhx\xPxDx8x,x xxwwwwwwwwwwwwywmwawUwJw>w2w&wwwvvvvvvvvvvv~vrvfvZvNvBv6v*vvvuuuuuuuuuuuuvuju^uRuFu:u.u"uu tttttttttttt{totctWtKt?t3t'tttssssssssssssssgs[sOsCs7s+sssrrrrrrrrrrrrxrlr`rTrHrg2g&gggfffffffffff~frfffZfNfBf6f*fffeeeeeeeeeeeeweke_eSeGe;e/e#ee dddddddddddd{dodcdWdKd@d4d(dddcccccccccccctchc\cPcDc8c,c ccbbbbbbbbbbbbybmbabUbIb=b1b%bb baaaaaaaaaaa}aqaeaZaNaBa6a*aaa````````````v`j`^`R`F`:`.`"`` ____________z_o_c_W_K_?_3_'___^^^^^^^^^^^^s^g^[^O^C^7^+^^^]]]]]]]]]]]]x]l]`]T]H]<]0]$]] ]\\\\\\\\\\\|\p\d\X\L\@\4\(\\\[[[[[[[[[[[[u[i[][Q[E[9[-[![[ ZZZZZZZZZZZZyZmZbZVZJZ>Z2Z&ZZZYYYYYYYYYYY~YrYfYZYNYBY6Y*YYYXXXXXXXXXXXXwXkX_XSXGX;X/X#XX WWWWWWWWWWWW|WpWdWXWLW@W4W(WWWVVVVVVVVVVVVtVhV\VPVDV9V-V!VV UUUUUUUUUUUUyUmUaUUUIU=U1U%UU UTTTTTTTTTTT~TrTfTZTNTBT6T*TTTSSSSSSSSSSSSvSjS^SRSFS:S.S"SS RRRRRRRRRRRR{RoRcRWRKR?R3R'RRRQQQQQQQQQQQQsQgQ[QOQCQ9Q.Q#QQ QPPPPPPPPPPPP~PsPhP]PRPGP>>>>>>>>>>>v>j>_>S>G>;>/>#>> ============{=o=c=W=K=?=3='===<<<<<<<<<<<<525&555444444444444s4g4[4O4C474+444333333333333x3l3`3T3H3<303$33 322222222222|2p2d2X2L2@242)222111111111111u1i1]1Q1E191-1!11 000000000000z0n0b0V0J0>020&000///////////~/r/f/Z/N/B/6/*///............x.l.`.T.H.<.0.$.. .-----------|-p-d-X-L-@-4-(---,,,,,,,,,,,,u,i,],Q,E,9,-,!,, ++++++++++++y+m+a+U+I+=+1+%++ +***********}*q*e*Y*M*A*5*)***))))))))))))v)j)^)R)F):).)")) (((((((((((((x(m(b(W(L(A(6(+( (( '''''''''''''t'h'\'P'D'8',' ''&&&&&&&&&&&&y&m&a&U&I&=&1&&&&&%%%%%%%%%%%~%r%f%Z%O%C%7%+%%%$$$$$$$$$$$$w$k$_$T$H$<$0$$$$ $###########}#q#e#Y#M#A#5#)###""""""""""""v"j"^"R"F":"."""" !!!!!!!!!!!!{!o!c!W!K!?!3!'!!! t h \ P D 8 ,  ymaUI=1% ~rfZNB6*wk_SG;/# {peZOD9.# ui]QE9-! znbVJ>2&sg[OC7+wk_SG;/# |pdXL@4(ui]QE9-! |qf[PE:/$~rfZNB6*wk_SG;/# |p 0 r 0 r 0 r 0 r 0 r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r  0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0 r 0 r 0 r 0 r 0 r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r  0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0 r 0 r 0 r 0 r 0 r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r  0r  0r  0r  0r  0r  0r  0r  0r  0r  0r  0r  0 r  0 r  0 r  0 r  0 r  0r  0r  0r  0r  0r  0r  0r  0r &r &r &r &r~ &r} & r| & r{ & rz & ry & rx &rw &rv &ru &rt &rs &rr &rq  &rp &ro &rn &rm &rl &rk &rj &ri &rh &rg &rf &re &rd &rc & rb & ra & r` & r_ & r^ &r] &r\ &r[ &rZ &rY &rX &rW  &rV &rU &rT &rS &rR &rQ &rP &rO &rN &rM &rL &rK &rJ &rI &rH &rG &rF &rE &rD & rC & rB & rA & r@ & r? &r> &r= &r< &r; &r: &r9 &r8  &r7 &r6 &r5 &r4 &r3 &r2 &r1 &r0 &r/ &r. &r- &r, &r+ &r* &r) &r( &r' & r& & r% & r$ & r# & r" &r! &r &r &r &r &r &r  &r &r &r &r &r &r &r &r &r & r & r & r & r & r &r &r &r &r &r &r &r  &r  &r  &r  &r  &r  &r  &q  &q  &q  &q  &q  &q  & q  & q  & q  & q  & q  &q  &q  &q  &q  &q  &q  &q  &q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q   q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q   q  !q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q   q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q   q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q  q   q q q q q q q q q q q~ q}  q|  q{  qz  qy  qx qw qv qu qt qs qr qq  qp qo qn qm  ql  qk  qj  qi  qh qg qf qe qd qc qb qa  q` q_ q^ q] q\ q[  qZ  qY  qX  qW  qV qU qT qS qR qQ qP qO  qN qM qL qK qJ qI qH qG qF  qE  qD  qC  qB  qA q@ q? q> q= q< q; q:  q9 q8 q7 q6 q5 q4  q3  q2  q1  q0  q/ q. q- q, q+ q* q) q(  q' q& q% q$ q# q"  q!  q  q  q  q q q q q q q q  q q q q q  q  q  q  q  q q q q q q q q  q  q  q  q  q  p  p  p  p  p  p  p   p   p   p   p   p  p  p  p  p  p  p  p  p p p p p p p p p p p p  p  p  p  p  p p p p p p p p  p :p 9p 8p 7p 6p 5p 4p 3p 2p 1p 0p /p .p -p ,p +p *p )p (p 'p &p %p $p #p "p !p  p p p p p p p p p p p p p p p p p p p  p  p  p  p  p p p p p p p p  p (p 'p &p %p $p #p "p !p  p p p p p p p p p p p p p p p p p p p  p~  p}  p|  p{  pz py px pw pv pu pt ps  pr  pq  pp  po  pn  pm  pl  pk  pj  pi  ph  pg  pf   pe  pd  pc  pb  pa  p`  p_  p^  p]  p\  p[  pZ  pY  pX  pW  pV  pU  pT  pS  pR  pQ  pP  pO  pN  pM  pL  pK  pJ  pI  pH  pG   pF  "pE  !pD  pC  pB  pA  p@  p?  p>  p=  p<  p;  p:  p9  p8  p7  p6  p5  p4  p3  p2  p1  p0  p/  p.  p-  p,  p+  p*  p)  p(  p'  p&  p%   p$  !p#  p"  p!  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p   p  p  p  p  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o   o  o  o  o  o  o o o o o o o o  o (o 'o &o %o $o #o "o !o  o o o o o o o o o o o o o o o o o o o  o  o  o  o  o o o o o o o o  o o o o o o o o  o  o  o  o  o o o o o o o o  o  o  o  o  o  o o o o o o o o  o o o o o o o o o  o  o  o  o  o o o o o o o o~  o} o| o{ oz oy ox ow ov ou ot os  or  oq  op  oo  on om ol ok oj oi oh og  of oe od oc  ob  oa  o`  o_  o^ o] o\ o[ oZ oY oX oW  oV  oU  oT  oS  oR  oQ  oP  oO  oN  oM  oL  oK  oJ  oI  oH  oG  oF  oE  oD   oC   oB   oA   o@   o?  o>  o=  o<  o;  o:  o9  o8  o7 o6 o5 o4 o3 o2 o1 o0 o/ o. o- o, o+ o* o)  o(  o'  o&  o%  o$ o# o" o! o o o o  o !o  o o o o o o o o o o o o o o o o o o o  o  o  o  o  o o o o n n n n  n n n n n n n n n n n  n  n  n  n  n n n n n n n n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n   n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n   n  $n  #n  "n  !n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n   n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n   n  !n  n  n  n  n  n  n  n  n  n~  n}  n|  n{  nz  ny  nx  nw  nv  nu  nt  ns  nr  nq  np  no  nn  nm  nl  nk  nj  ni  nh   ng 'nf &ne %nd $nc #nb "na !n`  n_ n^ n] n\ n[ nZ nY nX nW nV nU nT nS nR nQ nP nO nN nM  nL  nK  nJ  nI  nH nG nF nE nD nC nB nA  n@ n? n> n= n< n; n: n9 n8 n7 n6 n5 n4  n3  n2  n1  n0  n/ n. n- n, n+ n* n) n(  n' n& n% n$ n# n" n! n n n n  n  n  n  n  n n n n n n n n  n n n n n n n n n  n  n  n  n  n n n n m m m m  m m m m m m m m m m m m m  m  m  m  m  m m m m m m m m  m m m m m m m m m m m m m m m m m m m  m  m  m  m  m m m m m m m m  m m m m m m m m m m m m m m m m m  m  m  m  m  m m m m m m m m  m   m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m   m   m   m   m   m  m  m  m  m  m  m  m  m m m m m m m m m~ m} m| m{ mz my mx mw mv mu mt  ms  mr  mq  mp  mo mn mm ml mk mj mi mh  mg ,mf +me *md )mc (mb 'ma &m` %m_ $m^ #m] "m\ !m[  mZ mY mX mW mV mU mT mS mR mQ mP mO mN mM mL mK mJ mI mH  mG  mF  mE  mD  mC mB mA m@ m? m> m= m<  m;  m: m9 m8 m7 m6 m5 m4 m3 m2 m1 m0 m/ m. m- m, m+ m* m) m(  m'  m&  m%  m$  m# m" m! m m m m m  m m m m m m m m m m m m m m m  m  m  m  m  m m m m m m m m  m l l l l l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l l  l #l "l !l  l l l l l l l l l l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l l  l l l l l l l l l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l l  l (l 'l &l %l $l #l "l !l  l l l l l l l l l l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l~ l}  l| &l{ %lz $ly #lx "lw !lv  lu lt ls lr lq lp lo ln lm ll lk lj li lh lg lf le ld lc  lb  la  l`  l_  l^ l] l\ l[ lZ lY lX lW  lV )lU (lT 'lS &lR %lQ $lP #lO "lN !lM  lL lK lJ lI lH lG lF lE lD lC lB lA l@ l? l> l= l< l; l:  l9  l8  l7  l6  l5 l4 l3 l2 l1 l0 l/ l.  l- l, l+ l* l) l( l' l& l% l$ l# l" l! l l l  l  l  l  l  l l l l l l l l  l "l !l  l l l l l l l l l l l l l l l k k k k  k  k  k  k  k k k k k k k k  k (k 'k &k %k $k #k "k !k  k k k k k k k k k k k k k k k k k k k  k  k  k  k  k k k k k k k k  k )k (k 'k &k %k $k #k "k !k  k k k k k k k k k k k k k k k k k k k  k  k  k  k  k k k k k k k k  k k k k k k k k k k k k k k k k  k  k  k  k  k k k k k k k k  k  4k  3k  2k  1k~  0k}  /k|  .k{  -kz  ,ky  +kx  *kw  )kv  (ku  'kt  &ks  %kr  $kq  #kp  "ko  !kn  km  kl  kk  kj  ki  kh  kg  kf  ke  kd  kc  kb  ka  k`  k_  k^  k]  k\  k[  kZ  kY  kX  kW  kV  kU  kT  kS  kR  kQ  kP  kO   kN  kM  kL  kK  kJ  kI  kH  kG  kF  kE  kD  kC  kB  kA  k@  k?  k>  k=  k<  k;  k:  k9  k8  k7  k6   k5  k4  k3  k2  k1  k0  k/  k.  k-  k,  k+  k*  k)  k(  k'  k&  k%  k$  k#  k"  k!  k  k  k  k  k  k  k  k  k   k  0k  /k  .k  -k  ,k  +k  *k  )k  (k  'k  &k  %k  $k  #k  "k  !k  k  k  k  k  k  k  k  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j   j  +j  *j  )j  (j  'j  &j  %j  $j  #j  "j  !j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j   j (j 'j &j %j $j #j "j !j  j j j j j j j j j j j j j j j j j j j  j  j  j  j  j j j j j j j j  j  j= j< j; j: j9 j8 j7 j6 j5 j4 j3 j2 j1 j0 j/ j. j- j,  j+  j*  j)  j(  j' j& j% j$ j# j" j! j  j %j $j #j "j !j  j j j j j j j j j j j j j j j j j j j  j  j  j  j  j j j i i i i i  i i i i i i i i i i i i i i  i  i  i  i  i i i i i i i i  i /i .i -i ,i +i *i )i (i 'i &i %i $i #i "i !i  i i i i i i i i i i i i i i i i i i i  i  i  i  i  i i i i i i i i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i   i   i   i   i   i  i ,|pdXL@4(~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|t|i|^|S|H|=|2|'|||{{{{{{{{{{{{{w{l{a{V{K{@{5{*{{{zzzzzzzzzzzzvzjz^zRzFz:z.z"zz yyyyyyyyyyyy{yoycyWyKy?y3y'yyyxxxxxxxxxxxxtxhx\xPxDx8x,x xxwwwwwwwwwwwwwtwiw^wSwHw=w2w'wwwvvvvvvvvvvvvvwvkv_vSvGv;v/v#vv uuuuuuuuuuuu{uouduXuLu@u4u(uuuttttttttttttttht\tPtDt9t-t!tt ssssssssssssysmscsXsMsBs7s,s!ss srrrrrrrrrrr}rqrerYrMrAr5r)rrrqqqqqqqqqqqqvqkq_qSqGq;q/q#qq pppppppppppp|pppdpXpLp@p4p(pppooooooooooootoho\oPoFo;o0o%ooonnnnnnnnnnnnznnnbnVnJn>n2n&nnnmmmmmmmmmmmmsmgm[mOmCm7m+m!mm mllllllllllll|lqlfl[lPlEl9l-l!ll kkkkkkkkkkkkzknkbkVkJk>k2k&kkkjjjjjjjjjjjjsjgj[jOjCj7j+jjjiiiiiiiiiiiixili`iTiHie2e'eeeddddddddddddsdgd[dOdCd7d+d!dd dcccccccccccc|cqcecYcMcAc5c)cccbbbbbbbbbbbbvbjb^bRbFb:b.b"bb baaaaaaaaaaaa}araga\aQaFa;a0a%aaa`````````````v`k```T`H`<`0`$`` `___________}_q_e_Y_M_A_5_)___^^^^^^^^^^^^v^j^^^R^F^:^.^"^^ ]]]]]]]]]]]]{]o]c]W]K]@]4](]]]\\\\\\\\\\\\t\h\\\Q\E\9\-\!\\ [[[[[[[[[[[[y[m[a[U[I[=[1[%[[ [ZZZZZZZZZZZ~ZrZgZ[ZOZCZ7Z+ZZZYYYYYYYYYYYYwYkY_YSYGY;Y/Y#YY YXXXXXXXXXXX|XpXdXXXLX@X4X(XXXWWWWWWWWWWWWtWhW\WPWEW9W-W!WW VVVVVVVVVVVVyVmVaVUVIV=V1V%VV VUUUUUUUUUUU}UqUfUZUNUBU6U*UUUTTTTTTTTTTTTvTjT^TRTFT:T.T"TT SSSSSSSSSSSS{SoScSWSKS?S3S'SSSRRRRRRRRRRRR~RsRhR]RRRGRO2O&OOONNNNNNNNNNNNsNgN[NONCN7N+NNNMMMMMMMMMMMMMxMmMbMWMLMAM6M+M MM LLLLLLLLLLLL~LrLfLZLNLBL6L*LLLKKKKKKKKKKKKwKkK_KSKGK;K/K#KK JJJJJJJJJJJJ|JpJdJXJLJ@J4J(JJJIIIIIIIIIIIIuIiI]IQIEI9I-I#II IHHHHHHHHHHHH~HsHhH]HRHGHF3F(FFFEEEEEEEEEEEEyEmEaEUEIE=E1E%EE EDDDDDDDDDDD~DrDfDZDNDBD6D*DDDCCCCCCCCCCCCwCkC_CSCGC;C/C#CC BBBBBBBBBBBB|BpBdBXBLB@B4B(BBBAAAAAAAAAAAAwAlAaAVAKA@A5A*AAA @@@@@@@@@@@@@{@p@e@[@P@E@:@/@$@@@?????????????t?i?^?S?I?>?3?(???>>>>>>>>>>>>>x>m>a>U>I>=>1>%>> >===========}=q=e=Y=M=A=5=)===<<<<<<<<<<<020&000///////////~/s/g/[/O/C/7/+///............x.l.`.T.H.<.0.$.. .-----------}-q-e-Y-M-A-5-)---,,,,,,,,,, y y y y y y y y  y  y  y  y  y y y y y y y y  y y y y y y y y y y y y y y y  y  y  y  y  y y y y y y y y  y y y  y  y  y  y  y y y y y y y y  y y y y y y y y y  y  y  y  y  y y y y y y y y  y y y y y y y y y y y y  y  y  y  y  y y y y y y y y~  y} y| y{ yz yy yx  yw  yv  yu  yt  ys yr yq yp yo yn ym yl  yk yj yi yh yg yf ye yd yc  yb  ya  y`  y_  y^ y] y\ y[ yZ yY yX yW  yV yU yT yS yR yQ yP yO  yN yM yL yK yJ yI yH yG  yF  yE  yD  yC  yB yA y@ y? y> y= y< y;  y:  y9  y8  y7  y6  y5  y4  y3  y2  y1  y0  y/  y.  y-  y,  y+  y*  y)   y(  y'  y&  y%  y$  y#  y"  y!  y  y  y  y  y  y  y  y  y   y  y  y  y  y  y  y  y  y  y  y  y  y  y  y  y  y  y  y   y  y  y  y  y  x  x  x  x  x  x   x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x   x  x  x  x  x  x x x x x x x x  x x x x x  x  x  x  x  x x x x x x x x  x x x x x  x  x  x  x  x x x x x x x x  x x  x  x  x  x  x x x x x x x x  x  x  x  x x x x x x x x  x x x x x x x x x x  x  x  x  x  x x x x x x x x  x x x x x x x x x~ x} x| x{ xz xy xx xw xv  xu  xt  xs  xr  xq xp xo xn xm xl xk xj  xi  xh  xg  xf  xe  xd  xc  xb   xa   x`   x_   x^   x]  x\  x[  xZ  xY  xX  xW  xV  xU  xT  xS  xR  xQ  xP  xO  xN  xM  xL  xK  xJ  xI   xH   xG   xF   xE   xD  xC  xB  xA  x@  x?  x>  x=  x<  x;   x:   x9   x8   x7   x6  x5  x4  x3  x2  x1  x0  x/  x.   x-   x,   x+   x*   x)  x(  x'  x&  x%  x$  x#  x"  x! x x x x x x x x  x  x  x  x  x x x x x x x x  x x x x x x x x x  x  x  x  x  w w w w w w w w  w w w w w w w w w w w w  w  w  w  w  w w w w w w w w  w w w w w w w w w w w w w w w w w  w  w  w  w  w w w w w w w w  w   w   w  w  w  w  w  w  w  w  w w w w w w  w  w  w  w  w w w w w w w w  w w w w w w w w w w  w  w  w  w  w w w w w w w w  w  w  w  w  w  w  w  w  w   w   w   w   w   w  w  w  w  w  w~  w}  w|  w{ wz  wy  wx  ww  wv  wu wt ws wr wq wp wo wn  wm wl wk wj wi wh wg  wf  we  wd  wc  wb wa w` w_ w^ w] w\ w[  wZ wY wX wW wV wU wT wS wR wQ  wP  wO  wN  wM  wL wK wJ wI wH wG wF wE  wD wC wB wA w@ w? w> w= w< w; w: w9 w8  w7  w6  w5  w4  w3 w2 w1 w0 w/ w. w- w,  w+  w*  w)  w(  w'  w&  w%  w$  w#  w"  w!  w  w   w   w   w   w   w  w  w  w  w  w  w  w  w w w w w w w w  w  w  w  w  w w w w w w w v  v v v v v  v  v  v  v  v v v v v v v v  v v v v v v  v  v  v  v  v v v v v v v v  v v v v v v v v v v v v v v  v  v  v  v  v v v v v v v v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v   v   v   v   v   v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v   v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v~  v}  v|  v{  vz  vy  vx  vw  vv  vu  vt  vs  vr  vq   vp  (vo  'vn  &vm  %vl  $vk  #vj  "vi  !vh  vg  vf  ve  vd  vc  vb  va  v`  v_  v^  v]  v\  v[  vZ  vY  vX  vW  vV  vU  vT  vS  vR  vQ  vP  vO  vN  vM  vL  vK  vJ  vI   vH  'vG  &vF  %vE  $vD  #vC  "vB  !vA  v@  v?  v>  v=  v<  v;  v:  v9  v8  v7  v6  v5  v4  v3  v2  v1  v0  v/  v.  v-  v,  v+  v*  v)  v(  v'  v&  v%  v$  v#  v"   v!  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v   v  v  v  v  v  v u u u u u u u  u u u u u u u u u u u u u u u u  u  u  u  u  u u u u u u u u  u u u u u u u u  u  u  u  u  u u u u u u u u  u u  u  u  u  u  u u u u u u u u  u u u u  u  u  u  u  u u u u u u u u  u u u u u u u  u  u  u  u  u u u u u u u u  u u u u u u  u  u  u  u  u u u u u u u u  u  u   u   u   u   u   u  u~  u}  u|  u{  uz  uy  ux  uw  uv  uu  ut  us  ur  uq  up  uo  un  um  ul  uk   uj   ui   uh   ug   uf  ue  ud  uc  ub  ua  u`  u_  u^ vu] vu\ v u[ v uZ v uY v uX v uW vuV vuU vuT vuS vuR vuQ vuP  vuO vuN vuM v uL v uK v uJ v uI v uH vuG vuF vuE vuD vuC vuB vuA  vu@  vu?  vu>  vu=  v u<  v u;  v u:  v u9  v u8  vu7  vu6  vu5  vu4  vu3  vu2  vu1  vu0 lu/ lu. lu- lu, lu+ lu* lu) lu( lu' l u& l u% l u$ l u# l u" lu! lu lu lu lu lu lu  lu lu lu lu lu l u l u l u l u l u lu lu lu lu lu lu lu  lu lu lu lu lu lu lu lu lu lu lt lt lt lt l t l t l t l t l t lt lt lt lt lt lt lt  lt  lt  lt  lt  lt  lt  l t  l t  l t  l t  l t  lt  lt  lt  lt  lt  lt  lt  lt bt bt bt bt bt bt bt bt b t b t b t b t b t bt bt bt bt bt bt bt  bt bt bt bt bt bt bt bt bt bt bt bt bt b t b t b t b t b t bt bt bt bt bt bt bt  bt bt bt bt b t b t b t b t b t bt bt bt bt bt bt bt  bt bt bt bt b t b t b t b t b t bt bt bt bt bt bt bt  bt bt bt b t b t b t b t b t bt bt bt bt bt bt bt  bt  bt  bt~  bt}  bt|  bt{  btz  bty  b tx  b tw  b tv  b tu  b tt  bts  btr  btq  btp  bto  btn  btm  btl Xtk Xtj Xti Xth Xtg X tf X te X td X tc X tb Xta Xt` Xt_ Xt^ Xt] Xt\ Xt[  XtZ XtY XtX XtW XtV X tU X tT X tS X tR X tQ XtP XtO XtN XtM XtL XtK XtJ  XtI  X tH  X tG  X tF  X tE  XtD  XtC  XtB  XtA  Xt@  Xt?  Xt>  Xt= Nt< Nt; Nt: Nt9 Nt8 Nt7 Nt6 Nt5 Nt4 Nt3 Nt2 Nt1 Nt0 Nt/ Nt. N t- N t, N t+ N t* N t) Nt( Nt' Nt& Nt% Nt$ Nt# Nt"  Nt! Nt Nt Nt Nt Nt N t N t N t N t N t Nt Nt Nt Nt Nt Nt Nt  Nt N t N t N t N t N t Nt Nt Nt Nt Nt Nt Nt  Nt Nt Nt Ns Ns Ns Ns Ns N s N s N s N s N s Ns Ns Ns Ns Ns Ns Ns  Ns  N s  N s  Ns  Ns  Ns  Ns  Ns  Ns  Ns  Ns Ds Ds Ds Ds Ds D s D s D s D s D s Ds Ds Ds Ds Ds Ds Ds  Ds Ds Ds Ds Ds Ds Ds Ds Ds Ds Ds Ds Ds D s D s D s D s D s Ds Ds Ds Ds Ds Ds Ds  Ds Ds Ds Ds Ds Ds Ds Ds Ds Ds Ds D s D s D s D s D s Ds Ds Ds Ds Ds Ds Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  D s  D s  D s  D s  D s  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds  Ds :s :s :s :s :s :s :s~ :s} :s| :s{ : sz : sy : sx : sw : sv :su :st :ss :sr :sq :sp :so  :sn :sm :sl :sk :sj :si :sh :sg :sf : se : sd : sc : sb : sa :s` :s_ :s^ :s] :s\ :s[ :sZ  :sY :sX :sW :sV :sU :sT :sS :sR :sQ :sP :sO :sN :sM :sL :sK :sJ :sI :sH : sG : sF : sE : sD : sC :sB :sA :s@ :s? :s> :s= :s<  :s;  :s:  :s9  :s8  :s7  :s6  :s5  :s4  :s3  :s2  :s1  :s0  :s/  :s.  :s-  :s,  :s+  :s*  : s)  : s(  : s'  : s&  : s%  :s$  :s#  :s"  :s!  :s  :s  :s  :s 0s 0s 0s 0s 0s 0s 0s 0s 0s 0s 0s 0 s 0 s 0 s 0 s 0 s 0s 0s 0s 0s 0s 0s 0s  0s 0!s 0 s 0s 0s 0s 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0 r 0 r 0 r 0 r 0 r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r  0r 0 r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r 0r