SQLite format 3 @ ~+ ? j ~+ -
} D~~+} i%!indexverses_indexversesCREATE UNIQUE INDEX verses_index on "verses" (book_number, chapter, verse) tablebooks_allbooks_allCREATE TABLE "books_all" ("book_number" TEXT, "short_name" NUMERIC, "long_name" TEXT, "book_color" TEXT, "is_present" NUMERIC)wItableversesversesCREATE TABLE "verses" ("book_number" NUMERIC, "chapter" NUMERIC, "verse" NUMERIC, "text" TEXT){UtablebooksbooksCREATE TABLE "books" ("book_color" TEXT, "book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT)=_tableinfoinfoCREATE TABLE info (name TEXT, value TEXT)
J |eJ -regionPapua New Guinea'right_to_leftfalse)strong_numbersfalse/russian_numberingfalse languageKwanga)chapter_stringChapter"#5descriptionKwanga New Testament
}E kQ7 ~~~~~u~Z~A~&~
}}}}}}{}e}E '#ff7c80MekMekuro Mwanji#00ff00JutJut#00ff003Jo3 Jon#00ff002Jo2 Jon#00ff001Jo1 Jon#00ff002Pi2 Pita#00ff001Pi1 Pita#00ff00JemJemis#ffff00HipHipuru #ffff00FaiFailimon#ffff00vTaiTaitas #ffff00l2Ti2 Timoti #ffff00b1Ti1 Timoti '#ffff00X2Te2 Tesalonaika
'#ffff00N1Te1 Tesalonaika #ffff00DKolKolosi #ffff00:FilFilipai
#ffff000EfeEfesas #ffff00&GalGalesiya#ffff00 2Ko2 Korin#ffff001Ko1 Korin#ffff00RomRom"/#00ffffHimJisas Himache Tau#ff6600JonJon#ff6600LukLuk#ff6600MarMak#ff6600MatMatiyu 4~ ;|vpjd^XRLF@:4.("
~~~~~~~~~~ :O 9G 8< 77 6@ 5M 4R 3O 2% 1
0` /' .t -Q ,3 +
*k )M ( 'i &< %$ $ #k "J ! y D K u ^ S D 3 i P < A
D @ 4
6 %
Bx tY>%~~~~~l~S~6~~}}}}}h}K}*}
||||||o|U|;| {{{{{{t{[{A{'{ zzzzzizJz%z yyyyynyTy7yxxxxx B! 730RevRevelation#ff7c80A 720JudJude#00ff00@ 7103Jn3 John#00ff00? 7002Jn2 John#00ff00> 6901Jn1 John#00ff00= 6802Pet2 Peter#00ff00< 6701Pet1 Peter#00ff00; 660JamJames#00ff00: 650HebHebrews#ffff00 9 640PhlmPhilemon#ffff008 630TitTitus#ffff00 7 6202Tim2 Timothy#ffff00 6 6101Tim1 Timothy#ffff00#5+ 6002Ths2 Thessalonians#ffff00#4+ 5901Ths1 Thessalonians#ffff00 3! 580ColColossians#ffff00 2# 570PhilPhilippians#ffff00 1 560EphEphesians#ffff00 0 550GalGalatians#ffff00!/' 5402Cor2 Corinthians#ffff00!.' 5301Cor1 Corinthians#ffff00- 520RomRomans#ffff00, 510ActsActs#00ffff+ 500JohnJohn#ff6600* 490LukLuke#ff6600) 480MarMark#ff6600( 470MatMatthew#ff6600' 460MalMalachi#ffff99 & 450ZechZechariah#ffff99% 440HagHaggai#ffff99 $ 430ZephZephaniah#ffff99# 420HabHabakkuk#ffff99" 410NahNahum#ffff99! 400MicMicah#ffff99 390JonaJonah#ffff99 380ObaObadiah#ffff99 370AmAmos#ffff99 360JoelJoel#ffff99 350HosHosea#ffff99 340DanDaniel#ff9fb4 330EzekEzekiel#ff9fb4 % 310LamLamentations#ff9fb4 300JerJeremiah#ff9fb4 290IsaIsaiah#ff9fb4#+ 260SongSong of Solomon#66ff99 % 250EcclEcclesiastes#66ff99 240ProvProverbs#66ff99 230PsPsalms#66ff99 220JobJob#66ff99 190EsthEsther#ffcc99 160NehNehemiah#ffcc99 150EzrEzra#ffcc99 % 1402Chr2 Chronicles#ffcc99
% 1301Chr1 Chronicles#ffcc99 1202Kin2 Kings#ffcc99 1101Kin1 Kings#ffcc99
1002Sam2 Samuel#ffcc99 901Sam1 Samuel#ffcc99 80RuthRuth#ffcc99 70JudgJudges#ffcc99 60JoshJoshua#ffcc99 # 50DeuDeuteronomy#ccccff 40NumNumbers#ccccff 30LevLeviticus#ccccff 20ExoExodus#ccccff 10GenGenesis#ccccff ? >
= < *
] @}}5|{ozyxwwvu0ttisrqpomllkihgf[edBcbXaZ`_^]}\[ZYVX:W>VTT S%R Q]P$OjN}NMbLKJtIHGjFEESDyC+AA@??>>j=<:976A43210e/.q.,++3*)(''&p%P$#s"M! f ( EGYj{2
i
c qRl
] ,Q Woro hima tape wuhi ga inaka wuhi ga norukweni wu auli nambwe nawa, wunu sa wu anahopwe. Hinde wowani, anahopwendau sumbu ti, inaka au saindau sumbu ni dikindau. Wosini himiyama hurahama anahopwe nambwe lenga himanguto lenga, ka hinga o wunu a sawendau: E, wunu ani hinga wu dawa, o kipe naha. Ai okokona ti, ele himiyama hurahama hinga tinda ete ani hinga hima wapa wu da ki. Woro mina, Gotri ele hima ni funda funda ba fo ba fo peresen ti wunu ri haro. Hima fori peresen ba fo hinga ni torowani, hima ba fori peresen ba fo hinga ni ri tororo. ;oKale mwanji ku ani silisiwani ani ga do mwanji wasa kunu a sawendau ti, o sumbu hinga ku wosi ki kunu ani ohounaro. Woro do kunu ani ohou naro mwanji ele, lo mwanji hinga mina. W 'Kini ki anahopwesini apa kindo foto hima tape kihi ti gumwa ki anasi kei. O mwe naha, e, sembe funda ki hambwasini gisi faiche ki hima tape kihi ti apumbwa apu dasini Gotri ni ki uchahambwa kinawa, o kipe. Woro dani ini fokumbwa ya ma ki ai liti. Foki hima tape kihi ti norukweni ki auli nambwe siwa, Saiten o kini simiyaneheikonda. fEHumwe ti hima tape tihi tini tinjenga tihi ti na hinga. Mina. Ti hurache to ti hima tape aulindau. Woro hingambwa hurache ri hima tape rihi ti rinjenga rihi ri na hinga. Mina. Ri humwe to hima tape rihi ti, ti aulindau. ]~3Hurahama ri, hima tape rihi ti, o ri humwe hi, apa hurache ri hima tape rihi ti gumwa tini si kei. Woro hingambwa humwe ti okwe hima tape tihi ti o ti hurache rito rihi, apa hima tape tihi ti gumwa rini si kei. ?}wWoro anahopwe nambwe nimba dasini kapwa sumbu wosindau sumbu o sukwasini da. O keke ele hurahama funda funda wunu humwe sa wu hopwewa, himiyama okwe wunu funda funda hura sa wu li. | %Mwase ku kairo chengi ki ku ani sawero mwanji wasa tini apa do ai a kaini kunu a humbweꞌindau. E, hima fori hima wapa ri dano ti, o kipe. {Mina. Gotri to sumbu omwesika ri wosisini wungwa kunu ri jiro. O keke hima tape kuhi tinga Gotri hi tini ma ku rasai.ozWHima tape kuhi ti Gotri Himamwale kipe to dau aka. Woro ka tini ku hambwa nambweꞌe? Gotri ri Himamwale ti kunu hasiwani kui sembe we ki o da. O keke kunjenga apa ka hinga ku hambwa kei, “Do hima tape, nui hima tape minde.” yHima i humwe ni sawendau sumbu ti, ma ku hanjaꞌaisini ma ku akini ta. Ele biya kapwa sumbu fwele hima le wu wosindau le, o hima tape hoko ki wu wosindau. E, hima i humwe ni sawendau hima ri, o ri hima tape we ki dau fi ni kapwa sumbu ri wosindau. NxWoro Apukolaka ga fi anangauno hima ri, fi himamwale ti funda naha. qw[Numbo tenge humwe ga anangaundau hima ri o fini tape funda fi anangauhiro. Woro ka sumbu ni ku hambwa nambweꞌe? Gotri o sumbu ni ete ri sawero, “Fini hima tape tini fi anahaiyewani fi hima tape apumbwa apu mina, funda naha.” v Hima tape kuhi le o Kurais hima tape. Woro ka tini ku hambwa nambweꞌe? E, Kurais ri hima tape hinga nu siraro ti, o hima tape nu raꞌaini numbo tenge humwe tinga nu anangauwa tini ga hima tape funda nu waꞌaino ti, kipeꞌe? Minambwe minde naha. wugGotri ri kwambu ki Apukolaka ni matimat ki rini ai ri rasairo. Woro nunu ni o hingambwa ri ai ri rasaikonda. ktO
Kui nindo ki hima fwele ka hinga sawendau: “Sembe ti ahirahi a ki iche nunu handawani, ahirahi ti sembe we ki ya nu rawainda.” O mwe naha, woro Gotri opi mwaꞌambwe anaꞌape ete ri humbuno. Hima tape nuhi ti hima i humwe sawe sumbu nu sirina ki nunu ri wosi nambwe. Mina. Hima tape nuhi ti Apukolaka hi. Apukolaka hima tape nuhi tini ri aulindau. vse Kunu fwele ka hinga sawendau: “Gotri ri lo mwanji ki amwei minambwe ri na nambwe ele sumbu hinga tinda ete a wosino.” O mwe naha, woro ele sumbu hinga to tinda kunu okulanda nambwe. E, ka hinga a saweno: “Gotri ri lo mwanji ki amwei minambwe ri na nambwe ele sumbu hinga tinda ete a wosino.” Woro sumbu foni a torosiwa o sumbu to ani aulino ti, mina. _r7 Imbihumbwa kunu hima fwele kale hima hinga ku daro. Wosiwani Gotri kapwa sumbu kuhi ti kunu yokoni humbwesini rihi minde kunu ri nasiwani hima kipe naha uchandau hi ti ku tororo. Nui Gotri o sumbu hinga nunu ri wosiro ti, Apukolaka Jisas Kurais hi ga Gotri Himamwale tinga opi hi ki nunu ri wosiro. Hima tape nuhi ki Gotri hi ti ma nu rasai Uq#
hili yandau hima le, hima ba fwelei mwaꞌambwe leni funda ete okokonandau hima le, uku sumbwe ti miyafo asini ambwatinambwatindau hima le, hima ba forini saweholiyandau hima le, hima foi mwaꞌambwe ni okokonani wu leningini wu raꞌaindau hima le, e, kale hima hinga tinda ete Gotri aulindau kwambu ti, hinde apa wu toro kumbwa. 3p_ Woro ka mwanji ni ku hambwa nambweꞌe? E, kapwa sumbu wosindau hima le, apa Gotri aulindau kwambu rihi ti hinde wu toro kumbwa. Foki sembe kuhi ti ku ai gambo ki. Hima i humwe ni sawendau hima le, gambolombo gotri ni sirinandau hima le, anahopwero sumbu tini walambe sumbu ai wosindau hima le, hurahama tombwa himiyama sumbu hinga wosindau hima le, hurahama foringa hurahama forini huruhumba sumbu wu wosindau hima le, ^o5Wowani mina. Kunjenga hiparakambwe fweleni kapwa sumbu wunu ku wosini wunu ku gambosini wui mwaꞌambwe le ku leningini ku raꞌaindau! Mwe naha, kui hiparakambwe minde naha leni ka kapwa sumbu wunu ku wosindau. lnQMwe naha, kui hiparakambwe leni wunu ku kotimwondau sumbu ti keke, ku hichakohiro. Hinde wowani wunu ku hanjaꞌaisiwani kapwa sumbu kunu wu wosi nambwe? Hinde wowani wunu ku hanjaꞌaisiwani mwanji kunu wu gambo nambwe? kmOWoro mina, o sumbu hinga ku wosinda nambwe, o keke hiparakambwe fori hiparakambwe forini o kotimwonda. Woro o sumbu hinga sembe haro himako i miyaningisopo ki mina, sembe ha nambwe hoko pe hima lei miyaningisopo ki ku wonda. {loDo mwanji hinga kunu a bwandau ti, huruhumba hinga ku hei ki kunu a bwandau. Hinde hinga ku hambwandau? Kui nindo ki mwaringamwe kipe dau hima fori dauꞌu? Wowa rindo opi hiparakambwe fi mwanji ni ri mendini ri kilini sa fini ri wonorukwe. @kyWoro, kui nindo ki do nuwe kipe anangiya mwanji fo sukwawani, hinde wowani o mwanji ku raꞌaini sios we ki hi da nambwe hima leni ku sawehambwasiwani wundo o mwanji ni wu kilindau? njUNunu, sembe haro himako, hewen ki dau ensel lei sumbu okwe wunu nu kilino, woro ka mwanji ni ku hambwa nambweꞌe? Mwe naha, wui sumbu le wunu ni nu kilino. O hinga ti nawa nunu do nuwe kipe ele sumbu okwe amwei naha nu kilino. #i?Nunu Gotri himiyama hurahama le, do nuwe mapwa laka ki dau hima lei sumbu tini wunu nu kilino tini ku hambwanda nambweꞌe? Mwe naha do nuwe ki dau hima lei sumbu tini tinda wunu ku kilikondau. Woro hinde hinga ku hambwandau? Ka sumbu cheche kunjenga ku mendini ku kili hingaꞌa? h E, kui nindo ki hima fori hima foringa fi anangiyasini ori hima Gotri himiyama hurahama lenga ri norukweno tini wunu ri hanjaꞌaisini ri ini hoko ki dau kanisol hima leni ri ai kotimwondauꞌu? Woro o sumbu hinga ni ri hambwawani huruhumba nambweꞌe? @gy
Hoko ki dau hima le, Gotri rinjenga o wunu ri kilikonda. Woro Gotri chengi ka sawero hinga ma ku wosi: “Kunu o kui nindo ki dau kapwa hima ori hoko tokwe ma rini ku rawara.”/fW Ku hambwawani hinde hinga, sios hoko ki dau hima lei sumbu tini kilino sumbu ti ai tauꞌu? Mina. E, sios we ki dau hima lei sumbu tini kilino sumbu o kui tau naha. Fe A kairo mwanji mu mwe ti ka hinga: E, kui hiparakambwe ku nandau hima forito hima i humwe ri sawenoꞌo, hima i mwaꞌambwe fotini ri heini ete ri okokonanoꞌo, gambolombo gotri ni ri sirinanoꞌo, hima leni ri saweholiyanoꞌo, kapwa uku ni ri asini ri ambwatinambwatinoꞌo, e, hima i mwaꞌambwe fotini ri leningini ri raꞌaino, o sumbu hinga ri wosiwa apa rini ga nau ai ku ji kei. Minambwe naha. Apa o hima ga ahirahi ti funda ku a kei. Zd-
Woro ani do nuwe ki dau hoko pe hima lei nindo ki hima i humwe sawendau hima le, hima i mwaꞌambwe leni heini funda ete okokonani toroningini raꞌaindau hima le, e, gambolombo gotri ni sirinandau hima le, wunu ni tinda ku hanjaꞌai ki kunu a sawe nambwe. E, wunu ni funda ete ku hanjaꞌai kinawa kunu okwe do nuwe ma ku hanjaꞌai. c Chengi ba foki kunu ni mwase a kairo ti, ka hinga a sawero: “Kunu apa hima i humwe sawendau hima lenga nau ku toro kei.” #b?O keke o gisi kipe ni nu hei hei apa yis hukwe ni nu rata kei. Yis hukwe mwe ti ele kapwa sumbu mu naha. O keke yis owe nambwe bereti numbwa ma nu ratasini o gisi kipe naha ni nu eripe. Ka yis owe nambwe bereti ti, sembe halaya sumbu ga nimba gambonda nambwe sumbu tinga sawendau. &aEKunu yis owe nambwe falawa hinga, o keke kapwa sumbu tokwe kunu matinandau yis hukwe ti ma rani ku humbwe, wosini falawa ako hinga ku da. Hinde wowani, Pasofa gisi ki funda nu litisini nu andau sipisip che ti, anguꞌomwe ni handau hinga ka rini wu yeni wu si to. Hima mwe ri Kurais. 1`[Kunu hi kuhi tini rasaindau sumbu ti, sumbu kipe mina. Yis fisiche pi falawa ki owesiwani ichiꞌuchakowani falawa hehenandau sumbu tini ku hambwanda nambweꞌe? _3ori hima hinga Saiten tapa tenge ki rini o nu hakonda, wosiwa sembe hukwe ni sirinaro hima tape rihi ti Saiten walambe sa rini wosisiwa Apukolaka ri gisi ki Gotri to ori hima himamwale ti ai ri ratakonda. Korin sios hima le kapwa sumbu wondau hima le hoko tokwe sa wu rawara ^ Kunu a sawendau, nui Apukolaka Jisas hi tiki ma ku wau. Wowa o gisi ki himamwale ahi ki kunu ga a dani nui Apukolaka Jisas ri kwambu ki ;]oMwe naha, hima tape ahi tumbwa apahime a dau, woro himamwale ahi to kunu ga o da. E, ani kunu ga a dasini ori hima o sumbu hinga ri wosiro ti, ri sumbu ti rini a kilihiro. ^\5Kunu ete hi kuhi tini ku rasaindauꞌu? Hinde wowani hi rasai bomo kuhi ku hanjaꞌaisini o sumbu keke ku ichaka nambwe ku dau? Hinde wowani ka sumbu hinga wosiro hima ri hoko tokwe rini ku rawara nambwe ku dau? 5[ eKui nindo leki anahopwendau sumbu ni walambe sumbu ai wosindau mwanji suwa ti sukwani ele mapwa ele mapwa ihiro. Woro ka sumbu kui nindo ki sukwaro ti, sumbu anandi naha. O sumbu hinga hoko pe hima le wosindau mwanji ti nu mendinda nambwe. Sumbu mwe ti ka hinga: Hima fori ri yapai humwe ni hopwero. _Z7Kunu bwele sumbu hinga tini ku okokonandau? Kui okokona ti, kumbo a torosini a tani kui sumbu tini kunu a norukwe kiꞌi? E, kui okokona ti, kunu keke a woni sembe wahapi sumbu ki a tani kunu ani okulanoꞌo?sY_Hinde wowani, Gotri aulindau sumbu rihi ti, mwanji numbwa nimba bwandau hinga, mina, o ri kwambu ga dau. BX}Woro o hinga mina. Apukolaka ri okokona nawa kunu tambwa aichefunda naha ete o a takonda. Wosini hi wuhi rasaindau hima ele wui mwanji tini a mendi hinga, wui kwambu tumbwa ani heino. W#Ani hambwawani kui nindo ki hima fwele ete wu hambwandau, apa wunu tambwa hinde ani ai i kumbwa. Wondani hi wuhi tumbwa wu rasaindau. uVcO sumbu hinga naha kekembwa, Timoti ni a humbwewa kunu tambwa o ri ikonda. Rini ai che minde naha hinga, rini keke funda ete a wondau. Rini Apukolaka tau tini kipe naha ri aulindau. Rindo Kurais ni a sirinandau sumbu tumbwa ku sirina ki inaka kuhi le ori ai yeni ri rasaikonda. Ele ko ele ko ki dau sios le o sumbu hingambwa wu sirina kinani wunu a sawekawendau. gUGO keke ai sumbu ni ku heini ku sirinani ku ichiꞌucha kinani sembe kunu a yeni a rasaindau. 7TgE, Kurais sumbu tini kunu ondiyakandiyano hima le 10,000 hima hinga mwe naha wu dawa, o kipe, woro apa kunu yapai miyafo nambwe. Mina. Kurais Jisas ri sumbu kipe ki andombwa kui yapai hinga a dau. Gotri mwanji ni metengei kunu a bwawani sembe ku haro ti keke kunu tinda ai che hinga ku waꞌaisindau. 7SgDo a kairo ti, huruhumba kunu hei kinani a kai nambwe, mina, kunu ni ani okokonandau ai chechehimache le hinga ani hambwasini kui inaka leni ai a rasai kinani a kairo. QR
Kapwa mwanji naha leki nunu wu sawendawani, nunu ga mwanji wahapi leki wunu nu sawendaro. Nunu ele nuwe mapwa hinga tinda ete nu indau ti, tikisapu hinga, e, aku gepu hinga nu sirasindau. Imbihumbwa o sumbu hinga ete nunu ki sukwa sukwa ta tani apa okwe do ya ete da. Korin sios le Pol sumbu hinga numbwa wu heini sa wu sirina "Q= Nunu nui tapa naha ki ahirahi tau ti kwambu naha ki nu randaro. Wondawani nunu wu saweholiyawani nunu ga mwanji wasa kipe leni Gotri wunu okula kinani nu ai bwandaro. Nunu ni kapwa sumbu hinga wu wosindawani nunu hima tape tumbwa wunu nu hasiwani o sumbu hinga nunu wu wosindaro. P Imbihumbwa ki ambwesini ete ta tani apa okwe, nunu iche lenga nunu handani, uku sumbwe hi lenga nunu saindani, nikaꞌari le nu inji kinani nu heifundawani, tapa le wu lemunjisini nunu wu yendaro. Wondawani kipe tumbwa nu litino ko foti nu hei nambwe. xOi
Kurais hi ni nu sirinawani nunu ambwatinambwati hima hinga nu dau. Woro kundo Kurais ni ku sirinani hambwa kipe ku torosindau. Nunu kwambu nambwe, woro kundo kwambu ki ku etihiro. Kunu hi chele hima hinga ku etihiro, woro nunu hi nambwe. \N1 Ani ka hinga ani hambwandau: Gotri ri tau ra himache hinga nunu ri esiro ti, nerimbe funda riki indau ele hima i nindo ki hima jepi naha hinga nunu ri esiro. Wosiwani nunu, kotimwosini yeni sindau hima hinga nu dau. O keke, nunu, ensel lei miyaningisopo ki, e, ele hima lei miyaningisopo ki kolonasini dawani heindau hinga nu sirasindau. M3Ei, mwe naha, sembe kuhi le ele mwaꞌambwe to a hinga sukwani talesiwani bwele keke ku hambwano? Kunu yakito! Wosini kunu nunu ni ku dikisini kundo king apukolaka hinga ku etihiro! Aiyo kunu keke fiya kapwa naha! Woro kunu mwe naha king apukolaka hinga ku da kinapo kunu keke hinde apa ani okokonakoro ambwa. O sumbu hinga kunu ki sukwapo nunu okwe kunu ga king apukolaka hinga funda nu sirakoro! *LMAi nau, hinde hinga mi hambwandau? Namoto hima apukolaka hinga mini esisiro? Bwele sumbu hinga fotini Gotri mini ha nambwe? E, ele mwaꞌambwe Gotri ki mwe naha mi tororo ti nawa, wo hinde wowani hi mihi tini mi rasaindau? Mindo yapai chele mwaꞌambwe hinga hi mihi ti mi rasaindauꞌu? AK{Ai hiparakambwe le, kunu ani okula ki ani hambwasini ani ga Apolos ga si sumbu ni mwanji yepe hinga ani hambwasini ele mwanji hinga ni kunu ni a bwaro. O hinga a woro ti, sini ni ku hambwa hambwa Gotri chengi sawero mwanji minde naha numbwa ku sirinani Gotri chengi sawe nambwe sumbu ni ku hanjaꞌai kinani. Apa hima foi sumbu ni ku heini funda ete ku okokonani hi rihi tinga kui hi tinga ku rasaindani hima fori hi ni ku rakai kei. J-O keke Gotri hima i sumbu ti kilino gisi takai ta nambwe nawa, apa hima foi sumbu ni ku kili kei. Apukolaka ni ma ku nikisiwa sa ri ta. Rindombwa ele sumbu hundu tiki yanisini dau le ri toroni tapwaki tiki o ri owekonda. Wondani hima le inaka we ki kwai hambwandaro sumbu amwei o ri wokonda. Wowo o gisi kumbwa Gotri nu randaro tau nuhi le funda funda ya nunu ri sawendakonda, tau kipe ni nu randaro umo, kapwa tau ni nu randaro. Wosini sumbu kipe wasa nuhi nunu hakonda. Korin kipe sios hima le hi wuhi tunumbwa wu rasaindaro. 'IGMwe naha, ani kapwa sumbu ahi fo ani hambwa numbwa, woro apa ka hinga a sawe hinga, “Ani kapwa sumbu nambwe.” Sumbu ahi kilino hima ri Apukolaka ri tau. NHE, kundoꞌo koti mendindau hima forito sumbu ahi tini ri kilino ti, o sumbu hinga ti ani hambwawani ai miyaningisopo ki kapwacheche naha. Woro ani okwe ai sumbu ti anjenga ani ai kilinda nambwe. GE, sumbu foni aulindau hima ri, ri lo mwanji ti ka hinga: Rini ri randau tau ni sa ri hambwafwaꞌaisini kipe tumbwa sa ri randa. F O keke, kunu nunu ni ka hinga ma ku hambwa, nunu Kurais tau ra himache hinga nu dasini yanisindaro Gotri mwanji mu tini nu aulindau. AE}Woro, kunu Kurais rihi. Ete wowani Kurais Gotri hi.CDPol, Apolos, Pita, do nuwe okwe, himamwale ga dau ti, hima handau numbo ti, apa dele dau mwaꞌambwe le, e, ichekai sukwano mwaꞌambwe le, ele mwaꞌambwe hinga tinda ete kuhi lembwa. C}O keke, foki hima fori apa hima fo hi tini ri rasai ki. Hinde wowani, ele mwaꞌambwe hinga tinda ete kuhi lembwa. #B?Wosini Gotri chengi ete ai sawero:“Apukolaka ri hambwasindau, hambwa laka hambwasindau nuwe pe hima le wui mwaringamwe ti tikisapu hinga.” jAMHinde wowani, do nuwe kipe hambwa ti, Gotri miya ki heiwani ambwatinambwati leto wosindau sumbu hinga. Gotri chengi ti do mwanji hinga ni ete sawero:“Gotri ele hambwa laka hambwasini gambolombo sumbu ambwe sumbu ambwe wuhi wu wondau leni numbo wunu ichakisini hima leto fekowe injisini fe torondau hinga wui sumbu ki wunu ri toroꞌinjindau.” K@Foki hima fori rinjenga ri ai gambo ki. E, kui nindo tiki hima fori do nuwe pe sumbu ni ri sirinani ete ri sawewa, “Ani hambwa chele,” o hinga ri hambwawa rini metengei naha do nuwe kipe hima lei miyaningisopo ki ambwatinambwati hima hinga sa ri waꞌaisini pwe, hambwa kipe hambwandau hima hinga sa ri ai sira. W?'E, hima fori Gotri aka kipe tini walambe ri wosiwa, Gotri ori hima ni walambe ri wosi sindau. Hinde wowani, Gotri aka oti kipe naha, rihi minde naha. Aka mwe le kunu ni sawero. Apa hima hi ti nu rasai kei z>mKunu Gotri aka, o keke Gotri Himamwale kipe ti kui sembe we ki o da. Woro ka tini ku hambwanda nambweꞌe? =Woro tau ra himache fori ri kiro aka tipa ti, hi ti tinda ete uwa, ori hima tau rihi ri randaro le tinda ete humbuno. Woro tau ra himache ori tombwa kipe hinga ri dano. Woro rini hi nindo tiki rini tatuni rataro hima hinga ri dano. Sios oti Gotri aka <E, hima fori o worumbo tenge ki aka tau ri raro ti, aka tipa rihi hi ti u nambwe nawa, ori tau ra himache mwaꞌambwe wasa ri torono. Y;+
Woro, ele hima hinga tinda ete wu randaro tau le koti mendino gisi ki amwei ya sukwakonda. O koti mendino gisi ki hi hinga ya okuni sukwakonda. Wosiwa o hi to okusini ele hima wu randaro tau le funda funda ya ri tuꞌi tutaneheikonda. Wowa wu randaro tau le ri heini ya ri hambwakonda, tau kipe tini wu raroꞌo, kapwa tau ni wu raro. :{ E, hima le o worumbo tenge ki aka fo wu rasaini wu kindau: Hima fori gol ki kiwa, hima fori silifa ki ri kiwa, hima fori ya laka ki randau humokuto ki ri kiwa, fori mengihambangi ki ri kiwa, fori nukwa ki ri kiwa, e, fori witi kumbo ki ya ri kiu. '9G Ku hambwandauꞌu? Aka tini toroni yakinasindau worumbo ti etinambuhiro, rini Jisas Kurais sa to. Hima ba fori worumbo anandi ti hinde apa ri ai fwa kumbwa. b8=
Gotri ri hima keke wo sumbu ti ani okulawani aka rasaindau sumbu tini kipe naha ani hambwasini ando worumbo ti norukweni a fwahiro. Ete wosiwani hima fwele tani o worumbo tenge ki aka hapame ti wu rasaindau. Woro ele hima hinga tinda ete o worumbo tenge ki aka kau wu ki kinawa wunu sa wu hambwafwaꞌaisini o worumbo tenge ki aka ti sa wu ki. P7 Sini Gotri ga tau funda si randau tau ra himache, wowani kunu Gotri rupwa hinga. Sios ki tau randau hima ri aka rasaindau hima hinga Woro kunu Gotri ri tau ra himache leto rasaini kindau aka hinga. 36_Ahirahi kindau hima ga uku ti buꞌi butandau hima ringa fini opi hingambwa. Woro fini anaꞌape o tau fi randaro chiki hingambwa mwaꞌambwe wasa ti o ya fi torokonda. )5KO keke, me tuko sindau hima ri rini hi nambwe, e, uku buꞌi butandau hima ri okwe rini hi nambwe. Ahirahi toroni rasukwandau hima ri, Gotri, tombwa hi chele. m4SAni me tuko tini a siwani, Apolos to uku ti ri buꞌi butaro. Wondawani Gotri to toroni rasukwaro. j3MMa norukweni ku hambwa. Apolos rini hinde na hima? Ani Pol hinde na hima? Sini Gotri tau ra himache pumbwa. Apukolaka to tau ti apumbwa apu hinga sini haro. Wosiwani o tau hinga si randawani Kurais ni sembe ti ku haro. 72gWondani kui nindo ki hima fori sawe, “Ani Pol himache,” ete wowani fori sawe, “Ani Apolos himache.” O sumbu hinga ku wosindau ti keke hoko pe hima hinga ete ku dau. 61eHinde wowani, sembe hukwe kumbwa ete ku dau. Mwe naha, hiparakambwe ni omwemendindau sumbu le, e, mwanji ki au hinga ku anayendau sumbu le kunu ki ete dau. Dele sumbu hinga tinda ku wosindau ti, o sembe hukwe ki dasini wosindau sumbu leni ku wosindau. Sumbu mwe le, do nuwe ki dau hima le wui sumbu. +0OWondani ando muku ti kunu ani handaro. A kwambu tini kunu ani ha nambwe. Ka gisi ki a kwambu hinde apa ku akoro ambwa. Woro apa okwe a kwambu hinde ku a kumbwa. / )Ai hiparakambwe le, mwase Gotri mwanji kunu ni a bwaro ti, Gotri Himamwale ga dau hima leni bwandau hinga kunu a bwa ki, mina. Sembe hukwe dau hima le, e, Kurais ni sembe haro sumbu ti muku pe che hinga dau hima le, wunu ni bwandau mwanji hinga numbwa kunu a sawendaro. X.)Mwe naha, Gotri mwanji ka hinga ete sawero,“Namoto Apukolaka inaka ti hambwasini apa Apukolaka ni ondiyakandiyandau? Mina.” Woro nunu, sembe haro hima le, Kurais inaka hingambwa nunu ki do da. -5Gotri Himamwale ga dau hima ri ele sumbu hinga tinda ri kilindau. Woro nuwe pe hima fori Gotri Himamwale ga dau hima foni hinde apa ri kili kumbwa. k,OGotri Himamwale rini ga da nambwe hima ri, rini Gotri Himamwale ki sukwaro ele sumbu ni ri hambwani sembe hinde ri ha kumbwa. Hinde wowani, ele sumbu ni ri mendini ambwatinambwati sumbu hinga ri hambwakoni ele sumbu mu mwe ti ri hikisandau. Gotri Himamwale ki sukwandau ele sumbu hinga Gotri Himamwale to hima leni ondiyakandiyawambwa wu hambwano. ,+Q
Apa ele sumbu ni do kunu nu sawekawendau dele mwanji hinga ti, do nuwe kipe hima i hambwa ki nu mendini nu toro nambwe. Mina. Gotri Himamwale kipe to nunu ondiyakandiyandawani dele mwanji nu bwandau. Gotri Himamwale ki sukwaro mwanji ki Gotri Himamwale mekuro sumbu ele ni nu sawekawendau. y*k Woro nunu do nuwe kipe himamwale ni nu toro nambwe, mina. Nunu Gotri rumbwewani taro Gotri Himamwale kipe tini nu tororo. O sumbu hinga nu woro ti, Gotri nunu keke woni nunu ri haro ele mwaꞌambwe kipe ni amwei nu heini nu hambwa kinani. )+ Hinde na hima forito hima foi inaka ti amwei naha ri heini ri hambwandau? Mina. Rini ki dau himamwale rihi tombwa ri inaka ti ri heini ri hambwasindau. Woro hingambwa, hima fori Gotri inaka ti hinde apa ri hambwa kumbwa. Gotri Himamwale tombwa o tini ri hambwandau. }(s
Woro dohaꞌa hambwa yanisini daro ti, Gotri ri Himamwale kipe nui sembe we ki ri humbwewani tau hinga ri raro ti kekembwa apa Gotri nunu ri mekusiro. Gotri Himamwale kipe ti ele mwaꞌambwe hinga tinda ete ri wakineheindau. Wondani Gotri sumbu kipe rihi lenga inaka kipe rihi lenga yanisindau le, Gotri Himamwale ti ele mwaꞌambwe hinga tinda ete amwei ri wondau. ' Woro nunu Gotri chengi ki ka hinga sawero mwanji tini nu sawendau,“Mwaꞌambwe le, miya hei nambwe le, wasamba mendi nambwe le, e, hima i inaka ki okwe sukwa nambwe le, ele mwaꞌambwe hinga rini ni okokonandau hima le keke funda ri otokunasindau.” V&%Do nuwe ki ele hima ni aulindau mekupu hima le, do hambwa mu mwe ti wu hambwa nambwe. Mina. E, wu hambwapo, apa hi hinga okundau nui Apukolaka ri wu toroni me yapweke tiki hinde apa rini wu yekoro ambwa. <%qNunu nu bwandau hambwa ti, Gotri hambwa kipe ni nu bwandau. Do hambwa yanisini daro, Gotri do nuwe ri wosi nambwe gisi ki, lindana hinga nu da kinani, o hambwa ni ri ondiyasiro. F$Mwe naha, sembe ha sumbu ti apukolaka iro hima i nindo ki, nunu ele ba fo ba fo hambwa ki mwanji nu bwandau. Woro hambwa mwe ti, do nuwe ki dau hima leto hambwandau hambwa hinga mina, e, do nuwe ki mekupu hima laka hinga wu dasini himamwale wuhi ti hiki hinga metengei humbundau hima le, wui hambwa hinga mina. -#SAni o tau hinga numbwa a randaro. Hinde wowani, ani ai okokona ti nuwe pe hima lei hambwa leki sembe ha sumbu kuhi ti wosiwa omwesika i ki a wo nambwe mina, ai okokona naha ti, Gotri kwambu tombwa o sembe ha sumbu kuhi ri wosiwa omwesika i ki. Gotri Himamwale tombwa hambwa kipe nunu handau g"GWondawani Gotri mwanji a bwani a sawekawendaro ti, inaka kuhi a jameko kinani ai hambwa ki hambwa laka hambwandau hima hinga kunu a bwarakara nambwe. Mina. A randaro tau ti, Gotri Himamwale kwambu tinga kunu a mekundaro. x!iImbihumbwa kunu ga a daro gisi ki, ani a yakina nambwe. Ani akitiwotindani seke tapa ete ani rikirikinandaro. { oInaka ahi ki kwambu naha ki ka hinga ani hambwaro: Kui nindo tiki a dano gisi ki apa mwaꞌambwe ba foni ani hambwa hinga, mina, Jisas Kurais numbwa ete ani hambwano. Mwe naha, Jisas Kurais me yapweke tiki haro tunumbwa ete ani hambwandano. - UAi hiparakambwe le, ani imbihumbwa kunu tambwa a tani Gotri mwanji mwe numbwa kunu o hingambwa a sawendaro. Woro sembe tini nimba kunu a yeni rasai ki nuwe pe mwanji ba fo ba fweleni kunu a sawe nambwe. Kunu a sawendaro mwanji ti, nuwe pe hambwa laka hambwandau mwanji ki kunu a sawe nambwe. 7 i O keke Gotri ri okokona ti, ri chengi ki sawero ka mwanji hingambwa ma nu wosi, “Hima fori hima foi hi tini ri rasai kinawa, rini Apukolaka i hi numbwa sa ri rasai.”" ? Woro kunu Gotri kunu esisiwani Kurais Jisas ga funda ku dau. Kurais Jisas Gotri okokona tini sirinani do nuwe ki ele tau rihi ri rani ri humburo ti keke apa Gotri hambwa kipe tini nunu ri handani hima kipe naha nu sirano numbo rihi ti nunu ri mekundau. Rindombwa nunu ri okulawambwa kipe naha tumbwa nu ichiꞌuchandano. Rindombwa ri hasini ri fi ki nui kapwa sumbu keke wungwa ri jisini ai nunu ri ratandau. r _ O sumbu hinga ri wosiro ti, foki apa hima fori Gotri miyaningisopo ki rinjenga hi rihi tini ri rasai ki. D E, Gotri do nuwe ki dau hi nambwe hima le, e, tikisapu wu nandau hima le wunu ni ri uchani rihi wunu ri naro. Mwe naha, Gotri do nuwe kipe hi nambwe, kwambu nambwe, e, mwaꞌambwe nambwe hima leni rihi wunu ri naro ti, hi ga dau, kwambu ga dau, e, mwaꞌambwe ga dau do nuwe kipe hima leto huruhumba wu hei kinani. 6 gWoro Gotri do nuwe ki dau hambwanda nambwe hima leni uchani rihi wunu ri naro ti, do nuwe kipe hambwa laka hambwandau hima leto huruhumba wu hei kinani. Gotri do nuwe ki hima apukolaka eti nambwe hima leni ri uchani rihi wunu ri naro ti, do nuwe ki dau kwambu chele hima leto huruhumba wu hei kinani. +Ai hiparakambwe le, kunu imbihumbwa Gotri kunu uchawani ku tani sembe ku haro tini ma ku hambwa. Kui nindo ki, hima miyafo do nuwe kipe hambwa ni miyafo wu toro nambwe, hima miyafo hima apukolaka hinga wu eti nambwe, e, hima miyafo hi chele hima hinga wu da nambwe.
Do me yapweke mwanji Gotri nunu haro ti, do nuwe kipe hima le ambwatinambwati mwanji hinga wu hambwandau ti, ele wui hambwa ni dikisindau. E, me yapweke mwanji wu mendini Gotri ni kwambu nambwe wu nandau ti, rini kwambu chele, ele wui kwambu ni ri dikisindau. { qWoro nunu, Juta hima kupu fweleꞌe, Girik hima fwele, Gotri nunu uchawani ri tumwa ti nu mendiro hima le, ka hinga mwe naha nu hambwandau, Kurais rini Gotri kwambu hingambwa naha ri dasini rini Gotri hambwandau hingambwa naha ri hambwandau. k QWoro, nunu, Kurais me yapweke ki haro mwanji tini nu bwandau. Woro o mwanji to Juta hima kupu lei sembe ti walambe wunu ikoni wunu etipendawani, Girik himako to o mwanji ni wu mendikoni ambwatinambwati mwanji hinga wu nandau. 8 kJuta hima kupu le Gotri ni sembe wu ha kinani Gotri sumbu kwambu keke wu uchandawani, Girik hima leto Gotri ni wu wakinehei kinani hambwa omwesika wu toro ki au wunu saindau. U %Do nuwe ki dau hima le, wui hambwa ki, Gotri hambwa ti hinde apa wu hambwa kumbwa. O sumbu hinga wunu ki sukwasindau ti, ri inaka ki funda ri hambwafwaꞌaisindau. Woro, o keke, Gotri ele himiyama hurahama ni ai ri ratano numbo foti okokona rihi ki ri nambusinda. Ri namburo numbo mwe ti ka: Do nuwe kipe hima le Gotri mwanji kipe ni ambwatinambwati mwaꞌambwe hinga wu naro, woro o mwanji numbwa wu mendini sembe wu hawambwa Gotri wunu ri ai ratakonda. J Kale hambwa laka hambwandau hima le, soki wu dau? Kale Moses kaisiro Gotri lo mwanji ondiyakandiyandau hima le, soki wu dau? Do nuwe ki dau mwanji bwa hima naha le, soki wu dau? Gotri do nuwe ki dau ele hambwa wuhi, e, mwaringamwe wuhi hinga ri wosiwani ri miyaningisopo ki ambwatinambwati hima hinga wu sirasindau. a =Hinde wowani, Gotri chengi ete sawero,“Hambwa laka hambwandau hima lei wui hambwa ti walambe wunu a wosisindau.Wondani mwaringamwe kipe naha hambwandau hima lei mwaringamwe ti, a rani a humbwe sindau.” k QMwe naha, hi tiki raikondau hima le me yapweke mwanji tini wu mendini ambwatinambwati mwanji hinga wu hambwakonda. Woro nunu Gotri ai nunu rataro himiyama hurahama leto nu hambwanda, me yapweke mwanji ti, o Gotri kwambu. N Kurais ani humbwero ti, hima leni uku a yasi ki ri ani humbwe nambwe, mina. Ani ri ani humbwero ti, Gotri mwanji kipe a bwa ki ri ani humbwero. Woro Gotri mwanji kipe a bwano ti, do nuwe kipe hambwa ki a torosini a bwa hinga, mina, foki Kurais me yapweke ki ri haro ti, bwelefo kalefo hinga wu nano. Kurais rini Gotri kwambu r _O mwe naha, Sitefanas hima kupu le okwe wunu a yasiro. Wosini hima foringa ai a yasiro umo? Mina, opito. J O keke apa hima fori ete sawe hinga, kunu hi ahi ki uku ku yaro. y
mKui nindo ki Kurisupas hima pi Gaiyas numbwa uku a yasiro, hima fwele mina. Woro o keke Gotri ni a weseꞌanda. [ 1
Woro hinde hinga ku hambwandau? Ka Kurais alase ki fikasini apumbwa apu iroꞌo? Ani Pol to ka me yapweke ki ani hasini kunu ani okularoꞌo? Ka uku ku yaro ti, hi ahi, Pol, ni sembe ku hasini uku ku yaroꞌo? Woro wui mwanji a mendiwani kunu funda funda tinda ete ka hinga ku sawendau: Kunu fwele sawe, “Ani Pol himache,” wowani fwele sawe, “Ani Apolos himache,” ete wowani fwele sawe, “Ani Pita himache,” wowani fwele sawe, “Ani Kurais himache.” l
S Ai hiparakambwe le, Kulowi ri hima kupu le kui nindo ki ku anangiyandau mwanji leni wu ani sawero. H
Woro ai hiparakambwe le, nui Apukolaka, Jisas Kurais, hi ki mwanji kwambu tiki ka hinga kunu a sawenda: Kunu tinda ete mwanji funda kumbwa ma ku bwani ku sirina. Apa kunjenga kui nindo ki apumbwa apu ku huwa kei. Kunu nerimbe funda naha kumbwa ma ku etisini sembe funda ku owesini inaka funda kumbwa ma ku hambwa. { Gotri do sumbu ni mwe naha ri wosikondau. Hinde wowani, rini mwanji mwe naha kumbwa ri bwani sumbu mwe ya ri wosinda. Do Gotri tombwa Kurais, nui Apukolaka, ga sembe funda ku da kinani kunu ri ucharo. Sios ti huwani nerimbe miyafo apumbwa apu iro ~ wWoro o Apukolaka to kunu okulasiwa kwambu tiki ku etisini ete ku da dawa gisi jipe kuhi ti o ete ini humbukonda. Wosiwa apa nui Apukolaka, Jisas Kurais, hima ni koti wono gisi tawa, nunu kapwa sumbu nambwe huruhumba hinga hinde nunu hei kumbwa. )O keke apa Gotri Himamwale haro peresen foti keke ku heifunda nambwe ku dani nui Apukolaka, Jisas Kurais, amwei ri sirano tini ku nikisindau. !Kurais mwanji ti kunu nu sawero ti, kunu o tini sembe we kuhi ki kwambu naha ki ku toronambusindau. O sumbu keke Gotri ele sumbu kipe hinga tinda ete o ai kunu yandoꞌi yandotasinda, Gotri mwanji bwandau sumbu kuhi le, e, hambwa kipe hambwandau sumbu kuhi le okwe. - UJisas Kurais kunu wosiro sumbu kekembwa Gotri ri hima keke wo sumbu ti omwesika kunu haro. Woro o keke gisi gisi kunu ani hambwandani Gotri ni a weseꞌandau.
Nui Yapai Gotri ga nui Apukolaka, Jisas Kurais, ga kunu keke fi woni sembe wahapi ti o kunu fi hakonda. Pol Gotri ni weseꞌaro | sKorin ko ki dau Gotri ri sios hima leni, kunu, si humbwendau. Kurais Jisas kapwa sumbu kuhi rani ri humbwewani hima kipe naha ku sirasiwani, rihi minde naha hinga kunu ri ondiyasindau. Kunu ga ele ko ele ko ki dau sembe ha hima lenga tinda ete, nui Apukolaka Jisas Kurais hi ni wu uchandau hima leni rihi minde wunu ri nasindau. Rini wunu ga nunu ga funda nui Apukolaka. = wAni Pol, ani Jisas Kurais tau ra himache. Gotri ri okokona naha ki Jisas Kurais tau ra himache hinga ri ani esiro. Ani ga ai hiparakambwe ri, Sositenis, ga sindo do chengi si kaini
~~||
z
xwvuttsqqq9ponnLm=lZkjii5gfbe;dcrbmaR__F^]\[ZbYIXnWOVUU SRRQQP4ON^MLeKIHHFEECBA@?>= )
/VnK } Gotri Himamwale, kwambu rihi ti ele hima ni funda funda ri hasiwani dau ti, ele hima ni okulawa sumbu kipe wosi kinani. Tau ra sumbu le miyafo, woro Gotri funda naha tombwa ri kwambu ti ele hima ni ri hasiwani ele tau hinga tinda ete wu randau. S Apukolaka ki tau le ba fo ba fo nu rano, woro Apukolaka rini funda naha. X) Gotri Himamwale ri peresen le ba fo ba fo, woro Himamwale ti funda naha. P O keke ai okokona ti, ka mwanji ni norukweni ma ku hambwa: Gotri Himamwale ti hima foriki dasini mwanji kipe ti rini ondiyandawa, ori hima apa ka mwanji hinga hinde ri sawe kumbwa, “Jisas walambe sa rini i.” Wondawa Gotri Himamwale nambwe dau hima ri, apa ka mwanji hinga hinde ri sawe kumbwa, “Jisas rini Apukolaka.” K Ku hambwasindau, imbihumbwa hoko pe hima hinga ete ku dawani o gisi ki kunu matinani mwanji bwanda nambwe gambolombo gotri ki kunu raꞌaindaro. Wondawani o sumbu numbwa ku sirinani ku indaro. q ] Ai hiparakambwe le, ani Gotri Himamwale peresen tini ku ambwatinambwatini ku hikisano ti keke a diyaha. lQ "E, hima fori iche ga ete rini handawa, o ri aka ki sa ri a. Foki ku wausini sumbu fwele walambe ku wosiwa Gotri apa o kunu ri kilikonda. Woro mwanji tipa fo do ete da, ichekai kunu tambwa a tanimbwa o kunu a norukwekonda.
y !O keke ai hiparakambwe le, e, ku wausini a ku a kinawa, kunu tinda ete funda laka ku wauni ku humwasini ku a ki. U # E, Apukolaka nunu ri kilini nomo nunu hawa o ri che hinga nunu ri wonorukwendau. O sumbu hinga nunu ri wosindau ti, do nuwe ki dau hoko pe hima lenga funda nunu humbuno ti keke nunu ri ai wonorukwendau. a ; E, inaka nuhi ti norukweni nu kilisini nu awa, nomo ti apa nunu ki hinde sukwa kumbwa. e
C O sumbu kekembwa kui nindo ki himiyama hurahama miyafo wu hahungondani hima fwele wu haro. 6 e Hinde wowani, hima fori Apukolaka i hima tape mwanji mu ti norukweni ri hambwa nambwe, o bereti ga o kapu uku ga walambe ete ri awa, o ri aro sumbu tito nomo rini hakonda. eC Hima fori inaka rihi ti norukweni sa ri kilisini pwe do bereti ga do kapu uku ga ri bwe a. w O keke hima fori inaka rihi ti norukweni ri kilini ri hambwa nambwe ri dani Apukolaka ri bereti ga ri kapu uku tinga walambe ete ri awa, o Apukolaka i hima tape ga hima fi rihi tinga kapwa sumbu hinga ri wosindau. O keke rini mwanji chele. Duwe duwe do bereti ga do kapu uku ga ku andani Apukolaka me yapweke tiki haro mwanji tini ku sawehambwandakonda. O sumbu hinga tumbwa ete ku wosindawa sa ete i ini o ri ai tano gisi ki sa ambwe. Jisas a tini walambe wosino hima ri, rini mwanji chele Ahirahi wu ani wu humbusiwani kapu uku ti ri torosini o sumbu hingambwa ri wosini ya ri sawe, “Dohaꞌa kapu uku o ai hima fi ki Gotri to mwanji anandi injiro tini sawendau. Do kapu uku ku ano gisi hinga tinda ete ka hinga ma ku andani ete ku ani hambwanda.” @y Gotri ni ri weseꞌasini o bereti ri lepikasini ya ri sawe, “Do bereti o ai hima tape, kunu okula ki kunu ani handau. O sumbu hinga numbwa ma ku wosindani ete ku ani hambwanda.” U# Apukolaka ki a toroni kunu sawero mwanji numbwa do kunu ani ai a sawekonda: Mwanji mwe ti ka hinga: Jutas Jisas ni miho le tapa tenge ki rini haro ka niliki ki, Apukolaka Jisas bereti ti ri toroni, O Kunu hinde hinga? Kunu ahirahi lenga uku sumbwe lenga ku ano aka kuhi da nambweꞌe? Ku wosiro sumbu ti, mwanji mwe ti ka hinga o inda: “Gotri sios ti sa biya dawa, ahirahi nambwe hiparakambwe nuhi fweleni huruhumba hinga wunu nu ha.” Woro hinde hinga apa kunu a saweno? Hi kuhi apa a rasainoꞌo? Minambwe naha. O sumbu ku wosindau ti keke, hi kuhi apa hinde a rasai kumbwa. Apukolaka Jisas ri himache leni bereti tinga kapu uku tinga wunu ri haro R A mendiwani ku wausini kunu funda funda ku amaha amahani kui ahirahi le ku rataro tini ku andau. O keke kunu fwele iche wunu handawani, kunu fweleto waini uku miyafo wu andani wu ambwatinambwatindau. d A Woro kunu tinda ete ku waundau sumbu ti, Jisas a tini norukweni ku a ki ku waunda nambwe. >u Hinde wowani, sios apumbwa apu huwaꞌi huwata hinga woro sumbu kui nindo tiki sa da. Wosiwa dani inumbwa Gotri mwanji mwe tini sirinandau himako numbwa amwei o wunu ri mekukonda. \~1 Metengei naha do mwanji ni a sawekondau: Lotu wo ki ku waundau gisi ti, apumbwa apu ku huwaꞌi huwatandau. O mwanji hinga a mendiro. Wowani o mwanji ni a mendini ya ani hambwa, o sumbu kamindache ri mwe naha. \}1 Apa mwanji fwele ya kunu a sawekonda. Woro dele sumbu hinga ni ku wosindau ti, hi kuhi hinde a rasai kumbwa. Hinde wowani, ku waundau ti, sumbu kipe tito sukwanda nambwe, mina, kapwa sumbu tito sukwandau. )|K E, hima fori himiyama to nikaꞌari sumbu mwa ki gwarondau sumbu ni ri mendisini mwanji tiki au hinga ri anaye kinawa, rini sa ri hambwafwaꞌaisi. Hinde wowani, nunu ga, e, Gotri ri sios le okwe sumbu ba foni nu sirinanda nambwe. Korin sembe ha himako le Jisas a tini walambe wu wosiro #{? E, himiyama ki mwa nimbi laka dawa, oti me so kipe naha tihi. Hinde wowani, o mwa nimbi tihi, mwa tihi gwarosi kinani Gotri to mwa nimbi laka tini haro. z Nunu himiyama hurahama le nui sumbu ti, ka hinga o kunu mekusinda. E, hurahama mwa nimbi laka dawa, o kipe mina, huruhumba. +yO
Woro kunjenga do mwanji ma ku kilinehei. E, himiyama foti nikaꞌari sumbu foti mwa ki ti gwaro nambwe sini Gotri ni ti uchahambwano sumbu, kipeꞌe? Mina. Kx Mina, o sumbu hinga ri hambwa nambwe. Gotri hurahama i hima tape ki himiyama ri wosiro. Woro hingambwa apa himiyama hima tape ki hurahama ya sukwandau. Gotri rindombwa ele mwaꞌambwe mu naha.
w
Woro Apukolaka ri numbo ti ka hinga ri owe nambwe: Himiyama tombwa dawa, hurahama mina, e, hurahama tombwa dawa, himiyama mina. v
O keke himiyama i mwa ti hurahama tako tokwe dau sumbu ni mekundau wange hinga foti sa da, wosiwa ensel le sa apa wu hei. _u7 Gotri himiyama keke hurahama ri wosi nambwe. Mina. Hurahama keke himiyama ri wosiro. t Hinde wowani, Gotri himiyama hima tape ki hurahama ni ri wosi nambwe, mina, hurahama hima tape ki himiyama ni ri wosiro. !s; Hurahama ri, apa mwa gwaro kei. Hinde wowani, hurahama ori Gotri mwale hinga, e, me so hinga ri dau. Wowani himiyama ti hurahama i me so hinga ti dau. ar; E, himiyama foti mwa tihi mwaꞌambwe ti gwaro nambwe nawa, o mwa nimbi tihi ti faiche ri sa ti kuto. E, faiche ti kuto ki, mwa tinda ti yeto ki huruhumba hinga ti hambwawa, nikaꞌari sumbu foki sa nimba ti gwaro. 9qk E, himiyama foti Gotri ni ti uchahambwa kiꞌi, Gotri mwanji ti bwarakara ki mwa tihi ki hurahama lei tako tokwe ti dau sumbu ni mekuro nikaꞌari sumbu, ti gwaro nambwe nawa, tini okwe ti hurache ni huruhumba ti handau. O mwa gwaro nambwe ti dau sumbu ti, himiyama fo mwa yetosini dau sumbu hingambwa. $pA E, hima fori mwa rihi nikaꞌari gwarosini Gotri ni uchahambwanoꞌo, Gotri mwanji ti ri bwarakarawa, o Kurais to huruhumba hinga hei kinani ri wosindau. Ro Woro ai okokona ti, do mwanji ni ku hambwa ki ani hambwandau: Ele hurahama hinga tinda ete wui mwa laka ri, Kurais, wowani himiyama ti, ti hurache to ti mwa laka, wowani Kurais ri mwa laka ri, Gotri. Yn+ Kunu gisi gisi ani keke ku hambwandani kunu ani ondiyakandiyaro mwanji ti metengei ete ku mendini ku toronambusini ku sirinandau. O keke ka hinga kunu a sawendau, kunu sumbu kipe naha tini ku wosindau. m Ani Kurais ni ani hei hei a sirinandau hinga o hingambwa ma ku ani hei hei ku sirina. Lotu wo kinani nikaꞌari mwa gwarosindau sumbu l
!Ani okwe, ele sumbu hinga a wosindau ti, ele hima hinga tinda a wosi ki wu okokonandau sumbu tunumbwa a wosindau. Ani anjenga ani okulandau sumbu tini a wosinda nambwe. Ani himiyama hurahama miyafo leni Gotri ai wunu rata kinani wunu ani okulandau.Gk
Juta hima kupu le ku hambwani, Girik hima le ku hambwani, e, Gotri sios ki dau himiyama hurahama le keke ma wunu ku hambwa, apa seke soko tokwe wunu ku yewa kapwa sumbu tiki wu hichako ki. j9
O keke ahirahi lenga uku sumbwe lenga ku anoꞌo, e, sumbu ba fwele ku wosi kinawa, Gotri hi tini rasai ki ele sumbu hinga tinda ete ma ku wosi. i!
E, Gotri ni a weseꞌasini o omwe ani akondau. Woro hinde wowani Gotri ni a weseꞌaro ahirahi keke ori hima kapwa mwanji ri ani bwandau? !h;
Ani kunu ni ani hambwasini a sawenda nambwe. Ani ori biya sembe ha sumbu kwambu ki eti nambwe hima ba fori keke a sawendau. Hinde wowani, inaka rihi ti kwambu nambwe. Ani anjenga ani ano, woro hinde wowani ori biya hima ba fori a wosino sumbu tini inaka rihi ki ri ani kilindau? g3
E, hima fori ete kunu sawewa, “Do omwe nimba gambo gotri ni haro omwe,” wowa o kunu sawero hima ri inaka ma ku hambwasini apa o omwe ku a kei. ifK
E, sembe ha nambwe hima fori ahirahi rini ga ku a ki kunu ri uchawa, ku i kinawa o ma ku i, kipe. Ku ini ele ahirahi kunu keke ri otokunaro hinga ma ku a. Apa o tini inaka miyafo ku hambwani mwanji miyafo ku sili kei.
e
Gotri chengi ki sawero ka mwanji ni nu hambwanda, “Do nuwe ki talesindau mwaꞌambwe le tinda ete o Apukolaka rihi tumbwa.” xdi
Maketi ki owendau omwe le o ma rani ku a. Apa o tini inaka miyafo ku hambwani mwanji miyafo ku sili kei. Cc
Hima fori rinjenga ri hima tape numbwa ri enepeni kipe tumbwa ri da ki apa ri hambwa kei. Mina. Rini ele hima ba fwele keke sa ri hambwani kipe tumbwa wu da kinani sa wunu ri okulanda.
b
Hima fwele sawe, “Gotri lo mwanji ki amwei minambwe ri na nambwe ele sumbu hinga tinda ete nu wosino le kipe.” Woro ele sumbu hinga tinda ete nunu okulanda nambwe. Nunu ka hinga nu saweno: “Gotri lo mwanji ki amwei minambwe ri na nambwe ele sumbu hinga tinda nu wosino le kipe,” woro ele sumbu hinga tinda ete nunu okulasiwani nu yakinasini kwambu tiki nu eninda nambwe. a+
Apukolaka sembe enge nunu ri a ki nu wosindauꞌu? E, kwambu nuhi ti kwambu rihi tini dikindauꞌu? Gisi gisi Gotri hi tunumbwa ma nu rasainda @`y
Apa Apukolaka kapu ki uku sumbwe ku a a, himamwale kapwa kapu ki uku sumbwe ku a hinga. Apa Apukolaka tei ki ahirahi rukoni ku a a, himamwale kapwa tei ki ahirahi rukoni ku a hinga. ^_5
Mina. Ani ka hinga a sawero: “Hoko pe hima le anguꞌomwe wu handau ti, o himamwale kapwa ni anguꞌomwe le wu handau. Wunu Gotri ni wu handa nambwe.” O keke himamwale kapwa lenga funda ku wauno ti a diyaha. 8^i
Mwanji mu mwe hinde hinga a sawero, “Gambolombo gotri ni handau anguꞌomwe to sumbu mwe naha,” e, “Gambolombo gotri to Gotri mwe naha,” o mwanji hinga a saweroꞌo? 9]k
Isurel hima kupu leni ma ku hambwa. Wunu Gotri ni anguꞌomwe hinga haro ahirahi leni wu andani Gotri keke yaro o tei ki wu takaisini Gotri hima kupu funda wu waꞌairo. A\{
Bereti ti funda naha, o keke nunu himiyama hurahama le miyafo naha, nunu tinda ete hima tape funda naha nu waꞌaisindau. Hinde wowani, nunu tinda ete o bereti funda numbwa nu andau. *[M
Dohaꞌa kapu nu andau sumbu ti, Gotri ri kwambu ha kinani ri owero. Woro o kapu ki nu andani Gotri kwambu nunu ha kinani, rini ni nu uchahambwawani Kurais fi ga funda nunu ni ri anaranda nambweꞌe? Do bereti nu lepikandau ti, ka Kurais hima tape ga funda nunu ri anangaunda nambweꞌe? jZM
Kunu hambwa chele, o keke kunu a sawendau mwanji ahi kati kunjenga ma ku kili, kipeꞌe, kapwa. zYm
O keke, ai nau minde naha le, gambolombo gotri ni sirinandau sumbu tini ma ku hanjaꞌaini gumwa ma ku si. X)
Simiyanehei sumbu kunu ki sukwandau ti, o sumbu anandi mina. Hinde wowani, ele hima ki sukwandau simiyanehei sumbu hingambwa kunu ki sukwandau. Wondawani mwanji injiro tini mwe naha sirinani wosindau Gotri to simiyanehei sumbu foni ri hanjaꞌaisiwa kui kwambu tini hinde diki kumbwa. Mina. E, simiyanehei sumbu kunu ki sukwawa, Gotri kunu okula ki numbo fo o ri wakikonda. Numbo mwe ti ka hinga: Kunu okulawa kwambu tiki ku etisini simiyanehei sumbu ti o ku dikikonda. Apa Gotri ga himamwale kapwa ga anaꞌape nu sirina kei W#
O keke hima fori ete ri hambwawa rini rinjenga kwambu tiki ri etisindau, o hinga ri hambwawa rini sa hambwafwaꞌaisi, foki ri hichako ki. yVk
Dele sumbu hinga tinda wunu ki sukwaro le, ele hima leto mendini hambwa kinani autangi mwanji hinga sukwaro. Dele sumbu Gotri chengi ki kaisiro le, gisi humbukondawani do nu dau hima le, nunu, ni okulawa nu hambwasini nu da ki kairo. PU
Apa kunu Gotri ni sembe enge tinga mwanji miyafo ku bwa kei, kale hima wui nindo ki hima fwele rini ni sembe enge tinga mwanji miyafo wu bwawani hima yeni sindau ensel le wunu yewani wu haro hinga. T+
Apa nunu okwe Apukolaka ni nu simiyanehei kei, kale hima wui nindo ki hima fwele rini ni wu simiyaneheiwani hopo le wunu sewani wu haro hinga. dSA
Woro nunu okwe kale hima wui nindo ki hima fwele hima i humwe ni sawero sumbu ti wu wosiro hinga apa hima i humwe ni nu sawe hinga. Hinde wowani, o sumbu wuhi keke gisi funda naha kumbwa 23,000 hima hinga ete wu haro. *RM
Kunu apa wui nindo ki hima fwele gambolombo gotri ni wu sirinaro hinga ku sirina kei. Gotri chengi ki gambolombo gotri ni sirinaro hima leni ka hinga sawero: “Himiyama hurahama le arumwe ki wu litisini ahirahi lenga uku sumbwe lenga wu andaro leto wu ai saini hukwa ti wu hikindaro.” wQg
Woro dele sumbu hinga Moses ga daro hima leki sukwaro ti, autangi mwanji hinga nunu sawendau. Wunu ele kapwa sumbu ni wu heini funda ete wu okokonaro hinga, foki nunu okwe o hingambwa ele kapwa sumbu ni funda ete nu okokonano keke. P9
Woro Gotri ele hima miyafo wui nindo ki wu wosindaro sumbu tini ri diyahandaro. O sumbu wuhi keke hima da nambwe nuwe ki wunu miyafo naha wu handaro. KO
Wunu tinda ete Gotri Himamwale wunu haro uku sumbwe ti wu aro. Mwe naha, Gotri Himamwale to wosiwani humokuto sopu ki sikandaro uku ti wu aro. Humokuto mwe ti, wunu ga indaro Kurais ni sawero. FN
Wunu tinda ete Gotri Himamwale wunu haro ahirahi ti wu aro. oMW
Wunu Moses ni wu sirinani o sumbu wu wosiro ti keke, hiki tiki, e, soluwara ki uku ti wu yaro hinga. pL [
Ai hiparakambwe le, ai okokona ti, do mwanji kunu a sawekondau ti, apa ku hikisa kei: Ele nui metele hinga tinda ete wunu hiki tako ki wu daro. Wondani wunu tinda ete nuwe numbo ki wu ini soluwara ti wu raini yetikinani wu indaro. K3 Mina. Hima tape ahi ti ai okokona tini sirina kinani a yeni ani ondiyasindau. Foki hima fweleni Gotri mwanji ti a bwasini anjenga a tikehe ki.
J
Ani anjenga a namandau ti, a maꞌaikaꞌaini a namanda nambwe. Au ti ani anayendau ti, tapa ahi ti nimba a yeripakonda nambwe. :Im Anandiki kinani namandau hima le, wunu hima tape wuhi ni norukweni gisi gisi wu aulindau. Kale hima o sumbu hinga wu wosini wu dikiwa do nuwe ki kapwa wokondau mwaꞌambwe kipe fweleni ya wu torou. Woro nundo o tau hinga numbwa nu randau ti, kapwa wonda nambwe mwaꞌambwe tini nu toro kinani nu wondau. H Hima le wu anandiki ki wu namandau ti, o ambwe kumbwa wu etisini wu namandau, woro wu namani hima funda ritombwa o ri dikiro mwaꞌambwe ri torondau. Woro ka tini ku hambwanda nambweꞌe? Kunu okwe hapa tinga ma ku nama, wosini dikino mwaꞌambwe ku toro. uGc Dele tau hinga tinda ete Gotri mwanji kipe keke a randau ti, ichai ele sembe haro hima lenga funda ani etisini Gotri mwanji ki sawesiro mwaꞌambwe kipe naha ti ani okwe a toro ki. Hapa tinga ma nu namani nu ini mwaꞌambwe le nu toro *FM Kwambu ki yakinani etinda nambwe hima le wunu a rata kinani wui miyaningisopo ki yakinani etinda nambwe hima hinga a siraro. Ani ele hima wui sumbu ni kipe naha ani hambwasini wunu hinga a siraro. O hinga a wosiro ti, hima fweleni a rata kinani ele numbo hinga tinda ete a simiyaneheiro. ~Eu Gotri lo mwanji torosinda nambwe hima le, wunu a rata kinani, wui miyaningisopo ki Gotri lo mwanji torosinda nambwe hima hinga a waꞌairo. Woro Gotri lo mwanji ni ani hanjaꞌai ki ani hambwanda nambwe. Mina. Kurais lo mwanji ni a sirinandau. D# O keke Juta hima kupu le wunu a rata kinani Juta hima kupu le wui miyaningisopo ki Juta hima kupu hinga a waꞌairo. Ani wui lo mwanji tako ki a da numbwa, woro ele lo mwanji tako ki dau hima le wunu a rata kinani, ele lo mwanji ni sirinandau hima hinga a waꞌairo. QC Ani Gotri miya ki do nuwe kipe hima fori ri tako tokwe a dasini nindumwasari tau ti a randa nambwe. Woro hima miyafo a rata kinani ai okokona ki ele hima wui tau ra himache hinga a waꞌaihiro. SB O hinga nawa bwele ya hinga tini a torokondau? Ya a torondau ya mwe ti ka: Gotri tau ni randau hima ri, Gotri rini ohounawani ri torondau ya mwaꞌambwe hinga ani a toronda nambwe. Woro Gotri mwanji kipe ti ele hima ni nimba wunu a bwani ani indau sumbu hinga to ya ahi. Pol ele himiyama hurahama wui tau ra himache hinga ri dau hAI E, ai inaka ki ani hambwasini do tau a toroni a randapo, o tau keke ya mwaꞌambwe wasa hinga a torokoro. Do tau a randau ti, Gotri ani ekichasiwani a randau. O keke Gotri to ri ani ondiyasiro tau tumbwa ete a randakonda. c@? Gotri mwanji a bwandau sumbu ahi keke hima le hi kipe ani na hinga. Mina. Ani numbo ba foni ani hambwa numbwa, o tau numbwa a ra ki Gotri ani ekichasindau. E, Gotri mwanji a bwa nambwe nawa, apa kapwa naha ki a dano. Woro ani Apukolaka ri ani ohounaro sumbu ele ni a sirinani a wosi nambwe. Woro do chengi a kaindau ti, ele sumbu hinga ku ani wosi kinani a kainda nambwe. Mina. Ani hasiwa pwe ku bwe wosi! E, kipe naha ani hambwasini ani eripeꞌaripeni a sirinandau numbo ahi ti, apa hima fo tani ichaki hinga. Mina. @>y Woro hingambwa Apukolaka ka lo mwanji ni ri owero: Gotri mwanji bwani indau hima le, Gotri mwanji wu bwawani mendindau hima leto hima tape wuhi wunu okulano mwaꞌambwe le sa wu ha. y=k
Woro ka sumbu ni ku hambwanda nambweꞌe? Gotri aka ki tau randau hima le, wunu Gotri aka tau wuhi kumbwa ahirahi wu rani wu andau. Gotri ni anguꞌomwe handau tei ki tau randau puris hima le, wunu o tei ki tundau omwe tipa leni wu andau. H< E, hima fwele Gotri wunu ohounawani wui okokona ki kunu ki ya mwaꞌambwe wu torosindau ti nawa, nunu okwe kunu ki o hingambwa nu toro kinapo wunu ni funda nu dikisini ya torono kwambu metengei naha nunu ku hakoro. Woro, ya mwaꞌambwe kunu ki nu torono numbo ti nu hanjaꞌairo. Hinde wowani, nui okokona ti, Kurais ri mwanji kipe ni nu bwawa hima le mendino numbo tini nu ichakino keke o sumbu hinga nu wosiro. O keke ele nomo hinga nu randau. ?;w Nunu himamwale tini kui sembe we ki ahirahi wapa hinga nu siro ti nawa, sembe tupu nuhi tini okulano ahirahi mwaꞌambwe le kunu ki sukwaro fwele nu rano sumbu hinga ti, kapwaꞌa? :1
Mina, nunu hima le okwe nunu keke ri wondau. Mwe naha, do Gotri mwanji nunu ni ri hambwasini ri sawero. Woro ka sumbu ni ma nu hambwa: Tau tiki nuwe wunda hima ri, e, ahirahi mwe iwani eindau hima ri, rini ahirahi tipa fwele ri raꞌai kinani ri hambwasini o tau ri randau. U9# Mina. Moses kaisiro Gotri lo mwanji ki ka hinga sawero: “Bulumakau fori witi fweleni yitindawa apa takisopo rihi ti kupu tiki rini injisi kei.” Ka mwanji bulumakau numbwa ri hambwasini ri bwaroꞌo? &8E Do mwanji hinga a bwandau ti, hima lei inaka tunumbwa a sirinani a bwandauꞌu? Ka mwanji hinga ti, Moses kairo Gotri lo mwanji ti okwe sawenda nambweꞌe? (7I Hima fori au anaye hima hinga ri dau ti, rini rinjenga ahirahi le ri wakindauꞌu? Hinde na hima to ahirahi le rupwa ki ri kisini ri ahirahi le ri anda nambwe? Hinde na hima to ele omwe ni ri aulindani rinjenga ele omwe muku ti ri anda nambwe? Woro, nunu o sumbu hinga nu hanjaꞌairo. [6/ Ele Jisas himache lei nindo ki ka ani ga Banapas ga sindombwa si okokona numbwa si sirinani ahirahi si rani si ano ya tau sihi ti si hanjaꞌai hingaꞌa? Si hanjaꞌaino. Woro o numbo ni si sirinanda nambwe. E5 E, nui okokona numbwa nu sirinani sembe haro humwe ga funda nu ichiꞌuchawa nunu wu yakwa hingaꞌa, kale Jisas Himache fwele, Apukolaka ri hipache fwele, e, Pita okwe, wu wosiro hinga? )4K Wo nui Gotri tau ki sukwaro ya ki ahirahi ga uku sumbwe ga nui okokona numbwa nu sirinani nu rani nu a hingaꞌa? Nu ano. Woro o numbo ni nu sirinanda nambwe. e3C Hima fwele a randau tau tini wu ani kilindawani mwanji wasa ka hinga wunu a sawendau: w2g Wosiwani hima fwele ete wu hambwandau, ani Jisas himache mina. Woro o hinga mina, kunu ku hambwandau, ani kunu ani okularo keke Jisas himache. Ani Apukolaka himache hinga mwe naha a dau sumbu ni amwei sawendau ahirahi mwe ti kunu sa to. 1 1 Gotri miya ki chikindau sumbu foti ai okokona numbwa a sirinani a wosi hingaꞌa? E, ani Jisas himache hinga ani eti nambweꞌe? Woro ani nui Apukolaka Jisas rini ani hei nambweꞌe? Apukolaka tau a randawani sembe ku haro ti keke kunu ai tau ki sukwaro ahirahi nambweꞌe? d0A
O keke, ani ano ahirahi fotito hiparakambwe ahi forini kapwa sumbu ki raꞌaino ti nawa, apa ki ambwesini i ini ichai okwe omwe le ani ai a hinga. Foki o hinga a wowa ai hiparakambwe rito kapwa sumbu ki hichakono.5/c O kapwa sumbu hinga ku wosini yakinani kwambu ki eti nambwe hiparakambwe kuhi lei wui sembe ha sumbu ni walambe sumbu hinga ku wosiro ti, Kurais ni kapwa sumbu ku wosiro. .7 Wowa o hambwa mihi to yakinani eti nambwe hima i sembe tini walambe rini mi iro. Hinde wowani, ori hiparakambwe, Kurais rini ni ai rata kinani haro. -/
Mini sembe ha sumbu hambwasindau hima ri, mi ini gambolombo gotri ni lotu wondau aka ki mi litisini o ahirahi mi awa, sembe ha sumbu kwambu tiki yakinani eti nambwe hima ri mini ni ri heini au rini saikoni rini okwe o gambolombo gotri ni haro omwe oti ri akondauꞌu? W,' Woro kunu hambwafwaꞌaisi: Foki Gotri miyaningisopo ki kunu numbwa chikindau sumbu foti kunjenga ku wosikoni sembe ha sumbu kwambu tiki eti nambwe hima leni seke gumwa tokwe ku yewa kapwa sumbu wu wo ki. +#E, ahirahi to nunu wosiwani Gotri sumbu kipe nu toronda nambwe. Ahirahi nu a nambwe nu dau ti keke Gotri miyaningisopo ki mwaꞌambwe kipe fo nunu hanjaꞌaisini i nambwe. E, ahirahi nu asini nu dau ti keke, Gotri miyaningisopo ki mwaꞌambwe kipe fo nu toro nambwe. k*OWoro, sembe ha hima fwele o hambwa hinga wunu ki da nambwe. Wunu imbihumbwa ete ta tani asama miyafo gambolombo gotri ni wu sirinandaro ti keke, o gambolombo gotri ni haro omwe hinga wu hambwasini wui akitiwoti sumbu ga ele omwe ya wu anda. Woro inaka wuhi le norukweni wu hambwa nambwe wu andau. O keke, o sumbu to wui sembe ti wunu woyemusindau. ){Woro sa biya da, Gotri nuhi funda naha, Yapai Gotri. Rindombwa ele mwaꞌambwe mu naha. O keke nunu rihi minde. Apukolaka nuhi okwe funda naha, rini Jisas Kurais. Gotri rini kumbwa ele mwaꞌambwe ri wosiro. Nunu rini ki himamwale kipe nu tororo. D(O mwe naha, mwaꞌambwe miyafo leni “gotri” hinga wu uchandani, mwaꞌambwe miyafo leni “apukolaka” hinga wu uchandawani ele gotri miyafo naha hewen ko kiꞌi do nuwe ki wu dau. +'OWoro do mwanji a bwandau mwanji bomo ti, gambolombo gotri ni haro omwe le andau sumbu ni a bwandau. Nunu o sumbu ni ka hinga nu hambwandau: Nimba hima lei tapa ki wosiro gambolombo gotri, Gotri mwe naha mina. Wunu mwale hinga, kwambu nambwe. Woro Gotri miyafo mina. Gotri funda naha. v&eWoro, hima fori Gotri ni sembe ri hasini mwe naha rini keke ri wondau ti, Gotri mwe naha rini hambwasindau. 4%aE, hima fori ete ri hambwawa, rini sumbu fweleni ri hambwasindau naha, wowa ori hima hinga hambwa rihi ti mwe naha mina, rini hambwa kipe tandau numbo mwe ri hikisandau. P$ Apa ani gambolombo gotri ni haro omwe le, wui mwanji ni a sawekondau. Nu hambwanda, nunu hambwa nu tororo, o mwe naha. Woro hima fori inaka rihi ki hambwa laka hambwandau sumbu ti, rinjenga hi rihi tini ri rasaindau. Woro hiparakambwe fori keke wondau sumbu to ele hima i sembe ha sumbu wuhi ni okulawa kwambu tiki o etikonda. #'(Woro anjenga ka hinga ani hambwanda: O humwe ti hurache haro tini hurache nambwe nimba ete ti dano ti, tini eripeꞌaripe omwesika naha ki ti eripeꞌaripendano. Do ani hambwaro ti, ani hambwawani Gotri Himamwale kipe ti ani ga dani ani ondiyakandiyawani a sawero."{'E, humwe to, ti hurache ha nambwe himamwale tinga ete ri dawa, o humwe ti hurache ga ete fi dano. E, ti hurache hawambwa tini humwe chongo hinga ti ai dasini hima foriki hura ti li kinawa, o sa ti li. Woro sembe ha hima foriki hura sa ti li. !7&O keke ori hima humwe chongo rihi ri hopwero ti, sumbu kipe ri wosiro. Woro humwe chongo rihi hopwe nambwe hima rito sumbu kipe naha tini ri wosiro. " =%E, hima forini humwe chongo fo rini keke wu ondiyasiwani fi anahopwe ki au fini sai nambwe fi dani ori hima inaka rihi ki ri hambwasini hima tape rihi ti norukweni ri aulindau. O inaka hinga ri hambwawa, o humwe chongo rini keke ondiyasiro sa nimba ete ti da. O sumbu hinga kipe. # ?$E, hima fori humwe chongo foni ri hopwe kinani wu ondiyasiro ti, gisi miyafo hinga fi anahopwe nambwe fi dani ri heiwani apumbwa apu fi dau numbo ti, tini okulanda nambwe. O keke tini ri hopwe kinani ri okokonawa sa fi anahopwe. O sumbu hinga kapwa sumbu tini ri wosi nambwe. 5 c#Do mwanji hinga kunu a sawero ti, norukweni kunu okulanda ki kunu a bwaro. O nimba kunu etipe kinani ele mwanji hinga a bwa nambwe. Mina. Ai okokona ti, Gotri numbo tumbwa ete ku sirinandani Apukolaka tau tumbwa ete ku randa ki. Wondawa apa mwaringamwe kuhi ti sumbu foni hinde ai ku hambwa kumbwa. %"Ete wondawani mwaringamwe rihi ti apumbwa apu ichiꞌuchandau. Woro humwe samba lenga humwe chongo lenga, wunu Apukolaka sumbu tini inaka miyafo ete wu hambwandau. Wunu hima tape wuhi ga himamwale wuhi ga halayasini kipe tumbwa ete wu da ki wu wondau. Woro hura liro humwe ti, do nuwe kipe mwaꞌambwe ni inaka miyafo ete ti hambwandau. Wondani ti hurache okokonandau sumbu tunumbwa ti wosindau. * M!Woro humwe hopwero hima ri, rini do nuwe kipe mwaꞌambwe leni inaka miyafo ki ete ri hambwandau. Wondani rini ri humwe okokonandau sumbu tunumbwa ri wosindau. dA Ai okokona ti, do nuwe kipe sumbu ni inaka tenge miyafo ku hambwa kei. Humwe hopwe nambwe hima ri, Apukolaka sumbu tini inaka omwesika ri hambwandau. Wondani rini Apukolaka okokonandau sumbu tunumbwa ri wosindau. B} Do nuwe ki dau ya mwaꞌambwe leni tau randau hima le, ele tau ni inaka miyafo handa nambwe hima hinga sa wu da. Nu hambwandau, dohaꞌa nuwe ki dau ele sumbu hinga tinda humbukondau. E E, ichakandau hima le, ichakanda nambwe hima hinga sa wu da. Eripendau hima le, eripenda nambwe hima hinga sa wu sira. Ya leki mwaꞌambwe randau hima le, bwarichape hima hinga sa wu da. _7 Ai hiparakambwe le, ka hinga ya kunu a sawenda: Gisi ti faiche naha ihiro. O keke do nuwe pe sumbu ni inaka omwesika owe kei. Do gisi faiche ete dau ki humwe ni hopwesindau hima le, hima wapa hinga sa wu da. Woro, mini humwe mi ratani mi hopwewa, o kapwa sumbu mina. E, humwe chongo foti hura ti liwa, o kapwa sumbu mina. Woro anahopwero himiyama hurahama le do nuwe ki nomo miyafo naha wu rakondau. O keke ai okokona ti, do nomo hinga kunu ki sukwano ti a diyaha. 5E, mini humwe ni mi hopwesindau ti nawa, apa tini mi humbuno numbo tini waki kei. Mini humwe mi hopwe nambwe mi dawa, apa humwe rata ki hambwa kei. 7Ani ka sumbu hinga ni kipe ani hambwandau: Do nu dau gisi hinga ki nomo miyafo naha nunu ki sukwandau. O keke kunu ku dau hingambwa ya ma ete ku da. Apa humwe chongo lei mwanji ti kunu a sawekonda. Woro Apukolaka ri lo mwanji hinga mina, ai inaka ki sukwaro mwanji fwele kunu a sawekondau. Gotri ani keke woni ri ani okulasiwani ai mwanji a bwakondau ti, mwanji mwe naha ki kunu a sawekondau. 3Ai hiparakambwe le, Gotri kunu uchawani ku tasini ku dau hingambwa Gotri miyaningisopo ki ya ma ete ku da. Anahopwe nambwe hima leni sawero mwanji Gotri sumbu laka ri wosisini kunu ri rataro. O keke apa do nuwe kipe hima i tako tokwe ku dasini ori hima ni ‘Apukolaka’ ku na kei. 5Hima fori rini aulindau hima i tau tini nindumwasari ri randawani Gotri rini ucharo ti, ori hima apa Apukolaka hi, Apukolaka nomo rihi rani ri humbwewani rini lalaunasini ri dau. Woro hingambwa do nuwe ki hima i tako tokwe dasini nindumwasari tau randau hima hinga mina, lalaunasini dau hima hinga ri dawani Apukolaka rini ucharo ti, ori hima rini Kurais tako tokwe dasini tau rihi randau himache hinga. Mini aulindau hima i tau tini nindumwasari mi randawani Gotri mini ucharoꞌo? O sumbu hinga mini ki sukwaro ti nawa, apa sembe nomo mi hambwa kei. Woro mini aulindau hima ri tako tokwe dau sumbu mi hanjaꞌaino numbo kipe ti dau ti nawa, do numbo ni ma ta sirina. QGotri kunu uchawani ku taro gisi ki ku daro hingambwa ya ma ete ku da. 1[Hima tape kupu kutondau sumbu ti, sumbu cheche. E, hima tape kupu kuto nambwe sumbu okwe o hingambwa. Woro Gotri lo mwanji naha ni sirinandau sumbu tombwa sumbu laka.
yE, hima fori hima tape kupu rihi ti wu kutosiwani Gotri rini ucharo ti nawa, apa hima tape kupu oti ai anatoro kinani sumbu fo wosi kei. E, hima fori hima tape kupu rihi kuto nambwe Gotri rini ucharo ti nawa, apa hima tape kupu rihi ti kuto kei. +Ka sumbu hinga tini ma ku wonda: Apukolaka to ku ichiꞌuchano numbo ti funda funda kunu ri hasini o numbo ni ku sirina kinani kunu ri ucharo. O keke kunu o numbo numbwa ma ku sirinanda. Ani ele sios hinga tinda ete wunu ki o sumbu ni lo mwanji hinga ani owesindau. Nini humwe fori, ni hurache ni ni okulawa sembe mwe naha ri hakondauꞌu? Mina, o sumbu hinga ni hikisandau. Mini hurache fori, mi humwe ni mi okulawa sembe mwe naha ti hanoꞌo? Mina, o sumbu hinga mi hikisandau. Gotri humwasini nunu haro sumbu kumbwa ma nu da C
Woro, apa sembe ha nambwe hurache toꞌo, e, humwe to forini hanjaꞌaisini i kinawa, o hinga sa wosi. O hinga wosino ti, sembe ha hima kapwa sumbu nambwe. E, sembe haro hiparakambwe foriki o sumbu hinga sukwawa riniꞌi tini torosi kei. Hinde wowani, Gotri sembe wahapi sumbu ki ku sirina kinani kunu ri ucharo. | qHinde wowani, sembe ha nambwe hima ri sembe haro humwe ga kipe tumbwa funda fi dawa, sembe ha sumbu tihi to rini okulawani ori hima Gotri miyaningisopo ki Gotri hima kupu fori hinga ri sirahiro. E, sembe ha nambwe humwe ti sembe haro hurache ga kipe tumbwa funda ete fi dawa, sembe ha sumbu rihi to tini okulawani o humwe Gotri miyaningisopo ki Gotri hima kupu fo hinga ti sirahiro. E, minambwe nawa, kui che le apa woyemuro che hinga. Woro mina, wunu apa Gotri hima kupu hinga kipe tumbwa wu dau. )K
E, humwe foti sembe ha nambwe hima foriki hura ti lisini dau ti nawa, o ti hurache tini ga ete da ki ri okokonawa, apa o humwe ti hurache ni hanjaꞌai hinga. X) Woro kunu sembe haro hima fweleni ai inaka ki ani hambwandau mwanji fweleni a sawekondau. Woro Apukolaka ri lo mwanji hinga mina. Mwanji mwe ti ka hinga: E, hiparakambwe fori Kurais ni sembe ha nambwe humwe ni ri hopwesini dau ti nawa, o humwe rini ga ete da ki ti hambwandawa, ori hiparakambwe apa o ri humwe ni ri humbu hinga. a; E, hurache ni ti hanjaꞌaisini ti ai iwa, tini sa nimba ete ti da. E, minambwe nawa, sa ti ai ini ti hurache ga sembe funda fi hambwani ti hurache ga kipe tumbwa sa fi ai da. Hurache okwe apa humwe rihi humbu kei. {
Do lo mwanji anahopwero himiyama hurahama leni wunu a sawekondau. Do lo mwanji hinga ai inaka ki sukwawani kunu a sawenda nambwe, mina, oti Apukolaka ri lo mwanji. Mwanji mwe ti ka hinga: Humwe ti hurache ni apa hanjaꞌaisini foki ai i kei.
~~|{zyWxx8wzvuu~u!t><Ichai Timoti kunu tambwa ri iwa sumbu kipe naha ti ma rini ku wosindawa, sembe kipe ti sa ri hambwandani kui nindo tiki sa ri da. Hinde wowani, rini Gotri tau ri randau ti, ando a randau tau hingambwa naha ri randau. 8$i Hinde wowani, ele kipe himiyama hurahama ni wunu ani okulawa sembe ti wu ha kinani Gotri numbo ahi ti tukwasini dau. Woro, miho hima le okwe wunu miyafo naha o ko ki wu dau. O#Woro, Pendikos gisi ti ani do Efesas ko tiki a da ki ani hambwandau. ")Ku hambwandau, ani a tani nimba kunu ani hei hei i ti a diyahandau. E, Apukolaka ani ohounawa ani kunu ga gisi fwele a da ki ani okokonandau. s!_Woro a tani kunu ga gisi fwele a dano. Woro a hikisandau, apa tikiningo mendindau ele gisi hinga tinda ete kunu ga a dano umo. Da hinga woni ko ba fo tokwe ani ikowa, ai okokona ti, ku ani raꞌaini numbo tiki ku ani etiwa ani i ki. 5 cMetengei Masetoniya mapwa tokwe ani ini tau fwele a rasinimbwa kunu tambwa a tano. Hinde wowani, Masetoniya tokwe a mwasesinimbwa kunu tambwa a ta ki ani hambwandau. q [Woro ani okwe ani i ki nu hambwawa, apa ani ga funda nu ino. Pol Korin sios leni ri hei ki ri hambwaro D Woro kunu tambwa a tani a sirawa o kui Apukolaka ni ku haro ya rani Jerusalem ko tokwe raꞌaino hima fwele ma wunu ku esisi. Wosiwa ani chengi tumbwa a kaisini wunu a humbwewa sa wu i. U #Ele Sande hinga kunu funda funda o iro wiki ki ku tororo ya tipa chikini gamwe ti ma ku owesiwa sa da. Wosindawa ichai a tawa ya anandi ku ai owenda hinga, o ku owesiro ya numbwa ku toroni ku ani ha ki. b ?Ani apa ele Jutiya ki dau Gotri himiyama hurahama leni okula kinani ku waundau ya tini a sawekondau. O ya ku wosino bomo ti, Galesiya mapwa ki dau sios leni a mekusiro hingambwa kunu okwe o numbo numbwa ma ku sirina. #:O keke ai hiparakambwe naha le, kwambu tiki ma ku eti, apa gamweche ri ku ambesembe kei. Apukolaka keke tau kwambu ku ani ku randau ti, apa nimba hinde humbu kumbwa. O sumbu hinga ni ku hambwasindau keke gisi gisi Apukolaka tau tini kwambu tiki ma ku randa./9Woro Gotri ni ma nu weseꞌa. Hinde wowani, nui Apukolaka Jisas Kurais ri kwambu ki, Gotri nunu okulasiwani ele kapwa sumbu i au ti nu dikindau. 8Hima handau sumbu, rambu tihi ti, o kapwa sumbu. Woro o mwanji to kapwa sumbu ni amwei wowani hima leni kwambu ki aulindau. 7Gotri chengi ete ai sawe,“Ka hima handau sumbu ti mindoꞌo? Woro kwambu mihi so? Mini, hima handau sumbu, rambu mihi so?” {6Mwe naha, kupwaꞌaindau hima tape doti ari hinga ai galosini kupwaꞌainda nambwe hima tape hinga sirasiwa, handau hima tape doti ari hinga galosini handa nambwe hima tape hinga ya sirakonda. Wowa o gisi ki Gotri chengi sawero mwanji hingambwa mwe naha o ya sukwakonda. Gotri chengi ete sawero:“Gotri hima handau sumbu tini ri yeni ri dikini funda ete ri humburo.” 5O sumbu mwe ti ka hinga: Kupwaꞌaindau hima tape ari hinga galoni rawakasini kupwaꞌainda nambwe hima tape hinga mwe mwe naha ya ete dakonda, wosiwa handau hima tape doti ari hinga galosini handa nambwe hima tape hinga mwe mwe naha ya ete dakonda. ?w4Fu jipe wuichiwa o amwa naha kumbwa metengei ete haro hima le o wu ai saikonda. Wosini apa hinde wu ai ha kumbwa. Woro nunu ari hinga nu galosini tape anandi hinga ya nu sirakonda. /W3Ma ku mendi. Ani yanisini dau mwanji fotini amwei kunu a sawekondau: Nunu tinda ete hinde apa nu ha kumbwa. Nimba ari hinga nu galosini tape anandi hinga nu sirano. jM2Ai hiparakambwe le, mwe naha ki kunu a sawendau: Do nuwe kipe hima le Gotri aulindau kwambu rihi ti hinde apa wu raru kumbwa. Kupwaꞌaino mwaꞌambwe le apa kupwaꞌainda nambwe mwaꞌambwe leni hinde apa toro kumbwa. 1Apa nunu do nuwe ki mwaseni sukwaro hima hingambwa o ya nu da. Woro hingambwa ichai hewen ko ki sukwaro hima hingambwa o nu dakonda. /W0Nuwe goro ki wosiro hima tinda ete wunu do nuwe ki mwaseni sukwaro hima hingambwa. Woro, nunu, hewen ko kipe hima le, do gumwa ki taro hewen ko kipe hima hingambwa. "=/Metengei naha sukwaro hima ri, rini do nuwe kipe. Hinde wowani, Gotri do nuwe pe goro kumbwa rini wosiro. Ri gumwa ki taro hima ri, rini hewen ko kipe. K.Woro himamwale ako handau himamwale tito metengei sukwa nambwe, mina. Do nuwe kipe hima leki dau himamwale to mwaseni sukwaro. Wosiwanumbwa himamwale ako ga dau himamwale ti gumwa kumbwa taro. B}-Gotri chengi ete sawero, “Metengei naha sukwaro Atam, hima ki dau himamwale ga ri sukwaro.” Woro gumwa kumbwa sukwaro Atam, hima leni himamwale ako handau himamwale ga ri sukwaro. M
,Wa tiki nu sindau hima tape, o nuwe kipe hima tape, woro, ai saindau hima tape ti, o hewen ko kipe hima tape. Do nuwe kipe hima tape dau, o hinga nawa hewen ko kipe hima tape okwe mwe naha o da. l Q+Wa tiki nu sindau hima tape nuhi ti huruhumba naha, woro ai saindau hima tape nuhi ti mwale tinga dani hi hinga okundau. Wa tiki nu sindau hima tape nuhi ti yakinanda nambwe, woro ai saindau hima tape nuhi ti, o kwambu chele. & E*Haro hima le ai saino sumbu ti okwe o hingambwa. Wa tiki kupwaꞌaindau hima tape nuhi nu sisinimbwa kupwaꞌainda nambwe hima tape ki nu ai saikonda. D
)Tapwaki nika ti kaꞌapwe tihi ti apu, niliki nika ti kaꞌapwe tihi ti apu, e, isangi le okwe kaꞌapwe wuhi le apu. Wosini ele isangi niliki okundau ti okwe apumbwa apu hinga okundau. r ](Hewen ko dau mwaꞌambwe lei tape ti apu hinga dawani nuwe ki dau mwaꞌambwe lei tape ti apu hinga dau. Woro hewen ki dau mwaꞌambwe le kaꞌapwe wuhi le ba fo hinga, e, nuwe leki dau mwaꞌambwe le kaꞌapwe wuhi le ba fo hinga. %'Ele tape okwe o hingambwa funda naha mina, apumbwa apu. Hima i hima tape ti apu, omwe le tape, apwe le tape, e, fwaiꞌomwe le tape ti apu. :m&Wosiwanumbwa Gotri ri hambwandau hingambwa o ahirahi tuko ki bomo lenga minga lenga ya ri wosiu. Ele ahirahi tuko ki funda funda bomo tinga minga tinga apumbwa apu ya ri wosi. X)%Ka mwaꞌambwe mi siro ti, ichekai sukwakondau minga tinga bomo tinga dau mwaꞌambwe hinga ni mi si nambwe, mina. Me tukoche hinga tini mi siro, koni hinga tiniꞌi, ahirahi tuko ba fo hinga tini mi siro. 3$Mini mi ambwatinambwatindauꞌu? Koni sindau bomo ti mi hambwasindau, o koni mi sisiwa wa ki sumbwe ete dawa o koni apa fwamwe hinde dingi kumbwa. /#Woro hima fori apa ka hinga o silikonda: “Haro hima le hinde hinga apa wu ai saino? Bwele hima tape hinga tini wu ai owesini wu saino?” w"Ambwatinambwati sumbu ti ku hanjaꞌaisini ku hambwafwaꞌaisini ma ku ichiꞌuchanda. Apa kapwa sumbu ku ai wo kei. Ma ku mendi: Kui nindo ki hima fwele Gotri ni sembe mwe naha wu hasini rini ni norukweni wu hambwanda nambwe. Do mwanji hinga kunu a sawendau ti, kui sembe ha sumbu ni huruhumba hinga ku hei kinani kunu a sawendau. Ai saino hima tape ti ba fo hinga sirano S !Foki apa hima fwele nimba kunu gambo ki. Hinde wowani, hima fwele ka hinga sawe: “E, kapwa hima lenga nu ichiꞌuchawa, apa sumbu kipe nuhi le wu yititakichasini walambe o nunu wu wosikonda.” A{ E, do nuwe kipe haro hima ai saino sumbu tini minambwe nandau hima lei inaka tini a sirinapo Efesas ko ki dau fuku pe kapwa asa lenga ani anayero ka sumbu hinga to hinde hinga apa ani okulakoro? Ei mwe naha, haro hima le ai saino sumbu ti mwe naha sukwa nambwe nawa, ele Gotri tau nu randau sumbu sa biya da, wosini hima fwele hambwaro hinga “ahirahi lenga uku sumbwe ga nu a a nu inda. Hinde wowani, icheki nu hano ti nu hikisandau.” % C Ai hiparakambwe le, gisi gisi ani haro hinga a sirandau. Woro o sumbu mwe naha, ani Jisas Kurais hi ki kunu ni mwe naha ani eripeꞌaripendau sumbu hinga. (I Woro nunu okwe, gisi gisi hima fwele walambe sumbu hinga nunu wosi kinani wu wondau ti, haro hima wu ai saino ti minambwe nawa, wo hinde ka hinga ete nu dau? ~ E, do haro hima ai saino mwanji nimba gambo mwanji hinga ti nawa, wo bwele keke hima fwele uku wu yani haro hima leni okulandau? E, haro hima fori hinde apa ai sai kumbwa, o mwanji mwe naha nawa, wo hinde wowani haro hima le keke uku wu yandau? } Woro, Gotri ele mwaꞌambwe hinga tinda ete Kurais seketako ki ri oweno gisi ki Gotri Che okwe ele mwaꞌambwe ri seketako ki ri owekondau hima ri, Gotri, tako tokwe ri dakonda. Wosiwa Gotri to ri Che ga ele mwaꞌambwe ga tinda ete rindo mwa laka hinga ri dano. :|mGotri chengi ete sawero, “Gotri ele mwaꞌambwe hinga tinda ete ri seketako kumbwa ri owero.” Ka mwanji “ele mwaꞌambwe hinga tinda ete,” amwei nunu sawendau ti, Gotri ele mwaꞌambwe hinga Kurais seketako kumbwa ri owekondau, woro Gotri to ele mwaꞌambwe ga ri seketako ki hinde ri da kumbwa. c{?Ele miho hinga tinda ete ri ye ye ini jipe naha ki handau sumbu ti okwe o ri humbukonda. 3z_Hinde wowani, Gotri ondiyasiro ti, Kurais, King Apukolaka hinga ri etisini ri aulino sumbu ti, Gotri ele miho hinga tinda ete ri setako ki ri oweno gisi kumbwa ambweno. gyGWosiwa ele mwaꞌambwe hinga tinda ete humbuno. O gisi ki Kurais ele gapiman hinga, e, mekupu hima lenga wui kwambu ambwe kwambu ambwe ri humbusini, o ri aulindaro kwambu ti Yapai Gotri tapa tenge ki ya ri owekonda. Zx-Woro nunu tinda ete nerimbe ki funda funda nu ai saino gisi nuhi ki himamwale tinga nu ai saino. Mwaseni sairo hima ri Kurais. Wosiwani ri ai tano gisi ki rihi ri nasiro hima le, nunu, tinda ete nu ai saino. 8wiMwanji mwe ti ka hinga: Atam ki sukwaro hima kupu le, wunu tinda ete wu handau. Woro hingambwa Kurais hima kupu hinga sukwaro hima le wunu tinda ete himamwale ako wu torono. v1Hinde wowani, hima funda rukumbwa hima handau sumbu ti sukwaro, woro o hingambwa hima funda rukumbwa hima hasiwani ai rasaindau sumbu ti sukwaro. Xu)Woro o hinga mina, mwe mwe naha, Kurais hasiwani Gotri ai rini rasairo. Rupwa ako ki ahirahi ti kisiwani metengei naha wandau ahirahi mwe hinga ele hima haro lei nindo ki rindo metengei naha ri sairo. Bt}Kurais ni sembe nu hasini rini nu nikisindau. Woro do nuwe kipe mwaꞌambwe numbwa nu nikisindau ti nawa, ele hima i nindo ki nunu apa chenguto hinga huruhumba miya naha nu sirakonda. FsWopo Kurais ni sembe hasini haro hima le okwe wu humbukoro. r-E, Gotri mwe naha Kurais ni ai ri rasai nambwe napo, sembe ha sumbu kuhi ti hinde apa kunu okula kumbwa, kapwa sumbu kuhi kumbwa ete ku dakoro. qE, mwe naha, Gotri haro hima leni ri ai rasai hinga ti nawa, ka hinga ma nu sawe: “Gotri Kurais ni ai ri rasai nambwe.” pWoro o tombwa mina, nunu Gotri wosiro sumbu ni gamboni bwandau hima hinga nu sirano. Hinde wowani, Gotri haro hima leni ai rasaino sumbu da nambwe nawa, Kurais okwe haro ti ri ai rasai nambwe, woro nunu Gotri Kurais ni ai rasairo mwanji tini amwei nu bwandau. o!E, mwe naha, Gotri Kurais ni ai rasai nambwe napo, do mwanji nu bwandau ti tikisapu hinga, e, sembe ha sumbu kuhi ti okwe tikisapu hinga. n7
E, ete nu hambwawa, “Mwe naha, haro himako le hinde apa ai sai kumbwa,” o hinga nawa ka hinga ma nu sawe: “Gotri Kurais ni ai rasai nambwe.” Fm Jisas hasiwani Gotri ai rini rasairo tini gisi gisi o mwanji ni ete nu bwandau, wo hinde wowani kui nindo ki hima fwele ete wu sawendau: “Hima hasini hinde apa ai ri sai kumbwa”? Tl! Woro ando a randauꞌu, e, wundo wu randau, o mwanji nambwe. Hinde wowani, nunu tinda ete o mwanji numbwa nu bwandawani kunu o mwanji numbwa sembe ku haro. Ichekai ele haro himako tinda ete wu ai saino ukc
Woro Gotri to ani keke woni ri ai ani ratasiwani apa do ya a da. Hima keke wo sumbu rihi ti ani tambwa tani nimba humbu nambwe. Minambwe naha. Ani Gotri tau ti kwambu naha ki ete a randau ti, Jisas Himache ba fwele o tau hinga wu yakinani wu randa nambwe. Woro ai kwambu ki o tau hinga a randa nambwe, mina, Gotri hima keke wo sumbu rihi ti ani ga dau to randau. Rj Ani ele Jisas ri Himache le wui nindo ki wui kiniche naha hinga a dau. Gotri, Jisas Himache, hinga ri ani uchawa ani o hi ni hinde a chiki kumbwa. Hinde wowani, ani Gotri sios ni walambe a wosindaro. 8iiWunu tinda ete rini wu heisiwanimbwa dani ini jipe naha ki nuwai che randau amwa ta nambwe alase ki raro che hinga sembe ani hasini a dawani ai mwakambe ki ya ri sukwa. `h9Wosiwanumbwa Jemis ya rini hei. Ete wosiwanumbwa ri Himache le tinda ete ya rini hei. gEte wosiwanumbwa imbihumbwa rini sirinani indaro ri hiparakambwe miyafo naha le o gisi kumbwa ya rini wu hei, rini wu heiro hima mwe le gendiwani 500 ni dikiro hima hinga sukwaro. Kale hima kupu wunu miyafo wu ha nambwe ete wu dau, woro fwele haro. fWosini Pita mu ki ya ri sukwa. Wosinumbwa ele tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi ri Himache le wui mu ki ya ri ai sukwa. teaWosini matimat ki rini sisiwani, gisi namili iwani Gotri chengi nunu sawehambwaro hingambwa ya ri ai sai. ddAMetengei naha mwaseni kunu a sawero mwanji ti, o imbihumbwa ani okwe a mendiro mwanji tini kunu a sawero. Mwanji mwe ti ka hinga: Gotri chengi nunu sawehambwaro hingambwa Kurais ele kapwa sumbu nuhi keke ri haro. .cUKunu o Gotri mwanji kipe a sawero tini ete ku toronambusiro, nindumwasari sembe ku ha nambwe, o hinga ti nawa o Gotri mwanji kipe kumbwa Gotri o ai kunu ratakonda. :b oAi hiparakambwe le, ani Gotri mwanji kipe kunu a bwaro leni ani ai a bwani sembe kuhi a yeni a rasaikonda. Do Gotri mwanji kipe ku mendini ku torosini kwambu tiki ku etisindau. iaK(Ele sios tau hinga wonorukweni ma ku rawa, lotu wo sumbu kuhi ti kipe naha tumbwa sa sira.L`'O keke ai hiparakambwe le, kunu Gotri mwanji ti bwarakarandau peresen ti ku toro ki kwambu naha ki ma ku randa. Woro ele biya mwanji gale ba fweleki bwanda sumbu ti okwe apa minambwe ku na kei. _5&Woro hima fori o inaka hinga ri hambwasini do mwanji ni bwelefo kalefo ri nawa, nunu okwe ori hima i mwanji tini bwelefo kalefo ya rini nu nakonda. S^ %E, hima fori ka hinga ri hambwawa, rini Gotri mwanji ti bwarakarandau hima, e, rini Gotri Himamwale tau randau hima, wowa do kunu ni a kairo mwanji ti Apukolaka i lo mwanji hinga ya sa ri hambwa. B]}$Woro ka hinga a sawendau ti hinde hinga ku hambwandau? Ku sawesiyaꞌaikondauꞌu? Kunu ki Gotri mwanji mu naha sukwasini kundombwa Gotri mwanji ti ku mendini ku torosindauꞌu? Mina. o\W#E, mwanji mu foti wu hambwa ki wu hikisawa, apa wu isini wui aka lengu tiki wui hurache leni wu bwe sili. Hinde wowani, ele hima miyafo lei nindo tiki mwanji wu bwani wu silino ti, o sumbu hinga ti kipe fotini wu wosinda nambwe. M[!Ku hambwandau, Gotri ele sumbu hinga ni ri chirumbuwarambunda nambwe, mina. Rindombwa nui sembe tini ri ratorondawani anaferisini nu dau. Ele sios hima hinga wu tani wu wauwa himiyama forito saini etisini mwanji ti apa bwa kei. Wunu takisopo wuhi ti dimisini ya sa nimba wu da. Ele sios hinga Gotri himiyama hurahama lei nindo ki wunu o sumbu hingambwa wu wosindau. Wunu Moses kaisiro Gotri lo mwanji ti sawero hinga hurahama lei tako tokwe sa wu da. Z E, Gotri mwanji bwarakarandau hima le wui himamwale tini wunjenga wu anaꞌaulisini sembe funda wu owesini kipe tumbwa wu dau. 4Ya O sumbu hinga ku wosiwambwa kunu tinda ete funda funda Gotri mwanji ti ku bwarakarano, wowa ele hima hinga tinda ete hambwa kipe wu hambwani sembe wuhi kwambu wu torono. /XW Wondawa Gotri litisini o mwanji ni kilindaro hima ni mwanji fori rini mekusiwa ri bwa kinawa, etisini Gotri mwanji bwandaro hima ori sa ri gainasiwa rini ga sa bwa. W5 Woro kui nindo ki hima fisiꞌi hima namili hinga wundombwa Gotri mwanji ti wu bwarakarandawa ele biya hima wui mwanji tini ya sa nimba wu kilinda. [V/ E, ori hima mwanji gale ba foki ri bwandawa, o mwanji ni ri jamekonda nambwe ti nawa, apa ori hima ele sios hinga wu tani wauro hima alase ki apa bwa kei. Ri bwa kinawa rini bati Gotri gambwa ya sa ri bwanda. UE, hima fwele mwanji gale ba foki wu bwa kinawa, hima fisiꞌi hima namili ya sa wu bwa. O yakito. Apa o ambwe kumbwa ku bwa kei. O hinga ti sa biya da. Hima fori to mwaseni sa ri bwasiwa pwe, hima fori jepini ri bwe bwa. Wowa hima fori o mwanji ni sa ri jameko. 8TiO keke ai hiparakambwe le, apa hinde hinga ku wokondau? E, o ku wauno gisi ti kunu tinda ete tau chele tumbwa. Hima fori hukwa randawa, hima fori Gotri mwanji ondiyakandiyandawa, hima fori Gotri rini mekusiro mwanji tini sawekawendawa, e, hima fori mwanji gale ba fweleki kunu ri sawewa, hima fori o mwanji ni ai ri jamekokonda. Woro kunu tinda ete sios tau ku rakondau ti, sios hima lei sembe tini okula kinani ya ma ku ra. S7Wokoni ele ri inaka ki yanisindau mwaꞌambwe leni amwei ya rasukwakonda. Wowa ri miyaningisopo ki ri opulisini Gotri hi ti ri rasaisini, ka hinga ya ri sawekonda: “Mwe mwe naha to sa, Gotri kunu naha ga ete ri dau.” Ele lotu wondau sumbu hinga kipe tumbwa sa ete sukwanda %RCWoro, kunu o sios we ki Gotri mwanji tumbwa ku bwarakarandawa, sembe ha nambwe hima foriꞌi sembe ha sumbu kipe hambwanda nambwe fori, o ki ri tasini o mwanji ni ri mendikowa, apa ele kui mwanji to ori hima i sembe tini yekoni ori hima i kapwa sumbu amwei woni o ai rini kilikonda. DQO keke ele sios kipe hima le wu tani funda wu wausini ele mwanji gale ba fweleki wu bwandawa, sembe ha sumbu kipe hambwanda nambwe hima fwele, e, sembe ha nambwe hima fweleto wu sirani wunu ga dasini wunu o wu bwandau mwanji gale ti wu hikisafuni apa ka hinga wu sawekonda, “Kunu ku ambwatinambwatindau.” 0PYO keke ma nu hambwa, mwanji gale ba foki bwandau sumbu ti, sembe haro hima le keke mina, o sumbu hinga ti, sembe ha nambwe himako keke Gotri wupa wo hinga wunu haro. Ka wupa wo sumbu mwe ti Gotri wunu autangindau. E, Gotri mwanji tini bwarakarandau sumbu ti, sembe ha nambwe himako ni wupa wo sumbu hinga Gotri wunu ri ha nambwe, mina, oti sembe haro himako ni ri hima keke wo sumbu wunu ri meku kinani wunu ri haro. O Gotri chengi ki Apukolaka ka hinga sawero:“Ele biya mwanji gale ba fweleki, e, ele biya hima kupu ba fwelei wui takisopo ki ai mwanji ti do ai hima kupu leni ani hasikonda.Woro sa biya da, ele hima apa ai mwanji ti wu mendini hinde wu sirina kumbwa.” NAi hiparakambwe le, hambwa kuhi ti kichapwache lei inaka hinga tini ete ku torosi kei, mina. Kunu kapwa sumbu ku wosindau sumbu ti, kichapwache leto hikisandau hinga ma ku hikisa. E, hambwa kuhi ti mekupu leto hambwandau inaka hinga tini ma ku hambwa. fMEWoro hima wausindau lotu wondau aka ki mwanji ti tapaꞌangi tumbwa ai inaka tiki a bwani ele hima ni wunu ani ondiyakandiyano sumbu tito, ele biya mwanji gale ba fweleki 10,000 mwanji hinga a bwano sumbu tini dikindau. "L=Ani gisi miyafo ki ele mwanji gale ba fweleki a bwandau. Woro, o sumbu keke kunu ani ga hinde ku anachiki kumbwa. O sumbu keke Gotri ni a weseꞌandau. ~KuMini Gotri ni mwe naha mi weseꞌaro, woro o mi bwaro mwanji ki ori hima ri sembe ha sumbu ti rini mi okula nambwe. CJWoro o sumbu hinga mi wosi nambwe, mi himamwale kumbwa Gotri ni mi weseꞌandawa, sembe ha numbo wakindau hima fori o mi bwandau mwanji gale ti ri hikisandani apa hinde hinga Gotri ni mi weseꞌaro ti ete ri saweno, “Mwe naha”? Minambwe naha. Hinde wowani, rini o mi bwandau mwanji mu mwe ti rini hikisandau. TI!Woro o keke apa hinde hinga a wono? Gotri ni ani uchahambwa kinawa, inaka ahi tinga, e, himamwale ahi tinga sa rini uchahambwa to. E, hukwa ti a ra kinawa himamwale tinga inaka tinga sa funda fi ra to. 5HcWoro ka tini ma ku hambwanehei. E, ani mwanji gale ba foki Gotri ni ani uchahambwano ti, himamwale ahi ti rini ni ani uchahambwakonda, e, inaka ahi tito ya nimba dakonda. G
O hinga keke mwanji gale ba foki bwandau hima ri o mwanji ni ri ai jameko ki Gotri ni kwambu naha ki sa ri uchahambwanda. WF' Kunu okwe o hingambwa. Kunu Gotri Himamwale handau peresen ni ku toro ki ku okokonandau. O hinga ti nawa ele sios ni okulandau peresen tini ku toroni Gotri tau kipe ku randa kinani tau kwambu ti ma ku ra. FE Woro ani hima fori bwaro mwanji mwe ti ani hambwa nambwe ti nawa, apa ka hinga ri ani sawekondau, ani ko ba fokipe hima. Wowa ani okwe o hingambwa rini ani hambwano, rini ko ba fope hima. .DU
Mwe naha, do nuwe ki mwanji gale ba fwele miyafo naha dau. Mwanji mwe le, wunu mwanji mu nambwe da nambwe. Ele mwanji bwandau hinga wunu tinda ete mu chele tumbwa. WC' Woro kunu okwe o hingambwa naha. E, hima le hikisandau mwanji ba fweleki ku bwawa, o ku bwandau mwanji mu ti hinde hinga apa wu mendini wu hambwano? Mina. O ku bwandau mwanji kuhi ti ya nimba timbekondau. {BoE, ka au anaye me norukweni wu wowa ata kipe sukwa nambwe ti nawa, apa namo naha to au ti anaye ki ri otokunano? ?AwHimamwale tinga da nambwe mwaꞌambwe le kale, hambangini tinga me tako tinga, woro wunu ki ata gale ba fweleki sukwa nambwe nawa, apa ata gale wuhi ti hinde hinga nu mendino? /@WAi hiparakambwe le, kunu do a sawekondau mwanji le ma ku hambwanehei. E, ani kunu tambwa a tasini ele mwanji ba fweleki Gotri mwanji numbwa kunu ani handawa, kipe naha kunu ani okulanoꞌo? Mina. Woro Gotri ani mekuro mwanji fweleni amwei kunu a saweni hambwa kipe fo kunu ani hani Gotri mwanji tini kunu a bwarakarani kunu ani ondiyakandiyawa, kipe naha kunu ani okulano. Nunu nui mwanji minde ki Gotri mwanji ti nu bwa 7?gAni mwanji ba fweleki kunu tinda ete ku bwa kinani ani okokonasindau. Woro ai okokona naha ti, Gotri mwanji tini ku bwarakara ki. E, mwanji ba fweleki bwandau hima ri, o mwanji ri bwasini sa ri ai jamekowa sios hima le wu mendini sembe ha sumbu wuhi ti kwambu tiki ya sa wu eti. E, o mwanji ri ai jamekoni ri bwa nambwe ti nawa, Gotri mwanji tini bwarakarandau hima rito mwanji ba fweleki bwandau hima rini dikini mwasesini dau. N>E, ori hima mwanji ba fweleki bwandau hima ri, rinjenga ri sembe ha sumbu tini ri ai okulandau. Woro, Gotri mwanji tini bwarakarandau hima rito, rini sios hima lei sembe ha sumbu ni ri okulandau. l=QWoro, Gotri mwanji tini bwarakarandau hima ri, rindo ele hima i mwakambe ki mwanji ri bwandau ti, sembe ha sumbu wuhi tini ri okulandani, sumbu kipe tini sirinandau bomo ti wunu ri mekundawa, wui sembe ti kipe naha wunu i ki. D<Ku hambwandau, e, hima fori Gotri Himamwale kwambu ki mwanji ba fweleki bwandau ti, ele hima ni mwanji ri bwanda nambwe mina. Rini Gotri numbwa ri sawendau. Hinde wowani, hima fori o mwanji ni hambwanda nambwe. Woro rini Gotri Himamwale kipe ti kwambu tiki ele hima leki yanisini dau mwanji hinga leni ri bwandau. R; Kunu himiyama hurahama keke wondau sumbu kuhi ti kwambu naha ki gisi gisi ma ete ku sirinanda. Wondani kunu Gotri Himamwale kipe to handau ele peresen ni ku toro kinani ma ku mwaleꞌakini i to. Woro metengei naha ku toro ki tau kwambu ku ano peresen ti, Gotri mwanji bwarakarano peresen tini ku toro kinani tau kwambu ma ku ra. d:A
Apa sembe handau sumbu ti, Gotri ni nikisindau sumbu ti, hima ba fori keke wondau sumbu ti, dele sumbu namili o ete dakonda. Woro dele sumbu namili nindo ki hima ba fo keke wondau sumbu tito funda ete mwasesindau.G9
Apa dele mwaꞌambwe sukwasiwani nu heindau le, amwei naha sukwasiwani nu heinda nambwe. Fwa ki mwale ni heindau hinga wunu nu heindau. Woro ichekai o gisi tawa Gotri miyaningisopo ti amwei naha nu heikondau. Apa gamwe tumbwa rini ani hambwandau. Woro ichekai amwei naha ri ani hambwandau hinga rini ani hambwakonda. b8=
Imbihumbwa kapwacheche naha a daro gisi ki kichapwache le bwandaro mwanji hinga a bwandaro. Wondani mwaꞌambwe le a toromendineheindaro le kichapwache leto toromendineheindaro hinga a toromendineheindani, kichapwache leto hambwandaro hinga ani hambwandaro. Woro dani ini hima laka a saisinimbwa, ele kichapwache sumbu hinga ya ani hanjaꞌai. 7
Woro, ichekai ele sumbu kipe hinga tinda talesindau ti tawa, o gisi kumbwa ele gamwe tumbwa nu randaro tau le o ya humbukonda. l6Q
Hinde wowani, apa gamwe tumbwa nu hambwandau. Gotri mwanji ti okwe gamwe tumbwa nu bwarakarandau. r5]
Hima ba fori keke nu wondau sumbu nuhi ti hinde apa humbu kumbwa. Minambwe naha! Gotri mwanji ni bwarakarandau peresen ti humbuno. Mwanji ba fweleni bwandau peresen ti okwe humbuno. Hambwa kipe hambwandau peresen okwe humbuno. 4
Hima keke wondau hima ri ele nomo hinga rini handawani tinda ete ri kichandani sembe ete wunu ri handau. Wondani gisi gisi Gotri wunu okulanda kinani ri eripendani ete ri nikisindau. Ele nomo hinga rini raundawani rini kwambu tiki ete ri etinambusindau. 3-
Rini ele kapwa sumbu hima i miyaningisopo ki chikinda nambwe sumbu leni eripenda nambwe. Mina. Rini Gotri sumbu mwe naha tunumbwa ri eripendau. o2W
Rini ele hima i mwanji ni ri sawesiyaꞌainda nambwe. Rini ri mwaꞌambwe leni inaka omwesika ri hambwanda nambwe. Rini metengei ete sembe enge rini anda nambwe. Rini ele kapwa sumbu rini wu wosindau tini ri ai hambwanda nambwe. 1
Hima keke wondau hima ri, rini ele hima kapwa sumbu rini wosindau tini kapwa sumbu wasa wunu ri ai wosinda nambwe. Hima fori sembe rihi ti hima ba fori keke wondau hima ri, rini ele hima ni tinda ete ri okulandau. Rini hima i mwaꞌambwe ti keke sembe amwaka ti ri anda nambwe. Hima ba fori keke wondau hima ri, rini hi rihi tini ri rasai kinani mwanji miyafo ki ri bwanda nambwe. F0
E, ele mwaꞌambwe ahi tinda ete bwarichape hima leni ani hani, e, hima le miyambwa ani heindawa hima tape ahi ani ohumbwewa wu ani torosini hima tape ahi ti hi tiki wu ani tuwa Kurais tau keke ani hano, woro sembe ahi ti wunu keke a wo nambwe nawa, ele sumbu hinga tinda ete gamweche ri hinde apa ani okula kumbwa. f/E
E, ani Gotri kwambu ki mwanji a bwarakarandani, Gotri ri inaka rihi ki hambwandau mwanji yani rihi le ani hambwandani, ele hambwa fwele okwe ani hambwandani, e, sembe ha sumbu ahi ti okwe kwambu ki ani etisini gimba ni a sawewa sikikoni mapwa fo tokwe iwa, woro sembe ahi ti ele himiyama hurahama keke a wo nambwe nawa, ele tau ahi tikisapu hinga. ~. w
E, ani ele himiyama hurahama ni hima lei mwanji ba fweleki wunu a bwandani, ensel le mwanji okwe a bwandani, woro sembe ahi ti wunu keke a wonda nambwe nawa, tau ahi ti me uku nambwe, e, hachahungwe hapa yewani wasamba naha sukwandau ata hinga. 2-] Woro kunu kwambu tiki ma ku etisini Gotri peresen kipe naha leni ku toro ki ma ku okokona. Apa ele ni funda ete dikisindau numbo kipe naha fo o kunu a mekusikonda.b,= Wunu tinda ete hahungondau hima leni kipe wosindau kwambu tini wu torosindauꞌu? Wunu tinda ete mwanji ba fo ba fo bwandau kwambu tini wu torosindauꞌu? Wunu tinda ete mwanji ba fo ba foni wu jamekondauꞌu? Mina!
+ Ku hambwawani hinde hinga? Wunu tinda ete Jisas Himache hinga wu dauꞌu? Wunu tinda ete Gotri mwanji bwarakarandau hima hinga wu dauꞌu? E, wunu tinda ete ondiyakandiyandau hima hinga wu dauꞌu? Wunu tinda ete Gotri kwambu wu wosino hima hinga wu dauꞌu? E* Wosiwani hima fwele sios tau ra ki Gotri ka hinga wunu ri esiro: Metengei Jisas Himache, wosini Gotri mwanji bwarakarandau hima le, ete wosini hima leni ondiyakandiyandau hima le, wosinumbwa Gotri kwambu ti wosino hima le, ete wosinumbwa hahungondau hima leni kipe wosindau hima le, hima ba fweleni okulandau hima le, tau ba fo ba fweleni aulindau hima le, e, mwanji ba fo ba fo bwandau hima le, wunu tinda ete ele tau hinga ki wunu ri esiro. )- Woro kunu tinda ete Kurais ri hima tape hinga ku dau. Wosiwani kunu funda funda tinda ete ri hima tape ki kunu ri sichoꞌoisiwani ku dau. j(M O keke hima tape tipache fori amwaka mendiwa ele hima tape tipa hinga tinda ete amwaka tumbwa ya wu mendiu. E, hima tape tipache fori hi kipe ri torowa, ele hima tape tipa hinga tinda ete rini ga ya funda wu eripeꞌaripeu. F' O hinga ri wosiro keke, apa ele hima tape tipa apumbwa apu wu huwaꞌi huwata hinga, mina, wunu tinda ete funda funda ele hima tape tipa ni ele hingambwa sa wu anaꞌenepe anaꞌenependa. t&a Woro kipe naha nu heindau hima tape tipa nuhi fweleni o hinga hinde nu wosi kumbwa. Gotri to hima tape tipa fwele hi nambwe ele ni hi le ri uchasini ele hima tape tipa hinga tinda ete norukweni ri owesiwani kipe naha tumbwa ya wu da. =%s Ele hima tape tipa nuhi hi nambwe wunu nu hambwandau le, o wunu nu ai enependau. O hinga nu wosiwa, ele hima tape tipa kipe naha nu heinda nambwe le, kipe naha nu ai nu heikonda. $- Mina. Hima tape tipa fwele nu heiwani kwambu nambwe, woro wundo da nambwe nawa, hima tape nuhi ti kipe naha hinde apa da kumbwa. Minambwe naha. a#; O keke miya ti apa tapa tini ka hinga hinde sawe kumbwa, “Ani bwele tau keke mini ni ani hambwano.” Woro mwa ti okwe seke tini apa ka hinga hinde sawe kumbwa, “Ani bwele tau keke mini ni ani hambwano.” Z"- Woro o hinga mina. Hima tape tipa ti miyafo, woro hima tape wuhi ti funda naha. e!C E, ele hima tape tipa hinga tinda ete tau funda numbwa randawa, wo hima tape mwe soki dau? 8 i Woro hima tape ti o hinga, mina. Gotri ele hima tape tipa funda funda apumbwa apu nui hima tape leki ri oweꞌi owetaro ti, ri inaka ki ri owe ki ri hambwaro hinga ri owero. T ! E, ele hima tape hinga tinda ete miya hinga waꞌaiwa, wo mwanji ti hinde hinga apa ri mendino? E, ele hima tape hinga tinda ete wasamba hinga waꞌaiwa, wo ahirahi kuwa le hinde hinga apa ri kuwasino? : m Woro wasamba to ka hinga sawenoꞌo, “Ani miya mina, o keke ani hima tape tipa fo mina”? E, wasamba to o mwanji hinga sawewa, o sa biya ri sawenda, rini hima tape tipa fo. 5 c Woro seke ti ka hinga sawenoꞌo, “Ani tapa mina, o keke ani hima tape tipa fo mina”? E, seke to o mwanji hinga sawewa sa biya ri saweni inda. Rini hima tape tipa fo. c ? Nu hambwanda, nui hima tape ti mwaꞌambwe funda mina, mwaꞌambwe miyafo naha dau. }s
Hinde wowani, nunu okwe o hingambwa. Gotri Himamwale funda naha kumbwa, nunu Juta hima kupu le, Girik hima le, hima lei tako tokwe dasini nindumwasari tau randau hima le, e, lalaunasini dau hima le, nunu tinda ete uku nunu yasisiwani hima tape funda naha hinga nu siraro. Wosini nunu tinda ete Gotri Himamwale funda naha ni nu torosini rini ni uku sumbwe hinga nu andau. Q Hima le hima tape wuhi ti funda naha, wosini hima tape ki mwaꞌambwe miyafo naha dau. Kale seke tapa miyaningisopo le, wunu tinda ete hima tape forukumbwa wu dau. Woro Kurais okwe o hingambwa. ta Do Gotri Himamwale funda naha ritombwa tau ri randawani ele sumbu hinga tinda ete sukwandau. Ri okokona naha ki hima forini sumbu ba foni ri hani, e, hima ba forini sumbu ba foni ri handau. Nunu tinda ete hima tape nuhi ti funda naha hI
Ete wowani hima ba fori kwambu chele sumbu leni wosindau kwambu tini ri tororo, wowani fori Gotri mwanji bwarakarandau kwambu tini tororo. Ete wowani hima fori himamwale ba fo ba foni kilindau sumbu tini ri tororo. Wowani hima ba fori mwanji ba fo ba foni bwandau sumbu tini ri tororo. Wowani fori mwanji ba fo ba fo jamekondau sumbu tini ri tororo. C Ete wowani hima fori o Gotri Himamwale kumbwa sembe handau sumbu tini ri tororo. Wowani hima fori o Gotri Himamwale kumbwa hahungondau hima leni kipe ai wosindau kwambu tini ri tororo. $A Gotri Himamwale ti hima forini kwambu haro ti, ele hima ni inaka kipe wunu ri sawekawe kinani rini haro. Wowani o Gotri Himamwale tombwa hima forini Gotri mwanji bwandau kwambu ti rini hasiwani ele himiyama hurahama Gotri sumbu tini norukweni wu hambwa kinani wunu ri sawekawendau.
k ~}}"|{{Kz{yyx?ww7vvXutss;rqpp+oNndmyllk)iyhgffOeVdcaaE`3_s^]\\[ZLYYXW'VUUSSVRRNQ`PONXM"LKKhJmIHGFE DsCBBA @U?M>o=<::y988'7f655n432I1002/r..7-^,+**M)`(1'&& %P$"" ! H ; xb;
h
1 R|nS}k v6eMwe naha, kunu kui Apukolaka ri hima keke wo sumbu ti ku simiyaneheini ku hambwasidau, rini hima kipe naha. 57Nu hambwanda, che akiche le wunu muku keke wu wondau. Wondau hingambwa kunu okwe muku keke ma ku wo. Muku mwe ti, nimba gambo mwaꞌambwe fwelenga wu anahulehu nambwe. Muku mwe ti, kui himamwale tini okulandau. O muku to kunu okulawa hima laka ku tisiwa Gotri kunu raꞌai ki. 4 O keke kunu ele nimba gambo mwanji ga ele kapwa sumbu ga ma tinda ete ku hanjaꞌai. Wondani ya mwaꞌambwe chele hima ni inaka kapwa hinga hambwandau sumbu ti, e, hima leni gumwa tokwe sawendau sumbu ti, ele sumbu hinga okwe ma tinda ete ku hanjaꞌai. h3 KWoro Gotri mwanji tombwa ya ete da ete dakonda.” Ka Gotri mwanji ti o kunu wu sawesinda.R2 E, Gotri chengi ka hinga sawero:“Dele himiyama hurahama wunu tinda ete ki hinga. Wosiwani wui kaꞌapwe ti, wariko tito buyandau hinga.Ki oti rikaꞌaiwani wariko oti hakoni ya sikau. 1 )Hinde wowani, kunu rupwa tiki aku ako eindau hinga naha ku sirahiro. Kunu kapwa wondau ahirahi mwe ki ku sira nambwe. Mina. Kunu ete da ete da ahirahi mwe ki fwamwe dingini ku sukwaro. Ahirahi mwe mwe ti, himamwale tinga dau ete da ete da Gotri mwanji kipe tini sawero.
0 Kunu Gotri mwanji mwe naha ni ku sirinaro ti keke, kui sembe ti halaya naha. Wosiwani ele kui hiparakambwe leni mwe naha ku okokonandau, miho hinga gamindache ri wunu ku hambwanda nambwe. O keke apa kunu ele kui hiparakambwe le keke mwe naha ma ku wo. '/ IRini ni ri rawarasiwani kunu ri okulawanimbwa Gotri ni sembe ti ku haro. Gotri to Kurais ni wa tiki rini ai rasaisini hi omwesika laka ti rini haro. O keke apa Gotri ni sembe ku hasini ri ai tani kunu ri raꞌai kinani ku nikisindani o ku kipehekinda. Nui hiparakambwe le keke ma nu wo '. IE, Gotri do nuwe ri wosi nambwe gisi ki, Kurais o tau hinga ri ra kinani ri ondiyasiro. Wosinumbwa do gisi jipe ki kunu ri okula kinani amwei ya rini rawara. [- 1Mina. Oti Kurais ri fi kumbwa wungwa kunu jiro. Fi mwe ti, ya ki hinde ra kumbwa, omwesika naha. Kurais mwe ri rini Gotri ni anguꞌomwe hinga haro akisai sipisip che hinga, kipe naha mimbongo wambongo nambwe. 3, aHinde wowani, ka ku hambwahito. Imbihumbwa kui atei hima le kunu sawekawero himamwale ga da nambwe sumbu leni ku sirinandaro ti, Gotri wungwa ti kunu ri jisini o kunu ri ratasinda. Woro do nuwe ki walambe indau mwaꞌambwe kipe naha ti, silifa ga gol ga, o ki wungwa kunu ri jisini ri rata nambwe. h+ KKunu Gotri ni ku uchani ka hinga ku sawendau, “Yapai.” Woro ka Yapai nu nandau hima ri, rini hima leto hima leni kipe na kapwa nani kilindau hinga nunu ri kilinda nambwe. Mina. Rini nu wosindau sumbu mwe tini funda funda ri heisini nunu tinda ete kilindau hima. O keke, kuhi minde mina do nuwe ki ku dau ti, ma ku akindani ku ichiꞌuchanda. <* sHinde wowani, Gotri chengi ki ka hinga sawero: “Ani halaya naha sini a dau. E, kunu okwe o hingambwa halaya naha sini ma ku da.” Gotri ya omwesika naha ki wungwa nunu ri jiro #) AGotri rini halayasini dau hima naha, woro o Gotri to kunu uchawani ku taro. O keke ku ichiꞌuchandau numbo ti kipe naha halayasini ma ku ichiꞌuchanda. !( =Kunu imbihumbwa ku hikisasini ku wosindaro sumbu hukwe ti ku hanjaꞌaisini che leto nuwai yapai mwanji tini sirinandau hinga Gotri ni ma ku sirinanda. ' }
O keke, kui inaka ni ku otokunasini ku rano tau tini ma ku hambwafwaꞌaisi. Wondani sembe ha sumbu kuhi ti, kui inaka ki ku toronambusini Jisas Kurais amwei ri sirano gisi ki ri hima keke wo sumbu kunu tambwa tano sumbu tini ma ku nikisinda. /& Y Wosiwani Gotri wunu mekusiro tau ra sumbu wuhi ti, Gotri wunu mekuwani wu bwaro mwanji wuhi ti, wunjenga ai wunu okula kinani wu bwa hinga, ele biya hima, kunu, ni okula kinani wu bwano. Wosiwani wunu o sumbu ni wu sirinani wu bwaro. Woro apa do nu dau gisi ki Gotri to ri Himamwale ako ti hewen ko ki humbwewani do nuwe ki sikasiwani o ri kwambu kumbwa Gotri mwanji kipe bwandau hima o mwanji hinga numbwa wu bwandau. E, ensel le okwe wunu do Gotri mwanji kipe naha tini wu mendi kinani au wunu saindau. Gotri halayasini nu da kinani nunu ri ucharo t% c Woro Kurais Himamwale kipe to wui sembe we ki dasini wunu sawekawendawani Kurais nomo ba fwele ri rasinimbwa hi omwesika laka ri torono sumbu tini wu hambwaro. Wokoni wunu o mwanji mu ni wu ai hambwa kinani ka hinga wu anasili anasilindani ya wu wakinda: “Hinde gisi naha ki ri tasini nomo ri rakondau?”, e, “Bwele sumbu hinga to ka gisi ki sukwakondau?” )$ M
Gotri kunu ai raꞌaindau sumbu doti, kale imbihumbwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima le kunu ki sukwakondau Gotri hima keke wo sumbu ni wu bwaro. Wu bwaro mwanji mwe ti, ka Gotri ai nunu raꞌaindau sumbu tini sawero, woro o tini wu hambwa kinani tau kwambu wu ra ra wu kilindaro. !# = Hinde wowani, rini ni sembe ku hasiwani Gotri kui himamwale tini ri ai raꞌairo sumbu ti, sembe ha sumbu kuhi ki waro mwe kipe naha hinga ku torondau. !" =Hima mwe ri rini ku heinda nambwe, woro rini keke ete ku wondau. E, kui miya tiki rini ni ku heinda nambwe, woro sembe ti rini naha ni ku hasini ku eripendau. Woro o ku eripendau ti, do nuwe kipe eripeꞌaripe tini dikisindau, nui inaka ki hinde apa nu bwa kumbwa, minambwe naha. ! 3Woro Gotri o sumbu hinga kunu wosindau ti, o kui sembe ha sumbu tini nimba simiyaneheindau. Nu hambwanda, hi tiki tusiwani kwene kwene sukwandau gol okwe walambe ino. Woro sembe ha sumbu ti gol hinga mina, gol ni funda ete dikisini kipe naha. Woro Gotri sumbu fwele ichahangu hinga kunu simiyaneheiwa oti kui sembe ha sumbu ni kunu simiyaneheindau, sembe ha sumbu kuhi mwe nahaꞌa. Wosiwambwa ichai Jisas Kurais to amwei ri sirasinimbwa, hi omwesika laka ti, eripeꞌaripe ti, e, sumbu kipe ku wosindaro hi ti, o kunu ri hakonda. M Kunu Gotri ele sumbu kunu wosiro tini ku eripendau. Woro do nuwe ki ku dau gisi faiche ki Gotri ohounawani ele ba fo ba fo simiyanehei sumbu ti kunu ki sukwakoni sembe amwaka ti kunu handau. % EKunu Gotri ni sembe ku hasini rini ku sirinandau, o keke kipe naha ku da ki ri kwambu ki o kunu ri ichakisinda. O sumbu hinga ri wosiro ti, ri otokunasiro numbo ki kunu ni ri ai raꞌai kinani ri hambwandau. Woro o sumbu hinga ti Gotri ondiyasiro gisi jipe naha ki amwei o sirakonda. d CWoro o gisi ki hewen ko ki dau ete da ete da sumbu kipe tini o nu torokonda. Ka sumbu kipe walambe ini hinde humbu kumbwa, kipe tumbwa ete dano. Mwaꞌambwe mwe ti hewen ko ki Gotri otokunasiwani o dani kunu nikisinda. )Nui Apukolaka ri Jisas Kurais, ri Yapai, Gotri hi tini ma nu rasainda. Rindo nunu keke omwesika ri wokoni Jisas Kurais ni wa we tiki rini ai rasairo ti keke, himamwale ako naha ya nunu ri hasinda. Wosiwani Gotri ai nunu raꞌaino gisi tini nu eripeni nu nikisinda. !Imbihumbwa kapwa kui Yapai Gotri kunu ni ri hambwasini rihi minde hinga kunu ri ondiyasini ri Himamwale kipe to kunu ratorowani Gotri hima kupu hinga ku siraro ti, Jisas Kurais ni ku sirinawa, ri fi tiki kunu yokowa hima ako naha ku sira ki. Woro Gotri hima keke wo sumbu ga sembe wahapi sumbu ga kunu ki omwesika ya sa ete sukwanda. Ete da ete da sumbu kipe naha ti hewen ko ki nunu nikisinda Ani Pita, ani Jisas Kurais Himache. Ani dohaꞌa chengi a kaindau ti, kunu Gotri rihi naro himiyama hurahama le Pondas mapwa ki, Galesiya mapwa ki, Kapatosiya mapwa ki, Esiya mapwa ki, e, Bitiniya mapwa ki hima kicha hinga ku dau hima leni, kunu a kaindau. X)Ai chechehimache le, kunu gambolombo gotri ni gumwa ti ma ete ku si.pYNunu nu hambwanda, Gotri Che ri tasini hambwa kipe tini nunu haro. O keke Gotri mwe naha ni nu hambwasindau. Nunu Gotri mwe naha ga ri Che, Jisas Kurais, ga nu dau. Do Gotri rini Gotri minde, e, rini ete da ete da himamwale. wKa nu hambwanda to, nunu Gotri che hinga nu dawani, do nuwe kipe hima hinga tinda ete Saiten tako tokwe wu dau. oWKa nu hambwasinda, Gotri che hinga dau hima le, wunu kapwa sumbu tini ete wu sirinandani wu wonda nambwe. Mina. Hinde wowani, Gotri Che rito wunu kipe aulini dawani, ka kapwa hima ri, Saiten apa tapa hinde wunu toro kumbwa. +Ele sumbu hinga Gotri miyaningisopo ki chikinda nambwe le, o kapwa sumbu. Woro, kapwa sumbu keke hi ki rainda nambwe kapwa sumbu fwele ele da. fEE, hima fori ri hiparakambwe ni ri heiwani kapwa sumbu fo ri woro, woro o kapwa sumbu keke hi ki ri raino hinga mina. O hinga nawa, ori hima ri hiparakambwe keke Gotri ni sa ri uchahambwawa Gotri sa ai rini rata. Do mwanji hinga ni a sawendau ti, kapwa sumbu keke hi ki raino, o kapwa sumbu hinga tini wosiro hima leni a sawenda nambwe. Hima le wui kapwa sumbu keke hi ki raino kapwa sumbu ele da. Woro ele hima hinga keke Gotri ni ku uchahambwa kinani a sawenda nambwe. 9kEle uchahambwa nuhi le Gotri metengei ete ri mendindau, woro o sumbu ni nu hambwawa mwaꞌambwe fo keke rini nu uchahambwaro ti, o mwaꞌambwe nu tororo hinga nu hambwakonda. LE, Gotri okokona tini ete nu sirinandani mwaꞌambwe foti keke rini nu uchahambwawa nui uchahambwa ti metengei ete ri mendi sindau. O keke nu akinda nambwe Gotri mu ki nu ini rini nu takaindau. 7
Ani do chengi Gotri Che hi tini sembe ku haro hima leni, kunu, a kaindau ti, ete ku hambwa kinani, kunu ete da ete da himamwale kipe ku tororo. Y+ E, Gotri Che ringa haiyesini dau hima ri, o himamwale hinga rini ki dau. E, Gotri Che ringa haiye nambwe hima ri, rini o himamwale hinga rini ki da nambwe. Ma nu hambwa, ete da ete da himamwale nunu ki dau.
O mwanji mwe naha Gotri bwaro ti ka hinga: Gotri ete da ete da himamwale kipe nunu haro. Do ete da ete da himamwale ri Che ki dau. +O
Gotri Che ni sembe haro hima ri, rini Gotri bwaro o mwanji ni sembe we tiki ri toronambusindau. E, Gotri ni sembe ha nambwe hima ri, rini Gotri ni nimba gambo hima hinga ri nasindau. Hinde wowani, ori hima hinga Gotri rinjenga ri Che rini ri bwaro mwanji mwe naha tini sembe ri ha nambwe. iK Mwanji mu ti amwei sukwa kinani okulani bwandau mwanji ti nu mendindau. Woro Gotri to rinjenga bwaro mwanji ti ele hima bwandau mwanji ni funda ete dikisindau. Gotri ka mwanji ri bwaro ti, ri Che ri mwanji mu ni ri sawero. g
GHimamwale ti, uku minde ti, e, ri fi ti. Dele mwaꞌambwe namili, mwanji wuhi ti funda naha. J
Kurais ni mwe naha sawehambwaro mwaꞌambwe namili mwe le kale: Jisas Kurais rini fwa tiki uku yandau sumbu tinga me yapweke tiki fi rihi owehenano sumbu tinga ri ra ra ri taro. Rini uku minde ki yasindau sumbu tumbwa ri rata nambwe. Mina. Rini uku minde ki yasindau sumbu tinga, fi rihi ki yasindau sumbu tinga ri ra ra ri taro. Gotri Himamwale tombwa o Kurais sumbu ni amwei sawendau. Hinde wowani, Gotri Himamwale mwanji mwe naha tumbwa bwandau. B
}Namoto do nuwe pe kapwa sumbu ga anayeni do nuwe pe sumbu ni yitini rawaindau? Jisas ni Gotri Che hinga nani sembe haro hima letombwa dikindau. Gotri ri Che ri mwanji ni amwei ri woro U #Hinde wowani, Gotri chechehimache hinga wu dau hima leto nuwe pe sumbu ni yitini rawaindau. Gotri ni sembe mwe naha nu haro sumbu ti keke, do nuwe pe sumbu ni au hinga nu anayeni nu dikini nu rawaindau. }E, nunu Gotri lo mwanji ni nu sirinawa, Gotri keke sembe mwe naha ki nu wondau. Wondawani lo mwanji rihi oti nomo mina. 1[E, sembe nuhi ti Gotri keke nu wondani ri lo mwanji numbwa ete nu sirinawa, amwei naha ka hinga o nu hambwakonda, nunu Gotri ri chechehimache le keke funda nu wondau. < sNamoto Jisas ni ka Gotri rumbwe ki sawesiro hima, Kurais, hinga nani sembe handau ti, wunu Gotri che hinga wu dau. Namoto Yapai keke wondau ti, ri Che ri keke okwe ete wu wondau. Dohaꞌa lo mwanji Kurais ki nu mendiro ti ka hinga: Gotri keke mwe naha wondau hima ri, ri hiparakambwe keke okwe sa ri wonda.)E, hima fori ete sawewa, “Ani Gotri keke a wondau,” wosini hima forini ri omwemendiwa, ori hima mwanji rihi ti nimba ri gambondau. E, hima fori miya tiki heindau ri hiparakambwe fori keke ri wo nambwe nawa, miya tiki heinda nambwe Gotri keke hinde apa ri wo kumbwa. fEGotri metengei naha nunu keke ri woro. O keke nunu ga nui hiparakambwe keke nu wondau. A{Hima keke wondau sumbu ti akinda nambwe. E, hima keke wondau sumbu to hima i inaka ki talesini akindau sumbu tini rani rumbwendau. Akindau sumbu mu ti ka hinga: Kapwa sumbu wasa torono ti keke ri akindau. E, hima fori ri akiwa amwei naha o nu hambwakonda, hima keke wondau sumbu ti rini ki taleni chiki nambwe. |qHiparakambwe lenga nu anakekewondau sumbu ti kipe naha nunu ki taleni chikisindau. O keke koti omwesika laka mendino gisi tawa hinde apa nu akini huruhumba nu hei kumbwa. Hinde wowani, do nuwe ki nu dau ti, Kurais daro hingambwa naha nu dau. \ 1Wondani ka ya nu hambwanda, Gotri nunu keke wosiwani sembe rini ni nu hasinda. Gotri hima keke wo sumbu mu naha. Hima fori ri hiparakambwe lenga wu anakekewondau ti, rini Gotri ga ri dawani Gotri rini ga o da. }sE, hima fori ete ri sawewa, “Jisas rini Gotri Che,” wowa ori hima Gotri rini ga dawani rini okwe Gotri ga dau. n~UYapai ri Che ni do nuwe ki rini rumbwewani ri sikaro ti, do nuwe ki dau hima hinga tinda ri ai wunu ri rata kinani rini rumbwewani ri sikaro. Woro, nunu o sumbu ni nu heini mwe naha nu nasini, apa o mwanji numbwa do nu sawenda. }}
Gotri Himamwale rihi naha tini nunu haro. O keke apa nu hambwanda, nunu rini ga nu dawani rini okwe nunu ga do da. =|s Hima fori Gotri ni hei nambwe. E, nui hiparakambwe le keke nu woni wunu ga nu anaꞌokulawa, Gotri nunu ga o da. Wondawa Gotri nunu keke wondau sumbu ti o nunu taleni chikikonda. { Ai nau le, Gotri nunu keke ka sumbu omwesika laka ri woro. Woro hingambwa nunu okwe ele hiparakambwe lenga ma nu anakekewo. vze
Hima keke wondau sumbu ka: Nundo Gotri keke nu woni rini nu okulanda nambwe. Mina. Gotri to nunu keke woni kapwa sumbu nuhi rani rumbweꞌi ki o ri Che ni anguꞌomwe hinga ri hima tape ti ha kinani ri rumbweꞌiwani do nuwe ki sikaro. Ey Gotri ri Che funda naha ni do nuwe ki ri humbweꞌiwani sikaro ti, himamwale kipe ti rini ki nu toro ki. O sumbu hinga nunu ri wosiro ti keke apa ya nu hambwanda, Gotri nunu keke wondau. x}Gotri hima keke wo sumbu mu naha. O keke hima fori hiparakambwe le keke ri wo nambwe nawa, rini Gotri ni ri hikisandau. w Ai nau le, nunu hiparakambwe nuhi lenga ma nu anakekewo. Hinde wowani, hiparakambwe keke wondau sumbu o Gotri ki sukwaro sumbu. Hima fori hiparakambwe le keke wondau sumbu tini ete ri sirinandawa, rini Gotri che, wosini Gotri ni funda ri hambwafwaꞌaisindau. xviNunu Gotri rihi. E, hima fori Gotri ni ri hambwandawa, ori hima rini nui mwanji o ri mendikonda. E, Gotri to rihi ri na nambwe hima ri, rini nui mwanji hinde apa ri mendi kumbwa. Woro o numbo hinga ki, Himamwale kipe ki mwanji mwe naha bwandau sumbu ga himamwale kapwa ki nimba gambo mwanji bwandau sumbu ga amwei nu heini nu hambwakonda. Gotri nunu keke ete wondau Yu+Ele gambolomboni Gotri mwanji bwarakarandau hima le wunu do nuwe kipe. O keke mwanji wuhi le do nuwe kipe mwanji tumbwa wu bwandau. Wondawani do nuwe kipe hima le o wui mwanji ni wu mendini ya wu sirinanda. Zt-Ai chechehimache le, kunu Gotri rihi, kunu gambolomboni Gotri mwanji bwarakarandau hima leni ku dikiro. O Himamwale kunu ki dau ti, do nuwe kipe hima leto sirinandau himamwale tini funda ete mwasesinda. sWoro hima fwele Jisas ni o mwanji hinga wu sawe nambwe nawa, himamwale ba foto wunu ga dau, Gotri Himamwale mina. O himamwale hinga ti, Jisas Kurais miho ki taro. Imbihumbwa ri ta kinani mwanji suwa ku mendiro ti, apa ri tasini do nuwe ki ori ya da. GrGotri Himamwale ki tau randau sumbu ti ka hinga o ku heikonda: Hima le ka hinga wu sawewa, “Jisas Kurais hima minde hinga ri taro,” wowa o ku hambwakonda, Gotri Himamwale wunu ga o da. vq gAi nau le, ele himamwale hinga ni sembe ku ha kei, mina. Ele himamwale ma ku simiyaneheisini pwe, Gotri ki taroꞌo, Saiten ki taroꞌo. Hinde wowani, gambolomboni Gotri mwanji bwarakarandau hima le miyafo do nuwe ki ele ichiꞌuchanda. Vp%E, hima fori Gotri sawendiri mwanji ni ri sirinawa, rini Gotri ga ri dawani, Gotri okwe rini ga dau. Woro Gotri nunu ga dau sumbu ti, Gotri nunu haro ri Himamwale to nunu ri mekusiwani nu hambwandau.*oMSawendiri mwanji rihi mwe ti ka hinga: Nunu ri Che ri, Jisas Kurais, ri hi tiki sembe nu hawa Kurais nunu ri sawero hingambwa hima ba fwelenga ma nu anakekewo. MnO hinga nu dasini rini ni mwaꞌambwe fo keke nu uchahambwawa, o apa nunu ri ha sindau. Hinde wowani, nunu ri sawendiri mwanji numbwa nu sirinani ri okokonandau sumbu hinga tunumbwa nu wosindau. m Ai nau le, e, nui sembe we ki sukwandau ele inaka hinga nunu kotimwonda nambwe nawa Gotri miyaningisopo ki yakinani o nu etinambukonda. l7E, o sumbu hinga nu wowa nu hambwakonda, nunu Gotri mwanji mwe naha tini nu sirinandau. Gotri nui sembe we ki dau sumbu leni funda ete ri dikisini rindo nui Apukolaka hinga ri dasini ele mwaꞌambwe hinga tinda ete ri hambwandau. O keke, sembe we ki sukwandau ele inaka nuhi tombwa ai nunu kotimwowa, apa ele ni sembe nomo hinde nu hambwa kumbwa. Gotri nunu ga dawani sembe wahapi ki ete nu dakonda. ukcAi chechehimache le, apa hima leni takisopo ki mwanji tumbwa ku bwani ka hinga ku sawe kei: “Ani kunu keke a wondau.” Mina. Wunu keke mwe naha ma nu woni sumbu kipe tiki wunu nu okula. Gotri miyaningisopo ki yakinani etindau sumbu j+E, hima fori do nuwe kipe mwaꞌambwe miyafo naha rini ki dawa, hima forini ri heiwa mwaꞌambwe keke mwe naha ri heifundawa ori hima keke ri woni mwaꞌambwe fwele ri ha nambwe nawa, wo hinde wowani ori hima ka hinga ri sawendau, “Ani Gotri keke mwe naha a wondau”? EiJisas nunu okula kinani hima tape rihi ti ri ohumbwero. O keke apa hima keke wo sumbu ti nu hambwahiro. Woro nunu okwe hima tape nuhi ti ma nu ohumbwesini nui hiparakambwe leni nu okula. ^h5Hima fori hiparakambwe rihi forini ri omwemendindau ti nawa, o hima ni yeni sindau hinga ri yeni ri sihiro. Kunu ku hambwasindau, hima fori hima foni yeni sino ti, rini ete da ete da himamwale rini ki da nambwe. wggNunu nu hambwasinda, nunu nu haro hinga daro ti, o sumbu ni nu dikisini apa himamwale tinga ya nu dau. Hinde wowani, ele nui hiparakambwe keke nu wondau. E, hima fori ri hiparakambwe le keke ri wo nambwe nawa himamwale rihi ti hasindau. qf[
Ai hiparakambwe le, e, do nuwe kipe hima le kunu omwemendiwa, apa o tini ku heini ku apapana kei. Oe Apa Ken sumbu hinga nu toro kei. Hinde wowani, rini Saiten che, o keke ri hipache ni ri yeni siro. Bwele mu keke ri hipache ni ri yeni siro? Hinde wowani, ri sumbu ti kapwa, e, ri hipache to kipe. pdY Imbihumbwa kapwa ka mwanji hinga ni ete ku mendiro: Nunu nui hiparakambwe lenga ma nu anakekewo. 2c]
Woro ete nu hambwa kinawa, namoto Gotri che, e, namoto Saiten che, o hinga nu hambwa kinawa, ka hinga ma nu heini nu hambwa: Sumbu kipe wosinda nambwe hima ri, rini Gotri che mina, e, hima fori hiparakambwe fori keke ri wo nambwe nawa, rini okwe Gotri che mina. Hiparakambwe le keke wondau sumbu %bC E, hima fori Gotri che hinga ri sirawa, rini apa kapwa sumbu tini hinde ete ri sirinanda kumbwa. Hinde wowani, Gotri ahirahi wapa kipe rihi ti ori hima i sembe ki sisiwani rini kapwa sumbu ki hinde apa ri da kumbwa. Mina. Hinde wowani, rini Gotri che minde naha hinga ete ri siraro. a E, hima fori kapwa sumbu ete ri wondau ti, rini Saiten hima kupu fo. Hinde wowani, Saiten imbihumbwa kapwa ete ta tani apa okwe kapwa sumbu ete ri wosindau. Gotri Che ri amwei ri siraro ti, Saiten kapwa tau tini tikisapu hinga hanjini rumbweꞌi kinani ri siraro. E`Ai chechehimache le, kunu hambwafwaꞌaisi! Foki apa hima fori ka mwanji ni kunu gambo ki. Sumbu kipe wosindau hima ri rini, Kurais hima kipe naha daro hinga, hima kipe naha ri dau. j_MHima fori Kurais ga takaisini dawa, rini kapwa sumbu ti hinde apa ete ri sirinanda kumbwa. E, hima fori kapwa sumbu ni ete ri sirinandawa, o ma nu hambwa, rini Kurais ni sembe pe miya rihi ki ri heini rini hambwanda nambwe. p^YKu hambwandau, Kurais kapwa sumbu nuhi rani rumbwe ki ri taro. Woro rini ki kapwa sumbu fo da nambwe. ]Kapwa sumbu wondau hima ri, rini Gotri lo mwanji ni ri sawesiyaꞌaindau. E, kapwa sumbu ti Gotri lo mwanji ni sawesiyaꞌaindau. !\;Woro ele hima Kurais ni hei ki au saini rini wu nikisindau ti, Kurais halayasini dau hingambwa wunu okwe halaya naha wu da kinani tau kwambu wu andau. [Ai nau le, apa Gotri che hinga ya nu dau. Woro ichekai hinde hinga apa nu dano, o sumbu to amwei sukwa nambwe. Woro nu hambwanda, ichekai Kurais amwei ri sirano gisi ki, nui miya naha ki ri dau sumbu mu ni nu heikoni rini hingambwa naha ete nu sirano. NZ Aiyo fiya! Yapai Gotri nunu keke woni nunu ratasini apa ri che hinga ya nunu ri uchanda. O mwe naha, nunu Gotri che. Do nuwe kipe hima le, wunu Gotri wu hikisandau, o keke nunu okwe wu hikisandau. %YC E, kunu ku hambwandau, Kurais rini hima kipe naha, wowa mwe naha ka hinga o ku hambwakonda: Sumbu kipe wosindau hima ritombwa Gotri che hinga ri dano.#X? Mwe naha, ai chechehimache le, kunu rini ga ma ete ku da. Wowa ichekai amwei ri sukwawa, ri mwakambe ki hinde apa nu akini huruhumba nu hei kumbwa. rW]Woro Kurais to ri Himamwale ti kunu ki owehenasiwani kunu ga o ete da. O keke kunu hambwa keke ku heifunda nambwe. Mina. Himamwale kipe ti ele mwaꞌambwe hinga tinda kunu ondiyakandiyandau. Dohaꞌa Himamwale ri mwanji ti, o mwe naha, rini nimba gambonda nambwe. O keke kunu Gotri Himamwale kunu ondiyakandiyaro hinga Kurais ni ku toronambusini ma ete ku da. uVcDo chengi kunu ni a kairo ti, ele hima kunu gambo ki hambwandau inaka wuhi tini amwei a woni a kairo. qU[Hinde wowani, nunu ni mwanji ka hinga ri injisinda: Ete da ete da himamwale kipe nunu ni o ri hakonda. ?TwKale metengei naha ku mendiro mwanji ti, ma ku toronambusini ku da. E, metengei naha ku mendiro mwanji oti ku toronambuwa, kapi Cheꞌapuko gisi gisi kunu ga o ete fi dakonda. >SuHima fori Gotri Che rini gumwa ri siwa, Gotri ri Yapai mina. Hima fori Gotri Che rini sembe ri hawa, Gotri ri Yapai. Gotri Himamwale ti mwanji mwe naha tini nunu ondiyakandiyandau RwMwanji gambondau hima ri namo? Kari ete sawendau hima ri sa to, “Jisas rini ka Gotri ri rumbwe ki sawesiro hima, Kurais, mina.” Kari hima Yapai Gotri ga ri Che ri Jisas ga gumwa fini sindau hima rito gambondau. O keke rini Kurais miho. XQ)Woro o tini ku hambwanda nambwe nani a kai nambwe. Mina. Gotri mwanji mu mwe ti ku hambwandani mwanji mwe naha ki mwanji gambo fo sukwanda nambwe sumbu ni ku hambwasindau. O keke do chengi kunu ni a kairo. P Woro kunu tinda ete Gotri Himamwale kipe Kurais to o kunu owehenasinda. Wosiwani kunu tinda Gotri mwanji mu mwe ti ku hambwasindau. OWunu nunu hanjaꞌaisini wu iro. Imbihumbwa wunu nunu ga funda wu daro ti, nuhi minde hinga wu da nambwe. E, wunu nuhi minde napo nunu ga ete wu dakoro. Woro nunu wu hanjaꞌairo ti keke apa nu hambwafwaꞌaisinda, dele hima hinga tinda ete wunu nuhi mina. \N1Ai chechehimache le, gisi jipe ya takaisini dau. Imbihumbwa ka Kurais miho sukwakondau mwanji suwa ku mendindaro ti, apa Kurais miho miyafo naha sukwahiro. O keke nu hambwanda, gisi jipe ya takaisini dau. Kunu apa do nuwe ki dau sumbu ga do nuwe ki dau mwaꞌambwe lenga ele keke ku wo kei. E, hima fori do nuwe ki dau sumbu keke ri wowa, rini Yapai keke ri wonda nambwe. KJAi che le, kunu kui Yapai ni funda ete ku hambwafwaꞌaisindau. O keke do chengi kunu ni a kairo. Kunu yapai hima, kunu dori hima imbihumbwa ri dasini apa okwe do ete ri dau ti, rini ku hambwafwaꞌaisindau. O keke do chengi kunu ni a kairo. Kunu hima wapa le, kunu talihapa kuhi ga ete ku dau. Gotri mwanji ti kui sembe we ki kwai dawani, ka kapwa hima ri, Saiten ni ku dikiro. O keke do chengi kunu ni a kairo. Nuwe pe sumbu keke nu wo hinga ~Iu
Kunu yapai hima, dori hima imbihumbwa kapwa ri dani apa okwe do ete ri dau ti, rini ku hambwafwaꞌaisindau. O keke do chengi kunu a kaindau. Kunu hima wapa le, kunu, ka kapwa hima ri, Saiten ni ku dikihiro. O keke do chengi kunu ni a kaindau. H} Kunu ai chechehimache le, Kurais hi tiki Gotri kapwa sumbu kuhi ti rani rumbwero. O keke do chengi kunu a kaindau. uGc Woro hinde na hima fori ri hiparakambwe forini ri omwemendindau ti, rini hundu tiki ri dani o hundu ki ete ri ichiꞌuchandani numbo mwe naha ti ri hikisasini ri wakitekindau. Hinde wowani, hundu to miyaningisopo rihi ti ichakisindau. F9
Hima fori ri hiparakambwe le keke ri wondau ti, rini lindana naha ki ri dau. Wondawa lindana ki mwaꞌambwe fo hinde apa rini yewa ri hichako kumbwa. .EU E, hima fori ete sawewa, “Ani lindana ki a dau,” woro rini ri hiparakambwe forini ete ri omwemendindau ti nawa, ori hima hinga rini hundu tiki ete ri dau. oDWWoro do apa kunu ni a kaindau sawendiri mwanji ti, mwanji anandi hinga o ku mendikonda. Do mwanji mu mwe ti Kurais ki dawani kunu okwe o kunu da. Hinde wowani, hundu humbu humbu indawani, lindana naha tito sukwasini o ya ete da. ]C3Ai nau le, do sawendiri mwanji kunu ni a kaindau ti, o sawendiri mwanji anandi mina, ka imbihumbwa kapwa sembe ku hasini ku tororo mwanji hukwe tumbwa. Woro o sawendiri mwanji hukwe mwe ti o ku mendisinda. ,BQE, hima fori Gotri mwanji ni mwe naha ri sirinandau ti nawa, Gotri ni okokonandau sumbu funda ete rini taleni chikisindau. E, hima fori ete sawewa, “Ani Gotri ga ani ichiꞌuchandau,” wowa ori hima Kurais indaro numbo hingambwa sa ri sirinanda. Kurais indaro seke wange hingambwa nu sirinawambwa ya nu hambwakonda, nunu Gotri ga nu ichiꞌuchandau. Hima fori hiparakambwe fori keke ri wowa, rini lindana ki ri dau hAIWoro, hima fori ete sawewa, “Ani Gotri ni mwe naha ani hambwasindau,” woro Gotri lo mwanji ni ri sirina nambwe ti nawa, ori hima hinga nimba ri gambondau. Wondawani Gotri mwanji mwe naha ri sembe we ki kwai da nambwe. @E, Gotri lo mwanji norukweni nu sirinawambwa inaka funda riki ka hinga o nu hambwakonda: Mwe naha rini nu hambwasindau. U?#Rindombwa kapwa sumbu nuhi ti rani ri rumbwe kinani ri hima tape anguꞌomwe hinga ri haro. Woro o tau hinga nunu kekembwa ri ra nambwe, mina, dele nuwe mapwa ki dau hima le tinda ete wunu keke ri raro. g> IAi chechehimache le, kapwa sumbu ku wono ti keke do chengi kunu ni a kaindau. E, hima fori kapwa sumbu ri wowa, nui wa ki etisini nunu okulano hima fori ri Yapai ga o da. Kari hima rini hima kipe naha, Jisas kurais sa to. f= G
Woro ete nu sawewa, “Ani kapwa sumbu fo a wonda nambwe,” o mwanji hinga nu sawendau ti, Gotri ni ete nu sawendau, rini nimba gambondau hima. O hinga ti nawa mwanji mwe naha rihi ti nui sembe we ki kwai da nambwe.Y< - E, kapwa sumbu nuhi ti Gotri ni amwei nu sawewambwa Gotri apa hinde nunu hanjaꞌai kumbwa, mina, sumbu kipe tumbwa nunu ri woni ele kapwa sumbu nuhi tinda ri rani ri rumbwewa hima kipe naha ya nu sirakonda. /; YWoro ete nu sawewa, “Ani kapwa sumbu nambwe,” o mwanji hinga ti, sembe nuhi ni nimba nu gambondawani mwanji mwe naha rihi to nui sembe we ki kwai da nambwe. f: GE, lindana ki ri dau hingambwa lindana ki nu dau ti nawa, nunu ele nui hiparakambwe lenga sembe funda nu owesini nu dau. Wondawani Gotri Che ri, Jisas, fi rihi tombwa kapwa sumbu nuhi nunu yokowani kipe naha nu sirandau. W9 )E, ete nu sawewa, “Ani rini ga sembe funda ani owesini a dau,” wosini hundu tiki nu indawa, o mwanji hinga nu bwandau ti nimba nu gamboro. Hinde wowani, mwanji nu bwaro ki mwe naha nu sirinanda nambwe. 8 #Do mwanji rini ki nu mendisini kunu ni nu bwandau mwanji mwe ti ka hinga. Gotri rini lamu hinga, hunduche fori rini ichakinda nambwe. 7 Do chengi kunu nu kaindau ti, eripeꞌaripe sumbu nuhi ti nui sembe we ki nunu taleni chiki kinani. Nunu tapwaki ki indau hinga ma nu i |6 sMiya ki nu heini wasamba ki nu mendisini, o mwanji ni apa do kunu nu sawenda. Wowa nunu ga sembe funda ku owesini ku da ki. Sembe funda nu owesini nu dau sumbu nuhi ti, Yapai Gotri ga ri Che ri, Jisas Kurais, ga sembe funda nu owesini nu dau. d5 CHimamwale tinga dau mwanji doti amwei sukwawani rini nu heiro. Wosini ete da ete da himamwale tinga dau mwanji tini mwe naha ki kunu nu sawendau. Woro imbihumbwa Yapai ga ri dasini amwei naha ri sirawani rini nu heiro. 4 5Nunu himamwale tinga dau mwanji tini nu bwandau. Do mwanji imbihumbwa ki ete dawani, nu mendini, nui miya minde naha ki nu heini tapa ki nu tororo. q3[E, Jisas Kurais hi naha ki mwe mwe naha kunu a sawendau, sembe ahi ti kunu naha keke ete a wondau.h2IE, Apukolaka Jisas i hima keke woni hima okulandau sumbu hinga kunu naha ga ya o ete da. 1%E, hima fori sembe rihi Apukolaka keke ri wo nambwe ti nawa, ori hima hinga walambe naha sa fiya rini i. Apukolaka, mini huwainani ta! k0OAni Pol to, apa naha ai tapa minde naha ki do kunu ni a weseꞌandau mwanji ti a kaikondau. M/Ele hiparakambwe hinga tinda ete kunu wu weseꞌandau. Woro nunu Gotri himiyama hurahama lei nui sumbu ti ka hinga, kunu tinda ete funda funda kui hiparakambwe lenga tapa ti ya ma ku anayenguna. F.Esiya mapwa ki do dau sios hinga le kunu ni wu weseꞌandau. E, Akwila hima pi Pirisila ga ele fi aka ki waundau sios hima lenga kunu ni Apukolaka i hi tiki omwesika wu weseꞌandau. -3Woro kunu ele hima hinga leni hi wuhi tini ya ma ku rasai. Hinde wowani, wundo kui sembe tinga ai sembe tinga wu wosiwani sembe wahapi ti sukwaro. L,Sitefanas, Fotiyunetas, e, Akaikas, wunu ani tambwa wu tawani ani wunu ni ani heini nimba ete ani eripeꞌaripero. Hinde wowani, wundo kui wa tiki wu tani wu sirani wu ani okularo ti keke. +{Kunu ele tau hinga randau hima lenga, e, tau ti o hingambwa rani kunu okulandau hima lenga wui tako tokwe ya ma ku da. p*YAi hiparakambwe le, ku hambwandau, Sitefanas hima kupu le Girik mapwa ki metengei naha wundo sembe wu haro. Wosini wui inaka tiki Gotri himiyama hurahama leni kipe naha ya wu okulandau. Woro apa kunu ni kwambu ki a sawendau. [)/Ele tau hinga ku rano ti, sembe kuhi ti ele hima keke ku wondani ya ma ku randa. (5
Kunu hambwafwaꞌainahasini sembe ha sumbu kuhi ti kwambu naha ki torosini ma ku eti. Wondani ku tapekerumbwesini kwambu naha ki ma ku eninda. +'O E, nui hiparakambwe fori, Apolos, ri mwanji ti ka hinga o inda. Ani gisi miyafo rini ga ele hiparakambwe fwelenga kunu tambwa wu i ki mwanji kwambu tiki rini a sawendau. Wondawani rini kataꞌamwa ri ino ti ri diyahandau. Woro gisi kipe fo rini sukwawa o ri ikonda. Mwanji tipa fwele & Woro apa foki nimba hima nani gumwa ti rini ku si ki. Mina. Kunu ma rini ku wosiwa sembe wahapi tiki sa ri dawa, rini ku ratani numbo tiki ma rini ku etiwa ani tambwa sa ri ai ta. Ani rini ga ele hiparakambwe fwelenga wu tano tini do a dani a nikisindau.
~ ;}|u{QyxwvutssIrqonmllEk=M;:n9j8 7k66,5P3311K0/&.-5,+e*q)(H'e&!%$G#" !
o p cYXp2 ^
l -]" 49NApa o sumbu hinga ni ku sirinakoni kui hiparakambwe leni kapwa sumbu ku woni wunu gamboni wui mwaꞌambwe ni hili ku ya kei. Apukolaka o sumbu hinga ni wosindau hima leni tinda ete nomo wasa wunu ri hakondau. Imbihumbwa o mwanji hinga ni amwei naha kunu nu saweni nu autangiro. q3[NApa hoko pe hima leto Gotri ni hikisasini hima tape wuhi au saini anaꞌokokonandau hinga ku wosi kei. 2/NAnahopwendau sumbu ti ku hambwafwaꞌaini kunjenga kui hima tape tini norukweni ma ku aulindani o sumbu ni kipe ku enependawa kipe tumbwa sa da. 1)NGotri ri okokona ti ka hinga: Sembe kuhi halaya naha ki ku dasini hima i humwe sawendau sumbu ti ku ratakosini kipe naha kumbwa ete ku da ki. t0aNHinde wowani, Apukolaka Jisas ri kwambu ki kunu nu sawero mwanji le tinda norukweni ku hambwasindau. / }NNui hiparakambwe le, apa Apukolaka Jisas hi ki mwanji kwambu tiki kunu nu sawendau. Gotri okokona ni ku sirinano sumbu kipe le tinda ete kunu nu mekuro. Wosiwani apa ele sumbu hinga ni ku sirinandau. Woro o sumbu gamwe ga gamwe ga ma ete ku wonda. s._N
Nui okokona ti Gotri o sumbu hinga kunu ri wosini inaka kuhi le yakinasi ki. Wosiwa ichekai nui Apukolaka Jisas ri himiyama hurahama lenga ri ai tawa nui Yapai Gotri miyaningisopo ki kapwa sumbu nambwe kipe naha kumbwa ku da ki.B-}N Apukolaka ri hima keke wo sumbu ti gamwe ga gamwe ga sa kunu ri hasiwa, inaka nuhi ti kunu keke nu wondau hingambwa kui hiparakambwe lenga ele hima ba fwelenga o hingambwa ku wosi ki. , N Gotri ni nu uchahambwandau ti, nui Yapai Gotri ga ri Che ri Jisas nui Apukolaka ga finjenga numbo nunu mekuwa kunu tambwa nu ta ki. `+9N
Gisi gisi niliki tapwaki kui miyaningisopo nu heini sembe ha sumbu kuhi ti ai rai hinga wono keke kunu nu ai okulani nu chiki ki Gotri ni ete nu uchahambwandau. Pol wunu tambwa i kinani Gotri ni ri uchahambwandaro =*sN Nui Gotri miyaningisopo naha ki kunu keke funda ete nu eripeꞌaripendau. Gotri do eripeꞌaripe omwesika nunu ri haro ti, o sumbu keke numbo geni rini nu weseꞌawa apa chikino? )%NHinde wowani, mwanji mu mwe ti ka hinga: E, Apukolaka hi ki kwambu ki ku enindau keke, nunu okwe himamwale ga nu dani nu eripeꞌaripendau. n(UNNui hiparakambwe le, dele mwanji nu mendini ete nu hambwa, sembe ha sumbu kuhi ti kwambu tiki ete dau. Woro o sembe ha sumbu kuhi to ele nomo hinga nu randani amwaka nu mendindau nui sembe tini okulawani ya nu eripeꞌaripenda. ''NTimoti kunu tambwa ri iro ti, kunu hanjaꞌaisini ri ai tani apa chumbwa ri siraro. Ri sirani mwanji sawehambwa kipe naha ni nunu ri sawero. Sembe ku hasini hima le keke ku wondau sumbu leni nunu ri sawero. Mwanji fo ete ri sawero ti, gisi gisi nunu keke ete ku hambwandani inaka kipe kuhi ti nunu keke ete ku wondani kunu nu hei ki nu gindau hingambwa kunu okwe nunu ni ku hei ki ku gindau. 5&cNO keke apa ani anayiti nambwe, hima forini a rumbwero. Wosini apa sembe ha sumbu kuhi ti norukweni a mendi ki a nikisinda. Foki sembe yendau hima ri tani sembe kunu yewa sembe ha sumbu ti ku hanjaꞌaiwa o tau nu raro ti apa nimba i ki. Timoti mwanji sawehambwa kipe tini ri raꞌaiwani Pol eripero 4%aNMwe naha, imbihumbwa kunu ga nu dani ka hinga kunu nu sawero, “Ichekai nomo omwesika nu ra sindau.” Wosiwani apa o nu sawero hingambwa sukwasiwani ya ku hambwasinda. 7$gNFoki hima fwele nomo wu rani amwaka wu mendifuni hoko tokwe wu ai wu raru ki. Hinde wowani, kunjenga ku hambwafwaꞌaisinda, Gotri o nomo hinga nu ra ki nunu ri ondiyasiro. &#ENWosini hiparakambwe nuhi fori Timoti ni o si rumbweꞌikonda. Timoti rini Gotri tau ra himache hinga ri dasini Kurais mwanji kipe tini bwandau. Wosini Gotri tau ti nunu ga funda nu randau. Rini si rumbweꞌiwani ri indau ti, sembe ha sumbu kuhi ti kunu okulawa kwambu tiki ku eti ki. " 5NWoro nunu apa hinde nu nikisinda kumbwa. O keke ka hinga nu hambwaro: Ani Pol ga Sailas ga sini bati do Atenes ko ki si dano. O numbo ti kipe naha. m!SNMwe naha. O gisi ki hi kipe nuhi ti, eripeꞌaripe sumbu nuhi ti, kunu keke nunu ki o takonda.F NIchekai nui Apukolaka Jisas ai tawa ri miyaningisopo ki nu etikonda. O gisi ki bwele mwaꞌambwe ni nu torono? Bwele mwaꞌambwe keke inaka kipe nu hambwani nu eripeno? O kunu keke sa to. * MNHinde wowani, kunu tambwa nu ta ki au nunu saindaro. Ani Pol kunu tambwa a ta ki numbo miyafo naha ki a simiyaro. Woro mina, Saiten to numbo nunu ichakisindau. ? wNNui hiparakambwe le, kunu ga nu daro naha to Juta hima leto nunu kutoꞌikutotasiwani gisi faiche nuwai yapai nambwe chenguto hinga apumbwa apa nu dau. Mwe naha, kui miyaningisopo gamweche ri nu hei nambwe naha. Woro inaka nuhi tito kunu ni ete nu hambwandau. O keke kui miyaningisopo nu hei kinani numbo nu wakindau ti, tau kwambu naha ki nu randau. Wondawani inaka nuhi ki dau himamwale nuhi ti kunu nu hei kinani ete ichakandau. : mNWondani ele hima kupu ba fweleni Gotri wunu ai ratano mwanji ti wunu nu bwakondawani nui numbo ti wu ichakifachakindau. O hinga gisi gisi kapwa sumbu wu wosindawani o kapwa sumbu fwa hinga uyani omwesika naha ihiro. O keke Gotri sembe enge a rihi ti wunu ki sukwahiro. Pol ai wunu hei kinani ri hambwaro = sNWoro Juta hima kupu le Apukolaka Jisas ni wu yeni wu siro ti, Gotri mwanji bwarakarandaro hima fwele okwe ete wu yeni wu siro. Wosini Gotri tau nu rano ti minambwe nunu nani kwambu ki nunu sawembwawani nu indau. Wunu Gotri okokonandau sumbu kipe tini wu yetupwandani ele hima ni tinda ete wu omwemendindau. B}NNui hiparakambwe le, kunu Jutiya mapwa ki dau sios lei sembe ha hima hingambwa ku sirahiro. Jutiya kipe sios le wunu Jisas Kurais ni sembe wu hasini Gotri himiyama hurahama hinga wu dau. Wunu Juta hima kupu le wunu yewani amwaka wu mendiro hingambwa, kunu okwe kui hima kupu le kunu yewani amwaka le ku mendiro. wN
Gisi gisi Gotri ni kunu keke nu weseꞌandau bomo foti ka: Metengei naha Gotri mwanji ti kunu ki nu rataro gisi ki o tini mendiro ti, hima lei mwanji hinga mina, Gotri mwanji mwe naha hinga ku mendini kui sembe we ki ku toronamburo. Woro mwe naha, ku mendiro mwanji ti Gotri mwanji. Apa o mwanji mwe naha to kunu sembe haro hima i sembe we ki tau hinga ya kunu randa. -SN Nunu sembe kunu nu yeni nu rasaindani kui sembe tini nu okula kinani mwanji le kunu nu bwandaro. Nui okokona ti Gotri sumbu kipe ti kunu talesiwa o ri sumbu kipe kumbwa ku ichiꞌuchanda kinani mwanji kwambu ki kunu nu sawendaro. Hinde wowani, Gotri kunu ucharo ti, ku tani ri aulindau kwambu ki ku rarusini rini ga lindana hinga ku da ki kunu ri ucharo. Sembe mwe naha wu hasini nomo wu ra ki kwambu tiki wu etisindau {N Ku hambwanda, yapai ri che leni ri wosindau sumbu hingambwa, nunu okwe kunu ni funda funda o hingambwa kunu nu wosiro. S N
Kunu, sembe ha himako, kui nindo ki nu wosindaro sumbu le, kunjenga ku heini ku hambwandau. Gotri okwe o ri hambwanda. Ele nui sumbu funda ete halaya naha kipe naha tumbwa, fo kapwa sumbu nambwe. N Nui hiparakambwe le, kui nindo ki tau kwambu naha ki nu rani kunu nu okulandaro ti, ku hambwasinda. Ahirahi kuhi ti nimba nu awa nomo ku ano keke, nunu niliki tapwaki nui tapa ki a nuhi nu ra kinani tau nu randani Gotri mwanji kipe ti kunu ni nu bwandaro. hINKunu naha keke ete nu wondaro, o keke Gotri mwanji numbwa kunu nu ha ki nu otokunasini nu daro hinga mina, kunu keke nui himamwale ti nu ohumbwe kinani nu otokunasini nu daro. Hinde wowani, kunu keke funda ete nu wondaro. {NWoro kunu ga nu daro gisi ki, sumbu wahapi nahache ki kunu nu wondaro, nuwai to che leni norukweni ti enependau hinga. #NNunu hima i miyaningisopo ki, kui miyaningisopo kiꞌi hima ba fwelei miyaningisopo ki, hi omwesika nu toro ki nu hambwanda nambwe. Mwe naha, o Kurais himache hi hinga nu torosindau. O keke o inaka hinga torosini kwambu ki kunu nu ekichasipo hi nuhi ti ku rasaikoro. NKu hambwandau, mwanji nuhi ti sembe kunu nu yewa hi nuhi ku rasai kinani nu bwa nambwe. Minambwe naha. Gotri heindawani ka mwanji kunu a sawendau. Nunu dohaꞌa tau nu randau ti, ya mwaꞌambwe keke okokonandau sumbu ni nu yanisini gamboni nu randa nambwe. dANMina. Gotri nunu simiyaneheiwani yakinawanimbwa Gotri ri mwanji ele hima ni nu bwa ki tau nunu haro. O keke nu bwa ki Gotri nunu haro mwanji hinga numbwa amwei nu sawendau. Tau mwe nu randau ti, hima leto tau nuhi ni okokona ki nu randa nambwe. Mina. Gotri tombwa heini okokona ki nu randau. Hinde wowani, Gotri tombwa inaka nuhi ti ri kilindau. ?wNHinde wowani, Gotri mwanji kunu nu bwani kui sembe ti nu yeni nu rasaindau sumbu ti, nui hima tape okokona tini nu sirinani kunu nu gambo kinani mwanji le walambe nu bwanda nambwe. _7NKunu ku hambwandau hinga, metengei naha Filipai ko ki nu ini amwaka ti nu mendiro. Hima tape nuhi ki walambe sumbu nunu wosini nunu saweholiyaro. Woro nui Gotri to inaka nuhi ti nunu okulasiwani nui miho leni nu aki nambwe. Mina. Kwambu ki nu etinambusini Gotri mwanji kipe ti nunu ni omwemendindaro miho hima lei nindo ki kunu nu bwandaro. t cNNui hiparakambwe le, kunjenga o ku hambwanda, imbihumbwa kunu tambwa nu ini tau nu raro ti nimba i nambwe. @
{N
kari hima imbihumbwa ri hasiwani Gotri ai rini rasairo ri Che ri, Gotri ichai sembe enge ri ani kapwa sumbu wasa nunu ri hano keke rindo ai nunu ratakondau hima ri, Jisas, to hewen ko ti ri hanjaꞌaisini ri ai ta ki ku nikisindau sumbu ti, ele sumbu kuhi ni wu mendini ele mapwa ki wu anambwa anambwandau._ 9N Kunu tambwa nu tawani nunu ku rakaruwani ele tau nu raro sumbu ti, ele gambolombo gotri ni ku hanjaꞌaisini Gotri ni sembe ku hasini himamwale ga dau Gotri mwe naha ri tau ra himache hinga ku sukwaro sumbu ti, e, )NHinde wowani, Apukolaka mwanji ni ku bwandau sumbu kuhi ti me tini yewani ata sukwani ele ko ele ko indau hinga tinda ichiꞌucharo. Mwanji suwa mwe ti Masetoniya mapwa ga Girik mapwa ga kapi kumbwa ambwe nambwe. Mina. Ele mapwa hinga tinda ete Gotri ni sembe mwe naha ku hasindau mwanji suwa ti tinda wu mendisindau. O keke nunu bwele mwanji ba foni kunu ni nu saweno. Mina, tinda wu mendisindau.
NO keke ele sembe ha himako Masetoniya mapwa ki, e, Girik mapwa ki dau hima leni himamwale hinga sumbu kipe ti wunu ku mekusinda. p [NWosini kunu nunu ga Apukolaka ga ele nui sumbu ni ku heini ku sirinaro. Nomo miyafo kunu ki raundawani Gotri mwanji ti ku mendini ya ku toronambu. Wosini Gotri Himamwale kipe ki tandau eripeꞌaripe ki ya ku eripeꞌaripenda. c ANHinde wowani, dohaꞌa Gotri mwanji kipe kunu ki nu rataro ti, mwanji tumbwa kunu nu ha nambwe. Mina. Do Gotri mwanji kipe nu bwaro ti, Gotri Himamwale kipe ga ri kwambu tinga tau amwei naha ri rawani sembe we kuhi ki sembe ha sumbu omwesika naha ti sukwaro. Kunjenga o ku hambwanda, kunu ni nu okula ki kui nindo ki nu wosiro sumbu ele ni. f GNNui hiparakambwe le, nu hambwasindau, Gotri kunu keke woni rihi minde naha kunu ri nasindau. I
NNunu sembe ha sumbu kuhi ki sumbu kipe le sukwandau sumbu kuhi ti, hima keke wo sumbu tini tau kwambu naha ki ku randau sumbu ti, e, sembe ha sumbu kuhi ti kwambu tiki ku toronambusini nui Apukolaka Jisas Kurais ni ete ku nikisindau sumbu tini nui Yapai Gotri miyaningisopo ki nu ai hambwandani rini ni nu weseꞌandau. ;NGisi gisi kunu keke Gotri ni ete nu weseꞌandau. Wondani Gotri ni nu uchahambwandau gisi ki hi kuhi le nu uchani Gotri ni ete nu uchahambwandau. ] 7NAni Pol, Sailas, e, Timoti, nunu Tesalonaika ko ki dau sios himiyama hurahama leni do chengi kunu ni nu kaini nu rumbweꞌindau. Kunu Yapai Gotri ga, Apukolaka Jisas Kurais ga o ku dau. Gotri ri hima keke wo sumbu tinga sembe wahapi sumbu ga kunu ga ya sa ete da. Tesalonaika hima le sembe mwe naha ki wu hasini kipe naha kumbwa ete wu daro @yKui hiparakambwe lenga kui hima keke woni hima okulandau sumbu kuhi ki tapa ti ma ku anayenguna. Kunu Kurais hi tiki dau hima le, Gotri sembe wahapi ti kunu ki funda funda o da.!;
E, Bapilon ki dau sios hima le, Gotri kunu ga funda rihi wunu ri nasindau leto o kunu wu weseꞌanda. E, ai che ri, Mak, okwe o kunu weseꞌanda. 5c Dele mwanji faiche kunu a sawero ti, nui hiparakambwe fori, Sailas, ani hambwawani rini tau kipe tumbwa ri randau, woro ri tapa tenge tiki a kairo. Do chengi kunu a kairo ti, kui sembe tini a yeni a rasaini kunu ani okula ki a kairo. Hinde wowani, o chengi ki Gotri kunu keke woni gisi gisi kunu okulandau sumbu to mwe naha, o tini amwei kunu a sawero. Woro kunu o Gotri hima keke wo sumbu ki kwambu naha ki ma ku eninda. N Rini kumbwa kwambu ya sa ete da ete da, mwe naha. Mwanji tipache fo R
Hima keke woni hima okulandau sumbu mu naha ti Gotri ki dau. O Gotri tombwa Kurais hi tiki kunu ri ucharo ti, rini ki lindanasini ete da ete dau himamwale ti ku toro ki. Woro nomo ti gisi faiche naha ki ku rawambwa, Gotri tombwa kipe naha kunu ri rasaini ri ai ri esino gisi tawa ku ai hichako hinga, kwambu tiki o ku etikonda. X~) Woro kunu sembe ha sumbu ti kwambu tiki ku etisini ma rini yetupwani ku rumbwenda. Ku hambwandau, dele nuwe tipa laka hinga ki dau kui hiparakambwe fwele, wunu okwe o ku randau nomo hingambwa ele wu randa. 5}cKunu hambwafwaꞌaisini da, kui miho hima ri, Saiten, rini kapwa asa fori, laiyon, to ata ti au laka gindau hinga. Wondani hima fweleni wunu se kinani ori ichiꞌuchanda. |}Ele kui nomo hinga tinda ete ri tapa tenge ki ya ma ku yengusi. Hinde wowani, rinjenga kunu keke woni kunu ri aulindau. -{SO keke kunu kui hima tape okokona ti ma ku rakaisini Gotri tapa kwambu tako tokwe ma ku da. Wondawa o ri ondiyasiro gisi naha tawa, o kunu toroni rasaikonda. Jz
Woro o hingambwa, kunu ele hima wapache, kui sios mekupu lei tako tokwe ma ku da. Kunu kunjenga rakaindau sumbu ti ku torosini, kui hiparakambwe lei tako tokwe ma ku da. Ka Gotri mwanji ku hambwasindau, “Gotri hi rasaindau hima leni ri yetupwani ri rumbwendau, wosini hi wuhi rakaindau hima le keke ri wondau.” yyWoro ka tau hinga ete ku randawa, ele Gotri hima kupu leni enepeni aulindau wui Apukolaka ri amwei ri tani ri sirawa, o gisi ki kapwasinda nambwe mwaꞌambwe foti o ya ku torokonda. Nunu nunjenga nu rakainahasini nu hambwafwaꞌaisini dawa nu da x7Woro kunu apa mekupu hima hinga ku etisini Gotri ele hima kui tapa tenge ki kunu yengusidau leni kapwa asa hinga wunu fwangicha kei. Mina. Kunu mwaꞌambwe kipe fo hinga ku enindani ele Gotri hima kupu leni numbo kipe tini wunu ku mekusindawa, o numbo kipe ni sa wu sirinanda. 8wiKunu ele Gotri ni sembe haro hima hinga kui tapa tenge tiki dau leni norukwenahani ma ku aulinda. Woro apa kunu o tau hinga ti, hima fweleto kunu ekichasiwa sumbumari tiki walambe tau ti ku ra ki. O hinga ti mina. E, kunjenga Gotri okokona tini ku sirinani ri tau tini au kunu saini ku kipehekiwa, o tau hinga ti ma ku ra. Kunu apa ya kekembwa ku wondani o tau ku randa kei. Mina. Sembe kuhi ti o tau numbwa au saini ma ku randa. Mv Ani apa kui sios mekupu leni wunu a sawekondau. Ani okwe kunu ga funda sios mekupu hima fo. Woro ai miyache naha ki ani heiwani Kurais o nomo ri raro. Woro kunu ga ani ga ichai Kurais hi laka tinga amwei ri sirawa nunu okwe o hingambwa o nu sirakonda. O keke kunu sios mekupu hima le ka hinga tau ku ra ki o kunu a sawenda. u!O keke hima fwele Gotri okokona tiki nomo ti wu randawa, ele wui numbo kipe naha kumbwa sa wu sirinandani wui himamwale ti Gotri tapa tenge tiki ya sa wu owesi. Hinde wowani, rindo nunu ri wosisini gisi gisi kipe naha tumbwa ete nunu ri aulindawani nu dau.dtAWoro Gotri mwanji ete sawero,“E, Gotri ni sirinandau hima kipe leni tau kwambu rani wunu raꞌaino ti nawa, apa Gotri ni gumwa wu sisini kapwa sumbu leni wosindau hima leni hinde na hinga wunu ri wosikondau?” bs=E, Gotri ri hima kupu leni mwa rasaini wunu bwano gisi ti takaihiro. Woro ka mwanji nunu ki mwaseni ri kilikondau ti nawa, Gotri mwanji kipe tini sawesiyaꞌaindaro himako ni hinde hinga apa wunu ri wosikondau? %rCE, Kurais ni ri sirinandau keke, o nomo hinga rini hawa apa o nomo ni rano ti, huruhumba hinga hei kei. Mina. Kurais hi tiki Gotri hi tini ya ma rasainda. oqWWoro apa o kui nindo ki hima fori hima yesi sindau ti, hili yandau ti, ele sumbu ambwe sumbu ambwe wosindau ti, e, hima lei mwaꞌambwe tini olohoindau hima hinga ri dawa, o sumbu rihi keke hima le amwaka miyafo apa rini ha kei. NpKunu ki dau Jisas i hi ti keke kapwa mwanji ti kunu sawendawa ma nimba ku eripeꞌaripenda. Hinde wowani, hi laka tinga kwambu omwesika tinga dau Gotri Himamwale kipe ti kataꞌamwa kunu ga o da. co?
Mina. O nomo hinga ku randau ti, Kurais ga funda o ku randa. O keke ma nimba ku eripeꞌaripenda. Wosiwa ichai hi laka rihi ti amwei sukwano gisi naha ki eripeꞌaripe sumbu omwesika naha ti kunu ki ya o ete dakonda. Mn Ai hiparakambwe le, hi hinga undau simiyanehei sumbu foti kunu ki sukwawa kunu apa ka hinga ku hambwa kei, “Ka sumbu hinga ti nunu kumbwa anandi naha sukwaro.” Wokoni apa ku apapana ki. +mO E, hima fori Gotri mwanji tini ri bwandau ti nawa, rini Gotri mwanji minde naha numbwa sa ete ri bwanda. E, hima fori sios tau tini ri okulandawa, rini Gotri rini haro kwambu ki o tau tumbwa sa ete ri randa. Wondawa Jisas Kurais hi tiki ele tau hinga wu randau ti, Gotri hi ti sa wu rasai. Hinde wowani, rini ki hi omwesika tinga, kwambu omwesika tinga ete da ete dau. Mwe naha. Jisas ga amwaka funda mendindau sumbu 5lc
Kunu tinda ete funda funda Gotri kunu haro peresen ti ku torosindau. Woro o peresen ku tororo ki kui hiparakambwe le ma wunu ku okulanda. O sumbu hinga ku wosindawa Gotri tau ra himache kipe naha ku sirasini Gotri kunu keke woni funda funda kunu haro peresen anandi ele ni kipe tumbwa ku aulindano. !k; E, kunu ga dau kui hiparakambwe leni kui aka we ki ku rakaruni ma wunu yakwani okulanda. Apa o sumbu hinga ku wosino tini sembe nomo ti ku hambwa kei. MjEle ku sirinandau sumbu kipe lei nindo ki, kunjenga ku anakekewondau sumbu ni ma ete ku toronambusi. Hima lenga anakekewondau sumbu ti, ele hima leto wosiro kapwa sumbu ni hikisani gumwa sindau. #i?Dele nuwe pe mwaꞌambwe humbuno gisi ti takaihiro. O keke Gotri ni gisi gisi ku uchahambwanda kinani ku hambwafwaꞌaisini kunjenga ma ku aulinda. h Do mwanji mu keke, imbihumbwa Gotri mwanji ti haro himako wunu okwe ri bwaro. Wunu do nuwe ki wu ichiꞌuchandaro gisi ki wui kapwa sumbu keke Gotri wui hima tape ki hima handau sumbu ti wunu haro. Woro o sumbu hingambwa ele hima ki sukwandau. Haro himako Gotri mwanji wu mendiro ti, Gotri wui himamwale tini okulawa Gotri dau hingambwa ete wu da ki. Gotri peresen ti kipe ku aulini ku randa mgSWoro ichai Gotri ni ele kapwa sumbu wu wosindaro mwanji mu ti o ya rini wu sawekawekonda. Rini hima i sumbu kilindau hima laka hinga ri dasini ele ha nambwe hima lenga haro hima lenga wui sumbu ni ri kili ki o ri otokunasinda. ;foApa kunu dele kapwa sumbu hinga wunu ki talesinda ki wunu ga au saini funda ku ai wosinda nambwe. Wondawani wunu o tini wu heini wu apapanani kapwa mwanji ti o kunu wu sawenda. wegKunu imbihumbwa kale bai hoko pe himako wu wosi ki wu okokonandau sumbu hingambwa gisi miyafo hinga ku wosindaro. Sumbu mwe le kale: Hima i humwe sawe sumbu ti, nuwe pe mwaꞌambwe ni okokonandau sumbu ti, uku sumbwe ani ambwatinambwatindau sumbu ti, ahirahi laka wosiwani uku sumbwe lenga asini ambwatinambwatindani ele kapwa sumbu hinga wosindau sumbu ti, e, Gotri lo mwanji tini yetupwasini nimba gambo gotri ni lotu wondau sumbu ti. Woro o sumbu hinga ku wosindaro gisi kuhi ti humbuhiro. 8diWoro ka hima hinga do nuwe ki ete ri dano gisi ki, hima i sembe ki sukwandau okokona tini ri sirinani hinde ri ichiꞌucha kumbwa, mina, Gotri okokona tumbwa ri sirinandano. @c {Kurais ri hima tape ki amwaka ri mendiro. Woro hingambwa kunu okwe ri inaka tini ku sirinano sumbu ni au anayendau mwaꞌambwe hinga ma ku toro. Sumbu mwe ti ka hinga: E, hinde na hima to ri hima tape ki Kurais hi keke nomo ti ri rani amwaka ti ri mendiro ti, ori hima rini ri kapwa sumbu ti ri hanjaꞌaihiro. ;boHima mwe ri hewen ko tokwe ri isini Gotri tapa mama tokwe ya ri lininda. Wondawani ensel le, e, hewen ko ki dau kwambu chele mwaꞌambwe ba fwele okwe ri tako tokwe wu dau. ayDo fwa mwanji, ai kunu ratandau uku ya sumbu tini mwanji yepe ki sawero. Woro uku yandau sumbu mwe ti, himasingi ni yokoni rawakandau tini sawe nambwe. Mina. Oti Jisas fi tito sembe kuhi tini yokosiwani hima ako naha ku siraro keke Gotri ni mwanji mwe naha kumbwa ku bwani ku injindau sumbu tini sawero. O sumbu hinga ku wosiwa ai kunu raꞌai kinani Jisas Kurais ai sairo. @`yWoro ele hima imbihumbwa Nowa ri daro gisi ki Gotri mwanji kipe ti wu yetupwandaro. Wondawani Gotri o wu wosindaro kapwa sumbu keke amahani sumbu wasa ti wunu ri ha nambwe, ete wunu ri nikisindaro. Woro Nowa to o gisi ki sipi laka fo ri wosisini ele ri tapaꞌangi hatachi namili hima kupu rihi lenga o sipi we ki wu rarusini wu dawani ka fwa laka sukwani ele hima hinga tinda wunu yewaliwani kale hima fisiche tombwa wunu yewali nambwe. %_CE, ri hasiwani ri himamwale tito ini ele haro hima lei himamwale ti Gotri kalapus wunu wosiwani ambusuwa ko ki dau leni Gotri mwanji kipe ti ya wunu sawe. -^SWoro Kurais ni ma nu hambwa. Rini nui kapwa sumbu ri rani ri rumbwe kinani numbo funda naha ri haro. Rini hima kipe naha rito, nunu kapwa hima le keke ri haro ti, Gotri tambwa nunu ri ai rata ki. Woro ri hima tape tumbwa rini wu yeni wu sisiwani himamwale rihi tito ai saisini o ya da. O]Woroti Gotri okokona nawa sumbu kipe nu wosindau keke amwaka ti nu mendindau sumbu ti, kapwa sumbu ti keke amwaka nu mendindau sumbu tini dikindau. Kurais nui kapwa sumbu ri rani rumbwe ki ri haro S\ Woro o sumbu hinga ku wosi kinawa, kunjenga kui sembe tini ku kilindawa halaya naha ki dawa wunu keke ku woni mwanji binda ki ma wunu sawe. Wondawa Jisas hi ki ku wosiro sumbu kipe kuhi ti keke hima fwele kunu wu saweholiyani kapwa mwanji fwele kunu wu bwandawa wunjenga wu bwaro kapwa mwanji keke huruhumba ti o wu ai heikonda.
[
Mina. Kui sembe ki Kurais numbwa kui Apukolaka hinga ku hambwa hambwa ma rini ku akinda. Wondawa hima fwele kui sembe we ki ku toronambusini ku nikisindau sumbu ni kunu siliwa, mwanji wasa wuhi ti norukweni ku sawekawe kinani gisi gisi ma ku otokunasinda. 6ZeWoro gisi foki sumbu kipe ti ku wosiro ti keke amwaka ti ku mendiwa ma nimba ku eripeꞌaripenda. E, nimba ku aki kinani sumbu fwele wu wosiwa apa ku akini ku apapana kei. rY]
Kunu sumbu kipe tini ete ku sirina ki au kunu saindawa hinde na hima to walambe sumbu kunu wosino? ,XQ Hinde wowani, Apukolaka i miya ti hima kipe leni heini wunu okulandau. Wondani gisi gisi wu uchahambwandau sumbu ni wasamba rihi ti ri owesini ri mendindau. Woro kapwa sumbu wosindau hima leni Apukolaka ri miyaningisopo ti gumwa wunu sindau.” Sumbu kipe nuhi ti keke amwaka ti nu mendino 9Wk Rini kapwa sumbu hinga tinda ete gumwa sa ri sisini, sumbu kipe tumbwa ya sa ri wosinda. Wondani ele biya hima ga sembe wahapi ki ri dani o sumbu numbwa sa ri sirinanda. 4Va
Hinde wowani, Gotri chengi ki ka hinga sawesinda:“E, hima fori eripeꞌaripeni gisi rihi ki kipe tumbwa ri ichiꞌucha kinawa ri takisopo ki apa kapwa mwanjiche fori sukwa kei, sa nimba ete ri gainasi. Apa nimba gambo mwanjiche fori ri bwano ti keke takisopo rihi ti sa ri dimisi. U E, hima le kapwa sumbu ti kunu wosiwa apa kunu ga kapwa sumbu wasa ai ku wosi kei. E, kapwa mwanji ti kunu bwawa, apa kapwa mwanji wasa wunu ku bwa kei. Mina. Kunu ga ka sumbu hinga ma wunu wosi: Gotri ni ma ku uchahambwawa wunu keke ri woni sa wunu okula. Gotri o sumbu hinga ku wosi kinani kunu ucharo ti, Gotri ri kwambu kunu hawa ri sumbu kipe ni ku toro kinani kunu ucharo. iTKApa do mwanji jipe ya humbukondawani ka hinga a sawekonda: Kunu sembe funda naha ki ma ku dasini ele hima keke ma ku wo. Kunu hi kuhi tini ku rakaisini ele kui hiparakambwe le keke ku woni ele wui nomo ni ma ku randa. fSEWoro kunu humwe hopwero hima le okwe, kunu ku hambwafwaꞌaisini kui humwe le keke ku wondani wunu ga ma ku da. Himiyama le wui ukume ti hurahama lei ukume hinga, mina. O keke ma nimba wunu enependa. Hinde wowani, ichai, Gotri hima keke woni ri rawakaro himamwale rihi ti wunu ga funda ete ku ai torokondau. E, ka sumbu hinga tini ku sirinandawa, Gotri ni ku uchahambwandau sumbu kuhi ti apa mwaꞌambwe fotito hinde kunu ichaki kumbwa. Nunu sembe funda naha ki ma nu da tRaE, Sera o sumbu hingambwa wosiro humwe fo. Tini Epuraham mwanji tumbwa ti sirinandani ti hacha hinga rini ti nandaro. Woro sumbu kipe tumbwa ku wosindani sumbu fwele keke ku akinda nambwe ku dawa, kunu Sera himiyama che hinga ku dau. WQ'Imbihumbwa, Gotri ni akindani rini ni wu nikisindaro humwe ele, wunu o hingambwa wu wosindaro. Worotito o kaꞌapwe hinga numbwa wu toroni humwe kipe naha wu waꞌaisini wui hurache le tako tokwe wu daro.
PO sumbu hinga ti sa biya da. Sembe we kuhi ki dau himamwale kuhi ni kaꞌapwe ma ku wosisi. Kaꞌapwe mwe ku wosisiwa hinde apa kapwasi kumbwa. Sumbu mwe ti sembe wahapi tito dasiwani himamwale tito himatindau. Gotri miyaningisopo ki o sumbu hinga kipe naha. uOcKunu humwe kipe naha ku waꞌai kinani hima tape kuhi tini kaꞌapwe nimba ku wosinda kei. Mwa simba kuhi tini ku munjindani gol ba wosiro ele mwaꞌambwe ni soꞌoindani, e, ya laka ki randau ele ba fo ba fo deresi ku soꞌoinda kei. "N=Mwe naha, kunu humwe leto Gotri ni ku akindani sembe kuhi halayasini ku ichiꞌuchandawa wunu o kui sumbu ni wu heikoni sembe ti Gotri ni o wu hakonda. M -Woro o hingambwa kunu hura liro humwe le, kui hurache le tako tokwe ma ku da. Wondawa kui hurache fwele Gotri mwanji ti wu mendini wu sirina nambwe hima le, mwanji mama bwani ekichasinda nambwe ku gainasini ku wosindau sumbu kipe kuhi ti wu heini Gotri ni sembe sa wu ha. #L?Imbihumbwa kunu fe che asa che hinga numbo kipe ti ku hanjaꞌaisini ku indaro. Woro apa o kui himamwale enepeni aulindau hima ri tambwa ku ai taro.4KaKurais nui kapwa sumbu keke nomo ti ri rakoni rinjenga ri hima tape ti me yapweke tiki ri ohumbwero. O sumbu hinga ri wosiro ti, ele kapwa sumbu hinga nu hanjaꞌaisini, ri sumbu kipe tini nu sirinani nu ichiꞌuchanda ki ri wosiro. Ri hima tape rini wu yero ti keke kipe naha o kunu ri wosisinda. JWunu rini saweholiyandawani rini ga wasa wunu ri saweholiya nambwe. Amwaka ti rini wu handawani, rini ga ele hima ni mwanji kwambu ki wunu ri sawe nambwe. Mina. Ri himamwale ti, koti norukweni kilindau hima ri, Gotri, ri tapa tenge ki ete ri yenguro. mISRini kapwa sumbuche fori ri wosi nambwe. Wondani ri takisopo ki mwanji gambo foti wu mendi nambwe. H1Gotri o sumbu hinga tini ku wosi kinani kunu uchawani rini tambwa ku taro. Hinde wowani, Kurais okwe kunu okula kinani nomo omwesika naha ti ri raro. O sumbu hinga ri wosiro ti, rini ku sirina kinani himamwale hinga ri mekuro. O keke, kunu ri seke wange ti ma ku sirinanda. %GCWoro kapwa sumbu fweleni ku wosiwa kunu yewa, o sumbu wasa ni wunu ku ai wosi nambwe nimba ku dawa, o sumbu hinga ku wosiro ti keke apa bwele hi kipe ni ku torono? E, sumbu kipe tini ku wosiwa kunu yewa, o sumbu wasa ku ai ha nambwe ti nawa, Gotri o sumbu hinga tini ri okokonandau. Kunu tau ra himache le, kunu kunu aulindau hima ni ku akindani ri tako tokwe ku dasini ele sumbu kipe hinga ma rini ku wosinda. Woro sumbu kipe naha kunu wosini mwanji binda ki kunu saweni kunu aulindau hima numbwa, mina, mwanji kwambu ki kunu bwani kunu aulindau hima le okwe, wui tako tokwe ya ma ete ku da. DKunu ele hima ni inaka kipe hambwandau hingambwa ma wunu hambwanda. Wondani ele sembe haro hiparakambwe kuhi le keke ma wunu wonda. Kunu Gotri naha ni ma ku akindani ele king himako i hi le ku rasainda. Nunu Jisas seke wange tumbwa sirinani nomo ti ma nu ra .CUKunu Gotri kunu wosiwani lalaunasiro hima hinga ma ku ichiꞌuchanda. Woro ka Gotri kunu wosiwani ku lalaunasini dau sumbu tini ku jamekoni kui kapwa sumbu tini ku yani kinani nikaꞌari hinga ku yekichasi kei. Mina. Kunu Gotri tau ra himache hinga ku dasini ele sumbu kipe ni ma ku wosinda. 0BYHinde wowani, Gotri okokona ti ka hinga ku wosi ki: Kunu sumbu kipe tumbwa ku wosindani, ele hikisafakisani ambwatinambwatindau hima lei takisopo ti ma wunu atipisi. qA[E, gapiman himako i lo mwanji ti okwe ku mendini ma ku sirina. Hinde wowani, king apukolaka wunu rumbwewani ele kapwa sumbu wosindau hima leni kapwa sumbu wasa wunu handani ele sumbu kipe wosindau hima leni wui hi ti wu rasaindau. 1@[
Kunu, Apukolaka keke do nuwe pe hima lei lo mwanji ele ni ya ma ku sirinanda. E, king apukolaka kunu ri aulindawa, o ri mwanji numbwa ku mendini ma ku sirinanda. ]?3 Woro kunu ele sembe ha nambwe hima lei wui nindo ki kipe naha tumbwa ma ku ichiꞌuchanda. Wondawa kapwa mwanji fwele kunu wu sawekoni kui sumbu kipe tini sa wu heini ri ai tano gisi ki Gotri hi ti sa wu rasai. z>m Ai nau le, nunu do nuwe ki hima kicha hinga gisi faiche naha nu dakondau. O keke ka hinga o kunu a sawenda: Kunu sembe hukwe ti ma tinda ete gumwa ku si. Hinde wowani, o sembe hukwe to kunu diki kinani kui himamwale ga o ete anayenda. v=e
E, imbihumbwa kunu hoko pe himiyama hurahama hinga ku daro. Woro apa kunu Gotri himiyama hurahama minde naha ku dau. Imbihumbwa Gotri hima keke wo sumbu ti ku toro nambwe, woro, apa ku torohiro. Nunu Gotri tau ra himache hinga ma nu da <<q Woro kunu, Gotri rihi kunu naro hima le, kunu King Apukolaka ri puris hima hinga halayasini ri himiyama hurahama hinga ku dau ti, kui takisopo ki Gotri wosiro ele sumbu kipe ni amwei ku sawenda kinani. Ka Gotri kunu ri uchawani sundu ti ku andosini ku tawani ri lindana kipe naha ki kunu ri rakaruro.
;Gotri chengi ka hinga ai wunu sawesinda:“Dohaꞌa humokuto ki hima le hichakondau. Dohaꞌa humokuto beiye ki hima le yitini dasilonani raindau.” Wunu wu hichakou, hinde wowani, Gotri mwanji ni wu mendini wu sawesiyaꞌaikoni wu hichakou. Woro o sumbu wunu ki sukwano ti, imbihumbwa Gotri o sumbu hinga sukwa kinani ri ondiyasiro. Nunu Gotri himiyama hurahama hinga nu dau :9Kunu sembe rini ni ku haro hima ele, do humokuto kunu keke kipe naha. Woro, sembe rini ni ha nambwe hima le, Gotri chengi ka hinga wunu sawesinda:“Do humokuto aka rasai hima le kapwa wu nani wu rumbwero tito apa aka worumbo hinga alase naha ki fwasini ya eninda.” ]93Hinde wowani, Gotri chengi tiki o sumbu hinga tini ka hinga ri sawero:“Ma mendi, ani humokuto kipe naha foti aka tini yeni ekikinasi kinani ani ondiyasiwani o da.Woro humokuto mwe ti, Saiyon ko ki ani owesiwani o da.E, hinde na hima forito sembe rini ni hano ti, rini huruhumba hinde ri hei kumbwa. Minambwe naha.” a8;E, kunu okwe himamwale tinga dau humokuto. Wosiwa Gotri kunu ki aka hinga ri kisiwa ri Himamwale kipe tito o ki sa kwai da. Ete wosiwa kunu Gotri tau tumbwa randau puris hima hinga ku dasini kui himamwale ti Gotri ni anguꞌomwe tini handau hinga ma ku handa. O kui anguꞌomwe hinga ti, Jisas Kurais hi ki ku hawani Gotri o tini okokonandau. A7{Kunu rini tambwa ma ku ta, hinde wowani, rini himamwale tinga dau humokuto. Hima leto kapwa nani rini wu dukuni wu rumbwero. Woro Gotri to kipe naha rini nasini rini ondiyasiro.
r~~},|:{Kz.ykxwvvSuuIssKrrPqpoo5n]m ldjj iihhhEggfnf ee dd2cgb*aG_^^H]h\[ YXWVUTSQPONML|LKFJaIHAFFLEDDCBBb@?>>l=<};3::.9"877W53Q2g10@/.-%,
**Q)('[&%z$#4">!1 J `E.s W ?
u m@Sb E, ya mwaꞌambwe miyafo toro ki okokonandau hima le, omwe leto pitawa ki raindau hinga ele simiyanehei sumbu ki wu hichakondau. Wokoni wu ambwatinambwatikoni wui inaka ki ele kapwa inaka sukwakowa walambe ya fiya wunu ikonda. ?bWoro nunu ahirahi lenga nui tape ichakino mwaꞌambwe hinga lenga nunu ki dawa, ka hinga ya ma nu sawe, “Yakito, nui chikiche ri.” 5>cbWoro nu hambwanda, nuwai nunu raro gisi ki, mwaꞌambweche fori nu nangi nangi nu ta nambwe. Woro o hingambwa nu hakoni mwaꞌambweche fori hinde apa nu rani nu i kumbwa. r=]bMwe naha, Gotri ni akindani ri sumbu tini sirinandau hima ri, Gotri rini wosiro sumbu ni ri heini ka hinga ri hambwawa, “Ani yakito, ani eripeꞌaripendau,” wowa ori hima hinga mwaꞌambwe kipe ti rini ki tinda talesindau. 4<abe, gisi gisi ete wu anangiyandau sumbu ti. Woro ka sumbu hinga wosindau hima le, wui inaka ti walambe naha isindau, wondawani Gotri mwanji mwe naha ti wu toronambunda nambwe. Wondani ka hinga walambe ya wu hambwau, Gotri ni sembe hasini rini ni sirinandau numbo ti, ya mwaꞌambwe to tandau numbo. Y;+bOri hima hinga nimba hi rihi tumbwa ri rasaindau, hambwache fori rini ki da nambwe. Mina. Rini kapwa tokwe indau inaka tumbwa ri hambwandani ele mwanji ni anangiya kinani ri anachiki anawambwaindau. Hima fori o sumbu hinga ri wosikowa ka sumbu hinga to ya sukwau: Hima foi mwaꞌambwe ni ri heini ri okokonafuni kapwa inaka hambwakoni au anayendau sumbu ti, anasaweholiyandau sumbu ti, hima ni kapwa inaka hambwakoni wui mwanji ni mwe naha nanda nambwe sumbu ti, :bE, hima fori Jisas mwanji do ni ri hanjaꞌaisini ri inaka ki ele hima ni mwanji ba fo hinga ki wunu ri sawewa, rini nui Apukolaka Jisas Kurais mwanji tombwa kipe naha nunu ondiyakandiyawani Gotri sumbu kipe ti nu sirinandau sumbu nuhi ni ri hanjaꞌaisindau. [9/bWoro ele tau ra himache le wui hacha ri rini sembe haro hima, o hinga keke apa ka hinga wu hambwa kei: “Rini nui hiparakambwe, o keke sa dawa ri mwanji ti a yetupwa.” O inaka hinga sa biya da. Wunu ka hinga sa wu hambwa: “Rini sembe haro hima, rini keke a wondau. Ri tau a rani rini ani okulandawani mwaꞌambwe kipe le rini ki sukwandau. Woro o sumbu kipe.” Wunu o inaka hingambwa sa wu hambwasini tau ti kipe naha sa wu randa. Mwaꞌambwe miyafo torondau sumbu mu Mini gisi gisi ele hima ni dele mwanji hinga ni ma wunu sawendani inaka wuhi ti ma wunu yeni rasaiwa sa wu randa. 8 #bEle sembe haro tau ra himache hinga wunu ka hinga sa wu hambwanda: “Tau a randau hacha ahi ri, rini hima kipe naha, hi rihi tini o a rasaikonda.” O hinga wu wondawa apa hima le Gotri hi tini kapwa tokwe wu saweni sembe ha himako i sumbu ni hinde wu rakai kumbwa. 7!bWoro o hingambwa sumbu kipe okwe amwei naha dau. E, sumbu kipe fwele amahani ete amwei sukwanda nambwe. Dani inumbwa amwei sukwandau.6bE, mekupu hima fweleni mi esi kinawa, ka tini ma hambwa: Hima fwelei kapwa sumbu ti amwei naha sirasiwani hima le o tini wu heini metengei ete wu kilindau. Woro, hima fwelei kapwa sumbu ti wanisini ete da danimbwa gisi fwelekumbwa amwei sukwawanimbwa ya nu heiu. 65ebMini uku sumbwe minde naha numbwa a kei, waini uku gamweche ga ma anda. Wondawa sembe we mihi ki dau akowe mini okulandawa gisi gisi mi mendindau hahungo mihi ti sa humbu. W4'bE, apa hima fori sios aulino mekupu hima hinga tapa mihi mi owesini amahaꞌamahani rini esi kei. Foki hima fwelei kapwa sumbu keke huruhumba o mi heikonda. O keke minjenga mi aulindani kipe tumbwa ma da. V3%bDo mwanji, Yapai Gotri, Jisas Kurais, e, Gotri esiro ensel fwele okwe wui miyaningisopo naha ki mini a sawekonda. Mini hambwafwaꞌaisini o tau ma randa. Woro dele mwanji mini a sawendiriro ti hima fweleni kipe mi nani hima fweleni kapwa mi nandau sumbu mi hanjaꞌaisini ele hima hinga tinda ete norukweni ma wunu ondiyakandiyanda. Apa hima fwele keke mi woni mwanji binda ki wunu mi sawendani hima fweleni mi diyahani mwanji kwambu ki wunu mi sawe kei. 72gbE, sios aulindau mekupu hima fwele kapwa sumbu wu wowa, o sumbu wu wosiro ti ele sios hima i nindo ki amwei ma wunu wonorukwewa ele biya hima o sumbu ni wu heini sa wu aki. K1bWoro hima fori ka hinga ri sawewa, “Do sios aulindau hima fori kapwa sumbu wosiro,” wowa apa o mwanji hinga amahaꞌamahani mendi kei. Hima fisi namili hinga mini sawewa pwe mi bwe hambwa. j0MbNu hambwanda, Gotri chengi ete sawero: “Mini apa bulumakau ti witi yitindawa apa o omwe i takisopo ti ku injisi kei.” Wosini Gotri chengi ete ai sawero, “Tau ra himache fori ri randau tau keke ya ti ri toro sindau.” V/%bKunu ele sios tau ni kipe tumbwa aulindau mekupu hima leni kipe naha wunu ku eripendani tau wuhi wu randau ti keke ya fwelenga ai ku owesini kipe naha ma wunu okulanda. Woro, metengei naha ku okulano mekupu hima le, ele hima ni Gotri mwanji ti tau kwambu naha ki wunu bwani ondiyakandiyandau mekupu hima leni ma wunu ku okula. .'bSembe haro himiyama foti ti hima kupu lei nindo ki himanguto fwele dawa tinjenga sa wunu enependa. O hinga ti wosiwa sios wunu keke nomo hinde wu ra kumbwa. Wondawa sios bwarikapwa naha dau himanguto fweleni sa wu enependa. Sios aulindau mekupu hima leni sawero mwanji z-mbMi hambwanda, himanguto fwele sembe ha sumbu wuhi ti wu hanjaꞌaisini kapwa hima ri, Saiten, ni wu sirinandau. l,QbWoro ai okokona ti, ele mekupu ti nambwe himanguto le sa wu ai anahopwesini che ti wu rasini o wui che ni wu enependani wui aka ti sa wu aulinda. O sumbu hinga wu wosiwa nui miho le kapwa mwanjiche fori hinde wunu bwa kumbwa. ?+wb
E, sumbu fwele wu wosindau ti, ka hinga. Wunu tau rani ano ti wu diyahasini saini hima i aka hima i aka wu indau. Woro wunu tauwofu tumbwa, mina, wunu mwanji ti hima i gumwa tokwe wu bwaꞌi bwatandani hima fwele bwandau mwanji tini wu etipeꞌatipendani hima le minambwe nasindau mwanji leni wu bwani indau. '*Gb Wokoni himanguto wu waꞌaisini sios tau numbwa ra kinani mwanji kwambu ki metengei naha wu injiro tini wu hanjaꞌaikonda. Wosiwa o keke wunu mwanji chele. O)b Apa mekupu ti nambwe himanguto lei hi ni kai kei. Hinde wowani, wui hima tape au wunu saiwa hima foki hura wu ai li ki wu hambwasini Kurais ni sirinandau numbo ni bwelefo kalefo o wu nakonda. :(mb
ba fo ba fo tau kipe le wu randawani hi wuhi ti kipe sukwandaro le, wondani wui che leni kipe enependani ele biya ko ki taro hima leni ahirahi wu yakwandani sembe haro hima leni wu enependani nomo randau hima leni okulandani, e, ele tau kipe hinga tinda ete wu randaro humwe lei hi numbwa ma wunu kaisi. A'{b E, sios to okulano himanguto lei hi ti chengi ki mi kai kinawa, kale humwe hinga lei hi tumbwa ma wunu kaisi. Asama wuhi ti 60 heiye tokwe wu dasini hura funda wu lisini wu dani & bE, hima fori ele ri hima kupu leni, e, ele ri achehipache minde naha leni ri enepe nambwe nawa, rini Gotri ni sembe handau numbo tini gumwa ri sisindau. O hinga ti nawa, rini sembe handa nambwe hima leni ri dikisini rindo kapwa sumbu naha ki rarusindau. )%KbMini ele humwe ni dele mwanji hinga ma wunu sawendiriwa wu mendini wu sirinani kipe tumbwa sa wu da. Wowa apa hima le mwanji kwambu ki hinde wunu sawe kumbwa. $1bWoro himanguto foti ti hima tape tini okokonandau sumbu tini ti sirinandau ti, hima tape tihi ichiꞌuchandau, woro himamwale tihi ti haro hinga. S# bE, himanguto foti tini bati naha ti dasini mwaꞌambwe keke ti heifundau ti, o humwe hinga ti inaka ki Gotri numbwa ti hambwandani Gotri tini okula kinani niliki tapwaki rini ni ete ti uchahambwandau. h"IbWoro, himanguto foti che toꞌo nita to dawa ma wunu ondiyakandiyawa ele che nita to metengei naha Gotri sumbu ni wu sirinani wunu yakwandaro hima leni wasa sa wu ai yakwa. Mwe naha, o sumbu hinga ti, Gotri okokonasindau. !ybE, himanguto fwele wunu bati naha wu dasini mwaꞌambwe keke wu heifundau ti, ma wunu heirasirani wunu enependa. bMi nuwai ni mwanji binda ki mi bwandau hingambwa ele mekupu humwe o hingambwa ma wunu wosi. E, ele mi kahaiche ni mi sawendirindau hingambwa, ele humwe chongo ni mi kahaiche minde hinga mi hambwasini o hingambwa ma wunu wosi. Himanguto leni sawero mwanji r _bMini apa mekupu hima forini mwanji kwambu ki rini sawe kei. O sumbu hinga sa biya da. Mi yapai ni mwanji binda ki mi sawendau hingambwa ma rini sawe. E, hima wapa le mi sawekawe kinawa mi hipache leni mi wosindau hinga ma wunu wosi. f EbWondani minjenga mi ichiꞌuchandau numbo ti norukweni mi ai hambwafwaꞌaindani ele hima ni mi ondiyakandiyandau mwanji mu ti norukweni ma kilinda. Mini gisi gisi o tau hinga ni kwambu tiki ma ete randa. O hinga mi wowa o tau mi randau to kipe naha ai mini okulandawa mi mwanji mendindau hima okwe wunu okulakondawa Gotri o kunu raꞌaikonda.X )bMini gisi gisi o mi tau numbwa mi hambwasini hima tape mihi tinda ete o kumbwa ma randa. Wondawa ele hima hinga tinda ete mi randau tau tini sa wu heini wu hambwa, mi randau tau ti, omwesika sai sai indau. 5bMini Gotri Himamwale kipe mini haro peresen mihi ti apa bwelefo kalefo mi nani mi hanjaꞌai kei. Peresen mihi mwe ti, imbihumbwa sios mekupu hima le wui tapa ti wu owesini Gotri ni mini keke wu uchahambwani Gotri peresen mini haro mwanji ti wu bwarakararo gisi ki mini haro. ;ob
Woro ani ni mi nikisindani mini Gotri mwanji ti ele hima ni Gotri chengi tiki mi hambwasini wunu mi sawekaweni sembe wuhi mi yeni rasaindani norukweni ma wunu ondiyakandiyanda. 3_b Woro hima fweleni mini heini hima wapa mini wu nakoni apa mini ni wu rakai ki, mina. Mini himamwale hinga mi enindawa sembe ha himako le, mi mwanji ti, mi ichiꞌuchandau numbo ti, hima keke wo sumbu mihi ti, sembe ha sumbu mihi ti, e, halayasindau sumbu mihi ti, sa mini wu hei hei wu sirinanda. zmb Mini ele himiyama hurahama ni dele mwanji hinga ni kwambu ki ma wunu sawendirini ma wunu ondiyakandiyanda. >ub
O sumbu keke nunu kwambu ki nu anayeni tau kwambu naha do nu randa. Hinde wowani, nunu himamwale ga dau Gotri ni sembe nu hasini nunu ri ai ri raꞌaino gisi tini nu nikisindau. Gotri rini ele himiyama hurahama ni ai raꞌaindau hima naha, woro nunu, rini ni sembe haro hima, leni mwe naha ri raꞌaikondau. \1b Do mwanji mwe naha, o keke dele hima hinga o mwanji wu mendini sembe ti sa wu ha. Y+bNu hambwanda, hima tape nuhi kwambu i kinani nu simiyakamiyandau sumbu ti, o gamweche ri nunu okulandau. Woro, himamwale nuhi kwambu i kinani nu simiyakamiyandau sumbu tito miyafo naha ki nunu okulano. Hinde wowani, o sumbu hinga ti do nu dau gisi tumbwa, mina, ichai ai sukwano gisi okwe nui himamwale ti funda ete o nunu okulakonda. !bE, hima le wunu Gotri sumbu mwe ni diyanda nambwe ambwatinambwati atei mwanji leni wu bwandani wui sumbu leni sawendirindawa, ele mwanji miya hinga ti gumwa ma sisini inda. Wosini mini gisi gisi Gotri ni sirinandau sumbu kipe ni mi toronambu ki tau kwambu ma randa. bWoro dele mwanji hinga ele nui hiparakambwe leni mi ondiyakandiyawa mini Kurais Jisas i tau ra himache kipe naha mi dakondau. Wondawa mi mendini sirinandau kapi mwanji to sembe ha sumbu ni okulandau mwanji tinga ele Gotri mwanji ni ondiyakandiyandau mwanji kipe lenga, ahirahi to gisi gisi hima ni okulandau hinga mini okulandawa sembe ha sumbu mihi ti hehenani omwesika laka indano. W'bHinde wowani, Gotri mwanji tinga rini ni uchahambwandau sumbu tinga ele mwaꞌambwe ni okulasiwani Gotri miyaningisopo ki kipe naha tumbwa sukwandau. Timoti, Kurais tau ra himache kipe naha hinga sa ri da )KbNu hambwanda, Gotri wosiro ele mwaꞌambwe hinga tinda ete kipe naha tumbwa. Foki apa kapwa nani nu rumbweꞌi ki. O keke Gotri ni nu weseꞌasini ma nu toro. B}bWoro ele himako to apahopwendau sumbu tini minambwe wu nandani hima i ahirahi fwele wu ano tini o hingambwa minambwe o wu nakonda. Woro ele ahirahi hinga tinda ete Gotri wosiro le, sembe rini ni nu hasini ri mwanji ni mwe naha nu hambwandau hima leto Gotri ni nu weseꞌasini nu toro kinani Gotri ele ni wosiro. ]3bDele mwanji gambo hinga ti, mwanji numbwa bwani sumbu mwe wosinda nambwe nimba gambondau hima lei inaka ki sukwandau. Wunu wui inaka ga wui sembe ga emendiki naha isiwani sumbu foti norukweni wu kilinda nambwe. f GbGotri Himamwale kipe amwei naha ka hinga sawendau: Gisi jipe takaindawa hima fwele sembe ha sumbu wuhi ti wu hanjaꞌaisini nimba gambondau himamwale kapwa lei mwanji tini wu mendini wu sirinakoni mwe naha ya wu nakonda. c?bEi, mwe naha, lotu wo sumbu nuhi tini kichandau yanisini daro mwanji ti omwesika naha, woro hima le o sumbu ni apa hinde minambwe wu na kumbwa. Mwanji mwe ti ka hinga:Rini hima minde naha ri waꞌaisini, amwei naha ete ri siraro.Wosiwani Gotri Himamwale kipe ti nunu ri mekusiro, ori hima hima kipe naha.E, ensel le okwe rini heiro.Wosiwani ri himache le ri mwanji ti wu bwawani do nuwe ki dau ele hima ba fwele tinda ete wu mendiro.Wosini nuwe ki dau mapwa laka hinga tinda ete hima fwele sembe rini numbwa wu hasindau.Wosiwani Gotri hewen ko tokwe ai rini rakauro.
/bWoro mini tambwa aichefundari a ta nambwe ti nawa, do chengi ki a kairo mwanji ni mi heini mi hambwasini Gotri himiyama hurahama le norukweni wu ichiꞌuchano numbo kipe ti ma wunu mekusiwa kipe tumbwa sa wu da. Gotri himiyama hurahama leni sawero ti, ri himamwale ga dau sios ni sawero. Woro sios mwe oti worumbo tito aka tini ekikinasindau hingambwa Gotri mwanji mwe tini o hingambwa ekikinasindau. i KbMwe naha, mini tambwa metengei ete a ta ki ani hambwanda, woro do chengi mini ni a kairo. [ /b
Sios tau randau hima le o wui tau kipe naha tumbwa wu rawa hi wuhi ti kipe naha tumbwa sukwandawa Kurais Jisas ni sembe haro sumbu wuhi ti kwambu omwesika wu ai torosini wu etikonda. Gotri sumbu, ti mwanji mu }
sb Sios tau randau hima ri, rini humwe funda ri hopwesini sa ri da. Wosini ri che humwe leni norukweni sa ri aulinda. b E, wui humwe le okwe wunjenga wu wosindau sumbu numbwa norukweni wu hambwa hambwa wui hurache le dau hingambwa sa wu da. Apa hima leni gumwa tokwe kapwa mwanji fwele wu bwa kei. Wunu gisi gisi sumbu kipe tumbwa sa wu wosindani kipe naha kumbwa sa wu da. b
Metengei naha tau ra sumbu wuhi ti ma wunu simiyanehei. E, ku heiwa tau ti kipe tumbwa wu rawa, sios tau ra hima hinga ya sa wu da. pYb Sembe wuhi ti halaya naha ki sa dasini sembe ha sumbu ti, ti mwanji mu mwe naha ti sa wu toronambusi. FbEle sios tau ra ki hambwandau hima le, wunu okwe o hingambwa inaka wuhi ti o wui tau numbwa norukweni wu hambwa hambwa wu randawa hima le hi kipe sa wunu ucha. Wunu apa tarukwe tenge wu wosi kei. Apa waini uku miyafo wu ani wu ambwatinambwati kei. Wondani apa ele biya hima i ya tini wu gamboni wu raꞌai kei. #?bRini hoko ki dau hima lei nindo ki hi kipe naha rini sawendau hima rito, sios aulindau hima hinga sa ri eti. E, hi rihi ti kapwa ti nawa apa ri eti hinga, foki huruhumba hinga heifuni ri ini kapwa hima ri, Saiten, injisiro kowe ki ri raino. Sios tau randau hima leni sawero mwanji DbE, sembe apambwa naha haro hima fori sios aulindau hima hinga ri eti hinga. Foki apa hi rihi ri rasaini ri hichakowa Gotri kapwa hima ri, Saiten, ni rumbwewani sikaro hinga rini wosino. bE, hima fori ri che humwe ni norukweni ri aulinda nambwe nawa, rini apa Gotri sios hima leni norukweni hinde ri auli kumbwa. bRini ele ri che humwe ni norukweni sa ri aulindani, ele ri che ni ri sawendiriwa ri mwanji ti wu mendini kipe naha sa wu sirinanda. bOri hima apa waini uku miyafo ri asini ambwatinambwati kei. Rini sembe enge a ti metengei ete rini ki sukwakoni ri sarahumwarani au ti apa ri wo kei. Rini hima leni sembe wahapi sa ri hambwanda. Apa ya keke funda ri okokonani inaka miyafo ri hambwa kei. I bO keke sios tau aulino hima ri, rini hima kipe naha to o tau sa ri auli, apa kapwa sumbuche fori ri wosiwa hima le rini saweholiya ki. Rini humwe funda ri ri hopwesini sa ri da. Rini rinjenga ri hima tape ti kipe naha tumbwa ri aulindani sumbu kipe tumbwa ri sirinandani ele tau kipe numbwa sa ri randa. Rini hima ba fwelenga ri nau hinga sa wunu ri hambwandani wunu ri okulanda. Wondani hima leni ondiyakandiyandau hima kipe naha hinga sa ri da. %bDo mwanji mwe naha: E, hima fori sios aulindau tau ti ri ra ki au rini saindau ti nawa, ori hima tau kipe naha tini ri ra ki ri hambwandau. h~IbWoro himiyama le wunu che leni sa wu randa. Wosini Gotri ni sembe wu hasini ri hima keke wo sumbu ni wu sirinandani halaya naha ki kipe tumbwa ete wu dani wunjenga kipe tumbwa wu aulindawambwa Gotri wunu ai raꞌaino.&}EbWosiwani Atam rini o mwanji gambo ni sirina nambwe. E, himiyama to o mwanji gambo ni ti mendiwani mwanji mwe hinga ti hambwakoni kapwa sumbu ti ya ti wosi. Y|+b
Hinde wowani, imbihumbwa Gotri Atam ni metengei ri wosisinimbwa Ifi ni wosiro. T{!b E, himiyama foti hurahama leni ti dikisini tindo heiye tokwe ti dasini wunu ni ti ondiyakandiyano tini ani ohounanda nambwe. Mina. Himiyama le sa nimba gainani wu litisini mwanji tumbwa sa wu mendinda. zb E, humwe foti tinjenga hi tihi ti sa rakaisini mwanji gainasini, mwanji ti ti mendini sirinani kipe tumbwa sa ti hambwa. %yCb
Mina, e, Gotri ni lotu wondau himiyama le, o wui sembe ha sumbu ni chikindau sumbu kipe naha wuhi ti, kaꞌapwe kipe ni soꞌoindau hinga sa wu soꞌoisi. Hx b Ani ai okokona ti, ele himiyama okwe sios lei miyaningisopo ki chikindau kaꞌapwe hingambwa sa wu soꞌoinda. Apa himiyama le hi wuhi rasai ki nimba wu eripeni ele ba fo ba fo mwaꞌambwe ki wosiro kolosi tinga, e, kangasiki kipe naha ti, gol ki wosiro mwaꞌambwe ti hima tape tini kaꞌapwe ti wu wosinda kei. Jw
bWoro ai okokona ti, ele ko ki dau sembe haro hurahama le, wunu sembe enge ani anangiyanda nambwe sembe halayasini tapa wuhi wu rasaisini Gotri ni sa wu uchahambwanda. Himiyama lei mwanji NvbGotri ani ni Jisas himache hinga ri ani esiro ti, ele biya hima kupu ba fweleni do ri mwanji a bwa kinani ri ani esiro. Mwe naha ki a sawendau, nimba a gambonda nambwe. Ri ani esisiwani ondiyakandiyandau hima hinga ani etisini ele biya hima kupu ba fwele ri mwanji mwe naha ni wu mendini sembe wu ha kinani ai tau a randau. au;bRini ri hima tape ri ohumbwesini ele hima keke wungwa ri jiro ti, o sumbu imbihumbwa Gotri ondiyasiro gisi naha ki sukwaro. O sumbu hinga ki Gotri nunu ri mekuro ti, Gotri ele hima ni ai rata kinani ri okokonandau. DtbHinde wowani, nu hambwanda, Gotri rini funda naha. Wondawani hima minde hinga sirasini Gotri ga hima lenga wui alase ki rairo hima ri funda naha, rini hima hinga waꞌairo Kurais Jisas. ksObRini ele hima hinga tinda ete ri ai ratawa Gotri mwanji mwe naha ti wu hambwa ki ri okokonandau. rbGotri ni uchahambwandau sumbu hinga kati nunu ai ratandau hima ri, Gotri, ri miyaningisopo ki kipe naha, rini o tini ri okokonandau. ~q wbWoro do tau mi ra ki metengei naha sembe mini a yeni a rasaindau mwanji ti ka hinga: E, ele hima keke Gotri ni ku silindani, rini ku uchahambwandani, ma rini ku weseꞌanda. Wondani king apukolaka le keke ku uchahambwandani, e, ele kwambu chele hima ba fweleni ku okula ki ma wunu ku uchahambwanda. Wondawa sembe wahapi kumbwa nu dani Gotri sumbu kipe tumbwa nu sirinanda. }p ubWoro Haimeniyas hima pi Alekisanda fini o sumbu hinga fi wosiro. Wosiwani fini a toroni kapwa hima ri, Saiten, tapa tenge ki fini a yenguro. Woro o sumbu to sa fini ondiyakandiyawa Gotri hi tini fi saweholiyandau sumbu ti sa fi hanjaꞌai.'o IbKa au mi anayeno ti, sembe ha sumbu mihi tinga ele sumbu ni norukweni kilindau sumbu mihi tinga ete mi toronambusini ma anaye. Hima fwele ele sumbu ni norukweni kilindau sumbu tini gumwa wu sikoni sipi tito ini humokuto ki yekoni walambe indau hinga sembe ha sumbu wuhi ti walambe iro. Ai che ri, Timoti, ani ka mwanji Gotri mwanji bwarakarandaro hima le imbihumbwa mini ni wu bwaro mwanji numbwa a sirinani tau kipe mi ra ki mwanji kwambu tiki mini a sawendau. Mini ka mini wu bwaro mwanji mi toronambuni mi hambwafwaꞌaisini apa o mwanji ki miho lenga Gotri tau kipe keke ma ku anaye.
m bGotri, ete da ete da King Apukolaka, rini handa nambwe, e, hima le miya minde ki rini heinda nambwe, rindombwa Gotri funda naha. O keke kwambu omwesika laka tinga hi omwesika tinga rini kumbwa sa ete da. Mwe naha. Timoti, kwambu ki etisini miho lenga sa anaye 1l ]bWoro ka hinga a dawani Gotri ani keke o hingambwa ri woro ti, hinde wowani, kale kapwa sumbu omwesika naha a wosindani ele nomo Kurais Jisas ni ani handawani ele ni ri hambwa nambwe ani ni ri rataro sumbu kipe naha rihi tini ri meku kinani. O sumbu hinga ri wosiro ti, ando ani etisiwa ele hima ai mwale tini wu hei hei wu tani sembe wuhi ti rini ni wu hasini ri himamwale ako ti wu torosini gisi gisi kipe tumbwa wu da ki. k 7bNunu do nuwe ki nu dasini kapwa sumbu nu wondau hima leni Kurais Jisas nunu ri ai ri raꞌai ki do nuwe ki ri sikaro. Woro do mwanji mwe naha, hima le wu mendini sembe ti sa wu ha. Woro kapwa sumbu wosindau hima lei nindo ki ando wunu ni a dikisini kapwa hima naha a dau. Fj bWosini nui Apukolaka ri hima keke wo sumbu ti, ani ni omwesika ri ai handawani Jisas Kurais ni sembe handau sumbu tinga, e, rini keke wondau sumbu tinga ani ki kipe naha sukwasini ya inda. *i Ob
Mwe naha, imbihumbwa hi rihi ti ani hambwa nambwe a dani rini a saweholiyandani, rini ni sembe haro hima ele ni walambe sumbu wunu a wosindani rini ni a sawesiyaꞌaindaro. O gisi sembe rini ani ha nambwe a dani ele sumbu hinga a wosindaro ti keke, ani keke ri hambwafuni ya ri ani okula. ih Mb Nui Apukolaka Jisas Kurais to do a randau tau ki ri ani esisini ani ni ka hinga ya ete ri hambwa, ani do tau kipe tumbwa rini keke a randano. Wosini gisi gisi kwambu ti ri ani handau. O keke ani rini ni a weseꞌandau. 'g Ib Do mwanji hinga ti, Gotri ri ani mekuro mwanji kipe naha ni a sirinani a bwaro, woro Gotri mwanji kipe naha mwe oti, hi hinga okundani eripeꞌaripe sumbu mu tini torosindau Gotri ki sukwasiwani ando ele hima ni a bwa kinani ri ani esiro. Pol, Gotri rini keke woro keke rini weseꞌaro %f Eb
hima i humwe sawendau hima le, humwe hura to wosindau sumbu hingambwa wosindau hurahama le, hima leni hili yani raꞌaindau hima le, mwanji nimba gambondau hima le, nimba gamboni kari kau mwe naha nandau hima le, e, Gotri mwanji mwe ni sawesiyaꞌaindau hima ba fwele tinda ete wuhi. e 1b O keke nunu ka sumbu ni ma hambwawa nu hambwa: Gotri lo mwanji ti, hima kipe naha keke ri sawe nambwe, mina. O lo mwanji, lo mwanji ni yetupwasindau hima le, hima i mwanji ni sawesiyaꞌainda hima le, Gotri ni gumwa sisini kapwa sumbu leni wosindau hima le, Gotri mwanji ti minambwe kanambwe nasini nuwe pe sumbu tini sirinandau hima le, nuwai yapai ga ele biya hima fwelenga wunu yeni sindau hima le, 'd IbWoro nu hambwanda, Gotri ri lo mwanji ni sirinandau sumbu mwe ni nunu ri mekusiro leni nu hambwani nu sirinawa o Gotri lo mwanji kipe naha nunu okulano. \c 3bWunu wui okokona ti, Gotri lo mwanji ondiyakandiyandau hima hinga wu sira kinani ka mwanji hinga ni wu sawendau: “Dele mwanji nu bwandau ti, mwe naha.” Woro o mwanji wu bwaro mwanji mu mwe ti wu hikisandau. %b EbE, hima fwele kale mwanji mu mwe ni wu andosini, mwanji ba fo tokwe wu ai yatito yatito wu bwa bwa wu anangiyandawani wunu ki sumbu mwe ti sukwanda nambwe. a ybWoro do mwanji ni apa kwambu ki mini a sawendau ti, o tini wu mendini wu sirinawa sembe halaya ti, inaka tenge miyafo hambwanda nambwe sembe ti, e, sembe mwe naha handau sumbu ti, ele sumbu ki sukwandau hima keke wo sumbu ti wunu ki tale kinani. O` bWosini ma wunu sawewa ele hima i inaka ki sukwaro atei mwanji lenga atei hima i hi walefo naha kairo chengi huwe laka tinga sa wu hanjaꞌai. Hinde wowani, ele mwanji hinga to ai wunu raꞌaindawani anangiya bomo tumbwa wunu ki sukwandawani Gotri ai nunu rata ki ri mekuro sembe ha sumbu numbo ni gamweche ri okulanda nambwe. __ 9bE, imbihumbwa Masetoniya mapwa tokwe ani ikoni mini a sawero hingambwa apa o mini ani ai sawenda. Mini Efesas ko ki ma ete dani ele hima ni ma ete wunu sawe, apa nimba gambo mwanji fweleni wunu warondoko kei. 9^ mbE, Timoti, sembe ha sumbu numbo ti mini a mekuro ti keke, mini ai che mwe naha hinga, woroti do chengi mini a kaindau. E, nui Yapai Gotri ga nui Apukolaka ri, Jisas Kurais, ga fi hima keke wo sumbu tinga, e, fi sembe wahapi sumbu tinga mini ki ya sa ete da. Kale mwanji gambo hinga ma nu hanjaꞌai G] bAni Pol, ani Jisas Kurais himache. Woro nunu ai ratandau Gotri ga, ka nu hei ki nu nikisindau hima ri, Jisas Kurais, ga findo fi ani esisiwani ani Jisas Kurais himache hinga a waꞌaisindau. Z\-N Nui Apukolaka Jisas Kurais ri hima keke wo sumbu rihi ti kunu ga o da.
[
NApukolaka hi ki mwanji kwambu ki ka hinga kunu a sawenda: Do chengi ele hiparakambwe tinda ete ma wunu ku hambwawa sa wu mendi. Z{NNunu Gotri ri himiyama hurahama le nui sumbu ti ka hinga: Ele hiparakambwe ni tinda ete tapa ti ma ku anayenguna. dYANNui hiparakambwe le, kunu Gotri ni nunu keke ma ku uchahambwawa Gotri sa nunu okula. bX=NKunu uchandau hima ri Gotri, rini hima kipe naha, o ri sawero hingambwa ri wosi sindau. W1NGotri rinjenga sembe wahapi mu naha, woro do Gotri to kunu ratorowa halaya naha naha ku dawa himamwale kuhi ti, mwale kuhi ti, e, hima tape kuhi ti ri aulindawa nui Apukolaka Jisas Kurais ri ai tano gisi ki kapwa sumbuche fo nambwe kipe naha tumbwa ete ku dawa sa ri ai ta. BVNWondani ele kapwa sumbu hinga tinda ete ya ma ku ratako. oUWNWoro ele sumbu hinga tinda ete norukweni ya ma ku kili. Wosini sumbu kipe naha leni ma ku toronambu. ST NApa hima fwele Gotri mwanji ti kunu wu bwarakarawa gumwa wunu ku si kei. HS NApa Gotri Himamwale ri hi okundau ti ku ai yetipina kei. +RONGotri ele sumbu hinga tinda ete kunu wosindau tini ma rini ku weseꞌanda. Hinde wowani, o sumbu hinga ni Jisas Kurais ki ku sirinanda kinani Gotri okokonandau. 5QeNGisi gisi Gotri ni ma ete ku uchahambwanda. Wondani gisi gisi ma ete ku eripeꞌaripenda. lOQNFoki apa ele kapwa sumbu kunu wosindau hima leni kapwa sumbu wasa wuhi wunu ku wosi ki. Gisi gisi ele hiparakambwe leni, e, ele hima hinga tinda ete sumbu kipe ti ete wunu ku wosindani o numbo numbwa ma ete ku sirinanda. dNANNui hiparakambwe le, ka sumbu hinga ni mwanji kwambu tiki kunu nu sawendau: Kunu kale tauwofundau hima leni ma wunu ku okulani wunu ku ai ku rata. Wondani akitiwotindau hima leni wui sembe ti ku okulandani yakinanda nambwe hima le okwe ma ete wunu ku okula. Ete wondani ele hima ni tinda ete mwanji awariche wunu ma ku bwandani ku okulanda. M)N
Wu randau tau ti keke hima kipe naha ma wunu ku nani omwesika naha wunu keke ma wo. Wondani ele hiparakambwe ga sembe wahapi kumbwa ma ku da. YL+N Nui hiparakambwe le, ka mwanji hinga ni kunu nu sawendau: Kunu ele hima mekupu hinga wu etisini kui nindo ki tau wu randau hima le tako tokwe ma ku da. Hinde wowani, Apukolaka to sios mekupu hima hinga wunu esisiwani kui sios mekupu hima hinga wu dasini numbo kipe kunu mekundani sembe ha sumbu kuhi ti kunu ri ondiyakandiyandau. TK!N O keke kunu funda funda apa do ku wosindau hingambwa, kui hiparakambwe leni mwanji kipe leni wunu ku bwandani sembe ha sumbu wuhi leni ma wunu ku okulandawa kwambu ki sa wu eninda. Mwanji tipache fwele J1N
Jisas ri haro ti, nu hanoꞌo, himamwale tinga ete nu dano, ri ai tawa nunu himamwale ako nu torosini rini ga ete nu da ete nu da kinani ri haro. (IIN Gotri sembe enge wasa rihi nu toro ki nunu ri ondiyasi nambwe. Mina. Nunu ri ondiyasiro ti, nui Apukolaka Jisas Kurais ai nunu raꞌai ki nunu ri ondiyasiro. *HMNWoro nunu tapwaki kipe, o keke nu hambwafwaꞌaisini nu da. Sembe ha sumbu nuhi ga hima keke wo sumbu ga siyoti kapa ni inaka ki soꞌoindau hinga ma nu soꞌoisi. Wosini nu etinambusini Gotri ai nunu raꞌaino gisi ti nu nikisindau sumbu ni kapa ki wosiro hati kwambu hinga ma nu gwaro. G3NNu hambwanda, tukusekupwa hima le wunu niliki wu tukuyandau. E, uku ani ambwatinambwatindau hima le, wunu niliki kumbwa uku wu ani wu ambwatindau. FNO keke, foki apa ele biya hima ba fwele wu tukuyandau hingambwa nu tukuya ki. Miya nuhi sa ripasiwa ma nu hambwafwaꞌaisini nu da. fEENHinde wowani, kunu tinda ete tapwaki ki dau hinga. Nunu hundu ni dasikinasindau hinga mina. .DUNWoro, hiparakambwe le, kunu hundu tiki ku da nambwe, o keke ka sumbu hinga hili ya hima niliki tandau hinga kunu ki sukwawa hinde ku apapana kumbwa. Minambwe naha. HC NHima le ka hinga o wu sawekonda, “Apa gisi kipe naha, kipe naha tumbwa o ya nu dakonda.” Woro o gisi naha ki, walambe naha ki wunu wosino sumbu ti metengei ete o wunu ki sukwakonda. Wowa amwaka wu mendino ti himiyama leto che ra ki gwai mendindau hinga wu mendino. Do kapwa mwaꞌambwe apa hinde wu ratako kumbwa. pBYNKunjenga o ku hambwasinda, Apukolaka ri gisi ti niliki ki hili ya hima sukwandau hinga ya sukwakonda. A !NNui hiparakambwe le, nunu dohaꞌa sumbu sukwano gisi tinga amwa tinga hinde kunu nu sawe kumbwa, o nu hambwanimbwa kunu nu sawehambwano. l@QNWoro kui hiparakambwe leni do mwanji ni ma wunu ku saweni wui sembe tini ma wunu ku okulanda.H? NWowa o gisi kumbwa nunu nu ha nambwe himamwale ga nu dau himako wunu ga funda ete Apukolaka hiki tinga nunu rakausiwa niri tiki ya rini nu heikonda. Wosini rini ga ya nu ete da ete dakonda. >NMina. O gisi ki Gotri hapa tinga ri sawewa, ele ensel ni aulindau ensel mwa laka ori ri uchawa, Gotri ri fu ti ya wuichikonda. Wowa Apukolaka hewen ko ti ri hanjaꞌaisini ri sikawa imbihumbwa Jisas ni sembe wu hasini wu haro hima le ya wu ai saikonda. N=NApukolaka mwanji ni ka hinga kunu nu sawenda: Ichekai Apukolaka ri ai tawa, nunu nu ha nambwe himamwale ga nu dau himako, apa ele sembe hasini haro himako ni nu dikisini nundo mwaseni nu i hinga. ?<wNNunu Jisas hasini matimat ki ai sairo tini sembe rini nu haro. O keke ya nu hambwanda, Gotri ri kwambu ki ele sembe hasini haro hima leni Jisas ga ya funda wunu ri ai ri ratakonda. ;+N
Woro, nui hiparakambwe le, haro hima ele ni bwelefo kalefo ku nani ku ambwatinambwatino sumbu ti nu diyaha. Foki apa Gotri ni sembe ha nambwe hima kale matimat ki siro himako ai saino sumbu ni wu hikisasini dau hinga kunu okwe o hingambwa sembe nomo tinga ku da ki. k:ON O hinga ku wosindawa ele sembe ha nambwe hima lei miyaningisopo ki hi kuhi kipe naha ya sukwakonda. Wondawa mwaꞌambwe foti keke ku heifuni hima ba foni hinde o keke ku sili kumbwa. Apukolaka ri ai tani o ai nunu rasaikonda n9UN Sembe wahapi naha ki ku dano sumbu tini ma ete ku wakini ku sirinandani ele mwaꞌambwe kuhi hinga tinda kunjenga norukweni ku aulinda. Imbihumbwa kunu nu sawero hinga, kui tapa ki tau ma ku rani ku a a kunjenga ma ku okulanda. W8'N
Wosini Masetoniya mapwa ki dau hiparakambwe le keke tinda ete ku wondau. Woro nui hiparakambwe le, mwanji kwambu naha ki kunu nu sawendau: Dele sumbu hinga gamwe ga gamwe ga ma ete ku wondawa sa sukwanda. 77gN Ani apa kui hiparakambwe le keke ku wono mwanji fweleni kunu a kai hinga. Hinde wowani, Gotri o sumbu hinga ni tinda kunu ri ondiyakandiyawani kipe naha ku sirinandau. ,6QNO keke hima fori do mwanji ni gumwa ri siwa, rini hima leni gumwa ri sinda nambwe, mina, o Gotri ni gumwa ri sindau. Do Gotri tombwa Himamwale rihi ti kunu haro.
5
NGotri hima i sembe ni kisi wondau sumbu tini nu wosi ki nunu ri ucha nambwe. Mina. Rini halayanahasini nu da ki nunu ri ucharo.
~}|X{qzGy+wvSuPtsBrbqRponnlkjihgMed/coba`w_^]}\[[Z>YY WV^UTT5SS(RQbPONMLKJrIHHG=EDNCBB.A@@ >>P==;;9987355D4j33110/..-+++*J)('&&m%$#"{ 677< -
U =56 D% Ani kunu naha ni sembe omwesika naha ani hasindau. Ani kunu naha keke ani eripeꞌaripendau. E, nomo fwele nunu ki sukwawani inaka ahi ti kunu ni ani hambwakowani sembe wahapi tito ani ki ya sukwanda. Wondani humbunda nambwe eripeꞌaripe tito ani ki ya sukwani inda. HC Ani do mwanji hinga kunu a sawendau ti, kunu ni kapwa hima a nani kunu a sawenda nambwe. Mina. Ka mwanji hinga imbihumbwa kunu a sawe to: Nui sembe ki kunu keke omwesika naha nu wondau. Nui okokona ti, kunu ku hawa nunu okwe kunu ga funda nu hano. E, kunu ku ha nambwe ku dawa, nunu okwe kunu ga nu ha nambwe nu dano. {Bo Kunu nunu keke sembe ku esisini sumbuche fori ku yani kei. Nunu kapwa sumbuche fo hima forini nu wosi nambwe. Nunu hima forini walambe sumbu nu wosi nambwe. E, nunu hima forini mwanji nu gambosini ri mwaꞌambwe foti nu raꞌai nambwe. ^A 7 Ai hiparakambwe le, nunu ka Gotri mwanji ri bwani ri injisiro tini nu torosindau. O keke ele hima tape ki dau, e, ele himamwale ki dau kisi hinga ma nu rani nu humbwesini halaya naha ki ma nu da. Wosini Gotri ni ma nu akindani ri sumbu kipe naha tumbwa sirinawa nu sirinanda. Korin le kapwa sumbu gumwa siwani Pol wunu ni ri eripeꞌaripero "@= Wosini ani kui Yapai hinga a dawa, kunu ai himiyama che hurahama che hinga ku dano.Ele kwambu ga dau Apukolaka, ando, do mwanji a sawendau.”K? Wosini Apukolaka ka hinga ri ai sawero:“Kunu ma wunu andosini ku ini apuchame ku da. Wosini apa kapwa sumbuche foni ku ai haiye kei.Wosiwa apa anjenga kunu ani ai rakaru. E> Hinde na hinga, apa Gotri aka kipe naha tinga korumbo tinga fi anangaunoꞌo? Woro ku hambwandau, kunu himamwale ga dau Gotri aka kipe naha, Gotri ka ete sawero hinga:“Ani wui nindo ki a dasini wunu ga ani ichiꞌuchandano.Wondani ani wui Gotri hinga a dawa, wunu ai himiyama hurahama hinga wu dano.” =5 Kurais ga Saiten ga sembe funda fi waꞌaisini fi dauꞌu? Apa sembe haro hima ringa sembe ha nambwe hima ringa inaka funda kumbwa fi hambwanoꞌo? E< E, sembe ha nambwe himako ga funda ku anangauni ku ichiꞌucha kei. Hinde wowani, sumbu kipe tinga kapwa sumbu tinga nau fi ananjinoꞌo? Lindana tinga sundu tinga fi anangaunoꞌo? p;Y
O keke apa nuwai yapai to che leni saweferindau hinga o kunu a sawenda. Kunu ga o sumbu wasa hinga ku wosi kinawa, kui sembe ti nunu naha keke o hingambwa ku esisini sumbuche foti ku yani kei. Nui hima tape ti Gotri aka kipe naha v:e Sembe nuhi kunu keke nu wondau ti nu etipesinda nambwe. Mina. Woro kundo kui sembe ti nunu ni ku etipesiro. 91 Kunu Korin kipe le, nunu amwei naha ki kunu nu sawefikandani sembe nuhi ti kunu naha keke nu esisini sumbuche forini kunu nu yaninda nambwe. k8O
Gisi gisi sembe amwaka ti nu andau hinga wu hambwandau, woro mina, eripeꞌaripe tito nunu ki ete sukwandau. Bwarichape hima hinga nunu wu hambwandau, woro mina, nunu hima miyafo naha Gotri mwaꞌambwe ti wunu nu handau. Mwaꞌambweche fori nunu ki da nambwe hima hinga nunu wu hambwandau, woro mina, nunu ele mwaꞌambwe hinga tinda ete nu torosindau. `79 Hima fwele ka hinga wu hambwandau, nunu wu hikisandau, woro mina, hima miyafo naha nunu wu hambwandau. Haro hima hinga nunu wu hambwandau, woro mina, nunu nu ha nambwe do nu da. E, kapwa sumbu fwele nu wowani Gotri nunu norukwe ki gasa kumbo ki nunu yendau hinga nunu wu hambwandau, woro mina, o hinga nunu yeni dinga nunu ri wosinda nambwe. a6; Wondawani hima fwele hi nuhi tini wu rasaindawani, hima fweleto hi nuhi tini rakaindau. Hima fwele kapwa mwanji ti gumwa tokwe nunu wu bwandawani, hima fwele etisini ya nunu sawe, nunu tau kipe tini nu randau. Hima fwele wunu ka hinga nunu ni wu hambwandau, do nu randau tau ti nimba gambo tau po, woro mina, nunu tau mwe naha tini nu randau. Q5 Woro nunu mwanji ti mwe naha kumbwa nu bwandani Gotri kwambu tiki ele tau hinga nu randau. Wondani sumbu kipe tini au anaye mwaꞌambwe hinga tapa mama tapa usanji nu torosini au hinga nu anayendau. Y4+ Woro ele sumbu nindo ki, nunu halayasindau sumbu ki nu sirinandani Gotri hambwa kipe tini nu mekutakundau. Nunu, hima le nomo nunu handawani nu wahapisini ele nomo nu randani ele hima ni nimba wunu nu enependau. Nunu, Gotri Himamwale Kipe ti nunu ga dawani ele hima keke nu woni wunu nu okulandani mwanji tumbwa wunu nu bwanda nambwe. |3q Mwe naha, nunu wu yendani kalapus tiki nunu wu rawarundau. Ele miho hima au hukwa ti ra ra nunu wu enginandau. Wondawani nunu tau kwambu naha ki nu randani tuku kipe nu sini ahirahi ti kipe nu anda nambwe, mina, icherihapari naha ete nu dau. {2o Mina. Nunu Gotri tau ra himache hinga nu dasini, gisi gisi sumbu kipe tumbwa ele hima ni ka hinga wunu nu mekundau: Ele nomo ambwe nomo ambwe nunu ki sukwandawani amwaka nu mendindani tau kwambu nu randani, kwambu naha ki ete ya nu enindau. 1# Nunu ele hima do nui tau ni kapwa mwanji wu bwano ti nu diyahandau, o keke nunu melombo hinga fo wunu nu yewani wu hichakonda nambwe. e0C Mina. Gotri ete sawero,“Gisi kipe ahi ki mi mwanji ti a mendiro.Wondani hima ani ai raꞌaindau gisi ki mini ani okularo.” Woro ma mendi. Apa do gisi, gisi kipe naha. Apa Gotri nunu ai ratandau gisi rihi. J/ Nunu Gotri ga tau ti funda nu randani mwanji ka hinga kwambu ki o kunu nu sawenda: “Kunu Gotri hima keke wondau sumbu ti ku torohiro, woro apa o ri hima keke wo sumbu nimba ku ohumbwe ki.” .! Kurais rini kapwa sumbuche fori da nambwe, wosiwani ele nui kapwa sumbu hinga Gotri toroni rini kumbwa rawausiwani, rini kapwa hima naha hinga ri siraro. Woro o sumbu hinga ri wosiro ti, nunu Kurais ki nu dasini Gotri himiyama hurahama kipe naha nu sira kinani.8-i O keke nunu Kurais takisopo ki nu torosini do ri mwanji nu bwandau. Woro oti Gotri to rinjenga ele hima ni nui takisopo ki ri uchandau. O keke nunu Kurais wa ki nu etisini ele hima ni ka hinga wunu nu sawendau: “E, Gotri ga miho anatangi bomo ti ma ku andosini tani rini ga sembe wahapi ki ku da.” ,7 Woro mwanji nuhi ti ka hinga: Gotri Kurais ga dasini ele miho hima apa ri ratawani rini ga sembe wahapi ki ya wu dau. Rini ele wui kapwa sumbu ni ri ai hambwa nambwe. Wosini do tau hinga ti nunu ri hasiwani miho hima ni nu bwandawani wu tani rini ga sembe wahapi ki ya wu dau. +/ Dele sumbu hinga tinda ete Gotri kumbwa sukwaro. Woro do Gotri tombwa ri miho hima hinga nu dawani, Kurais ki nunu ri ratorowani rini ga sembe wahapi ki ya nu dau. Wosini ele ri miho hima ni nu ratawa rini ga sembe wahapi tiki wu da kinani do tau hinga ya nunu ri ha. 2*] Hima fori Kurais naha ki ri dau ti nawa, Gotri rini ratorosiwani ako naha ri sirasindau. Sumbu hukwe hinga tinda humburo, wosiwani apa sumbu ako tito sukwasini ya dau. ) O keke do gisi nunu apa sembe hukwe tini nu sirinani hima fori sumbu tini nu kilinda nambwe. E, imbihumbwa ki o to, sembe hukwe tini nu sirinani Kurais sumbu tini nu kilindaro. Woro apa do gisi o sumbu hinga rini nu ai wosindani ri sumbu ti nu kilinda nambwe. (y Kurais ele hima hinga tinda wunu keke ri haro ti, nuwe ki dau hima le wui hima tape okokona tumbwa hambwaꞌi hambwatandani wu ichiꞌuchanda ki mina, wunu keke woni hasini ai sairo hima ri numbwa wu hambwandani wu ichiꞌuchanda kinani ri haro. `'9 Hinde wowani, Kurais ri hima keke woni hima okulandau sumbu naha to nunu gausiwani o tau nu randau. Wondani nunu ka hinga nu hambwasindau. Hima forito nunu okulasini nui wa tiki ri haro ti, nunu tinda ete nu haro. _&7
Nunu nu ambwatinambwatisini nu dau ti nawa, sa biya da, oti Gotri tau tini nu ra ra, o keke ambwatinambwati hima hinga nu siraro. E, inaka kipe ki nu hambwasini kunu nu sawendau ti nawa, oti kunu ni nu okulandau. C% Do mwanji hinga kunu nu sawendau ti, hima kipe naha nunu ku nani hi nuhi tini ku rasai kinani kunu nu sawenda nambwe. Mina. Do mwanji kunu ni nu kairo ti, hima fwelei miyaningisopo ki nunu ni ku eripeni amwei ku sawe kinani nu kairo. Woro nui okokona ti, o hinga ku wosini kale hima hima tape hoko tokwe dau mwaꞌambwe ni wu eripeꞌaripendani sembe we ki dau mwaꞌambwe ni eripeꞌaripenda nambwe hima leni wui mwanji wasa ti ku sawe ki. $3 Nunu Apukolaka ni akindau sumbu mu mwe ti nu hambwasindau. O keke ele hima tani sembe ti rini wu ha ki wui sembe tini nu yendau. Wondani Gotri miyaningisopo ki nunu amwei naha ya nu dau. Woro o hingambwa kunu okwe kui inaka ki amwei naha nu da kinani sembe ani owendau. S#
Nu hambwandau. Nunu tinda ete Kurais koti ri torono gisi ki ri mu ki amwei nu sirakondau. Wosiwa do hima tape ga nu daro gisi ki sumbu kipe tini nu wosiroꞌo, kapwa sumbu tini nu wosiro, sumbu nihi tini funda funda nunu ri chikini sumbu wasa ti nunu ri hakondau. Hima le Gotri ga sembe wahapi ki wu da kinani wunu okulandau tau :"m O keke do nuwe ki hima tape ga nu danoꞌo, hima tape nu hanjaꞌaisini nu ino, woro sa biya da, nunu gisi gisi Apukolaka okokonandau sumbu tini ete nu sirinandani nu wondano. 8!i Nunu ka sumbu ni sembe kwambu naha ki nu hasindau. Nunu do nomo nu randau hima tape ti nu hanjaꞌaisini nu ini nui Apukolaka ga nui ko minde naha ki nu da ki nu hambwandau. l Q Mina. Nunu sembe nu hasini nu ichiꞌuchandau. Miya minde ki nu hei hei nu ichiꞌuchanda nambwe. X ) Wosiwani o mwanji tito nui sembe ni okulasiwani nu yakinasindau. Wosini ka hinga nu hambwandau, hima tape nuhi ti do nuwe ki aka hinga kisini nu dau gisi ki Apukolaka ga ri ko tiki funda nu da nambwe. Gotri to rinjenga himamwale ako tini nunu ri ha kinani nunu ri ratororo. Wosini ri Himamwale Kipe ti ya nunu ri ha. Ka Himamwale Kipe nunu ri haro ti, ichai Gotri nunu ha kinani ri bwasiro mwaꞌambwe ni mwe naha nunu ri ha kinani mwanji ri injiro. 0 Y Mwe naha, nunu do nikaꞌari ba kiro aka tiki nu dasini nomo ti nu randani nu ichakandau. Woro do nui hima tape hukwe ni nu hanjaꞌai ki au nunu saindau hinga mina. Nunu hewen kipe hima tape anandi tini kolosi hinga nu soꞌoisiwa do handau hima tape ti himamwale ako ti ai toro ki nu gindau. T ! Woro o kolosi hinga ti nu gwarosiwa, apa hima tape ba hinde nu da kumbwa. K Apa do nuwe pe aka tiki nu dasini nomo nu randani nu ichakandau. Wondani ka hewen ki dau aka tito nui hima tape tini kolosi tini nu oweni nu ichakisindau hinga nunu gwarosi ki au nunu saindau. I
Nunu ka hinga nu hambwasindau: Do nuwe ki nikaꞌari ba kiro aka ki nu dau ti, kapwawowa Gotri nunu ha ki ri kisiro aka foti o ya da. Aka mwe ti hewen ko tiki ete dau, hima tapa ki ki nambwe. A{ O keke nunu miya tiki heini tapa tiki torondau mwaꞌambwe tini miya laka nu misinda nambwe. Mina. Nunu miya tiki nu heinda nambwe mwaꞌambwe tini nu misinda. Hinde wowani, miya tiki nu heindau mwaꞌambwe le gisi faiche naha dano. Woro, miya nuhi ki nu heinda nambwe mwaꞌambwe tito ete da ete dakondau.dA Ele nomo hinga nu randau ti, kapwacheche naha, gisi faiche naha dakondau. Wosiwambwa ichai hewen ko tiki kipe naha ete nu dakonda. Ka liti kipe naha nu dano ti, do amwaka cheche nu mendindau tini funda ete dikikondau. ^5 O keke, nunu o tini nu hambwasini Gotri tau ti nu halihopwenenda nambwe. O mwe naha, hima tape nuhi ti mekupu tape hinga nunu hopwenendau. Woro, nui sembe we ki sumbu ako hinga tito gisi gisi ete sukwandau. >u Dele mwaꞌambwe hinga tinda kunu okula ki ele da. Wondawa ichai Gotri hima keke wo sumbu ti, ele hima miyafo ki talesiwa Gotri hi ti wu rasai rasai o ya rini wu weseꞌandakonda. oW Woro nunu ka tini nu hambwandau: Gotri nui Apukolaka Jisas ni matimat ki ai rasairo hingambwa nunu okwe rini ga funda o nunu ai rasaikonda, wosini kunu ga nunu ga funda nunu ri raꞌaiwa ri mu naha ki nu takaisini ya nu dakonda. Q
E, Jisas ni sembe nu haro sumbu tini Gotri chengi ki ka hinga sawero: “Ani Gotri ni sembe ani haro, o keke amwei o a sawenda.” Woro hingambwa nunu okwe sembe ti nu hasini amwei nu sawendau. zm O keke handau sumbu ti nunu ki takai naha dawani tau nu randawani, himamwale torondau sumbu ti kunu ga o ya da. E, nunu Jisas tau tini nu randawani hima le gisi gisi nunu wu yeni si kinani wu wondau. Woro mina, nunu himamwale ga ete nu dau. O sumbu hinga nunu ki sukwandau ti, Jisas himamwale ga dau sumbu to hani kupwaꞌaindau hima tape nuhi ki amwei naha sukwa kinani. 3_
Nunu gisi gisi Jisas haro sumbu ni nu sirinani nui hima tape dinga ni nu raꞌichiꞌuchandau. Hinde wowani, Jisas himamwale ga dau sumbu ti nunu ki amwei sukwa kinani. !; Hima le walambe sumbu nunu wu wosindawani, Gotri nuhi nunu hanjaꞌainda nambwe. Nunu wu yeni nuwe tiki nunu rawaindau, woro walambe nunu inda nambwe. V% Ele nomo hinga nunu ki sukwandau, woro ele nomo to nunu tororakainda nambwe. Nomo nunu ki sukwawani nui inaka ti emendiki naha, nu hambwasumbwanda nambwe, woro nunu okulano numbo foti nu heifunda nambwe. /W Woro nunu ka yaso kipe naha ti, hungwe waꞌai we ki kwai o nu torosinda. Woro keke ele hima hinga sa wu hambwa, do kwambu omwesika naha nuhi mina, Gotri rihi. 8
i Hinde wowani, imbihumbwa Gotri ka hinga ri sawero: “Hundu we ki lindana ti sa sukwa.” Woro o Gotri tombwa ri lindana ti nui sembe we ki ri taiyasiwani ya okundau. Lindana mwe ti, hi hinga okundau Gotri sumbu tini hambwandau sumbu tini sawendau, woro o lindana to Jisas miyaningisopo ki ya okundau. a ; Nunu nui inakahambwa mwanji fotini nu bwanda nambwe. Mina. Nunu ka mwanji hinga tini amwei nu sawendau: “Kurais Jisas rini nui Apukolaka, wosiwani Jisas mwanji tini nu sirinani kui tau ra himache hinga nu dau.” f E Kale sembe ha nambwe himako, wunu do nuwe pe nimba gambo gotri to hundu ki wunu ichakisiwani hi hinga okundau Kurais ri mwanji kipe ki tandau lindana ti hinde apa wu hei kumbwa. Kurais mwe ri, rini Gotri hingambwa naha.
Do Gotri mwanji nu bwandau ti, hima fwele o mwanji ni kapwatako naha yanisindau hinga wu hambwawa, ele hima hinga walambe ino. } s Mina. Nunu kale yanini wosini huruhumba heindau sumbu le gumwa nu sihiro. Nunu mwanji gambo numbo foki nu inda nambwe. Wondani Gotri mwanjiche forini nui inaka tiki nu jamekoni nu bwanda nambwe. Mina. Nunu o ri mwanji mwe naha tini amwei nu bwandani ele hima i inaka ni nu yeni rasai kinani nu ichiꞌuchandau numbo tini Gotri miyaningisopo ki wunu ni amwei nu mekundau. n W Gotri nunu keke woni do tau hinga ti nunu hasiwani, nunu o tau ni nu ra ki nu halihopwenenda nambwe. Woro nunu tinda ete mwaꞌambwe foti nui miyaningisopo ki ichakisinda nambwe. O keke Apukolaka hi hinga okundau sumbu kipe ti nunu ki tasiwani, nunu ukuchapu hinga nu dasini ele hima ni sumbu kipe ti wunu ni nu mekundau. Wosindani gisi gisi o hi hinga okundau sumbu ti ete nu torondawani, Kurais hingambwa ya nu siranda. Woro Apukolaka ri Himamwale tiki o sumbu hinga nunu ri wosindau.:m Apukolaka do sawero ti, Himamwale tini sawero. Woro Apukolaka i Himamwale ti hima foriki dawa, ori hima mwaꞌambwe foti rini ichakisinda nambwe, mina, lalaunasini ete ri dau. zm Woro hima fori ai jamekoni Apukolaka tambwa ri tawa, o nikaꞌari sumbu ichakisindau ti ri tukwani ri humbweno. Mwe naha, wunu gisi gisi Moses lo mwanji tini ete wu hambwandawani o nikaꞌari sumbu wunu ichakisiwani apa do ya ete wu da. =s Woro inaka wuhi ti emendiki naha. O keke wunu gisi gisi o mwanji hukwe injiro tini ete wu hambwandawani o nikaꞌari ete wunu ichakisiwani apa do ya ete da. O nikaꞌari sumbu wunu ichakisini dau ti, wu rani wu humbwe nambwe. Mina. Hinde wowani, Kurais kumbwa Gotri o nikaꞌari apa ri tukwani ri humbweno. M
Nunu Moses wosiro sumbu hinga nu wosinda nambwe. Rini Isurel le o ri miyaningisopo ki okundaro hi ti wu heiwani nikaꞌari ti ri miyaningisopo ki ri ichakisiwani o hi humburo tini wu hei nambwe. Nunu o hi omwesika laka okundau tau ni sembe nu haro ti keke, nu akinda nambwe nu tapwekiyaꞌaisini Gotri mwanji amwei nu bwandau. & E Ka ya humbukondau tau mwe ti, hi tito okundau hinga Gotri ki sukwaro. Woro do ete dakondau tau tito o tini funda dikisini hi omwesika laka ki okundakondau. 1[
Imbihumbwa pe tau ki okundaro hi ti, apa okunda nambwe hinga sukwahiro. Hinde wowani, o gumwa ki sukwaro tau tito o tini ai dikisini hi omwesika naha ki okundau keke. \~1 Ka hima leni kotimwosini kapwa hima hinga wunu nandau lo mwanji ti tau ti, Gotri ki sukwasini hi hinga okundau. Woro hima leni kipe naha nandau do tau to lo mwanji tau hukwe ni funda dikisini hi hinga okundau. } Woro apa Gotri Himamwale Kipe to randau tau ti, lo mwanji randaro tau tini ai dikisini hi omwesika naha ki ete okundakondau. f|E Lo mwanji mwe ti Gotri to humokuto ki ri kairo. Wosiwani o lo mwanji to tau randani hima leni yeni sindaro. Woro tau mwe ti hi tito okundau hinga Gotri ki sukwaro. Woro keke Moses i miyaningisopo ti hi hinga okundawani Isurel pe himiyama hurahama le ri miyaningisopo ti wu hei ki heifuro. Wosiwani dani ini o hi hinga okundaro ti ya ai humbu. {{ Woro rindo naha kwambu ri hasiwani apa nunu mwanji ako ai injiro tini nu bwandau tau ra himache. Ka mwanji ako injisiwani tau nu randau ti, lo mwanji ni nu sirinani tau nu randa nambwe, mina, Himamwale Kipe ki tau nu randau. Hinde wowani, kairo lo mwanji ni ri kwambu ki sirina ki ri wondau hima ri handau, woro Himamwale Kipe ki randau hima ri himamwale ako ti ri torondau. Bz} Mwe naha, do tau hinga nu randau ti, nui kwambu ki nu randau hinga gamindache ri nu hambwa hinga. Mina. Hinde wowani, kwambu nu torosini tau nu randau kwambu ti, Gotri kumbwa sukwaro. y Do a sawendau mwanji mu mwe ti ka hinga: Kurais to ri ani okulawani Gotri ni sembe mwe naha ani hasini mwanji a bwandau. 2x] Kunu Kurais to kaini humbwero chengi hinga amwei naha ku dau. Woro chengi mwe ti nu randau tau ki do sukwasinda. Ri kairo himiki mwe ti peni tiki ri kai nambwe, mina, Gotri ga dau Himamwale Kipe ki ri kairo. E, himiki mwe ti humokuto ki ri kai nambwe, mina, hima lei inaka we naha tiki ri kairo. )wK E, tau ra chengi nuhi ti kunu sa to. O chengi ki kairo himiki mwe ti nui inaka we tiki do kwai da. Wondawani hima miyafo o chengi ni wu hei hei wu hambwandau. v
Ka hi nuhi tini nu ai rasai kinani do mwanji nu bwandauꞌu? Nunu, kale hima fwele Gotri tau wu ra kinani tau ra chengi wu raꞌaindau hinga kunu tambwa nu raꞌaindauꞌu? E, kundo nunu ni ku okula ki tau ra chengi foti ku kaisini nunu ku haroꞌo? Mina. Cu Woro nunu, kale hima miyafo to Gotri mwanji ki ya tau wu randau hinga nu randa nambwe. Mina. Nunu do tau Gotri ri tapa naha ki nu torosini gambolombo sumbu nu hanjaꞌaisini o tau naha numbwa ete nu randau. Hinde wowani, nunu Kurais ga sembe funda naha nu owesini Gotri miyaningisopo naha ki o tau nu randau.t Woro hi tiki raikondau hima le nunu ni wu heini haro hima kapwa kuwa hinga wu hambwandau. Wondawani hewen ki ikondau hima le himamwale ako handau kuwa kipe tandau mwaꞌambwe hinga nunu ni wu hambwandau. Woro namo naha to ka Gotri tau hinga apa ri rano? 4sa Mwe naha, nunu hewen ko ki ikondau hima lenga, e, hi tiki raikondau hima lenga wui nindo ki Kurais ri kuwa kipe tandau mwaꞌambwe hinga Gotri miyaningisopo ki ya nu da. Gr Apa Gotri ni ya ma nu weseꞌa. Hinde wowani, gisi gisi nunu ri okulawani Kurais kwambu tiki au tini nu dikindau keke. Wondani o nu randau tau ki Gotri ri mwanji kipe ti ri bwandawani hima le Kurais ni wu hambwandawani o hambwa to mwaꞌambwe kuwa kipe naha to ele mapwa ele mapwa indau hinga ya ichiꞌuchanda. sq_
Woro o gisi sembe ahi ti wahapisini da nambwe. Hinde wowani, ai hiparakambwe ri, Taitas, rini ani hei nambwe. O keke Toroas ko ti ani andosini a tani Masetoniya mapwa ki ya a raru. Gotri kwambu kumbwa Jisas himache le au wu dikindau p Imbihumbwa Kurais mwanji kipe ti a bwa ki Toroas ko ki ani isini ani heiwani Apukolaka to tau a ra ki lengenumbo ri ani tukwasiro. (oI Foki Saiten to apa tani nunu gamboni nunu ri diki ki. Hinde wowani, ri inakahambwa numbo ti nu hambwasinda. Toroas ko ki Pol sembe nomo hinga rini ki sukwaro n%
E, kunu hima foi kapwa sumbu ti ku rani ku humbwewa, ani okwe o hingambwa rini a wosikonda. Mwe naha, hima foriki a rani a humbweno kapwa sumbu fo dawani, o ri kapwa sumbu a rani a humbwero ti nawa, oti kunu ni ani okula ki Kurais miyaningisopo ki o tau hinga a raro. 6me E, imbihumbwa ka chengi kunu a kairo ti, ka hinga ani hambwasini nimba kunu a simiyaneheiro: Kale hima tiya wunu a sawero mwanji hinga wu sirinani wu wosikondauꞌu, mina? Pl O keke ai okokona ti, o kui hima keke wo sumbu ti ya ma rini ku meku. Ka sembe nomo rawakwaro hima ri, ani numbwa sembe nomo ti ri ha nambwe. Mina. O keke apa andombwa mwanji kwambu ki a sawe hinga. Woro mwe naha, o sembe nomo hinga kunu okwe tinda ete kunu ri haro. ohW Mwe naha, imbihumbwa chengi ti kunu a kairo gisi ki, sembe nomo tinga sembe amwaka tinga miyafo naha ani ki sukwawani ani ichakandani kunu a kairo. Woro o chengi kunu a kairo ti, sembe nomo kunu ani ha ki a kai nambwe. Mina. A kairo bomo ti, kunu naha keke a wondau sumbu tini kunu a sawehambwaro. Kapwa sumbu wosiro hima i kapwa sumbu ni sa wu rani humbwe Ig Kunu ani ni eripeꞌaripe ti handau himiyama hurahama ahi, o keke kunu tambwa a tani sembe amwaka kunu ani hano ti a diyaha. O hinga keke chengi ti imbihumbwa o kunu a kaisiro. Hinde wowani, ani kunu ni mwe naha ka hinga ani hambwandau. E, ani mwaꞌambwe fo keke ani eripewani kunu okwe ani ga funda ete nu eripendau. f7 E, sembe nomo ti kunu ani hapo namoto ai sembe ti yewa eripeꞌaripe ti ani ki sukwano? Kunu nambwe napo eripeꞌaripe ti hinde ani ki sukwa kumbwa. ze o O keke ani ai inaka tiki ka hinga ete ani hambwaro: Ani kunu tambwa ani ai tani sembe nomo ti kunu ani ha hinga. Pd Woro nunu kui sembe ha sumbu ti nu aulinda nambwe. Mina. Hinde wowani, sembe ha sumbu kuhi ti kwambu ki ya ku etihito. Nunu eripeꞌaripe sumbu ti amwei sukwa kinani kunu ga tau funda nu randau.(c K Gotri ani heindawani ri miyaningisopo ki do mwanji kunu a sawekonda. Ani sembe nomo ti kunu ani hano ti a diyaha, o keke ani Korin ko tokwe ani i nambwe. b Woro ri wupa ti nunu ri owesini ka ri Himamwale Kipe nui sembe we ki ya kwai ri owesi. Ka ri Himamwale Kipe nunu ri haro ti, ichai Gotri nunu ha kinani ri bwasiro mwaꞌambwe ni mwe naha nunu ri ha kinani mwanji ri injiro. Pol wunu tambwa huwainani ri i nambwe )a M Gotri tombwa nunu ga kunu ga funda nunu ri okulandawani Kurais ni nu hambwasini kwambu tiki ya nu eninda. Wosini ri tau ra kinani ya nunu ri yariꞌi yaritasi. ` 1 Mwe naha, Gotri injiro mwanji miyafo ya dau. Woro ele mwanji hinga tinda ete Kurais rini ki sukwaro ti “Ei” tumbwa. Woroki Gotri mwanji ti nu mendi mendi Kurais hi tiki ka hinga nu sawendau, “Mwe naha.” Woro o mwanji kumbwa nu bwandani Gotri hi tini ya nu rasainda. _ 9 Hinde wowani, ani, Sailas, e, Timoti kui nindo ki Gotri mwanji ti kunu nu bwaro ti, o mwanji Gotri Che ri, Jisas Kurais, ri mwanji ni nu bwaro. Woro ku hambwanda: Kurais rini “Ei” ga “Minambwe” ga ri nanda nambwe. Mina. Kurais rini ki “Ei” nandau mwanji tumbwa dau. 4^ c Sumbu mwe naha tumbwa sirinandau Gotri kumbwa mwe naha kari kau a bwandau. Ele mwanji hinga tinda kunu a sawendau ti, “Ei” nasini “Minambwe” ai nandau hinga mina. +] Q Ka hinde hinga? Ani o hinga ai inaka ki ani hambwaro ti, mwanji nimba a seꞌi setani ani hambwani a bwaroꞌo? E, sumbu fo a wosi ki ai inaka ki ani hambwandau ti, ele nuwe pe hima leto “Ei” nandau takisopo kumbwa ai “Minambwe” nandau hinga a sirinani a wondauꞌu? Minambwe naha. \ Ani ka hinga ani hambwaro, kunu tambwa a mwaseni a tani kunu ani heisinimbwa kunu ani hanjaꞌaisini Masetoniya mapwa tokwe ani isini, Masetoniya ani ai hanjaꞌaisini kunu tambwa ani ai tano. Wosiwambwa kundo ku ani humbwewa Jutiya mapwa tokwe ani i ki. 9[ m Ani o sumbu keke sembe kunu ni mwe naha ete ani hasini sembe kuhi ti numbo fisi hinga kunu ani okula kinani kunu tambwa a ta kinani metengei naha inaka ki ani hambwasiro. Woro nunu ka sumbu hinga nu wosindau tini hi nuhi nu rasaindau: Nui sembe ki dau mwanji ti ka hinga amwei nu sawendau, nunu Gotri nunu haro halaya sumbu tinga, e, sumbu mwe naha tumbwa sirinandau sumbu tinga nu torosini nu ichiꞌuchandau. Woro do sumbu hinga do nuwe ki hambwa laka hambwandau hima rito sawekawesiwani nu sirinanda nambwe, mina, Gotri hima keke wo sumbu to nunu okulawani o numbo hinga ki nu indau. Ele sumbu kipe hinga nu torosini ele hima i nindo ki ya nu ichiꞌuchanda. Woro kunu ki ka sumbu hinga ti miyafo naha nu mekundaro. ;W q Woro kunu nunu ku okula ki Gotri ni ma ku uchahambwanda. Wondawa Gotri ele hima miyafo rini ni uchahambwandau mwanji ni ri mendini sa nunu ri okula. Wosiwa ele hima miyafo nunu ni wu hambwasini Gotri nunu keke woni nunu wosiro sumbu keke rini numbwa ya sa wu weseꞌanda. Pol Korin leni nimba gambo nambwe .V W
Ka kapwa nomo naha to ya nunu yeni sikowani, Gotri to nunu keke woni nunu ri ai rataro. Woro hingambwa ichai o nunu ri ai raꞌaikonda. Nunu rini ni sembe ti kwambu naha ki nu hasindau ti ka hinga: Kapwa mwaꞌambwe fwele walambe sumbu nunu wosikowa nunu ri okulasiwa kipe tumbwa ete nu dano.
U Mwe naha, nui inaka ki ka hinga nu hambwaro, nunu kotimwosini o nunu yeni sikonda. O sumbu hinga nunu ki sukwaro ti, apa nunu ka hinga nu hambwa hinga, nui kwambu tiki nu dikikoro, mina, haro hima leni ai wunu rasaindau Gotri kwambu numbwa sembe rini nu hano. T { Ai hiparakambwe le, ka nomo laka Esiya mapwa ki nunu ki sukwaro tini ku hambwa ki nu okokonandau. Woro o nomo omwesika naha to sukwani nui kwambu tini yititakwilini nunu rawaikoro. Wosiwani nunu ka hinga nu hambwandaro, o ya fiya nu hakonda. uS e Nunu kunu ni inaka omwesika naha ki nu hambwandau, kwambu ki o ku etikonda. Hinde wowani, nunu nu hambwasindau, kunu nunu ga nomo ti funda o nu randa, woro hingambwa nunu ki sukwandau sembe wahapi ti okwe kunu ki o hingambwa sukwandau. IR
E, nunu nomo fwele nu rawa, oti kui sembe ki sembe wahapi sukwandawa Gotri kunu ri ai ri raꞌai ki nu randau. E, Gotri sembe wahapi ti nunu ri hawa, kunu okwe sembe wahapi ti kunu ki sukwano. Woro o sembe wahapi to kunu okulawa kunu kwambu tiki ku etisini do nomo nu randau hingambwa ele nomo o hingambwa o ku rakonda. :Q o Hinde wowani, ele amwaka miyafo naha Kurais ri mendiro hingambwa nunu ki do ai tani sukwasinda. Woro o hingambwa rini ki dau sembe wahapi sumbu okwe nunu ki ai tani talesindau. KP E, ele nomo hinga nunu ki sukwawani rindombwa sembe wahapi ti nunu handau. Woro hingambwa nunu okwe ele nomo ba fwele randau hima leni sembe wahapi ti Gotri nunu handau hingambwa wunu nu ha ki. sO a Nunu nui Apukolaka Jisas Kurais ri Yapai, Gotri hi tini ma nu rasai. Rini nui Yapai naha, rini ki hima keke wo sumbu mu naha ti dau. Rini ele sembe nomo andau hima le wui sembe tini ratorowani sembe wahapi ki ai sukwandau Gotri. 1N ] Woro nui Yapai Gotri ga nui Apukolaka Jisas Kurais ga kunu keke fi woni kui sembe ti ratorosiwa sembe wahapi ki o ku dakonda. Gotri Pol ni okulandau keke ri weseꞌaro M Ani Pol, ani Kurais Jisas himache. Gotri ri okokona ki Jisas himache hinga ri ani esiro. Woro, ani ga nui hiparakambwe fori, Timoti, ga kunu Korin kipe sios lenga, e, Girik mapwa tokwe dau Gotri ni sembe hasini dau hima lenga, kunu ni do chengi si humbwendau. \L1bHima fwele ka mwanji hinga ni wu sirinani wu sawendau, “Nunu hambwa chele,” o mwanji hinga wu bwakoni sembe ha sumbu numbo mwe ni wu hanjaꞌaihiro. E, Gotri hima keke wo sumbu ti kunu ga o ya dakonda.>KubTimoti, Gotri mini haro tau ti norukweni ma aulinda. Wondani Gotri sumbu tini sirinanda nambwe ele ahirahi mwe sukwanda nambwe mwanji ni gumwa mi si. Mwanji mwe ti gamboni ka hinga o wu uchanda, “Hambwa laka torondau sumbu.” Woro ka mwanji hinga ti o Gotri mwanji kipe tinga fi anaꞌomwemendindau. HJ bO sumbu hinga wu wosiwa ichai sukwano gisi keke wunu okulano mwaꞌambwe miyafo wu waukondau. Wosinumbwa wunu himamwale kipe mwe naha ti o wu torokonda. Tau mihi ti hambwafwaꞌaisini randa IwbEle ya mwaꞌambwe chele hima leni ma wunu sawewa ele sumbu kipe sa wu wosi. Wondani ele tau kipe wuhi sa wu rasirasini ele ni sa wu eripenda. Ete wondani gisi gisi ele mwaꞌambwe wuhi fwele wu humwasindani ele heifundau hima leni sa wu handa. wHgbDo nuwe pe ya mwaꞌambwe chele hima leni ka hinga ma wunu sawe, wunu apa hi wuhi rasaini do nuwe ki metengei humbundau dele mwaꞌambwe ni toro ki wu mwaleꞌakini inda kei. Mina. Ma wunu sawewa Gotri ni sembe mwe naha wu hasini sa rini wu nikisinda. Hinde wowani, rindombwa nu kipeheki kinani ele mwaꞌambwe kipe hinga tinda ete miyafo naha nunu ri handau. YG+bRini handa nambwe hima. Rini hi omwesika naha okundau ki ri dau, nunu apa nu ini hinde rini nu takai kumbwa. Do nuwe pe hima fori rini heinda nambwe, wosini ichakai okwe hima fo hinde rini hei kumbwa. E, hi omwesika rihi tinga, kwambu omwesika rihi tinga rini kumbwa o ete dakonda. Mwe naha. Ya mwaꞌambwe chele hima ni sawero mwanji F)bGotri gisi foti ri ondiyasinda, woro o gisi naha ki Gotri Kurais ni amwei o ri rawarakonda. Gotri tombwa eripeꞌaripe mu ti rini ki dau, wosini rindombwa kwambu chele. Rindombwa ele king hinga tinda ete wui Apukolaka, e, rindombwa ele apukolaka hima lei wui Apukolaka. &EEbMini do Gotri mwanji ti mi hambwafwaꞌaisini ma sirinanda. Apa mi inaka ki mwanjiche fori ai jameko kei. O tau hinga mi randawa ele hima Gotri mwanji ni kapwa mwanji ti hinde apa wu bwa kumbwa. Mini o hinga ete mi hambwafwaꞌaisini dawa nui Apukolaka ri, Jisas Kurais, sa ri ai ta. cD?b
Gotri rini ele mwaꞌambwe ni himamwale ti ri owesindau, woro o Gotri ga, Pondiyas Pailat ri mwakambe ki hi rihi tini amwei sawero hima ri, Jisas Kurais, ga fi miyaningisopo ki ka mwanji ni mini ni a sawendirikondau. .CUb E, sembe ha sumbu mihi ti, au ti anayeni dikindau hinga ma anaye. Wosini ete da ete da himamwale kipe ti ma toronambusi. Hinde wowani, Gotri o himamwale kipe ni mi toro ki mini ucharo ti, ele hima miyafo lei wui mwakambe ki mi etisini sembe ha sumbu mihi amwei mi sawero gisi ki mini ucharo. KBb Woro mini, Gotri hima, mini ele kapwa sumbu hinga ni gumwa ma sisini mi akini i. Wosini mini Gotri sumbu kipe naha ti, Gotri ni akindau sumbu mwe naha ti, sembe ha sumbu ti, hima keke wo sumbu ti, kwambu ki etisini ele nomo ni randau sumbu ti, e, mwanji wahapi ki bwandau sumbu ti, ele sumbu ni ya ma ete sirinanda. #A?b
Ya miyafo toro ki okokonandau sumbu ti, ele kapwa sumbu miyafo o ki sukwandau. Hima fwele ya miyafo wu toro ki wu gi gi wu ikoni Gotri ni sembe haro sumbu ti wu hanjaꞌaisini kapwa nomo ti wu rasini amwaka omwesika ki wu mendindau. Ete da ete da himamwale kipe ma ete toronambusi
} ~/|U{IyxvuSt1rqqXponnm lgjihhg==4W Foki kunu tambwa ani ai iwa Gotri kui miyaningisopo ki ani ni ri rakaiwa huruhumba ani hei ki. Foki ele himiyama hurahama miyafo imbihumbwa anaꞌokokonani wosindau sumbu ti, hima i humwe sawendau sumbu ti, e, au saini wosindau sumbu ti wu wosindaro ti, ele kapwa sumbu wuhi gumwa wu si nambwe wu dau keke ani ichaka ki. Ani o hinga keke ani akisindau.{=o Woro ani gamweche ri ani aki aki ka hinga ani hambwandau: Apa foki kunu tambwa a tani kunu ani hei ki ani okokonandau hima hinga ku da nambwe si ki. Wowa apa kunu okwe ku ani heiwa o ku hei kinani ku okokonandau hima hinga a da nambwe si ki. Foki apa kale sumbu ambwe sumbu ambwe kunu ki da ki. Anangiya sumbu ti, hiparakambwe ni sembe kapwa hambwandau sumbu ti, sembe enge a sumbu ti, nerimbe fisi ki anangiyandau sumbu ti, saweholiyandau sumbu ti, hima leni gumwa tokwe sawendau sumbu ti, sawefumbwafundau sumbu ti, e, lo mwanji ni yetupwasini sahumwandau sumbu ti apa da ki. Ani ele sumbu hinga tini au hinga ani akindau. K< Ani hambwawani do chengi nu kairo ti, nu wosiro sumbu tini kui miyaningisopo ki kipe nunu ku na kinani nu sawekawendau hinga ku hambwandauꞌu? O hinga mina. Nunu Kurais ki nu dasini Gotri miyaningisopo ki dele mwanji kunu nu sawendau. Ai nau le, do mwanji kunu nu sawendau ti, kui sembe ha sumbu tini nu okulandau. ";= Taitas ni ani ekichani nui hiparakambwe foringa kunu tambwa a humbwewani opi iro. Woro Taitas to mwanji gambo fwele kunu ri sawesini mwaꞌambwe kuhi ri raꞌairoꞌo? Nunu inaka funda nu hambwani numbo funda rukumbwa nu ichiꞌuchanda nambweꞌe? Ka tini ma norukweni ku hambwa. %:C Hinde hinga ku hambwandau? Kunu tambwa a humbwewani iro hima forito mwanji gambo fweleni kunu ri sawewani mwaꞌambwe kuhi fwele ani tambwa ri rataroꞌo? }9s Woro hima fwele ka hinga wu ani sawendau: “Mwe naha, rini nui mwaꞌambwe ti amwei ri raꞌainda nambwe, woro rini hima i sembe tini yendani ele ri nimba gambo mwanji ki nunu ni ri sawe sawe sumbumari tiki nimba nunu ri yelongondau.” d8A Wondau hingambwa ele mwaꞌambwe ahi ga ai himamwale ga tinda ete kunu ani okula ki ani ohumbwe ki ani okokonasindau. Woro sembe ahi ti kunu naha keke ete a wondawani, ani keke ku wondau sumbu ti ai rai rai indauꞌu?
7
Ani apa kunu tambwa numbo namili ai a ta ki ani otokunasini a dau. Woro a tani kui mwaꞌambwe le ku ani ha kinani hinde kunu ani ekichasi kumbwa. Ma ku mendi, ani kui mwaꞌambwe ti hinde a raꞌai kumbwa, ani kunu numbwa a rata ki. Ku hambwanda, che le mwaꞌambwe fwele wakini nuwai yapai ni yakwanda nambwe, mina, nuwai yapai tombwa mwaꞌambwe le wakini che leni yakwandau. ,6Q
Ani ele biya sios ni a wosiro hingambwa kunu a wosiro. Bwele mwaꞌambwe hinga foni wunu a chikiro hinga kunu a chiki nambwe? Ani hambwawani mwaꞌambwe funda naha ri kunu a chiki nambwe po. Ani kui mwaꞌambwe fweleni a leningini a rata nambwe. Woro o ai kapwa sumbu ti ma rani ku humbwe! :5m Ani sembe ahi ti kwambu a fwesini kui nindo ki tau kwambu ti a randani, Jisas Himache hinga ani etiro sumbu ni kunu a mekundaro. Tau ahi mwe le kale: Gotri kwambu himiki hinga amwei sukwaro sumbu ti, kwambu ga dau sumbu ambwe sumbu ambwe le, e, hima fwele apapanani Gotri kwambu heindau sumbu kwambu le. 4w Dele mwanji a sawendau ti, ambwatinambwati hima to bwandau hingambwa a bwandau. Kunu sumbumari ku ani ekichawanimbwa kale mwanji kunu a bwandau. Woro ele biya himako mina, kundo a randaro tau ni ku ani ohounapo, sumbu kipe naha ku wosikoro. Mwe naha, ani hi nambwe hima, woro ani kale “mwaseni etiro Jisas Himache” kuhi lei tako tokwe a dasini tau a randa nambwe. v3e
Kurais hi keke ani ai kwambu ki a simiyafundau sumbu ti, hima le hi wu ani rakaindau sumbu ti, ele nomo ambwe nomo ambwe ani ki raundau sumbu ti, e, hima le walambe wu ani wosindau sumbu ti, ele sumbu ani ki sukwandau tini ani eripeꞌaripendau. Hinde wowani, kwambu nambwe a dano gisi naha ki kwambu ti ete a torondau. Pol Korin kipe sembe ha himako ni okulandau ~2u Wowani ka hinga ri ani sawero, “Ai hima keke wo sumbu tinda mini ki talesindau. Hinde wowani, kwambu ahi ti hima i kwambu ki simiyafundau hima ni kwambu omwesika ani handau.” O keke apa ani kwambu nambwe hima hinga a dau keke sembe nomo ani hambwa hinga, mina, nimba ete ani eripeꞌaripendano. Hinde wowani, o gisi naha kumbwa Kurais i kwambu ti ani ki o talekondau. U1# Numbo namili Apukolaka o sumbu ni rani ri humbwe ki rini ani uchahambwaro. P0 Do mwanji Gotri ani mekusiro ti, sumbu omwesika naha. Woro o sumbu ni hi ahi a rasaino ti keke Gotri hima tape ahi ki lame hinga ani yehekuno nomo foti ya ri ani ha. Woro lame mwe ti, Saiten tau ra himache rito ani yendau. O sumbu hinga ri ani wosindau ti, hi ahi tini omwesika a rasai ki ani hambwawani ri ani wosindau. n/U O mwe naha, hi ahi tini a rasai ki ani okokonawa apa ambwatinambwati hima hinga hinde a sira kumbwa. Mina. Hinde wowani, ani mwanji mwe naha kumbwa a bwandau hima. Woro hi ahi tini a rasai ki ani hambwanda nambwe. Hinde wowani, ai okokona ti hima leto nindumwasari hima kipe naha ani nano ti, a diyaha. Ani ai okokona ti kale sumbu hinga a wosindau ti ku heini, e, Gotri mwanji a bwandau bomo ti ku mendini pwe ani ni ku bwe hambwa. Pol i hima tape ki lame hinga rini yehekundau :.m Ani ori hima hinga ni hi rihi a rasai ki. Woro, hi ahi tini a rasai hinga. Anjenga hi ahi a rasai kinawa, kwambu fo ani ki da nambwe mwanji tini a saweni hi ahi a rasaikondau. V-% Woro do mwanji numbwa ani ai a sawekonda. Ani hima mwe ri ani hambwanda. Gotri hewen ko tiki rini rakauro. Hima tape tinga ri iro poꞌumo, hima tape ri andosini ri iro, ani a hikisandau. Gotri tombwa hambwandau. Woro hewen ko ki ri mendiwani hima leto bwanda nambwe mwanji lenga hima leto bwa ki minambwe naro mwanji lenga ya bwa. ',G Ani Kurais keke dau hima forini ani hambwandau, imbihumbwa ori hima hima tape tinga ri dawani Gotri kaumbwa naha ki dau hewen ko ki rini rakausiwani asama ti 14 hinga iro. Woro hima tape tinga ri iro poꞌumo, hima tape ri andosini ri iro, ani a hikisandau. Gotri tombwa ri hambwanda. H+ Hi rasai bomo ti ani hambwawani kipe hinde nunu okula kumbwa. Woro numbo ba fo nambwe nawa, hi ahi ti ya a rasai. Ani miya a hipisiwani Apukolaka ani mekuro yani mwanji fweleni a sawekondau. [*/ !Wondawani hiparakambwe fweleto topokowe tiki wu ani rawaisini o ko laka ni haweini injiro ini ki dau winduwa sopu ki hoko tokwe ya wu ani rakai. Wosiwani kari kiyap tapa ti a yehimasini ani akini ani iro.^)5 Damasukas ko tiki a dawani king Aretas tako tokwe dau kiyap fori hima fweleni ri sawesiwani Damasukas ko laka ki rarususirasindau lengenumbo ki wu enindani ya wu ani nikisinda, ani iwa wu ani toroꞌinji kinani. ( Nui Apukolaka ri Jisas, ri Yapai Gotri, hi rihi ti gisi gisi ma nu rasainda, woro do Gotri ri hambwasindau, nimba a gambonda nambwe. ' Woro hi ahi a rasaino numbo tumbwa dau ti nawa, kwambu fo ani ki da nambwe mwanji tini a saweni hi ahi a rasaikondau. T&! Hima fori yakinanda nambweꞌe? O hinga ti nawa, ani okwe a yakinanda nambwe. E, hima fori kapwa sumbu ki ri hichakoroꞌo? O hinga ti nawa, ani o sumbu hinga keke inaka emendiki naha ani ki sukwandau.
% Woro ele tombwa mina, ele sios hinga wunu keke tinda ete inaka omwesika ani hambwandau sumbu to gisi gisi nomo ti ani handau. $$A Ani tau kwambu miyafo naha a randaro. Gisi miyafo niliki tau tapwaki tau a randani tuku kipe a tukuya nambwe. Uku sumbwe hi ti ani saindani iche ti ani handaro. Wondawani gisi fwele ahirahi nambwe a daro. Tikiningo ti ani andawani, hima tape ichakino mwaꞌambwe ti ani heifundaro. b#= Gisi miyafo naha numbo hime ti ani indaro. Wondawani fwa tiki walambe ani ikoro. Numbo tiki kapwa hima lei tapa tiki walambe ani ikoro. E, ele ai hima kupu lenga ele biya hima kupu fwelenga walambe ya wu ani wosindaro. Wondani ele hima da nambwe michi tiki walambe wu ani wosikondawani ele ko laka ki a raruwani walambe sumbu ya wu ani wosinda. Soluwara tiki walambe ya ani ikoro. Wondani hiparakambwe hinga waꞌaisini gambondau hima lei wui tapa tiki walambe ani ikoro. w"g E, duwe namili gasa kumbo ki wu ani tanambwaro. Numbo funda ri humokuto tiki wu ani ekehero. Numbo namili sipi ti kapwawowani soluwara ki walambe ani ikoro. Wokowani tapwaki fonga niliki fonga soluwara tenge ki ete ani ichiꞌuchandaro. 4!a E, Juta hima kupu le lamechele kupu ki wu ani tanambwa tanambwawani i ini 39 hinga ya sukwa. Woro o sumbu hinga ani ki sukwaro ti numbo tapaꞌangi hinga ani ki sukwaro. ] 3 Kale hima wunu Kurais i tau ra himacheꞌe? Ani ambwatindau hima forito bwandau hinga a bwandau. Ani Kurais tau a randau bomo ti wunu a dikiro: Ani tau kwambu a randaro ti wunu a dikiro. Kalapus ki wu ani rawarundaro ti wunu a dikiro. Hima le numbo miyafo wu ani tanambwandawani ani hano tumbwa takai, o sumbu hinga ti ando wunu a dikiro. Y + Woro kale hima wunu Hipuru himakoꞌo? O hinga ti nawa, ani okwe Hipuru hima. Kale hima wunu Isurel himaꞌa? Wowa ani okwe Isurel hima. Wunu Epuraham i chechehimacheꞌe? Ani okwe Epuraham i chechehimache. t a Ani huruhumba ani hei hei do mwanji hinga a sawekondau: O sumbu hinga nunu ki sukwaro ti, nunu kwambu ki nu eti nambwe, nimba nu akini nu lembeniro. E, hima fori hi rihi tini rasai kinani ri sumbu tini amwei ri sawe ki au rini saiwa, ani okwe o hingambwa amwei a sawe ki au ani saindau. Woro apa ambwatinambwati hima forito bwandau mwanji hinga kunu a sawendau. @ y Mwe naha, hima fwele tani wui tau ni kalapus tau hinga ku ra ki kunu wu yelongoni raꞌaindani, kui mwaꞌambwe ti wu humbundani, ele wui nimba gambo mwanji ki kunu raꞌaindani, kunu ni yitirawaindani, e, kui warama ki kunu yetapendawani, kunu o sumbu hinga tini ete ku heisindawani wu tani kunu wu wosindau. E, kunu inaka kipe ku hambwandau ki kale ambwatinambwati himako ni ku hanjaꞌaisiwani mwanji gambo fwele ya kunu wu bwandau! Hima miyafo naha nuwe pe sumbu ni wu sirinani hi wuhi tini wu rasaindau. Wondau hingambwa ani okwe hi ahi tini a rasai ki. <q Woro a sawekondau mwanji doti, Apukolaka to ai sembe yeni rasaiwani a sawekondau ti mina, ani ambwatinambwati forito bwandau mwanji hinga hi ahi tini a rasai kinani a bwakondau. 1 Mwase kunu a sawero hingambwa apa do ya kunu ani ai sawenda. Apa hima fori ani ni ka hinga hambwa kei, ani ambwatinambwati hima. Woro kunu o hinga ku hambwa kinawa, ambwatinambwati hima hinga ma ku ani ucha. Wowa ani okwe hi ahi a rasaindau mwanjiche foti kunu a sawe. G O keke ele ri tau ra himache wui apukolaka i sumbu ni sirinani hokosapi tokwembwa tau kipe naha randau himache hinga wu sirasini wu dawa, apa kunu o tini ku heisini apapana kei. Ele hima tiya hinga ichai o wu randaro tau chiki hingambwa wasa o wu torokonda. Pol Jisas himache hinga ri dasini nomo miyafo naha ri raro %C Woro kunu apa o tini ku heini ku apapana kei. Nu hambwanda, Saiten okwe o sumbu hinga ri wosisiwani hima tape rihi ti lindana ki dau ensel hinga sirandau. {
Hima mwe le wunu Jisas himache mwe naha mina, wunu nimba gambondau hima tiya. Wunu nimba gambo mwanji ni bwandau tau ra himache. Hima lei miyaningisopo ki wunu Jisas himache hinga wu waꞌaisindau, woro sembe we ki dau sumbu wuhi tito apumbwa apu _7 Woro do a wondau sumbu ti ete a wosindano. Hinde wowani, hima fwele nunu hinga wu sirasini hima lei miyaningisopo ki hi wuhi ti rasai kinani numbo le wu wakindau. Wondawani ando numbo wuhi ti ani ichakindau. 1[ Hinde wowani ka mwanji hinga a bwandau? Sembe ahi ti kunu keke ani hambwanda nambwe kekeꞌe? Mina. Gotri ri hambwasindau, sembe ahi ti kunu naha keke ani hambwandau. lQ
E, Kurais mwanji mwe naha ti ani ki dawani do mwanji kunu a bwandau. Ele Girik mapwa hinga ani ini ka sumbu hinga a wosiro tini hi ahi ti a rasaini mwanji a bwandau bomo ti, hima fori ai takisopo ti hinde apa ri atipi kumbwa. kO Imbihumbwa ani kunu ga a dasini mwaꞌambwe le ani heifuro gisi ki hima forini nomo rini ani ha nambwe. Mina. Woro o gisi ki nui hiparakambwe fwele Masetoniya ko wu andosini wu tani Korin ko ki wu sukwani wu ani okulawanimbwa ani mwaꞌambwe chele. Ele gisi hinga tau a randaro ti, nomoche fori kunu ani ha nambwe. Woro hingambwa o ya ete a wondakonda. E, ani ai hima tape okulasiwa Gotri mwanji ti kunu a sawe ki ele biya sios ki ya mwaꞌambwe fwele wunu a leningini a tororo. yk Ka ku ani hambwasindau, ani Gotri mwanji ti kunu ni a bwarakarandaro ti, ya a toro nambwe. O sumbu hinga a wosiro ti, kunu a rasai kinani hi ahi ti a rakairo. Woro ku hambwawani hinde hinga? O sumbu hinga a wosiro ti kapwa sumbuꞌu? *M Mwe naha, ani mwanji bwa hima mina, woro sa biya da, ani hambwa ti ani heifunda nambwe. O sumbu ni gisi gisi tinda kunu nu mekusiwani norukweni ku hambwasinda. } Woro ku mendindauꞌu, ani kale “mwaseni etiro Jisas Himache” kuhi lei tako tokwe a dasini tau a randa nambwe. S
Hinde wowani, hima fwele wu sirani do kunu nu sawendau Jisas mwanji tini kunu sawenda nambwe, wunu Jisas ba fori mwanji tini kunu wu sawendau. Wondawani o sumbu hinga ki imbihumbwa ku tororo Gotri Himamwale kipe hinga mina, himamwale ba fo hinga tini do ya ku torondau. Wondani imbihumbwa ku mendindaro mwanji hinga mina, mwanji anandi naha tini ya ku mendindau. Woro hima fori kui nindo ki o sumbu hinga wosindawani kunu ete rini ku heisiwani ri wosindau. % C Woro ani imbihumbwa ka hopo to Ifi ni ri gamboro sumbu hinga kunu gambono ti keke gamweche ri ani akindau. Foki o sumbu hinga kunu ki sukwawa, mwaringamwe kuhi ti jamekoni walambe kunu iwa, halayani ku dasini Kurais numbwa ku hambwasini ku sirinandau sumbu kuhi ti ku hanjaꞌai ki. % C Gotri kunu keke ete ri wondawani sumbu fo ku wosiwani inakambongo kunu ri hambwandau hingambwa ani okwe o hingambwa kunu ani hambwandau. Mwe naha, apambwa naha humwe waꞌaisini hima funda rukumbwa hura lindau hingambwa Kurais ni o hingambwa hura ku li kinani kunu ani ondiyasindau. r
_ Ani ai okokona ti, ma ku ani ohounawa ambwatinambwati mwanjiche fori kunu a sawe. Oto, ma ku ani ohouna. > u
Nu hambwanda, hima fori rinjenga hi rihi tini ri rasaiwa, rini Gotri miyaningisopo ki hi nambwe. Mina. E, Apukolaka to hima fori hi tini rasaiwa ori hima tombwa rini hi chele. y
“Hima fori rinjenga ri hi tini ri rasai kinawa, rini Apukolaka i miyaningisopo ki o sumbu hinga sa ri wosi.” L
Wosiwa kui gumwa tokwe dau ko ba fweleki dau hima leni Gotri mwanji kipe ti wunu ni nu raꞌaikonda. Hinde wowani, nunu hima ba fori ri rasiro tau ni hi nuhi ti nu rasai ki nu hambwanda nambwe. =s
Nunu Gotri nunu haro tau chiki nuhi ni nu dikisini hima fweleto raro tau tini hi nuhi ti nu rasainda nambwe. Mina. Nunu inaka tenge ki kunu nu owesini ka hinga nu hambwandau: Sembe ha sumbu kuhi ti kwambu naha ki o ku etikonda, wondawa nui tau ti o chiki hingambwa kui nindo ki omwesika naha sukwandakonda. H
Woro kunu tambwa nu ini nu raru nambwe napo, o tau nu randau chiki tini nu dikisini hi nuhi tini hinde nu rasaikoro ambwa. Mina. Nundo nu mwaseni Gotri mwanji kipe ti kunu tambwa nu rataro. a;
Woro nunu apa nu randau tau chiki tini nu dikisini hi nuhi tini nu rasai hinga. Mina. Nunu Gotri to nunu haro tau chiki hingambwa nu sirinani nu indano. Nunu o sumbu tumbwa nu sirinani nu ini kunu tambwa nu raruro. @y
Nunu inaka tenge miyafo nu hambwani ka hinga hinde apa nu sawe kumbwa, nunu hi wuhi rasaindau kale biya hima ga funda nu wausini nu anakipena kapwanandau. Mina. Wunu wunjengambwa wui nindo ki wu anakipena kapwanandani wu anakilindau. Woro o sumbu hinga wu wosindau ti, hambwa kipe fori wunu ga da nambwe. N
Do mwanji hinga bwandau hima le ka hinga sa wu hambwa: Apahime nu dasini chengi ki kunu nu kairo hingambwa, kunu ga funda nu ai dasini o hingambwa nu wosikondau, apumbwa apu hinde nu wosi kumbwa. X)
Woro o mwe naha, hima fwele ka mwanji hinga wu ani sawendau: “Ri kairo chengi rihi ti mwanji kwambu, woro nunu ga ri dawani hima tape rihi ti halihopwene, ri bwandau mwanji rihi ti okwe kunendenendau.” H
Woro ani do chengi kunu a kairo ti keke ku akino ti a diyaha.
Apukolaka o tau hinga nu ra ki kwambu nunu haro ti, o kui sembe ha sumbu tini nu ai yakinasi ki nunu ri haro, kunu ni nu rakai kinani nunu ri ha nambwe. Woro ka nunu haro kwambu ti keke mwanji miyafo a bwani hi ahi a rasaindau ti, ani huruhumba nambwe. @~y
Kunu hokosapi tokwe dau mwaꞌambwe tumbwa ku heindau. E, hima fori inaka rihi ki kwambu naha ki ka hinga ri hambwawa, rini Kurais naha ni ri sirinandau, wowa ori hima ri sembe tini ri ai silineheisini ka hinga sa nunu hambwa, rini kurais naha ni sirinandau hingambwa nunu okwe o hingambwa nu sirinandau. A}{
Nunu nu otokunasini nu dani kunu nu nikisindau. E, kunu ele nui mwanji hinga tinda ku sirinawa, fwele o mwanji ni sawesiyaꞌaiwa ele hima kapwa sumbu wasa wuhi ti o wunu nu hakonda. z|m
Wondawani nunu Gotri hambwa tini rakaisini hima i inaka ki sukwandau hi wuhi tini rasaindau ele hambwa hinga ni hambwandau mwaringamwe wuhi ni nu yehuwandau. Wondani ele hima Kurais ni wu sirina kinani wui inaka ti nu toroni nu jamekondau. +{O
Kale au anaye mwaꞌambwe nuhi ti do nuwe kipe mina. Au anaye mwaꞌambwe nuhi mwe ti, Gotri kwambu tinga dani ele miho hima injisiro ini kwambu tini lendondau. izK
O mwe naha, nunu do nuwe ki nu ichiꞌuchandau, woro nunu nuwe pe sumbu ga nu anayenda nambwe. y/
Woro kunu a sawekondau mwanji mwe ti ka hinga: Kunu hambwafwaꞌaisini ku dawa ichai a ta, apa foki a tani mwanji kwambu tiki kunu a sawe ki. Woro nuwe pe sumbu tini nu sirinandau hima tiya hinga nunu wu sawendau hima fwele kunu ga dawa mwanji kwambu ki o wunu a bwakonda. Ix
Hima fwele ka hinga wu ani sawendau, “Nunu ga ri dasini hima wahapi ki ri dau, woro apahime ri dasini mwanji kwambu tiki ya nunu ri saweu.” Woro ani Pol, ai okokona ti Kurais sumbu tini ku hambwa ki, rini wahapi naha ki ri dasini ele hima ni mwanji binda ki wunu ri bwandaro. Wosiwa pwe mwanji foti kunu a bwe sawe. rw] Gotri do peresen nunu haro ti omwesika naha, hinde apa nu gendi kumbwa. O keke ma rini nu weseꞌa. v7 Wondani kunu keke omwesika wu wokoni Gotri ni ya wu uchahambwakonda. Hinde wowani, Gotri hima keke wo sumbu ti omwesika naha ki kunu ri mekuro keke. uy
kale hiparakambwe ni ku okulandau sumbu kuhi ti, amwei naha sirakondau. Hinde wowani, mwaꞌambwe wunu ku haro hiparakambwe ele to ka hinga ya wu hambwakonda: Kunu Kurais ni ku sirinandau ti, Gotri mwanji tumbwa ku bwanda nambwe, mina, kunu kui mwaꞌambwe ni wunu ni, e, hima ba fwele okwe ku handani sumbu mwe tini ku mekundau. Wokoni wunu Gotri hi tini ya wu rasaikonda. utc Kunu o sumbu hinga ki Gotri himiyama hurahama leni ku okulandau ti, mwaꞌambwe heifundau hima leni ku ai yandoꞌi yandotandau tumbwa, mina, o sumbu hinga wunu ku wosindawani wunu Gotri ni weseꞌa omwesika naha ki ya wu weseꞌanda. Ls Wosiwa kunu ki mwaꞌambwe miyafo naha talesiwa, ele mwaꞌambwe ni wai o ku wondakonda. Wondawa ele mwaꞌambwe ni nu haꞌi hatandawa wunu ele ni wu toro toro Gotri ni ya wu weseꞌandakonda. 0rY
Gotri ahirahi wapa sindau hima leni wapa tinga wu ano ahirahi lenga wunu ri handau. Woro o Gotri tombwa ku si ki ku okokonandau ele ahirahi wapa tinda ete o kunu ri handa. Wondawa sumbu kipe kuhi ti omwesika naha ikondau, hima leto ahirahi wapa tini sisiwani mwe miyafo naha wandau hinga. 5qc Woro Gotri chengi ki o sumbu ni ka hinga sawero:“O wai wondau hima ri bwarichape hima leni mwaꞌambwe miyafo ri handau. Wondawa sumbu kipe rihi ti ete dakonda.” cp? Gotri ete da ete da kwambu rihi ki ele sumbu kipe hinga kunu ri wosino. O hinga kunu ri okulasiwa ele ku heifundau mwaꞌambwe hinga tinda ete gisi gisi ku torosini ele mwaꞌambwe ki tau kipe tumbwa o ku randakonda. Io Woro kunu tinda kui inaka tiki ku kilini ku hambwaro hingambwa ele kui mwaꞌambwe o hingambwa ma ku ha. Apa foki hima fori ri mwaꞌambwe ti keke sembe amwaka ti ri andani, hima lei mwanji ti keke sumbumari tiki ri ha ki. O hinga ti mina, hinde wowani, Gotri eripeꞌaripendani mwaꞌambwe handau hima keke ri wondau. ]n3 Kunu ka naha ni ku hambwafwaꞌaisini ma ku da: E, hima fori aku ti fisichepi ri kiwa ichai o aku o hingambwa fisichepi ri eino. Woro hima fori, aku miyafo naha ri kiwa ichai miyafo naha ri ai ri eikondau. Mm O hinga ani hambwafuni ka hinga ani hambwa, kale hiparakambwe ni a humbwewa sa wu mwaseni wu ini sa kunu sawewa, ka ku humbwewa ta kinani ku bwasiro mwaꞌambwe ti ma ku otokunanda. O hinga ku wosiwa kunu tambwa a tani sumbumari ki ku haro mwaꞌambwe hinga mina, kui inaka ki au saini ku haro mwaꞌambwe hinga a toro ki. l' Woro kunu o hinga ku da nambwe nawa, ani ga Masetoniya kipe hima fwelenga kunu tambwa nu tani nu heiwa ku otokuna nambwe nawa, kundombwa huruhumba hinde ku hei kumbwa, nunu okwe huruhumba nu heikonda. Hinde wowani, nunu sembe omwesika naha kunu numbwa nu haro ti keke. {ko Mwase kunu a sawewani ku otokunaro hingambwa ku ai otokunasini ku da kinani hiparakambwe fwele a humbwewani kunu tambwa ele wu ikonda, wosini kunu wu okulawa, do ku rasairo tau keke hi kuhi ti nu rasaindau tini foki bwelefo kalefo ku na ki. j! Ani kui sembe ti o tau ni ku ra ki au miyafo naha kunu saindau sumbu tini ani hambwasini Masetoniya lei wui miyaningisopo ki hi kuhi tini a rasaindau. Wondani ka hinga wunu a sawendau: “Do tau hinga o kwai iro asama tiki Girik leto wu ra kinani wu otokunaro.” Wowani wu mendiwani au kunu sairo sumbu o tito Masetoniya lei inaka tini yeni rasaiwani wunu okwe o tau ni wu ra ki ya wu hambwa. i Kunu Gotri himiyama hurahama leni okulandau do tau sumbu ti ku hambwasindau. Apa bwele keke mwanji fwele a kaini kunu a humbweno? ;ho Woro kunu o kui hima keke wo sumbu ma wunu ku mekusiwa, wunu ga wui sios ele ga o sumbu ni amwei wu heini ka hinga sa wu hambwa: Nunu hi kuhi tini nimba nu rasainda nambwe.#g? Taitas ku heiwa ka hinga ma rini ku hambwa: Ori hima rini ai nau, ani ga tau funda kunu ni si okulandau hima. E, kapi nui hiparakambwe fisi ni ka hinga ma fini ku hambwa: Dopi hima fisi ele sios to wui wa ki fini esiro, woro fini ele tau ni fi randani Kurais hi tini fi rasaindau. Ff Nui hiparakambwe fori fini ga ori nu humbwewani kunu tambwa ele wu ikonda. Hima mwe ri, ele tau hinga gisi miyafo rini nu simiyaneheiwani rini ele tau ni ra kinani au saindau hima. Woro apa rini sembe omwesika naha kunu keke ri owesindau, o keke kunu tambwa ri ini kunu ri okula ki au miyafo naha rini saindau. e/ Nunu do tau kwambu hinga nu randau ti, Apukolaka miya rukumbwa nu wosinda nambwe, mina, ele hima i miyaningisopo okwe o tau hinga ete nu randau. 8di Woro nui inaka ti, hima fwele hima keke woni ele sios to owero ya ni aulindau do tau keke kapwa mwanji ti nunu wu bwano keke nu hambwafwaꞌaisini tau kwambu nu randau. vce Woro o tau tumbwa, mina, ele sios pe hima le tau ba foki rini wu esiro ti, ichakai hima keke woni ele sios to owero ya ni nu raꞌaino gisi ki nunu ga funda ri i ki rini ni wu esiro. Nunu do tau nu rakondau ti, Apukolaka hi tini nu rasaindani ele hima ni wunu nu mekusiwa ka hinga wu hambwa ki, nui sembe ti ka hima okula tau naha ni nu ra kinani au nunu saindau. )bK Woro rini ga nui hiparakambwe foringa nu humbwewani opi ikonda. Hima mwe ri, Gotri mwanji bwandau tau rihi keke ele sios hima hinga hi rihi tini wu rasaindau. a5 Rini sawendiri mwanji nuhi tumbwa ri sirina ki au rini sai nambwe, mina, rini okwe ri sembe ti au rini saini kunu okula ki kunu tambwa o ri ikonda. ,`Q Ani Gotri ni a weseꞌandau, hinde wowani, Taitas i sembe ti ri yeni ri rasaiwani rini nui inaka hingambwa ri hambwasini kunu ni ri okula ki ri okokonandau. u_c Gotri chengi o sumbu ni ka hinga sawero, “Mwaꞌambwe miyafo wauro hima ri, rini mwaꞌambwe miyafo rini ki sukwa nambwe. Fisichepi wauro hima ri, rini mwaꞌambwe fo heifunda nambwe.” Gotri tau ra himache fwele Korin ki o takonda ^ Apa do gisi ki kunu ele mwaꞌambwe miyafo hinga ku torosindau, o keke ele biya mwaꞌambwe heifundau hima leni humwasini ma wunu ku okulasi. Wosiwa ichai kunu ga ku heifuwa, wunu ga o kunu okulakonda. O sumbu hinga ku wosindawa o ambwe kumbwa ku dano. K]
Do a sawero ti, nomo kunu numbwa hasiwa ele biya hima le tau kwambu nambwe arumwe tiki wu da ki kunu a sawe nambwe. Mina. Kunu tinda ete kipe tumbwa o ambwe kumbwa ku da ki kunu a sawero. \) E, hima fori ri mwaꞌambwe ti ri inaka ki au saini eripeꞌaripeni ri hawa, Gotri o sumbu hinga tini eripeni ri ohounandau. Hinde wowani, Gotri hima forito rini ki da nambwe mwaꞌambwe ni sawe nambwe, mina, rini ki dau mwaꞌambwe chiki hinga ri ha ki ri okokonandau. F[ O keke apa o tau ma ku rani ku humbu. Imbihumbwa o tau ni ku ra ki au kunu saini ku okokonaro, woro hingambwa apa o tau ni kunu ki dau mwaꞌambwe ni ku hambwa hambwa ma ku hani ku humbu. EZ
Woro do mwanji ai inaka tiki daro tini apa o kunu a sawekonda. O kwai iro asama ki ele sios nindo ki kundo metengei naha do tau hinga ku rasairo ti, o tau ni ku ra ki au kunu sairo.
Y Woro kunu nui Apukolaka Jisas Kurais, ri hima keke wo sumbu ti ku hambwasindau. Rini mwaꞌambwe miyafo naha daro, woro kunu keke bwarichape hima hinga ya ri sira. E, bwarichape ri siraro bomo ti, kunu ri okulawa ichai mwaꞌambwe miyafo naha ku toro kinani.
X
Woro ani lo mwanji tini kunu a sawendirinda nambwe. Mina. Ani hima fwele au wunu saini ka tau ni kipe naha wu raro mwanji tini kunu a sawehambwandau ti, kui hima keke wo sumbu mwe naha ku mekunoꞌo, mina, o tini ani hambwa ki kunu a simiyaneheindau. uWc Kunu ele sumbu hinga ku toronamburo ti, kipe naha tumbwa. E, Gotri ni sembe kwambu naha ki ku hasini o sembe ku haro sumbu mu tini amwei ku sawendau. Kunu hambwa omwesika laka ti ku torosini, Gotri tau tini ku ra ki au miyafo naha kunu saisindau. Wondani nunu naha keke ku wondau. Wondau hingambwa, do hima keke woni ya handau sumbu ti o hingambwa ya ma ku wosi. !V; O keke, nunu Taitas to kui nindo ki ri rasairo hima keke wo sumbu do tini kunu ga ri wosini ri humbu kinani mwanji kwambu naha ki rini nu sawero. U Metengei nunu ka hinga nu hambwaro: “Ya fweleni ele wu hakondau.” Woro wunu ya tumbwa wu ha nambwe, mina, metengei naha wui hima tape ga himamwale ga tinda ete Gotri ni wu hasinimbwa Gotri okokona tini wu sirinani nunu okwe o hingambwa nunu wu haro. T Wunu nunu ni wu ekichasiro ti, wunu nu ohounawa ele biya sios ga Jutiya pe Gotri himiyama hurahama ni ya tiki wunu okula ki. ySk Woro ani wunu ani heinorukwesini amwei o kunu a sawenda. Wunu wui okokona kumbwa wu sirinani waihima leto wondau chiki hingambwa tinda ratani ya ti ya wu owe. Mwe naha, wunu fwele waihima leto wondau sumbu ni dikisini miyafo naha wu haro. /RW Wunu ki nomo omwesika naha sukwasini wui sembe ha sumbu tini wunu simiyaneheindaro. Woro wunu ele ni wu hambwa nambwe, wunu bwarichape naha wu daro, woro o tini wu hambwa nambwe ya nimba ete wu eripeꞌaripendaro. Wondani ele biya sembe haro hima fweleni wu okula kinani ya ti ya wu owendusi. Q } Ai hiparakambwe le, Masetoniya mapwa kipe sios leni Gotri wunu haro hima keke wondau sumbu rihi tini kunu a sawekondau. P! Ani kunu naha ni sembe funda ani owesindau, ele sumbu kipe hinga o ya ku wosindakonda. O keke ani ya nimba ete ani eripeꞌaripendau.
O
Taitas kunu tambwa ri ini ri raruwani rini ku heini ku akikoni ku rikirikinafuni rini ku raꞌaisini kunu tinda ri mwanji ni ku mendini ya ku sirina. O keke rini o sumbu hinga ku wosiro tini ri ai hambwandani ri sembe ti kunu keke omwesika naha ri wondau. /NW Imbihumbwa Taitas miyaningisopo ki hi kuhi ti a rasairo ti, o a bwaro mwanji keke huruhumba ti ani hei nambwe. Mina. Hinde wowani, ele mwanji kunu nu sawendau ti mwanji mwe naha tumbwa, woro Taitas mwakambe tiki hi kuhi ti nu rasairo sumbu ti okwe o hingambwa mwe naha tumbwa amwei sirasinda. M5
O kui sumbu to nui sembe ti ratorowani sembe wahapi ti sukwasinda. Woro sembe wahapi tumbwa sukwa nambwe. Mina. Nunu Taitas ni nu heiwani ri eripeꞌaripendawani, nunu okwe ya nu eripendau. Hinde wowani, kundo ri sembe ti ku yeni ku rasaiwani hima tape rihi himatiro ti keke. ^L5 Mwe naha, imbihumbwa o chengi hinga kunu a kairo ti, ori kapwa sumbu woro hima ringa rindo kapwa sumbu ri wosiro hima lenga wunu ni ani oromiyasini a kai nambwe. Mina. Ani o chengi a kairo ti, o kui sumbu amwei sirasiwa, Gotri miyaningisopo ki, kunu nunu naha keke ku wondau sumbu tini kunjenga ku hambwa kinani o chengi kunu a kairo. K Ma hei, ka sembe amwaka hinga Gotri kunu haro ti, ele ahirahi mwe kipe naha kunu ki waro. Kunu kui sembe au kunu saini sumbwe kunu sawero keke kapwa sumbu o tini sembe enge ku a a Gotri ku akindani amwei ku wonorukwero. Wondani kui sembe ti nunu ni ku hei kinani ichakandawani, kunu kapwa sumbu woro hima ori ni Gotri sumbu kipe amwei rini ki sukwa kinani mwanji kwambu ki ya rini ku sawendau. Woro ele tau hinga wonorukweni ku randawani kui sumbu ti ka hinga amwei naha ya sukwandau: Kunu kapwa sumbu nambwe. J7
Gotri okokona ki sukwandau sembe amwaka ti, hima leni wosiwani kapwa sumbu wuhi gumwa sindawani, Gotri ele hima ni ai ratandau. Woro ka sembe amwaka hinga sukwaro tini hima le walambe sumbu hinga hinde wu hambwa kumbwa. Woro do nuwe pe sembe amwaka tito hima leni yeni sindau. aI; Ani apa nimba ani eripeꞌaripendau. Woro ani sembe amwaka ku aro ti keke ani eripeꞌaripenda nambwe. Mina. Ani ani eripendau ti, o sembe amwaka to kunu wosiwani kapwa sumbu kuhi gumwa ku siro ti keke ani eripendau. Gotri to kunu okula kinani o sembe amwaka hinga kunu ri haro, o keke nui mwanji to walambe sumbu hinga foti kunu wosi nambwe. H Ka chengi kunu a kairo keke, sembe amwaka kunu haro, woro apa o chengi a kairo tini walambe sumbu a wosiro hinga ani hambwanda nambwe. Woro mwase ki oto, hinde wowani, a humbwero chengi o to gisi faiche naha ki sembe nomo kunu haro hinga a mendiro. VG% Woro Taitas nunu tambwa ku humbwewani ri taro kekembwa sembe wahapi ti nunu ki sukwa nambwe. Mina. Kundo Taitas ni sembe wahapi ti ku hasiwani rindo o mwanji ni nunu tambwa ri ratawani Gotri ga sembe wahapi ya ri ai nunu ha. E, Taitas ri tani, ani ni ku hei kinani au kunu saindau ti, sembe kuhi ti kapwa sumbu kuhi keke ichakandau ti, e, ani ga gisi gisi ete ku da ki ku gindau tini ri ani sawero. Wowani ani o tini a mendikoni nimba ete ani eripeꞌaripero. \F1 Wondawani ele nomo rasini kumweꞌimwaꞌindau hima lei wui sembe tini sembe wahapi ti ai wunu handau Gotri to Taitas ni nunu tambwa ri humbweꞌiwani ri sirawani rini ni nu heikoni sembe kipe ti ya nu hambwa. mES Imbihumbwa Masetoniya nu ini nu rarusiwani tape nuhi ti gamweche ri himati nambwe. Mina. Ele nomo ambwe nomo ambwe to nunu ki sukwandawani takisopo ki nu anangiyandani sembe nuhi ki kwai aki omwesika naha ki ya nu akinda.
{^ ~}n|{szyxwvw4vv u tsrqponmmKlkk#ihg2edcb
aH`i_^]|\\*[XZ YXVV"UCSRRuPPNMkLKJHyGF\DCbBrA(@F>=A;:9D8[7[6k5`4493/21
/.-,+*)>(%&& %$&"!!; ^ Hk
9||
H
A^ _<7X O sumbu hinga nu wosiro ti, kunu nu sawewa ahirahi kuhi le nimba nunu ku yakwano kwambu nunu ki da nambwe keke nu wosi nambwe. Mina. O kwambu nunu ga da. Nui sumbu ku heini o hingambwa ku sirina kinani nu wosiro. A;{XAhirahi kuhi fwele ya nambwe nimba nunu ku ha nambwe. Mina. Ya kumbwa nu randaro. Nomo ti kunu nu hano ti keke kwambu naha ki nu etisini niliki tapwaki tau kwambu naha ki nu randaro. :+XKunjenga ka tini ku hambwanda: Kunu nui sumbu tumbwa ma ku sirinanda. Imbihumbwa kunu ga nu daro ti, tau nu ra nambwe nimba nu lininda nambwe. 9!XNui hiparakambwe le, nui Apukolaka Jisas Kurais hi tiki mwanji kwambu ki ka hinga kunu nu sawenda: E, hiparakambwe fori dele mwanji nunu ki ri mendisini ele mwanji ni ri sirina nambwe tau ra nambwe nimba ri linindawa, o ma rini ku ratakosini biya hinga ku isi. f8EXNui okokona ti Apukolaka inaka kuhi le ri yeni rasaindawa Gotri kunu keke wondau sumbu tinga Kurais kwambu naha ki ri etisini nomo le ri randaro sumbu tinga norukweni ku hambwa ki. Ele hima hinga tinda tau sa wu ra W7'XApukolaka inaka nuhi ti ai nunu yeni rasaindawani ka hinga kunu nu ai hambwandau: Ele sumbu kipe hinga tinda ku wosi ki nu sawesiro leni ku wosindau ti, ichekai okwe o sumbu numbwa ya ete ku wosindakonda. 6!XWoro Apukolaka sumbu mwe naha kumbwa ri wosindau. O keke rini kunu ri okulandani kunu aulini dawa Saiten hinde apa kunu torolongo kumbwa. a5;XNunu keke Gotri ni ma ku uchahambwandawa, kapwa hima le walambe sumbu nunu wosino ti keke Gotri sa wunu yetupwani rumbwe. Hinde wowani, ka tini ku hambwanda, Gotri ni sembe ha nambwe hima le miyafo naha ete wu dau. 4
XNui hiparakambwe le, nunu mwanji jipe fonga ai kunu nu sawekondau. Nunu keke Gotri ni ma ku uchahambwandawa sa nunu ri okula. Wowa Apukolaka mwanji ti ele mapwa hinga huwainani sa ete iwa kui nindo ki sukwaro sumbu hingambwa hi rihi ti omwesika naha sa i. .3UXWoro kapi cheꞌapuko to kui sembe ti sa fi okulawa kwambu ki ku etisini ele sumbu kipe hinga tinda ete ku wosindani ele mwanji kipe hinga tinda ete ku bwanda.
2XNui Apukolaka Jisas Kurais ga nui Yapai Gotri ga, woro do Gotri nunu keke woni nunu ri okulawani gisi gisi inaka nuhi ti wahapisini kipe tumbwa ete nu dawani sembe ha sumbu nuhi ti nunu ri okulandawani kipe tumbwa ete nu da ki rini numbwa nu nikisindau. Z1-XO keke, nui hiparakambwe le, kunu kwambu tiki ma ku etisini ele Gotri mwanji nui takisopo ki kunu nu bwaro le, e, chengi ki nu kaini kunu nu rumbweꞌiro, ele mwanji kipe hinga ma ete ku toronambusini ku da. 0+XWosini rini nui Apukolaka Jisas Kurais ri hi oku laka ti ichai o kunu ri hakonda. O keke do Gotri mwanji kipe kunu nu bwaro ki kunu ri ucharo. /wX
Woro Apukolaka okokonandau nui hiparakambwe le, gisi gisi kunu keke Gotri ni ma nu uchahambwanda. Hinde wowani, imbihumbwa ki ete Gotri ai kunu rata kinani kunu ri ondiyasiro. O sumbu hinga ri wosiro ti, Gotri rihi kunu ri na kinani Gotri Himamwale kipe ti kunu ri hasiwani mwanji mwe naha o tini sembe ku haro. Woro o sumbu hinga ku wosiro ti keke Gotri kunu rataro. .X O sumbu hinga wunu ki sukwakondau ti, Gotri mwanji mwe naha ni sembe wu ha nambwe, kapwa sumbu ni wu wosi ki wu eripeꞌaripendaro ele hima hinga tinda ete Gotri wunu kotimwosini kapwa sumbu wasa wunu ri hakonda. Gotri ai kunu rata kinani kunu ri ondiyasindau -/X O keke, Gotri wunu gambolombono kwambu chele mwaꞌambwe wunu ki ri rumbweꞌiwa tawa o mwanji gamboni wu mendini sembe wuhi ti o ya wu hakonda. ,-X
Wondani ele gambolombondau kapwa sumbu ti ri wondani ele hima hi ki wu raikondau leni ya wunu ri gambondakonda. Wunu hi tokwe wu raikondau, hinde wowani, Gotri ai wunu rata kinani Gotri mwanji mwe naha ni wu mendini wui sembe ki wu toronambusini o tini wu okokona nambwe. f+EX Woro lo mwanji sawesiyaꞌaino hima ori rini Saiten kwambu ki ri sirakondau. Wosini Saiten ri gambolombondau sumbu ki ele kwambu ba fo ba fo ri wosindani ele wupa wo sumbu ga hima le lepitinano sumbu ga ya ri wosikonda. '*GXWoro o gisi naha ki lo mwanji sawesiyaꞌaino hima ri amwei o ya ri sukwakonda. Wowa Apukolaka Jisas ri ai tawa takisopo rihi ki ausuwa hinga sirani rini yeni sisini Apukolaka hi omwesika rihi tinga amwei ri sirani o hi rihi okundau ki ori hima ni ri tuwa walambe naha ya rini ikonda. I) XKu hambwanda, apa do Gotri lo mwanji ni sawesiyaꞌaino sumbu ti yanisini usari o wosinda. Ete yanisini wondawa ori hima tano numbo ichakisindau hima ri sukuni iwambwa amwei o ri sukwakonda. 9(kXWoro apa o kapwa hima ri tano numbo ti mwaꞌambwe foto o rini ichakisindau. Kunu o mwaꞌambwe ni ku hambwandau. Woro Gotri ri ondiyasiro gisi kumbwa amwei ya ri sukwakonda. ' XImbihumbwa kunu ga a dani do sumbu sukwano mwanji tini kunu a sawero. Woro o mwanji ku ai hambwandauꞌu, ku hikisahiro? A&{XRindo ele hima wui gotri wu nandani wu lotu wondau sumbu hinga tinda ete wunu ni omwemendikonda. Wosini hi rihi tumbwa ri rasaindani ele mwaꞌambwe hinga ni tinda ete ya ri takwilini ri rawaikonda. Wondani rindo Gotri aka laka ki ri raruni ri litisini ka mwanji hinga o ri sawekonda, “Ani andombwa Gotri.” ]%3XApa hima fori mwanji fwelekiꞌi sumbu fweleki kunu gambo ki. Mina. Hinde wowani, o gisi laka hinga tinjenga hinde apa sukwa kumbwa. Mina. Metengei naha hima miyafo naha Gotri ni gumwa o wu sindakonda. Wondawa Gotri lo mwanji ni sawesiyaꞌaino hima ri amwei o ya ri sukwakonda. Woro ori hima rini hi ki raini ri humbu ki rini ondiyasiro. Y$+XHima fwele kunu sawendauꞌu, Apukolaka ri gisi ti tahiro? Ka mwanji hinga wu bwandau ti, mwanji mwe soki wu rataro? Himamwale foto hima forini o mwanji hinga sawewani wu bwandauꞌu, hima forito ri inaka ki o mwanji hinga ri bwawani wu bwandauꞌu, mina, nundo o mwanji hinga ni chengi ki nu kaisini wunu nu rumbweꞌiro hinga wu hambwani wu bwandauꞌu. Woro do mwanji tapa miya hinga ku mendiwa, apa metengei ete ku apapanani inaka tenge miyafo ku hambwa kei. # /XNui hiparakambwe le, nui Apukolaka Jisas Kurais ri ai tawa, rini ga funda nu wausini nu dakondau ti, o sumbu ni mwanji ka hinga kunu nu sawenda: )" MX O sumbu ni ku wondani nui Apukolaka Jisas Kurais hi tini o ku rasaikonda. Wondawa rini okwe hi kuhi ti o ri rasaikonda. Woro o sumbu hinga kunu ki sukwakondau ti, nui Gotri hima keke wo sumbu rihi ga nui Apukolaka Jisas Kurais hima keke wo sumbu rihi ga opi sumbu keke ya sukwakonda.M! X Dele sumbu hinga sukwano tini nu hambwasini Gotri kunu okula kinani gisi gisi kunu keke ete rini ni nu uchahambwandau. Wondawa Gotri ete kunu ri okulandawa ri tumwa tini ku mendini ku sirinandau hima hinga naha ku sira ki. Wosini Gotri ni nu uchahambwandau ti, Gotri ri kwambu kunu ri hawa ele sumbu kipe ku wosi ki ku okokonandau ti mwe naha ku wosini Kurais ni sembe ku hasini ku randau tau hinga tinda ete kipe naha tumbwa ku rani ku humbu ki. 3 aX
Woro o gisi ki Kurais ri ai tawa Gotri ri himiyama hurahama ele hi rihi ti ya wu rasaikonda. Wondawa rini ni sembe haro hima le eripeꞌaripe sumbu omwesika ya rini wu hakonda. Woro kunu okwe o hingambwa o ki wunu ga ku dasini ku eripeꞌaripekonda. Hinde wowani, Gotri mwanji ti kui nindo ki nu bwandawani o mwanji ni ku mendini sembe mwe naha ete ku haro. Pol Tesalonaika sios hima leni ri okula ki Gotri ni ri uchahambwaro ? yX Kapwa sumbu wasa mwe wunu hano ti ka hinga: Wunu Apukolaka miyaningisopo ga hi hinga okundau kwambu rihi ga apahime naha wu dasiwa, walambe naha wunu iwa tinda ete ya wu humbukonda. ' IXWoro o gisi naha ki Gotri ni hikisandaro hima lenga, e, nui Apukolaka Jisas ri mwanji kipe ni sirina nambwe hima lenga kapwa sumbu wasa o ya wunu ri hakonda. . WXWosini ele ku randaro nomo le ri rani ri rumbwesini, kunu ga nunu ga funda nu himatino gisi ti ya nunu ri hakonda. O himati gisi nunu ri hano sumbu ti, Apukolaka Jisas ga ele ri ensel hima kwambu ga hewen ko ti wu hanjaꞌaisini hi omwesika okusindau ki amwei wu sirano gisi ki ri wosikondau. u eXGotri ri sumbu kipe ki ka hinga o ri wosikonda: Nomo kunu handaro hima leni nomo wasa o ai wunu ri hakonda. n WXO sumbu hinga ku wosindau ti, Gotri ka hinga nunu mekuro: Rini sumbu kipe kumbwa nunu ri kilindau. Hinde wowani, ele nomo hinga ku randau ti, Gotri kunu chikisiwa Gotri aulindau ko ki raruno hima kipe naha ya ku sukwakonda. } uXO sumbu hinga ni ku wosindau kekembwa, Gotri ele ri sios lei wui nindo ki hi kuhi ti nu rasaindau. Kui miho le kunu omwemendindawani, ele nomo hinga tinda ete kunu ki sukwandani ele amwaka hinga ku mendindau, woro sembe ha sumbu kuhi ti kwambu naha ki ku toronambusini ele nomo hinga ku randau. Do kui mwanji ni wunu nu sawendau. Gotri sumbu kipe rihi ki nunu ri kilindau Y -XNui hiparakambwe le, gisi gisi kunu keke Gotri ni ma nu weseꞌanda. O sumbu hinga nu wosino ti kipe naha. Hinde wowani, sembe ha sumbu kuhi kwambu tiki ku toronambusini ku dani kunu funda funda tinda ete ele hiparakambwe ni sembe kuhi ti wunu keke ku wondawani, kapi sumbu ku sirinandau hinga to omwesika naha ki ya ete sukwanda. +XYapai Gotri ga Apukolaka Jisas Kurais ga hima keke wo sumbu tihi tinga sembe wahapi fihi tinga o kunu fi hakonda. Pol Gotri ni weseꞌaro B XAni Pol, Sailas, Timoti do chengi nu kaini kunu Tesalonaika sios ki dau himiyama hurahama leni kunu nu rumbweꞌindau. Kunu nui Yapai Gotri ga Apukolaka Jisas Kurais ga fini ki o ku da. <qE, kunu nunu keke ri woni nunu ri ai raꞌairo hima ri Jisas Kurais, nui Apukolaka ga ku dasini rini ku hambwasindau. O keke kunu ka ri hima keke wo sumbu gamwe tinga ma ku torosini, Jisas ni mwe naha ma ku hambwa. Woro rini kumbwa apa ga ichekai ga hi omwesika laka ti o ete da ete dakonda. Mwe naha.#Woro, ai nau le, kunu ichai sukwano ka nimba gambo sumbu ni ya ku hambwasinda to. O keke kunu kunjenga ma ku hambwafwaꞌaisini ku da. Apa ele Gotri sumbu mwe tini hikisasini mwanji gambondau hima kunu ai raꞌaiwa kwambu tiki ku etinambusindau ki ku ai rai ki. %Mwe naha, kale ri kairo chengi hinga o mwaꞌambwe numbwa ri sawero. Kale chengi ki ri kairo bomo fwele kapwatako naha, wosiwani o mwanji mu mwe nu hambwa ki nu anayitindau. E, sembe ha sumbu mu tini hikisasini kwambu tiki wu eti nambwe himako to, do ri chengi ki dau mwanji leni ele Gotri chengi ba foni wu wosindau hinga mwanji mu mwe ti wu ai jamekondau. O keke ele walambe fiya wunu ikondau. Woro Apukolaka nunu keke ri hambwafuni ri nikisindau ti, nunu keke woni nunu ri ai raꞌai ki ri wosindau. Woro o sumbu ni kipe ma ku hambwa. Gotri nui hiparakambwe fori, Pol, ni hambwa kipe ti rini hasiwani rindo o hingambwa chengi ri kaisini kunu ri rumbwero. nUAi nau le, kunu ka mwaꞌambwe ni o ku nikisinda to. O hinga ti nawa kunu Gotri miyaningisopo ki kapwa sumbu nambwe halaya naha ki kipe naha ku da ki tau kwambu naha ma ku randani, Gotri ga sembe funda ku owesini ma ku da. jM
Woro Gotri sumbu kipe naha tumbwa dano niri ako ga nuwe ako ga ri ai wosi kinani mwanji ri bwani ri injisini dau. Woro nunu o mwaꞌambwe numbwa nu dani nu nikisindau. Hambwafwaꞌaisini nu dani Apukolaka ni ma nu nikisinda # O sumbu hinga ku wosindani ka Gotri ri gisi laka ti ku nikisindani tau ti kwambu tiki ma ku rani o ri gisi ti ma ku ratani takai. Ka ri gisi tawa, niri ti funakoni hi ti saindau tinga ele mwaꞌambwe ga niri tinga hi kwambu ki ukoni jamekoni fwa hinga ya sukwakonda. jM Mwe naha kale mwaꞌambwe hinga tinda humbukondau. O hinga ti nawa, kunu hima leto hinde hinga ku dawa Gotri o kunu keke wono? Kunu Gotri tambwa ma ku tasini Gotri sumbu kipe naha tumbwa ku sirinandani halaya naha ki ku da. 6e
Woro Apukolaka ri gisi ti hili ya himako to tandau hinga sukwakondau. Woro o gisi ki niri ti au laka funakoni huwani ya humbukonda. Wosini ele niri ki dau mwaꞌambwe cheche hinga le hi ti tinda uni walambe wunu ikondau. E, nuwe ti okwe, ele mwaꞌambwe nuwe tiki dau hinga hi ti tinda ukondau. w
g Apukolaka ri bwani ri injiro mwanji ti usari ri anayiti yiti ri wosinda nambwe, hima leto tau wuhi tini randau hinga. Mina. Rini hima fori walambe rini ino ti keke ri diyahasindau. Rini ri okokona ti dele hima hinga tinda ete kapwa sumbu wuhi gumwa wu sisini sembe wu ha ki. Wondani kunu keke ri hambwafuni ori dani nikisindau. Ichai do nuwe ga niri ga humbukondau # ?Ai nau le, kunu apa do mwanji hinga ti ku hikisa kei: Apukolaka ri inaka ti gisi funda ri asama ti 1,000 hinga, e, 1,000 asama ti gisi funda hinga. Wosiwani o Gotri mwanji tombwa do nu heindau niri ga nuwe ga torosiwani dani hi tito sikani do nuwe uno tini o nikisinda. E, do nuwe ga niri ga kale Gotri ni gumwa sindau hima leto koti laka ki wu etisini walambe wunu ino gisi laka tini opi nikisinda. c
?Wosiwani Gotri ri ai sawewani fwa laka ti sukwani do nuwe yewaliwani nuwe ti ya kapwasi. = sWoro kale hima kapwa wunu ka hinga ti fiya wu hambwanda nambwe: Imbihumbwa kapwa Gotri to nimba ri sawewani do niri sirasiwani nuwe ti fwa wemi tiki sukwasini fwa nindo tiki dau. “Ri ai ta ki mwanji ri bwasiro ti, ka mwe naha ri saweroꞌo? Woro soriki ri dau? Hinde ri ai ta kumbwa. Nui atei metele hima ha ha ta tani apa do nu dau amwa okwe mwaꞌambwe anandi fo sira nambwe, imbihumbwa Gotri ri wosiro hingambwa ya ete dau!” lQWoro metengei naha do mwanji hinga tini ma ku hambwasini: E, gisi jipe ti ya humbukondawa, mwanji saweholiya hima le wu sirasini wui okokona tumbwa ya wu sirinakonda. Wondani ka mwanji hinga ki ele ya wu saweholiyakonda: |qAni ai okokona ti kale Gotri mwanji bwarakarandaro hima kipe naha le ichai sirano sumbu tini wu bwasiro mwanji lenga nunu ai raꞌaino Apukolaka nuhi ri lo mwanji tinga, e, ele ri himache le kunu keke bwaro mwanji ti okwe ku ai hambwanda ki. e EAi nau mwe naha le, do chengi ando gumwa ki naha kunu ni ani ai kairo. Woro dopi chengi fisi ki kunu a kairo mwanji ti nimba kui halayanahandau inaka kuhi ti ani ai yeni rasaindau, wosiwa o mwanji ni ku ai hambwanda ki. EKa sumbu hinga wunu ki sukwaro ti, nui atei hima o sumbu ni mwanji yepe ki ka hinga o wu sawesinda: “Asa le wu lesini oti ai hambwa hambwa ai ini andau.” E, o mwanji hingambwa foti ka hinga o sawesinda: “Fe ti fwa kipe tiki uku yasini, ai indau tinga gero ki ai raini ya yani kapwa miya naha ya sirau.”
O hinga ti, sumbu kipe tini sirinandau bomo ti hinde wowani ri hambwaro? Ri hambwa nambwe napo kipe. Hinde wowani, apa ka numbo hinga wu hambwasini Gotri rini haro sawendiri mwanji kipe naha ni ri mendini ri sirinani o tini gumwa ri ai sino ti kapwa naha. "=E, hima fori nunu ai ratandau hima ri nui Apukolaka Jisas Kurais ni mwe naha ri hambwakoni do nuwe pe ele sumbu kisi wondau kapwa sumbu ni ri rawakasini ri taro ti, ri ai ini o kapwa sumbu ki ri ai raruwa, o kapwa sumbu to rini dikiwa ori tau ra himache hinga ri ai sukwawa, metengei naha ri dasini ri wosindaro kapwa sumbu ti wai hinga, e, gumwa ki ri ai ini ri raruro ti kapwa sumbu rihi ti omwesika naha. Wondawani kale kapwa hima le mwanji ti ka hinga wu injini wu bwanda: “Mwaꞌambwe foti kui hima tape okokona ti hinde apa rahakai kumbwa.” Woro ka sawendau hima le wunu kapwa sumbu to apukolaka hinga wunu aulindawani walambe fiya wunu ikondau. Woro sumbu mwe ka hinga: E, mwaꞌambwe fotito hima rini dikiwa, o hima ori rini dikiro mwaꞌambwe ri tau ra himache hinga ri dano. v eHinde wowani, kale hima wunu nimba wui hima tape ki tiningimbani sumbumari tiki ambwati mwanji hinga au laka wu bwandau. Wondani inaka walambe hambwandau himako ga ichiꞌuchandau sumbu ni apambwa naha wu hanjaꞌaisini numbo kipe ki wu i ki wu wosindau hima lei sembe tini wu yendawani hima i humwe sawe sumbu ga ele hima tape okokona sumbu ga wu ai wu wosindau. ^5Woro kale hima wunu uku elenda nambwe fwa hinga. E, wunu niri tiki dau hiki wamwa hinga, ausuwa laka ti sini wunu yetupwaꞌi yetupwatandau. Woro Gotri wunu rawai ki funda sundusini dau ko ti otokunasindau. F~Wondawani mwanji bwanda nambwe dongi tito hima leto bwandau hinga Belam ni mwanji kwambu tiki ri bwani o kapwa sumbu ri wosindau keke ya rini autangi. O mwanji hinga ri bwakoni ka Gotri mwanji bwarakarandaro hima ri, Belam, kapwa sumbu ki indaro numbo ni rini ichakisiwani ambwatinambwati sumbu ti ya ri hanjaꞌai. l}QWunu numbo kipe naha o tini wu hanjaꞌaisini kapwa numbo ki wu raruni wu ambwatinambwatindau. Wunu Biyo che ri, Belam, numbo tini wu sirinandau. Rini kapwa sumbu tini ri wosiwa ya ti o kapwa sumbu ki ri toro ki ri okokonaro. r|]Wui miya ti humwe fweleni wu okokonani ete wu misindau. Kapwa sumbu wuhi ti hinde wu hanjaꞌai kumbwa, minambwe naha. Wunu kwambu tiki eti nambwe hima leni wunu simiyaneheiwa kapwa sumbu ti wu ai wosi ki wu wosindau. Wunu ele hima i mwaꞌambwe ni heini okokonandau sumbu tini wu hambwanahasini dau. Woro Gotri ele hima ni walambe sumbu naha wunu wosikondau. {y
Wunu ele kapwa sumbu wu wosindawani wui kapwa sumbu wasa ya wunu ai wosikonda. E, wunu wui inaka ti, tapwaki tiki a tinga uku sumbwe tinga miyafo naha wu ani ele ambwatinambwati sumbu wu wosini eripeꞌaripenda ki. Wunu kunu ga wu wausini ahirahi ti kunu ga wu andau ti, wunu kui nindo tiki fe leto goro raindau hinga, ele nimba gambo sumbu wuhi ni ya wu eripeꞌaripendau. mzS Kale hima hinga wunu fuku pe omwe le hinga, wui nuwai wunu raro ti hima leto wunu raꞌaisini wunu yewa wu ha ki, inaka kipe wosi nambwe, wosini wui hima tape okokona tumbwa wu sirinandau. Wunjenga wu hambwanda nambwe mwaꞌambwe ni kapwa mwanji ti ete wu bwandau. Fuku pe omwe le walambe wunu indau hinga ele hima o hingambwa walambe o wunu ikonda. (yI Ele ensel wui kwambu ti, e, wui ukume ti kale hima leni wu dikisini dau. Woro wunu ele hima ni saweholiyani Apukolaka i miyaningisopo ki wunu kotimwo nambwe. x#
E, wunu fwele wui hima tape okokona tini sirinani hima i humwe ni kapwa sumbu wu wosi ki au saindani Apukolaka mwanji tini bwelefokalefo wu nandau hima leto hima ba fweleni dikisini nomo omwesika naha wu rakondau. Kale hima miya hinga hima i mwanji sawesiyaꞌaindani wui okokona tunumbwa wu sirinandau. Wondani hewen ko ki dau ensel leni wu saweholiya holiya gamweche ri wu akinda nambwe naha. w Woro dele Gotri sumbu keke ka hinga nu hambwanda: Simiyanehei sumbu fwele Gotri ni sirinandau hima leki sukwano ti, Apukolaka o nomo ri rani ri rumbweno numbo ti ri hambwasini dau. Wondani Apukolaka ele kapwa hima leni wui kapwa sumbu wasa wunu hano numbo ti okwe ri hambwasindau. Wunu o wui kapwa sumbu wasa wu toro toro wu i ini o koti omwesika laka sukwano gisi ni wu ambweno. {voMwe naha, kari hima kipe naha wui nindo ki ri dasini gisi gisi ele kapwa mwanji wu bwandawani ri wasamba ki ri mendi mendi, ele wui kapwa sumbu funda funda ri hei hei, sembe rihi ti wui kapwa sumbu keke amwaka tinga nomo tinga rini handaro. LuWosini Gotri kari hima kipe naha, Lot, ni ri rani rini raꞌaisiwani walambe rini i nambwe. E, Lot rini ele kapwa hima lei hima i humwe sawe sumbu hinga leni ri heini sembe nomo ri hambwandaro. NtE, Sotom ko tinga Gomora ko tinga o hingambwa ri wosiro. Kapi ko laka Gotri hi tiki tusiwani apa hikisombo tumbwa ya da. Kapi ko fisi walambe iro ti o wui kapwa sumbu wasa tini wunu ai haro. Woro Gotri o sumbu ri wosiro ti, rini ni gumwa wu sindau hima le o sumbu ni wu hei hei wunu ki sukwakondau sumbu ni wu ai hambwa ki. Ts!E, imbihumbwa pe himiyama hurahama okwe, Gotri ni gumwa siro hima ele wunu hanjaꞌaisiwani wu da nambwe. Mina. Fwa laka ti ri wosiwani tani wunu yewaliro. E, Nowa rini Gotri sumbu kipe tini ele hima ni amwei ri sawendaro hima. O keke Gotri rini ga ele ri tapaꞌangi hatachi fisi hima lenga wunu enepesiwani kipe tumbwa wu daro. Yr+Imbihumbwa Gotri kapwa sumbu woro ensel ele wunu hanjaꞌaisiwani hewen ko tiki wu da nambwe. Mina. Rini hi tiki wunu rawaisiwani kalapus wunu wosiwani hundu ki ele ya da, wunu kotimwono gisi tawambwa. qwHima mwe le wunu hima i ya mwaꞌambwe keke okokonandau hima le, wunu ele hima i ya mwaꞌambwe wu raꞌai ki mwanji gambo fwele o ya wunu bwandakonda. Woro imbihumbwa Gotri ete na hima miya hinga leni wunu kotimwowani walambe wunu i ki ri otokunasindau. E, walambe sumbu naha wunu wosino hima mwe ti tukuyanda nambwe. Mina. Rini misumbwe ete dasini wunu ni ri nikisindau. Yp+Wondawa hima miyafo ele wui ba fo ba fo huruhumba heindau sumbu ni wu sirinakondau. O sumbu hinga wu wosindawa hima le etisini Gotri mwanji mwe naha ni sirinandau numbo ni kapwa mwanji ti ya wu bwandakonda. mo UImbihumbwa Isurel hima kupu lei nindo ki nimba gamboni Gotri mwanji bwarakararo hima fwele daro. Woro hingambwa apa kunu ki nimba gamboni ondiyakandiyano hima fwele o sukwakonda. Wunu nimba gambo mwanji ba fo ba fwele wu yani yani wu ratasini wu bwandani ele sembe haro himako wui sembe ha sumbu ni walambe o ya wu wosikonda. Wosini wui kapwa sumbu keke wungwa wunu jisiro Apukolaka ni gumwa ti ya wu sikonda. O sumbu hinga wu wosikoni metengeimbwa ete wunjenga walambe ya wu ikonda. [n 1Hinde wowani, ele Gotri mwanji bwarakarandaro hima sawero mwanji, hima le wui inaka ki wu hambwani wu sawe nambwe. Mina. Gotri Himamwale to ele hima i inaka ni rasaini mwanji hawani ele mwanji ni wu bwaro.Jm Woro ka mwanji hinga ti ma ku hambwasini pwe: Apa nunjenga nui hima i inaka tiki Gotri chengi ki dau Gotri mwanji bwarakarandaro hima sawero mwanji wui mwanji mu mwe ti hinde nu hambwa kumbwa. l Wosini nunu ele imbihumbwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima lei wui mwanji tini sembe mwe naha nu hasindau. Do mwanji miya tiki nu heiro sumbu ni dikisindau. O keke, kunu o mwanji ni ku toronambusini ku sirinawa oti kipe naha. Wondawa o mwanji to sundu ki okundau lamu hinga kunu okundawa i ini lindanawani, nurumbu ki okundau isangi ti nui sembe tiki sukwakondau gisi ki sa ambwe. k {Nunjenga o mwanji hinga nu mendiro ti, ka gimba kipe naha rihi ki rini ga nu dawani hewen ko tiki sikawani nu mendiro. j 'Hinde wowani, Yapai Gotri Kurais ni hi kipe naha ga hi hinga okundau kwambu rihi ga ri haro gisi ki tumwa fo hewen ko ki ri dau Gotri to uchani ka hinga ya sawe, “Dori hima ai Che, ani rini keke mwe naha a wondau, wondawani sembe ahi ti rini naha ni kipehekindau.” 6i gNunu ka nui Apukolaka Jisas Kurais ri kwambu tinga ri ai tano mwanji ti kunu nu sawewani ka ku mendiro ti, hima i inaka ki wosiro atei mwanji fotini nu hambwasini kunu nu sawe nambwe. Mina. Nui miyache naha ki nu heiwani Gotri hi hinga okundau sumbu ti rini ga ya da. Wosiwani o kunu nu sawenda. Nh O keke ele mwanji kunu a bwa ki tau kwambu naha a randau. Wowa, ichai ani hasiwa, apa do kunu a sawendau mwanji ti ete ku ai hambwanda ki. Gotri hi hinga okundau sumbu ti Kurais ki dawani nu heiro 0g [Hinde wowani, ani hani kunu ani andosino gisi ti kamindache naha ete dau sumbu ani hambwandau. Do mwanji kunu a sawendau ti, nui Apukolaka Jisas Kurais to ani sawero. f /
Woro ani hambwawani o sumbu hinga kipe naha. E, ani ha nambwe kipe ete a dawa, do mwanji gisi gisi ete kunu a sawendani, kui inaka a rasaindano. e 5 Mwe naha, kunu kale sumbu hinga tinda ku hambwasini, ku mendini ku tororo ka Gotri mwanji mwe naha ni ku toronambusini kwambu tiki ya ku enindau. O kipe, woro kunu ele sumbu ni ete ku hambwanda kinani ani gisi gisi kunu a sawendirindani kui inaka tini ani ai rasaindano. d Woro o numbo ni ete ku sirinandawa, Gotri kunu keke lengenumbo omwesika ri tukwawa ka ete da ete da aulindau kwambu dau ko ki ku ini ku raru sindau. Ka nu sawendau aulindau kwambu dau ko oti nui Apukolaka Jisas Kurais, nunu ai rataro hima ri, rihi. Bc
O keke, ai hiparakambwe le, Gotri kunu ri uchani rihi kunu ri naro sumbu ni ku toronambusini kwambu naha ki ya ma ete ku sirinanda. O hinga ku wosindawa apa hinde ku ai hichako kumbwa. [b 1 E, hima fori rini ele sumbu hinga rini ki da nambwe nawa, apahime dau mwaꞌambwe ti hinde ri hei kumbwa, rini miyasa hima hinga ri dau. Rini Gotri ele ri wosiro kapwa sumbu rani rumbwero ti ri hikisasini dau. >a wE, kale sumbu hinga kunu ki dani omwesika naha sukwandawa o kui Apukolaka Jisas Kurais ni ku hambwandau sumbu kuhi apa hinde nimba i kumbwa. Mina. Ahirahi mwe miyafo wakondau. ` Wosini ele hiparakambwe lenga anakekewondau sumbu ma ku toroni Gotri ni akini ichiꞌuchandau sumbu kuhi tenge ki kau ma ku owesi. Wosini hima keke wo sumbu ma ku toroni ele hiparakambwe lenga anakekewondau sumbu kuhi tenge ki kau ku owesiwa sa da. _ Wosini kunjenga kui hima tape tini aulindau sumbu kipe ti ma ku torosini hambwa kuhi tenge ki kau ma ku owesi. Wosini kwambu tiki etisini nomo randau sumbu ti ma ku toroni kunjenga kui hima tape tini aulindau sumbu kuhi tenge ki kau ma ku owesi. Wosini Gotri ni akini ichiꞌuchandau sumbu ti ku toroni kwambu tiki etisini nomo randau sumbu kuhi tenge ki kau ma ku owesiwa sa da. ^ O keke, kunu ka sumbu hinga ni kipe ku hambwasini, sumbu kipe tini ku toro ki tau kwambu ma ku rasini apa o sumbu kipe ti sembe ha sumbu kuhi tenge ki kau ma ku owesiwa sa da. Wosini hambwa ti ma ku toroni sumbu kipe kuhi tenge ki kau ku owesiwa sa da. ] Woro o ri kwambu ga ri hi omwesika laka ga opi sumbu ki Gotri imbihumbwa ri bwasiro kale mwaꞌambwe kipe naha naha le nunu ri haro. Woro Gotri nunu haro ele mwaꞌambwe to kunu okulandawa, nuwe pe himiyama hurahama ki dawani walambe naha wunu indau kale sembe enge ani au saindau sumbu ni ku hanjaꞌaisini ku akini ini Gotri sumbu tumbwa ku sirinani ri hima kupu hinga ku da ki. 3\ aHinde wowani, Gotri ni kipe naha nu hambwandawani Gotri ri kwambu ki ele mwaꞌambwe hinga tinda ete nunu ri haro ti, ete da ete da himamwale nu torosini Gotri numbo tumbwa nu sirinandani nu ichiꞌuchanda ki nunu haro. Ele mwaꞌambwe nunu ri ha nambwe nawa apa ri okokona tini hinde nu sirina kumbwa. Woro Gotri o hingambwa ri kwambu laka tinga ri hi omwesika tinga nunu ha kinani nunu ri uchawani rini tambwa nu taro. q[ ]Kunu apa Gotri ga nui Apukolaka Jisas ga fini ni kipe naha ku hambwandau. Woro o sumbu kunu okulawa fi hima keke woni hima okulandau sumbu tinga sembe wahapi sumbu tinga kunu ki omwesika naha ya sa sukwanda. Gotri rihi nunu ri naro AZ Ani Saimon Pita, ani Jisas Kurais Himache hinga a dasini ri tau a randau. Ani dohaꞌa chengi a kaindau ti, kunu nunu hingambwa sembe ha sumbu kipe naha ti ku tororo hima leni a kaindau. Woro do sembe ha sumbu nu tororo ti, nunu ri ratandau nui Gotri Jisas Kurais sumbu kipe naha keke o sembe ha sumbu nu tororo. }Y u
Gotri ni hipache ni rihi minde ri nasiro ti, woro do hipache ti che le weseꞌa wuhi ti nini wu rumbwenda.X Kunu a sawehambwa ki ani hambwandau mwanji miyafo naha a torosindau, woro mwanji miyafo chengi ki a kaino ti a diyahanda. Hinde wowani, ani nimba a tani kunu ani heini takisopo mwanji ki nu anambwa ki ani hambwandau, wowa kipeheki sumbu nunu ki funda tale ki. W Hinde wowani, hima fori o hima hinga ni ri weseꞌawa, o ri randau tau kapwa tini mi ohounaro hinga ya sukwakonda. Mwanji tipa fwele %V E
E, hima fori kunu tambwa tani do Gotri mwanji kipe ni kunu ri sawe nambwe nawa, apa kui aka ki rini ku raꞌai kei. Rini ku weseꞌano mwanji okwe bwa kei. oU Y E, hima fori Kurais mwanji ni ri toronambu nambwe o tini ri hanjaꞌaisini mwanji ba foki ri ai iwa, Gotri rini ga hinde da kumbwa. E, hima fori Kurais mwanji ni kwambu tiki ete ri toronambusini dau ti, opi Che Yapai rini ga dau. bT ?O keke kunu hambwafwaꞌaisi. Foki ele mwaꞌambwe ku toro kinani tau kwambu ku randaro ti ku hanjaꞌai ki. O hinga mina, ku hambwafwaꞌaisini ma ete ku randawa o gisi sa tawa mwaꞌambwe wasa kipe naha ti ku toro. sS aHima miyafo nunu gambo kinani do nuwe ki wu sukwasini ele wu ichiꞌuchanda. Wunu ka hinga wu sawendau: “Jisas Kurais rini hima minde hinga ri sira nambwe.” E, hima fori o hinga ri sawewa, rini nimba gambo hima, Kurais miho. &R GHima keke wondau sumbu mu mwe ti ka hinga: Nunu ele Gotri sawendiri mwanji ni ma nu sirinani nu ichiꞌuchanda. Imbihumbwa kunu tinda ku mendiro Gotri sawendiri mwanji oti ka: Hiparakambwe le keke wondau sumbu tini ma nu okokonani nu sirinanda. Nunu Kurais mwanji tini ma nu toronambu ^Q 7Nini, himiyama, ka hinga nini a sawenda: Nunu nui hiparakambwe lenga ma nu anakekewonda. Woro do mwanji sawendiri mwanji anandi tini nini a kainda nambwe. Mina. Imbihumbwa nu torono sawendiri mwanji ni a kaindau. YP -Nui Yapai Gotri nu sirina kinani nunu sawendiriro mwanji tini, ni che fwele wu sirinandani Gotri numbo mwe naha ki wu ichiꞌuchandau, woro o wui mwanji ni a mendini omwesika naha ani eripeꞌaripendau. O Yapai Gotri ga ri Che ri Jisas Kurais ga findo hima keke woni okulandau sumbu fihi tinga sembe wahapi sumbu fihi tinga mwanji mwe naha ki bwandani hima le keke wondau sumbu ni sirinandau hima, nunu ni o fi hakonda. Hima keke wo sumbu tini ma nu sirina fN GHinde wowani, Gotri mwanji mwe naha oti nunu ki dasini ichekai nunu ga o ete da ete dakonda. |M uAni sios mekupu hima rito do chengi Gotri rihi ri nasiro himiyama, nini, ga ni che lenga, kunu ni a kaindau. Ani kunu keke mwe naha a wondau. Woro andombwa, mina, Gotri mwanji mwe naha ni hambwandau hima le okwe tinda wunu kunu keke wu wondau. 9Lk
Nui Apukolaka ri Jisas Kurais ri hima keke wo sumbu ti, Gotri hima keke wondau sumbu ti, e, Gotri Himamwale kipe ga nau ku ananjindau sumbu ti, kunu ga ya sa ete da.UK#
E, Gotri himiyama hurahama le tinda ete weseꞌa wuhi ti kunu wu humbwero. ?Jy
Tapa ma ku anayengunandani ma ku anaweseꞌanda. 6Ie
Ai hiparakambwe le, apa mwanji ahi ti ya humbundawani, o kunu a weseꞌanda. E, sembe ha sumbu kuhi ti kwambu naha ki ya sa eti. A bwaro mwanji ti ma ku mendi. Inaka funda naha ri ku hambwasini sembe wahapi ki ma ku da. Wondawa hima keke woni sembe wahapi ki dau Gotri kunu ga o ete ri dakonda. ?Hw
Apahime do a dasini do chengi kunu a kaindau bomo mu mwe naha ti oto. A tani kunu ga a dasini Apukolaka ri tau a ra kinani ri ani haro kwambu ki kunu ani ekichasi ki a diyahandau. O kwambu hinga ri ani haro ti, walambe sumbu kunu wosi ki mina, kui sembe ha sumbu tini ani okula ki ri ani haro. Mwanji tipa fo eGC
Nunu kwambu nu toro nambwe nu dawa, e, kundo kwambu ku torowa, nunu o hinga tini nu eripeꞌaripenda. Nunu Gotri ni gisi gisi nu uchahambwandau ti, sembe ha sumbu kuhi ti kwambu naha ki ku eti kinani nu uchahambwandau. F
Nu hambwanda, nunu mwanji mwe naha tini nu yitirawaisini sumbuche fo nu wosi hinga. Mina. Nunu mwanji mwe naha kekembwa ele tau nu rano. xEi
Kapwa sumbuche fori ku wosi nambwe ku da kinani Gotri kunu ri okula ki rini nu uchahambwandau. O sumbu hinga nu wosindau ti, hima le tau nuhi ni wu heini o chiki hingambwa wu hambwa kinani nu wosinda nambwe, mina, nui okokona ti kundo sumbu kipe tini ku wosi ki, nunu sa biya da, ele hima tau nuhi ni heini o chiki hingambwa wu hambwa nambwe nawa sa biya wu bwanda. |Dq
Woro ani hambwandau, nunu ni ku heini ka hinga o ku hambwakonda, sembe ha sumbu nuhi ti o chiki hingambwa nu dau. C
Woro kunjenga kui sembe tini ma ku ai silinehei, sembe ti mwe naha ku hasini ku dauꞌu, mina, kunjenga ma ku ai kilinehei. Jisas Kurais kui sembe we ki ri dau tini ku hambwanda nambweꞌe? E, minambwe ti nawa, sembe ha sumbu kuhi o chiki hingambwa mina. |Bq
Mwe naha, imbihumbwa rini kwambu ri toro nambwe hima minde hinga ri dawani me yapweke tiki rini yero. Wosiwani Gotri kwambu keke apa himamwale tinga ya ri dau. Woro hingambwa nunu okwe rini ga nu anangausini nunu kwambu nu toro nambwe nu dau. Woro, Gotri kwambu kumbwa nunu himamwale nu torosini rini ga ete nu dakondau. Do kwambu nu torosindau ki kunu ni nu okulandau.
) [~Y}} |={zzyxwvv7uStsqptoHnml(kyjiihhFgJfeedccLbKaS`_^n][[ZmY}X*W VTT S9R?QNPONMyLK~JIHGKF@EDCBAK@?C=<;::#977668554J32100V// .-- , +*P)\(''G%`$r#m"""! k & {?hw?Tep
1
{J`) lPQGotri mwanji bwarakarandaro hima Jowel imbihumbwa ri chengi ki ele sumbu ni ka hinga sawero: |OqKunu hinde ku hambwandau, dele himako ambwatinambwatindauꞌu? Mina. Hinde wowani apambwa nurumbu, 9 kilok ya iu. ENEte wowani Pita ele tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi funda lenga ri etisini hapa tinga ri uchani ele himiyama hurahama miyafo leni ka hinga ya ri sawe, “Kunu ele Juta hima kupu, kunu ele hima fwele Jerusalem ku tasini ku dau okwe, kunu wasamba ma ku owesini mwanji ahi ti ku mendini dohaꞌa sumbu ku hambwa. M!
Ete wondani hima fwele ka hinga ya wunu saweholiya, “Waini uku ako miyafo naha asini wu ambwatinambwatindau.” Pita Gotri mwanji bwaro L- Wokoni ele hima wu apapanani inaka miyafo naha ya wu hambwanda. Wondani wunjenga ka hinga tini ya wu anambwa, “Dohaꞌa bwele sumbu hinga?” ^K5
e, fwele Firisiya, fwele Pamufiliya, fwele Isip, e, fwele Lipiya, Sairini takai ki dau. Nunu fwele Rom ki nu dau Juta hima kupu ga wui sumbu torosindau hima lenga, nu tasini ahaꞌa ki nu dau. Nunu fwele Kuwit kipe, fwele Arepiya kipe. Nunu tinda ete ma nu mendi, nui mwanji ba fo ba fweleki ele Gotri wosiro sumbu laka tini wu bwandau.” SJ Nunu ele ko ele ko ki nu taro, nunu fwele Patiya kipe, fwele Mitiya kipe, e, fwele Ilam kipe. Nunu fwele Mesopotemiya mapwa tokwe nu taro, fwele Jutiya, fwele Kapatosiya, fwele Pondas, e, fwele Esiya, xIiHinde wowani nui mwanji hinga funda funda wu bwandau? Nu mendiwani nui nuwai yapai bwandau mwanji gale hinga!
HWokoni inaka miyafo wu wohambwakahambwakoni ya wu sawe, “Hinde na hinga? Do mwanji bwandau hima le wunu Galili kipe hima lembwa. G1Ka ata giwani ele hima miyafo wu tani ya wu wau. Wosini wu mendiwani Jisas ri himache le ele hima i mwanji minde hinga wu bwawani ete wu apapana. F O gisi ki, Jerusalem ko tiki Juta hima kupu fwele ele mapwa ele mapwa tokwe tasini ya wu da. Wunu Gotri ni akindau hima. uEcWosiwani Gotri Himamwale kipe funda wunu talesini wunu okulandawani mwanji ba fo ba fo hinga ya wu bwanda. oDWWowani hi ti tarukwe hinga sirakoni huwa huwa ele hima wui tape tenge tiki funda funda ya wunu liti. CWosiwani metengei ete ata laka foti hewen ko tiki ausuwa laka sindau hinga ya gi. Wokoni o ata gale wu linindaro aka laka ki ete raru. ]B 5Ete wowani Pendikos gisi tawani o gisi okwe aka laka fokumbwa wunu tinda ya wu wau. ?A yWosini Gotri ni wu uchahambwasini fini keke tapa wuhi wu rasaiwani Mataiyas to Gotri okokona ya ri eti. Wowani ele tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi funda himache lenga ya ri eti.@ wosiwa Jutas wa tiki ai etisini do mi himache tau hinga ri rano? Jutas dohaꞌa tau mihi hanjaꞌaisini ri hani ri iro.” %? EWosini Gotri ni ka hinga ya wu uchahambwa, “Apukolaka, mindombwa ele hima i sembe mi hambwandau. Apa ma nunu mekusi, hinde na hima ni nunu mi ondiyasino, > Pita o hinga ri bwani hima fisi ya wu esi. Fori Josep, Basapas hi ba fo rini uchandau, hi rihi foti Jasitas. E, hima fori Mataiyas. 2= _Jon imbihumbwa ele himiyama hurahama ni uku ti yasindawani Jisas tau mu ti ri rasaisini ete ri ra ra ri ta tani Gotri Jisas ni rakauro gisi tiki ya ri ambwe. O sumbu hinga tinda heiro hima forini apa nu esino. Wosiwambwa apa do tau nu randau tau hinga ri rani ai sairo Jisas hi tini ri saweno.” ;< q“O keke apa hima forini nui nindo tiki nu wakini Juta ri tau wa tiki nu esino. Jisas Apukolaka ga ichiꞌuchandani ri wosindaro sumbu hinga ni heiro hima forini nu esino. ; /Wosini Pita ya ai sawe, “Dohaꞌa mwanji imbihumbwa Sam chengi tiki kairo ti ka hinga:“Aka rihi ti sa nimba da.Hima fori apa o aka rihi ki da kei.” Sam chengi tipa fotiki kairo mwanji fo ka hinga ai sawero:“Hima forito ri tau wa tiki sa eti.” M: O hinga rini wosiwanumbwa Jerusalem pe hima le o sumbu ni ya wu hambwa. Wosini ka nuwe tipa wui mwanji tiki ka hinga wu uchandau, Akeletama. O mwanji jamekowa ka hinga, “Hima fi sikaro nuwe.” g9 IKari hima Jutas nuwe tipa foti ri raro ti ya mwe ti kapwa sumbu tini wungwa ri jiro. O nuwe tipa ri rasini ri onjohokinani mwarimwari nuwe tiki ri raiwani sembe rihi ti fikakoni setuwapu hinga tinda ete nuwe tiki ya sika. 8 Imbihumbwa Jutas nunu ga ichiꞌuchandaro hima. Rini okwe dohaꞌa tau funda nunu ga ri raro.” Pita o hinga ya wunu ri sawe. *7 OPita ya ri sawe, “Ai hiparakambwe le, mwanji foti Gotri chengi tiki dau ti, imbihumbwa Gotri Himamwale kipe tito Defit takisopo tiki bwaro. Rini Jutas ni ri bwaro. Kari hima to Jisas ni toroni injiro hima leni numbo tini ri mekusiro. Woroti apa o sumbu chengi tiki kaisiro hinga siraro. 6 1O gisi ki Pita ri saini ele ri hiparakambwe lei nindo tiki ri etisini mwanji fo ya ri bwakonda. Hima mwe le wu wausini wu daro ti 120 hinga. [5 1Kale hima tiya hinga wunu sembe funda naha wu hambwani Gotri ni wu uchahambwandani ya wu da. E, himiyama le, Mariya Jisas ri nuwai, Jisas ri hipache le, wunu okwe funda wu wausini Gotri ni ya wu uchahambwanda. %4 E
Ele hima wu ini Jerusalem ko laka ti wu raruni wui me aka ki kiheiye aka tipa wuhi tiki ya wu rau. Hi wuhi le kale: Pita, Jon, Jemis, Anduru, Filip hima pi Tomas, Batolomiyu hima pi Matiyu, Jemis yapai rihi Alafiyas, Saimon Jutiya ko keke gangambanindau hima, Jutas yapai rihi Jemis. ~3 w O hinga fi bwasiwani ele hima o kimba, hi ti Olif, oti wu hanjaꞌaisini Jerusalem ko tokwe ya wu i. Ka kimba hi ti Olif, oti Jerusalem ko tini takaisini dau, himati gisi tiki Juta hima kupu leni ohounawani wu indau numbo fai hinga wu iro. 2 ; Woro findo ya fi sawe, “Kunu Galili pe hima le, hinde wowani ku etisini niri tini ku maundau? O ku heiwani raundau Jisas, oti Yapai Gotri to hewen ko tokwe ai rini rakaundau. Ichai, do ri rauwani ku heiro hingambwa o ri ai takonda.” Jutas tau wa ti hima forini rini wu esiro 1 7
Ri rausiwani wunu niri tini ete wu maundawani o gisi naha kumbwa hima fopi fisi wunu ga ya fi eti. Hima mwe pi fini nikaꞌari wamwa tini fi injiro. S0 ! Ele mwanji hinga ri bwani ri humbusiwani ele hima miya rini numbwa wu misindawani ya ri rau. Ri rauwani niri wamwa ti hiki hinga tito sikani ya rini rakau. Ete wowani wunu ya rini wu hei ki heifu. 8/ kWoroti, ma ku mendi, gisi miyafo i hinga Gotri Himamwale kipe kunu tambwa sikawambwa apa kwambu ti ku toro sindau. Wosinumbwa ai mwanji ti Jerusalem ko tiki ku bwani, e, ele Jutiya mapwa ku bwani, ele Sameriya mapwa ku bwani ini do nuwe laka hinga ete funda ku chikino.” Jisas hewen ko tokwe ri rauro '. IEte wowani mwanji wasa ti ya wunu ri sawe, “O kui tau mina. Ai Yapai ri owero gisi ti kunu ku hikisandau. Rinjenga o sumbu sukwano gisi tini ri hambwandau. @- {Ka gisi ki ele ri himache funda ete wu wausini ya rini wu sili, “Apukolaka, do gisi kumbwa mini Isurel hima kupu lei king apukolaka mi waꞌaisini funda nunu mi aulinoꞌo?” , -‘E, Jon to ele himiyama hurahama ni fwa minde tiki uku o wunu ri yasiro. Woro gisi miyafo i hinga Gotri Himamwale kipe ki kunu yasino.” ’ `+ ;Rini wunu ga ete ri dani kwambu tiki ya wunu ri sawe, “Apa kunu Jerusalem ko ti ku hanjaꞌai kei. Ma ku dani ai yapai kunu ha kinani ri bwasiro mwaꞌambwe ti ku nikisinda. Ani okwe ka imbihumbwa kunu a sawe to, 3* aJisas metengei naha amwaka ti ri mendini me yapweke tiki ri haro. Wosinumbwa ele ri himache mu tiki gumwa kumbwa ya ri sukwa. Ri sukwasini sumbu miyafo ya ri wosi, wowa apa wu hambwa kinani, rini ri haro ti ri ai sairo. Ete ri dawani gisi ti 40 ki rini wu heiwani, Gotri kwambu ni ya wunu ri sawe. [) 1A kaini ani ambwero mwanji jipe naha ti, oti Gotri Himamwale Jisas ni sawesiwani ele ri himache rihi naro leni wu rano tau tini kwambu tiki wunu ri sawero. Wosiwani Gotri rini rani hewen ko tiki ya rini rakau. ( Seꞌe, Tiofilas, ka imbihumbwa a kairo chengi oti Jisas to wosiro ele sumbu ga ele hima ni ri ondiyakandiyandaro mwanji tini a kairo. ' Sembe mihi sa wahapisini sa da. Ele nau le mini weseꞌanda. Weseꞌa ahi ti ele ki dau nau fwele tinda ma wunu sawe.L& Ani nimba a tani takisopo mwanji ki si anambwa ki ani okokonandau. {% q
Ani mwanji miyafo do chengi ki mini a kai ki ani hambwaro, woro mwanji miyafo chengi ki a kaino ti a diyaha. $ } Ele hima hinga tinda ete Demitiriyas hi tunumbwa wu rasaindau. Wondawani Gotri mwanji mwe naha okwe, hi kipe rihi tini amwei wondau. Ete wondawani ani okwe hi rihi tini a rasaindau. Mi hambwandauꞌu, mwanji ahi ti mwe naha. Mwanji tipa fwele j# O Ai nau kipe naha, mini apa o kapwa sumbu tini sirina kei. Minambwe naha. Mini sumbu kipe tumbwa ma sirina. Sumbu kipe tini wosindau hima ri, rini Gotri hima. E, kapwa sumbu wosindau hima ri, rini Gotri ni ri hei nambwe. c" A
O keke gisi fo a tani kunu ki a sukwawa, o ri wosindaro sumbu ni amwei o rini a bwano. Nunu ni kapwa mwanji ba fo ba fweleni nunu ri bwandau, wosini nimba gambo mwanji leni ri bwandau. Woro ele mwanji numbwa ri bwanda nambwe, mina. Hiparakambwe fwele rini tambwa wu iwani aka ki wunu ri rakarunda nambwe. E, hima le wui aka we tokwe wunu rakaru ki wu hambwawa o sumbu ni ri etipesini sios ki tau wu rano ti minambwe ri nawani wu ai indau. Demitiriyas sumbu kipe tini wondau -! U Mwanji fwele o sios ni a kairo. Woro Daiyoterefis, rini mwa laka hinga wai nindo ki ri da kinani au rini saindau, woro rindo nui mwanji ni ri mendinda nambwe. P O keke, ele hima hinga Gotri mwanji bwa ki wu iwa ma wunu nu okula. O sumbu hinga wu wowa, Gotri mwanji mwe naha keke randau tau wuhi ni wunu ga funda nu randakonda. Daiyoterefis kapwa sumbu ri woro Hinde wowani, wunu Jisas hi tini wu rasai ki wui tau ki wu indau. O tau wu randau ti, wunu hoko pe hima leki ya wu toronda nambwe. p [Hiparakambwe fwele do sios ki hima keke wo sumbu mihi tini wu bwaro. E, Gotri hima ni chikindau sumbu ni mi sirinani hiparakambwe fwele numbo ki mini tambwa tawa wunu yakwani numbo ki wu ano ahirahi wunu mi hawa o sumbu kipe naha. < sAi nau kipe naha, ele hiparakambwe ni mi okula kinani mi randau tau ti, kipe naha tumbwa mi randau. Wondani o sumbu ele biya hima ba fwele okwe o hingambwa wunu mi wosindau. u eE, a mendiwa ai chechehimache le o Gotri mwanji mwe naha ki wu ichiꞌuchandau, wowa o sumbu to eripeꞌaripe sumbu omwesika ani hano. Woro ka eripeꞌaripe sumbu ni dikindau eripeꞌaripe sumbu ani ki da nambwe. Gaiyas tau kipe randau Mwase hiparakambwe fwele ani tambwa wu tani ete wu ani sawero, mini Gotri mwanji mwe naha tumbwa mi sirinandau. Wowani o mwanji ni a mendini ani kipe naha ani eripeꞌaripero. Mwe naha ani hambwanda, mini gisi gisi Gotri mwanji mwe naha kumbwa mi ichiꞌuchandau. S !Ai nau kipe naha, Gotri mini okulawa ele tau mi rawa kipe tumbwa iwa hima tape mihi kipe tumbwa mi da ki mini keke Gotri ni ani uchahambwandau. Ani hambwasinda, himamwale mihi ti kipe tumbwa o da. !Ani sios aulindau mekupu hima laka rito do chengi a kaini mini, ai nau mwe naha, Gaiyas ni a rumbwendau. Ani mini keke mwe naha a wondau. lE, Apukolaka mi himamwale ti o ete ri aulindakonda. E, ri hima keke woni hima okula sumbu rihi ti kunu ga ya o ete dakonda.LlWoro mini huwainani ma ete tamata. Apa mi dawa kapwa ausuwa ti o sikonda. E, Yupulas, Putenis, Lainas, e, Kulotiya ani ga dau hiparakambwe ba fwele okwe weseꞌa wuhi ti o mini rumbwewani inda. eClE, Irasutas Korin ko ki dau. E, Torofimas hahungondawani Mailitas ko ki rini ani andosiro. yklDo ai weseꞌa ti Pirisila hima pi Akwila ma fini saweni, e, Onesiforas ga ri hima kupu lenga ma wunu ha. ;olApa ele kapwa sumbu hinga wu ani wosiwa Gotri ani rani ri raꞌaiwa hewen ko ki dau aulindau kwambu ti ya ani heikonda. Hi rihi tini gisi gisi ma rasaiwa nu rasainda. Mwe naha. lWoro nui Apukolaka ani takai naha ri etisini kwambu ti ri ani haro. Wosiwani Gotri mwanji ti norukweni tinda ete wunu a sawewani ele sembe ha nambwe hima kupu ba fwele tinda ete ya wu mendi. Woro Gotri ka kapwa asa i takisopo naha ki ete ri ani rataro. 1lMetengei naha koti tiki wu ani owesiwani mwanji wasa wunu a sawendawani hima fori ani ga funda etisini ani okula nambwe. Mina. Ele hima hinga tinda wu ani hanjaꞌaisini iro. Wosiwani Gotri ni ani uchahambwani a sawe, apa ele sumbu hinga wu ani wosiro tini hambwa kei.
lMini okwe kari hima ni hambwafwaꞌaisini da. Hinde wowani, ori hima nui mwanji tini kwambu naha ki sawesiyaꞌaini rakaindaro. 8ilE, buras ki mwaꞌambwe wosindau hima ri, Alekisanda, kapwa sumbu naha tumbwa ete ri ani wosiro. Woro ichai Apukolaka to o kapwa sumbu ri wosiro wasa ti o rini hakonda. pYl
E, mi takoni heiye ki soꞌoindau siyoti ti Toroas ko ki Kapas aka tiki o ani hanjaꞌaisiro ti ma ani rata. Wosini ele dau buku le okwe ma ete ani ratasi. Woroti omwe tupu ki wosiro chengi ele ni mi rata ki ani okokonandau. ;ql E, Tikikas Efesas ko tokwe a rumbwewani ri ihiro. ~
ul E, Luk naha tombwa ani ga da. Mi takoni Mak mi ra ra ma ki ta. Hinde wowani, rini tau fwele ri ani okulani randano. wl
Mi mendindau, Dimas ani hanjaꞌaisini ihiro. Inaka mama rihi ti do nuwe pe mwaꞌambwe tini ri okokonandau ki ani hanjaꞌaisini Tesalonaika ko tokwe ri iro. Wowani Kuresenis Galesiya mapwa tokwe iwani, Taitas saini Dalimesiya mapwa tokwe iro. 3 al Mini huwainani ani tambwa ma tamata.
lO a namani a dikiro mwaꞌambwe omwesika laka ti ka ya dani ani nikisinda. Mwaꞌambwe mwe ti ka hinga: Apukolaka to hima kipe naha ya ani nakondau. Hima leni kipe naha kilindau nui Apukolaka to ka ri gisi laka ki o mwaꞌambwe ni ya ri ani hakonda. Woro ani numbwa ri ani hano ti, mina. Amwei ri sirawa rini hei kinani au saini nikisindau hima lenga funda nunu hano. Mwanji tipache fwele -lAni ele kwambu ahi a torosini ka nama kipe a namaro. Wosini apa ani ambwe naha ki a sukwahiro. Ani sembe ha sumbu ahi a toronambusini a dikiro. ClE, puris hima le waini uku ti gutosini Gotri ni handau sumbu ti mi hambwandau, woro o hingambwa fi ahi ti anguꞌomwe hinga ya owehenakondau. Ani mini ani andosino gisi takaihiro. lWoro mini ele sumbu hinga mi wosino ti, ma hambwafwaꞌaisini minjenga mi aulindani ele nomo ni ma randa. Wondani Gotri mwanji kipe tini ele hima ni bwano tau mihi ti mi randani Gotri mini haro ele tau hinga tinda norukweni ma randa. Ani tau ahi ti ya humbundau lWondawa wunu Gotri mwanji mwe naha ni gumwa wu sisini ele ba fo ba fo inakahambwa mwanji leni wasamba ti owesini ya wu mendindakonda. }slMi mendindau, ichai hima le do mwanji mwe naha ni wu mendino ti wu diyahani nimba wui okokona tumbwa wu sirinakoni wunu ondiyakandiyano hima miyafo naha wunu ratasiwa, ele hima to wu mendi ki wu okokonandau mwanji tumbwa ya wunu sawendakonda. ,QlMini Gotri mwanji ni ma ete bwanda. E, hima fwele wu mendi ki au ti wunu saiwa wu mendi to, e, wu diyahawa, sa biya da, mini o Gotri mwanji ete ma bwanda. Mwanji mi bwano ti kipe naha mi bwawa sa wu mendini sembe ti sa wu ha. Wondani ele hima i sumbu ni amwei mi wowa Gotri sumbu kipe tumbwa sa wu sirina. Wondawa ele hima i sumbu ni kipe mi okulandani wonorukweni usari naha Gotri mwanji ti ma wunu ondiyakandiyanda. J lAni apa Gotri ga Kurais Jisas ga fi miyaningisopo naha ki do mwanji hinga kwambu ki o mini a sawekonda. Woro Kurais Jisas rini ele haro himako ga ele ha nambwe dau hima lenga o wunu kilikonda. E, Kurais Jisas amwei ri sirasini King Apukolaka hinga ri aulikondau. Woro o sumbu ni ani hambwasini do mwanji mini a sawendau. 6elO hinga Gotri chengi tombwa Gotri himache leni ratoroni kipe naha wunu otokunasiwa ele kwambu hinga tinda ete wunu taleni chikisiwa ele ri tau kipe naha tinda wu rano.H lEle Gotri chengi ki dau mwanji hinga tinda ete, Gotri Himamwale to ele mwanji ni ri rawararo. Woro o mwanji tombwa kipe naha nunu okulandani, mwanji mwe naha ti nunu handani, nui kapwa sumbu ti amwei nunu mekusindani, nui ichiꞌucha ti norukwendani, e, sumbu kipe tini nu sirinandano numbo ti nunu ondiyakandiyandau. %lWondani imbihumbwa kichapwache mi daro gisi mi ambwesini Gotri chengi ele ni mi hambwandani hambwa kipe mi torondau sumbu ti tinda mi hambwasindau. Ele Gotri chengi tombwa apa hambwa kipe ti mini hasiwa, Kurais Jisas ni sembe mi hawa Gotri apa o mini ai raꞌaikonda. ]3lWoro mini, do mwanji mwe naha mini ondiyakandiyawani mi mendini sembe kwambu ki mi haro tumbwa ma ete toronambusuni da. Hinde wowani, mini dele hima mini ni nu ondiyakandiyaro hima leni kipe mi hambwandau. ~ l
Woro ele kapwa hima ga ele Gotri mwanji ni nimba gambolomboni ondiyakandiyandau hima lenga ele hima ni o wu gambondakonda. Wondawa ka kapwa hima, Saiten, ya wunu gambondakonda. O sumbu hinga wu wo wo kapwa sumbu wuhi tinga omwesika naha ya sirandakonda. }5l Mwe naha, Kurais Jisas ga funda anangausini Gotri sumbu kipe tini sirinandau hima le, miho hima le wunu omwemendini walambe sumbu o wunu wosikonda. |l E, hima kapwa sumbu wu ani wosindawani amwaka a mendiro ti mi hambwasinda. Andiok ko ti, Aikoniyam ko ki, e, Lisitara ko ki amwaka omwesika naha wu ani handawani nomo omwesika a randaro! Woro Apukolaka to ele ai nomo hinga tinda ri rani ri rumbwendaro. ){Kl
Woro mini ani ga ka ete si ichiꞌuchandani Gotri mwanji kale hima ni a bwandawani o tini mi hambwasindau. Wondani ai ichiꞌucha ti mi heini, a wosindau sumbu mu ti tinda mi hambwasindau. E, sembe ha sumbu ahi ti, hima i kapwa sumbu wasa ha nambwe wahapisini dau sumbu ahi ti, hima keke woni wunu okulandau sumbu ahi ti, e, kwambu ki etisini ele nomo randau sumbu ahi ti, ele sumbu ahi tinda mi hambwasindau. ozWl Woro ele sumbu wu wosindau ti apukolaka hinde i kumbwa. Mina. Hinde wowani, hima le wunu heini wui ambwatinambwati sumbu amwei wu heindakonda, imbihumbwa Janis hima pi Jamburis ni wu heiro hinga. Gotri mwanji ma toronambusini da
y
lImbihumbwa Janis hima pi Jamburis Moses ni fi omwemendindaro hingambwa apa ele hima wunu Gotri mwanji mwe naha ni wu omwemendindau. Inaka wuhi ti emendiki naha ihiro. Wondawani sembe ha sumbu wuhi ti hinde wunu okula kumbwa, Gotri gumwa o wunu ri sikonda. x{lEle humwe hinga le wunu gisi gisi Gotri mwanji kipe ti wu mendinda. Woro mwanji mwe naha o ni wu toronambuno ti, mina. Iw lE, wunu fwele usari usari wu i ini ele ambwatinambwatindau humwe lei aka ki wu rarusini wui inaka tini toroni o jamekokonda. Kale humwe hinga le wunu kapwa sumbu ti funda wunu talesiwani o kapwa sumbu to sembe nomo wunu handawani wui inaka ti ele ba fo ba fo mwaꞌambwe ni hambwakowani o tito ya wunu raꞌainda. *vMlWondani Gotri sumbu ti hima tape kumbwa wu sirinandani, ri kwambu tini gumwa ya wu sikonda. Woro mini kale hima hinga ti wunu mi heiwa wunu ma ratakosini ma i. ulWondani wui nau leni miho hima lei tapa tenge ki ya wunu owendakonda. Wosini wui ambwatinambwati inaka tumbwa ya wu sirinandakonda. Wunjenga hima laka wu hambwandani, wui hima tape okokona tini wu sirinani wu eripeꞌaripekoni Gotri ni gumwa ya wu sikonda. t3lWosini wui analongo lenga sembe funda wu eti hinga. Anangiya sumbu ti hinde wu hanjaꞌai kumbwa. Hima leni gumwa tokwe wu sawendani, wui hima tape okokona ti hinde apa norukweni wu auli kumbwa. Hima leni walambe sumbu wunu wosindani sumbu kipe tini ya wu omwemendindakonda. Js
lO gisi ki, hima le wui hima tape tumbwa wu enependani, ya keke wu mwaleꞌakini ikonda. Wondani hi wuhi tini wu rasaindani, hima leni wu rakaindani Gotri ni ya wu saweholiyandakonda. Wui nuwai yapai ni wu sawesiyaꞌaindani, weseꞌandau sumbu wu hikisandani, ele sumbu kipe ni toroni tikinumbo tokwe ya wu rumbwekonda. Tr #lWoro ka tini ma hambwa: Gisi jipe ki kapwa nomo miyafo naha ya sukwakonda. mqSlImbihumbwa Saiten to ri kapwa kowe ki wunu ratasiwani ri mwanji tini ete wu sirinandaro ti, apa wunu ka Gotri mwanji mwe naha ni wu mendiwa inaka wuhi ti wunu wiliwa apa Saiten kapwa kowe simba ti wu andosini o wu takonda.vpelWondani ele Gotri mwanji yetupwasindau himako i nindo ki ri dasini sembe wahapi bomo ti sa wunu sawekawenda. O hinga tau ri rawa, Gotri wunu okulawa, apa hai kapwa sumbu wuhi ti gumwa wu sisini Gotri mwanji mwe naha ti o wu mendikonda. NolE, Apukolakai tau ra himache anangiya hinga. Mina. Rini ele hima ni mwanji wapi ki sa ri sawendani ondiyakandiya hima kipe naha ri dasini sembe enge a ti ri rakaisiwa ele hima sa biya rini wonda. (nIlWondani ele ambwatinambwatisini inakahambwa mwanji bwandau hima lei wui mwanji ti gumwa ma si. O mi hambwasinda, ete na mwanji hinga ti o au tini rasirandau. Jm
lMini hima wapa lei sembe ki sukwandau ele okokona sumbu ti ma hanjaꞌaisini mi akini i. Wosini mini kale sembe halaya naha ki wu dasini Gotri ni uchandau hima lenga sumbu kipe ti, sembe ha sumbu ti, hima keke wo sumbu ti, e, sembe wahapi sumbu ti, ele sumbu ni ku wakini ku toronambusi kinani tau kwambu ma randa. l%lWoro hima fori ele ri kapwa sumbu tinda ri hanjaꞌaisini kipe tumbwa ri dawa, rini ka tau kipe randau hungwe hinga, tau kipe naha o rakonda. Hinde wowani, rinjenga ri Apukolaka ni anguꞌomwe hinga ri hasini ele ri tau kipe hinga tinda ri ra kinani ri otokunasindau. klE, aka laka foki bapi fwelenga hungwe fwelenga ele da. Wunu fwele gol ga silifa ga o ki wosiro, fwele me tiki setambwataro, e, fwele nuwe goro ki siro. Wosiwani wunu fweleni tau kipe tini ra ki owesiwani, e, fweleni kapwa tau tini ra ki owesindau. OjlWoro Gotri aka worumbo kwambu naha fotini eini walisindau. Wosiwani o worumbo ki mwanji fo ka hinga kaisinda: “Apukolaka rini ri himiyama hurahama hinga tinda ri hambwasindau.” Wosini mwanji fo ka hinga o ai kaisinda: “E, Apukolaka i hi tini amwei sawendau hima le, ele kapwa sumbu ma ete ku hanjaꞌaiwa sa i.” liQlWoro ete na hima miya hinga le wunu Gotri mwanji mwe naha ni wu hanjaꞌaisini ka hinga wu sawendau: “Nu ai saino sumbu ti sukwahiro.” O mwanji hinga wu bwakoni hima fwelei sembe ha sumbu tini walambe naha ya wu wosindau. "h=lWui mwanji le kapwa wale okwe laka hinga, omwesika naha hima tape wuhi tini ya wunu andau. Woro Haimeniyas hima pi Failitas fini o wui hima kupu funda. Vg%lMini apa kapwa mwanji bwandau ambwatinambwati anangiya sumbu ki raru kei. Hinde wowani, ele mwanji tapa hinga hima le wunu okulawani Gotri ni takai wu inda nambwe, mina, Gotri ni wu hanjaꞌaisini indau. $fAlMini tau kwambu ki mi rani Gotri tau ra himache naha ma sira, wowa Gotri o mi tau keke sa mini okokona. E, ele hima ni Gotri mwanji wunu mi bwandau ti, o Gotri chengi ki dau naha tumbwa ma wunu ondiyakandiyanda, wowa ichai mini Gotri mwakambe ki huruhumba hinde mi hei kumbwa. Ue#lMini dele mwanji hinga ele hima ni ma wunu sawendawa ele ni sa wu ai hambwa. Wondani mini Gotri miyaningisopo ki ele hima ni mwanji kwambu ki ma wunu sawewa mwanji leki anangiyandau sumbu sa wu hanjaꞌai. O sumbu hinga ti hima forini okulanda nambwe, mina. O mwanji tapa hinga mendindau hima le, inaka wuhi ti walambe indau. Yd+l
E, nu sawero mwanji ni kipe tumbwa nu sirinanda nambwe nawa, sa biya da, woro rini o hinga mina, rini ri bwasiro mwanji tini ri sirinani sumbu kipe tumbwa nunu ri wosindau. Hinde wowani, rini mwanji fo ri bwasini ri mwanji o ni ai yetupwasinda nambwe. Minambwe naha.” Gotri tau ra himache mwe naha le wunu Gotri mwakambe ki hi chele Ac{l E, kwambu ki nu etisini ele nomo hinga nu rawa, ichai nunu okwe rini ga king apukolaka hinga nu aulindano.E, rini ni gumwa nu siwa, ichai rini okwe gumwa o nunu ri sikonda. ?bwl Woro ka mwanji inaka naha ki ete torosiwa sa ete da:“E, mwe naha, rini ga funda ete nu hawa, himamwale kipe ti rini ga funda nu torosini rini ga funda ete nu dano. taal
O keke Gotri rihi nasiro ele himiyama hurahama keke kwambu ki ani etisini ele nomo hinga tinda ete a randau, wosiwa wunu okwe Jisas Kurais ki dau ete da ete da himamwale ako wu toroni hewen ko ki lindana hinga ete wu da ete wu da ki. }`sl Ani Gotri mwanji kipe ni a bwaro keke hima le ani ni kapwa hima wu ani nasini ele nomo ele nomo wu ani handau. Wosiwani ani do kalapus ki a dau. Woro kalapus ki wu ani owero hinga Gotri mwanji ti hinde apa o hinga wu wosini wu yekicha kumbwa. #_?lMini gisi gisi Jisas Kurais ni ma ete hambwanda. A bwandau Gotri mwanji kipe sawero hinga, rini Defit hima kupu ki sukwasini ri hasini ri ai sairo. ^lMini dele mwanji mini a sawendau ti ma hambwanehei. Woro Apukolaka to mi inaka ki amwei mini sawewa ele mwanji mu o mi hambwakonda. }]slE, rupwa ki tau kwambu randaro hima rito, rindo ele hima ba fweleni ri mwaseni sukwaro ahirahi tipa ti sa ri toro. S\ lE, namandau sumbu tini anandikindau hima ri, rini o namandau keke owero lo mwanji leni ri sirinandau. E, ri sirina nambwe ti nawa, apa namani dikisini mwaꞌambwe torondau chengi hinde ri toro kumbwa. _[7lE, au anayendau himache ri rini tau ba fo ba fo ri randa nambwe. Mina. Rini au anaye tau tumbwa kipe naha ri randawa, apa rini aulindau hima laka rihi rini heini ri tau ti keke ri eripeꞌaripe ki ri okokonandau. ZlMini Kurais Jisas i au anaye himache kipe naha mi dasini nunu ga funda mi etisini do tau nu randau nomo funda ma nu ra. xYilE, kale mwanji hima miyafo wu heindawani wui miyaningisopo ki a bwawani mi mendiro ti, Gotri tau ti norukweni randani hima leni kipe ondiyakandiyandau kwambu torosindau hima le tapa tenge ki ma andowa hima fweleni sa wu ai ondiyakandiya. YX -lAi che, mini Jisas Kurais mini keke woni mini handau kwambu ki ma yakinani eti. [W 1lAni Gotri ni ani uchahambwandau ti, ichekai Apukolaka ka ri gisi laka ki rini heini rini keke woni rini okula ki. E, Efesas ko ki Onesiforas numbo miyafo naha ri ani okulandaro ti, ka ya mi hambwasinda to.VV 'lMina. Rini Rom ko kumbwa ri tasini ete ri ani waki wakinimbwa ya ri ani hei. U {lWoro ani Apukolaka ni ani uchahambwandau, Onesiforas ga ri hima kupu lenga wunu keke ri woni wunu ri okula ki. Hinde wowani, gisi miyafo Onesiforas to ani okulandawani sembe ahi ti kipe naha iro. Rini kalapus ki a dau ti huruhumba ri anda nambwe. T )lMi hambwandau. Esiya mapwa pe hima le tinda ete ani hanjaꞌaisini iro. E, Fiselas hima pi Hemosenis okwe fini ani hanjaꞌaisini ihiro. +S QlMini mi hambwafwaꞌaisini nui sembe we tiki dau Gotri Himamwale nunu handau kwambu ki kale mwaꞌambwe kipe naha Gotri mi tapa tenge ki ri haro leni ma aulinda. lR Sl
Kale mwanji kipe naha ai takisopo ki mi mendiro ti, oti himamwale hinga, woro o tini mi hei hei ma sirinanda. Mini Kurais Jisas ni sembe ti kwambu naha ki mi hani ri hima keke wo sumbu mi toronambusini o sumbu ma wosinda. Q l O tau hinga a randau ti keke do nomo hinga a randau. Woro ani o tau hinga ni huruhumba ani anda nambwe. Mina. Hinde wowani, ani ka sembe ani hasini a sirinandau hima ri rini ni kipe naha ani hambwandau. Ani rini ni sembe mwe naha ani hasini ka hinga ani hambwandau: Ele tau hinga ai tapa tenge ki ri owero ti apa ri aulini dawa kipe tumbwa ete da da i iwa ka gisi laka o sukwakonda. P ;l Ani ka Gotri ri mwanji kipe keke Gotri ri ani esiwani o mwanji ni bwa hima hinga, Jisas himache hinga, e, ondiyakandiya hima hinga ani etisindau. (O Kl
Wosiwani apa do gisi ki, ka nunu ai ratandau hima ri, Kurais Jisas, amwei ri sirawani ri tau keke o Gotri hima keke wo sumbu amwei ya sukwa. E, Kurais Jisas to hima handau sumbu ri dikini yewalisini, Gotri mwanji kipe ki ete da ete da himamwale ako ni torondau numbo ni amwei ri mekuro. N }l Gotri himiyama hurahama rihi minde hinga nu da kinani nunu ri uchani ri rataro. Woro o sumbu hinga ri wosiro ti, nunu ni sumbu kipe wosindau hima tiya hinga ri hambwaro ti keke ri wosi nambwe, mina, rinjenga ri okokona ki nunu keke ri woni o sumbu hinga ri wosiro. Imbihumbwa do nuwe ri wosi nambwe daro gisi ki, Kurais Jisas hi rihi ki ka ri hima keke wo sumbu nunu ri haro. M 5lO keke, mini apa nui Apukolaka i mwanji ti wunu mi bwano tini huruhumba hei kei. E, mini apa ani Apukolaka tau keke kalapus ki a dau sumbu ni huruhumba hei kei. O hinga mina, mini Gotri kwambu mi torosini ani ga funda etisini Gotri mwanji kipe keke o nomo ma rawa si ra. cL AlHinde wowani, Gotri ri Himamwale ki aki sumbu fotini nunu ha nambwe. Mina. Rini nunu ri haro ti, kwambu ki yakinani eti sumbu ti, hima keke wo sumbu ti, e, nunjenga kipe tumbwa nu ai aulindau sumbu ti, ele ni ri haro. NK lWoro o keke ani nimba inaka mihi tini ani ai rasaindau, ka Gotri mini haro peresen tini mi ai hambwa ki. Ka imbihumbwa ai tapa ti mi mwa tenge ki ani owewani o peresen mi tororo. Woro apa mini hima tito hi omongosini ri wuichiwani hi laka saindau hinga, mini o peresen mi tororo ti, o hingambwa ma wosiwa omwesika naha sa i. `J ;lAni sembe ha sumbu mihi mwe naha ni ani hambwandau. O sembe ha sumbu hinga ti imbihumbwa mi atei Lois ga mi nuwai Yunis ga fini ki sukwaro. Woro ani apa o ani hambwanda, o sembe ha sumbu hingambwa mini ki ya ai da. "I ?lAni meriꞌuku ti mini sikaro sumbu ti ani hambwandau. Woro keke ani ai tani mini ani heiwa eripeꞌaripe sumbu ai sembe ki tale kinani ani okokonandau. H lAni Gotri ni mini keke a weseꞌandau ti, mini ni ani hambwa hambwa niliki tapwaki Gotri ni ani uchahambwandau. O sumbu hinga a wosindau ti, ai atei hima Gotri sumbu kipe tini wu sirinandaro hingambwa ani okwe a sirinandani inaka ahi kipe naha ki a wosindau. lG SlTimoti, ani okokonandau ai che, do chengi mini a kaindau. Woro nui Yapai Gotri ga nui Apukolaka ri Kurais Jisas ga findo mini keke woni mini okulandani sembe wahapi ti o mini hakonda. Gotri mwanji bwa ki huruhumba hei kei QF lAni Pol, Jisas Kurais himache. Gotri ri okokona ki ri ani esini ri rumbwewani Gotri nunu ha ki ri injiro Jisas Kurais ga funda nu anangausini nu torokondau ete da ete da himamwale mwanji ni a bwandau. WE'XNui Apukolaka Jisas Kurais hima keke wo sumbu rihi ti kunu ga o da.NDXAni Pol anjenga do mwanjiche ki kunu a weseꞌani a kainda. Ele chengi ahi hinga tinda ete tapa ahi ki do hinga a kaindau ti wupa ahi. Ani chengi a kaindau numbo ti o hingambwa a sirinandau. ,CQXApukolaka rini sembe wahapi mu naha. Woro rindo gisi gisi ele ku ichiꞌuchandau numbo ki sembe wahapi rihi ti o kunu ri handakonda. Apukolaka kunu ga o da. &BEXWoro kui miho hinga apa rini ku hambwa kei. Mina. Hiparakambwe hinga ma ai rini ku hambwasini sumbu kipe tini ma rini ku sawendirinda. Mwanji tipache fwele _A7XE, hima fori ele mwanji hinga tinda do chengi ki nu kairo le norukweni ri sirina nambwe nawa, ori hima hinga ni ma ku hambwafwaꞌaisi. Wosini apahime ma ku dawa, o ri wosiro kapwa sumbu keke huruhumba sa ri hei. \@1X
Woro kunu nui hiparakambwe le, kunu apa sumbu kipe ku wosi ki ku diyaha kei. V?%X Woro Apukolaka Jisas Kurais hi rihi ki ele hima hinga ni ka hinga wunu nu sawendirini autangi mwanji wunu nu sawendau: Norukweni wu litini tau sa wu rawa ahirahi le sukwawa o ahirahi wuhi numbwa sa wu a. ~>uX Hinde wowani do mwanji hinga nu sawero? Nu mendiwani kui nindo ki hima fwele tau randa nambwe nimba wu tukuyandau. Wunu tauche forini wu randa nambwe. Mina. Wunu hima fwelei mwanji tini wu ratasini wui mwanji hinga wu anambwa anambwandau. !=;X
ku hambwanda, imbihumbwa kunu ga nu dasini do mwanji hinga ni kunu nu sawendiriro: E, hima fori tau ra ki ri diyahawa, ori rini ahirahi ti ri a hinga.
C ~~}+|n{zcypxww-vuu
t&s+rqpponmlkkjqiiDhggfedd3cc=<;::W98766;5d433W22
1U0(//..,, +v*{))\'&h%%I$$,"! + 2 .t_+`X*
R
t c@4FC i Wosini ya rini sawe, ‘Mini do mi nuwe ga mi hiparakambwe lenga ma andosini ma saini nuwe tipa fo mini a mekusino tokwe i.’ h!Ete wowani Sitifen ga mwanji wasa ya ri sawe, “Ai hiparakambwe lenga ai yapai hima ga, ma ku mendi. Imbihumbwa nui metele, Epuraham, Haran mapwa tokwe ri i nambwe dani rini Mesopotemiya ki ete ri daro. Woro o gisi ki lindana ga dau Gotri rini tambwa ya sika. [g 1Ete wowani puris hima lei wui apukolaka ya ri sawe, “Ka mwanji mwe nahaꞌa?” f-Ete wowani ele kanisol hima wu linindaro ti, Sitifen ni miya kwambu tiki rini misini wu heiwani ri miyaningisopo ti Gotri ensel hinga naha. e5Nu mendiwani ete ri sawe, Nasaret pe Jisas to do Gotri aka laka lendosini Moses nunu haro lo mwanji ti ri humbusini sumbu anandi ri ai ri oweno.” *dM
Wosini ele mwanji rini gambono hima fwele wu esisiwani ya wu sawe, “Gisi gisi dori hima Moses kaisiro Gotri lo mwanji ga Gotri aka laka ga ri saweholiyandau. Zc- Ete wu bwakoni ele himiyama hurahama i sembe ti wu rasaini, ele mekupu, e, ele Gotri lo mwanji hambwandau hima lei sembe ya wu rasai. Ete wokoni wu ini Sitifen ni wu toroni kanisol hima tambwa ya wu raꞌai. "b= Wofunu mwanji gambo foti hima fweleni yanini wu sawesiwani ele hima wu ini ya wu gambo, “Nunu nu mendiwani rini Gotri ga Moses ga ri saweholiyaro.” a
Ete wowani Gotri Himamwale kipe ti Sitifen ni hambwa kipe naha ti rini hasiwani ele hima ri mwanji ti wu diki ki heifuro. `7 Ete wowani hima fwele wu saini mwanji ti Sitifen ga ya wu anambwa anambwa. Hima mwe le wunu Juta hima kupu lei lotu wo sumbu fotini wu sirinandau. Wu lotu wondau aka mwe hi ete wu sawendau, Lalaunasindau Hima. Hima mwe le wunu Sairini, Alekisandiriya, Silisiya, e, Esiya kipe. _ Gotri Sitifen keke ri wondani kwambu rini hasiwani rini ba fo ba fo sumbu kwambu ti ele himiyama hurahama nindo tiki ya ri wosinda. o^WEte wosiwani Gotri mwanji ya ichiꞌucha. Ete wowani hima miyafo naha wu mendini Jerusalem ko tiki Gotri ni wui sembe ti ya wu ha. Ete wowani puris hima fwele okwe sembe wuhi ya wu ha. Juta hima kupu le Sitifen ni kotimworo ]Wosini Jisas himache lei miyaningisopo ki dele hima ni wu esisiwani Gotri ni wu uchahambwasini tapa wuhi ti ya wunu owe. \ Wowani ele himiyama hurahama wunu o mwanji ni ya wu ohouna. Wosini Sitifen ni ya wu esi, rini sembe rihi ti Gotri ni kwambu naha ri haro hima. Wosiwani Gotri Himamwale kipe ti rini ki talesindau. Rini wu esini, Filip wu esini, Porokoras, Naikena, Taimon, Pamenas, Nikolas ya wu esi. Nikolas, rini Andiok ko pe hima. Imbihumbwa rini Juta hima kupu lei sumbu tini torosiro hima. O[Wowa nunjenga Gotri ni nu uchahambwandani ri mwanji ti nu bwanda.” `Z9O sumbu hinga ti nawa, nui hiparakambwe le, kunu tapaꞌangi hatachi fisi hima fwele kui nindo tiki ma ku wakinehei. Ele himiyama hurahama miyaningisopo ki sumbu kipe wosindau hima le, Gotri Himamwale kipe raini talesiwani hambwa kipe hambwandau hima leni ma ku esi. Wosiwa ele hima apa do tau ki wunu nu esisiwa sa wu aulindani sa wu randa. zYmO hinga wu bwawani ele tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi Jisas himache le ele Gotri ni sembe haro himako ni wu uchawani ya wu ta. Wowani ya wu sawe, “E, Gotri mwanji ti nu hanjaꞌaisini ahirahi tini nu humwasino ti o hinga kipe mina. rX _Ka gisi ki Gotri ni sembe haro himako miyafo naha ya sira. Wosini Girik mwanji ki bwandau sembe haro hima fweleto Hipuru mwanji ki bwandau sembe haro hima fweleni sembe nomo hinga ya wu hambwa. Wosini ya wu sawe, “Ele gisi laka hinga kunu ele ahirahi heifundau himiyama hurahama numbwa ku yakwandani, nui nindo ki dau himanguto le kipe ku yakwanda nambwe.” CW*Wosini ele gisi hinga Gotri aka laka ki, e, himiyama hurahama lei aka tiki ya wunu ondiyakandiyanda. Wondani ya wu sawenda, Jisas rini Kurais, Gotri ri tau ra kinani humbwero hima."V=)Wowani Jisas himache le kanisol aka wu andosini hoko tokwe ya wu raru. Wosini ya wu eripe, hinde wowani, Jisas hi keke huruhumba sumbu wunu ki sukwaro. U(Ete wowani Gameliyel mwanji tini ya wu sirina. Wosini Jisas himache ele ni wu uchawani wu tawani ya wunu yemwakuto. Ete wosini mwanji kwambu ki ya wunu sawe, “Apa Jisas hi tini ku bwa kei.” O hinga wunu bwasini wunu hanjaꞌaiwani ya wu i. 6Te'E, Gotri ki siraro tau nawa apa hinde wunu ku ichaki kumbwa. Foki Gotri ga o ku anayekonda.” Jisas himache le wunu ki Jisas hi keke huruhumba sumbu sukwano tini wu eripe S7&Woroti o hinga keke kunu a sawendau, kunu dele hima ma wunu hanjaꞌaisiwa sa wu da. E, wui inaka ki do tau wu randau nawa apaꞌichai o humbukonda. aR;%Wosiwanumbwa dani ini gapiman ele himiyama hurahama ni hi wuhi ti kaindawani, Galili pe Jutas ori hima to himiyama hurahama fwele wui inaka tini ya ri rasai, wowa rini ga wu ini ele gapiman hima lenga wu anayeni wunu humbwewa wu i ki. O hinga ri wowani rini wu yewani ya ri ha. Wowani sembe rini ni handaro hima le wu akini ya wu ichiꞌucha. 'QG$Kunu ku hambwandau, injelembwa hinga Tiutas ri saini ete ri sawero ti, ‘Ani hi chele hima laka.’ Wosiwani 400 hima hinga rini ni sirinandaro. Ete wowani gapiman au anaye himako rini yewani ya ri ha. Wowani rini ni sirinandaro hima le wu akini wu ichiꞌuchawani o tau ete humburo. P1#Ete wosini ele kanisol hima fweleni ya ri sawe, “Kunu Isurel hima kupu le, kunu dele hima ni sumbu fo ku wosi kinawa kunu hambwafwaꞌaisitoni. 0OY"Ete wosini kanisol hima forito ya ri eti. Rini Farisi hima fori, ri hi ti Gameliyel. Rini Gotri lo mwanji tini ondiyakandiyandau hima. Wosiwani ele himiyama hurahama ri hi tini wu rasaindau. Woro o hima to etisini ya wunu sawe, “Ma wunu sawewa sa wu raruni biya hinga wu ini sa wu eninda.” jNM!Wowani o mwanji ni wu mendini sembe wuhi enge ya wunu a, Jisas himache leni wu yewa ha ki. (MI Nunu ele sumbu nu heisinimbwa mwanji nu bwandau. Wondawani Gotri Himamwale kipe okwe nunu ga dani o hingambwa o bwanda. Gotri mwanji ni sirinandau himiyama hurahama leni Himamwale kipe rihi ti wunu ri handau.” Gameliyel sawero, kanisol hima sembe wahapi wuhi Jisas himache leni ha ki L Wosiwani Gotri rini rakauni ri tapa mama tiki rini lisisinda. O keke rini apa nunu ni numbo ri mekusini nunu raꞌaindau hima. Nunu Isurel hima kupu leto kapwa sumbu nuhi gumwa nu sisini rini ni sembe nu hawa, kapwa sumbu nuhi ti ri rani ri humbwekonda. mKS Kundo Jisas ni me yapweke tiki rini ku yewani ri haro. Wosiwani nui atei Gotri to rini ai rasairo. 6Je Wowani Pita ga ele Jisas himache lenga mwanji wasa ya wunu sawe, “Nunu Gotri mwanji ni nu sirinandau sumbu to sa mwase. Nunu hima i mwanji tunumbwa nu sirina hinga. Iy “Nunu mwanji kwambu tiki kunu nu sawero to sa, ka hi ni apa ele himiyama hurahama ni ai ku saweno keke. Woroti, do Jerusalem ko laka hinga o kui mwanji tombwa ini talesindau. Ete wosini kunu nunu ni ku sawendau, ori hima nundo nu yero nani.” HWosini fini wu ratani kanisol hima lei mwakambe tiki ya fini wu esi. Esisiwani puris hima i apukolaka ri ya wunu sawe, kGOWowani Gotri aka laka aulindau hima laka ga ele ri tako tokwe dau himache lenga wunu toroni rata kinani ya wu i. Woroti wu ini wunu ye nambwe, mina. Wunu ele himiyama hurahama keke wu akindaro. Wofunu wunjenga ya wu hambwa, “Foki dele himiyama hurahama humokuto humbweni nunu yeno.” Jisas himache le kanisol hima leni Gotri mwanji bwa ki aki nambwe LFWosiwani hima fori sirani ya wunu sawe, “Ma mendi, ele kalapus aka ki ku rawaruro hima le, apa Gotri aka laka we ki wu enindani himiyama hurahama leni Gotri mwanji tini ele kaka wu bwanda.” RE Wowani Gotri aka laka aulindau hima laka ori ga ele puris hima i apukolaka lenga o mwanji ni wu mendini inaka miyafo naha ya wu hambwa. Wokoni ya wu sawe, “Bwele sumbu hinga to sukwakondau?” wDg“Ka kalapus aka lengenumbo nu heiwani kwambu naha tiki dimisiro. Wosiwani aulindau hima le ele aka tipa lengenumbo hinga funda funda ete ya wu eninda. Wosiwani nunjenga ele aka tipa nu tukwasini nu heiwani hima fori kwai da nambwe.” @CyWowani apungwandai kichandau hima le o mwanji raꞌai kinani kalapus aka tokwe ya wu i. Wu ini wu heiwani Jisas himache le da numbwa. Wowani wu ai wu ini mwanji ka hinga ya wu sawe, B)Wowani ele Jisas himache o tini wu mendini nurumbumbwa Gotri aka laka tokwe ya wu i. Wosini Gotri mwanji tini ele hima ni ya wu bwanda. Wondawani ele puris hima i apukolaka lenga wui hima tipa lenga wu wausini kanisol hima lenga Isurel hima kupu wui mekupu ga wunu uchawani wu tani ya funda wu wau. Wosini ele kalapus aulindau himako ni mwanji ya wu raꞌai, ele Jisas himache leni wu rata kinani. A “Kunu ma ini Gotri aka laka we tiki ma ku rarusini ele himiyama hurahama ni himamwale ako torono mwanji tini ma ku sawe.”
@Wosiwani Apukolaka i ensel fo niliki tani lengenumbo tukwasini Jisas himache leni hoko tokwe ya wunu ri rasira. Wosini ya ri sawe, k?OWosini wu saini Jisas himache leni wu toroni ele kapwa hima ga kalapus laka tiki ya wunu rawaru. ->SWosiwani puris hima i apukolaka ringa rini ga tau funda randau hima tipa le, Satiyusi hima tiya ga, wunu sembe amwaka laka ti Jisas himache leni ya wu mendi. "==Wondawani Jerusalem ko laka takai kipe hima le okwe ele wui hahungo hima le, himamwale kapwa wosiwani walambe indau hima le wu ra ra wu tani funda ya wu wau. Wosiwani ele hahungo hima hinga tinda ete kipe ya ai wunu wosi. Gotri ensel Jisas himache leni kalapus ki toroni rawararo J<
Wondani ele Jisas himache wosiro sumbu kwambu wu heisini himiyama hurahama miyafo hahungo hima leni wu kichani hoko tokwe wu rasirani numbo tiki owesiro ba fo ba fo tei tenge tiki ya wunu andosinda. Wunu wui inaka ti hahungo hima walefo naha heifuni ka hinga ya wu hambwa, “Apa Pita ri tani ri tapa nunu funda funda ri torosini kipe hinde ri wosi kumbwa. Minambwe nawa nika sa rini yewa himamwale rihi tito nui tenge ki iwa sa nunu kipe wosi.” ;O hinga wondawani ele himiyama hurahama miyafo naha Apukolaka ni sembe ti wu hani ele sembe ha himako ga ya funda wu inda. :
Ete wondawani ele hima fwele wu akindani ele sembe ha himako ga wu wau nambwe. Woroti ele sembe ha himako i wui hi tini ya wu rasainda. w9g Ele Jisas himache ba fo ba fo sumbu kwambu hinga le miyafo naha ele himiyama hurahama nindo tiki ete wu wondaro. Wosiwani ele sembe haro hima le sembe funda naha wu dani imbihumbwa Solomon kiro tapa aka tiki funda ete ya wu waunda. %8C Wowani ele lotu wondau himako ga ele hima fwelenga o mwanji wu mendikoni wunu tinda ete aki ti omwesika naha ki ya wu aki. Ba fo ba fo sumbu hinga sukwaro N7
Ete wowani metengei ete Pita seke mu tiki ti raini ete ya ti ha. Wowani ele hima wapa wu sirani wu heiwani o humwe haro. Ete wowani wu kichani wu raꞌaini ti hurache takai ki tini ya wu eini si. 6 Ete wowani Pita ya ai tini sawe, “Hinde wani mwanji funda ki bwani ki mendisini Apukolaka ri Himamwale kipe tini ki simiyaneheindau? Ma mendi, ni hurache ni eini siro hima le tani lengenumbo takai ki ele kwai eninda. Apa o nini kichani wu raꞌaikonda.” 5 Wowani Pita ya tini sawe, “Do ya nuwe kihi chikini kini haro ya tinda ki rataroꞌo?” Wowani ya ti sawe, “Ei, tinda si rataro.” v4eEte wowani kamindache hinga dani ikowani ri humwe Sapaira ya ti sira. Tini o sumbu siraro ti hambwa nambwe. |3qWowani hima wapa fwele wu tani hima dinga rihi nikaꞌari tiki wu injisini wu kichani wu raꞌaini ya wu eini si. 2#Wowani Ananaiyas o mwanji ni ri mendikoni ri raini ete ya ri ha. Ete wowani ele hima o mwanji ni wu mendikoni aki omwesika laka ya wu aki. )1KImbihumbwa do nuwe tipa ni wungwa mi ji nambwe dawani o mi nuwe tipa tumbwa. Apa wungwa mi jisini mi raro ya ti tinda mihi tumbwa. Hinde hinga mi wono, o mi inaka. Woro, hinde wowani do sumbu mi inaka ki mi hambwaro? Mini hima ni mi gambonda nambwe, mina, do Gotri ni mi gambosindau.” 40aWowani Pita ya sawe, “Ananaiyas, hinde wowani Saiten mi sembe ki talesiwani Gotri Himamwale ni mi gambondau? Hinde wowani o nuwe ki mi tororo ya tipa ti mi yanisindau? 2/]Wosini ri humwe ga fi anambwasini o ri tororo ya tipa ti finje ya fi torosi. O hinga fi wosini Ananaiyas ya tipa tunumbwa ri raꞌaini Jisas himache mu tiki ya ri owe. . Hima fori o da, hi rihi ti, Ananaiyas. Humwe rihi, hi tihi ti, Sapaira. Ananaiyas hima foringa ri nuwe tipa fotini ya wungwa ya ri ji. "-=%Rindo nuwe tipa rihi foti ya wungwa hima foringa ya ri ji. Wosini o ya ete ri ra ra ele Jisas himache le tambwa ri ratani wui mu tiki ya ri andosi.u,c$Hima fori wui nindo riki daro hima, ri hi ti Josep. Wowani ele Jisas himache lenga hi foti Banapas ya rini wu uchasi. O hi mwanji mu mwe ti ka hinga: “Hima i sembe tini okulandau.” Rini Lifai hima kupu fo, Saipuras kipe hima. k+O#ele Jisas himache lei mu tiki wu owesiwani wunu ga ele heifundau hima leni ya wu ai haꞌi hata. S* "Wui nindo tiki daro hima forito a keke mwaꞌambwe keke ri heifu nambwe. Wunu fwele nuwe chele, aka chele. Wosini ele biya hima fweleki ya wungwa wu jindaro. Wosini o wungwa wu jiro ya ti wu ai ratani ))K!Ele Jisas himache wunu ai sairo Jisas hi numbwa wu sawendau ti, kwambu tinga ya inda. Wowani Gotri hima keke wono sumbu ti omwesika naha ki ya wunu ri rawaka. Z(- Wunu ele sembe ha himako wunu inaka funda ya wu hambwanda. Hima fori ri mwaꞌambwe ti ri heini ete ri sawe nambwe, “Dohaꞌa mwaꞌambwe ahi naha.” Mina. Ele mwaꞌambwe wuhi funda ete wuhi tumbwa. ('I O hinga wu uchahambwani humbuwani, o aka wu wausiro ti ete ya raꞌichiꞌucha. Ete wokowani Gotri Himamwale kipe ti wunu talesiwani Gotri mwanji ti ya wu bwa. Wunu wu aki nambwe mwanji ti au laka hapa tinga wu uchani ya wu bwanda. Jisas ni sembe haro himako wunu sembe funda naha #&? Wosini mi tapa ti ele hahungondau hima leni mi torowa kipe sa wu wosisini Jisas mi tau ra hima kipe naha hi rihi tiki sumbu kwambu miyafo ti sa sira.” :%m Apukolaka, apa ma hambwanehei to, dele aki mwanji wu bwandau ti. Wosini nunu mi tau ra himache mihi le ma nunu okula. Wosiwa nunu nu aki hinga kwambu tiki mi mwanji ti nu bwa. y$k Wunu wu wauro ti ka sumbu imbihumbwa mi inakahambwa ni mi woni kwambu tiki mi ondiyasiro tini wundo wu wosiro. n#U“Mwe naha, Herot hima pi Pondiyas Pailat ga ele hima kupu ba fwelenga Isurel hima kupu le okwe wunu funda wu wausini Jisas hi tini ya wu sawesiyaꞌai. Rini mi tau ra himache kipe naha mihi, imbihumbwa ka mi ondiyasi to. B"}Ele nuwe laka kipe king apukolaka le wunu au keke wu saini wu ini ele kanisol hima ga Apukolaka ri tau ra kinani uchasiro hi ti, Kurais, ni wu rakai kinani ya wu wauꞌi wauta.” ’ ,!QImbihumbwa mi Himamwale kipe ti mi himache ri, nui metele, Defit, ri takisopo tiki mwanji fori ka hinga Sam chengi ki mi sawero. Himamwale kipe mihi ti ete sawe,‘Hinde wowani ele hima kupu ba fwele sembe enge wu andau?Hinde wowani ele hima hinga kapwa inaka wu hambwandau? | qWowani o mwanji wu mendisini sembe funda wu hambwandau tinga Gotri ni hapa tinga ka hinga ya wu uchahambwa, “Apukolaka, mindo niri tinga nuwe tinga mi wosini, Soluwara ti okwe mi wosini, e, mwaꞌambwe hinga tinda dele ki dau ti mi wosiro. 3 _Kanisol hima fini wu hanjaꞌaisiwani fi hima tipa le tambwa fi ini ele puris hima i apukolaka lenga ele mekupu lenga fini bwaro tini tinda ete ya wunu fi sawenda. G Ka Gotri kwambu ki fi okulawani kipe ri wosiro hima ori, ri daro asama rihi ti 40 hinga. Jisas ni sembe haro himako kwambu wu torosini Gotri mwanji ti wu bwa ki Gotri ni wu uchahambwandaro R Ete wowani ele hiꞌucha hima mwanji kwambu foti wu ai autangini fini wu sawesini wu hanjaꞌaiwani ya fi i. Wunu ele himiyama hurahama keke wu akindaro. Ele himiyama hurahama wunu Gotri hi tini ya wu rasainda, Gotri ka sumbu hinga ni wosiro ti keke. Wosiwani ele hiꞌucha hima laka nomo fini hano numbo ti wu simiyafuro. Sini apa hinde si gaina kumbwa. Sini si heiwani ele ri wosindaro sumbu ti, e, ri bwawani si mendindaro mwanji ti ete si bwandano.” veEte wowani Pita hima pi Jon mwanji wasa ti ka hinga ya wunu fi sawe, “Wo Gotri mwanji si hanjaꞌaisini kui mwanji tini si mendini si sirina kiꞌi? O sumbu hinga ti Gotri miyaningisopo tiki kipeꞌe? Kunjenga ma ku hambwanehei. Wosini wu uchawani fi ai tawani kwambu tiki ya fini sawe, “Apa do Jisas hi ki ai saweni ele hima ni o hi ki ondiyakandiya kei.” ;oApa o mwanji ete dawa ele mendi nambwe hima leki o ichiꞌuchakonda. O keke apa fini ni kwambu tiki ya nu sawekonda. Wowa apa fini hima fweleni Jisas hi ki fi ai sawe hinga.” 3_“Apa kapi hima fisi hinde hinga nu wosino? Fini sumbu kwambu foti fi wosiwani Jerusalem ko pe hima hinga tinda o sumbu wu hambwasinda. Apa nundo hinde nu yani kumbwa. %Wofunu fini sawewani kanisol aka fi hanjaꞌaisini hoko tokwe ya fi raru. Fi raruni fi indawani wunu mwanji ti ka hinga ya wu anambwa, {oWokoni wu heiwani fi sawewani kipe wosiro hima ori fini ga ri etiwani wunu mwanji fori wu ai fini wu bwa nambwe. N
Wondawani wunu Pita hima pi Jon ni wu heiwani fini fi aki nambwe, kwambu tinga ya fi bwanda. Wowani ya wu hambwa, fini imbihumbwa sukul fi wo nambwe, fini chengi hambwa hima mina. Fini hi nambwe hima. O hinga keke inaka tenge miyafo ya wu hambwanda. Woroti wunu hambwanda, imbihumbwa fini Jisas ga fi ichiꞌuchandaro. 'G Hinde na hima forito apa nunu ri okula kumbwa. Dele mapwa laka hinga Gotri nunu ai ri ratano hi ti hima hi anandi foni ri meku nambwe, O Jisas hi numbwa.” 4a Hima mwe ri Jisas imbihumbwa Gotri chengi tiki rini ni kaisini ka hinga sawero, ‘Ele aka tau randau hima leto o worumbo ni kapwa wu nani wu humbwero tito apa o aka ni kipe naha ekikinasindau.’ Woro kunu kale aka tau randau hima hinga. Hinde wowani, kunu Jisas ni kapwa ku nani ku yeni ku siro.
kunu tinda ete ma ku hambwawa Isurel hima kupu le okwe sa wu hambwa. Ka Nasaret pe Jisas Kurais hi rihi tiki dori hima kipe wosiro. Wosini apa kui miyaningisopo ki ori eninda. Kunu Jisas ni me yapweke tiki rini ku yero ti, Gotri to wa we tiki ai rini rasairo. -S apa kunu kari seke kapwa hima ni kipe si wonorukwero ti keke sini ku sili ki ku hambwandani, e, kari hima ni hinde hinga kipe si wonorukwero tini ku mendi kinawa, Wowani Pita Gotri Himamwale kipe rini ki talesindau tiki ya wunu ri sawe, “Kunu Isurel hima kupu wui kanisol lenga mekupu lenga, S Wosini opi Jisas himache ni wui miyaningisopo tiki fini wu esisini ka hinga ya fini wu sili, “Kunu bwele kwambu hinga tini ku torosini namoi hi hinga tini ku uchandani ka sumbu hinga ku wosindau?”
Wosini puris hima i apukolaka ri Anas, Kaiyafas, Jon, Alekisanda, e, puris hima i apukolaka ri hima kupu lenga ya funda wu wau. #
?Dani lindanawani ele Juta hima kupu wui kanisol lenga, ele wui mekupu ga ele Gotri lo mwanji hambwandau hima laka lenga Jerusalem ko tiki ya wu ta. " =Wosini o gisi sunduya kumbwa ele hima fini toroni kalapus fini wosiwani niliki fi tukuyawani ya lindana. Ele himiyama hurahama miyafo o fi mwanji ni wu mendini sembe wuhi wu haro ti, hurahama lembwa wu gendiwani 5,000 hinga sukwaro. Kanisol hima i miyaningisopo ki fini kotimworo Wosini fi mwanji wu mendini ya wu hambwa, opi hima ele himiyama hurahama ni mwanji fi bwandau ti, Jisas hasini ai sairo hingambwa ele haro hima le okwe tinda ai saino. O keke fini ni sembe amwaka laka wu mendikoni fini toroni kalapus tokwe ya fini raꞌai.
'Ele himiyama hurahama ni mwanji fi bwandawani puris hima fwele, Gotri aka laka aulindau hima laka ri, e, Satiyusi hima le okwe ya ete wu ta. _ 7Gotri ri tau ra himache ai rini ri rasairo. Wosini rini humbwewani rindo metengei kunu tambwa ya ri ta, wosiwa Gotri kunu okulawa kunu funda funda kapwa sumbu kuhi gumwa ku sisini kipe naha ku sira kinani.”.U“Kunu ele mwanji bwarakarandaro hima lei anitafenita. Kunu Gotri to mwanji ti kui atei hima ga funda wu bwani wu mendiro mwaꞌambwe tini o ya ku toronda. Imbihumbwa Epuraham ni ete ri sawero, Mi anitafenita keke dele nuwe kipe hima hinga wunu okulano mwanji ahi ti wunu ani hakondau. (IImbihumbwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima ri, Samiyel ga ri gumwa ki taro Gotri mwanji bwarakarandaro hima lenga bwaro ti apa mwe naha sukwa sukwa ya inda. FE, ele hima hinga o Gotri mwanji bwarakarandau hima ni wu mendini wu sirina nambwe ti nawa apa Gotri tinda wunu yewa wu humbuno. Wowa apa wunu Gotri hima kupu hinga hinde wu da kumbwa.’ “Moses ka hinga ri sawero, ‘Kui Apukolaka Gotri, apaꞌichai kui hiparakambwe forini kui nindo tiki ani hinga ri mwanji bwarakarano hima hinga o ri esikonda. Wosiwa kunu ori hima i mwanji ti ma ku mendini kunu ele ri bwano mwanji hinga tinda ma ku sirina. c?Hima mwe ri apa hewen ko tiki ri dani mwaꞌambwe tinda ete ako naha sira kinani Gotri to sawesiro gisi tini ri nikisinda, imbihumbwa ka Gotri mwanji bwarakarandaro hima kipe naha lei wui takisopo ki ri sawero hinga. @yO hinga ku wosiwa apa Apukolaka to kwambu ako ti sa kunu ha. Wosini Jisas ni ri humbwewa kunu tambwa sa ai ta. Hima mwe ri imbihumbwa Gotri to ondiyasiro hima ri, hi rihi ti Kurais. *M“Woroti, apa o kui kapwa sumbu gumwa ma ku si. Wosini sembe kuhi ti ma ku hawa, Gotri kapwa sumbu kuhi ti sa ri rani ri rumbwewa hima kipe naha ku sira. X)Ka mwanji hinga ti, Gotri imbihumbwa ri mwanji bwarakarandaro hima lei wui takisopo ki sawero, ri Che ri Kurais to nomo rano. O sumbu hinga ku wosiro ti, oti o Gotri sawero mwanji hinga ni ete ku sirinaro. * M“Ai hiparakambwe le, mwe naha ani hambwanda. Kunu ku hambwa nambwe ka sumbu hinga ti ku wosiro. Kui apukolaka le okwe wunu o hingambwa wu hambwa nambwe. 9kSini Jisas ni sembe sihi ti si hasindau hima. O keke Jisas to ri hi tiki dori hima ni okulasiwani kipe naha rini wosisiwani apa o sumbu ni ku heini ku hambwandau. Jisas tombwa sini okulasiwani si sembe ti rini ni si haro. O sembe ha sumbu keke do kwambu kui miyaningisopo tiki rini wosiwani ku heihito. :~mWosini ori numbo kipe naha ki nunu raꞌaino hima rini ya rini ku yeni ku si. Woroti ori hima Gotri ai rini ri rasairo. Wowani sini o sumbu si miya tiki si heisini si bwandau. 3}_Wosini kunu kari hima kipe naha, sumbu kipe naha wosindau hima rini gumwa ku sisini hima yeni siro hima ori ni Pailat ni ku uchani ya ku sawe, hanjaꞌaiwa sira kinani. 7|g
O sumbu sukwaro ti, nui metele Epuraham, Aisak, Jekop hima i wui Gotri to ri tau ra himache ri, Jisas hi tini ri rasairo. Hima mwe ri kale miho hima lei tapa tenge tiki o ku ha to. Woro Pailat ri inaka ti rini hanjaꞌaiwa ri i ki. Wowani kunu, mina. Kunu rini ni gumwa ku siro, Pailat mwakambe tiki. h{I Wowani Pita wunu heifuni ele himiyama hurahama ni ka hinga ya ri sawe, “Kunu Isurel hima kupu le, hinde wowani inaka tenge miyafo ku hambwandau? Bwele keke sini ni miya ku misindau? Kunu ka hinga ete ku hambwandauꞌu, o sumbu hinga ti, si kwambu, e, Gotri ni hambwandau sumbu sihi tiki si wosiwani kipe ri wosini ri indauꞌu, oto? Minambwe naha! z Wosiwani ori hima Pita hima pi Jon ni torosini sirina sirina ri indawani ele apapanaro himiyama hurahama miyafo rini ni wu hei kinani wu namani wu ini Juta hima kupu lei king apukolaka fori Solomon imbihumbwa kiro, Solomon Tapa Aka, nandau tiki ya wu wau. Fy
Wowani ya wu hambwa, “Do hima Gotri aka laka lengenumbo foriki, hi ti, Kipe Naha, uchandau tiki linindaro hima, wosini ya mwaꞌambwe ti keke uchandaro hima.” Woroto rini wu heiwani kipe naha ya ri ai ri wosi. Wowani wu apapanani inaka wuhi ti endiki naha ya wunu i. Pita Gotri aka laka ki Gotri mwanji ri bwaro fxE Wowani ele himiyama hurahama rini heiwani ri ichiꞌuchandani Gotri hi tini ya ri rasainda. !w;Wosini ri sipikinani ri etini ya ri i. Sipikilepikini ri ichiꞌuchandani Gotri hi tini ri rasaindani Gotri aka laka we tiki fini ga ya funda wu raru.
v
Wosini Pita tapa mama rihi tiki rini toroni ya rini rasai. Wowani metengei ba tatumbu rihi ti ri mendiwani kwambu naha ti ya i. 8uiWowani Pita ya rini sawe, “Ani ya nambwe. Do mwaꞌambwe ani ga dau ti, mini ani hakondau ti, Nasaret ko kipe Jisas Kurais hi tiki mini a sawekonda. Mini ma saini ma i!” utcWowani miya ri jamekoni fini ni ya ri hei. Rini ete ri hambwaro, “Mwaꞌambwe fwele o fi ani hakonda.” |sqWowani Pita hima pi Jon miya kwambu tiki ya rini fi misi. Fi misini Pita ya rini sawe, “Mini sini ni ma hei.” |rqWoro ori hima to Pita hima pi Jon Gotri aka laka ki fi rarukowani ya ete fini ri heikoni ya keke ya fini ri ucha. :qmO Gotri aka laka takai ki seke kapwa hima fori o ki ya ri lininda. Ri nuwai o hinga ete rini raro. Gisi gisi ele hima rini ratani Gotri aka laka lengenumbo foriki, hi ti, Kipe Naha, tiki ya rini lisisi. Wosiwani ele hima miyafo naha o Gotri aka laka ki rarundawani ya mwaꞌambwe keke ete ya ri uchanda. Lp Gisi fo nika raini 3 kilok iwani Pita hima pi Jon Gotri aka laka tokwe Gotri ni uchahambwa kinani ya fi i. Juta hima kupu le Gotri aka laka ki o amwa hinga gisi gisi Gotri ni wu uchahambwandaro. [o//Gisi gisi wunu Gotri hi tini ete wu rasaindawani ele himiyama hurahama wunu heini sembe wuhi ti wunu ni wu eripendaro. Ele gisi hinga Gotri hima fweleni ri ai ratawani sembe ha himako miyafo naha ya inda.Dn.Wunu sembe funda ete wu dani gisi gisi Gotri aka laka tokwe funda wu indaro. Wunu ele aka ele aka ki wu wausini ahirahi ti funda wu andani sembe kipe naha wu hambwandani ya wu eripenda. Ym+-Wosini ele wui nuwe tipa fwelenga mwaꞌambwe wuhi fwelenga ele hima ga wungwa wu jindaro. Wosini o ya wu torosini wu ratani, ele bwarichape hima, e, ahirahi nambwe hima leni wu humwasini ya wu haꞌi hata. 'lG,Ete wowani ele himiyama hurahama sembe ti Kurais numbwa wu hasini ya funda wu da. Wosini ele mwaꞌambwe wuhi wu hambwawani funda ete wui mwaꞌambwe hinga. kw+Wondawani ele sembe haro himako Gotri ni wu akindawani Gotri ele himache lei tapa tiki ba fo ba fo sumbu ya ri wosi. %jC*Wosini wunu ele Jisas himache lei mwanji ni kipe naha wu mendini ele hiparakambwe leni wu okulani a funda wu ani, Gotri ni ya funda wu uchahambwanda. [i/)Wowani ele hima Pita i mwanji ni wu mendini wu sirinawani uku ti ya wunu yasi. Wowani o gisi ki Gotri ele sembe haro hima hinga raꞌaiwani 3,000 hinga ya sukwa. Jisas ni sembe haro hima anandi lei sumbu kipe Mh(Wosini Pita ele mwanji fwelenga wunu ri sawesini mwanji kwambu fonga ya wunu ri sawe, “Kunu hambwafwaꞌai, apa ele kapwa hima lenga walambe funda kunu ino keke sembe kuhi ti ma ku ha.” g'Imbihumbwa Gotri Himamwale kipe ti kunu ri ha kinani ri sawero ti apa kunu ga kui chechehimache lenga ele himiyama hurahama apahime dau le okwe wunu ri hakondau. Gotri to wunu uchawani rini tambwa wu tawambwa Himamwale kipe rihi ni wunu ri hakondau.” f!&Wowani Pita ya wunu ri sawe, “Kunu tinda ete funda funda sembe kuhi ti kapwa sumbu kuhi gumwa ma ku sisini Jisas Kurais ri hi tiki uku ti ma ku yawa, Gotri kapwa sumbu kuhi ti sa rani sa rumbwe. O hinga ku wosiwambwa apa Gotri Himamwale kipe rihi ti kunu ri hano. 4ea%O mwanji hinga tini wu mendini sembe amwaka ya wunu a. Wowani Pita ga ele himache fwelenga wunu ni ya wu sawe, “Nui hiparakambwe le, apa hinde hinga nu wosino?” pdY$“Apa kunu Isurel pe hima le, ka tini ya ma ku hambwa. Ka me yapweke ki ku yero Jisas Gotri rini ni Apukolaka esisindau. Rini Kurais.” Pita o hinga ya wunu ri sawe. Himiyama hurahama miyafo sembe wu hawani uku wunu yasiro Lc#ichai ele mi miho hima a sawewa mi seke tako tiki wu dano.” ’ Sb "Defit rini hewen ko tiki ri rau nambwe. Woroti rinjenga imbihumbwa ri chengi Sam ki ete ri sawero:“Apukolaka ai Apukolaka ni ka hinga ri sawero:‘Mini ai tapa mama tokwe mi linindawa vae!Apa Jisas hewen ko tiki ri rausini Gotri tapa mama tokwe ya ri dau. Ri Yapai Gotri to Himamwale kipe rihi rini ha kinani sawero hinga ya rini ha. Woro hinga apa o Himamwale ri humbwewani sikawani ka ku mendisini ku heini ku hambwahito. o`W O mwanji hinga keke Jisas mwe Gotri ai rini rasairo. Nunu tinda ete nu heisini ka hinga nu sawendau. w_g Defit o sumbu ni Gotri wosiwa ichai sirano ti rini ri hambwandaro. Wosini Kurais ri ai saino sumbu tini ete ya ri sawe, “Gotri apa rini hanjaꞌaisiwa ambusuwa ko tiki ete ri da hinga. Wosiwa hima tape rihi ti apa kupwaꞌai hinga.” c^? Woroti, Defit rini Gotri mwanji bwarakarandaro hima. Rini Gotri rini ga mwanji funda mwe naha fi bwani fi mendiro ka tini ri hambwandaro, “Ichai mi anitafenita forini mini hinga king apukolaka rini ani esikonda.” a]; “Ai hiparakambwe le, ma ku mendi. Defit sawero mwanji oti rinjenga ri sawe nambwe. Hinde wowani, rini imbihumbwa ri haro. Wosiwani rini wu eini wu siro. Ri wa mwe ti nui nindo tiki ete da dani apa ya ete da. \ E, himamwale ako torono numbo ti mi ani mekusihiro.Mini ani ga ete mi dawa, apa ete ani eripendano.” Defit o hinga ri sawero. $[AApa ambusuwa lei ko tiki mi ani hanjaꞌaisiwa a da hinga.Hima kipe naha mihi ti mi ani hanjaꞌaisiwa wa tiki apa ai tape ti kupwaꞌai hinga. Z Wondawani sembe ahi ti kipe naha sukwandawani kipeheki mwanji tumbwa a bwandau. Wosini anjenga mwaꞌambwe kipe tini a nikisindau. xYiE, Defit okwe o hingambwa rini numbwa imbihumbwa ri chengi Sam ki sawero:“Ani ani heiwani Apukolaka ri ani ni takaisini ete ri dau.Rini ani takaisini dani kwambu ti ani handau. Wosiwa sumbu foti hinde ani yetupwa kumbwa. -XSWosiwani ori hima amwaka mendini ri haro ti, Gotri oti ni rani humbwesini rini ai rasairo. Hinde wowani, o rini eini siro wa ti hinde apa rini toronambusi kumbwa. oWWImbihumbwa kapwa Gotri to rinjenga ri hambwani funda bwani mendiro mwanji hinga ori hima ni kui tapa tenge ki ri owero. Wosiwani ele kapwa hima wui tapa tenge tiki rini ku hasini ku sawewani me yapweke tiki rini wu yeni wu siro. lVQWosini Pita tombwa ya ri ai sawe, “Kunu Isurel hima kupu le, kunu dohaꞌa mwanji ma ku mendi. Ani Nasaret pe Jisas ni kunu a sawekondau. Kunu ku hambwandau, ka kui nindo tiki ri dasini Gotri kwambu tiki ba fo ba fo sumbu kwambu ri wosindaro ti. O sumbu hinga ri wosindaro ti, oti ku heini ku hambwa kinani, rini Gotri to rini humbwewani ri taro. U'Wosiwa hima fwele Apukolaka hi tini mwe naha uchawa wunu okulani raꞌaikonda.” ’ Gotri mwanji bwarakarandaro hima Jowel o hinga sawero. 9TkWosini nika ti a jamekowa o hundukonda. Niliki nika ti a jamekowa naro o sirakonda.Wowambwa Apukolaka ri gisi ti o sirakonda. O gisi rihi omwesika laka kwambu naha. YS+Wosini kari kau niri ni a wosiwa sumbu ba fo hinga sirano. E, kari kai nuwe ni a wosiwa sumbu ba fo hinga sirano.O hinga a wosiwa ka nuwe ki fi tinga hi tinga hiki omwesika laka tinga o sirakonda.
R
O gisi kumbwa Himamwale kipe ahi ti ai tau ra himiyama hurahama le okwe a humbweno. Wosiwa Gotri mwanji wu bwarakarandano. fQE“Gotri ka hinga ya sawe, ‘Gisi jipe takaiwa ai Himamwale kipe ele himiyama hurahama ni humbweno.Wowa ele kui himiyama hurahama che Gotri mwanji wu bwarakarandano.Wosini ele kui hima wapa leni a wosiwa wunu tukuyaneheindau hinga ele sumbu ambwe wu heino.Wosini ele kui mekupu le wu tukuyaneheiwa sumbu fwele wunu a mekusino.
u 0~ }7| zOy_x-wmvv4uu$t?sr8qppWonnDmgll'kjjihhflee!ccSbka_^>\[[ZZYrY*X0VVUZTTSkRQQONMMwLL
K7JIHGG5FEEJDDsCCAAj@@$?k>=H<#;R:998 7K6w54403o211F//.g--:,++p*G)f(k'&%%##"=!u { p2poQ(\.
x
}~)r}u gG
Wosini ka hinga ya wu sawe, “Saimon, hi rihi foti Pita, rini dohaꞌa ki dauꞌu, mina?” 2]
Ete wowani Pita inaka walefo hambwandani ya sawe, “Do tuku hinga ani heiro mu naha ti, ka hinde hinga?” O hinga ete ri hambwandawani Koniliyas wunu humbwero kale hima namili ete ya wu raru. Wunu Saimon aka tini ele hima ni wu sili sili wu i ini lengenumbo rihi tiki wu raruni ya wu eti. eC
Ka sumbu numbo namili ya ai sukwa. Ete wosini metengei o mwaꞌambwe niri tokwe ya ai rau. -
Wowani o tumwa numbo fisi ka hinga ya ai rini sawe, “Mwaꞌambwe ti Gotri to wosiro ti o kipe, dohaꞌa mwaꞌambwe mini apa kapwa na kei.”
Ete wowani Pita ya sawe, “Apukolaka, ani apa ani a hinga. Ani mindo minambwe mi naro kapwa omwe leni ani anda nambwe.” _7
Wowani tumwa fori Pita ni ka hinga ya sawe, “Pita, ma saini dele omwe yesini a.” i K
Ka mwaꞌambwe we ki kwai daro ti kale ba fo ba fo omwe le, hopo le, e, apwe le ete kwai daro. 3_
Wowani ri heiwani niri ti tukwasiwani nikaꞌari omwesika laka hinga tito ya sira. Mwaꞌambwe mwe ti sumbu opuriꞌopuri torosini hanjaꞌaiwani nuwe tokwe ya sikanda. $~A
Wowani Pita iche tinga rini hawani ahirahi ya ri a ki. Wondawani ahirahi ti ete wu otokunandawani mwaꞌambwe foti tukuyaneheindau hinga rini ki ya sira. h}I
Wu ini numbo tiki ya wu tukuya. Lindanawani wu ai ini ka Jopa ko laka ya wu takai. Wondawani ka gisi Pita Gotri ni uchahambwa kinani aka tuwo ki kau wosiro tei tenge tiki ri rauni ri heiwani nika ti gondi tiki ya da. =|s
Wosini Koniliyas ele hima namili ni rini ki sukwaro sumbu ni kipe naha ri sawesini wunu ri humbwewani Jopa ko tokwe ya wu i. Pita tukuyaneheindau hinga mwaꞌambwe amwei ri heiro {{o
Wosini ensel Koniliyas ni ri sawesini ya ri ai i. Wowani Koniliyas ri tau ra himache fisi ga ri tako tokwe dau au anaye hima foringa ya ri ucha. Ri tako tokwe dau hima ori rini Gotri ni akindani gisi gisi Koniliyas ga funda ete ri dau. z)
Ori hima, ri hi tipa Saimon aka tiki o kwakwa da, rini bulumakau tupu ki mwaꞌambwe fwele wosindau. Aka rihi ti soluwara gamba tiki o da.” y!
Mini hima fwele ma humbwewa Jopa ko tokwe sa ini hima fori sa waki, hi rihi ti Saimon, e, hi rihi foti Pita. Wu ini sa apa rini ra ra ta. x
Wowani Koniliyas rini heini ya aki. Wosini ya rini sawe, “Hima laka, hinde?” Wowani ensel ga ai Koniliyas ni sawe, “Gotri ni mi uchahambwandaro ti o mini mendiro. Ele bwarichape himiyama hurahama leni mi okulandaro ti Gotri o tini ri heini ri eripenda. ?ww
Dani ini gisi fo, nika rai amwa 3 kilok hinga iwani mwaꞌambwe foti tukuyaneheindau hinga amwei ya ri hei. Ri heiwani Gotri ensel rini tambwa raruni ya rini sawe, “Koniliyas.” jvM
Woroti rini Gotri ni lotu wondau hima. Ele ri aka ki funda wu dau hima hinga wunu Gotri ni akindau. Wosini ya mwaꞌambwe le Jutiya pe bwarichape hima le keke ri handau. O hinga ri wo wo rini Gotri ni ete ri uchahambwandau. 2u _
Ka Sisariya ko laka ki hima fori ya da, hi rihi ti Koniliyas. Rini 100 au anaye himako wui apukolaka. Kale au anaye himako ni wu uchandaro ti wunu Itali mapwa tokwe pe. t7 +Wosini Jopa mapwa ki Pita gisi miyafo naha ri daro. Rini bulumakau tupu ki mwaꞌambwe wosindau hima ga gisi miyafo ya ri da, hi rihi ti Saimon.s *Wosiwani o mwanji to Jopa ko laka ki ete ini ya raru. Wowani o ko kipe himiyama hurahama miyafo Apukolaka ni sembe ya wu ha. Hr )Wowani Pita tapa tihi ri toroni ri rasaiwani ya ti eti. Ete wowani Pita ele Jisas ni sembe haro hima lenga, e, ele himanguto ga ri uchawani wu tawani hasini sairo Dokas ni ya wunu ri ai ha. %qC (Wondawani Pita ele hima ni sawewani hoko tokwe ya wu sira. Wowani seke ri ombungwesini Gotri ni ya ri uchahambwa. Wosini miyaningisopo rihi ti o haro humwe tape tini ri hei hei ya ri sawe, “Tapita, nini ma sai.” Wowani o humwe miya ripani Pita ni ti heikoni ti saini ya ti liti. p- 'Ete wowani Pita saini fini ga funda ya wu i. Ri ini ri raruwani rini ra ra kiheiye aka tipa o ki ya rini rakau. Ele himanguto okwe wu tani Pita takai ki wu etisini ya wu ichakanda. Wu ichakandawani Dokas wunu keke ti wosiro kiheiye nikaꞌari ele ni ya rini wu mekusinda. }os &Lita ko ti Jopa ko takai ki dau. Ete wowani Jisas ni sirinandau himako ya wu mendi, Pita Lita ko laka ki ri dawani. Wosini hima fisi wu humbwewani rini tambwa fi ini ka hinga ya rini fi sili, “Mini nunu tambwa ma tamata, apa anayiti kei.” n %Woro gisi foki ti hahungoni ya ti ha. Wosiwani hima tape dinga tihi ti uku wu yasisini kiheiye aka tipa foki ya tini andosi. hmI $Jopa ko laka ki Jisas ni sirinandau humwe fo ya ti da, hi tihi ti Tapita. Girik mwanji tiki tini uchandau hi ti, Dokas. Tini gisi gisi mwaꞌambwe keke heifundau hima leni ti okulandani sumbu kipe tini ya ti wosinda. l1 #O hinga ri wowani Lita ko pe hima ga Saron ko pe hima ga wunu tinda ete rini ni wu heikoni Apukolaka ni sembe ya wu ha. Pita Tapita ni ai rasairo 'kG "Wosini Pita ya rini sawe, “Iniyas, Jisas Kurais rindo kipe o mini wosikonda. Mini ma saini tukuya topo mihi norukwe.” Ete wowani metengei ete ya ri sai. :jm !Wosini o ko laka ki hima fori ya ri hei, hi rihi ti Iniyas. Talihapa rihi ti dinga ba. Wosini o siki keke tei tukumbwa ri tukuyandaro asama rihi ti tapaꞌangi hatachi namili. i7 Pita ele mapwa hinga Gotri mwanji bwa ki ri isini Lita ko laka okwe ri raini Jisas ni sembe haro himiyama hurahama lenga o ko laka ki ya ri da. Mh Ete wowanumbwa Jutiya pe, Galili pe, Sameriya pe, sembe ha himako kipe tumbwa ya wu da. Wui nindo tiki mwanjiche fori wu anangiya nambwe. Wunu Apukolaka i tako tokwe wu dawani Gotri Himamwale kipe ti wui sembe ti wunu okulandawani himiyama hurahama miyafo tani sembe wuhi ti ya wu handa. Pita Iniyas ni kipe ri wosiro g Dani inumbwa, ele ri hiparakambwe wu mendifuni Sisariya ko tokwe rini wu rakaisini Tasas ko tokwe ya rini humbwewani ya ri i. f' Wosini rini ele Juta hima kupu Girik mwanji wu bwandau lenga ya wu anambwa anambwanda. Wondawani wunu rini wu yeno numbo tini ya wu wakinda. -eS Wosiwanumbwa Sol Jerusalem ko tiki ri dani wui nindo tiki ya funda wu ichiꞌuchanda. Wondani Apukolaka i hi ti au laka ri bwandani ri akitiwo ti nambwe ya ri da. >du Ete wowani Banapas to Sol ni ra ra Jisas himache le tambwa ya rini raꞌai. Wosini Sol to Apukolaka ni numbo tiki ri heiwani Apukolaka to mwanji ti rini sawekawero sumbu o ni ya wunu ri sawe. Wosini Banapas tombwa Sol Damasukas ko tiki ri etisini Jisas hi ti au laka ri sawendaro tini ya wunu ri ai sawenda. =cs Wosiwani Jerusalem ko tokwe ri ini Jisas ni sirinandau hima lenga funda wu wau ki ri iwani wunu rini ni ya wu aki. Wunu ete wu hambwaro, rini Jisas ni sirinandau hima, mina. 8bi Ete wondawani ele ri himache ele to niliki tiki o humokuto ini ki rini rakausini hala laka fotiki rini wu warosini hoko tokwe ya rini wu rawai. Sol Jerusalem ko tiki ri daro a5 Ete wowani Sol o wui mwanji ni ya ri mendi. Wunu ele hima niliki tapwaki ko laka kipe lengenumbo leni ya wu aulinda, ri iwa rini wu yeni si kinani. z`m Dani gisi miyafo iwani Juta hima kupu le Sol ni wu yeni wu si kinani mwanji ti funda wu bwani ya wu mendi. >_u Woroti Sol ri mwanji ti ri bwandau ti, kwambu naha ki sirawani ele Damasukas ki dau Juta hima kupu fwele ri mwanji tini wu mendikoni wu apapanani mwanji wasa wu bwa nambwe. Hinde wowani, Sol mwe naha ya wunu sawekawe, “Jisas rindombwa Kurais.” Juta hima kupu le Sol ni wu omwemendiwani ri akini iro ^# Ete wowani ele hima ri mwanji o tini wu mendindau tinga wu apapanani ya wu sawe, “Dori hima rini ka ri sawendau Jisas hi tini ele himiyama hurahama Jerusalem ko tiki wu uchahambwandawani walambe sumbu wunu ri wosindaro. Wosini apa do ki ri taro ti, ele sembe haro himiyama hurahama ni ri toroni kalapus tiki ri owesini wunu ra ra puris himako i apukolaka le tambwa wunu raꞌai ki ri taro.” D] Wosini metengei naha ri saini Jisas hi tini Damasukas ko tiki dau ele Juta hima kupu lei lotu wondau aka hinga tinda ri ini ya ri sawe, “Dorihaꞌa Jisas rini Gotri Che minde naha.” B\} Wosiwanumbwa Sol ahirahi ti ri ani tape rihi ti ya yakina. Sol Damasukas ko tiki Gotri mwanji ri bwaro Wosini gisi fwele Sol Jisas ni sirinandau hima lenga Damasukas ko tiki ya ri da. ;[o Ete wowani Sol miya ki ichakisiro mwaꞌambwe ti fese ari hinga tito metengei naha dungwani ya sika. Wosiwani ri maꞌaikaꞌaindau tinga ri saini ri iwani uku ti ya rini yasi. AZ{ Ete wowani Ananaiyas ri ini o aka ki ri raruni ri tapa ti Sol tenge tiki ri owesini ya ri sawe, “Ai apwai Sol, Jisas Apukolaka to mini tambwa numbo tiki ri sikaro. Wosini rindombwa dori ani humbwewani mini tambwa a tasinda, miya mihi ti mi ai ripasiwa Gotri Himamwale kipe ti apa mini ki tale kinani.” Y Ani rini a mekusiwa tau ahi ri randawa nomo tinga amwaka tinga ete rini ki sirandawa rini mwanji ahi tini ri bwani ri indano.” 'XG O hinga ri bwawani Apukolaka ka hinga ya ri sawe, “Mini ma saini ete i. Kari hima, Sol, rini ai tau ra himache. Rini ani ondiyasiro tau rihi ti, rini hi ahi tini ri rani ele hima ba fwele tambwa, king apukolaka le tambwa, e, Isurel hima kupu le tambwa ri raꞌichiꞌuchandano. CW Ri tororo kwambu ti puris himako i wui apukolaka leki ri tororo. Ri tororo kwambu ti rini mini ni wu lotu woni mini ni wu uchahambwandau hima leni ri toroni kalapus tiki owe kinani.” _V7
Ete wowani Ananaiyas ga mwanji wasa ka hinga ya rini sawe, “Apukolaka ani a mendiwani hima fwele ete wu sawendaro, rini mini ni sembe haro hima fweleni Jerusalem ko tiki kapwa sumbu wunu ri wosindaro hima. wUg Ori hima okwe tukuyaneheindau hinga mwaꞌambwe fo amwei ri heiwani hima fori, ri hi ti Ananaiyas, rini tambwa tani tapa rihi ti ri mwa tenge tiki ya ri owe, kipe rini wosiwa ri ai maꞌaikaꞌai kinani.” Apukolaka o hinga ya ri sawe. ]T3 Ete wowani Apukolaka ya rini sawe, “Mini ma saini do numbo, hi ti Dachikina, uchandau tiki i. Mi ini Jutas aka tiki Tasas ko pe hima fori o ri da. Ma rini hei, hi rihi ti Sol. Gotri ni ori kaka uchahambwanda. %SC
Wondawani Jisas ni sirinandau hima fori rini o Damasukas ko kumbwa ya ri da. Hi rihi ti Ananaiyas. Rini tukuyaneheisini ri heindau hinga mwaꞌambwe fo amwei ri heiwani Apukolaka to ya rini sawe, “Ananaiyas.” Ete wowani ri huwesini ya ri sawe, “Apukolaka, ani do a da.” [R/ Wosini gisi namili ri heinda nambwe ri dani a nambwe uku sumbwe nambwe ya ri da. DQ Wosiwani Sol ri saini miya ti ri ripasini ri hei kinani, mina. Miya rihi halinja naha. Wowani ele rini ga wu iro hima leto tapa tiki rini wu toro toro wu ini Damasukas ko ti ya wu raru. P9 Wondawani Sol ga wu iro hima ele mwanji nambwe ya wu eninda. Wunu o bwandau mwanji ni wu mendindani hima mwe ri wu hei kinani ya wu wakitekinda. O{ Woroti apa ma saini ko laka tokwe ma ini raruni mi dawambwa hima forito ri tani mi rano tau ti o mini ri sawekonda.” $NA Ete wowani Sol ga mwanji wasa ya ri sawe, “Apukolaka, mini hinde na hima?” Ete wowani ya ri sawe, “Ani Jisas, ka walambe sumbu ete mi ani wosindau. M3 Wowani Sol nuwe tiki ri raini ri tukuyandani ri mendiwani tumwa foti ka hinga ya sawe, “Sol, Sol, hinde wowani walambe sumbu mi ani wosindau?” L Wosiwani Sol ya ri i. Ri ini Damasukas ko ti ri takaindawani hewen kipe hi hinga ti okuni lepakinakoni miyaningisopo rihi tini ya oku. %KC Ri ini ri sawewani ori hima chengi fori Damasukas kipe Juta hima kupu lei lotu wondau aka fweleni aulindau hima leni ya ri kaisinda. Wosini o ri kairo chengi Sol ni ya ri ha. Chengi mwe ti ka hinga ri kairo: “E, dori hima Sol himiyama hurahama fweleni heiwa wunu do sembe ha numbo hinga tini ete wu sirinandawa, wunu ri toroni kalapus tiki wunu ri owesini sa wunu ri ra ra Jerusalem ko tokwe sa wunu rata.” J - Wondawani Sol rini ele Gotri ni sembe haro hima leni ri yeni ri si kinani mwanji kwambu tiki ri bwandani puris hima i apukolaka tambwa ya ri i. *IM(Wondawani Filip Asitot ko tiki ya ri sukwa. Wosini ele ko laka hinga tinda ete Gotri mwanji ti ya ri bwanda. O hinga ri wo wo Sisariya ko tokwe ya ri ai i.ZH-'Wosini fwa oti fi andosini fi sukwani fi etikowani metengei ba ete Apukolaka ri Himamwale sikani Filip ni ya raꞌai. Wowani ori hima Filip ni ai hei nambwe. Wofunu ri kipehekini ri ikondau numbo ki ya ri i. =Gs&O hinga fi anambwakoni ori hima hosi longondau kari ni ri sawewani ya eti. Wosiwani Filip ga ori hima laka ga fwa tokwe ya fi rai. Fi raini Filip ori hima ni uku ya ri yasi. @Fy%Wowani Filip ya rini sawe, “E, sembe mihi ti mwe naha mi hawambwa o sumbu hinga ti mi wono.” Wowani rini ga ya ai rini sawe, “Ani Jisas Kurais Gotri Che ni sembe ani haro.”] _E7$Wondani o numbo fi i ini fwatoroche foti ya fi hei. Fi heini kwini apukolaka tako tokwe dau ori hima laka to ya ri sawe, “Ma hei, fwa o bai da. Bwele sumbu to ani ichakisiwani uku mi ani yasi nambwe a dau?” [ D1#Ete wowani Filip takisopo haunani Aisaiya ri chengi ki kairo Gotri mwanji o tini ri bwandani Jisas ni wosiro sumbu tini ya rini sawekawenda. PC"Wowani ori hima Filip ni ya ri sawe, “Ani mini a silindau. Gotri mwanji bwarakarandaro hima ori namoni sawesiwani ka mwanji hinga ni ri bwaro? Rinjenga ri bwaroꞌo, hima forini ri bwaro?” OB!Hi rihi wu rakaisini norukweni rini wu koti wo nambwe.Hima fori ri anitafenita lei mwanji ni hinde apa ri sawe kumbwa.Hinde wowani, rini wu yewani himamwale rihi do nuwe andosini iro.” wAg O hima hambwandaro Gotri mwanji tipa foriki ka hinga sawe:“Sipisip hinga ya rini wu rata, rini wu yewa ri ha kinani.Sipisip che sembi wu kutowani ata ginda nambwe hinga kari hima o hinga takisopo rihi hauna nambwe. M@ Wowani ori hima ga mwanji wasa ka hinga ya rini sawe, “E, hima fori numbo ani meku nambwe nawa, apa bweleni ani hambwano?” Wosini Filip ni ya ri sawe, “Mini ma sukwani ani ga liti.” g?G Ete wowani Filip namani takai ri ini ri mendiwani ori hima Gotri mwanji bwarakarandaro hima Aisaiya chengi tini ya ri hambwanda. Wondawani Filip ya rini sawe, “Do mwanji mu mwe mi hambwasini mi hambwandauꞌu, mina?” z>m Wondawani Gotri Himamwale kipe Filip ni ya sawe, “Mini ma ini ka biya hosi longondau kari tinga takaini i.” M= Wosini Gotri ni lotu woni ri humbusini apa numbo ki ya ri ai inda. Hosi longondau kari rihi tiki ri litisini Gotri mwanji bwarakarandaro hima Aisaiya kairo chengi ni ri hambwa hambwa ya ri inda. !<;Ete wowani Filip saini ya ri i. O numbo ki ri ini Itiyopiya pe hima fori ya ri hei. Ori hima Itiyopiya pe kwini humwe apukolaka, hi ti Kandesi, ti tako tokwe dau hima laka. Rini Kandesi ya mwaꞌambwe hinga rindombwa aulindau. Ori hima Jerusalem ko ki taro, Gotri ni lotu wo ki. G;Wosiwani Apukolaka ri ensel Filip ni ya ri sawe, “Mini ma saini ini Jerusalem ko hanjaꞌaisini Gasa ko tokwe raindau numbo mapwa tokwe ma raru.” Do numbo indau mapwa hima nambwe. T:!Ete wowani Jisas himache pi ele himiyama hurahama ni Gotri Apukolaka i mwanji tini ya fi bwarakaranda. Fi bwasini dani inimbwa Jerusalem ko tokwe ya fi ai i. Numbo fi indani Sameriya mapwa ki dau ele ko ele ko hima leni Gotri mwanji kipe tini fi bwa bwa ya fi inda. Filip Itiyopiya pe hima forini Gotri mwanji ri bwarakararo 59cEte wowani Saimon mwanji wasa ka hinga ya ri sawe, “Gotri Apukolaka ni ma ki uchawa sa ri ani okula. Wosiwa ele sumbu ki ani sawero ti apa ani ki ai sira hinga.” !8;Mini ani heiwani sembe mihi ti si tau ni mi okokonandani sembe amwaka laka mi andau. Wondani mini chikinda nambwe kapwa sumbu to mini ichakisindau.” 73O hinga keke kapwa sumbu mihi gumwa ma sisini Gotri Apukolaka ni ma uchahambwanehei, sembe mihi ki dau kapwa inaka o tini ri rani ri humbweno umo. 6Gotri tau si randau hingambwa hinde apa mi ra kumbwa. Minambwe naha. Sembe mihi ti Gotri miyaningisopo ki chikinda nambwe. 5'Ete wowani Pita ya rini sawe, “Gotri ni ya mihi ti mi hawa Gotri mini okulawa tapa mihi hima i tape tenge ki mi owewa Himamwale kipe o hima ki raino hinga mi hambwandauꞌu? Minambwe naha. O hinga mi hambwandau nawa ya mihi ga mini ga walambe ete mini i sindau. 41“Kapi che, kindo ki torosindau kwambu fo ma ki ani ha. Wosiwa hima foi tape tenge ki tapa ahi ti ani owewa Gotri Himamwale kipe sa rini rai.” A3{Ete wowani Saimon Jisas himache pini ri heiwani tapa fihi tape tenge wuhi ki wunu owewani Gotri Himamwale kipe ya wunu rai. Wowani ya rihi ti fini tambwa ri ratasini ya ri sawe, f2EWosiwani apambwa tapa fihi tape tenge wuhi ki owewanimbwa Gotri Himamwale kipe ya wunu rai. k1OHinde wowani Gotri Himamwale kipe wunu ki sika nambwe. Jisas hi tiki uku tini nimba wunu yasiro. i0KFi ini fi raini Gotri ni ya fi uchahambwa, Gotri wunu okulawa Gotri Himamwale kipe wu toro ki. J/
Ete wondawani Jisas himache le Jerusalem ko ki wu dani wu mendiwani Sameriya pe hima le Gotri mwanji ya wu toro. O hinga wu mendini Pita hima pi Jon ni wu humbwewani wunu tambwa ya fi i. -.S
Saimon okwe sembe ri hani uku ti rini yasiwani Filip ga funda ya ri da. Wondawani Filip ba fo ba fo sumbu ri wosindawani ri heindani inaka miyafo ya ri hambwanda. 8-i Da hinga woni Filip Gotri kwambu wunu aulino mwanji kipe tinga Jisas Kurais hi tinga ya wunu ri sawe. Wosiwani ele himiyama hurahama miyafo sembe hawani uku ti ya wunu yasi. Q, Ele himiyama hurahama au wunu saini Saimon sumbu tini wu hei kinani ete wu dau. Hinde wowani ori hima to gisi miyafo naha ele ba fo ba fo sumbu hinga le ri wondawani inaka miyafo ete wu hambwandaro. [+/
Wowani ele hi chele himiyama hurahama lenga, hi nambwe hima le okwe wunu tinda ete inaka tenge tiki rini wu hambwandani ya wu sawe, “Dori hima ka, Omwesika, hi tini uchandau Gotri kwambu tini torosindau.” $*A O ko laka ki hima fori ya da, hi rihi ti Saimon. Imbihumbwa ete ta tani apa okwe rini ele saya wosi, e, humwe wapi wosindau mwaꞌambwe ri wondawani ele Sameriya pe himiyama hurahama le inaka miyafo naha ki wu hambwandawani rini ka hinga ri sawendau, “Ani hima apukolaka.” g)GWosiwani ele himiyama hurahama eripeꞌaripe omwesika naha tiki o ko laka ki ya wu eripenda. R( Wondawani ele himiyama hurahama fwele himamwale kapwa wunu ga daro ti, ata laka gini wunu andosini ya i. Wondani talihapa dinga ba hima fwelenga seke kapwa hima fwelenga o ki kipe ya wunu ai ri wosi. ='sEte wondawani ele himiyama hurahama miyafo Filip ni wu heiwani, ele Gotri wosindau ba fo ba fo sumbu leni ri wosindawani wasamba wuhi ti wu owesini ri mwanji tini ya wu mendinda. %&CWondawani Filip Sameriya mapwa tokwe dau ko laka fotiki ri ini Jisas rini Kurais, Gotri ri tau ra kinani humbwero hima, o mwanji ni ya ete wunu ri bwanda. w%gO hinga wosiwani Jisas ni sembe haro hima le akini ele ko ele ko wu isini Gotri mwanji ti ya wu bwanda. k$OEte wondawani Sol ele sios hima leni walambe sumbu ya ri wosinda. Ele aka ele aka ri raruni himiyama ga hurahama ga ri toroni raꞌaini kalapus wondau aka tiki ya wunu ri rawaru. Sameriya mapwa tokwe Gotri mwanji ti wu bwaro ,#QWosiwani ele Gotri sumbu mwe tini sirinandau hima fweleto Sitifen ni wu raꞌaini rini eini sisini rini keke moko wu andani ichaka omwesika naha ya wu ichakanda. " {Sitifen ni wu ye kinani wu bwandaro mwanji ti Sol o tini ohounandaro. Sol sios hima leni walambe sumbu ri wosiro Sitifen ni yero gisi kumbwa Jerusalem pe sios hima leni walambe sumbu naha wunu wosino sumbu ti ete ya sira. O hinga wowani Jisas ni sembe haro hima ele akini Jutiya, Sameriya mapwa tokwe ya wu i. Wondawani Jisas himache letombwa Jerusalem ko tiki ete ya wu da. =!sA {;Wosini wunu Sitifen ni humokuto tiki wu ekeheni ya fiya rini wu yenda. Wondawani Sitifen Apukolaka ni ka hinga ya ri uchahambwa, “Apukolaka Jisas, mini ai himamwale ti ma rakau.” M :Wosini o ko laka hoko tokwe rini rawarasini humokuto ti ya rini wu ekehenda. Ele metengei rini kotimwondaro hima leto siyoti wuhi wu hungosini hima wapa fori mu tiki ya wu owesi, hi rihi ti Sol. & E9O hinga ti ri bwawani wu mendikoni ata ti au laka wu gindani wasamba wuhi ti ya wu yekiti. Ete wokoni wu saini wu namani wu ini Sitifen ni ya wu toro.
8Wosini Sitifen ya sawe, “Ma ku mendi. Ani a mauni ani heiwani niri ti tukwasiwani Hima ri Che Gotri tapa mama tokwe enininda.” 0 Y7Wowani Sitifen Gotri Himamwale kipe rini talesindau ki niri tiki ya ri mau. Ri mauni lindanasini dau ko ti ri heini Gotri tapa mama tokwe enindau Jisas ni ya ri hei. #?6Wowani ele kanisol hima o mwanji wu mendiwani wui sembe ni yewani amwaka naha. Ete wowani fu wuhi ti wu tanginginani Sitifen ni sembe enge ya wu a. )K5Kunu Gotri lo mwanji ensel to sawehambwaro tini ku torosini o tini ku sirina nambwe.” Sitifen o hinga ya ri sawe. Sitifen ni humokuto leki wu yewani ri haro ~u4Gotri kui melokoꞌatei hima tambwa ele ri mwanji bwarakarandaro hima ni ri humbwewani wunu forini kapwa sumbu wu wosi nambweꞌe? Mina, wunu tinda ete kapwa sumbu wunu wu wosiro. Wunu ori hima kipe naha to tano mwanji tini bwandaro hima leni wu yeni wu sindaro. Wosiwani apa kunu ga ele rini omwemendindau hima lei tapa tenge tiki rini ku hasiwani ya rini wu yeni wu si. ve3“Kunu Gotri ni sawesiyaꞌai hima tiya. Kunu kui sembe ti emendiki naha, Gotri ni hikisasini dau hinga. Kui wasamba ti kitisindau. Gisi gisi kunu Gotri Himamwale kipe ni ku yetupwandau, kui atei metele wosindaro sumbu hingambwa. E2Ai tapa tiki dele mwaꞌambwe hinga tinda ete a wosiro.’ 51‘Apukolaka ete sawero, Niri oti a linindau tei. E, nuwe ti seke a yitindau.Bwele aka hinga tini ani keke ku kisiwa a litini a himatino? 90“Woroti, kari kau hewen ki dau Gotri rini hima to kindau aka tiki hinde ri da kumbwa. Ri mwanji bwarakarandaro hima kari to sawero hinga: S /Woro rindo ri ki nambwe, ri che Solomon to aka ti Gotri keke ya ri kisi. 5.Wosiwani Gotri ri inaka ti Defit ni ri hasiwani Defit ri metele, Jekop, lotu wondaro Gotri keke aka foti ri ki kinani Gotri ni ya ri uchahambwanda. 0Y-Wosiwanumbwa nui atei hima wunu o sumbu hinga tini ete wu ra ra wu ta tawani Josuwa ga wu raruni hima ba fwelei nuwe ti keke wu yeni wu ginasini o nuwe wu tororo. O gisi ki o nikaꞌari ba kiro lotu wondau aka wu ratasini dohaꞌa nuwe ki wu owesiwani ete da dawani Defit siraro gisi ya sukwa. V%,“Imbihumbwa nui melokoꞌatei hima wunu hima da nambwe nuwe tiki wu dasini o gisi ki wunu nikaꞌari ba kiro aka tiki wu lotu wondaro. O aka wu kiro ti Gotri wunu ga dau tini wu heini wu hambwa kinani. O nikaꞌari ba wu kiro lotu wondau aka ti Gotri to Moses ni ri mekusiwani ri heiro himamwale hingambwa tini wu ai wosiro. a;+Kunu kui gotri Molok keke nikaꞌari ba kiro akache ti ku kisini ku kicha kicha ratani, e, isangi hinga ni ku wosiro kui gotri, Refani, ni ete ku kichani ya ku rata.Delehaꞌa mwaꞌambwe kui tapa tiki ku wosiro ti kunu o tini ku lotu wo ki ku wondau.O hinga ti keke apa kunu a rani Bapilon mapwa tokwe kunu a humbwesiwa ku dano.’ ta*Ete wowani wui sumbu keke Gotri ga gumwa wunu ri sisini wunu ri hanjaꞌaisiwani wunu nikahako tini, isangi tini, tapwaki nika tini, e, ele mwaꞌambwe hinga tini wu uchahambwani ya wu lotu wonda, Gotri mwanji bwarakarandaro himako i chengi tiki sawero hingambwa:‘Kunu Isurel hima kupu, imbihumbwa kunu hima da nambwe nuwe tiki 40 asama hinga ku daro.Wosini bulumakau ti ku yendani sipisip ti ku yendani ku handaro ti, o sumbu hinga ani ni ku wosindaroꞌo? Minambwe naha! L)Ka gisi ki mwaꞌambwe kipe naha ki bulumakau che hinga ya wu wosi. Wosisini o nimba gambo gotri ni omwe wu yesini ya wu handa. Wosini o wui tapa tiki wu wosiro mwaꞌambwe tini ya wu eripenda. d
A(Wokoni Eron ni ya wu sawe, ‘Mini nui inakahambwa gotri fo ma nunu wosisiwa, rindo sa ri mwaseni nui apukolaka hinga sa ri i. Ka Isip ko tiki nu dawani nunu rataro Moses rini soriki ri isindau? Nunu nu hikisandau.’ % C'“Wosiwani nui metele le wunu o mwanji ni wu mendi nambwe. Mina. Wunu ya rini wu yetupwa. Wosini sembe okokona wuhi ti Isip ko tini ya wu ai hambwa. ! ;&Wosiwani dani inumbwa hima da nambwe nuwe ki wu wausini ori Moses tombwa wunu ga ete ya ri da. Wosini ka mwanji rini sawero ensel ga nui metele lenga Sainai kimba ki ya ri da. Ri dasini Gotri mwanji ti ya ri toro. Mwanji mwe ti, tini himamwale tinga dau. Wosini nunu ni ri haro.
7%O Moses tombwa Isurel hima kupu leni sawe, ‘Apaꞌichai Gotri kui hiparakambwe forini ani hinga ri mwanji bwarakarano hima hinga o ri esikonda.’ $ A$Wosiwani 40 asama hinga Moses wunu rani raꞌai raꞌai ba fo ba fo sumbu kwambu ti Isip ko ki, ka Fwa Naro ki, e, hima da nambwe nuwe tiki ri wosindaro. %#“Moses mwe ri, imbihumbwa wunu ri mwanji ti wu yetupwasini ete wu sawero hima, ‘Namoto mini sawesiwani apa mini nunu ni mi aulini koti nuhi mi mendindau?’ Woro ori hima to Gotri rini humbwewani rini wunu ai ratano hima hinga wunu aulino hima hinga ya ri i. Gotri tau rini ondiyasiro ti ensel foni ri humbwewani ka meche foki hi hinga saindawani sikani Moses ni Gotri mwanji ri sawero. b="Ai himiyama hurahama leni Isip ko ki ele kapwa sumbu wunu wosiwani wui ichaka ti a mendiro. Apa wunu ni ani okulani nomo wuhi a rani a humbwe kinani a sikaro. O keke mini ma saini Isip ko tokwe mini a humbwewa i.’ )!Ete wowani Apukolaka ya rini sawe, ‘Seke mihi ki dau su ti ma dango. O michi mi enindau nuwe ti kipe naha, hinde wowani ani Gotri to a dau. ‘Ani mi atei hima i Gotri. Ani Epuraham, Aisak, e, Jekop hima i Gotri.’ Wowani Moses rikirikinani ri heino tini ya ri aki. Wowani Moses o sumbu sukwaro tini ri heisini inaka miyafo ya ri hambwanda. Wosini takai ri hei kinani ri iwani Apukolaka ya rini sawe, Y+ “Wosini dani ini asama ti 40 iwani Gotri ensel hima da nambwe michi ki Moses mu tiki ya ri sika, Sainai hi uchandau kimba takai ki. Wosini o ensel meche foki hi saindawani o hi nindo ki ya ri eninda. 1 O hinga ri sawewani Moses akini ya ri i. Ri ini Mitiyan le nuwe tiki hima kicha hinga ri dasini humwe ti ri hopweni hurahama che fisi ya ri wosi. V% Woro mini ani ni mi ye kiꞌi, injele Isip pe hima forini mi yero hinga?’ c ?Ete wokowani ri hiparakambwe ni walambe wosindau ori forito Moses tapa ti ri yetupwani ya ri ai ri humbwe. Wosini ya ri sawe, ‘Namoto ete mini sawe, mini ahaꞌa ki nui apukolaka, koti mendindau hima hinga mi dano? Y+Wowani gisi fonga ai iwani Moses heiwani ri hima kupu fisi ya fi anayenda. Wondawani ri ini au fihi tini ri toro kinani ya fini ri sawe, ‘Ei, kini hiparakambwe, hinde wowani kinjenga walambe ki wondau?’ ~+Wosini ya ri hambwa, foki ri hima kupu le ka hinga wu hambwano, Gotri to Moses tapa ki o nunu okulakonda. Woro, wunu o hinga wu hambwa nambwe. `}9Gisi foki ri ini ri heiwani Isip fori Isurel hima kupu forini walambe naha ya rini wosinda. Wowani o hinga ri heifuni o Isurel hima kupu ni ri okulani rini yero wasa keke Isip hima o rini ri yeni dinga ya ri wosi. |“Wosini Moses asama rihi ti 40 hinga isiwani ri hiparakambwe, Isurel hima kupu leni ri okula kinani ri i ki ya ri hambwanda. {9Wondawani Moses Isip ko ki dau hambwa kipe hinga tinda ete ri hambwasini mwanji ri bwandau ti, e, tau rihi ti okwe, rini hima kwambu naha ya ri sira. z Wosiwani dani inumbwa hoko tiki rini andosiwani, king apukolaka i himiyama che tindo rini heini raꞌaini ti che hinga ya rini enependa. "y=O gisi ki Moses ri nuwai ya rini ra. Rini che kipe naha, Gotri rini keke wondau. Wowani nuwai yapai rihi aka we tiki rini enepesiwani nika namili ya i. Tx!Rini kapwa inaka ri hambwasini nui metele leni tau kwambu ri hawani ele nui metele amwaka miyafo ya wu mendi. Wowani mwanji kwambu tiki ya ri sawe, ele wui che hoko tiki wu hanjaꞌaisiwa wu ha kinani. +wO“Dani ini Gotri imbihumbwa Epuraham ni mwanji funda bwani mendiro o mwanji mwe naha sirano gisi takai tandawani Isurel hima kupu le hima miyafo naha wu sirasini Isip ko ki ya wu da. Dani ini hima anandi fori king apukolaka Isip ko tiki ya ri eti. Woro rindo Josep ni ri hikisandau. av;Ete wowani hima tape dinga wuhi ti wunu kichani Sekem wa we ki wunu si kinani ya wu raꞌai. O matimat imbihumbwa Epuraham Sekem ko ki Hamo i che lenga ya wungwa ri jiro nuwe tipa ki dau. Woro o ki ya wunu eini si. luQWu ini Isip ko ki ya wu raru. Wosini Jekop o ki ri dani ya ri ha. Wowani ri che le okwe ya wu ha. t3Ete wowani Josep mwanji ya ri humbwe, ri yapai Jekop rini tambwa ta ki. Wowani rini ga ele ri hima kupu lenga wu saini ya wu i. Wunu tinda ete 75. :sm
Dani ini gumwa ki wu ai iwani Josep ri hiparakambwe leni ya ri sawe, ‘Ani Josep.’ O hinga ri sawewani Isip ko kipe king apukolaka ya ri hambwa, ‘Dele Josep hima kupu.’ xri Wondawani Jekop mwanji ya ri mendi, ahirahi Isip ko ki dawani. Wowani ri che leni metengei naha ya ri humbwe. “Da hinga woni Isip ko ga Kenan ko ga iche laka wunu hawani nomo laka ya wu randa. Ete wondawani nui metele ahirahi hinde hinga apa wu wakino? Ahirahi wuhi tinda humburo. .pU
Gotri rini okulasiwani ele nomo rihi ete ya humbu. Wosini Gotri hambwa kipe naha rini handawani Isip pe king apukolaka ga mwanji ti ri bwandawani king apukolaka rini keke ya wonda. O keke Isip leni torosino hima hinga, e, king apukolaka aka pe mwaꞌambwe aulindano hima hinga ya rini esisi. loQ “Kale nui metele wunu wui hipache, Josep, ni sembe kapwa wu hambwaro. Wokoni ele hima kupu ba fwelenga ya wungwa ya rini wu ji. Wowani rini wu rani Isip ko laka tokwe ya rini raꞌai. Wondawani Gotri rini ga ete ya da. KnWosini Epuraham ri hima tape kupu ri kuto kinani Gotri rini sawero ti, ka hima i tape kupu kutondau sumbu ti Gotri funda bwani mendiro mwanji ichai mwe naha sirakonda. Wosiwanumbwa dani Epuraham Aisak ni ri rasiwani gisi ti tapaꞌangi hatachi namili iwani o hima tape kupu ya ri kuto. Wosiwani Aisak ga Jekop ni ya ri ra. Wowani Jekop ga kale tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi che leni ya ri ra. Woroti wunu apa Isurel hima kupu lei wui metele. m#Wosiwa ichai ele himiyama hurahama o wunu a kotimwokonda, mi anitafenita leni amwaka omwesika tinga kapwa tau tinga wunu haro ti keke. Wosiwambwa mi anitafenita le o nuwe wu hanjaꞌaisini wu tani hi ahi ti dohaꞌa nuwe ki wu rasaindano.’ Gotri o hinga ri sawero. elCWosini Gotri ka hinga ai sawero: ‘Mi anitafenita le do nuwe hanjaꞌaisini hima kupu ba fwelei nuwe ki wu dano. Wowa mi anitafenita ele wui tau ra himache hinga wu sirawa tau kwambu ti 400 asama hinga o wunu hakonda. kWoroti, Gotri Epuraham ni nuwe tipache foti rihi naha waꞌai kinani rini ha nambwe, mina. Woroti, Epuraham rini che nambwe ri daro gisi tiki Gotri mwanji ka hinga funda bwani mendiro: Ani Gotri do nuwe mini ani hasiwa mi anitafenita le ichai o torosikonda. LjWowani Epuraham ri saini Kalatiya lei nuwe ti ri hanjaꞌaisini ri ini Haran ki ya ri liti. Wondawani ri yapai hasiwanimbwa Gotri rini ai sawewani ri tani apa do ku linindau nuwe tiki ya ri da.
l~~r} |
{,zzByxwvutsrrqponnjmelHkajjiOhh gyfff/dd-ccL==1<<; :b988A76F50432 160T/.B-,o,
+*)}(j'&%$#"!! [ S ? p $v}O#x_'3
i d
t QQx Mwe naha, imbihumbwa ele gisi hinga dele nuwe ki dau himiyama hurahama le ri andosiwani wui sumbu hukwe tumbwa wu sirinandaro. K “Kunu dele hima, bwele keke do sumbu hinga tini ku wosindau? Sini hima minde, kunu hingambwa. Sini Gotri mwanji kipe tini kunu si sawendau. Kunu kale bai nimba gambo sumbu hinga ma ando. Wosini ete da ete dau Gotri tambwa ma ku ta. Rindombwa niri ti, nuwe ti, soluwara ti, ele ki dau mwaꞌambwe hinga tinda ri wosiro. I Wowani Gotri tau ra himache kapi, Banapas hima pi Pol, fini o tini fi mendikoni nikaꞌari fihi ti ya fi lefehe. Wosini fi namani fi ini ele himiyama hurahama wui nindo tiki ya fi ucha, K
Sus aka laka ti o ko laka i gamba naha tokwe kai enindau. Wosiwani o aka laka ki dau bwangu mu hima rito bulumakau hura fwelenga me so ki wosiro kaꞌapwe fwelenga ya rata. Wosini o ko laka lengenumbo tiki ya ri ta, rini ga ele himiyama hurahama ga ele bulumakau wu yesini wui gotri ni handau hinga fini ni wu ha kinani. / Wosini Banapas ni wui gotri hi foki, Sus, ya wu uchasi. Pol rini mwanji bwa hima naha. O hinga keke wui gotri hi foki, Hemis, ya rini wu uchasi. K Ete wowani ele himiyama hurahama miyafo Pol wosiro sumbu tini ya wu hei. Wokoni Likiyoniya mwanji tiki ka hinga ya wu sawe, “Dele gotri miyafo, hima hinga waꞌaisini nunu ki sikaro.” {o
Ete wowani Pol kwambu tiki amwei ka hinga ya sawe, “Mini ma saiꞌeti.” Ete wowani ri chunani saini ya ri i. 9k Woro ori hima Pol mwanji ni ya ri mendinda. Wondawani Pol ri miya ti kwambu tiki rini misindani ri heiwani ori hima Gotri kipe rini wosi kinani sembe ti rini numbwa hasindau. A{Lisitara ko tiki hima fori ya lilinda, seke rihi ti dinga ba. Imbihumbwa ri nuwai sembe we ki ri dawani seke rihi ti ete rini kapwa wosiro. Kari hima rini ichiꞌuchanda nambwe. `9Wosini Gotri mwanji kipe tini ele ko ki ya fi bwanda. Fini Lisitara ko ki tau fi raro <qEte wowani fini o sumbu ni fi hambwakowani fi sai fi akini Likiyoniya mapwa tokwe dau ko laka pi Lisitara, Depi ko laka tokwe opi ko laka ni takaisindau ele koche tokwe ya fi i. lQDani ini ele hima ba fwelenga Juta hima kupu lenga ele wui hiꞌucha hima lenga funda wu wausini, Pol hima pi Banapas ni kapwa sumbu fini wu woni humokuto tiki fini wu ekeheni yewa ha kinani mwanji ti funda bwani ya wu mendi. $AEte wowani o ko kipe hima le nerimbe fisi ya huwa. Fwele Juta hima kupu lenga sembe funda wu etiwani, fwele Pol hima pi Banapas ga sembe funda ya wu eti. Y+Wondawani fini Aikoniyam ko tiki gisi huwe laka hingache fi dani Apukolaka i mwanji ti kwambu tiki ya fi bwanda. Wondawani Apukolaka tapa fihi ti fini okulasiwani ele ba fo ba fo sumbu ya fi wosinda. Wondawani ele himiyama hurahama ele sumbu ni wu heini ya wu sawe, “Do Gotri mwanji hima keke woni ri humbwero ti mwe naha tumbwa.” FEte wowani Juta hima kupu fwele sembe ti wu ha nambwe wu dasini ele himiyama hurahama ba fwelei sembe tini ya wu rasainda. Ete wokowani ele sembe ha himako ni kapwa inaka ti ya wu hambwa. p [Wosini Aikoniyam ko ki o hingambwa ya fi ai wosi. Ele Juta hima kupu lei lotu wo aka ki fi raruni Gotri mwanji ti ya fi bwanda. Fini kipe naha tumbwa ete fi bwandawani Juta hima kupu fwelenga Girik pe hima lenga sembe ti ya wu ha. lQ
4Ete wowani ele sembe haro himako Himamwale kipe ti wunu ki talesiwani ya wu eripeꞌaripenda.U#
3Ete wowani fi saini wunu golo ni fi rawakasini Aikoniyam ko tokwe ya fi i.
2Woroti Juta hima kupu ele to Gotri ni akindau hi chele humwe fwelenga o ko laka ki dau hiꞌucha hima fwelenga wui sembe tini ya wu yeni rasai. Wosiwani wu saini Pol hima pi Banapas ni kapwa sumbu ti wu wosisini o wui ko ki fi dawani ya fini wu humbwe. c ?
1Ete wowani Apukolaka i mwanji ti o mapwa ki ele ko ele ko tinda ete ya ichiꞌucha. #
0Ete wowani himiyama hurahama ba fwele o mwanji ni wu mendikoni sembe wuhi ti kipe naha ti ya i. Wokoni wunu Apukolaka i mwanji ni ya wu eripe. Wosini ele himiyama hurahama ete da ete da himamwale wu toro kinani Gotri wunu ondiyasiro le, wundo sembe ti ya wu ha.
!
/Apukolaka ka hinga ri chengi ki nunu sawero:‘Apa mini ni kale biya hima ba fwele keke hi hinga mini ani okusiwa mi okundano.Wosiwa apa do nuwe ki dau ko pe himiyama hurahama leni tinda wunu mi okulano. O hinga wosiwa apa Gotri sa ai wunu raꞌai.” ’
.O hinga keke Pol hima pi Banapas kwambu tiki amwei ya wunu sawe, “Mwe naha Gotri sini ondiyasiwani do Gotri mwanji metengei naha kunu ni si raꞌairo. Wowani kunu do mwanji ni gumwa ti ku sindau. Wosini kunjenga ka hinga ku sawendau, ‘Nunu ete da ete da himamwale kipe kati hinde apa nu toro kumbwa.’ O hinga keke ma ku mendi, apa kunu si andosini hima ba fwele tambwa ya si ikonda. &E
-Wondawani Juta hima kupu le heiwani himiyama hurahama miyafo naha waundawani sembe enge fini wu andani Pol mwanji ni wu takichandani ya rini saweholiyanda. w
,Dani ini himati gisi fo tawani o ko laka pe himiyama hurahama tani Gotri mwanji tini wu mendi kinani ya wu wau. =s
+Wosini lotu wo aka wu andosini hoko tokwe ya wu sira. Wunu Juta hima kupu fwelenga ele Gotri ni akindau hima ba fwelenga o mwanji hinga wu sawero. Dele hima ba fwele, wunu Juta hima kupu lei lotu wo sumbu hinga tinda wu tororo. Wosini Pol hima pi Banapas ni ya wu sirinanda. Wondawani Gotri mwanji tini ya wunu fi sawenda, wowa sembe wuhi ti wunu yeni rasaindawa Gotri hima keke wondau sumbu ti wunu ri humbwewa kwambu tiki wu eti ki. %C
*Ete wosini Pol hima pi Banapas hoko tokwe fi sirakowani ele himiyama hurahama ya sawe, “Himati gisi ki do mwanji numbwa ma ki ai bwawa nu mendi.” {
)‘Kunu hima saweholiya hima tiya, inaka tenge miyafo ma ku hambwa. O keke walambe ma ete kunu i.Kundo ku dau gisi fotiki sumbu fo a wosikonda.Woroti hima fori o sumbu ni kunu sawehambwawa o sumbu ni hinde apa sembe ku ha kumbwa.” ’ ;o
(O hinga keke kunu ma hambwafwaꞌainda, imbihumbwa kale Gotri mwanji bwarakarandaro hima Gotri chengi ki sawero ka sumbu hinga kunu ki tano keke. Wunu ka hinga ya wu sawe: uc
'Moses kairo Gotri lo mwanji hinga to kapwa sumbu kuhi hinde rani humbwe kumbwa. Wosini hima kipe hinde kunu ucha kumbwa. Hinde wowani, kari hima numbwa sembe hawa kapwa sumbu wuhi ti ri rani ri humbwesinimbwa hima kipe wunu ri uchano. *M
&O hinga keke, kunu ai hiparakambwe le, kipe ma ku hambwanda, nunu ka mwanji hinga tini kunu nu sawendau, kari hima tombwa kapwa sumbu kuhi ti rani ri humbweno. I
%Woroti kari hima Gotri rini rasairo ti rini kupwaꞌai nambwe. 'G
$Woro nunu o nu hambwanda, Defit sawero mwanji oti rinjenga ri sawe nambwe. Hinde wowani, Defit Gotri okokona tini sirinani ele himiyama hurahama wui nindo tiki Gotri tau tini ri rasini ri hawani wu raꞌaini ri atei hima ni siro wa tukumbwa rini wu sisiwani ya ete ri kupwaꞌai. ~9
#Ete wosini Sam chengi fotiki ka hinga sawesinda:‘Hima kipe naha mihi ti mi ani hanjaꞌaisiwa wa tiki apa ai tape ti kupwaꞌai hinga.’ }
"Gotri matimat tiki rini ai rasairo keke apa matimat tiki ri ai raini tape rihi ti kupwaꞌai hinga. Hinde wowani, Gotri mwanji ka hinga sawero:‘Apa mwaꞌambwe kipe hinga tini o kunu ani hakonda, imbihumbwa Defit ni mwe naha a sawesiro hingambwa.’ |
!Mwanji mwe ti Gotri wui anitafenita nunu ni o ri hasinda. Rini Jisas ni ai ri rasairo ti, ri bwasiro hinga tini ri ai ri wosiro. Do sumbu Gotri chengi ki sawero ti, Sam chengi sapta fisi ki o da:‘Mini ai che naha. Apambwa naha mini a raro.’ v{e
“Imbihumbwa Gotri nui atei hima ni ha kinani sawero Gotri mwanji kipe ni ka hinga o kunu nu sawenda. Pz
Wosiwani ele ri himache Galili wu andosini Jerusalem ko laka tokwe rini depi funda wu indawani gisi miyafo ya rini wu heinda. O keke apa ele hima ele ri mwanji ni Juta hima kupu leni ya wu sawenda. ;yq
Ete wosiwani Gotri matimat tiki ya rini ai rasai. cx?
Wunu imbihumbwa kale Gotri mwanji bwarakarandaro hima lei chengi ki kaisini sawero hinga ele sumbu hinga tinda ya wu wosi. Wosiwani dani ini me yapweke tiki rini numwasini raꞌaini matimat fotiki ya rini eini wu si. 7wg
Wu wakini wu heiwani sumbu fo rini ki sukwa nambwe, nimba rini wu yeni wu si kinani wu wondaro. O keke Pailat ni ya wu uchanda, ri tani nindumwasari rini yewa ri ha kinani. Yv+
Kale Jerusalem ko laka ki dau hima lenga wui hiꞌucha hima lenga wunu kari hima ni wu hikisandau. Wunu ka Gotri mwanji bwarakarandaro hima lei chengi ni ele himati gisi hinga wu hambwandaro ti norukweni wu hambwa nambwe, mina. Wunu rini ni kotimwoni ka imbihumbwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima le bwaro hinga tini ya rini wu wosi. @uy
“Dele ai hiparakambwe, kunu Epuraham hima kupu le, e, kunu Gotri ni akindau hima ba fwele, dohaꞌa nunu ai raꞌaino Gotri mwanji ti, oti Gotri nunu keke humbwewani tasinda. 9tk
Jon ele ri tau kamindache naha ri humbukondani ya ri sawe, ‘Kunu ani ni hinde hinga ku hambwandau? Ani do ku nikisindau hima, mina. Woroti ma ku mendi. Hima fori ai gumwa tokwe tano ti, rini hima omwesika naha. Ani kapwacheche naha. A randau tau ti kapwacheche, rindo ri rano tau ti omwesika naha.’ ;so
“Jisas ta nambwe dawani uku yasindau hima kari, Jon, Isurel hima kupu leni mwanji ya ri sawe, kapwa sumbu wuhi ti gumwa wu sisini fwa tiki wu raiwa uku wunu yasi kinani. Ar{
Wosini Gotri o imbihumbwa funda bwani ri mendiro sumbu hinga tini ya ri wosi. Gotri Defit ri anitafenita leki ai nunu raꞌaino hima fori, ka Jisas ni Isurel hima kupu leni ya ri ha. q
Ete wowani Gotri ai rini andosini Defit ni king apukolaka wuhi hinga ya ri ai esi. Rini Defit keke ele hima ni ka hinga ya ri sawe, ‘Ani ani heihiro, Jesi che ri, Defit. Inaka ahi ti kari hima keke a wondau. Rindo apa dele ai okokona hinga ri sirinandano.’ p
“Ete wosiwani o gisi ki Gotri ni ya wu uchanda, king apukolaka fori wu rata kinani. Wowani Gotri Kisi ri che fori, Sol, ni ya wunu ha. Rini Benesamin hima kupu fo. Wosiwani rindo king apukolaka ri waꞌaisini ete ri da dawani asama ti 40 ya i. o
Wosini Isurel ko tiki hiꞌucha hima le ri esi esi i ini Gotri mwanji bwarakarandaro hima kari, Samiyel, sukwaro gisi tiki ya ambwe. pnY
Wosini Kenan mapwa tokwe dau tapaꞌangi ini hatachi fisi ko pe himiyama hurahama leni ri yeni ri sisini o nuwe hinga Isurel hima kupu leni ya ri ha. Ete wowani o nuwe ya wu toro. Kale sumbu hinga wu wosindaro asama ti 450 hinga. _m7
Wosini ka hima da nambwe nuwe ki wunu ni ete ri enependawani asama ti 40 hinga ya i. )lK
Do Isurel hima kupu lei Gotri to nui atei hima ni metengei rihi nasini ri ondiyasiro. Woro wunu imbihumbwa Isip ko tiki hima kicha naha wu dawani Gotri to wunu okulawani hima kupu miyafo naha wu sukwaro. Da hinga woni ri kwambu omwesika ki wunu okulasiwani Isip ko wu andosini ya wu ta. "k=
Ete wowani Pol saiꞌetisini tapa ti ri raꞌichiꞌuchasini ya ri sawe, “Kunu Isurel hima kupu lenga, Gotri ni akindau hima ba fwelenga ma ku mendi. `j9
Wosiwani sios aka aulindau hima laka le, Gotri lo mwanji kaisindau chengi lenga Gotri mwanji bwarakarandaro hima lei chengi lenga wu hambwasini Pol ga rini ga tau randau hima lenga mwanji ti wunu humbweni ya wu sawe, “Nui hiparakambwe le, kunu fori dele himiyama hurahama lei sembe wunu okulano mwanji kipe fo dawa ma bwawa sa wu mendi.” *iM
Peka ko ti wu andosini wu ini Pisitiya mapwa tokwe Andiok ko tiki ya wu raru. Wosini himati gisi tawani Juta hima kupu lei lotu wo aka ki wu raruni ya wu liti. ^h5
Wosini Pol ga ele hima rini ga tau rani indaro lenga Pefos ko wu andosini sipi tenge tiki wu litisiwani Pamufiliya mapwa Peka ko tokwe ya wunu raꞌai. Wosiwani Jon wunu andosini Jerusalem ko tokwe ya ri i. Qg
Wowani gapiman apukolaka o sumbu ni ri heini sembe ti ya ri ha. Hinde wowani, Apukolaka i mwanji ni ri mendikoni inaka rihi ti au rini saindaro. Fini Pisitiya mapwa Andiok ko tiki tau ete fi randaro f
Apa ma mendi, Apukolaka ri tapa tiki apa o mini yekonda. Wowa miya mihi ti o mini sakonda. Wosiwa hinde apa mi maꞌaikaꞌai kumbwa, gisi hime laka hinga ete mi dano.” Pol o hinga sawekowani metengei ba ete Elimas miya hundukoni hiki hinga foti sikani miya rihi ti ete yoho. O hinga wosiwani ri ini hima foti tapa tiki rini torosini rini raꞌichiꞌucha kinani ya ri dirindari. e
“Mini Saiten i che! Mini ele sumbu kipe ni miho mi wosindau. Ele nimba gambo mwanji ga ele kapwa sumbu ga mini ki ete talesindau. Mini do Apukolaka ri numbo kipe tini walambe sumbu mi wosindau. Do sumbu hinga ti hinde wowani mi ando nambwe sindau?
d
O gisi Sol ni uchandaro hi foti Pol, Apukolaka ri Himamwale rini ki talesiwani Elimas ni miya kwambu tiki ri hei heini ya ri sawe, c
Wondawani ori hima, Girik mwanji tiki jamekoni rini uchasiro ti Elimas, Gotri tau fihi o tini ya ri rakainda. Hima mwe ri saya wosi, ba fo ba fo humwe mwaꞌambwe wosindau hima. Wondani gapiman apukolaka ri inaka tini ri jamekowa sembe ha numbo ti ri ando kinani. Eb
Woroti rini gapiman apukolaka ga ri daro, hi rihi ti Sesiyas Polas. Sesiyas Polas hambwa rihi kipe naha. O keke Banapas hima pi Sol i kinani ya fini ri ucha, Gotri mwanji ti ri mendi ki. .aU
Wosini fini ele Saipuras ko cheche hinga ya tinda fi i. Wosini fi ini Pefos ko ki ya fi raru. Pefos ko o ki hima fori ya fi hei. Ori hima rini saya wosi ga humwe mwaꞌambwe ga wondau hima. Rini Juta hima kupu fori, woro nimba gambo gotri mwanji bwarakarandau hima. Hi rihi ti Ba Jisas. `+
Wosiwani Salamis ko ki fi raruni Juta hima kupu le lotu wondau aka ki Gotri mwanji ya fi bwanda. Wondawani Jon fini okulanda ki fini ga ya da. B_}
Gotri Himamwale kipe fini humbwewani fi ini Selusiya ko ki ya fi rai. Selusiya ko ki fi raini sipi tiki fi rau fi litisiwani sipi fini ra ra Saipuras mapwa tokwe ya fini rakachi. :^m
Wosiwani ahirahi wu hakisini Gotri ni wu uchahambwasini tapa wuhi ti tape tenge fihi tiki ya wu owe. Wosini fini wu humbwewani ya fi i. Saipuras mapwa ki Gotri mwanji fi bwaro 8]i
Wunu Apukolaka ni wu lotu wondani ahirahi ya wu hakinda. Wondawani Gotri Himamwale kipe ya sawe, “Kunu Banapas hima pi Sol ma ku esisiwa o fini ani ucharo tau sa fi ra.” q\ ]
Andiok ko pe sios ki Gotri mwanji bwarakarandau hima lenga ondiyakandiyandau hima lenga ya wu da. Hi wuhi ti kale: Banapas, Saimon hi rihi foti Naisa, Lusiyas Sairini pe, Maneyeni rini Herot Teterak ga muku funda fi andaro, e, Sol. M[ Wondawani Banapas hima pi Sol to Jerusalem sios himako ni ya ti okulano tau fihi fi humbusini Jerusalem ko fi hanjaꞌaisini ya fi ai i. Fi ikoni Jon, ri hi fo Mak, ni fi ra ra ya wu i.JZ
Wosiwani Gotri mwanji to kwambu sirani ele ko hinga ihiro. Y+ Ete wowani metengei ete Apukolaka i ensel Herot ni ya ri ye. Hopo cheche le rini sewani ya ri ha. Hinde wowani Herot Gotri hi rasainda nambwe. {Xo Wondawani ele himiyama hurahama ka hinga ya wu ucha, “Ka Gotri mwanji laka hinga! Hima i mwanji hinga mina.” YW+ O hinga wu wowani Herot gisi fo ya ri sawesi. Wosiwani o gisi tawani king apukolaka injindau nikaꞌari kipe naha ri injisini king apukolaka litindau tei tiki ri litisini mwanji laka ya wunu ri bwanda. /VW Herot, Taiya himako ga Saiton himako ga wunu ni omwemendini enge ya ri anda. Wondawani wunu mwanji funda wu bwani wu mendisini rini tambwa ya wu ta. Wosini metengei naha king apukolaka tukuyandau aka tipa ki aulindau hima, Balasitas, wunu okula kinani sumbu kipe naha ti ya rini wu wosi, Herot i sembe enge a tini ri wahapi kinani. Hinde wowani, ele hima king apukolaka i nuwe ki siraro ahirahi ni wu rani wu andau. \U1 Ete wowani Herot, Pita ni ri hei kinani hima fweleni ri humbwewani rini wu wakini wu i ini rini wu hei nambwe. O sumbu hinga keke Pita ni aulindaro au anaye hima ele ni ri kotimwosini wunu yeni dinga ti wosi kinani mwanji ti funda bwani ya wu mendi. Wosini Herot Jutiya mapwa ri andosini Sisariya ko tokwe ri raisini ya ri da. Herot haro lTQ Da hinga woni nika sukwawani ele au anaye hima wu apapanani ya wu sawe, “Pita soki iro?” DS Ete wowani Pita tapa ba ya ri akikina, mwanji wu gaina kinani. Wosini ya wunu ri sawe, kalapus aka we tiki ri dawani Apukolaka hoko tokwe rini rasiraro tini. Wosini ya ri ai sawe, “Kunu Jemis ga ele hiparakambwe lenga do sumbu ma ku sawehambwa.” Ete wosini Pita hoko tokwe ai sirani mapwa fo tokwe ya ri ai i. yRk Wondawani Pita duwa tini ete ya yenda. Ete wowani duwa oti wu dungwani rini wu heikoni ete ya wu apapana. NQ Wowani ya tini wu sawe, “Nini ambwatinambwati humwe.” Ete wowani tini ga kwambu tiki ya wunu ti ai sawe, “Mina. Mwe naha kari kwai eninda.” Wowani ya wu ai sawe, “Oti himamwale rihi.” YP+ Ti tani ti mendini ya ti hambwa, do Pita i ata gale hinga. Wowani sembe tihi ti ya ti eripe. Wosini o duwa ti dungwa nambwe. Ti ai namani ti raruni kwai ya wunu ti sawe, “Pita do kwai duwa tiki eninda!” O
Wondawani Pita ini o aka hoko tokwe etisini duwa tiki ri yendawani tau ra humwe fo, hi ti Rota, tindo o duwa dungwa kinani ya ti ta. 3N_ Rini o inaka hinga ri hambwasini Mariya i aka tokwe ya ri i. Mariya, Jon nuwai, hi rini foti Mak. Hima miyafo ka aka ki wu wausini Gotri ni wu uchahambwandani ya wu da. mMS Wowanumbwa Pita ri hambwani ya ri sawe, “Apa ani hambwahiro. Apukolaka to ensel rihi ni humbwewani tani Herot tapa tenge ki a daro ti ani raꞌairo. Ele Juta hima kupu ani ye kinani wu hambwandaro tini ani raꞌairo.” fLE
Wosini fi ini metengei naha au anaye hima aulindau lengenumbo tini dikisini fi ini lengenumbo fo fi ai dikisini fi ini aini ba wosiro kalapus aka lengenumbo ti fi andosini ko laka ti ya fi raru. Ka kalapus aka oti fini keke tihitapa ete dungwaro. Ete wowani hoko tokwe fi sirani numbo fo tokwe ya fi i. Wosini metengei ensel Pita ni andosini ya i. :Km Ete wowani Pita o aka tipa andosini ensel ni sirinani ya ri i. Woroti rini hikisa, ka sumbu ensel mwe naha rini wosindaro ti. Pita rini ka hinga hambwaro, o a tukuyaneheindau. @Jy Wowani ensel ya sawe, “Leti ti ma sisini su ti seke mihi tiki ma owe.” Ete wowani Pita o hinga ya wosi. Wowani ensel ya ai rini sawe, “Siyoti mihi ma owesini ma ani sirina.” {Io Ete wondawani Apukolaka i ensel metengei sukwani kalapus aka we tiki kwai hi hinga ete ya oku. Wowani ensel Pita ni melefai tiki yeni rini yetelesini ya rini sawe, “Ma huwainani sai.” Ete wowani seni fisi opi hungoni nuwe tokwe ya sika. =Hs Ete wondawani icheki hinga Herot Pita ni koti wo ki ya raꞌaikonda. Wondawani ka gisi nili alase takaikondawani Pita opi au anaye hima fisi fi nindo tiki ya ri tukuyanda. Seni kupu hinga pi rini injisiro ti fisi. Wondawani ele au anaye hima lengenumbo tiki etisini kalapus aka tini ete ya wu aulinda. TG! Wondawani Pita kalapus wondau aka tiki ete ri dawani ya rini wu aulinda. Wondawani gisi gisi ele sios hima Pita ni okula kinani Gotri ni ete ya wu uchahambwanda. Ensel Pita ni kalapus aka tiki rasiraro DF Wondawani Herot ri sawewani Pita ni toroni kalapus ya rini wo. Wosini Pita ni ele au anaye hima nerimbe opuriꞌopuri lei tapa tenge tiki hasiwani ya rini wu aulinda. Merimbe funda riki au anaye himako wunu opuriꞌopuri wu dau. Ete wondawani Herot ya hambwanda, da hinga woni Gotri Isurel hima kupu leni okularo gisi laka, Pasofa, humbuwa Pita ni ri raꞌaini ele himiyama hurahama lei miyaningisopo tiki ri rakausini ya rini yewa ri ha ki. E Wosiwani ri heiwani Juta hima kupu le o sumbu ni wu heini ya wu eripeꞌaripe. O keke Pita okwe kalapus ki ri rawaru kinani ya ri hambwa. Ka sumbu hinga inaka rihi ki ri hambwaro ti, ele Juta hima kupu bereti hehenandau wo, yis, owe nambwe gisi laka ki ya wu da. bD= Mwanji ri sawewani Jon apwai, Jemis, ni gipi huwe tiki wu yekutoni dinga ti ya wu wosi. ZC / Ka gisi kumbwa king apukolaka Herot sios hima fweleni kapwa sumbu ti ya ri wosi. uBc O hinga wu wosisini Banapas ga Sol ga wu humbwewani ya ti fi rani sios mekupu le tambwa ya fi raꞌai.A O sumbu hinga keke ele Andiok kipe Jisas ni sirinandau himako Jutiya mapwa tokwe dau wui hiparakambwe leni wu okulani ya ti wu humbwe kinani mwanji funda wu bwani ya wu mendi. Wosini wunu funda funda inaka wuhi tiki wu hambwasini ya wuhi gamwe ti ya wu humbwe. B@} Wui nindo tiki hima fori ya da, hi rihi ti ka hinga wu uchandau, Akapas. Gotri Himamwale kipe rini okulasiwani ri etisini kwambu tiki amwei ya ri sawe, dele nuwe pe ko hinga tinda ete iche ha sumbu omwesika sukwano tini. Wosiwani dani ini Kolotiyas to Rom king apukolaka dawani ka gisi o iche ha sumbu ya sukwa. ? Ka gisi hingambwa gisi fo Gotri mwanji bwarakarandau hima le Jerusalem ko ti wu andosini Andiok ko tokwe ya wu sika. >7 O ko ki rini heisini Andiok ko tokwe ya rini raꞌai. Wosini asama funda o ko ki sios hima lenga funda ya wu da. Wondani himiyama hurahama miyafo ni Gotri mwanji tini ya fi ondiyakandiyanda. O Andiok ko ki Jisas ni sirinandau hima leni Kurisiten hi ti metengei ya wunu uchasi. J=
Ete wosiwani Banapas Sol ni wakini Tasas ko tokwe ya ri i. O< Banapas rini hima kipe naha. Gotri Himamwale kipe rini ki talesindau. Rini Gotri ni sembe ti kwambu naha ki ri hasindau. Wosiwani himiyama hurahama miyafo naha Apukolaka ni sembe wuhi ti ya wu ha. U;# O ki ri ini ri heiwani Gotri hima keke wondau sumbu ti omwesika laka wunu ki ya da. Wowani rini ya ri eripe. Wosini Apukolaka ni gisi gisi wu sirinanda kinani ele hima i sembe ti ri yeni ya ri rasainda. : Ete wowani Jerusalem sios hima le o mwanji ni wu mendikoni Banapas ni wu humbwewani ri saini Andiok ko tokwe ya ri i. 9 Wowani Apukolaka ri kwambu ti wunu ga dawani himiyama hurahama miyafo naha Gotri ni sembe hani Apukolaka numbwa ya wu sirinanda. d8A Wondawani hima fwele wui nindo tiki ya da. Wunu Saipuras kipe fwelenga Sairini kipe fwelenga wunu okwe Andiok ko tokwe wu ini Girik pe hima leni Gotri mwanji wu bwandaro. Jisas Kurais ri mwanji kipe tini ya wu bwanda. 17[ Imbihumbwa Sitifen ni wu yeni dinga wu wosisini walambe sumbu tini sembe haro himako ni wu wosiro. Wowani wunu wu akini Finisiya mapwa tokwe Saipuras mapwa tokwe, e, Andiok ko tokwe wu ini Gotri mwanji ti ele hima ba fweleni wu sawe nambwe, mina. Wunu Juta hima kupu lenumbwa wu sawendaro. )6K Wowani o Pita mwanji ni wu mendini wui mwanji ya wu haraꞌai. Wosini Gotri hi tini wu rasaini ya wu sawe, “Wowani Gotri hima ba fweleto kapwa sumbu wuhi gumwa wu sisini sembe wu hawa Gotri Himamwale wunu ha kinani ya wunu ohounanda.” Andiok ko ki sembe ha himako miyafo siraro 5 Imbihumbwa Jisas Kurais Apukolaka ni sembe nu haro. Wosiwani Gotri Himamwale kipe rihi ti nimba nu tororo. Woro o hingambwa Gotri Himamwale kipe rihi ni wunu haro. Woro ani hinde na hima hinga apa ka Gotri numbo ni ani ichakino?” Pita o hinga ya sawe. M4 Wowani ani ga ai Apukolaka mwanji sawero tini ya ani ai hambwa. Ka hinga ya ri sawe, ‘Jon ele himiyama hurahama ni uku minde tiki wunu yasiro. Woro kunu Gotri Himamwale kipe ki kunu yasino.’ 3- Wosiwani aka rihi tokwe ani ini mwanji ti apambwa a bwakondawani Gotri Himamwale kipe sikani ya wunu rai, ka metengei nunu ki sikaro hingambwa. 2) Wowa mwanji fwele sa mini sawe, Gotri mini ga mi aka kumbwa dau hima lenga tinda ete kunu raꞌaino numbo tini.’ Kari hima o hinga ya sawe. X1)
Wowani ori hima ya nunu sawe, ensel fori aka we rihi ki enindaro mwanji tini. Ensel mwe ri ete ya rini sawe, ‘Mini hima fwele Jopa ko ki ma humbwewa sa ini Saimon, hi rihi foti Pita, sawewa sa rini rata. e0C Wosiwani Gotri Himamwale kipe ya ani sawe, ‘Mini kale bai hima ga ma ku i. Mini apa inaka miyafo hambwa kei.’ Wosiwani dele tapaꞌangi hatachi funda hiparakambwe wunu okwe ani ga nu ini o hima i aka ki ya nu raru. /+ Ete wowani metengei ete hima namili o nu dau aka ki ete wu tani ya wu sira. Sisariya ko ki dau hima forito wunu humbwewani ani tambwa wu taro. k.O
Ka sumbu hinga numbo namili sukwasiwani ele mwaꞌambwe hinga tinda ete niri we ki ya ai rakaru. -w Ete wowani o tumwa hewen ko ki numbo fisi ai ani uchani sawe, ‘Mwaꞌambwe Gotri kipe naro ti apa kapwa na kei.’ , Wowani ani ga a sawe, ‘Apukolaka, ani minambwe laka a nasindau. Ani mindo minambwe mi naro kapwa omwe leni ani anda nambwe.’ _+7 Wondawani tumwa foti ya ani sawe, ‘Pita, mini ma saini ele omwe ma yesini ma a.’ #*? Wosiwani o tini kipe ani hambwa kinani ani heiwani nikaꞌari laka we o tiki kale nuwe ki dau ba fo ba fo omwe le, hopo le, e, me pe apwe le ya kwai da. W)' “Ani Jopa ko laka ki a dani Gotri ni ani uchahambwanda. Wondani inaka ahi ti ete jamekowani mwaꞌambwe foti tukuyaneheindau hinga amwei ya ani hei. Wowani mwaꞌambwe foti ya sika, mwaꞌambwe mwe ti nikaꞌari omwesika laka hinga. Woro o mwaꞌambwe to sumbu opuriꞌopuri torosini hanjaꞌaiwani usariche ani tambwa ya sikanda. N( Wowani Pita ele sumbu sukwaro hinga tinda ka hinga ya ri sawe, y'k Ete ya wu sawe, “Mini kale hima i tape kupu kuto nambwe hima lei aka tokwe mi ini ahirahi wunu ga mi aro.” z&m Ete wowani Pita Jerusalem ko ki ya rau. Wowani hima i tape kupu kutoro hima le mwanji kwambu tiki ya rini sawe. % 9 Dani ini ele Jisas himache lenga ele hiparakambwe fwelenga Jutiya mapwa ki wu dani wu mendiwani ele hima ba fwele okwe Gotri mwanji tini wu torohiro. $
0Wosini ya wunu ri sawe, “Kunu Jisas Kurais hi tiki uku ma ku ya.” Wosiwani ya rini wu sawe, wunu ga gisi fwele ri da ki. #9
/“Namoto apa dele hima uku wunu yasino tini minambwe nano? Mina. Hinde wowani, nundo nu tororo hinga wunu okwe Gotri Himamwale kipe ni wu tororo.” 5"c
.Hinde wowani ele Juta hima kupu le wu apapanaro? Wu mendiwani kale hima ba fwele okwe ba fo ba fo mwanji leki wu bwandani Gotri hi tini rasaindawani. Wowani Pita ya sawe, I!
-Wosiwani Pita ga taro sembe haro Juta hima kupu fweleto o sumbu ni wu heini ya wu apapana. Wokoni ya wu sawe, “Gotri Himamwale kipe hima ba fwele keke woni wunu okwe wui tenge ki rairo.”
,Pita o mwanji hinga tini ete ri bwandawani Gotri Himamwale kipe sikani ele Gotri mwanji mendindau hima leki ya wunu rai. c ?
+Imbihumbwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima ele ka hinga ya wu sawe, ‘Jisas Kurais ni sembe haro hima le hi rihi ki kapwa sumbu wuhi ti rindo ri rani ri humbweno.” ’ Hima ba fwele Gotri Himamwale kipe wu tororo +
*Wosini mwanji ti ya nunu ri sawe, ele himiyama hurahama leni Gotri mwanji nu bwani amwei ka hinga nu sawefika ki, Gotri kari hima Jisas numbwa minga mendindau hima hinga ri esisiwani ele ha nambwe himako ga, e, ele haro himako ga wui mwanji ri mendini wunu ri kilikonda. {
)Woroti Gotri ele Juta hima kupu le tinda wunu meku nambwe, mina. Gotri ri mwanji nu bwa kinani imbihumbwa nunu ondiyasiro hima lenumbwa nunu mekuro. Jisas ri hasini ri ai saini nunu tambwa ri tani ahirahi lenga uku sumbwe ga nunu ga funda ri aro. O
(Wosiwani gisi namili iwani Gotri ai rini rasaini amwei ya rini wosi. Z-
'Wosiwani nunu Jisas Jutiya mapwa tokwe, e, Jerusalem ko tiki ri wosindaro ele sumbu hinga tinda ete miya nuhi tiki nu heisini ya nu bwanda. O ri sumbu kipe keke ele hima me yapweke tiki rini yewani ya ri ha. ,Q
&Do mwanji oti Nasaret pe Jisas ri mwanji. Gotri to rini ondiyasini Gotri Himamwale kipe tinga kwambu omwesika tinga rini hasiwani ele ko ele ko ri ini ele himiyama hurahama ni ri okulandaro. Wondawani Gotri rini ga dawani Saiten walambe sumbu wosindaro hima leni kipe wunu ri ai wosindaro. A{
%Kunu ku hambwandau, imbihumbwa Jon ka uku yasindau mwanji tini ri sawesiwani o gisi kumbwa Jisas ri mwanji mwe ti Galili mapwa tokwe sai saimbwa ini Jutiya mapwa tokwe ya tinda raru. nU
$Kunu ku hambwandau, Gotri ka mwanji nunu Isurel ri anitafenita leni sawero ti. Gotri ele hima i Apukolaka Jisas Kurais ni humbwewani tani do mwanji ni ri sawero. Ri sawero ti nunu ri okulasiwa Gotri ga sembe wahapi ki nu da ki. iK
#Hinde na hima to Gotri ni akindani sumbu kipe naha tumbwa wosindawa Gotri o rini keke wokonda. #?
"Wowani Pita ka hinga ya sawe, “Mwe naha, apa nu hambwahiro. Gotri Juta hima kupu le nunu keke wondau hingambwa ele hima keke o hingambwa o wonda. M
!O hinga keke metengei hima fwele mini tambwa a humbwewani iro. Wowani mini nunu keke mi woni mi taro. Woroti nunu tinda nu tani Gotri miyaningisopo tiki dohaꞌa ki nu wausindau ti, o Apukolaka to mini haro mwanji ti tinda ete mi bwawa nu mendi kinani.” Koniliyas o hinga ya ri sawe. Pita Koniliyas aka tiki mwanji bwaro nU
O keke hima fwele ma humbwewa Jopa ko laka tokwe sa ini Saimon ni sa wu sawe, hi rihi foti Pita. Kari hima Saimon ba fori aka tiki o da. Rini bulumakau tupu tiki mwaꞌambwe wosindau hima. Rini soluwara gamba naha tiki o da.’ $A
Ete wosini ya ri sawe, ‘Koniliyas, Gotri tumwa mihi ti mendiro. Wosini ri hambwanda, ele ya mwaꞌambwe mihi fwele heifundau hima leni mi haro ti keke. mS
Wowani Koniliyas ya sawe, “Sumbu fo ani ki sukwasiwani apa gisi opuriꞌopuri ihiro. Woroti sumbu mwe ti ka hinga: Ani aka ahi tiki a dani nika raini 3 kilok hinga Gotri ni ani uchahambwanda. Do apa nu dau amwa hingambwa, Gotri ni ani uchahambwandawani metengei ete hima fori ai mwakambe ki ya eti, nikaꞌari mwaꞌambwe rihi ti hi hinga okundau. !;
O hinga keke ani ka kui mwanji a diyaha nambwe. Ani kui mwanji ti a mendini a taro. Woroti ani apa kunu ni a silikonda. Hinde wowani ku ani ucharo?” 1[
Ete wowani Pita ya wunu sawe, “Kunjenga ma ku hambwa, Juta hima kupu fori hima ba fwelenga apa ri da hinga. Ri ini apa wunu ni takai hinga. Woro, Gotri tukuyaneheindau hinga mwaꞌambwe amwei ani ri mekusini ka hinga ani sawero, apa hima forini kipe a nani, hima forini kapwa a na hinga. uc
Wosini Pita rini ga mwanji bwa bwa ya fi raruni kwai heiwani himiyama hurahama miyafo le wausini ya wu da. _7
Ete wowani Pita rini rasaisini ya rini sawe, “Mini ma sai. Ani okwe hima minde.”
Wondawani Pita ini raruwani Koniliyas rini tambwa ya ta. Ri tani Pita seke mu tiki ri ombungwesini hi rihi tini ya rasai. ] 3
Wu i ini nili fo numbo tiki ya wu tukuya. Wosini wu ini Sisariya ko ya wu raru. Wondawani Koniliyas ele ri hima kupu lenga ri nau fwelenga funda ri uchawani wu tani fotukumbwa wu wausini ya wunu nikisinda.
Ete wosini Pita wunu sawewani ya wu raru. Wowani o niliki ahirahi wunu ri yakwasiwani rini ga ya wu tukuya. Wosini lindanawani ri saini wunu ga ya ri i. Ete wondawani Jopa ko laka pe sembe ha hima fwele okwe saini funda ya wu i. Pita Koniliyas aka tokwe iro Q
Ete wowani ya wu sawe, “Koniliyas, rini 100 au anaye himako lei apukolaka, rindo nunu humbwewani nu taro. Rini hima kipe naha, Gotri ni ri akindau. Juta hima kupu le ete rini sawendau, Rini hima kipe naha. Gotri ensel forito ete rini sawero, mini ri sawewa mi ini aka rihi tiki mwanji mihi fwele mi bwawa ri mendi kinani.” {
Wowani Pita ele hima tambwa raini ya ri sawe, “O ku wakini ku tandau hima ri, ani sa to. Bwele keke ku taro?” r]
Mini ma sai raini wunu ga ma i. Mini apa inaka walefo hambwa kei. Anjenga wunu a humbwewani wu taro.”
Wondawani Pita ka tuku hinga tini ete ri hambwandawani Gotri Himamwale kipe ti ya rini sawe, “Ma mendi, hima namili o mini wakinda.
~}|| {-z xx~x&vuutsrJqnppo n=mlkjj?iihgsg
freJd ba3`:_\^^r]\[[cZYYuXyWrW1VUUTSS'QPP OHNNTMnLKJIHyG EDCBB2A@@*?r>=<<=;C:99q887M6@43f21109/@..,u+O*{))"(_' &%$##""3 z Q k X_q
-
ewN,l 43aDa hinga woni wunu ri weseꞌasini ya ri sawe, “E, Gotri okokona nawa gisi fo kunu tambwa ani ai tano.” Wosini sipi tenge tiki ri ai rauwani Efesas ko andosini ya i. 2}Wondawani ya rini wu sawe, “Mini nunu ga gisi huwe laka hingache ma da.” Wowani rini o mwanji ni minambwe ya ri na. '1GEte wosini wu ini Efesas ko wu raruni Pol o ko ki ya fini ando. Wosini rindombwa ele Juta hima kupu lei lotu wo aka tiki ri raruni wunu ga ya wu anambwanda. 0Wondawani Pol o ki gisi miyafo hinga ya ri da. Wosini ri ikoni sembe ha hima ele ni ri weseꞌasini sipi ti ri rauwani sipi oti o ko andosini Siriya mapwa tokwe ya i. Ete wowani Pirisila hima pi Akwila rini ga ya i. Wu indani Sengiriya ko tiki Pol mwa kopika rihi ti ya ri yeto. Hinde wowani, rini sumbu fo ri wosi kinani Gotri ni mwanji kwambu tiki ri funda ri bwani ri mendiro. /5O hinga wowani Juta hima kupu lei lotu wo aka tini aulindau mekupu hima fori, hi ti Sositenis, rini ni wu toronambusini o koti wondau aka lengu tiki ya rini wu ye. Wosiwani Galiyo o sumbu hinga tini inaka tenge miyafo ri hambwa nambwe. Pol Siriya mapwa Andiok ko tokwe ai iro F.Wosini wunu humbwewani koti wondau aka wu andosini ya wu i. \-1Woroti ahaꞌa kunjenga ku tani kui mwanji tinga kui hi tinga, e, kui Gotri sumbu tinga ku ani siliro. Woroti sa biya da. Kunjenga do sumbu ma ku wonorukwe. Ani kale sumbu hinga keke kui koti a mendi hinga.” j,MWowani Pol mwanji wasa ri bwakondawani Galiyo to Juta hima kupu leni ya ri sawe, “Kunu dele Juta hima kupu, e, dori hima gapiman lo mwanji ti ri yetupwasini bwelefo kapwa sumbu fotini ri wosipo apa kui mwanji ti a mendiu. (+I
“Dori hima dele himiyama hurahama ni ri ondiyakandiyandau ti Moses sawero Gotri lo mwanji ti wu yetupwasini Gotri sumbu ba fo hinga ni wu lotu wonda ki.” H* Wondawani Galiyo Girik mapwa pe gapiman hima laka hinga daro gisi tiki Juta hima kupu le funda wu saini Pol ni sembe enge ti wu ani rini toroni Galiyo tambwa wu raꞌaisini ya wu sawe, $)A Wosiwani Pol Korin ko ki ri dawani asama fori ini nika le tapaꞌangi ini hatachi funda ya i. O ki ri dani Gotri mwanji tini ya wunu ri ondiyakandiyanda. $(A
Ani mini ga a dau. Hinde na hima forito apa saini mini yeni walambe sumbu ti mini wosi kumbwa. Ani ai himiyama hurahama miyafo naha o ko laka ki o da.” P' Wosini gisi fo niliki Pol mwaꞌambwe fotini tukuyaneheindau hinga amwei ri heiwani Apukolaka ya rini sawe, “Mini apa aki kei. Mina. Amwei ma ete wunu sawenda. Mini takisopo ti apa dimi kei. &Juta hima kupu lei lotu wo aka aulindau mekupu hima ri, hi ti Kurisupas, rini ga ri hima kupu lenga Apukolaka ni sembe ti funda wu haro. Ete wondawani Korin ko pe hima miyafo naha Pol mwanji tini wu mendini sembe ti wu hawani uku ti ya wunu yasinda. B%}Wosini Pol o lotu wo aka andosini hima fori aka tokwe ya ri i, hi rihi ti Tisiyas Jasitas. Ori hima Gotri ni lotu wondau. Aka rihi ti Juta hima kupu lei lotu wo aka takai naha ki dau. $Ete wowani wunu ri mwanji ni wu yetupwasini ya rini saweholiya. O hinga wu wosiwani ri saini kowe ri jamekoni tombokosini ya wunu ri sawe, “Hinde wowani kunu ku tikihewa o kui sumbu fo. Ani o keke kapwa sumbu nambwe. Apa ani hima ba fwele tambwa ani ikonda.” :#mWondawani dani ini Sailas hima pi Timoti Masetoniya fi andosini fi sikasiwani Pol Gotri mwanji ti gisi gisi o ki ri bwandani ka hinga ya ri sawe, “Jisas rini Kurais.” Z"-Ele himati gisi hinga Pol ini Juta hima kupu lei lotu wo aka ki ri raruni Gotri mwanji ya ri bwanda. Rini Juta hima kupu lenga, e, Girik pe himako lenga Jisas ni sembe wu ha kinani sembe wuhi ti ya ri yenda. !!Fini rini ga ya tau funda fi randau hima. O keke fi aka ki funda wu dani tau ya wu randa. Wunu nikaꞌari ba kindau aka tini wu wosindau. U #Ri ini Juta hima kupu fori ya ri hei, hi rihi ti Akwila, ko hapa rihi ti Pondas. Imbihumbwa hinga rini ga ri humwe Pirisila ga Itali mapwa fi hanjaꞌaisini fi taro. Hinde wowani, Rom pe king apukolaka, Kolotiyas, Juta hima kupu leni ete sawero, “Kunu ma saini Rom ku andosini mapwa foki i.” Ete wondawani Pol ini ya fini hei. D Dani ini Pol Atenes ko hanjaꞌaisini Korin ko ki ya ri i. m S"Wowani hima fwele ri mwanji ni sirinani sembe ti ya wu ha. Wui nindo ki hima fori Daiyonisiyas, rini Ariyopakas ki waundau kanisol hima fori, humwe foti hi tihi ti Damaris, e, hima fwele okwe o hingambwa sembe ti ya wu ha.3 a!O hinga wowani Pol wunu andosini ya ri i. - S Wowani hasini matimat ki ai sairo mwanji o tini wu mendini hima fwele rini sawehingiwani hima fwele ete ya wu sawe, “Mi sawero mwanji ti ai nu mendi ki.” M Hinde wowani, koti wono gisi foti o kunu owesinda. O gisi ki ele himiyama hurahama lei sumbu tini wunu silikonda. Mwanji rihi ti kipe naha tumbwa ete indano. Gotri hima foni o rini esisinda. Rindo ka koti wono gisi tini aulindano. Ori hima hasiwani Gotri matimat ki ai rini rasairo. O keke sembe mwe naha ma rini nu ha.” ve Imbihumbwa pe hima le Gotri ni wu hikisasini wu wondaro sumbu tini Gotri o gisi ki mwanji kwambu tiki wunu sawe nambwe. Woroti apa ele ko ele ko pe hima leni mwanji kwambu tiki ya wunu sawenda, wunu kapwa sumbu wuhi gumwa wu si kinani. fE O hinga nunu ri che hinga nu dasini ka hinga nu hambwa hinga, Gotri rini gol, silifa, e, humokuto tiki wosindau mwaꞌambwe hinga. Wondani nunu ka hinga nu hambwa hinga, o hima i inaka tiki hima i tapa tiki rini wosiro. jM Nunu rini ki himamwale ti, e, kwambu ti nu torosinimbwa nu ichiꞌuchandau. Wosini nunu rini funda naha kekembwa nu dau, ele kui nindo ki dau hambwandau hima fwele ka hinga sawero hinga, ‘Nunu okwe ri che hinga nu dau.’ X)Ele sumbu hinga ri wosiro ti, ele hima Gotri ni wu wakinehei ki. Rini wu wakinehei ki ete wu simiya simiyawa mwe naha ki apa rini wu hei sindau. Hinde wowani, rini nunu funda funda ki apahime ri da numbwa. veRindombwa nui atei funda naha ri wosiwani o atei tombwa ele himiyama hurahama miyafo wosiwani sukwaro. Wosiwani do nuwe ki ele mapwa ele mapwa wunu humbwero. Rinjenga gisi ti wunu oweni nuwe woro ti ele mapwa hinga tinda wunu fikasiro. R Rini mwaꞌambwe foti keke heifunda nambwe. O keke hima i tapa foki apa hinde rini okula kumbwa, mina. Rini rinjenga hima i himamwale ri owesini ele mwaꞌambwe hinga tinda ete ele hima ni ri handau. uc“Gotri tombwa ahaꞌa nuwe ri wosini kalahaꞌa nuwe ki dau mwaꞌambwe hinga tinda ri wosiro. Do Gotri mwe ri niri tinga nuwe tinga rindombwa Apukolaka. O hinga keke rini hima to kiro lotu wo aka tiki raruni ri litinda nambwe. CMwase ani ini ele ku lotu wondau mwaꞌambwe leni ani heisinimbwa ani ini kui gotri keke yaro tei foti okwe ani heiro. O tei tenge ki mwanji foti ka hinga kaisinda, ‘Ahaꞌa tei oti nu hikisandau gotri fo keke, rihi.’ Woro kunu nimba ete rini ku lotu wondau ti, apa o Gotri mwanji mu mwe ti kunu a sawekonda. H Ete wowani Pol Ariyopakas ki wauro kanisol hima le nindo ki etisini ya ri sawe, “Kunu Atenes pe hima. Kunu ani heiwani kui gotri leni lotu wondau sumbu hinga tinda ete ku torosindau. b=Ele Atenes ko kipe hima lenga o ko ki dau hima kicha lenga wunu sumbu kipe hinga wu wonda nambwe, mina. Wunu gisi gisi mwanji anandi hinga tini wu mendi mendi wu bwa bwa ele tau ra gisi wuhi nimba ete ini humbundau. dAMi mwanji nu mendini nu hambwawani ba fo hinga. Woroti mwanji mu mwe tini nu mendi ki.” >uEte wosini Pol ni Ariyopakas ki wauro kanisol hima le tambwa ya rini wu raꞌai. Wosini ya wu sawe, “Nunu kale himiyama hurahama leni mwanji anandi mi bwandau tini nu hambwa ki. 5cWondawani hambwa kipe hambwandau hima fwele, wunu fwele Epikuriyan hi uchandau, wunu fwele Sitoik hi uchandau, woro wunu mwanji ti rini ga au hinga ya wu anayenda. Wondani fwele ete sawe, “Ka bai perumbwa perumbwandau hima bwele mwanji ni ri bwakondau?” Wowani fwele sawe, “Do hima ko ba fwelei gotri leni ri sawendau.” Pol Jisas mwanji ga ri hasini ai ri sairo mwanji ga wunu ri bwandawani wunu o hinga ya wu sawenda. k
OEte wofunu Juta hima kupu lei lotu wo aka ki ri ini Juta hima kupu lenga ele Gotri ni akindau hima ba fwelenga ya wu anambwanda. Wondani gisi gisi hima waundau apweli ki ri ini ele hima wausiwani wunu ga mwanji ya ri bwanda. B }Wosini Pol Atenes ko ki ri dani fini ri nikisindani ri heiwani o ko laka ki gambolombo gotri miyafo naha o ki ya da. Wowani sembe rihi ti o mwaꞌambwe ni kapwa naha ya ri mendi. Ete wondawani Pol ni numbo ki raꞌairo hima le ete rini raꞌaini Atenes ko ki ya rini rakaru. Dani ini wu ai ikowani Pol Sailas hima pi Timoti ni mwanji ka hinga ya ri humbwe, “Kini ani tambwa ma ki tamata.” Pol Atenes ko ki Gotri mwanji ri bwaro #
?Ete wowani metengei ete ele sembe haro hima Pol ni wu humbwewani hapimwai tokwe ya ri rai. Wondawani Sailas hima pi Timoti to Beriya ko ki ya ete fi da. c ?
Ete wondawani Tesalonaika ko ki dau Juta hima kupu le wu mendiwani Pol Beriya ko pe hima leni Gotri mwanji ya ri bwanda. Wosini ka ko ki ya wu i. Wosini ele himiyama hurahama wui inaka ni wu jamekowani ya wu apapana. + O hinga wu wo wo wunu hima miyafo sembe wuhi ti ya wu ha. Girik pe hi chele humwe fwelenga Girik pe hima fwelenga wunu okwe sembe ti ya wu ha. =s Juta hima kupu le Beriya ko ki wu dau ti, wunu hima kipe naha. Tesalonaika ki dau Juta hima kupu leni wu dikindau. Beriya ko ki dau Juta hima kupu le Gotri mwanji wu mendini o keke wu wondau. Wosini gisi gisi Gotri chengi tiki dau mwanji tini wu kilindani ete wu hambwandau, mwanji fihi mwe naha umo, mina. ?w
Wosini o niliki kumbwa ele hiparakambwe Pol hima pi Sailas ni wu humbwewani Beriya ko ki ya fi i. Fi ini Beriya ko ki fi rarusini Juta hima kupu lei lotu wo aka ki ya fi raru. V% O hinga keke kale koti mendindau hima laka leto Jeson ga ele rini ga daro hima fwelenga wunu sawewani wunu kotimworo ya ti wu hasinimbwa wunu andosini ya wu i. Pol hima pi Sailas Beriya ko ki tau fi raro |qKale himiyama hurahama ga o ko laka pe koti mendindau hima laka lenga o mwanji ni wu mendikoni ete ya wu apapana. PEte wowani Jeson wunu rani aka rihi tokwe ya wunu raꞌai. Dele hima hinga tinda wunu Sisa king apukolaka ri mwanji ti wu yetupwandau. Wunu ka hinga sawendau, ‘King fo o da, hi rihi Jisas.” ’ "=Wu wakini fini wu hei nambwe. O hinga keke Jeson ga sembe ha hima fwelenga wunu ni rani o ko laka kipe koti mendindau hima laka le tambwa ya wu raꞌai. Wosini ka hinga ya wu sawe, “Dele hima delehaꞌa nuwe ki dau hima leni sembe wu rasairo. Wosini wu tani dohaꞌa ki wu dau. 5cEte wowani Juta hima kupu le, ka sumbu ni wu heini sembe amwaka ti ya wu a. O hinga keke ele rasikoli hima ni ya wu rata. Wunu kapwa hima naha, ele gisi hinga hima waundau apweli tiki wu dau. O hinga wunu wu ratasini o ko laka kipe hima lei sembe tini wu yeni rasaiwani sembe enge a ti ya wunu sukwa. Wokowani Jeson aka tini wu haweisini ya fini wu wakinda, hoko tokwe fini wu rakwaini ele himiyama hurahama ni ha kinani. Wosiwani Juta hima kupu fwele wui nindo tiki o mwanji ni kipe wu hambwasini sembe ti wu hasini Pol hima pi Sailas ni wu sirinani ya wu i. O ko ki dau Gotri ni akindau Girik pe hima fwelenga hi chele hima wui humwe lenga wunu okwe o sumbu hingambwa ya wu wosi. ucRini ka Gotri mwanji mu naha tini ri bwandani ya wunu ri sawe, “Kurais metengei amwaka ri mendini ri hasini ri ai sairo.” Wosini ya ri sawe, “Jisas hi tini kunu a sawendau ti, ori Kurais, Gotri ri tau ra kinani humbwero hima.” Z~-Ete wosini Pol o imbihumbwa ri wosindaro sumbu hinga ya ri ai wosi. Ka lotu wo aka laka ki ele hima ga ya wu raru. Wosini himati gisi namili ki ele hima ga Gotri chengi tiki kaisiro mwanji tini ya wu bwanda. X} +Pol hima pi Sailas fi ini Amifipolis ko ya fi raru. Wosini ai fi ini Apoloniya ko ti fi raruni o ko fi andosini fi ini Tesalonaika ko laka tiki ya fi raru. O ko ki Juta hima kupu lei lotu wo aka foki ya da. (|I(Wowani o kalapus aka fi andosini Litiya i aka tokwe ya fi i. Fi ini sembe ha hima fwele fi heini wunu okulano mwanji fwele ya wunu fi ha. Wosini ya fi i.C{'O hinga wu hambwafuni wunjenga wu ini mwanji wahapi tiki fini keke wu bwani hoko tokwe ya fini wu rasira. Ete wosini ya fini wu sawe, ka ko laka fi andosini mapwa fo tokwe fi i kinani. 4za&Ete wowani ele apungwandai kicha himako mwanji ti koti mendindau hima laka le tambwa ya wu raꞌai. Wowani ele koti mendindau hima laka le o mwanji ya wu mendi, fini Rom pe hima hinga fi waꞌaisindau. Ete wokoni ya wu aki. Wosini ya wu hambwa, fini Rom pe hima pini norukweni koti wo nambwe. y5%Ete wowani Pol ga mwanji wasa ti ya wunu ri sawe, “Sini Rom pe hima hinga si waꞌaisindau. Woroti kunu si mwanji ti ku wonorukweni ku mendi nambwe, mina. Wosini ele himiyama hurahama i mwakambe tiki nindumwasari sini ku tanambwasini kalapus tiki sini ku rawaruro. Wosini apa nimba sini ni ku yanini ku humbwewa si i kiꞌi? Minambwe naha. Kunjenga ku tanimbwa apa hoko tokwe sini ku rawarano.” x $Ete wowani kalapus aka ni aulindau hima ori o mwanji ri raꞌaini Pol hima pini ya ri sawe, “Koti mendindau hima laka le kini ani hanjaꞌaisiwa ki i kinani mwanji wu sawero. O keke kini kalapus tiki ki daro ti, ya ma ki iwa sembe kihi ti sa wahapi.” Jw
#Da hinga woni lindanawani koti mendindau hima laka leto apungwandai kicha himako fweleni kalapus aka tokwe wunu humbwewani wu ini ya wu sawe, “Opi hima fisi ma hanjaꞌaiwa sa fi i.” /vW"Ete wosini fini ri rani ri aka tokwe wu isini ahirahi ti ya fini ri yakwa. Wosini Gotri ni sembe wuhi wu haro ti keke ele ri hima kupu lenga ya wu eripeꞌaripenda. u7!Wosiwani metengei o gisi kumbwa fini raꞌaisini okwe fihi tini ya fini ri injinda. Wosini rini ga ri hima kupu lenga metengei naha uku ti ya wu ya. jtM Wosini Apukolaka i mwanji tini ori hima ga ele ri aka ki dau hima kupu lenga ya wunu fi bwanda. Ds Ete wowani ya rini fi sawe, “Jisas Apukolaka ni sembe mihi ti ma hawambwa Gotri mini ai ri ratani rihi mini ri nano. Wosini mi hima kupu le okwe o hingambwa wunu ri wosikonda.” r+ Wosini fini rani hoko tokwe rarusini ya fini ri sawe, “Kini hima omwesika naha. Ani apa hinde hinga a wosiwa Gotri ani okulani raꞌaino?” vqe Ete wowani ori kalapus aka aulindau hima lamu keke ata ti au laka ri uchandau tinga ri saini Pol hima pi Sailas tambwa kalapus aka we tokwe ya ri raru. Wosini ri akindani seke tapa rihi ti rikirikinandani fi seke mu tiki ya ri opulisi. p O hinga ya ri wosikondawani Pol hapa tinga ri uchani ya rini sawe, “Apa minjenga ai yeni si kei. Nunu tinda ete do nu da.” oWondawani o kalapus aka aulindau hima ri, ri apapanani ri saini o aka lengenumbo ni heiwani tinda ete randosinda. Ete wowani ya ri wohambwakahambwa, kalapus himako tinda wu akini wu ihiro. Wokoni ri gipi huweche ri longosini rinjenga ya ri ai ri yeni si ki. `n9Wowani metengei ete minawe omwesika naha ti dikoni ele aka kiro worumbo o tini ya raꞌichiꞌuchanda. Ete wowani ele aka lei lengenumbo ti randokoni kalapus ki dau hima leni injisiro seni kupu ti ya hungoni sika. 0mYWosiwani kalapus aka tiki wu dasini o nili wemi ki Pol hima pi Sailas Gotri ni fi uchahambwandani hukwa ti fi randawani kalapus tiki dau hima le ya wu mendinda. 4laWowani aulindau hima ori mwanji kwambu ki rini sawewani ya ri mendi. Wosini kalapus aka tipa we naha ki fini rawarusini seke fihi ti me domo fo toroni ya fini ri injisi. 8kiEte wowani gasa kumbo tiki fini wu tanambwasini kalapus tiki ya fini rawaru. Wosini o kalapus aka aulindau hima ni mwanji kwambu ki ya wu sawe, norukweni fini ri aulinda ki. [j/Wondawani ele himiyama hurahama mwanji fini ni au hinga wu bwandani ya fini omwemendinda. O hinga wowani ele koti mendindau hima laka ya wu sawe, nikaꞌari fihi hungosini gasa kumbo tiki fini wu tanambwa ki. jiMWosini nunu Rom pe himako ohounani nu toroni nu sirinanda nambwe sumbu ele ni ya fi sawenda.” hWosini ya wu sawe, “Dopihaꞌa Juta hima kupu. Fini do ko laka pe himiyama hurahama nuhi leni walambe sumbu fi wosindau. ~guWowani o humwe ni oweni dau hima ele o himamwale kapwa ki ya wu torondau numbo ti wu heiwani humburo. O hinga keke Pol hima pi Sailas wu toroꞌinjisini ele koti mendindau hima laka ni sawe kinani hima waundau apweli tiki ya fini raꞌai. rf]Gisi gisi do humwe o sumbu hinga ni ete ti wo wowani Pol diyahani ri jamekoni o himamwale kapwa ni ya ri sawe, “Jisas Kurais hi tiki mini a sawendau, do humwe ma andosini ma i.” Ete wowani metengei ete o humwe ni andosini ya i. OeWoro o humwe Pol ga nunu ga gisi gisi ti sirinani ti i i ka hinga ti uchandau, “Kale bai hima kari kau dau Gotri ni tau randau hima mwe naha. Wunu Gotri nunu raꞌaino numbo ni nunu sawendau.” d{Gisi foki Gotri ni uchahambwandau michi o tokwe nu indawani tau ra humwe fo tani numbo tiki ya nunu hei. O tau ra humwe himamwale kapwa tini ga dawani wupa ti ya ti wonda. Wondawani o humwe o himamwale kapwa ni ba fo ba fo mwanji ti ti silindawani o himamwale kapwa ga mwanji wasa ya tini bwanda. O hinga wondawani o humwe ni oweni dau hima le wunu ya laka wu torondau. jcMWosini uku ya ti ya. Ele ti hima kupu le, wunu okwe, tini ga uku ti ya wu ya. Wosini ya nunu ti sawe, “E, ete ku hambwawa, ani Apukolaka ni sembe mwe naha ani haro. O hinga nawa ma ku tani ai aka ki ku da.” O hinga ya nunu ti ekichasinda. Wondawani ti mwanji tini nu mendini ya nu sirina. Pol hima pi Sailas Filipai ko ki kalapus aka fini rawaruro
bWowani humwe fo, hi ti Litiya, tindo ka mwanji ya ti mendi. Tini Gotri ni lotu wondau. Tini Taiyataira ko laka pe humwe. Tini nikaꞌari naro ki ya tau ti randau. Wowani Apukolaka to sembe tihi jamekowani wasamba owesini Pol bwandau mwanji ti ya ti mendinda. !a;
Wondawani himati gisi tawani hoko tokwe nu ini ini injiro ko laka lengenumbo tiki nu raruni fwa foki ya nu i. Nunu ete nu hambwa, ka fwa takai ki Gotri ni uchahambwano michi fo o da. Ka fwa nu heiwani himiyama fwele o ki wu wausiwani nu litisini wunu ga mwanji ya nu anambwanda. ]`3 Wowani o ko nu hanjaꞌaisini Filipai ko laka ki ya nu raru. Ka ko injelembwa Rom pe himako to tani litiro. O ko, ko omwesika laka, ele Masetoniya mapwa tokwe dau ko ni dikiro. O ko laka ki gisi fwele ya nu da. n_U O hinga keke Toroas ko ki sipi tiki nu rau nu litisiwani sipi metengei ete nunu rani Samoteres ko ki ya nunu raꞌai. Wosiwani o gisi hundusini lindanawani nurumbu o sipi ki ai nu rau nu litisiwani Niyapolis ko tokwe ya i. h^I
Ete wowani Pol o sumbu ri heisini metengei mwanji ti funda nu bwani ya nu mendi, numbo ete nu wakini Masetoniya mapwa tokwe ma nu i. Nu hambwanda, Gotri o nunu uchanda, Gotri mwanji kipe wunu nu sawe ki. Litiya sembe haro b]= Wosini niliki ki Pol tukuyaneheini mwaꞌambwe foti ya ri hei. Ri heiwani Masetoniya pe hima fori enindani Pol ni ya ri ekichasinda, “Mini soluwara oti ma yetikinani Masetoniya mapwa tokwe sikani ma nunu okula.” T\!O hinga wunu wosiwani Misiya mapwa wu andosini Toroas ko tokwe ya wu rai. [+Wu ini Misiya mapwa ki wu ambwesini Bitiniya mapwa tokwe wu raru kinani ya wu simiyanda, hinde wowani, Jisas Himamwale tito wunu ichakisiwani. 4ZaEte wondawani Gotri Himamwale kipe ti Esiya mapwa ki Gotri mwanji ti wu bwano keke minambwe wunu nasiwani wu ini Firisiya, Galesiya opi mapwa fisi nindo ki ya wu i. =YsO hinga wosiwani sembe haro sios hima ele kwambu tiki ya wu eti. Wondawani sembe handau hima le gisi gisi miyafo naha ete ya sukwanda. Pol Masetoniya pe hima forini tukuyaneheiro sX_Wosini ele ko laka tokwe wu ini mwase Jisas himache lenga sios pe mekupu hima lenga Jerusalem ki funda wu bwani wu mendiro mwanji o tini sembe ha himako ni ya wu handa. Wosini ya wu sawe, “Kunu ahaꞌa sumbu ni ma ku sirinanda.” kWOPol Timoti ni raꞌai kinani ri wondau. O keke rini raꞌaini hima tape kupu rihi ti ya rini kuto. Hinde wowani, rini ka hinga ri hambwaro, Timoti hima tape kupu rini kuto nambwe nawa ele Juta hima kupu mwanji rini saweno. Hinde wowani, wunu tinda wu hambwasindau, Timoti yapai rini Girik pe hima. O keke Timoti hima tape kupu rini kuto nambwe ri daro. V}Lisitara pe Aikoniyam pe sembe ha himako le ri sumbu tini wu heini ka hinga ya wu sawenda, “Timoti hima kipe naha.” bU ?Fi ini Depi ko ki fi rarusinimbwa Lisitara ko okwe ya fi i. O ko ki Jisas ni sirinandau hima fori ya da, hi rihi ti Timoti. Rini Juta hima kupu humwe fo, ti che, tini sembe ha humwe. Woro ri yapai rini Girik pe hima. {To)Ete wowani Siriya, Silisiya mapwa ki fi indani sios hima leni kwambu tiki wu eti kinani ya wunu fi okulanda.
S
(Wowani Pol Sailas ga fi ikowani sembe ha himako ka hinga ya fini sawe, “Apukolaka ri okokona ti kini ga sa apa funda ku i.” aR;'Ori hima keke mwanji kwambu tiki fi anambwasini tau ti funda ai fi ra nambwe. Wosini Banapas Mak ni ra ra rini ga fi ini sipi tenge fotiki rauni fi litisiwani sipi o to fini ra ra Saipuras ko tokwe ya fini rakachi. )QK&Wowani Pol ya sawe, “Ori hima imbihumbwa Pamufiliya mapwa ki nunu andosiro. Wosini tau ti nunu heini nunu ga ri ra nambwe. O keke nunu ga apa ri i hinga.” >Pw%Wosini Banapas, Jon Mak ga wu i kinani ya ri hambwa. O$Dani ini gisi fwele isiwani Pol Banapas ni ya sawe, “Sini ko laka mapwa tokwe ma ai si ini si hiparakambwe le ai si hei, imbihumbwa Apukolaka ri mwanji si bwarakarandaro ko leki. O keke si ini wunu si hei ki, kipe tumbwa wu dauꞌu, mina.” xNi#Pol hima pi Banapas fini o Andiok ko ki fi dani ele sembe ha hima lenga tau funda wu randani ele himiyama hurahama ni Gotri mwanji ti wu ondiyakandiyandani Apukolaka i mwanji kipe tini ya wu bwanda. Pol hima pi Banapas apumbwa apu fi iro RM "[Wondawani Sailas ri inaka ti Andiok ko tiki ri da ki ya ri hambwanda.] JL
!Wondani Andiok ko tiki gisi miyafo hinga ya fi da. Wosiwani Andiok kipe sembe ha himako ele kipe naha fini weseꞌasini fini ai wu humbwewani metengei fini humbwero hima le tambwa ya fi ai i. GK Jutas hima pi Sailas, fini Gotri mwanji bwarakarandau hima. Worotiki ele sembe haro hima leni mwanji kipe miyafo naha ki fi bwarakarandani wui sembe tini fi rasaindani ya wunu fi okulanda. yJk Ete wowani ele sios hima o chengi ni wu hambwasini ya wu eripe. Hinde wowani, o chengi wui sembe tini okularo. I5 Sios hima le o chengi hinga ni wu kaisini wunu humbwewani Andiok tokwe ya wu rai. Wosini ele sios hima funda wunu wausini o chengi ya wunu ha. 5Hc Apa ele nimba gambo gotri ni ha kinani owero anguꞌomwe ti ku a kei. Omwe fi ti ku a kei. Hima le kwele tiki injiwani haro omwe ti apa ku a kei. Ele humwe ni sawe sumbu ti ma ku ratako. Kunu dele sumbu kunu nu sawero tini ku ratakowa, oti kipe naha. Seꞌe le. Kunu kipe kumbwa ete ya ma ku da.” 4Ga Gotri Himamwale kipe ti nunu ga dawani mwanji ti ka hinga funda nu bwani nu mendiro. Apa tau kwambu miyafo kunu ni ai nu ha hinga. Ka sumbu hinga tumbwa ma ku sirinanda. ~FuNui takisopo ki funda nu bwani nu mendiro mwanji tini kunu sawe kinani Jutas hima pi Sailas nu humbwewani opi inda. fEEFini nui Apukolaka Jisas Kurais hi tiki fi himamwale ti fi ohumbweno tini fi akinda nambwe. ZD-O mwanji hinga ni nu mendisini nunu sembe funda nu hambwani mwanji ti funda nu bwani nu mendisini nui hiparakambwe fopi kunu tambwa nu humbwewani opi inda, nu okokonandau hima fisi pi Sol hima pi Banapas ga. uCcNunu nu mendiro, nui nau fweleto wu ini mwanji foti kunu wu bwawani wui mwanji ti keke inaka tenge miyafo ku hambwandaro ti, e, kui inaka tini rakai kinani wu wosindaro ti. Woroti o sumbu hinga kunu wu wosi kinani wunu nu sawe nambwe. _B7Fi ikowani fi tapa tenge tiki chengi foti wu haro ti ka hinga saweni kairo, “Nunu Jisas himache lenga sios pe mekupu hima lenga kunu nu sawekonda. Nunu kui hiparakambwe. Dohaꞌa chengi nu kairo ti, kunu hima ba fweleto sembe ku hasini Andiok ko tiki, Siriya ko tiki, e, Silisiya ko tiki ku dau leni nu kairo. Seꞌe, nui hiparakambwe le. oAWEte wosini Jisas himache ele ga ele sios pe mekupu hima lenga ele sios hima le okwe, mwanji ti funda wu bwani wu mendisini wunu ga dau hima fopi ya wu ondiyasi, Pol hima pi Banapas ga fini humbwewa Andiok ko tokwe wu i ki. Hima mwe pi, fi hi ti ka, Jutas, hi rihi foti Basapas, rini ga Sailas ga. O fini ele sembe haro himako i nindo ki dau hima laka. =@sDo chengi hinga ti nu kaikondau ti, hinde wowani, nunu nu hambwasindau, imbihumbwa ete ta tani apa okwe, ele ko laka hinga Moses kaisiro Gotri lo mwanji bwandau hima fwele ele da. Wosini ele himati gisi hinga o mwanji ni lotu wondau aka tiki wu bwandau.” Chengi ti sembe haro hima kupu ba fweleni ekehero $?AMina. Nunu chengi foti ma nu kaini ka hinga ma nu sawe, ‘Kunu gambolombo gotri ni haro ba fo ba fo anguꞌomwe kapwa le ma ku haraꞌai. Wosini ele humwe sawe sumbu ma ku ratako. Hima le kupu ti omwe i kwele tiki injiwani haro omwe le apa ku a kei. Omwe fi ti okwe ku a hinga.’ >'“Wosiwani ai inaka ti ka hinga ani hambwandau. Ele hima ba fwele Gotri ni sembe ti wu handawa nunu tau kwambu ti wunu ni nu ha hinga. c=?Imbihumbwa kapwa Apukolaka to do mwanji sawesiro ti apa okwe o hingambwa o sawesinda.’ !<;O hinga wosiwa ele hima ba fwele Apukolaka ni sa apa wu wakinehei.Wunu ele mapwa ki dau hima ba fwele ahi wunu a nasini wunu ani esisiro.” g;G‘Apukolaka ete sawe, “Ichai ai a tano, wowa Defit aka wu londoro ti ani ai rasaiwa o etikonda.Ele aka pe mwaꞌambwe hinga tinda kapwa woro. Woroti o aka o ani ai wokonda.Wosini a rasaini ai ani esino. : Kale imbihumbwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima lei mwanji okwe o hingambwa sawesindau. Wui chengi foki ka hinga sawero: +9OSaimon tambwa ka kunu sawero ti, Gotri metengei naha ele hima ba fwele keke ri woni wui nindo tiki ri hi tini uchano himache rihi fwele ri esiro tini ri sawero. d8A
Mwanji fi bwasiwani Jemis ga ya sawe, “Ai hiparakambwe le, mwanji ahi ma ku mendi. $7A Pita o hinga ri sawesiwani ele wausini bwandaro hima le mwanji fo wu bwa nambwe. O hinga keke wunu wasamba wu owesini Banapas hima pi Pol mwanji tunumbwa ya wu mendinda. Fini ele hima ba fwele nindo tiki Gotri ba fo ba fo sumbu ti fi tapa tenge ki fini haro tini ya fi bwanda. Q6 Nunu ka hinga nu hambwandau, Jisas Apukolaka to nunu keke ri woni nunu uchawani sembe ti nu hasiwani Gotri ya nunu ri raꞌaikonda. Woroti Gotri ele hima ba fwele keke okwe o hingambwa ri wondau.” 5
O hinga keke hinde wowani Gotri ni ku simiyaneheindau? Kunu apa Moses kairo Gotri lo mwanji tinda norukweni sirinano tau kwambu hinga ti sembe haro hima ba fweleni ku ha kei. Injelembwa nui metele lenga apa nunu okwe o tau kwambu hinde nu ra kumbwa. 4 Rini sumbu ba fo hinga nunu wosisini sumbu ba fo hinga wunu wosinda nambwe, mina. Wunu sembe rini haro keke sembe wuhi ti ako naha. K3Gotri ele hima i inaka ni kipe naha hambwandau ti, o Gotri to nunu mekuro, ri sembe ti ele biya hima ba fwele keke okwe ri wondau. Gotri ri Himamwale kipe wunu haro, nunu ni ri haro hingambwa. 2yWosini mwanji miyafo wu anambwasini Pita to saiꞌetisini ya ri sawe, “Ai hiparakambwe le, kunu ku hambwandau, injelembwa Gotri tau ti nunu hasini ani ni ri esisiwani ele biya hima ba fweleni Gotri mwanji a bwawani wu mendini sembe ti wu haro. |1qO hinga keke o mwanji ni wu wonorukwe kinani Jisas himache lenga ele sios mekupu hima lenga funda ya wu wau. [0/Ete wowani Jisas ni sembe haro Farisi hima fwele saini ya wunu sawe, “Kunu ele hima ba fweleni ma ku sawewa hima tape kupu wuhi ti sa wu kutosini Moses sawesiro Gotri lo mwanji tini sa wu sirinanda.” X/)Wosini wu ini Jerusalem ko ti wu raruwani sios hima le, Jisas himache le, e, sios mekupu hima le ya wunu weseꞌa. Wosiwani Pol hima pi Banapas Gotri fini ga randaro tau leni ya wunu fi sawehambwanda. 1.[Wosini ele sios hima le biya hinga wunu raꞌaisini wunu weseꞌasini wu ini Finisiya, Sameriya mapwa nindo ki wu i i o mapwa fisi kipe sembe ha hima leni hima ba fwele sembe Gotri ni haro tini ya wu sawehambwanda. O hinga wu wosiwani ele sembe ha himako sembe ti kipe naha ya wu eripenda. 6-eO hinga wu bwasiwani Pol hima pi Banapas sembe amwaka laka wunu fi ani mwanji kwambu tiki wunu ga ya fi anambwanda. O hinga keke ele sembe ha himako hima fwelenga Pol hima pi Banapas ga ya wunu humbwe, wowa Jerusalem wu ini Jisas himache lenga sios mekupu hima lenga o mwanji ni wu wonorukwe kinani. h, KO ko ki Jutiya pe hima fwele sikani sembe ha hima lenga mwanji wu anambwani ya wu sawe, “E, Moses sawero Gotri lo mwanji tini ku sirinani hima tape kupu kuhi kunu kuto nambwe siwa, Gotri hinde apa kunu raꞌai kumbwa.” P+ Wosini gisi miyafo hinga Gotri ni sirinandau hima lenga ya fi da.f*EAndiok ko o ki fi raruni sios hima le fi heini wunu uchawani wu tani wu wausiwani Gotri fini ga randaro tau ti ya wunu fi sawe. Wosini ya fi sawe, “Gotri ele hima ba fwele keke numbo ti nambusindau, sembe wu ha ki.” @)yAteliya ko ki fi raini sipi tenge tiki fi rauni fi litiwani sipi o to fini ra ra Andiok ko tokwe ya fini raꞌai. Imbihumbwa o ko ki sios hima le Gotri tapa tenge tiki fini hasini humbwewani fi iro, Apukolaka tau fi randawa Gotri fini ga dani fi tau okula kinani. Woroti o tau fi ra ra apa o ko ki fi ai taro. U(#Wosini Gotri mwanji ti Peka ko tiki fi bwasini Ateliya ko tokwe ya fi rai. W''Dani ini Pisitiya mapwa nindo ki fi ini Pamufiliya mapwa ki ya fi raru. A&{Ete wosini fini ele sios hinga tinda, sembe ha himako wui nindo tiki mekupu hima hinga funda funda ya wunu fi esi. Wosini ahirahi fi hakisini Gotri ni fi uchahambwani ele sios hima hinga tinda ete ka sembe wu handau hima ri, wui Apukolaka i tapa tenge tiki ya fi ha. Fini Andiok ko Siriya mapwa tokwe fi ai iro %Wosini ele Jisas ni sirinandau himako lei sembe tini kwambu tiki ya fi okulanda. Fini kwambu tiki ka hinga ya wunu sawe, “Kunu sembe ha sumbu ti kwambu tiki ma ku toronambu. Nunu metengei ele nomo hinga nu rasinimbwa ka Gotri ko kipe naha ki nu raruno.” [$/Wosini o ko laka ki Gotri mwanji kipe ti fi bwandani ele himiyama hurahama miyafo fi okulawani Jisas ni sirinandau hima hinga ya sukwa. Da hinga woni Lisitara, Aikoniyam, Andiok ko laka tokwe ya fi ai i. 2#]Ete wosiwani ele sembe ha himako tani rini wu haweisiwani ri ai saini o ko laka ki ya ri ai raru. Wosini dani ini lindanawani Banapas ga Depi ko laka fo tokwe ya fi i. 1"[Ete wosiwani Andiok pe Aikoniyam pe Juta hima kupu fwele ya wu ta. Wosini wundo ele himiyama hurahama leni sembe ti wu rasaiwani humokuto ti wu ekeheni Pol ni ya wu ye. Wosini hima tape rihi ti wu longoni o ko takai hoko tokwe ya rini wu rakwai. Wunu ka hinga wu hambwaro, ori hima hahiro. F!Fini o mwanji hinga fi bwasini ele himiyama hurahama ni tau kwambu naha fi rani wui gotri ni handau hinga fini ni wu hano sumbu ti ya fi etipenda. Pol ni wu ye ki humokuto wu ekehero ; oWoroti Gotri ri sumbu tinda kunu ri hikisa numbwa. Mina. Rini sumbu kipe tumbwa ete nunu ri wosindau. Rini hewen ko tiki dasini mwa ti kunu keke humbwewani sikandani a miyafo naha wosiwani kipe tumbwa sukwandau. Wosini rini ele ahirahi funda kunu ri chikindani sembe wahapi kunu hasiwani ku eripendau.”
~3}Q{zxwwvuKtbNa_Q^]] \y[jZKYcX&WVV-UTTdSfRQgP\PNMMLLKTJJHHGYF3EDCBB?A@?>>j> =
“Ete wosiwani da hinga woni a saini Jerusalem ko tokwe ani ai raisini Gotri aka laka ki a raruni Gotri ni ani uchahambwandani tukuyaneheindau hinga EABwele keke ete mi nikisindau? Ma saini hi rihi tini uchani uku ti mi yawa fi rihi ki kapwa sumbu mihi ti sa ri rani rumbwe.’ Gotri Pol ni hima kupu ba fwele keke rini humbwewani ri iro {@oO keke apa mi heiro sumbu ga mi mendiro mwanji ga rini keke ele hima hinga tinda ete wunu ni mi bwani mi indano. s
Rindo ri tani ai mu tiki ri etisini ya ri ani sawe, ‘Ai hipache ri Sol, miya mihi ti kipe sa mini wosi.’ Ete wowani metengei ba ete miya ahi ti kipe wosiwani ya rini ani hei. Y=+ “Woro hima fori o ko ki ya da, hi rihi ti Ananaiyas. Rini Gotri ni akindani Moses kaisiro Gotri lo mwanji ni hambwandau hima naha. Damasukas ko tiki dau hima le ete rini sawendau, ori hima kipe naha. &<E Hi mwe ti nika tito sukwandau hinga. Wosiwani ani hei ki heifuro. Wowani ani ga iro hima leto tapa tiki wu ani toro toro nu ini Damasukas ko ti ya nu raru. ;
“Wowani ani ga mwanji wasa ya a sawe, ‘Apukolaka, hinde hinga apa a wosino?’ Ete wowani Apukolaka ya ri ani sawe, ‘Ma saini Damasukas ko tokwe ya ma i. Wosiwa o ko ki mi rano tau ti mini ani ondiyaro ti hima fori o mini sawekawekonda.’ t:a Ani ga iro hima le hi tumbwa okuro tini wu heiro. Woroti, ori hima ani sawero mwanji ti wu hambwa nambwe. 59cEte wowani ani ga mwanji wasa ya rini a sawe, ‘Apukolaka mini namo?’ Ete wowani rini ga ya ai ani sawe, ‘Ani Nasaret pe Jisas, walambe sumbu ete mi ani wosindau.’ &8EEte wowani nuwe tiki a raini a yoꞌosikitasini a tukuyandani a mendiwani tumwa foti ya ani sawe, ‘Sol, Sol, hinde wani walambe sumbu mi ani wosindau?’ A7{“Wosiwani ani indawani nika ti gondi naha indawani Damasukas ko ti ya a takai. Ete wowani metengei ete hewen kipe hi hinga okundau ti lepakinani miyaningisopo ahi tiki ya oku. X6)Dohaꞌa mwanji puris hima apukolaka ga kanisol mekupu hima lenga apa o kunu sawewa ku mendikonda. Chengi foti Damasukas ki dau hiparakambwe leni wu kaisini wu ani hasiwani kalapus tiki wunu ani owe ki ya a rai, wosini Jerusalem wunu a ratawa wui sembe ha sumbu ti keke amwaka ti wu mendi ki. Pol sembe haro sumbu tini wunu ri sawero R5 Wondani ani do apa a sirinandau numbo hinga ni sirinandaro hima leni walambe sumbu wunu a wosindawani fwele o keke handaro. Wosini fwele seni tiki wunu ani injisini kalapus tokwe wunu a raꞌaindaro. *4M“Ani Juta hima kupu fo, ai nuwai Tasas ko Silisiya mapwa ki ani rasiwani dohaꞌa ko laka ki a sairo. Wosiwani Gameliyel to ani ondiyakandiyaro. Wowani nui atei hima i sumbu ti tinda ani hambwasindau. Wosiwani ani apa do ku sirinandau hingambwa Gotri ni kwambu tiki a sirinandaro. 3Pol Hipuru mwanji ki ri bwandawani wunu mwanjiche fo wu bwa nambwe nimba wu gainasini ya wu da. Wondawani Pol ya ri sawe, q2 ]“Ai hiparakambwe lenga ai yapai hima ga, ma ku mendi. Ani ga mwanji wasa foti ya kunu a sawekonda.” 19(Ete wowani ori au anaye hima lei apukolaka ya ri ohouna. Wowani Pol aka lata ki kau ri etisini tapa rihi ti ri rasaisini ele himiyama hurahama ni ya ri yetiꞌati. Wowani wunu tinda ete takisopo wuhi ti wu dimiwani Pol mwanji ti Hipuru mwanji tiki ka hinga ya wunu ri sawe:J0
'Ete wowani Pol ga ya ai sawe, “Ani Juta hima kupu fo. Ai ko ti Tasas, Silisiya mapwa ki dau. Ko ahi hi chele. Woroti ma fiya ani ohounawa ele bai himiyama hurahama ni mwanji wunu a sawe.” t/a&Ani ete ani hambwaro, oti mini Isip pe hima po, imbihumbwa hinga gapiman ga au ti ku anayesini 4,000 hima gipi au naha tinga ku torosini wunu mi ra ra mi ini hima da nambwe nuwe tiki mi akini mi iro. Woro hima mwe mindoꞌo, mina?” .%%Wondawani ele au anaye hima Pol ni ra ra wui aka we tokwe rakarukowani Pol au anaye hima lei apukolaka ni Girik mwanji ki ya ri sawe, “Mwanji fo mini a sawenoꞌo?” Ete wani au anaye hima lei apukolaka ori ya rini sawe, “Wo mini Girik mwanji mi hambwandau. 6-e$Wondawani ele himiyama hurahama miyafo naha wunu sirinandani au laka ya wu uchanda, “Ma rini yewa sa ha!” Pol sembe ri haro sumbu mu tini Juta hima kupu leni ri sawero O,#Wowani Pol lata huwe laka tiki eti eti aka tokwe ri raundawani himiyama hurahama le rini ye kinani au anaye hima leni ya wu ginanda. Ete wokondawani au anaye hima le rini kichani ya rini wu rakau. S+ "Wondawani himiyama hurahama miyafo naha o ki wu dani fwele ata ba fweleki gindawani fwele ata ba fweleki ya wu ginda. Ele ata hinga wu gindawani wasamba miyafo naha ti ete sukwandawani o au anaye hima wui apukolaka mwanji mu ti hinde hinga apa ri mendino. O hinga keke Pol ni au anaye hima lei aka tiki rakaru kinani ya ri sawe. *7!Wosiwani au anaye hima wui apukolaka takai tani Pol ni ri torosini ele au anaye hima leni ya ri sawe, “Kari namo? Bwele sumbu hinga ni ri woro?” )y O hinga wowani metengei ba ri ini au anaye hima fwelenga wunu aulindau hima fwelenga ri ra ra wunu tambwa namani ya wu rai. Wowani au anaye hima wui apukolaka ga ele ri au anaye hima lenga wu heikoni Pol ni ai wu ye nambwe ya rini wu hanjaꞌai. ?(w Wosini Pol ni ya wu yenda. Wondawani o mwanji to au anaye hima wui apukolaka tambwa ini ya raru. Raruni ya sawe, “Jerusalem hima le nimba wu apapanani hima foni wu yenda.” :'m Ete wowani o mwanji hinga ni wu mendikoni Jerusalem ko kipe himiyama hurahama le wu apapanani wu tani ya wu wau. Wosini Pol ni wu toroni Gotri aka laka hoko tokwe wu longoni ya rini wu rasira. Wosini metengei Gotri aka laka duwa ti ya wu dimi. Rom pe au anaye hima wui apukolaka Pol ni ri raꞌairo K& Wunu o hinga wu sawero ti, injelembwa Efesas ko kipe Torofimas Pol ga Jerusalem ko ki kwai fi dawani wu heiro. O hinga keke ya wu hambwa, Pol o hima ni rani Gotri aka laka we ki rini rakaruro. %} Wosini hapa tinga ka hinga ya wu ucha, “Kunu Isurel hima kupu, ma nunu okula. Dorihaꞌa hima ele ko kipe hima ni ondiyakandiyandau ti, nui hima kupu ga Moses kaisiro Gotri lo mwanji ga do Gotri aka laka okwe rakai kinani ri wondau. Woro dohaꞌa sumbu tombwa mina. Girik pe hima fwele ri ratani do Gotri aka laka we ki ri rasirasini o aka kipe naha ni ri woyemuro okwe.” i$KDani ini hakino gisi tapaꞌangi hatachi fisi ikowani Esiya kipe Juta hima kupu le Pol ni wu heiwani Gotri aka laka ki ya kwai ri da. Wosini ele himiyama hurahama sembe tini ya wu rasai. Wokoni Pol ni ya wu toroningi. |#qEte wowani o mwanji hinga ni ri mendisini, Pol ele hima opuriꞌopuri ni ri raꞌaisini lindanawani wunu ga ele hakindau sumbu ni ya wu haki. O hinga wu wosini Gotri aka laka ki ri raruni puris hima leni ya ri sawe, hinde gisi ki apa wu hakino gisi wu humbusini Gotri ni wu hano omwe wuhi funda funda wu ratano. Juta hima kupu le Gotri aka laka ki Pol ni wu toroningiro "{E, ele sembe haro hima ba fwele wunu keke imbihumbwa funda nu bwani nu mendiro mwanji hinga ni chengi nu kaisini nu humbweni o wunu nu sawesinda. Woro wunu sa wu hambwanda, wunu apa ele hima gambolombo gotri ni haro anguꞌomwe wu a hinga, omwe fi ti okwe wu a hinga, hima le kupu ti omwe i kwele tiki injisiwani haro omwe le wu a hinga, e, hima i humwe ni wu sawe hinga.” k!OWoroti mini ele hima Gotri aka laka ki ma raꞌai. Wosini ele hakindau sumbu ti wunu ga ma sirinani wo. Wosini hakindau sumbu keke ya ti ma wunu okulawa mwa kopika wuhi sa wunu yeto. O hinga mi wowa ele hima sa wu hambwa, ka mwanji mini wu sawero ti nimba gambo. Ete wowa wunu wu hambwakonda, mini okwe Moses kaisiro Gotri lo mwanji tini mi sirinandau. & EMa mendi, mwanji fo mini nu sawesiwa o hinga ma wosi. Nunu hima opuriꞌopuri o da, sumbu fo wu wosi kinani wunu Gotri ga mwanji funda wu bwani wu mendiro. M Mini mi taro mwanji ti o ya wu mendikonda. Wowa apa hinde nu wono? J
Wondawani hima fwele sumbu mihi tini wunu ni ka hinga ya wu sawe, Juta hima kupu leni ele hima ba fwelei nindo ki ete mi sawendau, ‘Kunu Moses kairo Gotri lo mwanji tini ku sirina kei.’ Mini ka hinga mi sawendau, ‘Kunu kui che lei hima tape kupu ti apa ku kuto kei. Wosini imbihumbwa pe sumbu ti ma hanjaꞌai.’ % CWowani ri mwanji ni wu mendisini Gotri hi tini ya wu rasainda. Wondani ya rini wu sawe, “Nui hipache Pol, mini mi hambwandau, Juta hima kupu miyafo naha sembe hahiro. Wosini ele sembe haro himako hinga tinda ete Moses kaisiro Gotri lo mwanji tini kwambu tiki ya wu sirinanda. Z -Wowani Pol wunu weseꞌasini ele himiyama hurahama ba fwelei nindo tiki Gotri rini okulani randaro tau tini kipe naha ya wunu ri sawenda. Pol sios mekupu hima lei mwanji tini mendini Gotri aka laka tokwe iro {Wosini lindanawani Pol Jemis ni hei ki nunu ga ya ri i. Nu ini nu heiwani sios mekupu hima ele Jemis ga ya wu da. ^5Ete wosini Jerusalem ko ki nu rauwani sembe ha hima le nunu raꞌai ki ya wu eripe. Wowani Sisariya ko ki dau Jisas ni sirinandau hima fwele okwe nunu ga ya wu i. Nu iwani Neson ri aka tokwe ya nunu wu raꞌai, rini Saipuras kipe hima, imbihumbwa sembe ri hasini Jisas ni ete ri sirinandau. Ri okokona ti aka rihi tiki ete nu da ki. \1Gisi fwele isiwani mwaꞌambwe le nu otokunasini Jerusalem ko tokwe ya nu i. 5O hinga ri sawesiwani ri inaka nu jameko ki ai nu hambwa nambwe. O hinga keke tambwa nu sawero mwanji hinga ti nu hanjaꞌaisini ka hinga ya rini nu sawe, “Apukolaka ri okokona ti sa ri wosi.” Jerusalem ko ki Pol sios mekupu hima leni ri randau tau mwanji ti sawehambwaro pY
Wowani Pol ga mwanji wasa ya ri sawe, “Hinde wowani ku ichakandani inaka ahi ti walambe ku wondau? Ani Jerusalem ko ki Apukolaka Jisas hi keke kupu tiki ani injino ti, e, ani hano ti okwe ani akinda nambwe ani otokunasindau.” Ete wowani o mwanji nu mendisini nunu ga o ko kipe himako lenga Pol Jerusalem ko ki ino keke mwanji kwambu tiki ya rini nu sawenda. 7 Wosini nunu tambwa ri tani Pol leti ri torosini tapa rihi ga seke rihi ga rinjenga ya ri inji. Wosini ya ri sawe, “Gotri Himamwale kipe ete sawe, ‘Jerusalem pe Juta hima kupu le yapai chele leti ni ka hinga wu injisini hima kupu ba fwelei tapa tenge tiki rini hano.” ’ 8i
Sisariya ko o ki gisi fwelenga ya nu da. Wondawani Gotri mwanji bwarakarandau hima fori, hi rihi ti Akapas, Jutiya mapwa ri hanjaꞌaisini Sisariya ko tokwe ya ri sika. gG Himiyama che rihi le opuriꞌopuri, wunu hura li nambwe. Wunu Gotri mwanji wu bwarakarandau. CDani ini lindanawani Tolemes ko nu hanjaꞌaisini Sisariya ko ki ya nu raru. Wosini nu ini Gotri mwanji bwandau hima fori, Filip, ri aka ki nu raruni rini ga ya nu da. Rini okwe imbihumbwa Jerusalem sios sembe haro himako leto Jisas himache leni okula kinani wunu esisiro kale tapaꞌangi hatachi fisi hima fori. &ESipi ki nu rau nu litisiwani Taiya ko hanjaꞌaisini Tolemes ko ki ya iraru. Wosiwani sembe haro hima ele nu weseꞌasini wunu ga gisi funda ya nu da. 4aWosinumbwa wunu ga nu anaweseꞌasini sipi ki nu rauwani wunu ko wuhi tokwe ya wu ai i. Sisariya ko ki Gotri mwanji bwarakarandau hima fori Akapas Pol ni mwanji ri bwaro 5Ete wowani do ko ki nu da ki nu hambwaro gisi nuhi ti ya humbu. Wosiwanumbwa do ko ya nu hanjaꞌai. Wowani Jisas ni sirinandau hima ele ga wui che humwe lenga ko laka hoko tokwe ya nunu wu rakaru. Wosini hapimwai o ki tatumbu ti nu ombungwesini Gotri ni ya nu uchahambwanda.
{Wosiwani nu ini Jisas ni sirinandau hima ele ni nu wakini nu heisini o ko ki gisi tapaꞌangi hatachi fisi wunu ga ya nu da. Wondawani Gotri Himamwale kipe ti ele hima inaka wuhi rasaiwani Pol ni wu autangini ya wu sawe, Jerusalem apa ri i hinga. j MWosini dani ini Saipuras ko cheche nu heisini tapa usanji tokwe ya nu hanjaꞌai. Wosini nu ini Siriya mapwa laka ki nu raruni biya hinga nu ini sipi o Taiya ko ki ya yenjimbele. Wosiwani sipi o ko ki mwaꞌambwe ya rawaka. w gWosini sipi fo nu wakini nu heiwani Finisiya mapwa tokwe ikowani o sipi ki nu rauni nu litisiwani sipi ya i. P
Wosiwani wunu nu hanjaꞌaisini sipi ki nu rau nu litisiwani sipi ya i. Nu ini Kos ko ki ete ya nu raru. Wosini lindanawani Ros ko ki ya nu raru. Ros ko nu ai hanjaꞌaisini Patara ko ki ya nu raru. X )&Wosini tambwa Pol wunu sawero mwanji, “Apa ai miyaningisopo ti hinde ai ku ani hei kumbwa,” o tini wu ai hambwawani sembe nomo omwesika naha ya wunu a. Wosini rini wu raꞌaiwani sipi tiki ya ri i.pY%Da hinga woni ichaka miyafo naha wu ichakandani Pol ni wu toronambusini ya rini wu tumwatamwaꞌanda. $Pol o mwanji hinga ri bwani ri humbusini tatumbu ti ri ombungwesini ele sios mekupu hima lenga tinda Gotri ni ya wu uchahambwanda. #Dele ai tau hinga tinda kunu a mekusiro ti, kunu okwe o hingambwa kwambu tiki tau ma ku randani ele heifundau hima leni ku okulanda. Wosini nunu Apukolaka Jisas to sawero mwanji ni ma hambwawa nu hambwanda, ka hinga ri sawero ti, ‘Hima fori mwaꞌambwe ti hima forini hano ti, haro hima ori ri eripeꞌaripe sumbu ti o mwaꞌambwe tororo hima ri eripeꞌaripe sumbu ni dikindau.” ’ -"Kunjenga ka sumbu ni ma ku hambwa, ani anjenga ai tapa ki tau a rani ani okulandani, ele heifundau hima ani ga dau le okwe wunu ani okulandaro. W'!Ani ya, nikaꞌari mwaꞌambwe keke ani okokonani hima forini a sili nambwe. ) “Woroti apa Apukolaka ri mwanji tinga hima keke wo sumbu rihi ga tapa tenge rihi ki o kunu ani hasikonda. Ka mwanji to o ya kunu okulasikonda. Wosini ele himiyama hurahama Gotri rihi nasiro hima le wui nindo tiki ele mwaꞌambwe kipe naha kuhi o ya kunu hakonda. &E O keke kunu gisi gisi ku hambwafwaꞌaisini ya ma ku da. Woro kunu ka tini ma ku hambwa, asama namili laka ani kui inaka ni rasaini kunu okula kinani a diyaha nambwe niliki tapwaki kwambu tiki ete a randaro ti. Kunu ani ondiyakandiyandawani meriꞌuku ahi ti kunu keke ete sikandaro. yk Wowa apa kunu fweleto Jisas ni sirinandau hima leni ai raꞌai kinani wu saini mwanji gambo fwele o sawekonda. 3 _ Ani ani hambwandau, kunu ani andosini ani indawa ai gumwa tokwe kapwa asa fwele tani kui nindo tiki dasini apa Gotri fe che asa che leni walambe sumbu o wunu wosikonda. {o Woroti apa kunjenga ma ku aulindani Gotri dele ri fe che asa che le okwe ku aulinda. Hinde wowani, Gotri Himamwale kipe ti o tau ni ku ra kinani kunu esiro. O keke Gotri sios ti ma ku aulinda, hinde wowani, oti ri fi tiki wungwa ti ri jiro. ^~5Ani Gotri hambwandau ele sumbu hinga tinda ete kunu ni a bwa kinani ani aki nambwe. } O keke apa do mwanji kunu a bwandau. E, hima fori kui nindo tiki himamwale ga rini humbuwa o sumbu hinga ti ani mina, rihi fo. V|%“Woroti apa ma ku mendi, imbihumbwa kui nindo tiki ani ichiꞌuchandani Gotri kwambu ti a bwandaro. Woroti apa ani hambwandau, ichai kunu tinda miyaningisopo ahi ti hinde apa ai ku ani hei kumbwa. {“Woroti ani ai himamwale tini ani enepesi kinani ani hambwa nambwe, mina. Ani ai inaka naha ti, Jisas Apukolaka ani haro do numbo ni ete a sirinandani Gotri ele hima keke woni wunu haro mwanji kipe ni bwano tau ahi tumbwa a randani tau jipe a humbu ki. $zAGotri Himamwale kipe ti apa kwambu tiki ani sawendau ti ka hinga. Ele ko ele ko hinga tinda ani indani apa nomo miyafo a rakoni kalapus tiki a rarukonda. 0yYWoroti apa ma ku mendi. Gotri Himamwale kipe to ani ondiyasiwani Jerusalem ya ani ikonda. Ani a hikisandau, bwele sumbu hinga fo Jerusalem ko tiki ani ki sirakondau. :xmAni Juta hima kupu lenga Girik pe hima lenga au laka wunu a sawendaro ti, kapwa sumbu wuhi ti gumwa wu sisini sembe Gotri ni wu hasini Apukolaka Jisas numbwa wu sirina kinani. 6weWosini kunu okulano Gotri mwanji ti kunu a bwa kinani ani aki nambwe. E, funda laka ku wauro michi ki, funda funda kui aka ki kunu ani ondiyakandiyandaro ti ku hambwandau. 0vYKunu ku hambwanda, Juta hima kupu le gisi gisi ai tau tini wu rakai kinani mwanji ti funda wu bwani wu mendisini walambe sumbu wu wosindawani ani sembe amwaka tinga simiyanehei sumbu tinga nomo miyafo naha a randaro ti. Wondawani anjenga hi ahi ti a rakaisini Apukolaka hi tumbwa a rasaindaro. 8uiWosiwani rini tambwa wu tani wu sirawani ya wunu ri sawe, “Kunjenga ka ku hambwanda to, metengei naha a tani Esiya mapwa ki a sirasini kunu ga a dani a wosindaro sumbu ti. t Wosini Mailitas ko tiki nu dani Pol Efesas pe sios mekupu hima le rini tambwa wu ta kinani mwanji ti ri humbwewani ya i. "s=Pol ri inaka ti Esiya mapwa ki gisi miyafo ri dano ti diyaha. O keke Efesas ko ri dikisini ri i kinani ya ri hambwanda. Hinde wowani, rini ri inaka ti ri imaꞌaini Jerusalem ko ti ri rarusiwambwa Pendikos gisi laka ti ta kinani. Pol Efesas pe sios mekupu hima leni ri weseꞌaro ,rQWosini Mitilini ko nu andosini o sipi kumbwa nu iwani numbo tiki sunduwani sipi tenge o ki nu tukuyandawani sipi oti ini Kaiyos ko ti takaindawani ya lindana. Wosiwani nurumbu ete nu ini Semos ko ti nu raruwani ya ai nunu sundu. Wosiwani ai lindanawani nu ai ini Mailitas ko ti ya nu raru. fqEDani ini Pol ri tani Asos ko tiki nu anaheini sipi tiki nu rauni Mitilini ko tokwe ya nu i. p
Metengei naha Pol rinjenga mwanji ti ka hinga funda ri bwani ya ri mendi, rini apa nuwe numbo ti ri ini Asos ko tiki ri dano. O hinga keke nundo sipi tiki nu mwaseni nu ini Asos ko ti ya nu raru. Wosiwanumbwa Pol gumwa ki tani sipi tiki ya ri raukonda. %oC Wondawani ori hima wapache kipe ti wosisiwani ya rini wu raꞌai. Ete wowani sembe wuhi ti ya wu eripe. Pol Toroas ko ki andosini Mailitas ko tokwe ri iro %nC Wosini Pol ai rauni bereti lepikasini ya ri a. Ete wosini wunu ga mwanji huwe laka hinga ri bwandawani ya ete ini lindana. Lindanasiwani nurumbu Pol ya i. /mW
Ete wowani Pol ya rai. Ri raini ori hima wapache i tenge tiki ri opulisini tapa tiki rini torosini ya wunu sawe, “Kunu apa apapana kei, himamwale rihi ti o da.” Al{ Wondawani hima wapache fori, hi ti Yutikas, rindo winduwa tiki ya lilinda. Wondawani Pol mwanji ti ete bwandawani Yutikas miya tinga ya rini hipinda. Dani ini ri tukuyahikisakoni aka tipa namili ki kau ri lilinindaro ti ri lembaunani nuwe tokwe ya ri sika. Wowani ele hima raini rini rasaiwani mina, ri hahiro. Hk Ka nu wausini nu daro aka tipa kau oti lamu miyafo naha daro. j1Himati gisi foki sunduya iwani nunu ele sembe ha himako lenga funda nu wausini Jisas a ni ya nu anda. Wondawani Pol ele himiyama hurahama ni mwanji ti ya ri bwanda. Hinde wowani, icheki ya ri ikonda. O hinga keke mwanji huwe ti ri bwa bwawani ete i ini nili wemi ya i. Ti!Wondawani Juta hima kupu lei bereti hehenandau wo, yis, owe nambwe gisi laka ti isiwanimbwa da hinga woni nunu Filipai ko ki sipi ti ya nu rau. Wosiwani gisi ti tapaꞌangi hinga iwani Toroas ko ki nu raruni ya wunu nu hei. Wosini Toroas ko tiki gisi ti tapaꞌangi hatachi fisi ya nu da. Toroas ko tiki Pol Yutikas ni ai rasairo Jh
Woro wundo mwaseni wu ini Toroas ko tiki ya nunu wu maꞌainda. gBeriya ko pe hima fori hi ti Sopata rini Piras che, Tesalonaika ko pe hima pi fisi Arisutakas ga Sekandas ga, e, Depi ko pe hima fori Gaiyas, Timoti, Esiya nuwe mapwa pe hima fopi Tikikas ga Torofimas ga, ele hima wunu Pol ga funda wu ichiꞌuchandaro. .fUEte wosini nika namili Girik mapwa ki ya ri da. Da hinga woni sipi ti ri torosini Siriya mapwa tokwe ri ikoni Juta hima kupu le rini yeni dinga wosi kinani mwanji funda wu bwani wu mendiro tini ya ri mendi. O sumbu hinga keke Masetoniya mapwa tokwe ri ai i kinani inaka rihi ti ya ai jameko. Ie Rini kale mapwa ki ri ichiꞌuchandani mwanji miyafo naha ele sembe ha himako ni sembe wuhi ti kwambu tiki wu eti kinani ya wunu ri bwanda. Wosini da hinga woni Girik mapwa tokwe ya ri raru. zd oKa ata hapa tinga wu gindaro ti, humbuwani Pol ele Jisas ni sirinandau hima rini tambwa wu ta kinani ya wunu ri ucha. Wosini kwambu ki wu eti kinani mwanji fwele ya wunu ri ha. Ete wosini wunu ri weseꞌasini Masetoniya mapwa tokwe ya ri i. qc[)Chengi himiki kaindau hima ori o hinga wunu sawesini ele himiyama hurahama ri sawewani ya wu ai i.gbG(Woroti nunu apa nomo ti nu rakoro, hinde wowani, nunjenga nika tinga au mu ti nu musuro ti keke. Woro o sumbu oti mwanji mu nambwe. Do kapwa gisi ki nu wauro ti nunu sili kinapo apa mwanji wasa hinde hinga nu bwakoro.” gaG'E, kunu mwanji fwele ete dawa do ko pe hima funda waundano gisi naha kumbwa ma ku wonorukwe. 8`i&Woroti Demitiriyas ga ele rini ga tau funda randau hima lenga hima fonga mwanji wu bwa kinawa koti wono gisi ki gapiman apukolaka le o da. Mwanji ti wunu ga ma ku wonorukwe. $_A%Woro dopi hima o kunjenga ku rataro. Woroti Atemis aka pe mwaꞌambwe fwele hili fi ya nambwe. Fini himiyama hinga wosiro nui gotri ni saweholiya nambwe. ^$Hima fori o mwanji ni hinde apa yetupwa kumbwa. O hinga keke kunu ma ku gaina. Wosini kunu ki sumbu fo sukwawa apa ku amaha amaha kei. 9]k#Da hinga woni Efesas ko kipe chengi himiki kaindau hima ri tani ele himiyama hurahama ni sawewani wu gainasiwani ya ri sawe, “Kunu Efesas ko kipe hima, hinde na hima to Efesas ko pe Atemis apukolaka ga hewen ko ki sikaro humokuto hukwe ga Efesas ko kipe hima leto aulindau tini hambwanda nambwe. d\A"Wowani rini wu heini ya wu hambwa, rini Juta hima kupu fori. Ete wowani ata ti numbo funda laka wu gini ya wu sawe, “Efesas ko pe Atemis gotri nuhi tombwa kipe naha!” O hinga wu gi giwani huwe laka hinga ya ete i. [/!O sumbu hinga wu hambwakoni Juta hima kupu le Alekisanda ni wu epikinani nindo tiki ya rini wu rawaru. Wosiwani hima fwele ya rini sawe, “Mwanji mu ti ma sawe.” Wowani Alekisanda ele himiyama hurahama leni mwanji wasa ri sawe kinani tapa ri rasaini ya wunu yetiꞌati. Z Ete wondawani ele wauro himiyama hurahama miyafo lei inaka ti walambe tumbwa ya i. Wondani hima fwele ata ba fweleki gindawani hima fwele ata ba fweleki ya ginda. Ete wondani himiyama hurahama miyafo ya wu hikisanda, hinde wowani do michi ki nu wauro. Y Wondawani Esiya pe Pol nau le, gapiman hima fwele, wunu okwe mwanji ya rini humbwe, apa o hima waundau michi laka ki ri raruno keke. pXY O hinga wu wowani Pol ele himiyama hurahama ga ri ikowani Jisas ni sirinandau hima le ya rini torosi. 3W_ O hinga keke ata omwesika naha o ko laka ki sukwandani ele himiyama hurahama au laka uchani ya wu sawenda. Wunu tinda ete wu saini hima waundau michi laka ki wu ini ya wu wau. Wu ikoni Gaiyas ga Arisutakas ga wu yelongoni wunu ga ya wu i. Fini Masetoniya pe hima, Pol ga funda fi ichiꞌuchandau. V' Wosini o mwanji ni wu mendikoni sembe enge omwesika wu akoni au laka ya wu ucha, “Efesas ko pe Atemis gotri nuhi tombwa kipe naha!” 0UYO hinga wokoni Pol mwanji o to ya tau hi nuhi ti o walambe ikonda. Woro o sumbu tombwa, mina. O mwanji rihi keke apa himiyama hinga wosiro gotri, Atemis apukolaka, ti aka laka ti, hi cheche hinga himiyama hurahama lei inaka tiki o sukwakonda. Mwase Esiya kipe hima lenga ele nuwe kipe himiyama hurahama hinga tinda o himiyama hinga wosiro gotri ni lotu wu wondaro. Wosiwani Pol mwanji tito ti hi laka ni ya rakaikonda.” ETWondawani ori hima Pol himiyama hurahama miyafo ri raꞌaindani inaka wuhi ti ri jamekondau. Hima mwe ri ka ku heini ku hambwanda. Rini Efesas kumbwa o hinga ri wonda nambwe, mina. Rini ele Esiya mapwa ki dau ko ko hinga tinda ri wondau. Wondani ka hinga ri sawendau, ele hima tapa ki wosindau gotri mwe naha mina. lSQEte wosini ele ri tau ra hima lenga ri randau tau hinga randau hima okwe wunu ri wausini ya ri sawe, “Kunu ani ga tau funda ku randau hima. Kunu ku hambwandau, ya kipe mu torondau ti, o ya silifa tau nu randau ki sukwandau. 2R]Wondawani o ki hima fori ya da, hi rihi ti Demitiriyas. Rini silifa tiki mwaꞌambwe fwele wosindau hima. Ri ya tau ti, wui gotri Atemis, ti aka laka ni ri hei hei aka cheche miyafo o hingambwa silifa ki ri wosindau. Ri tau ra hima le okwe tau rini okulani ya omwesika naha tiki ete wu torondau. |QqWondawani o gisi ki hima fwele Apukolaka i numbo tini miho wu tangindani ata omwesika laka tiki ya wu ginda. *PMWosini rini okulandau hima pini ri sawewani Masetoniya mapwa tokwe ya fi i, Timoti ga Irasutas ga. Fi ini fi dawani Pol gisi fwele Esiya mapwa ki ya ete ri da. 0OYWosini da hinga woni Gotri Himamwale kipe ti Pol inaka ti ondiyasiwani mwanji funda ri bwani ya ri mendi, Masetoniya mapwa ga Girik mapwa ga ri isini o ki ri da hinga wosinimbwa Jerusalem ko tokwe ri i ki. Wosini ya ri sawe, “Dele ko hinga ani isinimbwa Rom ko ani hei ki ani ai ino.” N#Ka sumbu hinga wosiro keke Apukolaka mwanji ti kwambu naha sukwani omwesika laka ya i. Efesas ko pe hima le Pol ni hapa tinga wu uchandaro FMWondani ele himiyama hurahama miyafo saya wosindau sumbu, humwe mwaꞌambwe wosindau sumbu wu wosindaro leto ele sumbu ni kairo chengi wuhi wu ratani hi tiki ele himiyama hurahama wui mwakambe tiki wu tusiwani ya unda. Wosini ele buku hinga tinda wu raro ya ti wu gendiwani ya mwe ti 50,000 ya silifa hinga sukwaro. L#Wondani ele himiyama hurahama miyafo wunu sembe ti wu hasini wu tani ele imbihumbwa wu wosindaro sumbu leni tinda amwei ya wu sawefikanda. PKDa hinga woni Efesas ko ki dau Juta hima kupu lenga Girik pe hima lenga wunu tinda ka mwanji ni wu mendikoni aki omwesika naha wunu ki ya sukwa. Ete wokoni Apukolaka ri Jisas hi tumbwa ya wu rasai. !J;Ete wowani o himamwale kapwa ga dau hima ori ri chunani wui tenge ki ri rauni wunu yeni ya wunu enginaꞌi enginata. Wosini wui tape ti kapwa sumbu naha ti wunu ri wosini nikaꞌari wuhi ti ya ri sefehe. O sumbu hinga keke o aka wu andosini sirani hima tape ba wu akini ya wu i. I7O hinga wu wosiwani o himamwale kapwa mwanji wasa ka hinga ya wunu sawe, “Ani Jisas ani hambwandau. Pol okwe rini ani hambwandau. Wo kunu namo?” HDo tau hinga randaro ti kale Sifa i tapaꞌangi hatachi fisi che leto randaro. Sifa rini Juta hima kupu lei puris hima apukolaka. KG
Ka gisi ki Juta hima kupu fwele ya da. Wunu ya tau wuhi ti ele ko ele ko wu ini himamwale kapwa hima ga dau ni rani wu rumbwendau. Wunu fwele Jisas hi tiki nimba wu uchani simiyaneheindaro. Wondani ka hinga ya wu uchani sawenda, “Pol Jisas hi tiki ri mwanji ri bwandau, woro o hi ki kwambu tiki kunu a sawenda.” F Wondawani ele hima nikaꞌari sumbu fwele wu ratani Pol ri tape tenge tiki wu owesiwani da hinga woni wu ai ra ra ele hahungondau hima le tambwa wu raꞌaini wui tape tiki owewani himamwale kapwa wunu ga daro ti sirani ikowani hahungo wuhi ti ya humbu. [E/ Ete wondawani Gotri Pol tapa tiki ba fo ba fo sumbu kwambu ti ri wosindaro. jDM
O tau ni ri randawani asama fisi ya i. Wowani Esiya mapwa ki dau hima le tinda ete Apukolaka i mwanji ti ya wu mendi. Juta hima kupu fwelenga Girik pe hima fwelenga wunu okwe o mwanji numbwa ya wu mendi. Sifa i hurahama che fCE Wondawani hima fwele sembe wuhi ti wu ha nambwe emendiki naha wu dani ele himiyama hurahama i mwakambe tiki Apukolaka i numbo tini kapwa mwanji ti ya wu sawenda. Ete wowani Pol wunu hanjaꞌaisini ele Jisas ni sirinandau himako numbwa wunu ni rani ya wu i. Wosini ele gisi hinga Tiranas sukul wondaro aka laka ki Gotri mwanji ti ya wunu ri bwanda. B+Wosini Pol ele Juta hima kupu lei lotu wo aka tiki ri rarusini kwambu tiki ri etisini au laka Gotri mwanji ti ya ri bwanda. Wondani wunu ga ri bwandani Gotri kwambu tini kipe wu hambwa kinani wui sembe tini ya wunu yeni rasainda. Wondawani nika ti namili ya uchasi. ZA-Ele sembe haro hima wunu tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi hima hinga ya da. I@ Ete wowani Pol ri tapa ti wui tape tenge tiki wunu ri owewani Gotri Himamwale kipe ti wunu tambwa raiwani ba fo ba fo mwanji gale hinga wu bwandau tinga Gotri mwanji tini ya wu bwarakaranda. e?CWowani o mwanji ni wu mendini sembe ti Apukolaka Jisas ni wu handau tinga uku ti ya wu ya. >Ete wowani Pol ya wunu sawe, “Imbihumbwa Jon ele hima ni uku ti wunu ri yasisini wunu sawe, ‘Kunu kapwa sumbu kuhi ti gumwa ma ku sisini uku ti ma ku ya. Wosini ai gumwa tokwe tano hima ni sembe kuhi ti ma rini ku ha.’ Hima mwe ri rini Jisas.” E=Ete wowani Pol ga ya wunu sawe, “Wo, o hinga ti kunu bwele uku hinga tini ku yaro?” Wowani wunu ga ya wu ai sawe, “Nunu Jon ri sawendaro uku ya sumbu ni nu sirinani uku nu yaro.” i<KWosini ya wunu ri sili, “Imbihumbwa sembe ku haro gisi tiki Gotri Himamwale kipe ti kunu ki rairoꞌo?” Ete wowani wunu ga mwanji wasa ti ya wu sawe, “Mina. Nunu Gotri Himamwale kipe dau mwanji ti nu mendi nambwe.” 6; gApolos Korin ko tiki daro gisi tiki Pol ele kimba laka dau mapwa ki ri i ini Efesas ko tiki ya ri raru. Wosini o Efesas ko ki Jisas ni sirinandau hima fwele ya wunu ri hei. :) Wondani ele hima i mwakambe tiki Juta hima kupu lei hambwa ni ri diki kinani mwanji kipe naha ya wunu ri sawekawenda. Rini Gotri chengi tiki dau mwanji tini ri toronambusini amwei naha ya wunu ri sawekawenda, Jisas rini Kurais, Gotri ri tau ra kinani humbwero hima.+9ODa hinga woni Apolos Girik ko tokwe ri i ki ri hambwandawani Efesas pe sembe haro himako ri inaka tini wu hambwasini rini okulani Girik pe sembe haro hima leni chengi foti ya wu kai, ri ini ri raruwa wu tani wu eripeni rini wu raꞌai kinani. Wosiwani Apolos ri ini Girik ko tiki ri rarusini ele sembe ha himako ni kipe naha ya wunu ri okulanda. Mwase Gotri wunu keke woni wunu okulasiwani sembe ti Gotri ni wu haro. /8WRini ele himiyama hurahama ni ri aki nambwe Juta hima kupu lei lotu wo aka tiki ri rarusini Gotri mwanji ti ya ri bwanda. Wondawani Pirisila hima pi Akwila o mwanji ni fi mendifuni rini fi raꞌaisini kipe naha ri hambwa kinani Gotri numbo ni mwanji fwelenga norukweni ya rini ai mekutakunda. 7!Metengei naha ko foki ri dawani Apukolaka i numbo kipe tini rini ondiyakandiyawani sembe rihi ti Apukolaka ni ri sirina kinani au ti ya rini sai. Wondani rini ele himiyama hurahama ni Jisas to wosindaro sumbu tini norukweni ya wunu ri sawenda. Woroti Jon to ele hima ni uku minde ki yasindaro sumbu tunumbwa ri hambwandaro. Jisas Gotri Himamwale kipe ki uku yasindau sumbu ti ri hambwa nambwe. ^65Wondawani Juta hima kupu fori, ri ko hapa ti Alekisandiriya, hi rihi ti Apolos, ri ini Efesas ko tiki ya ri da. Rini Gotri chengi hukwe ti tinda norukweni ri hambwasini mwanji kipe naha tumbwa bwandau hima. _57Wosini Pol Andiok ko tiki gisi miyafo hinga ri dasinimbwa ya ri ai i. Ri ini Galesiya mapwa, Firisiya mapwa tokwe dau ele ko ele ko ri i i ele sembe haro hima leni kwambu tiki eti kinani ya wunu ri okulanda. f4EO sipi ini Sisariya ko tiki yenjimbelewani Pol saini sipi oti andosini Jerusalem ko tokwe ri ini sios hima leni ya ri weseꞌa. O hinga ri wosini Andiok ko tokwe ya ri rai. Apolos Efesas ko tiki Gotri mwanji ti ri bwaro
v (~X}o|{z yFxwvtss5qqfp.nmm8kjjihDCBA@?k>> =z<<);p:98765433H2X10//5.-,,=+$)('&&W%$$#G"`!+ F G B yy -p4Z
R
| )v S9 Ete wowani 100 au anaye hima leni aulindnau hima ri sipi torondau hima ga yapai chele sipi ga fi mwanji ni ri ohounakoni Pol mwanji ni ya ri yetupwa. R
“Kunu dele hima, ahaꞌa sumbu hinga wondawa nu iwa apa tau kwambu fotiki nu gi sindau. Nu iwa o sipi ga mwaꞌambwe miyafo nuhi ti okwe nu ohumbwe sindau. Woro ele mwaꞌambwe tombwa mina, nunu okwe walambe nunu ikondau. Ani o hinga do ani hambwanda.” SQ Gisi miyafo o ko ki isiwani Juta hima kupu le ahirahi hakindau gisi okwe ini humbusini, woro o asama ya humbukondawani soluwara ti kwambu tiki ya ete yembekinanda. Wowani Pol ele hima ni ya sawe, 'PGWondani tau kwambu naha wu wo wowani Kirit hapimwai nu hei hei ya nu i. Wosini ko foki ya nu raru, o ko hi ti Fwa Gamba Kipe. O ko Lasiya ko ni takaisindau. O Wondawani sipi oti usari nahache indawani gisi fwele ya i. O michi ki tau kwambu miyafo naha wu wo wonimbwa Naitas ko ti ya nu takai. Ausuwa tito ete nunu ekichandawani gamweche nu suku nambwe. O keke Kirit ko cheche gumwa tokwe nu ini Salumoni ko ti ya nu takai. 7NgO ko ki 100 au anaye hima leni aulindau hima ori ri ini Alekisandiriya lei sipi foti Itali mapwa tokwe ikondawani ya ri hei. Wosini o sipi ki nu rausini funda ya nu i. M7Wosiwani nu ini Silisiya mapwa ga Pamufiliya mapwa ga takaisini dau soluwara ti nu yetikinani nu inimbwa Lisiya mapwa ki dau ko ti Maira ya nu raru. LWosini Saiton nu andosini nu iwani ausuwa laka ti sini nunu ginawani sipi oti usari usari i ini Saipuras ko cheche gumwa tokwe ya i. ^K5Wosini lindanawani ete nu ini Saiton fwa gamba ki ya yenjimbele. Wosiwani Juliyas Pol ni sumbu kipe naha ya rini wosinda. Pol ni ri ohounawani ri ini ri nau le ri heini ahirahi mwaꞌambwe le wunu ki ya ri toro. uJcWoro sipi mwe ti Atiramitiyam ko kipe hima lehi. Sipi oti Esiya mapwa tokwe dau ko laka ele ki ya ikondau. Wowani o sipi ki nu rausini nu ikowani Masetoniya mapwa ki dau Tesalonaika ko pe hima fori Arisutakas, rini okwe ya funda nu i. I ;Ete wosini sipi ti nu torosini Itali mapwa tokwe nu i kinani mwanji ti funda wu bwani ya wu mendi. Wosiwani Pol ga ele kalapus hima fwelenga 100 au anaye hima leni aulindau hima ri tapa tenge ki ya rini wu owe. Hima mwe ri, hi ti Juliyas. Rini Sisa ni aulindau au anaye hima fo. H3 Wosini Akiripa Fesitas ni ya ri sawe, “E, kari hima Sisa to koti rihi ti mendi kinani ri ucha nambwe napo, rini mi hanjaꞌaipo ya ri iu.”DG Wosini hoko tokwe wu rarusini wunjenga ka hinga ya wu anambwa anambwanda, “Dori hima kapwa sumbu fo ri wositowa kalapus tiki ri dani ri hano. Nu hambwawani rini kapwa sumbu nambwe.”
F
Pol o hinga ya ri sawe. Wowani king apukolaka ri humwe Benaisi, Fesitas, e, ele wunu ga dau hima lenga wu saini ya wu eti. nEU O hinga ri bwawani Pol ya rini sawe, “E, apa ete sembe mi ha kinawa oti kipe. Da hinga wonumbwa sembe mi ha kinawa oti okwe kipe tumbwa. Ani ai okokona ti mini ga dele hima ga ai mwanji ti ku mendini sembe kuhi ti ani haro hingambwa ku ha ki. O keke Gotri ni ani uchahambwandau. Woroti kalapus ani woro sumbu hinga kunu ki sukwano ti sa biya da.” ?Dw Ete wowani king Akiripa ga Pol ni ya sawe, “Hinde hinga? Mini ka mwanji hinga mi ani sawendau ti, do gisi naha kumbwa mi ani okulasiwa sembe haro hima hinga a siranoꞌo?” 'CGWoroti king Akiripa, mini Gotri mwanji bwarakarandaro hima lei mwanji tini mi sembe mwe naha mi hasindauꞌu? Ani hambwawani mini sembe mihi mi hasindau.” #B?King Akiripa do mwanji a bwandau ti tinda ri hambwasindau. Worotiki ani ani aki nambwe amwei do a sawenda. Ani ani hambwandau, dele a sawendau mwanji ti ri wasamba ki ri mendini ri miya ki ri heisindau. Rini tinda ri hambwandau. Hinde wowani, dele sumbu hinga wanini sukwa nambwe. 'AGEte wowani Pol ga ka hinga ya ri sawe, “Apukolaka hima, Fesitas, ani ani ambwatinda nambwe, mina. Ani inaka ahi ki ani hambwasini mwe naha ki o a sawenda. V@%Pol o mwanji hinga ri bwawani Fesitas au laka uchani ka hinga ya rini sawe, “Pol, mini ambwatinambwati! Mini sukul miyafo mi wo wowani hambwa mihi to mini laperumbwewani mi ambwatinambwatindau.” 8?iChengi wuhi ka hinga sawero, ‘Kurais, Gotri ri tau ra kinani humbwero hima, nomo rani ri hasini ele haro hima ni dikisini ri ai saino. Wosini Isurel hima kupu lenga ele hima ba fwelenga lindana wunu ri hasini wunu raꞌaino mwanji tini ya wunu sawendakonda.” ’ Pol Akiripa sembe ha kinani sawero *>MWoroti Gotri ani okulawani tau a rani a ta tani apa okwe hi nambwe hima ga hi chele hima ga funda ete do ya kunu a sawenda. Ani mwanji ba fweleni a bwanda nambwe. Ani imbihumbwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima le kaisiro mwanji ga, Moses kaisiro mwanji ga ete a torosini do ya a bwanda. =Ani o tau hinga ni a randawani Juta hima kupu le o keke Gotri aka laka we ki wu ani toroningisini wu ani yeni dinga wu wosikoro. q<[Ani ini Damasukas ko pe hima le a bwasinimbwa da hinga woni ani ini Jerusalem pe hima le ya a sawe. Wosinumbwa Jutiya ko pe hima leni a sawesini ele biya ko ba fwele kipe hima le ya a sawe. Ani ka mwanji hinga tini ete a sawendaro, ‘Kunu kapwa sumbu kuhi gumwa ma ku sisini sembe Gotri ni ma ku ha. Wosini kunu sembe handau sumbu tumbwa ma ku sirinanda.’ y;k“Woroti king Akiripa, ani ka sumbu hewen ko tiki sirawani ani heisini ri mwanji a yetupwa nambwe, mina. v:ewunu mi okulawa wui sumbu hukwe ti sa wu haraꞌaisini gumwa ti hundu tini wu sisini sembe wuhi ti lindana tokwe sa wu ta. Wosiwa Saiten kwambu ti wu andosini Gotri tambwa sa wu ta. O hinga wu wowa kapwa sumbu wuhi ti a humbwesiwa ani ni sembe haro hima lenga kwambu ti funda wu torosini kipe tumbwa sa wu da.’ Pol Akiripa ni Gotri tau ri randaro tini ri sawero 9yWosiwa apa ele mi hima kupu ga ele hima ba fwelenga wui nindo tiki o mini ani aulindakonda. Wosiwa wunu tambwa mi ini E8Woroti ma saini eti. Ani dele sumbu mini a mekuro ti, apa mini ani ondiyasiwa ai tau ti mi torosini tambwa ani ki mi heiro sumbu ele ga mini a mekuno sumbu lenga ani keke ma saweni inda. 7Ete wowani ya a sawe, ‘Apukolaka, mini namo?’ Wowani Apukolaka ya ani sawe, ‘Ani Jisas, walambe sumbu tini ete mi ani wosindau. |6qWowani nunu tinda ete nuwe tiki nu yoꞌosikitani nu raisini a mendiwani tumwa foti Hipuru mwanji tiki ya ani sawe, ‘Sol, Sol, hinde wowani walambe sumbu ti mi ani wosindau? Lame chele me tiki mi yendani minjenga amwaka ti mi mendindau.’ 75g
King apukolaka, nika ti gondi naha tiki dawani numbo ani indawani hi omwesika naha foti hewen kipe hi hinga okundau ti lepakinani miyaningisopo ahi ki ya oku. Hi mwe ti nika tini dikindau. Ete wowani ele hima ani ga indaro le, o hi sikani ani ki okukowani ele hima okwe o hingambwa ya wunu taiyani i.
4
“O sumbu hinga keke puris hima i apukolaka le wunu ki kwambu a torosiwani wu ani humbwewani Damasukas ko tokwe ya ani i. 3{ Ete wondani Apukolaka hi tini wu saweholiya ki ele lotu wo aka ki nomo miyafo naha wunu ani handaro. Wondani sembe enge wunu ani akoni ele apahime pe ko laka hinga tinda wunu ani enginani ani indaro. Pol sembe haro sumbu tini Akiripa ni ri sawero {2o
Wondani Jerusalem ko ki okwe o hingambwa a wosindaro. Ete wondani puris hima lei apukolaka ki kwambu a torosini Jisas ni sembe haro himiyama hurahama miyafo leni kalapus wunu a wondaro. Wondani wunu yeni sino mwanji ti wunu ani ohounandaro. s1_ “Imbihumbwa ani okwe Nasaret pe Jisas ni a rakai kinani inakahambwa sumbu miyafo ani hambwandaro. l0QHinde wowani Juta hima kupu fwele ete ku hambwandau, Gotri haro hima ni hinde ai ri rasai kumbwa? 1/[Ele nui tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi metele wui anitafenita le okwe sembe mwe naha wu hasini Gotri ni niliki tapwaki lotu wondani Gotri sawero sumbu ri rasukwa kinani wu nikisindau. King, ani okwe o hingambwa sembe ti ani hasindau. Woro o bomo keke Juta hima kupu le wu ani kotimwondau. c.?Woro apa do ani etisiwani wu ani kotimwondau mwanji mu mwe ti ka hinga. Ani sembe Gotri numbwa ani hasini imbihumbwa Gotri nui atei hima ga mwanji funda wu bwani wu mendiro ti mwe naha ri rasukwano tini a nikisindau. O-Asama miyafo ete wu ani hambwandaro. Ai sumbu wu heiro ti wu bwa kinawa o sa wu bwa. Ani Farisi hima le sumbu tumbwa a sirinandaro. Ahaꞌa sumbu oti tau kwambu, ele nui lotu wo sumbu ni dikindau. [,/“Imbihumbwa kichapwache gisi ete a ta tani apa ete a dau ti, ai hima kupu lenga ko ahi ki a daro ti, Jerusalem ko a daro okwe, e, ele numbo ani indaro ti, Juta hima kupu le tinda wu ani hambwasini dau. -+SHinde wowani, mini Juta hima kupu lei nui sumbu ga ele inakahambwa inakahambwa sumbu nuhi ga mi hambwasindau. O keke apa ai mwanji ti ma mendi, apa ku diyaha kei. )*K“King Akiripa, ai mwanji ti mi miyaningisopo ki a bwano ti ani hambwawani kipe naha. Ani Juta hima kupu le ani kotimworo mwanji wasa tini a sawekondau. ) -Wosiwani king Akiripa Pol ni ya sawe, “Minjenga mi mwanji ti ma sawe.” Ete wowani Pol tapa ri rasaisini mwanji rihi ti ka hinga ya ri sawe,
(E, kalapus hima fori rini kotimworo mwanji mwe ti a kaini rini ga a humbwe nambwe nawa o hinga ti ani hambwawani kipe mina.”b'=Woroti ani rini wu kotimwondau mwanji mu mwe fo amwei sukwawani a mendinimbwa chengi ti a kaini nui king apukolaka ri tambwa a humbweno. O hinga keke king Akiripa, dori hima mini tambwa a rataro, mini ga dau hima le okwe. Wosini nunu tinda ete ri mwanji ti norukweni kipe naha nu mendini mwanji mu fwele nu wakiwa sukwawa chengi tiki a kai ki. u&cWoroti rini ani heiwani sumbu fo walambe ri wosi nambwe. O keke hinde rini a yeni a si kumbwa. Ete wosiwanumbwa Pol ya ri ucha, Sisa to koti rihi mendi ki. O keke mwanji ti funda a bwani a mendiro, rini a humbwewa Sisa tambwa ri i ki. <%qWosiwani Fesitas ya sawe, “King Akiripa ga do ki wausini linindau hima lenga, dori hima ma ku hei. Ele ko ele ko ki dau Juta hima kupu le, dohaꞌa ko, Jerusalem, ki dau okwe, wunu dori hima ni ai miyaningisopo tiki rini wu kotimwoni hapa tinga ya wu uchanda, ‘Ma rini yewa sa ha. Apa ete ri da ki.’ $#Wosiwani lindanawani Akiripa ga ri humwe Benaisi ga kaꞌapwe miyafo fi owesini ya fi ta. Fi tani au anaye hima le wui apukolaka lenga o ko laka ki dau hima laka lenga koti mendindau aka o ki fi raruni ya wu wau. Wosini Fesitas mwanji humbwewani Pol ya wu rata. #7Wowani Akiripa Fesitas ni ya ri sawe, “Ani anjenga kari hima i mwanji a mendi ki.” Ete wowani Fesitas ga ya ai sawe, “Icheki pwe bwe mendi.” h"IEte wowani Pol ka hinga ya ani sawe, rini kalapus ki ete ri dawambwa Sisa king apukolaka to mwanji rihi mendino. Ete wowani kalapus ki ri da ki ya rini ohouna, waya anjenga Sisa apukolaka tambwa rini a humbwewa ri ino.” /!WWoro ani do mwanji mu mwe ni a wakini ani hambwa ki. Woro mwaringamwe ahi ti amwei i numbwa. O keke rini a siliro. Jerusalem ko ki ri rauwambwa koti rihi a mendino. 2 ]Wunu rini ga wu anangiyandaro bomo ti wui lotu wo sumbu tinga haro hima fori, Jisas, ri mwanji ga wu anangiyandaro. Pol rini ete sawero, Jisas hima tape ga ete ri dau. E Wowani ele rini kotimwondau hima le saiꞌetisini wui mwanji ti ya wu bwa. Woroti ele kapwa sumbu hinga keke rini wu bwa nambwe, mina. Mwe naha ri wosiro nani ani hambwandaro hinga mina. . U“O keke ani ga ahaꞌa ki wu tasiwani ani anayiti nambwe ai lindanawani nurumbu koti wondau aka ki a litisini ori hima ni rata kinani ani uchawani ya ri ta. u cEte wowani ani ga mwanji wasa ka hinga ya wunu a sawe, ‘Nunu Rom pe himako i nui sumbu ti hima forini nomo nindumwasari rini nu ha hinga. Hima mwanji chele ti rini kotimwondau hima i miyaningisopo ki waya ri etini ri bwasinimbwa.’ + OInjelembwa Jerusalem ko ki a dawani Juta hima kupu lei puris hima laka lenga wui mekupu hima lenga mwanji ti ya rini kotimwo, wowa nomo wasa rini ani ha kinani. lQWosini Sisariya ko o ki gisi miyafo ya fi da. Wondawani Fesitas Pol mwanji tini king apukolaka ni ya ri sawehambwa. Wosini ya ri sawe, “Hima fori ahaꞌa ki o da, injelembwa Filikis kalapus ki rini rawarusiwani o ete ri da.
Gisi fwele isiwani king apukolaka, Akiripa, ri humwe Benaisi ga Fesitas ni fi weseꞌa kinani Sisariya ko ki ya fi ta. _7 O hinga ri bwawani rini heifuni Fesitas ri kanisol hima ga ri bwasini ya ri sawe, “Mini Sisa ni mi ucharo. O hinga ti nawa Sisa tambwa ya ma i. Wowa koti mihi sa toro.” Fesitas Pol mwanji ni Akiripa ni siliro B} Woroti kapwa sumbu keke, hima yeni sindau o kapwa sumbu hinga a wosipo wu ani yeni sino ti kipe. Woro dele mwanji wu ani kotimwondau ti mwanji mu norukweni wu bwa nambwe ti nawa apa hima forito wui tapa tenge ki hinde ri ani ha kumbwa. Ani Rom pe king apukolaka Sisa ni ani uchawambwa koti ahi ti ri mendino.” eC
Ete wowani Pol ga ya sawe, “Dohaꞌa aka apa do ani enindau ti, Sisa to koti mendindau aka. Do aka kumbwa apa koti ahi ti ku mendino. Mini mi hambwasindau, ani Juta hima kupu leni kapwa sumbu fori a wosi nambwe. dA Wosiwani Fesitas to Juta hima kupu lei sembe tini ri yewa wu eripe kinani Pol ni ka hinga ya ri sawe, “Mini hinde, Jerusalem ko tokwe mi inoꞌo? O hinga ti nawa Jerusalem ko ki pwe mi mwanji ti a bwe mendi.” +OWosiwani Pol ga mwanji wasa ti ka hinga ya ri sawe, “Ani kapwa sumbu foti a wosi nambwe, Juta hima kupu lei Gotri lo mwanji ti walambe a wosi nambwe, Gotri aka laka ki kapwa sumbu foti a wosi nambwe. E, Rom pe king apukolaka Sisa owero lo mwanji foti a yetupwa nambwe, minambwe naha.” Y+Ete wowani ri tasiwani Juta hima kupu le Jerusalem ko ti wu andosini sikaro hima leto rini ni wu haweini wu etisini nomo ri rano mwanji fwele ya rini wu bwanda. Woro ele mwanji wu bwaro ti mwanji mu nambwe. }sFesitas wunu ga dawani gisi ti tapaꞌangi ini hatachi namili iwaniꞌi gisi ti tapaꞌangi tapaꞌangi iwani Sisariya ko tokwe ya ri ai ri rai. Wosini lindanawani koti torondau aka tiki ri litisini Pol ni wu rata kinani ya wunu ri ucha. Woro o hinga ti nawa ele kui mekupu hima sa wu tawa ani ga funda nu rai. E, ori hima kapwa sumbu fo rini ki dawa, sa rini wu kotimwo.” 5cEte wowani Fesitas ga mwanji wasa ya ai wunu ri sawe, “Pol kalapus tiki Sisariya mapwa tokwe dau, gamindache naha gisi faiche iwa Sisariya mapwa tokwe ya ani ai ikonda. 0Y“Mini ma nunu okulani dori hima humbwewa Jerusalem ko tokwe sa ri ta.” Woroti nimba wu gambondaro, numbo tiki wu wanisini Pol ni wu yeni dinga ti wu wosi kinani. +Ete wowani puris hima i apukolaka lenga Juta hima kupu lei hima laka lenga rini tambwa wu ini Pol ni mwanji kwambu tiki ka hinga ya wu bwanda, Fesitas ri tani gapiman tau ya ri ai rasai. Ete wosini gisi namili ri dasinimbwa Sisariya ri andosini Jerusalem ko tokwe ya ri i. F
Dani ini asama fisi isiwani Posiyas Fesitas, Filikis tau wa ti ya ri ai eti. Ete wowani Juta hima kupu le wu eripe kinani Pol ni kalapus aka we tiki ri andosiwani kwai ya ete da. !Filikis ya mwaꞌambwe fo rini ha kinani ri nikisindaro. O hinga keke gisi miyafo Pol ni ri uchawani tani rini ga mwanji ete fi bwandaro. % CPol mwanji kipe tumbwa bomo namili rini sawero, bomo foti sumbu kipe wosindau, foti rinjenga ri hima tape ri aulindau sumbu ti, foti ichai Gotri nunu kotimwono ti. Pol o hinga ri sawesiwani Filikis ri akini ya ri sawe, “Mini ya ma i. E, gisi fo nimba a dawa ai mini ani uchano.”
Gisi fwele iwani Filikis ri humwe Durusila ga ya fi ta. Durusila tini Juta hima kupu fo. Wosini Filikis Pol ni ya ri ucha, mwanji rihi fwele ri mendi kinani. Ete wowani Pol Jisas ni sembe hano mwanji ti ya rini sawe, wowa rini okwe sembe ti ri ha ki.
Wosini 100 au anaye hima leni aulindau hima rini ya ri sawe, Pol ni kalapus tiki ri owe kinani. Wosini ya ri ai sawe, “Apa kalapus ki tau kwambu rini ha kei. E, ri nau le mwaꞌambwe rini ha kinawa minambwe na kei.” Filikis Pol ni asama fisi kalapus woro jMWowani Filikis Jisas numbo tini kipe ri hambwasindau ki Juta hima kupu le rini wu kotimwono gisi anandi ri ai owesini ya ri sawe, “Waya, au anaye hima lei apukolaka, Lisiyas sikawambwa do kui mwanji a wonorukweno.” }Ani hambwawani mwanji bomo funda naha, imbihumbwa wui nindo tiki ani etisini ani uchani ka hinga a sawero, Gotri ni sembe ani hasindau, haro hima le ai saino. Woro o sumbu hinga keke kui mwakambe ki do ya wu ani kotimwonda.” Pol o hinga ya sawe. E, minambwe nawa dele hima ya sa mini sawe, kanisol hima lei mwakambe tiki ani etiro gisi ki bwele kapwa sumbu ni a wowani wu ani heiro. 1[Wondawani Esiya pe Juta hima kupu leto tani ya wu ani toroningi. Woroti ele hima ani ga mwanji fo wu bwa kinawa sa wu tani mi mwakambe tiki etisini sa wu ani kotimwo. H O sumbu hinga a wosindani Gotri aka laka we tiki ele hakindau sumbu ni a woni a humbusiwani wu ani heiro. Woroti hima miyafo ani ga da nambwe. Wondawani hima fwele girupunda nambwe wu daro. W'“Ani asama fwele ele ko ba fweleki a daro. Wosinumbwa dani ini ai hima kupu le tambwa ani ai taro, ya mwaꞌambwe ti ele heifundau hima leni ani okulandani Gotri ni anguꞌomwe fwele ani ha kinani. 9kO keke ele gisi hinga inaka ahi ti sumbu kipe tumbwa ani hambwa kinani Gotri miyaningisopo ga ele hima i miyaningisopo ti okwe kapwa sumbu nambwe a da ki tau kwambu a randau. :mAni sembe ani hasini haro hima le, kapwa hima lenga hima kipe lenga, Gotri wunu ai rasaino tini a nikisindau. Woro kale bai hima okwe sembe o hingambwa wu hasini wu nikisinda. { o“Woroti ani ka mwanji forini mini a sawekonda. Nunu Jisas hima kupu le nu huwaro bomo ti ka bai wunjenga wu sawenda to, oti mwe naha a sirinandau. Ka numbo ni a sirinandau ti, nui atei hima i Gotri numbwa a lotu wondau. Ani ka Moses kaisiro Gotri lo mwanji ti, e, kale Gotri mwanji bwarakarandaro hima le kaisiro chengi ti tinda ete mwe naha sembe ani hasindau. y
O keke apa do wu ani kotimwondau mwanji ti mwanji mu mwe naha fo wu bwawa apa mi mendini mwe naha hinde mi na kumbwa. ~+ Wosini Jerusalem ko ki a dawani Juta hima kupu le wu ani heiwani hima foringa mwanji ti au hinga Gotri aka laka ki si anambwa nambwe. Ani ele himiyama hurahama ga lotu wo aka foriki nu wau nambwe. E, ko laka foki nu wau nambwe, mina. Wunu okwe o hingambwa wu hambwandau. "}= Apa wunu mi siliwa ka mwanji hinga ni o mi mendikonda. Ani Jerusalem ko ki a lotu wo ki a rarusiwani gisi ti tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi ya i. |)
O hinga wu bwasiwani gapiman hima laka ri mwa ti Pol ni ri yenduwekinawani Pol ga mwanji wasa ti ka hinga ya ri sawe, “Ani ani hambwandau, asama miyafo dele hima ni koti torondau hima hinga mi dau. O keke mwanji wasa ti mini a sawekoni ai sembe ti ani eripendau. :{m Wosiwani Juta hima kupu le okwe rini ni wu okulani mwanji ti ya wu sawe, “Dele mini ri sawero mwanji ti tinda ete mwe naha tumbwa.” Pol Filikis ni mwanji ti ri sawero \z1Wosini ka hinga ya nunu ri sawe, Pol rini ni nu kotimwo kinawa mini tambwa nu tani mi miyaningisopo ki nu etino.] O keke nu taro. Woroti minjenga apa ori hima ni ma silineheiwa rini nu kotimwondau mwanji mu mwe ti ri takisopo ki sa mini sawewa ma mendi. Wowa mi hambwa ki, hinde wowani rini nu kotimwondau.” Tetalas o hinga ya ri sawe. y%Wondawani au anaye hima lei apukolaka Lisiyas to ri tani kwambu tiki nui tapa tenge ki daro hima dori ni nunu ri leningini ya rini raꞌai. xRini Gotri aka laka ni woyemukowani rini nu toroningiro. [Wosini nui Gotri lo mwanji ni nu sirinani rini nu kotimwondaro. 6weNunu dori hima nu heiwani sembe enge rasaindau bomo miyafo naha ri rasukwandau. Rindombwa dele nuwe laka ki dau Juta hima kupu le wui nindo tiki mwanji mu ti ri musundani sembe wuhi ti ri rasainda. Wosini rindo hima laka hinga nunu ri huwasini wunu Nasaret pe hima ri, Jisas, ri hima kupu wu nandau. v“Ani apa mini a torosini mwanji huwe laka mini a sawe hinga. Mwanji faiche nuhi ti a sawekondau ti nunu keke mi woni ma mendi. MuEte wosiwani nui sembe ti kipe naha iwani mini ni nu weseꞌandau. MtWosiwani gapiman hima laka Pol ni ri uchawani ya ri ta. Wosiwani Tetalas rini kotimwondau mwanji mu ti ka hinga ya ri sawe, “Apukolaka Filikis, mini kipe naha nunu mi aulindawani au anaye sumbu fo sukwanda nambwe kipe tumbwa nu dau. Mini sumbu kipe naha nunu mi wosiwani apa ele ko ele ko nuhi kipe naha sukwani ya inda. ls SDani ini gisi tapaꞌangi hinga iwani puris hima i apukolaka Ananaiyas ga mekupu hima fwelenga wui wa ki etisini mwanji bwano hima ri Tetalas ga ya wu sika. Wosini Pol ni wu kotimwono mwanji ti gapiman hima laka ni wu sawe ki. 1r[#Ete wowani ya ri sawe, “Ele mini kotimwondau hima le tawambwa kui mwanji ti a mendino.” Wosini ya ri ai sawe, “Pol ni Herot kiro aka ki ma rini rawarusi.”%qC"Wowani gapiman apukolaka chengi oti ri hambwasini Pol ni ya ri sili, “Mini so mapwa kipe?” Wowani Pol ga ya ai sawe, “Ani Silisiya mapwa pe hima.” p!Sisariya ko ki ya wu raru. Wosini chengi oti gapiman apukolaka ni wu hasini Pol okwe wu raꞌaini ri miyaningisopo ki ya rini wu esi. o+ Wosini lindanawani ele au anaye hima fwele wui ko tokwe ya ai wu i. Wondawani ele hosi tenge ki indau au anaye hima lembwa Pol ni wu raꞌaini sn_ Wosiwani o ri mwanji wu mendini au anaye hima le niliki wu ini Andipatiris ko ki ya rini wu rakaru. my Wosiwani mwanji apa chumbwa ani ki tani sukwaro ti, wundo mwanji fo yanini ori hima ni ye ki funda wu bwani wu mendiro. O sumbu hinga keke rini a humbwewani mini tambwa ori inda. Wosini ele rini kotimwondau hima le okwe a sawehambwawani ele ikonda. Wosiwa mi mu naha ki mwanji mu mwe ti sa wu bwawa o rini kotimwokoro mwanji mwe ti ma mendi.” Chengi ti o hinga ya ri kai. :lm Wosini wunu a siliwani wu ani sawero ti, wui Gotri sumbu keke rini wu kotimwondau. Woro o bomo hinga keke apa hinde rini nu yeni si kumbwa, e, kalapus hinde rini nu wo kumbwa. k Wosini ani rini wu kotimwondau mwanji mu mwe tini a mendi kinani dori hima ni wui kanisol hima le tambwa ya rini a rakai. Jj
A mendiwani Juta hima kupu le Pol ni wu toroningini wu yeni sikoro. Woro a mendiro, rini Rom pe hima. O keke ani ga ele au anaye hima lenga nu ini ele hima wui tapa tenge tiki rini nu rataro. kiO“Seꞌe ani Kolotiyas Lisiyas to do chengi gapiman apukolaka, Filikis, mini ni a kaindau. Sh Ete wosini au anaye hima lei wui apukolaka chengi fo ka hinga ya ri kai: gWosini Pol litino hosi fo okwe ma ki otokunasi. Wosini gapiman apukolaka Filikis tambwa kipe tumbwa ma rini ku raꞌai.” Hf Wosini au anaye hima wui apukolaka ri tako tokwe dau 100 au anaye hima leni aulindau hima fisi pini ri uchani ya ri sawe, “Kini au anaye hima le ki rawa 200 hima cherimbe ga gipi ga sa torowa, 70 hima hosi ki sa iwa, e, 200 hima rambu sa toro. Kini ele hima ma wunu ki otokunasini 9 kilok niliki hinga ma ku i. #e?O hinga fi bwasini au anaye hima wui apukolaka rini humbwewani ya ri i. Ri ikowani mwanji kwambu ki ka hinga ya rini sawe, “Apa mi ini hima forini do mi tani mi ani sawero mwanji ti apa sawe kei.” Au anaye hima wui apukolaka Pol ni gapiman apukolaka Filikis tambwa ri humbwero )dKWoroti wui mwanji ti apa mendi kei. Wu gendiwani 40 ni dikiro hima le mwe naha kari kau wu nasini ahirahi ti, e, uku sumbwe ti funda wu hakisindau, waya Pol wu yewa hawambwa. Woro ele himako to tani numbo ki ele wu dakonda. Wunu wu otokunasini wui mwanji ohouna kinani wu nikisindau.” c5Ete wowani hima wapache ori ya sawe, “Juta hima kupu le mwanji ka hinga funda wu bwani wu mendiro, icheki mwanji mini wu humbwewa Pol mi ra ra kanisol hima le tambwa mi rasika ki. Woro o nimba wu gamboni o mwanji mu numbwa ai rini wu sili kinani o sumbu hinga wu wosikonda. /bWWowani au anaye hima wui apukolaka tapa ki rini toroni biya hinga ya rini raꞌai. Wosini fini bati fi dani ya rini sili, “Bwele mwanji ni mi ani sawe ki?” a{Ete wowani 100 au anaye hima leni aulindau hima ori rini ra ra ri apukolaka tambwa rini raꞌaisini ya rini sawe, “Kalapus ki dau hima ri, Pol, ani uchasini ete ri ani sawe, dori hima wapache mini tambwa a ratawa mwanji fo mini ga ri bwa ki.” @`yWowani Pol 100 au anaye hima leni aulindau hima forini ri uchani ya ri sawe, “Dori hima wapache au anaye himako i apukolaka tambwa ma rini raꞌai. Rini mwanji fo rini sawe ki.” <_qEte wowani Pol ruwache to ya ri mendi, wu tani numbo ki wu litisini Pol wu yewa ri hano tini. Ete wosini ri ini au anaye himako i aka ki ri ini ri raruni Pol ni ya ri sawe. G^Woro kunjenga ele kanisol hima ga mwanji ti au anaye hima le wui apukolaka ni ma ku humbwewa Pol nunu tambwa sa rasika. Mwanji ti ka hinga gamboni ma ku humbwe, nunu Pol ni nu siliwa mwanji mu ti ri bwawa nu mendi ki. Nunu nu otokunasinda, ri tani kunu ki ete ri i nambwe dawa numbo alase ki rini nu yewa ri hano.” {]oEte wosini puris himako wui apukolaka lenga mekupu hima lenga wunu tambwa wu ini ya wu sawe, “Nunu mwanji kwambu foti ka hinga funda nu bwani nu mendisinda, mwe naha kari kau apa ahirahiche fo nu a hinga, ete nu dani Pol nu yewa hawambwa. q\[
Ele hima mwe naha kari kau wu nani mwanji funda wu bwani wu mendiro hima le wu gendiwani 40 ni dikiro. Y[+ Lindanawani Juta hima kupu le wu wausini mwanji funda wu bwani wu mendisini ya wu sawe, “Mwe naha kari kau Pol nu yewa ha sindau. E, rini nu ye nambwe nawa apa ahirahi ga uku sumbwe ga nu a hinga.” MZ Wosiwani o niliki kumbwa Apukolaka Pol mu tiki etisini ya rini sawe, “Mini kwambu tiki ma eti. Mini apa aki kei. Mini ai mwanji ti Jerusalem ko ki kwambu tiki mi bwaro hingambwa Rom ko ti okwe o hingambwa ma bwa.” Apukolaka o hinga ya rini sawe. Juta hima kupu le Pol ni wu ye kinani mwanji funda wu bwani mendiro Y
Ete wowani anangiya omwesika naha ki sukwandawani au anaye hima wui apukolaka ya aki, foki ele hima nerimbe fisi wu etisini Pol ni tipa tipa wu toroni rini lekutowa ri hano ti keke. O hinga keke au anaye hima leni mwanji ya ri sawe, wowa wu ini Pol ni wu rani ele nerimbe fisi hima lei nindo ki wu toroni hoko tokwe rini wu rasirani au anaye hima lei aka tokwe rini raꞌai ki. =Xs Wondani ata laka wu gindani gamwe tinga hapa ga ya wu ginda. Wondawani Farisi hima fwele Gotri lo mwanji hambwandau hima leto wu sai wu etisini hapa tinga ka hinga ya wu sawe, “O bai hima nu heiwani sumbu ba fo rini ki da nambwe. Nu hambwawani himamwale fotoꞌo ensel foto mwanji ti rini ga fi bwaro.” 8WiSatiyusi hima le ete wu hambwandaro, hima matimat ki hinde ai sai kumbwa, ensel nambwe, himamwale nambwe. Wondawani Farisi hima le ele sumbu ni sembe apumbwa apu wu handaro. =VsO mwanji hinga ri bwasiwani anangiya omwesika ti Satiyusi hima lenga Farisi hima lenga o wui nindo tiki ya sukwa. Wokoni wu wausini mwanji wu anambwandaro ti ya ete wu huwa. uUcWosinumbwa Pol ya ri hambwa, kale kanisol hima wunu fwele Satiyusi hima, fwele Farisi hima. Wosini kanisol hima leni ka hinga uchani ya ri sawe, “Ai apwai hima, ani Farisi hima, ai yapai okwe Farisi hima. Ani okwe haro hima ele ichai ai wu saino tini sembe ani hasindau. Wosini ani o mwanji ni a bwandau. Woro o mwanji mu keke apa ka wu ani kotimwonda.” 4TaWowani Pol ga ya ai wunu sawe, “Ai apwai hima, ani puris hima i apukolaka hinga rini ani hambwa nambwe. Ani hambwapo o hinga hinde rini a sawekoro ambwa. Gotri chengi ki mwe naha ka hinga sawesinda, ‘Mini ele mi hiꞌucha hima laka leni kapwa mwanji bwa kei.’ O mwanji ani hambwanda.”
SWowani ele rini takaisini enindau hima le ya rini sawe, “Mini puris hima i apukolaka dori ni kapwa mwanji ti mi bwandau.” :RmWowani Pol ya rini sawe, “Mini ini kapwa, peni wamwa ti hoko tokwembwa hindisindau hinga. Gotri o mini yekonda. Mini Gotri lo mwanji ni mi wakini mi ani kotimwo kinani ahaꞌa ki mi linindau. Woro, minjenga Gotri lo mwanji ti o mi yetupwasinda. Hinde wowani nindumwasari wu ani ye kinani mi sawero?” Q O hinga ri sawewani puris hima le wui apukolaka, Ananaiyas, ele rini takaini enindau hima leni takisopo tokwe rini ye kinani ya ri sawe. P !Wosiwani Pol miya kwambu tiki kanisol hima leni hei hei ya ri sawe, “Ai apwai hima, ani Gotri miyaningisopo ki ani ichiꞌuchandau. Ani ichiꞌuchandau ti sembe ahi ti ani hambwawani kipe naha tumbwa ete ta tani apa ya ete da. Ani kapwa sumbu fo a wosi nambwe.” 2O] Wosini au anaye hima le wui apukolaka ori ya ri hambwanda, Pol bwele sumbu ni Juta hima kupu leni ri wosiwani rini wu kotimwondau. Wosiwani lindanawani o mwanji mu tini ri hambwa kinani Pol ni injisiro seni ti ya rini wu hungo. Wosini ele puris hima i apukolaka ga kanisol hima lenga mwanji ti wunu humbwewani ya i. Wosiwani wu tani wu wausiwani rini Pol ni ri ra ra rini rakaruni wui miyaningisopo ki ya rini esi.nNU Ete wowani ele rini tanambwasini rini wu silikoro hima le wu hambwafuni metengei ya wu ai lembeni. Ete wowani au anaye hima lei apukolaka, Pol rinjenga Rom pe hima ri nawani seni tiki rini injiro ti keke rini okwe ya ri ai aki. |Mq Wowani au anaye hima lei apukolaka ya rini sawe, “Ani Rom pe hima hinga a waꞌairo ti, ya miyafo a humbwero.” O hinga ri bwawani Pol ga ya rini sawe, “Ani mina. Ani ai nuwai to ani raro gisi ki ete ta tani apa okwe ani Rom pe hima.” 7LgEte wowani au anaye hima lei apukolaka ori Pol tambwa ri tani ya rini sawe, “Mini Rom pe hima hinga mi waꞌairoꞌo?” Ete wowani Pol ga ya rini ai sawe, “Ei, oto.” SK Wowani au anaye hima laka ori o mwanji hinga ri mendifuni ri ini au anaye hima lei apukolaka ni ya ri sawe, “Hinde hinga rini mi wosikondau? Kari hima rini Rom pe hima hinga waꞌairo to sa.” vJeEte wowani leti tiki Pol ni wu injisiwani 100 au anaye hima leni aulindau hima rito Pol ni takaisini ya ri eti. Wowani Pol ka hinga ya rini sawe, “Gapiman lo mwanji ti Rom pe hima forini o sumbu hinga ni wosi kinani saweroꞌo? Ani Rom pe hima hinga a dau. Ai mwanji ku mendi nambwe nindumwasari ya ku ani tanambwandakonda. Woro, o sumbu hinga kipeꞌe?” JI
Ete wowani au anaye hima lei apukolaka sawewani Pol ni wu ra ra ele au anaye hima lei aka we tokwe ya rini wu rakaru. Wosini ele ri au anaye hima leni ya ri sawe, “Ma rini ku tanambwawa mwanji mu ti sa ri sawe.” Rini norukweni ri hambwa ki, hinde wowani kale hima ata wu gindani Pol ni kale sumbu hinga wu wosindau. HWokoni ata ti wu giꞌi gitandau tinga tapa tiki wu torosiro nikaꞌari le wu humbwendani hapi ti wu tapuni ya wu rawaunda. eGCEte wowani Juta hima kupu le Pol ri mwanji tini wu mendiwani ini ka mwanji tipa hinga ki ambwewani ata ti au laka wu gini ya wu sawe, “Ete na hima miya hinga ti do nuwe ki hinde ri da kumbwa. Ma rini yeni si!” LFO hinga a bwawani ya ri ani sawe, ‘Ya ma i. Apa mini a humbwewa ele biya hima kupu ba fweleni mi okula ki numbo sumbwe ki o mi ikonda.” ’ Rom pe au anaye hima lei apukolaka Pol ni enepero TE!Imbihumbwa mi mwanji bwandaro hima kari, Sitifen, ni wu yeni wu siro gisi tiki ani okwe o kumbwa ani enindani ohounawani rini wu yero. Wu yendawani ani wui nikaꞌari mwaꞌambwe tini ani aulindaro.’
~y}|||_zyyxwwvuu9ttsLr\qapp*nn'mmKm lkj2ishgg,ffevdYcba``d_^^-]{\[kZY$XWVUTS[SR Q$ONNkMMLKQJIBHGF\DCBA@@R?>=<< :: 9 7755"4`2100+..8-,,*g)"('&%$N#"`!I ) 4,jZD
V 7
I+wF c^?DWoro hima fori rini kapwa sumbu tini ete ri wosindawa, ori hima kapwa sumbu wasa rihi fiya ri ai torokonda. Hinde wowani, Gotri hima leni kipe na kapwa nanda nambwe, mina, o ri gisi kumbwa norukweni ri kilikonda.]DHinde wowani, kunu ku hambwandau, o Apukolaka i tau ti ku randau ti keke ichai wasa ti o kunu hakonda. Wasa mwe ku torono ti o ri otokunasini ri owesiwani da. Kunu Kurais i tau ra himache hinga o ku dau. Rindombwa kunu aulindau kui Apukolaka mwe naha. 4\aDE, ele tau ku randau ti, inaka funda ku owesini kwambu naha ki ma ete ku randa. Woro hima i tau tini ku randau hinga mina. Apukolaka i tau tini ku randau hinga ma ku ra. -[SDKunu tau ra himache le, ele kunu aulindau hima i mwanji hinga tinda ete ku mendini ma ku sirinanda. Apa nimba wui miyaningisopo ki kunu wu heini kui hi tini wu rasai kinani tau ti ku ra kei, o hinga ti mina. Apukolaka ni ku akindani inaka kuhi ti tau naha ni ku hambwasini ma ku randa. 0ZYDKunu yapai hima, kunu apa kui che leni sumbu fwele ku wosiwa sembe enge wunu a ki. Foki sembe nomo kunu ano. Tau randau hima lenga tau aulindau hima lenga wui mwanji Y!DE, kunu che le, kunu kui nuwai yapai mwanji ni gisi gisi ku sirinanda. Hinde wowani, Apukolaka rini o sumbu hinga ni ri okokonandau. X}DWoro kunu hurache le, kui humwe le keke ma ku wonda, apa mwanji kwambu tiki wunu ku saweni wui sembe tini ku rakai kei. WyDKunu humwe le, kui hurache le tako tokwe ma ku da. O sumbu hinga to Apukolaka ri miya tiki ri heiwani kipe naha. vVeDE, bwele sumbu ni ku wosino, bwele mwanji ni ku bwano, ele sumbu hinga tinda ete Apukolaka ri Jisas Kurais hi kumbwa ma ku wo. Wondani hi rihi tiki nui Yapai Gotri ni ya ma ku weseꞌanda. Anahopwero hima lenga wui che lenga wui mwanji KUDKurais ri mwanji ti kui sembe we naha ki sa kwai tale. Wondawa ele kui hiparakambwe leni ele hambwa kipe ba fo ba fweleki ma wunu ku ondiyakandiyandani wunu ku sawendirinda. Wondani kui sembe we tiki Gotri ni ku weseꞌandani Gotri hi rasai hukwa ti, lotu wo hukwa ti, e, kui himamwale tini okulano hukwa le ma ku randa. T3DKurais tombwa ri sembe wahapi ti nunu ri handau, woro o sembe wahapi sumbu to nui sembe ti sa aulini da. Ka sembe wahapi sumbu nu toro kinani Gotri nunu ri ucharo. Nunu Kurais ga tape funda naha nu sirasini nu dau. Wondani kunu Gotri ni gisi gisi ma ete rini ku weseꞌanda. S/DEle sumbu ku wosi ki a sawendau leni ma ku sirinanda, woroti hima keke wo sumbu o sa mwasewa ma ku sirinanda. E, hima keke woni hima okulandau sumbu tombwa, ele biya sumbu hinga tinda dikisini ele sumbu kipe ni ai wando wando ini funda ai kupu hinga wunu laisiwani wu dau. R D
E, kui nindo ki hima fori ri hiparakambwe forito rini wosiro kapwa sumbu keke rini ni omwemendindani mwanjiche fo ri bwa ki ri hambwawa, o sumbu hinga ri hanjaꞌaisini ri ini ori hima ga sa fi bwani o kapwa sumbu rini woro ti sa rini hanjaꞌai. Apukolaka to kui kapwa sumbu ti rani ri rumbwero hingambwa naha kunu okwe kapwa sumbu kunu wosiro hima lei kapwa sumbu ni ma ku rani rumbweꞌi. UQ#D E, Gotri kunu keke omwesika naha ri wokoni rihi kunu ri nasiwani kunu ri himiyama hurahama hinga rihi minde naha halaya naha ku dau. Woro o keke kale sumbu kipe tini nikaꞌari ni ku soꞌoindau hinga ma ku soꞌoi: Kunu ele hima keke ma ku woni ku hambwandani ma wunu ku okulanda. Kunu hi kuhi ku rasaisini sembe wahapi tiki ku dasini ele hima ni sumbu kipe tumbwa ma wunu wosinda. Hima le kapwa sumbu ti kunu wosiwa apa sumbu wasa kunu ai ku wosi kei. {PoD Woro ka sumbu hinga ni nu sirinandawa, Girik hima hinga nu dauꞌu, Juta hima kupu hinga nu dau, hima tape kupu kutoro hima hinga nu dauꞌu, hima tape kupu kuto nambwe hima hinga nu dau, mwanji gale ba foni bwandau hima hinga nu dauꞌu hima tape ba foki nu dau, e, hima i tako tokwe dasini nindumwasari tau randau himache hinga nu dauꞌu hima foriki kapwa tau randa nambwe hima hinga nu dau, ele sumbu hinga sumbu mu laka hinga mina, sumbu kapwacheche naha. Kurais rindombwa nunu tinda ete hima ako naha ri wosisini nunu aulindani nui sembe we ki ri dasini tau rihi ri randau. Nunu hima keke wo sumbu ti ma torowa nu toro 3O_D
Gotri to ka hima ako naha kunu ri wosisini gisi gisi kunu ri ratorondani hambwa kipe naha ti kunu ri handawani kunu Gotri sumbu hingambwa naha ku toro kinani ku gindau. iNKD Kunu apa hiparakambwe fweleni mwanji gambo foti ku sawe kei. Hinde wowani, kui sembe hukwe ni ku sirinani ku wosindaro ele sumbu hinga tinda ete nikaꞌari tangondau hinga ku tangosini kunu apa hima ako naha ku sirasindau. MDWoro apa ele sumbu hinga ni ku wosindaro ti ma ku hanjaꞌai. Anangiyandau sumbu ti, hima ni sembe enge ani kapwa inaka hambwandau sumbu ti ma hanjaꞌai. E, hima ni saweholiyani kapwa tokwe sawendau mwanji hinga le apa kui takisopo ki ku bwa kei. dLADWoro imbihumbwa kunu okwe ele hima ga ku ichiꞌuchandani o sumbu hingambwa ku wosindaro. |KqDWoro ele kipe sumbu kapwa sumbu hinga ni wosindau hima le Gotri to ele kapwa sumbu wasa wuhi ti ele wunu hakonda.
JDO keke nunu ele sembe hukwe hinga ti nunu ki dau ti ma tinda ete rawaiwa sa i. Sumbu mwe le kale: Hima i humwe sawendau sumbu ti, hima i sembe ni kisi wondau sumbu ti, hima i mwaꞌambwe tini miya tiki heini okokonakoni sembe au saindau sumbu ti, e, hima i mwaꞌambwe ti keke funda okokonandau sumbu ti, ka funda okokonandau sumbu hinga to o nimba gambo gotri ni sirinandau sumbu. >IuDKurais rini ki himamwale kipe naha nu dau sumbu mu ti o da. Woro ichai amwei ri sirawa, nunu okwe rini ga Gotri lindana sumbu ki amwei funda nu sirakondau. Nunu hima ako nu siraro HwDHinde wowani, kunu Kurais ga ku haro, wosiwani kui himamwale ti Kurais himamwale tinga Gotri mu tiki takaisini o da. G}DKunu gisi gisi kari kau me ki dau mwaꞌambwe tini ete ku hambwanda. Apa nuwe ki dau mwaꞌambwe leni ku hambwanda kei. ]F 5DKunu Gotri Kurais ga wa tiki funda kunu ri ai rasairo. Woro o keke kunu me pe mwaꞌambwe tini ku toro ki tau kwambu tiki ma ku randa. Kari kau ko ki, Kurais, Gotri tapa mama tokwe King Apukolaka hinga ya ri da. ?EwDEte na lo mwanji hinga naha ni sirinandau hima le, wui okokona sumbu omwesika ki lotu wo sumbu wuhi ti kwambu naha ki wu torondani, gamboni hi wuhi tini wu rakaindani ele wui sembe hukwe sumbu ni yitirawai kinani wui hima tape tini kwambu ki wu yendau. Wondawani nui miya tiki hokosapi tokwembwa nu heini ka hinga nu hambwano, o sumbu kipe naha. Woro o sumbu hinga to hinde apa nunu okulawa sumbu hukwe nuhi ti nu hanjaꞌai kumbwa.=DsDKale mwanji miya hinga tinda ete tau wuhi tinga ya humbukondau. Hinde wowani, ele lo mwanji hinga hima leto wui inaka tiki rawakwasini hima leni wu ondiyakandiyani sawendirindau. ]C3D“Apa mi tapa ki toro kei,” “Apa a kei,” e, “Apa tapa mihi ki owe kei.” B1DKunu Kurais ga funda ku hasini, do nuwe ki ichiꞌuchandau himamwale kapwa ki sukwaro ele nimba gambo mwanji ni ku hanjaꞌaisini ku dau. Woro apa hinde wowani do nuwe pe hima hinga ku ai waꞌaisini wu owero sumbu wuhi ele ni ku ai sirinandau? Wunu ka hinga sawendau: ADWondani Kurais nui hima mwa laka rini mwe naha wu toronambu nambwe. Ka mwa laka tombwa ahirahi ti ri hima tape, sios, ni ri hawani wu awani hima tape ti wunu yakinandawani hapa kwambu wunu wosindawani o hima tape ti Gotri okokonandau hinga omwesika saindau. }@sDE, hima fori tukuyaneheiro hinga mwaꞌambwe ni ri heiro mwanji foni ri bwani ete ri sawewa, “Ani hi ahi ti a rakaisini ele Gotri ensel leni a lotu wondau,” wowa apa kunu nimba ku heiwa o kunu rakaikonda. Hinde wowani, ete na hima hinga le wunu ele sembe hukwe sumbu ni ete wu sirinandani inaka kipe hambwandau sumbu ni wu hanjaꞌaisini hi wuhi tumbwa wu rasaindau. ?/DHinde wowani, kale mwaꞌambwe ichai sukwano mwaꞌambwe mwe tini ondiyandau mwale hinga. E, Kurais kumbwa mwaꞌambwe mwe naha tini nu heindau. > DWoro o keke apa hima fori Juta hima kupu le wu wosindau hinga ahirahi ga uku sumbwe ga a sumbu ti, ele gisi laka ki wosino sumbu ti, nika anandi uchawa hukwa hikino sumbu ti, e, himati gisi wosino sumbu ti, apa ele sumbu ni lo mwanji hinga kunu ri sawe hinga. $=ADRindo naha o me yapweke ki ele niri tiki dau mekupu hima lenga ele kwambu chele hima laka lenga wui kwambu tini ri rani ri rumbweni ya wunu ri diki. Wosini wunu toroꞌinjisini ele hima i miyaningisopo ki wunu raꞌaindawani huruhumba hinga ya wu sira. Nunu Kurais ga funda nu haro B<}DKale Gotri lo mwanji tipache hinga tinda ete nunu rakaisini nunu kotimwondaro ti, Gotri to ele ni ri somusini Jisas Kurais ni yero me yapweke tiki o tini funda ete ri yeni ri humburo. b;=D
Imbihumbwa kunu Gotri lo mwanji hikisandau hima kupu ba fo hinga ku dasini sembe hukwe tini ku sirinandani ele kipe sumbu kapwa sumbu leni ku wosindawani o sumbu to kunu yeni sindaro. Wosiwani apa Gotri Kurais ga kunu ni ai ratasiwani kunu himamwale tinga ya ku dau. Hinde wowani, Gotri ele nui kapwa sumbu hinga tinda ete ri rani ri rumbwero. : D E, uku yaro sumbu ti, Kurais ga funda ku anahaiyesini ku hawani wa tiki kunu eini siro. Woro, Gotri ri kwambu omwesika ki tau rani Kurais ni wa tiki ai rasairo tini sembe ku hasini uku ti ku yaro keke, Gotri Kurais ga funda wa tiki kunu ni ri ai rasairo. /9WD Kunu rini naha ga ku haiyero ti keke o ri hima tape kupu kuto sumbu mwe naha ti o ya ku torosini da. Woro hima le wui tapa ki o sumbu wu wosi nambwe. Mina. Ka Kurais ri hima tape kupu kuto sumbu mwe ti, Kurais ni nu sirinaro ti keke ele sembe hukwe sumbu ni nu hanjaꞌairo sumbu ni sawendau. &8ED
Rini naha kumbwa himamwale ako naha ti o kunu talesini da. Rini ele niri tiki, e, nuwe tiki aulindau hima lenga kwambu torosindau hima lenga wui Apukolaka. 7yD Ka ku hambwanda to: Hima minde hinga siraro Kurais hima tape ki ele Gotri sumbu kipe hinga tinda ete talesindau. A6{DE, kunu hambwafwaꞌaisini ma ku da, apa hima fori mwanji mwe nambwe mwanji gambo tini ri saweni kunu ri gambo ki. Ete na hima miya hinga le wunu atei hima ga do nuwe ki ichiꞌuchandau himamwale kapwa lenga wunu ki sukwaro ele ba fo ba fo mwanji leni wu bwandau. Wunu Kurais mwanji tini wu bwanda nambwe. )5KDKunu rini ni kwambu naha ki ma ku toronambusini ku eninda, me nanji tito nuwe ki tiki kaimbwa raisiwani kwambu naha ki enindau hinga. Wosini aka ti worumbo tenge tiki aka mengi rawausini kindau hinga kunu Kurais naha ki o hingambwa ma ku eti. Kunu do Gotri mwanji kipe naha ti kunu nu mekusiro tini ku sirinandani sembe ha sumbu kuhi kwambu naha tiki ma ku rasaindani Gotri ni gisi gisi ma ete rini ku weseꞌanda. ~4uDKunu Jisas Kurais ni kui sembe we ki kui Apukolaka hinga ku torohiro, o keke rini ga ma ete ku ichiꞌuchanda. 33DKale che, ani kunu ga funda nu da nambwe. Woro ai himamwale ti kunu ga funda nu dau. Wosini Kurais ni sembe ti kwambu naha ku hasini tau ti kipe naha ku randau tini ani heisini kunu keke ani eripeꞌaripendau. Nunu Kurais ga funda nu anangausini himamwale kipe ti ma nu toro 2wDO keke, kunu a sawenda, apa hima fori tani ele kui sembe ye rasai mwanji kipe leni kunu ri bwani kunu gambo ki. 1#DKa Kurais ki ba fo ba fo hambwa ga ele inaka ambwe inaka ambwe hinga tinda ete ya tito bengi tiki talesini dau hinga rini ki talesini dau. V0%DWoroti tau kwambu a randau bomo ti, sembe ha sumbu kuhi ti kunu ani okulawa kwambu tiki ku etisiwa hima keke wo sumbu ki sembe funda ku owe ki. Ani ai inaka ti ka hambwa mwe naha ku torosiwa, o to kunu okulasiwa sembe ha sumbu kuhi kipe naha sukwawa Gotri mwanji yani mu ti ku hambwa ki. Woro Kurais to rini ka mwanji yani mu naha. ;/ qDAni ai okokona ti, ka tini ku hambwa ki: Ani kunu ga ele Leyotisiya pe hima lenga, e, miyaningisopo ahi hei nambwe hima lenga kunu ani okula kinani tau kwambu tiki ete a randau. . ;D Woro o sumbu keke ele ai talihapa hinga tinda a torosini tau kwambu naha ani andau. Kurais to rinjenga o kwambu ani hasiwani o tau hinga a randau.8- kD Nunu Kurais ri mwanji kipe tini nu bwandau. Nunu ele hima ni ba fo ba fo hambwa tiki wunu nu ondiyakandiyandani ete wunu nu sawendirindau, wunu hambwafwaꞌaisini wu da ki. Nunu ele hima ni funda funda wunu nu ratawa Kurais ga anangauro hima laka tiro hima kipe naha hinga wu da ki, o tau ni nu randau. , DGotri nunu ri himiyama hurahama leni ri mwanji yanisini dau ti amwei nunu ri wo ki ri okokonaro ti, ka sumbu ni nunu ri meku ki: O mwanji hi hinga okundau kipe naha to apa ele biya hima kupu ba fweleni mwe naha okulakondau. Woro ka yanisini daro mwanji mwe ti ka hinga: Kurais kunu ga o da. Wondawani kunu rini ni ku nikisindau, ri ai tani kunu ri ra ra hewen ko tiki ku ini rini ga ku da ki. >+ wDImbihumbwa kapwa do a bwandau Gotri mwanji ele hima i miyaningisopo ki yanisini daro. Woro apa o mwanji Gotri ri himiyama hurahama lei miyaningisopo ki amwei naha ri wowani ya dau. 9* mDGotri to ani ondiyasiwani sios tau ra himache hinga a sirasini do kunu ani okulanda. Woro a randau tau ahi naha ti, ele Gotri mwanji hinga tinda ete amwei kunu a sawefikandau. T) #DAni apa kunu ani okula kinani amwaka ti a mendindau ti ani eripeꞌaripendau. Hinde wowani, o sumbu hinga ti Kurais ri sios, ri hima tape, ni ani okulandau. Kurais ri sios ni ri okula ki amwaka ti ri mendiro ti ya ete dau. Woro ando ai hima tape ki amwaka ti a mendindau ti, o ri sios keke ri mendino amwaka hinga o chiki ki. P( DWoro kunu o sembe ha sumbu kuhi ti ku toronambusini kwambu naha ki ma ku eninda. Apa mwaꞌambwe fotito kunu ai matinawa Gotri mwanji kipe ti ku mendini sembe ku hasini Gotri sumbu kipe ni ku nikisindau sumbu ti, apa ku hanjaꞌaisini ku ai i kei. Woro ka Gotri mwanji kipe keke, ani Pol, ani o mwanji ni bwano himache hinga a siraro. Wosini dele nuwe tipa laka hinga o mwanji ni ele himiyama hurahama ni ete nu sawekawendau. Pol Kolosi sios leni okularo ' DWondawani Kurais me yapweke tiki ri haro, woro o sumbu hinga ki Gotri kunu ratorowani apa rini ga sembe funda naha ya ku dau. O sumbu hinga ri wosiro ti, kunu ni rini tambwa ri ratasiwa kipe naha tiki halayasini ri miyaningisopo ki kapwa sumbu nambwe ku da ki. A& }DWoro imbihumbwa kunu Gotri tambwa ku tani rini ku takai nambwe, apahime naha ku dani kapwa sumbu naha tini ku wosindaro keke inaka kuhi ti rini ni miho hima hinga ku hambwandaro. 9% mDGotri do nuwe ki dau mwaꞌambwe lenga hewen ko ki dau mwaꞌambwe lenga ele mwaꞌambwe hinga tinda ete ri Che riki ai wunu ri ratawa rini ga sembe funda wu owe kinani ri okokonaro. O keke ri Che ri fi ti me yapweke tiki ri owehenani sembe enge a sumbu ni ri rumbwesini sembe wahapi sumbu ni ri rataro. }$ uDHinde wowani, Gotri ele rini ki talesindau sumbu kipe hinga tinda ete ri Che riki o hinga tale kinani ri okokonaro. i# MDRini ri hima tape, sios, ti mwa laka. Rindombwa sios ni himamwale handau sumbu mu naha. Rindo haro hima i nindo tiki metengei naha ri ai sairo hima naha, woro keke rini ele mwaꞌambwe ni ri mwasesini mwa laka hinga ri dau. v" gDGotri Che to ele mwaꞌambwe ni ri mwasesini ri dau, o keke ele mwaꞌambwe hinga ri kwambu tukumbwa wu dau. ! /DHinde wowani, Gotri ri Che ki hewen ki dau mwaꞌambwe lenga, e, nuwe tiki dau mwaꞌambwe lenga ri wosiro. Rini kumbwa Gotri miya tiki nu heindau mwaꞌambwe leni, e, miya tiki nu heinda nambwe mwaꞌambwe le, ensel lei wui apukolaka, gapiman, mekupu le, e, hima laka le, ele ni ri wosiro. Gotri ele mwaꞌambwe hinga tinda ete ri Che ri tapa tiki ri wosisiwani kale mwaꞌambwe hinga rini keke dau. + QDGotri Che ri rini miya ki nu heinda nambwe Gotri ni mekundau mwale hinga ri etisindau. Rindo Gotri wosiro dele mwaꞌambwe nindo tiki mwa laka hinga ri dau. | sDGotri Che ritombwa wungwa ti nunu ri jisiwani nui kapwa ni ri rani ri rumbwero. Kurais ri sumbu tinga ri tau tinga + QD
Woro do Gotri to sundu tito nunu aulindawani ri kwambu tiki nunu ri ai ratani, ri okokonandau ri Che ri hima kupu ki nunu ri rakwaisiwani o Che to nunu aulindau. 8 kD Wosini ku eripeꞌaripendani nui Yapai ni ku weseꞌanda ki. Rindo kunu ni ri ratorosiwani ele mwaꞌambwe kunu keke ri otokunasiro tini ku torono kwambu ti o kunu ri hasindau. Woro mwaꞌambwe mwe ku torokondau ti, nunu ele Gotri himiyama hurahama lindana to aulindau ko ki nu dau lenga ku torokondau. q ]D Wosini sini Gotri ni ka hinga si uchahambwandau: Gotri ri torosindau kwambu rihi ti omwesika naha hi hinga okundau, woro o to sa kunu okulawa kwambu ki ku etisini kunu ki sukwano ele nomo ni ku randawa sembe wahapi ki ete ku da ki. D
Wosiwa kunu Apukolaka okokonandau himache naha hinga ku ichiꞌuchandawa, ele kui sumbu keke sa kunu ri okokonanda. Wondawa apa kunu ele tau kipe hinga ku randawa tau mwe kipe sukwandawa Gotri ni mwe naha ku hambwandau sumbu ti omwesika naha kunu ki sa sukwanda. !D O keke kui mwanji hinga metengei si mendiro gisi ki nu ambwesini ete ta tani apa okwe kunu okula ki ya rini si uchahambwanda. Wondani gamweche ri kunu si hikisanda nambwe. Mina. Sini Gotri ni ete si uchahambwandau ti, Gotri Himamwale kipe to hambwa kipe tinga inaka kipe tinga kunu hawa, Gotri okokona tini mwe naha ku hambwawa o sumbu hinga to kui sembe ki tale kinani si uchahambwandau. ; qDWoro rindo Gotri Himamwale kipe ti kunu ki talesiwani Gotri himiyama hurahama leni ku okokonandau sumbu tini sini ri sawero. Pol Kolosi leni ri okula ki Gotri ni ri uchahambwaro h KDWoro ka Gotri mwanji kipe oti Epafuras to kunu ondiyakandiyawani ku hambwaro. Rini Kurais tau ra himache kipe naha, o ani ga tau funda si randau hima. Rini sini ni ri okulandani Kurais tau ti kipe tumbwa ri randau himache. 7 iDDo nuwe tipa laka hinga o Gotri mwanji kipe tombwa ichiꞌuchani talekowani ele hima hinga apa sumbu kipe tumbwa ya wu sirinanda. Woro hinga metengei naha Gotri hima keke wo sumbu ni ku mendini o sumbu mu mwe ni kipe naha ku hambwaro gisi ki ku ambwesini ete ta tani sumbu kipe tumbwa ya ku sirinanda. w iDHinde wowani, kui mwanji fwele ka hinga si mendiro: Imbihumbwa metengei naha Gotri mwanji kipe ti kunu ki ini raruwani ku mendini ka mwaꞌambwe Gotri kunu keke hewen ko ki owesiwani kipe tumbwa dau tini sembe kuhi ti ku hasini ku nikisindau. Wondani Kurais Jisas ni mwe naha sembe ti ku hasini ele biya Gotri himiyama hurahama fwele keke ku woni wunu ku okulandau. DSini nui Apukolaka, Jisas Kurais, ri Yapai Gotri ni kunu keke si uchahambwandau gisi tiki gisi gisi Gotri ni ete si weseꞌandau. * ODsindo do chengi kunu Kolosi ko ki ku dau Gotri himiyama hurahama le Kurais ni sembe hasini sumbu kipe tumbwa sirinandau hima leni si kaindau. Woro nui Yapai Gotri kunu keke woni sembe kuhi ti sa ri ratorosiwa sembe wahapi tiki ya ma ku da. Kolosi lei sembe ha sumbu ti Gotri to amwei woro #DAni Pol, ani Kurais Jisas himache. Gotri okokona tiki Kurais Jisas himache hinga ri ani esiro. Woro ani ga ai hiparakambwe fori Timoti ga, %C Rini Gotri kwambu ni wunu ri sawekawendani Jisas Kurais Apukolaka hi tini ya wunu ri sawenda. O mwanji hinga ri bwandawani hima fori rini sawe nambwe.(I Wondani asama fisi Pol rinjenga ri ya ki ri rasiro aka tiki ya ri da. Wondawani hima fwele rini tambwa wu indawani sumbu kipe tumbwa ya wunu ri wosinda. } [Pol o mwanji hinga ri bwasiwani Juta hima kupu le ya wu i. Wu ini wunjenga wui nindo ki mwanji ya wu anambwanda.] 9k “O hinga keke kunu ma ku hambwanda. Gotri nunu ai raꞌaino mwanji kipe ti, Gotri ele himiyama hurahama ba fwele keke ri humbwero. Wundo Gotri mwanji ti wu mendino.” r] Dele himiyama hurahama lei sembe ti emendiki naha.Wasamba wuhi ti mwanji mendi ki diyahandau.Wondawani miya wuhi ti hipisindau.Woro ele sumbu nambwe napo mwaꞌambwe ti wu heini wasamba wuhi ti wu mendini inaka wuhi ti mwanji mu ti wu hambwau.Wopo sembe ti wu hani ani tambwa wu tau.Ete wopo wunu a wosipo kipe ti ai wu sirau.’ ” u
c ‘Mini dele himiyama hurahama le tambwa mi ini ka hinga ma wunu sawe:“Kunu mwanji ti ku mendi mendi mwanji mu mwe ti hinde ku hambwa kumbwa.Miya kuhi ti ku maꞌaikaꞌai kaꞌai mwaꞌambwe foti hinde ku hei kumbwa. u c Wosiwani wunjenga inaka ambwe inaka ambwe wu hambwa hambwa ya wu ikonda. Wokondawani Pol mwanji foti ka hinga ya wunu sawe, “Gotri Himamwale kipe Aisaiya takisopo ki nui atei hima ni mwe naha ka hinga sawesindau. Ete ri sawero, B Wowani hima fwele ri mwanji ni ya wu sirina, fwele mina. m
S Wosini gisi foti wu sawesiwani hima miyafo naha Pol tambwa ri dau aka tokwe ya wu i. Wosiwani Pol nurumbu sunduya Gotri mwanji mu mwe o tini ya ete wunu ri sawenda. Wondani Gotri kwambu ni kipe naha ri sawendani Moses kairo Gotri lo mwanji ga Gotri mwanji bwarakarandaro hima lei mwanji fwelenga ya wunu ri sawenda, wowa Jisas numbo ni wu sirina ki. t a Woroti nunu mi inaka ki mi hambwandau mwanji tini mi bwawa nu mendino. Nunu nu hambwandau, ele ko ele ko kipe Juta hima kupu hinga nunu ki huwasini sumbu ba fo hinga sirinandau himako ni kipe wu nanda nambwe.” Wunu o hinga ya sawe. Wosiwani wunu ga ya ai rini sawe, “Jutiya pe hima fori chengi nunu ki humbweni mini ni nunu sawe nambwe. O keke mini nu saweno mwanji ti nu hikisandau. E, Juta hima kupu fori tani ahaꞌa ki mini ni mwanji fwele bwani kapwa mwanji fwelenga mini bwa nambwe. pY Woroti o mwanji mu keke kunu ani ucharo. Ani kunu ani heini mwanji ti kunu a bwa ki. Ani sembe ti ani hasini nunu Isurel hima kupu le nikisindau Kurais numbwa a nikisindau. O sumbu mu keke apa seni hinga tito do ani injisinda.” 8i Juta hima kupu leto o mwanji ni ya wu yetupwa. O keke numbo ti a wakifuni Sisa koti ahi ri mendi ki ani ucharo. Woro ai hima kupu leni sumbu foti keke wunu a kotimwo nambwe. % Wosiwani Rom pe hima leto koti ahi wu mendindaro. Woroti walambe sumbu naha foti a wotowa wu ani yewa ani hano. O keke ya wu ani andokowani ve Wosiwani gisi namili isiwani Pol o ko kipe Juta hima kupu lei mekupu leni ya ucha. Wowani wu tani wu wausiwani ka hinga ya wunu ri sawe, “Ai hiparakambwe le, ani sumbu foti nui hima kupu leni rakai kinani a wo nambwe, e, nui atei hima i sumbu ni a yetupwanda nambwe. Woro kalapus ti Jerusalem ko ki wu ani wosini Rom pe hima le tapa tenge tiki wu ani haro. I Wosini nu ini Rom ko laka ya nu raru. Wowani gapiman apukolaka ri, aka foti rini ohounawani Pol ini rini aulino au anaye hima foringa ya funda fi da. Pol Gotri mwanji ti Rom ko ki bwaro T! Wondawani Rom pe sembe ha himako le wu mendiwani ya nu tanda. Wosini wu ini wunu fwele mwaꞌambwe wungwa jindau michi, Apiyas, ko tiki ya wu ambwe. Wowani wunu fwele ini, Hima Tukuya Aka Namili, wu uchandau ko ki ya wu ambwe. Wosiwani nu tani numbo tiki ya nu anahei. Wowani Pol Gotri ni ri weseꞌawani sembe rihi ti ya yakina. 4a Wosini o ko ki sembe ha hima fwele ya nu hei. Wowani nunu wu sawewani wunu ga o ki gisi tapaꞌangi hatachi fisi ya nu da. Wosini dani inumbwa Rom ko ki ya nu rarukonda. . U
Ete wosini Sairakiyus ko nu hanjaꞌaisini nu haweini Risiyam ko ki ya nu raru. Wosini ai lindanawani ausuwa kipe siwani gisi fisi kumbwa Piyutiolai ko ya nu raru. P Nu ini Sairakiyus ko ki ya nu raru. Wosini o ki gisi namili ya nu da. &~E Do ko cheche ki nu dawani nika namili isiwani sipi foki nu rau nu litisini ya nu i. Sipi mwe ti Alekisandiriya lei hi. Sipi tumwafu tokwe wui gotri, Sus, ri hurahama che fisi himamwale ni wu yesinda. Ausuwa laka sindawani sipi mwe ti o ko cheche ki daro. Woro o sipi ki ya nu i. 6}e
O keke sumbu kipe naha ti ya nunu wu wosinda. Wosini dani ini nu ikowani nu heifundaro mwaꞌambwe ele ni wu ratani sipi we ki ya nunu wu rawarusinda. Pol Rom ko ki raruro w|g O hinga ri wosiwani wu heikoni ele ko kipe hahungo hima ele Pol tambwa wu tawani kipe ya ai wunu ri wosinda. ^{5 Wondawani Papiliyas yapai hahungo ri mendindani ya ri tukuyanda. Hima mwe ri tape hi saindani se uku sikanda. Ete wondawani Pol ini Gotri ni ri uchahambwasini tape tenge rihi ki ri torowani kipe ya ai rini wosi. uzc Nuwe laka foti do michi takai ki dau ti, o do ko cheche hima leni aulindau hima laka i ri nuwe, hi rihi ti Papiliyas. Ori hima to nunu rani ri aka tokwe nunu ri raꞌaisini kipe naha tumbwa ete nunu enependawani gisi namili ya i. !y; Wondawani wunu ya wu nikisinda, apa o rini sero michi ki raukondauꞌu, metengei ri raini ri hakondauꞌu. Wondani wu linindani huwe laka wu nikisindani wu heiwani sumbu fo rini ki sukwa nambwe. Ete wowani inaka wuhi ti ai wunu jamekowani ya wu sawe, “Ka hima gotri foꞌo?” xxi Ete wowani Pol o hopo ni yetupwawani hi tiki ya rai. Wosiwani Pol o rini sero michi ki walambe rini i nambwe. w+ Ete wowani o ko kipe himiyama hurahama le o au hopo wu heiwani sirani Pol tapa ki alekusiwani ya wu sawe, “Oto mwe naha, dori hima hima yeni sindaro. Worokeke soluwara ki ri ha nambwe. O keke kapwa sumbu kilindau gotri ori hima do nuwe ete ri dano ti ri diyahandau.” v Wosiwani Pol to hi tene fo ri ratani ya ri diyanda. Wondawani au hopo foti hi au mendini sirani Pol tapa ki alekusini ya rini se. ;uo Wosiwani o ko kipe hima le sumbu kipe naha tunumbwa ya nunu wosinda. Mwa yeni tikiningo nu mendiro keke hi wu omongosini wu tani hi nu waruꞌu kinani tinda ya nunu wu raꞌai. dt C Kipe tumbwa nu ini hapimwai ki nu rarusini nu mendiwani o ko hi ti, Molota, ya wu uchanda.
kui metele le ai mwanji ti wu mendini kwambu ki wu daro hinga.” eMCMetengei naha sembe nu haro hingambwa, apa o sembe ha sumbu ma nu toronambusini ete nu sirinani i ini nu hano gisi tukumbwa nu ambwe. O hinga nu wosiwambwa nunu Kurais ga funda nu etisini ele sumbu kipe rihi nu torono. L)
Gotri nunu haro gisi ti dohaꞌa ya ete da. Wondawa kunu gisi gisi ele hiparakambwe ni mwanji kipe tumbwa ma ku sawendani wui inaka tini ma ku yeni rasainda. Foki hima ni gambondau kapwa sumbu foti kui nindo tiki sukwani kunu gambondawa inaka kuhi ti ku toronambusi ki. /KW Ai hiparakambwe le, kunu ma ku hambwafwaꞌainda, foki kui nindo tiki sembe haro hima fori inaka kapwa ri hambwakoni ete da ete da Gotri ni gumwa o ri sikonda. rJ] O keke ani sembe enge wunu ani akoni ete a sawesindau,‘Kari kau mwe naha, wunu apa himati ko ahi ki wu sira hinga. Minambwe naha wunu a nasindau.” ’ Apa Isurel le Gotri mwanji wu sawesiyaꞌairo hinga nu sawesiyaꞌai ki kIO
O sumbu hinga ti keke ani ele himiyama hurahama ni sembe enge miyafo naha wunu ani akoni ka hinga a sawero,‘Wunu gisi gisi sembe wuhi ele kapwa sumbu miyafo ni wu hambwakoni o numbo ahi ni wu sirinanda nambwe.’ H Ka gisi ki kui metele le ai kwambu ti heindaro asama ti 40 hinga.Woroti mina, wunu ani ni ete wu simiyaneheindaro. zGminaka kuhi ti kwambu ki ku toronambusini ku da kei, imbihumbwa kui metele le Gotri mwanji ti wu sawesiyaꞌaindaro hinga.Wunu ka hima da nambwe michi ki wu dani inaka wuhi ti kwambu ki wu toronambusini ani ni wu simiyaneheindaro. FO hinga ti keke Gotri Himamwale kipe ti mwanji tini ma nu mendi. Mwanji mwe ti ka hinga:“Apa ri mwanji ti ku mendini E Woro Kurais rini Gotri Che hinga dani rini ri tau ti Gotri ni sirinandau hima leni aulino hima mwa laka hinga ri dau. Rini Gotri rini sawero mwanji naha ni sirinani o tau ri randau. O keke, nunu okwe kwambu tukumbwa gisi gisi rini ni nu hambwandani nu eripendani rini nu nikisindawa nunu okwe Gotri hima kupu lembwa. Ele Gotri mwanji ni sawesiyaꞌairo Juta himako wunu himati hinga [D/Moses rini Gotri tau ra hima. Wosini Gotri mwanji rini sawero naha hingambwa Gotri hima i kupu lei nindo tiki tau ri randaro. Rini ri tau kipe naha ri randaro ti, Gotri Che rito ichai ri rano tau tini sawero. qC[Ele aka hinga hima tombwa ratoroni kindau. Woroti ele mwaꞌambwe hinga tinda ete Gotri tombwa wosiro. nBUAka kindau hima, ri hi ti, aka ti hi tini dikindau. O hingambwa Jisas hi ti Moses hi tini dikindau. LAGotri to o tau ni rini hasiwani rini o tau naha ni ete funda ri sirinandaro. Ri sirinandaro sumbu ti, imbihumbwa Moses to ele himiyama hurahama lei nindo tiki Gotri tau randaro sumbu hingambwa. <@ sEle sembe haro hiparakambwe ahi le, hewen ko tiki dau Gotri rihi kunu ri nasini Jisas tau kunu haro ti, apa kunu Jisas numbwa ma ku hambwanda. Gotri rini rumbwewani ri tani Gotri mwanji sawekawesini me yapweke tiki ri hasini puris hima apukolaka hinga etiro. Nunu ri mwanji ni nu mendini sembe nu hasindau. &?EEle simiyanehei sumbu rini ki sukwawani ele nomo hinga ri randaro. O hinga keke apa simiyanehei sumbu hima leki sukwawa rindombwa o wunu ri okulakonda.t>aWoroti keke ele mwaꞌambwe hinga tinda ete ri wosiro ti, ri hiparakambwe le hingambwa ri sirasinimbwa ri wosiro. O sumbu hinga ri wosisinimbwa rini wunu keke puris hima apukolaka hinga ri etiro. Rini wunu keke woni puris tau kipe tumbwa ri rani tape rihi ti anguꞌomwe hinga Gotri ni ri haro ti, wui kapwa sumbu rani rumbwewa ri sembe enge a ti wahapi kinani. =!Mwe mwe naha, rini ensel leni ri okula kinani do tau hinga ri ra nambwe. Minambwe naha. Rini Epuraham ri anitafenita le keke tau ri raro. g<GHimiyama hurahama le wunu hano tini wu akindau. Wondani gisi gisi do nuwe ki wu dawani o aki sumbu to wunu toroni injisindau. Jisas ri haro ti, ele hima ni toroni injisindau aki bomo ni rani rumbwewa lalaunani wu eti ki. @;yGotri rini haro che le wunu hima minde. O keke Jisas okwe hima minde ri siraro, wosini ri haro ti, apa hima ha sumbu ti aulindau hima ri, Saiten, rini ni yesini ri diki kinani. P:
Wosini Jisas ai sawe,“Sembe ti mwe naha rini ani hakonda.” Wosini ri ai sawe,“Mi ani heiwani ani ga mi ani haro che lenga do nu da.” Jisas nunu okula ki hima minde hinga ri siraro F9 Rini ka hinga Gotri chengi ki sawero,“Hi mihi ti ai hiparakambwe leni amwei a sawekonda.O to mwe naha, hima miyafo wui mu tiki hi mihi ti a rasaini hukwa ti a rakonda.” S8 Nu hambwanda, kari hima ele himiyama hurahama ni okulawani ako naha sirandau ti, rini ga wunu ga tinda ete wui yapai funda. Wosiwani o keke, hiparakambwe, wunu ri na kinani huruhumba ri heinda nambwe. #7?
Gotri rindo ele mwaꞌambwe mu naha. Rindombwa ele mwaꞌambwe ri wosini ri ai aulindau. O Gotri to Jisas ni amwaka omwesika naha ti ri haro ti, o rini esisiwa rindombwa ele hima ai ri ratano hima mwa laka mwe naha ri da ki. Wosiwa kale ri che miyafo naha hewen ko tiki ri rakausiwa Jisas ga funda hi okundau hinga wu da ki. O sumbu hinga Gotri Jisas ni wosiro ti, rinjenga ri sumbu ni diyani ri wosiro. &6E Woroti apa Jisas ni nu heindau. Rini imbihumbwa gisi faiche naha ensel tako tokwe ri daro ti, Gotri hima keke wondau sumbu ti amwei ri wosini nuwe pe hima le keke ri ha kinani. Rini nunu keke amwaka omwesika ri ani ri hasiwani Gotri rini ni hi omwesika tinga kwambu tinga ya rini ha. Y5+Wosini ele mwaꞌambwe hinga tinda ete ri seke tako tokwe mi owesiwani rindombwa ya ri aulisinda.” Mwe naha, Gotri ele mwaꞌambwe hinga tinda ete hima i seke tako tokwe owesindau. O hinga ti keke mwaꞌambwe foti apumbwa apu da nambwe, mina. Woroti apa ele mwaꞌambwe hinga tinda ete hima i seke tako tiki dau ti nu heinda nambwe. #4?Mini rini ni mi sawesiwani gisi faiche naha ensel lei tako tokwe ri dau.Woro rini ni hi omwesika laka ti mi hasiwani hi rihi ti mi rasaisinda. K3Chengi fotiki kaisindau ti, hima fori ete sawero,“Hima ri hinde na hinga ri dawani rini keke ete mi hambwandau?E, hima ri che hinde na hinga ri dawani rini keke ete mi wondau? 2Apa nu bwandau ti ichai sirano nuwe ako tini nu bwandau. Gotri ensel leto oti ni auli kinani wunu ri ondiyasi nambwe. Mina. 1Wosiwani Gotri okwe o wui mwanji ni okularo ti, ba fo ba fo kwambu sumbu ri wosini ele ba fo ba fo hima heini apapanandau tau ri rasini ri inaka tiki kwambu ba fo ba fo ri wosindau Himamwale kipe ti ya wunu humwasi. Jisas rindombwa nunu rataro hima mwa laka [0/Woroti Gotri apa nunu ri ai ratandau sumbu ti, omwesika naha. E, ka Gotri sumbu ni gumwa nu siwa apa ri inaka enge a ti hinde hinga nu dikino? Mina, minambwe naha. Metengei naha Apukolaka to nunu ai ri ratano mwanji tini ri bwaro. Wosiwani ele hima ri mwanji ti wu mendiro ti, wunu ka hinga nunu sawero, “Do mwanji mwe naha tumbwa.” B/}Injelembwa Gotri ensel lei takisopo tiki mwanji fwele sawero ti, o mwanji to kwambu tiki sukwaro. Wosiwani hima leto o mwanji ni wu sawesiyaꞌaisini o wui kapwa sumbu wasa wu tororo. . 1O hinga keke do mwanji nu mendiro ti, inaka nuhi tiki ma torosini ma sirinawa nu sirina. Apa o mwanji ni nu mendini nu hanjaꞌaisini nu i hinga. ?- yEnsel le wunu hima minde hinga mina, wunu himamwale. Wunu Gotri tau tini wu randau. Gotri to wunu rumbwewani wu ini ele ri ai rata ki hambwandau sembe ha hima leni wu okulandau.R,
E, injelembwa Gotri ete sawero,“Mini ai tapa mama tokwe ma liti. Wowa ichai ele mi miho hima le a wosiwa mi seke tako tokwe wu dano.” Woroti do mwanji Gotri ensel forini ri sawe nambwe. Mina. $+ C Wosiwa hima to nikaꞌari simba tini lepehendau hinga mi toroni mi lepeheno.Wosini nikaꞌari ako ni ai injindau hinga nuwe tinga niri tinga o hingambwa mi wosino.Woroti, mini apa hinde mi ha kumbwa, o mi dau hinga ete mi dano. Gisi mihi ti okwe hinde apa humbu kumbwa.” m* U Woroti niri tinga nuwe tinga nikaꞌari simba hinga yini humbuno. Mini mina. Mini ete mi dano. ) 9
Wosini o hingambwa rini ai sawe,“Apukolaka, injelembwa do nuwe mi wosisiwani kwambu naha ete dau, e, niri ti okwe mi tapa tiki mi wosiro. O( Mini sumbu kipe naha kekembwa mi wondani ele kapwa sumbu ni mi diyahandau.O sumbu hinga ti keke Gotri, o mi Gotri naha, rindo rihi mini nani ri ondiyasiwani eripeꞌaripe sumbu ti mini ki miyafo naha sukwaro.O hinga keke mi nau le wui eripeꞌaripe sumbu ti mi eripeꞌaripe sumbu hinga hinde apa wu toro kumbwa.” H' Woroti Gotri Che ni ka hinga ya ri sawe,“O Gotri ahi, mini ete da ete da King Apukolaka.Mini sumbu kipe naha tunumbwa mi sirinani apa ele mwaꞌambwe tinda ete mi aulindano. ^& 7Wosini ensel ele ni ka hinga ya wunu ri sawe,“Rini ele ri ensel leni ri wosiwani wui ichiꞌucha ti ausuwa sindau hinga.Rini ele ri tau ra himache ni ri wosiwani wu randau tau ti hi hinga wu undau.” % Ri Che funda naha ri do nuwe ki ri rawakakoni rini ni ya ri sawe,“Ele Gotri ensel hinga hi rihi tumbwa sa wu rasai.” }$ uHinde wowani, injelembwa Gotri ka hinga sawero,“Mini ai che naha. Apambwa naha mini a raro.” Wosini ri ai sawe,“Ani ri yapai naha a sirawa rini ai che naha ri dano.” Woroti ele ensel ni o mwanji hinga fo ri sawe nambwe, mina. # 'Ka hi ri Yapai rini uchasiro ti, ensel leni uchasiro hi tini dikisindau. Wosiwani rini ensel leni dikisiwani wunu ri tako tokwe wu dau. _" 9Gotri lindana naha sini dau hinga ri Che ri nunu keke o hingambwa ri dau. Rini funda Gotri naha hinga. Ri mwanji ti kwambu tinga dawani o mwanji ni ele mwaꞌambwe hinga tinda ete sirinandau. Rini kapwa sumbu rani ri rumbwendau tau rihi ti ri humbusini kari kau Gotri Apukolaka ri tapa mama tokwe ya ri lininda. Gotri Che ensel leni dikindau |! sWoroti apa do gisi oti gisi jipe ti kamindache ya dawani Gotri ri Che ri takisopo tiki bwasiro mwanji ti apa do ya nu mendinda. Gotri ri Che tapa rihi tiki do nuwe ri wosiro. Wosini rini ondiyasiro ti, ele mwaꞌambwe tinda rihi ri na kinani. / [Imbihumbwa Gotri nui metele leni ele wunu ri ondiyasiro gisi ki ele ba fo ba fo sumbu ki Gotri mwanji bwarakarandaro hima lei takisopo tiki mwanji miyafo ri bwandaro. { o&Ai hiparakambwe le, ka nui Apukolaka Jisas ri hima keke wo sumbu ti kunu ga o ya ete dakonda. Mwe naha. 1&Ani hima fori nomo ti ani ni ri ai hano ti funda a diyahasindau. Ani Kurais numbwa a sirinawani wu ani yero wange le ai hima tape ki ele da. b =&E, ele hima hinga do ai mwanji ni wu mendini wu sirinandau ti, Gotri sembe wahapi sumbu ti wui sembe we ki o ete dakonda. Wondawa Gotri hima keke wo sumbu ti ele Gotri ni Isurel hima kupu lenga o funda wu torokonda. 3 _&E, hima fori ri hima tape kupu rini kutoro ti, e, kuto nambwe ti, o sumbu sumbu laka mina. E, Gotri to rini okulawani hima ako naha ri sirasindau sumbu o to sumbu laka. H &Woroti ani hima fori hi tini apa a rasai hinga. Mina. Ani ani keke me yapweke ki haro hima ri, Jisas Kurais, hi tumbwa a rasaindani ani eripeno. Hinde wowani, Kurais me yapweke ki haro keke, do nuwe ki dau inaka ambwe inaka ambwe ahi ti rumbwesiwani apa ani dele nuwe pe hima lei nindo ki ani ani haro hinga ya a dau. jM&
Ele hima tape kupu wunu kutoro himako okwe lo mwanji sawero hingambwa wu sirinanda nambwe. Woro wunu hima tape kupu kuhi tini wu kuto kinani kunu wu sawendau ti, o sumbu kumbwa hi omwesika laka wu toro ki o kunu wu sawenda. /W& Hima fwele kui hima tape kupu tini kuto kinani kunu wu ekichasindau. Woro hinde wowani o hinga wu wosindau? Wui okokona ti, ele hima i miyaningisopo ki hi laka wu toro kinani wu okokonandau. Wondani Kurais ri me yapweke sumbu keke Juta hima kupu leto wunu saweni wunu yeno ti keke wu akindau. J
& Ka himiki laka ai tapa naha ki kunu a kairo ti ku heindau. |q&
O hinga keke numbo kipe fo nu wakini nu heiwa, ele hima ni sumbu kipe ti ma wunu nu wosinda. Woro nunu ga Jisas ni sembe funda haro hima leni nu mwaseni nu hambwasini o hingambwa ma wunu nu wosinda. Pol Kurais me yapweke sumbu ni ri eripenda 3& O sumbu hinga keke, sumbu kipe tini sirinano ti ku diyaha kei. E, nunu tau tini gisi gisi ete nu randawa ichai eino gisi tiki miyafo naha nu eino. ,Q&E, hima fori sumbu hukwe ni ete ri sirinani ahirahi ti ri kiwa o sumbu hukwe kumbwa ahirahi mwe ti ri eiwa walambe o rini ikonda. Woro hima fori Gotri Himamwale kipe ni ri sirinani ahirahi ti ri kiwa Gotri Himamwale kumbwa ahirahi mwe ti ri eini ete da ete da himamwale kipe ri torokondau. ^5&Apa foki nimba gambo sumbu tini o ku sirinakonda. Woro hima fori Gotri ni hinde ri gambo kumbwa. E, hinde na hima forito o ahirahi ri kiwa, ichai ri ai eino gisi ti o ahirahi tapa hingambwa o ri ai eikonda. &E&E, hinde na hima to sukul woni Gotri mwanji ri hambwaro ti nawa, mwaꞌambwe rihi ti sa ri humwasini rini ondiyakandiyandaro hima ni tipa fo sa ri ha. Y+&Woro ele hima hinga funda funda wu ra ki Gotri wunu ondiyasiro nomo wuhi o da. zm&Kunu funda funda ku wosiro sumbu kuhi tini ma ku kilinehei, sumbu kipe tini ku wosiroꞌo, mina. E, kunu fori sumbu kipe hinga ri wosiro ti nawa o sumbu rihi keke sa ri eripe. Woro rini apa ri sumbu tinga hima fori sumbu tinga ri kili kei. 1&E, hima fori rinjenga ka hinga ri hambwawa, rini hi chele hima. Woro rini o hinga mina. Ori hima hinga ti rinjenga ri sembe tini ri ai gambondau. 9&Kunu ele kui hiparakambwe fwele nomo rawa, ma wunu okulani nomo wuhi wunu ga ma ku ra. O sumbu hinga ku wosikoni Kurais lo mwanji ni o ku chikikonda. +&Ai hiparakambwe le, e, kui nindo ki hima fori ku heiwa kapwa sumbu foki ri hichakowa kunu Gotri Himamwale kipe ni ku sirinandau hima leto ma ku ini awari naha ma rini ku sawewa sa ri ai ta. Kunu okwe funda funda ma ku hambwafwaꞌai. Foki Saiten o kunu simiyaneheikonda. '
G&Nunu apa nindumwasari hi nuhi tini nu rasaindani, nui hiparakambwe lei sembe tini kapwa tokwe yeni rasaindani, ele hima i mwaꞌambwe ni okokonanda kei.$ A&Gotri Himamwale kipe to ete da ete da himamwale ti nunu hawani nu ichiꞌuchandau ti nawa, Gotri Himamwale kipe ri okokona tini ma nu sirinawa nu i. &Kurais Jisas ga anahaiyero hima le, ele wui sembe hukwe ni ele inaka ki sukwandau okokona sumbu ga me yapweke tiki yeni siro.
&wahapisini da, e, sembe hukwe ki sukwandau okokona tini yitirawai. E, lo mwanji fori dele sumbu hinga wosino tini minambwe na nambwe. x i&Woro, Gotri Himamwale kipe to wosindau sumbu ti ka hinga: Hima keke wo, eripeꞌaripe, sembe wahapi, hima le kapwa sumbu wosindawa nimba heisi, hima leni okula, sumbu kipe tumbwa hambwa, gisi gisi sumbu kipe naha kumbwa ichiꞌucha, '&sembe amwaka a, uku sumbwe asini ambwatinambwati, kipe hukwa kapwa hukwa ra, e, ele kapwa sumbu nandau hinga tinda ete. Imbihumbwa kunu a sawero tumbwa apa o kunu ani ai sawenda. Kale sumbu hinga ni sirinandau hima le apa Gotri aulindau kwambu ti hinde wu toro kumbwa.
b~~>}@|i{Xzzyzx}w/utcss rq
on"mlkYj
hh$gRfedbaz`_K^a]e[ZYXSVTTSS>RQPPPNMLKKIIwH>=I<<';::?99 8 76l5{4322C1r/F.--{,`+m*+)y((#'j&%%<$q"!w Z B[s
] oDb /W $Sembe ha hima fweleni omwemendindau hima le wunu saweningitengindani fweleni tanambwandani fweleni seni kupu tiki wunu injisini kalapus tiki ya wunu rawarunda. ^5 #Himiyama fwele sembe wu haro ti keke, Gotri wui che dinga leni ai rasaiwani wu ai raꞌairo. Hima fwele kalapus wosiwani wunu omwemendindau hima le wu ha kinani wui tape le walambe naha wunu wosindaro. E, Gotri ni gumwa wu sipo wunu omwemendindau himako wunu andopo wu ikoro. Woro wunu omwemendindau himako i mwanji ti wu sirina nambwe, mina. Wunu do nuwe ki ete wu da ki wu hambwa nambwe, ete da ete da himamwale ti wu torosini wa ki wu ai saino tini wu hambwandaro. S "Wunu hima fwele hi omwesika naha saindaro ti, wu yetipinaro. Wunu hima fwele wu akini wu iwani gipi au naha hinga ti takeheni wunu ye nambwe. Wunu hima fwele metengei naha wu rikirikinandaro ti, wu yakinasinimbwa au anaye hima kwambu naha ya wu sira. Ete wosinumbwa ele biya au anaye hima ba fweleni wu enginawani ya wu akini i. =s !Dele hima hinga wunu Gotri ni sembe wu hasini wunu hima fwele ele biya au anaye hima lenga wui king apukolaka lenga wu yeni wu ginandaro. Wunu hima fwele sumbu kipe tumbwa wu wosisini Gotri wunu ha kinani bwasiro mwaꞌambwe ti wu tororo. Wunu hima fwele au mama asa, laiyon, lei takisopo ti wu atipindaro. gG Woroti apa bwele mwanji hinga tini ani ai ani ondiya kumbwa. Gitiyon, Barak, Samison, Jepita, Defit, Samiyel, e, ele Gotri mwanji bwarakarandaro hima lenga wui sumbu a kaino ti, apa bwele amwa hinga ki a kai kumbwa. P
Numbo tenge humwe foti, Rehap, okwe Gotri ni sembe haro ki Jeriko ko tini hei kinani gainani taro Isurel hima fisi pini ti okularo. Woroti keke tini ele sembe ha nambwe hima lenga walambe i nambwe. P Isurel hima le Gotri ni sembe wu hasindau tiki wu ini Jeriko ko tini injisiro humokuto ini tini numbo funda funda gisi tapaꞌangi hatachi fisi ki wu hawei haweiwani o humokuto ini ya lendoni sika. j M Isurel hima le Gotri ni sembe wu haro ti keke wu ini ‘Soluwara Naro’ uchandau fwa we ki numbo minde ki indau hinga ya wu yetikina. Wosiwani Isip pe hima le o hingambwa wu yetikinakoni uku sumbwe ti wu ani ya wu ha. c
? Moses Gotri ni sembe ri haro ti keke Gotri Isurel hima leni hanjaꞌaiwa i kinani sipisip ri yesini fi ti Isurel hima lei aka rarususirasindau ki ya ri yefokitasi. Wosiwani che mwa leni yeno ensel hima Isurel himako i aka tokwe takaini wu i nambwe. Moses o hinga ri wosini Pasofa gisi ri owero. Isurel hima miyafo naha sembe kwambu tiki wu haro 1 [ O Moses tombwa Gotri ni sembe ri haro ti keke ri saini Isip ya ri andosi. Woro king i sembe enge a ti keke ri aki nambwe. Hinde wowani, hima Gotri ni miya minde ki hinde apa rini hei kumbwa, woro Moses to Gotri ni miya minde ki ri heiro hinga ri hambwasini kwambu naha ki ete ya ri eninda. [/ Rini ka hinga ri hambwaro, Kurais hi ti keke huruhumba ri heiwa, oti kale Isip pe ya mwaꞌambwe hinga tini dikindau. Hinde wowani, rini Gotri waya rini hano mwaꞌambwe wasa tini miya rihi ete ya ri misinda. 2] Rini Gotri hima kupu le, Isurel himako, ga nomo wu rano tini ri okokonani, gisi faiche keke kapwa sumbu tini ri sirinani eripeꞌaripe sumbu ti ri wosino ti ri diyaha. Moses rini Gotri ni sembe haro hima. Hima laka ri saiwani wunu, Fero i himiyama che ti che, rini wu nano ti ri diyaha. pY Moses ri nuwai yapai, fini Gotri ni sembe haro hima. O keke nuwai Moses ni rasini rini fi yanisiwani nika namili ete ya ri da. Hinde wowani, fi heiwani Moses che kipe naha. Fini king Fero injiro lo mwanji tini fi aki nambwe. b= Josep rini Gotri ni sembe mwe naha ri haro ti keke ri hano gisi takaindawani ichai Isurel hima le Isip ko wu andosini wu ino sumbu tini ya ri sawe. Wondani ri hapa wu raꞌaini wu sino ti okwe ya wunu ri sawe. Moses V% Jekop rini ri hano gisi takaiwani Gotri ni sembe ti ri hasindau ki Gotri Josep i che pini kwambu ha kinani mwanji ti ya fini sawe. Wosini diyandau kumbo rihi tiki ri ahapusini Gotri ni ya ri weseꞌanda. @y Aisak rini Gotri ni sembe mwe naha ri hasini Gotri Jekop hima pi Iso ni kwambu ri ha kinani mwanji ti ya fini ri sawe. Mwanji mwe ti, fini ki waya sukwano sumbu tini ri sawero. _7 Rini ka hinga ri hambwaro: “E, ri hasiwa Gotri ri kwambu ki o ai rini rasaikonda.” O hinga ti mwe naha, o keke mwanji yepe ki ka hinga ma nu sawe: “Epuraham ri che rini wa ki ai roro.” Aisak, Jekop, Josep + Imbihumbwa Gotri Epuraham ni simiyaneheiwani Epuraham Gotri ni sembe mwe naha haro ki Aisak ni anguꞌomwe hinga Gotri ni ya ri hakoro. Mwasembwa Gotri Aisak keke Epuraham ni ka hinga sawero, “Aisak ri anitafenita letombwa mi hima kupu hinga o wu nakonda.” Wosiwani Epuraham o Gotri mwanji injiro ti ri hambwafwaꞌaisini ori che funda naha ri yeni anguꞌomwe hinga Gotri ni ya ri hakoro. G Woroti o hinga wu ai wosi nambwe, mina. Wui inaka ti o wui nuwe minde ni hei kinani au wunu saindaro. Nuwe mwe ti, hewen, do nuwe ni dikindau. O keke dele hima Gotri ni, wui Gotri, wu nandau ti keke Gotri huruhumba miya hinga hinde rini hei kumbwa. Mina. Rini ele sembe ha himako to dano ko laka foti ri otokunahiro. h~I Woroti ele hima wui ko hukwe ni wu ai hambwapo wu taro seke mu tokwe wu ai sirinani wu ikoro. y}k O mwanji hinga bwanda hima leni ma nu hambwa, wunu nuwe minde wuhi naha ni wu wakini wu hei kinani wu bwandau. l|Q
Kale sembe hasini haro hima le do nuwe ki wu daro gisi ki Gotri wunu ha kinani sawesiro mwaꞌambwe kipe fwele wu toro nambwe, mina. Wunu apahime wu dani ele mwaꞌambwe ni miya ki wu heindau hinga wu nikisindani wu eripendaro. Wosini amwei ka hinga wu sawendaro, “Nunu do nuwe ki nu taro ti, hima kicha hinga nu tani gisi faiche naha nu dano.” k{O Wosiwani ti hurache, Epuraham, mekupu tini ha kinani takairo hima rito anitafenita miyafo ya ri wosi. Wosiwani wunu niri pe isangi hinga, e, soluwara mwai pe hapi hinga miyafo naha ya sukwa. Woro hinde apa wunu gendi kumbwa. jzM Sera okwe sembe tihi ti Gotri ni haro. Woroti che ra gisi tihi ti humburo gisi tiki ya ti hambwa, “Gotri kwambu tiki che fo a rano. Hinde wowani, Gotri che a ra ki mwanji ti ri injiro ti, mwe naha kumbwa ri bwaro.” yw
Epuraham o sumbu hinga ri woro ti, gisi gisi ka kwambu tinga dau ete da ete da ko kipe naha tini ri hei kinani o ko ki ri raruno gisi rihi tini ri nikisindaro. Woroti Gotri tombwa o ko sekwilino numbo ri hambwasini o ko laka ya ri sekwili. Tx! Rini Gotri ni sembe mwe naha ri hasini Gotri mwanji ni ri sirinani ri ini imbihumbwa Gotri rini ha kinani bwasiro nuwe tiki hima kicha hinga ya ri liti. Wosini nikaꞌari ba kiro aka tiki ya ri da. Ri che nita, Aisak hima pi Jekop, okwe Gotri Epuraham ga mwanji injiro seke wange fi sirinani nikaꞌari ba kiro aka tiki ya fi da. w- Epuraham Gotri ni sembe haro hima. Gotri Epuraham ni uchawani o Gotri mwanji ni ya ri sirina. Wosini rini ri ko ti andosini Gotri rini ni ha ki bwasiro nuwe tokwe ya ri i. Woroti Epuraham ri ino mapwa ti ri hikisandau. Rini Gotri mwanji tunumbwa ri sirinani ya ri i. Nv Nowa Gotri ni sembe haro hima. O keke Gotri Nowa ni ichai sirano sumbu keke autangi mwanji sawero ti, Nowa o sumbu metengei sukwawani ri hei nambwe ri inaka ki ete ya ri toronambu. Wokoni rini Gotri mwanji tini ri sirinani sipi laka fo ya ri wosi. Ete wosini ri che humwe ga sipi we o ki wu rarusiwani walambe wunu i nambwe, kipe naha ya wu da. Woro o sembe ha sumbu rihi ti keke do nuwe kipe himiyama hurahama hinga ya wunu ri kotimwo. Nowa ri sembe ha sumbu keke, Gotri hima kipe naha ya rini na, kale hima ni wui sembe ha sumbu keke hima kipe naha ri naro hinga. Epuraham u+ E, hima fori Gotri ni sembe ha nambwe nawa Gotri apa hinde rini keke eripe kumbwa. Hinde wowani, hima fori Gotri ni ri takai kinawa ori hima sembe Gotri ni ri hasini sa ri hambwa, Gotri mwe naha ri dani rini ni wakineheindau hima leni mwaꞌambwe wasa o wunu ri hakonda. jtM Inok Gotri ni sembe mwe naha ri hasiwani Gotri to hewen ko ki ri ha nambwe hima tape tinga ete rini rakauro. Wosiwani ele hima rini waki wakini rini hei nambwe. Hinde wowani, Gotri to rini rakauro. E, Gotri chengi ete rini sawesinda, imbihumbwa Gotri Inok ni rakau nambwe gisi ki Inok Gotri okokona tunumbwa sirinandawani Gotri rini keke eripero. s Epel Gotri ni sembe hasini omwe ti yeni anguꞌomwe hinga rini haro. Woro ri anguꞌomwe Keni ri anguꞌomwe ni dikiro. Mwe naha, Epel ri sembe ha sumbu ti kipe naha. O keke Gotri hima kipe naha rini naro. Hinde wowani, Gotri Epel to rini haro anguꞌomwe ni ri heini kipe naha ri okokonaro. Wosini Epel ri hasiwani ori sembe ha sumbu to mwanji ti bwandau hinga ya ete bwanda. Gr Nunu sembe nu hasini nu hambwandau, Gotri ri takisopo ki bwani do niri ga nuwe ga ri wosiro. Dele mwaꞌambwe hinga nu heindau ti, nu heinda nambwe Gotri kwambu ki wosiro. Epel, Inok, Nowa q7 Injelembwa pe hima fwele o sembe ha sumbu hingambwa wu toronambusiro. Wosiwani Gotri wunu heiwani ya ri sawe, “Wui sembe ha sumbu ti kipe naha.” Yp - Sembe handau sumbu mu ti ka hinga: Gotri nunu ha kinani bwasiro mwaꞌambwe miya nuhi ki nu hei nambwe ete nu nikisindau ti, o mwaꞌambwe ni inaka nuhi ki nu hambwasini sembe nuhi ki ete nu toronambusindau. *oM
'Woro nunu nu akini nu ai lembeninda nambwe. O keke walambe hinde nunu i kumbwa. Mina. Nunu sembe kwambu tiki nu hasini himamwale ako ni nu torosindau.5nc
&E, sumbu kipe ni sirinandau ai hima ri, sembe ti ani ni ri hasini norukweni ete ri ichiꞌuchandano. E, ri akini ri lembeniwa sembe ahi ti hinde rini keke a wo kumbwa.” 7mg
%O mwe naha. Gotri mwanji ka hinga sawe,“Gisi huwe laka hinde ri da kumbwa, kamindache naha ori hima ta kinani sawero ti, o takonda. Hinde apa ri anayiti kumbwa. l'
$Kunu kwambu ki ma ku etisini Gotri okokona tunumbwa ma ku sirinanda. Wowambwa Gotri imbihumbwa mwanji injiro ele mwaꞌambwe o ku torokonda. .kU
#O keke kunu sembe ha sumbu kuhi kwambu ki ku haro ti, hanjaꞌai kei, mina. Hinde wowani, o kui sembe ha sumbu keke Gotri sumbu wasa kipe naha o kunu hakonda. >ju
"Wondani kalapus tiki daro hima le keke ku wondani, hima fwele kui mwaꞌambwe ti wu raꞌaindawani kunu ya nimba ku eripeꞌaripenda. O kui mwaꞌambwe keke mwanji fo ku bwa nambwe. Hinde wowani, kunu nuwe pe mwaꞌambwe ni dikindau ete da ete da mwaꞌambwe kuhi ku hambwasini ku toro ki ete ku nikisindau. oiW
!E, gisi fweleki himiyama hurahama lei miyaningisopo tiki kunu esisini kapwa mwanji ti kunu sawendawani nomo ti wui mwakambe ki ku randaro. E, gisi fweleki kale nomo hinga randau hima lenga funda ku etisini nomo funda ku randaro. h'
Woroti kunu imbihumbwa metengei naha Gotri kunu okulasiwani kui sembe ti hi okundau hinga siraro tini ma ku ai hambwa. Ka gisi ki amwaka omwesika naha ti ku andaro ti, o sumbu ni ku diki kinani tau kwambu naha ku wondaro. Wondani kunu kwambu tiki ete ku enindaro. .gU
E, himamwale ga dau Gotri ri tapa ki nunu toroni kapwa sumbu wasa nunu ri hano ti, oti aki omwesika naha nu akikondau. Nunu sembe ha sumbu ti kwambu tiki ma nu eti f#
Nunu ka mwanji hinga ni sawero hima ri nu hambwandau, “Kapwa sumbu wasa ai hano sumbu ti ai tau fo. Anjenga sumbu wasa ani ai hakonda.” Wosini gamwe tinga ri ai sawe, “Apukolaka tombwa ele ri himiyama hurahama koti wuhi torono gisi kumbwa wunu ri kilikonda.” (eI
Woroti kunu ka Gotri Che ni gumwa siro hima fori hinde hinga ku hambwandau? Ori hima rini nomo omwesika naha ti ri rakondau ti, Moses kaisiro lo mwanji ni sawesiyaꞌairo imbihumbwa pe hima le raro nomo ni dikindau. Hinde wowani, Kurais fi mwe ti imbihumbwa Gotri mwanji injiro tini sirinani dawehenaro, woro fi o to ori hima ni yokowani ako naha ri siraro. Wosiwani ori hima ri woro sumbu ti, rini keke dawehenaro Kurais fi ni kapwa mwaꞌambwe naha ri nasini hima keke woni okulandau Gotri Himamwale kipe tini walambe sumbu naha ri wosiro. Md
Nunu nu hambwandau, hima fori Moses kaisiro lo mwanji ni ri sawesiyaꞌaiwa hima fisiꞌi namili ri woro sumbu ni wu heini bwawa apa rini keke hinde wu wo kumbwa, mina. Ori hima wu yeni wu sino. 1c[
Mina. Apa aki omwesika laka nu akindani nunu kotimwono gisi tunumbwa nu nikisindano. Gotri ni sawesiyaꞌairo hima le usungwaha da nambwe hi ki wu raiwa wunu humbuno. Vb%
E, Kurais ri mwanji mwe naha ti nu torosini dani ini nui okokona tini nu ai torosini kapwa sumbu ni nu hambwasini ete nu wondawa o kapwa sumbu keke anguꞌomwe anandi foti apa hinde nu ai ha kumbwa. a-
Apa ele hiparakambwe lenga funda nu wauni nu litino sumbu ti nu hanjaꞌai hinga, hima fwele wosindau hinga, mina. Kunu ku hambwandau, Kurais tano gisi ti takaihiro. O keke nui hiparakambwe lenga kwambu ki ma nu etisini nu anaꞌokulanda. Gotri Che ni gumwa apa nu si kei `
Nunu nui hiparakambwe le keke ma nu hambwandani wui sembe ti nu yewa ele hima keke woni anaꞌokulandau sumbu kipe sa wu wo. m_S
Nunu sembe nu haro sumbu kipe naha tini amwei nu bwandani Gotri nunu hano mwaꞌambwe kipe tini ma nu toronambusini nu nikisinda. Apa nu akini lembeni kei. Nu hambwandau, Gotri sawero sumbu hinga ti mwe naha o ya ri wosikonda. T^!
Rindo ri fi ti nui sembe we ki dawehenasiwani nui sembe ti ri yokoni imbihumbwa pe nomo ete nu randaro ti, ri rani rumbweꞌisini nui tape ti ri fwa halaya naha tiki nunu ri yokoro. O hinga keke apa ele inaka ki sukwandau nimba gambo sumbu hinga nu hanjaꞌaisini sembe nuhi ti Gotri numbwa nu hasini rini tambwa takaini ma nu i. X])
O keke, nunu Gotri himache leni aulini dau puris hima Apukolaka fori o ya da. ]\3
Nunu o himamwale dau numbo ako tini nu sirinani nu ino. Hinde wowani, Jisas rinjenga ka aka tipa ki yechikinasindau nikaꞌari laka ri lefehesini numbo ako ti ri namburo. Nikaꞌari mwe ti, ri tape tini yepero. [
O hinga keke, ai apwai hima, hinde apa nu aki kumbwa, Jisas ri fi tukumbwa ka Gotri Aka Tipa Kipe Naha Naha ki nu raruno. .ZU
Gotri ele kapwa sumbu hinga rani ri rumbweꞌiro ti nawa apa kapwa sumbu keke anguꞌomwe fo ai ha hinga. Nunu sembe mwe naha ma nu hasini nu ini Gotri ni nu takai Y!
Wosini mwanji fwele ka hinga ri ai sawe: “Apa kapwa sumbu wuhi ga wui sawesiyaꞌai sumbu ga ele ni hinde ani ai hambwa kumbwa.” qX[
“Apukolaka ete sawero, ‘Do gisi hukwe humbusiwa pwe, ichai Isurel himako ga mwanji ako ti nu bwe inji.O nu injino mwanji ako mwe ti ka hinga: Ai lo mwanji hinga wui inaka tiki ani owesini, wui mwahapa ki a kaisino.” ’ XW)
Gotri Himamwale kipe okwe o mwanji ni okulani ka hinga nunu sawero: ,VQ
Rini ri hima tape ti anguꞌomwe hinga numbo funda naha ri haro keke ele himiyama hurahama ako naha siraro le wunu ri ai okulawani kipe naha tumbwa ya ete wu da. oUW
Wosini Gotri Jisas ni omwemendindau hima leni ri seke tako tokwe ri oweno gisi tini ya ri nikisinda. ET
Woro Kurais rini nui kapwa sumbu keke ri tape ti anguꞌomwe hinga numbo funda naha ri haro. O sumbu hinga to ete da ete dano. O hinga ri wosini, apa Gotri tapa mama tokwe ya ri lininda. `S9
Kale puris hima wu etisini tau wuhi ti ele gisi hinga wu randau. Wondani anguꞌomwe tumbwa numbo miyafo naha ete wu handau. Woro kale anguꞌomwe hinga hima i kapwa sumbu ti hinde apa rani rumbweꞌi kumbwa. /RW
Jisas Kurais rini Gotri okokona tunumbwa ri sirinani rinjenga ri tape tini anguꞌomwe hinga numbo funda naha ri haro. O hinga ri wosiro kekembwa nunu apa Gotri miyaningisopo ki hima kipe naha ya nu sirasinda. Kurais hima tape anguꞌomwe hinga haro kekembwa apa kapwa sumbu rani rumbweꞌino nQU
Wosinumbwa gumwa ki ka hinga ri ai sawe, “Ma ani hei, do ki a dau ti. Ani mi okokona tunumbwa a sirina ki a tahiro.” Ele mwanji ri sawekoni sumbu hukwe ri dukuni rumbweꞌisini gumwa ki tandau sumbu ako tini ya ri esinambu. SP
Moses kaisiro Gotri lo mwanji ele anguꞌomwe ni ha kinani sawero ti, Jisas metengei sawero bomo fo ka hinga, “Mini omwe ti yesini o anguꞌomwe ki ba fo ba fo sumbu wosindau ti mi diyahandau. Mini kale anguꞌomwe hinga hi tiki tinda ete tundau sumbu ti, e, kapwa sumbu keke anguꞌomwe handau sumbu ti mi diyahandau.” /OW
O keke apa ka hinga a sawenda: ‘Gotri, ma ani hei, do ki a dau ti. Ka imbihumbwa mi chengi ki ani ni sawero hinga mi okokona tini a sirina kinani a tahiro.” ’ N
Kale anguꞌomwe hi tiki tinda tusini handau sumbu ti, e, kapwa sumbu keke anguꞌomwe ba fo ba fo handau sumbu ti mini mi diyaha. ^M5
Woro o keke Kurais do nuwe ki takoni ete ri sawe,“Mini omwe ti yesini anguꞌomwe hinga handau sumbu ti mi diyahandau. Woro mini hima tape foti o mi otokunasinda, hima minde hinga a sira kinani. L
Hinde wowani, kale bulumakau hura fi ga, e, meme fi ga wui kapwa sumbu hinga tinda norukweni apa hinde rumbweꞌi kumbwa. cK?
O keke ele asama hinga, ka anguꞌomwe wu woni wu hakoni kapwa sumbu wuhi wu ai hambwau. J1
E, Moses kaisiro Gotri lo mwanji wunu okulawa ako naha wu sirapo, apa anguꞌomwe Gotri ni hinde wu ai hakoro ambwa. E, kale lotu wo ki tandau hima le anguꞌomwe numbo funda naha wu hani ako naha wu sirapo, apa wui sembe tiki kapwa sumbu wuhi hinde wu ai hambwakoro ambwa.
I
Ka Moses kaisiro Gotri lo mwanji, waya sukwano sumbu mwe naha tini wu heini wu sirinani wu wondau. Woro mwe naha mina, nimba yepero. Moses kaisiro Gotri lo mwanji ete sawero, ka anguꞌomwe hinga tumbwa ele asama hinga sa ete handa. Woroti ele himiyama hurahama o anguꞌomwe hinga ra ra lotu wo aka tokwe tawa kapwa sumbu wuhi funda ete rani rumbwewa hima ako naha hinde wu sira kumbwa. 7Hg O hingambwa Kurais okwe Gotri ni numbo funda naha rinjenga anguꞌomwe hinga ri haro, ele himiyama hurahama miyafo i kapwa sumbu rani rumbweꞌi kinani. Woro ichai ri ai tano ti, kapwa sumbu rani rumbweꞌi ki ri ta hinga, mina. Ri ai tano ti, rini ni nikisindaro hima le wunu raꞌai ki ri tano.dGA Ele hima hinga tinda ete numbo funda naha wu hano. Wosiwambwa ichai Gotri wunu kotimwono. iFK O hinga puris hima apukolaka hinga ri wosi kinapo Gotri do nuwe wosiro ambwe naha tiki ambwesini ete ta tani apa okwe numbo miyafo naha amwaka ti ete ri mendindakoro. Woroti mina. Gisi jipe humbuno takaindawani Kurais do nuwe ki numbo funda naha ri sikani rinjenga ri tape ti nui kapwa sumbu rani rumbweꞌi kinani anguꞌomwe hinga Gotri ni ri haro. `E9 Ele asama hinga gisi funda naha kumbwa puris hima apukolaka ri omwe fi ti Gotri Aka Tipa Kipe Naha Naha ki rakaruni Gotri ni anguꞌomwe hinga ri handau. Ka fi ri fi mwe naha mina. Woro Jisas o hinga ri wo nambwe. Rini hewen ko tokwe rauni fi rihi ti Gotri ni anguꞌomwe hinga ri haro ti, asama gandini numbo miyafo ri ha nambwe. Mina. D Nunu nu hambwandau, Kurais rini hima leto hewen ko ki dau aka mwe tini wu sirinani wu kiro Aka Tipa Kipe Naha tiki raru nambwe, mina. Rini hewen ko mwe naha ki ete ri rarusini Gotri miyaningisopo tiki amwei naha ri sukwasini apa ya nunu ri okulandau. %CC Ele nuwe pe mwaꞌambwe hinga kipe naha sira kinani omwe fi ti Moses yefokitaro ti, dele mwaꞌambwe hewen ko ki dau mwaꞌambwe mwale hinga dau. Woro o nuwe pe anguꞌomwe ni funda dikindau anguꞌomwe kipe naha tombwa apa hewen ki dau mwaꞌambwe ni okulawa kipe naha sirano. +BO Ka Gotri lo mwanji sawendau ti, kamindache naha ele mwaꞌambwe hinga tinda ete fi kekembwa kipe naha sirandau. E, fi sika nambwe nawa, Gotri hima i kapwa sumbu ti hinde apa ri rani ri rumbweꞌi kumbwa. Nui kapwa sumbu ti keke Kurais rinjenga ri himamwale tini anguꞌomwe hinga ri haro. A O hingambwa Moses nikaꞌari ba kiro Gotri lotu wo aka ti, e, o aka we ki dau disi hinga tinda ete fi ti ya ri yefokita. 5@c Wosini ya ri sawe, “Dohaꞌa fi oti Gotri mwanji nunu ga injiro ti o mwanji ni nu sirina kinani nunu ka hinga mekundau, ‘Do mwanji mwe naha, kwambu ki enindau.” ’ i?K Imbihumbwa metengei naha Moses Gotri lo mwanji ti ele himiyama hurahama ni ri bwaro gisi ki bulumakau che ga meme ga fi fihi ga uku tinga anahulehusini naro ki wu wosiro sipisip nimbi ti hisop me tali ki injisini o ki toroni ri rawaisini roni rasukwani Gotri lo mwanji kairo chengi tenge tiki, e, ele himiyama hurahama i tape tenge ki ya ri yefokita. ~>u O hinga ti keke, omwe wu yewani hawanimbwa o omwe fi imbihumbwa Gotri injiro mwanji hukwe okwe mwe naha okulandaro. m=S E, ori hima ha nambwe nawa o chengi ni wu heini wu sirina hinga, mina, o chengi tihitapa ete dano. q<[ Hima fori ri hano gisi takaindawa, ri mwaꞌambwe le humwasini ri hano hima leni gamba mwanji ki chengi fo sa ri kaisi. Woro ori hima haro tini mwe naha wu hambwasinimbwa o chengi ki sawero hingambwa mwaꞌambwe rihi le humwasino. -;S O keke Jisas rini alase ki raisini Gotri mwanji ako injiro tini okularo hima naha. Rini kale himiyama hurahama imbihumbwa Gotri injiro mwanji hukwe tini wu sirinandaro gisi tiki wu woro kapwa sumbu keke ri hani wungwa jiro. Woro keke apa himiyama hurahama Gotri tumwa wu mendikoni wu sirinawa apa ka ete da ete da himamwale ako, Gotri rihi naro che rihi leni sawesiro ti, wu torono, wosiwa ete wu da ete wu da ki. {:o Woroti Kurais fi oti ele omwe fi ni dikisindau. Kurais kapwa sumbu foti rini ki da nambwe, minambwe naha. O keke Gotri Himamwale kipe ete da ete dau kwambu tiki ri himamwale ti Gotri ni anguꞌomwe kipe naha hinga ri haro. Wosiwani ri fi ti nui tape tunumbwa yoko nambwe, mina. O nui sembe ki sukwandau huruhumba sumbu okwe yokosini ele himamwale ga da nambwe sumbu nuhi tini rani rumbwero. O hinga wosiwa himamwale ga dau Gotri tau tumbwa nu randa ki. Kurais fi ti mwanji ako injiro tini okularo T9!
E, hima fwele kapwa sumbu wu wosini Gotri miyaningisopo tiki hima fweleni kisi wunu wowa puris hima le meme fi ti, bulumakau hura fi ti, e, bulumakau noko tini tusiwani hikisombo sukwaro ti raꞌaini kisi woro hima leni ya wu yefokita. Wui tape ti o hinga wu wosiwani Gotri miyaningisopo tiki wui tape ti kipe naha ya wu ai sira. "8= Kurais rini meme ga bulumakau che ga wui fi tini ra ra Gotri Aka Tipa Kipe Naha Naha ki rakaru nambwe, mina. Rini ri fi tini anguꞌomwe hinga ri hasini o aka ki numbo funda naha ri ete ri rarusini puris tau rihi ri raro, wosini nunu raꞌaiwa kipe tumbwa ete nu da ete nu da ki. 7- Woro apa Kurais tasini rindo puris hima apukolaka hinga ri etisini do apa nu sirinandau sumbu ako tini nunu haro. Woro apa rindo tau ri randau ti, hima to lotu wo ki do nuwe ki kiro nikaꞌari aka ki tau ri randa nambwe, rini hewen pe aka kipe naha ki tau ri randau. r6]
Puris hima ga wunu ki tandau hima lenga anguꞌomwe Gotri ni ha kinani wu wosindau kale sumbu hinga le, ahirahi andau sumbu ti, uku sumbwe andau sumbu ti, e, uku yandau ba fo ba fo sumbu ti, ele sumbu hinga tinda ete hima tape leki wosindau. Woro Gotri sumbu ako ri owewambwa ele sumbu hukwe wu hanjaꞌaikonda. Kurais ri fi tunumbwa anguꞌomwe hinga ri haro x5i Do nikaꞌari ba kiro lotu wo aka ti, oti apa nu dau gisi ni yepeni sawero. Ka aka ki anguꞌomwe miyafo naha wu handau ti, ele anguꞌomwe ni ratani Gotri ni haro hima le, wui kapwa sumbu ti tinda norukweni hinde apa rani rumbwe kumbwa. f4E Ka sumbu hinga keke Gotri Himamwale kipe ti ka hinga nunu mekuro. E, ka metengei rarundau Aka Tipa Kipe Naha ki puris tau ete wu randawa, o kwai Aka Tipa Kipe Naha Naha ki indau numbo nunu keke amwei hinde sukwa kumbwa. {3o Woro puris hima apukolaka tombwa o kwai Aka Tipa Kipe Naha Naha tokwe ele asama hinga numbo funda numbo funda ri rarundau. Woroti nimba ri rarunda nambwe, mina. Oti fi ti ri ra ra ri rakarundau, o fi ki anguꞌomwe hinga ri hawa kapwa sumbu rihi ti rani rumbweꞌisini ele himiyama hurahama wu hikisasini kapwa sumbu wu wondau ti ele kapwa sumbu ni rani rumbwe kinani. ,2Q Ele mwaꞌambwe hinga wu otokunasini ele gisi hinga puris hima le metengei rarundau nikaꞌari ba kiro Aka Tipa Kipe Naha ki wu raruni wui tau ti wu randau. X1) Wosiwani mwaꞌambwe foti ensel mwale hinga fisi kaꞌapwe kipe naha tumbwa fi wosisini o bokis heiye tokwe fi enindani mwanji bwandau hinga ete fi sawendau, “Gotri dohaꞌa michi ki o da.” Fi tipihapa rasairo tako tokwe kapwa sumbu keke fi ti dawehenandau michi o da. Woro dele mwanji mu mwe hinga hinde apa tinda a sawe kumbwa. 0 O Aka Tipa Kipe Naha Naha ki lenjilenji nandau mwaꞌambwe hi fo, gol, ba yaro tei o da. O tei ki kuwa chele mwaꞌambwe kipe tini tundau. Wosini o aka tipa kumbwa Gotri mwanji injiro tini ai hambwa kinani bokis laka fo wu wosiro ti wu rakarusiwani ya dau. O bokis mwe hokosapi tokwe gol ba yero. O bokis we ki kwai daro mwaꞌambwe le kale, gol ba wosiro hungwe tiki owero Gotri wunu haro ahirahi hi ti, mana, ti, imbihumbwa Eron kumbo yongo sukwaro ti, e, Gotri mwanji kaisiro humokuto beiye fisi o we ki kwai da. 6/e Wosini nikaꞌari laka foti wu rarusirasindau aka tipache foki o wu yechikinasinda. O nikaꞌari wu yechikinasindau aka tipa oti, “Aka Tipa Kipe Naha Naha”, wu nandau. .+ O lotu wo aka nikaꞌari ba wu kisini tipa fisi ya wu okutoni yachi. Hima metengei rarundau aka tipa fo tokwe lamu sengendau mwaꞌambwe ti, bereti owendau tei ti, e, Gotri ni anguꞌomwe hinga haro bereti o ki kwai o da. O aka tipa, “Aka Tipa Kipe Naha”, wu nandau. - Gotri imbihumbwa metengei naha injiro mwanji oti lotu wu wono lo mwanji tini miyafo sawendaro. Woro lotu wo aka foti do nuwe ki daro. N,
O mwanji hinga ni “ako” ri uchasiro ti, metengei injiro mwanji ni takwiliwani hukwe hinga ya i. Ele mwaꞌambwe hukwe iro ti gisi kamindache hinga dani ikoni tinda ete ya humbukonda.8+i Wowa wunu keke a woni wui kapwa sumbu ti a rani a rumbweno.Wosini apa o wui kapwa sumbu ni hinde ani ai hambwa kumbwa.’Apukolaka o hinga ri chengi ki ya sawe.” &*E Wondawa ele hima funda funda ri nau fweleni, e, ri hiparakambwe fweleni ondiyakandiyani ka hinga hinde apa ri sawe kumbwa, “Apukolaka ma ku hambwa.” Mina. Hinde wowani, ka gisi tawa ele hima hinga ai hi ti tinda ete wu hambwano, kichapwa hima laka tinda ete wu ani hambwano. K)
Wosini Apukolaka ya ai sawe, ‘Do gisi hukwe sa humbusiwa pwe ichai Isurel himako ga mwanji ako ti nu bwe inji.O nu injino mwanji ako mwe ti ka hinga: Ai lo mwanji hinga wui inaka tiki ani owesini, wui sembe tiki a kaisino. Wosini ani wui Apukolaka Gotri hinga a dawa, wunu ai himiyama hurahama hinga wu dano. L( Wowa o mwanji ako ani injikondau ti, imbihumbwa wui atei hima ga ani injiro hinga, mina.Imbihumbwa o mwanji ani injiro gisi hinga ki ai kwambu ki wunu a raꞌaiwani Isip nuwe wu andosini wu iro. Wu isini ai mwanji ani injiro tini wu sirina nambwe.O keke gumwa ti ya wunu a si.’ Apukolaka o hinga ya sawe. ^'5O hinga keke Gotri ele himiyama hurahama i kapwa sumbu ti amwei ri woni kwambu ki ya ri sawe,“Apukolaka ete sawero, ‘Ma mendi, ichai gisi fo mwanji ako ti Isurel himako ga wunu ga ya ani injikonda. & E, imbihumbwa pe mwanji hukwe injiro ti kipe naha tumbwa ete da kinapo, Gotri gumwa ki mwanji ako foti hinde apa ai injikoro ambwa. ,%QWoro apa Kurais puris tau ri tororo ti, ri tau ti imbihumbwa randaro puris hima i tau tini dikindau. Hinde wowani, Jisas rini Gotri ga hima ga wui alase ki raindau hima hinga ri etiro keke Gotri rini ga injiro mwanji ako ti, Gotri Moses ga injiro ka mwanji hukwe ni dikindau. O mwanji ako nunu okulano sumbu ti, ka mwanji hukwe nunu okulandaro sumbu tini dikiro. Mwanji ako injiro ti mwanji hukwe injiro tini dikindau 7$gDo nuwe ki puris tau hinga wu randau ti, hewen ki dau puris tau numbwa sirinani wu randau. Woro o hingambwa Gotri Moses ni sawewani Moses lotu wo aka ti nikaꞌari ba ri kiro. Wokoni Gotri ka hinga rini sawero, “Mini hambwafwaꞌai, ka kimba ki mini a mekutakuro mwale hinga mi hambwasini ma ki.” ~#uE, dohaꞌa nuwe ki ete ri da kinapo puris hima hinga hinde apa ri etikoro ambwa. Hinde wowani, puris tau randau hima le etihiro. Wosini ba fo ba fo anguꞌomwe hinga Gotri ni ete wu handau, ka Moses kaisiro Gotri lo mwanji hukwe sawero hinga. m"SKale nuwe pe puris hima apukolaka ele mwaꞌambwe Gotri tambwa raꞌaindani anguꞌomwe ba fo ba fo hinga rini handau. Woroti Jisas okwe puris hima hinga ri etiro ti nawa o hingambwa anguꞌomwe rihi ti Gotri ni sa ri ha. ! Wondani Gotri Aka Tipa Kipe Naha tiki puris tau ya ri randa. Woroti nuwe pe hima foto o aka ki nambwe, mina. Hewen pe Apukolaka to kiro. H Ele mwanji hinga nu bwandaro ti, mwanji mu mwe naha ti ka hinga: Nunu Puris Apukolaka nuhi fo ya dau. Rini hewen pe King Apukolaka linindau tei kipe naha takai ki tapa mama tokwe ri lininda. ` 9 Ka Moses kaisiro Gotri lo mwanji hukwe oti yakinanda nambwe hima ni puris hima apukolaka hinga esindau. Woro ka gumwa ki sukwaro mwanji oti Gotri metengei mwanji injisini mwe naha kari kau ri naro keke Gotri Che ni puris hima apukolaka hinga rini esiro. Wosini kwambu rini hasiwani rini nunu okulano hima naha hinga ya ri ete da ete dau.d AKale imbihumbwa pe puris hima apukolaka le ele gisi hinga Gotri ni anguꞌomwe tusini handau tau wu randaro. Metengei wui kapwa sumbu keke anguꞌomwe tuni wu hasinimbwa himiyama hurahama lei kapwa sumbu keke o hingambwa wu wosindaro. Woro Jisas o tau hinga ri ra nambwe, mina. Rini numbo funda naha ki ri himamwale ti Gotri ni rinjenga ri haro. J
Ka puris hima Apukolaka rini mwe naha nunu ri okulano hima naha. Hinde wowani, rini sembe rihi halaya naha, kapwa sumbu fo rini ga da nambwe. Rini hima kipe naha, rini kapwa sumbu wondau hima lenga kamindache ri ichiꞌuchanda nambwe, mina. Rini hima kipe naha, rini niri tini ri dikisini kari kaumbwa naha ri dau. y kO hinga keke hi rihi uchani Gotri mu ki takaini indau hima leni ri ratasiwa kipe naha ete wu da ete wu da ki. Hinde wowani, rini ri ete da ete dani wunu okula ki Gotri ni uchahambwanda. Puris hima Apukolaka, Jisas, tombwa apa nunu okulano Woro Jisas ka puris tau hinga ri torosini randani rindombwa ete da ete da. O keke hima fori ri wa ki hinde ai eti kumbwa. ,QImbihumbwa puris tau hukwe ki hima miyafo puris hima hinga wu etiro. Puris hima miyafo etiro bomo ti, fo hawani fo wu ai esiro keke puris hima miyafo esiro. "=O hinga Gotri mwe naha kari kau ri nani Jisas ni wosiwani rindo imbihumbwa pe mwanji hukwe ni dikindau ka mwanji ako ni okula hima naha etisindau.
Gotri rindombwa mwe naha kari kau ri nawani Jisas puris hima hinga ya ri eti. Ri etisiwani Gotri ya rini sawe,“Apukolaka mwe naha kari kau ri naro keke, apa inaka ti hinde ri ai jameko kumbwa,‘Mini puris hima hinga ete mi da ete mi dano.” ’ S Gotri Jisas ni puris hima Apukolaka hinga rini esiro ti, nimba rini esi nambwe, mina. Mwe naha kari kau ri nasinimbwa rini esiro. Woro kale imbihumbwa pe puris hukwe le ka hinga wunu wosi nambwe. zmKa Moses kaisiro Gotri lo mwanji hukwe mwaꞌambwe fo wowani kipe naha sukwa nambwe. O keke apa Gotri numbo ako foti ri nambusiwani ya dau. O numbo, numbo hukwe ni dikindau. O hinga keke ka numbo ako ki nu ini Gotri tambwa takai nu ikonda. O hinga ri wosini Gotri imbihumbwa pe sumbu hukwe ti ya ri humbu. Hinde wowani, o sumbu kwambu nambwe, kipe nunu okula nambwe. Wosini Gotri ri chengi ki ka hinga ya rini ri sawe,“Mini ete da ete dano puris hima, Melekisetek daro hinga mi etisindau.” -Rini puris hima hinga ri etiro ti, Lifai hima i fiꞌuku ki ri sira nambwe, mina. Rini ete da ete da humbunda nambwe himamwale kwambu ki etiro.
~(}|-{ywvvu9t[slrqpoo*ngmmlkjihggQfHe(dfbpaw`<_C^^]\[ZYXX,VUTSSRR
QUONN\M{L]K{JJIH?GFEDCC*BBA#@+>=g<;;9877.6=55"432{1d0/.-,*+<*)) (d'+&@$##"{! L {10 $]S
Z
3 )
mSWosini ma ku tani Gotri ni ku takai. Wowa rini ga kunu tambwa takaini sa ri ta. Kunu kapwa sumbu wosindau hima le, tapa kuhi ma ku yoko. Kunu sembe fisi ga dau hima le, inaka kapwa kuhi ma ku rani humbwesini kipe tumbwa ku da. 'O keke hi kuhi ma ku rakaisini Gotri ni ma ku sirinanda. Wondani Saiten ni gumwa ma ku si. Wowa Saiten sa kunu hanjaꞌaisini sa ri akini i. -SWoro Gotri nunu keke woni nunu okula kinani ri handau kwambu ti omwesika, Gotri chengi ki ka hinga sawero hinga, “Hima fori rinjenga ri hi numbwa ri rasaindau ti, Gotri gumwa o rini sikonda. Wosini hima fori hi rihi ti ri rakaindau ti, Gotri rini okulani kwambu ti o rini hakonda.” lQGotri chengi ete sawe: “Dohaꞌa Gotri Himamwale nui sembe we ki ri owesiro ti sembe funda ete Gotri ni nu sirinanda kinani nunu keke woni ri gangambanindau.” Ka Gotri mwanji ku mendini mwanji mu mwe ti ku hikisandauꞌu? #Kunu anahopwesiwani kapwa sumbu ai wondau hima hinga. E, hima fori nuwe pe sumbu ni ri okokonandau ti nawa rini Gotri ni omwemendindau. Woro ka tini ku hambwanda nambweꞌe? Hima fori nuwe pe sumbu ni ri nau hinga ri okokonandawa ori hima Gotri ni miho ri tangindau. CKunu fwele mwaꞌambwe keke Gotri ni ku uchahambwandau. Woro mwaꞌambwe mwe ti ku toronda nambwe. Hinde wowani Gotri ni ku uchahambwandau ti kui inaka ti ri miyaningisopo ki chikinda nambwe. Kui inaka ti o mwaꞌambwe mwe ni ku torosini kui okokona tini ku sirinani ku rumbweꞌi rumbweta kinani ku okokonandau. r]Kunu nuwe pe mwaꞌambwe ni ku toro kinani tau kwambu ku rani ku simiyandau. O keke hima ni ku yeni sindau. Kunu nuwe pe mwaꞌambwe ni funda ku okokonandau. Woroti mwaꞌambwe mwe ni ku toronda nambwe. O keke hima ga ku anangiyandani ku anayendau. Kunu mwaꞌambwe ku toro kinani Gotri ni ku uchahambwanda nambwe. O keke mwaꞌambwe mwe ti ku toronda nambwe. a =Bwele mu keke kui nindo ki au anaye sumbu ti, anangiya sumbu ti sukwandau? Kui sembe we ki sukwandau ele kui okokona to au hinga anayeni hoko tokwe sirakowani anaye sumbu, anangiya sumbu sukwandau. O hinga kekeꞌe? +OE, nunu sembe funda wahapi ni nu dau ti oti me tuko kipe ni sindau hinga. Wosiwani dani ini me tuko kipe wandau hinga sumbu kipe ti nui nindo ki sukwakonda.#?Woro Gotri ki hambwa kipe tororo hima le wunu ka sumbu hinga ni wu sirinandau: sembe halaya, sembe wahapi, mwanji binda ki sawe, hima i mwanji mendini sirina, hima keke woni ele sumbu kipe wosindau ti, hima ni kipe na kapwa nanda nambwe sumbu ti, e, gambolombonda nambwe sumbu ti. &EE, hima fwele hima fweleni omwemendindani sembe amwaka wunu andau ti wui nindo ki ele ba fo ba fo kapwa sumbu sukwandawa apa hinde wahapini wu liti kumbwa. Woro o hambwa hinga ti hewen ko ki kau sika nambwe. Mina. O himamwale kapwa leni sirinandau hoko pe hima i sembe hukwe ki sukwandau. 7Woro kui sembe ki kunjenga kunu keke woni hima ni sembe amwaka andau sumbu hinga, hima ni omwemendindau sumbu hinga sukwandawa apa hi kuhi ku rasaini ka hinga ku sawe kei, “Nunu hambwa kipe hambwandau hima naha.” O sumbu ku wosiwa Gotri mwanji mwe tini nimba ku gambondau. ?w
Kui nindo ki hima fori inaka kipe ri hambwani hambwa kipe torosindau hima ri dauꞌu? E, ori hima hinga dawa hi rihi tako tokwe ri sindani rini ri ichiꞌuchandau numbo kipe ga ri wondau sumbu kipe ga ele hima ni ri mekuwa sa wu hei. Wowa wu hambwakonda, hambwa kipe ga hima wahapi sumbu ga rini ga dau. R
Ai hiparakambwe le, apa wate ti hame hinga wanoꞌo? Mina, wate mwe tumbwa wano. Apa mondo ti wate hinga wanoꞌo? Mina, mondo mwe tumbwa wano. Woro hingambwa soluwara uku ti uku muningi hinga sukwanoꞌo? Minambwe naha. O hinga takisopo nuhi ki kapwa mwanji ga kipe mwanji ga nu bwanoꞌo? Mina. Hambwa kipe ti Gotri ki tandau c ? Nuwe ki kai sukwandau fwa ti uku muningi ga uku kwe ga funda ete fi sukwandauꞌu? Mina. 9
Gotri hi ni rasaindau mwanji ga kapwa mwanji ga takisopo funda rukumbwa fi sukwandau. Ai hiparakambwe le, ka sumbu hinga ti ma biya ete ku haraꞌai. C
Takisopo ki nunu nui Apukolaka ga nui Yapai ga fi hi numbwa nu rasaindau. Wondani o takisopo kumbwa Gotri rini hingambwa wosiro hima leni walambe wunu i kinani kapwa mwanji nu bwandau. J
Woro hima fori ri takisopo ni kipe hinde ri auli kumbwa. Mina. Gisi gisi takisopo ti tau randani kapwa mwanji tumbwa ete rawaukwani bwandani kapwa wo ti hima ni yeni sindau hinga ri wosindau. -SFuku ki dau ele omwe laka omwe cheche le, apwe le, hopo le, e, soluwara ki dau fwaiꞌomwe le hima tombwa imbihumbwa wunu aulini ta tani apa okwe ya wunu aulinda. b=Woro takisopo okwe o hi hingambwa. Takisopo oti nui hima tape foki dasini ele ba fo ba fo kapwa sumbu ni wondani ele nui hima tape ni woyemundau. Wondani hi laka ti omongosiwani lilinani ele mwaꞌambwe ni tundau hingambwa nui takisopo ti o hingambwa heli ki sukwandau hi hinga ele nu ichiꞌuchandau numbo ni walambe sumbu naha nunu wosindau. #?Woro takisopo ti okwe o hingambwa, hima tape kapwacheche, woro o takisopo cheche to mwanji ti hapa ga ri bwandani hi rihi tini ri rasaindau. Kunu ku hambwandau, ka hi lamache ni omongosiwani hi omwesika saini ele nukwa mwangi ni tusiwani ukoni ele nukwa hinga tinda ete ya humbuu. }sWoroti sipi okwe ma nu hambwa. Sipi mwaꞌambwe omwesika laka, woro ausuwa laka sini o sipi ni ekichandawani o sipi sitiya ni torondau hima ri o sitiya mwaꞌambwe cheche ni norukweni ri torondawani ri i ki ri hambwandau numbo numbwa ya inda. 1Nunu aini tipache foti hosi takisopo ki oweni kupu tiki injisini o kupu ni nu torondawani o hosi nu i ki nu hambwandau numbo numbwa ete ri indau. Gisi gisi nunu tinda ete hima kipe naha nu da kinani nu simiyafundau. E, hima fori takisopo rihi ki kapwa mwanji fo ri bwa nambwe nawa ori hima rini funda ete hima kipe naha. Woro o hima hinga rini ele hima tape rihi tinda ete kipe tumbwa ri aulindano. Ai hiparakambwe le, kui nindo ki dau hima miyafo apa tikisa hinga eti kei. Hinde wowani ka tini nu hambwandau. Ichai Gotri tikisa etiro hima leni mwanji kwambu tiki wunu ri saweni ri kilindani ele biya sembe ha himako fweleni mwanji binda ki wunu ri kilikonda. `9Nunu nu hambwanda, hima tape ti himamwale ga da nambwe nawa o haro miya hinga. Woro o hingambwa hima fo sembe numbwa hasini sumbu kipe ti ri wosinda nambwe nawa ori hima sembe ha sumbu rihi ti haro miya hinga.i KWoro o hingambwa numbo tenge humwe Rehap okwe Josuwa humbwero hima leni ti aka tokwe ti rakarusini wunu ti yanini numbo ba fo tokwe ti ai wunu humbwero. O keke Gotri o ti sumbu ni tini heini humwe kipe naha tini naro. 8iWoro apa ya nu hambwanda. Gotri sembe ha sumbu nuhi tumbwa ri heini hima kipe naha nunu ri nanda nambwe. Mina. Rini sumbu kipe nuhi ri heisini hima kipe naha nunu ri nandau. ~ Gotri chengi ete sawero: “Epuraham Gotri ni sembe hasiwani Gotri o ri sembe ha sumbu keke rini heini hima kipe naha rini naro.” Wosini ete rini sawe, “Rini ai nau.” Woro Gotri sawero do mwanji Epuraham Aisak ni wosiro sumbu mu mwe tini sawendau. A}{O keke ma hambwanda, sembe ha sumbu rihi ga sumbu kipe rihi ga funda ete ri sirinandaro. O hinga keke sumbu kipe rihi to rini okulawani sembe ha sumbu rihi ti mwe naha amwei sukwaro. A|{Imbihumbwa nui metele Epuraham ri che Aisak ni anguꞌomwe hinga Gotri ni ha kinani humokuto tei tenge tiki ri owesiwani Gotri o ri sumbu kipe ni heini hima kipe naha rini naro. 4{aMini hikisafakisandau hima. E, sembe mi hasini sumbu kipe tini mi sirinanda nambwe nawa sembe ha sumbu mihi ti tikisapu hinga. Woro, o mwanji mu mwe ti mi hambwa kiꞌi? LzMini sembe ka hinga mi hasindau: “Gotri funda naha ri dau.” O kipe naha. Woro himamwale kapwa le okwe “Gotri funda naha ri dau” o hingambwa wu hambwandani wu akindani wu rikirikinandau. ?ywWoro hima fori ete sawewa, “Ani sembe ha sumbu ni a torosindau, wowani mini sumbu kipe ni mi torosindau.” O hinga mi nawa mwanji wasa ka hinga mini a sawekonda, “Sumbu kipe ni sirinanda nambwe sembe ha sumbu mihi ma ani meku. Wowa ani ga sumbu kipe ni a sirinani sembe ha sumbu ahi mini a meku.” x/Woro sembe ha sumbu okwe o hingambwa. E, sembe ha sumbu ni ku sirinani sumbu kipe ku wosinda nambwe nawa o kui sembe ha sumbu ti tikisapu hinga. w kunu fori ete rini ku sawewa, “Sembe mihi ma wahapini ma da. Nikaꞌari mi injisini ahirahi mi awa sembe o mini talekonda,” e, o mwanji hinga ku sawesini nikaꞌari ga ahirahi ga rini ku okula nambwe nawa o kui mwanji to apa hinde hinga rini okulano? OvE, kui kahai mindahara fori nikaꞌari nambwe ahirahi nambwe ri dawa u/Ai hiparakambwe le, e, hima fori ete ri sawewa, “Ani Kurais ni sembe ani hasindau,” wosini ele sumbu kipe ri sirinani ri mekunda nambwe nawa ori hima i sembe ha sumbu ti tikisapu hinga. Woro ka sumbu rihi to apa rini okulani ai rini ratakondauꞌu? Minambwe naha. Ct
E, hima fori hima fo keke ri woni ri okula nambwe nawa ichai Gotri rini keke hinde ri wo kumbwa, mwanji kwambu tiki rini silino. Woro hima fori hima fo keke ri woni ri okulandawa ichai Gotri mwanji bwano gisi ki mwe naha rini okulano. Sumbu kipe ni sirinani wosinda nambwe hima i sembe ha sumbu ti tikisapu hinga gsG Kunu ka tini ma ku hambwa: Ichai Gotri ri lo mwanji ki nunu funda funda ri silikonda. O hinga keke o lo mwanji ni ku sirinandani ku lalaunasini ma ku da. Wosini mwanji ti kipe tumbwa ku bwandani sumbu mwe ti ma ku wonda. 5rc Nunu nu hambwanda. Gotri ete sawero: “Mini apa anahopwero sumbu tini walambe sumbu wosi kei.” Wosini rindombwa ete ai sawe: “Mini apa hima yeni si kei.” Woro mini anahopwero sumbu tini walambe sumbu mi wosi nambwe mi dani hima forini mi yeni mi siwa Gotri lo mwanji ni tinda mi yetupwandau. q)
E, hima fori ele Gotri lo mwanji ni ri sirinandani Gotri lo mwanji funda naha ri yetupwawa ori hima ele lo mwanji hinga tinda ri yetupwandau. Ip Woro hima forini kipe nu nani hima forini kapwa ku nano ti o kapwa sumbu kuhi fo. O hinga ku wosiwa ka lo mwanji kunu silini kunu kotimwowa kunu lo mwanji ni ku yetupwaro hima hinga ku dano. o Apukolaka nuhi ri chengi ki ka lo mwanji kipe naha ni ete sawero: “Minjenga mi hima tape keke mi wondau hingambwa kale bai hima fwele keke o hingambwa ma wo.” Woro kunu do lo mwanji ni mwe naha ku sirinano ti kunu sumbu kipe naha ni ku wosindau. _n7Ete wondani wundombwa Gotri kunu haro hima hi kipe naha Kurais hi ni saweholiyandau. jmMWoroti kunu ka bwarichape hima ni huruhumba sumbu hinga rini ku wosiro. Kunu ku hambwasinda, ya mwaꞌambwe chele hima le hi kuhi ti tako tokwe sisini kapwa nomo ni kunu handau. Wondani kunu kotimwo kinani kunu raꞌaindau. :lmKunu keke a wondau ai hiparakambwe le, ma ku mendi. Gotri do nuwe ki dau bwarichape hima leni rihi ri nasini wunu ri okulawani wui sembe ha sumbu ti kale ya mwaꞌambwe chele hima dau hinga. Gotri injelembwa mwanji ka hinga ri bwani mendiro: Hinde na hima fo ani keke mwe naha ri wowa ani rini ani okulasiwa ai kwambu ti ri torono. Woro o hingambwa Gotri ele bwarichape hima leni ri okulawani wunu okwe Gotri kwambu wu tororo. [k/O sumbu hinga ku wosindau ti nawa kunjenga kui nindo ki hima ni ku kipe na kapwa nandau. O sumbu hinga ku wosindau ti, Gotri mwanji ku hikisasini kui inaka ki ele hima ni ku kili kili ku kipe na kapwa nandau. j{Wosiwa ka nikaꞌari kipe naha siro hima ni ku heini ka hinga ku sawe, “Tama, mini ma tani dohaꞌa tei kipe ki liti.” Wosini ka bwarichape hima ni ku heini ka hinga ku sawe, “Mini o biya ki mi etinoꞌo, mi tani ai seke mu ki mi litino.” zimWoro sumbu fo a sawekonda. Kui lotu wo aka ki hima fori siyoti tarasusu kipe ri soꞌoisini gol ki wosiro mwaꞌambwe tapa nungusenge ki ri soꞌoisini ri raruwa, bwarichape hima fori lenikiro nikaꞌari ri sisini rini okwe o ri rarukonda. h 'Ai hiparakambwe le, kunu nui Apukolaka Jisas Kurais lindanasindau rini numbwa sembe ti ku hasindau. O keke apa hima ni kipe na kapwa na kei. g !Gotri miyaningisopo ki halayasindau lotu wo sumbu kipe naha ti ka hinga: Chenguto ga himanguto ga bwarichape wu dawa ma wunu nu okulani nomo wuhi ti nu ra. Wosini nu ichiꞌuchandau numbo ni kipe nu aulindani hoko pe sumbu ti nu ratakosini kipe tumbwa ma nu da. f 3E, hima fori ete ri hambwawa, “Ani sembe ha hima naha, Gotri mwanji ti gisi gisi a mendindau.” Woro ri takisopo ni kipe ri aulinda nambwe nawa ori hima ri inaka ni ri ai gambondau. O hinga nawa ri sembe ha sumbu ga ri lotu wo sumbu ga mwe naha mina, tikisapu hinga.
e Woro hima fori, Gotri lo mwanji kipe naha mu naha ri heini ri hambwasini mwe naha ri sirinandau ti rini lalaunasini ri dawa Gotri ele sumbu ri wosindau ti kipe naha rini ri okulakondau. Woro ori hima hinga ti Gotri mwanji nimba ri mendini ri hikisanda nambwe. sd aRi heisini biya hinga ri ikoni metengei ete o ukuchapu ki ri heiro miyaningisopo rihi ti ya ri ai hikisa. c E, hima fori Gotri mwanji ti ri mendini ri sirina nambwe nawa ori hima rini ukuchapu tiki miyaningisopo rihi ri heindau hinga. b Woroti ku tororo Gotri mwanji ti mwe naha ma ku sirina. Apa nimba ku mendi kei. Nimba ku mendiwa o kunjenga ku ai gambondau. ma UO keke hima i sembe ki talesindau ele kapwa sumbu hinga tinda ete ma ku rani humbweꞌi. Wosini hi kuhi ti ku rakaisini kui sembe ki ri siro Gotri mwanji ti ma ku toro. Wosiwa o Gotri mwanji to kui himamwale ti sa ai kunu rata. T` #Hinde wowani hima i sembe enge a ti Gotri sumbu kipe tini chikinda nambwe. x_ kKunu keke a wondau ai hiparakambwe le, kunu dele sumbu a sawekondau ti ma norukweni ku hambwa. Metengei kunu tinda ete wasamba ku owesini mwanji ti ma ku mendi. Inaka kuhi au saini mwanji ti amahani ku bwakoni sembe enge ti ku a kei. ^ Rini ri okokona tumbwa ri sirinani ri che hinga nunu ri raro. Nunu ri raro ti ri mwanji mwe naha ni nu mendini sembe nu hawani nunu raro, wosiwa nunu ele ri wosiro mwaꞌambwe nindo tiki che mwa laka hinga nu sira kinani. Gotri mwanji ni nu mendini ma nu sirina x] kHima i sembe ki sukwandau ele sumbu kipe naha ga hima ni okulandau mwaꞌambwe kipe naha lenga wunu tinda ete hewen ko ki sikandau. Ele lindana ni wosiro Yapai to ele ni humbwewani nunu tambwa sikandau. Do nui Yapai inaka rini jamekowani sumbu ba fo ba fo ri wosinda nambwe. Rini nika yewani himamwale ti huwe laka ini faiche ai tandau hinga ri wosinda nambwe. Mina. s\ aKunu keke a wondau ai hiparakambwe le, foki hima fo apa kunu gamboni kapwa numbo ki kunu raꞌai ki. C[ Woro do hima i sembe ni rasaini matinani raꞌaindau sumbu ti hima kapwa me tuko ni sisiwani tingini fwamwe ti sukwandau hinga. Wosiwani dani ini omwesika saini tuko ti ba fo ba fo ya wau, woro ele kapwa sumbu miyafo o hingambwa sukwakonda. Wosiwa o kapwa sumbu to omwesika ikowani Gotri hi tokwe ya rini humbweu. Z 'Woro, kapwa sumbu wondau hima ri o ri sembe ki sukwandau okokona rihi tito sembe rihi rasaini rini matinani kapwa sumbu ki rini raꞌaindau. *Y O
E, hima fori simiyanehei sumbu tini sirinani kapwa sumbu ri wosini ka hinga apa ri sawe kei, “Gotri to kapwa sumbu ki ani matinani raꞌairo.” Minambwe naha. Kapwa sumbu ti Gotri ni matinani raꞌainda nambwe. Wondawani Gotri okwe hima ni kapwa sumbu ki matinani ri raꞌainda nambwe. X Hima fori kale simiyanehei sumbu rini ki sukwasiwani rini kwambu ki ete ri enindani ele nomo ri randau ti, ori hima sa ri eripe. E, ele simiyanehei sumbu hinga tinda ri dikiwa o gisi kumbwa Gotri ete da ete da himamwale kipe ti mwaꞌambwe wasa hinga o rini hakonda. Ka ete da ete da himamwale kipe ti Gotri rini ni mwe naha okokonandau hima leni ri ha kinani mwanji funda bwani mendiro. tW c Nu hambwanda, nika hapa naha yeni ele ki rikaꞌaikoni wariko oti nuwe ki sikani kaꞌapwe kipe naha oti walambe ya iu. Woro o hingambwa ya mwaꞌambwe chele hima ori ele tau hinga ri randau nindo tiki ete ya ri hau. Simiyanehei sumbu hV K
Woro kui hiparakambwe fori ya mwaꞌambwe chele hima ri dau ti rini bwarichape hima ga sembe funda Gotri ni haro ti keke sa ri eripe. Hinde wowani, ya mwaꞌambwe chele hima fuku ki dau ki so le rikaꞌaindau hinga ri dau. mU U Kui hiparakambwe fori bwarichape ri dawa, sa ri eripe, hinde wowani Gotri hi rihi rasaisindau. 'T IRini inaka miyafo ri hambwandani ele sumbu hinga tinda ri wosindani numbo funda rukumbwa ri sirinanda nambwe. Bwarichape hima ga ya mwaꞌambwe chele hima ga gS IKari hima miya hinga ti apa ete ri hambwa kei, Apukolaka mwaꞌambwe fo o rini hakonda. Mina. !R =Woroti ori hima sembe ti Gotri numbwa funda sa ri hasini sa ri uchahambwa. Apa sembe fisi ri dasini ete ri hambwa hinga: “Gotri ka mwaꞌambwe ni ri ani hakondau umo, mina?” Hinde wowani sembe fisi dau hima ri ausuwa to soluwara ni siwani yembekinaꞌi yembekinatandau hinga. Q E, hima fori kui nindo tiki dau ti, hambwa kipe ri heifundawa ori hima Gotri ni sa ri uchahambwawa hambwa kipe ti sa rini ha. Hinde wowani Gotri rini uchahambwandau hima leni waisapa ri wosini mwanji kwambu ki ri bwanda nambwe kipe naha wunu ri okulandau. *P OGisi gisi nomo ti o hinga ku randani kwambu ki ku enindawa sembe kuhi ki sumbu kipe naha tumbwa sukwandakondau. Wosiwa hima kipe naha ku dasini Gotri sumbu kipe fo keke hinde apa ku heifu kumbwa. Mina, tinda ete ku torondano. Hambwa kipe heifundau hima ri o keke Gotri ni sa ri uchahambwa #O AHinde wowani kunu ku hambwasindau, simiyanehei sumbu kui sembe ha sumbu ni kunu simiyaneheindano ti gisi gisi nomo ku randani kwambu ki ku eninda kinani. N 1Ai hiparakambwe le, kale ba fo ba fo simiyanehei sumbu kunu ki sukwawa ka hinga ma ku hambwa: Ka sumbu hinga ti nimba nu eripeꞌaripendano. uM gAni Jemis, ani Gotri ga Apukolaka Jisas Kurais ga fi tau randau himache. Ani dohaꞌa chengi a kaindau ti kui metele Isurel ki sukwaro tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi hima mu leni a kaindau. Kunu kui ko minde ti ku haraꞌaisini do nuwe ki ele mapwa ele mapwa ku dau. Woro, kunu a weseꞌanda. Simiyanehei sumbu ti sembe ha hima le kwambu ki eti kinani tandau FL
Gotri hima keke wondau sumbu ti kunu ga sa ete da.#K?
Kunu ele kui sios pe mekupu hima lenga Gotri ni sembe haro hima lenga nunu keke ma wunu ku weseꞌa. Itali pe sembe ha hima le kunu ni weseꞌanda. OJ
Ka tini ma ku hambwa, nui hiparakambwe fori, Timoti, kalapus tiki ri daro ti rini wu hanjaꞌaiwani ri siraro. Woro ri tani ani tambwa metengei ri sikawa sini funda ete si tani o kunu si heikonda. ^I5
Ai hiparakambwe le, mwanji kwambu tiki ya kunu a sawendau. Kunu kui wasamba ti ku owesini kui sembe ha sumbu okulano mwanji do tini ma ku mendi. Do chengi kunu ni a kaindau ti mwanji huwe laka a kai nambwe. H-
Woro o Gotri tombwa ele sumbu kipe hinga sa kunu hasiwa ri okokona tumbwa ma ku sirinanda. Wosini Jisas Kurais hi tiki ele ri eripeꞌaripe sumbu amwei sa ri wosiwa ele ni ma nu sirinanda. O hinga nu wondawa Jisas Kurais ri hi ti omwesika naha sa ete inda. Mwanji tipa fo ]G3
Gotri rindombwa sembe wahapi mu naha. Gotri nunu keke woni ete da ete da mwanji ri injisiwani Jisas fi ti dawehenaro keke Gotri ai rini rasaisiwani rindo sipisip leni aulindau mekupu hima hinga ya ri sira. mFS
Ani ai okokona ti, Gotri ni ku uchahambwandawa sa ani okula. Wowa kunu tambwa huwainani ani ai ta. DE
Kunu nunu okula ki Gotri ni ma ku uchahambwanda. Nunu nu hambwawani Gotri miyaningisopo ki nui sembe ti kipe naha. Wosini nui okokona ti nunu gisi gisi o hingambwa ya nu indakonda. =Ds
Ele sios pe mekupu hima kuhi le kunu okula kinani gisi gisi ete kunu aulindau, wosiwa ichai ele wu randaro tau keke Gotri wunu siliwa ya wu sawe ki. O keke kunu wui mwanji tini ma ku mendini wui tako tokwe da. O hinga wu wosiwa wunu sembe nomo wu hambwa nambwe sa wu eripeni wui tau ti sa wu randa. E, kunu okula ki sembe nomoche hinga ti wu hambwawa apa kipe hinde kunu okula kumbwa. Gotri ni ma nu uchahambwawa sa nunu okulanda 1C[
Apa kunu ele himiyama hurahama ni sumbu kipe wosindau sumbu ti, e, kunjenga ku anaꞌokulandau sumbu ti ku hanjaꞌai kei. Gotri o anguꞌomwe hinga tini okokonandau. aB;
O hinga ti keke nunu Jisas hi tiki Gotri ni ma nu eripe. Wondani nui eripe ti rini ni gisi gisi anguꞌomwe tini handau hinga nu handa. Mwe naha, nunu nui takisopo ti rini ni ma nu uchandani ri hi tini nu rasainda. A
Nu hambwandau, nunu dohaꞌa nuwe ki ete da ete da ko laka nuhi fo da nambwe. O keke ichai sukwano ko laka nuhi fo o ya nu wakinda. k@O
O hinga ti keke nunu okwe rini tambwa ko tipinumbo tokwe nu ini huruhumba ri aro hingambwa nu a. >?u
Woro hingambwa Jisas okwe Juta hima laka leto rini rumbwewani ko tipinumbo tiki amwaka ti ri mendiro, ele himiyama hurahama ni ri fi tiki wunu ri okulawa kipe naha ete wu sira ki. b>=
Ka puris hima i apukolaka ele omwe i fi ti ri ra ra ka Aka Tipa Kipe Naha Naha tokwe ri raruni kapwa sumbu keke o fi ni anguꞌomwe hinga ri handau. Woro ele omwe hinga tinda ete ko tipinumbo tiki hi tiki wu tundau. }=s
Kurais nunu keke Gotri ni ri tape ti anguꞌomwe hinga haro tei nuhi ya dau. Woro puris himako nikaꞌari ba kiro lotu wo aka tiki sumbu hukwe ni sirinani tau ti ete wu randau ti, wunu o tei ki haro anguꞌomwe hinde wu rani wu a kumbwa. <
Apa ele gambolombo mwanji to tani kunu gambowa Gotri sirinandau numbo kipe naha ti ku andosi ki. E, sembe nuhi ti Gotri hima keke wo sumbu nu torosini kwambu ki nu etiwa, o kipe naha. Woro sembe nuhi ti, ele ahirahi andau nuwe pe sumbu ni nu sirinawa hinde apa nunu okula kumbwa. Ele sumbu ni sirinaro hima le wui nindo ki sumbu kipe fo sukwa nambwe. Ka anguꞌomwe hinga Gotri okokonandau r;]
Jisas Kurais hima keke injelembwa ri namburo numbo ti, apa ete dani ichai o hingambwa ete dakonda. \:1
Kunu kale imbihumbwa pe sios mekupu hima leni ma ku hambwa. Imbihumbwa Gotri mwanji ti kunu ni wu bwandaro. Wui sumbu ti, e, wu ichiꞌuchandaro numbo ti ma ku hambwani wui sembe ha bomo tumbwa ku sirina. |9q
O hinga keke sembe nuhi ti sa yakinasiwa ka hinga ma nu sawe:“Apukolaka ete ri ani okulandau. Apa ani aki hinga. Apa hima le hinde hinga wu ani wosi kumbwa? Mina.” Nunu kale imbihumbwa pe sios mekupu lei sumbu tumbwa ma nu sirinanda &8E
Kunu apa ya tini okokonandau sumbu ti ku sirina kei. Mwaꞌambwe ku tororo ti, ka hinga ma ku hambwa, “Oti kipe, yakito, ani eripenda.” Hinde wowani, nunu ni ya mwaꞌambwe handau Gotri ete sawesindau, “Apa gumwa kunu a sini hinde kunu ani andosi kumbwa. Minambwe naha.” 7+
Anahopwe sumbu ti Gotri miyaningisopo tiki kipe naha tumbwa sa ete inda. Ku hambwandau, ichai Gotri kapwa sumbu wasa ele himiyama hurahama anahopwe nambwe dasini wu wosindaro kapwa sumbu ti, e, anahopwesini hima i humwe tini sawero kapwa sumbu wasa ti wunu ri hano. X6)
Kunu kui hiparakambwe fwelenga kalapus tiki funda ku dau hinga ma wunu hambwanda. Wondani ele kui hiparakambwe wui tape ki nomo wunu andau ti, ma wunu ku hambwanda. Ku hambwandau, kunu okwe hima tape. n5U
Apa hima fori kui aka lengu tokwe iwa miya tumbwa rini ku hei kei. Kunu ku hambwandau, imbihumbwa hima fwele ka hinga wu wosiro. Wunu ensel fwele wu ratani wui aka tiki wu oweni wu daro. Woroti ensel hima nani wu hambwa nambwe. I4
Kunu sembe ha himako, kui hiparakambwe le keke ma ete ku wonda. ^35 Hinde wowani, nui Gotri rini kale tikisapu miyafo tusiwani undau hi laka hinga.u2c Ka Gotri kwambu nu tororo ti, o kwambu apa hinde embeisembei kumbwa. O keke Gotri ni ma nu weseꞌandani ri okokonandau sumbu tumbwa nu sirinandani rini numbwa nu lotu wonda. Wondani rini ni nu akindani hi rihi ti ma nu rasainda. 71g Do mwanji “numbo fotinga” ka hinga o ai nunu sawesinda. Injelembwa Gotri ri wosiro mwaꞌambwe hinga apa ri ai simiyaneheiwa embeisembeino mwaꞌambwe hinga apa hinde da kumbwa, tinda humbukondau. E, ele mwaꞌambwe Gotri simiyaneheiwa embeisembei nambwe nawa apa hinde wu humbu kumbwa, ete dano. u0c Imbihumbwa Gotri ri takisopo ki ri bwawani do nuwe ki minawe laka diro. Woro apa ka hinga o nunu ri ai sawesinda, “Numbo fotinga o ani ai simiyaneheikonda. Woro nuwe tumbwa mina, nuwe tinga niri tinga funda ete a sawewa dikondau.” r/] Kunu hambwafwaꞌaisi. Apa wasamba kuhi ku okitisini dori hima bwandau mwanji ti ku mendi ki heifu ki. Injelembwa do nuwe ki daro hima leni mwanji kwambu foti Gotri Moses takisopo ki wunu sawewani ri mwanji tini wu sawesiyaꞌairo. Wosiwani Gotri sembe enge a tawani wu akini wui kapwa sumbu wasa keke wu diki nambwe. Apa Gotri hewen ko tiki dasini mwanji kwambu foti o nunu sawesinda. E, rini ni gumwa nu siwa ka kapwa sumbu wasa nuhi keke hinde hinga apa nu dikino? Minambwe naha. >.u Ka alase ki raisini Gotri ga mwanji ako kunu keke injiro hima ri, Jisas, ri dawehenaro fi rihi ki ku takaihiro. Woro Jisas fi to Epel fi tini dikindau. Nunu ma nu hambwafwaꞌaisi -1 Kunu Gotri mwasanuku che le wu eripeꞌaripe ki wu wauro michi ki ku takaihiro. Gotri kale mwasanuku che lei hi wuhi ti chengi tiki kaisiwani hewen ko ki o ya da. Kunu ele hima ni kotimwono Gotri ga Gotri hima kipe naha naro hima lei himamwale lenga wui mu ki ku takaihiro. , Woroti kunu Moses ka Sainai kimba ki mekuro numbo ki ku raru nambwe, mina. Kunu Saiyon kimba tiki, ete da ete da Gotri ko laka ki ku rarusindau. Ko mwe ti, Jerusalem, hewen ko tiki o da, o ko ki ensel miyafo naha wu wausini wu eripeꞌaripendau. +5 Wunu ele mwaꞌambwe wu heiro ti keke aki omwesika naha ya wu aki. Wowani Moses okwe ya sawe, “Ani okwe ani heini ani apapanasini ani akindau.” P* Wunu Gotri ka mwanji hinga wunu sawero tini ya wu aki, “E, hima fori tapa rihi do kimba ni ri owewa humokuto ba ma rini ku yewa sa ha. E, kui bulumakau, sipisip le okwe o hingambwa ma ku wosi.” ^)5 Fu au laka wuichini Gotri tumwa fo uchandau michi tokwe ku inda nambwe. Kale hima tiya tumwa fo giwani wu mendikoni wu akindau tinga Moses ni ka hinga ya wu sawe, “Nunu ka bai tumwa hinga nu ai mendi hinga.” Z(- Kunu apa tapa kuhi ku owero kimba foti, Sainai, ku takai nambwe, mina. Hi laka saindau michi ti, sunduni dasikinasindau michi ti, e, ausuwa omwesika sindau michi ti, ele michi ni ku ini ku takai nambwe. ' Kunu ku hambwanda, gumwa kumbwa mwasanuku che kwambu oti ri ai toro kinani ri bwawani Gotri minambwe ya rini na. Wosiwani Iso ori kwambu ri ai toro ki ri ichaka ichakafuro. Wo bwele numbo ki Aisak ri sembe ai jamekono? Saiyon kimba kipe ki nu sukwahiro m&S Apa kui nindo ki dau hima fori humwe sawe sumbu tini ri sirinani, e, Gotri ni ri hikisa ki, imbihumbwa Iso wosiro hinga. Iso ri sembe tupu keke ri hambwafuni mwasanuku che nani yapai rini haro kwambu ti ahirahi ki wungwa jiro. f%E Kunu hambwafwaꞌainda, apa kui nindo ki dau hiparakambwe fori ri hichakokoni Gotri hima keke wo sumbu ti ri andosi ki. Foki kui nindo tiki hima fori kapwa me hinga ri saini nomo kunu haꞌi hatani kui sembe kisi wo ki. v$e Ele biya himako ga sembe wahapi bomo ti tau kwambu naha ma sirinani ku randa. Wosini Gotri okokonandau sembe halaya sumbu ti ma ku wonorukweni sirinanda. Woro hima foi sembe ti halaya nambwe nawa apa Apukolaka hinde ri hei kumbwa. ?#w
Kui seke keke ku hambwafwaꞌaisini numbo ma ku wonorukweni nambu. Wosiwa apa seke kapwa himako o numbo ki wu iwa seke wuhi hinde lehumwarukoni sika kumbwa, mina. O kipe ai wosino. e"C O hinga keke, seke tapa kuhi dungurauro ti, ma ku saini dachinani etiwa kwambu sa ti. B!} Nui Yapai, Gotri, nunu okula ki nomo ti nunu ri handawa ka gisi ki nunu hinde apa nu eripeꞌaripe kumbwa, mina, sembe nuhi ti nomo tumbwa. Woro o hinga nunu okulandau ti, ichai sumbu nuhi ti kipe naha sukwani sembe nuhi ti wahapisini kipe naha tumbwa ete da kinani ri okulandau. Nunu kwambu tiki ma nu etinambu x i
Do nuwe ki dau nui yapai hima gisi faiche naha kekembwa wui inaka ki wu hambwandau hinga nunu wu norukwendau. Woro nui himamwale ga dau yapai, Gotri, mwe naha nunu okula kinani nunu norukwendau, wowa ri sumbu kipe naha tumbwa nu toro ki. k O Woro kunu ka tini ma ku hambwa, do nuwe ki dau nui yapai hima nunu wu norukwendawani wui hi tini nu rasaindau. Woro hingambwa nunu himamwale ga dau yapai nuhi, Gotri, tako tokwe ma nu dani ete da ete da himamwale ti nu toro. % C Mina. Ele yapai hinga tinda wui che leni wu norukwendau. E, yapai hima kunu norukwe nambwe nawa kunu wui che mwe naha mina, kunu numbo tenge pe che hinga. k O Kunu ma ku etinambusini Gotri ni ku haraꞌaisiwa rindo kui sumbu ti sa kunu wonorukwe. Gotri kunu ni ri che minde hinga kunu ri wosindau. Kui nindo ki hinde na che to yapai nambwe dawani o yapai rini norukwenda nambwe? Z - Mi hambwandau, Apukolaka hima fori keke ri wondau ti, ori hima i sumbu ni ri wonorukwendau.E, hima foni ri raꞌaini ri che hinga ri nandau ti, ori hima sumbu rihi kipe naha sukwa kinani rini yendau.” L Kunu ka Gotri kui sembe ri okula kinani kunu sawesiro mwanji ti ku hikisahiroꞌo? Kunu, ri che, ri nandani ete ya ri sawe,“Ai che, e, Apukolaka mini okula ki sumbu fo mini ri wosiwa apa ete sawe kei, ‘O nimba wondau.’E, kunu okula ki mwanji kwambu ki kunu sawewa sembe kuhi ti apa diyahambayaha kei. iK Kunu kapwa sumbu ni ku takwili kinani tau kwambu ku randaro ti, kui tape ti ku ohumbwe nambwe. C Kunu hambwafwaꞌainda, kapwa hima le imbihumbwa Jisas ni wu omwemendindani rini kwambu ki ete ri enindaro. O tini ma ku hambwa, apa ku diyahandani inaka tenge fisi ku hambwa kei. M Miya nuhi ti, Jisas numbwa ma nu maꞌainehei. Rindombwa nui sembe ha sumbu numbo ri namburo, wosini ichekai rindombwa ai nunu ri yandosino. Imbihumbwa Jisas ichai ri torono eripeꞌaripe ti keke kwambu tiki ete ri etisini amwaka ti ri mendini me yapweke tiki ri haro. Woro ka me yapweke ki haro keke huruhumba omwesika ri aro hinga ri hambwa nambwe, mina. O keke apa Gotri tapa mama tokwe ya ri lininda. Gotri nunu ri okula ki nomo ti nunu ri handau Apa nunu hinde hinga nu dau? Kale imbihumbwa pe Gotri ni sirinandaro himiyama hurahama miyafo naha wunu omwe ni hokondau hinga kipe naha nunu wu hokosindau. Wondani sembe ha bomo ti amwei naha nunu wu mekusinda. O keke kale nomo hinga, e, kale kapwa sumbu hinga nunu ichakisindau ti ma nu hanjaꞌaisini fu sesini ka Gotri nu nama ki nunu ondiyasiro numbo ti nu namani nu inehei. (Hinde wowani, imbihumbwa kapwa Gotri mwaꞌambwe kipe naha foti nunu keke ri otokunasiro ti, kale mwaseni sembe haro himako nunu ni wu dikisini mwaseni wu ini hinde apa wu toro kumbwa. Mina. Nunu tinda ete o gisi kumbwa o mwaꞌambwe kipe naha funda nu torono.a; 'Kale himiyama hurahama hinga tinda sembe Gotri ni mwe naha wu haro ti keke Gotri miyaningisopo ki wunu hima kipe naha. Woro imbihumbwa Gotri wu toro ki wunu ri sawesiro mwaꞌambwe kipe naha ti wu toro nambwe. &O hinga keke wu akini hima da nambwe michi tiki wu ini kimba leki wu yanindani humokuto sopu leki, e, nuwe sopu leki ya wu yaninda. Hinde wowani, kale sembe haro hima le wui sumbu kipe naha, o keke do nuwe pe sembe ha nambwe hima lenga funda wu dano ti kipe mina. T! %Wondani wui miho le humokuto tiki wunu takehendani kapwa sumbu naha ki ete wunu simiyaneheindaro. So wu torosini wunu kutondawani tipa tipa wunu indaro. Gipi au naha tiki wunu yewani wu handaro. Ete wondawani sembe haro hima fwele sipisip tupu tiki, meme tupu tiki nikaꞌari hinga wu injisini ya wu ichiꞌuchanda. Hinde wowani, wunu tape ichaki mwaꞌambwe wu heifundaro. Ete wondawani ele nomo ni wunu handani kapwa sumbu naha tini ete wunu wu wosindaro.
-~}{{Dz~yyYxx%wvurtosrrq onl|kjihggKfeeBedVcccRbbbaaA``^]]n\[[=ZYY#X"WW,VVUvTSS2RQTPP`OO}NpMM=LKQJJeIcHGG
FExDDCC)BB;A7@@>=<;;d:9]8766d5584F32210p/.---,++*=)))((''&^%$$
#,"s!! m X oaw3QD-]l
?
'KoK 5Kc#“E, kunu ete ku sawendau: ‘Aku eino gisi ti nika opuriꞌopuri ete dau.’ Woroti kunu a sawe, tau kuhi ti norukweni ma ku orotoronehei, ahirahi mwe ti wosihiro. J"Ete wowani Jisas ya wunu sawe, “Ahirahi ahi ti ka hinga: Ani humbwewani a taro hima i okokona tumbwa a sirinani o ri tau a humbu ki. wIg!Wowani ri himache letombwa wunjenga ya wu anambwani sawe, “Hinde, hima foto ahirahi ti rini rataroꞌo?” TH! Wowani ya wunu ri sawe, “Ku hambwanda nambwe ahirahi fo ani ki o da.” WG' Wu tandawani ri himache le ya rini sawe, “Apukolaka, ahirahi ma a.” O hinga ri sawendawani ri himache le ya wu ai ta. Wu ta wu heiwani humwe fonga mwanji ti fi anambwandawani wunu inaka miyafo ya wu hambwanda. Wofunu rini ga mwanji ti wu anambwani ete rini wu sawe nambwe, “Bwele mwaꞌambwe ni mi ra kinani tini mi silindau?”, “Hinde wowani tini ga mwanji ti ki anambwandau?” VB%Wowani Jisas ya tini sawe, “Ando sa to, ani ga mwanji do ya si bwanda.” "A=Wowani o humwe ya rini sawe, “Ani hambwanda, Kurais hi uchandau Mesaiya o takonda. Ri tano gisi tiki ele sumbu hinga tinda ete nunu ri sawekaweno.” @ Gotri rini himamwale. O keke hima le rini ni wu lotu wo kinawa himamwale tinga mwanji mu mwe naha tinga sa rini wu lotu wo.” X?)Mwe naha Gotri ni lotu wono hima le himamwale tinga mwanji mu mwe naha tinga rini ni lotu wu wono gisi mwe ti ya tanda, apa sukwahiro. Hinde wowani, Yapai ele lotu wondau hima miya hinga le keke ri wondau. ;>oKunu ku hambwanda nambwe hima ni ku lotu wondau. Nunu nu hambwandau hima ni nu lotu wondau. Hinde wowani, Gotri hima ai ratandau sumbu ti, o nunu Juta hima kupu leki sukwandau. _=7Ete wowani Jisas ya tini sawe, “O bai humwe, nini ai mwanji numbwa ma sirina. E, gisi foti o sukwakonda. Wowa o gisi ki hima le do gimba ga Jerusalem ko laka ga opi kumbwa Yapai ni hinde wu lotu wo kumbwa. 7<gNui atei hima wunu ka gimba ki wu ini Gotri ni wu lotu wondaro. Wowani kundo, Juta hima kupu le, ya ku saweu, Gotri ni lotu nu wono michi o Jerusalem ko laka kumbwa dau.” v;eWowani o humwe ya rini sawe, “Apukolaka, apambwa ani hambwahiro, mini Gotri mwanji bwarakarandau hima fo. :Hinde wowani, imbihumbwa ni hurache le tapaꞌangimbwa. Woro apa hima foringa ni dau ti, o ni hurache mina. O mwanji nihi mwe naha.” )9KEte wowani o humwe ga mwanji wasa ka hinga ya ti sawe, “Ani hurache nambwe.” Wowani Jisas ya tini sawe, “O mwe naha ki ni sawendau, nini hurache nambwe. b8=Wowani Jisas ya tini sawe, “Ma ai ini hurache nihi ni ucha ucha ki bwe ai ta.” D7Wowani o humwe ya rini sawe, “Apukolaka, o uku sumbwe mihi ma ani hawa ani a. Wowa ichai uku sumbwe hi tinga ani saiwa do wa eiro fwa tokwe uku ti ki hinde apa ani ai tanda kumbwa.” >6uE, hima forini do ai uku sumbwe rini ani hawa ri ano ti, gisi fo amwiningi rihi ti rini rikaꞌaini uku sumbwe hi keke hinde ri ai wo kumbwa, mina. Ka uku sumbwe rini ani hano ti, fwa elendau hingambwa rini elesino. Wosiwa o fwa gisi gisi rini ki ete sukwandani ete da ete da himamwale kipe rini handano.” +5O
Ete wowani Jisas ga mwanji wasa ka hinga ya tini sawe, “Ele hima hinga tinda ete do fwa ni wu awa amwiningi wunu rikaꞌaini uku sumbwe hi keke ai wunu saino. L4 Nui atei Jekop do wa ni eisiwani elero fwa nunu ni ri haro. Woro metengei naha rini ga ri che lenga ele bulumakau sipisip lenga o kumbwa funda wu andaro. Woro mini rini ni mi dikisindauꞌu?” 3- Wowani o humwe ya rini sawe, “Apukolaka, mini hatumwa nambwe, do wa ki dau fwa kaimbwa naha. Woro ka himamwale ga dau uku soki mi ratakondau? h2I
Wowani Jisas ga mwanji wasa ya tini ri sawe, “E, nini Gotri peresen tinga do uku sumbwe keke nini sawendau hima ga fini ni kipe naha ni hambwani ninjenga ori hima ni silipo himamwale ga dau uku sumbwe nini ri hakoro.” y1k Wowani Sameriya ko kipe humwe ya rini sawe, “Mini Juta hima kupu fo, e, ani Sameriya pe humwe, hinde wowani ete mi sawero, ‘Uku sumbwe ma ani hawa ani a’?” Hinde wowani, Juta hima kupu le Sameriya himako ga funda wu etinda nambwe. ;0qRi himache le ahirahi ra ki ko laka tokwe wu iro. /%Wondawani Sameriya kipe humwe foti o wa ki uku ti ki ya ti ta. Wowani Jisas ka hinga ya tini sawe, “Uku sumbwe ma ani hawa ani a.” 4.aWoro o ko ki Jekop uku ti kinani ri eiro wa ti ya da. Jisas ri indawani talihapa rihi ti rini mendifuwani o uku ti wa ki ya ri lininda. Woro nika ti gondi naha ki ya da. 0-YO Sameriya indau numbo ki ri ini ko laka foki ya ri raru. O ko mwe hi ti, Saika. Do Saika ko ti, imbihumbwa Jekop ri che Josep ni haro nuwe tipa ni takaisindau. V,%Woro Sameriya ko nindo ki indau numbo ki ri i ki ri inaka ya rini ondiyasi. +yJisas kale Farisi hima lei inaka ti ya ri mendi. Wosini Jutiya mapwa ri hanjaꞌaisini Galili mapwa tokwe ya ri ai i. [*/Woro Jisas rinjenga uku ti ri yasi nambwe. Ri himache letombwa uku wu yasindaro. K) Ka gisi kumbwa Farisi hima le mwanji foti ka hinga ya wu mendi: “Jisas ri himache hinga waꞌaisiwani uku wunu ri yasindau hima le miyafo naha sukwandani ele Jon himache ni dikisini indau.” (}$Hima fori ori Che ni sembe hano ti, rini ete da ete da himamwale kipe ri torono. E, hima fori ori Che ni sawesiyaꞌaino ti, rini ete da ete da himamwale kipe hinde ri toro kumbwa. Minambwe naha. Gotri sembe enge a ti rini ki o ya ete dakonda.l'Q#Yapai ri Che keke funda ete ri woni ele mwaꞌambwe hinga tinda ete ri tapa tenge ki ri hasindau. &/"Kari hima Gotri rini humbwewani ri taro ti, rini Gotri mwanji numbwa ri bwandau. Hinde wowani, Gotri ri Himamwale tipache tumbwa rini ha nambwe. *%M!Woro hima fori ka mwanji ni ratani ri toronambusiro ti, rini o sumbu hinga keke ka mwanji ni ri ohounandau, “Gotri rini mwanji mwe naha kumbwa ri bwandau.” $+ Rini ele ri heini ri mendiro mwaꞌambwe leni amwei ri bwandau. Wondawani hima forito o ri mwanji ni ri ratani inaka ki ri toronambusi nambwe.
#
Hima ri me ki sikaro ti, rini ele mwaꞌambwe hinga tinda heiye tokwe ri dau. Woro hima ri nuwe ki ri sairo ti, rini do nuwe kipe, nuwe kipe mwaꞌambwe leni ri bwandau. E, hima me ki ri sikaro ti, rini ele mwaꞌambwe hinga tinda heiye tokwe ri dau. Q" Hi rihi ti heiye tokwe sa raundawa, hi ahi ti tako tokwe sa rainda.” K! E, hima forini hopwekondau humwe oti, o hima rihi. Woro humwe ni hopwekondau ka hima ni okulandau nau rihi fori ri etisini wasamba owesini ya ri wangasinda. Wondani humwe ni hopwekondau hima o ri ata tini ri mendikoni nimba ya ri eripeꞌaripenda. Woro o ri nau eripeꞌaripe sumbu hingambwa ai sembe ki sukwatalesindau. / Imbihumbwa a sawero mwanji kati kui wasamba ki kunjenga ku mendiro, ‘Ani Kurais mina, ani Gotri to ani humbwewani rini keke mwaseni a taro.’ # ?Wowani Jon mwanji wasa ka hinga ya ri sawe, “E, hewen ko kipe Gotri hima forini mwaꞌambwe ti rini ha nambwe nawa, rinjenga apa hinde ri toro kumbwa. Wunu Jon tambwa wu tani ya rini wu sawe, “Ondiyakandiyandau hima, kari hima imbihumbwa Jotan gara kachi tokwe mini ga ri dawani ri hi mu mwe tini amwei mi sawero ti, apa ele himiyama hurahama ni uku ti ri yasindawani wunu tinda ete rini kekembwa ya wu inda.” , QWondawani mwanji foti Jon himache lenga Juta hima kupu foringa wui nindo ki ya sukwa. Mwanji mwe ti, Juta hima lei uku ya sumbu mu ni wu anambwa anambwanda. _ 7Ka sumbu hinga sukwaro ti, Herot Jon ni kalapus ki ri rawaru nambwe gisi ki sukwaro. pYWondawani Jon okwe himiyama hurahama leni Selim ko takai ki dau Inon fwa tiki uku ti ya wunu ri yasinda. Hinde wowani, ka michi ki fwa miyafo naha dau. Wondawani himiyama hurahama le hopoye hopoyendani wu tani uku ti ya wu yanda. 5cKa sumbu humbusiwanimbwa Jisas ga ri himache lenga Jutiya mapwa tokwe ya wu i. Wu ini o mapwa ki gisi fwele wu dani himiyama hurahama leni uku ti ya wunu ri yasinda. Z-Woro hinde na hima forito sumbu mwe naha ni ri sirinandau ti, lindana tokwe ri tandau. Wosiwa hima le amwei naha rini wu heini ya wu hambwakonda, Gotri kumbwa ele sumbu ri woro.” Jon Jisas hi ti amwei woro FHinde na hima fori kapwa sumbu ri wondau ti, lindana ni miho ri tangindani lindana tokwe ri ta ki ri diyahandau. Hinde wowani, lindana to kapwa sumbu rihi amwei rini wono keke ri akindau. <qGotri kilindau sumbu mu mwe ti ka hinga: Lindana ti do nuwe ki sikaro, wosiwani hima le hundu tini wu okokonandani lindana tini wu diyaha. Hinde wowani, wui sumbu ti kapwa naha. FSembe rini ni haro hima ri, rini mwanji nambwe. Sembe rini ni ha nambwe hima ri, rini mwanji chele, kapwa hi ri torohiro. Hinde wowani, ka Gotri Che funda naha i hi ni sembe ri ha nambwe. 8iHinde wowani, Gotri dele nuwe pe hima leni ri kilini kapwa hima naha wunu ri na kinani ri Che ri ri humbwe nambwe. Mina. Hima leni ri ai rata kinani rini humbwewani ri taro. “Gotri delehaꞌa nuwe pe himiyama hurahama le keke omwesika naha ri wondau ki ri Che funda naha wunu ri haro. O hinga ri wosiro ti, hinde na hima rito sembe rini ni ri hawa walambe hinde rini i kumbwa, ete da ete da himamwale ako ti ri torokonda. W'Wosiwa sembe rini ni wu hano himako ete da ete da himamwale ti wu torokonda. $AImbihumbwa Moses hima da nambwe michi tiki ka hopo ni ri rasaini kumbo tenge tiki ri owero. Woro hingambwa Hima i Che dori ni o hingambwa o wu wosikonda. hI
Hima fori hewen ko tiki raru nambwe naha. Woro hewen ko ki sikaro Hima i Che dori tombwa oto. %C Ani do nuwe ki sirandau sumbu leni kunu a sawendawani sembe ku handa nambwe, e, hewen ki sirano sumbu leni kunu a sawewa sembe ti hinde hinga apa ku hano? G Mwe naha ki mini a sawendau. Nunu nu hambwandau mwanji tini nu bwandani nui miya tiki nu heiro sumbu leni amwei nu sawendau. Wondawani amwei nu wondau sumbu nuhi tini gumwanamwa ku sindau.
Wowani Jisas ga ya rini sawe, “Mini Isurel lei ondiyakandiyandau hima fori, woro dele sumbu hinga ni mi hambwanda nambweꞌe? e
C Wowani Nikotimas ga mwanji wasa ya rini sawe, “Ka sumbu hinde hinga apa sukwano?” E, ausuwa ti, ti okokona tumbwa sirinandani ele mapwa ele mapwa tokwe sindau. Wondawani ausuwa sindau ata tumbwa nu mendindani indau mapwa ti tandau mapwa ti nu hikisandau. Woroti Gotri Himamwale ki rawa ako naha sirano hima le okwe o sumbu hingambwa.” {‘Kunu ai rawa ako naha ma ku ai sira,’ do mwanji hinga kunu a sawero ti keke apa inaka tenge miyafo ku hambwa kei. _
7Hima tape tiki raro ti, oti hima tape. E, Gotri Himamwale ki raro ti, oti himamwale. g GWowani Jisas mwanji wasa ya rini sawe, “Mwe naha ki mini a sawendau. Hima fori fwa tinga Gotri Himamwale tinga fini ki rawa ako naha sira nambwe nawa, ori hima hinga Gotri aulindau kwambu hinde apa ri raru kumbwa. GWowani Nikotimas ya rini sawe, “Hinde hinga wowa mekupu tiro hima rito apa ai rini rawa ako naha sirano? Hinde, nuwai sembe we tiki ai ri rarusiwa che ako hinga ai rini ranoꞌo?” ?wWowani Jisas ga mwanji wasa ya rini sawe, “Mwe naha ki mini a sawendau, e, hima fori ai rini rawa ako naha sira nambwe nawa, Gotri aulindau kwambu ti hinde ri hei kumbwa.” "=Woro kari hima Jisas tambwa niliki ri tani ya rini sawe, “Ondiyakandiyandau hima, nu hambwandau, Gotri to ondiyakandiyandau hima hinga mini humbwewani mi taro. E, Gotri hima foringa da nambwe nawa, dele kwambu chele sumbu ambwe le mi wosindau hinga hinde apa ri wosi kumbwa.” ~ wHima fori ya da, hi rihi ti Nikotimas. Rini Farisi hima fori, wosini rini Juta hima kupu leni aulindau kanisol fori. <qRini hambwa ti keke heifunda nambwe, o keke hima forito tani hima foi sumbu ti rini sawehambwanda nambwe. Mina. Hinde wowani, rinjenga hima i inaka ti tinda ri hambwasindau.&EWoro Jisas sembe ti wunu owe nambwe, e, rinjenga wui tapa tenge tiki ri hima tape ti ri owe nambwe. Hinde wowani, ele hima hinga tinda ete ri hambwasindau. A{Jisas Pasofa gisi laka ki Jerusalem ko ki ri dasini, himiyama hurahama i nindo ki kwambu chele sumbu ambwe sumbu ambwe ri wosindawani o tini wu heini ri hi ni sembe ti ya wu ha. nUDani ini Gotri wa tiki rini ai rasaisiwani ri himache le imbihumbwa ri bwasiro mwanji ka tini ya wu ai hambwa. Wosini Gotri chengi tinga Jisas bwasiro mwanji o tinga sembe ti ya wu ha. Jisas ele hima hinga tinda ri hambwasindau _ 7Woro ka Gotri aka laka mwanji Jisas ri sawero ti, oti ri hima tape tini yepero. FWowani Juta hima kupu le mwanji wasa ya rini sawe, “Ka himame fisi ini tapaꞌangi hatachi funda asama ki wu kiro Gotri aka laka tini gisi namili naha kumbwa mindo mi ai rasainoꞌo?” ~ Wowani Jisas ga mwanji wasa ti ya wunu ri sawe, “Do Gotri aka laka ma ku lendosiwa ani ga gisi namili naha tukumbwa ani ai rasaino.” e}CWowani Juta hima kupu le o sumbu hinga wu heikoni ya rini wu sawe, “Kwambu chele sumbu ambwe foti ma nunu mekusiwa nu heitoni ete nu sawe, ‘Oto, do kwambu hinga tini mi torosini o sumbu hinga mi wosiro.” ’ 7|gWosiwani ri himache le Gotri chengi tiki dau mwanji fotini ka hinga ya wu ai hambwa, “Mi aka ti kipe naha da kinani ani okokonandau ti, ai sembe hi hinga naha saindau.” :{mWosini apwenumwa hasini ya torondau hima ele ni ya ri sawe, “Ele mwaꞌambwe kuhi ma ku raꞌai. Apa ai Yapai aka laka ti mwaꞌambwe wungwa jindau aka hinga ku wosi kei.” Juta hima kupu lei Pasofa gisi laka takaiwani Jisas Jerusalem ko tokwe ya i. iwK Ete wosinumbwa Jisas ga ri nuwai ga ri hipache lenga, e, ri himache lenga Kapaneyam ko tokwe ya wu i. Wosini gisi fisi namili hinga o ko laka ki ya wu da. Jisas Gotri aka laka we tiki ya tau randaro hima leni rawararo ~vu Ka sumbu hinga Galili mapwa tokwe dau ko, Kena, tiki Jisas ri wosiro ti, kwambu chele sumbu ambwe sumbu ambwe metengei naha ri wosiro. Hi hinga okundau kwambu rihi ti ri himache leni o hingambwa wunu ri mekuwani wunu sembe ti rini ni ya wu ha. ;uo
Wosini ya rini sawe, “Ele hima hinga tinda ete waini uku kipe naha tini mwaseni wu haꞌi hatasiwani wu uchawani taro hima le o waini uku ni wu ani humbusiwanimbwa waini uku tako tokwe hinga tini gumwa ki wunu ai handau. Woroti mindo waini uku apambwa mi ratandau ti okwe kipe naha tumbwa mi rataro.” t7 Wowani ahirahi aulindau hima ori o uku ri aneheiwani waini uku muningi hinga ya ri mendi. Woro rini hambwa nambwe, ka waini uku wu ratororo sumbu ti. Uku gutoro tau ra himache letombwa wunu hambwandau. Wosini ahirahi aulindau hima ori humwe hopwekondau hima o rini ya ri ucha. sEte wosiwani ya wunu ri sawe, “Uku gamwe ma gutoni ahirahi aulindau hima tambwa ma ku raꞌai.” Wowani wu gutosini ya wu raꞌai. rWosiwani Jisas ya wunu sawe, “Uku ti kale bai hungwe ki ma ku guto.” Wowani ele hungwe hinga wu gutowani ya tinda sukwatale. qyO michi kumbwa humokuto ki wosiro tapaꞌangi hatachi funda hungwe le ya da. Hungwe mwe le, Juta hima le wui lo mwanji ni sirinani ele hinga ki uku wu yandau. Wunu funda funda 20 galen gikiꞌi 30 galen giki fwa ambwe hinga ete wu torondau. |pqWowani ri nuwai ele tau ra himache leni ya ti sawe, “E, mwanji fo ri bwawa, o mwanji numbwa ya ma ku sirina.” loQWowani Jisas ya tini sawe, “O bai humwe, o ai tau, o ni tau mina. Ani amwa ahi ti ta nambwe.” jnMDani ini waini uku ti humbusiwani Jisas nuwai ya rini sawe, “Dele himako waini uku nambwe.” omWJisas ga ele ri himache ga wu uchawani wunu okwe humwe hopwekondau sumbu ni wu hei ki ya wu tasinda. 'l IWosiwani gisi fisi ini humbusiwani lindanawani hima fori Galili mapwa ki dau Kena ko ki humwe ti ya ri hopwekonda. Wondawani Jisas nuwai o michi ki ya ti da. Ak }3Wosini Jisas mwanji fonga ya ai rini sawe, “Mwe naha ki kunu a sawendau: Ichai hewen ko ti tukwawa ku heiwa dori Hima i Che tenge ki Gotri ensel le ya wu raususikasindakonda.”
j 2Ete wowani Jisas ga mwanji wasa ka hinga ya rini sawe, “Mwe naha ki o mini a sawenda, fik me mu ki mi linindawani mini ani heiro sumbu a sawero keke sembe ma haro. Woro ichai dohaꞌa sumbu cheche ni dikindau sumbu omwesika laka to sukwawa o mi heikonda.” i {1Wowani Nataniyel ga mwanji wasa ya rini sawe, “Ondiyakandiyandau hima, mini Gotri Che, Isurel lei King Apukolaka.” \h 30Wowani Nataniyel ya rini sawe, “Hinde wowani mi ani hambwandau?” Ete wowani Jisas mwanji wasa ka hinga ya rini sawe, “Tambwa Filip mini ucha nambwe fik me mu ki mi linindawani o gisi ki mini ani heiro.” Pg /Wowani jisas heiwani Nataniyel rini tambwa tandawani, ka hinga rini ni ya wunu ri sawe: “Ma hei, rini Isurel hima kupu lei nindo ki hima mwe naha fori. Mwanji gambo foti rini ga da nambwe.” f 7.Wowani Nataniyel ya rini sawe, “Wo bwele sumbu kipe fotito Nasaret ko ki sukwakondau?” Ete wowani Filip ya rini sawe, “Ma tani pwe bwe hei.” ~e w-Wowani Filip ini Nataniyel ni ri heini ya rini sawe, “Moses ka imbihumbwa Gotri lo mwanji ki hi rihi tini kaiwani Gotri mwanji bwarakarandaro hima le okwe o hi numbwa wu kaisiro hima ri, nu heihiro. Rini Nasaret ko kipe Jisas, Josep i che.” \d 3,Filip rini Besaita ko kipe hima, woro Anduru hima pi Pita fini okwe o ko kipembwa. c
+O gisi lindanawani Jisas Galili mapwa tokwe ri i ki ri hambwandani Filip ni ri heini ya ri sawe, “Mini ma ani sirina.” >b w*Wosini Anduru Jisas tambwa ya rini raꞌai. Ete wowani Jisas rini heini ya rini sawe, “Mini Saimon, Jon i che. Ichai hi ako mihi ti Sifas.” “Sifas” hi mwe ti nu jamekowani ka hinga: “Pita.” (Do mwanji “Pita” Kwanga mwanji ki jamekowa “Humokuto”) Jisas Filip hima pi Nataniyel ni ri ucharo &a G)Woro Anduru ri ini ri analongo Saimon ni metengei ri heini ya rini sawe, “Mesaiya nu heihiro.” “Mesaiya” hi ti nu jamekowani ka hinga: “Kurais.” m` U(Anduru, Saimon Pita i analongo rini Jon mwanji ni mendini Jisas ni fi sirinani fi iro hima fo. ?_ y'Wowani ya fini ri sawe, “Ma ki tani ki hei.” Ete wowani fi ini o ri dau aka ti ya fi hei. Wosini o gisi nika tinga rini ga ya fi da. Hinde wowani, o 4 kilok sunduya hinga ihiro. ^
&Wowani Jisas jamekoni fini heiwani rini fi sirinani fi tawani ya fini ri sawe, “Kini bwele mwaꞌambwe ni ki wakindau?” Wowani ya rini fi sawe, “Rapai, mini so aka ki mi dau?” “Rapai” hi ti ka hinga nu jamekondau: “Ondiyakandiyandau hima.” c] A%Ete wowani opi ri himache fisi o mwanji ri bwawani fi mendikoni rini fi sirinani ya fi i. z\ o$Wosini wu heiwani Jisas wunu tambwa ya ri ta. Wowani Jon ya sawe, “Ma hei, kari bai hima Gotri Sipisip Che.” e[ E#O gisi lindanawani Jon ai saini etiwani ri himache fisi saini rini ga ya funda wu eti. Z "Woro anjenga o sumbu ni ani heisini a bwarakarandau: Dori hima rini Gotri Che.” Jisas opuriꞌopuri himache rihi leni rataro 7Y i!Ani anjenga rini ani hambwa nambwe. Ka ani humbwewani a tani ele himiyama hurahama ni uku minde ki wunu a yasindau, woro o hima to ani sawe, ‘Mi heiwa Gotri Himamwale sikani hima foi tenge tiki litiwa ya ma hambwa, ori hima ele himiyama hurahama ni uku ri yasino ti, Gotri Himamwale ki ri yasino.’ X 9 Wosini Jon amwei naha ka hinga ya ri sawe, “Ani ani heiwani Gotri Himamwale ti hewen ko hanjaꞌaisini apwenumwa hinga sikani rini ki ya liti. )W M Ani anjenga rini ani hambwa nambwe. Ani a tani dele hima ni uku minde ki wunu a yasindau ti, o hinde wowani, Isurel leni dori hima amwei wunu a meku kinani.” 1V ] Dori hima ni imbihumbwa ka ete a sawe, ‘Hima fori ai gumwa ki ri tano ti, ori hima ai apukolaka. Hinde wowani, ani ra nambwe dawani imbihumbwa rindombwa ete daro.’ ^U 7 Wosiwani lindanawani Jon heiwani Jisas rini tambwa ya ta. Wowani Jon ya sawe, “Ma hei, o bai hima rini Gotri Sipisip Che. Rindo apa do nuwe ki dau himiyama hurahama lei wui kapwa sumbu ri rani ri humbweno. !T = Ka sumbu Jotan gara angi tokwe dau Betani ko ki sukwaro. O gara kumbwa Jon ele himiyama hurahama ni uku wunu ri yasindaro. Jisas rini Gotri Sipisip Che oS YHima mwe ri ai gumwa ki jepi jepi ori tanda. Woro ani hima kipe na numbwa ri su kupu ti a hungono.” R 1Wowani Jon mwanji wasa ya wunu sawe, “Ani uku minde ki wunu a yasindau. Woro hima fori kui nindo tiki o ri da. Woro kunu rini ni ku hikisandau. 2Q _ya rini wu sili, “Mini Kurais mina, Ilaicha mina, e, mini ka Gotri mwanji bwarakarano hima mina, wo hinde wowani dele himiyama hurahama ni uku ti wunu mi yasindau?” =P wWosiwani Farisi hima leto humbwero hima le tani }O uWowani Jon ya sawe, “Ani imbihumbwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima ri Aisaiya ka hinga bwaro hingambwa a dau, ‘Hima fori hima da nambwe michi tiki ri uchani ka hinga o ri sawenda: Apukolaka keke numbo ma ku wonorukwesiwa sa ri ta.” ’ 'N IWofunu ka hinga ya rini wu sawe, “Wo mini namo? Ma nunu sawewa nunu humbwero hima le tambwa o mi mwanji nu raꞌai. Wo minjenga hinde hinga mi sawendau?” sM aEte wowani ya rini wu ai sili, “Wo o hinga ti nawa, mini Ilaichaꞌa?” Wowani ya ri sawe, “Mina.” Wowani ya wu ai sawe, “Wo mini ka Gotri mwanji bwarakarano hima mindoꞌo?” Wowani mwanji wasa ya wunu ri sawe, “Mina.” uL eWowani Jon mwanji foti ri yani nambwe, hima amwei tiki hapa tinga uchani ya ri sawe, “Ani Kurais mina.” &K GJerusalem ko ki dau Juta himako i mekupu hima le wui puris hima fwelenga Lifai hima fwelenga wunu humbwewani wu ini Jon ni ya wu sili, “Mini namo?” _J 9Hima fori Gotri miyaningisopo ti gamweche ri heinda nambwe. Minambwe naha. Woro Gotri ni takaisini dani rini hinga dau ka ri Che funda naha tombwa Gotri nunu ri mekusiro. Uku yasindau hima, Jon, Gotri mwanji bwaro I ;Hinde wowani, Gotri ri lo mwanji ti Moses i tapa tenge tiki nunu haro. Woro hima keke wo sumbu tinga mwanji mwe naha mu tinga Jisas Kurais ki sukwaro. H Rini ki talesiro hima keke wo sumbu rihi ki nunu tinda ete funda funda ele mwaꞌambwe kipe naha rihi nu torosindau. vG gJon ori hima ni amwei ri bwandani ka hinga uchani ya ri sawe: “Injelembwa ka ete kunu a sawero hima mwe ri ori to, ‘Ai gumwa ki takondau hima ri rindo apukolaka. Hinde wowani, ani ra nambwe dawani rini injelembwa ete ri daro.” ’ F %Ka Mwanji to hima minde hinga sirasini nui nindo ki ya da. Wosiwani ri kwambu omwesika laka ti nu heiro. Kwambu mwe ti, Gotri Che funda naha i ri kwambu, woro Yapai to rini humbwewani ri taro. Rini ki hima keke wo sumbu tinga mwanji mwe naha mu tinga talesindau. 3E a
Woroti nuwai yapai fi tiki, hima tape okokona ki, e, hima i inaka ki Gotri che hinga wu sira nambwe. Mina. Gotri tombwa rinjenga wunu ri wosiwani ri che hinga wu siraro. D y Woro hima fwele rini rakaruni sembe rini numbwa wu haro keke Gotri ri che hinga wu waꞌaino kwambu ti ya wunu ri ha. JC Ri ko tokwe ri tawani ri hima kupu le rini toroni rakaru nambwe. B
Wosini do nuwe ki ya ri da. Gotri rini kumbwa do nuwe ri wosiro. Woro nuwe pe himiyama hurahama le rini ni wu hambwa nambwe. lA S Ka lindana mwe naha, ele himiyama hurahama ni taiyandakonda. Woro o to do nuwe ki ya takonda. V@ 'Rinjenga ka lindana, mina. Rini nimba o lindana ni amwei ri sawe ki ri taro. o? YRi taro ti, ka lindana ni amwei ri sawewa hima le ri mwanji ni wu mendini Gotri ni sembe ti wu ha ki. R> Hima fori ya ta. Hi rihi ti, Jon. Gotri to rini humbwewani ri taro. U= %Lindana oti hundu tiki okundau. Wondawani hundu ti o tini ichakinda nambwe. T< #Rini ki himamwale dau. Wondauku himamwale oti hima leni lindana ti handau. 6; gRini naha kumbwa Gotri dele mwaꞌambwe hinga tinda ete ri wosiro. E, mwaꞌambwe foti numbo foriki sukwa nambwe. Mina. Ele mwaꞌambwe hinga tinda ete rini kumbwa sukwaro. /: [Metengei naha do Mwanji Gotri ga daro. k9 SDo nuwe wosi nambwe gisi tiki Mwanji ti ete daro. Do Mwanji Gotri ga daro. Woro o Mwanji to Gotri. v8eka hinga sa ri hambwa: E, hima fori kapwa sumbu ai wosindau hima forini ri okulani numbo kipe ki ai rini ratawa kapwa sumbu ai wosindaro hima ori himamwale ako ni ai torowa Gotri ele ri wosindaro kapwa sumbu ni ri rani ri humbweno. 73Ai hiparakambwe le, e, kui nindo ki hima fori Gotri mwanji mwe ni ri hanjaꞌaisini ri isiwa kunu forito numbo kipe ki ai rini rataro ti nawa ,6QWowanumbwa Gotri ni ri ai uchahambwawani niri ki mwa ai sikani nuwe ti buchewani ahirahi ti ya ai wosi. Numbo hukwe ni sirinani iro hima ri ma nu ai rini nu rata E5Ilaicha rini nunu hinga hima minde. Woro mwa ye nambwe da kinani Gotri ni kwambu tiki ri uchahambwawani mwa ye nambwe gisi ti asama namili nika ti tapaꞌangi ini hatachi funda ete ya i. }4sO keke kunu ele kui kapwa sumbu kui hiparakambwe lenga ku anambwani ku anasawefikasini Gotri kipe ai kunu wosi kinani Gotri ni ma ku uchahambwa. Sembe ha hima kipe Gotri ni uchahambwandau sumbu ti kwambu ga dani hima leni kipe naha okulandau. M3E, Gotri ni sembe mwe naha wu hasini wu uchahambwawa Apukolaka hahungo hima ori ni kipe o rini ai wosikonda. E, kapwa sumbu fo rini ki dawa Apukolaka o kapwa sumbu okwe o ri rani ri humbwekonda. 2Kui nindo ki hiparakambwe fori hahungo ri mendindauꞌu? O hinga nawa ori hima sios mekupu hima leni sa ri sawehambwawa wu tani Apukolaka hi tini wu rasaindani lopoche ti hi tiki tusini tape rihi ki wu yehesini Gotri ni wu uchahambwawa sa rini okula. Y1+
Kui nindo ki hiparakambwe fori nomo ri randauꞌu? O hinga nawa Gotri ni sa ri uchahambwa. Kui hiparakambwe fori sembe rihi ti ri eripendauꞌu? O hinga nawa hukwa ti ri rani Gotri hi tini sa ri rasai. 0 Ai hiparakambwe le, metengei naha do sumbu ni ma ku wosi: Apa hewen ko tini, nuwe tini, e, mwaꞌambwe fweleni ku uchani mwe naha kari kau ku na kei. “Ei” ku na kinawa “Ei” numbwa ma ku na. Minambwe ku na kinawa “Mina” numbwa ma ku na. Foki mwe naha kari kau ku nawa Gotri apa o sumbu ni o kunu ri silikonda. Sembe ha hima kipe Gotri ni uchahambwandau sumbu ti kwambu ga dau X/) Ma ku mendi. Nunu ka hinga nu hambwandau: “Hima le sembe kwambu tiki wu toronambusini ele nomo hinga wu randau ti wunu sa wu eripe.” Kunu Jop ki sukwaro ele simiyanehei sumbu ni ku mendiro. Rini sembe rihi ri toronambusini ele nomo hinga ri randaro. Wosiwanumbwa dani ini Apukolaka rini keke woni sumbu kipe naha ai rini wosiro. Ei, mwe naha nu hambwanda, Apukolaka nunu keke woni gisi gisi sumbu kipe tumbwa nunu wosindau. Apa mwe naha kari kau nu na hinga .+
Ai hiparakambwe le, kunu imbihumbwa Gotri mwanji ti Apukolaka hi tiki bwarakarandaro hima lei sumbu tini ma ku hambwa. Wunu ni omwemendindau hima le walambe sumbu wunu wu wosindawani ele nomo hinga tinda ete wu randaro. Woro kunu ele wui sumbu hinga numbwa ma ku sirina. r-] Ai hiparakambwe le, kunu apa kui hiparakambwe forini sembe enge ku ani gumwa tokwe rini ku saweholiya kei. Foki Gotri kui sumbu ti o kunu ri kilikonda. Ma ku mendi, koti mendino hima Gotri lengenumbo takai ki kari kwai eninda. E,Kunu okwe o hingambwa sembe kuhi ma ku toronambusini ele nomo hinga ma ku randani Apukolaka ni ku nikisinda. Apukolaka ai tano gisi ti takaihiro. O keke sembe kuhi kwambu tiki sa ete da. p+YO hinga keke, ai hiparakambwe le, kunu ele nomo ma ku randani Apukolaka ai tano gisi ti ku nikisinda. Ku hambwandau, yapai chele rupwa ti sembe rihi toronambusini ahirahi kipe rihi mwe wa kinani mwa ga nika ga ri nikisindau. -*SKunu hima kipe naha leni nindumwasari wunu ku kotimwosini wunu ku yeni ku siro. Woro wunu ga au wasa kunu wu ye nambwe. Ele nomo ma nu randani Apukolaka nu nikisi )wGisi gisi kunu do nuwe ki ku dani mwaꞌambwe kipe numbwa ku torondani ku eripeꞌaripendau. Wondani fe hinga ahirahi miyafo ku andani tape kuhi ti kunu hehenandau. O sumbu hinga ti kunu yeni sino gisi jipe takai tandawani ku otokunandau hinga. (Ma norukweni ku mendi. Kui rupwa ki ahirahi eindau tau raro tau ra himache leni tau wu raro keke ya ti wunu ku ha nambwe. O keke wunu amwaka wu mendini au laka wu gindau. Wondawani hewen kipe ele mwaꞌambwe ni aulindau Apukolaka Gotri o ata ni ri mendiro. &'EGol silifa kuhi ti tinda se yiro. Do yiro se to kapwa sumbu kuhi ni amwei woni kunu sawendani hima tape kuhi ti tinda a a iwa ya humbukonda, hi ti tikisapu leni tusiwani u uni humbundau hinga. Kunu ya mwaꞌambwe miyafo ku wauro ti Gotri mwanji bwano gisi jipe takaindawani ku wauro. w&gEle mwaꞌambwe kuhi hinga tinda kapwaworo. Wondani ele nikaꞌari kuhi eke ti sekutosiwani tinda kapwaworo. % 1Apa kunu ya mwaꞌambwe chele hima leni kunu a sawekondau. Ichai kunu ki sukwano nomo laka ni ku hambwasini ichaka omwesika laka ki ma ku ichaka. $Ka tini ma ku hambwa. E, hima fori sumbu kipe tini ri hambwasini o sumbu ni ri wo nambwe nawa ori hima kapwa sumbu tini ri wondau.~#uWoroti kunu mwanji ni ku mwaseni ku bwandani hi kuhi tini ku rasaindau. Hima hi ni rasaindau ele sumbu hinga kapwa. "9Tambwa ku sawero hinga mina, ka hinga ma ku sawe, “E, Apukolaka okokona nawa nui himamwale ga nu dani do tau ni nu ranoꞌo tau ba foni nu rano.” B!}Woroti kunu a sawendau, ichai sukwano sumbu ti ku hikisandau. Himamwale kuhi ti hinde hinga? Himamwale kuhi ti hiki hinga, hi omongosiwa hiki saini da hinga wokoni metengei ya humbuu. 5
Kunu hima fwele ka hinga ku sawendau, “Apaꞌa icheki ko laka foki nu ini asama funda ri nu dani ya tau ni nu rani ya omwesika nu torono.” 1 Gotri rindombwa lo mwanji ti ri owesini koti mendini mwanji kilindau hima hinga ri dau. Rindombwa hima fweleni lindana tokwe ri ratandani hima fweleni hi tokwe ri rawaindau. Woro mini namoto kale biya hima ni mwanji ti mi kilindau? Mwanji to mwaseni hima hi rasaindau sumbu y k Ai hiparakambwe le, apa hiparakambwe kuhi leni kapwa mwanji bwa kei. Hinde wowani, hima fori hiparakambwe forini kapwa mwanji bwani ri sumbu ni kiliwa ori hima Gotri lo mwanji ni kapwa mwanji ri bwani ri kilindau. E, Gotri lo mwanji ni mi kilindau nawa mini Gotri lo mwanji ni sirinandau hima hinga mina, mini koti mendini mwanji kilindau hima hinga mi etindau. & E
Kunu Apukolaka miyaningisopo ki hi kuhi ti ma ku rakai. E, o sumbu hinga ku wosiwa rini ga hi kuhi ti o ri rasaikonda. Hiparakambwe ni kapwa mwanji bwa kei O Kunu sembe nomo keke ku hambwani ma ku ichaka. Kunu ku hingindau hima le, o sumbu ma ku hanjaꞌaisini ma nimba ku ichaka. Kunu ku eripendau hima le, o sumbu ma ku hanjaꞌaisini nomo ti ma ku ra.
4~}} ||.zzzy5xKwovvvuurtss?rqq p'oonmmlpkkkj0ii1hg?fe0dd
c,aa``0_^x]C\\p[[TZYXXlWkWVVlUTT&SS.RR QQPP;ONN!MXLuKKu==}<Wowani wunu ga mwanji wasa ti ka hinga ya rini wu sawe: “Wo mini okwe Galili hima foriꞌi? Gotri chengi ti ma norukweni heini hambwa. Gotri mwanji bwarakarandau hima fori Galili mapwa ki hinde sukwa kumbwa.”*M3“Ka nui lo mwanji hima ni nindumwasari nomo rini nu ha ki nunu ohounaroꞌo? Mina. Ri mwanji ti nu mendini ri wosiro sumbu ti norukweni nu hambwasini pwe.” c?2Wowani Nikotimas, imbihumbwa Jisas tambwa iro wui hima kupu forito ya wunu ri sawe, 1Mina. Woro kale himiyama hurahama Gotri lo mwanji wu hikisandau. O keke Gotri wunu wosiwani huruhumba naha wu sirasindau.” dA0Nunu mekupu hima lenga Farisi hima lenga, ku heiwani nunu fori rini ni sembe nu haroꞌo? S /Wowani Farisi hima lenga ya wu sawe, “Rini kunu okwe kunu gamboroꞌo? -.Ete wowani apungwandai kicha hima lenga mwanji wasa ka hinga ya wu sawe, “Imbihumbwa hima fori, kari hima bwandau mwanji hinga bwa nambwe.” 6e-Ete wosiwani apungwandai kicha hima le, puris hima lei apukolaka le, e, Farisi hima le tambwa ya wu ai i. Wowani ya wunu sawe, “Hinde wowani rini ku rata nambwe?” ,Hima fwele rini toroꞌinji kinani wu woro ti, hima fori tapa rini toro nambwe. Mekupu hima le Jisas ni sembe wu ha nambwe 5e+O hinga wu bwa bwa nerimbe fisi ya wu huwa. ~}*E, Gotri chengi ete sawero, Kurais rini Defit hima kupu fo hinga imbihumbwa Defit daro ko, Betelehem, ko ki sukwano.” })Wondawani fwele sawe, “Rini Kurais.” Ete wowani fwele ya wu sili, “Hinde, Kurais to ka Galili mapwa ki takondauꞌu? |9(Wowani himiyama hurahama fwele o mwanji ni wu mendini ya wu sawe, “Mwe naha, dori hima rini ka Gotri mwanji bwarakarano hima to do tasinda.” <{q'Jisas ka mwanji hinga ri sawero ti, Gotri Himamwale ni ri sawero. Rini ni sembe haro hima le ka Gotri Himamwale ni waya o wu torokonda. Ka gisi ki hima le Gotri Himamwale tini wu toro nambwe, hinde wowani, Jisas ri ai saini hi omwesika ri toro nambwe ri dawani. Himiyama hurahama le nerimbe fisi wu huwaro z7&Dohaꞌa mwanji Gotri chengi ki ka hinga sawesindau: Hima fori sembe ani ni ri hano ti, himamwale ga dau uku ti ri sembe ki ete sukwani elendano.” gyG%Ka gisi laka i gisi jipe ti gisi omwesika naha. Woro o gisi ki Jisas saini etisini ka hinga ri uchani ya ri sawe, “E, hima fori uku sumbwe hi tinga rini saiwa, ori hima ani tambwa sa ri tani uku sumbwe ti sa ri a. exC$Ka ete ri sawero ti, ‘Apa ku ani wakini hinde ku ani hei kumbwa,’ wosini ka hinga ete ri ai sawero ti, ‘Kunu a dano ko ti hinde apa ku ta kumbwa,’ woro kapi mwanji mu mwe ti hinde hinga?” Himamwale ga dau uku w#Ete wowani Juta hima kupu le wunjenga ka hinga ya wu anambwanda, “Ka so mapwa naha ki ri isiwa hinde apa rini nu wakini nu hei kumbwa? Ka nui hima kupu le Girik lei ko leki hima kicha hinga wu dau ki ri ini Girik hima leni ri ondiyakandiyakondauꞌu? nvU"Wosiwa ku ani wakini hinde apa ku ani hei kumbwa. Wondani o a dano ko ki hinde apa ku ta kumbwa.” uuc!Jisas ya sawe, “Gisi faiche naha kunu ga a dasini ani humbwewani a taro hima ri tambwa ya ani ai ikonda. ztm Farisi hima le wu mendiwani ele hima miyafo Jisas ri wosiro kale sumbu hinga leni ya wu bwanda. Wowani puris hima i apukolaka lenga Farisi hima lenga ori hima ni toroꞌinji kinani apungwandai kicha hima fweleni wu humbwewani ya wu i. 4sa Ele himiyama hurahama lei nindo ki hima miyafo sembe ti rini ni wu hasini ya wu sawe, “Kurais tano gisi ki kwambu chele sumbu ambwe sumbu ambwe miyafo naha ri woni dori hima wosindau kwambu chele sumbu leni ri dikinoꞌo?” Jisas ni toroꞌinji kinani apungwandai kicha hima fweleni wu humbwero
r O keke rini toroꞌinji kinani ya wu anakwe. Woroti ri gisi mwe ti ta nambwe. O keke hima fori tapa ti rini owe nambwe, mina. Wq' Ani rini ani hambwanda. Ani rini ga a daro tito ri ani humbwewani a taro.” ?pw Jisas Gotri aka laka we ki ri dani ele hima ni Gotri mwanji ti wunu ri ondiyakandiyandani ri uchani ka hinga ya ri sawe, “Ani ku ani hambwani ko minde ahi ti okwe o ku hambwanda! Woro anjenga ai okokona ki a ta nambwe. Ani humbwewani a taro hima ri, ri sumbu ti mwe naha. Woro kunu rini ku hikisandau. o9Woro nunu nu hambwanda, dori hima ri taro ko minde rihi ti. E, Kurais tano gisi ti, hima fori ri taro ko minde rihi ti hinde apa ri hambwa kumbwa.” 6neWo ma hei to! Mwanji ti hima wausindau apweli ki ri bwandawani wunu ga mwanji wasa foti rini wu sawenda numbwa. Mekupu hima ele mwe naha wu hambwandau poꞌo, rini Kurais? m)Wosiwani Jerusalem ko kipe himiyama hurahama fwele ya wu sawe, “Ele hima rini yewa ri ha kinani wu anakwendau hima mwe ri kari toꞌo? )lKApa miya ki nimba hei hei hima i sumbu ti kili kei. Ele mwaꞌambwe ki dau sumbu tinda ete kipe naha ma hambwasini pwe mi bwe kili.” Jisas rini Kuraisiꞌi? k#Kunu Moses lo mwanji ni kipe naha ku sirina kinani ku hambwandau, wosini himati gisi ki kui che leni hima tape kupu ti ku kutondau. Woro himati gisi ki ani okwe o hingambwa hahungo hima forini kipe tumbwa ai rini a wosisiwani bwele keke sembe enge a ti ku ani andau? jMoses hima tape kupu kutondau sumbu tini kunu sawendiriro. Mwe naha, do hima tape kupu kutondau sumbu rini ki sira nambwe. O rini ni mwaseni sukwaro metele hima nuhi ki siraro. O keke apa kundo himati gisi ki kui che leni hima tape kupu ti ku kutondau. iEte wowani Jisas ga mwanji wasa ka hinga ya wunu sawe, “Ani kwambu chele tau fo a wosiwani kunu tinda ete ku apapanaro. h!Wowani ele himiyama hurahama mwanji wasa ka hinga ya rini sawe, “Himamwale kapwa fo mini ki o da. Namoto mini yeni si ki anakwendau?” ?gw“Imbihumbwa Moses Gotri lo mwanji ni kunu ha nambweꞌe? Woro kui nindo ki hima fori o Gotri lo mwanji ni sirinanda nambwe. Bwele mu keke ku ani yeni si ki ku anakwendau?” fyHima fori mwanji fwele ri inakahambwa ki ri bwandau ti, o hi rihi tini ri rasai ki ri wondau. E, hima fori rini humbwewani ri taro hima ri hi ni ri rasai ki ri rawa, rini sumbu mwe naha tini sirinandau hima, gambondau sumbu fo rini ki da nambwe. meSE, hima fori Gotri okokona tini ri sirina ki ri hambwandau ti, rini apa do a sawendau mwanji mu mwe ti amwei naha ka hinga ri hambwakonda: Do a bwandau mwanji ti, Gotri to sawero mwanjiꞌi, ai inakahambwa mwanji ni a bwandau. d5Wowani Jisas ga mwanji wasa ka hinga ya wunu sawe, “Do mwanji kunu a sawendau ti, o ai mwanji mina. O ri ani humbwewani a taro hima ri ri mwanji. c Wondawani Juta hima kupu le wu apapanani ya wu sawe, “Hinde wowani dori hima ka hambwa laka ri hambwandau? Rini sukul ri wo nambwe.” bKa gisi laka i nindo ki Jisas Gotri aka laka ki ri rarusini ele himiyama hurahama ni Gotri mwanji ti ya wunu ondiyakandiyanda. ca?
Woro wunu ele Juta hima kupu le keke wu akindani wunu forito mwanji rini ni sawe nambwe. S` Wondawani ele himiyama hurahama rini keke mwanji miyafo ki ya wu anambwanda. Ete wondani fwele sawe, “Rini hima kipe.” Wowani fwele sawe, “Mina, rini himiyama hurahama leni ri gambolombondau.” p_Y Wondawani Juta hima kupu le o gisi laka ki rini ni wu wakindani ya wu sawe, “Kari hima soki dau?” ^
Jisas hipache le ka gisi laka wu hei kinani wu isiwanimbwa, rini okwe ya i. Woro ri iro ti, amwei ri i nambwe, gainani ri iro. w]g O mwanji hinga wunu ri sawesini rini Galili mapwa ki ya ri da. Jisas Nikaꞌari Ba Kiro Gisi Laka hei ki iro \3Kunjenga ma ku ini gisi laka kuhi ti ku hei. Ani o gisi laka kuhi ti hinde apa ani inehei kumbwa. Hinde wowani, gisi mwe naha ahi ti ta nambwe.” >[uDo nuwe ki dau himiyama hurahama le hinde apa kunu omwemendi kumbwa. Wunu ani numbwa wu omwemendindau. Hinde wowani, wu wosindau kapwa sumbu wuhi ni amwei wunu a sawendau ti keke. {ZoEte wowani Jisas ya wunu sawe, “Ani ai gisi mwe naha ti ta nambwe. Dele gisi hinga o kui gisi mwe naha tumbwa. ^Y5Ri hipache le okwe rini ni sembe wu ha nambwe. O keke ka mwanji hinga ti wu sawero. TX!E, hima fori hima lei miyaningisopo ki amwei ri da kinawa, rini sumbu fwele yanini ri wosinda nambwe. E, dele sumbu hinga mi wosindau ti nawa, dele himiyama hurahama i miyaningisopo ki amwei ma eti.” W3Wowani ri hipache le ya rini sawe, “Mini do ko ma hanjaꞌaisini Jutiya mapwa ki ma ini sumbu fwele mi wowa mi himache le wu heini sa wu hambwa. vVeKa gisi ki Juta hima kupu lei gisi laka foti, ka hinga wu uchandau, Nikaꞌari Ba Kiro Gisi Laka, ya takai. QU O sumbu hinga humbusiwani Jisas Galili mapwa kumbwa ya ri ichiꞌuchanda. Rini Jutiya mapwa tokwe ri i ki ri diyahandau. Hinde wowani, o ki dau Juta hima kupu le rini yeni si kinani wu hambwandawani. NTGHima mwe ri Jutas ni sawero, Saimon Isukariyot i che. Rini kale tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi Himache fo, woro dani ini rindo Jisas ni yeno hima lei tapa tenge ki o rini ni ri hakonda.aS;FWowani Jisas ga mwanji wasa ka hinga ya ri sawe, “Kunu hinde, tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi ai Himache hinga kunu ani esi nambweꞌe? Woro kui nindo tiki dau hima fori himamwale kapwa rini ga o da.” fREENunu sembe ti Gotri ni nu hasini nu hambwanda, mini Gotri humbwero Hima Kipe Funda Naha.” Q3DWowani Saimon Pita ga mwanji wasa ka hinga ya rini sawe: “Apukolaka, namo tambwa nu ino? Ete da ete da himamwale ga dau mwanji mini ga dau.
PCWowani Jisas tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi Himache rihi leni ya ri sawe, “Kunu okwe ku ani hanjaꞌaisini ku i kiꞌi?” O BO mwanji hinga ri bwani humbuwani, Jisas himache miyafo naha rini hanjaꞌaisini ya wu i. Wosini rini ga wu ai i nambwe. HN AWosini mwanji gamweche ga ya ri ai sawe, “Do mwanji bomo mu keke ka hinga kunu a sawero: ‘E, Yapai hima forini kwambu ti ri ha nambwe nawa, ori apa ani tambwa hinde ri ta kumbwa.” ’ LM@Woro kui nindo tiki dau hima fwele sembe wu ha nambwe.” Imbihumbwa kapwa Jisas sembe ha nambwe hima ele ga rini omwemendini hima lei tapa tenge ki rini hano hima ele ga wunu ni ri hambwasino. E, Hima ri Che dori ku heiwa, o ri taro ko ki ri ai rauwa hinde hinga wai? GJ=Woro Jisas ri inaka ki ya ri hambwa, ri himache le ri bwasiro mwanji o tini inaka tenge miyafo wu hambwandawani. Wokoni ya wunu ri sawe, “Do ai mwanji to inaka kuhi ti kunu jamekoroꞌo? I <Ete wowani ri himache le o mwanji wu mendini ya wu sawe, “Do mwanji kapwatako naha. Namoto apa mendini toro kumbwa?” H-;Jisas kapaneyam lei lotu wondau aka ki wunu ondiyakandiyandani do mwanji hinga ni wunu sawero. Jisas rini himamwale ga dau mwanji ri torosindau SG :Dohaꞌa o hewen ko andosini sikaro bereti. Dohaꞌa bereti o imbihumbwa nui metele hima le asini wu haro hinga mina. Hima fori do bereti ni ano ti, rini himamwale kipe ri torosini ete da ete dano.” 9Fk9Himamwale ga dau Yapai ri ani humbwewani a tasini ri kwambu ki himamwale ga a dau. Woro o hingambwa hima fori hima tape ahi ri ano ti, rini ai kwambu ki himamwale ga ri dano. cE?8E, hima ri hima tape ahi ga fi ahi ga ri andau ti, rini ani ki dawani ani rini ki a dau. eDC7Hinde wowani, hima tape ahi ti o ahirahi minde naha, e, fi ahi ti o uku sumbwe minde naha. C6E, hima fori hima tape ahi ga fi ahi ga ri ano ti, ete da ete da himamwale rini ga dano. Wondawa gisi jipe ki ai rini a rasaino. NB5Wowani Jisas ga ya ai wunu sawe, “Mwanji mwe naha ki kunu a sawendau: E, Hima ri Che dori ri hima tape ga ri fi ga ku a nambwe nawa, kunu apa ete da ete da himamwale ga hinde ku da kumbwa. 1A[4Ete wowani Juta hima kupu le wunjenga wui nindo tiki mwanji au hinga ya wu anayendani ya wu sawe, “Hinde wowa kari hima ri hima tape ti nunu ri hawa nu ano?” |@q3Ani himamwale ga dau bereti, hewen ko ti ani hanjaꞌaisini a sikaro. E, hima fori do bereti ni ri ano ti, rini himamwale ga ete ri dano. Do bereti o ai hima tape, do nuwe ki dau hima le himamwale kipe ni wu toro kinani wunu ani hakondau.” o?W2Woro hewen ko ti sikaro bereti dohaꞌa da. E, hima fori o bereti ni ri awa, hinde apa ri ha kumbwa. `>91Imbihumbwa kui metele hima le hima da nambwe michi ki mana tini wu aro. Woro wu haro. /=Y0Ani andombwa himamwale ga dau bereti. t<a/Mwanji mwe naha ki kunu a sawendau: Hima fori sembe ani ni hano ti, ete da ete da himamwale rini ga dano. r;].“Hima fori Yapai hei nambwe. Dori hima Gotri ga dasini ri sikaro to ori hima tombwa Yapai heiro. s:_-Gotri mwanji bwarakarandaro hima le kairo chengi ki ete sawe, ‘Gotri ele himiyama hurahama ni ri ondiyakandiyano.’ Ele hima hinga tinda ete Yapai mwanji ni wu mendini rini ni wu hambwani wu sirinandau le, wunu ani tambwa tandau. V9%,Hima fori rinjenga ri okokona ki ani tambwa hinde ri ta kumbwa, mina. Ani humbwewani a taro Yapai to hima forini toroni longowa ori hima ani tambwa ri tano. Wosiwa gisi jipe humbuno ki ai rini a rasaino. 85+Wowani Jisas ga mwanji wasa ka hinga ya ri sawe, “Apa kunjenga kui nindo ki kapwa inaka ku hambwandani mwanji miyafo ku anambwa anambwa kei. .7U*Wondani ya wu sawe, “Dori hima Jisas, Josep i che. Ri nuwai yapai nu hambwanda. Hinde wowani ete ri sawero, ‘Ani hewen ko ti ani hanjaꞌaisini a sikaro’?” Y6+)O mwanji hinga ri bwasiwani Juta hima kupu fwele rini ni kapwa inaka wu hambwandani ya wu anambwa anambwanda. Hinde wowani, Jisas ete sawero keke, “Ani andombwa hewen ko ki andosini sikaro bereti.” ]53(Hinde wowani, ai Yapai ri okokona ti ka hinga: Ele hima hinga tinda ete Hima ri Che dori ni wu heini sembe rini wu haro ti, wunu ete da ete da himamwale kipe wu torono. Wosiwa gisi jipe ki ai wunu a rasaino.” B4}'Ori hima ani humbwewani a taro ri okokona ti ka hinga: Apa dele ri ani haro himiyama hurahama fori ani hanjaꞌaiwa walambe rini i hinga, mina. Gisi jipe humbuno ki ai wunu a rasaino. @3y&Hinde wowani, ani hewen ko ti ani hanjaꞌaisini a sikaro ti, ai okokona ni a sirina ki a sika nambwe, mina. Ani ani humbwewani a sikaro hima ri okokona ni a sirina kinani a sikaro. '2G%Yapai ani ni haro himiyama hurahama hinga tinda ete ani tambwa wu tano. E, hima ani tambwa wu tano ti, ele hima gumwa hinde wunu a si kumbwa. Minambwe naha. P1$“Woro, kunu a sawero. Ku ani heiro ti, sembe ku ani ha nambwe. V0%#Wowani Jisas ya wunu sawe, “Ani andombwa himamwale ga dau bereti. Ani tambwa tano hima ri, iche ti hinde apa rini ha kumbwa. E, hima ani ni sembe ri hano ti, uku sumbwe hi ti hinde apa rini sai kumbwa. Z/-"Wowani ya rini wu sawe, “Apukolaka, ka bereti gisi gisi ma ete nunu handa.” .'!Hinde wowani, ka kunu handau bereti mwe ti, hewen ko ti andosini nuwe tokwe sikani nuwe pe himiyama hurahama leni himamwale ti ri handau.” 4-a Wowani Jisas ya wunu sawe, “Mwanji mwe naha ki kunu a sawendau: Moses hewen pe bereti tini kunu ha nambwe. Mina. Ai Yapai to hewen pe bereti mwe naha tini kunu handau. /,W E, nui atei hima, hima da nambwe michi tiki mana ti wu aro. Woro Gotri chengi o sumbu ni ka hinga sawero, ‘Rini hewen kipe bereti wu a kinani wunu ri haro.” ’ /+W Wowani ya rini wu sawe, “Mini apa bwele kwambu chele sumbu fotini mi wosiwa nu heitoni mi mwanji tini nu sirinani sembe ti nu hano? Bwele sumbu ni mi wosino? * Wowani Jisas ga mwanji wasa ya wunu sawe, “Gotri tau ti ka hinga: Kunu Gotri humbwewani taro hima ka rini sembe ti ma ku ha.” k)O O hinga ri nawani ya rini wu sawe, “Hinde na hinga nu wosini apa Gotri tau ti nu rano?” '(GApa kapwasino ahirahi keke tau ku ra kei. Mina. Kunu ka ete da ete da ahirahi keke tau ma ku ra. Ahirahi mwe ti ete da ete da himamwale ni sawero. Woro ka ahirahi hinga ti Hima ri Che dori to kunu hano. Yapai Gotri o sumbu hinga Che to wosi kinani ri ohounani ri wupa ya rini wosi.” b'=Wowani Jisas mwanji wasa ya wunu ri sawe, “Mwanji mwe naha ki kunu a sawendau: Do ku ani wakitekindau ti, kwambu chele sumbu ku heiro ti keke mina, ka bereti ku awani sembe ti kunu talero keke ku ani wakitekindau. &}Wu ini fwanjuwei angi tokwe rini wu heini ya wu sawe, “Ondiyakandiyandau hima, ahaꞌa ki hinde gisi mi taro?” 5%cEle himiyama hurahama wu heiwani Jisas ga ri himache lenga da numbwa. Wowani kanu tenge fweleki wu rauni Kapaneyam ko tokwe Jisas ni wakini ya wu i. Jisas hewen pe bereti $!Woroti Taipiriyas ki taro kanu fwele okwe Apukolaka ka bereti Gotri ni ri weseꞌasini wu aro michi takai tiki tani yenjimbelesini ya da. #{Dani ini lindanawani ele himiyama hurahama fwanjuwei angi tokwe daro leto ya wu hambwa, injele kanu miyafo wu hei nambwe funda naha tombwa daro, woro Jisas o kanu tenge ki ri himache lenga ri rau nambwe, ele ri himache letombwa rauni wu iro. ?"wWowani rini wu toroni kanu tenge tiki wu rakaru ki ya wu okokona. Wosiwani kanu oti wu i kinani wu indaro ko ki metengei ya ete raru. Himiyama hurahama le Jisas ni wu wakitekindaro G!Wowani ya wunu ri sawe, “Ando a tandau. Apa ku aki kei.” k OKanu tenge tiki fwa wu tindawani tapaꞌangi tumbwaꞌa tapaꞌangi hatachi funda kilomita hime hinga ya wu inda. Wondani wu heiwani Jisas fwa tenge ki ri eti eti wunu tambwa takaini ya ri tanda. O tini wu heikoni ya wu aki. A }Wondawani ausuwa laka ti sindawani fwa au ti ya sainda. Wu raini kanu tenge tiki wu rauni fwanjuwei angi tokwe Kapaneyam ko ki ya wu i ki. Wondawani ya hundu, woro Jisas wunu tambwa i nambwe. N O gisi hunduwani Jisas i himache le fwanjuwei tokwe ya wu rai. M Wowani Jisas ya ri hambwa, rini wu toroni raꞌaini wui king apukolaka hinga rini wu esi ki. O hinga keke wunu andosini rini bati gimba tokwe ya ri ai rau. Jisas fwanjuwei tenge tiki eti eti iro B}Ele himiyama hurahama o kwambu chele sumbu hinga ri wosiro tini wu heini ya wu sawe, “Mwe naha, rini do nuwe ki sika ki bwasiro Gotri mwanji bwarakarano hima kari to sikaro.” )
Wowani ka tapaꞌangi bereti wu ani andosiro atiparatipa le fokumbwa wu wausini hala tapaꞌangi tapaꞌangi ini hatachi fisi ya ete wu waro. + Wu ani wunu chikiwani ri himache leni ya ri sawe, “Ele ete dau atiparatipa fokumbwa ma ku wau, apa ahirahi fwele nimba dani walambe i ki.” _7 Wu litisiwani Jisas o bereti ri torosini Gotri ni ri weseꞌasini ele hima ni ri humwasini ya wunu ha. Wosini ka fwaiꞌomwe fisi ni o hingambwa ya ri wosi. Wosiwani wui okokona tiki wu ano hinga ya wu anda. E
Wowani Jisas ya wunu sawe, “Ele himiyama hurahama ma ku sawewa sa wu liti.” O michi ki ki miyafo naha ya da. Wowani ele hima hinga ya wu liti. Woro wu litiro hima mwe le 5,000 hinga. "= “Che fori bereti tapaꞌangi ga fwaiꞌomwe fisi ga dohaꞌa ri torosinda. Woroti delehaꞌa himiyama hurahama miyafo hinde apa wunu chiki kumbwa.” PWowani ri himache fori, Anduru, Saimon Pita i analongo, rito ya sawe, 3Ete wowani Filip ga mwanji wasa ti ka hinga ya rini sawe, “E, tau rawani asama funda humbukondawani torono ya hinga nu raꞌaini bereti le nu rani nu ratasiwa, apa dele himiyama hurahama anasawe hinga tinda ete kapwache kapwache wu awa hinde apa wunu chiki kumbwa.” mSO hinga rini sawero ti, nimba rini simiyaneheiro. Rini rinjenga ri wosino sumbu ti ri hambwasinda. U#Wosini Jisas ri maꞌaikaꞌaini ri heiwani himiyama hurahama miyafo naha rini tambwa ya wu tanda. Wondawani Filip ni ya ri sawe, “Dele himiyama hurahama miyafo naha wu ano bereti soki apa nu rano?” GO gisi Juta hima kupu lei Pasofa gisi laka ti ya takaisinda. MEte wondawani Jisas gimba ki rauni ri himache lenga ya ri lininda. 1Wondawani himiyama hurahama miyafo naha rini sirinani ya wu inda. Hinde wowani, hahungo hima leni kwambu fwele ri wosiro sumbu tini ka wu hei to. m UO sumbu ri humbusini dani ini Jisas Galili fwanjuwei angi tokwe ya ri i, o fwa hi foti, Taipiriyas. z
m/Woro ka ri kairo mwanji ni sembe ku ha nambwe keke apa a sawendau mwanji tini hinde hinga sembe ku hano?”x i.E, Moses mwanji ni sembe kuhi ti ku hawambwa, ai mwanji okwe sembe ku hano. Hinde wowani, rindo ani ni kairo. 4 a-Kunu apa ete ku hambwa kei, ani ai Yapai miyaningisopo ki kunu a kotimwono. Mina. Kunu kotimwono hima ri, o Moses. Woro kari hima to kunu okulano nani ete ku nikisindau. ^
5,Kunjenga kui nindo ki hi laka kunu uchasi ki ku okokonandau. Wondani Gotri funda naha ki tandau hi laka tini ku toro ki ku okokonani ku wakineheinda nambwe. O hinga ti, Gotri ni sembe ti hinde hinga ku hakondau? ( I+Ani Yapai hi ki a tasiwani kunu ai mwanji ti ku mendini ku toronda nambwe. E, hima fori tani hi rihi numbwa ri bwawa ri mwanji ni ku mendini ya ku torokonda. S *Woro kunu ani hambwasinda, kunu kui sembe ti Gotri keke ku wonda nambwe. V%)“Hima le ani ni hi omwesika wu ani uchano tini ani ohounanda nambwe. M(Wosiwani himamwale kipe ku toro kinani ani tambwa ku tanda nambwe. }s'Kunu Gotri chengi ele ni mwanji mu mwe ku hambwa kinani tau kwambu ku randau. Wondani ka hinga ku hambwandau, o chengi minde ki ete da ete da himamwale kipe ku torono. Woro ele chengi ki dau himiki hinga tinda ete ani numbwa amwei sawesindau. &Wondani ri mwanji okwe kui sembe we ki kwai da nambwe. Hinde wowani, Yapai humbwewani taro dori hima ni sembe ku ha nambwe. +%Ani humbwewani a taro Yapai to rinjenga ani ni amwei sawero. Woro ori hima i tumwa ti ku mendindani ri miyaningisopo ti ku heinda nambwe naha. %$“Woro Jon ani okulani amwei ani ni sawero sumbu ni dikindau mwaꞌambwe ti a torosindau. Dele tau hinga a randau ti, ele tau hinga ai Yapai to ani haro to mwanji hinga ani keke amwei bwandani ele himiyama hurahama ni ya mekunda, Yapai to ani humbwewani a taro. #?#Jon rini lamu to okundani taiyandau hinga. Wondawani kunu ri daro gisi fwele kumbwa rini ki taiyandau hi ni ku eripe kinani kui inaka ki ya ku hambwasi. +"Ani hima foto etisini ani ni okulani mwanji ri bwa ki inaka miyafo ani hambwanda nambwe. Ani Gotri ai kunu raꞌai kinani do mwanji a bwandau. |q!“Imbihumbwa Jon ni mwanji ku humbwewani iro. Wosiwani rini mwanji mwe naha tini amwei naha kunu ri sawero. x~i Woro hima fori dasini ani okulani ani ni amwei ri sawewa o ani hambwanda, o mwanji ri ani sawero ti mwe naha. U}# “E, ani bati nawa, do mwanji anjenga a bwandau ti, o mwe naha mina. 1|[ “Ani anjenga ai inaka ki sumbu foti hinde apa a wosi kumbwa. Ani ai Yapai mwanji numbwa a sirinani hima lei sumbu a kilindau. Woro hima ni kilindau sumbu ahi ti kipe naha. Hinde wowani, o ai okokona ni a sirinanda nambwe. Ani ka ani humbwewani a taro hima ri okokona tumbwa a sirinandau. {7 O gisi tawa wunu matimat wu hanjaꞌaisini o wu ai saikonda. Wondawa sumbu kipe wosindaro hima le wu ai saini himamwale ako wu torosini ya wu dakonda. Woro kapwa sumbu wondaro hima le wu ai saini koti ki wu etini huruhumba ya wu heikonda. Jisas ni sawehambwaro hima fwele o da z Woro kunu apa ka tini inaka tenge miyafo ku hambwa kei. Matimat ki siro ele hima hinga tinda ete ri tumwa ni wu mendino gisi ya tanda. `y9Rini Hima ri Che, o keke ri Yapai ele hima i mwanji ni ri kilino kwambu ti rini haro. nxUYapai himamwale mu naha rini ki dau. Woroki ri Che rini kwambu ri hawani rini okwe himamwale chele. twa“Mwanji mwe naha ki kunu a sawendau: Gisi fo o sukwakonda, woro apa sukwahiro. O keke matimat ki siro hima le Gotri Che i tumwa ni ya wu mendikonda. Wondawa ri mwanji ni mendini sirinaro hima le himamwale kipe ya wu torokonda. ,vQ“Mwanji mwe naha ki kunu a sawendau: Hima ri ai mwanji ni ri mendini ani humbwewani a taro hima rini sembe ti ri hawa, rini ete da ete da himamwale kipe ti rini ga dano. Wosiwa rini apa koti ki hinde ri eti kumbwa, mina. Rini handau sumbu ni ri dikisini apa himamwale ako ga ri dau. ]u3Wosiwa ele hima hinga Yapai hi tini rasaindau hingambwa Che ri hi ni o hingambwa wu rasai kinani. Hima le Hima i Che dori hi tini wu rasai nambwe nawa, ka rini humbwewani taro Yapai hi ti hinde wu rasai kumbwa. ttaYapai hima forini hinde ri kili kumbwa. Ele hima ni kilino tau hinga tinda ete ri Che numbwa ri hasindau. (sIYapai matimat ki haro hima leni ai ri rasaisini himamwale ako ri ai handau. Woro o hingambwa Che ri okwe ri okokonandau hima leni himamwale ako ri ai handau. MrYapai Che keke funda ete ri wondau, o keke ri wosindau sumbu hinga tinda ete ya rini mekuu. Woro kale sumbu ni dikindau tau laka ni o rini mekukonda. Wondawa kunu inaka miyafo ya ku hambwakonda. :qmEte wowani Jisas mwanji wasa ka hinga ya wunu ri sawe, “Mwanji mwe naha ki kunu a sawendau: Che ri ri inaka ki sumbu foti hinde apa ri wosi kumbwa, mina. O ri Yapai wosindau sumbu hinga ni ri heisini hambwa hambwa ya ri wosiu. Ele sumbu hinga tinda ete Yapai wosindau hingambwa Che okwe ya wosiu. Sp Ete wowani Juta hima kupu le Jisas ni wu yewa ha kinani gamwe tinga mwe naha ya wu hambwa. Hinde wowani, himati gisi sumbu wuhi numbwa ri yetupwasini ri wo nambwe, foti ka hinga ri sawero, Gotri o ri Yapai naha. O mwanji hinga ri bwaro keke, rini Gotri hingambwa rinjenga ri naro. Gotri Che ri rini tau rano kwambu ri torosindau o'Ete wowani Jisas ga mwanji wasa ya wunu sawe, “Yapai ahi ele gisi hinga tau ete ri randau. Woro hingambwa ani okwe do tau ete a randau.” nEte wowani Juta hima kupu le Jisas ni sembe enge ti ya wu anda. Hinde wowani, hima ti gisi ki o sumbu hinga ri wosiro ti keke. jmMWowani ori hima ini Juta hima kupu leni ya ri sawe, “Kipe ani wosiro hima ori Jisas sa to.” Rl Dani inumbwa Jisas Gotri aka laka we tiki rini heini ya rini sawe, “Ma mendi. Apa kipe ti mi wosihiro. Kapwa sumbu ti ai wo kei. Ma ai wowa apa nomo omwesika naha foti o mini ki sukwakonda.”
k
Wowani kipe wosiro hima ori ya hikisa. Hinde wowani, ka michi ki himiyama hurahama miyafo naha dawani Jisas wunu andosini ete iro. Uj# Wowani ya rini wu sili, “Namoto topo mihi toroni mi i ki mini sawero?” ~iu Wowani mwanji wasa ti ya wunu ri sawe, “Ka kipe ani wosiro hima ri ete ani sawe, ‘Topo mihi ma toroni i.” ’ h-
Wowani Juta hima kupu le kipe wosiro hima o rini ya wu sawe, “Apa himati gisi. Topo kichani i kei. Nui lo mwanji o tini minambwe nasindau.” 2g] Wowani metengei naha ori hima i tape ti kipe naha rini wosiwani saini ri topo ri toroni ya ri i. Ka sumbu sukwaro gisi ti, Juta hima kupu lei himati gisi foki sukwaro. PfWowani Jisas ya rini sawe, “Ma saini topo mihi toroni ya i.” keOWowani hahungo hima ori ya sawe, “Hima laka, fwanjuwei ti imbikiꞌembekiwani namoto ani okulani ani toroni rawaino? Mina. Anjenga a rai ki a wondau, wondawani mina, hima fweleto mwaseni ani dikisini ya wu raindau.” 3d_Jisas ori hima ri heiwani tukuyandawani ya ri hambwa, asama miyafo naha ete ri hahungondaro. Wosini Jisas ya rini sawe, “Tape mihi kipe wosi ki mi okokonandauꞌu?” gcGHima fori o tapa aka we ki daro ti, ri hahungo ri mendindawani 38 asama hinga ya ete i. Ub#Hinde wowani, gisi fweleki Apukolaka i ensel rito sikani o fwanjuwei ki raisini hakweitakweiwani imbikiꞌembekindau. Wondawa metengei naha o fwa we ki raino hima ri, hahungo rihi ti kipe ri ai wosino.] jaMWondawani ele tapa aka ki hahungo hima le miyafo naha ya wu lininda. Wunu miyasa hima fwele, seke kapwa hima fwele, e, talihapa dingambwa hima fwele ete ya wu lininda. [Wondani fwa ti imbikiꞌembeki kinani ya wu nikisinda. d`AJerusalem ko tiki Sipisip hi uchandau lengenumbo takai ki fwanjuweiche fori ya da. O fwanjuwei hi ti Hipuru mwanji tiki ka hinga wu uchandau, Betesita. O fwanjuwei gamba ki tapaꞌangimbwa kiro tapa aka ti ya da. f_ GWosiwani dani ini Juta hima kupu lei gisi laka foti tawani Jisas Jerusalem ko tokwe ya ri i. ^)6Jisas Jutiya mapwa ri andosini Galili mapwa tokwe ri raruni ka sumbu ya ri wosi. Wowani kwambu chele sumbu ri wosiro ti, numbo fisi ya i.I] 5O hinga wu nawani ri yapai ya hambwa, injele ka amwa naha hinga ki Jisas ete rini sawero, “Mi che himamwale ga o ai ri da.” Wosini rini ga ri hima kupu lenga tinda ete sembe ti ya wu ha. F\4Wowani ya wunu ri sili, “Bwele amwa naha ki kipe hinga ri mendiro?” Wowani ya wu sawe, “Injele nika ti gondi naha ki daro ti, gamindache ri yekwehimewani tape hi ti rini humburo.” s[_3Ete ri indawani ri himache le numbo tiki rini wu heini ya rini wu sawe, “Mi che himamwale ga ai da.”
Z
2Wowani Jisas ya rini sawe, “Ma i. Mi che himamwale ga o ai ri da.” Wowani ori hima Jisas i mwanji ni sembe ri hani ya ri i. lYQ1Wowani king tau ra himache ori ya rini sawe, “Apukolaka ma huwainani sika, apa ai che ha ki.” X0Wowani Jisas ya rini sawe, “E, kwambu chele sumbu ambwe sumbu ambwe le ku hei nambwe nawa sembe ti hinde ku ha kumbwa.” XW)/Woro o hima Jisas Jutiya ko andosini Galili mapwa tokwe taro mwanji ti ri mendini rini tambwa ri ini rini ni ya ri atasimbwatasi, ri tani kamindache naha hakondau ri che ni ri okulawa kipe rini ai wosi ki. fVE.Wosini ri ai ini Galili mapwa tokwe dau Kena ko ki ya ri raru. O ko ki mwasembwa fwa ti ri jamekowani waini uku hinga siraro. Woro Kapaneyam ko tiki king tau ra himache fori dawani ri hurahama che ri ya hahungonda. YU+-Ri ini Galili ko tiki ri raruwani Galili pe hima le rini heikoni ya wu eripeꞌaripe. Hinde wowani, wunu okwe Jerusalem ko tiki wu dasini ka Pasofa gisi laka ki ri wosiro ele sumbu hinga tinda ete wu heiro. T,Jisas rinjenga mwanji ti ka hinga amwei ya ri sawenda, “Gotri mwanji bwarakarandau hima ri ko mu tiki rini hi nambwe.” ZS-+Ka gisi fisi ini humbuwani Jisas o ko andosini Galili mapwa tokwe ya ri i. 2R]*Wondani o humwe ni ya wu sawe, “Ni mwanji tumbwa nu mendini sembe ti do hima ni nu ha nambwe. Mina. Ri mwanji minde ni nunjenga nu mendini ka hinga nu hambwandau, ka hima naha tombwa dele nuwe pe himiyama hurahama leni ai raꞌaindau.” Jisas king tau ra himache ri che tini kipe ai ri wosiro aQ;)Wondawani hima miyafo naha o ri mwanji minde ni wu mendi mendi sembe ya rini wu handa. P(Ete wokoni Sameriya pe hima le rini tambwa tani wunu ga ri da kinani ya rini wu torosi. Wosiwani o ko ki gisi fisi ya ri da. WO''Sameriya pe hima miyafo ka humwe i mwanji tini wu mendikoni Jisas ni sembe ti ya wu ha. Hinde wowani, o humwe ka hinga sawero keke, “Imbihumbwa a wosiro sumbu hinga tinda ete ri ani sawetukwaro.” IN &Kunu a humbwero ti, imbihumbwa ku ra nambwe tau tokwe ku ini ahirahi ku ei ki kunu a humbwero. Hima ba fweleto tau kwambu wu rasiwani kunu amwei tiki ku ini ahirahi le ku eini ku waundau.” lMQ%O keke do mwanji mwe naha, ‘Hima fori ahirahi ti ri kisiwa hima ba forito o ahirahi ri eino.’ HL $Ahirahi eino hima ri rini tau wasa rihi ri torondani ete da ete da ahirahi leni ya ri waunda. Wondani ahirahi kindau hima ringa ahirahi eindau hima ringa fini anaꞌape ya fi eripendakonda.
~}}T|{{%zyy>'==2<;j::99B877655944322:1O0//6..$-+,++U*))(''>&&x%%$$y#""o! [ l W >ErZl^FV
,
n E]=JK aD; .Ete wowani wunu fwele Farisi hima tambwa wu ini Jisas wosiro sumbu tini ya wu sawenda. |Cq -Mariya ni hei ki taro Juta hima kupu le Jisas wosiro o sumbu ni wu heini wunu miyafo sembe ti ya rini wu ha. B% ,Wowani haro hima ori saini ya ri sira. Seke tapa rihi ti nikaꞌari ti rini benisiwani miyaningisopo rihi ti nikaꞌari ti rini gwarosiro. Wowani Jisas ya wunu sawe, “Nikaꞌari ma rini hungosiwa sa ri i.” Mekupu hima le Jisas ni wu yeni si ki mwanji ti wu injiro cA? +O mwanji hinga ri bwasini hapa tinga ya ri ucha, “Lasaras, mini ma saini sira!” o@W *Ani ani hambwanda, gisi gisi mini ani uchahambwandau ti, mi ani mendindau. Woro dele himiyama hurahama do ki wu enindawani wunu keke do mwanji hinga mini a sawero, wosiwa sembe wu ha kinani, minjenga mi ani humbwewani a taro.” 6?e )Wowani humokuto beiye oti ya wu tukwa. Ete wowani Jisas niri ki mausini ya ri sawe, “Yapai, mini a weseꞌanda, hinde wowani, mini ani uchahambwaro ti, mi ani mendihiro. > (Wowani Jisas ya tini sawe, “Tambwa nini a sawero, e, sembe mwe naha ni hawa hi hinga okundau Gotri sumbu ni hei sindau.” W=' 'Wosini Jisas ya sawe, “Do humokuto beiye ma ku tukwa.” Wowani ori hima haro ri kahaiche Mata to ya rini sawe, “Apukolaka, ri hasiwani gisi opuriꞌopuri ihiro. O keke kapwa kuwa naha ya takondau.” :<m &Ete wowani Jisas sembe nomo naha ri ai akoni matimat tokwe ya ri i. Ka matimat humokuto laka foti wu goro sopu. Wosiwani humokuto beiye laka foti o sopu ta ni dimisindau. >;u %Ete wowani fwele ya sawe, “Dori hima miyasa hima ni kipe wosiro hima. Woro hinde wowani Lasaras ni ri okula nambwe, wosipo ri ha nambwe ri dakoro?” Jisas Lasaras ni ai rasairo e:C $Wowani Juta hima kupu le ya wu sawe, “Ma hei, rini do hima keke kipe naha ri wondaro.” &9G #Wowani Jisas ya ichaka. 8y "Wosini ya ri sawe, “Soki rini ku andosiwani ri tukuyandau?” Wowani ya rini wu sawe, “Apukolaka, ma tani hei.” A7{ !Wowani Jisas tini heiwani ya ti ichakanda. Wondawani tini ga taro Juta hima kupu ele wunu okwe ya wu ichakanda. Ete wondawani rini okwe sembe nomo naha ri akoni ichakakoro naha. S6 Mariya Jisas dau michi tiki ti raruni Jisas ni ya ti hei. Wokoni ri seke mu ki ti opulisini ya rini ti sawe, “Apukolaka, e, ahaꞌa ki mi dapo, apa ai mindahara ri hinde apa ri hakoro ambwa.” o5W Ele Juta hima kupu le, Mariya i sembe ti wu wahapisi kinani aka we ki tini ga wu daro leto wu heiwani metengei ete ti saini hoko tokwe ti raruwani tini wu sirinani ya wu i. Wunu ete wu hambwaro, ti ichaka ki matimat ki ti indau. Q4 Jisas ko ki raru nambwe. Rini Mata rini heiro michi kumbwa ete ri dau. T3! Mariya o mwanji ni ti mendini metengei ete ri saini Jisas tambwa ya ti i. n2U Mata o mwanji hinga sawesini ti ini ti hipache Mariya ni ya ti ucha. Wowani ti tawani tini ra ra aka sipi tokwe tini raꞌaisini usariche ya tini sawe, “Ondiyakandiyandau hima dohaꞌa tasinda. Wosini nini ri uchanda.” D1 Wowani Mata ga Jisas ni ya ti sawe, “Ei, Apukolaka. Sembe ani hasindau, mini Kurais, mini Gotri Che. Mini do nuwe ki mi ta kinani Gotri imbihumbwa mini esisiro.” Jisas ichakaro ?0w E, ele himamwale ga dau hima hinga tinda sembe ani ni wu hawa, apa hinde wu ha kumbwa, mina. Ete da ete da himamwale kipe ga ete wu dano. Ka mwanji ni sembe ni handauꞌu, mina?” U/# Ete wowani Jisas ya tini sawe, “Andombwa hasini ai saindau sumbu mu, e, andombwa himamwale ga dau sumbu mu. E, hima fori sembe ani ni ri hawa, himamwale ga ete ri dano, woro hima tape rihi ti humbuno. ~.u Wowani Mata ya rini sawe, “Ani hambwanda, gisi jipe kumbwa rini ga ele himiyama hurahama ga funda wu ai saino.” P- Wowani Jisas ya tini sawe, “Apa ni mindahara o ai saikonda.” f,E Woro ani hambwanda, e, Gotri ni mwaꞌambwe fo keke mi uchahambwawa, apa mini ha sindau.” + Mata numbo ki Jisas ni heini ya rini ti sawe, “Apukolaka, ahaꞌa ki mi dapo, ai mindahara hinde hakoro ambwa.” u*c Mata mendiwani Jisas ya tanda, wowani numbo tokwe rini hei ki ya ti i. Wondawani Mariya aka tiki ya ti da. )1 Wondawani Juta hima kupu miyafo Mata hima pi Mariya ni sembe wahapi fini ha kinani fini tambwa ya wu ta. Hinde wowani, fi mindahara haro ti keke. M( Betani ko ti Jerusalem ko laka ga anatakai, kilomita namili hinga. g'G Wowani Jisas ini o ko raruni ya ri hambwa, Lasaras gisi opuriꞌopuri wa we ki ri daro. c&? Wowani Tomas, hi foti ka hinga wu uchandau, Titimas, rindo ele himache fwele ni ya ri sawe, “Nunu okwe ma nu ini rini ga funda ete nu ha.” Hasini ai saindau sumbu ga ete da ete da himamwale ga fi mu ti Jisas %5 Woro o gisi ani rini ga a da nambwe sumbu ti kunu keke ya ani eripendau. Hinde wowani, o sumbu keke sembe o ku hakonda. Apa rini tambwa ma nu i.” M$ Ete wosiwanumbwa Jisas amwei ya wunu sawe, “Lasaras hahiro. x#i
Jisas Lasaras to haro sumbu ni ri sawendawani ele ri himache leto wu hambwaro, Lasaras o nimba ri tukuyandau. j"M Wowani ri himache le ya rini sawe, “Apukolaka, ri tukuyandau ti nawa, kipe ai rini wosino.” ~!u O hinga ri sawesinimbwa, wunu ya ri ai sawe, “Nui nau Lasaras tukuyahiro. Wosiwani ani ini rini a yetele.” ] 3
Woro, niliki tiki ri iwa, ri hichakono. Hinde wowani, lindana ri heinda nambwe.” } s Wowani Jisas mwanji wasa ti ya wunu sawe, “Gisi funda riki tapwaki ti tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi amwa da nambweꞌe? E, hima fori tapwaki ri ino ti, hinde apa ri hichako kumbwa. Hinde wowani, do nuwe lindanasiwani ri heindau. 3 _ Wowani ri himache le ya rini sawe, “Ondiyakandiyandau hima, imbihi naha Juta hima kupu le humokuto ti mini wu takehekosiwani apa o michi ki mi ai mi i kiꞌi?” f E Ka gisi fisi ini humbuwani ri himache leni ya ri sawe, “Jutiya mapwa tokwe ma nu ai i.” g G Mwanji sawehambwa fihi ri mendiwani Lasaras hahungondawani gisi fisi o michi ki ya ai ri da. S Jisas Mata ga ti hipache ga, e, Lasaras ga ete wunu keke ri wondau. w Wowani Jisas o tini mendini ya ri sawe, “O hahungo sumbu ti hima handau sumbu ki hinde apa ambwe kumbwa. Mina. O hahungo ti himiyama hurahama le Gotri hi tini wu rasai ki sukwasini dau. O hinga wu wowa Gotri Che okwe apa hi laka ri torono.” 1 O hinga keke ri kahaiche pi fisi Jisas ni mwanji sawehambwa ti fi humbweni ya fi sawe, “Apukolaka, o mi okokonandau hima ri apa hahungondau.” - Ka Mariya to Apukolaka ni sanda ti dawehenaro humwe, wosini ti mwa kopika tiki ri seke ti ti hindiro. Woro ti mindahara Lasaras to hahungondau. x k Hahungondau hima fori ya da, hi rihi ti, Lasaras, Betani ko kipe. Betani oti Mariya ga ti apwai Mata ga fi ko. K
*Wowani ka michi ki hima miyafo naha sembe Jisas ni ya wu ha.]3
)Wondawani himiyama hurahama miyafo rini tambwa wu tani ya wu sawe, “Mwe naha, Jon kwambu chele sumbu ambwe sumbu ambwe ri wosi nambwe. Woroti Jon do hima ni ri bwaro mwanji hinga tinda ete mwe naha tumbwa.”
(Wosini Jotan gara angi tokwe ri ai rachini ini Jon metengei naha hima leni uku wunu yasindaro michi tiki ri raruni o ki ya ri da. N
'Ete wowani rini wu toroꞌinjikowani wunu ri dikisini ya ri i. kO
&Woro ri tau tini a randau ti nawa, e, ai mwanji tini sembe ku ha ki au kunu sainda nambwe nawa, apa a randau tau ahi leni sembe ma ku ha. O hinga ku wosini kipe naha ya ma ku hambwa, Yapai ani ga dawani ani rini ga a dau.” ]3
%“E, ai Yapai tau tini a randa nambwe nawa, apa ai mwanji tini sembe ha kei. ta
$Yapai to rihi minde ri ani nasini ani humbwewani do nuwe ki a sikaro. Wosini ka ete a sawenda, ‘Ani Gotri Che.’ Woro o keke ka hinga ku ani sawendau: ‘Mini Gotri ni mi saweholiyandau. Wo hinde wowani o mwanji hinga ku sawendau? 8i
#Gotri ri mwanji ni mendini tororo himako ni “gotri” hinga wunu ri ucharo. Woro o sumbu Gotri chengi ki kaisindau ti, mwe naha tumbwa. Apa Gotri chengi nimba gambo hinga. }
"Wowani Jisas ga mwanji wasa ti ya wunu sawe, “Kui lo mwanji ki Gotri ka hinga ri sawesinda: ‘Kunu gotri le.’ ?
w
!Wowani Juta hima kupu le mwanji wasa ya rini sawe, “Mi wosiro sumbu fo keke humokuto mini nu takehenda nambwe, mina. Gotri ni mi saweholiyani minjenga Gotri mi naro keke.” = s
Wowani Jisas ya wunu sawe, “Yapai ani okulawani kwambu chele sumbu miyafo naha kunu a mekuhiro. Wowani bwele sumbu ahi naha ni ku hambwasini humokuto ti ku ani takehekondau?” ` 9
Ete wowani ele Juta hima kupu le rini wu ekehe kinani humokuto ti ya wu ai ruko. 0
[
Ani ga ai Yapai ga sini funda naha.” . U
E, wunu ni ri ani haro Yapai to ele mwaꞌambwe hinga tinda ete ri dikisindau. Woro ai Yapai tapa tenge tiki wu dau ti, hima fo apa tani hinde wunu raꞌai kumbwa. 3_
Ani ete da ete da himamwale ti wunu ani handau, wosiwa hinde apa walambe wunu i kumbwa. Minambwe naha. E, hima fori ai tapa tenge tiki hinde apa wunu ri raꞌai kumbwa. r]
Ani ai sipisip le ai mwanji ti wu mendindau. Ani wunu ni ani hambwandawani wunu okwe wu ani sirinandau. N
Woroti kunu sembe ku ha nambwe. Hinde wowani, kunu ai sipisip mina. ,Q
Wowani Jisas mwanji wasa ya ri sawe, “Kunu a sawero ti, sembe ku ha nambwe. Kale kwambu chele sumbu ai Yapai hi ki a wosindau tito hi ahi ti amwei wondau. N
Wondawani Juta hima kupu le tani rini wu haweini wu etisini ya rini wu sili, “Numbo geni apa nui sembe ti mi wosindawa inaka fisi nu hambwandano? E, mini Kurais nawa, amwei ma nunu sawefika.” U#
O gisi ki Jisas Gotri aka laka ki dau Solomon tapa aka tako ki ya ri inda. !;
Dani ini Jerusalem ko tiki gisi laka foti ya sukwa. Imbihumbwa Gotri aka laka wu ai tukwaro gisi tito ya ai ta. Ka gisi oti tikiningo andau gisi. s_
Ete wowani fwele ya wu sawe, “Ele mwanji ri sawero ti, himamwale kapwa tinga dau hima i mwanji hinga mina. Himamwale kapwa tito apa hinde hinga ri wowa ka miyasa hima i miya ti ripano?” Juta hima kupu le Jisas ni miho wu tangiro 3
Wosini hima miyafo naha ya wu sawe, “Himamwale kapwa ti rini ga dau, wondawani ori ambwatinambwatindau. Bwele keke ri mwanji ti ku mendindau?” Z-
Juta hima kupu le o mwanji ni wu mendini wunjenga wui nindo ki ya wu huwa. ~
Hima fo ai himamwale ti hinde apa raꞌai kumbwa. Mina. Ai okokona kumbwa apa ai himamwale ti ani andosino. Ai himamwale ti ani andosino kwambu ga ai himamwale ani ai torono kwambu ga a torosindau. Woro do kwambu ai Yapai ani hasiwani a torosindau.” l}Q
Yapai ani keke ri wondau. Hinde wowani, ai himamwale ti ani ohumbwesini o tini ani ai torokondau. u|c
Ani sipisip ba fwele okwe dau, woro wunu do ini we pe mina. Wunu okwe a rata ki inaka kwambu ki ani hambwanda. Wunu a ratasiwa ai mwanji ya wu mendikonda. Wosini nerimbe funda naha hinga wu dawa, hima funda naha tombwa wunu aulindano. {
O sumbu to, Yapai ani ni ri hambwandawani ani okwe Yapai ani hambwandau hinga. Woro ai himamwale ti ele sipisip keke ani ohumbweno. }zs
“Ani sipisip aulindau hima kipe naha. Ani ai sipisip le wunu ani hambwandawani wunu okwe ani wu hambwandau. y
Hinde wowani, o sumbu hinga ri wosiro ti, rini ya kekembwa tau randaro hima. Rini ele sipisip keke gamweche ri ri wo nambwe. txa
Hima fori ya kekembwa sipisip nimba ri aulindau ti, rini yapai chele sipisip mina. Ori hima hinga fuku pe asa ri heiwa tawa ele sipisip ri andosini akini ino. Wowa fuku pe asa oti ele sipisip ni enginaꞌi enginatani ya wunu sendano. w
Ani sipisip aulindau hima kipe naha. Woro sipisip aulindau hima kipe naha ri o ri sipisip leni okula ki ri himamwale ti ri ohumbwendau. gvG
“Hiliya hima ri sumbu fo keke tanda nambwe, rini sipisip leni hili raꞌai ki, wunu yeni si ki, e, walambe wunu i ki tandau. Woro ando a taro ti, himamwale ti wu torowa o tito wui sembe ki wunu tale kinani a taro. 7ug
Ani andombwa lengenumbo. E, hima fori ani tambwa ri tani ri raruwa, Gotri apa ai rini ratano. Wosiwa apa rini o lengenumbo ki ri rarususirasindani ahirahi ti ri wakini ano. %tC
Ele hima hinga tinda ete ani ni mwaseni taro le, wunu hiliya hima, e, mwaꞌambwe matinani raꞌaindau. Woro ele sipisip wui mwanji ti wu mendinda nambwe. vse
Ete wowani Jisas ya ai wunu sawe, “Mwe naha ki kunu a sawendau: Ani andombwa sipisip lei lengenumbo.
r
Jisas do mwanji yepe hinga wunu ri sawesiwani wunu o mwanji yepe mu mwe ti wu hambwa nambwe. Jisas sipisip aulindau hima kipe naha
q
Hima ba forini hinde apa wu sirinani wu i kumbwa. Mina. Apa rini heini akini ino. Hinde wowani, o ri ata gale ti wu hikisandau.” 0pY
Ele ri sipisip hinga tinda ete hoko tokwe ri rakwaisini rindo ele sipisip ni mwaseni ya ri iu. Wowani ele sipisip ri ata gale ti wu mendikoni rini sirinani ya wu iu. Io
Lengenumbo aulini dau hima ri rini keke lengenumbo ti ya ri tukwasi. Wowani ri raruni sipisip ele ni hi wuhi ki wunu ri uchawani ata rihi ti ya wu mendi. Wowani hoko tokwe ya wunu ri rakwai. Vn%
Woro, lengenumbo naha tiki rarundau hima ori, rini sipisip aulini dau hima. Hm
“Mwe naha ki kunu a sawendau: Sipisip ini lengenumbo naha tiki rarunda nambwe ini alase tiki rauni kwai ai raindau ti, ori hima hinga rini hiliya hima, e, mwaꞌambwe matinani raꞌaindau. Tl! )Wowani Jisas ya wunu sawe, “E, miyasa hinga ku dapo, kunu kapwa sumbu nambwe. Woro ete ku sawendau, ‘Miya nuhi ti kipe nu heindau,’ o hinga ku sawendau ti keke kapwa sumbu kunu ki ete dau.”k (Wowani Farisi hima fwele rini ga takaini daro le ka mwanji hinga wu mendini ya rini wu sawe, “Wo, nunu okwe miyasaꞌa?” 5jc 'Wowani Jisas ya sawe, “Ani hima leni a kili kinani do nuwe ki a sikaro. Woro keke ele miyasa himako kipe wu ai heindawa miya heindau himako ele ai wunu sakonda.” i &Wowani ori hima ya sawe, “Apukolaka, mwe naha sembe ani handau.” Ete ri nakoni seke ri ombungweni Jisas ni ya ri lotu wo. khO %Ete wowani Jisas ya rini sawe, “O rini mi heihiro. Rini dohaꞌa mwanji mini ga si bwandau.” rg] $Wowani mwanji wasa ya ri sawe, “Apukolaka, namoni mi sawendau? Mi ani sawewa sembe ti rini ani ha.” ,fQ #Jisas ri mendiwani ele hima rini saweni epikinawani ri iro. Woro ori hima ni ri ai heini ya ri sawe, “Mini Hima ri Che dori ni sembe mi haroꞌo, mina?” e! "Wowani wunu ga mwanji wasa ya rini wu sawe, “Kapwa sumbu keke o hinga mini rasiwani o ki ete mi dau. Wosini apa nunu ni mi ai ondiyakandiyakondauꞌu?” O mwanji hinga rini wu bwakoni ya rini wu toroꞌepikina. Sembe ha nambwe hima le wunu miyasa hima hinga jdM !E, Gotri kari hima ni ri humbwewani ri ta nambwe napo, apa sumbu fo hinde ri wosikoro ambwa.” c Imbihumbwa kapwa ki ete ta tani miya sasiwani nuwai ete rini raro hima i miya ti ai ripasiro sumbu ti nu mendinda nambwe. Hb Nunu nu hambwanda, Gotri kapwa sumbu wondau hima lei mwanji ti ri mendinda nambwe. E, hima fori Gotri ni lotu wondani Gotri ri okokona tunumbwa ri sirinandano ti, Gotri ri mwanji mendindau. (aI Wowani ori hima ga mwanji wasa ya wunu ri sawe, “O kui mwanji ba fo naha! Kunu ku hikisandau so mapwa ki ri taro ti, woro rindo miya ahi ti ri riparo!
`
Nunu nu hambwasinda, Gotri ri mwanji ti Moses ni ri bwaro. Woro kari hima rini so mapwa ki ri taro, nunu rini nu hikisandau.” j_M Wowani kapwa mwanji ki ya rini wu saweholiya, “Mindombwa ri himache. Nunu Moses himache. >^u Ete wowani rini ga mwanji wasa ka hinga ya ri sawe: “Kunu a sawero ti, ai mwanji ku mendi numbwa. Hinde wowani ku ai mendi ki? Kunu okwe ri himache hinga ku sira kiꞌi?” ]w Wowani ya rini wu sawe, “Bwele sumbu hinga mini wosiro? Miya mihi ti hinde hinga mini ri okulawani riparo?” l\Q Ete wowani rini ga mwanji wasa ka hinga ya ri sawe: “E, ani a hikisandau, rini kapwa sumbu wondau hima poꞌo, mina. Ani sumbu fonumbwa ani hambwanda. Imbihumbwa miya ani sasiro tito apa ya ani ai maꞌaikaꞌainda.” G[ Wowani imbihumbwa miya sasiro hima ori ni wu ai uchawani ri tawani numbo fisi ya rini wu sawe, “Mini Gotri hi tini ma rasai. Nunu nu hambwanda, kari hima rini kapwa sumbu wondau hima.” tZa O sumbu hinga keke ri nuwai yapai ka hinga fi sawero, “Si che hima laka sairo. Ma rini ku silinehei.” "Y= Ri nuwai yapai o hinga fi sawero ti, Juta hima kupu le keke fi akifuni fi sawero. Hinde wowani, Juta hima kupu le mwanji ti ka hinga wu injiro: E, hima fori Jisas hi tini ete ri sawewa, rini Kurais, wowa apa lotu wo aka wuhi ki rini toroꞌepikinawa funda ete sirani ri ino. bX= Woro hinde wowani apa ri ai maꞌaikaꞌaindau, o sumbu hinga si hikisandau. E, miya kipe rini wosiro hima ri okwe si hikisandau. Kundo ma rini ku silinehei. Hima laka ri saihiro. Mwanji ti rinjenga ori bwakonda.” W Wowani ri nuwai yapai mwanji wasa ya fi sawe, “Si hambwanda, do che o si che, miya sasiwani ete rini raro che sihi. LV Ete wowani fi tawani ka hinga ya fini wu sili: “Dohaꞌa ki cheꞌe? Ka ki sawewani nu mendiro miya sasiwani ete raro che kihi dohaꞌaꞌa? Woro hinde wowani apa ri ai maꞌaikaꞌaindau?” lUQ Wowani ele Juta hima kupu le miya sasiwani ete rini raro ori hima apa kipe ai rini wosiwani ri maꞌaikaꞌaindau sumbu ni sembe wu ha ki wu diyaha. Wofunu o miya ai maꞌaikaꞌaindau hima, ri nuwai yapai ni ya wu ucha. QT Wosini miyasa hima ori ni ya wu ai sawe, “Kari hima miya mihi ti kipe ri wosiro. Wosiwani mini hinde hinga rini mi saweno?” Wowani ya ri sawe, “Rini Gotri mwanji bwarakarandau hima fo.” DS Ete wowani Farisi hima fwele ya wu sawe, “Gotri kari hima ni humbwewani ta nambwe. Hinde wowani, rini himati gisi ni ri sirina nambwe.” Ete wowani hima fwele sawe, “E, hima fori kapwa sumbu ga dano ti, ka kwambu chele sumbu hinga hinde hinga apa ri wosino?” O hinga wu anambwakoni nerimbe fisi ya wu huwa. RR Wosiwani ya rini wu ai sili, “Miya mihi ti kipe hinde hinga wai mini wosiro?” Wowani ya ai wunu sawe, “Nuwengoro ti ai miya ki ri hindiwani ani ini uku ti a yawani miya ahi ti ani ai riparo.” Q# Woro Jisas nuwengoro ri apenesini ori hima i miya ki ri hindiwani ori hima miya ti kipe ai rini wosiro gisi ti himati gisi foki ri wosiro. hPI
Wowani imbihumbwa miya rini sasiro hima ori ni Farisi hima le tambwa ya rini wu raꞌai. kOO Wowani ya rini wu sawe, “Kari hima soki dau?” Ete wowani ya ri sawe, “Ani a hikisandau.” /NW Ete wowani rini ga mwanji wasa ti ka hinga ya ri sawe: “Jisas hi ete wu uchandau kari hima, rindo nuwengoro ri apenesini ai miya ki ya ri ani hindi. Wosini ya ri ani sawe, ‘Ma ini Siloam fwanjuwei ki uku ti ma ya! Wowani ani ini uku a yawani kipe ani wosisiwani ya a maꞌaikaꞌainda.” \M1
Wowani ya rini wu sawe, “Hinde wowani miya mihi ti kipe ai mini wosiro?” GL Wowani fwele sawe, “E, ori hima o to.” Wowani fwele sawe, “Mina. Ka bai hima ori hima hingambwa, woro rini hima ba fo.” Ete wowani ori hima rinjenga ya ri sawe, “O ando sa to.” cK? Wondawani o ri ko kumbwa funda wu dau hima le, e, imbihumbwa rini heiwani ya mwaꞌambwe keke wunu ni uchandaro hima le ya wu sawe, “Dori hima ka litisini ele hima ni ya mwaꞌambwe keke uchandaro himaꞌa?” qJ[ Wosini ya rini sawe, “Ma ini Siloam fwanjuwei ki uku ti ma ya.” Siloam hi mwe ti nu jamekowani ka hinga: “Humbwewani iro.” Wowani ri ini o fwa ki uku ti ya ri ya. Wosini kipe ri wosisini ri ai tani ya ri maꞌaikaꞌainda. I O hinga ri bwasini sungwa ti nuwe ki ri yini nuwe ga apenesini goro oti ri toroni ori hima i miya tiki ya ri hindi. LH Do nuwe ki a dano gisi ete dawa, ani do nuwe ki lindana hinga.” G Apa lindanasindau, o keke ka ani humbwewani a taro hima ri tau ti ma nu randa. Hundu o ya tanda, wowa hima fori tau hinde apa ra kumbwa. _F7 Wowani Jisas ga mwanji wasa ka hinga ya ri sawe: “Dori hima kapwa sumbu wo nambwe, e, ri nuwai yapai kapwa sumbu wo nambwe. Mina. Do sumbu hinga sukwaro ti, apa Gotri tau ti dori hima ki amwei o sirakonda. bE= Wowani Jisas himache le ya rini sili, “Ondiyakandiyandau hima, namoto kapwa sumbu wosiwani ori che miya sasiwani ri nuwai ete rini raro? Ori hima mwe to kapwa sumbu woroꞌo, ri nuwai yapai to kapwa sumbu woro?” gD I Wosini Jisas ini miyasa hima fori ya ri hei. Ri nuwai rini raro gisi ki miya ete rini sasiro. AC{;O hinga ri bwawani Jisas ni humokuto ba wu ekeheni rini wu ye kinani humokuto ti ya wu ruko. Wokowani Jisas Gotri aka laka ri hanjaꞌaisini ri yanini hoko tokwe ya ri raru.yBk:Ete wowani Jisas ya wunu sawe, “Mwe naha ki kunu a sawendau: Epuraham sukwa nambwe dawani ani ete a daro.” yAk9Wowani Juta hima kupu le ya rini sawe, “Mini asama mihi ti 50 hinga i nambwe, woro Epuraham mi heiroꞌo?” @+8“Kui atei Epuraham gisi ahi ri hei ki ri hambwaro tini nimba ete ri eripeꞌaripero. O tini ri heisini sembe rihi ti kipe naha ya i.” s?_7Woro kunu rini ni ku hambwanda nambwe. Ani rini ani hambwanda. E, ete a sawepo, ‘Ani rini ani hambwanda nambwe,’ wopo ani apa kunu hingambwa mwanji nimba a gambono. Woro ani rini ani hambwandani ri mwanji norukweni a sirinandau. F>6Wowani Jisas ga mwanji wasa ya ri sawe, “E, ani hi ahi tunumbwa a rasaiwa, hi ahi ti tikisapu hinga. Woro ai Yapai, rini kui Yapai hinga ku nandau ti, rindo hi ahi ti ri rasaindau. @=y5Hinde hinga mi hambwandau? Mini ka nui atei Epuraham ni mi dikisindauꞌu? Rini haro. Gotri mwanji bwarakarandaro hima le okwe haro. Mini bwele hima hinga minjenga mi hambwandau?” (<I4Ete wowani Juta hima kupu lenga ya rini sawe, “Apa mini nu hambwahiro, himamwale kapwa mini ga dau. Epuraham hasiwani Gotri mwanji bwarakarandaro hima le okwe haro. Wosiwani apa ka hinga o mi sawenda, ‘E, hima fori mwanji ahi ni ri sirinano ti, rini hinde apa ri ha kumbwa.’ ; 3Mwanji mwe naha ki kunu a sawendau: E, hima fori mwanji ahi ni ri sirinano ti, rini hinde apa ri ha kumbwa. Minambwe naha.” w:g2Ani hi ahi tini a rasai ki a wonda nambwe. Woro hi ahi tini ri rasaindani koti mendindau hima hinga fo o da. 69e1Wowani Jisas ga mwanji wasa ya ri sawe, “Ani himamwale kapwa foti ani ki da numbwa. Mina. Ani ai Yapai hi tini a rasaindawani kunu hi ahi tini ku rakai kinani ku wondau. V8%0Wowani Juta hima kupu lenga mwanji wasa ya rini sawe, “Mwanji mwe naha ki ka mini nu sawendau ti mi hambwanda nambweꞌe: Mini Sameriya ko kipe hima, wosiwani himamwale kapwa foti mini ki o da?” >7u/Gotri ri che ri, rini ele Gotri mwanji hinga tinda ri mendindau. Woro kunu Gotri che mina. O keke kunu ri mwanji ku mendinda nambwe.” Epuraham sukwa nambwe dawani ani ete a daro 76g.Kui nindo ki hinde na hima naha foto ani ki dau kapwa sumbu foti amwei ri wono? E, mwanji mwe naha ki a bwandau nawa, wo hinde wowani mwanji ahi tini sembe ku handa nambwe? a5;-Ani mwanji mwe naha ki a bwandau. Woro o keke kunu ai mwanji ni sembe ku handa nambwe. <4q,“Kunu kui yapai, Saiten, to kunu raro. Wosiwani kunu kui yapai ri okokona tunumbwa ku sirina ki au kunu saindau. Imbihumbwa kapwa rini hima ete ri yeni ri sindaro. Wondani rini sumbu mwe naha tini ri sirinanda nambwe. Hinde wowani, sumbu mwe naha rini ki da nambwe. Nimba gambo mwanji ri bwandau ti, o ri sumbu ni ete ri sirinandau. Rini mwanji nimba gambondau hima, wosini rindombwa mwanji nimba gambondau hima ele wui yapai. 3/+Hinde wowani ai mwanji norukweni ku ani hambwanda nambwe? Do mwanji mu mwe ti ka hinga: Kunu ai mwanji ti wasamba yayanasini ku mendinda nambwe. b2=*Ete wowani Jisas ga ya wunu sawe, “E, Gotri kui Yapai mwe naha napo, o ku ani okokonano. Hinde wowani, ani Gotri ga a daro tito a tasini do a da. Ani ai okokona ki a ta nambwe mina, Gotri to ani humbwewani a taro. ]13)Kunu kui yapai wosindau sumbu hinga numbwa ku wosindau.” Wowani wunu ga ya rini wu sawe, “Nunu nui nuwai hima numbo tenge humwe hinga wosini nunu ra nambwe. Nui Yapai funda naha ritombwa dau, rini Gotri.” *0M(Ani Gotri ki a rataro mwanji mwe naha numbwa tinda ete kunu a sawendau. Woro apa o keke ku ani yeni si ki ku anakwendau. Epuraham o sumbu hinga ri wosi nambwe. V/%'Ete wowani wunu ga mwanji wasa ka hinga ya wu sawe, “Nui yapai Epuraham.” Wowani Jisas ya wunu sawe, “E, mwe naha kunu Epuraham anitafenita napo, Epuraham wosindaro sumbu hinga napo, ku wosiu. %.C&Ani ai Yapai miyaningisopo ki ani heiro mwaꞌambwe tini kunu a bwandau. Wowani kunu kui yapai kunu sawero sumbu ni ete ku sirinandau.” Kui yapai Saiten -9%“Ani, ani hambwanda, kunu Epuraham hima kupu. Woro ku ani yeni si ki ku anakwendau. Hinde wowani, kui sembe we ki ai mwanji fo ku toro nambwe. i,K$O keke Hima ri Che dori kunu wosiwani lalaunasini ku dau ti, kunu lalaunasini mwe naha ku dau. 4+a#Nindumwasari tau ra himache fori ya tiki rini rataro hima i aka ki ri hima kupu fo hinga hinde apa ete ri da kumbwa mina, ri che minde naha tombwa ri aka ki ete ri dano. X*)"Wowani Jisas ga mwanji wasa ya wunu ri sawe, “Mwanji mwe naha ki kunu a sawendau: Ele hima hinga tinda ete kapwa sumbu wu wondau ti, o wui kapwa sumbu tito apukolaka hinga etisini wunu ekichasindau. ) !Wowani wunu ga mwanji wasa ti ka hinga ya wu sawe: “Nunu Epuraham hima kupu. Nunu gisi fo hima fori nunu ekichasiwani nindumwasari ri tau ra himache hinga nu da nambwe. Woro hinde wowani ka mwanji hinga ni nunu mi sawero, ‘Kunu lalaunasini ku dano’?” ({ Wondani mwanji mwe naha tumbwa ku hambwandano. Wosiwa o mwanji mwe naha tombwa kunu wosiwa lalaunasini ete ku dano.” /'W Wosiwani Jisas Juta hima kupu le sembe rini ni haro hima leni ya ri sawe, “E, kunu ani ondiyakandiyaro mwanji tini ku toronambuwa kunu ai himache minde naha.
&
O mwanji hinga ri bwawani himiyama hurahama miyafo sembe ti ya rini wu ha. Mwanji mwe naha tito kunu wosiwa lalaunasini ku dano <%q Kari ani humbwewani a taro hima ri ani ga o da. Rini ani hanjaꞌaisiwani barikapwa a da numbwa. Mina. Hinde wowani, gisi gisi ele sumbu hinga ri okokonandau tumbwa a wondau.” $$A Wosini Jisas ya wunu sawe, “Ichekai Hima ri Che dori ni o ku rasaikonda, wosini o gisi kumbwa ka hima hinga ani nandau tini ku ani hambwakonda. Wosinumbwa o ku hambwakonda, ani mwanji foti ai inaka ki a bwanda nambwe mina, Yapai ani ondiyakandiyaro mwanji hinga numbwa a bwandau. J#
Wowani ri Yapai ni sawero mwanji rihi ti wu hambwa nambwe. \"1Ani kunu a kilino mwanji miyafo ani ki dau. Woro kari ani humbwewani a taro hima ori, ri sumbu ti mwe naha. Ele mwanji hinga tinda ete rini ki a mendiro ti, do nuwe ki dau himiyama hurahama leni a sawendau.” !3Wowani ya rini wu sili, “Wo mini namo?” Ete wowani Jisas mwanji wasa ya wunu ri sawe, “Ani imbihumbwa ete kunu a sawendaro hima tombwa. ; oO keke kunu a sawehiro, kapwa sumbu kuhi tinga ete ku hakonda. E, ani ka hima hinga ani nandau tini sembe ku ani ha nambwe nawa, kapwa sumbu kuhi tinga ya ete ku handakonda.” /Wowani ya wunu ri sawe, “Kunu do kai nuwe ki ku taro. Ani kari kau me ki a taro. Kunu ahaꞌa nuwe kipe hima tiya. Ani do nuwe kipe hima mina. 3 _Ete wowani Juta hima kupu le ya wu sawe, “Hinde wowani ete ri sawero, ‘Kunu ani ino ko ti hinde apa ku ta kumbwa’? Ka rinjenga ri ai yeni ri sikondau poꞌumo?” = sWosini ya ai wunu ri sawe, “Ani ya ani ikondau, wosiwa ku ani wakikonda. Wondani kunu kapwa sumbu kuhi tinga ya ete ku handakonda. Ani ino ko ti hinde apa ku ta kumbwa.” /Ele mwanji hinga ri bwaro ti, Gotri aka laka we ki kwai anguꞌomwe owendau aka tipa ki ele himiyama hurahama ni ri ondiyakandiyandani ri bwaro. Woro hima fori rini toroꞌinji nambwe. Hinde wowani, gisi rihi mwe ti ta nambwe. Kunu ani ino ko ki hinde apa ku i kumbwa NWowani ya rini wu sili, “Yapai mihi soki dau?” Wowani Jisas ga mwanji wasa ya ri sawe, “Ani ga ai Yapai ga sini ku hambwanda nambwe. E, ani ku ani hambwapo ai Yapai okwe ku hambwau.” -SAni anjenga ani okulani mwanji ahi numbwa amwei a bwandau, wondawani ani humbwewani a taro Yapai to ai gumwa ki ri etisini ani keke o mwanji numbwa ri bwandau.” Lo mwanji kuhi ki ka hinga sawesindau: E, hima fisi o mwanji hinga numbwa hima i mwakambe ki amwei fi bwawa, o mwanji fihi mwe naha. #E, hima ni a kili kinapo, ani norukweni rini a kilino. Hinde wowani, ani bati mina, ani humbwewani a taro Yapai to ani ga funda si randau. eCKunu nuwe pe sumbu tini ku sirinani hima ni ku kilindau. Ani hima forini a kilinda nambwe. ;oEte wowani Jisas ga mwanji wasa ya wunu sawe, “O mwe naha, ani ai inakahambwa mwanji leni anjenga ani okula kinani amwei a sawendau. Woro o ai mwanji mwe naha. Hinde wowani, a taro ko ti ani hambwanda, e, ani ai ino ko ti okwe ani hambwanda. Woro kunu a taro ko tinga ani ai ino ko tinga ku hikisandau. "=
Wowani Farisi hima le ya rini sawe, “Mini mi inakahambwa mwanji ni minjenga mi okula kinani amwei mi bwandau. O keke mwanji mihi ti mwe naha mina.” 4a Wosini Jisas ya ri ai wunu sawe, “Ani nuwe ki okundau hi. Ani sirinano hima ri hundu tiki hinde apa ri i kumbwa, mina. Rini himamwale ga dau hi tini ri torono.” Y+ Wowani o humwe ga ya sawe, “Apukolaka, hima nambwe.” Ete wowani Jisas ya tini sawe, “Ani okwe nini a kotimwo nambwe. Ya ma i, wosini ichekai kapwa sumbu fo ai wosi kei.”] Nuwe ki okundau hi ti Jisas '
Wondawani Jisas saini etisini o humwe ni ya ri sawe, “O bai humwe, hima mwe le soki dau? Hinde, hima fori nini kotimwo nambweꞌe?” {o Ete wowani o mwanji ni wu mendikoni wunu funda funda wu saini hoko tokwe ya wu raru. Mekupu hima le mwaseni wu raruwani wunu fwele ya wu jepi. Wosini Jisas wu hanjaꞌaisiwani barikapwa ri dawani o humwe to ri miyaningisopo ki ya ti eninda. LWosini ri ai litini mwa ti ri onongosini nuwe ki ya ri ai kainda. NWondawani rini wu sili siliwani ri saini ri etisini ya wunu ri sawe, “Kui nindo ki hima fori kapwa sumbu fo rini ki da nambwe nawa, humokuto foti metengei naha do humwe ni sa ri takehe.” W'Ka mwanji hinga rini wu sawero ti, rini wu kotimwono numbo foti wu waki kinani ekeme wosindau hinga rini wu simiyaro. Wowani Jisas ri litini mwa ti ri onongosini tapa tongo rihi ki nuwe tiki ya ri kainda.
wMoses lo mwanji ete nunu sawero, do humwe miya hinga ti humokuto ti ma nu takehe. Mini hinde hinga mi sawekondau?” Wosini Jisas ni ka hinga ya wu sawe, “Ondiyakandiyandau hima, do humwe anahopwesini walambe sumbu ti wondawani hima le tini heifikaro. H Wondawani Gotri lo mwanji ni ondiyakandiyandau hima lenga Farisi hima lenga anahopwesini walambe sumbu ai wosiro humwe fotini ya wu rata. Wu ratani o humwe hima wemi naha ki ya rini wu esi. D
Wosini lindanakondawani nurumbumbwa ri saini Gotri aka laka tokwe ya ri ai i. Wosiwani himiyama hurahama miyafo rini haweini ya wu wau. Wosiwani ri litisini ya wunu ri ondiyakandiyanda. ~ w[Ete wosini ele hima wui aka lengu tokwe hisiwasi ya wu ichiꞌucha. Ete wowani Jisas Olif kimba laka tokwe ya ri i.
2~Q}|{{zyxxw;vutt`srr$qjpxpoJnmlltkjjjihh.ggffedcbb5aa)``T_b^]]V\[[dZcYY
XiWWXVUUGTSRRQYPP OO N-MLL=KJJ3IIHGG EDDhD
CCB+Ao@@?>>'=O<;;:p9987776)55(4?3b211800b/..@-v,+**)D('&&%$$-##)"!! Q h TW@Ogn;&
S Z `
g F2w ry]Imbihumbwa ete ta tani apa okwe ai hi tiki mwaꞌambwe fo keke Gotri ni ku uchahambwa nambwe. Woro apa ma ku uchahambwanehei, wowa o kunu hakonda. Wosiwa sembe kuhi ki eripeꞌaripe to o talekonda. Jisas nuwe pe sumbu tini dikihiro 7xgWoro o gisi ki mwaꞌambwe fo keke apa hinde ku ani sili kumbwa. Mwe naha ki kunu a sawendau: E, ai hi tiki Yapai ni mwaꞌambwe fo keke ku uchahambwawa apa o kunu hakonda. ?wwKunu okwe o hingambwa. Apa sembe nomo o ku akonda. Woro dani ini kunu ani ai heiwa ku eripeꞌaripekondau. Wosiwa hima forito apa ka kui eripeꞌaripe hinde rani humbweꞌi kumbwa. CvHumwe fo che rano amwa takai tawani amwaka ti ya ti mendiu. Wosini che oti ti rasini amwaka o tini ai ti hambwanda nambwe, mina, o do nuwe ki ti raro che ori keke ya ti eripeꞌaripeu. {uoMwe naha ki kunu a sawendau: Kunu au laka ku ichakandani moko ku andano. Wondawa nuwe pe himiyama hurahama le ya wu eripeꞌaripendakonda. Sembe kuhi ti nomo naha ino, woro o sembe nomo kuhi ai jamekowa apa eripeꞌaripe to kunu ki sukwano. 6teJisas mwanji rini wu sili ki wu okokonandau sumbu tini ri hambwasini ya wunu ri sawe, “Kunu do kunu a sawero mwanji mu mwe tini ku hambwa ki ku anasili anasilindauꞌu, ka ete a sawero ti: ‘Kamindache naha hinde apa ku ani ai hei kumbwa,’ e, ‘Woro kamindache naha ku ani ai heikonda’? sWondani ya wu sawe, “Ka mwanji, ‘Kamindache’ ri sawero ti, hinde na hinga? Do ri sawero mwanji mu mwe ti nunu nu hikisandau.” GrWowani ri himache le wunjenga ka hinga ya wu anambwa anambwa: “Do nunu sawero mwanji mu mwe ti hinde na hinga, ka ete ri sawero ti, ‘Kamindache naha hinde apa ku ani ai hei kumbwa,’ e, ‘Woro kamindache naha ku ani ai heikonda,’ wosini fo ka hinga ri sawero, ‘Hinde wowani, Yapai tambwa ani ikondau’?” oqW“Kamindache naha hinde apa ku ani ai hei kumbwa. Woro kamindache naha ku ani ai heikondau.” .pUYapai mwaꞌambwe hinga tinda ete ahi. O hinga keke ete a sawero: Ai mwanji ti ri torosini raꞌaini kunu ni ri bwano. Sembe nomo ai jamekoni eripeꞌaripe sukwano loQRini ai mwanji ti ri torosini ini kunu ni o bwakonda, o hinga keke hi omwesika ani ni ri hakonda. unc
Woro ichai ka mwanji mwe naha bwandau Himamwale tito ri tawa ele mwanji mwe naha kumbwa kunu ri raꞌaino. Apa ri inakahambwa mwanji hinde ri bwa kumbwa. Mina. Ri mendino mwanji tumbwa ri bwandani ichai sukwano sumbu okwe kunu saweno. imK “Kunu ani hakondau mwanji ti miyafo naha ya dau, woro o nomo apa hinde ku kicha kumbwa.
l
Gotri kilino sumbu mu naha ni wu hambwano sumbu mu mwe ti ka hinga: Do nuwe ni aulindau mekupu hima laka ori Gotri rini kiliro. k
Sumbu kipe mu naha ni wu hambwano sumbu mu mwe ti ka hinga: Ani Yapai tambwa ani ikondau, wosiwa hinde apa ku ani ai hei kumbwa. gjG Kapwa sumbu mu naha ni wu hambwano sumbu mu mwe ti ka hinga: Wunu sembe ani ni wu ha nambwe. i+Ri tani apa nuwe pe hima leni ri kiliwa kapwa sumbu mu naha ti, sumbu kipe mu naha ti, e, Gotri kilino sumbu mu naha ti tinda ete wu hambwano. ohWWoro mwe naha ki kunu a sawendau: Kunu ani andosini ani ino sumbu ti kunu keke kipe naha. Hinde wowani, ani i nambwe nawa, kunu okulano hima ri kunu tambwa hinde ta kumbwa. E, ani ini rini ni kunu tambwa a humbwewa o ri takonda. @g{Do mwanji kunu a sawewani sembe kuhi ti apa nomo naha. /fWWoro apa ka ani humbwewani a taro hima ri tambwa ya ani ikondau. E, kunu ga a dawani kui nindo tiki hima fori ka hinga ani sili nambwe, ‘Sete mi ikondau?’ Mina. wegWoro do sumbu hinga kunu a sawero ti, ichai hima le o sumbu hinga kunu wosino gisi tawa, do kunu ani autangindau mwanji tini ku ai hambwa ki. Himamwale Kipe ti tau “Ani kunu ga a daro keke dele mwanji metengei naha kunu a sawe nambwe. ddAWunu Yapai ni wu hambwanda nambwe, e, ani ni wu hambwanda nambwe o sumbu hinga wu wosino. Uc#Wunu lotu wo aka wuhi ki kunu wu toroni rawarakonda. Mwe naha, gisi fo takonda, o gisi hinga ki hima fori kunu ri yeni sisini ka hinga ri hambwakonda, rini o sumbu ni anguꞌomwe hinga Gotri ni ri haro. Wb )“Sembe ha sumbu kuhi ku hanjaꞌaino keke, dele mwanji hinga kunu a sawero.
aWondawa kunu okwe ani ni amwei ma ku sawekawe. Hinde wowani, metengei naha tau a rasairo gisi ku ambwesini ani ga ete ku daro.X`)“Woro ai Yapai ga dau kunu okulano hima ri a humbwewa kunu tambwa o takonda. Kunu okulano hima mwe ri, mwanji mwe naha ki bwandau Himamwale, Yapai andosini o takonda. Ri tawa ani ni amwei ri saweno. _ Woro o wui sumbu, wui lo mwanji foki kairo ka mwanji hinga mwe naha sukwahiro: ‘Wunu nindumwasari wu ani omwemendindaro.’ d^AE, hima fori a raro tau hinga randa nambwe. Woro o tau a ra nambwe napo, apa wunu kapwa sumbu nambwe wu dakoro. Woro wunu kale kwambu chele sumbu a wosiro ti wu heisini ani ga ai Yapai ga sini ni ete wu omwemendindau. U]#E, hima fori ani ni ri omwemendindau ti, o ai Yapai okwe ri omwemendindau. \#“E, a tani mwanji wunu a sawe nambwe napo, wunu kapwa sumbu nambwe wu dakoro. Woro apa kapwa sumbu wuhi wu yanino ti, numbo nambwe. [}Ai hi keke, wunu ele sumbu hinga kunu wu wosikondau. Hinde wowani, wunu ka ani humbwewani a taro hima ri wu hikisandau. Z}Kunu do kunu a sawero mwanji ti ma ku ai hambwa: Tau ra himache ri ri apukolaka ni dikinda nambwe. Wunu ani ni walambe sumbu wu wosiro ti nawa o hingambwa apa o kunu wu wosikonda. E, ai mwanji wu sirinaro ti nawa, kui mwanji okwe o wu sirinakonda. YE, kunu do nuwe kipe napo, do nuwe ki dau hima le wui hima kupu hinga o kunu wu okokonakonda. Woro kunu do nuwe kipe hima mina, do nuwe ki ku daro ti ahi kunu a nasiwani o ku da. O hinga keke do nuwe ki dau himiyama hurahama le o kunu omwemendinda. Xy“E, do nuwe ki dau himiyama hurahama le kunu omwemendiwa ya ma ku hambwa, metengei naha ani ni wu omwemendiro. W)Lo mwanji ahi kunu ani haro ti ka hinga: Kunu ele kui hiparakambwe lenga ma ku anakekewonda. Nuwe pe hima le Jisas himache leni omwemendindau tVa“Kundo ani ni kuhi ku ani na nambwe, mina. Ando ahi kunu a nasindau. O sumbu hinga a wosiro ti, ku iwa ahirahi mwe kunu ki wawa o mwe ete dawa hi ahi ki Yapai mwaꞌambwe fo kunu ha ki rini ni ku uchahambwawa kunu ri handa ki. UAni apa kunu ni ai tau ra himache hinga ani ucha hinga, mina, hinde wowani, tau ra himache ri ri apukolaka ri randau tau ti ri hikisandau. Woro ele mwanji hinga ai Yapai takisopo ki a mendiro ti tinda do kunu a sawero. O keke ai nau hinga kunu ani uchandau. VT%E, mwe naha ki kunu a sawendau, ai lo mwanji tini ku sirinawa, kunu ai nau. S
E, hima fori ri himamwale ti ele ri nau keke ri ohumbweno ti, ori hima i hima keke wo sumbu ni dikindau hima keke wo sumbu fo da nambwe. zRm Lo mwanji ahi ti ka hinga: Ani kunu keke a wondau hingambwa kunu ele kui hiparakambwe lenga ma ku anakekewonda. Q{ Do mwanji kunu ni a sawero ti, ai eripeꞌaripe sumbu ti kui sembe we ki dawa kui eripeꞌaripe sumbu ti kunu tale ki. +PO
E, ai lo mwanji ni ku sirinawa, ai hima keke wo sumbu we ki kwai ku da sindau, ka ai Yapai ri lo mwanji a sirinani ri hima keke wo sumbu we ki kwai a dau hinga. yOk Ai Yapai ani keke wondau hingambwa ani o hingambwa kunu keke a wondau. Hima keke wondau sumbu ahi ki ma ku da. vNeE, mwe miyafo naha kunu ki wawa, ai Yapai hi omwesika ri toro sindau. O keke kunu ai himache hinga ku dano. “E, kunu ani ki ku dau, e, ai mwanji ti kunu ki dau ti nawa, apa ele sumbu hinga ku toro ki ku okokonandau ti, ele keke Gotri ni ma ku uchahambwa. Wowa o kunu ri hakonda. “Ani waini me ba. Wowani kunu talitapa. Hima fori ani ki dawani ani ga rini ki a dau ti, ori hima mwe miyafo wakondau. E, ku ani hanjaꞌaiwa, sumbuche fo hinde apa ku wosi kumbwa. sJ_Kunu ani ki ma ku dawa, ani ga kunu ki a da. E, me tali foti waini ba ki ambomuna nambwe tinjenga barikapwa ti dawa mwe ti hinde wa kumbwa. Woro o hingambwa, kunu ani ki ku da nambwe nawa, apa ahirahi mwe hinga hinde kunu wa kumbwa. TI!Do kunu a sawero mwanji keke, kunu wonorukwesiwani kipe naha ku sirahiro. -HSE, me tali ahi fwele mwe wa nambwe nawa, Yapai to seni humbwendau. E, mwe wandau me tali le, o mwe miyafo ai wa kinani Yapai to faiche ri kutoni ri wonorukwendau. PG “Ani waini me ba minde naha. Wowani ai Yapai rini yapai chele rupwa. #E? “Huwe laka apa kunu ga hinde a bwa kumbwa. Hinde wowani, do nuwe aulindau mekupu hima laka ya tanda. Woro, ri kwambu ti hinde ri ani diki kumbwa. {Do Do sumbu hinga sukwa nambwe dawani o sumbu ni apa do kunu a sawesinda. Woro o sumbu sukwawa, sembe o ku hakonda. eCC Ka mwanji kunu a sawero ti ku mendihiro: ‘Ani, ani ikondau. Wosini kunu tambwa ani ai tano.’ E, imbihumbwa ani keke ku wopo, apa Yapai tambwa ani ikondau ti ku eripeꞌaripeu. Hinde wowani, Yapai ani ni dikisindau. ]B3“Sembe wahapi sumbu o kunu ani andosinda. Sembe wahapi sumbu ahi ti o ya kunu ani handa. Ani sembe wahapi sumbu kunu ani handau ti, do nuwe kunu handau hinga mina. Sembe kuhi ti apapanani apa ku aki kei. AWoro kunu okulano hima ri, Gotri Himamwale Kipe, woro ori hima ni hi ahi ki Yapai rini humbwewa ori takonda. Wowa rindo ele mwanji hinga tinda kunu ri ondiyakandiyani ele inaka kuhi ri yeni ri rasaiwa ele kunu a sawero mwanji tinda ete ya ku ai hambwandakonda. R@ “Ani kunu ga ete a dasini dele mwanji hinga ni o kunu a sawenda. ;?oE, hima fori ani keke ri wonda nambwe ti, rini ai mwanji ni ri sirinanda nambwe. Woro dele mwanji ku mendindau ti, o ai mwanji mina. O ri ani humbwewani a taro Yapai ri mwanji. c>?Wowani Jisas ga mwanji wasa ya rini sawe, “E, hima fori ani keke wowa, rindo ai mwanji ti ri sirinakonda. Wowa ai Yapai ori hima keke ri wokonda. Wosini rini tambwa si tani rini ki si aka si kisini rini ga si dano.
=
Jisas o mwanji hinga ri bwawani hima fori, Jutas, rini Jutas Isukariyot mina, woro rindo Jisas ni ka hinga ya ri sawe, “Apukolaka, minjenga nunu ni mi mekukondau, wo hinde wowani do nuwe ki dau himiyama hurahama leni minjenga wunu mi meku hinga?” v<eE, hima fori lo mwanji ahi ti ri torosini kipe naha ri sirinano ti, ori hima ani keke funda ete ri wondau. E, hima fori ani keke ri wondau ti, ai Yapai okwe o rini keke wonda. Wowa ani okwe rini keke a woni anjenga rini a mekukonda.” ;yWoro o gisi kumbwa ani ai Yapai ga a dawani, kunu ani ga ku dawani, ani kunu ga a daro sumbu ti, o ya ku hambwakonda. F:Kamindache naha, do nuwe ki dau himiyama hurahama le hinde apa wu ai ani hei kumbwa. Woro kundo ku ani hei sindau. Hinde wowani, ani himamwale ga a dau, kunu okwe himamwale ga ku dakonda. |9q“Ani apa kunu ani hanjaꞌaisiwa chenguto hinga hinde ku da kumbwa, minambwe naha. Kunu tambwa a takondau. 87Dori hima mwanji mwe naha bwandau Himamwale Kipe. Nuwe ki dau himiyama hurahama le hinde apa rini wu rakaru kumbwa. Hinde wowani, wunu rini wu heini rini wu hambwanda nambwe. Woro kundo rini ku hambwandau. Hinde wowani, apa kunu ga ri dau to kui sembe we ki o kwai ri dakonda. }7sAni Yapai ni a silikonda, wowa kunu okulano hima ri o kunu ri hakonda. Wosiwa ori hima kunu ga ete da ete dakonda. \61“E, ani keke ku wondau ti nawa, ele lo mwanji ahi mwe naha ku sirinakonda. t5aEle sumbu hinga hi ahi ki ku ani siliwa, o a wosi sindau. Jisas Himamwale Kipe ri humbwe ki mwanji injiro 4
Wosiwa ele sumbu hinga tinda hi ahi ki ku ani siliwa a wosi sindau. Wowa o keke Yapai ri Che ki hi omwesika ti ri torokonda. d3A “Mwe naha ki kunu a sawendau: Hima fori sembe ani ni ri hano ti, ele tau hinga a raro ti, rini okwe ri ra sindau. Wosini tau laka ri rani ani a raro tau ni ri dikino. Hinde wowani, ani Yapai tambwa ani ikondau. 32_ Kunu do mwanji ni sembe ma ku ha: Ani Yapai ga a dawani Yapai ani ga dau. E, minambwe nawa, ele kwambu chele tau hinga a raro tini ma ku hambwani sembe ti ani ni ku ha. Y1+
Ani Yapai ga a dawani Yapai ani ga dau, o tini sembe mi handa nambweꞌe? Mwanji kunu a sawendau ti, o ai inakahambwa ki kunu a sawenda nambwe, mina, oti Yapai ani ga dasini ri tau hinga rinjenga ri randau. e0C Ete wowani Jisas ya rini sawe, “Filip, gisi miyafo naha kunu ga a daro ti, mi ani hikisandauꞌu? Hima fori ani ni ri heindau ti, o Yapai ni ri heindau. Wo hinde wowani ete mi sawero, ‘Yapai ma nunu mekusi’? o/WWowani Filip ya rini sawe, “Apukolaka, Yapai ma nunu mekusi, wowa nunu o numbwa nu sirina.” .E, mwe naha ku ani hambwapo, apa ai Yapai okwe ku hambwakoro. Do gisi naha ki ku ambwesini, rini ku hambwani rini ku heihiro.” n-UEte wowani Jisas ya rini sawe, “Ani andombwa numbo, ani andombwa mwanji mwe naha, e, ani andombwa himamwale mu naha. Hima fori ai Yapai tambwa numbo ba foriki hinde apa ri i kumbwa. Minambwe naha. Ani naha kumbwa ri ino. ,Wowani Tomas ya rini sawe, “Apukolaka, soki mi ikondau? Nunu nu hikisandau. Hinde hinga ka numbo apa nu hambwano?” G+Woro kunu ka ko tokwe ani ikondau numbo ti ku hambwandau.” *!E, ani ini kui ko ani otokunasiwa ani ai tani ani ga ku da kinani a raꞌaikonda. Wosiwa a dau ko kumbwa kunu okwe ani ga funda nu da ki. )Ai Yapai aka ki aka tipa ti miyafo naha. E, minambwe napo imbihumbwa ete kunu a sawekoro. Ani ani ikondau, kui ko ti ani otokuna ki. r( _“Apa sembe kuhi ti apapanani saitale kei. Kunu Gotri ni sembe ku hani, ani okwe sembe ti ma ku ani ha. ]'3
&Wowani Jisas ga mwanji wasa ya rini sawe, “Ani ni mi okula ki himamwale mihi mi ohumbwekondauꞌu? Mwe naha ki mini a sawendau: Apwetoko gi nambwe ete dawa hi ahi ti numbo namili o mi hamisakonda.”&!
%Wowani Pita ya rini sawe, “Apukolaka, hinde wowani apa mini a sirina hinga? Mini ani okula ki himamwale ahi ani ohumbwe sindau.” T%!
$Wowani Saimon Pita ya rini sawe, “Apukolaka, soki mi ikonda?” Wowani Jisas ga mwanji wasa ya sawe, “Ani ino ko ti hinde apa mi ani sirinani mi ta kumbwa. Waya ichekaimbwa mi ani sirinano.” *$M
#E, kui hiparakambwe lenga mwe naha ku anaꞌokokonandawa, hima le ka hinga o ya kunu hambwakonda, kunu ai himache.” Jisas Pita ni ete sawero, gumwa rini sino =#s
"Lo mwanji anandi fori kunu a sawe: Kunu kui hiparakambwe lenga ma ku anakekewonda. Ani kunu keke funda ete a wondau hingambwa kunu okwe ele hiparakambwe lenga ma ku anakekewonda. T"!
!Ai che le, gisi faiche naha kunu ga a dakondau. Ani isiwa o ku ani wakindakonda. Woro Juta hima kupu leni a sawero mwanji hingambwa apa do kunu a sawenda: Kunu apa ani ino ko ti hinde apa ku ta kumbwa. 6!e
E, Gotri Hima ri Che ki hi omwesika laka ri tororo ti nawa, Gotri ga o ri Che ni rini ki dau hi omwesika naha ya ri hakonda, woro metengei ete hi omwesika ti o ri hakonda. 4 a
Rini hoko tokwe raruni ri isiwani Jisas ya sawe, “Apa Hima ri Che dori hi omwesika laka ri torohiro. Wosiwani Gotri okwe rini kumbwa hi omwesika laka ri torohiro. k O
Jutas o ahirahi tipa ri torosini metengei hoko tokwe ri raruni ri heiwani hunduro. Lo mwanji ako j M
Jutas ya kowe wuhi ri aulindawani wunu fwele ka hinga ya wu hambwa, Jisas ka mwanji hinga rini sawero ti, gisi laka keke ahirahi mwaꞌambwe wungwa ri ji kiꞌi, e, bwarichape hima leni mwaꞌambwe ri ha ki rini saweroꞌo. w g
Wowani tei ki litiro hima le wui nindo ki hima fori Jisas Jutas ni sawero mwanji mu mwe ti ri hambwa nambwe. 8 i
Jutas o ahirahi ri torowani o amwa naha kumbwa Saiten ri sembe we ki ya raru. Wosiwani Jisas ya rini sawe, “Sumbu fo mi wosi ki mi hambwandau ti ma huwainani wosi.” a;
Wowani Jisas ga mwanji wasa ya ri sawe, “Do a tipa disi tiki a rawaisini o rini ani hakonda. Wowa ya ma ku hambwa, ori hima sa to.” Wosini o a tipa disi ki ri rawaisini Saimon che, Jutas Isukariyot ni ya ri ha. q[
Wowani Jisas himache ori ri mu tokwe ri yekwehimesini ya rini sawe, “Apukolaka, namoni mi sawero?”
Wondawani Saimon Pita to sumbu fo ri hima tape ki ri uyangosini ya rini sili, “Ma rini silinehei, namoni ri sawendau.” X)
Jisas ri okokonandau ri himache fori to Jisas ga takaini funda ya fi lininda. }s
O mwanji hinga ri bwawani ri sawero hima ni wu hikisafuni ri himache le wunu funda funda miya ti ya wu anamisinda. lQ
Jisas o mwanji hinga ri sawekoni sembe rihi ti nomo naha ya i. Wosini ka mwanji hinga ya ri sawe, “Mwe naha ki kunu a sawendau: Kui nindo ki dau hima fori ani omwemendindau hima lei tapa tenge tiki o ri ani hakonda.” D
Mwe naha ki kunu a sawendau: E, hima fori ori a humbwewani iro tau ra hima ni ri toroni rakarundau ti, ori hima ani ni ri toroni rakarundau. E, hima fori ani ni ri toroni rakaruwa, ori ani humbwewani a taro ai Yapai ni ri toroni rakarundau.” Jutas Jisas ni rini omwemendindau hima lei tapa tenge ki o ri hakonda
Do sumbu hinga sukwa nambwe dawani apa o mwanji ni do kunu a sawenda. Woro ichai o sumbu sukwawa ya ku hambwakonda, ani kari Hima. q[
“Ani kunu ni tinda ete a sawenda nambwe. Ani ahi a naro hima le ani hambwandau. Woro ka mwanji Gotri chengi ki dau ti, mwe naha sukwakondau:‘Ani ga bereti andau hima fori seke rihi rasaini o ri ani tatikachikonda.’ b=
E, dele sumbu hinga ni ku hambwasini mwe naha ku wosiwa Gotri kwambu o kunu ri hakonda. &E
Mwe naha ki kunu a sawendau: Tau ra himache ri, ri apukolaka ni dikinda nambwe. E, mwanji raꞌai hima ri, o rini humbwewani ri iro hima ni dikinda nambwe. ve
Ahaꞌa sumbu a wosiro ti, himamwale hinga kunu a mekusiro. O keke kunu okwe a wosiro hingambwa ma ku wosi. 'G
Ani ondiyakandiyandau hima, e, ani apukolaka, woroto kui seke ti a yokoro. O hinga nawa, apa kunu okwe kui hiparakambwe lei seke ti ma ku anayoko anayokosi. 9
‘Ondiyakandiyandau hima,’ e, ‘Apukolaka,’ o hinga ete ku ani uchandau. Woro o hinga ku uchandau ti, kipe naha. Hinde wowani, ani o hingambwa. 7
g
Jisas seke ti wunu yokosini, ri nikaꞌari ri ai soꞌoisini ri litiro tei tokwe ri ai ini litisini ya wunu ri sawe, “Do kunu a wosiro sumbu mu ti ku hambwandauꞌu?
Miho lei tapa tenge tiki rini oweno hima ri ri hambwasindau. O keke ka ete ri sawe to, “Kunu tinda ete kisi nambwe, mina.” B }
Wowani Jisas ya rini sawe, “Uku yaro hima ri uku apa ri ai ya hinga, seke tumbwa ri yokowa ri hima tape tinda kisi nambwe. Kunu kisi nambwe ku dau, woro kunu tinda ete mina.”
+
Ete wowanumbwa Saimon Pita ya rini sawe, “O hinga ti nawa, Apukolaka, seke tumbwa ani yoko kei, tapa ti okwe mwa ti okwe ma ete ani yoko.” O
Wowani Pita ga ya rini sawe, “Seke ahi ti apa ani yoko kei. Minambwe naha.” Wowani Jisas mwanji wasa ti ya rini sawe, “E, seke mini a yoko nambwe nawa, apa ani ga hinde mi da kumbwa.”
Wowani Jisas mwanji wasa ti ya rini sawe, “Apa a wosindau sumbu mu mi hambwanda nambwe, woro ichai o mi hambwakonda.” {o
Wowo Saimon Pita tambwa ya ri ta. Wowani Pita ya rini sawe, “Apukolaka, seke ahi ti mi yokokondauꞌu?” <q
O hinga ri wosini uku ti disi we tiki ri gutosini ri himache lei seke ti funda funda wunu ri yoko yoko hima mandemu ki ri injiro tawol o tiki uku ti ya wunu ri hindi hindi inda.
Wosini Jisas ahirahi ti andosini saini heiye pe nikaꞌari rihi ti tangosini tawol foti ri rukoni hima mandemu tiki ya ri inji. 4a
Woro Jisas, Yapai ele mwaꞌambwe hinga tinda ete ri tapa tenge tiki haro ti, e, Gotri rini humbwewani ri taro, woro rini tambwa ri ai ino ti okwe tinda ri hambwasindau. 8i
Hunduya tiki ahirahi ti wu andawani Saiten tani Saimon che, Jutas Isukariyot, ri sembe we tiki raisini Jisas ni miho lei tapa tenge tiki ri oweno inaka tini ya rini ha. r _
Pasofa gisi laka takai naha tasiwani Jisas ya ri hambwa, do nuwe ri andosini Yapai tambwa ri ino gisi ti sukwahiro. Wowani do nuwe ki dau himiyama hurahama rihi le keke ya ri wo. Wunu keke ri woni ri i ini ambwe naha ki ya ri ambwe. Y+ 2Woro ani hambwandau, Yapai ri ani sawendiriro ti, ete da ete da himamwale tini rata ki sawendiriro. Wosiwani ele mwanji hinga tinda a bwandau ti, Yapai a sawe ki ani sawendiriro hingambwa a sawendau.”# ? 1Hinde wowani, o mwanji ai inaka tiki a bwa nambwe, mina. Ani humbwewani a taro Yapai to bwele mwanji hinga hinde hinga a saweno tini ri ani sawendiriro. "= 0Ani ni gumwa sini ai mwanji ti mendi nambwe hima ri, mwanji rini kilino sumbu ti ya dau. Ka mwanji a bwaro to, gisi jipe tiki ori hima ni ai kilikonda. g~G /E, hima fori ai mwanji tini ri mendini o tini ri sirina nambwe nawa, apa hinde rini a kili kumbwa. Hinde wowani, ani nuwe pe hima lei mwanji tini kilindau hima hinga a ta nambwe. Mina. Ani wunu ni ai a raꞌai ki a taro. }}s .Ani lindana hinga do nuwe ki a taro. O keke hima fori ani ni sembe ri hawa ori hima hundu tiki hinde ri da kumbwa. Z|- -Woro ori hima ani ni heindau ti, ori ani humbwewani a taro Yapai ni ri heindau. 0{Y ,Wosiwani Jisas uchani ya ri sawe, “Hima fori sembe ani ni haro ti, o ri sembe ti ani numbwa ri ha nambwe, ori ani humbwewani a taro Yapai ni sembe ti ri haro. z9 +Wunu Gotri to wui hi ti rasaino ti wu okokonanda nambwe, mina. Wunu wui okokona ti hima leto wui hi tini wu rasai ki. Hima leni kilindau Jisas mwanji ^y5 *Mwe naha, mekupu hima le miyafo sembe ti rini ni wu haro. Woro Farisi himako ni wu akini wui sembe ha sumbu ti amwei wu wo nambwe. Ka hinga wu hambwaro, apa lotu wo aka tiki wunu toroꞌepikinawa wu sirano. qx[ )Aisaiya do mwanji hinga ri kairo ti, hi hinga okundau Kurais sumbu tini ri heisini rini ni kairo. }ws (“Gotri wui miya ti wunu ri wosiwani saro. Wosini inaka ti humokuto hinga ri wosiro.O hinga keke mwaꞌambwe ti miya tiki hinde wu heini, inaka wuhi ki hinde kipe wu hambwani, sembe ti wu ani hawa kipe hinde wunu a wosi kumbwa. Mina.” vy 'Ka mwanji keke Jisas ni sembe ti wu ha nambwe. Woro Aisaiya ri mwanji fotiki o sumbu ni ka hinga ri sawero: iuK &O hinga keke Gotri mwanji bwarakarandaro hima ri, Aisaiya, sawero mwanji ti mwe naha ya sukwa. Aisaiya ete sawero:“Apukolaka, namoto nui mwanji ni sembe haro?Wosiwani Apukolaka ri kwambu ti namoni ri mekuro?” ~tu %Kwambu chele sumbu ambwe sumbu ambwe miyafo naha wui miyaningisopo ki ri wosindawani sembe ti rini ni wu ha nambwe. s $Woro kunu o lindana kunu ga ete dau ki, o lindana ni sembe ti ma ku ha, wosini apa lindana i che hinga ku sira. Juta hima kupu le miyafo Jisas ni sembe wu ha nambwe Jisas o mwanji hinga ri sawesini, wunu ri andosini wui miyaningisopo ki ya ri yani. r{ #Wowani Jisas ka hinga ya wunu sawe, “Kamindache naha lindana ti kunu ga o ete dakonda. Apa lindana ti kunu ga ete dawa, o lindana ki ma ete ku inda. Apa hundu ti kunu yoho ki. Hundu tiki indau hima ri, rini ri indau numbo ti ri hikisandau. nqU "Wowani himiyama hurahama le ya rini wu sawe, “Moses kaisiro lo mwanji ti ka hinga nu mendiro: Kurais ete da ete dano. Wo hinde wowani ete mi sawero, ‘Hima ri Che ni wu toroni wu rasaino’? Woro ka Hima ri Che namo?” Bp !Woro o hinga ri sawero ti, ri hano numbo tini ri sawero. o E, do nuwe ki a dau ti, wu ani toroni rasaino gisi tawa, ele himiyama hurahama hinga tinda ete a matinani ani tambwa a ratano.” n Gotri apa do nuwe pe himiyama hurahama leni wunu kilikonda. Wosini do nuwe ni aulindau hima apukolaka ri rini humbwewa ri ikonda. ymk Wowani Jisas ya wunu sawe, “Do ata gale ani ni okula ki sukwa nambwe. Mina. O kunu ni okula ki sukwaro. Dl Wowani himiyama hurahama le ri mu tiki takaini wu enindaro leto o tini mendini ya wu sawe, “Niri ti o kunda,” wowani hima fwele ya sawe, “Ensel forito mwanji ti o rini sawenda.” Uk# Yapai, hi mihi ti ma wowa omwesika sa sai.” Jisas o hinga ri bwawani, mwanji foti hewen ko tiki sukwani ka hinga ya sawe: “Hi ahi ti a wowani apukolaka saihiro, woroti numbo fonga ani ai wokonda.” gjG “Apa sembe ahi ti saitalekoni apapanandau. O keke hinde hinga a saweno? Ka hinga a sawenoꞌo, ‘Yapai, do amwa kipe nomo ma rani humbweꞌi’? Mina. Apa o hinga a sawe hinga. Oti o hinga keke do amwa ki a taro. ~iu E, hima fori ai tau ti ri randau ti, ori sa ani sirina. Wosiwa ka a dau ko tukumbwa apa ai tau ra himache ri o kumbwa ani ga si dano. E, hima fori ai tau rano ti, ori hima apa ai Yapai hi laka ti rini hano. Hima ri Che ri hi numbwa sa wu rasai Uh# Hima fori ri himamwale tunumbwa ri enependano ti, himamwale rihi humbuno. E, hima fori dohaꞌa nuwe ki ri himamwale tini ri diyahawa, ori hima hinga ti ri himamwale ti ri toronambusiwa ete da ete dano. Fg Mwe naha ki kunu a sawendau. E, witi wapa ti nuwe tiki sikasini hani kupwaꞌai nambwe nawa, o tindombwa naha dano. E, ri hani kupwaꞌaiwa, ri ai sukwani ahirahi mwe miyafo naha ai wano. pfY Wowani Jisas ga mwanji wasa ya sawe, “Hima ri Che dori hi laka torono gisi mwe ti apa sukwahiro.” Re Wowani Filip ini Anduru ni sawe. Wowo findo fi ini Jisas ni ya fi sawe. +dO Ele Girik pe hima le Filip tambwa ya wu ta, Filip rini Galili mapwa tokwe dau Besaita ko kipe. Wosini ya rini wu sili, “Hima laka, nunu Jisas ni nu hei ki.” #c? Himiyama hurahama miyafo naha ka gisi laka ki Jerusalem ko tiki Gotri ni wu lotu wo ki wu rauro ti, wui nindo ki Girik pe hima fwele okwe ya wu da. bb= Wowani ele Farisi hima wunjenga wu anambwa anambwani ya wu sawe, “Ma hei, tau nuhi ti kipe inda nambwe. Wondawani ele himiyama hurahama hinga tinda rini ni sirinani ihiro.” Girik pe hima fwele Jisas ni wu hei ki a} Himiyama hurahama miyafo o kwambu chele sumbu ri wosiro tini wu mendiro ti keke rini wu hei kinani numbo tokwe ya wu i. `+ Lasaras wa we tiki dawani Jisas rini uchani ai rini rasairo sumbu ni heiro himiyama hurahama to o Jisas wosiro sumbu ni ya wu bwani inda. c_? Metengei naha ri himache le ka mwanji mu mwe ti wu hambwa nambwe. Dani inumbwa Jisas hewen ko tokwe ri ai rauwanimbwa ya wu hambwa, ka Gotri chengi rini ni sawesiwani kale hima ele sumbu hinga rini ni wu wosiro. y^k “Saiyon ko laka, apa aki kei. King Apukolaka mihi ya tau.Akisai dongi tenge tiki litisini ori tanda.” B]} Wondawani Jisas, hosi hinga fo, hi ti, dongi, akisai sairo fotini ri wakisini o tenge ki ri rauni ya ri liti. O sumbu hinga sukwaro ti, ka Gotri mwanji sawero hinga sukwaro: v\e
Ete wowani naku tongo hinga le wu ra ra wu ini numbo tiki rini heini ya wu ucha:“Gotri hi tini ma nu rasai.Apukolaka i hi tiki tandau dori hima i hi tini ma nu rasai.Isurel lei King Apukolaka ri hi tini ma nu rasai.” [% Wosiwani lindanawani ele himiyama hurahama miyafo ka gisi laka ni wu hei ki tasini dau le wu mendiwani Jisas Jerusalem ko tokwe tanda. @Zy Hinde wowani, Juta hima kupu miyafo Lasaras ni wu heikoni wui apukolaka le wu andosini Jisas numbwa sembe ti wu handaro keke. Jisas Jerusalem ko tiki King Apukolaka hinga ri raruro. gYG
Wowani ele puris hima laka le Lasaras ni wu yeni si kinani mwanji ti wu bwani ya wu injinga. nXU Ete wondawani Juta hima kupu miyafo wu mendiwani Jisas o ko ki ri dau. Wowani rini tambwa ya wu i. Wunu Jisas numbwa wu hei ki wu i nambwe. Mina. Wunu imbihumbwa Jisas wa we tiki rasairo Lasaras okwe rini wu hei ki wu iro. 6We Bwarichape hima le kunu ga nilitapwa ambwe ete wu dau. Woro ani kunu ga nilitapwa ambwe hinde a da kumbwa.” Puris hima laka le Lasaras ni wu yeni si ki mwanji wu injiro. V5 Woro Jisas ya sawe, “Ma tini hanjaꞌaisiwa sa da. Ka weli kuwa kipe tihi ti owesiwani daro ti, ai hima tape eini sino gisi keke ti owesiro. UU# O mwanji hinga ri bwaro ti, rini ele bwarichape hima keke ri woni ri sawe nambwe. Mina. Hinde wowani, rini hili ya hima. Rindo ya kowe ti ri aulindaro ti, o ki warondau ya gamweche hili ti raꞌaindaro. =Ts “Ka weli kuwa kipe nu raꞌaini hima foringa ya wungwa nu jipo asama funda tau rani nu torono ya laka hinga nu torou. Wosipo o ya nu raꞌaini bwarichape hima leni nu ha to!” S Wowani ri himache fori, Jutas Isukariyot, ichai rindo Jisas ni omwemendindau hima lei tapa tenge ki hano, woro rindo ya ri sawe, Ry Wondawani Mariya ya laka ki randau botoli ki talesindau weli kuwa kipe, hi ti naruto, ya ti rata. Wosini Jisas seke ki ti dawehenasini ti mwa kopika kumbwa ya ai rini hindi. Wowani o weli kuwa kipe naha ti sukwani aka we o ki ya ete ichiꞌucha.
Q Wosiwani rini keke a laka ya wu ekikina. Wosini Mata ahirahi tindawani Lasaras to Jisas ga ahirahi andau hima lenga ya ri lininda. 3P a Wondawani gisi ti tapaꞌangi hatachi funda iwa Pasofa gisi laka sukwakondawani o gisi ki Jisas Betani ko tokwe ya ri i. Ka ko Jisas Lasaras ni wa we ki rini rasairo ko. BO} 9Puris hima laka lenga Farisi hima lenga ka mwanji hinga wu bwasinda: “E, hima fori Jisas so michi ki ri dau ti ri hambwawa, nunu ni sa ri sawehambwawa rini nu toroꞌinji ki.”]N3 8Wosini Jisas ni wu wakini wu hei kinani wu wondani Gotri aka laka we ki wu etisini wunjenga ka hinga ya wu anambwa anambwanda: “Hinde hinga ku hambwandau? Rini apa gisi laka nuhi ri hei ki ri takondau umo?” bM= 7Wondawani Juta hima kupu lei Pasofa gisi laka ya takai. Wokowani ele ko ele ko ki dau hima le o gisi laka keke wui hima tape ti wu yokowa Gotri miyaningisopo ki kipe ai sira kinani Jerusalem ko laka ki ya wu i. cL? 6O keke Jisas Juta hima kupu lei nindo ki amwei ri ichiꞌucha nambwe. Wowani o ko ete ri hanjaꞌaisini ko fo, hi ti Ifirem, hima da nambwe mapwa gamba tokwe dau, o ko tokwe ya ri i. Ri ini ri himache lenga ya wu da. ^K5 5Wosiwani wunu o gisi naha ki rini yewani hano mwanji tini ya wu bwani injinda. &JE 4Woro Juta hima kupu le numbwa ri okula ki mina. Rini dele nuwe mapwa ki dau Gotri che hinga tinda ri wausiwa hima kupu funda naha wu da kinani ri hakondau. |Iq 3Ka mwanji hinga ri bwaro ti, ri inaka kumbwa ri hambwasini ri bwa nambwe, mina. Rini o asama ki aulindau puris hima i apukolaka. O keke Gotri mwanji bwarakarandau hima hinga ri bwaro, Jisas hasini Juta hima kupu leni okulano sumbu tini. SH 2Kunu ka mwanji ni ku hambwanda nambwe naha: Apa hima funda naha ri ri hasini ele hima hinga tinda nunu ri okulano sumbu ti kipe, apa nui hima kupu le tinda walambe ino sumbu ti nunu keke kipe mina.” Wowani wui nindo ki dau hima fori, hi ti Kaiyafas, rini o asama ki puris hima i apukolaka hinga ri dau, woro rindo ya ri sawe, “Kunu gamweche ri ku hambwanda nambwe naha. ]F3 0E, rini nu hanjaꞌaisiwa ete ri dawa apa dele hima miyafo rini numbwa sembe o wu hakonda. Wowa Rom pe hima le tani nunu ga nui hima kupu lenga walambe nunu wu woni nui Gotri aka laka ti o apa wu lendokonda.” JE
/Wosiwani puris hima laka lenga Farisi hima lenga kanisol hima leni wu wausini ya wu sawe, “Kari hima bwele sumbu hinga rini nu wosino? Rini kwambu chele sumbu ambwe miyafo ri wosindau.
H~~!}}|M{{2ziyy$xywwKvvEuetts qq=p}oohon8mll kujyihhgAfeedcc ba`` _|^^B]\\ [ ZYYXDWVVU0TSYRR(QUPP:ONML3KJJII3HGFEDDoCBA@?>==<;:9886654e322 1)0V..q.-,++I*)-(r''&W%k%$$(##""!! 5 %+9 >g
% 1
/ H2X:Y G Jisas do mwanji hinga ri bwaro ti, ichai Pita ri hani Gotri hi tini ri rasaino numbo tini ri sawero. Wosinumbwa Pita ni ya ri sawe, “Ma ani sirina.” Jisas okokonandau himache ri mwanji $ A“Mwe naha ki mini a sawendau, hima wapa mi daro gisi ki, mini leti kupu ti mi injisini mi ino michi hinga mi okokona tiki mi indaro. E, ichai mekupu mi tisiwa, tapa ti mi rasaisiwa, hima foto leti kupu ti mini injisini mi i ki mi diyahandau michi tokwe mini ra ra indano.” 5 cWosini numbo namili ya ri ai rini sili, “Saimon, Jon i che, ani keke mi wondauꞌu?” Wowani Pita sembe amwaka ti ya rini a, numbo namili ka hinga rini siliro ti keke, “Ani keke mi wondauꞌu?” Wosini Jisas ni ya ri sawe, “Apukolaka, mini ele mwaꞌambwe hinga tinda ete mi hambwasindau. Woro mi hambwandau, ani mini keke a wondau.” Wowani Jisas ya rini sawe, “Ai fe che asa che leni ahirahi ti ma hawa sa a. -Wosini numbo fonga ya ri ai rini sawe, “Saimon, Jon i che, mwe naha ani keke mi wondauꞌu mina?” Wowani Pita ya rini sawe, “Ei, Apukolaka, mini mi hambwandau, ani mini keke a wondau.” Wowani Jisas ya rini sawe, “Ai fe che asa che le ma aulini enependa.” = sWu ani humbusiwani Jisas Saimon Pita ni ya sawe, “Saimon, Jon i che, dele hima ni mi dikisini mindo mwe naha ani keke ete mi wondauꞌu?” Wowani Pita ya sawe, “Ei, Apukolaka. Mi hambwandau, ani mini keke a wondau.” Wowani Jisas ya rini sawe, “Ai fe che asa che le ahirahi ti ma hawa sa a.” #Dohaꞌa wa tiki ri ai saisini numbo namili Jisas ri himache lei miyaningisopo tiki ri sukwaro. Ai fe che asa che ni ahirahi ti ma ha eC
Jisas tani bereti ri rukoni ya wunu ha. Wosini fwaiꞌomwe ti okwe o hingambwa ya ri wosi. *M Wosiwani Jisas ya wunu sawe, “Ma tani ku a.” Wowani himache forito ete rini sili nambwe, “Mini namo?” Hinde wowani, wu hambwandau, rini Apukolaka. c? O hinga ri sawewani Saimon Pita kanu tenge tiki ai rauni tukwa ti longoni hapimwai tokwe ya ri rasukwa. Fwaiꞌomwe laka letombwa 153 hinga o tukwa ki ete sukwani tale. Omwe miyafo naha, woro tukwa oti tukuto nambwe. ]3
Wondawani Jisas ya wunu sawe, “Apa chumbwa ku raro fwaiꞌomwe fwele ma rata.” 5 Wosini fwamwai tiki wu sukwani wu heiwani hi lama fwele ya unda. Wondawani fwaiꞌomwe ti hi tenge tiki undawani bereti fwele okwe ya waninda. 9Wowani himache fwele kanu we ki wu dasini o tukwa ga fwaiꞌomwe ele ga longo longo ya wu i. Hinde wowani, fwamwai ti 100 meta hinga wu takaindawani. LWondawani Jisas ka ri okokonandau himache rito Pita ni ya ri sawe, “Rini Apukolaka.” Wowani Saimon Pita, hoko tokwe soꞌoiro nikaꞌari rihi ti tangoni owesini tau ti ri randaro ti, “Rini Apukolaka” ri naro mwanji tini ri mendindau tinga o nikaꞌari rihi ti ri ai soꞌoisini fwa we tiki chunani ya ri rai. fEWowani ya wunu ri sawe, “Tukwa ti kanu tapa mama tokwe ma ku rawai, wosini omwe fwele o ku rokonda.” Wowani o tukwa wu rawaisiwani fwaiꞌomwe miyafo naha ete raisiwani o tukwa hinde wu ai longoni wu rasukwa kumbwa. wgWondawani Jisas ya wunu sawe, “Ai che le, fwaiꞌomwe fwele ku raroꞌo?” Wowani ya wu sawe, “Mina.” zmNika ti ya sukwakondawani, Jisas fwamwai tiki ya ri eti. Wosiwani ele himache Jisas nani wu hambwa nambwe. a;Wondani Saimon Pita ya wunu sawe, “Ani fwaiꞌomwe ai ki ani indau.” Wowani ya wu sawe, “Nunu okwe mini ga nu ino.” Wosini wu ini kanu fotiki ya wu rau. Woro ka gisi niliki fwaiꞌomweche foti wu ra nambwe. -SSaimon Pita, Tomas hi rihi foti Ditimas, Galili mapwa tokwe dau Kenan ko kipe Nataniyel, Sepeti che fisi, e, Jisas himache ba fopi okwe, wunu fotukumbwa ya wu da. | sDani ini Taipiriyas fwanjuwei takai tiki Jisas ri himache le mu ki ya ri ai sukwa. Wunu ki sukwaro sumbu ka hinga: '
G Woro dele mwanji a kairo ti, kunu sembe ku hasini Jisas ni Kurais, e, Gotri Che hinga ku nani sembe ha sumbu kuhi keke ri hi ki himamwale ti ku toro ki. 3 Jisas ri himache lei miyaningisopo ki kwambu chele sumbu ambwe sumbu ambwe ba fwele okwe ri wosindaro, woro ele ni do chengi ki a kai nambwe. S Wowani Jisas ya rini sawe, “Mi ani heiro ti keke sembe ti mi ani haroꞌo? Ani ni hei nambwe wu dani sembe ani ni handau hima le, ele hima hinga sa wu eripeꞌaripe.” Do chengi kairo sumbu mu d
A Wowani Tomas ga mwanji wasa ti ya rini sawe, “Mini ai Apukolaka, mini ai Gotri.” { oWosini Tomas ni ya ri sawe, “Tapa mihi ti ahaꞌa ki ma humbwewa sa ta. Tapa ahi ti ma hei. Wosini tapa mihi ti mi ai humbwewa meleheku ahi tiki ma toromendinehei. Inaka tenge fisi hambwandau sumbu ma hanjaꞌai, wosini sembe ti ma ha.” +Dani ini tapaꞌangi hatachi namili gisi iwanimbwa Jisas himache le Tomas okwe depi o aka kumbwa kwai ya ai wu da. Ele aka duwa hinga tinda ete wu dimisini kwai wu dawani Jisas tani wui nindo tiki ete ri etisini ya ri sawe, “Sembe kuhi ti sa ete wahapisini da.” 3_O keke himache fwele ya rini sawe, “Nunu Apukolaka nu heiro.” Wowani Tomas ya wunu sawe, “E, ri tapa pe nili wange ti ani heini, ai tapa tongo ti nili wange rihi ti a toromendi nambwe nawa, e, ri meleheku wange ti a toromendi nambwe nawa, sembe ti hinde apa ani ha kumbwa. Minambwe naha.” DJisas ele ri himache le tambwa ri taro gisi ki ele tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi himache wui nindo tiki himache fori wunu ga da nambwe. Hi rihi ti Tomas, ri hi foti Ditimas. LE, hima fwelei kapwa sumbu ti ku rani ku humbwewa, o kapwa sumbu humbuhiro. E, hima fwelei kapwa sumbu ti ete ku yekichasiwa, kapwa sumbu wuhi ti o ete yekichasiwani da.” Tomas Jisas ni heiro ykO hinga ri bwasini, ri takimahai ti wunu ri wuichini humbwesini ya wunu ri sawe, “Himamwale Kipe ma ku toro. Wowani Jisas ga ai wunu sawe, “Sembe kuhi sa ete wahapisini da. Yapai ani humbwewani a taro, woro hingambwa kunu a humbwewa ku ino.” O hinga ri bwasini, ri tapa ti, e, ri meleheku ti ya wunu ri mekusi. Wowani ele himache Apukolaka wu heikoni sembe wuhi ti ya wu eripe. nUO gisi Sande sunduya ki, ele himache fotukumbwa wu wausini Juta hima kupu keke wu akini aka ti wu dimisini ya wu da. Wondawani Jisas tani wui nindo tiki ri etisini ya wunu ri sawe, “Sembe kuhi ti sa ete wahapisini da.” A {Ete wowani Makitala pe Mariya ini Jisas himache leni ya ti sawe, “Apukolaka ani heiro.” Wosini Jisas tini sawero ele mwanji ni ya wunu ti sawe. Ele himache Jisas ni wu heiro 1[Ete wowani Jisas ya tini sawe, “Apa ani toronambu kei. Hinde wowani ani kau ai Yapai tambwa ani ai rau nambwe. Woro nini ai hiparakambwe le tambwa ni ini ka hinga ma wunu sawe: ‘Ani kau ani ai rausini ani ga kunu ga nui Yapai, e, ani ga kunu ga nui Gotri, rini tambwa ani indau.” ’ 1~[Wowani Jisas ya tini sawe, “Mariya.” Wowani Mariya jamekoni Hipuru mwanji ki ya ti sawe, “Raponai.” Mwanji mwe ti ka hinga: “Ondiyakandiyandau hima.” -}SWowani Jisas ya tini sawe, “O bai humwe, hinde wowani ni ichakandau? Namoni ni wakindau?” Wowani Mariya ete ya ti hambwa o rupwa aulindau hima po, wondaunani ya ti sawe, “Hima laka, e, rini mi raꞌaini michi foki mi owero ti nawa, o michi ma ani sawesiwa ani ini rini a rata.” u|cO mwanji hinga ti bwasini ti jamekoni ti heiwani Jisas ya eninda. Woro Mariya Jisas nani ti hambwa nambwe. .{U
Wowani Mariya ni ya fi sawe, “O bai humwe, hinde wowani ni ichakandau?” Wowani ya fini ti sawe, “Ai Apukolaka wu raꞌaini wu owero michi ti a hikisandau.” Pz Wokoni ti heiwani ensel fisi nikaꞌari wamwa fi soꞌoisini ya fi lininda. Fini Jisas hima tape ni wu andosiro michi kumbwa fi linindaro ti, fori mwa siro tokwe litiwani fori seke siro tokwe liti. y9 Wosiwani Mariya matimat hoko tokwe takai ki ti etisini ya ti ichakanda. Ete wondani ti opulisini ti ichaka ichaka matimat sopu ki ya ti takonda. ax;
Wosini opi himache fisi aka fihi tokwe ya fi ai i. Makitala kipe Mariya Jisas ni heiro kwO Woro Gotri chengi ki sawero hinga Jisas matimat ki mwe naha ai saino mwanji ti fi hambwa nambwe. vWosiwanumbwa o matimat ki mwaseni taro himache ri okwe ya ri raru. Ri raruni ele mwaꞌambwe ni ri heini sembe ti ya ha. "u=Wokoni Jisas mwa ki benisiro nikaꞌari foti okwe ya ri hei. Ka nikaꞌari ele nikaꞌari ba fwelenga funda da nambwe. Mina. O apu benini tini owesiro. ytkWondawani Saimon Pita jepi jepi tani matimat sopu ki ya ri raru. Ri raruni ri heiwani nikaꞌari lembwa ya da. cs?Wosini ri opulisini ri takoni ri heiwani nikaꞌari letombwa ya da. Woro ri raru nambwe. wrgFini anaꞌape ete fi namani fi ikoni ori himache fori Pita ni dikisini rindo mwaseni matimat ki ya ri raru. `q9Wowani Pita ga ori himache foringa o ko fi hanjaꞌaisini matimat tokwe ya fi i. hpIWofunu ti ai namani ti ini Saimon Pita ga Jisas funda ete okokonandaro himache ga, fini tambwa ya ti i. Ti ini ya fini ti sawe, “Nui Apukolaka matimat ki sisiro ti wu raꞌaihiro. Nu hikisandau soki rini wu owesinda!” 3o aSande, apambwa lindanandawani, Makitala kipe Mariya saini matimat tokwe ya ti i. Ti ini ti heiwani matimat sopu ni ichakisiro humokuto beiye laka ti dukwelesiwani ya da. -nS*O gisi o Juta hima kupu le, Pasofa gisi laka keke mwaꞌambwe otokunandau gisi. E, o matimat fi takai ki ya da. Opi sumbu keke Jisas ni o matimat ki ya fi si./mW)Jisas ni me yapweke tiki rini wu yero michi ki rupwa foti ya da. Wosiwani o rupwa ki matimat ako foti wu gosiro ti ya da, hima forini o matimat ako ki wu si nambwe. 7lg(Fi tani Jisas hima tape fi numwasini Juta hima kupu le hima si kinani wosindau sumbu ni fi sirinani kuwa kipe tandau uku fi hindi hindi nikaꞌari laka foti ya rini benisi. fkE'Nikotimas, imbihumbwa metengei Jisas tambwa niliki ki ri taro hima, woro rini okwe Josep ga ya fi ta. Rini me fisi fi tiki anahulehusiro kuwa kipe tandau uku ni ya ri rata. O mwaꞌambwe nomo tihi ti 30 kilo nomo hinga. .jU&O sumbu hinga humbusiwani Arimatiya ko kipe Josep tani Jisas hima tape ri raꞌai kinani Pailat ni ya ri sawe, Josep rini Jisas himache fo, woro Juta hima kupu le keke ri akifuni ri sembe ha sumbu tini ya ri yani. Wowani Pailat Josep ni ohounawani ri ini Jisas hima tape ti ya ri numwa. *iM%Gotri chengi kumbwa dau mwanji ba foti ka hinga sawero: “Apa meleheku ki wu yehekuro hima ni o wu heindakonda.” Jisas hima tape ti humokuto sopu ki wu siro ?hw$Ele sumbu hinga sukwaro ti, Gotri chengi ki sawero hingambwa mwe naha ya ete sukwa. Gotri mwanji mwe ti ka hinga: “Hima tape ki dau hapa rihi foti hinde apa wu yepweke kumbwa.” Cg#O sumbu ni heiro hima rito mwanji do amwei ri bwandau. Woro o mwanji amwei ri bwandau ti, mwe naha. Wosini rinjenga ri hambwandau, mwanji mwe naha ri bwandau. O keke sembe ti ma ku ha. f}"Woro au anaye hima forito rambu tiki meleheku rihi ki ya rini yeheku. Wokowani metengei ete fi tinga uku tinga ya sika. geG!Wosini wu ini Jisas ni wu heiwani rini haro. Ete wowani heifuni seke rini wu yepweke nambwe. |dq Wosiwani au anaye hima ele wu ini Jisas ga kukwasakicha ki wu yesiro hima fisi opi ni seke ti ya fini wu yepweke. bc= O gisi Pasofa gisi laka keke mwaꞌambwe otokunandau gisi. Woro ka gisi humbuwa ai saino gisi ti, Pasofa sukwakondau himati gisi. O keke Juta hima kupu le wui okokona ti, o himati gisi ki haro hima tape foti me yapweke tiki apa kau da hinga. O keke seke ti wunu yepwekesini hima tape wuhi ti wu numwani rasika kinani Pailat ni ya wu sawe. Ob Wowani Jisas o uku kwe ri asini ya ri sawe, “Yakito.” O mwanji hinga ri bwakoni mwa ti ri ongokoni himamwale rihi ti sirani iwani ya ete ri ha. Au anaye hima fori Jisas meleheku ki ri yehekuro _a7 Botoli foti kwe chele uku tombwa talesindau ti ya da. Wosiwani uku rarundau sopu chele mwaꞌambwe foti wu torosini kwe chele uku ya wu guto. Wosini me kumbo foki wu injisini Jisas takisopo ki owe ki ya wu rawau. n`U Ele sumbu hinga ini humbusiwani ya ri hambwa, ele tau rihi ri randaro ti tinda humburo. Wosinumbwa Jisas ya ri ai sawe, “Ani uku sumbwe hi ga ani sainda.” Woro do mwanji Gotri chengi tiki kaisiro hingambwa ete sukwaro. 5_cWosini o ri himache ni ya ri ai sawe, “O bai humwe o mi nuwai.” Wowani o gisi kumbwa ri himache ori Mariya ni ri enepe kinani ri aka tokwe ya tini raꞌai. Jisas haro *^MWondawani Jisas heiwani ri nuwai ga ri okokonandau himache rihi ga o ki ya fi eninda. Wondawani Jisas nuwai ni ya ri sawe, “Ai nuwai, o bai hima o ni che.” /]WWondawani Jisas nuwai ga, ti hipache ga, Mariya Kilopas humwe ga, e, Makitala pe Mariya ga, wunu tinda ete Jisas ni yero me yapweke mu ki takaini ya wu eninda. I\ Wosini au anaye hima le ka hinga ya wu sawe, “Apa dohaꞌa nikaꞌari rihi nu lefehe hinga. Mina. Satu tini nimba nu yeni nu hei, namoto dikiwa ori hima to o nikaꞌari sa ri raꞌai.” O sumbu hinga wu wosiro ti, Gotri chengi ki sawero ka mwanji hingambwa ya ete sukwa:“Heiye pe nikaꞌari ahi le wu humwasini ya wu raꞌai.Wosini ki pe nikaꞌari ahi keke satu ti wu yeni ya wu hei.” Au anaye hima ele o sumbu hinga ya wu wosi. M[Au anaye hima le Jisas ni me yapweke tiki rini wu yesini heiye pe nikaꞌari rihi le tokwe opuriꞌopuri ya wu huwa. Wosini ele au anaye hima opuriꞌopuri hinga funda funda ya wu raꞌai. Wosini ki pe nikaꞌari rihi okwe ya ete wu raꞌai. Nikaꞌari mwe wosiro ti, nimba kapa nambwe, ete rauni sikaro hinga wosiro. lZQEte wowani Pailat ga mwanji wasa ya ri sawe, “Ando a kairo, a kairo hinga ya sa ete da.” zYmWosiwani Juta hima kupu lei puris hima laka le Pailat ni ya wu sawe, “Apa ka mwanji hinga kai kei: ‘Juta hima kupu lei King Apukolaka.’ Mina. Ka hinga ma kai: ‘Dori hima ete sawero, “Ani Juta hima kupu lei king apukolaka.’ ” X)Jisas ni me yapweke tiki rini wu yero michi ti, ko laka takai ki dau. Wosiwani Juta hima kupu le miyafo o himiki kaisiro tini ya wu hambwanda. Pailat o mwanji kau kairo ti Hipuru mwanji tiki, Latin mwanji tiki, e, Girik mwanji tiki, ele mwanji namili ki kau ri kaisiro. BW}Wosiwani Pailat to mwanji tipa foti ri kaisiro ti wu ratani me yapweke ki ya wu yesi. Ka ri kairo himiki mwe ti ete sawero: Nasaret kipe Jisas, Juta hima kupu lei King Apukolaka. V Woro o michi ki me yapweke tiki ya rini wu ye. Wosini hima fisi opi kumbwa kukwasakicha ya fini wu ye. Wosiwani Jisas nindo tiki ya da. rU]Wowani Jisas ni ya wu toro. Wosiwani Jisas rinjenga me yapweke ti ri kichani ko laka oti ri hanjaꞌaisini ri ini michi foki ya wu raru. O michi hi ti ete wu uchandau, Hima Mwa Hapa. Hipuru mwanji ki ete wu sawendau, Golikota.
TEte wowani Jisas ni me yapweke tiki rini wu ye kinani Pailat wui tapa tenge tiki ya rini ha. Wunu Jisas ni me yapweke tiki wu yero 5ScEte wowani ya wu ucha, “Ma rini ye! Ma rini ye! Me yapweke tiki ma rini ye!” Wowani Pailat ya wunu sawe, “Kui okokona ti, kui king apukolaka ni me yapweke tiki a ye kiꞌi?” Ete wowani puris hima laka le mwanji wasa ya wu sawe, “Nunu king apukolaka nuhi ba fo nambwe! Sisa tombwa!” =RsO gisi Pasofa gisi laka keke mwaꞌambwe ti otokunandau gisi. Wondawani nika sukwani gondi hinga ya i. Pailat Juta hima kupu leni ya sawe, “Ma ku hei, do kui king apukolaka!” Qw
Ete wowani Pailat o mwanji hinga ri mendifuni Jisas ri ra ra hoko tokwe ya rini rakaru. Wosini rini Wataro Humokuto wu uchandau michi ki koti mendindau tei tenge ki ya ri liti. Woro Hipuru mwanji ki o michi ni ka hinga wu uchandau, Gapata. 9Pk Wowani Pailat o mwanji hinga ni ri mendifuni rini hanjaꞌaiwa ri ino numbo ni ya ri waki. Wokowani Juta hima kupu le ka hinga ya wu ucha, “E, ori hima mi hanjaꞌaiwa iwa, mini Sisa king apukolaka i nau mina! Hima fori rinjenga king apukolaka hinga ri nano ti, rini Sisa ni ri omwemendindau!” O/ Wowani Jisas ga mwanji wasa ya ri sawe, “E, kari kau ki dau Gotri kwambu mini ha nambwe nawa, apa mi ani rakaino kwambu ti mini ki hinde da kumbwa. O keke mi tapa tenge tiki ri ani haro hima ri, ri kapwa sumbu ti omwesika naha, kapwa sumbu mihi ni ri dikisindau.” ]N3
Wowani Pailat ya rini sawe, “Hinde wowani mwanji wasa ahi mi ani sawe nambwe? Ani mini ani hanjaꞌaiwa mi ino ti, e, me yapweke tiki mini a yeno ti okwe, ani kwambu chele. Ka tini mi hambwanda nambweꞌe?” M Wosini gapiman aka we ki ri ai ri raruni Jisas ni ya ri sawe, “Mini so ko kipe hima?” Wowani Jisas mwanji wasa rini sawe nambwe. JL
Ete wowani Pailat o mwanji ri mendini funda ete ya ri aki. PKEte wowani Juta hima kupu lenga mwanji wasa ya rini wu sawe, “Nunu nui lo mwanji foti ka hinga sawero, dori hima sa ete ri ha. Hinde wowani, ka hinga ri sawero keke, ‘Ani Gotri Che.” ’ HJ Wowani puris hima laka lenga apungwandai kicha hima lenga rini ni wu heikoni ka hinga ya wu ucha, “Me yapweke tiki ma rini ye! Me yapweke tiki ma rini ye!” Wowani Pailat ya wunu sawe, “Kunjenga ma rini raꞌaini me yapweke tiki ma rini ku ye. Ani rini a kotimwono kapwa sumbu fo a wakini ani hei nambwe.” wIgWowani Jisas hoko tokwe ya ri sira. O lame chele kupu ki wu balisiro mwalinjangwei ti mwa rihi ki ete dawani nikaꞌari narongwehe oti okwe rini wu injisiro hinga ya ete da. Wosiwani Pailat ya wunu sawe, “Ma hei, ori hima dohaꞌa!” QHWosiwani Pailat hoko tokwe ri ai ri raruni ya wunu sawe, “Ma ku hei, hoko tokwe kunu tambwa rini a rasiranda. Woro ma ku hambwa, ani rini a kotimwono kapwa sumbu fo rini ki ani hei numbwa.” GWosini wu ini ri mu ki wu etisini ya wu sawe, “Juta hima kupu lei king apukolaka, seꞌe!” Wosini ya rini wu yetape. $FAWosiwani au anaye hima le kupu lame ki mwalinjangwei hinga wu balisini mwa rihi ki kau ya wu letisi. Wosini nikaꞌari narongwehe foti ya rini wu injisi. =E wWowani heifuni Pailat sawewani Jisas ni ya tanambwa. ,DQ(Wowani ka hinga ya wu ai ucha, “Rini mina! Barapas ma hanjaꞌaisi!” Barapas rini hima ni yendani hima i mwaꞌambwe tini hili yani ri raꞌaindaro.SC 'Woro kui sumbu foti ka hinga: Pasofa gisi laka ki kalapus tiki dau hima forini kunu ani hanjaꞌaiwa ri indau. Kui okokona ti, Juta hima kupu lei king apukolaka ni kunu ani hanjaꞌaiwa ri inoꞌo?”
B&Wowani Pailat ya rini sawe, “Mwanji mwe naha bwelefo mwaꞌambwe?” Pailat Jisas ni me yapweke tiki rini wu ye kinani ri sawero A %Wowani Pailat ya rini sawe, “Wo, mini king apukolaka foꞌo?” Ete wowani Jisas mwanji wasa ya rini sawe, “O mi sawenda to, ani king apukolaka. Ai nuwai do nuwe ki ani rasiwani a dau ti, o do mwanji numbwa a bwa ki a taro: Ani tau ahi ti mwanji mwe naha numbwa a bwandau. Ele hima hinga tinda ete mwanji mwe naha numbwa wu sirinandau ti, wunu ai mwanji ti wu mendindau.”
@
$Wowani Jisas ga mwanji wasa ya ri sawe, “Aulindau kwambu ahi ti, do nuwe kipe mina. Wopo, apa ai tau ra himache le wu anayendapo hima fori Juta hima kupu le tapa tenge ki ri ani hakoro ambwa. Woro, aulindau kwambu ahi ti dohaꞌa nuwe kipe mina.” B?}#Ete wowani Pailat ga mwanji wasa ya ri sawe, “Hinde, ani Juta hima kupu foꞌo? Mi hima kupu lenga puris hima laka lenga ani tambwa mini wu rataro. Bwele sumbu ni mi wosiro?” ">="Wowani Jisas mwanji wasa ya ri sawe, “Ka minjenga mi inaka ki mi hambwasini mi ani silindauꞌu, hima forito mini sawesiwani mi ani silindau?” =5!Wowani Pailat gapiman aka ki ri ai raru. Wosini Jisas ni ri uchawani ri tawani ya rini sili, “Mini Juta hima kupu lei king apukolakaꞌa?” v<e O hinga wu sawero ti, imbihumbwa Jisas ri hano numbo ni rinjenga ri sawero mwanji to mwe naha sukwa kinani. O; Wowani Pailat ya wunu sawe, “Ma rini ku raꞌaini kui lo mwanji ki kunjenga rini ku kili.” Wowani Juta hima kupu le ya rini sawe, “Hima foni nu yeni nu sino kwambu ti nunu ha nambwe.” :5 Ete wowani wunu ga mwanji wasa ya rini wu sawe, “E, dori hima kapwa sumbu wonda nambwe hima napo apa mini tambwa hinde rini nu ratakoro ambwa.” 9 O keke wunu hoko ki wu dawani Pailat wunu tambwa sirani ya wunu sawe, “Kunu do hima ni bwele sumbu keke rini ku kotimwo ki?” C8 Ete wosiwani Kaiyafas wu hanjaꞌaisini Jisas wu rani gapiman apukolaka aka tokwe ya rini wu raꞌai. Ka amwa nurumbumbwa. Woro wu ini, wunu gapiman apukolaka i aka we ki wu raru nambwe. Hinde wowani, wunu ete wu hambwaro, “Foki apa sembe we nuhi kisi nunu wowa Pasofa ahirahi ti hinde apa nu a kumbwa.” 7Ete wowani Pita ya ri ai sawe, “Mina.” Wokowani o amwa naha kumbwa apwetoko ti ya ete gi. Jisas ni Pailat tambwa wu raꞌairo e6CWowani puris hima lei apukolaka ri tau ra himache fori, woro rini Pita to wasamba ki tafehero ka hima i hima kupu fo, rindo Pita ni ya ri sawe, “Mwe naha, mini ani heiwani rini ga olif rupwa ki funda ki daro.” ?5wSaimon Pita hi takai ki ri enindani ri waruꞌundawani rini wu heini ya rini wu sawe, “Mini okwe ri himache hinga mi da nambweꞌe?” Ete wowani ya ri sawe, “Ani mina.” )4KWosiwani Jisas rini injisiro hinga ete dawani Anas, puris hima lei apukolaka, Kaiyafas, tambwa ya rini humbwe. Pita numbo fonga ai Jisas hi tini hamisaro 73gWowani Jisas ga mwanji wasa ya rini sawe, “E, kapwa mwanji fo a sawero ti nawa, o tini amwei ma sawe. E, mwanji kipe ni a bwaro ti nawa, hinde wowani mi ani yero?” I2 O mwanji hinga ri bwawani apungwandai kicha hima fori rini ni takaini enindaro ti, Jisas ni yetapesini ya ri sawe, “O mwanji wasa hinga puris hima lei apukolaka ni mi sawendauꞌu?” {1oHinde wowani mi ani siliro? A bwawani mendiro hima leni ma wunu sili. Wundo a sawero mwanji ti wu hambwandau.” 0Wowani Jisas mwanji wasa ti ya rini sawe, “Ani himiyama hurahama leni mwanji ti apweli ki wunu a sawendaro. Ani gisi gisi Juta hima kupu le waundau lotu wo aka wuhi tiki, e, Gotri aka laka ki wunu ani ondiyakandiyandaro. Ani mwanji foti a yanini a bwa nambwe. w/gPuris apukolaka ori Jisas ni ri himache lenga ele hima ni ri ondiyakandiyaro mwanji lenga ya rini sili. h.IKa nili tikiningo. Wondawani tau ra himache lenga apungwandai kicha himako ga hi foti wu haweini wu enindani ya wu waruꞌunda. Wondawani Pita okwe wunu ga enindani hi ti ya ri waruꞌunda. Puris apukolaka Jisas ni siliro -7Lengenumbo aulini dau humwe oti Pita ni ya sawe, “Hinde, mini okwe kari hima i himache hinga mi da nambwe?” Wowani Pita ya sawe, “Ani mina.” U,#Wosiwani Pita rarususirasi takai tiki hoko tokwe ya ri eninda. Wondawani ka puris lei apukolaka ri hambwandau himache rito ri ai tani lengenumbo aulini dau humwe o tini ri sawesini Pita ni ya ri rakaru. 9+kSaimon Pita ga himache foringa, Jisas ni sirinani ya fi i. Puris lei apukolaka, ori himache ri hambwandau. O keke puris lei apukolaka i aka we tokwe Jisas ga ya fi raru. ,*QKaiyafas kale Juta hima kupu leni ka ete sawero hima: “Kipe naha nawa, ele himiyama hurahama ni okula ki hima funda naha ri sa ha.” Pita Jisas hi ni hamisaro )
Wosini metengei Anas tambwa ya rini wu raꞌai. Rini Kaiyafas nitaku, Kaiyafas o asama ki puris hima lei apukolaka ri daro. (3 Wosiwani au anaye hima kita fotinga wui apukolaka ga, e, apungwandai kicha Juta hima kupu lenga Jisas ni wu toroni kupu tiki ya rini wu inji. 1'[ Wosiwani Jisas Pita ni ya sawe, “Gipi ti, ti kowe tiki ma ai waro. Do Yapai ani haro amwaka chele kapu ti, apa ani a hingaꞌa?” Jisas ni Anas tambwa wu raꞌairo T&!
Saimon Pita gipi huwe laka foti daro. O gipi ri longoni puris hima lei apukolaka ri tau ra himache forini tapa mama tokwe pe wasamba ti ya ete ri tafehe. Tau ra himache mwe ri, hi rihi ti Malikas. V%% O sumbu hinga sukwaro ti, imbihumbwa ri bwaro mwanji ti mwe naha sira ki sukwaro. Ri bwaro mwanji mwe ti ka hinga: “Apa dele ri ani haro himiyama hurahama fori ani hanjaꞌaiwa walambe rini i hinga.” $#Ete wowani Jisas ka hinga ya wunu sawe, “Tambwa kunu a sawero, ori ando sa to. E, ani ni ku wakiwa, dele hima ma ku andowa sa i.” z#mO hinga wu wowani ya ri ai wunu sili, “Namoni ku wakindau?” Wowani ya wu sawe, “Nasaret pe Jisas.” z"mJisas ete wunu sawewani, “Ori ando sa to,” wowani kamindache wu ai sukuni wu ikoni nuwe tiki ya ete wu rai. f!EWowani mwanji wasa ti ya rini wu sawe, “Nunu Nasaret pe Jisas ni nu wakindau.” Wowani Jisas ya wunu sawe, “Ori ando sa to.” Wondawani Jutas, ele hima i tapa tenge tiki rini owero hima ri, wunu ga ya eninda. Jisas, rini ni wu wosiro sumbu hinga tinda ri hambwasini wunu tambwa takai ri ini ya wunu sawe, “Namoni ku wakindau?” O hinga keke Jutas au anaye hima kita foringa, puris hima laka lenga Farisi hima lenga wu humbwero apungwandai kicha hima fwelenga, numbo wunu ri ondiya ondiya o rupwa ki ya wu ta. Wunu lamu le, chika le, e, au anaye mwaꞌambwe le toroni ya wu ta. - SJutas, miho lei tapa tenge tiki rini oweno hima, rini okwe o rupwa ri hambwandau. Hinde wowani, nilitapwa ambwe Jisas ri himache lenga o rupwa ki ete wu waundaro. P Jisas o mwanji hinga ri uchahambwasini ri himache lenga wu ini Kitiron fwatorowa ti yetikinani ya wu rachi. Olif rupwa foti o michi ki dau. Wowani Jisas ga ri himache lenga o rupwa we ki ya wu raru. 0 YMi hi ti amwei wunu a mekuro, woro waya gamwe tinga amwei ai wunu a mekukonda. Wosiwa mi ani okokonandau sumbu hingambwa wunu ki dawa anjenga wunu ki a da ki.”5cYapai kipe naha, nuwe pe himiyama hurahama le mini wu hambwanda nambwe. Woro ani mini ni ani hambwandau. Dele ai himache le wu hambwandau, mindo mi ani humbwewani a taro. s_“Yapai, ai okokona ti, dele himiyama hurahama mi ani haro le, a dau ko tukumbwa ani ga funda ete nu da ki, wosini imbihumbwa nuwe ti wosi nambwe dawani, ka gisi ki mi ani okokonandau keke mi ani haro hi laka ahi ti wu hei ki. xiAni wunu ki a dawani mini ani ki mi dau. Woro hingambwa sembe funda naha wu sira ki ani okokonandau. Wosiwa nuwe pe himiyama hurahama le wu hambwa ki, mindo mi ani humbwewani a sikaro, e, ani keke mi wondau hingambwa wunu keke mi wondau. Mi ani haro hi hinga okundau mwaꞌambwe ti wunu ni ani haro, wosiwa sini funda naha si dau hinga wunu o hingambwa funda naha wu da ki. gGO hinga a wosindau ti, Yapai, mini ani ki mi dawani ani mini ki a dau hingambwa wunu tinda ete funda naha wu sirasini sini ki wu da ki, wosiwa nuwe pe himiyama hurahama le do mi ani humbwewani a taro tini sembe wu ha ki. 2]“Woro do wunu numbwa okula ki ani uchahambwanda nambwe, mina, oti hima le wui mwanji ti mendini sembe ani ni hano hima le okwe wunu okula ki ani uchahambwandau. Wunu ani okula kinani anjenga a yarisini mihi minde naha a siraro, wosiwa wunu okwe wunu yarisiwa mihi minde naha wu sira ki. H Imbihumbwa mi ani humbwewani a sikani do nuwe pe himiyama hurahama lei nindo tiki a daro. Woro hingambwa wunu okwe a humbwewani wu ini do nuwe pe himiyama hurahama lei nindo tiki ete wu da. a;Mwanji mwe naha ki ma wunu yarisiwa mihi minde naha sa wu da. Mwanji mihi ti mwe naha. U#Wunu dohaꞌa nuwe pe mina, woro hingambwa ani okwe dohaꞌa nuwe pe mina. 9kDo nuwe ki wunu mi raꞌai ki mini ani uchahambwa nambwe, mina, haweini wunu mi auli kinani mini ani uchahambwanda, wosiwa kari kapwa hima hinde apa walambe wunu wosi kumbwa. <q“Mi mwanji ti wunu ani haro. Wosiwani do nuwe pe himiyama hurahama le wunu ni miho tangindau. Hinde wowani, wunu do nuwe pe mina, woro hingambwa ani okwe do nuwe pe mina. :m
Apa mini tambwa a tandau. Woro do nuwe ki ete a dani dele mwanji hinga mini a sawendau. Wowa wunu eripeꞌaripe sumbu ahi ni wu torowa wui sembe ki ete taleni wunu chikisi ki. Wunu ga a daro gisi ki ka mi ani haro hi ki kipe naha wunu ani aulini a dawani wunu kipe tumbwa wu daro. Wunu fori walambe rini i nambwe, woro walambe i ki ondiyasiro hima ri funda naha tombwa. Woro o sumbu hinga sukwaro ti, mi mwanji mwe naha sukwa kinani. t
a “Apa do nuwe ki hinde a da kumbwa. Wunu do nuwe ki wu dau. Ani mini tambwa a tandau. Halayasini dau Yapai, mi ani haro hi ki dau kwambu ki ma wunu haweini aulindawa funda naha si dau hinga wunu o hingambwa funda naha sa wu da.
Ele mwaꞌambwe ahi hinga tinda ete mihi. Wowani ele mwaꞌambwe mihi hinga tinda ete ahi. O keke ani wunu ki hi omwesika a tororo. L “Woro wunu keke mini ni ani uchahambwandau. Ani dele nuwe pe hima le keke mini ani uchahambwanda nambwe. Ani ele mi ani haro hima le keke mini ani uchahambwanda. Hinde wowani, wunu mihi. \
1Hinde wowani, ele mi ani haro mwanji hinga tinda ete wunu ani haro. Wowani ele ni wu tororo. Wunu mwe naha wu hambwasindau, mini ga a dasini a taro ti. Wosini sembe wu hasindau, mindo mi ani humbwewani a taro. V %Apa ya wu hambwasindau, ele sumbu mi ani haro hinga tinda mini kumbwa taro. )K“Do nuwe ki mi ani haro hima hinga mi hi tini a sawewani tinda wu mendisinda. Wunu mihi, ani ni mi haro. Wosiwani mi mwanji ti kipe naha wu sirinandau. 'Yapai, injelembwa nuwe sukwa nambwe gisi ki ani mini ga a dani, ani hi chele hima. Woro apa miyaningisopo mihi ki o hi laka ma ai ani ha to. “Hi hinga okundau sumbu mihi ti do nuwe pe himiyama hurahama leni a mekuro. A ra kinani mi ani hasiro tau ti tinda a humburo. 'GEte da ete da himamwale ti ka hinga: Wunu mini hambwandau, mini mindombwa Gotri mwe naha, wosini Jisas Kurais ni wu hambwandau, mindo mi humbwewani ri taro. "=Hinde wowani, ele hima ni aulino kwambu ti rini mi hahiro, wosiwa rini mi haro ele himiyama hurahama hinga tinda ete da ete da himamwale wunu ri ha ki. 1Jisas o hinga ri sawesini hewen tokwe ri mauni ya sawe, “Yapai o amwa sukwahiro. Mi Che ni hi laka ma ha, wowa mi Che ringa hi laka sa mini ha. E!Ai okokona ti, ani ga sembe wahapi ki ku da ki. O keke do mwanji kunu a sawero. Nuwe tiki kunu nomo chele. Woro kwambu ki ma ku eti. Ani do nuwe pe sumbu hinga tinda ete a dikiro.”?w Gisi fo o takonda, woro apa tahiro. Kunu funda funda ku berimbuchini ko hinawana tokwe o ku ikonda. Wokoni ani numbwa ku andosiwa a dano. Woro ani andombwa, mina, Yapai ani ga dau. U # Wowani Jisas mwanji wasa ti ya wunu sawe, “Apa sembe ku hahiroꞌo? I Apa nu hambwandau, hima mini sili kinani mi nikisinda nambwe. Mina. Ele mwaꞌambwe hinga tinda mi hambwandau. O keke sembe ti mini nu hani ete nu hambwa, mini Gotri ga mi dasini mi taro.” r~] Ete wowani ri himache le ya sawe, “E, apambwa amwei mi bwandau, mwanji yepe ki mi bwanda nambwe. } Imbihumbwa Yapai ga a daro, wosini rini ani andosini nuwe tokwe a sikaro. Apa nuwe ti ani andosini Yapai tambwa ani ai raukonda.” |Mina. Yapai rinjenga kunu keke ri wondau. Hinde wowani, ani keke ku woni sembe ti ku hasinda, ani Gotri ga a dasini a taro. {+Woro o gisi ki ai hi tiki ku uchahambwano. Do a sawendau ti, kunu keke Gotri ni anjenga ani uchahambwakondau sumbu tini kunu a sawenda nambwe. 4za“Dele mwanji hinga mwanji yepe tiki kunu a sawero. Woro gisi fo tawa, o gisi ki mwanji yepe tiki hinde apa kunu a sawe kumbwa, mina, Yapai ni amwei kunu a saweno.
~~~
||U{lzywutprpomlkThgfectbb
af`{__-]\[,Z{YXX2WXVV$UTT;SS~RR%QIPODNyML}KJoJ IHHGkFFoEEDD)CBAA3@Y??>>$==S<<&;;!::9q98T77[6655E44{4 3w22>1R00+//.o--M,,-+u**b)((M''n&&H&$$t##1"" !N ( h ; f$FGVn
R5
~ _ ~
g BXs jJMHimiyama hurahama miyafo Jon uku wunu yasi kinani wu tawani ya wunu ri sawe, “Kunu kapwa hopo lei che. Namoto kunu ondiyakandiyawani ete ku hambwandau, ichai ka sirano Gotri sembe enge a sumbu ku akini ini ku dikino? NIWowa ele hima ya wu heikonda, Gotri ai nunu ratandau tau ti.” ’ TH!Apa ukunumbowa ti o wu yekichakonda, wosini ele kimba laka ga kimba cheche ga wu huwawa, o beni sikakonda. Ele numbo lehepuro ti wu dachinani ele numbo humokuto miyafo dau ti kipe wu norukwekonda. "G=Ri wosiro sumbu ti, ka Gotri mwanji bwarakarandaro hima ri Aisaiya ri chengi tiki kairo hingambwa ri wosiro. Aisaiya ete sawe,“Hima da nambwe michi tiki hima fori ri takisopo ki ri uchani ya ri sawe, ‘Apukolaka i numbo ma ku nambusini ri ino numbo ti ma ku norukwe. ZF-Wosini Jotan gara mapwa tokwe dau ele ko ki ri ini himiyama hurahama leni Gotri mwanji ti ya ri bwa, wowa kapwa sumbu wuhi gumwa wu sisiwa uku wunu yasiwa, Gotri kapwa sumbu wuhi ti ri rani ri rumbweꞌi ki. 4EaWondawani Anas hima pi Kaiyafas fini puris hima i apukolaka ya fi da. O gisi ki Sekaraiya che ri, Jon, hima da nambwe michi tiki ri dawani Gotri mwanji ti rini ki ya ta. ZD /Rom pe king apukolaka, Sisa Taipiriyas, aulindau asama rihi ti 15, o gisi Pondiyas Pailat Jutiya mapwa ki gapiman apukolaka ri daro. Wondawani Herot Galili mapwa ki wui king apukolaka ri dawani ri apwai, Filip, Ituriya mapwa ga Terakonaitis mapwa ga wui king apukolaka ri dawani, Laisaniyas Apilini mapwa ki wui king apukolaka ya ri da. C 4Jisas hima laka saisini hambwa rihi ti kipe naha ya sira. Wosiwani Gotri ga ele hima ga rini ni funda ete wu okokonandau.WB'3Wosinumbwa ri saini ri nuwai yapai ga Nasaret ko tokwe ya wu ai i. Wosini gisi gisi fi mwanji tini ete ya ri sirinanda. Wosiwani ri nuwai ele sumbu hinga sukwaro ti inaka tihi ki ya ete ti hambwanda. GA2Ete wowani fini ri sawero mwanji mu mwe ti fi hambwa nambwe. (@I1Wowani rini ga mwanji wasa ka hinga ya fini sawe: “Hinde wowani ani ni ki wakindau? Kini ki hambwanda nambweꞌe, ani ai Yapai aka kumbwa ete a dano ti?” i?K0Wondawani fini rini fi heikoni ete fi apapana. Wokoni ri nuwai ya rini sawe, “Ai che, hinde wowani do sumbu hinga sini mi wosiro? Mi nuwai yapai si inaka ti funda ete nomo naha sini mi hasiwani mini si wakini si taro.” {>o/Ele ri mwanji tini mendindaro hima le ri hambwa tinga ri mwanji wasa wunu sawero tinga wu heisini ya wu apapana. ]=3.Fi waki waki gisi namili hinga isiwanimbwa Gotri aka laka ki fi raruni fi heiwani fi che, Jisas, ondiyakandiyandau hima lei nindo tiki ri linindani wui mwanji tini ri mendindani rini ga wasa ai wunu ri silinda. e<C-Rini fi waki wakini fi hei nambwe. Wofunu Jerusalem ko laka tokwe rini waki ki ya fi ai i. 3;_,Fini ete fi hambwaro, rini himiyama hurahama fwelenga ori inda. Wosini, gisi funda laka fi ini ele fi hima kupu le, e, ele fi nau le wui nindo tiki ya rini fi wakiteki. 3:_+Wosini o Pasofa gisi laka humbuwani ya wu ai i. Wondawani hima wapache, Jisas, rini Jerusalem ko ki ya ete ri da. Wosiwani ri nuwai yapai ri daro tini fi hambwa nambwe. 9!*Jisas ri asama ti tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi ri dawani ri nuwai yapai ka gisi laka sumbu ni fi sirinani Jerusalem ki ya fi rau. 8{)Jisas ri nuwai yapai fini ele asama hinga chikini Jerusalem ko ki, Pasofa, wu uchandau gisi laka hei ki fi indau. 47a(Wosiwani o che apuko saini kwambu rini tindawani hambwa kipe naha rini ki ya talenda. Gotri hima keke wo sumbu rini ga ya da. Hima wapache Jisas Gotri aka laka ki ri iro 6''Ele Apukolaka lo mwanji sawero hinga tinda ete norukweni wu sirinani wu wosisini, Galili mapwa ki dau Nasaret ko wuhi tokwe ya wu ai i. \51&O gisi ki tini okwe wunu tambwa takai ti tani Gotri ya ri weseꞌa. Wosini Gotri Jerusalem ni okulani ai ratano sumbu tini nikisindau hima leni o che mwanji ti ya wunu ti sawe. Josep Nasaret ko tokwe ri ai iro e4C%Dani ini ti hurache hasiwani ya nimba ti da. Apa ti asama ti 84 hinga ya ti da. Tini Gotri aka laka ti ti hanjaꞌainda nambwe, ahirahi ti hakisini Gotri ni ti uchahambwandani niliki tapwaki Gotri tau ni ete ti randau. d3A$Gotri mwanji bwarakarandau humwe foti ya da, hi tihi ti Ana. Tini Asa hima kupu fo, Fanuwel, ri che. Humwe mwe mekupu naha tihiro. Imbihumbwa hura ti lisini hurache ga asama tapaꞌangi ini hatachi fisi ya fi da. 2 #O keke hima miyafo wui inakahambwa ti amwei sukwandano. Wowa hachangipi huwe foti ni apwehukutoku tiki o nini yehekukonda.” a1;"Simiyon Gotri kwambu wu toro kinani wunu keke Gotri ni ri uchahambwasini o ri che nuwai Mariya ni ya ri sawe,“Ma mendi, Gotri ori che ni ri ondiyasiro ti, Isurel hima kupu miyafo rini ki wu hichakondawa wunu miyafo rini ki kwambu ki wu etino. Gotri rupwa woro awa hinga rini ni esisiwani hima miyafo kapwa mwanji rini wu bwandano. m0S!Ete wowani Jisas nuwai yapai Simiyon sawero mwanji tini fi mendini inaka miyafo ya fi hambwa. / Rini okundau lamu hinga ele biya hima kupu ba fweleni ri taiyasino. Wosini mi Isurel hima kupu leni hi omwesika laka ri hano.” \.1 Himiyama hurahama le tinda ete wui miyaningisopo naha ki amwei rini mi woro. V-% Ai miya naha ki mi rumbwewani taro ai nunu ratano hima ri ani heihiro. ,{ “Apukolaka, apa ani mi tau ra himache ma ani haraꞌaiwa sembe wahapi ki injelembwa mi ani sawero hinga ani ha. k+O Ete wowani Simiyon o che ni tapa rihi tiki ri yakosini Gotri hi tini ri rasaini ya ri sawe. 3*_Gotri Himamwale ri sembe ki rini yeni rasaiwani Gotri aka laka we tiki ya ri raru. Wosiwani nuwai yapai Jisas ni Gotri lo mwanji sawero hingambwa fi wosi ki ya fi rata. y)kGotri Himamwale ete rini sawesiro, apa amahani hinde ri ha kumbwa, mina, waya Kurais Apukolaka ri heisinimbwa. n(UKa gisi ki hima fori Jerusalem ko laka ki ya ri da, hi rihi ti Simiyon. Rini Gotri ni akindau hima kipe naha. Rini Isurel hima kupu leni sembe wahapi hakondau hima rini ya ri nikisinda. Gotri Himamwale kipe Simiyon ga dau. >'uNuwai yapai okwe Apukolaka i lo mwanji ka sawero hingambwa “apwenumwa fisi hura ga noko ga, nambwe nawa, ko ki enependau apwenumwa che fisi ni” fi raꞌaini Gotri ni fi ha ki.
&
Apukolaka i lo mwanji foti ka hinga kaisinda: “Ele metengei naha ku rano hurahama che mwa laka le o Apukolaka ni ma ku ha.” 4%aMoses lo mwanji sawero hinga fichuku ga fi daro ti, uku fini yasiwani kipe fi wosini nuwai yapai o fi che fi ra ra Apukolaka ni ha ki Jerusalem ko ki ya fi raꞌai. $+Che rasiwani dani ini gisi ti tapaꞌangi ini hatachi namili isiwani ori che hima tape kupu wu kutosini hi ti ya wu uchasi, Jisas. Nuwai rini ra nambwe sembe we ki ete ri dawani ensel o hi ya rini uchasi. Simiyon hima pi Ana Jisas ni Gotri aka laka ki rini fi heiro G#Ele sipisip aulindau hima le, ensel wunu sawero hingambwa wu mendini wu heiro ti keke Gotri hi tini wu rasai rasai rini ni wu eripendani wui tau tokwe ya wu ai i. Jisas hi ti rini uchasiro _"7Woro Mariya ele sumbu hinga sukwasiwani ti mendiro ti ti inaka tiki ya ti hambwanda. n!UEte wowani ele hima ele sipisip aulindau hima lei mwanji tini wu mendini inaka miyafo ya wu hambwa. L Wu heisinimbwa, o che i mwanji ti wu mendiro ti ya wu sawehambwa. %Wokoni metengei ya wu i. Wu ini wu heiwani Mariya hima pi Josep fi linindawani, che fihi ti bulumakau ahirahi andau topo tiki ya tukuyanda. O Ele ensel hima wunu hanjaꞌaisini hewen ko tokwe wu ai rausiwani, sipisip aulindau hima le ka hinga ya wu anambwa anambwa, “Betelehem ko ki nu ini Apukolaka nunu mekuro sumbu ni nu hei.” 5 c“Kari kaumbwa naha ki dau Gotri hi tini ma rasai! Wowa do nuwe ki sembe wahapi sumbu ti Gotri eripendau hima leki sa da.” Sipisip aulindau hima le Jisas hei ki wu iro 7 g
O ensel o hinga wunu sawekowani metengei ete hewen ko kipe au anaye ensel miyafo naha sirani ori ensel ga ya wu da. Wondani Gotri hi tini ka hinga ya wu rasainda, 6e Apa ku ini ku heino hinga o kunu a sawehambwanda: Ku ini ku heiwa che forini nikaꞌari tiki wu yembenisini bulumakau le andau topo tiki rini andosiwani o ri tukuyanda.” kO Do gisi ki Defit ko ki humwe foti che raro. O che kunu ai ri ratano hima. Rini Kurais Apukolaka. "=
Ete wokowani ensel ya wunu sawe, “Kunu apa aki kei. Ma ku mendi, ani ele himiyama hurahama tinda ete wu eripekondau mwanji kipe tini kunu a ratandau. + Ete wondawani Gotri ensel wunu tambwa ya ri ta, wowani Apukolaka ri hi laka wu dau michi tiki wunu taiyasiwani wunu o tini wu heini ya wu aki. lQO mapwa ki sipisip aulindau hima le niliki tiki wui sipisip wu aulindani hoko tiki ya wu da. 1Wokoni hurahama che ti ya ti ra, wosini nikaꞌari tiki gwarosini bulumakau le andau topo tiki rini andosiwani ya ri tukuyanda. Hinde wowani, hima tukuyandau aka ti hima miyafo naha tukuyandawani fi tukuyano aka nambwe. Gotri ensel le sipisip aulindau hima leni wunu sawero BO ko ki ete fi dawani Mariya che ra ki gwai ya ti mendi. eCRini ga ri humwe Mariya ga ya fi i, hi fihi wu kai ki. O gisi ki Mariya sembe ga ya ti da. :mJosep rini Defit ri anitafenita fo. O keke ri saini Galili mapwa kipe Nasaret ko laka ri hanjaꞌaisini Jutiya mapwa ki dau Defit ri ko laka ki ya ri i. O ko hi ti, Betelehem. _7O keke ele himiyama hurahama hinga hi wunu kai kinani wui ko minde tokwe ya wu ai i. zmKa sumbu, Sairiniyas, Siriya mapwa ki Sisa tako tokwe gapiman apukolaka ri daro gisi ki metengei naha ya sukwa.
Ka gisi ki Sisa Okasitas, Rom pe king apukolaka, himiyama hurahama lei hi ti chengi ki kai kinani lo mwanji foti ya wunu ri ha. I
PDani ini o che, Jon, hima laka saini himamwale rihi ti kwambu ya i. Wosini hima da nambwe michi tiki ri dani Isurel hima kupu lei miyaningisopo tiki amwei sirano gisi ki ya ri ambwe.7 iOWosini ele hundu ki wu dasini kapwa sumbu wuhi keke hakondau hima le keke ri okusindakonda. Wosiwa numbo ri mekusindawa nui seke ti sumbu wahapi kumbwa nu ichiꞌucha ki.” x
kNHima keke wo sumbu ti nui Gotri ki talesindau. Woroki hewen ko kipe lindana ti o nunu rumbwewa sikakonda. #MMindo ele ri himiyama hurahama leni mi ondiyakandiyawa wu hambwakonda, Gotri wui kapwa sumbu ri rani ri humbwesini ai wunu ri ratano. 4 cLAi che, Jon, mini okwe kari kaumbwa naha ki dau Gotri mwanji bwarakarandau hima hinga o mini wu uchakonda. Mindo mi mwaseni mi ini Apukolaka i numbo ti mi otokunano. %
EKWondani ele gisi nuhi hinga tinda ete sembe halaya naha tiki nu dasini ri sumbu kipe ti nu sirinani ri miyaningisopo ki ele tau rihi ya nu randakonda. t cJNunu omwemendindau hima lei tapa tenge tiki ai nunu ri ratasiwa, ri tau ti nu aki nambwe nu randa ki. IRini mwe naha kari kau ri nasini nui metele Epuraham ga mwanji ri injiro tini ri ai hambwasini o hingambwa nunu ri wosikonda. HRi bwasiro ti, nui metele keke ri woni wunu ri okulani imbihumbwa wunu ga injiro mwanji kipe naha rihi tini ete ri hambwandano. " ?GKa ai nunu ratano hima ri nui miho lei tapa tenge tiki nunu ri ai ratani ele sembe amwaka nunu andau hima lei tapa tenge tiki ri ai nunu ri ratano. FKa ri wosiro ti, imbihumbwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima kipe naha rihi lei takisopo ki ri bwaro hingambwa ri wosiro. Eri tau ra himache, Defit, ri anitafenita lei nindo ki hima forini nunu ri ai ratano hima kwambu naha hinga ya rini esi. " ?D“Isurel hima kupu lei Gotri Apukolaka i hi tini ma rasaiwa nu rasai. Rindo ri tani himiyama hurahama rihi le keke woni nunu okulani ri ai ratani, ~ wCGotri Himamwale kipe ti ri yapai Sekaraiya ki talesiwani Gotri mwanji bwarakarandau hima hinga ya ri sawe, h KBWowani ele hima mwanji suwa o tini wu mendini inaka miyafo wu hambwani ya wu sawe, “Ichai kari che hinde na hima hinga ri sirano?” Hinde wowani, ka hinga wu hambwani, Apukolaka i kwambu ti rini ga o da. Sekaraiya hukwa 9AEte wowani o ko kipe hima ele ya wu aki. Wowani ele sumbu wosiro mwanji suwa to Jutiya mapwa kipe kimba leki dau ele ko hinga tinda ete ini ya chiki. @Wokowani Sekaraiya takisopo ti haunakowani tarukwe rihi oti alekusiro ti ya ai dungwa. Wowani mwanji ri bwakoni Gotri hi ti ya ri rasai. ~ ?Ete wowani ri sawewani me takoche foti wu ratawani ka hinga ya ri kai: “Hi rihi ti Jon.” Ete wokowani inaka miyafo ya wu hambwa. o} Y>Wosini yapai ni tapa ba wu ondiyakandiyani ya wu sili, “Ka che ni hinde na hi tiki mi uchasi ki?” i| M=Ete wowani wunu ga ya tini sawe, “Ni hima kupu lei nindo ki hi foti o hinga uchasi nambwe.” [{ 1Che rano gisi tawani Ilisapet gwai amwaka ya ti mendi. Wokoni hurahama che ti ya ti ra. nw W8Mariya Ilisapet ga nika namili hinga ti dawanimbwa ti ko tokwe ya ti ai i. Ilisapet Jon ni raro v 7Ka nui metele ni ete ri sawero hinga, ‘Ani Epuraham ga ele ri anitafenita lenga wunu keke ete a woni wunu ani okulandano.” ’ fu G6Rini hima keke wo sumbu rihi ete ri hambwandani ri tau ra himache Isurel ni ri okularo. *t O5Rini iche wunu handau hima leni ri okulawani mwaꞌambwe miyafo naha wunu ki talesindau. E, ya mwaꞌambwe chele hima le wunu ri sawewani ya nimba wu inda. ls S4Rini ele king apukolaka i kwambu tini ri rakaisini, ele hi nambwe dau hima leni ri rasaindau. $r C3Ri tapa tiki kwambu chele sumbu miyafo ri wosindani inaka tiki hi wuhi numbwa nimba rasaindau hima leni ri humbwewani apumbwa apu wu ichiꞌuchandau. q 12Hima keke wo sumbu rihi ti rini ni akindani ri tako tokwe dau hima leni ri rawakandau ti, apa ga ichekai ga o sumbu hingambwa ete ri wosino. fp G1Gotri rini kwambu naha, sumbu laka foti ri ani wosiro. Hi rihi ti halaya naha sini dau. ?o y0Ani ri tau ra humwe, woroti ani kapwa humwe, nimba rindo ani keke woro. Apa ga ichekai ga okwe himiyama hurahama le wu sawekonda, Gotri kipeheki omwesika laka ri ani haro tini. ?n {/Himamwale ahi ti ani ratandau Gotri ni eripendau. cm A.Ete wowani Mariya ya sawe,“Sembe ahi ti Apukolaka i hi tini a rasaindau. Cl -Nini sembe ti mwe naha ka hinga ni hasindau, Apukolaka nini sawero hingambwa ichai o hingambwa o ri wosikonda. Worokeke ma eripeꞌaripe.” Ilisapet to o hinga ya ti sawe. Mariya hukwa yk m,Ma mendi, wasamba ahi ti ni ani weseꞌaro ti a mendikowani ai sembe we tiki dau che apapanani eripeꞌaripero. Rj +Ani hinde na humwe hinga a dawani ai Apukolaka ri nuwai ani tambwa taro? Li *Ete wosiwani hapa tinga ti uchani ya ti sawe, “Gotri nini okulandau kwambu ti ele biya humwe ni ri handau kwambu tini dikiro. O ni sembe we tiki dau che okwe Gotri ri kwambu o rini ri hasinda. *h O)Ilisapet, Mariya tini weseꞌaro ni ti mendikowani Ilisapet sembe we tiki dau che o ya apapana. Wosiwani Gotri Himamwale kipe ti Ilisapet sembe ki ya tini tale. Ig
(Ti ini Sakaraiya aka tiki ti raruni Ilisapet ni ya ti weseꞌa. hf K'O gisi hinga Mariya saini imaꞌini kimba ele ki dau Jutiya mapwa kipe ko laka foki ya i. Ve '&Ete wowani Mariya ya sawe, “Ma mendi, ani Apukolaka i tau ra humwe, o mi sawendau sumbu hinga ani ki sira kinawa sa sira.” Ete wowani ensel tini hanjaꞌaisini ya i. Mariya Ilisapet ni hei ki iro Md %Gotri sumbuche fo hinde ri wosifu kumbwa, tinda ete ri wosindau.” c 3$“Ma mendi, ni hima kupu fo Ilisapet mekupu tihiro, woro tini okwe hurahama che ti ti sembe we tiki o ya da. Injelembwa ete wu sawendaro, tini apa che hinde ti ra kumbwa, cherangifarangi. Wosiwani sembe ga ti da dawani nika ti tapaꞌangi hatachi funda ri apa ya inda. b #Wowani ensel ga mwanji wasa ka hinga ya tini ri sawe,“Gotri Himamwale kipe nini ki o takonda, wosiwa kari kaumbwa naha dau Gotri kwambu o nini gwarosikonda. Wowa ichai o che ni rasiwa, ka hinga o wu uchakonda, rini halaya naha, rini Gotri Che. {a q"Ete wowani Mariya ga ensel ni ya sawe, “Ka sumbu hinde hinga apa sirano? Ani hima foriki hura a litowa.” ` !Rini Jekop hima kupu leni king apukolaka hinga ete ri aulindano. Wosiwa ri aulindau kwambu ti hinde apa humbu kumbwa.” L_ “Rindo hima apukolaka dakondau. Wowa ka hinga o apa rini wu uchakonda, kari kaumbwa naha dau Gotri Che. Wosiwa Gotri rini ondiyasiwa ri metele Defit daro hinga king apukolaka ori dakonda. v^ g Ma mendi, sembe ga ni dasini hurahama che fo o ni rakonda. Wosini hi ti ka hinga ma rini uchasi, Jisas. t] c Ete wowani ensel ya tini sawe, “Mariya, apa aki kei. Gotri ri hima keke wo sumbu o nini ri hasinda. a\ = Mariya o mwanji ti mendikoni ete apapanani ya ti hambwa, “Ka bwele fo mwanji?” [ # Gepuriyel tini tambwa ini ya tini ri sawe, “O bai humwe, seꞌe. Gotri ri hima keke wo sumbu nini ri hasinda. Apukolaka nini ga o da.” ,Z SRi ini hima fori hopwe kinani wu ondiyasiro humwe chongo fo tambwa ya ri i. Ori hima hi rihi ti Josep. Rini Defit hima kupu fo. O humwe chongo hi tihi ti, Mariya. =Y uIlisapet che tinga ti dawani nika tapaꞌangi hatachi funda ikowani Gotri ri ensel Gepuriyel ni ri humbwewani Galili mapwa laka ki dau ko foki ya ri i, ko mwe hi ti, Nasaret. 4X c“Apukolaka ele himiyama hurahama lei miyaningisopo tiki huruhumba ani andau keke ri heifuni do che ri ani hakondau.” Ensel sirani Mariya ni sawero, Jisas o ti rakonda W Fi dani ikowani ri humwe Ilisapet sembe tinga ya ti da. O keke nika tapaꞌangi ba ti yanisini ya ti da. Wondani ya ti sawe, NV Ete wosini Sekaraiya tau rihi humbusinimbwa, ri ko tokwe ya ri ai i. HU Dani inumbwa ya ri sira, wosini mwanji wunu ri bwa ki mina, hinde ri bwa kumbwa. O hinga wowani ya wu hambwa, kari hima Gotri aka tipa kipe we ki sumbu anandi fo ri heiro. Sekaraiya rini takisopo ki mwanji ti hinde hinga wunu ri saweno, wofunu tapa tiki ya nimba ri ondiyakandiyanda. Takisopo rihi ti rini diminamburo. >T wWondawani ele himiyama hurahama Sekaraiya ni wu nikisindau le inaka miyafo ya wu hambwanda, ka bwele sumbu hinga to ka Gotri aka tipa we ki rini wosisiwani ete ri anayitindau. S Woro apa ma mendi. Do mini a sawero mwanji ahi ni sembe mi ha nambwe keke, takisopo mihi ti mini o dimisikonda, wosiwa mwanji hinde apa mi bwa kumbwa, waya dele sumbu hinga sukwawambwa. Do ai mwanji mini a sawero ti, o sukwano gisi ki mwe naha sukwa sindau.” fR GWowani ensel ga mwanji wasa ka hinga ya ai rini sawe, “Ani Gepuriyel, ani Gotri miyaningisopo tiki ani enindau. Gotri rinjenga ani humbwewani a taro ti, mwanji mini a bwani mwanji kipe naha mini a sawehambwa ki a taro. GQ Ete wowani Sekaraiya ga mwanji wasa ensel ni ya ri sawe, “Hinde hinga ani hambwano, do mi sawero mwanji mwe nahaꞌa mina? Ani mekupu a tihiro, wosiwani ai humwe okwe o hingambwa.” P )Rini Ilaicha sumbu tinga ri kwambu tinga ri torosini Apukolaka ni ri mwaseni ri takondau. Wosini rindo yapai hima lei inaka ri jamekowa wui che lenga sembe wahapi wu oweno. Wondani Gotri mwanji ni sawesiyaꞌaindau himako wui inaka ti ri jamekowa sumbu kipe tini wondau himako i inaka tini wu torono. O hinga ri wo wo, rini hima lei sembe tini ri otokunasiwa Apukolaka tano tini wu nikisindano.” gO IWosiwa rindo Isurel pe himiyama hurahama leni wui Apukolaka Gotri tambwa o wunu ri ratakonda. XN +Rini Apukolaka i miyaningisopo tiki hi omwesika laka ri torono. Rini waini uku tinga uku sumbwe kwambu tinga hinde apa ri a kumbwa. Ri nuwai sembe we tiki ete ri dawa, Gotri Himamwale funda rini talekondau. M Ete wowa sembe mihi ti kipe tumbwa mi dani o mi eripendakonda. Ri tawa himiyama hurahama miyafo okwe o rini wu eripekonda. ML
Ete wowani ensel hima ori ya rini sawe, “Sekaraiya, mini apa aki kei. Gotri mi uchahambwa ti ri mendiro. Mi humwe Ilisapet hurahama che foti ti rakonda. Wowa hi rihi ti ka hinga ma uchasi, Jon. XK + Wosiwani ensel hima ori ni ri maꞌaini ri heini ri apapanakoni ete ya ri aki. _J 9 Wondawani Apukolaka i ensel sukwani ri tundau humokuto tei tapa mama tokwe ya ri eti. I !
Wosiwani o kuwa kipe tandau mwaꞌambwe ni ri tundawani himiyama hurahama miyafo o aka hoko o ki wu wausini Gotri ni ya wu uchahambwanda. 6H g Wunu puris hima i sumbu tini wu sirinani wui sumbu ni wu wosini Sekaraiya ni ya wu esi, wosiwa Apukolaka i aka tipa kipe ki ri raruni kuwa kipe tandau mwaꞌambwe ri tu ki. G #Sekaraiya rini puris hima kupu lenga puris tau ra ki ya wu ta. Wosini Sekaraiya Gotri miyaningisopo tiki puris tau hinga ya ri randa. sF aWoro fini che nambwe. Ilisapet che randa nambwe, tini cherangifarangi ete ti dau. Wowani mekupu ya fi ti. :E oFini Gotri miyaningisopo tiki kipe naha tumbwa ete fi dani ele Apukolaka i lo mwanji hinga tinda ete, e, ri chengi tiki dau ele mwanji hinga tinda ete norukweni fi sirinandaro. VD 'Jutiya ko ki Herot king apukolaka ete ri dawani o ki puris hima fori ya da, hi rihi ti Sekaraiya. Rini Apaisa ki sukwaro puris hima kupu fo. Humwe rihi ti Eron hima kupu ki taro, hi tihi ti Ilisapet. "C ?O hinga a wosiwa mini kipe naha mi hambwa ki, ka mwanji mini ni wu ondiyakandiyaro ti o mwe naha. Gotri ensel sirani Sekaraiya ni sawero, Jon ri rakonda
B Woro keke ani okwe do mwanji a kaisini mini ni a humbweꞌi ki ani okokonandau. Hinde wowani, ani gisi miyafo ele siraro sumbu mu mwe ni kipe naha ani hambwa kinani mwanji miyafo a sili sili tau kwambu a randaro. Woroti apa ele ni norukweni mini a kaisikonda. A Wunu ele hima to metengei naha ele sumbu ni wui miya naha tiki heisini Gotri mwanji hinga nunu sawero mwanji ni wu mendini wu kairo. -@ WApukolaka Tiofilas, mwase hima miyafo Gotri nui nindo tiki ele sumbu hinga tinda ri wosisiwani sukwaro ti, wui tapa tiki ele mwanji ni wu kai kinani wu simiyandaro. ? Do Gotri nuhi funda naha, rindo nui Apukolaka Jisas Kurais ri hi ki ai nunu ri ratandau. Woro do Gotri hi numbwa ma nu rasaindawa rindo mwasendau King Apukolaka hinga ri etisini ri kwambu omwesika tinga ri dasini ele mwaꞌambwe tinda ete sa ri aulinda. Imbihumbwa kapwa o hinga ete ri daro ti, apa o hingambwa ete ri dau ti, ichekai gisi gisi o hingambwa ete ri dakondau. Mwe naha.y> mGotri rindo kipe naha kunu ri aulindawa apa hinde ku hichako kumbwa. Rindo hi hinga okundau ko kipe naha rihi ki kunu ri raꞌaisiwa kapwa sumbu fo nambwe eripeꞌaripe omwesika ku eripeꞌaripendani kipe naha tumbwa ete o ku dakonda. p= [Wunu hi tiki wu dau hinga. O keke metengei ete ma wunu ai ku ratamata. Kunu hima fweleni huruhumba naha hinga wunu ku heini wunu keke ku woni ku akindani ma wunu ku okula. Woro sumbu hukwe ni wu sirinandaro sembe hukwe wuhi le nikaꞌari simba hinga o wunu injisinda. O wu wosindau sumbu hinga ku hambwafwaꞌainahasini wunu ku okula. Gotri ni weseꞌa sumbu ^< 7Kunu, hima fwele sembe ha sumbu wuhi ni inaka fisi hambwandau hima le keke ma ku wo. i; MWondani kunu Gotri hima keke wo sumbu ti ma ete ku toronambusini gisi gisi nui Apukolaka Jisas Kurais ni ma ete ku nikisinda. Wondawa hima keke wo sumbu rihi ti amwei sa ri wowa kunu ete da ete da himamwale kipe ku toro ki. g: IWoro kunu, ai hiparakambwe minde naha le, kunu kwambu ki ku etisini sembe ha sumbu kipe naha kuhi ti ma ku toronambusindawa omwesika sa i. Wondani gisi gisi Gotri Himamwale kwambu kumbwa Gotri ni ma ku uchahambwanda. 9 ;Kale hima sios to apumbwa apu i kinani kunu wu huwandau. Wunu do nuwe ki dau hima lei inaka tumbwa wu sirinandawani Gotri Himamwale wunu ki da nambwe. M8 Ka hinga kunu wu sawero: “Ichekai gisi jipe tawa hima fwele Gotri sumbu tini wu hingino. Wondani Gotri ni gumwa wu sisini sembe wuhi le kapwa sumbu tini wu wosi ki au le ya wunu saindakonda.” 7 %Woro kunu, ai hiparakambwe mwe naha le, kunu nui Apukolaka Jisas Kurais ri Himache le imbihumbwa wu bwaro mwanji leni ma ku ai hambwa. 6 7Dele hima le hima leni gumwa tokwe wu sawendani, sumbu fwele wunu ki sukwawani hima ba fweleni sembe enge le wu andau. Sembe wuhi le kapwa sumbu wu wo ki au le wunu saindawani o sumbu ni wu sirinandau. Hima le mendi kinani hapa tinga wu uchani hi wuhi le wu rasaindani hima fwelei mwaꞌambwe leni wu raꞌai kinani mwanji leki wui sembe ni wunu yendau. Kunu sembe ha sumbu ti kwambu tiki ma ku toronambu p5 [Ri tani kapwa sumbu wondau hima le tinda ete kapwa sumbu wasa wunu ri ha ki koti tiki wunu ri owekonda. Wowa Gotri rini ni gumwa sisini ichiꞌuchandaro ele kapwa hima hinga tinda ete, wundo wosindaro ele Gotri ni gumwa siro kapwa sumbu hinga tinda, e, Gotri ni wu saweholiyandaro ele kapwa mwanji hinga tinda wunu ri kiliwa huruhumba naha ya wu heikonda.”
4 Inok rini Atam anitafenita, Atam ki ambwesini i ini rini ki tapaꞌangi hatachi fisi. Woro rindo Gotri Himamwale rini sawewani ri mwanji ri bwarakarani ele hima ni ka hinga ya ri sawe: “Ani heiwani Apukolaka ri ensel miyafo naha naha lenga ri tanda. c3 A
Wunu huruhumba naha heindau sumbu tini wu wosindau. O keke o wu wosindau sumbu to soluwara to yembekiꞌembekini sungwa ti jukundau hinga. Ete wondani wunu niri tiki ichiꞌuchani humbundau isangi hinga. Hinde wowani, Gotri ete wu da ete wu dano hunduni funda ete dasikinasindau ko foti o ri otokunasinda. Amwaka omwesika naha ki wu mendi sindau Q2 Dele hima tiya kui nindo ki dau sumbu ti ka hinga: Kunu hiparakambwe fwelenga sembe funda ku owesini ku da kinani funda ku wausini ahirahi le ku andawani dele hima to kui ahirahi leni wu hapiletoni kisi wondau hinga. Wunu kunu ga wu andau, woro wunu ahirahi wuhi numbwa wu aulindani wunjenga wu enependau. Woro o sumbu wuhi keke huruhumba wu heinda nambwe. Sumbu wuhi ti mwa ye ki wofundau hiki hinga. Wondawani ausuwa ti saini wunu rumbweꞌi rumbwetanda. Wunu me tuko wandau gisi ki me tuko wanda nambwe rikaꞌairo me hinga. Woro hima le o hi rika ni mu tinga wu dokinasinda. u1 e Wunu sa wu hambwafwaꞌaisi! Hinde wowani, Ken sumbu ni wu sirinahiro. Wunu ya mwaꞌambwe ni miya ki wu heini tapa ki wu toro kinani wu hambwasini Belam wosiro kapwa numbo ni wu sirinani hima tape wuhi tini kapwa sumbu wu wosindau. Wunu imbihumbwa Kora Gotri ni sawesiyaꞌairo hinga wu sawesiyaꞌaindawani Gotri Kora ni wosiro hinga walambe naha wunu i sindau. $0 C
Woro dele hima wunu ele Gotri wosiro sumbu mu mwe ni wu hikisandau, woro ele ni kapwa mwanji le wu bwandau. Wondani inaka kipe hambwanda nambwe fe asa leto wosindau sumbu tumbwa wu hambwasini ele sumbu ni ya wu wosinda. Ete wondawani o kapwa sumbu to walambe naha ki ya wunu ikonda. / % Ele ensel lei mwa laka hinga dau ensel, Maikel, Saiten ga imbihumbwa fi anambwani mwanji ti au hinga fi anayendaro. Fi anambwandaro mwanji ti, Moses hima tape dinga ni namoto raꞌaino mwanji tini fi ananingindaro. Woro Maikel Saiten ni kapwa mwanji wasa fo ri bwani rini ni saweholiya ki ri wosi nambwe. Mina. Rini nimba ete ri sawero: “Apukolaka rinjenga mwanji kwambu ki o mini bwakonda.” .. WWoro apa dau dele hima le okwe, wunu o sumbu hingambwa wu wosindau. Wu tukuyaneheindau kapwa sumbu ba fo ba fweleto inaka wunu yeni rasaindawani hima tape wuhi leni kapwa sumbu tini wu wosindau. Wondani nui Apukolaka ni wu sawesiyaꞌaindani hewen ko ki dau ensel leni wu saweholiyandau. 6- gImbihumbwa Sotom ko ga Gomora ko ga, e, opi ko laka ni takaisini dau ko fwele okwe, ele ensel himako wosindaro sumbu hingambwa wu wosindaro. Hima i humwe ni kapwa sumbu wosindau sumbu le, himiyama hurahama le anaꞌokokonani au saini kapwa sumbu wosindau sumbu leni ete wu sirinandaro. Wondawani Gotri kapwa sumbu wu wosindaro ti keke hi omwesika laka ri rawakawani wunu uno ti, ichai ete da ete da hi ki wunu rawaikonda. Woro wunu ki sukwaro sumbu ti himamwale hinga amwei do ya da, ete wosiwa o tini nu heini wu wosindaro sumbu hinga ni nu hanjaꞌai ki. r, _Imbihumbwa ensel himako fwele okwe o hingambwa, wunu Gotri wunu haro tau kipe naha wuhi ki norukweni wu ra nambwe. Mina. Tau wa wuhi ti wu hanjaꞌairo ti keke, Gotri seni kupu laka ki wunu injisini hundu naha ki wu rawarusiwani ya ete wu da ete wu da. Wondani Gotri hima leni kotimwono gisi laka tini wu nikisinda. O gisi naha tawa, kotimwo ki ele sukwakonda. S+ !Kunu apa a sawekondau mwanji ti tinda ete ku hambwasindau, woro o tini ku ai hambwa ki ani okokonandau. Apukolaka imbihumbwa Isurel hima kupu ni ri okulawani Isip ko wu hanjaꞌaisini wu iro. Wosinumbwa ri heiwani ele Isurel hima kupu fwele sembe mwe naha rini ni wu ha nambwe, o keke numbo alase ki ya ai wunu yewani wu ha. l* SHinde wowani, kapwa hima fwele tani sios hima lei nindo ki wu yani yani wu raruhiro. Imbihumbwa Gotri chengi ete sawero, ete na hima miya hinga le ichekai Gotri miyaningisopo ki wu etiwa wunu kotimwosini hi tiki wunu rawaino. Hinde wowani, wunu Gotri ni gumwa wu sindani, Gotri hima keke wo sumbu rihi ti wu jamekosini ele inaka ki sukwandau okokona sumbu ni wu sirinani kapwa sumbu leni wu wosindau. Dele hima hinga le nui Mekupu Hima funda naha ri Jisas Kurais ni gumwa wu sindau. ) {Ai hiparakambwe le, metengei Gotri kunu ga nunu ga tinda ai nunu ratandau sumbu tini do chengi ki a kai ki au ti omwesika ani saindaro. Wosinumbwa Gotri ani mekuwani apa ani ka hinga ani hambwandau: Dohaꞌa chengi kunu a kaindau ti, kui sembe ni ani okulawa kwambu ki ku etisini sembe ha sumbu nuhi tini kwambu tiki ku toronambusini Gotri mwanji kipe ni sawesiyaꞌaindau miho lei mwanji ni ku yetupwa ki. Gotri numbo funda naha ki ele ri himiyama hurahama leni ka sembe ha sumbu ti nunu ri haro. Q( Gotri ri hima keke woni hima okulandau sumbu tinga ri sembe wahapi sumbu tinga o kunu handa. Wosiwa o sumbu tombwa kunu ki omwesika naha sa tale. Gotri mwanji kipe ni omwemendindau hima le wui mwanji X' -Ani Jut, ani Jisas Kurais tau ra himache, ani Jemis hipache. Woro ando Gotri tumwa tini wu mendini wu taro sembe ha hima leni kunu a kaindau. Yapai Gotri kunu keke wondawani, Jisas Kurais to ya kunu aulinda. e&CJisas wosiro sumbu ba fwele okwe miyafo naha ete dau. Woro hima fori ele sumbu hinga ni funda funda ri kaisiwa buku le sukwapo, ani hambwawani, do nuwe tipa laka tinda ete ele buku ni hinde apa torokoro ambwa.%!Dohaꞌa ori himache to dele mwanji hinga amwei ri bwani ele ni ri kairo. Wosiwani nu hambwandau, amwei ri bwaro mwanji ti mwe naha. $+O mwanji rihi keke mwanji suwa ti hiparakambwe lei nindo ki ka hinga ya ichiꞌucha, ka himache apa hinde ha kumbwa. Woro Jisas ete sawe nambwe, ri ha hinga. Mina, ete ri sawero, “E, ani ai a tano gisi ki ete ri da ki ani okokonawa, hinde, ka mindo mi tauꞌu?” #Wowani Jisas ya rini sawe, “E, ani ai a tano gisi ki ete ri da ki ani okokonawa, hinde, ka mindo mi tauꞌu? Mini mi ani sirina.” \"1Pita rini heisini Jisas ni ya sawe, “Apukolaka, dori hima to hinde na hinga?” !wPita jamekoni heiwani Jisas okokonandau himache ori fini sirinani ya ta. Hima mwe ri mwasembwa ka ahirahi andaro gisi tiki Jisas i inaka mu takai ki litisini ete sawero hima, “Apukolaka, namoto miho lei tapa tenge tiki mini owekondau?”
C ~~r~}J|| zz)yxMwvvGFEE@DcCC6BB
A)@x?X>=g<<:98866V54322 10//.0-',,#*))t(( '&%$$#;"! j Z[+ W+ h
q *\ULMC k/E, hima fori ani tambwa tani, ai mwanji tini ri mendini ri sirinano ti, ori hima hinga ni mwanji yepe tiki kunu a sawekawekonda. xji.“Hinde wowani ani ni ‘Apukolaka Apukolaka,’ ku ani uchandani, mwanji ahi tini ku sirinanda nambwe? {io-Hima kipe ri inaka kipe rihi ki sumbu kipe naha tumbwa ete sukwandau. Wondawani kapwa hima ri inaka kapwa rihi ki kapwa sumbu tumbwa ete sukwandau. Hima i inaka ki talesindau mwaꞌambwe ti takisopo tito amwei bwandau. Aka kindau numbo fisi h+,Hima le mwe tini wu kilisinimbwa ya wu hambwau, ka me kapwaꞌa kipe. Hame ti mondo kupu tiki wanda nambwe. E, wate ti gama tiki wanda nambwe. igK+“Me kipe ti mwe kapwa wanda nambwe. O hingambwa me bwaro ti mwe kipe tini wanda nambwe. ;fo*Hinde wowani mi hiparakambwe ni ka hinga mi saweno, ‘Apwai, ani mi miya ki kapwa rungo cheche foti dau ti a rani a rumbweꞌi ki,’ woroti mini mi miya tiki dau kapwa rungo laka foti mi hei nambwe? Mini nimba gambo hima! Metengei mi miya ki dau kapwa rungo laka ti ma rani humbwesini pwe. Wosini norukweni mi hei hei pwe mi hiparakambwe miya ki dau kapwa rungo cheche mi rani mi bwe humbwe. Me bwaro ti mwe ti kapwa tumbwa wandau ,eQ)“Hinde wowani mi hiparakambwe miya ki dau kapwa rungo cheche ni mi heindau, woroti minjenga mi hambwa nambwe, kapwa rungo laka foti mi miya tiki dau tini? d!(Sukul che ri apa ri tikisa ni hinde diki kumbwa. Ele sukul tau hinga tinda kipe ri rani ri humbusinimbwa ri tikisa hingambwa ya ri sirau. Jc
'Wosini Jisas mwanji yepe fotinga ka hinga ya wunu ri sawe, “Miyasa hima fori apa miyasa hima forini torosini numbo rini meku meku fi inoꞌo? Mina. Apa fini anaꞌape wa tiki fi raino. Cb&Kunu ele hima ni mwaꞌambwe ti ma ku ha, wowa Gotri okwe mwaꞌambwe o kunu hakonda. O hinga ku wosiwa ele hima ga kunu wu hambwasini, wunu ga wasa ai wu waro warowa sukwa taleni yekehewa ratani ya ai kunu hakonda. Ele hima ni ku handau chiki hingambwa Gotri okwe o chiki hingambwa wasa o ai kunu ri hakonda.” taa%“Kunu apa hima leni kili kei. O hinga ku wosiwa Gotri okwe apa hinde kunu kili kumbwa. Wosini kunu apa koti mendindau hima wosindau hinga hima i kapwa sumbu ti ku kili kei. O hinga ku wosiwa Gotri okwe apa kui kapwa sumbu hinde ri kili kumbwa. Kunu ele hima i kapwa sumbu tini ma ku rani ku humbwe, wowa Gotri okwe kui kapwa sumbu ti ri rani ri humbweno. |`q$Kunu ele hima keke ma ku wo, ka kui Yapai wunu keke ri wondau hingambwa. Koti mendindau hima hinga kilindau sumbu ?_w#Woroti kunu ele kui miho hima le keke ma ku wo. Wondani sumbu kipe tini ma wunu ku wosinda. Wosini mwaꞌambwe ti ele hima ni ma ku ha, ku hasini apa ete ku hambwa kei, mwaꞌambwe wasa kuhi sa ai kunu ha. O hinga ku wosiwa, ichai kunu o kui wasa omwesika naha ku toroni kari kaumbwa naha ki dau Gotri che hinga ku dano. Hinde wowani, rini ni weseꞌanda nambwe hima le okwe wunu keke ri wondani, kapwa hima le okwe wunu keke ri wondau. (^I"E, hima ni mwaꞌambwe ku hano ti, mwaꞌambwe wasa kuhi mwe naha kunu hakonda hima numbwa ku okulawa, apa bwele sumbu wasa kipe tini ku ai torono? Kapwa sumbu wondau hima le okwe wunu kapwa sumbu wondau hima leni mwaꞌambwe handau ti, o mwaꞌambwe wasa hingambwa ya wu ai torokonda. 1][!E, sumbu kipe kunu wosindau hima leni sumbu kipe ku wosiwa, bwele sumbu kipe wasa tini ku torokondau? Kapwa sumbu wosindau hima le okwe o sumbu hingambwa wu wosindau. -\S “E, kunu keke wondau hima le keke ku wowa, bwele sumbu kipe wasa tini ku torono? Kapwa sumbu wosindau hima le okwe wunu keke wondau hima le keke wu wondau. k[O Sumbu kipe ti ele hima kunu wosiwani ku okokonandau hingambwa, kunu okwe o hingambwa ma wunu wo. "Z= Hima fori mwaꞌambwe keke ri uchawa, o ma rini ha. E, hima fori mwaꞌambwe mihi tini ri raꞌaiwa apa ai mini ha ki mwanji kwambu tiki rini sawe kei. KY E, hima fori warama tokwe mini yetapewa, warama angi tokwe ma ai rini ha. E, hima fori heiye pe nikaꞌari tini ri leningini raꞌaiwa apa ki pe nikaꞌari ri raꞌaikowa minambwe rini na kei. 7Xg Wondani saya kunu wosindau hima le keke Gotri wunu okula kinani mwanji kipe ti ma wunu ku ha. E, wondani ele kunu saweholiyandaro hima le keke Gotri ni ma ku uchahambwanda. “Worotini apa ai mwanji ni mendindau hima, kunu, ni a sawendau: Ele kui miho hima le keke ma ku wo. Wosini ele kunu omwemendindau hima leni sumbu kipe ti ma wunu ku wosi. |VqE, ele hima hinga tinda ete hi kuhi tini wu rasaiwa, fiya hambwafwaꞌai! Hinde wowani, injelembwa wui metele hima o hingambwa nimba gamboni Gotri mwanji ni bwarakarandaro hima lei hi ni wu rasaindaro. Omwemendindau hima le keke wondau sumbu wUg“Apa ahirahi ti sembe tupu ki talendau hima le, kunu fiya hambwafwaꞌai! Hinde wowani, ichekai iche o ai ku hakonda. “Apa hingindau hima le, kunu fiya hambwafwaꞌai! Hinde wowani, ichai sembe amwaka kunu akoni ku ichakakonda. T!“Woroti, ya mwaꞌambwe chele himako, kunu fiya hambwafwaꞌai! Hinde wowani, do nuwe ki dau eripeꞌaripe sumbu tini ku torohiro. SO sumbu hinga kunu wosino gisi ki, ma ku kipeheki. Hukwa ma ku rani ku eripeꞌaripe. Hinde wowani, mwaꞌambwe wasa hewen ko tiki ku torono ti omwesika laka. Injelembwa wui metele hima Gotri mwanji bwarakarandaro hima leni o hingambwa wu wosindaro. YR+“Ichai Hima ri Che dori keke hima le kunu saweni minambwe kunu nawa ku indawa, kapwa mwanji ti kunu bwani hi kuhi tini kapwa hi rata ki ka hinga kunu wu uchawa, kunu kapwamiya, wowa kunu ma ku eripe. CQ“Apa iche handau hima le, kunu ma ku eripe. Hinde wowani, ichai sembe kuhi ti o kunu talekonda. “Apa ichakandau hima le, kunu ma ku eripe. Hinde wowani, ichai o ku hingikonda. !P;Wosini Jisas ele ri himache leni miya ri hei hei ya ri sawe: “Bwarichape hima le kunu ma ku eripe. Hinde wowani, Gotri aulindau kwambu ti kuhi. \O1Wondawani himiyama hurahama miyafo tapa wuhi ti rini ni wu toro ki. Hinde wowani, kwambu rini ki sukwani ini ele himiyama hurahama ni kipe ri wosindawani. Jisas hima eripeno tinga hima ichakano tinga ri sawero =NsWu taro ti, ri mwanji ti wu mendindawa hahungo wuhi ti kipe ri wosi ki. Himiyama hurahama fwele himamwale kapwa to walambe sumbu wunu wosindaro ti, Jisas kipe ya ai wunu wosinda. (MIWosini Jisas ri Himache lenga wu raini wu ini nuwe wataki kipe foki ya wu eti. Wosini ri heiwani ri himache hinga waꞌairo hima miyafo naha, Jutiya mapwa laka kipe hima le, Jerusalem kipe hima le, e, Soluwara takai ki dau Taiya himako ga Saiton himako ga wunu okwe o ki ya wu da. 2L]Wowani Jutas, Jemis che. Wowanumbwa Jutas Isukariyot, rini Jisas ni omwemindindau hima le tapa tenge tiki rini haro. Jisas himiyama hurahama miyafo leni kipe ri wosiro tKaWowani hima fopi Matiyu hima pi Tomas. Wowani fori Jemis, Alafiyas che. Wowani Saimon hi rihi foti Selot. 1J[Fori Saimon, Jisas hi ba fonga ai rini uchasi, Pita. Wowani Anduru rini Saimon analongo. Wowani hima fopi Jemis hima pi Jon. Ete wowani fopi Filip hima pi Batolomiyu. 8Ii
Wowani nika sukwawani ri himache le ri uchawani ya wu ta. Wowani ele ri tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi himache rihi leni hi wuhi ‘Jisas Himache’ ya wunu ri uchasi. 2H] Ka gisi Jisas Gotri ni ri uchahambwa kinani gimba dau mapwa tokwe ya ri i. Wosini Gotri ni ya ri uchahambwanda. Niliki hinga ete ri uchahambwandawani ete lindana. TG! Ete wowani sembe wuhi ti enge omwesika ya wunu a. Wokoni wunjenga ya wu anambwa anambwa, “Jisas ni hinde hinga nu wosino?” Jisas tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi Himache rihi leni ri ondiyasiro :Fm
Ete wosini ele hima ni ri maꞌaikaꞌaini ri hei hei ori hima ni ya ri sawe, “Tapa mihi ti ma dachina.” Ete wowani ori hima tapa rihi ti ri dachinawani kipe naha ya ai i. WE' Wosiwani Jisas ya wunu sawe, “Ani kunu a silineheikondau: Himati gisi ki sumbu kipe nu wosinoꞌo, kapwa sumbu tini nu wosino? Hima kipe wu da ki nu okulanoꞌo, hima ni walambe sumbu tini nu wosino?” &DEWowani rini wui inaka ti ri hambwahiro. Wosini tapa dinga ba hima ori ni ya ri sawe, “Mini ma saini hima nindo naha ki eti.” Wowani ri saini ya ri eti. ZC-Wondawani lo mwanji hambwandau hima lenga Farisi hima lenga Jisas ni ya wu misinda, apa himati gisi ki ka hahungo hima ni kipe ri wosikondauꞌu, mina. Wondani Jisas ni wu kotimwono numbo tini ya wu wakinda. ]B3Himati gisi foki lotu wondau aka tiki ri raruni ele himiyama hurahama ni Gotri mwanji ti ya wunu ri ondiyakandiyanda. O michi ki tapa mama tokwe walambe iro hima fori ya da. Tapa rihi mwe ti dinga ba naha. A#Wosini ya ri ai wunu sawe, “Hima ri Che dori himati gisi tini ri aulindau.” Himati gisi ki Jisas tapa kapwa hima forini kipe ri wosiro #@?Defit Gotri aka laka we tiki ri raruni Gotri ni anguꞌomwe hinga haro bereti ti ya ri ruko. Ka bereti hima leni minambwe nasindau, puris hima tombwa ano. Ete wowani Defit asini ele ri himache fweleni ya ri ha. Kunu ahaꞌa sumbu Gotri chengi ki dau ni ku hambwanda nambweꞌe?” G?Ete wowani Jisas mwanji wasa ya wunu sawe, “Ka Defit wosiro sumbu ti Gotri chengi ki kaisiro ti ku hambwa nambweꞌe? Ka hinga sawero: Gisi foki rini ga ri himache lenga iche wunu hawani >!Wondawani Farisi hima fwele o tini wu heisini ya wunu sawe, “Ka himati gisi ki minambwe nasindau sumbu ti, hinde wowani ku wosindau?” F= Himati gisi foki Jisas witi rupwa nindo tiki ri raruni ya ri inda. Wondawani ri himache le witi fwele bomo tinga ya wu kwa. Wosini tapa wuhi tiki wu singalewani mwe ti sikawani ya wu anda. < 'Hima le waini uku hukwe asini rini waini uku ako tini diyahandau. Wosini ri saweu, ‘Waini uku hukwe ti kipe naha.” ’P;&Hima le waini uku ako ti meme tupu ako ki wosiro kowe kumbwa sa guto. {:o%E, hima fori waini uku ako ti meme tupu ki wosiro kowe simba ki gutonda nambwe. Ori hima o hinga ri wosiwa, waini uku ako oti meme kupu simba ni matinawa lefehekoni waini uku ako oti nuwe tiki dawehenano. Wowa meme kupu simba okwe lenikino. Y9+$Wosini Jisas mwanji yepe foti okwe ka hinga ya wunu ri sawe: “Hima fori nikaꞌari ako tini kapwacheche ri lefehesini nikaꞌari simba ni oweni kapanda nambwe. E, hima fori o hinga ri wosino ti, o nikaꞌari ako naha ni walambe ri wondau, wosiwa nikaꞌari ako sumbu oti apa nikaꞌari simba ga opi hingambwa hinde sira kumbwa. 8y#Woro dani ini humwe hopweno hima ori ni toroningini raꞌaino gisi tawa, o gisi kumbwa ahirahi ti ya wu hakikonda.” }7s"Wowani Jisas ya wunu sawe, “Apa kui nau fori, kunu ga dau ti, humwe ri hopwekowa ahirahi ti ku hakinoꞌo, mina? 6!Wowani Jisas ni ka hinga ya wu sawe: “Jon himache le ahirahi ti duwe miyafo naha wu hakisini Gotri ni wu uchahambwandau. Ete wowani Farisi hima le wui himache o hingambwa. Wondawani mi himache leto ahirahi tinga uku sumbwe tinga ya wu anda.” g5G Ani sumbu kipe wosindau hima leni ani uchawa wu tani sembe wu ha ki a ta nambwe. Mina. Ani kapwa sumbu wosindau hima leni ani uchawa wu tani kapwa sumbu wuhi gumwa wu sini sembe wu ha ki a taro.” Ahirahi hakindau sumbu :4m Ete wowani Jisas mwanji wasa ti ya wunu ri sawe, “Hahungo mendinda nambwe hima le dokita tambwa wu inda nambwe. Mina. Hahungo mendindau hima letombwa dokita tambwa wu indau. "3= Wondawani Farisi hima lenga wui hima kupu fwele Gotri lo mwanji hambwandau hima fwelenga Jisas himache leni mwanji miyafo ki wunu bwani ya wu sawe, “Hinde wowani ahirahi tinga uku sumbwe tinga ele takisi ya torondau hima lenga Gotri lo mwanji hikisandau hima lenga ku andau?” ;2o Fi ini Lifai aka tiki Jisas keke ahirahi laka foti ya ri wo. Wosiwani takisi ya torondau hima fwele, e, hima ba fwele okwe tani fini ga wu linindani ahirahi ti ya wu anda. [1/ Ete wowani ri saini ele mwaꞌambwe ri hanjaꞌaisini Jisas ni sirinani ya ri i. O0O sumbu humbusiwani Jisas ri ini ri heiwani takisi ya torondau hima fori takisi ya torondau aka tiki ya ri lininda. Hi rihi ti Lifai. Wosini Jisas ya rini sawe, “Mini ma tani ani sirina.” S/ Ete wowani ele hima miyafo naha ya wu apapana. Wokoni Gotri ni aki omwesika laka ki wu akindani Gotri hi tini wu rasaini ya wu sawe, “Apa sumbu ba fo naha fotini nu heihiro.” Jisas Lifai ni ucharo 5.cWokowani metengei ete ele himiyama hurahama i miyaningisopo naha ki ya ri sai. Ri saini ri tukuyaro topo rihi ti ri rani Gotri hi tini ri rasaindani ri aka tokwe ya ri i. %-CMa ku hambwa, Hima ri Che dori do nuwe ki hima i kapwa sumbu rani rumbwendau kwambu ri torosindau. Woro o tini kipe naha ku hambwa kinani.” Jisas o hinga ri sawesini talihapa dinga ba hima ori ni ya ri sawe, “Mini a sawenda, ma saini mi tukuya topo mi rani mi aka tokwe ma i.” *,MWoro kapi mwanji fisi ki so mwanji ni a bwano to amwei naha, e, ete a sawewa, ‘Mi kapwa sumbu a rani a rumbwehiro,’ e, ete a sawewa, ‘Mini ma saini i’? !+;Ete wowani Jisas wui inaka ti ri hambwahiro. Wosini mwanji wasa ka hinga ya wunu ri sawe, “Hinde wowani kale sumbu hinga kui inaka ki ku hambwandau? *1Ete wowani lo mwanji hambwandau hima lenga Farisi hima lenga wunjenga ka hinga ya wu anambwa anambwanda, “Kari hinde na hima hinga ri dasini Gotri ni ete ri saweholiyandau? Hima minde fori apa kapwa sumbu ti hinde ri rani ri rumbwe kumbwa. O Gotri rindombwa randa tau.” ~)uWosiwani Jisas sembe ha sumbu wuhi tini ri heini ya ri sawe, “Ai nau, kapwa sumbu mihi ti a rani a rumbwehiro.” T(!Woro numbo ti wu heiwani o numbo funda ete hima miyafo naha talesindau. Wofunu aka tenge tiki wu rauni aka tenge o ki owero humokuto beiyeche fwele ya wu dungwa. Wosini o hahungo hima tei ki tukuyandaro ti sopu wu wosiro o ki rini wu rawaisini ele himiyama hurahama i nindo naha ki dau Jisas miyaningisopo mu tiki ya rini wu owe. B'}Wondawani hima fwele hima forini tei tiki ya rini kichani wu rata. Ori hima talihapa ti funda ete dinga ba naha. Wosini ori hima ni aka we tiki wu rakaruni Jisas mu naha ki wu owe ki. E&Gisi foki himiyama hurahama leni ri ondiyakandiyandawani Farisi hima lenga, lo mwanji tini hambwandau hima lenga o kumbwa ya wu lininda. Wunu fwele Galili mapwa ki tawani, fwele Jutiya mapwa ki tawani, e, fwele Jerusalem ko ki taro. Jisas Apukolaka i kwambu ki ele hahungondau hima ni kipe ya wunu ri wosinda. %)Wondawani Jisas gisi miyafo hima da nambwe michi tiki ri ini Gotri ni ya ri uchahambwanda. Jisas talihapa dinga ba hima forini kipe ri wosiro D$Jisas o hinga sawero ti mina, mwanji suwa rihi tito ele mapwa hinga ya inda. Wondawani hima miyafo naha ri mwanji tini wu mendi ki, e, hahungo wuhi ti kipe wunu wosi kinani ya wu tanda. 7#gWosiwani Jisas mwanji kwambu tiki ya rini sawe, “Apa mi ini hima forini sawe kei, minambwe naha. Mi ini hima tape mihi ti puris hima ni ma mekusini Moses sawero hinga anguꞌomwe mi torosini kipe mini wosiro ti keke Gotri ni ma ha. Wowa hima le wu heini sa wu hambwa, sechi okwe mihi ti humburo.” 2"]
Wowani Jisas tapa rihi ri dachinani rini torosini ya rini sawe, “Sembe ahi ti au ani sainda. Kipe ti ma wosi.” Wokowani metengei ete sechi okwe rihi oti ete humbu. !1 Gisi fo Jisas ko laka foki ri dawani sechi okwe ti hima tape lenga rini aro hima fori o ko kumbwa ya ri da. Woro ori hima Jisas ni ri heikoni ri miyaningisopo mu tiki ri opulisini rini ni ri uchani ya sawe, “Apukolaka, sembe mihi au mini saiwa kipe mi ani wosino.” - S Ete wowani kanu oti wu ratani wu yenjimbelesini ele mwaꞌambwe wuhi wu hanjaꞌaisini rini ni sirinani ya wu i. Jisas sechi okwe andau hima forini kipe ri wosiro ] 3
Sepeti che, Jemis hima pi Jon, fini Saimon ga tau funda randau, woro fini okwe ete ya fi apapana. Wowani Jisas Saimon ni ya sawe, “Mini apa aki kei. Ichai himiyama hurahama leni o hingambwa o mi ratakonda.” t a Fwaiꞌomwe miyafo naha wu raro tini ri heini ya ri aki. Ete wowani ele hima rini ga daro okwe ya wu aki. 1 [Wowani Saimon Pita o tini ri heifuni, Jisas seke mu tiki takai ri ombungwesini ya ri sawe, “Apukolaka, ma ani hanjaꞌaisini ma i! Ani kapwa sumbu a wondau hima.” 9 kEte wosiwani wui nau le kanu fotiki daro hima le wunu okula ki wu uchawani wu tani kanu fisi tiki fwaiꞌomwe ele ya wu rasukwa. Ete wowani o kanu fisi matinani raikoro naha. mSO hinga wu wosiwani fwaiꞌomwe miyafo naha rawani wu dirimaꞌarimawani tukwa ti leterikoro naha. Y+Wowani Saimon mwanji wasa ya rini sawe, “Apukolaka, do niliki laka ki tau kwambu naha ki nimba ete nu randaro ti, fwaiꞌomweche fo nu ra nambwe. Woro mi ani sawero mwanji keke tukwa ti fwa ki a rawai.” .UEle mwanji wunu sawesinimbwa Saimon ni ya ri sawe, “Kanu ti fwa alase tokwe ma wowa sa i, wosini tukwa le fwa alase ki ma ku rawaisini fwaiꞌomwe ku ra.” hIEte wondawani Saimon kanu tiki ri rauni ya ri liti. Wosini Saimon ni ya ri sawe, o kanu ni ekichawa hapimwaiche dikini fwa tiki gamwe i ki. Wosiwani kanu tenge o ki ri litisini Gotri mwanji ti ya wunu ri ondiyakandiyanda. ;oWowani fwanjuwei ki ri maꞌaini ri heiwani kanu cheche fisi hapimwai ki ya da. Fwaiꞌomwe tukwa tiki randaro hima ele opi kanu wu hanjaꞌaisini raini tukwa ti ya wu yokonda. 5Gisi gisi Genesaret fwanjuwei hapimwai o ki ri enindawani himiyama hurahama miyafo Gotri mwanji wu mendi kinani wu gina gina tani ya rini wu hawei. V%,Wosini Jutiya lei lotu wondau aka tiki Gotri mwanji ti ya wunu sawenda.`9+Wowani ya wunu ri sawe, “Ani ele biya ko laka ki dau hima le okwe wunu ni Gotri aulindau kwambu ni sawero mwanji kipe ni a bwa ki ani ino. Hinde wowani, Gotri ani rumbwewani a taro ti, do tau ni ra ki a taro.” *Lindanawani nurumbumbwa Jisas ri saini o ko ri hanjaꞌaisini hima da nambwe michi tiki ya ri i. Wondawani ele himiyama hurahama rini waki waki rini tambwa ya wu i. Wosini wunu ri hanjaꞌaisini ri ino keke rini ni wu torosi kinani ya wu wonda. [/)Wondawani himamwale kapwa le himiyama hurahama ele ni andosini funda ya wu inda. Wondani ele himamwale kapwa ka hinga wu uchani wu sawenda, “Mini Gotri Che.” Wowani mwanji kwambu tiki wunu ri saweni mwanji wu bwano ti minambwe ya wunu na. Hinde wowani, wunu wu hambwanda, rini Kurais. Jisas ko laka fweleki tau rani ichiꞌuchandaro xi(Nika ya raikondawani hima le wui hima kupu lei nindo ki hahungo ba fwele mendindau hima leni rini tambwa ya wu rata. Wosiwani ri tapa ti ele himiyama hurahama lei tape tenge tiki funda funda ri owesini ya wunu kipe ri ai ri wosinda. }'Ete wowani ri ini ti tukuyandau topowa takai ri etisini tini saindau tape hi o tini ya ri sawe. Wowani o tape hi tini saindaro ti ya humbu. Wokowani metengei ete o humwe saini wui ahirahi ti ya ti wonda. Jisas himiyama hurahama leni kipe ri wosiro R &Jisas saini o lotu wondau aka ri hanjaꞌaisini Saimon aka tiki ri ini ya ri raru. Saimon atako tape hi omwesika tini saindawani ya ti hahungonda. Wowani Jisas tini okula kinani ya rini wu ucha. }s%Wosiwani Jisas mwanji suwa tito ele mapwa ki dau ko hinga tinda ete ya chiki. Jisas Pita atako tini kipe ri wosiro ;
o$Ete wokowani ele hima wu apapanakoni wunjenga ka hinga ya wu anambwa anambwa, “Ka bwele mwanji hinga ri bwaro? Himamwale kapwa ni ri bwaro mwanji rihi ti, kwambu ga dau, hi chele hima to bwaro mwanji hinga. O keke himamwale kapwa le ri mwanji tini wu mendini o hima ni wu hanjaꞌaisini ya akini iu.” 4 a#Ete wowani Jisas mwanji kwambu tiki ya rini sawe, “Mini ma gainani ori hima mi hanjaꞌaisini ma i.” Ete wowani o himamwale kapwa ori hima ni yeni rumbwewani ele hima i nindo tiki ri yoꞌombosileni ri raindawani, o himamwale kapwa rini andosini ya i. Woro ori hima walambe rini i nambwe. / W"“A! Nasaret pe Jisas, hinde hinga nunu mi wosi kinani mi taro? Do walambe sumbu nunu mi wosi kinani mi taroꞌo? Mini ani hambwanda. Mini Gotri hima kipe naha.” x
i!O lotu wondau aka we tiki himamwale kapwa tinga dau hima fori ya kwai da. Rindo hapa tinga uchani ya ri sawe, h I Wondani ri mwanji ti wu mendini ya wu apapana. Hinde wowani, mwanji rihi ti kwambu ga dawani. + Ri ini Galili mapwa laka ki dau Kapaneyam ko ki ya ri rai. Wosini himati gisi ki wiki wiki himiyama hurahama leni ya ri ondiyakandiyanda. s_ Wokowani wui nindo tiki ri wilini ya ri i. Jisas hima foriki dau himamwale kapwa ni ri rani ri rumbwero. C Wokoni wu saini Jisas ni wu saweni ko hoko tokwe ya rini wu raꞌai. Ka ko wuhi o gimba naha ki kau dau. Wosini gimba tumwafu tokwe rini wu ra ra wu ratani o gimba ki rini wu rawai ki. uc Wowani ele hima o lotu wondau aka we tiki wu daro ti, o mwanji ni wu mendini sembe enge ti ya wunu a. "=Ka Gotri mwanji bwarakarandaro hima ri Ilaisa ri daro gisi ki, Isurel ko ki sechi okwe andaro hima miyafo naha daro. Woro wui nindo tiki hima fori sechi okwe rihi ti kipe rini wosi nambwe. Mina. Siriya ko kipe hima fori Neman tombwa kipe rini wosiro.” Jisas o hinga ya ri sawe. /WWowani Gotri Ilaicha ni rumbwewani Isurel ko kipe himanguto humwe fo tambwa ri i nambwe. Mina. Saiton mapwa ki dau Sarefat ko kipe himanguto humwe fo tambwa ri iro. Mwe naha ki kunu a sawendau: Ilaicha daro gisi ki himanguto miyafo naha Isurel ko ki wu daro. O gisi ki Gotri niri ti sowani mwa ye nambwe asama ti namili, wosini nika ti tapaꞌangi ini hatachi funda. Wosiwani iche laka gisi ti ele mapwa hinga tinda ete ya ta. :mWosini ya ri ai sawe, “Mwe naha ki kunu a sawendau: Gotri mwanji bwarakarandau hima fori ri ko minde naha ki ri bwawani himiyama hurahama le ri mwanji ni wu eripenda nambwe. #Wowani mwanji ti ya wunu ri sawe, “Mwe naha, kunu apa ka mwanji yepe hinga ki ku ani sawekonda, ‘Dokita, minjenga mi hima tape ti kipe ma ai wosi. Kapaneyam ko ki mi wosiro sumbu ti nu mendiro. Woro hingambwa do mi ko minde naha ki o hingambwa ma wo.” ’ S Ete wowani hi rihi tini wu rasaindani ele mwanji kipe ri takisopo ki ri bwandau tini inaka miyafo ya wu hambwanda. Wondani ya wu sawe, “Dori hima Josep che. Hinde wowani ka sumbu hinga ri wondau?” ~ Wondawani takisopo haunakoni ya wunu ri sawe, “Do Gotri mwanji ti, ani hambwawani ku mendiro hingambwa apa mwe naha sukwahiro.” J}
Jisas chengi ti ri ai benini rini takaini enindau hima ni ri ai hasini ya ri liti. Ete wowani lotu wondau aka we tiki litiro himiyama hurahama le miya wuhi ti rini numbwa ya ete wu misi. Z|-Apukolaka hima leni ri ai ratano gisi kipe rihi tini a sawehambwa ki a taro.” >{u“Apukolaka i Himamwale ti ani ki dau. Ani Gotri mwanji ti ele bwarichape hima leni a bwarakara kinani ri ani ondiyasiro. Mwanji ti ka hinga a bwa kinani ri ani rumbwewani a taro: ‘Kunu kalapus tiki ku dau hima le, kalapus ma ku hanjaꞌaisini ya ku i. Wowa kunu ele miyasa hima le, ma ku ai maꞌaikaꞌai.’ Ri ani rumbwewani a taro ti, hima i tako tokwe dasini nomo omwesika randau hima leni ani okulawa lalaunasini wu dawa 'zGWosiwani Gotri mwanji bwarakarandaro hima ri Aisaiya kairo chengi tini ya rini wu ha. Wowani o chengi ri bwanisini ka hinga kairo tipa tini ya ri waki: fyEGisi fo Jisas Nasaret ko ki ya i. O ko ki kichapwache gisi ete ri dani hima laka ri sairo. Woro himati gisi foki gisi gisi ri wosindau hingambwa lotu wondau aka tiki ri rarusini Gotri mwanji ri hambwa ki ya ri eti. 5xcJisas ele himiyama hurahama ni wui lotu wo aka tiki wunu ri ondiyakandiyandawani ele himiyama hurahama hi rihi tini ya wu rasainda. Nasaret pe hima le Jisas ni gumwa siro
wGotri Himamwale kwambu tiki Jisas Galili mapwa tokwe ya ri ai i. Wowani ri mwanji suwa to ele mapwa hinga tinda ete ya chiki. +vO
Saiten ele sumbu hinga Jisas ni ri simiyafuni rini hanjaꞌaisini ri ini gisi fotini ya ri ai nikisi. Jisas tau ti metengei naha Galili mapwa ki ri rasairo u# Ete wowani Jisas mwanji wasa ya rini sawe, “Gotri mwanji ka hinga o da: ‘Mini apa Apukolaka, mi Gotri, ni simiyanehei kei.” ’ wtg ‘Wunu wui tapa tenge tiki mini wu siyausikonda, ete wowa humokuto fu foti hinde mini yeheku kumbwa.” ’ s
Gotri chengi ete sawero:‘Gotri ri ensel leni sawewa wu tani o mini wu aulindakonda.’ Wosini Gotri chengi ai sawero: 9rk Wowani Saiten Jisas ni ai ra ra Jerusalem ko ki ini Gotri aka laka tuwo kaumbwa naha ki rini rakauni ya ri esi. Wosini ya sawe, “E, mini Gotri che nawa ma chunani rai. .qUEte wowani Jisas mwanji wasa ka hinga ya rini sawe, “Gotri chengi ete sawero: ‘Gotri mi Apukolaka numbwa ma lotu wo, wosini ri tau naha numbwa ma randa.” ’ jpME, ani ni mi ombungweni mi lotu wowa, dele mwaꞌambwe hinga tinda ete mini numbwa ani hano.” toaWosini Saiten ya rini sawe, “Ele wui kwambu hinga tinda ete, e, hi laka wu uchandau mwaꞌambwe hinga tinda ete mini numbwa ani hano. Dele mwaꞌambwe ani ni hanjaꞌaisiwani a torosindau. Woro hima forini ani ha kinawa o ani hano. nWowani Saiten rini rani gimba laka tiki rini rakausini metengei ete do nuwe kipe mwaꞌambwe kipe hinga tinda ete ya rini meku. m Ete wowani Jisas ga mwanji wasa ya rini sawe, “Gotri chengi ete sawero, ‘Bereti to hima lei himamwale hinde apa okula kumbwa.” ’ plYWowani Saiten ya rini sawe, “E, mini Gotri che nawa, do humokuto ma sawewa bereti hinga sa sira.” /kWO hima da nambwe michi tiki ri daro gisi ti 40 hinga. Wondawani Saiten ya rini simiyanehei. Kale gisi hinga ki Jisas ahirahi a nambwe, o keke iche tinga ya rini ha. *j OGotri Himamwale Jisas ki raini talesiwani Jisas Jotan gara hanjaꞌaisini ya ri ai ta. Wowani Gotri Himamwale rini rumbwewani hima da nambwe michi tiki ya ri i. i&Ete wowani Kenan rini Inos che. Wowani Inos rini Set che. Wowani Set rini Atam che. Ete wowani Atam rini Gotri che.0hY%Ete wowani Lamek rini Metusala che. Wowani Metusala rini Inok che. Wowani Inok rini Jaret che. Wowani Jaret rini Mahalalel che. Wowani Mahalalel rini Kenan che. #g?$Ete wowani Sela rini Kenan che. Wowani Kenan rini Apakisat che. Wowani Apakisat rini Sem che. Wowani Sem rini Nowa che. Wowani Nowa rini Lamek che. f-#Ete wowani Neho rini Serak che. Wowani Serak rini Reu che. Wowani Reu rini Pelek che. Wowani Pelek rini Epe che. Wowani Epe rini Sela che. (eI"Ete wowani Juta rini Jekop che. Wowani Jekop rini Aisak che. Wowani Aisak rini Epuraham che. Wowani Epuraham rini Tira i che. Wowani Tira rini Neho che. Jd
!Ete wowani Nason rini Aminatap che. Wowani Aminatap rini Atimin che. Wowani Atimin rini Anai che. Wowani Anai rini Hesiron che. Wowani Hesiron rini Peres che. Wowani Peres rini Juta che. "c= Ete wowani Defit rini Jesi che. Wowani Jesi rini Opet che. Wowani Opet rini Boas che. Wowani Boas rini Salumon che. Wowani Salumon rini Nason che. *bM Ete wowani Elaiyakim rini Meliya che. Wowani Meliya rini Mena che. Wowani Mena rini Matata che. Wowani Matata rini Netan che. Wowani Netan rini Defit che. &aE Wowani Lifai rini Simiyon che. Wowani Simiyon rini Juta che. Wowani Juta rini Josep che. Wowani Josep rini Jonam che. Wowani Jonam rini Elaiyakim che. '`G Ete wowani Er rini Josuwa i che. Wowani Josuwa rini Eliesa che. Wowani Eliesa rini Jorim che. Wowani Jorim rini Matat che. Wowani Matat rini Lifai che. )_K Ete wowani Nerai rini Melikai che. Wowani Melikai rini Etai che. Wowani Etai rini Kosam che. Wowani kosam rini Elimatam che. Wowani Elimatam rini Er che. 5^cWowani Jota rini Joanan che. Wowani Joanan rini Resa che. Ete wowani Resa rini Serapapel che. Wowani Serapapel rini Sialitiyel che. Wowani Sialitiyel rini Nerai che. /]WWowani Nakai rini Meat che. Wowani Meat rini Matataiyas i che. Ete wowani Matataiyas rini Semen i che. Wowani Semen rini Josek che. Wowani Josek rini Jota che. .\UWowani Josep rini Matataiyas che. Ete wowani Matataiyas rini Emos i che. Wowani Emos rini Neam che. Wowani Neam rini Esilai che. Wowani Esilai rini Nakai che. ,[QWowani Hilai rini Matat i che. Wowani Matat rini Lifai i che. Wowani Lifai rini Melikai che. Ete wowani Melikai rini Janai che. Wowani Janai rini Josep che. .ZUJisas ri asama ti 30 hinga ri dawani metengei naha ri tau ya ri rasai. Himiyama hurahama le wunu ete wu hambwandaro, rini Josep i che. Josep rini Hilai i che. }YsWokowani ri heiwani Gotri Himamwale apwenumwa hinga rini tambwa ya sika. Ete wowani hewen ko tiki kau tumwa foti ya ucha, “Mini ai che. Ani mini keke a wondau. Sembe ahi ti mini ni kipe naha ani eripendau.” Jisas ri metele hima le hi wuhi %XCEle himiyama hurahama uku wunu yasisiwani wu dawani Jisas okwe uku ya rini yasi. Uku rini yasisiwani Gotri ni ri uchahambwandawani niri ti ete tukwa. 6Werini toroni kalapus tiki ya rini rawaru. O sumbu hinga ri woni ele kapwa sumbu ri wosindaro ni ri ai ondiyani kapwa sumbu naha fonga ya ri ai wosi. Jon Jisas ni uku yasiro (VIKing apukolaka Herot, Jon to mwanji kwambu tiki ri apwai humwe, Herotiyas, ni ri ai hopwero sumbu tinga ele kapwa sumbu fwele ri wosiro ga rini sawewani 'UGJon o hinga mwanji ba fwelenga ri bwani ele himiyama hurahama i sembe wuhi yeni rasaini Gotri mwanji kipe ti ya wunu ri sawe. Herot Jon ni kalapus woro @TyRini sawol hinga tapa rihi tiki ri torosini witi tikisapu tini ri rani rumbwesini witi mwe ti aka tiki ya ri rawarukonda. Ete wosini tikisapu usungwahanda nambwe hi tiki ri tuno.” S!Ete wowani Jon ga mwanji wasa ya wunu ri sawe, “Ani uku tiki kunu a yasindau. Ichai hima fori tano ti, ri kwambu ti ai kwambu ni dikindau. Ani hima kipe na numbwa ri seke ki dau su kupu ti apa a hungono. Rini Gotri Himamwale ki hi hinga okundau ki kunu ri yasino. !R;Ele himiyama hurahama Kurais tano tini ete wu nikisindaro ti, wunu wui inaka leki ka hinga ya wu wohambwakahambwa, “Jon ka Kurais umo, mina?” 7QgEte wowani au anaye hima fwele okwe ya rini sili, “Hinde hinga nu wosino?” Ete wowani ya wunu ri sawe, “Kunu apa hima leni nimba ku yeni ya wuhi ti ku raꞌai kei. E, hima fweleni nimba gamboni wunu kotimwo kei. Tau kuhi keke ya ku toro ki sawero hingambwa ku eripeni o ya numbwa ma ku toro.” 0PY
Wowani ya wunu ri sawe, “Takisi ya ti ku toro kinawa, gapiman apukolaka o kunu sawero hingambwa chikini ma ku toro, apa ya wuhi fwelenga gamboni ku raꞌai kei.” O Takisi ya torondau hima le okwe uku wunu yasi ki wu tani ya rini wu sawe, “Ondiyakandiyandau hima, hinde hinga nu wosino?” 7Ng Wowani rini ga mwanji wasa ka hinga ya ri sawe: “Hima fori siyoti fisi dawa foti siyoti nambwe hima ni ma ha. E, hima fori ahirahi rini dawa rini o hingambwa sa ri wo.” jMM
O hinga ri sawewani, ele hima ya rini wu sili, “O hinga ti nawa, hinde hinga nu wono?” |Lq Femwangi ti me mu tiki o da. Ele me tuko ti kipe wa nambwe nawa, ele me hinga tinda seni hi tiki rumbweꞌino.” KKapwa sumbu kuhi ti mwe naha gumwa ku siro ti nawa, o sumbu ni chikindau sumbu kipe ma ku wosi. Kunjenga mwanji ti rasaisini ka hinga ku sawe kei, ‘Epuraham o nui atei.’ O kunu a sawenda, Gotri dele humokuto ri sawewa Epuraham anitafenita hinga sirano.
~y}h|| {Czz:yxw uu1tss5rqqppOpo3nEmjkk^jQiOhXgffeUdccb aQ`_^]\[[OZ^Y5XX@WVUUYTRSQQmPOOcN+MLWKJIHGMFxEDCC`BAA&?>>
<;:398766 4463n21^00 / .e-,,%**Q)(('c'&&%u$$7#S""!\ 1 \ m| chag
&
7 yONm X) 0Ete wosini ya wunu ri sawe, “Hima fori hi ahi ki do kichapwache ni ri sembe ki ri rakwaino ti, o ani ni rakwaindau. E, ani ni rakwaindau hima ri, o ani humbwewani a taro hima rini rakwaindau. E, kui nindo tiki hima fori kichapwache naha hinga ri sirano ti, rindo kui nindo tiki apukolaka.” Kunu omwemendinda nambwe hima o kui nau } /Wowani Jisas do inaka tapa hinga wunu ki dau ti ya ri hambwa. Wosini kichapwache forini ri ratani ri mu tiki ya ri esi. .Ri himache le wui nindo tiki mwanji foti ya sukwa. Mwanji tiki au hinga wu anayendani ya wu sawe, namoto wui apukolaka. 4a -Wowani wunu o mwanji ya wu hikisa. Mwanji mu mwe ti wunu yanisini dawani wunu wu hambwa nambwe. Woro wunu o mwanji ni rini wu sili kinani ya wu akinda. Namoto apukolaka? - ,“Kunu wasamba ti ma ku owesini do mwanji ku mendi! Ichekiyaiki hinga dori Hima ri Che rini omwemendindau hima lei tapa tenge tiki wu hano.”
+Ete wowani ele himiyama hurahama Gotri kwambu omwesika tini wu heini ya wu apapana. Jisas ri hano tini numbo fonga ri ai sawero wg *Ete wowani ri che tandawani himamwale kapwa o to rini toroni raꞌichiꞌuchandawani nuwe tiki ri raini ya apweyitinda. Wowani Jisas himamwale kapwa o tini mwanji kwambu tiki sawewani o che kipe ri ai wosiwani yapai ni ya ri ai ha. ~ u )Wowani Jisas mwanji wasa ya rini sawe, “Kunu apa do ku dau himiyama hurahama, kunu Gotri ni sembe mwe naha ku ha nambwe, wosini inaka kuhi ti walambe naha isindau. Gisi geni kunu ga ete a dani kui nomo ti a randano? Che mihi ma rata.” s_ (Mi himache le mu tiki himamwale kapwa wu rani wu humbwe kinani ani ichakaro. Woro wunu wu simiyafuro.” &~E 'Himamwale kapwa foto rini toronambusiwani ata ti walambe tumbwa ri gindau. O himamwale kapwa to rini toroni raꞌichiꞌuchandawani sungwa wamwa naha tombwa wapweni ri takisopo ki sukwandau. Wondani hima tape rihi ti walambe naha tumbwa rini indani gamweche ri rini andosinda nambwe. :}m &Wowani ele himiyama hurahama i nindo tiki dau hima fori ya ri ucha, “Ondiyakandiyandau hima, mini ni a silindau, do hurahama che ahi ma hei. Ani hurahama che ahi funda naha. |1 %O gisi humbusiwani nurumbu o kimba wu andosini wu sikani wu tawani himiyama hurahama miyafo naha wu tani Jisas ni numbo tiki ya rini wu hei. X{) $O tumwa uchasiwani wu heiwani Jisas tombwa ya da. Wosiwani wunu takisopo wu dimisini ka gisi ki ka sumbu wu heiro ti hima forini wu sawe nambwe. Jisas himamwale kapwa ga dau hima wapa forini kipe ri wosiro pzY #Wowani tumwa foti o hiki we ki ya ucha, “Ori ai Che. Rini ani ondiyasiro. Ri mwanji ma ku mendi.” [y/ "O mwanji ni ete ri bwandawani hiki foti sikani wunu yohowani ete ya wu aki. x3 !Ka hima fisi Jisas ni fi hanjaꞌaisini fi ikowani Pita Jisas ni ka hinga ya ri sawe, “Apukolaka, ahaꞌa ki nu dawani kipe naha. Nikaꞌari aka namili nu kino, mini keke fo, Moses keke fo, e, Ilaicha keke fo.” Pita norukweni ri hambwa nambwe, wosini o mwanji ri sawero. >wu Wondawani Pita ga ri nau fisi miya ga wunu hipiwani ya wu tukuya ki, woro wu tukuya nambwe wu linindani wu heiwani hi hinga okundau Jisas ga rini ga enindau hima o pinga ya wu da. v Fini Gotri okundau hi tinga fi tani Jisas Gotri okokona tini ri sirinani Jerusalem ko laka ki ri hano mwanji ti rini ga ya fi sawenda. bu= Wondawani hima fisi rini ga mwanji ya wu anambwanda, hima mwe pi Moses hima pi Ilaicha. t5 Wu rausini Gotri ni ri uchahambwandawani miyaningisopo rihi ti ba fo naha sirakowani nikaꞌari rihi ti hi to okundau hinga wamwa naha ete ya sira. $sA Jisas o mwanji ri bwasiwani, gisi tapaꞌangi hatachi namili isiwani, Pita, Jon, e, Jemis wunu ri rani gimba ki Gotri ni ri uchahambwa ki ya wu rau. 9rk Mwe naha ki kunu a sawendau. Kunu dele ku enindau hima fwele hinde apa ha kumbwa, waya Gotri aulindau kwambu ti ku heisinimbwa.” Jisas hima tape ti ba fo naha ki ete siraro wqg E, hima fori ani ga ai mwanji tinga amwei ri bwa ki mina, huruhumba ri ani hawa, dori Hima ri Che okwe hi rihi okundau tinga, ri Yapai hi okundau tinga, e, Gotri ensel hi okundau tinga ri tawa rini okwe ori hima ni huruhumba ri hakonda. /pW E, hima fori do nuwe kipe ya mwaꞌambwe hinga tinda ete ri ratani ri wauwa, himamwale rihi walambe naha rini iwa, kale ri mwaꞌambwe hinde hinga apa rini okulano? @oy E, hima fori himamwale rihi tini ete ri toronambusiwa, o ri himamwale humbuno. E, hima fori ani ni ri hambwani ri himamwale ti ri ohumbweno ti, himamwale rihi ti kipe naha ete dano. An{ Wosini ele ri himache tinda ete wunu ni ya ri sawe, “E, hima fori ani ni ri sirina kinawa, hi rihi ti sa ri rakaisini ele gisi hinga ri me yapweke ti ri kichani sa ani sirina. \m1 Wosini ya ri sawe, “Dori Hima ri Che amwaka miyafo ri mendino, mekupu hima le, puris hima laka le, e, lo mwanji hambwandau hima le rini ni gumwa wu sisini rini wu yeno, wosiwa gisi namili iwa ri ai saino.” ~lu Wowani Jisas mwanji kwambu tiki wunu ri saweni minambwe ya wunu na, apa o hi ni hima forini wu saweno ti keke. qk[ Wowani ya wunu ri sawe, “Wo kunjenga hinde hinga ku ani uchandau?” Ete wowani Pita mwanji wasa ya rini sawe, “Mini Kurais. Isurel pe hima leni mi okula kinani Gotri mini ondiyasiro.” Jisas ete sawero, ri hasini ri ai saino sj_ Wowani mwanji wasa ya rini wu sawe, “Fwele ete mini wu uchandau, mini uku yasindau hima Jon. Wowani fwele ete mini uchandau, mini Ilaicha. Ete wowani fwele ete sawe, injelembwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima rito ri ai sairo.” Bi} Gisi foki Jisas rini bati Gotri ni ri uchahambwandawani ri himache le rini ga ya wu da. Wu dawani ya wunu ri sili, “Kale himiyama hurahama hi ti hinde hinga wu ani uchandau?” Fh Wowani wu ani sembe ti ya wunu tale. Ete wowani ele ahirahi tipa gamwe le wu ratani wu wausini hala ti tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi ya wu wa. Pita Jisas ni sawefikaro, rini Kurais mgS Wowani Jisas o bereti tapaꞌangi ga fwaiꞌomwe fisi o ga ri torosini hewen ko ki ri mauni ya ri weseꞌa. Wosini ri lepika lepikasini ri himache leni ya ri ha. Wosiwani wundo wu humwasini ele himiyama hurahama leni ya wu ha. Uf# Wowani ri himache le o hinga wu sawewani ele himiyama hurahama ya wu liti. 7eg Ka michi ki 5,000 hima hinga wu daro. Wowani Jisas ri himache leni ya ri sawe, “Ma wunu ku sawewa sa wu huwasini hima kita ti funda funda 50 hinga sa wu wauni wu liti.”
d
Ete wowani Jisas ya wunu sawe, “Kunjenga ahirahi ti ma wunu ku ha.” Wowani ya wu sawe, “Nunu ahirahi miyafo mina. Bereti ti tapaꞌangi ba, fwaiꞌomwe ti fisi opi tombwa do da. Nu ini sutuwa ki ahirahi le dele himiyama hurahama keke nu ranoꞌo?” c/ Wondawani hunduya ikowani ri tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi Himache rihi le tani ya rini wu sawe, “Mini ele bai himiyama hurahama ma wunu sawewa wui ko mapwa tokwe sa wu ini ahirahi wu wakini wu ani sa ya wu tukuya. Dohaꞌa michi nu dau ti o hima nambwe michi.” b Wosiwanumbwa ele himiyama hurahama o sumbu ni wu hambwani rini wu sirinani ya wu i. Rini tambwa wu tawani rini wunu ni heini ya ri eripe. Wosini Gotri aulindau kwambu ti mwanji tini ya wunu ri sawenda. Wondani hahungo hima le kipe ya wunu ri wosinda. "a=
Ele ri Himache wu ai tasini ele sumbu wu wosiro ni Jisas ni ya wu sawehambwanda. Wosiwani wunu ri rani wundombwa foki ya wu i, o ko hi ti Besaita. Q` Wowani Herot ya sawe, “Jon kwele a takutoro. Woro kari hinde na hima hinga rito ri mwanji suwa ti a mendindau?” Wosini Jisas ni ri hei ki au ti ya rini sai. Jisas 5,000 hima leni ahirahi ri haro _{ wowani fwele sawe, “Ilaicha sukwaro,” fwele sawe, “Injelembwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima fori ai sairo.” "^= King Herot ele mwanji suwa ni ri mendini inaka rihi ti emendiki naha ete rini i. Hinde wowani, hima fwele ete sawe, “Jon matimat ki ai sairo,” /]W Ete wowani ele ko hinga ya wu i. Wu ini ele mapwa hinga tinda ete Gotri mwanji kipe ti wu bwandani hahungo hima le kipe ya wu wosinda. Herot Jisas mwanji ri mendiro G\ E, ku iwa wui aka tiki kunu wu rakaru nambwe nawa, o ko laka ku hanjaꞌaisini ku ikoni seke hapi ti o ko ni ku yemburunasini ma funda ete ku i, wowa ele hima wui sumbu ti sa wu hambwa.” v[e E, ku ini aka foki ku raruwa, o aka kumbwa ete ku da. Wosini ku ikoni pwe o aka ku hanjaꞌaisini ku bwe i. `Z9 Wu ikowani ya wunu ri sawe, “Ku ikoni apa ku rani ku raꞌichiꞌuchandau mwaꞌambwe tinga ku raꞌai kei. Apa diyandau kumbo ti, kowe ti, bereti, e, ya ti raꞌai kei. Siyoti okwe, fisi ku rani ku raꞌai kei. vYe Wosini Gotri aulindau kwambu ti mwanji ti wu bwani hahungo hima leni kipe wu wosi kinani ya wunu ri humbwe. AX } Jisas ri tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi Himache rihi leni ri uchawani wu tawani himamwale kapwa wu rani wu humbweno kwambu ti, e, hahungo wu sawewa humbuno kwambu ti ya wunu ha. "W=8Wowani o che ti nuwai yapai fini ete fi apapana. Ete wowani Jisas mwanji kwambu tiki ya fini sawe, “Kini apa hima forini do sumbu ki sawe kei.”V)7Ete wowani himamwale tihi ti ai tani raruwani metengei ete ya ti sai. Wowani Jisas ya wunu sawe, “Ahirahi fwele ma tini ku hawa sa ti a.” TU!6Jisas o himiyama che i tapa ki ri torosini ya sawe, “Ai che, ma sai.” RT 5Ete wowani ri mwanji keke ya wu hingi. Wunu ete wu hambwanda, o hahiro. ,SQ4Wondawani ele himiyama hurahama wunu o che keke ya wu ichakanda. Ete wondawani Jisas ya wunu sawe, “Kunu ichaka kei, do humweche ha nambwe nimba tukuyandau.” QR3Ete wowani Jisas o mekupu hima ri aka tokwe ri ini ri rarukoni ri sawewani ele himiyama hurahama rini ga wu raru nambwe. Mina. Pita, Jon, Jemis, e, o che ti nuwai yapai wundombwa rini ga ya wu raru. +QO2Wowani Jisas o mwanji ni ri mendini mwanji wasa ka hinga ya rini sawe, “Mini apa aki kei. Sembe mihi ti ma ete handa. Wondawa che mihi ti kipe tini wosino.” 6Pe1Mwanji ti ete ri bwandawani ka hima laka aka ki dau hima fori tani o hima laka ni ya ri sawe, “Che mihi haro. Apa tau kwambu ti ondiyakandiyandau hima ni ha kei.” O#0Wowani Jisas ya tini sawe, “Ai che, sembe nihi ti ti ani haro ti keke kipe o ai nini wosiro. Ma isini sembe nihi wahapisini ya ma da.” 7Ng/Wowani o humwe ya ti hambwa, tini apa rini ni hinde ti yani kumbwa. O keke ti rikirikinani ti tani ri seke mu tiki ti ombungwesini ele himiyama hurahama lei miyaningisopo tiki tapa tihi ti Jisas ni tororo sumbu mu mwe tini ya ti sawekawe. Wosini ya ti sawe, “Hahungo ahi ti metengei ete humburo.” M{.Wowani Jisas ya sawe, “Fori tapa ti ani ni tororo. Hinde wowani, a mendiwani kwambu ahi fwele ani hanjaꞌaihiro.” zLm-Wowani Jisas ya sawe, “Namoto tapa tiki ani tororo?” Ete wowani wunu tinda ete ya wu sawe, “Ani mina. Ani mina.” Ete wowani Pita ya sawe, “Apukolaka, himiyama hurahama miyafo naha mini takai takai tani wu anangina ananginanda.” 9Kk,Woro o humbwe to Jisas gumwa tiki takai ti tani ti tapa ti ri nikaꞌari tumwafu tiki ya ti toro. O hinga ti wosiwani metengei ete o ti hahungo ete humbukoni kipe ya ti wosi. "J=+Wondawani humwe foti o ki ya ti da. Asama tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi akawe ti dawani hima fori ka ti hahungo okulawani kipe tini wosi nambwe. I*Rini che rihi funda naha, himiyama che tombwa, asama tihi ti tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi. Woro kamindache naha ya ti hakondau. Ete wowani Jisas indawani himiyama hurahama miyafo naha rini wu sirinani wu tani rini wu haweini ya wu anatakai anatakainda. WH')Wondawani hima fori ya ta, hi rihi ti Jairas. Rini lotu wondau aka tini aulindau hima. Ri tani Jisas seke mu tiki ri ombungwesini inaka funda ri owesini ka hinga ya ri sili, “Mini ai aka tokwe ma ta.” bG=(Jisas ri ai tawani ele himiyama hurahama ya wu eripe. Wunu rini ni wu nikisindaro. 0FY'“Mi ko tokwe ma ai ini Gotri ele sumbu laka mini wosiro tini ma wunu sawekawe.” Ete wowani ori hima ini o ri ko ki dau himiyama hurahama ele ni Jisas rini wosiro sumbu laka tini ya wunu ri sawenda. Jisas hima laka ri che tini ri ai rasaini, nikaꞌari rihi tororo humwe okwe kipe ri wosiro XE)&Wokoni ele himamwale kapwa rini hanjaꞌaisini iro hima ori Jisas ni ka hinga mwanji miyafo ki ya ri sili, “Ani mini ga funda si i ki.” Wowani Jisas ri ko tokwe rini humbwewani ri ikowani ya rini sawe, DD%Gekesa mapwa ki dau hima le Jisas ni ya wu sawe, “Mini nunu ma hanjaꞌaisini ya ma i.” Wunu akindani o hinga ya wu sawe. Ete wowani Jisas kanu tiki ri rauni ri litisini ya ri ai i. C1$Wondawani ele sumbu ni heiro hima leto injelembwa himamwale kapwa rini ga daro ti apa kipe naha ri ai iro sumbu mwanji mu mwe ti ya wunu sawenda. CB#Wowani ele himiyama hurahama o sumbu ni wu hei kinani Jisas tambwa wu tani ori hima ni ya wu hei. Ele himamwale kapwa rini ga daro rini hanjaꞌaisiwani ri dasini inaka ri hambwani nikaꞌari ti ri injisini Jisas seke mu tiki takaini ya ri lininda. Ete wowani ele himiyama hurahama o sumbu ni wu heini ya wu aki. @Ay"Ete wowani fe aulindaro hima le o tini wu heikoni ya wu akini i. Wu ini ele sumbu wu heiro tini o ko kipe himiyama hurahama lenga ele ko cheche ki dau hima lenga ya wu sawenda. o@W!Ele himamwale kapwa ori hima ni wu hanjaꞌaisini wu ini ele fe ki ya wu raru. Ete wowani ele fe anasawe hapa tinga wu namani wu ini fwa dau kapwa michi naha foki ya wu rai. Wu raini wu yoꞌosikitani uku sumbwe wu ani ya wu ha. ?7 Wondawani fe miyafo naha kimba cheche ki takai hinga wu enindani ya wu uyanda. Ete wowani himamwale kapwa mwanji miyafo ki Jisas ni ka hinga ya wu sili, “Ma nunu humbwewa kale kau fe leki nu ini nu raru!” Ete wowani Jisas wunu ohounawani ele fe ki wu raru ki ya wu i. > Wowani ele himamwale kapwa mwanji miyafo ki Jisas ni ya wu sili, “Apa kaimbwa naha soko ambwenda nambwe wa tiki nunu rawai kei!” %=C Wowani Jisas ya rini sawe, “Hi mihi ti namo?” Ete wowani ya ri sawe, “Hi ahi Lekiyon.” Hinde wowani, himamwale kapwa miyafo naha rini ga dau. 2<] O mwanji hinga sawero ti, Jisas o himamwale kapwa ori hima ni ri hanjaꞌai ki mwanji kwambu ki ri sawewani himamwale kapwa o to ya ucha. Gisi gisi o himamwale kapwa to ori hima ni ete ri toronambusindau. Hima le gisi gisi rini heini rini torosini seni ti seke tapa tiki rini injisiwani ele seni rini injisiro ti ri lekutoni ri rumbwendau. Wosini o himamwale kapwa rini rani hima da nambwe michi tiki rini raꞌaindau. ; Woro ori hima Jisas ni ri heini ata ri gini nuwe ki ri raini ri seke mu naha ki ri opulisini ata ti hapa tinga ka hinga ya ri ucha, “Jisas, kari kaumbwa naha ki dau Gotri Che, bwele sumbu hinga tini mi ani wosikondau? Seꞌe, mini apa nomo ani ha kei.” :Jisas o kanu ki ri sikasini hapimwai tokwe ri isiwani o ko kipe hima fori rini tambwa ya ri ta. Himamwale kapwa miyafo ori hima ga dau. Asama miyafo rini nikaꞌari ti ri inji nambwe. Rini aka forukumbwa ri tukuya nambwe. Mina. Rini matimat kumbwa ete ri dau. w9gWosinumbwa wu ini Gekesa lei mapwa tokwe wu ini ya wu raru. Ka mapwa o Galili fwanjuwei angi tokwe dau. r8]Wosini ya wunu ri sawe, “Sembe ku haro ti, soki dau?” Ete wowani wu akindani inaka miyafo ya wu hambwa. Wondani wunjenga ka hinga ya wu anambwa anambwa, “Dori hinde na hima hinga ri dasini ka ausuwa laka ga ka fwa yembekinandaro tinga ri sawewani ri mwanji fi mendini fi humburo.” Jisas ambwatindau hima foringa dau himamwale kapwa ri rani ri rumbwero (7IWokoni wu ini Jisas ni wu yetelesini ya wu sawe, “Apukolaka, Apukolaka, uku sumbwe nu ani nu hakondau naha.” Wowani ri saini ausuwa o tinga fwa yembekinandaro tinga mwanji kwambu ki ya sawe. Ete wowani ausuwa o tinga fwa yembekinandaro tinga humbuwani, fwa oti ai yembekina nambwe. ?6wKanu oti indawani Jisas rini ya ri tukuyanda. Wondawani ausuwa laka foti o fwanjuwei ki saini fwa o tini yembekinawani tani kanu we tiki raini talekondawani o tini heini ya wu aki. 55Gisi foki Jisas ga ri himache lenga kanu foki ya wu rau. Wosini ya wunu ri sawe, “Ma kari kwai fwanjuwei angi tokwe nu i.” Wosini ya wu i. Q4Ete wowani rini ga mwanji wasa ka hinga ya wunu ri sawe, “Himiyama hurahama le Gotri mwanji wu mendini wu sirinano ti, wunu ai nuwai, wunu ai hiparakambwe.” Jisas ausuwa laka ni sawewani humburo 3 Wowani hima fwele heisini ya rini sawe, “Mi nuwai ga mi hipache lenga mini hei kinani wu tani hoko tiki kale kwai eninda.” .2UKa gisi ki Jisas nuwai ga ri hipache lenga rini tambwa ya wu ta. Wu tani wu heiwani himiyama hurahama miyafo naha wausiwani rini tambwa takaini wu i ki, mina. D1“Kunu hambwafwaꞌaisini mwanji ti norukweni ku mendi. E, hima fori sumbu kipe fo rini ki dawa, Gotri miyafo naha ai rini hano. E, hima fori sumbu kipe fo rini ga da nambwe, woro ete ri hambwandawa sumbuche foti rini ga dau, woro o sumbuche rihi okwe Gotri rani rumbweno.” Jisas nuwai ga ri hipache lenga
0Ele yanisini dau mwaꞌambwe ichai amwei sirano. Ele mwaꞌambwe hima yanisindau ti ichai amwei sirawa hima le o tini hambwakonda. Q/“Hima le lamu ti okusini hungwe tako ki, e, tei tako ki wu owenda nambwe. Mina. Wunu lamu okusini tei tenge tiki wu lisindau. Wowa hima le aka we tokwe wu sirakoni o lamu okundau ni wu heino. 9.kWowani kale ahirahi wapa fwele nuwe kipe tiki sikaro ti o ka hinga, hima le Gotri mwanji wu mendini inaka tiki wu toronambundau. Sembe wuhi tinga sumbu wuhi tinga kipe naha, wosini kwambu naha ki wu etisini wu randawani ahirahi tuko miyafo wandau hinga ya wu wanda. Lamu ti hungwe tako tiki wu rawaruro -3Wowani ahirahi wapa fwele lame chele ki nindo tiki rairo ti o ka hinga, hima le Gotri mwanji wu mendisini wu ikowani, ele sembe nomo, ele ya mwaꞌambwe, e, dele nuwe kipe eripeꞌaripe sumbu leto ai wunu yekichandau. Wosiwani wunu ahirahi tuko wandau hinga wu wanda nambwe. 6,e
Ahirahi wapa fwele nuwe miyafo da nambwe humokuto tenge tiki sikaro ti, o kale hima hinga ni sawero. Wunu Gotri mwanji mendini torosini o tini wu eripendau. Woro nene ti nuwe tiki raini ambomuna nambwe. Wunu sembe ti gisi faiche kumbwa wu hasiwani simiyanehei sumbu foti wunu wosikowani ya wu ai iu. ~+u Ahirahi wapa fwele numbo tiki sikaro ti, o kale hima hinga ni sawero. Wunu Gotri mwanji mendisiwani Saiten tani o Gotri mwanji wui sembe tiki daro tini ai rani ri rumbwe. Rini ete hambwandau, ‘Foki sembe wu hasiwa Gotri ai wunu raꞌaino.’ m*S “Woro o mwanji yepe ti mwanji mu mwe ti ka hinga: Ka ahirahi wapa o Gotri mwanji ni sawero. t)a
Wowani ya ri sawe, “Gotri aulindau kwambu ti mwanji mu yanisiro ti rinjenga o kunu ri mekusiro. Woro ele biya himiyama hurahama leto wunu mwanji yepe numbwa wu mendindau. O keke miya ti wu maꞌaikaꞌaindau ti, mwaꞌambwe fotini wu heinda nambwe. Wasamba wuhi ti mwanji wu mendindau ti, mwanji mu tini wu hambwanda nambwe. Ahirahi wapa tini yepero mwanji mu Y(+ Wosiwani ri himache le o mwanji yepe mu mwe wu hambwa ki ya rini wu sili. 4'aWowani ahirahi wapa fwele nuwe kipe tiki rairo ti fwamwe le dingini omwesika saini mu foki tuko miyafo naha 100 hinga ya wa.” Jisas o hinga sawesini, hapa tinga ka hinga ri uchani ya ri sawe, “Hima wasamba chele ti saiyayanasini do mwanji sa ri mendi.” Jisas mwanji yepe tiki sawero sumbu mu
&
Wowani ahirahi wapa fwele lame chele ki nindo tiki ya sika. Wosiwani lame chele ki oti okwe saini fwamwe sukwaro ti ya yekicha. 2%]Wowani ahirahi wapa fwele nuwe miyafo da nambwe humokuto tenge tiki ya sika. Wosini fwamwe le sukwaro ti, nuwe ti uku nambwe keke nika yekowani hopweneni ya rikaꞌai. B$}“Hima fori ini tau tiki ahirahi wapa ti ri yesinani ya ri humbwe. Ri humbwewani ahirahi wapa fwele numbo tiki ya sika. Wosiwani hima le yitini singalendawani apwe le sikani ya anda. #{Hima miyafo ele ko ele ko ki wu tani Jisas mu tiki ya wu wau. Wosiwani mwanji yepe foti ka hinga ya wunu ri sawe, "Joana, Herot aka aulindau hima fori hi ti Chusa, ri humwe, e, Susana, wosini humwe fwele okwe rini ga ya wu i. Kale humwe wunu Jisas ga ri himache lenga wui tau wunu okula kinani wui ya mwaꞌambwe tini wu humbwendau. Hima ahirahi wapa tini rupwa tiki rumbwendau G!Ete wondawani Jisas imbihumbwa wunu ga daro himamwale kapwa ri rani ri humbwewani hahungo wuhi okwe kipe wunu ri wosindaro humwe le rini ga ya wu inda. Humwe fo Mariya hi tihi foti ka hinga o tini wu uchanda, Mariya Makitala. Injelembwa Jisas tini ki tapaꞌangi ini hatachi fisi himamwale kapwa ri rani ri humbwero. Da hinga woni Jisas ele ko laka ga ele ko cheche ga funda funda ri ini Gotri aulindau kwambu tinga ri mwanji kipe tinga ele himiyama hurahama ni ya wunu ri bwanda. Wondawani ri tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi Himache rihi le rini ga ya wu inda. 2Wowani Jisas o humwe ni ya sawe, “Sembe ni haro ti keke kipe nini wosiro. Ma ai isini sembe nihi ti wahapisini ya ma da.”Q 1Wowani ele hima rini ga funda wu linindaro ti, rini ni wu heini wunjenga wui nindo tiki ka hinga ya wu anambwa anambwa: “Dori hinde na hima hinga ri dasini ka kapwa sumbu ri rani ri rumbwendau?” X )0Wosini Jisas o humwe ni ya ri sawe, “Ni kapwa sumbu a rani a rumbwehiro.” # ?/Woroti ya mini a sawekonda: Kapwa sumbu miyafo ti woro ti, ele kapwa sumbu a rani a rumbwero, o keke ani keke omwesika ti wondau. E, hima fori kapwa sumbu ti kapwacheche hinga ri woro hinga ri hambwawani ri kapwa sumbu a rani a rumbweno ti, rini kapwacheche ani keke ri wondau.” kO.Mini ai mwa nimbi ti weli mi hindi nambwe. Woro do humwe ai seke tiki kuwa kipe weli ti hindiro. -Mini ani ni mi tumwatamwaꞌa nambwe. Woro a tani mi aka tiki a sirawani do humwe ai seke tini ete ya tumwatamwaꞌanda. %C,Wosini ri jamekoni mapwa o humwe ni ri sisini, Saimon ni ya ri sawe, “Ahaꞌa humwe mi heiroꞌo? Mi aka we tiki a sirawani uku mi ani hawani seke ahi ti a yoko nambwe. Woro do humwe to meriꞌuku tihi tiki seke ahi ti ti yokosini gisaha kinani ti mwa nimbi tiki ya ti hindi. mS+Wowani Saimon mwanji wasa ka hinga ya ri sawe: “Ani ani hambwawani kari hima to, ya omwesika naha nimba ri rataro ti, o ya ri ai hano ti minambwe rini naro.” Ete wowani Jisas ya rini sawe, “Kipe naha mi hambwaro.” (I*Woro fini o ya wasa fi ai ha ki mina, fini ya nambwe. Wosiwani ori hima ya rihi nimba ya fini ha. Woro fini hinde na hima forito rini keke ete ri wondano?” S )Ete wowani Jisas ya rini sawe, “Hima fisi hima foriki ya ti nimba rini ki fi rataro, wosini ichakai fi ai hakonda. Hima fori ya ti 5,000 hinga ri torowani, hima fori ya ti 500 kina hinga ya ri toro. N(Wowani Jisas ori hima i inaka ti ri hambwani ya ri sawe, “Saimon, ani mwanji foti mini ni a sawekondau.” Wowani Saimon ya ri sawe, “Ondiyakandiyandau hima, mi mwanji ma ani sawe to.” 'Wondawani Jisas ni uchawani taro Farisi hima ori ka sumbu ni ri heini ka hinga ya ri hambwa: “E, rini Gotri mwanji bwarakarandau hima naha napo, o bai humwe rini wosindau sumbu ti, e, ti sumbu ti okwe ri hambwano. Tini kapwa sumbu wondau humwe.” uc&Wosini Jisas gumwa tiki seke mu tiki ti etisini ti ichakanda. Wondani ti meriꞌuku tihi ti dawehenani sikani Jisas seke ki apesiwani ti mwa nimbi ki ya ti hindinda. Wosini Jisas seke tiki ti tumwatamwaꞌasini weli ti ya ti hindinda. %Wondawani kapwa sumbu wondau humwe foti o ko laka ki ti dau ti, mwanji suwa foti ti mendiwani Jisas tani Farisi hima foringa ri aka tiki ahirahi ti ya fi anda. Wowani o humwe weli ti humokuto tiki wosiro botoli kipe naha tiki gutosiro tini ti nangini ya ti ta. $Farisi hima fori Jisas ga ahirahi fi a kinani ya ri ucha. Wowani Jisas ini ori Farisi hima ga fi litisini ahirahi ti ya fi anda. 4a#Gotri hambwa tini wu tororo hima le, wundombwa norukweni wu kilindau, Gotri hambwa ti mwe naha.” Kapwa sumbu wondau humwe foti weli torosini Jisas seke tini ti hindiro "Apa Hima ri Che dori tani ahirahi tinga uku sumbwe tinga ri awani ku sawe, ‘Ma hei, rini ahirahi ti fe hinga ri andani, uku sumbwe mama ri andau. Rini takisi ya torondau hima lenga Gotri lo mwanji hikisandau hima lenga wui nau.’ O hinga ku sawendau. !Uku yasindau hima ri Jon tani ahirahi tinga uku sumbwe tinga a nambwe. Wowani ya ku sawe, ‘Himamwale kapwa rini ga dau.’
3 Wunu apweli tiki linindau kichapwache hinga. Wunu fwele wunu fweleni ka hinga wu uchandau:‘Nunu kunu keke hambangini ti nu wuichindau ti, kunu hukwa ku rani seke ku yitinda nambwe.E, nunu hima keke ichakandau hukwa tini nu randau ti, kunu ku ichakanda nambwe.’ Jisas ya wunu sawe, “Bwele mwanji yepe hinga tiki do gisi kipe himiyama hurahama leni a saweno? Wunu hinde na hima hinga? - S Ete wowani Farisi hima ga lo mwanji hambwandau hima lenga wunu Jon tapa tiki uku wunu yasi nambwe. O keke Gotri numbo kipe naha ti wunu mekuro tini gumwa wu siro. ^
5 O Jisas mwanji ni ele himiyama hurahama hinga tinda ete, e, takisi ya torondau hima le okwe, ya wu mendi. Wunu imbihumbwa Jon uku wunu yasisiwani ka hinga ya wu hambwa, Gotri wunu mekuro numbo ti kipe naha. 6 e Kunu a sawenda: Jon do nuwe ki sukwaro ele hima hinga ni ri dikisindau. Woro, ani ni sembe hasini Gotri kwambu tororo kapwacheche naha forito Jon ni ri dikisindau.” 2]Ori hima ni Gotri chengi ti ete sawero.‘Ma mendi, ai mwanji tini bwa ki ino hima ri rini a humbwewa o mini mwaseni ikonda. Wosini rindo mi numbo ori nambuno.’ s_Wo kunu bwele tini hei ki ku iro? Gotri mwanji bwarakarandau hima forini hei ki ku iroꞌo? Ei, mwe naha ki kunu a sawendau, rini Gotri mwanji bwarakarandau hima, woro rini ele biya Gotri mwanji bwarakarandau hima fweleni ri dikiro. ~uBwele mwaꞌambwe tini hei ki ku iro? Nikaꞌari kipe naha ni soꞌoisindau hima ni hei ki ku iroꞌo? Mina. Nikaꞌari kipe naha ti kiheiye soꞌoindani mwaꞌambwe kipe le keke ya humbwendau hima le wunu king apukolaka i aka tukumbwa wu dau. Jon mwanji ni rataro hima opi fi isiwani, Jisas ele himiyama hurahama leni Jon ni ya wunu ri sawe, “Ka hima da nambwe michi tiki bwele mwaꞌambwe tini hei ki ku iro? Ausuwa saini suwa fotini raꞌaiꞌichiꞌuchandau tini hei ki ku iroꞌo? Mina. gGE, hima fwele ai mwanji tini wu mendini inaka bongo wu hambwa nambwe nawa, wunu sa eripe.” 5Wowani Jisas mwanji wasa ka hinga ya fini ri sawe, “Ma ki ini Jon ni ele sumbu ki heiro ti, e, ele mwanji ki mendiro ti, ma ki sawe. Miyasa hima le ai wu maꞌaikaꞌaindawani seke kapwa hima le ai wu ichiꞌuchanda. Sechi okwe aro hima le kipe ai wu wosindawani, wasamba kitiro hima le mwanji ti ai wu mendinda. Wondawani haro hima le ai wu saindawani, bwarichape hima Gotri mwanji ti ya wu mendinda. W'Ka gisi ki Jisas himiyama hurahama lei hahungo ti kipe wunu ri wosindani, himamwale kapwa wunu ki dawani ri sawewani sirani akini indawani miyasa hima le kipe ri wosisiwani wu ai maꞌaikaꞌaindaro. jMWosiwani opi hima fini Jisas tambwa fi raruni ya fi sawe, “Uku yasindau hima ri Jon ka mwanji hinga ni mini ri sili ki sini ri humbwewani si taro, ‘Ka ta ki naro hima mwe ri mindoꞌo, hima forini nu ai nikisino?” ’ O Wowani Jon ri himache fisi ni ri uchawani fi tawani Apukolaka ni mwanji fi sawe ki fini ya ri humbwe. Mwanji rihi mwe ti ka hinga: “Ka ta ki naro hima mwe ri mindoꞌo, forini nu ai nikisino?” FJon himache le ele sumbu hinga tinda ete ya rini sawe. ~1Wosiwani do Jisas mwanji ti Jutiya mapwa laka ki, e, ele mapwa ele mapwa hinga ki ya ichiꞌucha. Jon ri himache fisi ni Jisas tambwa ri rumbwero u}cWowani ele himiyama hurahama wu akikoni Gotri hi tini wu rasaindani ya wu sawe, “Gotri mwanji bwarakarandau hima laka fori nui nindo tiki sukwahiro.” Wosinumbwa ya wu sawe, “Gotri ri himiyama hurahama leni ri okula ki tahiro.” |Ete wowani haro hima wapa ori saini litisini mwanji ti ya ri bwanda. Wosiwani Jisas rini sawewani ri nuwai tambwa ya ri i. @{yWosini takai ri ini haro hima tukuyandau tei tini tapa rihi ki ya toro. Wosiwani rini kicharo hima ele ya wu eti. Wowani Jisas ya sawe, “Hima wapache, o mini a sawenda, ma sai.” tza
Apukolaka o himanguto ni heini, sembe rihi ti tini keke woni o humwe ni ya ri sawe, “Apa ichaka kei.” oyW Ri ini o ko ni ini injisiro lengenumbo ri takaikowani, haro hima wapa forini wu kichani ya wu rata. Nuwai ti che funda naha rito haro. Ti hurache okwe injelembwa haro. O ko laka kipe himiyama hurahama le o himanguto ga ya wu ta. x Da hinga woni Jisas ko foki ya ri i, o ko hi ti Nen. Ri himache lenga ele himiyama hurahama miyafo naha rini sirinani ya wu i. Fw
Wowani au anaye hima lei wui apukolaka wunu humbwewani wu taro hima le o aka tokwe wu ai ini wu heiwani o tau ra himache kipe ai rini wosiro. Jisas Nen ko kipe hima wapa forini ai rasairo
v Jisas o mwanji ni ri mendini ori hima ni inaka miyafo ya ri hambwa. Wokoni ri jamekoni ele rini sirinani taro himiyama hurahama leni ka hinga ya ri sawe: “Kunu a sawenda, Isurel ko ki ani heiwani hima fori sembe ha sumbu ti ka hima hinga da nambwe.” vueHinde wowani, ani okwe ani aulindau hima laka i tako tokwe a dasini tau rihi a randau. Wondawani anjenga ai tako tokwe dau au anaye hima fweleni ani aulisindau. E, forini ete a sawewa, ‘Mini ma i,’ wowani ya ri iu. Wosini forini a sawewa, ‘Mini ma ta,’ wowani ya ri tau. Ai tau ra himache forini ete a sawewa, ‘Mini do tau ma ra,’ wowani ya ri rau.”
tWoro hingambwa ani okwe hima kipe nanumbwa mini tambwa a tano. O keke mwanji tini ma nimba sawewa, ai tau ra himache kipe sa wosi. s7Ete wowani Jisas wunu ga ya ri i. Ri ini o aka ri takaiwani au anaye hima le wui apukolaka ri nau fweleni ri rumbweni wui takisopo ki Jisas ni ka hinga ya ri sawe: “Apukolaka, ani tambwa mi tano tau kwambu sa biya da. Ani hima kipe nanumbwa mi tani ai aka ki mi raruno. grGRini Juta hima kupu le wunu keke ri wondau. Rinjenga nui lotu wondau aka nuhi ti ri kiro.” q/Wu ini Jisas tambwa wu raruni mwanji miyafo tiki ya rini wu sili, “Rini hima kipe naha, o keke ma rini okulawa ri tau ra himache kipe sa wosi. Wp'Au anaye hima le wui apukolaka ri mendiwani Jisas o ki ya da. Wondawani Juta hima kupu lei wui mekupu hima leni ri humbwewani rini tambwa ya wu i, rini wu uchawa ri tani tau ra himache ni kipe ri wosi ki. Yo+O ko ki 100 au anaye hima lei wui apukolaka ya da, wondawani funda ete ri okokonandau ri tau ra himache fori ya da. Woro o tau ra himache rihi hahungo omwesika laka ri mendini kamindache naha ya ri hakonda. jn OJisas ele mwanji hinga himiyama hurahama leni ri saweni ri humbusini Kapaneyam ko tokwe ya ri i.
m1E, ai mwanji tini mendini ri sirinanda nambwe hima ri, rini simeni ti worumbo wa tiki ri rawai nambwe nimba nuwe tenge tiki aka ri kindau hima hinga. Wosiwani mwa laka yeni gara taleni o aka ekichawani metengei ete lendoni raini walambe naha ya ete i.”l0Kari hima, hima forito aka kwambu naha tini kindau hinga. Metengei naha worumbo wa tini ri eisini, simeni ti o wa ki ri rawaiwani raini o nuwe ki tiki kai dau humokuto beiye laka tiki raini ya aleku. Wosinumbwa aka ti o tenge tiki ya ri ki. Wosiwani mwa yeni gara omwesika laka taleni o aka ni ekichawani o aka lendo nambwe. Hinde wowani, kari hima aka ti kwambu naha ri kiro.
Y !~D}||F{z{(zzhyxxJwvuttUss
qqpzooEnmll kjPii h=<;&998D766J544N321%0/.. -, +D*).('&%$#""H! 4 { XB|| {9R 3
e s#Y F$ /“O tau ra himache ri apukolaka i inaka tini ri hambwasindau, woro rinjenga ri otokunasini apukolaka i inaka tini ri sirina nambwe. O keke apukolaka hapa tinga rini tanambwa sindau. d#A .E, o tau ra himache ri apukolaka gisi foki tano keke ri nikisi nambwe, o sumbu hinga tini ete ri wondawa, ri apukolaka gisi foki ete ri ai tano, woro o gisi hinde ri hambwa kumbwa. Ri apukolaka ai tani ri heini walambe naha ki ete rini yeno, wosini ele hima wui tau ni hambwafwaꞌaini randa nambwe hima lenga ri kilini rumbwewa wunu ga ri dano. d"A -Woro ori tau ra himache ri inaka ki ete ri hambwawa, ‘Ai apukolaka amahani hinde ta kumbwa,’ wosini ele tau ra himache le, e, tau ra humwe leni wunu ri yendani uku sumbwe kwambu ri andani ya ri ambwatinambwatinda. x!i ,Mwe naha ki kunu a sawendau, ri apukolaka rini esisiwa ele mwaꞌambwe rihi hinga tinda ete rindombwa aulino. +Wondawa ri Apukolaka ri ai tani ri heiwa, ri tau ra himache o mwanji rini sawesiro hingambwa ri wosindawa, o tau ra himache sa ri eripe. *Ete wowani Apukolaka ya wunu sawe, “Hinde na tau aulindau hima forito hambwafwaꞌaisini ri tau ni norukweni ri randau? Apukolaka rini ni esisiwa ele tau ra himache ni ri aulindani, ahirahi hano amwa ki ri tau ra himache leni ahirahi le norukweni ri handakonda. { )Wowani Pita ya sawe, “Apukolaka do mwanji yepe nunu numbwa mi sawendauꞌu, mina dele hima okwe mi sawendau?” $ A (Kunu okwe ma ku hambwafwaꞌaisini ku da. Dori Hima ri Che tano gisi kunu ku hikisandau.” Tau ra himache kipe ga tau ra himache kapwa ga fi mwanji yepe o W '“Ka sumbu ni ma ku hambwa: E, yapai chele aka mwanji suwa fori ka hinga ri mendiwa, apa hili ya hima fori ri aka ki hili ya ki tano, wosiwa ri aulindawa apa o hili ya hima ri aka ti hinde ri lembuningisini ri raru kumbwa. &E &Apukolaka nili alase kiꞌi, kapwa apwe gindau amwa ki ri ai tani ri heiwa ele tau ra himache wu tukuya nambwe wu dau nawa, ele tau ra himache sa wu eripe. jM %E, wui apukolaka hima ori tani ri heiwa, ri tau ra himache wu tukuya nambwe wu nikisindawa ele tau ra himache sa wu eripe. Mwe naha ki kunu a sawe, apukolaka rinjenga nikaꞌari ti ri lehepuni faiche ri ri injini leti ti mwalekupu tiki ri dahapisini tei ki wu liti kinani ya wunu ri sawekonda. Wosiwa rinjenga ri saini ahirahi le ya wunu ri tisikonda. W' $Kale hima wui apukolaka humwe hopwe kinani woro ahirahi laka ri asini ri ai tano tini wu nikisindau hinga ma ku otokunasini nikisinda. E, ri tani dawa ti ri yewa, metengei ete wu mendini ya wu tukwakonda. { #“Nikaꞌari ti ku lehepuni faicheri ku injini leti mwalekupu tiki ku dahapisini lamu ti okuni ya ma ku otokuna. s_ "Ele mwaꞌambwe kipe kuhi dau ko kumbwa inaka kuhi okwe o ko ki ya da. Tau ra himache wu otokunano sumbu _7 !Ele usalikamba kuhi ya wungwa ma ku ji. Wosini ele ya heifundau hima leni ma ku ha. O hinga ku wosini simba yinda nambwe ya kowe tini ku wosini hewen ko tiki se yinda nambwe mwaꞌambwe kipe tumbwa ma ku wau. Hewen ko tiki ele mwaꞌambwe waninda nambwe, hili ya hima le takai tanda nambwe, e, owechehopoche le mwaꞌambwe leni anda nambwe. “Kunu dele ai fe che asa che, kunu apa aki kei. Kui Yapai eripeꞌaripeni aulindau kwambu rihi ti o kunu ri hakonda. 8i Woro metengei naha ka tini ma wo: Gotri aulindau kwambu ti ma ku wakinehei. Wowa dele mwaꞌambwe hinga Gotri o kunu hakonda. Hewen ko tiki mwaꞌambwe kipe ti waundau sumbu c? Do nuwe kipe Gotri ni hambwanda nambwe hima le, wunu ele mwaꞌambwe keke tau kwambu wu wo wo wu wakindau. Woro kui Yapai hewen ko tiki dau to rini hambwasindau, kunu okwe ele mwaꞌambwe to kunu okulawani ku dau ti. % O keke apa inaka tenge miyafo ku hambwani ete ku sawe kei, ahirahi ga uku sumbwe ga bwele ni ku ano. Apa o tini inaka miyafo ku hambwa kei. ;o Ei mwe naha, apa ele fuku tiki saindau ki le icheki hinga wu yekutoni hi tiki wu humbwewa uno, woro kale ki tapa miya hinga ti Gotri to wariko kipe wunu hani nimba wunu ri enependau. O tini ma ku hambwa, Gotri kipe naha o kunu ri enependakonda. Kunu sembe ku haro ti, kui sembe ha sumbu kapwacheche naha! dA “Kale wariko ni ma ku hambwa. Wunu tau kwambu wu rani kaꞌapwe wuhi ti wu wosinda nambwe. Woroti kunu a sawenda. Injelembwa Solomon nikaꞌari kipe naha leni ri sindaro ti, do wariko hinga tini ri diki nambwe. ~u E, ka sumbu cheche ni ku wosifundau ti nawa, hinde wowani ele sumbu ba fwele keke inaka tenge miyafo ku hambwandau? 3 E, kui nindo tiki hima fori inaka tenge miyafo ri hambwani, apa ri inaka ki himamwale rihi tini kamindache ri ai ondiyasiwa gisi gamwe ga inoꞌo? ~
u Kale niri pe apwe ni ma ku hambwa. Wunu witi ti wu sindani ahirahi mwe ti wu waunda nambwe. Wunu ahirahi ni oweno aka wuhi nambwe. Woro Gotri to ahirahi ti nimba wunu yakwandau. Woro kunu himiyama hurahama le apwe leni funda ete ku dikisindau. [ / E, himamwale ti ahirahi tini dikindau. E, hima tape ti nikaꞌari tini dikindau. A { Wosini Jisas ri himache leni ya ri sawe, “O keke kunu a sawendau, apa himamwale kunu andosino ti keke ku hambwani ete ku sawe kei, ‘Ka bwele ahirahi ni nu ano?’ E, kui hima tape ti keke inaka miyafo ku hambwani apa ete ku sawe kei, ‘Ka bwele nikaꞌari ni nu sini hima tape nuhi ti nu ichakino?’ 7
g Woro ya mwaꞌambwe miyafo wunje wu waundau hima le o hingambwa. Wunu Gotri miyaningisopo ki bwarichape hima naha.” Hima tape keke okokonani inaka miyafo hambwandau sumbu B } Ete wowani Gotri rini heini ya rini sawe, ‘Mini ambwatinambwati hima! Do niliki ki o mi hakonda. Wowa kale mi ya mwaꞌambwe aka fotukumbwa mi wausiro ti namoto apa raꞌaikonda?’ .U Wosini ete ya ani hambwa: Ele ya mwaꞌambwe ahi le asama miyafo naha dano. Wondawa ahirahi uku sumbwe ahi tunumbwa ani ani, ani eripeꞌaripendani ya a himati.’ ?w Wofunu ya ri sawe, ‘Ka hinga a wosino. Ahirahi ahi owendau aka o ni a lendosini aka laka foti a kino. Wosini ele witi ahi, e, ya mwaꞌambwe ahi ele o aka laka kumbwa a rawaruno. 3 Wosiwani ya mwaꞌambwe chele hima ori inaka miyafo ka hinga ya ri hambwa, ‘Apa hinde hinga a wosino? Ahirahi ahi le ani oweno ti aka nambwe.’ % Wosini mwanji yepe foti ka hinga ya wunu ri sawe: “Ya mwaꞌambwe chele hima fori tau rihi tiki ahirahi miyafo naha nipi nipisindau. } Wosini ya wunu ri sawe, “Kunu kipe naha ku hambwafwaꞌai! Apa ya mwaꞌambwe ti keke ku okokona kei. Hinde wowani, hima fori ya mwaꞌambwe miyafo naha dau ti, apa ele ya mwaꞌambwe rihi ki ete da ete da himamwale kipe hinde ri toro kumbwa.” 7 Wowani Jisas ya rini sawe, “Hinde wowani? Namoto kui mwanji mendini kilindau hima hinga, e, ya mwaꞌambwe humwasindau hima hinga ri ani esiro?” \1
Ele himiyama hurahama i nindo tiki dau hima fori Jisas ni ka hinga ya ri sawe: “Ondiyakandiyandau hima, ai okokona ti ai apwai ni ma sawewa si yapai ya mwaꞌambwe le ri humwasini fwele sa ri ani ha.”
Do amwa ki ete ku enindawa Gotri Himamwale wunu ku bwano mwanji ti o kunu mekusikonda.” Ambwatindau ya chele hima mwanji yepe ' G “E, hima le kunu toroni lotu wondau aka ki kunu wu raꞌaini, e, gapiman apukolaka lenga hi chele hima lenga wunu tambwa kunu wu raꞌaini miyaningisopo wuhi tiki kunu wu esisiwa, apa ku akini ete ku hambwa kei, ‘Ka bwele mwanji wasa hinga tini nu hambwasini apa nu bwano?’ hI
“Hima fori dori Hima ri Che ni kapwa mwanji ri bwano ti, Gotri o ri kapwa sumbu o ri rani ri humbwekonda. Woro hima fori Gotri Himamwale ni ri saweholiyano ti, Gotri apa o ri kapwa sumbu hinde rani ri humwe kumbwa. (~I E, hima fori ele himiyama hurahama i miyaningisopo tiki hi ahi tini gumwa ri siwa, ani okwe Gotri ensel lei miyaningisopo tiki ori hima ni gumwa rini a sino. Q} “Woro kunu a sawenda: E, hima fori hi ahi tini ele himiyama hurahama i miyaningisopo ki amwei ri bwano ti, dori Hima ri Che okwe ori hima ni Gotri ensel lei miyaningisopo tiki amwei ri bwano. #|? Rini kui mwa nimbi tinda ete ri gendisindau. O keke kunu apa aki kei. Kunu kale raisiꞌapwe cheche leni ku dikisindau. Jisas hi tini sawefikandau sumbu ${A “Ku hambwandau, hima le tapaꞌangi raisiꞌapwe cheche leni humokuto ya fisi ki wu randau. Woro Gotri raisiꞌapweche forini ri hikisanda nambwe. sz_ Woro ku akino hima rini o kunu a mekusikonda: Ori hima naha ni ya ma ku akinda. Rindo himamwale tinga yeni sindau ti, hima ni toroni hi tiki rawaindau kwambu ri torosindau. Ei, mwe naha ki kunu a sawendau, kari hima ni ya ma ku aki. :ym “Ai nau le, ka hinga kunu a sawenda: Kunu apa hima tape tumbwa yeni sino hima leni ku aki kei. Wunu o sumbu hinga wu wosisini sumbu ba fotinga hinde apa wu wosi kumbwa. Zx- O keke ele mwanji hundu tiki ku bwaro ti, ele himiyama hurahama ni nika tinga wu mendino. E, ele mwanji aka we ki kwai usariche ku bwaro ti, aka hoko ki wu etisini amwei wu bwano. Hima le namo naha ni akino? wy Ele sumbu hinga tinda ete wu ichakisiwani dau ti amwei sukwano. Wowa ele yanisiro sumbu ti hima le ya wu hambwakonda. ~v w Da hinga wowani himiyama hurahama miyafo naha, apa hinde gendi kumbwa, woro wunu wu wauni funda ete wu anatakai anatakaini hima fwele seke ti fweleni ya yitinda. Ka gisi ki Jisas metengei naha ri himache leni ka hinga ya wunu ri sawe: “Kunu Farisi hima lei bereti ni owesiwani hehenandau wo, yis, tini ku hambwafwaꞌai. Yis mwe ti gambolombo sumbu wuhi tini a sawendau. u 6Wondani funda rini ni ya ete wu heinda, ri takisopo ki mwanji foti walambe ri bwawa o mwanji ki rini ni wu kotimwo ki.t) 5Wosini Jisas o aka we ri hanjaꞌaisini hoko tokwe ri raruwani lo mwanji hambwandau hima lenga Farisi hima lenga mwanji miyafo ki rini wu yendani ya rini wu omwemendinda. Wondani ri takisopo ki mwanji wasa ri ha kinani ele sumbu ba fweleni ya rini wu silineheinda. gsG 4“Kunu lo mwanji hambwandau hima, kunu hambwafwaꞌai! Kunu hambwa kipe dau aka ki tini ku raꞌaihiro. Wosini kunjenga o aka ku raru nambwe ku dasini ele raru ki simiyandau hima lei numbo tini ku ai ichakindau.” 'rG 3Injelembwa metengei naha Epel ni wu yeni sisiwani ete ta tani apa Sekaraiya ni Gotri ni anguꞌomwe handau tei ga Gotri aka tipa kipe ga fi nindo naha ki rini wu yeni siro. Ei, mwe naha ki kunu a sawendau, ele kapwa sumbu wuhi keke apa dele dau himiyama hurahama le wunu mwanji chele. Vq% 2O keke, apa dele dau himiyama hurahama, injelembwa Gotri do nuwe wosiro gisi ki ambwesini ete ta tani Gotri mwanji bwarakarandaro hima leni wui metele le wu yeni wu siro sumbu keke nomo ti ya wu rakonda. ppY 1“O keke Gotri hambwa kipe naha ri hambwasini ri sawero, ‘Ani ni mwanji bwarakarandau hima lenga ai tau randau himache lenga a rumbwewa wunu tambwa wu iwa, fweleni wu yeni wu sini, fweleni walambe sumbu wunu wu wosino.’ so_ 0O hinga wu wo wo, kui metele wosiro sumbu tini ku ohounandau, wosini hima leni o wui sumbu ni amwei ku sawendau. Hinde wowani, kui metele to Gotri mwanji bwarakarandaro hima leni wu yeni wu sisiwani wui matimat ni ku ai norukwendau. #n? /“Kunu hambwafwaꞌai! Kui metele hima Gotri mwanji bwarakarandaro hima leni yeni wu siro. Wosiwani kunu o wui matimat hukwe ni ku ai norukwendau. *mM .Ete wowani Jisas ga ya sawe, “Kunu lo mwanji hambwandau hima, kunu okwe hambwafwaꞌai! Kunu ele himiyama hurahama wui bendu ki mwaꞌambwe nomo laka leni ku hasiwani wu kicha ki tau kwambu naha wu randau. Woroti kunu tapa gamweche ku dachinani wunu ni ku okula ki ku hambwanda nambwe. ,lQ -Wowani lo mwanji hambwandau hima fori mwanji wasa ya rini sawe, “Ondiyakandiyandau hima, o mwanji hinga mi bwaro ti, huruhumba omwesika nunu mi handau.” k ,“Kunu hambwafwaꞌai! Kunu awa fwasi nambwe matimat hinga, hima le matimat dau tini wu hikisani o tenge ki wu ichiꞌuchandau.” Xj) +“Kunu Farisi hima le, kunu hambwafwaꞌai! Kunu hima le kunu hei kinani lotu wondau aka we tiki takumwa naha ki ku linindani, e, hima le hima wausindau michi tiki kunu weseꞌanda ki ku okokonandau. {io *“Woro kunu Farisi hima, kunu hambwafwaꞌai! Kunu lekekwasa le, lombo le, e, kupucha ba fweleni tapaꞌangi tapaꞌangi kita hinga ku wausini kita funda ri Gotri ni ya ku hau. Woro kunu sumbu kipe tini, e, Gotri keke wondau sumbu tini ku sirinanda nambwe. E, ka sumbu ni metengei ma ku wo. Woro ele sumbu ba fwele okwe ku hanjaꞌai nambwe nawa, o to kipe naha. Jh
)E, ele mwaꞌambwe kunu ki kwai dau ti ele bwarichape hima le keke ku woni ma wunu ha. O hinga ku wosiwa kunu ki dau hoko kipe mwaꞌambwe ti, e, we kipe mwaꞌambwe ti tinda ete halaya naha. g (Kunu ambwatinambwati hima! Hoko tokwe dau mwaꞌambwe tini wosiro Gotri, we tokwe dau mwaꞌambwe ti okwe ri wosi nambweꞌe? Jf
'Ete wowani Apukolaka ya rini sawe, “Kunu Farisi hima, hatumwa lenga hungwe lenga hoko tokwembwa ku yokondau. Woro kui sembe we ti kwai hili ya sumbu tinga kapwa sumbu tinga kunu talesindau. e5 &Woro, Jisas Juta hima kupu lei sumbu tini sirinani uku ri ya nambwe tei tiki ri litiwani Farisi hima ori rini heisini inaka miyafo ya ri hambwanda. d+ %Jisas o mwanji wunu ri sawesiwani Farisi hima fori ahirahi fi a kinani ya rini ucha. Wowani ri aka we tiki ri raruni tei tiki ya ri liti. wcg $E, ele hima tape mihi tinda ete lindanandani sunduche foti mini ga da nambwe nawa, ele hima tape mihi, lamu tito okuni taiyandau hinga ete mini o hingambwa taiyandano.” Farisi hima lenga lo mwanji hambwandau hima lenga wui kapwa sumbu _b7 #O keke mini hambwafwaꞌai. Foki o lamu ri sembe tiki kwai dau ti, apa usungwaha ki. 9ak "Miya mihi ti hima tape ki okundau lamu hinga. E, miya mihi ti kipe nawa, hima tape mihi ti okwe lindanasindau. E, miya mihi ti kapwa nawa, hima tape mihi ti okwe hundusindau. R` !“Hima le lamu okusini tei tako tiki, e, hungwe tako tiki wu rawarunda nambwe. Mina. Wunu lamu okusini lamu lisindau tei tenge tiki wu owendau, wowa ele hima raruni o lamu okundau ti sa wu hei. K_ Gotri ele himiyama hurahama leni mwanji bwano gisi ki, Ninifa pe hima le dele dau hima lenga funda wu saisini wui kapwa sumbu tini ya wu kilindakonda. Hinde wowani, Ninifa pe hima le Jona wunu bwandaro mwanji ti wu mendini kapwa sumbu wuhi gumwa wu siro. Woro apa Jona ni dikiro hima dohaꞌa da. Hima tape ki okundau hi ^) Ichai Gotri ele himiyama hurahama leni mwanji ri bwano gisi ki, nika rai tokwe miyaningisopo sini tapa yanji waku angi tokwe taro kwini humwe foti dele dau hima lenga funda wu saisini tindo wui kapwa sumbu tini ya ti kilindakonda. Hinde wowani, ka kwini humwe tini niri ambwe nuwe ambwe ti daro tito ti tani Solomon hambwa kipe rihi tini ti mendiro. Woro apa Solomon ni dikiro hima ri dohaꞌa da. o]W Injelembwa Ninifa kipe hima le Gotri wunu wosikondau sumbu ni mwe naha wu hambwa kinani Gotri Jona ni wupa ya ri owe. Woro o hingambwa apa dori Hima ri Che okwe apa dele dau himiyama hurahama le keke Gotri wupa ya rini owekonda. =\s Himiyama hurahama miyafo wu tani wu wausiwani ka hinga ya wunu ri sawe: “Do apa kipe himiyama hurahama le wunu kapwa. Wunu Gotri kwambu tini nimba wu hei kinani kwambu chele sumbu fo keke wu uchandau. Woro apa kwambu chele sumbu foti wunu a meku hinga. Jona ki sukwaro sumbu numbwa wunu a mekukonda. ;[o Wowani Jisas ya sawe, “Mina. Ele hima Gotri mwanji ni wu mendini wu sirinandau tombwa, wunu sa wu eripeꞌaripe.” Hima fwele kwambu chele sumbu tini wu hei kinani wu ucharo ZZ- Jisas ele mwanji hinga ri bwandawani ele himiyama hurahama lei nindo ki humwe fo hapa tinga ti uchani ya ti sawe, “Ka humwe injelembwa mini rasini muku ti mini handaro ti, tini sa ti eripeꞌaripe.” BY} Ete wowani ri ai ini rini ni dikini kapwa sumbu mama wondau tapaꞌangi hatachi fisi himamwale kapwa leni ya ri rata. Wosini o aka ki wu raruni ya wu da. O keke ka hima injelembwa kapwa sumbu wai hinga ri wondaro ti, apa kapwa sumbu omwesika naha ki funda ete ri wondau.” Eripeꞌaripendau tini torondau sumbu \X1 Ri ini ri heiwani o aka ri hanjini kaꞌapwe le ri woni yechikina yechikinasinda. W “E, himamwale kapwa fori hima foriki dawani rini hanjaꞌaini sirani isini ri fwa nambwe mapwa foki himatino michi tini ya ri wakinda. Woro ri himatino michi ri wakifuni ya ri sawe, ‘Ani ai ini injelembwa a daro aka hukwe ahi ki a dano.’ @Vy “Hima fori ai nau nambwe nawa, rini ai miho. Hima fori ani ga ele sipisip si wau nambwe nawa, o rindo ele sipisip ni ri enginawani wu ichiꞌuchandau. Himamwale kapwa ai taro ~Uu E, rini ni dikindau au anaye hima kwambu naha fori tani rini ga fi anayeni dikisini ele ri rambu ga hachangipi huwe ga ri torosiwa kwambu rini haro ti ya leningikonda. Wosinumbwa ele ri mwaꞌambwe ri humwasini ri hima kupu leni ya ri hakonda. T} “E, hima kwambu naha fori rambu ti ri torosini ri aka tini ri aulindawa, mwaꞌambwe rihi le kipe tumbwa ya dau. |Sq Woro, ani Gotri kwambu tiki himamwale kapwa a rani a humbwendau ti nawa, Gotri aulindau kwambu ti kunu ki tahiro. R E, Belesepul kwambu tiki himamwale kapwa a rani a humbwendau nawa, namoto kale kui himache leni okulawani himamwale kapwa rani humbwendau? O hinga ku ani sawewa, ele kui himache leto koti torondau hima hinga etisini kui mwanji ni o kunu wu kilikonda. XQ) E, Saiten okwe o hingambwa, ri himache le wu huwasini wu anayendawa apa o wui ko laka hinde hinga yakinani wu etino? Woro ete ku ani sawendau, ani Belesepul kwambu tiki himamwale kapwa a rani a humbwendau. P Wowani rini wui inaka ti ri hambwasini ya wunu ri sawe, “E, ko laka ki king apukolaka ri himache le huwasini wu anayendawa o ko laka walambe ino. E, aka foki wu dau analongo hima le wu huwasini wu anayendawa o aka apa hinde yakinani wu eti kumbwa. O Wosini hima fwele rini simiyanehei kinani ya rini wu ucha, wowa hewen ko kipe kwambu chele sumbu fo wupa wo sumbu hinga ri wosi ki. N Wowani hima fwele ya sawe, “Himamwale kapwa lei wui apukolaka, Belesepul, ri kwambu tiki himamwale kapwa ri rani ri humbwendau.” M Jisas himamwale kapwa hima foriki dasini takisopo dimisiro hima ni kipe ya ri wosinda. Himamwale kapwa o sirani isiwani mwanji bwanda nambwe hima ori mwanji ti ya ri bwa. Ete wowani ele himiyama hurahama o tini wu heini inaka tenge miyafo ya wu hambwa. !L;
Woro kunu kapwa sumbu ku wondau hima kui che leni mwaꞌambwe kipe tumbwa ku handau sumbu tini ku hambwasindau, o hinga ti nawa Yapai hewen ko tiki ri dau ti rini ni uchahambwandau hima leni Gotri Himamwale kipe o ri hakonda.” Wunu ete sawero, Jisas Belesepul ga tau ri randau {Ko E, ri che ri yapai ni apwetoko la fo rini ha ki ri sawewa, apa yapai kapwa hopo tini rini hanoꞌo? O okwe mina. |Jq “E, kui nindo tiki che fori ri yapai ni fwaiꞌomwe keke ri sawewa, apa kapwa hopo ni rini hanoꞌo? Mina. I
Hinde na hima fori Gotri ni mwaꞌambwe fo keke ete ri uchahambwano ti, o mwaꞌambwe ri torono. E, hinde na hima fori mwaꞌambwe ni ete ri wakino ti, o mwaꞌambwe ri heino. E, hinde na hima fori aka duwa ete ri yendano ti, Gotri o rini tukwasikonda. _H7 Worokeke kunu a sawenda: Kunu Gotri ni ma ete ku uchahambwanda, wowa Gotri o kunu hakonda. Kunu mwaꞌambwe ni ma ete ku wakindawa o ku heikonda. Kunu aka duwa ni ma ete yenda, Gotri aka duwa o kunu tukwasikonda. PG Kunu a sawenda, yapai chele aka saini ri nau keke ri hambwani ahirahi rini hinde ri ha kumbwa. Mina. Woro ori hima ete uchani ekichasi ekichasindawa apa ri saini ri heifundau mwaꞌambwe rini hano. F Ete wowani aka we tiki tukuyandau ri nau ri mwanji wasa ya rini sawe, ‘Mini apa ani ni tau kwambu ani ha kei. Aka ti a dimihiro, wosiwani ai che le tei tiki ani ga dele tukuyanda. Apa hinde a saini ahirahi mini ani ha kumbwa.’ Woro ku hambwawani hinde hinga? eEC Ai nau fori numbo ki tani sukwani ani heiro, woro ani rini a yakwano ti ahirahi nambwe.’ D3 Wosini ya wunu ri sawe, “E, kui nindo tiki hima fori ri nau fo dawani, nili alase ki ri ini ya ri sawe, ‘Ai nau, bereti namili ma ani ha. #C? Ele kapwa sumbu nuhi ma rani humbwe. Nunu okwe kale hima kapwa sumbu wosiwani nu rani nu humbwendau. Apa simiyanehei sumbu tiki nunu raꞌai kei.” ’ JA
Wowani ya wunu ri sawe, “Gotri ni uchahambwano gisi ki ka hinga ma ku sawe:‘Yapai, hi mihi ti kipe naha tumbwa sa ete dawa hima le sa wu rasainda. Aulindau kwambu mihi ti sa ta. l@ S Jisas michi foki Gotri ni ya ri uchahambwanda. O sumbu ri humbusiwani ri himache fori ya rini sawe, “Apukolaka, Gotri ni uchahambwandau sumbu ma nunu ondiyakandiya, ka injelembwa Jon ri himache leni ondiyakandiyaro hinga.” /?W
*Woroti mwaꞌambwe foti kekembwa nu heifu hinga. Mariya o mwaꞌambwe ni ti toro kinani ti linindau. Woro o sumbu kipe tihi ti apa minambwe tini nu na hinga.”%>C
)Ete wowani Apukolaka mwanji wasa ya tini sawe, “Mata, Mata, inaka miyafo tini ni hambwandawani sembe nihi ti mwaꞌambwe miyafo keke walambe nini indau. A={
(Wondawani Mata ahirahi leni ti wondani, inakahambwa inakahambwa sumbu leni ya ti hambwanda. Wondani Mata ini Jisas ni ya sawe, “Apukolaka, ka ni mi hambwanda nambweꞌe, ai hipache ani hanjaꞌaisini nimba ti linindawani andombwa ahirahi ti ani otokunandau? Woro ma tini sawewa sa saini tani sa ani okula.” <7
'Mata hipache foti o aka we ki ya kwai ti da, hi tihi ti Mariya. Tindo tani Apukolaka i seke mu tiki takai ti litisini ri mwanji tini ya ti mendinda.
;
&Wosini wu ini Jisas ko foki ya ri raru. Wowani humwe foti hi tihi ti Mata, tindo rini ra ra ti aka we tiki ya rini rakwai. C:
%Ete wowani lo mwanji hambwandau hima ori ya ri sawe, “Rini keke woni rini okularo hima ori to.” Wowani Jisas ya rini sawe, “Ma ini o sumbu hingambwa ma wo.” Mata hima pi Mariya 9'
$“Apa mi hambwawani hinde hinga? Kale hima namili nindo ki hinde na hima forito hiliya hima rini yero ka hima keke funda ete ri wo?” k8O
#O gisi humbusiwani nurumbu 10 kina ri rukoni hima tukuyandau yapai chele aka ni ri hasini ya ri sawe, ‘Mini dori hima ni norukweni ma enependa. E, ya ti chiki nambwe nawa ani ai a tano gisi ki ya fonga ai mini ani hano.’ a7;
"Wosini rini tambwa takai ri ini, weli tinga waini uku tinga rini owesini ya rini inji. Wosini rini tororasaini ri dongi tenge tiki ya rini lisi. Ete wosini rini raꞌaini hima le tukuyandau aka ki ya rini enependa. 69
!“Ete wosiwanumbwa Sameriya ko kipe hima fori o numbo ki ri tani ri heiwani hima fori ya tukuyanda. Wondawani rini ni heini rini keke ya ri wo. 5!
Ete wosiwani Lifai hima kupu fori o numbo kumbwa ri tani ori hima ri heiwani tukuyandawani numbo gamba gamba ri i i rini hei hei ya ri i. 47
Wosiwani o gisi kumbwa puris hima fori o numbo ki ya ta. Ri tani ori hima ri heiwani ri tukuyandawani numbo gamba gamba ri i i rini hei hei ya ri i. #3?
Wowani Jisas mwanji wasa ka hinga ya rini sawe: “Hima fori Jerusalem andosini Jeriko ko tokwe ya ri rai. Wondawani kapwa hima fwele numbo tiki rini wu heini kapwatapa naha rini yesini ri usalikamba leni wu toroni ya wu i. Wosiwani numbo tiki ya ri da, kamindache naha ri hakoro. #2?
Ete wowani lo mwanji hambwandau hima ori hi rihi kapwa rini ino tini ri diyahani Jisas ni ya ri ai sili, “Wo ‘hima ba fori’ namoni sawero?” 1
Wowani Jisas ya rini sawe, “O to, mwanji wasa mwe ti o mi sawenda. O hinga ma wosi. Wosiwa himamwale mihi kipe tumbwa ete dano.” ;0o
Ete wowani mwanji wasa ka hinga ya ri sawe: “ ‘Gotri o mi Apukolaka, mi sembe ti tinda ete, mi inaka ti tinda ete, mi kwambu ti tinda ete, e, mi hambwa ti tinda ete rini numbwa mi hasini rini keke ma wo.’ Wosini ‘mi hima tape keke mi wondau hingambwa, hima ba fori keke o hingambwa ma wo.” ’ f/E
Wowani Jisas ya rini sawe, “Bwele mwanji tito lo mwanji tiki dau? Mi hambwawani hinde?” C.
Lo mwanji hambwandau hima fori Jisas ni simiyanehei ki ri saini ri etisini ya ri sawe, “Ondiyakandiyandau hima, hinde hinga a wosiwa ete da ete da himamwale kipe ri ani hano?” \-1
Kunu a sawenda: Injelembwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima lenga king apukolaka hima lenga o apa ku heindau sumbu hinga tini wu hei kinani ete wu wondaro, woro wu hei nambwe. E, do apa ku mendindau mwanji hinga tini wu mendi kinani ete wu wondaro, woro wu mendi nambwe.” Sameriya ko kipe hima fori rini omwemendindau hima keke ri woro ?,w
Wosini ri himache letombwa rini ga wu dawani miyaningisopo ti ri jamekoni wunu ni ri hei hei ya ri sawe, “Hima le ele mwaꞌambwe ku heindau tini wu heiwa, wunu sa wu eripe. (+I
Ai Yapai ele mwaꞌambwe hinga tinda ete ai tapa tenge tiki tinda ri ani haro. Hima fori ri Che ni hambwanda nambwe. Ri Yapai tombwa rini hambwandau. E, hima fori ri Yapai ni hambwanda nambwe. Ri Che ga ri Che to Yapai ni meku kinani ondiyasiro hima lenga wundombwa rini hambwandau.” ^*5
Ka gisi ki Gotri Himamwale ti Jisas sembe tini yewani ri eripeꞌaripeni ya ri sawe, “Yapai, mini hewen ko ga nuwe ga mini Apukolaka. Hi mihi tini a rasaindau. Dele mwaꞌambwe inaka kipe tororo hima lenga hambwandau hima lenga wunu mi yanisini kichapwa leni mi mekuro. Ei, Yapai o sumbu hinga sukwaro ti, mi okokona kumbwa sukwaro. ~)u
Woro kundo ku eripeꞌaripeni ka hinga ete ku sawe kei: ‘Himamwale kapwa nui mwanji tini wu sirinandau.’ Mina. Kunu Gotri hi kuhi ti hewen ko tiki ri kairo tini ma ete ku eripeꞌaripenda.” Jisas eripeꞌaripeni Yapai Gotri ni weseꞌaro ](3
Ma mendi, ani kwambu ti kunu ani hasinda, wosiwa ele au hopo ga ele namindawapi ga ku yitindani ele kunu omwemendindau hima lei kwambu tini ku diki sindau. Wowa mwaꞌambwe foto apa hinde walambe kunu i kumbwa. g'G
Wowani ya wunu ri sawe, “Ani heiwani Saiten niri tito lepakinaro hinga hewen ko ki sikaro. E&
Dani ini ele 72 tau ra himache le wu ai tasini ya wu eripenda. Wondani ya wu sawe, “Apukolaka, hi mihi ki himamwale kapwa leni nu sawendawani nui mwanji ti mendini sirinandaro.” :%m
Wosini ri himache leni ya ri sawe, “Hima fori kui mwanji tini ri mendiwa, o ai mwanji tini ri mendino. E, hima fori kui mwanji tini gumwa ri siwa, o ani ni gumwa ri sino. E, hima fori ani ni gumwa ri siwa, o ri ani humbwewani a taro hima rini gumwa ri sino.” Ele 72 tau ra himache le wu ai taro z$m
Kunu Kapaneyam ko kipe hima, kunu hewen ko ki kunu rakaunoꞌo? Mina. Kunu ambwenda nambwe wa tiki ku raino.”
#
Gotri mwanji bwano gisi ki Taiya ko ga Saiton ko ga mendino amwaka ti wai hinga, kundo ku mendino amwaka tito omwesika laka fo. ;"o
“Kunu Korasin kipe himako ga Besaita kipe himako ga, kunu fiya kapwa naha! Kui ko ki kwambu chele sumbu ambwe sumbu ambwe a wosiro hinga Taiya ko ga Saiton ko ga a wosipo wunu injelembwa kapwa nikaꞌari simba wu injisini himisombo tape wuhi ki wu hindisini kapwa sumbu wuhi gumwa wu sikoro ambwa. 5!c
Kunu a sawenda, gisi jipe tawa Sotom ni wosiro sumbu kapwacheche hinga, do ko laka ni wosino sumbu tito omwesika laka fo. Ko fwele sembe wu ha nambwe keke fiya kapwa naha 0 Y
‘Do ko laka kipe hapi kuhi ti seke nuhi ki apero ti, nu ai yemburunawani kunje o ai isinda. Woro kunu hambwafwaꞌaisi to: Gotri aulindau kwambu tani takaihiro.’ 1
E, ku ini ko laka foki ku raruwa, kunu wu rani wui aka we tokwe wu rakaru nambwe nawa, ma ku ini o ko laka ki dau numbo ki ku etisini ma ku sawe,
Wondani o ko kipe hahungo hima le kipe ma wunu ku wosinda. Wosini ma wunu ku sawe, ‘Gotri aulindau kwambu ti tani kunu takaihiro.’
“Ku ini ko laka foki ku raruwa kunu wu heini wui aka tokwe kunu wu raꞌaisini ahirahi ti humwasini kunu hawa o ma ku a. Q
O aka kumbwa ete ku dawa ahirahi lenga uku sumbwe ga kunu handawa ya ma ku anda. Hinde wowani, tau ra himache ri randau tau wasa rihi ti mwe naha sa ri toro. Apa ele aka ele aka ku raruni ku da kei. )K
E, sembe wahapi hima fori o aka ki dawa, o sembe wahapi sumbu wunu ga da ki Gotri ni ku uchahambwaro ti ai tani ori sembe wahapi hima kumbwa o dakonda. E, o aka ki sembe wahapi hima fori da nambwe nawa, o sembe wahapi sumbu wunu ku haro ti ai jamekoni tani kunje o ai kunu ga o dakonda. &E
E, ku ini aka foki ku raruni, metengei o aka kipe hima leni ka hinga ma ku sawe: ‘Do aka ki dau himiyama hurahama le, sembe wahapi sumbu kunu ga o da.’ 3
Apa ya warondau kowe ti, mwaꞌambwe warondau kowe ti, e, su ti ku raꞌai kei. Apa himiyama hurahama fwele numbo tiki ku heini wunu weseꞌa kei. w
“Ya ma ku i. Woro, ma ku mendi, sipisip che leni kapwa asa nindo tiki humbwekondau hinga kunu a humbwekondau.
Wunu ri humbwekoni ya wunu ri sawe, “Ahirahi miyafo tau tiki nipi nipisindau, woro tau ra himache miyafo mina. O keke Yapai chele tau ni ma ku uchahambwawa tau ra himache fwele sa ri humbwewa wu ini ele ahirahi nipiro le rinje sa rini wu numbuni wausi. H
Wosinumbwa Apukolaka 72 hima hinga wunu ri esisini rini mwaseni wu i kinani fisi fisi ya wunu ri humbwe. Ele ko laka ga ko cheche ga ri i ki hambwandaro ko hinga tinda ete ya wunu ri humbwe. T! >Wowani Jisas ya rini sawe, “E, hima ri kari sitiya ti ri toroni numbo miyafo gumwa tokwe ri ai jamekoni ri maꞌaiwa, rini Gotri aulindau kwambu ti mwanji bwano tau ti hinde kipe ri ra kumbwa.”>u =Wowani hima ba foringa ya rini sawe, “Apukolaka, ani mini a sirina ki. Woro ma ani ohounawa ani ini ai hiparakambwe lenga tapa ti nu anayengunani nu anaweseꞌasini pwe.” /W Numbo ki wu indawani hima fori ya rini sawe, “Ele mapwa hinga mi indawa ete mini a sirinani si indano.” ?y 8Wosini ko ba foki ya wu ai i. Jisas ni sirinano sumbu O 7Ete wowani Jisas jamekoni fini heini mwanji kwambu tiki ya fini bwa. H
6Ete wowani ri himache fisi, Jemis hima pi Jon, o sumbu fi heifuni rini ni ya fi sawe, “Apukolaka, mi okokona ti, hewen ko kipe hi ti Gotri ni si uchawa ri rawakawa dele himako unoꞌo?” 5 5Wondawani ele kipe hima le wunu Jisas ni wui aka tiki wu rakwai kinani wu diyaha. Hinde wowani, wunu ete wu hambwa, rini Jerusalem ko ki ri ikonda. / W 4Wosini hima fweleni ri mwanji ti ri hasiwani o mwanji ni mwaseni ya wu raꞌai. Ele hima wu ini Sameriya lei ko tiki wu raruni ri mwaꞌambwe leni ya wu otokunanda. %
C 3Gotri Jisas ni hewen ko tokwe ri raꞌaikondau gisi takai ya tanda. O keke Jisas Jerusalem ko tokwe ri i kinani inaka rihi ki kwambu ki ya ri hambwa. Y + 2Ete wowani Jisas ya rini sawe, “Kunu apa ri tau tini minambwe rini ku na kei. Kunu omwemendinda nambwe hima ri o kui nau.” Sameriya ko kipe hima fwele Jisas ni numbo wu tupuchakini minambwe rini wu naro [/ 1Wowani Jon ga mwanji wasa ya rini sawe, “Apukolaka, nu heiwani hima fori hi mihi tiki himamwale kapwa ri rani ri humbwendau. Woro rini nunu ga ri ichiꞌuchanda nambwe, o keke minambwe rini nu naro.”
H ~#}}|c{z9yexww\v
uBtQssr^qponnTmllqkjIilhgfeedcc-bag``_^]n\[[YXX5WW$VUUqTSRQPONMLLNKJIIgGGFFCEE"DWCBBA@9?m>>H=o<<;::o9m807o6o5524A3{22<10//.-,,E+**y)('&&f%$d#!!3 . @ iy @=N
gY:H n<U“E, kui nindo tiki hima fori ri tau ra himache fori tau tiki nuwe ri tapu tapusiniꞌi, sipisip leni ri aulisini sunduya iwani aka tokwe ri ai tawa, apa ri apukolaka ete rini sawenoꞌo, ‘Ma tamata litini ahirahi a’? ;/Wowani wui Apukolaka ya wunu ri sawe, “E, sembe ku haro ti, ka masitet tukoche hinga ku hapo, do me tuko andau ni ete ku sawepo, ‘Mini nanji tinga ete ma gwani saini ini soluwara ki eti,’ wowa o me kui mwanji mendini sirina sindau. Tau ra himache to tau randau sumbu }:sEle ri Himache le ya rini wu sawe, “Mini ma nunu okulawa Gotri ni sembe nu handau ti omwesika naha sa i.” 9+E, gisi funda kumbwa kapwa sumbu ti mini ni tapaꞌangi hatachi fisi ri wosisini, o gisi kumbwa numbo tapaꞌangi hatachi fisi ri ai tani ete ri sawewa, ‘Kapwa sumbu mini a wosiro, mi ani ando,’ o hinga ri bwawa kapwa sumbu rihi ma rani rumbwe.” Sembe handau sumbu )8K“E, mi hiparakambwe forito kapwa sumbu ri wowa, mwanji kwambu tiki ma rini sawe. E, ri wosiro kapwa sumbu gumwa ri siwa, kapwa sumbu rihi ti ma rumbwe. 71E, dele kichapwache forini ri mekuwa kapwa sumbu ki ri hichakowa, o hima miya hinga ti humokuto laka foti kwele rihi ki injisini soluwara ki sa rini rawai. O sumbu hinga rini wosino ti wai hinga, hi tokwe ri raino to kapwa naha. Woro kunu kunjenga hambwafwaꞌaisini ku da. E6 Jisas ri himache leni ya ri sawe, “Himiyama hurahama hichakono simiyanehei sumbu mwe naha ya sukwakonda. Woro hima fori sumbu fo ri wosiwa hima fwele wu hichakowa, ma fiya rini keke wo. 5w Ete wowani Epuraham ga ya rini sawe, ‘E, Moses kairo Gotri lo mwanji ga Gotri mwanji bwarakarandaro hima lei mwanji ga wu mendi nambwe nawa, hima fori matimat ki ai ri saiwa o sumbu ni wu heini sembe wuhi ti apa hinde wu ha kumbwa.” ’T4! Wowani ya chele hima ori ya sawe, ‘Mina, yapai Epuraham. O mwanji keke sembe hinde apa wu ha kumbwa. E, matimat siro hima forito ai saini wunu tambwa iwambwa o tini wu heinimbwa apa sembe wu hano.’ *3M “Ete wowani Epuraham ya sawe, ‘Moses kairo Gotri lo mwanji ga Gotri mwanji bwarakarandaro hima lei mwanji ga wunu ki o da. O mwanji ni sa wu mendi.’ @2y Ai hiparakambwe le tapaꞌangi ba o kaka da. Woro Lasaras sa ai ini mwanji kwambu naha ki sa wunu ri sawehambwa. Foki wunu okwe do amwaka laka a mendindau ko ki apa wu tano keke.’ $1A“Ete wowani ya chele hima ori ya sawe, ‘Yapai, o hinga keke mini a silinda, Lasaras ni ma ai rumbwewa ai yapai ko tokwe sa ri ai ini sawehambwa. '0GWoro o tombwa mina, nui nuwe tipa ga kui nuwe ga Gotri wa laka foti fikasindau. O keke ka ko ki dau hima le do wa laka ni wu yetikinani kunu tambwa hinde apa wu rachi kumbwa. Wowa o kachi nangi ki ku dau hima le do wa laka hinde apa ku yetikinasini nunu tambwa hinde ku rau kumbwa.’ R/ “Ete wowani Epuraham ya rini sawe, ‘Ai che, ma ai hambwanehei. Injelembwa himamwale mihi ga nuwe ki mi dani mini mwaꞌambwe kipe naha lenumbwa mi raꞌaindaro. Wondawani Lasaras mwaꞌambwe kapwa naha lenumbwa ri raꞌaindaro. Woro keke apa do ko ki rini kipe tumbwa ri dawa, mini amwaka omwesika naha ki mi mendinda. H. Wowani ya chele hima ori uchani ka hinga ya ri sawe: ‘Ai yapai Epuraham, ani keke mi woni Lasaras ma humbwewa sa ri tani tapa tongo rihi ki ukuche fori ri haiyesini sa ratani tarukwe ahi ki sa ri ani owesiwa tarukwe ahi ti gamweche ri tikiningo hinga a mendi. Do hi ki a dani amwaka omwesika naha ki a mendindau.’ /-WWosiwani himamwale rihi ti ini hi tiki raisini amwaka omwesika laka ki ya ri mendinda. Wondani kau ri mauni ri heiwani Epuraham apahime naha ki Lasaras ga ya fi da. O,“Dani ini bwarichape hima ori ya ha. Wowani ensel le sikani rini wu kichani hewen ko tokwe wu rakausiwani Epuraham ga ya fi da. Ete wosiwanumbwa ya chele hima ori hawani ya rini wu eini si. T+!Wondani rini ori ya chele hima ahirahi andawani ahirahi gomu tei tako ki raindaro tini ri awa sembe rini tale kinani ya ri hambwanda. Wondawani asa le tani o okwe rihi ni tarukwe wuhi ki ya wu beronda.
*Wondawani ri aka lengenumbo takai ki bwarichape hima fori ya da. Hi rihi ti Lasaras. Okwechenakweche miyafo naha ri tape ki ya da. T)!“Injelembwa ya chele hima fori ya da. Gisi gisi rini siyoti kipe naha kipe naha lenumbwa ri soꞌoindani nikaꞌari naro tunumbwa ri sindaro. Wondani gisi gisi ahirahi kipe numbwa ete ri andaro. '(G“Ele hima hinga tinda ete wui humwe wu humbusini humwe anandi ni wu hopwewa, o humwe hopwendau sumbu tini walambe wu wosindau. E, hima fori injelembwa hima forito humburo humwe ni ri ai hopwewa, rini okwe anahopwendau sumbu tini walambe ri wosindau. Ya chele hima ga Lasaras ga Y'+“Niri ga nuwe ga humbuno sumbu amwei naha, woro Gotri lo mwanji tini kairo himikiche foti humbuno sumbu ti kwambu naha, hinde apa humbu kumbwa. Jisas humwe anahopwesini ai humbundau sumbu tini sawero X&)“Gotri lo mwanji ga Gotri mwanji bwarakarandaro hima kairo chengi lenga wui tau ti wu ra rawani Jon sukwaro gisi ki ya ambwe. Jon sukwaro gisi ki ete ta tani apa okwe Gotri aulindau kwambu ti mwanji kipe ti ele hima ya wu mendindau. Wosini ele hima hinga tinda ete Gotri aulindau kwambu ki wu raru kinani tau kwambu wu randau. % Ete wowani ya wunu ri sawe, “Kunu ele sumbu kipe kuhi tini ele hima i miyaningisopo ki amwei ku wo kinani ku okokonandau. Woro Gotri kui inaka ti ri hambwasindau. Ele hima i nindo ki hi chele mwaꞌambwe ti, Gotri miyaningisopo ki bwelefo cheche hinga. $Farisi hima le wunu ya kekembwa wu okokonandau. O keke Jisas ele mwanji hinga ri bwandau ti wu mendini ya rini wu saweholiyanda. K#
“Tau ra hima fori hacha fisi ki tau fisi hinde apa ri ra kumbwa. Apa hacha forini ri okokonani hacha forini sembe amwaka ri ano. Wosini apa hacha fori mwanji tini ri sirinani hacha forini gumwa ri sino. Kunu apa Gotri tau ga ya tau ga anaꞌape hinde ku toro kumbwa.” Gotri lo mwanji ga Gotri aulindau kwambu ga
"
E, hima ba fwelei mwaꞌambwe ni norukweni ku aulinda nambwe nawa, kui mwaꞌambwe leni namoto kunu andosiwa ku aulinda kumbwa? !1 E, do nuwe kipe ya mwaꞌambwe ni norukweni ku aulinda nambwe nawa, apa hewen kipe mwaꞌambwe kipe naha ti namoto kunu andowa ku aulinda kumbwa? | q
“E, hima fori mwaꞌambwe cheche ni norukweni ri auliwa, o mwaꞌambwe laka okwe norukweni ri auli sindau. E, hima fori mwaꞌambwe cheche forini norukweni ri auli nambwe nawa, mwaꞌambwe laka okwe norukweni hinde apa ri auli kumbwa. / “O keke kunu a sawenda: Do nuwe kipe ya mwaꞌambwe kuhi ti ele himiyama hurahama ni ma wunu okulawa kui nau hinga sa wu sira. Wowa ichai ele ya mwaꞌambwe kunu humbuno gisi ki, ele hima kunu rani aka we wuhi tiki kunu rakarusiwa kipe tumbwa ete ku da ete ku dano. * M“Ete wowanumbwa apukolaka ri tau aulindau kapwa hima ori ni hambwafwaꞌaisini rinjenga ri okularo keke hi rihi ti ya rini rasai. Hinde wowani, do nuwe kipe hima le nuwe pe tau wuhi ti kipe naha wu hambwafwaꞌaisini wunjenga wu okulandau ti, lindana kipe hima leni wu dikisindau. X )Wosiwani dani ini hima ba foringa tawani tau aulindau hima ori ya rini sili, ‘Ele mwaꞌambwe nimba mi raꞌairo le geni?’ Wowani ya ri sawe, ‘100 witi kowe laka lenumbwa a raꞌairo.’ Ete wowani ya rini sawe, ‘Ele mwaꞌambwe nimba mi raꞌairo tini kairo chengi mihi ti dohaꞌa da. Apa 80 witi kowe laka hinga ma kai.’ j MWowani ya ri sawe, ‘100 daram weli ni a raꞌairo.’ Ete wowani tau aulindau hima ori ya rini sawe, ‘Ele mwaꞌambwe nimba mi raꞌairo tini kairo chengi mihi dohaꞌa da. Apa ma litisini 50 daram weli hinga ma kai.’ {Ete wosini ri apukolaka i mwaꞌambwe nimba raꞌaindaro hima leni funda funda ri uchawani rini tambwa ya wu ta. Hima fori metengei naha tawani tau aulindau hima ori ya rini sili, ‘Mini ai apukolaka ri mwaꞌambwe le nimba geni mi raꞌairo?’ ykO sumbu hinga a wosiwa apukolaka tau ani aulindau ti ri ani humbuwa, hima le wui aka tokwe wu ani rakaruno.’ _7“Ete wowani tau aulindau hima ori, ri inaka ki ka hinga ya ri hambwanda: ‘Apa hinde hinga a wosino? Ai apukolaka i tau ani aulindau ti, apa ya ri ani humbukonda to. Ani a yakinanimbwa apa nuwe ani eini ya tau a rano. Hima leni ahirahi keke ani anakahawendano ti, ani apa huruhumba. Ori o to, ani hambwa kipe naha fo ani hambwahiro. NEte wowani ri tau aulindau hima ori ni ri uchawani ri tawani ya rini sawe, ‘Ka sumbu hinga mi wosiro mwanji a mendiro. Hinde wowani o sumbu hinga mi wosiro? Mi ini ele ya tau ahi mi randaro ti, chengi tiki norukweni mi kaisini o chengi ani tambwa ma rata. Hinde wowani, mini ele ai mwaꞌambwe apa mi ai aulinda hinga.’ , SJisas himache rihi leni mwanji yepe foti ya ri sawe, “Ya chele hima foriki ri tau aulindau hima fori ya da. Gisi fo hima fwele tani ya chele hima ori ni ri tau aulindau hima ni mwanji kwambu tiki ka hinga ya rini sawe: ‘Mi tau aulindau hima ri mi mwaꞌambwe le nimba ri ohumbwendau?’ N Woro apa funda ma nu eripeꞌaripewa sembe nuhi ti kipe sa i. Hinde wowani, ka mi hipache ri haro ti, himamwale tinga ai tani sukwaro. Rini yaniro, worotini nu ai wakini rini nu heiro.” ’ “Wowani yapai ka hinga ya rini sawe: ‘Ai che, gisi gisi mini ani ga funda si dau. Dele ai mwaꞌambwe hinga tinda ete mihi ba. :m Ka mi che ele mi mwaꞌambwe hinga tinda ete ele numbo tenge humwe keke tinda ete ri ohumbwero. Wosini ri ai tawani rini keke mi woni o hehenandau bulumakau che ni mi yero!’ @y Ete wowani o che mwa laka mwanji wasa ri yapai ni ka hinga ya rini sawe: ‘Asama miyafo naha tau mihi ti mi tau ra himache hinga nimba ete a randaro. Mi mwanji tini gisi foki a sawesiyaꞌai nambwe naha. Woroti meme che fotini mi ani hawani ai nau lenga woni nu andani nu eripeꞌaripe nambwe. Minambwe naha. /W Ete wowani che mwa laka ori sembe enge ri ani aka we ki ri raru nambwe. Wowani ri yapai rini tambwa ini sembe rihi wahapisi kinani mwanji miyafo ki ya rini sawenda. DEte wowani tau ra himache ori ya rini sawe, ‘Mi hipache ri ai tasiwani, mi yapai hehenaro bulumakau che fori ri yero. Hinde wowani, ri che ha nambwe kipe naha dawani ai rini heiro.’ kOWosini tau ra himache forini ri uchawani iwani ya rini sili, ‘Bwele sumbu tini wu wosindau?’ -S“Wondawani ri che mwa laka ri rupwa tiki ya ri da. Woroti ko tokwe ri ai tani ko tipi ki ri etisini ri mendiwani waku yeni hukwa randau ata ti ya ri mendi. )KHinde wowani, dori ai che ri haro ti, himamwale tinga ai tani sukwaro. Ri yaniro, woroti nu ai wakini rini nu heiro.’ O keke ahirahi laka foti woni ya wu a. u
cWosini hehenaro bulumakau che foni ma yeni ku rata. Wowa ahirahi tinga woni nu andani nu eripeꞌaripenda.
Ete wowani yapai ri tau ra himache leni ya wunu ri sawe, ‘Ma ku ini nikaꞌari huwe kipe naha ahi oti ma ku ratamatani rini soꞌoisi. Wosini ficha kipe naha foti tapa nungusenge rihi ki ma rini soꞌoisi. Ete wosini su foti seke rihi ki ma rini soꞌoisi. @ yWowani ri che ka hinga ya rini sawe, ‘Yapai, ani Gotri miyaningisopo ga mi miyaningisopo ga kapwa sumbu naha ki a wosiro. Apa ani hima kipe nanumbwa mi che hinga mi ani uchano.’ m
SO hinga ri hambwasini ri saini yapai tambwa ya ri ai i. “Apahime hinga ri indawani ri yapai maꞌaini ya rini hei. Wosini sembe ti rini keke ya ri wo. Wokoni ri namani ri ini, ri che ni ri yakosini ya rini tumwatamwaꞌanda. x iApa ani hima kipe nanumbwa mi che hinga mi ani uchano. Ma nimba mi tau ra himache hinga ma ani esisi.’ ” -SApa ani ai a saini ai yapai tambwa ya ani ikonda. Wosini ete rini a saweno, ‘Yapai, ani Gotri miyaningisopo ga mi miyaningisopo ga kapwa sumbu naha ki a wosiro. dA“Wosini ri yapai ga ri daro inaka ti ai tawani o tini ri kilisini ya ri sawe, ‘Ai yapai ri tau ra hima le wunu ahirahi miyafo naha, tinda hinde wu a kumbwa. Woro ando do ki a dani iche miyafo naha ani handau. !;Wosini rini ele fe andau mwaka tupu tini ri awa sembe rihi ti rini tale kinani ete ya ri okokonanda. Woro hima fori ahirahi rini yakwanda nambwe naha. (IEte wowani o ko ki dau hima foriki ya tau ri ra kinani rini tambwa ya ri i. Ri iwani ori hima fe rihi ni ri auli kinani fe ini tokwe rini humbwewani ya ri i. Ele ri ya mwaꞌambwe ri humbweꞌi humbwetawani iche omwesika laka ka ko ki ya ta. Wowani rini ya mwaꞌambwe nambwe naha ya ri da. B}
Wowani isiti nambwe hipache rito ele ri mwaꞌambwe hinga tinda ete ri rani ko sumbwe naha foki ri isini ya ri da. O ko ki ri dani ya rihi ele kapwa sumbu ri wondani ya ri ohumbwenda. mS Hipache rito yapai ni ya sawe, ‘Yapai, ani ete ani hambwanda, ele mwaꞌambwe mihi hinga tinda ete ma sini humwasini ahi hinga ya ma ani ha.’ Ete wowani fi yapai ele mwaꞌambwe rihi hinga ri humwasini ya fini haꞌi hata. b= Wosini Jisas mwanji yepe fonga ya ai wunu sawe, “Hima fori ri hurahama che fisi. T !
Kunu a sawenda: O hingambwa kapwa sumbu wondau hima funda ri kapwa sumbu rihi gumwa ri sisini sembe ri hawa Gotri ensel le ya wu eripeꞌaripekonda.” Hima wapache ri yapai ni hanjaꞌairo mwanji yepe |q O ya ni ti wakini ti heisiwa, ti nau le, e, o ko kumbwa funda wu dau hima le, ti uchawa wu tani wu wausiwa ka hinga ya wunu ti sawekonda: ‘Kunu ani ga ma ku eripeꞌaripe! Ya silifa ahi foti yanisiwani, a wakini ani heini ani ai rukoro!’ =~s“E, humwe foti ya silifa tihi le tapaꞌangi tapaꞌangi, woro ya silifa fori yanisiwa, lamu ti ti okusini tikisapu ti hanji hanji ya ti wakindakonda, waya ti heisinimbwa. 9}kKunu a sawenda: O hingambwa kapwa sumbu wondau hima funda ri kapwa sumbu rihi gumwa ri sisini sembe ri hawa hewen ko tiki rini keke omwesika ya wu eripeꞌaripekonda. Do eripeꞌaripe sumbu ti kapwa sumbu nambwe 99 hima kipe le keke eripeꞌaripekondau sumbu tini dikisindau. Ya tito yaniro mwanji yepe ~|uRi ai tani ri ko tiki ri rarusini, ri nau le, e, o ri ko kumbwa funda wu dau hima le ri uchawa wu tani ya wu waukonda. Wosiwa wunu ri sawekonda, ‘Kunu ani ga ma ku eripeꞌaripe! Sipisip ahi fori yanisiwani a wakini ani ai heini a rataro!’ l{QO sipisip ni ri wakini heiwa ri bendu tenge tiki ri opuchani ri eripeꞌaripeni ya ri ai takonda. gzG“E, kui nindo ki hima fori 100 sipisip rihi ya da. Woro sipisip fori yanisiwa, 99 sipisip ele mapwa foki wunu ri hanjaꞌaisiwa wu dawa rini o sipisip funda yaniro tini ya ri wakindakonda, waya ri heiwambwa ri ai tano. ByEte wowani Jisas ka mwanji yepe ni ya wunu ri sawe: Yx+Wowani Farisi hima lenga Gotri lo mwanji hambwandau hima lenga mwanji kwambu tiki ka hinga ya wu sawe, “Dori hima Gotri lo mwanji hikisandau hima leni ri rakarusini funda wu linindani ahirahi wu andau.” w {Takisi ya torondau hima lenga lo mwanji hikisandau hima lenga Jisas mwanji wu mendi kinani rini tambwa takai ya wu ta. Uv##Ka soliwo tapa hinga ti apa tau tiki nu owe hinga, e, bulumakau se hinga nuwe ni okula hinga. Au anda nambwe soliwo tapa hinga ti nimba wu humbwendau. Hima wasamba chele ti do mwanji sa ri mendi.”huI"“Soliwo oti ahirahi kipe. E, o soliwo au humbuwa, hinde nu ai wowa o soliwo au ai ano? 6te!“O hingambwa kui nindo tiki hima fori ele ri usalikamba hinga tinda ete ri rumbwe nambwe nawa rini apa ai himache hinga hinde ri da kumbwa. Soliwo ti au anda nambwe Hs E, ete ri hambwawa, ‘Apa hinde a diki kumbwa,’ wowa rini ga anayeno king apukolaka apahime dawa, hima fweleni ri humbwewa rini tambwa wu ini au etipe ki mwanji wahapi ki ya wu bwakonda. br= “E, king apukolaka fori au anaye hima lenga wu ini king apukolaka fonga wu anaye kinawa, metengei ri litisini ya ri hambwau, ‘Anjenga au anaye himache ahi le 10 tausen, wowani ai miho king apukolaka 20 tausen au anaye himache rihi lenga ri rani ya ri tanda. Apa hinde hinga rini ga si anayeni rini ai enginawa ri ikondau umo, mina?’ lqQ Wondani ya wu sawekonda, ‘Dori hima do aka ri ki ki tau ti ri rasairo, woro ri humbu nambwe.’ @py E, metengei o hinga ri wo nambwe nawa, simeni numbwa ri owesini aka mwe ti hinde ri humbu kumbwa. Wowa ele hima o sumbu ni wu heini, ori aka kindau hima ni ya wu saweholiyandakonda. ow “Hinde wowani? E, kui nindo tiki hima fori aka huwe laka fori kaumbwa naha ri ki kinawa, metengei ri litisini o aka keke ri humbweno ya hinga tini ri gendisini ya ri hambwau, ‘Do ya ki ka aka laka apa a kini a humbukondau umo, mina?’ nwE, hima fori ri me yapweke ti ri kichani ani ni ri sirina nambwe nawa, rini apa ai himache hinga hinde ri da kumbwa. Gm“E, hima fori ani ni sirinani ri nuwai yapai, ri che humwe le, ri hiparakambwe le, ri kahaiche le, e, ri himamwale ni omwemendi nambwe nawa, rini apa ai himache hinga hinde ri da kumbwa. hlIHimiyama hurahama miyafo Jisas ga wu indawani ri jamekoni wunu ri heini ya wunu ri sawe, 2k]Mini a sawenda: Kale hima injelembwa wunu ani ucharo hima le, wunu fori ai a ti apa hinde wu a kumbwa.” ’ Hima fori ri hambwafwaꞌaisini pwe Jisas ni sa ri sirina jw“Ete wowani apukolaka o tau ra himache ni ya ri ai sawe, ‘Ele numbo laka ki ma ai ini, tau keke ini injiro ini gimba ini gimba ma ini ele himiyama hurahama ai aka we tiki ma ani rasirasi. Aka ahi hima tombwa tale kinani ani okokonanda. zimEte wosiwani tau ra himache ori ya sawe, ‘Apukolaka, mi sawero hinga a wosiro. Woro tei fwele ya nimba da.’ h9“Ete wowani o tau ra himache ai ini ele mwanji hinga wu bwaro tini ri apukolaka ni ya ri sawe. Wowani yapai chele aka sembe enge ri ani ri tau ra himache ori ni ya ri ai sawe, ‘Metengei ete ma ini o ko laka ki indau numbo laka le, e, numbo cheche ki dau bwarichape hima le, hima tape wuhi walambe iro hima le, miyasa hima le, e, seke kapwa hima le, wunu mi ra ra ai aka we tiki ma wunu rasira.’ wggEte wowani hima ba fori ga sawe, ‘Ani humwe ti apambwa naha ani hopwero. O keke apa hinde ani i kumbwa.’ FfWowani hima ba fori sawe, ‘Ai hima kapwa, ani tau ra bulumakau ti tapaꞌangi tapaꞌangi a raro, woro rupwa tiki wunu a raꞌaini a simiyaneheikondau, seꞌe, apa hinde a ta kumbwa.’ Te!Woro ele hima wunu funda funda wu diyahani mwanji wasa wuhi ya wu sawenda. Hima fori sawe, ‘Ai hima kapwa, ani nuwe tipa fo ya tiki a raro ti, ani ini ani heikondau. Seꞌe, apa hinde a ta kumbwa.’ GdWoro ahirahi laka tini wu ano gisi tawani ri tau ra himache forini ri humbwewani ri ini ta kinani ucharo hima leni ya ri sawe, ‘Kunu ma ta. Ele ahirahi hinga tinda ete ri otokunahiro.’ c%Ete wowani Jisas ya rini sawe, “Hima fori ahirahi laka ri otokunakoni hima miyafo naha ri uchawani do ahirahi laka woro ki ya wu takonda. ab;Wowani wui nindo tiki dani ahirahi rini ga andaro forito o mwanji ri mendini Jisas ni ya ri sawe, “Hima fori Gotri kwambu ga dau hewen ko ki ri raruni ri litini ahirahi ri ano ti rini sa ri eripeꞌaripe.” a Wowa ele hima miya hinga le apa ahirahi wasa hinde mini wu ha kumbwa. Wowa mini o keke o mi eripeꞌaripekonda. Hinde wowani, ichai hima kipe naha le matimat ki ai saino gisi ki Gotri mwaꞌambwe wasa mihi o mini hakonda.” Ahirahi laka woro mwanji yepe !`;
E, ahirahi laka mi wosini ele bwarichape hima le, ele hima tape wuhi walambe iro hima le, ele seke kapwa hima le, e, ele miyasa hima, wunu ni ma ucha. )_K Wosini o ahirahi ri a ki rini uchawani ri iro hima o rini ya sawe, “E, ahirahi laka fo mi wosini apa mi nau le, mi hiparakambwe le, mi hima kupu le, e, o ko kumbwa funda ku dau ya chele hima leni ucha kei. Foki ahirahi wasa mihi wu wosini aka wuhi ki mi a ki o mini wu uchakonda. d^A Hima fori rinjenga hi rihi tini ri rasaino ti, Gotri o hi rihi ai rini rakaino. Woro hima fori hi rihi tini ri rakaiwa, Gotri o hi rihi rini rasai sindau.” Hima le ahirahi laka woro tini a kinani wunu uchandau sumbu Y]+
E, hima fori ahirahi mi a kinani mini uchawa, mi ini jipe naha ki dau tei ki ya ma liti. O hinga mi wosiwa, ori mini uchawani mi taro hima ori mini tambwa tani ka hinga o mini sawekonda, ‘Ai nau, ma tani do takumwa ki dau tei kipe ki liti.’ O hinga mini ri wosiwa, mini ga ahirahi andau hima lei wui miyaningisopo ki mini hi laka. t\a O hima ga mini ga kini uchawani ki taro hima o to tani apa ka hinga o mini sawekonda, ‘Mini do takumwa ki dau tei ti dori hima ni ma hawa sa ri liti.’ Wowa mini huruhumba naha tinga mi ini jipe naha ki dau tei ki ya mi litikonda. >[u“E, hima fori humwe hopweno ahirahi laka mi a ki mini uchawa, apa mi ini takumwa ki dau tei ki liti kei. Foki hi mihi tini dikindau hi chele hima laka forito o tei ki litikonda. BZ}Jisas o ahirahi woro hima to uchawani taro hima le ri heiwani takumwa naha ki owero tei kumbwa wu liti ki ya wu wonda. Wowani ri heifuni mwanji yepe fotini ka hinga ya wunu sawe: YY+Ete wowani wunu ga mwanji wasa wu bwa nambwe. Hima ri hi rihi tini sa ri rakai EXWosini ya wunu ri sawe, “E, kui nindo tiki hima fori, ri che foritoꞌo ri bulumakau to uku elesindau wa laka we tiki raisiwa, apa kari hima metengei ete ini rini rasukwa hingaꞌa?”
W
Ete wowani mwanji wasa foti rini wu sawe nambwe. Wowani ori hima ni tapa tiki ri toroni kipe rini ri wosisini sawewani ya ri i. DVWowani Jisas ori hima ni heisini ele lo mwanji hambwandau hima lenga Farisi hima lenga wunu ni ya ri sili, “Himati gisi ki hahungo hima leni kipe wunu nu wosino ti kipeꞌe, kapwa?” FUHima tape hehenaro hima fori rini ga takaini ya ri lininda.
T Himati gisi foki Jisas Farisi hima lei wui apukolaka hima ri aka tiki ahirahi a ki ya ri raru. Wosiwani wunu rini ni ya wu misinda. mSS
#Ma mendi, Gotri kui aka ti funda ete ri hanjaꞌaihiro. Kunu a sawenda: Apa ai miyaningisopo foti hinde ku ai ku ani hei kumbwa, waya kunjenga ka ku ani sawewambwa: “Apukolaka hi tiki tano hima ri hi tini ma nu rasai!”`R9
"“Jerusalem, Jerusalem, mini Gotri mwanji bwarakarandau hima leni mi yeni mi sindani, Gotri ele ri tau ra himache mini tambwa ri humbwewani wu iro hima leni humokuto ba wunu mi yendau. Numbo miyafo ki ka apwetoko nuwai ti che leni ratani ti tipi sopu tiki ti waundau hinga mi che leni a ratani a wau ki a woro. Wokowani kunu ku diyaha. ;Qo
!Woro apa, icheki, e, yaiki, ani indano. Hinde wowani, apa Gotri mwanji bwarakarandau hima fori ko ba foki rini yeni si hinga. Minambwe naha, Jerusalem ko kumbwa rini yeni sino. qP[
Wowani Jisas ya wunu sawe, “Ma ku ini o kapwa asa ni ete ku sawe; ‘Ma mendi, apa ga ichaki ga himamwale kapwa le a rani a rumbwendani, e, hahungo mendindau hima leni kipe a wosindano. E, gisi namili ki tau ahi ti a humbuno.’ O/
Ori gisi kumbwa ete Farisi hima fwele tani ya rini sawe, “Do ko ma hanjaꞌaisini ko ba foki ma i. Herot mini yeni si ki ri hambwanda.” $NA
Ei, mwe naha, hima fwele jepini wu tandaro le wu mwaseni wu iwa, ele hima mwaseni wu indaro le ya wu ai jepikonda.” Jisas Jerusalem ko keke ri ichakaro kMO
Wondawa nika sukwa mapwa tokwe, nika rai mapwa tokwe, e, waku angi waku angi tokwe kipe ele himiyama hurahama hinga miyafo wu tani wu raruni Gotri kwambu tinga dau hewen ko tiki funda wu linindani ahirahi le ya wu andakonda. L
Wosiwa ku heindawa Epuraham, Aisak, Jekop, e, ele Gotri mwanji bwarakarandaro hima le Gotri kwambu tinga dau ko tiki kwai wu enindawa, kunu minambwe ri nasiwa hoko tiki ya ku dakonda. Hoko tiki ku dani ku ichakandani fu kuhi tini ya ku tangindomunandakonda. K#
Ete wowa rini ga ya kunu sawekonda, ‘Ani kunu a hikisandau, kunu so ko kipe hima. Kunu tinda ete kapwa sumbu ku wondau hima, ma ku i!’ 5Jc
Wowa ya rini ku sawekonda, ‘Nunu mini ga ahirahi tinga uku sumbwe tinga funda nu andani mindo nui numbo ki mi enindani nunu ni Gotri mwanji ti mi ondiyakandiyandaro.’ $IA
Yapai chele aka saini aka duwa ti ya ri dimikonda. Ete wosiwa ku tani hoko tiki ku etisini duwa ti ku ye ye ku ucha ucha ka hinga ya ku sawendakonda: ‘Apukolaka, duwa ma tukwawa nu sira!’ Wowa rini ga mwanji wasa ya kunu sawekonda, ‘Ani kunu a hikisandau, kunu so ko kipe.’ H-
“Lengenumbo cheche ki mi raru kinawa tau kwambu fwesini ma ra. Mini a sawenda: Hima miyafo wu raru kinani wu wondano, woro apa wu simiyafuno.
G
Wondawani hima fori ya rini sawe, “Apukolaka, Gotri hima funda hima funda numbwa raꞌainoꞌo?” Wowani Jisas ya rini sawe, GF
Jisas ko laka fweleki ri indani, e, ko cheche fweleki ri indani ele himiyama hurahama ni Gotri mwanji tini ya wunu ri ondiyakandiyanda. O hinga ri wo wo Jerusalem ko tokwe ya ri inda. wEg
Oti bereti ni owesiwani hehenandau wo, yis, hinga. Humwe foti yis ti hungwe laka we ki dau falawa tinga ti rawaisini uku ti gutosini ya ri jaunjamekonda. Wosiwani dani ikowani falawa oti funda ete hehenani ya sukwa.” Lengenumbo cheche wDg
Wosini ya ri ai sawe, “Ka Gotri aulindau kwambu bwele mwaꞌambwe hinga fotini a yepeni a sawekaweno? aC;
Ani hambwawani ka masitet tukoche fo hinga. Woro hima fori o masitet tukoche raꞌaini ri rupwa tiki ya ri sisi. Wosiwani dani ini me laka hinga ya sai. Ete wosiwani apwe le tani talitapa ki woto le ya wu yenda.” B9
Wosini Jisas mwanji yepe foki ai ya wunu ri sawe, “Ka Gotri aulindau kwambu ti bwelefo hinga? Bwelefo hinga tini a yepeni o tini a sawekaweno? Aw
O hinga ri sawewani sembe enge rini andaro hima le mwanji nambwe huruhumba ya wu a. Ete wowani ele himiyama hurahama ele sumbu kipe naha ri woro ti keke ya wu eripeꞌaripe. Masitet tuko ga bereti ki owesiwani hehenandau wo, yis, fi mwanji yepe a@;
Dohaꞌa humwe o Epuraham i anitafenita. Woro Saiten to tini toronambusiwani asama ti 18 hinga ete ti daro. Hinde wowani? Himamwale kapwa tini toronambusindau ti, woro himati gisi a rani a humbweno ti kapwaꞌa?” Y?+
Ete wowani Apukolaka mwanji wasa ya rini sawe, “Kunu gambolombo hima tiya! Himati gisi ki kunu tinda ete bulumakau dau aka tokwe ku ini kui bulumakau le, e, dongi le uku sumbwe wu a kinani ku raꞌaindau. >
Ete wowani o lotu wondau aka aulindau mekupu hima ori Jisas himati gisi ki o humwe ni kipe ri wosiro ti keke rini ni sembe enge ti ya ri a. Wosini mekupu hima ori ele himiyama hurahama ni ya ri sawe, “Tau rano gisi ti tapaꞌangi hatachi funda. E, hima fori kui hahungo ti kipe ri wosi kinani ku okokonawa tau rano gisi tiki pwe ku bwe ta. Apa himati gisi ki o sumbu hinga ku rata kei.” =
Wokoni ri tapa ti o humwe tape tenge ki ri torokowani, metengei ete dachikinani ya ti eti. Wosini o humwe Gotri hi tini ya ti rasai. ~<u
Wowani Jisas tini heisini ri uchawani ti tawani ya tini ri sawe, “O bai humwe, ni hahungo a rani a humbwehiro.” d;A
Wondawani himamwale kapwa ga dau humwe foti o ki ya ti da. O himamwale kapwa to hahungo tini hasiwani ti daro asama ti 18. Wosiwani o humwe mwangi hapa ti boloiya ete wosiwani dachikinani ti eti kinani ti simiyandaro. w:g
Himati gisi ki Jisas ele himiyama hurahama ni lotu wondau aka we ki mwanji le ya wunu ondiyakandiyanda. &9E
Wosiwa ai tano asama foki tuko ti wawa, kipe naha. E, wa nambwe nawa, mi seni bwe rumbweꞌi.” ’ Himati gisi ki Jisas hahungo humwe foni kipe ri wosiro }8s
Wowani o rupwa ni aulindau tau ra himache ri mwanji wasa ya rini sawe, ‘Apukolaka, mi ani hanjaꞌaisiwa do asama tombwa sa da. Wosiwa nuwe ti kipe i kinani me mu takai ki haweini wa ti ani eisini bulumakau se ti a ratani o ki a rawaikonda. f7E
Wofunu o rupwa ni aulindau himache ni ya ri sawe, ‘Ma mendi. Asama namili do fik tuko ni a numbu ki a tani ani heiwani tuko foti wa nambwe. O keke ma seni humbweꞌi. Hinde wowani nuwe uku kipe nimba ini humbundau?’ N6
Wosini mwanji yepe foti ya wunu ri sawe, “Hima fori fik me foti ri raꞌaini waini rupwa rihi ki ri sisiro tini tuko fwele ri numbu ki ya ri ta. Ri tani ri heiwani tuko fo wa nambwe, mina. 57
Mwe naha ki kunu a sawenda: Minambwe naha! E, sembe ku ha nambwe nawa, kunu okwe o hingambwa ku humbu sindau.” Me ti tuko wanda nambwe mwanji yepe 94k
Ka Siloam aka huwe laka lendoni sikani kale 18 hima ni yewani wu haro ti, ku hambwawani wui kapwa sumbu ti, Jerusalem ki dau hima ba fwele wui kapwa sumbu tini wu dikiroꞌo? s3_
Mwe naha ki kunu a sawenda: Minambwe naha! E, sembe ku ha nambwe nawa, kunu okwe o hingambwa ku humbuno. <2q
Wowani Jisas mwanji wasa ya wunu sawe, “Ku hambwawani, kale Galili kipe hima Galili pe hima ba fweleni dikini wundombwa kapwa sumbu mama wu woro ti keke sembe namo wu aroꞌo? m1 U
O gisi kumbwa ete hima fwele o ki wu wausiro ti, gapiman apukolaka Pailat Galili kipe hima fweleni wosiro sumbu tini Jisas ni ya wu sawe. Pailat wui hima fi tinga Gotri ni anguꞌomwe handau omwe fi tinga funda ete anahulehuro. D0 ;Mini a sawenda: Wosiwa kalapus aka tiki amahani apa hinde mi sira kumbwa. Wayambwa koti mendindau hima mini siliro ya hinga tinda ete, humokuto yache okwe mi hani mi chikiwambwa.”N/ :O mini kotimwono hima ga koti wondau aka ki funda ki indawa, o gisi ki ete numbo alase ki rini ga mwanji ti ma ki wonorukwe. Foki koti mendindau hima ri tambwa mini raꞌaiwa, koti mendindau hima ori apungwandai kichandau hima lei tapa tenge tiki mini ri hawa apungwandai kicha hima ele kalapus tiki apa o mini rawarukonda. a.; 9“Hinde wowani kunjenga norukweni ku hambwani sumbu kipe tini ku kilinda nambwe? p-Y 8Woro kunu nimba gambo hima! Nuwe kipe sumbu ga niri pe sumbu ga ku heini mwe naha ku kilindau. Wo hinde wowani do apa sukwandau sumbu tini ku heini norukweni ku kilinda nambwe? O mini kotimwokondau hima ga mwanji ti ma ki norukwe -,S 7E, ausuwa ti uku funda ete gesahasindau michi tokwe sini tandawani ku heini ya ku saweu, ‘Nika ti au naha ya yekonda.’ Wowani mwe naha nika ti au naha ya yeu. P+ 6Wosini ele himiyama hurahama okwe ya ri sawe, “Hiki ke ti ku heiwani nika raindau mapwa tokwe roni sukwawani metengei ete ya ku saweu, ‘Mwa ti ya yekonda.’ Wowani mwe naha mwa ti ya yeu. F* 5Yapai ri hurahama che ni omwemendiwa, hurahama che ri yapai ni omwemendikonda. Wowa nuwai ti himiyama che ni omwemendiwa, himiyama che ga ti nuwai ni ti omwemendikonda. Wowa tukwahapa saini ti naruhumwe ni ti omwemendiwa, ti naruhumwe ga saini ti tukwahapa ni omwemendikonda.” Sukwakondau sumbu ni hambwanda sumbu \)1 4Apa ga ichekai ga okwe, aka fokumbwa hima le tapaꞌangi hinga wu dano ti, nerimbe fisi ya wu huwakonda. Wosini hima namili hima fisi ni omwemendindawa, hima fisi ga ele hima namili ni ya fi omwemendindakonda. ,(Q 3Woro ani a taro ti, ku hambwawani do nuwe ki dau au kuhi tini a humbu kinani a taroꞌo? Mina. O kunu a sawenda: Ani himiyama hurahama leni a huwa kinani a taro. y'k 2Ani amwaka chele uku ni a yakondau. Woro o sumbu hinga ani ki sukwa nambwe ete a dawa, sembe ahi ti nomo naha. & 1“Ani hi okundau tini do nuwe ki a rumbwe ki a taro. Ani ai okokona naha ti do hi metengeimbwa ete okuni lilinandapo kipe naha. Y%+ 0Woro o tau ra himache ri apukolaka i inaka tini ri hikisasini kapwa sumbu hinga fotini ri wowa, o keke ri apukolaka gasa kumbo tiki rini yekondau ti, apa kapwacheche hinga rini tanambwano. Hima fori mwaꞌambwe miyafo naha rini haro ti, ele mwaꞌambwe chiki hingambwa wasa sa ri ai ha. E, hima fori tau ra kinani tau omwesika naha rini haro ti, o tau chiki hingambwa tau sa ri rawa ahirahi mwe o hingambwa sa sukwa. Jisas keke ele himiyama hurahama wu huwakonda
:~}} ||
{MzzyMxxYwcvvuQtt:srqppoo\nnmm'lNkjjiFhxhg ee)dbb:a3_^^ ]\n[[0ZYXXX"WuVVUUT&RR/QPP:OOZNN8MM-LKKKJEII%HH FF`EDDEC B6A@]?u>>W=<;;:f9877655-44 33 210// ..0-,O+*)) (&''&%$$8#"p! Q [1x w+ kb+{a
\
k iiKHima fwele Gotri aka laka ni ka hinga ya wu sawe: “Wunu do Gotri aka laka ni humokuto kipe naha lenga hima le Gotri ni huwandari haro mwaꞌambwe kipe lenga ele ki kaꞌapwe wosisindau.” Wowani Jisas ya wunu sawe, "h=Hinde wowani, wunu tinda ete ya miyafo wunu ki dawani fwelenumbwa Gotri ni anguꞌomwe handau hinga wu haro. Woro do humwe tini bwarichape naha ya miyafo tini ki da nambwe. O ya jipeche ahirahi rani ti akoro ti tinda ete ti rawairo.” Jisas Gotri aka laka lendono tini ri sawero g Wosiwani Jisas ya sawe, “Mwe naha ki kunu a sawendau, do himanguto ya ti rawairo ti ele hima leni ti dikisini miyafo naha ti rawairo. [f/Wondawani ete ri heiwani himanguto foti ti tani ya naro fisi numbwa ya ti rawai. xe kWosini miya ti ete ri heindawani ya chele hima le wu tani Gotri aka laka ki dau bokis ki ya le ya wu rawainda. d/Wunu ele himanguto leni gambosini wui ya mwaꞌambwe ti wundo hili yandani, e, hima le wunu hei kinani nimba gamboni huwe laka Gotri ni wu uchahambwandau. O keke hima i sumbu kilino gisi tawa ele lo mwanji hambwandau himako nomo omwesika ki wu ra sindau.”Hc .“Kunu lo mwanji hambwandau hima leni ku hambwafwaꞌainda. Wunu hima i miyaningisopo ki nikaꞌari huwe laka tini wu sisini wu ichiꞌuchanda kinani wu okokonandau. E, wunu hima le waundau apweli ki wunu weseꞌanda kinani wu okokonandau. Wondani lotu wondau aka laka we ki himiyama hurahama le miyaningisopo sindau mapwa tokwe wu liti ki wu okokonandani, e, ahirahi andau gisi ti wunu takumwa naha ki dau tei ki wu liti kinani wu okokonandau. ~bu-Ele himiyama hurahama hinga tinda wu dasini Jisas mwanji ni ya wu mendinda. Wondawani ri himache leni ya sawe, 'aG,Woro Defit rinjenga Kurais ni Apukolaka rini naro. O hinga nawa Kurais hinde hinga Defit che hinga ri dau?” Gotri lo mwanji hambwandau hima lei sumbu K`+Wondawa mi miho le wunu a wosiwa mi seke tako ki wu dano.” ’ _/*Woro Sam chengi foki Defit rinjenga ete ri sawero:‘Apukolaka ai Apukolaka ni ka hinga sawero: “Mini ai tapa mama tokwe ma lininda. q^[)Wowani mwanji fonga ya wunu ri sawe, “Hinde wowani ka hinga wu sawendau, Kurais rini Defit che? a];(Wokoni mwanji fo ai rini wu sili ki ya wu aki. Jisas Farisi himako ni Kurais ni siliro \/'O mwanji ri sawewani lo mwanji hambwandau hima fwele mwanji wasa ya rini wu ai sawe, “Ondiyakandiyandau hima, mwe naha ki mi sawendau.” S[ &Woro o hingambwa Gotri ele haro himako wui Gotri mina. Gotri rini ele himamwale tinga dau hima lei wui Gotri. Hinde wowani, Gotri miyaningisopo ki ele hima hinga tinda ete wui himamwale ti ete dau.” zZm%Woro Moses okwe ele hima hasini ai saino bomo ni ya nunu ri ondiyakandiyanda. Michi foki ri isini ri heiwani meche foriki hi okuni sukwandawani mwanji foti ka hinga ya sawe: Apukolaka rini ‘Epuraham Gotri, Aisak Gotri, e, Jekop Gotri.’
Y$Wosini hinde apa wu ai ha kumbwa. Kale Gotri ensel dau hingambwa wu dano. Gotri ai wunu rasairo ti keke ri che hinga o wu dakonda. 1X[#Woro ichai Gotri wunu chikini ohounaro himiyama hurahama le wu ai saini himamwale kipe tinga ete wu dano ti, wunu apa anahopwendau sumbu hinga hinde wu sirina kumbwa. bW="Ete wowani Jisas ya wunu sawe, “Apa do gisi himiyama hurahama le wu anahopwenda. ,VQ!Woro ele haro hima wu ai saino gisi ki ka humwe namoi humwe hinga ti dano? Mi hambwandau, ele tapaꞌangi hatachi fisi hiparakambwe o humwe numbwa wu hopwero.” 4Uc Wosiwani dani ikoni o humwe okwe ya ti ha. )TK Wowani ri diya to o hingambwa ya ri ai wo. Ele tapaꞌangi hatachi fisi analongo hiparakambwe le o hingambwa wu woni wunu che fo wunu ti rasi nambwe ya wu ha. YS+ Ete wowani ri diya rito o humwe ya ri ai hopwe. Wosini che nambwe ya ri ai ha. 1R[ Woro imbihumbwa analongo hiparakambwe le tapaꞌangi hatachi fisi ya wu da. Wosiwani o wui apwai mwa laka rito humwe fo ri ratasini ri hopwero ti che nambwe ya ri ha. Q Wu tani ya rini wu sawe, “Ondiyakandiyandau hima, Moses Gotri lo mwanji foti kaisini ka hinga nunu sawero, ‘E, hima fori humwe hopwesini dani ini che nambwe ri hasiwa, ri hipache to o humwe sa ri ai himanguto rasini ri apwai che ti sa fi wosisi.’ +POWosiwani Satiyusi hima fwele Jisas tambwa ya wu ta. Satiyusi hima le wunu ka hinga wu sawendau, “Hima matimat ki wu sindau ti hinde apa ai sai kumbwa.” }OsO hinga ri sawewani ele himiyama hurahama i nindo ki ri mwanji bomo foti wu toro ki wu wofuro. wunu o mwanji wasa wuhi ni ri bwaro ti keke wu apapanakoni mwanji nambwe gainasini ya wu eninda. Hima hasini ai saindau sumbu ni Jisas ni wu siliro N)Ete wowani ya wunu ri sawe, “Sisa king apukolaka i mwaꞌambwe ti o Sisa ni ma ku ai ha, e, Gotri mwaꞌambwe ti o Gotri ni ma ku ai ha.” $MA“Humokuto ya foti ma ku ani ratawa ani hei. Do ya ki dau hima i himamwale ga, e, hima hi ga namohi?” Wowani ya wu sawe, “Sisa king apukolaka hi.” VL%Wowani Jisas mwanji gambo wuhi ti amwei naha ri hambwasini ya wunu ri sawe, sK_Woro hinde hinga mi hambwandau? Takisi ya ti Sisa king apukolaka ni nu hano sumbu ti kipeꞌe, kapwa?” ?JwWondani ya rini wu sili, “Ondiyakandiyandau hima, nu hambwasinda, mini ele himiyama hurahama ni mwanji mwe naha kumbwa mi bwani wunu mi ondiyakandiyandau. Mini hima i hi laka ti keke mi akinda nambwe. Mina. Mini ele himiyama hurahama ni Gotri sumbu kipe ti mwanji mwe naha kumbwa wunu mi ondiyakandiyandau. &IEWosini rini ni ete ya wu misinda. Wondani hima fweleni wu humbwewani hima kipe hinga wu gamboni waꞌaisini rini tambwa ya wu i. Wu ini ele sumbu ri wosindau ni ya wu heinda, wosiwa gapiman hima apukolaka i tapa tenge ki rini wu hano mwanji bomo fo wu toro kinani ya wu wakinda. rH]Ete wowani Gotri lo mwanji hambwandau hima le, e, puris hima lei wui hima laka le wunu tinda ete ya wu hambwa, Jisas do mwanji yepe wunu naha ni ri sawero. O keke o gisi naha kumbwa wu saini Jisas ni ya wu toroni inji ki. Wokoni ele himiyama hurahama ni wu ai heini ya wu aki. Rom pe king apukolaka, Sisa, ni takisi ya handau bomo tini Jisas ni wu siliro NGE, hima fori o humokuto tenge ki ri sikano ti, talihapa rihi ti tukumorino. E, do humokuto to hima fori tenge ki sikano ti, ori hima ni funda ete rini yembisewa hapi hinga ri sira sindau.” F9Ete wowani Jisas wunu hei hei ya wunu ri sawe, “Do Gotri chengi ki dau mwanji mu mwe ti hinde hinga?‘Aka rasaindau hima le kapwa wu nani wu humbwero humokuto oti apa ele humokuto ba fweleni dikini rindo takumwa tokwe enindau worumbo hinga o ya ri ekikinasinda.’ EApa ri ai tani ele waini rupwa ki tau randau hima le o ri yeni sikonda. Wosini o waini rupwa laka hima ba fweleni o ri ai hakonda.” Jisas o mwanji hinga ri bwawani ele hima ri mwanji ni wu mendini ya wu sawe, “Apa o sumbu hinga wosi hinga, minambwe naha.” >DuO hinga wu bwakoni rini wu toroni waini rupwa hoko tokwe rini wu rawarusini rini yewani ya ri ha. Hinde hinga ku hambwandau? Kari yapai chele rupwa apa hinde hinga wunu ri wosino? sC_Ri iwani o waini rupwa ki ya tau randau hima le rini heini wunjenga ka hinga ya wu anambwa anambwa: ‘Dori hima ichekai ri sekewa tapawa hinga ya ri sirinakonda. O keke ma rini nu yeni si. Wosini do waini rupwa nundo nu raꞌai.’ 9Bk
O keke yapai chele rupwa ori ya sawe, ‘Hinde hinga apa a wono? Ai hurahama che o da, funda ete rini keke a wondau. Woro o ai che ni a humbwewa ri mwanji o wu mendikonda.’ uAc Ete wowani tau ra himache foringa ya ri ai humbwe. Wowani rini wu yesini toroni hoko tokwe ya rini rawaru. 7@g Wowani tau ra himache forini ya ri ai humbwe. Ete wowani o tau ra himache okwe o hingambwa rini yeni kapwa sumbu naha rini wosini ai rini humbwewani nimba nimba ya ri ai i. h?I
Wosini waini tuko numbundau gisi tawani ri tau ra himache forini ri humbwewani waini tuko rihi fwele ri rata ki ya ri i. Wosiwani o waini rupwa ki randau hima le wu saini rini wu yeni wu humbwewani nimba nimba ya ri ai i. >5 Wosini Jisas mwanji yepe fo ele himiyama hurahama ni ka hinga ya ri sawe: “Hima fori tau rihi ki waini me le ya ri si. Wosini waini rupwa oti hima fweleto ya tau hinga wu ra kinani wui tapa tenge ki ya wunu ri ha. Ete wosini rini ko sumbwe naha foki ri isini ya ri da. "==Wowani Jisas ya wunu sawe, “Ani okwe namoi kwambu a torosini tau ahi a randau ti kunu a sawe hinga.” Kapwa hima le waini rupwa aulindau mwanji yepe ~<uWofunu Jisas ni ka mwanji wasa hinga ni ya wu sawe: “Nunu nu hikisandau, ka uku ri yasindaro kwambu soki taro.” q;[E, ete nu sawewa, ‘O hima i inaka ki hambwa hambwa wondaro sumbu,’ wowa apa dele himiyama hurahama humokuto ki nunu wu takehekonda. Hinde wowani, wunu Jon ni Gotri mwanji bwarakarandau hima hinga sembe mwe naha wu hasindau.” a:;Ete wowani wunjenga ka hinga ya wu anambwa anambwanda: “E, ete nu sawewa, ‘O hewen ko ki taro sumbu,’ wowa apa ka hinga ori sawekonda, ‘Wo hinde wowani sembe kuhi ti ri bwaro mwanji mendini ku ha nambwe?’ o9WJon hima leni uku yasindaro sumbu ti, hewen ko ki taro sumbuꞌu, hima inaka ki ri wondaro sumbu?” 8 Ete wowani rini ga mwanji wasa ka hinga ya ai wunu ri sawe: “Ani okwe mwanji foti kunu a silineheikondau. Ku hambwawa ma ku ani sawe: 7Wu tani ya rini wu sawe, “Ma nunu sawe. Mini bwele kwambu hinga mi torosini o tau mi randau? Namoto o kwambu mini haro?” s6 aGisi foki Jisas ele himiyama hurahama ni Gotri aka laka we ki kwai Gotri mwanji ti ya wunu ri sawenda. Wondawani puris hima wui hima laka le, Gotri lo mwanji hambwandau hima le, e, ele wui mekupu hima wunu tinda rini tambwa ya wu ta. 5+0Woro ele himiyama hurahama to ri mwanji ni wasamba wu owesini wu mendindawani ele hima laka le rini yeno numbo fo wu wakini wu hei nambwe.4'/Jisas gisi gisi ele hima ni Gotri aka laka we ki kwai ya wunu ri ondiyakandiyanda. Ete wondawani puris hima wui hima laka le, Gotri lo mwanji hambwandau hima le, e, himiyama hurahama leni aulindau mekupu hima le, wunu tinda Jisas ni yeno numbo tini ya wu wakinda. c3?.Wosini ka hinga ya wunu ri sawe: “Gotri mwanji ete sawero: ‘Aka ahi ti Gotri ni uchahambwandau aka hinga dano.’ Wosiwani kundo o sumbu hinga ku wowani ani heiwani hili ya hima leto tani yanindau michi hinga.” 2-Wosini ri ini Gotri aka laka we ki ri raruni ele ya tau randau hima leni mwanji kwambu tiki wunu sawendawani sirani ya wu inda. b1=,Wondani mini ga mini ki dau che mihi lenga walambe naha o kunu ikonda. Apa mini ki dau humokuto beiye ki kiro ele mwaꞌambwe ni funda ete wu lendosiwa humokuto foti humokuto foi tenge tiki hinde da kumbwa. Hinde wowani, Gotri mini okula ki taro gisi tini mi hambwa nambwe.” Jisas Gotri aka laka ki ya tau randau hima leni sawewani wu siraro x0i+Ma mendi, ichekai gisi fo tawa, mi miho le tani tinda mini hokoni ulume seni injisini o mini wu misindakonda. /*Ri ichakani ya ri sawe, “E, do gisi kumbwa sembe wahapi sumbu ni mi hambwandapo o kipe. Woro apa ka sumbu yanisiwani mi hei numbwa. X.))Ri tani Jerusalem ko ti ri takaini o ko laka ni ri heikoni ya ri ichaka. 3-_(Wowani rini ga mwanji wasa ya wunu ri sawe, “E, kunu a sawenda, wunu gainawa apa humokuto leto Gotri hi wu uchani wu rasai sindau.” Jisas Jerusalem ko keke ichakaro H, 'Wondawani ele himiyama hurahama lei nindo ki dau Farisi hima fwele Jisas ni ka hinga ya wu sawe: “Ondiyakandiyandau hima mi himache le mwanji kwambu ki ma wunu sawewa sa wu gaina.” c+?&Wu uchani ka hinga ya wu sawenda:“Apukolaka hi ki tandau dori King Apukolaka ni nu eripeni hi rihi ma nu rasai! Hewen ko ki sembe wahapi sumbu sa ete da. Kari kaumbwa naha ki hi omwesika naha sa ete okunda.”
*%Wondawani ri tani Olif hi uchandau kimba andosini raindau numbo ti ri takaindawani ele ri himache hinga tinda wu eripendani Gotri hi ti ya wu rasainda. Hinde wowani, wunu Jisas wosiro ele kwambu chele sumbu ambwe sumbu ambwe ni wu heiro tini ya wu hambwanda. )y$Wosini o dongi tenge ki ri indawani ele himiyama hurahama nikaꞌari wuhi le wu toroni numbo ki ya wu yeto yeto inda. .(U#Ete wosini o dongi fi rani Jisas tambwa ya fi rata. Wosiwani nikaꞌari wuhi le wu toroni o dongi tenge ki wu yetosiwani Jisas o tenge ki ri rauni ya ri liti. M'"Ete wowani ya fi sawe, “Apukolaka ahaꞌa dongi ki tau chele.” !&;!Wosini o akisai dongi ni kupu ti fi hungondawani yapai chele dongi tani ka hinga ya fini sawe: “Hinde wowani o akisai dongi kupu ti ku hungondau?” e%C Wosini Jisas fini humbwewani fi ini ele fini sawekawero mwaꞌambwe hinga tinda ya fi hei. %$C E, hima fori ka hinga kini sawewa: ‘Hinde wowani o dongi ki hungondau?’, ete wowa mwanji wasa ka hinga ma rini ki sawe: ‘Apukolaka tau chele.” ’ #{ Fi ikowani ya fini ri sawe, “Ma ki ini kari kwakwa ko cheche ki ma ki raru. O ko ki ki raruni akisai dongi che foti kupu tiki wu injisiwani dau ti o ki heikonda. Imbihumbwa hima fori o dongi tenge ki liti nambwe. Woro o tini ma hungoni ki rata. 4"a Ri ini kimba fo hi uchandau ti, Olif, o kimba ki takaisini dau ko fisi Betefasi ko ga Betani ko ga, opi ko ni ri takaisini ri himache fisi ri rumbwewani mwaseni ya fi i. g!G Jisas ele mwanji hinga tinda ri bwasini rindo mwaseni Jerusalem indau numbu ki ya ri i. R Woro ele ai miho wui king apukolaka hinga ani eti kinani wu diyaharo hima ele ma wunu ratasini ai miyaningisopo tiki ma wunu yewa sa wu ha!” ’ Jisas king apukolaka hinga Jerusalem ko ki ri raruro )“Wowani ya ri ai sawe, ‘O kunu a sawenda to. E, hima fori mwaꞌambwe fwele rini ga dau ti, mwaꞌambwe fwelenga ai rini ani ha sindau. E, hima fori mwaꞌambwe miyafo rini ga da nambwe, fisiche naha ri torosindau ti, o mwaꞌambwe fisiche ai rini a leningino. t a“Ete wowani ele hima ga ya rini wu sawe, ‘Apukolaka rini ya ti 5 handet kina hinga o rini da.’ $ AWosini ele rini ga takai enindau hima leni ya wunu ri sawe, ‘O ya mekumbo tapaꞌangi oti ma leningini raꞌaini 5 handet ya dau hima rini ma ku ha!’ Wo hinde wowani ya ahi ti mi raꞌaini bengi ki mi owe nambwe? O hinga mi wosipo ani ai a tani ya fwelenga a torokoro.’ ;o“Ete wowani apukolaka tau ra himache ori ni ka hinga ya ri sawe: ‘Mini tau ra himache kapwa naha! O mi sawero mwanji keke mini a kotimwokonda. Ei mwe naha, o mi hambwanda, ani hima kwambu naha, hima fo mwaꞌambwe owesiwani o a raꞌaindau, e, ahirahi hima fo kisiwani o ani eindau. O hingaꞌa? A{Hinde wowani, mini ani heiwani mini au hima naha. Hima fori mwaꞌambwe foti owesiwani o mi ini mi ratandau, e, hima fo ahirahi ti kisiwani o mi eindau. O keke mini ani akisindau.’ 9k“Ete wowani tau ra himache foringa ai tani ya rini sawe, ‘Apukolaka ya mekumbo tapaꞌangi mihi mi ani haro ti ahaꞌa. Nikaꞌari sumbu ki ani injisini ani owesiro. b=Wowani apukolaka ya rini sawe, ‘Mini ani ondiyasiwa ko tapaꞌangi o mi aulikonda.’ 5c“Ete wowani tau ra himache foringa ai tani ya ri sawe, ‘Apukolaka, o ya mekumbo tapaꞌangi mi ani haro ki a raꞌaini ya tau a rawani 250 kina hinga sukwaro.’ dAWowani apukolaka ka hinga ya rini sawe, ‘Mini tau ra himache kipe, o tau cheche hinga ni mi hambwafwaꞌaini mi aulindaro. O hinga keke kwambu ti mini ani hasiwa do tapaꞌangi tapaꞌangi ko laka o mi aulikonda.’ 4a“Wowani metengei naha hima fori tani ya ri sawe, ‘Apukolaka ya mekumbo tapaꞌangi mi ani haro ki a raꞌaini ya tau a rawani 5 handet kina hinga ai sukwaro.’ 3“O hinga wu bwaro ti mina, king apukolaka hinga rini esisiwani dani ini ya ri ai ta. Ri ai tani ya ri sawe, ‘Imbihumbwa ele ya ani haro tau ra himache ma wunu uchawa sa wu ta. Wowa ani hambwa, ele funda funda wunu ani haro ya ti ya tau wu rawani geni ai sukwaro.’ eC“Woro ri ko kipe hima le rini omwemendindau. O keke ri isiwani hima fwele wu humbwewani ri gumwa tokwe ya wu i. Wu ini ele hima ni ya wu sawe, ‘Nunu dori hima nui king apukolaka hinga ri etino ti nu diyaha.’ "=
Ri ikoni tau ra himache tapaꞌangi tapaꞌangi leni ri uchawani wu tawani ya ti mekumbo tapaꞌangi mekumbo tapaꞌangi ya wunu funda funda ri haꞌi hatanda. Wosini ya wunu ri sawe, ‘O ya ma ku raꞌaini tau ku rani fwelenga ma ku ai torondani a tano gisi ti ku nikisinda.’ # Ya ri sawe, “Hima apukolaka fori ko sumbwe foki ya ri ikonda, wosiwa king apukolaka hinga rini wu esisiwa ichai ri ko tokwe ri ai ta ki. [/ Ka mwanji wu mendisiwanimbwa mwanji yepe fonga ai ya wunu ri sawe. Hinde wowani, rini Jerusalem ko ti ri takaindawani ya wu hambwanda, apa naha kumbwa ete Gotri aulindau kwambu ti amwei naha o sirakonda. 7
Dori Hima ri Che rini kapwa numbo ki waniro hima leni wunu ri ai rata ki ri taro.” Tapaꞌangi tapaꞌangi tau ra himache ya wu tororo mwanji yepe Wowani Jisas ya rini sawe, “Apa do aka ki dau himiyama hurahama le Gotri ai wunu raꞌaihiro. Kari hima okwe rini Epuraham i che.
%Wosini Sakiyas etisini Apukolaka ni ya ri sawe, “Apukolaka, ma mendi. Apa mwaꞌambwe ahi le tinda ete alase ti a huwasini tipa foti bwarichape hima leni ani hano. E, hima forini a gambosini ri mwaꞌambwe le a raꞌairo ti, numbo opuriꞌopuri ai rini ani hano.” & EWowani ele hima hinga tinda ete o tini wu heini mwanji kwambu tiki ka hinga ya wu sawe, “Kapwa sumbu wondau hima fori aka ki ri ini ya fi tukuyakonda.” l QEte wowani sembe rihi ti ri eripeꞌaripeni ri sikani Jisas ri rani ri aka tokwe ya rini raꞌai.
Wosiwani Jisas ini o me mu ki ri etisini ri mauni rini heisini ya rini sawe, “Sakiyas, ma sikamaka. Apa mi aka ki a dano.” Wofunu Jisas ni ri hei kinani rindo mwaseni namani ini fik me foki ya ri rausi. Rini ete ri hambwa, Jisas apa do numbo ki o takonda. 9kWoro rini Jisas ni heini hambwa ki, rini hinde na hima, woroti himiyama hurahama miyafo naha wausiwani Sakiyas rini hei ki mina, ya ri simiyanda. Hinde wowani, rini hima fai. |qHima fori o ki ya da, hi rihi ti Sakiyas. Rini takisi ya torondau hima le wui apukolaka, rini ya chele hima naha. : qWosini Jisas Jeriko ko ki ri rarusini ya ri inda. mS+Ete wowani metengei ete miya rihi ti kipe wosikowani ya ri ai maꞌaikaꞌai. Wosini Gotri hi tini ri rasaindani, Jisas ni sirinani ya ri i. Ete wowani ele himiyama hurahama o sumbu ni wu heikoni Gotri hi tini ya wu rasai.{o*Ete wowani Jisas ya rini sawe, “Miya mihi ma ripa. Sembe mihi Gotri ni mi haro ti keke kipe ai mini wosiro.” y)“Bwele sumbu hinga mini a wosi kinani mi ucharo?” Wowani ya ri sawe, “Apukolaka, ani ai a maꞌaikaꞌai ki.” (Wowani Jisas tani etisini ya wunu sawe, “Ani tambwa ma rini ku rata.” Ete wowani takai ri tawani Jisas ya rini sili, C'Wowani mwaseni taro hima le mwanji kwambu tiki ya rini wu sawe, “Mini ma gaina.” Ete wowani hapa tinga ri ai uchani ya ri sawe, “Mini Defit che, ani keke mi woni ma ani okula!” X )&Ete wowani ya ri ucha, “Jisas, Defit che, ani keke mi woni ma ani okula!” D%Wowani ya rini wu sawe, “Nasaret pe Jisas to tandau.” ~#$Wondani ri mendiwani himiyama hurahama miyafo naha o numbo ki wu tandawani hima fweleni ya ri sili, “Kale bwele sumbu ni wu wosindau?” %}C#Wosini ri ini Jeriko ko ti ri takaiwani miyasa hima fori numbo gamba ki linindaro ti ele himiyama hurahama ni ya mwaꞌambwe keke ya wunu ri uchanda. L|"Ete wowani ri himache le o mwanji ni funda ete ya wu hikisa. Hinde wowani, mwanji mu mwe ti wunu ni yanisiwani wunu ri bwaro mwanji oti wu hambwa nambwe. Jisas miyasa hima forini kipe ri wosiro y{k!Wosini kupu tiki rini wu tanambwasini rini wu yewa ya ri hakonda. Wosiwa gisi namili iwa ya ri ai saikonda.” 1z[ Apa rini ni hima kupu ba fwelei tapa tenge ki o rini wu hakonda. Wosiwa rini wu saweholiyandani kapwa sumbu fwele rini wu wosindani sungwa ti ya rini wu yisindakonda. >yu Wosini Jisas tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi Himache rihi leni ri raꞌaisini ya wunu ri sawe, “Ma mendi, apa Jerusalem ko laka ki ya nu rarukonda. Wowa injelembwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima le dori Hima ri Che ni Gotri chengi ki wu kairo mwanji hinga tinda ete apa mwe naha ya sukwakonda. qx[ dohaꞌa nuwe ki wu dano gisi ki Gotri ele ri hanjaꞌairo mwaꞌambwe wasa hinga miyafo naha ai wunu hano. Wosiwa ichai sukwano gisi ki ete da ete da himamwale ni wu torono.” Jisas hasini ai saino tini numbo namili ki ri sawero Rw Wowani Jisas ya wunu sawe, “Mwe naha ki kunu a sawendau: Hima le Gotri aulindau kwambu ni wu hambwasini wui aka le, wui che humwe le, wui hiparakambwe le, e, wui nuwai yapai hima wu hanjaꞌaisiwa,
v
Wowani Pita ya sawe, “Ma mendi, nunu nui ko pe mwaꞌambwe hinga tinda nu hanjaꞌaisini mini ni nu sirinani nu taro.” kuOEte wowani Jisas ya sawe, “Hima le wosi ki simiyandau mwaꞌambwe Gotri tombwa wosi sindau.” tWowani ele hima o mwanji ni wu mendini ya wu sawe, “E, o hinga nawa, namoto apa ete da ete da himamwale kipe torono?” )sKKa fe laka, kamel, nikaꞌari kapandau nili sopu tiki raru kinani simiyandau hingambwa ya chele hima ri Gotri aulindau kwambu ki raru kinani ri simiyandau.” r7Wowani Jisas rini heini ya sawe, “Mwaꞌambwe miyafo naha dau hima le Gotri aulindau kwambu ki wu raru kinani wu simiyandau, tau kwambu naha. qEte wowani hima laka ori o mwanji ni ri mendini sembe rihi ti nomo naha ya ete i. Hinde wowani, rini ya mwaꞌambwe chele hima naha. GpEte wowani Jisas o mwanji mendisini ya rini sawe, “Wo sumbu fo keke mi heifundau. Wowa nawa ele mwaꞌambwe mihi tinda ete hima fweleki ya wungwa ma jisini ele ya ma humwasini bwarichape hima leni ma ha. O hinga mi wosiwa, mini hewen ko tiki kau mwaꞌambwe kipe naha tombwa mi wauno. Wosini ma tani ani sirina.” o Wowani hima laka ori ga ya sawe, “Kichapwache a daro gisi ki ete ta tani apa okwe Gotri lo mwanji ele tinda a sirinandau.” GnGotri lo mwanji o mi hambwanda. ‘Apa hima i humwe sawe kei. Apa hima yeni si kei. Apa hili ya kei. Apa hima foni mwanji gambo kei. Mini mi nuwai yapai mwanji ni ma mendini sirina.” ’ pmYWowani Jisas ya rini sawe, “Hinde wowani hima kipe mi ani nandau? Gotri naha tombwa hima kipe naha. (lIWosiwani Gapiman hima laka fori ya rini sili, “Ondiyakandiyandau hima kipe, ka bwele sumbu hinga ni a wosini ete da ete da himamwale kipe a torono?” bk=Mwe naha ki kunu a sawendau: Hima fori Gotri aulindau kwambu tini kichapwache sumbu hinga ri toro nambwe nawa, apa hinde o ki ri raru kumbwa. Minambwe naha.” Gapiman hima laka fori mwaꞌambwe miyafo naha rini dau [j/Wowani Jisas ele che ni ri uchawani rini tambwa takai wu tawani ya ri sawe, “Ma ku haraꞌaiwa ele kichapwache ani tambwa sa wu ta, apa wunu etipe kei. Gotri aulindau kwambu ti ele hima miya hinga keke dau. _i7Wondawani hima fwele wui che leni Jisas tambwa ya wu ratanda. Jisas tapa ti ele wui che tape tenge ki wunu ri owe ki wu okokonandau. Ete wowani ri himache le o tini wu heikoni mwanji kwambu tiki ya wunu bwa. mhS“O kunu a sawenda: Kari takisi ya torondau hima, Gotri hima kipe naha rini nasiwani ri aka lengu tokwe ya ri ai i. Woro Farisi hima ori mina. Hima fori hi rihi tunumbwa ri rasaiwa, Gotri hi rihi rini ai rakaino. E, hima fori hi rihi tini ri rakaiwa, Gotri hi rihi rasai sindau.” Jisas kichapwache leni Gotri wunu okulanda kinani mwanji wunu haro g
Wowani takisi ya torondau hima ori saini apahime ya ri eti. Wosini miyaningisopo rihi ti hewen ko tokwe ri mau nambwe. Mina. Ri inaka ti ri yetupwa yetupwa ya ri sawe, ‘Yapai Gotri, ani kapwa sumbu a wondau hima. Ani keke mi woni ma ani okula!’ ;fo Ele wiki hinga tinda ete ahirahi ti gisi fisi ani hakindau. Ele ahirahi mwaꞌambwe hinga tinda ete a ratandau, tapaꞌangi tapaꞌangi a humwasini funda ri ya mini ani hau.’ e Farisi hima ori saiꞌetisini ri inaka ki ka hinga Gotri ni ya ri uchahambwa: ‘Yapai Gotri, ani ele biya hima ba fwele wosindau sumbu hinga a wosinda nambwe, o keke mini a weseꞌandau. Wunu hili yandani, mi miyaningisopo ki chikinda nambwe kapwa sumbu wu wosindani, hura lisindau humwe ni kapwa sumbu wu wosindau. Woro ani mina. Ani dori takisi ya torondau hima hinga mina. %dC
ka hinga ya wunu sawe: “Hima fisi Gotri ni uchahambwa kinani Gotri aka laka tokwe ya fi i. Hima fori Farisi hima. Wowani forito takisi ya torondau hima. Dc Hima fwele wunjenga wui inaka ki ete wu hambwandau, wunu hima kipe, wondani hima ba fweleni ete wu hambwandau, wunu kapwa hima lembwa. Ele hima miya hinga ni Jisas mwanji yepe tiki +bOO kunu a sawenda: Metengeimbwa ete wunu ri okulani mwanji norukweni ri kilikondau. Woro ichai dori Hima ri Che do nuwe ki ri ai tano gisi ki ele himiyama hurahama ri heiwa Gotri ni sembe ha sumbu ti wunu ki dano umo, mina?” Farisi hima fonga takisi ya torondau hima fonga fi mwanji yepe oaWWoro hinde hinga? Gotri rihi nasiro himiyama hurahama le gisi gisi rini ni ete wu uchahambwandawa, apa Gotri wunu keke ri woni amahani wunu ri okula nambwe ete ri nikisindanoꞌo? Mina. Gotri wunu okula kinani koti ri torokonda. b`=Wosini Apukolaka ya wunu sawe, “Ka koti mendindau kapwa hima ri mwanji ti ku mendiro. J_
Woro do himanguto humwe gisi gisi ani tambwa tani tau kwambu tini ti ani handau. O keke ti mwanji ti a mendini koti a toro. Foki gisi gisi ete ti ta tawa hima tape ahi ti apa diyahano.” ’ G^Metengei naha koti mendindau hima laka ori tini ri okula ki diyaha. Woro dani inumbwa ri inaka ki ka hinga ya ri hambwa: ‘Ani Gotri ni ani akinda nambwe, wosini hima keke a wonda nambwe. j]MWondawani himanguto humwe foti o ko laka ki ya ti da. Gisi gisi koti mendindau hima laka ori tambwa ti tani ya ti sawenda, ‘Ani ni omwemendindau hima ri walambe naha ya ri ani ikondau. Ani keke mi woni ma rini kotimwo.’ 4\aKa hinga ya ri sawe: “Ko laka foki koti mendindau hima laka fori ya da. Kari koti mendindau hima laka rini Gotri ni ri akinda nambwe, wosini hima keke ri wonda nambwe. [ !Wosini Jisas wunu wu diyaha hinga gisi gisi Gotri ni ete wu uchahambwanda kinani mwanji yepe fonga ri ai saweni ya wunu ri ondiyakandiya. UZ#%Wowani ka mwanji ni wu mendini ya wu sawe, “Apukolaka, ka sumbu hinga so michi ki sukwakondau?” Ete wowani Jisas ya wunu sawe, “Hima dinga tukuyandau michi ki apwekumboni le sikani waundau.”{Yo$[Hima fisi tau ki fi dani tau fi randawa, Gotri hima forini raꞌaisini hima forini ya ri hanjaꞌaisikonda.]” pXY#Humwe fisi witi tini fi yemburindawa Gotri humwe foni raꞌaisini humwe foni ya ri hanjaꞌaisikonda. W "“O kunu a sawenda: Ka gisi niliki hima fisi tei fokumbwa fi tukuyandawa, Gotri forini raꞌaisini forini ya ri hanjaꞌaisikonda. )VK!E, hima fori ri himamwale ni ete ri toronambusiwa, o himamwale rihi humbuno. E, hima fori ri himamwale ni ri ohumbwewa, ri himamwale ti kipe naha tumbwa dano. 5Ue Lot humwe ni sukwaro sumbu ti ma ku hambwa. gTG “Ka gisi ki hima fori aka tenge rihi ki kau ri dawa ri usalikamba le ri aka we ki kwai dawa, apa ri rai ri raruni ri usalikamba le rasira kei. O hingambwa ba hima fori tau ki ri dano ti, apa ri aka tokwe ai i kei. ]S3 Woro hingambwa dori Hima ri Che tani amwei sirano gisi ki o hingambwa o wosikonda. VR% Wondawani Lot Sotom ko ri hanjaꞌaisini ri indawani o gisi kumbwa ete hi tinga humokuto fo, hi ti, Salifa, tinga niri tiki mwa hinga sikakoni ele himiyama hurahama hinga tinda ete walambe ya ete wunu i. Q Lot daro gisi okwe o hingambwa. Hima le ahirahi kipe le wu woni uku sumbwe lenga wu andani, mwaꞌambwe kipe le ya wuhi ki wu randani, mwaꞌambwe wuhi le hima leki ya wungwa wu jindani, ahirahi le wu ki ki tau le wu wondani, e, aka le kindani ya wu da. lPQNowa ri daro gisi ki, hima le ahirahi ga uku sumbwe lenga wu andani wu anahopwendani wu dawani Nowa sipi tiki ya ri raru. Ete wowani mwa laka ti yeni fwa laka ti taleni ele himiyama hurahama miyafo naha walambe ete ya wunu i. O{“Nowa ri daro gisi ki wu wosindaro sumbu hingambwa dori Hima ri Che ai tano gisi ki o hingambwa o wu wosikonda. qN[Woroti metengei naha amwaka omwesika laka ri mendindawa apa dele dau hima le gumwa ti rini sisiwambwa. M7Niri tiki kururumbararani hi hinga okukoni ele mapwa hinga tinda ete ya taiyau. Woro dori Hima ri Che ri ai takowa o gisi ki o hingambwa ri dakonda. 1L[Wondawa apa ka hinga o kunu sawendakonda, ‘Ma ku ini hei, kari kau ki o da,’ e, ‘Ma ku ini hei, ka biya ki o da.’ O hinga wu bwawa apa ku ini wunu sirina kei. /KWWosini Jisas ri himache leni ya ri ai sawe, “Ichai gisi mwe tawa dori Hima ri Che ri gisi foni ku hei kinani au kunu saindau. Woroti hinde apa ku hei kumbwa. &JEWosini apa ka hinga hinde wu sawe kumbwa, ‘Ma hei, o biya ki o da,’ e, ‘Kari kau ki o da.’ Ma mendi. Gotri aulindau kwambu ti kui nindo ki o da.” rI]Gisi foki Farisi hima le ya rini sili, “Hinde gisimbwa Gotri aulindau kwambu tano?” Ete wowani Jisas mwanji wasa ya ai wunu sawe, “Gotri aulindau kwambu tano gisi ti himiyama hurahama wui miya ki hinde apa wu hei kumbwa.
H
Wosini ya rini sawe, “Ma saini ma i. Gotri ni sembe mi haro tombwa kipe ai mini wosiro.” Gotri aulindau kwambu ti o takonda cG?Ele hima i nindo ki ai tani Gotri hi tini rasairo ti, do hima kupu ba foritombwaꞌa?” FFWowani Jisas o sumbu ni ri heini ya ri sawe, “Ani ete ani hambwa, ele tapaꞌangi tapaꞌangi sechi okwe aro hima le kipe wosiro. Woro kale tapaꞌangi hatachi opuriꞌopuri seleki dau? EWosini Jisas seke mu tiki ri opulini mwa rihi ti nuwe tokwe ri malisini ya rini weseꞌa. Kari hima rini Sameriya kipe hima. 'DGWowani wui nindo ki dau hima fori ri hima tape ni ri ai heiwani kipe naha wowani ya ri ai i. Ri ai indani Gotri hi tini hapa tinga ri uchani ya ri rasainda. Wosini Jisas Jerusalem mapwa tokwe ri indani Sameriya mapwa ga Galili mapwa ga opi ko laka nindo naha ni ya ri inda. )?K
Woroti kunu okwe o hingambwa, e, Gotri ele sumbu hinga tinda ete ku wosi kinani kunu sawero tini ku wosisini, ka hinga ma ku sawe, ‘Nunu tau ra himache kapwacheche, nu ra kinani nunu haro tau tumbwa nu raro.” ’ Jisas tapaꞌangi tapaꞌangi sechi okwe aro hima leni kipe ri wosiro e>C Woro apa ka ri tau ra himache ri mwanji mendini sirinandau keke rini weseꞌano umo? Mina. B=}Mina. Apa o ete rini sawekonda, ‘Ahirahi ahi ti mi husini nikaꞌari wamwa mi injisini peleti ki mi tisini ma rata. Wowa metengei ani ani uku sumbwe ani asiwa pwe mini apa bwe a.’
> ~M}+|f{zy xxw*vRuuutksmrrpodnLmllalkkji9hgg>ffKedd7cbbaxa `5_^]]g\\#[ZZYAXX.WqVV U,T!SS>O==<0;;x::u9988/7665Z44
22r100q/..W-,w++G*))^)('&&%l$)#"!! ) K E 8+`r=,)]Z&Xu
X $
i U> : mWoro nui puris hima laka lenga mekupu hima laka lenga ori hima ni gapiman tapa tenge tiki rini wu owesini rini yeni si ki mwanji ti wu injisiwani me yapweke tiki rini wu yero. O hinga ri sawewani Jisas ya fini sili, “Bwele sumbu tito sukwaro?” Ete wowani ka hinga ya rini fi sawe: “Ka Nasaret pe hima Jisas ki sukwaro sumbu ni si sawendau. Rini Gotri mwanji bwarakarandaro hima, woro Gotri miyaningisopo tiki, e, himiyama hurahama lei miyaningisopo tiki mwanji ri bwandaro tinga sumbu ri wosindaro tinga ele sumbu ni kwambu omwesika tinga ri wosindaro. H Wowani hima fori, hi rihi ti Kiliopas, rindo mwanji wasa ti ya rini sawe, “Jerusalem ko ki mi daro ti, mindombwa dele gisi hinga o ko laka ki sukwandaro sumbu ele ni mi hikisandauꞌu?” {Wowani Jisas ya fini sawe, “Bwele mwanji tini bwa bwa ki indau?” Ete ri nawani sembe nomo fi akoni ya fi eti. A}Woro fi miya ti ichakisiwani Jisas ni fi hambwa nambwe. q[Fi i i mwanji ti fi bwa bwa anasili sili fi indawani Jisas fini takai ki sirani fini ga funda ya wu i. T!Numbo ti fi i i ele sumbu hinga sukwaro ni fi anambwa anambwa ya fi inda. N
Woro o gisi kumbwa wui nindo tiki hima fisi findo ko cheche foki ya fi i, o ko cheche hi ti, Emeyas. Ka numbo Jerusalem ko laka hanjaꞌaisini Emeyas ko tokwe indau, 11 kilomita ambwe hinga. 7 Woro Pita to ri saini namani matimat tokwe ya ri i. Ri ini o humokuto sopu ni ri maruni ri heiwani nikaꞌari letombwa ya kwai da. Wosini o mwaꞌambwe ri heiro ni inaka miyafo ri hambwandani aka lengu tokwe ya ri ai i. Hima fisi Jisas ni Emeyas indau numbo tiki rini fi heiro Wowani ele ri Himache ya wu hambwa, dele humwe mwanji leni nimba wu gambondau. Wosini wui mwanji tini mwe naha wu na nambwe. 7
Kale humwe hi wuhi ti, Makitala pe Mariya, Joana, e, Jemis nuwai Mariya. Woro wunu ga ele humwe ba fwele okwe ri Himache leni o mwanji ni wu sawero. C Wosini o matimat wu hanjaꞌaisini ya wu ai i. Wu ini ele tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi funda Himache rihi lenga ele hima ba fwelenga wunu ni ele sumbu wu heiro leni ya wunu sawenda. NWowani Jisas imbihumbwa wunu sawero mwanji ni ya wu ai hambwa. S Ka hinga kunu sawero ti: ‘Dori Hima ri Che kapwa sumbu wondau hima lei tapa tenge tiki o rini wu hakonda. Wowa wundo me yapweke tiki o rini wu yekonda. Wosiwa gisi namili iwa ori ai saikonda.” ’ Rini ahaꞌa ki da numbwa. Rini ri ai sairo! Woro kunu ka Galili ko ki ri dani kunu ri sawero mwanji ni ya ma ku ai hambwa. OWondawani ele humwe wu akini miyaningisopo wuhi ti nuwe tokwe ya wu rakai. Wowani opi hima fisi ya wunu sawe, “Hinde wowani himamwale tinga dau hima ni ku wakini do hima siro michi tiki ku taro? A
{Wofunu inaka tenge miyafo wu hambwafuni wu ambwatisini ya wu eninda. Wondani wu heiwani hima fisi wunu ki takaini ya fi eninda, nikaꞌari fihi ti funda ete hi hinga okuni taiyandau. U #Wosiwani wu raruni kwai wu heiwani Apukolaka Jisas hima tape ti da nambwe. ^ 5Wu ini wu heiwani o humokuto sopu ni ichakisiro humokuto beiye laka oti tukwasinda. >
wWosini mwaseni saindau gisi, Sande, ki nurumbumbwa ete wu saini matimat tokwe ya wu i. Wu ikoni mwase ele wu otokunasiro kale kuwa kipe tandau mwaꞌambwe le funda wu rani ya wu i. < q8Wu heisini wui aka lengu tokwe ya wu ai i. Wosini kuwa kipe tandau marasini tinga weli tinga ya wu otokunanda. Wosini himati gisi ki lo mwanji sawero hingambwa ya wu himati.J
7Ele humwe Galili ko ki wu ambwesini Jisas ni wu sirinani wu taro humwe le Josep ni sirinani wu ini o matimat ki Jisas hima tape ti Josep hinde na hinga ri siro ti norukweni ya wu ai hei. fE6Ka gisi Furaide, sunduya ki sukwakondau himati gisi keke mwaꞌambwe leni otokunandau gisi. G5Wosini Jisas hima tape ti ri rasikasini nikaꞌari wamwa foki rini benisini matimat ki ya rini si. Ka matimat o humokuto laka fotini wu goro. Wosini imbihumbwa hima foni o ki wu si nambwe. uc4Woro ori hima to Pailat apukolaka tambwa ri ini Jisas hima tape ni ri raꞌaini ri si kinani ya rini sili. 3Woro rini kanisol hima fwele i inaka ga wui sumbu ga kipe ri ohouna nambwe. Rini Gotri aulindau kwambu numbwa ri nikisindau. H 2Woro ka gisi ki hima fori ya da, hi rihi ti Josep. Rini Juta hima kupu lei ko laka fo, hi ti Arimatiya, o ko kipe. Rini kanisol hima fo, wosini rini sumbu kipe wosindau hima kipe naha. w1Wondawani Jisas ri nau lenga ele humwe Galili ko ki wu ambwesini rini wu sirinani wu taro humwe lenga wunu tinda ete apahime hinga wu etisini ele sumbu hinga tinda ete sukwandaro ti ya wu heinda. Jisas hima tape ti humokuto sopu ki wu siro B}0Wondawani ele himiyama hurahama rini ni wu hei kinani wu tani wu wauro ti, ele sumbu hinga sukwawani wu heikoni sembe amwaka wu akoni inaka wuhi ti wu yetupwa yetupwa ya wu ai i. ! ;/Wowani au anaye hima lei wui apukolaka o sumbu ni ri heikoni, Gotri hi tini ri rasaini ya ri sawe, “Mwe naha, dori hima rini hima kipe naha.” "=.Wokowani Jisas hapa tinga uchani ka hinga ya sawe: “Yapai, ai himamwale ti mi tapa tenge tiki o ani owenda.” O hinga ri sawesini ete ya ri ha. o~W-Wosiwani Gotri aka laka ki yekichinasiro nikaꞌari laka ti nindo naha ki lefeheni tokwe tokwe ya i. ?}w,Wosiwani nika ti gondi naha ki ya da. Ete wondawani tapwaki nika ti usungwahawani hundu tombwa sirani ele nuwe mapwa hinga tinda yohosini ete da dawani 3 kilok hinga ya ete i.
|+Wowani Jisas ya rini sawe, “Mwe naha ki mini a sawendau: Mini apa naha ki ete ani ga ka ko kipe naha ki si dano.” Jisas hahiro Z{-*Wosini ya ri sawe, “Jisas, ichai ko mihi ki mi ai rauwa, ani ni ma hambwa.” Gz)Sini ni wu yewa si hawa o sumbu kipe. Hinde wowani, sini do nomo si randau ti, o kapwa sumbu si woro chiki hingambwa si randau. Woro dorihaꞌa hima to kapwa sumbu fo ri wo nambwe naha.” 9yk(Wowani angi tokwe enindau hima rito o mwanji ni ri mendini mwanji kwambu naha ki ya rini bwa, “Gotri ni mi akinda nambweꞌe? Mini okwe ri randau nomo hingambwa o mi randa. Qx'Wowani kapi kapwa hima fisi me yapweke tiki wu yero pi, forito Jisas ni ka hinga ya ri saweholiya: “Mini ka Gotri ondiyasiro hima, Kuraisiꞌi? Wowa minjenga mi okulani, ma ete sini okula.” xwi&Himiki foti mwa tuwo rihi tiki kau yesiro ti ka hinga sawe: Dori hima rini Juta hima kupu lei King Apukolaka. yvk%ka hinga ya rini wu sawe: “E, mini Juta hima kupu lei king apukolaka mwe naha nawa, minjenga ma ai okula.”
u$Wondawani au anaye hima le okwe rini ni ya wu saweholiyanda. Wosini takai wu tani awani fu indau waini uku ti a kinani rini hasini t}#Wondawani ele himiyama hurahama wu etisini ya wu heinda. Ete wondawani mekupu hima laka ele ka hinga ya rini wu saweholiyanda: “Rini hima ba fweleni ri okulandaro. E, rini mwe naha Gotri ondiyasiro hima, Kurais, nawa, rinjenga sa ri ai okula.” Zs-"Wosiwani Jisas ya sawe, “Yapai, mini wui kapwa sumbu ma rani rumbwe. Hinde wowani, wunu do wu wosindau sumbu wu hikisandau.” Wosiwani wunu minga ti wu hei hei nikaꞌari rihi leni hisiwasi ya wu raꞌai. krO!Wu ini michi foki ya wu raru, o michi mwe hi ti, Hima Mwa Hapa. O michi naha ki me yapweke tiki ya rini wu ye. Wosini o kapwa hima fisi okwe ya wu ye, hima fori Jisas tapa mama tokwe wu yeni forini tapa yanji tokwe ya wu ye. fqE Wunu kapwa sumbu wondaro hima fisi okwe Jisas ga funda fini wu ye ki ya wu raꞌainda.
p Apa me sumbwe ni o sumbu hinga wu wosikondau ti nawa, rikaꞌairo me ni bwele sumbu hinga wu wosikondau?” Jisas o hinga ya sawe. To! Woro o gisi ki himiyama hurahama le kimba leni ete wu sawekonda, ‘Kunu nui tape tenge tiki ma huwani sika!’ Wosini ele kimba cheche ni o wu sawekonda, ‘Kunu ma huwani sikani nunu yekicha!’ Pn Ma mendi, ichai gisi fo sukwawa ka hinga o wu sawekonda,‘Cherangifarangi ete dau himiyama le, che ra nambwe himiyama le, e, che ni muku handa nambwe himiyama le, wunu sa wu eripeꞌaripe.’ Pm Ete wowani Jisas jamekoni ele humwe ni ri heini ya wunu sawe, “Kunu Jerusalem kipe humwe, kunu apa ani keke ku ichaka kei. Mina. Kunu keke kunjenga ku ichakandani kui che le keke ma ku ichakanda. l Wondawani himiyama hurahama miyafo naha rini sirinani wu indawani humwe fwele wu ichaka ichaka rini keke hukwa wu ra ra ya wu inda. ?kwWowani Jisas ni wu ye ki wu raꞌaindau numbo ki Sairini ko kipe hima fori, Saimon, rini ni ya wu toro. Saimon rini ri ko cheche ri andosini Jerusalem ko laka tokwe ri raru kinani apambwa taro. Wosini Jisas ri me yapweke ti wamwaꞌangu tenge rihi tiki wu owesiwani ri kichani Jisas ni sirinani ya ri i. Sj Ele himiyama hurahama kalapus tiki daro hima ni wu ai raꞌai kinani rini wu uchawani ori hima ni ri hanjaꞌaisiwani wunu tambwa iro. Kari hima ko laka ki gapiman hima laka leni au ti ri sisini hima ni ri yewani haro. Wosini Pailat Jisas ni wui inaka tini sirinani wui tapa tenge tiki ya ri ha. Jisas ni me yapweke tiki wu yero 7iiWofunu Pailat wui mwanji numbwa ya ri sirina. h Ete wowani Jisas ni me yapweke tiki ri yewa ha kinani hapa tinga ete ya wu ucha. Wu uchani wu sawero ata ti Pailat mwanji ni yekicharo. ygkWowani numbo namili ya ai wunu sawe, “Hinde wowani? Dori hima bwele kapwa sumbu foni ri woro? Ani rini nu yewa hano kapwa sumbu fo ri woro ani hei numbwa apa nu yewa ri hano. O keke nimba rini a tanambwasini ani hanjaꞌaiwa sa ri i.” rf]Ete wowani wu uchani ka hinga ya wu sawe: “Me yapweke tiki ma rini ye! Me yapweke tiki ma rini ye!” Ve%Woro Pailat Jisas ni ri hanjaꞌaiwa i kinani mwanji fonga ya ai wunu sawe. dBarapas rini ko laka ki gapiman hima laka leni au mu ti ri sisini hima ni yewani haro. O keke kalapus tiki rini wu rawaruro. +cOWowani ele himiyama hurahama ga wunu ga hapa tinga wu uchani ya wu sawe, “Ori hima ma yewa sa ha, wosini Barapas ni ma hanjaꞌaiwa nunu tambwa sa ta.” +bO[Ka gisi ki Pailat ga ele himiyama hurahama ga mwanji fo ka hinga wu injisinda: Pasofa gisi laka ki Pailat kalapus hima forini ri hanjaꞌaiwa wunu tambwa ino.] FaNimba rini a tanambwasini rini ani hanjaꞌaiwa sa ri i.” c`?Herot okwe o hingambwa. Wofunu rini humbweꞌiwani nunu tambwa ai taro. Ma mendi, dori hima kapwa sumbu naha fo ri woro ti nawa, apa rini nu yewa ri hano. Woro rini yewa hano kapwa sumbu hinga fo rini ani hei nambwe. P_Ete wowani ya wunu ri sawe, “Kunu dori hima ani tambwa ku ratasini ete ku sawero, rini himiyama hurahama lei sembe ni ri yeni rasaini kapwa numbo ki wunu ri raꞌaindau. Wowani o mwanji ni kui miyaningisopo naha ki do rini a sili. Woro ma mendi. Ani dori hima ni a wakini ku kotimworo kapwa sumbu fo rini ki ani hei numbwa. ^
Wowani Pailat puris hima laka le, mekupu hima laka le, e, ele himiyama hurahama okwe wunu ri uchawani wu tani ya wu wau. ]5 Injelembwa Herot Pailat ga fi anaꞌomwemendindaro. Woro apa do gisi kumbwa fini nau fi anatororo. Pailat Jisas ni me yapweke tiki ye kinani sawero \\1 Ete wowani Herot ga ele ri au anaye himache lenga horukwe sumbu rini wu wosi wosi ya rini wu saweholiyanda. Wosini nikaꞌari kipe naha foti wu ratani rini wu injisini Pailat tambwa rini rumbwewani ya ri ai i. [!
Wondawani puris hima laka lenga Gotri lo mwanji hambwandau hima laka lenga wu tani takai wu etisini hapa tinga uchani ya rini wu kotimwo. oZW O keke Herot mwanji miyafo naha ya rini silineheinda. Wowani Jisas mwanji wasa fori rini bwa nambwe. pYYWowani Herot Jisas ni heini ya ri eripeꞌaripe. Hinde wowani, ri mwanji suwa numbwa ri mendindani gisi huwe laka hinga rini hei kinani ri nikisindaro. Rini Jisas kwambu chele sumbu fo ri wosiwa ri hei kinani ri okokonandau. X'Wowani ya wu sawe, Jisas Herot aulindau nuwe tipa kipe. Ete wowani Herot tambwa ya rini raꞌai. Ka gisi Herot okwe Jerusalem ko ki ri daro. uWcWowani Pailat o mwanji wuhi ni ri mendini ya wunu ri sili, “Dori hima rini Galili kipe himaꞌa?” V7Ete wowani wunu ga mwanji kwambu ki ka hinga ya wu sawe: “Rini ele Jutiya mapwa hinga tinda ete ri ini ele himiyama hurahama wui sembe ni yeni rasaini au mu sindau. Galili mapwa ki ri ambwesini o sumbu numbwa ri wo wo ri ta tani ahaꞌa.” Jisas ni Herot mu ki wu kotimworo U1Ete wowani Pailat puris hima laka ga ele himiyama hurahama ga wunu ni ya ri sawe, “Ani dori hima i kapwa sumbu fori a wakini ani hei numbwa.” )TKWowani Pailat ya rini sili, “Mini Juta hima kupu lei king apukolakaꞌa?” Wowani rini ga Pailat ni mwanji wasa ya ri sawe, “Minjenga o mi sawenda to.” -SSWosini rini wu kotimwokoni ya wu sawe, “Nunu dori hima nu heiwani nui hima kupu lei sembe tini yeni rasaini kapwa numbo ki wunu ri raꞌaindau. Wondani takisi ya ti Sisa apukolaka ni nu ha kinani minambwe nunu naro. Wosini rinjenga ya ri sawenda, rini rindombwa Kurais, king apukolaka.” `R ;Ete wosini wunu tinda ete wu saini rini wu rani Pailat apukolaka tambwa ya wu raꞌai. Q GWowani ya wu sawe, “Apa mwanji anandi fo nu ai mendi hinga, mina. Ri takisopo tiki ka hinga ete ri sawewani nu mendihiro.”'PGFWowani wunu tinda ete ya wu sawe, “O hinga ti nawa, mini Gotri che mwe nahaꞌa?” Wowani ya wunu ri sawe, “Kunjenga ete ku sawendau, ori ando.” zOmEWoro apa ki ambwesini ete i ini Hima ri Che dori ele kwambu ga dau Gotri tapa mama tokwe ya ri linindakonda.” VN%DE, mwanji fwele kunu a siliwa, mwanji wasa ti hinde apa ku ani sawe kumbwa.
M
C“Ma nunu mi sawe to. Mini Kuraisiꞌi, mina?” Ete wowani ya wunu ri sawe, “E, kunu a sawewa sembe apa hinde ku ha kumbwa. ^L5BWondawani nika ti sukwawani Isurel pe mekupu hima laka le, puris hima laka le, e, lo mwanji hambwandau hima laka le tani ya wu wau. Wosiwani Jisas ni ele kanisol hima le wauro aka ki raꞌaiwani ya wu sawe, uKcAWosini mwanji miyafo naha kapwa tokwe ya rini wu sawenda. Kanisol hima laka lei mu tiki Jisas ni kotimworo J@Wosini nikaꞌari sumbu ti miya tiki rini wu injisini rini wu ye ye ya rini wu sawe, “Ma nunu sawe, namoto mini yendau?” SI ?Jisas ni heini aulindaro himako rini wu saweholiyani ya rini yenda. _H7>Pita hoko tokwe ai raruni au laka ya ri ichaka. Jisas ni wu sawehingini rini wu yero \G1=Wowani Apukolaka jamekoni Pita ni ya ri hei. Ete wowani Pita imbihumbwa Apukolaka rini sawesiro ka mwanji ni ya ri ai hambwa, “Apa do niliki apwetoko gi nambwe dawa numbo namili ai hi tini mi hamisakonda.” F O hinga ri bwasini ri dawani rini wu toroꞌinjini ya wu raꞌai. Wosini puris hima le wui apukolaka aka tiki ya rini wu rakaru. Wondawani Pita wunu ri sirinani ri ini apahime hinga ya ri da. J?
5Gisi gisi Gotri aka laka we tiki kunu ga ete a dawani tapa kuhi tiki ku ani toro nambwe. Woro apa kui gisi sairo, o keke hundu ti kwambu tito aulindau.” Pita ete sawero, Jisas ri hikisandau ,>Q4Wosini rini toroni inji ki wu taro puris hima laka le, Gotri aka laka aulindau hima laka le, e, hima mekupu laka leni mwanji ti ya wunu ri sawe, “Ku ani toroꞌinji ki hachangipi huwe lenga me kumbo lenga ku nangini ku taro ti, hili ya hima forini ku toroꞌinji kinani ku taroꞌo? 9=k3Wowani Jisas o hinga ri heikoni ya ri sawe, “O sumbu hinga ya ma ete hanjaꞌai.” Wosini ori hima i wasamba tiki tapa ti ri torowani wasamba rihi ti kipe ya ai rini wosi. "<=2Ete wu sawekoni wui nindo ki hima forito puris hima i apukolaka ri tau ra himache forini yekoni tapa mama tokwe pe wasamba rihi ni yekutowani ete sika. ';G1Wowani Jisas ri himache le funda rini ga wu daro ti, wu heiwani sumbu fo sukwakondawani ya wu sawe, “Apukolaka, nui gipi huwe ki wunu nu yenoꞌo?” :0Wowani Jisas ya rini sawe, “Jutas, Hima ri Che dori ni mi tumwatamwaꞌasini miho lei tapa tenge tiki rini mi owekondauꞌu?” c9?/Jisas mwanji ete ri bwandawani hima miyafo naha ya wu ta. Jutas, kale tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi Himache fori, woro rindo ya wunu mwaseni ya ri ta. Ri tani Jisas ni tumwatamwaꞌa kinani ya rini takai. G8.Wondawani ya wunu ri sawe, “Hinde wowani ku tukuyandau? Ma saini Gotri ni ma ku uchahambwanda. Foki simiyanehei sumbu kunu ki sukwakonda.” Jutas Jisas ni miho lei tapa tenge tiki owero 7!-Gotri ni ri uchahambwasini saini ri himache le tambwa ya ri i. Ri ini wunu ri heiwani sembe wuhi ti nomo naha iwani ya wu tukuyanda. 6 ,Wowani Jisas nomo naha ri mendikoni kwambu tiki au laka Gotri ni ya ri uchahambwanda. Wondawani huru ti fi hinga nuwe tokwe ya sikanda.] P5+[Ete wowani hewen pe ensel foti sikani sembe rihi ya rini okula. -4S*“Yapai, mi okokona nawa do sembe nomo ani ki dau ti ma rani rumbweꞌi. Woroti, mini apa ai okokona tunumbwa sirina kei. Mina. Mi okokona tunumbwa ma sirina.” #3?)Wosini wunu ri andosini humokuto takehewani sikani ambwendau hinga kwakwa hinga ya ri i. Wosini seke ri ombungwesini Gotri ni ka hinga ya ri uchahambwa: 2(Wu ini o michi ki wu rarusini ya wunu ri sawe, “Simiyanehei sumbu kunu ki sukwano keke Gotri ni ma ku uchahambwanda.” 1#'Ete wosini hoko tokwe ri raruni ele gisi ki ri wondaro hinga Olif gimba tokwe ya ri i. Wowani ri himache le rini wu sirinani ya wu i. ;0o&Wowani ya wu sawe, “Apukolaka ma hei. Nunu hachangipi huwe laka fopi dohaꞌa da.’ Wowani ya wunu ri sawe, “Opi yakito.” Jisas Gerisemani michi ki Gotri ni uchahambwaro o/W%Hinde wowani, Gotri chengi ete sawero, ‘Kale kapwa hima ga funda rini wu wauro.’ Worotini kunu a sawendau, ka sumbu hingambwa ani ki o sukwakonda. Ei, Gotri chengi ani sawero mwanji hinga tinda ete mwe naha ya sukwakonda.” u.c$Wowani ka hinga ya wunu ri sawe: “Woro apa hima fo ya kowe dawa sa toro. Mwaꞌambwe warondau kowe ti okwe o hingambwa. Hachangipi huwe laka heifundau hima ri nikaꞌari rihi ti wungwa sa jisini hachangipi huwe laka rihi foti sa ra. z-m#Wosini ya wunu ri sawe, “Imbihumbwa kunu a humbwewani ku iro ti, ya kowe ti, mwaꞌambwe warondau kowe ti, seke su ti ku ra ra ku i nambwe. Woro o gisi ki mwaꞌambwe fo keke ku heifundaroꞌo?” Wowani wunu ga ya sawe, “Mina.” ,"Wowani Jisas mwanji wasa ya rini sawe, “Pita mini a sawendau. Apa do niliki ki apwetoko gi nambwe dawa, numbo namili o ete mi sawekonda, ‘Ani Jisas a hikisandau.” ’ Ya kowe ti, mwaꞌambwe warondau kowe ti, e, hachangipi huwe laka, wui mwanji + !Wowani Pita ya rini sawe, “Apukolaka, ani mini ga kalapus tokwe si ino ti, e, mini ga ani hano ti ani otokunasindau.” 3*_ Woroti sembe ha sumbu mihi humbuno keke ani mini ani okula kinani Gotri ni ani uchahambwaro. O keke ichai mi ai kwambu ki mi etiwa, mi hiparakambwe le ma wunu okula.” )1 “Saimon, Saimon, mini ma mendi. Saiten hima le raisi tini yekindau hinga kunu ni ri simiyanehei kinani Gotri ni ri uchawani rini ohounaro. ( Wosiwa ani aulindau ko ki tei tiki ku litisini ahirahi ku ani uku sumbwe o ku andakonda. Wosini king apukolaka litindau tei tiki ku litisini tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi Isurel hima mu leni ku kilikondau. Jisas ete sawero, Pita gumwa rini sino l'Q Ai Yapai aulindau kwambu ti ri ani haro. Woro hingambwa aulindau kwambu ti kunu ni o ani hakonda. s&_ “E, kale simiyanehei sumbu hinga ani ki sukwawani, ku ani andosi nambwe, kunu ani ga ete ku daro. %Namoto apukolaka, tei tiki linindani ahirahi andau hima toꞌo, ahirahi tisini hima le tambwa ratandau hima rito? Tei tiki linindani ahirahi andau hima rito apukolaka. Woroti ani kui nindo tiki ahirahi a tisini hima le tambwa ratandau hima hinga a dau. o$WWoroti apa o hinga ku wo kei. Mina. E, hima fori kui nindo tiki apukolaka ri dau ti nawa, rini hima wapa hinga sa da. Kui nindo ki hima fori kunu aulini mwanji bwandau hima hinga ri dau nawa, rini wui tau ra himache hinga sa da. N#Wowani ya wunu ri sawe, “Kalehaꞌa nuwe pe king apukolaka le kwambu chele, wosini hima leni kwambu tiki aulini dawani ele hima ri mwakambe ki rini ni ‘hima keke wo hima naha’ ya wu nandau. }"sWosini ele ri himache le mwanji tiki au hinga wu anayeni ya wu sawe, “Nui nindo ki namoto nui apukolaka?” 9!kO hinga ri sawesiwani wunjenga wu anasili anasilindani ya wu sawe, “Namoto apa ka sumbu hinga rini wosikondau?” Jisas himache le mwanji wu anambwaro, namoto wui apukolaka " =Hima ri Che dori Gotri imbihumbwa rini ondiyasiro numbo tunumbwa ri sirinano, woro miho himako tapa tenge rini oweno hima rini ma fiya rini keke wo.” j MWoro ma hei, miho himako i tapa tenge tiki ani oweno hima ri do tei ki ani ga funda si lilinda. I Wu asini kapu waini uku ti okwe o hingambwa ri wosini ya sawe, “Dohaꞌa kapu waini uku ti, ai fi ni sawero. O fi ki Gotri mwanji ako injikondau, woro kunu okula kinani o a dawehenakonda.] T !Wosini bereti ri rukosini Gotri ni ri weseꞌasini lepikani wunu hasini ya ri sawe, “Dohaꞌa ai hima tape, [kunu okula ki o kunu ani handau. O sumbu hinga ete ku wosindani ani ni ma ku hambwanda.” ' GAndo kunu a sawendau: Apa ambwesini apaꞌichekai okwe ka waini uku hinde ani a kumbwa, ete da dani Gotri aulindau kwambu amwei naha sukwano gisi kumbwa.” Ete wosini kapu ga ri rukoni Gotri ni ri weseꞌasini ya wunu ri sawe, “Ahaꞌa ma ku toroni kui nindo ki ku humwasini ku a. -SApa ka hinga kunu a sawenda: Pasofa ahirahi hinde apa ani ai a kumbwa, waya ka sumbu mu mwe ti Gotri aulindau kwambu ti amwei naha sukwano gisi ki chikiwambwa.” Wosini ya wunu ri sawe, “Kunu ga do Pasofa ahirahi ani a ki ete a nikisindaro. Pasofa ahirahi nu asini pwe, amwaka ti a bwe mendi. pYGisi mwe tawani Jisas tei tiki ya ri liti. Wosiwani ri Himache le okwe rini ga funda ya wu liti. P
O mwanji hinga fini ri sawewani ya fi i. Fi ini fi heiwani ele sumbu hinga tinda ete Jisas sawero hingambwa ya sukwa. Wosiwani Pasofa ahirahi ti ya fi otokunanda. Jisas ri himache leni Jisas a haro ]3 Wowa kiheiye aka woro heiye tokwe dau aka tipa laka foti o kini ri mekusikonda. O aka tipa we ki kwai litino tei ti, ahirahi ano tei ti wu otokunasinda. Woro o aka tipa ki Pasofa ahirahi ti ma ki otokunanda.” "= Wosini o aka chele hima mwe ni ya ma ki sawe, ‘Ondiyakandiyandau hima ete mini sawero, “Ai himache lenga Pasofa ahirahi nu ano aka tipa so?’ ” fE
Ete wowani ya fini ri sawe, “Ma ki mendi. Ki ini ko laka ki ki raruni ki heiwa hima fori hachahungwe laka ki uku ti ri tisini ri tani numbo tiki o kini heikonda. Wowa ma rini ki sirinani o aka ri raruro ki ma ki raru. V% Wowani fini ga ya rini fi sawe, “Mi okokona ti so aka ki si otokunano?” Ete wowani Jisas, Pita hima pi Jon ni ya fini ri sawe, “Ma ki ini Pasofa ahirahi ti ma ki otokunasiwa apa nu tani nu a.” Wosiwani bereti hehenandau wo, yis, owe nambwe gisi laka ya sukwa. Ka gisi laka ki Pasofa ahirahi keke sipisip che ya wu yekonda. 1[Jutas o ya rini wu hano mwanji ri mendini ri ohounasini Jisas ri toroni wui tapa tenge tiki ri oweno numbo tini ya ri wohambwakahambwanda. Woro ri okokona ti, himiyama hurahama miyafo rini ga da nambwe gisi foki wu ini rini wu toroni inji ki. Jisas ri himache fopito Pasofa ahirahi fi otokunaro gGWosiwani wu mendisini wu eripeꞌaripeni ya rini wu hano mwanji ti o gisi kumbwa ya wu inji. 5Wosiwani ri ini ele puris hima laka lenga, e, Gotri aka laka aulindau hima laka lenga Jisas ni wui tapa tenge ki ri hano mwanji tini ya wu anambwa. 2
]O mwanji hinga wu anambwandawani Saiten Jutas sembe ki ya raru, hi rihi foti Isukariyot. Hima mwe ri rini tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi Jisas Himache fori. 8 iWondawani ele puris hima laka lenga Gotri lo mwanji hambwandau hima ele ga himiyama hurahama miyafo leni wu akindani ya wu anambwa, “Bwele numbo hinga ki Jisas nu yeno?” ^ 7Pasofa wu uchandau bereti hehenandau wo, yis, owe nambwe gisi laka ti ya sukwakonda.
&Wondawani ele himiyama hurahama hinga tinda ete nurumbumbwa wu saini ri mwanji wu mendi kinani Gotri aka laka tokwe ya wu inda.1 [%Gisi gisi Jisas ele himiyama hurahama ni Gotri aka laka ki ya wunu ri ondiyakandiyanda. Wosini hunduwani ri ini kimba fo, hi ti Olif, o kimba ki ya ri tukuyanda. [/$O keke kunu ete hambwafwaꞌaindani gisi gisi Gotri ni ma ku uchahambwandawa Gotri kwambu kunu hani kunu okulandawa kale sumbu hinga sukwawa ku ratakosini dori Hima ri Che miyaningisopo ki funda ku eti ki.” dA#Ka gisi sukwakondau sumbu ti ele nuwe mapwa ki dau hima hinga tinda ete wunu chikikondau. M"“Woro kunu hambwafwaꞌai. Foki kapwa uku mama ku andani ambwatinambwati sumbu le ku wosindani hima tape ni enepeno mwaꞌambwe keke inaka tenge miyafo ku hambwanda ki. E, o sumbu hinga to kunu ichakiwa, apa Apukolaka tano gisi ti metengei ete kunu wakineheikondau, omwe ti bitawa ki funda hikisasini raindau hinga. xi!Do niri ga nuwe ga humbuno, woro mwanji ahi to hinde humbu kumbwa. Jisas himache le wunu sa wu hambwafwaꞌai 9 “Mwe naha ki kunu a sawendau: Apa o gisi ki dano himiyama hurahama le hinde wu ha kumbwa, waya ete wu dawa ele sumbu hinga tinda sirasiwambwa. dA Woro o hingambwa kale sumbu sirawa ya ma ku hambwa, Gotri aulindau kwambu tani takaihiro. N E, kopika anandi ti sirawani ya ku hambwau, nika tumbwa ya yekonda. q[ Wosini mwanji yepe foti ya wunu ri ai sawe, “Kunu fik me ga kale biya me ba fwelenga ma ku hei. T ! Dele sumbu hinga metengei sukwakondawa o gisi naha ki kunu ma ku saini ku etisini mwa kuhi ti niri tokwe ya ma ku mau. Gotri ai kunu raꞌaino gisi takaihiro.” Fik me ti gisi kilindau sumbu ni yepero /Ete wosiwambwa hima le wu heiwa, dori Hima ri Che niri wamwa tenge ki ri litisini kwambu omwesika tinga okundau hi omwesika tinga ya ri takonda. ~!Wondani ele himiyama hurahama miyafo nuwe ki sukwano sumbu ni wu hambwandani inaka wuhi ti aki omwesika naha ki wu akindani miya wuhi ti misisiweri ti ya wunu yendakonda. Hinde wowani, ele isangi mwaꞌambwe hinga niri tiki dau ti, tinda ete raꞌichiꞌuchakondau. B}}“Sumbu ba fwele tapwaki nika ki, niliki nika ki, e, isangi leki sukwani wupa wo sumbu hinga ya sirakonda. Ete wondawa ele nuwe mapwa ki dau himiyama hurahama hinga tinda ete soluwara saini yembekina yembekina tani yepunandano ata ni wu mendindani sembe wuhi ti walambe naha wunu indani ya wu akindakonda. T|!Hachangipi huwe laka to wunu fweleni kutoni humbukondau. Wui miho le kalapus tiki wunu rawarusini ai wunu ra ra hima ba fwele alase ki o wunu raꞌaikonda. Wosiwa ele hima kupu ba fwele au seke Jerusalem ko laka ki wu yitindani i ini hima leni aulindau kwambu wuhi humbuno gisi ki ya wu ambwekonda. Ichai dori Hima ri Che ai tano b{=Ka gisi ki ele che sembe ga dau humwe le, e, che muku handau humwe le keke fiya kapwa naha! Nomo omwesika naha do nuwe ki sukwakondau. Hinde wowani, Gotri sembe enge a ti ele himiyama hurahama ni o wunu rawakakonda. z{Ka gisi o Gotri kapwa sumbu wasa hakondau gisi. O keke ka Gotri chengi ki dau mwanji hinga tinda mwe naha sukwakondau. zymO gisi ki Jutiya mapwa ki dano hima le wu akini ini kimba ki sa wu rau. Wowa Jerusalem ko laka ki dano hima le o ko laka wu hanjaꞌaisini wu akini mapwa fo tokwe sa wu i. Wondawa ko cheche ki dano hima le apa ko laka tokwe wu ai raru kei. x+E, ichai ku heiwa au anayendau hima le wu tani Jerusalem ko laka ni wu jambaniwa ya ma ku hambwa, ko laka oti walambe ino gisi takaihiro.
wWoro kwambu ki ma ete ku etinambusini ku dani himamwale kipe kuhi ti ku ai toro. Jisas Jerusalem ko walambe ino sumbu ni ri sawero cv?Woro ka tini ma ku hambwa, kui mwa ki dau mwa nimbi fori hinde apa lekutoni sika kumbwa. PuHi ahi ti kunu ga dau keke hima le sembe enge ti o kunu wu andakonda. Tt!“Kui nuwai yapai, kui hiparakambwe le, kui hima kupu le, e, kui nau le, wunu apa kunu omwemendindau hima lei tapa tenge tiki o kunu wu hakonda. Wowa kui nindo ki dau fweleni o kunu yeni sikonda. Ws'Anjenga ai mwanji ti kui takisopo we ki a rawakwani hambwa kipe ti o kunu ani hakonda. Wowa ai mwanji ti ele kunu omwemendindau hima leni ku bwawa, kui mwanji ti hinde apa wu sawesiyaꞌaini rakai kumbwa. :rmWoro o gisi sukwa nambwe dawa inaka kuhi kwambu ki ku etisini kunjenga ka hinga ma ku sawe, ‘Ani bwele mwanji wasa wunu a saweno tini inaka tenge miyafo ani hambwa hinga.’ Vq%
Wosiwa o gisi ki kunu Gotri ni sembe ku haro sumbu ni amwei wunu ku saweno. xpi “Woro dele sumbu hinga sukwa nambwe dawa hima le kunu wu toronambusini walambe sumbu fwele o kunu wu wosindakonda. Wondani wui lotu wondau aka we ki kwai kunu kotimwosini kalapus tiki o kunu wu rawarukonda. Wosini wunu hi ahi ni wu rakai ki wu hambwasini apa kunu raꞌaini king apukolaka lenga gapiman apukolaka lenga wui miyaningisopo tiki o kunu esikonda. ow Ete wondawa minawe laka ti nuwe ki o dikonda. Wondawa mapwa fweleki iche miyafo naha wunu handani hahungo omwesika laka o wu wondakonda. Ete wondawa ku akino sumbu anandi lenga sumbu omwesika naha lenga wupa wo sumbu hinga niri ki o sukwakonda. Gn
Wosini ya ri ai sawe, “Hima mu fwele saini hima mu fwelenga o wu anayendakonda. Wondawa king fori ri au anaye himache le saini king ba fo, ri au anaye himache lenga o wu anayekonda. Am{ Wondani ichai au laka anayekondau mwanji suwa le ku mendini apa ku aki kei. Kale sumbu hinga to metengei o ya sukwakonda. Woro gisi jipe humbuno ti amahani hinde apa sukwa kumbwa.” l5Wowani Jisas ya sawe, “Kunu hambwafwaꞌainda, foki hima le o apa kunu gambokonda. Apa hima miyafo wu tani hi ahi ki ka hinga o wu sawekonda: ‘Hima mwe ri ani sa to,’ wosini ka hinga ori sawekonda: ‘Gisi mwe takaihiro.’ Woro apa wui mwanji ku mendini ku sirina kei. NkEte wowani Jisas ni ya wu ai sili, “Ondiyakandiyandau hima, bwele gisi ki ele sumbu hinga sukwano? Bwele sumbu hinga to metengei wupa hinga sukwawa nu hambwano, ele sumbu ya sukwakonda?” ]j3“Apa dele mwaꞌambwe ku heindau ti, ichai gisi fo tawa, ele kiheiye dau humokuto hinde apa alekusi kumbwa, tinda ete wu dungwa dungwa wu rumbweꞌiwa o raindakonda.” Jisas nomo miyafo sirano tini ri sawero
~~}}#|S{zzyycxx wIvvSuuu tvt5ssBsqqqponnBmmm8llNkkajjMiisi hgggffJed c'ba`__4^^+]P\[[HZYYXW6VUTSS*QOObNFMGLL KJTIHHG~G
EEDDeC B;AA>@|??
>> =\“Gotri ni ku uchahambwa kinawa kunu apa nimba gambondau himako le wosindau hinga ku wosi kei. Wunu hima leto wunu hei ki lotu wondau aka laka ki, e, numbo laka gamba tiki saini wu etisini Apukolaka ni uchahambwandau hinga wu uchahambwandau tini wu okokonandau. Mwe naha ki kunu a sawendau. Wunu wu wosindaro sumbu wasa wuhi wu tororo. FKO hinga mi wosiwa apa ele hima okulandau sumbu mihi ti yanisini dawa mi Yapai wanisini dau mwaꞌambwe ele ni amwei ri heini mwaꞌambwe wasa o mini hakonda. Gotri ni uchahambwandau sumbu JEle bwarichape hima fweleni mi okula kinawa, apa tapa usanji mihi ti tapa mama wosindau sumbu kipe tini heini hi rasai kei. Iw“Mwaꞌambwe ti bwarichape hima ni ku ha kinawa, apa hambangini ti hima i miyaningisopo tiki wuichi wuichi mwaꞌambwe raꞌai ku ha kei. Kunu apa kale hima lotu wondau aka ki, e, numbo ki wu raruni hi wuhi tini wu rasai ki nimba gamboni wu wondau sumbu hinga ku wo kei. Mwe naha ki kunu a sawendau. Hima le hi wuhi wu rasairo keke wunu sumbu wasa wuhi wu torohiro. YH -“Kunu hambwafwaꞌai, apa sumbu kipe kuhi ti wui miyaningisopo ki hima kunu hei kinani ku wosinda kei. E, o sumbu hinga ku wosiwa apa kui Yapai hewen ko ki ri dau ti, mwaꞌambwe wasa hinde kunu ha kumbwa. rG]0Kunu kipe naha kumbwa ma funda ete ku da, ka kui Yapai hewen ko tiki kipe naha kumbwa ri dau hinga.9Fk/Kunu kui hiparakambwe lenga ku anaweseꞌawa ele biya hima ba fweleni bwele sumbu hinga ki wunu ku dikino? Hinde wowani, kale biya hima ba fwele okwe o hingambwa wu wosindau. 1E[.E, kunu ele kunu okokonandau hima lembwa ku okokonawa bwele mwaꞌambwe wasa hinga tini Gotri kunu hano? Takisi ya torondau hima le okwe wunu o hingambwa wu wosindau. OD-O hinga ku wosiwa kunu hewen ko tiki dau kui Yapai ri che hinga ku dano. Kui Yapai Gotri rini tapwaki nika ti ele kapwa hima le keke ri wosini, e, hima kipe le keke okwe ri wosiwani sukwanda. Wosini mwa ti o hingambwa ele sumbu kipe wosindau hima le keke, e, kapwa sumbu wosindau hima le keke funda ete ri wosiwani sikandau. EC,Woroti ete o kunu a sawenda. Kunu ele kunu omwemendindau hima leni ma ku okokonasini wunu keke Gotri ni ma ku uchahambwawa Gotri ele kapwa sumbu kunu ni wosindau hima leni sa wunu okula. %BC+“Kunu imbihumbwa ku mendiwani ete sawero ti: ‘Mini mi hima sopu ni ma okokona. Wosini o mini omwemendindau hima ni sembe kapwa ma rini hambwa.’ DA*E, hima fori mwaꞌambwe keke mini ri siliwa, ma rini ha. E, hima fori mini ki mwaꞌambwe fwele nimba ri raꞌai kinawa, apa gumwa rini si kei. Omwemendinda hima leni okokonandau sumbu @)E, hima fori mini amayiti amayitini numbo fai tiki ki i ki mini ekichasiwa mini ga mi ai rini ra ra numbo hime tiki ma ki i. v?e(Hima fori mini kotimwoni ki pe siyoti mihi ti ri raꞌai kinawa, heiye pe siyoti okwe ma tinda ete rini ha. E>'Woro o tini kunu a sawendau. Apa kapwa sumbu woro hima ni wasa ai wo kei. Minambwe naha. E, hima fori warama tiki mini ri yetapewa, warama angi tokwe ma tinda rini hasiwa sa mini yetape. Q=&“Injelembwa ka hinga wu sawero ti ku mendiro: ‘E, hima fori mi miya ti ongoriwa, mini okwe wasa ma rini ongori. E, hima fori mi fu ti ri yetupuwa, mini okwe ri fu ti wasa ma rini yetupu.’ &<E%‘Ei’ gambwa ‘Mina’ gambwa ma ku sawenda. Ori yakito. Kale inakahambwa mwanji ku sawendau ti Saiten ki sukwandau. Kapwa sumbu wasa ai wosindau sumbu ; $E, apa mi mwa tini mwanji mini okula ki ucha kei. Hinde wowani, apa mwa kopika mihi foti mi wosiwa wamwaꞌa ke hinga hinde sira kumbwa. c:?#Apa nuwe pe mwaꞌambwe fotini kui mwanji okula ki ku ucha kei. Hinde wowani, nuwe oti Gotri seke yitindau. Apa Jerusalem ko hi tini kunu okula ki ku ucha kei. Hinde wowani, Jerusalem ko oti King Apukolaka i ko laka. G9"Woro o tini kunu a sawendau. Apa kari kau mwe naha na kei. Minambwe naha kunu a nasindau. Apa hewen pe mwaꞌambwe fotini kui mwanji okula ki ku ucha kei. Hinde wowani, hewen oti Gotri ko. b8=!“Atei hima torosiro mwanji fo ku mendiro ti ka hinga: ‘Apa nimba gamboni kari kau mwe naha na kei. E, kari kau mwe naha mi nani sumbu foti mi wo kinawa, Apukolaka i miyaningisopo tiki mwe naha ma ete wo.’ 7 Woro o tini kunu a sawendau. E, hima fori, ri humwe hima fonga kapwa sumbu fo ti wo nambwe, nindumwasari tini ri humbuwa ti ini hima foriki ti ai torowa, ti hurache tini humburo keke anahopwendau sumbu tini walambe ti wosindau. E, hima fori imbihumbwa hima fo diyahani ri andosiro humwe tini ri hopwewa, o rini anahopwendau sumbu tini walambe ai ri wondau. Kari kau mwe naha nandau sumbu. 6 “Imbihumbwa ka hinga sawero: ‘E, hima fori ri humwe ri humbu kinawa, anahopwesini ai humbundau chengi ti sa tini ha.’ i5K E, tapa mama mihi to mini matinawani kapwa sumbu mi woni mi hichakowa o tapa mama ma takutoni humbweꞌi. O hinga mi wowa mini kipe mi dano. Minambwe nawa, o tapa kapwa mihi keke hi tiki mini rawaino. Humwe humbundau sumbu V4% “E, tapa mama tokwe pe miya mihi to mini matinani raꞌaini kapwa sumbu wowa, ma ongorini humbweꞌi. O hinga mi wowa mini kipe mi dano. Minambwe nawa, o miya kapwa mihi keke hi tiki mini rawaino. 53c Woroti ando ka hinga kunu a sawendau. E, hima fori ri miya ti humwe fotini ri heini ete ri okokonandawa, ori hima ri inaka tiki anahopwendau sumbu tini walambe ri wohiro. p2Y“Kunu, imbihumbwa kate sawero ku mendiro: ‘Apa anahopwero sumbu ni kapwa sumbu ai wo kei.’ @1yMwe naha ki mini a sawendau. Kalapus mi iwa kapwa sumbu mi woro ya tinda ete mi chiki nambwe nawa apa kalapus ti hinde mini andosi kumbwa. Anahopwesini walambe sumbu ai wondau sumbu S0 “E, hima fori mini kotimwo ki numbo tiki funda ki indawa rini ga metengei ete ma ki wonorukwe. Foki apa koti mendindau hima laka i tapa tenge tiki o mini ri owekonda. Wowa o hima laka ga apa apungwandai kicha hima ri tapa tenge tiki o mini ri owekonda. Ete wowa apungwandai kicha hima ga kalapus we tiki mini rawarukonda. 2/]O nomo mini ki ete dawa ele anguꞌomwe humokuto tei mu tiki ma andosini, ma ini mi hiparakambwe ga ma ki wonorukwesini ai tani pwe, mi anguꞌomwe ti Gotri ni bwe ha. .“E, mi anguꞌomwe ti humokuto tei tokwe mi ratawa, mi hiparakambwe fori mini omwemendindau ti, ma hambwasini pwe. - Woro o tini kunu a sawendau: Hima fori ri hiparakambwe foni sembe enge awa rini koti wo ki sa i. Hima fori ri hiparakambwe ni saweholiyawa rini kanisol apukolaka tambwa sa i. E, hima fori ete sawewa, ‘Mini ambwatinambwati naha.’, wowa rini hi laka ki ri raino. ",=“Kunu ku mendiro, kui atei hima tororo mwanji kati: ‘Apa hima fo yeni si kei. E, hima fori saini hima foni yeni siwa ori hima ni kotimwono.’
+Mwe naha ki kunu a sawendau. E, kui sumbu kipe ti, kale Gotri lo mwanji hambwandau himako ga Farisi himako ga wui sumbu kipe tini Gotri miyaningisopo ki wunu ku diki nambwe nawa, apa ka Gotri kwambu tinga dau ko tiki hinde ku raru kumbwa. Mwanji norukwe bomo Q*E, hima fori Gotri lo mwanjiche fori ri toroni gumwa tokwe ri humbweꞌisini ri sumbu ni hima fweleni o hingambwa wu wo ki ri mekuwa ori hima hewen ko tiki ri hi ti kapwacheche. E, hima forito Gotri lo mwanji tini sirinandani ele himiyama hurahama leni norukweni ri ondiyakandiyandawa, rini hewen ko tiki hi rihi ti apukolaka. })sMwe naha ki kunu a sawendau. Do niri ga do nuwe ga humbuno gisi sukwakonda. Woro, apa Gotri chengi ki dau Gotri lo mwanji kairo himikiche fori hinde humbu kumbwa. Gotri chengi ki dau lo mwanji sawesindau sumbu ti tinda ete mwe naha sirakonda.
(“Kunu apa ka hinga hambwa kei, ani Gotri chengi ki dau Moses kaisiro Gotri lo mwanji tinga Gotri mwanji bwarakarandaro hima i mwanji tinga a humbu ki a taro. Woro mina. Ani o tini a humbu ki a ta nambwe. Ani ele mwanji ni tinda ani ai chiki ki a taro. g'GO hinga ku wowa hi kuhi ti kale biya himiyama hurahama i miyaningisopo tiki sa okundawa, o kui sumbu kipe ti sa wu hei. Wondawa kui Yapai hewen ko tiki dau, ri hi tunumbwa ya sa wu rasainda. Gotri chengi ki dau lo mwanji &5Hinde na hima to lamu okusini hungwe tako tiki lisino? Mina. Wu okusini tei tenge tiki owesiwa ele aka we tiki dau hima hinga tinda hi ti wu heino. %/“Kunu do nuwe ki dau hima i nindo tiki hi okundau hinga ku dau. E, ko laka foti kimba laka dau mwangi tiki dawa, o apa hinde yani kumbwa. $
“Kunu dohaꞌa nuwe ki dau hima lei nindo tiki soliwo hinga ku dau. E, ka soliwo au anda nambwe nawa hinde hinga apa nu wowa au ai ano? Ka soliwo tapa hinga ti, tau nambwe nimba dano. O keke hima le diyahani wu humbweꞌisini seke ki wu yititahumu sindau. |#q Kunu sembe kuhi ti ma ku eripeꞌaripenda. Mwaꞌambwe kipe naha ti hewen ko tiki o dani kunu nikisinda. Woro o hingambwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima le wunu okwe nomo wu raro. Sembe haro hima le soliwo au hinga tandani hi hinga okundau ("I “E, sembe ani ni ku haro keke hima ba fwele kapwa sumbu kunu wu woni kapwa mwanji ti kunu wu bwani nimba kunu gambowa, kunu ma nimba ku eripeꞌaripe. !3
“Ele hima sumbu kipe wu sirinandawani hima ba fwele nomo wunu handau le, wunu sa wu eripeꞌaripe. Hinde wowani, hewen pe kwambu ti o wuhi.
“Ele hima anayewani alase ki raindau hima le, wunu sa wu eripeꞌaripe. Hinde wowani, ichai Gotri ri che o wunu nakonda. “Sembe wuhi ti fwa hinga halayasindau hima le, wunu sa wu eripeꞌaripe. Hinde wowani, ichai Gotri o wu heikonda. “Hima le keke wondau hima le sa wu eripeꞌaripe. Hinde wowani, ichai Gotri hima keke wondau sumbu wasa o wunu hakonda. “Sumbu kipe keke iche tinga wunu handau himako sa wu eripeꞌaripe. Hinde wowani, ichai Gotri wunu hawa o wunu talekonda. x i“Hima waha hima le, wunu sa eripeꞌaripe. Hinde wowani, ichakai Gotri seke wange o ya wu sirinakonda. y“Ichakandau hima le, wunu sa wu eripeꞌaripe. Hinde wowani, Gotri wunu okulawa sembe wuhi o wunu wahapikonda. )K“Hima fwele wunjenga ete wu hambwawa, wunu Gotri miyaningisopo ki wunu chikinda nambwe. Wowa sa wu eripeꞌaripe. Hinde wowani, hewen pe kwambu o wuhi. iKWowani Jisas ri ondiyakandiyani mwanji ya wunu ri sawe. Jisas, hima le eripeꞌaripe ki sawero 1Ete wowani Jisas ka himiyama hurahama miyafo naha ri heifuni kimbache foriki ya ri rau. Ri rau ri lilindawani ri himache le rini tambwa ya wu ta. GWondawani kale himiyama hurahama miyafo naha Galili mapwa pe, Dekapolis mapwa tokwe pe, Jerusalem pe, Jutiya mapwa pe, e, Jotan o kachi mapwa tokwe pe, tinda wu tani ya rini wu sirina.W'Jisas ri wosindaro ele sumbu hinga Siriya mapwa laka hinga tinda ete ichiꞌuchawani ya wu mendi. Ete wokoni ele ba fo ba fo hahungo mendindau hima le, seke kapwa tapa kapwa hima le, talihapa dinga ba hima le, seke tapa rikirikinandau hima le, e, himamwale kapwa tinga dau hima le, rini tambwa wunu ratawani kipe ya wunu ri wosinda. KJisas kale Galili ko hinga tinda ri ini, himiyama hurahama leni wui lotu wo aka tiki ya wunu ondiyakandiyanda. Wondani Jisas Gotri kwambu hima i sembe aulino mwanji kipe naha ni ri bwandani, kale himiyama hurahama ele wui hahungo hinga tinda ete, e, ele wui kapwa tape hinga tinda ete kipe ya ri ai wunu ri wosinda. #Ete wowani metengei ete fi yapai kanu we tiki fi andosini rini sirinani ya fi i. Jisas mwanji bwasini himiyama hurahama miyafo kipe wosiro &EBiya hinga ri ini ri heiwani analongo fopi, Jemis hima pi Jon, fi yapai Sepeti ga kanu we tiki tukwa ya wu wonorukwenda. Wondawani Jisas ya fini ucha. NWowani metengei ete tukwa fi andosini Jisas ni fi sirinani ya fi i. ykWondawani Jisas ya fini sawe, “Ma ki tani ani sirina. Wowa apa kini ani ondiyawa hima ani tambwa ki rata.” OWosini Jisas Galili fwa gamba tiki eti eti ini heiwani Saimon, ri hi fori, Pita, ri analongo Anduru ga tukwa fwa we tiki ya fi humbwenda. Tukwa fi humbweni omwe torondau sumbu ti o fi ya tau. \1Ka gisi naha ki Jisas ri tau ri rasaini Gotri mwanji ti ri bwani ya ri sawe, “Kapwa sumbu kuhi gumwa ma ku si. Hewen pe kwambu ti tani takaihiro.” Jisas hima opuriꞌopuri ni uchawani rini wu sirinaro &EWunu hundu tiki wu dau ti, hi omwesika okundau ti, wu heiro. Ele himiyama hurahama wunu nurungundume naha ki wu dau ti, apa lindana ti wunu ki sirahiro.” !
;“Sepulan mapwa, Nafatalai mapwa, fwanjuwei tokwe indau numbo, e, Jotan gara indau kachi tokwe, ele mapwa ki dau Galili kipe hima kupu ba fwele. %Ka sumbu sukwaro ti, imbihumbwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima ri, Aisaiya, bwaro mwanji hingambwa mwe naha siraro. Rini ete sawero, I
Wosini Nasaret ko ri hanjaꞌaisini ri ai ini Kapaneyam ko tiki ya ri da. Kapaneyam ko ti, Sepulan lei nuwe ambwe ga Nafatalai lei nuwe ambwe ga o wui nuwe nindo tiki dau fwa gamba tiki dau. r
] Wosiwanumbwa Jisas mendiwani Jon kalapus tiki ya rini rawaru. Wosiwani Galili mapwa tokwe ya ri i. 5 O hinga ri sawewani Saiten rini andosini ya i. Wowani ensel fwele tani Jisas ni ya wu okula. Jisas metengei naha tau ti Galili ko tiki rasairo 6e
Ete wowani Jisas ga rini sawe, “Saiten, ma akini i! Gotri mwanji ete sawero, ‘Apukolaka, mi Gotri, tunumbwa ma lotu wo. Apukolaka ri tau naha tunumbwa ma randa.” ’ 5 Wosini Jisas ni ya ri sawe, “E, mi ombungweni mi opulisini ani ni lotu mi wowa, apa delehaꞌa mwaꞌambwe hinga tinda ete o mini ani hakonda.” ^5Ete ri nawani Saiten Jisas ni ai ra ra kimba hime laka fotiki ya rini rakau. Rakausini Saiten Jisas ni nuwe pe ele ko kwambu hinga tinda ete, e, ele wui mwaꞌambwe kipe naha hinga tinda ete ya rini mekusi. Wowani Jisas ya rini sawe, “Gotri mwanji kumbwa ka hinga ai sawesinda, ‘Mini apa Apukolaka, mi Gotri, ni simiyanehei kei.” ’ wgWosini ya rini sawe, “E, mini Gotri Che naha nawa, ma chunani rai. Gotri mwanji ete sawero: ‘Apa Gotri ri ensel leni sawewa wu tani humokuto foti seke mini yehekuno keke wui tapa tenge tiki mini wu lisisini o mini rakaikonda.” ’ yO hinga ri nawani Saiten Jerusalem ko tokwe rini raꞌaini rakauni Gotri aka laka tuwo kaumbwa naha ya rini esi. taEte wowani Jisas mwanji wasa rini hani ka hinga ya ri sawe, “Gotri mwanji ka hinga sawero, ‘Bereti to hima lei himamwale hinde apa okula kumbwa. Mina. Gotri takisopo tiki sukwandau mwanji tumbwa hima lei himamwale okulano.” ’ =sIche tinga ri handawani rini simiyaneheino hima fori rini tambwa tani ya ri sawe, “E, mini Gotri Che naha nawa, dohaꞌa humokuto mi sawewa sa jamekoni bereti hinga sa sira.” f EWosini Jisas ahirahi nambwe 40 gisi hinga ya ri da. Ete ri da dawani iche tinga ya rini ha. Wosiwani ka gisi ki Saiten rini simiyanehei kinani Gotri Himamwale Jisas ni humbwewani hima da nambwe michi tiki ya ri i.
~Ete wowani tumwa foti niri we tiki ya uchani sawe, “Dohaꞌa ai che, ani rini keke a wondau. Ani rini keke ani eripendau.”Z}-Wosini Jisas ni uku yasisiwani metengei ete fwa ri hanjaꞌaisini ya ri sukwa. Wokowani niri ti tuhuwasiwani Jisas ri heiwani Gotri Himamwale ti apwenumwa hinga hangani sikani mwa tenge rihi ki ya liti. >|uEte wowani Jisas mwanji wasa ya rini sawe, “Tambwa mini a sawero hingambwa ma wosi. E, sumbu kipe ti tinda nu chikiwa o kipe naha.” Ete wowani Jon ri mwanji tini ya ri sirina. q{[Wowani Jon rini etipesini ya ri sawe, “Hinde wowani ani tambwa mi taro? Uku ti mindo ma ani yasi.” z
Ka gisi ki Jisas Galili ri hanjaꞌaisini Jotan gara tokwe ya ri i. Rini Jon uku rini yasi kinani rini tambwa ri iro. `y9 Rini sawol hinga tapa rihi tiki ri torosindau. Wosini witi tikisapu tini ri rani rumbwesini witi mwe ti aka tiki ya ri rawarukonda. Wosini o tikisapu usungwahanda nambwe hi tiki ri tuno.” Jon Jisas ni uku yasiro Bx} “Kapwa sumbu kuhi ti gumwa ku siro keke uku minde ki o kunu a yasisinda. Woroti hima fori ai gumwa tokwe tano ti, rini ai kwambu tini ri dikikondau. Ani ai hambwa ti kapwacheche naha, rindo ri hambwa ti omwesika naha. Rini kunu ni uku ri yasino ti, o Gotri himamwale ki hi hinga okunda ki kunu ri yasino. sw_
Le laka ti me mu tiki o da. E, ahirahi mwe ti kipe wanda nambwe me ti tinda seni hi tiki humbwesiwa uno. )vK Kunu inaka kuhi tiki ka hinga apa ku hambwa kei, ‘Epuraham o nui atei.’ O kunu a sawenda! Gotri dele humokuto ni ri sawewa Epuraham i che hinga wu sirano. su_E, kapwa sumbu kuhi mwe naha gumwa ku siro ti nawa, o sumbu kuhi ni chikindau ahirahi mwe kipe ma ku wa. tWondawani Jon ri heiwani Farisi hima le, e, Satiyusi hima le uku wunu yasi kinani ya wu ta. Wowani ya wunu ri sawe, “Kunu kapwa hopo to raro che hinga. Namoto kunu sawewani Gotri nomo omwesika kunu hakondau sumbu tini ku hanjaꞌai ki ku hambwandau? nsUWu tani wui kapwa sumbu amwei wu saweni gumwa wu siwani Jon Jotan gara tiki uku ti ya wunu ri yasi.
rKa gisi ki Jerusalem kipe hima le, Jutiya pe hima le, e, Jotan gara ki takaisini dau hima le okwe, wunu tinda Jon tambwa ya wu ta. -qSJon kamel kopika tiki wosiro nikaꞌari hime ti ri injisini leti ti himamandemu tiki ri dahapisini omwengape tinga fuku ki dau mwanungwa uku tinga ri andaro. pImbihumbwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima ri, Aisaiya, to Jon ni ka hinga ri sawero,“Hima da nambwe michi ki hima fori ri takisopo ki ri uchani ka hinga o ri sawenda, ‘Apukolaka ri numbo ma ku nambusini ri ino numbo rihi ti ma ku norukwe.” ’ o{Wondani ka hinga ya wunu ri sawe, “Kunu kapwa sumbu kuhi ti gumwa ma ku si. Hewen ki da kwambu ti tani takaihiro.” ;n qKa gisi ki uku yasindau hima, Jon, ya ri sukwa. Wosini Jutiya mapwa ki dau hima da nambwe michi tiki ri dasini ele kipe himiyama hurahama leni Gotri mwanji ti ya wunu ri bwanda. rm]Ri ini ko fotiki ya ri liti. O ko hi ti, Nasaret. Woro o sumbu hinga sukwaro ti, Gotri mwanji bwarakarandaro hima lei mwanji hingambwa mwe naha siraro. Wunu ete sawero: “Wunu apa Nasaret pe hima hinga ya rini wu uchakonda.”glGWu ini ya ri mendi, Akeleyas to ri yapai Herot i wa tiki Jutiya lei King apukolaka ri etiro ti. O keke Josep o mapwa ki ri i kinani ya ri aki. Wowani tukuki fotiki Gotri Josep ni sawewani Galili mapwa tokwe ya ri i. PkEte wowani Josep ri saini ri che humwe ga Isurel ko tokwe ya wu ai i. {joWosiwani dani ini Herot ya ha. Ete wosiwani Isip ko tiki Apukolaka i ensel Josep tambwa tukuki tiki tani ya rini sawe, “Ma saini o che ri nuwai ga ma fini rani Isurel ko tokwe ai i. Ka che ni yeni si ki hambwandaro hima le hahiro.” i)“Wu mendiwani Rama ko tiki ata fo gindani au laka ya ichakanda. Resel to ele ti che le keke ya ti ichakanda.Wondawani ele himiyama hurahama ti sembe hinde tini wu wahapi kumbwa. Hinde wowani, kale ti che tini ga da nambwe.” Josep ga ri che humwe ga wu ai taro. hwKa sumbu hinga ti, Gotri mwanji bwarakarandaro hima, Jeremaiya, to sawero hingambwa siraro. Ka hinga ri sawero. bg=Dani ini Herot hambwahiro, kale nika sukwa mapwa tokwe dau hambwandau hima le rini gamboro. O keke sembe rihi ti enge omwesika ya rini a. Ete wokoni hima fwele ri humbwewani Betelehem ko ga o ko ni takaisini dau ko ele ga tinda ya wu i. Wu ini hurahama che asama fisi diki nambwe ele che hinga tinda ete ya wu yeni si. O sumbu hinga Herot wosiro ti, kale hambwandau himako rini sawero mwanji tini ri ai kilisini asama fisi ni diki nambwe che leni wu ye ki ri sawero. \f1Wu isini Isip ko tiki ete wu da dani Herot haro gisi tiki ya wu ambwe. O sumbu hinga siraro ti, ka Apukolaka i mwanji bwarakarandaro hima ri takisopo tiki bwaro mwanji hingambwa mwe naha siraro. Ka hinga ri sawero, “Hurahama che ahi Isip ko tiki o da. Wosiwani rini ani uchawani taro.” Herot sawewani che miyafo naha yeni wu sindaro. Ye+O hinga nawani Josep saini ri che humwe rani Isip ko tokwe niliki ya ete wu i. 8di
Wu isiwani Apukolaka i ensel fo tani Josep ni tukuki tiki ya rini sawe, “Ma saini mi che humwe rani Isip ko laka tokwe akini i. Wosini Isip ko laka tiki ya ma ete dawa mwanji fo mini a sawewa pwe mi bwe ta. Hinde wowani, Herot o hurahama che ni wakineheisini o rini yeni si ki ri hambwandau.” hcI Wosini wu tukuyandawani Gotri niliki tukuki tiki autangi mwanji wunu hani ya sawe, “Apa Herot tambwa ku ai i kei.” Ete wowani nurumbu numbo ba fotiki wui ko tokwe ya wu i. Josep ga ri che humwe ga Isip ko tokwe wu iro 9bk Ete wosini o aka ki wu raruni wu heiwani o che ri nuwai Mariya ga ya da. Wondawani, wu opulisini seke wuhi ti wu ombungwesini o che ni ya lotu wo. Wosini bokis wuhi ti wu tukwasini ele mwaꞌambwe kipe naha ya rini wu ha, gol, kuwa chele hiki saindau paura ti, e, kuwa chele mwaꞌambwe hi foti, sanda. Ha
Wosiwani o isangi ni wu heikoni sembe wuhi ti kipe naha ya i. V`% Wowani wunu king apukolaka ri mwanji ti wu mendisini ya wu i. Wondawani ka isangi imbihumbwa nika sukwa mapwa tokwe wu heiro o isangi to ai mwaseni ini o che tukuyandau aka tuwo tenge naha ki ya da. q_[Wowani rini wu sawewani wunu ri humbwewani Betelehem ko tokwe wu ikowani ya ri sawe, “Ku ini tau kwambu ku ani ka che ma ku wakinehei. E, ku heiwa mwanji ti ma ku ani humbwewa a mendi. Wowa ani okwe ani ini rini ni a lotu wo.” ^7O mwanji hinga ti Herot ri mendifuni nika sukwa mapwa tokwe dau hambwandau hima ele ni ya wunu sili, “Hinde gisi naha ki ka isangi siraro?” ]‘Mini Jutiya kipe Betelehem. Mini apa Jutiya ni aulindau hima laka lei nindo ki jepini mi sirinandau hinga ti, mina. Minambwe naha. Hinde wowani, mini ki hima apukolaka fo sukwakondau, wowa rindo ai hima kupu, Isurel, leni ri aulindakonda.’ ” \!Ete wowani wunu ga ya rini wu sawe, “Jutiya ki dau Betelehem ko tiki. Imbihumbwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima ka hinga sawero, 0[YWofunu Herot ele Jutiya kipe puris hima i apukolaka lenga Gotri lo mwanji hambwandau hima lenga wunu ri wausini ya wunu ri sili, “Ka Kurais so ko ki sirakondau?” !Z;Ete wowani Herot king apukolaka o mwanji hinga ri mendikoni ete ri apapana. Wowani Jerusalem pe himiyama hurahama wunu okwe o hingambwa ya wu apapana. +YO“Ka che ako, Jutiya himako i king apukolaka waꞌaino che soki dau? Rini ni mekuro isangi nika sukwa tokwe nu heiro. Wosini rini ni lotu nu wo ki nu tanda.” WX )Jutiya mapwa tokwe Herot to king apukolaka daro gisi tiki Mariya Jisas ni Betelehem ko tiki ya ti ra. Ti rasiwani dani ini nika sukwa mapwa tokwe dau hambwandau himako Jerusalem ko tiki wu tani ya wu sawe, W Woroti Josep ri humwe ga tukuya nambwe ete da dawani ri humwe hurahama che ya ti ra. Wowani ri hi ti, Jisas, ya ri uchasi.zV oEte wowani Josep tukuyandaro ti, ri ai saini Apukolaka i ensel rini sawero hinga ri humwe hinga ya ri toro. @U {“Ma mendi, humwe chongo foti sembe tinga ti dani, hurahama che fori o ti rakonda. Wowa hi rihi ti, Emanuwel, ma ku uchasi.” O hi mwanji mu mwe ti ka hinga: Gotri nunu ga ete dau. OT Delehaꞌa sumbu siraro ti, o imbihumbwa Apukolaka to Gotri mwanji bwarakarandaro hima foi takisopo ki sawero mwanji mwe naha sukwa kinani siraro. Ka Gotri mwanji bwarakarandaro hima ete sawe: 1S ]Apa hurahama che ni o ti rakonda. Wowa hi rihi ti, Jisas, ma uchasi. Hinde wowani, rini himiyama hurahama wui kapwa sumbu rani ri humbwesini wunu ai ri ratano hima.” R {Josep o tini ete ri hambwandani, tukuki tiki ri tukuyaneheiwani Apukolaka i ensel fori rini tambwa tani ya rini sawe, “Josep, Defit i che, apa mi humwe Mariya mi toro ki aki kei. Ma mendi, o sembe ga dau che oti, o Gotri Himamwale to tini haro. Q 9Ti hurache, Josep, rini hima kipe naha. O keke ri humwe Mariya ni huruhumba ti ri ha ki ri diyaha. O hinga keke nimba gainani tini andosiwa ti da ki. ^P 7Jisas Kurais ni raro mwanji mu ka hinga sukwaro. Ri nuwai Mariya Josep ni hopwe kinani mwanji ya wu inji. Wosiwani funda fi tukuya nambwe fi dani Mariya Gotri Himamwale to tini yohosiwani che tinga ya ti da. *O OEpuraham kale ri hima kupu hinga tinda ete ta tani Defit ki ambwero ti, tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi opuriꞌopuri. Wowani Defit ele ri hima kupu hinga tinda ete ta tani Bapilon ko ki wu daro gisi ambwero ti, tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi opuriꞌopuri. Ka Bapilon ko ki wu daro gisi ete ta tani Kurais sukwaro gisi tiki ambwero ti tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi opuriꞌopuri. Mariya Jisas Kurais ni raro N Ete wowani Jekop ga Josep ni ra. Wosiwani Josep Mariya ni hopwe. Wosiwani Mariya to Jisas ni rasiwani apa, Kurais, hi rini wu nandau. hM KEte wowani Elaiyat ga Eliesa ni ra. Wowani Eliesa ga Matan ni ra. Wowani Matan ga Jekop ni ra. bL ?Ete wowani Eso ga Setok ni ra. Wowani Setok ga Ekim ni ra. Wowani Ekim ga Elaiyat ni ra. rK _
Ete wowani Serapapel ga Apaiyat ni ra. Wowani Apaiyat ga Elaiyakim ni ra. Wowani Elaiyakim ga Eso ni ra. hJ K Bapilon ko ki wu dasini Jekonaiya Sialitiyel ni ra. Wowani Sialitiyel ga Serapapel ni ra. I 7 Ete wowani Josaiya Jokonaiya ga ri hiparakambwe lenga wunu ri ra. Ka gisi Isurel himako wunu raꞌaini Bapilon ko ki hima kicha hinga wunu andosiro. jH O
Ete wowani Hesekaiya ga Manasa ni ra. Wowani Manasa ga Emos ni ra. Wowani Emos ga Josaiya ni ra. gG I Ete wowani Asaiya ga Jotam ni ra. Wowani Jotam ga Ehas ni ra. Wowani Ehas ga Hesekaiya ni ra. kF QEte wowani Esa ga Jehosafat ni ra. Wowani Jehosafat ga Joram ni ra. Wowani Joram ga Asaiya ni ra. iE MEte wowani Solomon Riyapoam ni ra. Wowani Riyapoam ga Apaisa ni ra. Wowani Apaisa ga Esa ni ra. D }Ete wowani Jesi ga King Defit ni ra. Wowani Defit ga Solomon ni ra. Solomon ri nuwai, Yuraiya to metengei tini hopwero. C Ete wowani Salumon ga Boas ni ra. Boas ri nuwai, Rehap. Wowani Boas ga Opet ni ra. Opet ri nuwai, Rut. Wowani Opet ga Jesi ni ra. jB OEte wowani Ram ga Aminatap ni ra. Wowani Aminatap ga Nason ni ra. Wowani Nason ga Salumon ni ra. }A uJuta rini Peres hima pe Sira ni ra. E, fi nuwai hi ti, Tema. Peres rini Heseron ni ra. Wowani Heseron ga Ram ni ra. r@ _Epuraham rini Aisak ni rawani Aisak ga Jekop ni rawani Jekop Juta ga ri hiparakambwe lenga wunu ra. r? aDelehaꞌa Jisas Kurais ri atei hima le hi wuhi. Jisas ri atei, Defit. Wowani Defit ga ri atei, Epuraham. Z>-5Wosini gisi gisi wunu Gotri aka laka tiki Gotri hi tini ya ete wu rasainda.O=4Wosiwani eripeꞌaripe omwesika tinga Jerusalem ko tokwe ya wu ai i. X<)3O sumbu hinga ri wo wo wunu ri andosiwani Gotri hewen ko tokwe ya rini rakau. ;2Wosini wunu ri raꞌaini Betani ko tiki wu ambwesini ri tapa ti ri rasaini Gotri kwambu wu toro kinani mwanji ti ya wunu ha. h:I1Ma mendi. Ka mwaꞌambwe Yapai kunu ha ki bwasiro ti, apa kunu tambwa a rumbwewa o sikakonda. Kunu do ko laka ki ma ete ku dawa hewen pe kwambu ti kunu tambwa tani sa kunu yoho.” Gotri Jisas ni hewen ko tokwe ai rakauro P90Kunu dele sumbu hinga ni ku heini ku mendiro ni amwei o ku sawekonda. 8/Wosiwa ri hi tukumbwa do nuwe mapwa laka kipe hima leni Gotri mwanji kipe wu bwandawa kapwa sumbu wuhi gumwa wu sisini sembe Gotri ni wu hawambwa Gotri wui kapwa sumbu ti ri rani ri rumbweno. Woro do tau hinga Jerusalem ko tiki metengei wu rasaikonda. 7{.ya wunu ri sawe, “Gotri chengi ka hinga sawero: Kurais amwaka ri mendisiwa gisi namili iwa matimat tiki ri ai saino. T6!-Wosini Gotri chengi ni wu hambwa kinani inaka wuhi ri wosiwani wulisiwani 5 ,Wosini ya wunu ri sawe, “Imbihumbwa kunu ga a dani ka kunu a sawe to: Moses kaisiro Gotri lo mwanji, ele Gotri mwanji bwarakarandaro hima kairo chengi, e, Sam chengi, ele chengi hinga ki sawero mwanji hinga tinda ete mwe mwe naha o sukwakonda.” <4s+Wowani oti ni toroni wui miyaningisopo ki ya ri a. =3u*Wowani wu turo fwaiꞌomwe tipa foti ya rini wu ha. /2W)Wowani ya wu eripeꞌaripe. Woro sembe ti mwe naha wu ha nambwe ete wu wohambwakahambwandawani ya wunu ri sawe, “Hinde, kunu ahirahi fwele dohaꞌa ki dauꞌu?” >1w(O hinga ri bwakoni ri seke tapa ti ya wunu ri meku.] "0='Seke tapa ahi ti ma hei. Ando a dau. Tapa kuhi ma ku ani toromendinehei. Ambusuwa ti do ku ani heindau hinga hima tape tinga hapa tinga da nambwe.” [ i/K&Wowani ya wunu ri sawe, “Hinde wowani ku apapanandau? Hinde wowani inaka fisi ku hambwandau? g.G%Wowani rini wu heikoni wu apapanani ya wu aki. Wunu ete wu hambwaro, oti ambusuwa to siraro. ^-5$O mwanji hinga ni ete wu bwandawani Jisas wui nindo tiki ri sukwani ya ri eti. ,+#Wowani fini ga ele numbo tiki sukwaro sumbu ga bereti ri lepikandawani rini ni fi hambwaro sumbu ga ya wunu fi sawe. Himache le Jisas ni heiro V+%"ya wu sawenda, “Apukolaka mwe naha ai saisini Saimon mu ki ri sukwaro.” ?*w!O hinga fi bwasini fi saini metengei Jerusalem ko tokwe ya fi ai i. Fi ini fi heiwani ele tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi funda Himache lenga wui nau fwelenga funda wu wausini F) Wowani ya fi anambwa anambwa, “Numbo tiki nu tandani nu anambwandawani Gotri chengi pe mwanji mu mwe ti sini ri sawekawendaro ti, ka gisi naha ki sembe sihi ti hi hinga ete saindaro.” ( O hinga ri wosiwani sembe we pe miya fihi fi ripawani ya rini fi hambwa. Wowani o ki ete ri gainasiwani rini fi ai hei nambwe. 'y Wosini ahirahi ti wu akoni Jisas fini ga litisini bereti ri rukosini Gotri ni ri weseꞌasini ri lepikani ya fini ha. &/ Wowani findo rini fi torosisini ya sawe, “Mini sini ga ma da. Nika ti raihiro, ya hundukonda.” Wowani ri heifuni ri raruni fini ga ya ri da. _%7 Woro wu ini o fi indau ko ti ya wu takai. Wowani Jisas ete ri inda ki ya ri wo. M$Wosini Moses kairo chengi le, e, ele Gotri mwanji bwarakarandaro hima le kairo chengi le, ele chengi ki ri ambwesini ele Gotri chengi hinga ki rini ni bwaro mwanji mu mwe ti ya wunu ri sawekawe. #%Hinde wowani ki hambwa nambwe, mwe naha ka hinga wu sawero ti? E, Kurais amwaka ti ri mendisinimbwa Gotri ki hi omwesika rihi ri torono.” L"Wowani Jisas ya fini sawe, “Kini ambwatinambwati naha. Kale Gotri mwanji bwarakarandaro hima le sawero ele mwanji hinga tinda ete sembe ku handa nambwe. Kini inaka kihi ti emendiki naha. !#Wosiwani nui nindo tiki daro hima fwele saini matimat tokwe wu ini heiwani himiyama le sawero sumbu hingambwa. Woro rini wu hei nambwe.” > uWu ini Jisas hima tape dinga ti wu hei nambwe. Wosini wu ai tani ya wu sawe, ‘Nu ini ensel fopini nui miya kumbwa nu heiwani ete nunu sawe, “Jisas himamwale tinga dau.’ ” 5Wosiwani apa chumbwa nurumbu nui hima kupu humwe fwele wu tani nunu sawewani nu apapanaro. Ele humwe nurumbumbwa kwandi tinga matimat tokwe wu iro. \ 1Nunu imbihumbwa ka hinga nu hambwandaro: ‘Kari hima to nunu Isurel pe hima lei nomo ni ri rani ri rumbwewa nu lalaunano.’ Woro mwanji fonga o da. O sumbu hinga sukwaro ti, gisi ti apa namili hinga ya inda.
] ~t}}4||{{zzxx'w(v ttt
sDrp1o&nmlkk
j9ihhggfJe|dcbnaax`_l^]]\T[[oZZ^YpX]WW ViUU?TT SRQPOnNNIM[KJJI$GGFEDD;CBBAE@@R?>=<;;:998?76|557433C2~10//-,+*)''&%%
$E##!"! } y g _ww /qP
N
#7o ] 3k_
“Dohaꞌa ko kipe hima le raisi apwe fisi tini 10 toea tiki wu randau. Woro kui Yapai to ohouna nambwe nawa dele raisi apwe hinga fori hinde nuwe ki sika kumbwa. njU
Apa kunu hima tape tini yeni sindau kapwa hima leni ku aki kei. Wunu himamwale kuhi tini sumbu fo hinde kunu wosi kumbwa. Mina. Dohaꞌa hima naha numbwa ma ku aki, hi laka tiki himamwale tinga hima tape tinga kunu uno ti keke. i}
Do mwanji niliki tiki kunu a sawendau ti kunu ga ele hima i miyaningisopo ki tapwaki naha ki ma ku sawe. Dohaꞌa mwanji usari naha wasamba sopu tiki kunu a sawewani ku mendindau ti, kunu ga mwangi hinga ki ma rau ku etisini hapa tinga ma ku sawe. 'hG
“Kunu apa wunu aki kei. Woro ele yanisini dau sumbu le amwei sukwakondau. Wowa ele yanisini bwandau mwanji okwe hima le wu mendini ya wu hambwakonda. ^g5
Sukul che ri tikisa rihi hambwandau hinga ri hambwawa oti kipe naha. Woro, tau ra himache o hingambwa, ri hacha rini hinga etiwa oti kipe naha. Aka chele hima mwe ri, ani ni Saiten hi tiki ani wu uchasindau. Woro hingambwa apa o aka kumbwa ani ga dau hima leni kapwa hi naha ki kunu uchasikondau. Hima le Gotri numbwa mwe naha ki sa wu aki |fq
“Sukul wondau che ri ri tikisa ni dikinda nambwe, e, tau ra himache fori ri hacha ni dikinda nambwe. Mina. Se
E, ko laka foki walambe sumbu kunu wu wosiwa ma ku akini ko laka fo tokwe ma ku i. Mwe naha ki o kunu a sawenda. Tau kuhi ti Isurel ko laka le ku humbu nambwe ete dawa, do Hima ri Che o ri ai takonda. Dd
Apa ele himiyama hurahama ai hi keke sembe kapwa o kunu hambwakonda. Woroti ai himache fori ani naha ni ete ri hambwandano ti, gisi jipe rihi humbuwa ai Yapai Gotri o rini raꞌaikonda. hcI
“Ai hi keke hima fori ri analongo forini kotimwowa hima ba fwele wu tani o rini wu yeni wu sikonda. Yapai fori okwe apa ri che rini o hingambwa o wosikonda. Che le apa wui nuwai yapai ni o hingambwa o wu wosikonda. “Ma ku mendi, ani fe che asa che hinga kunu a humbwekondau, kapwa asa lei nindo tiki. Woroti kunu walaꞌasa le wu hambwa hambwa wu ichiꞌuchandau hinga o sumbu hingambwa ku torosini ku wosino sumbu ti ma norukweni ku hambwasini pwe ku bwe ra. Wosini apweyilo wahapisini dau sumbu hinga tunumbwa ku sirinani sumbu kipe ma ku wosinda. |]q
Mwe naha ki kunu a sawendau, ichai Gotri ele himiyama hurahama ri mwanji wunu bwano gisi ti tawa Sotom ko ga Gomora ko ga o ko fisi ni Gotri wosiro sumbu kapwacheche hinga, o ko ni wosino sumbu tito omwesika laka fo. Nomo miyafo o sirakonda. ^\5
E, ko fokipe hima le kunu raꞌaini wui aka tokwe kunu wu rakaruni kui mwanji ti wu mendi nambwe nawa, o ko ki wu dau aka lengu wuhi ku hanjaꞌaisini ku ikoni seke hapi ti ma ku yemburunasini ma funda ete ku i. 8[i
Ete wowa o aka chele hima mwe ri kunu ri ohounawa Gotri sembe wahapi ti mwe naha o wunu ri hakonda. E, kunu ri ohouna nambwe nawa Gotri sembe wahapi ti kunu ki o ai takonda. qZ[
E, ku ini aka foriki ku raruwa o aka chele hima ni Gotri sembe wahapi rini ha kinani ma rini weseꞌa. qY[
“Ku ini ko laka foꞌo ko che fo ku raruwa norukweni ma ku hei, hinde na hima rito sumbu rihi ga inaka rihi tinga kipe naha. Wowa ori hima ga ya ma ku da. Dani ini o ko ku hanjaꞌaikoni pwe rini ku hanjaꞌaisini ku bwe i. 4Xa
Wondani apa barasipeni ti, siyoti fisi, su ti, e, diyandau kumbo ti, apa ku rani i kei. Minambwe naha. Hinde wowani, tau ahi ra ki ino hima ri hima le o rini yakwakonda. KW
“Ku ikoni ya ti kui kowe tiki ku warosini ku raꞌai kei. lVQ
Wondani hahungo dau hima le kipe ku wosini, e, haro hima le ma ku ai rasainda. Ete wondani sechi okwe aro hima le kipe wunu ku wosindani himamwale kapwa dau hima le okwe ma ku sawewa o himamwale kapwa sa sirani sa inda. Hima okula kinani kunu ani haro kwambu ti ya tiki ku ra nambwe. O keke hahungo hima le ma nimba ku rasainda. Apa o ki ya ku toro kei. {Uo
ka mwanji hinga ni ma wunu ku sawe, “Hewen ko kipe Gotri kwambu ti hima i sembe auli kinani tani takaihiro.” [T/
Kunu fe che asa che hinga ichiꞌucharo Isurel ri hima kupu le tambwa ma ku ini, S
Jisas ele tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi himache rihi leni ri humbwewani wu ikowani ya wunu ri sawe, “Ku ini ele biya hima ba fwele tambwa apa ku raru kei. E, ku ini apa Sameriya himako wui ko ki ku raru kei. Minambwe naha kunu a nasindau. WR'
Wowani Saimon, Jutiya ko keke gangambanindau hima fori, rini ga Jutas Isukariyot, Jisas ni miho lei tapa tenge ki haro hima. Jisas ele ri tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi himache rihi leni tau ri haro Q1
Ete wowani Filip hima pi Batolomiyu. Wowani Tomas hima pi Matiyu, rini takisi ya torondau hima. Ete wowani Alafiyas i che, Jemis hima pi Tatiyas. oPW
Kale ri tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi himache hi wuhi ti kale: Metengei naha ri esiro hima, hi rihi ti, Saimon, hi rihi foti Pita, rini ga ri analongo, Anduru. Wowani Jemis, rini Sepeti che, rini ga ri analongo, Jon. oO Y
Jisas ele ri tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi himache rihi leni ri uchawani rini tambwa wu tawani Gotri kwambu ti ya wunu ri ha. Wosiwa himamwale kapwa rani wu humbwewa ele himiyama hurahama hahungo wuhi ti kipe wunu wosi ki. N1 &O hinga keke o yapai chele tau hima ni ma ku ucha, wowa tau ra hima fwele ri rumbwewa sa wu ini ahirahi tuko oti numbuni sa rini wu wausi.”~Mu %Wowani ri himache leni ya ri sawe, “Ahirahi miyafo rupwa tiki otokunasindau. Woroti tau ra himache miyafo nambwe. [L/ $Wondani ele himiyama hurahama miyafo ni ri heini sembe rihi ti wunu keke ya ri wonda. Hinde wowani, sembe wuhi ti nomo miyafo wu andani hahungo miya hinga ya wu siranda. Wunu fe asa, yapai chele nambwe hinga. dKA #Wosini Jisas ele ko laka ga ko cheche ga tinda ete ri ini Kurais tani ele hima i sembe aulino Gotri mwanji ti o wui lotu wo aka tiki wunu ondiyakandiyandani ele wui hahungo ba fo ba fwele kipe ya wunu ri wosinda. J "Ete wowani ele Farisi hima to ka hinga ya wu sawe, “Rini ele himamwale kapwa rani ri humbweꞌindau ti, o himamwale kapwa aulindau hima laka i kwambu torosini ele himamwale kapwa rani ri humbweꞌindau.” Jisas himiyama hurahama le keke ri wondau I !Wu ratawani Jisas o himamwale kapwa ni sawewani ya akini i. Wowani o mwanji bwanda nambwe hima ri apa mwanji ya ri bwanda. O hinga ri wosiwani ele himiyama hurahama wu apapanani ka hinga ya wu sawe, “Imbihumbwa ka hinga sumbu Isurel ko tiki sukwa nambwe.” H} O hinga fi wondawani hima fwele himamwale kapwa dasini takisopo rihi dimisiro hima o rini Jisas tambwa ya wu rata. {Go Worotito fi ini hoko tokwe fi raruni Jisas fini wosiro sumbu o tini ele mapwa hinga tinda ete ya fi saweni inda. F+ Wowani miya fihi ti ya fi ripa. Wosiwani Jisas mwanji kwambu fo ka hinga ya fini sawe, “Kini hambwafwaꞌai. Foki apa hima fori mendi ki.” E+ Ete wowani tapa rihi ti miya fihi tiki ri owesini ya ri sawe, “Kini ani ni sembe mwe naha ki haro ti keke miya kihi ti kipe sa kini wosi.” D Ete fi uchandawani aka tiki ya ri raru. Ri raruwani miya sa hima fisi opi rini tambwa ya fi i. Fi ini fi raruwani Jisas ya fini sawe, “Miya kihi ti kipe a wosi kinani sembe ani ni mwe naha ki haroꞌo?” Wowani fini ga ya rini sawe, “Ei, Apukolaka.” AC{ Wosini Jisas o ko ri andosini ya ri i. Wondawani miya sa hima fisi ri gumwa tokwe rini sirinani ini ka hinga ya fi ucha, “Mini Defit i che, sini keke mi woni ma sini okula.” B Wosiwani o mwanji to ele mapwa laka hinga tinda ete ya chiki. Jisas miya sa hima fisi ga mwanji bwanda nambwe hima ringa kipe ri wosiro A Wondawani ele himiyama hurahama miyafo ri sawewani wu sirawani, Jisas raruni o humwe chongoche i tapa ri torowani ya ti sai. @# Wondawani Jisas ya wunu sawe, “Kunu ma akini i. O bai humwe che ha nambwe, nimba tukuyandau.” Ete wowani wunu rini ni ya wu sawehingi. D? Wosini Jisas o hiꞌucha hima ri aka tokwe ya ri i. Ri ini ri heiwani hima fwele hambangini ti wuichindawani himiyama hurahama fwele wu ichakandani wasamba miyafo naha ya wu wonda. k>O O hinga ti hambwasini ti torowani Jisas jamekoni tini heikoni ya tini sawe, “Ai che, sembe nihi sa wahapisini sa da. Sembe ani ni ni haro ti keke apa kipe ti ni wosihiro.” Ete wowani metengei ete o humwe kipe ya ti wosi. =- Hinde wowani, inaka tihi tiki ka hinga ti hambwandaro, “Ani ini tapa ahi ti nikaꞌari tumafu rihi kumbwa ani torowa kipe naha ani wosino.” b<= Wondawani humwe foti okwe o ki ya ti da. O humwe akawe ti daro asama ti tapaꞌangi tapaꞌangi ini hatachi fisi ti daro. Woro o humwe to Jisas gumwa tiki takai ti ini Jisas i nikaꞌari tumafu tini ya ti toro. {;o Wowani Jisas saini ya rini sirinani ya ri i. Rini sirinani iwani Jisas himache le okwe ya fini sirinani ya wu i. : Jisas o mwanji ni ete wunu ri sawendawani hi ucha hima laka fori ri tani ri mu tiki ri ombungwesini ya ri sawe, “Ai himiyama che ti apa chumbwa naha kumbwa ete haro. Woroti mi tani tapa mihi ti ti tape tenge tiki ma owewa sa ai tani wanda.” 99 E, hima fori waini uku ako ti omwe tupu ki wosiro kowe simba tiki apa hinde guto kumbwa. O hinga ri wowa apa waini uku oti sukwa talekoni omwe tupu ki wosiro kowe o tini lefehewa waini uku oti lohohonani sikano. Woro hima fori omwe tupu ki wosiro kowe ako ki waini uku ako gutono ti, apa kipe naha tumbwa ete dano.” Jisas nikaꞌari rihi tini tororo humwe kipe ti wosini hima laka ri che tini ai rasairo {8o “Hima fori nikaꞌari ako sumbu foti ratasini nikaꞌari simba sopu fotini apa hinde kapa kumbwa. O hinga ri wosiwa, apa o nikaꞌari ako sumbu sopu o tini yekichani kapasiro gamba tokwe ai lefeheno. Wosiwa sopu ti apa omwesika naha. O7 Wowani Jisas ga ya wunu sawe, “E, hima fori humwe apambwa naha hopwesini ele ri hima kupu lenga ete ri dawa ele hima sembe nomo hinde wu a kumbwa, mina. Woro dani ini ichekaimbwa rini toroningini raꞌaino gisi kumbwa ri hima kupu le ahirahi ti ya wu hakikonda. Jisas sawero, mwanji hukwe ga mwanji ako ga anara hinga P6 O gisi hinga ki gisi fo Jon ri himache le Jisas tambwa tani ya rini wu sawe, “Hinde wowani nunu ga ele Farisi hima lenga ahirahi nu hakindawani ele himache mihi to ahirahi hakinda nambwe?” B5}
Kunu ma ini Gotri chengi tiki dau ka mwanji ni ma ku hambwanda. Gotri ete sawero: ‘Ani anguꞌomwe ani ni handau sumbu ti a diyaha. Ani hima keke wondau sumbu tini ani okokonandau.’ Ani ele hima kipe ni ucha ki a ta nambwe. Mina. Ani ele kapwa sumbu wondau hima le kekembwa a taro.” Ahirahi hakindau sumbu E4 Wowani Jisas o hinga ri mendini ya ri sawe, “Hahungo mendinda nambwe hima le wunu apa dokita tambwa hinde wu i kumbwa. Mina. Hahungo mendindau hima letombwa apa dokita tambwa ino. J3
Wu andawani ele Farisi hima Jisas himache leni wu heini ya wu sawe, “Hinde wowani kui Apukolaka ri ele takisi ya torondau hima, e, Gotri lo mwanji hikisandau hima lenga ahirahi ri andau?” i2K
Dani ini Jisas aka we rihi tiki linindani ahirahi ri andawani takisi ya toro hima miyafo naha, e, Gotri lo mwanji hikisandau hima miyafo naha ya wu ta. Wu tani Jisas ga ri himache lenga wu litisini ahirahi ya wu anda. `19 Dani ini Jisas ri ini ri heiwani, hima fori takisi ya torondau aka tiki lininda, hi rihi ti Matiyu. Wowani Jisas ya rini sawe, “Mini ma tani ani sirina.” Ete wowani ri saini ri tani Jisas ni ya ri sirina. A0{ Ete wowani kale himiyama hurahama miyafo o tini wu heini wu akikoni ya wu hambwa, Gotri ka kwambu hinga o hima ni haro tini. Wondani Gotri hi tini ya wu rasai. Jisas Matiyu ni ucharo :/o O hinga ri nawani ri saini ri aka tokwe ya ri i. . Dori Hima ri Che kwambu torosini do nuwe pe hima i kapwa sumbu rani humbwendau, o sumbu ni ku hambwa kinani apa sumbu fo kunu a mekukonda.” Jisas o hinga ri sawesini talihapa dinga ba dau hima ori ni ya sawe, “Ma saini mi minatopo toroni mi aka tokwe ya i.” -3 Woro, so mwanji to amwei naha, e, ete a sawewa, ‘Mi kapwa sumbu a rani a humbweꞌihiro,’ wo ete a sawewa, ‘Kipe mi wosini ma saini ya i’? ,7 O hinga wu hambwawani Jisas wui inaka ti ri hambwahiro. Wosini ya wunu ri sawe, “Hinde wowani kui inaka ki o inaka kapwa hinga ku hambwandau? +5 Ete wowani kale Gotri lo mwanji kipe naha hambwandau hima fwele wui inaka tiki ka hinga ya wu hambwa, “Dori hima Gotri ni saweholiyandau.” H* Ri rachisiwani talihapa dinga ba hima forini tei tenge tiki rini wu owesini Jisas tambwa ya rini wu rata. Wowani Jisas wui inaka ti ri heiwani rini ni sembe ti wu hasindau. Wosiwani Jisas talihapa dinga ba wosiro hima o rini ya ri sawe, “Ai che, sembe mihi sa wahapisi. Mi kapwa sumbu ti a rani a humbweꞌihiro.” t) c Ete wowani Jisas kanu tenge tiki ai ri rauni ri litisini fwanjuwei angi tokwe dau ri ko tokwe ya ri rachi. K("Ete wowani o ko laka kipe himiyama hurahama le Jisas ni wakini wu tani ya rini wu hei. Wosini mwanji kwambu tiki ya rini wu sawe, kahaꞌa nuwe wuhi ri andosini mapwa fo tokwe ri i kinani.h'I!Ete wowani ele fe aulini dau hima le okwe wu akini wu ini ko laka ki wu raruni ele sumbu hinga sukwaro tini tinda ya wu sawe. Wu sawero bomo foti himamwale kapwa ga daro hima fisi opi ki sukwaro sumbu tini wu sawero. j&M Wowani ya wunu ri sawe, “Ma ku i.” Ete wowani opi hima fisi wu andosini wu ini ele fe ki ya wu raru. Wowani ele fe hapa tinga wu namani wu ini kapwa kimba tiki wu raini fwanjuwei o ki uku sumbwe ti wu ani ya wu ha. D% Wowani ele himamwale kapwa to hapa tinga wu uchani Jisas ni ka hinga ya wu sawe, “E, nunu mi rani mi humbwe kinawa, kale biya fe miyafo naha dau ki ma nunu humbwewa nu ini nu raru.” L$ Wondawani fe miyafo naha apahime hingache wu dani nuwe wu uyanda. Z#- Woro findo hapa tinga fi uchani ya fi sawe, “Mini Gotri che, bwele sumbu hinga tini nunu mi wosikondau? Mwanji nunu mi bwano gisi jipe ti wayambwa. Ahaꞌa nimba nunu ni amwaka mi ha kinani mi taroꞌo?” " Wosini Jisas ri ini fwanjuwei angi tokwe Gatara lei nuwe tiki ya ri rachi. Wowani himamwale kapwa dau hima fisi, matimat tiki fi daro ti, fi tani ya rini fi hei. Fini au hima naha. O keke ele himiyama hurahama o numbo wu i kinani ya wu akinda. w!gO hinga ri wosisiwani wunu inaka tenge miyafo naha wu hambwandani ya wu sawe, “Kari hinde na hima hinga ri dasini fwa tinga ausuwa tinga ri sawewani ri mwanji ni sirinani gainaro?” Jisas hima fisi ni himamwale kapwa rani ri rumbwero o WWowani ya wunu ri sawe, “Hinde wowani ku akindau? Sembe kuhi Gotri ni ku haro ti kapwacheche naha.” Wosinumbwa ri saini ausuwa tinga fwa o tinga ya ri sawe. Wokowani ausuwa oti humbuwani fwa oti gamweche ai yembekina nambwe. } sWondawani wu ini rini wu yetelesini ya rini wu sawe, “Apukolaka, mini ma nunu okula. Walambe ya nunu ikondau.” }Ete wowani ausuwa laka fwanjuwei o tiki saikowani fwa oti yembekinani ya wunu yewalikonda. Woro Jisas rini tukuyandaro. j MWosini Jisas kanu tenge tiki ri rauwani ele ri himache okwe ya rini wu sirinani ya wu rau. N Ete wowani Jisas ya ri sawe, “Sa biya da. Ani hikisandau hima leto wui nindo tiki haro hima ni sa wu eini si. Woro mini ani ni ma sirinani tawa si i.” Jisas ausuwa laka ni ri sawewani gainaro {Ete wowani himache rihi foringa ya rini sawe, “Apukolaka, mi ani ohounawa ani ini ai yapai ani eini a sisini pwe.” dAWowani Jisas ga mwanji wasa ya rini sawe, “Dache le wunu nuwe sopu tiki dau. Me pe apwe le wunu woto wuhi tiki wu tukuyandau. Woro dori Hima ri Che to mwa rihi ti mwasakimbe ri rasaisini ri tukuyano michi nambwe.” 3_Ete wowani Gotri lo mwanji hambwandau hima fori tani ya rini sawe, “Ondiyakandiyandau hima, ai okokona ti, ele mapwa hinga mi ino ti mini a sirinani funda si i ki.” Wosini Jisas ri heiwani himiyama hurahama miyafo rini ni haweisiwani ya ri sawe, “Ma, fwanjuwei angi tokwe nu rachi.” q[O hinga ri wosiro ti, imbihumbwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima ri, Aisaiya, bwaro hinga ya ri chiki. Aisaiya ka hinga ri bwaro: “Rinjenga hahungo nuhi ti ri rani ri raꞌairo.” Hima lei wui okokona ti Jisas ni wu sirina ki. mSDani ini sunduya ki ele himamwale kapwa dau himiyama hurahama miyafo ni wu rani Jisas tambwa ya wu rata. Wowani mwanji ri sawewani ele himamwale kapwa sira akini ya inda. Wondawani ele hahungo dau hima le kipe ya ri wosi. OWowani Jisas ti tapa ti ya ri toro. Wosiwani o tape hi tini saindaro ti ya humbu. Ete wowani ti saini Jisas ahirahi tini ya ti ratoronda. Jisas himiyama hurahama miyafo ri okulawani kipe wu wosiro wgWosini Jisas Pita i aka tiki ri raruni ri heiwani Pita atako ti hahungondani tape hi ti ya tini sainda. %C
Wosini Jisas au anaye hima lei wui apukolaka ori ni ya ri sawe, “Mini ya ma i. Ai okokona ti, mini ki sukwano sumbu ti sembe mi ani haro hinga o sukwakonda.” Wosiwani o ri sawero gisi naha ki ori hima ri tau ra himache kipe ya ete ri wosi. Jisas Pita atako tini kipe wosiro Y+ Woroti, Gotri rihi naro Isurel hima kupu le, sembe ha nambwe leni, ri sawewa hundusindau hoko ki wunu rawarano. Wosiwa ka mapwa ki ichaka omwesika naha ti wu ichakandani, fu wuhi ti wu tangindomunandano.” X) “Woro apa kunu a sawenda. Himiyama hurahama miyafo nika sukwa mapwa tokwe, e, nika rai mapwa tokwe ele wu takonda. Wu tani Epuraham, Aisak, Jekop wunu ga hewen ko tiki wu litini ahirahi o wu akonda. dA
Ete wani Jisas o mwanji ni ri mendikoni ya ri apapana. Wokoni ele rini sirinani indau hima leni ya ri sawe, “Mwe naha ki kunu a sawendau. Isurel hima foni ani heiwani dori hima, ri sembe ha sumbu hinga fo da nambwe. Hinde wowani, ani okwe hi chele hima ri tako tokwe a dawani rindo ani aulisindau. Dele ai au anaye himache le okwe ai tako tokwe wu dau. E, ai himache forini ete rini a sawewa, ‘Mini ma i,’ wowa rini apa ri i sindau. E, ai himache ba forini ete a sawewa, ‘Mini ma ta,’ wowani rini ya ri tau. E, ai tau ra himache foni ete a sawewa, ‘Mini do tau ma ra,’ wowani o tau ya ri rau.” jMEte wowani ele au anaye hima lei wui apukolaka rini ga mwanji wasa ka hinga ya ai rini sawe, “Apukolaka ani hima kapwacheche. Ai aka tiki mi sira to sa biya da. Mwanji tini ma nimba sawewa tau ra himache ahi kipe sa wosi. _
7Ete wowani Jisas ga mwanji wasa ya rini sawe, “Ani ini kipe o rini a wosikonda.” ? w“Apukolaka, ai tau ra himache fori hahungo omwesika naha ri mendindani aka ki o kaka tukuyanda. Talihapa rihi ti funda dinga ba naha. Wosini amwaka omwesika naha ri mendindau.” ! ;Ete wosini Jisas Kapaneyam ko tiki ri raruwani 100 au anaye hima le wui apukolaka, rini Rom kipe, ri tani mwanji miyafo ki ka hinga ya rini sili, M
Wosiwani Jisas ya ri sawe, “Ma mendisini hambwafwaꞌai. O sumbu mi ini apa hima forini sawe kei. Gotri aka laka ki dau puris hima tambwa ma ini mi tape ti ma rini meku. Wosini Moses kaisiro Gotri lo mwanji sawendau hinga sumbwe dau anguꞌomwe mi torosini kipe ti mini wosiro ti keke Gotri ni ya ma ha. Mi hasiwa ele hima miyafo sa wu hambwa, sechi okwe mihi ti humburo.” Jisas au anaye hima lei wui apukolaka ri tau ra himache ni kipe ri wosiro X )Wowani Jisas tapa rihi ti dachinani rini haiyesini ya rini sawe, “Sembe ahi ti au ani sainda. Mini kipe ma wosi.” Ete wowani metengei ete sechi okwe rihi ti ete humbuwani ori hima kipe naha ya ri wosi. B}Wowani sechi okwe andau hima fori tani Jisas mu tiki ri ombungwesini ya ri sawe, “Apukolaka, sembe mihi au mini saiwa mi ani okulawa hahungo ahi sa humbuwa tape kipe naha a sira.” w iWosini rini kimba oti ri hanjaꞌaisini ya ri rai. Wowani ele himiyama hurahama miyafo rini sirinani ya wu i. .U Hinde wowani, rini Gotri lo mwanji hambwandau hima hinga wunu ri ondiyakandiya nambwe. Mina. Rini kwambu torosini randau hima hinga wunu ri ondiyakandiyandaro. Jisas ele mwanji rihi ri bwani ri humbukowani ele himiyama hurahama miyafo naha o mwanji ni wu mendini ete ya wu apapana. #Wosiwani ausuwa hapa tinga saini mwa laka yeni fwa omwesika talekoni aka o tini ekichakowani metengei ete lendoni walambe naha ete iro.”
E, hima fori ele ai mwanji ni ri mendini ri sirina nambwe nawa ori hima ambwatinambwati to hapi mwai tenge tiki aka ri kiro hinga. 1[Wosiwani mwa laka yeni, fwa omwesika taleni, e, ausuwa kwambu naha ki sini o aka hinde apa lendo kumbwa. Hinde wowani, o aka humokuto tenge miyafo nindo tiki ri kiro. )“E, hima fori ele ai mwanji ni ri mendini ani ni ri sirinandawa ori hima inakahambwa to aka rihi ti humokuto tenge tiki ri kiro hinga. 7Woro o gisi kumbwa ka hinga wunu a sawekonda, ‘Ani kunu a hikisandau. Kunu kapwa sumbu ku wondaro hima. Ma ku akini i.’ Aka kindau sumbu ti fisi Ka gisi jipe tawa ele himiyama hurahama miyafo ani sawekonda, ‘Apukolaka, Apukolaka, nunu hi mihi tiki Gotri mwanji nu bwandani hi mihi tiki kale himamwale kapwa nu rani nu humbweꞌindani, e, mi hi tukumbwa kale ba fo ba fo sumbu kwambu nu wo nambweꞌe?’ j~M“Kunu himiyama hurahama ka hinga apa ku hambwa kei. Ani ni ‘Apukolaka, Apukolaka,’ uchandau hima le tinda ete hewen ko ki wu raruno. Woro mina. Ai Yapai okokona tini sirinani indau hima tombwa hewen ko ki raruno. })Woro kale nimba gamboni Gotri mwanji bwarakarandau hima lei sumbu ki sukwandau ahirahi tini ku heisinimbwa o hingambwa o wunu ku hambwakonda. r|]Ele me, mwe kipe wanda nambwe hinga ti, wu seni wu humbweꞌini wu wausini hi tiki tinda ete wu tundau. f{EE, me kipe ti mwe kapwa hinde apa wa kumbwa. Wowa me kapwa ti mwe kipe hinde apa wa kumbwa. yzkWoro hingambwa ele me kipe hinga mwe kipe naha tumbwa wandani, e, me kapwa hinga mwe kapwa naha tumbwa wandau. /yWWui sumbu ki ahirahi mwe sukwawa kunjenga amwei naha o wunu ku kilikonda. Mondo tuko ti lame chele kapwa kupu ki sirandauꞌu? Wate mwe ti gama ki wandauꞌu? Mina. `x9“Kunu kale Gotri mwanji gamboni bwarakarandau hima leni ma ku hambwafwaꞌai. Wunu omwe tupu tini injisini hima kipe hinga wu gambosini kunu tambwa ele tanda. Woro, sembe we wuhi ti fuku pe kapwa asa hinga. FwWoro, himamwale kipe torondau numbo ti tingiche, wosini tau kwambu naha. Ka numbo tingiche hima funda funda naha tombwa rarundau. Nunu kale mwanji gambondau hima leni ma nu hambwafwaꞌai 3v_
“Kunu numbo cheche ki ma ku ini ku raru. Hi tokwe raindau numbo ti omwesika naha, wosini bwanja laka. Himiyama hurahama miyafo naha o numbo ni wu sirinani indau. u# “Kale biya hima ele sumbu kipe kunu ni wo ki ku okokonandau hingambwa kunu okwe o hingambwa ma wunu wo. Moses kaisiro Gotri lo mwanji ga Gotri mwanji bwarakarandaro hima i mwanji okwe wui mwanji mu mwe ti o hingambwa. Himamwale kipe tini torondau numbo cheche otW Kunu, kapwa hima le, kale che kuhi ni mwaꞌambwe kipe naha ti ku handau. O keke ma ku hambwa, hewen ko ki dau Yapai kuhi okwe, rini ni uchahambwandau hima leni mwaꞌambwe kipe naha ti kui che leni ku handau hinga kunu hakonda. usc
E, che fori tani ri yapai ni fwaiꞌomwe mwanji rini nawa, apa kapwa hopo tini rini hanoꞌo? O okwe mina. {ro “E, che fori tani ri yapai ni nakuhopo mwanji rini bwawa, apa ri yapai humokuto tini rini hanoꞌo? Mina. qE, hima fori Gotri ni ete ri uchahambwandau ti, mwaꞌambwe ete ri torondau. Hima fori mwaꞌambwe ti ri hei kinani ete wakindau ti, ori hima o mwaꞌambwe heindau. E, hima fori aka lengenumbo tini ete ri yendau ti, Gotri o aka lengenumbo ti rini dungwasindau. ~pu“Kunu Gotri ni mwaꞌambwe keke ma ete ku uchahambwanda. Wowa o mwaꞌambwe Gotri o kunu ri hakonda. Kunu mwaꞌambwe keke ma ete ku wakinda. Wowa ku wakini o ku heikonda. Aka lengenumbo ma ete ku yenda. Wowa Gotri o kunu dungwasikonda. uoc“Apa Gotri okokonandau mwaꞌambwe kipe naha mihi ti asa tini si kei. E, apa soluwara kipe yaso kipe naha mihi le fe tini si kei. Foki apa wu yititambisekoni jamekoni o kunu sekonda. Gotri ni kwambu naha ki uchahambwandau sumbu Jn
Mini nimba gambo hima. Metengei mi miya tiki dau me rungo laka tini ma rani humbweꞌi. Wosini miya mihi ti norukweni mi hei hei pwe mi hiparakambwe miya pe kapwa rungo ti mi bwe rani rumbwe. 4maBwele keke mi hiparakambwe forini ete mi sawendau, ‘Apwai, ani mi miya pe kapwa rungo ti a rani a rawaka ki,’ woroti mini okwe kapwa rungo laka foti mi miya ki o da? *lMHinde wowani mi hiparakambwe miya tiki mi misini kapwa rungoche fori dau ti mi heindau, woro mindo mi hambwa nambwe, mi miya tiki kapwa rungo laka foti dau ti? \k1Kale hima i sumbu ni kilindau tapa hinga ti, ichai Gotri okwe o hingambwa o kunu kilikonda. E, kale hima fweleni ku heini ku hambwasini wunu ku wosindau hingambwa ichai Gotri okwe o hingambwa o kunu wosikonda. Zj /“Kunu apa hima fwelei sumbu ni kili kei. Foki apa Gotri okwe o kunu kilikonda. ;io"O hinga ti keke, kunu icheki kipe mwaꞌambwe tini ku hambwa kei. Icheki kipe mwaꞌambwe kuhi ti icheki pwe ku bwe hambwa. O gisi kipe nomo mihi ti, o o gisi ki mi bwe ra. h !Woroti o keke kunu ri sumbu kipe tinga ri kwambu tinga ma ku wakinehei. Wosiwambwa kale mwaꞌambwe kipe Gotri o kunu hakonda. Pg Mina. Ele hima ba fweleto ele mwaꞌambwe keke ete wondani ra ki wu hambwandau. Woroti, kui Yapai hewen ko tiki dau to rini ri hambwasindau, ahirahi ku andani nikaꞌari le ku injisini ku dau tini. f Kunu apa inaka tenge miyafo naha ku hambwandani ete ku sawe kei, ‘Ka bwele a ni nu ano? Ka uku sumbwe bweleni nu ano?’ Ue# Apa dele fuku ki saindau ki le, icheki sarepi tiki wu yekutosini hi tiki wu humbwewa uno. Woroti, kale nimba dau ki le Gotri to wariko kipe wunu hani nimba wunu ri enependau. O hinga keke kunu dele himiyama hurahama ku dau ti, mwe naha ya ma ku hambwa. Gotri kipe naha o kunu gwarosikonda. Sembe ha sumbu kuhi ti kapwacheche naha. ?dw Woroti ete kunu a sawenda. Imbihumbwa Solomon rini mwaꞌambwe kipe miyafo naha. Woroti rini ka wariko buyani kaꞌapwe kipe naha sirandau hinga tini ri dikisini ri soꞌoi nambwe. ]c3 “Hinde wowani kunu nikaꞌari mwaꞌambwe ti keke inaka tenge miyafo naha ku hambwandau? Kale rupwa ki dau wariko ma ku hei. Hinde hinga wu sirandau? Wunu tau kwambu wu rani nikaꞌari wu wosinda nambwe. bHinde na hima kuhi forito rinjenga ri inaka tiki himamwale rihi tini kamindache ri ai ondiyasiwa gisi huwe hinga ino? Minambwe naha. aMe pe apwe le ma ku mauni hei. Wunu mwaꞌambwe keke inaka tenge wu hambwanda nambwe. Wunu ahirahi le kisini wu eini wu ratani aka tiki wu waunda nambwe. Kui Yapai hewen ki dau tombwa rindo ahirahi ti wunu ri yakwandau. Woro kunu apwe leni ku dikindau. d`A“O keke ka kunu a sawenda, kunu apa kui sembe tupu keke inaka bongo miyafo ku hambwani ete sawe kei, ‘Apa ahirahi bweleni nu ano? Uku sumbwe bweleni nu ano?’ Wondani apa kui tape ti keke ku hambwani ete ku sawe kei, ‘Ka bwele nikaꞌari ki nu injino?’ O sumbu hinga ti, himamwale kuhi ti ahirahi kekembwa ku woni, e, hima tape kuhi ti nikaꞌari ti kekembwa ku wondau. Woroti, himamwale kuhi ti, ele ahirahi ni dikini tape kuhi ti ele nikaꞌari ni dikindau. '_G“Hima fori hacha fisi ki tau ti hinde ri ra kumbwa. Apa o hinga ti forini sembe amwaka ri ani fori keke ri wono. Wosini forini sirinakoni apa forini gumwa sino. Kunu apa Gotri numbo tinga ya mwaꞌambwe tandau numbo tinga fisi ku sirina kei. Inaka tenge miyafo hambwandau sumbu E^E, miya mihi ti sawa, tape mihi ti mini hundu sindau hinga. O hinga keke sembe mihi ki dau hi ti oku nambwe nawa hundu ti omwesika naha. Hima fori hacha ba fisi ki tau hinde ri ra kumbwa w]g“Miya nuhi ti lamu hinga. E, Miya mihi ti kipe naha ete dawa tape mihi ti tinda lindana sindau hinga. g\GMwaꞌambwe kipe mihi dau ko tiki inaka mihi okwe o ko ki dau. Tape tini olohoisakandau miya ['O hinga ti keke mwaꞌambwe kipe kuhi ti hewen ko kipe sumbu ni ku sirinani ma ku wo. O hinga ku wowa hewen ko ki mwaꞌambwe kipe ni ku waundau. Hewen ko tiki, owechehopoche le andau sumbu ti, se yendau sumbu ti, e, hili yandau sumbu ti, ele sumbu hinga ti da nambwe. Z)“Kunu apa mwaꞌambwe kipe naha kuhi le do nuwe ki ku waunda kei. Dohaꞌa nuwe ki dau owechehopoche le ele mwaꞌambwe ni wu andawa mwaꞌambwe fwele se ya yekonda. Wondawani hili yandau hima le okwe aka ti setapweningisini raruni mwaꞌambwe le hili wu yandau. {YoWosiwa ele hima ahirahi mi hakindau sumbu hinga hinde apa wu hambwa kumbwa. Mi Yapai yanisini dau tombwa o tini ri hambwandau. O keke mi Yapai ele yanisindau mwaꞌambwe tinda ri heindau ti, wasa o mini hakonda. Ya mwaꞌambwe waundau sumbu XWoroti, mini ahirahi ti mi haki kinawa, weli ti mi toroni mwa simba mihi tiki ma hindini uku ti miyaningisopo mihi ma yoko. aW;“Wosini ahirahi ti Gotri ku hambwa ki ku haki kinawa apa miyaningisopo kuhi ti nimba gambondau hima lei sumbu hinga ku rata kei. Wunu wu hakini kapwa miya naha wu sirandau. O hinga wu wosiwa ele himiyama hurahama ka hinga wunu hambwa ki, dele bai hima ahirahi hakindau. Mwe naha ki kunu a sawendau. Wunu o sumbu wasa wuhi ti wu tororo. MVE, kunu ele himiyama hurahama lei kapwa sumbu ku rani ku rumbwe nambwe ti nawa, apa kui Yapai, hewen ko ki ri dau, ti okwe kapwa sumbu kuhi ti hinde rani ri rumbwe kumbwa. Ahirahi hakindau sumbu >Uu“Ma ku mendi. E, kunu ele biya himiyama hurahama kapwa sumbu wuhi ti ku rani ku rumbwewa, kui Yapai, hewen ko ki dau ti, rini okwe kui kapwa sumbu ti o ri rani rumbwekonda. NT
Apa simiyanehei sumbu hinga ki nunu raꞌai kei. Saiten tapa tenge ki nu dano keke ma nunu leningimbani rata.Kwambu laka mihi tinga hi laka mihi tinga mihi kumbwa sa ete da ete da. Mwe naha. rS] Kapwa sumbu nuhi ti ma rani rumbwe, kale hima kapwa sumbu nunu wosiwani nu rani nu humbwero hinga. AR} Apa ahirahi ti do gisi ki nu ano hinga ma nunu ha. #Q?
Kwambu mihi sa tani sa nunu aulinda.Wosiwa mi okokona tumbwa hewen ko tiki wu sirinandau sumbu hinga nunu do nuwe ki o hingambwa nu sirinanda. P# “Ka hinga ma ku uchahambwa:Nui yapai Apukolaka, mini hewen ko tiki mi dau, hi mihi ti kipe naha tumbwa ya sa wu rasainda. &OEKunu apa wui sumbu tini ku sirina kei. Hinde wowani, kui Yapai ni ku ucha nambwe ku dawani rini ele mwaꞌambwe ku heifundau ti rini metengei hambwasindau. ^N5“Apukolaka ni ku uchahambwa kinawa, apa sembe ha nambwe hima ba fweleto mwanji miyafo Gotri ni bwandau hinga ku bwanda kei. Wunu ka hinga wu hambwandau, mwanji miyafo wu bwawa Gotri apa o wunu mendikonda.
C~}}%|V{zzyvxnvttsmrr>q)ponmm'lBk}jjQj
iDhhfped>cba``_^^]]f\\P[ZYY%XWWVVV)U,T}SS2R`QQIP"O-NMLLKFIICHNGFF ECC)BA@@A?X==9;:c987T655s44c33:221f00[//,..-.,X+ )X('`&%%?$V#!!Z I p > 7-i'N{a&\
q
Z2"4
Ete wowani nuwai o ti che ni sembe ti yewani ya ti sawe, “E, uku yasindau hima Jon i mwa ni peleti tenge tiki ma owesini ma ani ha.” -Wowani tini ni mwaꞌambwe ri ha kinani ya ri sawe, “Mwe naha kari kau, mwaꞌambwe kipe naha foti keke ni ani siliwa, nini ani ha sindau.” gGGisi foki hima fwele tani Herot ga wu wausini, ri nuwai rini raro gisi tini ya wu hambwanda. Wondawani Herotiyas i himiyama che ti wui nindo tiki hukwa ti ti ra ra seke ti yitindawani Herot o tini ete ri okokonanda. >uEte wowani Herot Jon ni ri yeni ri si ki ri hambwaro, woro kale himiyama hurahama keke ya ri aki. Hinde wowani, wunu ka hinga wu hambwaro, Jon ori Gotri mwanji bwarakarandau hima. 7Hinde wowani, injelembwa Jon Herot ni ka hinga ri sawero ti keke, “Do humwe, mi analongo humwe, tini mi ratani mi hopwero ti, kipe mina, kapwa.” Mwanji mwe ka hinga: Mwase, Herot, Jon ni toroni ratani seni tiki rini injisini kalapus tiki ya rini rawaru. Bwele keke Jon kalapus tiki ri raruro? Humwe fo hi ti, Herotiyas, Herot i analongo, Filip, to tini hopwero, woro tindo mwanji mu ti ya ti musu. 0YWosini ri tau ra himache leni ya ri sawe, “Kari hima uku yasindaro hima, Jon, hasini ai sairo. O hinga keke dele kwambu tinga dau sumbu rini ki do ete sukwanda.” q ]Wowani ka gisi ki, Galili mapwa ni aulindaro king apukolaka, Herot, Jisas i mwanji suwa ti ya ri mendi. jM
:Wowani ba fo ba fo sumbu kwambu ka ko ki ri wo nambwe. Hinde wowani, sembe ti wu ha nambwe.]3
9O hinga wu bwakoni rini ni inaka bongo ya wu hambwa. Wowani Jisas ya wunu sawe. “Gotri mwanji bwarakarandau hima, ri hi ti ele ko hinga tinda chikisindau. Woro, ri hima kupu lenga ri ko minde ga hi nambwe.” W '
8Ri kahaiche le okwe nunu ga dau. Woro dele hambwa hinga sotiki ri rataro?” {
7Do che hai aka wondau hima ri che mina. E, Mariya ri nuwai mina. E, Jemis, Josep, Saimon, Jutas hima, ri hipache mina. ~#
6Ri ini hima laka ri sairo ko tiki ri raruni ele himiyama hurahama miyafo ni wu lotu wondau aka laka wuhi tiki Gotri mwanji ti ya wunu ri ondiyakandiyanda. Ete wowani wu apapanani ya wu sawe, “Dori hima ka hambwa ga ele ba fo ba fo sumbu kwambu ga sotiki ri rataro? ]}3
5Wosini Jisas kale mwanji yepe hinga tinda ri sawesini, o ko andosini ya ri i. m|S
4Ete wowani ka hinga ya wunu ri sawe, “O hinga keke, Gotri lo mwanji kipe naha hambwandani hewen pe kwambu tini norukweni hambwandau hima le, wunu aka chele hima mwe hinga. Mwaꞌambwe owendau aka tipa rihi tiki ri raruni mwaꞌambwe akoꞌo mwaꞌambwe hukwe lenga ri okokona ki tinda ete ra ra ya ri ratau.” Nasaret pe hima le Jisas ni gumwa wu siro {
3Wosini Jisas ya wunu sili, “Kunu dele mwanji mu mwe ti tinda ete ku hambwandauꞌu?” Wowani ya wu sawe, “Ei.” 8zi
2Wosini ka hi laka ki wunu rawaino. Ka hi laka ki wu raisini wu ichakandani fu wuhi ti wu tangindomunandano.” Hima fori mwaꞌambwe le torosindau ti, fwele ako, fwele simba "y=
1Woroti dohaꞌa nuwe humbuno gisi ti o hingambwa wosino. Ensel hima le tani kale Gotri ni hambwasindau hima kipe nindo leki dau kapwa hima leni yekino. Fx
0Wosini tukwa oti fwaiꞌomwe ti raruni talesiwani wu longoni michi tokwe ya wu rasukwa. Wosini wu kili kili kipe ti hungwe foki apu wu rawai rawai kapwa ti hungwe foki apu wu rawai rawai. w'
/“E, mwanji yepe foti ka hinga. Hewen pe kwambu ti, soluwara ki rawaisini ba fo ba fo fwaiꞌomwe le rasukwandau tukwa omwesika hinga. v1
.Wosini forini ri heini ri okokonani ele mwaꞌambwe rihi hinga ya wungwa ri jisini yaso kipe naha naha o tini ya ri rakonda. Tukwa ti mwanji yepe wug
-“E, mwanji yepe foti ka hinga. Hewen pe kwambu ti, yaso kipe naha naha leni wakindau hima fori hinga. /tW
,“Hewen pe kwambu ti oti tau fotiki yanisiro ya kowe hinga. Wosiwani hima foringa heisini rini ga o kumbwa norukweni ri ai yani. Wosiwani eripeꞌaripe rihi tito omwesika naha. Ete wosini ri ini ele ri mwaꞌambwe hinga tinda ya wungwa ri jisini o tau ni ya ri rakonda. Yaso mwanji yepe vse
+Wondawa ka gisi ki Gotri ni ete hambwandaro himiyama hurahama kipe le wui yapai kwambu tinga dau ko kipe naha tiki kwai nikahako hinga wunu taiyasino. Hima wasamba chele ti dohaꞌa mwanji sa mendi. Nuwe tiki ya kowe wakiro mwanji yepe prY
*hi laka tiki wunu rawaino. Ka hi laka ki wu raisini wu ichakandani fu wuhi tini wu tangindomunandano. Oq
)Dori Hima ri Che ensel hima leni ri humbwewa Gotri aulindau nuwe tiki wu tani, hima kapwa sumbu wo kinani wui sembe yero hima lenga kale kapwa sumbu wondaro hima lenga ki hinga wunu sipini wausini p
(Ka kapwa ki fotukumbwa wu wausini hi tiki wu turo hinga, ichai dohaꞌa nuwe humbuno gisi jipe ki o hingambwa hima fweleni wu wosino. eoC
'E, ka omwemendindaro hima ri tau tiki kapwa ki siro ti, ori Saiten ni sawendau. Ka raisi mwe gipi tiki kutono gisi oti dohaꞌa nuwe humbuno gisi jipe tini sawendau. Kale tau ra himache, o ele ensel hima leni sawendau. Ln
&Woro tau mwe ti dohaꞌa nuwe ni sawendau. E, raisi wapa kipe ti o Gotri kwambu tinga dau himiyama hurahama leni sawendau. E, kapwa ki ti o Saiten ni sirinandau himiyama hurahama leni sawendau. m
%Wowani Jisas mwanji wasa ya ai wunu ri sawe, “E, hima fori raisi wapa kipe siro ti, rini dori Hima ri Che ni sawendau. glG
$Wosini Jisas ele himiyama hurahama ri hanjaꞌaisini aka we tokwe ya ri raru. Wowani ri himache le rini tambwa wu tani ya rini wu sawe, “Ka kapwa ki tau tiki sukwaro mwanji yepe mu mwe ti ma nunu ondiyakandiya.” Sk
#O sumbu, ka Gotri mwanji bwarakarandaro hima fori ka hinga sawero hingambwa mwe naha rini ki ete ya sukwa.“Apa takisopo ani haunani mwanji yepe a sawekonda.Kale mwaꞌambwe injelembwa kapwa do nuwe wosiro gisi ambwesini ete ta tani apa okwe yanisini daro tini amwei kunu a sawekondau.” Kapwa ki ni yepero mwanji mu {jo
"Jisas ele mwanji ni himiyama hurahama leni ri sawekawendaro ti, mwanji yepe tukumbwa ete wunu ri sawendaro. Bi}
!Wosini mwanji yepe foti ka hinga ya ai wunu ri sawe, “Hewen pe kwambu ti bereti ki owesiwani hehenandau wo, yis, hinga. Humwe foti hungwe laka kipe falawa tini uku gutosini o yis rawaisini jaunjamekowa dani ini falawa hinga tinda ete hehenani sukwano.” Jisas mwanji ti mwanji yepe tukumbwa ri sawendaro h
Ka masitet tuko kapwacheche naha, ele ahirahi tuko apuko hinga. Apa hima fori ka masitet tuko raꞌaini ri tau tiki sisiwa, saini apukolaka ini tau pe ahirahi leni dikino. Wosini me laka hinga saisiwani apwe le tani tali tapa tiki woto yesini dano.” g
Wosini Jisas mwanji yepe foti ka hinga ya ai wunu ri sawe, “Hewen pe kwambu ti me fo hi ti, masitet, o tuko hinga. {fo
Anaꞌape ma ete fini ku andosiwa sa ete fi da. Wowa o raisi rikaꞌaiwa gipi tiki kutono gisi tiki pwe ele tau ra himache leni a bwe sawe, wowa ele kapwa ki metengei wu sipini tene tiki wu upwatino, hi tiki tu ki. E, raisi mwe kipe ti ahirahi owendau aka ahi tiki forukumbwa wu wausino.” ’ Masitet tuko tinga bereti ki owesiwani hehenandau wo, yis, fi mwanji yepe heI
“Wowani ya wunu ri sawe, ‘Mina. Foki kapwa ki ti ku sipikoni apa ki kipe tinga ku sipino. Cd
“Ete wowani ya wunu ri sawe, ‘Nui miho forito o hinga ri wosiro.’ Wowani ri tau ra himache lenga ya rini wu sawe, ‘Nu ini ka kapwa ki nu sipini forukumbwa nu waunoꞌo?’ Uc#
Ete wowani ele ri tau ra himache le tani ori tau chele hima ni ya wu sawe, ‘Apukolaka, nunu ete nu hambwaro, ka mi rupwa ki raisi wapa kipe tunumbwa mi siro. Wo hinde wowani ka kapwa ki to sukwaro?’ }bs
Dani ini raisi wapa kipe oti saini mwe ti ya wakondawani wu heiwani kapwa ki tinga funda anangausini ya wu eninda.
a
Wosiwani ele himiyama hurahama wu tukuyandawani rini omwemendindau hima fori tani ri tau nindo tiki kapwa ki so ri sisini ya ri i. `%
Wosini Jisas mwanji yepe foti ka hinga ya ai wunu sawe, “Hewen pe kwambu ti raisi wapa kipe fweleni tau rihi tiki sindau hima hinga. !_;
Woroti kale raisi wapa nuwe kipe tiki sikaro ti, dele hima hinga ni sawendau. Wunu Gotri mwanji wu mendini mwanji mu mwe ti wu torosindau. Wosiwani fwele mwe ti 100 hinga wu wani fwele mwe ti 60 hinga wu wani fwele 30 hinga ya wu wa.” Kapwa ki rupwa tiki sukwandau mwanji yepe 9^k
Kale raisi wapa fwele lame chele ki nindo tiki sikaro ti, dele hima hinga ni sawendau. Wunu Gotri mwanji wu mendindau. Woroti do nuwe pe sumbu tinga ya mwaꞌambwe ti keke wu hambwani funda wu okokonakowani ele mwaꞌambwe to Gotri mwanji ti yekichasindau. Wosiwani raisi mwe wandau hinga wu wa nambwe. e]C
Woro nanji wuhi kaimbwa rai nambwe. O keke gisi miyafo wu i hinga. Dani inumbwa hima fwele Gotri mwanji tini wu yititakicha kinani wunu ni kapwa sumbu ti wu woni nomo ti wunu hakowani, wunu metengei ete ya wu hichakou. !\;
Kale raisi wapa fwele humokuto tenge tiki sikaro ti, dele hima hinga ni sawendau. Wunu Gotri mwanji ni wu mendini wu eripeni wui sembe ki wu torondau. |[q
Kale raisi wapa numbo gambwa ki sikaro ti, dele hima hinga ni sawendau. Wunu Gotri kwambu tini sawekawendau mwanji ti wu mendini o mwanji mu mwe wu hambwa nambwe. Wosiwani Saiten tani wui sembe ki siro mwaꞌambwe tini metengei ri raꞌairo. yZk
“Apa mwanji mu mwe ti ma ku mendi, hima fori raisi wapa ti tau tiki ri rumbwe ki ri iro mwanji yepe ti. dYA
Mwe naha tiki kunu a sawendau. Imbihumbwa pe Gotri mwanji bwarakarandaro hima le, e, Gotri sumbu ni sirinandaro hima kipe le, o apa ku heindau hinga tini wu hei kinani au wunu saindaro. Woroti wu hei nambwe. Apa o ku mendindau mwanji hinga tini wu mendi kinani au wunu saindaro ti, o mwanji ni wu mendi nambwe. Mwanji mu mwe raisi wapa ki yepero X
“Woro kunu ma ku eripenda. Hinde wowani, miya kuhi ti mwaꞌambwe ti o ku heinda. E, wasamba kuhi ti mwanji o ku mendinda. BW}
Hinde wowani, dele himiyama hurahama lei inaka ti emendiki naha.Wasamba wuhi ti mwanji fo mendino tini tinda diyahasindau. Wasamba wuhi ti funda kitinambusindau. Miya wuhi ti funda dasikinasindau.Ele sumbu hinga wunu nu wosi nambwe napo miya wuhi ti mwaꞌambwe fo wu heini wasamba wuhi ti mwanji wu mendini inaka wuhi ti mwanji mu ti wu hambwakoro. Wopo apa numbo hukwe wu hanjaꞌaisini ani tambwa tawa kipe wunu a wosikoro.’ 6Ve
Woro o sumbu ni ele himiyama hurahama ni Gotri mwanji bwarakarandaro hima ri, Aisaiya, ka hinga ya ri sawe,‘Kunu Gotri mwanji ti mwe naha ku mendino. Woroti mwanji mu mwe tini hinde apa ku hambwa kumbwa.Kunu kui miya ti ku heindano. Woroti, mwaꞌambwe fori hinde apa ku hei kumbwa. RU
Mwanji yepe tini wunu a sawendau bomo ti ka. Miya wuhi ti wu maꞌaikaꞌaindau ti, mwaꞌambwe fotini wu heinda nambwe. Wasamba wuhi ti yayanasindau ti, mwanji fotini wu mendini wu hambwanda nambwe. RT
E, hima fori mwaꞌambwe rihi fwele dawa, Gotri apa fwele ga ri ai hawa rindo apa mwaꞌambwe miyafo naha. E, hima fori mwaꞌambwe fisiche naha dawa, Gotri o mwaꞌambweche okwe apa ri ai raꞌaino. #S?
Ete wowani rini ga mwanji wasa ka hinga ya wunu sawe, “Gotri hewen kipe kwambu torono numbo yanisindau ti kunu ni mekuro, woro ele biya hima ni, mina. ~Ru
Wosiwani Jisas himache le tani ka hinga tini ya rini sawe, “Hinde wowani mwanji yepe tini wunu mi sawero?” iQK
Hima wasamba chele ti dohaꞌa mwanji sa ri mendi.” Bwele keke Jisas mwanji yepe tini sawero ?Pw
E, raisi wapa fwele nuwe kipe tiki ya rai. Wosini mwe ti ya wa. Wapa foriki mwe ti 100 hinga ya wa. Wapa foriki mwe ti 60 hinga ya wa. Ete wowani wapa foriki mwe ti 30 hinga ya wa. sO_
Raisi wapa fwele lame chele ki nindo tiki ya rai. Wosiwani lame chele ki oti saini tinda ete ya yekicha. N
Ete wondawani nika sukwani ya ye. Ele raisi wapa tingini sukwaro ti nene kwambu i nambwe. Wosiwani nika yewani hopweneni ya rikaꞌai. M+
Raisi wapa fwele humokuto tenge tiki ya rai, nuwe miyafo da nambwe michi o tiki. Nuwe oti kaimbwa mina. Wosiwani fwamwe metengei ete ya sukwa. L
“Wosini ri humbwendawani raisi wapa fwele numbo gamba tiki ya sika. Sikasiwani apwe le hangani sikani ya tinda wu a. )KK
Wosiwani mwanji yepe miyafo naha ki wunu ri bwandani ka hinga ya ri sawe, “Ma ku mendi, hima fori raisi wapa ti rupwa tiki ri yesinani ri humbwe ki ya ri i. :Jm
Wondawani himiyama hurahama miyafo naha tani rini ga ya wu wau. O hinga wowani rini kanu fotiki ri rauni ri litiwani himiyama hurahama miyafo naha hapi mwai tiki ya wu eninda. hI K
O gisi ki Jisas aka ri andosini hoko tokwe ya raru. Wosini fwanjuwei gamba tiki ya ri lininda. H} 2E, hima fori ai Yapai, hewen ko ki dau, ri okokona tini ri sirinawa rini ai hiparakambwe, ai kahaiche, ai nuwai.”G 1Wosini ele ri himache leni tapa ba wunu ri ondiyasini ya ri sawe, “Ma hei, ai nuwai ga ai hiparakambwe lenga, delehaꞌa. hFI 0Ete wowani Jisas ori hima ni mwanji wasa ya ri sawe, “Ai nuwai namo? Ai hipache le namo?” #E? /Wowani hima fori ya rini sawe, “Mini ma mendi. Mi nuwai ga mi hipache lenga tani hoko tiki kale kwai eninda. Wunu mini ga mwanji wu bwa ki wu taro.” KD .Jisas ele himiyama hurahama leni mwanji ti ete wunu ri sawendawani ri nuwai ga ri hipache lenga wu tani hoko tiki ya wu eninda. Hinde wowani, wunu rini ga mwanji ti wu bwa kinani wu taro. C -Ete wowani ri ai ini rini dikini kapwa sumbu mama wosindau tapaꞌangi hatachi fisi himamwale kapwa ri ra ra ya wu ta. Wosini o aka hukwe rihi ki wu raruni ya wu da. Wondawani imbihumbwa ori hima kapwa sumbu wai hinga ri wondaro ti, apa kapwa sumbu miyafo naha ri wondau. Woro hingambwa apa dele dau himiyama hurahama le o sumbu hinga wosikondau.” Jisas nuwai ga ri hipache lenga iBK ,Wofunu ya ri sawe, ‘Ani ai ini imbihumbwa a daro aka tokwe ani ai ino.’ O hinga ri bwasini ya ri ai ri i. Ri ini o aka ri heiwani, yapai chele hima nambwe tikisapu ti ri hanjisini kaꞌapwe ti wosini ya yechikinasinda. A +“E, himamwale kapwa foti hima foni hanjaꞌaisini rini michihapa fotiki ini ri himatino michi tini ri waki wakini ri hei nambwe. @ *E, Gotri mwanji laka bwano gisi tawa nika sukwa nika rai saut waku angi tokwe taro kwini humwe to etisini apa dele dau hima lei kapwa sumbu tini o ya ti kilindakonda. Hinde wowani, o kwini tini niri ambwe nuwe ambwe ki ti daro to ti tasini ti mendiro, Solomon to ri hambwa kipe tini tini sawero tini. Woroti hima fori apa dori dau to Solomon ni dikisini dau. Himamwale kapwa ai tandau sumbu =?s )Gotri mwanji laka bwano gisi tawa Ninefa pe hima le wu etisini apa dele dau hima lei kapwa sumbu tini ya wu kilindakonda. Hinde wowani, Ninefa pe hima le wunu Jona mwanji tini wu mendini kapwa sumbu wuhi ti gumwa wu sisini sembe wuhi ti wu haro. Woroti hima fori apa dori dau ti, rini Jona ni dikisini dau. ;>o (Ka imbihumbwa Jona fwaiꞌomwe laka sembe we tiki niliki ga tapwaki ga gisi namili ri daro hinga dori Hima ri Che nuwe sopu tiki niliki tinga tapwaki tinga gisi namili ri dano. \=1 'Ete wowani rini ga mwanji wasa ya wunu ri sawe, “Kapwa sumbu wosindani gambolombo gotri ni sirinandau apa kipe himiyama hurahama dele Gotri sumbu kwambu mwe tini nimba wu hei kinani wu gindau. Woroti apa o sumbu kwambu hinde wunu a meku kumbwa. Gotri mwanji bwarakarandaro hima ri, Jona, ri sumbu kwambu tumbwa o wunu a mekukonda. e<C &Ka gisi ki Gotri lo mwanji hambwandau hima lenga Farisi hima lenga ya rini wu sawe, “Ondiyakandiyandau hima, nunu nui okokona ti, mini sumbu kwambu naha fo ma wosiwa nu heini nu hambwa, mini Gotri ki mi taro.” !;; %Mindo dohaꞌa nuwe ki mi bwaro mwanji keke Gotri o mini sawekondau, mini hima kipeꞌe kapwa hima.” Hima fwele Jisas kwambu ti hei kinani wu ucharo *:M $“Worotini kunu a sawendau. Mwanji laka bwano gisi tiki Gotri ele himiyama hurahama ni ele tikisapu mwanji hinga wu bwandaro tini o wunu ri silindakonda. n9U #Hima kipe ri, sumbu kipe miyafo ri sembe tiki talesiwani sumbu kipe miyafo ri wosindau. Wosiwani kapwa sumbu miyafo wosindau kapwa hima ri, ri sembe ti kapwa inaka tombwa ete rini talesiwani kapwa sumbu miyafo naha ri wosindau. 87 "Kunu kapwa hima le kapwa hopo hinga, mwanji kipe ti hinde hinga ku bwakondau? Hima i sembe ki inakahambwa to talesini takisopo ki mwanji ti bwandau. L7 !“Me kipe ti tuko kipe naha tumbwa wandau. E, kapwa me ti, o me tuko kapwa naha tumbwa wandau. Hima le me fo heini wu hambwa kinawa, o me kipeꞌe kapwa, wowa tuko tiki ya wu hambwakonda. 6 Hima fori dori Hima ri Che ni sawesiyaꞌaiwa, Gotri o kapwa sumbu ri rani rumbwekonda. Woroti ori hima to Gotri Himamwale tini ete saweholiyandawa Gotri apa ga ichekai ga kapwa sumbu rihi ti hinde ri rani ri humbwe kumbwa. Kapwa me ti mwe ti kapwa tumbwa wandau
5
“O keke kunu a sawendau. Hima fori ele kapwa sumbu ri woni ele saweholiya mwanji ri bwano ti, Gotri o tini rani ri humbwe sindau. Woro hima forito Gotri Himamwale tini ete saweholiyandawa, apa Gotri ri kapwa sumbu ti hinde ri rani ri humbwe kumbwa. 34_ “Hima fori rini ai nau nambwe nawa ori hima rini ai miho. E, hima fori, ani ga hima le si wau nambwe ti nawa, rini ele hima ni ri ohumbwewani wu ichiꞌuchandau. a3; “E, hima fori ri ini hima kwambu naha foi aka tiki ri raruni ri mwaꞌambwe le apa hinde ri rasira kumbwa. Mina. Ori hima i kwambu ti kupu tiki ri injisinimbwa apa ri raruni ele mwaꞌambwe rihi ri rasirano. 2 E, Gotri Himamwale tito ani okulasiwani himamwale kapwa a rani a humbwendau nawa, kunu ya ma ku hambwa, Gotri kwambu ti kunu ki tahiro. q1[ Ete ku ani sawendau ti, Belesepul ri kwambu tiki himamwale kapwa a rani a humbwendau. O hinga ti keke kui himache le wunu namoi kwambu tiki himamwale kapwa rani humbwendau? O hinga ti nawa kui himache letombwa o kunu kotimwokonda. 0- Woro o hingambwa Saiten ri ko ki nerimbe fisi wu huwasini wu anayendani wunjenga wu rumbweꞌi rumbwetandawa, apa ri ko ti hinde yakina kumbwa. a/; O hinga wu bwawani rini wui inaka ti ri hambwasini ya wunu ri sawe, “King apukolaka ga ri himache lenga ko laka foki wu dasini wu huwasini wu anangiyani anayendawa, apa o ko laka walambe i sindau. E, ko laka fokiꞌi, aka fo kumbwa dau hima le wunjenga wu huwasini wu anangiyani anayendawa o ko lakaꞌa, o aka hinde apa yakina kumbwa. 9.k Ete wowani Farisi hima le wu mendini ya wu sawe, “Ori hima Belesepul kwambu tiki himamwale kapwa ri rani ri rumbwendau. Belesepul rini himamwale kapwa lei wui apukolaka.” {-o Ete wowani ele himiyama hurahama miyafo wu heini wu apapanafuni ya wu sawe, “Dori hima Defit cheꞌe, mina?” ,y Ka gisi ki hima fori rini tambwa ya wu rata. Kari hima rini himamwale kapwa rini ga dawani miya rihi ti sawani takisopo rihi ti dimisindau. Wowani Jisas kipe ya rini wosi. Ete wowani ori hima miya ti ri maꞌaikaꞌaini mwanji ti ya ri bwa. + Wondawa ele hima ba fwele sembe rini ni wu hasini ete rini wu nikisindano.” Wunu ete wu sawe, Jisas Belesepul ga tau ti ri randau * Rini suwa foti lehepusindau tini ri heiwa hinde apa ri lepweke kumbwa.E, lamu wiki foti kamindache naha hi okusindau tini ri heiwa apa hinde tinda ri yetipina kumbwa.Rini ele hima i sembe we ki sumbu kipe rihi ti tale ki tau rihi ti ete ri randano. q)[ Rini anangiya mwanji apa hinde ri bwa kumbwa. Rini enge rini akoni mwanji ti hapa tinga apa hinde ri bwa kumbwa. Apa numbo laka ki ri indani ata laka hinde ri gi kumbwa.Wosiwa hima o ki ri ata tini hinde wu mendi kumbwa. #(? “Karihaꞌa hima rini ai tau ra himache, rini ani esisindau.Ani rini keke ete a wondani sembe ahi ti rini ni kipe naha ani eripendau.Wosini Himamwale ahi ti rini ni ani owesindau. Wosiwa rini, hima le sirinano sumbu kipe tini ele hima ba fwele tinda ete ri bwano. *'M O sumbu hinga ti, imbihumbwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima, Aisaiya, ri takisopo tiki sawero mwanji hingambwa ya sukwa. Aisaiya to ka hinga ete sawero, f&E Wosini Jisas hi rihi ti ele biya hima fweleni wu saweni ino ti keke minambwe ya wunu ri na. N% Wondawani Jisas wui mwanji ti ri hambwahiro. Wosini o ko ri hanjaꞌaisini ya ri i. Wondawani ele himiyama hurahama rini sirinani wu iwani ele hahungo daro hima leni kipe ya wunu ri wosinda. $5 Ete wowani ele Farisi hima wu ini forukumbwa wu wausini Jisas ni wu yeno mwanji tini ya wu anambwa anambwanda. Jisas rini Gotri tau ra himache naha %#C
Wosini ori hima ni ya ri sawe, “Tapa mihi ti ma dachina.” Wowani ya ri dachina. Ete wowani o tapa kapwa rihi ti o tapa angi kipe dau hinga ya ai wosi. +"O Hima le sipisip ni dikindau. O hinga keke himati gisi tiki hima okulandau sumbu kipe ma nu wosi. Hinde wowani, Gotri lo mwanji o sumbu hinga ni ohounasindau.” y!k Ete wowani Jisas ga ya wunu ri sawe, “E, hima fori kui nindo ki ri dau ti, rini sipisip rihi funda. Woro o sipisip himati gisi fotiki wa we tiki raisiwa ori yapai chele hima ka sipisip wa we tiki rairo tini ri ai ri rasukwanoꞌo, mina? N
Wosini ri heiwani tapa kapwa hima fori o ki ya da. Wondawani hima fwele Jisas ni wu kotimwo kinani ya rini wu sili, “Apa ka himati gisi ki hahungo hima forini nu wonorukwewa sainoꞌo, mina?” X ) Wosini Jisas o michi ri hanjaꞌaisini lotu wondau aka fo tokwe ya ri i. z m Dori Hima ri Che tombwa himati gisi tini ri aulindau.” Himati gisi ki Jisas tapa kapwa hima forini norukwero. n U Kunu ka mwanji ni norukweni ma ku hambwa: ‘Ani Gotri ni anguꞌomwe ha sumbu ti a diyaha. Ani hima keke wondau sumbu tini ani okokonandau.’ O hinga ku hambwapo kapwa sumbu nambwe hima leni mwanji nomo hinde ku hakoro ambwa. ] 3 Worotini kunu a sawenda: Dori hima ahaꞌa ki dau ti Gotri aka laka tini dikindau. D Ka Gotri chengi tiki dau lo mwanji tini ku hambwa nambweꞌe, ete sawero ti, puris hima le Gotri aka laka ki puris tau wuhi himati gisi ki wu randau ti, wunu kapwa sumbu wosinda nambwe. 2] Wunu Gotri aka tiki wu rarusini wu heiwani Gotri ni anguꞌomwe hinga haro bereti ti ya da. Wosini o tini rukoni ya wu a. O bereti hinga ti puris hima tombwa wu andau. pY Wowani Jisas mwanji wasa ya wunu ri sawe, “Kunu Defit wosiro sumbu ti Gotri chengi tiki kaisiro tini ku hambwa nambweꞌe? Ani a sawendau ti, imbihumbwa Defit ga ri himache lenga icherihapari nimba wu daro gisi tini a sawendau. 5c O hinga wu wondawani Farisi hima le wunu heisini Jisas ni ya wu sawe, “Ma hei. Mi himache le himati gisi ki ka sumbu hinga wu wosindau ti, minambwe naha nu nasindau.” + Dani ini himati gisi foriki Jisas witi rupwa nindo tiki ri himache lenga wu ini iche wunu hawani witi oti wu kwani wu yefurunasini ya wu anda. wg Ele tau kunu ani hano ti o tau kwambu nambwe. E, ele nomo ku ra ki kunu ani hano ti, oti nomo nambwe.”s_ Wosini o kunu ani hano tau tini ma ku randani ai sumbu tini ma ku hambwani sirinanda. Hinde wowani, ani ele hima keke a wondani mwanji ti usariche wunu a bwandani, hi ahi tini a rakaindau. O hinga ku wowambwa kui himamwale himatino. “Kunu ele tau kwambu ku randani nomo laka ku rani ku mweꞌimwaꞌindau hima le, ani tambwa ma ku tawa himati kunu ani ha. nU Ele mwaꞌambwe hinga tinda ete ai tapa tenge tukumbwa mi ani haro. Hima fori, dori Hima ri Che ni kipe naha ri hambwanda nambwe. Yapai, mindombwa mi hambwandau. Hima fori Yapai Gotri ni kipe naha hambwanda nambwe. Dori ri che tombwa rini hambwandau. Ele hima hinga dori Hima ri Che to Yapai ni wunu mekusi nambwe nawa apa Yapai ni hinde wu hambwa kumbwa. 4c Ei, ai Yapai, inaka mihi ti o hinga to sa. :m O gisi kumbwa Jisas ka hinga ya sawe, “Ai yapai Gotri, hewen ko tinga nuwe tinga mini Apukolaka. Mini ni a weseꞌanda, hinde wowani, mini dele mwaꞌambwe ni do nuwe kipe inaka kipe hambwandau hambwa omwesika tororo hima leni mi yanisini, ele kichapwache hinga waꞌairo hima lembwa mi mekusiro. D Ka hinga keke kunu a sawendau, Gotri mwanji bwano gisi ti tawa Sotom ko pe hima le mendino amwaka ti kundo ku mendino amwaka omwesika hinga mina.” Kunu ani tambwa ma ku tani ku himati xi Kunu ele Kapaneyam ko pe hima le, hewen ko tiki apa hinde kunu rakau kumbwa. Mina. Kunu hi tiki tinda ete ku raino. E, hima fori Sotom ko tiki sumbu kina hinga foti kui ko tiki a woro hinga ri wosipo Sotom ko napo kipe tumbwa ete dakoro. "= Woroti kunu a sawenda, Taiya hima lenga Saiton hima lenga Gotri mwanji bwano gisi ki wu mendino amwaka ti, kundo ku mendino amwaka omwesika hinga mina. k
O Ka hinga ya ri sawe, “Kunu Korasin lenga Besaita lenga! Kunu keke a woro ti, ku hambwa nambwe! Hima fori Taiya ko ga Saiton ko ga ba fo ba fo sumbu ele kui ko tiki a wosiro hinga ri wosipo, injelembwa kapwa Taiya lenga Saiton lenga himisombo wu yeni goro wu hindisini nuwe tiki wu dilembendani wundo wu woro kapwa sumbu tini sembe nomo wu hambwakoro. ? w Ko laka fweleki Jisas sumbu kwambu ba fo ba fo ri woro ti, wundo wu heini kapwa sumbu wuhi gumwa wu sisini sembe wu ha nambwe. O keke Jisas mwanji kwambu tiki ya wunu sawenda. ! Da hinga woni dori Hima ri Che tani rini ahirahi tinga waini uku tinga ya ri a. Wowani ele hima ya sawe, ‘Ma hei, rini ahirahi ti fe hinga ri andani waini uku mama ri ani humbundau. Rini takisi ya toro hima lenga kapwa hima lenga nau funda wu anatororo.’ Woro, hima fori Gotri hambwa tiki tau randau ti nawa, ichai o tau to amwei o wokonda.” Ko fwele sembe ha nambwe keke fiya kapwa naha |
q Jon tani ahirahi tinga waini uku tinga ri a nambwe. Wosiwani ya wu sawe, ‘Himamwale kapwa rini ga o da.’ 9 k ‘Nunu hambangini ti kunu keke nu wuichindau ti, kunu hukwa ra ra seke ku yitinda nambwe.Nunu hima keke ichakandau hukwa tini nu randau ti, kunu ku ichakanda nambwe.’ E “Do gisi ki dau himiyama hurahama ele bwele mwanji hinga tini wunu a yepeno? Wunu kale kichapwache hinga, apweli ki wu wausini ele biya kichapwache fweleni ka hinga uchandau, A} E, hima rini wasamba chele ti ka mwanji ya sa ri mendi. |q Woroti ku mendi kinawa ma mendi. Gotri chengi ki sawesiro Kurais ni mwaseni tano hima, Ilaicha, tahiro. Rini Jon. )K
Ele Moses kaisiro lo mwanji tinga Gotri mwanji bwarakarandaro hima le kaisiro chengi ele ga Kurais tano tini ete wu sawero. Wosiwanumbwa Jon mwaseni ya sukwa. A{ “Jon uku wunu yasindaro gisi ti ambwesini ete ta tani apa okwe hima fwele hewen ko kwambu wu raru kinani wu gangambanini tau kwambu ete wu randau. Woro ele himako wu raruhiro. a; Ani mwe naha tiki kunu a sawenda: Uku yasindau hima Jon ori tombwa dele nuwe ki sukwaro hima leni dikindau. Woro, ani ni sembe hasini hewen ko ki dau kwambu tini tororo kapwacheche naha forito Jon ni dikindau. 0Y
Ori hima ni Gotri chengi tiki ka hinga sawesindau,‘Ma mendi, ai mwanji bwano hima ri, mini ni mwaseni o ri ikonda.Rini numbo mihi tini o nambusikonda.’ F Hinde wowani kundo ku iro? Gotri mwanji bwarakarandau hima forini hei ki ku iroꞌo? Ei, mwe naha ki kunu a sawenda. Ori hima ele biya Gotri mwanji bwarakarandaro hima fweleni dikisindau. j M Wo kunu bwele mwaꞌambwe tini ku hei ki ku iro? Ani hambwawani hima fori kaꞌapwe kipe naha foti wosiwani ku hei ki ku iroꞌo? Mina. Ele hima kaꞌapwe kipe naha soꞌoisini dau le wunu king apukolaka i aka tukumbwa dau. #? Jon himache le wu ai isiwani, Jisas ele himiyama hurahama ni Jon sumbu ni ka hinga ya ri sawe, “Imbihumbwa ka hima nambwe michi ku iro ti, bwele mwaꞌambwe forini hei ki ku iro? Ani hambwawani ausuwa to suwa tini sini bwapiꞌi bwapitandau tini ku hei ki ku iroꞌo? Mina. l~Q E, hima fori ai mwanji tini ri mendini inaka walefo ri hambwa nambwe nawa rini sa ri eripenda.” } Ele miyasa hima le miya wuhi ti ai wu heindau. Seke kapwa hima le ai wu ichiꞌuchandau. Sechi okwe aro hima le kipe ai wosindau. Wasamba kiti hima le mwanji ai wu mendindawani haro hima le ai wu saindau. Wondawani bwarichape hima le Gotri mwanji ya wu mendinda. |# Ete wowani Jisas ga mwanji wasa ya wunu sawe, “Ma ku ini Jon ni ele mwanji ku mendiro ti, e, ele sumbu ku heiro ti ma rini ku sawe. { Wosiwani wu ini rini ni ya wu sili, “Ka Gotri chengi ki sawesiwani takondau hima ri, mindoꞌo, mina, hima forini nu nikisinoꞌo?” z Wondawani Jon kalapus tiki ri dani Kurais Apukolaka randau tau ti ya ri mendi. Wosini ri himache fwele Jisas tambwa ya ri humbwe. sy a Jisas ri tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi himache rihi leni tau rano mwanji tini wunu ri saweni ri humbusini o ko ri andosini ele ko ele ko takaisini dau ko tokwe ri ini Gotri mwanji tini ri sawendani ya wunu ri ondiyakandiyanda. x
*E, hima fori hi nambwe himache ahi forini ri heini ka hinga ri hambwawa, ‘Ani Jisas himache ka rini ani okula ki,’ wosini uku sumbwe ti kapu tiki tisini rini hano hima ri, mwe naha ki kunu a sawendau, ori hima ri sumbu wasa kipe mwe naha ri toro sindau.”Zw-
)Hima fori ka hinga ri hambwawa, ‘Ani Gotri mwanji bwarakarandau hima ni sumbu kipe a woni rini ani enepeno,’ wosini ori Gotri mwanji bwarakarandau hima ni ri aka tokwe raꞌaiwa, Gotri mwanji bwarakarandau hima ori ni ri handau hingambwa ori hima wosiro sumbu wasa keke Gotri o hingambwa rini hakonda. E, hima fori ka hinga ri hambwawa, ‘Ani sumbu kipe wosindau hima kipe rini sumbu kipe a woni rini ani enepeno,’ wosini ori hima kipe ni ri aka tokwe ri raꞌaiwa, o sumbu kipe wosindau hima kipe ni ri handau hingambwa ori hima wosiro sumbu wasa keke Gotri o hingambwa rini hakonda. v
(“Hima fori kunu ni sumbu kipe ri wosini kunu enependau ti, ori hima ani ni sumbu kipe ri wosindau. E, hima fori ani ni ri sumbu kipe ri wosini ri ani enependau ti, ori hima Gotri okwe rini enependau. Gotri ani ri humbwewani do nuwe ki a taro. u
'E, hima fori ri himamwale tumbwa ri enependano ti, ichai himamwale rihi ti walambe rini i sindau. E, hima fori ri himamwale ti ani keke ri ohumbwewa, ichai himamwale rihi ti ri torosino ti ete da ete dano. Hima fori ri sumbu wasa kipe tini ai torondau htI
&Hima fori me yapweke rihi ti ri kichani ani ni ri sirina nambwe siwa, rini ai nau hinga mina. s
%“Hima fori ri nuwai yapai kekembwa mama ri woni ani keke kapwacheche ri wondau ti, ori hima hinga rini ai nau mina. E, hima fori ri himiyama che hurahama che le kekembwa mama ri woni ani keke kapwacheche ri wondau ti, ori hima rini ai nau mina. ^r5
$Apa hima fori ani ni sembe mwe naha ri hawa, ri hima kupu le o rini omwemendikonda. Kq
#Hinde wowani, ani a taro ti, omwemendi sumbu a wosikondau. Hurahama che ri ri yapai ni omwemendiwa himiyama che ti ti nuwai ni omwemendikonda. Wowa naruhumwe ti ti tukwahapa ni omwemendikonda. p%
"“Kunu apa ete ku hambwa kei, ani do nuwe ki a taro ti sumbu wahapi a wosi ki a taro. Mina. Ani kui nindo ki au mu ti musu ki a taro. Po
!Woro hima fori hi ahi tini himiyama hurahama lei miyaningisopo ki ri yaniwa ani okwe hi rihi ti ai Yapai hewen ko tiki ri dau ti ri miyaningisopo tiki a yanikonda. Jisas au mu tini rasai ki ri taro ,nQ
“Hima fori ai hi tini himiyama hurahama lei miyaningisopo tiki ri bwano ti, ani okwe hi rihi ti ai Yapai hewen ko tiki dau ti ri miyaningisopo ki a bwano. nmU
O keke kunu apa ku aki kei. Kunu apwe cheche leni ku dikisindau. Jisas hi tini amwei bwandau sumbu. Il
Kale che, mwa kuhi tiki dau mwa nimbi ti tinda ri gandisindau.
a ~~}]|i{zzByy{xGwwv-uttpssKrr qppooznmmWlkk+jjii#hggCfedd%ccRbb4a``@_~^]]q\\Y[(ZY}XVVDUU5TRSS5RR QrPLNNnMMKLKKJJpIPHGG$FEEDCMBAk@?? >,=q<<;U::
88[77665433h22&1%0/.---,x+*])(9''Q&x%%($#/"! 3 } Wdw<$
+
K M)8Mwa 13[ Ma ku mendi, humwe ni hopwenda nambwe hima le numbo ba fweleki o hinga wu dau. Hima fwele wui nuwai o hinga ete wunu raro. Hima fwele wui hima tape kupu walambe wunu wu wosiwani hima wapa wu dau. Wowani hima fwele Gotri hewen kipe kwambu ni ri hambwasini humwe hopwendau sumbu minambwe ri nasindau. Woro hima fwele do sumbu hinga wu sirina kinawa apa wu sirina sindau.” Jisas Gotri wunu okula kinani che leni mwanji haro *2M O hinga wu bwawani ya ri sawe, “Himiyama hurahama miyafo do kui mwanji hinga hinde wu sirina kumbwa. Mina. Gotri ohounano hima tombwa hima wapa wu dano. /1W
Wowani ri himache le ya sawe, “E, hima ri humwe ni humbuno sumbu ti mi sawero hinga nawa, apa hima fori humwe ni ri hopwe hinga, hima wapa hinga ri da ki.” R0 Ka hinga kunu a sawe. E, hima fori ri humwe ti, hima foringa kapwa sumbu ti wo nambwe, nimba tini ri humbusini humwe foni ri hopwewa, ori hima to rinjenga fi anahopwero sumbu tini walambe ri woro.” g/GEte wowani Jisas ga ya wunu sawe, “Ele kui inaka emendiki naha ku dawani heifuni Moses humwe humbuno sumbu tini kunu ohounaro. Woroti injelembwa kapwa Gotri humwe hura wosiro gisi ki o lo mwanji hinga sira nambwe. m.SWowani Farisi hima lenga ya rini sawe, “Hinde wowani Moses injelembwa Gotri lo mwanji nunu hasini ete nunu sawero, ‘Hima fori ri humwe humbu kinawa humwe humbu chengi sa kaini o humwe ni ri hasini sa tini humbu’?” --SO keke fini apumbwa apu fi litinda nambwe, mina. Fini forukumbwa ya fi litiu. Woro o sumbu Gotri sawesiro ti, hima fotoꞌo finjenga hinde apa anahumbu kumbwa.” p,YWosini ya ri sawe, “Hima fori ri nuwai yapai hanjaꞌaisini ri ini ri humwe ga ya funda fi dakonda. z+mWowani Jisas ga mwanji wasa ya ri sawe, “Dohaꞌa mwanji, Gotri chengi ki dau tini ku heini ku hambwa nambweꞌe, ka hinga sawero ti: ‘Injelembwa kapwa Gotri ele mwaꞌambwe hinga tinda ri wosisini opi humwe hura ya ri wosi’?” K*Wondawani Farisi hima fwele tani rini simiyanehei ki ya rini wu sawe, “Gotri lo mwanji ti hima fori humwe hopwesiwani sumbu fo wowani ai tini humbundau sumbu tini ohounasini dauꞌu?” x)iWosiwani himiyama hurahama miyafo rini wu sirinani wu indawani hahungondau hima miyafo le kipe ya ri wosinda. ( Jisas ele mwanji hinga tinda ri bwani ri humbusini Galili mapwa ri hanjaꞌaisini ya ri i, Jutiya mapwa laka Jotan fwa angi kachi tokwe. @'y#E, kunu okwe kui sembe ki, kui hiparakambwe kunu wosiro kapwa sumbu ku rani ku humbwe nambwe nawa, ai Yapai hewen ko tiki ri dau rini okwe o sumbu hinga tunumbwa kunu wosino.” &3"Wowani ri apukolaka enge rini ani kalapus aulindau hima lei tapa tenge tiki ya rini ha, wosiwa ele huwandari ri raꞌairo ya le tinda ri hawambwa. v%e!Ani mini keke a woro. Woro mini ga tau funda ki randau nau mihi fori keke o hingambwa mi wopo kipe naha.’ R$ Ete wowani o ri tau ra himache ni ri uchasini ya ri sawe, ‘Mini tau ra himache kapwa naha! Metengei mi ani heini mi ichakawani ele huwandari mi raꞌaindaro ya mwaꞌambwe le mini ani hanjaꞌairo. M# “Ete wowani ele tau funda wu randau himache fwele o sumbu ni wu heini sembe nomo wu ani rini keke woni wu ini wui king apukolaka ni ele sumbu hinga rini wosindaro tini ya rini wu sawenda. q"[ Wowani rini diyaha. Wosini o ri nau ni kalapus tiki ya rini rawaru. Wosiwa ya wasa wakini ri hawambwa. ?!w “O hinga ri bwawani tau funda fi randau ri nau ori seke rakai ombungwesini ya rini sili, ‘Ani keke mi woni ma ani nikisi! Wowa ya mwaꞌambwe wasa ratani mini a bwe ha.’ Q “Ete wowani hoko tokwe ri raruni tau funda fi randau ri nau forini ya ri hei. O ri nau ya ti rini ki huwandari ri raꞌairo ti 100 kina hinga. Wosini o tau funda fi randau ri nau ni kwele fu tiki ri toroni ambitonambusini ya ri sawe, ‘Mini ya mwaꞌambwe huwandari mi raꞌaindaro ti, tinda mi ai hani humburoꞌo?’ . UWowani o tau ra himache ni aulindau king apukolaka to rini heini rini keke woni huwandari ri raꞌaindaro ya mwaꞌambwe rini hanjaꞌaisini rini sawewani ya ri i. M Ete wowani o tau ra himache king apukolaka mu tiki ri ombungwesini ya rini sawe, ‘Ani keke mi woni ma ani nikisi! Wowa ele ya mwaꞌambwe huwandari a raꞌairo ti wasa ratani mini a bwe ha.’ ^ 5Woroti wasa ri ai hano ti ya nambwe. Ete wowani king apukolaka kwambu tiki ya rini sawe, ori hima ri che humwe le, e, ri mwaꞌambwe lenga ya wungwa ri jisini huwandari ri raꞌairo ya mwaꞌambwe wasa ai ha ki. ` 9Wosiwani o gisi tawani ri litisini ya mwaꞌambwe nimba huwandari raꞌaindaro hima leni ya wunu ri sawenda. Wondawani ya ti 10 miliyon kina hinga miyafo naha huwandari raꞌaindaro hima ni rini tambwa ya wu rata. nU“O hinga keke hewen pe kwambu ti mwanji yepe ki a sawewa ka hinga, king apukolaka foto dau hinga. O king apukolaka ele ya mwaꞌambwe rihi nimba raꞌairo ri himache lenga ri wonorukwe ki ri hambwasini gisi ti ya ri owe. iKWowani Jisas ka hinga ya rini sawe, “Ani numbo tapaꞌangi hatachi fisi hinga mini a sawenda nambwe. Mina. Mini a sawe, gisi gisi kapwa sumbu mini wosindau hima fo dawa kapwa sumbu rihi ti ma ete rani rumbweꞌinda. oWKa gisi ki Pita Jisas tambwa tani ya rini sawe, “Apukolaka, ai hiparakambwe fori kapwa sumbu ete ani wosindawa numbo geni kapwa sumbu rihi a rani a humbweꞌino? Ani hambwawani numbo tapaꞌangi hatachi fisi hingaꞌa?” #?Ei, hima fisi namili hinga hi ahi tini wu hambwasini michi foki wu wauwa, ani wui nindo tiki a dano.” Tau ra himache fori hima keke wonda nambwe sumbu \1“Woroti numbo fonga kunu a sawe. E, kunu hima fisi fopi do nuwe ki mwaꞌambwe fo keke sembe funda fi hani o mwaꞌambwe keke Gotri ni fi uchahambwano ti, ai Yapai hewen ko ki dau ti apa fini ha sindau. fE“Mwe naha ki kunu a sawendau. E, sumbu fweleni do nuwe ki minambwe ku nawa Gotri okwe hewen ko ki o hingambwa ri wosikonda. E, sumbu fweleni do nuwe ki ku ohounawa Gotri okwe hewen ko ki o hingambwa ri wosikonda. U#Wui mwanji ri mendi ki ri diyahawa sios mekupu hima leni ma sawe. E, Sios mekupu hima lei mwanji okwe ri mendi ki ri diyahawa, ma rini andosiwa ele hoko pe hima hinga takisi ya toro hima hinga sa ri da. [/E, mi mwanji ri mendi nambwe nawa, hima fisiꞌi funda hinga mi ra ra rini tambwa ma i. O hinga ku wosiwa ri mendi nambwe nawa kunu hima fisiꞌi namili to koti wono gisi ki mwanji amwei rini ni ku sawekonda. yk“E, mi hiparakambwe fori kapwa sumbu mini wosiwa, ma ini rini ga barikapwa ki linindani kapwa sumbu ri woro ti amwei ma rini sawe. Wowa mi mwanji ri mendiwa, mi hiparakambwe ga tapa ti ma ki anayengunasini sembe wahapi ki ma ki da. 5Woro hingambwa apa kui Yapai, hewen ko tiki dau, ri inaka ti do che hinga fori apa humbuno tini ri okokonanda nambwe. Kapwa sumbu norukwendau sumbu
Mwe naha ki kunu a sawendau. Ri wakini o sipisip funda ri heisinimbwa ele 99 sipisip yani nambwe leni dikini ya ri eripeꞌaripekonda. iK “Kunu hinde hinga ku hambwandau? E, hima fori sipisip rihi ti 100 hinga dau. Woro fori yanisiwa apa ri waki nambwe sinoꞌo? Mina. Apa ele 99 sipisip kimba ki ri andosini o sipisip funda waniro tini ri ai ri wakino. [Hinde wowani, dori Hima ri Che ri sikaro ti, ele kapwa sumbu wondau hima leni ai ri rata ki ri sikaro.] Sipisip yaniro mwanji yepe dA
“Kunu hambwafwaꞌainda, foki do che hinga fweleni ete ku sawe ki, mini kichapwache. Mina. Hinde wowani, wunu okulandau hewen ko kipe ensel leto wu heisini mwanji ti ai Yapai hewen ko ki dau tambwa raꞌaindau. x
i E, miya mihi tito mini rani kapwa sumbu tokwe mini raꞌaiwa o miya kapwa ma gorini humbweꞌi. Wosini miya funda tombwa dawa ete da ete da himamwale kipe mi torono. Foki miya mihi fisi ete dawa apa mini toroni hi tiki o mini rawaikonda. !E, tapa mihi toꞌo seke mihi to kapwa sumbu tokwe mini raꞌaiwa ma takutoni humbweꞌi. Wosiwa tapa funda riꞌi seke funda ritombwa dawa ete da ete da himamwale kipe mi torono. Foki tapa fisiꞌi seke fisi mihi dawa usungwaha da nambwe hi tiki o mini rawaikonda. a ;“Do nuwe ki dau hima ele, hima leni kapwa sumbu tiki ai wunu raꞌaindau keke fiya kapwa naha. Mwe naha, do kapwa sumbu hinga ele mapwa ki sukwandau. Woroti o sumbu hinga wosindau hima, rini fiya kapwa naha.
“E, ani ni sembe hasindau do kichapwache hinga forini kapwa sumbu mekusiwa ri hichakowa, ori hima miyatapa hinga ti kwele rihi tiki humokuto laka injisini fwa laka ki sa rini rawai. O sumbu hinga rini wosino ti wai hinga, hi tokwe ri raino to kapwa naha. ' G“E, hima fori ani ni hambwani ka che hinga forini enepeni ratawa, ori hima ani ni enependau. Kapwa sumbu tito hima sembe handau tini walambe wosindau !;Hima fori hi rihi tini rakaisini do kichapwache hinga ri sirawa rini ele hima fweleni ri dikisini Gotri kwambu aulindau hewen ko tiki rindo apukolaka. U#Wosini ya ri sawe, “Mwe naha ki kunu a sawendau. E, sumbu hukwe kuhi ku hanjaꞌaisini muku pe che sumbu hinga ku sira nambwe nawa, apa ka hewen pe Gotri kwambu aulindau sumbu ki hinde ku raru kumbwa. c?Wowani Jisas che forini uchawani ri tawani ele ri himache i nindo tiki ya rini esi. yO gisi ki ri himache le tani ya rini wu sawe, “Namo naha to Gotri kwambu aulindau hewen ko tiki funda mwasendau?” LWoro o hingambwa apa nu wosiwa nunu wu bwano. Woro o sumbu hinga sukwano ti nu diyahandau. O hinga keke fwanjuwei tokwe ma ini huku ti ma wali. Wosini o metengei mi rono fwaiꞌomwe ti takisopo ti ma toroni haunasini mi heiwa humokuto ya foti kai dakonda. O ya ti mini keke, e, ani keke takisi ya hinga ma wunu ha.”PWowani Pita ya sawe, “Hima ba fweleki wu torondau.” Ete wowani Jisas ya rini sawe, “O hinga nawa king apukolaka le wui che le takisi ya handa nambwe. Ani hewen kipe King Apukolaka i che. *MWowani Pita ya sawe, “Ei, o ri hakonda.” Wosini aka we tokwe ri raruwani Jisas mwanji rasaini ya rini sawe, “Saimon, hinde hinga mi hambwandau? Do nuwe ki dau king apukolaka le wunu ele takisi ya namoki wu torondau? Wundo wui che leki wu torondau, hima fweleki wu torondau?” iKWosini Kapaneyam ko ki wu ini wu raruwani Gotri aka laka keke takisi ya torondau hima le Pita tambwa wu tani ka hinga ya rini wu sawe, “Ka kunu ondiyakandiyandau hima ori Gotri aka laka keke takisi ya handauꞌu?” 1 [Wowa rini wu yeni wu sisiwa gisi namili iwa ri ai ri saino.” Ete wowani ri himache le sembe wuhi ti nomo naha ya wunu i. Jisas Gotri aka laka tiki takisi ya ti haro #Wosini Galili mapwa ki funda wu indani Jisas ele ri himache ni ya ri sawe, “Dori Hima ri Che hima lei tapa tenge tiki o wu hakonda. G~Woroti ka himamwale kapwa rani humbweꞌino ti, numbo ba fo nambwe, mina. Ahirahi hakindani Gotri ni ete uchahambwandau numbo tombwa oto.]” Jisas numbo fisi ri sawero, ri hasini ai saino W}'Wowani ya wunu ri sawe, “Sembe ku handau ti, mwe naha ku ha nambwe. O hinga keke ku simiyafuro. Ei, mwe naha ki kunu a sawendau, sembe kuhi ku handau ti, ka masitet tukoche hinga mwe naha ku hasini do kimba ni ete ku sawewa, ‘Ma saini o biya tokwe ini eti,’ wowa apa ino. Ete wowambwa ele sumbu hinga tinda ete ku wono. [ !|;Wosiwani ri himache letombwa yanini wu tani Jisas ni ya wu sawe, “Hinde wowani ka himamwale kapwa nundo nu rani rumbwe kinani nu simiyafuro?” {Wowani Jisas o himamwale kapwa ni mwanji kwambu ki sawewani, o hima wapache ni andosini ya i. Wowani metengei ete kipe ya ri ai wosi. }zsWowani Jisas mwanji wasa ya rini sawe, “Kunu sembe kipe ku ha nambwe hima tiya. Kui inaka ti sawesiyaꞌai tumbwa ku hambwandau. Gisi geni apa kunu ga ete a dano? Numbo geni apa kunu keke ete a wondano? O che ani tambwa ma ani rata.” uycWondawani mi himache le tambwa rini a raꞌaiwani himamwale kapwa rihi ti wu rani wu humbweꞌi nambwe.” FxWosini ya ri sawe, “Apukolaka, mini ai hurahama che keke ma wo. Rini apwe yitindani hima tape rihi ti walambe naha isindau. Ei, gisi miyafo naha hi tiki ri raindani fwa tiki ri raindau. wWosini wu ini himiyama hurahama miyafo dau michi tiki ya wu raru. Wowani hima fori Jisas tambwa ri tani ya ri ombungwe. #v?
Jisas o hinga sawewani ri himache le ya wu hambwa, oti uku yasindaro hima ri, Jon, ni ri sawero. Jisas himamwale kapwa tinga dau che foni kipe ri wosiro ru] Woroti kunu a sawendau, Ilaicha taro. Wosiwani hima le rini ni wu hambwa nambwe. Mina. Wunu wui okokona tunumbwa wu sirinandani kapwa sumbu ba fo ba fweleni rini wu wosiro. O hingambwa dori Hima ri Che ni walambe o wu wosikonda.” ~tu Wowani mwanji wasa ya wunu ri sawe, “Ei, mwe naha, Ilaicha to tani ele mwaꞌambwe tinda ete ri wonorukweno. (sI
Ete wowani ri himache le ya rini wu sili, “Hinde wowani kale Gotri lo mwanji hambwandau hima le ete wu sawendau, Ilaicha to Kurais ni mwaseni tano?” Qr Wosini o kimba ete wu raindani, Jisas mwanji kwambu ki ya wunu ri sawe, “Apa hima foni do ku heiro sumbu sawe kei, kui inaka ki sa ete dawa, dori Hima ri Che hasini ai saino gisi tiki pwe.” Rq O hinga ri sawewani wu mauni hima fo wu hei nambwe, Jisas tombwa ya da. qp[Wowani Jisas wui mu tiki takai tani wunu ri torosini ya wunu ri sawe, “Ma ku sai. Apa ku aki kei.” oEte wowani ri himache le o mwanji wu mendikoni miyaningisopo wuhi ti nuwe tiki wu opulisini aki omwesika naha ki ya wu aki. n1O hinga ete ri bwandawani, hi hinga okundau hiki wamwa ti sikani ya ete wunu yoho. Wowani o hiki we tiki tumwa foti ka hinga uchani ya wunu sawe, “Dori Che o ai Che, rini keke a wondani sembe ahi rini keke kipe naha ani hambwanda. Woro ri mwanji tini ma ku mendi.” gmGWowani Pita o tini ri heikoni Jisas ni ya ri sawe, “Apukolaka, dohaꞌa ki nu dawani kipe naha. E, mi ohounandau ti nawa, dohaꞌa ki teikwara akache namili a kisi, fo mini keke, fo Moses keke, e, foti Ilaicha keke.” ]l3Wosiwani wu heiwani Moses hima pi Ilaicha sikani Jisas ga mwanji ya wu anambwanda. +kOWu dani wu heiwani Jisas tape ti jamekoni ba fo hinga ya ai sira. Wowani ri miyaningisopo ti nika hinga okukoni ri nikaꞌari le wamwa naha hi hinga ya ete oku. ,j SWosiwani gisi ti tapaꞌangi hatachi funda isiwani Jisas to Pita, Jemis, ri analongo, Jon, wunu ra ra kimba hime laka fotiki ya wu rau. Wosini wundombwa ya wu da. 9ik Mwe naha ki kunu a sawendau. Hima fwele do ki enindau ti, hinde apa wu ha kumbwa. Minambwe naha. Ete wu dasini dori Hima ri Che Gotri kwambu tinga tawa wu heisinimbwa.”7hgDori Hima ri Che ri Yapai okusindau hi tinga ri ensel le ra ra funda wu takonda. O gisi ki do nuwe ki dau himiyama hurahama lei kipe sumbu kapwa sumbu wasa wunu ri hakonda. Yg+E, hima fori nuwe pe mwaꞌambwe hinga tinda ete ri torosiwa himamwale rihi humbuwa apa kale mwaꞌambwe hinde hinga rini okulano? Apa ori hima bwele ya mwaꞌambwe ni ri hawa o himamwale rihi ri ai ratano? Wosini Jisas ri himache leni ya ri sawe, “E, hima fori ani ni ri sirina kinawa ori hima hi rihi tini sa rakaisini me yapweke rihi ti ri kichani sa ri ani sirina. gdGEte wowani Jisas ri jamekosini Pita ni ya ri sawe, “Saiten, mini ai gumwa tokwe ma tani i. Mindo ai numbu ti o mi ichakisinda. Mini Gotri inaka tini mi sirinanda nambwe. Mina. Mini hima i inaka tumbwa mi sirinandau.” *cMEte wowani Pita biya hinga rini raꞌaisini mwanji kwambu tiki ya rini sawe, “Apukolaka, minambwe naha! Kahaꞌa sumbu hinga apa mini ki sukwa hinga.” 0bYO gisi hinga ambwesini ete i ini Jisas ri himache leni rini ki sukwano sumbu leni ka hinga ya wunu ri mekunda, “Jerusalem ko ki ani iwa, ko aulindau mekupu le, puris hima laka le, e, Gotri lo mwanji hambwandau hima le amwaka ani hani ani yewa ani hasini gisi namili iwa ani ai saino.” 1a[Wosini Jisas ele ri himache leni mwanji kwambu naha ki ya wunu ri sawe, “Apa hima fweleni ete ku sawe kei, ani Kurais.” Jisas ete ri sawero, ri hasini ri ai saino {`oApa hewen pe kwambu ti tukwano ki ti mini ani hakonda. E, sumbu fweleni do nuwe ki minambwe mi nawa Gotri okwe hewen ko ki o hingambwa ri wosikonda. E, sumbu fweleni do nuwe ki mi ohounawa Gotri okwe hewen ko ki o hingambwa ri wosikonda.” =_sApa mini a sawenda. Mini Pita. Pita mwanji mwe ti ‘humokuto.’ Ani ni sembe hano hima leni do humokuto tenge tiki wunu ani esino. Wosiwa heli kwambu ti hinde wunu diki kumbwa. ^^5Wowani Jisas ga Saimon ni mwanji wasa ya ri sawe, “Saimon, Jona i che, mini ma eripeꞌaripe. Do nuwe kipe hima forito do mwanji mini mekusi nambwe. Mina. Ai Yapai, hewen ki dau, to do mwanji mini mekuro. }]sEte wowani Saimon Pita to mwanji wasa ya rini sawe, “Mini Kurais, himamwale ga dau Gotri Che funda naha.” i\KEte wowani Jisas ele ri himache leni ya ri sawe, “Wo kundo hinde hinga ku ani hambwandau?” y[kEte wowani ya wu sawe, “Fwele ete sawendau, ‘Ori uku yasindau hima ri, Jon, to ai sairo.’ E, Fwele ete sawendau, ‘Ori Ilaicha,’ wowani fwele saweu, ‘Ori Jeremaiya.’ Fwele saweu, ‘Ori Gotri mwanji bwarakarandau hima.” ’ ?Zw
Jisas ri saini ri himache lenga Sisariya Filipai mapwa tokwe wu ini ri himache leni ya ri sili, “Kale himiyama hurahama dori Hima ri Che ni hi ti hinde hinga wu uchandau?” Y1 Wowani ete ya wu hambwa. Rini hehenandau wo, yis, tini wu hambwafwaꞌai kinani ri sawe nambwe, mina. Rini Farisi hima lenga Satiyusi hima lenga wundo ondiyakandiyandau mwanji wuhi tini wu hambwafwaꞌai kinani ri sawero. Pita Jisas hi tini amwei ete ri sawero, rini Kurais VX% Hinde wowani ka hinga ku hambwa nambwe? Ani bereti mwanji tini kunu a sawe nambwe. Ani ete a sawero, ‘Kunu Farisi hima lenga Satiyusi hima lenga wui hehenandau wo, yis, o tini ku hambwafwaꞌai.” ’ W#
E, kunu ka tapaꞌangi hatachi fisi bereti kale 4,000 hima leni ku haꞌi hatawani wu ani wu wofuwani ahirahi gomu ti hala geni ku waroro? V9 Ka tini ku hambwanda nambweꞌe? Ele 5,000 hima ka tapaꞌangi bereti tini ku haꞌi hatawani wu ani wu wofuwani ahirahi gomu le hala geni ku waroro? @UyWowani Jisas wui mwanji ti ri hambwani ya wunu ri sawe, “Kunu sembe ha sumbu kuhi ti kapwacheche naha. Hinde wowani kunjenga ka hinga ete ku anambwandau, ‘Nunu bereti nambwe’? tTaWosiwani wunjenga ya wu anambwa anambwanda, “Hinde wowani, bereti nu rata nambwe ti keke ri bwandau.” (SIEte wowani Jisas ya wunu ri sawe, “Kunu kipe naha ku hambwandani Farisi hima lenga Satiyusi hima lenga hehenandau wo, yis, wuhi ti ku hambwafwaꞌainda.” nRUJisas himache ele o fwanjuwei wu yetikinasini ya wu hambwa, bereti fwele wu ra ra wu i nambwe. iQKKunu kapwa hima le, Gotri ni saweholiya hima naha. Gotri sumbu kwambu ni ku hei kinani gamboni ku gindau. Wondau ti, apa sumbu kwambu foti hinde kunu a mekusi kumbwa, mina. Jona ki sukwaro sumbu numbwa kunu a mekukondau.” Wosini Jisas wunu hanjaꞌaisini ya ri i. Farisi hima lenga Satiyusi hima lenga hehenandau wo yis mwanji yepe tiki wunu sawero "P=E, nurumbu tiki niri hiki ti ku heiwani mwa roni sukwasini da. Wowani ya ku saweu, ‘O hinga ti apa kapwa gisi, mwa ti ya yekonda.’ Ei, mwe naha, niri ti sumbu tini kipe naha ku kilindau. Woroti apa Gotri ondiyasiwani sukwandau do gisi sumbu tini ku heini ku hambwanda nambwe.
O
Ete wowani rini ga mwanji wasa ya wunu ri sawe, “E, niliki ki isangi le ku heiwa ku hambwakonda, ‘Icheki gisi kipe naha.’ !N =Farisi hima lenga Satiyusi hima lenga Jisas ni simiyanehei kinani ya wu ta. Wu tani hewen pe sumbu kwambu tini ri wosiwa wu hei kinani ya rini wu sawe. M'Da hinga woni Jisas ele himiyama hurahama ni sawewani ya wu i. Wosini rini kanu tenge tiki rauni Makatan mapwa tokwe ya ri i.XL)&Ele ahirahi aro hima le 4,000 hima hinga. E, che humwe lenga wu gendi nambwe. >Ku%Wosiwani ele himiyama hurahama miyafo naha wu awani sembe ti ete wunu tale. Ete wosiwani ele ahirahi gomu gamwe nimba dau ti wu rukoni tapaꞌangi hatachi fisi hala ki ya wu waro. _J7$Wosisini ele tapaꞌangi hatachi fisi bereti ga fwaiꞌomweche fwelenga ri torosini, Gotri ni ri weseꞌasini ya ri lepika. Wosini ri himache leni ya ri ha. Wowani ri himache lenga raꞌaini ele hima ni ya wu ha. ZI-#Ete wowani Jisas ele himiyama hurahama leni sawewani nuwe tiki ya wu liti. .HU"Ete wowani Jisas ya wunu ai sawe, “Kunu bereti geni kunu dau?” Wowani ya wu sawe, “Nunu tapaꞌangi hatachi fisi bereti ga fwaiꞌomwe fisiche tombwa dau.” &GE!Wowani ri himache le ya rini sawe, “Dohaꞌa michi hima nambwe. Apa bereti miyafo naha soki nu ratasini dele himiyama hurahama miyafo naha ni nu hano?” F% Dani ini Jisas ri himache leni uchawani tawani ya ri sawe, “Ani dele himiyama hurahama keke a wondau. Wunu ani ga gisi namili wu dani wunu ahirahi nambwe. Iche tinga wunu handawa hinde apa wunu a sawewa wu i kumbwa. Foki apa numbo tiki misisiweri wunu dino.” qE[ O hinga ri wosisiwani ele himiyama hurahama inaka miyafo naha ya wu hambwa. Hinde wowani, ele mwanji bwanda nambwe hima le mwanji ai bwandawani, ele talihapa nambwe hima kipe ai wosindawani, ele seke kapwa ai ichiꞌuchandawani, e, ele miyasa hima le ya ai maꞌaikaꞌainda. O keke Isurel pe Gotri hi ni ya wu rasainda. Jisas 4,000 hima leni ahirahi yakwaro -DS Ete wondawani himiyama hurahama miyafo naha rini tambwa tani ya wu wau. Wunu ele seke kapwa hima, miyasa hima, talihapa nambwe hima, mwanji bwanda nambwe hima, e, ba fo ba fo hahungo mendindau hima, ele ni ya wu rata. Wu ratani Jisas i seke mu tiki ya wu owe. Wosiwani kipe ya wunu ri wosi. wCg Wosini Jisas o ko andosini Galili fwanjuwei takai tokwe ya ri i. Ri ini kimba tiki ri rauni ya ri liti. -BS O hinga ti sawewani, Jisas ga mwanji wasa ya tini ai sawe, “O bai humwe, sembe ani ni ni handau ti, omwesika naha. Sumbu fo keke ni ani silindau ti, oti nini ki o sukwakonda.” Ete wowani o gisi kumbwa ti himiyama che kipe ya ti ai wosi. Jisas hahungo hima miyafo ni kipe ri ai ri wosiro A)Ete wowani oti humwe ya ai sawe, “Apukolaka, mwe naha ki mi sawero. Woro asa le wui yapai hima awani gomu sikandau tini rukoni wu andau.” y@kEte wowani Jisas mwanji wasa ti ya tini ri sawe, “Apa ai che le ahirahi ti hoko pe asa tini ani ha hinga.” ?}O hinga ri sawesiwani o humwe to tani Jisas mu tiki ti raini ti ombungwesini ya ti sawe, “Apukolaka, ma ani okula!” +>OO hinga wu sawewani Jisas mwanji wasa ya ai wunu ri sawe, “Gotri ele Isurel pe yapai chele nambwe fe che asa che le kekembwa ri ani rumbwewani a taro.” T=!Wowani Jisas mwanji wasa fo ai tini ri sawe nambwe. Ete wowani ri himache leto rini tambwa wu tani rini silisini ya rini wu sawe, “Dohaꞌa humwe ucha ucha nunu sirinandau ti, ma tini sawewa sa i.” ><uWowani Kenan pe humwe foti tani ya ti ucha, “Apukolaka, mini Defit i che. Ani keke mi woni ma ani okula. Himamwale kapwa ti ai himiyama che ki raisini walambe sumbu wosindau.” S; Wosini Jisas o ko ri andosini Taiya, Saiton mapwa tokwe ya ri ai i. f:EKale sumbu hinga tombwa tinda ete hima i sembe ti kisi wondau. Woroti, hima le tapa yoko nambwe ahirahi ano ti, o sumbu hinga ti apa hima i sembe hinde kisi wo kumbwa.” Kenan pe humwe ti sembe Jisas numbwa ete ti haro 09YKale inaka ki sukwandau sumbu ti ka hinga: kapwa inaka rata, hima ni yeni si ti, hima i humwe ni sawe, hili ya, nimba gambo, saweholiya sumbu, e, kale wembisa sumbu. 8%E, takisopo ki hoko tokwe sukwandau mwaꞌambwe oti inaka to sawekawendawani ya sukwanda. O sumbu hinga tombwa hima i sembe ti kisi wondau. 7yWo kunu ku hambwanda nambweꞌe? Kale ahirahi hinga takisopo ki rawaiwani sembe we tiki raindau ti, semewa ki yindau. D6Ete wowani Jisas ya wunu sawe, “Kunu okwe hikisafakisa. 5 Wowani Pita Jisas ni mwanji wasa ya ri sawe, “Mini do mwanji yepe mi bwaro ti, mwanji mu mwe ti ma sawewa nu mendi.” O4Ma wunu ku andosiwa sa wu da. Wunu miyasa, wosini miyasa hima leni numbo ti wu mekundau. Woroti miyasa fori miyasa hima forini numbo ti ri mekusino ti, o fini anaꞌape fi ini wa tiki fi raino.” N3
Wowani mwanji wasa ka hinga ya wunu ri sawe, “Ai Yapai hewen ko tiki ri dau ti, rini rupwa chele. Kale rupwa pe mwaꞌambwe hinga rinjenga ri si nambwe leni nanji tinga tinda ete ri gwano. @2y Wondawani o gisi ki ri himache le tani ya rini wu sawe, “Mini mi mendinda nambweꞌe, kale Farisi hima le do mwanji mihi ni wu mendisini mini ni sembe enge ti wu andau ti?” 11[ Takisopo ki rawaindau ahirahi le hima ni kisi wonda nambwe. Mina. Ka sembe we kipe mwaꞌambwe to takisopo ki sukwani hoko tokwe sirandau tito hima ni kisi wondau.” 0
Wowani Jisas kale himiyama hurahama ni ri uchawani wu tawani ya wunu ri sawe, “Norukweni ma ku mendini ku hambwa. :/m Wosini hima to wosiro sumbu tunumbwa wu ondiyakandiyani sawe, “Dohaꞌa oti Gotri mwanji.” Wosini nimba ani ni ete wu lotu wondau.” ’ Hima i sembe ni kisi wondau sumbu .'‘Delehaꞌa himiyama hurahama hi ahi tini takisopo wuhi tiki nimba rasaindau.Woroti sembe wuhi tito ani ni apahime naha ete dau. k-OKunu nimba gambo hima! Gotri mwanji bwarakarandaro hima, Aisaiya, ka hinga ete kunu sawero, U,#woro o sumbu hinga to kipe, o ya mwaꞌambwe ki ri nuwai yapai ni okulano sumbu to sa biya da.’ O mwanji hinga ku sawendau ti keke Gotri mwanji tini ku takichasini kui sumbu hukwe tumbwa ku rasaindau. =+sWoroti kundo o mwanji ku jamekosini ka hinga ku sawendau: ‘E, hima fori ri nuwai yapai ni ete ri sawewa, “Kini ani hakoro ya mwaꞌambwe hinga Gotri aka laka ki ani owero,” ;*oGotri ete sawero, ‘Mini mi nuwai yapai ni sumbu kipe mi woni mwanji fihi tini ma sirina. E, hima fori ri nuwaiꞌi ri yapai ni kapwa mwanji ri bwano ti, ori hima sa ri ha.’ )9Wowani Jisas mwanji wasa ya wunu ri sawe, “Hinde wowani o kui sumbu hukwe tumbwa ete ku sirinandani Gotri lo mwanji tini ku sawesiyaꞌaindau? E(“Hinde wowani kale mi himache le nui atei hima to owero sumbu tini wu sirinanda nambwe? Ahirahi wu akoni Gotri miyaningisopo tiki kipe wu sira kinani tapa wuhi ti wu yokonda nambwe.” '
Ka gisi ki Farisi hima fwelenga Gotri lo mwanji hambwandau hima fwelenga Jerusalem wu andosini Jisas tambwa wu tani ya wu sawe, A&{$Wosini ya rini wu sili, “Dele nui hahungondau hima le nikaꞌari sumbu mihi tunumbwa sa wu toro.” Ete wosiwani ele hahungo hima rini tororo leto tinda ete kipe ti ya wu wosi.M%#Wosiwani ele kipe hima le ya wu hambwa, o Jisas to taro. O hinga wu hambwakoni mwanji ti ele ko takai hinga tinda ete wu humbweꞌi humbwetawani hahungondaro hima wuhi le rini tambwa ya wu rata. P$"O fwanjuwei wu yetikinani wu rachini Genesaret mapwa ki ya wu i. 0#Y!Ete wowani ele hima kanu tenge tiki wu daro ti, rini wu lotu woni ya wu sawe, “Mwe naha, mini Gotri Che.” Jisas Genesaret pe hahungo dau hima leni kipe ri wosiro G" Wosini kanu tenge tiki fi rauwani, ausuwa laka oti ya humbu. 7!g Ete wowani metengei ba ete Jisas tapa dachinani Pita ni ri torosini ya rini sawe, “Sembe mi haro ti kapwacheche naha. Hinde wowani, mini inaka fisi mi hambwandau?” Ri indani ausuwa tini ri heini ri akikoni fwa we tiki kamindache ya ri rai. Wofunu ri uchani ya ri sawe, “Apukolaka, ma ani okula.” Wowani Jisas ya rini sawe, “Ma ta.” Ete wowani Pita kanu ri hanjaꞌaisini fwa tenge tiki ri eti eti Jisas tambwa ya ri i. 5 Ete wowani Pita mwanji wasa ka hinga ya ri sawe, “Apukolaka, e, mini naha nawa ma ani sawewa mini tambwa fwa tenge tiki ani eti eti a ta.” }Ete wowani metengei ete Jisas ri mendini ya wunu ri sawe, “Kunu yakinani ma ku eti. Ando a tandau. Apa ku aki kei.” /Wondawani rini wu heiwani fwa tenge tiki eti eti ri tandawani wu akini ya wu sawe, “Ka ambusuwa foꞌo?” O hinga wu bwakoni ata ti ya wu gi. gGKapwa apwe gindawani Jisas fwanjuwei tenge tiki ri eti eti ele ri himache le tambwa ya ri i. H Wondawani kanu oti fwanjuwei wemi ki indawani ausuwa laka ti saini kanu indau soko tokwe sini fwa o tini yembekinawani tani kanu o tini hapa tinga ya ye. O keke kanu i kinani ya anakwendau. Wu isiwani rini ri Yapai ni ri uchahambwa kinani kimba laka tiki ya ri rau. Sunduya iwani rini bati o kimba ki ya ri da. fEEte wosini Jisas, ri himache le wu mwaseni wu i kinani wunu ekichasiwani kanu tenge tiki wu rau wu litisini fwanjuwei angi tokwe ya wu rachi. Wondawanumbwa rinjenga ele himiyama hurahama leni ri humbwewani ya wu i. O ahirahi wu aro hima hinga tinda ete 5,000, kichapwa himiyama lenga gandi nambwe. Jisas fwanjuwei tenge tiki eti eti inda #?Wowani o ahirahi wu a awani sembe ti ya wunu tale. Ete wowani ahirahi gomu gamwe ti wu rukoni tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi hala tiki ya wu waro. 0YWosini ele himiyama hurahama ri sawewani ki tenge tiki wu litisiwani o tapaꞌangi bereti ga fwaiꞌomwe fisi ga ri torosini hewen tokwe ri mauni Gotri ni ri weseꞌasini o fwaiꞌomwe ga o bereti ga ri lepikasini ri himache leni ri hasiwani ele himiyama hurahama ni ya wu haꞌi hatanda. BEte wowani ya ri sawe, “Opi ahirahiche ma ani rata.” wWowani ya rini wu sawe, “Nunu ahirahi miyafo nambwe. Nunu bereti tapaꞌangi ga fwaiꞌomwe ti fisi tombwa dau.” }sEte wowani Jisas ya wunu sawe, “Bwele keke wunu a humbweꞌiwa wu ino? Kunjenga ahirahi ma wunu hawa sa wu a.” Y+Wondawani sundukowani ri himache le rini tambwa wu tani ya rini wu sawe, “Do michi hima nambwe michi, nika ti sisinahiro. Ma wunu humbweꞌiwa ele wui ko tokwe sa wu ini ahirahi ti wakini sa wu a.” FJisas ini kanu ri andosini fwa gamba tiki ri etisini ri heiwani himiyama hurahama miyafo ya wu da. Wowani sembe mwe naha wunu keke ri woni ele wui hahungo hima fweleni kipe ti ya ri wosi. pY
Wowani Jisas o mwanji ri mendini o michi ri andosini kanu foki ri rauni ri litisini hima da nambwe michi fotiki rini bati ya ri i. Wowani ele himiyama hurahama o tini wu mendisini wui ko wu andosini rini wu sirinani ya wu i. 7g Ete wosiwani Jon ri himache le tani hima tape dinga ti raꞌaini ya wu si. Wu sisini wu ini Jisas ni ya wu sawe. Jisas 5,000 hurahama lenga wui che humwe lenga ahirahi haro
Rini takutosini mwa rihi ti peleti tenge fotiki owesini ratani o humwe chongo ni ya tini ha. Wowani ti nuwai tambwa ya ti raꞌai. d A
Wosini hima fo ri humbwewani kalapus wondau aka tokwe ri ini Jon kwele tini ya ri takuto. l Q O hinga ti sawewani, king sembe ti nomo naha ya rini a. Woro rini ga funda linindani ahirahi wu andau hima lei miyaningisopo tiki, mwe naha kari kau ri naro keke ri hambwafuni ya ri sawe, “Do mwaꞌambwe ma tini ha.”
~~?}||{zzyxww v:uut-rq|pp oSnn*mll#k jiinhGg?ff eOdcbb`_^^b]d\\=[ZYXX&WWV|U{TT SLRR6QoP]ONMLL^K
IIHGgFEgDCBAN@?>>)=z<:887G6q5443210//L..K-,+S*u))5(S'&%%$#*") W 7 Q #7+?9. Zu]1
(
k H[
7 VQ%[“Kunu Gotri lo mwanji hambwandau hima lenga Farisi hima lenga, kunu hambwafwaꞌai! Kunu sembe fisi hima! Himanguto humwe leni nimba wunu ku gambosini wui aka ti kundo hili ti ku raꞌaindau. Wosini o kapwa sumbu kuhi ku yani kinani Gotri ni gamboni huwe laka ku uchahambwandau. O sumbu keke amwaka wasa kunu ki o takonda.] .PU
“Kunu Gotri lo mwanji hambwandau hima lenga Farisi hima lenga, kunu hambwafwaꞌai! Kunu sembe fisi hima! Himiyama hurahama le Gotri kwambu wu hei ki wu rarukondawani kundo wunu ni ku ai etipendau. Hinde wowani, ku raru nambwe ku dasini hima le rarukowani o numbo ni ku ai ichakindau. OO E, hima fori hi rihi tunumbwa ri rasaiwa, Gotri hi rihi ti ri rakaino. E, hima fori hi rihi ti ri rakaiwa, Gotri hi rihi ti ri rasaino. Jisas, ondiyakandiyandau hima lei kapwa sumbu tini ri sawero NN Kui nindo tiki dau hima laka ri, kui tau ra himache hinga sa ri da. fME
Apa hima le kunu ni ‘Apukolaka’ kunu ucha hinga. Kui Apukolaka funda naha, rini Kurais. Ly Do nuwe ki dau hima forini apa kui Yapai ku na hinga. Hewen ko ki dau hima funda naha Gotri numbwa kui Yapai ku nano. 0KY“Woroti hima le ondiyakandiyandau hima hinga apa kunu ucha hinga. Minambwe naha. Gotri tombwa ondiyakandiyandau hima kuhi, kunu tinda ete hiparakambwe tumbwa. JyE, wunu hima wausindau michi naha ki wunu weseꞌandani ondiyakandiyandau hima hinga wunu ucha kinani wu okokonandau. I)Wondani ahirahi laka woni oweni wu andau gisi ga, e, lotu wondau gisi ga wunu takumwa ki dau hambwandau hima laka lei tei kumbwa wu litindau. KHWunu ele sumbu hinga wu wosindau ti, nimba ele hima leto wunu hei kinani wu wosindau. Ei, mwe naha, wunu Gotri lo mwanji kairo nikaꞌari kupu ti wui mwakambe tinga wui tapa ga ficha hinga wu soꞌoisini, e, nikaꞌari kipe laka wuhi le kaꞌapwe ti miyafo naha nikaꞌari gamba gamba tiki wu wosiro tini wu soꞌoindau. +GOWunu kale hurache hinga, nomo ti wui humwe leni tinda wu hasiwani wu fwendisini nomo kwambu wu rani wu indawani wui hurache le gamweche ri wunu okulanda nambwe. sF_Woro ele Gotri lo mwanji kunu wu bwaro ti, ku mendini ya ma ku sirina. Woro wu wosindau sumbu leni ku heini apa wunu ku sirina kei, minambwe naha. Hinde wowani, Gotri lo mwanji kipe naha wu sawe sawe wunu o tini wu sirinanda nambwe. *EMMwanji mwe ti ka hinga ya ri sawe: “Gotri lo mwanji hambwandau hima lenga Farisi hima lenga Moses wa ki wu etisini Gotri lo mwanji kunu wu ondiyakandiyandau. fD GWosinumbwa Jisas mwanji ti ri himache lenga ele himiyama hurahama ga ya wunu ri sawekawenda. 7Cg.Jisas o mwanji ri bwasiwani hima fori ri mwanji wasa rini sawe nambwe. Wokoni o gisi kumbwa rini ni wu heini ya wu aki. Wosini mwanji fwele ai rini wu sili nambwe. B5-O mwanji ni ma ku hambwa. Defit rinjenga Kurais ni, Apukolaka, ri nandau. O hinga keke Kurais, Defit anitafenita hingambwa ri dau ti, mina.” (AI,“Apukolaka, ai Apukolaka ni ka hinga sawe, ‘Mini ai tapa mama ki ma liti.Wosiwambwa miho mihi leni mi seke tako ki wunu a rawarusiwa wu dano.” ’ +@O+Ete wowani ya ri sawe, “Wo hinde wowani Gotri Himamwale kipe Defit ni ondiyakandiyawani Defit, Apukolaka, rini nandau? Defit rinjenga ka hinga sawe: z?m*“Kunu hinde ku hambwandau, Kurais ka namoi anitafenita?” Wowani ya rini wu sawe, “Defit i anitafenita.” H> )Farisi hima le wausini ete wu dawani Jisas ya wunu sili, I= (Dopihaꞌa lo mwanji fisi pito ele Moses kairo Gotri lo mwanji ga ele Gotri mwanji bwarakarandaro hima le kairo mwanji ga wui mwanji mu naha.” Jisas Farisi hima leni Kurais sumbu ni siliro <5'Wosini o mwanji ki ri ai ondiyaro lo mwanji ti ka hinga: ‘Mi hima tape keke mi wondau hingambwa ele biya hima ba fwele keke o hingambwa ma wo.’ @;{&Do Gotri lo mwanji to kipe naha funda ete mwasesindau. +:O%Wowani Jisas ya rini sawe, “ ‘Kari kau Apukolaka o mi Gotri. Rini keke ma woni, sembe mihi ti, inaka mihi ti, hambwa mihi ti, ma tinda ete rini ha.’ x9i$“Ondiyakandiyandau hima, hinde na lo mwanji to funda ri kipe naha, lo mwanji fweleni funda ete dikindau?” {8o#Woro wui nindo tiki Gotri lo mwanji hambwandau hima fori ya da. Rindo Jisas ni ri simiyanehei kinani ya ri sili, 7 "Jisas o mwanji ni ri bwawani Satiyusi hima le ete ya wu gingai. Wowani Farisi hima le o mwanji ni wu mendikoni ya wu wau. 6/!Ete wowani ele himiyama hurahama o ri bwaro mwanji tini wu mendikoni ete ya wu apapana. Ka Gotri lo mwanji ele lo mwanji ni funda ete dikisindau 5+ ‘Ani Epuraham Gotri, Aisak Gotri, e, Jekop Gotri.’ Do Gotri haro himako wui Gotri mina, himamwale tinga ete da ete da himako wui Gotri.” >4u “Woro matimat ki siro hima le ai wu saino sumbu o tini kunu a silineheikondau. Gotri o sumbu ni ri kaini ri humbwero tini ku heini ku hambwa nambweꞌe? Ka hinga ri sawero, (3I Matimat tiki siro hima le ai wu saino gisi tawa do anahopwendau sumbu hinga apa hinde wu wosi kumbwa. Mina. Kale kau hewen ko ki dau ensel hingambwa wu dano. D2 Ete wosiwani Jisas mwanji wasa wuhi ti ya wunu ri sawe, “Kunu Gotri chengi ki dau mwanji tinga Gotri kwambu tinga ku hambwanda nambwe. Wosini ambwatinambwati mwanji do ku bwanda. i1K Woro ka mwanji ma nunu sawe. Ka matimat ki siro hima le ai wu saino gisi tawa kale tapaꞌangi hatachi fisi analongo hima o humwe ni namoi humwe hinga tini nano? Mi hambwanda, wunu tinda o humwe numbwa wu hopwero to sa.” N0Wunu tinda wu hani humbusiwanimbwa jipe naha ki o humwe okwe ya ha. h/IEte wosini rini o hingambwa che fo ra nambwe ya ri ha. Wowani ri diya fori o hingambwa. Wowani ri diya fwele o hingambwa, funda funda wu hopwe hopwe wu i ini tapaꞌangi hatachi fisi analongo hima kale tinda ete ya wu ha. . Woro apa mwanji fo ya mini nu sawekonda. Injelembwa analongo hima lembwa nui nindo tiki wu daro ti tapaꞌangi hatachi fisi. Wui apwai mwa laka ri humwe fo ri hopwesini ya ri ha, woro rini che nambwe. Wosiwani ri diya rito o humwe ni himanguto ya ri ra. h-I“Ondiyakandiyandau hima, Moses Gotri chengi ki ete nunu sawero, ‘E, hima fori humwe ri hopwesini che ti ra nambwe ri hawa, o ri hipache rito o humwe ni himanguto sa ri rasini ri apwai keke okulasiwa chefahima wili.’ K,Wondawani o gisi kumbwa ele Satiyusi hima fwele Jisas tambwa ya wu ta. Ele hima wunu ete sawendau, matimat ki siro hima le hinde ai sai kumbwa. Wundo wu tani Jisas ni ka hinga ya wu sili, +%Ete wowani ka mwanji ni wu mendini wu apapanakoni rini wu hanjaꞌaisini ya wu i. Hima hasini ai saindau sumbu tini Jisas ni wu siliro A*{Wowani ya wu sawe, “Sisa, apukolaka hi.” Ete wowani ya wunu ri sawe, “E, Sisa ya mwaꞌambwe ti, o Sisa ni ma ku ai ha. E, Gotri mwaꞌambwe ti, o Gotri ni ma ku ai ha.” j)MWosiwani ya wunu ri sili, “Dohaꞌa ya ki dau hima i himamwale tinga hima hi tinga namohi?” v(eTakisi ya handau humokuto ya foti ma ku ratawa ani hei.” Wowani humokuto ya foti wu ratani ya rini wu ha. $'AWoroti Jisas wui kapwa inaka ti metengei ba ri hambwakoni ya ri sawe, “Kunu nimba gambo hima tiya, hinde wowani ku gamboni ku ani simiyaneheindau? u&cWondau hinga ma nunu sawe. Hinde hinga mi hambwandau. Takisi ya ti Sisa apukolaka ni wu hanoꞌo, mina?” N%Wokinani wui himache lenga ele Herot inaka ni ohounani sirinandau himache lenga wu humbwewani Jisas tambwa wu ini ka hinga ya rini wu sawe, “Ondiyakandiyandau hima, nunu nu hambwandau, mini hima kipe naha. Mwanji mwe naha kumbwa ele himiyama hurahama ni Gotri sumbu tini mi ondiyakandiyandau. Mini hi chele hima lenga hi nambwe hima lenga sumbu apumbwa apu wunu ni mi wosinda nambwe, mina. Mini ele hima i inaka ni hambwa hambwa mi sirinanda nambwe. }$sKa gisi ki Farisi hima le ini mwanji ka hinga wu injini ya wu sawe, “Ka bwele mwanji hinga ni nu gambosini Jisas nu toroꞌinjino?” Woro wui inaka ti, kale hima bitawa wu risiwani fe raindau hinga ri raiwa rini wu toroꞌinji kinani. e#CEi mwe naha, Gotri hima miyafo naha rini sirina kinani ri uchandau, woroti rini wui sumbu tini ri hei hei funda funda rihi ri na kinani ri rakarundau.” Sisa apukolaka ni takisi ya handau sumbu tini Jisas ni wu siliro z"m
Ete wowani king apukolaka ri tau ra himache leni ka hinga ya wunu ri sawe, ‘Seke tapa ma rini injisini kari kwai hundusindau hoko tokwe ma rini rawaru. Wosiwa o hundu ki sa ri dani ri ichakandani fu rihi tini sa ri ai tangindomunanda.’ @!y Ete wowani king apukolaka ya rini sawe, ‘Ai nau, hinde wowani humwe hopweno gisi ki soꞌoino nikaꞌari kipe mi soꞌoi nambwe ahaꞌa ki mi siraro?’ Wowani rini mwanji nambwe. \ 1 “Ele himiyama hurahama raruni wu wausiwani king apukolaka wunu hei ki o aka tipa ki ya ri raru. Ri raruni ri heiwani hima fori humwe hopwekondau gisi ki soꞌoino nikaꞌari kipe tini ri soꞌoi nambwe. | q
O hinga ri bwasiwani ele ri tau ra himache wu ini ele numbo ki kapwa hima lenga, e, hima kipe lenga wunu heini sawe sawe ya wu raꞌai. Wosini funda wu tani o humwe hopweni ahirahi ano aka tipa ki wu litisiwani wunu heiwani hima miyafo naha. - O keke ma ku ini ele numbo sopu ki hima fwele ku heini takisopo mwanji ki ma wunu sawewa sa wu tani humwe hopwekondau ahirahi fwele sa wu a.’ ^ 5Wosini king apukolaka ri tau ra himache leni ya ri sawe, ‘Humwe hopwe kinani woro ahirahi le otokunasini ya da. Wondawani ele a sawehambwaro hima le wu wosindaro sumbu wuhi ti ai miyaningisopo ki chiki nambwe. 5 cO hinga wu wosiwani king apukolaka sembe enge ri akoni au anaye himache rihi leni ri humbwewani wu ini ele ri tau ra himache ni yero hima leni wu yeni wui ko ti ya wu tu. Wowani hima fweletombwa king apukolaka tau ra himache rihi leni wu toronambusini wunu ningitengini wunu yewani ya wu ha. Z-“Wosiwani ele ri himache wu ini kale mwanji hinga tinda wunu sawewani ele mwanji ni wu mendini wu sai wu ta nambwe, wunu diyaha. Wunu fori saini ri tau tokwe iwani, fori saini ri ya tau ra ki ya ri i. zmWofunu ri himache fwelenga ri ai humbwewani wu ikowani ya wunu ri sawe, ‘Ku ini ele hima a sawehambwaro leni ka hinga ma ku sawe, “Ma ku mendi, king apukolaka ahirahi otokunahiro. Bulumakau hura fwelenga hehenaro omwe laka rihi fwelenga nu yeni ete nu woro. Ele mwaꞌambwe hinga tinda ete otokunasindau. Ma ku saiwa nu ini humwe hopweno ahirahi laka nu a.” ’ R Wosini metengei naha ele hima fwele humwe hopweno ahirahi wu a ki wunu ri sawehambwaro leni ri rata kinani ri tau ra himache fweleni ri humbwewani ya wu i. Wowani wu ta nambwe wu diyahasini ya wu da. 9“Hewen pe kwambu ti nuwe pe king apukolaka fori sumbu hinga. Ri hurahama che humwe ri hopwekowani ori king apukolaka ahirahi laka fo ya ri otokuna. D Wosini Jisas mwanji yepe foti ka hinga ya ai wunu ri sawe, 6e.Ete wokoni rini ni wu toroningikoni ele himiyama hurahama ni wu heini ya wu aki. Hinde wowani, ele hima wunu wu hambwandau, Jisas rini Gotri mwanji bwarakarandau hima.+-Wowani ele puris hima laka lenga Farisi hima lenga Jisas o mwanji yepe ri bwaro tini wu mendini ya wu hambwa, ‘Do nunu ni ri sawero.’ fE,[E, hima fori do humokuto tenge ki ri raiwa ori hima talihapa rihi ti apa funda ete rini tukumorino. E, do humokuto to hima fori tape tenge tiki sikawa ori hima ni funda ete rini yembisewa hapi hinga ri sira sindau.]” 1[+Woro o keke kunu a sawendau. Apa Gotri aulindau kwambu rihi kunu hasiro ti, ri ai raꞌaini ele himiyama hurahama ahirahi mwe naha wandau hima leni o ri hakonda. T!*Wowani Jisas ya wunu sawe, “Gotri chengi ki dau mwanji fo ku heini ku hambwa nambweꞌe, ka hinga sawero ti?:‘Dohaꞌa humokuto aka wondau hima leto dukweleni rumbwero tito humokuto kipe naha ai waꞌaisini o aka ni mwe naha ekikinasindau.Apukolaka to o sumbu hinga ri wowani siraro ti nu heiwani kipe naha.’ %)Ete wowani ya rini wu sawe, “Apa ele kapwa hima ni walambe sumbu naha ki wunu ri wosi sindau. Wosini o waini rupwa, tau ra hima anandi fweleni ri hasiwa wundo aulindano. Wowa o waini mwe numbuno gisi ki rihi hinga humwasini norukweni raꞌaini rini wu hano.” (Woro ka mwanji ni ku hambwawani hinde hinga? Ichai yapai chele rupwa mwe ri tani rupwa tau randau hima leni hinde hinga ri wosikonda?” R 'Wosini rini rani rupwa hoko tokwe rini rakwaisini rini yewani ya ri ha. b
=&Wowani o rupwa tau randau hima le rini ni wu heini ka hinga ya wu anambwa, ‘Ichai dorihaꞌa che ri yapai seke wange o sirinakonda. O keke ma rini nu yeni nu si. Wosini ri yapai rupwa dohaꞌa nundo nu raꞌai.’ ! ;%Dani inumbwa ri hurahama che ni ri humbwewani wunu tambwa ri ikowani Yapai ka hinga ya ri hambwa: ‘Do hurahama che ahi ri mwanji o wu mendikonda.’ R $Ete wowani yapai chele rupwa ri himache fweleni ri ai humbwewani ya wu i. Metengei iro tau ra himache le miyafo mina. Wowani ele tau randau hima le wunu heini o sumbu hingambwa tunumbwa ya wunu wosi. D
#Wosiwani wu iwani rupwa ki tau randau hima le ele ri tau ra himache leni wu heini, forini kumbo ba wu tanambwasini, forini wu yewani hawani, forini humokuto ba wu ekeheni ya rini wu ye. ' G"Dani ini ele waini mwe numbuno gisi takai tawani o yapai chele rupwa ri tau ra himache fweleni ya ri humbwe, wosiwa wu ini waini mwe rihi fwele wu numbu ki. kO!“Mwanji yepe fonga ma ku ai mendi. Hima fori nuwe tipa omwesika laka o ki waini sino rupwa tau ri woni waini tuko ri kisini ini ti ya ri injisi. Wosini o tau we ki waini uku dahakino tangi laka fo ya ri esisi. Wosini o rupwa kumbwa kwai o rupwa aulino hima keke aka huwe laka fo ya ri kisi. Ete wosini o rupwa rihi tau ra hima fwele tapa tenge ki ya ri hasi, wosiwa waini ki wungwa jiro ya wu toro toro ya tipa rihi rini wu handa ki. Ete wosini rini ko sumbwe foki ya ri i. [/ Hinde wowani, uku yasindaro hima, Jon, tani sumbu kipe tunumbwa kunu mekundaro ti, sembe rini ni ku ha nambwe. Wondawani takisi ya torondaro hima lenga numbo tenge humwe lenga rini ni sembe wu haro. Woro o sumbu ni ku heisini inaka kuhi ti ku jamekoni sembe kuhi ti rini ni ku ha nambwe. Kapwa hima leto waini rupwa aulindau mwanji yepe nU Woro opi che fisi ki namoto yapai mwanji mendini sirinaro?” Ete wowani ele puris hima laka lenga Isurel pe mekupu hima lenga ya wu sawe, “Che mwa laka rito sirinaro.” Wowani Jisas ya wunu ri sawe, “Mwe naha ki kunu a sawendau, takisi ya torondau hima lenga numbo tenge humwe lenga kunu dikisini mwaseni wu ini Gotri aulindau kwambu wu raru sindau. +O Wowani yapai ai ini ri hipache ni ri che mwa laka ni sawero hingambwa ya ri sawe. Ete wowani ya ri ohouna, ‘Ei, yapai, ani ikonda.’ Woroti ori che i nambwe. ~u Wowani che mwa laka rihi ori ya sawe, ‘Ani a diyaha.’ Wosinumbwa dani ini inaka rihi ti jamekowanimbwa ya ri i. ]3 “Woro, kunu ka mwanji yepe ni hinde hinga ku hambwakondau? Yapai fori dawani ri hurahama che pi fisi. Wowani yapai ini mwa laka che ni ya ri sawe, ‘Ai che, apa ma ta ini waini rupwa ki tau ti randa.’ r]Wofunu Jisas ni mwanji wasa ka hinga ya wu sawe, “Nunu nu hikisandau.” Wowani Jisas ga ya wunu sawe, “O hinga ti, ani okwe apa kunu a sawe hinga, kwambu soki a torosini dele tau a randau. Yapai fori ri che fisi fi mwanji yepe I E, ete nu sawewa, ‘O hima leto rini haro,’ wowa apa ele hima ni nu heini nu akikonda. Hinde wowani, wunu tinda ete ka hinga wu hambwandau, Jon ori Gotri mwanji bwarakarandaro hima fo.” M Woro uku yasindaro hima, Jon, kwambu soki ri torosini tau rihi ri randaro? Kwambu rihi ti Gotri to rini haroꞌo, hima leto rini haro?” O tini wu mendikoni wunjenga ya wu anambwa anambwa, “E, ete nu sawewa, ‘O Gotri to haro,’ wowa apa ka hinga o nunu ri sawekonda, ‘Wo hinde wowani sembe rini ni ku ha nambwe?’ c?Wowani Jisas ga mwanji wasa ka hinga ya wunu ri sawe, “Ani okwe mwanji fotini kunu a silineheikondau. E, mwanji wasa ahi ku sawewambwa ani ga bwele kwambu hinga a torosini dele tau a randau tini kunu a saweno. /~WWosini Jisas Gotri aka laka ki ri rarusini ele himiyama hurahama ni ya wunu ri ondiyakandiyanda. Wondawani puris hima laka lenga Isurel pe mekupu hima lenga rini tambwa wu tani ya wu sawe, “Mini bwele kwambu hinga ni mi torosini dele tau hinga mi randau? Namoto do kwambu mini haro?” *}ME, sembe ku hasini Gotri ni ku uchahambwawa, ele mwaꞌambwe keke ku uchahambwaro ti tinda ku toro sindau.” Wunu Jisas ni wu siliro, kwambu namo to rini haro k|OEte wowani Jisas mwanji wasa ya wunu ri sawe, “Mwe naha ki kunu a sawendau, e, sembe mwe naha ku hani sembe fisi ku da nambwe nawa do fik me ni a wosiro sumbu hinga kunu okwe ku wosikonda. Woroti do sumbu numbwa mina, ele sumbu hinga tinda ku wosino. E, ete ku sawewa, ‘Do kimba, ma saini o bai soluwara ki chunani rai,’ wowa apa rai sindau.
{Wowani ri himache le o sumbu ni wu heikoni wu apapanani ya wu sawe, “Hinde wowani o bai fik me metengei ete rikaꞌairo?” 5zcWokoni ri maꞌaini ri heiwani me hi foti, fik, o ri ino numbo gamba naha ki ya eninda. Woroti takai ri i ri heiwani mwe fwele wa nambwe, mina. Minga le tombwa dawani ri heifuni ya ri sawe, “Mwe apa mi ai wa hinga. Minambwe naha a nasindau.” Ete wowani metengei ete me mwe oti ya ete rikaꞌai. kyONurumbumbwa ete Jisas ko laka tokwe ri ai ri raru kinani ri indawani iche tinga ya rini ha. x+Ete wosini wunu ri hanjaꞌaisini ko laka hoko tokwe ri raruni Betani ko ki ri isini o niliki ya ri da. Jisas fik me foni sawewani rikaꞌairo [w/Wokoni ya rini wu sawe, “Ka mwanji wu bwandau tini mi mendindauꞌu?” Wowani Jisas ya wunu ri sawe, “Ei, a mendinda. Woroti, kunu ka Gotri mwanji chengi tiki dau, ku hambwa nambweꞌe, ka hinga ete sawero ti: ‘Mini ele kichapwache ga ele muku andau che lenga takisopo wuhi ti mi haunasiwani hi mihi wu rasaini wu uchandau’?” PvEte wondawani puris hima laka lenga Gotri lo mwanji hambwandau hima lenga Jisas ele hima apapanandau sumbu ni ri wosindawani o tini ya wu hei. Wondawani ele che to Gotri aka laka we ki wu uchani ka hinga ya wu sawenda, “Defit i che ni ma nu eripeꞌaripe!” Ete wowani opi sumbu ni wu heikoni sembe wuhi ti enge ya wunu a. u-Wosini Jisas Gotri aka laka o tiki kwai ri dawani, miyasa hima le, e, seke kapwa hima fwele rini tambwa wu tawani kipe ya wunu ri wosinda. Tt!
Wosini ya wunu ri sawe, “Gotri chengi ete sawero: ‘Aka ahi ti ka hinga wu sawekondau, Gotri ni uchahambwandau aka.’ Woroti kundo hiliya hima hinga ku tani o Gotri aka ki ku yanisini ku wondau.” s! Wosini Jisas Gotri aka laka we tiki ri raruni wungwa jindau hima leni ya wunu ri sahumwa. Wondani Gotri aka laka ki ya leni anaha anahandau hima lei tei leni ri yisiyesindani, apwenumwa ki ya wungwa jindaro hima le linindaro tei okwe ri toroni ya ri humbwenda. Wr' Ete wowani rini ga indaro hima le ya wu sawe, “Jisas mwe ri oto, rini Galili mapwa ki dau Nasaret pe Gotri mwanji bwarakarandau hima.” Jisas Gotri aka laka ki ya tau randau hima leni ri sahumwaro q
Jisas ini Jerusalem ko laka ki ri raruwani o ko kipe himiyama hurahama le wu apapanani ya wu sawe, “Dorihaꞌa hinde na hima?” p Wowo hima fwele Jisas ni dikisini wu mwaseni wu indau lenga fwele jepini tandau lenga ka hinga ya wu uchanda,“Defit i che ni ma nu eripeꞌaripe! Gotri ri kwambu ti Apukolaka hi tiki tandau ori hima ni sa ri okula.Gotri hi tunumbwa ma nu rasai!” CoWondawani ele himiyama hurahama miyafo nikaꞌari wuhi le numbo tiki wu yeto yeto ya wu inda. Wondawani hima fwele me tali tini wu yekuto yekuto ratani numbo tiki ya wu yeto yeto inda. 5ncWosini opi dongi nuwai ga che tinga ya fi rata. Fi ratasini tapa huwe siyoti fihi ti opi dongi tenge ki ya kau fi yeto. Wosiwani Jisas o tenge ki ri litisini ya ri tanda. Zm-Wosiwani Jisas himache opi fi ini o fini ri sawesiro hingambwa ya fi wosi. ;lo“Saiyon pe hima leni ka hinga ma ku sawe:‘Ma ku hei, kui king Apukolaka kunu tambwa o tanda.Dongi che tenge ki ri litisini hima wahapi sumbu tinga o tanda.” ’ k!Dohaꞌa sumbu sukwaro ti, injelembwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima fori bwaro mwanji hingambwa sukwaro. Ka hinga ri sawero: Tj!E, hima fori mwanji fo kini sawewa, ka hinga ya ma ki sawe, ‘Si Apukolaka tau chele. Wowani heifuni nuwai ga che ga ete si raꞌaindau.’ Metengei ete o hinga ki bwawa o kini ohounawa ki takonda.” }isya fini sawe, “Ki ini ko cheche ki raruni o ko cheche ki ma ki maꞌaikaꞌainehei. Wokoni metengei ete dongi fo o ki heikonda, kupu tiki wu injisiwani che tinga o fi eninda. Woroti, opi dongi ma ki hungosini che ga nuwai ga ma ki ani rata. h Wu ini Jerusalem wu takaisini Olif kimba laka wa ki dau Betefasi ko ki ya wu raru. Wosini Jisas ri himache fisi ri humbwewani fi ikowani 'gG"Ete wowani Jisas fini keke woni, tapa rihi ti fi miya ki ri owewani metengei ete fi ripakoni ya fi maꞌaikaꞌai. Wosini rini fi sirinani ya fi i.ffE!Wowani ya rini fi sawe, “Apukolaka, si miya kipe mi wosi kinani mini si uchandau.” e Ete wowani Jisas etisini fini uchani ya fini sawe, “Kini bwele sumbu hinga tini kini a wosi kinani ki ani uchandau?” Od Wowani ele hima fi gaina kinani mwanji kwambu tiki hapa tinga ya fini wu sawe. Wondawani fini hapa tinga ka hinga ya fi ai ucha, “Apukolaka, mini Defit i che, sini keke mi woni ma sini okula!” c# Ete wondawani miyasa hima fisi opi numbo takai naha ki ya fi lininda. Fi linindani fi mendiwani wu uchani ya wu sawe, “Jisas ahaꞌa numbo ki o tanda.” Ete wowani hapa tinga ka hinga ya fi ucha, “Apukolaka, mini Defit i che, sini keke mi woni ma sini okula!” ybk Wosini Jeriko wu hanjaꞌaisini ya wu i. Wondawani himiyama hurahama miyafo Jisas ni wu sirinani ya wu i. a7 Woro hingambwa dori Hima ri Che ri taro ti, hima leto rini okula ki ri ta nambwe, mina. Rini do nuwe kipe hima leni ri okula ki ri taro, wosini himamwale rihi ti ele himiyama hurahama keke wungwa ri jisiwa wunu ri ai ri rata kinani.” Jisas miyasa hima fisi ni kipe ri wosiro \`1E, hima fori kui apukolaka ri eti kinawa, rini kui tau ra himache hinga sa ri da. D_Woro o sumbu hingambwa apa kui nindo tiki sukwa hinga, minambwe naha. E, hima fori kui nindo ki kunu aulino hima laka hinga ri eti kinawa, rini kui himache hinga kui tako tiki sa ri da. z^mO hinga wu wowani Jisas wunu uchawani rini tambwa wu tawani ya wunu ri sawe, “Kunu ku hambwandau, ele hima ba fwele wui king apukolaka le wui himache leni aulindau ti, mwanji kwambu tiki wu bwandawani wu mendini wu akikoni ya wu sirinau. ]!Ete wowani ele ri tapaꞌangi tapaꞌangi himache le o mwanji ni wu mendini opi wui hiparakambwe fisi ni sembe enge ti ya fini wu a. z\mWowani Jisas ya ai fini sawe, “Mwe naha amwaka a mendino hinga ki mendino. Woroti namoto ai tapa mama tokwe litiwa namoto ai tapa usanji tokwe litino ti, o ai tau mina. Dopi tei litino hima pi, ai Yapai tombwa fini otokunasindau.” [O hinga ti sawewani Jisas ga mwanji wasa ka hinga ya wunu sawe, “Kunu ku hikisasini do mwanji ku ani siliro. Woro ando amwaka a mendikondau hingambwa kunu okwe o hingambwa ku mendinoꞌo?” Wowani ya rini fi sawe, “Ei, si mendi sindau.” Z'Wowani Jisas ya tini sawe, “Nini bwele mwanji tini ni ani sawekondau?” Ete wowani ya rini ti sawe, “Ma ohounawa dopi ai che King Apukolaka hinga mi linindano gisi ki mini ga takaini fi litinoꞌo, fori mi tapa mama tokwe litiwa fori tapa usanji tokwe sa liti?” Y%O gisi ki Sepeti humwe fi che pinga Jisas tambwa ya wu ta. Wu tani fi nuwai nuwe tiki ti ombungwesini sumbu foti keke ya rini ti sili. eXCWosini hima kupu ba fweleni rini wu hasiwa rini saweholiyandani rini tanambwasini me yapweke tiki rini yewa ya ri hakonda. Wosiwa gisi namili iwa ri ai saino.” Jemis hima pi Jon findo apukolaka fi eti ki fi okokonaro rW]“Ma ku mendi. Nu ini Jerusalem nu raruwa, dori Hima ri Che ni puris hima laka le, e, Gotri lo mwanji hambwandau hima lei tapa tenge tiki o rini wu hakonda. Wosiwa rini wu kotimwosini rini yewa ri hano mwanji tini ya wu injikonda. 8ViWosini Jisas Jerusalem ko laka tokwe ri ikoni ri Himache tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi le numbwa ri rani ya ri i. Wondani numbo tiki Jisas ka hinga ya wunu sawe, 6UeWoro o hingambwa to sa: Ele gumwa ki taro hima le wu mwasewa ele mwasero hima le ai tani jepino.” Jisas numbo namili ki ete sawero, ri hasini gisi namili iwa ri ai saino $TAO ai okokona hingambwa ani haro. Woro ai okokona ki ya ahi ani ha hingaꞌa? Hinde wowani sembe amwaka mi andau? Wo sumbu kipe wunu a wosiro kekeꞌe?’
S
Ya mihi ma toroni ya mi i. Ai okokona tiki o ya mini ani haro hingambwa kale biya gumwa ki taro hima leni o hingambwa ani haro. R
“Wowani tau chele hima ori wui nindo tiki dau tau ra himache forini mwanji wasa tini ka hinga ya ri ai sawe, ‘Ai nau, ani kapwa sumbu fo mini a wo nambwe. Do nurumbu mwanji kunu ga nu injiro hingambwa silifa ya funda funda o kunu ani ha to. #Q? Wondani ka hinga ya rini wu sawe, ‘Dele gumwa ki naha ki taro hima le wunu tau kamindache naha wu raro. Wosiwani ya ti wunu mi haro ti, nunu mi haro hingambwa mi haro. Woroti nundo metengei nurumbu naha nu tani tau nu randawani nika sukwani nui tape tenge ki ye yeni ete rai.’ ZP- O keke sembe enge wu ani o tau chele hima mwe ni gumwa tokwe ya rini wu bwanda. CO
Ete wowani ele metengei naha nurumbu ki wu ini tau raro himako le ka hinga ya wu hambwa, ‘O ya laka o nu torokonda.’ Woroti mina. Wunu okwe silifa ya funda funda numbwa ya wu toro. wNg “Ele tau ra himache rai rai nika ki wu ini tau raro hima le wu tani silifa ya funda funda ya wu toro. M “Hunduwani tau chele hima mwe ri, ri tau ra himache leni aulindau hima ni ya ri sawe, ‘Ma wunu uchawa sa wu tawa ya ti ma wunu ha. Ele gumwa ki naha ki taro tau ra himache leni metengei ma wunu ha ha ini pwe metengei naha taro tau ra himache le bwe ha.’ 4LaEte wowani wunu ga mwanji wasa ya ai wu sawe, ‘Nunu hima fo tau nu ra ki nunu ondiyasi nambwe.’ “Wowani ya wunu ri sawe, ‘Kunu okwe ma tani ai tau tokwe ku i.’ GK“Wosini da hinga woni rai rai nika yendawani ri ai ini ri heiwani hima fwele ai wu wausini ya wu da. Wowani ya wunu ri sawe, ‘Hinde wowani ahaꞌa gisi funda laka nimba ku dau?’ JyDani ini ori hima nika gondi naha ga nika raini 3 kilok hinga ikondawani ri ai ini o hingambwa tumbwa ete ya ri wosi. I1Wowani ya wunu ri sawe, ‘Kunu okwe ku ini ai waini rupwa ki tau ku ranoꞌo? Wowa tau ku rano chiki hinga ya ti kunu ani ha.’ Wowani ya wu i. HWosiwani nika sukwani 9 kilok hinga indawani hima waundau michi ki ri ai ini ri heiwani hima fwele wausini ya nimba wu da. FGRi ini hima fwele ri heiwani wunu o gisi funda kumbwa silifa ya funda wu toro kinani mwanji ti rini ga ya wu inji. Wowani ori waini rupwa hima mwe ri wunu humbwewani ri tau tokwe ya wu i. PF “Hima ni aulindau hewen pe kwambu ti, mwanji yepe ki a sawewa ka hinga: Waini rupwa ni aulindau yapai chele hima hinga. Nurumbumbwa, ete ri saini waini tau rihi rano himache fwele rata ki ya ri i. E Woro, ele mwaseni sirinandaro himako fwele wu ai jepiwa ele jepiro himako fweleto tani wunu dikini mwaseni wu ikonda.” D3 E, hima fori hi ahi tini ri sirinaro keke ri tiyamwakichamwa ti, ri hiparakambwe le, ri kahaiche le, ri nuwai yapai le, ri che le, e, ri aku tau le ri hanjaꞌairo ti, rini ele ri hanjaꞌairo mwaꞌambwe wasa hinga miyafo naha ai torosini ete da ete da himamwale ri torono. C Wowani Jisas ya wunu sawe, “Mwe naha ki kunu a sawendau. Dele mwaꞌambwe ako naha sirano gisi ki, dori Hima ri Che ri, hi omwesika laka torosini king apukolaka litindau tei tenge ki ri litino. O gisi ki kunu okwe ku ani sirinandaro ti, ka tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi litindau tei tenge ki ku litisini tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi Isurel hima mu leni ku aulino. QBO hinga ri sawesiwani, Pita ga mwanji wasa ka hinga ya rini sawe, “Ma hei, nunu ele mwaꞌambwe nuhi nu hanjaꞌaisini ya mini nu sirinanda. Woroti apa bwele mwaꞌambwe wasa ni nu torono?” A+Wowani Jisas miya wunu numbwa misisini ya wunu sawe, “Hima i kwambu to mina. Woro Gotri kwambu kumbwa ele sumbu hinga apa ri wosino.” @'Ete wowani ri himache le ka mwanji ni wu mendikoni ete wu apapanani ya wu sawe, “O sumbu hinga nawa Gotri namoni ri raꞌaikondau?” M?Woro ai kunu a sawekonda. Omwe laka foti nikaꞌari kapandau nili sopu tiki raru ki apa ete simiyandano. O hingambwa kari ya chele hima hewen kipe Gotri kwambu sumbu ki ri raru ki simiyafuno.” [>/Ete wowani Jisas ri himache leni ka hinga ya ri sawe, “Mwe naha ki kunu a sawendau, ya chele hima ri Gotri sumbu kipe tini sirinani hewen kipe kwambu aulindau ki raru ki simiyandau ti, tau kwambu naha. -=SEte wowani ori hima wapache o mwanji ni ri mendini ri hambwafuni inaka tenge miyafo ya ri hambwa. Wokoni ya ri i. Hinde wowani, rini mwaꞌambwe miyafo naha. D<Wowani Jisas ya rini sawe, “E, mini sumbu kipe naha tumbwa ete mi sirina kinawa, ma ini mwaꞌambwe mihi le ya wungwa mi jisini ele heifundau hima leni ma humwasini wunu haꞌi hata. Wosiwambwa mini ga ichai hewen ko tiki mwaꞌambwe miyafo mi wauno. O tau hinga mi rani mi humbusini ma tani ani sirina.” ; Wowani ori hima wapa ya rini sawe, “Dele lo mwanji hinga tinda a sirinandau. Woro bwele lo mwanji hinga ni a sirinanda nambwe?” :)Mini mi nuwai yapai mwanji tini ma sirinanda. Wosini minjenga mi okokonandau hingambwa kale biya hima ba fwele o hingambwa ma okokona.” ’ x9iWowani ori hima ya rini sawe, “Kale bwele lo mwanji tini a sirinano?” Wowani Jisas ya rini sawe, “Kalehaꞌa lo mwanji ni: ‘Apa hima yeni si kei. Apa hima i humwe sawe kei. Apa hili ya kei. E, apa hima foni mwanji gambo kei. ^85Ete wowani Jisas ya rini sawe, “Hinde wowani sumbu kipe keke mi ani silindau? Gotri rindombwa hima kipe to sa. E, ete da ete da himamwale mi toro kinawa, ele Gotri sawero lo mwanji tinda ma ete sirina.” *7MWosiwani hima fori Jisas tambwa tani ya ri sawe, “Ondiyakandiyandau hima, bwele sumbu kipe hinga tini a wosini ete da ete da himamwale kipe a torono?” 6+Wowani tapa rihi ti ele che tape tenge tiki ri oweni ri okulasinimbwa o michi ri hanjaꞌaisini ya ri i. Hima fori mwaꞌambwe miyafo naha dau 55cWowani Jisas ga ya wunu sawe, “Ma ku haraꞌaiwa ele che ani tambwa sa wu rata. Apa wunu etipe kei. Mina. Hewen kipe kwambu ti ele che hinga dau hima leni okulandau.” 4
O gisi ki hima fwele wui che le rini tambwa ya wu rata. Wunu ete wu hambwaro, rindo ri tapa ti ele che tape tenge wuhi tiki ri owesini Gotri ni ri uchahambwawa kipe naha wunu okulanda ki. Wokowani ri himache leto mwanji kwambu tiki ya wunu bwa.
Q ~)|{zzy xSwuRtscrqponn mplkihgLffemdJc/ba`__l^]]>\\?[lZAYYEXXjWW&V^UTSRRIQPOiNMMULL KHJJ(IHHGFEDD1CC BuBA/??>>f==<Wosini ri himache le tambwa ri ai ini ri heiwani wunu ya tukuyanda. Wowani Pita ni ya ri sawe, “Hinde wowani ku tukuyandau? Wo ani ga ku dau ti, ka gisi faiche hinga ku hambwafwaꞌaisini ku da hingaꞌa? r7'Wosini biya hinga ri ini ri ombungwesini miyaningisopo nuwe tiki ri rakaisini Gotri ni ka hinga ya ri uchahambwa, “Ai Yapai, Gotri, mi ohounawa do ai sembe nomo ma rani rumbweꞌi. Woroti, mini apa ai okokona tunumbwa sirina kei, mina. Mini mi okokona tunumbwa ma sirina.” q+&Wokoni ya wunu ri sawe, “Sembe ahi nomo naha tumbwa ihiro. O keke ya ani hakondau. Kunu ahaꞌa ki ma ku hambwafwaꞌaisini ani ga ku da.”
p%Ri ikoni Pita ga Sepeti hurahama che fisi ga ri rani ya wu i. Wosini sembe rihi ti nomo sukwakoni ri hambwawani walambe naha ya i. ^o5$Wosini Jisas ga ri himache lenga michi fo hi ti, Gerisemani, uchandau michi o ki ya wu i. Wosini ri himache leni ya ri sawe, “Kunu ahaꞌa ki ma ku linindawa, ani ini o biya ki Gotri ni ani uchahambwa.” nnU#Wowani Pita ya rini sawe, “Ani mini ga ete si hano. Apa ete a sawe hinga, ‘Ani mini ani hikisandau.’ Minambwe naha!” Ete wowani ele ri himache okwe o hingambwa ya wu sawe. Jisas Gerisemani ki Gotri ni ri uchahambwandaro m1"Wowani Jisas ya rini sawe, “Mwe naha ki mini a sawendau. Do niliki ki apwetoko gi nambwe ete dawa hi ahi tini numbo namili o mi hamisakonda.” 0lY!Ete wowani Pita mwanji wasa ka hinga ya ri sawe, “E, ele hima sembe haro ti, mini ni wu heini wu hichakowa ani apa sembe ani haro ti hinde apa a hichako kumbwa.” Nk Woroti ani ai a saini ando a mwaseni Galili mapwa ki ani ikonda.” j Ete wosini Jisas ya wunu sawe, “Sembe ku ani haro ti, apa niliki ki kunu tinda ete ku akitiwotikoni ku hichako sindau. Gotri chengi ki ete sawero, ‘Sipisip aulindau hima ni a yewa, ele sipisip anasawe hinga akini berumbuchini ele ikonda.’ i Wosini hukwa fo wu rasini wu sirani wu ini Olif kimba laka ki ya wu rau. Jisas ete sawero, Pita apa gumwa o rini sikonda h Kunu a sawendau. Ani apa waini uku ani ai a hinga, ichaimbwa kunu ga ai Yapai dau ko kipe naha ki funda nu wausinimbwa nu ano.” g/ Dohaꞌa o ai fi, woro o fi ki Gotri mwanji fo kwambu ki o injisinda. Himiyama hurahama lei kapwa sumbu rani rumbwe kinani ai fi o owehenakonda. f'Wosinumbwa kapu tiki dau waini uku ri torosini Gotri ni ri weseꞌasini wunu hasini ya wunu ri sawe, “Kunu tinda ete do waini uku ma ku a. 4eaPasofa ahirahi wu andawani Jisas bereti fo torosini Gotri ni ri weseꞌani ri lepikasini ri himache leni ri hasini ya ri sawe, “Ma toroni ku a. O ai hima tape.” d Ete wowani Jisas ni omwemendindau hima lei tapa tenge ki hakondau hima ri, Juta, to mwanji wasa ya ri sawe, “Ondiyakandiyandau hima, andoꞌo?” Wowani Jisas ya rini sawe, “Ei, mindo o mi sawenda to.” Jisas ri himache leni Jisas a ti wunu ri haro hcIEi, mwe naha, dori Hima ri Che Gotri chengi sawero hingambwa ya ri hakonda. Woro dori Hima ri Che ni rini omwemendindau hima leni hano hima ri sa fiya walambe rini i! Kari hima nuwai rini ra nambwe napo kipe ri dakoro.” }bsEte wowanumbwa mwanji wasa ka hinga ya ri ai sawe, “Hima mwe ri ri tapa ti ani ga disi we tiki funda si rawairo. ba=Ete wowani sembe amwaka wu akoni funda funda ya rini wu sili, “Apukolaka andoꞌo?” `/Wosini ahirahi wu andani ya ri sawe, “Mwe naha ki kunu a sawendau, kunu forito ani omwemendindau hima lei tapa tenge tiki o ri ani hakonda.” v_eWosiwani sunduya ki ri tani ri himache tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi lenga o tei ki ya wu liti. r^]Wowani wu ini Jisas wunu sawesiro hingambwa ori hima ni wu sawesini Pasofa ahirahi ti ya wu otokunanda. a];Wowani ya ri sawe, “Ma ku ini ko laka ki ku raruni hima fori ku heini ma ete rini ku sawe, ‘Ondiyakandiyandau hima ete sawero. Gisi ahi takaihiro. Ani ai himache lenga Pasofa ahirahi mi aka tiki nu a ki.” ’ k\OBereti hehenandau wo, yis, owe nambwe kale gisi laka nindo ki metengei naha sukwandau gisi ki, ri himache le rini tambwa wu tani ya wu sawe, “Mi okokona ti soki ahirahi nu otokunasiwa mi tawa Pasofa ahirahi nu ano?” [ Woro o gisi ki ambwesini Jisas ni wui tapa tenge tiki ri hano numbo tini ya ri wakinda. Jisas Pasofa ahirahi ti ri himache lenga wu aro Z%Ri ini ya ri sawe, “Ya geni ku ani hawa Jisas kui tapa tenge tiki kunu ani hano?” Ete wowani silifa ya ti mekumbo namili ya rini wu ha. Y5Ka gisi ki tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi himache rihi fori, hi rihi ti, Jutas Isukariyot, rindo puris hima hima laka le tambwa ya ri i. 6Xe
Mwe naha ki kunu a sawendau. Dele nuwe mapwa hinga tinda ete do Gotri mwanji kipe ele hima wu bwani indani o humwe ani wosiro sumbu okwe o wu bwani indakonda, wosiwa ti woro sumbu tini inaka miyafo wu hambwandakonda.” Jutas Jisas ni mekupu hima lei tapa tenge ki ri ha kinani wunu ga mwanji injiro W{ Doti humwe do kuwa kipe tandau weli ai tape tiki ti owehenaro ti, matimat ki wu ani eini sino sumbu keke ti otokunaro. iVK Gisi gisi ele bwarichape hima kunu ga dau. Woro ani kunu ga gisi miyafo hinde apa a da kumbwa. ,UQ
Wowani Jisas wui inaka tini ri heini ri hambwasini ya wunu ri sawe, “Hinde wowani do humwe ni nomo ku handau? Tini sumbu kipe naha ni ti ani wosiro to sa. |Tq E, nunu do weli hinga hima foki ya wungwa nu jipo, o ya miyafo nu torosini ele bwarichape hima leni ya nu hau.” S Wowani ri himache le o tini wu heikoni sembe enge ti ya wunu a. Wokoni ya wu sawe, “Hinde wowani do weli nimba ti timbendau? R Wondawani humwe foti humokuto ki wosiro botoli tiki dau kuwa kipe tandau weli ti, ya laka ki raro tini, ti nangini rini tambwa ya ti ta. Ti ta ti raruni ti heiwani tei tiki ya ri lininda. Wondawani o kuwa kipe tandau weli ni ti toroni Jisas mwa tiki ya ti owehena. fQEWondawani Jisas Betani ko tiki sechi okwe aro hima fori, Saimon, ri aka tiki ya ri da. :PmWondani ya wu sawe, “Apa do Pasofa gisi laka ki o sumbu hinga nu wosi hinga. Foki apa himiyama hurahama leni au mu nu musuno.” Humwe fo Jisas mwa tiki weli ti ti owehenaro qO[Wu wausini Jisas ni gambosini rini wu raꞌaini wu yewa ri hano mwanji fweleni wu bwani ya wu injinda. 1N[Woro o gisi ki puris hima lei wui hima laka lenga Juta hima kupu le wui mekupu lenga wu tani puris hima apukolaka fori aka kumbwa ya wu wau, hi rihi ti, Kayafas. `M9“Ku hambwandau, gisi fisi ini humbuwa gisi laka fo, hi ti, Pasofa, o sukwakonda. Wosiwa dori Hima ri Che rini omwemendindau hima lei tapa tenge tiki rini wu hawa rini toroni me yapweke tiki o rini wu yekonda.” fL GJisas ele mwanji hinga tinda ri bwani ri humbusini o gisi kumbwa ri himache leni ya ri sawe, ,KQ.O sumbu keke dele himako amwaka laka ti ete ya wu mendindakonda. Woro sumbu kipe sirinandaro hima leto wunje ete da ete da himamwale kipe ya wu torokonda.”gJG-“Wowa rini ga mwanji wasa ka hinga ya wunu ri sawekonda, ‘Mwe naha tiki kunu a sawendau, kunu kalahaꞌa ai hiparakambwe fori, hi nambwe forini sumbu kipe ku wosi nambwe keke ani ni sumbu kipe ku wosi nambwe.’ iIK,“Ete wowa wunu ga mwanji wasa ka hinga ya rini wu sawekonda, ‘Apukolaka, hinde gisi ki iche mini handawani uku sumbwe hi tinga mini saindawani, e, ko fokipe hima hinga mi tawani, nimba mini nu heindaro. Wondani nikaꞌari mi heifundawani, siki mi mendindawani, e, kalapus tiki mi dawani mini nu heirasirani sumbu kipe mini nu wosi nambwe?’ {Ho+Ani ko ba fokipe hima hinga a tawani ani keke ku woni kui aka tiki ku ani rakaru nambwe. E, nikaꞌari nambwe a dawani nikaꞌari foti ku ani hawani ani inji nambwe. Siki a mendindani, e, kalapus tiki a dawani ku tani ku ani auli nambwe.’ G-*Hinde wowani, injelembwa iche ga ani hani a dawani ahirahi ku ani yakwa nambwe, uku sumbwe hi tinga ani saindawani uku sumbwe ku ani ha nambwe. F)“Wosini ele tapa yanji ki enindau hima leni ka hinga ya ri sawekonda, ‘Kunu hi tiki ku raino himako! Ma ani ku andosini ku ini ai Yapai Saiten ga rini ni sirinandau himamwale kapwa lenga wu rai kinani ri otokunaro usungwaha da nambwe hi ki ku rai. OE(“Wowa King Apukolaka ga mwanji wasa ka hinga ya wunu ri sawekonda, ‘Mwe naha ki kunu a sawendau. Ele sumbu hinga ai hiparakambwe fori hi nambwe forini ku wosiro ti, o ani ni ku wosiro.’ [D/'Hinde gisi ki siki mi wondawani, e, kalapus tiki mi dawani mini nu aulindaro?’ 3C_&Hinde gisi ki mini ko ba fokipe hima fo hinga mi tawani mini nu heini nui aka tiki mini nu rakaruro? Hinde gisi ki nikaꞌari nambwe mi dawani, nikaꞌari mini nu haro? By%“Wowa ele hima kipe lenga mwanji wasa ka hinga ya rini wu sawekonda, ‘Apukolaka, hinde gisi ki iche ga mini hawani mini nu heini ahirahi mini nu haro? E, hinde gisi ki uku sumbwe hi ga mini saiwani mini nu heini uku sumbwe mini nu haro? ,AQ$Nikaꞌari nambwe a dawani nikaꞌari ku ani hawani ani injindaro. Hahungo a mendindawani ku ani enependaro. E, kalapus tiki a dawani ku tani ku ani heindaro.’ h@I#Hinde wowani, injelembwa iche ani handawani ahirahi ku ani handaro. Uku sumbwe hi tinga ani saindawani uku sumbwe ku ani hawani ani andaro. Ani ko ba fope hima hinga a tawani ani keke ku woni kui aka tiki ku ani rakaruro. ?3"Wosiwa King Apukolaka ele ri tapa mama tokwe etiro hima leni ka hinga ya ri sawekonda, ‘Kunu ai Yapai kwambu tini ku tororo. O keke ma ku tani Gotri kwambu aulindau ko ki ma ku raru. Ai Yapai do nuwe metengei naha ri wosiro gisi ki kunu ni ri hambwasini o ko ri otokunaro. p>Y!Woro hingambwa hima fwele tapa mama rihi tokwe ri esisini hima fwele tapa yanji tokwe ya ri esikonda. n=U Wosiwa ele mapwa ki dau himiyama hurahama le wu tani ri miyaningisopo ki wu wausiwa ri hei hei nerimbe fisi ya wunu ri humwasikonda, kale omwe aulindau hima sipisip lenga meme lenga wu humwasiwani nerimbe fisi wu etindau hinga. <# “Ichai dori Hima ri Che ele ensel ga king apukolaka hinga ri ai tano. Wosini o gisi ki king apukolaka to linindau tei ki ri litino. r;] O keke dori tau ra himache kapwa ma ku toroni kari kwai hundusindau hoko ki ma rini ku rawaru. Wosiwa o michi ki amwaka laka ri mendini ri ichakandani fu rihi ti sa ri tangindomunanda.’ Hima ri Che ele hima i sumbu tini ri kilino ;:o Hinde wowani, hima fori mwaꞌambwe fwele rini dawa mwaꞌambwe fwelenga ai rini hano. Woro hima fori mwaꞌambwe fisiche hinga rini ga dawa, o mwaꞌambwe rihi raꞌai sindau. q9[ O keke, o 1,000 kina ri tapa tenge ki dau ti ma ku ratani 10,000 kina torosindau ori hima ni ma ku ha. 8O hinga nawa, ya ahi ti bengi tiki mi rawaisipo kipe. Wosipo ai a tani o ya chiki ahi ga a toroni ya fwelenga ai a torokoro. 7“Ete wowani ri apukolaka mwanji wasa ya rini sawe, ‘Mini tauwofu himache! Ka mi hambwafwaꞌaisindau to sa, hima fori tau woni ahirahi kisiwani ani ini ya ani eiu, e, hima fori nuwe tipa foki me tuko humbwesiwani saini tuko wasiwani ani ini ya a numbuu. q6[O keke mini ani akifuni 1,000 kina mihi ti nuwe tiki ani eini a yanisiro. Woro, ya mwe ti kahaꞌa.’ :5m“Wowanumbwa 1,000 kina raꞌairo hima ori rini okwe tani ya ri sawe, ‘Apukolaka, ani ani hambwasindau, mini mwanji kwambu tiki mi bwandau hima. Hima fwele tau woni ahirahi kisiwani mi ini ya mi eiu. Nuwe tipa foki hima fori me tuko humbwesiwani saini tuko wasiwani, mi ini tuko ti ya mi numbuu. :4mEte wowani ri apukolaka ya rini sawe, ‘Mini tau ra himache kipe naha, tau mihi ti kipe naha mi hambwafwaꞌaisini kipe tumbwa mi randaro. Ka tau cheche mi hambwafwaꞌaisini kipe tumbwa mi randaro keke, ai okokona ti, dele ai tau miyafo mindombwa mi aulino. Ma tani ani ga si dani si eripeꞌaripe.’ Z3-“Wowani o 2,000 kina raꞌairo hima okwe tani ya ri sawe, ‘Apukolaka, mini 2,000 kina hinga mi ani haro. Woro, ma hei, 2,000 kina a raꞌaisini ani ga ya tau a rawani 2,000 kina hinga ai sukwaro.’ 22]Wowani ri apukolaka ya rini sawe, ‘Mini tau ra himache kipe naha, tau mihi ti kipe naha mi hambwafwaꞌaisini kipe tumbwa mi randaro. Ka tau cheche mi hambwafwaꞌaisini kipe tumbwa mi randaro keke, ai okokona ti, dele ai tau miyafo mindombwa ete mi aulino. Ma tani ani ga si eripeꞌaripe.’ 1!Wondawani o 5,000 kina hinga raꞌairo hima ori ri takoni ya tau ri rawani sukwaro 5,000 kina ga ete nangini ri tani ya ri sawe, ‘Apukolaka, mwase mini 5,000 kina hinga mi ani haro. Woro o ya ki ani ga a raꞌaisini ya tau a rawani 5,000 kina hinga ai sukwaro.’ 60e“Gisi miyafo naha isiwanimbwa ele tau ra himache wui apukolaka ya ri ai ta. Wosini ele tau ra himache ya wunu ri haro leni mwanji wunu ga ri bwani ya wu norukwenda. l/QEte wowani 1,000 kina hinga tororo hima ori, o ya ri raꞌaini wa ri eisini o wa ki ya ri yanisi. f.EWowani 2,000 kina hinga tororo hima ori o hingambwa ri wowani 2,000 kina hinga ya ai sukwa. -Ri isiwani metengei ete o 5,000 kina hinga tororo hima ri, o ya kumbwa ya tau ai ri rawani 5,000 kina hinga ya ai sukwa. , Ele tau ra himache wu randau tau kwambu wuhi tini ri heini ri hambwasini ya ti ya wunu ri haꞌi hatanda. Forini 5,000 kina hinga ete ya ri ha, wosini forini 2,000 kina hinga ya ri ha, ete wosini forini 1,000 kina hinga ya ri ha. O hinga wunu ri wosisini ya ri i. +1“Woro hingambwa o gisi tawa Gotri kwambu ti, hima fori ko sumbwe naha ki ri ikoni ele ri himache ni tau ti ri haꞌi hatandau hinga. Ori hima ri tau ra himache leni ri uchawani wu tawani ele mwaꞌambwe rihi hinga wui tapa tenge tiki hisiwasi ya wunu ri haꞌi hata. z*m
O sumbu hinga keke kunu hambwafwaꞌaisi. Ri tano gisi ti kunu ku hikisandau. Tau ra himache namili mwanji yepe n)U Ete wowani mwanji wasa ya wunu ri sawe, ‘Mwe naha ki kunu a sawendau. Ani kunu ani hikisandau.’ ( “Wosiwanumbwa ele tapaꞌangi humwe chongo le wu tani ya wu sawe, ‘Apukolaka, apukolaka, aka ma tukwawa nu sira.’ D'
Ete wowani karasini ra ki wu isiwani o humwe hopwekondau hima ri ya ta. Wowani ele lamu otokunaro humwe le rini ga o humwe hopweni ahirahi laka ano aka tiki wu raruwani duwa ti ya dimi. >&u Ete wowani ele inakahambwa humwe le mwanji wasa ya wunu sawe, ‘Mina, do karasiniche hinga kunu ga nunu ga apa hinde chiki kumbwa. Sutuwa tokwe ma ku ini kuhi ti apu ma ku ra.’ %9Wowani ele ambwatinambwati humwe le ele inakahambwa humwe leni ya wu sawe, ‘Karasini gamwe ma nunu gutosi. Lamu nuhi ti ya usungwahakondau naha.’ M$Ete wowani ele humwe chongo wu saini wui lamu le ya wu otokunanda. 7#g“Ete wondawani nili alase naha ki tumwa laka foti ya ucha: ‘Humwe hopwekondau hima ri apambwa ya tau. Ma ku ini numbo tiki rini ku heini ma rini ku ra ra ku ta.’ " Wosiwani kari hima humwe apambwa hopwe ki takondau hima ri huwainani ri ta nambwe. Wofunu ele humwe miya ga wunu hipiwani ya wu tukuya. !yEte wowani ele inakahambwa humwe le wunje karasini ti botoli tiki hisiwasi wu mongosini lamu wuhi tinga rani ya wu i. ( IEle ambwatinambwati humwe le, wunu uku ti lamu kumbwa wu mongosini o lamu numbwa wu nangini ya wu i. Woroti botoli ki dau karasini raꞌaino ti ya wu hikisa. _ 7Tapaꞌangi humwe le wunu ambwatinambwati, e, tapaꞌangi humwe le wunu inakahambwa. 3 a“Woro o gisi tawa hewen ko ki dau Gotri kwambu ti dele tapaꞌangi tapaꞌangi humwe chongo leni yepero hinga o sirakonda. Hima fori humwe apambwa ri hopwe ki ya ri takonda. Wokondawani wunu ele humwe chongo lamu wuhi lenga wu nangini ya wu i, ri tawa numbo tiki rini wu heini wu ra ra wu ta ki. U #3Wosini o ri tau ra himache ni heini walambe sumbu naha ki ya rini wosikonda. Wosini rini rawaisiwa o ki ele gambolombondau hima lenga ri dani ri ichakandani fu rihi ti ya ri ai tangindomunandakonda.j M2O hinga ri wondani ri hikisafwaꞌaisini ri dawa gisi foki o ri apukolaka ete ya ri ai takonda. 1Wosini ele tau funda wu randau himache leni ri yendani, ri ini uku sumbwe ani ambwatinambwatindau hima ba fwelenga ya wu ichiꞌuchanda.
0Woro ka tau ra himache tombwa kapwa inaka ri hambwani ka hinga ri sawewa, ‘Apa ai apukolaka amahani hinde ri ai ta kumbwa.’ /Mwe naha ki kunu a sawendau, o sumbu hinga ri wowa o ri apukolaka rini esisiwa ele mwaꞌambwe rihi hinga tinda ete rindombwa aulindano. /.Wondawa dani ini ri apukolaka ai tani rini heiwani injelembwa ri sawero hingambwa ri sirinani ri wosindau ti nawa, o tau ra himache sa ri eripe. -“Hinde na tau ra himache rito sumbu rihi kipe naha, wosini tau norukweni ri randau? Ka tau ra himache to oto. Ri apukolaka tau kipe randau hima ori ni ele ri tau ra himache leni ri auli kinani ya rini esisi, wosiwa ahirahi norukweni wunu ri yakwanda ki. 0Y,O hinga keke kunu ma ku hambwafwaꞌainda. Hinde wowani, dori Hima ri Che ri ai tano ti ku hikisafwaꞌaisini ku dawa ete ri tano. Tau ra himache fisi fi mwanji yepe +Do sumbu hinga ni ma ku hambwa. Hima fori niliki tani hima fori aka ni setapweningisini ri raruni mwaꞌambwe ri raꞌai kinani ri otokunaro tini o aka chele hima mwe ori o tini hambwasini niliki aulini ri dapo apa hili ya hima ori hili hinde ri yakoro ambwa. dA*O keke ma ku hambwafwaꞌaisini ku da. Kui Apukolaka ai tano gisi ti ku hambwanda nambwe. wg)Humwe fisi nakuhopo ti fi bangendawa, Gotri foni ri raꞌaisini foni o michi kumbwa ya ri hanjaꞌaisikonda. uc(O gisi ki hima fisi tau tiki fi dawa, Gotri forini ri raꞌaisini forini tau tiki ya ri hanjaꞌaisikonda. "='Woro wunu sumbu fo sukwano tini wu hambwa nambwe, wunu ele sumbu hukwe wuhi numbwa ya wu wosinda. Wondawani fwa laka ete taleni sukwani wunu yewaliwani ele himiyama hurahama tinda ete uku sumbwe wu ani ya wu ha. Woro dori Hima ri Che ai tano gisi okwe o hingambwa o wu wosikonda. 0Y&Fwa laka ti taleni sukwa nambwe gisi ki hima le ahirahi le wu andani uku sumbwe le wu andani wu anahopwendani ete i ini Nowa sipi tiki ri raruro gisi ki ya wu ambwe. iK%Dori Hima ri Che ri ai tano sumbu ti, Nowa dawani wu wosindaro sumbu hingambwa o wu wosikonda. R $“Woro, hima fori do gisi ga do amwa ga hinde apa ri hambwa kumbwa. Hewen ko ki dau ensel hima le wunu hambwanda nambwe. Dori ri Che okwe ri hambwanda nambwe. Yapai tombwa o gisi ri hambwandau.
##Niri tinga nuwe tinga humbuno. Woro ai mwanji tito hinde apa humbu kumbwa. Hima fori Gotri Che ai tano gisi ga amwa ga ri hambwanda nambwe -"Mwe naha ki kunu a sawendau, kunu do nuwe ki ku dano himiyama hurahama le ku ha nambwe ete ku dawa dele sumbu hinga tinda sirano tini ku heino. !O hingambwa ichai ku heiwa dele sumbu hinga tinda ete sukwawa ya ma ku hambwa, ri ai tani lengenumbo takai naha ki ri etihiro.
7 “Ka fik me ni ma ku hambwa. Uku ti o me tali ki ini kopika ti anandi ai sirawa, ya ku hambwakonda, gisi kipe naha dani nika ti ya yendakonda. ` 9 Wondawa hambangini tinga fu tinga hapa tinga wuichindawa ri ensel le ri humbwewa wu sikani ele mapwa ele mapwa ki dau rihi ri nasiro himiyama hurahama ele ni wu ratani ya wu waundakonda. Fik me ti gisi tini yepero 1 O gisi kumbwa niri tiki sumbu fo sirawa, nuwe ki dau hima le dori Hima ri Che ai tano tini wu heikoni ya wu ichakakonda. Wondani wu heiwa dori Hima ri Che Gotri kwambu ga okuni taiyandau hi laka tinga ri soꞌoisini niri tiki dau hiki tenge tiki ri eti eti ya ri sikakonda. 3_ “Wosiwa nomo laka rano gisi oti ini humbukowa, metengei ete tapwaki nika ti dasikinani hunduwa, nikahako ti hinde apa okuni taiya kumbwa. Ete wokowa ele isangi hinga tinda ete gwani ya namaꞌi namatandakonda. Wowa niri tiki dau mwaꞌambwe kwambu naha le kau ya raꞌaichiꞌuchandakonda. “Tau ti tusiwani kwambi wanindawa kandiyasa le hangani wu tani o michi ki ya wu waukonda. Ichai Hima ri Che ai tano
Hinde wowani, dori Hima ri Che ai tano ti, niri tiki lewaunawani hi okuni ele mapwa hinga taiyani indau hinga amwei ri ai tano. jM“E, ete kunu wu sawewa, ‘Ma ku hei, hima da nambwe michi ki kari kaka da,’ wowa apa o michi ki ku i kei. E, ete wu sawewa, ‘Ma ku hei, aka we tiki kari kaka lininda,’ wowa apa o tini ku mendini ku sirina kei. NDele mwanji kunu a sawero ti, sumbu mwe sira nambwe kunu a sawenda. gGHinde wowani, hima fwele tani ka hinga gamboni apa o kunu sawekonda, ‘Ani andombwa Kurais,’ wowa fwele sawekonda, ‘Andombwa Gotri mwanji bwarakarandau hima.’ Wondani hima rasaindau sumbu wu wondani sumbu ba fo ba fo apa ele wu wosindakonda. Ete wondani Gotri rihi nasiro himiyama hurahama leni wu gamboni raꞌai kinani o wu simiyandakonda. Y+“Ka gisi ki, hima fori ete kunu ri sawewa, ‘Ma ku hei, Kurais ahaꞌa ki o da,’ wowa fori ete ri sawewa, ‘Mina, ka biya kwakwa hinga ki o da,’ wowa kunu apa o mwanji ni mendini ku sirina kei. D E, Gotri gisi faiche ri owe nambwe nawa, apa ele himiyama hurahama tinda ete wu tikehekondau. Woro mina, Gotri ele hima rihi naro le keke ri hambwafuni gisi faiche hinga ya ri owekonda. T!Ka gisi ki nomo omwesika naha takondau. Injelembwa do nuwe metengei naha wosisiwani ete ta tani apa okwe do nomo hinga sukwa nambwe. Woro ichai sukwakondau ele nomo i nindo ki ka nomo to omwesika naha. i~KO keke tikiningo tano gisiꞌi himati gisi ku akini ino keke Gotri ni ma ete ku uchahambwanda. y}kWoro ka gisi ki che sembe ga dau humwe lenga che ni muku handau humwe lenga walambe sumbu fiya wunu wosikonda. \|1Hima fori tau tiki dano ti, apa ri ai ini tapa huwe siyoti rihi ti ri ruko hinga. {Hima fori wu litikatindau aka tuwo ki kau ri dawa apa ri aka we tokwe ri raini ri raruni ri usalikamba le ri toro hinga. rz]“Wowa o gisi ki Jutiya mapwa ki dau himiyama hurahama le wu saini wu akini kimba laka tiki sa wu rau. 'yG“Gisi jipe tano gisi ki injelembwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima Daniyel ri bwaro mwanji hinga sarahumwarandau kapwa hima fori sukwani Gotri aka laka ki raruni ri etikonda sumbu ti o ku heikonda.” Hima fori do a kairo mwanji ni ri heini ri hambwawa rini sa hambwafwaꞌai. OxWoro Gotri kwambu ni sawendau do mwanji kipe ni ele nuwe mapwa hinga tinda ete wu bwarakarani wu iwa, ele himiyama hurahama wu mendisiwambwa, gisi jipe o takonda. Kapwa sumbu naha tito sukwakondau vwe
Woro hima fwele o gisi hinga ki kwambu tiki ete wu da dawa gisi jipe tawa ele hima Gotri ai wunu raꞌaino. v} O hinga wondawa ele kapwa sumbu miyafo naha sukwakondau, wowa hima miyafo naha hima keke wo sumbu o wu hanjaꞌaikonda. zum Wondawa gambolamboni Gotri mwanji bwarakarandau hima fwele wu saini hima miyafo naha ni apa o wu gambondakonda. Yt+
Wondawa o gisi kumbwa hima miyafo naha Gotri ni sembe handau sumbu ti tinda ete wu hanjaꞌaikondau. Wosini wu anaꞌomwemendindani hiparakambwe wuhi leni wunu ye kinani sambe sambe ya wunu raꞌaindakonda. Ps “Woro o gisi ki kunu wu raꞌaisiwa amwaka tinga nomo tinga kunu ha ha o kunu yeni sindakonda. Wondawa hi ahi keke ele mapwa kipe himiyama hurahama tinda ete apa sembe enge o kunu andakonda. prYKale sumbu hinga sukwakondau ti, himiyama to che ra kinani gwai amwaka metengei naha mendindau hinga. qWondawa ko laka fo saini lo laka fonga opi anayendakonda. King apukolaka fori ri himache fwelenga saini ini king apukolaka fori ri himache fwelenga o wu anayendakonda. Wondawa mapwa fweleki minawe laka dindawa mapwa fweleki iche omwesika laka o wu handakonda. upcWondawa au anayendau atahukwa tini ku mendindani au anayeno mwanji suwa tini o ku mendindakonda. O keke kunu hambwafwaꞌaisi. Apa ku apapana kei. Do sumbu kunu a sawendau ti, o sukwakonda, woro, Gotri gisi jipe humbuno tito wayambwa. 0oYApa hima miyafo naha wu tani hi ahi tini wu yepeni wu uchani ka hinga o wu sawekonda, ‘Ani andombwa Kurais.’ Wokoni himiyama hurahama miyafo apa o wu gambokonda.
nWowani Jisas ga mwanji wasa ka hinga ya wunu ri sawe, “Kunu hambwafwaꞌaisini ku da. Foki hima fori apa o kunu gambokonda. m'Wosini Jisas Olif kimba ki ri linindawani ri himache letombwa tani ya rini wu sawe, “Ma nunu sawe, hinde gisimbwa, Gotri aka wu lendono sumbu sukwano? Bwele sumbu tito mwaseni sirawa ete nu hambwano, mindo mi ai mi tano gisi ti tahiro, do nuwe ya humbukonda?” l7Ete wowani mwanji ya wunu ri sawe, “Kunu dele humokuto kipe naha hinga tinda ku heindauꞌu? Mwe naha ki kunu a sawendau, dele humokuto hinde apa wu hanjaꞌaisiwa ki heiye hinde da kumbwa. Apa tinda wu lendosini o wu rawaikonda.” Jisas nomo miyafo sukwakondau tini sawero &k GWosini Jisas Gotri aka laka ri hanjaꞌaisini ri iwani ri himache le rini tambwa wu tani Gotri aka laka ga o tini takaisini dau aka fwelenga rini wu mekusi. Wj''Ei, mwe naha kunu a sawendau. Ai miyaningisopo foti hinde apa ku ani ai hei kumbwa, waya kunjenga ka hinga ku sawewambwa:‘Apukolaka hi tiki tandau hima o rini Gotri ri kwambu sa rini ha.” ’Wi'&Woroti ma ku mendi, apa ko kuhi hangwaicha ki dau aka simba hinga waꞌaino. Lh%“Jerusalem, Jerusalem, kunu Gotri mwanji bwarakarandau hima le ku yeni ku sindani, Gotri kunu tambwa humbwero ri tau ra himache fweleni humokuto ba wunu ku takeheni wunu ku yendau! Numbo miyafo a tani kale apwetoko che nuwai tipi sopu tiki wu rarundau hinga kunu a ratani a waukondawani mina, kunjenga ku diyaharo. kgO$Mwe naha ki kunu a sawendau. Kunu dele himiyama hurahama apa do ku dau ti, ele kapwa sumbu hinga tinda kui melokoꞌatei wosindaro ti keke ichai amwaka omwesika laka ya ku mendikonda. Jisas Jerusalem ko laka keke ri ichakaro f #Ele hima kipe naha ni nindumwasari wunu ku yeni ku sindaro sumbu keke amwaka omwesika naha o ku mendikonda. Injelembwa kapwa kui melokoꞌatei to hima kipe naha fori, Epel, ni ku yeni ku siro gisi ki ku ambwesini ete ta tani Sekaraiya ki ya ku ambwe. Sekaraiya Berekaiya che, ni o Gotri aka laka ga Gotri ni anguꞌomwe handau humokuto tei ga fi nindo naha ki rini ku yeni ku siro. ce?"“O keke ma ku mendi. Ani Gotri mwanji bwarakarandau hima fwelenga, hambwa kipe hambwandau hima fwelenga, e, Gotri mwanji ondiyakandiyandau hima fwelenga ete wunu a humbwewa kunu tambwa o wu ikonda. Wosiwa fwele ku yeni ku sindani, fwele ku yeni me yapweke tiki wunu ku yengundani, e, fweleni ku lotu wondau aka kuhi ki wunu ku tanambwandano. Wondawa ko laka foki wu raruwa o sumbu hingambwa wunu ku wosiwa ko laka foki wu ai iwa o hingambwa ya wunu ku wosindakonda. odW!Kunu kapwa hopo hinga! Gotri kunu kotimwowa hi tiki ku raikonda. Wo hinde hinga apa ku akini ku ino? c) Woro hingambwa ma ku ini kui melekoꞌatei le wu rasaini wosindaro sumbu hingambwa ma ku wosini sa chiki. Wowa kui sumbu kapwa naha sa sukwa. Zb- Woro do mwanji hinga ni ku bwandau ti, kunu okwe wui anitafenita hinga ku bwandau. Do kui melokoꞌatei to injelembwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima leni yeni siro. Woro kunu okwe o hingambwa ku wosikonda. a7 Wondani ku sawe, ‘Nui melokoꞌatei hima ga ete nu dapo, apa wunu nu okulasini Gotri mwanji bwarakarandaro hima leni hinde apa nu yekoro ambwa.’ `y “Kunu Gotri lo mwanji hambwandau hima lenga kunu Farisi hima lenga, kunu hambwafwaꞌai! Kunu sembe fisi hima! Kunu Gotri mwanji bwarakarandaro hima le keke matimat aka ku kisini hima kipe naha haro lei matimat ni kaꞌapwe ku wosisindau. 8_i Woro kunu o hingambwa ku dau. Hima leto hoko tokwe kunu heini ete wu hambwandau, ele hima kipe. Woro sembe we kuhi tito sembe fisi sumbu ga Gotri lo mwanji ni yetupwandau sumbu ga ele to kwai funda kunu talesindau. Jisas ondiyakandiyandau hima leni wui sumbu keke amwaka laka wu mendino tini ri sawero ^“Kunu Gotri lo mwanji hambwandau hima lenga Farisi hima lenga, kunu hambwafwaꞌai! Kunu sembe fisi hima! Kunu matimat hinga, hoko tokwe peni wamwa hindisiwani heiwani kipe naha. Woroti matimat wa ti kai hima haro hapa lenga tikisapu lenga mu musundau. ]yKunu Farisi hima, kunu miyasa! Metengei naha hatumwa we tini kwai ma yoko. Wowambwa hoko tokwe sara kipe o sirakonda. \-“Kunu Gotri lo mwanji hambwandau hima lenga Farisi hima lenga kunu hambwafwaꞌai! Kunu sembe fisi hima! Kunu hatumwa hapa ti hoko tokwembwa ku yokondau, woro we tokwe kwai hili yandau sumbu tinga kui okokona ni ku sirinandau sumbu ti sukwani kwai kunu talesindau. M[Kunu miyasa hima le, ele hima ni numbo ku mekusi kinani ku wondau! Woro, kunu si le isenge kuhi tiki raisiwani ku roni ku humbwesini ku andau. Woroti kwandi to raisiwani o ga funda ete ya ku au. 4Za“Kunu Gotri lo mwanji hambwandau hima lenga Farisi hima lenga, kunu hambwafwaꞌai! Kunu sembe fisi hima! Kale rupwa ki dau kichahopucha le ku raro ti, ku humwasini tene tapaꞌangi tapaꞌangi ku owesini tene foti Gotri ni ha ki ya ku ratau. Woro Gotri lo mwanji kipe naha fwele ku hanjaꞌairo le kale: Hima ni kipe na kapwa nanda nambwe sumbu ti, hima keke wondau sumbu kipe ti, e, mwanji mwe naha bwandau sumbu ti. Kale ahirahi ratani Gotri ni ku handau sumbu ti apa ku hanjaꞌai kei, woroti dele sumbu kipe ni ma ku toronambusini ku sirina. EYE, hima fori hewen ko ni uchani mwe naha kari kau ri nandau ti, rini hewen ko ki dau Gotri tei ga o tei ki linindau Gotri ga ri mwanji okula kinani opi hi ki mwe naha kari kau ri nandau. EXE, hima fori Gotri aka laka tini uchani mwe naha kari kau ri nandau ti, o hima hinga Gotri aka laka ga o aka ki dau Gotri ga ri mwanji okula kinani opi hi ki mwe naha kari kau ri nandau. cW?O hinga keke hima fori humokuto tei ni uchani mwe naha kari kau ri nandau ti, o hima hinga humokuto tei ga o tei tenge ki dau anguꞌomwe lenga ri mwanji okulasi kinani opi mwaꞌambwe ki mwe naha kari kau ri nandau. KVKunu miyasa hima! Bwele mwaꞌambwe to mwasendau? Anguꞌomwe to mwasendauꞌu, anguꞌomwe ni owesiwani kipe naha sirandau humokuto tei to mwasendau? Ani hambwawani humokuto tei to mwasendau. U5Wosini ete ku sawendau, ‘E, hima fori Gotri ni anguꞌomwe handau humokuto tei ni uchani mwe naha kari kau ri nawa, o sumbu laka mina. Woro hima fori humokuto tei tenge ki dau anguꞌomwe leni ri uchani mwe naha kari kau ri nawa, o ri sawero mwanji hingambwa sa ri wosi.’ RT Kunu ambwatinambwati, kunu miyasa! Bwele mwaꞌambwe to mwasendau? Gol to mwasendauꞌu, gol ni rakaruwani kipe naha sukwandau Gotri aka laka to mwasendau? Ani hambwawani Gotri aka laka to mwasendau. [S/“Kunu miyasa hima hinga ku sirasini hima leni numbo ku mekusindau ti, kunu hambwafwaꞌai! Ka hinga ku sawendau, ‘E, hima fori Gotri aka laka ni saweni mwe naha kari kau ri nano ti, o sumbu laka mina. Woro hima forito Gotri aka laka ki dau gol ni ri saweni mwe naha kari kau ri nawa, o ri sawero mwanji hingambwa sa ri wosi.’ SR “Kunu Gotri lo mwanji hambwandau hima lenga Farisi hima lenga, kunu hambwafwaꞌai! Kunu sembe fisi hima! Kunu soluwara laka ki ku ichiꞌuchandani, e, nuwe mapwa laka ki ku ichiꞌuchandani hima leni kui himache hinga wu eti kinani wunu ku ratandau. Wosini hima fori kui himache hinga ri waꞌaisiwa hi tokwe ino hima kunu hinga ri sira ki rini ku ratandau. O hinga rini ku wosisiwani ori hima ku wosindau sumbu hinga ri wosikoni apa kunu dikihiro.
.~~S}n|{zzytxww.vu!tBsvreqq$poon0m
ll kjjwii hvgff?edacpbba1`__^0]]\R[yZZ YXtWWVFUT_SRRQP@ONNUMMLLEKKCJIIUHH GiFF EDDKCCBB A6@`?j>>=<Wosini gisi foki Jisas saini fwa mwai o ki ri ai ri indawani ele himiyama hurahama miyafo rini tambwa wu ai tasiwani Gotri mwanji ya wunu ri sawenda. 4%a Wowani ri saini metengei tei rihi ri torosini ele himiyama hurahama miyafo rini wu heindawani ya ri i. Ri indawani ele himiyama hurahama miyafo wu apapanani Gotri hi numbwa ya wu rasai. Wosini ya wu sawe, “Injelembwa ete ta tani apa okwe ka sumbu hinga nu heinda nambwe.” Jisas Lifai ni ucharo J$
“Ando mini a sawenda, ma saini tei mihi mi toroni ya ma i.” +#O
Dori Hima ri Che kwambu naha. Ahaꞌa nuwe ki kapwa sumbu rani ri humbwendau. O tini ku hambwa kinani.” O hinga ri sawesini seke kapwa hima o rini ya ri sawe, 7"g So mwanji to ani keke amwei naha, o seke kapwa hima ni a sawewa, ‘Kapwa sumbu mihi a rani a humbweꞌihiro,’ e, ete a sawewa, ‘Ma saini tei mihi mi toroni ya ma i?’ %!CO hinga wu hambwandawani Jisas metengei wui inaka ti ri inaka ki ri hambwasini ya wunu ri sawe, “Hinde wowani ka hinga ni inaka kuhi tiki ku hambwandau? & E“Hinde wowani ka hima ka hinga sawendau? O hinga rini Gotri ni saweholiyandau. Hinde na hima to apa kapwa sumbu rani rumbwe kumbwa. Gotri tombwa wono.” 5Jisas o mwanji hinga ni sawesiwani Gotri lo mwanji hambwandau hima fwele o michi ki wu lilindau leto inaka wuhi ki oti numbwa ya wu hambwanda, & EO keke Jisas wui sembe ti ri heiwani sembe ti rini numbwa hasiwani o seke kapwa hima ni ya ri sawe, “Ai che, kapwa sumbu mihi a rani a humbweꞌihiro.” $ AWosini hima miyafo keke ori hima ni aka we tokwe hinde wu rakaru kumbwa. Wofunu ori hima ni wu ai ra ra humokuto tenge tiki yiti yiti aka tenge tiki wu rakauni Jisas eninda michi naha ki ya wu lepongo. Wu lepongosini ori hima tei tenge tiki tukuyandawani Jisas mu tiki ya wu rawai. g GEte wondawani hima opuriꞌopuri seke kapwa hima forini Jisas tambwa kicha kicha ya wu rata. 5cWowani himiyama hurahama le tani fotukumbwa ya wu wau. Wu wauwani aka we ti kwai talewani ete tani rarusirasi tiki ya ambwe. Wondawani Jisas Gotri mwanji ti ya ri bwanda. )Wosini gisi fwele isiwani Jisas Kapaneyam ko tokwe ya ri ai i. Wosiwani ele himiyama hurahama wu mendiwani Jisas ai tani aka rihi tiki ya da. P -Jisas o hinga rini sawesiwani ori hima metengei ri ini mwanji miyafo ri bwandani o sumbu rini ki sukwaro tini ya ri saweꞌi sawetanda. O keke Jisas apa ko tokwe hima amwei tiki hinde ai i kumbwa. O hinga keke hima nambwe ko tiki ya ri da. Wondawani ele himiyama hurahama rini tambwa ele mapwa ele mapwa tokwe ya wu tanda.E ,“Ma mendi, apa mi ini o sumbu hima foni sawe kei. Woroti puris hima fori tambwa mi ini mi tape ti ma rini meku. Wosini Moses kaisiro Gotri lo mwanji sawendau hinga sumbwe dau omwe mi torosini kipe ti mi wosiro keke Gotri ni ya ma ha. Wosiwa himiyama hurahama miyafo sechi okwe mihi ti humburo oti sa wu hambwa.” / [+Wowani Jisas kwambu tiki ya rini sawe, W )*O hinga ri sawewani sechi okwe oti metengei ete humbuwani kipe ti ya ri wosi. M )O hinga ri sawewani Jisas rini heini sembe rihi ti rini keke miyafo naha ya ri wo. Wosini ri tapa ti dachinani ori hima ri haiyesini ya ri sawe, “Sembe ahi ti au ani sainda. Kipe ti ma wosi.” K (Wosini gisi foki sechi okwe andau hima fo rini tambwa mwaꞌambwe keke ri sili kinani ri tani seke ri ombungwesini ya ri sawe, “Sembe mihi au mini saiwa, mini kipe o mi ani wosikonda.” Z /'Wosisini Jisas ele Galili ko hinga tinda ya ri i. Ri isini wu lotu wondau aka leki Gotri mwanji wunu sawendani himamwale kapwa miyafo ri rani ya ri rumbwenda. Jisas sechi okwe andau hima forini kipe ri wosiro $ C&Ete wowani ya wunu ri sawe, “Ma nu i, ele ko takai hinga. Nu ini ani ele ko kipe hima hinga leni Gotri mwanji a sawe ki. Hinde wowani, o keke a taro.” i M%rini wu heini ya wu sawe, “Ele himiyama hurahama hinga tinda mini hei kinani o wu wakinda.” U %$Wondawani Saimon ga ri nau lenga Jisas ni wu sirinani rini wu wakini wu ini #Wosini lindana nambwe nurumbumbwa, Jisas saini aka andosini hima nambwe michi ki ri ini Gotri ni ya ri uchahambwanda. . W"Wu tasiwani Jisas hahungondau hima miyafo kipe ti wunu ri wosindani ele hima ga dau himamwale kapwa miyafo wunu ri rani ya ri rumbwenda. Ri rumbwesiwani himamwale kapwa le rini hambwandawani Jisas ya wunu sawe, “Kunu mwanji fo bwa kei.” Jisas tau rani ele Galili ko hinga tinda ri chikiro ^
7!Wondawani o ko pe hima hinga tinda o aka lengu ki fotukumbwa wu wau kinani ya wu ta. Wosiwani hunduya ini sisinawani ele siki wondau hima lenga himamwale kapwa dau ele hima ga Jisas tambwa ya wunu rata. c A Wu sawewani rini tini tambwa ri ini ti tapa ri torosini ya tini rasai. Ete wosiwani tape hi ti tini saindaro ti kipe ya tini wosi. Wowani ti saini wunu keke ahirahi ya ti wonda. Jisas ele hima miyafo ni kipe ri wosiro
) Wu isini wu heiwani Saimon atako tape hi saindani tei tiki ya ete ti tukuyanda. Wowani Saimon atako handau tini Jisas ni metengei ya wu sawe. ; Wosini wunu lotu wondau aka ti wu andosini hoko tokwe wu raruni Saimon ga Anduru ga fi aka tiki ya wu raru. Jemis hima pi Jon okwe funda ya wu i. { Ete wosisiwani Jisas wosiro sumbu oti metengei ini ele Galili ko hinga ya ete chiki. Jisas Saimon atako ni kipe wosiro H Wowani ele himiyama hurahama miyafo o tini wu heini mwale ti ya wunu sukwani i. O sumbu anandi hinga wosiwani wunu wu anambwa anambwani ya wu sawe, “Ka bwele sumbu hinga ni ri wosiro? Ri mwanji ako tandau ti, kwambu tinga dau. Rini himamwale kapwa leni mwanji bwandawani wunu ri mwanji wu mendini ya wu sirinanda.” 9Ete wowani o himamwale kapwa ori hima ni yetupwani humbwewani seke tapa ri rikirikinawani o himamwale kapwa ata laka ti ri gikoni rini andosini ya i. ` ;Wowani Jisas kwambu tiki ya ri sawe, “Ata ma gaina! Wosini ma rini andosini ma i.” 4 c“Jisas, Nasaret ko kipe, mini bwele sumbu ni nunu mi wosi ki mi tandau? Mini hinde, nunu mi ye kinani mi taroꞌo? Ani mini ani hambwanda. Mini Gotri hima kipe naha.” t cKa gisi hima fo o lotu wondau aka tiki dawani himamwale kapwa rini ga da. Ori hima to uchani ya sawe, S !Wondawani ri mwanji ni wu mendini ya wu apapana. Hinde wowani, Jisas kale Gotri lo mwanji hambwandau hima hinga ri ondiyakandiyanda nambwe. Rini Gotri kwambu ri torosindau hinga ya ri ondiyakandiyanda. * OWosini wunu Kapaneyam ko tokwe ya wu i. Wu ini himati gisi fo tawani metengei lotu wondau aka tiki wu raruni Jisas hima miyafo leni ya ri ondiyakandiyanda. Z /Fi wondawani fini ri uchawani fi yapai Sepeti ga ele ya tau randau hima fwelenga kanu tiki wu dawani fini wunu fi andosini Jisas ni fi sirinani ya fi i. Jisas hima foringa dau himamwale kapwa ni rani humbwero Wosini biya hinga wu ini Jisas maꞌaini heiwani Sepeti che pi Jon ga Jemis ga, fini kanu tiki tukwa ti ya fi wonorukwenda. Q~ Ete wowani metengei tukwa oti fi andosini Jisas ni fi sirinani ya fi i. {} qWowani Jisas ya fini sawe, “Kini ma ki tani ani sirina. Wowa kini ani ondiyasiwa kini hima ani keke ki rata.” +| QWosini Jisas Galili fwa gamba tiki eti eti ini heiwani Saimon ga ri analongo Anduru ga tukwa ti fwa we tiki ya fi rawainda. O tukwa rawaindau oti fi ya tau. t{ c“Gisi mwe takaisinda. Wowani Gotri kwambu hima i sembe aulindau oti takaihiro. O keke kunu kapwa sumbu kuhi ti gumwa ma ku sisini Gotri mwanji kipe tini sembe kuhi ma ku ha.” Jisas kale hima opuriꞌopuri ni uchawani rini sirinaro sz aWosiwani Jon kalapus tokwe isiwani Jisas Galili mapwa tokwe tani Gotri mwanji kipe bwani ya ri sawe, dy C
Jisas o hima da nambwe michi tiki gisi ti 40 ri dawani Saiten kapwa sumbu fwele ya rini simiyanehei. Wondawani Jisas fuku pe omwe lenga ri dawani ensel miyafo ya rini okulanda. Jisas Galili mapwa tokwe tau rasaini raro ix M Wosini isiti nambwe Gotri Himamwale Jisas ni humbwewani hima da nambwe michi tiki ya ri i. "w ? Sikasiwani tumwa foti niri we tiki ya sawe, “Mini ai Che. Ani mini ni ete ani okokonanda. Ani mini keke ani eripenda.” Saiten Jisas ni simiyaneheiro
v
Rini yasisiwani ri ai ri sukwandau tinga metengei niri ti heiwani tapwasiwani Gotri Himamwale apwenumwa hinga Jisas tambwa ya sika. yu m Ete wosini gisi foki Jisas Galili ko fo, Nasaret, andosini ri tawani Jon Jotan gara tiki uku ya rini yasi. wt iAni uku minde ki kunu a yasisiwani o hima Gotri Himamwale ki kunu ri ai ri yasino.” Jon Jisas ni uku yasiro 1s ]Wosini Gotri mwanji ya ri sawe, “Hima fo ai gumwa tiki o takonda. Ri kwambu ti ai kwambu tini dikino. Ando a randau tau kapwacheche. Rindo ri rano tau omwesika naha. -r UJon o nikaꞌari, omwe laka fo kamel tupu tiki wosiro, o tini ri injisini leti ti himamandemu tiki ri injisini omwengape tinga mwanungwa uku tinga ya ri anda. Hq Wowani ele Jutiya mapwa kipe hima hinga, ele Jerusalem ko pe hima hinga, Jon tambwa ya wu i. Wu ini kapwa sumbu wu wondaro ti hima miyafo i mwakambe tiki wu sawewani Jon uku ti ya wunu yasi. hp KO mwanji sawero hinga Jon sirawani hima da nambwe michi tiki ele hima ni uku ri yasindani ya sawe, “Kapwa sumbu kuhi ni gumwa ma ku sisini sembe Gotri ni ku hawa uku kunu yasisiwa Gotri kui kapwa sumbu sa humbwe.” o 7Hima da nambwe michi tiki ri dani ri uchani ya ri sawe,“Apukolaka i numbo ma ku nambu. Ele ri numbo cheche okwe ya ma ku norukwe.” ’ ” ln SGotri mwanji bwarakarandaro hima ri, Aisaiya, ri chengi tiki kaisiro:“Gotri ri Che ni ete sawe, ‘Ma mendi, hima fo a humbwewa mini mwaseni ino. Wowa mwanji ahi saweno.Rini mini keke mi numbo ri nambuno. Dm Jisas Kurais, Gotri Che, ri mwanji kipe siraro ti ka hinga. Nl Wosini o kunu a sawesiro mwanji hinga tinda ete ma wunu ondiyakandiyawa ele mwanji hinga tinda ete norukweni sa wu sirinanda. Ma ku mendi. Ani kunu ga gisi gisi ete a dawa do nuwe humbuno.”1k[ O keke ma ku ini ele himiyama hurahama ni ai himache hinga ma ku rata. Wosini Yapai hi ti, Che hi ti, e, Gotri Himamwale hi ti, ele hi wuhi ki uku ti ma wunu ku yasi. Hj Wosiwani Jisas wunu tambwa takai tani ka hinga ya wunu ri sawe, “Gotri hewen ki dau mwaꞌambwe lenga nuwe ki dau mwaꞌambwe lenga tinda ani auli kinani kwambu omwesika laka ri ani haro. iw Wosini o kimba ki Jisas ni ya wu hei. Wokoni rini ni ya wu lotu wo. Ete wowani wunu fweleto inaka fisi ya wu hambwa. h Ete wosiwani ri tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi funda himache ele Galili mapwa ki wu ini Jisas wunu sawesiro kimba o ki ya wu rau. gw Ete wowani au anaye hima ele o ya wu torosini wunu sawero mwanji hingambwa ya wu sirina. Wosiwani do mwanji Juta hima kupu lei nindo tiki ichiꞌuchandani, o mwanji to do ya ete da. Jisas ri himache leni Gotri mwanji bwano tau tini wunu ri haro 0fY E, gapiman apukolaka do mwanji ri mendini kunu siliwa nunu ga mwanji fwele o rini nu sawekonda, wowa apa kunu kipe. Inaka tenge miyafo hinde apa ku hambwa kumbwa.” e
ya wu sawe, “Ka hinga ma ku sawe, ‘Nunu nu tukuyandawani ri himache le niliki ki wu tani ri hima tape ti hili yani wu raꞌairo.’ d Wosiwani puris hima laka ele, mekupu hima laka lenga wu wausini mwanji foti ya wu inji. Wosini au anaye hima leni ya miyafo wu hasini Rc Wosiwani opi humwe fisi numbo tini ete fi indawani, matimat tini aulindaro au anaye hima fwele wu ini ko laka ki wu raruni ele sumbu hinga tinda wu heiro tini puris hima laka leni ya wu sawenda. Ob
Wowani Jisas ka hinga ya fini sawe, “Kini apa aki kei. Ma ki ini ai hiparakambwe leni ma ki sawewa Galili mapwa ki sa wu i. Wosini o ki wu tani sa apa wu ani hei.” Au anaye hima lei wui mwanji $aA Ete indawani Jisas numbo ki fini ri heini ya fini sawe, “Kapiche, seꞌe.” Ete wowani takai fi ini ri seke ki fi yakonambusini rini ni ya fi lotu wo. I` Wowani opi humwe fisi fi akindaro ti, eripeꞌaripe omwesika laka foki ete fi eripeꞌaripendani metengei ete matimat fi hanjaꞌaisini ri himache leni fi sawe kinani ya fi namani fi i. v_e Wosini ma ete ki imaꞌini ri himache leni ka hinga ma ki sawe, ‘Rini matimat ri hanjaꞌaisini ri ai sairo. Wosini rindo mwaseni Galili mapwa ki o inda. Wosiwa apa ku ini o ki o rini ku heikonda.’ O kini a sawehito. Ya ma ki i.” ^ Woro rini ahaꞌa ki da numbwa. Rini imbihumbwa ri sawero hingambwa ri ai sairo! Ma ki tani rini wu siro michi ti ki hei. 4]a Ete wokowani ensel hima ori opi humwe fisi ni ya ri sawe, “Kini apa aki kei. O kini ani hambwanda, kini me yapweke tiki wu yero hima ri, Jisas, ni hei ki ki taro. \1 Wokowani au anaye hima ele matimat o tini wu aulinindaro ti, rini wu heini wu akini seke tapa wunu rikirikinakoni haro hima hinga ya ete wu sira. [ Miyaningisopo rihi ti niri to lepakinandau hinga okundani nikaꞌari rihi ti niri wamwa tini heindau hinga sirasiwani ya lininda. 9Zk Wokowani metengei ete minawe laka ete ya di. Wowani Gotri ensel fo hewen ko andosini ri sikani o humokuto beiye dukweleni humbweꞌisini o humokuto beiye tenge ki ya ri liti. Y # Wosiwani himati gisi ini humbusiwani lindanasiwani Sande nurumbu, Mariya Makitala ga humwe ba fo Mariya ga matimat ni hei kinani ya fi ta. #X?BEte wowani wu ini o matimat wu diminambusini o humokuto beiye ki wupa fo wu owesini ele au anaye himako ni wu sawesiwani o matimat ni ya wu aulinda.W/AEte wowani Pailat ya wunu sawe, “Au anaye hima fwele ma ku rani ku ini o rini siro matimat ti ku hambwandau hingambwa ma norukweni ku auli.” ]V3@O keke mini ma wunu sawewa o matimat norukweni sa wu diminambusini wu aulindawa gisi namili sa ini sa humbu. Foki ri himache le yanini wu tani hili yani rini wu raꞌaisini himiyama hurahama leni ete wu sawe ki, ‘Rini matimat ki ri ai saihiro.’ Wosiwa apa do nimba gambo mwanji to injelembwa pe nimba gambo mwanji o ni o dikikonda.” TU!?Wosini ya wu sawe, “Hima apukolaka, nunu mwanji foni nu hambwandau, ka nimba gambondaro hima ri mwase ri dasini ka hinga ri sawero ti: ‘Gisi namili iwa ani ai a saino.’ Woro o tini nu hambwandau. KT>Wosiwani Juta hima kupu lei himati gisi keke ahirahi hinga le wu otokunandau gisi ti humbusiwani ai lindanawani puris hima laka lenga Farisi hima lenga wu tani Pailat mu kumbwa ya wu wau. 6Se=Wondawani Mariya Makitala ga humwe ba fo hi ti, Mariya, ga ya fi da. Fini matimat takai ki fi linindani o sumbu ni ya fi heinda. Au anaye hima le matimat tini wu aulindaro TR!Wosiwani sisinawani Arimatiya ko kipe ya chele hima fori ya ta, hi rihi ti, Josep. Rini okwe Jisas ni sirinandau hima fo. rN]8Woro humwe fo o wui nindo tiki enindau ti, hi tihi ti, Mariya Makitala. Wowani humwe foti, Mariya, Jemis hima pi Josep nuwai. Ete wowani humwe foti Sepeti che fisi fi nuwai. Jisas hima tape tini humokuto sopu tiki rini wu eini siro RM 7Wondawani humwe miyafo naha ya wu da, wunu imbihumbwa Galili mapwa ki wu hanjaꞌaisini wu tani Jisas ni wu okulandaro. Woro ele humwe to apahime hinga wu etisini wu maꞌaini ya rini wu heinda. eLC6Wosiwani au anaye hima le wui apukolaka ga Jisas ni aulindaro hima lenga minawe dini nuwe raꞌichiꞌucharo ele sumbu hinga ni wu heini aki omwesika ki ya wu aki. Wokoni ya wu sawe, “Mwe naha dori hima Gotri Che.” K5Wunu wu saisiwani dani ini Jisas ai saisiwanimbwa Gotri rihi naro ko laka ki wu raruni wu indawani hima le ya wunu heinda. ZJ-4Wondawani matimat tukwawani Gotri ni sembe hasini haro hima le ya wu ai sainda. oIW3Wowani o gisi kumbwa ete o nikaꞌari laka Gotri aka laka ki yechikinasiro ti tumwafu ki ambwesini lefeheni raini humbuwani tokwe tokwe ya i. Wokowani minawe dini nuwe raꞌichiꞌuchandawani humokuto laka ele ya tuhuwanda. PH2Ete wowani Jisas hapa tinga ri ai uchakoni ri hingitinakoni ya ri ha. mGS1Wokowani fweleto sawe, “Waya, nu nikisifuni pwe. Ilaicha tani rini okulakondau poꞌumo mina?” ]F30Wokoni metengei ete wundo forito namani ri ini uku rarundau sopu chele mwaꞌambwe ri ratasini awani fu naha indau uku tiki ri rawaini ri rasukwasini Jisas ni hawa a kinani suwa kumbo tiki fwarisini ya rini ha. Ey/Wowani hima fweleto takaini enindaro ti, o mwanji ni wu mendini ya wu sawe, “Kari biya hima Ilaicha ni uchandau.” DD.Nika ti raini 3 kilok iwani Jisas hapa tinga ka hinga ya ri ucha, “Eli, Eli, lema sapakitani.” Mwanji mu mwe ti ka hinga, “Ai Gotri, ai Gotri, hinde wowani mi ani hanjaꞌairo?” ~Cu-Nika gondi naha tiki dawani ele nuwe mapwa hinga tinda ete hundusini ete da dawani nika ti raini 3 kilok ya i. B1,Wondawani hili ya hima opi me yapweke tiki fini wu yero ti, fini okwe Jisas ga kau funda wu dani o hingambwa ya rini fi saweholiyanda. Jisas haro A+Sembe Gotri ni ri hasini ri sawendaro, ‘Ani Gotri Che.’ Gotri o hinga rini keke ri wondau ti nawa ya sa rini okula.” ?@w*“Hima fweleni ri okularo. Woro rinjenga ri ai okulano ti mina. E, rini Isurel pe King Apukolaka nawa me yapweke ti sa ri hanjaꞌaisini ri sikawa nu heini sembe rini ni nu ha to. ?)Wondawani puris hima laka le, Gotri lo mwanji hambwandau hima le, e, mekupu hima laka le wunu okwe ka hinga ya wu saweholiyanda, J>
(Wondani ya wu sawenda, “Mini Gotri aka laka ni mi lendosini gisi namili kumbwa mi rasaindau hima. Woro mini Gotri Che nawa minjenga ma ai okulani me yapweke ti ma hanjaꞌaisini ma sika!”
='Wosiwani numbo ki ichiꞌuchandaro himiyama hurahama le rini wu hei hei mwa wuhi ti wu rakairasukwandani ya rini wu saweholiyanda. s<_&Woro Jisas takai ki hili ya hima fopini o wu yesinda, fori tapa mama tokwe forito tapa yanji tokwe. ; %Mwa rihi heiye tokwe rini wu yero mwanji mu ni ka hinga kau o wu kaisiwani da: Dori Jisas, Juta hima kupu lei King Apukolaka. ;:q$Wosini o michi ki wu litisini ya rini wu aulinda. 9#Wosini me yapweke tiki rini wu yesini, o mu kumbwa ri nikaꞌari ni funda funda hisiwasi wu raꞌai kinani minga ti ya wu heinda. 08Y"Wosini o michi ki awani kwe indau marasini uku ga waini uku fwelenga anahulehusiro tini Jisas a kinani ya wu ha. Wowani ri a ki ri simiyaneheiwani mina, ri a nambwe.
7
!Wosini wu ini michi foki ya wu raru, o michi hi ti, Golikota. Golikota mwanji mu mwe ti ka hinga: Hima mwa hapa dau michi. 6# Wu indani Sairini hima fori ya wu hei, hi rihi ti, Saimon. Rini wu heisini Jisas me yapweke tini ri kicha kinani ya rini wu ekichasi. a5; Ele sumbu hinga wu woni rini wu saweholiyasinimbwa, o nikaꞌari naro wu dangosini nikaꞌari rihi ki ya ai rini soꞌoisi. Wosini me yapweke tiki rini ye kinani ya rini wu raꞌai. Jisas ni me yapweke tiki wu yero j4M Wondani sungwa ti rini wu yisindani, o suwa kumbo kumbwa wu torosini mwa rihi ki ya wu dininda. >3u Ete wosini lame chele kupu tiki king apukolaka letindau mwalinjangwei hinga wu balisini mwa rihi ki ya wu letisi. Wosini suwa kumbo foti tapa mama rihi tokwe wu hasini tatumbu ti rini ni wu ombungwesini ya rini wu saweholiyanda. Wondani ya rini wu sawe, “Seꞌe, mini Juta hima kupu lei king apukolaka!” 2 Wosini ri nikaꞌari wu dangoni wu humbweꞌisini king apukolaka hinga rini wu hei kinani nikaꞌari naro fotini ya rini wu soꞌoisi. 61eWosiwani gapiman apukolaka ri au anaye himache le Jisas ni ra ra gapiman apukolaka aka we ki rini wu rakarusiwani ele au anaye himako tinda ete tani ya rini wu hawei. z0mEte wowani Pailat Barapas ri hanjaꞌaiwani wunu tambwa iwani, hima fweleni ri sawewani Jisas ni wu tanambwasiwani au anaye hima lei tapa tenge tiki ya ri ha, wowa wundo me yapweke tiki rini wu ye ki. Au anaye hima le Jisas ni saweholiyaro /Ete wowani ele himiyama hurahama mwanji wasa ya wu ai sawe, “Dohaꞌa nomo nunu ga nui che lenga nu ra kinawa sa dawa nu ra.” (.IWofunu Pailat ya ri hambwa, “Ani bati hinde rini ani okula kumbwa. Foki apa au mu wu musuno.” Wosini uku rini ratawani ele himiyama hurahama lei miyaningisopo ki tapa rihi ri yokoni ri goloni ri rawakasini ya ri sawe, “Dorihaꞌa hima hawa, o ai nomo mina, o kui nomo fo.” 7-gEte wowani Pailat apukolaka ya wunu ri sawe, “Ori hima bwele kapwa sumbu foni ri woro?” Ete wowani hapa tinga wu ai uchani ya wu sawe, “Me yapweke tiki ma rini ye!” K,Wowani Pailat apukolaka ya wunu ri sawe, “O hinga nawa bwele sumbu hinga ni Kurais hi ki wu uchandau Jisas ni a wosino?” Wowani wunu tinda ete ya wu sawe, “Me yapweke tiki ma rini ye!” '+GEte wowani gapiman apukolaka ya ai wunu ri sawe, “Dopi hima fisi enindau ti, kui okokona ti, namoni ani hanjaꞌaino?” Wowani ya wu sawe, “Barapas.” 0*YWondawani puris hima laka lenga mekupu hima laka lenga ele hima i sembe ni ya wu yeni rasainda, wowa Pailat Barapas ni ri hanjaꞌaisini Jisas ni ri yewa ha ki. $)AWosini Pailat apukolaka koti mendindau tei tiki ri linindawani ri humwe mwanji foti ka hinga ti humbwewani ya ta, “Mini apa kapwa sumbu nambwe hima ori ni sumbu foti minjenga wosi kei. Hinde wowani, niliki a tukuyaneheini rini ni ani heisini nomo laka foti do a mendinda.” ~(uWoroti rini ri hambwanda, wunu Jisas Kurais numbwa sembe amwaka wunu andawani ori hima ni ri tapa tenge ki wu haro. Y'+Wosiwani ele himiyama hurahama wausiwani Pailat apukolaka ya wunu ri sawe, “Kui okokona ti namo ni kunu tambwa a rawarano? Jisas Barapas ni a rawaranoꞌo, Kurais hi ki wu uchandau Jisas ni a rawarano?” |&qKa gisi ki kapwa hima naha fori kalapus tiki ya ri da, hi rihi ti, Jisas Barapas. Ele hima rini ni wu hambwandau. U%#Ele asama hinga Pasofa gisi laka ki ele himiyama hurahama kalapus hima forini wu rawara kinani gapiman apukolaka ni wu uchani wu sawewani o gapiman apukolaka ori hima ni hanjaꞌaiwani ya ri sirau. C$Wowani Jisas mwanji wasa fo gapiman apukolaka Pailat ni ri sawe nambwe. Ete wowani gapiman apukolaka inaka miyafo ya ri hambwa. Pailat Jisas ni me yapweke tiki rini ye kinani ri sawero #
Ete wowani gapiman apukolaka, Pailat, ya rini sawe, “Mini dele hima mini wu kotimwondau mwanji le mi mendinda nambweꞌe?” " Wosiwani puris hima laka lenga mekupu hima lenga wunu ya rini wu kotimwonda. Wondawani rini mwanji wasa foti ri bwa nambwe. [!/ Wosini ele hima Jisas ni gapiman apukolaka i miyaningisopo tiki wu esisiwani gapiman apukolaka ya rini sili, “Mini Juta hima kupu lei king apukolakaꞌa?” Wowani Jisas ya sawe, “O mi sawenda to.”
Wosini Apukolaka ani sawero hingambwa o silifa ya ki nuwe ki hungwe sindau hima ri nuwe tipa fotini ya wu ra.” Pailat Jisas ni siliro ! Ka sumbu hinga ti, injelembwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima ri, Jeremaiya, ri takisopo ki bwaro hingambwa mwe naha ya sukwa. Ete ri sawero, “Wunu silifa ya ti mekumbo namili wu rukoro. Ya mwe oti Isurel hima kupu le rini ni yeni si kinani wasinguya longoro ya. q [Ete wosiwani o nuwe tipa hi ti, Hima Fi Nuwe, ya wu uchasi. Wosiwani o nuwe tipa hi uchasiro o ete da. c ?Wosini o ya ki nuwe ki hungwe sindau hima ri nuwe tipa foni wu ra kinani mwanji funda wu bwani wu mendisini ya wu ra. Wunu ete wu hambwaro, o nuwe nu rasini matimat nu wosiwa hima kicha hinga taro hima le keke sa da. M Wowani puris hima laka le ele silifa ya wu rukosini ya wu sawe, “Ahaꞌa hima ni ye kinani wasinguya longoro ya. Ka ya tapa hinga apa Gotri aka laka ki dau ya lenga funda nu owe hinga.” Ete wowani Jutas ele silifa ya Gotri aka laka we tiki ri rumbweꞌisini ri sirani ini rinjenga hataikupu ti ya ri fwali. mSWosini ya ri sawe, “Kapwa sumbu naha ni a woro. Kapwa sumbu fo wonda nambwe hima ni rini omwemendindau hima leni ani haro, o keke ya ri hakonda.” Wowani wunu ga ya wu sawe, “O sumbu nunjenga nu wosi nambwe, o mihi fo.” `9Jisas ni omwemendindau hima leni haro hima ri, Jutas, ri heiwani Jisas ni kapwa sumbu woro hima hinga rini wu nasini nomo le ya rini wu handa. Wowani o tini ri heifuni inaka rihi ti ai jamekoni ri hambwafuni ele silifa ya mekumbo namili ri tororo ti, ri ai ri raꞌaini ele puris hima laka lenga mekupu hima laka lenga ya wunu ri ai ha. wgWosini seni kupu ki rini wu injisini gapiman apukolaka hima ri tambwa wu raꞌaini ya rini wu ha. Jutas haro # AO nili humbusini lindanawani puris hima laka lenga Isurel ko kipe mekupu hima laka lenga Jisas ni wu yewa ri hano mwanji tini funda wu bwani ya wu mendi. MKWokowani Pita Jisas ka rini sawero mwanji ni ya ri ai hambwa, “Apwetoko gi nambwe dawa numbo namili o mi ani hamisakonda.” Pita o tini ri hambwakoni hoko tokwe ri raruni ya ri ichakanda.;oJEte wokowani Pita mwanji kwambu ki hapa tinga ka hinga ya ri sawe, “Mwe naha kari kau, ani ori hima ani hikisandau. Minambwe naha.” O hinga ri sawesiwani apwetoko ti ya gi. "=IAi dani ikowani hima fwele o ki enindaro le wu tani Pita ni ya wu sawe, “Mwe naha, mini wui hima kupu fo. Mwanji gale mihi tito amwei mini wohiro.” kOHEte wowani Pita ri ai hamisani ya ri sawe, “Mwe naha kari kau, ani ori hima ani hikisandau.” iKGEte wowani biya hinga ri ai ini o aka rarususirasi tiki ya ri eninda. Wowani tau ra humwe fo ai tani rini heisini ele rini takaisindau himiyama hurahama leni ya ti sawe, “Dorihaꞌa hima Nasaret ko kipe Jisas ga daro.” zmFWowani Pita ele hima i mwakambe naha ki ka hinga ya ri sawe, “Ani do mwanji ni bwandau ti, ani hikisandau.” 9kEWondawani, Pita, aka ni haweini injiro ini we tokwe ya ri lininda. Wondawani tau ra humwe fo tani ya rini sawe, “Mini okwe Galili mapwa kipe Jisas ga funda ki daro.” jMDya wu sawe, “Mini Kurais nawa ma sawe, hinde na hima to mini yero?” Pita Jisas hi ni yaniro ykCWokoni sungwa ti miyaningisopo tokwe rini wu yisisini ya rini wu ye. Wowani hima fwele rini wu yetapesini p
YBHinde hinga ku hambwandau?” Ete wowani ya wu sawe, “Rini kapwa sumbu chele, rini ri ha sindau.” 7AJisas o hinga ri sawewani, puris hima apukolaka sembe enge rini akoni nikaꞌari rihi ti ri lefehesini ya ri sawe, “Rini Gotri ni saweholiyaro! Apa hima fweleni ri woro sumbu kili kinani ku ai ucha kei. Dori hima apachumbwa naha ki ku mendiwani Gotri ni saweholiyahiro. d A@Ete wowani Jisas ya rini sawe, “O mi sawe to. Woroti kunu a sawendau, ichai dori Hima ri Che ku heiwa kwambu ga dau Gotri tapa mama tokwe ri linindani hewen ko tiki dau hiki tenge tiki ri etisini ri ai tano.” E
?Wowani Jisas rini mwanji foti ri bwa nambwe. Ete wowani puris hima apukolaka ya rini sawe, “Gotri hi tiki mini a silindau, mwe naha kari kau ma na. Mini Kurais, Gotri Cheꞌe, mina?” 1 [>Ete wowani puris hima apukolaka ri saiꞌetisini Jisas ni ya sawe, “Mini mwanji wasa foti mi bwa hingaꞌa? Hinde wowani dele mwanji wundombwa mini bwandau?”
=Fi sirani ya fi sawe, “Dori hima ete sawero. ‘Ani apa do Gotri aka laka a lendosini gisi namili kumbwa ai a rasaino.” ’ *MWondawani puris hima laka lenga kanisol hima lenga Jisas ni mwanji gambono hima leni ya wu wakinda, wowa rini wu yewa ri ha ki.
:Rini wu raꞌaindawani Pita rini sirinani apahime hinga wusariche nawosi nawosi ya ri inda. Ri ini puris hima apukolaka i aka tini ini injisiro ti ri raruni apungwandai kicha himako lenga ya ri lininda. Wosini bwele sumbu hinga rini wu wosino tini ri hei ki. H 9Jisas ni toroningiro hima le puris hima apukolaka, Kayafas, tambwa ya rini wu raꞌai. Wondawani Gotri lo mwanji hambwandau hima lenga, mekupu hima laka lenga wu wausini ya wu lininda. [/8Dohaꞌa sumbu hinga sukwandau ti, injelembwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima leto kairo hingambwa sukwandau.” O hinga wowani Jisas ri himache le rini wu hanjaꞌaisini ya wu akini i. Jisas ni wu kotimworo b=7Wosini o gisi kumbwa ete Jisas ele hima miyafo naha enindawani ya ri sawe, “Ku ani raꞌai ki hachangipi huwe lenga mesaripa lenga ku nangini ku taro ti, hili ya hima forini ku toroꞌinji kinani ku taroꞌo? Gisi gisi himiyama hurahama leni Gotri aka laka we tiki wunu ani ondiyakandiyandawani ka hinga ku tani ku ani toroningi nambwe. #?6Woro o hinga a wowa Gotri chengi tiki injelembwa sawero sumbu mwe naha hinde hinga sirano? O keke Gotri chengi ki sawero sumbu hingambwa sa ete sira.” 7 g5Ka sumbu hinga ni mi hambwanda nambweꞌe? Ani ai Yapai ni a silipo nerimbe tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi au anaye hima leni dikino ensel le miyafo naha ri ani hano. @y4Ete wowani Jisas ya rini sawe, “Hachangipi huwe mihi oti daro michi kumbwa ma ai soꞌoi. Ele hima hachangipi huwe ki au anayendau ti, ichai hachangipi to ai wunu sewa wu humbuno. C~3Wowani Jisas ga dau hima forito hachangipi huwe rihi longoni torosini puris hima apukolaka ri tau ra himache ni sekosini wasamba tokwe rini tangesewani o wasamba nuwe tiki ya rai. "}=2Wowani Jisas ya rini sawe, “Ai nau, sumbu fo mi ani wosi ki mi taro ti nawa, o metengei ya ma ete wo.” Ete wowani wu tani Jisas ni ya wu toroningi. |1Wu tani rindo metengei ete Jisas ni ya ri sawe, “Ondiyakandiyandau hima, Seꞌe.” Wokoni rini lomongosini ya rini tumwatamwaꞌa. W{'0Numbo ki apambwa wu tandani Jisas ni wu hambwano sumbu foni Jutas ya wunu ri sawe, “Ani ini ori hima ni a yakosini rini ni a tumwatamwaꞌawa ya ma ku hambwa, Jisas ori. Wowa ya ma rini ku toroningi.” %zC/Jisas o mwanji ni ete ri bwandawani tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi himache rihi fori, Jutas, ya ri ta. Hima miyafo naha hachangipi huwe lenga mesaripa lenga wu nangini rini ga ya wu ta. Isurel hima kupu lei puris hima laka lenga mekupu hima lenga wunu humbwewani wu taro. 8yi.Ma ku saiwa nu i. Ma ku hei, ani omwemendindau hima lei tapa tenge tiki ani hano hima mwe ri tani takaihiro.” Jutas Jisas ni omwemendindau hima lei tapa tenge tiki ri haro ax;-Wosinumbwa ri himache le tambwa ri ai tani ya ri sawe, “Kunu ete ku tukuyandani ku himatindauꞌu? Ma ku mendi, gisi mwe takaihiro. Dori Hima ri Che kapwa sumbu wondau hima lei tapa tenge tiki ya wu hakonda. w,Ete wowani wunu ri hanjaꞌaisini ri ai ini tambwa ri uchahambwaro hingambwa Gotri ni ri uchahambwawani numbo namili ya i. Ov+Wosini ri ai tani ri heiwani miya ga wunu hipiwani wu ai tukuyahiro. Nu*Wosini numbo fonga ri ai ini ka hinga ya ri uchahambwa, “Ai Yapai, Gotri, do amwaka a mendino tini a ratako kinani a wondau ti, o tini minambwe mi nawa mi okokona tunumbwa ya ma sirina.”
~}m|[{0z}yxvvvutssns-rqqbpounn#mDllkjjiiNhgg_ff edd'ccOba``M__ ^I]]T\[[,ZZGYY[XWW[VUTT SRR&Q.PONNMM[L|KK!JyJIHH"G;FEEJDDC BeAAE@@Y?>>==M<<%;;f:998V77Z665
4c33G22 1600/..O--;,++*+))6(C''&n%$#""U!O x - *~PgU[6}o
a
Y t@O8.RE ?`w4Hinde wowani, ka bereti kale hima miyafo ni haro sumbu ni wu hambwa nambwe. Mina. Sembe wuhi emendiki naha ete dau. Jisas Genesaret mapwa ki siki wondau hima miyafo leni ai rasairo _3O hinga ri sawesini wunu tambwa ri ini kanu tenge tiki ri rauwani o ausuwa laka ete humbu. Wowani mwale ti ete ya wunu sukwani i. z^m2Ete wowani metengei wunu uchani ya ri sawe, “Sembe kuhi kwambu naha sa ete da. Ando a tandau. Apa aki kei.” X])1Wondawani ele ri himache rini heiwani fwa tenge tiki eti eti ri indawani ete ya wu hambwa, “O ambusuwa!” Wokoni ata ti au laka ya wu gi. Hinde wowani, wunu tinda ete rini wu heini aki laka ki wu akiro. \0Ri enindani ri himache le ri heiwani ausuwa laka wu indau tokwe sindawani kanu i kinani tau kwambu ya wu randa. Ete wu wondawani niliki ete dawani kapwa apwe gindau amwa ki Jisas fwa tenge tiki eti eti wunu tambwa ya ri i. Ri ini ya wunu ri dikikonda. e[C/Wosiwani hunduya iwani, o kanu fwa nindo tiki dawani Jisas tombwa o kimba ki ya ri eninda. \Z1.Tinda wu ichiꞌuchasiwani Jisas kimba tiki Gotri ni uchahambwa kinani ya ri rau. mYS-Wosini Jisas ri himache leni amaha amahawani kanu tiki wu rauni wu litisini wu mwaseni fwa angi tokwe ya wu rachi. O ko hi ti, Besaita. Fwa angi tokwe wu rachindawani Jisas ele hima miyafo ni humbwewani ya wu ichiꞌucha. \X1,Ele hurahama ahirahi aro tinda ete 5,000 hinga. Jisas fwa tenge tiki eti eti taro W9+Wowani ele bereti wu aro gamwe ele fwaiꞌomwe wu aro gamwe hara laka leki warosini wu heiwani ele hara tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi ya tale. JV
*Wowani ele hima hinga tinda ete wu ani sembe wuhi ya wunu tale. 0UY)Wondawani Jisas o bereti tapaꞌangi ga o fwaiꞌomwe fisi ga ri rukoni toroni niri tokwe ri mausini Gotri ni weseꞌasini o bereti ya ri lepika. Ri lepikasini ri himache leni ya ri ha. Wosiwani wu ini ele hima ni ya wu hani wu inda. O fwaiꞌomwe okwe Jisas lepikasini ele hima ni ya wunu ha. ZT-(Wu linindani hima mu fwele 100 hima hinga wau. Hima mu fwele 50 hima hinga wau. S'Wowani Jisas wunu sawewani wu ini ele hima hinga tinda ete wunu wu okulani wu humwasini ki tenge tiki ya wu lininda. %RC&Wowani ya wunu ri sawe, “Bereti geni kunu dau? Ma ku ini ku hei.” Wowani wu hambwasini ya rini wu sawe, “Bereti tapaꞌangi, fwaiꞌomwe ti fisi.” iQK%Wowani Jisas mwanji wasa ya wunu sawe, “Kunjenga ahirahi ma wunu ku ha.” Wowani Jisas ni ya wu sawe, “Nunu asama funda tau rani torondau ya laka hinga nu ranimbwa nu ini wunu keke ahirahi miyafo nu rani nu ratano.” oPW$Ma wunu sawewa sa wu ini ele takaisindau rupwa tikiꞌi ko tiki wu ini wunjenga ahirahi sa wu ra.” O9#Ri ondiyakandiyandawani hunduya ete indawani ele ri himache rini tambwa wu tani ya rini wu sawe, “Do michi hima da nambwe michi. Apa hunduya ihiro. lNQ"Wu isini wu dawani Jisas fwa gamba tiki sikasini ri heiwani hima miyafo naha. Ri heiwani wunu fe che asa che hinga wu dawani wunu aulino hima da nambwe. Wowani wunu keke ri woni ri mwanji ri bwani ya wunu ri ondiyakandiyanda. wMg!Wu indawani ele hima miyafo wunu heini wu hambwandau tinga wu namani wu dikisini wu ini o michi ki ya wu da. nLU Wosini wunu bati wu ini kanu tenge tiki wu rauni wu litisini hima da nambwe michi fo tokwe ya wu i. KK Wosini wu dawani hima miyafo wunu tambwa ichiꞌuchandawani bwele amwa ki ahirahi wu ano? Wondawani Jisas ya wunu sawe, “Ma ku tawa nunu bati hima da nambwe michi fotiki nu ini nu himati.” JJ
Dani ini kale Jisas himache ai tani Jisas ga fotukumbwa ya wu wau. Wu wausini ele wu wosiro sumbu ga ele mwanji hima leni wu ondiyakandiyandaro sumbu ga tinda ete Jisas ni ya wu sawenda. 5Ic O hinga wosiwani Jon ri himache le wu mendini wu tani Jon i tape wu raꞌaini matimat tiki ya wu eini si. Jisas 5,000 hurahama lenga wui che humwe lenga ahirahi haro H3 Ri takutosini Jon i mwa ti disi tenge fotiki owesini ratani o himiyama che ni ya ri ha. Ri hasiwani o himiyama che raꞌaini ti nuwai ni ya ti ha. GyWosini metengei king apukolaka, hima takutondau hima fo humbwewani kalapus aka tokwe ini Jon i kwele ti ya ri takuto. :FmO hinga ti sawesiwani king sembe ti nomo miyafo ya rini a. Woroti tambwa ri sawero ri mwanji keke rini ga andau hima apukolaka le keke ri hambwafuni ti mwanji ti ya ri ohouna. RE Wowani metengei ti ai raruni king tambwa ini ya rini ti sawe, “Ani ai okokona ti, apa funda ete uku yasindau hima Jon i kwele ma takutosini disi tenge fotiki owesini ma ani rata. Oti ai okokona.” 8DiWowani ka himiyama che ai sirani ti nuwai ni ya ti sawe, “Bwele mwaꞌambwe keke rini a silino?” Wowani ti nuwai ya ti sawe, “Uku yasindau hima Jon i mwa tini.” &CEGotri ani heindawani mwanji mwe naha tini apa ete a sawendau. Ni okokona ti ai nuwe a fikasini nini angi fo ani angi fo o hinga ni nawa oti okwe a wono.” BEte wondawani Herotiyas himiyama che ti raruni hukwa ra ra seke ti yitindawani Herot ga ele ahirahi wu andau hima lenga funda ete ya tini wu okokonanda. Wowani king Herot o himiyama che ni ya ri sawe, “Bwele mwaꞌambwe naha tini ni okokonawa nini ani hano. NAWondawani gisi foki Herotiyas numbo mwe naha ya ti waki. Nuwai Herot ni raro gisi ai tawani o gisi keke ahirahi laka ri owesini gapiman tau rini okulandau hima apukolaka fwelenga au anaye hima apukolaka fwelenga Galili mapwa pe hima apukolaka fwelenga wunu ri uchawani wu tani ahirahi wu andani ya wu eripeꞌaripenda. @Hinde wowani, Herot ri hambwawani Jon hima kipe naha, ri sembe halaya naha, o keke rini akindani kipe naha rini aulindau. Wondani Jon ri mwanji ni ri mendini inaka miyafo ya ri hambwanda. Woro Herot, Jon ri mwanji ni ri mendi ki o keke ete ri wonda. ?Wowani Herot humwe, Herotiyas, Jon ni sembe enge ete andani rini yeni si kinani mina, ti hurache, Herot keke ete ti simiyandaro. y>kO keke Jon Herot ni ya ri sawe, “Mini mi analongo humwe ni mi ratani mi hopwero keke kapwa sumbu mi woro.” .=UHinde wowani Herot ka hinga sawero? Mwase, hima fwele ri humbwewani ini Jon toroni kalapus tokwe raꞌaini seni tiki ya rini inji. Bwele keke Jon kalapus raruro? Humwe fo, hi ti, Herotiyas, tini ga Filip ga fi anahopwesini fi dawani Herot, Filip analongo, to ai tini ratani ya ri hopwe. }<sWowani Herot ele mwanji ni ri mendini ya ri sawe, “Mwase, Jon i kwele a takutoro. Woro apa o hima ai saihiro.” (;IWowani fwele sawe, “Ori imbihumbwa pe Ilaicha.” Fwele sawe, “Ori Gotri mwanji bwarakarandau hima, imbihumbwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima hinga.” p:YWondawani gisi foki king apukolaka Herot ele wui sumbu ya ri mendi. Hinde wowani, Jisas hi apa amwei sukwahiro. Wondawani hima fwele ete sawe, “Uku yasindau hima Jon to hasini ai saisini kale kwambu naha sumbu wosindau.” 93
Wosini himamwale kapwa rani wu rumbwendau tinga siki wondau hima leni olif me tuko uku wu hindiwani kipe ya wu wosinda. Uku yasindau hima Jon haro k8O Wosiwani ele ri himache wu ini ele hima ni ya wu sawe, “Kapwa sumbu kuhi ti gumwa ma ku si.” P7 Ko foki ku ai iwa o ko kipe hima le kunu rakaruni kui mwanji wu mendi nambwe nawa, ma wunu golo ni ku rawakasini ma ku andosini ya ma ku i. Hinde wowani, Gotri mwanji ku bwawani wu mendi nambwe.” 6
Wosini ya ai wunu sawe, “Ku ini aka fotiki ku raruni ete ku da dasini ku ikoni o ko ku hanjaꞌaisini mapwa fo tokwe ya ma ku ai i. 95m Su ma ku owe. Siyoti ti fisi apa ku owe kei.” #4?Wosini ya wunu sawe, “Numbo ku ini ku diyano kumbo funda numbwa ma ku toro. Bereti raꞌai kei. Kowe raꞌai kei. Nikaꞌari kowe tiki ya ti waro kei. S3 Ete wosini kale ri tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi himache leni ri uchawani wu tawani fisi fisi ya wunu ri humbwe. Ya wunu ri humbwekoni himamwale kapwa rani rumbwendau kwambu ti ya wunu ha. 2}O hinga wu wowani wunu wui sembe Jisas ni wu ha nambwe keke ri sembe ti wunu keke amwaka ya ri anda. Wondawani ele rini takaisinda ko tokwe ri ini Gotri mwanji ya ri sawenda. Jisas ri tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi himache leni tau wunu haro 1 Wowani o ri ko ki kwambu naha wondau sumbu ri wo nambwe. Siki wondau hima fwelenumbwa ri tapa ri torowani kipe ti ya wu wosi. v0eEte wowani Jisas ya wunu sawe, “Gotri mwanji bwarakarandau hima le ele ko hinga tinda ete hi wuhi ti omwesika. Woroti hima laka sairo ko wuhi ki wu iwani o ko kipe hima lenga wui hiparakambwe lenga hi wuhi tini wu rasainda nambwe.” N/Ka hima aka rasaindau himaꞌa, mina! Rini Mariya i che. Ri hipache le, Jemis, Josis, Jutas, Saimon. Ri kahaiche le okwe nunu ga ahaꞌa da.” O hinga wu sawendani kapwa inaka ya rini wu hambwa. 6.eWosiwani himati gisi fo tawani lotu wondau aka tiki Gotri mwanji hima leni ya ri sawenda. Ri sawendawani hima miyafo ri mwanji wu mendini wu apapanani ya wu sawe, “Ka hima ka mwanji soki rataro? Ka hambwa rini ga dau ti, bwele hambwa hinga rini ga dawani kale kwambu naha wondau sumbu ri wosindau? - Wosini gisi foki Jisas o michi andosini hima laka ri sairo ko tokwe ya ri i. Ri iwani ri himache le rini ni ya wu sirina. ,%+Wowani Jisas hapa tinga ya wunu sawe, “O sumbu apa amwei ku wo kei.” Wosini ya wunu sawe, “Ahirahi fwele ma tini hawa sa ti a.”+*Wowani metengei ti saini ya ti i. O himiyama che, ti asama tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi. O sumbu wu heikoni ete ya wu apapana. "*=)Wu rarusini Jisas o che i tapa ri torosini ya tini ri sawe, “Talita kumi.” O mwanji jamekowa ka hinga, “Himiyama che, ani nini a sawe. Ma sai.” o)W(Wowani ri mwanji keke ya wu hingi. Wu hingindawani Jisas rindombwa ele hima miyafo humbwewani hoko tokwe wu sirasiwani o himiyama che i nuwai yapai ga, ele ri himache namili ga rani o himiyama che dau aka tipa fotiki ya wu raru. (/'Wondawani Jisas aka we ki raruni ya wunu ri sawe, “Hinde wowani ku ichakani ata laka ku gindau? O himiyama che ha nambwe. Nimba tukuyandau.” S' &Wosini Jisas heiwani hima le ata miyafo gindani au laka ya wu ichakanda. R& %O hinga ri sawesini Jisas hima miyafo rini ga wu ino keke minambwe ri nasini ri himache fwelenumbwa, Pita, Jemis, ri analongo Jon numbwa rani o lotu wondau aka aulindau hima laka i aka tokwe ya wu i. :%m$O hinga wu bwandawani mwanji wuhi ri mendini au rini sai nambwe. Wowani o lotu wondau aka aulindau hima laka ni ya ri sawe, “Apa aki kei. Sembe mihi ani numbwa ma ete ha.” T$!#Jisas ete sawendawani hima fwele o lotu wondau aka aulindau hima laka i aka wu andosini wu tani ya rini wu sawe, “Mi himiyama che hahiro. Ondiyakandiyandau hima ni tau kwambu hinde mi handau?” #9"Rini sawewani ya tini ri sawe, “Ai che, sembe nihi ani ni ni haro keke kipe ti nini wosiro. Ma i. Ini kipe tumbwa ma da. Nomo nihi ma ete humbu.” 8"i!Wondawani o humwe tini wosiro sumbu ti hambwandani ti akini Jisas tambwa ti tani ri mu tiki ti ombungwesini ti rikirikinani ele tini wosiro sumbu mwe tinda ete ya rini sawe. U!# Wowani Jisas jaunjamekoni o rini tororo hima ni hei kinani ya ri wakiteki. ! ; Wowani ri himache le ya rini sawe, “Ma hei. Ele himiyama hurahama miyafo mini takai takaini tandau. Hinde wowani mi sawendau, Namoto mini tororo?” ' Wowani Jisas metengei ri kwambu iro ti ri inaka tiki ri hambwani ri gumwa tokwe jamekoni ya wunu ri sawe, “Namoto ai nikaꞌari tororo?” ~ u O hinga ti wosiwani metengei ete o ti siki mwe ete humbu. Ete humbukowani ti tape ti ti mendiwani o siki ete humbu. q [ Hinde wowani, tini ete ti hambwandaro, “Jisas nikaꞌari tumbwa a torowa rini kipe ya ani wosino.” . UWondawani Jisas mwanji suwa tini ti mendisini ti da dani Jisas taro tini ti mendisini rini ga tandau hima nindo tiki ti ini Jisas nikaꞌari gumwa tiki ya ti toro. b=O siki keke dokita miyafo tambwa ti indani ele ti usalikamba ga ya tinga tinda ete wunu keke hasini amwaka miyafo ya ti mendinda. Wondawani o ti siki kipe tini wosino nani, mina. O siki kapwa naha ete tini mendinda. Wondawani wui nindo tiki humwe foti ya da. Tini akawe tiki dani asama tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi ki fi numbwa dau. 1Ete wowani, Jisas rini ga ya fi i. Fi indawani ele himiyama hurahama miyafo Jisas ni wu sirinani wu ini ri gumwa tiki ya wu anatakai anatakainda. !mwanji miyafo ri silini ya ri sawe, “Ai himiyama che ya hakondau naha. Ma tani tapa mihi ki ma tini toro. Wowa kipe sa wosini sa da.” yWondawani lotu wondau aka ni aulindau hima laka fo, ri hi Jairas, tani Jisas ni ri heisini ri mu tiki ri ombungwesini #?Wosini Jisas fwa angi tokwe ya ri ai sika. Wosiwani himiyama hurahama miyafo rini tambwa tani ya wu wau. Wu waundawani Jisas fwa mwai ki ya eninda. }Wowani o hima Jisas andosini ya i. Ri ini Dekapolis mapwa ki Jisas rini wosiro sumbu hima ni ya ri sawenda. Ri sawewani ele himiyama hurahama ya wu apapana. Jisas hima laka foi himiyama che ai rasaini ri nikaꞌari tororo humwe tini kipe ri wosiro 5cWowani Jisas minambwe rini nani ya ri sawe, “Ma i, mi aka tokwe, mi hima kupu le tambwa. Mi ini Apukolaka mini wosiro sumbu ga mini okularo sumbu ga ya ma wunu sawe.”
Wowani Jisas wunu andosini ini kanu ki ri raundawani o himamwale kapwa ga daro hima ya rini sawe, “Ani mini ga ani i ki.” \1Wosini wunu Jisas ni wu silini ya wu sawe, “Ma saini nui nuwe andosini ma i.” +Wu akindawani norukweni heiro hima leto himamwale kapwa lenga daro ori hima wosiro sumbu ga ele fe miyafo wosiro sumbu ga ya wunu sawekawenda. )KWu ini himamwale kapwa miyafo ga daro hima ni wu heiwani ri inaka ti kipe wosisini nikaꞌari ako ri injisini ya ri lininda. Wowani oti ni wu heini ya wu aki. OWowani ele fe aulindau hima wu akini ini ele wui ko ki, e, ele wui michi ki o mwanji ya wu sawe. Wu sawewani ele himiyama hurahama miyafo o sumbu woro tini wu hei kinani Jisas tambwa ya wu i. zm
O hinga wu sawewani, Jisas wunu ohounawani o hima wu andosini sirani wu ini ele fe miyafo sembe ki ya wu raru. Wu raruwani ele fe miyafo namani anandiki anandiki wu ini kimba laka ki dau fwa ki ya wu rai. Wosini uku sumbwe wu ani ya wu ha.
Wondawani ele himamwale kapwa miyafo Jisas ni wu uchani ya wu sawe, “Ma nunu humbwewa nu ini ele fe miyafo sembe tiki nu raru.” X ) Wondawani fe miyafo naha kimba alase tiki wu dani nuwe uyani ya wu anda. a ;
Ete wosini Jisas ni kwambu tiki ya ri sawe, “Mini mapwa foki apa nunu humbwe kei.”
} Wosini Jisas ya rini sili, “Mi hi namo?” Wowani ya ri sawe, “Ai hi ti Lekiyon. Hinde wowani, nunu miyafo naha.” 5Hinde wowani o hima Jisas ni ka hinga sawero? Jisas rini ni ka mwanji hinga ni ete sawero keke, “Himamwale kapwa, o hima ma andosini sirani i.” “Jisas, kari kaumbwa dau Gotri Che. Mini ani ni hinde mi wokonda? Gotri hi ki mini a sawenda. Apa amwaka ani ha kei.” (IWondawani Jisas sumbwe tiki dawani o hima rini heisini Jisas tambwa namani ya ri i. Ri ini Jisas mu tiki ri ombungwesini hapa tinga uchani ya rini sawe, ucRini niliki tapwaki ele matimat ki ele kimba ki ata laka ri gindani humokuto tiki tape rihi ya ri kutonda. MHinde wowani, nili tapwa ambwe seke injindau seni tikiꞌi seni kupu tiki rini wu injindawani o seke injindau seni yekutondani o seni kupu lekutondaro. Wondani hinde na hima to rini toro kumbwa. O hima matimat tiki ri dawani hima le rini toroni inji kinani wu simiyandaro. Seni kupu ki okwe rini wu toroni wu inji ki, mina. Wosini Jisas kanu andosini mwai tokwe ri rausiwani himamwale kapwa lenga dau hima fori metengei Jisas ni hei kinani ya ri ta. ] 5Wosini dani ini fwa angi tokwe ya wu rachi. O michi, Gerasa mapwa ki dau nuwe tipa. $A)Wowani aki laka wu akikoni wunjengambwa ya wu anambwa, “Do hinde na hima to dawani ausuwa tinga fwa tinga ri mwanji ni wu mendini wu sirinandau?”u c(Wosini ri himache leni ya ri sawe, “Hinde wowani ku akindau? Kunu sembe kuhi ani ni ku ha nambweꞌe?” 5c'Wowani Jisas saini o ausuwa laka ni kwambu tiki sawesini fwa oti ni ya ri sawe, “Yakito. Ma humbu!” Ri sawewani ausuwa metengei ete humbuwani apa ata fo ai gi numbwa. c~?&Wondawani Jisas kanu soko gumwa tokwe ri dani mwasakimbe rasaisini ya ri tukuyanda. Ri tukuyandawani rini wu yetelesini ya rini wu sawe, “Apukolaka, nunu uku sumbwe nu ani nu hakondau ti mi hambwanda nambweꞌe?” }%Wu indawani ausuwa omwesika naha ya si. Sindawani fwa ekichani tani kanu tiki hapa tinga yewani uku kanu we tiki raini ya talekonda. .|U$Wosini himiyama hurahama miyafo wu andosini Jisas linindaro kanu tenge tiki wu tani wu rauni wu litisini Jisas ni ya wu raꞌai. Wondawani kanu fwele wunu ga ya i. k{O#O gisi kumbwa hunduya, Jisas ri himache leni ya ri sawe, “Ma nu rachi, fwa angi tokwe.” tza"Rini mwanji mu mwe amwei naha ki ri sawe nambwe. Rini mwanji yepe tukumbwa ya wunu ri sawenda. Woro rini bati ri himache lenga wu dani kale mwanji yepe ri bwaro mwanji mwe ti ya wunu ri sawekawenda. Jisas sawewani ausuwa laka humburo y!Kale mwanji yepe ele himiyama hurahama ni ri bwaro hinga Jisas hima i inaka tiki dau hinga wunu ni mwanji ri sawendaro. cx? Wosiwani o masitet tuko saini rauni omwesika ini ele rupwa pe kupucha hinga ni tinda ete ya diki. Wosiwani o masitet talitapa we ki apwe miyafo tani apwe woto ya wu yeu.” Jisas mwanji ti mwanji yepe tukumbwa sawero Ew Gotri kwambu hima i sembe aulindau ti masitet, kupucha fo, o tuko hinga. O masitet kupu tuko nuwe tiki humbwewani kapwacheche naha dawani ahirahi tuko hinga tinda ele to oti ni dikindau. v+ Wosini Jisas ya ri ai sawe, “Gotri kwambu hima i sembe aulindau ti hinde hinga nu saweno? Bwele mwanji yepe ni nu hambwasini nu saweno? u Wosini hehenani nipisiwani o hima gipi tiki ya kutou, hinde wowani, numbundau gisi tahiro.” Masitet kupu tuko mwanji yepe dtA Nuwe tinjenga wowani o raisi wapa rausini tongo sukwasinimbwa so ti wasini mwe ti ya wau. $sARi humbwesini niliki ri tukuyasini tapwaki ri ichiꞌuchandawani o raisi wapa saini kwinini ya rau. O raisi wapa hinde hinga raundau ti ri hambwa nambwe. ~ruWosini ya ri sawe, “Gotri kwambu hima i sembe aulindau ti oti raisi wapa nuwe tiki humbwendau hima fo hinga. Vq%O keke mwaꞌambwe miyafo torosindau hima Gotri fwelenga ai rini hano. Wowa mwaꞌambwe torosinda nambwe hima Gotri mwaꞌambwe fisiche ri tororo oti Gotri ai raꞌaino.” Raisi wapa saindau mwanji yepe [p/Wosini ya wunu ri sawe, “Ka mwanji ku mendindau norukweni ma ku hambwa. Apa kunu hima ni ku kilindau hinga wayambwa Gotri o hingambwa o kunu ri kilikonda. Kunu ri kilisini gamwe o ai kunu ri kilikonda. >owHima fo wasamba chele ti ahaꞌa mwanji sa mendi.” vneWowani ele mwaꞌambwe yanindau ti gisi fo amwei wono. Kapwa sumbu yekichandau sumbu ti gisi fo amwei wono. &mEWosini ya wunu ri sawe, “Hinde na hima ta lamu ratani hungwe we tikiꞌi tei tako tiki lisi kumbwa. Mina. Lamu lisindau tei tenge tukumbwa lisindau. &lEKale raisi wapa fwele nuwe kipe tiki sikaro oti hima fweleni sawero. Wunu Gotri mwanji wu mendini sembe wuhi ki kipe naha ya wu toro. Wosiwani mwe kipe ya wa. Wu saisini foti mwe ti 30, wowani foti mwe ti 60, wowani foti mwe ti 100 ete ya wau.” Tei tako tiki lamu wu yanindau sumbu Hk wui nuwe pe mwaꞌambwe keke inaka miyafo wu hambwani wui okokona ti ya mwaꞌambwe miyafo keke wu wondau. Wowani ele wui okokona miyafo to Gotri mwanji ti ya yekicha. O keke mwe wa nambwe. vjeKale raisi wapa fwele lame chele ki nindo tiki sikaro oti hima fweleni sawero. Wunu Gotri mwanji wu mendini tiaWoroti wunu nene da nambwe keke gisi miyafo wu i nambwe. Hinde wowani, Gotri mwanji wu tororo keke simiyanehei sumbu wunu ki sukwandawani hima fwele kapwa sumbu ti wunu wu wondawani amwaka miyafo wu mendikoni metengei ya wu hichakou. EhO hingambwa kale raisi wapa fwele humokuto miyafo dau nuwe tiki sikaro oti hima fweleni sawero. Wunu Gotri mwanji wu mendini wu eripeni metengei wui sembe tiki o Gotri mwanji ya wu toro. GgKale raisi wapa fwele numbo gamba tiki sikaro oti ele hima fweleni sawero. Wunu Gotri mwanji wu mendisiwani Saiten metengei tani Gotri mwanji wui sembe tiki daro tini ya ri rani ri humbwe. OfKa hima raisi wapa humbwendau oti rini Gotri mwanji tini humbwendau. (eI
Wosini Jisas ya wunu sawe, “Hinde wowani kunu ka mwanji yepe ku hambwanda nambwe? O hinga nawa kale mwanji yepe miyafo hinde hinga apa ku hambwakonda? ?dw Wondani,‘Wunu miya tukumbwa wu hei hei mwaꞌambwe fo wu heinda nambwe.Wunu wasamba tiki wu mendi mendi mwanji foni wu mendinda nambwe.O hinga wu wowa, wui sembe ti Gotri ni hinde apa wu ha kumbwa. Wowa Gotri wui kapwa sumbu hinde ri rani rumbwe kumbwa.” ’ Raisi wapa ki yepero mwanji mu 7cg Wu siliwani ya wunu ri sawe, “Gotri kunu keke Gotri kwambu hima i sembe aulindau mwanji yani ti amwei woro. Woro ele hoko pe hima ni mwanji yepe tukumbwa wunu ri sawenda. !b;
Jisas bati dawani rini ga ichiꞌuchandau hima le, kale tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi himache lenga ka mwanji yepe ni Jisas ni ya wu sili. |aq Ete wosini ya wunu ri sawe, “Hima fori wasamba chele ti do mwanji sa mendi.” Jisas mwanji yepe sawendau sumbu T`!Wosiwani raisi wapa fwele nuwe kipe tiki sikaro. Sikasiwani famwe laka sukwani rauni kwinini mwe ti ya wa. Wu saisini foti mwe ti 30 ya wa. Wowani foti mwe ti 60 ya wa. Wowani foti mwe ti 100 ya wa.” %_CWosiwani raisi wapa fwele lame chele ki nindo tiki sikaro. Sikasiwani o lame chele ki saini o tuko ki sukwaro famwe ni yewalisiwani o famwe mwe wa nambwe. Z^-Sukwasiwani nene apambwa torondawani nika sukwani yewani o famwe ti ya hopwene. ]Wowani raisi wapa fwele humokuto miyafo dau nuwe tiki ya sika. Woroti o nuwe kaimbwa mina. O nuwe ki famwe ti metengei ya sukwa. F\Sikasiwani apwe miyafo hangani sikani o raisi wapa ya wu a. [)“Ma ku mendi! Hima fori dani raisi wapa rupwa tiki humbwe kinani ya ri i. Ri ini ri humbwendawani raisi wapa fwele numbo gamba tiki sikaro. qZ[Wondawani Jisas mwanji yepe miyafo ki ya wunu ri ondiyakandiyanda. Wunu ri ondiyakandiyani ya ri sawe, DY Wosini gisi foki Jisas fwa mwai tiki hima leni Gotri mwanji ni ondiyakandiyandau tau ti ya ri ai rasai. Wosini ele himiyama hurahama miyafo rini tambwa tani ya wu wau. Wu wausiwani kanu fo fwa we tiki dawani Jisas o kanu tenge tiki ya ri lininda. Ri linindawani ele himiyama hurahama miyafo fwa mwai tiki ya wu da. iXK#Hima fo Gotri okokona tini ri sirinawa ori hima ai hiparakambwe, ai kahaiche, ai nuwai.”W-"Wosini ele hima miyafo Jisas ni haweisini wu linindawani ri jaunjamekoni wunu ri heisini ya ri sawe, “Ma hei, kunu ai nuwai, ai hiparakambwe. TV!!Wowani mwanji wasa ya wunu ri sawe, “Ai nuwai namo? Ai hipache namo?” ?Uw Ri ini ri sawewani hima miyafo Jisas ni ini hinga wu injisini wu linindau leto ya rini wu sawe, “Ma mendi, mi nuwai ga mi hipache fwelenga hoko tiki dani mini ni o wu wakinda.” T# Ka gisi Jisas i nuwai ga ele ri hipache fwelenga wu tani hoko tiki wu etisini Jisas ni wu hei kinani hima forini wu sawewani ya ri i. $SA Jisas o mwanji hinga ni sawero ti, o ka wui mwanji keke. Wunu ete sawero, “Jisas himamwale kapwa tinga dau.” Jisas i nuwai ga ele ri hipache fwelenga +RO Woroti hima fori Gotri Himamwale kipe ni ete saweholiyawa Gotri ori kapwa sumbu hinde apa rani ri humbwe kumbwa. Mina. O kapwa sumbu rini ga ete da ete dano.” .QU Wosini Jisas ete sawe, “Mwanji mwe naha tini a sawendau. Hima lei kapwa sumbu lenga Gotri ni wu saweholiyandau sumbu tinga tinda ete Gotri rani humbwekonda. Pw“Hima fori apa hima kwambu naha foi aka tiki nimba raruni ri usalikamba hinde toro kumbwa. Mina. Ori hima i kwambu ri injisinimbwa apa ri aka pe usalikamba le ri torono.” Woro Jisas hima kwambu o rini injiro hima ni rinjenga ri yepero. O-O hingambwa Saiten rini sirinandau himamwale kapwa miyafo ga wu dani wu lehuwasini wu anayendawa Saiten hinde apa yakina kumbwa. Mina, humbuno. _N7Aka fokumbwa hima le dani wu lehuwasini wu anayendawa apa o aka hinde yakina kumbwa. sM_Ko tiya laka fotiki hima miyafo dani wu lehuwasini wu anayendawa o ko tiya laka hinde apa yakina kumbwa. L{Wowani wunu ri uchawani wu tawani mwanji yepe tiki ya wunu ri sawe, “Hinde hinga Saiten apa Saiten ni rani humbweno? rK]Wondawani Gotri lo mwanji hambwandau hima fwele Jerusalem wu daro ti wu sikani ya wu sawe, “Belesepul, Saiten hi fori, rini ga dau. O keke o himamwale kapwa apukolaka i kwambu tiki himamwale kapwa miyafo ri rani ri rumbwendau.” zJmWosiwani ri hima mu le wu mendiwani sawe, “Jisas ambwatihiro.” Wowani wunu Jisas ni wu rata kinani ya wu i. I+Wosini Jisas aka tokwe ya ri ai i. Wosiwani hima walefo tani wu wausiwani Jisas ga ri himache lenga ahirahi ti bwele amwa ki wu a kumbwa. H7Jutas Isukariyot rini Jisas ni omwemendindau kapwa hima le tapa tenge tiki hasiwani rini yero. Hima laka le ete sawero, Jisas Belesepul ga tau randa GWosini Anduru, Filip, Batolomiyu, Matiyu, Tomas, Jemis Alafiyas che, Tatiyas, Saimon rini Jutiya ko keke gangambanindau hima fo, SF Wosini Jemis, Sepeti che, rini ga ri analongo Jon ga fi hi ako ti, Boanesis, Jisas o hinga ya fini uchasi. Boanesis mwanji mwe ti ka hinga: Niri tiki kuro che. Hinde wowani, fini metengei apapanandau. EJisas o hinga ri himache le tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi hima ri esisini Saimon ri hi ako ti ya rini uchasi, Pita. PDGotri kwambu wu torosini himamwale kapwa wu rani wu humbwenda kinani. `C9Wu tasiwani hima tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi ri toroni ri himache hinga wu sira kinani o hi ki ya wunu uchasi. O hinga ri wosiro ti, wunu rini ga ete wu dani Jisas wunu humbwewa Gotri mwanji wu sawendani, mBS
Gisi fo Jisas kimba ki rausini ri okokonandau hima lenumbwa ri uchawani rini tambwa ya wu ta. A Wowani kwambu tiki ya wunu ri sawe, “Kunu apa amwei ani ku wo kei.” Jisas tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi himache leni esiro z@m Wowani himamwale kapwa le Jisas ni wu heini ri mu tiki wu ombungwesini uchani ya wu sawe, “Mini Gotri Che.” ?-
Hinde wowani, rini hima miyafo ni kipe ri wosiwani ele hahungondau hima miyafo wunu Jisas ni wu haiye kinani rini tambwa wu lesisinani ya wu i. >1 Wu tasiwani Jisas ri himache leni ya ri sawe, “Hima miyafo naha ani tambwa tani ya ani ginakondau. Kanu fo ma ku ratani ani takaisiwa sa da.” [=/Jerusalem ko tokwe tawani, Itumiya mapwa tokwe tawani, Jotan gara o kachi angi tokwe tawani, Taiya ko, Saiton ko tokwe tawani, hima walefo naha. Wunu Jisas wosiro sumbu ele ni wu mendini rini tambwa ya wu ta. %<CWondawani Jisas ri himache lenga o michi wu andosini fwa mwai tokwe ya wu i. Wu isiwani hima le Galili mapwa tokwe tawani, Jutiya mapwa tokwe tawani, %;CWowani ele Farisi hima metengei ete wu ini Herot himache lenga fotukumbwa wausini Jisas ni wu yeno mwanji ti ya wu bwanda. Hima miyafo fwa mwai tiki wauro /:WWowani wunu mwanji nambwe. Ete wowani sembe enge wunu ri andani wunu jaunjamekoni wunu ri heiwani wui sembe ti emendiki naha. Wondawani ri sembe ti wunu keke ichakandawani o hima ni ya ri sawe, “Mi tapa ti ma dachina.” Wowani ri dachinawani tapa rihi imbihumbwa daro hingambwa ya ai wosi. 69eWosini ya wunu ri sawe, “Himati gisi tiki bwele tau ni Moses ohounaro? Kipe sumbu wondau tiniꞌi, kapwa sumbu wondau tini? Hima okulandau tiniꞌi, hima yendau tini?” i8KWondawani Jisas tapa dinga ba hima ori ni ya ri sawe, “Ma saini tani hima nindo tiki eti.” K7Wowani hima fwele kwai daro le Jisas ni ete wu misindani ya wu hambwa, “Apa himati gisi ki o tapa dinga ba hima ni kipe ri wosinoꞌo, mina?” Hinde wowani, wunu Jisas ni wu kotimwo kinani. 6 Wosini gisi foki Jisas lotu wondau aka tiki ya ri ai ri raru. Ri rarusini hima forini ri heiwani tapa nangi rihi ti dinga ba naha. >5w Dori Hima ri Che tombwa himati gisi aulindau.”
4
Wosini Jisas ya ai wunu sawe, “Gotri himati gisi ti hima keke owesiro. Woroti rini hima ni himati gisi keke wosi nambwe. e3CWowani Apaiyata puris hima apukolaka daro gisi ki, Defit Gotri aka laka we tiki ri raruni puris hima na numbwa wu ano bereti foti Gotri ni haro tini ri heini o tini ri rukoni ri asini ri himache leni gamwe ya ri ha.” v2eWowani Jisas ya wunu sawe, “Kunu Jutiya pe king apukolaka fori, Defit, ri woro sumbu tini saweni kairo chengi tini ku hambwa nambweꞌe, mina? Injelembwa Defit ga ri himache lenga wu dani ahirahi nambwe keke iche tinga ya wu ha. 1 Wowani Farisi hima le Jisas ni ya wu sawe, “Ma mendi. Hinde wowani mi himache le himati gisi tiki minambwe naro sumbu ti wu wondau?” 0}Wosini himati gisi foki Jisas witi rupwa nindo tiki indawani ri himache le ahirahi keke witi so ya wu lefurunanda. /#Hinde na hima to apa hacha uku, waini ako ri torosini meme tupu ba naro kowe simba tiki guto kumbwa. Mina. O hinga ri wowa apa o hacha uku waini o kowe simba ni ekichakoni apa leterino. Wowa o kowe simba ga hacha uku waini ga tinda ete walambe ino. O keke hima le hacha uku ako ti meme tupu ba naro kowe ako tukumbwa gutondau.” Himati gisi tiki tau randau tini minambwe naro sumbu tini sawero M.Wosini sumbu ako tinga sumbu hukwe tinga fini anarano keke Jisas mwanji yepe ki ya wunu sawe, “Hinde na hima to nikaꞌari ako sumbu torosini nikaꞌari simba sopu tiki ri owesini ri kapa kumbwa. Mina. O hinga ri wowa o nikaꞌari ako sumbu kaparo ki o nikaꞌari simba ai leterikowa apa sopu ti omwesika laka wono. - Wosiwa gisi fo tawa humwe hopweno hima ori ni toroni raꞌaiwa ri nau le ya ri andosikonda. Wowambwa o gisi kumbwa ahirahi wu hakino.” /,WWowani Jisas ya wunu sawe, “Humwe hopweno hima ri ri nau ga dawa ahirahi hinde wu haki kumbwa. Mina. Humwe hopweno hima wunu ga dawa ahirahi wu andani wu eripeno. '+GO gisi ki, Jon himache lenga Farisi hima lenga wui sumbu tini sirinani ahirahi wu hakindaro. Wondawani hima fwele Jisas tambwa wu tani ya rini wu sawe, “Hinde wowani Jon himache lenga Farisi hima lenga ahirahi wu hakindawani mi himache letombwa ahirahi ti wu hakinda nambwe?” *Wowani Jisas o mwanji mendini ya wunu ri sawe, “Kipe tumbwa dau hima le apa dokita ni hinde wu ucha kumbwa. Hahungo mendindau hima letombwa dokita tambwa wu ino. Ani hima kipe keke a ta nambwe. Ani kapwa hima le kekembwa a taro.” Ahirahi ti hakindau sumbu b)=Wondawani Gotri lo mwanji hambwandau Farisi hima fwele o ki dani wu heiwani Jisas Moses kaisiro Gotri lo mwanji hikisandau hima lenga takisi ya torondau hima lenga ahirahi ti andawani Jisas himache leni ya wu sawe, “Hinde wowani rini kale takisi ya torondau hima lenga Moses kaisiro Gotri lo mwanji hikisandau hima lenga ahirahi ri andau?” )(KWosini isiti nambwe, Jisas ga ri himache lenga Lifai aka tiki ahirahi keke wu linindawani takisi ya torondau hima miyafo lenga Moses kaisiro lo mwanji hikisandau hima miyafo lenga wunu okwe ahirahi keke funda ya wu lininda. Woro ele hima hinga Jisas ni sirinandau hima miyafo naha.
~}|{{yxww
vuu%tnt s7rqqq"p[o}onemm l3k:jihh_gffHeddycbb.a``;_^^!]] \p[ZZ
YaXX;WZVVUTSSRQQ'PAOzNMLLK J-IZHHkG'FMEbDDFCC=BBA@s?>u=NWosiwani ri tapaꞌangi tapaꞌangi himache le o tini ya wu mendi. Wosini Jon hima pi Jemis ni sembe wuhi kapwa enge ti ete ya wunu a. A {
(Woroti namoto ai tapa mama tokwe litiwa namoto ai tapa usanji tokwe litino, woro o ai tau na numbwa. Mina. Ai tako tokwe apukolaka hinga dano hima le Gotri rindombwa otokunasinda.” J
'Ete wowani ya rini fi sawe, “Si wo sindau.” O hinga fi sawewani Jisas ya fini sawe, “Mwe naha, do amwaka a mendikondau hinga o ki mendikonda, do nomo a rakondau hinga o ki rakonda. M
&O hinga fi sawewani Jisas ya fini sawe, “Kini ki hambwasini ki ani silinda nambwe. Apa do amwaka a mendikondau hinga tini ki mendinoꞌo? Apa do nomo a rakondau hinga tini ki ranoꞌo?” ?w
%Wowani ya rini fi sawe. “Ichai mindo king apukolaka hinga funda mi dawa sini fisi, ma sini ohounawa sini fori mi tapa mama tokwe litiwa fori mi tapa usanji tokwe sa liti.” fE
$Wowani ya fini ri sawe, “Bwele sumbu hinga tini kini ni a wosi kinani ki ani silindau?” Q
#Wosiwani Sepeti che pi, Jemis hima pi Jon, findo rini tambwa tani ya rini fi sawe, “Ondiyakandiyandau hima, sini si okokona ti, mwaꞌambwe fori keke mini si siliwa o sumbu ma sini wosisi.” L
"Wosiwa rini saweningitengini sungwa le rini yisindani rini tanambwasini rini yewa ya ri hakonda. Wosiwa gisi namili iwa ya ri ai saikonda.” Jemis hima pi Jon to findo apukolaka hinga fi da ki 8i
!“Ma ku mendi. Apa Jerusalem ya nu rarukonda. Wowa dori Hima ri Che ni ele puris hima laka le, Gotri lo mwanji hambwandau hima lei tapa tenge tiki o wu hakonda. Wosiwa wundo rini kotimwosini rini yewa ri hano mwanji tini funda wu bwani ya wu mendikonda. Wosini ele hima ba fweleni ya rini wu hakonda. ,Q
Wosini Jerusalem ko ki wu raru kinani numbo tiki ya wu inda. Wondani Jisas to mwaseni wunu ga ya ri i. Wowani ele ri himache apapanani inaka walefo ya wu hambwanda. Ete wowani himiyama hurahama ele to akini ya wunu sirinanda. Wowani Jisas ele ri tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi himache rihi ele ni numbo gamba tokwe ya ri raꞌai. Ri raꞌaisini o rini ki metengei sukwakondau sumbu tini ya wunu ri ai sawe, s _
Hima miyafo hima i miyaningisopo ki mwasero leto Gotri miyaningisopo ki gumwa tokwe ya wu ai jepikonda. E, ele jepi jepi tandaro hima ele to wunu ai dikisini mwaseni ya wu ikonda.” Numbo namili Jisas ete sawero, ri hasini ai saino
apa mwaꞌambwe fo andosiro keke Gotri to mwaꞌambwe wasa 100 hinga miyafo naha rini hano. Wosiwa o nuwe ki ete ri dani aka miyafo, apwai miyafo, kahai miyafo, nuwai miyafo, che miyafo, e, rupwa miyafo ete ri torono. Woro ri torono gisi tiki hima fwele kapwa sumbu ti rini wowa sembe nomo rini ano. Wosini do nuwe ri andosini ka himamwale ako naha ri toroni ete ri da ete ri dano. M~
Ete wowani Jisas ya ri sawe, “Mwe naha tiki kunu a sawendau. Hima fori ani ga ai mwanji kipe naha tinga mendini ri aka ri andosini ri apwai, kahai, nuwai, yapai, che, e, rupwa ete ri andosiwa, J}
Wowani Pita mwanji foti Jisas ni ya sawe, “Ma mendi, nunu ele mwaꞌambwe nuhi tinda ete nu andosini mini numbwa ya nu sirinanda. O keke bwele mwaꞌambwe tini apa nunu mi hakondau?” +|O
Wowani Jisas miya wunu misisini ya wunu sawe, “Ele hima wunjenga wui kwambu ki, mina. Gotri rindombwa oto. Gotri tombwa apa kale sumbu tinda ete ri wosino.” {/
Ete wowani ele ri himache wu apapanani wunjenga ya wu anambwa anambwa, “O hinga nawa namoto ka himamwale ako naha torosini ete da ete dano?” >zu
Ka omwe laka, hi ti kamel, apa tani nikaꞌari kapandau nili sopu tiki rarunoꞌo, mina? Ya hima naha fori apa Gotri kwambu hima i sembe aulindau, o ki raruno okwe o hingambwa.” by=
Wowani o ri mwanji ni wu mendini ele ri himache ya wu apapana. O hinga wowani Jisas mwanji foti ya wunu ri ai sawe, “Ai che le, hima forito ka Gotri kwambu hima i sembe aulindau, o ki raruno ti, o tau kwambu naha. Hx
Wowani Jisas ele ri himache ni maꞌaikaꞌaini ri heisini ya ri sawe, “Kale mwaꞌambwe miyafo dau hima le Gotri kwambu hima i sembe aulindau o ki wu raruno ti, o kapwa tau naha.” w
Wowani o hima ka mwanji hinga ni ri mendini sembe rihi ti amwaka rini andani ya ri i. Hinde wowani, ri usalikamba miyafo naha. Vv%
Wowani Jisas miya rini numbwa misini heikoni rini keke wokoni ya rini sawe, “Sumbu funda naha keke mi heifundau. Ma ini ele mwaꞌambwe mihi hinga tinda ete ya wungwa ma ji. Wosini ele ya mi torosini ele ya nambwe hima ni ma ha. Wowa apa mwaꞌambwe kipe naha mihi hewen ko tiki mi wauno. O hinga mi wosini ma tani ani sirina.” 'uG
Wowani ori hima Jisas ni ya ri sawe, “Ondiyakandiyandau hima, imbihumbwa kichapwache a daro gisi ete ta tani apa okwe ele sumbu hinga ete a sirinandau.” #t?
Gotri lo mwanji kipe mi hambwandau: Apa hima yeni si kei. Apa fi anahopwero sumbu tini kapwa sumbu wo kei. Apa hili ya kei. Apa hima foni mwanji nimba gambo kei. Apa hima foi mwaꞌambwe nimba gamboni mihi na kei. Mi nuwai yapai kipe naha ma aulindani fi mwanji tini ma sirina.” qs[
Wowani Jisas ete ya rini sawe, “Hinde wowani kipe mi ani nandau? Hima fori, mina, Gotri tombwa kipe. ar;
Wosini Jisas saini ri himache lenga ya i. Wu indawani hima fo namani tani ri mu tiki ombungwesini ya rini sili, “Ondiyakandiyandau hima kipe, apa hinde hinga a wosini ete da ete da himamwale ako a torono?” Kq
O hinga ri sawesini ri tapa ki ele kichapwache ni ri toroni wunu ratani ri tapa ti wui tape tenge tiki owesini Gotri wunu okulano mwanji ti ya wunu ri handa. Hima fo mwaꞌambwe miyafo naha da p%
Mwanji mwe naha tiki kunu a sawendau. E, hima fori Gotri kwambu ni kichapwache hinga toro nambwe nawa, apa o ki hinde raru kumbwa. Mina.”
o
Ete wowani Jisas o hinga heikoni sembe enge ya wunu ri a. Wowani ya wunu sawe, “Ele kichapwache ma ku haraꞌaiwa ani tambwa sa wu ta. Kunu apa wunu torosi kei. Hinde wowani, Gotri kwambu hima i sembe aulindau ti, oti kale kichapwache hinga le keke dau. 4na
Wosiwani hima fwele ele wui che ni Jisas tambwa ya wu rata, Jisas tapa rihi wunu torowa Gotri wunu okula kinani. Wowani ri himache leto kwambu tiki ya wunu sawenda. \m1
E, humwe ti okwe o hingambwa. O ti hurache ni ti humbusini hima foriki ti ai iwa, o humwe okwe fi anahopwero sumbu tini kapwa sumbu ti wondau.” Jisas kichapwache leni Gotri wunu okulano mwanji tini ri sawero !l;
Wowani ya wunu ri ai sawe, “E, hima fori ri humwe ni ri humbusini humwe fotini ri ai hopwewa, o hima fi anahopwero sumbu tini kapwa sumbu ri wondau. jkM
Wosini dani ini aka tokwe wu isini ele ri himache to ka sumbu hinga ni ya rini ai wu sili. [j/
O hinga keke Gotri to ondiyasiro do sumbu apa hima fori ai fini lehima hinga.” |iq
Wowa fi tape ti apa funda ete ya fi da dakonda. Fi tape ti apumbwa apu apa fi ai fi da hinga. Fi tape funda naha. bh=
O keke apa hima fori ri nuwai yapai andosini ri tani ri humwe ga fi anahaiyeni fi dano. Xg)
Imbihumbwa mu naha ki, Gotri mwaꞌambwe le ri wosisini hura humwe ro wosiro. ~fu
Wowani Jisas ya wunu sawe, “Ele kui inaka emendiki naha ku dawani ri heifuni Moses o mwanji o hinga kunu kaisiro. e1
Wowani ya wu sawe, “Moses nunu ohounaro ti ka hinga: Hima fori ri humwe humbu kinawa o ri humwe humbuno chengi sa kaisini humwe sa ri humbu.” odW
Wowani Jisas mwanji wasa ya wunu sawe, “Moses mwase, bwele mwanji ni kui atei hima leni sawero?” >cu
Wondawani ele Farisi hima le rini tambwa tani ya rini simiyanehei. Wokinani ya wu sawe, “Hima fori ri humwe humbuno ti, Gotri lo mwanji nuhi o tini ohounandauꞌu, mina?” nb W
Wosini Jisas ri saini o michi ri andosini Jutiya mapwa tokwe ini Jotan gara tokwe ya ri rachi. Wowani ele himiyama hurahama wu tani ya wu ai wau. Wausiwani ri sumbu tini ri ai sirinani Gotri mwanji tini ya wunu ondiyakandiyanda. [a/ 2Soliwo mwaꞌambwe kipe. Woro soliwo au to humbuwa, hinde na hinga apa ku wosiwa soliwo ti au ai ano? Kui sembe we tiki soliwo au ni ma ku owe. Wosini kui hima lenga ma ku wahapini kipe kumbwa ku liti.”s`_ 1“Hinde wowani, simiyanehei gisi tawa Gotri ele hima ni soliwo ele ahirahi ni wondau hinga wosino. w_g 0O hi ki owechehopoche hima i tape tini andani hinde apa wu ha kumbwa. Hi ti okwe hinde apa usungwaha kumbwa. v^e /E, miya mihi fotini mi sirinani kapwa sumbu mi ai woni gumwa mi ani siwa, o miya mihi ma gorini ma humbweꞌi. Wowa apa miya angi tumbwa dawa Gotri ko tokwe mi raruno, o kipe. Apa miya mihi fisi dawa hi tiki mini rawaino, o kapwa naha. y]k .[O hi ki owechehopoche hima i tape tini andani hinde apa wu ha kumbwa. Hi ti okwe hinde apa usungwaha kumbwa.] f\E -E, seke mihi fotini mi sirinani kapwa sumbu mi ai woni gumwa mi ani siwa, o seke mihi ma takuto. Wowa seke mihi angi tumbwa dawa himamwale ako mi torono, o kipe. Apa seke mihi fisi ete dawa hi tiki mi ino, o kapwa naha. y[k ,[O hi ki owechehopoche hima i tape tini andani hinde apa wu ha kumbwa. Hi ti okwe hinde apa usungwaha kumbwa.] xZi +E, tapa mihi fotini mi sirinani kapwa sumbu mi ai woni gumwa mi ani siwa, o tapa mihi ma kuto. Wowa tapa mihi angi tumbwa dawa himamwale ako mi torono, o kipe. Apa tapa mihi fisi ete dawa usungwaha da nambwe hi tiki mi ino, o kapwa naha. @Yy *“E, hima fori ani ni sembe haro do che kapwacheche hinga forini ri sumbu ri mekusiwani o sumbu ni ri sirinani kapwa sumbu ai woni ani ni gumwa siwa, wowa o hima hinga humokuto beiye ti kwele rihi tiki injisini fwa laka tiki rini rawaino, o sumbu kapwacheche hinga. Woro hi tokwe ri raino to kapwa naha. X )E, hima fori kunu heini ete ri hambwawa, kunu Jisas ni sembe handau hima, wosini kunu ni uku sumbwe gamindache hinga hawa, mwe naha ki kunu a sawendau, ichai apa mwaꞌambwe wasa Gotri to rini hano. Sembe haro hima kapwa sumbu ai wondawa Gotri ni ai gumwa sino BW (Hima fori nunu omwemendi nambwe sino ti, o rini nui nau. WV' 'Wowani Jisas ete ya wunu sawe, “Kunu apa rini ni minambwe ku na kei. Hinde wowani, hima fori ai kwambu torosini ai hi ki sumbu kwambu wosindano ti, o rini apa metengei kapwa mwanji hinde ani bwa kumbwa. YU+ &Wosiwani Jon ete ya sawe, “Ondiyakandiyandau hima, hima fori nu heiwani hi mihi ki himamwale kapwa ri rani ri humbwendaro. Rini nunu ga ichiꞌuchanda nambwe hima. O keke rini ni minambwe nu naro.” T/ %“Hima fori hi ahi ni hambwani ka che hinga fori keke wono ti, oti ani keke wondau. E, hima fori ani keke wono ti, ori ani kekembwa wonda nambwe, mina. O ai yapai keke okwe ri wondau. Rindo ani humbwewani a taro.” Hima fori nunu omwemendi nambwe sino ti, o rini nui nau gSG $Wosini che forini rasirani wui nindo tiki esisini, o che ni toroni lomongosini ya wunu sawe, R #Wowani ri litisini ele ri tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi himache rihi leni uchawani ya wu ta. Wu tawani ya wunu sawe, “E, hima fori ele hima ni mwaseni apukolaka waꞌai kinawa, rindo sa jepini ele hima ni okulani tau randau himache hinga sa da.”
Q "Wowani wunu mwanji nambwe. Hinde wowani, numbo tiki wu anambwa anambwandaro ti, namoto wunu mwaseni wui apukolaka hinga waꞌaino. ;Po !Wosini ete wu ini Kapaneyam ko ki ya wu ambwe. Wosini aka we tiki wu rarusini Jisas ri himache leni ya ri sili, “Numbo tiki bwele mwanji tini ku anambwa anambwandaro?” oOW Wowani wunu o mwanji mu mwe ti wu hambwa nambwe. Wosini rini sili ki ya wu akinda. Namoto apukolaka? \N1 Hinde wowani, kale ri himache leni ri ondiyakandiyandani ka hinga ya wunu ri sawe, “Apa dori Hima ri Che ni ele hima i tapa tenge tiki o wu hakonda. Wosiwa rini yewa ri hasini gisi namili iwa ri ai saino.” M+ Wosini o michi wu andosini Galili mapwa nindo tiki ya wu inda. Wondani Jisas apa hima fori wu dau michi hambwano keke rini o tini diyaha. ;Lo Wowani Jisas ya wunu sawe, “Mwaꞌambwe foto mina. Gotri ni uchahambwandau tombwa apa ka himamwale kapwa hinga rani humbweno.” Jisas duwe fisi ri sawero, ri hasini ai saino >Ku Wosini dani ini Jisas aka tiki ya raru. Wosiwani ri himache letombwa dani ya rini wu sili, “Hinde wowani ka himamwale kapwa nundo nu rani nu humbwe kinani nu simiyafuro?” IJ Ete wowani Jisas ri tapa tiki rini toroni rasaiwani ya ri eti. HI Wowani himamwale kapwa o to kapwa ata ri sikowani o che hapa tinga rikirikinakowani rini andosini sirani ya i. Wowani o che haro hinga dawani ele hima miyafo ya wu sawe, “O che hahiro.” xHi Jisas heiwani himiyama hurahama miyafo ete namani tandawani o himamwale kapwa ni kwambu tiki ya ri sawe, “Takisopo dimisindau wasamba kitisindau himamwale kapwa! Mini a sawendau. Mini o che ma andosini i. Apa tani rini ga ai da kei.” sG_ Wowani metengei ete o che ri yapai ya uchani sawe, “Sembe ani haro. Woro kapwacheche. Ma ani okula.” F Wowani Jisas ya rini sawe, “O hinga hinde mi sawendau? Sembe kwambu naha mi hawa kale mwaꞌambwe hinga tinda mi torono.” BE} Ete ri mendindawani gisi miyafo o himamwale kapwa to rini toroni hi tiki fwa tiki rini rawaindaro, rini yewa ri ha kinani. E, mini kwambu naha nawa nunu keke mi woni ma nunu okula.” 1D[ Wondawani Jisas o che i yapai ni ya ri sili, “Ka gisi geni ka sumbu hinga ri wondaro?” Wowani ya ri sawe, “Kichapwache ri daro gisi tiki ete ri mendindaro. nCU Wowani o che Jisas tambwa ya wu rata. Wu ratasiwani o himamwale kapwa Jisas ni heikoni metengei ete o che ni ya yetupwa. Wowani o che nuwe tiki raisini ya ri jaunjamekonda. Wondawani sungwa wamwa takisopo rihi tiki ya sukwanda. B Wowani Jisas o hinga ri mendisini ele himiyama hurahama ni ya ri sawe, “Kunu do apa pe hima sembe kipe naha ku ha nambwe. Gisi geni apa kunu ga ete a dawa sembe kipe ku ani hano? Gisi geni apa kunu keke nomo ai ete a randano? O che ma ku ani rata.” )AK Gisi gisi o himamwale kapwa ete rini toronambusini nuwe tiki rini rawaindau. Wondawani sungwa wamwa takisopo rihi tiki sukwandawani, ri fu ti gingandani, ri tape rikirikinandani apwe yitindau. Woro mi himache leni a sawewani, mina. O himamwale kapwa wu rani humbwe nambwe. Wu wofuro.” @ Wowani hima fori ele himiyama hurahama miyafo i nindo tiki daro to Jisas ni mwanji wasa ya ri sawe, “Ondiyakandiyandau hima! Ai hurahama che mini tambwa a rataro. Hinde wowani, himamwale kapwa rini ga dani takisopo rini dimisiwani mwanji hinde ri bwa kumbwa. ]?3 Wu weseꞌawani ya wunu ri sili, “Kunu bwele mwanji ni au hinga ku anayendau?” z>m Wondawani ele himiyama hurahama Jisas ni wu heikoni wu apapanani rini tambwa namani wu ini ya rini wu weseꞌa. W=' Wosini ele himache rihi tambwa ya wu i. Wu ini wu heiwani himiyama hurahama miyafo wunu ga ya wu wausinda. Wondawani Gotri lo mwanji hambwandau hima fwele mwanji tiki au hinga wunu ga ya wu anayenda. #<?
Woroti apa kunu ni a sawendau. Ilaicha taro. Ri tasiwani wundo wui inaka leki wu okokonandau sumbu ni wu sirinani kapwa sumbu rini wu wosiro, Gotri chengi sawero hinga.” Jisas uku yasindaro hima, Jon, ni o hinga Ilaicha naro. Jisas himamwale kapwa tinga dau che foni kipe wosiro >;u Wowani Jisas ri mwanji wasa ka hinga ya ri sawe, “Ei, mwe naha wu sawendau. Ilaicha to mwaseni tani ele mwaꞌambwe hinga ri wonorukweno. Wo hinde wowani ka mwanji Gotri chengi tiki dau, ka hinga sawero ti: dori Hima ri Che amwaka miyafo ri mendindawa hima le rini ningitengini ya rini saweholiyandakonda? 8:i Wosini ya rini wu silinehei, “Hinde wowani kale Gotri lo mwanji hambwandau hima le ka hinga sawendau, Gotri chengi tiki kaisindau ti, Ilaicha to Kurais ni mwaseni tano?” 9+
Wowani o mwanji wu toronambusini wunjenga wu anambwa anambwani ya wu sawe, “Ka matimat andosini ai saino mwanji mwe mu ti hinde na hinga?” q8[ Wosini o kimba wu andosini wu sikandani Jisas ka hinga minambwe wunu nani ya ri sawe, “Kale sumbu ku heiro ti apa ku ini hima fweleni sawe kei. Waya dori Hima ri Che matimat andosini ai saino gisi ki pwe amwei ku bwe wo.” 7 Wowani metengei ete ya wu maꞌaikaꞌai. Wu maꞌaikaꞌaini hima fo wu hei nambwe. Jisas numbwa wu heiwani wunu ga ya da. *6M Ete wowani hiki hinga sikani ya wunu yoho. Wowani tumwa foti hiki we tiki uchani ya sawe, “O ai Che mwe naha. Rini ani okokonandau. Ri mwanji ma ku mendi.” R5 Hinde wowani, wu akindani ri bwano mwanji hikisandani o hinga ri bwaro. 04Y Wowani Pita o tini heisini Jisas ni ya ri sawe, “Apukolaka, ahaꞌa ki nu dawani kipe naha. Aka namili nu kikonda, Moses keke fo, Ilaicha keke fo, mini keke fo.” m3S Wosiwani kale Jisas himache namili heiwani Ilaicha hima pi Moses Jisas ga mwanji ya wu anambwanda. (2I Wokowani ri nikaꞌari le wu heiwani wamwa naha hinga ya okusinda. Woro dohaꞌa nuwe pe hinde na hima to mwaꞌambwe yokowa ka wamwa naha hinga sira kumbwa. g1G Wosiwani gisi fo tapaꞌangi hatachi funda isiwani Jisas Pita, Jemis, Jon wunu ra ra kimba hime laka fotiki ya wunu rakau. Wosini wundombwa ya wu da. Wu dani wu heiwani Jisas tape ti jamekoni ba fo hinga ya ai sira. V0 ' Wosini ya wunu ri sawe, “Mwe naha ki kunu a sawendau. Apa dohaꞌa ki enindau hima fwele ha hinga. Ete wu dawa Gotri kwambu hima i sembe aulindau ti kwambu ga sirano.” Jisas tape ba fo hinga ai siraro @/y&E, hima fori do nuwe pe kapwa sumbu ete wondani Gotri ni hikisasini bwaꞌi bwatandau hima le wui nindo tiki dani, ai hi tinga ai mwanji ga ri yanisiwa, ichai dori Hima ri Che ele Gotri ni okulandau ensel kipe lenga ri Yapai okundau hi tinga ri ai tawa o hima ni ri saweno, ‘Hi mihi a hikisandau.” ’O.%Apa ka hima bwele mwaꞌambwe ni hasini himamwale rihi ri ai torono? -+$Wo hima fori do nuwe pe mwaꞌambwe hinga tinda ete ri torosini ka himamwale rihi humbusiwa, kale mwaꞌambwe hinga to apa hinde rini okulano? O,#E, hima fori o ri himamwale numbwa ri hambwandawa, o himamwale rihi humbuno. E, hima fori inaka ti ani ga Gotri mwanji kipe ga hambwandani apa himamwale rihi andosiwa, o ri himamwale ri ai torono. k+O"Wosini ele himiyama hurahama ga ri himache lenga wunu ri uchawani ya wu ta. Wowani ya wunu ri sawe, “E, hima fori ani ni sirina kinawa hi rihi ti rinjenga sa rakaisini me yapweke rihi ti ri kichani sa ani sirinani ta. q*[!Wowani Jisas jamekoni ele ri himache leni ri heisini Pita ni mwanji kwambu tiki ya ri ai sawe, “Saiten, mini ma tani ai gumwa tokwe i. Mini Gotri inaka tini mi sirinanda nambwe. Mina. Mini hima i inaka tunumbwa mi sirinandau.” 1)[ Rindo ka mwanji ni amwei naha ya wunu sawe. Wowani Pita rini ra ra numbo gamba tokwe rini raꞌaisini kwambu tiki ya rini sawe, “Mi hano hinga ani hambwa numbwa.” /(W Wosini ka hinga ya wunu ai ri ondiyakandiyanda, “Dori Hima ri Che amwaka miyafo ri mendino. Kale ko aulindau hima laka lenga kale puris hima laka lenga kale Gotri lo mwanji hambwandau hima lenga wundo gumwa rini sisini rini yewa ya ri hakonda. Ri hasini gisi namili iwa ri ai saino.”
' Ete wowani Jisas ya wunu sawe, “Apa mi ani hambwaro Kurais hi ti hima foni amwei wo kei.” Jisas ete sawero, ri hasini ai saino l&Q O hinga wu sawewani Jisas ya wunu sili, “Wo kundo, ani ni hinde hinga ku hambwandau?” Wowani Pita mwanji wasa ya rini sawe, “Mini mindombwa Kurais.” Kurais mwanji mwe ti ka hinga: Gotri ri tau ra kinani humbwero hima. C% Wowani ya rini wu sawe, “Hima fwele ete sawe, Mini uku yasindaro hima Jon. Fwele sawe, Mini imbihumbwa pe Ilaicha. Fwele sawe, Mini kale Gotri mwanji bwarakarandaro hima fo hinga.” b$=Wosini Jisas ga ri himache lenga saini ko laka fo, Sisariya Filipai, takaisindau ele ko mapwa tokwe ya wu i. Wu ini numbo tiki Jisas ele ri himache ni ya ri sili, “Hima le ani ni hinde hinga wu hambwandau?” #'Wosini Jisas rini ni aka tokwe humbwewani ri ikowani ya ri sawe, “Dohaꞌa ko tokwe apa ai i kei.” Pita Jisas ni amwei woro, rini Kurais D"Wowani Jisas ri tapa pi o hima i miya tiki ya ri ai owe. Wosiwani ete ri misindani ri miya kipe ya ete wosi. Kipe ete wosiwani apa ele mwaꞌambwe hinga tinda ete amwei naha ya ri heiu. v!eWowani o hima maꞌaini ya ri sawe, “Hima fwele ani heiwani wunu me hinga kale kaka wu ichiꞌuchanda.” N Wowani Jisas o miya sasindau hima ri torosini ra ra ko hoko tokwe ya fi i. Fi isini Jisas o hima i miya tiki sungwa yisini ri tapa pi rini torosini ya rini sili, “Mwaꞌambwe mi heindauꞌu?” 8 iWosini Besaita ko tokwe ya wu i. Wu isiwani miya sasindau hima foni Jisas tambwa ya wu rata. Wu ratasini Jisas ni wu silini ya wu sawe, “Tapa mihi do hima ma toro.” Ete wowani ya wunu ri sawe, “Woro kale ni ku hambwa nambweꞌe?” Jisas Besaita pe miya sasindau hima forini kipe wosiro t aWowani Jisas ya ri ai sawe, “Gisi foki ai bereti tapaꞌangi hatachi fisi numbwa a lepikasini kale 4,000 hurahama leni ani hasiwani hara laka geni ki ahirahi gamwe ku waroro?” Wowani ya ai wu sawe, “Tapaꞌangi hatachi fisi.” L Ka gisi bereti tapaꞌangi tumbwa a lepikasini kale 5,000 hurahama leni ani hasiwani hara laka geni ki ahirahi gamwe ku waroro?” Wowani ya wu sawe, “Tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi.” taMiya kuhi dawani ku heinda nambweꞌe? Wasamba kuhi dawani ku mendinda nambweꞌe? Ete ku hikisandauꞌu? ]3O hinga wu hambwandawani Jisas hambwani ya wunu sawe, “Hinde wowani kunjengambwa bereti kunu ga da nambwe keke ku anambwandau? Kunu kui inaka tiki ku hambwanda nambweꞌe? Kui sembe emendiki naha ete dauꞌu? r]Wowani wunjenga wu anambwa anambwani ya wu sawe, “Bereti nunu ga da nambwe keke Jisas nunu sawero.” -SWowani Jisas autangini ya wunu ri sawe, “Farisi hima i bereti hehenandau wo, yis, ga Herot i bereti hehenandau wo, yis, ga kipe naha ma ku hambwafwaꞌainda.” %CFwa angi tokwe wu sikandani ri himache le ete ya wu hambwa, bereti fwele wu rukoni wu rata nambwe. O keke apa bereti funda tombwa kanu we tiki ya da. )
O hinga ri sawesini Jisas wunu andosini kanu tenge tiki ai rauni fwa angi tokwe ya ai ri sika. Farisi hima lenga Herot ga wui yis mwanji yepe Wowani Jisas mendini ri sembe ti nomo miyafo andawani ya ri sawe, “Hinde wowani do apa pe himako kwambu naha wosindau sumbu keke wu ani silindau? Mwanji mwe naha ki kunu a sawendau. Apa kwambu naha wosindau sumbu do apa pe himako ni a meku hinga.” <q Wu isiwani Farisi hima le tani Jisas ni mwanji au hinga wu bwandani rini wu simiyanehei kinani ya wu sili, “Gotri mini ga dawa kwambu naha wosindau sumbu ma nunu meku.” *M
Wowani rini ga ri himache lenga metengei kanu tenge tiki wu rauni Dalamanuta mapwa tokwe ya wu i. Hima fwele kwambu naha wosindau sumbu wu hei kinani wu ucharo c? Kale ahirahi aro hima i nindo tiki enindaro hurahama tinda ete 4,000 hinga, walefo naha. +Wowani wu humwasiwani wu ani sembe wuhi ya wunu tale. Wowani ahirahi wu aro gamwe wu rukoni hara laka tapaꞌangi hatachi fisi ete ya wu waro. wFwaiꞌomwe fisiche naha dawani oti okwe Jisas Gotri ni weseꞌasini wu humwasi kinani ele ri himache ni ya ri sawe. 3Ete wowani Jisas ele hima ni sawewani nuwe tiki ya wu liti. Wu linindawani Jisas ele bereti tapaꞌangi hatachi fisi rukoni torosini Gotri ni weseꞌasini ya ri lepika. Ri lepikasini ele ri himache ni hasini ya ri sawe, “Ma humwasini wunu ha.” Wowani ya wu humwasi. taWowani Jisas ya wunu sili, “Bereti geni kunu dau?” Wowani ya wu sawe, “Tapaꞌangi hatachi fisi.” ,
QWowani ele ri himache mwanji wasa ya rini sawe, “Do hima da nambwe michi ki hinde na hima to ahirahi rani dele hima miyafo ni hawa wu ani sembe wuhi taleno?” 1 [Iche tinga wu handau. O keke aka wuhi tokwe wunu a humbwewa wu ini wui numbo tiki misisiweri wunu dini wu hichakono. Dele hima fwele ko sumbwe ki wu tasini wu dau.”
“Ani dele hima miyafo keke inaka miyafo ani hambwandau. Hinde wowani, wunu ani ga gisi namili wu dani ahirahi wu anda nambwe. .
WKa gisi ki, himiyama hurahama miyafo tani fotukumbwa ya ai wu wau. Wausini ahirahi nambwe ya wu da. Wowani Jisas ri himache leni uchawani wu tawani ya wunu ri sawe, W '%O mwanji ichiꞌuchandawani hima miyafo wu apapanani ya wu sawe, “Ele ri wosiro sumbu tinda ete kipe naha. Kale wasamba kitisiro apa wu mendindani kale mwanji bwanda nambwe apa mwanji wu bwandau.”:m$Wosini Jisas kwambu tiki ya wunu sawe, “Apa ahaꞌa sumbu hima foni ku sawe kei.” Jisas o hinga wunu sawesiwani, mina. Wunu wu anambwa anambwawani o mwanji ya ichiꞌucha. }s#Wowani o wasamba rini kitisiro metengei kipe ete wosindau tinga ri takisopo haunani mwanji kipe naha ya ri bwanda.
"Ri owesini niri tokwe ri mausini ata gamindache gisini ya ri sawe, “Efata.” O mwanji jamekowa ka hinga: “Apa ma mendi.” =s!Wowani Jisas ele himiyama hurahama miyafo ri andosini rini rani fi ini fini bati dani Jisas tapa tongo o hima i wasamba tiki ri owesini sungwa yini o hima i tarukwe ki ya ri owe. #? Ri ai tasiwani wasamba kitisini mwanji bwanda nambwe hima forini Jisas tambwa wu ratasini rini wu silini ya wu sawe, “Tapa mihi do hima ni ma toro.” Wosini gisi foki Jisas Taiya mapwa andosini Saiton mapwa dikini ini Dekapolis mapwa nindo tiki i ini Galili fwa tiki ya ri ai ta. W' Wowani aka tihi tokwe ti ai ti ini ti himiyama che ti heiwani o himamwale kapwa tini andosini isiwani tei tenge tiki ya ti tukuyanda. Jisas wasamba kitisini mwanji bwanda nambwe hima forini kipe ri wosiro Wowani Jisas ya tini sawe, “O mwanji wasa kipe ni bwaro keke ma ai i. Himamwale kapwa himiyama che ni apa andosini ihiro.” / W Wowani o humwe mwanji wasa ai ya rini sawe, “Apukolaka, mwe naha mi sawero. Woro ahirahi andau tei tako tiki dau asa leto ele che i ahirahi gomu ni andau.” Jisas ni o hinga ti silini ti sawewani Jisas ya tini sawe, “Apa nui che leni ahirahi nu hawa wu awa sembe wuhi sa tale. Woro o ahirahi toroni asa tini nu humbweꞌi hinga.” Jisas Juta hima kupu leni che hinga yepeni o humwe ni asa hinga sawero. ~“Ai che ga dau himamwale kapwa ma rani ma humbwe.” Ka humwe Girik pe humwe, Siriya mapwa ki dau, Finisiya ko tiki tini raro. u}cWoro humwe fo Jisas taro mwanji tini ya ti mendi. O humwe, ti himiyama che ti, himamwale kapwa tinga dau. Wowani Jisas taro mwanji ti mendisini metengei ete Jisas tambwa ti ini ri mu tiki ti ombungwesini Jisas ni ti silini ya ti sawe, I| Wosini gisi foki Jisas ai saini o ko ri andosini Taiya mapwa tokwe ya ri i. Ri ini apa hima rini heino keke ri diyahandani aka tiki ri raruni ri yani kinani, mina. Hinde ri yani kumbwa. ){KKalehaꞌa kapwa sumbu hinga tinda ete hima i sembe we tiki dasini hoko tokwe sirani o hima ni kisi wondau.” Finisiya pe humwe Jisas numbwa ti sembe ti haro 4zamiya tiki heini okokona, ele kapwa sumbu, nimba gambo, inaka ki sawekawe sumbu, sembe enge a, Gotri ni saweholiya, rinjenga ri hi numbwa rasai, e, ambwatinambwati sumbu. y5Hinde wowani, hima i sembe we tiki sukwandau ti ka hinga: kapwa inaka, hima i humwe ni sawe, hili ya, hima yeni si, anahopwesini kapwa sumbu ai wo, sx_Mwanji fo ete ya ri sawe, “Ele sumbu hima i sembe we tiki sukwandau o tombwa hima i sembe kisi wondau. Zw-Hinde wowani, hoko tokwe dau mwaꞌambwe hima i inaka tokwe i nambwe. Mina. Hima i sembe we tokwe raisini semewa ki ya raiu.” O hinga ri sawero ti, Jisas ele ahirahi hinga tinda ete hima keke kipe ri naro. CvWu siliwani ya wunu ri sawe, “Kunu okwe ka mwanji yepe ku hambwanda nambweꞌe? Ele mwaꞌambwe hoko tokwe dau hinga tinda ete hima ki raisini o hima i sembe ti kisi hinde wo kumbwa. uWosini ele himiyama hurahama miyafo ri andosini aka fo tokwe ya ri i. Wosini ri himache le ka mwanji yepe ni Jisas ni ya wu sili. 8tk[Hima fo wasamba chele do mwanji sa mendi.]” 4saHoko tokwe dau mwaꞌambwe hima foki raisini o hima i sembe ti kisi hinde wo kumbwa. Mina. Ele sumbu hima i sembe we tiki sukwandau tombwa o hima i sembe ni kisi wondau. r Wosini Jisas himiyama hurahama miyafo ni ai uchani ya wunu ri sawe, “Kunu tinda ete, ai mwanji ma ku mendini ku hambwa. cq?
O hinga ete ku sawendani kui atei hima owero sumbu ku toronambusini Gotri mwanji tikisapu hinga ku toroni ku humbweꞌindau. Tambwa a sawero kapwa sumbu hinga ni miyafo ku wondau.” Hima i sembe ni kisi wondau sumbu Mp o hinga nawa ri nuwai yapai keke ri okulandau sumbu sa biya da.’ 3o_ Wowani kunu ga ka Gotri lo mwanji ni ku jamekosini ka hinga ku ai bwandau, ‘Hima fori ri nuwai yapai ni sawe, “Kini ani hakoro mwaꞌambwe ahi Gotri ni ani haro,” Fn
Hinde wowani ka hinga a sawero? Gotri lo mwanji ete sawe, ‘Mi nuwai yapai ni sembe wahapi ma ha.’ Wosini ai sawe, ‘Hima fori nuwai yapai ni kapwa mwanji bwawa ma rini yewa sa ha.’ m7 Wosini Jisas ete ya wunu sawe, “Hima owero sumbu ku toronambusini Gotri lo mwanji mwe ku hikisandani ku hambwasini mwanji nimba ku gambondau. ulcKunu Gotri lo mwanji apa ku hanjaꞌairo. Wosini hima owero sumbu tunumbwa ete ku toronambusindau.” 4kaWondani hima to owero sumbu tini Gotri lo mwanji hinga nimba wu hambwasini hima leni wu ondiyakandiyandau.O hinga wu wondani ani ni nimba gamboni wu lotu wondau.’ $jAWowani Jisas ya wunu sawe, “Gotri mwanji bwarakarandaro hima Aisaiya ku yani yani kapwa sumbu ku wondau keke mwe naha ri chengi tiki ka hinga kaisindau:‘Dele hima wui takisopo tukumbwa hi ahi ti kipe naha wu rasaindau.Woroti wui sembe ti ani ni apahime naha dau. piYO hinga wu wondawani ele Farisi hima, ele Gotri lo mwanji hambwandau hima Jisas ni wu silini ya wu sawe. “Hinde wowani mi himache le atei hima i sumbu wu sirinanda nambwe? Tapa wuhi ti kisi tinga ahirahi ete toroni wu andau.” /hWO hinga wondani wunu hima miyafo waundau michi, maketi tokwe wu isini wu ai tani tape wuhi uku ya nambwe nawa apa ahirahi wu a hinga. Ka sumbu hinga wu toronambusindau ti, sumbu miyafo naha. Sumbu foti ka hinga: ele disi, ele hachahungwe hinga tinda ete, e, ele ahirahi andau tei yokondau ti. PgTapa yokosini andau o Farisi hima i sumbu ni ele Farisi hima, ele Juta hima kupu hinga tinda ete wu sirinandaro. Wondani wunu atei sumbu tini wu toronambusini tapa wuhi yokosinimbwa ahirahi wu ano. #f?Wu wausini wu heiwani Jisas himache fwele Farisi hima i sumbu, tapa yokosini andau sumbu, hinga wu wosi nambwe. Wunu tapa kisi tinga ahirahi ya wu anda. e Wondawani Farisi hima fwelenga Gotri lo mwanji hambwandau hima fwelenga Jerusalem wu andosini Jisas tambwa wu tani ya wu wau. jdM8Wondawani ele ko hinga, ele ko laka hinga, ele mapwa tinda ete ri iwani siki wondau hima leni hima miyafo wausindau michi tiki ratani andosini Jisas ni ya wu sili, “Ma tawa dele siki wondau hima le sa mini toro. Minambwe mi nawa nikaꞌari sumbu mihi tunumbwa sa wu toro.” Wowani ele rini tororo hima tinda ete siki wuhi ti kipe ti ya wu wosi.c7Wowani wu imaꞌaini ele mapwa hinga tinda ete wu ini siki wondau hima leni tei tiki wu owesini wu kichani Jisas ni ya wu wakitekinda. fbE6Wu injisini nuwe tokwe wu sikawani ele hima miyafo Jisas ni wu heini metengei ya wu hambwa. zam5Wosini dani ini wu rachini Genesaret mapwa tokwe ya wu i. Wu ini kanu wuhi ti fwa gamba tiki ya wu injisi.
~W}|{zzyDxxw vVu@tusswrr$qmponn.lljjihgff(eeccaa` _u^]];\2[kYYXXW1VDUgTT
S+RQWPNMMYLjKJJ1IHH@GFEE*CC4BA@?r>G=@<%; 99B8 76554H3Y211H0/.q,,}+8*(''j'
&&%$$h#"p!![ 1 f 6 < ,$[0Fp!=$
5
G J-?^5 %/ Ete wowani Jisas ya rini sawe, “Mwe naha ki mini a sawendau. Apa niliki apwetoko ti numbo fisi gi nambwe ete dawa hi ahi ti o mi yanikonda.” ${ Wowani Pita ete ya rini sawe, “E, sembe haro hima le wunu tinda ete wu hichakowa, ani apa hinde a hichako kumbwa.” F# Wosini ani ai saisini a mwaseni Galili mapwa ki ani ino.” K"Wosini Jisas ete ya wunu sawe, “Kunu sembe ku ani haro himako tinda ete ku hichakono. Gotri ri chengi tiki ete sawe: ‘Sipisip aulindau hima ni a yewa ri sipisip le tinda akini ino.’ ! Ete wosini Gotri ni wu weseꞌani hukwa wu rasini, Olif kimba tokwe ya wu i. Jisas ete sawero Pita gumwa o rini sikonda. 5 cMwanji mwe naha ki kunu a sawendau. Do waini uku apa ani ai a hinga. Waya Gotri kwambu ele mwaꞌambwe ni funda ete aulindano hewen ko kumbwa waini uku anandi ani ano.” H Ete wosini ya wunu sawe, “Ahaꞌa hima fi ahi, ele hima keke wungwa a ji ki a dawehenakonda. Fi ahi a dawehenakondau ti, Gotri hima ga funda bwani mendiro mwanji ti mwe naha sukwa kinani. Y +Wosini waini kapu ti ri rukosini Gotri ni ri weseꞌasini wunu hawani ya wu a. $ AAhirahi ete wu andani Jisas bereti fo rukoni Gotri ni ri weseꞌasini ri lepikani ya wunu ha. Wosini ya ri sawe, “Ma ku toro. Oti ai hima tape.” B }Ei mwe naha, dori Hima ri Che o hakonda, Gotri chengi rini sawero hingambwa. Woro o hima hinga fiya kapwa naha, dori Hima ri Che ni omwemendindau hima lei tapa tenge tiki ri hano ti. O keke Gotri amwaka miyafo rini hakondau. Kari hima hinga ri nuwai hinde wowani rini raro?” Jisas ri himache leni Jisas a haro +Ete wowani Jisas ya wunu sawe, “Tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi kui nindo tiki o lininda. Ri tapa ti disi we tiki funda do si rawainda. }sWowani ele himache rihi sembe nomo ti ya wunu a. Ete wowani funda funda ya rini wu sili, “Andoꞌo? Ani mina.” ykWu tani tei tenge tiki wu linindani ahirahi ya wu anda. Wondani Jisas ya sawe, “Mwe naha ki kunu a sawendau, kui nindo tiki dau hima forito apa ani ni omwemendindau hima lei tapa tenge tiki ri ani hakonda. Hima mwe ri ani ga do anda.” ~uWosiwani nika raini hunduya iwanimbwa Jisas ele himache rihi tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi ga ya wu ta. 4aEte wowani opi himache fisi rihi ya fi i. Fi ini ko laka ki fi raruni Jisas o fini sawesiro hinga ya fi wosi. Wosini gisi laka, Pasofa, keke ahirahi ti ya fi otokunanda. 1[Wowa heiye tokwe dau aka tipa laka tini o kini mekusikonda. Litino tei ti ahirahi oweno tei ti o otokunasinda. Kini o aka we ki nunu keke ahirahi ma ki otokunanda.” KWosini aka fotiki ri raruwa, yapai chele aka ni ka hinga ma ki sawe, ‘Ondiyakandiyandau hima sihi ete sawero, “Ai himache lenga gisi laka, Pasofa, keke ahirahi ani ano aka tipa so?’ ” P
Wowani Jisas ri himache fisi humbwewani fi ikowani ya fini sawe, “Ki ini ko laka tiki ki raruni ki heiwa numbo tiki hima fori hungwe laka ti uku tinga kichani indawa, rini ni ma ki sirinani ki i. H Wosiwani bereti hehenandau wo, yis, owe nambwe gisi laka ya sukwa. Ka gisi ki Juta hima kupu le sipisip wu yeni gisi laka, Pasofa, keke ahirahi wu otokunandau. Wowani ele ri himache Jisas ni mwanji ya wu sawe, “Hinde mi hambwandau? Nu ini gisi laka, Pasofa, keke ahirahi soki nu otokunandawa mi tani mi ano?” # Wowani o tini wu mendikoni wu eripeꞌaripeni ya ti rini ha kinani mwanji funda wu bwani ya wu mendi. Wosiwani Jutas Jisas ni wui tapa tenge tiki ri ha kinani numbo ri wakindani ya ri wohambwakahambwanda. Jisas ri himache lenga gisi laka, Pasofa, keke ahirahi wu aro ;o
Wosiwani gisi fo, ele tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi himache fori, Jutas Isukariyot, to ele puris hima laka le tambwa Jisas ni wui tapa tenge tiki ha kinani ya ri i. !; Mwe naha ki kunu a sawendau. Dohaꞌa nuwe ki ele mapwa hinga tinda ete Gotri mwanji kipe wu bwano gisi tawa do humwe ani wosiro sumbu okwe ete wu bwandani tini ni hinde wu hikisa kumbwa.” Jisas ni wu ye kinani Jutas ini mekupu hima laka lenga mwanji funda wu bwani wu mendiro "=O humwe ti wosi ki ti hambwandaro sumbu ti, ti wosihiro. O kuwa kipe weli naha tape ahi tiki ti hindiro ti, matimat tiki a rai kinani ti ani otokunaro. %CNili tapwa ambwe bwarichape hima le kunu ga dau ti, ele gisi hinga ete wunu ku okula kinawa ma wunu ku okula. Woro ando apa kunu ga hinde ete a da kumbwa.
Ete wowani Jisas ya ri sawe, “Ma tini ku ando. Hinde wowani nomo tini ku handau? Tini sumbu kipe naha tini ti ani wosiro. r ]E, ka mwaꞌambwe ni ya wungwa nu ji ki nu humbweꞌipo, apa hima fori asama funda ya tau rani torondau ya hinga ya nu torou. Wosini napo kale ya nambwe hima leni nu hau.” O hinga wu anambwakoni o humwe ni kwambu tiki ya wu sawe. 4 aWondawani hima fwele daro ti, tini ni sembe amwaka ya tini wu a. Wokoni wunjenga ka hinga ya wu anambwa anambwa, “Bwele keke ka kuwa kipe weli naha nimba ti timbendau?
-Wosini Jisas saini Betani ko tokwe ri ini sechi okwe aro hima Saimon aka we tiki ya ri raru. Ri raruni tei tiki ri linindawani humwe fo ya ta. O humwe to humokuto fo, hi ti, alapasta, o tiki wosiro botoli we tiki dau kuwa kipe naha tandau ya miyafo naha ki randau weli, hi ti, narutu, o tini ra ra ya ti ta. Wosini o botoli ti yendungwasini kuwa kipe weli naha oti Jisas mwa tiki ya ti owehena. f EWondani ya wu sawe, “Ka gisi laka ki o hinga apa nu wo hinga. Apa kale bai himiyama hurahama rini keke wu wokoni au ti wu saino.” Weli kuwa kipe naha fo, hi ti narutu, humwe fo o tini Jisas mwa tenge tiki dawehenaro ' IPasofa gisi laka ga bereti hehenandau wo, yis, owe nambwe gisi laka ga opi gisi laka, gisi fisi ini sukwakondawani ele puris hima laka lenga Gotri lo mwanji hambwandau hima ele ga ya wu anambwanda, “Hinde hinga apa nu wosini Jisas ni nu gamboni nu toroꞌinjisini nu yewa ri hano?” |q
%Do mwanji kunu ni ani handau ti, ele himiyama hurahama keke tinda ete ani handau. Ma ku hambwafwaꞌainda.”G
$Apa metengei ete ri ai tani ri heiwa ete ku tukuyanda hinga. r]
#O hinga keke kipe naha ma ku aulinda. Kunu ku hikisandau, aka chele yapai ai tano gisi ti. Kunu ku hambwanda nambwe, hunduya ki ri tanoꞌo, nili kowe ki ri tanoꞌo, apwetoko gino amwa tiki ri tanoꞌo, nurumbumbwa ete ri tano ti.
"O sumbu, hima foto ri aka andosini mapwa fo tokwe indau hinga. Ri ikoni ele ri tau randau himache leni saweni tau ti hinawana wunu haꞌi hatasiwa mwaꞌambwe aulini wu da ki. Wondani hima forini lengenumbo naha tiki ri esisiwa, kipe naha ete ri aulini da ki. X)
!“Kunu hambwafwaꞌai. Hinde wowani, ka gisi tano ti kunu ku hikisanda. 1[
“Hima fori ka gisi ga ka amwa ga hambwanda nambwe. Gotri tau okulandau hewen pe ensel le okwe hikisandau. Dori Che okwe hikisandau. Yapai rindombwa hambwandau. |q
Do niri ga do nuwe ga humbuno. Woro ai mwanji tito hinde humbu kumbwa. Hima fori gisi ga amwa ga hambwanda nambwe x i
Mwe naha tiki kunu a sawendau. Kale sumbu hinga tinda sukwawambwa do nuwe pe mwaꞌambwe hinga tinda humbuno. w
Woro o hingambwa, ichai ku bwe hei. Kale sumbu hinga sukwawa ku bwe hambwa, ri ai ri tani lengenumbo tiki takaihiro. *~M
“Me fo, hi ti, fik, o mwanji yepe ma ku hambwa. Burunandaro fik ki tongo ako ti ai sukwawa o gisi ki kunu ma ku hambwa, nika tumbwa yeno gisi takaihiro. G}
Wosini ka gisi ki Gotri tau okulandau ensel leni ri humbwewa wu ini ele rihi naro niri ambwe nuwe ambwe ki dau himiyama hurahama leni wu ratani o wu waukonda Me fo, hi ti, fik, mwanji yepe !|;
Wondawa ka gisi ki wu heiwa dori Hima ri Che niri wamwa tenge ki ri litisini tandawa kwambu omwesika tinga okundau hi omwesika tinga apa rini ga dano. {{
Wowa isangi le gwani o namaꞌi namatandakonda. Wondawa kale niri pe mwaꞌambwe kwambu naha le raꞌichiꞌuchandano. z
“Ka nomo laka rano gisi ele humbusiwambwa nika hunduno gisi o sukwakonda. O hinga wokowa nikahako ti apa oku hinga. y
O hinga keke ma ku hambwafwaꞌainda. Ele sukwano sumbu hinga tinda ete apa naha kumbwa kunu a sawehiro. Ichai Kurais ai tano -xS
Hinde wowani, apa hima fwele tani gamboni o ete kunu sawekonda, ‘Ani Kurais,’ e, ‘Ani Gotri mwanji bwarakarandau hima fo.’ Wosini apa kwambu naha wosindau sumbu le, tau ba fo ba fwele o kunu mekundakonda, wui okokona ti, ele hima Gotri to rihi naro leni gamboni wunu raꞌai kinani. Cw
“Wondawa ka gisi ki hima fori tani ete kunu sawewa, ‘Ma hei, Kurais ahaꞌa ki dau,’ e, fori ete sawewa, ‘O biya ki o da,’ wowa apa rini ni kui sembe mwe naha ku ha kei. 8vi
Apukolaka ele gisi faiche nunu keke owe nambwe napo, apa ele himiyama hurahama tinda ete ya wunu humbu. Woro ele hima Gotri to rihi naro keke ele gisi faiche ya ri owekonda. kuO
Hinde wowani, kale gisi ki apa nomo miyafo naha wu rano. Imbihumbwa Gotri mwaꞌambwe metengei naha ri wosiro ambwe naha ki ete ta tani apa okwe o sumbu hinga sukwa nambwe. Icheꞌapaki okwe ka nomo hinga hinde sukwa kumbwa. wtg
O keke kunu Gotri ni ma ku uchahambwanda, o sumbu mwa miyafo yeni tikiningo naha ano gisi tiki sukwano keke. }ss
Ka gisi hinga tawa ani hambwawani fiya kapwa naha, kale sembe ga dau humwe le, che leni muku handau humwe le keke. Zr-
Hima fori tau tiki dano ti apa ri ai jamekoni tani nikaꞌari rihi ti ruko kei. vqe
Hima fori aka heiye tokwe dawa apa usalikamba toro ki raini aka we tokwe raru kei. Sa akini i, kimba tokwe. p%
“Ichai ku heiwa sarahumwarandau kapwa hima naha o sukwakonda. Ri sukwasini rindo ri hi na nambwe michi tiki ete ri etikonda.” Do chengi ni hambwandau hima, kipe naha ma ku hambwa. Wosiwa ka gisi Jutiya pe himiyama hurahama le sa wu akini kimba tokwe sa wu i. o}
Ete wondawa hi ahi ti kunu ga dau o keke apa ele hima tinda sembe amwaka ti o kunu akonda. E, hima fori ani keke kwambu naha ete ri dani ka gisi jipe naha humbuno ki ri ambwewa ori hima apa Gotri ai rini raꞌaino. Kapwa sumbu naha fo o sukwakonda 1n[
Wondano gisi ki hiparakambwe fori ri hiparakambwe foni omwemendini au himako i tapa tenge tiki hawa rini wu yewa ri hano. Wondawa yapai hima wui che leni o hingambwa wu wosindano. Wondawa ele che nuwai yapai ni enge ti akoni gumwa wu sisini wu ini au himako ni wu sawewa tani wunu yewa wu hano. Am{
Kupu tiki kunu injisini kunu kotimwo ki kunu ra ra ino gisi tawa, mwanji hinde hinga ku bwano keke ku aki kei. Mina. Ele ku bwano mwanji hinga tinda ete Gotri to o kunu hakonda. Wosiwa o gisi kumbwa o mwanji ma ku bwa. O mwanji kunjenga ku bwa hinga. Mina. Gotri Himamwale kipe to kunu ondiyandawa ku bwandano. olW
Ele mapwa kipe hima hinga mwanji kipe ahi tini metengei sa wu mendi. Wosiwambwa gisi jipe o takonda. ~ku
“Kunjenga ma ku hambwafwaꞌaindani ku da. Apa kunu kotimwo kinani ele wui hiꞌucha hima le tambwa o kunu raꞌaikonda. Wosini lotu wondau aka tiki kunu rakwaisini o kunu tanambwasikonda. Wosini apa kunu raꞌaini hiꞌucha hima laka le, ele ko aulindau king apukolaka le, wui mwakambe tiki ani keke o kunu esikonda. Wowa mwanji kipe ahi tini o wunu ku sawekonda. ljQ
Ko fokipe hima le saini ko fokipe hima lenga au ti wu anayeno. Ko fweleni aulindau king apukolaka ri himache le saini king apukolaka fori ri himache lenga au ti wu anayeno. Mapwa fweleki minawe ti dindawa mapwa fweleki kapwa iche miyafo wunu hano. Kale gisi hinga ki mendino amwaka ti himiyama to che ra kinani metengei naha gwai amwaka mendindau hinga. “Wosini dani ini ichai au anayendau ata tinga au anayeno mwanji suwa tinga ku mendiwa nawa apa apapana kei. O au ta kinawa ya sa ta. Woroti gisi jipe humbuno ti wayambwa. #h?
Hima miyafo tani apa hi ahi tini gamboni ka hinga o wu sawekonda, ‘Ani andombwa dori to.’ Wosini apa ele himiyama hurahama ni o ya wu gambondakonda. }gs
Wowani Jisas mwanji wasa ya wunu ai sawe, “Kunu ma ku hambwafwaꞌai, foki hima fori apa o kunu gambokonda. 4fa
“Mini ma nunu sawe, hinde gisi tambwa mi sawero sumbu sukwano? Bwele sumbu hinga to metengei naha sukwawa apa nu hambwano, kale sumbu to takaihiro, o ya sukwakonda?” Ue#
Wosini dani ini Jisas ka Olif kimba laka ki litisini kachi maꞌaineheiwani Gotri aka laka ti ya eninda. Wondawani ri himache opuriꞌopuri, Pita, Jemis, Jon, Anduru wundombwa tani ya rini wu sili, kdO
Wowani Jisas mwanji wasa ka hinga ya rini sawe, “Kale aka laka mi heindauꞌu? Humokuto fo wu andosiwa kiheiye hinde apa da kumbwa. Mina. Apa funda ete wu lendoni wu humbwewa raino.” Jisas nomo miyafo sukwano tini sawero Fc
Wosini Jisas o Gotri aka laka andosini ya ri i. Ri indawani ri himache fori ya rini sawe, “Ondiyakandiyandau hima, dele Gotri aka kiro humokuto omwesika laka, aka kipe naha le ma hei!” Ub# ,Dele hima hinga wunu tinda ete ya chele. Wondani wui ya fwele hungwe we tiki rawairo. Woroti tini ya heifundau naha. Wofunu ahirahi rani ti akoro ya jipe naha tinda ete ti raꞌaini o rawaisinda.”Pa +Wowani Jisas ele ri himache ni uchawani rini tambwa wu tawani ya wunu ri sawe, “Mwe naha ki kunu a sawendau. Do himanguto ya tihi ti rawairo ti, o hungwe ki ya ete rawaindaro himako ni ti dikiro. W`' *Ete wondawani ya nambwe himanguto foti tani ya naro pumbwa fisi ya ti rawai. l_Q )Wosini Jisas Gotri aka laka ki ya rawaindau hungwe takai naha ki ya lininda. Wondani ri heiwani ele himiyama hurahama ya naro ti hungwe tiki ya wu rawainda. Wondawani ya miyafo dau hima ele to miyafo naha ya wu rawainda. 5^c (Wondani wu ini ele himanguto ni wu gambosini aka wuhi lenga usalikamba wuhi lenga wuhi wu nandau. Wondani wu gamboni Gotri ni huwe laka ete wu uchahambwandau. Kale wui sumbu keke, Gotri mwanji bwano ka gisi jipe naha tawa apa nomo laka foti wu ra sindau.” Himanguto foti Gotri ni mwaꞌambwe haro *]M 'Wondani lotu wondau aka tiki wu raruni hi chele hima leto litindau tei wuhi ki wu litindau. Wondani wu ini a laka owesindau tei tiki michi kipe ki wu litindau. +\O &Wosini Jisas wunu ondiyakandiyani ya ri sawe, “Kunu kale Gotri lo mwanji hambwandau hima leni ma ku hambwafwaꞌainda. Wunu nikaꞌari hime laka tini soꞌoisini ichiꞌuchandau tini wu okokonandau. Wunu ele himiyama hurahama apweli tiki wunu weseꞌa kinani o tini wu okokonandau. [} %Defit rinjenga Kurais ni, Apukolaka rihi, ri nandau. O hinga nawa Kurais ni ri anitafenita fo hinga apa hinde ri sawe kumbwa.” Ete wowani ele himiyama hurahama ri mwanji ni wu mendikoni ya wu eripe. Gotri lo mwanji hambwandau hima lei sumbu Z' $Woro Gotri Himamwale kipe ti Defit ga dani hambwa ti rini hasiwani mwanji ti ri bwaro,‘Apukolaka ri Apukolaka ahi ni ete sawe:“Mini tapa mama ahi tokwe ma liti.Mi linindawa ichai ele mi miho a toroni seke tako mihi tiki a rawarusiwa wu dano.’ ” Y #Wosini Jisas ka Gotri aka laka ki dani ele himiyama hurahama ni mwanji ti ya ri sawenda, “Hinde wowani kale Gotri lo mwanji hambwandau hima leto Gotri chengi tiki sawero Kurais ka ni ete wu sawendau, ‘Kurais rini Defit anitafenita fori?’ 'XG "Jisas o hinga rini mendisini ete ya ri hambwa, rindo kipe naha hambwasini mwanji wasa sawero. Ete wosini Jisas ya rini sawe, “Gotri kwambu ti o mini takaisini da.” Wosiwani hima fwele Jisas ni mwanji fwelenga wu ai wu silikoni ya wu aki. Jisas, Kurais mwanji tini wunu siliro yWk !Nunu rini numbwa ma nu okokonani nui sembe tinda ete, nui hambwa tinda ete, nui kwambu tinda ete ma rini nu ha. Nunjenga nu okokonandau hinga ele biya hima ni o hingambwa ma nu okokona. Ei, kapi lo mwanji fisi ni nu sirinandau ti, omwe raꞌaini tei tiki owesini tinda ete tuni Gotri ni handau sumbu ga Gotri ni anguꞌomwe handau sumbu fwelenga wunu ni dikindau.” TV! Wowani ka Gotri lo mwanji hambwandau hima to Jisas ni ete ya ri sawe, “Ondiyakandiyandau hima, mwanji mihi kipe. Mwe naha tiki mi sawendau. Gotri rindombwa funda naha. Fori rini hinga da nambwe. TU! O lo mwanji gumwa ki tandau Gotri lo mwanji kipe naha ti ka hinga: ‘Minjenga mi okokonandau hinga ele biya hima keke o hingambwa ma wo.’ Lo mwanji ba fwele dopi lo mwanji fisi ni dikinda nambwe.” T Mi Apukolaka Gotri kekembwa ma woni mi sembe tinda ete, mi himamwale tinda ete, mi inaka tinda ete, mi kwambu tinda ete ma rini ha.’ 9Sk Wowani Jisas mwanji wasa ya rini sawe, “Gotri lo mwanji funda ri kipe naha ti ka hinga: ‘Kunu Isurel hima kupu le, ma ku mendi! Gotri Apukolaka nuhi rindombwa funda naha. 5Rc Wosiwani Gotri lo mwanji hambwandau hima fori ya ta. Ri tani ri mendiwani mwanji tiki au hinga ya wu anayenda. Wondani Jisas mwanji wasa kipe naha tumbwa ya wunu sawenda. O tini ri heisini Jisas ni ya ri ai sili, “Bwele Gotri lo mwanji to ele Gotri lo mwanji ni dikini funda ri kipe naha?” AQ{ Ele hima himamwale tinga haro, Gotri wuhi mina. Ele hima himamwale tinga ete da ete da, Gotri wuhi. Mwanji kuhi ti ambwatinambwati mwanji hinga.” Gotri lo mwanji funda ri kipe naha P{ “Kale haro hima ai saino sumbu tini Gotri chengi tiki sawendau ti, ku hambwa nambweꞌe, kale me cheche foki hi saindawani Gotri to Moses ni sawero mwanji kati? Gotri Moses ni ete sawero, ‘Ani Epuraham Gotri, Aisak Gotri, Jekop Gotri.’ 0OY Kale haro himiyama hurahama wu ai saino gisi tawa apa ele humwe ni hopwendau sumbu, ele hura lindau sumbu wu humbuno. Wosini Gotri tau okulandau ensel hinga wu dano. N! Wowani Jisas ete ya wunu sawe, “Kunu Gotri chengi ga Gotri kwambu ga ku hambwanda nambwe. O hinga keke mwanji walambe o ku bwanda. 'MG Woro apaꞌichai ele haro hima wu ai saino gisi tawa apa o humwe namoi humwe? Mi hambwandauꞌu? Ele tapaꞌangi hatachi fisi tinda o tini hopwero to sa.” 1L[ O hingambwa woni ele tapaꞌangi hatachi fisi analongo tinda ete o humwe numbwa wu hopwero. Wosini wunu tinda che nambwe ya wu ha. Jipe naha ki o humwe okwe ya ti ha.
K Wowani rini ga diya rito o humwe ni ya ri ai hopwe. Wosini ya ri ha. Woro fini che nambwe. Wowani ri diya ti o hingambwa ya ai wo. J5 Apa wunu hiparakambwe lembwa tapaꞌangi hatachi fisi ya da. Wosiwani apwai mwa laka rito humwe ya rata. Wosini dani ini ya ri ha. Rini che nambwe. `I9 “Ondiyakandiyandau hima, Moses kaisiro mwanji ete nunu sawero, ‘Hima fori hasiwani ri humwe ete dani fini che nambwe nawa, o ri analongo rindo o humwe ni hopwesini che rasiwa o haro ri analongo ni sa okula.’ /HW Wowani Satiyusi hi uchandau hima fwele Jisas tambwa ya wu ta. Kalehaꞌa hima wunu ete sawendau, “Hima hasini hinde ai sai kumbwa.” Wosini ya rini wu sawe, kGO Wowani Jisas mwanji ya wunu sawe, “Sisa mwaꞌambwe to o ma ai rini ku ha. Gotri mwaꞌambwe ti o Gotri ni ma ku ha.” Wowani inaka wuhi ti wu apapanani ya wu hambwanda. Hima hasini ai saino mwanji tini Jisas ni wu siliro "F= Wowani ya fo ya wu rata. Ete wowani ya wunu sawe, “Dohaꞌa himamwale ga do hi ga namohi?” Wowani ya wu sawe, “Sisa, Rom pe king apukolaka hi.” #E? Wowani Jisas wu gambondau ri inaka ki ya ri hambwa. Wosini ya wunu sawe, “Bwele keke ku ani simiyaneheindau? Ya humokuto fo ma ratawa ani hei.” zDm “Ondiyakandiyandau hima, nunu mini nu hambwandau. Mini mwanji mwe naha bwandau hima. Hima mwanji ti hinde hinga mini bwandau tini inaka tenge miyafo mi hambwanda nambwe. Gotri mini mekuro numbo numbwa mi sirinandau. Mini hi chele hima ga hi nambwe hima ga funda ete mi okokonandau. Wondani Gotri sumbu kipe ni ele himiyama hurahama wunu ni mwanji mwe naha ki mi ondiyakandiyandau. Mi hambwawani nunu takisi ya ti Rom pe king apukolaka, Sisa, ni nu hanoꞌo, mina? Hinde hinga mi hambwandau?” /CW
Wosini Farisi hima fwelenga Herot himache fwelenga wunu humbwewani Jisas tambwa ya wu i. Wu ini Jisas ni toro kinani mwanji fwele rini wu gamboni ya rini sawe, rB] Wowani kale hima laka o mwanji ni wu mendini ete ya wu hambwa, Jisas ka mwanji yepe hinga ti o nunu ni ri hambwasini ri sawero. Wosini sembe enge ti rini wu ani rini toronambusi kinani, mina. Hinde wowani, ele himiyama hurahama ni wu akiro. Wu wofuni rini wu andosini ya wu i. Rom pe king apukolaka, Sisa, ni takisi ya handau bomo tini Jisas ni wu siliro [A/ Apukolaka to o sumbu wosiwani sukwawani nui miya ki nu heiwani kipe naha.” ’ [@/
Ete wosini ya ri sawe, “Kunu Gotri chengi tiki kaisiro mwanji ku hambwa nambweꞌe? Ete sawero:‘Ka worumbo ni aka kindau hima leto humbwero ti, apa kipe naha ai saini o aka ni ekikinasinda. M? “O hinga apa ka waini rupwa chele hima mwe ri hinde hinga apa ri wono? Apa ri tani o rupwa we ki kwai tau randau hima ele ni ri yeni dinga wosino. Wosino o tau hima ba fweleni ri hano.” > O hinga wu nakoni rini toroni ratasini rini wu yewani ya ri ha. Wosini hima tape rihi ti toroni hoko tokwe ya rini wu rawara. Y=+ Wowani ele tau randau hima leto wunjengambwa wu anambwa anambwani ya wu sawe, ‘Dori che to apa ri yapai seke wange o sirinakonda. Ma rini nu yeni dinga ti nu wosi. Wosini apa do rupwa nunjenga nu toro.’ i<K Ete wowani funda naha ri ya da. O ri okokonandau ri che mwe naha tombwa. Dani ini jipe naha ti o ri che humbwewani waini tau randau hima le tambwa ya i. Wosini ya ri hambwa, ‘Apa ai che ri mwanji tini o wu mendikonda.’ a;; Ete wowani himache foringa ya ri ai humbwe. Wowani o ri himache wu yeni dinga ya wu wosi. Ete wosiwani himache miyafo ri humbweꞌiwani ya wu ta. Wowani fwele wu yewani akini iwani fweleni wu yeni dinga ya wu wosi. : Wowani himache forini ai humbwewani wunu tambwa ya ai i. Ri iwani wu saini mwa tokwe rini yehuwasini ya rini saweholiya. x9i Wowani o ri himache wu torosini kapwa tapa naha ki ya rini ye. Wosini rini ai humbwewani nimba nimba ya ri i. #8? Dani ini waini mwe ti wano gisi tiki ri himache forini ele waini tau randau hima le tambwa ya ri humbwe, o rupwa ki waro mwe rihi gamwe rini wu rata ki. (7 K Wosini Jisas mwanji yepe fweleni ya wunu sawe, “Hima fori tau ti ri wosini kupu fo, hi ti waini, o tini ya ri sinda. Wosini ini ti haweini ya ri injinda. Wosini o kupu mwe dahakini uku ti rawaino hungwe laka ti oweno wa tini ya ri ei. Wosini o kupu mwe ni aulini dano hima keke aka hime laka fo ya ri kisi. Ete wosini o waini rupwa ya tau rano hima fwelei tapa tenge tiki ya ri ha. Wosini ko sumbwe foki ya ri i. C6 !Wofunu Jisas ni mwanji wasa ya wu sawe, “Nunu mwanji wasa nu hikisandau.” Ete wowani Jisas ya ai wunu sawe, “Ani okwe apa kunu a sawe hinga, ka tau a randau kwambu ahi ti.”5 E, ete nu sawewa, ‘Hima leto kwambu rini haro,’ woro apa o mwanji nu sawe hinga.” Hinde wowani, ele himiyama hurahama keke wu akindaro. Ele himiyama hurahama wunu ya wu hambwanda, Jon rini Gotri kwambu torosini Gotri mwanji bwarakarandaro hima. :4m Wowani wunjenga wu anambwa anambwa, “E, ete nu sawewa, ‘Gotri to kwambu Jon ni haro,’ wowa apa ete o ri sawekonda, ‘Wo hinde wowani sembe rini ni ku ha nambwe?’ E3 Ka uku yasindaro hima, Jon, ele hima ni uku yasindaro sumbu ti ku hambwawani, namoto o tau keke kwambu rini haro? Gotri to rini haroꞌo, hima foto rini haro? Ku hambwawa ma ani sawe.” /2W Wowani Jisas ya wunu sawe, “Ani okwe mwanji fotini kunu a silikondau. Wowa mwanji wasa ku ani sawewambwa apa ani ga ele tau a randau kwambu ti kunu a saweno. #1? Wosini ya rini wu sawe, “Mini bwele kwambu hinga tini mi torosini kale tau hinga mi randau? Namoto ka kwambu mini hasiwani ele tau hinga mi randau?” y0k Wosini Jerusalem ko ki wu ai rarusini Jisas Gotri aka laka we ki raruni ya ri ichiꞌuchanda. Wondawani ele puris hima laka lenga Gotri lo mwanji hambwandau hima lenga, e, kale Jerusalem ko aulindau mekupu lenga rini tambwa ya wu ta. Z/- [Woro hima fwele kunu ni wu woro kapwa sumbu ni ku rani ku humbwe nambwe siwa, kui Yapai hewen ko ki dau okwe kapwa sumbu kuhi hinde ri rani ri humbwe kumbwa.]” Jisas ni wu siliro, namoto kwambu rini haro? ./ “E, gisi fo ku saini ku etisini Gotri ni ku uchahambwakoni hima fori kapwa sumbu kunu wosiro tini ku ai hambwawa kui inaka tiki o ri kapwa sumbu ma ku rani humbwe. O hinga ku wosiwambwa kui Yapai hewen ko tiki dau to rindo apa kui kapwa sumbu o ri rani humbwekonda. [-/ Mwaꞌambwe fo ku toro ki Gotri ni ku uchahambwa kinawa, sembe ku hasini ka hinga ma ku sawe, ‘Ei, nunu ka mwaꞌambwe mwe naha o nu torokonda,’ o hinga ku nawa o mwaꞌambwe ku sawero hinga sukwa sindau. ",= rini do kimba ni ete ri sawewa, ‘Mini ma saini chunani ini fwa laka tiki rai,’ wosini o hima sembe fisi ri hambwa nambwe ri inaka ki ete ri sawewa, ‘Do mwanji ahi mwe naha o sukwakonda,’ wowa, mwe naha ki kunu a sawendau, apa mwaꞌambwe o hima sawero hinga o sukwakonda. e+C Wowani Jisas mwanji wasa ete ya wunu sawe, “E, hima fori sembe Gotri ni mwe naha hasini, !*; Pita injele o bwasiro mwanji tini hambwani ya ri sawe, “Ondiyakandiyandau hima, ma hei. Injele walambe i ki mi sawesiro me oti apa rikaꞌaihiro.” *)M Wosini lindanawani nurumbumbwa ya wu i. Wu indani wu heiwani o me, hi ti fik, ya rikaꞌaisinda. Ele minga ga nanji, talitapa hinga tinda ete rikaꞌairo. /(W Wosini hunduya iwani Jisas ga ri himache lenga Jerusalem andosini ya wu i. Hima fori sembe mwe naha hasini Gotri ni ete uchahambwandano ti apa mwaꞌambwe ri torono @'y Wosiwani ele puris hima laka le, Gotri lo mwanji hambwandau hima le o tini ya wu mendi. Wu mendisini rini yewa ri hano numbo tini ya wu wakinda. Hinde wowani, kale hiꞌucha hima Jisas ni wu akindaro. Ele himiyama hurahama hinga Jisas ri mwanji ni wu mendini wu apapanandawani o tini heikoni wu akindaro. &! O hinga ri wosini wunu ondiyakandiyani ya ri sawe, “Gotri chengi tiki ete sawesindau, ‘Aka ahi tini ka hinga wu uchano: Dele nuwe pe hima hinga Gotri ni weseꞌano aka.’ Wowani mina. Do Gotri aka ku wondau sumbu keke hili ya hima leto yanindau michi hinga.” %{ Wosini Jisas ya wungwa jindau mwaꞌambwe leni toroni Gotri aka laka we tiki ini raꞌaindau o tini minambwe ya ri na. !$; Wosini wu ini Jerusalem ko tiki ya wu raru. Wu rarusini Jisas ini Gotri aka laka we tiki raruni ya mwaꞌambwe keke wungwa jindaro hima leni kwambu tiki sawendawani sirani ya wu inda. Wondawani Gotri aka laka takisi ya ha kinani tandau hima leni silifa ya ni anaha anahandau hima ele i tei ga ele apwenumwa ki ya wungwa jindaro hima lei linindau tei mwaꞌambwe lenga toroni sahumwani ya ri rumbwenda. R# Wowani Jisas o me ni ya ri sawe, “Apa do me mwe ai wa kei. Minambwe naha.” Ete wowani ele ri himache o tini ya wu mendi. Jisas Gotri aka laka ki ya tau miyafo randau hima leni sawewani sirani iro E"
Wowani kwai hinga ri maꞌaini heiwani me hi fo ti, fik, o tini ri heiwani minga miyafo naha gwarosinda. O hinga ri heisini mwe wasino nani hei ki takai ya ri i. Ri ini me mu tiki ya ri raru. Wosini ri heiwani o me mwe wa nambwe. Mina. Minga naha tumbwa ya da. Hinde wowani, o me mwe wanda nambwe gisi tiki ri iro. f!E Wosini dani ini lindanawani Betani wu andosini wu tandani Jisas iche tinga ya rini ha. R Wondawani Jisas Jerusalem ko ki ya ri raru. Wosini Gotri aka laka ki ri rarusini ele mwaꞌambwe hinga ri maꞌaikaꞌaini ya ri hei. Wondawani nika ti ya rai. Ete wowani ele ri tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi himache rihi rani ya wu i, Betani ko tokwe. Jisas me fo, hi ti fik, o tini ete sawero, “Apa mwe wa kei”
Gotri nui metele Defit ni bwasiro apa do tandau nunu aulino Apukolaka rini ga Gotri kwambu ti sa ete da. Gotri hi tini ma ku rasai!” g G Ete wondawani mwaseni indau himiyama hurahama le, jepi jepi indau himiyama hurahama le ka hinga ya uchani sawenda,“Gotri ni ma ku eripeꞌaripe. Apukolaka hi tiki tandau do hima ni Gotri kwambu ti sa rini ha. 3 _ Wosiwani ele hima miyafo wui nikaꞌari ti numbo tiki wu yeto yeto ya wu inda. Wondawani hima fwele tau tokwe wu ini me tali le wu se se ratani numbo tiki ya wu owenda. M Wosini o dongi Jisas tambwa ya fi rata. Fi ratasini heiye tiki fi soꞌoiro fi nikaꞌari ti fi dangosini o dongi tenge ki Jisas liti kinani ya fi yeto. Wowani Jisas rauni o tenge ki ya ri liti. w Ete wowani Jisas fini sawero hingambwa ya fi sawe. O hinga fi sawewani ele hima fini ohounawani o dongi ya fi hungo. kO Fi hungondawani takai enindaro hima ele to ya fini sawe, “Hinde wo ki o dongi ki hungondau?” Wowani ya fi i. Fi ini fi heiwani dongi foti aka duwa fotiki wu injisiwani numbo gamba tiki ya eninda. Wowani o tini ya fi hungo. G E, ki hungondawa hima fori ete kini sawewa, ‘Hinde wowani o hinga ki wondau?’ wowa ka hinga ma ki sawe, ‘Apukolaka ahaꞌa mwaꞌambwe ki tau chele. Wosini metengei ai ratano.” ’ Fi ikowani ya fini sawe, “Ma ki ini o ko ki maꞌaini ki heindau ki ma ki raru. O ko ki ki raruwa omwe laka fo, hi ti dongi, injisiwani dau o tini metengei o ki heikonda. Hima fori o dongi tenge ki liti nambwe. O apambwa sairo dongi ki hungosini ma ki ani rata. E Wosini Jerusalem ko ti takai hinga dawani Olif kimba alase tiki dau Betefasi ko tinga Betani ko tinga ya wu takai. Wosini Jisas ri himache fisi pini wu ino mapwa tokwe humbwewani ya fi i. q[
4Wowani Jisas ya rini sawe, “Apa ma i. Ani ni sembe mi haro keke kipe mini wosihiro.” O hinga wowani metengei ete miya rihi ti kipe ya rini wosi. Wowani miya rihi apa ya ri heiu. Wosini Jisas ni numbo tiki sirinani ya ri i.<q
3Ri iwani Jisas ya rini sawe, “Mi okokona ti, hinde hinga mini a wosi ki?” Wowani o miya sasindau hima ete ya rini sawe, “Ondiyakandiyandau hima! Ai a maꞌaikaꞌai ki.” mS
2Wowani heiye tiki soꞌoiro nikaꞌari rihi rawakasini metengei ete ri etini Jisas tambwa ya ri i. M
1Wowani Jisas tani etisini ya ri sawe, “Ma rini ku uchawa sa ta.” O hinga sawewani miya sasindau hima o rini uchani ya wu sawe, “Sembe mihi kipe sa i. Apa mini ma sai. Rini mini uchanda.” A{
0Wowani ele hima mwanji kwambu tiki ya rini sawe, “Mini ma gaina.” O hinga wu sawewani hapa tinga ete ya ri ai ucha, “King apukolaka Defit che. Ani keke mi woni ma ani okula.” 9k
/Wondani ka hinga ya ri mendisi, Nasaret pe Jisas o tanda. Wosiwani hapa tinga ri uchani ya ri sawe, “Jisas, king apukolaka Defit che. Mini ani keke mi woni ma ani okula.” 2]
.Wosini wunu Jeriko ko tokwe ya wu i. Dani ini Jeriko andosini ya ri ai i. Ele ri himache ga ele himiyama hurahama ga rini ga ya wu i. Wondawani miya sasindau hima fori, ri hi Batimiyas, Timiyas che, rini numbo gamba tiki linindani ele himiyama hurahama ni ya mwaꞌambwe keke wunu uchandau. )
-Hinde wowani, dori Hima ri Che dohaꞌa nuwe ki taro ti, hima to rini okula ki ri ta nambwe. Mina. Rini ele himiyama hurahama keke ri hima tape ri ohumbwesini wunu okulani himamwale ako wunu hasini ai wunu rata ki ri taro.” Jisas miya sasindau hima forini kipe wosiro k
O
,E, hima fori kui nindo tiki mwaseni apukolaka fo hinga da kinawa, rini kui tako ki sa ete ri da. % C
+Woro ka sumbu hinga ti apa kui nindo tiki da hinga. Mina. Hima fori kui nindo tiki apukolaka hinga da kinawa, o hinga rini kui tau ra himache hinga sa da. | q
*Wowani Jisas wunu uchawani rini tambwa ya wu ta. Wosiwani ya wunu ri sawe, “Kunu ku hambwandau, kale ko aulindau hima laka, wunu kwambu chele, wui ko pe hima leni wu yititakichandau. Wondani wui apukolaka le kwambu naha tiki wunu aulindau.
~~}||P{ozyyxww6vu+ttSsrr/qqLpoo mmxml]l*kOjihh
ffXeddWcZba;`__,^]]\Q[ZZxYY+XXVVCUU!T]SRR:QPPOOQNMMLKKXJJHHH'GFECCABAAw@@[??N>==<; :: 9j87x66@5o43211I00/F.T-,X+]*e))q(('& %>$#o"! Y z"8S~u
B c
*c O:Mina. Rini o inaka hinga ri hanjaꞌaisini hima minde hinga ri sirani nimba hima fori tau ra himache hinga naha ri daro. }Ns:Rini Gotri mwe naha ri daro, woro rini Gotri mwe naha ri daro sumbu ni ete ri toronambusi kinani ri hambwa nambwe. ]M3:Kunu kui inaka ti Kurais Jisas torosiro inaka hingambwa ma ku torosini ku da. CL:Wondani kui mwaꞌambwe naha tumbwa apa ku aulinda kei. Mina. Ele biya hima i mwaꞌambwe okwe ma ku aulindani ku da. Kurais rinjenga hi rihi ti ri rakaisiwani Gotri hi rihi ai rasairo 5Kc:Kunu apa kunjenga ku hambwandani gamboni hi kuhi tini ku rasainda kei. Mina. Kunu ele hima i tako tokwe ma ku dasini ele hima ni kunu ni dikindau hima hinga ma ku hambwa. J:O keke kale sumbu ma ku ani wosiwa eripeꞌaripe sumbu ti ai sembe ki sukwani sa tale. Kunu inaka funda naha ma ku hambwandani hima keke wo sumbu ti o hingambwa ma ku torosi. Wondani kunu sembe funda naha ki ku owesini tau funda numbwa ma ku randa. /I Y:Ani hambwawani kui sembe tiki Kurais kwambu omwesika ti ku torosindau. E, Kurais hima keke wo sumbu ti ku torosini sembe wahapi tiki ku dau. Ani hambwawani kunu Gotri Himamwale kipe ga sembe funda ku owesini ku ichiꞌuchandau. E, kunu sembe kuhi ti ele hima keke ku woni wunu ni ku okulandau. LH : E, imbihumbwa kui miyache ki ku ani heindawani au ti ani anayendaro, woro apa ku ai mendiwani ani o au ete ani anayendau. Kunu okwe o au funda numbwa nu anaye ki ani ga funda ku etisini dau.PG : Gotri Kurais tau tini ku ra kinani sumbu kipe naha tini kunu ri haro. Woro Kurais ni sembe ku handau sumbu numbwa kunu ri ha nambwe. Mina. Ri hi ti keke amwaka ku mendino sumbu ti okwe kunu ri haro. ?F y: Ani ai okokona ti, ele kui miho hima sumbu fwele kunu wosiwa ku aki nambwe ku da ki. E, ku aki nambwe kwambu tiki ku etiwa, ka sumbu hinga tini o ku mekusikonda: Wunu wu raiwa walambe naha fiya wunu ikondau. Wondawa kunu ku dikiwa Gotri ai kunu raꞌaikonda. Woro ele sumbu hinga tinda Gotri kumbwa sukwandau. [E 1:Woro kui ichiꞌucha ti, Kurais mwanji kipe ti sawero hingambwa naha ma ku ichiꞌucha. Wondawa a tani kunu ani heinoꞌo, nimba mwanji suwa tumbwa a mendino, ani ai okokona ti, kunu sembe funda naha ki ku owesini inaka funda naha ki ku hambwasini Gotri mwanji kipe ni sembe handau sumbu ti omwesika i kinani tau kwambu ku randa ki. 9D m:O hinga ti nawa, kunu tambwa ani ai takonda, wowa ani keke ku eripeni Jisas Kurais hi ti wu rasai ki. Filipai pe sembe ha hima le Pol ga kwambu ki wu etisini au ti sa wu anaye BC :Ani o sumbu hinga ni sembe kwambu naha ki ani hasini ani hambwandau, ani kunu ga ete a dani kui sembe ha sumbu ti kwambu tiki ku etisini ku eripe kinani tau a rani kunu ani okulandano. YB -:Woro do nuwe ki ete a dani kunu ani okulano sumbu ti kunu keke funda kipe naha. &A G:E, ka numbo fisi hinga inaka ahi ki ani hambwandau. Ani ai okokona ti do nuwe ani andosini ani ini Kurais ga funda a da ki. O sumbu to funda ete dikisindau. @ :Woro sumbwe ete a dawa himiyama hurahama miyafo naha wunu ani okulakondau. O keke so numbo ni a sirinano, ani a hikisandau. !? =:Ei, inaka ahi ki ka hinga ani hambwandau: Ani ha nambwe sumbwe a dawa, oti Kurais ga ete a dau. E, ani hawa oti mwaꞌambwe kipe naha ti a toro sindau. x> k:Ani ai okokona naha ti, e, a wosi kinani gisi gisi inaka au ani saindau sumbu ti ka hinga: Ani apa Kurais keke huruhumba ani hei hinga, mina. Ani ani aki hinga Gotri mwanji ti imbihumbwa a wosindaro hingambwa apa okwe o hingambwa amwei naha a sawendani, sumbwe a danoꞌo ani hano, ele sumbu hinga ai hima tape ki a wosindau ti Kurais ri hi numbwa ete a rasainda ki. i= M:Ani ka tini ani hambwasindau: Kunu ani okula ki Gotri ni ku uchahambwandawani Jisas Kurais ri Himamwale kipe okwe ete ani okulandau. O keke ka sumbu hinga ani ki sukwaro ti, Gotri ani okulasiwa kipe tumbwa o a dakonda. < :Woro sa biya apu da. Ele sumbu hinga wu wosindau ti, nimba gamboꞌo, mwe nahaꞌa, oti Kurais mwanji tumbwa wu bwandau. Woro o keke ani eripendau. Mwe naha, ani eripeꞌaripe ahi ti sumbwe naha ki ani eripekondau. Ani hanoꞌo, a danoꞌo, Kurais ga ete a dau n; W:Woro hima ba fwele wui hi tini omwesika rasai kinani Kurais mwanji ti wu bwandau. O tau hinga wu randau ti, inaka kipe wu hambwasini wu randa nambwe. Mina. Wunu do kalapus ki a dawani nomo gamwe tinga wu ani ai ha ki wu bwandau. s: a:Kale inaka kipe ki Kurais mwanji bwandau hima le wunu wu hambwandau, ani do a dau ti Gotri ri mwanji mu mwe tini amwei a meku kinani ri ani esisiwani a dau. Wondani wunu ani keke wu woni ai wa tiki Gotri mwanji kipe ni ele wu bwanda. Q9 :Mwe naha, hima fwele ai hi ti keke sembe amwaka wu ani andawani, hi ahi tini wu rakai kinani Kurais mwanji tini wu bwandau. Woro hima fwele wunu inaka kipe naha ki Kurais mwanji tini wu bwandau. a8 =:Woro apa Apukolaka ni sembe haro hiparakambwe miyafo naha kalapus ki a dau keke wunu sembe ha sumbu wuhi ti kwambu tiki wu etisindau. Wondani aki sumbu ti wu hanjaꞌaisini Gotri mwanji ti kwambu naha ki wu bwandau. 7 :
Woro king Sisa aka tini aulindau au anaye hima lenga, e, hima ba fwele okwe wundo kalapus ki Kurais hi ti keke a dau ti wu hambwasindau. G6 : Ai hiparakambwe le, ka tini ma ku hambwa: Do ani ki sukwaro sumbu ti, Gotri mwanji kipe ni bwano tau tini ichaki nambwe, mina. Oti nimba ri mwanji kipe ti omwesika i kinani ani wosiro. e5 E: Wosiwa Jisas Kurais kumbwa tandau sumbu kipe ti kunu ki ete talesiwa ku dasiwa o sumbu to Gotri ni hi omwesika naha rini hasiwa hi rihi tini ku rasainda ki. Pol kalapus ki ri daro ti, Gotri mwanji kipe tau ni ri okularo 4 3:
Wondawa apa ele sumbu nindo ki sumbu kipe naha tini ku kilisini o ku hambwakonda, wosiwa Kurais ri gisi ki kunu apa kipe naha halayasini ku da ki. F3 : Wondani ani kunu keke Gotri ni ka hinga ani uchahambwandau: O kui hima keke wo sumbu ti hambwa mwe naha tinga kipe naha kilindau sumbu tinga kunu ki omwesika naha sa sukwa sukwa inda. 2 #:Gotri miya naha ki mwanji mwe naha o kunu a sawenda: Kurais Jisas i hima keke wo sumbu ti ani ki sukwawani kunu ani hei kinani a wofundau. D1 :Woro ka inaka hinga ti kunu ni ani hambwandau ti kipe naha. Hinde wowani, kunu tinda ete kalapus ki do a dau gisi tiki, e, Gotri mwanji kipe tini a bwarakarani mwanji mu mwe tini a mekundaro gisi okwe ani ga funda ku etisini do Gotri hima keke wo tau ni ku randawani inaka ahi tiki kunu naha ni ete ani hambwandau. *0 O:Woro ani ka tini sembe mwe naha ani hasindau: Gotri kunu ki tau kipe naha rasaini ri raro ti, o ete ri ra rawa i ini Jisas Kurais gisi rihi kumbwa o ambwekonda. / 5:Hinde wowani, metengei naha Gotri mwanji kipe tau ku ani okularo gisi ki ku ambwesini o tau numbwa funda ku ra ra ku ta tani apa ya o ete ku randa. y. m:Ani kunu keke Gotri ni ani uchahambwandau gisi hinga tinda ete, eripeꞌaripe tinga rini ni ani uchahambwandau. a- =:Ani kunu ni ani hambwandau gisi hinga tinda ete Gotri ni kunu keke a weseꞌandau. , ):Woro nui Yapai Gotri ga nui Apukolaka ri Jisas Kurais ga findo kunu keke woni fi sembe wahapi ti o kunu fi hasikonda. Pol Gotri ni weseꞌaro x+ m:Sini Pol hima pi Timoti, Kurais Jisas tau ra himache, woro Filipai ko pe himiyama hurahama le Kurais Jisas ni sembe hasini sirinandau hima lenga, sios aulindau hima lenga, e, ele Gotri tau randau himache lenga do chengi kunu ni si kaindau. \* 3Apukolaka Jisas Kurais hima keke wo sumbu rihi ti himamwale kuhi ga o da.e) ETau funda nu randau nau ahi le, Mak, Arisutakas, Dimas, e, Luk, wunu okwe mini weseꞌanda. `( ;Epafuras mini weseꞌanda. Rini ani ga Jisas Kurais hi keke kalapus funda si dau. \' 3Woro ani mwanji fonga do da. Ani hambwanda, Gotri kui uchahambwa ti ri mendisini kunu tambwa o ri ai ani rumbwekodna. O keke a tani mini ga a da ki aka tipa foti ma ani otokunasi. Weseꞌandau mwanji tipa fwele & Ani do chengi mini a kaindau ti, sembe kwambu naha ki ani hasini ka ani hambwandau: Mini ai mwanji ni o mi sirinakonda. Ani hambwanda, dele a sawendau sumbu ni mi dikisini mini ga sumbu kipe naha tini mi ani wosiwa kipe naha tumbwa sukwakondau. H% Ei, ai hiparakambwe ri, Apukolaka ni mi hambwasini sembe ahi ki wahapi sumbu foti ma ani wosi. Hinde wowani, sini Kurais himache hinga si dau. Sembe ahi wahapino sumbu kipe foti ma ani wosi. 3$ aAni Pol, do chengi a kaindau ti, ai tapa naha ki ka hinga a kaindau. Ani anjenga mini ri wosiro sumbu wasa rihi ya ti mini ani hani a rumbwekonda. Mwe naha. Mwaꞌambwe nimba ani ki mi raꞌairo o da, oti sembe mi hasini mi tororo himamwale mihi. Woro sa biya da, ani apa o tini mini a sawe hinga! # #E, kapwa sumbu fo mini ri wosiroꞌo, e, mwaꞌambwe fo mini ki nimba ri raꞌairo ti nawa, hi rihi ti ma hanjaꞌaisini hi ahi ki ma kai. >" wO keke, Jisas Kurais tau ni si randau ki ani ni mi nau minde naha hinga mi hambwawa, ani ni mi rakaruni mi enepeno hinga Onisimas ni ma ai raꞌaini o sumbu hingambwa ma wosi. ! 'Apa rini hima i tau ra himache tumbwa ri da nambwe. Mina. O sumbu ni ri dikisini apa rini nu okokonandau nui hiparakambwe hinga ri waꞌaihiro. Mwe naha, anjenga ai hiparakambwe mwe naha hinga rini ani hambwasini inaka ahi ti rini kekembwa ete a wondau. Woro mini okwe Apukolaka hi ki mi tau ra himache tumbwa mina, mi hiparakambwe fori hinga mi ete rini hambwasini inaka mihi ti rini keke ma wo. s aAni hambwawani gisi faiche mini haraꞌairo ti, mi ai rini mi ratawa gisi gisi mini ga ete ri da ki. / YWoro, do mwanji ni mi ohouna nambwe nawa, apa rini a torosi hinga. Apa mini ani ekichasi hinga. Mina. Ai okokona ti, o sumbu kipe mihi, mi okokona kumbwa mi wosi ki. * O
Ani Gotri mwanji ti a bwani ani iwani kalapus tiki do wu ani rawaruro ti, do gisi ki Onisimas a torosiwa ani ga dani ani okulani mi wa ki kalapus tiki si da ki. k Q Woro apa mini tambwa rini a rumbwewani o ai inda. Wondawani himamwale ahi ti rini ga o inda. Imbihumbwa mini ri okulani tau kipe foti ri ra nambwe. Woro apa mini ga ani ga nunu ri okulani tau kipe fo ri ra sindau. t c
Woro ando mini ani uchani ka hinga mwanji awari ki mini a sawendau: Mini ai che ri Onisimas ni kipe ma hambwa. Hinde wowani, kalapus tiki a dasini sembe ha sumbu ti rini ani ondiyakandiyawani rini ai che minde naha hinga ri waꞌairo. w i Woro o hinga a wosi hinga. Hinde wowani, hima keke wo sumbu ti sini ki dau, o keke mwanji wahapi ki usariche mini a sawendau. Mwe naha, ani Pol, ani mekupu hima naha, woro ani Kurais Jisas tau keke kalapus tiki wu ani rawarusiwani a dau. < sO keke ani inaka ahi foti ka hinga ani hambwa: Mwe naha, sumbu kipe fo mi wosino sumbu foti ya dau. Woro Kurais hi ki mwanji kwambu tiki mini a sawendiriwa do sumbu mi wono. 8 kMwe naha, ai hiparakambwe ri, mini ele Gotri himiyama hurahama hinga tinda ete wunu keke mi wondau, woro o sumbu mi wosindau ti keke sembe wuhi le wunu mi okulandau. O keke ani walefo ani eripeꞌaripeni sembe ahi ti kipe naha wahapisini ya dau. Failimon Onisimas ni ri hiparakambwe hinga sa ai ri rata n WO keke Gotri ni ani uchahambwanda, wowa sembe ha sumbu mihi oti nunu sembe ha himako ga tau funda nu rawa hambwa kipe naha ti sa mini hawa ele mwaꞌambwe kipe hinga tinda Kurais ki nu torosindau leni amwei nunu ga mi hambwa ki. 9 mHinde wowani, a mendiwani hi mihi ti wu uchani ete wu sawendau, mini Gotri himiyama hurahama le keke funda ete mi wondani Apukolaka Jisas numbwa sembe mwe naha ki mi hasindau. }Ani Gotri ni ani uchahambwandau gisi ki duwe duwe mini ni ani ai ani hambwasini Gotri ni mini keke a weseꞌandau. = uNui Yapai Gotri ga nui Apukolaka Jisas Kurais ga kunu keke fi woni sembe wahapi ti kunu hasiwa kipe tumbwa o ete ku dakonda. Failimon Apukolaka ni sembe mwe naha ri hasindau.
E, nui kahaiche Apiya, nui au anaye hima fori Akipas, e, mi aka ki funda ku waundau sios hima le okwe kunu ni do chengi si kaindau. Z 1Ani Pol, ani Kurais Jisas tau keke kalapus tiki wu ani rawarusiwani a dau, woro ani ga nui hiparakambwe ri, Timoti, ga mini Failimon, sini ga tau funda nu randau si nau minde naha ni do chengi mini si kaindau. !;Ete wosiwani ele ri himache wu ini o ri mwanji kipe naha ele mapwa tokwe hinga tinda ya wu sawenda. Wondawani Apukolaka wunu ga tau funda wu randawani wui nindo ki sumbu kwambu naha miyafo sirandawani ele hima o tini wu heindani Jisas ri mwanji ni mwe naha ya wu hambwanda.]!;Apukolaka Jisas mwanji ti o hinga wunu ri haꞌi hatasiwanimbwa Gotri hewen ko tokwe ya rini rakau. Wosiwani Gotri tapa mama tokwe ya ri lininda. iKEte wondani ele kapwa hopo tapa tiki wu torondani Saya wosiro uku ti wu asini hinde apa wu ha kumbwa. Wondani tapa wuhi ti hahungondau hima ni wu torowa, ori hima kipe ai wosino.” Gotri hewen ko tokwe Jisas ni ai rakauro MAni ni sembe haro hima le wui tapa ki, apa Gotri sumbu kwambu naha ri wosikonda. Hi ahi ki apa himamwale kapwa leni wu rani wu rumbweno. Wondani wu bwanda nambwe mwanji anandi hinga ni wu bwano. &
EHima fori sembe ri hasiwa uku rini yasino ti, ori apa Gotri rihi nani rini raꞌaino. E, hima fori sembe ha nambwe nawa, ori apa Gotri rini sawewa humbuno.
Wowani ya ri sawe, “Do nuwe pe ele mapwa ele mapwa tokwe ma ku ini ai mwanji kipe ti ele hima ni tinda ma ku sawewa sa mendi. V %Ete wosiwanumbwa dani ini ele ri tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi funda himache rihi a ti wu andawani, Jisas o wui mu tiki ya ri sukwa. Wosini sembe wuhi ti wu ha nambwe, emendiki naha ete daro keke kwambu tiki ya wunu ri sawe. Hinde wowani, kale himiyama hurahama ai sairo Jisas ni heisini tani sawewani sembe ti wu ha nambwe.
!
Wosiwani fi ai fi tani ele ri himache leni fi sawewani fini ni sembe ti wu ha nambwe. Jisas ri himache leni ri mwanji bwano tau wunu haro Wosiwani dani ini ri himache fisi ko laka fi andosini ya fi i. Fi indawani Jisas tape ba fo hinga sirasini fi mu tiki ya ri sukwa. “Jisas rini kwambu ga dau. Rini ani heiro!” Wowani o mwanji wu mendini sembe wu ha nambwe. Himache fisi Jisas ni numbo tiki heiro
Wasiwani Mariya, Jisas ga ichiꞌuchandaro hima le sembe wuhi nomo ini wu ichakandawani, wunu tambwa ti ini ya wunu ti sawe, mS Apambwa ya lindanakowani mwaseni sairo gisi Sande, Jisas ya ai sai. Wosini metengei Makitala pe Mariya tambwa ya sira. Injelembwa Jisas o humwe ni ri okulani tini ga daro himamwale kapwa tapaꞌangi hatachi fisi rani humbwero. oWWowani ele humwe rikirikinandani sembe wuhi ete wu apapanani hoko tokwe wu sirani wu akini namani ya wu i. Wu ini numbo tiki hima foni mwanji fo wu sawe nambwe. Hinde wowani, o wu akindaro. Makitala pe Mariya Jisas ni heiro ;oKu ini ri himache lenga Pita ga ma wunu ku sawe, Rini mwaseni Galili mapwa tokwe o inda. Apaꞌichai Galili mapwa ki o rini ku heikonda, injelembwa kunu ri sawero hingambwa.” ^5Wowani wunu ni ya ri sawe, “Kunu apa apapana kei. Ani ani hambwanda, kunu me yapweke tiki yero Nasaret pe Jisas ni ku wakindau. Woro rini ai sairo. Ahaꞌa ki da nambwe. Ma hei, o rini eini siro michi ti! &EWosini matimat ki wu raruni wu heiwani hima wapa fori nikaꞌari hime wamwa tini soꞌoisini tapa mama tokwe ya lininda. Rini wu heikoni ete ya wu apapana. Wowani miya wu misini wu heiwani humokuto o matimat sopu ki da nambwe, mina. O humokuto omwesika hima foto dukwelewani rairo. ~ uWondani wunjenga ya wu anambwa anambwanda, “Namoto nunu okulani do humokuto beiye sopu ki dau dukwelewa raino?” Y+Wosini apambwa lindanakowani, mwaseni sairo gisi Sande, matimat tokwe ya wu i. <~ sWosiwani himati gisi ini humbusiwani Makitala pe Mariya ga Jemis nuwai, Mariya, ga Salomi ga haro hima i dinga tini hindino kuwa kipe uku ya wu ra, Jisas tape ki wu hindi kinani. p}Y/Wondawani Mariya Makitala ga Josis nuwai, Mariya, ga fi dani Jisas ni siro michi ni ya fi heinda.|.Wosiwani Josep nikaꞌari wamwa fo ya ri ra. Wosini Jisas hima tape dinga ri rasikani nikaꞌari wamwa o ki rini gwarosini humokuto laka ki gosiro sopu tiki ya rini eini si. Wosini Josep humokuto beiye foti dukwele dukwele ri ratani o humokuto sopu ya ri ichaki. ?{y-Ete wowani ei ri nawani Pailat Josep ni ya ri ohouna. 4za,Ete wowani Pailat wohambwakahambwani ya ri sawe, “Wo, kari hahiroꞌo?” Wosini au anaye hima i apukolaka ni uchawani tawani ya ri sili, “Jisas hahiroꞌo, mina?” @yy*Icheki hinga Juta hima kupu lei himati gisi sukwakondawani apa hinga ele mwaꞌambwe hinga ya wu otokunanda. Woro ka gisi hunduya, Arimatiya pe hima fo, Josep, ya ta. Rini Jutiya pe kanisol hima laka fo, hi rihi ti kipe naha. Rini okwe Gotri kwambu hima i sembe aulindau ti do nuwe ki sirano tini nikisindau. Wosini Josep ri aki nambwe ri ini ri raruni Pailat mu tiki ya ri eti. Ri etisini Pailat ni Jisas hima tape keke ya ri sili. zxm)Imbihumbwa Jisas Galili mapwa ki dawani kale humwe namili rini wu sirinandani tau rini wu okulandaro. Wondawani humwe miyafo o hingambwa wu wondani Jisas ga Jerusalem ko ki wu rarusini wu daro. Jisas tape ti humokuto sopu tiki wu eini siro Iw (Wondawani humwe fwele apahime hinga wu enindani ele sumbu ni ya wu heinda. Wui nindo tiki humwe foti Mariya Makitala, foti Mariya, Jemis hi tipa ga Josis ga fi nuwai, humwe foti Salomi. v/'Jisas ri hawani au anaye hima lei apukolaka Jisas mu tiki enindaro ti, ri haro sumbu ri heisini ya ri sawe, “Mwe naha, dori hima Gotri Che.” |uq&Wowani o gisi naha ki Gotri aka laka we ki dau nikaꞌari laka foti alase naha ki lefeheni tokwe tokwe ya i. 6tg%Ete wowani Jisas au laka ri gikoni ya ri ha. s9$Wowani hima fori namani ini uku raundau sopu chele mwaꞌambwe foti uku fo hi ti, waini, awani fu naha, o ki rawaisini rasukwani suwa kumbo tiki opakaisini Jisas a kinani ya rini ha. Wosini ya ri sawe, “Waya, nu nikisifuni pwe, apa Ilaicha rini numwani rasikanoꞌo, mina?” ~ru#Ete wowani takai naha enindaro hima fwele o mwanji wu mendini ya wu sawe, “Ma mendi, kari Ilaicha ni uchandau.” Pq"Wowani o gisi kumbwa Jisas hapa tinga uchani ri mwanji tiki ya ri sawe, “Eloi, Eloi, lamasapakutani?” O mwanji mu mwe ka hinga, “Ai Yapai Gotri! Ai Yapai Gotri! Hinde wowani mi ani andoro?”
p
!Wosiwani nika gondi, 12 kilok hinga, iwani hundu tani ele nuwe hinga tinda yohosini ete da dawani nika raini 3 kilok ya i. Eo Kurais, Isurel pe king apukolaka, ma sikawa nu heini pwe, sembe ti nu bwe ha.” Ete wondawani hima fisi Jisas ga me yapweke ki yero hima pi okwe Jisas ni ya fi saweholiyanda. Jisas haro On Wondawani kale puris hima laka le, Gotri lo mwanji hambwandau hima le wunu okwe ka hinga ya rini wu saweningitenginda, “Ori hima hima leni ri okulandaro. Woro rinjenga apa hinde ri okula kumbwa. Km Apa minjenga ma okulani, me yapweke tiki ma sikawa nu hei to!” Hl Wosiwani ele hima numbo ki wu ichiꞌuchandani mwa wuhi wu raꞌichiꞌuchandani ya rini saweholiyanda, “Sa! Ka Gotri aka laka lendosini gisi namili iwa ai rasaino hima ri mindoꞌo? 1k[ [Ele sumbu hinga sukwaro ti, Gotri chengi tiki kaisiro ka mwanji, “Rini ni kapwa hima leni hambwandau hinga wu hambwaro,” woro o mwanji hinga amwei naha sukwaro.] j-Wosini au woni hili yandaro hima fopi fisi okwe Jisas ga funda ya wu ye. Fori ri tapa mama tokwe wu yesini, fori ri tapa usanji tokwe ya wu ye. .iUWosini me tako fotiki Jisas ni wu kotimwondaro mwanji kairo tini me yapweke tiki kau wu yesiwani o da. Kairo mwanji ti ka hinga: Juta hima kupu lei king apukolaka. OhNika sukwani 9 kilok hinga iwani, me yapweke tiki rini wu yero. -gSEte wosini me yapweke tiki ya rini wu ye. Kini wu yesini ri nikaꞌari ni hisiwasi funda funda wu raꞌai kinani minga wu heisini ele nikaꞌari ni ya wu humwasi. f Wosini uku fo hi ti, waini, o ki uku kwe fo gutoro o tini Jisas ni ya wu ha, ri mendino amwaka okula kinani. Ete wowani Jisas a nambwe. e O hinga wosini Jisas ni wu ra ra michi fotiki ya wu i. O michi hi ti, Golikota, mwanji mu mwe ti ka hinga: Hima Mwa Hapa. LdWondawani hima fori, hi ti Saimon, rini Sairini pe hima, Alekisanda hima pi Rufus yapai, rindo ka ko laka tokwe raru ki tandawani Jisas i me yapweke ti ri kicha kinani ya rini wu ekichasi. Bc}O hinga rini wu saweningitengisini, o nikaꞌari naro wu dangosini ri nikaꞌari ni ai rini wu owesini me yapweke tiki rini ye kinani ya rini wu raꞌai. Jisas ni me yapweke tiki yero @byEte wosini suwa kumbo hinga tiki wu torosini mwa rihi tiki ya rini wu dininda. O hinga wosini sungwa rini yisindani ri mu tiki wu ombungwesini mwa ti rini ni ya wu rakai rasukwanda. haIWosini tapa wuhi ti wu rasaisini ya wu sawe, “Seꞌe! Juta hima kupu lei king apukolaka!” 3`_Wosini Jisas ni nikaꞌari naro foti ya rini wu soꞌoisi. Wosini kupulame foti wu ratani jangwe hinga wu balisini mwa rihi tiki king apukolaka hinga ya rini wu letisi. _/Wowani ele au anaye hima Jisas ni gapiman aka laka lengu tokwe wu raꞌaisini ele biya wui au anaye hima kupu fweleni wu uchawani ya wu ta. 3^_Ete wowani Pailat himiyama hurahama ele ni wui okokona ni ri sawesini Barapas ni ri andowani wunu tambwa ya ri i. Ri indawani Pailat sawewani Jisas ni raꞌaini tanambwasiwani au anaye hima lei tapa tenge tiki ya rini ha, me yapweke tiki rini ye kinani. Au anaye hima le Jisas ni saweningitengiro ?]wWowani Pailat ya wunu sawe, “Hinde wowani? Bwele kapwa sumbu tini ri woro keke?” O mwanji hinga ri bwakowani gamwe tinga uchani ya wu ai sawe, “Me yapweke tiki ma rini ye!” L\
Wowani wu ai uchani ya wu sawe, “Me yapweke tiki ma rini ye!” [7 Ete wondawani Pailat ya ai wunu sawe, “Dori hima, Juta hima kupu lei king apukolaka, o hi ki ku uchandau hima ni hinde hinga apa rini a wosino?” &ZE Wondawani puris hima laka leto ele himiyama hurahama leni sembe ya wu rasainda, wowa Pailat ni uchani wu sawewa Jisas mina, Barapas ni ri andowa ta kinani. Y}
Hinde wowani, rini ri hambwandaro, kale puris hima laka leto Jisas ni sembe amwaka wu ani rini kotimwo ki wu raꞌairo. X7 Wowani Pailat mwanji wasa ya wunu sawe, “Kui sembe ti hinde na hinga, ka Juta hima kupu lei king apukolaka ani andowa kunu tambwa i kinaniꞌi?” ,WQWosiwani ele himiyama hurahama wu tani Pailat ni uchani ya wu sawe, “Asama asama mi wosindau hinga o hingambwa kalapus hima fori apa ma haraꞌaiwa sa sira.” FVWoro ka gisi ki kalapus tiki daro hima fo, ri hi ti Barapas. Rindo hima fwelenga au wu saini gapiman hima fweleni wu yeni dinga ti wu wosiro. O sumbu keke wunu ga kalapus funda ri raruro. OUKa Pasofa gisi laka ki Juta hima kupu leto Pailat ni uchani ka hinga wu sawendau, “Nu okokonandau kalapus hima fori ma andowa sirani sa inda.” Wowani Pailat rini andowani sirani ya ri iu. #T?O hinga ri bwawani Jisas mwanji wasache fori ri bwa nambwe. Wowani Pailat inaka walefo ya ri hambwanda. Pailat Jisas ni me yapweke tiki ye kinani sawero S Ete wondawani Pailat ya rini ai sawe, “Ma mendi, kale wui mwanji au hinga mini yendau ti, mini ga mwanji wasa mi ai sawe hingaꞌa?” XR)Ete wowani ele puris hima laka le mwanji miyafo ki au hinga ya rini wu yenda. QWosiwani Pailat ya rini sili, “Mini Juta hima kupu lei king apukolakaꞌa?” Wowani Jisas ya sawe, “O mi bwanda to.” &P GWosiwani nurumbumbwa naha ele puris hima laka le, ko aulindau mekupu hima laka lenga Gotri lo mwanji hambwandau hima lenga Jutiya pe kanisol hima laka lenga funda wu wausini mwanji fo funda wu bwani ya wu mendi. Wosini Jisas ni seni kupu tiki wu injisini raꞌaini Pailat ni ya wu ha. ZO-HO hinga ri sawekowani metengei ete apwetoko ti numbo fisi ya gi. Ete wokowani Pita Jisas rini sawero mwanji o tini ya ri ai hambwa. Mwase Jisas ete rini sawero, “Apaꞌichai ai hi ti numbo namili mi yanisiwambwa apwetoko ti numbo fisi o gikonda.” Wosini Pita o tini ri ai hambwakoni sembe rihi ti kapwa naha iwani ya ri ichaka.=NsGWowani Pita mwanji kwambu tiki ya wunu sawe, “Funda mwe naha ki kunu a sawendau. Hinde nimba kunu a gambo kumbwa. Gotri ani heindau. Ku sawendau ori hima hi ti a hikisandau.” yMkFWowani Pita minambwe laka tumbwa ri ai nani ya ri sawe, “Mina, ani a hikisandau.” Da hinga woni enindau hima ele to Pita ni ya ai wu sawe, “Mwe naha, mini Jisas hima kupu fo. Mi mwanji gale nu mendiwani mini Galili pe hima hinga.” LEWowani o tau ra humwe ai tani ai rini ti heini bakitai enindau hima ele ni ya wunu ti sawe, “Dori hima, rini Jisas hima kupu fo.” IK DWowani Pita minambwe laka tumbwa ri nani ya ri sawe, “O mwanji hinga ti ani a hikisandau.” Ete wosini o aka laka michi fo tokwe ya ri i. Ri indawani apwetoko ti numbo funda ri ya ete gi. J1CTi tani Pita ni ti heiwani hi ti ya ri waruꞌunda. Wowani o humwe rini misisini ya ti sawe, “Mini okwe Nasaret ko pe hima Jisas ga mi daro.” IBEte wondawani Pita ini injisiro aka laka o ki kwai ya ri da. Ri dawani puris hima lei apukolaka ri tau ra humwe foti ya ti ta. H7AEte wosiwani hima fwele sungwa ti rini yisindani, nikaꞌari ti miyaningisopo rihi ki wu ichakisini tapa wu lemunjini wu ye ye ya wu sawe, “Ma sawe to! Namoto mini yendau?” Wosiwani ele apungwandai kicha himako rini ra ra isini ya rini yetape. Pita Jisas hi ni yaniro FG@Kunu ku mendihiro, rini Gotri ni saweholiyaro ti. Hinde ku hambwandau?” Ete wowani wunu tinda ete mwanji funda wu bwani wu mendisini ya wu sawe, “O ri kapwa sumbu keke ya sa ri ha.” fFE?Wowani o hima laka to Jisas rini Gotri hinga ri naro tini ri hambwafuni o ri soꞌoisindau nikaꞌari rihi lefehesini ya ri sawe, “Nunu apa hima fweleni nu ai uchawa wu tani ri sumbu fwele wu sawe hinga, mina. Yakito. @Ey>Wowani Jisas ya sawe, “Ani andombwa. Dori Hima ri Che kwambu naha dau Gotri tapa mama tokwe ri litisini dani ini niri wamwa tenge ki ri ai tano, o sumbu tini apa o ku heikonda.” FD=Ete wowani Jisas mwanji fo rini sawe nambwe. Takisopo dimisini ya ri da. Wowani o puris hima lei apukolaka to ete ya rini sili, “Mini Kurais, Gotri funda kipe naha, ri Cheꞌe, mina?” WC'<Wowani puris hima lei apukolaka ori to etisini hima i nindo tiki ini Jisas ni ya ri sawe, “Mini mwanji fori mi bwa hingaꞌa? Dele hima to nomo mini hano mwanji wu bwandau ti, mi hambwandauꞌu?” 0B[;Woro o wui mwanji okwe funda i nambwe. 4Aa:“Nunjenga nu mendiwani ete ri sawero, ‘Hima tapa ki kiro Gotri aka laka doti a lendosini gisi namili iwa hima to kinda nambwe Gotri aka foti ani ai a rasaino.” ’ `@99Wondawani hima fwele etisini Jisas ni amwaka ha kinani gamboni ka hinga ya wu bwanda, p?Y8Hinde wowani, mwanji wuhi ti funda i nambwe, o nimba rini wu ye kinani mwanji ti gamboni wu bwandaro. >37Wondawani kale puris hima laka lenga kanisol hima laka lenga wundo Jisas ni yeni sino numbo tini waki kinani hima fweleni uchani ya wu sawe, “Ma ku tani ri wosiro sumbu ti ku bwawa nu mendi.” Wowani wu tani wu bwa bwani, mina. Rini yeni sino numbo foti wu wakifuro. T=!6Ete wondawani Pita Jisas ni gumwa tokwe sirina sirina ri i ini puris hima lei apukolaka ri aka lengenumbo ti ri rarusini ele apungwandai kicha himako lenga ri linindani wunu ga hi ti ya ri waruꞌunda. R< 5Wosini Jisas ni rani puris hima lei apukolaka ri tambwa ya wu raꞌai. Wu raꞌaisiwani puris hima laka le, ko aulindau mekupu hima laka le, Gotri lo mwanji hambwandau hima le wu tani ya wu wau. ;4O hinga wu wosiwani o nikaꞌari wamwa laka ri andosini nimba nimba akini ya ri i. Kanisol hima laka lei mu tiki Jisas ni kotimworo :3Wondawani hima wapa fori nikaꞌari wamwa tumbwa injisini Jisas ni sirinani ya tanda. Ete wowani ya rini wu toronehei. V9%2Wowani ele ri himache rini andosini akini ya wu i. Hima wapa fori akini iro 48a1Gisi gisi Gotri aka laka ki a raruni ete kunu ani ondiyakandiyandaro. Wondawani ku ani toronambu nambwe. Woro Gotri chengi ki kaisiro sumbu apa amwei naha sukwakonda.” .7U0Ete wowani Jisas ya wunu sawe, “Gipi lenga kumbo lenga ku nangini ku ani toronambu kinani ku taroꞌo? Hima yeni hili yandau hima fo hinga ku ani hambwandauꞌu? 66e/Wowani wui nindo tiki takai naha enindau hima fori gipi rihi ri longoni puris hima lei apukolaka, ri tau ra himache forini ri yekoni wasamba ti ri yekutowani ya sika. H5 .Ete wokowani ele wui tapa tinda ete Jisas ni ya wu toronambu. 4 -Ete wowani Jutas metengei Jisas tambwa ri raruni ya ri sawe, “Ondiyakandiyandau hima.” Wokoni ya rini tumwatamwaꞌa. b3=,Jisas raꞌaini ele hima i tapa tenge tiki hano hima kari hambwa fo wunu hani ka hinga sawesiro, “A tumwatamwaꞌano hima mwe ri Jisas. Wowa ma rini ku toronambusini kipe ku hambwafwaꞌaini ma rini ku raꞌai.” !2;+Jisas o mwanji ni ete ri bwandawani, Jutas, Jisas himache fori, metengei ete ya ri ta. Hima miyafo okwe gipi lenga kumbo lenga wu toroni rini ga ya wu ta. Kale puris hima laka le, Gotri lo mwanji hambwandau hima le, ko aulindau mekupu hima laka le wunu rumbwewani ya wu ta. #1?*Ma ku sai. Wowa ya nu i. Ani raꞌaini ele hima i tapa tenge tiki ani hano hima ri apa tahiro.” Jutas Jisas ni rani au himako lei tapa tenge tiki haro w0g)Wosini numbo namili ri ai isini ri ai tani ri heini ya wunu ri sawe, “Kunu ete ku himatindani ku tukuyandauꞌu? Yakito. Gisi mwe naha ti takaihiro. Apa dori Hima ri Che raꞌaini kapwa sumbu wondau hima lei tapa tenge tiki o hakonda. #/?(Ete wosini ri ai tani ri heiwani ele ri himache ya wu ai tukuyanda. Hinde wowani, miya wuhi ti nomo naha. O keke Jisas ni saweno mwanji ti ya wu hikisa. x.i'Wosini ri ai ini metengei naha Gotri ni ri uchahambwaro hingambwa gumwa ki Gotri ni ya ri ai uchahambwa. 4-a&Kunu ku hambwafwaꞌaindani Gotri ni ma ku uchahambwanda, apa kunu simiyaneheino Saiten to tano keke. Mwe naha, inaka ti au saindawani talihapa tito yakinanda nambwe.” 9,k%Wosini Jisas ya ri ai i. Ri ini ri heiwani ri himache le tukuyahiro. Wowani Pita ni ya ri sawe, “Saimon, mini gisi faiche hinga mi dani mi hambwafwaꞌainda hingaꞌa? ]+3$Wosini ka hinga ya ri sawe, “Yapai, mindombwa ele sumbu hinga tinda mi wosindau. Ai okokona ti do amwaka ai sembe we ki a mendindau ti ma rumbwe. Woro ando ai inaka ti mina, mini mi inaka tumbwa ma sirina.” #*?#Wosini biya hinga ri ini, nuwe tiki ri raisini Gotri ni ya ri uchahambwa, Gotri rini okulawa ka sembe nomo miyafo ri mendindau amwa ti ini humbuno keke. )"Wowani ya wunu ri sawe, “Sembe ahi ti nomo naha. Apa ani ha sindau. Kunu ahaꞌa ki ma ku dasini ku hambwafwaꞌainda.” ( !Ete wosini Pita, Jemis, Jon wunu ni rani funda ya wu i. Wu indani sembe rihi ki nomo naha ri mendikoni ri hambwawani kapwa naha ti ya i. H' Ete wosini michi fotiki ya wu i, o michi mwe, hi ti, Gerisemani. Wosini Jisas ele ri himache ni ya ri sawe, “Kunu ahaꞌa ki ma ku linindawa ani o biya ki Gotri ni ani uchahambwa.” &) Wowani Pita kwambu tiki ya ri ai sawe, “Mini ga ani ga funda sini ye kinani wu hambwano gisi sukwawa, o gisi okwe hi mihi ti apa hinde a yani kumbwa.” Ete wowani ele ri himache okwe tinda o mwanji hingambwa ya wu bwa. Jisas Gerisemani michi ki Gotri ni uchahambwaro
; ;~}}5{qzz"wvv(ugttXs~rrXq8poonvmrlzkjihxgfed~cba`` _J^^6]v\z[ZYY&WWVVUU SiR.Q]PNNNLLtKJLIIOHHGF>EhDBA(@%>=<_;::88Q76544T21|/..,,,V*)(&%$##!j 6 NG=P T7(
B
V A; &REWoro mina. Mini hindamiya hinga mi dasini, hi naha hinga mi sira nambwe, tikiningo naha mi sira nambwe. O keke ai takisopo ki mini a taileni a rawakakonda. !Q;“ ‘Ele sumbu mi wosindau tinda ani hambwasindau. Mini tikiningo naha mina, e, hi naha mina. Woro ai okokona ti mini fo naha kumbwa mi da ki. GP“Mini leotisiya sios ni okulandau ensel o rini chengi mi kaini ka hinga ma rini sawe: ‘Ani ando Mwe Naha. Wosini Gotri mwanji kipe naha tumbwa a bwandani Gotri hi tini mwe naha ki a sawendau. Gotri ele mwaꞌambwe hinga wosiro ti, ele mwaꞌambwe mu naha ani ki dau. Worotito do mwanji mini ni a humbwendau: =Os
“ ‘Hima wasamba chele ti Gotri ri Himamwale ele sios hinga ni sawehambwandau mwanji ti wasamba yayanasini norukweni sa ri mendi!’ Leotisiya pe sios ni mwanji humbwero 'NG E, hima fori au anayendau sumbu ti ri dikiwa apa ai Gotri aka kipe naha ni geleyesindau worumbo hinga rini ani esisino. Wosiwa hoko tokwe apa hinde ri ai raru kumbwa. Minambwe naha. Ete ri dawa ai Gotri ri hi ga Gotri ko laka hi tinga o rini a kaisikonda. Gotri ko laka hi mwe ti, Jerusalem ako. Ko mwe ti Gotri to hewen ko ki ri otokunasindau tini ri rawakakondau. Wosini hi ako ahi ti okwe o rini o kaisikonda. YM+ Ani mini ki metengei naha a sukwakondau. O mwaꞌambwe mi torosindau ti, funda ete ma toronambusi. Apa hima fori mi rani mi dikiro keke Gotri ekikinasindau mwaꞌambwe mihi ti o mini leningini raꞌaikonda. 4La
Ele nomo mi kichani ani ni mi nikisinda ki mini a sawero ai mwanji ni mi torosini ete mi sirinandaro ti keke, mini ani aulindawa do nuwe ki dau himiyama hurahama leni simiyaneheino sumbu omwesika sukwano gisi ki sumbu fo mini ki hinde apa sukwa kumbwa, minambwe naha. Mini kipe tumbwa ete mi dano. &KE Kale Saiten hima kupu fwele mi hambwanda. Wunu ete wu sawendau, “Nunu Juta hima kupu fo,” woro wunu Juta hima kupu mina, nimba wu gambondau. Apa ma mendi, ele himako wunu a wosiwa wu tani mi seke mu ki takaini wu opulisinimbwa ya wu hambwakonda, ani mini keke a wondau hima naha.
J“ ‘Ele sumbu mi wosindau ti tinda ani hambwasindau. Woro ma hei. Mi miyaningisopo ki aka fo o a tukwasinda. Woro hima fori o tini hinde ri ai dimi kumbwa. Ani hambwanda, kwambuche mihi gamwe o ete dawani hi ahi ti mi yani nambwe o ete mi sirinanda. -IS“Mini Filatelifiya sios ni okulandau ensel o rini chengi fo mi kaini ka hinga ma rini sawe: ‘Ani kipe naha halayasini a dau hima, wosiwani ani sumbu mwe naha tini rasirandau hima naha. Andombwa Defit i ki a torosindau. O ki ki aka a tukwasiwa, hima fori hinde ri ai dimi kumbwa. Ete wosini o ki kumbwa aka ti ani ai dimisiwa, hima fori hinde ri ai tukwa kumbwa. Woro ori hima to dori mwanji mini a humbwendau: =Hs“ ‘Hima wasamba chele ti Gotri Himamwale ele sios hinga ni sawehambwandau mwanji ti wasamba yayanasini norukweni sa ri mendi!’ Filatelifiya pe sios ni mwanji humbwero !G;E, hima fori au anayendau sumbu ni ri dikiwa o nikaꞌari wamwa hinga ni rini a soꞌoisini, hi rihi ti himamwale ga dau chengi ki a kaisiro ti apa hinde ani ai somu kumbwa. Mina. Hi rihi ti ai Yapai miyaningisopo ki, e, ele ri ensel lei miyaningisopo ki amwei wunu a sawekonda. VF%Woro Satis sios kipe hima fwele nikaꞌari wuhi ti kisi rau nambwe ele da. Wunu nikaꞌari wamwa wu soꞌoisini ani ga wu ichiꞌuchandano. Hinde wowani, wunu hima kipe naha, o sumbu ni chikisini wu dau. 1E[O keke imbihumbwa ka Gotri mwanji mi mendini mi inaka ki mi torosiro tini mi ai hambwandani kapwa sumbu mihi gumwa mi sisini o mwanji ni ma ete sirinanda. E, tuku tipa mihi mi lekutoni mi sai nambwe ti nawa, mini tambwa hiliya hima hinga a tano. Woro a tano gisi oti hinde apa mi hambwa kumbwa. D+O keke kui tuku tipa ti ma ku hanjaꞌaisini saini ku wohambwakahambwanda. Wondani sembe ha sumbu kuhi fwele raikondau naha ele ni ma ku ai rasaini kwambu ki ku esi. Hinde wowani, ele sumbu mi wosindau ti, ani heiwani ai Gotri miyaningisopo ki kipe naha chikinda nambwe. (C K“Mini Satis sios ni okulandau ensel o rini chengi fo ma kaini ka hinga ma rini sawe: ‘Ani tapaꞌangi hatachi fisi Gotri ga randau himamwale ga tapaꞌangi hatachi fisi isangi lenga ai tapa ki a torosindau. Woroto do mwanji mini a humbwendau: “ ‘Ele sumbu mi wondau tinda ani hambwasindau. Ka hinga mini sawendau ti, dohaꞌa sios to Gotri Himamwale tinga randau, woro mina, himamwale wuhi tinda hasindau. B+ “ ‘Hima wasamba chele ti Gotri Himamwale ele sios hinga ni sawehambwandau mwanji ti wasamba yayanasini norukweni sa ri mendi!’OA Wosini nurumbu ki heindau utu laka hinga ti okwe o rini ani hakonda. @wWondani rindo aini kumbo ri torosini hima to hungwe waꞌai tini yehuwawani kapwache kapwache indau hinga wunu ri aulindano. Do tau rini ani hakondau ti, ai Yapai to ele himiyama hurahama ani auli kinani ri ani haro hingambwa rini ani hakondau. K?E, hima fori o au anaye sumbu ri dikisini ai sumbu ni ri sirinani ele gisi hinga ri humbuwa apa mekupu hima laka hinga rini ani esisiwa rindo ele nuwe ki dau himiyama hurahama ni ri aulindano. \>1Woro ele tau ku torosini ku randau ti, ete ku toronambusini ku randawa ani ai ta. ,=Q“ ‘Woro apa Taiyataira sios ki dau hima fweleni kunu a sawekondau. Kunu ka humwe ondiyakandiyaro sumbu ni ku sirinani, ka hinga wu sawendau, “Kapwatako naha ki yanisini dau Saiten mwanji” o tini ku toro nambwe. O keke apa kunu a sawendau, nomo fo hinde kunu ani ai ha kumbwa. i<KWondani ti che le okwe wunu a yeni a sikondau. Ete a wowambwa Gotri ni sembe haro hima ele wu hambwakonda, ani ele hima wui sembe ga wui inaka tinga tinda wunu a kilindau. Wosini kapwa sumbu wasa kuhi funda funda ani hano. ;Woro ma mendi! O humwe ni hahungo omwesika laka ga amwaka tinga o tini ani hakonda. Wosini tini ga kapwa sumbu wondaro hima le, okwe, o sumbu ni gumwa wu sisini sembe ani ni wu ha nambwe nawa, apa nomo ga amwaka omwesika laka tinga wunu ani ha sindau. P:Ani kapwa sumbu tihi ti gumwa ti sisini ani tambwa ti ai ta kinani gisi fwele o tini ani hanjaꞌaisinda. Wosiwani tini kapwa sumbu tihi gumwa ti sisini ani tambwa ti ai ti tano tini ti diyahandau. *9MWoro ani mwanji kwambu fo mini a sawekondau. Mi nindo ki ka humwe, Jesepel, ni nimba mi heindawani ele sumbu hinga ti wosindau. Ka humwe tinjenga ete ti sawendau, “Ani Gotri mwanji bwarakarandau humwe.” Woro tini ai tau ra himache leni kapwa sumbu ki wunu ti ondiyakandiyandawani hima i humwe sawe sumbu wu wosindani nimba gambo gotri ni haro anguꞌomwe ti wu andau. O sumbu hinga keke nimba wunu ti gambondau. 8{“ ‘Ani ele sumbu mi wosindau tinda ete ani hambwasindau. Ani ele hima keke mi woni hima leni mi okulandau sumbu ti, sembe mwe naha mi hasini ele ai tau mi randau sumbu ti, e, kwambu ki mi etisini ele nomo mi randau sumbu ti okwe ani hambwasindau. Metengei naha mi wondaro sumbu kipe tini dikisini apa kipe naha tumbwa ele sumbu ete mi wosindau ti ani hambwasindau. -7S“Mini Taiyataira sios ni okulandau ensel o rini chengi fori mi kaini ka hinga ma wunu sawe: ‘Ani Gotri Che mwe naha. Miya ahi ti hi tito kwambu naha ki okundani lilinandau hinga, e, seke ahi ti humokuto tusiwani wulangifwalangi naha sirandau hinga, woroto mwanji mini a humbwendau: 36_“ ‘Hima wasamba chele ti Gotri Himamwale ele sios hinga ni sawehambwandau mwanji ti wasamba ti yayanasini norukweni sa ri mendi. E, hima fori au anayendau sumbu ri dikiwa yanisini dau hewen ko kipe ahirahi ga humokuto wamwa fonga rini ani hano. O humokuto ki hima hambwanda nambwe hi ako foti a kaisiwa, hima hinde apa hambwa kumbwa, o humokuto torono hima tombwa hambwano.’ Taiyataira pe sios ni mwanji humbwero D5O keke mini kapwa sumbu mihi tini gumwa ma sisini Gotri ni sembe ma ai ha. E, minambwe mi nawa, kamindache naha mini ki a sukwani ai takisopo ki dau gipi huwe ki ele hima ga nu anayeno. i4KWoro hingambwa ele mi ko ki dau hima fwele Nikolas hima kupu lei sumbu tini ete wu torosindau. 53cWoro ani mwanji kwambu fwele mini a sawekondau. Mi hima tipa fwele Pekamam ko ki ele dau ti, wunu Belam ondiyakandiyaro sumbu tini ete wu torosindau. Belam wosiro sumbu mu mwe ti ka hinga: Imbihumbwa rini Belak ni sawekawesiwani ri ini ele Isurel kipe himiyama hurahama le kapwa sumbu ki wu hichako kinani wui sembe ti ya ri ye. Wosiwani nimba gambo gotri ni haro anguꞌomwe ni wu asini hima i humwe ni sawe sumbu ya wu wosi. 2
“ ‘Mi ko ki Saiten to king apukolaka hinga ri aulindau ti ani hambwasindau. Woro mini sembe ani ni mi hasini hi ahi ti mi toronambusini sembe ha sumbu mihi ti mi yaninda nambwe. Imbihumbwa kui nindo ki dasini ai mwanji naha ni sirinani ai hi tini amwei ri bwandaro hima ri, Andipas, ni Saiten aulindau ko kuhi o ki rini wu yeni siro. Woro o gisi ki hi ahi ti ku yani nambwe. ]13 “Mini Pekamam sios ni okulandau ensel o rini chengi fori mi kaini ka hinga ma rini sawe: ‘Ani gumwa mapwa au ga dau gipi huwe laka fotini a torosindau. Woro ani ori hima to do mwanji mini a humbwendau: -0S “ ‘Hima wasamba chele ti Gotri Himamwale ele sios hinga ni sawehambwandau mwanji ti wasamba yayanasini norukweni sa ri mendi. E, hima fori au anayendau sumbu ni ri dikiwa, gumwa ki ai hano sumbu ti walambe hinde apa rini i kumbwa. Minambwe naha. Pekamam pe sios ni mwanji humbwero R/
Da hinga woni amwaka o ku mendikonda. Woro o tini ku aki kei. Ku mendindauꞌu! Saiten kunu simiyanehei ki kui nindo ki hima fweleni kalapus tiki o wunu rawarukonda. Wosiwa gisi tapaꞌangi tapaꞌangi hinga amwaka ti o ku mendikonda. Woroti kunu sembe ha sumbu kuhi ti ku hanjaꞌai kei, ma ete ku toronambusini ku hano sumbu okwe ku aki kei. O hinga ku wondawa ichai himamwale ti mwaꞌambwe kipe naha foti namani dikiwani handau hinga kunu ani hakonda. T.! “ ‘Ani hambwasindau, ai tau keke nomo ga amwaka tinga kunu ki sirandawani bwarichape naha ku dau ti. Woro apa mini o tini hambwa kei, mini mwaꞌambwe miyafo naha dau. Wunjenga Juta hima kupu hinga wu nandau hima ele kunu ni saweholiyandau ti ani hambwandau. Woro wunu Juta hima kupu hinga, mina. Wunu Saiten hima kupu. -“Mini Semena sios ni okulandau ensel o rini chengi fo mi kaini ka hinga ma rini sawe: ‘Ani andombwa naha a mwasesini ani ai jepisindau. Imbihumbwa ani haro, woro apa hima tape ga do ya ete a da. Wosini do mwanji sawehambwa kunu a humbwendau: W,'“ ‘Hima wasamba chele ti Gotri Himamwale ele sios hinga ni sawehambwandau mwanji ti wasamba yayanasini norukweni sa ri mendi. E, hima fori ka au anayendau sumbu ri dikiwa, apa rini ani ohounawa do Himamwale tinga dau me tuko ri numbuni ri ano. Me mwe ti Gotri rupwa we ki kwai enindau.’ Semena pe sios ni mwanji humbwero +-Woro sumbu kipe fo ka hinga mi wosindaro o da. Nikolas hima kupu leni miho mi tangindawani ani okwe wui kapwa sumbu keke miho wunu a tangindau. 4*aImbihumbwa sumbu kipe naha mi wosisini apa mi ai hichakohiro. O keke imbihumbwa mi wosindaro sumbu tini mi ai hambwani sembe mi ai hasini metengei naha mi daro hingambwa ya ma da. E, sembe mi ai ha nambwe nawa mini naha ki a sukwani mini ki dau lamu lisindau tei ahi ti a rani ani ai raꞌaikonda. 7)gWoro ani mwanji kwambu fo ka hinga o mini a sawekonda. Imbihumbwa metengei naha sembe ani ni mi hasini mwe mwe naha mi ani okokonandaro sumbu hinga apa mi sirinanda nambwe. N(Ele hima wunu mini heiwani hi ahi mini ki dawani kapwa sumbu ti ele mini wu wosinda. Woro ani hambwanda, mini kwambu ki mi etisini o nomo hinga mi randani tau kwambu nani mi hanjaꞌainda nambwe. ?'w“ ‘Ani ele sumbu mi wosindau ga ele tau kwambu mi randau ga kwambu ki mi etisini nomo mi randau ga tinda ani hambwasindau. Wondani ele kapwa sumbu wondau hima leni wunu minambwe naha mi nandau ti okwe ani hambwasindau. Kale hima ka hinga mini wu sawero: “Nunu okwe Jisas ri himache.” Woro wunu Jisas ri himache minde mina. O keke wui mwanji mi kilisini wui sumbu mu mwe ti mi heifikasindau, wunu nimba gambondau hima tiya. "& ?“Mini Efesas sios ni okulandau ensel o rini chengi fo mi kaini ka hinga ma sawe: ‘Ani tapaꞌangi hatachi fisi isangi le ai tapa mama ki a torosini tapaꞌangi hatachi fisi gol ki wosiro lamu lisindau tei le nindo tiki ani ichiꞌuchandau. Wondani do mwanji mini a humbwendau: .% WWoro mi ani heiwani tapaꞌangi hatachi fisi isangi lenga, e, tapaꞌangi hatachi fisi gol ki wosiro lamu lisindau tei lenga tapa mama ahi tokwe do a torosinda. Woro ele mwanji yepe ki a sawero mwanji mu mwe ti ka hinga: Tapaꞌangi hatachi fisi isangi ele, tapaꞌangi hatachi fisi sios ni okulandau ensel leni sawendau. Tapaꞌangi hatachi fisi lamu lisindau tei ele, tapaꞌangi hatachi fisi sios numbwa sawendau.$ O keke mini dele mwaꞌambwe mi heindau ti, ichai sukwano sumbu ga apa do sukwandau sumbu ga chengi foki ya ma ete kaisi. m# UAni andombwa ete da ete da himamwale ga a dau. Imbihumbwa ani haro, woro apa ma ani hei, ani ete da ete da himamwale ga do ete a da. Wosini ando handau himako i numbo ga, hasini ini dau himako i wui aka duwa ki ti a torosindau. c" AO hinga rini ani heikoni ri seke mu ki hima to handau hinga a yoꞌombosungweni ya a rai. Wowani tapa mama rihi ki ri ani gwarosini ya ri ani sawe, “Apa aki kei. Andombwa a mwasesini andombwa ani ai jepisindau. r! _Wosini tapaꞌangi hatachi fisi isangi le tapa mama rihi tokwe ri torosinda. Ete wosiwani gumwa mapwa dau gipi au hinga foti ri takisopo we ki dasini ya siranda. Wosiwani miyaningisopo rihi ti nika kwambu naha ki yendau hinga ya da. $ CEte wosini seke rihi ti hi tiki tusiwani wulangifwalangi naha sirandau humokuto hinga ya da. Wosini ri mwanji gale a mendiwani fwaꞌau to wulondau hinga. & GMwa tinga mwa kopika tihi tinga wamwa naha, afwama tiniꞌi, e, niri wamwa tini heindau hinga naha. Wosini miya rihi ti hi tito okuni lilinandau hinga naha.
Wokoni hima fori ani heiwani ele lamu nindo ki ya ri eninda. Hima mwe ri ani heiwani Gotri Hurahama Che hinga. Hima mwe ri owewani raini seke ki ambwendau nikaꞌari huwe laka soꞌoisini gol ba wosiro leti ti inaka mu rihi ki ri tatipisini ya ri eninda. & G Ete wosiwani o mwanji ani bwandau hima ni ani hei ki ya a jameko. Wosini ani heiwani tapaꞌangi hatachi fisi gol ki wosiro lamu lisindau tei le ya da. Ata mwe ka hinga sawero, “Ele mwaꞌambwe hinga mi heindau ti chengi foki mi kaisini ele tapaꞌangi hatachi fisi sios leni tandini ma humbwe. Mi humbweno ko ti kale: Efesas, Semena, Pekamam, Taiyataira, Satis, Filatelifiya, e, Leotisiya ma humbwe.” 9
Wosiwani Apukolaka ri gisi ki Gotri Himamwale ti kwambu tinga ani ki sukwasiwani ai gumwa tokwe a mendiwani ata fo fu ata hinga hapa tinga ya wuichi. _ 9 Ani kui hiparakambwe ri, Jon. Ani kunu ga Jisas ki nu anangausini amwaka ti funda nu mendindani nomo ti nu randau. Wondani Gotri kwambu aulindau ri hima kupu hinga kunu ga funda nu dau. Woroti ani Gotri mwanji tinga Jisas ri mekuro mwanji mwe naha tinga a bwandaro ti keke wu ani rani koche fo, hi ti, Patimos, o ko ki ya wu ani humbwe. c AKwambu tinga dau Gotri, Apukolaka, to ka hinga sawenda: “Ani andombwa a mwasesini andombwa ani ai jepisindau.” Woro o Gotri tombwa imbihumbwa ri dasini, apa ri dani, ichekai ri ai takonda. Jon Kurais ni heiro x kMa ku mendi. Rini niri pe hiki tenge ki o ri takonda. Wowa ele himiyama hurahama miyafo wui miyache naha ki rini wu heikonda. Ele rambu leki, e, nili leki rini wu yero hima le okwe ya wu heikonda. Wokoni nuwe pe hima le inaka tenge walefo naha rini ni wu hambwandani wui inaka tumbwa wu ai yetupwandakonda. Ei, do sumbu hinga mwe mwe naha sukwakondau. Mwe Naha. yWosini ri kwambu ki aulindau hima kupu rihi hinga nunu ri wosisini ri puris tau ra himache hinga ya nunu ri esisi, wosiwa ri Yapai, Gotri, tau nu randa kinani. Do Jisas Kurais kumbwa, hi omwesika tinga kwambu tinga ya sa ete da ete da. Mwe Naha. b ?Jisas Kurais rini Gotri mwanji mwe naha tumbwa bwandau hima. Rini matimat ki metengei naha ai ri sairo hima, wosini rindo do nuwe ki dau king apukolaka leni aulindau hima laka. Rini okwe ri hima keke wo sumbu tinga sembe wahapi rihi tinga ya sa kunu ri ha. Rindombwa nunu keke ri woni me yapweke tiki ri hasiwani ri fi tito wungwa nunu ri jiro. Ani Jon to Esiya mapwa ki dau tapaꞌangi hatachi fisi sios leni a kaindau. Imbihumbwa kapwa daro Gotri, apa ete dau Gotri, e, ichai ri ai tano Gotri to, ri hima keke wo sumbu ga ri sembe wahapi tinga sa kunu ri ha. Gotri litindau tei miyaningisopo ki wu etindau ele tapaꞌangi hatachi fisi himamwale le okwe, wui hima keke wo sumbu tinga wui sembe wahapi ga kunu ki o da. N Hinde na hima rito do ichai sukwano sumbu tini sawero Gotri chengi ri heini ri hambwandau ti, e, hinde na hima fweleto do Gotri mwanji wu mendini sembe mwe naha wu handau ti, Gotri wunu okulandawa sa wu eripe. Hinde wowani, o sawero sumbu sirakondau gisi ti takaihiro. Jon to tapaꞌangi hatachi fisi sios leni ri kairo R Ete wowani ani, Jon, to ele mwaꞌambwe ai miya ki ani heisini ele ni Gotri mwanji hinga, e, Jisas Kurais mekuro mwanji mwe naha tinga amwei naha o kunu a sawenda. Dohaꞌa mwanji: “Oti mwe naha.” [ 3Imbihumbwa do mwanji wanisini daro ti, Gotri to Jisas ni mekusiwani Jisas Kurais to amwei woro. O sumbu hinga ri wosiro ti, ri tau ra himache ni ichai aichefunda naha ki sukwano sumbu tini wunu mekusi ki. Wosiwani Jisas to ri ensel leni sawewani ani, ri tau ra himache ri, Jon, ani tambwa wu tani ele mwanji wu ani sawewani ya ani hambwa. fE:Apukolaka Jisas Kurais ri hima keke wo sumbu ti kui himamwale tinga o ete dakonda.6e:Gotri ni sembe haro himiyama hurahama le tinda ete o kunu wu weseꞌanda. E, hima fwele king Sisa i aka laka tiki tau randau hima leto kwambu naha ki kunu wu weseꞌandau. :Ani Kurais Jisas i himiyama hurahama leni o wunu a weseꞌanda. Kale ani ga dau hiparakambwe le okwe o kunu wu weseꞌanda. Y+:Nui Yapai Gotri ri hi ti ma ete rasaiwa ete nu rasainda. Mwe naha. Mwanji tipa
3:Gotri ahi ele mwaꞌambwe rihi kipe naha hinga Kurais Jisas i mu tiki ri owesini dau ki ku heifundau mwaꞌambwe hinga o tinda kunu ri chikikonda. W ':Ani apa ele mwaꞌambwe hinga a torowani ani talesindau. Ele mwaꞌambwe ani ni ku rumbwero ti Epafirotaitas ni ku hasiwani ri ratoro ti a torohiro. Kale mwaꞌambwe ani ni ku rumbwero ti, o anguꞌomwe fotini ku tusiwani kuwa kipe naha tandau hinga Gotri ni ku haro. Gotri rini ete na anguꞌomwe hinga tini ri toroni ri eripendau. I :Ani kunu ni mwaꞌambwe keke ani uchanda nambwe. Mina. Ani ai okokona ti, o kui sumbu kipe keke ku torokondau wasa ti o ambwe ni ai dikisini omwesika iwa Gotri kipe naha kunu ri okulanda ki. ^
5:E, Tesalonaika ko tiki a dawani do sumbu hinga numbo fisi ku wosini ku ani okularo. A {:Kunu Filipai pe himiyama hurahama le, kunjenga ka hinga ku hambwandau: Metengei naha Gotri mwanji kipe ti a rasaini a randani Masetoniya ko ti ani hanjaꞌaisini ani iro gisi tiki, sios ba fwele ani ga funda wu etisini mwaꞌambwe anaꞌokula sumbu wu wosi nambwe. Mina. Kundombwa do sumbu hinga ku ani wosiro. c?:Woro kunu ani ga funda ku etisini nomo ahi ti ku rani sumbu kipe naha ti ku wosiro. c?:
Kurais tombwa ri ani okulandawani ele sumbu hinga tinda ete ri kwambu tukumbwa a wosino. 7: E, bwarichape hima hinga a da kinawa a dano, e, mwaꞌambwe chele hima hinga a sira kinawa a sirano. Ani ahirahi miyafo a sumbu ga icherihapari anda sumbu ga tinda ani hambwasini a dau. Ani mwaꞌambwe miyafo toro gisi tinga, mwaꞌambwe heifu gisi tinga tinda ani hambwasindau. Woro ani gisi gisi so mapwa ki a dawa bwele sumbu hinga ani ki sukwawa ele sumbu hinga tinda a dikino numbo ani hambwasindau. P: Ani mwaꞌambwe ani heifu mwanji a bwanda nambwe. Mina. Ani ka hinga ani hambwasindau: Ele sumbu ambwe sumbu ambwe ani ki sukwawa, sa biya sukwanda, ai sembe ti ele sumbu hinga tinda ani eripendau. M:
Kunu ani ni hambwandau inaka tini ku ai rasairo. O keke ani Apukolaka ki a dasini kunu ni omwesika ani eripendau. Mwe naha, imbihumbwa ani keke ete ku hambwandaro, woro o gisi numbo nambwe. 7g: Ele kunu ani ondiyakandiyawani ku tororo sumbu hinga, e, kui miyache riki ku heini kui wasamba tiki ku mendiro sumbu hinga, ele ni gisi gisi ma ete ku sirinanda. Wondawa sembe wahapi nunu handau Gotri kunu ga o ete ri dakonda. Pol Filipai le mwaꞌambwe ti rini wu rumbwero ti keke wunu ni weseꞌaro :Ai hiparakambwe le, ani mwanji fonga kunu ani ai a sawekondau. Kunu kale sumbu hinga ni ma ku hambwani kui inaka ki ma ku toronambusi: Sumbu mwe naha ti, inaka kipe naha sumbu ti, hima i miyaningisopo ki chikindau sumbu ti, halayanahasini dau sumbu ti, hima le eripendau sumbu ti, hi kipe sawendau sumbu ti, e, sumbu kipe naha nandau sumbu ba fwelenga hi kipe rasainda sumbu ba fwelenga. gG:Wondawa Gotri sembe wahapi sumbu tito Kurais Jisas ki kui sembe tinga kui inaka tinga apa kunu aulini dano. Gotri nunu ri handau sembe wahapi sumbu oti hima le wui hambwa ki handau sembe wahapi sumbu ni funda dikisindau. U #:Kunu apa inaka walefo hambwanda kei. Mina. E, mwaꞌambwe fwele ku okokonawa, o ku okokonandau mwaꞌambwe ti keke Gotri ni ma uchahambwa. Kunu rini ni ma rini ku uchahambwandani ma rini ku weseꞌanda. :Wondawa ele hima hinga ya sa kunu hambwanda, kunu hima leni usari naha ku bwandau hima tiya. Apukolaka tano gisi ti bakitai tahiro. l~Q:Kunu gisi gisi Apukolaka ni ku hambwani ma ku eripenda. Ani ai a sawenda. Ma ku eripenda to. ]}3:Woro mini ani ga tau funda si randau hima, woro mini a sawenda, mini kapi humwe fisi ma fini okulanda. Fini ani ga funda fi etisini Gotri mwanji kipe tini nu bwandaro humwe. E, Kulemen ga ele biya tau funda nu randaro himache le okwe fini ga Gotri tau ti funda nu randaro. Woro hi wuhi ti himamwale tinga dau chengi tiki kaisiwani ya dau. |y:Woro nini Yuwotiya ga, nini Sindiki ga, ma ki mendi: Kini Apukolaka ni ki hambwasini sembe funda naha ma ki owe. b{ ?:O keke ani okokonandau ai hiparakambwe le, kunu do kunu a sawendau hinga nui Apukolaka naha ki kwambu naha ki ya ma ku eti. Ani kunu naha keke a wondani kunu ni ani eripendau. Kunu ai hima tene omwesika hinga ku dau. >zu:Woro Kurais ri ai tano gisi tiki do nui kupwaꞌaini handau hima tape ri ratorowa ari hinga galokoni ri hima tape minde naha hingambwa ako naha nu sirakondau. Ka sumbu hinga ti nunu ri wosikondau ti, kale mwaꞌambwe hinga tinda ete ri toroni ri tako ki ri owekondau kwambu rihi tiki nunu ri wosikondau.$yA:Woro nunu hewen ko pe himiyama hurahama. Wosini nunu nui Apukolaka Jisas Kurais ri ai tani nunu ri rani hewen ko ki nunu ri raꞌaino tini nu nikisindau. xxi:Wunu wui hima tape okokona tini wui gotri hinga naha wu hambwandau. Wunu ele huruhumba tinga dau sumbu ambwe sumbu ambwe leni wu eripendau. Wondani nuwe pe mwaꞌambwe tumbwa wu hambwandau. Woro ele hima kapwa hi tiki fiya wu rai sindau. Ai hiparakambwe le, kunu tinda ete ai sumbu hinga tumbwa ya ma ku sirina. Wondani kunu a mekusiro sumbu hinga ni sirinandau hima leni ku misindani ma wunu ku sirina. Xu):Woro nunu nu torosiro sumbu tinga hambwa tinga ete ma nu toronambusini nu da. Ot:Woro nui inaka ti hima laka tini wakuhapa naha nawa, do a sawendau mwanji ti inaka naha tiki ma ku owesi. E, kunu inaka ba fo hinga ku hambwandawa Gotri to o kui inaka ti o ri wonorukwekonda. Ms:Ani a namandau bomo ti, a namani ani ini ambwe tiki ani ambwesini o hi kipe naha a toro ki. Hi mwe ti ka hinga: Kurais Jisas ri ani okularo keke Gotri ani uchawa hewen ko ki a raruni a dakondau. {ro:
Ai hiparakambwe le, ani o sumbu hinga ti a toronamburo hinga ani hambwanda nambwe. Ani inaka funda naha ri ya ani hambwanda. Ele imbihumbwa pe inaka ti ani hanjaꞌaisini ichai sukwano mwaꞌambwe tini a toro ki tau kwambu naha ki a randau. ~qu: Woro ani ka hinga ani hambwanda nambwe: Ani Kurais sumbu hinga tinda a toronambusiwani ani ki funda ete talesindau. Mina. Ani o sumbu ni Kurais to ani keke ri toronambusini ri daro hingambwa ani okwe o hingambwa a toronambusi ki a wondau. p5: O sumbu hinga a wosindani ete a nikisindau, ani okwe matimat ki ani ai a saino sumbu tini. Pol ambwe rihi ki ri ambwe ki kwambu naha ki ri namandau ioK:
Ani Kurais ni mwe naha ani hambwasini ri ai sairo kwambu rihi okwe mwe naha ani hambwa ki. Ani rini ga funda si etisini amwaka funda si mendini ri inaka hinga a torosini me yapweke tiki ri haro sumbu hingambwa a sirina ki. n: Wosini rini ga ete a da ki. Ani lo mwanji tini sirinawa o ki hima kipe naha wu ani nano sumbu ti a diyahasindau. Ani ai okokona ti, hima kipe naha ani nano sumbu ti ka hinga keke: Kurais ni sembe ani haro ti keke, Gotri to hima kipe naha ri ani nano. nmU:Woro Juta hima kupu lei sumbu ele tumbwa, mina. Ani ele mwaꞌambwe hinga tinda ete, ai Apukolaka Jisas Kurais ni ani hambwandau sumbu kipe naha keke, ele ni tikisapu hinga ani hambwandau. Ani Kurais sumbu tini a torokoni ele biya sumbu hinga tinda ete gumwa tokwe ete a rawakasini ele ni tikisapu hinga ani hambwandau. Ani Kurais numbwa a toronambusi ki. l3:Woro ani Kurais ni ani hambwakoni, ele sumbu hinga tinda ete, ele ki hi omwesika naha a tororo ti, apa mina, ele ni tikisapu hinga ani hambwandau. Zk-:Wosini ando Gotri tau tini kwambu naha ki ani etisini a randani sios pe hima leni walambe sumbu wunu a wosindaro. Woro hima le o lo mwanji tini sirinandau sumbu ahi tini wu kiliwa apa ani mwanji nambwe naha. Vj%:E, ani nuwai ani rasiwani gisi tapaꞌangi hatachi namili iwani lo mwanji ni norukweni sirinani hima tape kupu ti wu ani kutoro hima. Ani Isurel hima kupu fo, ai atei Benesamin ki sukwaro. Ani Hipuru mwanji tinga Hipuru sumbu tinga funda ete a torosindau. Ani Farisi hima fo hinga a dasini lo mwanji naha tumbwa a sirinandaro hima. Pi:Woro ani o sumbu hinga ni ani okokonapo, ani okwe numbo chele. E, hima fwele wu hambwawa, wunu hima hi rasai mwaꞌambwe miyafo wu torosindau, wowa ando wunu ni a dikisini miyafo naha a torosindau. whg:Nunu nundombwa naha hima tape kupu kuto sumbu mu mwe ti nunu ki ya da. Nunu Gotri Himamwale ki Gotri ni nu lotu wondani Kurais Jisas hi tini ya nu rasainda. Nunu hima wosiro mwaꞌambwe to nunu okula kinani o tini sembe nu handa nambwe. Ug#:Kunu kale kapwa hima kapwa asa to wosindau sumbu hinga ni wosindau hima keke ma ku hambwafwaꞌaisini ku da. Kunu kale hima, hima tape kupu tumbwa kutondau hima le keke ku hambwafwaꞌaisini ku da. tf c:Ai hiparakambwe le, mwanji jipe ahi ti ka hinga a sawenda: Kunu Apukolaka ki ma nimba ku eripeꞌaripendani ma ku da. Kale mwanji hinga kunu ni ani ai a kaino ti sembe nomo hinde ani a kumbwa. Ele mwanji hinga nimba kunu ni okulandau. ey: Hinde wowani, kamindache naha, Kurais tau ti keke ya ri hakoro. Rini gamweche ri ri da muningi hinga ri hambwa nambwe. Mina. Rini kunu ni ka hinga ri hambwafuni, apa kunu hinde ku ani okula kumbwa, o keke kui wa ti rindo o tau hinga ri raro. d: Woro ri iwa rini ku heikoni ku eripeni Apukolaka hi tiki ma rini ku rakaru. Ete na hima miya hinga ni ri hi tini ya ma ku rasai. c): O keke aichefundari rini ni kunu tambwa ani ai a rumbwewa ri iwa rini ku heini ku eripe ki. Wowa ani okwe nomo ti kamindache naha hinga sa i. wbg:Mwe naha, imbihumbwa siki laka ri woni kamindache naha ya ri hakoro. Wowani Gotri to rini keke ri woro. Woro Gotri rini kekembwa ri wo nambwe. Mina. Ani okwe ani keke ri woni ani okulawani ele nomo omwesika fonga ai ani ki sukwa nambwe. a):Rini sembe rihi ti kunu ri hei kinani ri ichakandau. Woro sembe nomo rihi foti siki ri woro mwanji ti ku mendiro ti keke sembe nomo ri andau. `1:Ani Epafirotaitas ni kunu tambwa a rumbwewa ri i ki inaka ahi ki kwambu ki ani hambwandau. Rini nui hiparakambwe fo, rini ga ani ga tau funda si randani o au ki si anayendau. Imbihumbwa ka ani ni ku okula ki rini ku rumbwewani ani tambwa ri tasini rindo ani okulandau. #_?:Ani sembe kwambu ki ani hasini ani hambwandau. Apukolaka numbo fo ri ani mekusiwa gisi miyafo i hinga ani okwe kunu tambwa a ta ki. Epafirotaitas mwanji |^q:E, ani ki sukwano sumbu ti tinda wu ani sawehambwawa a mendini metengei naha rini a rumbwewa kunu tambwa ri i ki. V]%:Woro kunu Timoti ni ku hambwasindau, rini hima kipe naha, tau kipe naha ri randau. Rini che leto yapai ni okulani tau randau hinga Gotri mwanji kipe bwandau tau ti o hinga naha ri ani okulani si randaro. ~\u:Hima miyafo naha wui mwaꞌambwe tunumbwa wu enependani Jisas Kurais tau ti kipe naha wu enepesini wu randa nambwe.
[
:Ani ga inaka funda hambwandau hima fori Timoti dau hinga ri da nambwe. Inaka rihi ti kunu ni ri okula kinani ete ri hambwandau. =Zs:Woro nui Apukolaka Jisas ri okokona ti nawa, kamindache naha Timoti kunu tambwa a rumbwewa o ikonda. Wosini ri ai tani ku dau numbo hinga ri ani sawehambwawa ani eripekonda. mYS:Woro kunu okwe o hingambwa ma ku eripenda. Kunu ani ga ma funda ku eripewa nu eripe. Timoti mwanji #X?:Sembe ha sumbu kuhi ti, anguꞌomwe tini Gotri ni handau hinga ku handau. Woro fi ahi ti o anguꞌomwe tenge ki waini uku tini dawehenandau hinga wu ani dawehenawa, sa biya wu wosinda, ani nimba ani eripeꞌaripekondau. Mwe mwe naha, ani kunu ga funda nu eripeꞌaripekondau. _W7:O sumbu hinga tini ku sirinawa, apa kunu kapwa sumbu nambwe kipe naha tumbwa ku dani Gotri mwanji tini sawesiyaꞌaini ele kapwa numbo ki ichiꞌuchani kapwa sumbu tumbwa wosindau do nuwe pe hima lei nindo ki Gotri che mwe naha ku dasini kapwa mwaꞌambwe fo kunu ki da nambwe ku dano. Wondani himamwale chele mwanji tumbwa ku toronambusini ele nuwe pe hima lei wui nindo ki hi fotito okundau hinga ku okundani ku dano. O sumbu hinga ku wosindawa Kurais ri gisi tawa kunu naha ni nimba ani eripeꞌaripendano. Hinde wowani, kui nindo ki o tau a raro ti, talihapa ahi ti nimba a fuchi nambwe naha. V7:Ele tau hinga ku randa kinawa, sembe enge tinga mwanji miyafo bwandau sumbu tinga anangiya sumbu tinga ma ete ku haraꞌaisini tau ti ma ku ra. (UI:
Ka nu hambwanda: Gotri kui nindo naha ki tau ti o randa. Wondani rindo kui inaka ti yeni rasaindawani ri okokona hingambwa ku sirinani ele ri tau o ku randa. @Ty: O hinga ti keke, ai nau le, imbihumbwa ai mwanji tini ete ku sirinandaro hinga, apa okwe o hingambwa ya ma ku sirinanda. Do mwanji kunu a sawendau ti, ani kunu ga a dawambwa o tau hinga ku rano ti, mina. Ani apa kunu ani andosini a dau ti, kunu o sumbu hinga ete ma ku sirinanda. Wosini Gotri kunu ai ri raꞌairo sumbu ni ku hambwandani ku akitiwotindani ka ri otokunasiro mwaꞌambwe ti ku toro kinani tau kwambu tiki ma ku randa. 5Sc: ka mwanji hinga ni amwei wu sawe ki: “Jisas Kurais rini Apukolaka,” wosiwa ri Yapai Gotri hi ti wu rasainda ki. Nunu hi hinga okundani ele hima nindo ki ma dawa nu da !R;:
Jisas ni ka hi hinga ri haro ti, hewen ki dau hima lenga nuwe ki dau hima lenga, e, nuwe ki tiki dau hima lenga wunu tinda ete tatumbu wu ombungwesini $QA: O sumbu hinga ri wosiro ti keke, Gotri rini rasaini kaumbwa naha rini owesindau. Wosini hi foti Gotri rini haro ti, ele biya hi ba fwele hinga ni dikiro. AP{:E, hima le rini wu heiwani rini hima minde naha ri daro. Wosini rinjenga ri hi tini ri rakaisini Gotri inaka tumbwa ri sirina na i ini ya ri ha, mwe naha me yapweke tiki ya ri ha to.
{ ~}5|K{zyxx@wNv7tsnr0p?on_ml&k?jj
hff:dbb`_c]\[ZYXWUUTRtQ#P NMaLL&JII8H/G#FXEDDQCB@@?==G<(;B:9^876d543210/X.T,+b*`)(( 'H&%%g$#"o! D A*$a f'(
" A m
.MU
Wosiwani o amwa naha kumbwa minawe omwesika laka ti dikoni o ko laka tipa tapaꞌangi tapaꞌangi huwasiro tipa foti walambe ya i. O hinga wosiwani 7,000 himiyama hurahama ya wu ha. Wowani ele dau himiyama hurahama leto o tini wu heindau tinga wu akini hewen pe Gotri hi tini ya wu rasainda. ]L3 Wondawani fi mendiwani hewen ko ki tumwa foti ka hinga uchani fini sawe, “Kini ahaꞌa ki ma ki sukwa.” Wowani niri wamwa tiki fi rarusini hewen ko tokwe fi rauwani ele fi miho fini wu heindawani ya fi rau. kKO Gisi namili ini gisi foi tipa ti humbusiwani Gotri to hima rasaindau ausuwa ti humbwewani tani opi hima ki ya ai raru. Wowani fi saini fi etiwani ele himiyama hurahama miyafo fini heikoni aki omwesika laka ki ya wu aki. J
Kapi hima fisi fi haro keke nuwe pe hima le akiperakipe wu ani wu eripeꞌaripeni hukwa ti wu randani mwaꞌambwe le nau anatorondau hinga ya wu anaha anahakonda. Hinde wowani, kapi mwanji bwarakarandaro hima pi fini amwaka omwesika naha wunu fi handaro. II Wosiwa ele hima tape ba fwele, ele nuwe mapwa ki dau hima le, ele mwanji gale ba fweleki bwandau hima le, e, ele hima mu ba fwele, wunu tinda ete fi hima tape ti gisi namili ini gisi foi gisi tipa ki ya fini wu misindakonda. Wosiwa hima fwele fi hima tape dinga ti eini si kinani wu bwawa hinde apa wunu ohouna kumbwa. FH Wosiwa hima tape dinga fihi ti mwanji yepe ki Sotom ga Isip ga wu nandau o ko laka numbo ki opi tukuyandakonda. Woro o ko laka kumbwa imbihumbwa fi Apukolaka me yapweke ki wu yewani haro. XG) Kapi hima Gotri mwanji ti fi bwani fi humbusiwa, fuku pe kapwa asa ti ambwenda nambwe wa laka ki dau ti, o wa andosini sukwani fini ga ya wu anayekonda. Wosini fini ni yitirakaisini fini yeni sikonda. aF; Woro fini ki niri kupu torono kwambu dawani fi sawesiwa Gotri mwanji ti fi bwarakarano gisi ti mwa hinde ye kumbwa. Fini fwa ti sawewa hima fi hinga sirano kwambu ti fini ki dau. E, nuwe ki dau himiyama hurahama leni walambe wunu ino sumbu ba fwele fi wosino kwambu ti fini ki dawani gisi gisi ele sumbu hinga fi wosi kinawa apa fi wosindano. zEm E, hima fwele kapi hima ni walambe sumbu fini wu wosi ki wu simiyaneheiwa hi ti fi takisopo ki sirani ele fi miho ni o ukonda. Ei, mwe mwe naha, hima le kapwa sumbu fini wosi ki wu simiyaneheiwa o kapwa sumbu wu wosiro ti keke ete wu hano. Dw Kapi hima fisi olif me fisi hinga, do nuwe aulindau Apukolaka i miyaningisopo ki lisisiwani okundau lamu hinga. PC Wondawa ai hi tini amwei saweno hima fisi a humbwewa ai mwanji fi bwa ki fi ikoni beki simba foti nikaꞌari hinga fi injisini fi ini ai mwanji ti ele hima ni 1,260 gisi hinga ki fi bwandakonda.” ]B3 Woro apa Gotri aka kipe naha aka lengu tokwe dau apweli tini chikinehei kei, oti ma hanjaꞌai. Hinde wowani, o michi oti hima ba fwelei michi. Wundo o ko laka kipe naha ki au seke wu baindano nika ti 42 hinga. A Wosini aka chikindau kumbo foti hima to diyandau kumbo hinga wu ani hasini ya wu ani sawe, “Ma saini Gotri aka kipe naha tinga anguꞌomwe tundau tei tinga ma fini chikinehei. Wosini Gotri ni lotu wondau himiyama hurahama leni ma wunu gendinehei. n@U
Wosiwani ya wu ani sawe, “Mini do nuwe mapwa laka ki dau ele hima tape ba fwele, ele mwanji gale ba fwele, e, ele king apukolaka, wunu ki sukwakondau sumbu ti Gotri mwanji hinga numbo fonga ma ai bwarakarani inda.”O?
O mwanji hinga ri ani sawesiwani ensel tapa tenge ki daro chengiche oti a torosini ya ani a. Ani awani takisopo rihi ki mwanungwa uku hinga muningi naha, e, sembe ahi ki kwe hinga ya ani bikani i. ~>u
Ete wowani ani ini ori ensel ni ya a sawe, “O chengiche mi torosindau ti ma ani ha.” Wowani ya ri ani sawe, “Mi torosini ma nimba a. Mi awa takisopo mihi ki mwanungwa uku tini andau hinga, e, sembe mihi ki raiwa kwe to bikandau hinga.” ={
Wosiwani ani ai mendiwani mwaseni a mendiro mwanji gale tombwa hewen ko ki kau ka hinga ya ai ani sawe, “Ma ini, seke angi soluwara ki yitisini seke angi nuwe ki yitisindau o ensel tapa ki dau beniro chengi, hungosiwani dau ti, ma toro.” /<W
Mina. Kale ensel tapaꞌangi hatachi funda diya ki etiro ensel jipe naha ri fu rihi ti ri wuichiwa fu ata sukwano gisi naha ki Gotri hima ni yanisiwani daro inaka rihi kumbwa hambwaro sumbu ti ya ri wosikonda, imbihumbwa ri mwanji ni bwarakarandaro himache rihi leni ri sawehambwaro hinga.” ;;o
Wosini ete da ete dau himamwale ga dau Gotri, hewen ga o ki dau mwaꞌambwe le, nuwe tinga nuwe ki dau mwaꞌambwe le, e, soluwara tinga o ki dau mwaꞌambwe leni wosiro Gotri, hi rihi tiki kari kau mwe naha ya ri na. Wosini ka hinga ya ri sawe, “Gisi mwe takaihiro. Gotri hinde apa kunu nikisi kumbwa. 2:]
Ete wosiwani mwaseni ani heiwani seke angi ti soluwara tenge ki yitisini, e, seke angi ti nuwe ki yitisiro ensel tombwa hewen ko ki tapa mama rihi ti ya ri rasai. A9{
Kale tapaꞌangi hatachi fisi niri wamwa kururumbararani mwanji wuhi ti wu bwasiwani, o mwanji ni a kaikoni a mendiwani mwanji foti hewen ko tiki ka hinga ya ani sawe, “Dele tapaꞌangi hatachi fisi niri wamwa kururumbararani bwaro mwanji ti apa chengi tiki kai kei. Mi sembe kumbwa ma torosiwa sa ete da.” ?8w
Wosini ata ti hima sendau asa, laiyon, to gindau hinga hapa tinga ya ri gi. O hinga ri giwani tapaꞌangi hatachi fisi niri wamwa ti ete kururumbararakoni mwanji wuhi ti ya wu bwa. :7m
Wosiwani tapa rihi ki beniro chengiche kamindache hungosiwani ri torosinda. Wosini seke mama rihi ti soluwara tenge ki ri yitisini, seke usanji rihi ti nuwe tiki ya ri yitisi. D6
Ele mwaꞌambwe ini humbusiwani ani ai heiwani ensel kwambu fori hewen ko ri andosini ya sika. Hima tape rihi niri wamwa tombwa rini yohosiwani mwahiworo ti mwa tenge rihi ki ya da. Wosiwani miyaningisopo rihi ti tapwaki nika hinga okundawani, seke rihi ti worumbo hinga dawani hi ti o ki haweisini okundani ya da. (5I Kale hima, hima yeni sindau sumbu wuhi ti, wasisaya wosindau sumbu wuhi ti, hima i humwe sawe sumbu wuhi ti, e, hili ya sumbu wuhi ti gumwa wu si nambwe.34_ Kale mwaꞌambwe namili to wunu yewani wu ha nambwe hima leto wu dasini hima tapa ki wu wosiro mwaꞌambwe leni gumwa tokwe wu si nambwe. Wunu ele himamwale kapwa ni wu lotu wondau sumbu ti wu hanjaꞌai nambwe. Wunu, gol, silifa, buras, humokuto, e, metiꞌamwa ele ki wu wosiro nimba gambo gotri wuhi, heinda nambwe, mendinda nambwe, e, ichiꞌuchanda nambwe, ele gotri ni wu lotu wondau sumbu ti wu haraꞌai nambwe. 03Y Kale hosi wui au anayendau kwambu ti takisopo wuhi tiki, e, gini wuhi tiki dau. Ele hosi gini hopo hinga, mwa chele, woro ele ki hima leni walambe sumbu wu wosindau. '2G Kale mwaꞌambwe namili, hi ti, hiki ti, e, salifa undau ti, ele to do nuwe ki dau himiyama hurahama le nerimbe namili huwasiro nerimbe fotini yeni sikonda. T1! Tukuyaneheindau hinga ani heiwani hosi tenge ki linindau hima le wui sumbu ti ka hinga: Kapa ki wosiro siyoti wu soꞌoisindau ti, naro naha hi hinga okundau, keringwinji, e, mweheruku. Mwa wuhi ti hima sendau asa, laiyon, hinga. E, wui takisopo we ki hi ti, hiki ti, e, humokuto fo hi ti, salifa, undau hinga to sukwani ya inda. l0Q Ele au anaye himache hosi tenge ki wu linindawani uchawani a mendiro ti 200 miliyon hinga sawero. >/u Wowani ele ensel opuriꞌopuri ri hanjaꞌaiwani do nuwe ki dau ele himiyama hurahama nerimbe namili wunu huwaro nerimbe fotini tinda wu yeni wu si ki ya wu i. Woro kale ensel Gotri wunu otokunasiwani ele hima ni wu yeno amwa naha tini, gisi naha tini, nika naha tini, e, asama naha tini ete wu nikisindaro. N. Wosini kale ensel tapaꞌangi diya ki etiro ensel ori fu rihi ri torosini dawani ya rini sawe, “Kale Yufuretis gara laka ki kalapus woro ensel opuriꞌopuri le, ma wunu hanjaꞌaiwa sa wu i.” x-i
Ete wosiwanumbwa kale ensel tapaꞌangi diya ki foringa fu rihi ti ri wuichiwani a mendiwani tumwa foti, Gotri miyaningisopo ki dau gol ba yaro humokuto tei soko opuriꞌopuri ki dau ele opuriꞌopuri mambanga nindo naha ki ya ucha. (,I Ma mendi! Mwaseni sukwakondau nomo laka humburo. Woro nomo laka fisi ete dau, waya sukwakonda. Kale ensel tapaꞌangi diya ki dau ensel fori fu wuichiro N+ Mekupu hima laka wuhi fo, king apukolaka hinga o da. Kari king apukolaka rini ka kaimbwa naha ambwenda nambwe wa laka ni aulindau ensel. Hipuru mwanji ki ori ensel ni ka hinga wu uchandau, Ambaton. Woro Girik mwanji ki ka hinga wu uchandau, Apoliyon. O mwanji mwe ti ka hinga: Ele mwaꞌambwe ni walambe naha wosindau hima. V*%
Gini wuhi ti namindawapi gini hinga. Hima ni yehekuwani amwaka naha mendindau fu hinga ti o gini tokwe dau. O fu kwambu naha, hima leni yehekundawa nika tapaꞌangi tumbwa amwaka omwesika wu mendikondau. H) Inaka wuhi le kapa ki wosiro siyoti ni wu soꞌoisindau. Tipihapa wuhi le omwe longondau kari miyafo naha leto au anaye ki iwani yetukwerinani ata omwesika naha gindau hinga naha ya gindau. r(] Mwa kopika wuhi le huwe laka, hacha humwe le mwa kopika hinga. Fu wuhi le kapwa asa laiyon le fu hinga. C' Kale omwengape ani heiwani hosi to au anaye ki otokifotokisindau hinga. Mwa wuhi ki gol ba wosiro hati hinga ni wu letisindau. E, miyaningisopo wuhi ti hima i miyaningisopo hinga. !&; Woro ka gisi ki hima le wu hano numbo tini o wu waki wakifukonda. O mwe naha wu ha ki wu okokonandano. Woro hima handau bomo ti apahime naha dakondau. T%! Amwaka tunumbwa ma wunu ku handawa sa ini nika tapaꞌangi tumbwa sa ambwe. Apa wunu yeni si kei.” Do omwengape hima leni sewani mendindau amwaka ti, namindawapi sewani amwaka tumbwa mendindau hinga. B$} Wunu mwanji ka hinga wu tororo: “Kunu apa ki le, me le, e, ele kupucha ba fwele do nuwe ki dau apa ku a kei. Minambwe naha. Kunu mwakambe ki Gotri wupa wo nambwe hima leni ma ku se. ## Wokowani omwengape le o hiki we ki wu sirani nuwe tokwe ya wu rai. Wu raini nuwe ki dasini hima ni sendau namindawapi hinga ya wu waꞌai. ]"3 Wosiwani ri sikani o wa ri tukwawani o wa ki humokuto tusiwani wuinindau masini laka we ki saindau hinga, hiki omwesika naha ti ya sukwa. Ka hiki wa ki sukwani tapwaki nika ga niri tinga fini yohowani ya hundu. ~! w Ete wosiwanumbwa kale ensel opuriꞌopuri diya ki foringa fu rihi ti ya ri wuichi. Ete wowani ani heiwani isangi foti gwani hewen ko ti hanjaꞌaisini nuwe tokwe ya sika. Ri sikakowani kaimbwa naha ambwenda nambwe wa tukwandau ki ti ya rini ha. W '
Wosiwani ani heiwani apwekumboni laka foti niri nindo ki ya hanganda. Wondani a mendiwani hapa tinga uchani ya ri sawe, “Aiyo, aiyo, aiyo, kale kai nuwe ki dau hima keke fiya huruhumba naha. Hinde wowani, ele ensel namili jipe fu wuhi ti wu wuichiwa kale kai nuwe ki dau himiyama hurahama nomo omwesika ki wu rakondau!” Ete wosiwanumbwa kale ensel namili diya ki foringa fu rihi ti ya ri wuichi. Ete wowani tapwaki nika ti, e, niliki nika ti tokwe namili huwasiro tokwe fotini ya ye. Wokoni isangi le okwe kita namili humwasiro kita fotini ya wunu ye. Ete wosisiwani wu okundau amwa tawani yero tokwe tinda ete ya hundu. O keke tapwaki tiki yero tokwe ya hasinda. Wosiwani niliki tiki yero tokwe hundusinda. y Ka utu, hi ti ka hinga wu uchanda, “Kwe Chele Marasini.” Woro ka utu rairo fwa nerimbe funda ki uku ti kwe naha tumbwa ya sira. O keke hima miyafo ele fwa ni wu awani sembe we wuhi tiki ele fwa to kwai hi hinga wunu uni bisewani ya wu handa. l Q
Ete wosiwanumbwa kapi ensel fisi diya ki utu oti sikani fonga fu rihi ti ya ri wuichi. Ete wowani utu laka foti chika to okundau hinga hi omwesika naha okukoni niri tini hanjaꞌaisini nuwe tokwe ya sika. Wokoni do nuwe ki dau fwa hinga nerimbe namili huwaro nerimbe fo hinga ki utu oti sikani ele wui fwatoroche hinga tinga ete wunu ki ya raini i. T ! Wokowani soluwara ki daro himamwale chele mwaꞌambwe, o fi hinga siraro ki daro leto funda ete ya ha. Wondawani fwa ki indau sipi le, o fi hinga siraro kumbwa daro le okwe tinda ete walambe ya wunu i. 1Ete wosiwani mwaseni wuichiro ensel ri diya ki foringa ri fu ti ri wuichiwani mwaꞌambwe foti, kimba laka hinga, hi omwesika laka undau tini rawakawani soluwara we tiki ya rai. Wowani soluwara oti tipa namili huwasiro tipa fo tokwe hima fi hinga jamekoni ya ete sira. 0YWosini mwasero ensel rito fu rihi ri wuichiwani me tukoche hinga siraro aisi ti hi tinga fi tinga anahulehusiro ti sirawani yesinani nuwe tokwe ya rawaka. Wosiwani meteꞌamwa ga nuwe ga nerimbe namili huwasiro fotini ya u. Ele ki sumbwe hinga do nuwe ki daro ti tinda ete hi ti ya ete u. Ete wosiwanumbwa ele tapaꞌangi hatachi fisi ensel le tapaꞌangi hatachi fisi fu le wu tororo leto wuichi kinani ya wu otokuna. Wosini o ensel paura owendau peleti ri torosini hilama ri tapuni o peleti tenge ki ri owesini nuwe tokwe yesinani ri humbwewani ya rai. Wokowani ata ti niri tiki mwa kundau hinga gini lewaunakowani nuwe ki minawe ti ya di. Opuriꞌopuri ensel leto fu wuichiro EWosiwani o paura ni ri tuwani kuwa kipe naha indau hi ki tinga ele himiyama hurahama wui Gotri ni uchahambwa sumbu tinga raukoni ensel tapa hanjaꞌaisini Gotri miyaningisopo tokwe ya i. q[Wosiwani ensel forito paura owendau gol ki wosiro peleti fo ri torosini ri tani Gotri ni mwaꞌambwe handau tei takai ki ya ri eninda. Wondawani ele himiyama hurahama wui Gotri ni uchahambwa sumbu ga i kinani hi ki tuwani kuwa kipe naha tandau paura miyafo naha ya rini ha, wosiwa Gotri litindau tei miyaningisopo ki dau gol ba yaro tei ki ri tu kinani. 0YWosiwanumbwa da hinga woni ani heiwani tapaꞌangi hatachi fisi ensel le Gotri miyaningisopo ki ya wu eninda. Wondawani tapaꞌangi hatachi fisi fu le ya wunu ri ha. M Ete wosiwanumbwa Sipisip Che ri tapaꞌangi hatachi fisi pilasita jipe naha ti o chengi kumbwa findasiro ri dungwawani hewen ko ki mwanji foti bwa nambwe anasisowe nambwe amwa huwe hingache ya i. ?wHinde wowani, Sipisip Che ri King Apukolaka tei nindo naha ki ri dasini rindo wunu aulino hima hinga ya ri dakonda. Wosini rindo wunu ra ra ukutiwa tokwe wunu raꞌaiwa himamwale ga dau uku sumbwe ya wu akonda. Wowa Gotri wu ichakandaro meriꞌuku wuhi ti tinda ete ri hindisiwa wu ai wu ichaka hinga.” 3Wondawa iche ha sumbu tinga inaka hi sai sumbu tinga hinde apa ai wunu sukwa kumbwa. Nika ti wunu yendawa mihiwahai ti hinde apa ai wunu a kumbwa. b=O keke wunu Gotri linindau tei ri miyaningisopo naha ki wu enindani niliki tapwaki rini lotu wondau aka kipe naha rihi ki ri tau tini ya wu randa. Wondawani Gotri o tei tenge ki litisini rinjenga ya wunu ri aulinda. /Ete wowani mwanji wasa ka hinga ya rini a sawe, “Mekupu laka, minjenga mi hambwasindau.” Wowani ya ri ani sawe, “Ele hima tiya ka kapwa naha nomo sirano gisi tini kwambu wu fweni wu dikisini Sipisip Che ri fi ki nikaꞌari wuhi wu yokowani wamwa naha siraro.” $A
Wosiwani ele mekupu hima laka forito ya ri ani sawe, “Kale bai nikaꞌari wamwa huwe soꞌoiro himako, kale hinde na hima? So mapwa ki wu taro?” 'G Wosini ka hinga ya wu sawe: “Mwe mwe naha! Eripeꞌaripe sumbu ti, hi omwesika laka ti, hambwa laka ti, weseꞌa sumbu ti, lotu wo sumbu ti, e, ele kwambu ambwe kwambu ambwe, dele sumbu hinga tinda nui Gotri kumbwa ya sa ete da ete da. Mwe naha!” Kale himako wui amwaka ti humburo v
e Wosiwani ele ensel le, King Apukolaka linindau tei tinga, ele mekupu hima laka lenga, e, ele himamwale ga dau mwaꞌambwe opuriꞌopuri lenga wunu jambanisini enindaro leto o tei miyaningisopo ki wu opulini Gotri ni ya wu lotu wo. + O
Wosini hapa tinga wu uchani ka hinga ya wu sawe, “Nunu ai rataro sumbu ti, King Apukolaka linindau tei ki litiro Gotri ga ri Sipisip Che ga fini ki siraro.” { o Ele mwaꞌambwe hinga sukwani humbusiwani, ani ai heiwani himiyama hurahama miyafo naha wu wausini ya wu da. Ele hima hinde hinga apa wunu gendi kumbwa. Kale himiyama hurahama wu wauro ti, gapiman aulisindau ele nuwe mapwa ki, tape ba fweleki, ele ko tiya ki, e, ele mwanji gale ba fweleki wu tani wu wausini King Apukolaka linindau tei ga Sipisip Che ringa fi miyaningisopo ki ya wu eninda. Wunu nikaꞌari wamwa laka lembwa wu soꞌoisini chika kopika hinga le wui tapa ki ya wu torosinda. w
g12,000 hima le Sepulan hima kupu ki sirawani, 12,000 hima le Josep hima kupu ki sirawani, e, 12,000 hima le Benesamin hima kupu ki ya sira. Dele hima nerimbe to Gotri wupa wu tororo. Himiyama hurahama miyafo naha Gotri ni wu lotu wondau 12,000 hima le Simiyon hima kupu ki sirawani, 12,000 hima le Lifai hima kupu ki sirawani, 12,000 hima le Isaka hima kupu ki sirawani, 12,000 hima le Asa hima kupu ku sirawani, 12,000 hima le Napitalai hima kupu ki sirawani, 12,000 hima le Manasa hima kupu ku sirawani, )Wui nindo ki 12,000 hima le Juta hima kupu ki sirawani, 12,000 hima le Rupen hima kupu ki sirawani, 12,000 hima le Gat hima kupu ki sirawani, R Wosiwani ani ai mendiwani ele himiyama hurahama wupa wunu wosisiro ti gendiwani 144,000 hinga ya sukwa. Wunu Isurel ki sukwaro ele tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi hima mu lei anitafenita lembwa. G“Apa nuwe ti, soluwara ti, e, meteꞌamwa le amahani walambe ku wosi kei. Gotri tau ra himache ri wui mwakambe ki wupa wunu nu wosisiwa pwe, ele mwaꞌambwe hinga walambe ku bwe wosi.” Wosiwani ani ai heiwani nika sukwandau mapwa tokwe ensel fori ya sukwa. O ensel himamwale ga dau Gotri ri wupa wo mwaꞌambwe fotini ri torosini nuwe ga soluwara ga walambe wosino kwambu tororo ensel opuriꞌopuri ele ni ka hinga ya wunu ri uchani sawe, Kale sumbu hinga tinda sukwani humbusiwani ani heiwani ensel opuriꞌopuri nuwe soko opuriꞌopuri ki ya wu eninda. Wosini o nuwe soko opuriꞌopuri ki wu etisini ausuwa sini nuwe ti, soluwara ti, e, meteꞌamwa le raꞌaino ti keke ya wu toronambusi. )KHinde wowani, ka fi sembe enge fi ani kapwa sumbu wasa nunu fi hano gisi ti apa o sirahito. Woro namoto kwambu tiki etisini ka sumbu sukwano ti dikino?”nUWosini ele kimba ga humokuto lenga wu uchani ya wu sawe, “King Apukolaka linindau tei ki litindau Gotri nui miyaningisopo nunu heino keke, e, Sipisip Che ri ri sembe enge ti nunu ano ti keke, ma behenguni sikani nunu yekicha. K Ete wondawani do nuwe ni aulindau king apukolaka le, hi chele hima le, au anayendau hima wui apukolaka le, ya chele hima le, talihapa ga dau hima laka le, nindumwasari tau randau hima le, e, nomo nambwe lalaunasini dau hima le, wunu tinda ete nuwe sopu tiki wu rarundani kimba ki dau humokuto go sopu leki ya wu rarunda. ,QEte wondawani niri ti chengi tini beni beni indau hinga ini ya humbu. Wondawani kimba le, e, ele ko cheche ele michi ki wu daro ti wunu sikikoni ya wunu raꞌai. ~
Wondawani isangi le gimba mwe le nipi nambwe ausuwa to sini sumbwe lengimani sikandau hinga do nuwe ki ele hinga ya sikanda. 5}c Wosiwanumbwa Sipisip Che ori o chengi findasiro pilasita foringa numbo tapaꞌangi hatachi funda ki ya ri ai dungwa. Wowani ani heiwani minawe laka ti do nuwe ki ya di. Ete wokoni tapwaki nika ti hungwe ke tini heindau hinga ke naha ya sira. Wowani nikahako ti hima fi hinga naro naha ya sira. b|= Wowani nikaꞌari wamwa le funda funda wunu ri hasini ka hinga ya wunu sawe: “Kamindache ma ku himatisiwa pwe, kui miho le tani kunu yero hingambwa kui tau hinga numbwa randau hima lenga kui hiparakambwe lenga wunu yeni siwa Gotri wu ha kinani gendini owesiro nerimbe hinga chikiwambwa o gisi naha ki Gotri fi wasa kuhi o wunu chikikonda.” {7
Woro ele haro hima i himamwale to hapa tinga wu uchani ya wu sawe, “Ele kwambu hinga dau King Apukolaka, mini halaya naha mi dasini sumbu mwe naha tumbwa mi wosindau. Gisi geni hinga isiwa dele nuwe ki dau himiyama hurahama wunu mi kotimwoni fi wasa nuhi wunu mi chikino?” Mz Ete wosiwanumbwa Sipisip Che ori o chengi kumbwa findasindau pilasita fotinga dungwasiwani ani heiwani imbihumbwa haro hima fwelei himamwale ti anguꞌomwe handau humokuto tei yaro tako ki ya wu da. Hima mwe le imbihumbwa Gotri mwanji tini kwambu naha ki torosini wu bwandawani wui miho le wunu yewani haro hima tiya. y9Wowani ani ai heiwani hosi foti ya da, woro hosi mwe ti mamba naha. O hosi tenge ki linindau hima i hi ti, Handau Sumbu, wu uchasiro. Wondawani Heli rini ni ya sirinanda. Findo do nuwe ki dau ele himiyama hurahama ni nerimbe opuriꞌopuri wunu huwasiwa nerimbe funda rini fi yeni fi sikondau kwambu ti fini hasinda. Findo o kwambu fi torosindau ki, hima fweleni gipi huwe ki wunu yeni sindawa, hima fwele iche ha sumbu ki handawa, hima fwele kapwa siki ki handawa, e, hima fwele do nuwe ki dau kapwa asa leto wunu sewa ya wu hakonda. uxcEte wosiwanumbwa Sipisip Che ori o chengi kumbwa findasindau pilasita fotinga numbo opuriꞌopuri ki ri ai dungwasiwani a mendiwani ele himamwale ga dau mwaꞌambwe opuriꞌopuri jipe naha rito ka hinga ya sawe, “Mini ma ta!” @wyWondawani himamwale ga dau mwaꞌambwe opuriꞌopuri wui nindo ki dau forito bwandau ata gale hinga a mendiwani ka hinga ya ri sawe: “O sikeli mi torosindau ki, hachahungwe funda ki dau witi ti gisi funda riki tau rani torondau ya chiki hinga ki ma senge. Wondani hachahungwe namili ki dau witi hinga fo, hi ti, bali, okwe gisi funda riki tau rani torondau ya chiki hinga ki ma senge. Woro weli ga waini uku ga apa walambe wosi kei.” zvmEte wosiwanumbwa Sipisip Che ori o chengi kumbwa findasiro pilasita fotinga numbo namili ki ri ai dungwasiwani a mendiwani ele himamwale ga dau mwaꞌambwe opuriꞌopuri ba foringa wui nindo ki ka hinga ya sawe, “Ma ta!” Wowani ani ai heiwani hosi ke foti ya da. Hima fori o hosi ke tenge litisini kopi sengendau sikeli hinga fori ri tapa ki ya ri torosinda. $uAWowani hosi naro fitiki naha fori ya sira. Wosiwani o hosi tenge ki litiro hima rini do nuwe kipe himiyama hurahama ele ni ri wosiwa sembe wahapi wuhi ti akini isiwa wunjenga anaye anayeni wu si kinani kwambu ti ya rini ha. Wosini o tau ri ra kinani gipi huwe laka fori ya rini ha. At{Wosiwanumbwa Sipisip Che ori o chengi kumbwa findasiro pilasita fori ri ai dungwasiwani a mendiwani kale himamwale ga dau mwaꞌambwe opuriꞌopuri foringa ya sawe, “Ma ta!” uscWosiwani ani ai heiwani hima fori saihape torosini hosi wamwa tenge ki ya ri lininda. Ete wondawani au anayeni dikiro mwalinjangwei fotini ya rini ha. Wosiwani rambu fu tapwekendau hima hinga ri ai eti kinani hosi tenge ki ya ri raru. 4r cWosiwani ani heiwani Sipisip Che ori tapaꞌangi hatachi fisi pilasita ki findasiro chengi ti ri torosini pilasita funda ri ya ri dungwa. Ete wowani a mendiwani ele himamwale ga dau mwaꞌambwe opuriꞌopuri wui nindo ki forito mwanji ti niri kundau hinga ri bwani ka hinga ya ri sawe, “Ma ta!” Jq
Wondawani ele himamwale ga dau mwaꞌambwe opuriꞌopuri ka hinga ya wu sawe, “Mwe naha.” Ete wondawani mekupu hima laka ele wu opulisini Gotri hima pi Jisas ni ya wu lotu wonda. p9
Wosiwani a mendiwani hewen ko ki dau, nuwe ki dau, nuwe ki tiki dau, e, soluwara we ki dau Gotri wosiro himamwale ga dau ele mwaꞌambwe hinga tinda ete hukwa ka hinga ya wu randa,“King Apukolaka tei ki linindau Gotri ga Sipisip Che ringa fini kumbwa
weseꞌandau sumbu ti, hi omwesika rasaindau sumbu ti, eripeꞌaripendau sumbu ti, e, kwambu ti, gisi gisi fini ga ya sa ete da ete da.” yok Wosini wu uchani ka hinga ya wu sawe,“Dorihaꞌa Sipisip Che imbihumbwa wu yeni wu siro hima ri, ka sumbu hinga ri torono hima hinga rini chikisindau.Ri torono sumbu mwe le kale: Hi omwesika naha ti, ele mwaꞌambwe kipe naha ti, hambwa omwesika ti, kwambu omwesika ti, e, hima le hi rihi rasaini rini ni wu eripeꞌaripendani rini wu weseꞌandau ti.” ,nQ Wosini ani ai heiwani ensel miyafo naha lei ata ti ya a mendi. Hima mwe le hinde wunu gendi kumbwa. Wunu niri pe isangi hinga, funda ete kwetikwetisini King Apukolaka linindau tei tinga ele himamwale ga dau mwaꞌambwe lenga, e, ele mekupu hima laka lenga ya wunu haweisini wu eninda. 5mc
Mini wunu mi wosiwani nui Gotri tau ra puris hima kupu hinga ya wu sira.Ichai wundo do nuwe ki king apukolaka hinga wu aulino.” Sipisip Che ri hi tini wu rasaindau jlM Wosini hukwa ako foti ka hinga ya wu ra:“Mindombwa naha ka chengi mi rukoni pilasita findasindau ti mi dungwasini mi lesanano hima hinga mi chikisindau.Hinde wowani, wunu mini yewani mi haro ti keke mi fi ti ele hima hinga wungwa ti wunu mi jisini Gotri tambwa mi ai wunu mi rataro.Mwe naha, mindombwa ele hima tiya hinga, ele mwanji gale ba fweleki bwandau hima le, e, ele nuwe mapwa ki dau tape ba fwele okwe, wunu tinda ete mindombwa wungwa wunu mi jiro. kwO chengi ri rukosiwani ele ki enindaro himamwale ga dau mwaꞌambwe opuriꞌopuri ga ele 24 mekupu hima laka lenga ori Sipisip Che seke mu tiki takaini ya wu opuli. Ele mekupu hima laka funda funda metako ba fo, hi ti, hap, tinga paura talesindau gol ba wosiro bapi tinga wu torosindau. Kale paura sawendau ti, ele Gotri ni sembe haro hima leto wui uchahambwa leni sawero. cj?Ori Sipisip Che ini ka tei ki litisindau hima i tapa mama ki daro chengi oti ya ri ruko. \i1Wosiwani ani heiwani wu yeni wu siro Sipisip Che hinga ani hambwaro to ya eninda. Rini King Apukolaka linindau tei tinga ele himamwale ga dau mwaꞌambwe opuriꞌopuri ga ele mekupu hima jambanini litisindau nindo ki ya ri eninda. Ri mwa ki tapaꞌangi hatachi fisi mambanga sukwasiwani ri miya ti okwe tapaꞌangi hatachi fisi ya da. Kale tapaꞌangi hatachi fisi mwaꞌambwe le Gotri ele nuwe mapwa hinga tinda wunu humbwewani wu iro himamwale leni sawendau. h Wondawani mekupu hima laka fori ya ani sawe, “Apa ichaka kei! Ma mendi! Juta hima kupu ki sukwaro hima kapwa asa fo, hi ti, laiyon, hinga o da. Rini Defit anitafenita ki me yongo hinga tingiro. Woro ori hima to au anayendau sumbu ri dikiro. Rindombwa ka tapaꞌangi hatachi fisi pilasita tipa findasindau ti dungwani o chengi ri hungoni ri lesanakonda.” Jon Sipisip Che ni heiro gO keke ani ya ete ani ichakanda. Hinde wowani, o chengi hungoni lesanasini kwai heino sumbu ni chikindau hima fori wakini hei nambwe. f-Woro hewen ko ki dau hima fori, nuwe ki dau hima fori, e, nuwe ki tiki dau hima fori do chengi hungoni lesanasini kwai kaisindau ri hei nambwe. ce?Wondawani ukume ga dau ensel laka fo ani heiwani hapa tinga ri uchani ka hinga ya ri sawenda, “Hinde na hima kipe forito rini chikisiwa apa dohaꞌa pilasita findasindau ri dungwasini do chengi hungoni lesanano?” nd WWondawani ri linindau tei tapa mama tokwe ani heiwani benisindau chengi foti ya da. Chengi mwe ti we ga hoko ga himiki tumbwa ete kaisindau. Wosini tapaꞌangi hatachi fisi pilasita tipa leki o beniro chengi ki ya wu findasinda. Cc “Apukolaka, nui Gotri!Mini ele hima hinga mini ni wu eripeꞌaripeni hi mihi wu rasaindani mi kwambu ti tako tokwe wu dano sumbu ti mini ki chikisindau.Hinde wowani, mindo ele mwaꞌambwe hinga tinda mi wosiro. Wosiwani mi okokona kumbwa ele mwaꞌambwe hinga tinda ete sukwasini do ya ete da.”#b?
Ete wondawani 24 mekupu hima laka le, Gotri tei rihi ki ri linindawani ri miyaningisopo ki wu opulisini ete da ete da Gotri ni ya wu lotu wonda. Wondani mwa wuhi ki wu letindau gol ba wosiro mwalinjangwei wuhi ti ri linindau tei miyaningisopo ki wu humbweꞌisini ya wu sawe, 5ac Kale himamwale ga dau mwaꞌambwe wunu ete da ete da Gotri ri litindau tei ki ri linindawani rini ni wu weseꞌandani wu eripeꞌaripeni hi rihi tini ya wu rasainda. m`SKale himamwale ga dau mwaꞌambwe opuriꞌopuri wunu funda funda tipi hapa wuhi ti tapaꞌangi hatachi funda hinga wunu ki dau. Miya wuhi ti miyafo naha, wui tape ti, e, tipi tako wuhi okwe, tinda miya tumbwa. Wondani niliki tapwaki wunu ka hinga wu sawendau,“Apukolaka Gotri rini ele kwambu ga dau. Rini halaya naha, rini halaya naha, rini halaya naha.Imbihumbwa ri daro ti, apa ri dani, ichai o ri ai takonda.” Wunu ka mwanji hinga wu bwandani fai wu kutonda nambwe. :_mMetengei naha ani heiwani himamwale ga dau mwaꞌambwe foti kapwa asa fo, hi ti, laiyon, hinga eninda. Wosini o diya ga ani heiwani bulumakau hura hinga. O gaha ga ani ai heiwani ri miyaningisopo ti hima i miyaningisopo hinga. Wosini jipe naha ki ani heiwani hangaꞌi hangatandau apokumboni laka hinga. u^cKing Apukolaka litini miyaningisopo ri sindau tokwe mwaꞌambwe foti soluwara laka hinga to ya da. Mwaꞌambwe mwe ti galasi hinga, halaya naha. Wondawani opuriꞌopuri mwaꞌambwe fo himamwale ga dau ti, o King Apukolaka linindau tei gamba tokwe wu haweisini ya wu eninda. Ele opuriꞌopuri mwaꞌambwe ele tape wuhi ti, miya lembwa gumwa mapwa wunu talesindau. L]King Apukolaka linindau tei o ki niri ki lepakinandau hi tinga niri kundau ata tinga sukwandawani ele ata i nindo ki tumwa fwele ya ginda. Wondawani King Apukolaka tei linindau miyaningisopo tokwe tapaꞌangi hatachi fisi hambachika ti o ki ya okunda. Kale hambachika tapaꞌangi hatachi fisi Gotri himamwale leni sawero. \ O michi kumbwa linindau tei ti 24 hinga o King Apukolaka tei ni jambanisinda. Wosiwani 24 mekupu hima laka le o tei tenge ki ya wu lininda. Kale mekupu hima laka nikaꞌari wamwa leni wu soꞌoisini mwa wuhi ki gol ba wosiro mwalinjangwei hinga ni ya wu letisinda. n[UWosini ri tape ti humokuto fo hi ti, jasipa, e, humokuto naro fo hi ti, koniliyan, hinga ya okunda. Ete wondawani mwahiworo foti King Apukolaka tei o tini jambanisiwani ani heiro ti humokuto mingasumbwe fo hi ti, emeral, hinga. Z'Ete wowani metengei ete Gotri Himamwale kwambu tinga ani toronambusiwani ani heiwani hima fori King Apukolaka linindau tei ki ya ri lininda. Y O mwanji hinga humbusiwani, hewen ko tokwe a mauni ani heiwani aka duwa foti ya tukwasinda. Wosiwani metengei fu ata hinga gini ani sawero takisopo kumbwa apa ani ai mendiwani ka hinga sawe, “Ahaꞌa ki ma sukwawa ichai sukwano mwaꞌambwe le mini a mekusi.” X3“ ‘Hima wasamba chele ti Gotri Himamwale ele sios hinga ni sawehambwandau mwanji ti wasamba yayanasini norukweni sa ri mendi!” ’vWeHima fori au anayendau sumbu ri dikiwa, rini ani ohounawa a linindani ani aulindau tei ahi kumbwa funda si litino, ka imbihumbwa ani okwe au anayendau sumbu a dikisini apa ai Yapai ga o ri linindaro tei tenge rihi ki si linindau hinga. =VsMa hei! ani lengenumbo rarusirasi ki ani etisini aka a yendau. E, hima fori ai mwanji mendini aka ri tukwawa, a raruni rini ga ahirahi ani awa rini okwe ani ga ahirahi ri akonda. fUEE, ani hima fweleni ani okokonano ti, ele hima kapwa sumbu wosiwa mwanji kwambu ki wunu a saweni wui sumbu tini a wonorukwekondau. O keke ele mi wosindau sumbu tini mi hambwafwaꞌaisini kapwa sumbu mihi gumwa ma ai si. TO keke do inaka mini ani handau. Hi tiki uni yinesini(wuinisini) ai lenjilenjinandau gol ahi ti, ya chele hima hinga mwe naha mi sira kinawa o tini ma ra. Wosini hima tapembwa mi dasini huruhumba mi andau keke nikaꞌari wamwa fo ani ki ma rasini mi soꞌoini hima tape mihi ma ichaki. Ete wosini miya owendau marasini fo ani ki ma rasini miya mihi ki ma hindisini pwe norukweni mi bwe hei. 2S]Mini ka hinga mi sawendau: “Ani ya mwaꞌambwe chele hima naha, mwaꞌambwe foti keke ani heifunda nambwe.” Woro mina. Mini kapwa naha ki mi dasini, huruhumba miya naha mi sirasindau. Miya mini sasiwani bwarichape mi dasini hima tapembwa mi dau tini inaka gamweche ri mi ai hambwanda nambwe.
s &}}S|2zOxww8utsrrqp+nmglkkjpihggf6dd
c boa`_u_,]\[ZYWVUTSS QgOOqN LKOJNHGaFDlCtBxBA@@?>>X<:9)8 7 643210/.-,+*)q('&%$#"! \ \ l k :
E
gf @5Kunu ni ti wosiro sumbu hingambwa o sumbu wasa hingambwa ma ku ai tini ku wosi.Woro, kapwa sumbu funda ri kunu ti wosiro ti nawa, kunu ga o sumbu hingambwa wasa fisi anangausini ma tini ku ha.Uku sumbwe kapu fisi ki anahulehusiro waini uku kwambu ti kunu ti haro ti nawa, kunu ga o sumbu hingambwa wasa ti uku sumbwe kapu funda riki anahulehusiro waini uku kwambu naha tini ma tini ku ha. )?KHinde wowani, kapwa sumbu tihi ti omwesika naha ki ti wauwani rauni hewen ko ga anachikisindau.Wosiwani Gotri ele ti kapwa sumbu ni ri hambwasindau. {>oEte wosiwani tumwa foti hewen ko ki a mendiwani ka hinga ya sawe,“Ai himiyama hurahama le, o ko ma tini hanjaꞌaisini ma ku sira.Foki kapwa sumbu tihi ki o ku rarukonda, wosini tini ga kapwa sumbu wasa o ku torokonda. Q=Hinde wowani, ambwatinambwatini ti wosindaro hima i humwe sawe sumbu tihi ti, waini uku kwambu tihi hinga, ele himiyama hurahama hinga tinda ete wu aro.Nuwe ki dau king apukolaka le o humwe ga kapwa sumbu wu wosindaro.Wondawani nuwe ki dau pisinis hima le humbunda nambwe okokona tihi ki ya omwesika naha wu raro.” U<#Wosiwani hapa tinga ri uchani ya ri sawe:“Bapilon ko laka oti walambe ihiro! Walambe naha ki ihiro!Apa ambusuwa le o ko ki huwondikawondindawani himamwale kapwa le okwe o kumbwa ichiꞌuchandau.Wondawani kapwa miya naha apwe le, kapwa ata gindau apwe le, e, kapwa apwe ba fwele o kumbwa hangaꞌi hangatanda. B; Ete wosiwanumbwa ani ai heiwani ensel foti hewen ko hanjaꞌaisini ya sika. Rini kwambu rihi tinga kaꞌapwe rihi lenga ri tawani o kaꞌapwe rihi to do nuwe ni funda ete taiyani ya i. ~:uWoro ka humwe mi heiro ti, ele nuwe mapwa ki dau king apukolaka leni aulindau ka ko omwesika laka ni sawero.”:9mWoro mwe naha, Gotri o inaka hinga wunu owesiwa imbihumbwa ri hambwaro hingambwa ya wu wosikonda. Inaka funda naha wu hambwasini king apukolaka wu etikoro kwambu ti ka fuku pe kapwa asa numbwa o ya wu hakonda. Wosini ete ri wondawa i ini ri ambwe kinani Gotri rini sawesiro gisi kumbwa ya ri ambwekonda. ^85Kale tapaꞌangi tapaꞌangi mambanga mi heiro lenga ka fuku pe kapwa asa ga, wunu tinda ete ka numbo tenge humwe laka ni o wu omwemendindakonda. Wondani ele ti soꞌoisiro mwaꞌambwe tihi tinda ete wu sendangosiwa hima tapembwa ya ti dakonda. Wosiwa hima tape tihi tini sumbwe sekwasani wu andani gamwe le hi tiki tinda ya wu tundakonda. 7Wosini ri ai ani sawe, “Ka numbo tenge humwe laka kale fwa i tenge ki linindaro ti mi heiro. Ele fwa hinga, dele nuwe mapwa ki dau ko laka le, do nuwe ki dau himiyama hurahama le, ele tape ba fwele, e, ele mwanji gale ba fwele, wunu ni sawero. 6Wosiwa Sipisip Che ringa wu anayeni Sipisip Che rito wunu dikikonda. Hinde wowani, rini ele apukolaka lei Apukolaka, ele king apukolaka lei King Apukolaka. Woro o gisi ki, tumwa rihi wu mendini wu sirinandau hima le, rihi naha nasiro hima le, e, ri mwanji naha tumbwa wu mendini wu sirinandau hima le, wunu Sipisip Che ringa funda wu etisini o au anaye sumbu ni wu dikikondau.” *5M
Kale king apukolaka wunu inaka funda naha kumbwa wu hambwa sindau. Kwambu wuhi lenga hi omwesika wuhi lenga tinda ete ka fuku pe kapwa asa numbwa wu ha sindau. 4 “Woro mi heiro tapaꞌangi tapaꞌangi mambanga rihi ti, tapaꞌangi tapaꞌangi king apukolaka ni sawero. Woro wu sukwa nambwe. Wu sukwawa ka fuku pe kapwa asa i kwambu hingambwa wu torosini amwa funda naha king apukolaka hinga o wu dakonda. 33 Ka fuku pe kapwa asa imbihumbwa ri dasini apa ri da nambwe sindau ti, kale tapaꞌangi hatachi fisi king apukolaka diya ki sukwakondau king apukolaka tini sawero. Rini kale tapaꞌangi hatachi fisi king apukolaka wui hima kupu fo. Woro rini okwe o tinda walambe rini ikonda. 2
Woro tapaꞌangimbwa rairo. Wosiwani funda ri o ya da. Fori waya sukwakonda. Woro ri sukwawa gisi faiche naha do nuwe ki ri dakonda. T1! “Inaka kipe hambwandau hima ritombwa apa kale mwaꞌambwe ri hambwano. Kale tapaꞌangi hatachi fisi mwa rihi le, tapaꞌangi hatachi fisi gimba leni sawero. Woro o humwe tapaꞌangi hatachi fisi gimba tenge ki kau ya ti lininda. Kale tapaꞌangi hatachi fisi mwa rihi, tapaꞌangi hatachi fisi king apukolaka leni sawero. s0_Woro do fuku pe kapwa asa mi heiro ti, imbihumbwa ri daro, apa ai ri da numbwa. Woro ichekai kaimbwa naha ambwenda nambwe o wa we ri andosini ri sukwani ri dawa walambe ya rini ikonda. Imbihumbwa Gotri do nuwe ga niri ga ri wosi nambwe gisi ki himamwale ga dau Gotri chengi o ki hi wuhi kai nambwe ele hima hinga tinda ete ori fuku pe kapwa asa ni wu heini inaka miyafo o wu wohambwakahambwandakonda. Hinde wowani, imbihumbwa ri daro ti, apa ri da numbwa, woro ichakai o ri ai sukwakonda. /Ete wondawani o ensel tombwa ya ani sawe, “Hinde wowani inaka miyafo mi hambwandau? Ka humwe ga, ti litiro tapaꞌangi hatachi fisi mwa lenga tapaꞌangi tapaꞌangi mambanga ga dau fuku pe kapwa asa ka ga fi mwanji yani o mini a mekusikonda. .7O humwe tombwa Gotri himiyama hurahama lenga Jisas hi tini amwei sawendau hima lenga tindombwa wunu yeni siro. Ete ani heiwani ele ti yero hima fi tini ti a asini ambwatinambwati humwe hinga ya ti sirasinda. Woro o tini ani heikoni a apapanasini inaka miyafo ya ani hambwanda. j-MEte wondani hi tihi ti mwakambe tihi tiki ya kaisinda. Woro o hi mu mwe ti yanisindau. Hi mwe ti ka hinga: “Bapilon ko omwesika laka, do nuwe ki dau numbo tenge humwe lenga ele kapwa naha sumbu lenga o wui nuwakapwamu.” ,#Ka humwe nikaꞌari naro naha ga narongwehe ga ti injisini, gol ba wosiro kaꞌapwe ba fwele, ya laka ki randau humokutoche le, e, sel to wosiro hachasiki tuko le ya ti soꞌoisi. Wosini gol ba wosiro kapu foti ti tapa ki ya ti torosinda. O kapu we ki Gotri miyaningisopo ki wembisa naha sirandau sumbu ambwe lenga, hima fwelenga ti wosindaro kapwa kisi naha sumbu lenga, o kumbwa ya talesinda. B+}Ete wosiwani Gotri Himamwale ani ki kwambu naha sukwakowani o ensel to hima da nambwe michi tiki ya ani raꞌai. O michi ki a dani ani heiwani humwe foti fuku pe kapwa asa tape naro naha o tenge ki ya ti lininda. Ka fuku pe kapwa asa i tape ki hi miyafo naha kai kaisindau. Kale hi miyafo kaisiro ti, Gotri ni saweholiyandau hi leni kaisiro. Ka kapwa asa i mwa ti tapaꞌangi hatachi fisi, e, mambanga rihi ti tapaꞌangi tapaꞌangi. }*sDo nuwe ki dau king apukolaka le ka numbo tenge humwe laka ga kapwa sumbu omwesika naha ki wu wondaro. Wondawani nuwe ki dau hima le okwe o numbo tenge humwe gambwa kapwa sumbu wondau sumbu ti waini uku hinga wu asini wu ambwatinambwatiro.” l) SKale tapaꞌangi hatachi fisi bapi tororo ensel lei nindo ki forito tani ya ani sawe, “Mini ma ta! Kari kwai numbo tenge humwe laka fwa tenge leki ti linindau ti, nomo wasa tihi o ti torokonda. Woro o tini mini a mekukondau. ( Ete wondawani aisi hinga siraro mwa laka ti sipetuko gwarituko hinga ya sikanda. Ka sipetuko gwarituko hinga funda funda sikandaro nomo ti kopi beki nomo hinga. Ka mwa laka sikani hima i tape tenge ki yendaro ti, o niri we ki sikandaro. O mwa laka sipetuko gwarituko hinga sikani ele hima ni walambe naha ki wunu yendaro keke Gotri ni kapwa mwanji naha tiki ya wu saweholiyanda.p'YWondawani soluwara haweisindau ele ko hinga gainandawani ele gimba laka hinga tinda beheni ya rainda. )&KEte wowani ko omwesika laka oti nuwe tipa namili ya huwa. Wondawani ele hima wui ko laka le ya lendoni sikanda. O sumbu hinga Bapilon ko omwesika laka ki sukwaro ti, Gotri ele ti sumbu ni tinda ri hambwasini sembe enge a omwesika rihi ni sawendau waini kapu uku tini ri hasiwani ti aro. }%sEte wokowani lewaunandau hi le okuni ikowani ata laka hinga fo ya gi. Wokowani niri ti kururumbararakowani minawe laka ti ya di. Ka minawe, omwesika naha ki diro, imbihumbwa do nuwe ki daro himako ka minawe laka hinga fo diwani wu hei nambwe. C$Ete wosiwanumbwa kale ensel tapaꞌangi hatachi funda diya ki dau ensel jipe naha to bapi rihi ti ausuwa tenge ki ya ri dawehena. Wowani Gotri aka tipa kipe naha ki dau Gotri linindau tei ki tumwa foti hapa tinga uchawani hoko tokwe ya sira. Siraro mwanji mwe ti ka hinga ya ri sawe, “Opito, humbuhiro!” *#MEte wosini kale himamwale kapwa to dele nuwe ki aulindau king apukolaka leni wu ratani ya wunu wau, Hipuru mwanji ki, Amaketon, hinga sawendau michi tiki. A"{“Ma mendi! Kunu tambwa hiliya hima hinga o a sukwakonda. O keke hima fori ri tukuya nambwe misumbwe ete ri dasini nikaꞌari rihi ti ete ri injisini ri dau ti, ori hima hinga sa ri eripeꞌaripe. Hinde wowani, o hinga ri wowa nimba nimba ri ini hima apweli ki huruhumba hinga hinde apa ri hei kumbwa.” !'Dele himamwale kapwa namili to kwambu chele sumbu ambwe sumbu ambwe wu wosindau. Wundo dele nuwe ki aulindau king apukolaka le tambwa wu ini wunu ratani forukumbwa ya wunu waukonda, wosiwa wu saini ele kwambu ga dau Gotri to ondiyasiro gisi tiki au ti wu anaye kinani. x i
O hinga wosiwani ani heiwani himamwale kapwa namili guku hinga ya sukwa. Wu sukwaro ti, ka seke chele hopo laka ri takisopo ki, ka fuku pe kapwa asa ri takisopo ki, e, nimba gamboni Gotri mwanji bwarakarandau hima ri takisopo ki sukwaro. b = Ete wosiwanumbwa kale ensel tapaꞌangi diya ki dau ensel forito bapi rihi ti Yufuretis gara laka ki ya ri owehena. Wowani nika sukwa tokwe dau king apukolaka leto ta kinani o Yufuretis gara laka oti ya gisaha. , Q Ete wondawani ele hima amwaka tinga okwe tinga wunu ki sukwaro keke Gotri ni ya wu saweholiya. Woro kapwa sumbu wuhi gumwa wu sisini Gotri ni sembe wu ha nambwe. ? w
Ete wosiwanumbwa kale ensel opuriꞌopuri diya ki dau ensel forito ka fuku pe kapwa asa ri litindau tei tiki bapi rihi ti ya ri dawehena. Wowani sundu ti ka fuku pe kapwa asa ri tako tokwe dau hima ele ki ya sukwa. Wokoni amwaka omwesika naha ti wu mendindau tinga wui tarukwe tini ya wu ai setakutonda. # Wosiwani hi omwesika naha to ka nika ki sukwani ele hima ni ya wunu unda. Wondawani ele hima to kale kapwa mwaꞌambwe ni rambwasiwani sukwandau Gotri hi tini ya wu saweholiyanda. Wondani kapwa sumbu wuhi ti gumwa wu sisini Gotri hi tini gamweche ri wu rasai nambwe. lQEte wosiwanumbwa kale ensel namili diya ki dau ensel foto bapi rihi ti tapwaki nika tenge ki ri dawehenawani, Gotri to rambwasiwani nika oti hima ele ni hi tito wunu undau hinga wunu uni osukwachino kwambu ti ya ri toro. Y+Wowani ani ai mendiwani tumwa fo o anguꞌomwe handau tei o ki uchani ya sawe, “Ei, mwe naha, ele kwambu ga dau Gotri Apukolaka. Mindombwa ele hima i sumbu ni mwe mwe naha kumbwa norukweni mi kilindau.” 5Hinde wowani, wunu mini ni sembe haro mi himiyama hurahama lenga mi mwanji bwarakarandaro hima lenga wunu ni wu yewani fi wuhi ti dawehenandaro. Woro o keke, dawehenaro fi o tini wu a kinani ai wunu mi haro. O sumbu hinga ti, wui kapwa sumbu wasa ai chikini o wu torohiro.” ~uEte wosiwani a mendiwani fwa tini aulindau ensel rito ya ri sawe, “Mini funda halaya naha, imbihumbwa mi daro tini apa ya ete mi da. wosini mindombwa kale sumbu hinga mi wosiro ti, ele kapwa hima lei sumbu wasa tini norukweni kilini mi haro. H Ete wosiwanumbwa kapi ensel fisi diya ki dau ensel forito bapi rihi ti fwa namba laka lenga, e, nuwe ki ki sukwandau fwa lenga ri owehenawani ele fwa hinga tinda hima fi hinga ya sira. q[Ete wosiwani mwasero ensel diya ki dau ensel forito bapi rihi ti ri dawehenawani soluwara tiki ya rai. Wowani soluwara ti haro hima i fi hinga ya sira. Wosiwani o soluwara ki dau inaka chele mwaꞌambwe le tinda ete ya wu ha. Ete wowani mwasero ensel rito ri bapi ti ri owehenawani nuwe tokwe ya rai. Wowani amwaka miyafo andau kapwa okwechenakweche le ka fuku pe kapwa asa ri wupa tini owero hima leki, e, ri mwale hingambwa setaro me tako tini lotu wondaro hima leki ya sukwa. %Ete wosiwanumbwa a mendiwani o Gotri aka tipa kipe naha ki tumwa foti au laka uchani ele tapaꞌangi hatachi fisi ensel leni ka hinga ya sawe, “Kunu ma ku ini o tapaꞌangi hatachi fisi bapi ki talesindau Gotri sembe enge a ti, nuwe tiki ma ku dawehenawa sa rai.” KWosiwani hiki to Gotri hi hinga okundau sumbu ki, e, ri kwambu ki sukwani ka Gotri aka tipa kipe naha ki kwai ya tale. Woro ka aka tipa kipe naha rihi ki hima fori apa hinde ri raru kumbwa. Minambwe naha. Kale tapaꞌangi hatachi fisi ensel le rataro kale tapaꞌangi hatachi fisi kapwa mwaꞌambwe le humbusiwambwa.Wosiwani kale himamwale ga dau mwaꞌambwe opuriꞌopuri forito tapaꞌangi hatachi fisi ensel ele ni tapaꞌangi hatachi fisi gol ba wosiro bapi le ya wunu ri ha. Dele bapi mwe le, handa nambwe ete da ete da Gotri ri sembe enge a ti ele ki talesindau. %Wosiwani kale tapaꞌangi hatachi fisi kapwa mwaꞌambwe torosindau ensel leto o Gotri aka tipa kipe naha wu andosini hoko tokwe ya wu sira. Nikaꞌari wuhi ti kisi nambwe, nimba hifweri naha tini wu injisini gol ba wosiro leti tini inaka wuhi tiki ya wu tatipisinda. `9O sumbu hinga sirawani ani ai heiwani hewen ko ki dau nikaꞌari ba kiro aka we ki kwai Gotri aka tipa kipe naha oti ya tukwa. Nikaꞌari ba kiro lotu wo aka o ki Gotri mwanji rihi ti mwe naha kumbwa bwandau. %CApukolaka, mindombwa naha halaya naha ki mi dau.O keke namo naha to mini ni aki nambwe apa ri dano? Namoto apa hi mihi tini rasai hinga? Mina.Dele hima tiya laka hinga apa wu tani mini numbwa ele lotu wu wokonda.Hinde wowani, sumbu kipe mihi ti amwei naha sukwaro.” ?wWondani wunu Gotri tau ra himache ri Moses hukwa tinga ri Sipisip Che ri hukwa tinga ya wu randa. Wu raro hukwa mwe ti ka hinga:“Apukolaka, mini ele kwambu ga dau Gotri.Ele tau hinga mi randau ti, omwesika naha, o keke o tini nu heindani inaka kipe walefo naha nu hambwandau!Mini dele nuwe mapwa ki dau himiyama hurahama lei King Apukolaka hinga mi dau.Ele mi numbo hinga tinda ete kipe naha, mwe naha tumbwa.
#Ete wosiwani ani ai heiwani mwaꞌambwe fo soluwara hinga ya da. Mwaꞌambwe mwe ti ukuchapu ga hi tinga funda dawani heindau hinga. Woro o mwaꞌambwe gamba ki hima fwele ya wu eninda. Ele hima hinga to ka fuku pe kapwa asa ni gumwa sisini mwale rihi hinga setaro me tako ga hi rihi tini sawero namba tinga, fini ni wu dikiro. Gotri to gita tini wunu ri hasiwani wu torosini ya wu eninda. O Ete wosiwanumbwa ani ai heiwani hewen ko ki wupa ba fotito sirawani, ani inaka tenge walefo naha ya ani hambwanda. Ani heiro sumbu mwe ti ka hinga: Tapaꞌangi hatachi fisi ensel wui tapa leki hima leni walambe wu wosino tapaꞌangi hatachi fisi kapwa mwaꞌambwe le ya wu torosinda. Woro kale kapwa mwaꞌambwe ini humbuwa sumbu fo ichai ai sukwa hinga. Hinde wowani, kale tapaꞌangi hatachi fisi kapwa mwaꞌambwe ki Gotri sembe enge a ti humbukonda. b =Wosiwani o ko laka hoko tokwe dau humokuto beiye ki waini mwe ti ya wu timbisenda. Wondawani ti fi ti o humokuto beiye hoko tokwe sirani iro ti, 300 kilomita hinga ini taleni rauni hosi lei takisopo ki ya ambwe.~
uWowani gipi au tororo ensel ori gipi rihi ti nuwe tiki ri rakaini waini mwe waro bomo oti yekutoni ya ri wau. Wosini o waini mwe ri toroni humokuto beiye tako tokwe timbise kinani ya ri rawaru. Do humokuto beiye Gotri sembe enge a tini sawero. T !Wowani ensel fo ka anguꞌomwe handau tei andosini ya ri ta. Ensel mwe ri rini hi tini aulindau hima. Wosini au laka ri uchani gipi au naha tini tororo ensel ni ya ri sawe, “Mini gipi au mihi mi toroni nuwe ki sairo waini kupu ki waro mwe bomo ti ma kutosini wausiwa sa da. Hinde wowani, ele waini mwe tinda ete o nipisinda.” lQEte wosiwani ensel fori hewen ko ki dau aka kipe naha ki gipi au rihi ti ri toro toro ya ri sira. nUEte wowani o niri wamwa ki litiro hima to gipi rihi ki nuwe ki dau ahirahi leni ya ri yekutoni wau. xiWosiwani ensel fori Gotri aka laka kipe naha ki ri sirasini o niri wamwa ki litiro hima ni au laka ri uchani ya sawe, “O mi gipi ki o ahirahi nipisindau ti ma kuto. Hinde wowani ele ahirahi tinda nipiwani ahirahi kutono gisi tahiro.” taEte wosiwanumbwa ani ai heiwani niri wamwa fo ya da. Wowani hima fori o niri wamwa tenge ki ya ri lininda. Rini o Hima ri Che hinga. Ri mwa tiki gol ba wosiro hati tini ri letisini gipi au naha foti tapa rihi ki ya ri torosinda. -
Ete wosiwanumbwa ani ai mendiwani tumwa foti hewen ko ki ka hinga ya sawe, “Mini do mwanji chengi foki ma kai: ‘Ele himiyama hurahama Apukolaka ni sembe wuhi ti wu hasini do apa ki ambwesini ichekai okwe wu hano le, ya sa wu eripeꞌaripenda!” ’ E, Gotri Himamwale kipe okwe ka hinga sawendau, “Mwe naha. Tau kwambu wuhi wu hanjaꞌaisini wu eripeꞌaripendani wu himatindakonda. Wunu nimba nimba hinde wu i kumbwa. Mina. Ele sumbu kipe wu wosindau tinga funda wu ra ra o wu ikonda.” Nuwe ki ahirahi wauno gisi S Ka sumbu hinga keke kunu Gotri himiyama hurahama le, kwambu tiki ku etisini nomo kuhi ma ku randa. Kunu Gotri lo mwanji tini ku mendini ku sirinandani sembe kuhi ti Jisas naha numbwa ku hasindau. .U Wondawa o amwaka omwesika naha wunu handau hi tiki hiki ti ya ete sukwandakonda. Kale hima tiya, o fuku pe kapwa asa ga ri mwale hingambwa setaro me tako ga fini ni lotu wondau hima le, e, tape wuhi ki hi rihi tini wupa wunu wosiro hima le, wunu niliki tapwaki hinde apa wu himati kumbwa.” 7g
ori hima to apa waini uku fo ri a sindau. Ka waini uku Gotri sembe enge a tini sawendau. Waini uku mwe ti uku minde tinga anahulehusi nambwe, mina. Woro sembe enge a rihi ti o anahulehusi nambwe waini hinga kapu tiki ri gutosiwa o ri akonda. Wosiwa ori hima humokuto fo hi ti, salifa, hi okundau naha ki ele ensel kipe naha lenga Sipisip Che ringa wu enindau miyaningisopo ki ri raisini amwaka omwesika naha ya ri mendindakonda. } s Wosiwani ensel fori kapi ensel fisi diya ki taro to ri uchani ya ri sawe, “E, hima fori kari fuku pe kapwa asa ga ri mwale hinga setaro me tako hinga fini ni wu lotu woni ri wupa ti wui tapa ki, e, wui mwakambe ki wu owesindau ti nawa, Wosiwani ensel forito mwasendau ensel ni sirinani tani ka hinga ya sawe, “Bapilon ko laka walambe ihiro. Mwe naha, walambe ihiro. Ka Bapilon ko laka tombwa ele biya ko ki dau himiyama hurahama leni ambwatinambwatini hima i humwe sawendau sumbu tihi ti wunu sawekawesiwani ya wu sirinanda. Ka sumbu hinga ti uku sumbwe kwambu foti, waini, ti wunu hawani wu andau hinga.” A~{Wondani au laka ri uchani ka hinga ya ri sawenda, “Gotri do nuwe kipe hima leni mwanji ri bwano gisi ti takaihiro. O keke kunu rini ni ma ku akini hi rihi tumbwa ma ku rasainda. Wondani kunu hewen ko tinga nuwe tinga soluwara tinga, e, wa eisiwani sukwandau fwa lenga wosiro Gotri numbwa ma ku lotu wonda.” P}Ete wosiwanumbwa ani ai heiwani ensel fori kaumbwa naha niri tiki hangani ya inda. Rini do nuwe ki dau himiyama hurahama le, ele hima tape ba fwele, ele hima mu hinga, ele mwanji gale ba fweleki bwandau hima le, e, ele mapwa hinga ki dau hima le, wunu ni ete da ete da Gotri mwanji kipe naha tini sawekaweni indau ensel. |Kale hima tiya wunu mwanji gambo fo, e, kapwa sumbu fori wunu ki sukwa nambwe naha. Ensel namili leto mwanji ti wu bwaro k{ODelehaꞌa hima wunu humwe fwelenga wu tukuyawani wunu woyemu nambwe. Mina. Wunu hima wapa wu dasini ori Sipisip Che mapwa foki ri iwani wunu okwe rini ni wu sirinani ya wu indau. Gotri to nuwe pe himiyama hurahama lei nindo tiki wungwa ti wunu jini ai ratasiwani wundo Gotri ga Sipisip Che ringa fini ni metengei naha haro anguꞌomwe hinga wu siraro. z9O ata hinga sukwawani wunu hukwa ako foti King Apukolaka Gotri litindau tei tinga, himamwale ga dau mwaꞌambwe opuriꞌopuri ele ga, e, ele 24 mekupu hima laka lenga wui miyaningisopo ki ya wu ra. Ka hukwa ako hima ba fwele hinde apa wu hambwani wu ra kumbwa, mina. Kale 144,000 himiyama hurahama le, Gotri do nuwe kipe himiyama hurahama lei nindo ki wungwa wunu jini rataro letombwa o hukwa apa wu rano. [y/Wondawani a mendiwani hewen ko tiki ata foti ya gi. Ata mwe ti fwa au tito wu londau hinga, e, mwa ye ki kururumbararandau hinga ya gi. O ata a mendiro ti, hima leto gita wuhi leni yewani sukwandau ata hinga. yx mEte wosiwanumbwa ani ai heiwani Sipisip Che ori to Saiyon gimba tenge tiki ya ri eninda. Wondawani rini ga 144,000 himiyama hurahama le ya wu eninda. Woro wunu Sipisip Che ri hi tinga ri Yapai hi tinga wui mwakambe ki wunu kaisiwani ya da. Pw
O keke hambwandau himako ka sumbu ni sa wu hambwa. Do fuku pe kapwa asa ri wupa wondau namba mwanji mu mwe ti sa wu hambwa. Hinde wowani, dohaꞌa namba hima fori ri namba. Ri namba mwe ti 666.v
E, hima fori ka fuku pe kapwa asa ri wupa ti rini ki da nambwe ti nawa, ori hima hinga ya ra kinani sutuwa ri rasai hinga, e, hima i sutuwa ki ya tiki mwaꞌambwe ri ra hinga. Wupa rihi mwe ti fisi, ri hi tinga, e, hi rihi tini sawekawero namba tinga. u5
Wosini o kapwa asa tombwa ri ekichasiwani hi nambwe hima lenga hi chele hima lenga, ya chele hima lenga ya nambwe hima lenga, lalaunasini dau hima lenga nindumwasari tau randau hima lenga, ele hima hinga tinda ete tapa mama wuhi ki, e, mwakambe wuhi ki wupa ti ya wu wo. t'
Woro sumbu anandi fo ri wosi kinani rini rambwasiwani ri takindamahi ti ka fuku pe kapwa asa miyaningisopo hingambwa setaro me ki ri wuichiwani o me mwanji ti ya ri bwa. E, hima fwele kapwa asa hinga setaro o me ni wu lotu wo ki wu diyahawa apa wunu yewa wu ha sindau. s5
Ele sumbu kwambu hinga ka metengei sukwaro kapwa asa miyaningisopo ki ri wosi kinani rini rambwasiwani ele sumbu kwambu ki ele hima ni ya ri gambondau. Wondani ele himiyama hurahama ni ka hinga ri sawendau: “Kunu me leki ka fuku pe kapwa asa miyaningisopo hinga fo ma ku wosisini o tini ku lotu wonda. Ka kapwa asa imbihumbwa hachangipi huwe rini sero tito apa ai rini arumwendisini sumbwe o ai da.” br=
Do gumwa ki sukwaro fuku pe kapwa asa rini sumbu kwambu naha ti ri wosindau. Sumbu kwambu fo ri wosindau ti ka hinga: Hima lei miyaningisopo ki ri sawewani hi ti hewen ko ti hanjaꞌaisini okuni nuwe tokwe sikandau. eqC
Do gumwa ki sukwaro kapwa asa metengei sukwaro kapwa asa kale ri kwambu ambwe kwambu ambwe ni ri torosini o metengei sukwaro kapwa asa miyaningisopo tiki tau ri randau. Rini do nuwe ga o ki dau ele himiyama hurahama lenga o fuku pe kapwa asa imbihumbwa wu yesiwani omwe a ani hakoro ti ai sairo kapwa asa ni wu lotu wo kinani ya wunu ekichasinda. Zp-
Ete wosiwanumbwa ani ai heiwani fuku pe kapwa asa foti nuwe ki tiki ya sukwa. Mambanga fisi rihi ti ani heiwani sipisip che mambanga hinga. Mwanji gale rihi ti ka seke chele hopo laka mwanji gale hinga. Wo'
E, hima fori kalapus tiki ri i kinani ondiyasiro ti nawa, kalapus tiki sa ri i. E, hima fori hachangipi huwe rini yehekuwa ri ha kinani ondiyasiro ti nawa, o hachangipi huwe rini yehekuwa sa ri ha. O sumbu hinga sukwakondau keke Gotri himiyama hurahama le ele nomo randani sembe rini numbwa hasini ri okokona tumbwa sa wu sirinanda. Fn
Hima wasamba chele ti do mwanji norukweni sa ri mendi! m
Ele himiyama hurahama hinga hi wuhi ti, do ete da ete da himamwale chele buku ki kaisiwani da nambwe ti nawa, wunu tinda ete ka kapwa asa numbwa wu lotu wondano. Hi wuhi mwe ti do nuwe wosi nambwe gisi ki kairo. Buku mwe ti wu yeni siro Sipisip Che rihi. Ql
Ka fuku pe kapwa asa ni rambwasiwani Gotri himiyama hurahama lenga ri anayeni wunu ri dikikondau kwambu ti ya ri toro. O keke rini king apukolaka hinga ri etisini ele hima mu fwele, ele nuwe mapwa hinga tinda, ele mwanji gale ba fweleki bwandau hima le, e, do nuwe ki dau hima tape ba fwele, ele hinga tinda ete ri aulikondau. k!
Wosiwani takisopo rihi ri haunasini Gotri ni, Gotri hi tini, Gotri ko tini, e, Gotri himache le hewen ko ki dau leni ya ri saweholiyanda. j%
Ka fuku pe kapwa asa ni saweholiyandau kapwa mwanji bwano takisopo tinga, e, 42 nika hinga ri tau ri rakondau kwambu tinga ya rini ha. iy
Wondani ka seke chele hopo laka ni ya wu lotu wonda, hinde wowani, ka hopo ri kwambu ti o kapwa asa ni haro ti keke. Wunu ka kapwa asa okwe wu lotu wondani ete wu sawendau, “Namoto do fuku pe kapwa asa hinga dau? Namoto rini ga apa anayeno?” ]h3
Ka fuku pe kapwa asa ri mwa foti wu yendingiwani haro hinga siraro. Woro o yendingiro mwa kipe ai wosiro. Wosiwani ele hima hinga tinda o kapwa asa ni wu heini wu apapanafuni o kapwa asa numbwa ya wu sirinanda. Dg
Ka fuku pe asa ani heiwani pusi laka hinga fo, hi ti, lepat. Seke rihi ti asa laka ro, hi ti, bea, hinga. Takisopo rihi ti ani heiwani laiyon hinga. Wosiwani ka seke chele hopo laka o fuku pe kapwa asa ni ri ukume ti, king apukolaka hinga aulindau kwambu rihi ti, e, ele kwambu ambwe kwambu ambwe rihi ya rini ha. qf ]
Wosiwani ani heiwani fuku pe kapwa asa foti soluwara ki ya sukwa. Mwa rihi ti tapaꞌangi hatachi fisi, e, mambanga rihi ti tapaꞌangi tapaꞌangi. Mambanga rihi leki king himako letindau hati hinga ti mambanga chikini ya ri letisi, e, mwa rihi leki himiki fwele ya kaisinda. Kale himiki kairo mwanji mu mwe ti ka hinga: Gotri ni saweholiyandau kapwa mwanji. Ae} Wosini o hopo soluwara hapimwai tenge ki ya ri eti.
d
Ete wowani seke chele hopo laka oti o humwe ni sembe enge omwesika ti ya ri a. Wokoni ti chechehimache, ele himiyama hurahama Gotri lo mwanji ni sirinandau hima lenga Jisas hi tini amwei bwandani rini ni sirinandau hima lenga, wunu ga au anaye ki ya ri i. c Woro mina! Nuwe tito o humwe ni okulani tinjenga takisopo hinga haunasiwani o hopo takimahai yaro fwa oti nuwe sopu tiki ya rai. `b9 Ete wowani o hopo takimahai ri yawani fwa hinga tito o hopo takisopo ki ya sukwa. Ete wowani o fwa gara laka hinga talekoni o humwe ni ya sirinani i. O hopo rini ete ri hambwaro, o fwa to sa ini o humwe sa yewali. wag Ete wowani o humwe ni apwekumboni laka i tipihapa fisi ya tini hasi. Wosiwa o hopo laka ki takaini ti dano keke ti hangani hima da nambwe michi tihi tiki ti ini ti yanisiwa asama namili ini asama foi tipa ki ahirahi le tini yakwanda ki. "`=
Ka seke chele hopo laka ni nuwe tokwe rawakawani o sumbu ni ri heini ri hambwasini sembe enge ri akoni ka hurahama che raro humwe ni ya ri engina. R_ O keke mini hewen ga mini ki kau dau hima lenga, kunu ma ku eripeꞌaripe. Woro mini nuwe ga, mini soluwara ga, kini hambwafwaꞌai! Nomo laka foti kini ki o sukwakonda! Hinde wowani, Saiten kini tambwa o raihiro. Wosini sembe enge omwesika naha ki o ri anda. Hinde wowani, gisi faiche naha rihi ete dau tini o ri hambwanda.” .^U Nui hiparakambwe le Sipisip Che ri fi tiki kwambu wu fwesini ri mwanji ti wu bwandaro. Woro o sumbu keke au anayendau sumbu ti wui miho, Saiten, ni wu dikiro. Wunu do nuwe ki wui hima tape tini wu enepe ki wu hambwa nambwe. Mina. Wunu wui miho le wunu yeni sino tini wu akini lembeni nambwe. ]
Wosiwani a mendiwani hewen ko tiki tumwa foti hapa tinga ka hinga ya ucha, “Apa nui Gotri nunu ai ratahiro. King Apukolaka hinga etisini ri aulindau kwambu rihi ti amwei naha sukwahiro. Ri humbwewani taro Kurais to kwambu rihi ti ri mekuhiro. Hinde wowani, ori hima niliki tapwaki nui hiparakambwe leni Gotri miyaningisopo ki seke soko tokwe yendaro ti, apa rini toroni rawaihiro. Y\+ O keke seke chele hopo laka o rini toroni nuwe tokwe ya rini rawaka. Ka hopo rini imbihumbwa ki ete ri daro, hi rihi foti Saiten, foti, Dewel. Dewel mwanji mwe ti ka hinga: “Hima Leni Seke Soko Tokwe Yendau Hima.” Rindombwa do nuwe ki dau ele hima ni ri gambondau. O keke rini ga ele ri himache lenga nuwe tokwe wunu tororawakaro. x[i Woro ori hopo ga ele ri himache ga au wu anayeni wu diki nambwe ti keke hewen ko tiki hinde apa wu da kumbwa. wZg Wondawani au laka foti hewen ko tiki kau ya sukwa. Maikel ga ele ri ensel lenga o seke chele hopo laka ga au anaye ki wu ini ya wu anaye. Wosiwani o hopo ga ele ri himache lenga, ele Gotri ensel hima lenga wasamba wasa ya wu anaye. >Yu Ete wowani o humwe hima da nambwe michi tiki akini ya ti i. Ka michi o Gotri to tini keke otokunasiro. O michi ki ti ini ti dawa 1,260 gisi hinga ahirahi le tini wu yakwandakonda. |Xq Dani ini o humwe hurahama che ya ti ra. Kari che ichakai aini ki wosiro kumbo ri torosini ele himiyama hurahama hinga tinda ri aulikondau. O humwe o che ti rawani rini toroni rakauni King Apukolaka Gotri linindau tei mu tiki ya rini raꞌai. W Gini rihi ki niri tiki dau isangi le nerimbe namili huwaro nerimbe fotini tikisapu hinga gaurupwetini torosini nuwe tokwe ya ri rawaka. Ka hopo o humwe che rakondau miyaningisopo tokwe enindani o humwe che rawa o amwa kumbwa o che ri a kinani ya ri nikisinda. bV= Wosiwani wupa wo mwaꞌambwe fotinga niri tiki ya ai sukwa. Wupa wo mwaꞌambwe mwe ti ka hinga: Seke chele hopo laka foti ya da. Hopo tape mwe ti naro. Mwa rihi ti tapaꞌangi hatachi fisi. Mambanga rihi sukwasindau ti tapaꞌangi tapaꞌangi. Wosiwani tapaꞌangi hatachi fisi king apukolaka letindau hati ti ele mwa rihi ki ya ri letisinda. U Woro o humwe sembe tinga dasini che rano amwa takaiwani amwaka ti omwesika naha ki ti mendindani ata ti omwesika naha ti ya ti ginda. (T K Wondawani niri tiki wupa wo mwaꞌambwe foti ya sukwa. Wupa wo mwaꞌambwe mwe ti ka hinga: Humwe foti tapwaki nika tini nikaꞌari hinga ti injisini niliki nika tini seke tihi tiki ya ti yitisi. Wosini tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi isangi le hati hinga mwa tihi ki ya ti letisi. SS O mwanji hinga wu bwasiwani Gotri aka kipe naha hewen ko ki dau ti ya tukwa. Wosiwani ani heiwani Gotri ga mwanji bwani injiro chengi tini rawairo bokis ti kwai ya da. Ete wosiwani niri tiki okundau hi ti okukowani ata omwesika laka ki niri ti kururumbararawani minawe ti dikoni me tukoche hinga siraro aisi ti ya sika._R7 Hima ba fwele wunu sembe enge andaro,
woro sembe enge a mihi to amwei sukwahiro.Apa haro hima leto koti tiki wu etikondau gisi.E, apa ele mi tau randaro hima le, ele mi mwanji bwarakarandaro hima le, mi himiyama hurahama le, mini ni akisini mi tako tokwe daro hima le, e, hi chele hima lenga hi nambwe hima lenga sumbu kipe wasa wuhi ti ya wunu mi hakonda.Wondani do nuwe ni walambe sumbu wosindaro hima leni walambe sumbu o ya wunu mi wosikonda!” Q3 Wondani ya wu sawe,“Apukolaka Gotri, ele kwambu hinga mini kumbwa dau.Mini imbihumbwa mi dasini apa okwe ya ete mi dau.Woro o mini ki dau kwambu mi toronambusini kwambu naha ki mi aulino sumbu mihi ti mi rasaikondau.O keke mini ni nu weseꞌandau. P Wowani Gotri miyaningisopo tokwe dau tei tenge ki litindau 24 mekupu hima laka leto wu opulisini Gotri ni ya wu lotu wonda. EO Ete wosiwanumbwa kale ensel tapaꞌangi hatachi funda diya ki etiro ensel jipe naha to fu rihi ri wuichiwani tumwa fwele hewen ko ki wu uchani ka hinga ya wu sawe, “Apa naha ki nui Apukolaka ga ri Kurais ga findo do nuwe aulino kwambu ti fi torohiro. Findo ele mwaꞌambwe ni fi aulisini ete da ete dano!” VN% Ma mendi. Mwasero nomo laka diya ki sukwakondau nomo laka humburo. Kamindache naha, nomo laka fonga o ai sukwakonda. Kale ensel tapaꞌangi hatachi funda diya ki etiro ensel jipe naha to fu wuichiro
w ~|{zyxGvu-trqq0onam(kjoi\h8ff-e@d ba`_]\_[bZZ XXW*UTR:QIPsON^L@KpJ+IHGFEDFCvBAAA@ >=<;.:87}654R3z210//@-*)P('&&H%$t#"7!: 2 b |K4rb4
$ -9, !7 =Hinde wowani, Gotri mwanji kipe ki himiyama hurahama ni kipe wunu ri nano sumbu tini Gotri amwei ri woro. Woro o Gotri hima ni kipe nano sumbu ti, sembe ha sumbu kumbwa sukwandani sembe ha sumbu kumbwa ete dano. Gotri chengi ete sawero: “Gotri hima forini kipe ri nandau ti, ori hima hinga Gotri numbwa sembe ri handani gisi gisi ri numbo ri ichiꞌuchandau.” Ele hima hinga tinda Gotri ni gumwa wu siro 6
Ani Gotri mwanji kipe ti a bwano tini huruhumba hinga ani heinda nambwe. Mina. Hinde wowani, Gotri mwanji kipe ti ri kwambu ga dawani metengei Juta hima kupu le, wosini ele hima kupu ba fwele okwe sembe wu hawambwa wunu tinda ete ai wunu ri ratandau. 5 %O hinga keke ai okokona ti kunu Rom kipe hima le Gotri mwanji ti o hingambwa kunu a bwa ki au ani saindau. Gotri mwanji kipe ti o ri kwambu [4 1Gotri ri tau ra ki ani rataro keke ani ko laka ki dau himako ga fuku wemi naha ki dau himako okwe, e, hambwa kipe hambwandau himako lenga hambwa kipe hambwanda nambwe hima le okwe wunu tinda ete ani okulandau. x3 k
Ai hiparakambwe le ai okokona ti do a sawekondau mwanji norukweni ku hambwa ki. Kunu tambwa a ta ki gisi miyafo naha ete a wondaro. Ele ko ba fweleki dau hima lei nindo ki tau ahi a randawani Gotri wunu okulawani wunu fwele sembe wu haro. Woro o hingambwa kunu tambwa ani ini kunu ani okula ki ani hambwandau. Wondawani sumbu ba fweleto numbo ahi ti ichakindau. Z2 / Sumbu mwe ti ka hinga: Ai okokona ti sembe ha sumbu ahi ti kunu okulandawa sembe ha sumbu kuhi ti ku ani okulanda ki. O sumbu hinga nu wosindawa nunu tinda ete sembe ha sumbu nuhi ti kwambu naha ki nu eti ki. 1 7 Ai okokona ti kunu naha ni ani hei ki. Wosini Gotri Himamwale peresen fwele Gotri ani haro ki kunu ani okulawa sembe ha sumbu kuhi kwambu ku eti ki. t0 c
ka hinga Gotri ni ete ani uchahambwandau: E, ri okokona nawa numbo fo ri ani mekusiwa kunu tambwa a ta ki. ?/ y Ani Gotri tau ni kwambu naha ki a rani ri Che ri mwanji tini a bwarakarandau. Woro do Gotri ani ga dani ani heindawani ka hinga kunu a sawenda. Ani gisi gisi kunu ni ani hambwandani `. ;Metengei naha do mwanji ni a sawekonda. Ele nuwe mapwa ki dau hima hinga Gotri ni sembe ku haro sumbu tini wu mendisindau. O keke kunu tinda ete ani hambwasini Jisas Kurais hi tiki Gotri ahi ni a weseꞌandau. @- {Kunu Rom kipe hima le, Gotri sembe rihi kunu keke wondau. Rindo kunu uchani tasiwani kunu ri himiyama hurahama kipe naha hinga ku dau. Do chengi kunu numbwa a kaindau. Nui Yapai Gotri ga nui Apukolaka Jisas Kurais ga kunu keke woni sembe wahapi fihi ti kunu ga o dakonda. Pol Rom sembe ha himako ni hei ki , !Woro kunu okwe ele ri hima kupu ki ku dau ti, Gotri Jisas Kurais himache hinga ku waꞌai kinani kunu ri uchawani ku mendini ku sirinaro. [+ 1Do Kurais kumbwa Gotri nunu keke woni ri himache hinga nunu ri esiro. Gotri Kurais hi keke o hinga ri wosiro ti, do nuwe ki dau ele hima mu hinga tinda ete sembe Gotri ni wu hasini rini numbwa wu sirinanda ki. +* QGotri ri kwambu omwesika naha ki matimat ki rini rasaisiwani halaya naha sini dau Gotri Himamwale to Gotri Che hinga ya rini na. Rini nui Apukolaka Jisas Kurais. r) _Ka mwanji kipe o Gotri Che ni sawero mwanji. Rindo hima hinga sukwaro ti, Defit hima kupu ki ri sukwaro. 5( eDo Gotri mwanji kipe ti imbihumbwa kapwa Gotri nunu ha kinani ri bwasiro, woro ri mwanji bwarakarandaro himache rihi le Gotri chengi ki o sumbu ni amwei wu kaisindau. ' Ani Pol, ani Jisas Kurais tau ra himache. Gotri ani ni Jisas himache hinga ri uchasini Gotri mwanji kipe a bwa kinani ri ani ondiyasiro. x&iApukolaka Jisas i hima keke wo sumbu rihi ti, kunu Gotri himiyama hurahama leki o dakonda. Mwe naha.#%?Kale sumbu ni amwei sawero hima ri ka hinga ri sawe, “Mwe mwe naha, aichefunda naha ani ai takonda.” Ei, mwe naha, Apukolaka Jisas, mini ma ta! $'E, hinde na hima forito do chengi ki dau Gotri mwanji tipa foni ri rani ri humbwewa, ichai Gotri okwe rini toroni humbwe sindau. Wosiwa do chengi ki sawero ka himamwale tinga dau me i mwe ti ri ani do chengi ki sawero ka ko laka kipe naha ki hinde apa ri da kumbwa.” # “Ele hima hinga do chengi ki kaisindau Gotri mwanji ni mendindau le, ma ku hambwafwaꞌaisi. E, hima fori do Gotri mwanji ni ri inaka ki ri ai diyanjini ri kaiwa Gotri okwe do chengi ki sawero ele sukwakondau kapwa mwaꞌambwe hinga rini ki ai diyanjikonda. l"Q“Gotri Himamwale kipe ga Sipisip Che ri humwe ga ka hinga ya fi sawenda, ‘Mini ma ta.’ Woro hinde na hima forito o mwanji ri mendiro ti nawa, rini okwe sa ete ri sawe, ‘Mini ma ta.’ Hinde na hima to uku sumbwe hi rini saiwa, sa ri ta. E, hinde na hima to au rini saiwa sa ri tani Gotri huwandari haro himamwale tinga dau fwa tini sa ri a. b!=Ani, Jisas, to ai ensel ni a humbwewani ri ini dohaꞌa mwanji ni ele sios ki amwei ri sawero. Ani andombwa Defit i me nanji, wosini andombwa rini kumbwa yongo ani ai yaro. Woro andombwa nurumbu taiyandau utu hinga. -Asa lei sumbu ni sirinandau hima le, wasisaya wosindau hima le, hima i humwe sawendau hima le, hima yeni sindau hima le, nimba gambo gotri ni lotu wondau hima le, e, ele nimba gambo sumbu ni okokonani wosindau hima le, wunu tinda ete Gotri ko laka hoko tokwe wu dakondau. y“Ele himiyama hurahama nikaꞌari wuhi ti wu yokowa ako naha sirawa sa wu eripeꞌaripe. Hinde wowani, wundombwa ka himamwale ga dau me i mwe ni wu ano kwambu tinga ka ko laka ki rarundau lengenumbo ki wu raruno kwambu tinga wu torokonda. N
Ani andombwa a mwasesini ani ai jepisindau. Ani imbihumbwa kapwa a daro to ichai ete ani ai dakondau. Ani andombwa ele mwaꞌambwe a wosiro mu naha, woroto gisi jipe naha ki ele ni a humbukondau. c ? Jisas ai sawe, “Ma mendi! Ani aichefunda naha a takondau. Ani ai takondau ti, ele hima i sumbu wasa wunu ani hano tini a ratakondau. Wosini ele hima ni funda funda sumbu wuhi tini chiki chiki wunu ani hakonda. G Hinde na hima forito kapwa sumbu ri wosindau ti nawa, sa ete ri wosinda. Hinde na hima forito ri sembe tini kisi wondau ti nawa, ya sa ete ri wosinda. E, hinde na hima forito sumbu kipe ni ri wosindau ti nawa, o hinga sa ete ri wosinda. Hinde na hima forito halaya naha sini dau ti nawa, o hingambwa sa ete ri da.” 7g
Wosini ri ani sawe, “Gotri mwanji bwarakarasindau do chengi apa findasiwa ete da kei. Mina. Hinde wowani, Gotri ele sumbu ni ri ratoro kinani ri sawero gisi ti takaihiro. Wokowani ya ri ani sawe, “Ani ni o sumbu hinga apa wosi kei. Ani mini ga Gotri mwanji bwarakarandau mi hiparakambwe lenga do chengi ki dau mwanji tini sirinandau hima lenga tau funda nu randau hima. E, mi lotu wo kinawa, Gotri numbwa ma lotu wo.” S Ani, Jon, to dele sumbu hinga ai wasamba naha ki a mendini ai miya naha ki ani heiro. O sumbu hinga a mendini ani heisini ori ani mekuro ensel ni lotu a wo kinani ri seke mu tiki ya ani ombungwe. LWosiwani Jisas ya sawe, “Ma mendi! Aichefunda naha a takondau. E, hima fori Gotri to do buku ki ichai sirano sumbu leni bwarakarasindau ti, ri mendini ri sirinawa sa ri eripeꞌaripe.” Ete wosiwani o ensel ri ai ani sawe, “Dohaꞌa mwanji mwe naha, hima le wui sembe ti mwe naha sa wu ha. Hinde wowani, Gotri Apukolaka to ri mwanji tini bwarakarandaro hima lei himamwale tini yeni rasaiwani Gotri mwanji ti wu bwani wu indaro, woro o Gotri tombwa ri ensel ni ri humbwewani ri ini ichai metengei naha sukwano sumbu le ri himache leni ya wunu ri mekusi.” !Ka gisi sundu ti hinde da kumbwa. Wondawa nika ti ye hinga, e, lamu le okwe hinde wu oku kumbwa. Mina. Gotri Apukolaka to rini hi okundau hinga taiyandakonda. Wondawa wunu king apukolaka hinga wu sirasini o hinga ete ya wu dakonda. Aichefunda naha Jisas ai takondau fEWondani ri miyaningisopo ti wu heindani ri hi ti wui mwakambe tiki wunu kaisiwa ya dakonda. ykGotri to ri saweningitengiro mwaꞌambwe ti o ko ki hinde apa ete da kumbwa. Gotri ga ri Sipisip Che ringa fi litindau king apukolaka tei ti o ko laka ki dano. Wondawa Gotri tau ra himache le ri hi tini wu rasaindani rini wu lotu wondano. X)ka ko laka tokwe indau numbo nindo naha ki rarundau. O gara gamba o ki himamwale ga dau me fopi kachi saka ya saisinda. Woro kapi me mwe wandau ti, asama funda ki duwe tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi hinga mwe wandau. Me mwe ti, nika tandini mwe wandawani o me i kopika ki ele hima tiya ni kipe naha wu da kinani wunu okulandau. ] 5Ete wosiwanumbwa o ensel tombwa himamwale ga dau fwa indau gara laka foti, galasi hinga amwei naha heindau ti, ya ri ani mekusi. Gara mwe ti, Gotri ga ri Sipisip Che ringa litindau tei mu ki sirasini rai rai ini %CWoro sembe ni kisi wondaro hima le, ele huruhumba heindau sumbu ambwe wosindaro le, e, mwanji gambondaro hima le, ele hima tiya hinga o ko ki apa hinde wu raru kumbwa. Minambwe naha. Sipisip Che ri himamwale ga dau ka buku ki hi wuhi kairo hima letombwa ka ko laka ki wu raruno.'GEle hima tiya ele wui ko leki wu tororo hi hinga okundau mwaꞌambwe kipe naha wuhi lenga hi wuhi kipe naha tinga wu ra ra o ko laka kumbwa ya wu ratakonda.
Niliki tapwaki rarususirasindau lengenumbo ti apa hinde wu dimi kumbwa, hinde wowani, hundu ti o ko laka ki hinde sukwa kumbwa. jMEle hima tiya hinga tinda ete o ko laka ni okuni taiyandau hi kumbwa wu hei hei ya wu ichiꞌuchandakonda. Ete wondawa nuwe pe king apukolaka le hi hinga okundau mwaꞌambwe kipe naha wuhi le o ko kumbwa ya wu ratandakonda. F
Ka ko laka ki tapwaki nika ga niliki nika ga okuni taiyanda nambwe, mina. Apukolaka Gotri hi rihi tombwa o ko laka ni okuni taiyandawani ri Sipisip Che ri rini lamu hinga okuni taiyandau. > uGotri aka kipe naha ka ko laka ki dawani ani hei nambwe. Mina. Hinde wowani, ele kwambu ga dau Apukolaka Gotri ga ri Sipisip Che ringa fini numbwa Gotri aka kipe naha nandau. 7 gKale lengenumbo tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi le, ya laka ki randau tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi sel to wosiro hachasiki tuko ki ri wosiro. Lengenumbo foti hachasiki tuko laka fokumbwa ri wosiro. O ko laka ki rarundau numbo ti gol ba ri wosisiwani galasi tini heindau hinga amwei naha.
yEte wosini kale worumbo opuriꞌopuri diya ki naro fo wamwa fo dau humokuto fo, hi ti, satonikis. Wosini kale worumbo tapaꞌangi diya ki humokuto naro foti, hi ti, koniliyan. Wosini kale worumbo tapaꞌangi hatachi diya ki humokuto mweheruku fo, hi ti, kurisolait. Wosini kale worumbo tapaꞌangi hatachi fisi diya ki humokuto mingasumbwe ba foti, hi ti, beril. Wosini kale worumbo tapaꞌangi hatachi namili diya ki humokuto mweheruku ba fo, hi ti, topas. Ete wosini kale worumbo tapaꞌangi hatachi opuriꞌopuri diya ki mingasumbwe fo mweheruku fo dau humokuto fo, hi ti, kurisopuros. Wosini kale worumbo tapaꞌangi tapaꞌangi diya ki humokuto keringwinji ba foti, hi ti, haiyasin. Ete wosini worumbo jipe naha ki humokuto naro ba foti, hi ti, ametis. - SKo laka ni injini haweiro ini tini toronambusiro worumbo le ya laka ki randau ele humokuto hinga leni Gotri to kaꞌapwe hinga ri wosisindau. Ini torosi kinani metengei naha owero worumbo ti jasipa. Wosini o diya ki ri owero worumbo ti, humokuto keringwinji, hi ti, sapaiya. Ete wosini kapi worumbo fisi diya ki humokuto wamwa fo, hi ti, aket. Wosini kale worumbo namili diya ki humokuto mingasumbwe fo, hi ti, emeral. /WKa ko laka ni injini haweisindau ini ti, o Gotri to jasipa humokuto ki wosiro. Wosini ko laka oti gol kumbwa ri wosisindau ti, ukuchapu hinga lenjilenjinandau. FWosini ini ti okwe ri chikiwani rauro ambwe ti 144 meta hinga sukwaro. Chikindau meta mwe ti, hima leto wui mwaꞌambwe leni chikindau meta hingambwa. Woro ensel o meta kumbwa ri chikiro. wgKa ko laka ti huwe tinga bwanja tinga fini ete na hingambwa anameteisindau. O ensel ko laka oti ri kumbo ki ri chikini heiwani, ambwe ti 2,400 kilomita hinga. Aka tuwo ambwe rasairo ti, bwanja ti, huwe ti, wunu tinda ete o ambwe kumbwa. \1Kari ensel ani ga mwanji bwandaro ti, gol ba wosiro chikindau kumbo foti ya ri torosinda. Ri chikino mwaꞌambwe mwe le, ka ko laka i lengenumbo lenga o ko laka ni injini haweisindau ini tinga ri chikino. ^5O ko laka ni ini injisiwani o ini ni toronambusindau worumbo le tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi. Ele worumbo ki tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi Sipisip Che ri Himache hi wuhi ti funda funda o kaisinda. T!
Nika sukwa tokwe wosiro lengenumbo ti namili, waku angi fo tokwe wosiro lengenumbo ti namili, waku angi ba fo tokwe wosiro lengenumbo ti namili, wosini nika rai mapwa tokwe wosiro lengenumbo ti namili. jM Ini ti ka ko ako ni haweini injisindau ti kaumbwa naha. Ini injisiro ki rarususirasindau lengenumbo ti tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi. Wosiwani tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi ensel le ele lengenumbo ki tandini ya wu eninda. Woro ele lengenumbo ki kale tapaꞌangi tapaꞌangi hatachi fisi Isurel hima lei hi ti funda funda kaisiwani ya da. Y+ Gotri hi laka ti o ko laka ki okundau. Ka okundau hi mwe ti, ya laka ki randau humokuto kipe naha fo, hi ti Jasipa, to lenjilenjinandau hinga. Woro Jasipa mwe ti halaya naha sini dau fwa tini heindau hinga. \ 1
Ete wowani Gotri Himamwale ani ki kwambu naha ki sukwakowani ensel fori ani rani gimba huwe laka foki ya ri ani rakau. Wosini Gotri ga hewen ko ki daro Jerusalem, Ko Laka Kipe Naha, sikaro ti ya ri ani mekusi. \1 Ete wosiwani kapwa mwaꞌambwe talesindau kale tapaꞌangi hatachi fisi bapi leni tororo tapaꞌangi hatachi fisi ensel lei nindo ki forito tani ya ri ani sawe, “Ma tawa Sipisip Che ri hopweno humwe ti mini a mekusi.” Kapwa mwaꞌambwe mwe le, hima walambe i kinani jepini sukwakondau tapaꞌangi hatachi fisi sumbu leni sawero. 5~cWoro somuru somuru indaro hima le, sembe ha nambwe hima le, kapwa sumbu ambwe kapwa sumbu ambwe wosindaro hima le, hima ni yeni sindaro hima le, hima i humwe sawendaro hima le, wasisaya wosindaro hima le, gambolombo gotri ni lotu wondaro hima le, e, mwanji nimba gambondaro hima le, wunu wu ino ko wuhi ti, humokuto fo hi ti, Salifa, to okuni sukwandau wa laka. Dohaꞌa o ti gumwa ki ai handau sumbu.” Jerusalem ko ako }!E, hima ri au anayendau sumbu ti ri dikiwa, dele mwaꞌambwe ri toro sindau. Wosiwa ani ri Gotri hinga a dawa, rini ai che hinga ri dano. |Wosini ya ri ani sawe, “Ele mwaꞌambwe hinga tinda o sukwahito. Woro ani andombwa a mwasesini andombwa ani ai jepisindau. Ani andombwa ele mwaꞌambwe tinda ete a wosini a humbundau hima mu naha. E, hima fori uku sumbwe hi tinga rini saino ti, rini ani ohounawa o ete da ete da himamwale ga dau uku ti ri ano. Ka uku mwaꞌambwe fotini huwandari handau hinga rini ani hano. 2{]Ete wowani King Apukolaka litindau tei tenge ki linindau hima ori ya sawe, “Ma mendi! Dele mwaꞌambwe hinga tinda anandi ani ai wosindau!” Wosini ya ri ai sawe, “Do mwanji mini a sawero chengi ki ma kai. Dohaꞌa mwanji himiyama hurahama le sembe mwe naha wu hano mwanji mwe naha.” bz=Meriꞌuku wuhi le ya wunu hindikonda. Wosiwa hima handau sumbu, sembe amwaka andau sumbu, ichakandau sumbu, e, amwaka mendindau sumbu hinde wu ai mendi kumbwa. Kale imbihumbwa pe sumbu hinga tinda ete humbuhiro.” 7ygWosiwani tumwa foti a mendiwani king apukolaka linindau tei tiki hapa tinga ka hinga ya ucha, “Apa Gotri aka ti hima lei nindo naha ki o da. Wosiwa rini wunu ga ri dawa, wunu ri himiyama hurahama hinga wu dano. Mwe naha, Gotri wunu ga ete ri dakondau. Wosini rindombwa wui Gotri minde naha ri dano. 1x[Ete wosiwani ani heiwani Ko Kipe Naha, Jerusalem ko ako ti, Gotri ga hewen ko ki daro ti, hewen ko ti hanjaꞌaisini nuwe tokwe ya sika. Jerusalem ko ako mwe ti, kaꞌapwe tihi ti himiyama to hima foringa anahopwe kinani soꞌoindau kaꞌapwe kipe naha hinga tini ti soꞌoini ti otokunasindau. .w WEte wosiwanumbwa ani ai heiwani niri ako ga nuwe ako ga ya sukwasinda. Metengei naha wosiro niri tinga nuwe tinga ini humburo. Soluwara ti okwe o hingambwa gainaro. ?uwWosini hasini ambusuwa ko ki daro hima le ri toroni hi omwesika naha okuni sukwandau wa laka o ki ya wunu ri rawai. Ka hi dau wa laka ki raindau sumbu ti, gumwa ki ai handau sumbu. Lt
Woroti soluwara we tiki haro hima le wu ai saiwani, hasini ambusuwa ko ki daro hima le wu ai saiwani, ori koti mendindau hima ri ele hima wu wosindaro sumbu leni funda funda ya wunu ri kilinda. vse Wosiwani ani heiwani haro himako, hi chele hima lenga hi nambwe hima lenga, King Apukolaka litindau tei miyaningisopo ki ya wu eninda. Wondawani King Apukolaka tei tiki litiro hima ori to buku fwele ya ri tukwa. Woro buku foti himamwale ga dau buku. Wosini haro hima le wu wosindaro sumbu hinga tinda ete kaisindau ele buku hei hei funda funda ya wunu ri kilinda. ]r3 Ete wosiwanumbwa ani ai heiwani hima fori king apukolaka litindau tei wamwa naha ki ya ri lininda. Wondawani niri tinga nuwe tinga ri miyaningisopo ki fihiti akini isiwani gamweche ri dawani wu hei nambwe. Zq-
Wosini wunu gamboro Saiten ni toroni humokuto fo, hi ti, Salifa, to okuni sukwandau wa laka we ki ya rini rawaikonda. Woro o wa laka kumbwa imbihumbwa fuku pe kapwa asa ga, nimba gamboni Gotri mwanji tini bwarakarandaro hima ringa, o fini rawaisinda. Wosiwa niliki tapwaki amwaka ti ya ete wu mendindakonda. Mwanji jipe naha bwano gisi fpE Wosini ele wataki nuwe ki sekeꞌau tapaꞌau wu ani wu ini Gotri himiyama hurahama au anaye ki wausindau lenga Gotri okokonandau ka ko laka ga ya wu haweikonda. Wondawa hi laka foti hewen ko tiki sikani ya wunu ukonda. OoWosini ele nuwe soko opuriꞌopuri ki dau Gok, Mekok nandau himiyama hurahama le wu wauni au anaye kinani mwanji fwele ya wunu ri gambokonda. Wu waukondau hima mwe le, wunu munguche hapiche hinga. lnQKa 1,000 asama ini humbuwa Saiten kalapus rihi ki ri daro ti, rini andosiwa ya ri sirakonda. Am{Kale metengei naha ai sairo hima le sa wu eripendani kipe naha ki sa wu da. Hinde wowani, gumwa ki wu ai hano sumbu ti wunu ki kwambu nambwe, hinde wunu auli kumbwa. Mina. Wunu Gotri ga Jisas ga fi puris hima hinga wu dasini 1,000 asama Kurais ga king apukolaka hinga wu aulindakonda. Saiten walambe naha ihiro LlE, haro hima ba fwele wunu wu ai sai hinga. Wunu ka 1,000 asama humbuwambwa wu ai saikonda. Do 1,000 asama ni mwaseni ai saindau sumbu ni ‘Metengei Naha Ai Saindau Sumbu’ hinga nu uchandau. k-Ete wosiwani ani ai heiwani king apukolaka litindau tei leki hima fwele ya wu lininda. Hima mwe le, Gotri kwambu wunu hasiwani ele hima i sumbu ni wu kilikondau. Wosini ani ai heiwani Jisas hi ni amwei wondani Gotri mwanji tini kwambu tiki wu bwandaro keke kwele tokwe wunu takutoro hima lei himamwale ti ya da. Wunu ka fuku pe kapwa asa ringa ri mwale tinga fini wu lotu woni wui mwakambe kiꞌi wui tapa ki wupa rihi wu toro nambwe. Woro wundo wu ai saisini Kurais ga 1,000 asama king apukolaka hinga ya wu aulindakonda. EjWosini ambwenda nambwe wa o ki rini rawaisini rini lokimwosini wupa ri wosi ki mwaꞌambwe ya ri gihisi. Wosiwa Saiten apa ele himiyama hurahama ni hinde wunu ai gambolombo kumbwa. Rini o ki 1,000 asama hinga ri dawa ele asama ini sa humbu. Wosiwambwa rini hanjaꞌaiwa gisi faiche naha ki ori ai ichiꞌuchakonda. Hi Wosini ka imbihumbwa kapwa daro seke chele hopo laka ri toroni o seni kupu ki 1,000 asama hinga ri da kinani ya rini injisi. Hopo mwe ri, hima lei seke soko tini ete ri yendau, rini Saiten. Rh Ete wosiwanumbwa ani ai heiwani ensel fori hewen ko ti ri andosini nuwe tokwe ya ri sika. Ri sikaro ti, kaimbwa naha ambwenda nambwe wa tukwandau ki tinga seni kupu laka fonga ri toro toro ya ri sika. mgSWosini hosi tenge ki linindaro hima ori fi au anaye himako ni takisopo rihi ki daro gipi huwe laka ti sirani wunu yewani ya wu ha. Ete wosiwani ele apwe hangani sikani hima tape wuhi le andawani sembe wuhi le ya wunu tale. f7Wosini wu anayendawani fuku pe kapwa asa ga nimba gamboni Gotri mwanji ni bwarakarandaro hima ga toroningini kalapus tiki ya fini rawaru. Ka nimba gamboni Gotri mwanji bwarakarandaro hima ri fuku pe kapwa asa i miyaningisopo ki sumbu kwambu ba fwele miyafo naha ri wosindaro. O sumbu hinga ri wo wo fuku pe kapwa asa i wupa ni tororo hima lenga ri mwale hinga setaro me tako ni lotu wondaro hima lenga wunu ni gambondaro. Fuku pe kapwa asa ga nimba gamboni Gotri mwanji bwarakarandaro hima ga kalapus tiki fini rawarusiwani fi ha nambwe himamwale tinga ete fi dawani fini ai toroni humokuto fo, hi ti, salifa, to okuni sukwandau wa laka we ki ya fini ai rawai. Ue#Wosiwani ani heiwani ka fuku pe kapwa asa ga nuwe ki aulindau king apukolaka lenga, e, ele wui au anaye hima lenga ya wu wausi, hosi tenge ki linindau hima ga ri au anaye himache lenga wu anaye ki. pdYWosini apa king apukolaka hima omwe le, au anayendau hima le wui apukolaka i hima omwe le, hima kwambu le wui hima omwe le, hosi omwe le, hosi tenge ki linindau hima le wui hima omwe le, e, ele hima wui hima omwe le, lalaunasini dau hima lenga nindumwasari tau randau hima lenga, e, hi nambwe hima lenga hi chele hima lenga, ele wui hima omwe le ku a to.” Xc)Wosiwani ani heiwani ensel fo nika alase naha ki ya ri eninda. Wosini ele apwe niri tiki kau hangandau leni hapa ga ri uchani ya ri sawe, “Kunu ma tani Gotri otokunaro ahirahi ano michi tiki ku wau. b-Nikaꞌari tenge rihi ki, e, seke rihi ki hi fo kaisindau. Hi mwe ti ka hinga: King apukolaka lei King Apukolaka, apukolaka hima lei Apukolaka. uacGipi huwe au naha foti takisopo we rihi ki dasini hoko tokwe ya sirasinda. Woro o gipi huwe laka ki ele himiyama hurahama ni ya ri yekutokonda. Wondani aini ki wosiro kumbo laka ri torosini ele hima ni ya wunu ri aulikonda. Wondani waini mwe ti humokuto ki ri timbisewa waini uku ya raikonda. Waini uku mwe ti ele kwambu ga dau Gotri ri sembe enge a tini sawero. 4`aHewen ko ki dau au anaye hima le hosi wamwa tenge wuhi leki wu litisini rini ni sirinani ya wu inda. Hima tape wuhi le nikaꞌari wamwa ako kipe naha leni wu injisindau. _
Ri injisindau nikaꞌari huwe ti, hima fi ki walini rasukwaro. Wosiwani hi ti ka hinga rini wu uchasindau: “Gotri mwanji.” y^k Miya rihi ti hi tito lilinani okundau hinga, wondani king apukolaka to letindau hati ti mwa rihi ki kau miyafo naha letisindau. Hima tape rihi ki hi rihi ti rini kaisinda. Woro rindombwa o hi ni hambwandau, hima ba fwele hambwanda nambwe. +]O Ete wosiwanumbwa hewen ko ani heiwani tukwawani hosi wamwa foti ya da. O hosi tenge ki linindau hima hi ti ka: “Ondiya Hima,” wosini “Sumbu Mwe Wonda Hima.” E, ori hima kilino sumbu rihi ti, au anayendau sumbu rihi ti, rini sumbu kipe naha tumbwa ri sirinani o tau ri randau. \)
Ete wowani ori ensel seke mu tiki ani opulisini rini ni a lotu wokowani ya ri ani sawe, “Apa o sumbu hinga wosi kei! Ani mini ga ele mi hiparakambwe lenga Gotri tau funda nu randani Jisas hi tini amwei nu sawendau. Woro mini Gotri funda naha numbwa ma lotu wo. Woro ma nu hambwa, Jisas hi tini amwei nu sawendau ti, imbihumbwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima leni Gotri Himamwale to wunu rasaiwani wu bwarakarandaro hingambwa, nunu okwe o hingambwa Jisas hi tini amwei nu sawendau.” Hima fori hosi wamwa tenge ki lininda /[W Wowani o ensel tombwa ya ani sawe, “Mini ka mwanji chengi tiki ma kai: Kale hima Gotri wunu uchawani wu tani Sipisip Che ri humwe hopwe ahirahi wu andau ti, wunu sa wu eripeꞌaripe.” Wosini ri bwaro mwanji tipa ya ri ani sawe, “Dohaꞌa mwanji o Gotri to bwaro mwanji mwe naha.” PZGotri nikaꞌari wamwa ako kipe naha lenjilenjinandau foti tini hasiwani ti inji ki ya ti owesinda.” Ka nikaꞌari wamwa kipe naha, Gotri ri himiyama hurahama le wu wosiro sumbu kipe tini sawero. `Y9Apa nunu nu kipehekini ma nu eripeꞌaripe, wosini hi omwesika naha rini numbwa ma nu ha! Hinde wowani, Sipisip Che ri humwe hopwe kinani sawesiro gisi ti sukwahiro. Wondawani ri hopweno humwe okwe ti otokunahiro. XEte wosiwanumbwa ata foti a mendiwani ele himiyama hurahama wausiro apweli nindo tiki sukwandau ata hinga fo ya ta. Ata mwe ti a mendiwani fwaꞌau to wulondau hinga, e, niri to kururumbararandau hinga ya ta. Ucharo ata mwe oti ka hinga ya sawe, “Apukolaka nui Gotri hi tini ma nu rasai! Hinde wowani, ele kwambu hinga rini kumbwa dawani King Apukolaka hinga ri aulindau. W5Ete wondawani Gotri linindau tei ki tumwa foti uchani ka hinga ya sawe, “Kunu hi nambwe hima lenga hi chele hima lenga, kunu Gotri tau ra himache hinga ku dasini rini ni ku akindau ti, hi rihi tunumbwa ma ku rasai!” Sipisip Che ri humwe hopwewani ahirahi laka woni wu aro iVKWondawani kale 24 mekupu hima laka lenga kale himamwale ga dau mwaꞌambwe opuriꞌopuri lenga Gotri linindau tei mu tiki wu opulisini lotu rini wu wosini ka hinga ya wu sawe, “Mwe naha, Gotri hi tunumbwa ma nu rasai!” U'Wosinumbwa wu ai uchani sawe, “Gotri hi tini ma nu rasai! Hinde wowani, ka ko laka ni turo hiki ti gisi gisi ete rau ete raundano.” lTQRini ele hima i sumbu ni ri kilindau ti, rindombwa mwe naha kumbwa kipe naha norukweni ri kilindau! Ka numbo tenge humwe tombwa ele nuwe pe himiyama hurahama leni o ti humwe sawe sumbu kumbwa walambe naha wunu ti wosiro. O keke Gotri kapwa sumbu wasa tini haro. Tindombwa Gotri tau ra hima ele ni ti yeni ti sindaro ti keke Gotri nomo wasa tini haro.” S ;O sumbu hinga humbusiwani dani ini a mendiwani tumwa foti himiyama hurahama miyafo naha uchandau tumwa hinga hewen ko ki ka hinga uchani ya wu sawe, “Gotri hi tini ma nu rasai! Nui Gotri rindombwa nunu ri ai ri rataro. Rindombwa hi omwesika tinga kwambu tinga rini kumbwa dau. RGotri o ko laka ni heiwani ri mwanji bwarakarandaro hima lenga ri himiyama hurahama lenga wunu yeni sindaro. O keke ele sumbu wasa tihi nomo omwesika laka tini haro. Nuwe ki daro hima leni yeni sindaro nomo ti okwe Bapilon ko laka numbwa o ri hakonda.;QoLamu okundau hi ti nini ki hinde apa ai oku kumbwa. Humwe hura anahopwekondau tumwa ti, nini ki hinde apa wu ai mendi kumbwa. Nini ki ya tau randaro pisinis hima le, wunu hi chele, ele nuwe mapwa ki dau pisinis hima leni mwasendaro. Wondawani ele hima ni wasisaya bomo fweleki wunu ni gambolombondaro.” vPeWosiwa gita yendau ata ti, ata gale kipe sukwandau mwaꞌambwe le gindau ti, hambangini yendau ata le, fu wuichindau ata le, ele ata ba fwele apa nini ki hinde wu ai mendi kumbwa. Hima le tau ba fwele ra kinani hambwa kipe wu tororo ti, ele hima hinga nini ga hinde ai dawa apa wu hei kumbwa. Witi tumbulindau humokuto ata ti nini ki hinde apa ai wu mendi kumbwa. 5OcKa mwanji ini humbuwani talihapa ga dau ensel fori witi tumbulindau humokuto laka hinga fotini ri toroni rasaini soluwara we ki ya ri rawai. Wosini ya ri sawe, “Ka humokuto laka ni rawairo hingambwa ka Bapilon ko laka ni o hingambwa o rawaikonda. Wosiwa hima o ko ni apa hinde ai hei kumbwa. Ny“Mini hewen, tini ki sukwaro sumbu keke ma eripeꞌaripe. Kunu Gotri himiyama hurahama le, kunu Jisas himache le, e, kunu imbihumbwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima le, kunu tinda ete do ko laka ni wosiro sumbu tini ku heini ma ku eripeꞌaripe. Hinde wowani, Gotri ka ko laka kunu wosiro kapwa sumbu tini ri heini ri kilisini kapwa sumbu wasa o tini ri hasinda.” GMEte wondani hapi ti mwa wuhi ki wu rawau rawau sembe nomo wunu indawani wu ichakakoni ya wu sawe, “Aiyo fiya! Aiyo fiya, do ko omwesika laka. Ele yapai chele sipi soluwara ki o ko laka ya chele hima le keke ya tau wu rani ya miyafo naha wu torondaro! Aiyo fiya! Amwa funda naha kumbwa walambe ete fiya tini iro!” LEte wondani o hi tini undau hiki ti wu heisini ka hinga wu uchani ya wu sawekonda, “Hinde na ko laka to do ko laka hingambwa dau?” 6KeWoro amwa funda naha kumbwa ele ya mwaꞌambwe tihi tinda ete walambe ihiro!” Ele sipi torondau hima lenga, sipi ki rarusini ko ba fweleki i kinani ya haro hima lenga, sipi tau randau hima lenga, e, soluwara ki ya tau randau ele hima hinga tinda ete Bapilon ko laka tini apahime ya wu enindakonda. J#Wondani ya wu sawekonda, “Aiyo fiya! Aiyo fiya, do ko omwesika laka. Imbihumbwa nikaꞌari wamwa kipe naha le, nikaꞌari naro ba fwele, hima tape ki ti injisini gol ki wosiro kaꞌapwe le, humokuto kipe naha le, e, sel ki wosiro hachasiki tuko le ti soꞌoindaro. IKale pisinis hima le, wunu o ko laka ki wu dasini kale mwaꞌambwe kipe naha wuhi ki ya tau wu rani ya omwesika laka wu torondaro ti, o ko laka nomo raro tini wu heini ya wu akindakonda. Wofunu apahime wu etisini sembe nomo wunu indawa ya wu ichakandakonda. pHYPisinis hima ele apa ka hinga o wu sawekonda: “Sembe nihi ki ni toro ki au nini saindau mwaꞌambwe hinga le tinda nini hanjaꞌairo. Ele ya laka ki randau mwaꞌambwe kipe naha lenga ele kaꞌapwe kipe naha nihi lenga tinda ete nini hanjaꞌairo. Hima le imbihumbwa nini heiwani ya mwaꞌambwe chele ni daro hinga apa o hinga hinde ai nini hei kumbwa!” "G=
Wu wondaro mwaꞌambwe fwele okwe kale: Kuwa kipe tandau weli fo hi ti, sinamon, wo ba fo hi ti, sipais, kuwa kipe tandau paura le, kukwe chele giris le, sanda kipe le, waini uku lenga weli uku lenga, falawa kipe lenga witi mwe lenga, bulumakau lenga sipisip lenga, hosi lenga omwe longondau kari lenga, himamwale tinga dau tau ra himache lenga, woro kale mwaꞌambwe hinga tinda ete hinde apa wu ra kumbwa. F3 Ele wu wondaro mwaꞌambwe le kale: gol, silifa, humokuto kipe naha le, sel ki wosiro hachasiki tuko le, nikaꞌari wamwa kipe naha le, nikaꞌari naro ba fwele, arifefenaha silika nikaꞌari fwele, ele kuwa kipe me ba fwele, omwe laka hi foti, elefen, lei fu ki wosiro mwaꞌambwe le, ya laka ki randau me lenga buras lenga aini lenga, e, wange chele humokuto lenga ele ki wosiro mwaꞌambwe ba fwele. 4Ea Wosiwa nuwe ki dau pisinis hima le o ko laka keke wu ichakandani sembe nomo ti ya wunu sukwandakonda. Hinde wowani, mwaꞌambwe wuhi wungwa namoga apa wu ji kumbwa. D
Wondani o amwaka omwesika ti mendindau tini wu heini wu akini ini apahime wu etisini ka hinga ya wu sawekonda, “Aiyo fiya! Aiyo fiya, Bapilon ko laka. Nini kwambu omwesika laka ga ni daro. Woro amwa funda naha ki kapwa sumbu wasa nihi le nini ki o sukwahiro!” `C9 Do nuwe pe king apukolaka le, tini ga kapwa sumbu wu wondani ele ti okokona sumbu ni sirinandaro le, wu heiwani hi ti o humwe ni uni hiki ti norini raundawa wu ichakandani inaka wuhi le ya wu yetupwandakonda. hBIO hinga keke, kapwa mwaꞌambwe naha le gisi funda rukumbwa tini ki o sukwakonda.Hahungo kapwa naha le tini ki sukwandawa ichaka omwesika naha ki kangundawa iche miyafo naha ya sukwandakonda.Wondawa hi ti Bapilon ko laka o tini ya ukonda.Mwe naha, tini ni kilisini kapwa sumbu wasa tihi tini handau Apukolaka Gotri to kwambu chele.” vAeHi tihi tini ti rasaindani ya laka ki randau mwaꞌambwe miyafo naha ni wausini ti linindaro.O keke nomo miyafo naha ki ma tini ku hawa inaka ki sawekawe sumbu ti wosindaro o ti sumbu wasa chikini sa ti ichakandani amwaka miyafo naha sa ti mendinda.Inaka tihi ki ka hinga ti hambwaro:‘Ani kwini, hi ucha humwe laka, wosini kwini linindau tei ki a linindau.Ani himanguto hinga nimba a da numbwa.Nomo hinde apa ani ki sirawa ani ichaka kumbwa. Minambwe naha!’
9 ~~\||{zyxwvusrqpo@nml[k@jihhJggedc|a`_b^]A\P[FZ|YXXVUSS4RQPyOlNN+LKKYJJ6IBHHH7GGFnEYDJC BAj>==O keke apa kapwa sumbu ni ku ohounawa o kapwa sumbu to matimat ki kupwaꞌaikondau hima tape kuhi ki kunu aulindawa kui hima tape okokona tini ku sirinanda kei. Mina. `99 Woro o hingambwa kunu okwe ka hinga ma ku hambwa: Kunu kapwa sumbu kwambu tako ki ku da nambwe mina, kunu Gotri miyaningisopo ki Kurais Jisas ga funda ku anangausini himamwale ku torosini rini ga funda ete ku dau. 8
Numbo funda naha ri haro, woro o sumbu rihi ki kapwa sumbu ni ri dikiro. Wosini apa himamwale ga ri dau ti Gotri ga ya fi da. 7! Nu hambwanda, Kurais matimat ki ri hasini ri ai sairo ti keke, apa hinde ri ai ha kumbwa. Hima handau sumbu to hinde ai rini auli kumbwa.
6Ka tini sembe mwe naha nu hasindau, e, Kurais ga me yapweke ki funda nu haro ti nawa, nunu rini ga nu ai saisini ete nu dano. b5=Hinde wowani, hima fo Kurais ga haro ti, apa kapwa sumbu hinde rini toronambusi kumbwa. K4Nu hambwanda, sembe hukwe nuhi ti Kurais ga me yapweke ki yeni siro ti, kapwa sumbu sukwandau hima tape nuhi ti humbuwa kapwa sumbu tau ra himache hinga nu dau sumbu tini nu hanjaꞌai kinani. {3oE, nunu Kurais ga funda ete nu anangausini nu haro ti nawa, nunu o hingambwa rini ga funda ete nu ai sairo. m2SO uku nu yaro ti keke Jisas ga funda ete nu hasiwani rini ga funda ete matimat ki nunu siro. Wosiwani Yapai Gotri hi hinga okundau kwambu rihi tiki Kurais ni matimat tiki ai rini rasairo. Woro o hingambwa nunu okwe himamwale kipe nu torosini numbo ako ki nu ichiꞌuchanda kinani ri okokonandau. Nunu okwe Kurais ga ete da ete da himamwale kipe nu tororo 91kNunu Jisas Kurais ga funda ete nu haiyenambusini uku ti nu yaro. O sumbu keke nunu tinda ete rini ga funda ete nu hasini uku ti nu yaro. Woro ka tini ku hambwanda nambweꞌe? 0)Minambwe naha! Nunu nui sembe we ki kapwa sumbu wo ki au saindau sumbu to haro. O hinga nawa, apa hinde hinga o kapwa sumbu ki ete nu ai ino? 1/ ]O keke apa bwele mwanji hinga tini nu bwano? Ka hinga tini nu sawenoꞌo, “Kapwa sumbu miyafo nu wondawa Gotri hima keke wo sumbu okwe miyafo nunu ki sa sukwanda”? . Kapwa sumbu wondau sumbu ti hima handau bomo tini rasukwani ele hima ni aulindaro hinga apa Gotri hima keke wo sumbu to Gotri hima ni kipe nandau sumbu ni rasukwani hima leni aulindawani wunu Jisas Kurais nui Apukolaka ki ete da ete da himamwale wu torokonda."-=Gotri lo mwanji do nuwe ki taro ti, hima le o lo mwanji ni numbo miyafo naha wu sawesiyaꞌaindawa kapwa sumbu omwesika wuhi amwei naha wunu ki sukwa kinani. Kapwa sumbu wuhi amwei naha wunu ki sukwandawa Gotri hima keke wo sumbu okwe o hingambwa omwesika sukwani talekonda. , Hima funda ri Gotri mwanji ni sawesiyaꞌairo ti keke, hima miyafo naha kapwa sumbu wondau hima hinga ya wu sira. Woro o hingambwa hima funda ri Gotri mwanji mendini ri sirinawani o hima sumbu rihi keke ele hima hinga tinda ete hima kipe naha wu sirano. ]+3O keke do mwanji ni ma nu hambwafwaꞌai: Hima funda ri Gotri ni sawesiyaꞌairo ti keke nunu tinda ete Gotri nunu ni kapwa hima ri nasini kapwa sumbu wasa nuhi nunu ri hakonda. Woro hingambwa hima funda ri sumbu kipe ri wosiwani Gotri o sumbu kipe ni ri heini hima kipe naha nunu ri nasiwani apa himamwale kipe tinga ete nu dakonda. \*1Hima funda ri Gotri mwanji ni sawesiyaꞌaini kapwa sumbu ri woro keke hima handau sumbu to king apukolaka hinga ele hima ni aulindaro. Woro apa hima funda ri, Jisas Kurais, ri woro sumbu keke himamwale kipe ga dau sumbu to hima handau sumbu ni funda ete dikisindau. O keke Gotri hima keke wo sumbu ga Gotri huwandari handau hima kipe nandau sumbu ga tororo hima hinga tinda ete wunu himamwale kipe ga wu dasini Jisas Kurais ga king apukolaka hinga wu aulindakonda. )5Gotri huwandari handau mwaꞌambwe ga hima funda ri woro kapwa sumbu ga fini opi hingambwa mina, fini apumbwa apu. Kari hima ka kapwa sumbu ri woro ti, Gotri o ri kapwa sumbu funda kekembwa ele hima ni kapwa hima ri nani kapwa sumbu wasa wuhi wunu ri hakondau. Woro Gotri huwandari handau mwaꞌambwe ti, hima miyafo naha kapwa sumbu wu wondau tini ri heifuni wunu keke ri woni hima kipe wunu ri nandau. ( Woro Atam ri kapwa sumbu ga Gotri hima keke wo sumbu ga fini opi hingambwa mina. Minambwe naha. Hima funda ri kapwa sumbu kekembwa hima miyafo naha handau. Woro Gotri hima keke wo sumbu ga hima fori hi ti, Jisas Kurais, hima keke woni mwaꞌambwe huwandari handau sumbu ga ka sumbu fisi omwesika naha, handau sumbu tini funda dikisini hima miyafo naha ki ini wui sembe we ki talesindau. Y'+Hima handau sumbu ti Atam ki ambwesini ete ta tani Moses ri daro gisi okwe ambwesiwani ele hima hinga tinda wu haro. Wunu fwele Atam to Gotri lo mwanji ni sawesiyaꞌaisini kapwa sumbu ri woro hinga wu wo nambwe, woro hima handau sumbu to ete wunu yewaliro. Atam rini ri gumwa ki sukwakondau hima ni mekundau mwale hinga ri etisindau. Y&+
Gotri lo mwanji Moses ki ta nambwe dawani, o gisi ki ete kapwa sumbu do nuwe ki ete daro. Woro Gotri lo mwanji nambwe nawa, apa hima le wu wosindau sumbu ni kapwa sumbu hinga norukweni hinde wu kili kumbwa. #%? O keke ma nu hambwa: Hima fori kapwa sumbu wosiwani o kapwa sumbu to do nuwe ki ya sukwa. Wokoni o kapwa sumbu to o hima handau sumbu ni ya rata. Wokowani hima handau sumbu oti ele hima hinga tinda ete ya wunu toro. Hinde wowani, ele hima hinga tinda ete kapwa sumbu wu woro. $} Woro o tombwa mina. Nui Apukolaka Jisas Kurais nunu okulasiwani Gotri ga sembe wahapi ki ya nu dau. Woro o tau kwambu ri raro ti keke apa Gotri ni ya nu eripeꞌaripenda. Atam handau bomo tini rasukwawani Jisas himamwale ga dau bomo tini rasukwaro G#
Imbihumbwa Gotri miho hinga nu dawani o gisi ki Gotri ri Che nunu keke me yapweke ki ri haro. O ri Che haro keke anaꞌomwemendindau sumbu ti ri humbusini Gotri ga sembe wahapi ki dau sumbu kipe tini ya nunu ri ha. O keke apa ya nu hambwanda, o Che ri ai saini ri tororo himamwale keke Gotri ya ai nunu raꞌaikonda. E" Kurais fi rihi ti owehenani nunu yokosiwani apa Gotri hima kipe ya nunu ri nanda. O keke mwe naha nu hambwanda, ichai ete nunu ri okulandawa kapwa sumbu wasa ti hinde apa nu toro kumbwa. >!uWoro nunu kapwa sumbu ga ete nu dawani Kurais nunu okula kinani ri haro. O sumbu hinga ri woro ti, Gotri inaka rihi ti nunu kekembwa ete ri wondau sumbu tini amwei nunu ri mekuro. { oHima fori apa Gotri lo mwanji tumbwa norukweni sirinandau hima kipe rini okula ki apa ri hanoꞌo? Ani hambwawani, mina. Woro hima keke wondau hima rini okula ki hima funda hima funda apa sembe rihi kwambu fwesini ri hano umo. A hikisandau. 3Imbihumbwa nunu kwambu nambwe nu dawani o gisi naha kumbwa Kurais Gotri ni gumwa nu sindaro hima leni ai rata kinani me yapweke tiki ri haro. ` 9E, do sembe mwe naha nu hasini nu nikisindano sumbu ti, nindumwasari apa hinde i kumbwa. Hinde wowani, Gotri ri Himamwale kipe nunu hasiwani Gotri hima keke wo sumbu omwesika rihi ti sembe we nuhi ki ri owehenaro. + OE, sembe ha sumbu nuhi kwambu ki nu toronambusini nu dano ti, apa ele simiyanehei sumbu ni dikino kwambu Gotri nunu hawa nu torono. E, ele simiyanehei sumbu ni dikino kwambu Gotri nunu hawa nu torono ti, ichai Gotri ga kipe naha nu dano sumbu tini sembe mwe naha nu hasini nu nikisindano. f EWoro o sumbu kekembwa nu eripenda nambwe. Mina. Nomo nunu ki sukwandau sumbu ti okwe nu eripendau. Nu hambwanda, o nomo nu randau ti, o nomo to nunu okulandawa sembe ha sumbu nuhi kwambu ki nu toronambusini ete nu dano. Kurais rindombwa do Gotri hima keke wo sumbu ki nu raru kinani numbo ri nambusiwani apa sembe nu hasini o ki nu raruni ya nu da. Wosini ichai Gotri ga hewen ko ki kipe tumbwa ete nu dano tini nu nikisindani sembe nuhi ti omwesika ya nu eripeꞌaripenda. /Sembe mwe naha nu hasiwani Gotri hima kipe nunu ri naro. O keke nui Apukolaka Jisas Kurais nunu okulawani Gotri ga sembe wahapi kumbwa ya nu da. ?wHinde wowani, Gotri Jisas ni rumbwewani sikani kapwa sumbu nuhi rani rumbwe kinani me yapweke ki haro. Wosiwani Gotri nunu ni hima kipe ri na kinani matimat ki ai rini rasairo.)KMina. Nunu okwe tinda ete nunu sawero. Jisas Apukolaka nuhi ni ai rasairo Gotri ni sembe nu hawa Gotri sembe ha sumbu nuhi ni ri heini hima kipe nunu ri nano. Ka mwanji Gotri chengi ki ka hinga dau ti: “Gotri rini heini hima kipe naha rini naro,” ti Epuraham numbwa ri sawe nambwe. yEte wowani Gotri chengi ki sawero hinga, “Gotri Epuraham sembe ha sumbu ti ri heini hima kipe naha rini ri naro.” }sRini sembe kwambu naha ki ri hasini ete ri hambwasiro, Gotri imbihumbwa ri sawero mwanji hingambwa o ri wosikonda. oWGotri ichekai sukwano sumbu tini ri sawesiwani Epuraham o mwanji ni ri mendisini inaka fisi hinga ri hambwani sembe ha sumbu rihi ti ri hanjaꞌai nambwe. Mina. Sembe ha sumbu rihi ti toronambusini Gotri hi ti ete ri rasaindaro. oWEpuraham asama rihi ti 100 asama hinga iwani hima tape rihi ti ya hopwene. Ete wowani Sera okwe tape tihi ti o hingambwa ya hopwene. Woro Epuraham o mwanji Gotri ga fi injiro tini ri hambwasini sembe ha sumbu rihi ti rai nambwe. FEpuraham rini ele hima wui metele hinga ri sukwa kinani Gotri rini sawero ti, o sumbu rini ki mwe naha sukwano numbo ti ri hambwa nambwe, woro o Gotri mwanji ni mwe naha ri nani sembe ete ri hasiro. O keke Gotri rini sawero do mwanji, “Ichai mi anitafenita le miyafo naha sukwano,” woro hingambwa ya sukwa. Hinde wowani, Gotri chengi ka hinga sawero: “Mini ani esisiwa ele hima kupu hinga tinda ete wui atei hinga mi dano.” Dohaꞌa mwanji Gotri rini ga fi injiro ti, Gotri miyaningisopo ki kwambu naha ete dau. Epuraham o mwanji ni ri mendini Gotri ni sembe ya ri ha. Do Gotri tombwa ele haro hima ni ri ai rasaindani do nuwe ki sukwa nambwe mwaꞌambwe hinga ni ri sawewani ya sukwanda. pYO keke Gotri mwaꞌambwe ha ki mwanji injiro ti, o mwaꞌambwe ni wu toro kinawa sembe ha sumbu numbo kumbwa wu torono. O mwaꞌambwe hinga wu torono ti, Gotri hima keke wo sumbu wunu okulawambwa wu torono. Wosiwa ka mwaꞌambwe Gotri ha kinani mwanji injiro ti Gotri lo mwanji tororo himako tombwa mina, Epuraham ri sembe ha sumbu numbwa wu sirinandau himako wunu okwe apa mwe naha wu torono. Hinde wowani, nunu ele hima hinga tinda ete Epuraham tombwa mwaseni sukwaro atei nuhi. CNu hambwanda, Gotri lo mwanji to hima i kapwa sumbu ni amwei wowani Gotri sembe enge a ti sukwandau. E, Gotri lo mwanji da nambwe nawa, Gotri ni sawesiyaꞌaindau sumbu okwe da nambwe. E, ete wu hambwawa, Gotri lo mwanji ni sirinandau himako tombwa Gotri wunu ha ki mwanji injiro mwaꞌambwe ni wu torono, wosini Gotri ni sembe handau sumbu ni bwelefo kalefo hinga wu nawa Gotri mwanji ri injiro sumbu ti okwe kwambu nambwe waꞌaikonda. M
Imbihumbwa Gotri Epuraham ga ele ri hima kupu ga mwanji funda wu injisini ri sawero, ele nuwe hinga tinda ete wunu ni ri ha ki. Woro Epuraham Gotri lo mwanji ni kipe tumbwa ri sirinandawani Gotri rini ga mwanji fi injiroꞌo? Mina. Epuraham sembe ete ri hasiwani Gotri hima kipe rini nasini rini ga mwanji ya fi inji. l Q Wondani hima tape kupu kutoro hima le okwe wui metele hinga ya ri da. Woro wunu hima tape kupu wunu kutoro sumbu tombwa mina, imbihumbwa Epuraham hima tape kupu rini kuto nambwe ri dasini Gotri sembe ri hasini ri indaro hingambwa Gotri ni sembe wu hasini o seke wange rihi hingambwa wu sirinandau. Gotri injiro mwanji ti Gotri ni sembe haro hima le wuhi l Q Hima tape kupu rini kuto nambwe ri dasini Gotri ni sembe ete ri hasiwani Gotri hima kipe naha rini naro. Wosiwani hima tape kupu ya rini kuto. Woro o hima tape kupu rini kutoro sumbu rihi to menuku hinga nunu mekusiwani ka hinga ya nu hambwau, Epuraham hima tape kupu rini kuto nambwe gisi ki Gotri ni sembe ri haro kekembwa Gotri hima kipe naha rini naro. O keke hima tape kupu kuto nambwe hima le Gotri ni sembe wu hasiwani Gotri hima kipe wunu naro le wui metele hinga ya ri da.
7
Wo Epuraham hinde hinga ri dasiwani Gotri hima kipe naha hinga rini naro? Hima tape kupu rini kutosiwani o sumbu rini ki sukwaroꞌo, hima tape kupu rini kuto nambwe ri dawani o sumbu rini ki sukwaro? Hima tape kupu rini kuto nambwe ete ri dawani Gotri hima kipe rini ri naro. ; o Woro ka eripeꞌaripe sumbu ti, ku hambwawani kale hima tape kupu kutoro himako tombwa wu eripeꞌaripenoꞌo, mina, hima tape kupu kuto nambwe himako okwe wu eripeꞌaripeno. Norukweni ma nu hambwa. Nunu ete nu sawendau: “Gotri Epuraham sembe ha sumbu tumbwa ri heisini hima kipe rini ri naro.” fEE, Apukolaka hima foriki kapwa sumbu fo ri hei nambwe nawa ori hima sa ri eripeꞌaripe.” s_Defit ete sawero:“Ele hima kapwa sumbu wuhi Gotri rani rumbwero le wunu sa wu eripeꞌaripe. +Defit okwe lo mwanji sirinandau tau ki mina, numbo ba foki Gotri hima ni hima kipe nandau sumbu ni ri toroni eripeꞌaripendau hima ni sawero. hIWoro hima fori Gotri lo mwanji ni ri sirinano tau ri hanjaꞌaisini Gotri ni sembe mwe naha ri hawa, kapwa sumbu wondau hima leni hima kipe nandau Gotri to o sembe ha sumbu rihi tini ri hambwani hima kipe rini ri nakonda. 9Nu hambwanda, hima le ya tau wu rasini ya wu torondau ti, o ya ni huwandari haro ya hinga apa nu na hinga. Mina. O tau raro keke wasa tini wunu haro. Gotri chengi hinde hinga sawero? Gotri chengi ete sawero: “Epuraham Gotri ni sembe ri hawani Gotri hima kipe rini naro.” Z-E, Epuraham Gotri lo mwanji ni ri sirinani o sumbu kipe rihi ki Gotri rini ni hima kipe naha ri nasipo, rini apa hi rihi tunumbwa ri rasaikoro. Woro Gotri miyaningisopo ki o sumbu hinga hinde ri wosi kumbwa. h KNui atei Epuraham rini hima minde, nunu hingambwa. Woro apa Epuraham ni hinde hinga nu saweno? B } O hinga nawa Gotri ni sembe nu handau sumbu nuhi doti Gotri lo mwanji ni nu takichandauꞌu? Minambwe naha. Sembe ha sumbu ni nu sirinani Gotri lo mwanji mu mwe tini nu chikindau.w Gotri rini funda. Woro hima tape kupu kutosiro hima fori Gotri ni sembe mwe naha ri hawa Gotri ori hima ni hima kipe ri nakonda. E, hima tape kupu kuto nambwe hima fori Gotri ni sembe mwe naha ri hawa Gotri o hingambwa hima kipe o rini nakonda. '~G Ku hambwawani hinde hinga? Gotri, Juta hima kupu le wui Gotri tombwaꞌa, hima kupu ba fwele wui Gotri mina? Mina. O hima kupu ba fwele okwe wui Gotri. 9}k Nunu ka hinga nu sawendau: Gotri ni sembe handau sumbu tombwa Gotri rini ni hima kipe ri nandau. Hima ri Gotri lo mwanji numbwa sirinawa Gotri hima kipe hinde rini na kumbwa. |Apa hi nuhi rasaindau numbo nuhi so? Numbo nambwe, numbo nuhi ichakihiro. Ka bwele mwaꞌambwe to o numbo ichakiro? Ka Gotri lo mwanji ni sirinandau sumbu toꞌo? Minambwe naha! Gotri ni sembe handau sumbu to nunjenga hi nuhi nu rasaino numbo ni ichakiro. {!Imbihumbwa Gotri Jisas ni ri rumbwewa do nuwe ki sikani me yapweke tiki ri hawa fi rihi ti owehenasiwa o fi rihi to sembe rini ni haro hima i kapwa sumbu yoko kinani rini ondiyasiro. Woro o ondiyasiro sumbu rihi ti mwe naha ri wosiro ti, hima ni kipe ri nandau sumbu rihi ti amwei sukwaro tini nunu ri mekuro. Imbihumbwa Gotri ele himiyama hurahama kapwa sumbu ete wu wondaro ti keke sembe enge ri akoni amwaka wasa amahani wunu ri ha nambwe. Woro apa do gisi ki hima ni kipe ri nano sumbu rihi ti amwei ya nunu ri mekusinda. O keke apa nu hambwandau, Gotri rini hima kipe naha, wosini Jisas ni sembe wu haro hima leni hima kipe naha wunu ri nandau. z1Wowani Gotri nunu heifuni nunu keke ri woni Jisas Kurais ri rumbweꞌiwani sikani ya wungwa hinga jini ai nunu ratawani Gotri apa hima kipe naha ai nunu ri uchandau. Woro ka sumbu ya wungwa ki nu ra nambwe, mina, Gotri Jisas Kurais ni huwandari nunu hawani o sumbu nu raro. |yqHinde wowani, nunu ele hima hinga tinda ete kapwa sumbu nu woro keke Gotri ga hewen ko ki hinde apa nu da kumbwa. =xsGotri hima ni kipe nandau sumbu ti sumbu mwe ti ka hinga: Hima ri Jisas Kurais ni sembe mwe naha haro hima ritombwa Gotri hima kipe naha rini nandau. Ele himiyama hurahama sembe wuhi Kurais ni wu hawa Gotri hima kipe naha wunu ri nandau. O numbo tombwa dawani hima fori numbo ba foni ri sirina hinga, mina. wWoro apa Gotri hima ni kipe nandau sumbu ti amwei sukwahiro. Woro do sumbu Gotri lo mwanji ni sirinandau numbo ki sira nambwe, numbo ba foki siraro. Gotri lo mwanji ga Gotri mwanji bwarakarandaro hima lenga o sumbu ni amwei naha wu bwandaro to siraro. vHinde wowani, Gotri chengi sawero hinga hima fori Gotri lo mwanji ri sirinani Gotri miyaningisopo ki hima kipe naha hinde ri da kumbwa. Gotri lo mwanji tombwa kapwa sumbu nuhi le amwei nunu mekundau. Kurais ni sembe haro hima ritombwa hima kipe hi ti rini ki dau 2u]Nu hambwandau, Gotri lo mwanji ti, o lo mwanji tako tokwe dasini ichiꞌuchandau hima leto wu sirina kinani wunu sawero. O hinga ri wosiro ti, apa hima fori ete saweno keke, “Ani hima kipe naha.” Mina. Nunu ele mapwa ki dau hima hinga tinda ete Gotri miyaningisopo ki nunu mwanji chele. 8tkWunu Gotri ni gamweche ri wu akinda nambwe.” Us#Hima ba fwelenga sembe wahapini funda wu dano numbo ti wu hikisandau. ar;Gisi gisi mwaꞌambwe miyafo leni walambe wu woni hima leni sembe nomo wu handau. OqWunu hima ba fweleni amahani ete wu omwemendini wu yeni sindau. Rp Hima walambe i kinani ele kapwa mwanji wui takisopo ki talesindau. poY
Takisopo wuhi ti matimat wa to tukwasindau hinga haunasindau. Wosiwani mwanji gambo miyafo naha ki wu bwandani, au hopo to hima ni sewani handau hinga hima i sembe walambe i kinani kapwa mwanji ba fo ba fweleni o wu bwandau. ;no Ele hima hinga tinda ete numbo kipe ti wu hanjaꞌaisini ele kapwa numbo kumbwa ihiro. Sumbu kipe wosindau hima nambwe. Mwe naha, hima forito sumbu kipe ri wosinda nambwe. am; Hambwa kipe hambwandau hima fori da nambwe. Hima fori Gotri ni wakini hei nambwe. wlg
Gotri chengi o sumbu ni ete sawero:“Kapwa sumbu wonda nambwe hima fori da nambwe. Minambwe naha. Yk+ Wo ku hambwawani hinde hinga? Hima kupu ba fweleni nu dikisini kipe nu dauꞌu? Minambwe naha. Mwe naha ki nu sawehiro, kapwa sumbu ti nunu Juta hima kupu ga Girik himako ga tinda ete nunu gwarosindau. wjgO hinga nawa ka hinga ma nu sawe: “Ma, kapwa sumbu nu wowa, o nui kapwa sumbu to sumbu kipe ni amwei sa rasukwa.” Ka sumbu hinga ti kipeꞌe? Minambwe naha. Woro hima fwele kapwa mwanji ka hinga wu ani sawendau: “Pol ri mwanji okwe o hingambwa.” Ichekai Gotri kapwa sumbu wasa wunu hano gisi ki Gotri norukweni wunu ri kilino. Hima kipe naha fori da nambwe LiE, mwanji gambo ahi to Gotri mwanji mwe naha ni amwei woni hi rihi tini omwesika iwa, wo hinde wowani kapwa sumbu wondau hima hinga ri ani uchani kapwa sumbu wasa ahi keke nomo ri ani hakondau? nhUMinambwe naha! E, Gotri hima kipe nambwe nawa, apa do nuwe kipe hima i sumbu hinde hinga ri kilino? g Wo hinde hinga? E, kapwa sumbu nuhi to o Gotri sumbu kipe ni amwei wondau ti nawa, apa hinde hinga nu saweno? Kapwa sumbu wasa tini nunu hakondau Gotri rini kapwa hima, o hinga nu sawenoꞌo? Ani apa nunu hima i inaka tini ani hambwasini a sawendau. [f/Minambwe naha! Hima anasawe le tinda mwanji sa wu gambonda, woro Gotri tombwa mwanji mwe naha kumbwa bwandau. Hinde wowani, Gotri chengi ka hinga sawero:“Wowa ele himiyama hurahama o ya wu hambwakonda, mwanji mihi ti mwe naha kumbwa mi bwandau.Ete wowa hima le mini kotimwowa mi mwanji mwe naha ki o ya wunu mi dikikonda.” $eAWoro mwe naha, wunu fwele do Gotri mwanji ni sembe wu ha nambwe. Ka kapwa sumbu wuhi to Gotri inaka ni jamekowa mwanji mwe naha rihi ri hanjaꞌainoꞌo? 0dYAiyo! Sumbu ba fo ba fo kipe le wunu ki miyafo naha sukwasini dau. Metengei naha ka hinga: Gotri mwanji kipe rihi ti Juta hima kupu leto aulinda kinani wunu ri haro. !c =Woro kale Juta hima kupu le, hima kupu ba fweleni bwele numbo hinga ki wu dikiro? Hima tape kupu kutondau sumbu ki bwele sumbu kipe hinga to sukwandau? Jb
Mina. Hima ri Juta hima kupu hinga sembe we ki ri hambwasini sumbu kipe ri sirinawa, rini Juta hima kupu minde naha. Hima tape kupu kutondau sumbu ti okwe o hingambwa, sumbu mwe ti sembe we kipe ni sawendau. Hoko ki dau kaisiro himiki to mina, Gotri Himamwale to ri wosiwa hima tape kupu kutondau sumbu minde naha ya sukwakonda. Hima fori o sumbu hinga ri sirinawa rini hima lei miyaningisopo ki mina, Gotri miyaningisopo ki hi kipe ri torono.?aw E, hima fori hokosapi tokwembwa Juta hima kupu hi hinga rini uchasiwa Gotri lo mwanji norukweni ri sirina nambwe nawa, rini Juta hima kupu minde naha mina. Hima tape kupu kutondau sumbu ti okwe o hingambwa, hima tape kumbwa o sumbu hinga wosino ti apa ori hima ni Juta hima kupu minde hinde rini ucha kumbwa. `)Mwe naha, mini Gotri lo mwanji ni kairo chengi ni mi torosini hima tape kupu mihi mini kutosindau. Woro Gotri lo mwanji norukweni kipe mi sirinanda nambwe. O keke hima tape kupu kuto nambwe hima le, Gotri lo mwanji norukweni wu sirinandau leto, apa o mini wu kilikonda. +_OWoro hima fori hima tape kupu kuto nambwe ele Gotri lo mwanji sawero sumbu kipe le ri sirinawa, ori hima hi rihi ti hima tape kupu kutoro hima hi hinga ri dano. ^E, Gotri lo mwanji ni kipe naha mi sirinandau ti nawa, hima tape kupu mihi mi kutoro sumbu o kipe naha. Woro Gotri lo mwanji ni mi sawesiyaꞌaindau ti nawa, o hima tape kupu mi kutoro sumbu mihi ti hima tape kupu mi kuto nambwe hinga mini ki ya sukwakonda. .]UGotri mwanji foti o sumbu mihi ni ete sawero, “Kui sumbu kekembwa hima kupu ba fwele Gotri hi tini saweholiyandau.” Hima tape kupu kutondau sumbu mwanji mu mwe F\Mini hi mihi tunumbwa mi rasaini ete mi sawendau, “Ani Gotri lo mwanji kipe naha ani hambwandau.” Wosini minjenga o lo mwanji ni mi sawesiyaꞌaindani Gotri hi tini walambe mi wondau. [Fo ete mi sawendau, “Hima apa anahopwendau sumbu tini walambe wosi hinga,” wosini minjenga walambe ya mi wosinda. Mini gambolombo gotri ni omwemendindau, woro hinde wowani minjenga ele wui lotu wo aka we ke owero mwaꞌambwe kipe leni raꞌaindau? mZSO mwe naha, hima ba fweleni mi ondiyakandiyandau, woro hinde wowani minjenga mi ondiyakandiyanda nambwe? Hima le hili ya sumbu wu hanjaꞌai ki mwanji kwambu tiki wunu mi sawendau, woro hinde wowani minjenga hili ti mi yandau? YWondani mini ka hinga mi hambwandau: “Gotri lo mwanji ki ele hambwa kipe ga Gotri mwanji mwe naha ga tinda ete a torosindau. O keke miyasa himako leni numbo a mekusino. Ani ele hundu ki dau himako ni hi hinga wunu ani okusindano. Ani hambwa kipe hambwanda nambwe himako leni ani ondiyakandiyano. Wondani ani ondiyakandiya hima hinga a dasini che leni ani ondiyakandiyandano.” X Wondani Gotri okokona ti mi hambwandani, Gotri lo mwanji ni mini ondiyakandiyawani hima le wosiro sumbu kipe leni kipe naha mi kilindau. ,WQWoro mini minjenga Juta hima kupu fo hinga mi uchandani Gotri lo mwanji numbwa inaka tenge naha ki ku owesini ka hinga ete ku hambwandau, ka lo mwanji to mwe naha kunu okulakondau. Wondani mini hi mihi tini mi rasaini ete mi sawendau, “Nundombwa Gotri mwe naha ni nu lotu wondau.” WV'Woro a bwandau Gotri mwanji kipe amwei sawendau ti, Gotri hima leni kilino sumbu ti ichekai Gotri to ondiyasiro hima Kurais to ele hima yanini wosindaro sumbu lenga yanini wu bwandaro mwanji lenga wunu ni ri kilino gisi ki amwei naha ya sukwakonda. Juta hima kupu le Gotri lo mwanji ni sembe wu hawa o tito kipe naha wunu okulakonda UWoro o sumbu hinga wu wondau ti, Gotri lo mwanji ki sawendau sumbu le inaka wuhi ki kaisini dau tini amwei naha mekusindau. Wondawani sembe we ki dau takisopo wuhi okwe Gotri lo mwanji wui inaka ki kaisini dau ni amwei ya sawenda. Wondani gisi fwele ele wu wosindau kapwa sumbu o to wui inaka ki au wunu kotimwondawani, gisi fwele ele wu wosindau sumbu ni wui inaka ki kipe wu nandau. %TCHima kupu ba fwele Gotri lo mwanji wu toro nambwe, woro wunu fwele wui inaka ni wu sirinani Gotri lo mwanji to sawero hingambwa wu wondau ti, wunu wui inaka ki kilindau sumbu wuhi tito Gotri lo mwanji hinga wunu okulandau. Mwe naha, chengi ki kaisiro Gotri lo mwanji wu toro nambwe. xSi
Hima le Gotri lo mwanji wu mendi mendi bwelefo kalefo hinga wu nawa, wunu Gotri miyaningisopo ki hima kipe naha hinde wu sira kumbwa. Mina. Hima le Gotri lo mwanji wu mendini wu sirinandau hima letombwa Gotri hima kipe naha wunu ri nano. aR; Woro o hingambwa, hima kupu ba fwele wunu Gotri lo mwanji wu toro nambwe, woro kapwa sumbu wu wowa, Gotri ri lo mwanji ki wunu kilino hinga mina, o wu wosiro sumbu kekembwa wunu ri kiliwa wu humbuno. E, Juta hima kupu le wunu Gotri lo mwanji wu torosindau, woro kapwa sumbu wu wowa, Gotri ri lo mwanji ki wu wosiro sumbu ni ri kilikonda.
Q Gotri hoko kipe mwaꞌambwe leni ri hei hei hima ni ri kilinda nambwe. Mina. Wu wosiro sumbu mwe tini ri hei hei wunu ri kilindau. /PW
Wondawa ele sumbu kipe wondau Juta hima kupu fwelenga hima kupu ba fwele okwe wunu ichai hewen ko ki hi omwesika wu torosini sembe wahapi kipe tumbwa ya wu dakonda. O Juta hima kupu lenga, hima kupu ba fwele okwe kapwa sumbu wu wowa, nomo omwesika ga amwaka omwesika tinga wunu ki sukwakondau. sN_E, hima fwele do nuwe kipe hi wuhi tumbwa wu hambwasini Gotri mwanji mwe naha tini gumwa wu sisini hima i miyaningisopo ki chikinda nambwe sumbu tini wu sirinawa, Gotri sembe enge wunu ani kapwa sumbu wasa wuhi ti wunu ri ha sindau. zMmHima fwele kwambu tiki wu etisini sumbu kipe tumbwa ete wu wondani ichai hewen ko ki Gotri ga funda wu litisini hi kipe naha wuhi ni wu toroni ete wu da ete wu da kinani wu wakindau ti, Gotri ete da ete da himamwale kipe o wunu ri hakonda. qL[Gotri ele hima wu wosindaro kapwa sumbu wasa wuhi hinga funda funda ri hambwasini o wunu ri kilikonda. K'Woroti sembe mihi ti mi toronambusini kapwa sumbu mihi gumwa mi si nambwe mi dau. O sumbu hinga ti kapwa sumbu wasa mi rano nomo tini mi waundau. Wosiwa ichekai Gotri sembe enge a rihi hima leni norukweni kilindau gisi ki amwei sukwawa o kapwa sumbu wasa mi torokonda. TJ!Hinde hinga mi hambwandau? Gotri o kapwa sumbu mi wondau tini kapwa sumbu wasa amahani mini ri handa nambwe mini keke ete ri wondani gisi huwe hinga mini ri nikisindau ti, ka tini mi hambwawani hinde, kapwaꞌa? Gotri okokona ti kapwa sumbu mihi gumwa mi si ki, o keke mini keke ete ri wonda. Woro o tini mi hambwanda nambweꞌe? RI Woro mini ele kapwa sumbu ni wondau hima leni mi kilindau ti, mini okwe o sumbu hinga ti mi wondau tini mi hambwawani hinde hinga? Mini Gotri mini kilino sumbu ti apa mi ratakoni mi akini mi inoꞌo? 3H_Nu hambwanda, Gotri ele kapwa sumbu wondau hima leni kapwa sumbu wasa ri handau. Woro hima leni kilindau sumbu rihi ti walambe ri wosinda nambwe, norukweni ri wosindau. tG cO keke, mini hima ba fwelei sumbu ni mi kilindau hima, mini ni a sawekonda. Mini apa o mi kapwa sumbu hinde mi yekicha kumbwa. Ma mendi, mini hima ni mi kilini mwanji nomo mi handau ti, o sumbu hinga ti minjenga mi ai kilindani kapwa hima mi nandau. Hinde wowani, mini rini ni mi kilini mwanji nomo mi handau ti, minjenga ri wosindau sumbu hingambwa mi wosindau. )F M Gotri lo mwanji kipe ti ete sawero: “Kale kapwa sumbu wondau hima le sa wu ha.” Ele hima do Gotri lo mwanji ti tinda wu hambwasindau. Woroto mina, wunjenga ele kapwa sumbu hinga tini wu wosindau. Woro o sumbu tombwa mina, ele kapwa sumbu wondau hima le hi wuhi tini wu rasaindau.7E i Wunu wu hambwanda nambwe ambwatinambwati mwanji wu bwandani, hima lenga wu injiro mwanji wuhi ni wunjenga wu ai sirinanda nambwe. Wunu hima keke woni wunu okokonanda nambwe. zD o hima amwei ki hima i hi tini wu rakaindani, Gotri ni wu omwemendini, hima leni wu amayiti amayitindani, wunjenga hi wuhi leni wu rasaindani, hima hambwanda nambwe kapwa sumbu le wu wondani, nuwai yapai mwanji le okwe ya wu sawesiyaꞌainda.
C Wunu Gotri ohounanda nambwe ele kapwa sumbu ambwe kapwa sumbu ambwe wu wosindani hima i mwaꞌambwe leni miya tiki funda ete okokonandau sumbu ti, hima leni omwemendindau sumbu ti, ya mwaꞌambwe chele hima leni sembe enge andau sumbu ti, hima leni yeni sindau sumbu ti, hima lenga anangiyandau sumbu ti, hima leni gambosini hima i mwaꞌambwe leni leningini raꞌaindau sumbu ti, e, hima leni walambe naha ki wu indau sumbu ti, dele sumbu hinga to wunu ki talesindau. Wondani hima leni gumwa tokwe wu sawendani, mB U Wui okokona ti Gotri wui inaka ki kwai wu owe ki wu diyaha. O keke Gotri wunu hanjaꞌaisiwani wui inaka ki sukwandau kapwa sumbu wuhi tini wu sirinandani hima i miyaningisopo ki chikinda nambwe kapwa sumbu leni wu wondau. wA iWondawani wui hurahama le okwe inaka wuhi ti au wunu saindawani anahopwendau sumbu kipe ti wu hanjaꞌaisini hurahama fwelenga huruhumba heindau kapwa sumbu tini wu wosindau. Woro o kapwa sumbu wu woro keke amwaka wasa wuhi o wu toronda. l@ SO keke Gotri wunu hanjaꞌaisiwani huruhumba heindau kapwa sumbu naha ki wu rarusindau. Wui himiyama hurahama le anahopwendau sumbu kipe naha wu hanjaꞌaisini hima miyaningisopo ki chikinda nambwe sumbu tini wu wosindau. L? Kale hima miya hinga le Gotri mwanji mwe naha ti wu hanjaꞌaisini mwanji gambo ni o wa ki wu torondani mwaꞌambwe ni wosiro Gotri mina, rindo ri wosiro mwaꞌambwe leni wu lotu wondani wui nimba gambo gotri tau ni ya wu randa. Woro ele mwaꞌambwe wosiro Gotri numbwa hi rihi tini gisi gisi ma ete nu rasainda, mwe naha. 8> kO keke Gotri wunu hanjaꞌaisiwani miya ki heini okokonandau kapwa sumbu to wunu matinani raꞌaisiwani wunjenga hima tape wuhi tini kapwa sumbu naha tini ya wu wosinda. z= oWosini handa nambwe Gotri ni gumwa wu sisini rini ni wu lotu wono sumbu wu hanjaꞌaisini ri wa ki hima tapa ki handau hima hinga, apwe hinga, omwe hinga, e, hopo hinga wu wosiro mwaꞌambwe leni wu lotu wondaro. Ele kapwa sumbu ba fo ba fo < Wunu wui ukume ki yitimeꞌeisini ete wu sawero, “Nunu hambwa chele,” woro mina, wunu ambwati naha hinga ete wu siraro. 0; [Hinde wowani, Gotri ni wu hambwaro ti, hi rihi wu rasaini rini ni wu weseꞌa nambwe. Mina. Mwahapa wuhi ti kitini inaka wuhi ti emendiki naha isini hundusindau. :
Imbihumbwa kapwa Gotri nuwe ga niri ga ri wosiro gisi ki ete tani apa okwe Gotri wosiro mwaꞌambwe le hima le amwei naha wu heindani miya tiki heinda nambwe Gotri sumbu mu mwe naha ti, ete da ete da kwambu omwesika laka rihi ti, e, ele ri sumbu kipe naha ni amwei wu hambwandau. O keke hima le kapwa sumbu wuhi wu yanisini ete wu saweno ti numbo nambwe, “Ani ani hambwa nambwe.” 9 Hinde wowani, ele Gotri sumbu hinga ni hambwano numbo ti amwei naha wunu ki sukwasini dau. Gotri rinjenga o numbo ni amwei wunu mekuro. 8 Nu hambwanda, Gotri sembe enge a ti hewen ko ki taro ti amwei sukwahiro. Ka Gotri sembe enge a ti ele hima Gotri sumbu kipe ni gumwa wu sini kapwa sumbu wu wondani Gotri mwanji mwe naha ni wu rakaisini dau hima leni kapwa sumbu wasa wuhi wunu hakondau.
. '}||z yxwbv7u%tXrqpomlkk"jihg*f^ee@dkcc9bb9aA`__Z^z\[ZYXXGWWVUKTdSS QQ]POTNMLKJIlHGwFsEDCCB,Az@>==P;:99[87x6C5433P211(00 /c.-,+*)(t''&%$$M"!!: O } GkxoT
' s >. -GS Numbo kipe ti wu hanjaꞌairo ti keke, Gotri ele nuwe mapwa ki dau himiyama hurahama leni funda ete wunu okulandau. Gotri sumbu kipe ti wu hanjaꞌairo ti keke, Gotri ele hima kupu ba fweleni sumbu kipe naha ti wunu ri wosindau. Woro ele Isurel hima kupu hinga tinda ete Gotri tambwa tawa, o keke Gotri ri hima keke wo sumbu tinga ri kwambu tinga omwesika ri rawakawa ele hima kupu hinga tinda ete kipe tumbwa wu dano. [F/ O hinga keke ani ai a silinda: Ka wu hichakoro ti, funda ete walambe wunu iroꞌo? Minambwe naha! Hinde wowani, numbo kipe wu hanjaꞌairo ti keke Gotri hima keke ba fweleni ri rataro. Gotri ri okokona ti, ele hima kupu ba fweleni ri ratani sumbu kipe ti wunu ri wosiwa, ele Isurel hima kupu o tini wu heini sembe amwaka wunu a ki. IE
Miya wuhi le sa wunu hundusiwa norukweni hinde apa wu maꞌaikaꞌai kumbwa.Wondawa wui mwanji le nomo keke sa yepwekesiwa o hingambwa sa ete wu da.” Gotri hima kupu ba fweleni rataro HD Defit okwe o mwanji numbwa ete ri ai sawero,“Ahirahi laka wuhi le, kwele kupu yendau hinga, tukwa hinga, e, omwe raindau wa hinga sa sukwa. Wosiwa o amwaka wasa sa wunu ha. 6Ce Gotri chengi ete sawero hinga,“Gotri inaka wuhi le toroꞌinjisiwani ambwatinambwati leto wondaro hinga wu wondaro. Ri sawewani wasamba wuhi le okitisini miya wuhi le sasiwani norukweni wu mendindani mwaꞌambwe le norukweni wu heinda nambwe. O sumbu hinga wunu wosisiwani ete ta tani apa.” |Bq Woro hinde hinga apa nu saweno? Kale Isurel hima kupu le, wu toro ki tau kwambu naha wu randaro mwaꞌambwe wu toro nambwe. Gotri rihi naro hima fisiche tombwa wu tororo. Woro, ele hima mama le inaka wuhi le funda ete emendiki naha iro, ZA- Wunu keke ri woni ri hambwafuni wunu ri rataro, wu randau tau keke ri hambwani wunu ri rata nambwe. E, wu randau tau tini ri heisini wunu ri ratapo, hima keke wo sumbu rihi oti mwe naha mina, tikisapu hinga. @y Woro o hingambwa apa do gisi Gotri ri hima keke wo sumbu ki ri ondiyasini ai wunu rataro hima kupu fwele ele da. 0?Y Woro Gotri bwele mwanji wasa hinga tini rini sawero? Ka hinga rini sawero: “Gambolombo gotri Bal ni lotu wonda nambwe 7,000 hima ahi fwele a ratasiro le ele da.” \>1 “Apukolaka, mi mwanji bwarakarandaro hima le wu yeni wu siro. Wondani anguꞌomwe mini handau humokuto tei ni wu yehuwaro. Wosiwani ani bati a dawani ani ni wu ai yeni wu si kinani ele wu ani wakitekinda.” = Gotri ri hima kupu dele, imbihumbwa ki ete wunu ri hambwasindau leni ri diyahani gumwa wunu ri si nambwe. Ka Ilaicha mwanji Gotri chengi ki dau tini ku hambwanda nambweꞌe? Ilaicha Isurel hima kupu leni Gotri ni wunu ri kotimwoni ka hinga ri sawero. U< % Woro ete a sawenda: Gotri ri hima kupu leni ri diyahani gumwa wunu ri siroꞌo? Minambwe naha! Ani okwe Isurel hima kupu fori. Ani Epuraham ri anitafenita hima kupu fori, Benesamin hima kupu ki a siraro. 8;i
Woro Isurel hima kupu leni ete ri sawero: “Gisi huwe laka dele sawesiyaꞌaindani kapwa mwanji tini ani sawendau hima leni ani okula kinani wunu ani uchandaro.” :9
Woro Aisaiya mwanji amwei ri sawefikano tini ri aki nambwe ka hinga ri sawero:“Hima le wu ani wakinehei kinani tau kwambu wu randa nambwe le, wu ani heihiro. E, hima le wu ani hei kinani hima fweleni mwanji miyafo ki wu silinda nambwe le, wunu ki amwei a siraro.” 9
Woro mwanji ani ai a silinda: Kale Isurel hima kupu le ka mwanji wu hambwa nambweꞌe? Mina. Tinda wu hambwasindau. Metengei naha Moses sawero,“Ele mapwa ele mapwa ki dau hi nambwe himiyama hurahama fweleni a ratasiwa, o keke sembe amwaka ku andakonda. Wondawa hambwa kipe hambwanda nambwe hima kupu ba fweleni wunu a ratasiwa, sembe enge hinga o wunu ku andakonda.” 8'
Woro ete ani ai a sawenda: Ka Gotri mwanji wu mendi nambweꞌe? Mina. O wu mendiro. Hinde wowani, Gotri chengi ka hinga sawero:“Ata gale wuhi le ele nuwe mapwa hinga tinda ete chikisindau. Ete wondawani mwanji wuhi le ini ele ko hinga tinda chikisindau.” (7I
Apa ma nu hambwa, Gotri mwanji ti nu mendiwani o tini sembe nu ha ki au nunu saindau. Woro nu mendindau mwanji ti, o Kurais ni sawero mwanji ni nu mendindau. 76g
Woro wunu tinda ete o Gotri mwanji kipe ni wu sirina nambwe. Mina. Aisaiya ete sawero: “Apukolaka, hinde na hima rito nu bwaro mwanji ti ri mendini sembe ri haro?” #5?
E, Gotri hima fweleni ri mwanji wu bwa ki wunu ri rumbwe nambwe nawa, Gotri mwanji ti hinde hinga wu bwano? Gotri chengi ete sawero: “Gotri mwanji bwarakarani indau himako wunu sumbu kipe naha tini wu wosindau!” Isurel hima kupu le wunu Gotri mwanji kipe tini wu sirina nambwe 4
Woro sembe rini wu ha nambwe nawa, hinde hinga apa ri hi ni wu uchano? E, ri mwanji ni wu mendi nambwe nawa, bwele numbo hinga ki apa sembe rini wu hano? E, hima fori Gotri mwanji wunu bwarakara nambwe nawa, bwele numbo hinga ki apa Gotri mwanji wu mendino? u3c
Woro hingambwa “ele hima hinga tinda ete Apukolaka hi ti wu uchani rini wu sawewa, ai wunu ri ratano.” j2M
Juta hima kupu lenga Girik hima lenga wunu opi hingambwa, apumbwa apu mina. Nunu tinda ete Apukolaka nuhi ri rindombwa funda. Rindo hima keke wondau sumbu omwesika naha rihi ti ele hima rini ni uchandau hima leni ri handau. 1
Gotri chengi ti o mwanji ni ete sawero: “E, hima fori rini ni sembe mwe naha ri hawa, apa huruhumba hinga hinde ri hei kumbwa.” -0S
Hinde wowani, sembe we nuhi ki sembe mwe naha nu hano ti, Gotri hima kipe naha nunu nano. E, takisopo nuhi ki Jisas hi tini amwei nu sawewa, Gotri ai nunu ratano. '/G
E, Jisas hi tini amwei mi saweni Apukolaka rini mi nani sembe we mihi ki Gotri matimat ki ai rini rasairo tini sembe mwe naha mi hawa, Gotri ai mini ratano. X.)
Woro hinde ri ai sawero? Ka hinga ri sawero: “Gotri mwanji ti mini takai ki dau mi takisopo ga mi inaka we ga opi we ki dau.” Woro do Gotri mwanji sembe ha sumbu ni sawendau ti, o mwanji ni nu bwandau. -!
“Wosini apa ete ai sawe kei, ‘Namoto apa ambusuwa ko ki raino?” ’ O mwanji hinga ti ambusuwa ko ki daro Kurais ni mi rasukwandau. w,g
Woro hima le Gotri ni sembe hawani Gotri hima kipe naha wunu nandau bomo ni Gotri ka hinga sawero: “Apa mi inaka ki ete sawe kei, ‘Namoto hewen ko ki rauno?” ’ O mwanji hinga mi sawewa, o hewen ko ki dau Kurais ni mi rasikandau. +
Hima le lo mwanji ni funda ete wu sirinawa Gotri hima kipe wunu nano, woro do numbo ni Moses mwanji fo ri kaini ka hinga ri sawero: “Hima fori dele sumbu kipe hinga tinda ete ri sirinani ri wowa, ete da ete da himamwale kipe rihi ti ri torono.” *9
Nu hambwanda, lo mwanji ti ete tani Kurais ki humburo, ete wosiwani himiyama hurahama Kurais numbwa sembe wu hasiwani Gotri hima kipe wunu ri nandau. o)W
Wunu Gotri hima kipe naha wunu nano numbo ti wu hikisandau. Wondani wunu wui sumbu ba fweleni wu wosindani wunjenga hima kipe naha wu waꞌai kinani wu randau. Ete wondani Gotri hima kipe wunu na ki ri tako ki wu rarunda nambwe. N(
Ani wui sumbu ti funda ani hambwafwaꞌaisindau ti amwei wunu a sawendau: Gotri ni wu sirina ki tau kwambu naha ki wu randau. Woro ri numbo ti norukweni wu hambwafwaꞌaisini wu sirinanda nambwe. ' +
Ai hiparakambwe le, sembe ahi ti Gotri Isurel hima kupu leni ai rata kinani ani okokonandani gisi gisi o tini Gotri ni ete ani uchahambwandau. &7 !Gotri chengi ti o tini ka hinga ete sawero:“Ma mendi! Juta hima kupu lei Saiyon ko ki hima ohokundau humokuto foti o ani owesinda. Hima walambe naha ki ino humokuto beiye ni ani owesindau. Hima fori rini ni sembe hano ti, apa huruhumba hinga hinde ri hei kumbwa.”(%I Hinde wowani? Wunu Gotri ni sembe mwe naha wu hasini hima kipe wunu nandau sumbu wu toro ki wu diyaha. Wunu wui okokona ti apa ele lo mwanji ni wu sirinano tau funda ete wu rani o sumbu ete wu toro ki. Wondawani hima ohokundau humokuto au ti seke wuhi ti wunu yehekuwani ya wu hichako. <$q Woro Isurel hima kupu leto Gotri lo mwanji ni wu sirinani hima kipe wunu nandau sumbu wu toro ki tau kwambu naha ki wu randaro ti, hima kipe wunu nandau sumbu ni wu toro nambwe. |#q O keke hinde hinga apa nu saweno? Ka hinga nu saweno: Ele biya hima kupu ba fwele, hima kipe wunu na kinani tau kwambu wu ra nambwe le, wunu hima kipe wunu nandau sumbu tini wu torohiro. Woro Gotri ni sembe mwe naha wu hasini wu tororo. O" Imbihumbwa Aisaiya o mwanji ka hinga ele ni ri sawero:“E, ele kwambu hinga tinda ri torosindau Apukolaka to nui hima kupu fopi ri hanjaꞌaisiwani ri hima kupu minde hinga ete wu da nambwe napo, apa Sotom Gomora hinga nu dakoro.” Isurel hima kupu le Gotri hima kipe wunu na kinani tau kwambu naha ki wu randaro y!k Apukolaka mwanji wuhi ti fai ri mendini metengei ete kapwa sumbu wasa ti ele nuwe ki dau hima leni ri hano.” A { Aisaiya Isurel hima kupu leni ri saweni hapa tinga ka hinga ri ucharo:“E, Isurel hima kupu le miyafo ini gara pe hapi hinga wu sirawa Gotri fopinumbwa raꞌaikondau. ‘Kunu ai hima kupu mina,’ o hinga a sawero michi kumbwa apa wunu sawekonda, ‘Kunu himamwale ga dau Gotri che le.” ’ i K Hosea kairo chengi okwe ka hinga sawero:“Dele himiyama hurahama wunu ai hima kupu mina, woro ai hima kupu hinga wunu ani uchano. Kale hima sembe ahi ti wunu keke a wo nambwe le, wunu keke sembe ahi ti a wondau. Woro nundo sa to. Gotri kale hungwe kipe hinga nunu ri ucharo. Juta hima kupu letombwa mina, ele hima kupu ba fwele okwe nunu ucharo. U # Hinde wowani, Gotri okokona ti, hungwe fwele Gotri wunu keke woni wunu enependa kinani imbihumbwa otokunasiro leto hi hinga okundau sumbu rihi ga kwambu omwesika rihi ga wu hambwa kinani ri okokonandau. L Gotri rini okwe o hingambwa ri wosindau. Sembe enge rihi ti amwei ri wowa sukwawa ele hima hinga tinda ete kwambu rihi wu hei ki ri hambwaro. O keke hungwe fwele wunu yehuwani amwaka wasa wunu ha ki ele ni ri otokunasindau. Woro mina, wunu yehuwa nambwe gisi huwe hinga nimba wunu ri heindau, waya gisi mwe tawambwa. Hungwe waꞌai sindau hima ri nuwe ti ei ei ratasini o nuwe kumbwa hungwe fwele mwaꞌambwe kipe naha tumbwa rawai kinani ri sindawani, e, hungwe fwele mwaꞌambwe ba fweleni rawai kinani ri sindau. Woro ri okokona ki ka sumbu hinga ri wosindau ti, kapwaꞌa? ve Woro ka mi sawero ti, mini hima minde, hinde na hima hinga mi waꞌaisini apa Gotri ni mwanji mi ai mi bwandau? Hungwe waꞌai ti apa o rini wosiro yapai chele hungwe ni ka hinga ri sawenoꞌo, “Hinde wowani o hinga mi ani wosiro?” lQ Woro ani hambwawani kunu fori ka hinga o ri ani sawekonda: “Gotri o sumbu hinga ri wosindau ti nawa, wo hinde wowani ete ri sawendau, kapwa sumbu wondau hima ri rini mwanji chele? Namoto apa ri okokona ti yetupwano?” eC O keke ma nu hambwa, Gotri hima fori keke woni ri okula kinawa, o rini keke woni rini okulandano. E, hima fori inaka ni ri etipenambusi kinawa, o apa ri etipenambusino. Gotri sembe enge a ga Gotri hima keke wo sumbu ga Gotri chengi ki Gotri Isip pe king apukolaka Fero ni ka hinga ri sawero: “Ani mini ni king apukolaka hinga ani esiro ti, mini ki sukwakondau sumbu ki ai kwambu ti ele hima ni a mekusiwa apa ai hi ti ele nuwe mapwa hinga tinda ete wu bwani inda kinani.” 'G O keke Gotri hima ni ondiyandau sumbu ti, hima i okokona ki, e, hima i tau kwambu ki sukwanda nambwe. Mina. O Gotri hima keke wondau sumbu kumbwa sukwandau. 5c Gotri Moses ni ete ri sawero, “E, hima fori keke a wo kinawa, o rini keke a wono. E, hima forini huruhumba hinga ani heini rini ani okula kinawa, o rini ani okulano.” O sumbu hinga ti keke hinde hinga apa nu saweno? Ete nu sawenoꞌo, “Gotri sumbu kipe ni wosinda nambwe”? Minambwe naha! yk
Ka sumbu Gotri chengi ete sawero hinga, “Ani sembe ahi Jekop keke a woni, Iso keke sembe ahi a wo nambwe.” q[ Gotri Repeka ni ya sawe, “Metengei naha ni rano che ti gumwa ki ni rano che ri tako ki o dakonda.” >u Woro Gotri hima ni ondiyandau sumbu ti funda ri hambwafwaꞌaisindau. Rini hima randau tau tini ri hambwasini ri ondiya nambwe, mina, rinjenga hima hi ti ri uchasini ori hima ni ondiyasindau. O gisi ki, opi che fisi sukwani kipe sumbu kapwa sumbu norukweni fi kilinda nambwe nuwai sembe we ki ete fi dawani, oW
Woro o tombwa mina. Repeka okwe ti che fisi ti raro ti yapai fihi funda, nui atei Aisak tombwa. {o Mwanji ri injiro mwe ti ka hinga sawero: “O gisi ani ondiyasiro ki ani ai a tawa Sera hurahama che ti rano.” U
# Woro mwanji mwe ti ka hinga: Che le nimba humwe hura sumbu ki wu sirano ti, wunu Gotri che hinga mina. Gotri mwanji injiro tini wu mendini wu sirinano che letombwa Epuraham hima kupu hi ti wunu ki dano. j M Apa ka hinga nu sawe hinga: “Epuraham fi tipa kumbwa wu taro keke wunu tinda ete ri che mwe naha hinga wu dau.” Mina. Imbihumbwa Gotri ete sawero: “Aisak fi tipa ki sukwaro hima letombwa mi hima kupu hinga wu dano.” * M Woro Gotri mwanji oti angindambwa ini humbu nambwe, mina. Hinde wowani, Isurel hima kupu ki sukwaro hima le wunu tinda ete Isurel hima kupu mwe naha mina. 1
[ Imbihumbwa metengei naha sukwaro metele ele o wui metele tombwa. Jisas sukwaro hima kupu okwe o wui hima kupu kumbwa sukwaro. Wosini rindo ele mwaꞌambwe hinga tinda ri aulindau. Rini Gotri, hi rihi tumbwa gisi gisi ete ma nu rasainda. Mwe naha. Gotri ri himiyama hurahama leni rihi ondiyasiro + O Wunu Isurel hima kupu le, Gotri wunu ni ri che hinga ri ucharo. Wosiwani hi rihi okundau ga kwambu rihi ga wu heiro. Gotri mwanji wunu ga injiro le, Gotri lo mwanji le, Gotri ni lotu wondau sumbu ti, e, wunu okulano sumbu sukwa kinani ri sawero mwanji le, tinda ete wuhi, wundo wu tororo. 0Y Gotri ele ai hima kupu le, e, fi tipa ahi le, wunu ri rata kinani ani ni kapwa hima naha ri nasiwa Kurais to ani hanjaꞌaisino numbo dapo o numbo ki wunu ani okula. b= A mendiwani inaka ahi ti nomo naha indawani sembe amwaka hinga gisi gisi ete ani andau. U % Ani Jisas Kurais miyaningisopo ki mwanji mwe naha ki a bwandau, nimba a gambonda nambwe. Gotri Himamwale ti ai sembe we ki dau takisopo ni hambwa kipe ri hasini a bwandau mwanji ti okwe ri ani okulandau. P'o kau kipe mwaꞌambwe toꞌo, o kai kipe mwaꞌambwe toꞌo, ele biya ki dau mwaꞌambwe ba fweletoꞌo, woro dele mwaꞌambwe hinga tinda ete Gotri hima keke wo sumbu rihi ki nu dau ti, hinde apa nunu leningini raꞌai kumbwa. Hinde wowani, do hima keke wo sumbu nu tororo ti nui Apukolaka Kurais Jisas hi ki nu tororo._7&Mwe naha sembe ani hasindau, mwaꞌambwe foti Gotri nunu keke ri wondau ti, hinde apa ai nunu leningini raꞌai kumbwa. Handau sumbu toꞌo, himamwale tinga dau sumbu toꞌo, ensel hima toꞌo, do nuwe ki dau mekupu hima letoꞌo, apa dele dau mwaꞌambwe letoꞌo, ichai sukwano mwaꞌambwe letoꞌo, ele kwambu chele mwaꞌambwe letoꞌo, "=%Woro ele nunu rakaindau sumbu ni funda ete nu dikikondau. Hinde wowani, nunu keke woni ri Che ni rumbwero hima ori gisi gisi o nunu okulandakonda. hI$O mwe naha, Gotri chengi ki ka sawero hinga ele sumbu hinga nunu ki sukwandau:“Nunu mi himache hinga nu dawani gisi gisi kapwa hima le ete nunu yeni sindau. Wunu nunu ni yeni sikondau fe che hinga wu hambwandau.” 4a#Namo naha to apa Gotri hima keke wo sumbu naha ki nu dau ti ai nunu raꞌaino? E, nomo le nunu ki tawa, amwaka nu mendiwa, hima le walambe sumbu nunu wosiwa, iche le nu hawa, nikaꞌari nu heifuwa, kapwa mwaꞌambwe le tani nunu yeni walambe naha ki nunu iwa, e, nunu yeni si kinani hima le nunu enginawa, kale sumbu to apa Kurais hima keke wo sumbu kipe rihi ki nu dau ti, ai nunu matinani raꞌainoꞌo? Minambwe naha. \ 1"Namoto apa ele hima kipe naha ni kapwa sumbu wasa wu toro ki wunu saweno? Minambwe naha. Kurais Jisas, ri hasini ri ai ri saisini Gotri tapa mama tokwe ri dau rito nunu okula kinani Gotri ni ri uchahambwandau. .U!Kale hima Gotri rihi naha ri nasiro ti, namoto apa mwanji wunu bwani kapwa wunu nano? Minambwe naha. Hinde wowani, Gotri rinjenga hima kipe naha wunu ri naro. b~= Hinde wowani, Gotri ri Che ni nunu ni ri ha kinani waisapa ri wosi nambwe. Nunu ni ri okula kinani rini rumbwewani ri sikaro. O hinga keke mwaꞌambwe ba fwele okwe Jisas ni nunu ri haro hingambwa o nunu ri hakonda. /}W Gotri ele sumbu hinga nunu ri wosiro ti, hinde hinga apa nu saweno? E, Gotri nunu ga takaini ri etisini nunu ri okulandau ti nawa, namoto apa nunu omwemendino? +|O Kale hima Gotri imbihumbwa rihi ondiyasiro hima le wunu ri uchawani wu taro. Ri uchawani wu taro hima ele ni hima kipe naha wunu ri naro. Hima kipe naha wunu ri naro hima ele ni hi hinga okundau sumbu rihi ti wunu ri haro. Gotri hima keke wo sumbu rihi ti hinde apa nunu hanjaꞌai kumbwa F{ Hinde wowani, Gotri hima fwele do nuwe ki sukwa nambwe gisi ki wunu hambwasini o ri Che hingambwa wu sira kinani wunu ri ondiyasiro. Wosiwa Kurais to wui rakambwe mwa laka hinga ri da ki. 1z[ Nu hambwanda, Gotri ri inakahambwa ki uchawani rini tambwa tani rini keke wondau hima le keke ele sumbu hinga tinda ete ri toroni ri aulindawa o wunu okulakonda. yyYapai Gotri hima i sembe ti funda ete ri heinahasindau. Wondani Gotri Himamwale inaka ti okwe funda ete ri hambwasindau. Hinde wowani, Gotri Himamwale kipe ti Yapai Gotri inaka tumbwa sirinani Gotri rihi naro hima le keke rini ni uchahambwandau. FxWoro o hingambwa Gotri Himamwale okwe nunu yakinanda nambwe hima leni ri okulandau. Nunu nu hikisandau, hinde hinga Gotri ni nu uchahambwawa Gotri o tini mwe naha okokonandau. Woro Gotri Himamwale nui sembe we ki kwai ri dau ti, sembe kumbwa mwanji nambwe nu ichakandawani nunu keke Gotri ni ri uchahambwandau. 'wGE, nu hei nambwe mwaꞌambwe tini o to, nu toro kinani sembe mwe naha nu hasindau. Wosini inaka nuhi ti o mwaꞌambwe ni ete nu hambwandani ya nu nikisinda. 'vGGotri ai nunu ratasiwani apa sembe mwe naha rini nu hasini ka sumbu kipe nunu chikiꞌichikitasino gisi tini nu nikisindau. Woro nu nikisindau mwaꞌambwe ni apa nu heindau ti nawa, hinde apa nu ai nikisi kumbwa. E, hima fori mwaꞌambwe foni ri heisini, bwele keke ri ai nikisindano? u3Woro kale mwaꞌambwe tombwa mina, nunu hima le okwe, Gotri ri Himamwale ti o mwasero peresen rihi hinga nunu haro ti, nunu okwe nui sembe ki amwaka nu mendini nu ichakandani Gotri nunu ni ri che hinga ri ko ki ri esini hima tape anandi nunu ri hano gisi tini nu nikisindau. t}Nu hambwanda, ele mwaꞌambwe Gotri wosiro hinga tinda ete, himiyama to che ra kinani gwai amwaka mendindau hinga, wunu tinda ete amwaka tumbwa wu mendindau. Wondani ichaka omwesika naha ki wu ichaka ichaka ta tani apa okwe ete wu ichakandau. \s1Apaꞌichai Gotri ele mwaꞌambwe hinga ri wosiro le walambe indau sumbu ti kwambu ki wunu ichakisindau ti, wunu ri okulawa o sumbu wu hanjaꞌaisini nunu ri che lenga kipe naha tumbwa ya funda ete nu dakonda. #r?Apa ele mwaꞌambwe hinga tinda ete kapwa naha ki wu dasini tau wuhi kipe wu randa nambwe. Woro wui okokona ki o sumbu hinga wunu ki sukwa nambwe, mina. Gotri to ri okokona ki wunu wosiwani o sumbu hinga ki ete wu dau. Wondani Gotri sumbu kipe fo nunu hano tini ete wu nikisindau: qEle mwaꞌambwe hinga tinda ete Gotri wosiro le mwa wuhi le rasaisini Gotri ri che leni amwei ri rasukwano gisi tini nikisindau. ,pQAni ete ani hambwanda, ichai nunu ki amwei naha sirakondau hewen ko ki nu litino sumbu kipe naha ti apa do gisi ki nu randau nomo tini funda ete dikisindau. Uo#Gotri che hinga nu dau ti nawa, ichekai nui Yapai mwaꞌambwe le nu torono. Mwe naha, Gotri mwaꞌambwe le nunu keke otokunasiro ti Jisas Kurais ga funda nu toro sindau. Hinde wowani, nunu apa rini ga amwaka ti funda nu mendindau ti, rini ga hewen ko ki liti kipe naha funda nu litino. Ichekai liti kipe naha hewen ko ki nu litino xniGotri Himamwale tombwa himamwale nuhi ni okulasiwani amwei ka hinga nu sawendau, nunu Gotri che hinga nu dau. /mWKunu ka Himamwale ku tororo ti, kunu ni kwambu ki ri aulindawa ku ai ku akini ri tau ku rakondau himamwale hinga tini ku toro nambwe. Mina. Kunu Gotri Himamwale kipe ku toroni Gotri che hinga ku sirahiro. Wosiwani o Gotri Himamwale kwambu ki Gotri ni ka hinga nu uchandau, “Yapai! Yapai!” lEle hima hinga tinda ete Gotri Himamwale numbwa wu sirinani wu ichiꞌuchandau ti, ele hima wunu Gotri che hinga wu dau. Nk
E, sumbu hukwe ni sirinandau numbo kumbwa ete ku sirinandawa ku ha sindau. E, Gotri Himamwale kwambu ki hima tape ki au saini sukwandau kapwa sumbu ku yeni ku siwa, himamwale kuhi ga ete ku dano. cj? O keke ai hiparakambwe le, nunu sumbu wasa ai hakondau hima hinga nu dau. Woro Gotri ni nu ai hakondau wasa ti, sembe hukwe sumbu tini nu sirinani nu hano ti mina, Jisas ni nu sirinani nui wasa Gotri ni nu hano. Mi Gotri Jisas Kurais ni matimat tiki ai rini rasairo. Woro o Gotri Himamwale kui sembe we ki kwai dawa, Jisas Kurais ni matimat tiki ai rini rasairo Gotri to kui sembe we ki kwai dau Himamwale ki hakondau hima tape kuhi ti okwe ri okulawa himamwale ga o ai dakonda. Gotri Himamwale to nunu wosiwani Gotri che hinga nu siraro 7hg
Kapwa sumbu to hima tape kuhi ti tinda yeni siro. Woro Kurais sembe we kuhi ki dawa, kunu hima kipe naha ku sirasiwani himamwale kuhi ti ha nambwe himamwale tinga o ete da. lgQ Woro kapwa sumbu hukwe ki ete ku da nambwe. Mina. Gotri Himamwale kunu ki dau ti nawa kunu Gotri Himamwale ri sumbu kipe ki ku dau. Woro hima fori Kurais Himamwale rini ki da nambwe nawa, rini Kurais hima kupu fori mina. vfeSembe hukwe tini sirinandau hima le, wunu apa Gotri okokonandau sumbu kipe tini hinde apa wu sirina kumbwa. e Hinde wowani, hima fori inaka ki sumbu hukwe tumbwa ete ri hambwawa ori hima hinga ti Gotri ni omwemendindau. O sumbu hinga ri wosindau ti, Gotri lo mwanji tako ki ri da ki hinde ri okokona kumbwa mina, Gotri lo mwanji ni mendini hinde ri sirina kumbwa. gdGE, hima fori o inaka rihi ki sumbu kukwe numbwa ete ri hambwawa, ori hima o hano. E, hima fori inaka rihi ki Gotri Himamwale sumbu ako tunumbwa ete ri hambwawa ori hima himamwale ga ete ri dasini sembe wahapi ki ri dano.
cHima le sembe hukwe sumbu ki ete wu sirinandau le, inaka wuhi le o sembe hukwe sumbu wuhi numbwa ete wu hambwandau. Woro hima fwele Gotri Himamwale ri sumbu ako ni wu sirinandau hima le, inaka wuhi le Gotri Himamwale ri sumbu ako tunumbwa wu hambwandau. bO hinga ri wosiro ti, Gotri lo mwanji sawendau sumbu kipe le nunu ki sukwawa o numbo kipe kumbwa nu ichiꞌuchanda ki. Hinde wowani, nunu apa sembe hukwe ni sirinandau numbo ki nu inda nambwe. Mina. Nunu Gotri Himamwale ri sumbu tini nu sirinandau. 'aGSembe hukwe nuhi to Gotri lo mwanji kwambu tini rani rumbwesiwani Gotri lo mwanji oti norukweni hinde apa nunu okula kumbwa. Woro dohaꞌa sumbu Gotri lo mwanji to simiyafuro sumbu Gotri to rinjenga ratororo. Gotri ri Che naha ni ri rumbwewani sikani kapwa sumbu wosindau hima nunu hinga naha ri siraro. Wosini hima tape rihi ti Gotri ni hasini nui kapwa sumbu wasa nu kichakoro ti rinjenga nunu keke ri kicharo. \`1Hinde wowani, Kurais Jisas ri woro sumbu keke himamwale ako tini handau Gotri Himamwale ri kwambu to kapwa sumbu woni handau numbo ki a daro ti ani rani raꞌaisiwani o kapwa sumbu ga ani ai anangaunda nambwe. _ O keke apa nunu Kurais Jisas ga funda nu anangauro himiyama hurahama le, nunu kotimwono mwanjiche fo hinde nunu sawe kumbwa. \^1Gotri ni a weseꞌanda! Nui Apukolaka Jisas Kurais ri tapa ki ai nunu ratandau. O keke ai inaka ki ani hambwawani Gotri lo mwanji tako tokwe a dau. Woro sembe hukwe ahi ki kapwa sumbu kwambu tako ki a dau.z]mAiyo, ani walambe naha ya ani ikondau! Namoto apa do hima tape ahi kapwa ki rarusini hakondau ti ai ani ratano? t\aWoro ele hima tape ahi ki ani heiwani lo mwanji ba foto ya kwai dau. Wondawani o lo mwanji ba fonga inaka ahi ki dau Gotri lo mwanji ga ya fi anayenda. Wondani hima tape ahi ki dau lo mwanji ba foto kapwa sumbu tiki ya ani rawarunda. N[Mwe naha, inaka ahi ti Gotri lo mwanji ni mwe naha ani okokonandau. +ZOO keke ka sumbu hinga to ani heiwani sembe we ahi ki ya kwai dau: Sumbu kipe a wosi ki ani okokonandau ti, kapwa sumbu to tani o numbo ahi ti ya ichakinda. #Y?O sumbu a diyahandau tini a wosindau ti, anjenga ai okokona ki o sumbu a wosinda nambwe. Mina. O kapwa sumbu ai sembe we ki dau to sukwa sukwa wosindau. XMwe naha. Sumbu kipe a wosi ki ani hambwanda, woro a wosinda nambwe. O kapwa sumbu a wosi ki a diyahandau tini ya a wosinda. QWHinde wowani, ani hambwanda, sembe we ahi ki kwai sumbu kipe foto da numbwa. Ani sembe hukwe ahi tunumbwa a sawendau. Mwe naha sumbu kipe a wosi ki ani hambwanda, woro hinde hinga apa a wosi kumbwa. VO keke apa ya nu hambwanda, o kapwa sumbu ai okokona ki a wonda nambwe. Mina. O kapwa sumbu ai sembe we ki dau to sukwa sukwa wondau. UEle kapwa sumbu hinga a diyahandau leni a wosindau ti, ani ele kapwa sumbu ni a wosi wosi Gotri lo mwanji ni kipe a nandau. HT Wondani o a wosindau sumbu mu mwe ti ani hikisandau. Hinde wowani, o sumbu kipe ni a wo ki ani okokonandau ti, o sumbu ni a wonda nambwe. Mina. A diyahandau kapwa sumbu ni ya ete a wosinda. iSKNu hambwanda, Gotri lo mwanji ti, Gotri ni nu sirinano numbo kipe ti nunu mekusindau. Wosiwani sembe hukwe ahi ti dawani, Gotri ni a sirina ki mina, kapwa sumbu to ete ani toronambusiwani ri tau tunumbwa ete a randau. =Rs
Woro apa hinde hinga? Ka mwaꞌambwe kipe naha to ani yewani ani haroꞌo? Minambwe naha! Kapwa sumbu ahi tombwa ani yewani ani haro. O keke kapwa sumbu oti amwei sukwawani ani heini ya ani hambwa, kapwa sumbu oti kapwa mwaꞌambwe naha. Kapwa sumbu to ka mwaꞌambwe kipe ki nunu yeni sindau. O sumbu keke Gotri lo mwanji ti o kapwa sumbu mu mwaꞌambwe mwe naha nunu mekusindau. Kapwa sumbu to inaka nuhi tini toroꞌinjisindau PQ O keke ma nu hambwa, Gotri lo mwanji ti Gotri to wosiro mwaꞌambwe kipe naha. Wosiwani ele sawendiri mwanji hinga tinda Gotri lo mwanji ki dau le okwe Gotri to wosiro mwaꞌambwe kipe naha lembwa. sP_ Hinde wowani, kapwa sumbu oti lo mwanji ki numbo fo wakitekini ani gambosini lo mwanji ki ani yeni siro. O/
Gotri lo mwanji ri ani haro ti, himamwale kipe ri ani ha kinani. Wosiwani mina, ani himamwale kipe a toro nambwe, o lo mwanji to ya ani yeni si. uNc Imbihumbwa Gotri lo mwanji nambwe a daro gisi a hikisasini ka hinga ani hambwandaro, “Ani mwale tinga a dau.” Woro apa Gotri lo mwanji ani tambwa tawani inaka ki kapwa sumbu oti amwei sukwani himamwale ahi ti torokowani ya ani ha. MWoro kapwa sumbu oti do Gotri lo mwanji ki numbo wakitekini hima i mwaꞌambwe tini heini ani okokonandau sumbu tini ai sembe tini yeni rasaindawani sukwandau. Woro lo mwanji nambwe nawa, kapwa sumbu oti haro hinga amwei sukwa nambwe ete wanindano. vLeO hinga ti nawa hinde hinga apa nu saweno? “Gotri lo mwanji ti mwaꞌambwe kapwa naha, kapwa sumbu tini rasukwandau.” O hinga nu sawenoꞌo? Minambwe naha! Hinde wowani, Gotri lo mwanji to kapwa sumbu ahi ani meku nambwe napo, apa o kapwa sumbu ni kapwa hinde ani hambwakoro ambwa. Lo mwanji ete sawero, “Apa hima i mwaꞌambwe foni heini okokona kei.” E, Gotri lo mwanji o hinga ani sawe nambwe napo, apa o hima i mwaꞌambwe ni heini okokonandau sumbu ni kapwa a nakoro ambwa. {KoWoro apa Kurais ga funda ete nu hasiwani nunu toroni etipesindaro lo mwanji ti apa apukolaka hinga nunu aulinda nambwe. Wosiwani apa lo mwanji hukwe ki mina, Gotri Himamwale ako ki tau nuhi nu randau. Kapwa sumbu to walambe naha ki nunu iro LJSembe hukwe ni nu sirinandaro gisi ki Gotri lo mwanji oti nui sembe ni yeni rasaiwani hima tape to okokonani au saindau kapwa sumbu tini nu wondaro. Wosiwani o kapwa sumbu to nunu yeni sindaro. jIMWoro o hingambwa, ai hiparakambwe le, Kurais ri hima tape ti kunu keke me yapweke ki ri haro keke kunu ga lo mwanji kwambu tiki kunu aulindau sumbu ga anaꞌape haro. O keke apa Gotri lo mwanji ti ai kunu toronambusi hinga. O sumbu hinga kunu ki sukwaro ti, kunu hasini ai sairo hima riki hura ku liwa Gotri sumbu kipe tunumbwa ku wosinda kinani. \H1O keke hurache tihi ha nambwe ete ri dawa, o humwe rihi ti ini hima ba foki hura ti ai liwa, anahopwendau sumbu tini walambe woro humwe hinga ya tini uchakonda. Woro hurache to haro ti nawa, o fi anahopwero sumbu tako tokwe ti da nambwe. O keke hima ba foki ti ini hura ti ai liwa anahopwendau sumbu tini walambe wondau humwe hinga mina. IG E, humwe fo hima foringa fi anahopwesini ti hurache ha nambwe ete dawa, o fi anahopwero sumbu keke rini ga ete ti dano. Woroti hurache to hawa, o fi anahopwero sumbu ti ai tini torosi hinga. F Ai hiparakambwe le, ani dohaꞌa mwanji Gotri lo mwanji kipe hambwasindau hima leni kunu a sawekondau. Hima ri himamwale rihi ga dano gisi kumbwa Gotri lo mwanji tako ki ri dasiwa Gotri lo mwanji to rini aulindano. Woro kunu o sumbu ni ku hambwanda nambweꞌe? 'EGKapwa sumbu tau ra himache ri torokondau tau wasa rihi ti hima handau sumbu. Woro nunu Gotri tau ra himache nu torokondau tau wasa nuhi ti Gotri nimba nunu hakondau ete da ete da himamwale kipe. Ka ete da ete da himamwale kipe ti nui Apukolaka Jisas Kurais ri raro tau ki sukwaro./DWWoro kapwa sumbu to apukolaka hinga kunu aulindaro ti, Gotri tau ra himache hinga ku da kinani o kapwa sumbu we naha ki kunu rataro. Wosiwani ka sumbu kipe hinga ni ku torokonda: Kunu ku ichiꞌuchandano numbo le halaya naha ku dasini ku ichiꞌuchandani ete da ete da himamwale ku torokonda. hCIWoro o kapwa sumbu tau ra himache hinga ku daro gisi ki, apa o kapwa sumbu ni huruhumba hinga ku heindau ti, bwele mwaꞌambwe kipe foni o sumbu ki ku tororo? Mina. O sumbu miya hinga ti hima handau bomo tini rasukwandau. B+Imbihumbwa kapwa sumbu to apukolaka hinga kunu aulindaro gisi ki sumbu kipe tini wondau tau ra himache hinga ku da ki au kunu sai nambwe. pAYMwahapa kuhi le kwambu ki ku hambwanda nambwe. O keke nunu hima lei nui hambwa tini ani hambwasini amwei ka hinga a sawekonda: Imbihumbwa kunu kui himamwale kisi wondau kapwa sumbu ga Gotri lo mwanji sawesiyaꞌaindau sumbu ga ku wosi ki kui hima tape ti ku hawani ele kapwa sumbu to kui apukolaka hinga kunu aulindawani o numbo kumbwa ete ku indaro. Woro apa kui hima tape le sumbu kipe tini ku wo ki ma ku hawa ele sumbu kipe to kunu aulindawa fwa tito halayasini dau hinga ma ku da. +@OKunu kapwa sumbu wemi naha ki ku dani kapwa sumbu to kunu aulindawani Gotri to ai kunu ratasiwani apa ri sumbu kipe ni sirinandau tau ra himache hinga ya ku da. o?WMwe naha, imbihumbwa kapwa sumbu tau ra himache hinga ku dawani, dani ini Gotri ai kunu toroni ri mwanji kipe tako tokwe kunu owesiwani apa o ri mwanji kipe ni ya ku sirinanda. O Gotri sumbu kipe ti keke apa ma rini nu weseꞌa! o>WWoro ka sumbu ni ku hambwanda nambweꞌe? E, kui hima tape le hima foni ku hasini ri mwanji ni ku sirinawa, kunu ri tau ra himache hinga ku dano. Apa kapwa sumbu tau randau himache hinga ku dawa ichai Gotri kunu sawewa funda ku hakonda. Gotri mwanji ni ku mendini ku sirinandau tau ra himache hinga ku dawa Gotri kunu sawewa hima kipe naha rihi ku dakonda. U=#O hinga keke hinde hinga apa ya nu wokondau? Nunu apa Gotri lo mwanji tako tokwe nu da nambwe, mina, nunu Gotri hima keke wo sumbu tako ki nu dau. O keke apa kapwa sumbu nu wonoꞌo? Minambwe naha!
0 2~d}|"{/zQyxxBw
vtrqqp@onn mzlkkjiAg]eed!cFbb`_[^^ ] \s[ZYYXBVVUzTqSRSPP'OfMLKJ HH FF-E5DmCQB9A.?e>|===<9;:P987X655>4321q0Z/.g-z,+**$('' & %#"! J B @
P?2%.8
Uy
a
D 0 O3Tau funda si randau hima, Timoti, kunu ri weseꞌanda. Lusiyas, Jeson, Sosipata, wunu ani ga Juta hima kupu, woro wunu okwe kunu weseꞌanda. qN[Gotri rini ki sembe wahapi mu naha dau, woro gisi faiche naha iwa Saiten ni ri yititakokoni kui seke tako ki o ri rawarukonda. Nui Apukolaka Jisas ri hima keke wo sumbu kunu ga o dakonda. Hima fwele Rom kipe himako leni weseꞌaro fMEGotri mwanji ni kipe naha ku sirinandau mwanji suwa ti ele hima hinga tinda wu mendisindau. O keke kunu ani eripeꞌaripenda. Woro ai okokona ti, sumbu kipe tini norukweni ku hambwasini kapwa sumbu tini ku hikisanda ki. LKale hima hinga le nui Apukolaka Kurais tau tini wu randa nambwe. Mina. Wunu wui okokona sumbu tini wu sirinandau. Wondani kapwa sumbu ki indau numbo ni hikisandau hima kipe lei wui inaka ki mwanji muningi sukwa kinani sembe yendani ya wunu gambonda. LKAi hiparakambwe le, ani hima le sios ti huwawa apumbwa apu ino ti keke ku hambwafwaꞌai kinani sembe kunu a yendau. Wunu o ku sirinandau sumbu ti wu yetupwandani o sumbu hinga wu wosindau. O keke hima miyafo naha wu hichakondau. Woro kunu ele hima miya hinga ni gumwa ma ku sini wunu ga funda ku ichiꞌuchanda kei. fJEKunu Gotri himiyama hurahama le kui sumbu ti kunu funda funda kui hiparakambwe ni tapa ti ma ku anayenguna. Kurais ri sios hima le wunu tinda ete kunu ni weseꞌaro. Hima fwele sios apumbwa apu i kinani wu huwandau 3I_Weseꞌa ahi ti ku raꞌaini kale hima ni ma ku sawe, Filolokas hima pi Juliya, Neriyas ga ri kahaiche ga, Olimbas, e, wunu ga dau Gotri himiyama hurahama le okwe. H%Weseꞌa ahi ti ku raꞌaini kale hima ni ma ku sawe, Asingiritas, Filikon, Hemis, Patoropas, Hemas, e, wunu dau hiparakambwe le okwe. %GC
Weseꞌa ahi ti ku raꞌaini Rufas ga ri nuwai ni ma ku sawe. Rini Apukolaka rihi ri naro hima kipe naha. Ri nuwai ani ni ti che hinga ti enependaro. F Weseꞌa ahi ti ku raꞌaini Tiraifina hima pi Tiraifosa ni ma fini ku sawe, fini Apukolaka tau ni tau kwambu naha ki fi randau. Weseꞌa ahi ti ku raꞌaini Pesis ni ma ku sawe, rini ai nau naha, Apukolaka tau ni tau kwambu naha ki ri randaro. VE% Weseꞌa ahi ti ku raꞌaini Herodiyon ni ma ku sawe, rini ani hinga Juta hima kupu fo. Weseꞌa ahi ti ku raꞌaini Nasisas aka kumbwa dau hima leni ma ku sawe, wunu Apukolaka tapa tenge ki wu dau. OD
Weseꞌa ahi ti ku raꞌaini Apelis ma ku sawe. Rini Kurais ni mwe naha ri sirinandau hima hinga ri sukwasindau. Weseꞌa ahi ti ku raꞌaini Arisitopulas aka kumbwa dau hima leni ma ku sawe. ;Co Weseꞌa ahi ti ku raꞌaini Epan ni ma ku ha, rini Kurais tau funda nu randau nui hiparakambwe naha. Wosini weseꞌa ahi ti Sitekis okwe ma ete ku sawe, rini ai nau naha. tBaWeseꞌa ahi ti ma ku raꞌaini Ambiliyetas ni ma ku sawe. Rini Apukolaka ni sirinandau ai nau naha. A3Weseꞌa ahi ti ma ku raꞌaini Andoronikas hima pi Juniyas ni ma ku sawe. Fini ani hinga Juta hima kupu fopi, woro kalapus tiki funda ete nu daro. Jisas Himache lei nindo tiki fini hi chele, sembe ha sumbu fihi ti findo mwasesiwanimbwa ani gumwa kumbwa sembe ani haro. }@sWeseꞌa ahi ti ma ku raꞌaini Mariya ni ma ku sawe. Tini kunu okula kinani tau kwambu miyafo naha ki ti randaro. X?)Weseꞌa ahi ti fi aka ki waundau sios hima leni ma ku sawe. Weseꞌa ahi ti ma ku raꞌaini Epinitas ni ku sawe. Rini nau ahi naha, Esiya mapwa ki sembe ha sumbu ti ele hima i nindo ki rindo mwaseni haro. 4>aFini fi hano tini fi otokunasini fi ani okularo. Woro andombwa fini a weseꞌandau, mina. Ele hima kupu ba fwelei nindo ki dau sios hinga tinda ete fini wu weseꞌandau. =Weseꞌa ahi ti ma ku raꞌaini Pirisila hima pi Akwila ni ku sawe. Fini Jisas Kurais hi ki ani ga tau funda nu randau.
<Ti iwa Apukolaka hi ki Fipi ku raꞌaisiwa kunu ga sa ti da. E, nomo fo tini ki sukwawa ma tini ku okula. Kunu Gotri himiyama hurahama le, o sumbu hinga ku wosino ti sumbu kipe naha. Hinde wowani, himiyama hurahama miyafo naha ti okulani ani okwe ti okularo. ; Ai okokona ti, nui kahaiche Fipi kunu tambwa ti iwa ma tini ku enependa. Tini Sengiriya pe sios hima le keke Gotri tau ti randau. \:1!Gotri rini sembe wahapi mu naha, woro rindo kunu ga o dakonda. Mwe naha.9 E, Gotri ri okokona nawa, ani ka tau a humbusini ani eripeꞌaripeni a sukwani kunu tambwa a tani kunu ga gisi fwele a dani a himati ki. s8_ Wondawa Gotri Jutiya kipe hima fwele, Gotri mwanji wu sawesiyaꞌaindau le wui tapa tenge ki a raino sumbu ti ri hanjaꞌaindawa Jerusalem pe sembe ha himiyama hurahama le wunu okula kinani wunu keke a wokondau tau ni sa wu okokona. 7 Ai hiparakambwe le, nui Apukolaka Jisas Kurais keke, e, Gotri Himamwale nunu handau hima keke wo sumbu keke apa ani mwanji kwambu ki kunu a sawenda. Gotri ani okulanda kinani ani ga funda ku wausini Gotri ni gisi gisi hapa tinga ma ku uchahambwanda. s6_ Ani sembe ani hasindau, e, kunu tambwa a tawa, Kurais kwambu ti ani talesiwa kunu tambwa a sukwa sindau. 5 O keke ani ini o tau a rani Jerusalem himako norukweni wunu ani okulasinimbwa Sipen indau numbo tokwe a tanimbwa kunu ani heikonda. <4qMwe naha, wu eripeꞌaripeni o sumbu hinga wu wosindau. Woro Jerusalem himako wu raro tau wasa tini wunu ai hakondau. Hinde wowani, Juta hima kupu le hima kupu ba fweleni himamwale wunu okulano hambwa tini wunu hawani, wunu ga apa ele Juta hima kupu leni sembe tupu wunu okulano ahirahi leni o yakwakonda. P3Ani ikondau sumbu mwe ti ka hinga: Jerusalem ko ki dau sembe ha himiyama hurahama le mwaꞌambwe keke wu heifuwani Masetoniya pe sembe ha hima lenga Girik pe sembe ha hima lenga ya mwaꞌambwe wuhi fwele wu wausini Jerusalem ko kipe sembe ha hima leni wunu rumbwe ki mwanji wu injisini wu waundau tini ani hei ki ani ikondau. z2mWoro apa metengei Jerusalem ko ki ani ini Gotri ni sembe haro himiyama hurahama leni wunu ani okulakondau. 91kO keke Sipen ko ki ani ino gisi ki a tani kunu ani heini kunu ga gisi fwele a dawa inaka ahi ti feriwambwa ani ino gisi ki ku ani raꞌaini Sipen indau numbo ki ku ani etino. 0 Woro apa ani heiwani ahaꞌa ko ki a rano tau ti humburo. Ani asama miyafo naha kunu tambwa a ta kinani ete ani okokonandaro. /yDo a randau tau to numbo ahi ti ichakisiwani kunu tambwa a ta ki numbo miyafo a simiyaneheiro ti mina, a wofuro. .7Mina. Ai okokona ti Gotri chengi ka hinga sawero hinga a wosi ki,“Hima le ri mwanji suwa wu mendi nambwe le, rini wu hei sindau. E, hima le ri mwanji wu mendi nambwe le, wunu norukweni wu hambwa sindau.” Pol ri okokona ti, Rom himako ni ri heisini Sipen tokwe ri i ki ~-uDo tau hinga a randaro ti, mapwa fweleki dau Kurais hi tini wu mendinda nambwe hima leni Gotri mwanji ti wunu a bwanda ki, o tini funda ete ani okokonandaro. Hinde wowani, ai okokona ti hima ba forito worumbo waliro tenge ki aka a rasai hinga. F,A bwandaro mwanji ti ri ani okulani a randaro tau le okwe ete ri ani okulandaro. Wondawani kwambu chele tau ba fweleni a randawani Gotri Himamwale ti okwe ri kwambu ki ri ani okulandaro. Dele Gotri sumbu hinga to ele hima kupu ba fwelei sembe ni yeni rasaiwani Gotri mwanji ni wu sirinandaro. O keke Jerusalem ko ki ani ambwesini Kurais ni sawero Gotri mwanji kipe ni wunu a bwa bwa ele mapwa hinga tinda ani ini Ilirikam ko ki ani ambwesinda. B+}Ani mwanji ba foni a bwa hinga. Mina. Ani dohaꞌa mwanji funda numbwa a bwakondau. A bwakondau mwanji ti Kurais ri tau ti ai tapa tenge ki ri owesini ani ga si raro tini a bwakondau. u*cO hinga keke, ani Kurais Jisas ni a takaisini Gotri tau a randau ti, ani eripeꞌaripendani a randau. v)eDo tau rindo ani ondiyasiwani Kurais Jisas tau ra himache hinga a dasini ele biya hima kupu ba fwele keke tau a randau. Ani puris hima hinga ani etisini Gotri mwanji kipe ti a bwandau. Wondani hima kupu ba fweleni Gotri tambwa wunu a ratandau, wowa Gotri Himamwale ti wunu okulawa Gotri hima kipe naha wu sirawa Gotri okokonandau anguꞌomwe hinga wunu ani ha ki. O(Mwanji fwele kunu keke do a kairo ti, kwambu hingache. Woro ani aki aki a kai nambwe. Mina. Hinde wowani, Gotri hima keke wo sumbu ri ani hasiwani kui inaka a rasai kinani do chengi hinga a kairo. 'Ai hiparakambwe le, inaka ahi ti gisi gisi sumbu kipe ku wosindau tini sembe mwe naha kunu ani hasindau. Ele hambwa hinga tinda kunu talesindau. O keke hiparakambwe fwelenga ku anaꞌokulandani ele Gotri sumbu kipe ni ku ondiyakandiyandakonda. q&[
Gotri rindombwa gisi gisi nu nikisindau mwaꞌambwe mu naha, woro do Gotri sembe ha sumbu kuhi ki kunu okulawa ele eripeꞌaripe sumbu ga sembe wahapi sumbu ga sa kunu talesi. Wosiwa Gotri Himamwale ri kwambu ki kunu okulandawa gisi gisi Gotri ni ku nikisindau sumbu kuhi ti kipe naha sukwa sukwa o indakonda. Pol ri randau Gotri tau o tini ri eripendau % Aisaiya okwe ete sawero,“Ichai Jesi hima kupu ki hima fori o sukwakonda. Wosini ori hima to ele biya hima kupu ba fweleni ri aulindakonda. Wondawa ele hima kupu ba fwele rini sembe wu hasini wunu ri okulano sumbu tini ya wu nikisindakonda.” g$G Wosini mwanji foti ete ri ai sawero,“Kunu ele biya hima kupu ba fwele tinda ete, kunu Apukolaka hi ti ma ku rasai. Dele nuwe mapwa ki dau ele himiyama hurahama hinga tinda ete, kunu hi rihi ti ma ku rasai.” "#=
Woro Gotri chengi ki sawero mwanji foti ka hinga:“Kunu hima kupu ba fwele okwe, kunu Gotri ri hima kupu lenga ma funda ku eripeꞌaripe.” 3"_ Ri okokona ti ele biya hima kupu ba fwele okwe Gotri hima keke wo sumbu rihi ti wu heini hi rihi ti wu rasai ki. Woro do sumbu ni Gotri chengi ka hinga sawero:“Ele biya hima kupu ba fwelei nindo ki hi mihi tini amwei wunu a sawehambwano. Wondani hukwa ni a randani hi mihi a rasaindano.” 8!iKa hinga a sawenda: Kurais hima tape kupu kutondau hima leni ri okula ki wui tau ra himache hinga ri sukwaro. O sumbu hinga ri wosiro ti, Gotri mwanji mwe naha ni aka gele hinga yeni ekikina kinani ri wosiro, wosiwa o sumbu ga Gotri imbihumbwa pe metele lenga wu injiro mwanji lenga funda anachiki ki. 7 gO keke kunu tinda kui hiparakambwe le ma ku ratasini sembe wahapi kumbwa ku da, ka Kurais Gotri hi ni ri rasai kinani nunu ratasiwani sembe wahapi kumbwa nu dau hinga. J
Wondani sembe wahapi kumbwa ku dani takisopo kuhi le tinda ete nui Apukolaka Jisas Kurais ri Yapai hi tunumbwa ma ku rasainda. Kurais Juta hima kupu lenga hima kupu ba fwelenga ete ri okularo i KGotri kumbwa kwambu ti nu torosiwani rindo nunu okulasiwani sembe ha sumbu nuhi ti kwambu tiki ya eninda. Woro do Gotri sa kunu okulasiwa Kurais Jisas sumbu tunumbwa ma ku torosini inaka funda ku owesini ku ichiꞌuchanda. \ 1Imbihumbwa wu kairo Gotri chengi ele o nunu okula kinani wu kairo. Ele chengi ki sawero mwanji mwe le kale, sembe ha sumbu nuhi leni okulawa kwambu tiki nu etisini Gotri ai nunu raꞌaino gisi ti nu nikisinda. i KNu hambwanda, Kurais okwe ri okokona tini ri sirina nambwe. Ri wosindaro sumbu ti ka Gotri chengi ki sawero hingambwa ete ri sirinandaro, “Hima le kapwa mwanji mini bwandau ti, o kapwa mwanji wuhi tani ani ki raundau.” .UNunu funda funda tinda ete nui takai ki dau hima leni ma nu okulandawa wu eripeꞌaripeni sumbu kipe numbwa wu hambwani sembe ha sumbu wuhi ti kwambu ki sa wu eti. = uNunu sembe ha sumbu ti kwambu naha ki nu torosindau hima le, nunu nui tau ti sembe ha sumbu kwambu tiki etinda nambwe hima leni wunu nu okulano. Hinde wowani, wunu ki sukwandau nomo le wunjenga hinde apa wu ra kumbwa. O keke ma wunu nu okulani wui nomo ti nu ra. Nunu apa nui okokona tumbwa nu sirina hinga. Woro hima fori o ahirahi ni inaka fisi hinga ri hambwasini ri awa, ori hima rini mwanji chele. Hinde wowani, ri wosiro sumbu ni sembe mwe naha ri hasini ri a nambwe. Ele sumbu hinga tinda hima le sembe mwe naha wu hasini wu wo nambwe le kapwa sumbu ni wu woro.+Mini kale sumbu ni mi kilisini mi inaka ni mi sirinandau ti, o sembe ha sumbu mihi ti mini ga Gotri ga kipe naha sa da. Hima fori ri wosindau sumbu foni ri hambwawani ri inaka ti ete rini sawendawa o sumbu kipe, kapwa sumbu mina. Wowa ori hima hinga sa ri eripeꞌaripe! ~uE, omwe mi awaꞌa, waini uku mi awaꞌa, e, sumbu ba fwele okwe mi wosiwa, ele sumbu hinga mi wosiro tini mi hiparakambwe fori heini sembe ha sumbu rihi ti hichakowa, apa o sumbu hinga wosi kei, ele sumbu ni mi hanjaꞌaiwa o sumbu kipe naha. kOApa ahirahi kekembwa mi hambwandani Gotri tau ti walambe mi wosi kei. Mwe naha, ele ahirahi hinga tinda mi ano ti kipe. Woro ahirahi fo tau fo keke ratororo tini mi awa hima ba fori heini hichakowa mindo kapwa sumbu mi woro. ;oO sumbu hinga ti keke, nunu tinda ete sembe wahapini dau sumbu kipe tini ma nu sirina. Wondani nui hiparakambwe le sembe ha sumbu wuhi ni nu okulandau sumbu kipe leni ma nu wo. (IHima fori ka sumbu hinga ni ri hambwasini Gotri tau ri rawa, Gotri ri wosindau sumbu ni ri okokonandawa, hima le okwe ya wu hambwakonda, rini hima kipe naha. Hinde wowani, Gotri aulindau kwambu ti, ahirahi andau sumbu ga uku sumbwe andau sumbu ga fi sumbu mu mwe ti keke nunu aulinda nambwe. Mina. Gotri aulindau kwambu ti, sumbu kipe ti, sembe wahapi ti, e, Gotri Himamwale ki eripeꞌaripendau sumbu ti nunu handau. Y+Kipe mi hambwasini mi wondau sumbu ti, foki hima le o sumbu ni kapwa wu na ki. A{Sumbu mwe ti ka hinga: E, ahirahi fo mi awa, o ahirahi andau sumbu to mi hiparakambwe inaka ti walambe rini iwa, ya ma hambwa, o sumbu hinga mi wosiro ti mi hiparakambwe keke mi wo nambwe. Kurais ka hiparakambwe mihi okwe ri rata ki ri haro. O keke mi andau ahirahi ki ri sembe ha sumbu ni walambe mi wosi kei. jMApukolaka Jisas ani ondiyakandiyawani ka mwanji ni mwe naha a nasindau: Mwaꞌambwe foti tinjenga tihitapa kisi wonda nambwe. Hima to o mwaꞌambwe ni ri inaka ki kisi woro mwaꞌambwe hinga ri hambwawani o hinga sukwandau. A{
O keke apa hiparakambwe fori sumbu ni nu kilini inaka kapwa hinga rini hambwa kei. Ka hinga ma nu hambwa: Apa hiparakambwe forini sumbuche fo nu wosiwa kapwa sumbu ki ri rai ki. 0Y O keke nu hambwanda, nunu funda funda tinda ele nu wosindaro sumbu mu mwe ti Gotri ni ya nu sawendakonda. Apa hiparakambwe fori sembe ha sumbu ni walambe nu wosi kei 1
[ Hinde wowani, Gotri chengi ete sawero, “Apukolaka ete sawero: ‘Ani himamwale ahi ga a dasini mwe naha kari kau a nasindau: Dele hima hinga tinda ete ani ni wu ombungweni wu lotu wosindau. Wondani ele hima hinga tinda ete Gotri ni ka hinga ya wu sawendakonda, rini nui Gotri mwe naha.” ’ y
Woro, mindo hinde wowani mi hiparakambwe indau numbo ni rini mi kilini kapwa mwanji rini mi bwandau? Hinde wowani mi hiparakambwe ni mi saweholiyandau? Ku hambwanda, ichai nunu tinda ete Gotri miyaningisopo ki nu etisiwa Gotri mwanji nunu bwano. Kurais okwe ri hasini ri ai sairo ti, rindo ele haro hima lenga himamwale ga dau hima lenga wui Apukolaka hinga ri da ki. 3
_Mina. E, himamwale tinga ete mi dawa o Apukolaka rihi. E, mi hano ti okwe, o Apukolaka keke mi hano. O keke do nuwe ki ete nu danoꞌo, nu hano, nunu Apukolaka rihi ba. e CNu hambwanda, nui nindo ki hima fori ka hinga ri hambwanda nambwe, himamwale ga ri dau ti, o himamwale rihi fo. Ete wowani nui nindo ki hima fori ka hinga ri hambwanda nambwe, hima handau sumbu rihi ti, o rihi fo. EHima fori gisi foni ri kiliwani ele gisi fweleni dikisindau, woro ori hima rini Apukolaka ni ri hambwa hambwa o sumbu hinga ri wosindau. E, hima fori ele ahirahi ba fweleni ri andau ti, ori hima rini Apukolaka ni ri hambwa hambwa ri andau. Hinde wowani, rini Gotri ni ri weseꞌasini ri andau. Ele ahirahi ba fweleni anda nambwe hima ri, rini okwe Apukolaka ni ri hambwasini ahirahi fwele ri hakindau. Woro rini okwe Gotri ni ri weseꞌandau. Hima fori gisi fo ri hambwawani o gisi to omwesika naha, ele biya gisi ni dikindau. Hima forito hambwawani ele gisi hinga tinda ete o hingambwa. Wondau hingambwa ele hima funda funda inaka wuhi ki norukweni sa wu hambwasini o tini sa wu sirinanda. !Mini hinde na hima to hima fori tau ra himache ri sumbu ni mi kilindau? E, ori hima ri randau tau ti, kwambu ki ri etinoꞌo, ri hichakonoꞌo, o ri Apukolaka ri tau. Woro kwambu ki o ri etikonda. Hinde wowani, ri Apukolaka rini okulasiwa kwambu tiki o ri etikonda. )Woro ele ahirahi ba fwele andau hima ri apa rini hinga anda nambwe hima ni inaka kapwa ri hambwani rini rakai kei. E, kupucha lenumbwa andau hima ri, apa ele ahirahi ba fweleni andau hima rini kapwa kili kei. Mina. Hinde wowani, Gotri ori hima hinga okwe ri ratasindau. DHima fori sembe ha sumbu rihi ti kwambu naha etiro hima ri ele ahirahi hinga tinda ete ri ano. Woro hima fori sembe ha sumbu rihi ti kwambu eti nambwe hima ri kupucha lenumbwa ri andau. t cHima fori sembe ri hasini sembe ha sumbu rihi ti kwambu tiki ri eti nambwe nawa, ori hima hinga ti ma rini ku okulandawa kunu ga lotu wo sumbu sa ri sirinanda. Apa mwanji ba fwelenga ku bwani mwanji ti au hinga rini ga ku anambwa kei. !
Kunu Jisas Kurais tini cherimbe hinga ratani ma ku toro. Apa hima tape tini okokonandau sumbu tini ku hambwa hambwa ku sirinanda kei.@y
Hima to tapwaki ki indau hinga norukweni ma nu ichiꞌucha. Apa kapwa uku asini ambwatinambwatini kapwa sumbu wondau hima hinga nu sira kei. Apa humwe sawe sumbu ga hima i sembe kisi wondau sumbu fwelenga nu wosi kei. Apa hima lenga nu anangiyani hima i mwaꞌambwe le keke nu okokonani sembe amwaka nu a kei. \ 1
Hundu ti ini humbuwani lindana ti amwei ya sukwakondau. O keke hundu ki nu wosindau kapwa sumbu ti ma nu haraꞌaisini tapwaki ki wosindau sumbu kipe ti au anaye ki soꞌoindau mwaꞌambwe hinga ma ku soꞌoi. 1[
Bwele keke do ku wo ki kunu a sawero? Hinde wowani, do apa nu dau gisi ti ku hambwanda. Ku tukuyandaro tini apapanani ku ai saino amwa tahiro. Ku hambwanda, imbihumbwa sembe ti anandi naha nu hasiwani Gotri nunu raꞌaino gisi ti apahime naha ete daro, woro apa o gisi ti takai hinga woro. r~]
Hima fori hima fori keke mwe naha ri wondau ti, rini ori hima ni kapwa sumbu ti ri wosinda nambwe. O keke hima fori hima fori keke ri wondawa, rini lo mwanji ni mwe naha ki ri sirinandau. Nunu numbo kipe kumbwa ma nu ichiꞌuchanda v}e
Nu hambwanda, lo mwanji ete sawero: “Apa hima i humwe sawe kei. Apa hima yeni si kei. Apa hili ya kei. Apa hima ba foi mwaꞌambwe tini okokona kei.” Delehaꞌa lo mwanji ga lo mwanji ba fwele okwe wunu tinda ete wui mwanji mu ti funda naha. Wui mwanji mu mwe ti ka, “Hima tape mihi keke mi wondau hingambwa ele biya hima ba fwele keke o hingambwa ma wo.” =|s
Apa hima fori kunu haro mwaꞌambwe wasa ti tinda ete norukweni ma ku hani ku humbu. Woro kunjenga ku anakekewondau sumbu tombwa mina, apa wasa kuhi tinda norukweni ku hani hinde ku humbu kumbwa. Hinde wowani, hima fori hiparakambwe fori keke ri wowa rini lo mwanji sumbu ti mwe naha ki ri sirinandau. {
Gapiman lo mwanji ku wosi ki sawendau ele sumbu hinga tinda ma ku wosi. Takisi ya torondau hima ri tawa, o takisi ya ti ma rini ha. E, sutuwa, kari, sai, e, mwaꞌambwe kuhi ku ratorono ya kunu ri siliwa, o ya ma wunu ha. Hima fori tako ki ku da ki ri sawewa, o ri tako ki ma ku da. E, hima fori hi tini ku rasai ki ri sawewa, o hi rihi ti ma ku rasai. Lo mwanji ni mwe naha nu sirinano numbo =zs
O sumbu kipe ku wondau keke takisi ya ti okwe do ku handa. Hinde wowani, gapiman hima le Gotri to wunu ondiyasiwani wunu gisi gisi o tau ni kwambu tiki wu etisini wu randau. Oy
O keke nunu ri tako ki ma nu da. Apa amwaka nunu ri hano tini nu hambwasini sumbumari nu sirina kei. Mina. Ma norukweni nu hambwa, do gapiman ni nu sirinandau sumbu ti sumbu kipe tini nu wosindau. Ux#
Hinde wowani, rini Gotri tau ra himache fo. Rindo mini okulandawa kipe tumbwa mi da ki. Woro kapwa sumbu tumbwa ete mi wondawa, mini hambwafwaꞌaisi. Mi hambwanda, rini hachangipi huwe ri tororo ti, nimba ri toro nambwe. Rini Gotri tau ra himache hinga ri dasini kapwa sumbu wondau hima leni kapwa sumbu wasa wuhi wunu ri handau. @wy
Gapiman hima le wu wondau sumbu ti, sumbu kipe wosindau hima leni aki sumbu ti wunu handa nambwe. Mina. Wunu wu dau ti, kapwa sumbu wondau hima leni aki bomo ti wunu handa kinani. Gapiman ni mi aki nambwe mi da kiꞌi? O hinga mi hambwandau ti nawa, sumbu kipe tumbwa mi wonda. Wondawa hi mihi ti sa wu rasai. Vv%
O keke hima fori gapiman mwanji tini ri sawesiyaꞌaiwa, o Gotri ondiyasiro sumbu ni ete ri sawesiyaꞌaindau. E, hima le o mwanji ni wu sawesiyaꞌaiwa o kapwa sumbu wu wosindau wasa wuhi wu torokondau. u
Ele hima hinga tinda ete gapiman tako ki sa wu da. Nu hambwanda, gapiman fo wuhitapa sukwa nambwe. Mina. Ele gapiman randau tau hinga tinda ete Gotri tapa kumbwa sukwaro. Ele gapiman tau aulindau hima hinga tinda ete Gotri to wunu esisiwani wu randau. t Apa mi hanjaꞌaisiwa kapwa sumbu to mini diki kei, minambwe naha. Sumbu kipe tini ma woni kapwa sumbu ti ma yeni rawai.qs[ “E, mi miho ri iche ga hawa, ahirahi ti ma rini hawa sa ri a. E, uku sumbwe hi ti rini saiwa, uku sumbwe ti ma rini hawa sa ri a. E, o sumbu kipe ni rini mi mekuwa, o ri wosindau kapwa sumbu keke huruhumba naha o ri heikonda.” Dr Ai nau kipe naha le, apa kapwa sumbu kunu wondau leni kunjenga kapwa sumbu wasa ku wo kei. Ma ku hanjaꞌaisiwa Gotri sembe enge rihi ti wunu ki sa i. Ku hambwanda, Gotri chengi ete sawero, “Kapwa sumbu wasa handau sumbu ti, o ai tau. Anjenga kapwa sumbu wasa o wunu ani hakonda.” Gotri chengi o hinga sawero. Jq
Apa anangiya sumbu, e, anaye sumbu ma ratako. E, ku anaweseꞌani tapa ku anayengunano numbo fo ku hambwawa, ele hima ga tinda ete o sumbu hinga ku wosini sembe funda ku hambwani ya ma ku da. $pA E, hima fwele kapwa sumbu kunu wo wosiwa, apa kapwa sumbu wasa wunu ku wo kei. Mina. Ele hima i miyaningisopo ki chikindau sumbu kipe ti ma ku wosi. foE Sembe funda ku owesini ma ku da. Apa hima apukolaka hinga ku da ki ku hambwa hei. Mina. Hi nambwe hima lenga ma funda ku ichiꞌuchanda. Apa hi kuhi numbwa ku rasaindani ete ku sawe kei, “Ani andombwa hambwa chele.” enC Eripeꞌaripendau himako ga ma funda ete ku eripeꞌaripe. E, ichakandau himako ga ma funda ete ku ichaka. Kui hima tape ni ku hambwani ku enependau hingambwa ele biya hiparakambwe fweleni o hingambwa ma ku enepe. dmA Hima le walambe sumbu kunu wu wosiwa Gotri ni ma ku uchahambwawa Gotri sumbu kipe sa wunu ha. Mwe naha, Gotri ni ma ku uchahambwawa sumbu kipe sa wunu ri ha, apa walambe sumbu wunu wosi ki rini ku uchahambwa kei. 'lG
E, Gotri himiyama hurahama fwele mwaꞌambwe keke wu heifuwa ma wunu ku okula. E, ko ba fokipe hima fwele kunu tambwa tawa, ma norukweni wunu ku enepe. ikK Kunu sembe ku hasini Apukolaka kunu okula kinani ku nikisindau ti, o sumbu hinga ku eripeꞌaripendani ma ku wonda. E, nomo ti kunu ki sukwawa kwambu tiki ma ku eti. Wondani gisi gisi Gotri ni ma ete ku uchahambwanda. -jS Ku randau tau ti kwambu naha ki gisi gisi ma ku randawa Gotri Himamwale ti inaka kuhi ti sa yeni rasaiwa Apukolaka tau ti kwambu naha ki ku etisini ku randa. i/
Inaka kuhi le kui hiparakambwe le keke ma ku woni kunjenga ma ku anakekewonda. Kunu funda funda tinda ete hima ba fwelei hi tini ma ku rasainda. 9hk Inaka kuhi le hiparakambwe le keke ku wondau nawa, mwe naha ku wo. Apa nimba ku gambo kei. Ele kapwa sumbu hinga ni gumwa ma ku sisini sumbu kipe tumbwa ma ku toronambu. Fg E, hima fori Gotri mwanji wu mendi ki hima i sembe yeni rasaindau peresen hinga rini ki dawa, rini ele hima i sembe ti norukweni sa ri yeni rasainda. Hima fori hiparakambwe fweleni ya mwaꞌambwe hani okulandau peresen hinga rini ki dawa, waisapa ri wondau hinga mina, miyafo naha sa ri handa. Hima fori tau foni aulindau peresen hinga rini ki dawa, inaka rihi ti o tau ni funda ete sa ri okokonani sa ri randa. Hima fori hima keke woni wunu okulandau peresen hinga rini ki dawa, ori hima sa ri eripeꞌaripeni ri okulanda. Hiparakambwe le keke wondau sumbu mwe naha kuhi `f9 E, hima fori hima okulandau peresen kipe ti rini ki dawa, rini hima okulandau tau rihi ti sa ri ra. E, hima fori hima leni ondiyakandiyandau peresen rini ki dawa, rini ele hima ni norukweni sa ri ondiyakandiyanda. We' Gotri nunu keke woni peresen ba fo ba fweleni nunu haro. O keke hima fori Gotri mwanji bwarakarandau peresen hinga rini ki dawa, rini ri sembe ha sumbu ni ri sirinani Gotri mwanji ti sa ri bwarakara. ^d5 Woro hingambwa nunu himiyama hurahama le okwe miyafo naha, woro Kurais ga funda nu anangausindau keke nui hima tape ti funda naha. Wosiwani nunu funda funda ele hima tape tipa hinga nu dasini nu anaꞌokulandau. 9ck Nu hambwanda, hima tape nuhi funda, woro o hima tape funda ki tau hisiwasi randau hima tape tipa le miyafo. Ele hima tape tipa hinga tinda o tau funda numbwa wu randa nambwe. b+ Gotri hima keke wo sumbu ri ani hasiwani apa kunu tinda ete funda funda ya kunu a sawenda: Kunu funda funda kui sumbu ga kui hambwa ga ku hambwasindau. Woro apa kunjenga o tini ku dikisini hi kuhi ku rasaini ete sawe kei, “Ani andombwa o to.” O hinga mina. Kunu apa kunjenga ma ku norukweni ku kilisini Gotri kunu funda funda kunu haro sembe ha sumbu chiki hingambwa kunjenga ma ku hambwa. `a9 Apa dele hima do nuwe ki wu dasini wu ichiꞌuchandau hinga ku ichiꞌucha kei. Mina. Kunu kui inaka ti Gotri ni ma ku hasiwa, rindo o tini ri ratorowa ako naha sa sukwa, wowa sumbu kuhi le okwe ako naha sa sukwanda. Wondawa Gotri ri okokona tini amwei naha ku heini ku hambwakonda. Sumbu kipe wondau sumbu le, Gotri okokonandau sumbu le, e, hima lei miyaningisopo ki chikindau sumbu kipe okwe ete ku hambwakonda. Nunu Gotri nunu haro peresen ba fweleki ri tau ma nu ra u` e O keke, ai hiparakambwe le, ani Gotri hima keke wo sumbu omwesika rihi tini ani hambwasini mwanji kwambu tiki kunu a sawekondau. Kunu hima tape kuhi le Gotri ni anguꞌomwe hinga ma ku ha. Ku hano anguꞌomwe kuhi ti himamwale ga dasini halayanahasini sa dawa Gotri o tini heini sa ri eripeꞌaripe. O sumbu hinga ku wosindau ti, Gotri ni mwe naha ku lotu wondau. Y_+ $Mina. Rindo mwaꞌambwe mu naha. Wosini rini ele mwaꞌambwe yapai chele hinga ri dau. Wosini ele mwaꞌambwe hinga tinda rihi tumbwa. O keke gisi gisi nunu hi rihi tumbwa ma nu rasainda. Mwe naha.W^' #Namoto mwaꞌambwe rini hasiro, woro apa ele mwaꞌambwe wasa ri ai hano?” ]# "Hinde wowani, Gotri chengi ete sawero:“Namoto apukolaka ri inaka ti hambwandau? Namoto ele sumbu hinga rini sawekawesiro? l\Q !Aiyo! Gotri inaka tinga ri hambwa tinga omwesika naha, soluwara fwa laka hinga! Nunu hima minde le ri inakahambwa ti amwei hinde apa nu hei kumbwa. Nunu ele ri indau numbo wange hingambwa apa hinde rini nu sirina kumbwa. [9 Hinde wowani, Gotri rambwasiwani ele hima hinga tinda ete ri mwanji ni wu sawesiyaꞌairo ti, wunu keke ri ai woni rata ki. Gotri hi tini ma nu rasai .ZU Woro o hingambwa, o ri hima keke wo sumbu ku tororo keke, apa Gotri mwanji ni wu sawesiyaꞌaisini wu dau ti, wunu okwe hima keke wo sumbu rihi oti o wu torokonda. ^Y5 Kunu, hima kupu ba fwele, imbihumbwa kundo Gotri mwanji ti ku sawesiyaꞌaisini ku daro ti, Isurel hima kupu le apa Gotri ni wu sawesiyaꞌaisini wu dau keke Gotri ri hima keke wo sumbu kipe ti ku torohiro.
X
E, Gotri hima fori keke ri woni rini uchasini kwambu rihi rini hasiro ti, dani ini inaka rihi ti hinde apa ri ai jameko kumbwa. EW Isurel hima kupu le Gotri mwanji kipe ni gumwa wu siro keke wunu Gotri ni wu omwemendindau. Wondawani o sumbu wuhi to kunu okulandau. Woro Gotri imbihumbwa ki ete rihi hinga wunu ri nasiro ti keke sembe rihi ti wunu keke ete ri wondau. Rini wui atei lenga wu injiro mwanji keke o sumbu hinga tini ri wosindau. `V9 Wosini wunu ga do mwanji ni nu injino: Wui kapwa sumbu le tinda a rani a rumbweno.” Uy Wosiwambwa Gotri ele Isurel hima kupu hinga tinda ete wunu ri ai ri ratano. Gotri chengi ete sawero,“Ai wunu ratano hima ri Saiyon ko ki ri tani Gotri ni sawesiyaꞌaindau Jekop hima kupu leni kapwa sumbu wuhi le ri rani ri rumbweno. @Ty Ai hiparakambwe le, ai okokona ti do mwanji yanisini daro ti, ku mendini ku hambwa ki. Foki hi kuhi ku rasaini ete ku sawe ki, “Ani hambwa chele.” O keke do mwanji yanisini daro ti kunu a sawendau. Woro mwanji mu mwe ti ka: Isurel hima kupu fwele inaka wuhi emendiki naha iro sumbu tombwa wunu ki ete dawa i ini Gotri ondiyasiro ele hima kupu ba fwele hinga tinda wu tani sembe wu hani wu chikino gisi o kumbwa ya wu ambwekonda. [S/ Mi hambwanda, imbihumbwa fuku pe olif me bwaro tali hinga mi dawani Gotri mini sesini ratani olif me waꞌai ki ai mini okichinasiro ti, o olif me waꞌai ti mi me minde mina. O keke mwe naha, ele olif me tali minde ri ai ratani o wunu seni rumbwero tali kumbwa ai wunu okichinasiwa amwei wu toronambusino. Gotri ele hima keke ri wondau vRe Woro ele Isurel hima kupu seni rumbweꞌiro olif me tali hinga wu dau ti, sembe ti mwe naha wu ai hawa, Gotri o me ba laka ki ai wunu okichinasiwa alekusini wu dano. Mwe naha, Gotri o me ba ki ai wunu okichinasino kwambu ri torosindau. 1Q[ Gotri hima keke wo sumbu rihi ga mwanji kwambu ki sawendau sumbu rihi ga norukweni ma ku hei. Hichakoro hima leni mwanji kwambu ki wunu sawendau. Woro mini, Gotri mini keke o wonda, e, ri hima keke wo sumbu ki mi dawa. Woro mi da nambwe nawa, apa mini okwe me hinga o mini seni rumbweꞌikonda. P! Hinde wowani, imbihumbwa Gotri ele olif me tali minde le ri hanjaꞌairo ti nawa apa mini okwe ri hanjaꞌai kinawa mini ri hanjaꞌaino. GO O kipe, woro wunu sembe mwe naha wu ha nambwe ti keke wunu tupwekeni rumbwero. Mini sembe mi haro ti keke kipe mi dau. O keke hambwafwaꞌai, mini apa wunu saweholiya kei, mina. Ma akinda. (NI Woro ani hambwawani apa ka hinga mi saweno: “Gotri ele olif me tali ni tupwekeni rumbweꞌisiro ti, ani gwe gwe ratani wui wa ki ani okichinasi ki.” ZM- O keke apa dele olif me talitapa ni saweholiya kei. E, mi saweholiya kinawa hambwafwaꞌaisitoni. Hinde wowani, mindo o me nanji ni uku ti mi handa nambwe. Mina. Me nanji o to mini aulini uku ti mini handau. oLW Gotri olif me tali fweleni tupwekesini fuku ki dau olif me ba ni gweni ratasini olif me tali ele ki ai okichinasiwani apenambusini dau hinga ku da. Wosiwani uku kipe ti o me nanji to ele olif me tali ga kunu ga kunu handau. aK; Metengei naha nakuhopo tipache ki wu bangero bereti oti Gotri ni wu hawa o Gotri hi. Woro o keke nakuhopo laka ti okwe tinda Gotri rihi ba. E, me nanji le tinda Gotri rihi nawa, me tali ti okwe tinda Gotri rihi ba. YJ+ Mwe naha, Gotri Isurel hima kupu leni gumwa wunu ri siro ti keke ele nuwe mapwa ki dau hima leni o wa ki ri ai ratani rihi ri nasiwani rini ga sembe funda naha wu waꞌaisini ya wu da. O hinga nawa Gotri Isurel hima kupu leni ri ai wunu ri ratawa, o gisi ki bwele sumbu foto sukwano, matimat ki wu ai saino sumbu tombwa ya sukwakonda. JI
Woro ai okokona ti, tau ahi a randawa ai hima kupu le Gotri ga ku dau sumbu kipe tini wu heini sembe amwaka sa wunu a. Ete wowa wui nindo ki dau hima fwele numbo kipe tokwe ai wunu a rata ki. JH
Woro apa do mwanji kunu hima kupu ba fweleni kunu a sawekondau. Gotri ani rumbwewani a taro ti, kunu hima ba fweleni ani okula ki a taro. O keke ani eripenda, do tau hinga a randau tini.
4H] y~^}|{BzyxYwuusqpynmlkjihgqfe_dcbNa`_^V\\*ZYXW=VEUSS2R4QPON!M%LKtJhICH] b=vE, ani ga dau hima le tinda ete o mini wu weseꞌanda. Nunu ga ka sembe ha sumbu funda sirinandau nui nau leni nui weseꞌa ti ma wunu sawe. Gotri hima keke woni hima okulandau sumbu ti kunu ga ya o ete da.!;vE, ele sembe haro himiyama hurahama le ma wunu ondiyakandiyawa, kwambu tiki wu etisini tau kipe le wu ra ki au wunu saini ele mwaꞌambwe heifundau hima leni wu okulano sumbu ti, kipe naha sa wu hambwa. Apa nimba tauwofu wu dasini ahirahi mwe wunu ki sukwa nambwe wu da ki. v
Woro mi hambwanahasini ka lo mwanji ki tau randau hima ri, Sinas, rini ga Apolos ga Gotri tau keke numbo ki fi ini fi ratorondau mwaꞌambwe leni mi hambwafwaꞌaisini ma fini okulanda, wosiwa fi ini numbo tiki mwaꞌambwe fweleni hinde fi heifu kumbwa. +v Ichai Atemas hima pi Tikikas fini forini mini tambwa a rumbwewa ri iwa ma huwainani tani Nikopolis ko ki ani hei. Hinde wowani, ausuwa omwesika sindani fwa ti imbikiꞌembekindau gisi leki ani apa Nikopolis ko ki a da ki anjenga ai inaka ki ba bwani ani injisindau. v Mi hambwandau hinga, ete na hima miya hinga ti numbo kipe ti ri hanjaꞌaiwani ri kapwa sumbu tito walambe rini ihiro. Mwanji tipa fo x~iv
Sios hima leni huwa ki randau hima fori mi heiwa metengei autangi mwanji ma rini sawe. E, ri mendi nambwe nawa numbo fonga ma ai rini autangi. Wosiwa mini ri mendini sirina nambwe ti nawa, gumwa ti ma rini sisiwa hoko ki sa ri raru. c}?v Woro ambwatinambwatini hima lenga anambwandau sumbu ti, ele atei hima hi miyafo kairo chengi keke mwanji leki anayendau sumbu ti, anangiya ti, Gotri lo mwanji ti keke mwanji leki anayendau sumbu ti, ele sumbu hinga ni funda hambwafwaꞌaisini ratako. Mi hambwandau, o sumbu hinga to hinde apa mini okulawa sumbu kipe tini mi sirina kumbwa. /|WvWoro do mwanji mwe naha, ani ai okokona ti dele mwanji ni numbo miyafo kwambu ki ku sawewa ele Gotri ni sembe haro hima sa tani o mwanji ni inaka tiki wu owesini wu hambwafwaꞌaisini sumbu kipe tumbwa sa wu wosindani wu sirinanda. Hinde wowani, dele mwanji hima leni mwe naha okulandau. h{IvO sumbu hinga ri wosisini Kurais nunu keke woro sumbu ki hima kipe naha nunu ri nasini ka ri ete da ete da himamwale ako nu toro ki nunu ri ondiyasiro ti, nunu o tini nu toro ki sembe ti nu hasini nu nikisindani nu da ki. z vWoro Gotri do Himamwale rihi ti nunu ai ratandau hima ri Jisas Kurais ri tau ki omwesika naha ri dawehenasiwani nunu ga ya da. zymvDo nunu ri ai rataro ti, nui sumbu kipe ti keke nunu ri rata nambwe. Minambwe naha. Ri hima keke wo sumbu ki nunu ri ai rataro. Wosini uku ti nunu ri yasisiwani che ako hinga nu sirawani ri Himamwale kipe to himamwale ako ti ya nunu ri ha. xvWondawani nunu ai ratandau Gotri ri hima keke wo sumbu ga hima ni okokonandau sumbu rihi ga amwei sirakoni ya nunu ri ai ri rata. aw;vMi hambwandau, injelembwa nunu okwe inaka kipe fo nunu ki da nambwe dawani, ri mwanji ti nu sawesiyaꞌaindawani Saiten nunu gambondawani nu ambwatinambwatindani ele sumbu hinga nu wosindaro. Ele hima tape okokona sumbu ga au sai sumbu ga nunu aulindawani ele sumbu ni ete nu sirinandaro. E, ele biya hima ni sembe amwaka nu a a, wui mwaꞌambwe ni funda nu okokonandani nu indaro. Ele hima nunu wu omwemendindawani, nunu okwe nunjenga nu ai wunu nu omwemendindaro. v#vApa wunu hima forini kapwa mwanji ti wu bwani wu anangiya ki. Wunu wapi hima naha wu dasini ele hima ni mwanji ti awari naha sa wu bwanda. tu cvMini ele himiyama hurahama i inaka tini ma wunu yeni rasaindawa wunu gapiman tako tokwe sa wu dasini, ele gapiman tau ra himache lei wui mwanji ti wu mendini sa wu sirinanda. Wondani wunu ele sumbu kipe ni wu wosi ki sa wu otokunanda. PtvGisi gisi mini ele himiyama hurahama ni dele mwanji numbwa ma ete wunu sawenda. Gotri mini haro kwambu mi torosini wui sembe tini ma yeni rasaiwa ele mwanji ni sa wu sirinanda. Woro mi mwanji ni mendini sirinanda nambwe hima leni ma ai kwambu ki sawendiriwa wunu okwe sa wu sirina. Apa hima fori mini rakai ki, mina.rs]vKurais rinjenga ri hima tape ti nunu keke ri ohumbwero ti, rini ele nui kapwa sumbu tinda ete ri rani ri rumbwewa nunu ri himiyama hurahama minde hinga halaya naha nu sirasini, ele sumbu kipe le keke nu woni ele ni nu sirinanda ki. Qrv
Ka Gotri hima keke wo sumbu to nunu ondiyakandiyandawani, sembe ha sumbu ti kwambu tiki nu etisini, ka eripeꞌaripe nu torokondau gisi ti, nu nikisindau. Mwe naha to sa, nui Apukolaka Gotri, nunu ai ratandau hima ri, Jisas Kurais, kaꞌapwe kipe tinga Gotri hi okundau tinga ri soꞌoisini amwei ri sirano tini nu nikisindau. Jq
v Woro ka Gotri hima keke wo sumbu rihi to ka hinga nunu ondiyakandiyasinda: Gotri ni gumwa sindau sumbu ti, e, hima tape okokona tinga nuwe pe sumbu tinga sirinano sumbu ti nu hanjaꞌaisini, do nu dau gisi hinga ki Gotri numbo kipe tumbwa nu hambwani norukweni nu ichiꞌuchandani Gotri sumbu kipe tini nu sirinanda ki. pv Hinde wowani, ka nu hambwasinda, Gotri ele hima hinga tinda ai wunu ratano hima keke wo sumbu rihi ti amwei ka ya sirasinda. o)v
Apa wui mwaꞌambwe tipache fwele hili ti wu ya kei. Mina. Wunu wui mwanji naha tumbwa kipe naha sa wu sirinandawa, apa wunu aulindau hima le sembe kipe ti sa wu hambwanda. Wondawa nunu ai ratandau hima ri, Gotri, ri mwanji kipe ti ele hima ni nu bwandau ti, ele wui sumbu kipe keke hima le o Gotri mwanji ni wu okokonakonda. Kipe naha ki halayasini nu dani Kurais tano gisi rihi tini nu nikisinda (nIv Hima i tako tokwe dau tau ra himache leni ka hinga ma wunu sawe: Wunu ele tau hinga wu ra kinawa, wunu aulindau hima lei tako tokwe ya sa wu da. Wondani ele wunu aulindau hima le wu okokonandau tau hinga ya sa wu randa. Apa wunu aulindau hima leni kapwa mwanji wasa wunu sawe kei. m3vWondani mini mwanji kipe tumbwa ma bwandawa hima le mwanji mini saweno sumbu sa wu hanjaꞌai. Wondawa ele nui miho hima le apa kapwa mwanjiche fori hinde nunu wu bwa kumbwa, mina. Kapwa mwanji ti nunu wu bwakoni apa huruhumba ti wu hei sindau. Tau ra himache lei wui mwanji 0lYvEle sumbu hinga mi wosindau ti, mini himamwale hinga ma dawa, mini ni sa wu hei hei ele hima ele sumbu kipe hinga tinda ya sa wu sirinanda. E, apa kapwa mwanjiche foringa anarasini walambe wunu ondiyakandiya kei. Mini sumbu kipe naha tumbwa mi inaka ki ma hambwanahasini wunu ondiyakandiyanda. tkavWoro ele hima wapa leni o mwanji hingambwa ma wunu sawewa, wui hima tape okokona ti sa wu aulini da. ojWvWosini wui hima tape okokona ti sa wu aulindani kipe naha halayasini ya sa wu da. Wondani wui aka ti norukweni sa wu aulindani wui che hurache sa wu norukweni okulanda. Wondani wui hurache lei tako tokwe sa wu da. Wunu o sumbu hinga tini sa wu wosindawa, apa ele hima le wunu keke Gotri mwanji kipe tini hinde wu saweholiya kumbwa. Hima wapa lei wui mwanji Ti!vWondawa wunu wui hurache lenga wui che lenga mwe naha wunu keke sa wu wo. ChvWondawa ele mekupu tiro humwe le okwe wunu kipe naha ki halayasini ya sa wu ichiꞌuchanda. Apa hima forini gumwa tokwe mwanji wu bwa ki. Apa waini uku tito inaka wuhi ti wunu aulisi ki. Wunu ondiyakandiyandau hima hinga sa wu dasini sumbu kipe tini ele biya humwe samba hinga leni sa wunu ondiyakandiyanda. dgAvEle mekupu tiro hima le apa uku sumbwe asini ambwatinambwati hinga. Wunu ele sumbu kipe tumbwa inaka wuhi ki sa wu hambwandani wui inaka tini sa wu aulinda. Wunu sembe ha sumbu wuhi ni kipe tumbwa hima leni sa wu bwandani, hima keke norukweni sa wu wondani ele nomo hinga wunu ki sukwawa kwambu tiki wu etino bomo tini kipe naha sa wu hambwanda. &f GvWoro mini Gotri hima kipe naha le mini wu ondiyakandiyaro mwanji ni mi sirinani ele himiyama hurahama ni ma ondiyakandiyanda. Wondani ka hinga ma wunu sawe: 2e _vWosiwani wui takisopo ki ka hinga ya wu sawe: “Ani Gotri ani hambwandau.” Wosini wui ichiꞌucha to Gotri ni gumwa ti ya wu sindau. Wunu Gotri miyaningisopo ki kapwa naha, Gotri mwanji ni yetupwani sirinanda nambwe hima tiya, e, sumbu kipe foti wu wosino kwambuche foti wunu ki da nambwe.4d cvE, sembe wuhi ti halayanahasini dau hima le, wui sumbu ti tinda ete kipe naha tumbwa. Woro Kurais ni sembe ha nambwe sembe kisi tinga dau hima le, ele sumbu wuhi tinda ete kipe mina, kapwa naha tumbwa. Hinde wowani, wui inaka tinga wui sembe tinga funda ete hundusini kapwa naha ki ya ete dau.
c vWondawa wunu apa gamindache nani Juta hima kupu lei atei mwanji ba fo ba fwelenga wui sawendiri mwanji lenga wasamba wuhi ti hinde apa wu owe kumbwa. Hinde wowani, ele mwanji hinga wu bwandau ti, Gotri mwanji mwe naha tini gumwa sindau hima le ele to bwandau. b 3v
Woro do mwanji oti mwe naha. O keke wui sembe ha sumbu tini mi wonorukwe ki mwanji ti kwambu naha tiki ma wunu sawewa wui sumbu tini sa wu hambwa. a v Imbihumbwa wui gotri mwanji bwarakarandaro Kirit pe hima fori ka hinga ri sawero: “Kirit pe hima le wunu mwanji gambo hima tiya naha lembwa. Wunu fuku pe kapwa omwe hinga naha. Wunu ahirahi tini mama ti wu a a nimba wu hamumbwamundau hima tiya.” C` v Ete na hima miya hinga le wunu hima lei ya tini wu raꞌai kinani Gotri nu bwa ki nunu ohouna nambwe mwanji leni o wunu ondiyakandiyanda. O sumbu hinga wu wosikoni hima fweleni, e, wui hima kupu le okwe, walambe naha wunu indau. O keke ete na hima miya hinga ti wu tani mwanji ti wu bwawa ma wunu sawewa sa gaina. _ v
Hinde wowani, Gotri mwanji ni sawesiyaꞌaindau hima le miyafo naha wu dau. Wosini ahirahi mwe nambwe mwanji fweleni wu bwandani hima lei inaka tini wu yeni rasaini wunu gambondau. Woro ele hima miyafo wunu hima tape kupu tini kutoro hima lei wui hima kupu. ^ v Wondani kale mwanji mwe naha rini wu ondiyakandiyandaro mwanji ti sa ri toronambusi. Wosini apa ele hima i sembe ha sumbu ti o mwanji mwe naha ri mendindaro ki sa wunu ri okulanda. Wondani Gotri mwanji ni gumwa sisini sawesiyaꞌaindau himako ni mwanji kwambu tiki wunu sawewa apa o wui kapwa sumbu keke huruhumba ti sa wu a. Kirit mapwa ki mwanji gambo hima le miyafo naha dau M] vMina. Rini ele biya ko sumbwe ki taro hima leni rakaruni sa wunu ri enependa. Rini ele sumbu kipe naha tini sirinandau sumbu tini sa ri okokonandani ele sumbu kipe hinga ya sa ri wosinda. Rini kipe naha naha ki sa ri dasini Gotri sumbu tumbwa sa ri sirinanda. Wondani ele ri hima tape okokona norukwenahani sa ri aulini da. X\ +vWoro ka mi hambwanda, e, sios auli hima ri rini Gotri tau tini aulindau hima. O keke ri ichiꞌucha numbo ti kipe naha tumbwa sa ri ichiꞌuchandawa apa ele himiyama hurahama o hingambwa sa rini wu hei. Rini apa mwanji yetupwasi hima hinga ri da hinga. Rini apa sembe enge a sumbu ti rini ki metengei sukwa hinga. Rini apa uku sumbwe ti ri asini ambwatinambwati hinga. Hima fwelenga anangiyani wunu ye hinga. E, rini ya miyafo ri toro ki apa ri okokonanda hinga. ][ 5vWoro hima mwe ri, rini ele himiyama hurahama i nindo tiki kapwa sumbu fori wosinda nambwe hima, rini humwe funda naha, e, ri che le Kurais ni sembe haro hima hinga sa wu dawa hima le wunu heiwa ele kapwa sumbu ga nuwai yapai mwanji tini sawesiyaꞌai sumbu ga wu wosinda hinga. O ri hima hinga rini sios mekupu hima hinga ya ma rini esisi. kZ QvE, Kirit ko ki mini ani hanjaꞌaisiwani mi dau ti, ele tau tipa ete dau ni mi ai wonorukweni mi ra ra, o imbihumbwa mini a sawero hinga ele ko hinga tinda wunu ki dau sios leni auli ki sios mekupu hima le ma wunu esisi. Y #vAi che, Taitas, dohaꞌa chengi mini ni a kaindau. Mini ai che mwe naha, hinde wowani mini nui sembe ha sumbu hingambwa naha mini ki dau. Nui Yapai Gotri ga nunu ai ratandau hima ri, Kurais Jisas, ga findo mini keke woni sembe wahapi sumbu ti o mini fi hakonda. GX vWosini dani ini o imbihumbwa ri bwasiro gisi hinga naha tawani hima fwele ri mwanji ti wu bwa kinani ri ondiyasiwani yanisini daro mwanji mwe oti amwei ya sukwa. Woro nunu ri ai ratandau hima, Gotri, o sumbu hinga a wosi kinani ani ni ri ondiyasiwani ani o ri sawendiri mwanji ni a sirinani do ri mwanji ti a bwandau. =W uvAni a randau tau mwe ti ele sembe haro himako i wui sembe tini wunu ani okulandau ti, wu eripeꞌaripendani ete da ete da himamwale kipe tini wu nikisinda ki. Woro mwanji gambonda nambwe Gotri mwaꞌambweche fori ri wosi nambwe ri daro gisi ki imbihumbwa kapwa ka himamwale ako nunu ri ha kinani ri bwasiro.
V vAni Pol, ani Gotri tau ra himache, Jisas Kurais himache. Woro Gotri rihi nasiro ri himiyama hurahama le wui sembe ha sumbu tini wunu ani okulawa Gotri mwanji mwe naha ti wu hambwasini Gotri sumbu tini wu sirinanda kinani o tau ki ri ani ondiyasini rumbwero. U%Dori Gotri rindombwa ele hambwa hinga tinda ri torosindau. O Gotri hi numbwa Jisas Kurais hi ki gisi gisi ma ete nu rasainda. Mwe naha.mTSEte da ete da Gotri to sawewani imbihumbwa Gotri mwanji bwarakarandaro hima leto kairo mwanji mu mwe tini ele nuwe mapwa ki dau hima leni wu bwawani ele himiyama hurahama hinga tinda ete o mwanji yanisiro ti mwanji mu ti, amwei naha wu hambwandau. Gotri o hinga ri wosiro ti, ele biya hima kupu ba fwele sembe mwe naha wu hani ri sumbu tini wu sirina ki. &SEJisas Kurais ni sawero Gotri mwanji kipe ni a bwandawani kunu o tini ku mendini sembe ku hasini ku dau. Woro Gotri ku tororo mwanji ki kunu ri okulandawa sembe ha sumbu kuhi kwambu ki o ku etikonda. Dohaꞌa mwanji imbihumbwa kapwa ete yanisini daro ti, apa Gotri to amwei woro. ~Ru[Nui Apukolaka Jisas Kurais hima keke wo sumbu rihi ti kunu ga o da. Mwe naha.] Nunu Gotri hi tini ma nu rasai Q'Gaiyas okwe kunu weseꞌandau. Aka rihi ki a dawani kipe ri ani aulindau, woro o aka kumbwa ele sios hima le okwe wu waundau. Erasutas, do ko laka ki gapiman lei chengi kaindau hima hinga ri dau. Woro rini ga nui hiparakambwe ri Kwotas ga kunu ni fi weseꞌandau. PAni Tetiyas, do chengi a kairo ti, Pol takisopo naha ki a mendisini a kairo. Apukolaka hi tiki kunu a weseꞌandau.
2v }rg\QF;0%~~~~~~~~~~~~w~k~_~S~G~;~/~#~~ }}}}}}}}}}}}|}p}d}X}L}@}4}(} }}||||||||||||u|i|]|Q|E|9|-|!|| {{{{{{{{{{{{z{n{b{V{J{>{2{&{{{zzzzzzzzzzz~zrzfzZzNzBz6z*z zzyyyyyyyyyyyywyky_ySyGy;y/y#yy xxxxxxxxxxxx{xoxcxWxKx?x3x'xxxwwwwwwwwwwwwtwhw\wPwDw8w,w wwvvvvvvvvvvvvyvmvavUvIv=v1v%vv
vuuuuuuuuuuu}uqueuYuMuAu5u)u uuttttttttttttvtjt^tRtFt:t.t"tt
sssssssssssszsnsbsWsKs?s3s'sssrrrrrrrrrrrrsrgr[rOrCr7r+r rrqqqqqqqqqqqqwqkq`qTqHqk2k&kkkjjjjjjjjjjjjsjgj[jOjCj7j+j jjiiiiiiiiiiiiwiki_iSiGi^2^&^^^]]]]]]]]]]]]s]g][]O]C]7]+] ]]\\\\\\\\\\\\w\k\_\S\G\;\/\#\\ [[[[[[[[[[[[|[p[d[X[L[@[4[([ [[ZZZZZZZZZZZZtZhZ\ZPZDZ8Z,Z ZZ YYYYYYYYYYYYyYmYaYUYIY=Y1Y%YY
YXXXXXXXXXXX}XqXeXYXMXAX5X)X XXWWWWWWWWWWWWvWjW^WRWFW:W.W"WW
VVVVVVVVVVVVzVnVbVVVJV>V2V&VVVUUUUUUUUUUUUsUgU[UOUCU7U+U UUTTTTTTTTTTTTwTkT_TSTGT;T/T#TT SSSSSSSSSSSS{SoScSWSKS?S3S'SSSRRRRRRRRRRRRsRgR[RORCR7R+R RRQQQQQQQQQQQQxQlQ`QTQHQH2H&HHHGGGGGGGGGGG~GrGfGZGNGBG7G+G GGFFFFFFFFFFFFwFkF_FSFGF;F/F#FF EEEEEEEEEEEE{EoEcEWEKE?E4E(E EEDDDDDDDDDDDDtDhD\DPDDD8D,D DDCCCCCCCCCCCCxClC`CTCHC@2@&@@@???????????~?r?f?Z?N?B?6?*? ??>>>>>>>>>>>>w>k>_>S>G>;>/>#>> ============{=o=c=W=K=?=3='===<<<<<<<<<<<828&88877777777777~7r7f7Z7N7B767*7 77666666666666w6k6_6S6G6;6/6#66 555555555555{5o5c5W5K5?535'555444444444444t4h4\4P4D484,4 44333333333333x3l3`3T3H3<303$33 3 22222222222|2p2d2X2L2@242(2 22111111111111u1i1]1Q1E191-1!11 000000000000y0m0a0U0I0=010%00
0///////////}/r/f/Z/N/B/6/*/ //............y.n.c.X.M.B.7.,.!.. . ------------|-q-f-[-P-E-:-/-$---,,,,,,,,,,,,,t,i,^,S,H,=,2,', ,,+++++++++++++w+l+a+V+K+@+5+*+ ++************x*l*`*T*H*<*0*$** * )))))))))))|)p)d)X)L)@)4)() ))((((((((((((u(i(](Q(E(9(-(!(( ''''''''''''y'm'a'U'I'='1'%''
'&&&&&&&&&&&~&r&f&Z&N&B&6&*& &&%%%%%%%%%%%%v%j%^%R%F%:%.%"%%
$$$$$$$$$$$${$o$c$W$K$?$3$'$$$############s#g#[#O#C#7#+# ##""""""""""""x"l"`"T"H"<"0"$"" " !!!!!!!!!!!|!p!d!X!L!@!4!(! !! u i ] Q E 9 - ! y m a U I = 1 %
} q e Z N B 6 * v j ^ R F : . "
z n b V J > 2 & sg[OC7+ wk_SG;/# {ocWK?3'th\PD8, xl`TH<0$ }qeYMA5) ui]QE9-! ymaVJ>2&~rfZNB6* v ) ( ' & % $ # " !
6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
> = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( '~ &} %| ${ #z "y !x w v u t s r q p o n m l k j i h g f e
d c b
a ` _ ^ ] \ [ Z Y
X 8W 7V 6U 5T 4S 3R 2Q 1P 0O /N .M -L ,K +J *I )H (G 'F &E %D $C #B "A !@ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . -
, + *
) ( ' & % $ # " !
2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
' & % $ # " !
, + * ) ( ' & % $ # " ! ~ } | { z y x w
v u t
s r q p o n m l k
j &i %h $g #f "e !d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S R Q
P O N
M L K J I H G F E
D 4C 3B 2A 1@ 0? /> .= -< ,; +: *9 )8 (7 '6 &5 %4 $3 #2 "1 !0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
P
O
N
M
L
K
J
I
H
G
F
E
D
C
B
A
@
?
>
=
<
;
:
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
/ . - , * ) ( ' & % $ # " !
H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
%
$
#
"
!
~
}
|
{
z
y
x
w
v
u
t
s
r
q
p
o
n
m
l
k
j
i
h
g
f
e
d
c ,b +a *` )_ (^ '] &\ %[ $Z #Y "X !W V U T S R Q P O N M L K J I H G F E D
C B A
@ ? > = < ; : 9 8
7 !6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ #
" !
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
& % $ # " !
% $ # " ! ~ } | { z y x w v u t s r
q p o
n m l k j i h g f
e 8d 7c 6b 5a 4` 3_ 2^ 1] 0\ /[ .Z -Y ,X +W *V )U (T 'S &R %Q $P #O "N !M L K J I H G F E D C B A @ ? > = < ; :
9 8 7
6 5 4 3 2 1 0 / .
- +, *+ )* () '( &' %& $% #$ "# !" !
) ( ' & % $ # " !
# " !
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
~
}
|
{
z
y
x
w
v
u
t
s
r
q
p
o
n m l k j i h g f
e d c
b a ` _ ^ ] \ [ Z
Y BX AW @V ?U >T =S <R ;Q :P 9O 8N 7M 6L 5K 4J 3I 2H 1G 0F /E .D -C ,B +A *@ )? (> '= &< %; $: #9 "8 !7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $
# " !
K J I H G F E D C B
A @ ?
> = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
. - , + * ) ( ' & % $ # " !
3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " ! ~ } | { z y x
w v u
t s r q p o n m l
k 'j &i %h $g #f "e !d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S R Q
P O N
M L K J I H G F E
D .C -B ,A +@ *? )> (= '< &; %: $9 #8 "7 !6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ #
" !
. - , + * ) ( ' &
% $ #
" !
" !
# " !
~ } | { z y x w
v u t
s r q p o n m l k
j i h g f e d c b a ` _ ^ ] \ [
Z Y X
W V U T S R Q P O
N 'M &L %K $J #I "H !G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4
3 2 1
0 / . - , + * ) (
' $& #% "$ !# " !
:
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
~ } | { z
y
*x
)w
(v
'u
&t
%s
$r
#q
"p
!o
n
m
l
k
j
i
h
g
f
e
d
c
b
a
`
_
^
]
\
[
Z
Y
X
W
V
U
T
S
R
Q
P
O &N %M $L #K "J !I H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6
5 4 3
2 1 0 / . - , + *
) "( !' & % $ # " !
" !
0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
~ } | {
z y x
w v u t s r q p o
n m l k j i h g f e
d c b
a ` _ ^ ] \ [ Z Y
X
W
V
U
T
S
R
Q
P
O
N
M
L
K
J
I
H
G
F
E
D
C
B
A
@ ?
-l |pdXL@4( ~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|*| ||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{;{/{#{{ zzzzzzzzzzzz{zozczXzLz@z4z(z zzyyyyyyyyyyyytyhy\yPyDy8y,y yyxxxxxxxxxxxxyxmxaxUxIx=x1x%xx
xwwwwwwwwwww}wqwewYwMwAw5w*w wwvvvvvvvvvvvvvvjv^vRvFv:v.v"vv
uuuuuuuuuuuuzunubuVuJu>u2u'uuuttttttttttttstgt[tOtCt7t+t ttsssssssssssswsks_sSsGs;s/s#ss rrrrrrrrrrrr|rprdrXrLr@r4r(r rrqqqqqqqqqqqqtqhq\qPqDq8q,q qqppppppppppppypmpapUpIp=p1p%pp
pooooooooooo}oqoeoYoMoAo5o)o oonnnnnnnnnnnnvnjn^nRnFn:n.n"nn
mmmmmmmmmmmmzmnmbmVmJm>m2m&mmmlllllllllll~lrlflZlNlBl6l*l llkkkkkkkkkkkkwkkk_kSkGk;k/k#kk jjjjjjjjjjjj{jojcjWjKj?j3j'jjjiiiiiiiiiiiisigi[iOiCi7i+i iihhhhhhhhhhhhxhlh`hThHhX2X&XXXWWWWWWWWWWW~WrWfWZWNWBW6W*W WWVVVVVVVVVVVVwVkV_VSVGV;V/V#VV UUUUUUUUUUUU{UoUcUWUKU?U3U'UUUTTTTTTTTTTTTsTgT[TOTCT8T,T TTSSSSSSSSSSSSxSlS`STSHSP2P&PPPOOOOOOOOOOO~OrOfOZONOBO6O*O OONNNNNNNNNNNNvNjN^NRNFN:N.N"NN
MMMMMMMMMMMM{MoMcMWMKM?M3M'MMMLLLLLLLLLLLLsLgL[LOLCL7L+L LLKKKKKKKKKKKKwKkK_KTKHK>>>>>>>>>>>x>l>`>T>H><>0>$>> > ============v=k=`=U=J=?=4=)= ==<<<<<<<<<<<<121&11100000000000~0r0f0Z0N0B060+0 00////////////w/k/_/S/G/;///#// ............{.o.c.W.K.?.3.(. ..------------t-h-\-P-D-8-,- --,,,,,,,,,,,,x,l,`,T,H,<,0,$,, , +++++++++++}+q+e+Y+M+A+5+)+ ++************v*j*^*R*F*:*.*"**
))))))))))))z)n)b)W)K)?)3)')))((((((((((((s(g([(O(C(7(+( ((''''''''''''w'k'_'S'G';'/'#'' &&&&&&&&&&&&|&p&d&X&L&@&4&(& &&%%%%%%%%%%%%u%i%]%Q%E%9%-%!%% $$$$$$$$$$$$y$m$a$U$I$=$1$%$$
$###########~#r#f#Z#N#B#6#*# ##""""""""""""v"j"^"R"F":".""""
!!!!!!!!!!!!{!o!c!W!K!?!3!'!!! s g [ O C 8 , x l ` T H < 0 $ } q e Y M A 5 ) u i ] Q E 9 - ! z n b V J > 2 & ~rfZNB7+ wk_SG;/# {ocXL@4( th\PD8, ymaUI=1%
}qeYNB6* vj^RF:." {ocWK?3'th\PD8, xl
~ }
| { z y x w v u t
s #r "q !p o n m l k j i h g f e d c b a ` _ ^ ]
\ [ Z
Y X W V U T S R Q
P O N M L K J I H G F E D C B A @ ?
> = <
; : 9 8 7 6 5 4 3
2 (1 '0 &/ %. $- #, "+ !* ) ( ' & % $ # " !
& % $ # " !
) ( ' & % $ # " !
" !
~
} (| '{ &z %y $x #w "v !u t s r q p o n m l k j i h g f e d c b
a ` _
^ ] \ [ Z Y X W V
U )T (S 'R &Q %P $O #N "M !L K J I H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9
8 7 6
5 4 3 2 1 0 / . -
, + * ) ( ' & % $ # " !
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
~
}
|
{
z
y
x
w
v
u +t *s )r (q 'p &o %n $m #l "k !j i h g f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W
V U T
S R Q P O N M L K
J (I 'H &G %F $E #D "C !B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 /
. - ,
+ * ) ( ' & % $ #
" <! ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) (
' & %
$ # " !
* ) ( ' & % $ # " !
% $ # " !
~ }
| { z
y x w v u t s r q
p /o .n -m ,l +k *j )i (h 'g &f %e $d #c "b !a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S R Q P O N
M L
K J I H G F E D C
B
A
@
?
>
=
<
;
:
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
) (
~ } |
{ z y
x w v u t s r q p
o *n )m (l 'k &j %i $h #g "f !e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S R
Q P O
N M L K J I H G F
E (D 'C &B %A $@ #? "> != < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + *
) ( '
& % $ # " !
!
&
%
$
#
"
!
2 1 0 /~ .} -| ,{ +z *y )x (w 'v &u %t $s #r "q !p o n m l k j i h g f e d c b a ` _ ^ ]
\ [ Z
Y X W V U T S R Q
P 9O 8N 7M 6L 5K 4J 3I 2H 1G 0F /E .D -C ,B +A *@ )? (> '= &< %; $: #9 "8 !7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $
# " !
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
)
(
'
&
%
$
#
"
!
;
:
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
~ )
} (
| '
{ &
z %
y $
x #
w "
v !
u
t
s
r
q
p
o
n
m
l
k
j
i
h
g
f
e
d
c
b
a
`
_
^
]
\
[
Z
Y
X
W
V
U G
T F
S E
R D
Q C
P B
O A
N @
M ?
L >
K =
J <
I ;
H :
G 9
F 8
E 7
D 6
C 5
B 4
A 3
@ 2
? 1
> 0
= /
< .
; -
: ,
9 +
8 *
7 )
6 (
5 '
4 &
3 %
2 $
1 #
0 "
/ !
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
$ # " !
~ } | { z y
x w v
u t s r q p o n m
l
3 k
2 j
1 i
0 h
/ g
. f
- e
, d
+ c
* b
) a
( `
' _
& ^
% ]
$ \
# [
" Z
! Y
X
W
V
U
T
S
R
Q
P
O
N
M
L
K
J
I
H
G
F
E
D
C
B
A
@
?
>
=
<
;
: 9 5> 4= 3< 2; 1: 09 /8 .7 -6 ,5 +4 *3 )2 (1 '0 &/ %. $- #, "+ !* ) ( ' & % $ # " !
8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
& % $ # " ! ~ } | { z y x w v u t s r
q p o
n m l k j i h g f
e /d .c -b ,a +` *_ )^ (] '\ &[ %Z $Y #X "W !V U T S R Q P O N M L K J I H G F E D C
B A @
? > = < ; : 9 8 7
6 05 /4 .3 -2 ,1 +0 */ ). (- ', &+ %* $) #( "' !& % $ # " !
+ * ) ( ' & % $ # " !
% $ # " !
~ } | { z y x
w #v "u !t s r q p o n m l k j i h g f e d c b a
` _ ^
] \ [ Z Y X W V U
T
#S
"R
!Q
P
O
N
M
L
K
J
I
H
G
F
E
D
C
B
A
@
?
>
=
<
;
:
9
8
7
6
5
4
3
2
1 ;0 :/ 9. 8- 7, 6+ 5* 4) 3( 2' 1& 0% /$ .# -" ,! +
I }qeYMA5) ~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|t|i|^|S|H|=|2|'| ||{{{{{{{{{{{{{w{l{a{V{K{@{5{*{ {{zzzzzzzzzzzzxzlz`zTzHzw3w'wwwvvvvvvvvvvvvsvgv[vOvCv8v,v vvuuuuuuuuuuuuxulu`uTuHur2r'rrrqqqqqqqqqqqqsqgq[qOqCq7q+q qqppppppppppppxplp`pTpHpm2m&mmmllllllllllllslgl[lPlDl8l,l llkkkkkkkkkkkkxklk`kTkHk=k1k%kk
kjjjjjjjjjjj}jqjejYjMjAj5j)j jjiiiiiiiiiiiiviji^iRiFi:i.i"ii
hhhhhhhhhhhhzhrhhh^hThJh@h6h,h"hhhggggggggggggggxgngdgZgPgFg;g0g%gggfffffffffffffvfkf`fUfJf?f4f)f ffeeeeeeeeeeeeezeoedeYeNeCe8e-e"ee edddddddddddd~dsdhd]dRdGd_2_&___^^^^^^^^^^^~^r^f^Z^N^B^6^*^ ^^]]]]]]]]]]]]w]k]_]S]G];]/]#]] \\\\\\\\\\\\{\p\d\X\L\@\4\(\ \\[[[[[[[[[[[[t[h[\[P[D[8[,[ [[ZZZZZZZZZZZZyZmZbZVZJZ>Z2Z&ZZZYYYYYYYYYYY~YrYfYZYNYBY6Y*Y YYXXXXXXXXXXXXwXkX_XSXGX;X/X#XX WWWWWWWWWWWW{WoWcWWWKW?W3W'WWWVVVVVVVVVVVVsVgV[VOVCV7V+V VVUUUUUUUUUUUUxUlU`UTUHUP2P&PPPOOOOOOOOOOO~OrOgO[OOOCO7O+O OONNNNNNNNNNNNxNlN`NTNHN>>>>>>>>>>~>r>f>Z>N>B>6>*> >>============w=k=_=S=G=;=/=#== <<<<<<<<<<<<{646)6 665555555555555y5n5c5X5M5B575,5!55 5 44444444444|4p4d4X4L4@444(4 44333333333333u3i3]3Q3E393-3!33 222222222222z2n2b2V2J2>222&222111111111111~1r1f1Z1N1B161*1 11000000000000w0k0_0S0G0;0/0#00 ////////////|/p/d/X/L/@/4/(/ //............u.i.].Q.E.9.-.!.. -------------w-l-a-V-K-?-3-'---,,,,,,,,,,,,t,h,\,P,D,8,,, ,,++++++++++++~+s+h+]+R+G+<+1+&+++************z*n*b*V*J*>*2*'***))))))))))))s)h)\)P)D)8),) ))((((((((((((y(m(a(U(I(=(1(%((
('''''''''''~'r'f'Z'N'B'6'*' ''&&&&&&&&&&&&y&n&c&X&M&B&7&,&!&& & %%%%%%%%%%%%v%j%^%R%F%:%.%"%%
$$$$$$$$$$$${$o$c$W$K$?$3$'$$$############t#h#\#P#D#8#,# ##"""""""""""""t"i"^"S"H"="2"'" ""!!!!!!!!!!!!v!j!^!S!G!;!/!#!! u j _ T I > 3 ( y n c X M B 7 , ! } q e Y M A 5 ) v j ^ R F ; / # | p d X L @ 4 ( ui]QE9-! znbVJ>2&sg[OC7+ xl`TH<0$ }qeYMA5) ui]QE9-! znbVJ>2&~rfZNB6* wk_SG;/#
( ' & % $ # " ! ~ }
| { z
y x w v u t s r q
p
' o
& n
% m
$ l
# k
" j
! i
h
g
f
e
d
c
b
a
`
_
^
]
\
[
Z
Y
X
W
V
U
T
S
R
Q
P
O
N
M
L
K
J
I H G F E D C B A @ ? > = < ; :
9 8 7
6 5 4 3 2 1 0 / .
-
, + *
) ( ' & % $ # " !
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
v v v
v v v
v v v v v v v v
v v v v
v v v
v v v v v v v v
v
v
v
v
v
v
v
v
v
v
v
v
v
v
v
v v l l l l l l l l l l
l l
l
l l
l l l l l l
l l l l l l
l l l
l l l l l l l l
l l l l l l l l l l l l l l l
l l l
l l l l l l l l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l l bL bK bJ bI bH bG bF bE b
D b C b B b
A b @ b? b> b= b< b; b: b9
b8 b7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b0 b/ b. b- b, b
+ b * b ) b
( b ' b& b% b$ b# b" b! b
b b b b b
b b b
b b b b b b b b
b b b
b b
b
b b
b b b b b b b b
b b b b
b b b
b b b b b b b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b b X X X X X X
X X X
X X X X X X X X
X X X X X X
X X X
X X X X X X X X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X X N N N N N N N N N N N N N N N N
N N N
N N N N N N N N
N N N N N N N
N N N
N N N N N N N N
N N
N N N
N N N N N N N N
N N N N N N N N N
N N N
N N N N N N N N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N N D p D o D n D m D l D
k D j D i D
h D g D f D e D d D c D b D a D `
D _ D ^ D ] D \ D [ D Z D Y D X D W D V D U D T D S D
R D Q D P D
O D N D M D L D K D J D I D H D G
D F D E D D D C D B D A D @ D ? D > D = D < D
; D : D 9 D
8 D 7 D 6 D 5 D 4 D 3 D 2 D 1 D 0
D /
D .
D -
D ,
D +
D *
D )
D (
D '
D &
D %
D $
D #
D "
D !
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D D : : : : : : : : : : :
: : :
: : : : : :~ :} :|
:{ :z :y :x :w :v :u :t :s :
r : q : p :
o : n :m :l :k :j :i :h :g
:f : e : d : c :b :a :` :_ :^ :] :\ :[ :Z :Y :X :W :V :
U : T : S :
R : Q :P :O :N :M :L :K :J
:I
: H
: G
: F
:E
:D
:C
:B
:A
:@
:?
:>
:=
:<
:;
::
:9
:8
:
7
: 6
: 5
:
4
: 3
:2
:1
:0
:/
:.
:-
:, :+ 0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0
0 0! 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0
0 0 0 0 0 0 0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0 ~
0
}
0 |
0 {
0
z
0 y
0 x
0 w
0 v
0 u
0 t
0 s
0 r 0 q &
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
~ &
} &
| &
{ &
z &
y &
x &
w &
v &
u
&
t &
s &
r &
q &
p &
o &
n &
m &
l &
k &
j &
i &
h &
g &
f &
e &
d &
c &
b &
a &
` &
_ &
^ &
] &
\ &
[ &
Z &
Y &
X &
W &
V
&
U &
T &
S &
R &
Q &
P &
O &
N &
M &
L &
K &
J &
I &
H &
G &
F &
E &
D &
C &
B &
A &
@ &
? &
> &
= &
< &
; &
: &
9
&
8 &
7 &
6 &
5 &
4 &
3 &
2 &
1 &
0 &
/ &
. &
- &
, &
+ &
* &
) &
( &
' &
& &
% &
$
&
#
&
"
&
!
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
L
K
J
I
H
G
F
E
D
C
B
A
@
? > = < ; : 9 8 7
6 5 4
3 2 1 0 / . - ,
+ !* ) ( ' & % $ # " !
~ } | { z y x w
v u t s r
q p o
n m l k j i h g f
e
d
c
b
a
`
_
^
]
\
[
Z
Y
X
W
V
U
T
S
R
Q
P
O
N M
: 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " ! ~ } | { z y x w v u t s r q p o
n m l
k j i h g f e d c
b (a '` &_ %^ $] #\ ![ Z Y X W V U T S R Q P O N M L K J I H
G F E
D C B A @ ? > = <
;
:
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
/
. - , + * ) ( ' & % $ # " !
" !
!
( ' & % $ # " !
~
} |
{
z
y
x
w
v
u
t
s
r
q
p
o
n
m
l
k
j
i h
g
f
e
d
c
b
a
`
_
^
]
\ [
Z
Y
X
W
V
U
T
S
R
Q
P
O
N
M
L
K
J
I
H
G F
E
D
C
B
A
@
?
>
=
<
;
:
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0 /
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
!
~
}
|
{
z
y
x
w
v
u t s r q p o n m
l k j
i h g f e d c b a
` $ _ # ^ " ] ! \ [ Z Y X W V U T S R Q P O N M L K J I
H G F
E D C B A @ ? > =
<
;
:
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
' ! & % $ # " !
' & % $ # " !
~ } | { z y x w v u t s r q p
o n m
l k j i h g f e d
c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T
S R Q
P O N M L K J I H
G
F
E
D
C
B
A
@
?
>
=
<
;
:
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
( '
, + * ) ( ' & % $ # " !
XX |pdXL@4( ~~~~~~~~~~~~~v~k~`~U~J~?~4~)~ ~~}}}}}}}}}}}}}}q}e}Y}M}A}5})} }}||||||||||||v|j|^|R|F|:|.|"||
{{{{{{{{{{{{{{o{c{W{K{?{3{'{{{zzzzzzzzzzzztzhz\zPzDz8z,z zz
yyyyyyyyyyyyy{ypyeyZyOyDy9y.y#yy
yxxxxxxxxxxxxsxgx[xOxCx7x+x xxwwwwwwwwwwwwxwlw`wTwHwq2q&qqqppppppppppppspgp[pOpCp7p+p ppooooooooooooxolo`oToHoa2a&aaa````````````s`g`[`O`C`7`+` ``____________y_m_a_U_I_=_1_%__
_^^^^^^^^^^^~^r^f^Z^N^B^6^*^ ^^]]]]]]]]]]]]w]k]_]S]G];]/]#]] \\\\\\\\\\\\|\p\d\X\L\@\4\(\ \\[[[[[[[[[[[[u[i[][Q[E[9[-[![[ ZZZZZZZZZZZZzZnZbZVZJZ>Z2Z&ZZZYYYYYYYYYYYYsYgY[YOYCY7Y+Y YYXXXXXXXX & % $ # " !
~ } | { z y
x
w
v
u
t
s
r
q
p
o
n
m
l
k
j
i
h
g
f e d c b a
` _ ^
] \ [ Z Y X W V U
T S R Q P O N
M L K
J I H G F E D C B
A
@
?
>
=
<
;
:
9
8
7
6 5 4 3 2 1 0 / .
- , +
* ) ( ' & % $ # "
!
'
&
%
$
#
"
!
Y
X
W
V
U
T
S
R
Q
P
O
N M
~ } |
{ z y
x w v u t s r q p
o
n
m
l
k
j
i
h
g
f
e
d
c
b
a
`
_
^
]
\
[ Z
~ } | { z y x w
v u t s r q p
o n m
l k j i h g f e d
c b a ` _ ^ ] \ [ Z
Y X W
V U T S R Q P O N
M L K J I H G F E D C B A
@ ? >
= < ; : 9 8 7 6 5
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
8 7 6 5 4 3 2
1 0 /
. - , + * ) ( ' &
% $ # " !