SQLite format 3@ ~+>j~+- }D~~+}i%!indexverses_indexversesCREATE UNIQUE INDEX verses_index on "verses" (book_number, chapter, verse) tablebooks_allbooks_allCREATE TABLE "books_all" ("book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT, "book_color" TEXT, "is_present" NUMERIC)wItableversesversesCREATE TABLE "verses" ("book_number" NUMERIC, "chapter" NUMERIC, "verse" NUMERIC, "text" TEXT){UtablebooksbooksCREATE TABLE "books" ("book_color" TEXT, "book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT)=_tableinfoinfoCREATE TABLE info (name TEXT, value TEXT) T~gTregionColombia'right_to_leftfalse)strong_numbersfalse/russian_numberingfalselanguageSaija)chapter_stringChapter!#3descriptionTachi ak'õre pedee |v\> ~~~~~j~N~2~~}}}}}r}U}8}|##ff7c80ApoApocalipsis#00ff00JudSan Judas!#00ff003Ju3 San Juan!#00ff002Ju2 San Juan!#00ff001Ju1 San Juan##00ff002Pe2 San Pedro##00ff001Pe1 San Pedro#00ff00SanSantiago#ffff00HebHebreos#ffff00FilFilemón#ffff00vTitTito#ffff00l2Ti2 Timoteo#ffff00b1Ti1 Timoteo!-#ffff00X2Te2 Tesalonicenses! -#ffff00N1Te1 Tesalonicenses !#ffff00DColColosenses !#ffff00:FilFilipenses #ffff000EfeEfesios #ffff00&GálGálatas##ffff002Co2 Corintios##ffff001Co1 Corintios#ffff00RomRomanos#00ffffHecHechos#ff6600JuanSan Juan#ff6600LucSan Lucas!#ff6600MarSan Marcos#ff6600MatSan Mateo3~:|vpjd^XRLF@:4.(" ~~~~~~~~~9876z5w4{3t2y1W01/}.;-,L+*o)D("'[&%i$G##"!C "o-g37816%&sJ(zO! ( 3 )  Bx{bI4~~~~~v~Y~@~)~}}}}}r}R}7}}||||||n|S|6||{{{{{{W{={zzzzzzjzFz)z yyyyyynyTy:y yx&B7 ApApocalipsis (de Juan)#ff7c80A JudJudas#00ff00@ 3Jn3 Juan#00ff00? 2Jn2 Juan#00ff00> 1Jn1 Juan#00ff00= 2P2 Pedro#00ff00< 1P1 Pedro#00ff00; StgSantiago#00ff00: HeHebreos#ffff009 FlmFilemón#ffff008 vTitTito#ffff007 l2Ti2 Timoteo#ffff006 b1Ti1 Timoteo#ffff00"5- X2Ts2 Tesalonicenses#ffff00"4- N1Ts1 Tesalonicenses#ffff003! DColColosenses#ffff002! :FilFilipenses#ffff001 0EfEfesios#ffff000 &GaGálatas#ffff00/# 2Co2 Corintios#ffff00.# 1Co1 Corintios#ffff00- RoRomanos#ffff00*,= HchHechos de los Apóstoles#00ffff+ JnJuan#ff6600* LcLucas#ff6600) MrMarcos#ff6600( MtMateo#ff6600'!MalMalaquías#ffff99&ZacZacarías#ffff99%HagAgeo#ffff99$SofSofonías#ffff99#HabHabacuc#ffff99"NahNahún#ffff99!MiMiqueas#ffff99 JonJonás#ffff99|AbdAbdías#ffff99rAmAmós#ffff99hJlJoel#ffff99^OsOseas#ffff99TDnDaniel#ff9fb4JEzEzequiel#ff9fb4'6LmLamentaciones#ff9fb4,JerJeremías#ff9fb4"IsIsaías#ff9fb4(9CntCantar de los Cantares#66ff99%EcEclesiastés#66ff99!PrProverbios#66ff99SalSalmos#66ff99JobJob#66ff99EstEster#ffcc99NehNehemías#ffcc99EsdEsdras#ffcc99#2Cr2 Crónicas#ffcc99 #1Cr1 Crónicas#ffcc99 x2R2 Reyes#ffcc99 n1R1 Reyes#ffcc99 d2S2 Samuel#ffcc99 Z1S1 Samuel#ffcc99PRtRut#ffcc99FJueJueces#ffcc99=   < ;  *, E}} |s{{zAyyywvuuuts5qponwm{lkXih:feevcbaaI``%_B]\[|ZY3XWgVlUT RqQ%OONsMLSKKJCI[HGGFE%CCKB@?p>=<6;;:987\5532W0/.--Y,E,**2)*(V''B&,%%$#N! 63=2(>',!Q Z6# fE Mamĩda miak'ãi k'inia p'anɨ pɨrã, miak'ã́itɨ, p'ek'au oo k'inia p'anadai k'ãyaara.  Mɨa ũraait'ee ɨmɨk'ĩra tuu beerãmaa, wẽra tuu beerãmaa mãik'aapa p'ẽtrãa tuu beerãmaa mɨk'a p'anadamerã. &EMɨ-it'ee pipɨara bak'aji jõmaweda mɨk'a p'anadamerã. Mamĩda k'awa bɨ Tachi Ak'õrepa k'aripai ijãapari chaa k'awaamerã miak'ãipia bɨ wa mãga-e. jMMɨa mãga k'ĩsia bɨ. Pãchia jɨrɨdaipia bɨ Tachi Ak'õrepa oopi k'inia bɨ parãmaa. Jĩp'a Tachi Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃ k'iniapa pedeeteeruta pɨrã, ma ewate araa k'ãida-e pait'ee. Mãga p'anadak'ãri, ãra k'ap'ɨa wãak'adai. Mamĩda aɨ t'ẽepai waya k'ãidaipia bɨ, Satanapa k'achia oopiamaapa awaraa ome, p'oyaa chooda-e p'anadairã.  Mãgá p'anapataadaipia bɨ wẽra k'ap'ɨa chi ɨmɨk'ĩra-it'ee perã mãik'aapa ɨmɨk'ĩra k'ap'ɨa chi wẽra-it'ee perã. Ɨmɨk'ĩrapa ichi k'ap'ɨa wãak'aik'araa bɨ chi wẽramaa; wẽrapa pida ichiaba ichi k'ap'ɨa wãak'aik'araa bɨ chi ɨmɨk'ĩramaa. 7~gMamĩda ɨmɨk'ĩra tuu bak'ãri, wẽraarã ome pariatua p'ek'au oo nipai. Maperã ɨmɨk'ĩrapa ichi wẽra iru baipia bɨ; wẽrapa pida ichi ɨmɨk'ĩra iru baipia bɨ. Y} -Ɨ̃rá mɨa p'anaut'ee parãpa k'art'a p'ãdap'edaade iidi pëidap'edaa. Naapɨara iidijida chisãgɨta pipɨara bɨ ijãapari-it'ee, miak'ãiit'ee maa-e pɨrã tuu bait'ee. Mɨ-it'ee piara bɨ tuu bait'ee. c|?Iruata tachi neto pɨk'a ataji ichi Warra apai iru bada pëik'ãri piumerã tachi pari. Mapa parã ichideerã perã, k'achia oo amáatɨ. Mãgá ooruta pɨrã, ak'ɨpidai wãara oo k'inia p'anɨ irua oopi bɨk'a.:{m¿K'awada-e p'anɨk'ã Cristode ijãadak'ãriipa Ak'õre Jaure tachi k'ap'ɨade bapari, Tachi Ak'õre ichi te waibɨade baparik'a? Mapa Tachi Ak'õreta tachi k'ap'ɨa chipari. RzMaperãpɨ p'ek'au oonáatɨ awaraarã ome. Eperãpa awaraa p'ek'au k'achia ook'ãri, ichi k'ap'ɨa araa bapik'aa awaraa eperã k'ap'ɨa ome. Mamĩda awaraa ome p'ek'au ook'ãri, ichi k'ap'ɨa k'achiade baaipipari, ichi k'ap'ɨa araa bɨ Cristo ome bɨpari perã awaraa eperã jua ek'ari, Cristo jua ek'ari bɨi k'ãyaara. "y=Jõdee eperã Cristode ijãak'ãri, araa beepari iru ome mãik'aapa ma eperã jaure apai pɨk'a beepari Tachi Ak'õre Jaure ome. T'ãri a-ba p'anapata. x ¿K'awada-e p'anɨk'ã eperã araa paru pɨrã prostituta ome, mãgɨ́ wẽra ome eperã apai pɨk'a paru? Mãga k'awa p'anɨ Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bairã:‘Mãgá eperã omee weda eperã apai pɨk'a p'aneedait'ee.’ (Gn 2.24) wwg¿Parãpa k'awada-e p'anɨk'ã tachi ijãapataarã araa p'aneepata Cristo ome irude ijãadak'ãri? Tachi Ak'õrepa tachi k'ap'ɨa ooji ichi Jaure aɨde bapariimerã. Mapa tachi k'ap'ɨa araa p'anapidaik'araa bɨ prostitutaarã ome. nvUMaperãpɨ Tachi Ak'õrepa tachi k'ap'ɨa jõpi-e pait'ee. Ma k'ãyaara ichi ewari waibɨa ewate tachi k'ap'ɨa chok'ai p'irabaipiit'ee Jesucristo k'ap'ɨa p'irabaipidak'a. Mãgá ooi jõmaarã k'ãyaara waibɨara bapari perã. u Ichiaba jarapata: “Chik'o iru p'anɨ k'odait'ee mãik'aapa bi iru p'anɨ ma chik'o aɨde banamerã.” Mamĩda na ewari Tachi Ak'õrepa ma omee weda jõpiit'ee. Wãara Tachi Ak'õrepa bi ooji chik'o aɨde banamerã. Mamĩda tachi k'ap'ɨa oo-e paji pariatua p'ek'au oodamerã. Jĩp'a ooji ichi Jaure ma k'ap'ɨade bapariimerã mãik'aapa tachia oodamerã Cristopa oopi bɨk'a. Ct Eperãarãpa jarapata: “Ne-inaa jõma ooi mɨchia oo k'inia bɨk'a.” Mamĩda ma ne-inaa k'achia bɨ pɨrã, maarepida mɨ k'aripa-e pait'ee. Ne-inaa jõma ooi. Mamĩda mãga oo k'inia bɨ k'aurepa mɨa oo-e pɨrã Cristopa oopi bɨk'a, ma ne-inaa jua ek'ari bapariit'ee, Cristo jua ek'ari bai k'ãyaara. Ms Ijãadai naaweda, parã ũk'uru mãgá p'anapachida. Mamĩda Tachi Waibɨa Jesucristode ijãadak'ãri, iru piuda k'aurepa Tachi Ak'õrepa wẽpapiji parãpa p'ek'au k'achia oopatap'edaa. Ichiaba parã awara bɨji ichi-it'ee, ichi Jaure pëik'ãri parã ome bapariimerã mãik'aapa oopimerã Cristopa oopi k'inia bɨk'a. Mãga ooji parã ichi k'ĩrapite p'ek'au k'achia wẽe p'anadamerã. Tachi Ak'õrepa ijãapataarã k'ap'ɨa awara bɨda ichi-it'ee Cr nechɨapataarã; p'arat'a waapɨara iru p'ana k'inia p'anɨɨrã; it'ua toyaa beerã; ik'achia jarapataarã awaraarã ãpɨte maa-e pɨrã k'ũrayaa beerã awaraarã net'aa atadait'ee. *qM ¿Parãpa k'awada-e p'anɨk'ã k'achia oopataarã wãda-e pait'ee Ak'õre eujãdee ichideerã ome? K'ĩrak'aupai ijãadak'aa beerãk'a p'anadai, nãgeerã wãdak'aa perã Tachi Ak'õre eujãdee: prostitutaarã; ɨt'aa t'ɨ̃pataarã awaraa ak'õre waibɨa apatamaa; miak'ãi p'anɨɨrã awaraarã ome k'ãipataarã; ɨmɨk'ĩraarã awaraa ɨmɨk'ĩraarã ome k'ãipataarã, ɨmɨk'ĩra wẽra ome k'ãi bɨk'a; p#Mamĩda mãga-e. ¡Parã́pata nepɨra jɨrɨpata awaraarã ome mãik'aapa awaraarã k'ũrapata, parã ɨ̃pemaarã mĩda Cristo k'aurepa! Po¡Parã mãgá chõo pɨk'a para bairã, k'achia oomaa p'anɨ! Ma k'ãyaara piara bak'aji awaraarãpa parã nepɨrade baaipidamerã. Maa-e pɨrã piara bak'aji awaraarãpa parã k'ũradamerã. inKNãgɨ́ jararupa parã k'ĩra nejasiapi k'inia bɨ. ¿Pia bɨk'ã chõopik'a para bait'ee pãchi pitapai, ma awara mãgee charraarã k'ĩrapite wãdait'ee? ¿Apida parãdepemapa ijãapataarã nepɨra p'oyaa ak'ɨda-ek'ã? m &lEMãgá parã awaraa ijãapataarã ome nepɨrade baaidak'ãri, charraarã ijãadak'aa beerãmaa wãdai k'ãyaara, wãdaipia bɨ charraarã ijãapataarãmaa. k¿K'awada-e p'anɨk'ã tachia ichiaba angeleerã ak'ɨdait'ee? Mãga pɨrã, ¡ɨ̃rapema nepɨra pãchi pitapai ak'ɨdai! j!¿Parãpa k'awada-e p'anɨk'ã tachi Cristo ome araa p'anɨɨrãpa iru pari ak'ɨdait'ee ijãadak'aa beerãpa ne-inaa oopatap'edaa jaradait'ee pia wa k'achia? Mãga bɨta, ¿sãap'eda p'oyaa ak'ɨda-ema ijãapataarã nepɨra mak'ɨara waibɨa-e bɨta parã t'ãide? gi IƗ̃rá mɨa jarait'ee k'ãata oodaipia bɨ parã nepɨrade p'anadak'ãri. Parãdepema nepɨra iru bak'ãri awaraa ijãapari ome, ijãadak'aa beerã charraarãmaa wãik'araa bɨ. Ma k'ãyaara ijãapataarãmaa wãipia bɨ. h Mãga jara bɨ Tachi Ak'õrepa tachi bɨ-e pada perã ijãadak'aa beerãpa oo p'anɨ ak'ɨdamerã. Ichiata mãɨrãpa oopatap'edaa ak'ɨit'ee mãik'aapa ãchi miapiit'ee. Mamĩda tachia ak'ɨdaipia bɨ awaraarãpa oo p'anɨ tachi ijãapataarã t'ãide, ijãadak'aa beerãk'a p'anaruta pɨrã. Maperãpɨ parãpa chi k'achia ooyaa beerã ãyaa wãpidaipia bɨ pãchi ik'aawaapa, Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a:‘Jëret'áatɨ chi k'achia ooyaa beerã pãchi ik'aawaapa.’ (Dt 17.7) g  sf_ Nãgɨ́ p'ãrupa mɨa jarait'ee k'ãata jara k'inia baji apema k'art'ade. K'õp'ãyo meraanáatɨ ijãapataarãda apata mĩda, nãga oopataarã ome: pariatua p'ek'au ooyaa beerã; p'arat'a waapɨara iru p'ana k'inia p'anɨɨrã; awaraa ak'õre waibɨa apatamaa ɨt'aa t'ɨ̃pataarã; awaraarã ãpɨte ik'achia jarapataarã; it'ua toyaa beerã maa-e pɨrã nechɨapataarã ome. Mãgeerãmaa p'asianáatɨ mãik'aapa pãchimaa chepináatɨ. Nek'ode paara t'ĩudaik'araa bɨ mãgeerã ome. ce? Mãga jarak'ãri, jara k'inia-e baji ãyaa p'aneedamerã nãgee ijãadak'aa beerã ik'aawaapa: pariatua p'ek'au oopataarã; p'arat'a waapɨara iru p'ana k'inia p'anɨɨrã; nechɨapataarã maa-e pɨrã awaraa ak'õre waibɨa apatade ijãapataarã. Mãgeerã ik'aawaapa ãyaa p'aneedap'edaa paara, ichita uchiadait'ee paji na p'ek'au eujãdeepa. d- Mɨa naaweda k'art'a p'ãdade jaraji k'õp'ãyo meraanaadamerã wẽraarã maa-e pɨrã ɨmɨk'ĩraarã pariatua p'ek'au ooyaa beerã ome. gcGCristo mãgá piuda perã, p'anadáma irua oopi bɨk'a. Apidaapa k'achia oodaik'araa bɨ Cristode ijãadai naaweda oopatap'edaak'a. Ma k'ãyaara k'ĩra jĩp'a p'anapataadaipia bɨ mãik'aapa wãarata jarapataadaipia bɨ. +bOTai judiorãpa Pascua fiesta oodai naaweda, levadura jõmaweda iru p'anɨ tai tede bat'ak'oopata, ma fiestade pan levadura wẽe k'odait'ee. Mãga pɨk'a parãpa p'ek'au k'achia jõmaweda unu p'anɨ parã t'ãide oo amaadaipia bɨ, k'achia wẽe p'anadait'ee Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a. Wãara parã p'ek'au k'achia wẽe p'anɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite, Cristo piuda perã pãchia p'ek'au k'achia oopata wẽpapiit'ee. Pascua fiestadepema oveja chak'ek'a bɨ piuji Tachi Ak'õrepa tachi miapinaamerã tachia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa. 4aaAudua p'anadaik'araa bɨ ma k'achia oomaa bɨ misa parã t'ãide. Jõmaarãpa nãgɨ́ pedee k'awa p'anɨ: “Levadura ma-ãriipa pan masa jõmaweda waridaipari.” y`kJõma ijãapataarã see nɨ̃bak'ãri, ma eperã pãchimãiipa ãyaa wãpítɨ, Satanapa iru k'ap'ɨa k'achia ooyaa bɨ miapimerã maa-e pɨrã piupimerã. Mãgá Tachi Ak'õrepa iru jaure ɨt'aa ateei Tachi Waibɨa Jesús cheit'ee ewate. _Mapa mɨ k'ĩsia aupai bait'ee mĩda parã ome, irua auk'a mãga k'awapiit'ee parãmaa chip'edaidak'ãri irumaa ɨt'aa t'ɨ̃dait'ee. ^#Mɨ parã ome ba-e pait'ee mĩda, mɨ k'ĩsia parã ome bait'ee. Tachi Waibɨa Jesupa mɨmaa k'awapiji k'ãata oodaipia bɨ ma eperã ome. ]Mamĩda parã at'ãri audua p'anɨ, k'ĩsia p'anadairã Tachi Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a oo p'anɨ. Audua p'anadai k'ãyaara, k'ĩsia p'ua p'anadaipia bɨ mãgɨ́ k'achia oomaa bairã parã ijãapataarã t'ãide. Ma eperã pãchi ik'aawaapa ãyaa pëidaipia bɨ. (\ KƗ̃rá mɨa jarait'ee mɨmaa nepɨrɨdap'edaa. Parã t'ãide abaapa ichi nawek'aa chi wẽrak'a iru bɨ. ¡Ijãadak'aa beerãpa pida mãgee k'achia oodak'aa! g[GMɨ parãmaa wãk'ãri, ¿k'ãata k'inia p'anɨma; ɨtrɨamerã wa pedee sia pedeemerã?QZParãpa k'awadaipia bɨ Cristode ijãa p'anɨda apataarãpa oodaipia bɨ irua oopi bɨk'a. Mãga oodak'ãri, ak'ɨpipata pedeepapai ijãa k'iniada-e. Jĩp'a p'ana k'inia p'anapata Cristo jua ek'ari. YAk'õrepa k'inia bɨ pɨrã, mak'ɨara taarã-e jãmaa wãit'ee. Pak'ãri, mɨa k'awaait'ee mãgɨ́ audua beerãpa jara jõnɨ. Mamĩda ma k'ãyaara waapɨara mɨa nãga k'awa k'inia bɨ. ¿Ãchia oo p'anɨk'ã wa ooda-e p'anɨ Cristopa oopi bɨk'a? mXSParãdepema ũk'uru audua p'anɨ k'ĩsia p'anadairã mɨ waa parãmaa wã-e. Mamĩda mãga-e. qW[Mapa Timoteo pëiru parã k'aripanamerã. Iru mɨ warra k'iniak'a ichiaba, mɨa naapɨara jarateeda perã Cristo iru pari piuda. Irua oopari Cristopa oopi bɨk'a. Mapa iru parãmaa pëiru, k'irãpapimerã mɨ sãga bapari Cristo jua ek'ari. Mɨa oopari Cristopa oopi bɨk'a mãik'aapa ijãapataarã para bee chaa jarateepari jõmaarãpa mãga oodamerã. .VWMaperã oodaipia bɨ mɨa oo bɨk'a. UMɨa mãga jara bɨ mɨ-it'ee parã mɨ warrarãk'a p'anadairã. Jarateepataarã chok'araarãpa jarateedai Cristopa parãmaa oopi k'inia bɨ. Mamĩda mɨa naapɨara jarateenaji Cristo parã pari piuda. Mãgá irude ijãajida. Maperãpɨ mɨ parã ak'õrek'a bɨ. TMa et'ewa jarada p'ã-e paji parã k'ĩra nejasiapiit'ee. Ũraait'eeta p'ãji ak'õrepa ichi warra k'inia iru bɨ ũraaparik'a. _S7 Tai ãpɨte pedee k'achia jaradak'ãri, ãchimaa t'ãri pia pedeepata. Mamĩda tai k'ĩra unuamaa iru p'anapata. Ãchi-it'ee tai ne-inaa mik'iak'a p'anɨ. Mãgá tai iru p'anajida. Mata at'ãri mãgá iru p'anɨ. UR# Tachi juadoopa mimiapata, ɨ̃ida-ee. Awaraarãpa taimaa ik'achia jaradak'ãri, chõo jɨrɨdak'aa. Jĩp'a Tachi Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃pata ãchi pari. Tai jɨrɨdak'ãri miapidait'ee, taipa choopata. tQa Taipa Tachi Ak'õre Ũraa jaratee p'aneedak'ãriipa, mata at'ãri jarra oopata mãik'aapa opisia choopata; p'aru sore jɨ̃pata. Ma awara ijãadak'aa beerãpa tai p'ua oopata. Te jida wẽe p'anɨ, awara ãi jarateede nipapata perã. 8Pi Tai k'ĩra k'awa-ee pɨk'a p'anɨ, Cristo-it'ee mimiapata perã. Jõdee parã k'ĩsia k'awaara pɨk'a p'anɨ Cristode ijãa p'anɨda apata perã. Taipa mak'ɨara k'awada-e p'anɨ Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ, tai k'ĩsiadoopa k'ĩsia p'anadairã. Mamĩda parãpa jõmaweda k'awa p'anɨda apata. Jõmaarãpa parã k'inia iru p'anɨ, t'ãri pia p'anadairã. Jõdee tai k'ĩra unuamaa iru p'anɨ, jõmaarã ek'ariara p'anadairã. aO; Mamĩda mãga-e. Mɨ-it'ee Tachi Ak'õrepa tai, ichia jɨrɨt'eradaarã, ek'ariara papiji. Eperãarãpa awaraarã peedait'ee p'anɨk'a jõmaarã taide, mãga pɨk'a p'anɨ tai. Jõmaarãpa ak'ɨ k'inia p'anapata jãgɨ́ eperãarã miapiruta. Mãga pɨk'a na p'ek'au eujãdepema jõmaarãpa tai chupɨria jõnɨ ak'ɨpata, angeleerãpa paara. aN;Parã audua p'anadaik'araa bɨ. Mamĩda mãgá p'anɨ. Mɨ-it'ee parã p'arat'ara beerã́k'ata p'anɨ, ne-inaa jõma iru p'anadairã; maarepida faltada-ee. Ma awara nãgaweda reyrã́k'ata p'anɨ Cristo ome. Mapa iru jarateepataarãpa jarateeruta waa ũri k'iniadak'aa. ¡Taawa reyrãk'a p'anak'ajida, tai jida mãga p'anadait'ee auk'a! YM+¿K'aipa parã bɨjima chĩara ak'ɨpataarã? Tachi Ak'õrépata parã k'ĩsia k'awaapipari mãik'aapa ne-inaa oo k'awaapipari. Pãchi k'ĩradoopa mãga oodak'aa. Mãga bɨta, ¿sãap'eda audua pedeepatama? ^L5Ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa, ma jara aupadade k'ĩsiadak'ãri, k'awa p'anɨ mɨ Apolo ome ak'ɨdaipia bɨ Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a, pãchi k'ĩradoopa ak'ɨdai k'ãyaara. Mɨa mãga jara bɨ parãpa pedee audua pedeenaadamerã pãchi jarateepari ãpɨte, pedee k'achia pedee p'anɨ misa awaraarã jarateepari ãpɨte. KMãgá mɨa ooda Cristopata ak'ɨit'ee perã, ¿sãap'eda taipa oopata ak'ɨ k'inia p'anɨma parãpa, Cristo cheit'ee ewate pai naaweda? Ma ewate ichiata k'awapiit'ee ne-inaa jõma eperãarãpa waide k'awada-e p'anɨ; ne-inaa eperãarãpa ãchi t'ãridepai k'ĩsia p'anadap'edaa paara, na p'ek'au eujãde nipadak'ãri. Maap'eda ne-inaa pia oodap'edaa pari teeit'ee ichia k'ĩsia iru bɨ. JCristopa jarateepidak'a parã t'ãide jarateepachi perã, k'ĩsia p'ua-e bɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Mãga jarak'ãri, jara k'inia-e mɨa maarepida ne-inaa k'achia ook'aa. Tachi Waibɨapata mɨa oopata ak'ɨit'ee mãik'aapa jarait'ee pia wa k'achia. VI%Parã maa-e pɨrã awaraarãpa mɨa ooda mãik'aapa jarateeda ak'ɨ k'inia p'anɨ pɨrã k'awaadait'ee pia wa k'achia, ak'ɨdaipia bɨ. Mɨa p'ua-e bɨ. Mamĩda mɨchia pida mɨa ooda mãgá ak'ɨ-e bɨ. DHIrua tai mãgá pëida perã, chok'ek'ee p'anadaipia bɨ. 7G iParãpa tai Cristo-it'ee mimiapataarãk'a iru p'anadaipia bɨ, iruata tai jarateede pëida perã Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bada; ne-inaa eperãarãmaa naaweda jara-e pada. eFCMa jõma ooji tachi-it'ee, tachi Cristodeerã perã mãik'aapa Cristo iru Warra perã. EIrua mɨ, Pablo, Apolo mãik'aapa Pedro pëiji taipa Cristopa ooda jarateedamerã. Mãga ooji parã awaraa Cristode ijãapataarã ome pipɨara p'anapataadamerã Cristopa k'inia bɨk'a. Tachi Ak'õrepa na p'ek'au eujã ooji tachi aɨde p'anapataadamerã. Tachi o k'achiadeepa k'aripa ataji ɨt'aa wãdamerã jai-idaadak'ãri mãik'aapa pipɨara p'anapataadamerã na eujãde p'anɨ misa. DTachi Ak'õrepa mãga jara bairã, apida audua p'anadaik'araa bɨ k'ĩsia p'anadairã ãchi eerepema jarateeparita pipɨara bɨ apemaarã jarateepataarã k'ãyaara. Jõmaarãpa parã auk'a k'aripapata, ma-it'ee Ak'õrepa ãra pëida perã parãmaa. "C=Ichiaba iru Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Na p'ek'au eujãdepema k'ĩsia k'awaa beerãpa jõmaweda k'awa p'anɨ choo-e pait'ee.’ (Sal 94.11) gBGNa p'ek'au eujãdepema k'ĩsia k'awaa beerãpa jaradak'ãri ãchia ne-inaa k'awa p'anɨ, Tachi Ak'õre-it'ee ãchi k'ĩsiadoopa pariatua pedeepata. Tachia mãga k'awa p'anɨ iru Ũraa p'ãdade jara bairã:‘Tachi Ak'õrepa k'awa bɨ na p'ek'au eujãdepema k'ĩsia k'awaa beerãpa k'ĩsia iru p'anɨ chĩara k'ũradait'ee.’ (Job 5.13) *AMPãchi itu k'ũrapináatɨ. Parãdepema apidaapa k'ĩsiadaik'araa bɨ ãchi k'ĩsia k'awaa p'anɨ na p'ek'au eujãdepema k'ĩsia k'awaa beerãk'a. Ma k'ãyaara k'ĩsia k'awa-ee pɨk'a p'anadaipia bɨ na eujãdepemaarã k'ĩrapite, Tachi Ak'õrepa ichi k'ĩsia parãmaa k'awapimerã. A@{Maperã apidaapa parãmaa ijãa amaapiruta pɨrã Cristode maa-e pɨrã oo amaapiruta pɨrã Cristopa parãmaa oopi k'inia bɨ, Tachi Ak'õrepa mãgɨ́ k'achia ooit'ee. Mãga ooit'ee, parã jɨrɨt'era atada perã ichi-it'ee, ichi te waibɨak'a p'anadamerã. Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a p'anapataadaipia bɨ {?oTachi Ak'õre ichi te waibɨade baparik'a, ichi Jaure bapari parã ome. Maperã parã iru ték'apɨ p'anɨ. Z>-Mamĩda eperãarãpa ãchi k'ĩsiadoopa oodap'edaa maa-e pɨrã jarateedap'edaa jõma paait'ee wẽparumaa. Mamĩda net'aa ẽt'a atadak'a t'ɨpɨtaudeepa, ma jarateepari atua-e pait'ee. Jĩp'a beeit'ee Tachi Ak'õre ome. Mamĩda Ak'õrepa ne-inaa teeit'ee pada ichimaa wẽe bait'ee. Tachi Ak'õrede ijãapataarã iru ték'apɨ p'anɨ `=9Cristopa taimaa oopida mãik'aapa jarateepida paa-e pait'ee. Chooit'ee. Tachi Ak'õrepa mãgɨ́ pia ak'ɨit'ee mãik'aapa mãgɨ́ pari teeit'ee ichia k'ĩsia iru bɨ teeit'ee Cristopa oopidak'a oodap'edaarãmaa. < Mamĩda Ak'õre ewari waibɨa ewate irua ma te oopataarãpa oodap'edaa ak'ɨit'ee mãik'aapa jarait'ee pia wa k'achia. Pia jarait'eera, irua taipa oodap'edaa chaa mãik'aapa jarateedap'edaa chaa ak'ɨit'ee. Ma ewate ma ne-inaa jõmaweda t'ɨpɨtaude wãyaait'ee. *;M Ma basade te oodai nãgɨ́ net'aa pi-ia bɨdee: nẽedee, p'arat'adee, wa mãu pi-iadee. Maa-e pɨrã ma te oodai pak'urudee, p'ũajara p'oo bɨdee wa siadee. R: Mɨa mãga jara bɨ Tachi Ak'õrépata ichi Warra Jesucristo bɨda perã ma te choma te basak'a bamerã. Irua aupaita tachi o k'achiadeepa k'aripa atai. Mapa apidaapa awaraa basa jɨrɨdaik'araa bɨ. :9m Tachi Ak'õrepa k'inia bada perã, mɨ pëiji ma te choma ewaa oomerã. Maap'eda awaraarã mɨ t'ẽe chejida ne-inaa awaraa parãmaa jarateede. Mamĩda pia jarateedaipia bɨ. e8C Tai ma mimiapataarã́k'ata p'anɨ. Jõdee parã ma ne-uudák'ata p'anɨ. Mamĩda Tachi Ak'õreta ma eujã chipari. Parã ijãapataarã ichiaba te choma pɨk'a bɨ; te Tachi Ak'õrepa oopimaa bɨ ichi mimiapataarãmaa. 7Ma ne-uupari ma ne-uu ak'ɨpari ome auk'a mimiapachida chaumerã. Mãga pɨk'a tai mimiapataarãpa auk'a jarateepata eperãarãpa Tachi Ak'õrede ijãadamerã. Mamĩda Tachi Ak'õrepa tai chaachaa p'aait'ee ichia k'inia bɨk'a, taipa oodap'edaa pari. 6Ne-uuparipa mãik'aapa ne-uu ak'ɨparipa ma ne-uuda p'oyaa waripidak'aa. Maperã ma ne-uuda waripipari ãra k'ãyaara waibɨara bɨ. Mãga pɨk'a Tachi Ak'õre waibɨara bɨ tai jarateepataarã k'ãyaara, irua aupaita eperãarãmaa ijãapipari perã. X5)Eperãpa ichi eujãde ne-uuparik'a, mɨa naapɨara parãmaa jaranaji Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee. Mãpai ne-uu ak'ɨparipa ooparik'a, Apolopa waapɨara jarateepachi k'awaadamerã Tachi Ak'õrepa parãmaa oopi k'inia bɨ. Mamĩda Tachi Ak'õrepa ne-uu jõmaata waripiparik'a, iruata taipa jarateedap'edaa parãmaa ijãapiji. B4}Mɨ, Pablo Apolo ome eperãarã poro waibɨarã-epɨ; jĩp'a Tachi Ak'õre mimia oopataarã, parãmaa jarateedap'edaa Cristode ijãadamerã. Taipa Cristopa oopidak'a jarateejida. 3¿Jara p'anɨ-ek'ã: “Mɨ Pablo eere bɨ” maa-e pɨrã “Mɨ Apolo eere bɨ”? ¡Parã ijãadak'aarã́k'apɨ k'ĩsia p'anɨ! g2GMãga p'anɨ pãchia oo k'iniata oo p'anadairã, Tachi Ak'õre Jaurepa oopi k'inia bɨ ooda-ee. Iru Jaurepa jarateepi bɨk'a oodai k'ãyaara, aupedeepata, Tachi Ak'õrepa jarateepataarã pëida audú k'ɨ̃a p'anadairã. 41aMaperãpɨ nawepa ichi warra chai jutopiparik'a chik'o waide p'oyaa k'o-e bairã, mãga pɨk'a mɨa jĩp'a jarateepachi Cristo piuda eperãarãpa p'ek'au k'achia oopata wẽpapiit'ee. Jaratee-e paji jõma irua k'ĩsia iru bɨ tachi-it'ee, k'awa bada perã parãpa waide mãga p'oyaa k'awada-e pai. I0 Ɨ̃pemaarã, k'irãpátɨ mɨa jaratee nipada parã ome bak'ãri. Ara nawepa ichi warra chai ewaa t'odamaa chik'o k'opi-e bɨk'a, chik'o waide p'oyaa k'o-e bairã, mãga pɨk'a mɨa jaratee-e paji Tachi Ak'õre Jaure taarã iru beerãmaa jarateeparik'a. Mãga oo-e paji parã at'ãri pia ijãada-e p'anadap'edaa perã. /'Tachia k'awa p'anɨ ijãadak'aa beerãpa Tachi Ak'õre net'aa p'oyaa k'awadak'aa, iru Ũraa p'ãdade jara bairã:‘¿K'aipa k'awaaima Tachi Ak'õre k'ĩsia mãik'aapa k'aipa iru ũraaima? Iruata ne-inaa jõma k'awapari.’ (Is 40.13) Mamĩda mãga-e tachi ijãapataarã ome. Tachiata k'awaadai Tachi Ak'õre k'ĩsia, iru Jaurepa tachi k'ĩsiapipari perã Cristopa k'ĩsia bɨk'a.v.eTachi Ak'õre Jaure iru p'anɨɨrãpa ne-inaa jõma ak'ɨdai k'awaadait'ee pia wa k'achia Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Mãga oodai Ak'õre Jaurepa ãra k'aripapari perã. Jõdee Tachi Ak'õre Jaure wẽe beerãpa mãgá p'oyaa ooda-e. Ma awara ãchia p'oyaa k'awada-e p'anɨ Tachi Ak'õre Jaure tachi ijãapataarã ome bapari wa mãga-e, iru Jaure wẽe p'anadairã. e-CMamĩda ijãadak'aa beerãpa mãga ũri k'iniadak'aa, ãchi-it'ee tachi k'ĩsiadoopa pariatua pedee p'anadairã. Ma awara ãchia Tachi Ak'õre k'ĩsia p'oyaa k'awadak'aa, Tachi Ak'õre Jaure wẽe p'anapata perã. x,i Maperã taipa jarateedak'aa tachi k'ĩsiadoopa. Jĩp'a Tachi Ak'õre Jaurepa jarateepi bɨk'a jarateepata. Mãga ũridak'ãri, ijãapataarãpa k'awaa wãpata Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ ãchi-it'ee, ichi Jaure ãchi ome bapari perã. A+{ Mapa tachi ijãapataarãpa Ak'õrede ijãadak'aarãpa k'ĩsiapatak'a k'ĩsiadak'aa. Tachi Ak'õrepa ichi Jaure pëiji tachimaa k'awapimerã ne-inaa jõma irua ooit'ee bɨ tachi-it'ee Jesucristo k'ap'ɨa pari. Ak'õrepa mãga oo-e paji tachia ne-inaa pia oopata perã. Jĩp'a ooji tachi k'inia iru bapari perã. * Eperãpa ichi k'ĩsia k'awapari ichi t'ãridepai. Mãga pɨk'a Tachi Ak'õre Jaurepa k'awapari Tachi Ak'õre k'ĩsia. O) Chonaarãweda Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdak'ãri, k'awada-e p'anapachida irua k'ĩsia iru bada. Mamĩda Tachi Ak'õre Jaurepa ne-inaa jõma k'awapari perã, mãgɨ́ k'ĩsia paara tachimaa k'awapii. t(a Ma awara tachia k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa mãgɨɨrãmaa k'awapi-e paji ichia k'ĩsia iru bɨ ichide ijãapataarã-it'ee, iru ũraa p'ãdade jara bairã:‘Tachi Ak'õrepa nãgɨ́ ne-inaa k'ĩsia iru bɨ teeit'ee ichi k'inia iru p'anɨɨrãmaa: ne-inaa eperãarãpa waide unudak'aa; waide ũridak'aa; mãik'aapa waide k'ĩsiadak'aa.’ (Is 64.4) "'=Tachi Ak'õrepa ichia k'ĩsia iru bada k'awapi-e paji eperã waibɨa beerãmaa, mãgɨɨrãpa ijãada-e pada perã. Ãchia mãga k'awadap'edaa paara, Tachi Waibɨa kurusode peeda-e pak'aji. K'awak'ajida iru cheji Tachi Ak'õre k'ĩra wãree unupide na p'ek'au eujãdepemaarãmaa. H& Ãchia jarateepatak'a jarateedai k'ãyaara, taipa jarateepachida Tachi Ak'õrepa k'awapida taimaa; aɨ naaweda ne-inaa eperãarãmaa k'awapi-e pada. K'awapiji ichia k'ĩsia iru bada ooit'ee Jesucristo k'ap'ɨa pari na eujã ooi naaweda. Ichiaba k'awapiji jõma ichia k'ĩsia iru bɨ tachi-it'ee, ɨt'ari panadak'ãri. S%Taipa parãmaa jarateeda-e paji k'ĩsia k'awaa beerãpa jarateepatak'a. Mamĩda mãgá jarateepata Tachi Ak'õre pipɨara k'awa k'inia p'anɨɨrãmaa. Jarateedak'aa ijãadak'aa beerã k'ĩsia k'awaa beerãk'a maa-e pɨrã ijãadak'aa beerã waibɨarãk'a. Ãchi piudak'ãri, ãchia jarateedap'edaa mak'ɨara k'irãpadak'aa. `$9Ak'õre Jaurepa mãga ooji parãpa k'ĩsianaadamerã eperãpa jarateeda k'aurepa ijãa p'anɨ. Jĩp'a ijãa p'anɨ Tachi Ak'õre Jaurepata ijãapida perã. Tachi Ak'õre Jaurepata k'awapipari ichia k'ĩsia iru bɨ =#sJaratee-e paji k'ĩsia k'awaa bɨpa jarateeparik'a, ichi pedee ijãadamerã. Mãga-e. Tachi Ak'õre Jaurepata mɨa jarateeda parãmaa ijãapiji, ichia jõmaweda p'oyaapari perã. b"=Mãga jaratee bɨde mɨ p'era baji, parãpa mɨa jararu ũri k'iniada-e pai jĩak'aapa. `!9Ma k'ãyaara jarateeji Jesucristo kurusode piuda tachi p'ek'au k'achia wẽpapiit'ee. |  sƗ̃pemaarã, mɨ parãmaa wãk'ãri, jarateeji Tachi Ak'õrepa jara pëida; irua naaweda k'ĩsia iru bada ooit'ee Cristo piuda k'ap'ɨa. Mãga jaratee-e paji poro wẽsaa bɨpa jarateeparik'a maa-e pɨrã k'ĩsia k'awaa bɨpa jarateeparik'a. } uMaperãpɨ Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Eperãpa jara k'inia bɨ pɨrã ichiata ne-inaa k'awaara bɨ awaraarã k'ãyaara, mãga jaraipia bɨ ichia k'awaa bairã Tachi Ak'õrepa iru pia ak'ɨ bapari.’ (Jer 9.23-24)I  Tachi Ak'õre jõmaarã k'ãyaara k'ĩsia k'awaara bapari perã, tachimaa k'awaapiji Cristopa ooda tachi k'aripait'ee atuanaadamerã. Cristopa tachi neto pɨk'a ataji uchiadamerã p'ek'au k'achia jua ek'ariipa. Mãpai irude ijãadak'ãri, Tachi Ak'õrepa tachi awara bɨji araa p'anapataadamerã iru ome. Mãgá p'ek'au k'achia wẽe p'aneejida Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Ma awara mãgá Cristopa tachimaa k'awapiji Tachi Ak'õrepa oopi k'inia bɨ. R Mãga ooji Tachi Ak'õrepa, apida audua p'ananaadamerã ichi k'ĩrapite. j OJɨrɨt'eraji na p'ek'au eujãdepema eperãarã chupɨria beerãda apata. Mãga ooji ak'ɨpiit'ee pipɨara bɨ Cristode ijãaru, k'ĩsia k'awaa bai k'ãyaara, p'arat'ara bai k'ãyaara mãik'aapa eperã waibɨa bai k'ãyaara.  {Mãgeerã jɨrɨt'erai k'ãyaara, Tachi Ak'õrepa jɨrɨt'eraji eperãarã mak'ɨara k'ĩsia k'awada-ee beerã, na p'ek'au eujãdepema k'ĩsia k'awaa beerã k'ĩra nejasia p'aneedamerã ũridak'ãri irua jarapida mãɨrãmaa. Ichiaba jɨrɨt'eraji eperã jĩp'aarã, na p'ek'au eujãdepema poro waibɨarã k'ĩra nejasia p'aneedamerã ũridak'ãri irua oopi bɨ mãɨrãmaa. _ 9Ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa, k'ĩsíatɨ parã p'anapatap'edaade, Tachi Ak'õrepa parã jɨrɨi naaweda. Parã t'ãide Tachi Ak'õrepa eperãarã jɨrɨk'ãri ichide ijãadamerã, chok'ara jɨrɨ-e paji nãgee: k'ĩsia k'awaa beerã na p'ek'au eujãdepemaarãpa jɨrɨpatak'a; p'arat'ara beerã maa-e pɨrã eperãarã poro waibɨarã. 9 mTachi Ak'õrepa mãga k'ĩsia iru baji na p'ek'au eujãdepemaarãpa k'ĩsia p'anɨ mĩda irua ne-inaa pariatua ooji Cristo piupik'ãri. Tachi Ak'õrepa Cristo peedap'edaarã ome p'oyaa-e pajida apata. Mamĩda irua mãga oopik'ãri, ak'ɨpiji ichi wãara jõmaarã k'ãyaara k'ĩsia k'awaara bapari mãik'aapa ak'ɨpiji ne-inaa jõma p'oyaai, mãgá tachi o k'achiadeepa k'aripa atada perã. Tachi Ak'õrepa eperãarã jɨrɨt'erada ' ITaipa mãga jarateepata k'awa p'anadairã Tachi Ak'õrepa jɨrɨmaa bɨ judiorã mãik'aapa judio-eerã paara Cristode ijãadamerã. Irude ijãadak'ãri, k'awa p'aneepata iruata k'awapipari Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ mãik'aapa oopipari Ak'õrepa oopi k'inia bɨk'a eperãarãmaa. v gMamĩda táipata jarateepata Cristo kurusode piuda p'ek'au k'achia wẽpapiit'ee, judiorãpa ijãadaamaa p'anɨ pɨjida mãik'aapa judio-eerãpa ichiaba ijãa k'iniada-e p'anɨ pɨjida, tachi k'ĩsiadeepa pariatua jarateedai jĩak'aapa. y mJudiorãpa taipa jarateepata ũri k'iniada-e p'anɨ, ak'ɨ k'inia p'anadairã ne-inaa Tachi Ak'õrepa ooru eperãarãpa p'oyaa oodak'aa. Jõdee judio-eerãpa ũri k'iniada-e p'anɨ, k'ĩsia k'awaa bɨpa jarateedata jɨrɨ p'anadairã. S !Tachi Ak'õre mãga bapari perã, na p'ek'au eujãdepemaarãpa iru p'oyaa k'awada-e ãchi k'ĩsiadoopa. Maperãpɨ Tachi Ak'õrepa Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee taimaa jarateepiji, ũk'uruurãpa k'ĩsia p'anɨ mĩda tai k'ĩsia k'awada-ee p'anɨ. Mamĩda chi ijãarutaarã taipa jarateepatade o k'achiadeepa uchiadait'ee.  3Tachi Ak'õrepa mãgɨ́ p'ãdade nãga jara k'inia bɨ. Eperãarã ɨ̃rapemaarãk'a, poro wẽsaa p'anɨ jida mãik'aapa pedee wẽsaa pedee p'anɨ jida, k'ĩsia k'awada-ee pɨk'a p'anɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite, iru jõmaarã k'ãyaara k'ĩsia k'awaara bapari perã. s aMãga k'awa p'anɨ Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bairã:‘Mɨa ak'ɨpiit'ee na p'ek'au eujãdepema k'ĩsia k'awaa beerãda apata wãara mãga p'anɨ-e, ãchia k'ĩsia iru p'anɨk'a mɨa oopi-e pak'ãri.’ (Is 29.14) P Mãgɨ́ jarateeda maarepida ũri k'iniada-e p'anɨ Cristode ijãadak'aa beerãpa, ãchi-it'ee mãgɨ́ jarateepataarã pariatua pedee p'anadairã. Mamĩda tachi ijãapataarãpa mãgɨ́ jarateeda ũridak'ãri, p'ek'au k'achia oo k'iniada-e p'anapata, k'awa p'anadairã Cristopata tachi ma o k'achiadeepa k'aripa atapari. z oCristopa mɨ pëi-e paji poro choode. Jĩp'a ichia ooda mãik'aapa ũraada jarateedeta pëiji. Mãgɨ́ ũraa mɨa k'ĩsia k'awaa pɨk'a jaratee-e, ijãadamerã mɨ pedee wẽsaa jaratee bɨpa. Ma k'ãyaara t'ãri pia jarateepari k'awaadamerã Jesucristo kurusode piuji eperãarã o k'achiadeepa k'aripa atait'ee. Tachi Ak'õre jõmaarã k'ãyaara k'ĩsia k'awaara bɨ \ 3Ichiaba Estéfanas te pidaarã poro chooji. Mãgɨɨrã awara mɨa waa k'irãpa-e. u eMãgá mɨa chok'ara-ee poro chooda perã, parãdepema apidaapa p'oyaa jarada-e mɨ t'ɨ̃de poro choopiji. l SMɨ o-ĩa bɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite parãdepema Crispo mãik'aapa Gayo aupai poro chooda perã. S  ! Cristopa ichide ijãapataarãmaa mãgá awara-awaraa k'ĩsiapik'aa. Mɨ, Pablo kurusode piu-e paji parã pari, p'ek'au k'achia wẽpapiit'ee. Parã poro choopidak'ãri, mɨ t'ɨ̃de poro chooda-e paji. j  O Nãga mɨmaa nepɨrɨjida. Ijãapataarã ũk'uruurãpa mãgapata: “Mɨ Pablo eere bɨ”; awaraarãpa: “Mɨ Apolo eere bɨ”; awaraarãpa: “Mɨ Pedro eere bɨ”; jõdee apemaarãpa: “Mɨ Cristo eere bɨda” apata. M   Ma jara aupada jõmaweda wãara mĩda, Cloe tedepemaarãpa mɨmaa k'awapijida parã nepɨrade para bɨ, auk'a k'ĩsiada-e p'anadairã. Ɨ̃pemaarã, Tachi Waibɨa Jesucristopa mɨ pëida perã, ¡ũrítɨ mɨ ũraa! T'ãri auk'a p'anapatáatɨ, aupedeeda-ee, Cristode ijãapata perã. Óotɨ irua oopi bɨk'a ichideerãmaa.   '  I Mãga ooit'ee ichia jaradak'a oopari perã. Parã jɨrɨji ichi Warra Jesucristo ome araa p'anapataadamerã. Ijãapataarã k'ĩsia awara-awaraa p'anadap'edaa ~ wTachi Ak'õrepa parã pia ak'ɨ bapariit'ee Cristo cherumaa, ma ewate iru k'aurepa parã k'achia wẽe p'anadamerã. C Ma awara Tachi Ak'õrepa ma jõma ooda perã parã-it'ee, parãpa oodai ne-inaa jõmaweda iru Jaurepa oopi bɨk'a ichideerãmaa, Tachi Waibɨa Jesucristo cheit'ee ewari nɨ p'anɨ misa. z oTachi Ak'õrepa mãga ooda perã, parãpa waapɨara Cristode ijãajida, taipa naaweda jarateedap'edaa k'ãyaara. m UCristode ijãa p'anɨ k'aurepa Tachi Ak'õrepa ne-inaa jõmaade parã Corinto pidaarã k'aripaji. Pia pedeepiji iru ũraa jarateedamerã. Ichiaba poro wẽsaapiji k'awaadamerã irua oopi k'inia bɨ ichide ijãapataarãmaa. * OIchita Tachi Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃ bak'ãri parã pari, mɨa jarapari: “Ak'õre, pɨ t'ãri pia bɨ Jesucristode ijãapataarã pia ak'ɨpari perã.” H  Mɨa k'inia bɨ Tachi Ak'õrepa mãik'aapa Tachi Waibɨa Jesucristopa parã pia ak'ɨ p'anadamerã. Mãgá k'ãiwee p'anapataadait'ee. Tachi Ak'õrepa Cristode ijãapataarã pia ak'ɨ bapari W )Mɨa na k'art'a p'ãru parã ijãapataarãmaa Corinto p'uurude p'anɨ. Parãpa Jesucristode ijãa p'aneedak'ãri, Tachi Ak'õrepa parã awara bɨji ichideerã p'aneedamerã. Mãga oopari jõmaweda na p'ek'au eujãdepemaarã ome, Jesucristomaa ɨt'aa t'ɨ̃dak'ãri. Mãgá Tachi Poro Waibɨa Jesucristo ãra Poro Waibɨa pai ichiaba. 8 mMɨ, Pablo, tachi ɨ̃pema Cristo k'aurepa Sóstenes ome na k'art'a p'ãruta. Tachi Ak'õrepa k'inia bada perã, mɨ jɨrɨt'eraji Jesucristopa pëimerã ichi ũraa jarateede. p~}||{"yxwwIvv@u2ssYr,qqap=olnNmlljvihh\gffEcclba`_I] [[4ZRYQXXVUUTxSYRQQ6P}ONMM2LKJIIRHOGbFEc=1<<4;j:U987655T443310\/k.,**) ('&%$#""!O  "K& }zn S B U2-p9 m Ɨ̃rá ɨ̃pemaarã, p'anaut'ee parãpa iidi pëidap'edaa. Iidijida k'ãata oopipari Tachi Ak'õre Jaurepa Cristode ijãapataarãmaa. Nãgɨ́ jarateeit'ee pia k'awaadamerã. _7 "Apida jarrapisia bɨ pɨrã, chei naaweda, ichi temãi nek'oipia bɨ. Parãpa mãga ooruta pɨrã, Tachi Ak'õrepa miapi-e pait'ee pariatua k'o p'anɨ k'aurepa. Mɨ parãmaa wãk'ãri, waapɨara jarateeit'ee.?w !Mapa ɨ̃pemaarã, cheepurudak'ãri pan k'odait'ee mãik'aapa vino todait'ee Cristo piuda k'irãpadait'ee, nɨpatáatɨ jõmaweda cherutamaa, chik'inia ne-inaa jedek'odait'ee. [ / Mãga oodak'ãri, pariatua k'oda-e pait'ee. Tachi Ak'õrepa miapipari ma pan pariatua k'opataarã mãik'aapa ma vino pariatua topataarã, ãchia k'awaadamerã irua oopi k'inia bɨ. Mãga k'awaadak'ãri mãik'aapa oodak'ãri, irua ãchi k'aripait'ee atuanaadamerã ijãadak'aa beerãk'a, eperãarã jõmaweda panadak'ãri iru k'ĩrapite. , Q Mamĩda mãgɨ́ k'odai naaweda mãik'aapa todai naaweda, k'ĩsiaruta pɨrã oo amaadait'ee tachia p'ek'au k'achia oopata, Tachi Ak'õrepa tachi miapi-e pait'ee. p Y Parãdepema chok'ara mãgá pariatua k'opata perã, k'ayaa p'anɨ mãik'aapa ũk'uru jai-idaa p'anɨ.  1 Mãgá ooipia bɨ Tachi Ak'õrepa miapiit'ee perã ma pan pariatua k'opataarã mãik'aapa ma vino pariatua topataarã, chik'o jĩp'aa k'opatak'a. \ 1 Maperãpɨ Cristode ijãapari chaa ma pan k'oi naaweda mãik'aapa ma vino toi naaweda, ichi t'ãridepai k'ĩsiaipia bɨ k'awaait'ee wãara k'oru mãik'aapa toru k'irãpait'ee Cristo piuda ichi pari wa mãga-e. O Mãga jõmaarãmaa ak'ɨpipata perã, eperãpa ma pan pariatua k'oru pɨrã maa-e pɨrã ma vino pariatua toru pɨrã, k'achia oomaa bɨ, ichi-it'ee p'ua-e bairã Cristo piuda jõmaarã pari. gG Mãga jarada perã Jesucristopa, tachia ma pan k'odak'ãri mãik'aapa ma vino todak'ãri, k'irãpapata Cristo piuda tachi pari. Mãgá oo p'anadait'ee, iru waya cheru misa. K'ĩrak'aupai pan vino ome pariatua k'odai +O Mãgá ichiaba, nek'o aupadap'eda, Jesupa vino copa jitaji mãik'aapa mãgaji: —Nãgɨ́ vino mɨ waa, mɨchi waa bat'ait'ee perã mɨ piuk'ãri eperãarã pari. Tachi Ak'õrepa nãgɨ́ ũraa chiwidi jara bɨ. Mɨchi waa bat'ada k'aurepa irua wẽpapiit'ee parãpa p'ek'au k'achia oopata mãik'aapa mɨchideerã papiit'ee. Nãgá vino todak'ãri, topatáatɨ k'irãpadait'ee mɨa ooit'ee bɨ eperãarã pari.  mãik'aapa ɨt'aa t'ɨ̃ji gracias jarait'ee Tachi Ak'õremaa. Ma pan k'õrat'aaji jedeit'ee mãik'aapa mãgaji: —Nãgɨ́ pan mɨ k'ap'ɨa, mɨ peepiit'ee perã parã k'aripait'ee. Nãgá pan k'odak'ãri, k'opatáatɨ k'irãpadait'ee mɨ piuda parã pari. #? Jesucristopa mɨmaa jarateeda, mɨa jõdee parãmaa jarateeji. Aɨ ewate p'ãrik'ua Jesús traicionaadai naaweda, nek'omaa p'anɨde ichia pan ataji pY Chi mãga oopataarãmaa iidi k'inia bɨ: ¿Pãchi te wẽe p'anɨk'ã nek'odait'ee mãik'aapa todait'ee? ¿Waaweeda-e p'anɨk'ã pãchi ĩgreste, chi araa che p'anɨɨrã jida ichiaba? ¿Chupɨria chedeerã k'ĩra nejasiapi k'inia p'anɨk'ã? ¿K'ãata parãmaa jaraima? ¿Pia oo p'anɨk'ã? ¡Mãga-epɨ! Jesupa ooda k'irãpapiit'ee ichide ijãapataarãmaa   Mɨmaa nepɨrɨjida parãdepemaarã ũk'uru cheepurudak'ãri ne-inaa jedek'odait'ee, apemaarã ijãapataarã nɨda-ee. Maperãpɨ ijãapataarã ũk'uru jarra oopata. Jõdee awaraarãpa k'opata bi jãwaadarutamaa mãik'aapa vino topata piu p'aneerutamaa. `9 Mãgá pariatua k'o p'anɨk'a k'odaik'araa bɨ. ¡Mãgá Cristo piuda k'irãpadak'aa! ?w Mamĩda mãgá parãdepema ũk'uruurãpa pãchia oo k'iniata ooda-e pada paara, k'awa-e pak'aji chisãgɨɨrãpa wãara oopata Cristopa oopi bɨk'a, iru k'inia iru p'anapata perã. c? Mãga jara bɨ mɨmaa nepɨrɨdap'edaa perã parãdepema ũk'uru cheepurudak'ãri, ne-inaa jedek'odak'aa auk'a k'ĩsiada-e p'anadairã. Mapa awara-awaraa nek'opata. K'ĩsia bɨ wãara ũk'uru mɨmaa nepɨrɨdap'edaa. ~+ Ɨ̃rá ũraait'ee sãga oodaipia bɨ parã ijãapataarã cheepurudak'ãri Cristo piuda k'irãpadait'ee. Aɨ naawedapemak'a p'oyaa jara-e pãchia pia oomaa p'anɨ, mãgá ooda-e p'anadairã. Cristopa oopi k'inia bɨk'a oodai k'ãyaara, ne-inaa k'achia oomaa p'anɨ. }} Apidaapa mɨa jara aupada ijãa k'iniada-e p'anɨ pɨrã, ijãanáatɨ. Mamĩda k'awaadaipia bɨ taipa jõmaarãmaa mãga jarateepata. Ma awara ijãapataarã apemaarãpa oopata ma jarateepatak'a. Sãga oodaipia bɨ Jesucristo piuda k'irãpadait'ee O| Jõdee wẽra puda waree bak'ãri, k'ĩra wãree unupata. Mamĩda Tachi Ak'õrepa mãgá waripi-e paji k'ĩra wãree aupai ak'ɨdamerã; jĩp'a ak'ɨpiit'ee wẽra ichi ɨmɨk'ĩra jua ek'ari bɨ. l{Q Ma awara pãchia oopatade k'ĩsiadak'ãri, k'awa p'anɨ pia-e bɨ ɨmɨk'ĩra puda waree bamerã. ,zQ Mãpai, parã́pata ak'ɨdaipia bɨ k'awaadait'ee pia bɨ wa pia-e bɨ ijãapari wẽra ne-inaa wãk'apari wẽe porode ɨt'aa t'ɨ̃merã Tachi Ak'õremaa. gyG Tachia k'awa p'anɨ mãgá auk'a p'anɨ omee weda uchiadap'edaa perã Tachi Ak'õre juadeepa. Chi naapema wẽra uchiaji chi naapema ɨmɨk'ĩradeepa. Mamãik'aapata ɨmɨk'ĩraarã uchiapata wẽraarãdeepa t'odak'ãri. x Mamĩda Cristode ijãadak'ãri, wẽra ɨmɨk'ĩra ome auk'a p'anɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Mapa chik'aripa p'anapataadaipia bɨ. jwM Maperã wẽra Cristode ijãapari pɨrã, ichi poro wãk'aipia bɨ. Mãga ook'ãri, ak'ɨpipari Tachi Ak'õre k'ĩrapite mãik'aapa iru angeleerã k'ĩrapite, ichi bapari ɨmɨk'ĩra jua ek'ari mãik'aapa Cristo jua ek'ari. }vs Tachi Ak'õrepa mãgɨ́ ɨmɨk'ĩra oo-e paji wẽra k'aripamerã; jĩp'a wẽrata ooji ɨmɨk'ĩra k'aripamerã. u% Mɨa mãga jara bɨ Tachi Ak'õrepa eperã ook'ãri, ɨmɨk'ĩra naapɨara ooda perã, maap'eda wẽra ooji mãgɨ́ ɨmɨk'ĩra orrodeepa. !t; Pia jarait'eera, ɨmɨk'ĩrapa ichi poro wãk'aik'araa bɨ ichi Tachi Ak'õre k'ĩrak'a bairã mãik'aapa ichi Tachi Ak'õrepa bɨda perã na p'ek'au eujãde nɨ̃bɨ poro waibɨa bamerã. Jõdee wẽrapa ichi poro wãk'aipia bɨ ak'ɨpiit'ee ɨmɨk'ĩra ichi poro waibɨa. s{ Mãgɨ́ ijãapari wẽrapa ichi porode ne-inaa wãk'apari jɨ̃ k'inia-e bɨ pɨrã, ¿pipɨara bak'aji-ek'ã ichi puda jida t'ɨɨpit'aamerã maa-e pɨrã wẽpit'aamerã, wẽra k'achia beerã ome oopatak'a? Mamĩda k'ĩra nejasia bɨ pɨrã mãgá bait'ee jõmaarã k'ĩrapite, mãgara puda t'ɨɨpiik'araa bɨ. Ma k'ãyaara ne-inaa wãk'apari ichi porode jɨ̃ipia bɨ. Dr Jõdee wẽrapa ne-inaa ichi porode jɨ̃ipia bɨ, ɨt'aa t'ɨ̃k'ãri maa-e pɨrã Tachi Ak'õrepa jarapiru jarak'ãri. Ichia wãk'apari jɨ̃-e bɨ pɨrã, ak'ɨpii ichi ɨmɨk'ĩra waawee-e bɨ. Ma awara awaraarãpa mãgɨ́ wẽra ak'ɨdak'aa pait'ee wẽra piak'a, wẽra poro wẽpida pia ak'ɨdak'aa perã. q Maperã parã ijãapataarã chip'edaidak'ãri, ɨmɨk'ĩrapa ichi poro wãk'aik'araa bɨ ɨt'aa t'ɨ̃maa bak'ãri maa-e pɨrã Tachi Ak'õrepa jarapiru jaramaa bak'ãri. Ichi poro wãk'aru pɨrã, ak'ɨpiit'ee ichia waawee-e ichi poro waibɨa Cristo. zpm Mamĩda k'inia bɨ parãpa pipɨara k'awaadamerã Tachi Ak'õre jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ. Cristo iru jua ek'ari bɨ mãik'aapa ɨmɨk'ĩraarã Cristo jua ek'ari p'anɨ mãik'aapa wẽraarã ãchi ɨmɨk'ĩraarã jua ek'ari p'anɨ. >ou Ɨ̃rá mɨa jara k'inia bɨ parãpa pia oo p'anɨ, k'irãpa p'anadairã mɨ sãga bapari parã ome bak'ãri. Mɨ o-ĩa bɨ parã ome, at'ãri oopata perã mɨa jarateedak'a. &n G Óotɨ mɨa ooparik'a, mɨa oopari perã Cristopa jarateedak'a na p'ek'au eujãde nipak'ãri. Sãga oodaipia bɨ ijãapataarã ɨt'aa t'ɨ̃dait'ee pak'ãri ?mw !Mɨa jɨrɨpari mãga ooit'ee. Ne-inaa oo-e mɨchi-it'ee aupai. Jõma oopari awaraarã k'aripait'ee, ãrapa Cristode ijãadamerã. Mãgá irua ãra o k'achiadeepa k'aripa atai.Fl Mapa parãpa piata oodaipia bɨ judiorã k'ĩrapite mãik'aapa judio-eerã k'ĩrapite mãik'aapa awaraa ijãapataarã k'ĩrapite, ne-inaa k'achia oo k'inia p'ananaadamerã parã k'aurepa. 0kY Tachia ne-inaa k'odak'ãri maa-e pɨrã todak'ãri maa-e pɨrã ne-inaa awaraa oodak'ãri, jõmaweda oodaipia bɨ Tachi Ak'õre-it'ee, jõmaarãpa iru waaweedamerã. Tj! ¿Pia-e bɨk'ã, Tachi Ak'õremaa gracias jarap'eda k'oit'ee ne-inaa k'ĩra t'ãdoo? Pia bɨ pɨrã, ¿mɨa, sãap'eda ooima awaraapa oopi k'inia bɨk'a?” Mɨa jarait'ee sãap'eda mãga oodaipia bɨ. i+ Mɨa mãga jara-e bɨ pɨ k'ĩsia p'ua bai jĩak'aapa; jĩp'a chi apemamaa k'ĩsiapiamaapa parãpa k'achia oodai mãgɨ́ nechiara k'oruta pɨrã. Mamĩda pɨa iidii: “¿K'ãare-it'ee mɨa ooipia bɨma awaraarãpa oopi k'inia p'anɨk'a, ãchi k'ĩsia p'ua p'anadairã? uhc Mamĩda mama bɨde awaraapa pɨmaa jarai: “Nãgɨ́ nechiara ata bɨjida ne-inaa juapa ooda k'ĩrapite, aɨ k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃pata”. Mãga jararu pɨrã, pɨa ma nechiara k'oik'araa bɨ, mãgɨ́ eperã k'ĩsia p'uapiamaapa. 7gg Tachi Ak'õre Ũraade mãga jara bairã, Cristode ijãak'aa bɨpa parãdepema aba atee k'inia bɨ pɨrã ichi temaa nek'ode, mãik'aapa pɨ wã k'inia bɨ pɨrã, wã́ji mãik'aapa k'óji ãrapa teeruta. K'ĩsianáaji mãik'aapa iidináaji ma nechiara ata bɨjida ne-inaa k'ĩrapite wa mãga-e. Ff Mãga iididaik'araa bɨ Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bairã:‘Na p'ek'au eujã mãik'aapa jõmaweda aɨde nɨ̃bɨ Tachi Ak'õre-it'ee, ichiata ooda perã.’ (Sal 24.1) ]e3 Nechiara netodak'ãri chi netopatamãi, iidináatɨ mãgɨ́ nechiara ata bɨjida ne-inaa k'ĩrapite wa mãga-e. K'awaa ataruta pɨrã ma nechiara ata bɨdap'edaa ne-inaa k'ĩrapite, k'ĩsia p'uadariit'ee. hdI Apidaapa ne-inaa oodaik'araa bɨ ichi-it'ee aupai. Ichiaba ooipia bɨ awaraarã k'aripait'ee. c{ “Mɨchia oo k'iniata ooit'eeda” apata. Mamĩda ma ne-inaa k'achia bɨ pɨrã, tachia apida k'aripada-e pait'ee. Tachia ne-inaa oodaipia bɨ jõmaarãpa Tachi Ak'õre Ũraa pipɨara k'awaadamerã mãik'aapa oodamerã Cristopa oopi bɨk'a. Hb  ¡Tachi Ak'õre k'ĩraupináatɨ omee weda oo k'inia p'anɨpa! ¿K'ĩsia p'anɨk'ã Tachi Ak'õre p'oyaadai, irua parã miapinaamerã? Apemaarã ijãapataarã ijãa amaapidaik'araa bɨ 3a_ ¿Parã araa p'anadaipia bɨk'ã netuara ome? ¡Mãgá oodaik'araa bɨ, Cristo waa bat'ada k'aurepa iru ome araa p'anapata perã! ¿Netuara eere p'anɨɨrã ome k'odaipia bɨk'ã nechiara netuaramaa teeda? Mãga oodaik'araa bɨ, Cristode ijãapataarã ome araa p'anapata perã iru piuda k'aurepa. z`m Ma k'ãyaara jara k'inia bɨ Tachi Ak'õrede ijãadak'aa beerãpa nechiara k'odai naaweda, bɨruta pɨrã ne-inaa juapa ooda k'ĩrapite, ak'ɨpipata mãgɨde ijãa p'anɨ, tachia Cristode ijãapatak'a. Mamĩda mãga oodak'ãri, wãara ooda-e ãchi ak'õre waibɨa apata-it'ee. Jĩp'a oopata netuaraarã-it'ee, mãgee ne-inaa juapa ooda k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃pata netuarade perã. Maperã parã wãnáatɨ mãgɨ́ ne-inaa aɨ k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃patamaa k'odait'ee nechiara ata bɨdap'edaa ma ne-inaa k'ĩrapite. Mãga ooruta pɨrã, ak'ɨpi p'anɨ araa p'ana k'inia p'anɨ netuaraarã ome. ¡Mɨa mãga k'inia-e bɨ! U_# Ma jaradapa mɨa jara k'inia-e bɨ ne-inaa aɨ k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃pata Tachi Ak'õrek'a bɨ. Ichiaba jara k'inia-e bɨ nechiara ata bɨdap'edaa ma k'ĩrapite pipɨara bɨ awaraa nechiara k'ãyaara. m^S ¡K'ĩsíatɨ! Israel pidaarãpa ne-animalaarã ateedak'ãri paapidait'ee Tachi Ak'õre altarmãi, ak'ɨpipata irude ijãa p'anɨ. Ma awara mãgɨ́ ne-animalaarãdepema k'odak'ãri, ak'ɨpipata ãchi Tachi Ak'õredeerã. "]= Tachi chok'ara p'anɨ mĩda, mãgɨ́ pan k'odak'ãri, eperã apai pɨk'a p'anapata Cristo piuda k'aurepa, iru ome tachi chaachaa araa p'anapata perã. \ ¡K'ĩsíatɨ! ¿K'ãata jara k'inia bɨma tachia oopata, vino todak'ãri mãik'aapa pan k'odak'ãri k'irãpadait'ee Jesucristo piuda tachi pari? Todai naaweda mãik'aapa k'odai naaweda, ɨt'aa t'ɨ̃pata Tachi Ak'õremaa jaradait'ee iru t'ãri pia bɨ Cristo tachi pari piupida perã. Ma vino todak'ãri, k'irãpa p'anɨ Cristo waa bat'ada k'aurepa, tachi araa p'anapata iru ome. Ichiaba ma pan k'odak'ãri, k'irãpa p'anɨ Cristo k'ap'ɨa piuda k'aurepa tachi araa p'anapata apemaarã Cristode ijãapataarã ome. w[g Parã k'ĩsia k'awaa p'anɨ. Mapa k'ĩsiadaipia bɨ mɨa jara bɨde k'awaadait'ee seewa maa-e pɨrã wãara. #Z? Maperã, ɨ̃pemaarã k'iniarã, parãpa k'ĩsiaruta pɨrã wãdait'ee awaraa ak'õre waibɨa apata k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃de, ¡mãgá oonáatɨ! Y1 Edaare tachi t'ãridepai k'ĩsia p'aneepata ne-inaa k'achia oodait'ee. Ma awara netuarapa k'ĩsiapipari ne-inaa k'achia oodamerã. Mãga p'asapari jõmaarã ome. Mamĩda mãga p'asak'ãri parã ome, ijãadaipia bɨ Tachi Ak'õrepa k'aripait'ee choodamerã, k'achia ooda-ee. Xy Mãpai parã t'ãidepemapa k'ĩsia bɨ pɨrã ichiata oopari Cristopa oopi bɨk'a, k'ĩrak'aupai ne-inaa k'achia ooi. W Tachi chonaarã mãgá p'anadap'edaa perã, pia ak'ɨdaipia bɨ ãrapa oodap'edaa, Tachi Ak'õrepa mãgɨ́ oodap'edaa p'ãpida perã ichi ũraa p'ãdade, tachia k'awaadamerã mãik'aapa auk'a oonaadamerã, nɨ p'anɨ misa na p'ek'au eujã jõru. @Vy Ichiaba Tachi Ak'õre ãpɨte ik'achia pedeenáatɨ ãradepemaarãpa oodap'edaak'a. Mãga oodap'edaa perã Tachi Ak'õrepa ɨt'ariipa ichi ángel pëiji; mãgɨpa chok'ara peemerã. ]U3 Ichiaba Tachi Ak'õre k'ĩraupináatɨ ãradepemaarãpa oodap'edaak'a, jaradak'ãri Tachi Ak'õrepa ãra p'oyaa pia ak'ɨ-e paji. Maperã Tachi Ak'õrepa taamaarã pëiji k'aak'oodamerã. Mapa chok'ara piujida. T  Ichiaba pariatua p'ek'au oonáatɨ, ma k'aurepa ewari abaade Tachi Ak'õrepa ãradepemaarã veintitrés mil k'iniipida perã. >Su Ɨt'aa t'ɨ̃náatɨ ne-inaa juapa ooda k'ĩrapite, chonaarã ũk'uruurãpa oopatap'edaak'a. Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Eperãarãpa fiesta oojida ne-inaa juapa ooda k'ĩrapite, aɨ k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃pata. Ma-it'ee nek'ojida, ne-inaa tojida, maap'eda pëirajida.’ (Ex 32.6) R Tachia mãgɨ́ chonaarãpa oodap'edaade k'ĩsiadak'ãri, k'awaadaipia bɨ ãrapa oodap'edaa k'achia baji Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Mapa k'ĩrak'aupai mãgá oodai ãrapa oodap'edaak'a. ¡Oonaadáma tachia ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo oo k'inia p'anɨk'a! FQ Tachi Ak'õrepa ma jõma oopachi mĩda ãra k'aripait'ee, ooda-e p'anapachida irua oopi k'inia badak'a. Mapa Tachi Ak'õrepa perá jõmaweda piupiji, eujã pania wẽe bɨde wãyaarutade. #P? mãik'aapa topiji pania mãudeepa uchiapida. Cristo mãgɨ́ mã́uk'ata baji, ichideepa uchiapachi perã Tachi Ak'õre Jaure k'aripade ãra wãrutamaa. SO Ma awara Tachi Ak'õrepa maná pëida ɨt'ariipa jõmaarãmaa k'opipachi .NU Ma jɨ̃araradeepa Tachi Ak'õrepa o jara wãji ãramaa Moisés k'ap'ɨa pari mãik'aapa iru k'ap'ɨa pari ãra k'aripaji Mar Rojo sĩadamerã. Mãgá Tachi Ak'õrepa ãra jõmaweda Moisés jua ek'ari bɨji, tachi ijãapataarã Cristo jua ek'ari bɨparik'a ijãadap'eda, poro choopidak'ãri. M y Ɨ̃rá ɨ̃pemaarã, k'irãpapiit'ee sãga chonaarãweda Tachi Ak'õrepa tachi judiorã chonaarã ak'ɨpachi. Jɨ̃araradeepa ãra jõmaweda ak'ɨ bapachi Egiptodeepa uchiadak'ãri. Ma awara ãra jõmaweda sĩapiji Mar Rojo esajĩak'a p'oodade. Ly Mɨchi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa ne-inaa oo k'inia bak'ãri, mãga oopik'aa nãga perã. Mɨchi k'iniapai ooru pɨrã, k'ĩra nejasia bait'ee ɨt'ari panak'ãri Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Ma awara mãga ooru pɨrã, Cristopa ne-inaa k'ĩsia iru bɨ teeit'ee ichideerãmaa mɨmaa tee-e pait'ee, mɨa awaraarãmaa jaratee baji mĩda na p'ek'au eujãde bɨ misa.#K? Mapa mɨa ook'aa p'irapari pariatua p'iraparik'a maa-e pɨrã boxeo chõoparik'a nãu aupai sĩk'ãri. Jĩp'a t'ãripa mɨa oopari Cristopa oopi bɨk'a. aJ; Eperã p'irait'ee pak'ãri, ichi k'ap'ɨa pia ak'ɨpari. Ewari chaa p'irapari ĩyapaa-e pait'ee apemaarã ome p'irak'ãri. P'irapataarã jõmaarãpa mãgá oopata, naapɨara pana k'inia p'anadairã atadait'ee poro jɨ̃ra k'irudee ooda; taarã chook'aa bɨta. Mãga pɨk'a tachia oo k'inia p'anɨ oo amaapata mãik'aapa Cristopa oopi bɨk'a oopata atadait'ee ɨt'aripema poro jɨ̃ra; Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ teeit'ee ichideerãmaa; mãgɨ́ ne-inaa jõk'aa bɨ. @Iy Parãpa k'awa p'anɨ p'irapataarã p'iradak'ãri, jõmaweda isapai p'irapata, ata k'inia p'anadairã ne-inaa teepata chi naapɨara panarumaa. Mãga pɨk'a parã p'anadaipia bɨ, ne-inaa oomaa p'anɨde Cristopa oopi bɨk'a. Mãgá atadai Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ teeit'ee Cristode ijãapataarãmaa. Hw Ma k'aurepa ijãa p'anɨ pɨrã, mɨ ome auk'a k'awaadai jõmaweda Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ ichideerã-it'ee. zGm Ma awara Cristode pia ijãada-e p'anɨɨrã jarateek'ãri, jarateek'aa k'ĩsia k'awaa bɨpa jarateeparik'a. Ãrapa k'ĩsia p'anɨk'a mɨa k'ĩsiapari mãik'aapa jĩp'a jarateepari, ãrapa Tachi Ak'õre pipɨara k'awaadamerã mãik'aapa waapɨara Cristode ijãadamerã. Mɨchi wãrumaa mãga oo bɨ, k'inia bairã mɨa jaratee bɨ ũrirutaarãpa Cristode ijãadamerã. $FA Jõdee judio-eerã t'ãide jaratee nipak'ãri, oopari ãrapa oopatak'a. Mamĩda Cristopa oopi k'inia bɨk'a oopari, ãrapa ichiaba Cristode ijãadamerã. iEK Judiorã t'ãide jaratee nipak'ãri, ãrapa oopatak'a oopari. Ichiaba Moisepa p'ãdade jara bɨk'a oopari. Cristode ijãadak'ãriipa mɨ mãgɨ́ ũraa p'ãda jua ek'ari bɨ-e mĩda, mãga oopari ãrapa irude ijãadamerã. Dw Mɨa jõmaweda ooi Cristopa oopi bɨk'a, eperãarã esclavo-e perã. Mamĩda mɨ eperãarã esclavok'a padaipari nãga perã. Ba k'inia bɨ mɨa jaratee bɨ ũri p'anɨɨrã p'anapatak'a, ma jaratee bɨ ũridak'ãri, Cristode ijãadamerã. C  Mɨa maarepida parãmaa teepi-e pait'ee. Nãgapai mɨa k'inia bɨ. Mɨchi t'ãripa na mimia oo k'inia bɨ Cristopa oopi bɨk'a. B Ma awara mɨchi k'inia jarateeda paara, ne-inaa ata k'inia bak'aji na mimia pari. Mamĩda mãga-e. Mɨa na mimia oopari Cristopa oopi bɨk'a. Mapa maarepida mɨmaa teeda-e p'anɨ mĩda, jĩp'a jarateeit'ee, ma-it'eeta Cristopa mɨ jɨrɨt'erada perã. Aw Mamĩda mɨ pipɨara bɨ-e apemaarã pëida eperãarã k'ãyaara, ne-iidi-e bairã. Cristopata mɨ pëiji ichi ũraa jarateede. Maperãpɨ mɨa jarateepari. Waawee bak'aji, jaratee-e pada paara irua oopi bɨk'a, irua mɨ miapii jĩak'aapa. D@ Mamĩda mɨa parãmaa maarepida iidi-e paji mãik'aapa at'ãri iidi-e bɨ. Ma k'ãyaara piu baibeei jarrapa parãmaa k'ĩsiapii k'ãyaara mɨa Cristo mimia oo bɨ ne-inaa atait'ee. z?m Mãga pɨk'a Cristopa jaraji ichi ũraa jarateepataarãpa ne-inaa jitadaipia bɨ awaraa ijãapataarã juadeepa. F> Parãpa k'awa p'anɨ Tachi Ak'õre te waibɨadepema altarmãi mimiapataarãpa mãik'aapa ne-animalaarã paapataarãpa k'opata eperãarãpa aneepatadepema paapidait'ee Tachi Ak'õre-it'ee. o=W Awaraarãmaa tee p'anɨ pɨrã, ¿ichiaba taimaa teedaipia bɨ-ek'ã? Mamĩda tachi juadoopa mimiapata, parãmaa ne-inaa iidida-e pait'ee. Mãga oopata parãpa k'ĩsianaadamerã taipa jarateepata ne-inaa falta p'anɨ atadait'ee. < Mãga pɨk'a taipa jarateedak'ãri Cristopa ooda parã k'aripait'ee, auk'a jita k'inia p'anɨ chik'o mãik'aapa pania parã juadepema. u;c Jĩp'a tai, ichi mimia oopataarãta, ichi k'ĩsiade iru baji, k'inia bairã awaraa ijãapataarãpa tai k'aripadamerã ne-inaa wẽe p'anadak'ãri. Ne-uupataarãpa ne-uu chauda p'epataarã ome auk'a jita k'inia p'anɨ ãchi mimia pari. 5:c ‘P'ak'a it'ai jɨ̃náatɨ trigo t'ɨamaa bak'ãri. Ita-aria k'opítɨ.’ (Dt 25.4) Tachi Ak'õrepa mãga jarak'ãri, p'ak'a aupai ichi k'ĩsiade iru ba-e paji. u9c Mɨchi k'ĩsiadoopa mãga jara-e bɨ. Tachi Ak'õre Ũraa Moisemaa p'ãpidade ichiaba mãga jara bɨ: 8 ¡K'ĩsíatɨ! Eperã soldao pak'ãri, chik'o mãik'aapa awaraa net'aa irumaa pari teepata. Ichiaba eperãpa ne-uuda chauk'ãri, ichia madepema pari k'opari. Ichiaba ne-animalaarã wariparipa k'opari ichia wari bɨdepema. Mãgapɨ p'anɨ tai jida ichiaba. 7! ¿Pia bɨk'ã mɨ Bernabé ome mimiadamerã chik'o iru p'anadait'ee? ¿Pia-e bak'ajik'ã taipa jarateepata ũrirutaarãpa k'aripadamerã? 6/ Awaraa Cristopa pëida eperãarã, Pedropa mãik'aapa Cristo ɨ̃pemaarãpa ãchi wẽraarã Cristode ijãa p'anɨ ateepata awara ãyaa wãdak'ãri. Mãga wãdak'ãri, ijãapataarãpa ãra k'aripapata. ¿Parãpa auk'a mɨ ome mãgá ook'ajida-ek'ã, wẽra iru bada paara? 5 Cristopa mɨ wãara pëida perã, irude ijãapataarãpa chik'o mãik'aapa pania mɨmaa teedaipia bɨ. ¿Wãara-ek'ã? 4} Chi ijãada-e p'anɨɨrãpa k'awa k'inia p'anɨ pɨrã Cristopa mɨ pëida wa mãga-e, parã p'anapata ak'ɨdaipia bɨ. "3= Ũk'uruurãpa ijãada-e p'anɨ mɨ Cristopa pëida. Mãɨrãpa ak'ɨ k'inia p'anɨ mɨa oopata mãik'aapa jarateepata mɨ ɨmɨateedait'ee. Mamĩda parã t'ãidepema mɨa jarateeda ijãadap'edaarãpa k'awa p'anɨ Cristopa mɨ pëiji, mɨ k'aurepa Cristo ome araa p'anapata perã. S2 ! Ne-inaa jõmaweda ooi mɨchia oo k'inia bɨk'a. Mamĩda jĩp'a oo k'inia bɨ Cristopa oopi bɨk'a, irua mɨ ichi ũraa jarateede pëida perã. Awaraa Cristopa jɨrɨt'eradaarãk'a, mɨa ichiaba Tachi Waibɨa Jesús unuji mɨchi taupa. Parãpa pida Cristode ijãapata, mɨa parãmaa jarateenada perã irua ooda parã k'aripait'ee. X1) Maperã mɨ ɨ̃pema k'achiade baairu pɨrã ne-inaa k'oparii k'aurepa, mãgara mɨa waa nechiara k'o-e pait'ee. Ne-inaa k'achia oopi k'inia-e bɨ mɨchi ɨ̃pemaarãmaa mɨa nechiara k'o bɨ k'aurepa.n0U Mãgá pãchi ɨ̃pemaarãmaa ne-inaa k'achia oopidak'ãri, k'achia oomaa p'anɨ Cristo k'ĩrapite. }/s Mãgá parãpa ak'ɨpi k'inia p'anadairã k'awa p'anɨ mãgee ne-inaa Tachi Ak'õre-e, chi waide mãga pia k'awa-e bɨ k'achiade baaipidai. K'ĩrak'aupai pãchi ɨ̃pemamaa ne-inaa k'achia oopidai, Cristo ichiaba piuda perã iru k'aripait'ee. ^.5 K'ĩsíatɨ nãgɨde. Chi mãga pia k'awa-e bɨpa parã unuru pɨrã mãgee ne-inaa bɨmãi nek'omaa p'anɨ, auk'a k'o k'iniadarii. Mãpai k'oru pɨrã, k'achiade baaii, k'ĩsia bairã ne-inaa k'achia oomaa bɨ. -1 Mamĩda, mãga k'awa p'anɨde, k'ĩrak'aupai k'ĩsia p'uapidai maa-e pɨrã ne-inaa k'achia oopidai chi mãga waide pia k'awada-e p'anɨɨrãmaa. 1,[Parã, chi k'awa beerãpa mãgee ne-inaa Tachi Ak'õre-e, k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa ma nechiara k'o beerã pipɨara beerãk'a ak'ɨ-e pait'ee. Ichiaba ma nechiara k'oamaa beerã ek'ariara beerãk'a ak'ɨ-e pait'ee. Tachi Ak'õrepa tachi ijãapataarã jõmaweda auk'a ichideerãk'a ak'ɨpari. <+qTachia k'awa p'anɨ ne-inaa aɨ k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃pata Tachi Ak'õre-e. Mamĩda awaraarãpa waide pia k'awada-e p'anɨ. Ewaa ijãa p'anɨɨrãpa mãgee ne-inaa at'ãri iru p'anɨ ãchi naawedapema iru p'anapatap'edaa ak'õre waibɨak'a. Maperã ãchidepemapa k'oru pɨrã nechiara awaraarãpa bɨdap'edaa mãgee ne-inaa k'ĩrapite, mãgɨ́ k'ĩsia p'uadarii, ma nechiara k'orupa mãgɨ́ ak'õre waibɨa apata at'ãri waawee bai jĩak'aapa. Ma awara k'ĩsia p'ua bai waide k'awa-e bairã Cristode ijãa bɨde pia wa k'achia k'oit'ee mãgee nechiara. 5*cMamĩda tachi ijãapataarã-it'ee Tachi Ak'õreta Ak'õre Waibɨa. Ijãapata irua ne-inaa jõmaweda ooji, eperãarã paara. Ma jõmaweda oopiji ichi Warra Jesucristomaa, tachia irude ijãadamerã mãik'aapa irua oopi bɨk'a oodamerã. K'ĩrak'aupai ne-inaa k'achia oopidai ewaa ijãa p'anɨɨrãmaa z)mIjãadak'aa beerãpa ijãapata atanede maa-e pɨrã ak'õrejĩrude maa-e pɨrã awaraa ne-inaade, na p'ek'au eujãdepema wa pajãdepema, ãchi ak'õre waibɨarã jĩak'aapa. (Mãga pada paara, “ak'õre waibɨarã” chok'ara paraak'aji.) i(KMãgara ¿k'odaipia bɨk'ã wa k'odaik'araa bɨ nechiara ata bɨdap'edaa ne-inaa ak'õre waibɨa apata k'ĩrapite? Tachi ijãapataarãpa pia k'awa p'anɨ mãgee ne-inaa juapa ooda Tachi Ak'õre-e, aɨ k'ĩrapite eperãarã ɨt'aa t'ɨ̃ p'anɨ mĩda, ãchi ak'õre waibɨa jĩak'aapa. K'awa p'anɨ mãgee ne-inaa Tachi Ak'õre-e, iru apai perã. |'qMamĩda eperãpa Tachi Ak'õre k'inia iru bɨ pɨrã, Tachi Ak'õrepa k'awa bɨ ma eperã wãara irude ijãapari. & Eperãpa k'ĩsia bɨ pɨrã ichiata ne-inaa k'awa bɨ, wãara mak'ɨara k'awa-e bɨ Tachi Ak'õrepa ichimaa k'awapi k'inia bɨ. G% Ɨ̃rá mɨa p'anaut'ee parãpa iidi pëidap'edaa k'awaadait'ee k'odaipia bɨ wa k'odaik'araa bɨ nechiara ata bɨdap'edaa primisiak'a awaraa ak'õre waibɨa apata k'ĩrapite. Mamĩda mãgɨ́ p'anau naaweda, k'inia bɨ parãpa k'irãpadamerã audua p'anadaik'araa bɨ k'awa p'anadairã ne-inaa ooda aɨ k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃pata Tachi Ak'õre-e. Audua p'anadai k'ãyaara, tachia k'inia iru p'anadaipia bɨ mãgee net'aade at'ãri ijãa p'anɨɨrã, Tachi Ak'õre pia k'awada-e p'anadairã. Mãgá oo p'anɨ pɨrã, ãchi k'aripadai Tachi Ak'õre pipɨara k'awaadamerã. .$U(Mamĩda mɨa k'ĩsia bɨ ma p'ẽtrãa t'ãri o-ĩara bai miak'ãi-ee beeru pɨrã. Mãga k'ĩsia bɨ mɨa. Mɨmaa Tachi Ak'õre Jaurepa ichiaba k'ĩsiapipari.j#M'Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ wẽra miak'ãi bɨpa awaraa jɨrɨik'araa bɨ, ichi ɨmɨk'ĩra chok'ai bɨ misa. Jõdee ichi k'ima piuk'ãri, pia bɨ waya jɨrɨmerã, mamĩda Cristode ijãapari jɨrɨipia bɨ. t"a&Mãpai ma miak'ãi k'inia bɨpa pia k'ĩsia bɨ. Mamĩda ma miak'ãi k'inia-e bɨpa pipɨara k'ĩsia bɨ. !%Mamĩda ichi t'ãride miak'ãi k'inia-e bɨ pɨrã mãgɨ́ wẽra ome mãik'aapa k'ap'ɨapa choo bɨ pɨrã, miak'ãik'araa bɨ.  }$Ɨmɨk'ĩra tuu bɨpa pedeeru pɨrã miak'ãiit'ee mãik'aapa k'ap'ɨapa choo-e bɨ pɨrã wẽra wẽe bait'ee maa-e pɨrã ma wẽra pedeeteeda t'ãri p'uapi k'inia-e bɨ pɨrã, miak'ãipia bɨ. Mãga ooru pɨrã, p'ek'au k'achia oo-e bɨ. y#Mãga jaraji parã k'aripait'ee pia p'anapataadamerã mãik'aapa pãchi t'ãripa Cristopa oopi bɨk'a oodamerã.  "Mãgɨ́ ɨmɨk'ĩrapa auk'a oo k'inia bairã Cristopa oopi k'inia bɨ mãik'aapa chi wẽrapa oopi k'inia bɨ, audú k'ĩsia nɨ̃bɨ chi tuu bɨ k'ãyaara. Ichiaba wẽra ɨmɨk'ĩra wẽe bɨpa k'awa k'inia bɨ Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ ooit'ee ichi ome. Mamĩda chi miak'ãi bɨpa k'awa k'inia bɨ chi ɨmɨk'ĩrapa oopi k'inia bɨ, mãga ooit'ee chi k'ima o-ĩa bamerã. zm!Mamĩda miak'ãi bɨ k'ĩsia nɨ̃bapari na p'ek'au eujãdepema net'aade mãik'aapa chi wẽra o-ĩa bapiit'ee.  Mɨa nãga ũraait'ee k'ĩsia jõnanaadamerã. Ɨmɨk'ĩra tuu bɨpa jɨrɨpari ooit'ee Cristopa oopi k'inia bɨk'a. CMa awara ne-inaa netopataarãpa k'irãpadaipia bɨ ãchia p'arat'a jitadap'edaa ne-inaa neto pëidap'edaa pari ɨt'aa ateeda-e pait'ee. Ma p'arat'a mãik'aapa net'aa jɨrɨdai k'ãyaara, Cristopa oopi k'inia bɨ jɨrɨdaipia bɨ, na p'ek'au eujã mãik'aapa jõma aɨde nɨ̃bɨ Tachi Ak'õrepa jõpiit'ee perã. -Ma awara t'ãri p'ua p'anɨɨrã maa-e pɨrã o-ĩa p'anɨɨrãpa k'ĩsiadaipia bɨ Cristopa ãchimaa oopi k'inia bɨ, ãchi k'ĩsiade iru p'anɨ k'ãyaara. Ichiaba ne-inaa neto atapataarãpa k'irãpadaipia bɨ ãchia net'aa atada ateeda-e pait'ee Tachi Ak'õre eujãdee. MƗ̃pemaarã, mɨa mãga jara bɨ k'ĩsia bairã taarã-e Cristo cheit'ee. Mãga nɨ p'anɨde miak'ãi p'anɨɨrã p'anadaipia bɨ tuu beerãk'a; chi Cristopa oopi bɨk'a oo p'anɨɨrãk'a. 9Mamĩda miak'ãiru pɨrã, p'ek'au k'achia oo-e bɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Ichiaba wẽra tuu bɨpa ɨmɨk'ĩra ataru pɨrã, p'ek'au k'achia oo-e bɨ. Mamĩda chi miak'ãirutaarã audú miadait'ee na p'ek'au eujãde p'anɨ misa. Mapa mɨa jara bɨ pipɨara bɨ tuu bait'ee. gGWẽra iru bɨ pɨrã, yiaraa iru baik'araa bɨ. Jõdee wẽe bɨ pɨrã, jɨrɨik'araa bɨ. ^5Ɨ̃rapema ijãapataarã miapi iru p'anadairã, mɨ-it'ee pipɨara bɨ tuu bait'ee. )KƗ̃rá mɨa p'anaut'ee tuu beerãpa iidi pëidap'edaa. Mɨa p'oyaa jara-e Cristopa jarapida, irua nãgɨ́ jaratee-e pada perã. Mamĩda Tachi Ak'õrepa mɨ chupɨria k'awaap'eda, Cristode ijãapiji mãik'aapa iru ũraa mɨmaa jarateepiji. Maperã parãpa na ũraa ũridaipia bɨ. #Mapa ɨ̃pemaarã, mɨa et'ewa jaradak'a p'anadaipia bɨ pãchi ijãadai naaweda p'anadap'edaak'a. Tuu beerãpa iidi pëidap'edaa p'anauda <qCristopa parã neto pɨk'a ataji ichi waa kurusode bat'ak'ãri. Mãgá ichi piuji parãpa p'ek'au k'achia oopata wẽpapiit'ee mãik'aapa parã o k'achiadeepa k'aripa atait'ee atuanaadamerã. Maperãpɨ parã ichideerã. Maperã óotɨ irua oopi bɨk'a, oodai k'ãyaara eperãarãpa oopi k'inia p'anɨk'a.  Esclavopa Cristode ijãak'ãri, at'ãri chipari iru bɨ mĩda, esclavo-ee pɨk'a beepari, Cristopa iru uchia atada perã p'ek'au k'achia jua ek'ariipa. Jõdee esclavo-ee bɨpa Cristode ijãak'ãri, Cristo esclavok'a beepari, irua oopi bɨk'a oopari perã. 5Esclavo paji pɨrã ijãa beek'ãri, k'ĩsianáaji pɨ eperã jua ek'ari bɨ perã. Jõdee chiparipa pɨ pëi k'inia bɨ pɨrã, k'ãiwee uchíaji. dAMaperã awara baik'araa bɨ pɨchi naaweda bada k'ãyaara, Tachi Ak'õrepa ijãapik'ãri. 'GMɨa mãga jara bɨ Tachi Ak'õre-it'ee p'ua-e bairã eperãpa tauchaa iru bɨ wa wẽe bɨ. Jĩp'a Ak'õrepa k'inia bɨ tachia oodamerã ichia jara bɨk'a. hITachi Ak'õrepa Cristode ijãapiru pɨrã ɨmɨk'ĩra tauchaa iru bɨ ichi k'ap'ɨade, ma eperãpa meraik'araa bɨ ma tauchaa iru bɨ. Jõdee ichi k'ap'ɨade tauchaa wẽe bɨ pɨrã ijãak'ãri, tauchaa bɨpiik'araa bɨ. a ;Ɨ̃rá mɨa nãga ũraait'ee. Parãpa jɨrɨdak'ãri Cristopa oopi k'inia bɨ parãmaa, p'anadaipia bɨ parã p'anadap'edaak'a Tachi Ak'õrepa ijãapik'ãri. Mɨa mãga jarateepari ijãapataarã jõmaarãmaa. Y +Jõdee ma ijãaparipa chi ijãak'aa bɨ pëi k'inia-e bɨ pɨrã, chooipia bɨ. Mãga ooru pɨrã, aɨ t'ẽepai iru k'aurepa mãgɨpa Cristode ijãai. Parã ijãapataarãpa k'awada-e p'anɨ chisãgɨ́ ijãadak'aa beerãpa ijãadai parãpa k'aripapata perã. Tachi Ak'õrepapai k'awa bɨ. Sãga p'anapataadaipia bɨ ijãada t'ẽepai Z -Mamĩda ma ijãak'aa bɨpa chi Cristode ijãapari amaa k'inia bɨ pɨrã, mãga oonaapáde adaik'araa bɨ, iru k'ĩra unuamaa iru bapiamaapa. Tachi Ak'õrepa k'inia bɨ ichideerã k'ãiwee p'anapataadamerã. q [Ijãapari araa bak'ãri ijãak'aa bɨ ome, eperã apai pɨk'a p'anɨ. Mãga bɨta, Tachi Ak'õrepa chi ijãak'aa bɨ pia ak'ɨpari ma ijãapari k'aurepa. Mãgá ichiaba Ak'õrepa ãchi warrarã pia ak'ɨpari ma ijãapari k'aurepa.   Ichiaba wẽrapa ɨmɨk'ĩra ijãak'aa bɨ iru bɨ pɨrã, amaaik'araa bɨ, chi ɨmɨk'ĩrapa iru ome ba k'inia bɨ pɨrã. G Ɨ̃rá mɨa ũraait'ee ijãapataarã miak'ãi p'anadap'edaa ijãadak'aa beerã ome, Cristode ijãadai naaweda. Cristopa jaratee-e paji k'ãata oodaipia bɨ. Mamĩda mɨa nãga ũraait'ee. Eperã Cristode ijãaparipa wẽra ijãak'aa bɨ iru bɨ pɨrã, amaaik'araa bɨ, chi wẽra iru ome ba k'inia bɨ pɨrã. !; Ichiaba Tachi Waibɨapa jarapi bɨk'a mɨa jara bɨ: wẽrapa ichi ɨmɨk'ĩra amaaik'araa bɨ. Auk'a ɨmɨk'ĩrapa ichi wẽra amaaik'araa bɨ. Mamĩda mãga ooruta pɨrã, miak'ãidaik'araa bɨ awaraarã ome. Ma k'ãyaara waya araa padaipia bɨ ãchi naaweda p'anadap'edaak'a.  ~}|||{zzyww5ut+s/rGq{ppSoo}nmmDl[l kCjhff:eVcbSa _^^S]\H[ZYXW&VQUoTSSRQPSOCNwMMILKJJ I6HGFFDBAL@|?[=_<;:99/8866554 3z221P0//K.. --6,k+*))B(('h&&P%$#""C!N qW'V7'V^p L ) a F|= uƗ̃rá jarait'ee sãga p'arat'a p'edaipia bɨ pëidait'ee apemaarã ijãapataarã-it'ee. Óotɨ mɨa jaradak'a Galacia eujãdepema ijãapataarãmaa, ãchi ɨt'aa t'ɨ̃pata chaa. F:Maperã ɨ̃pemaarã k'iniarã, mɨa jarateeda ijãa p'anapatáatɨ. Ma awara ichita óotɨ Cristopa oopi bɨk'a, k'awa p'anadairã mãga oodak'ãri, pari ne-inaa ooda-e pait'ee.Z-9Mamĩda Jesucristo piuda perã tachia p'ek'au k'achia oopata wẽpapiit'ee, mãik'aapa chok'ai p'irabaida perã, tachi o k'achiadeepa k'aripa ataji. Maperã ɨt'aa t'ɨ̃pata Tachi Ak'õremaa gracias jaradait'ee. ¡Iruta jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ, irua k'ĩsia iru bada perã Tachi Waibɨa Jesucristo pëiit'ee tachi k'aripade! Z-8Mãga jaradaipia bɨ eperãarã piupata perã ãchia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa. K'awa p'anɨ jõmaweda p'ek'au k'achia eperãarãpa oopata, ma jõma jara bairã Tachi Ak'õre Ũraa Moisemaa p'ãpidade. X)7Mapa ijãapataarãpa jõmaweda jaradaipia bɨ Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a:‘Tachi Ak'õre jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ, tachi chok'ai p'anapipari perã, waa piuda-e pait'ee. Ma awara waa k'ĩsia p'ua k'ĩsiadak'aa, waaweeda-e p'anadairã miadait'ee tachia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa.’ (Os 13.14) w6Mãgá tachi k'ap'ɨa jõmaweda ɨt'aripema k'ap'ɨa padaik'ãri, unudait'ee Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a:‘Tachi Ak'õrepa jõmaweda p'oyaaji. Maperãpɨ ichia chok'ai p'irabaipidaarã waa piuda-e pait'ee.’ (Is 25.8) 1[5Mãga pait'ee na p'ek'au eujãdepema k'ap'ɨa p'oyaa wã-e perã Tachi Ak'õre eujãdee. Mapa mãgá ɨt'aripema k'ap'ɨata padait'ee, aɨde uchiadamerã iru eujãde. yk4Mãgá padait'ee isapai, tachi tau p'inaru jĩak'aata. Mãga nɨde ɨt'aripema trompeta jĩwaak'ãri, Cristode ijãa jai-idaadap'edaarã jõmaweda p'irabaidait'ee mãik'aapa tachi chok'ai p'anɨɨrã k'ap'ɨa jida awara pak'oodaridait'ee. J 3Mamĩda ũrítɨ, mɨa jarait'ee perã ne-inaa Tachi Ak'õrepa eperãarãmaa waide jara-e bɨ. Ijãapataarã jõmaweda piuda-e pait'ee. Mamĩda wãara jõmaweda k'ap'ɨa awara padait'ee. D2Ma jõma jara aupadade k'ĩsiadak'ãri, parãpa k'awaadaipia bɨ na p'ek'au eujãdepema k'ap'ɨa p'oyaa t'ĩuk'aa Tachi Ak'õre eujãde, ne-inaa mik'iadaipari mama t'ĩuk'aa perã. %C1Mãgá na eujãdepema k'ap'ɨade p'anɨ misa, Adán bapatak'a p'anapata. Mamĩda ɨt'aripema k'ap'ɨade p'anadak'ãri, Cristo baparik'a p'anapataadait'ee. R0Na p'ek'au eujãdepemaarãpa k'ap'ɨa iru p'anɨ naapema Adanpa iru badak'a, irudeepa uchiadap'edaa perã. Jõdee ɨt'aa wãrutaarãpa k'ap'ɨa iru p'anadait'ee Cristopa iru bɨk'a, ichideerã perã. 9/Chi naapema Adán yoorodee ooda paji. Mapa na p'ek'au eujãdepema paji. Jõdee chi t'ẽepema Adán ɨt'aripema paji. Mata cheji na p'ek'au eujãdee. A{.Tachi k'ap'ɨa naapema Adán k'ap'ɨak'a bɨ, na p'ek'au eujãdepema perã. Jõdee tachi t'ẽepema k'ap'ɨa bait'ee chi t'ẽepema Adán apata k'ap'ɨak'a, Ak'õre truadepema perã. )-Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Tachi Ak'õrepa eperã ook'ãri, iru k'ɨ̃de jãrap'uaji chok'ai beemerã.’ (Gn 2.7) Ma eperã Adán paji. Mamĩda Cristo jida t'ɨ̃jarapata Adán chi t'ẽepema, Tachi Ak'õrepa ichiaba iru chok'ai p'irabaipida perã ichi truade ichita bapariimerã. Ma awara Tachi Ak'õrepa Cristo bɨji irude ijãapataarã chok'ai p'anapipariimerã.  ,Eperãpa k'ap'ɨa iru bairã na p'ek'au eujãde bɨ misa, mãgara ichiaba k'ap'ɨa iru bait'ee Ak'õre truade. Na eujãdepema k'ap'ɨa piuk'ãri, ɨapata mik'iadaimerã. Mamĩda t'ẽepai Tachi Ak'õrepa p'irabaipik'ãri, ɨt'aripema k'ap'ɨa papiit'ee. !;+Ma awara mãgɨ́ piuda k'ap'ɨa k'achia bapari mik'iadaipari perã. Jõdee chi chok'ai p'irabaida k'ap'ɨa k'ĩra wãree bait'ee. Piuda k'ap'ɨa p'oyaa mimik'ak'aa. Jõdee chok'ai p'irabaida k'ap'ɨapa ne-inaa k'ĩra t'ãdoo ooit'ee, Cristopa chok'ai p'irabaida t'ẽe oodak'a.  )*Mãgá Tachi Ak'õrepa ne-inaa awara-awaraa oodak'a na eujãdepema mãik'aapa pajãdepema, mãga pɨk'a ichiaba awara ooit'ee eperã piuda k'ap'ɨa chok'ai p'irabaipik'ãri. Piuda k'ap'ɨa ɨadak'ãri, mik'iadaipari. Jõdee chok'ai p'irabaida k'ap'ɨa waa piuk'aa. ? w)Ma k'ĩra wãree awara-awaraa bɨji nãgá: ak'õrejĩru urua awara bɨ atane ɨ̃daa ome mãik'aapa atane ɨ̃daa lucero ɨ̃daa ome awara bɨ. Ichiaba lucero chaa urua awara bee. / W(Ichiaba bɨji ne-inaa pajãde ichia k'ĩsia iru badak'a, na p'ek'au eujãdepema ne-inaa awara. Mãgɨ́ chaachaa ichi k'ĩra wãree bɨji. Mamĩda auk'a bɨ-e paji. j M'Mãga ooji awaraa ne-inaa chok'ai bee ome ichiaba. Ichia k'ĩsia iru badak'a k'ap'ɨa k'ĩra t'ãdoo ooji eperãarãde, ne-animalaarãde, ipanaarãde mãik'aapa chik'ode, mãgá ãchi k'ap'ɨa awara-awaraa iru p'anadamerã.  +&Mãgɨ́ uup'eda, Tachi Ak'õrepa t'onopipari trigo k'arra wa ne-inaa awaraa, ichia k'ĩsia iru badak'a net'atau k'ĩra t'ãdoo ewaa ook'ãri. X)%Chi k'arra uudak'aa. Jĩp'a chi tauta uupata, trigodee wa awaraa net'ataudee. M$Wãara mãga iidi k'inia p'anɨ k'ĩsia k'awada-e p'anadairã. ¿Parãpa nãgɨ́ k'awada-e p'anɨk'ã? Trigo tau maa-e pɨrã awaraa net'atau uudak'ãri, eujãde beraudaipari, t'ono wãru misa. )#¿Nãga iidi k'inia p'anɨ-ek'ã? “¿Sãga Tachi Ak'õrepa piudap'edaarã p'irabaipiit'eema? ¿Sãga baima chi k'ap'ɨa p'irabaida?” pY"¡Pia k'ĩsíatɨ mãik'aapa ak'ɨ́tɨ k'ĩsia k'awaa pɨk'a p'anɨɨrã parã t'ãide! P'ek'au k'achia oonáatɨ ãchia oo p'anɨk'a jaradak'ãri Cristode ijãapataarã p'irabaida-e pait'ee. ¡Mãga jaratee p'anɨɨrãpa waide Cristode ijãada-e p'anɨ! Mɨa mãga jara bɨ parã k'ĩra nejasiapiit'ee. Sãga Tachi Ak'õrepa piudap'edaarã p'irabaipiit'ee #?!¡Mãga-e! Apidaamaa k'ũrapináatɨ. Wãara jara p'anɨ nãga jaradak'ãri: “K'õp'ãyo meraa bɨ pɨrã k'achia oopataarã ome, auk'a oodai.” ta Ma awara Cristode ijãapataarã p'irabaida-e pɨrã, páripɨ mɨ perá piuji Éfeso p'uurudepemaarã juapa. Mãgɨɨrã ne-animalaarã k'achiarã́k'apɨ p'anɨ. Wãara chok'ai p'irabaida-e pɨrã, mãgara p'anadáma nãgɨ́ jarapatak'a:‘Nek'odáma, ne-inaa todáma mãik'aapa tachia oo k'iniata oodáma, taarã-e perã jõdait'ee.’ (Is 22.13) <qWãara ewari chaa mɨ peedait'ee iru p'anɨ, jarateepari perã Cristopa ooda jõmaarã k'aripait'ee. Mamĩda wãara mɨ o-ĩa bɨ k'awa bairã parãpa Jesucristode ijãa p'anɨ. Ma awara ijãapataarã p'irabaida-e pɨrã, ¿sãap'eda tai jarateede wãpatama, chi wãrutamaa tai k'ĩra unuamaa iru p'anɨ mĩda? zmIchiaba nãga k'awa p'anɨ Cristode ijãapataarã jai-idaadap'eda, chok'ai p'irabaidait'ee. P'irabaida-e pɨrã, ¿sãap'eda eperãarã ũk'uruurãpa poro choopipatama ijãapataarã jai-idaadap'edaarã pari, chi araada-e padap'edaarã poro choopidait'ee jai-idaadai naaweda? ¡Mãgɨ́ jai-idaadap'edaarã p'irabaida-e pɨrã, páripɨ ãra pari poro choopipata! ,QMãgá Tachi Ak'õre k'ĩra unuamaa iru p'anɨɨrã p'oyaap'eda, Tachi Ak'õre Warrapa ooit'ee ichi Ak'õrepa oodak'a ichi ome, nejõmaata iru jua ek'ari bɨk'ãri. Irua nejõmaata bɨit'ee ichi Ak'õre jua ek'ari, ichi k'ap'ɨa paara, Tachi Ak'õre jõmaarã k'ãyaara waibɨara beemerã. ~%K'awa p'anɨ Cristota na p'ek'au eujã poro waibɨa, Tachi Ak'õrepa ichi ũraa p'ãdade jara bairã:‘Ne-inaa jõmaweda pɨ jua ek'ari bɨji: eperãarã, angeleerã mãik'aapa netuaraarã paara.’ (Sal 8.6) Tachi Ak'õre aupaita Cristo jua ek'ari ba-e. =}uMãgá ook'ãripɨ, eperãarã waa piuda-e pait'ee. |+Mãga pait'ee Cristo na eujã poro waibɨa pait'ee perã, Tachi Ak'õre k'ĩra unuamaa iru p'anɨɨrã jõma bɨrumaa ichi Ak'õre jua ek'ari. q{[Ma t'ẽepai na p'ek'au eujã jõit'ee. Cristopa netuaraarã mãik'aapa Tachi Ak'õre k'ĩra unuamaa iru p'anɨɨrã, chi na p'ek'au eujãdepema poro waibɨarã jõmaweda p'oyaak'ãri, mãgɨɨrã ichi Ak'õre jua ek'ari bɨit'ee. ,zQMamĩda p'irabaidait'ee Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨk'a. Cristo naapɨara p'irabaipiji. Maap'eda Cristo cheru ewate irude ijãapataarã auk'a p'irabaipiit'ee. y5Pia jarait'eera, Adán k'aurepa jõmaarãta piupata. Jõdee Cristo k'aurepa jõmaweda irude ijãapataarã jai-idaadap'eda, chok'ai p'irabaidait'ee. pxYK'ĩsiadáma nãgɨde. Eperãpa k'achia ooda k'aurepa, na p'ek'au eujãdepemaarã jõmaweda piupata. Jõdee Tachi Ak'õrepa awaraa eperã chok'ai p'irabaipida k'aurepa, jõmaweda irude ijãapataarã auk'a chok'ai p'irabaipiit'ee. /wWMamĩda mãga-e. ¡Tachi Ak'õrepa wãara Cristo chok'ai p'irabaipiji! Cristo naapɨara ichita chok'ai bapariit'ee, piup'eda mãik'aapa p'irabaip'eda. Ma awara Tachi Ak'õrepa mãga ooda perã Cristo ome, k'awa p'anɨ tachi jida ichiaba chok'ai p'irabaipiit'ee, Cristode ijãapata perã. vMa jõma wãara pɨrã mãik'aapa na p'ek'au eujãdepai Cristode ijãa p'anɨ pɨrã, ¡tachi jõmaarã k'ãyaara chupɨriara p'anɨ! Wu'Mãgara awaraa Cristode ijãapataarã jai-idaadap'edaarã auk'a atuak'ajida. :tmMa awara Tachi Ak'õrepa Cristo p'irabaipi-e paji pɨrã, mãgara parãpa páripɨ ijãa p'anɨ Cristo piuda k'aurepa Tachi Ak'õrepa pãchia p'ek'au k'achia oopata wẽpapii. 3s_Mãɨrãpa k'ĩsia p'anɨk'a Tachi Ak'õrepa eperãarã p'oyaa p'irabaipi-e pɨrã, mãgara Cristo jida p'oyaa p'irabaipi-e pak'aji. Mãgara Cristo at'ãri piu bak'aji. r!Ma awara mãɨrãpa jara p'anɨ wãara pɨrã, tai seewa-idaa p'anɨ, parãmaa jarateedap'edaa perã Tachi Ak'õrepa Cristo p'irabaipiji. qMãgara páripɨ taipa jarateepata Jesucristopa ooda eperãarã k'aripait'ee. Parãpa pida pãchi k'inia irude ijãa p'anɨ. zpm ¡K'ĩsíatɨ! Tachi Ak'õrepa eperãarã p'oyaa p'irabaipi-e pɨrã, mãgara Cristo jida p'irabaipi-e pak'aji. moS Parãpa k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa Cristo chok'ai p'irabaipiji, taipa mãga jarateedap'edaa perã. Mãga bɨta, ¿sãap'eda ũk'uru parã t'ãide p'anɨɨrãpa jara p'anɨma eperãarã piudap'eda chok'ai p'irabaidak'aa? On Mɨ ãra k'ãyaara audú mimiapari mĩda, taipa auk'a jarateepata, ma-it'ee Cristopa tai pëida perã. Mãgɨ́ jarateedata parãpa ijãajida. Tachi Ak'õrepa piudap'edaarã chok'ai p'irabaipipari dmA Mamĩda Tachi Ak'õre t'ãri pia bapari perã, mɨ k'aripaji. Maperã mɨ apemaarã pëida k'ãyaara mimiara bapari. Mimiak'aa mɨchi k'ĩradoopa. Jĩp'a Tachi Ak'õrépata mɨmaa nãgɨ́ mimia oopipari Cristo-it'ee. Gl Mãga ooji mɨ jõmaweda apemaarã pëida k'ãyaara ek'ariara bɨ mĩda. Mɨ-it'ee piara bak'aji Tachi Ak'õrepa mɨ jɨrɨt'era-e pada paara, mɨa Cristode ijãapataarã miapipachi perã. gkGMaap'eda, jõmaarã t'ẽe, mɨmaa ichiaba unupiji, aɨ naaweda mɨ k'achia baji mĩda. jjMAɨ t'ẽepai unupiji Santiagomaa. Maap'eda unupiji ichia ũraa jarateede pëida eperãarãmaa. (iIAɨ t'ẽepai unupiji quinientos audú see nɨ̃bada ijãapataarãmaa. Mãgɨdepema ũk'urupai jai-idaa p'anɨ, mamĩda chi apemaarã at'ãri chok'ai p'anɨ. hMa t'ẽepai ichia unupiji Pedromaa, maap'eda chi apemaarã k'õp'ãyoorãmaa, ichi ome nipapatap'edaa na p'ek'au eujãde bɨ misa. gMa piuda t'ẽepai, mãu te uriade ɨajida mãik'aapa ewari õpeemaa chok'ai p'irabaiji, Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a. LfMa jarateeda k'awaap'eda, mɨa parãmaa jarateeji, jarateeda pipɨara bairã. Nãga bɨ: Cristo piuji tachia p'ek'au k'achia oopata wẽpapiit'ee, Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a. e9Ma jarateeda k'aurepa Tachi Ak'õrepa parã o k'achiadeepa k'aripa ata wã. Mapa aɨde ijãapataadaipia bɨ. Mãga-e pɨrã, pãchi k'inia ijãajida. Gd Ɨ̃rá ɨ̃pemaarã, k'irãpapiit'ee mɨa naaweda jarateeda; jõma Jesucristopa ooda tachi k'aripait'ee atuanaadamerã. Parãpa mãgɨ́ jarateeda ijãajida; mãgɨta at'ãri ijãa p'anɨ. hcI(Mamĩda ne-inaa jõma oodaipia bɨ Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a, pariatua oodai k'ãyaara.pbY'Mãpai ɨ̃pemaarã, audupɨara iididaipia bɨ Tachi Ak'õre Jaurepa jarapimerã Ak'õrepa jara k'inia bɨ ijãapataarãmaa. Mãga nɨde abaapa pedee k'inia bɨ pɨrã ichia k'awa-e bɨ pedeede, pedeenaapáde adaik'araa bɨ. a&Mamĩda mãgɨ́ eperãpa jara bɨ pɨrã mɨa na p'ã bɨde jarateemaa bɨ mɨchi k'ĩsiadoopa, irua jara bɨ ũridaik'araa bɨ. `%Apida k'ĩsia bɨ pɨrã ichiata Tachi Ak'õrepa jarapi bɨk'a jarapari, maa-e pɨrã ne-inaa awara oopari Tachi Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a, k'awaaipia bɨ Tachi Ak'õrepa mɨmaa jarapiji jõma na p'ãdade jara bɨ. Mapa ooipia bɨ na ũraade jara bɨk'a. _)$Auk'a k'ĩsiada-e p'anɨ pɨrã, k'irãpátɨ parãmaa ijãapii naaweda Tachi Ak'õrepa awaraarãmaa ijãapiji mãik'aapa k'awapiji ichia oopi k'inia bɨ chip'edaidak'ãri. Maperã k'ĩrak'aupai pãchia oo k'iniata oodai, Tachi Ak'õrepa k'awapida oodai k'ãyaara. /^W#Mapa ãrapa ne-inaa iidi k'inia p'anɨ pɨrã, iididaipia bɨ ãchi ɨmɨk'ĩramaa teeda panadak'ãri. Pia-e bɨ pariatua pedeedamerã, awaraarã pedee p'anɨ misa. #]?"Mapa ichiaba chip'edaidak'ãri ɨt'aa t'ɨ̃dait'ee, wẽraarã k'ĩup'ee p'anadaipia bɨ, jarateepataarã mãik'aapa Tachi Ak'õrepa jarapi bɨk'a jarapataarã pedee p'anɨ misa, Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bairã ãchi ɨmɨk'ĩraarã jua ek'ari p'anapataadaipia bɨ. \ !Mãga oodaipia bɨ Tachi Ak'õrepa ne-inaa pariatua oopik'aa perã. Oodaipia bɨ awaraa p'uurudepema ijãapataarãpa oopatak'a. [ Tachi Ak'õrepa jarapi bɨk'a jara bɨpa pariatua pedeeik'araa bɨ. Jĩp'a pedeeipia bɨ Tachi Ak'õre Jaurepa mãga oopi bak'ãri. .ZUMãga oo p'anɨ pɨrã, jõmaarã pedee k'inia p'anɨɨrã pedeedait'ee, apemaarã ijãapataarãpa k'awaadamerã jõmaweda Tachi Ak'õrepa ãramaa jara k'inia bɨ. .YUAbaapa Tachi Ak'õrepa jarapi bɨk'a jara bɨ misa, awaraapa pedee k'inia bɨ pɨrã jarapida awara, mãgara ma naa pedee badapa chi t'ẽepemamaa pedeepiipia bɨ. XMãgá ichiaba Tachi Ak'õrepa jarapi bɨk'a jarapataarãpa pedee k'inia p'anɨ pɨrã, pedeedaipia bɨ aba-abaa, omé maa-e pɨrã õpee pedee auparutamaa. Apemaarãpa ũridaipia bɨ ãrapa jararuta, k'awaadait'ee wãara Tachi Ak'õrepa jarapida wa mãga-e. ^W5Apida wẽ-e pɨrã mãgɨ́ pedee k'awaapiit'ee k'ãata jara k'inia bɨ, mãgara chi mãgá pedee bɨ waa pedeeik'araa bɨ. Ma k'ãyaara ichi t'ãridepai pedeeipia bɨ ichi-it'ee mãik'aapa Tachi Ak'õre-it'ee. UV#Ma k'awada-e p'anɨ pedeede pedeepataarã pedeedaipia bɨ aba-abaa, omé maa-e pɨrã õpee pedee auparutamaa. Maap'eda mãgɨ́ pedee k'awapataarãpa jõmaarãmaa k'awapidaipia bɨ ãrapa jaradap'edaa. xUiMãpai ɨ̃pemaarã, nãga oodaipia bɨ chip'edaidak'ãri ɨt'aa t'ɨ̃dait'ee. Ũk'uruurãpa Ak'õre k'ari k'aridaipia bɨ. Awaraarãpa Cristo ũraa jarateedaipia bɨ maa-e pɨrã Tachi Ak'õrepa jarapi bɨk'a jaradaipia bɨ. Awaraarãpa k'awada-e p'anɨ pedeede pedeedaipia bɨ Tachi Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a. Awaraarãpa mãgɨ́ pedee jara k'inia bɨ jõmaarãmaa k'awapidaipia bɨ Tachi Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a. Ma jõmaweda oodaipia bɨ ijãapataarã chik'aripa p'anadamerã. T3Maap'eda mãgɨde k'ĩsiak'ãri, t'ãri p'uadarii mãik'aapa ijãai, wa ijãa-e pai. Maap'eda bedabaidarii Tachi Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃it'ee mãik'aapa jarait'ee: “Wãara Tachi Ak'õre nama parã ome bapari.” Chip'edaidak'ãri, ne-inaa jõma k'ĩra jĩp'a oodaipia bɨ LSJõdee eperã ijãak'aa bɨ maa-e pɨrã Ak'õre Ũraa waide k'awa-e bɨ t'ĩuru pɨrã Tachi Ak'õrepa jarapi bɨk'a jara p'anɨde, ũrii ichia p'ek'au k'achia oopari Tachi Ak'õre k'ĩrapite. @RyK'ĩsíatɨ nãgɨde. Parã cheepurudak'ãri ɨt'aa t'ɨ̃dait'ee, parãdepema ũk'uru pedeemaa p'aneeruta pɨrã k'awada-e p'anɨ pedeede mãik'aapa mãga p'anɨde t'ĩuru pɨrã eperã ijãak'aa bɨ maa-e pɨrã Tachi Ak'õre Ũraa waide k'awa-e bɨ, ichia k'ĩsiai parã jõmaweda k'ĩra k'awa-ee para bɨ. .QUTachi Ak'õrepa mãga jarada perã, nãga k'awaadai. Ijãadak'aa beerãpa unuruta pɨjida Tachi Ak'õre Jaurepa parãmaa pedeepimaa bɨ pãchia k'awada-e p'anɨ pedeede, ma Israel pidaarãk'a ãrapa ũri k'iniada-e pait'ee. Jõdee ijãapataarãpa mãga unudak'ãri, ũridait'ee, k'awada-e p'anɨ mĩda k'ãata jara k'inia bɨ. Mamĩda ma k'ãyaara parãpa jararuta pɨrã Tachi Ak'õrepa jarapi bɨk'a ãchi pedeede, audupɨara ũri k'inia p'anadait'ee, ũridait'ee perã ãramaa Cristopa oopi k'inia bɨ. Mãga bɨ ijãadak'aa beerã ome ichiaba. SPK'irãpátɨ Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Tachi Ak'õrepa jara bɨ: “Mɨa Israel pidaarãmaa pedeeit'ee k'awada-e p'anɨ pedeede k'ĩra tewaraarã it'aideepa. Mamĩda ma Israel pidaarãpa k'awa p'anadait'ee mĩda mɨa mãga oopi bɨ, at'ãri mɨ pedee ũri k'iniada-e p'anadait'ee.” ’ (Is 28.11-12) HO Maperã ɨ̃pemaarã, warra chak'eerãk'a k'ĩsianáatɨ. Ãrak'a p'ana k'inia p'anɨ pɨrã, p'anadaipia bɨ warra ewaa t'odak'a; audua-ee. Pia k'ĩsíatɨ chonaarãpa k'ĩsiapatak'a. kNOMamĩda apemaarã ijãapataarã ome bak'ãri ɨt'aa t'ɨ̃it'ee Tachi Ak'õremaa, mɨ-it'ee pipɨara bɨ pedeeit'ee pedee joisomaapai arii p'anɨɨrã pedeede, pedee diez mil pedeei k'ãyaara ãrapa k'awada-e p'anɨ pedeede. ?MwTachi Ak'õre k'ĩrapite mɨ o-ĩa bɨ, mɨa parã k'ãyaara pedee chok'araara pedeepari perã, mɨa k'awa-e bɨ pedeede. Mãga ooi Tachi Ak'õre Jaurepa mãga oopipari perã. L/Jõdee pɨa ɨt'aa t'ɨ̃ru pɨrã k'awa-e bɨ pedeede, pia bɨ mĩda Tachi Ak'õre k'ĩrapite, pɨ ik'aawa p'anɨɨrã maarepida k'aripa-e bɨ. SKPɨa pida mãga ooru pɨrã, eperã pɨ ik'aawa su-ak'ɨ bɨpa auk'a k'awaait'ee pɨa gracias jara bɨ mãik'aapa k'ari bɨ. Mãgá pɨ ome auk'a iru ɨt'aa t'ɨ̃i gracias jarait'ee Tachi Ak'õremaa. [J/Mãgara mɨa ¿sãga ooima? Jaurepapai ɨt'aa t'ɨ̃it'ee mãik'aapa k'ariit'ee mɨa k'awa-e bɨ pedeede. Mamĩda ma k'ãyaara pipɨara ɨt'aa t'ɨ̃pariit'ee mãik'aapa k'aripariit'ee mɨa k'awa bɨ pedeede. >IuMɨa ɨt'aa t'ɨ̃ru pɨrã k'awa-e bɨ pedeede, mɨ jaurepapai k'awa bɨ k'ãata jara k'inia bɨ, araa bapari perã Tachi Ak'õre Jaure ome. Mamĩda mɨchi k'ĩsiade k'awa-e bɨ. VH% Mamĩda iidi k'inia p'anɨ pɨrã Ak'õrepa pedeepimerã k'awada-e p'anɨ pedeede, mãgara ichiaba iididaipia bɨ k'awapimerã k'ãata jara k'inia bɨ mãgɨ́ pedee. Mãgá awaraarãmaa jarateedai. =Gs Mãga bɨ parã ome ichiaba. Maperãpɨ iidi k'inia p'anɨ pɨrã Tachi Ak'õre Jaurepa parãmaa ne-inaa oopimerã, iididaipia bɨ ne-inaa k'aripadait'ee apemaarã ijãapataarã. F Mamĩda mɨa mãgɨ́ pedee ũri-e bɨ pɨrã, k'ĩra tewaraak'a bai mãgɨ́ pedeepari ome, p'oyaa ũri-e bairã mãgɨ́ pedee. E- Wãara na p'ek'au eujãde eperãarã pedee chok'ara awara-awaraa pedee p'anɨ. Ma pedee pedeepataarãpa pia k'awapata ãchi pedee ũridak'ãri. HD  Mãga pɨk'a bɨ parã ome. K'awada-e p'anɨ pedeede pedee p'anadak'ãri, chi ũrirutaarãpa k'awada-e pai parãpa jaratee k'inia p'anɨ. Pipɨara bak'aji pãchi ituaba pedeedap'edaa paara. CIchiaba soldaorãpa trompeta ateepata jura chõonadak'ãri. Chi chaa k'awaa bɨpa chaapari soldaorã chõode uchiadamerã. Mamĩda mãgɨpa pia chaa-e pɨrã, soldaorã chõode uchiada-e pai, k'awada-e p'anadairã ãchia ũri p'anɨ k'ãata jara k'inia bɨ. SBParãpa k'awa p'anɨ siru chaa k'awaa beerãpa mãik'aapa arpa chaa k'awaa beerãpa pia chaapata chi ũri p'anɨɨrãpa k'awaadamerã chisãgɨ́ sirupa chaada mãik'aapa chisãgɨ́ arpapa chaada. Mamĩda pia chaa k'awa-e bɨpa chaak'ãri, k'achia ũridai mãik'aapa pia k'awada-e pai chisãgɨ́ siru wa chisãgɨ́ arpa. AMapa ɨ̃pemaarã, mɨ parãmaa wãru pɨrã jarateede k'awa-e bɨ pedeede, parã k'aripa-e pait'ee. Jõdee wãru pɨrã Tachi Ak'õrepa jarapi bɨk'a jarade maa-e pɨrã Cristo ũraa jarateeru pɨrã, mãgá k'awaadai Cristopa oopi k'inia bɨ. x@iParã jõmaweda pedeeda paara k'awada-e p'anɨ pedeede, pia bak'aji. Mamĩda pipɨara bɨ Tachi Ak'õrepa jarapi bɨk'a jaradamerã, wẽ-e pɨrã apidaapa mãgɨ́ pedee ũridamerã mãik'aapa k'awapidamerã apema ijãapataarãmaa. !?;Chi pedee bɨpa ichia k'awa-e bɨ pedeede pia oo bɨ ichi-it'ee. Mamĩda Tachi Ak'õrepa jarapi bɨk'a jaraparipa apemaarã ijãapataarã k'aripapari. >)Jõdee Tachi Ak'õre Jaurepa jarapiru pɨrã irua jarapi bɨk'a, chi ũrirutaarãpa pia k'awaadait'ee, ãchi pedeede ũridait'ee perã. Mapa oo k'inia p'anadait'ee mãgɨ́ jarateeruta jara p'anɨk'a mãik'aapa t'ãri o-ĩa p'anadait'ee oodak'ãri Cristopa oopi bɨk'a. ^=5Ma k'ãyaara, iidiruta pɨrã Tachi Ak'õre Jaurepa parã pedeepimerã k'awada-e p'anɨ pedeede, mãgá jarateedak'ãri, chi ũrirutaarãpa k'awada-e p'anadai mãgɨ́ jarateeruta. Tachi Ak'õrepapai k'await'ee. Q< Mãga pipɨara bairã Tachi Ak'õre-it'ee, parãpa awaraarã k'inia iru p'anadaipia bɨ. Mãga oo p'anɨ misa, iididaipia bɨ Tachi Ak'õre Jaurepa parãmaa jarapimerã Tachi Ak'õrepa jarapi bɨk'a. %;C Maperã ichita ijãadaipia bɨ Tachi Ak'õrepa oopari ichia jara bɨk'a. Ichita ijãadaipia bɨ Tachi Ak'õrepa tachimaa teeit'ee ne-inaa jõmaweda ichia k'ĩsia iru bɨ tachi-it'ee, ɨt'ari panadak'ãri. Ichita awaraarã k'inia iru p'anadaipia bɨ Tachi Ak'õrepa k'inia iru baparik'a. Tachi Ak'õre-it'ee ma jarada õpeedepema chi t'ẽe jara aupadata pipɨara bɨ jõma apema jara aupada k'ãyaara.+:O Na p'ek'au eujãde p'anɨ misa, jĩp'a espejo k'ĩra t'awaa bɨde ak'ɨ p'anɨk'a bɨ, jõmaweda Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ k'awada-e p'anadairã. Mamĩda Cristo ome p'ananadak'ãri, jõmaweda k'awadait'ee Cristopa k'awa bɨk'a, k'awadait'ee perã Tachi Ak'õrepa tachi k'awa bɨk'a. ,9Q Warra weda mɨ pedeeji mãik'aapa k'ĩsia iru baji ne-inaa ooit'ee warrarãpa oopatak'a. Mamĩda chona pak'ãri, oo amaaji mãgee warra weda ne-inaa oopata. X8) Mamĩda Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ jõmaweda oo aupak'ãri, waa k'awa k'iniada-e p'anadait'ee irua jarapi bɨ mãik'aapa k'ĩsia k'awaa beerãpa jaratee p'anɨ, jõmaweda Cristok'a k'awadait'ee perã. :7m Mãgɨ́ jõma na ewari wẽ-e pait'ee, jõdait'ee perã. Tachia waide k'awada-e p'anɨ jõmaweda Tachi Ak'õrepa jarapi bɨ mãik'aapa k'ĩsia k'awaa beerãpa jaratee p'anɨ. B6} Mãgá awaraarã k'inia iru p'anadak'ãri Cristopa oopi bɨk'a, ichita chik'inia para bait'ee. K'awáatɨ na ewari Tachi Ak'õrepa jarapi bɨ waa wẽ-e pait'ee. Ma awara chi pedee bɨpa k'awada-e p'anɨ pedee waa ũrida-e pait'ee. Ichiaba k'ĩsia k'awaa p'anɨɨrãpa jarateepata auk'a waa wẽ-e pait'ee. A5{ Ma awara chĩarapa tachi miapidak'ãri, choopata ijãapata perã Ak'õrepa tachi k'aripait'ee. Ijãapata k'achia p'oyaadai. T'ãride ichita choopata awaraarã k'inia iru p'anadairã. 4' O-ĩa p'anadak'aa unudak'ãri awaraapa ne-inaa k'achia oomaa bɨ. Jĩp'a o-ĩadaipata irua ook'ãri Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëidak'a. M3 Chĩara k'ĩraupidak'aa mãik'aapa k'ĩra nejasiapidak'aa. Tachi-it'ee ne-inaa pipɨara jɨrɨdak'aa. Isapai k'ĩraudak'aa. K'ĩra p'u-ua p'anadak'aa tachimaa chĩarapa ne-inaa k'achia ook'ãri. J2  Tachia wãara awaraarã k'inia iru p'anadak'ãri, nãga p'anapata. T'ãridepai choopata. Awaraarãmaa ne-inaa pia oopata. Awaraarã unuamaa iru p'anadak'aa, ãrapa ne-inaa iru p'anɨ k'aurepa. Ichiaba tachia ooda jõmaarãmaa jaradak'aa, ãrapa k'ĩsiadamerã tachia ne-inaa oo k'awaa p'anapata. Audua p'anadak'aa. B1} Ma awara tachia net'aa iru p'anɨ jõmaweda tee p'anɨ mĩda chupɨria chedeerãmaa mãik'aapa tachi k'ap'ɨa paara paapeepiruta pɨjida Cristode ijãa p'anɨ k'aurepa, t'ãripa awaraarã k'inia iru p'anada-e p'anɨ pɨrã, tachi-it'ee wẽ-e pait'ee Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨdepema, ɨt'ari panadak'ãri. 0 Ichiaba Tachi Ak'õrepa jarapi bɨk'a jara p'anɨ mĩda mãik'aapa k'awa p'anɨ mĩda ne-inaa k'ĩra t'ãdoo, Tachi Ak'õrepa waide jara-e bɨ paara eperãarãmaa, páripɨ p'anapata awaraarã k'inia iru p'anada-e p'anɨ pɨrã. Ma awara audú ijãaruta pɨjida ee ãyaa bɨrutamaa tachia jararutapa; awaraarã t'ãripa k'inia iru p'anada-e p'anɨ pɨrã, ichi k'inia mãga oo p'anɨ. p/ [ Pipɨara p'ana k'inia p'anɨ pɨrã, chik'inia p'anapataadaipia bɨ. Tachia eperãarã pedee k'ĩra t'ãdoo pedee p'anɨ mĩda mãik'aapa angeleerã pedee paara pedeeruta pɨjida, pari mãga oopata t'ãripa awaraarã k'inia iru p'anada-e p'anɨ pɨrã. Mãga p'anaruta pɨrã, tachi ma pedeede pedeedak'ãri, awaraarãpa ũridai campana pariatua chaaparik'a. `.9 Maperã parãpa iididaipia bɨ Tachi Ak'õre Jaurepa parãmaa madepema pipɨara bɨta bɨmerã. Mãgá pipɨara p'anapataadait'ee. Mãgá oo p'anɨ mĩda, mɨa ak'ɨpiit'ee sãga wãara pipɨara p'anapataadai.7-g jõmaarãpa k'ayaa beerã jɨpada-e; jõmaarãpa pedeeda-e ãchia k'awada-e p'anɨ pedeede; jõmaarãpa k'awada-e chi pedeerupa jara k'inia bɨ ma k'awada-e p'anɨ pedeede. , Tachi Ak'õrepa ijãapataarã jõmaweda jɨrɨt'era-e Cristopa pëimerã ichi ũraa jarateede. Ichiaba jõmaarãmaa ichia jarapi bɨk'a jarapi-e; jõmaarãpa iru ũraa jarateeda-e; jõmaarãpa ne-inaa ooda-e eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa; *+M Tachi Ak'õrepa tachi k'ap'ɨade nɨ̃bɨ chaa mimia awara-awaraa bɨji tachi k'aripamerã mãik'aapa k'ap'ɨa pia p'anadamerã. Mãga pɨk'a ichi Jaurepa Cristode ijãapataarãmaa mimia awara-awaraa bɨpari, ma mimia oo p'anɨde chik'aripa p'anapataadamerã. Naapɨara bɨpari Jesucristopa jɨrɨt'eradaarã pëiit'ee ichi ũraa jarateede; aɨ eere bɨpari Tachi Ak'õrepa jarapi bɨk'a jarapataarã; mãgɨ́ t'ẽe bɨpari Tachi Ak'õre Ũraa jarateepataarã; maap'eda ne-inaa oopataarã eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa; k'ayaa beerã jɨpapataarã; ijãapataarã k'aripapataarã; ijãapataarã ak'ɨpataarã; pedeepataarã ãchia k'awada-e p'anɨ pedeede. * Ma jõma jara aupadade k'ĩsiadak'ãri, k'awa p'anɨ tachi ijãapataarã Cristo k'ap'ɨak'a p'anɨ, iru ome araa p'anapata perã. C) Tachi k'ap'ɨade bɨ apida p'ua nɨ̃beeru pɨrã, k'ap'ɨa jõmaweda miapari ma k'aurepa. Jõdee tachi k'ap'ɨade nɨ̃bɨ apida pi-ia unuruta pɨrã, k'ap'ɨa jõmaweda o-ĩadaipari. N( Mãga ooji tachi k'ap'ɨade nɨ̃bɨ jõma chik'aripa p'anadamerã. e'C Jõdee chi unupi k'inia bɨta taawa iru p'anapata. Mãga oopata Tachi Ak'õrépata tachi k'ap'ɨa mãga ooda perã, pipɨara ɨadamerã aɨde nɨ̃bɨ mak'ɨara p'oyaa oo-e pɨk'a k'edee mãik'aapa pia-e pɨk'a k'edee. &&E Ma awara tachi k'ap'ɨade nɨ̃bɨ ũk'uru pia chi-oopata tachi piara unudamerã. Mamĩda ũk'uru awaraarãmaa unupi k'iniadak'aa. Mapa wãk'apata p'arupa. 6%e Ma k'ãyaara ne-inaa jõma tachi k'ap'ɨade, mak'ɨara p'oyaa ooda-e pɨk'a k'edee paara, auk'a k'aripapata tachi k'ap'ɨa chok'ai bamerã mãik'aapa k'ap'ɨa pia bamerã. Q$ Tachi k'ap'ɨa mãga bɨ perã, tachi tau pedee k'awaa bada paara, p'oyaa jara-e pak'aji juamaa: “Mɨa pɨ k'inia-e”. Poropa pida p'oyaa jara-e pak'aji bɨɨrɨmaa: “Mɨa pɨ k'inia-e.” Y#+ Mamĩda mãga-e. Ne-inaa k'ĩra t'ãdoo paraa mĩda, ichita k'ap'ɨa apai bɨ. w"g Tachi k'ap'ɨa jõmaweda bɨɨrɨ maa-e pɨrã jua maa-e pɨrã tau pada paara, k'ap'ɨa wẽe p'anak'ajida. !} Mamĩda mãga-e. Tachi Ak'õrepa tachi k'ap'ɨade nɨ̃bɨ jõmaweda bɨji mãgɨ́ bɨmãi, ichia k'ĩsia iru badak'a.  5 Tachi k'ap'ɨa jõma tau pada paara, k'ɨɨrɨ wẽ-e pak'aji ũridait'ee mãik'aapa jõma k'ɨɨrɨ pada paara, k'ɨ̃ wẽ-e pak'aji ɨ̃dait'ee. H  Maa-e pɨrã tachi k'ɨɨrɨ pedeeda paara, jarak'aji: “Tau mɨ k'ãyaara pipɨara bairã, mɨ mak'ɨara servi-e bɨ na k'ap'ɨade.” Mãga jarak'aji mĩda, at'ãri tachi k'ap'ɨade bɨ. dA K'ĩsiadáma nãgɨde. Tachi bɨɨrɨ pedeeda paara, jarak'aji: “Juapa mɨ k'ãyaara ne-inaa chok'araara oopari perã, mɨ mak'ɨara servi-e bɨ na k'ap'ɨade.” Mãga jarak'aji mĩda, at'ãri tachi k'ap'ɨade bɨ. xi Tachi eperã k'ap'ɨade bɨ poro, jua, bɨɨrɨ mãik'aapa t'ãri. Jãgee jõmaarãpa k'aripapata tachia ne-inaa oodamerã. Mãga pɨk'a tachi ijãapataarã chok'ara p'anɨ mĩda, chik'aripa p'anapata Cristo-it'ee ne-inaa oodait'ee. + Tachi ijãapataarã mãga p'anɨ ijãapari chaa Cristode ijãa beek'ãri, Tachi Ak'õre Jaurepa iru araa bapipari perã apemaarã ijãapataarã ome. Auk'a oopari judiorã ome, judio-eerã ome, esclavoorã ome, esclavo-eerã ome. Mãga oopari, chok'ara p'anɨ mĩda, apai pɨk'a p'anadamerã Cristo ome. Mapa tachia poro choopipata ak'ɨpidait'ee araa p'anɨ Cristo ome Tachi Ak'õre Jaure k'aurepa. iK Ɨ̃rá jarait'ee sãap'eda Tachi Ak'õre Jaurepa mãgá ne-inaa awara-awaraa oopipari Cristode ijãapataarãmaa. Tachi k'ap'ɨa apai bɨ mĩda, aɨde nãgee paraa: bɨɨrɨ, poro, jua, t'ãri; jãga bee chok'ara. Mãga pɨk'a Cristo apai bɨ mĩda, irude ijãapataarã araa p'anapata iru ome. K'ap'ɨa apai pɨk'a p'anɨ, chok'ara p'anɨ mĩda. 4a Mãgá oopari Tachi Ak'õre Jaurepa. Irua aupaita k'awapipari Cristopa oopi k'inia bɨ ichide ijãapataarãmaa. Cristode ijãadak'ãri, tachi k'ap'ɨa apai pɨk'a p'anɨ nU Ma awara awaraarãmaa ne-inaa oopipari eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. Awaraarãmaa jarapipari Tachi Ak'õrepa jarapi bɨk'a. Awaraarãmaa k'awapipari eperãpa wãara jaratee bɨ Cristopa oopi bɨk'a wa netuarapa oopi bɨk'a. Awaraarãmaa pedeepipari irua k'awa-e bɨ pedeede, jarateemerã Tachi Ak'õre Ũraa mãgá pedee bɨpa. Awaraarãmaa k'awapipari k'ãata jara bɨ ma eperãpa, pedee irua k'awa-e bɨta pedeek'ãri, jõmaarãpa k'awaadamerã irua jara k'inia bɨ. W' Ichiaba Tachi Ak'õre Jaurepa waapɨara ijãapipari Cristode ijãa bɨmaa, k'awaamerã wãara uchiait'ee Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a, waide unu-e bɨ mĩda. Ichiaba awaraarãmaa k'ayaa beerã jɨpapipari. <q Abaamaa k'ĩsia k'awaapipari jarateemerã ne-inaa Tachi Ak'õrepa k'awapi k'inia bɨ. Awaraarãmaa pipɨara k'awapipari Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida, mãga jarateemerã.  Mãgá Tachi Ak'õre Jaurepa ma ne-inaa awara-awaraa oopipari Cristode ijãapataarãmaa, ãchi chik'aripa p'anapataadamerã.   Ijãapari chaa ma ne-inaa awara ooi ichi k'õp'ãyo k'ãyaara. Mamĩda Tachi Ak'õrépata ma ne-inaa ichita ãramaa oopipari. [/ Ichia ma ne-inaa jõma oopipari Cristo, Tachi Poro Waibɨapa oopi k'inia bɨk'a. U# Parãpa k'awaadaipia bɨ Tachi Ak'õre Jaurepa Cristode ijãapataarãmaa ne-inaa k'ĩra t'ãdoo oopipari chik'aripa p'anapataadamerã. Mãga oopari ne-inaa pia oo k'inia bairã ijãapataarã-it'ee. +O Mãga oopachida pia k'awadak'aa pada perã sãga Cristode ijãadait'ee mãik'aapa sãga oodait'ee irua parãmaa oopi k'inia bɨk'a. K'awapatáatɨ Tachi Ak'õre Jaurepa eperãarãmaa nãga jarapik'aa: “Jesús Tachi Ak'õre Warra-e”. Jĩp'a jarapipari: “Jesús Tachi Poro Waibɨa.”  K'irãpa p'anɨ parã p'anapatap'edaa Cristode ijãadai naaweda. Tachi Ak'õre k'ĩrapite k'achia oopachida ɨt'aa t'ɨ̃patap'edaa perã ne-inaamaa, Tachi Ak'õre awara. Mãga oopachida mãgee ne-inaa pedeedak'aa beemaa, chok'ai-e p'anɨ mĩda. ~}}e||I{{qzzykxbwwRvvuu+ttss4rrposnmmlLk,jqibhLgAf=eedNcba#`_W^%]\[ Z(XWVUTSS RFPPONMML*K0JKII GGUFEYD(CBB/@?>=<;:99Q876t5l4 21/L.U--",.+**&)X('&$$a#A"! 6.})s ]< B 4# g )   Cristo Jaurepa ãramaa jarapipachi iru cheit'ee bada, chupɨria nɨ̃bait'ee bada mãik'aapa k'ĩra wãree bait'ee bada, jõmaarã k'ãyaara waibɨara pak'ãri. Mapa ãrapa audú k'awa k'inia p'anapachida sãga mãik'aapa sãapai ma jõma p'asait'ee paji. (  Chonaarãweda Ak'õre pedee jarapataarãpa pi-ia ak'ɨjida Tachi Ak'õre Ũraa p'ãda k'awaadait'ee sãga Tachi Ak'õrepa eperãarã k'aripait'ee atuanaadamerã, parã ome oomaa bɨk'a. Mãgá ak'ɨ p'anɨ misa, ãchia jõma pia k'awada-e paji mĩda, Tachi Ak'õrepa jarapiji ãramaa sãga irua parã ɨ̃rapemaarã k'aripait'ee baji, eperãarã jõmaweda k'inia iru bairã. ' 7 Parãpa k'awa p'anɨ wãara ijãapata perã, Tachi Ak'õrepa parã k'aripamaa bɨ atuanaadamerã. Chonaarãwedapemaarãpa k'awa k'inia p'anadap'edaa ^& 7Parãpa Cristo waide unuda-e p'anɨ mĩda, iru k'inia iru p'anɨ. Ma awara ɨ̃rá unuda-e p'anɨ mĩda, irude ijãapata. Mapa t'ãri o-ĩa p'anapata. Pedee wẽ-e jarait'ee sãga parã audupai o-ĩa p'anɨ. 4% cParã nepɨrade baaipata k'awaadait'ee wãara Cristode ijãapata wa mãga-e. K'ĩsíatɨ nãgɨde. Eperãarãpa t'ɨpɨtaude nẽe torrabaipata, nejarra uchiamerã. Mãga pɨk'a parã nepɨrade baaipata, audupɨara Cristode ijãapataadamerã. Nẽe pi-ia bɨ, mamĩda pipɨara bɨ Cristode ijãait'ee. Nẽe jõdaipari na eujãdepema perã. Mamĩda eperãpa wãara Cristode ijãak'ãri, jõ-e pait'ee. Mapa chóotɨ parã ijãa p'anɨde, nepɨrade baairuta pɨjida. Mãga ooruta pɨrã, Jesucristo waya chek'ãri, Tachi Ak'õrepa pia pedeeit'ee parãmaa. 2$ _Tachi Ak'õrepa mãga oopari perã parã-it'ee, t'ãri o-ĩa p'anapata. Mamĩda ɨ̃rá, taarã-e nɨde k'ĩsia p'uadaridai, nepɨra k'ĩra t'ãdoode baaidak'ãri. W# )Parãpa wãara Tachi Ak'õrede ijãapata perã, irua parã ak'ɨ bapariit'ee mãgɨ́ ne-inaa unurutamaa. Iru jõmaarã k'ãyaara waibɨara bairã, parã ak'ɨpari atuanaadamerã ichi ewari waibɨa ewate, na p'ek'au eujã jõk'ãri. Ma ewate irua unupiit'ee jõma ichia k'ĩsia iru bɨ ichideerã-it'ee. Ijãapataarã o-ĩa p'anapata " Ma awara k'awa p'anɨ tachia iru p'anadait'ee ne-inaa jõmaweda Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ teeit'ee ichideerãmaa. Mãgɨ́ ne-inaa ɨa iru bɨ ɨt'ari parã-it'ee. Mãgɨ́ ne-inaa pi-ia bɨ. Jõk'aa mãik'aapa sore pak'aa, ne-inaa ɨt'aripema perã. G!  O-ĩa ɨt'aa t'ɨ̃dáma Tachi Ak'õremaa. Iru Tachi Waibɨa Jesucristo Ak'õre. Tachi audú chupɨria k'awaada perã, ichi Jaurepa tachi waya t'o pɨk'apiji ichideerã p'aneedamerã. Mãga ooji Jesucristo piup'eda, chok'ai p'irabaipik'ãri. Ma k'aurepata k'awa p'anɨ tachi jida ichiaba chok'ai p'irabaidait'ee. ~  wTachi Ak'õrepa naaweda k'ĩsia iru badak'a, parã jɨrɨt'eraji. Iru Jaurepa parã awara bɨji oodamerã Jesucristopa oopi bɨk'a mãik'aapa p'ek'au k'achia wẽe p'anadamerã iru waa bat'ada k'aurepa. Mɨa ɨt'aa iidi bɨ Tachi Ak'õrepa parã audú pia ak'ɨ bapariimerã. Mãgá k'ãiwee p'anapataadait'ee. Cristode ijãapataarãpa ɨt'ari ne-inaa pia iru p'anadait'ee ) OMɨ, Pedro Jesucristopa pëida ichi ũraa jarateede. Mɨa na k'art'a p'ã pëiru parã, Tachi Ak'õrepa jɨrɨt'eradaarãmaa Cristode ijãadamerã; chi awara-awaraa p'anapataarã k'ĩra tewaraarãk'a nãgɨ́ eujãde: Ponto, Galacia, Capadocia, Ásia mãik'aapa Bitinia; mãgɨ́ eujãde. >uChi mãga ijãada-e p'anɨɨrã seewadeta ijãa p'anɨ. Ãchia ijãapata chi ne-inaa juapa ooda k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃pataarãk'a. Mapa ijãanáatɨ ãchik'a. Mãgapai paji.[/Ichiaba k'awa p'anɨ Tachi Ak'õre Warra na p'ek'au eujãdee cheji Tachi Ak'õre k'awapiit'ee tachimaa, mãgá k'awaadamerã k'aita wãara Tachi Ak'õre. Tachi ijãapataarã chaa t'ãri a-ba bapari ma wãara Ak'õre ome, t'ãri a-ba bapari perã iru Warra Jesucristo ome. Mãgɨta wãara Tachi Ak'õre. Iru k'aurepata ɨt'aa wãdait'ee. 9K'awa p'anɨ tachi Cristode ijãapataarã Tachi Ak'õredeerã. Jõdee apemaarã na p'ek'au eujãdepemaarã Netuara Poro Waibɨa jua ek'ari p'anapata. lQK'awa p'anɨ Tachi Ak'õre warrarãpa p'ek'au k'achia oo amaa wãk'ãtɨ wãpata, Tachi Ak'õre Warra, Jesucristopa ãra k'aripapari perã. Irua ãra ak'ɨpari Netuara Poro Waibɨapa ãramaa ne-inaa k'achia oopinaamerã. .UWãara eperãarãpa ooda-e p'anadak'ãri Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a, ne-inaa k'achia oomaa p'anɨ iru k'ĩrapite. Mamĩda p'ek'au k'achia jõmaapa tachi atuapi-e. _7Parãdepemapa unuru pɨrã pɨ ɨ̃pema Cristo k'aurepa ne-inaa k'achia oomaa bɨ, ɨt'aa t'ɨ̃ipia bɨ ma ɨ̃pema pari, Tachi Ak'õrepa iru chupɨria k'awaamerã. Mãgá pɨa ma ɨ̃pema k'aripai, Tachi Ak'õrepa iru ɨt'aa wãpimerã. Mãga ooi ma ɨ̃pemapa oo bɨ pɨrã ne-inaa k'achia, ma k'aurepa tachi atuapi-e. Mamĩda ne-inaa k'achia paraa, ma k'aurepa tachi atuapipari. Irua mãgɨ́ oo bɨ pɨrã, mɨa parãmaa jara-e ɨt'aa t'ɨ̃damerã iru pari. {Ma awara k'awa p'anadairã irua ũripari mãgá iididak'ãri, ichiaba k'awa p'anɨ irua ooit'ee tachia iidi p'anɨk'a. hIMaperã tachi inejasia-ee ɨt'aa iidipata Tachi Ak'õremaa. T'ãride k'awa p'anɨ tachia iidiruta pɨrã Tachi Ak'õrepa ne-inaa oomerã ichia oo k'inia bɨk'a eperãarã k'aripait'ee, tachia iidiruta irua ũriit'ee. 'G Mɨa jõma jara aupada na k'art'ade p'ãji parã, Tachi Ak'õre Warrade ijãapataarã, k'awaadamerã wãara ichita p'anapataadait'ee Tachi Ak'õre ome. M Mapa jaradai: “Chi Tachi Ak'õre Warrade wãara ijãapari ɨt'aa wãit'ee. Mamĩda chi Tachi Ak'õre Warrade ijãa-e bɨ ɨt'aa wã-e pait'ee. Mãgɨ́ atuait'ee.” Juanpa awaraa ũraa jarada nU Tachi Ak'õrepa jara bɨ tachia iru Warrade wãara ijãadak'ãri, ichita p'anapataadait'ee iru ome.  Mapa chi Tachi Ak'õre Warrade ijãaparipa k'awa bɨ iru wãara Tachi Ak'õre Warra, Tachi Ak'õre Jaurepata ma eperã t'ãride mãga k'awapipari perã. Mamĩda chi mãga ijãa-e bɨpa jõmaarãmaa ak'ɨpimaa bɨ ichi k'ĩsiade Tachi Ak'õrepa seewa jara bɨ. /W K'ĩsiadáma nãgɨde. Eperãarãpa charraarã k'ĩrapite ne-inaa jaradak'ãri, ijãapata mãɨrãpa jara p'anɨ. Maperã audupɨara ijãadaipia bɨ Tachi Ak'õrepa ne-inaa jarak'ãri, ichi jõmaarã k'ãyaara waibɨara bapari perã. Ichia jaramaa bɨ Jesucristo ichi Warra ma jarada õpeepa. Z-Tachi Ak'õre Jaurepa ma wãarata k'awapipari perã tachimaa; Jesupa ooda perã Tachi Ak'õrepa oopidak'a poro choopik'ãri paniapa mãik'aapa Jesupa ooda perã Tachi Ak'õrepa oopidak'a iru waa bat'ak'ãri. s_Mãpai jaradai nãgɨ́ ne-inaa õpeepa auk'a tachimaa k'awapi p'anɨ Jesús wãara Tachi Ak'õre Warra: -SJesucristo na p'ek'au eujãdee chek'ãri, ak'ɨpiji ichi Tachi Ak'õre Warra. Mãga ooji paniapa poro choopik'ãri mãik'aapa ichi waa bat'ak'ãri. Jesús, ichi aɨ, Cristo paji poro choopik'ãri paniapa mãik'aapa ichi waa bat'ak'ãri. Tachi Ak'õre Jaurepata ichiaba tachimaa k'awapipari Jesús Tachi Ak'õre Warra. Ma Jaurepa ichita wãarata k'awapipari. Maperã ijãa p'anɨ wãara Jesús Tachi Ak'õre Warra. \1Mapa jaradai: “Tachia ijãadak'ãri Jesús Tachi Ak'õre Warra, irua k'aripapari tachia na p'ek'au eujãdepema ne-inaa k'achia jõma oo amaa wãk'ãtɨ wãdamerã.” Tachi Ak'õrepa jarada Jesús ichi Warra $ ATachia oodai Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a, iru warrarã perã. Jõmaweda Tachi Ak'õre warrarãpa na p'ek'au eujãdepema k'achia k'ĩra t'ãdoo oo amaa wãk'ãtɨ wãpata, oo k'inia p'anapata perã irua jara bɨk'a. Tachia ne-inaa k'achia mãgá oo amaadai Cristode ijãapata perã.  1Oodak'ãri Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a, ak'ɨpimaa p'anɨ wãara iru k'inia iru p'anɨ. Irua iidi-e bɨ oodamerã ne-inaa tachia p'oyaa oodak'aa. = sMãga bɨ ichiaba Tachi Ak'õre ome. Tachia Tachi Ak'õre k'inia iru p'anadak'ãri mãik'aapa oodak'ãri irua jara bɨk'a, k'awa p'anɨ iru warrarã jida k'inia iru p'anadait'ee.   !Jõmaweda Tachi Ak'õre warrarãpa nãga ijãapata: Jesús, Cristo, ichi aɨ, Tachi Ak'õrepa pëida eperãarã rey pamerã. K'ĩsiadáma nãgɨde. Tachia k'awa p'anɨ eperã abaapa awaraa eperã k'inia iru bak'ãri, ma eperã warrarã paara k'inia iru bapariit'ee.  Maperãpɨ Jesucristopa jaraji chi Tachi Ak'õre k'inia iru bɨpa ichi ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa auk'a k'inia iru baipia bɨ.1Tachidepemapa jarai ichia Tachi Ak'õre k'inia iru bapari. Mãga jara bɨ mĩda, ichi t'ãride chi ɨ̃pema Cristo k'aurepa unuamaa iru bɨ pɨrã, mãgɨ́ eperã seewamaa bɨ. Ichi ɨ̃pema unu bɨta k'inia-e bɨ pɨrã, ¿sãga k'inia iru bai Tachi Ak'õre, unu-e bɨta? c?Tachia Tachi Ak'õre k'inia iru p'anɨ, irua naapɨara tachi k'inia iru bada perã. [/Wãara Tachi Ak'õre k'inia iru baparipa maarepida waawee-ee bapari, k'awa bairã Tachi Ak'õrepa iru auk'a k'inia iru bapari mãik'aapa maarepida iru k'achia oo-e pait'ee. Mamĩda chi waide mãga k'awa-e bɨpa Tachi Ak'õre waawee bapari, k'ĩsia bairã Tachi Ak'õrepa ichi k'achia ooi. Mapa tachia nãga k'awadai. Eperã abaapa waawee bɨ pɨrã Tachi Ak'õrepa iru k'achia ooit'ee, ma eperãpa waide pia k'awa-e bɨ Tachi Ak'õrepa iru audú k'inia iru bapari. NTachia Tachi Ak'õre mãgá k'inia iru p'anadak'ãri, oomaa p'anɨ irua k'inia bɨk'a. Irua k'inia bɨ waawee-ee p'anadamerã ichi k'ĩrapite, ichi ewari waibɨa ewate pak'ãri. Wãara ma ewate mãga p'anadait'ee, na p'ek'au eujãde p'anɨ misa iru ome t'ãri a-ba p'anapata perã, Jesucristo iru ome t'ãri a-ba baparik'a. zmMãgá tachia Tachi Ak'õre k'awa p'anɨ mãik'aapa ijãa p'anɨ irua tachi k'inia iru bapari. Tachi Ak'õrepa eperãarã jõmaweda k'inia iru bapari perã, eperãpa auk'a Tachi Ak'õre k'inia iru bak'ãri, t'ãri a-ba bapari iru ome. _7Mapa chi jara bɨpa Jesús Tachi Ak'õre Warra t'ãri a-ba bapari Tachi Ak'õre ome. J Ma awara taipa Tachi Ak'õre Warra bapata unujida tachi taupa. Mapa jõmaarãmaa nãga nepɨrɨpata: Tachi Ak'õrepa ichi Warra pëiji na p'ek'au eujãdepemaarã o k'achiadeepa k'aripa atade. {o Nãga k'awa p'anɨ tachi t'ãri a-ba p'anapata Tachi Ak'õre ome. Irua ichi Jaure pëiji tachi ome bapariimerã. ta Apidaapa Tachi Ak'õre k'ĩra unuda-e p'anɨ. Mamĩda tachi chik'inia p'anaruta pɨrã, t'ãri a-ba p'anapataadait'ee Tachi Ak'õre ome. Mãgá tachi k'ap'ɨa pari irua jõmaarãmaa unupiit'ee wãara irua ãra jida k'inia iru bapari.  Ɨ̃pemaarã k'iniarã, Tachi Ak'õrepa tachi mãgá audú k'inia iru bapari perã, tachi jida chik'inia p'anapataadaipia bɨ. p~Y Tachi Ak'õrepa ichi Warra mãgá pëik'ãri, ak'ɨpiji tachi wãara k'inia iru bapari. Tachia iru mãgá k'iniada-e paji. Iruata tachi k'inia iru baji. Mapa ichi Warra pëiji piumerã tachia p'ek'au k'achia oopata wẽpapiit'ee. 7}g Nãgá Tachi Ak'õrepa unupiji tachi audú k'inia iru bapari. Na p'ek'au eujãdee pëiji ichi Warra apai iru bada, mãgɨ́ k'aurepa tachi ichita p'anapataadamerã iru ome. u|cChi awaraarã k'inia-e bɨpa Tachi Ak'õre k'awa-e bɨ, Tachi Ak'õrepa jõmaweda k'inia iru bapari perã. s{_Ɨ̃pemaarã k'iniarã, chik'inia p'anapataadáma, Tachi Ak'õrepa mãga oopi bairã. Jõmaarãpa awaraarã k'inia iru p'anapata mãgá p'anapataadai, Tachi Ak'õre warrarã perã mãik'aapa Tachi Ak'õre k'awa p'anapata perã. /zWMamĩda mãga-e tai ome, tai Tachi Ak'õredeerã perã. Taipa wãarata jarateepata Tachi Ak'õre Jaurepa jarapi bɨk'a. Mapa chi Tachi Ak'õre k'awa beerãpa ũri k'inia p'anapata taipa jarapata. Mamĩda chi Tachi Ak'õre k'awa-e beerãpa ũri k'iniadak'aa taipa jarateepata. Ãchia ũri k'inia p'anɨ seewa jarateepataarã, Netuara Poro Waibɨapa jarapi bɨk'a. Nãga k'awaadai chisãgɨ́ wãarata jarateepataarã mãik'aapa chisãgɨ́ seewa jarateepataarã. Tachi Ak'õre k'awa beerãpa wãarata jarateepataarã ũri k'inia p'anapata. Jõdee Tachi Ak'õre k'awa-e beerãpa seewa jarateepataarã ũri k'inia p'anapata. Tachi Ak'õrepa eperãarã jõmaweda k'inia iru bapari |yqÃchi mãik'aapa jõmaweda na p'ek'au eujãdepema ijãadak'aa beerã Netuara Poro Waibɨa jua ek'ari p'anapata. Maperã na p'ek'au eujãdepema k'ĩsia k'ĩra t'ãdoo jara wãdak'ãri, awaraarãpa ma seewa ũripata mãik'aapa aɨde ijãapata. x3Warrarã, parã Tachi Ak'õredeerã. Mapa parãpa oodak'aa mãgɨ́ seewa-idaa beerãpa jara p'anɨk'a. Parãpa ãchi mãgá p'oyaadai chi parã ome bapari, Tachi Ak'õre waibɨara bairã chi na eujãdepema ijãadak'aa beerã ome bapari, Netuara Poro Waibɨa k'ãyaara. Hw Mamĩda chi mãga jara-e bɨpa p'oyaa jara-e Tachi Ak'õre Jaurepa jarapi bɨk'a, mãgɨ́ eperãpa ijãak'aa perã Jesús, Cristo paji. Anticristo na p'ek'au eujãde bada paara, mãgɨ́ pedeeparik'a pedeek'aji. Parãpa k'awa p'anɨ iru cheit'ee t'ẽepai. Mamĩda nãgaweda iru jĩak'aarã na p'ek'au eujãde paraa. vParãpa k'awaadai chisãgɨ́ eperãpa wãara jara bɨ Tachi Ak'õre Jaurepa jarapi bɨk'a. Chi jara bɨpa: “Jesucristo eperã jĩp'aak'a na p'ek'au eujãde ba cheji” jara bɨ Tachi Ak'õre Jaurepa jarapi bɨk'a, wãara Cristode ijãapari perã. 9u mƗ̃pemaarã k'iniarã, na p'ek'au eujãde seewa-idaa beerã chok'ara paraa. Mãɨrãpa “Tai Tachi Ak'õre Ũraa jarateepataarãda” apata mĩda, ijãanáatɨ ãchia jara p'anɨ. Pia ũridaipia bɨ jõmaarãpa jaramaa p'anɨ, k'awaadait'ee wãara jara p'anɨ Tachi Ak'õrepa jarapi bɨk'a wa mãga-e. mtSChi ooparipa Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a t'ãri a-ba bapari iru ome. Chik'inia p'anapata. Tachia mãga k'awa p'anɨ Tachi Ak'õre Jaurepa tachimaa mãga k'awapipari perã. Ma-it'ee ichi Jaure pëiji tachi ome bapariimerã.+sOTachi Ak'õrepa jara bɨ tachia nãga oodamerã: Ijãadaipia bɨ Jesucristo wãara Tachi Ak'õre Warra mãik'aapa chik'inia p'anapataadaipia bɨ irua jaradak'a. r)Ma awara ɨt'aa iididak'ãri Tachi Ak'õremaa, irua ooit'ee jõmaweda tachia iidi p'anɨ. Mãga ooit'ee tachia oopata perã irua jara bɨk'a. qJõdee, ɨ̃pemaarã k'iniarã, tachia mãgá k'ĩsiada-e p'anɨ pɨrã, wãara inejasia-ee ɨt'aa t'ɨ̃pataadait'ee Tachi Ak'õremaa. 5pcMamĩda inejasiadarii tachi t'ãridepai k'ĩsiaruta pɨrã: “Aai, mɨa wãara mɨ ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa mak'ɨara k'aripa-e.” Mãga k'ĩsiaruta pɨrã, k'irãpadaipia bɨ Tachi Ak'õrepa ne-inaa jõmaweda k'awa bɨ. Tachi k'ãyaara k'awaara bɨ tachia wãara oo k'inia p'anɨ ichi-it'ee. SoMãgá tachi ɨ̃pemaarã k'inia iru p'anadak'ãri, tachia nãgɨ́ wãarata k'awaadait'ee. Tachi, Tachi Ak'õredeerã. T'ãride mãga k'awadak'ãri, inejasia-ee ɨt'aa t'ɨ̃pataadait'ee irumaa. |nqWarrarã, pedeepapai tachi ɨ̃pemaarã k'inia iru p'anadaik'araa bɨ. Ãra k'aripadaipia bɨ. Mãgá ooruta pɨrã, ak'ɨpidai wãara ãra mãik'aapa Tachi Ak'õre k'inia iru p'anɨ. Inejasia-ee ɨt'aa t'ɨ̃pataadaipia bɨ Tachi Ak'õremaa ,mQMapa chi net'aa iru bɨpa ichi ɨ̃pema Cristo k'aurepa chupɨria nɨ̃bɨ unuru pɨrã, mamĩda chupɨria k'awa-e bɨ pɨrã, ma eperãpa ak'ɨpimaa bɨ ichia Tachi Ak'õre k'inia-e bɨ. ¿Sãga ichia Tachi Ak'õre k'inia iru bɨda aima, chi ɨ̃pema Cristo k'aurepa k'aripa-e bɨ pɨrã? l Nãgá k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa tachi k'inia iru bapari. Jesucristo piuji tachi pari. Mãga ooji tachi audú k'aripa k'inia bada perã. Mãgá tachia pida tachi ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa k'aripa k'inia p'anadaipia bɨ, piuruta pɨjida ma k'aurepa. 5kcTachi Ak'õre-it'ee eperãpa ichi ɨ̃pema k'ĩra unuamaa iru bɨ pɨrã, auk'a bɨ eperã chĩara peepari ome. Parãpa k'awa p'anɨ chĩara peepataarã ɨt'aa wãdak'aa. "j=Naaweda tachi jida ãchik'a atuadait'ee paji, Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a oodak'aa pada perã. Mamĩda Cristopa tachi o k'achiadeepa k'aripa ataji, ichita p'anapataadamerã Tachi Ak'õre ome mãik'aapa oopataadamerã irua oopi bɨk'a. K'awa p'anɨ tachia wãara mãga oomaa p'anɨ, tachi ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa k'inia iru p'anapata perã. Chi ɨ̃pemaarã k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã atuadait'ee. i  Maperã ɨ̃pemaarã, k'ĩsianáatɨ na p'ek'au eujãdepema ijãadak'aa beerãpa parã k'ĩra unuamaa iru p'anadak'ãri. h Tachia mãga k'awa p'anadairã, oonaadáma Caínpa oodak'a. Ichia ooji Netuara Poro Waibɨapa oopidak'a. Chi ɨ̃pema k'ĩra unuamaa iru bap'eda, peet'aaji. ¿Sãap'eda mãga ooji? Ichi t'ãri k'achia bapachi. Jõdee chi ɨ̃pema t'ãri pia bapachi. bg= Cristode ijãadak'ãriipa parãpa nãga ũridooda: chik'inia p'anapataadaipia bɨ. -fS Nãga k'awa p'anɨ chisãgɨ́ Tachi Ak'õre warrarã mãik'aapa chisãgɨ́ Netuara Poro Waibɨa warrarã. Chi oo-e bɨpa Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a Tachi Ak'õre warra-e. Ma awara chi ɨ̃pema Cristo k'aurepa k'ĩra unuamaa iru bɨpa Tachi Ak'õre warra-e. Chik'inia p'anapataadaipia bɨ 8ei Tachi Ak'õre warrarãpa p'ek'au k'achia oo k'iniadak'aa, Tachi Ak'õre Jaure ãchi ome bapari perã. Wãara k'achiade p'oyaa p'anadak'aa, Tachi Ak'õre warrarã perã. Warrarã, k'ũrapináatɨ apida seewapataarãmaa. Chi ooparipa Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a t'ãri pia bapari Tachi Ak'õrek'a. !b;Mapa wãara oo k'inia p'anɨɨrãpa irua oopi bɨk'a t'ãri a-ba p'anapata iru ome. Ne-inaa k'achia oo k'iniadak'aa, ichideerã perã. Mamĩda chi ne-inaa k'achia oopataarã t'ãri a-ba p'anadak'aa iru ome, irude wãara ijãadak'aa perã mãik'aapa wãara iru k'awadak'aa perã. -aSParãpa ichiaba k'awa p'anɨ Jesucristo na p'ek'au eujãdee cheji eperãarãpa p'ek'au k'achia oopata jõmaweda wẽpapiit'ee. Irua maarepida k'achia ook'aa paji. ` Tachia k'awa p'anɨ chi ne-inaa k'achia oo bɨpa oo-e bɨ Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a. Mãga oo-e bak'ãri, k'achiade bɨ. a_;Tachi jõmaweda mãga k'awa p'anɨɨrã nɨmaa p'anɨ iru cherumaa. Mapa mãgá nɨ p'anɨ misa, ne-inaa k'achia jõmaweda oo amaadaipia bɨ, iruk'a p'anadait'ee, k'awa p'anadairã iru p'ek'au k'achia wẽe bapari. v^eƗ̃pemaarã k'iniarã, ɨ̃rá tachi wãara Tachi Ak'õre warrarã. Mamĩda waide k'awada-e sãga p'anadai Cristo cheda t'ẽepai. Aba k'awa p'anɨ Cristo waya chek'ãri, iruk'a p'anadait'ee, iru k'ĩra wãree k'awadait'ee perã. l] S¡K'ĩsíatɨ! Tachi Ak'õrepa tachi audú k'inia iru bapari perã, jarapari tachi ichi warrarã. ¡Wãarapɨ! Mamĩda na p'ek'au eujãdepema ijãadak'aa beerãpa mãga p'oyaa k'awada-e, wãara Tachi Ak'õre k'awadak'aa perã. P\Parãpa k'awa p'anɨ Jesucristo, Tachi Ak'õre Warrapa ichita oopari ichi Ak'õrepa jara bɨk'a. Ichiaba k'awadaipia bɨ chi Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a ooparipa auk'a Tachi Ak'õre warra.D[Warrarã, mãgá t'ãri a-ba p'anaruta pɨrã Cristo ome, parãpa waaweeda-e pait'ee iru waya chek'ãri na p'ek'au eujãdee. Ma ewate iru k'ĩrapite k'ĩra nejasia-ee p'anadait'ee. 3Z_Mamĩda parãpa ũrida-e pait'ee mãgeerãpa jarateepata, Cristopa ichi Jaure pëida perã parã ome bapariimerã. Ma Jaurepa parãmaa ne-inaa wãara jõmaweda jarateepari. Seewa jarateek'aa. Mapa irua jaratee bɨk'a oo wãk'ãtɨ wã́tɨ. Mãgá wãara t'ãri a-ba p'anapataadait'ee Cristo ome. YMɨa naa jaradak'a mãgee Cristo k'ĩra unuamaa iru p'anɨɨrã tachi t'ãide paraa. Mãgɨɨrãpa parã k'ũra k'inia p'anɨ. WX'Cristopa mãga jara baji, jarak'ãri ichita p'anapataadai Tachi Ak'õre ome. iWKMaperã k'irãpátɨ parãpa naaweda ũridap'edaa, ewaa Cristode ijãadak'ãri. Maapai k'awaajida Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida eperãarãmaa mãik'aapa t'ãripa oo k'inia p'aneejida irua oopi bɨk'a. Mãgá oo wãk'ãtɨ wã́tɨ. Mãga ooruta pɨrã, t'ãri a-ba p'anapataadait'ee Tachi Ak'õre ome mãik'aapa ichi Warra Jesucristo ome. BV}Chi mãga jara bɨpa wãara Jesucristode ijãa-e bɨ mãik'aapa Tachi Ak'õre wãara k'awa-e bɨ. Jõdee chi jara bɨpa Jesucristo Tachi Ak'õre Warra, Tachi Ak'õre wãara k'awa bɨ. lUQMaperã abaapa jara bɨ pɨrã Tachi Ak'õrepa Jesús pëi-e paji eperãarã rey pamerã, mãgɨ́ eperã seewamaa bɨ. Ma eperã Anticristo, jara bairã Jesús Tachi Ak'õre Warra-e mãik'aapa Tachi Ak'õre Jesús Ak'õre-e. {ToMɨa na k'art'a p'ãrupa jara k'inia-e bɨ parãpa k'awada-e Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida. Jĩp'a mɨa p'ãmaa bɨ parãpa k'awa p'anadairã ma wãarata jara pëidade seewa apida unudak'aa, Tachi Ak'õrépata ma wãara jarada perã. oSWJõdee parã jõmaweda Cristode wãara ijãa p'anɨ. Parãpa k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida, Jesucristo, chi p'ek'au k'achia wẽe bɨpa mãga k'awapida perã ichi Jaure pëik'ãri parã ome bapariimerã. rR]Mãgɨɨrã tachi t'ãideepa uchiajida Cristode wãara ijãada-e pada perã tachia ijãapatak'a. Wãara mãgá ijãadap'edaa paara, wãda-e pak'aji. Mamĩda uchiadak'ãri, unupijida ãchidepema apida Cristode wãara ijãada-e paji. RQWarrarã, taarã-e na p'ek'au eujã jõdariit'ee. Parãpa ũrijida Anticristo cheit'ee. Wãara mãgɨ́ jĩak'aarã paraa tachi t'ãide. Mapa k'awa p'anɨ na p'ek'au eujã taarã-e jõdariit'ee. PMãgee ne-inaa mãik'aapa jõma ne-inaa k'achia na p'ek'au eujãdepemaarãpa oo k'inia p'anɨ jõdaridait'ee. Mamĩda chi Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a oopataarã ichita p'anapataadait'ee iru ome. Wãara Cristode ijãapataarãpa k'ũrapida-e seewa jarapataarãmaa VO%Mɨa mãga jara bɨ na p'ek'au eujãde tachia unupata perã nãgee ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo: ne-inaa k'achia oo k'inia p'anɨ tachi t'ãridepai; ne-inaa k'achia unudak'ãri tachi taupa, auk'a oo k'inia p'anɨ; pedee audua p'anapata ne-inaa iru p'anadairã. Tachi Ak'õrepa mãgee ne-inaa k'achia apida oopik'aa eperãarãmaa. _N7P'ananáatɨ na p'ek'au eujãdepema ijãadak'aa beerã p'anapatak'a. Jɨrɨnáatɨ ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo na p'ek'au eujãde paraa. Mãga jɨrɨruta pɨrã, chik'inia p'anada-e pai Tachi Ak'õre ome. 2M]Warrarã, mɨa parãmaa p'ãmaa bɨ, parãpa Tachi Ak'õre wãara k'awapata perã. Chonaarã, parãmaa p'ãmaa bɨ, parãpa wãara k'awapata perã chi na p'ek'au eujã ooi naaweda ichita bapari. K'ũtrãarã, ichiaba parãmaa p'ãmaa bɨ, parã Cristode wãara ijãapata perã mãik'aapa oopata perã Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a. Ma awara parãmaa p'ãmaa bɨ Netuara Poro Waibɨapa oopi bɨk'a oodak'aa perã. WL' Chonaarã, mɨa parãmaa p'ãru, parãpa wãara Jesucristo k'awa p'anadairã. Iru bapachi na p'ek'au eujã bai naaweda. K'ũtrãarã, mɨa parãmaa p'ãru, parãpa Netuara Poro Waibɨa p'oyaa wãda perã. K Warrarã, mɨa parãmaa p'ãru, Jesucristo piuda k'aurepa Tachi Ak'õrepa parãpa p'ek'au k'achia oopata wẽpapida perã. .JU Mamĩda ma eperãpa chi ɨ̃pema Cristo k'aurepa unuamaa iru bɨ pɨrã, ichi k'ĩradoopa k'achiade bɨ, oo-e bairã Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a. Wãara mãgɨ́ eperãpa k'awa-e Tachi Ak'õrepa jara bɨ. Ma awara mãgá ne-inaa k'achia oomaa bairã, p'oyaa oo-e Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a. )IK Jõdee abaapa chi ɨ̃pema Cristo k'aurepa k'inia iru bak'ãri, mãgɨpa wãara oopari Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a. Wãara mãgɨ́ eperã k'achiade baaipi-e. H/ Ma jara aupada wãara mĩda, parãdepemapa jarai ichia awaraarã k'inia iru bɨ Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a. Mamĩda chi ɨ̃pema Cristo k'aurepa k'ĩra unuamaa iru bɨ pɨrã, wãara mãga oo-e bɨ. At'ãri ne-inaa k'achia oomaa bɨ, p'ãriu pɨk'a bɨde ook'ajik'a. |GqMamĩda na k'art'ade mɨa ma jarada chiwidi pɨk'a jara bɨ. Chik'inia p'anapatáatɨ. Cristo wãara mãga bapachi ichideerã ome. Parãpa pida k'awaa wãda mãga p'anapataadait'ee. Parã Cristode ijãadai naaweda, p'ãriu pɨk'a bɨde p'anapachida, awaraarã k'iniada-e p'anadap'edaa perã. Mamĩda ɨ̃rá ma p'ãriu pɨk'a bɨdeepa uchia wãda ɨ̃daa pɨk'a bɨdee. FƗ̃pemaarã k'iniarã Cristo k'aurepa, mɨa na jararu parãpa oodamerã ɨ̃rapema-e, parãpa ũridooda perã Cristode ijãadak'ãriipa. Chonaarãweda paara Tachi Ak'õrepa jara pëiji eperãarãpa awaraarã ichiaba k'inia iru p'anapataadamerã. E3Eperãpa jara bɨ pɨrã wãara Tachi Ak'õre k'awa bɨ, ma eperã baipia bɨ Jesucristo badak'a. Juanpa jarada Cristode ijãapataarãpa oodamerã @DyMamĩda eperãpa ook'ãri Tachi Ak'õre Ũraade jara bɨk'a, Tachi Ak'õre wãara k'inia iru bɨ mãik'aapa chik'inia bapari iru ome. Nãgá k'awa p'anɨ tachi, Tachi Ak'õredeerã. >CuAwaraa eperãpa jarai ichia Tachi Ak'õre wãara k'awa bɨ. Mamĩda mãgɨpa oo-e bɨ pɨrã Ak'õrepa jara bɨk'a, seewamaa bɨ. K'awa-e bɨ Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida. fBETachia k'awadai Tachi Ak'õre wãara k'awa p'anɨ, iru ũraade jara bɨk'a oodak'ãri. AyIru waa bat'ada k'aurepa Tachi Ak'õrepa tachia p'ek'au k'achia oopata wẽpapii atuanaadamerã. Wãara tachia p'ek'au k'achia oopata wẽpapii. Mamĩda mãgapai-e. Ichiaba wẽpapii jõmaweda na p'ek'au eujãdepemaarãpa p'ek'au k'achia oopata. @ Warrarã, mɨa na k'art'a p'ãru parãmaa ne-inaa k'achia oonaadamerã. Mamĩda tachia ne-inaa k'achia ooruta pɨrã, Tachi K'aripapari iru p'anɨ irua chupɨria iidimerã Tachi Ak'õremaa tachi pari. Mãgɨ́ Jesucristo, chi p'ek'au k'achia ook'aa bɨ. ?  Mamĩda abaapa jararu pɨrã ichia ne-inaa k'achia ook'aa, jõmaarãmaa ak'ɨpi bɨ ichia Tachi Ak'õre Ũraade ijãa-e. Mãgɨ́ eperãpa k'ĩsia bɨ pɨrã ichia p'ek'au k'achia ook'aa, mãgara ichiaba k'ĩsia bɨ Tachi Ak'õrepa seewa jara bɨ ichi ũraade. >  Mamĩda mãgɨpa ichia p'ek'au k'achia oopata jõmaweda jararu pɨrã Tachi Ak'õremaa, tachi t'ãride k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa chupɨria k'awaait'ee. Ooit'ee ichia jara bɨk'a ichi ũraa jara pëidade. Ma eperã p'ek'au k'achia jõmaweda wẽpapiit'ee. 7= iTachidepemapa jararu pɨrã ichi t'ãride k'ĩsia k'achia wẽe bɨ, ichi itu k'ũramaa bɨ, seewamaa bairã. Mãgɨpa k'awa-e bɨ Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida. < 3Mamĩda eperã wãara ɨ̃daa pɨk'a bɨde bapari pɨrã Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a, araa bapariit'ee Tachi Ak'õre ome mãik'aapa awaraa ijãapataarã ome. Ma awara Tachi Ak'õrepa ma eperã p'ek'au k'achia jõmaweda wẽpapiit'ee, iru Warra Jesús waa bat'ada k'aurepa. E; Tachidepemapa jarai ichi araa bapari Tachi Ak'õre ome. Mamĩda ma eperãpa at'ãri ne-inaa k'achia oomaa bɨ pɨrã, seewamaa bɨ. Ichia oo-e bɨ Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëidak'a. Z: /Jesucristo k'ap'ɨa pari Tachi Ak'õrepa taimaa nãga jara pëiji. Tachi Ak'õre ɨ̃daa pɨk'a bɨ. Ɨ̃daade maarepida p'ãriu unuda-e p'anɨk'a, mãga pɨk'a Tachi Ak'õrede maarepida k'achia unuda-e. "9 ?Tachi jõmaarãta mãga p'anapataadak'ãri, wãara o-ĩa p'anadait'ee. Ma-it'eeta mɨa parãmaa na k'art'a p'ãmaa bɨ. Tachi Ak'õre ɨ̃daa pɨk'a bɨ V8 'Parãmaa jarapata taipa unudap'edaa mãik'aapa taipa ũridap'edaa, parãpa mãga k'awaadap'eda, araa p'anapataadamerã tai ome, tai araa p'anapatak'a Tachi Ak'õre ome mãik'aapa iru Warra Jesucristo ome. L7 Cristo Tachi Ak'õre ome ichita bapachi mĩda, tai ɨ̃rapemaarãmaa eperã k'ap'ɨade unupiji. Irua Tachi Ak'õre Ũraa jarateepachi eperãarãmaa, ma ũraa ijãadap'eda ichita p'anapataadamerã iru ome Tachi Ak'õre truade. Cheji na p'ek'au eujãdee. Taipa unujida irua ooda mãik'aapa jõmaarãmaa ma ooda nepɨrɨpata. ;6 sTai Jesucristo ome nipapatap'edaarãpa nepɨrɨpata k'aita iru. Mɨa na k'art'a p'ã pëiru parãpa pida mãga k'awaadamerã. Na p'ek'au eujã bai naaweda, Tachi Ak'õre Pedeeta bapachi. Mãgɨ́ Jesucristo. Iru k'aurepata eperãarã ichita p'anapataadai Tachi Ak'õre ome iru truade. Jesucristo na p'ek'au eujãde nipak'ãri, taipa iru unujida eperã jĩp'aak'a. Taipa iru t'õbaijida tachi juapa. Ichiaba ũrijida irua ũraa jarada. T5!Parã jõmaweda k'inia iru bɨ Jesucristodeerã perã. Mãgapai paji.X4)Mɨa k'inia bɨ Tachi Waibɨa Jesucristopa parã pia ak'ɨ bapariimerã. 3#Eperã apidaapa Jesucristo k'iniada-e p'anɨ pɨrã, Tachi Ak'õrepa mãgɨ́ k'achia ooit'ee. Tachi Waibɨa Cristo, ¡isapai chéji! D2Mɨ, Pablopa nãgɨ́ salude p'ãru mɨchi juadoopa. l1QNãpema ijãapataarãpa auk'a salude pëiruta. Parã saludaadak'ãri, chik'inia saludaapatáatɨ. $0AÁsia eujãdepema ijãapataarãpa salude pëiruta. Ichiaba salude pëiruta Aquilapa Priscila ome mãik'aapa ãchi tede cheepurupata ijãapataarãpa. q/[Ãrapa mɨ o-ĩapi chejida parã o-ĩapidap'edaak'a. Mapa ãra pari Tachi Ak'õremaa gracias teedáma. q.[Mɨ o-ĩa bɨ chedap'edaa perã Estéfanas, Fortunato mãik'aapa Acaico mɨ k'aripade parã pari. #-?Maperã mɨa k'inia bɨ ãra pãchi poroorãk'a iru p'anadamerã mãik'aapa mãgá ichiaba iru p'anadamerã apemaarã ijãapataarã ãrak'a k'aripapata. ,!K'awa p'anɨ Estéfanas ichi te pidaarã ome naapɨara Cristode ijãajida Acaya eujãde. Ãrapa apemaarã ijãapataarã k'aripapata. F+Ma awara parãpa oo p'anɨ jõmaweda chik'inia oopatáatɨ. C* K'ĩrak'aupai apidaapa parã k'achiade baaipidai. Cristode ijãapatáatɨ mɨa jarateedak'a mãik'aapa oopatáatɨ Cristopa oopi bɨk'a. Pia choopatáatɨ Cristode ijãa p'anɨde. ) Parãpa iidi pëijida sãapai tachi ɨ̃pema Cristo k'aurepa Apolo parãmaa wãit'ee. Mɨa jaraji wãmerã apemaarã ome parã ak'ɨde. Mamĩda na wãdade wã k'inia-e paji. Jua pari bak'ã́rita wãit'ee. Pablopa jarada na k'art'a p'ã auparude "(= Iru oo iru p'anadaik'araa bɨ. Ma k'ãyaara pia ak'ɨ p'anátɨ mãik'aapa k'aripátɨ, o-ĩa chemerã apemaarã ijãapataarã ome mɨa nɨmaa bɨmãi. u'c Timoteo panak'ãri parãmaa, auteebai pedéetɨ iru ome, iru mɨ ome auk'a Cristo mimia oopari perã. d&A Nama at'ãri bee k'inia bɨ nãpema chok'araarãpa mɨa jaratee bɨ ũri k'inia p'anadairã. Mapa jaratee nɨ̃bait'ee, chok'ara Tachi Ak'õre k'ĩra unuamaa iru p'anɨɨrãpa mãgá jarateepi k'iniada-e p'anɨ mĩda. [%/Nãgaweda k'ĩsia bɨ beeit'ee nama Éfeso p'uurude Pentecostés fiesta parumaa. w$gArak'atɨa wiibai k'inia-e parãmãi. Jĩp'a taarã bee k'inia bɨ, Tachi Ak'õrepa mãga k'inia bɨ pɨrã. #K'ĩsia bɨ taarãit'ee parã ome p'usa t'ojara wãyaarumaa. Mãga ooru pɨrã, k'inia bɨ mɨ k'aripadamerã jãmãik'aapa wãk'ãri. "Mɨ wãit'ee Macedonia eujãdee ijãapataarã ak'ɨde. Ma t'ẽepai wã k'inia bɨ Corinto p'uurudee parã ak'ɨde. l!QMãga-e pɨrã, mɨ jida auk'a ãra ome wãi. Pablopa k'ĩsia iru bada Corinto p'uurudee wãit'ee  Ma awara jɨrɨt'eradaipia bɨ parã t'ãidepemaarã, ma p'arat'a p'edap'edaa ateedamerã Jerusalendee. Mãpai mɨ parãmãi panak'ãri, k'art'a p'ã pëiit'ee ãra ome Jerusalendee, ijãapataarãpa k'awaadamerã wãara mãɨrã parãpa jɨrɨt'erada. 5Tomia ewate parã chaachaa p'arat'a awara bɨdaipia bɨ, parãmaa p'aa p'anɨdepema. P'arat'a waibɨa p'aa p'anɨ pɨrã, waibɨa awara bɨ́tɨ. Mamĩda mak'ɨara p'aada-e p'anɨ pɨrã, ma jĩak'a awara bɨdai. Mãga oodaipia bɨ ewaa p'arat'a p'enaadamerã mɨ panak'ãri. wT}}A|d{{"z1yw/vOu7trqphovnnLlk`j*i$gped_c9b%a%`g_^]\\ZYYuX7VFTSSORaQ$PO!MMaperã taipa ichita gracias jarapata Tachi Ak'õremaa. Taipa parãmaa jarateedak'ãri Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee, ma pedee ũri k'inia p'anajida mãik'aapa Cristode ijãajida. Ijãada-e paji tai pia pedee p'anadap'edaa perã. Jĩp'a ijãajida ma pedee Tachi Ak'õrepa jara pëida perã. Maperãpɨ Tachi Ak'õrepa parã ijãapataarã k'aripamaa bɨ oodamerã ichia oopi bɨk'a. jMN Mãgá ũraa p'anɨde parã k'aripapachida ne-inaa jõma oo k'inia p'anadamerã Ak'õrepa k'inia bɨk'a. Tachi Ak'õrépata parã jɨrɨji ichideerã papiit'ee mãik'aapa ichi trua k'ĩra wãreedee wãpiit'ee ewari cherude. \1N Ara ak'õrepa ichi warra pia ũraaparik'a, mãga pɨk'a taipa parã ũraapachida. N Parãpa k'awa p'anɨ mãik'aapa Tachi Ak'õrepa pida k'awa bɨ parã ijãapataarã t'ãide nipadak'ãri, ne-inaa k'achia ooda-ee nipapachida. Ne-inaa oopachida Tachi Ak'õrepa oopidak'a. Maperã apidaapa jarada-e pai taipa ne-inaa k'achia oojida. -SN Parãpa k'irãpa p'anɨ tai mimiapatap'edaa mama p'anadak'ãri. Ewari chaa parãmaa Tachi Ak'õrepa jara pëida jarateepachida. Sẽ jõnɨde pida, p'ãrik'ua pida tai mimia oopachida nek'odait'ee. Mãga p'anapachida parã p'arat'a jita k'iniada-e p'anadap'edaa perã tai chik'o k'odait'ee. ~uNTaipa parã k'inia iru p'anapata perã, Ak'õrepa jara pëida parãmaa jarateenajida, ma k'aurepa piuk'ajida mĩda. NJesucristopa tai wãara pëida perã jarateede, parãmaa mãga k'ĩsiapik'ajida mãik'aapa tai k'aripapik'ajida. Mamĩda mãga ooda-e paji. T'ãri pia p'anapachida parã t'ãide. Ara nawepa ichi warrarã pia ak'ɨparik'a, mãga pɨk'a taipa parã ak'ɨpachida. #NIchiaba audú k'awaa beerãk'a jarateedak'aa paji parãpa wa awaraarãpa k'ĩsiadamerã taipa pipɨara jaratee p'anɨ awaraarã k'ãyaara.  NParãpa k'awa p'anɨ taipa imeraa pedee jaradak'aa paji, parãpa tai k'inia iru p'anadamerã awaraarã k'ãyaara. Ichiaba imeraa pedee jarateedak'aa paji, parã k'ũradait'ee, taimaa p'arat'a teedamerã. ¡Tachi Ak'õrepa k'awa bɨ mɨa wãarata jara bɨ! nUNMa k'ãyaara jĩp'a jarateejida Tachi Ak'õrepa taimaa jarateepidak'a. Tachi Ak'õrépata tai jɨrɨt'eraji jarateenadamerã Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee. Maperãpɨ mãga jaratee nipapata. Jarateeda-e eperãarãpa tai t'o p'anadamerã. Jĩp'a jarateepata Tachi Ak'õrepa tai pia ak'ɨpariimerã. Iruata k'awa bɨ tai t'ãride k'ĩsia iru p'anɨ. ?wNMama p'anɨde parã t'ãide, wãarata jarateejida. Parã ũraadak'ãri, iwarraa pedee jarada-e paji parã k'achiade baaipidait'ee. Ma awara seewa jarada-e paji parã k'ũradait'ee. b=NIchiaba k'awa p'anɨ ma wãdade parã ak'ɨde, Filipos p'uurude jaratee nipadak'ãri, jã p'uurudepemaarãpa taimaa ik'achia jara wãjida mãik'aapa miapijida. Filipode mãga paji mĩda, Tachi Ak'õrepa tai k'aripaji ichia jara pëida waawee-ee jaranadamerã parãmaa. Taipa mãga oojida eperãarã ũk'uruurãpa jarateepiamaa jõnajida mĩda.  NƗ̃pemaarã, parã́pata k'awa p'anɨ tai wãdak'ãri parã ak'ɨde, pia uchiaji taipa oo k'inia p'anadap'edaa parã t'ãide. q ]N Ma awara parã mãgá ijãadak'ãriipa, nɨ p'anɨ unudait'ee Tachi Ak'õre Warra, ichi chek'ãri ɨt'ariipa ichideerã atade. Tachi Ak'õrepa ichi Warra Jesús chok'ai p'irabaipiji eperãarã o k'achiadeepa k'aripa atamerã. Mapa Ak'õre ewari waibɨa ewate pak'ãri, Tachi Ak'õre waa k'ĩrau-e pait'ee tachi ome, tachia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa.M N Mãɨrãpa nepɨrɨpata parãpa tai pia auteebaidap'edaa, jaratee nipadak'ãri parã t'ãide. Ichiaba nepɨrɨpata parã ne-inaa juapa oodade ijãa amaadap'edaa, ijãa p'aneedait'ee Tachi Ak'õre chok'ai bɨde, taipa jarateeda ũridap'eda. Mãgá Ak'õre wãarade ijãadak'ãriipa, oo k'inia p'aneepachida irua oopi bɨk'a. P NÃchia awaraarãmaa ichiaba jara p'anɨ parã p'anapata, Tachi Ak'õrede ijãadak'ãriipa. Mãgá taipa maarepida jarada-eeta, awaraa eujãdepemaarãpa k'awa p'anɨ Cristopa oomaa bɨ parã t'ãide.  'NMa awara, parã mãgá p'anapata perã, ijãapataarã Macedonia eujãdepema mãik'aapa Acaya eujãdepema auk'a p'ana k'inia p'anɨ parãk'a. l  SNTaipa jarateedap'edaa ijãadak'ãriipa parã p'ana k'inia p'aneejida tai p'anapatak'a mãik'aapa Tachi Waibɨa Jesús baparik'a. Ma k'aurepa awaraarãpa parã miapijida mĩda, Tachi Ak'õre Jaurepa parã t'ãri o-ĩapiji. Y  -NTaipa parãmaa jaratee nipadak'ãri Tachi Ak'õrepa pedee pia jara pëida Cristode, pedeepapai wa tai k'ĩradoopapai jarateeda-e paji. Ma k'ãyaara Tachi Ak'õre Jaurepata taimaa mãgá jarateepiji. Ichia tachi t'ãride k'awapiji taipa wãarata jarateepata. Parãpa k'awa p'anɨ tai nipapatap'edaa parã t'ãide, Cristode ijãadamerã.   +NƗ̃pemaarã Cristo k'aurepa, taipa k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa parã k'inia iru bapari. Mapa ichia parã jɨrɨt'eraji ichideerã papiit'ee. ]  5NMãgá irumaa gracias jara p'anɨde, k'irãpa p'anɨ parãpa ne-inaa pia oopata Ak'õrepa oopi bɨk'a, Cristode wãara ijãapata perã. Parã audú mimiapata awaraarã k'aripadait'ee, Cristo k'aurepa ãra k'inia iru p'anapata perã. Mãga oo p'anɨde choopata, ijãapata perã Tachi Waibɨa Jesucristo unudait'ee, ichideerã ata chek'ãri. h  KNTai ɨt'aa t'ɨ̃dak'ãri Tachi Ak'õremaa, ichita gracias jarapata parã jõmaarã pari.  7NMɨ, Pablo Silvano ome mãik'aapa Timoteopa paara na k'art'a p'ã pëiruta parã Cristode ijãapataarãmaa, Tesalónica p'uurude p'anɨ. Taipa k'awa p'anɨ parã Tachi Ak'õredeerã mãik'aapa Tachi Waibɨa Jesucristodeerã, wãara ijãapata perã. Mapa ɨt'aa iidi p'anɨ ãrapa parã pia ak'ɨ p'anadamerã. Mãgá k'ãiwee p'anapataadait'ee. Tesalónica p'uurudepema ijãapataarãpa ne-inaa pia oopata Chik'inia saludaa para bátɨ. Mɨa ɨt'aa iidi bɨ parã Cristodeerã jõmaarã pari, k'ãiwee p'anapataadamerã. Mãgapai paji.  Nama Babilónia p'uurude Tachi Ak'õrepa ichiaba eperãarã jɨrɨt'eraji Cristode ijãadamerã, parã ome oodak'a. Mãɨrãpa parãmaa salude pëiruta. Ichiaba salude pëiru Marcopa. Iru mɨ warrak'a bɨ, mɨ ome nipapari perã Cristopa ooda jarateede.  Tachi ɨ̃pema Cristo k'aurepa, Silvano, nama bɨ mɨ ome. Mɨa k'awa bɨ irua pia oopari Cristopa oopi bɨk'a. Mapa mɨa na k'art'a k'ak'at'ua p'ãpiji irumaa. P'ãpiji parãpa k'awaadamerã mɨa et'ewa jaradak'a Tachi Ak'õrepa parã k'inia iru bapari mãik'aapa wãara parã k'aripait'ee. Mapa mɨa ũraait'ee parã choodamerã Cristode ijãa p'anɨde, maarepida ijãa amaada-ee. _7 ¡Tachi Ak'õre ichita jõmaarã k'ãyaara waibɨara bait'ee! ¡Amén! Salude pëida c? Mamĩda taarã-e, parã miadap'eda, Tachi Ak'õrepa k'aripait'ee ichia k'inia bɨk'a p'anapataadamerã mãik'aapa pipɨara choodamerã pãchia Cristode ijãa p'anɨde. Tachi Ak'õrepa mãgá parã k'aripait'ee tachi k'inia iru bapari perã mãik'aapa tachi jɨrɨda perã, Jesucristo k'aurepa ichita p'anapataadamerã iru eujã k'ĩra wãreede. wg Ichia parã mãgá jɨrɨ chek'ãri, chóotɨ Cristode ijãa p'anɨde mãik'aapa oonáatɨ mãgɨpa oopi k'inia bɨk'a. K'irãpátɨ ichia auk'a jɨrɨpari parã ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa miapiit'ee, na p'ek'au eujãde para bee chaa. }K'ĩra jĩp'a p'anapatáatɨ mãik'aapa tauk'a nipapatáatɨ, Netuara Poro Waibɨapa parã k'ĩra unuamaa iru bapari perã. Ichia eperãarã jɨrɨ nipapari Cristode ijãa amaapiit'ee, león bia nipaparik'a ne-inaa jɨrɨ nipak'ãri k'oit'ee. zmParã k'ĩsia jõnadak'ãri, ma k'ĩsia jõmaweda jarátɨ Tachi Ak'õremaa, irua parã pia ak'ɨ bapari perã. Maperãpɨ audua-ee p'anapatáatɨ Tachi Ak'õre jua ek'ari, irua k'inia bɨ ewaride irua parã awaraarã k'ãyaara waibɨara papimerã. d~AChonaarãmaa ũraadak'a ichiaba parã t'ãidepema k'ũtrãarãmaa ũraait'ee. Oopatáatɨ chonaarãpa jara p'anɨk'a. Parã ijãapataarã t'ãidepema apida audua baik'araa bɨ, Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bairã:‘Tachi Ak'õrepa k'aripa-e audua p'anapataarã, mamĩda t'ãri pia k'aripapari audua-ee beerã.’ (Pr 3.34) +}OMãgá p'anaruta pɨrã, tachi ak'ɨpari waibɨara bɨpa ichi waya unupik'ãri jõmaarãmaa, parã́pata atadait'ee iru k'ĩra wãree mãik'aapa ichita p'anapataadait'ee iru ome. Mãgɨ́ pipɨara bɨ na p'ek'au eujãdepema poro jɨ̃ra atai k'ãyaara, Cristo k'ĩra wãree jõk'aa perã. $|AParã jua ek'ari p'anɨɨrã chipariirãk'a p'ananáatɨ. Ma k'ãyaara t'ãri pia p'anapatáatɨ ãra ome, ãra parã jĩak'a p'ana k'inia p'aneedamerã. {3Mapa ak'ɨ p'anapatáatɨ ijãapataarã parã jua ek'ari p'anɨ. Ãra ak'ɨ p'anadaipia bɨ oveja ak'ɨparipa ichi ovejaarã ak'ɨparik'a. Mãga oodaik'araa bɨ apidaapa mãga oopi p'anadairã parãmaa. Ãra ak'ɨ p'anadaipia bɨ, t'ãripa oo k'inia p'anadairã Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a. Ichiaba ma mimia oodaik'araa bɨ p'arat'a atadait'ee. Ma k'ãyaara óotɨ awaraarã k'aripa k'inia p'anadairã. Gz Ɨ̃rá mɨa ũraait'ee parã t'ãidepema ijãapataarã chonaarã. Parã chonaarã jĩak'a mɨa pida ijãapataarã ak'ɨpari. Mɨchi taupa unuji Cristo miada tachi k'aripait'ee mãik'aapa mɨchi it'aipa mãga jarapari eperãarãmaa. Cristo waya chek'ãri, mɨmaa ichiaba Tachi Ak'õrepa ichi k'ĩra wãree unupiit'ee. y5Maperã parã miadak'ãri Tachi Ak'õrepa mãga k'inia bairã, audupɨara irude ijãadaipia bɨ mãik'aapa ichita ne-inaa pia oodaipia bɨ. Mãga oodaipia bɨ k'awa p'anadairã iru, tachi oodapa oopari ichia jara bɨk'a. Tachi ak'ɨ bapariit'ee ichimaa wãruta misa.x‘Tachi Ak'õre k'ĩrapite k'achia wẽe p'anɨɨrã ɨt'aa wãdai naaweda, Cristo k'aurepa miaruta pɨrã Ak'õre juade, audupɨara miadait'ee p'ek'au k'achia ooyaa p'anɨɨrã, irude ijãadak'aa perã. Mãgɨɨrã atuadait'ee.’ (Pr 11.31) wTaarã-e Tachi Ak'õrepa na p'ek'au eujãdepemaarãpa oopata ak'ɨit'ee mãik'aapa jarait'ee pia wa k'achia. Apemaarã k'ãyaara ichideerã naapɨara mãgá ak'ɨit'ee mãik'aapa miapiit'ee chi ne-inaa k'achia oo p'anɨɨrã, mãgɨ́ k'achia oo amaadamerã. Irua tachi ome mãga ooru pɨrã, audupɨara irua jara pëida ũridaamaa p'anɨɨrã uchiada-e pait'ee iru juadeepa. PvJõdee parã t'ãidepema ijãapari miapiruta pɨrã Cristode ijãapari perã, k'ĩra nejasia baik'araa bɨ. Ma k'ãyaara Tachi Ak'õremaa gracias jaraipia bɨ, parã ‘Cristodeerã’ apata perã. 'uGAwaraarãpa parã miapidait'ee. Mamĩda k'ĩrak'aupai miapidai parã t'ãidepemapa nãgee ne-inaa k'achia ooda pari: chĩara peeda perã; chĩara net'aa chɨada perã maa-e pɨrã awaraa ne-inaa k'achia ooda perã chĩaramaa; maa-e pɨrã pedee-idaa bapari perã; ne-inaa mãgee pari. Bt}Ichiaba o-ĩa p'anátɨ ik'achia jaradak'ãri parãmaa Cristode ijãapata perã. Mãgá p'anadai k'awa p'anadairã Tachi Ak'õre Jaure, chi jaure pipɨara bɨ, parã ome bapari perã. s+ Ma k'ãyaara o-ĩa p'anátɨ parã miapidak'ãri Cristo miapidap'edaak'a, ne-inaa pia oo p'anɨ k'aurepa. O-ĩa p'anadai mãgá miaruta misa na eujãde, k'awa p'anadairã na ewari wãara t'ãri o-ĩa p'anadait'ee Cristo chek'ãri ichi k'ĩra wãree unupide jõmaarãmaa. r Ɨ̃pemaarã k'iniarã, p'eranáatɨ awaraarãpa parã jɨrɨdak'ãri miapidait'ee. Mãgá chupɨria p'anadak'ãri, parãpa k'awaa atadai wãara Cristode ijãa p'anɨ wa mak'ɨara ijãada-e p'anɨ. K'ĩsianáatɨ parã miadaik'araa bɨ ichideerã perã. .qU Tachi Ak'õre Ũraa jarateeparipa jarateeipia bɨ Tachi Ak'õrepa jarapi bɨk'a. Ichiaba ne-inaa ooparipa awaraarã k'aripait'ee, mãga ooipia bɨ Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a. Ne-inaa jõmaade mãga ooruta pɨrã, ak'ɨpidait'ee Tachi Ak'õre jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ, Jesucristo k'ap'ɨa pari ne-inaa pia oopipari perã parãmaa. ¡Iru ichita Tachi Waibɨa pait'ee! ¡Amén! Cristode ijãapataarã miadak'ãri 'pG Tachi Ak'õre Jaurepa ne-inaa awara-awaraa oopipari parã chaachaa, mãgá awaraarã k'aripadamerã. Mapa mãgɨ́ ne-inaa pia oopatáatɨ irua oopi bɨk'a. qo[ Awaraa ijãapataarã p'asianadak'ãri parãmaa, t'ãri pia auteebáitɨ, maarepida k'achia pedeeda-ee. gnGMa awara nãga óotɨ awaraa ne-inaa jõmaweda oodai naaweda. T'ãripa chik'inia p'anapatáatɨ, mãgá p'anadak'ãri, maarepida k'irãpada-e pait'ee perã awaraarãpa parãmaa ne-inaa k'achia oopata mãik'aapa jarapata. :mmTaarã-e na p'ek'au eujã jõit'ee. Mapa ɨt'aa t'ɨ̃ k'awaadait'ee Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a, k'ĩra jĩp'a p'anapatáatɨ mãik'aapa k'ĩsia k'awaa p'anapatáatɨ. l Ma piudap'edaarã chok'ai p'anadak'ãri, miapachida k'ap'ɨade mãik'aapa piujida k'ap'ɨade eperãarã jõmaarãk'a. Mamĩda ijãadap'edaarãpa Tachi Ak'õrepa pedee pia jara pëida Cristode ichita chok'ai p'anapataadait'ee iruk'a, ma ijãadap'edaa k'aurepa ãra jaure araa padaida perã iru Jaure ome. Ma-it'eepɨ Tachi Ak'õrepa jara pëiji Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee. kMamĩda ewari cherude Tachi Ak'õrepa iidik'ãri ãchia ne-inaa jõmaweda oopatap'edaa pari, ichita p'anaudait'ee. Ma ewate iruata ak'ɨit'ee jõmaarãpa oopata jarait'ee pia wa k'achia; chok'ai p'anɨɨrãpa oopata mãik'aapa piudap'edaarãpa oopatap'edaa paara. EjƗ̃rá mãgee ijãadak'aa beerãpa k'awada-e p'anɨ k'ãata k'ĩsiadai, parã waa wãdak'aa perã ãchi ome mãgee ne-inaa k'achia oode. Maperãpɨ pedee k'achia jarapata parã ãpɨte. SiCristode ijãadai naaweda parãpa audupai oopachida ijãadak'aa beerãpa nãgee ne-inaa k'achia ooi awaa p'anapatak'a: pariatua p'ek'au ooyaa; ne-inaa k'achia ooyaa; it'ua toyaa; wẽraarã pariatua jɨrɨyaa mãɨrã ome k'achia oodait'ee; k'ĩra nejasia wẽe ɨt'aa t'ɨ̃i awaa ne-inaa juapa oodamaa; mãgee ne-inaa k'achia. h Oodai k'ãyaara pãchi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopi bɨk'a, óotɨ Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a parã piurutamaa. 8g kParãpa k'awa p'anadairã Cristo miada mãgá iru k'ap'ɨade, sõcharra p'anapatáatɨ mãik'aapa auk'a k'ĩsia p'anapatáatɨ iruk'a. Miadak'ãri, p'ek'au k'achia oonáatɨ. ufcCristo chok'ai p'irabaik'ãri, wãji ɨt'aa su-ak'ɨ bapariit'ee Tachi Ak'õre juaraare. Mama bɨde jõma na p'ek'au eujãdepema-eerã iru jua ek'ari p'anadait'ee; angeleerã mãik'aapa Netuara Poro Waibɨa eere p'anɨɨrã paara.&eETachi Ak'õrepa ãra k'aripadak'a chok'ai uchiadamerã ma pania k'aurepa, mãga pɨk'a ɨ̃rá pania k'aurepa Ak'õrepa parã jida k'aripapari ichita chok'ai p'anapataadamerã iru ome. Mãga oopari parã poro choopidak'ãri paniapa. Mãga oodak'ãri, ɨ̃rɨpai ooda-e, ma paniapa jaik'oo pãchi k'ap'ɨade sɨɨmerã mãik'aapa wẽpapimerã. Ma k'ãyaara poro choopipata ak'ɨpidait'ee Jesucristo chok'ai p'irabaida k'aurepa t'ãripa irude ijãa p'anɨ mãik'aapa iidi p'anɨ Tachi Ak'õrepa pãchia p'ek'au k'achia oopata wẽpapimerã. +dOMãga jaraji mãɨrãpa oodak'aa p'anadap'edaa perã Ak'õrepa oopi bɨk'a, chonaarãweda Noé na p'ek'au eujãde bak'ãri. Mãɨrã k'aurepa Tachi Ak'õrepa na eujãdepemaarã k'achia beerã audú miapi k'inia baji. Mamĩda chooji Noépa barco choma ooru misa, aɨde bataut'ee ichi ëreerã ome. Ãra ochopai p'anajida. Mamĩda ma barcode bataudap'edaa perã, Tachi Ak'õrepa ãra k'aripaji k'iniinaadamerã awaraarã ome. Jaradai ma pania pëidapa k'achia beerã jõpiit'ee, Tachi Ak'õrepa Noé ichideerã ome k'aripaji chok'ai uchiadamerã. 0cYMãpai iru wãji angeleerã, chi k'achia oodap'edaarã, jɨ̃a paraa bɨmaa. Jaraji mãɨrãmaa irua ãchi p'oyaada piuk'ãri eperãarã k'aripait'ee atuanaadamerã. LbIchiaba Cristo miaji piuk'ãri tachia p'ek'au k'achia oopata wẽpapiit'ee. Iru p'ek'au k'achia wẽe baji mĩda, piuda aba piuji p'ek'au k'achia oopataarã pari, mãgá tachi ijãapataarã t'ĩudamerã Tachi Ak'õre ode iru ome. Eperãarãpa iru peejida. Mamĩda aramata Tachi Ak'õre Jaure waya araa paji iru jaure ome. a)Piara bɨ miadait'ee ne-inaa pia ooda k'aurepa, mãga k'inia bɨ pɨrã Tachi Ak'õrepa, miadai k'ãyaara ne-inaa k'achia ooda k'aurepa. V`%Mamĩda mãga óotɨ t'ãri pia, audua-ee, Tachi Ak'õre waaweepata perã. Ne-inaa pia aupaita oopatáatɨ. Mãga ooruta pɨrã, k'ĩsia p'ua p'anada-e pait'ee. Ma awara parã ɨmɨateepataarãpa parã ãpɨte pedee k'achia jaradak'ãri, awaraarãpa ãchi k'ĩra nejasiapidait'ee, parã wãara p'anapata perã Cristopa oopi bɨk'a. I_ Ma k'ãyaara k'irãpátɨ Tachi Waibɨa Cristo bapari pãchi t'ãride mãik'aapa irumaa ɨt'aa t'ɨ̃́tɨ. Apidaapa parãmaa iidiruta pɨrã sãap'eda Cristode ijãapata, ichita p'anáutɨ. ^Mamĩda awaraarãpa parã miapiruta pɨjida ne-inaa pia oo p'anɨ k'aurepa, o-ĩa p'anadaipia bɨ. Ma miapida k'aurepa Tachi Ak'õrepa parã pia ak'ɨit'ee. Mapa p'erapináatɨ parã jɨrɨpataarãmaa mãik'aapa k'ĩsia jõnanáatɨ ãchi k'aurepa. l]Q Parãpa jɨrɨruta pɨrã oodait'ee ne-inaa pia aupai, ¿k'airãpa parãmaa k'achia oodaima? m\S Ma jõma ooipia bɨ Tachi Waibɨapa ak'ɨ bapari perã ne-inaa pia oopataarã mãik'aapa ũripari perã ãrapa ɨt'aa iidipata. Mamĩda mãga oo-e ne-inaa k'achia oopataarã ome. Mãɨrã k'aripa-epɨ.’ (Sal 34.12-16) [ Ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo oo amaaipia bɨ mãik'aapa ne-inaa pia ooipia bɨ. Jɨrɨipia bɨ k'ãiwee bapariit'ee jõmaarã ome. CZ Iru ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Eperã t'ãri o-ĩa taarã ba k'inia bɨ pɨrã na p'ek'au eujãde, awaraarã ãpɨte pedee k'achia jara amaaipia bɨ mãik'aapa seewa amaaipia bɨ. 1Y[ Awaraarãpa parãmaa ne-inaa k'achia oodak'ãri, auk'a oonáatɨ. Parãmaa ik'achia jaradak'ãri, auk'a jaranáatɨ. Ma k'ãyaara ãchimaa pia pedéetɨ mãik'aapa ɨt'aa iidítɨ Tachi Ak'õrepa ãchi k'aripamerã. Ma-it'ee Tachi Ak'õrepa parã jɨrɨji, parã jida k'aripa k'inia bada perã. (XIMa awara parã jõmaarãmaa ũraait'ee auk'a k'ĩsia p'anapataadamerã oodait'ee Cristopa oopi bɨk'a. T'ãri auk'a p'anapatáatɨ mãik'aapa chik'inia p'anapatáatɨ ɨ̃pemaarã perã Cristo k'aurepa. Awaraarã chupɨria k'awaa p'anapatáatɨ mãik'aapa audua-ee p'anapatáatɨ. aW;Ichiaba ũraait'ee parã ɨmɨk'ĩraarã Cristode ijãapataarã k'ĩsia k'awaa p'anadamerã p'anapataadait'ee pãchi wẽraarã ome. Ãra k'aripapatáatɨ juatau mak'ɨara wẽe p'anadairã ɨmɨk'ĩraarãk'a. Ma awara ãra pia ak'ɨpatáatɨ, auk'a Cristode ijãapata perã mãik'aapa ɨt'aa wãdait'ee perã Tachi Ak'õrepa k'aripap'eda. Ãra mãgá pia ak'ɨdaipia bɨ Tachi Ak'õrepa parãpa ɨt'aa iidipata p'anaumerã. Sãga p'anapataadaipia bɨ awaraarã ome zVmMãga paji Abraham wẽra Sara. Ichia oopachi Abrahampa jaradak'a mãik'aapa irumaa: “mɨchi poro waibɨada” apachi. Parã Sara k'aurãk'a p'anɨ, iruk'a ne-inaa pia ooruta pɨrã mãik'aapa ne-inaa apidaamaa p'erapida-e p'anɨ pɨrã. U{Mãgá p'anapachida chonaarãwedapema wẽraarã, Tachi Ak'õrede ijãapatap'edaa. T'ãride k'ĩra wãree p'anapachida ijãapatap'edaa perã Tachi Ak'õrepa ãchi k'aripait'ee mãik'aapa oopatap'edaa perã ãchi ɨmɨk'ĩraarãpa jaradap'edaak'a. 9TkMa k'ãyaara jɨrɨdaipia bɨ t'ãride k'ĩra wãree p'anadait'ee, awaraarãpa mãgee k'ĩra p'oyaa unuda-e p'anɨ mĩda. Tachi Ak'õre-it'ee piara bɨ t'ãri pia mãik'aapa k'ãiwee p'anapataadamerã, ne-inaa ɨ̃rɨpai oopata k'ãyaara. Mãgee ne-inaa jõpata, mamĩda ne-inaa t'ãride ichita bapari. jSMParã wẽraarã Cristode ijãapataarãpa jɨrɨdaik'araa bɨ k'ĩra wãree p'anadait'ee ɨ̃rɨpai, pãchi poro pi-ia bida p'anɨpa maa-e pɨrã ne-inaa nẽedee ooda jɨ̃ p'anɨpa maa-e pɨrã p'aru pi-ia jɨ̃ p'anɨpa. fREunudak'ãri parãpa Tachi Ak'õre waaweepata mãik'aapa ne-inaa k'achia oodaamaa p'anapata. 3Q aMɨa parã wẽraarã miak'ãi beerã ũraait'ee oodamerã pãchi ɨmɨk'ĩraarãpa jara p'anɨk'a. Mãga ooruta pɨrã, chi ɨmɨk'ĩraarã ijãadak'aa p'anɨɨrãpa Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida ijãadai parã k'aurepa. Cristopa ooda ãchimaa jarada-e p'anɨ mĩda, ãchia irude ijãadai, SPParãpa ijãadai naaweda, p'anapachida oveja o atua bɨk'a, Tachi Ak'õre k'awada-ee p'anadap'edaa perã. Mamĩda ɨ̃rá, ma oveja ãpɨtee cheruk'a ichi ak'ɨpari waya unu atarumaa, mãga pɨk'a parã o k'achiade wãdap'edaadeepa ãpɨtee chejida unu atarutamaa pãchi ak'ɨpari, Cristo ome. Iruata parã t'ãri ak'ɨpari.mOSKurusode bak'ãri, Cristopa ichi itu tachia p'ek'au k'achia oopata iru baji ichi k'ap'ɨade. Mãgá piuji tachia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa, tachi uchiadaidamerã p'ek'au k'achia jua ek'ariipa mãik'aapa k'achia wẽe p'anapataadamerã Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a. Ma p'ek'au k'achia oopatap'edaa perã, parã k'ayaa pɨk'a p'anapachida. Mamĩda Cristo miapida k'aurepa parã pari, jɨpa pɨk'a p'aneejida. Maperãpɨ ɨ̃rá parã ichita p'anapataadait'ee Tachi Ak'õre ome. :NmCristomaa ik'achia jaradak'ãri, mãgá p'anauk'aa paji. Miapidak'ãri, maarepida jarak'aa paji k'achia ooit'ee iru ɨmɨateedap'edaarãmaa. Ma k'ãyaara ma nepɨra ichiak'au bɨji Tachi Ak'õrepa oomerã ichia oo k'iniata. K'awaji Tachi Ak'õrepapai ak'ɨi eperãarãpa oopata jarait'ee pia wa k'achia. bM=‘Irua p'ek'au k'achia ook'aa paji. Seewa apidaamaa jarak'aa paji.’ (Is 53.9) L Ma-it'ee Tachi Ak'õrepa parã jɨrɨji, Cristo jĩak'a p'anapataadamerã. Iru miaji parã k'aripait'ee. K'inia bɨ parãpa awaraarã auk'a k'aripadamerã, miaruta pɨjida mãga oo p'anɨ k'aurepa. Tachi Ak'õre pedee jaraparipa irude nãga jaraji: K'Jõdee mãgá ak'ɨ-e pait'ee parãpa ne-inaa k'achia oodap'eda, k'ĩrau-ee chooruta pɨrã miapidak'ãri ma k'achia oodap'edaa k'aurepa. Mamĩda parã k'ĩrau-ee chooruta pɨrã miapidak'ãri ne-inaa pia oodap'edaa perã, mãgara Tachi Ak'õrepa parã pia ak'ɨit'ee. 7JgÃrapa parã miapidai, ne-inaa k'achia ooda-e p'anɨ mĩda. Mamĩda k'ĩrau-ee chooruta pɨrã oo k'inia p'anadairã Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a, irua parã pia ak'ɨit'ee. WI'Teeda mimiapataarã, pãchi poro waibɨarã waaweepatáatɨ mãik'aapa oopatáatɨ ãrapa jara p'anɨk'a. Mãga oodaipia bɨ ãra t'ãri pia p'anɨ pɨrã, maa-e pɨrã t'ãri k'achia p'anɨ pɨjida. HT'ãri pia p'anapatáatɨ jõmaarã ome. K'inia iru p'anapatáatɨ pãchi ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa. Tachi Ak'õre waaweepatáatɨ mãik'aapa César waaweepatáatɨ, eperãarãpa ãchi poro waibɨarã waaweepatak'a. P'anadaipia bɨ Cristo mimiapataarãk'a wGgParã esclavoorã-e. Mapa p'anapatáatɨ esclavo-eerãk'a. Mamĩda mãɨmisa k'ĩsianáatɨ oodait'ee pãchia oo k'iniata, ne-inaa k'achia oorutamaa. Ma k'ãyaara p'anapatáatɨ Tachi Ak'õre esclavoorãk'a, oomaa irua oopi bɨk'a. @FyTachi Ak'õrepa k'inia bɨ parãpa ne-inaa pia aupai oodamerã. Mãga ooruta pɨrã, chi k'ĩsia k'awa-ee p'anɨɨrãpa parã ãpɨte pariatua pedeeda-e pai. K'ĩup'ee p'anadait'ee. :EmIchiaba mãga oodaipia bɨ iru ek'ari p'anɨɨrã ome. Irua ãra pëipari k'achia beerã atadamerã mãik'aapa miapidamerã; jõdee t'ãri pia p'anɨɨrãmaa pia pedeedamerã. |Dq Na p'ek'au eujãde p'anɨ misa, óotɨ eperãarã poroorãpa jara p'anɨk'a, apidaapa Tachi Waibɨa ãpɨte k'achia pedeenaadamerã parã k'aurepa. Mãga oodaipia bɨ César ome, iru waibɨara bairã apemaarã poro waibɨarã k'ãyaara. C Ma k'ãyaara ãchi t'ãide k'ĩra jĩp'a p'anadaipia bɨ. Mãgá p'anaruta pɨrã, ãchia “k'achia beerãda” aruta pɨjida parã ãpɨte, unudait'ee parãpa ne-inaa pia oo p'anɨ mãik'aapa Tachi Ak'õre cheru ewate jaradait'ee iruata parãmaa mãga oopiji. "B= Mapa ɨ̃pemaarã k'iniarã, mɨa enenee nɨ̃bɨ oonaadamerã pãchi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopi k'inia bɨk'a. Mãgɨpa chõo pɨk'apari tachi t'ãri ome. Parã k'ĩra tewaraarãk'a p'anapata ijãadak'aa beerã t'ãide. Mapa oodaik'araa bɨ ãchia oopatak'a. A9 Naaweda parã Tachi Ak'õre p'uuru pidaarã-e paji. Mamĩda ɨ̃rá iru p'uuru pidaarã. Naaweda Tachi Ak'õrepa parã chupɨria k'awa-e paji, ijãadak'aa p'anadap'edaa perã. Mamĩda ɨ̃rá parã chupɨria k'awaa bɨ, ichideerã perã. Oopatáatɨ Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a i@K Mamĩda Ak'õrepa parãta jɨrɨt'eraji ichideerã p'anadamerã. Ichiaba jõmaarã reypa parã awara bɨji mimia oodamerã ichi pari, p'aareerãpa Ak'õre mimia oopatak'a. Ak'õrepa k'inia bɨ parã ichi p'uuru pidaarã p'anadamerã ichik'a, k'achia wẽe. Ichideerã papiji parãpa jõmaarãmaa jaradamerã irua ooda eperãarã k'aripait'ee. Iruata parã jɨrɨji uchiadamerã ijãadak'aa beerã p'ãriu pɨk'a p'anɨdeepa t'ĩudait'ee ɨ̃daa pɨk'a pi-ia bɨdee iru ome. 0?YIchiaba awara ãi Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Ara eperã mãumaa t'ĩutɨparik'a, mãga pɨk'a eperãarã chok'ara t'ĩutɨ pɨk'adait'ee ma mãu pipɨara papida k'aurepa.’ (Is 8.14) Mãgɨ́ mãu Jesucristo. Wãara ijãadak'aa beerã t'ĩutɨ pɨk'apata, Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida Cristo k'ap'ɨa pari ijãadaamaa p'anadap'eda, atuadait'ee perã Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru badak'a. >}Wãara parã ijãapataarã-it'ee iru jõmaarã k'ãyaara pipɨara bɨ. Mamĩda mãga-e ijãadak'aa beerã-it'ee. Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Te oopataarãpa mãu k'iniada-e padap'edaa pipɨara padachi.’ (Sal 118.22) 2=]Chonaarãweda Tachi Ak'õrepa mãga jaraji ichi Ũraa p'ãdade:‘Mɨa aba pi-ia bɨta jɨrɨt'eraji bɨit'ee mɨchi ɨt'aripema Sión p'uurude, parãpa irude ijãadamerã. Irude ijãapataarã k'ĩra nejasia p'anada-e pait'ee ma p'uurude panadak'ãri, ichideerã perã.’ (Is 28.16) <Parã jida ma ichita bapari tedepema mã́uk'apɨ p'anɨ ichita p'anapataadait'ee perã. Mapa oopítɨ Tachi Ak'õremaa irua k'inia bɨk'a. Mãga oodak'ãri, parãpa mimia oodait'ee p'aareerãpa oopatak'a ne-animalaarã peedap'eda, paadak'ãri Tachi Ak'õre-it'ee. Mamĩda ma k'ãyaara ne-inaa pipɨara oodait'ee, Cristo k'ap'ɨa pari ne-inaa oodait'ee perã ichi Jaurepa oopi bɨk'a. Y;+Mapa óotɨ irua k'inia bɨk'a. Irua tachi k'aripapari ichita chok'ai p'anapataadamerã. Eperãarãpa iru yiaraa iru p'anapachida te oopataarãpa mãu orp'e-ee yiaraa iru p'anapatak'a, mãu basa-it'ee jɨrɨt'eradak'ãri. Mamĩda Tachi Ak'õre k'ĩrapite iru chi mãu pipɨara pɨk'a bɨ, Tachi Ak'õrepa iru jɨrɨt'erada perã. f:EƗ̃rá k'awa p'anɨ Tachi Waibɨa t'ãri pia bapari. Jesucristo ijãapataarã poro waibɨa =9sMa k'ãyaara, ara warra ewaa t'oda juto k'inia bɨk'a, k'awaa k'inia p'anapatáatɨ Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida. Mãgá oo wãdait'ee irua oopi bɨk'a ɨt'aa wãrutamaa. n8 WMaperã oo amáatɨ ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo. Seewanáatɨ mãik'aapa seewata ne-inaa oonáatɨ. Awaraarã k'ĩra unuamaa iru p'ananáatɨ ãrapa net'aa iru p'anɨ k'aurepa. Pedee k'achia apida chĩara ãpɨte jaranáatɨ. 77 iMamĩda mãga-e Tachi Ak'õre pedee ome. Mãgɨ́ ichita bapari.’ (Is 40.6-8) Parãpa mãgɨ́ pedee ũrijida Tachi Ak'õre Ũraa jarateepataarãpa parãmaa jarateedak'ãri Cristopa ooda parã k'aripait'ee atuanaadamerã. Mãgɨ́ pedee pia k'aurepata parã jida ichita p'anapataadait'ee.[6 1Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Eperãarã jõmaweda p'ũajarak'a p'anɨ. P'ũajara bap'eda, taarã-ee pɨɨdaipari. Ichiaba p'ũajara p'ono t'onop'eda, pi-ia unupata mĩda, piu baaipari eujãde. 5 Mãga p'anadaipia bɨ Tachi Ak'õre Jaurepa parã waya t'o pɨk'apida perã ichideerã p'aneedamerã. Mãga padaida-e paji pãchi ak'õreerã k'aurepa, ewaa t'odak'a. Mãgee ak'õreerã piupata. Mamĩda Tachi Ak'õre ichita chok'ai bapari. Iruata parã ichideerã papiji ichi pedee k'aurepa. Mãgɨ́ pedee jõk'aa. Ichita bapari Tachi Ak'õrek'a. Mapa parã jida ichita p'anapataadait'ee. 4 7Parãpa ũridap'eda Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida Cristode, t'ãripa ijãajida mãik'aapa Ak'õrepa parã p'ek'au k'achia wẽpapiji. Mapa ɨ̃rá wãara pãchi ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa k'inia iru p'anadai. Mapa jĩp'a pãchi t'ãripa chik'inia p'anapatáatɨ. 3 #Ma awara Cristo chok'ai p'irabaipiji mãik'aapa ɨt'aa ateeji ichi k'ĩra wãree eujãdee. Mapa Cristo k'aurepa parãpa Tachi Ak'õrede wãara ijãapata mãik'aapa k'awapata jai-idaadak'ãri, irua parã ichiaba chok'ai p'irabaipiit'ee. Chik'inia p'anapataadaipia bɨ \2 3Na eujã ooi naaweda Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru baji Cristopa ichi waa bat'amerã eperãarã k'aripait'ee. Mamĩda ɨ̃rapaita, na p'ek'au eujã jõi naaweda, irua Cristo pëiji parã ɨ̃rapemaarã k'aripade. h1 KMa k'ãyaara Tachi Ak'õrepa parã ma o k'achiadeepa k'aripa ataji Cristo waa bat'ada k'aurepa. Ma waa pipɨara baji ne-inaa awaraa k'ãyaara, oveja chak'e waak'a bada perã. Chonaarãweda eperãarãpa oveja chak'e maarepida t'uda anida wẽe ateedak'ãri peepidait'ee mãik'aapa paadait'ee Tachi Ak'õre-it'ee, irua ãra pia ak'ɨpachi. Mãga bɨ Cristo waa ome. Iru maarepida k'achia wẽe baji. Mapa iru waa bat'ada k'aurepa Tachi Ak'õrepa irude ijãapataarã pia ak'ɨpari. 0 Pariatua parãpa ne-inaa k'achia oo wãpachida pãchi chonaarãpa oo p'anadap'edaak'a. Pia k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa parã k'aripa-e paji ma naaweda o k'achiade wãdadeepa, apidaapa irumaa p'aadap'edaa perã ne-inaa jõparipa, nẽek'a maa-e pɨrã p'arat'ak'a. m/ UTachi Ak'õre, “Ak'õreda” a p'anɨ pɨrã, iru waaweedaipia bɨ na p'ek'au eujãde p'anɨ misa k'ĩra tewaraarãk'a. Iru waaweedaipia bɨ irua jõmaarãpa ne-inaa oopata auk'a ak'ɨpari perã jarait'ee pia wa k'achia. . 3Iru ũraa p'ãdade auk'a jara bɨ:‘K'achia wẽe p'anapatáatɨ, mɨ mãga bapari perã.’ (Lv 19.2) Tachi Ak'õre waaweedaipia bɨ - 7Ma k'ãyaara ne-inaa jõmaade k'achia wẽe p'anapatáatɨ, Tachi Ak'õre k'achia wẽe bapari perã. Iruata parã jɨrɨji mãga p'anapataadamerã. Y, -Warrarã chok'ek'ee p'anapatak'a p'anapatáatɨ. Ijãadai naaweda p'anapatap'edaak'a p'ananáatɨ. Maapai Tachi Ak'õre k'awada-e p'anadap'edaa perã, ne-inaa k'achia pariatua oopachida; pãchia oo k'iniata. +  Maperã k'ĩra jĩp'a p'anapatáatɨ. Ichita k'ĩsíatɨ Tachi Ak'õrepa ooit'ee bɨde parã k'aripait'ee Cristo waya chek'ãri. (* K Mamĩda Tachi Ak'õrepa ãramaa k'awapiji mãgɨ́ pedee jaradak'ãri irua jarapidak'a, ãchi-it'ee-e paji. Ma k'ãyaara parã ɨ̃rapemaarã-it'ee paji. Mãgɨ́ pedee parãpa ũrijida Tachi Ak'õre Ũraa jarateepataarãpa parãmaa jarateedak'ãri Cristopa ooda parã o k'achiadeepa k'aripa atait'ee. Mãga jarateejida Tachi Ak'õre Jaure ɨt'ariipa ãra ome ba cheda perã. ¡Angeleerãpa paara mãgɨ́ net'aa jõma k'awa k'inia p'anapata! Mamĩda k'awada-e tachia k'awa p'anɨk'a. Cristode ijãapataarã k'achia wẽe p'anapataadaipia bɨ 1~7}}{{/zty]x|xvuttRsrrMqponmlkkjihhKffNd]cMba`d`&_^]@\[[4ZYsXX3WxVUTSsS>SRR QPrPENN'MMMLK]J%HGFEE&DCSA@@>>#=-<-;W:89z876j55v432100/G..B-,, +1**+)('&&U%V$a#""!ybU?Zui tn  tQq/1~3ubWaya mɨa jara bɨ: Cristode ijãapari ëreerãdepema p'ẽtrãa paraa pɨrã, ma ijãaparipa chi p'ẽtrãa k'aripaipia bɨ. Pëik'araa bɨ ijãapataarãmaa k'aripa iidide, ãrapa ne-inaa iru p'anɨ araa-e pai perã audú chok'araarã-it'ee. Ijãapataarãpa ak'ɨdaipia bɨ p'ẽtrãarã ëreerã wẽe chitoonɨ aupai. Sãga ijãapataarã chonaarã ak'ɨdaipia bɨ y2kbMãgee p'ẽtrãarã ũk'uruurãpa oo amaajida Cristopa oopi k'inia bɨ oodait'ee Satanapa oopi k'inia bɨk'a. f1EbMaperã mɨa k'inia bɨ mãgee p'ẽtrãarã mak'ɨara chõtrãa-ee p'anɨɨrã, waya miak'ãidamerã mãik'aapa warra t'odamerã. Mãgá mimiadait'ee ãchi temãi, ãchideerã ak'ɨmaa p'anɨ misa. Mãga oo p'anɨ pɨrã, tachi ijãapataarã k'ĩra unuamaa iru p'anapataarãpa p'oyaa k'achia pedeeda-e pai tachi ãpɨte ma p'ẽtrãarã k'aurepa. 0b Ma awara, mãgee p'ẽtrãarã k'oo-idaadaipata, ne-inaa pia mak'ɨara ooda-ee. Mãgá te chaa chĩara ãpɨte jara nipapata mãik'aapa pedee-idaa p'anadairã, ũraa wãpata ãchi k'ĩsiadeepa. Mãgá pedee k'achia jaradaik'araa bɨta jara wãpata. M/b Mãgee p'ẽtrãarãpa jaradap'eda Cristopa oopi k'inia bɨk'a oodait'ee, ɨmɨk'ĩra ataruta pɨrã, Tachi Ak'õrepa k'ĩsia p'uapii maa-e pɨrã awaraarãpa pedee k'achia jaradai ãra ãpɨte. \.1b P'ẽtrãarã sesenta años waide wẽe beerã t'ɨ̃ p'ãdaik'araa bɨ awaraa p'ẽtrãarã t'ɨ̃ ome, ɨmɨk'ĩra waya k'iniadarii perã mãik'aapa miak'ãidarii perã, Cristo-it'ee mimiadai k'ãyaara. L-b Awaraarãpa iru t'ɨ̃ pia t'o p'anadaipia bɨ, irua ne-inaa pia oopata k'aurepa nãgee jĩak'a: ichi warrarã pia warida perã; eperãarã pia auteebaida perã; ijãapataarã p'asia chedak'ãri, ãra bɨɨrɨ sɨɨda perã; chupɨria chedeerã k'aripada perã; jãgee ne-inaa pia k'ĩra t'ãdoo ooda perã ichi t'ãripa. O,b P'ẽtrãa t'ɨ̃ p'ãdai naaweda awaraa p'ẽtrãarã t'ɨ̃ ome, iru bapata ak'ɨdaipia bɨ. Mãgɨ́ p'ẽtrãa ɨmɨk'ĩra apai ome miak'ãi bap'eda, sesenta añodeepa waa iru baipia bɨ. &+EbIjãaparipa ichi ëreerã wa audupɨara ichideerã ak'ɨ-e pɨrã, baamaa bɨ Cristopa k'inia bɨk'a mãik'aapa ijãadak'aa beerã k'ãyaara k'achiara bɨ. 6*ebJaráji ijãapataarã pɨ ek'ari p'anɨɨrãmaa oodamerã mɨa et'ewa jaradak'a. Mãga ooruta pɨrã, awaraarãpa p'oyaa k'achia pedeeda-e pai tachi ijãapataarã ãpɨte. `)9bMamĩda mãgee p'ẽtrãarã ũk'uruurãpa Tachi Ak'õre net'aade k'ĩsiadai k'ãyaara, ãchia k'iniata oo wãpata. Mãgeerã chok'ai p'anɨ mĩda, piudap'edaarã́k'apɨ p'anɨ. Mapa mãgeerã k'aripaik'araa bɨ. I( bJõdee p'ẽtrãa ëreerã wẽe k'ɨrɨpa nɨpari Tachi Ak'õrepa k'aripamerã. Ãstaawa, p'ãrik'ua pida ɨt'aa t'ɨ̃pari Tachi Ak'õremaa k'aripamerã. Mãgee p'ẽtrãa k'aripaipia bɨ. /'WbMamĩda p'ẽtrãapa warrarã wa ãichak'eerã iru bɨ pɨrã, ãchiata naapɨara ãchideerã ak'ɨdaipia bɨ Tachi Ak'õre Ũraade jara bɨk'a. Mãgá ãchi nawe wa awela k'aripadai irua ãchi k'aripadak'a ãchi wari wãk'ãri. Ma awara mãga oodak'ãri, Tachi Ak'õrepa ãchi pia ak'ɨpari. F&bPia k'aripáji p'ẽtrãarã ëreerã wẽe chitoonɨ. '%GbChõtrãarã ak'ɨipia bɨ pɨchi nawe ak'ɨparik'a. Mãgá ichiaba awẽraarã ak'ɨipia bɨ pɨchi ɨ̃pewẽraarã ak'ɨk'ajik'a, ãra ome k'achia oo-ee. Y$ -bIjãapataarã t'ãidepema chonaapa ne-inaa k'achia ooru pɨrã, ɨtrɨanáaji. Ma k'ãyaara pedéeji iru ome, pɨchi ak'õre ome pedeeparik'a. Jõdee, k'ũtrãarã ũráaji pɨchi ɨ̃pemaarã ũraak'ajik'a. #!bK'ĩra jĩp'a óoji Cristopa k'inia bɨk'a mãik'aapa jaratéeji irua jarapi bɨk'a. Chóoji mãga oo bɨde k'awa bairã mãga oo bɨpa, pɨ Ak'õre truadee wãit'ee mãik'aapa pɨa jaratee bɨ ũrirutaarã auk'a wãdait'ee, pɨ k'aurepa Cristode ijãadak'ãri.E"bK'ĩsíaji mɨa ũraadade na k'art'a p'ãdade mãik'aapa t'ãripa óoji aɨde jara bɨk'a. Mãga ooru pɨrã, awaraarãpa ak'ɨdait'ee pɨa naawedapema k'ãyaara pipɨara oomaa bɨ. -!SbK'irãpáji Tachi Ak'õre pedee jarapataarãpa jaradap'edaa pɨmaa, ijãapataarã ak'ɨpataarãpa ãchi jua bɨdak'ãri pɨ ɨ̃rɨ. Mãga oodak'ãri, Tachi Ak'õre Jaurepa ne-inaa oopiji pɨmaa k'awaamerã k'ãare mimia ooit'ee Tachi Ak'õre-it'ee. Mãga óoji Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a. Q b Mɨ jãmaa wãru misa, ijãapataarã chip'edaidak'ãri, léeji Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdap'edaa. Jaratéeji k'asaa jara k'inia bɨ mãik'aapa ũráaji ijãapataarã p'anapataadamerã ma jara bɨk'a. 5b K'ĩsiapináaji apidaamaa pɨ pedee ũridaik'araa bɨ, pɨ mak'ɨara chonaa-e bairã. Ma k'ãyaara ak'ɨpíji pɨa wãara oo k'inia bɨ Cristopa oopi bɨk'a, ãrapa auk'a oodamerã. Nãga baparíiji: ne-inaa pia jarapari; k'ĩra jĩp'a nipapari jõmaarã ome; awaraarã k'inia iru bapari; nepɨrade bɨ mĩda, Cristode ijãapari; ne-inaa k'achia oo-ee bapari; jõma oopari Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a. r]b Mɨa jõma jara aupada jaratéeji jãpemaarã ijãapataarãmaa mãik'aapa jaráji mãga oodamerã. }sb Ma-it'eeta tachi choopata na mimiade, eperãarãpa ma ũraa jara pëidade ijãadamerã. Eperãarã ũk'uruurãpa tachia jarateepata ũridaamaa p'anɨ mĩda, ijãa p'anɨ Tachi Ak'õre ichita bapari mãik'aapa irua aupaita na p'ek'au eujãdepemaarã jõmaweda ak'ɨpari. Wãara, tachi Cristode ijãapataarã pipɨara ak'ɨpari, tachi o k'achiadeepa k'aripa atapari perã. Y+bJõmaarãpa nãgɨ́ pedee ijãadaipia bɨ, wãara perã. Tachi p'iradak'ãri juataura p'aneedait'ee, tachi k'ap'ɨa k'aripapata. Mamĩda Tachi Ak'õrepa jara pëida k'awaa wãdak'ãri, tachi jaure paara k'aripapata. Mãgá na p'ek'au eujãde p'anɨ misa, k'ãiwee p'anapata mãik'aapa k'awaapata tachi piudak'ãri, ɨt'aa wãdait'ee.  b J bMamĩda t'ĩunáaji ma chonaarãweda nepɨrɨdap'edaa jarateepataarã ome. Jãgɨɨrãpa jarateeda-e Tachi Ak'õrepa jarapidak'a. Jarateepata chõtrãarãpa ũri k'inia p'anapata cuentok'a. Ãchi ome aupedeei k'ãyaara, jɨrɨ́ji pipɨara k'awaait'ee Tachi Ak'õrepa jara pëida mãik'aapa óoji irua oopi bɨk'a. 7bArii p'anɨ ɨ̃pemaarãmaa mɨ ũraa jaratéeji. Mãga ooru pɨrã, pia ooit'ee Jesucristopa oopi k'inia bɨk'a. Iru mimiapari pia bait'ee ijãa bɨ misa Tachi Ak'õrepa jara pëida iru k'ap'ɨa pari mãik'aapa k'awaa wãru misa irua jarapida ichia jɨrɨt'eradaarãmaa. >ubTachi Ak'õre k'ĩrapite tachi nek'opata pia bɨ, irua mãga jarada perã mãik'aapa tachia gracias jarapata perã irumaa ma chik'o pari. Sãga ooit'ee Cristopa oopi k'inia bɨk'a .UbJõmaweda Tachi Ak'õrepa ooda pia bɨ. Maperã tachia ɨt'aa t'ɨ̃ruta pɨrã gracias jaradait'ee Tachi Ak'õremaa nek'opata pari, chik'o jõmaata k'odaipia bɨ. a;bJãgɨɨrãpa ũraapata miak'ãidaik'araa bɨ mãik'aapa chik'o ũk'uru k'odaik'araa bɨ. Mamĩda tachia Ak'õre Ũraa wãarade ijãapata perã, k'awa p'anɨ irua ne-inaa jõma ooji, gracias jaradap'eda k'odamerã. bMa netuaraarã jua ek'ari jarateepataarãpa jarapata: “Tachi Ak'õre Ũraa jarateemaa p'anɨda” apata. Mamĩda seewamaa p'anɨ. Ãchi-it'ee p'ua-e bɨ ijãapataarã k'ũradait'ee. Tachi Ak'õre Jaurepa jarateepi bɨk'a p'oyaa jarateeda-e, netuaradeerã perã.  bMamĩda Tachi Ak'õre Jaurepa jĩp'a jara bɨ: Ak'õre ewari waibɨa ewate pai naaweda, eperãarã ũk'uru ma wãarade ijãa amaadait'ee. Cristode ijãadai k'ãyaara, k'ũrapidait'ee netuaraarãmaa mãik'aapa ijãadait'ee ma netuaraarãpa jarateepirutade. bWãara, awaraarãpa ma wãarata jara pëida k'awada-e p'anɨ mĩda, tachia k'awa p'anɨ ma k'ãyaara ne-inaa pipɨara wẽ-e. Mapa Tachi Waibɨamaa nãga k'aripata: Na p'ek'au eujãdepemaarãmaa pɨa unupipachi eperã jĩp'aak'a. K'achia oo-ee bapachi Ak'õre Jaure k'aurepa. Angeleerãpa pɨ unupachida. Na p'ek'au eujãdepemaarãpa ũripachida pɨa ooda eperãarã k'aripait'ee mãik'aapa chok'araarãpa pɨde ijãapachida. Tachi Ak'õrepa pɨ ateeji ɨt'aa, ichi trua k'ĩra wãree nɨ̃bɨde ichita bapariimerã.8ibMamĩda taarãru pɨrã, na p'ãdapa pɨa k'awaait'ee sãga p'anapataadaipia bɨ apemaarã ijãapataarã ome. K'irãpapíji tachi ijãapataarã jõmaweda Tachi Ak'õredeerã. Iru ichita bapari tachi ome mãik'aapa iru wãarata jara pëiji tachimaa jɨ̃adamerã mãik'aapa jõmaarãmaa jarateedamerã. 8kbTaarã-ee mɨ wã k'inia bɨ pɨ ak'ɨde. ]3b Mãgɨ́ k'aripapataarãpa ãchi mimia pia ooruta pɨrã, ijãapataarãpa ãra t'ɨ̃ t'o p'anadait'ee. Mãpai ãrapa waawee-ee jaradait'ee ãchia Jesucristode ijãa p'anɨ. Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida b Ijãapataarã k'aripaparipa wẽra apai iru baipia bɨ. Pia ak'ɨipia bɨ ichi warrarã mãik'aapa awaraarã ichi tede p'anapata. q[b Wẽraarã ijãapataarãpa awaraa ijãapataarã ichiaba k'aripapataadai. Ãchi t'ãri pia p'anadaipia bɨ; k'ĩra jĩp'a; chĩara ãpɨte pedee k'achia pedeeda-ee; ne-inaa pia oopata mãik'aapa ichita oopata ãchia jara p'anɨk'a. { ob Ãchi mimiade t'ĩudai naaweda, awaraa ijãapataarãpa ãchi p'anapata pia ak'ɨdaipia bɨ k'awaadait'ee wãara p'anapata Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a wa mãga-e. Ɨmɨateeda wẽe uchiaruta pɨrã, ijãapataarã k'aripapataarã p'aneedai. m Sb Tachi Ak'õrepa wãarata k'awapida Cristo k'ap'ɨa pari t'ãripa ijãadaipia bɨ, k'ĩsia p'ua-ee. } sbIjãapataarã k'aripapataarã diácono apata auk'a t'ãri pia p'anadaipia bɨ; k'ĩra jĩp'a; jĩp'a pedeepata; seewa jaradak'aa mãik'aapa chĩara ãpɨte pedee k'achia pedeedak'aa; toyaa p'anadak'aa; p'arat'a ata k'iniayaa p'anadak'aa. . UbIjãapataarã ak'ɨpari t'ɨ̃ pia t'o p'anadaipia bɨ, Cristode ijãadak'aa beerãpa paara. Mãga-e pɨrã, Netuara Poro Waibɨapa iru ãpɨte ne-inaa k'achia nepɨrɨpii eperãarãmaa, jõmaarãpa ma k'aurepa iru pia-e ak'ɨdamerã. Sãga ijãapataarã k'aripapataarã p'anapataadaipia bɨ 4 abEperã ewaa Cristode ijãa bɨ pɨrã, ijãapataarã ak'ɨpari paik'araa bɨ, auduadarii perã mãik'aapa Tachi Ak'õrepa atuapii perã Netuara Poro Waibɨa atuapidak'a. xibƗmɨk'ĩrapa ichi te pidaarã p'oyaa pia ak'ɨ-e bɨ pɨrã, ¿sãga Tachi Ak'õrede ijãapataarã ak'ɨima? wgbIchi te pidaarã pia ak'ɨ baipia bɨ, chi warrarãpa ichi waaweedamerã mãik'aapa chok'ek'ee p'anadamerã.  btoyaa bak'aa; k'ĩrauyaa mãik'aapa nepɨra jɨrɨyaa bak'aa; ma k'ãyaara ne-inaa pia oopari; p'arat'a ata k'iniayaa bak'aa. T!bMaperã ijãapataarã ak'ɨpari jõmaarã k'ĩrapite t'ãri pia baipia bɨ; wẽra apai iru baipia bɨ; k'ĩra jĩp'a; ne-inaa pariatua oo-ee; awaraarã auteebai k'awaa ichi temãi; pia jaratee k'awaa;  bEperãarãpa wãarata jarapata jaradak'ãri: “Eperã ijãapataarã ak'ɨpari pa k'inia bɨ pɨrã, pia bɨda” apata. 0YbMa k'aurepa eperãarã jõmaweda o k'achiade p'aneejida. Mamĩda wẽraarã paara ma o k'achiadeepa uchiadai Cristode ijãaruta pɨrã mãik'aapa k'ĩra jĩp'a ooruta pɨrã Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a; ãchideerã pia ak'ɨpataadamerã mãik'aapa awaraarã k'inia iru p'anapataadamerã.|qbMa awara Netuara Poro Waibɨapa Adán k'ũra-e paji. Evata k'ũrat'aaji. Mãgá Evata naapɨara k'achiade baaiji. jMb Mɨa mãga jaraji Tachi Ak'õrepa eperãarã ook'ãri, naapɨara Adán oop'eda, Eva ooda perã. !b Mɨa wẽraarãmaa ɨmɨk'ĩraarã jarateepik'aa maa-e pɨrã chok'a pëipik'aa. K'ĩup'ee p'anadaipia bɨ ijãapataarã see jõnɨ misa. Eb Ijãapataarã chip'edaidak'ãri Tachi Ak'õre Ũraa ũridait'ee, wẽraarãpa k'ĩup'ee ũridaipia bɨ, ãchi k'ĩsia jarada-ee. Ãchi jarateepataarã ichita waawee p'anadaipia bɨ. ~b Ma k'ãyaara p'anadaipia bɨ Tachi Ak'õrede wãara ijãapata wẽraarãk'a; ne-inaa pia oomaa awaraarã k'aripadait'ee. +}Ob Ichiaba k'inia bɨ ijãapataarã wẽraarãpa p'aru jɨ̃damerã wẽra p'aru jĩp'a jɨ̃pataarãpa jɨ̃patak'a. K'ĩra wãree p'anadait'ee mak'ɨara chi-oodaik'araa bɨ jɨ̃dait'ee net'aa nẽedee ooda, perladee ooda, p'aru ɨ̃pɨadee ooda maa-e pɨrã puda pi-ia bida p'anɨpa. |1bMɨa k'inia bɨ ijãapataarã chip'edaidak'ãri, ɨmɨk'ĩraarã t'ãri pia beerãpa ãchi jua ɨt'aa ɨadap'eda, ɨt'aa t'ɨ̃damerã jõmaarã pari. Mamĩda ãchidepema k'ĩrau bɨ pɨrã maa-e pɨrã nepɨrade bɨ pɨrã awaraa eperã ome, ɨt'aa t'ɨ̃ik'araa bɨ. q{[bMa-it'eepɨ ichia mɨ bɨji mãga jarateemerã. Mɨ jɨrɨt'eraji Cristopa pëimerã ichi ũraa jarateede. Audú k'inia bɨ mɨa ma wãara pedee jarateenamerã judio-eerãmaa, ãchia ichiaba ijãadamerã. Wãara jara bɨ; seewa-e. z-bTachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bada ewate Cristo ita-aria peepiji jõmaarã pari, eperãarãpa p'ek'au k'achia oopata k'aurepa. Mãga ooji eperãarã uchiapiit'ee ma p'ek'au k'achia jua ek'ariipa ɨt'aa wãdamerã. Tachi Ak'õrepa k'inia bɨ jõmaarãpa mãga k'awaadamerã. zymbTachi Ak'õre apai mãik'aapa eperã apaipa eperãarã t'ãri auk'a bɨpii iru ome. Mãgɨ́ eperã Jesucristo. xybIchia eperãarã jõmaweda o k'achiadeepa k'aripa ata k'inia bɨ. K'inia bɨ jõmaarãpa ichi wãarata k'awaadamerã. mwSbMãgá ɨt'aa t'ɨ̃dak'ãri, pia oopata mãik'aapa Tachi Ak'õre, Tachi K'aripapari, o-ĩapipata. %vCbIchiaba ɨt'aa t'ɨ̃daipia bɨ na p'ek'au eujãdepemaarã poro waibɨarã pari mãik'aapa jõmaweda eperãarã ak'ɨpataarã pari. Mãgá tachi k'ãiwee p'anapataadait'ee. Ma awara mãgá oodait'ee Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a mãik'aapa jõmaarã taide k'ĩra jĩp'a nipadait'ee. u /bNaapɨara ũraait'ee parã Cristode ijãapataarã chip'edaidak'ãri, jõmaarã pari ɨt'aa t'ɨ̃damerã, Tachi Ak'õrepa ãra k'aripamerã. Chupɨria iidítɨ pãchi pari mãik'aapa awaraarã pari mãik'aapa gracias jarátɨ Tachi Ak'õremaa irua ne-inaa jõma ooda pari. Et bHimeneo mãik'aapa Alejandro mãga p'anɨ. Mapa mɨa ãchi bɨji Satanás juade ichia oo k'iniata oomerã ãchi ome. Mãgá k'awaadai ik'achia jaradaik'araa bɨ Tachi Ak'õre ãpɨte.:s obŨk'uruurãpa mãga ooda-e p'anɨ. Mãɨrãpa k'awa p'anɨ Cristopa oopi bɨk'a oodaipia bɨ. Mamĩda irude ijãa amaa p'aneejida. Barco k'uadák'apɨ p'anɨ, jõdait'ee perã. r 1bTimoteo, pɨ mɨchi warrak'a bairã, mɨa na ũraa jararu. K'irãpáji Tachi Ak'õrepa jarapida pɨmaa ichi pedee jarapataarã it'aideepa. Ma jaradap'edaak'a ook'ãri, k'ĩsia p'ua-ee chooit'ee wãarata ijãa bɨde, soldaopa chooparik'a ãpɨtee wã-ee chõo jõnɨde. Rq bMaperã o-ĩa ɨt'aa t'ɨ̃dáma Tachi Ɨt'aripema Reymaa. Iru jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ. Iru trua ichita bapari. Iru aupaita Tachi Ak'õre. Ichita bapari. Eperãarãpa iru unudak'aa. ¡Amén! |p sbMaperãpɨ Jesucristopa mɨ chupɨria k'awaaji ak'ɨpiit'ee ichia mɨ ome chooda. Mãgá chooit'ee jõma p'ek'au k'achia oopataarã ome, irude ijãaruta pɨrã. K'inia bɨ jõmaarãpa ijãadamerã mãik'aapa ichita ichi ome p'anapataadamerã. ro _bJõmaarãpa nãgɨ́ pedee ijãadaipia bɨ wãara perã. Jesucristo na p'ek'au eujãdee cheji p'ek'au k'achia oopataarã k'aripait'ee atuanaadamerã. Mɨa ma pedee pia k'awa bɨ, mɨ chi p'ek'au k'achia oopari k'achiara bairã. )n MbMamĩda iru audú t'ãri pia bapari perã, mãga k'awapiji mɨmaa. Mãgá mɨa irude ijãa beeji mãik'aapa iru k'aurepa k'awaaji awaraarã k'inia iru bait'ee. /m Yb Mɨ chupɨria k'awaaji, naaweda mɨa ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo ooji mĩda. Iru ãpɨte mãik'aapa irudeerã ãpɨte ik'achia jarapachi. Ma awara irudeerã jɨrɨji miapiit'ee. Mãga ooji waide k'awa-e bada perã iru cheji eperãarã k'aripait'ee mãik'aapa waide irude ijãa-e bada perã. /l Yb Mɨa gracias jara bɨ Tachi Waibɨa Jesucristomaa. Ichiata mɨ k'aripapari k'awa bairã mɨa ooit'ee ichia oopi bɨk'a. Mapa mɨ jɨrɨt'eraji na mimia oomerã. ;k qb Irua pedee pia jara pëiji ichi Warra Jesucristo k'ap'ɨa pari. Mapa Cristopata Tachi Ak'õre k'ĩra wãree unupiji na p'ek'au eujãde nipak'ãri. Tachi Ak'õre, chi audú t'ãri pia baparipa, mɨ jɨrɨt'eraji Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee jarateenamerã. Tachi Ak'õrepa Pablo chupɨria k'awaada Zj /b miak'ãi p'anɨɨrã awaraarã ome k'ãipataarã; ɨmɨk'ĩraarã awaraa ɨmɨk'ĩra ome k'ãipataarã wẽraarã ome k'ãirutak'a; chĩara atapataarã esclavo papidait'ee; seewa-idaa beerã; seewa wãarak'a jarapataarã awaraarã k'ĩrapite ijãadamerã; mãgeerã-it'ee mãik'aapa jõma irua jara pëidak'a oodaamaa p'anɨɨrã-it'ee. @i {b Ichiaba k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa ichi ũraa p'ãpi-e paji t'ãri pia beerã-it'ee. Ma k'ãyaara p'ãpiji nãgeerã-it'ee: oodaamaa p'anɨɨrã iru ũraade jara bɨk'a; t'ãri k'achia-idaa beerã; p'ek'au k'achia ooyaa beerã; irude ijãadak'aa beerã; ak'õreerã peepataarã mãik'aapa eperã peepataarã; h bTachia k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa Moisemaa ũraa p'ãpida pia bɨ, ma ũraade ijãa p'anɨ pɨrã Ak'õrepa k'inia bɨk'a. Tg #bTachi Ak'õre Ũraa jaratee k'inia p'anɨda a p'anɨ. Mamĩda wãara k'awada-e p'anɨ irua jara k'inia bada ma ũraa Moisemaa p'ãpik'ãri. K'ĩsia k'awaa beerãk'a jaratee p'anɨ mĩda, mãga p'anɨ-e. f bMamĩda ɨ̃rá jãpemaarã ũk'uruurãpa mãga ooda-e p'anɨ. Ma k'ãyaara awaraa k'ĩsia atajida. Mapa pariatua pedee wãpata. te cbMɨa jaraji mãɨrã mãgá ũraamerã k'inia bairã ijãapataarã chik'inia p'anapataadamerã. Mãga p'anapataadai wãara ijãadak'ãri mãik'aapa t'ãripa oo k'inia p'anadak'ãri Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a, k'ĩsia p'ua wẽe. pd [bIchiaba ũráaji jarateenaadamerã judiorã chonaarãpa chonaarãweda nepɨrɨdap'edaa. Jɨrɨdaik'araa bɨ ãchi chonaarãdeepa uchiadap'edaarã t'ɨ̃ p'ã p'e iru p'anɨ ak'ɨpidait'ee jõmaarãmaa. Mãga oodak'ãri, aupedeepipata ijãapataarãmaa mãik'aapa maarepida k'aripada-e waapɨara ijãadamerã mãik'aapa oodamerã Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a. )c MbNaaweda mɨa enenee nɨ̃baji pɨ beemerã Éfeso p'uurude, mɨ mamãik'aapa uchiak'ãri wãit'ee Macedonia eujãdee. At'ãri k'inia bɨ jãma beemerã, jãpemaarã ũk'uruurãpa ne-inaa awara jarateemaa p'anadairã mɨa jaratee ni k'ãyaara. Jaráji ma seewa waa jarateenaadamerã. 4b cbTimoteo, pɨ mɨchi warrak'a, Cristode ijãapari perã mɨ k'aurepa. Mɨa ɨt'aa iidi bɨ Tachi Ak'õrepa mãik'aapa Tachi Waibɨa Jesucristopa pɨ pia ak'ɨ p'anadamerã mãik'aapa chupɨria k'awaadamerã. Mãgá pɨ k'ãiwee bapariit'ee. K'ĩrak'aupai seewa jarateepataarãpa jarateepata ijãadai Ca bMɨ, Pablopa na k'art'a p'ã pëiru Timoteomaa. Tachi Ak'õrepa k'inia bada perã, mɨ jɨrɨt'eraji Jesucristopa pëimerã ichi ũraa jarateede. K'awa p'anɨ eperãarãpa Jesucristode ijãadak'ãri, Tachi Ak'õrepa ãra k'aripait'ee atuanaadamerã. Mapa tachia ijãapata mãik'aapa nɨpata irua jaradak'a oomerã. p`YNMɨa ɨt'aa iidi bɨ Tachi Waibɨa Jesucristopa parã pia ak'ɨ bapariimerã. Mãgapai paji.t_aNTachi Waibɨa Jesucristopa mɨmaa jarapiru na k'art'a leedamerã tachi ɨ̃pemaarã jõmaarã taide. M^NTai pari saludaa para bátɨ ak'ɨpidait'ee chik'inia p'anɨ. F]NƗ̃pemaarã, ichiaba tai pari ɨt'aa t'ɨ̃patáatɨ. q\[NTachi Ak'õre, parã jɨrɨdapa mãga ooit'ee parã ome, oopari perã ichia jara bɨk'a. Salude pëida &[ENƗ̃rá ɨt'aa iidi k'inia p'anɨ Tachi Ak'õremaa parã pari. Iruata tachi k'ãiwee p'anapipari. Mapa iidi p'anɨ irua parã awara bɨmerã pãchi t'ãride, oo k'inia p'anadamerã irua oopi bɨk'a; pãchi k'ap'ɨade, p'ek'au k'achia oo amaadamerã; pãchi jaurede, parãpa iru Jauremaa oopidamerã irua oopi k'inia bɨk'a parãmaa. Mãgá irua parã pia ak'ɨit'ee Tachi Waibɨa Jesucristo waya chek'ãri. *ZONNe-inaa k'achia apida oonáatɨ. 'YGNMãgɨ́ pedee ũridap'eda, pia k'ĩsíatɨ k'awaadait'ee ũraa pia wa k'achia. Ũraa pia bɨ pɨrã, óotɨ ma ũraade jara bɨk'a. Mamĩda pia-e bɨ pɨrã, Tachi Ak'õre Jauredepema-e. Mapa ne-inaa jõma mãgá ak'ɨdaipia bɨ k'awaadait'ee wãara Ak'õrepa oopi bɨk'a wa mãga-e. iXKNPia ũrítɨ apidaapa jaradak'ãri: “Tachi Ak'õre Jaurepa mɨmaa na pedee jarapimaa bɨ.” W{NTachi Ak'õre Jaurepa ijãaparimaa ne-inaa jarapiru pɨrã maa-e pɨrã ne-inaa oopiru pɨrã, ita-aria oopítɨ. V{NIchita Tachi Ak'õremaa gracias jarapatáatɨ, Ak'õrepa mãgata k'inia bairã Jesucristode ijãapataarãpa oodamerã. (UKNIchita ɨt'aa t'ɨ̃patáatɨ. 2T_NIchita t'ãri o-ĩa p'anapatáatɨ. S NPia p'anapatáatɨ parãdepema apidaapa ne-inaa k'achia oonaadamerã. Mãga p'anadaipia bɨ awaraarãpa parãmaa ne-inaa k'achia ooruta pɨjida. Ichita jɨrɨpatáatɨ ne-inaa pia oodait'ee pãchi t'ãidepema ijãapataarãmaa mãik'aapa jõmaarãmaa. pRYNIchiaba ɨ̃pemaarã, taipa parã ũraadait'ee jaradamerã chi mimia k'iniada-ee p'anɨɨrãmaa mimiadamerã. K'aripátɨ chi pia chooda-ee p'anɨɨrã nepɨra k'aurepa. Ichiaba k'aripátɨ chi Cristode ijãadai naaweda ne-inaa k'achia oodap'edaarã, mãɨrãpa ɨ̃rá oodamerã Cristopa oopi bɨk'a. Mãɨmisa t'ãri pia p'anapatáatɨ jõmaarã ome. "Q=N Mapa parãpa ãchi pia ak'ɨdaipia bɨ mãik'aapa k'inia iru p'anadaipia bɨ. K'ãiwee p'anapatáatɨ ãchi ome mãik'aapa jõmaarã ijãapataarã ome. YP+N Ɨ̃pemaarã, taipa enenee jõnɨ waaweedamerã pãchi ijãapataarã poro waibɨarã, ãchi audú mimiapata perã parã-it'ee. Ãchia parã ũraapata mãik'aapa ak'ɨpata Tachi Waibɨapa k'inia bɨk'a. 7OgN Maperã o-ĩa para bátɨ mãik'aapa chik'aripa p'anapatáatɨ oodait'ee irua oopi bɨk'a, parãpa nãga weda oomaa p'anɨk'a. Pablopa jarada na k'art'a p'ã aupa wãk'ãri NN Ma-it'ee Jesucristo piuji tachi ijãapataarã pari, ichi ome araa p'anapataadamerã, chok'ai p'anɨ mĩda wa piu p'anɨ pɨjida. -MSN Tachi Ak'õrepa tachi jɨrɨt'era-e paji tachi k'achia ooit'ee ma ewate. Jĩp'a jɨrɨt'eraji ichi truade ichita p'ananadamerã Tachi Waibɨa Jesucristo k'aurepa. TL!NMamĩda tachi ijãapataarã mãgá pariatua p'anadak'aa, Ak'õre ɨ̃daa pɨk'a bɨde p'anadairã. Mapa k'ĩra jĩp'a p'anapataadaipia bɨ. Waapɨara Tachi Waibɨade ijãadaipia bɨ mãik'aapa audupɨara chik'inia p'anapataadaipia bɨ, k'awa p'anadairã Cristopa tachi ata chek'ãri, ichi ome p'ananadait'ee Tachi Ak'õre truade. fKENP'ãrik'ua eperãarã k'ãipata mãik'aapa it'ua topata, Tachi Ak'õre net'aa k'ĩsiada-ee. %JCNMa et'ewa jarada wãara perã, k'ãi pɨk'a p'anadaik'araa bɨ awaraarãk'a. Ma k'ãyaara k'ĩra jĩp'a p'anadáma, Cristo cheit'ee ewate nɨ p'anɨ misa. @IyNMa k'ãyaara ma ewate nɨmaa p'anɨ Tachi Ak'õre ɨ̃daa pɨk'a bɨde p'anapata perã, Jesucristode ijãadap'eda. Irude ijãadak'ãriipa tachi waa p'ãriu pɨk'a bɨde p'anadak'aa. H/NMamĩda ɨ̃pemaarã, parã p'ãriu pɨk'a bɨde p'anadak'aa ma ijãadak'aa beerã p'anapatak'a, Tachi Waibɨa atu p'anɨde cheit'ee perã. #G?NCristode ijãadak'aa beerãpa jara p'anɨ misa: “Tachi k'ãiwee p'anɨ, nepɨra wẽe,” atu p'anɨde ma ewate cheit'ee mãik'aapa Tachi Ak'õrepa ãchi ɨ̃rɨ ne-inaa k'achia pëiit'ee, ichia k'ĩsia iru bɨ ooit'ee ãchimaa. Ara wẽra biak'oo bɨ atu baparik'a bi p'iradaik'ãri warra t'oit'ee, mãga pɨk'a ijãadak'aa beerã atu p'anadait'ee. Ma ewate apida uchiada-e pait'ee Tachi Ak'õre juadeepa. 'FGNParãpa pia k'awa p'anɨ ma ewate pait'ee eperãarã atu p'anɨde. Nechɨapari p'ãrik'ua cheparik'a eperã temãi chi te chipari atu bɨde, mãgá pait'ee. E NƗ̃pemaarã, taipa jarada-e jõmasaa taarãit'ee Jesús cheit'ee. Naaweda jaradap'edaak'a, apidaapa k'awada-e sãapaita iru cheit'ee. ;DqNO-ĩa para bátɨ ma jara pëida ũridap'eda.5CcNMãpai Tachi Waibɨapa ãchi ɨt'aa ateeit'ee tachi chok'ai p'anɨɨrã ome jɨ̃ararade, iru ome unudait'ee pajãde. Mãgá tachi jõma ichita p'anapataadait'ee iru ome. _B7NMa ewate Tachi Waibɨa chek'ãri, naapɨara chok'a pëiru pedeeta ũridait'ee mãik'aapa angeleerã poro waibɨa pedee ũridait'ee mãik'aapa Tachi Ak'õre trompeta jĩwaa nɨ̃bɨ ũridait'ee. Mãga nɨde Cristo ɨt'ariipa cheru unudait'ee. Mamata Cristode ijãa jai-idaadap'edaarã k'ap'ɨa naapɨara chok'ai p'irabaidait'ee jãɨradeepa. IA NTachi Waibɨapa parãmaa nãga jara pëiru: ichi na p'ek'au eujãdee waya chek'ãri ichideerã atade, tachi ijãapataarã at'ãri chok'ai p'anɨ wãda-e pait'ee jai-idaadap'edaarã naa. @NMamĩda mãga-e tachi ijãapataarã ome, tachia ijãapata perã Jesús piup'eda chok'ai p'irabaiji. Mapa ijãa p'anɨ Jesús k'aurepa Tachi Ak'õrepa irude ijãapataarã auk'a chok'ai p'irabaipiit'ee. Mãga ooit'ee Jesús waya chek'ãri ãchi jaureerã ome. m?SN Ɨ̃rá, ɨ̃pemaarã, taipa nãgɨ́ wãarata k'awapi k'inia p'anɨ parãmaa. Tachi Jesucristode ijãapataarã jai-idaadak'ãri, k'ãi pɨk'a p'anɨ. Maperã parã ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa jai-idaadak'ãri, mak'ɨara jẽedaik'araa bɨ ijãadak'aa beerãk'a. Mãɨrã Cristode ijãada-e p'anadairã, ijãada-e ãchi k'õp'ãyoorã piudap'eda chok'ai p'irabaidait'ee mãik'aapa p'ananadait'ee Ak'õre eujãde. Mapa audú t'ãri p'ua p'anɨ ãchi k'õp'ãyoorã piudak'ãri. (>IN Mãga p'anaruta pɨrã, nɨda-e pait'ee awaraarãpa teedamerã pãchi nek'odait'ee. Ma awara ijãadak'aa beerãpa parã pia unudait'ee. Jesús waya chek'ãri M=N Tachi Ak'õrepa parãmaa oopi k'inia bɨde k'ĩsiadap'eda, jɨrɨpatáatɨ k'ãiwee p'anapataadait'ee. Pedee-idaa bɨpa chĩaramaa ooparik'a ichita jaranáatɨ ãchia ne-inaa oodaipia bɨ mãik'aapa k'oo-idaa p'ananáatɨ. Ma k'ãyaara pãchi mimia óotɨ pãchi juadoopa, taipa jaradap'edaak'a parã t'ãide nipadak'ãri. %<CN Mãgá chik'inia p'anapata Macedonia eujãdepema jõmaarã ijãapataarã ome. Mapa ɨ̃pemaarã, mɨa ũraa k'inia bɨ audupɨara mãga p'anapataadamerã. &;EN Taipa parã ũraada-e pait'ee chik'inia p'anapataadamerã awaraa ijãapataarã ome, parãpa mãgá oo p'anadairã, Tachi Ak'õre Jaurepa k'aripap'eda. }:sNMaperã na ũraa jara aupada ijãa k'iniada-e pɨrã, mɨa jara bɨ pedee ijãadaamaa p'anɨ-e. Jĩp'a Tachi Ak'õrepa pedee jarada ijãadaamaa p'anɨ. Ak'õrépata ichi Jaure ba chepipari parã ijãapataarã ome, ijãadamerã ichia jara bɨ. {9oNTachi Ak'õrepa tachi jɨrɨ-e paji k'achiade p'anapataadamerã. Jɨrɨji p'anapataadamerã ichia k'inia bɨk'a. N8NK'ĩrak'aupai pãchi ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa k'ũradai, mãga oo p'anɨpa ãchi wẽraarã ome. Mãgá k'achia ooruta pɨrã, Tachi Ak'õrepa parã miapiit'ee, taipa naaweda jaradap'edaak'a. 7NP'ananáatɨ ijãadak'aa beerã p'anapatak'a. Ãchi pariatua p'ek'au oo wãpata chĩara wẽra ome, Tachi Ak'õre k'awada-e p'anadairã. !6;NMa k'ãyaara k'awaadaipia bɨ nãga oodait'ee. Wẽra k'inia bɨ pɨrã, ma wẽra ome béeji mãik'aapa t'ãri pia baparíiji iru ome. Aɨ ome k'ãiparíiji, awaraa jɨrɨ-ee. Parãpa mãgá ooruta pɨrã, pia oodait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite mãik'aapa awaraarã k'ĩrapite. \51NTachi Ak'õrepa k'inia bɨ awara p'anapataadamerã ijãadak'aa beerã k'ãyaara. K'inia bɨ parãpa ne-inaa jõmaweda oodamerã irua oopi bɨk'a. Mapa taipa nãga ũraa p'anɨ. P'ek'au oonáatɨ awaraarã ome. 4 NParãpa k'awa p'anɨ taipa jarateedap'edaa, parã t'ãide nipadak'ãri. Jarajida Tachi Waibɨa Jesucristopa jarapidak'a. 3 NMãpai ɨ̃pemaarã, Cristopa tai jɨrɨt'erada perã ichi ũraa jarateedamerã, nãga ũraa p'anɨ parãmaa. Taipa mãik'aapa Tachi Waibɨa Jesupa k'inia p'anɨ parã p'anapataadamerã taipa jarateedap'edaak'a. Mãgá p'anadak'ãri, Tachi Ak'õrepa parãpa oopata pia ak'ɨit'ee. Ɨ̃rá wãara mãgá p'anapata. Mamĩda taipa k'inia p'anɨ waapɨara oodamerã Cristopa oopi bɨk'a parãmaa. U2#N Iidipata irua parã choopimerã pãchi t'ãride. Mãgá chooruta pɨrã, k'achia wẽe p'anadait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite, Tachi Waibɨa Jesús chek'ãri jõma ichideerã ɨt'ari p'anɨɨrã ome.C1N Ichiaba iidipata Tachi Waibɨa Jesucristopa parã waapɨara chik'inia p'anapimerã. Ma awara iidipata irua parãmaa awaraarã k'inia iru p'anapimerã, taipa parã k'inia iru p'anɨk'a. 0N Mãgá ɨt'aa iidi p'anɨ misa, iidipata Tachi Ak'õre Tachi Waibɨa Jesucristo ome tai waya pëidamerã parã ak'ɨde. p/YN Ewari chaa, p'ãrik'ua pida, ɨt'aa iidi p'anɨ Tachi Ak'õremaa, irua tai waya wãpimerã parã ak'ɨde. Jaratee k'inia p'anɨ Ak'õre net'aa parãpa waide k'awada-e p'anɨ. Mãgá parãpa pipɨara oodai Ak'õrepa k'inia bɨk'a. .}N ¿Sãga gracias jaradaima Tachi Ak'õremaa parã pari? Parã k'aurepa tai t'ãri o-ĩa p'anɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite. $-ANParã mãgá choo p'anadak'ãri Cristode ijãa p'anɨde, audupɨara taipa jõmaarãmaa jaratee k'inia p'anɨ, awaraarãpa Cristode ijãadamerã parãk'a. *,MNMapa ɨ̃pemaarã, ɨ̃rá tai jɨrɨ jõnɨ mĩda miapidait'ee, k'ãiwee p'anɨ Timoteo it'aideepa ũridap'edaa perã parã at'ãri Cristode pia ijãa p'anɨ. #+?NMamĩda mãga-e paji. Parã ak'ɨnap'eda, Timoteo waya chek'ãri, pedee pia nepɨrɨ cheji. Jaraji parã Tachi Ak'õre ome pia nidá mãik'aapa chik'inia p'anapata. Ichiaba jaraji parãpa tai k'irãpapata mãik'aapa tai unu k'inia jõnapata, taipa parã unu k'inia jõnɨk'a. 1*[NMaperãpɨ mɨa Timoteo pëiji irua k'awaamerã parã Tachi Ak'õre ome nipapata. Mɨa waa choo-e paji parã unu k'iniapa mãik'aapa k'ĩsia nɨ̃bɨpa. Mãgá k'ĩsia nɨ̃baji Netuara Poro Waibɨapa parã Cristode ijãa amaapii jĩak'aapa. Mãga pada paara, tai mimia parã t'ãide atuak'aji. u)cNTaipa mãga jarajida naaweda parã ome p'anadak'ãri. Parãpa k'awa p'anɨ wãara uchiaji taipa jaradak'a. ](3NMãgá ijãadak'ãri, chupɨria jõneeruta pɨjida, apidaapa parã k'ũrada-e pai ijãa amaadamerã. Parãpa pia k'awa p'anɨ Cristode ijãa p'anɨ k'aurepa, awaraarãpa tachi ichita jɨrɨdait'ee miapidait'ee. 'NJõdee tachi ɨ̃pema Timoteo pëijida tai pari. Iru pia mimiapari Tachi Ak'õre-it'ee, Cristopa ooda jarateepari perã. Iru pëijida Ak'õre Ũraa pipɨara jarateemerã parãmaa mãik'aapa parã ũraamerã. Mãgá parã waapɨara ijãadai, irua jara bɨ k'aurepa. 7& iNMãpai tai waa chooda-e pak'ãri parã ak'ɨda-ee, k'ĩsiajida: “¿sãga oodait'ee?” Tai jõma p'oyaa wãda-e pada perã parã ak'ɨde, mɨ ituaba beeji Atenas p'uurude. %N¡Wãarapɨ! Parã mãgá ijãapata k'aurepa tai o-ĩa p'anɨ. Ma awara parã k'aurepata awaraarãpa tai ãpɨte pia pedeepata.J$ NParãpa pia ijãadak'ãri, jõmaarãmaa ak'ɨpipata wãara Jesucristo Tachi Waibɨa. Mapa tai o-ĩa p'anɨ parã ome mãik'aapa taipa awaraarãmaa jara k'inia p'anɨ parãpa ne-inaa pia oopata. Ichiaba parãpa mãga oopata perã, tachi jõmaweda o-ĩa p'anadait'ee Jesucristo k'ĩrapite, iru na eujãdee waya chek'ãri. #}NMamĩda p'oyaa wãda-e paji. Mɨchi ituaba wãda chok'ara wãit'ee paji. Mamĩda Satanapa taidepema apida wãpi-e paji. "5NƗ̃pemaarã, taarã-e bɨ mĩda tai unudap'edaa, parã ichita iru p'anapata tai k'ĩsiade mãik'aapa waya wã k'inia p'anajida parã ak'ɨde. E!NMɨa mãga jara bɨ ãchia taimaa jarateepidaamaa p'anadairã Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee; judio-eerã t'ãide paara. K'iniada-e apida o k'achiadeepa uchiadamerã Cristo k'aurepa. Mãga oo p'anɨ k'aurepa, Tachi Ak'õre audupɨara k'ĩraupiruta, iru naaweda k'ĩraupidap'edaa k'ãyaara, ãchia ne-inaa k'achia oopatap'edaa k'aurepa. Maperãpɨ irua ãchi k'achia ooit'ee. Pablo waya wã k'inia bada Tesalonicadepema ijãapataarãmaa ue~}||4{Nyy:wqvSusrqopcoo#nmlTkihgfed=cba`_^^]S\ZYYDXWLV$T_SQPONMLK]JIiH[G=FF+DCBB-A@?? =<;N:K87q54200D/-+*)1({'|&%#""i!h 2~ c8.%.eE( Ewari cherude tachi ijãapataarã jõmaweda iru k'ĩrapite panadait'ee irua ak'ɨmerã tachia oopatap'edaa na p'ek'au eujãde p'anɨ misa. Eperã Cristopa oopi k'inia bɨk'a oodapa atait'ee Tachi Ak'õrepa ne-inaa k'ĩsia iru bɨ ichideerã-it'ee. Ma awara Cristopa mãgɨmaa pedee pia jarait'ee. Mamĩda chi mãga oo-e badapa maarepida ata-e pait'ee mãik'aapa Cristopa irumaa pedee pia jara-e pait'ee. Cristo k'aurepa Tachi Ak'õre k'awadai s'_ Mamĩda at'ãri wãda-e. Mapa nãga k'ĩsiapata. Na p'ek'au eujãdepema k'ap'ɨade p'anɨ misa, oo k'inia p'anɨ Cristopa oopi bɨk'a mãik'aapa na eujãdeepa uchiadak'ãri, auk'a oo k'inia p'anadait'ee irua oopi bɨk'a nãga perã. 2&]Maperãpɨ k'ãiwee p'anapata. Piara bak'aji aweda uchiadait'ee na p'ek'au eujãdepema k'ap'ɨadeepa mãik'aapa iru truade p'ananadait'ee tachi ɨt'aripema k'ap'ɨade. @%{Tachi taupa iru unuda-e p'anɨ mĩda, irude ijãapata. $Tachi Ak'õrepa mãgá ne-inaa k'ĩsia iru bapari perã ichideerã-it'ee, na p'ek'au eujãde p'anɨ misa, tachi k'ãiwee p'anapataadai. Wãara k'awa p'anɨ na p'ek'au eujãdepema k'ap'ɨade p'anɨ misa, Tachi Waibɨa ik'aawaapa t'ɨmɨ́ pɨk'a p'anɨ. #Ma-it'ee Tachi Ak'õrepa ɨt'aripema k'ap'ɨa ooit'ee ichideerã-it'ee, aɨde p'anapataadamerã iru truade. Mãga k'awa p'anɨ irua ichi Jaure pëida perã tachi chaachaa bapariimerã. Ichi Jaurepata k'awapipari ichia k'ĩsia iru bɨ ichideerã-it'ee. '"GMaperãpɨ piu k'iniada-e Cristo chei naaweda. Iru mãgá cheru misa, na p'ek'au eujãdepema k'ap'ɨade p'anɨde, k'ĩsia jõnapata ne-inaa k'achia p'asai jĩak'aapa. Mãgá na p'ek'au eujãdepema k'ap'ɨa chupɨria nɨ̃bairã, atabëi k'inia p'anɨ Tachi Ak'õre ome p'ananadait'ee. 9!kEperãpa p'aru jɨ̃ k'inia bɨk'a, mãga pɨk'a tai p'ana k'inia p'anɨ ma ɨt'aripema k'ap'ɨade. Eperã ãk'adaa ba k'inia-e bɨk'a, tai k'ap'ɨa wẽe p'ana k'iniadak'aa. % CNa p'ek'au eujãdepema k'ap'ɨade p'anɨ misa, chupɨria jõnapata mãik'aapa audú k'ĩsia jõnapata, ma ɨt'aripema k'ap'ɨade p'ana k'inia p'anadairã.  ;Taipa k'awa p'anɨ tachi eperã k'ap'ɨa piuru pɨjida Cristo chei naaweda, Tachi Ak'õrepa tai p'anapiit'ee ichia ooit'ee bɨ ɨt'aripema k'ap'ɨa chiwidide. Na p'ek'au eujãdepema k'ap'ɨa jõpari. Mamĩda chi ɨt'aripema k'ap'ɨa jõk'aa, Tachi Ak'õrepa mãgá oopari perã. {oMaperã tai audú k'ĩsia jõnada-e na p'ek'au eujãde unu p'anɨ k'aurepa. Jĩp'a k'ĩsiapata ne-inaa waide unuda-e p'anɨde; ɨt'aripema net'aade. Na eujãdepema net'aa taarã-ee jõpari. Mamĩda ɨt'aripema net'aa ichita bapariit'ee.fEMa awara na eujãde p'anɨ misa, taarãdak'aa chupɨria jõnɨde. Tai-it'ee mak'ɨara p'ua-e. Jõdee taipa ne-inaa unudait'ee Tachi Ak'õre truade p'oyaa jarada-e, audú pi-ia bairã. ¡Ichita p'anapataadait'ee iru ome! ,QMaperãpɨ tai chupɨria jõneedak'ãri, k'ĩsia p'ua jõnadak'aa. Tai k'ap'ɨa jõdaruta pɨjida, ewari chaa t'ãride audupɨara Tachi Ak'õrede ijãapata. |qMãga k'awa p'anadairã, choopata parã mãik'aapa awaraarã k'aripadait'ee Cristode ijãadamerã. Mãgá chok'araarãpa k'awaadait'ee Ak'õrepa ãchi k'inia iru bɨ mãik'aapa o k'achiadeepa uchiapi k'inia bɨ. Mãpai mãɨrãpa Cristode ijãadak'ãri, gracias jaradait'ee Tachi Ak'õremaa mãik'aapa ãchi ɨt'aa t'ɨ̃ p'anɨde ak'ɨpidait'ee wãara irude ijãapata. V%K'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa Jesucristo chok'ai p'irabaipidak'a, tai jida auk'a p'irabaipiit'ee parã ome mãik'aapa tachi ateeit'ee Jesucristo bɨmaa ichi truade. Mãga ooit'ee tachi Cristodeerã perã. ,Q Taipa auk'a jaradai Tachi Ak'õre chonaarãwedapema ũraa p'ãdade jara bɨk'a:‘Ijãaji Tachi Ak'õrepa mɨ k'aripai. Maperã irumaa jaraji mɨchi t'ãride k'ĩsia bada.’ (Sal 116.10) Taipa ichiaba mãga ijãapata. Maperãpɨ jarateepata Tachi Ak'õrepa jarapi bɨk'a. 6e Mãpai tai mãgá jɨrɨ p'anɨ mĩda, taipa jarateepata Ak'õrepa jarapi bɨk'a, parã awaraarã ome Cristode ijãadap'eda, Tachi Ak'õre truade ichita p'anapataadamerã. 3 Wãara, na p'ek'au eujãde p'anɨ misa, tai mãgá pee k'inia p'anadait'ee taipa jarateepata perã Jesucristopa oopi k'inia bɨ eperãarãmaa. Mamĩda mãga p'oyaa ooda-e, irua ak'ɨpi k'inia bairã ichi wãara chok'ai p'irabaiji mãik'aapa at'ãri tai t'ãride chok'ai bɨ. kO Tai wãrutamaa jɨrɨpata peedait'ee Jesús peedap'edaak'a. Mamĩda Tachi Ak'õrepa tai k'aripapari ãchi juadeepa, eperãarãpa k'awaadamerã irua aupaita tai k'aripapari. Mãga oopari Jesucristo Jaure tai ome bapari perã. X) Edaare awaraarãpa tai k'ĩra unuamaa iru p'anapata. Mamĩda Tachi Ak'õrepa tai atabaibëik'aa. Ichiaba edaare tai p'ua oopata. Mamĩda Tachi Ak'õrepa tai k'aripapari chok'ai uchiadamerã ãchi juadeepa. :mMãga jaratee p'anɨ misa iru-it'ee, tai wãrutamaa ijãadak'aa beerãpa nepɨra jɨrɨpata tai ome. Mamĩda ãramaa p'oyaapidak'aa. Mãga p'anadai Tachi Ak'õrépata tai k'aripapari perã choodamerã. Edaare k'awada-e sãgapɨ oodai. Mamĩda ijãa p'anɨ Ak'õrepa taimaa ichia k'inia bɨ k'awapiit'ee. Tachi k'ap'ɨa chok'o sorek'apɨ bɨ. Mamĩda Tachi Ak'õrepa aɨde nẽe bɨdák'apɨ bɨ ichi k'ĩra wãree taimaa unupik'ãri mãik'aapa tai jɨrɨt'erak'ãri Cristopa ooda jarateedamerã eperãarã k'aripait'ee. Mãgá eperãarãpa ijãadak'ãri taipa jarateepata k'aurepa, jõmaarãpa k'awaadai Tachi Ak'õrépata taimaa jarapi bɨ. ¡Iruta tai k'ãyaara waibɨara bɨ! 'K'awa p'anɨ Jesucristo tachi jõmaarã waibɨa nãga perã. Ewaa weda jõma p'ãriu nɨ̃bak'ãri, Tachi Ak'õrepa jaraji ɨ̃daamerã. Mãpai ɨ̃daa beeji. Mãga pɨk'a ijãadai naaweda, tai p'ãriu pɨk'a bɨde p'anapachida, k'awada-e p'anadap'edaa perã Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee. Mamĩda Tachi Ak'õrepa taimaa mãga k'awapik'ãri, tai t'ãride ɨ̃daa pɨk'apiji. Mapa Cristode ijãa p'aneejida mãik'aapa k'awaa p'aneejida Tachi Ak'õre k'ĩra wãree. Tachi Ak'õrepa wãarata jarateepataarã k'aripapari Mapa taipa jarateedak'ãri, jarateeda-e tachi k'ĩsiadeepa tai ak'ɨdamerã pãchi poroorãk'a. Jĩp'a jarateepata Jesucristo, Tachi Waibɨapa oopi k'inia bɨ eperãarãmaa. Taipa irua oopi bɨk'a oo k'inia p'anapata perã, tai mimiapata parã-it'ee. Ãchi mãga p'anɨ na p'ek'au eujãdepema ijãadak'aa beerã ak'õre, Netuara Poro Waibɨapa, ãchi tau p'ãriu pɨk'a iru bairã ichi jua ek'ari. Ichia k'inia-e ãchia k'awaadamerã t'ĩudai ɨ̃daa pɨk'a bɨde k'awaadak'ãri Cristopa ooda ãchi o k'achiadeepa k'aripa atait'ee. Ichia k'awa bɨ mãga ijãaruta pɨrã, unudai Cristo k'ĩra wãree, iru Tachi Ak'õre k'ĩrak'a bairã. SWãara, Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee jarateedak'ãri, ũk'uru eperãarã-it'ee ma jarateepata wãk'a pɨk'a bɨ, mãɨrãpa ma wãarata k'awadaamaa p'anapata perã. Mapa o k'achiadee wãruta. {oTaipa oodaamaa p'anapata ne-inaa k'achia awaraarãpa mera oopata; ne-inaa eperãarã jĩp'aarã k'ĩra nejasia p'anapata oodait'ee. Madepema ũk'uruurãpa imeraa jarateepata chĩara k'ũradait'ee. Maa-e pɨrã ãchi k'ĩsia p'oirapata Ak'õrepa jarapi bɨ ome, irua jara k'inia bɨ awara uchiamerã. Mamĩda taipa mãga ooda-e. Ak'õrepa wãarata jara pëida k'ĩra jĩp'a jarateepata. Mãga oo p'anɨpa k'inia p'anɨ jõmaarãpa k'awaadamerã Tachi Ak'õre k'ĩrapite taipa wãarata jarateepata. 2  _Tachi Ak'õrepa tai chupɨria k'awaa bairã, ichi ũraa chiwidi taimaa jarateepi bɨ. Maperãpɨ waaweeda-ee p'anapata, awaraarãpa tai ome nepɨra jɨrɨ p'anɨ mĩda. & EMãgá ma naawedapema ũraa jua ek'ariipa tachi uchiadap'edaa perã, tachi t'ãri waa wãk'a pɨk'a p'anɨ-e. Ara espejode tachi k'ĩra unuparik'a, mãga pɨk'a Tachi Ak'õre k'ĩra wãree unupata iru ũraa chiwidi jara pëidade Cristo k'ap'ɨa pari. Ma awara Cristo Jaurepa oopi bɨk'a oodak'ãri, t'ãri pia padaipata iruk'a. Waapɨara iru Jaurepa oopi bɨk'a oodai, waapɨara t'ãri pia padaridai iruk'a.} sMãga p'aneedait'ee Cristode ijãadak'ãri, eperãarã uchiapata perã Ak'õrepa naawedapema ũraa p'ãda jua ek'ariipa. Mãga oodai Cristo ãra ome bapari perã ichi Jaure k'ap'ɨa pari. Cristo ichi Jaure ome apai, auk'a Tachi Waibɨa perã.  Mamĩda ãchidepemapa ma ũraa chiwidi ũrik'ãri mãik'aapa Cristode ijãak'ãri, ma t'ãri wãk'a pɨk'a bada wẽpait'ee.  Mãgá Ak'õre Ũraa Moisepa p'ãdade ijãapata perã, idi ewate at'ãri ma ũraa ũridak'ãri, ãchi t'ãri wãk'a pɨk'a iru p'anɨ. ;oMamĩda ma Israel pidaarãpa mãga ijãa k'iniada-e paji, k'ɨɨrɨ k'isua p'anadap'edaa perã. At'ãri mãga p'anɨ Moisepa p'ãda leepataarã ũridak'ãri. Moisepa ichi k'ĩra wãk'a iru badak'a, ãchi t'ãri wãk'a pɨk'a iru p'anɨ ũraa chiwidide ijãa k'iniada-e p'anadairã. At'ãri ãchia ijãapata Ak'õre ode t'ĩudai ma chonaarãwedapema ũraa p'ãdade jara bɨk'a oo p'anɨpa. Mãga ijãapata Tachi Ak'õrepa ãchimaa ichi ũraa chiwidi k'awapi bɨ mĩda. Nãgá k'ĩsia awara k'ĩsiadai: Cristode ijãadak'ãri mãik'aapa ichideerã padaidak'ãri. {o Mamĩda mãga-e paji Moisés ome. Moisepa ichi k'ĩra wãk'aji Israel pidaarãpa ununaadamerã Tachi Ak'õre k'ĩra wãree wẽpa wãk'ãri. Mãgá ma ɨ̃daa Moisés k'ĩrade wẽpa wãdak'a, ma chonaarãwedapema ũraa wẽpa pɨk'a wãji. 1[ K'awa p'anadairã Ak'õrepa ũraa chiwidi jara pëida mãgá pipɨara bɨ chi naawedapema jarada k'ãyaara, taipa mãgɨ́ ũraa jĩp'a jarateepata, waaweeda-ee. {o Wãara Ak'õre Ũraa p'ãda pia baji, Ak'õrepa mãgɨ́ jarada perã. Mamĩda ichia k'inia-e paji eperãarãpa ichita aɨde ijãadamerã. Mapa ũraa chiwidi jara pëiji. Nãgɨ́ ũraa pipɨara bɨ chi naawedapema k'ãyaara, jõk'aa perã. 2] Maperãpɨ k'awa p'anɨ pipɨara bɨ ijãadait'ee Tachi Ak'õrepa ũraa chiwidi jara pëidade, ijãadai k'ãyaara mãgɨ́ chonaarãwedapema ũraa p'ãdade jara bɨde. yk Mãpai nãga jaradai. Pia baji Tachi Ak'õrepa eperãarãmaa k'awapik'ãri ichi ũraa p'ãda, mãgɨde jaraji mĩda ãchi atuadait'ee p'ek'au k'achia oopata perã. Mamĩda ma k'ãyaara pipɨara bɨ ichia ũraa chiwidi jara pëida. Mãgɨ́ ũraade ichi Jaurepa tachi ijãapataarãmaa k'awapipari Cristo k'aurepa tachi p'ek'au k'achia wẽe p'anɨ Ak'õre k'ĩrapite. }sƗ̃rá jõdee, ma k'ãyaara pipɨara Tachi Ak'õrepa ũraa chiwidi jara pëida k'aurepa tachi ijãapataarãpa k'awapata Cristode ijãadak'ãri, wãdai Tachi Ak'õre truadee. Mãga k'awapata Ak'õre Jaure k'aurepa, iru tachi ome bapari perã. %CK'ĩsiadáma nãgɨde. Chonaarãweda Tachi Ak'õrepa ichi ũraa mãude p'ãpiji Moisemaa. Na eujãde bɨ misa, Moisés Tachi Ak'õre ome unuk'ãri, Tachi Ak'õre k'ĩra wãree iru ome beeji. Mapa Moisés waya chek'ãri Israel pidaarãmaa, ãrapa iru k'ĩra p'oyaa ak'ɨdak'aa paji, audú ɨ̃daa bada perã. Mãga baji mĩda, taarã-e nɨde ma ɨ̃daa wẽpa wãji. Ak'õrepa ichi k'ĩra wãree mãgá ãchimaa unupiji mĩda, ma ũraa p'ãda k'aurepa eperãarãpa k'awaa p'aneejida ãchia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa atuadait'ee. EIchia taimaa nãgɨ́ ũraa chiwidi k'awapiji. Cristopa p'ek'au k'achia oopataarã o k'achiadeepa k'aripa atai. Mãga k'awapiji taipa jõmaarãmaa jarateenadamerã. Na ũraa chiwidi awara bɨ chi naawedapema ũraa k'ãyaara. Eperãarãpa ma naawedapema ũraa p'ãdade ijãaruta pɨrã, atuadait'ee. Jõdee na ũraa chiwidide ijãaruta pɨrã, Ak'õre Jaurepa ãchi Ak'õre ode t'ĩupiit'ee. Ũraa chiwidi piara bɨ naawedapema ũraa k'ãyaara 7Tai k'ĩsiadoopa eperãarã p'oyaa Cristode ijãapidak'aa. Tachi Ak'õrepapai mãga ooi. Ichia aupaita tai k'aripapari iru ũraa pia jarateedamerã. ~Taipa ak'ɨdak'ãri parãpa oomaa p'anɨ Cristopa oopi bɨk'a, k'awa p'anɨ wãara Tachi Ak'õrepa taimaa jarapi baji. #}?Jõmaarãpa k'awaadai Cristopa tai pëiji parã ak'ɨdak'ãri, sãga p'anapata Cristode ijãadak'ãriipa. Awaraarãpa oo k'inia p'anapata Tachi Ak'õre Ũraa mãude p'ãdade jara bɨk'a. Tachi Ak'õrepa k'inia-e baji mĩda eperãarãpa ichita ijãadamerã ma ũraa Moisemaa p'ãpidade, ũk'uru aɨde at'ãri ijãa p'anɨ. Mamĩda parã mãga p'anadak'aa. Ma k'ãyaara pipɨara parãpa oo k'inia p'anɨ Cristopa oopi bɨk'a, Tachi Ak'õre Jaure parã t'ãride bapari perã. Ma awara Ak'õrepa mãga ichita oopiit'ee, ichita bapari perã. &|EAwaraarãpa k'awa k'inia p'anɨ pɨrã tai wãara Jesucristopa pëida jarateede wa mãga-e, ãchia parã ijãapataarã ak'ɨdaipia bɨ. Parã taipa k'art'a p'ãdák'ata p'anɨ, Cristode ijãapata perã taipa jarateedap'edaa k'aurepa. Mɨchi t'ãride k'awa bɨ mɨa wãarata jara bɨ. e{ EMɨa jarak'ãri tai k'ĩra jĩp'a jarateepata, jara k'inia-e bɨ taita pipɨara ak'ɨdaipia bɨ awaraa jarateepataarã k'ãyaara. Taipa k'art'a p'ãda iididak'aa ijãapataarãpa parãmaa jara pëidamerã táipata pia jarateepata, jarateepataarã ũk'uruurãpa oopatak'a. Ichiaba iidida-e parãpa mãgee k'art'a awaraa ijãapataarãmaa pëidamerã. ezCTáipata mãga jarateedai. Ma-it'ee Tachi Ak'õrepa tai jɨrɨt'eraji. Tai k'ĩsiadoopa jarateedak'aa. Tachi Ak'õrepa ichi ũraa taimaa jarapipari. Tai nipadak'aa awaraarãk'a. Ãchi k'ĩsiadoopa Ak'õre net'aa jaratee nipapata, eperãarãpa ãchi pia ak'ɨdamerã mãik'aapa ãchimaa p'arat'a teedamerã. Taipa jõdee mãga oodak'aa. Tachi Ak'õrepa tai ichita ak'ɨpari perã, k'ĩra jĩp'a jarateepata irua oopi bɨk'a. Mãgá jarateedai Cristo tai ome bapari perã.mySTaipa jarateepata mik'ia pɨk'a bɨ chi ũridaamaa p'anɨɨrã-it'ee, ma k'aurepa ãra atuadait'ee perã. Mamĩda chi ũri k'inia p'anɨɨrã-it'ee ne-inaa t'ũa baparik'a bɨ, ma jarateeda k'aurepa ãra wãdait'ee perã Ak'õre truadee. Mãga bɨta, ¿k'aipa jarateeima chi ũri p'anɨɨrãpa wãara k'awaadamerã Cristopa oopi k'inia bɨ eperãarãmaa? exCAra k'era t'ũa aubaiparik'a ewat'aak'ãri, mãga pɨk'a tai ijãapataarã t'ɨmɨ́ wãpata jarateede Cristopa oopi k'inia bɨ eperãarãmaa. Tachi Ak'õrepa unuk'ãri taipa mãga jarateemaa p'anɨ, o-ĩa beepari. Cristopa tai jarateepataarã pëipari jarateedamerã chi ũri k'inia p'anɨɨrãmaa mãik'aapa chi ũridaamaa p'anɨɨrãmaa paara. wwTaipa gracias jarapata Tachi Ak'õremaa, iruata Netuara Poro Waibɨa p'oyaapari perã Cristo juapa. Maperãpɨ netuara apidaapa tai Cristodeerã p'oyaada-e pai. Mãgá ichideerã perã irua tai k'aripapari jarateedamerã jõmaarã t'ãide. dvA Mamĩda, mama bɨde mɨ k'ĩsia nɨ̃beeji unu-e pada perã Tito, tachi ɨ̃pema Cristo k'aurepa, mɨa pëida parã ak'ɨde. Iru parãmãiipa chep'eda, mama tai unudait'ee paji. Mãgá unuda-e pada perã, mɨa Troadepemaarã atabëiji mãik'aapa cheji Macedonia eujãdee, nama Tito ome unui jĩak'aapa. Pablopa jarada Titopa nepɨrɨda ũrip'eda cu? Mɨa jaradak'a mɨ wã-e paji parã ak'ɨde. Ma k'ãyaara Troas p'uurudee wãji jarateede. Mama nipak'ãri, Tachi Waibɨapa k'aripaji mãpemaarãpa ũri k'inia p'anadamerã Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee. jtM Tachi jõmaarãpa chĩarapa k'achia ooda mãgá perdonaaruta pɨrã, Netuara Poro Waibɨa juade baaida-e pait'ee ne-inaa k'achia oo k'iniapa ma eperãmaa. Ma awara ma ne-inaa k'achia ooda k'aurepa netuara juade baai-e pait'ee, audú k'ĩsia p'ua nɨ̃bairã. Tachia pia k'awa p'anɨ netuarapa oopari ichi juade baaidamerã. Pablo Troas p'uurude nipada osW Parãpa ma eperãpa k'achia ooda perdonaa p'anɨk'a, mɨa pida perdonaa bɨ. Wãara, Cristopa k'awa bɨ abaapa mɨ ome nepɨra jɨrɨ baji pɨrã, mɨa ma nepɨra perdonaaji. Mɨa mãga ooji parã waya t'ãri o-ĩa p'anadamerã. 2r] Ma-it'ee ma k'art'a p'ãji. K'inia baji irua ma k'achia oo amaamerã. Mamĩda ma k'ãyaara waapɨara mɨa k'awa k'inia baji parãpa oodai wa ooda-e pai mɨa jaradak'a. eqCMaperã ɨ̃rá mɨa parãmaa enenee nɨ̃bɨ ak'ɨpidamerã wãara iru k'inia iru p'anɨ. pMa k'ãyaara, irua ooda perdonaadaipia bɨ mãik'aapa t'ãri o-ĩapidaipia bɨ waya t'ĩumerã awaraa ijãapataarã ome. Parãpa mãga ooda-e pɨrã mãik'aapa iru at'ãri yiaraa iru p'anaruta pɨrã, iru audupɨara t'ãri p'ua bai, Ak'õrede ijãa-edarumaa. oParã chok'araarãpa iru t'ãri p'uapimaa p'anɨ, iru yiaraa iru p'anadairã. Jãgapaipɨ. Waa mãgá yiaraa iru p'anadaik'araa bɨ. FnWãara parã t'ãidepemapa, k'achia oo k'iniapa, mɨ t'ãri p'uapiji mãik'aapa parã ũk'uru audupɨara mãgapiji. Ichia tachimaa mãgá ooji mĩda, mɨa iru waa ɨmɨatee k'inia-e. m1Ma k'art'a p'ãk'ãri, mɨchi t'ãride k'ĩsia nɨ̃baji, parã mãgá ɨtrɨa k'inia-e pada perã. Jẽedachi parã t'ãri p'uapi k'inia-e bada perã. Ma k'art'a p'ãk'ãri, mɨa jĩp'a ak'ɨpi k'inia baji parã audú k'inia iru bɨ. Pablopa ũraada perdonaa k'awaadamerã }lsMapa wãi k'ãyaara, k'art'a p'ã pëiji parãpa aɨde jara bɨ ũridamerã mãik'aapa oodamerã mɨa ũraadak'a. Mɨ parãmaa wãru pɨrã parãpa mãga oodai naaweda, audupɨara parã t'ãri p'uapii. Waya unudak'ãri, mɨa k'inia bɨ parãpa mɨ t'ãri p'uapii k'ãyaara, t'ãri o-ĩapidamerã. Mɨa nãga k'awa bɨ: mɨ t'ãri o-ĩa bak'ãri, parã jida mãga p'anɨ. ck?Mɨa parã t'ãri p'uapiru pɨrã, parãdepema apida wẽ-e pai mɨ t'ãri o-ĩapiit'ee. (j KNaaweda mɨ parã ak'ɨde wãk'ãri, parã t'ãri p'uapiji. Maperã waya wãit'ee pak'ãri, nãga k'ĩsiaji: “Mɨ naapai waya wã-e ãra t'ãri p'uapide.” i /Tai, chi jarateepataarãpa, parãmaa ijãapi k'iniada-e taipa k'inia p'anɨk'a. Parãpa auk'a Cristode ijãapata. Iruata parãmaa ichia k'inia bɨk'a oopii. Taipa jõdee parã k'aripa k'inia p'anɨ waapɨara ijãapataadamerã mãik'aapa t'ãri o-ĩa p'anapataadamerã. h Ak'õre k'ĩrapite mɨa jara k'inia bɨ sãap'edata wã-e paji parã ak'ɨde. Tachi Ak'õrepa k'awa bɨ mɨchi t'ãride iru bɨ mãik'aapa mɨ miapii seewa jararu pɨrã. Mɨ waa wã-e paji Corinto p'uurudee parã ɨtrɨade, parã t'ãri p'uapiamaapa. sg aTachia k'awaadamerã wãara ichideerã p'anɨ, ichia tauchaa pɨk'a bɨji tachi t'ãride. Ichi Jaure pëiji tachi ijãapataarã ome bapariimerã. Mãga ook'ãri, tachimaa ak'ɨpiji ichia wãara tachi pia ak'ɨit'ee mãik'aapa t'ẽepai teeit'ee jõmaweda ichia k'ĩsia iru bɨ tachi-it'ee. Pablopa jarada sãap'eda wã-e paji Corintodepema ijãapataarã ak'ɨde zf oTachi Ak'õrépata tai Cristode ijãapipari, parã jida auk'a. Ichiata tachi jɨrɨt'eraji ichideerã papiit'ee. 9e mChonaarãweda Tachi Ak'õrepa jaraji Jesucristopa ooit'ee bada. Mãga jaraji Cristo t'oi naaweda. Mãpai iru t'op'eda, wãara ooji jõmaweda Ak'õrepa jaradak'a. Maperã k'awa p'anɨ Cristo wãara Tachi Waibɨa. Mãgá Cristode ijãapata perã, tachia “Amén” apata Tachi Ak'õre Ũraa ũridak'ãri. d Parã t'ãide Silvano, Timoteo mɨ ome jarateedak'ãri Jesucristo Tachi Ak'õre Warra, tai k'ĩsiadoopapai jarateedak'aa paji. Jĩp'a jarateepachida Tachi Ak'õrepa taimaa jarapidak'a. Jesucristo mãgá bapachi. Ichita ooji ichi ak'õrepa jaradak'a. Bc Tachi Ak'õrépata k'awa bɨ tai jarateepataarã mãgá p'anadak'aa. Ichiaba mãgá jarateedak'aa, jarateedak'ãri iru Warra, Jesucristopa ooda eperãarã k'aripait'ee. Jĩp'a taimaa jarateepata irua jarapi bɨk'a. Tachi Ak'õrepa ichita oopari ichia jara bɨk'a. Mãga oopata tai jida ichiaba, ichideerã perã. {b qMamĩda parãpa k'awa p'anɨ mɨ parãmaa wã-e paji. ¿Mapa parã t'ãidepema ũk'uruurãpa jara p'anɨ-ek'ã mɨ t'ãri auk'a bɨ-e parã ome? ¿K'ĩsia p'anɨ-ek'ã mɨchia oo k'iniata oopari awaraarãpa oopatak'a? ¡Mɨa mãga ook'aapɨ! ]a 5Naapɨara Macedonia eujãdee wãk'ãri, mɨ parãmãi wiibaiit'ee paji mãik'aapa waya ãpɨtee chek'ãri, auk'a parãmaa p'asianait'ee paji. Ma t'ẽe wãdade parãpa mɨ k'aripak'ajida Judea eujãdee wãit'ee. ` )Mɨa k'ĩsiaji parãpa pedeejida taipa k'art'a p'ã pëidap'edaa mãik'aapa ijãajida wãara Cristopa tai pëiji jarateedamerã irua oopi k'inia bɨ eperãarãmaa. Mapa wãit'ee paji parã ak'ɨde. Wãda omé wãit'ee paji parã o-ĩa p'anadamerã mɨ unudak'ãri. ,_ SWãara parãdepema ũk'uruurãpa mãga k'awapata. Mamĩda mɨa k'inia bɨ parã jõmaarãpa k'awa k'inia p'anadamerã taipa oopata mãik'aapa jarateepata. Mãgá Tachi Waibɨa Jesús waya chek'ãri, tachi jõma o-ĩa p'anadait'ee iru k'ĩrapite. Tai o-ĩa p'anadait'ee parãpa taipa jarateeda ijãadap'edaa perã. Jõdee parã o-ĩa p'anadait'ee tai it'aideepa ũridap'edaa perã Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee. I^   Taipa parãmaa k'art'a p'ã pëidak'ãri, jĩp'a p'ãpata taipa jara k'inia p'anɨ aupai. Mãgá p'ãpata parãpa tai k'art'a leedamerã mãik'aapa pia k'awaadamerã jõmaweda aɨde jara bɨ. A] } Parãdepema ũk'uruurãpa jara p'anɨ taipa eperãarã k'ũra nipapata. Mamĩda mãga-e. Tai o-ĩa p'anɨ jõmaarã t'ãide jaratee nipadak'ãri, k'ĩra jĩp'a nipapata perã. Mãgá nipajida parã t'ãide. Audua nipadak'aa paji parãpa k'ĩsiadamerã tai k'ĩsia k'awaara p'anɨ awaraarã k'ãyaara. Mãga-e. Parã t'ãide t'ãri pia p'anapachida, Tachi Ak'õrepa tai k'aripa bada perã. Mãga ooji ichia tai k'inia iru bapari perã. $\ C Parãpa ichiaba tai k'aripadai, ɨt'aa t'ɨ̃ruta pɨrã tai pari. Mãga ooruta pɨrã, chok'araarãpa o-ĩa gracias jaradait'ee Tachi Ak'õremaa, unudak'ãri irua ne-inaa pia ooru tai k'aripait'ee parãpa ɨt'aa t'ɨ̃pata k'aurepa. Pablo p'oyaa wã-e pada Corinto pidaarã ak'ɨde 2[ _ Wãara, mɨ piudak'a baji. Mamĩda Ak'õrepa mɨ k'aripa ataji madeepa. Mapa mɨa k'awa bɨ waya mãgadaru pɨrã, waya mɨ k'aripait'ee, mɨ k'õp'ãyoorã jida auk'a. >Z w Wãara, k'ĩsiaji madeepa chok'ai uchia-e pai. Mamĩda ɨ̃rá k'awa bɨ mãga paji mɨa ijãanaamerã mɨchi k'ĩradoopa chupɨria nɨ̃bɨdeepa uchiai. Jĩp'a Tachi Ak'õrépata uchiapii. Ichia mãgá k'aripai ichi jõmaarã k'ãyaara waibɨara bairã. ¡Irua aupaita piudap'edaarã chok'ai p'irabaipipari! )Y MƗ̃pemaarã, parãmaa mɨa k'irãpapi k'inia bɨ mɨ chupɨria nɨ̃bada Ásia eujãde. Mãga nɨ̃bak'ãri, perá choo-e paji. T'ãri ma-ãri nɨ̃baji. X Maperã taipa k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa tai k'aripaparik'a chupɨria jõnɨde, parã auk'a k'aripait'ee mãgá jõnadak'ãri. W Wãara, chupɨria jõneeruta pɨjida Cristopa jarada jarateepata k'aurepa parãmaa, tai o-ĩa p'anɨ. Tai mãgá p'anadai ma jarateepata k'aurepa parã o k'achiadeepa uchiadap'edaa perã. Ma awara Tachi Ak'õrepa tai t'ãri o-ĩapi bɨk'a chupɨria jõnɨde, auk'a parã t'ãri o-ĩapiit'ee parã auk'a chupɨria jõneedak'ãri. Irua mãga ooit'ee parãpa choodak'ãri taipa choopatak'a. ?V yEperãarã ũk'uruurãpa Cristo k'ĩra unuamaa iru p'anajida irua jarada k'aurepa. Mãgá ɨ̃rá awaraarãpa tai auk'a k'ĩra unuamaa iru p'anɨ taipa jarateepata k'aurepa. Mamĩda Cristopa tai k'aripapari choodamerã. Waapɨara ãchia tai mãga iru p'anɨ pɨrã, waapɨara Cristopa tai t'ãri o-ĩapiit'ee. -U UMãgá oopari tai jarateepataarãmaa, chupɨria jõnɨde. Ichia tai mãgá k'aripapari, taipa, jõdee, awaraarã auk'a k'aripadamerã ãra chupɨria jõnadak'ãri. :T o¡Wãara, Tachi Ak'õre, Tachi Waibɨa Jesucristo Ak'õre, jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ! Ichia tachi chupɨria k'awaapari mãik'aapa ichiata tachi t'ãri o-ĩapipari. ES Mapa mɨa k'inia bɨ Tachi Ak'õrepa Tachi Waibɨa Jesucristo ome parã pia ak'ɨ p'anadamerã. Mãgá parã k'ãiwee p'anapataadait'ee. Tachi Ak'õrepa Cristode ijãapataarã k'aripapari SR #Mɨ, Pablopa na k'art'a p'ã pëiru Jesucristode ijãapataarãmaa, Corinto p'uurude p'anɨ mãik'aapa jõma Acaya eujãde p'anɨ. Tachi ɨ̃pema Cristo k'aurepa, Timoteopa ichiaba salude pëiru parãmaa. Tachi Ak'õrepa k'inia bada perã, mɨ jɨrɨt'eraji Jesucristopa mɨ pëimerã jarateede ichia oopi k'inia bɨ eperãarãmaa. QbK'ĩsia k'awaa p'anadai k'ãyaara, Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëidade ijãa amaa p'anɨ, awaraa k'ĩsiade ijãa k'inia p'anadairã. Mɨa k'inia bɨ Tachi Ak'õrepa pɨ pia ak'ɨ bapariimerã mãik'aapa nejõmaade k'aripamerã. Mãgapai paji.gPGbTimoteo, jɨ̃́aji Tachi Ak'õrepa wãarata pɨmaa jara pëida. Ũrináaji jã pariatua pedee wãpataarã, ãchi k'ĩsiadeepa seewa jarateepata perã. “K'ĩsia k'awaa p'anɨda” a p'anɨ. Mamĩda mãga p'anɨ-e. YO+bMãga ooruta pɨrã, t'ẽepai ne-inaa pipɨara iru p'anadait'ee p'arat'a k'ãyaara. ¡Ichita p'anapataadait'ee Tachi Ak'õre ome mãik'aapa iru p'anadait'ee jõmaweda irua k'ĩsia iru bɨ ichideerã-it'ee! NbMaperã jaráji ãramaa t'ãri pia teedamerã awaraarãmaa mãik'aapa t'ãripa ne-inaa pia oodamerã awaraarã k'aripait'ee. tMabJaráji p'arat'ara beerãmaa na p'ek'au eujãde mãgá p'arat'ara p'anɨ misa, k'ĩsianaadamerã ãchi pipɨara p'anɨ awaraarã k'ãyaara. Ichiaba jaráji ijãadai k'ãyaara ãchi ne-inaa k'ĩra t'ãdoo jõparide, ijãadamerã Tachi Ak'õrede, iru jõk'aa perã. ¡Iru t'ãri pia bapari perã tachi ome, teepari jõma tachia iru p'anɨ o-ĩa p'anadamerã! LbIru aupai ichita bapari. Apida iru k'ait'a wãda-e pai, iru k'ĩra wãree ɨ̃daa chooda-e pai perã. Mapa apidaapa iru unuda-e pai. ¡Tachi Ak'õre k'ĩra wãree! Jõmaweda iru jua ek'ari ichita p'anadait'ee. ¡Amén! Ũraa ijãapataarã p'arat'ara beerã-it'ee KwbTachi Ak'õre Waibɨapa iru pëi k'inia bak'ãri, cheit'ee. Tachi Ak'õre aupai t'ãri piara bɨ mãik'aapa jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ; jõmaweda reyrã k'ãyaara mãik'aapa jõmaweda na p'ek'au eujãdepemaarã poro waibɨarã k'ãyaara. JbNejõmaata óoji mɨa pɨmaa jaradak'a. Mãga oo bɨ misa, parã ijãapataarã t'ãide t'ĩupináaji k'ĩsia awara wa jarateeru awara apida. Chóoji mãga oo nɨ̃bɨde Tachi Waibɨa Jesucristo waya cheru misa na eujãdee. Mãgá apidaapa pɨ ɨtrɨada-e pai. EIb Ɨ̃rá mɨa na ũraa jarait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Irua ne-inaa jõmaweda chok'ai bapipari. Ichiaba nãga jarait'ee Jesucristo k'ĩrapite. Irua Poncio Pilatomaa waawee-ee pedeeji. WH'b Ara chõoparipa jɨrɨparik'a p'oyaait'ee, mãga pɨk'a jɨrɨ́ji pipɨara ijãapariit'ee Cristode mãik'aapa oopariit'ee irua oopi bɨk'a, ijãapari perã mãga oop'eda ichita bapariit'ee Tachi Ak'õre truade. Ma-it'eeta Tachi Ak'õrepa pɨ jɨrɨji, eperãarã chok'ara nɨ̃bɨ taide waawee-ee jarak'ãri pɨ Cristode ijãa bɨ. MGb Timoteo, oonáaji mãɨrãpa oopatak'a, Tachi Ak'õrepa pɨ jɨrɨt'erada perã ichi-it'ee. Jĩp'a óoji Cristopa oopi bɨk'a, irude wãara ijãa bairã. Chóoji Tachi Ak'õrepa jara pëida k'awa bɨde mãik'aapa t'ãri pia ma wãarata jaratéeji ãramaa. Ãra k'inia iru báji Tachi Ak'õrepa ãra k'inia iru bɨk'a. ;Fob Mapa chi audú p'arat'a ata k'inia bɨpa k'achia k'ĩra t'ãdoode baaiit'ee. Wãara, p'arat'a ata k'iniapa ũk'uru ijãapataarãpa paara Cristode waa ijãa k'iniada-e. Mãɨrã k'ĩsia p'ua p'anapata mãik'aapa ãchi t'ãride mia chitoonɨ, k'achiade baaidap'edaa perã. Pablopa t'ẽe ũraada Timoteomaa E b Mamĩda eperãarã ũk'uru, audú p'arat'a ata k'iniapa, k'ĩsia k'awa-eedaipata mãik'aapa k'achiade baaipata. Maap'eda bigi p'oyaa lazodeepa uchia-e bɨk'a, mãga pɨk'a ãra ma k'achiadeepa p'oyaa uchiada-e p'aneepata. Mãgapɨ eperãarã atua wãpata. DwbMaperã ne-inaa k'opari mãik'aapa p'aru jɨ̃pari iru p'anɨ pɨrã, tachi ijãapataarã t'ãri o-ĩa p'anadait'ee. lCQbTachi t'odak'ãri, maarepida net'aa wẽe t'ojida mãik'aapa waya mãga p'anadait'ee piudak'ãri. MBbJõdee Cristode wãara ijãapataarã nãga p'anapata: t'ãri o-ĩa; k'ãiwee; awaraarã k'inia iru p'anapata. P'arat'a iru p'anɨ jida wa wẽe p'anɨ pɨjida, auk'a t'ãri o-ĩa p'anapata. A bIchi mãik'aapa ichi jĩak'aarã k'ĩsia k'awada-ee p'anɨ. Jĩp'a aupedee k'inia p'anɨ, Tachi Ak'õre wãarata waa k'awa k'iniada-e p'anadairã. Jara wãpata “taita ijãa p'anɨda” apata, p'arat'a ata k'inia p'anadairã ãchia jaratee p'anɨ pari. m@SbJãgee eperã audua bɨ mãik'aapa wãara maarepida k'awa-e bɨ. Aupedeei awaa bapari Ak'õre Ũraade pedee jara k'inia bɨ k'aurepa mãik'aapa ichi t'ãridepai k'achia k'ĩsiapari. Ichi jaratee bɨ k'aurepa ijãapataarã k'ĩra unuamaa para beepari; k'ĩraupik'a para beepari; ik'achia pedee para beepari mãik'aapa chĩara pedee ijãada-e para beepari. V?%bTimoteo, abaapa jarateeru pɨrã Tachi Waibɨa Jesucristopa pedee wãara jarateeda awara maa-e pɨrã iru jɨrɨt'eradaarãpa jaratee p'anɨ awara, mãgɨpa ooamaa bɨ Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a. ]>3bChipari ichiaba Cristode ijãa bɨ pɨrã, ma esclavopa k'ĩsiaik'araa bɨ oo-e pait'ee jõma chiparipa oopi bɨk'a, ichi ɨ̃pema perã Cristo k'aurepa. Ma k'ãyaara audupɨara t'ãripa ooipia bɨ chiparipa oopi bɨk'a iru k'aripait'ee mãik'aapa ak'ɨpiit'ee iru k'inia iru bɨ Cristo k'ap'ɨa pari. Ma jõma jara aupada jãpema ijãapataarãmaa jaratéeji mãik'aapa ũráaji mãga oodamerã. Seewa jarateepataarã mãik'aapa p'arat'a audú ata k'inia p'anɨɨrã 4= cbEsclavo Cristode ijãa bɨpa chipari waaweeipia bɨ, ichi k'aurepa ijãadak'aa beerãpa ik'achia pedeenaadamerã Tachi Ak'õre ãpɨte mãik'aapa taipa jarateedap'edaade. <-bMãgá ichiaba taarã-ee eperãarã ũk'uruurãpa ne-inaa pia oopata k'awaai, tau taawa oopata perã. Mamĩda ne-inaa pia mera ooruta pɨjida, taarã-ee pɨa mãga k'awaa atai, Tachi Ak'õre Jaurepa k'awaapiit'ee perã. Mãgeerãta jɨrɨt'eraipia bɨ ma mimia-it'ee.E;bJõmaarãpa k'awa p'anɨ eperãarã ũk'uruurãpa ne-inaa k'achia oopata, tau taawa oopata perã. Taarã-e nɨde pɨa k'awaai mãgeerãpa oopata mãik'aapa ãchi jɨrɨt'era-e pait'ee ijãapataarã ak'ɨpari mimia-it'ee. Jõdee, awaraa eperãarã p'anapata ewaa ak'ɨk'ãri, t'ãri pia pɨk'a p'anɨ. Mamĩda taarã pak'ãri, pɨa k'awaa atai ãchia ne-inaa k'achia mera oopata mãik'aapa ãchi jida jɨrɨt'era-e pait'ee ma mimia-it'ee. {:obPania aupai toik'araa bɨ. Pɨ ip'ii k'ayaa bapari perã, ichiaba vino ma-ãri toipia bɨ bi p'irapiamaapa. 9bK'ĩrak'aupai ijãapari audú isapai awara bɨi ijãapataarã ak'ɨpari mimia-it'ee. Ma-it'ee pɨ jua bɨi naaweda mãgɨ́ ɨ̃rɨ, iru bapata pia ak'ɨipia bɨ. Iru ne-inaa k'achiade ni pɨrã, awaraarãpa iru ãpɨte k'achia pedeedai mãik'aapa pɨ ãpɨte auk'a mãgadai, irua oopata pɨa pia ak'ɨi jĩak'aapa. Mapa maarepida ne-inaa k'achia oonáaji. Ichita óoji Cristopa oopi bɨk'a. b8=bTachi Ak'õre k'ĩrapite mãik'aapa Jesucristo k'ĩrapite, angeleerã jɨrɨt'erada k'ĩrapite paara, mɨa jara bɨ: óoji mɨa et'ewa jaradak'a. Mamĩda pɨchi k'inia aba pipɨara ak'ɨnáaji awaraa k'ãyaara. 07YbMamĩda ijãapataarã ak'ɨpataarã k'achiade baai jõnaruta pɨrã, jõmaarã taide ɨtrɨak'óoji. Mãgá awaraarãpa ne-inaa k'achia ooda-e pait'ee waaweepa. 46abEperãpa ijãapataarã ak'ɨpari ɨmɨateeru pɨrã, ijãanáatɨ mãgɨpa jara bɨ. Jĩp'a ma pedee ak'ɨdaipia bɨ eperãarã omé wa õpee auk'a jararuta pɨrã. 59bTachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘P'ak'a it'ai jɨ̃náatɨ trigo t'ɨamaa bak'ãri. Ita-aria k'opítɨ.’ (Dt 25.4) Ichiaba awara ãi jara bɨ:‘Mimiaparipa p'arat'a ataipia bɨ chi poro waibɨa juadepema.’ (Lc 10.7) 84ibIjãapataarã chonaarã waaweedaipia bɨ mãik'aapa p'aadaipia bɨ ãchi jua ek'ari p'anɨɨrã pia ak'ɨdak'ãri mãik'aapa k'aripadak'ãri. Waapɨara p'aadaipia bɨ awaraa ijãapataarã ak'ɨpataarã k'ãyaara, Tachi Ak'õrepa jara pëida jarateedak'ãri mãik'aapa ijãapataarã ũraadak'ãri. yt~}}+{zdygxfwKu-t:sPr9poPnmbljih\feedcbaU_:^*]\[YYXKWV USRFONMLKK#JIHGFEiCB@??&> =<;9:987 6M543s2;10^/y.-?,+**)=( 'V&%%)$""Z! U,cW[;& , - F 1)t$!A Mãgɨɨrãpa parã k'ĩsia k'awaa p'anɨda a jõnapata. ¿Mãga-ek'ã? Mamĩda parã pia choopata ũridak'ãri ma k'ĩsia k'awa-ee beerãpa jara jõnɨ. a ; Mãgɨɨrãpa jarai awaa p'anadairã ãchia oo p'anɨ, mɨa auk'a jarait'ee mɨa ooda. %C Tachi Waibɨapa mɨmaa jarapi-e mɨa ɨ̃rá jarait'ee. K'ĩsia k'awa-ee pɨk'a mɨa nãgɨ́ pedee audua pedeeit'ee ma seewa jarateepataarãpa oopatak'a. +O Waya chupɨria iidiit'ee parãpa mɨ pedee ũridamerã. Parãdepema ũk'uruurãpa mɨ k'ĩsia k'awa-ee pɨk'a ak'ɨ p'anɨ mĩda, mɨ ita-aria pedeepítɨ. 6e Mãgá ichi mimiapataarã auk'a seewata Cristopa pëidak'a padaipata. Mãga oopata eperãarãmaa ijãapidait'ee ãchia jara p'anɨk'a oodaipia bɨ Ak'õre eujãdee wãdait'ee. Mamĩda ma jara p'anɨ k'aurepa Tachi Ak'õre ewari waibɨa ewate irua mãgɨɨrã miapiit'ee, iru k'ĩrapite panadak'ãri. D Parã p'era pɨk'a p'anadaik'araa bɨ k'awaadait'ee ãchia mãgá k'ũra nipapata. Netuara Poro Waibɨa seewata ɨt'aripema ángel k'ĩra wãree pɨk'a padaipari eperãarã k'ũrait'ee. ?w Mãgee eperãarã Cristopa pëida-e. Ãchita Cristopa pëidada a p'anɨ mĩda, mãga p'anɨ-e. Jĩp'a k'ũrayaa p'anɨ. Seewata jaratee nipapata Cristopa pëida eperãarãk'a. pY Mɨa parã p'arat'a jita k'inia-e nãga perã. ¿Mɨ ãpɨte pedeepataarãpa jara p'anɨ-ek'ã ãchi wãara Cristopa parãmaa pëida, parãpa p'arat'a p'aapata perã ãchi mimia pari? P'arat'a iidi wãpata ãchi wãrutamaa. Mamĩda taipa mãga oodak'aa. ¿Jara p'anɨ-ek'ã ãchi auk'a p'anɨ tai ome? Mamĩda taipa p'arat'a iididak'aa tai jarateepata pari. ! K'ĩsianáatɨ mɨa parã p'arat'a jita k'inia-e paji, parã k'inia-e bada perã. Tachi Ak'õrépata k'awa bɨ mɨa parã k'inia iru bɨ.  Mɨa wãarata jara bɨ Cristopa wãarata jaradak'a. Acaya eujãdepema apidaapa mɨa jarada awara mɨmaa oopida-e pait'ee.  Ma awara parã t'ãide bak'ãri, p'arat'a wa ne-inaa wẽ-e pak'ãri, mɨa parãmaa maarepida iidi-e paji. Macedoniadepema ɨ̃pemaarã mɨmaa chedak'ãri, mɨ k'aripajida. Mamĩda mɨa parãmaa iidi-e paji mãik'aapa iidi-e pait'ee waya parã ak'ɨde wãk'ãri. |q Ma k'ãyaara p'arat'a jitaji awaraa ijãapataarã juadepema. Ãra p'arat'a jãri pɨk'a ataji parã k'aripait'ee. dA ¿Parãpa k'ĩsia p'anɨk'ã mɨa ne-inaa k'achia ooji parã juadepema p'arat'a jita-e pak'ãri? Parã t'ãide bak'ãri, mɨchi juadoopa mimia bapachi p'arat'a jitait'ee chik'o-it'ee. Jõdee mɨa Tachi Ak'õre pedee pia jarateeji parãpa pipɨara k'awaadamerã Cristopa parãmaa oopi k'inia bɨ. Jaratee-e paji parã p'arat'a jita k'iniapa. {o Wãara, mɨa pedee wẽsaa pedeek'aa ãchia oopatak'a. Mamĩda pia k'awa bɨ mɨa jaratee bɨ. Parãpa pia k'awa p'anɨ taipa ichita ne-inaa jõmaweda k'ĩra jĩp'a jarateepata. Pablopa Corinto pidaarã juadepema p'arat'a jita k'inia-e pada ve Parãpa mãgɨ́ ‘Cristopa pëida pipɨara bɨ’ chi k'õp'ãyoorã ome pipɨara ak'ɨ p'anɨ mĩda Ak'õrepa pëida k'ãyaara, mɨa ãchi mãga ak'ɨ-e. Mɨ ãchi k'ãyaara ek'ariara bɨ-e, Ak'õrepa mɨ na mimia oode pëida perã.  Jarateepari tai awara parã t'ãide panak'ãri, ¿parã k'ɨɨrɨ ẽesaa p'anɨ-ek'ã ũridait'ee mãgɨpa jara bɨ? Parã mãga p'anɨ, mãgɨpa jaratee ni mĩda Jesús awara bɨ taipa jarateedap'edaa k'ãyaara. Ichiaba mãgá ũri k'inia p'anɨ, mãgɨpa jaratee bɨ mĩda Tachi Ak'õre Jaure awara bɨ taipa jarateedap'edaa k'ãyaara. ¿Taipa parãmaa jarateeda-e pajik'ã Cristopa tachi o k'achiadeepa k'aripa atapari iru piuda k'aurepa? Mãga bɨta, ¿sãap'eda parãpa ũri k'inia p'anɨma mãgɨpa jaratee bɨ? S Mamĩda mɨa waawee bɨ Netuara Poro Waibɨapa chi naapɨara wẽra Eva k'ũradak'a, parã jida auk'a k'ũrai jĩak'aapa. Irua imeraa pedeeji Evamaa taama it'aideepa, Evapa Tachi Ak'õrepa jarada ijãa amaamerã. Ɨ̃rá auk'a parãmaa imeraa pedee bɨ mɨ ãpɨte pedeepataarã it'aideepa, parã Cristode ijãa amaa wãdamerã.  Tachi Ak'õrepa parã k'inia iru bɨk'a, mɨa pida parã k'inia iru bɨ. Ara eperãpa ichi k'au jiwaaparik'a iru araa pai naaweda chi ɨmɨk'ĩra ome, mãga pɨk'a mɨa parã jiwaa pɨk'apari. K'inia bɨ Cristodepai ijãadamerã mɨa parãmaa jarateedak'a. 6 g Ɨ̃rá mɨa k'inia bɨ parãpa choodamerã mɨ k'ĩsia k'awa-ee pɨk'a pedee bɨ misa. Mɨ chupɨria k'awáatɨ. Mamĩda mãgá pedeei naaweda, mɨa nãga jara k'inia bɨ.   Parãpa chi pedee audua pedeepari pia ak'ɨdaik'araa bɨ. Jĩp'a pia ak'ɨdaipia bɨ eperã Tachi Ak'õrepa pia ak'ɨpari.q [ Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Eperãpa jara k'inia bɨ pɨrã ichiata ne-inaa k'awaara bɨ awaraarã k'ãyaara, mãga jaraipia bɨ ichia k'awaa bairã Tachi Ak'õrepa iru pia ak'ɨpari.’ (Jer 9.23-24)   Tai mãgá k'ariparuta pɨrã, parã t'ãideepa t'ɨmɨpɨara wãdai jarateede. T'ĩu k'iniada-e awaraa jarateepataarã mimia p'anɨmãi, tai nipada-e perã awaraa jarateepataarã nipapatak'a. Ãchia ne-inaa ooda-eeta jara nipapata ne-inaa oodak'a. " = Mamĩda ¿mɨ ãpɨte pedeepataarãpa jara jõnɨ-ek'ã ãchiata Ak'õre net'aa pia jarateepata? Mãga jarapata parãpa ãchi mɨ k'ãyaara pipɨara ak'ɨdamerã. Taipa mãgá oodak'aa. Jĩp'a taipa k'inia p'anɨ parãpa pipɨara k'awaa k'inia p'anadamerã Cristopa parãmaa oopi k'inia bɨ. Mãga k'awaadak'ãri mãik'aapa wãara oodak'ãri irua oopiparik'a, parãpa tai audupɨara k'aripadai na mimia ome. I   Ak'õrepa tai parãmaa pëi-e pada paara, maarepida jarateeda-e pak'aji. Mamĩda mãga-e paji. Irua tai naapɨara pëiji parã t'ãidee, jarateedamerã Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee.    Tachi Ak'õrepa k'awa bɨ tai t'ãride iru p'anɨ. Taipa pida ichiaba k'awa p'anɨ. Iruata tai pëiji judio-eerã t'ãidee Cristopa ooda jarateede chi waide ũrida-ee p'anɨɨrãmaa. Maperãpɨ parã t'ãide jaratee nipajida. Oojida Ak'õrepa oopidak'a. E Taipa ooda-e ãchia oopatak'a. Ãchia mãgapata: “Taipa jara p'anɨk'a, Cristopa pëida eperãarã mãgá p'anadaipia bɨda” apata. Mãpai ãchi pitapai mãgapata: “Táipata jõmaarã k'ãyaara Ak'õre net'aa pipɨara k'awa p'anɨda” apata. Mãɨrãpa awaraarã ak'ɨda-e Tachi Ak'õrepa ak'ɨparik'a. Irua k'awapari eperã t'ãride iru bɨ. Jõdee ãchia ɨ̃rɨpai ak'ɨpata. Chi mãgá oo p'anɨɨrã k'ĩsia k'awada-e p'anɨ. } Mãɨrãpa k'awaadaipia bɨ ãchia jaradak'a, mɨa wãara ɨtrɨa pedee jarait'ee, mamĩda ãchi k'ĩrapite panak'ãri. Y+ ¿Mɨ ãpɨte pedeepataarãpa jara p'anɨ-ek'ã: “Pablopa k'art'a parãmaa p'ãk'ãri, audú ɨtrɨa pedee jarapari. Mamĩda ichi parã k'ĩrapite bak'ãri, waawee pɨk'a nɨ̃beeparida” a jõnɨ-ek'ã? H  Mɨa parã p'erapi k'inia-e bɨ k'art'a p'ãdade pedee bɨpa.  K'ĩra nejasia-ee mɨa nãga jarait'ee. Tachi Waibɨapa wãara jarapari tai it'aideepa mãik'aapa parã bɨji tai jua ek'ari, taipa parã k'aripadamerã iru pari. Mapa taipa maarepida parãmaa ijãa amaapidak'aa. Jĩp'a k'aripapata pipɨara Cristode ijãadamerã. a; Parã Corintodepemaarãpa eperãarã ɨ̃rɨpai ak'ɨpata. Ãchi k'ĩra ak'ɨpata mãik'aapa ãchia audua pedee jara jõnɨ ũripata, ãchi t'ãride iru p'anɨ k'awa k'inia p'anadai k'ãyaara. ¿Mãga-ek'ã? Parã t'ãidepemapa k'ĩsia bɨ pɨrã ichita wãara Cristopa pëida jarateemerã, auk'a k'awaaipia bɨ tai jida Cristopa pëida. C Mamĩda mãgá ijãa k'iniada-e p'anɨ pɨrã, ãchi t'ãri p'uapidai Ak'õrepa oopi bɨk'a. Taipa mãga oodait'ee parãpa ak'ɨpidak'ãri wãara oo k'inia p'anɨ taipa jara p'anɨk'a. nU Taipa jõpipata ãchia seewa jarapata, Ak'õrepa tai it'aideepa wãarata jarak'ãri. Ma awara Ak'õrepa tai k'aripapari p'anaudamerã jõma ãchia Cristo ãpɨte seewa jarapata. Mãgá ãchia wãara k'awaadai Ak'õrepa k'ĩsia iru bada ooit'ee Cristo k'ap'ɨa pari. Ichiaba taipa Cristopa ooda ãchi-it'ee jarapata, ãchia auk'a wãara irude ijãadamerã. H  Mãɨrã pedee wẽsaa, imeraa pedeepata. Mamĩda tai jĩp'a pedeepata Ak'õrepa pedeepi bɨk'a. Mãgá jõpipata jõma ãchia k'ĩsia iru p'anɨ Cristode ijãapataarã ijãa amaapidait'ee. lQ Wãara, tai na eujãde p'anapata eperãarã jĩp'aarãk'a. Mamĩda mãɨrãk'a tai aupedeedak'aa. 4~a ¿Mãɨrãpa jara p'anɨ-ek'ã mɨchi k'ĩsiadoopapai jaratee nipapari, jarateepataarã jĩp'aarãpa oopatak'a? Mapa parãmaa mɨa enenee nɨ̃bɨ mãɨrã ik'aawaapa uchiadamerã mɨ jãma pai naaweda. Mãga jara bɨ mɨa wãara ãchi ɨtrɨait'ee perã, Ak'õrepa mɨmaa mãgá pedeepiru pɨrã. $} C Ɨ̃rá mɨ, Pablopa parã ũraait'ee Cristopa ũraadak'a na eujãde nipak'ãri. Irua t'ãri pia, k'ĩrau-ee ũraaji. Mɨa k'awa bɨ parã t'ãidepema ũk'uruurãpa jara p'anɨ mɨ waawee pɨk'a bɨ parã k'ĩrapite bak'ãri, jõdee k'art'a p'ãk'ãri, audú ɨtrɨa pedee jarapari. Q| Gracias jaradáma Tachi Ak'õremaa irua jõmaarã k'ãyaara ne-inaa pipɨara bɨ teeda perã, ichi warra pëik'ãri tachi k'aripade. Pedee wẽe pɨk'a p'anɨ ma pari irumaa gracias jaradait'ee."{= Ichiaba ãrapa parã k'awa k'inia p'anadait'ee mãik'aapa ɨt'aa t'ɨ̃ k'inia p'anadait'ee parã pari, Tachi Ak'õrepa parã mãgá k'aripapari perã. .zU Ma awara nãgá pia tee p'anɨpa awaraarãmaa mãik'aapa ãramaa, k'awaadait'ee parãpa Jesucristode wãara ijãapata mãik'aapa oo k'inia p'anɨ irua oopi bɨk'a. 0yY Mãgá parãpa k'aripadait'ee ãrapa iru p'anadamerã k'odait'ee mãik'aapa jɨ̃dait'ee. Mamĩda ichiaba k'aripadait'ee ãrapa Tachi Ak'õremaa gracias jaradamerã. /xW Tachi Ak'õrepa mãga oopari perã, parãmaa auk'a teeit'ee, parã auk'a t'ãri pia p'anadairã. Mãgá parãpa waibɨa iru p'anadait'ee tai ome tee pëidait'ee Judeadepema chupɨria beerãmaa. Mãpai o-ĩapa ãchia gracias jaradait'ee Tachi Ak'õremaa ma p'arat'a tai juadepema jitadak'ãri. ?ww Tachi Ak'õre, chi net'atau oodapa ne-uu chaupipari, jõmaarãpa iru p'anadamerã k'odait'ee. ¿Audupɨara teei-ek'ã chi t'ãri pia p'anɨɨrãmaa ãchia awaraarã k'aripadamerã? qv[ Tachi Ak'õre chonaarãwedapema ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Eperã t'ãri pia bɨpa ne-inaa pia oopari chupɨria beerãmaa t'ãri pia bairã. Maperãpɨ Tachi Ak'õrepa mãgɨ́ ichita pia ak'ɨpariit'ee.’ (Sal 112.9) vue Parãpa mãgá t'ãri piapa teeruta pɨrã, Tachi Ak'õrépata parã k'aripai iru p'anadamerã te, chik'o mãik'aapa p'aru. Ma awara irua k'aripai audupɨara iru p'anadamerã k'aripadait'ee awaraarã parã k'ãyaara chupɨriara chedee. 9tk Eperã chaachaa teeipia bɨ ichi t'ãride k'ĩsia bɨk'a. Teeik'araa bɨ teeamaa bɨde wa awaraapa irumaa teepi bairã. Tachi Ak'õrepa chi t'ãri pia teepari k'inia iru bɨ. s ¡K'irãpátɨ! Eperãpa eujã ma-ãriide ne-uuk'ãri, mak'ɨara ewa-e. Jõdee chi eujã waibɨade ne-uu bɨpa waibɨa ewapari. ^r5 Mapa mɨa chupɨria iidiji Titomaa iru chi apema ɨ̃pemaarã ome mɨ naa wãdamerã. Mãgá ãrapa parã k'aripadai parãpa k'ĩsia iru p'anadap'edaak'a; p'arat'a jõmaweda p'e iru p'anadamerã mɨ panaru misa. Mãgá ichiaba apidaapa jarada-e pai mɨa parãmaa teepida. Mɨa k'inia bɨ parãpa t'ãri pia teedamerã pãchia tee k'iniata. Tq! Mɨ jãma panak'ãri, awaraa Macedoniadepema ɨ̃pemaarã auk'a cheruta pɨrã mɨ ome mãik'aapa parãpa waide ooda-e pɨrã taipa jaradak'a ãchimaa, tai k'ĩra nejasia p'aneedai; parã jida ichiaba. ap; Maperãpɨ taipa Macedoniadepema ɨ̃pemaarã omé auk'a pëiruta Tito ome, parãpa ãramaa ak'ɨpidamerã wãara oojida taipa jaradak'a. Mɨa k'inia bɨ ma p'arat'a p'e iru p'anadamerã, aramãgá tee pëidait'ee. Bo} Mãga k'awa bɨ parãpa wãara chupɨria beerã k'aripa k'inia p'anadairã. Año aba paru parã Acaya eujãdepema ijãapataarãpa ma p'arat'a p'emaa p'aneedap'edaa. Mãga oo p'aneedak'ãri, taipa o-ĩa nepɨrɨjida na Macedoniadepema ijãapataarãmaa. Mãga ũridak'ãri, ãrapa auk'a k'aripa k'inia p'aneejida. n ! Wãara na p'ãdade mɨa parãmaa waa jara-e pɨjida, k'awa bɨ parãpa ma p'arat'a p'e tee pëidait'ee ijãapataarã chupɨria beerãmaa. 4maMãɨrã araa panadak'ãri, ak'ɨpítɨ ãra k'inia iru p'anɨ tai k'inia iru p'anɨk'a. Mãgá waya wãdak'ãri ãchi p'anapatamaa, nepɨrɨdai parãpa ãra pia ak'ɨ p'anadap'edaa. Mãgá ãra pëidap'edaarãpa k'awaadai wãara taipa jaradak'a parãpa wãara nejõmaata pia oo k'inia p'anɨ.PlParã t'ãidepemapa Tito k'awa-e bɨ pɨrã, jarátɨ iru mɨ k'õp'ãyo pia na mimiade. Mɨ ome mimiapari parã k'aripait'ee. Iidiruta pɨrã apema omé nidaarã pari, jarátɨ nãpema ijãapataarãpa ãchi pari pëidap'edaa, ichiaba auk'a k'aripadamerã. Mãɨrã wãrutamaa k'awapipata jõmaarãmaa Cristota Tachi Waibɨa. kƗ̃pema awaraa ichiaba pëidait'ee ãra ome. Irua tai ichita k'aripa k'inia bɨ mãik'aapa ne-inaa pia oopari taipa oopipatak'a. Irua k'awaak'ãri Tito parãmaa wãru mãik'aapa parã t'ãri piapa auk'a p'arat'a tee pëidait'ee, o-ĩa auk'a wã k'inia baji. mjSIchita ne-inaa k'ĩra jĩp'a oo k'inia p'anɨ Ak'õre k'ĩrapite mãik'aapa eperãarã k'ĩrapite. OiMa ɨ̃pema mãgá Tito ome pëidait'ee irua k'aripamerã ma p'arat'a waibɨa p'e ateeru misa. Mãgá tai ɨmɨateepataarãpa pedee p'anada-e pai tai ãpɨte, p'arat'a ũk'uru chɨadai jĩak'aapa. 7hgMa ijãapataarãpa mãgɨ́ jɨrɨt'erajida auk'a tai ome nipamerã, p'arat'a p'e atee wãrutade Judeadepema chupɨria beerãmaa. Ma p'arat'a tee pëi p'anɨpa tachia jõmaarãmaa ak'ɨpidai oo k'inia p'anɨ Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a. Irua ne-inaa tachimaa teepari, tachia jõdee teedamerã chupɨria beerã k'aripadait'ee, ma awara ak'ɨpidait'ee ma ijãapataarã chupɨria beerãmaa tachia wãara ãra k'aripa k'inia p'anɨ. Ig Tito ome awaraa ɨ̃pema auk'a pëidait'ee. Ijãapataarã bee chaa nama Macedonia eujãde jõmaarãpa mãgɨ́ k'awa p'anɨ, Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee pia jarateepari perã. hfIMɨa mãga k'awa bɨ iru o-ĩa bada perã chupɨria iididak'ãri irumaa parã ak'ɨde wãmerã. Audú wã k'inia nɨ̃baji. Wãara taipa mãga iididai naaweda, k'ĩsia iru baji wãit'ee. Mapa wãit'ee mãga k'inia bairã. !e;Mɨa gracias jara bɨ Tachi Ak'õremaa irua parã k'aripamaa bairã Titopa oo bɨ k'aurepa. Mɨa ooparik'a Titopa auk'a parã k'aripa k'inia bɨ. ~duK'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa ichia jɨrɨt'erada eperãarãmaa teepari mãgá jededamerã, iru chonaarãwedapema ũraa p'ãdade jara bairã:‘Chi maná waibɨara p'edap'edaarãpa waibɨara jitada-e paji. Jõdee ma-ãriara p'edap'edaarãpa ma-ãriara jitada-e paji. Jededak'ãri, auk'a jita wãjida.’ (Ex 16.18) Pablopa Tito Corinto p'uurudee pëiit'ee bada sc_Nãgapai mɨa k'inia bɨ: auk'a iru p'anadamerã te, chik'o mãik'aapa p'aru. Ɨ̃rá parãpa awaraarã k'ãyaara waapɨara iru p'anɨ pɨrã, teedai ãra k'aripadait'ee. Jõdee parã chupɨria jõnadak'ãri, ãrapa parãmaa teedai. Wb' Mɨa k'inia-e parã chupɨria p'aneedamerã awaraarã k'aripa k'iniapa. a% Tachi Ak'õrepa ak'ɨpari tachi t'ãride iru bɨ. Ichia k'inia bɨ t'ãripa tee k'inia p'anadamerã. Ma-ãri iru p'anɨ pɨrã, ma-ãri teedai t'ãri piapa. Jõdee waibɨa iru p'anɨ pɨrã, waibɨa teedai t'ãri piapa. Teedait'ee wẽe p'anɨ pɨrã, ¿sãga teedai? `9 Mãgá t'ãripa tee k'inia p'anadap'edaak'a, ɨ̃rá auk'a t'ãri o-ĩa tee k'inia p'anadaipia bɨ, p'arat'a mak'ɨara wẽe p'anɨ jida pëidait'ee. _! Ɨ̃rá mɨa parã ũraait'ee apema año p'arat'a p'e wãdap'edaa p'e aupadamerã. Parãpa apemaarã ijãapataarã k'ãyaara naapɨara k'ĩsia iru p'anajida p'arat'a p'e teedait'ee chupɨria beerãmaa. O-ĩa p'anajida mãgá k'aripa k'inia p'anadap'edaa perã. ^9 Parãpa k'awa p'anɨ Tachi Waibɨa Jesucristopa ooda ak'ɨpiit'ee parã k'inia iru bɨ. Ɨt'ari Tachi Ak'õre k'ĩra wãreede bapachi mĩda, eperãarã chupɨria k'awaa bapachi. Maperã ichia Ak'õre eujãde iru bada jõmaweda atabëiji chupɨria nɨ̃ba cheit'ee na p'ek'au eujãde. Mãga ooji parã o k'achiadeepa k'aripa ata k'inia bada perã, irude ijãadap'eda, Ak'õre truade iru ome p'ananadamerã. N]Mãga jarak'ãri, mɨa jara k'inia-e: “Waibɨa téetɨ.” Jĩp'a nepɨrɨji Macedoniadepema ijãapataarãpa oodap'edaa parãpa auk'a teedamerã, t'ãripa mãga oo k'inia p'anadairã. Mãgá teeruta pɨrã, jõmaarãmaa ak'ɨpidait'ee awaraa ijãapataarã auk'a k'inia iru p'anɨ, ãra k'ĩra k'awada-e p'anɨ mĩda. \Parãpa Cristode pia ijãapata. Ichiaba awaraarãmaa pia jarateepata Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee. Pia k'awapata Cristopa oopi k'inia bɨ parãmaa mãik'aapa pia k'ĩsiapata awaraarã k'aripadait'ee. Ma awara taimaa pia ak'ɨpipata tai k'inia iru p'anɨ. Ma jõma ne-inaa pia oopatak'a taipa k'inia p'anɨ auk'a chupɨria beerã pia k'aripadamerã pãchi p'arat'a tee p'anɨpa. 1[[Macedoniadepemaarãpa oo p'anɨ unudap'eda, taipa Titomaa chupɨria iidijida iru waya parã k'aripade wãmerã, t'ãri piapa parãpa p'arat'a ichiaba p'eruta misa tee pëidait'ee. Irua naaweda k'aripadak'a ewaa ma p'arat'a p'e wãdak'ãri, ɨ̃rá auk'a k'aripait'ee jõma p'e aupadamerã. JZ Mamĩda ma teedap'edaa k'ãyaara ne-inaa piara oojida. Taipa k'ĩsiada-e paji mãga oodai. Ɨt'aa t'ɨ̃jida Tachi Waibɨamaa jaradait'ee ãchia oo k'inia p'anɨ irua oopi bɨk'a. Mãpai jarajida taimaa ãchia oo k'inia p'anɨ taipa oopirutak'a. Mãga oojida ijãa p'anadap'edaa perã ãramaa Ak'õrepa mãga oopi baji. 9YkMãgá k'aripa k'inia p'anadap'edaa perã, taimaa enenee jõnajida ãchia p'e aneedap'edaa jitadamerã mãik'aapa ateedamerã ijãapataarã Judea eujãde chupɨria beerãmaa. X{Teejida ãchia p'oyaarutapai mãik'aapa aɨ ɨ̃rɨ waa teejida. Mɨa mãga jara bɨ mɨchi taupa mãga unuda perã ãra t'ãide nipak'ãri. Eperã apidaapa ãramaa jarada-e paji mãgá teedamerã. Teejida t'ãripa tee k'inia p'anadap'edaa perã. lWQNepɨrade p'anajida mĩda, Tachi Ak'õrepa ãra o-ĩapipachi. Mãgá o-ĩa p'anapachida mak'ɨara p'arat'a wẽe chitoonajida mĩda. Mãgá chitoonɨde ãchi p'arat'a iru p'anɨdepema waibɨa teejida awaraarã k'aripadait'ee. V }Ɨ̃pemaarã, parãmaa mɨa nepɨrɨ k'inia bɨ Tachi Ak'õrepa ne-inaa pia ooda Macedoniadepema ijãapataarã t'ãide. sU_Maperãpɨ mɨ o-ĩa bɨ. Mɨa k'awa bɨ ne-inaa jõmaade parãpa mɨa jara bɨk'a oo k'inia p'anɨ. T9Mãga oodap'edaa perã, Titopa parã audupɨara k'inia iru bɨ naawedapema k'ãyaara. K'irãpa bɨ parãpa oojida jõmaweda irua oopidak'a. Mãga oojida waawee p'anadap'edaa perã, pãchia oo k'iniata oodait'ee. Jĩp'a oo k'inia p'anajida Ak'õrepa jarapidak'a Tito it'aideepa. ySkTito nãik'aapa parãmaa wãi naaweda, mɨa irumaa jaraji parãpa mãga oodai. Wãara oojida mɨa jaradak'a. Mɨ k'ĩra nejasiapida-e paji. Mɨa wãarata parãmaa jaraji ma p'ãdade mãik'aapa parãpa wãara oojida mɨa Titomaa jaradak'a. aR; K'awaadak'ãri parãpa tai wãara mãgá ak'ɨpata, tai t'ãri o-ĩa p'aneejida. Mamĩda audupɨara o-ĩa p'anɨ Tito auteebaidap'edaa perã iru parãmaa wãk'ãri. Mãga oodak'ãri, iru ichiaba t'ãri o-ĩapijida. Q/ Ma k'art'a parãmaa p'ãk'ãri, k'ĩsia-e paji chi k'achia oo badade. Ichiaba k'ĩsia-e paji chi apema ma k'achia oodapa t'ãri p'uapidade. Ma k'art'a p'ãk'ãri, mɨa k'inia baji Tachi Ak'õre k'ĩrapite k'awaadamerã parãpa tai wãara pia ak'ɨpata Ak'õrepa pëidak'a. P Taipa k'awa p'anɨ wãara Tachi Ak'õrépata parã k'ĩsia p'uapi baji, parãpa tai ome isapai t'ãri auk'a bɨ k'inia p'anadap'edaa perã. Ichiaba jõma k'awapijida taimaa, parã pia ak'ɨdamerã. Ichiaba parã k'ĩrau p'anajida chi nepɨra jɨrɨ p'anɨɨrã ome. Ma awara waawee p'anajida, mãgɨɨrã k'aurepa Tachi Ak'õrepa parãmaa ne-inaa k'achia ooi jĩak'aapa. Ichiaba iidijida mɨa waya parã ak'ɨnamerã. Parãpa ne-inaa pia oo k'inia p'anɨ Ak'õrepa oopi bɨk'a, yiaraa iru ba k'inia p'anadairã chi nepɨra jɨrɨdap'edaarã. Ma jõma oo p'anɨpa taimaa k'awapi p'anɨ parã wãara ma nepɨrade t'ĩu k'iniada-e paji. WO' Wãara Tachi Ak'õrepa eperãarã k'ĩsia p'uapik'ãri, mãga oopari ãchia ne-inaa k'achia oo amaadamerã mãik'aapa Cristode ijãadamerã. Mãgá irude ijãadak'ãri, k'ĩsia p'ua p'anada-e. Jõdee awaraarã, ãchia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa k'ĩsia p'ua jõnɨ mĩda, ma p'ek'au k'achia oo amaada-e. Maperãpɨ atuadait'ee. aN; Mamĩda ɨ̃rá k'ĩsia p'ua bai k'ãyaara, mɨ o-ĩa bɨ. O-ĩa-e bɨ parã mãgá k'ĩsia p'ua p'anadap'edaa perã. Mɨ o-ĩa bɨ parãpa ma k'ĩsia k'achia mɨ ãpɨte iru p'anadap'edaa ɨ̃rá k'ĩra atuadap'edaa perã. Wãara mɨa parã k'ĩsia p'uapi-e paji. Ak'õrépata mɨmaa mãga p'ãpiji parãpa oodamerã irua oopi k'inia bɨk'a. M%Mɨa k'awa bɨ chi awaraa k'art'a parãmaa p'ã pëidade parã k'ĩsia p'uapiji. Mãga ooji mĩda, mɨ k'ĩsia p'ua-e. Wãara ma k'art'a pëik'ãri, mɨ k'ĩsia p'ua bak'aji, k'awada perã ma k'aurepa parã k'ĩsia p'ua p'anadai, taarã-e mãgá p'anajida mĩda. L#Ichiaba tai t'ãri o-ĩapiji Titopa nepɨrɨda ũridak'ãri. Irua taimaa jaraji parãpa iru t'ãri o-ĩapidap'edaa parã t'ãide bak'ãri. Jaraji parãpa mɨ unu k'inia jõnɨ. Ichiaba jaraji parã k'ĩsia p'ua jõnɨ, parãdepema ũk'uruurãpa mɨ ãpɨte pedee k'achia jaradap'edaa perã. Maap'eda Titopa jarak'ãri parãpa mɨa ũraadak'a wãara oo k'inia p'anɨ, mɨ audupɨara o-ĩa beeji. KMamĩda Tachi Ak'õrepa chi k'ĩsia jõnɨɨrã t'ãri o-ĩapipari pipɨara bɨ. Mãgá tai t'ãri o-ĩapiji Tito nama pachek'ãri. @JyNama Macedonia eujãde pachedak'ãri, p'oyaa k'ãiwee p'anadak'aa paji. Tai wãrutamaa awaraarãpa tai ome nepɨra jɨrɨpachida. Ma awara t'ãridepai tai k'ĩsia jõnapachida. WI'T'ãripa mɨa nãga jara k'inia bɨ. Mɨ t'ãri o-ĩa bɨ parã ome, k'awa bairã parãpa oo k'inia p'anɨ mɨa ũraa bɨk'a. Tachi Ak'õrepa mɨ mãgá o-ĩapi bɨ, tai at'ãri chupɨria chitoonɨ mĩda. !H;Mɨa mãga jarak'ãri, jara-e bɨ parã k'ĩsia p'uapiit'ee. Mɨa et'ewapai jaradak'a na k'art'a p'ã bɨde, t'ãripa taipa parã k'inia iru p'anɨ. Tai chok'ai p'anɨ misa mãik'aapa piuruta pɨjida, parã mãgá k'inia iru p'anadait'ee, parã tai ome auk'a Cristodeerã perã. G Taimaa k'awapítɨ wãara tai k'inia iru p'anɨ. Parã t'ãide nipadak'ãri, taipa apidaamaa ne-inaa k'achia ooda-e paji. Ichiaba apidaamaa jarateedak'aa paji Ak'õrepa jarapida awara, mãgɨde ijãadamerã. Ma awara eperã apida k'ũradak'aa paji. yF mƗ̃pemaarã k'iniarã, Tachi Ak'õrepa mãga jarada perã, oo amaadáma ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo; tachi k'ap'ɨapa oopata mãik'aapa t'ãridepai k'ĩsiapata oodait'ee. Ma k'achia oodai k'ãyaara, ne-inaa jõmaweda oodáma Ak'õrepa oopi bɨk'a. Mãga oodak'ãri, Tachi Ak'õremaa ak'ɨpidai iru wãara waawee p'anɨ. Corinto pidaarãpa Pablo pedee ũridap'edaa E‘Mɨ parã Ak'õre pait'ee. Jõdee parã mɨ warrarã padait'ee.’ (2 S 7.14) Mãga jara bɨ Tachi Ak'õre Waibɨapa. DTachi Ak'õre wãara mãgá bapari perã ichideerã ome, ichiaba jara bɨ awara ãi ma ũraa p'ãdade: ‘Ãyaa wã́tɨ ijãadak'aa beerã ik'aawaapa. Oonáatɨ ãchia ne-inaa k'achia oopatak'a. Mãpaipɨ mɨa parã pia ak'ɨpariit'ee.’ (Is 52.11) C'Tachi Ak'õre ichita chok'ai bapari. Iru Cristode ijãapataarã ome bapari. Mapa tachi iru ték'apɨ p'anɨ. Iru ba k'iniak'aa ne-inaa aɨ k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃pata tede, ma te ijãadak'aa beerãde perã. Ba k'iniak'aa ijãadak'aa beerã ome. Maperãpɨ ãra ome k'õp'ãyo meraadaik'araa bɨ. Tachia k'awaadai Ak'õrepa mãga k'inia bɨ ichi chonaarãwedapema ũraa p'ãdade jara bairã: ‘Mɨ ãra t'ãide ãra t'ãri chaa bapariit'ee. Mɨ ãra Ak'õre pait'ee. Jõdee ãra mɨchideerã padait'ee.’ (Lv 26.12) (BICristo k'õp'ãyo-e Netuara Poro Waibɨa Beliál apata ome. P'oyaa auk'a nipadak'aa. Ichiaba Cristode ijãapari p'oyaa auk'a nipak'aa ijãadak'aa beerã ome. OAK'õp'ãyo meraanáatɨ Cristode ijãadak'aa beerã ome. Eperãpa Cristode ijãak'ãri, ne-inaa pia oo k'inia bapari. Mamĩda Cristode ijãa-e bak'ãri, ne-inaa k'achia oo k'inia bapari. Auk'a p'anadak'aa. Chi pia oo k'inia bɨpa mãga oopari k'awa bairã Cristopa mãga oopipari. Mamĩda chi k'achia oo k'inia bɨpa mãga oopari Tachi Ak'õre k'awa-e bairã. Ɨ̃daa pɨk'a bɨde p'anɨɨrã auk'a nipadak'aa p'ãriu pɨk'a bɨde p'anɨɨrã ome. D@ Mɨa parã ũraait'ee ak'õrepa ichi warra ũraaparik'a. T'ãripa tai k'inia iru p'anapatáatɨ taipa parã k'inia iru p'anapatak'a. Ijãadak'aa beerã ome k'õp'ãyo meraadaik'araa bɨ i?K At'ãri taipa parã k'inia iru p'anɨ. Jõdee parãpa tai k'inia iru p'anada-e naawedapemak'a. ~>u Ɨ̃pemaarã Corinto p'uurude p'anɨɨrã, taipa parãmaa jĩp'a jaramaa p'anɨ jõma tai t'ãride iru p'anɨ. n=U Wãara, edaare tai k'ĩra pia-ee p'anɨ. Mamĩda Tachi Ak'õrepa ichita waya tai t'ãri o-ĩapipari. Ma awara tai net'aa mak'ɨara wẽe p'anɨ. Mamĩda ne-inaa pia teepata awaraarãmaa jarateedak'ãri Cristopa ooda ãchi k'aripait'ee. Na p'ek'au eujãdepema net'aa wẽe chitoonɨ mĩda, iru p'anɨ jõma Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ ichideerã-it'ee. ]<3 Eperãarã ũk'uruurãpa jara p'anɨ: “Jã Pablo eperã jĩp'aa. ¿K'ãare-it'ee iru pedee ũridaima?” Mamĩda Tachi Ak'õrepa mɨ k'ĩra Cristodeerãmaa pia k'awapipari. Taipa k'awa p'anɨ atu p'anɨde piudai k'achia beerã juapa. Mamĩda at'ãri chok'ai p'anɨ. Awaraarãpa tai p'ua oopata mãik'aapa miapipata. Mamĩda tai peeda-e. E;Eperãarã ũk'uruurãpa tai pia ak'ɨpata. Jõdee awaraarãpa tai k'ĩra unuamaa iru p'anapata. Ichiaba eperãarã ũk'uruurãpa tai ãpɨte ik'achia pedeepata. Jõdee awaraarãpa tai ãpɨte pia pedeepata. Eperãarã ũk'uruurãpa jara p'anɨ taipa seewa jarateepata. Mamĩda mãga-e. Taipa wãarata jarateepata. :'Jarateedak'ãri, chi ũri p'anɨɨrã maarepida k'ũradak'aa. Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a oopata. Mapa irua tai pia ak'ɨpari. Iruata tai k'aripapari waaweeda-ee jarateedamerã mãik'aapa taimaa k'ĩsia k'awaapipari pia p'anaudamerã awaraarãpa tai ɨmɨateedak'ãri. a9;Ichiaba ak'ɨpipata tai Tachi Ak'õrepa pëida nãga oo p'anɨpa. K'ĩra jĩp'a nipapata, ne-inaa k'achia ooda-ee. Taipa k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa ichi ũraa wãarata jara k'inia bɨ tai it'aideepa. K'ĩrau-ee choopata awaraarãpa taimaa ik'achia jaradak'ãri maa-e pɨrã tai oo iru p'anadak'ãri. T'ãri pia p'anapata awaraarã ome, Tachi Ak'õre Jaure tai ome bapari perã. Mapa t'ãripa awaraarã k'inia iru p'anɨ Tachi Ak'õrepa ichideerã k'inia iru baparik'a. 98kawaraarãpa tai wɨmaa p'anɨde; carcelde chitoonɨde; tai pee k'iniapa awara ãyaa jëret'aa jõnɨde; mimia chaaree oo jõnɨde; k'ãi-ee ewari jõnɨde; jarra oo jõnɨde. "7=Mãga-e. Jĩp'a oo k'inia p'anapachida jõmaweda Tachi Ak'õrepa oopidak'a, parãpa tai pia ak'ɨdamerã, Ak'õrepa tai pia ak'ɨparik'a. Tai jõmaarã t'ãide mãgá nipapata. Mãɨmisa, t'ãridepai choopata audú k'ĩsia jõnɨde; ne-inaa wẽe chitoonɨde; nepɨrade jõnɨde; D6Tai parã t'ãide jaratee nipadak'ãri, maarepida ne-inaa oo k'iniada-e paji parãpa ma jarateepata oo iru p'anadamerã, wa Cristode ijãadaamaa p'anadamerã taipa oopata k'aurepa. 51Ma k'ãyaara óotɨ Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a:‘Mɨa pɨde k'ĩsia bak'ãri, ũriji pɨa mɨmaa ɨt'aa iidida. Pɨa chupɨria iidida ewate, mɨa pɨ o k'achiadeepa k'aripa ataji.’ (Is 49.8) Corinto pidaarã, ¡ũrítɨ! Nãgaweda Tachi Ak'õrepa ũriit'ee parãpa chupɨria iidiruta. Nãgaweda parã k'aripait'ee ichide wãara ijãadamerã. Pablopa ne-inaa k'achia chooda E4 Mãpa tai Tachi Ak'õre ome mimia p'anɨde, parã ũraa k'inia p'anɨ k'ĩsiadamerã Tachi Ak'õrepa parãmaa pia ooda. Parã ijãadak'ãri, Cristo piuda k'aurepa Tachi Ak'õrepa ichi t'ãri auk'a bɨji parã t'ãri ome. Maperã k'ĩrak'aupai Tachi Ak'õre yiaraa iru p'anadai awaraarãpa jarateepata ũri k'iniapa. 3Cristopa p'ek'au k'achia maarepida ook'aa paji. Mamĩda kurusode bak'ãri tachi p'ek'au k'achia oopataarã pari, Tachi Ak'õrepa iru pia-ee unuji. P'ek'au k'achia oopataarã unuparik'a unuji. Ɨ̃rá jõdee, ma piuda k'aurepa Tachi Ak'õrepa tachi pia unupari.f2EMa-it'ee Cristopa tai pëiji, ichi k'ap'ɨa pari taipa jaradamerã irua jara k'inia bɨ. Mapa taipa parã jõmaarãmaa enenee jõnɨ: Ijã́atɨ Jesucristode, Tachi Ak'õrepa ichi t'ãri auk'a bɨmerã parã t'ãri ome. o1WPia jarait'eera, Cristo piuda k'aurepa eperãarã pari, Tachi Ak'õrepa ichi t'ãri auk'a bɨ k'inia bɨ ãchi t'ãri ome. Ma awara ãchia p'ek'au k'achia oopata wẽpapi k'inia bɨ. Ma pedeeta Tachi Ak'õrepa taimaa jarapi bɨ. 0-Mãgá nipai Tachi Ak'õrepa mãga oopipari perã. Tachi auk'a p'anapachida ma eperãk'a. Cristode ijãadai naaweda, taipa Tachi Ak'õre pia k'awa k'iniada-e p'anapachida. Ichiaba maapai Tachi Ak'õrepa tachi pia-ee ak'ɨpachi. Mamĩda ijãadak'ãri, Cristo piuda k'aurepa Tachi Ak'õrepa ichi t'ãri auk'a bɨji tachi t'ãri ome. Maperãpɨ tai jɨrɨt'eraji jõmaarãmaa jarateenadamerã. Mãgá taipa jarateepata ũrirutaarãpa Cristode ijãadak'ãri, Tachi Ak'õrepa ichi t'ãri auk'a bɨpari ãchi t'ãri ome ichiaba. /'Eperã araa bak'ãri Cristo ome ijãapari perã irude, mãgɨ́ eperã t'ãri awaradaipari. ¡Pia k'ĩsíatɨ! Cristode ijãai naaweda, ma eperã k'achiade nipapachi. Mamĩda irude ijãadak'ãriipa waa mãgá nipa k'inia-e. Jĩp'a nipa k'inia bɨ Cristopa oopi bɨk'a. }.sMãga k'awaadak'ãriipa, taipa eperãarã unudak'aa, Cristode ijãadai naaweda unupatap'edaak'a. Maapai Cristo jida eperã jĩp'aak'a unupachida. ¡Mamĩda ɨ̃rá iru mãgá unuda-e p'anɨ! Ichideerã ichiaba mãgá unuda-e nãga perã. y-kCristo piuji eperãarã pari mãik'aapa chok'ai p'irabaiji, k'inia bada perã ichide ijãa p'anɨɨrã p'anapataadamerã irua k'inia bɨk'a. Tachi mãga p'anadak'ãri, oodait'ee irua oopi k'inia bɨk'a, tachia oo k'iniata oodai k'ãyaara. ],3Jesucristopa tai k'inia iru bapari. Maperãpɨ tai jaratee nipapata irua oopi k'inia bɨk'a. Wãara na p'ek'au eujãdepemaarã jõmaweda k'inia iru bapari perã, kurusode piuji tachia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa. Mãgá piuji jõmaarã k'ap'ɨa pari. Ara Cristo piudak'a jõmaarã pari, iru k'ap'ɨa pari eperã chaachaa piu pɨk'aji. b+= ¿Mãɨrãpa jara p'anɨ-ek'ã tai parã t'ãide nipadak'ãri, oojida k'ĩra k'awa-ee p'anɨɨrãpa oopatak'a? Mamĩda mãga-e paji. Taipa mãga oojida awaraarãpa unudak'ãri, k'awaadamerã Tachi Ak'õre jõmaarã waibɨa. Ma awara tai k'ĩra jĩp'a nipadak'ãri, mãga oopata parã k'aripadait'ee, auk'a Tachi Ak'õre pipɨara k'awaadamerã. N* Mɨa mãga jarak'ãri, jara k'inia-e bɨ tai pipɨara ak'ɨdamerã awaraarã k'ãyaara. Jĩp'a k'inia bɨ parã o-ĩa p'anadamerã taipa ne-inaa pia oopata k'aurepa. Mãgá o-ĩa p'anaruta pɨrã, parãpa p'anaudai chi audua beerãpa tai ãpɨte jara jõnɨ. Ma jarateepataarãpa k'ĩsiapata ãchia aupaita pia jarateepata. )w Cristopa tachia oopata mãgá ak'ɨit'ee perã, iru waawee p'anapata. Mapa taipa eperãarãmaa jarateepata Cristode ijãadamerã mãik'aapa tai p'anapata k'awaadamerã. Taipa ne-inaa oodak'ãri wa ne-inaa jaradak'ãri, mãga oopata eperãarã k'aripadait'ee. Tachi Ak'õrepa k'awa bɨ tai t'ãride iru p'anɨ. Mɨa k'inia bɨ parãpa tai ichiaba mãgá k'awaadamerã. w~F|{zz(xvuu?tss!rq1p1p%o3nn2lkzkih7g"edvcGbTaa:`.^\[YXW=<;5:49*8H7s685423q22^10/e.,+t*('&%$q#"!S *Y" ; 7 \ Q J[^z'K'irãpátɨ Tachi Waibɨa choo nɨ̃bɨ k'inia bairã jõmaarãpa ichide ijãadamerã mãik'aapa t'ĩudamerã Tachi Ak'õre ode, ichi waya chei naaweda. Tachi ɨ̃pema k'inia Pablopa ma ũraa ichiaba p'ã pëiji parãmaa, Tachi Ak'õrepa iru k'ĩsia k'awaapida perã. SMaperã ɨ̃pemaarã k'iniarã, parã nɨ p'anɨ misa Ak'õrepa oomerã ichia jaradak'a, jɨrɨpatáatɨ k'achia wẽe p'anapataadait'ee iru k'ĩrapite. Mãgá t'ãri auk'a p'anapataadai iru ome. `9 Mamĩda irua jaraji ma t'ẽepai pajã chiwidi mãik'aapa eujã chiwidi ooit'ee. Mãgɨ́ eujãde eperãarãpa irua oopi bɨk'a oodait'ee, aɨde ne-inaa k'achia wẽ-e perã. Mãgɨ́ eujãta tachia nɨmaa p'anɨ. yk Nɨ p'anadaipia bɨ iru ewari waibɨa ewate pamerã mãik'aapa oodaipia bɨ irua oopi bɨk'a, ma ewate isapaira pamerã. Ma ewate pajã jõit'ee t'ɨpɨtaupa. Jõmaweda aɨde nɨ̃bɨ mãik'aapa na p'ek'au eujãde nɨ̃bɨ auk'a jõit'ee. 'G Mãgá Tachi Ak'õrepa ne-inaa jõmaweda jõpiit'ee perã, ¿sãga parã p'anapataadaipia bɨma? K'achia wẽe p'anapataadaipia bɨ irua k'inia bɨk'a. @y Tachi Ak'õre mãgá choo nɨ̃bɨ mĩda, ichi ewari waibɨa ewate pait'ee. Ara nechɨapari p'ãrik'ua tachi atu p'anɨde paruk'a, mãga pɨk'a eperãarã atu p'anɨde iru ewari waibɨa ewate pait'ee. Ma ewate golpe pururua nɨ̃bɨde pajã wẽpadariit'ee mãik'aapa Tachi Ak'õrepa jõmaweda aɨde nɨ̃bɨ atane, ak'õrejĩru, mãgee t'ɨpɨtaupa jõpiit'ee. Auk'a na p'ek'au eujã mãik'aapa aɨde nɨ̃bɨ jõmaweda jõpiit'ee. |q Eperãarã ũk'uruurãpa k'ĩsia p'anɨ Cristo waide che-e bairã, Tachi Ak'õrepa oo-e pait'ee ichia jaradak'a. Mamĩda mãga-e. Iru choo nɨ̃bɨ mãik'aapa parã chupɨria k'awaa nɨ̃bɨ, k'inia-e bairã apida atuadamerã. Ma k'ãyaara k'inia bɨ jõmaarãpa ne-inaa k'achia oo amaadamerã mãik'aapa oodamerã irua oopi bɨk'a, iru ewari waibɨa ewate pai naaweda. Ɨ̃pemaarã k'iniarã, ichiaba k'irãpátɨ nãgɨ́ pedee. Tachi-it'ee k'ãima aba mak'ɨara taarã-e; jõdee mil años taarãpari. Mamĩda Tachi Ak'õre-it'ee k'ãima aba auk'a bɨ mil años ome. Jõdee mil años auk'a bɨ k'ãima abaa ome. 4aMa awara auk'a ichi pedeepapai pajã mãik'aapa eujã jɨ̃a iru bɨ ichi ewari waibɨa ewate t'ɨpɨtaupa jõpirumaa. Ma ewate ijãadak'aa beerã jõmaweda atuapiit'ee. PIchiaba ichi pedeepapai ma p'ek'au eujã jõpiji paniapa ũupik'ãri. W'Mãɨrãpa mãga jarapata k'irãpa k'iniada-e p'anadairã Tachi Ak'õrepa naaweda ooda. Ichi pedeepapai pajã beeji mãik'aapa auk'a ichi pedeepapai pania ũk'uru ãyaa pëiji eujã uchiamerã paniadeepa. y“¿Sãgajima adait'ee, Tachi Ak'õrepa Cristo waya pëiit'eeda ada? Ma jarada ũridap'edaarã jai-idaadak'ãriipa, na eujã aɨde nɨ̃bɨ ome auk'a bɨ naawedapemak'a, Tachi Ak'õrepa ewaa ook'ãri. ¡Cristo waya che-e pait'eeda!” adait'ee. \ 1Mamĩda ma jõma jaradap'edaade k'ĩsiadap'eda, nãgɨ́ audupɨara k'irãpátɨ pia k'awaadamerã. Tachi Waibɨa waya chei naaweda, parã ijãapataarã t'ãide Tachi Ak'õre Ũraa oo iru p'anapataarã uchiadait'ee. Mãgɨɨrãpa oodait'ee ãchi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopi bɨk'a mãik'aapa parã oo iru p'anadait'ee. 6 eK'irãpátɨ chonaarãwedapema Ak'õre pedee jarapataarãpa jaradap'edaa, jaradak'ãri Tachi Ak'õrepa ooit'ee bada ãchi t'ẽepai. Ichiaba k'irãpátɨ Tachi Waibɨa, Tachi K'aripaparipa jarada tai k'ap'ɨa pari. Irua tai parãmaa pëiji jarateedamerã, mãgá parãpa iru ũraa pia k'awaadamerã. O  Ɨ̃pemaarã k'iniarã, na k'art'ade mãik'aapa apema k'art'a mɨa parãmaa p'ã pëidade, nãgɨ́ ne-inaa jõma k'irãpapiji. Ma awara ũraaji jĩp'a k'ĩsiadamerã Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a. s _Mamĩda mãgɨɨrã p'anapata nãgɨ́ wãara pedee eperãarãpa jarapatak'a:‘Usapa ãp'op'eda, waya k'o chepari ichi ãp'oda.’ (Pr 26.11) mãik'aapa ‘Sina pania bëisãade k'uip'eda, waya yoorode t'ĩupari.’fEPiara bak'aji k'awada-e pada paara sãga p'anapataadait'ee Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a, mãga k'awa p'anadap'eda, uchiadai k'ãyaara iru jua ek'ariipa, ijãadaamaa p'anadairã irua ũraa pia jara pëida eperãarãmaa. #Mãɨrãpa Tachi Waibɨa, Tachi K'aripapari Jesucristo k'awadak'ãri, oo amaajida na p'ek'au eujãdepema ijãadak'aa beerãpa oopata mãik'aapa uchiajida p'ek'au k'achia jua ek'ariipa. Mamĩda mãga oodap'eda, waya baaijida p'ek'au k'achiade, p'oyaapidap'edaa perã ãchi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨamaa. Maperãpɨ ɨ̃rá k'achiara p'anɨ ãchi ijãadai naaweda p'anadap'edaa k'ãyaara. ucJarapata ãchi eere t'ĩurutaarã apida jua ek'ari p'anapataadait'ee. Mamĩda ãchita p'ek'au k'achia jua ek'ari p'anapata esclavoorãk'a, oopata perã ãchi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopi bɨk'a. Mãgɨmaa p'oyaapijidapɨ. :mMa seewa jarateepataarãpa iwẽsaa, pedee audua, pariatua nãga jarateepata: ijãapataarãpa oodai jõma ãchia p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopi bɨk'a. Ma awara ãchia ijãapataarã jɨrɨpata k'achia oodait'ee ãra ome. Mãgá k'ũrapata ewaa uchiarutaarã ijãadak'aa beerã p'anapatadeepa. MMa seewa jarateepataarã pozo p'oo bɨ́k'apɨ p'anɨ maa-e pɨrã jɨ̃arara pania wẽe bɨ́k'apɨ p'anɨ, parã k'aripada-e p'anadairã. Mapa Tachi Ak'õrepa ãchi pëiit'ee p'ãriudee. QMamĩda Tachi Ak'õrepa iru burromaa pedeepiji ɨtrɨat'aamerã. Ne-animal paji mĩda, mãgɨ́ burropa pedeeji mãik'aapa oopi-e paji chiparipa ma ne-inaa k'achia k'ĩra k'awa-ee, pariatua oomerã. yMãgá p'ana k'iniapa ãchia Tachi Ak'õre o atuajida. Oodai k'ãyaara Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a, oopata chonaarãwedapema Bosor warra Balaampa oodak'a. Mãgɨpa ne-inaa k'achia ooit'ee paji, p'arat'a audú ata k'inia bada perã mãga oorumaa. #Ãchia wẽraarã unudak'ãri, audú k'ãi k'inia p'anapata mãɨrã ome. Ichita k'ĩsia p'anapata ne-inaa k'achia oodait'ee. K'ũrapata pia ijãada-e p'anɨɨrã, auk'a k'ãi k'inia p'anadamerã ãchi ome. Jɨrɨpata waapɨara ne-inaa k'achia oodait'ee mãik'aapa k'ɨ̃apata ne-inaa jõma ãchia iru p'anadaik'araa bɨ. Maperãpɨ Tachi Ak'õrepa ãchi k'achia ooit'ee, ichia ooda mĩda. iK Ãchi miadait'ee ne-inaa k'achia oopata perã. Ãstaawa pida oo k'inia p'anapata ãchi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopi bɨk'a. Parã ijãapataarã t'ãide paara mãga oopata, t'ĩudak'ãri nek'odait'ee parã ome. Mãgá parã k'ũrapata auk'a oo k'inia p'anadamerã ãchia oopatak'a. Ãchi k'aurepata awaraarãpa parã pia ak'ɨda-e p'anɨ. / Ma seewa jarateepataarã ne-animalaarã́k'apɨ p'anɨ. Ne-animalaarã k'ĩsiadak'aa eperãarãk'a. Oopata ãchi k'ap'ɨapa oopi bɨk'a. T'opata eperãarãpa jita atadamerã mãik'aapa peedamerã. Mãga pɨk'a p'anɨ ma seewa jarateepataarã. Pedee k'achia jarapata ne-inaa jõma ãchia k'awada-e p'anɨ ãpɨte. Ma k'aurepa Tachi Ak'õrepa ãchi jõpiit'ee, eperãarãpa ne-animalaarã jõpipatak'a. '~G Jõdee angeleerã, mãɨrã k'ãyaara waibɨara p'anɨ mĩda, maarepida pedee k'achia jarada-e, k'achia beerã ɨmɨateenadak'ãri Tachi Ak'õre k'ĩrapite. S} Audupɨara miapiit'ee oo p'anapataarãpa ãchi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopi bɨk'a. Mãɨrãpa oodaamaa p'anapata Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a. Mãgɨ́ seewa jarateepataarãpa ãchia oo k'iniata oopata. K'ɨɨrɨ k'isua p'anapata mãik'aapa audua p'anapata. Waaweeda-ee pedee k'achia jaradait'ee angeleerã ãpɨte. e|C Mamĩda Tachi Ak'õrepa Lot uchiapiji ma k'achia beerã t'ãideepa. Tachi Ak'õrepa k'awa bɨ sãga k'aripait'ee ichide ijãapataarã, ne-inaa k'achia oonaadamerã mãik'aapa irua k'inia bɨk'a oodamerã. Jõdee ichia k'awa bɨ sãga jɨ̃a pɨk'a bɨit'ee k'achia oopataarã ãchi miapirumaa mãik'aapa atuapirumaa ichi ewari waibɨa ewate. {}Ma p'uuru pidaarãpa oodak'aa paji Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a. Ma k'ãyaara ne-inaa k'achia aupai oopachida. Mapa mãgɨ́ eperã pia bɨta ichi t'ãride miapachi, ewari chaa ma k'achia beerãpa oopata unupachi perã mãik'aapa ũripachi perã. ~zuMãga ooji mĩda ma p'uurudepemaarãmaa, ma p'uuru jõt'aai naaweda irude ijãa bada, Lot chok'ai uchiapiji. Mãgɨ́ eperã pia baji Ak'õre k'ĩrapite. Iru audupai k'ĩsia nɨ̃bapachi, p'ek'au ooyaa p'anapatap'edaarã t'ãide bapachi perã. RyIchiaba Tachi Ak'õrepa wẽpapi-e paji Sodoma p'uurudepemaarãpa ne-inaa k'achia oodap'edaa mãik'aapa Gomorra p'uurudepemaarãpa ne-inaa k'achia oodap'edaa. Ma p'uuru omee weda k'achia ooji t'ɨpɨtaupa jõpik'ãri. Mãga ooji mãɨrã t'ẽepai ijãadaamaa p'anadait'eerãpa k'awaadamerã irua k'achia beerã k'achia oopari. Zx-Ichiaba chonaarãweda Tachi Ak'õrepa wẽpapi-e paji eperãarãpa p'ek'au k'achia oodap'edaa. Ãchi jõpiji na p'ek'au eujã jõma ũupirupa. Mãga ooji ijãadak'aa p'anapatap'edaa perã. Jĩp'a Noé awaraa eperãarã siete ome chok'ai uchia ataji, Noépa jarateepachi perã eperãarã Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a p'anapataadamerã. wK'ĩsiadáma nãgɨde. Tachi Ak'õrepa ichi angeleerãpa k'achia oodap'edaa wẽpapi-e paji. Ãchi pëiji eperãarã k'achia beerã piudap'edaarãmãiipa waawí mãik'aapa jɨ̃a paraa bɨji uria audú nãpɨa bɨde, mama iru ewari waibɨa ewate nɨdamerã. v Ma awara mãɨrãpa p'arat'a audú ata k'inia p'anadairã, parã k'ũradait'ee seewa jaratee p'anɨpa. Taarã weda Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ mãgeerã atuapiit'ee. Tachia k'awa p'anɨ iru sẽk'aa mãik'aapa k'ãik'aa. Irua wãara ãchi jõpiit'ee. Bu}Chok'araarãpa ma seewa ijãadait'ee mãik'aapa pariatua p'ek'au oo p'anapataadait'ee mãɨrã jĩak'a. Ma k'aurepa jõmaarãpa pedee k'achia jaradait'ee Tachi Ak'õre o wãara bɨde. t Mamĩda maapai Israel pidaarã, tachi chonaarã t'ãide ichiaba seewa jarateepataarã paraaji. “Tai ichiaba Tachi Ak'õre pedee jarapataarãda” apachida mĩda, mãga-e paji. Mãɨrã jĩak'a parã t'ãide ichiaba seewa jarateepataarã paraait'ee. Mãɨrãpa ãchi k'ĩsiadeepa ijãapataarãmaa seewa imeraa jarateedait'ee. Meradait'ee Jesucristo tachi chipari, irua ãchi neto pɨk'a ataji mĩda ãchi pari piuk'ãri, atuanaadamerã. Ma meraruta k'aurepata, atu p'anɨde Tachi Ak'õrepa ãchi jõpiit'ee. /s YTachi Ak'õre pedee jarapataarãpa pedee apida ãchi k'ĩradoopa jaradak'aa paji. Ma k'ãyaara Tachi Ak'õre pedee jarapachida Tachi Ak'õre Jaurepa jarapidak'a.!r =Mamĩda Tachi Ak'õre Ũraa p'ãda mãgá ak'ɨdai naaweda, parãpa na pedee k'awaadaipia bɨ. Tachi Ak'õre pedee jarapataarãpa jaradap'edaa leedap'eda Ak'õre Ũraa p'ãdade, apidaapa jaradaik'araa bɨ ichi k'ĩsiadeepa ma pedee k'ãata jara k'inia bɨ, jarateei awaraarãmaa. "q ?Tachi Ak'õrepa mãgɨ́ pedee jarai naaweda, chonaarãweda ichi pedee jarapataarãpa iru Warrade jarajida mãik'aapa p'ãjida. Mapa taipa mãgɨ́ pedee ũridak'ãri tachi k'ɨɨrɨpa, k'awaajida wãara Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a, mãgá ichita p'asait'ee. Tachi Ak'õre Ũraa p'ãda lámpara p'ãriude bɨk'a bɨ, ɨ̃daaru misa; pia jarait'eera, Cristo waya cheru misa. Ma ewate irua na p'ek'au eujãdepema p'ãriu pɨk'a bɨ wẽpapiit'ee mãik'aapa Tachi Ak'õre wãarata jõmaweda k'awaapiit'ee tachi t'ãrimaa. "p ?K'ɨɨrɨpa taipa mãgɨ́ otau ɨt'ariipa pedeeda ũrijida, mãga nɨde tai p'anadap'edaa perã Tachi Waibɨa ome ee awara bɨdade Tachi Ak'õre-it'ee. Po Mãga unujida Tachi Ak'õrepa taimaa ak'ɨpik'ãri irua Cristo pia ak'ɨpari. Mãga ooji iru k'ĩra wãree eujãdeepa pedeek'ãri:‘Nãgɨta mɨ Warra k'inia, mɨa jɨrɨt'erada. Irua mɨ t'ãri o-ĩapipari.’ (Mt 17.5; Mr 9.7; Lc 9.35) n Taipa parãmaa jarateejida Tachi Waibɨa Jesucristopa ooda mãik'aapa iru waya cheit'ee. Maapai jarateeda-e paji eperãarãpa oopatak'a, ãchi k'ĩsiadeepa nepɨrɨdak'ãri awaraarã k'ũradait'ee. Ma k'ãyaara tachi taupa taipa iru k'ĩra wãree unujida. m Mamĩda jɨrɨit'ee parãpa mɨ ũraa ichita k'irãpa p'anapataadamerã, mɨ piuda t'ẽepai. Cristo k'ĩra awaradaida unudap'edaarã ol YTachi Waibɨa Jesucristopa mɨmaa k'awapida perã taarã-e mɨ na k'ap'ɨadeepa uchiait'ee piuk'ãri. k 5 Wãara, mɨa k'inia bɨ parãpa mãgɨ́ ũraa k'irãpadamerã, mɨ-it'ee Tachi Ak'õrepa mãga k'inia bairã. Mɨa mãga ooit'ee chok'ai bɨ misa, =j u Ma jõma jara aupada mɨa parãmaa ip'ii k'irãpapiit'ee, mãgɨ́ ũraa k'awa p'anɨ mĩda mãik'aapa ijãa p'anɨ mĩda jõma Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida parãmaa. gi I Ma k'ãyaara ewari cherude Tachi Ak'õrepa parã o-ĩa auteebaiit'ee mãik'aapa wãpiit'ee Tachi Waibɨa, Tachi O K'achiadeepa K'aripa Atapari Jesucristo truadee. Mãgɨ́ trua jõk'aa Tachi K'aripapari mama bapari perã. h ) Maperã mɨchi ɨ̃pemaarã, jĩp'a jɨrɨpatáatɨ p'anapataadait'ee mɨa et'ewa jaradak'a. Mãga ooruta pɨrã, ak'ɨpidait'ee Tachi Ak'õrepa parã jɨrɨp'eda, wãara jɨrɨt'eraji ichideerã papiit'ee. Ma awara mãga ooruta pɨrã, k'achiade baaida-e pait'ee. 7g i Mamĩda chi jɨrɨ-e bɨpa mãgá bapariit'ee k'ĩsia k'awa-ee bɨ. Eperã tau t'awaa pɨk'a bɨ, k'ait'apai unupari perã. Mãgɨpa na p'ek'au eujãdepema net'aa audupɨara k'awa k'inia bɨ, Cristo k'awai k'ãyaara. K'irãpa k'inia-e ichia naawedapema p'ek'au k'achia ooda Tachi Ak'õrepa wẽpapiji. Qf Parãpa ichita waapɨara jɨrɨruta pɨrã mãgá p'anapataadait'ee, Tachi Waibɨa Jesucristo wãara k'awa wãdait'ee mãik'aapa p'anapataadait'ee irua k'inia bɨk'a. Oodait'ee irua oopi bɨk'a. ^e 7Ma awara jɨrɨpatáatɨ chik'inia p'anapataadait'ee pãchi ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa ome. Ma awara jɨrɨpatáatɨ eperãarã jõmaweda k'inia iru p'anapataadait'ee Tachi Ak'õrepa ãchi k'inia iru baparik'a. d Ma awara jɨrɨpatáatɨ oo amaadait'ee tachi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopi bɨk'a. Ma awara jɨrɨpatáatɨ choodait'ee pãchi ijãa p'anɨde, nepɨrade baairuta pɨjida. Ma awara jɨrɨpatáatɨ Tachi Ak'õre k'inia iru p'anapataadait'ee. }c uTachi Ak'õrepa ma jõma ooda perã parã k'aripait'ee, jɨrɨpatáatɨ Cristode wãara ijãapataadait'ee. Ma awara jɨrɨpatáatɨ t'ãri pia, k'ĩsia k'achia wẽe p'anapataadait'ee. Ma awara jɨrɨpatáatɨ k'ĩsia k'awaa p'anapataadait'ee. ib MIru mãga bapari perã, tachimaa jaraji jõmaweda ne-inaa pi-ia ichia ooit'ee tachi k'aripait'ee. Mãga jaraji parãpa ma jarada ijãa p'anɨpa iruk'a padaidamerã mãik'aapa uchiadaidamerã na p'ek'au eujãdepema ijãadak'aa beerãpa ne-inaa k'achia oopata jua ek'ariipa. Ãchia p'ek'au k'achia k'ĩra t'ãdoo oopata, ãchia oo k'iniata oopata perã. 7a iTachi Ak'õre jõmaarã k'ãyaara waibɨara bairã, tachimaa teepari ne-inaa jõma falta p'anɨ p'anapataadamerã irua k'inia bɨk'a. Mãgá p'anapataadait'ee iru wãara k'awaadak'ãri. Iruata tachi jɨrɨji k'awapiit'ee ichi k'ĩra wãree mãik'aapa t'ãri pia, mãgá p'anapataadamerã ichik'a. X` +Mɨa ɨt'aa iidi bɨ Tachi Ak'õrepa parã audú pia ak'ɨ bapariimerã. Mãgá k'ãiwee p'anapataadait'ee iru mãik'aapa Tachi Waibɨa Jesús ome k'awa wãdade. P'anapatáatɨ Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a M_ Mɨ, Simón Pedropa oopari Jesucristopa oopi bɨk'a. Irua mɨ pëiji ichi ũraa jarateede. Mapa na k'art'a p'ãru parã Cristode ijãapataarã, tai jĩak'a ijãa p'anɨɨrãmaa. Jesucristo Tachi Ak'õre. Irua tachi o k'achiadeepa k'aripa atapari. Audú t'ãri pia bapari perã, tachi auk'a k'aripaji irude ijãapataadamerã. 0^ [ Parã ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa, chi nãpema Tachi Ak'õrepa jɨrɨt'eradaarã Cristode ijãadamerã, parãmaa ichiaba salude tee pëiruta. Mãgapai paji.5] e Mɨa parãmaa waa jara k'inia bɨ, mamĩda k'art'a p'ãdade mãga oo k'inia-e. Parã ak'ɨde wã k'inia bɨ, k'ĩrapite pedeedait'ee. Mãgá tachi o-ĩa p'anadait'ee. \ 3 Parãdepema abaapa mãgee eperã auteebairu pɨrã, k'aripait'ee irua waapɨara k'achia oomerã ijãapataarãmaa, irua seewa jaratee bɨ k'aurepa. 6[ g Maperã mãgee Cristopa jarateedak'a ooda-e p'anɨɨrãdepema aba parã t'ãide cheru pɨrã, iru auteebaidaik'araa bɨ. Mãgee jarateepataarã parãmaa chepidaik'araa bɨ. ?Z y Eperãpa jararu pɨrã Cristopa jarateedak'a oo-e pait'ee, ichia ma jarateeda k'ãyaara Tachi Ak'õre net'aa waapɨara k'awa bairã, mãgɨ́ eperãpa wãara Tachi Ak'õre k'awa-e bɨ. Jõdee chi Cristopa jarateedak'a oo bɨpa wãara ijãapari Tachi Ak'õre Warrade mãik'aapa Tachi Ak'õre k'awa bapari. Y )K'ĩrak'aupai ijãadai ãchia jara p'anɨ. Mãga ijãaruta pɨrã, jõpidait'ee jõma parãpa oomaa p'anɨ Tachi Ak'õre-it'ee. Mɨa k'inia bɨ parãpa atadamerã jõma Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ teeit'ee ichideerãmaa ɨt'ari, oopatap'edaa perã irua oopi bɨk'a. _X 9Ma Tachi Ak'õrepa jarada mɨa parãmaa k'irãpapi k'inia bɨ, na p'ek'au eujãde seewa-idaa beerã chok'ara paraa perã. Mãgɨɨrãpa ijãadak'aa Jesucristo na p'ek'au eujãde ba cheji eperã jĩp'aak'a. Jaradak'aa Jesucristo Tachi Ak'õre Warra. Mãgá tachia k'awa p'anɨ ãchia seewa jaratee nipapata. Ãchi Anticristo jĩak'aarã. 'W INãgá tachia ak'ɨpidai Tachi Ak'õre mãik'aapa awaraarã k'inia iru p'anɨ: oodak'ãri Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a. Iruata jara bɨ tachi chik'inia p'anapataadamerã. Parãpa mãga ũrijida naaweda Cristode ijãadak'ãri. K'ĩrak'aupai seewa jarateepataarã t'ĩupidai parã t'ãide uV eƗ̃rá, ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa, mɨa parãmaa enenee nɨ̃bɨ tachi chik'inia p'anapataadamerã. Mɨa mãga jarak'ãri, jara-e bɨ ne-inaa parãpa waide k'awada-e p'anɨ. Tachia naa Cristode ijãadak'ãriipa ma jarada ũridooda. U }Mɨ o-ĩa beeji k'awaak'ãri parãdepemaarã ũk'uru p'anapata Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëidade jara bɨk'a. 4T cWãara Tachi Ak'õre mãik'aapa iru Warra Jesucristo t'ãri pia p'anapata tachi ome. Mapa ãrapa tachi pia ak'ɨ p'anadait'ee. Ma awara tachi chupɨria k'awaadait'ee mãik'aapa k'ãiwee p'anapidait'ee. Mãgá wãara p'anadai Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a mãik'aapa chik'inia p'anapataadai iru ome. S  Mɨa parã mãgá k'inia iru bɨ ma wãarata ɨ̃raweda tachi t'ãride bapari perã mãik'aapa ichita bait'ee perã tachi ome. ^R 9Mɨ, Juan, Cristode ijãapataarã ak'ɨpari waibɨa. Mɨa na k'art'a p'ãru parã ijãapataarãmaa, Tachi Ak'õrepa parã jɨrɨt'erada perã Cristode ijãapataadamerã. Wãara mɨa parã k'inia iru bɨ. Mɨa aupaita parã mãgá k'inia iru bɨ-e. Jõma Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida k'awa p'anɨɨrãpa parã auk'a k'inia iru p'anɨ. ~Qu Taipa k'inia p'anɨ Tachi Waibɨa Jesucristopa parã k'aripamerã. Ichiaba k'inia p'anɨ Tachi Ak'õrepa parã chik'inia p'anapimerã mãik'aapa Tachi Ak'õre Jaurepa parã jõmaarãmaa k'awapimerã wãara Cristodeerã. Mãgapai paji.P Ɨ̃pemaarã ome chik'inia saludaapatáatɨ parãpa ichita oopatak'a. Nãpema Cristode ijãapataarãpa parãmaa salude pëiruta. {Oo Ɨ̃rá ɨ̃pemaarã, na k'art'a aupa k'inia bɨ. K'inia bɨ parã o-ĩa p'anapataadamerã mãik'aapa ne-inaa jõmaweda oo k'inia p'anapataadamerã Cristopa oopi bɨk'a. T'ãri auk'a, k'ãiwee, chik'inia p'anapatáatɨ mɨa ũraadak'a. Mãgá Tachi Ak'õrepa parã pia ak'ɨit'ee, irua eperãarã k'ãiwee p'anapipari perã mãik'aapa chik'inia p'anapipari perã. cN? Ma-it'ee mɨa na k'art'a parãmaa p'ãji mɨ wãi naaweda. Mɨa parã ɨtrɨa k'inia-e bɨ mãik'aapa apida t'ãri p'uapi k'inia-e bɨ, Ak'õrepa mɨmaa mãga oopi bɨ mĩda. T'ãri p'uapii k'ãyaara, mɨa parã k'aripa k'inia bɨ pipɨara ijãadamerã. Ma-it'eepɨ Tachi Ak'õrepa mɨ parãmaa pëiji. Pablopa jarada na k'art'a p'ã aupa wãde 9Mk Tai o-ĩa p'anɨ Tachi Ak'õrepa tai pëi-e pak'ãri ijãapataarã ɨtrɨade. Mapa irumaa iidi p'anɨ parãpa pipɨara ijãadamerã mãik'aapa oodamerã Cristopa oopi bɨk'a. :Lm Wãara Tachi Ak'õrepa tai pëipari ɨtrɨadamerã chi p'ek'au k'achia oopataarã ijãapataarã t'ãide p'anɨ. Mamĩda mãgɨɨrãpa Ak'õremaa chupɨria iididak'ãri, ma k'achia oo amaa p'anɨ pɨrã, mãgá ɨtrɨada-e pait'ee, Ak'õrepa chi chupɨria iidirutaarã p'ek'au k'achia wẽpapipari perã. K Mamĩda parãpa tai at'ãri ak'ɨda-e p'anɨ mĩda Cristopa pëidak'a, taipa ɨt'aa iidimaa p'anɨ Tachi Ak'õrepa parã k'aripamerã ne-inaa k'achia oonaadamerã. Iidida-e irua parã t'ãri p'uapimerã tai juapa. Jĩp'a iidi p'anɨ parãpa ne-inaa pia oodamerã irua ichideerãmaa oopi k'inia bɨk'a. Mãga ooruta pɨrã, taipa apida t'ãri p'uapida-e Tachi Ak'õrepa taimaa oopiparik'a. }Js Parãpa taipa oopata pia ak'ɨdak'ãri, k'awaadai wãara Cristopa tai pëiji, taipa oopata perã irua oopi bɨk'a. ~Iu Pia k'ĩsíatɨ parã t'ãri chaachaa. ¿Wãara Jesucristode ijãapatak'ã? Mãgá ijãa p'anɨ pɨrã, k'awa p'anɨ Cristo bapari parã ome. Mamĩda p'oyaa ooda-e p'anɨ pɨrã irua oopi bɨk'a, wãara iru ba-e parã ome. ¿Wãara-ek'ã? KH Wãara iru juatau wẽe pɨk'a baji kurusode piuk'ãri. Mamĩda ɨ̃rá ichita chok'ai bɨ Tachi Ak'õrepa iru chok'ai p'irabaipida perã. Tai jida juatau wẽe pɨk'a p'anɨ. Mamĩda iru ome araa p'anapata perã, ichiaba ichita chok'ai p'anapataadait'ee iru ome. Maperã taipa parã nepɨra ak'ɨdai irua k'aripak'ãri. ?Gw Parãpa k'inia p'anɨda a p'anɨ mɨa ak'ɨpimerã Cristopa pedeepari mɨ k'ap'ɨa pari. K'awaadait'ee mɨ jãma panak'ãri. Cristo eperã juatau wẽe bɨk'a bɨ-e. Jõma oopari ichia k'inia bɨk'a, jõmaarã k'ãyaara waibɨara bairã. Mãgá auk'a ooit'ee parã t'ãide, k'achia oo amaada-e p'anɨ pɨrã. F Mɨ parãmaa wãda omeede jaraji chi k'achia oo p'anadap'edaarãmaa mɨa ãchi chupɨria k'awa-e pait'ee, ma k'achia oo amaada-e p'anɨ pɨrã, mɨ pai naaweda. Ɨ̃rá jõmaarãmaa mɨa jara pëiru wãara ãchi chupɨria k'awa-e pait'ee mɨ jãma panak'ãri. E  Mɨa et'ewa jaradak'a nãgɨ́ wãrupa parã ak'ɨde wãda õpee pait'ee. Jãma panak'ãri, parã at'ãri k'achiade p'anɨ pɨrã, mɨa ooit'ee Tachi Ak'õre Ũraa chonaarãweda p'ãdade jara bɨk'a:‘Eperãpa chĩara ɨmɨateek'ãri, iru miapii naaweda, irua k'achia ooda unudap'edaarã omé wa õpee jɨrɨdaipia bɨ, auk'a jaradamerã ãrapa unudap'edaa.’ (Dt 19.15) -DS Ma awara mɨa waawee bɨ mɨ jãmaa wãk'ãri, Tachi Ak'õrepa mɨ waya k'ĩra nejasiapiit'ee, parãpa waide k'achia oo amaada-e p'anadairã. Wãara mɨ jẽedariit'ee unuru pɨrã parãdepemaarã ũk'uru at'ãri k'ĩsia k'achia nipapata, k'ĩra nejasia wẽe. ¿Parã at'ãri wẽraarã ome pariatua k'ãi jõnɨ-ek'ã, waide oo amaa k'iniada-e p'anadairã parãpa naawedapema k'achia k'ĩra t'ãdoo oopatap'edaa?gCG Mamĩda waawee bɨ mɨ jãmaa wãk'ãri, parã mãga unu-e pai jĩak'aapa. Wãara parã waide pia ijãada-e p'anɨ pɨrã, parãpa ichiaba mɨ unu k'iniada-e p'anadai. Mɨ jãma panak'ãri, unu k'inia-e parãpa nãga oomaa p'anɨ: nepɨra jɨrɨmaa chĩara ome; chĩara k'ĩra unuamaa net'aa k'aurepa; k'ĩrau jõnɨ chĩara ome; jõma k'ɨ̃a jõnɨ pãchi-it'ee; ik'achia jaramaa chĩaramaa maa-e pɨrã chĩara ãpɨte pedeemaa; audua jõnɨ; pariatua ne-inaa oomaa p'anɨ. oBW ¿Parãpa k'ĩsia p'anɨk'ã mɨa ma jõma jara aupada jaraji p'anaut'ee mɨ ãpɨte pedeepataarãmaa, mãgá parãpa mɨ pia ak'ɨdamerã? Mãga-e. Tachi Ak'õrepa k'awa bɨ mɨ t'ãride iru bɨ, Cristo mɨ ome bapari perã. Iruata mɨmaa mãga jarapiji. Ɨ̃pemaarã k'iniarã, mɨa ma jõma jaraji parã k'aripait'ee pipɨara Cristode ijãadamerã. A  Wãara mɨa chupɨria iidiji Titomaa parã ak'ɨde wãmerã mãik'aapa iru ome awaraa ɨ̃pema pëiji. Mamĩda parãpa pia k'awa p'anɨ Titopa parã k'ũra-e paji, iru auk'a mɨk'a t'ãri pia bapari perã parã ome. Auk'a parã k'aripa k'inia p'anapata. t@a ¿Parãpa k'ĩsia p'anɨ-ek'ã mɨa parã k'ũraji mɨ k'õp'ãyoorã pëida k'aurepa? ¡Mamĩda mãga-e! ?7 Wãara mɨa maarepida p'arat'a iidi-e paji parã t'ãide bak'ãri. Mamĩda ¿mɨ ãpɨte pedeepataarãpa jara jõnɨ-ek'ã mɨa parã k'ũraji? o>W Mɨ parã ak'õrek'a bairã, mɨa iru bɨ jõmaweda teei, mɨchi k'ap'ɨa paara, t'ãripa parãpa Cristode ijãadamerã. Mɨa parã mãgá audú k'inia iru bɨ. Jõdee parãpa mɨ mak'ɨara k'iniada-e iru p'anɨ. ¿Wãara-ek'ã? +=O ¡Ũrítɨ! Na wãrupa parãmaa wãda õpee pait'ee. Et'ewa jaradak'a mɨa maarepida iidi-e pait'ee parã juadepema. Parã p'arat'a k'inia-e. Jĩp'a k'inia bɨ parãpa wãara Cristode ijãadamerã. Warrarãpa ãchi ak'õreerã ak'ɨdak'aa. Ak'õreerã́pata ãchi warrarã ak'ɨpata. -<S Jõma mɨa ooda apemaarã ijãapataarã t'ãide auk'a ooji parã t'ãide. ¿K'ĩsia p'anɨk'ã parã apemaarã ijãapataarã ek'ariara p'anɨ, mɨa parã juadepema p'arat'a jita-e pada perã? Mãga k'ĩsia p'anɨ pɨrã, ¡mɨ perdonáatɨ! Pablo waya Corinto pidaarã ak'ɨde wãit'ee bada w;g ¿Parãpa k'irãpada-e p'anɨk'ã Tachi Ak'õrepa ooda mɨ k'ap'ɨa pari parã t'ãide nipak'ãri? Ma ooda k'aurepapai parãpa ijãadaipia bɨ mɨta wãara Cristopa pëida. Mamĩda mãga ooda-e paji. Mɨ k'ap'ɨa pari Tachi Ak'õrepa oo bɨ misa ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa, mɨ choopachi parãdepema ũk'uruurãpa mɨmaa ɨmɨateedap'edaa. : Parã k'aurepa mɨ eperã k'ĩra k'awa-ee pɨk'a pedee audua pedeemaa bɨ. Parã́pata mɨ t'o p'anadaipia bɨ, mɨchi itu t'o bai k'ãyaara. Mɨ maarepida ek'ariara bɨ-e ma Cristopa pëida apataarã k'ãyaara, ãchia mɨ k'awada-e p'anɨda a p'anɨ mĩda. 9 Wãara t'ãri o-ĩa bɨ Cristo k'aurepa mɨ nãgá chupɨria nɨ̃bak'ãri: mɨmaa awaraarãpa ik'achia jaradak'ãri; net'aa wẽe bak'ãri; mɨ ɨmɨatee iru p'anadak'ãri; mɨ k'ĩsia nɨ̃bak'ãri; mãgá nɨ̃bak'ãri. Mãgá t'ãri o-ĩa bai k'awa bairã mɨchi ituaba p'oyaa choo-e pak'ãri, Cristopa mɨ k'aripait'ee. Pablopa Corintodepema ijãapataarã k'inia iru bada T8! Mamĩda irua p'anauji: “Mãga-eda aji. Mɨa pɨ k'aripait'eeda aji, choomerã. Pɨ chupɨria nɨ̃bak'ãri mãik'aapa choo-e pak'ãri, mɨa pɨ k'aripait'eeda aji, choomerã.” Tachi Ak'õrepa mãga jarada perã mɨ k'ĩra nejasia-e bɨ jarait'ee mɨ chupɨria nɨ̃bada. Mãgá jarai Cristopa mɨ k'aripapari perã choomerã. a7; Chupɨria iidida õpee enenee nɨ̃baji Tachi Waibɨamaa mɨ waa mãgá miapinaamerã. M6 Ma awara audua banaamerã ma ne-inaa pi-ia unuda k'aurepa, Tachi Ak'õrepa mɨ miapiji Netuara Poro Waibɨa eere bɨ juapa. Ne-ɨɨrɨ tachi k'ap'ɨade awa nɨ̃bɨk'a, mãga pɨk'a ma netuarapa mɨ miapipari. Mãgá mia nɨ̃bɨde, maarepida mɨ pedee audua pedee-e bɨ, mɨchi ituaba aɨdeepa p'oyaa uchia-e bairã. c5? Ak'õrepa mɨmaa unupida audua jarak'aji, k'ĩra k'awa-ee pɨk'a, wãara mɨa mãga unuda perã. Mamĩda mɨa mãga oo-e pait'ee. K'inia-e bɨ awaraarãpa mɨ pia ak'ɨdamerã, Ak'õrepa ichi eujã mɨmaa unupida perã. Ma k'ãyaara k'inia bɨ mɨ pia ak'ɨdamerã mɨa jaratee bɨ k'aurepa mãik'aapa mɨ t'ãri pia bɨ k'aurepa jõmaarã ome. #4? Pedee audua wãara jara k'inia bada paara, mɨa waapɨara ma ɨt'aa wãdade jarak'aji. Mamĩda jĩp'a jara k'inia bɨ mɨchi ituabaapa p'oyaa oo-e pada. W3' Mama ɨt'ari bɨde irua ũriji ne-inaa Tachi Ak'õrepa apidaamaa jarapik'aa. n2U Mɨa Cristode ijãapari k'awa bɨ. Catorce años paru Tachi Ak'õrepa iru ateeji ichi eujãdee. K'awa-e bɨ sãgá wãji, k'ap'ɨade wa jauredepai. Tachi Ak'õrépata k'awa bɨ. Iru mãgá ateeji ichide wãara ijãa bada perã. 1  |0 s Mɨchi k'inia ne-inaa awaraa nepɨrɨit'ee, parãpa k'awaadamerã mɨchi ituaba na mimia p'oyaa ook'aa. Jarait'ee Tachi Waibɨapa unupida mɨmaa k'ãimok'araa pɨk'a bɨde. Ne-inaa eperãarãpa waide k'awada-e p'anadap'edaa mɨmaa k'awaapiji. Z/- !Mamĩda mɨ k'õp'ãyoorãpa mɨ k'aripajida. K'oraa choma bɨde t'ɨ atajida mãik'aapa chi p'uuru ik'aawa t'ɨak'au jẽra bɨ uria badadeepa mɨ ɨrabai pëijida. Mãgá mɨ mãɨrã juadeepa uchiaji.. Wãara mɨ Cristode ewaa ijãa bak'ãri, Tachi Ak'õrepa mɨ uchiapiji mɨ miapidait'ee p'anadap'edaarã juadeepa. Mãga paji mɨ Damasco p'uurude bak'ãri. Rey Aretapa jaraji ma p'uuru pidaarã ak'ɨparimaa p'uuru jɨ̃a paraa bɨdamerã mɨ jita atadait'ee. V-% Tachi Ak'õre, Tachi Waibɨa Jesucristo Ak'õrepa k'awa bɨ mɨ seewa-e bɨ na jõma jarak'ãri. ¡Jõmaarãpa irumaa ichita o-ĩa ɨt'aa t'ɨ̃daipia bɨ, irua ne-inaa jõmaweda oopari perã ichi juapa! , Mɨ pedee audua wãara jara k'inia bɨ pɨrã, mãgara jarai mɨ juatau wẽe bada, ijãadak'aa beerãpa mɨ miapidait'ee pak'ãri. )+K Ijãapari aba juatau wẽedaru pɨrã, mɨ jida mãgadaipari. Jõdee awaraapa ma ijãapari p'ek'au k'achiade baaipiru pɨrã, mɨ k'ĩraudaipari mãgɨ́ ome. /*W Ma ne-inaa k'achiade mãik'aapa awaraa ne-inaa k'achia mɨa nama jara-e bɨde, mɨ ichita k'ĩsia nɨ̃baji ijãapataarã bee chaa, ãrapa ijãa amaadai jĩak'aapa. )  K'ãima chok'ara mɨ ɨ̃ik'aa paji mãik'aapa p'oyaa k'ãi-e paji mimia nɨ̃bɨpa maa-e pɨrã jaratee nɨ̃bɨpa. Edaare jarrapisia nɨ̃baji maa-e pɨrã opisia. Ewari chok'ara mɨ nek'o-e paji. Ma awara jĩsua nɨ̃baji, p'aru pia wẽe bada perã. y(k Mɨ ode wã nide perá nãgá piuji: to choma nɨ̃bɨde sĩa wãde; nechɨapataarãpa mɨ net'aa chɨa ata cherutade; mɨchi auk'aarã judiorãpa mɨ wawamaa p'anɨde; judio-eerãpa mɨ p'ua oomaa p'anɨde. Ma awara p'uurude bɨde mãik'aapa eperãarã p'anadak'aamãi ode wãde, mɨ jɨrɨjida peedait'ee. P'usade wãdade nãumiapa barco atadachi. Edaare Cristode ijãapatada apataarãpa paara pedee k'achia jarajida mɨ ãpɨte, mɨa jarateepari perã ũraa chiwidi Moisepa p'ãda k'ãyaara. )'K Wãda õpee wãru chaa Roma pidaarã waibɨarãpa mɨ pak'urupa wɨpijida. Wãda abaade mɨ perá piuji judiorãpa mãupa mɨmaa bat'adak'ãri. P'usade wãda õpeede barco pirubaaidachi mãik'aapa ma wãda abaade barco pirubaaip'eda, tok'esá mɨ pak'uru ɨ̃rɨ bataudachi k'ãima aba. u&c Mɨ wãda joisomaa wãru chaa judiorã waibɨarãpa mɨ wɨpipachida. Wɨda treinta y nueve wɨjida soopa. N% ¿Jarapata-ek'ã? “Taita Cristo-it'ee mimiapata.” Mɨ ãchi k'ãyaara Cristo-it'ee pipɨara mimiapari. Ɨ̃rata mɨ eperã k'ĩra k'awa-ee bɨk'a pedeemaa bɨ. Ãchi k'ãyaara mɨ audupɨara ne-inaa k'achia p'asapari: Cristode ijãadak'aa beerãpa mɨ carcelde t'ɨ nɨ̃bɨjida; mɨ wɨ iru p'anajida; mɨ perá piuji. $ Ma seewa jarateepataarãpa mãgapata: “Táipata hebreo pedee pedeepata.” Mɨ jida auk'a. Ichiaba mãgapata: “Taita Ak'õre eperãarã; Israel pidaarã.” Mɨ jida auk'a. Mãgapata: “Taita Abrahamdeepa uchiadap'edaarã.” Mɨ jida auk'a. F# Mɨ k'ĩra nejasia pɨk'a bɨ taipa mãga ooda-e p'anadap'edaa perã parãmaa wãdak'ãri. Mamĩda tai waawee pɨk'a p'anadairã, mãga ooda-e paji. ¿Wãara-ek'ã? Ɨ̃rata mɨ k'ĩsia k'awa-ee pɨk'a pedeeit'ee. Mɨ ãpɨte pedeepataarãk'a mɨa ooda jarait'ee. Pablo chupɨria nɨ̃bada Jesucristopa pëida perã 6"e Wãara pia choopata ãchia parã chok'a p'anɨ mĩda ãchi esclavoorãk'a. Ichiaba choopata ãchia parã k'ũra p'anɨ mĩda imeraa pedee p'anɨpa, p'arat'a teedamerã maa-e pɨrã ijãadamerã ãchia jaratee p'anɨ. Ichiaba mãgá choopata ãchi audua nida mĩda pãchi t'ãide, k'ĩsia p'anadairã parã k'ãyaara ne-inaa jõma pipɨara k'awa p'anɨ. Ma awara parã mãgá choopata ãchia parãmaa ik'achia jara p'anɨ mĩda. ~p|{zyxwEv7utqsrqponmlrjjihgfe?decOa<`_g]]2[[-Z:YX`WWV8UUTmSS^RQPP&ONMLL&K[JXI.GFEYDCBBoAA@??/>q==U<<;:98766443@2_1/-,+$*)(''&%8$Q#"+!<UiAD 8 e ; n z@%lMɨa ɨt'aa iidi bɨ Tachi Waibɨa Jesucristopa pɨ k'aripamerã mãik'aapa parã jõmaweda pia ak'ɨ bapariimerã. Mãgapai paji.(IlK'inia bɨ pɨ chemerã, p'usa t'ojara pai naaweda. Ichiaba salude pëiruta Eubulo, Pudente, Lino, Claudia, jõmaweda tachi ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa ome. /lMɨ nama che wãde awaraa k'õp'ãyoorã ome, Erasto beeji Corinto p'uurude. Jõdee mɨa Trófimo bëiji Mileto p'uurude, iru k'ayaa bada perã. eClMɨa salude pëiru Priscilamaa Áquila ome. Ichiaba Onesiforodeerãmaa salude pëiru. {olWãara, Tachi Waibɨapa mɨ uchiapiit'ee jõmaweda k'achia beerã juadeepa mãik'aapa mɨ jaure jɨ̃ait'ee, iru truadee wãru misa. ¡Jesucristo, chi Tachi Ak'õre k'ĩra wãree unupipari, ichita bapari! ¡Amén! Awaraarãmaa salude pëida lÃchia mɨ mãgá atabëijida mĩda, Tachi Waibɨa Jesucristopa mɨ k'aripa baji. Mɨmaa jarapiji jõmaweda ichia ooda eperãarã k'aripait'ee, arii p'anadap'edaa ijãadak'aa beerã jõmaarãpa Tachi Ak'õrepa jara pëida pia k'awaadamerã. Mãgá ma ewate Ak'õrepa mɨ chok'ai uchiapiji ãchi juadeepa. León it'aideepa eperã chok'ai uchiak'ajik'a, mãga pɨk'a mɨ uchiaji. 2]lNaapɨara mɨ ateedak'ãri Romadepema poro waibɨarã k'ĩrapite p'anaumerã mɨ ɨmɨateedap'edaa, eperã apidaapa mɨ k'õp'ãyada-e paji k'aripadait'ee. Jõma mɨ k'õp'ãyoorã nama p'anadap'edaarãpa mɨ ituaba atabaibëijida. Taawa Tachi Ak'õrepa miapi-e pai, ãchia oodap'edaa pari. iKlK'ĩrak'aupai jãgɨ́ eperã ome. Jãgɨpa apidaamaa ũripiamaa bɨ tachia jarateepata pedee. :mlAlejandro, chi ne-inaa metaldee oopari, mɨmaa ne-inaa k'achia ooji. Tachi Ak'õrepa mãga k'awa bɨ mãik'aapa ichiata k'awa bɨ sãga ooi iru ome, ma k'achia ooda pari. El Pɨ chek'ãri, anéeji mɨ ɨ̃rɨpema p'aru jɨ̃pari. Mɨa mãgɨ́ atabëiji Carpo tede Troas p'uurude nipak'ãri. Ichiaba anéeji mɨ libro jõmaweda, chi ne-animal ede p'ãda paara. 0[l Mɨa Tíquico pëiji Éfeso p'uurudee. !l Lucas aupai nama bɨ mɨ ome. Pɨ chek'ãri, Marcos atanáji pɨ ome chemerã. Irua mɨ k'aripai nama mimia bɨ misa Tachi Ak'õre-it'ee. I l Demapa mɨ atabaibëiji wãit'ee Tesalónica p'uurudee, na p'ek'au eujãdepema ne-inaa audú k'inia bairã. Ma awara Crescente wãji Galacia eujãdee mãik'aapa Tito wãji Dalmacia eujãdee. 'Il Taarã-ee chéji mɨmaa. OlƗ̃rá p'irapari naapɨara panarupa poro jɨ̃ra ataparik'a, mãga pɨk'a mɨa atait'ee Tachi Waibɨapa k'ĩsia iru bɨ mɨmaa teeit'ee. Iru tachi ak'ɨpari pipɨara bairã, ne-inaa pia teeit'ee irua oopi bɨk'a oodap'edaarãmaa. Mãga ooit'ee Ak'õre ewari waibɨa ewate. Mɨmaa aupai ma ne-inaa pia tee-e pait'ee. Jĩp'a mãga teeit'ee jõmaweda iru cheru nɨmaa p'anɨɨrãmaa, iru k'inia iru p'anapata perã. Pablopa ũraa jarada Timoteopa oomerã gGlMamĩda mɨa k'ĩsia-e, nama bak'ãri, pia oopachi perã p'iraparipa ooparik'a jĩp'a p'irak'ãri tauchaa bɨdap'edaamaa, awaraarã p'oyaa k'iniapa. Jĩp'a oopachi Cristopa mɨmaa oopi bɨk'a. Ma awara p'irapari naapɨara panarupa p'oyaaparik'a, mãga pɨk'a mɨa p'oyaaru, ooji perã jõma Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bada mɨa oomerã ichi-it'ee. % ClMɨa mãga jara bɨ taarã-e nɨde mɨ wẽ-e pait'ee perã. Ara vino jõdaiparik'a altarde weedak'ãri Tachi Ak'õre-it'ee primisiak'a, mãga pɨk'a mɨ jõit'ee. Ara barco uchiaparik'a to ideepa jɨ̃k'ara ẽrat'aadak'ãri, mãga pɨk'a mɨ uchiait'ee na p'ek'au eujãdeepa. v elPɨ, jõdee, ichita k'ĩra jĩp'a báji. Waaweenáaji mia nɨ̃bait'ee Cristo k'aurepa. Pɨchi wãrumaa jaratéeji Cristopa ooda eperãarã o k'achiadeepa k'aripa atait'ee. Jõma óoji Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a ichi mimiapataarãmaa. { olWãarata ũri k'inia p'anadai k'ãyaara, chonaarãwedapema cuento nepɨrɨpatap'edaata ũri k'inia p'anadait'ee. y klEwari cherude eperãarãpa ũraa pia jõmaweda ũridaamaa p'anadait'ee. Ma k'ãyaara jɨrɨdait'ee ãchia ũri k'iniata jaratee p'anɨ. Mãgá k'awaadait'ee eperãarãpa jaratee p'anɨ k'ĩra t'ãdoo. Mamĩda ãchia oo k'iniata oodait'ee. s _lJaratéeji Tachi Ak'õrepa jara pëida Jesucristo k'ap'ɨa pari. Mãga óoji pɨa jaratee bɨ ũri k'inia p'anadak'ãri mãik'aapa ũri k'iniada-ee p'anɨ pɨjida. Eperãarãpa ne-inaa k'achia oodak'ãri, mãga k'awaapíji ãchimaa. Ichiaba ũráaji ma k'achia oo amaadamerã mãik'aapa oodamerã Cristopa oopi bɨk'a. Ichita jaratéeji t'ãri pia, k'ĩrau-ee.  5lJesucristo Tachi Rey Waibɨa. Iru cheit'ee ichideerã atade. Cheit'ee eperãarãpa oopatap'edaa ak'ɨde, jarait'ee pia wa k'achia. Mãga ooit'ee piudap'edaarã ome mãik'aapa ma ewate chok'ai p'anɨɨrã ome. Ichi k'ĩrapite mãik'aapa Tachi Ak'õre k'ĩrapite mɨa jara bɨ: V%lMãgee jõma k'awaak'ãri mãik'aapa Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a oo k'inia bak'ãri, eperã wãara mimiait'ee Tachi Ak'õre-it'ee mãik'aapa ooit'ee ne-inaa pia k'ĩra t'ãdoo awaraarã k'aripait'ee.OlTachi Ak'õrépata ichi ũraa jõmaweda p'ãpiji ichideerãmaa ichi Jaure k'ap'ɨa pari. Maperã k'awa p'anɨ ma ũraa p'ãda pia bɨ nãgee ne-inaa-it'ee: jarateeit'ee Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida; eperãarãmaa k'awapiit'ee ãchia p'ek'au k'achia oopata; k'aripait'ee eperãarã ãchia p'ek'au k'achia oo amaadamerã; k'awapiit'ee Tachi Ak'õrepa oopi k'inia bɨ eperãarãmaa, mãga oodamerã mãik'aapa pia p'anapataadamerã iru k'ĩrapite. _7lWarra weda pɨa Tachi Ak'õre Ũraa p'ãda ũripari mãik'aapa k'awa bɨ aɨde jara bɨ. Ma ũraa k'aurepata k'awa bɨ Tachi Ak'õrepa eperãarã o k'achiadeepa k'aripa ata k'inia bɨ, Jesucristode ijãadak'ãri. hIlPɨ, jõdee, k'irãpáji pɨmaa jarateeda mãik'aapa aɨde ijã́aji naaweda ijãa badak'a. Pɨa k'awa bɨ ma jarateeda Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida. Ichiaba k'awa bɨ k'airã it'aidepata ma jarateeda ũriji. c?l Mãgɨ́ ijãadak'aa beerã mãik'aapa awaraa seewata: “taita Ak'õre Waibɨapa pëida” a p'anɨɨrã, k'achiade baaidait'ee. Maap'eda audupɨara mãga baaidait'ee, ãchi k'ũrapatak'a awaraarã k'ũrapata perã. 'l Wãara, Jesucristodeerãpa oo k'inia p'anadak'ãri irua oopi bɨk'a, ijãadak'aa beerãpa ãra ichita jɨrɨdait'ee mãik'aapa miapidait'ee. 9kl Ichiaba pɨa k'awa bɨ mɨ jɨrɨdap'edaa mãik'aapa miapidap'edaa Cristopa ooda jaratee bɨ k'aurepa. Mãga oojida mɨ nipak'ãri Antioquía p'uurude, Iconio p'uurude mãik'aapa Listra p'uurude. Mãgá mia nɨ̃baji mĩda, choopachi mãik'aapa Tachi Waibɨapa mɨ k'aripa ataji ma nepɨra jõmaadeepa. kOl Jõdee pɨata k'awa k'inia bɨ Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida. Mapa mimia bɨ Tachi Ak'õre-it'ee mɨ mimiaparik'a. Mɨ bapata unudoo. K'awa bɨ mɨa jaratee bɨ mãik'aapa mɨa k'ĩsia iru bɨ ooit'ee Tachi Ak'õre-it'ee. K'awa bɨ mɨa wãara ijãapari Tachi Waibɨa Cristode mãik'aapa mɨa choopari mãgá ijãa bɨde, awaraarãpa nepɨra jɨrɨ p'anɨ mĩda mɨ ome. K'awa bɨ mɨa awaraarã k'inia iru bɨ Tachi Ak'õrepa ãra k'inia iru bɨk'a. Maperãpɨ chooi. !l Mamĩda ichita mãgá jarada-e pait'ee, Tachi Ak'õrepa jõmaarãmaa k'awapiit'ee perã ãchi k'ĩsia atua p'anɨ. Tachia mãga k'awa p'anɨ chonaarãweda Ak'õrepa mãga ooda perã mãgɨ́ omeerã ome, p'oyaada-e p'anadak'ãri Moisés ome. Pablopa Timoteo ũraada }~slMãgee jarateepataarãpa k'ĩsiapata chonaarãwedapema petau tau k'awaa beerã, Janes, Jambrés ome k'ĩsiadap'edaak'a. Moisepa oo bak'ãri Tachi Ak'õrepa oopidak'a Egiptode, mãɨrãpa irua jarada ũridaamaa p'anajida. Mãga pɨk'a p'anɨ mãgee ɨ̃rapema jarateepataarã. Ãchia ũridaamaa p'anɨ Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida jarateepataarã pedee. Jĩp'a k'ĩsia k'awada-ee p'anɨ, wãara k'awa k'iniada-e p'anadairã Tachi Ak'õrepa jara pëida, mãga jaratee p'anɨda a p'anɨ mĩda. }lMa wẽraarã mãga p'anadairã, ũri k'inia p'anɨ ne-inaa k'ĩra t'ãdoo eperãarãpa jaratee p'anɨ. K'ĩsia p'anɨ mãga ũridak'ãri, k'ĩsia k'awaa padaridai. Mamĩda ma k'ãyaara, audupɨara k'awada-ee p'anapata Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida. ^|5lƗ̃raweda mãgeerã jĩak'a imeraa jara p'anɨpa eperãarã tede t'ĩupata. Maap'eda iwarraa pedee p'anɨpa k'ũrapata wẽraarã pia k'ĩsia k'awa-ee beerã. Ma wẽraarã k'ĩsia p'ua p'anapata ãchia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa. Mamĩda k'achia oo amaadak'aa. Ma k'ãyaara oopata ãchia oo k'iniata, ne-inaa k'achia bɨ mĩda. @{ylMãgeerã chip'edaipata Cristode ijãapataarã ome ɨt'aa t'ɨ̃de. Mamĩda seewata mãga oo p'anɨ, oo k'iniadak'aa perã Cristopa oopi bɨk'a. ¡Ãyaa béeji mãgeerã ik'aawaapa! cz?lãchi k'õp'ãyoorã paara traicionaapata; k'ĩsiadak'aa ne-inaa ooi naaweda; auduayaa, pedee-idaa nipapata; ãchia oo k'iniata ooi awaa p'anɨ ne-inaa oodai k'ãyaara Tachi Ak'õre-it'ee, iru k'inia iru p'anadairã. Rylãchideerã paara chupɨria k'awadak'aa; k'ĩra jõ-ee awaraarã ome; chĩara ãpɨte pedee k'achia jarayaa; pariatua ne-inaa k'achia ooyaa; chĩara k'ĩra unuamaa; ne-inaa pia k'ĩra t'ãdoo ooamaa; uxclNãga p'anadait'ee: ãchi-it'ee aupai ooyaa; p'arat'a ata k'iniayaa ãchi-it'ee; auduayaa; ik'achia pedeeyaa; t'ãri k'achia-idaa; ãchi ak'õreerã pedee ũriamaa; gracias jaradak'aa apidaamaa; oodak'aa Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a; !w =lTimoteo, Tachi Ak'õre ewari waibɨa ewate pai naaweda, eperãarã audupɨara k'achiade baaidait'ee mãik'aapa nepɨra jɨrɨdait'ee ijãapataarã ome. dvAlMãgapɨ uchiadai Netuara Poro Waibɨa juadeepa. Ichia ãra atap'eda, trampade bɨji oodamerã ichia oopi k'inia bɨk'a. Mamĩda Tachi Ak'õrepa ãra uchiapii mãgɨ́ juadeepa, wãara oodamerã ichia oopi bɨk'a.ulT'ãri pia ũraaipia bɨ Tachi Ak'õre wãarata jarateeda-ee p'anɨɨrã. Jaraipia bɨ ãchia pia jarateeda-e p'anɨ. Pɨ ũraa ũriruta pɨrã, Tachi Ak'õrepa ãchi k'aripai ma k'achia oo amaadamerã mãik'aapa irua jara pëida wãara k'awaadamerã. ntUlTachi Waibɨa mimiapari nepɨrade baaik'araa bɨ awaraarã ome. Ma k'ãyaara t'ãri pia baipia bɨ jõmaarã ome; awaraarã jaratee k'awaaipia bɨ mãik'aapa chooipia bɨ, k'ĩrau-ee, awaraarãpa ne-inaa k'achia ooruta pɨjida. slAupedeenáaji k'ĩsia k'awa-ee beerã ome, pariatua pedee wãpata perã. Pɨa k'awa bɨ mãga ooru pɨrã, nepɨra jɨrɨdai pɨ ome. !r;lMaperã oonáaji ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo k'ũtrãarãpa oo k'inia p'anɨk'a. Ma k'ãyaara jɨrɨ́ji ne-inaa jõma ooit'ee Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a. T'ãri jĩp'a nipaparíiji Cristode ijãapari perã. Awaraarã k'inia iru báji mãik'aapa k'ãiwee baparíiji jõmaarã ome. Mãga ooru pɨrã, ooit'ee jõma Cristomaa ɨt'aa t'ɨ̃pataarãpa oopatak'a, wãara t'ãripa irude ijãapata perã. kqOlMãga bɨ ichiaba tachi ijãapataarã ome. Apidaapa ne-inaa k'achia oo amaaruta pɨrã ooit'ee Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a, iru, tachi ijãapataarã chiparipa, ma ijãapari jɨrɨt'erapari oomerã ne-inaa pia k'ĩra t'ãdoo. _p7lK'ĩsiadáma nãgɨde. P'arat'ara bɨ te choma bɨde paraa p'arat'u k'ĩra t'ãdoo, ũk'uru nẽedee ooda maa-e pɨrã p'arat'adee ooda. Ma te chiparipa mãgee jɨrɨt'erapari ichi-it'ee mãik'aapa chi k'õp'ãyoorã-it'ee nek'odait'ee pak'ãri. Jõdee p'arat'u pak'urudee ooda maa-e pɨrã yoorodee ooda iru bɨ ichi ek'ariirã-it'ee. zomlMamĩda wãara Cristode ijãapataarãpa mãga ooda-e pait'ee. Ãchia choodait'ee Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida ijãa p'anɨde. Irua jõmaarãmaa k'awaapipari ichi ijãapataarã chipari ichi ũraa p'ãdade. Mãga k'awa p'anɨ ma p'ãdade jara bairã:‘Ak'õre Waibɨapa ichideerã k'awa bɨ.’ (Nm 16.5) Awara ãi ichiaba jara bɨ:‘Jõmaweda jara p'anɨɨrãpa: “Cristo Tachi Ak'õre Waibɨa” ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo oo amaadaipia bɨ.’ (Sal 34.14) Bn}lÃchia Tachi Ak'õre wãarata jarateeda-e p'anɨ, jara p'anadairã tachi Cristode ijãapataarã ɨ̃rá ichita chok'ai p'anɨ Tachi Ak'õre-it'ee. Maperã piudak'ãri, chok'ai p'irabaida-e pait'eeda apata k'ap'ɨa chiwidide Cristopa oodak'a. Ma seewa jarateepata k'aurepa ijãapataarã ũk'uru ijãa amaadaruta. ]m3lAida k'ayaa waibɨara wariparik'a tachi chiara mik'iapiit'ee, mãga pɨk'a ãchia jarateepata wari pɨk'adaipari ijãapataarã chok'araara ijãa amaapiit'ee. Mãgá jaratee p'anɨ Himeneopa mãik'aapa Filetopa. Mɨa jara bɨ k'irãpapíji ijãapataarãmaa. Ma awara Tachi Ak'õre k'ĩrapite ũráaji aupedeenaadamerã Tachi Ak'õrepa jara pëida pedee jara k'inia bɨ k'ap'ɨa. Mãga oodak'ãri, apemaarã maarepida k'aripada-e p'anɨ. Ma k'ãyaara ijãa amaapi p'anɨ ãchia jara p'anɨ ũrirutaarãmaa. i5l Tachia jara p'anɨk'a ooda-e p'anɨ pɨjida, irua jara bɨk'a ichita ooit'eepɨ, ichita mãga oopari perã. Mimiapari Tachi Ak'õrepa pia ak'ɨpari Lhl Tachi chooruta pɨrã irude ijãa p'anɨde, Ak'õre truade iru ik'aawa p'anadait'ee ne-inaa jõmaweda ak'ɨmaa. Mamĩda iru meraruta pɨrã, irua auk'a tachi merait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite. g%l Na pedee jõmaarãpa ijãadaipia bɨ, wãara perã: Tachi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa piu pɨk'aji Cristo ome, iru ome araa p'anadairã. Maperã jai-idaadak'ãri, auk'a chok'ai p'irabaidait'ee iru p'irabaidak'a mãik'aapa iru ome ichita p'anapataadait'ee. fwl Maperãpɨ mɨa ne-inaa jõma choopari, mia nɨ̃bɨ mĩda. Mãgá choopari eperãarã Tachi Ak'õrepa jɨrɨt'erada Jesucristode ijãadamerã, o k'achiadeepa uchiadamerã mãik'aapa ichita p'anapataadamerã Tachi Ak'õre k'ĩra wãree eujãde. e/l Maperãpɨ k'achia ooyaa beerã carcelde t'ɨ nɨ̃bɨpatak'a, mɨ nama carcelde t'ɨ nɨ̃bɨjida, mia nɨ̃bapariimerã. Mamĩda, mɨ cadenapa jɨ̃ iru p'anɨ mĩda, p'oyaa jarateepida-e pait'ee awaraarãpa jarateedamerã Tachi Ak'õrepa pedee pia jara pëida Cristode. SdlK'irãpáji Jesucristo chonaarãwedapema Rey Daviddeepa uchiada paji. Cristota piup'eda, chok'ai p'irabaiji. Mɨa mãga jarateepari jõmaarãmaa jarateek'ãri irua oodata eperãarã k'aripait'ee. xcilK'ĩsíaji mɨa et'ewa jaradade. Tachi Waibɨapa k'awapiit'ee ma jõmaweda k'ãata jara k'inia bɨ pɨ-it'ee. blIchiaba ooipia bɨ ne-uuparipa ooparik'a. Mãgɨ́ ichi ne-uude sẽ-ee mimiapari naapɨara ata k'inia bairã made chauru. 1a[lIchiaba deporte jemeneparipa ooparik'a ooipia bɨ. Mãgɨpa oopari ma jemene pia k'awaa beerãpa jarapatak'a, ata k'inia bairã ne-inaa teepata chi p'oyaarutaarãmaa. `lOoipia bɨ soldaopa ooparik'a. Soldao t'ĩu-e eperãarã jĩp'aarãpa ne-inaa oopatade. Jĩp'a oopari ichi poro waibɨapa jara bɨk'a. _lMɨ awaraa ijãapataarã ome mia jõnɨ Jesucristopa oopi bɨk'a oopata perã. Waaweenáaji auk'a mia nɨ̃bait'ee. :^mlMɨa iru ũraa jaratee bak'ãri ijãapataarã chok'ara nɨ̃bɨ taide, pɨa pida ũri baji. Auk'a jaratéeji k'ĩra jĩp'aarãmaa; chi jaratee k'awaa p'anɨɨrã awaraarãmaa. x] klTimoteo, pɨ mɨchi warrak'a bɨ. Jesucristopa ichideerã k'aripapari perã, waapɨara óoji irua oopi bɨk'a. o\ YlIrua mɨ chupɨria k'awaadak'a, mɨa iidi bɨ Tachi Ak'õrepa iru auk'a chupɨria k'awaamerã iru ewari waibɨa ewate pak'ãri. Pɨa pia k'awa bɨ jõmaweda Onesiforopa ooda ichiaba mɨ k'aripait'ee, Éfeso p'uurude bak'ãri.n[ WlK'ĩra nejasia bai k'ãyaara, Onesíforo Romade pachek'ãri, ɨ̃i-ee mɨ jɨrɨ cheji unu atarumaa. dZ ClOnesiforopa aupaita mãga oo-e paji. At'apai mɨ k'aripa cheji. Mɨ carcelde nɨ̃bɨ mĩda, k'ĩra nejasia-ee baji mɨ k'aripa cheit'ee. Mapa mɨa ɨt'aa iidi bɨ Tachi Ak'õrepa Onesiforodeerã chupɨria k'awaamerã. vY glPɨa k'awa bɨ perá jõma Asiadepema ijãapataarãpa mɨ yiaraa iru p'anɨ; Figelo, Hermógenes paara. {X qlJɨ̃́aji Tachi Ak'õrepa wãarata pɨmaa jara pëida. Tachi Ak'õre Jaure, tachi ome baparipa pɨ k'aripait'ee. _W 9l Ma jarateepidata pɨmaa jaraji. K'irãpáji wãara perã. Ichiaba awaraarãmaa ma jĩak'a jaratéeji. Mãga ooru misa, chóoji Jesucristode ijãa bɨde mãik'aapa awaraarã k'inia iru báji iru k'ap'ɨa pari. V l Ma k'aurepata mɨ mia nɨ̃bɨ nama carcelde. Mamĩda mɨ k'ĩra nejasia-e, k'awa bairã k'aideta ijãa bɨ. Mãgɨ́ Jesucristo. Irua ne-inaa jõmaweda oopari. Mapa mɨa k'awa bɨ irua jarateepida mɨmaa jɨ̃ait'ee, Tachi Ak'õre ewari waibɨa ewate paru misa. rU _l Ma jara pëidata jarateemerã Tachi Ak'õrepa mɨ jɨrɨt'eraji mãik'aapa Jesucristopa mɨ pëiji. jT Ol Mãgɨ́ k'ĩsia iru bada k'awapiji, Tachi K'aripapari Jesucristo pëik'ãri na p'ek'au eujãdee. Iru chok'ai p'irabaik'ãri, ak'ɨpiji tachi jida mãga oodai, irude ijãaruta pɨrã. Ma awara irua jarateeda k'aurepa k'awa p'anɨ na p'ek'au eujãde p'anɨ misa, irua k'inia bɨk'a p'anadai mãik'aapa aɨ t'ẽepai, ɨt'ari ichita p'anadait'ee iru ome. S l Ichiata tachi o k'achiadeepa k'aripa ataji mãik'aapa tachi jɨrɨji ichideerã papiit'ee. Tachi mãgá k'aripa-e paji ne-inaa pia oopata perã. Jĩp'a mãga ooji na eujã ooi naaweda, ichia k'ĩsia iru bada perã tachi pia ooit'ee Jesucristo k'aurepa. YR -lMaperã k'ĩra nejasianáaji jarateeit'ee Tachi Waibɨapa ooda eperãarã k'aripait'ee. Ichiaba k'ĩra nejasianáaji mɨ pɨ k'õp'ãyo perã, mɨ carcelde nɨ̃bɨ mĩda Cristo k'aurepa. Ma k'ãyaara, chóoji Cristode ijãa bɨde, awaraarãpa pɨ ichiaba miapiruta pɨjida ma ijãa bɨ k'aurepa. ¡Tachi Ak'õrepa pɨ k'aripait'eepɨ! &Q GlTachi Ak'õrepa ichi Jaure ba chepi-e paji tachi ijãapataarãmaa waawee-idaa p'anadamerã. Ma k'ãyaara ichi Jaure pëiji mãgɨ́ juapa tachia choodamerã irude ijãa p'anɨde; awaraarã k'inia iru p'anadamerã mãik'aapa k'awaadamerã ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo oo amaadait'ee. P ylMapa k'irãpapi k'inia bɨ Tachi Ak'õre Jaurepa pɨmaa oopida, mɨ jua pɨ ɨ̃rɨ bɨk'ãri. Irua ichita mãga oopi k'inia bɨ pɨmaa. Mapa t'ãripa óoji irua oopi bɨk'a. Mãgá ijãapataarã pɨ jua ek'ari p'anɨ pipɨara k'aripait'ee. GO  lIchiaba mɨa k'irãpa bɨ pɨ Jesucristode ijãak'ãri, t'ãripa ijãaji pɨ awela Loida mãik'aapa pɨ nawe Eunice ijãapatap'edaak'a. K'awa bɨ ɨ̃rá pɨ auk'a wãara ijãa bɨ ãrak'a. N lK'irãpa bɨ pɨ jẽe nɨ̃bada mɨ uchiak'ãri pɨ ik'aawaapa. Mapa pɨ waya unu k'inia bɨ. Unuruta pɨrã, mɨ wãara o-ĩa bait'ee. |M slMɨchi chonaarã judiorãpa oopatap'edaak'a, k'ĩra jĩp'a mɨa oo bɨ Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a. Mapa ichita pɨ k'irãpapari ɨt'aa t'ɨ̃k'ãri; ãstaawa, p'ãrik'ua pida mãik'aapa ichita gracias jarapari Tachi Ak'õremaa pɨ pari. yL mlTimoteo, mɨa pɨ k'inia iru bɨ mɨchi warrak'a. Ɨt'aa iidi bɨ Tachi Ak'õrepa mãik'aapa Tachi Waibɨa Jesucristopa pɨ pia ak'ɨ p'anadamerã mãik'aapa chupɨria k'awaadamerã. Mãgá pɨ k'ãiwee bapariit'ee. Pablopa Timoteo ũraada qK _lMɨ, Pablopa na k'art'a p'ã pëiru Timoteomaa. Tachi Ak'õrepa k'inia bada perã, mɨ jɨrɨt'eraji Jesucristopa pëimerã ichi ũraa jarateede. Ma pedee jaratee bɨ k'aurepa eperãarã Cristode ijãapata mãik'aapa ɨt'aa wãpata. uJcXMɨa ɨt'aa iidi bɨ Tachi Waibɨa Jesucristopa parã jõmaweda pia ak'ɨ bapariimerã. Mãgapai paji.%ICXMɨ, Pablopa nãgɨ́ salude p'ãru mɨchi juadoopa k'awaadamerã mɨa na k'art'a pëiru. Nãgá p'ãpari mɨchi juapa mɨa k'art'a jõma pëi bɨde. HXTaipa k'inia p'anɨ Tachi Waibɨapa parã ichita k'ãiwee p'anapimerã. Ichiata ichideerã mãgá bapipari, nepɨra wẽe p'anɨde mãik'aapa nepɨrade p'anɨ pɨjida. Taipa ɨt'aa iidi p'anɨ Tachi Waibɨa parã jõmaarã ome ichita bapariimerã. 3G_XMamĩda k'ĩrak'aupai mãgɨ́ ɨ̃pema Cristo k'aurepa k'ĩra unuamaa iru p'anadai. Jĩp'a ũráatɨ pãchi ɨ̃pema ũraapatak'a, irua oomerã Cristopa k'inia bɨk'a. IF XMamĩda parã t'ãidepemapa na k'art'ade ũraa jara bɨk'a oo k'inia-e pɨrã, awaraa ijãapataarãmaa nepɨrɨ́tɨ mãik'aapa mãgɨ́ ik'aawaapa ãyaa p'anéetɨ, k'ĩra nejasia beemerã. lEQX Ichiaba apemaarã ɨ̃pemaarãmaa ũraa p'anɨ ichita ne-inaa pia oopataadamerã, sẽda-ee. D1X Maperãpɨ Tachi Waibɨa Jesucristopa taimaa jarapiru: mãgee eperãarã k'ãiwee mimiadaipia bɨ mãik'aapa chik'o atadaipia bɨ ãchi juadoopa. &CEX Mamĩda ɨ̃rá taipa ũri p'anɨ parã t'ãidepemaarã ũk'uru mimiadak'aa. Jĩp'a nipapata k'awaadait'ee awaraarãpa oomaa p'anɨ mãik'aapa jara p'anɨ. qB[X Parã ome p'anadak'ãri, na ũraa jarajida: “Nek'opidaik'araa bɨda ajida, mimia k'inia-e bɨmaa.” )AKX Tai mimiapata perã Cristo-it'ee, mãga iidik'ajida. Mamĩda mãga ooda-e paji. Ak'ɨpi k'inia p'anapachida Cristode ijãapataarã sãga p'anapataadaipia bɨ. J@ XApidaamaa iidida-e paji taimaa chik'o pari teedamerã. Ma k'ãyaara ãstaawa, p'ãrik'ua pida mimiapachida tai chik'o neto k'odait'ee. Mãga oopachida parãpa chik'o tai-it'ee netonaadamerã. |?qXPãchia k'awa p'anɨ p'anadaipia bɨ tai p'anadap'edaak'a parã t'ãide nipadak'ãri. K'oo-idaa p'anadak'aa paji. W>'XƗ̃pemaarã, Tachi Waibɨa Jesucristopa jara pëiru ichide ijãapataarã mimiadaipia bɨ, taipa naaweda jarateedap'edaak'a. Ijãaparipa ma ũraa ũriamaa bɨ pɨrã, iru ik'aawaapa ãyaa p'anéetɨ. 1=[XMaperãpɨ iidi p'anɨ Tachi Waibɨapa parãmaa k'awapimerã sãga Tachi Ak'õre k'inia iru p'anadai, irua parã audú k'inia iru baparik'a. Mãga k'awaadak'ãri, chupɨria jõneeruta pɨjida, pãchi t'ãridepai choodait'ee, Cristopa mãga oopipari perã. Cristode ijãapataarã mimiadaipia bɨ !<;XTachi Waibɨapa ichideerã mãgá k'aripapari perã, taipa ijãa p'anɨ parãpa wãara oomaa p'anɨ taipa jarapatak'a mãik'aapa mãga oopataadait'ee. o;WXMamĩda k'awa p'anɨ Tachi Waibɨapa oopari ichia jara bɨk'a. Iruata parã k'aripait'ee choodamerã parã ijãa p'anɨde mãik'aapa k'achiadeepa k'aripait'ee k'achia beerã poro, Satanapa parã k'achiade baaipi k'inia bak'ãri. H: XIchiaba iidítɨ Tachi Ak'õrepa tai k'aripa atamerã k'achia beerã juadeepa, chok'araarãpa tai jɨrɨpata perã miapidait'ee. Jãgɨɨrãpa Tachi Waibɨa Jesucristode ijãa k'iniadak'aa. 59 eXƗ̃rá ɨ̃pemaarã, parãmaa chupɨria iidi k'inia p'anɨ tai pari ɨt'aa t'ɨ̃pataadamerã. Iidítɨ Tachi Ak'õrepa tai k'aripamerã, jõmaarãmaa irua jara pëida isapai jaratee k'inia p'anadairã. Iidítɨ ma jaratee p'anɨ ũrirutaarã t'ãripa Cristode ijãadamerã, parã ijãadap'edaak'a. 8XIrua parã t'ãridepai choopipari ijãa p'anɨde, mãgá ichita pedee pia jaradamerã mãik'aapa ne-inaa jõmaweda pia oodamerã.73XTaipa ɨt'aa iidi p'anɨ Tachi Waibɨa Jesucristopa mãik'aapa Tachi Ak'õrepa parã k'aripadamerã na eujãde p'anɨ misa. K'irãpátɨ Tachi Ak'õrepa tachi Cristode ijãapataarã audú k'inia iru bapari perã, tachi ichita k'aripapari na eujãde p'anɨ misa. Ichiaba tachi t'ãri o-ĩapipari k'ĩsiapik'ãri tachia ne-inaa unudait'ee na p'ek'au eujãdeepa uchiadap'eda, wãdak'ãri iru truadee. ,6QXƗ̃pemaarã, maperã chóotɨ Cristode ijãa p'anɨde mãik'aapa k'ĩra atuanáatɨ taipa parãmaa jarateepatap'edaa, pedee jaradapa wa k'art'ade p'ãdapa. !5;XMa-it'eeta ichia tai pëiji parãmaa jarateede. Ichia parã jɨrɨ baji ijãadamerã taipa jarateepata Cristode. Ichiaba parã jɨrɨji tai ome auk'a iru p'anadamerã jõma ichia k'ĩsia iru bɨ ichideerã-it'ee, Tachi Waibɨa Jesucristok'a ɨt'ari k'ĩra wãree p'aneedak'ãri. 4X Ɨ̃pemaarã, ijãadak'aa beerã ome mãga p'asait'ee mĩda, parã ãchik'a p'ana k'iniada-e, Cristode ijãapata perã. Mapa taipa ichita gracias jara k'inia p'anɨ Tachi Ak'õremaa parã pari. Tachi Waibɨapa parã k'inia iru bɨ. Maperã na eujã ooi naaweda, Tachi Ak'õrepa parã jɨrɨt'eraji ũridamerã Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee mãik'aapa ijãadamerã iruata parã o k'achiadeepa k'aripa atai. Ak'õrepa ichi Jaure pëi k'inia baji parã awara bɨmerã ichi-it'ee, ma wãarata ijãadak'ãri. 3X Mãgá wãarata ijãadaamaa p'anadait'ee perã mãik'aapa k'achia ooi awaa p'anadait'ee perã, Tachi Ak'õrepa ãchi t'ɨmɨ́ k'achiadee pëiit'ee, eperãarãpa oopatap'edaa ak'ɨk'ãri ichi ewari waibɨa ewate. Cristopa ichideerã o k'achiadeepa k'aripa atapari V2%X Maperãpɨ Tachi Ak'õrepa mãgɨ́ eperã chepiit'ee ãchi k'ũramerã ne-inaa oo bɨpa Satanás k'ap'ɨa pari. Mãgá Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida ijãadai k'ãyaara, seewa ijãa p'aneedait'ee. F1X Mãgá k'achia oo bɨpa wãara mãgɨpa Tachi Waibɨade ijãadaamaa p'anɨɨrã k'ũrait'ee. Mãgɨ́ ome ãchi auk'a k'achiadee wãdait'ee, Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida ijãa k'iniada-e p'anadairã. Wãarata ijãaruta pɨrã, Cristopa ãchi ma o k'achiadeepa k'aripa atai. Mamĩda mãga k'iniada-e pait'ee. )0KX Satanapa mãgɨ́ eperã chok'a pëiit'ee eperãarã k'ũramerã. Mãga ooit'ee ne-inaa eperãarãpa waide unudak'aa ak'ɨpi bɨpa mãik'aapa ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa oo bɨpa. Satanapa ma seewa oopiit'ee mãgɨ́ eperãmaa, eperãarãpa ijãadamerã mãgɨta Tachi Ak'õre. q/[XMãpai chi t'ɨdɨk'a iru bɨ na p'ek'au eujãdeepa uchiak'ãri, mãgɨ́ k'achia ooi awaa bɨ pait'ee k'achia oode. Mamĩda Tachi Waibɨa Jesupa ichi pedeepapai mãgɨ́ peeit'ee, ichi k'ĩra wãreede chek'ãri mãgɨ́ jõit'ee. /.WXMãgɨ́ eperã waide che-e bɨ mĩda, ichi waibɨapa nãgaweda eperãarãmaa mera k'achia oomaa bɨ, Tachi Ak'õrede ijãadaamaa p'aneedamerã. Mamĩda tachia k'awa p'anɨ ma ewari awara bɨda chi k'achia ooi awaa bee-it'ee che-e pait'ee chi t'ɨdɨk'a iru bɨpa na p'ek'au eujãde bɨ misa. )-KXParãpa k'awa p'anɨ sãgap'eda mãgɨ́ eperã waide che-e. Abaapa ichi t'ɨdɨk'a iru bɨ chepiamaapa, Tachi Ak'õrepa ewari awara bɨda ma-it'ee paru misa. T,!X¿Parãpa k'irãpada-e p'anɨk'ã mɨa jarateeda parã ome bak'ãri? +XMamĩda iru na eujãde bɨ misa, Tachi Ak'õre k'ĩra unuamaa iru bait'ee. Ma awara k'ĩra unuamaa iru bait'ee ne-inaa k'ĩra t'ãdoo, jõmaweda aɨ k'ĩrapite na p'ek'au eujãdepemaarã ɨt'aa t'ɨ̃pata. K'ĩsiait'ee ichi jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ. Mãga k'ĩsiait'ee perã, su-ak'ɨ beeit'ee Tachi Ak'õre te edupɨara bɨ cuartode mãik'aapa jarait'ee ichita Tachi Ak'õre. N*XK'ũrapináatɨ apidaamaa. Cristo che-e pait'ee nãga p'asai naaweda. Naapɨara eperãarã chok'araarãpa Tachi Ak'õre k'ĩra unuamaa iru p'aneedait'ee. Ma awara eperãarã t'ãide eperã aba waibɨa uchiait'ee. Mãgɨpa p'ek'au k'achia ooi awaa bait'ee perã, Tachi Ak'õrepa iru t'ɨmɨ́ pëiit'ee k'achiade mianamerã. 1)[XParã enenee jõnɨ isapai k'ĩsia awara k'ĩsianaadamerã maa-e pɨrã p'eranaadamerã, ũriruta pɨrã Tachi Waibɨa ewaa pacheji. Ijãanáatɨ jara p'anɨ pɨjida Ak'õre Jaurepa apidaamaa mãga k'awapiji, maa-e pɨrã mɨ it'aideepa mãga jaraji maa-e pɨrã taipa k'art'ade mãga p'ãjida. ( XƗ̃rá ɨ̃pemaarã, taipa waapɨara jaratee k'inia p'anɨ sãga pait'ee Tachi Waibɨa Jesucristo chek'ãri ichideerã atade. ' X Mãga iidi p'anɨ parãpa mãgá ne-inaa pia oodak'ãri, awaraarãpa Tachi Waibɨa Jesús t'ɨ̃ pia t'o p'anadamerã parã k'aurepa. Ma awara ãrapa parã jida pia ak'ɨdait'ee, Tachi Ak'õre Tachi Waibɨa Jesucristo ome parã mãgá k'aripapata perã.%& EX Maperã tai ichita ɨt'aa t'ɨ̃pata Tachi Ak'õremaa, irua parã pia ak'ɨmerã. Iruata parã jɨrɨji Cristode ijãapataadamerã mãik'aapa irua k'inia bɨk'a p'anapataadamerã. Iidi p'anɨ irua oopimerã jõmaweda parãpa ne-inaa pia oo k'inia p'anɨ iru Jaure k'ap'ɨa pari. % /X Ma ewate Jesús chek'ãri, ichi k'ĩra wãree unupiit'ee ichideerã k'ap'ɨa pari. Jõma irude ijãa p'anɨɨrã o-ĩa ɨt'aa t'ɨ̃dait'ee irumaa, wãara k'awaadait'ee perã iru k'ĩra wãree. Ma ewate parã jida auk'a p'anadait'ee, taipa jarateepata ijãadap'edaa perã. j$ OX Mãɨrã atuadait'ee. Ichita k'achiade p'anadait'ee mãik'aapa t'ɨmɨ́ p'anadait'ee Tachi Waibɨa bɨmãiipa. Ak'õre Waibɨa truadee wãda-e pait'ee. Unuda-e pait'ee iru k'ĩra wãree mãik'aapa irua ne-inaa pi-ia oo bɨ. $# CXMa ewate Jesupa miapiit'ee Tachi Ak'õre k'awa k'iniada-e p'anɨɨrã mãik'aapa ijãadaamaa p'anɨɨrã Tachi Ak'õrepa jara pëida Tachi Waibɨa Jesude. " XJõdee parã waa nepɨra unuda-e pait'ee, tai jida ichiaba, irua tachi auk'a k'ãiwee p'anapik'ãri ichi truade. Mãga ooit'ee Tachi Waibɨa Jesús ɨt'ariipa chek'ãri ichi angeleerã ome. Ma ewate jõmaarãpa ãra unudait'ee t'ɨpɨtau urua pɨk'a nɨ̃bɨde. /! YXK'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa eperãarãpa oopata ak'ɨpari jarait'ee pia wa k'achia. Maperã ichiaba k'awa p'anɨ irua parã miapi p'anɨɨrã auk'a miapiit'ee.  XMãgá choopata perã ãchia parã miapi iru p'anɨ misa, ak'ɨpipata wãara Tachi Ak'õrepa parã k'aripapari mãik'aapa parã pia ak'ɨpari. Ma awara irua parã mãgá pia ak'ɨpari perã, parãpa k'awa p'anɨ ewari cherude wãara iru truadee wãdait'ee. S !XMãgá p'anapata perã, taipa mãga o-ĩa nepɨrɨpata awaraa Ak'õrede ijãapataarãmaa, ãra t'ãide nipadak'ãri. Nepɨrɨpata sãga parã choopata Cristode ijãa p'anɨde. Mãgá choopata ijãadak'aa beerãpa parã jɨrɨ p'anɨ mĩda miapidait'ee, ma ijãa p'anɨ k'aurepa. Ichiaba mãgá choopata chupɨria chitoonɨ mĩda. . WXƗ̃pemaarã Cristo k'aurepa, ichita gracias jarapata Tachi Ak'õremaa parã jõmaarã pari. Taipa wãara mãga oodaipia bɨ, ɨ̃rá parã waapɨara Cristode ijãapata perã, naaweda ijãa p'anadap'edaa k'ãyaara. Ichiaba ɨ̃rá audupɨara chik'inia p'anapata awaraa ijãapataarã ome. ^ 7XTaipa k'inia p'anɨ Tachi Ak'õrepa mãik'aapa Tachi Waibɨa Jesucristopa parã pia ak'ɨ p'anadamerã. Mãgá k'ãiwee p'anapataadait'ee. Sãga Tachi Ak'õrepa ijãadak'aa beerã ak'ɨit'ee Cristo waya chek'ãri v iXMɨ, Pablo Silvano ome mãik'aapa Timoteo paara na k'art'a p'ã pëiruta parã ijãapataarãmaa, Tesalónica p'uurude p'anɨ. Taipa k'awa p'anɨ parã Tachi Ak'õredeerã mãik'aapa Tachi Waibɨa Jesucristodeerã, wãara ijãapata perã. 4aMa k'ãyaara pipɨara k'awa wã́tɨ Tachi Waibɨa, Tachi O K'achiadeepa K'aripa Atapari Jesucristo mãik'aapa irumaa iidítɨ parã k'aripamerã. Mãgá p'anapataadait'ee irua k'inia bɨk'a. ¡Irua Tachi Ak'õre k'ĩra wãree ichita unupiit'ee, na eujã jõru pɨjida! ¡Amén! Mãgapai paji.  Mãpai ɨ̃pemaarã k'iniarã, ɨ̃rá parãpa k'awa p'anadairã mãgee seewa jarateepataarã uchiadait'ee ijãapataarã t'ãide, k'ĩrak'aupai ijãadai ãrapa jarateepata. Ichiaba k'ĩrak'aupai oodai ãrapa oopatak'a, oodak'aa perã Tachi Ak'õre Ũraade jara bɨk'a. Ɨ̃rá parãpa pia ijãapata. Mamĩda k'ũrapiruta pɨrã ãramaa, parã ãyaa atadaridai Cristo ik'aawaapa. Irua k'art'a jõma p'ãdade ma ũraa jaradoo, madepema pedee ũk'uru tachia pia p'oyaa k'awada-e p'anɨ mĩda. K'ĩsia k'awa-ee p'anɨɨrãpa mãik'aapa waide pia ijãada-e p'anɨɨrãpa oopata mãgɨ́ pedee ome, awaraa Tachi Ak'õrepa ũraa p'ãpida ome oopatak'a. Ãchi k'ĩsiadeepa ma ũraa seewa papipata mãik'aapa awaraarãmaa ma seewa jarateepata. Maperãpɨ ãchi atuadait'ee. U~}|{zz7yQxvhu`tss^rzqqpoo==4<<;;$:K: 9"8&7K6544!3q220100?/}.-,++]**:)((-''8&%$##:"!!j M7UOSdQ%r)@ : / r  mJ){ xOiPachedak'ãri, ak'ɨnɨ̃ p'aneepijida Junta Suprema k'ĩrapite. Mãpai ma p'aareerã poro waibɨapa mãgaji: IN Aramata Ak'õre te waibɨa jɨ̃apataarã poro apemaarã jɨ̃apataarã ome wãjida jita p'e atade. Mamĩda k'ĩra jĩp'a p'e aneejida, eperãarãpa ãchimaa mãupa bat'adai jĩak'aapa. M3Mãga nɨde eperã pacheji mãik'aapa mãgaji: —Parãpa carcelde t'ɨk'oodap'edaarã Ak'õre te waibɨade eperãarãmaa jarateemaa p'anɨda aji. *LMMãga ũridak'ãri, ma p'aareerã poro waibɨa apemaarã p'aareerã poroorã ome mãik'aapa Ak'õre te jɨ̃apataarã poropa k'awada-e paji k'ãata oodai. )KK—Ununajidada ajida, carcel te pia jɨ̃a nɨ̃bɨ, mãik'aapa chi jɨ̃apataarã aɨ t'aide jɨ̃a p'anɨ. Mamĩda ewa atadak'ãri, apida unuda-e paji. qJ[Mamĩda Ak'õre te jɨ̃apataarãpa carcelde jɨrɨnadak'ãri, unuda-e paji. Maperã nepɨrɨ chejida: I7Mãgá aɨ norema tap'eweda t'ĩujida Ak'õre tede mãik'aapa jarateemaa p'aneejida. Mãɨmisa ma p'aareerã poro waibɨapa mãik'aapa ichi ome p'anadap'edaarãpa t'ɨ̃ pëijida Junta Supremadepemaarã jõmaweda. Ichiaba carceldeepa Cristopa jɨrɨt'eradaarã atapijida. H/—Wã́tɨ Tachi Ak'õre te waibɨadee mãik'aapa arii p'anɨɨrãmaa jaratéetɨ Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee ɨt'aa wãdamerã. |GqMamĩda p'ãrik'ua angelpa carcelde t'ĩupata ewat'aa cheji. Maap'eda ãchi taawaa uchiapik'ooji. Mãpai mãgaji: `F9Mapa Tachi Ak'õre te waibɨa jɨ̃apataarãmaa atapijida carcelde t'ɨk'oonadamerã. _E7Unudak'ãri jõmaweda Cristopa jɨrɨt'eradaarãpa oopata, judiorã p'aareerã poro waibɨa mãik'aapa ũk'uru saduceorã iru ome nipapatap'edaarãpa Cristopa jɨrɨt'eradaarã k'ĩra unuamaa iru p'aneejida. D+Ichiaba p'uuru k'ait'a beerãpa Jerusalendee k'ayaa beerã chok'ara aneepachida mãik'aapa ichiaba eperã netuara merãtɨa bee aneepachida. Tachi Ak'õrepa jõmaweda jɨpak'oopachi Cristopa jɨrɨt'eradaarã juapa. Cristopa jɨrɨt'eradaarã jɨrɨdap'edaa miapidait'ee zCmCristopa jɨrɨt'eradaarãpa ne-inaa pia oo p'anadap'edaa perã, eperãarãpa ãchi k'ayaa beerã calle jã ik'aawa uchia atapachida joip'aruk'a bɨ ɨ̃rɨ, Pedro wãyaa wãk'ãri, chi jaurepa pida ãra t'õbaimerã mãik'aapa jɨpamerã. B}Mãɨrã mãgá t'ĩuda-e paji mĩda ãchi ome, Cristode ijãapataarã ĩwajida, wẽraarã mãik'aapa ɨmɨk'ĩraarã. 9Ak Apemaarã judiorã Tachi Ak'õre te waibɨade t'ĩupataarã waaweepa araa p'anada-e paji ãchi ome. Mamĩda pia pedeepachida ãchi ãpɨte, apemaarã Jerusalendepemaarã ome. @ At'ãri Jerusalende p'anɨde Cristopa jɨrɨt'eradaarãpa oopachida ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. Maapai jõmaweda Cristode ijãapataarã cheepurupachida Salomón Pórtico apatap'edaamãi, Tachi Ak'õre te waibɨa ãuk'idaa. (?I Jõmaweda ijãapataarã mãik'aapa awaraarã mãga k'awadap'edaarã p'era para beeji. Ak'õre Jaurepa k'aripap'eda, Cristopa jɨrɨt'eradaarãpa oopatap'edaa >1 Aramata Safira piu baainaji Pedro bɨɨrɨ ik'aawa. K'ũtrãarã t'ĩudak'ãri, unujida piu bɨ. Maap'eda ɨanajida chi ɨmɨk'ĩra ik'aawa. 6=e Pedropa mãgaji: —¿Sãap'eda parã pedeeteejida Ak'õre Jauremaa seewadait'ee? Ara cherutada aji, pɨ ɨmɨk'ĩra ɨadeepa. Naade pɨ jida auk'a ateedait'eeda aji. <Mãpai Pedropa irumaa iidiji: —¿Wãara nãgɨ́ p'arat'a pari eujã netot'aajidak'ã? aji. Ichia p'anauji: —Netot'aajidapɨ. V;%Hora õpeemaa Ananías wẽra t'ĩuji, chi ɨmɨk'ĩra piuda k'awa-ee. ^:5Mãpai k'ũtrãarã ũk'uruurãpa chi piuda beda atajida mãik'aapa ateejida ɨade. u9cMãga ũriruta, Ananías eujãde piu baainaji. Arii p'anadap'edaarãpa unudak'ãri, p'erak'oodachida. O8¿Jã eujã pɨchide paji-ek'ã netot'aai naaweda? ¿Ma p'arat'a pɨchide paji-ek'ã netot'aap'eda? ¿Sãap'eda nãga oo k'iniadachima? Pɨa eperãarãmaa seewa-e paji. Ak'õremaata seewajida aji. 7+Pedropa mãgaji: —Ananías, ¿pɨ seewa cheruk'ã aji, Ak'õre Jauremaa, p'arat'a jõma tee che-ee? ¿Sãap'eda oojima Satanapa oopi bɨk'a? /6WMamĩda mãgɨ́ eperã chi wẽra ome pedeeteejida p'arat'a jõma teeda-e pait'ee Cristopa jɨrɨt'eradaarãmaa. Ananiapa mãgɨ́ p'arat'a ũk'urupai teenak'ãri, w5 iMamĩda Bernabepa oodak'a ooda-e paji Ananías chi wẽra Safira ome. Mãgɨɨrãpa ãchi eujã netot'aajida. v4e%Mãgɨ́ eperãpa eujã iru bada netot'aaji mãik'aapa ma p'arat'a Cristopa jɨrɨt'eradaarãmaa teeji.L3$Mãga ooji Leví ëreerãdepema Josepa. Mãgɨ́ eperã Chipre isladepema paji. Mãgɨmaa Cristopa jɨrɨt'eradaarãpa pedida t'ɨ̃ bɨjida Bernabé (jara k'inia bɨ “T'ãri O-ĩapipari”). f2E#Mãpai ma p'arat'a Cristopa jɨrɨt'eradaarãmaa teepachida, jedenadamerã wẽe beerãmaa. {1o"Ãchi chupɨria p'anadak'aa paji. Chi eujã iru beerãpa mãik'aapa ne-inaa awaraa iru beerãpa netot'aapachida. F0!Mapa Ak'õrepa ãchi pia oopachi. K'aripaji Cristopa jɨrɨt'eradaarãpa jarateedamerã Jesús chok'ai p'irabaida mãik'aapa oodamerã ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. G/ Maapai ijãapataarã jõmaweda auk'a k'ĩsiapachida mãik'aapa chik'aripa p'anapachida. Apidaapa ãchi net'aa iru p'anɨ ãchi-it'ee aupaida adak'aa paji. Jĩp'a jõmaarã-it'ee paji. .3Ɨt'aa t'ɨ̃ aupadak'ãri, ãchi p'anadap'edaamãi wɨrrɨwɨrrɨa nɨ̃beeji. Mãpai jõmaweda Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a oo k'inia p'aneejida mãik'aapa Tachi Ak'õrepa ooda Jesús piuda k'aurepa waawee-ee jarateepachida. Ijãapataarãpa ãchi net'aa jedepatap'edaa J- Ichiaba tai k'aripáji k'ayaa beerã jɨpapataadamerã mãik'aapa ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa oopataadamerã Jesús t'ɨ̃de. Iruata pɨchia oopi bɨk'a ichita oopari. =,sƗ̃rá Tachi Waibɨa, ak'ɨ́ji pɨ ãpɨte k'achia pedee p'anɨɨrã mãik'aapa taimaa waapɨara pɨ ũraa waawee-ee jarateepíji, taipa oo k'inia p'anadairã pɨa oopi bɨk'a. 8+kMãga oojida pɨa naaweda k'ĩsia iru badak'a. *}’Tachi Waibɨa, pɨa jaradak'a David it'aideepa, mãga uchiaji. Rey Herodes, Poncio Pilato mãik'aapa awaraarã judio-eerã na p'uurude pedeeteejida Israel pidaarã ome k'achia oodait'ee Jesús, pɨa pëida oo chemerã pɨa oopi k'inia bɨ. ^)5Na p'ek'au eujãdepema reyrã mãik'aapa poro waibɨarã audua p'anadairã, pedeeteepata k'achia oodait'ee. Pedee k'achia jarapata Tachi Ak'õre ãpɨte mãik'aapa ichia rey pëida ãpɨte.’ (Sal 2.1-2) J( Pɨ Jaurepa tachi chonaa Davidmaa nãga pedeepiji irua pɨde ijãa bada perã:‘¿K'ãare-it'ee awaraa eujãdepemaarã k'ĩrau p'anapatama? Mɨchi eperãarã paara pariatua k'ĩsiapata. )'KMãgɨ́ pedee ũridap'eda, jõmaweda auk'a ɨt'aa t'ɨ̃jida: —Tachi Waibɨa, pɨa pajã, na eujã, p'usa mãik'aapa ne-inaa jõmaweda aɨde nɨ̃bɨ ooji. P&K'ena pëidap'eda, Pedro Juan ome chejida ãchi k'õp'ãyoorã p'anadap'edaamaa. Nepɨrɨjida judiorã p'aareerã poroorãpa mãik'aapa awaraa judiorã poro waibɨarãpa ãchimaa jaradap'edaa. %Jesús Jaurepa ma eperã jɨpat'aada perã, cuarenta años audú iru bɨta. Ijãapataarãpa Tachi Ak'õremaa k'aripa iididap'edaa Z$-Judiorã poroorã arii p'anadap'edaarãpa ãchi juade iru p'anajida mĩda miapidait'ee, arajãgaa pëijida eperãarã waidoopa. Jõmaweda eperãarã o-ĩa ɨt'aa t'ɨ̃maa p'anapachida Tachi Ak'õremaa, V#%Taipa unudap'edaa mãik'aapa ũridap'edaa p'oyaa nepɨrɨ amaada-eda ajida. '"GMamĩda Pedropa Juan ome p'anaujida: —Pia k'ĩsíatɨ parãpa. ¿K'ãare piata bayama ajida, Ak'õrepa jara bɨ ooda-e pait'ee, parã pedee ũri k'iniapa? o!WMãpai waya t'ɨ̃ p'e atajida mãik'aapa jarajida waa jarateenaadamerã Jesupa ne-inaa oopata. ~ uMamĩda ɨ̃rá jaradáma ajida, ma eperãarãmaa jarateenaadamerã Jesupa ne-inaa oopata, mãga-e pɨrã miapidai. T!—¿K'ãata oodait'eema ajida, jã eperãarã ome? Jõmaweda Jerusalendepemaarãpa k'awa p'anɨ ãrapa ne-inaa pia oodap'edaa, eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. Tachia p'oyaa merada-e. taMãpai ãchia Juan, Pedro, ma chiwa bada ome taawaa uchiapijida. Maap'eda pedee para beeji ãchi pitapai: q[Ma awara chiwa bada ãchia jɨpadap'edaa arii baji. Mapa judiorã poroorãpa p'oyaa p'anaudak'aa paji. 'G Judiorã poroorã arii p'anadap'edaarãpa unudak'ãri Pedro mãik'aapa Juan jĩp'a pedeemaa p'anɨ waaweeda-ee, mãik'aapa k'awaadak'ãri ãchi eperã jĩp'aarã, mak'ɨara k'art'a tau k'awada-ee, ak'ɨtrua para beeji. K'awaajida Jesús ome nipapatap'edaa perã, mãga pedeejida. .U Mapa Jesucristodepai ijãa p'anɨ pɨrã, ɨt'aa wãdait'ee, maarepida awaraa eperã wẽ-e perã iruk'a na p'ek'au eujãde, tachi o k'achiadeepa k'aripa atait'ee.  Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Te oopataarãpa mãu k'iniada-e padap'edaa pipɨara padachi.’ (Sal 118.22) + Pia bɨ. Taipa parã k'ĩrapite jaradait'ee, jõmaweda Israel pidaarãpa k'awaadamerã. Nãgɨ́ eperã parã jõmaarã k'ĩrapite bainɨ̃ bɨ, jɨpa beeji Jesucristo Nazaretdepema juapa, parãpa kurusode peepidap'edaa mãik'aapa Tachi Ak'õrepa chok'ai p'irabai atada. |q parãpa taimaa iidiruta, sãga nãgɨ́ k'ayaa bada k'aripajida mãik'aapa sãga jɨpa beeji. ¿Mãga-ek'ã? aji. s_Ak'õre Jaure Pedro ome bada perã, pia p'anauji: —Judiorã poro waibɨarã mãik'aapa chonaarã, CPedro Juan ome atapijida mãik'aapa ãchi k'ĩrapite bainɨ̃ beepidap'eda, iidijida: —¿K'ai juapa parãpa jãgee net'aa oo p'anɨma? maa-e pɨrã ¿k'aipa jãgá oopi bɨma? ajida. -SMama baji ichiaba Anás, judiorã p'aareerã poro waibɨa pada. Ichiaba baji p'aareerã poro waibɨa Caifás, Juan, Alejandro mãik'aapa Anás ëreerã awaraarã. Aɨ norema Jerusalende abaamaa see nɨ̃baji judiorã poro waibɨarã, ãchi chonaarã mãik'aapa Moisepa p'ãda jarateepataarã. +OMãga oojida mĩda, eperãarã chok'araarãpa Cristode ijãajida, ãrapa jarateedap'edaa k'aurepa. Ijãapataarã jõmaweda ɨmɨk'ĩraarã aupai cinco mil paji. q[Mapa jita atadachida. K'ewara bada perã, carcelde t'ɨt'aanajida, aɨ norema ma nepɨra ak'ɨdait'ee. K'ĩrau p'anajida Pedropa mãik'aapa Juanpa jaratee p'anadap'edaa perã eperãarã piudap'eda chok'ai p'irabaidai, Jesús p'irabaidak'a. & GAt'ãri Pedro Juan ome pedeemaa p'anɨ misa, judiorã p'aareerã pachejida Ak'õre te waibɨa jɨ̃apataarã poro ome. Ichiaba ãchi ome chejida saduceorã. ucIchia jaradak'a Abrahammaa Tachi Ak'õrepa parã pia ooji, ichi Warra piup'eda chok'ai p'irabai atak'ãri parã t'ãide. Mãga ooji k'inia bada perã parãpa naapɨara ijãadamerã mãik'aapa pãchia k'achia oopata oo amaadamerã.Z-Mapa parãpa k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa jarada chonaarãweda ichi pedee jarapataarã it'aideepa parã ɨ̃rapemaarã-it'ee. Ichiaba ichia jarada Abrahammaa parã ɨ̃rapemaarã-it'ee. Mãgaji Abrahammaa:‘Mɨa na p'ek'au eujãdepemaarã jõmaweda k'aripait'eeda aji, pɨdeepa uchiadait'eerã k'ap'ɨa pari.’ (Gn 22.18)  ’Ichiaba Samuel beedak'ãriipa jõma apemaarã Ak'õre pedee jarapataarãpa jarapachida tachia ɨ̃rá unu p'anɨ. > uMãgɨ́ Ak'õre pedee jaraparipa jara bɨ pedee ũri k'iniada-e p'anɨɨrã Ak'õre eperãarã p'anɨmãiipa ãyaa jërek'ooit'ee mãik'aapa peek'ooit'ee.’ (Dt 18.15-19) 9Maapai Moisepa tachi chonaarãmaa mãgaji:‘Ak'õrepa ichi pedee jarapari uchiapiit'ee parã t'ãide mɨ jĩak'a. Oopatáatɨ irua jara bɨk'a. 2 ]Mamĩda Jesús at'ãri Ak'õre eujãde bait'ee, Ak'õrepa ne-inaa jõmaweda chiwidi pɨk'a ooru misa, chonaarãweda ichi pedee jarapataarã it'aideepa jaradap'edaak'a.  Mãga ooruta pɨrã, Ak'õrepa parã k'ãiwee p'anapiit'ee mãik'aapa pëiit'ee Jesucristo, ichia jɨrɨt'erada parã k'aripapariimerã. (IMãpai Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru badade pia k'ĩsiadap'eda, k'achia oo amáatɨ mãik'aapa irude ijã́atɨ, irua pãchi p'ek'au k'achia wẽpapik'oomerã. Mamĩda parãpa mãga oo p'anɨpa Tachi Ak'õrepa uchiapiji ichia jaradak'a, ichi pedee jarapataarã it'aideepa: ichia pëida piut'ee. ,Q’Mɨchi auk'aarã, mɨa k'awa bɨ pãchi poroorãpa mãik'aapa parãpa Jesús peepidak'ãri, k'awada-e paji iru Tachi Ak'õrepa pëida tachi k'aripamerã. ;oNãgɨ́ eperã jɨpa beeji ichia ijãada perã Jesupa jɨpai. Maperãpɨ jɨpa beeji, parãpa unu p'anɨk'a. Jesús jõmaarã k'ãyaara waibɨara bairã, k'ayaa beerã jɨpai. #?Mãgá peepit'aajida Tachi Ak'õre o ak'ɨpipari. Mamĩda parãpa peepidap'eda, Tachi Ak'õrepa chok'ai p'irabai ataji. Taipa mãga unujida tachi taupa. zmEperã t'ãri pia bɨ p'ek'au k'achia wẽe k'ena pëidai k'ãyaara, chĩara peeparita parãpa uchiapit'aajida. C Tachi chonaarã Abraham, Isaac mãik'aapa Jacob ijãadap'edaa Ak'õre Waibɨapa ichi Warra Jesús waibɨara papiji jõmaarã k'ãyaara, ichia oopi badak'a oopachi perã. Mamĩda parãpa mãgɨ́ Jesús jita atadap'eda, charraarãmaa teenajida. Maap'eda Pilatopa uchia pëiit'ee pak'ãri, parãpa k'iniada-e paji. W' Pedropa mãga unuk'ãri, mãgaji: —Israel pidaarã, ¿sãap'eda parã p'era para bɨma? aji. ¿Sãap'eda tai k'ĩra ak'ɨ jõnɨma? ¿Parãpa k'ĩsia p'anɨk'ã taipa tachi juadoopa na eperã jɨpajida? xi Mãgɨ́ chiwa bada jɨpa beeda perã, Pedro mãik'aapa Juan ik'aawaapa ãyaa wãk'aa paji. Ãchi p'anajida Ak'õre te waibɨa ãuk'idaa, Salomón Pórtico apatap'edaamãi. Ãchimaa eperãarã jõmaweda p'era pɨk'a p'ira erreujida. fE p'era pɨk'a para beeji. Mãgá p'anajida aɨ naaweda ãchia unupatap'edaa perã ma eperã su-ak'ɨ bɨ p'arat'a iidimaa Ak'õre tede, chi T'ĩupata Pi-ia apatamãi. Pedropa jarada Tachi Ak'õre tede p'anadap'edaarãmaa <~s Mãga unudak'ãri, jõmaweda arii p'anadap'edaarã U}#mãik'aapa p'inajɨ̃tɨ bainɨ̃ beeji. Maap'eda p'ɨrrɨa beeji. Ma t'ẽepai ichi bɨɨrɨpa t'ĩuji Ak'õre tede ãchi ome. Jɨ̃tɨjɨ̃tɨa wãji mãik'aapa o-ĩapa ɨt'aa t'ɨ̃ wãji Ak'õremaa. ~|uMãga jararuta, Pedropa juaraarepema juade jitap'eda, p'irabai ataji. Aramata ma chiwa bada bɨɨrɨ pia beeji `{9Mamĩda Pedropa mãgaji: —Mɨa wẽe bɨda aji, p'arat'a, nẽe jida. Mamĩda mɨa pɨ k'aripait'ee. Jesucristo Nazaretdepemapa mɨmaa nãga oopi bairã, iru t'ɨ̃de mɨa jararu: p'irabáiji mãik'aapa wã́ji. FzMãgɨ́ eperãpa ak'ɨji, p'arat'a teedai jĩak'aapa. _y7Mãpai ãchia ak'ɨjida irumaa mãik'aapa Pedropa mãgaji: —Taimaa ak'ɨpáde aji. gxGMãgɨ́ eperãpa unuk'ãri Pedro mãik'aapa Juan Ak'õre tede t'ĩu wãda, p'arat'a iidiji. pwYMama Ak'õre te waibɨade baji eperã chiwa bɨ, ichi t'oru weda. Ewari chaa eperãarãpa mãgɨ́ ateepachida mãik'aapa bɨnapachida Ak'õre tede chi T'ĩupata Pi-ia apatamãi, p'arat'a iidipariimerã chi mama t'ĩurutaarãmaa. v Ewari aba Pedro Juan ome wãjida Tachi Ak'õre te waibɨadee a las tres, ma hora judiorã ɨt'aa t'ɨ̃patap'edaa hora pada perã. Nu/Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃pachida jaradait'ee iru t'ãri pia bɨ. Jerusalén pidaarãpa pia pedeepachida ãra ãpɨte. Maperã ewari chaa chok'araara o k'achiadeepa uchiapachida ãchi k'aurepa. t.Ewari chaa cheepurupachida Ak'õre te waibɨade ɨt'aa t'ɨ̃dait'ee mãik'aapa t'ãri o-ĩapa ne-inaa jedek'opachida ãchi tede. s}-Pia jarait'eera, netopachida ãchi net'aa iru p'anɨ mãik'aapa ma p'arat'a t'oopachida teedait'ee chi wẽe beerãmaa. {ro,Ma awara Cristode ijãapataarã chik'inia para bapachi mãik'aapa chi wẽe beerãmaa ãchi ne-inaa jedepachida. q9+Maapai eperãarã p'era pɨk'a para bapachi, Tachi Ak'õrepa oopipachi perã Cristopa jɨrɨt'eradaarãmaa ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa. 2p]*Mamãik'aapa ãchia ũri k'inia p'anapachida Cristopa jɨrɨt'eradaarãpa jarateepata mãik'aapa jedepachida ãchia ne-inaa iru bee. Ichiaba jõmaweda cheepurupachida ɨt'aa t'ɨ̃dait'ee mãik'aapa ne-inaa jedek'odait'ee, mãgá k'irãpadait'ee Cristo piuda ãchi pari. Chi naa ijãadap'edaarã Do)Ma ewate weda Pedro pedee ijãadap'edaarãpa poro choopijida mãik'aapa apemaarã Cristode ijãapataarã ome t'ĩujida. Ma ijãadap'edaarã Pedro k'aurepa eperãarã tres mil paji. +nO(Mãgɨ́ pedee jõma jarap'eda, Pedropa ũraaji: —P'ananáatɨ Jesús peedap'edaarãk'a; jĩp'a ijã́atɨ mãik'aapa óotɨ Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a. Jm 'Mãgɨ́ jarada parã-it'ee aupai-eda aji; ichiaba pãchi warrarã-it'ee mãik'aapa t'ɨmɨ́ p'anɨɨrã-it'ee; pia jarait'eera, Tachi Ak'õre Waibɨapa ichi odee atee k'inia bɨɨrã-it'ee. ulc&Pedropa p'anauji: —P'ek'au k'achia oo amáatɨ, Tachi Ak'õrepa parã p'ek'au k'achia wẽpapik'oomerã mãik'aapa Jesucristo t'ɨ̃de poro choopítɨ. Mãga ooruta pɨrã, Ak'õrepa ichi Jaure pëiit'ee parã ome bapariimerã. +kO%Mãga ũridak'ãri, arii p'anadap'edaarã k'ĩsia p'uadachida. Mapa iidijida Pedromaa mãik'aapa chi k'õp'ãyoorãmaa: —¿K'ãata oodayama ajida, taipa? >ju$’Israel pidaarã, pia k'awáatɨ mãgɨ́ Jesús parãpa kurusode peepidap'edaa Tachi Ak'õrepa Tachi Waibɨa papiji. Iruta Tachi Ak'õrepa pëijida aji, tachi rey pamerã. ]i3#mɨa pɨ k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã p'oyaaru misa.” ’ (Sal 110.1) qh["Tachi Ak'õrepa Rey David k'ap'ɨa piuda chok'ai p'irabaipi-e paji ɨt'aa ateeit'ee. Mamĩda Davidpa jaraji:‘Tachi Ak'õrepa jaraji Tachi Waibɨamaa: “Pɨ mɨ ome auk'a waibɨa bairã, su-ak'ɨ beepáde aji, mɨ juaraare, Zg-!Tachi Ak'õrepa iru ɨt'aa ateeji ichi juaraare ak'ɨ banamerã. Maap'eda ichia jaradak'a ichi Jaure teeji Jesumaa, irua pëimerã irude ijãapataarãmaa. Mãgɨta parãpa et'ewa unujida mãik'aapa ũrijida. fy K'awa p'anɨ na pedee Jesudeta jara bɨ, Tachi Ak'õrepa iru p'irabai atada perã mãik'aapa taipa unudap'edaa perã. e/Mãgá, wãara Davidpa unu pɨk'aji mãik'aapa jaraji sãga Cristo p'irabaiit'ee iru ɨadap'edaamãiipa mãik'aapa iru k'ap'ɨa berau-e pait'ee. d/K'awa p'anɨ David chok'ai bak'ãri, Ak'õre pedee jarapari paji. Mapa irua k'awa baji Tachi Ak'õrepa jarada irumaa, irudeepa rey uchiapiit'ee. LcMaap'eda Pedropa mãgaji: —Tachi auk'aarã nama see nɨ̃bɨ, ũrítɨ. Tachi chonaarãwedapema Rey David jai-idaaji mãik'aapa ɨajida. Iru k'ap'ɨa at'ãri jãɨrade bɨ tachi t'ãide. }bsAk'õre eujãdee wãpari o mɨmaa ak'ɨpiji. Mapa mɨ o-ĩa bait'eeda aji, pɨ k'ĩrapite.’ (Sal 16.8-11) laQAk'õre, pɨa mɨ k'ap'ɨa beraupi-e pait'ee mɨ ɨarutamãi, mɨa oopari perã pɨa oopi bɨk'a. u`cMapa mɨ t'ãri o-ĩa nɨ̃bɨ, mãik'aapa k'ari k'inia bɨ, k'awa bairã Tachi Ak'õrepa mɨ k'aripapari. L_Chonaarãweda Tachi Ak'õrepa Jesús ome ooit'ee bada jaraji Rey David it'aideepa:‘Ichita mɨ Ak'õre Waibɨa unupachida aji, mɨ k'ĩrapite. Ichi mɨ ome bairã, maarepida mɨ waawee-e. ^}Mamĩda Tachi Ak'õrepa chok'ai p'irabai ataji. Mãgá chok'ai p'irabai atada perã, waa piu-e; ichita chok'ai bait'ee. 1][Mamĩda Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru badak'a, parãpa iru jita atadachida, maap'eda ijãadak'aa beerãmaa peepijida. Mãɨrãpa kurusode baijira bɨjida mama piumerã. U\#Mãpai Pedropa mãgaji: —K'awa p'anɨda aji, Joelpa jaradak'a wãara uchiaru idi, Tachi Ak'õrepa ichi Jaure taimaa pëida perã. Israel pidaarã, ũrítɨ mɨa jararu. Tachi Ak'õrepa Jesús Nazaretdepema pëiji tachi t'ãide. Mãga k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa irumaa oopipachi perã ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa. [Mamĩda aɨ naaweda Tachi Ak'õrepa ichimaa chupɨria iidirutaarã k'aripa atait'eeda aji, atuanaadamerã.’ (Jl 2.28-32) Z1Ak'õrejĩru k'ĩidariit'ee mãik'aapa atane k'ĩra p'oree waak'a padariit'ee. Mãgá pait'ee Ak'õre ewari waibɨa ewate, na eujã jõi naaweda. YPajãde mãik'aapa eujãde ne-inaa eperãarãpa waide unudak'aa unupiit'ee: waa, t'ɨpɨtau mãik'aapa nari jɨ̃rak'awaa nɨ̃bɨ. X+Wãara, maapai mɨa oopi bɨk'a oopataarãmaa mɨ Jaure pëiit'ee; ɨmɨk'ĩraarãmaa, wẽraarãmaa auk'a. Mɨa ooru ãrapa jarapataadait'ee. 7Wg‘Tachi Ak'õrepa jara bɨ: Na ewari na eujã jõi naaweda, eperãarã chok'araarãmaa mɨ Jaure pëiit'eeda aji. Parã warrarã mãik'aapa parã k'aurãpa jaradait'ee mɨa jarapiruk'a. K'ũtrãarãpa k'ãimok'araa pɨk'a bɨde mɨa ooru unudait'ee mãik'aapa chonaarã k'ãimok'araadait'ee mɨ ome. hVIParãpa nama unu p'anɨ chonaarãwedapema Ak'õre pedee jarapari Joelpa nãga jaradak'a: U7At'ãri tap'eda nɨ̃bairã tai vinopa piuda-e p'anɨda aji, parãpa k'ĩsia p'anɨk'a. Parãpa pia k'awa p'anɨ tai judiorã tap'eda weda todak'aa. CTMãpai Pedro, ɨt'a ak'ɨnɨ̃ beep'eda chi k'õp'ãyoorã once ome, golpe pedeeji: —Tachi auk'aarã mãik'aapa jõmaweda nama Jerusalende p'anɨɨrã, mɨa jararu pia ũrítɨ. 8Si Mamĩda ũk'uru, chĩara oo k'iniapa, mãgapachida: —¡Vinopata piu para bɨ! ¡Mapa pariatua pedee p'anɨda! apachida. Pedropa jarada Jerusalende p'anadap'edaarãmaa ^R5 Mãgá ãchi t'odap'edaa pedeede ũridap'edaa perã, jõmaarãta ak'ɨtrua para beeji mãik'aapa k'awadak'aa paji k'ãata k'ĩsiadai. Ãchi pitapai mãgapachida: —Na ¿k'ãata jara k'inia bɨma? apachida. Q Judiorã ũk'uru mãga t'odap'edaa perã mãik'aapa ũk'uru judiorã pak'oodaidaarã, judiorã ũraade ijãadap'edaa perã. Ichiaba chejida Creta isladepemaarã mãik'aapa Arabia eujãdepemaarã. Nãgɨɨrã Galilea eujãdepemaarã mĩda, tachi chaachaa t'odap'edaa pedeede tachia ũri p'anɨda ajida. Ãchia pedee para bɨda ajida, jaradait'ee Tachi Ak'õrepa ne-inaa pia ooda. ?Pw Ma awara chejida Frigiadepemaarã, Panfiliadepemaarã, Egiptodepemaarã, ichiaba Libiadepemaarã Cirene p'uuru k'ait'a p'anapataarã. Ichiaba Roma p'uurudepemaarã ũk'uru chejida. }Os Nama eperãarã p'anɨ Partia, Media, Elam, Mesopotamia, Judea, Capadocia, Ponto mãik'aapa Ásia eujãdepemaarã. aN;¿Sãgapɨ k'ĩra t'ãdoo pedee para bɨma ajida, eperãarã nama para bɨ pedee chaa? M Mapa ãchi ak'ɨtrua para beeji mãik'aapa mãgapachida: —¿Jõmaweda na eperãarã pedee para bɨ Galileadepemaarã-ek'ã? \L1Ãchia mãgɨ́ nãu pururua jĩwaaparik'a ũridak'ãri, jõmaweda seedachida ma ciento veinte ijãapataarã p'anadap'edaamãi. K'awadak'aa paji k'ãata k'ĩsiadai, ũripachida perã ãchi t'odap'edaa pedeede. }KsMaapai Jerusalende p'anajida judiorã Tachi Ak'õrede ijãapataarã fiesta-it'ee chedap'edaarã awara ãiipa. -JSJõmaweda Ak'õre Jaure ome p'aneejida mãik'aapa Ak'õre Jaurepa pedeepiji ichia k'inia badak'a. Pedeepachida ãchia aɨ naaweda k'awada-e p'anadap'edaa pedeede. I Mãpai unujida t'ɨpɨtauk'a jẽrajẽraa cheru ãchi ɨ̃rɨ. Maap'eda ãchi chaachaa ɨ̃rɨ urua jẽrajẽraa nɨ̃beeji. XH)Mãga nɨde nãumia pururua jĩwaaparik'a ũrijida ɨt'ariipa cheru ãchimaa. yG mJerusalén p'uurude Pentecostés fiesta ewate pak'ãri, jõmaweda Cristode ijãapataarã abaamaa see nɨ̃baji. 8F kMãga ɨt'aa t'ɨ̃dap'eda, suerte jemenejida jɨrɨt'eradait'ee. Mãpai Matiata uchiaji. Ma ewate weda apemaarã once Cristopa jɨrɨt'eradaarã ome mimiamaa beeji.|E sMãgɨpa pɨ ũraa jarateenait'eeda aji, Judas pari, irua k'achia ooda k'aurepa ichi wãit'ee padamaa wãda perã. 'D IMa omé jɨrɨdap'eda, ɨt'aa t'ɨ̃jida: —Tachi Waibɨa, pɨa jõmaarã t'ãri k'awa bɨda ajida. Maperã k'awapíji na omeedepema k'aita pɨa k'inia bɨ. =C uMãpai madepema omé jɨrɨjida aba jɨrɨt'eradait'ee. Aba paji José. Mãgɨ́ ichiaba t'ɨ̃jarapachida Barsabás, maa-e pɨrã Justo. Chi apema t'ɨ̃jarapachida Matías. 6B gJuan Bautistapa iru poro choodak'ãriipa ɨt'aa wãrumaa mãgá nipapachida. Judas pari ãchidepema jɨrɨdaipia bɨ aba tachi ome auk'a Jesús unuda chok'ai p'irabaip'eda. jA O’Nama p'anɨda aji, eperãarã tachi ome nipapatap'edaarã, Jesús tachi ome niparu weda. T@ #Mãga p'asada perã Judas ome, awaraa jɨrɨdaipia bɨ iru mimia oomerã. Mãga oodaipia bɨ Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdadepema Salmode jara bairã:‘Pɨ tede apida p'anada-e. Mapa ichita te tuma bait'ee.’ (Sal 69.25) mãik'aapa awara ãi ichiaba jara bairã:‘Awaraapa pɨ mimia atait'ee.’ (Sal 109.8) ? )Jerusalende p'anapatap'edaarãpa iru piuda k'awaadak'ãri, ma eujã t'ɨ̃ bɨjida Hacéldama, ãchi pedeede jara k'inia bɨ “Waa Eujã”. > Mamĩda k'achia ooda pari p'arat'a p'aadap'edaapa irua eujã neto ataji. Mama iru baaidachi mãik'aapa chi jɨ̃si chedachi. L= Judas tachi k'õp'ãyo paji mãik'aapa tachi ome auk'a mimiapachi. k< Q—Ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa, chonaarãweda Ak'õre Jaurepa jarajida aji, Rey David it'aideepa eperã abaapa Jesús peepiit'ee. Mãga jara bɨ Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade. Ɨ̃rá Davidpa jaradak'a uchiaji Judas ome. y; mEwari aba Jesucristode ijãapataarã ciento veinte see nɨ̃bɨde Pedro bainɨ̃ beeji mãik'aapa mãgaji: : Mama ãchi ɨt'aa t'ɨ̃pachida Jesús ɨ̃pemaarã ome mãik'aapa Jesús nawe María ome, ichiaba awaraa wẽraarã ome. 9 y P'uurude panadak'ãri, wãjida ãchi p'anapatap'edaamaa ɨt'ɨpema pisode. Ma chedap'edaarã paji Pedro, Juan, Santiago, Andrés, Felipe, Tomás, Bartolomé, Mateo, Alfeo warra Santiago, Simón Celote apatap'edaa mãik'aapa Santiago warra Judas. a8 = Maap'eda Olivo Eedeepa Jesús ome nipapatap'edaarã waya chejida Jerusalendee. Ɨ̃ipata ewate paji mãik'aapa ãchi ũraade jara bɨ ma ewate t'ɨmɨ́ wãdaik'araa bɨ. Mamĩda t'ɨmɨa-e bada perã, chejida. 7  Mãɨrãpa mãgajida: —Galilea pidaarã, ¿sãap'eda ɨt'aa ak'ɨ jõnɨma? ajida. Jãgɨ́ Jesús parã ome bada mãik'aapa ɨt'aa wãda waya cheit'eeda ajida, parãpa iru ɨt'aa wãru unudap'edaak'a. Matías jɨrɨt'eradap'edaa Judas Iscariote pari 6  Mãgá ɨt'aa ak'ɨ jõnɨ misa, angeleerã omé ãchi ik'aawa bainɨ̃ p'ana chejida. P'aru t'o-t'oo jɨ̃ p'anajida. 5  Mãga jarap'eda, Tachi Ak'õrepa iru ɨt'aa ateeji. Ãchia ak'ɨ jõnɨde jɨ̃ararade t'ĩudachi mãik'aapa waa unuda-e paji. 64 gMamĩda Tachi Ak'õre Jaure parã ome ba chek'ãri, ichia k'aripait'ee nejõmaata oodamerã Ak'õrepa oopi k'inia bɨk'a. K'awapiit'eeda aji, jõmaweda mɨa ooda eperãarã k'aripait'ee, parãpa jarateenadamerã Jerusalén p'uurude, Judea eujãde, Samaria eujãde, awaraa eujã t'ɨmɨ́ beede paara. &3 GIrua p'anauji: —Parãpa k'awadaik'araa bɨda aji, sãapai Tachi Ak'õrepa ne-inaa ooit'ee, parã-it'ee-e perã. Irua aupaita mãgee net'aa k'awa bɨ. ]2 5Ma t'ẽepai Olivo Eede p'anadak'ãri, Jesús k'õp'ãyoorãpa iidijida: —Tachi Waibɨa, ¿ɨ̃raweda Israel pidaarã p'uuru waibɨa papiit'eek'ã ajida, aɨ naawedapemak'a, chĩara jua ek'ari p'anada-ee? 1 Juan Bautistapa poro choopachi paniapa. Mamĩda taarã-e Tachi Ak'õrepa ichi Jaure ba chepiit'ee parã k'ap'ɨade. Jesús ɨt'aa wãda I0  Ewari aba chi k'õp'ãyoorã ome bak'ãri, mãgaji: —Wãnaadapáde aji, Jerusalendeepa awara ãyaa. Nɨdapáde aji, mɨ Ak'õrepa jarada oorumaa, mɨa parãmaa jaradak'a ooit'ee perã. k/ QPiuda t'ẽepai chi k'õp'ãyoorãmaa cheji mãik'aapa unupiji wãara ichi chok'ai bɨ. K'ãima cuarenta wãyaaru misa, ichi k'ap'ɨa unupipachi mãik'aapa jarateepachi Tachi Ak'õrepa oopi k'inia bɨ ichide ijãapataarãmaa. m. UWãi naaweda, Ak'õre Jaure k'ap'ɨa pari jaraji ichia jɨrɨt'eradaarãmaa k'ãata oopataadait'ee. z- qTeófilo, naapɨara k'art'a p'ãdade pɨmaa mɨa p'ãji Jesupa ne-inaa ooda mãik'aapa jarateeda ɨt'aa wãrumaa. `, ;Gayo, mɨa ɨt'aa iidi bɨ Tachi Ak'õrepa pɨ k'ãiwee bapimerã. Tachi k'õp'ãyoorã nãpemaarãpa ichiaba pɨmaa salude tee pëiruta. Tai pari salude téeji jãma p'anɨ k'õp'ãyo chaa. Mãgapai paji.T+ #Taarã-e nɨde mɨ wã k'inia bɨ pɨ ak'ɨde. Mãgá k'ĩrapite pedeedai. _* 9 Mɨa pɨmaa waa jara k'inia bɨ, mamĩda k'art'a p'ã bɨde mãga jara k'inia-e. E)  Wãara Diotrefepa mãgá ne-inaa k'achia oomaa bɨ. Mamĩda Demetriopa mãga oo-e bɨ. Ijãapataarã jõmaarãpa nepɨrɨpata irua ne-inaa pia oopari. Iru bapari Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëidade jara bɨk'a. Tai nãpemaarãpa ichiaba jara p'anɨ iru t'ãri pia bapari. Pɨata k'awa bɨ taipa seewadak'aa. (  Gayo, mɨ ɨ̃pema k'inia, oonáaji ichia oo bɨk'a, ne-inaa k'achia oomaa bairã. Ma k'ãyaara pia óoji. Nãgɨ́ k'irãpáji. Chi ne-inaa pia oo bɨpa oopari Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a. Mamĩda chi k'achia oo bɨpa Tachi Ak'õre k'awa-e bɨ. ' - Ichia mɨ pedee mãgá ũri k'inia-e bairã, mɨ wãk'ãri parã ak'ɨde, k'ĩrapite pedeeit'ee ichi ome. Mɨa k'irãpapiit'ee ichia pedee k'achia jaramaa bɨ tai Ak'õrepa jɨrɨt'eradaarã ãpɨte. Mãgapai oo-e ichia. Ichiaba tachi ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa jaratee nipadak'ãri ijãapataarã t'ãide ichi k'ait'a, ichia mãgɨɨrã auteebaik'aa. Ma awara, awaraa ijãapataarãpa ãra auteebai k'inia p'anadak'ãri, ichia mãga oopik'aa mãik'aapa jërepari ma auteebai k'inia p'anɨɨrã awaraa ijãapataarã ik'aawaapa. H&   Mɨa auk'a jaraji awaraa k'art'a pëidade pɨ t'ãidepema ijãapataarãmaa. Mamĩda Diotrefepa mɨ pedee ũri k'inia-e, ichi audua bairã. Ichi ijãapataarã poro waibɨa pa k'inia bɨ. b% ?Mapa tachia ãra auteebaidaipia bɨ mãik'aapa k'aripadaipia bɨ. Mãga ooruta pɨrã, ãra ome auk'a mimiadait'ee awaraarãpa Tachi Ak'õre wãarata k'awaadamerã. Diotrefepa k'achia ooda; jõdee Demetriopa pia ooda .$ WÃra uchiajida ãchi t'ãideepa jarateedait'ee Cristopa ooda mãik'aapa irua jarada. Ma wãdade ne-inaa maarepida iidi k'iniada-e paji ijãadak'aa beerã juadepema. # Mapa nama chedak'ãri, jõmaarã ijãapataarã taide nepɨrɨpata pɨa ãra k'aripada, ãra k'inia iru bapari perã. Mãgá k'aripaparíiji ãchi ode pia wãdamerã. Ãra k'aripáji Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a, ãrapa iru mimia oomaa p'anadairã. ]" 5Ɨ̃pema k'inia, pɨa Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a pia oomaa bɨ k'aripak'ãri tachi ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa, chi awara ãi jaratee nipapataarã. Wãara pɨa ãra auteebaipari, ãra k'awa-e bɨ mĩda. p! [Wãara mɨ ichita o-ĩa beepari k'awaak'ãri ijãapataarã mɨchi warrarãk'a p'anɨ p'anapata Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëidade jara bɨk'a. Mɨ-it'ee mãga k'awaai k'ãyaara, ne-inaa awaraa pipɨara wẽ-e mɨ o-ĩapiit'ee. L  Ũk'uru tachi ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa nama chedak'ãri, nepɨrɨjida pɨa wãara oopari Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëidak'a, mãgɨde ijãapari perã. Mãga ũrik'ãri, mɨ o-ĩa beeji. = uƗ̃pema k'inia Cristo k'aurepa, mɨa ɨt'aa t'ɨ̃ bɨ ne-inaa jõmaade pɨ pia wãmerã mãik'aapa k'ap'ɨa pia bamerã pɨ t'ãride Tachi Ak'õre k'ĩrapite pia baparik'a. ' KK'õp'ãyo Gayo mɨa wãara k'inia iru bapari, Mɨ, Juan, Cristode ijãapataarã ak'ɨpari waibɨapa na k'art'a pɨmaa p'ãru. Wãara mɨa pɨ k'inia iru bɨ. {~~|| {zzxwvvEuu tKs9qqponAm;lk4jji%h^gg7feeKdcba`_.^Q]]\\[[ZIZYaXXc> =i<Pedro wãji ãchi ome mãik'aapa panadak'ãri, ateejida piuda bɨmaa. Jõmaweda p'ẽtrãarã jẽe para baji iru ik'aawa mãik'aapa Pedromaa ak'ɨpijida Dorcapa p'aru k'aat'ɨda chok'ai bak'ãri. 1w[ &Maapai Pedro Lida p'uurude baji. Lida Jope p'uuru k'ait'a bada perã, ijãapataarãpa eperãarã omé pëijida irumaa. Mãganajida: —Isapai chepáde ajida, Jopedee. v %Ma wẽra k'ayaadachi mãik'aapa jai-idaaji. Judiorãpa oopatap'edaak'a iru k'ap'ɨa k'uit'aadap'eda, te ɨt'ɨpema pisode bɨnajida. Uu# $Maapai Jope p'uurude baji wẽra Cristode ijãapari, t'ɨ̃jarapachida Tabita; griego pedeede Dorcas apata. Mãgɨ́ wẽrapa awaraarã k'aripapachi mãik'aapa chupɨria beerãmaa ne-inaa teepachi. >tu #Chok'ara Lida p'uurude p'anapatap'edaarãpa mãik'aapa Sarón eujãde p'anapatap'edaarãpa Eneas jɨpa bɨ unudak'ãri, Jesucristode ijãajida. Dorcas piup'eda, chok'ai p'irabaida /sW "Ma eperã unuk'ãri, Pedropa irumaa mãgaji: —Eneas, Jesucristopa pɨ jɨparupɨ. P'irabaipáde aji, mãik'aapa pɨchi p'aru bedáji. Aramata Eneas p'irabaidachi. br= !Mama ununaji eperã t'ɨ̃jarapatap'edaa Eneas. Mãgɨ́ ocho años iru baji chiwa bɨ. aq; Maapai Pedropa Cristode ijãapataarãmaa p'asia nipak'ãri, panaji Lida p'uurude. >pu Maapai ijãapataarã Judeadepemaarã, Galileadepemaarã mãik'aapa Samariadepemaarã k'ãiwee p'anapachida. Ak'õre Jaurepa ãchi k'aripapachi perã, waapɨara oo k'awaa wãpachida Tachi Ak'õrepa oopi k'inia bɨ mãik'aapa chok'araara ĩwa wãpachida. Pedropa eperã t'ɨ̃jarapatap'edaa Eneas jɨpada |oq Cristode ijãapataarãpa mãga k'awaadak'ãri, ateejida Cesarea p'uurudee. Mamãik'aapa pëijida Tarso p'uurudee. unc Ichiaba aupedeepachi judiorã griego pedee pedeepataarã ome. Mapa ãrapa iru peet'aa k'inia p'anapachida. m' Mãgá Saulo beeji Jerusalende mãik'aapa nipapachi Cristode ijãapataarã ome. Mama bɨde Cristopa ooda waawee-ee jarateepachi judiorãmaa. l Awaraa ijãapataarã mãga p'anajida mĩda, Bernabepa ateeji Cristopa jɨrɨt'eradaarãmaa. Nepɨrɨji Saulopa Tachi Waibɨa unuda Damasco ode mãik'aapa Jesupa irumaa pedeeda. Maap'eda nepɨrɨji Saulo Damascode bak'ãri, waawee-ee jarateemaa bada Jesupa ooda. Ik  Mamãik'aapa Saulo Jerusalendee wãji. Mama ijãapataarã ome k'õp'ãyo meraa k'inia baji. Mamĩda jõmaarãpa iru waawee p'anapachida. Ijãadak'aa paji wãara irua Cristode ijãa bɨ. 7jg Mamĩda ijãapataarãpa k'oraa choma bɨde t'ɨ atajida mãik'aapa chi p'uuru ik'aawa t'ɨak'au jẽra bɨ ɨ̃rɨɨpa ɨrabai pëijida. Mãgá mirudachi. Saulo Jerusalende i Mamĩda ichia k'awaa ataji. Ãstaawa mãik'aapa p'ãrik'ua p'uuru t'ĩupata chaa ot'ewa p'anapachida uchiak'ãri jita atadait'ee. [h/ Ma t'ẽepai taarã pak'ãri, judiorãpa pedeeteejida Saulo peet'aadait'ee. {go Mãga jarapachida mĩda, Saulopa ewari chaa waapɨara jarateepachi Jesuta Tachi Ak'õrepa pëida eperãarã k'aripamerã. Mapa judiorã Damascode p'anapatap'edaarãpa k'awadak'aa paji k'ãata k'ĩsiadai. Saulo judiorã juadeepa uchiada f) Mãga ũridak'ãri, jõmaarãpa ak'ɨtrua para beepachi mãik'aapa mãgapachida: —¿Nãgɨ́ paji-ek'ã ajida, Jerusalende jɨrɨ nipapata peeit'ee jõmaweda Jesude ijãapataarã? ¿Ichiaba nama cheji-ek'ã ajida, ijãapataarã jita p'e ateede p'aareerã poroorãmaa? leQ Saulopa jarateenapachi Ak'õre Ũraa jarateepata tede. Jarapachi Jesuta Tachi Ak'õre Warra. d3 T'ẽepai nek'oji waya juatau paraait'ee. Ewari chok'ara-ee beeji Damascodepemaarã Cristode ijãapataarã ome. Saulopa Damasco p'uurude jarateeda c{ Aramata Saulo taudeepa chik'o escamak'a baaijida mãik'aapa waya pia unu beeji. Maap'eda poro choopiji Ananiamaa. b Maap'eda Ananías wãji Saulo badamaa. Teeda panap'eda, jua bɨji iru ɨ̃rɨ mãik'aapa mãgaji: —K'õp'ãyo Saulo, pɨa unuda ode che wãk'ãri, Tachi Waibɨa Jesupata mɨ pëijida aji, pɨa waya unumerã mãik'aapa Tachi Ak'õre Jaure ome beemerã. yak Mɨa irumaa k'awapiit'eeda aji, sãgapɨ iru mia iru p'anapataadait'ee, mɨa ooda jaratee k'inia bɨ k'aurepa. D` Mamĩda Ak'õrepa p'anauji: —Wãpáde aji, mɨa iru jɨrɨt'erada perã mɨ ũraa jarateenamerã awaraa eujãdepemaarãmaa mãik'aapa ãchi reyrãmaa, ichiaba Israel pidaarãmaa. _ Ɨ̃rá nama che bɨ p'aareerã poroorãpa k'aripa k'inia p'anadairã. Maperã pëijidada aji, pɨde ijãapataarã jita p'e atade. ^ Mãga ũrik'ãri, Ananiapa mãgaji: —Tachi Waibɨa, mɨa ũridooda aji, jã eperãpa pɨde ijãapataarã miapida Jerusalende. $]A Mãgɨmaa k'ãimok'araa pɨk'a bɨde mɨa unupijida aji, eperã t'ɨ̃jarapata Ananías wãru irumaa mãik'aapa jua bɨru iru ɨ̃rɨ, waya pia unumerã. 9\k Ak'õrepa mãgaji: —Wã́ji calle t'ɨ̃jarapata Derechamaa mãik'aapa Judas tede iidíji Tarso pida, t'ɨ̃jarapata Saulo. Mãgɨpa mɨmaa ɨt'aa t'ɨ̃maa bɨda aji. e[C Ma p'uurude bapachi eperã Cristode ijãapari, t'ɨ̃jarapatap'edaa Ananías. Saulo mãga bɨ misa, Ak'õrepa k'ãimok'araa pɨk'a bɨde Ananías t'ɨ̃jaraji. Ichia p'anauji: —Tachi Waibɨa, mɨ nama bɨda aji. \Z1 K'ãima õpee mama baji tau p'ãriu; maarepida ne-inaa to-ee mãik'aapa nek'o-ee. Y Ma t'ẽepai Saulo p'irabaidachi. Mamĩda tau ẽek'ãri, maarepida unuk'aa paji. Mãgá juade jitadap'eda, ateejida Damascodee. )XK Saulo ome wã nipadap'edaarã pedee wẽe ak'ɨnɨ̃ p'aneejida p'era jõnɨpa, ãrapa pedee ũridap'edaa perã. Mamĩda unuda-e paji k'aipata pedee bɨ. WW' P'irabáiji mãik'aapa wã́ji p'uurudee. Mama jaradai pɨa k'ãata ooit'ee. V  Saulopa iidiji: —¿Pɨ, k'aima? aji. Chi pedee badapa p'anauji: —Mɨ Jesupɨ, pɨa jɨrɨ ni eperãarã poro waibɨa. U Mãga unuk'ãri, Saulo eujãde baainaji. Maap'eda pedee ũriji: —Saulo, Saulo ¿sãap'eda mɨchideerã jɨrɨ nima? aji. T  Ma k'art'a p'ãdap'edaa atap'eda, Saulo wãji. Damasco k'ait'a pa wãk'ãri, ɨt'ariipa ichi ɨ̃rɨ ɨ̃daa jẽra t'ĩudachi. Sw mãik'aapa iidiji k'art'a p'ã teedamerã. K'ĩsia iru baji wãit'ee Damasco p'uurudee Tachi Ak'õre Ode P'anɨɨrãda apata jɨrɨde, ɨmɨk'ĩraarã wẽraarã ome, mãgɨɨrã jita p'e ateeit'ee Jerusalendee. Ma k'art'a p'ãdap'edaade jaraji Saulopa oo k'inia bɨ, judiorã poroorãpa Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata te bee chaa k'awaadamerã mãik'aapa k'aripadamerã. R  Felipepa mãga oo bɨ misa, Saulopa Cristode ijãapataarã peek'ooit'eeda apachi. Mapa wãji judiorã p'aareerã poro waibɨamaa 9Qk(Mãɨmisa Ak'õre Jaurepa Felipe uchiapiji Azoto p'uurude. Mamãik'aapa p'uuru bee chaa Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee jaratee wãpachi Cesarea p'uurude panarumaa.&PE'Paniadeepa uchiadak'ãri, Felipe wẽpadachi Tachi Ak'õre Jaurepa ateeda perã. Ma Etiopiadepemapa waa unu-e paji. Mamĩda ichi o-ĩa wãji ichi eujãdee. O}&Ma carro t'ɨbaipip'eda, ãchi omee weda ɨrabaijida mãik'aapa wãjida pania paraamaa. Mama Felipepa poro chooji. /NW%[Felipepa p'anauji: —Pɨa wãara Jesucristode ijãa bɨ pɨrã, pia bɨda aji. Ma eperãpa mãgaji: —Mɨa ijãa bɨda aji, Jesucristo Tachi Ak'õre Warra.] M!$Maap'eda waawipai ode wãyaadak'ãri pania paraamãi, mãgɨ́ eperãpa mãgaji: —Nama pania paraa. ¿Sãap'eda mɨ poro choo-ema? aji. BL}#Mãpai Felipepa ma Etiopiadepemamaa mãgaji: —Pɨa leemaa bɨ Tachi Ak'õre Warrade; Jesús p'asada. Mãpai Felipepa jarateemaa beeji jõma Jesupa ooda eperãarã k'aripait'ee. +KO"Mãpai Etiopiadepemapa Felipemaa iidiji: —Mɨ chupɨria k'awáaji. ¿K'aideta pedeemaa bɨma aji, na Ak'õre pedee jaraparipa; ichide wa awaraa eperãde? J%!Iru k'ĩra nejasiapijida mãik'aapa maarepida chupɨria k'awada-e paji. Ãchi audú t'ãri k'achia-idaa p'anadap'edaa perã, pee atapëijida. Maperã irudeepa warra apida uchiada-e paji. Mãgá iru peedak'ãri, uchiapijida na p'ek'au eujãdeepa.’ (Is 53.7-8) ]I3 Isaíapa p'ãdadepema ichia leemaa badade nãga p'ã baji:‘Iru ateejida oveja ateepatak'a chi peepatamaa. Ara oveja k'ĩup'ee baparik'a chi k'ara t'ɨɨmaa p'anadak'ãri, mãga pɨk'a iru k'ĩup'ee baji. AH{Etiopiadepemapa p'anauji: —¿Sãga mɨa k'awaayama aji, apidaapa mɨmaa jarateeda-eeta? Mãpai Felipemaa chupɨria iidiji bataumerã mãik'aapa ichi ik'aawa su-ak'ɨ beemerã. 4GaFelipe ma carro ik'aawa pak'ãri, ũriji Etiopiadepemapa Isaíapa p'ãda leemaa bɨ. Mãpai iidiji: —¿K'awa bɨk'ã aji, k'ãata jara k'inia bɨ pɨa leemaa bɨ? ^F5Mãgá wãde, Ak'õre Jaurepa mãgaji Felipemaa: —Wã́ji jã carro k'ait'a. +EOMata waya che wãji ichi eujãdee. Su-ak'ɨ baji ichi caballopa jidiupata carrode mãik'aapa lee wãji chonaarãwedapema Ak'õre pedee jarapari Isaíapa p'ãda. hDIMãpai Felipe wãji mãik'aapa ode unuji eperã Etiopía eujãdepema. Mãgɨ́ Etiopiadepemaarã poro waibɨara paji. Ãchi reina p'arat'a jɨ̃apari paji. Ichi wã baji Jerusalendee Tachi Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃de. TC!Ma t'ẽepai, Tachi Ak'õrepa ichi ángel pëiji Felipemaa jaramerã: —Wã́ji barree, Jerusalendeepa chonaarãwedapema Gaza p'uurudee wãpari ode. Mãgɨ́ o wãyaapari eujã pania wẽe bɨde. aB;Maap'eda Pedropa Juan ome ma p'uurudepemaarãmaa jarajida ãchia unudap'edaa Jesús ome nipadak'ãri. Ichiaba Tachi Ak'õrepa jara pëida jarateejida. Ma t'ẽepai chejida Jerusalendee. Mamĩda ode Samariade p'uuru bee chaa jaratee che wãpachida Tachi Ak'õrepa pedee pia jara pëida Cristode. Felipe Etiopía eujãdepema poro ome unuda AMãpai Simonpa p'anauji: —Parãpa Ak'õremaa chupɨria iididapáde aji mɨ pari, mɨ baainaamerã parãpa mɨmaa jaradap'edaade. =@sMɨa mãga jara bɨ k'awa bairã pɨ t'ãride tai ome k'ĩrau bɨ, waibɨara paruta perã pɨ k'ãyaara nãpemaarã k'ĩrapite. Wãara pɨ at'ãri p'ek'au k'achia jua ek'ari bɨ. ?'Mãgá k'ĩsia amáaji mãik'aapa Tachi Ak'õremaa chupɨria iidíji. Mãga oorura, Tachi Ak'õrepa perdonaaipɨ pɨa k'achia oo k'inia bɨ. X>)Pɨa na mimia p'oyaa oo-e, Ak'õre k'ĩrapite k'ĩra jĩp'a k'ĩsia-e bairã. $=AMãpai Pedropa p'anauji: —¡Pɨchi p'arat'a ome atua baibeepáde aji, k'ĩsia bairã neto atai Tachi Ak'õrepa oopipari ichi jɨrɨt'eradaarãmaa! <yMãgaji: —Mɨmaa k'awaapidapáde aji, ichiaba mɨa jua bɨk'ãri eperã ɨ̃rɨ, Ak'õre Jaure iru ome ba chemerã. );KSimonpa unuk'ãri Ak'õre Jaure che bɨ Cristopa jɨrɨt'eradaarãpa jua bɨrutade eperãarã ɨ̃rɨ, p'arat'a teeit'ee paji, ichia auk'a mãga ooit'ee. q:[Mãpai Pedropa mãik'aapa Juanpa jua bɨdak'ãri ãra ɨ̃rɨ, mãgá Ak'õre Jaure ba cheji ãra ome. 93waide Ak'õre Jaure ãra k'ap'ɨade ba che-e bada perã. Jĩp'a poro choopijida Tachi Waibɨa Jesús t'ɨ̃de, ak'ɨpidait'ee irude ijãadap'edaa. 8Arii panadak'ãri, ɨt'aa t'ɨ̃jida Samaria pidaarã Cristode ijãapataarã pari, Tachi Ak'õre Jaure ãra ome ba chemerã, 87iCristopa jɨrɨt'eradaarã Jerusalende p'anadap'edaarãpa ũridak'ãri Samaria pidaarãpa ijãaruta Ak'õrepa ooda Cristo piuda k'aurepa, mamaa pëijida Pedro Juan ome. J6  Simonpa pida ijãaji. Maap'eda poro choopiji mãik'aapa nipaji Felipe ome. Unuk'ãri Felipepa ne-inaa oo bɨ eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa, ichia k'awa-e bapachi sãga k'ĩsiai. t5a Mama bɨde Felipepa jarateeji: Jesucristo Tachi Ak'õrepa pëida mãik'aapa iru k'aurepa Tachi Ak'õrepa eperãarã p'ek'au k'achia wẽpapik'oopari. Mãga ijãadak'ãri, mãpema ɨmɨk'ĩraarã mãik'aapa wẽraarã poro choopijida. n4U Irua jararu ijãapachida, ichi petau taupa k'ũrap'e iru bada perã. Taarãji ma k'apɨte bɨ. 35 Waibɨara beerã, ek'ariara beerãpa paara iru pedee ũri k'inia p'anapachida mãik'aapa mãgapachida: —Tachi Ak'õrépata irumaa nãga oopi bɨ. a2; Mamĩda mama bapachi eperã t'ɨ̃jarapatap'edaa Simón. Mãgɨpa petau tau k'awaa baji mãik'aapa ma eujãdepemaarã k'ũra p'e iru bapachi ichia oo bɨ k'aurepa. Mapa ãchi t'ãide eperã waibɨak'a bapachi. 91mMaperã ma p'uurudepemaarã o-ĩa p'anapachida. 01Mama Felipepa uchiapik'oopachi netuaraarã merãtɨa bee eperãarã chok'ara k'ap'ɨadeepa. Mãgɨ́ netuaraarã ãra k'ap'ɨadeepa bia uchia wãpachida. Ma awara Felipepa jɨpak'oopachi eperãarã chok'ara chiwa beerã mãik'aapa p'oyaa ãchi bɨɨrɨpa pia nipadak'aarã. %/CArii p'anadap'edaarãpa mãga ũridak'ãri mãik'aapa unudak'ãri irua ooda eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa, waapɨara k'awa k'inia p'anajida. O.Felipe wãji Samaria eujãdee mãik'aapa Cristopa ooda jarateepachi. -1Saulopa mãga oo baji mĩda, chi Jerusalendeepa mirudap'edaarãpa jaratee wãpachida Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee ãchi wãrutamaa. ,wMãgá jɨrɨ p'anɨ misa, Saulopa Cristode ijãapataarã auk'a jɨrɨpachi. Te chaa t'ĩu wãpachi wẽraarã ɨmɨk'ĩraarã ome jita p'eit'ee. Maap'eda carcelde t'ɨpik'oopachi. Samariade jarateedap'edaa Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee &+ GEsteban peedak'ãri, Saulo mama baji ak'ɨit'ee, ichi judiorã poroorã eere bada perã. Esteban piup'eda, ũk'uru Tachi Ak'õrede ijãapataarãpa ɨajida; ichiaba audú jẽejida iru-it'ee. Ma ewatedeepa Jerusalende Cristode ijãadak'aa beerãpa irude ijãapataarã jɨrɨjida peedait'ee. Mapa jõmaweda miruk'oodachida Judea eujãdee mãik'aapa Samaria eujãdee. Cristopa jɨrɨt'eradaarã aupai miruda-e paji. * 2)]<T'ẽepai bedabaiji mãik'aapa golpe ɨt'aa t'ɨ̃ji: —Tachi Waibɨa, ãchi chupɨria k'awáaji, mɨ nãgá k'achia oo p'anɨ mĩda. Mãga jarap'eda, piuji.w(g;Mãupa bat'amaa p'anɨde Esteban ɨt'aa t'ɨ̃ji: —Tachi Waibɨa Jesús, mɨ jaure pɨchimaa atéeji. '7:Jerusalén p'uurudeepa uchia atadap'eda, mãupa bat'amaa p'aneejida iru peet'aadait'ee. Auk'a k'aripajida Esteban ɨmɨateedap'edaarãpa. Ãchi ɨ̃rɨpema p'aru jɨ̃patap'edaa ata bɨjida eperã Saulo apatap'edaa bɨɨrɨ ik'aawa irua ak'ɨmerã, ãchia mãu bat'aruta misa. u&c9Mamĩda ãchi k'ɨɨrɨ t'ap'ak'oodachida mãik'aapa golpe biadap'eda, jõmaweda iru ɨ̃rɨ wãjida. %%8Mãpai mãgaji: —Ak'ɨdapáde aji. Mɨa unu bɨ pajã ewa nɨ̃bɨ mãik'aapa unu bɨ Eperã Ak'õre Truadepema Ak'õre Waibɨa juaraare. $17Mamĩda Ak'õre Jaure ichi ome bada perã, ɨt'aa ak'ɨji mãik'aapa unuji Ak'õre k'ĩra wãree mãik'aapa Ak'õre juaraare Jesús bainɨ̃ bɨ. W#'6Mãga ũridak'ãri, t'ãri k'achiapa Esteban peet'aa k'inia p'aneejida. "15Parã́pata Ak'õre Ũraa iru p'anapata angeleerã k'aurepa. Mamĩda at'ãri ooda-e p'anɨda aji, mãgɨ́ ũraa jara bɨk'a. Esteban peedap'edaa (!I4Parã chonaarãpa ichita Tachi Ak'õre pedee jarapataarã jɨrɨjida peedait'ee. Peejida chi p'ek'au k'achia wẽe bɨ cheit'ee bɨda apatap'edaarã. Maap'eda chi p'ek'au k'achia wẽe bɨ chek'ãri Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a ooit'ee, iru ichiaba jita atapidap'eda, peepijida parãpa.  #3Mãpai Estebanpa mãgaji: —Parãpa Tachi Ak'õrede ijãa p'anɨda apata mĩda, t'ãri k'achia-idaa p'anapatada aji, ijãadak'aa beerãk'a. Ma awara k'ɨɨrɨ k'isua p'anapata, oo k'iniadak'aa perã Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a. Pãchi chonaarã́k'apɨ p'anɨ. M2¿Mɨchi juadoopa jõmaweda ooji-ek'ã? aji.’ (Is 66.1-2) &E1‘Mɨ, Jõmaarã Rey, ɨt'arita baparida aji, mãik'aapa eujã mɨ jua ek'ari bɨ. ¿Te k'ãaredeeta mɨmaa oo teedait'eema? ¿Sãmata mɨ ɨ̃inait'eema? 1[0Salomonpa mãgɨ́ te ooji mĩda, k'awa p'anɨ Tachi Ak'õre Waibɨa bak'aa te eperãarã juapa oodade. Mãga k'awa p'anɨ Ak'õre pedee jaraparipa jarada perã: G/Mamĩda David warra Salomonpa Tachi Ak'õre te waibɨa ooji. 6e.Tachi Ak'õrepa Rey David k'inia iru bapachi. Mapa Davidpa iidiji Tachi Ak'õremaa te waibɨa oo teeit'ee, te pia oo k'inia bada perã Jacobpa ijãadap'edaa Ak'õre-it'ee. !;-Ma t'ẽepai tachi chonaarã mãgɨ́ tede ɨt'aa t'ɨ̃pachida ãchi chonaarãpa oodap'edaak'a. Mapa Tachi Ak'õrepa awaraa p'uuru ome jura chõo p'oyaapik'ãri, Josué ome chedap'edaarãpa ãchi ome aneejida mãgɨ́ te ne-edee ooda. Mãgá iru p'anapachida David rey parumaa. +,’Tachi chonaarã eujã pania wẽe bɨde p'anadak'ãri, ateepachida Tachi Ak'õre te ne-edee ooda, k'irãpadait'ee Tachi Ak'õre arii bɨ ãchi ome. Mãgɨ́ te oojida Tachi Ak'õrepa Moisemaa ak'ɨpidak'a. Oojida aɨde ɨt'aa t'ɨ̃pataadait'ee Tachi Ak'õremaa. `9+Ma k'ãyaara parãpa ɨt'aa t'ɨ̃pachida Canaandepemaarã ak'õre waibɨa Molocmaa mãik'aapa Egiptodepemaarã ak'õre waibɨa Refanmaa. Mɨa mãga k'awa bɨ ne-inaa pãchi juapa oodap'edaa atee p'anadap'edaa perã pãchi wãrutamaa. Mapa mɨa parã ãyaa jërek'ooit'eeda aji, Babilónia p'uuru k'ãyaara t'ɨmɨara.’ (Am 5.25-27) *Maperãpɨ Tachi Ak'õre ãchi ik'aawaapa ãyaa wãji. Mapa pajãde nɨ̃bɨ ne-inaamaa ɨt'aa t'ɨ̃pachida, Tachi Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃dai k'ãyaara. Oojida Ak'õre pedee jarapataarãpa p'ãdap'edaade jara bɨk'a:‘Israel pidaarã, parã cuarenta años eujã pania wẽe bɨde p'anadak'ãri, ¿mɨ-it'ee ne-animalaarã peedap'eda, paapachidak'ã, mɨde ijãa p'anadap'edaa perã? A{)Mãpai oojida p'ak'a chak'ek'a aɨ k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃dait'ee. Ne-animalaarã peejida aɨ k'ĩrapite paadait'ee mãik'aapa fiesta oojida o-ĩapa, ma p'ak'a chak'ek'a ooda-it'ee. }(Mapa Moisés wẽ-e pak'ãri, ichi ɨ̃pema Aaronmaa mãgajida:‘Tachi-it'ee ak'õre waibɨarã oopáde ajida, tachi naa o jaratee wãdamerã, k'awada-e p'anadairã sãgataji jã Moisés ome, Egiptodeepa tai ãyaa aneeda.’ (Ex 32.1) |q'’Mamĩda tachi chonaarãpa iru pedee ijãa k'iniada-e paji. Ma k'ãyaara waya Egiptodee wã k'iniadachida. ta&P'anadak'ãri eujã pania wẽe bɨde, Israel pidaarã pari Moiseta pedeeji ángel ome Sinaí eede. Ichiata Ak'õrepa jarada naapɨara p'ãji, tachi chonaarãpa mãik'aapa tachia mãgɨ́ ũraa ijãadap'eda, ichita p'anapataadamerã. #%Mãgɨ́ Moisepa jaraji Israel pidaarãmaa:‘Parãdeepa Ak'õrepa uchiapiit'ee ichi pedee jarapari mɨ jĩak'a.’ (Dt 18.15) eC$Mãgá Moisepa tachi chonaarã uchia p'e ataji Egiptodeepa. Ichia ne-inaa ooji eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa mãgɨ́ eujãde, Mar Rojode mãik'aapa cuarenta años wãyaaruta misa eujã pania wẽe bɨde. 5#’Aɨ naaweda ãchia Moisés pedee ũri k'iniada-e paji nãga p'anauda perã:‘¿K'aipa pɨ tai porok'a bɨjima ajida, taipa oopata ak'ɨmerã?’ (Ex 2.14) Mãgá yiaraa pɨk'a iru p'anajida mĩda, Tachi Ak'õrepa ichi ángel pak'uru ɨɨrɨ-idaade unupida k'ap'ɨa pari Moisés pëiji ãchi porok'a. Tachi Ak'õrepa k'inia baji Moisepa ãchi uchia atamerã Egipto pidaarã juadeepa. P"Mɨa k'awa bɨ mɨ eperãarã chupɨria chitoonɨ Egiptode. Ũri bɨ ãchi bia chitoonɨ. Mapa cheji k'aripait'ee. Pɨa auk'a k'aripanáji. Mɨa pɨ Egiptodee pëiit'eeda aji.’ (Ex 3.5-10) }s!Mãpai Tachi Ak'õrepa mãgaji:‘Pɨchi chancla ẽrat'aapáde aji, nama pɨ mɨ k'ĩrapite bainɨ̃ bairã. m S ‘Mɨ pɨ chonaarã Ak'õre Waibɨa; Abraham, Isaac, Jacob ijãadap'edaa Ak'õre Waibɨa.’ (Ex 3.6) Mãga ũrik'ãri, Moisés bɨɨrɨ wëre nɨ̃beeji p'era nɨ̃bɨpa mãik'aapa p'oyaa ak'ɨk'aa paji ma pak'urumaa.  Mãgá urua unuk'ãri, Moisés k'ait'aara wãji pi-iara ak'ɨit'ee k'ãata mãga bɨ. Mãga nɨde ũriji Tachi Ak'õrepa mãgaru: U #’Cuarenta años wãyaap'eda, ewari aba Moisés baji eujã pania wẽe bɨmãi Sinaí ee k'ait'a. Mama bɨde unuji pak'uru jep'eda t'ɨpɨtauk'a urua nɨ̃bɨ, angelpa aɨde ichi unupi bada perã. * MMãga ũrik'ãri, Moisés mirudachi. Maap'eda t'ɨmɨ́ wãji Madián eujãdee. Mama banaji k'ĩra tewaraak'a. Ariipema wẽra atap'eda, warrarã omé paraaji. h I¿Mɨ peet'aa k'inia bɨk'ã aji, nuweda Egipto pida peet'aadak'a?” ’ (Ex 2.13-14) 'Mãpai chi k'õp'ãyo sĩmaa badapa Moisés sĩat'aaji mãik'aapa mãgaji: “¿K'aipa pɨ tai porok'a bɨjima aji, taipa oopata ak'ɨmerã? #?‘Aɨ norema unuji Israel pidaarã omé chõomaa p'anɨ. Mãgá chõonaadamerã mãgaji: “¿Pãchi auk'aarã-ek'ã aji, jãgá chõo jõnadait'ee?” Moisepa k'ĩsiaji ichi auk'aarãpa ijãadai Tachi Ak'õrepa ichi pëida ãchi k'aripamerã. Mamĩda ãchia mãga ooda-e paji. 'Mamĩda unuk'ãri Egiptodepemapa ichi auk'aa sĩmaa bɨ, Moisepa k'aripanaji mãik'aapa ma Egipto pida pee atapëiji.’ (Ex 2.11-12) ta’‘Cuarenta años iru bak'ãri, k'ĩsiaji wãit'ee Israel pidaarã ak'ɨde, ichi auk'aarã pada perã. kOMãgapɨ Moisés wariji Egipto pidaarã t'ãide mãik'aapa k'awaa wãji ne-inaa k'ĩra t'ãdoo Egiptodepemaarãpa k'awa p'anadap'edaak'a. Mãpai jõmaarãpa iru k'awajida, irua pedeeda k'aurepa mãik'aapa ooda k'aurepa. Mamĩda p'oyaa waa merada-e paji. Mapa ituaba atabëidak'ãri, Faraón k'aupa unu ataji mãik'aapa wari ataji ichi warrak'a. %Maapai t'oji Moisés. Tachi Ak'õrepa mãgɨ́ warra chai pia ak'ɨji. Mapa chi ak'õreerãpa atane õpee warimaa iru p'anajida ãchi tede. 1Mãgɨ́ reypa tachi chonaarã k'ũraji waa ĩwanaadamerã. Ãchi chupɨria ooji. Jaraji ãchi warrarã ewaa t'o k'edeerã ita-aria piupidamerã. EMaapai Egiptodepema reypa José k'awa-e pada Faraón paji. 5~c’Ewari k'ait'a pak'ãri Tachi Ak'õrepa uchiapiit'ee Abrahamdeepa uchiadap'edaarã Egiptodeepa ichia jaradak'a, ãchi chok'ara p'anajida, ĩwa p'anadap'edaa perã. !};Jacob bɨɨrɨ mãik'aapa chi warrarã bɨɨrɨ ateejida Siquem p'uurudee mãik'aapa mama ɨajida Abrahampa Hamor ëreerã juak'aawa netoda jãɨrade. f|EMãgapɨ Jacob banaji Egiptode. Mama jai-idaaji. Ichiaba mama tachi chonaarã jai-idaajida. {T'ẽepai, Josepa jara pëiji chi ak'õre Jacob mãik'aapa chi ëreerã jõmaweda chedamerã Egiptodee. Ãchi setenta y cinco paji. wzg Aɨ t'ẽepai wãdak'ãri, Josepa ichi ɨ̃pemaarãmaa k'awaapiji. Madeepa Faraónpa José ëreerã k'awaji. *yM Mamĩda Jacobpa k'awaak'ãri Egiptode ne-inaa k'oit'ee paraa, jãmaa pëiji ichi warrarã, ne-inaa netode. Mãgɨ́ paji tachi chonaarã naapɨara wãdap'edaa. x ’Ma t'ẽepai jarra oojida Egipto eujãde mãik'aapa Canaán eujãde. Maperã mak'ɨara nek'odait'ee wẽ-e paji. Yw+ Maperã k'aripa ataji jõmaweda ne-inaa k'achiadeepa. Ma awara k'ĩsia k'awaapiji mãik'aapa k'inia iru bapiji rey Egiptodepema Faraonmaa. Mãgɨpa José Egiptodepemaarã poro waibɨa papiji ichi palaciode. cv? ’Mãgɨ́ Jacob warrarã pada, tachi chonaarãpa, ãchi ɨ̃pema José k'ĩra unuamaa iru p'anapachida. Maperã netot'aajida esclavok'a Egiptodee wãyaa wãdap'edaarãmaa. Mamĩda Tachi Ak'õre José ome baji. =usMãgá pedee nɨ̃bɨde Abraham ome, Ak'õrepa jaraji Abrahampa tauchaa bɨmerã ichi warra k'ap'ɨade. Tachi Ak'õrepa k'inia baji mãga oodamerã ichi eperãarãpa ak'ɨpidait'ee ichide ijãa p'anɨ. Mapa Abraham warra Isaac t'ok'ãri, k'ãima ocho parumaa iru k'ap'ɨade tauchaa bɨji. Isaacpa mãga ooji ichi warra Jacob ome. Ichiaba Jacobpa mãga ooji chi warrarã doce ome. Mãɨrãdeepa Israel pidaarã ëreerã doce uchiajida. etCMamĩda Ak'õrepa ichiaba jaraji:‘Mɨa k'achia ooit'eeda aji, ãra esclavoorã papirutaarã. T'ẽepai ãra mamãik'aapa uchiadait'ee mãik'aapa mɨmaa ɨt'aa t'ɨ̃dait'eeda aji, na eujãde.’ (Gn 5.14) s}Ma awara Ak'õrepa jaraji:‘Pɨdeepa uchiadait'eerã p'anapataadait'eeda aji, awaraa eujãde mimiamaa chĩara-it'ee. Mama esclavoorã p'anadait'ee mãik'aapa jãpemaarãpa ãra miapi iru p'anadait'ee cuatrocientos años.’ (Gn 15.13) Jr Mamĩda na eujã maarepida waide tee-e paji irumaa; bɨɨrɨ aba t'ɨait'ee pida. Jĩp'a jaraji teeit'ee irudeepa uchiadait'eerãmaa iru piuda t'ẽepai, Abraham waide warra wẽe baji mĩda. 4qaMãpai Abraham uchiaji Caldea eujãdeepa mãik'aapa banaji Harande. T'ẽepai chi ak'õre piuk'ãri, Tachi Ak'õrepa Abraham aneeji na eujãdee tachi ɨ̃rá p'anɨmãi. p+Ak'õrepa jaraji:‘Atabëipáde aji, pɨ eujã pɨ ëreerã ome mãik'aapa wãpáde aji, mɨa ak'ɨpiit'ee eujãmaa.’ (Gn 12.1) Yo+Irua p'anauji: —Mɨchi auk'aarã mãik'aapa chonaarã, ũrítɨ. Tachi Ak'õre k'ĩra wãree bɨpa ichi unupijida aji, tachi ak'õchona Abrahammaa Mesopotamia eujãde bak'ãri, Harande banai naaweda. on YMãpai p'aareerã poro waibɨapa iidiji Estebanmaa: —¿Wãarak'ã aji, na eperãarãpa jara p'anɨ? mJudiorã poroorãpa mãik'aapa arii p'anadap'edaarãpa Esteban ak'ɨdak'ãri, chi k'ĩra ángel k'ĩrak'a unujida.l+Jara bɨ Jesús Nazaretdepemapa nãgɨ́ te t'eet'aait'ee mãik'aapa tachimaa waa oopi-e pait'ee Moisepa p'ãdade jaradak'a, tachia oodamerã. Ck Mãpai ma p'aadap'edaarã aneejida seewa jaradamerã. Mãɨrãpa mãgajida: —Nãgɨ́ eperãpa ik'achia pedeeparida ajida, Tachi Ak'õre te ãpɨte mãik'aapa Moisepa p'ãda ãpɨte. hjI Mãgá p'uuru pidaarã, judiorã poro waibɨarã mãik'aapa Moisepa p'ãda jarateepataarã k'ĩraupik'oojida Esteban ome. Mãɨrãpa Esteban jita atadap'eda, atadachida Junta Suprema k'ĩrapite Tachi Ak'õre te waibɨade. i  Mapa awaraarãmaa p'aajida seewa jaradamerã ichia pedee k'achia pedeemaa bɨ Moisés ãpɨte mãik'aapa Tachi Ak'õre ãpɨte. h Mamĩda aupedeedak'ãri, Esteban p'oyaa k'ĩup'eepidak'aa paji, Ak'õre Jaurepa iru k'ĩsia k'awaapida perã ãchia iidida p'anaut'ee. Pg Mamĩda ewari aba pachejida judiorã Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tedepema. Ma te t'ɨ̃jarapachida Esclavoorã P'anadap'eda Uchiadap'edaa. Mãɨrãpa nepɨra jɨrɨ chejida Estebanmaa. Ãchi ome chejida auk'a Cirene p'uurudepemaarã, Alejandría p'uurudepemaarã, Cilicia eujãdepemaarã mãik'aapa Ásia eujãdepemaarã. /fWMaapai Jerusalendepemaarã t'ãide Estebanpa oopachi ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. Mãga oopachi Tachi Ak'õrepa iru k'aripa bada perã. e}Ma t'ẽepai, Ak'õrepa ooda Cristo piuda k'aurepa waapɨara jarateepachida mãik'aapa ijãapataarã waapɨara ĩwapachida Jerusalende. Judiorã ũk'uru, p'aareerã jida ichiaba Cristode ijãajida. Judiorã poroorãpa Esteban jita atadap'edaa SdMa t'ẽepai ateejida Cristopa jɨrɨt'eradaarã p'anadap'edaamaa. Mãgɨɨrã ɨt'aa t'ɨ̃jida ãchi pari mãik'aapa jua bɨjida ãchi ɨ̃rɨ. Mãga oojida ak'ɨpidait'ee ma mimia ãchimaa teeruta. xciMãpai ãchia p'anaujida: —Pia bɨda ajida. Maap'eda jɨrɨt'erajida Esteban. Ma eperã Cristode pia ijãaji mãik'aapa Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a oopachi. Ichiaba jɨrɨt'erajida Felipe, Prócoro, Nicanor, Timón, Pármenas mãik'aapa Nicolás Antioquiadepema. Naaweda mãgɨ́ Nicolás Tachi Ak'õrede ijãak'aa bap'eda, judiorãpa ijãapatade ijãa baji. lbQTai jõdee ɨt'aa t'ɨ̃maa p'anadait'ee mãik'aapa Ak'õrepa jara pëida jarateedait'eeda ajida. Ja Mapa eperãarã siete jɨrɨt'erátɨ ma mimia oodamerã. Jɨrɨdaipia bɨ nãgee eperãarã: k'ĩsia k'awaa beerã; t'ãri pia beerã mãik'aapa Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a oo k'inia beerã. d`AMaperã chi doce jɨrɨt'eradaarãpa t'ɨ̃ pëijida jõmaweda Cristode ijãapataarã cheepurudamerã. See nɨ̃beek'ãri, mãgajida: —K'õp'ãyoorã, tai jua araada-e ijãapataarã jõmaweda ak'ɨdait'ee. Pia-e bɨda ajida, taipa waa jarateeda-e pait'ee Ak'õrepa jara pëida Jesucristo k'ap'ɨa pari, chi ne-inaa wẽe beerã ak'ɨ k'iniapa. _ Maapai ijãapataarã chok'arapɨara ĩwajida. Judiorã griego pedee pedeepataarãpa ɨmɨateejida judiorã hebreo pedee pedeepataarãmaa, ãchia griego pedee pedeepataarã p'ẽtrãarã pia ak'ɨdak'aa pada perã ewari chaa ne-inaa jededak'ãri k'aripadait'ee. :^m*Maap'eda ewari chaa jarateepachida Jesucristota Tachi Ak'õrepa pëida eperãarã k'aripamerã. Mãga jaratee wãpachida Tachi Ak'õre te waibɨade mãik'aapa te bee chaa.]%)Mamĩda Cristopa jɨrɨt'eradaarã judiorã poroorã k'ĩrapiteepa o-ĩa uchiajida, Ak'õrepa ãchi ita-aria miapida perã Jesús k'aurepa. \5(Maap'eda Cristopa jɨrɨt'eradaarã t'ɨ̃ p'e atajida mãik'aapa wɨk'oojida. Jarajida waa jarateenaadamerã Jesupa ooda. Maap'eda k'ena pëijida. 5[c'Mamĩda Tachi Ak'õrépata ãchimaa mãga oopi bɨ pɨrã, parãpa p'oyaada-eda aji. K'ĩrak'aupai, Tachi Ak'õre ome chõomaa p'aneedai. Ãchia Gamaliel ũraa ijãajida. PZ&Mapa mɨa parãmaa ũraait'ee jã eperãarã k'achia oonaadamerã. Ãchia jaratee p'anɨ pɨrã ãchi k'ĩsiadeepa mãik'aapa ne-inaa oo p'anɨ pɨrã ãchi juadoopa, ãchia oopata jõdariyada aji. Y{%Aɨ t'ẽepai, Romadepemaarãpa eperãarã t'ɨ̃ p'ãpimaa p'anadak'ãri, ichiaba Judas Galileadepemapa mãga k'ĩsiaji. Eperãarã ũk'uruurãpa iru pedee ijãajida. Mamĩda ichiaba peet'aadak'ãri, iru ome nipapatap'edaarã ãyaa erreudachida. 3X_$K'irãpátɨ mak'ɨara taarã-e bɨ eperã Teudas apatap'edaapa k'ĩsiaji ichita jõmaarã k'ãyaara waibɨara pai. Mãgɨ́ eere cuatrocientos ɨmɨk'ĩraarã p'anajida. Mamĩda mãgɨ́ peet'aadak'ãri, iru ome nipapatap'edaarã jĩchoodachida. Mãgá ãchia k'ĩsia iru p'anadap'edaa jõdachi. W #T'ẽepai mãgaji apemaarã judiorã poroorãmaa: —Israel pidaarã, pia k'ĩsíatɨ ne-inaa oodai naaweda jã eperãarãmaa. Vw"Mamĩda ãra t'ãide baji fariseo t'ɨ̃jarapatap'edaa Gamaliel. Mãgɨ́ Gamalielpa Moisepa p'ãda pia k'awaa baji. Mapa eperãarãpa iru t'o p'anapachida. Mãgɨ́ bainɨ̃ beep'eda, Cristopa jɨrɨt'eradaarã arak'atɨa taawaa uchia atapiji. iUK!Judiorã poroorãpa mãga ũridak'ãri, Cristopa jɨrɨt'eradaarã peek'oo k'iniadachida. )TK Tachi Ak'õre Jaurepa ma jõma k'awa bɨda aji. Taipa pida ichiaba mãga k'awa p'anɨda aji, Cristode ijãadak'ãri, Ak'õrepa ichi Jaure taimaa pëida perã. [S/Tachi Ak'õrepa iru p'irabai atap'eda, su-ak'ɨ bɨji ichi juaraare, jõmaarã k'ãyaara waibɨara bairã. Mama bɨji eperãarã ak'ɨpariimerã mãik'aapa o k'achiadeepa k'aripa atamerã. K'inia baji Jesús piuda k'aurepa Israel pidaarãpa p'ek'au k'achia oopata oo amaadamerã. Mãgá irua wẽpapik'ooi ãrapa p'ek'au k'achia oopata. mRSTachi chonaarãwedapema Ak'õrépata Jesús, parãpa kurusode peepidap'edaa, chok'ai p'irabaipiji. QApemaarã pari Pedropa p'anauji: —Taipa ichita Ak'õrepa oopi bɨk'a oodait'eeda aji, eperãpa jara bɨk'a oodai k'ãyaara. ePC—Taipa parãmaa jarajida waa jarateenaadamerã jã eperãpa oopata. Mamĩda mãga ooda-e p'anɨ. Waapɨara jõmaweda Jerusalén pidaarãmaa jarateemaa p'anɨ. Ma awara táipata jã eperã peet'aajidada a jõnɨ. <~p}} {{{.zz.yyUxxbwwZvvuupttisrqqAppSonn~mmlbkhjjVii%ggCfedccbb~aa<`u__g_^U]]L\\j\[ZZ1YYLXWVTTSSNRQQPP NN@MM$LL,K1JxIHGGMFAELDCCzBB1A@?>=D<;;h:t9Q8m77D6j5]4r332Z1i0/.-,++i*)(''.&%D$l""0!!b 3Qk_Ki5A > _ _,xH|L(Mamĩda ichia ãra ak'ɨ baji. Mãga oo bɨpa ak'ɨpiji ichi Tachi Ak'õre. Ichiata parã-it'ee k'oi chepipari ne-uu pia chaumerã. Mãgá iru p'anɨ nek'odait'ee mãik'aapa o-ĩa p'anadait'ee. d'ANaaweda Tachi Ak'õrepa na p'ek'au eujãdepemaarãmaa ita-aria ãchia oo k'iniata oopiji. [&/—Eperãarã, ¿sãap'eda nãga oorutama? ajida. Tai ichiaba eperãarãpɨ parãk'a. Ma-it'eepɨ tai che p'anɨ jaradait'ee nãgee net'aa vale-ee baibɨde ijãa amaadamerã; ma k'ãyaara Tachi Ak'õrede ijãadamerã, iru ichita bapari perã. Tachi Ak'õrepa ooji pajã, na eujã, p'usa mãik'aapa ne-inaa jõmaweda aɨde nɨ̃bɨ. H% Mamĩda Bernabé Pablo ome k'awaadak'ãri mãgá oo p'anɨ ɨt'aa t'ɨ̃dait'ee ãchi k'ĩrapite, ãchi p'aru jẽt'aajida t'ãri p'uapa. Maap'eda nãga bia t'ĩudachida eperãarã t'ãide: ,$Q Ma p'uuru t'ĩupata k'ait'a Zeumaa ɨt'aa t'ɨ̃pata te iru p'anajida. Maperã atapijida Zeus p'aaremaa aneemerã p'ak'a ɨmɨk'ĩra, paadait'ee Pablo mãik'aapa Bernabé k'ĩrapite; ma awara nep'ono aneemerã teedait'ee Pablomaa mãik'aapa Bernabemaa, ãchi ak'õre waibɨarã jĩak'aapa. #% Mãpai Bernabé t'ɨ̃ bɨjida Greciadepemaarã ak'õre waibɨa Zeus. Jõdee Pablo t'ɨ̃ bɨjida Hermes, ichiata pedee bapachi perã. "% Pablopa ooda unudak'ãri, arii p'anadap'edaarã biuk'a nɨ̃beeji Licaonia pidaarã pedeede. Mamĩda Pablopa Bernabé ome ãrapa jara p'anɨ k'awada-e paji. Ãrapa mãgajida: —¡Nãgɨɨrã ak'õre waibɨarã, ɨt'ariipa edaa che p'anɨ tachi t'ãide eperãarãk'a! (!I Mapa ma eperãmaa golpe pedeeji: —P'irabáiji mãik'aapa jĩp'a bainɨ̃ béeji. Aramata ma eperã p'inajɨ̃tɨ bainɨ̃ beeji mãik'aapa p'ɨrrɨa beeji.   ũrimaa Pablopa jarateemaa bɨ. Pablopa irumaa ak'ɨk'ãri mãik'aapa unuk'ãri wãara ijãa bɨ, k'awaji jɨpaipia bɨ. Listra p'uurude p'anɨde unujida eperã p'oyaa t'ɨak'aa bɨ, ichi t'oru weda chiwa bada perã. Ma eperã su-ak'ɨ baji r]Mama ichiaba Jesupa ooda eperãarã k'aripait'ee jarateepachida. Listrade Pablomaa mãupa bat'adap'edaa 1Mamĩda Pablopa Bernabé ome k'awaadak'ãri, mirudachida Licaonia eujãdee, Listra p'uurude mãik'aapa Derbe p'uurude, ichiaba ma p'uuru ik'aawa. yMaapai ũk'uru judiorã mãik'aapa judio-eerã pedeeteejida ãchi poroorã ome miapidait'ee; mãupa bat'a peedait'ee. 7gMamĩda, mãga oo p'anajida mĩda, ma p'uuru pidaarã k'ĩsia awara-awaraa p'anajida. Ũk'uru judiorã eere p'anajida, jõdee chi apemaarã Cristopa jɨrɨt'eradaarã eere. DMãga p'anajida mĩda, ãchi omé arii taarãjida mãik'aapa waawee-ee jarateepachida Tachi Ak'õrepa jarapidak'a, Cristopa ãchi k'aripa bapachi perã. Jarateepachida Tachi Ak'õrepa eperãarã pia ooda Cristo piuda k'aurepa. Maperã Ak'õrepa ãchimaa oopiji ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. 7gMamĩda judiorã Cristode ijãa k'iniada-ee p'anadap'edaarãpa pedee k'achia jaramaa p'aneejida Pablo mãik'aapa Bernabé ãpɨte. Mapa judio-eerã k'ĩraudachida ãra ome. p [Iconiode panadak'ãri, oojida Antioquiade oodap'edaak'a. T'ĩujida judiorã Ak'õre Ũraa jarateepata tede mãik'aapa jarajida Tachi Ak'õre Jaurepa jarapidak'a. Mapa judiorã chok'ara Cristode ijãajida, judio-eerã jida ichiaba. 5 4Pablo Bernabé ome mãgá jërek'oojida mĩda, chi Cristode ijãapataarã ma eujãde o-ĩa p'anajida, Tachi Ak'õre Jaure ãchi ome bada perã.`9 3Mãɨrãpa mãga oodak'ãri, Pablo Bernabé ome ãchi bɨɨrɨ p'ora nẽep'ejida ak'ɨpidait'ee waa jarateeda-e pait'ee ma judiorãmaa, Cristode ijãadak'aa p'anadap'edaa perã. Maap'eda wãjida Iconio p'uurudee. # 2Mamĩda judiorãpa pedeejida wẽraarã ãchik'a Tachi Ak'õre waaweepataarã ome. Pablo Bernabé ome ãpɨte ik'achia pedeejida. Maperã ma p'arat'ara beerãpa mãik'aapa ɨmɨk'ĩraarã chi p'uuru pidaarã poroorãpa Pablo Bernabé ome ma eujãdeepa jëret'aajida.  1Mãgɨɨrãpa Tachi Ak'õrepa ooda jaratee wãpachida ãchi wãrutamaa. Cristo piuda k'aurepa irua tachi o k'achiadeepa k'aripa ataji. ^5 0Judio-eerãpa mãga ũridak'ãri, o-ĩa para beeji mãik'aapa Tachi Ak'õrepa jara pëida pia bɨda apachida. Mãpai Cristode ijãajida chi Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bada ichita chok'ai p'anapataadamerã. c? /Mãga oodait'ee Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bairã:‘K'õp'ãyoorã ome lámpara pëipatak'a ɨ̃daamerã ode p'ãrik'ua nipadak'ãri, mãga pɨk'a mɨa pɨ pëiru mɨ o ak'ɨpimerã na p'ek'au eujãdepemaarãmaa. Mɨa mãgá pëiru k'inia bairã pɨa chi t'ɨmɨara beerã paara o k'achiadeepa k'aripa atamerã.’ (Is 49.6) 3_ .Mãpai Pablopa Bernabé ome waawee-ee p'anaujida: —Tachi Ak'õrepa tai naapɨara pëijida ajida, parã judiorãmaa ichia jara pëida Cristode jarateedamerã. Mamĩda parãpa ũri k'iniada-e p'anadairã, pãchi k'ĩradoopa atuadait'ee. Mãga p'anadairã, tai wãdait'ee judio-eerãmaa jarateede. !; -Mamĩda judiorãpa unudak'ãri eperãarã chok'ara see nɨ̃bɨ, k'ĩraudachida mãik'aapa Pablomaa ik'achia jaramaa p'aneejida, Cristo ãpɨte paara. ve ,Apema tomiade ɨ̃ipata ewate, perá jõmaweda p'uuru pidaarã cheepurujida Ak'õrepa jarapida ũride.  +Judiorã mãik'aapa judio-eerã Tachi Ak'õrede ijãapataarã uchiadap'eda, chok'ara wãjida Pablo mãik'aapa Bernabé t'ẽe. Maperã ãchia ma Ak'õrede ijãapatap'edaarãmaa ũraajida k'irãpadamerã Tachi Ak'õrepa ãchi k'aripada Cristo piuda k'aurepa. I   *Pablo Bernabé ome judiorã Ak'õre Ũraa jarateepata tedeepa uchiadak'ãri, chi waa k'awa k'inia p'anadap'edaarãpa chupɨria iidijida ɨ̃ipata ewate pak'ãri waya jaratee chedamerã.   )‘Ũrítɨ parã chi oo iru p'anapataarãpa Tachi Ak'õrepa jara bɨ. Ak'ɨ́tɨ mãik'aapa ak'ɨtrua para bátɨ. Parã at'ãri chok'ai p'anɨde mɨa ooit'ee ne-inaa parãpa ijãada-e pai, aɨ naaweda abaapa parãmaa mãga jararu pɨjida.’ (Hab 1.5) e C (K'ĩrak'aupai p'anadai Tachi Ak'õre pedee jarapataarãpa p'ãdap'edaade jara bɨk'a:    'Ma k'aurepa ichide ijãapataarã p'ek'au k'achia wẽe p'anɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Moisepa p'ãdak'a oodap'edaa k'aurepa p'ek'au k'achia wẽpak'aa paji mĩda, Tachi Ak'õrepa Jesude ijãapataarã p'ek'au k'achia wẽpapipari, Jesupa ooda k'aurepa.   &Maperãpɨ, tachi auk'aarã, k'awaadaipia bɨ Tachi Ak'õrepa tachia p'ek'au k'achia oopata wẽpapipari Jesús piuda k'aurepa. U# %Mamĩda Tachi Ak'õrepa Jesús chok'ai p'irabaipida k'ap'ɨa berau-e paji. >u $’Wãara na eujãde bak'ãri, Rey Davidpa ooji Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru badak'a. Maap'eda jai-idaaji. Ɨajida chi ak'õreerã ik'aawa mãik'aapa ichi k'ap'ɨa beraudachi. 7 #Ichiaba jara bɨ awaraa Salmo p'ãdade:‘Pɨa mɨ k'ap'ɨa beraupi-e pait'ee, mɨa oopari perã pɨa mɨmaa oopi bɨk'a.’ (Sal 16.10) V% "Tachi Ak'õrepa jaraji ichi Warra chok'ai p'irabaipiit'ee, waa piu-e pait'ee ichi ũraa p'ãdade jara bɨk'a:‘Rey Davidmaa jaradak'a mɨa ooit'ee, mɨa wãarata jarapari perã.’ (Is 55.3) 7 !aba pëiit'ee eperãarã k'aripade. Mamĩda ichia mãgɨ́ pëi-e paji tai chonaarã chok'ai p'anɨ weda. Jĩp'a pëiji ãchideepa uchiadap'edaarã, tachi ɨ̃rapemaarã chok'ai p'anɨde. Mãgɨ́ pëida paji ichi Warra Jesús, ichia chok'ai p'irabaipida. K'awa p'anɨ ichi Warra pëiji ichi ũraa p'ãdadepema Salmode jara bairã:‘Mɨa idi jõmaarãmaa jara bɨ pɨ mɨ Warra.’ (Sal 2.7) ~u ’Mapa taipa parãmaa nãgɨ́ pedee pia jara k'inia p'anɨ. Tai judiorã chonaarãmaa Tachi Ak'õrepa jaraji *M Aɨ t'ẽepai iru ome chedap'edaarãpa Galileadeepa Jerusalendee unuda chok'ara unupachida, mãik'aapa ɨ̃rá tai auk'aarãmaa ãchia unudap'edaa jara p'anɨ. :o Mamĩda Tachi Ak'õrépata chok'ai p'irabaipiji.  Maap'eda jõma oodap'eda iru ome Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara badak'a, awaraarãpa kurusodeepa ɨrabai atadap'eda, ɨanajida. w Irua maarepida k'achia oo-e paji. Mamĩda ãchia iru pee k'inia p'anajida. Mapa Pilatomaa iidinajida peepit'aamerã. 6~e Eperãarã Jerusalende p'anapatap'edaarãpa mãik'aapa ãchi poroorãpa k'awada-e p'anajida Jesús Tachi Ak'õrepa pëida eperãarã k'aripamerã. Ichiaba k'awadak'aa paji Tachi Ak'õrepa jara k'inia bada chonaarãwedapema Ak'õre pedee jarapataarãpa p'ãdap'edaade, ɨ̃ipata ewari chaa judiorãpa mãgɨ́ leepata mĩda Ak'õre Ũraa jarateepata tede. Maperã ãchiata oojida ma ũraade jaradap'edaak'a Jesús peepidak'ãri. T}! ’Mɨchi auk'aarã, Abrahamdeepa uchiadap'edaarã, ichiaba parã judio-eerã, ¡ũrítɨ! Tachi Ak'õrepa tachi jõmaarãmaa jara pëi bɨ sãga ichia tachi o k'achiadeepa k'aripa ata k'inia bɨ. <|q Mãpai Juanpa, ichi mimia aupa wãk'ãri, mãgaji:‘Mɨ parã poro waibɨa-e, parãpa k'ĩsia p'anɨk'a. Mamĩda mɨ t'ẽepai cheit'eeda aji, eperãarã poro waibɨara bɨ. Mɨa iru chancla jida ẽraik'araa bɨda aji, iru mɨ k'ãyaara waibɨara bairã.’ (Mr 1.7) &{E Mãgɨ́ Jesús chei naaweda, Juan Bautistapa jarateepachi jõmaweda Israel pidaarãmaa ãchi p'ek'au k'achia oo amaadamerã mãik'aapa poro choopidamerã. Gz ’Rey David ëreerãdeepa uchiaji Tachi K'aripapari. Mãgɨ́ Jesús, Tachi Ak'õrepa pëida Israel pidaarã k'aripamerã, ichia naaweda jaradak'a ichi pedee jarapataarã it'aideepa. xyi Aɨ t'ẽepai Saúl uchiapip'eda, Tachi Ak'õrepa Rey David bɨji iru pari. Mãgaji:‘Mɨa Jesé warra David unujida aji, mɨa k'inia bɨk'a. Ichiaba mɨa k'awa bɨda aji, irua ooit'ee mɨa oopi k'inia bɨk'a.’ (1 S 13.14) 9xk Mãpai ãchia iidijida Samuelmaa rey bɨmerã ãchi ak'ɨpari. Mapa Tachi Ak'õrepa Saúl ãchi rey papiji cuarenta años. Mãgɨ́ Quis warra paji, Benjamín ëreerãdepema. w+ Ak'õrepa tai judiorã jɨrɨt'eradak'ãriipa mãgɨ́ eujã Canaánde atarutamaa cuatrocientos cincuenta años paji. ’Ma t'ẽepai Tachi Ak'õrepa eperãarã charraarãk'a bɨji aba-abaa, ãchi ak'ɨpataadamerã, ichi pedee jarapari Samuel ãchi poro waibɨa parumaa. v% Canaán eujãde panadak'ãri, ichia Canaandepema awara-awaraa to pidaarã siete k'iniipiji, ãra eujã tai judiorã chonaarãpa atadamerã. [u/ Ma awara ãchi ak'ɨpachi cuarenta años eujã pania wẽe bɨde wãyaadak'ãri. t- Tai Israel pidaarãpa ijãa p'anɨda aji, chonaarãweda Tachi Ak'õrepa tai chonaarã jɨrɨt'eraji ichi-it'ee. Ãchi ĩwapiji Egiptode, at'ãri awaraa eujãdepemaarãk'a p'anajida mĩda. Ichi juapa ãchi mamãik'aapa uchiapiji, ichi jõmaarã k'ãyaara waibɨara bairã. [s/ Mãpai Pablo ɨt'a ak'ɨnɨ̃ beep'eda mãik'aapa juapa jarap'eda k'ĩup'ee p'aneedamerã, mãgaji: —Ũrítɨ Israel pidaarã mãik'aapa parã awaraa eujãdepemaarã, Tachi Ak'õrede ijãa p'anɨɨrã. r/ Mãgɨ́ tedepema judiorã poroorãpa Moisepa p'ãda mãik'aapa Ak'õre pedee jarapataarãpa p'ãdap'edaa pedeedap'eda, jara pëijida Pablomaa mãik'aapa Bernabemaa: —Tachi auk'aarã, parãpa eperãarãmaa pedee pia jara k'inia p'anɨ pɨrã, ɨ̃raweda jaradapáde aji. \q1 Mamĩda ãchi Pergedeepa wãjida Antioquía p'uurudee. Mãgɨ́ p'uuru Pisidia eujãde bɨ. Mama p'anɨde ɨ̃ipata ewate t'ĩujida judiorã Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tede mãik'aapa su-ak'ɨ p'aneejida. gpG Pablo mãik'aapa ichi ome nipapatap'edaarã Pafos p'uurudeepa barcode wãjida Perge p'uurudee. Mãgɨ́ p'uuru Panfilia eujãde bɨ. Mama p'anɨde Juan Marcopa ãchi atabëiji mãik'aapa ãpɨtee wãji Jerusalendee. 7og Romadepema poropa mãga unuk'ãri mãik'aapa ãchia jaratee p'anɨ ũrik'ãri, k'awaaji wãarata pedee p'anɨ. Mapa Cristode ijãaji. Pablo Bernabé ome Antioquía p'uurude mnS Ɨ̃raweda Ak'õrepa pɨ k'achia ooit'ee. Pɨ tau p'ãriu baibeeit'ee. Taarã mãgá nipait'eeda aji, ak'õrejĩru unu-ee. Aramata Elimas tau p'ãriudachi mãik'aapa pariatua jɨrɨ nipapachi ichi juadeepa jidibai ateedamerã. 0mY —¡Seewa-idaa, netuara warra! ¡K'achia ooyaa bɨ! ¿Chĩara k'ũra k'inia bɨ-ek'ã seewa jara bɨpa? ¿Sãap'eda Ak'õrepa jarateepida pɨa seewada aparima? l7 Mãpai Saulo, ichiaba Pablo apatap'edaapa, Ak'õre Jaure iru ome bapachi perã, mãgɨ́ petau tau k'awaa bɨ k'ĩra pia ak'ɨji mãik'aapa mãgaji: =ks Mamĩda ãchia jarateemaa p'anɨ misa, mãgɨ́ petau tau k'awaa bɨpa, (griego pedeede Elimas apatap'edaa) jarapachi Romadepema poromaa irua ijãanaamerã ãchia jaratee p'anɨ. gjG Mãgɨ́ Romadepema poro Sergio Paulo k'õp'ãyo paji. Sergio Paulo k'ĩsia k'awaa baji. Mapa t'ɨ̃ pëiji Bernabé mãik'aapa Saulo, ũri k'inia bada perã ãchia jarateepata Tachi Ak'õrepa ooda Cristo piuda k'aurepa. i  Chipre isla jõmaweda bɨɨrɨpa wãyaa wãdapa, jaratee wãjida Pafos p'uurude panarutamaa. Mama ununajida judío t'ɨ̃jarapatap'edaa Barjesús. Mãgɨpa petau tau k'awaa baji. Seewa-idaa bapachi, ichia Tachi Ak'õre pedee jaraparida apachi perã. Vh% Salamina p'uurude panadak'ãri, Tachi Ak'õrepa ooda Cristo piuda k'aurepa judiorãmaa jarateemaa p'aneejida, Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tede. Ichiaba Juan Marcos mama nipaji ãchi ome k'aripait'ee. g1 Tachi Ak'õre Jaurepa mãgá pëida perã, Bernabé Saulo ome wãjida Seleucia p'uurudee. Mama barcode bataudap'eda, Chipre isladee wãjida. f Ɨt'aa t'ɨ̃dap'eda nek'oda-ee, mãgɨɨrã ɨ̃rɨ jua bɨjida, maap'eda pëijida. Saulo Bernabé ome Chipre islade `e9 Ewari aba mãɨrã ɨt'aa t'ɨ̃maa p'anɨde nek'oda-ee, Ak'õre Jaurepa mãgaji: —Awara bɨdapáde aji, Bernabé mãik'aapa Saulo, mɨa ãra jɨrɨt'erada perã oodamerã mimia mɨa k'ĩsia iru bɨ ãchi-it'ee. d 9 Antioquiadepema Cristode ijãapataarã t'ãide paraaji Ak'õre pedee jarapataarã mãik'aapa jarateepataarã. Mãgɨɨrã paji Bernabé, Simón (ichiaba t'ɨ̃jarapata Nerro), Lucio Cirene p'uurudepema, Menahem (auk'a warida Galilea pidaarã poro Herodes ome) mãik'aapa Saulo. pcY Bernabé Saulo ome Jerusalendepema ijãapataarãmaa tee chejida ma p'arat'a ijãapataarãpa teedap'edaa Antioquiade. Maap'eda waya wãjida Antioquiadee. Ãchi ome ateejida Juan. Mãgɨ́ ichiaba t'ɨ̃jarapachida Marcos.b Maapai ijãapataarã chok'araara ĩwa wãpachida. T'ɨmɨpɨara jaratee wãpachida Tachi Ak'õrepa ooda Cristo piuda k'aurepa. a  Aramata, angelpa Herodes k'ayaapit'aaji, irua ɨtrɨa-e pada perã mãga jaradak'ãri. Mapa mok'it'a k'ida p'uapa piuji. :`m Ichi pedeemaa ũridak'ãri, eperãarã biuk'a nɨ̃beeji mãik'aapa mãgapachida: —Nãgɨ́ eperã nama pedeemaa bɨ eperã-eda ajida. Ak'õre waibɨ́ak'ata bɨda apachida. G_ Ma eperãpa iidinak'ãri, Herodepa jaraji ichia jararu ewate chedamerã. Ma ewate pak'ãri, ichi p'aru pia jɨ̃ beep'eda, rey su-ak'ɨ beeparide su-ak'ɨ banaji mãik'aapa pedeemaa beeji. ^ Maapai Herodes k'ĩrau baji Tiro p'uurudepemaarã ome mãik'aapa Sidón p'uurudepemaarã ome. Mapa ãchi wãjida iru ome pedeede. Mamĩda panadak'ãri, p'aajida Herodes mimiapataarã poro aba, Blastomaa, irua naapɨara chupɨria iidinamerã ãchi pari, chõoda-e pait'ee. Mãga oojida ãchia ne-inaa k'odait'ee netonapachida perã Herodes jua ek'ari p'anadap'edaarã eujãde. ]' Herodepa k'awaa atak'ãri, jaraji jɨrɨnadamerã. Mamĩda p'oyaa unuda-e pada perã, chi soldaorã jɨ̃a p'anadap'edaarãmaa iidip'eda, jita p'e atapiji mãik'aapa peepik'ooji. Ma t'ẽepai Herodes uchiaji Judeadeepa mãik'aapa Cesarea p'uurude banaji. Herodes piuda g\G Ewarik'ãri, carcelde k'ĩraupik'a para beeji, k'awada-e pada perã sãmaa wãji Pedro. [ Mamĩda ichi juapa jaraji k'ĩup'ee p'aneedamerã mãik'aapa nepɨrɨji sãga Tachi Ak'õrepa ichi carceldeepa uchia atada. Maap'eda mãgaji: —Nepɨrɨde wã́tɨ Santiagomaa mãik'aapa apemaarã Cristode ijãapataarãmaa. T'ẽepai Pedro wãji awara ãyaa. {Zo Mãɨmisa Pedropa taawaik'a eereepa t'ɨ̃maa bapachi. Mãpai puerta ewadap'eda, unudak'ãri, p'eradachida. GY Mãga ũridak'ãri, mãgajida: —¿K'ĩra k'awa-ee nɨ̃bɨk'ã? ajida. Mamĩda ichia wãarada ak'ãri, ãchia mãgapachida: —Iru-epɨ, Tachi Ak'õre angelpɨ; iru ome nipaparida ajida. nXU Pedro otau k'awaak'ãri, o-ĩadachi. O-ĩapa puerta ewa-ee, edaa p'iradachi jarade Pedro taawa bɨ. W% Ma te t'ĩupata taawaik'a eereepa Pedropa t'ɨ̃ji. Mãpai te ak'ɨpari awẽra Rode apatap'edaapa ak'ɨ cheji k'awaait'ee k'aita mãga ni. CV Mãga k'awaak'ãri, Pedro wãji María temaa. Mãgɨ́ Juan nawe paji. Ma Juan ichiaba t'ɨ̃jarapachida Marcos. Arii ijãapataarã chok'ara ɨt'aa t'ɨ̃maa p'anajida Pedro pari. qU[ Mãpai Pedropa k'awaaji k'ãimok'araa-e bɨ. Mapa mãgaji: —Ɨ̃rá mɨa k'awa bɨda aji, wãara Tachi Ak'õrepa ichi ángel pëiji mɨ k'aripait'ee Herodes juadeepa mãik'aapa judiorã poroorã k'achia oodait'ee padadeepa. T  Mamĩda wãyaajida chi jɨ̃apari naapema, maap'eda araarepema ichiaba. Carcel puerta hierrodee ooda badamãi pachedak'ãri calle jãdee uchiadait'ee, ma puerta ichi itu ewadachi. Uchiadap'eda, calle jãde wãjida mãik'aapa ma angelpa ituaba atabëiji. Sy Pedro uchiaji iru t'ẽe, k'awa-ee wãara wa seewa angelpa oo bɨ. Ichi k'ĩsia-it'ee k'ãimok'araa pɨk'a baji. ER Mãpai ma angelpa mãgaji: —P'aru jɨ̃ beep'eda, pɨchi chancla jɨ̃ béeji. Mãga ooji Pedropa. Maap'eda mãgaji angelpa: —Pɨchi ɨ̃rɨpema p'aru jɨ̃ beep'eda, mɨ ome chéji. dQA Mãga nɨde Pedromãi ɨ̃daadachi mãik'aapa ɨt'aripema ángel bainɨ̃ ba cheji. Mãgɨpa Pedro orromãi t'õbaiji mãik'aapa mãgaji: —¡Isapai p'irabáiji! Mãga jararuta, cadena baaik'oodachida Pedro juadeepa. rP] Herodepa Pedro ɨmɨateeit'ee pada ewate aɨ noreweda p'ãrik'ua, Pedro jua cadenapa soldao jua k'ĩraichaa jɨ̃p'eda, k'ãi baji ãchi esajĩak'a. Mãɨmisa apemaarã soldaorã taawa jɨ̃amaa p'anapachida chi t'ĩupatamãi. 5Oc Mãgá Pedro baji carcelde jɨ̃apari paraa. Mamĩda awaraa Cristode ijãapataarãpa ewari chaa ɨt'aa t'ɨ̃pachida iru pari. Tachi Ak'õrepa Pedro uchiapida carceldeepa wNg Pedro jita atadap'eda, Herodepa carcelde t'ɨ nɨ̃bɨpiji. Mama Romadepema soldaorã dieciséis p'epachida k'ĩmarik'ĩmarii carcel jɨ̃adamerã. Herodepa k'ĩsia iru baji Pedro ɨmɨateeit'ee eperãarã taide Pascua fiesta t'ẽepai. 0MY Herodepa k'awaak'ãri judiorã o-ĩa p'anɨ ichia oo bɨ unudap'eda, ichiaba Pedro jita atapiji. Mãga ooji judiorãpa fiesta pan levadura wẽe k'opata oo p'anɨde. AL} Jaraji Juan ɨ̃pema, Santiago espadapa peet'aadamerã. K  Bernabé Saulo ome Antioquía p'uurude at'ãri p'anɨ misa, Rey Herodepa Cristode ijãapataarã ũk'uru jɨrɨmaa beeji miapiit'ee. J Mãgɨ́ p'arat'a p'edap'eda, Judeadepema ijãapataarã ak'ɨpataarãmaa tee pëijida Bernabé ome mãik'aapa Saulo ome.I5 Antioquiadepema Cristode ijãapataarãpa mãga ũridak'ãri, pedeeteejida Judeadepema ijãapataarã k'aripadait'ee, ãchia p'arat'a teedai pitapai. :Hm Mama p'anɨde mãɨrãdepema aba t'ɨ̃jarapatap'edaa Agabo, ijãapataarã k'ĩrapite bainɨ̃ beep'eda, Tachi Ak'õre Jaurepa jarapiji jarra oodait'ee jõmaweda Roma jua ek'ari p'anɨɨrã eujãde. Wãara, aɨ t'ẽepai mãgɨpa jaradak'a p'asaji César Claudio Romadepema reyrã poro waibɨa bak'ãri. ^G5 Maapai Ak'õre pedee jarapataarã ũk'uru wãjida Jerusalendeepa Antioquiadee. F# Unu atak'ãri, ateeji Antioquiadee. Mama p'aneejida año aba ijãapataarã ome jarateemaa Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee. Eperãarã chok'araarãpa ãchia jarateeda ũripachida. Antioquía p'uurude naapɨara Cristode ijãapataarã t'ɨ̃ bɨjida Cristodeerã. KE Ma t'ẽepai Bernabé wãji Tarso p'uurudee Saulo jɨrɨde. 9Dk Bernabé eperã t'ãri pia bapachi. Cristode pia ijãapachi mãik'aapa oopachi Tachi Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a. Maperã eperãarã chok'ara Cristode ijãajida iru k'aurepa. %CC Panak'ãri, Bernabepa unuji Tachi Ak'õrepa ãra k'aripada. Mapa o-ĩadachi. Ũraaji t'ãripa Cristode ijãadamerã mãik'aapa irua oopi bɨk'a oodamerã. gBG Ijãapataarã Jerusalendepemaarãpa mãga ũridak'ãri, Bernabé pëijida Antioquiadee. cA? Tachi Ak'õrepa ãra k'aripaji. Mapa judio-eerã chok'ara Jesucristode ijãa p'aneejida. B@} Mamĩda Cristode ijãapataarãpa Chipredepemaarã mãik'aapa Cirene p'uurudepemaarã chedap'eda Antioquía p'uurude, Jesupa ooda eperãarã k'aripait'ee jarateepachida judio-eerãmaa. ?9 Esteban piuda t'ẽepai, Jesucristode ijãapataarã jɨrɨmaa p'anadak'ãri peedait'ee, ũk'uru miruk'oodachida Fenicia eujãdee, Chipre isladee mãik'aapa Antioquía p'uurudee. Ãchi wãdap'edaa chaa Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee jarateepachida judiorãmaa aupai. >! Jerusalendepema ijãapataarãpa mãga ũridak'ãri, k'ĩup'ee para beeji. Maap'eda ɨt'aa t'ɨ̃jida Tachi Ak'õremaa. Mãgajida: —¡Mãgara Tachi Ak'õrepa ichi Jaure judio-eerã k'ap'ɨade ichiaba ba chepiit'ee, k'achia oodaamaa p'aneedak'ãri mãik'aapa Jesucristode ijãadak'ãri! ¡Mãgá ichita iru ome chok'ai p'anapataadait'ee! Ijãapataarã Antioquía p'uurude chip'epatap'edaa j=M Mãgá mɨa k'awaaji Tachi Ak'õrepa ichi Jaure ba chepi k'inia bɨ ãra ome tachi ome ba chepidak'a, auk'a ijãapata perã Tachi Waibɨa Jesucristode. Mãga bɨta ¿sãga mɨa Tachi Ak'õrepa ooda k'achia bɨda ayama? aji. :<m Mãga pak'ãri, mɨa k'irãpaji Tachi Waibɨapa jarada: “Wãara Juan Bautistapa poro choopachi paniapa. Mamĩda Tachi Ak'õrepa ichi Jaure ba chepiit'ee parã k'ap'ɨade.” w;g ’Mɨ pachep'eda, pedeemaa beek'ãri, Ak'õre Jaure ãramaa cheji, naaweda tachi judiorãmaa chedak'a. h:I Irua jarayada aji, sãga Ak'õrepa pɨ o k'achiadeepa k'aripa atai pɨchi te pidaarã ome.” 29] Ma eperãpa taimaa nepɨrɨji ichia ángel unuda mãik'aapa ma angelpa jarada: “Eperã pëipáde aji, Jope p'uurudee eperã t'ɨ̃jarapata Simón Pedro atanadamerã. @8y Tachi Ak'õre Jaurepa mɨmaa jaraji wãmerã ãra ome, k'ĩsia-ee. Na k'õp'ãyoorã seis wãjida ichiaba mɨ ome. Jõmaweda t'ĩujida ma eperã ichi mimiapataarã pëi bada temãi. a7; Aramata eperãarã õpee pëidap'edaa Cesareadeepa mɨ jɨrɨ chejida mɨ te badamãi. X6) Jarada õpee mãga jaraji. Maap'eda ma lienzok'a bɨ waya ɨt'aa jidiu ataji. k5O ’Mãpai ɨt'ariipa waya pedeeji: “Ak'õrepa k'oipia papida k'oik'araa bɨda anáaji.” q4[ Mãpai mɨa p'anauji: “Waide jãgee ne-animalaarã pɨa k'oik'araa bɨda adadepema k'ok'aada” aji. M3 Maap'eda pedee ũriji: “Pedro, p'irabáiji. Peep'eda, k'óji.” 52c Pi-ia ak'ɨji k'awaait'ee k'ãata edajãde paraaji. Unuji ne-animalaarã k'ĩra t'ãdoo, bɨɨrɨpa nĩuteepata, k'achia beepata, bipa nĩuteepata mãik'aapa wãabaipata. .1U —Mɨ bajida aji, Jope p'uurude. Ɨt'aa t'ɨ̃maa bɨde k'ãimok'araa pɨk'a bɨde unuji lienzok'a bɨ ɨt'ariipa mɨmaa che wã. Ma k'ɨ̃ chaa jɨ̃ beeji. ]03 Mãpai Pedropa nepɨrɨmaa beeji jõmaweda Tachi Ak'õrepa ichimaa k'awapida: j/M Iidijida: —¿Sãap'eda judio-eerã ak'ɨnajima? ajida. ¿Sãap'eda ãra ome nek'ojima? ajida. .3 Mapa Pedro waya chek'ãri Jerusalendee, ũk'uru judiorã Cristode ijãa p'anadap'edaarã k'ĩrau p'anajida irua ooda k'aurepa judio-eerã t'ãide. C-  Cristopa jɨrɨt'eradaarã mãik'aapa apemaarã ijãapataarã Judea eujãde p'anɨɨrãpa ũrijida judio-eerãpa Tachi Ak'õrepa jara pëida ũridap'eda, ichiaba Cristode ijãadap'edaa. ,- 0Mãpai Pedropa jaraji Jesucristo t'ɨ̃de poro choopidamerã. Maap'eda Corneliopa chupɨria iidiji Pedromaa ãchi ome taarã beemerã. +9 /Mãpai Pedropa mãgaji: —Tachi Ak'õrepa na eperãarãmaa ichi Jaure pëiru taimaa pëidak'a. Mãga bɨta, ¿k'aipa poro choonaapáde adayama? aji. q*[ .Ũripachida pedee para bɨ ãchia k'awada-e p'anɨ pedeede mãik'aapa Ak'õremaa ɨt'aa iidi para bɨ. )! -Judiorã ijãapataarã Pedro ome chedap'edaarã ak'ɨtrua para beeji, Tachi Ak'õrepa ichi Jaure ba chepida perã judio-eerã k'ap'ɨade. b(= ,At'ãri Pedro pedeemaa bɨde, Ak'õre Jaure cheji chi ũrimaa p'anadap'edaarãmaa. p'Y +Jõmaweda Ak'õre pedee jarapataarãpa irua ooit'ee bada k'awa p'anajida mãik'aapa jarapachida Tachi Ak'õrepa iru k'aurepa wẽpapipariit'ee irude ijãarutaarãpa p'ek'au k'achia oopata. Tachi Ak'õre Jaure judio-eerãmaa cheda & *Aɨ t'ẽepai irua tai pëiji judiorãmaa jaranadamerã taipa unudap'edaa mãik'aapa jarateenadamerã iruta Tachi Ak'õrepa bɨda jõmaarã Waibɨa. Ak'õre ewari waibɨa ewate chok'ai p'anɨɨrãpa oopata mãik'aapa piudap'edaarãpa oopatap'edaa ak'ɨit'ee. `%9 )Judiorã jõmaarãmaa unupi-e paji. Jĩp'a taimaapaita unupiji, Tachi Ak'õrepa aɨ naaweda tai jɨrɨt'erada perã iru unudamerã. Chok'ai p'irabaida t'ẽepai iru tai ome nek'oji ak'ɨpiit'ee wãara chok'ai bɨ. h$I (Mamĩda Tachi Ak'õrepa iru chok'ai p'irabai ataji k'ãima õpeemaa, maap'eda taimaa unupiji. #9 'Tai iru ome nipapatap'edaarãpa unujida jõmaweda irua ooda Judea eujãde mãik'aapa Jerusalén p'uurude. Ichiaba p'anajida iru kurusode peedak'ãri. :"m &Ichiaba k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa Jesús Nazaretdepema pëida ichia oopi bɨk'a oomerã, ichi Jaurepa k'aripap'eda. Mãgɨ́ Jesupa ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa oo nipaji mãik'aapa jɨpapachi eperãarã netuara merãtɨa beerã. Mãga oopachi Tachi Ak'õre iru ome bada perã. ! %Parãpa pia k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa ooda Galilea eujãde mãik'aapa Judea eujãde, Juanpa poro chooipia bɨda a nipada t'ẽepai.  ) $Tachi Ak'õrepa k'awapiji Israeldeepa uchiadap'edaarãmaa ichia ãchi k'ãiwee p'anapiit'ee Jesucristo k'aurepa, iru jõmaarã Waibɨa perã. pY #Awaraa eujãdepemaarã jida k'inia iru bapari ichide ijãadak'ãri mãik'aapa ne-inaa pia oodak'ãri. / "Mãpai Pedro pedeemaa beeji: —Ɨ̃rá wãara mɨa k'awaaruda aji, Tachi Ak'õrepa mɨ auk'aarã apemaarã k'ãyaara pipɨara ak'ɨ-e bɨ. ve !Maperã mɨa isapai pëiji pɨ jɨrɨde mãik'aapa pɨ t'ãri pia bairã, cheji. Ɨ̃rá nama jõmaweda p'anɨ misa Ak'õre k'ĩrapite, taipa ũri k'inia p'anɨda aji, jõma Tachi Ak'õrepa pɨmaa jarapiru. Pedropa Cornelio tede jarada - Eperã pëipáde aji, Jope p'uurudee eperã t'ɨ̃jarapata Simón Pedro atade. Iru baparida aji, awaraa Simón ne-e p'oopari tede p'usa ide.” ;o Jaraji ma eperãpa: “Cornelio, Ak'õrepa ũrijida aji, pɨa ɨt'aa iidida mãik'aapa unu bɨda aji, pɨa p'arat'a teepari chupɨria beerãmaa. Pɨa pia oo bɨ iru k'ĩrapite. ;o Corneliopa p'anauji: —K'ãima k'ĩmari paruda aji, na horak'a k'ewara, mɨ ɨt'aa t'ɨ̃maa bɨ misa, eperã p'aru uchiterree jɨ̃ bɨ mɨ k'ĩrapite bainɨ̃ ba cheji. yk Maperã jararutata mɨ cheji, k'ĩsia-ee. Ɨ̃rá k'awa k'inia bɨda aji, ¿k'ãare-it'eeta mɨ t'ɨ̃ pëiji? ~u Mãpai Pedropa mãgaji: —Parãpa k'awa p'anɨda aji, tai judiorã t'ĩudaik'araa bɨ judio-eerã tede mãik'aapa k'õp'ãyo meraadaik'araa bɨ parã ome. Mamĩda Tachi Ak'õrepa mɨmaa k'awapijida aji, jõmaarã ome k'õp'ãyo meraaipia bɨ. T! Maap'eda pedee wãdapa teeda t'ĩujida eperãarã see nɨ̃badamãi. fE Mamĩda Pedropa p'irabaipiji, mãik'aapa mãgaji: —Mɨ jida pɨk'a, eperã jĩp'aada aji. { Pedro aɨ temaa panak'ãri, Cornelio taawaa cheji mãik'aapa Pedro k'ĩrapite bedabaidachi, irumaa ɨt'aa t'ɨ̃it'ee. 1 Aɨ norema panajida Cesareade, Corneliopa nɨmaa badamãi, ichi te pidaarã ome mãik'aapa ichia t'ɨ̃ pëida k'õp'ãyoorã k'iniarã ome. A{ Mãpai Pedropa teeda t'ĩupip'eda, nek'opiji mãik'aapa p'aru teeji k'ãidamerã. Aɨ norema, Pedro wãji ãchi ome. Jopedepema ijãapataarã ũk'uruurãpa iru k'õp'ãyanajida. 9k P'anaujida: —Tai chejida Cornelio, Romadepema soldaorã poropa pëida perã. Iru Tachi Ak'õrede ijãapari mãik'aapa t'ãri pia bapari. Mapa jõmaweda Cesareadepema judiorãpa iru k'inia iru p'anapata. Ɨt'aripema angelpa jaraji irumaa tai pëimerã pɨ atade, pɨ iru temaa wãmerã jarateede. } Pedro ɨrabaip'eda, mãgaji ma eperãarãmaa: —Mɨda aji, parãpa jɨrɨ p'anɨ. ¿K'ãata oo che p'anɨma? aji. dA P'irabáiji mãik'aapa ɨrabáiji. Wã́ji ãra ome k'ĩsia-ee, mɨata ãra pëida perã. 1 At'ãri Pedro k'ĩsiamaa bɨde ichi k'ãimok'araa pɨk'a badade, Ak'õre Jaurepa mãgaji irumaa: —Eperã õpeerãpa pɨ jɨrɨ nidada aji. dA Arii panadak'ãri, iidijida: —¿Nama bɨk'ã ajida, eperã t'ɨ̃jarapata Simón Pedro? D  Pedropa k'ĩsia beeji k'ãata jara k'inia baji ichia unuda mãgɨ́ k'ãimok'araa pɨk'a badade. Mãga nɨde Simón te iidi wãdapa Cornelio mimiapataarã pachejida te t'ĩupata t'aide. W ' Jarada õpee mãga jarap'eda, mãgɨ́ lienzok'a bɨ waya ɨt'aa wãji. ^ 5 Waya pedee ũriji: —Ak'õrepa k'oipia papida k'oik'araa bɨda anaapáde aji.  ) Pedropa p'anauji: —Tachi Waibɨa, k'o-eda aji, mɨchi t'oru weda waide k'ok'aa perã jãgee ne-animalaarã, pɨa k'oik'araa bɨda ada. i K Pedropa mãga ak'ɨ bɨde pedee ũriji: —Pedro, p'irabáiji. Péeji mãik'aapa k'opáde aji.  Mãgɨ́ p'arude ne-animalaarã k'ĩra t'ãdoo p'anajida: bɨɨrɨpa nĩuteepata, bipa nĩuteepata mãik'aapa wãabaipata. gG unuji pajã ewadaru. Madeepa ɨt'ariipa che wãji lienzok'a bɨ. Ma k'ɨ̃ chaa jɨ̃ beeji. c? Mama bɨde jarrapisia nɨ̃beeji. Nejoomaa p'anɨ misa, ichia k'ãimok'araa pɨk'a bɨde pY Aɨ norema imat'ɨpa ãchi Jope p'uuru k'ait'a wãrutade, Pedro wãji terrazade ɨt'aa t'ɨ̃de. V% Ichia k'ãimok'araa pɨk'a bɨde unuda nepɨrɨp'eda, ãchi pëiji Jopedee. #? Ma ángel ichi ome pedeemaa bada wãk'ãri, Corneliopa t'ɨ̃ pëiji ichi mimiapataarã omé mãik'aapa Romadepema soldao aba Ak'õrede ijãa bada. {o Irua pɨmaa Ak'õre net'aa jarateeit'ee. Awaraa Simón, ne-e p'oopari tede bɨ. Mãgɨ́ p'usa ide baparida aji. G Eperã pë́iji Jope p'uurudee aneemerã Simón Pedro apata.  Corneliopa waaweede mãgɨ́ ángel k'ĩra ak'ɨ nɨ̃beep'eda, iidiji: —¿K'ãata k'inia bɨma? aji. P'anauji: —Tachi Ak'õrepa ũrijida aji, pɨa ɨt'aa iidida mãik'aapa unu bɨ pɨa p'arat'a teepari chupɨria beerãmaa. Pɨa pia oo bɨ iru k'ĩrapite. + Ewari aba a las tres, k'ãimok'araa pɨk'a bɨde taawapemak'a unuji ɨt'aripema ángel ichimãi t'ĩuru mãik'aapa jararu: —¡Cornelio! B~} Mãgɨ́ eperã t'ãri pia bapachi. Ichi tedepemaarã ome Tachi Ak'õrede ijãapachida. Ichiaba p'arat'a teepachi judiorã k'aripait'ee mãik'aapa Tachi Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃pachi. H}  Pedro Jope p'uurude bɨ misa, Cesarea p'uurude baji eperã t'ɨ̃jarapatap'edaa Cornelio. Mãgɨ́ Romadepema soldaorã batallondepema poro paji. Ma batallón t'ɨ̃jarapachida Italiadepema. p|Y +Maperã Pedro k'ãima chok'ara beeji ma p'uurude, ne-e p'oopari t'ɨ̃jarapatap'edaa Simón tede.N{ *Jopedepemaarãpa mãga k'awaadak'ãri, chok'ara Cristode ijãajida. H~Y}||{zzWy\xx;w9vu tsrqjponmm2ll;kjii;hXg edLc-b;aa`_^^]]\\[ZZrYY|XX?WVVUU#T7SS5RRPPGONMxLKeJI{HHGFFdEE$DECC BDAA;@@?k>>)<;;<:988754h33:2200$/}..-U,~*r))R('&&%7$j#""Z!k0v_8o:.Zzab $ < 4 [x!)pJYMaap'eda Pablo wãji Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tedee. Mama ɨ̃ipata ewari chaa atane õpee Tachi Ak'õre Ũraa waawee-ee jarateeji. Jaraji Tachi Ak'õrepa pia ooda Jesucristo pëik'ãri, judiorãpa irude ijãadamerã. Ma eperãarãpa mãga ũridak'ãri, aramata ãchi poro choopijida Tachi Waibɨa Jesús t'ɨ̃de ak'ɨpidait'ee irude ijãa p'anɨ. eFCMãpai Pablopa mãgaji: —Juanpa wãara poro choojida aji, waa p'ek'au k'achia oo k'iniada-e p'anadap'edaarã. Mamĩda Juanpa ichiaba jarapachi ijãadamerã ichi t'ẽe cheru eperãde. Mãgɨ́ eperã Jesucristo. TE!Mãpai Pablopa iidiji: —Parãpa poro choopidak'ãri, ¿k'ãare-it'ee poro choopijidama? aji. P'anaujida: —Juanpa jaradak'a poro choopijida ak'ɨpidait'ee p'ek'au k'achia oo amaa k'inia p'anɨ. _D7Mãpai Pablopa iidiji: —Parãpa Cristode ijãadak'ãri, ¿Tachi Ak'õre Jaure parã k'ap'ɨade ba chejik'ã? aji. P'anaujida: —Taipa k'awada-eda ajida, Tachi Ak'õre Jaure ba chepari ijãapataarã k'ap'ɨade. C -Apolo Corinto p'uurude bɨ misa, Pablo wãyaaji Galacia mãik'aapa Frigia eujãde Éfeso p'uurude parumaa. Mama Cristode ijãapataarã ununaji. ZB-Apolo mama bɨde jõmaarã taide Tachi Ak'õre Ũraa p'ãda ak'ɨpachi mãik'aapa jarateepachi Jesucristo Tachi Ak'õrepa pëida eperãarã k'aripamerã. Mapa judiorãpa maarepida p'oyaa p'anauda-e paji.BA}Maap'eda, Apolo Acaya eujãdee wã k'inia bak'ãri, Efesodepema ijãapataarãpa k'art'a p'ãjida jãpemaarãmaa iru auteebaidamerã. Mãgá mama panak'ãri, irua k'aripai Cristode ijãapataarã waapɨara ijãadamerã. Tachi Ak'õre t'ãri pia bapari perã, ãchimaa Cristode ijãapiji, Apolo mamaa wãi naaweda. @!Apolo Éfeso p'uurude pachek'ãri, waawee-ee jarateemaa beeji judiorã Ak'õre Ũraa jarateepata temãi. Mãga ũridak'ãri, Priscila Áquila ome ãchi temaa ateejida. Mãpai Apolomaa jarateejida jõma ãchia k'awadap'edaa, Tachi Ak'õrepa ooda Jesucristo k'aurepa. ?Mãgɨpa o-ĩ-ĩa jarateepachi Juan Bautistapa jarateedak'a, eperãarãpa ãchia p'ek'au k'achia oopata oo amaadamerã mãik'aapa poro choopidamerã ak'ɨpidait'ee Tachi Ak'õrede ijãa p'anɨ. Ichiaba jarateepachi Jesucristo Tachi Ak'õrepa pëida. d>AMaapai judío t'ɨ̃jarapatap'edaa Apolo pacheji. Mãgɨ́ Alejandría p'uurudepema paji. Mãgɨ́ p'uuru Egipto eujãde bɨ. Mãgɨ́ judiopa Tachi Ak'õre Ũraa p'ãda pia k'awa baji. Ma awara pia jarateepachi. D=Antioquiade bap'eda, wãji ijãapataarã para bee chaa ãchi ak'ɨde mãik'aapa ũraade. Mãga oo wãji Galacia eujãde mãik'aapa Frigia eujãde. Apolopa Éfeso p'uurude jarateeda ,<QPablo Cesarea p'uurude panak'ãri, mamãik'aapa wãji Jerusalendee ijãapataarã ak'ɨde. Maap'eda wãji Antioquía p'uurudee. Mãgɨ́ p'uuru Siria eujãde bɨ. B;}Mãgaji: —Ɨ̃rá wãit'eeda aji. Mamĩda waya cheit'eeda aji, Tachi Ak'õrepa k'inia bɨ pɨrã. Mãpai Pablo batauji mãik'aapa wãji. Jõdee Priscila Áquila ome mama p'aneejida. u:cIchia jarateeda ũridak'ãri, chupɨria iidijida ãchi ome taarã beemerã. Mamĩda Pablopa k'inia-e paji. 9Ma wãrutade Éfeso p'uurude panadak'ãri, Pablo t'ĩunaji Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tede judiorã ome pedeeit'ee. .8UAɨ t'ẽepai Pablo taarã beeji Corinto p'uurude. Mãpai ijãapataarãmaa despediip'eda, Siria eujãdee wãji Priscila mãik'aapa Áquila ome. Cencrea p'uurude barcode batau naaweda, Pablopa ichi poro bi-si wẽt'aaji. Mãga ooji ak'ɨpiit'ee ichia Tachi Ak'õremaa ooit'eeda ada ooda. c7?Mãpai arii ak'ɨ p'anadap'edaarãpa Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tedepema poro Sóstenes jita atadap'eda, wɨjida Galión k'ĩrapite. Mamĩda iru-it'ee maarepida p'ua-e paji. Pablo waya Antioquía p'uurudee wãda /6YAramata jërek'ooji ichimãiipa. *5MMamĩda jara p'anadairã chĩara t'ɨ̃ mãik'aapa parãpa ũraa p'ãdade, pãchi pitapai ma nepɨra ak'ɨdapáde aji. Mɨa parã nepɨra ak'ɨ k'inia-eda aji. 84iMãpai Pablo pedeeit'ee arude, Galionpa mãgaji ma judiorãmaa: —Na eperãpa ne-inaa k'achia oo bada paara maa-e pɨrã chĩara pee bada paara, mɨa ak'ɨk'ajida aji. B3} Mama mãgajida: —Na eperãpa jaratee bɨ Tachi Ak'õrede ijãadamerã mãik'aapa irumaa ɨt'aa t'ɨ̃pataadamerã. Mamĩda jaratee-eda ajida, Moisepa p'ãdade jara bɨk'a oodamerã. :2m Mamĩda, mama bɨde, Romadepema Galión apatap'edaa Acaya eujãdepema poro waibɨa bak'ãri, judiorã chok'ara pedeeteejida mãik'aapa Pablo jita ateejida iru k'ĩrapite. 1 Tachi Ak'õrepa mãga jarada perã, Pablo mama beeji año aba ap'eda esa-auk'a, Tachi Ak'õrepa jara pëida Cristode jarateemaa. c0? mɨchideerã nama chok'ara nɨ̃bairã. Mɨ pɨ ome bairã, apidaapa pɨ k'achia ooda-e. "/= At'ãri Corinto p'uurude p'anɨde ewari aba p'ãrik'ua k'ãimok'araa pɨk'a bɨde Tachi Ak'õrepa mãgaji Pablomaa: —Waawee-ee jaratéeji na p'uurude 1.[Pablopa mama jarateemaa bɨde, Cristode ijãaji ma Ak'õre Ũraa jarateepata tedepema poro, t'ɨ̃jarapatap'edaa Crispo. Chi te pidaarã jida auk'a ijãajida mãik'aapa apemaarã Corinto pidaarã chok'ara Pablopa jarateeda ũridap'edaarã ichiaba ijãajida. Mapa mãɨrã jõma poro choopijida. E-Mãga jarap'eda, Pablo wãji Ticio Justo apatap'edaa temaa jarateede. Mãgɨ́ eperãpa Tachi Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃pachi. Ichi te baji Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata te ik'aawa. U,#Mamĩda judiorã, ichi pedee ijãa k'iniada-ee p'anadap'edaarãpa ik'achia jaramaa p'aneejida. Mapa Pablopa ichi p'aru jɨ̃ bada jĩap'eji ak'ɨpiit'ee ãchimaa waa jaratee-e. Maap'eda mãgaji: —Pãchi k'ĩradoopa atuadait'eeda aji, piudak'ãri. Idideepa mɨ wãit'eeda aji, judio-eerãmaa Tachi Ak'õrepa jarapi bɨ jarateede. J+ Silas Timoteo ome pachedak'ãri Macedoniadeepa, Pablopa ewari chaa Tachi Ak'õrepa jara pëida Cristode jarateemaa bapachi, judiorãpa ijãadamerã Jesuta Cristo, Tachi Ak'õrepa pëida. *-Mama bɨde ɨ̃ipata ewari chaa wãpachi Ak'õre Ũraa jarateepata temaa jarateede judiorãmaa mãik'aapa judio-eerãmaa Cristode ijãadamerã. )Pablo p'asiade wãk'ãri ma judío badamaa, k'awaa ataji ichi jĩak'a Aquilapa carpa oopari. Mapa Pablo ãra ome beeji ma mimia oomaa. `(9Mama ununaji judío t'ɨ̃jarapatap'edaa Áquila. Mãgɨ́ Ponto eujãdepema paji. Ewaa pache baji chi wẽra Priscila ome Italia eujãdeepa, César Claudiopa judiorã jõmaweda jërek'ooda perã Roma p'uurudeepa. H' Ma t'ẽepai Pablo wãji Atenas p'uurudeepa Corinto p'uurudee. 7&g"Mamĩda ũk'uruurãpa ijãajida Pablopa jarada mãik'aapa Cristode ijãa p'aneejida. Ma ijãadap'edaarã t'ãide baji ɨmɨk'ĩra t'ɨ̃jarapatap'edaa Dionisio. Mãgɨ́ Areópago poro wẽsaa beerã cheepurupatadepema paji. Ichiaba baji wẽra t'ɨ̃jarapatap'edaa Dámaris mãik'aapa awaraarã.1%]!Mãpai Pablo uchiaji mamãik'aapa. A${ Arii p'anadap'edaarãpa ũridak'ãri eperã piup'eda chok'ai p'irabaida, ũk'uru ëi para beeji mãik'aapa ũk'uruurãpa mãgajida: —Na ewari waya ũridayada ajida, pɨ pedee. r#]Ichia mãga jara bɨ na ewari na p'ek'au eujãdepemaarãpa oopata jõmaweda ak'ɨit'ee perã, k'awaait'ee pia wa k'achia. Mãga ooit'ee ichia pëida Jesucristopa. Cristopa eperãarãpa oopata mãgá ak'ɨi, ichia k'achia ook'aa pada perã na eujãde nipak'ãri. Tachia k'awa p'anɨda aji, Ak'õrepa iru jɨrɨt'eraji, iru piup'eda, chok'ai p'irabaipida perã. k"ONaaweda Tachi Ak'õrepa miapi-e paji mãgee k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃patap'edaarã, iru waide k'awada-e p'anadap'edaa perã. Mamĩda ɨ̃rá jõmaarãmaa jara bɨ p'ek'au k'achia oo amaadamerã mãik'aapa ichide ijãadamerã. !#Maperã k'ĩsiadaik'araa bɨ Tachi Ak'õre santok'a bɨ, eperãarãpa k'ĩsiadap'eda oopatak'a nẽedee, p'arat'adee maa-e pɨrã mãudee. A {Iru k'aurepa tachi chok'ai p'anɨ; p'ɨrrɨapata mãik'aapa na eujãde p'anapata. Pãchi k'arik'a p'ãpataarãpa jaradap'edaak'a mãga bɨ: “Tachi, Tachi Ak'õre Waibɨapa ooda”. .UTachi Ak'õrepa mãga ooji eperãarãpa iru jɨrɨdamerã. Tachi taupa nãgɨ́ Ak'õre unuda-e p'anɨ mĩda, iru k'awadai, wãara tachimãiipa t'ɨmɨa-ee bairã. I ’Eperã abaadeepa eperãarã k'ĩra t'ãdoo uchiapiji, na p'ek'au eujã jõmaade p'anapataadamerã. Aɨ naaweda k'ĩsia iru baji sãapai uchiapiit'ee mãik'aapa sãmaata p'anapiit'ee. Eichi-it'ee p'ua-e bairã ne-inaa eperãarãpa oopata ichi-it'ee. Ichiata eperãarã chok'ai p'anapipari, ĩyapaapipari mãik'aapa tachimaa ne-inaa jõmaata teepari pia p'anapataadamerã. Y+’Nãgɨ́ Ak'õrépata ooji na eujã mãik'aapa jõma aɨde nɨ̃bɨ. Nãgɨta, Tachi Ak'õre, jõmaarã Waibɨa na p'ek'au eujãde mãik'aapa pajãde. Nãgɨ́ Ak'õre eperãarãpa te oodade bak'aa, Mɨ wãyaak'ãri parã ɨt'aa t'ɨ̃patamãi, unuji net'aa chok'ara iru p'anɨ aɨ k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃pata. Mama bɨde unuji parã altar bide p'ã bɨ: Tachi Ak'õre Waibɨa k'awada-e p'anɨ-it'ee. Parãpa k'awada-eda a p'anɨ Ak'õrepa ooda mɨa jaratee bɨ. 6eMãpai Pablo bainɨ̃ beeji ãchi k'ĩrapite Areopagode mãik'aapa mãgaji: —Atenas p'uuru pidaarã, mɨa unu bɨ parãpa ak'õre waibɨa k'ĩra t'ãdoo waaweepata. 9Ma Atenas pidaarã mãik'aapa awaraarã arii p'anadap'edaarã mimiada-e p'anadak'ãri, p'anapachida ne-inaa chiwidi pedeemaa mãik'aapa ũrimaa. lQTaipa waide ũrida-e p'anɨda ajida, pedee pɨa jaratee bɨk'a. Mapa k'awa k'inia p'anɨda ajida. -SMãpai ãchia Pablo ateejida Areopagomaa, ãchi poro wẽsaa beerã cheepurupatamaa ũraa ũride. Mama iidijida: —¿Taipa pɨa jaratee bɨ k'awaadaik'ã? ajida.  Mama ũk'uru poro wẽsaa beerã t'ɨ̃jarapatap'edaa Epicúreo eerepemaarã mãik'aapa Estoico eerepemaarã aupedee p'aneejida Pablo ome. Mãɨrã ũk'uruurãpa mãgapachida: —¿K'ãata jara k'inia bɨma apachida, na pedee-idaa bɨpa? Awaraarãpa mãgapachida: —Awaraa eujãdepemaarã ak'õre waibɨapa ooda jaratee bɨda apachida. Mãga jarapachida Pablopa jarateemaa bada perã Tachi Ak'õrepa ooda Jesús piuda k'aurepa mãik'aapa jarateepachi perã tachi piuda t'ẽepai waya chok'ai p'irabaidait'ee. SMapa aupedeepachi judiorã ome mãik'aapa judio-eerã Tachi Ak'õre waaweepataarã ome Ak'õre Ũraa jarateepata temãi. Ichiaba mãga oopachi ewari chaa chi unuru ome ma p'uurude net'aa netopatamãi. FAtenas p'uurude Pablopa Silas mãik'aapa Timoteo nɨmaa beeji. Mama bɨde unuk'ãri chok'ara ne-inaa iru p'anɨ eperã juapa ooda aɨ k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃pata, t'ãri ãriidachi. I Chi Pablo ome wãdap'edaarãpa iru ateejida Atenas p'uurudee. Waya ãpɨtee uchiadait'ee pak'ãri, Pablopa jara pëiji Silamaa Timoteo ome taarã-ee chedamerã ichimaa. Pablo Atenas p'uurude Aramata mãpema ijãapataarãpa Pablo pëijida k'õp'ãyoorã ũk'uru ome p'usa idee. Jõdee Silas Timoteo ome Bereade p'aneejida. #? Mamĩda Tesalonicadepema judiorãpa ũridak'ãri Pablopa Tachi Ak'õrepa jara pëida jarateemaa bɨ Bereade, wãjida ma p'uuru pidaarã k'ĩraupit'aade. =s K'awaadak'ãri wãarata jara bɨ, mãgɨdepemaarã judiorã chok'ara ijãajida. Ichiaba judio-eerã wẽraarã p'arat'ara beerã chok'ara ijãajida, ɨmɨk'ĩraarã jida ichiaba. ' Mãpema judiorã Tesalonicadepema k'ãyaara k'ĩsia k'awaara p'anajida. Mapa Pablopa jaratee bɨ ũri k'inia p'anajida. Mãga ũridap'eda, ewari chaa Tachi Ak'õre Ũraa p'ãda ak'ɨpachida k'awaadait'ee wãara jara bɨ Pablopa jara bɨk'a maa-e pɨrã awara jara bɨ. $A Ma p'ãrik'ua weda ijãapataarãpa Pablo Silas ome Berea p'uurudee pëijida. Mama panadak'ãri, t'ĩujida judiorã Ak'õre Ũraa jarateepata temãi.   Mamĩda Jasonpa apemaarã ijãapataarã ome p'aajida ãchi uchia pëidamerã. Mãpai k'ena pëijida. Pablo Silas ome Berea p'uurude i KMãga ũridak'ãri, ma p'uuru pidaarã mãik'aapa ãchi poroorã k'ĩraupik'a para beeji. > uMa awara mãgɨɨrã Jasonpa ichi tede auteebaiji. Mãɨrãpa oodak'aa Cesarpa oopi bɨk'a. Jĩp'a jara p'anɨ ichi k'ãyaara rey aba waibɨara bɨda ajida, t'ɨ̃jarapata Jesús. % CMamĩda mãgɨ́ tede ãra unuda-e pak'ãri, uchia atajida Jasonta mãik'aapa awaraa ijãapataarã. Maap'eda ãchi p'uurudepema poroorãmaa ateejida. Mama panadak'ãri, biapachida: —¡Ɨ̃rá eperãarã Roma jua ek'ari p'anɨɨrã k'ĩsia awarapipataarã nama che p'anɨda! ajida.  }Judiorã Cristode ijãada-ee p'anadap'edaarãpa mãga unudak'ãri, k'ĩraudachida. Mapa jɨrɨjida eperãarã mimiadak'aa p'anadap'edaarã, p'uuru pidaarã k'ĩraupit'aadamerã Pablo mãik'aapa Silas ome, pedee jõnɨpa ãra ãpɨte. Mãgá p'uuru pidaarã jõma k'ĩraupit'aadap'eda, Jasón tede t'ĩudachida, Pablo Silas ome uchia atadap'eda, p'uuru pidaarãmaa teedait'ee. wgMãga ũridak'ãri, judiorã ũk'uru Cristode ijãajida mãik'aapa araa nipapachida Pablo mãik'aapa Silas ome. Ichiaba ijãajida judio-eerã; Tachi Ak'õrede ijãa p'anadap'edaarã chok'ara mãik'aapa wẽraarã p'arat'ara beerã. hIAk'õre Ũraa p'ãdade ak'ɨpipachi sãga Cristo chupɨria nɨ̃bait'ee mãik'aapa piup'eda, p'irabaiit'ee. Jarapachi: —Nãgɨ́ Jesús parãmaa mɨa jaratee bɨ Cristota, Tachi Ak'õrepa pëida eperãarã k'aripamerã. 'GMaperã Pablo ichia oopatak'a p'uurude panak'ãri, jãmaa wãji. Mama beeji tomia õpee mãik'aapa ɨ̃ipata ewari chaa aupedeeji arii p'anadap'edaarã ome. T #Mamãik'aapa ãchi wãdade Pablo Silas ome wãyaajida Anfípolis p'uurude mãik'aapa Apolonia p'uurude. Maap'eda Tesalónica p'uurude panajida. Mãgɨ́ p'uurude baji Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata te. 7g(Pablo Silas ome ma carceldeepa uchiadap'eda, wãjida Lidia temaa. Mama ijãapataarã jõmaarãmaa ũraajida t'ãri o-ĩa p'aneedamerã. Maap'eda wãjida ma p'uurudeepa./'Mapa chedap'eda, chupɨria iidijida Pablomaa Silas ome perdonaadamerã ãchia oodap'edaa. Mãpai uchiapijida carceldeepa mãik'aapa p'uurudeepa. gG&Pablopa jarada ãchi poroorãmaa jaranadak'ãri mãik'aapa jã eperãarã auk'a Romadepemaarãda adak'ãri, mãɨrã poroorã p'eradachida, ãchia wɨpidap'edaa perã mãik'aapa carcelde t'ɨ nɨ̃bɨdap'edaa perã. _7%Mamĩda Pablopa mãgaji Romadepema poroorãpa pëidap'edaarãmaa: —Tai auk'a Romadepemaarã p'anɨta, wɨjidada aji, jõmaarã k'ĩrapite, charramaa ateeda-ee. Maap'eda carcelde t'ɨpijida. Ɨ̃rá jõdee, ¿merã uchiapi k'inia p'anɨ-ek'ã? ¡Mãga-epɨ! Namãik'aapa wãda-eda aji, ãchia uchia pëi cheda-emãi ãchi k'ĩradoopa. $A$Maperã carceldepema jɨ̃aparipa mãgaji Pablomaa: —Mɨ poroorãpa jara pëi p'anɨda aji, parã uchia pëimerã. Mapa k'ãiwee wã́tɨ namãik'aapa. %#Aɨ norema tap'eda Romadepema poroorãpa ãchi jɨ̃apataarã pëijida ma carceldepema jɨ̃aparimaa, Pablo Silas ome uchia pëimerã. ~"Mãpai teedaa p'e ateep'eda, nek'opiji. Ma carcel jɨ̃apari ichi tedepemaarã ome o-ĩa p'anajida Tachi Ak'õrede ijãadap'edaa perã. 0}Y!Aramata ma carceldepema jɨ̃aparipa Pablo Silas ome ateeji sɨɨk'ooit'ee ãchi k'ap'ɨade t'udak'a jẽra bada. Maap'eda iru ichi tedepemaarã ome poro choopijida. |} Mãpai Tachi Ak'õrepa jara pëida Cristode jarateejida ma jɨ̃aparimaa mãik'aapa ichi tede p'anadap'edaarãmaa. z{mMãpai p'anaujida: —Jesucristode ijã́aji. Mãgara pɨ, pɨchi tedepemaarã ome ɨt'aa wãdayada ajida. z Uchia p'e atap'eda calabozo edupɨara bɨdeepa, mãgaji: —Jarateepataarã, ¿k'ãata ooipia bɨma aji, mɨ ɨt'aa wãit'ee? By}Mãpai carceldepema jɨ̃aparipa lámpara aneepip'eda, t'ĩudachi Pablo mãik'aapa Silas p'anadap'edaamãi. Ãchi k'ĩrapite wɨrrɨwɨrrɨa bedabai nɨ̃banaji p'era nɨ̃bɨpa. {xoMamĩda Pablopa biaji ichi badamãiipa mãgɨ́ jɨ̃aparimaa: —¡Jãgá oonáaji! ¡Tai jõma nama p'anɨpɨ! 9wkMa carceldepema jɨ̃aparipa unuk'ãri chi puerta jõma ewa jẽra bɨ, ichi espada ẽt'a ataji ichi juadoopa piudariit'ee, carcel pidaarã jõma uchiadai p'anɨ jĩak'aapa. [v/Esapɨte pak'ãri, awẽrachai golpe wëre nɨ̃beeji. Ma carcel perá t'eedachi. Aramata chi puerta jõmaweda ewak'oodachida. Presoorã juade nɨ̃bada cadena mãik'aapa cepo ichiaba jõma ẽt'ak'oodachida. 4uaMãgá iru p'anajida mĩda, Pablo Silas ome ɨt'aa t'ɨ̃maa mãik'aapa k'arimaa p'anajida Tachi Ak'õremaa. Jõdee chi apemaarã carcel pidaarãpa ũrii p'anajida. tChi jɨ̃aparipa mãga ũrik'ãri, calabozo edupɨara badade t'ɨ nɨ̃bɨji mãik'aapa ãchi bɨɨrɨ t'ɨk'ooji cepode. sPia wɨpit'aadap'eda, carcelde t'ɨt'aajida mãik'aapa carceldepema jɨ̃aparimaa jarajida pia jɨ̃amerã, carceldeepa uchiapiamaapa. rMãpai p'uuru pidaarã chok'ara seedachida. Ãchi poroorãpa Pablo Silas ome p'aru ẽrapijida mãik'aapa wɨpijida pak'urupa. qymãik'aapa ne-inaa jarateemaa p'anɨ tachi Romadepemaarãpa oopata awara. Taipa mãga ũri k'iniada-e p'anɨda ajida. zpmMa Romadepema poroorãmaa ateedap'eda, mãgajida: —Na judiorãpa tachi p'uuru pidaarã k'ĩraupirutada ajida, koOMa awẽra chipariirãpa mãga unudak'ãri, k'awaajida ãchi p'arat'a waa p'oyaa jitada-e iru k'ap'ɨa. Mapa Pablo Silas ome jita atadap'eda, ateejida ãchi p'uurudepema poroorãmaa, mãgɨɨrã chip'edaipatap'edaamãi. In Ewari chok'ara mãga oopachi tai wãrutamaa. Mata ewari aba Pablopa ũriamaadaik'ãri, ãpɨtee ak'ɨji mãik'aapa mãgaji ma netuara k'ap'ɨade merãtɨa badamaa: —Jesucristo jõmaarã poro waibɨa perã, ichi t'ɨ̃de mɨa pɨmaa jara bɨ uchiadaimerã jã wẽra k'ap'ɨadeepa. Aramata ma netuara uchiadachi. m+Mãgɨ́ awẽra tai t'ẽe bia wãpachi: —Nãgɨ́ eperãarã Tachi Ak'õre Waibɨapa pëida jarateedamerã sãga eperãarã ɨt'aa wãdai. !l;Ewari aba tai waya ɨt'aa t'ɨ̃de wãdak'ãri ɨt'aa t'ɨ̃patap'edaamaa, unujida awẽra. Mãgɨ́ awẽra esclava paji. Mãgɨpa ne-inaa p'asait'ee bɨ jarapachi, ichi k'ap'ɨade netuara merãtɨa bada perã. Mapa ma awẽra chiparipa p'arat'ara jitapachi ichi k'aurepa. jkMIru poro choopip'eda ichi te pidaarã ome, taimaa mãgaji: —Parãpa unu p'anɨ pɨrã mɨ wãara ijãa bɨ Jesucristode, mɨ tede p'ana chétɨ. Mãga jara bɨpa wãjida ichi temaa. Filipos p'uurude carcelde p'anadap'edaa .jUMa wẽraarã t'ãide baji aba t'ɨ̃jarapatap'edaa Lidia. Ma wẽra Tiatira p'uurudepema paji. Mãgɨpa netopachi p'aru pia t'ɨda p'up'uchia. Mãgɨ́ wẽrapa Tachi Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃pachi. Maperã Ak'õrepa irumaa ũripiji Pablopa jaratee bɨ. Pia ũrik'ãri, Cristode ijãa beeji. fiE Ɨ̃ipata ewate tai wãjida p'uurudeepa to idee, ma p'uurudepema judiorã ɨt'aa t'ɨ̃patamãi unudai jĩak'aapa. Unu atadak'ãri, su-ak'ɨ p'aneejida mãik'aapa jarateemaa p'aneejida wẽraarã cheepurudap'edaarãmaa. /hW Neapolideepa wãjida Filipodee. Mãgɨ́ p'uuru waibɨa Macedonia eujãde bɨ. Ma p'uurude Romadepemaarã chok'ara p'anapachida. Mama k'ãima chok'ara-ee p'anajida. g Troas p'uurudeepa tai barcode bataujida. Mata Samotracia islade panajida. Mamãik'aapa aɨ norema Neápolis p'uurude panajida. )fK Pablo mãgá k'ãimok'araa pɨk'a bap'eda, aramata net'aa p'e atajida wãdait'ee Macedoniadee, k'ĩsia p'anadap'edaa perã Tachi Ak'õrepa jarateepi k'inia bɨ Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee ma eujãde. Ma wãdap'edaade mɨ jida auk'a wãji. Pablo Silas ome Filipos p'uurude geG Panadap'edaa ewate p'ãrik'ua, Pablo k'ãimok'araa pɨk'a bɨde unuji Macedonia eujãdepema ɨmɨk'ĩra bainɨ̃ bɨ. Mãgɨpa chupɨria iidiji Pablo wãmerã ichi eujãdee. Mãgaji: —Chéji Macedoniadee tai k'aripade. Ad}Mapa Misia eujãde wãyaajida Troas p'uurude parutamaa. mcSMisia eujãde panadak'ãri, wãdait'ee paji Bitinia eujãdee. Mamĩda Jesús Jaurepa wãpi-e paji. bMa wãrutade wãyaajida Frigia eujãde mãik'aapa Galacia eujãde, Tachi Ak'õre Jaurepa jarateepi-e pada perã Ásia eujãde. haIMãgá ijãapataarãpa pipɨara k'awaajida Cristopa oopi k'inia bɨ ãchimaa mãik'aapa waapɨara ijãajida irude. Ma awara ewari chaa ijãapataarã chok'araara ĩwa wãjida. Pablo k'ãimok'araa pɨk'a bada Troas p'uurude +`OP'uuru bee chaa wãyaa wãdak'ãri, jara bëi wãpachida Cristopa jɨrɨt'eradaarãpa mãik'aapa ijãapataarã ak'ɨpataarãpa jara pëidap'edaa Jerusalendeepa. _Pablopa ichi ome ateeji mamãik'aapa. Mamĩda uchiadai naaweda, iru k'ap'ɨade tauchaa bɨji mãpemaarã judiorã k'aurepa. Ma eujãdepema jõmaarãpa k'awajida Timoteo ak'õre Greciadepema paji mãik'aapa ãrapa tauchaa bɨdak'aa paji ãchi warrarã k'ap'ɨade. l^QIjãapataarã Listradepemaarã mãik'aapa Iconiodepemaarãpa Timoteo pia t'o p'anadap'edaa perã, e] EMamãik'aapa Pablo Silas ome panajida Derbe p'uurude mãik'aapa Listra p'uurude. Mama unujida ijãapari t'ɨ̃jarapatap'edaa Timoteo. Chi nawe judío wẽra Cristode ijãapari paji. Jõdee chi ak'õre Greciadepema paji. t\a)Wãyaajida Siria eujãde mãik'aapa Cilicia eujãde. Ijãapataarã ũraa wãjida ãchi para bee chaa.B[}(Jõdee Pablopa jɨrɨt'eraji Silas ichi k'õp'ãyo pamerã. Ijãapataarãpa ãchi omé Ak'õre juade bɨjida irua ãchi pia ak'ɨ bapariimerã. Mãpai Pablo ichi k'õp'ãyo ome wãji. oZW'Ijɨ̃atɨ pedeedap'eda, ãchi o chaachaa jitak'oodachida. Bernabé wãji Chipre isladee Marcos ome. Yy&Mamĩda Pablopa atee k'inia-e paji, ãchi ik'aawaapa uchiada perã Panfilia eujãde, ãchi mimia at'ãri aupada-eeta. kXO%Bernabepa ichiaba atee k'inia baji Juan; mãgɨ́ Juan ichiaba t'ɨ̃jarapatap'edaa Marcos. rW]$Mãga p'anadap'eda, ewari aba Pablopa mãgaji Bernabemaa: —Waya wãdáma aji, ijãapataarã ak'ɨde, Tachi Ak'õrepa jara pëida Cristode jaratee nipadap'edaa p'uuru chaa. Ak'ɨdait'eeda aji, at'ãri ijãa p'anɨ wa mãga-e. =Vs#Pablo Bernabé ome ichiaba p'aneejida awaraa ijãapataarã ome Antioquiade, Tachi Ak'õrepa pedee pia jara pëida Cristode jarateedait'ee. Pablo waya wãda ichi naaweda wãda ode %UE"[Mamĩda Silas arii beeji.] UT#!Mama p'anadap'eda, ijãapataarãpa ãchi despediijida k'ãiwee wãdamerã. S! Judas Silas ome Tachi Ak'õre Jaurepa jarapiru jarapataarã pada perã, ichiaba ma ijãapataarãmaa ũraajida t'ãri o-ĩa p'aneedamerã. bR=Ijãapataarãpa ma k'art'a leedak'ãri, o-ĩadachida, ãchi-it'ee ũraa pia bada perã. 9QkMãpai ma k'art'a p'ãdap'eda, pëijida Antioquiadee wãdap'edaarã ome. Mama panadap'eda, ijãapataarã jõmaweda t'ɨ̃ p'ejida mãik'aapa ma k'art'a ãchimaa teejida. $PAK'onáatɨ nechiara ata bɨdap'edaa ne-inaa juapa ooda k'ĩrapite, aɨ k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃pata. Ne-animal ɨ̃yapa jɨ̃a piuda chiara k'onáatɨ mãik'aapa ne-animal waa k'onáatɨ. Ma awara p'ek'au oonáatɨ. Taipa jara p'anɨk'a ooruta pɨrã, pia oodait'ee. Mãgapai paji. OTachi Ak'õre Jaurepa tai k'aripaji parãmaa ne-inaa audú chaaree oopinaadamerã. Nãgapai jara k'inia p'anɨ parãpa oodamerã. NMapa ãchi ome parãmaa pëiruta Judas Silas ome. Ãchia parãmaa jõma taipa k'ĩsiadap'edaa na p'ãdade jara bɨk'a nepɨrɨdait'ee. zMmTaipa k'awa p'anɨ Pablo Bernabé ome waaweedak'aa piudait'ee Tachi Waibɨa Jesucristode ijãa p'anɨ k'aurepa. L1Mapa taipa pedeeteejida taidepemaarã ũk'uru jɨrɨt'eradait'ee mãik'aapa pëidait'ee parãmaa tai k'õp'ãyoorã k'iniarã Bernabé Pablo ome. nKUTaipa ũrijida nãpemaarã ũk'uru parãmaa wãdap'edaa, mamĩda taipa pëida-eeta. Mãgɨɨrãpa pariatua ãchi k'ĩradoopa jaratee nipajida. Maperã parãpa k'awada-e paji ijãadait'ee Moisepa p'ãdade wa Pablopa jarateedade. J/K'art'a p'ãdap'edaade nãga jara pëijida: Tai, Cristopa jɨrɨt'eradaarãpa, ijãapataarã ak'ɨpataarã ome na k'art'ade salude pëiruta parã judio-eerãmaa Cristode ijãa p'anɨɨrã Antioquía p'uurudepema, Siria eujãdepema mãik'aapa Cilicia eujãdepemaarã-it'ee. %ICMãpai Cristopa jɨrɨt'eradaarã, ijãapataarã ak'ɨpataarã mãik'aapa jõmaweda Jerusalendepema ijãapataarãpa pedeeteejida ũk'uru jɨrɨt'eradait'ee mãik'aapa pëidait'ee Antioquiadee Pablo ome mãik'aapa Bernabé ome. Nãgɨ́ eperãarã jɨrɨt'erajida: Judas, ichiaba t'ɨ̃patap'edaa Barsabás mãik'aapa Silas. Apemaarã ijãapataarãpa mãgɨ́ omé pia ak'ɨ p'anapachida ãchi poroorãk'a. 'HGMãgɨ́ ũraa aupai pëidaipia bɨ. Awaraa ũraa k'awa k'inia p'anɨ pɨrã, ɨ̃ipata ewari chaa ũridai Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tede. Chonaarãweda Moisepa p'ãda jarateepachidada aji, mãgee tede mãik'aapa ɨ̃rá at'ãri mãga oopata. Judio-eerãmaa k'art'a p'ãdap'edaa 4GaMa k'ãyaara k'art'a p'ã pëidáma jaradait'ee k'onaadamerã nechiara ata bɨdap'edaa ne-inaa juapa ooda k'ĩrapite, aɨ k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃pata; wẽra apai ome p'anadamerã; ne-animal ɨ̃yapa jɨ̃a piuda chiara k'onaadamerã, aɨde waa paraa perã mãik'aapa ne-animal waa k'onaadamerã. _F7Mãpai Santiagopa mãgaji: —Tachi Ak'õrepa mãga jara bairã, mɨa nãga k'ĩsia bɨda aji. Tachia Moisepa p'ãdade jara bɨk'a oopidaik'araa bɨ judio-eerãmaa, mãgɨɨrã Tachi Ak'õrede ijãadak'ãri. EChonaarãweda mɨa k'awapidak'a eperãarãmaa, mãga ooit'ee. Mɨ, Tachi Ak'õre Waibɨapa mãga jara bɨ.’ (Am 9.11-12) DMãga pɨk'a Rey Daviddeepa uchiadap'edaarã mɨde ijãa p'anɨ mɨa araa p'eit'ee apemaarã mɨde ijãa p'anɨɨrã ome. Maap'eda ma jõmaweda mɨchideerã papiit'ee mɨ Warra k'aurepa. Mãga ooit'ee chi mɨde ijãa p'anɨɨrã, Daviddeepa uchiada-e paji mĩda. C‘Nãga bap'eda, mɨa Rey David trua waya papiit'ee irudeepa uchiada jua ek'ari. Mɨa ooit'ee Israel pidaarã t'ãidepema te k'arawapataarãpa oopatak'a. Te t'eedaik'ãri, ãrapa t'eedeechoo jẽra bada araa p'epata te chiwidik'a bainɨ̃ bɨdait'ee. NBMãga bɨ iru pedee jarapataarãpa p'ãdap'edaade jara bɨk'a: A+Simón Pedropa et'ewa nepɨrɨjida aji, Tachi Ak'õrepa judio-eerã k'aripada. Tachi Ak'õrepa ãchi jida jɨrɨpari ichideerã p'aneedamerã. W@' Pedee aupadak'ãri, Santiagopa mãgaji: —Ɨ̃pemaarã, mɨ pedee ũrítɨ. C? Maap'eda jõma k'ĩup'ee para beeji Bernabé Pablo ome nepɨrɨmaa p'aneedak'ãri Tachi Ak'õrepa oopida ãchimaa judio-eerã t'ãide, eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. S> Maperã mãga oodaik'araa bɨ. Tachia ijãa p'anɨ Tachi Waibɨa Jesucristo tachi ome t'ãri pia bairã, tachi o k'achiadeepa k'aripa atait'ee ɨt'aa wãdamerã. Ãchia auk'a mãga ijãa p'anɨda aji. =  Ɨ̃rá, ¿tachia sãga oodaima? ¿Oodaipia bɨk'ã Tachi Ak'õrepa jara-e padata? ¿Jõma ijãapataarãmaa oopidaik'ã mãgee ne-inaa chaaree Moisepa p'ãdade jara bɨk'a? Tachia mãik'aapa tachi chonaarãpa mãgee ne-inaa jõmaweda p'oyaa ooda-e paji. 1<[ Tachi Ak'õrepa ãchi auk'a ak'ɨpari tachik'a. Mãga k'awa p'anɨ ãchia p'ek'au k'achia oopata auk'a wẽpapik'ooda perã Cristode ijãadak'ãri, tachi ome oodak'a. U;#Tachi Ak'õrepa ãchi t'ãride iru p'anadap'edaa k'awa bada perã, ak'ɨpiji ichia ãchi jida k'inia iru bɨ, tachi k'inia iru bɨk'a. Mãga ak'ɨpiji ãchimaa pëik'ãri ichi Jaure, tachimaa pëidak'a. :)Taarã aupedee jõnɨde, Pedro p'irabaiji mãik'aapa mãgaji: —Ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa, parãpa k'awa p'anɨda aji, taarãru Tachi Ak'õrepa mɨ jɨrɨt'eraji Jesucristopa ooda eperãarã k'aripait'ee jaranamerã judio-eerãmaa, ãchia auk'a Jesude ijãadamerã. 9Mãpai seedachida Cristopa jɨrɨt'eradaarã mãik'aapa ijãapataarã ak'ɨpataarã k'ĩsiadait'ee ma pedee jaradade. ~8uMamĩda ũk'uru fariseorã Cristode ijãapataarã, p'irabaijida mãik'aapa mãgajida: —Judio-eerã ijãa p'anɨɨrãmaa tauchaa bɨpidaipia bɨ ãchi ɨmɨk'ĩraarã k'ap'ɨade mãik'aapa oopidaipia bɨda ajida, Moisepa p'ãdade jara bɨk'a. 7Pablo Bernabé ome Jerusalende pachedak'ãri, awaraa ijãapataarãpa ãra auteebaijida Cristopa jɨrɨt'eradaarã ijãapataarã ak'ɨpataarã ome. Chip'edaidap'eda ãra ome, Pablo mãik'aapa Bernabé nepɨrɨjida jõma Tachi Ak'õrepa ooda ãchi pari. s6_Antioquiadepema ijãapataarãpa ãchi pëidap'eda, Fenicia eujãde mãik'aapa Samaria eujãde wãyaajida. Nepɨrɨjida judio-eerãpa Cristode ijãa p'anadap'edaa. Mãga ũridak'ãri, mãpema Cristode ijãapataarã o-ĩadachida. 55Mãpai Pablo Bernabé ome ijɨ̃atɨ pedeejida ãchi ome. Maap'eda Jesude ijãapataarãpa Pablo, Bernabé mãik'aapa awaraarã pëijida Jerusalendee mãgɨ́ jarateeda iidinadamerã Cristopa jɨrɨt'eradaarãmaa mãik'aapa Jerusalendepema ijãapataarã ak'ɨpataarãmaa. ~4 wMaapai eperãarã Judeadeepa chejida Antioquiadee. Mãgɨɨrãpa Jesude ijãapataarãmaa jarateemaa p'aneejida. Mãgajida: —Pãchi ɨmɨk'ĩraarã k'ap'ɨade tauchaa bɨda-e pɨrã Moisepa p'ãdade jara bɨk'a, ɨt'aa wãda-e pait'eeda ajida. ]33Maap'eda Pablo Bernabé ome mama taarã p'aneejida Cristode ijãapataarã ome.=2sPachedak'ãri Antioquiade, Cristode ijãapataarã t'ɨ̃ p'ejida mãik'aapa nepɨrɨjida Tachi Ak'õrepa ãchi pari ooda. Ichiaba nepɨrɨjida Ak'õrepa judio-eerãmaa ijãapida. w1gMama barcode bataudap'eda, wãjida Antioquía p'uurudee, chi ijãapataarãpa Ak'õre juade bɨdap'edaamãi, irua ãchi pia ak'ɨ bapariimerã. Mãgá irua k'aripapachi perã, ãchia oojida jõma irua k'inia badak'a oodamerã ma wãdade. o0WMama bɨde Ak'õrepa jarapidak'a jarateejida Perge p'uurude. Mamãik'aapa wãjida Atalía p'uurudee. Q/Maap'eda Pisidia eujãde wãyaajida Panfilia eujãde panarutamaa. }.sIchiaba ijãapataarã para bee chaa ũk'uru jɨrɨt'erajida ijãapataarã ak'ɨ p'anapataadamerã. Mãpai ɨt'aa t'ɨ̃dap'eda nek'oda-ee, ijãapataarã jõmaweda Ak'õre juade bɨjida. Pablo Bernabé ome Antioquía p'uurudee wãdap'edaa I- Ma nipadap'edaa chaa ũraajida Cristode ijãapataarã waapɨara ijãa p'aneedamerã mãik'aapa mãgajida: —Ɨt'aa wãdai naaweda, tachi ichita miadait'eeda ajida, Cristode ijãapata perã. :,mCristopa ooda eperãarã k'aripait'ee jarateedak'ãri Derbede, eperãarã chok'ara ijãajida. Mama bap'eda, ãpɨtee chejida Listradee, Iconiodee mãik'aapa Antioquiadee. ,+QMamĩda Cristode ijãapataarã Pablomãi seedaidak'ãri, waya p'irabaiji. Maap'eda waya wãji p'uurudee mãik'aapa aɨ norema wãji Bernabé ome Derbe p'uurudee. k*OAɨ t'ẽepai pachejida judiorã Antioquía p'uurudeepa mãik'aapa Iconio p'uurudeepa. Eperãarã ãchi eere pa atadap'eda, Pablomaa mãupa bat'ajida peet'aadait'ee. Piu bɨ jĩak'aapa, p'uuru k'idaa jidiu baibɨnajida. 4)aPablopa Bernabé ome ma jõma jarajida mĩda, perá p'oyaada-e paji eperãarã p'ak'a ɨmɨk'ĩra peenaadamerã mãik'aapa ɨt'aa t'ɨ̃naadamerã ãchi k'ĩrapite. ~~}||{!zZysxww'vutts3rWqoommlkkAA`@?>><:9h8654332<1h10//7.f--/,+b*)W((d''f&&%u$##l"" !v E2 y  1 !  L6gT sMɨa k'awa k'inia baji k'ãare-it'eeta ãrapa iru ɨmɨatee p'anajida. Mapa iru ateeji judiorã nepɨra ak'ɨpataarã k'ĩrapite. ErNa eperã mɨa pëiru pɨmaa judiorãpa jita atajida mãik'aapa perá peet'aajida. Mamĩda mɨa k'awaak'ãri iru Romadepema, mɨchi soldaorã ome wãdap'eda, ãra juadeepa k'aripa ataji. .qU“Claudio Lisiapa nãga p'ãru Felixmaa. Mɨa salude pëiru pɨmaa. Pɨ Roma jua ek'ari eujã ak'ɨpari pipɨara bɨ. Mapa na nepɨra mɨa jara k'inia bɨ pɨmaa. ^p5Ma soldaorã poro waibɨapa ichiaba k'art'a p'ã tee pëiji. Made jara pëiji: oIchiaba Pablo-it'ee caballo anéetɨ aɨ ɨ̃rɨ wãmerã. K'ĩra jĩp'a ateedapáde aji, Roma jua ek'ari eujã ak'ɨpari Felixmaa. 9nkAramata soldaorã poro waibɨapa t'ɨ̃ p'eji soldaorã poro omé. Mãɨrãmaa mãgaji: —P'e atadapáde aji, doscientos soldaorã bɨɨrɨpa wãdamerã, ma awara setenta caballo ɨ̃rɨ wãdamerã, ma awara doscientos miasu ome, uchiadamerã p'ãrik'ua a las nueve. Wãdait'ee Cesarea p'uurudee. Jm Mãpai soldaorã poro waibɨapa mãgaji: —K'ĩrak'aupai chĩaramaa jarai pɨa mɨmaa nepɨrɨ cheda. Maap'eda ma warra pëiji ichi temaa. Pablo Romadepema poro Félix k'ĩrapite pëida lyMamĩda ijãanaapáde aji, ɨmɨk'ĩraarã cuarenta audú ot'ewa p'anadait'ee perã. Ma awara ãchia Tachi Ak'õre k'ĩrapite juraajida nek'oda-e pait'ee Pablo peet'aarutamaa. Mapa taarã-e mãga iidi chedait'ee, pɨa Pablo ãchimaa ateepimerã. )kKMãpai ma warrapa mãgaji: —Judiorãpa pedeeteejida pɨmaa iididait'ee Pablo nu ateemerã Junta Suprema k'ĩrapite, pipɨara k'awaadait'ee iru nepɨra. jChi soldaorã poro waibɨapa warra juade jita atap'eda, ãyaa ateeji mãik'aapa iidiji: —¿K'ãata mɨmaa jara k'inia bɨma? aji. 0iYMapa ma soldaorã poropa ateeji ichi poro waibɨamaa mãik'aapa mãgaji: —Pablo preso bɨpa mɨ t'ɨ̃ji na warra pɨmaa aneemerã ne-inaa jara k'inia bairã. h#Maap'eda Pablopa soldaorã poro t'ɨ̃ji mãik'aapa mãgaji: —Atéeji nãgɨ́ warra pɨchi poro waibɨamaa, ne-inaa jara k'inia bairã. ~guMamĩda Pablo ɨ̃pewẽra warrapa k'awaak'ãri mãga pedeeteeruta, wãji soldaorã temaa jarat'aade Pablomaa. fƗ̃rá parãpa mãik'aapa awaraa Junta Supremadepemaarãpa jara pë́itɨ soldaorã poro waibɨamaa nu Pablo aneedamerã, seewata parãpa pipɨara k'awa k'inia p'anadairã k'ãare k'achiata oo bɨ irua. Ma aneerutade taipa ode peet'aadayada ajida. =esÃchi wãjida p'aareerã poroorãmaa mãik'aapa judiorã poro waibɨarãmaa mãik'aapa mãgajida: —Taipa Tachi Ak'õre k'ĩrapite juraajida nek'oda-e pait'ee Pablo peeda-emãi. Ld Mãgɨ́ pedeeteedap'edaarã cuarenta ɨmɨk'ĩraarã audú paji. $cA Aɨ norema judiorã ũk'uruurãpa pedeeteejida Pablo peet'aadait'ee. Mãgɨɨrãpa Tachi Ak'õre k'ĩrapite nek'oda-eda ajida, Pablo peet'aarutamaa. b/ Aɨ norema p'ãrik'ua Tachi Waibɨa Jesús Pablo ik'aawa bainɨ̃ ba cheji mãik'aapa mãgaji: —¡Waaweenáaji! Mɨa ooda eperãarã k'aripait'ee pɨa jarateedak'a Jerusalende, jãgá ichiaba jarait'ee Roma p'uurude. Judiorãpa pedeeteedap'edaa Pablo peet'aadait'ee Sa Audupai biuk'a nɨ̃beek'ãri, soldaorã poro waibɨapa, ewaa Pablo peet'aadai jĩak'aapa, t'ɨ̃ji chi soldaorã iru uchia atadamerã ma biuk'a nɨ̃badadeepa mãik'aapa ateedamerã ãchi temaa. n`U Maperãpɨ biuk'a nɨ̃beeji. Ũk'uru Moisepa p'ãda jarateepataarã fariseo eere p'anadap'edaarãpa mãgajida: —Na eperãpa ne-inaa k'achia oo-e bɨda ajida. ¿Eperã jaurepa maa-e pɨrã angelpa irumaa pedeeji-ek'ã? ajida. @_yMãga oojida saduceorãpa jarapata perã piudap'edaarã chok'ai p'irabaida-e, angeleerã wẽ-e mãik'aapa tachi jaure wẽ-e. Jõdee fariseorãpa ijãapachida mãgɨ́ jõma paraa. ^Pablopa mãga jarak'ãri, fariseo eere p'anadap'edaarã mãik'aapa saduceo eere p'anadap'edaarã ãchi pitapai aupedee para beeji. u]cMaap'eda Pablopa unuk'ãri ma see nɨ̃bɨde para bɨ saduceo eerepemaarã mãik'aapa fariseo eerepemaarã, ichi t'ãridepai k'ĩsiaji. Maap'eda golpe pedeeji: —Mɨchi auk'aarã, mɨ fariseopɨ; fariseorãdeepa uchiada. Mɨa ijãa bɨ tachi piup'eda, chok'ai p'irabaidait'ee. Maperãta nãgá parã k'ĩrapite mɨ anee p'anɨ, mɨa ijãapari ak'ɨdait'ee. y\kMãpai Pablopa p'anauji: —Mɨchi auk'aarã, mɨa k'awa-e pajida aji, iru p'aareerã poro waibɨa. Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Pedee k'achia jaranáatɨ pãchi p'uuru pidaarã poroorã ãpɨte.’ (Ex 22.28) [Mãpai arii p'anadap'edaarãpa mãgajida: —¿Jãgata ik'achia jararuk'ã ajida, Tachi Ak'õre p'aareerã poro waibɨamaa? UZ#Mamĩda Pablopa mãgaji: —¡Tachi Ak'õrépata pɨ k'achia ooyada aji, t'ãri k'achia-idaa bairã! Pɨ jãma su-ak'ɨ bɨ mɨa ooda ak'ɨit'ee Moisepa p'ãdade jara bɨk'a. Mamĩda irua p'ãdak'a oo-e bɨ. Moisepa p'ãdade jara bɨ chupɨria k'awaamerã. Mamĩda pɨa mɨ chupɨria k'awa-e bɨ. ¡Ma k'ãyaara mɨ it'ai wɨpiru! zYmMãga ũrik'ãri, p'aareerã poro waibɨa Ananiapa Pablo it'aimaa wɨpiji iru k'ait'a p'anadap'edaarãmaa. LX Pablopa Junta Supremadepemaarã see nɨ̃badamaa ak'ɨji mãik'aapa mãgaji: —Mɨchi auk'aarã, mɨ at'ãri k'ĩsia p'ua-ee ni Tachi Ak'õre k'ĩrapite, mɨa oo k'inia bairã irua oopi bɨk'a. @WyAɨ norema soldaorã poro waibɨapa Pablo cadenapa jɨ̃ bada ẽrapiji mãik'aapa uchia ataji carceldeepa, k'awa k'inia bada perã sãap'edata judiorãpa Pablo perá peejida. Mapa p'aareerã poroorã mãik'aapa Junta Supremadepemaarã jõmaweda t'ɨ̃ p'e atap'eda, Pablo uchiapiji ãchi k'ĩrapite.KVMãpai chi wɨdait'ee p'anadap'edaarãpa ichiak'au bɨjida. Ãchi soldaorã poro waibɨa jida p'eraji Pablo jɨ̃pi bada perã wɨpiit'ee, Romadepema bɨta. Pablo Junta Suprema k'ĩrapite DUMãpai soldaorã poro waibɨapa mãgaji: —Mɨa p'arat'a waibɨa p'aajida aji, eperã Romadepema pait'ee. Mãpai Pablopa p'anauji: —Mɨ Romadepema, mɨ ak'õre mãga bada perã. TMãpai ãchi poro waibɨa chek'ãri, Pablomaa iidiji: —¿Wãara pɨ Romadepemak'ã? aji. Pablopa p'anauji: —Wãarada aji. (SIMãgɨ́ capitanpa mãga ũrik'ãri, isapai wãji ãchi poro waibɨamaa mãik'aapa mãgaji: —¿Pɨa, k'ãata ooit'eema aji, jã eperã Romadepema ome? WR'Mamĩda jɨ̃maa p'anɨde wɨdait'ee, Pablopa iidiji chi wɨdait'ee p'anadap'edaarã poromaa: —Mɨ Romadepema. ¿Pɨa wɨpiipia bɨk'ã aji, eperã Romadepema, ateedai naaweda charraarãpa ak'ɨdamerã? QMãpai chi soldaorã poro waibɨapa jaraji Pablo ateedamerã soldaorã temaa mãik'aapa wɨdamerã. Mãga ooji ichia ũri-e pada perã Pablopa jarada judiorã pedeede. K'ĩsiaji Pablo wɨdak'ãri, jarapidai sãap'eda eperãarã jãga k'ĩrau para bɨ iru ome. 7PgEperãarã waapɨara biuk'a nɨ̃beeji. Ãchi p'aru jĩap'ejida mãik'aapa eujã p'ora ɨt'aa bat'apachida, k'ĩrau para bada perã. Pablo soldaorã poro waibɨa juade 6OeMãgapai eperãarãpa Pablo pedee ũrijida. Mãpai ma ũri para badaarãpa biamaa p'aneejida: —¡Jã eperã chok'ai baik'araa bɨda! ajida. ¡Peet'aadapáde! ajida. NMamĩda ichia mɨmaa mãgaji: “Namãik'aapa uchiapáde aji, mɨa pɨ pëiit'ee perã awaraa eujãdee judio-eerãmaa jarateenamerã.” OMMa awara pɨ mimiapari Esteban peedak'ãri, mɨ arii baji mãik'aapa iru peedap'edaarã p'aru ak'ɨ baji. Ɨ̃rá pɨde ijãa bɨta, ¿ũridaik'ã mɨa ãramaa nepɨrɨk'ãri mɨ pɨ ome unuda?” CLMãpai mɨa p'anauji: “Mamĩda jõmaarãpa k'awa p'anɨ Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata te chaa wãk'ãri, mɨa ijãapataarã p'e aneepachi carcelde t'ɨk'oode mãik'aapa p'u oopide. KIchia mɨmaa mãgaji: “Isapai uchiapáde aji, Jerusalendeepa, nama pɨa jarateek'ãri mɨa ooda, ũri k'iniada-e pait'ee perã.” J—Waya Jerusalendee chek'ãri, wãji Tachi Ak'õre te waibɨadee ɨt'aa t'ɨ̃de. Mama k'ãimok'araa pɨk'a bɨde unuji Jesús. KIMapa ɨ̃raweda poro choopipáde aji, mãik'aapa Jesumaa ɨt'aa t'ɨ̃páde aji, irua pɨchi p'ek'au k'achia wẽpapimerã.” Tachi Ak'õrepa Pablo jɨrɨt'erada judio-eerãmaa jarateenamerã yHkMãga ooji pɨta jõmaarã taide irua jararu jarateepari pait'ee perã, jarak'ãri na unuda mãik'aapa ũrida. zGmMãpai irua mãgaji: “Tachi chonaarã Ak'õre Waibɨapa pɨ jɨrɨt'eraji k'awaamerã ichia pɨmaa oopi k'inia bɨ. Ma awara pɨ jɨrɨt'eraji unumerã Jesucristo, chi p'ek'au k'achia wẽe bɨ mãik'aapa ũrimerã pedee ichi it'aideepa. F Irua mɨ ak'ɨ chek'ãri, mãgaji: “Ɨ̃pema Saulo, waya unupáde” aji. Aramãgá tau eratɨdachi mãik'aapa mɨa iru unuji. #E? ’Mama baji eperã t'ɨ̃jarapatap'edaa Ananías. Mãgɨpa oopachi Moisepa p'ãdade jara bɨk'a. Mapa Damascodepema judiorãpa iru pia unupachida. zDm Ma ɨ̃daa jẽra t'ĩudapa mɨ tau p'ãriudachi. Mapa mɨ k'õp'ãyoorãpa juadeepa jidiu ateejida Damascodee. IC  Mãpai mɨa mãgaji: “Tachi Waibɨa, ¿mɨa k'ãata ooipia bɨma?” aji. Mãpai ichia p'anauji: “P'irabáiji mãik'aapa wã́ji Damasco p'uurudee. Jãma jaradai pɨa k'ãata ooit'ee.” sB_ Mɨ ome wãdap'edaarãpa ma ɨ̃daa jẽra t'ĩuda unujida. Mamĩda ũrida-e paji mɨ ome pedeemaa bada. AMãpai mɨa iidiji: “¿K'aima pɨ?” P'anauji: “Mɨ Jesús Nazaretdepema, pɨa jɨrɨ ni eperãarã poro waibɨa.” @yMãpai mɨ eujãde baainaji mãik'aapa ũriji pedeeru: “Saulo, Saulo, ¿sãap'eda mɨchideerã jɨrɨ nima?” aji. l?Q—Mɨ Damasco k'ait'a pa wãde, imat'ɨpa ɨt'ariipa ɨ̃daa jẽra t'ĩudachi mɨ ɨ̃rɨ. I> P'aareerã poro waibɨapa mãik'aapa jõma nãpema poro waibɨarãpa k'awa p'anɨ na jara bɨ wãara. Ãrapa k'art'a p'ãjida mãik'aapa mɨ ome pëijida judiorãmaa Damascode, mɨa ijãapataarã mama p'anɨ p'e aneemerã nama miapiit'ee. Mamĩda mɨ k'ĩsia awara k'ĩsiaji. Pablopa jarada sãga ichi Cristode ijãada :=mMapa naaweda mɨa Tachi Ak'õre Ode P'anɨɨrã apata miapipachi. Ãchi jita atap'eda, carcelde t'ɨ nɨ̃bɨpachi. Wẽraarã mãik'aapa ɨmɨk'ĩraarã auk'a mãgá oopachi. Y<+—Mɨ judiopɨ, Tarso p'uurude t'oda. Mãgɨ́ p'uuru Cilicia eujãde bɨ. Mamĩda mɨ nama Jerusalende estudiaji Tachi Ak'õre Ũraa jarateepari Gamaliel ome. Iru k'aurepa mɨa k'awaaji Moisepa p'ãda, tachi chonaarãpa bëidap'edaa. Ma awara mɨa oo k'inia bapachi Tachi Ak'õrepa oopi k'inia bɨk'a, parãpa idi oo p'anɨk'a. m;SHebreo pedeede pedeeru ũridak'ãri, eperãarã k'ĩup'ee para beeji. Mãpai Pablopa mãgaji: R: Mãgaji: —Mɨchi auk'aarã mãik'aapa chonaarã, ũrítɨ mɨa jararu. ^95(Mãpai mãgɨ́ soldaorã poro waibɨapa pedeepiji. Pablo tomede bainɨ̃ beep'eda, juapa eperãarãmaa jaraji k'ĩup'ee p'aneedamerã. Eperãarã k'ĩup'ee para beek'ãri, Pablo hebreo pedeede pedeeji.M8'Pablopa p'anauji: —Mãga-eda aji. Mɨ judiopɨ Tarso p'uurudepema. Mãgɨ́ p'uuru Cilicia eujãde bɨ. Mɨ ma p'uuru pipɨara bɨdepemapɨ. Mɨ chupɨria pedeepipáde aji, eperãarãmaa. o7W&¿Mãgara pɨ-ek'ã aji, jã Egipto pidapa mẽepemaarã cuatro mil ateeda eujã pania wẽe bɨmaa? s6_%Mamĩda teeda panadai naaweda, griego pedeede Pablopa mãgaji ma soldaorã poro waibɨamaa: —Mɨ pɨ ome arak'atɨa pedee k'inia bɨda aji. Mãpai mãgɨ́ poro waibɨapa p'anauji: —¿Pɨa griego pedee k'awa bɨ-ek'ã? aji. `59$eperãarã t'ẽe bia wãdap'edaa perã: —¡Peet'áatɨ! Pablopa judiorãmaa jarada b4=#Soldaorã temãi tomede panadak'ãri, Pablo ɨt'ɨ́ jira ateejida eperãarã waidoopa, P3"Biuk'a nɨ̃beeji; abaapa ne-inaa jarapachi, awaraapa ne-inaa awara. Mapa chi soldaorã poro waibɨapa p'oyaa k'awa-e paji k'asaa jara para bɨ. Maperã jaraji soldaorãmaa ãchi temaa ateedamerã. U2#!Mãpai ma soldaorã poro waibɨa chep'eda, Pablo jita ataji mãik'aapa cadena omeepa jɨ̃ nɨ̃bɨpiji. Maap'eda eperãarãmaa iidiji k'asaa t'ɨ̃jarapata jã eperã mãik'aapa k'ãare k'achiata ooji. J1  Aramata ichi soldaorã p'e atap'eda, awaraa poroorã ome p'ira chejida see nɨ̃badamaa. Ma soldaorã poro waibɨa chi soldaorã ome cheruta unudak'ãri, eperãarãpa Pablo ichiak'au bɨjida. 0)Mãga nɨde taawa Pablo peet'aadait'ee pak'ãri, Romadepema soldaorã poro waibɨamaa jaranajida p'uuru pidaarã jõma k'ĩrau para nɨ̃bɨ. /'Ma k'aurepata p'uuru pidaarã jõmaweda k'ĩrau para beeji. Mãpai eperãarã p'ĩsua cheepuru nɨ̃beeji. Pablo jita atajida mãik'aapa jidi babataa atadachida Tachi Ak'õre temãiipa. Aramata Tachi Ak'õre te jɨ̃apataarãpa chi t'ĩupata jõmaweda jɨ̃ajida. t.aMãga biapachida aɨ naaweda Pablo unudap'edaa perã p'uuru jãde ni Trófimo ome. Mãgɨ́ Éfeso p'uurudepema paji. Ma omé unudap'edaa perã mãgá, judiorãpa k'ĩsiajida Pablopa ma eperã auk'a t'ĩupiji Tachi Ak'õre tede. -—Israel pidaarã, tai k'aripátɨ. Nãgɨ́ eperãpa p'uuru bee chaa ne-inaa k'achia jaratee ni tachi judiorã ãpɨte. Jaratee bɨ Moisepa p'ãdade jara bɨk'a oonaadamerã mãik'aapa pedee k'achia jara bɨ na te ãpɨte. Ma awara judio-eerã t'ĩupiji nama, mãgeerã Tachi Ak'õrepa t'ĩupiik'araa bɨda a bɨ mĩda. Mãgá Tachi Ak'õre te waibɨa k'achia oomaa bɨ. J, Ewari siete jõit'ee nɨ̃bɨde ma eperã k'ĩmari jõdait'ee paji ãchia oodait'ee bada t'ĩu pia p'aneedamerã Tachi Ak'õre te waibɨade. Mama p'anɨde Ásia eujãdepema judiorãpa Pablo unu atajida Tachi Ak'õre te waibɨade. Mapa ãchia arii p'anadap'edaarã k'ĩraupik'oojida. Pablo jita atadap'eda, biajida: +Aɨ norema Pablopa ma eperãarã k'ĩmari ateeji Tachi Ak'õre temaa. Oojida Moisepa p'ãdade jara bɨk'a t'ĩu pia p'anadamerã Tachi Ak'õre te waibɨade. Maap'eda Pablo t'ĩuji Tachi Ak'õre tede jarait'ee sãapaita Tachi Ak'õremaa ãchia jaradap'edaa jõdait'ee mãik'aapa sãapaita ãchia ne-animalaarã ateedait'ee p'aareerãmaa peedap'eda, paadamerã Tachi Ak'õre-it'ee. *Jõdee mãga oopi k'iniada-e judio-eerãmaa, ichiaba Cristode ijãadak'ãri. Jĩp'a taipa ãramaa p'ã pëi p'anɨ: k'onaadamerã nechiara ata bɨdap'edaa ne-inaa eperãpa ooda k'ĩrapite, aɨ k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃pata; k'onaadamerã ne-inaa waa maa-e pɨrã ne-animal ɨ̃yapa jɨ̃a piuda chiara mãik'aapa pariatua p'ek'au oonaadamerã. Pablo Tachi Ak'õre te waibɨade jita atadap'edaa )Pɨchi ome p'e ateepáde aji, mãik'aapa p'aapáde aji, ãchimaa p'aapipataarãpa iidi p'anɨ. Oodapáde aji, Tachi Ak'õre Ũraade jara bɨk'a; puda t'ɨɨpidamerã mãik'aapa Tachi Ak'õre tede t'ĩu pia p'aneedamerã. Mãgá ooru pɨrã, jõmaarãpa k'awaadai pɨ ãpɨte seewa nepɨrɨ p'anɨ. Ma awara pɨa mãgá ãramaa ak'ɨpii Moisepa p'ãdade jara bɨk'a ichiaba oopari. (1Mapa nãga oopáde aji: nama ijãapataarã k'ĩmariirãpa Tachi Ak'õremaa jaradap'edaak'a ewaa oodait'ee, waya iru tede t'ĩu pia p'aneedamerã. U'#Maperã, ¿taipa sãga oodaima? Ãrapa pɨ nama che bɨ k'awaa atadait'ee. s&_Mãgɨɨrãpa ũri p'anɨ pɨa judiorã awaraa eujãde p'anɨɨrãmaa jaratee ni Moisepa p'ãdade jara bɨk'a oonaadamerã, mãik'aapa warra k'ap'ɨade tauchaa bɨnaadamerã, ma awara ne-inaa chonaarãweda oopatap'edaa oonaadamerã. T%!Mãga ũridak'ãri, o-ĩa para beeji mãik'aapa ɨt'aa t'ɨ̃jida Tachi Ak'õremaa jaradait'ee iruta jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ. Mãpai Pablomaa mãgajida: —Ɨ̃pema Pablo, pɨa k'awa bɨda ajida, nãpema judiorã cho-k'ara Cristode ijãa p'anɨ. Mamĩda at'ãri k'ĩsia p'anɨ Moisepa p'ãdade jara bɨk'a oodaipia bɨ. n$UPablopa saludaap'eda, nepɨrɨji jõma Tachi Ak'õrepa ooda ichi k'ap'ɨa pari judio-eerã t'ãide. j#MAɨ norema Pablo tai ome Santiagomaa wãji. Mama ichiaba ijãapataarã ak'ɨpataarã p'anajida. Q"Jerusalende panadak'ãri, ijãapataarãpa o-ĩa tai auteebaijida. ^!5Cesareadepema ijãapataarã ũk'uru wãjida tai ome, ateedait'ee Chipre isladepema Mnasón apatap'edaa temaa, Jerusalende bɨ. Mãgɨ́ eperã taarã weda Cristode ijãa bapachi. Pablo Santiagomaa p'asiade wãda F Maap'eda, net'aa p'e atadap'eda, wãjida Jerusalendee. )Tai pedee ũri-e pada perã, ichiak'au bɨjida. Jĩp'a Tachi Ak'õre juade bɨjida, Tachi Ak'õrepa ichiak'au oomerã ichia oo k'iniata. r] Mamĩda irua mãgaji: —¿K'ãare-it'ee jãk'ɨara jẽe p'anɨma? aji. Mɨ t'ãri p'uapit'aaruta. Ichita mɨ wãit'ee Jerusalendee jɨ̃ nɨ̃bɨruta pɨjida, ma awara peet'aaruta pɨjida, mɨa Cristopa ooda jaratee bɨ k'aurepa.  Taipa mãik'aapa Cesareadepema ijãapataarãpa mãga ũridak'ãri, Pablomaa enenee jõneejida Jerusalendee wãnaamerã. D Taimaa pachek'ãri, Pablo k'ɨrrɨde jɨ̃pari ẽra ataji. Mãpai Agabopa ichi jua bɨɨrɨ ome p'ãrajɨ̃ ak'ɨ beeji mãik'aapa mãgaji: —Tachi Ak'õre Jaurepa jara bɨ: “Jerusalende judiorãpa nãgá oodait'ee nãgɨ́ k'ɨrrɨde jɨ̃pari chipari ome, iru judio-eerã poroorã jua ek'ari bɨdak'ãri.” pY Mama taarã p'anɨde Judea eujãdeepa cheji Tachi Ak'õre pedee jarapari, t'ɨ̃jarapatap'edaa Agabo. y Felipepa k'au k'ĩmari iru baji, at'ãri ɨmɨk'ĩra wẽe. Mãɨrãpa jarapachida Tachi Ak'õre Jaurepa jarapidak'a. fEAɨ norema uchiadak'ãri, panajida Cesarea p'uurude. Mama panadak'ãri, wãjida Tachi Ak'õre Ũraa jarateepari Felipe temaa. Mãgɨ́ Felipe Cristopa jɨrɨt'eradaarã k'aripapataarã sietedepema paji. Mama p'aneejida. |qTiro p'uurudeepa tai wãjida. Mata panajida Tolemaida p'uurude. Mama ijãapataarã ome ewari aba p'aneejida. lQMaap'eda, despediidap'eda, tai wãjida barcode. Jõdee, ma ijãapataarã ãchi te chaa erreujida.  Mãga jarajida mĩda, tomiamaa tai mamãik'aapa uchiajida. Mãpai ijãapataarã ãchi wẽra mãik'aapa chi warrarã ome p'uurudeepa taawaa tai k'õp'ãya tee chejida p'usa ide. Ma ipude bedabaijida mãik'aapa jõmaweda Tachi Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃jida. dAMama ijãapataarã jɨrɨdak'ãri, unu atajida mãik'aapa ewari siete p'aneejida ãra ome. Mama bɨde Tachi Ak'õre Jaurepa ma ijãapataarãmaa k'awapiji Pablo Jerusalende p'asait'ee. Mapa irumaa jarajida wãnaamerã. /WMa wãdade Chipre isla unujida tai juabi eere. Mata wãjida Siria eujãde Tiro p'uurude panarutamaa, mama net'aa barcode atee wãdap'edaa atabëidait'ee pada perã. QMama barco Fenicia eujãdee wã nipadade bataujida mãik'aapa wãjida. ! =Mãgá despediidap'eda, barcode tai bataujida mãik'aapa wãjida Cos isladee. Aɨ norema wãjida Rodas isladee. Mamãik'aapa panajida Pátara p'uurude. ~u&K'ĩra pia-ee para baji, Pablopa ichi k'ĩra waa unuda-eda ada perã. Maap'eda, barco badamaa k'õp'ãyanajida.V%%Mãpai jõmaweda jẽejida t'ãri p'uapa mãik'aapa Pablo wëre atapachida. nU$Mãga jarap'eda, Pablo bedabaidachi mãik'aapa ɨt'aa t'ɨ̃ji Tachi Ak'õremaa jõmaarã ome. ;o#Mɨa parãmaa at'apai jarateedoo, auk'a mimiadamerã mãik'aapa chik'aripa para bamerã. K'irãpátɨ Tachi Waibɨa Jesupa jarada: “Pipɨara bɨ teeit'ee, jitai k'ãyaara.” "Parãpa pia k'awa p'anɨ mɨchi juadoopa mimiapari mãik'aapa ne-inaa atapari mɨchi-it'ee mãik'aapa mɨ ome p'anɨɨrã-it'ee. G !Mɨa chĩara p'arat'a, nẽe mãik'aapa p'aru k'ɨ̃a-e bɨ.  ’Ɨ̃rá ɨ̃pemaarã, mɨa parã bɨru Tachi Ak'õre juade, ichia parã pia ak'ɨ bapariimerã ichi ũraa p'ãdade jara bɨk'a. Ichi aupaita parãmaa oopii ichia oopi k'inia bɨk'a, mãgá iru-it'ee p'anapataadamerã chi apemaarã awara bɨdaarãk'a.  5Mapa k'ĩra ɨbɨa p'anátɨ mãik'aapa k'irãpátɨ sãga mɨ chupɨria nɨ̃baji año õpee, parã ũraa bɨ misa p'ãrik'ua mãik'aapa ãstaawa. Ichiaba pãchi t'ãideepa pida uchiadait'ee seewa jarapataarã. Mãgɨɨrãpa ijãapataarã ãchi eere atee k'inia p'anadait'ee. ;oMɨa k'awa bɨ ne-animal k'achia beerã atu chepatak'a eperãarã peede, mãga pɨk'a mɨ nãik'aapa wãda t'ẽepai awaraarã chedait'ee Cristode ijãapataarã ijãa amaapide. 4aMapa ɨ̃pemaarã, chik'aripa p'anapatáatɨ mãik'aapa ijãapataarã pia ak'ɨ p'anapatáatɨ, ma-it'ee Tachi Ak'õre Jaurepa parã jɨrɨt'erada perã. Tachi Waibɨapa k'inia bɨ parãpa ak'ɨdamerã ichide ijãapataarã, ichia ãra o k'achiadeepa k'aripa atada perã, ichi waa bat'ada k'aurepa. U#Mãga jara bɨ mɨa jarateeda perã jõmaweda Tachi Ak'õrepa jarapidak'a. Mapa idi weda Tachi Ak'õre k'ĩrapite mɨa jara bɨ: parãdepema aba piuk'ãri atuaru pɨrã, mɨ k'aurepada ada-e pait'ee. E’Mãga jarateeji parã t'ãide. Ma awara Tachi Ak'õrepa parãmaa jarateeji ichia oopi k'inia bɨ Cristode ijãapataarãmaa. Mɨa k'awa bɨ parãpa mɨ k'ĩra waa unuda-e pait'ee. W'Mamĩda mɨa p'ua-e bɨ, piuru pɨjida Jesupa oopi bɨk'a oo k'inia bairã. Jĩp'a jaratee k'inia bɨ na pedee pia: Tachi Ak'õrepa eperãarã k'inia iru bairã, tachi k'aripaji Jesucristo piuda k'aurepa. /Nãgapai k'awa bɨ. P'uuru bee chaa wãyaarude Tachi Ak'õre Jaurepa mɨmaa k'awapiru mɨ miait'ee mãik'aapa carcelde chupɨria nɨ̃banait'ee. Ɨ̃rá wãru Jerusalendee, Tachi Ak'õre Jaurepa mãga k'inia bairã. Wãit'ee k'awa-e bɨ mĩda k'ãata mɨ ome oodait'ee mama. *MAuk'a jarateeji judiorãmaa mãik'aapa judio-eerãmaa, ãchia p'ek'au k'achia oopata oodaamaa p'aneedamerã mãik'aapa Tachi Waibɨa Jesucristode ijãadamerã. {Mamĩda jõmaarã taide waawee-ee jarateeji, parã te chaa paara. Mãga ooji parã ũraait'ee mãik'aapa k'aripait'ee. ~ Taarãru parã ome Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a oomaa bɨ, chupɨria nɨ̃bɨde mãik'aapa nepɨrade nɨ̃bɨde judiorã juapa. }+Ãchi pachedak'ãri, ichia mãgaji: —Parãpa k'awa p'anɨda aji, sãgata mɨ nipapari parã t'ãide, na Ásia eujãde ewaa pachedak'ãriipa. 5|cMãgá Éfeso p'uurude wiibai k'inia-e paji taarãi jĩak'aapa. Mamĩda Mileto p'uurude pachedak'ãri, Pablopa t'ɨ̃ pëiji Efesodepema ijãapataarã ak'ɨpataarã. {Mãgá oojida Pablo waa wã k'inia-e bada perã Ásia eujãdee. Ma awara Éfeso p'uurude wiibai k'inia-e paji, Jerusalende isapai pana k'inia bada perã, Pentecostés fiesta ewate pai naaweda. Pablopa jarada Éfeso p'uurudepema ijãapataarã ak'ɨpataarãmaa z1Mamãik'aapa uchiadap'eda, aɨ norema Quío isla k'ĩrapite wãyaajida. Ma norema Samos p'uurude panajida. Mamãik'aapa panajida Mileto p'uurude. [y/Aso p'uurude unudak'ãri, batauji tai ome mãik'aapa wãjida Mitilene p'uurudee. yxk Pablo ode wã k'inia baji. Mapa tai naa wãjida barcode Aso p'uurudee. Mama nɨjida iru batau atadait'ee. w Ma k'ũtrãa piu bada chok'ai ateedap'edaa perã ichi temaa, ijãapataarã o-ĩa p'aneejida. Troas p'uurudeepa Mileto p'uurudee wãda ,vQ Mãpai Pablo waya teedaa wãk'ãri, nek'ojida mãik'aapa Cristo piuda k'irãpajida. Mata waya ichi jarateemaa beeji ewarirumaa. Ewarik'ãri, wãji ichi ode. 0uY Mãpai Pablo ɨrabaip'eda, ma k'ũtrãa k'ap'ɨa wëre ataji mãik'aapa mãgaji chi k'õp'ãyoorã arii p'anadap'edaarãmaa: —¡P'eranáatɨ! ¡Iru chok'ai bɨpɨ! bt= Pablo jarateemaa bɨ misa, k'ũtrãa Eutico apatap'edaa su-ak'ɨ baji ventanade ũrimaa. Mamĩda Pablopa taarã jarateeda perã, ma k'ũtrãa k'ãidaip'eda, tudú padachi piso õpeedeepa. Aramata piu jira atanajida. _s7Te piso ɨt'ɨpema cuartode chip'e p'anajida mãik'aapa lamparara ɨ̃daa nɨ̃baji. \r1Tomia ewate tai chip'ejida apemaarã ijãapataarã ome nek'odait'ee mãik'aapa Cristo piuda k'irãpadait'ee. Pablopa ijãapataarãmaa jarateemaa baji esapɨte parumaa, ichi aɨ norema wãit'ee pada perã. qMa t'ẽepai tai wãjida Filipos p'uurudeepa, fiesta pan levadura wẽe k'opata wãyaap'eda. Barcode wã nipadap'edaa perã, k'ãima joisomaamaa panajida Troas p'uurude. K'ĩrachuunadap'eda apemaarã ome, mama k'ãima siete p'aneejida. Pablopa ooda Troas p'uurude Hp Mãɨrã tai naa wãjida mãik'aapa nɨnajida Troas p'uurude. yokMa wãdade iru k'õp'ãyaajida nãgɨ́ ijãapataarãpa: Pirro warra Sópatro, Berea p'uurudepema; Aristarco mãik'aapa Segundo, Tesalónica p'uurudepema; Gayo, Derbe p'uurudepema; Timoteo, Tíquico mãik'aapa Trófimo, Ásia eujãdepema. NnAtane õpee mama beeji. Mamãik'aapa barcode wãit'ee bɨde Siria eujãdee, k'awaaji judiorãpa ichi peedait'ee ot'ewa p'anɨ. Mapa waya ãpɨtee p'ɨrrabaidachi. Mata wãyaaji Macedonia eujãde. EmMama ijãapataarã ũraa nipap'eda, panaji Grecia eujãde. l Eperãarã ãchi te chaa wãdap'edaa t'ẽepai, Pablopa ijãapataarã t'ɨ̃ p'eji ũraait'ee. Maap'eda wãji Macedonia eujãdee. Sk)Mãga jarap'eda, eperãarã jõmaweda ãchi te chaa pëik'ooji.:jm(Idipema oodap'edaa k'aurepa Romadepemaarãpa k'ĩsiadait'ee tachi chõoyaa p'anɨ. Nãga bɨde ãchia iidi p'anɨ pɨrã sãap'eda idi nãga oojida, ¿sãga p'anaudayama? aji. xii'Mamĩda jõmaarãpa awaraa nepɨra iru p'anɨ pɨrã, k'ĩra jĩp'a cheepurudak'ãri, ma nepɨra jõ pëidai. h1&Demetrio wa chi k'õp'ãyoorã nepɨra iru p'anɨ pɨrã awaraa ome, Romadepema charraarãmaa wã́tɨ. Ãrapa ak'ɨdaipɨ, ma-it'ee p'anadairã. g9%Na eperãarã parãpa anee p'anɨ tachi ĩgrestedepema net'aa maarepida chɨada-e p'anɨ mãik'aapa tachi nawe ãpɨte pedee k'achia jarada-e p'anɨ. ofW$Apidaapa nãgɨ́ p'oyaa merada-e perã, k'ĩra jĩp'a p'anéetɨ, ne-inaa k'achia pariatua ooda-ee. ~eu#Mãpai aɨ p'uurudepema secretariopa eperãarã k'ĩup'ee p'anapiji mãik'aapa mãgaji: —Éfeso pidaarã, jõmaarãpa k'awa p'anɨda aji, na p'uuru pidaarã́pata tachi nawe Artemisa jĩak'a ɨt'ariipa baaida ichi ĩgrestede jɨ̃apata. Dd"Mamĩda eperãarã k'ĩraupik'a para badaarãpa ichi judío k'awaadak'ãri, perá hora omé waapɨara biuk'a nɨ̃beeji. Mãgapachida: —¡Artemisa Waibɨa; tachi Éfeso pidaarã nawe! =cs!Judiorã arii p'anadap'edaarãpa Alejandromaa nepɨrɨdap'eda, jõmaarã taide ateejida. Mãpai Alejandropa juapa jaraji k'ĩup'ee p'aneedamerã, ãchi k'ap'ɨa pedeeit'ee perã. `b9 Mãɨmisa, chi cheepurudap'edaarã waapɨara k'ĩraupik'a para beeji. Ũk'uruurãpa ne-inaa jarapachida; awaraarãpa biapachida. Mapa biuk'a nɨ̃baji. Ũk'uruurãpa k'awada-e p'anajida sãap'eda cheepurudap'edaa. a-Ichiaba Asiadepema poroorã ũk'uru Pablo ome k'õp'ãyo meraadap'edaa perã, jara pëijida wãnaamerã ma eperãarã k'ĩraupik'a para bɨmaa. m`SPablo wãit'ee paji ma p'uuru pidaarã k'ĩrapite pedeede. Mamĩda ijãapataarãpa wãpida-e paji. !_;Mãpai eperãarã waapɨara cheepuru nɨ̃beeji mãik'aapa p'uuru pidaarã jõma k'ĩraupik'a para beeji. Mãpai Gayo, Aristarco ome jita atajida mãik'aapa atadachida ãchi chip'edaipatamaa. Ma eperãarã omé Macedonia eujãdepemaarã paji. Ichiaba Pablo ome nipapachida. ^/Arii p'anadap'edaarãpa mãga ũridak'ãri, k'ĩraudachida mãik'aapa biuk'a nɨ̃beeji: —¡Artemisa Waibɨa; tachi Éfeso pidaarã nawe! a];Iru pedee ijãaruta pɨrã, tachia ooda neto amaadai mãik'aapa tachia p'arat'a waa jitada-e pai. Ma awara tachi nawe Artemisade ijãada-e pai mãik'aapa ichiaba waa iru ĩgreste ak'ɨda-e pai. Mãgɨ́ tede na Ásia eujãdepemaarã mãik'aapa jõmaweda Roma jua ek'ari p'anɨɨrã irumaa ɨt'aa t'ɨ̃pata. ¿Wãara-ek'ã aji, mɨa jara bɨ? ;\oMa awara parãpa unu p'anɨ mãik'aapa ũri p'anɨ Pablopa jaratee bɨ, ne-inaa ooda eperãarãpa aɨ k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃pata ak'õre waibɨarã-e. Mãga jara bɨpa eperãarã chok'ara ichi eere ũraa p'e iru bɨ. Mãga jara-e bɨ nama Éfeso p'uurudepai. Ichiaba mãga jara bɨ jõma Ásia eujãde. X[)Maperãpɨ Demetriopa mãgɨɨrã mãik'aapa awaraa ne-inaa oo k'awaa beerã t'ɨ̃ p'e atap'eda, mãgaji: —K'õp'ãyoorã, parãpa k'awa p'anɨda aji, nãgɨ́ mimia oo p'anɨpa tachi p'arat'a jitapata. OZne-inaa p'arat'adee oopari Demetrio apatap'edaapa ãra ãpɨte pedee k'achia jarada perã. Mãgɨ́ eperãpa ne-inaa ma-ãri santok'a p'arat'adee oopachi, ãchi ɨt'aa t'ɨ̃pata nawe Artemisa te waibɨa k'irãpapataadamerã. Mãga oo bɨpa ichia mãik'aapa apemaarã ne-inaa oo k'awaa beerãpa p'arat'a waibɨa jitapachida. sY_Maapai Tachi Ak'õre Ode P'anɨɨrã k'aurepa, Éfeso p'uurudepemaarã jõma k'ĩraupik'a para baji ^X5Mãga k'ĩsiap'eda, Pablopa chi k'õp'ãyoorã Timoteo Erasto ome naa pëiji Macedonia eujãdee. Jõdee ichi Ásia eujãde jarateemaa beeji. Maap'eda wãji ãra t'ẽe. Éfeso p'uurudepemaarã k'ĩraudaidap'edaa MWMa t'ẽepai, Tachi Ak'õre Jaurepa Pablomaa k'ĩsiapiji wãit'ee Jerusalendee, wãyaap'eda Macedonia eujãde mãik'aapa Acaya eujãde. Ichiaba Jerusalendeepa Pablo wã k'inia baji Romadee. uVcMa jõma oo p'anadap'edaa k'aurepa ma eujãdepemaarãpa waapɨara ijãapachida Tachi Ak'õrepa jarapidade. @UyIchiaba ũk'uru petau tau k'awaa beerãpa aneepachida ãchi libro jõmaarã taide paak'oodait'ee. Mãgɨ́ libro valor p'arat'ade juasiadak'ãri, uchiaji p'arat'a tau cincuenta mil. QTMãpemaarã ũk'uru Cristode ijãa p'aneejida. Maap'eda Pablomaa jara chepachida ãchia k'achia oopatap'edaa, aɨ naaweda ijãa p'anadap'edaa perã petau tau k'awaa beerãpa oo p'anadap'edaade. /SWÉfeso p'uurude p'anapataarã, judiorã mãik'aapa judio-eerãpa mãga ũridak'ãri, jõmaarãta p'erajida mãik'aapa Tachi Waibɨa Jesús t'ɨ̃ pia t'o p'anajida. cR?Mãpai ma netuara k'ap'ɨade merãtɨa bada eperãpa ãchi ɨ̃rɨ cheji mãik'aapa ãchi jõmaweda sĩk'ooji. Mãgá p'u oop'eda, chi netuara uchiapi chedap'edaarã mamãik'aapa ãk'adaa p'ira uchiak'oodachida. CQMamĩda mãga oodak'ãri, ma netuara eperã k'ap'ɨade merãtɨa badapa mãgaji: —Mɨa k'awa bɨda aji, Jesús. Ichiaba k'awa bɨ k'aita Pablo. Mamĩda parã ¿k'airã́ma? aji. >Pu Mãpema judiorã ũk'uru Cristode ijãada-e p'anadap'edaarãpa netuara merãtɨa bee eperãarã k'ap'ɨadeepa uchiapik'oopachida. Mãga oo nipajida judiorã p'aareerã poro Esceva warrarã. Ãra siete paji. Mãɨrãpa k'awaadak'ãri netuaraarã uchia p'anɨ Pablo k'aurepa ichia Tachi Waibɨa Jesús t'ɨ̃ jarak'ãri, auk'a oo k'inia p'aneejida. Mapa jarajida netuara merãtɨa bɨmaa: —¡Pablopa jara bɨ Jesús t'ɨ̃de uchíatɨ! O1N[ Pablo k'ap'ɨade p'aru t'õbaidapapai, k'ayaa beerã jɨpapachida. Ichiaba netuara eperãarã k'ap'ɨade merãtɨa bee uchiapachida. Netuarapa Esceva warrarãmaa ooda jMM Ichiaba Tachi Ak'õrepa Pablomaa oopipachi ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. /LW Irua Tachi Ak'õre Ũraa jarateeji año omé. Mãgá judiorã mãik'aapa judio-eerã Ásia eujãde p'anapatap'edaarãpa ũrijida Tachi Ak'õrepa jara pëida Jesude. 3K_ Mamĩda ũk'uruurãpa ijãa k'iniada-e paji Pablopa jaratee bada mãik'aapa waapɨara pedee k'achia jarajida Tachi Ak'õre Ode P'anɨɨrã ãpɨte. Maperã Pablo mamãik'aapa ãyaa wãji ijãapataarã ome. Jaratee banaji eperã t'ɨ̃jarapatap'edaa Tirano escuelade. Mama ewari chaa jarateepachi. w~}}||o|{Iz2y'xxhwwvv3uttTss0qqPpoonnmYlkk.ii.hZgg^ffieedocbb;ak``4__^o^]d\\:[ZYXX:WVV#U`TTS6RQPPSONYMM9L4KJJvHHqGEFEDD#CvBB]AA @m??\>=<<@;;: 9887|6s55@432210//.B-U,,++d*))9((N''7&&%%[$t##>"!!  -cj]v!"> G 0 E {uoIJwO& D Mamĩda mãga ooda-e pai irua k'aripa-e bɨ pɨrã. Iru jõmaarã k'ãyaara waibɨara bapari. Mapa ichiaba iidipata irua parã k'aripamerã. Mãgá t'ãri o-ĩa choodai, nepɨrade baairuta pɨjida. {% qD Taipa mãga iidipata k'inia p'anadairã parã p'anapataadamerã Tachi Waibɨadeerãk'a, ne-inaa jõma oomaa p'anɨ irua k'inia bɨk'a. Mãga p'anadak'ãri, ne-inaa pia k'ĩra t'ãdoo oodait'ee mãik'aapa Tachi Ak'õre pipɨara k'awaadait'ee. "$ ?D Maperã taipa mãga ũridap'edaadeepa ɨt'aa t'ɨ̃pata parã pari. Mãga oomaa p'anɨde iidipata Tachi Ak'õrepa parãmaa k'awaapimerã jõma ichia oo k'inia bɨ parã k'ap'ɨa pari. Ichiaba iidi p'anɨ Ak'õrepa ichi Jaure k'ap'ɨa pari nejõmaade k'ĩsia k'awaa papimerã. # DTaimaa nepɨrɨji sãga parãpa mɨ mãik'aapa awaraa ijãapataarã k'inia iru p'anɨ, Tachi Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a. |" sDTachi ɨ̃pema k'inia Epafrapa mãga jarateeji parãmaa. Tai pari irua oopachi Cristopa oopi bɨk'a parã t'ãide. ! DMa jarateedak'a parãmaa at'ãri jarateemaa p'anɨ to bee chaa. Mapa eperãarã chok'araara ichiaba ijãa p'anɨ parã ijãa p'anadap'edaak'a naa ijãadak'ãri. Maapai parãpa k'awaajida wãara Tachi Ak'õre jõmaarã k'ãyaara t'ãri piara bapari.  DParã mãga p'anapata ijãapata perã ɨt'aa wãdait'ee mãik'aapa iru p'anadait'ee ne-inaa jõma Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ teeit'ee ichideerãmaa. Cristopa jɨrɨt'eradaarãpa irua wãarata jara pëida naa jarateedak'ãriipa parãmaa, mãga ijãapata. s aDũripata perã parãpa wãara Jesucristode ijãapata mãik'aapa jõma Ak'õredeerã k'inia iru p'anapata.  DTachi Ak'õre Tachi Waibɨa Jesucristo Ak'õre. Irumaa ɨt'aa t'ɨ̃dak'ãri parã pari, taipa ichita gracias jarapata, z qDMɨ, Pablopa na k'art'a p'ã pëiru Tachi Ak'õredeerãmaa, Colosas p'uurude p'anɨ. Tachi Ak'õrepa k'inia bada perã, mɨ jɨrɨt'eraji Jesucristopa pëimerã ichi ũraa jarateede. Na k'art'ade tachi ɨ̃pema Cristo k'aurepa Timoteopa ichiaba salude pëiru parãmaa. Ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa, taipa k'awa p'anɨ parãpa wãara ijãapata Cristode. Mapa ɨt'aa iidipata Tachi Ak'õrepa parã pia ak'ɨ bapariimerã. Mãgá k'ãiwee p'anapataadait'ee. Pablopa ɨt'aa t'ɨ̃da ijãapataarã pari   D-SJarateepachi Tachi Ak'õrepa jara pëida ijãadamerã Tachi Waibɨa Jesucristode, mãgá ɨt'aa wãdait'ee. Maapai apidaapa irumaa jarateenaapáde ada-e paji.{Pablo año omé beeji Romade, te alquilaa ata badade. Mama bɨde irumaa p'asianarutaarã jõmaweda auteebaipachi. c?[Pablopa mãga jarap'eda, judiorã uchiajida. Aupedee erreu wãjida ãchi pitapai.] Mãpai Pablopa mãgaji: —Idi wãara uchiajida aji, ma et'ewa jarada, parãpa ijãa k'iniada-e p'anadairã Ak'õrepa mɨmaa jarapida. K'awáatɨ Tachi Ak'õrepa ɨt'aa wãpiit'ee judio-eerã, ãrapa parã k'ãyaara ũridait'ee perã Tachi Ak'õrepa jara pëi bɨ. @yNa eperãarã k'ɨɨrɨ k'isua p'anadairã, pia ũridak'aa. Ma awara tau p'ãrajɨ̃ pɨk'a jẽra bɨ ununaadamerã; k'ɨɨrɨ jida t'ap'a pɨk'a jẽra bɨ ũrinaadamerã. Maperãpɨ mɨmaa chedak'aa, mɨa ãchi t'ãri pia p'anapimerã mãik'aapa ãchi o k'achiadeepa k'aripa atamerã.’ (Is 6.9-10) /W‘Jã eperãarãmaa jaranapáde aji: Parãpa ũridait'ee mɨ pedee. Mamĩda k'awada-e pait'ee k'ãata jara k'inia bɨ. Mɨa oo bɨ unudai mĩda, k'awada-e pait'ee. `9Ãchi pitapai k'ĩsia auk'a p'anada-e paji. Mãpai erreudait'ee pak'ãri, Pablopa mãgaji: —Wãarata jarajida aji, Tachi Ak'õre Jaurepa ichi pedee jarapari Isaías it'aideepa parã chonaarãmaa jarak'ãri: pYMãga ũridak'ãri, ũk'uruurãpa ijãajida Pablopa jarateeda Jesude. Mamĩda ũk'uru ijãada-e paji. iKMãpai ewari aba bɨjida Pablo pedee ũridait'ee. Ma ewate pak'ãri, eperãarã cheepurujida Pablo badamãi. Tap'eda weda k'ewara parumaa Pablopa jarateeji Tachi Ak'õrepa jarapidak'a, k'awaadamerã sãga Tachi Ak'õredeerã p'aneedai. Jarateeji k'aita Jesús, Moisepa p'ãdadeepa mãik'aapa Tachi Ak'õre pedee jarapataarãpa p'ãdap'edaadeepa. 9Mamĩda taipa k'awa k'inia p'anɨda ajida, pɨa k'ĩsia bɨ, k'awa p'anadairã jõmaarãpa pedee k'achia jara p'anɨ pɨchi eere p'anɨɨrã ãpɨte. gGMãpai ma judiorãpa p'anaujida: —Taipa k'art'a p'ãda apida waide jitada-e p'anɨda ajida, Judea pidaarãpa tee pëidap'edaa. Ichiaba araapa pache p'anadap'edaarãpa pɨ ãpɨte maarepida k'achia jarada-e p'anɨ. Ɨ̃rá parã t'ɨ̃ pëiji jara k'inia bairã mɨ nãgá cadenapa jɨ̃ nɨ̃bɨ, tachi Israel pidaarãpa ijãa p'anɨ k'aurepa. :mMamĩda judiorãpa k'iniada-e paji mɨ uchia pëidamerã. Mapa mɨa chupɨria iidiji Cesarpa mɨ nepɨra ak'ɨmerã. Mãga ooji mɨchi auk'aarã ãpɨte jarai wẽe bɨ mĩda. Romadepemaarãpa mɨmaa iididak'ãri k'ãare k'achiata oo bɨ, k'ena pëidait'ee paji, maarepida k'achia oo-e pada perã mɨ peedait'ee. j MMama panadap'eda, k'ãima õpeemaa Pablopa Roma p'uurudepema judiorã poroorã t'ɨ̃ p'eji. Jõma pachedak'ãri, mãgaji: —Mɨchi auk'aarã, maarepida mɨa ne-inaa k'achia oo-e bɨda aji, judiorã k'ĩraupiit'ee maa-e pɨrã tachi chonaarãpa oodap'edaak'a oo amaadamerã. Mamĩda Jerusalende mɨ jita atadap'eda, Romadepemaarã juade bɨjida. v eRoma p'uurude panadak'ãri, Pablo te jĩp'aade bɨjida jɨ̃apari abaa ome. Pablo judiorã ome Romade unuda  Romadepema ijãapataarãpa k'awa p'anajida tai wã nidá. Mapa tai k'ĩrachuu chejida Romadeepa, ũk'uru Foro de Apio apatap'edaamãi, jõdee ũk'uru Tres Tabernas apatap'edaamãi. Pablopa ãchi unuk'ãri, Tachi Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃p'eda, o-ĩadachi. x iMama unujida ijãapataarã. Mãɨrãpa tai ãchi temaa ateejida p'anade tomia aba. Maap'eda, wãjida Romadee. 9 k Ma p'uurudeepa wãjida to i k'ait'a. Mata wiibainajida Regio p'uurude. Aɨ norema tai ãpɨteik'a eereepa nãu p'ua nɨ̃beeji. Mapa ma norema wiibainajida Pozzuoli p'uurude. P Ma barcode wãjida Siracusa p'uurudee. Mama k'ãima õpee p'aneejida. ~u Atane õpee ma islade p'anadap'eda, bataujida barco p'usa t'ojara wãyaapimaa badade. Mãgɨ́ barco Alejandría p'uurudepema paji. Ma barco k'ɨ̃maa baji santok'a, Romadepemaarã ak'õre waibɨarã Cástor mãik'aapa Pólux apatap'edaa. jM Mãgá jɨpa p'aneedap'edaa perã, mãpema eperãarãpa tai pia ak'ɨjida mãik'aapa ne-inaa tee chejida tai-it'ee. Ichiaba mamãik'aapa barcode uchiadak'ãri, net'aa jõmaata taimaa teejida ateedamerã. Pablo Romade panada {o Mãga k'awaadak'ãri, ma isladepemaarãpa ãchi k'ayaa beerã p'e ateejida mãik'aapa Pablopa jõma jɨpak'ooji. FTai mama p'anɨde Publio ak'õre k'ayaa baji k'ɨamiapa mãik'aapa amipa. Mapa Pablopa ak'ɨnak'ãri, ɨt'aa t'ɨ̃ji mãik'aapa ichi jua bɨji ma k'ayaa bada ɨ̃rɨ. Mãgá jɨpa beeji. 6eTai p'anadap'edaa k'ait'a baji ma isladepemaarã poro waibɨa eujã. Mãgɨ́ poro waibɨa t'ɨ̃jarapachida Publio. Mãgɨpa tai pia ak'ɨji ichi tede k'ãima õpee. GJõmaarãpa nɨ jõnapachida sãapaita Pablo jua oorodarii maa-e pɨrã piudarii. Mamĩda maarepida mãga p'asa-e pak'ãri, k'ĩsia awara k'ĩsiadachida. Jarajida Pablo ak'õre waibɨak'a. V%Mamĩda Pablopa taama t'ɨpɨtaude jĩap'et'aaji mãik'aapa k'ãiwee beeji. Mãga unudak'ãri, ma isladepema eperãarãpa ãchi pitapai mãgajida: —¿Na eperã chĩara peepari-ek'ã? ajida. P'usa jãdeepa uchiaji mĩda, tachi eperãarãpa oopata ak'ɨparipa chok'ai bapi-e pajida ajida. Mãga jarajida Pablo piudariit'ee jĩak'aapa. !;Pablopa t'ɨpɨ jua p'ũasaa p'e atap'eda, t'ɨpɨtaude oromaa baji. Mãga nɨde t'ɨpɨ wãsiapa taama uchiadaip'eda, Pablo juade k'aa jira ba cheji. O~Ariipema eperãarãpa tai pia ak'ɨjida. K'oi che nɨ̃bada perã mãik'aapa jĩsua nɨ̃bada perã, t'ɨpɨtau oro jira bɨjida. Maap'eda taimaa jarajida t'ɨpɨtau ik'aawa k'ara p'ai chedamerã. P} Tai jõma ipude panadak'ãri, k'awaajida ma isla t'ɨ̃jarapata Malta. |+,Jõdee jaraji chi k'ui atua beerã tabla ɨ̃rɨ maa-e pɨrã barco pak'uru pite ɨ̃rɨ wãdamerã. Mãgá tai jõma pia to ide panajida.6{e+Mamĩda ãchi poropa mãga oopi-e paji, Pablo peepiamaa bada perã. Ma k'ãyaara jaraji chi k'ui k'awaa beerã toidú jĩchoodamerã, mãgá to idee naapɨara panadamerã. {zo*Aramata soldaorãpa k'ĩsiajida presoorã jõma peek'oodait'ee, ipudee mirudaridai jĩak'aapa k'ui wãdapa. 4ya)Mamĩda barco p'oo nɨ̃banaji ipu at'ãri p'oo-ee badamãi. Barco k'ɨ̃ pia p'oo nɨ̃beeji ipude, p'oyaa ãyaa mimik'a-ee. Mãpai chi tru t'odoochook'oodachi p'usapa. cx?(Mãpai ancla jɨ̃ bada jõmaweda t'ɨɨk'oodap'eda, toida atabaibeejida. Ichiaba chi timón jɨ̃ nɨ̃bada ẽrat'aajida mãik'aapa chi vela k'ɨ̃maapema bainɨ̃ bɨjida. Mãpai barco to idee sɨrrɨa nɨ̃beeji. w+'Ewarik'ãri, barco pidaarãpa ma eujã k'awada-e paji mĩda, unujida ipu i joobai nɨ̃bɨ. Mapa k'ĩsiajida barco ipude p'oo atadait'ee. v'&Jõmaweda nek'odap'eda, bi jãwaadaidak'ãri, barcode atee wãdap'edaa trigo toidú bat'ak'oojida barco wẽsaatɨmerã. Barco t'oop'edarida Hu %Tai ma barcode wãdap'edaarã doscientos setenta y seis paji. Vt%$Mãpai ma jõma barcode nipadap'edaarãpa mãga unudak'ãri, auk'a k'ojida. s-#Mãga jarap'eda, Pablopa pan ichi juade atap'eda, jõmaarã taide Tachi Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃ji mãik'aapa ma pan t'ook'oop'eda, k'oji. vre"Mapa nek'ótɨ ma-ãri pida, juatau paraadamerã. Mamĩda k'ĩsia p'uanáatɨ, apida piuda-e pait'ee perã. yqk!Tap'eda pa wãk'ãri, Pablopa jaraji nek'odamerã. —Tomia omé paruta pia nek'oda-ee, k'ĩsia jõnɨpa. lpQ Mapa soldaorã japa jɨ̃k'ara t'ɨɨt'aajida mãik'aapa toidú bat'at'aajida, eperã wẽe. Mãgá wãdapa k'ãima catorcemaa tai p'anajida Adriático p'usa jãde. Ma ewate p'ãrik'ua esapɨte barco p'erapataarãpa k'ĩsiajida eujã k'ait'a pa p'anɨ. >jwP'usapa isla bɨmaa tachi jira bat'ak'ooit'eeda aji. niUMaperã k'õp'ãyoorã, k'ĩsia p'uanáatɨ mɨa ijãa bairã Tachi Ak'õrepa jaradak'a uchiait'ee. ihKMãgɨpa mɨmaa mãgaji: “Pablo, p'eranaapáde aji, ichita pɨ César k'ĩrapite wãit'ee perã. Tachi Ak'õre t'ãri pia bairã, ũriji pɨa chupɨria iidida na barcode p'anɨɨrã pari. Mapa maarepida piuda-eda” aji. Yg+Mɨa mãga k'awa bɨ Tachi Ak'õrepa mɨmaa jarada perã ichi ángel it'aideepa. Mãga ooji mɨ ichide ijãapari perã mãik'aapa ichia oopi k'inia bɨk'a oopari perã. P'ãrik'ua mɨmaa ichi ángel pëiji. tfaMamĩda k'ĩsia p'uanáatɨ. Tachi nama p'anɨɨrãdepema apida piuda-e. Mamĩda tachi barco atuadait'ee. _e7Barco pidaarã jua araadak'aa paji nek'odait'ee pida, audú mimia p'anadap'edaa perã. Mapa Pablo bainɨ̃ beep'eda ãchi esajĩak'a, jõmaarãmaa mãgaji: —K'õp'ãyoorã, mɨa jarajida aji, uchiada-e pait'ee Creta isladeepa. Mɨ pedee ũridap'edaa paara, nãga p'asada-e pak'aji. Net'aa chok'ara ãridai wã mãik'aapa atuadai wã. dK'ãima chok'ara ak'õrejĩru mãik'aapa lucero unuda-e paji, eu k'achia nɨ̃bada perã. Mapa k'ĩsia p'anajida tai k'iniidait'ee. c Aɨ norema k'ãima õpeemaa ma nãumia p'ua nɨ̃bɨde, vela, jɨ̃k'ara, pak'uru paara toidaa ãchi juadoopa bat'amaadachida. b Aɨ norema at'ãri p'usa waapɨara t'o nɨ̃bada perã nãumiapa, barcode mimiapataarãpa net'aa nɨ̃bada bat'amaa p'aneejida. OaMãgɨ́ japa ɨt'ɨ́ jira atadap'eda, barcode mimiapataarãpa barco ek'ari p'ɨrrabai jɨ̃ nɨ̃bɨjida jɨ̃k'arapa, barco t'oop'epiamaapa. Ma awara waawee p'anajida, p'oonɨ p'ananadai jĩak'aapa p'usa jãde ipu t'ɨ̃jarapatap'edaa Sirte ɨ̃rɨ. Maperã chi vela pɨrat'aajida. Maap'eda, ichiak'au nãumaa ateepijida. 6`eMãgá wãdapa Cauda isla ãpɨte wãyaajida. Mãpai waa nãu golpe p'ua-e pak'ãri, barco ãtauwaare japa jɨ̃ ateedap'edaa, ɨt'ɨ́ barcode jidiu atajida ãripiamaapa. _ Mapa barco t'ɨmɨ́ atadachi. Chi p'erapataarãpa p'oyaa k'ĩrapa nãumaa bɨda-e paji. Maperã ichiak'au nãumaa ateepijida. w^gMamĩda taarã-e nɨde nãumia golpe p'uaji barcomaa, nok'ooreepa mãik'aapa ak'õrejĩru uchiapari eereepa. 5]c Ewari aba baarek'aapa nãu p'ua nɨ̃beeji. Mapa ancla jira atajida mãik'aapa uchiajida, ãchia k'ĩsia p'anadap'edaak'a. Isla k'ait'a wãjida tok'esaa wãdaamaapa. \ Ãchi panadap'edaamãi pia-e bada perã p'usa t'ojara wãyaait'ee, perá jõmaarãpa k'ĩsiajida wãyaanadait'ee Fenice p'uurude. Mãgɨ́ puerto baji Creta islade. Mãgɨdeepa unupachi noroeste mãik'aapa suroeste. Nãumiapa p'usa jãde atuapit'aada [' Mamĩda ma soldaorã poropa Pablo pedee ũri k'inia-e paji. Ma k'ãyaara barco chipari pedee mãik'aapa barco p'erapari pedeeta ũriji. +ZO —K'õp'ãyoorã, ɨ̃raweda uchiaruta pɨrã namãik'aapa, k'achia wãdait'eeda aji. Net'aa, barco mãik'aapa eperãarã paara atuadariita unu bɨda aji. ]Y3 Maapai judiorã fiesta nek'odak'aa ewari wãyaa baji. Ewari chok'ara atuadai baji nãu k'aurepa. Maperã k'achia baji p'usa jãde wãyaadait'ee, p'usa t'ojara pait'ee nɨ̃bada perã. Mapa Pablopa ũraaji: vXeMãgá isla k'ait'a piak'ãa wãdapa, t'ĩujida Buenos Puertos bahiade. Mãgɨ́ Lasea p'uuru k'ait'a baji. aW;Mamĩda nãu golpe p'ua nɨ̃bada perã, taarãjida piak'ãa wãdapa. Mata panajida Cnido p'uuru k'ĩrapite. At'ãri nãu taimaa p'ua nɨ̃bada perã, Creta isla ãpɨte wãdade wãyaajida punto Salmona k'ĩrapite. $VAMama soldaorã poropa unuji barco Alejandría p'uurudepema wãru Italiadee. Mapa tai jõma ma barcode bataupiji. Mãgá wãjida tai wãdap'edaa ode. UP'usa jãde wãyaajida Cilicia mãik'aapa Panfilia eujã k'ĩrapite. Mata panajida Mira p'uurude. Mãgɨ́ p'uuru Licia eujãde bɨ. TWaya bataudak'ãri, uchiajida Sidón p'uurudeepa. Mata Chipre isla ãpɨte wãyaajida, taimaa nãu p'ua nɨ̃bada perã. YS+Tai uchiadap'edaa norema Sidón p'uurude wiibainajida. Mama soldaorã poro Juliopa Pablo chupɨria k'awaap'eda, ichiak'au chi k'õp'ãyoorãmaa p'asiapiji, ãrapa iru ak'ɨdamerã mãik'aapa k'aripadamerã. _R7Bataujida Adramitio p'uurudepema barcode, mãgɨ́ wãit'ee pada perã Ásia eujãdee, p'usa ide p'uuru bee chaa. Tai ome ichiaba nipaji Aristarco, Tesalónica p'uurudepema. Mãgɨ́ p'uuru Macedonia eujãde bɨ. QQ Pedeeteedap'eda, tai pëijida Italiadee. Pablo awaraa presoorã ome bɨjida soldaorã poro juade, Julio apatap'edaa. Mãgɨ́ baji soldaorã batallonde t'ɨ̃jarapatap'edaa Reyrã Poro Waibɨadeerã. P Mãpai Rey Agripapa mãgaji Festomaa: —Iru carceldeepa uchia pëik'ajida aji, César k'ĩrapite wã k'inia-e bɨda ada paara.wOgMaap'eda ãchi pitapai mãgapachida: —Na eperãpa k'achia oo-e bɨ piumerã maa-e pɨrã carcelde bamerã. N1Mãpai Rey Agripa mãik'aapa eujã ak'ɨpari Festo p'irabaidap'eda, uchiajida Berenice mãik'aapa awaraa mama su-ak'ɨ p'anadap'edaarã ome. dMAPablopa p'anauji: —Taarã pedeerupa maa-e pɨrã mak'ɨara pedee-eepa, Tachi Ak'õremaa mɨa chupɨria iidi bɨ pɨ pari mãik'aapa nama jõma see nɨ̃bɨ pari, parã mɨk'a papimerã, mamĩda na cadena wẽe. eLCMãpai Agripapa mãgaji: —¿Taarã-e weda mɨ Cristode ijãapi k'inia bɨk'ã? aji. zKmTachi Rey Waibɨa Agripa, pɨa ijãa bɨda aji, Tachi Ak'õre pedee jarapataarãpa jaradap'edaa. ¿Mãga-ek'ã? J)Rey Agripapa pia k'awa bɨ mɨa jara bɨ. Mapa waawee-ee mɨa nepɨrɨmaa bɨ ichi k'ĩrapite, k'awa bairã nãgɨ́ net'aa mera ooda-e paji. )IKMãpai Pablopa p'anauji: —¡Mãga-epɨ, tachi poro waibɨa Festo! Mɨ k'ĩra pia bɨda aji. K'ĩra jĩp'a nepɨrɨmaa bɨ mãik'aapa wãarata jara bɨ. HPablopa at'ãri mãga jaramaa bɨde, Festopa golpe pedeeji: —Pablo, pɨ k'ĩra k'awa-ee baibɨda aji, audú estudia bɨpa. ,GQÃrapa jarajida Cristo piut'ee mãik'aapa naapɨara chok'ai p'irabaiit'ee. Mãgá p'irabaik'ãri, ak'ɨpiji judiorãmaa mãik'aapa judio-eerãmaa ãchi ichiaba ɨt'aa wãdai, mãgá ãchi uchiadamerã p'ãriu pɨk'a bɨdeepa ɨ̃daa bɨdee. Pablopa Rey Agripamaa jarada Cristode ijãamerã uFcTachi Ak'õrepa mɨ k'aripapari perã, at'ãri nama ak'ɨnɨ̃ bɨ jarateeit'ee k'ĩra jĩp'aarãmaa mãik'aapa waibɨarãmaa. Mɨa jarateepari Tachi Ak'õre pedee jarapataarãpa jaradap'edaa mãik'aapa Moisepa jarada, mãgɨ́ aupai. fEEMaperãpɨ judiorãpa mɨ jita atajida mãik'aapa perá peejida Tachi Ak'õre te waibɨade. (DINaapɨara jaranaji Damasco p'uurude, maap'eda Jerusalende mãik'aapa Judea eujãde. Ichiaba judio-eerãmaa jarateeji. Ma jõmaarãmaa jaraji k'achia oo amaadamerã mãik'aapa oodamerã Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a, mãgá awaraarãmaa ak'ɨpidait'ee wãara Tachi Ak'õrede ijãa p'anɨ. MC—Mapa Rey Agripa, mɨa ooji mɨ ome pedee badapa jaradak'a. 1B[Ãchimaa pëiit'eeda aji, k'awaadamerã sãga uchiadai o k'achia p'ãriu pɨk'a bɨdeepa mãik'aapa Satanás juadeepa. Mãgá nipadai ɨ̃daa pɨk'a bɨde Tachi Ak'õre juade. Mɨde ijãa p'anɨ pɨrã, Tachi Ak'õrepa ãchi p'ek'au k'achia wẽpapiit'eeda aji, mãik'aapa ãchia ɨt'ari iru p'anadait'ee jõma Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ ichia awara bɨdaarã-it'ee.” Pablopa ooda Tachi Ak'õrepa oopi k'inia bɨk'a |AqMa-it'ee pɨ pëiit'eeda aji, judiorãmaa mãik'aapa judio-eerãmaa. Mamĩda pɨ k'aripa atait'ee ãchi juadeepa. 5@cP'irabaipáde aji, mɨ mimiapari pait'ee perã. Eperãarã k'ĩrapite pɨa jarait'ee mɨ idi unuda mãik'aapa ichiaba jarait'ee mɨa ne-inaa na ewari ak'ɨpiit'ee pɨmaa. ?}’Mãpai mɨa iidiji: “¿Pɨ, k'aima?” aji. P'anauji: “Mɨ Jesupɨ, pɨa eperãarã jɨrɨ ni poro waibɨa. >{Tai jõmaweda eujãde baainajida. Mãpai mɨa ũriji tai hebreo pedeede pedeeru: “Saulo, Saulo ¿sãap'eda mɨchideerã jɨrɨ nima? aji. Pɨchi k'ĩradoopa k'achia oomaa bɨ, p'ak'apa ooparik'a ãpɨtee t'ɨak'ãri chipari nek'ida misuamaa.” )=K Mamĩda ode wãde imat'ɨpa unuji ɨt'ariipa ɨ̃daa jẽra t'ĩudaru ak'õrejĩru k'ãyaara ɨ̃daara, mɨ ɨ̃rɨ mãik'aapa mɨ ome wãdap'edaarã ɨ̃rɨ. p<Y —Mãga ooit'ee paji mɨ wãk'ãri Damasco p'uurudee, p'aareerã poroorãpa mɨ k'aripadap'eda. (;I Ichiaba at'apai mɨa ijãapataarã miapipachi Cristode ijãa amaadamerã. Mãga oopachi Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata te chaa, ãra unuamaa p'e iru bada perã. P'uuru t'ɨmɨ́ beemaa, judio-eerã t'ãide paara, ãra jɨrɨ nipapachi. Pablopa waya jarada ichia sãga Cristode ijãada J:  Mãga oopachi Jerusalende. Ijãapataarã chok'ara carcelde t'ɨ nɨ̃bɨpachi, p'aareerã poroorãpa mãga oopidap'edaa perã. Ma awara ãrapa ijãapataarã peepidak'ãri, mɨ o-ĩa beepachi. 9 —Naaweda mɨa pida k'ĩsia baji judiorãpa k'ĩsia p'anɨk'a. Mapa Jesús Nazaretdepema t'ɨ̃de ijãapataarã miapipachi. 85¿K'ãata k'ĩsia p'anɨma? ¿Eperã piup'eda, Tachi Ak'õrepa p'oyaa p'irabaipi-e paik'ã? Pablopa nepɨrɨda ichia Cristode ijãapataarã peepida <7qTai Israeldeepa uchiadap'edaa ëreerã docedepemaarãpa nɨ p'anɨ Tachi Ak'õrepa oomerã ichia jaradak'a. Maperãta ewari chaa tai Tachi Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃pata mãik'aapa oopata iru ũraa p'ãdade jara bɨk'a. Mɨa auk'a ijãa bɨ mĩda, mɨ ɨmɨatee p'anɨ judiorãpa, ¡mɨchi auk'aarãpa pida! n6UMaperãta mɨ parã k'ĩrapite anee p'anɨ, ijãa bairã Tachi Ak'õrepa jaradade tai chonaarãmaa. b5=Ichiaba k'awa p'anɨ mɨ k'ũtrãa weda fariseorã eerepema paji, mãɨrãpa jõmaarã k'ãyaara pipɨara oopata perã Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a. Ãrapa mãga jara k'inia p'anɨ pɨrã, wãarada adai. l4Q—Judiorã jõmaarãpa k'awa p'anɨ mɨ bapata ãra ome mɨchi tode mãik'aapa Jerusalende. Q3O-ĩa bɨ pedeeit'ee pɨ k'ĩrapite, pɨa k'awa bairã tai judiorã p'anapata mãik'aapa k'ĩsiapata. Mapa pɨmaa chupɨria iidiit'ee ũrimerã mɨ pedeeru misa. Pablo bapata Cristode ijãai naaweda ?2w—Tachi Rey Waibɨa Agripa, mɨ o-ĩa bɨda aji, idi pɨ k'ĩrapite pedeeru perã. Wãarata jarait'ee mɨchi k'ap'ɨa pari, judiorãpa mɨ ãpɨte seewa jara jõnapata perã. 1 yMãpai Agripapa Pablomaa mãgaji: —Pedéeji pɨchi k'ap'ɨa pari. Pablopa ichi jua ɨt'aa ɨaji mãik'aapa mãgaji: Z0-Mɨ-it'ee pia-e pɨk'a bɨ pëiit'ee preso, jara-ee k'ãare k'achiata ooji.4/aIchi nepɨrade mɨa ne-inaa k'achia unu-e pada perã, p'ã pëiit'ee wẽe bɨ mɨchi poro waibɨa Cesarmaa. Mapata mɨa aneeru na eperã parã k'ĩrapite mãik'aapa ma k'ãyaara pɨ k'ĩrapite, Rey Agripa. Taipa k'awaadak'ãri k'ãare k'achiata oo bɨ, mɨa p'ã pëiit'ee reyrã poro waibɨamaa. .5Mamĩda mɨ-it'ee irua k'achia oo-e bɨ piumerã. Ma awara ichia chupɨria iidida perã Cesarpa ichi nepɨra ak'ɨmerã, mapa mɨa mamaa pëiit'ee. -Festopa mãgaji: —Rey Agripa mãik'aapa k'õp'ãyoorã nama see nɨ̃bɨ, pãchi k'ĩrapite na eperã unu p'anɨ. Judiorã jõmaarãpa ichi ɨmɨatee chepata Jerusalendeepa mãik'aapa Cesarea p'uurudeepa. Jõmaarãta biuk'adaipata mɨa ichi peepit'aamerã. ,wAɨ norema Agripa Berenice ome, reyrã chi-oo jõmaweda jɨ̃dap'eda, t'ĩujida eperãarã chip'edaipata tede. Ichiaba t'ĩujida soldaorã poroorã mãik'aapa ma p'uurudepema poro waibɨarã. Mãpai Festopa Pablo aneepiji ãchi k'ĩrapite. ++OMãga ũrik'ãri, Rey Agripapa mãgaji Festomaa: —Mɨa ma eperã pedee ũri k'inia bɨda aji. Mãpai Festopa p'anauji: —Nu iru pedee pɨa ũriyada aji. *'Mamĩda ichia chupɨria iidiji Tachi Rey Waibɨa Cesarpa na nepɨra ak'ɨmerã. Mapa mɨa jaraji at'ãri preso bamerã, Romadee pëiru misa. )Mɨa k'awa-e pada perã sãga ooi, Pablomaa iidiji wã k'inia bɨ pɨrã Jerusalendee, jãma mɨa na nepɨra waya pia ak'ɨmerã. (%Jĩp'a jara p'anapachida ãchia ijãa p'anɨ Ak'õre Waibɨapa ooda mãik'aapa Jesuda a p'anɨ piuda; mãgɨta Pablopa chok'ai bɨda a bɨ. '-Mamĩda iru ɨmɨateepataarãpa p'oyaa wãarada ada-e paji ma preso k'ĩrapite. Mɨa k'ĩsia baji Pablopa k'achia oo bɨ. Mamĩda mãga-e paji. j&MT'ẽepai ãra nama pachedak'ãri, aɨ norema mɨ charra tede wãji maap'eda aneepiji ma preso. %!Mamĩda mɨa p'anauji Romadepema charraarãpa chĩara peepidak'aa, ma presopa ichi k'ap'ɨa pedee-emaa ichi ɨmɨateepataarã k'ĩrapite. .$UJerusalende nipak'ãri, p'aareerã poroorãpa mãik'aapa judiorã poro waibɨarãpa mɨmaa jarajida Pablo ome nepɨra iru p'anɨ. Maap'eda jarajida peepit'aamerã. x#iTaarã p'anadap'edaa perã, Festopa Pablo nepɨra nepɨrɨji reymaa: —Nama bɨda aji, Felixpa preso bëida. y"k Maap'eda, taarãpai Rey Agripa chi ɨ̃pewẽra Berenice ome Festomaa p'asiade wãjida Cesarea p'uurudee. 7!g Mãpai Festo pedeeji ichi ũraapataarã ome mãik'aapa mãgaji Pablomaa: —Cesarmaa wã k'inia bairã, pɨ irumaa wãit'ee. Festopa Pablo nepɨra jarada Rey Agripamaa L  K'achia oo bɨ pɨrã, mɨ peedaipia bɨ. Waawee-ee piut'ee. Mamĩda k'achia oo-e bɨ pɨrã, apidaapa mɨ ãchimaa teedaik'araa bɨ. Mapa mɨa k'inia bɨda aji, Cesarpa mɨ nepɨra ak'ɨmerã. 0Y Pablopa p'anauji: —Nama mɨ nepɨra ak'ɨdaipia bɨda aji, nama mɨ César charra k'ĩrapite bairã. Pɨa k'awa bɨ mɨa judiorãmaa ne-inaa k'achia oo-e bɨ. 9 Mamĩda Festo, judiorãpa ichi t'o p'anadamerã, Pablomaa mãgaji: —¿Wã k'inia bɨk'ã aji, Jerusalendee, mɨa jãma pɨ nepɨra ak'ɨmerã? X)Jõdee Pablopa p'anauji: —Mɨa pedee k'achia jara-e bɨda aji, judiorã ũraa Moisepa p'ãda ãpɨte maa-e pɨrã Tachi Ak'õre te waibɨa ãpɨte. Ma awara César ãpɨte pedee k'achia jara-e bɨda aji. /Pablo pak'ãri, judiorã Jerusalendeepa cheepurudap'edaarãpa ɨmɨateejida Festomaa. Mamĩda ãchia jara p'anadap'edaa p'oyaa ak'ɨpida-e paji. >uFesto Jerusalende baji tomia aba maa-e pɨrã k'ãima diez. Maap'eda cheji Cesarea p'uurudee. Ma pacheda norema charra mimiapari tede su-ak'ɨ beeji mãik'aapa Pablo atapiji. #Mapa parã poro waibɨarã mɨ ome pë́itɨ. Mãgá ma eperãpa ne-inaa k'achia ooji pɨrã, iru k'ĩrapite ãchi nepɨra jaradayada aji. lQMamĩda Festopa mãgaji: —Pablo preso bɨda aji, Cesarea p'uurude. Taarã-ee mɨ araa wãit'ee. }Chupɨria iidijida Festomaa Pablo Jerusalendee pëimerã. Mãga oojida pedeetee p'anadap'edaa perã ode peet'aadait'ee. jMMama bɨde p'aareerã poroorãpa mãik'aapa judiorã poro waibɨarãpa Pablo ãpɨte pedeejida.  Festo pachek'ãri Cesarea p'uurude ma eujã ak'ɨpari bade, k'ãima õpee mama baji, Jerusalendee wãi naaweda ma p'uuru k'awade. PAño omé mãgá wãyaaji. Ma t'ẽepai Félix pari t'ĩuji awaraa eujã ak'ɨpari, t'ɨ̃jarapatap'edaa Porcio Festo. Mamĩda Félix judiorã ome pia bee k'inia bada perã, Pablo preso bëiji. Ma t'ẽepai, Felixpa Pablo ip'ii t'ɨ̃ pëipachi, k'ĩsia bada perã Pablopa p'arat'a p'aai, ichi juadeepa uchia pëimerã. kOMamĩda Pablopa jaramaa bɨde t'ãri pia nipapariimerã Tachi Ak'õre k'ĩrapite mãik'aapa k'ĩra jĩp'a bapariimerã, ichiaba tachi piuda t'ẽepai Tachi Ak'õrepa ak'ɨit'ee tachia pia oodap'edaa mãik'aapa k'achia oodap'edaa, Félix p'eradachi. Mãpai mãgaji: —Jãgapai pia bɨda aji. Na ewari jua pari bak'ãri, waya pɨ t'ɨ̃ pëiit'eeda aji. =sMaap'eda taarãpai Félix waya pacheji chi wẽra Drusila ome. Mãgɨ́ judío wẽra paji. Pachedak'ãri, Felixpa Pablo t'ɨ̃ pëiji k'awaait'ee irua ijãada Jesucristode. 'Mãpai Felixpa soldaorã poromaa jaraji Pablo jɨ̃a paraa bɨdamerã, mamĩda ichiak'au ak'ɨ chepipataadamerã chi k'õp'ãyoorãmaa. KFelixpa mãga ũrik'ãri, jaraji ma nepɨra ichiak'au bɨdait'ee soldaorã poro waibɨa Lisias cheru misa. Mãga jaraji pia k'awa bada perã sãga p'anapata Tachi Ak'õre Ode P'anɨɨrã. 5c¿K'achia ooji-epaama aji, ãchi k'ĩrapite mɨa golpe pedeek'ãri: “Idipema ewari parã k'ĩrapite mɨ aneeruta ijãa bairã tachi piup'eda chok'ai p'irabaidait'ee?” Maa-e pɨrã nama see nɨ̃bɨɨrãmaa iidíji k'ãare k'achiata unujida mɨ wãk'ãri Junta Suprema k'ĩrapite Jerusalende. d AMaperã ãchita pɨ k'ĩrapite chek'ajida mɨ ɨmɨateede, wãara k'achia oo baji pɨrã. Q Mãpai jõma oop'eda Tachi Ak'õre tede t'ĩu pia beeit'ee, mama t'ĩuji. Maap'eda Tachi Ak'õre-it'ee ne-inaa teemaa bɨde, Asiadepema judiorãpa mɨ unujida. Mamĩda chĩara ome pida chõo-e paji. | q’Mamĩda taarã nipap'eda to bee chaa, cheji mɨchi auk'aarãmaa Jerusalende, teeit'ee p'arat'a p'edap'edaa chupɨria beerã k'aripait'ee. Ma awara cheji ne-animalaarã teeit'ee p'aareerãpa peedap'eda, paadamerã Tachi Ak'õre-it'ee. t aMapa mɨa jõma oopari k'ĩsia p'ua-ee bait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite mãik'aapa eperãarã k'ĩrapite. " =Mɨa ijãa bɨ ãchik'a; Tachi Ak'õrepa piudap'edaarã chok'ai p'irabaipiit'ee, eperã t'ãri pia beerã mãik'aapa eperã t'ãri k'achia-idaa beerã. 6eWãara mɨa ijãa bɨ Tachi Ak'õre Ode P'anɨɨrã apata ijãa p'anɨk'a. Mɨ ɨt'aa t'ɨ̃pari tachi chonaarãwedapema Ak'õremaa mãik'aapa ijãa bɨ Moisepa p'ãdade jara bɨ, ichiaba Tachi Ak'õre pedee jarapataarãpa p'ãdap'edaade jara bɨ. Nata mɨa k'achia ooda a p'anɨ nama p'anɨɨrãpa. Q Na eperãarãpa pɨmaa p'oyaa ak'ɨpida-e ãchia wãarata jara p'anɨ. L Judiorãpa mɨ unuda-e paji chĩara ome aupedee pedeemaa wa eperãarã chõopimaa Tachi Ak'õre te waibɨade. Ichiaba mãga unuda-e paji Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tede pida, wa awara ãi. 3 Pɨchia k'awa k'inia bɨ pɨrã, iidíji sãaweda mɨ pache bɨ. Mɨ k'ãima docepai iru bɨ Jerusalende pacheda Tachi Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃de. wg Maap'eda ma Roma jua ek'ari eujã ak'ɨparipa Pablomaa juapa jaraji pedeemerã. Mãpai Pablopa mãgaji: —Mɨ o-ĩa bɨda aji, pɨ k'ĩrapite pedeeit'ee perã mɨchi k'ap'ɨa pari. Mɨa k'awa bɨ pɨ taarãru na eujãdepemaarã charra. @{ Judiorã arii see nɨ̃badaarãpa wãarada ajida. [/Ɨ̃rá pɨa jã eperãmaa iidiipia bɨ k'awaait'ee taipa seewa jarada-e p'anɨ. Mamĩda soldaorã poro waibɨa Lisias pachek'ãri, tai juadeepa jãri ataji, mãik'aapa jaraji pɨ k'ĩrapite chedamerã.] %Ichiaba Tachi Ak'õre te waibɨade ne-inaa k'achia ooit'ee paji. [Mapata taipa iru jita atapijida ateedait'ee tai nepɨra ak'ɨpataarãmaa. 0YJãgɨ́ eperã nepɨra jɨrɨyaa bapari ichi wãrumaa na eujãde, judiorã chõopi nipapari perã ãchi auk'aarã ome. Ma awara ichi nazareno eere p'anɨɨrã poro. s~_Mak'ɨara taarã pedee k'inia-e bairã, pɨ ewari atuapiamaapa, chupɨria k'awáaji mɨ pedee ũrimerã. F}Tai o-ĩa p'anɨ pɨ ome, ne-inaa jõma pipɨara oo bairã. |Mãpai Pablo ma see nɨ̃badamãi aneedak'ãri, Tertulopa jõmaarã k'ĩrapite Felixmaa mãgaji: —Aai, tachi waibɨa, pɨ k'aurepa tai k'ãiwee p'anapata na eujãde mãik'aapa ɨ̃rá ne-inaa pipɨara jẽra bɨ na eujãde, pɨ k'ĩsia k'awaa bairã. { !K'ãima joisomaa t'ẽepai, p'aareerã poro waibɨa Ananías pacheji Cesarea p'uurude judiorã poro waibɨarã ome. Ãchi ome cheji Romadepemaarã abogado t'ɨ̃jarapatap'edaa Tértulo. Ma jõmaweda Roma jua ek'ari eujã ak'ɨparimaa chejida Pablo ɨmɨateedait'ee. 4za#mãgaji: —Pɨ pedee ũriyada aji, pɨ ɨmɨateepataarã chedak'ãri. Maap'eda preso jɨ̃apataarãmaa jaraji jɨ̃a paraa bɨdamerã Rey Herodepa oopida palaciode.kyO"Felixpa k'art'a leep'eda, iidiji Pablomaa sãmapema mãik'aapa k'awaak'ãri Cilicia eujãdepema, x}!Cesarea p'uurude panadak'ãri, ma Roma jua ek'ari eujã ak'ɨpari Felixmaa ma k'art'a teejida, ichiaba Pablo teenajida. w Aɨ norema soldaorã bɨɨrɨpa wãdap'edaarã chejida ãchi temaa. Jõdee chi caballo ɨ̃rɨ wãdap'edaarã wãjida Pablo ome. uvcMãpai ma soldaorãpa Pablo p'ãrik'ua ateejida Antípatris p'uurudee ãchi poro waibɨapa jaradak'a. Zu-Aɨ t'ẽepai mɨa k'awaaji judiorãpa pedeeteedap'edaa iru peet'aadait'ee. Mapa pɨmaa pëiru. Jara pëiji iru ɨmɨatee p'anadap'edaarãmaa pɨ k'ĩrapite wãdamerã ãchi nepɨra jarade. Mãgapai paji.” "t=Mamĩda mama bɨde k'awaaji na eperã ne-inaa k'achia oo-e bɨ. Jĩp'a ãra chonaarãwedapema ũraa p'ãdade jara p'anajida. Pedee k'achia jarajida iru ãpɨte. Mamĩda irua ne-inaa k'achia oo-e bada perã, mɨa k'awaji iru peepiik'araa bɨ, ma awara carcelde pida baik'araa bɨ. H~}|{o{yywvut;s0rqqon1lkk jiiXh%ffe{d4b`_^](\}ZSYUX\WW(U.SSjRQOODNMLLJ9I.HZGFDoCNBAAfA ?W>>+<<9;\: 99866n5f4j3+1001/<.y-,,+Y)):('&&%%## 8\U?#o|c_  m b/m$%A0Parã te mãudee oodák'apɨ p'anɨ. Tai chi jɨrɨt'eradaarã Cristopa ooda jarateenadamerã basadepema mã́uk'apɨ p'anɨ Tachi Ak'õre pedee jarapataarã ome. Jõdee Jesucristo chi te k'idaadepema mãu pi-iara pɨk'a bɨ, ichi k'aurepa jõma ijãapataarã araa p'anapata perã. )$K0Maperãpɨ parã waa p'anadak'aa k'ĩra tewaraarãk'a. Ma k'ãyaara auk'a p'anapata awaraarã Cristode ijãapataarãk'a, auk'a Tachi Ak'õredeerã perã. v#e0Ɨ̃rá irude ijãapata perã, tachi jõmaweda Tachi Ak'õre k'ait'a p'anapataadai iru Jaure k'ap'ɨa pari. g"G0Cristo cheji na pedee pia jarait'ee: ichiata eperãarã k'ãiwee p'anapipari. Mãga oopari parã Tachi Ak'õre ik'aawaapa t'ɨmɨ́ pɨk'a p'anadap'edaarãmaa mãik'aapa tai k'ait'a pɨk'a p'anadap'edaarãmaa paara. Z!-0Ma awara Cristo kurusode piuk'ãri, tachi t'ãri auk'a bɨpiji Tachi Ak'õre ome. Naaweda tachia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa Tachi Ak'õrepa tachi pia ak'ɨ-e paji. Mamĩda Cristode ijãadak'ãri, araa p'aneejida iru ome, k'ap'ɨa apai pɨk'a. Mapa ɨ̃rá Tachi Ak'õrepa tachi pia ak'ɨpari. Ichiaba tachi k'ĩrau-ee para bapari. / W0Naaweda Tachi Ak'õrepa ichi ũraa Moisemaa p'ãpiji, judiorãpa ma ũraade jara bɨk'a oodamerã. Ma ũraa k'aurepa judiorã awara p'anapachida parã judio-eerã k'ãyaara. Mamĩda Tachi Ak'õrepa ũraa chiwidi jara pëiji Cristo k'ap'ɨa pari. Mapa Cristo piuk'ãri, Ak'õrepa chi judiorã irude ijãa p'anadap'edaarã uchiapiji ma naawedapema ũraa jarada jua ek'ariipa. Mãga ooji Cristo k'aurepa judiorã judio-eerã ome p'uuru apai pɨk'a p'anadamerã mãik'aapa oodamerã irua oopi bɨk'a. Tachia mãga oodak'ãri, wãara k'ãiwee p'anapata. 8i0Maperã parã k'ãiwee p'anadai judiorã ome, ãra auk'a Cristode ijãadak'ãri parãk'a. Ichi k'aurepa waa k'ĩrau p'anada-e. Jĩp'a araa p'anapata p'uuru apai pɨk'a. K0 Mamĩda ɨ̃rá mãgá p'anada-e. Ijãapata perã Jesucristo piuji parã pari, araa p'anapata iru ome mãik'aapa Tachi Ak'õredeerã p'anɨ iruk'a. Naaweda t'ɨmɨ́ pɨk'a p'anapachida Tachi Ak'õre ik'aawaapa. Mamĩda ɨ̃rá Jesucristo waa bat'ada k'aurepa parã Tachi Ak'õre k'ait'a pɨk'a p'anɨ, ichideerã perã. '0 Ichiaba Cristode ijãadai naaweda, parãpa k'awada-e paji Tachi Ak'õrepa Israel pidaarã jɨrɨt'erada ichi p'uuru pidaarã papiit'ee. Mapa maarepida k'awada-e paji Tachi Ak'õrepa jarada ãra chonaarãmaa: aba pëiit'eeda aji, eperãarã k'aripade. Mãgá Tachi Ak'õre k'awada-e p'anadap'edaa perã, ichiaba k'awada-e paji sãga o k'achiadeepa uchiadai. Mãgá p'anapachida na p'ek'au eujãde. !0 K'ĩsíatɨ parã ijãadai naaweda p'anapatap'edaade. Naaweda parã Tachi Ak'õrede ijãadak'aa paji. Judio-eerã perã, k'awada-e paji Ak'õrepa jarada judiorãmaa, ɨmɨk'ĩraarã k'ap'ɨade tauchaa bɨdamerã. Mapa judiorã, “chi tauchaa iru beerãda” apataarãpa at'ãri parã judio-eerã k'ĩra unuamaa iru p'anapata mãik'aapa parã ãpɨte “chi tauchaa wẽe beerã” apata. s_0 Iruata tachi ooji Cristode ijãadamerã mãik'aapa iruata tachi araa p'anapiji Cristo ome. Mãga ooji Jesucristo k'ap'ɨa pari ne-inaa pia oodamerã, irua naaweda k'ĩsia iru badak'a. Cristo ome araa p'anapataarã k'ãiwee p'anapata  0 Eperãarã ãchi k'ĩradoopa madeepa uchiada paara, mãgak'ajida: “Tachia pia oopata k'aurepa Tachi Ak'õrepa k'aripaji.” Mamĩda mãga-e. Tachi Ak'õrepapai tachi ijãapataarã mãgá o k'achiadeepa k'aripa atapari, apida pedee audua pedeenaadamerã. b=0Maperãpɨ parã Cristode ijãadak'ãri, Tachi Ak'õrepa parã o k'achiadeepa k'aripa ataji atuanaadamerã. Pãchi k'ĩradoopa ma o k'achiadeepa p'oyaa uchiada-e paji. Tachi Ak'õrepapai eperãarã madeepa uchiapii. 0Mãga ooji jõma t'ẽe cherutaarãmaa ak'ɨpiit'ee ichia tachi Jesucristode ijãapataarã pia oopari, ichi t'ãri pia bapari perã. =s0Tachi Ak'õrepa tachi Jesucristo ome araa p'anapida perã, jaradai irua Cristo chok'ai p'irabaipik'ãri, tachi auk'a mãgá chok'ai p'irabai pɨk'apiji. Ma awara Tachi Ak'õrepa Cristo su-ak'ɨ beepik'ãri ichi juaraare ɨt'ari, tachi auk'a mama su-ak'ɨ p'anee pɨk'apiji, Cristo ome araa p'anapata perã. y0araa p'anapiji Cristo ome, maadamãiipa ichita chok'ai p'anapataadamerã iru k'ĩrapite. Irua mãgá parã pia oo k'inia bada perã, parã o k'achiadeepa k'aripa ataji atuanaadamerã. Ɨ̃rá tachi ichita chok'ai p'anɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite. !;0Mãgá piu pɨk'a p'anajida mĩda tachia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa, Tachi Ak'õrepa tachi audú chupɨria k'awaaji. Tachi k'inia iru bada perã, pY0Wãara Cristode ijãadai naaweda, tachi jõmaweda mãgee k'achia oopataarãk'a p'anapachida. Oopachida tachia oo k'iniata, tachi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopidak'a mãik'aapa tachia pariatua k'ĩsiadap'edaak'a. Mãgá p'anadap'edaa perã, Tachi Ak'õre k'ĩraupi p'anapachida mãik'aapa atuadait'ee paji apemaarã p'ek'au k'achia oopataarã ome. ,Q0Parãpa na p'ek'au eujãdepemaarãpa ne-inaa k'achia oopata k'ĩra t'ãdoo oo wãpachida. Oo k'inia p'anapachida jaure k'achia beerã poro waibɨapa oopidak'a. Mãgɨ́ Netuara Poro Waibɨapa k'ĩsiapipari Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a oodaamaa p'anɨɨrãmaa, audupɨara mãga p'anadamerã. ? y0Cristode ijãadai naaweda, Tachi Ak'õre-it'ee parã piu pɨk'a p'anajida, irua oopi bɨk'a oodaamaa p'anapatap'edaa perã mãik'aapa p'ek'au k'achia ooi awaa p'anapatap'edaa perã. s a0Iru tachi porok'a bɨ; jõdee tachi ijãapataarã iru k'ap'ɨa apai pɨk'a p'anɨ, chok'ara p'anɨ mĩda. Tachi ijãapataarã wẽe, Cristopa oo-e pai Tachi Ak'õrepa oopi k'inia bɨk'a na p'ek'au eujãde. Jõdee tachia pida p'oyaa ooda-e pai Tachi Ak'õrepa oopi k'inia bɨk'a, Tachi Poro Waibɨa Cristo wẽe. Cristo k'aurepata ne-inaa jõmaweda nɨ̃bɨ. '0Tachi Ak'õrepa ma jõmaweda Cristo jua ek'ari mãgá bɨda perã, iru ne-inaa jõma poro waibɨa; tachi ijãapataarã poro waibɨa ichiaba.  90Mama bɨji ak'ɨpi k'inia bada perã Cristo jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ. Jõmaweda iru jua ek'ari ichita p'anapataadait'ee, na p'ek'au eujã jõru pɨjida. Na p'ek'au eujãdepema poro waibɨarã jõmaweda iru jua ek'ari p'anadait'ee, jõmaweda charraarã mãik'aapa reyrã paara. Ichiaba na p'ek'au eujãdepema-eerã iru jua ek'ari p'anadait'ee, angeleerã mãik'aapa netuara eere p'anɨɨrã paara. b ?0Cristo piup'eda, chok'ai p'irabaipiji mãik'aapa su-ak'ɨ beepiji ɨt'ari ichi juaraare. 3  a0Ichiaba parãpa k'awaadait'ee Tachi Ak'õrepa ne-inaa jõmaweda oopari. Iru jõmaarã k'ãyaara waibɨara bapari perã, tachi ijãapataarã k'aripai Cristo k'aripadak'a.   0Parãpa mãgá iru pipɨara k'awa wãdak'ãri, t'ãride k'awadait'ee Tachi Ak'õrepa parã jɨrɨji ichideerã papiit'ee. Mãga ooji, jai-idaadak'ãri iru trua k'ĩra wãreedee wãdamerã mãik'aapa iru p'anadamerã jõmaweda irua k'ĩsia iru bɨ ichideerã-it'ee. -  U0Iidipari Tachi Waibɨa Jesucristo Ak'õre k'ĩra wãree bɨmaa, irua parã k'ĩsia k'awaapimerã ichi Jaure k'ap'ɨa pari. Mãgá iru wãara pipɨara k'awadait'ee. S  !0Ɨt'aa t'ɨ̃k'ãri Tachi Ak'õremaa, ichita gracias jarapari parã pari. X  +0Tachi Ak'õrepa ma jõma ooda perã tachi-it'ee, mɨa k'awaadak'ãriipa parã wãara ijãa p'anɨ Tachi Waibɨa Jesude mãik'aapa parãpa jõma Tachi Ak'õredeerã k'inia iru p'anɨ, mɨa nãga oopari. ) M0Ma Jaure k'aurepata tachia k'awa p'anɨ wãara iru p'anadait'ee jõmaweda irua k'ĩsia iru bɨ ichideerã-it'ee. Ma awara k'awa p'anɨ ichideerã perã ewari cherude tachi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨadeepa aweda uchiadait'ee, wãdak'ãri iru truadee. Mãga pak'ãripɨ, wãara t'ãri o-ĩa gracias jaradait'ee irumaa, iru k'ĩra wãree pia k'awadait'ee perã. Pablopa ɨt'aa iidida Cristode ijãapataarã pari # A0 Mãpai taipa mãga oodak'ãri, parãpa ũrijida Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida Cristode. Mãgá k'awaadak'ãri Cristopa eperãarã o k'achiadeepa k'aripa atai, parãpa ichiaba irude ijãajida. Mapa Tachi Ak'õrepa parã auk'a ichideerã papiji mãik'aapa parã k'ap'ɨade ichi Jaure ba chepiji, irua ooit'eeda adak'a. Eperãpa tauchaa bɨparik'a ichi net'aade jõmaarãpa k'awaadamerã ichi ma net'aa chipari, mãga pɨk'a Tachi Ak'õrepa ichi Jaure ba chepiji ichideerã k'ap'ɨade, jõmaarãpa k'awaadamerã ichita ãchi chipari. T #0 Tai judiorã mãgá naapɨara jɨrɨt'eraji, nɨ p'anadap'edaa perã Cristo waya cheit'ee na eujãdee. Tachi Ak'õrepa k'inia baji taipa jõmaarãmaa jaranadamerã iru jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ. / Y0 Tachi Ak'õrepa ne-inaa jõmaweda oopari ichia k'inia bɨk'a. Mapa ichia k'ĩsia iru badak'a, tai judiorã naapɨara jɨrɨt'eraji ichideerã papiit'ee. Mãga ooji Cristode ijãadak'ãri. Tai mãgá ichideerã p'anadairã, iru p'anadait'ee jõmaweda irua k'ĩsia iru bɨ ichideerã-it'ee.  ;0 Nãga k'ĩsia iru bɨ. Irua k'inia bak'ãri, ewari cherude ne-inaa jõmaweda na p'ek'au eujãdepema mãik'aapa ɨt'aripema bɨit'ee Cristo jua ek'ari. l S0 Mãga ook'ãri, ichiaba tachi k'ĩsia k'awaapiji ne-inaa pia oo k'awaadamerã irua oopi bɨk'a. Ichiaba k'awapiji ne-inaa awaraarãmaa waide k'awapi-e pada. K'awapiji ichia at'ãri k'ĩsia iru bɨ ooit'ee Cristo k'ap'ɨa pari. F 0¡Mãga ook'ãri, wãara tachi pia ooji! Mamĩda mãgapai-e.  0Ichi warra waa bat'ada k'aurepa tachi o k'achiadeepa k'aripa ataji atuanaadamerã mãik'aapa tachia p'ek'au k'achia oopata wẽpapiji. w i0Mãgá t'ãri piara bapari perã jõmaarã k'ãyaara, t'ãri o-ĩa gracias jaradáma irumaa. Maperã tachia ne-inaa oo-eeta, ichideerã papiji ichi Warra k'inia iru bɨ k'ap'ɨa pari. Mãga ooji ichi Warra pëik'ãri piumerã tachi pari. 3 a0Ma awara iru t'ãri pia bapari perã mãik'aapa tachi k'inia iru bapari perã, k'ĩsia iru baji tachi ichi warrarã papiit'ee ichi Warra Jesucristode ijãapata k'aurepa. <~ s0Na eujã ooi naaweda, Tachi Ak'õrepa tachi jɨrɨt'eraji Cristode ijãadamerã. Mãga ooji tachi awara bɨ k'inia bada perã, ichi k'ĩrapite p'ek'au k'achia wẽe p'anadamerã. [} 10¡T'ãri o-ĩa gracias jaradáma Tachi Ak'õremaa! ¡Iru Tachi Waibɨa Jesucristo Ak'õre! Iruata tachi bendiciaji tachi araa p'anapik'ãri Cristo ome, irude ijãapata perã. Cristo k'ap'ɨa pari irua ɨt'aripema ne-inaa pia k'ĩra t'ãdoo ooji tachi k'aripait'ee, ɨt'aa wãdamerã piudak'ãri. Nãgee ne-inaa pia ooji tachi-it'ee. >| w0Mɨa k'inia bɨ Tachi Ak'õrepa Tachi Waibɨa Jesucristo ome parã pia ak'ɨ p'anadamerã. Mãgá k'ãiwee p'anapataadait'ee. Cristo k'ap'ɨa pari Tachi Ak'õrepa tachi k'aripapari G{ 0Mɨ, Pablopa na k'art'a p'ãru Jesucristode wãara ijãapataarãmaa, Éfeso p'uurude p'anɨ. Tachi Ak'õrepa k'inia bada perã, mɨ jɨrɨt'eraji Jesucristopa pëimerã ichi ũraa jarateede. zwDMɨ, Pablopa nãgɨ́ p'ãru mɨchi juadoopa. Ɨt'aa t'ɨ̃dak'ãri, k'irãpátɨ iididait'ee mɨ pari nama carcelde nɨ̃bairã. Mɨa pida ɨt'aa t'ɨ̃pariit'ee parã pari, Tachi Ak'õrepa parã pia ak'ɨ bapariimerã. Mãgapai paji. yDArquipomaa nãga jarátɨ: “K'ĩra jĩp'a aupáji mimia Tachi Ak'õrepa awara bɨda pɨ-it'ee, Cristo ome araa bapari perã.” ?xwDParãpa na k'art'a leedap'eda, Laodiceadepema ijãapataarãmaa pë́itɨ auk'a leedamerã. Jõdee parãpa atadak'ãri chi apema k'art'a ãramaa p'ã pëida, mãgɨ́ leedaipia bɨ. qw[DMɨa parãmaa chupɨria iidi bɨ, mɨ pari saludaadamerã tachi ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa, Laodicea p'uurude p'anɨ. Ichiaba salude pëiru Ninfamaa mãik'aapa jõma Cristode ijãapataarãmaa iru tede ɨt'aa t'ɨ̃ chepata. v+DIchiaba Doctor Lucapa salude pëiru. Taipa iru k'inia iru p'anɨ, ichiaba k'õp'ãyo pia perã. Tachi k'õp'ãyo Demapa ichiaba salude pëiru. EuD Mɨchi taupa unudoo sãga Epafrapa jɨrɨpari k'aripait'ee parã jõmaweda; chi ijãapataarã Colosas p'uurudepemaarã, Laodicea p'uurudepemaarã mãik'aapa Hierápolis p'uurudepemaarã. tD Parã p'uurudepema Epafrapa ichiaba salude pëiru. Irua pia oopari Jesucristopa oopi bɨk'a. T'ãripa ɨt'aa t'ɨ̃pari parã pari, Tachi Ak'õrepa k'aripamerã. K'inia bɨ parãpa wãara ijãadamerã jõma Tachi Ak'õrepa jara pëida parãmaa mãik'aapa t'ãripa oo k'inia p'anadamerã irua oopi bɨk'a, ma awara choodamerã mãgá ijãa p'anɨde, pariatua awaraa ne-inaa ijãada-ee. ;soD Ichiaba salude pëiru Jesupa; mãgɨ́ ichiaba t'ɨ̃jarapata Justo. Ma judiorã õpeerãpapai mɨ k'aripamaa p'anɨ na mimia ome. Ãrapa ichiaba k'inia p'anɨ eperãarãpa Tachi Waibɨa Cristode ijãadamerã, Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a. Ãrapa mɨ mãgá k'aripa p'anadairã, mɨ t'ãri o-ĩa bapari. xriD Tachi k'õp'ãyo Aristarco ichiaba nama carcelde bɨ mɨ ome Jesucristo k'aurepa. Irua salude pëiru ichiaba. Bernabé primo Marcopa ichiaba salude pëiru. Mɨa naaweda jara pëidak'a, Marcos wãru pɨrã parãmaa, pia auteebáitɨ. qD Tíquico ome parã p'uurudepema Onésimo auk'a wãru. Taipa iru auk'a k'inia iru p'anɨ ɨ̃pema pia perã mãik'aapa oo k'inia bairã Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a. Mapa ãra wãruta parã ak'ɨde mãik'aapa nãpema ijãapataarãpa oopata nepɨrɨde. pDMa-it'ee mɨa iru pëiru; pia k'awaadamerã tai p'anapata mãik'aapa t'ãri o-ĩa p'aneedamerã irua jararu ũridak'ãri. %oCDMɨa na k'art'a pëiru tachi ɨ̃pema Cristo k'aurepa Tíquico ome. Mɨa iru k'inia iru bɨ, k'õp'ãyo pia perã. Irua mɨ ichita k'aripapari, Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a oo k'inia bairã. Parãmaa nepɨrɨnait'ee mɨa k'ĩsia bɨ mãik'aapa oomaa bɨ, ma jõma k'awaadamerã. sn_DIchita t'ãri pia pedeepatáatɨ, ãchia o-ĩa ũri k'inia p'anadamerã parãpa jara p'anɨ. Mãga ooruta pɨrã, parãpa k'awaa wãdai pia p'anaudait'ee ãchia ne-inaa iidiruta chaa. Salude tee pëida na k'art'a p'ã aupa wãk'ãri m DK'ĩsia k'awaa p'anapatáatɨ ijãadak'aa beerã ome. Unuruta chaa ne-inaa jõma óotɨ ãchimaa Cristode ijãapidait'ee. zlmDƗt'aa iidipatáatɨ mɨa mãgɨ́ pi-ia jarateemerã Tachi Ak'õrepa jarapi bɨk'a, mãgá jarateeipia bairã. 8kiDMãgá ɨt'aa t'ɨ̃dak'ãri, ichiaba ɨt'aa t'ɨ̃́tɨ tai pari. Iidipatáatɨ Tachi Ak'õrepa taimaa waapɨara jarateepimerã irua eperãarãmaa naaweda k'awapi-e pada: Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee, irude ijãadak'ãri atuanaadamerã. Mãgɨ́ jaratee bɨ k'aurepata mɨ nama carcelde bɨ. Yj+DƗ̃rá parã jõmaarãmaa mɨa ũraait'ee: Ichita ɨt'aa t'ɨ̃patáatɨ. K'ĩrak'aupai k'ĩra atuadai ɨt'aa t'ɨ̃dait'ee. Parã ɨt'aa t'ɨ̃ p'anɨde ichita gracias jarapatáatɨ Tachi Ak'õremaa. $i CDEsclavoorã chipariirã, pãchi esclavoorã pia ak'ɨ p'anapatáatɨ, Cristopa k'inia bɨk'a. K'irãpátɨ ɨt'ariipa pãchi chiparipa parã ak'ɨmaa bɨ. FhDMamĩda mãga oo-e pait'ee chi ne-inaa k'achia oopari ome. Ma ne-inaa k'achia oopata pari Tachi Ak'õrepa ichiaba mãgɨmaa ne-inaa k'achia ooit'ee. Ichia mãga k'ĩsia iru bɨ ooit'ee jõma k'achia oopataarã ome; esclavoorã ome, esclavo-eerã ome auk'a, eperãarã jõmaweda auk'a p'anadairã iru k'ĩrapite.gDK'awa p'anɨ parãpa mimiapata pari iruata parãmaa atapiit'ee jõma Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ teeit'ee ichideerãmaa. f3DMimiapataadai k'ãyaara eperãarã-it'ee aupai, t'ãripa ne-inaa jõma oopatáatɨ Tachi Waibɨa Cristo-it'ee, iru parã chipari waibɨara bairã. 0eYDEsclavoorã, ichita oopatáatɨ pãchi chipariirãpa jara p'anɨk'a. Oonáatɨ esclavoorã ũk'uruurãpa oopatak'a. Mãɨrã k'ĩra jĩp'a mimiapata ãchi chipariirãpa ak'ɨ p'anɨ misa aupai, ãchi mimiayaa beeda adamerã. Mamĩda parãpa mãga oodaik'araa bɨ. Ma k'ãyaara auk'a k'ĩra jĩp'a mimiapataadaipia bɨ, pãchi chipariirãpa ak'ɨda-e p'anɨ pɨjida. Mãgá ak'ɨpidai Tachi Waibɨa wãara waaweepata. Xd)DAk'õreerã, pãchi warrarã k'ĩraupináatɨ, k'ĩra pia-ee p'ananaadamerã. cyDWarrarã, ichita oopatáatɨ pãchi ak'õreerãpa jara p'anɨk'a, Tachi Ak'õrepa k'inia bairã mãga oodamerã. &bEDJõdee ɨmɨk'ĩraarã wẽra paraa beerã, pãchi wẽra k'inia iru p'anapatáatɨ. K'ĩrau p'ananáatɨ ãra ome. Ma k'ãyaara t'ãri pia p'anapatáatɨ. 6aeDWẽraarã, ɨmɨk'ĩra paraa beerã, chok'ek'ee p'anapatáatɨ pãchi k'ima ome, Tachi Waibɨapa k'inia bairã wẽraarã irude ijãa p'anɨ mãga p'anapataadamerã. `3DWãara jõmaweda parãpa oopata oodaipia bɨ Tachi Waibɨa Jesupa oopi bɨk'a. Ichiaba jõmaweda parãpa jarapata jaradaipia bɨ irua jarapi bɨk'a. Mãga oodak'ãri, iru k'ap'ɨa pari gracias jaradait'ee Tachi Ak'õremaa. Sãga p'anapataadaipia bɨ awaraa ijãapataarã ome A_{DT'ãripa jɨrɨpatáatɨ Cristopa jarateeda waapɨara k'awaadait'ee mãik'aapa p'anapatáatɨ ma jarateedade jara bɨk'a. Iidítɨ Tachi Ak'õrepa parã k'ĩsia k'awaapimerã mãik'aapa jaratéetɨ ma jarateeda awaraarã pãchi t'ãidepemaarãmaa. Ichiaba ũráatɨ oodamerã Cristopa oopi k'inia bɨk'a. Ma jõma oodai cheepurudak'ãri k'aride salmos Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdadepema, Ak'õre k'ari mãik'aapa Tachi Ak'õre Jaurepa k'aripiru. Mãgɨ́ k'aridak'ãri, t'ãripa k'aridaipia bɨ Tachi Ak'õremaa, iru jõmaarã k'ãyaara t'ãri piara bapari perã. ^DOopítɨ Cristomaa irua oopi k'inia bɨk'a pãchi t'ãride. Irua parã t'ãri o-ĩapi k'inia bɨ, k'ãiwee para bamerã. Ma-it'eeta Tachi Ak'õrepa parã jɨrɨji, k'ap'ɨa apai pɨk'a, k'ãiwee p'anapataadamerã. Mapa gracias jarapatáatɨ Tachi Ak'õremaa. ]DMa awara chik'inia p'anapatáatɨ. Mãga p'anapataadak'ãri, wãara oodai ma jõma et'ewa jarada Tachi Ak'õredeerãpa oopataadamerã. P\D Mapa choopatáatɨ awaraarãpa nepɨra jɨrɨ p'anɨ pɨjida parã ome. Parãdepemapa awaraa ɨmɨateeru pɨrã, ma ɨmɨateeda perdonáatɨ, Tachi Waibɨapa perdonaaparik'a parãpa k'achia oopata. [D Tachi Ak'õrepa parã mãgá jɨrɨt'eraji ichideerã papiit'ee. Parã k'inia iru bapari perã, parã awara bɨji nãga p'anapataadamerã awaraarã ome: chupɨria k'awaa; t'ãri pia; audua-ee; k'ĩrau-ee; t'ãripa choo, nepɨrade baairuta pɨjida. TZ!D Tachi Ak'õrepa mãga oopari jõmaarã Cristode ijãapataarã-it'ee: judiorã-it'ee, judio-eerã-it'ee auk'a; chi k'ap'ɨade tauchaa iru beerã-it'ee, chi tauchaa wẽe beerã-it'ee; k'ĩra tewaraarã-it'ee mãik'aapa sĩpanaarã-it'ee, esclavoorã-it'ee, esclavo-eerã-it'ee paara. Ak'õrepa mãga oopari ma jõmaarã-it'ee, Cristo bapari perã jõmaweda irude ijãapataarã ome. Iruata ma jõmaweda k'aripapari, jõmaarã k'ãyaara waibɨara bapari perã. 6YeD Ma k'ãyaara p'ana k'inia p'aneejida eperãarã chiwidi p'anɨk'a, Tachi Ak'õre, tachi oodapa parã ichi k'ĩrak'a papimerã. Mãga p'anadai iru wãara k'awa wãdak'ãri. uXcD Seewa jaranáatɨ awaraa ijãapataarãmaa, parãpa mãgee ne-inaa k'achia oodaamaa p'anadap'edaa perã Cristode ijãadak'ãri. Irude ijãadak'ãri, oo amaajida ne-inaa jõmaweda pãchi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopi bɨk'a. WyDMamĩda ɨ̃rá mãga p'anadaik'araa bɨ. Mapa nãgee jõmaweda oo amáatɨ. K'ĩrau mãik'aapa t'ãri k'achia p'ananáatɨ. K'ĩsianáatɨ chĩara k'achia oodait'ee. Pedee k'achia pedeenáatɨ awaraarã ãpɨte mãik'aapa ik'achia pedeenáatɨ. yVkDNaaweda parãpa pida mãgee ne-inaa k'achia oopachida, oo k'iniadak'aa pada perã Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a. U3DEperãarãpa mãgee ne-inaa k'achia oodak'ãri, Tachi Ak'õre k'ĩraupipata. Mapa ewari cherude irua mãgee ne-inaa k'achia oopataarã miapiit'ee. oTWDParã mãgá ichita chok'ai p'anadairã Cristo chok'ai bɨk'a, oo amáatɨ ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo parãpa oopatap'edaa irude ijãadai naaweda. P'ek'au oonáatɨ awaraarã ome. Awaraarã jɨrɨnáatɨ ãra ome k'achia oodait'ee. K'ĩsianáatɨ ne-inaa pãchia k'achia oo k'iniata oodait'ee. Pãchia net'aa iru p'anɨ omepai k'ãiwee p'anapatáatɨ, waapɨara ata k'inia p'anada-ee. Chi net'aa k'iniayaa bɨpa net'aa k'iniara iru bɨ Tachi Ak'õre k'inia iru bai k'ãyaara. YS+DMaperã Cristo, chi ichita chok'ai p'anapipari waya chek'ãri, parã auk'a chedait'ee iru ome iru k'ĩra wãree unupide jõmaarãmaa. Ne-inaa k'achia oopatap'edaa Cristode ijãadai naaweda oo amaadaipia bɨ 1R[DCristo piuk'ãri, parã jida piu pɨk'ajida. Ma awara Tachi Ak'õrepa Cristo waya chok'ai bapik'ãri, parã auk'a chok'ai p'anapiji, ichita p'anapataadamerã iru ome. yQkDMaperã ɨt'aripema ne-inaade k'ĩsia p'anapatáatɨ, na p'ek'au eujãdepema net'aadepai k'ĩsiadai k'ãyaara. DP DMɨa naaweda jaradak'a parã p'irabai pɨk'ajida Cristo ome, iru chok'ai p'irabaik'ãri. Mãgá eperã chiwidi pɨk'a p'aneejida; p'ek'au k'achia oo amaa p'anapataarãk'a. Mapa jɨrɨpatáatɨ ɨt'aripema ne-inaa, Cristo mama bapari perã. Tachi Ak'õrepa Cristo ichi juaraare bɨji, tachi jõmaweda ak'ɨ bamerã. vOeDŨk'uruurãpa jaratee p'anɨ jĩp'a ɨt'aa t'ɨ̃daik'araa bɨ Tachi Ak'õremaa, tachi audú k'achia p'anadairã. Ichiaba jaratee p'anɨ tachi k'ap'ɨa pia ak'ɨdaik'araa bɨ, mak'ɨara pia-e bairã. Wãara eperãarã ũk'uruurãpa mãgee ne-inaa jaratee p'anɨ pia ak'ɨpata, pia pɨk'a ũripata perã. Mamĩda tachia jõma ooruta pɨjida mãɨrãpa jaratee p'anɨk'a, at'ãri uchiada-e pai tachi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa jua ek'ariipa. Cristopapai tachi mãgɨdeepa uchiapii.CNDJõma “jãgɨ́” jarada taarã-ee iru bap'eda jõdait'ee, na p'ek'au eujãdepema perã. Ichiaba jõma ma jarada tachia oonaadamerã jõit'ee, jĩp'a eperãarãpa jarateepata perã. jMMDEperãarãpa jarapata “Jãgɨ́ t'õbaináatɨ; jãgɨ́ k'onáatɨ; jãgɨ́ jitanáatɨ.” uLcDParã Cristo ome araa p'anapata perã, iru piuk'ãri, parã jida piu pɨk'ajida. Mãgá uchiajida eperãarãpa ne-inaa k'ĩra t'ãdoo oopipata jua ek'ariipa. Mãga bɨta, parãpa ¿sãap'eda at'ãri ma ne-inaa oo k'inia p'anɨma? zKmDMãgee ne-inaade audú k'ĩsiapata perã, k'ĩsiadak'aa Cristopa ãchimaa oopi k'inia bɨde. Iruta tachi ijãapataarã poro waibɨa. Jõdee tachi iru k'ap'ɨa apai pɨk'a. Maperã oo k'awaa wãpataadaipia bɨ Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a. &JEDMapa k'ĩsianáatɨ awaraarãpa jara p'anɨ mĩda parã atuadait'ee ɨt'aa t'ɨ̃dak'aa perã angeleerãmaa ãchia oopatak'a. ¿Ãchia jara p'anɨ-ek'ã tachia jĩp'a ɨt'aa t'ɨ̃daik'araa bɨ Tachi Ak'õremaa, mãga ooruta pɨrã audua p'anɨda a p'anadairã? Angeleerãmaata ɨt'aa t'ɨ̃daipia bɨda a p'anɨ, mãɨrãpa pedeedamerã Tachi Ak'õremaa tachi pari. Ichiaba nepɨrɨ p'anɨ ãchia unupatada a p'anɨ; ne-inaa k'ãimok'araa pɨk'a bɨde. Mamĩda ijãanáatɨ ãchi audua pedee, ãchi k'ĩsiadeepapai mãga jara p'anadairã. 'IGDMãgee fiesta ewate, ɨ̃ipata ewate, awaraa chonaarãwedapema ũraa ome Cristopa ooit'ee bada tauchaa pɨk'a baji. Mamĩda ɨ̃rá Cristo bapari tachi ome. iHKDTachi Ak'õrepa ma jõma ooda perã tachi k'aripait'ee, k'ĩsianáatɨ awaraarãpa parã ãpɨte pedee k'achia jararuta pɨrã ne-inaa k'opata k'aurepa maa-e pɨrã topata k'aurepa. Ichiaba k'ĩsianáatɨ mãga ooruta pɨrã, parãpa ɨada-e p'anadairã ewari, atane mãik'aapa año, ãrapa ma ɨ̃ipata ewate mãik'aapa fiesta ewate ɨapatak'a. ~GuDMa awara ma tewek'a bɨ kurusode jõpik'ãri Cristo ome, Tachi Ak'õrepa ichiaba netuaraarã poro waibɨarã jõmaweda p'oyaaji mãik'aapa jõmaarã taide ãchi Cristo jua ek'ari bɨji. K'ĩrak'aupai ũridai seewa jarateepataarãpa jara p'anɨ GFDMa p'ek'au k'achia oopata k'aurepa tachi tewe paraa pɨk'a p'anapachida Tachi Ak'õre ome. Ooda-e p'anapachida irua jaradak'a iru ũraa p'ãdade. Mapa atuadait'ee paji. Mamĩda Tachi Ak'õrepa tachi chok'ai p'anapik'ãri Cristo ome, ma tewe paraa pɨk'a bada jõpiji. Mãga ooji Cristo kurusode piuk'ãri tachi pari. lEQD Ma awara parã araa p'anapata perã Cristo ome, jaradai Tachi Ak'õrepa Cristo chok'ai bapik'ãri, parã auk'a chok'ai p'anapiji. Cristode ijãadai naaweda, Tachi Ak'õre-it'ee parã piu pɨk'a p'anajida parãpa p'ek'au k'achia oopata k'aurepa. Ichiaba piu pɨk'a p'anajida, Tachi Ak'õre Ũraa k'awada-e p'anadap'edaa perã. ¡Mamĩda ɨ̃rá mãga p'anɨ-e! Tachi Ak'õrepa tachi ijãapataarã chok'ai p'anapik'ãri Cristo ome, tachia p'ek'au k'achia oopata jõmaweda wẽpapiji. ^D5D Ma awara parã araa p'anapata perã Cristo ome, jaradai Cristo k'ap'ɨa piuda ɨadak'ãri, parã auk'a ɨa pɨk'ajida. Ichiaba iru chok'ai p'irabaik'ãri, parã auk'a p'irabai pɨk'ajida, ijãapata perã Tachi Ak'õre, chi jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨpa, Cristo p'irabaipiji. Ak'ɨpijida Cristo ome araa p'anapata poro choopidak'ãri. CCD Parã mãgá araa p'anapata perã Cristo ome, jaradai irua tauchaa pɨk'a bɨji parã t'ãride. Mɨa jara k'inia-e tauchaa bɨji parã k'ap'ɨade eperãarãpa oopatak'a. Ma k'ãyaara pipɨara ooji parã ome. Uchiapiji parã p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa jua ek'ariipa, t'ãripa oodamerã irua k'inia bɨk'a. BD Mapa nãgaweda parãpa Tachi Ak'õre k'awa p'anɨ, araa p'anapata perã Cristo ome. ¡Iruta jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ! Na p'ek'au eujãdepema poro waibɨarã, ɨt'aripema poro waibɨarã, netuaraarã poro waibɨarã paara iru jua ek'ari p'anɨ. JA D Mamĩda mãga-e. Cristo k'ap'ɨadeta Tachi Ak'õre bapari. N@DK'ĩrak'aupai ijãadai seewa jarateepataarãpa jara p'anɨ. Ãchia jarateeda-e Cristopa ooda mãik'aapa jarada. Ma k'ãyaara ãchi k'ĩsiadeepa seewa jarateepata, chonaarãweda k'ĩsia k'awaa beerãda apatap'edaarãpa jarateedap'edaak'a. Mãɨrãpa jarateepachida eperãarã ne-inaa oo p'anɨpa Tachi Ak'õre k'awadai. /?WDParãmaa jarateedap'edaak'a naa ijãadak'ãri, waapɨara ijãapatáatɨ Cristode mãik'aapa k'awaa wãk'ãtɨ wã́tɨ oodait'ee irua k'inia bɨk'a. Ma jarateedap'edaa k'ĩra atuanáatɨ. Ma k'ãyaara ichita gracias jarapatáatɨ Tachi Ak'õremaa, irua mãgá Cristo k'awapida perã parãmaa. }>sDIjãadak'ãriipa parãpa wãara ijãapata perã Jesucristo Tachi Waibɨa, t'ãri a-ba p'anapatáatɨ iru ome. :=mDMɨ parã ome bɨ-e mĩda, mɨ k'ĩsia parã ome bɨ. O-ĩa bɨ k'awa bairã parã k'ĩra jĩp'a p'anapata mãik'aapa wãara Cristode ijãapata. Cristodeerãk'a p'anapatáatɨ p<YDMɨa mãga jara bɨ parãpa k'ũrapinaadamerã apidaamaa, ne-inaa awara iwarraa jaratee p'anɨ mĩda. %;CDIru k'ãyaara ne-inaa pipɨara wẽ-e k'awadait'ee, iruta jõmaarã k'ãyaara k'ĩsia k'awaara bapari perã. Mapa irua aupaita k'ĩsia k'awaapii parãmaa. E:DK'inia bɨ parã jõmaweda t'ãri o-ĩa Cristode ijãadamerã mãik'aapa t'ãri a-ba, chik'inia p'anapataadamerã. Mãga p'anadak'ãri, wãara k'awaa wãdait'ee jõmaweda Tachi Ak'õrepa eperãarãmaa k'awapi k'inia bɨ Cristode. Naawedapemaarãmaa mãga k'awapi-e paji. Mamĩda ɨ̃rapemaarãmaa Cristo k'awapiji. 29 _DMa awara mɨa nãga k'awapi k'inia bɨ parãmaa. Mɨa ichiaba jɨrɨpari parã pipɨara ijãadamerã Cristode. Mɨa mãgá parã k'aripa k'inia bɨ. Ichiaba mãgá k'aripa k'inia bɨ Laodicea p'uurudepema ijãapataarã mãik'aapa jõma ijãapataarã, mɨ k'ĩra waide k'awada-e p'anɨɨrã paara. ^8 7DMa-it'eeta mɨ mak'ɨara sẽ-ee mimiapari. Jɨrɨpari jõmaarãpa ijãadamerã Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida Cristode. Mãga ooi Cristo, chi jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨpa, mɨ k'aripapari perã.p7 [DMaperã irua oodata mãik'aapa jaradata jarateepata jõmaarãmaa. Ũraapata eperãarã k'ĩra t'ãdoo, ãchia p'ek'au k'achia oopata oo amaadamerã. Ma awara iididap'eda Tachi Ak'õrepa taimaa k'ĩsia k'awaapimerã, jarateepata Cristode ijãadamerã mãik'aapa oodamerã irua oopi bɨk'a. Taipa mãga oopata ãchi ijãadak'ãri, araa p'anadamerã Cristo ome mãik'aapa p'ek'au k'achia wẽe p'anadamerã. Mãgá Tachi Ak'õre k'ĩrapite panadait'ee tai ome iru ewari waibɨa ewate. o6 YDK'awapi k'inia baji ichia ne-inaa pi-ia k'ĩsia iru bada parã judio-eerã-it'ee. K'ĩsia iru baji Cristo parã t'ãride bapiit'ee. Iru wãara jãma bapari perã, parãpa k'awa p'anɨ na ewari iru k'ĩra wãree wãara unudait'ee. 5 DTachi Ak'õrepa ma jara pëida k'awapi-e paji naawedapemaarãmaa. Mamĩda irua k'inia bairã, ɨ̃rapema ijãapataarãmaa k'awapiji. 4 ;DTachi Ak'õrepa mɨ na mimiade bɨji, parã Cristode ijãapataarã k'aripamerã. Mapa jarateepari jõma Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida Cristode. 3  DƗ̃rá mɨ chupɨria nɨ̃bɨ mĩda, o-ĩa bɨ k'awa bairã mɨ nãga bɨ parã k'aripa k'iniapa. K'awa bɨ mɨ, awaraa ijãapataarã ome waapɨara chupɨria jõnadait'ee Cristo k'aurepa, iru k'ap'ɨa, chi irude ijãapataarã, k'aripa p'anɨ misa. #2 ADWãara mãga p'anadait'ee, ijãa wãruta pɨrã Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida eperãarãmaa. Ma jara pëida naa ijãadak'ãri, k'awaajida parã piudak'ãri, wãara ɨt'aa wãdait'ee. Mãga ijãapatáatɨ. Chok'araarãpa ũrimaa p'anɨ ma ũraa Tachi Ak'õrepa jara pëida. Ma ũraata mɨ, Pablopa jarateepari, Cristopa mɨ pëidak'ãriipa jarateemerã. Pablo mimiada Cristode ijãapataarã k'aripait'ee 1  DMamĩda ɨ̃rá Cristo chupɨria piuda k'aurepa parã pari, t'ãri auk'a p'anapata Tachi Ak'õre ome. Irua parã mãgá t'ãri auk'a bɨji Ak'õre ome p'ek'au k'achia wẽe, maarepida ɨmɨateeda wẽe p'anadamerã Ak'õre k'ĩrapite, iru waya chek'ãri. j0 OD¡K'ĩsíatɨ nãgɨde! Parã ijãadai naaweda, t'ɨmɨ́ pɨk'a p'anapachida Tachi Ak'õre ik'aawaapa. Tachi Ak'õre k'ĩra unuamaa iru p'anapachida. T'ãri k'achia p'anapachida parãpa p'ek'au k'achia oopata k'aurepa. A/ }DIchi Warra k'ap'ɨa pari Tachi Ak'õrepa ne-inaa jõma k'ãiwee bapi k'inia baji ichi jua ek'ari. Eperãarãpa p'ek'au k'achia oopata k'aurepa Tachi Ak'õrepa waa p'oyaa pia ak'ɨ-e paji ichia ooda; na p'ek'au eujãdepema ne-inaa, ɨt'aripema ne-inaa paara. Mamĩda kurusode ichi Warra waa bat'ak'ãri, ma piuda k'aurepa ɨ̃rá ma ne-inaa jõma waya pia ak'ɨpari. Ma awara ichi t'ãri auk'a bɨpari eperãarã ome Cristode ijãadak'ãri. N. DCristo mãga bɨ Tachi Ak'õre ba k'inia bada perã ichi k'ap'ɨade. - DIru jõmaarã ijãapataarã poro waibɨa. Ma ijãapataarã iru k'ap'ɨa apai bɨk'a p'anɨ. Jõdee iru ma k'ap'ɨa porok'a. Iru k'aurepata ijãapataarã paraa. Jõmaarã ijãapataarã naa iru piup'eda chok'ai p'irabaiji, jõmaarã k'ãyaara waibɨara bait'ee. i, MDCristo ichita bapari. Bapachi ne-inaa jõma ooi naaweda. Iru k'aurepata ne-inaa jõma nɨ̃bɨ. + yDIru k'ap'ɨa pari Tachi Ak'õrepa ooji ne-inaa jõmaweda ɨt'ari nɨ̃bɨ, mãgɨ́ unudak'aa mĩda. Ooji jõmaweda angeleerã poro waibɨarã, netuaraarã poro waibɨarã paara, ma jõmaweda tachi k'ãyaara waibɨara bee. Ichiaba ooji ne-inaa jõmaweda na p'ek'au eujãde nɨ̃bɨ tachia unupata. Tachi Ak'õrepa ma jõma ooji Cristo k'ap'ɨa pari, iru-it'ee nɨ̃bamerã. H*  DEperãarãpa Tachi Ak'õre p'oyaa unudak'aa. Mamĩda irua unupiji ichi Warra k'ap'ɨade. Cristo Tachi Ak'õre k'ĩrak'a bɨ. Jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ, ne-inaa jõma ooda perã. P) DIchi Warra piuda k'aurepata tachi o k'achiadeepa k'aripa ataji atuanaadamerã mãik'aapa tachia p'ek'au k'achia oopata wẽpapiji. Cristo piuda k'aurepa tachi t'ãri auk'a p'anadai Tachi Ak'õre ome 2( _D Ma awara, iruata tachi uchiapiji na p'ek'au eujãdepema p'ãriu pɨk'a bɨdeepa mãik'aapa bɨji ɨt'aripema ɨ̃daa pɨk'a bɨde, ichi Warra k'inia iru bɨ jua ek'ari. 4' cD Maperã gracias jaradaipia bɨ irumaa. Iruata parã jɨrɨt'eraji jõma iru p'anadamerã irua k'ĩsia iru bɨ teeit'ee ichideerãmaa, ɨt'ari iru ɨ̃daade t'ĩudak'ãri. *~}}A|o{zylxwFvGttsqqlppo|nmlkjii ggJfeed\caa _^<\[[TZzYY XkW7VUTTHSS'RfQdPONMLxKnIHHGFFEELDRCBB$A@??>a==K'awaadak'ãri Tachi Ak'õrepa wãara mɨ k'aripa bɨ judio-eerãmaa jarateenamerã, Santiago, Pedro Juan ome, chi ijãapataarã ak'ɨpataarã waibɨarãda apata, ãchi jua teejida mɨmaa mãik'aapa Bernabemaa. Mãga oojida ak'ɨpidait'ee auk'a k'õp'ãyoorãk'a taipa Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee judio-eerã t'ãide jarateedaipia bɨ. Jõdee ãchia judiorã t'ãide jarateedai. 85i&Mãgɨ́ ijãapataarã waibɨarãpa ne-inaa awara jarateepidai k'ãyaara mɨmaa, mɨ bɨjida Tachi Ak'õre juade waapɨara judio-eerã t'ãide jarateenamerã Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee. K'awajida Tachi Ak'õrepa mɨ ma-it'ee jɨrɨt'eraji, Pedro jɨrɨt'eradak'a judiorãmaa jarateenamerã. 4 &:3m&Ma awara tachi waibɨarãda apataarãpa ne-inaa awara jarada-e paji mɨa jarateemerã. Mɨa jara bɨ “tachi ijãapataarã waibɨarãda apata” ũk'uruurãpa at'ãri jarapata perã Cristo ome nipapatap'edaarã awaraa ijãapataarã k'ãyaara waibɨara p'anɨ. Mamĩda mɨa p'ua-e bɨ chisãgɨ́ ijãapari waibɨara bɨ mãik'aapa chisãgɨ́ ijãapari ek'ariara bɨ. Tachi Ak'õrepa ichideerã jõmaweda auk'a pia ak'ɨpari. ;2o&Taipa maarepida k'ĩsiada-e paji oodait'ee mãgeerãpa oopi k'inia p'anadap'edaak'a. Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee, ma pedee wãara jɨ̃a k'inia p'anajida parã-it'ee. h1I&Ma-it'eeta wãjida ãramaa iidide. Ũk'uru wãara Cristode ijãada-e p'anadap'edaarã mera t'ĩujida judio-eerã ijãapataarã t'ãide, tachi ijãapata Cristode pia k'awaade. Jarajida tauchaa bɨpidaipia bɨ judio-eerã ijãapataarã ɨmɨk'ĩraarã k'ap'ɨade. Mãgeerãpa k'iniada-e tachi ijãadamerã Jesucristodepai, Tachi Ak'õrepa tachi pia ak'ɨmerã. Tachi auk'a esclavoorãk'a p'anapi k'inia p'anɨ Moisepa p'ãda jua ek'ari, judiorã chonaarãweda p'anapatap'edaak'a. 10[&K'ĩsia nɨ̃baji mĩda ãrapa jaradait'ee, mãga uchia-e paji. Mɨ k'õp'ãyo, Tito, judio-ee paji mĩda, maarepida jarada-e paji ichi k'ap'ɨade tauchaa bɨpimerã. v/e&Wãji Tachi Ak'õrepa mɨmaa k'awapida perã wãipia bɨ. Mama bɨde ijãapataarã ak'ɨpataarã taide mɨa jaraji pedee pia jõma mɨa Cristode jarateepari judio-eerã t'ãide nipak'ãri. Mãga ooji k'awa k'inia bada perã ãrapa pia ak'ɨdai wa pia ak'ɨda-e pai mɨa jarateepari judio-eerãmaa. Mãga k'awa k'inia baji pariatua na mimia oo k'inia-e bada perã. #. A&Ma naa wãda t'ẽepai Jerusalendee, catorce años parumaa waya wãji tachi ɨ̃pema Cristo k'aurepa Bernabé ome. Mɨa tachi ɨ̃pema Tito auk'a ateeji. y- m&Mãga ũridak'ãri, ma ijãapataarã o-ĩa ɨt'aa t'ɨ̃jida gracias jaradait'ee Tachi Ak'õremaa mɨ pari.K, &Aba na pedee ũrijida awaraarã ijãapataarã it'aideepa: “Tachi jɨrɨ nipadapa ɨ̃rá jarateemaa bɨ Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee, naaweda irude ijãa amaapi k'inia baji mĩda.” ^+ 7&Maapai Cristode ijãapataarã Judea eujãdepemaarãpa mɨ waide k'awada-e p'anajida. \* 3&Ma t'ẽepai Jerusalendeepa wãji Siria eujãdee mãik'aapa Cilicia eujãdee. [) 1&Tachi Ak'õrepa k'awa bɨ mɨa na p'ã bɨde seewa jara-e bɨ. Wãarata jara bɨ. ( &Mamĩda mama bɨde Cristopa jɨrɨt'eradaarã awara unu-e paji. Tachi Waibɨa Jesucristo ɨ̃pema, Santiago aupaita unuji. ' &Wãara, Cristode ijãadak'ãriipa año õpee parumaa, mɨ Jerusalendee wãji Pedro ak'ɨde mãik'aapa tomia omé mama beeji. ~& w&Ichiaba wã-e paji Jerusalendee Cristo ome nipapatap'edaarãmaa ne-inaa iidide, Cristopa ãra mɨ naa pëiji mĩda jarateede. Ma k'ãyaara, ma t'ẽepai wãji Arabia eujãdee ɨt'aa t'ɨ̃de mɨchi ituaba. Maap'eda waya cheji Damasco p'uurudee. E% &Maperã ichi Warra k'awapiji mɨmaa, judio-eerã t'ãide mɨa jarateenamerã ichi Warrapa ooda eperãarã k'aripait'ee. Mamĩda mãga k'awapik'ãri, mɨ apidaamaa wã-e paji ũraa iidide. J$ &Mãga baji mĩda, ɨ̃rá mɨa k'awa bɨ Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru baji mɨ jɨrɨt'erait'ee oomerã ichia oopi bɨk'a. Mãga ooji mɨ t'oi naaweda, ichi wãara t'ãri pia bapari perã. R# &Maapai judiorãpa ijãapata audupɨara k'awaa wãji, mɨ ome año auk'a iru p'anadap'edaarã k'ãyaara. Jõmaarã k'ãyaara pipɨara oo k'inia baji judiorãpa oopata, chonaarãweda ũraapatap'edaak'a. 3" a& Parãpa k'awa p'anɨ mɨa ooda at'ãri judiorãpa ijãapatade ijãa bak'ãri. Tachi Ak'õredeerã audú jɨrɨ nipapachi peeit'ee, mãɨrã jõpi k'inia bada perã. ! {& maa-e pɨrã awaraapa mɨmaa jarateeda. Jara-e paji eperãpa jara pëida. Jĩp'a jaraji Jesucristopa mɨmaa k'awapida. D  & Ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa, mɨa nãga k'awapi k'inia bɨ parãmaa. Mɨa Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee parã t'ãide jaratee nipak'ãri, jaratee-e paji mɨchi k'ĩsiadoopa d C& Mɨa jara k'inia-e bɨ eperãarãpa mɨ pia ak'ɨdamerã mɨa jaratee bɨ k'aurepa. Mãga ooda paara, p'oyaa oo-e pak'aji Cristopa oopi bɨk'a. Cristode ijãai naaweda, mãga ooji mĩda, ɨ̃rá jĩp'a na mimia oo k'inia bɨ Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a, iruata mɨ pia ak'ɨmerã. Tachi Ak'õrepa Pablo jɨrɨt'erada Jesupa ooda jarateemerã : o& Parãpa ijãajida taipa naaweda jarateedap'edaa. Mapa mɨa waya jarai ma et'ewa jarada. Abaapa jarateeru pɨrã taipa Cristode jarateeda k'ãyaara awara, mãgɨ́ atuaipia bɨ.  &Mapa taipa wa ɨt'aripema angeleerãpa paara jarateeruta pɨjida taipa naaweda jarateeda awara, Tachi Ak'õrepa mãɨrã atuapiipia bɨ. 8 k&¡Mamĩda mãga-e! Eperãarã ũk'uruurãpa parãmaa k'ĩsia awara-awaraapiruta. Mãɨrãpa ne-inaa awara jaratee k'inia p'anɨ, Tachi Ak'õre pedee pia jarateedai k'ãyaara.  &Mamĩda mɨ p'era pɨk'a bɨ taarã-e weda parãpa ijãa amaadaruta perã Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru badade ooit'ee Cristo k'ap'ɨa pari. Iru k'ap'ɨa pari Tachi Ak'õrepa parã chupɨria k'awaaji mãik'aapa jɨrɨji irude ijãadamerã mãik'aapa ɨt'aa wãdamerã. Mamĩda parãpa mãga ijãa k'iniada-e p'anɨ. Ma k'ãyaara ijãa k'inia p'anɨ awaraa ne-inaa k'aurepa ɨt'aa wãdai. . W&Maperã ichita ɨt'aa t'ɨ̃dáma Tachi Ak'õremaa jaradait'ee iru jõmaarã k'ãyaara t'ãri piara bapari. Amén. K'ĩrak'aupai ijãadai awaraarãpa jaratee p'anɨ A }&Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru badak'a Cristo piuji tachia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa. Ichi ita-aria peepiji tachi k'aripa atait'ee na p'ek'au eujãdepemaarãpa k'achia oopatadeepa.  &Taipa ɨt'aa iidipata Tachi Ak'õre Tachi Waibɨa Jesucristo ome parã pia ak'ɨ p'anadamerã. Mãgá k'ãiwee p'anapataadait'ee.  +&Jõma tachi ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa nama mɨ ome auk'a p'anɨɨrãpa salude pëiruta parã Cristode ijãapataarã ɨt'aa t'ɨ̃pata chaa.  {&Mɨ, Pablopa na k'art'a p'ãru parã Galacia eujãdepema Cristode ijãapataarãmaa. Eperãarãpa mɨ jɨrɨt'erada-e paji. Ichiaba mɨ pëida-e paji. Tachi Ak'õre, Cristo chok'ai p'irabaipidapata mɨ jɨrɨt'eraji mãik'aapa Cristopa mɨ pëiji. 0Ichiaba iidi bɨ ãrapa pia ak'ɨ p'anadamerã jõmaarã t'ãripa Tachi Waibɨa Jesucristo k'inia iru p'anapataarã. Mãgapai paji.W'0Ɨ̃rá mɨa ɨt'aa iidi bɨ Tachi Ak'õrepa mãik'aapa Tachi Waibɨa Jesucristopa parã k'ãiwee p'anapimerã jõmaarã ijãapataarã ome mãik'aapa chik'inia p'anapimerã, Cristode ijãapata perã. 0Ma-it'ee mɨa iru pëiru, parãpa pia k'awaadamerã tai p'anapata mãik'aapa t'ãri o-ĩa p'aneedamerã irua jararu ũridak'ãri. 7g0Mɨa na k'art'a pëiru tachi ɨ̃pema Cristo k'aurepa Tíquico ome. Mɨa iru k'inia iru bɨ, k'õp'ãyo pia perã. Irua mɨ ichita k'aripapari, Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a oo k'inia bairã. Irua parãmaa nepɨrɨnait'ee mɨa k'ĩsia bɨ mãik'aapa mɨa oomaa bɨ, parãpa ma jõma k'awaadamerã. 0Cristopa mɨ pëiji mãga jarateemerã. Ma jaratee bɨ k'aurepata mɨ nama carcelde bɨ. Mamĩda ɨt'aa t'ɨ̃patáatɨ, mɨa at'ãri waawee-ee mãga jarateemerã Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a. Pablopa salude tee pëida na k'art'a p'ã aupa wãk'ãri 70Ichiaba ɨt'aa t'ɨ̃patáatɨ mɨ pari, Tachi Ak'õrepa ichia jara k'iniata mɨmaa jarapimerã. Iidipatáatɨ mɨa jõmaarãmaa waawee-ee k'awapimerã Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bada eperãarã o k'achiadeepa k'aripa atait'ee, ichi Warra pëik'ãri piumerã eperãarã pari. .U0Oodait'ee ma jõma et'ewa jarada, ichita ɨt'aa t'ɨ̃patáatɨ Tachi Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a. Ɨt'aa iidipatáatɨ Tachi Ak'õrepa parã k'aripamerã ne-inaa jõmaade. K'ĩrak'aupai ɨt'aa t'ɨ̃da-ee p'anapataadai. Ma k'ãyaara jõmaarã ijãapataarã pari ɨt'aa t'ɨ̃patáatɨ. ve0Soldaorãpa casco jɨ̃patak'a, mãga pɨk'a wãara ijãapatáatɨ Tachi Ak'õrepa parã o k'achiadeepa k'aripa ataji. Ma awara soldaorãpa espada ateepatak'a, Tachi Ak'õre Ũraa jara pëida ichi Jaure k'ap'ɨa pari t'ãride atéetɨ. 2 ]0Soldaorãpa escudo ateepatak'a, mãga pɨk'a waapɨara Cristode ijãapatáatɨ. Mãgá jaut'ɨ pɨk'a p'anadai Netuara Poro Waibɨapa k'achia oopi k'inia bɨ parãmaa. u c0Soldaorãpa chancla jɨ̃patak'a awara ãyaa wãdait'ee pak'ãri, mãga pɨk'a k'awáatɨ jarateedait'ee Cristopa tachi o k'achiadeepa k'aripa atak'ãri, k'ãiwee p'anapata, netuara eere p'anɨɨrãpa nepɨrade baaipi cheruta pɨjida. z m0Mãga p'anadait'ee nãga oopatáatɨ: soldaorãpa ne-inaa k'ɨrrɨde jɨ̃patak'a, mãga pɨk'a Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida k'awáatɨ mãik'aapa ichita wãarata jarapatáatɨ. Soldaorãpa camisa hierrodee ooda jɨ̃patak'a, mãga pɨk'a Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a ichita oopatáatɨ, netuara eere p'anɨɨrãpa maarepida parãmaa k'achia oonaadamerã. * M0 Maperã Tachi Ak'õrepa teeda armadura jõmaweda jɨ̃patáatɨ. Mãgá Netuara Poro Waibɨa eere p'anɨɨrã chedak'ãri parã k'achiade baaipidait'ee, parãpa mãga oopida-e pait'ee. Mapa Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a oo wãk'ãtɨ wã́tɨ, mãgɨɨrã p'oyaadait'ee ãchi cheruta chaa. 0 Tachi chõoda-e p'anɨ eperãarã jĩp'aarã ome. Jĩp'a chõo p'anɨ na p'ek'au eujãdepema-eerã ome; chi Netuara Poro Waibɨa eere p'anɨɨrã ome. Mãgɨɨrã jua ek'ari na p'ek'au eujãdepema ijãadak'aa beerã jõmaweda p'ãriu pɨk'a bɨde p'anapata. /W0 Nãgá tachi k'aripait'ee. Ɨ̃rapema soldaorãpa armadura jɨ̃patak'a, Tachi Ak'õrepa armadura teeda jɨ̃patáatɨ, Netuara Poro Waibɨapa parã k'ũranaamerã. hI0 Ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa, ɨ̃rá mɨa parã ũraait'ee t'ãridepai choopataadamerã, araa p'anadairã Tachi Waibɨa ome. Iru jõmaarã k'ãyaara waibɨara bairã, parã k'aripait'ee oodamerã irua k'inia bɨk'a. 30 Parã, chi esclavoorã chipariirã ichiaba pia p'anapatáatɨ pãchi esclavoorã ome. Ijɨ̃atɨ pedeenáatɨ p'eradamerã. K'irãpapatáatɨ parã ɨt'ari chipari ichiaba iru p'anɨ. Mãgɨ́ Tachi Waibɨa Jesucristo. Iruata esclavo chipari pipɨara ak'ɨk'aa chi esclavo k'ãyaara, ichideerã jõmaweda iru k'ĩrapite auk'a p'anadairã. Armadura Tachi Ak'õrepa teepari Cristode ijãapataarãmaa eC0Mãga oodaipia bɨ k'awa p'anadairã chi mimia pia oo bɨpa iru bait'ee jõma Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ teeit'ee ichideerãmaa. Esclavoorã, esclavo-eerã auk'a mãga iru p'anadait'ee ãchi mimia pia oopata pari. 0Maperãpɨ parã mimiadai k'ãyaara chi mimia chipariirãpa parã pia ak'ɨdamerã, t'ãripa mimiadaipia bɨ Tachi Waibɨa-it'ee. oW0Edaare esclavo k'ĩra jĩp'a mimiapari chiparipa ak'ɨ bɨ misa aupai, ichi mimiayaa bɨda amerã. Mamĩda parãpa mãga oodaik'araa bɨ. Ma k'ãyaara auk'a k'ĩra jĩp'a mimiapataadaipia bɨ, chipariirãpa ak'ɨda-e p'anɨ pɨjida. Mãgá t'ãripa ichiaba oopatáatɨ Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a, Cristo parã chipari jõmaarã k'ãyaara waibɨara bairã. ?w0Esclavoorã, oopatáatɨ parã na p'ek'au eujãdepema chipariirãpa jara p'anɨk'a. Ãra waaweepatáatɨ mãik'aapa k'ĩra jĩp'a mimiapatáatɨ, Cristo-it'ee mimiak'ajidak'a. K0Ak'õreerã, pãchi warrarã k'ĩraupináatɨ. Ma k'ãyaara pia ak'ɨ p'anapatáatɨ. Mãga oo p'anɨ misa, ũraapatáatɨ ne-inaa k'achia oonaadamerã. Ma awara jarateepatáatɨ Tachi Waibɨade ijãapataadamerã mãik'aapa oopataadamerã irua oopi bɨk'a. Ũraa esclavoorã-it'ee mãik'aapa ãchi chipariirã-it'ee &E0Mãgaji:‘Pãchi ak'õreerã pedee ũriruta pɨrã, pia p'anapataadait'ee mãik'aapa taarã nipapataadait'ee na p'ek'au eujãde.’ (Ex 20.12) +0Iru ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Pɨchi ak'õre mãik'aapa pɨchi nawe k'inia iru baparíiji mãik'aapa ãra pedee ũriparíiji.’ (Ex 20.12) Tachi Ak'õrepa jarak'ãri warrarãpa mãga oodamerã, ichiaba jaraji sãga k'aripait'ee chi ma jaradak'a oopataarã. K~ 0Ɨ̃rá mɨa ũraait'ee warrarãmaa: Warrarã, parãpa Tachi Waibɨa k'inia iru p'anadairã, oopatáatɨ pãchi ak'õreerãpa jara p'anɨk'a. Mãga k'inia bɨ Tachi Ak'õrepa parãpa oodamerã. R}0!Mapa waya jara k'inia bɨ parãmaa: Ɨmɨk'ĩra chaa ichi wẽra k'inia iru baipia bɨ ichi k'ap'ɨa k'inia iru baparik'a. Jõdee wẽra chaa ichi ɨmɨk'ĩra waaweeipia bɨ ichi poro waibɨak'a.A|{0 Mãgɨ́ jarada k'aurepa tachia ne-inaa wãarata k'awaadai, waide k'awada-e p'anadap'edaa. Mɨ-it'ee nãga bɨ. Cristo tachi ijãapataarã ome, ɨmɨk'ĩra chi wẽra ome bɨk'a bɨ. g{G0Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Mapa ɨmɨk'ĩrapa atabëiit'ee chi ak'õre chi nawe ome, araa p'anapataadait'ee chi wẽra ome. Mãgá eperã omee weda eperã apai pɨk'a p'aneedait'ee.’ (Gn 2.24) uzc0K'awa p'anɨ Cristopa tachi ijãapataarã mãgá ak'ɨ bapari, tachi iru k'ap'ɨa apai pɨk'a p'anadairã. ,yQ0Eperã apidaapa ichi k'ap'ɨa unuamaa iru bak'aa. Ma k'ãyaara nek'opari mãik'aapa ichi k'ap'ɨa pia ak'ɨ bapari, Cristopa tachi ijãapataarã ak'ɨ baparik'a. 9xk0Cristopa tachi ijãapataarã, ichi k'ap'ɨa apai pɨk'a p'anɨɨrã, mãgá k'inia iru bapari perã, ɨmɨk'ĩraarãpa ãchi wẽraarã ichiaba k'inia iru p'anapataadaipia bɨ ãchi k'ap'ɨak'a. Ɨmɨk'ĩrapa ichi wẽra wãara k'inia iru bak'ãri, pia ak'ɨ bapariit'ee, ichi k'ap'ɨa ak'ɨ baparik'a. w90Ara ɨmɨk'ĩrapa wẽra awẽra k'ĩra wãree, t'ãri pia, k'inia bɨk'a aɨ ome miak'ãiit'ee, mãga pɨk'a Cristopa k'inia bɨ tachi ijãapataarã Tachi Ak'õre k'ĩra wãreek'a, t'ãri pia, maarepida k'achia wẽe p'anapataadamerã ichi-it'ee. Ma-it'eeta tachi awara bɨji. Qv0Mãgá tachi ijãapataarãpa p'ek'au k'achia oopata wẽpapiji. Tachi sɨɨ pɨk'aji paniapa irude ijãa p'anɨda adak'ãri, iru ũraa ũridap'eda. Mãgá tachi ijãapataarã awara bɨji ichi-it'ee. Qu0Ɨmɨk'ĩraarãpa jõdee ãchi wẽraarã k'inia iru p'anapataadaipia bɨ, Cristopa ijãapataarã k'inia iru baparik'a. Irua tachi ijãapataarã audupai k'inia iru bada perã, piuji tachi pari. t%0Mapa ijãapataarã Cristo jua ek'ari p'anapata. Mãgá ichiaba wẽraarã nejõmaade ãchi ɨmɨk'ĩraarã jua ek'ari p'anapataadaipia bɨ. Ms0Ɨmɨk'ĩra chi wẽra poro waibɨa, Cristo tachi ijãapataarã poro waibɨak'a. Tachi ijãapataarã Cristo k'ap'ɨa apai pɨk'a p'anɨ. Iruata tachi o k'achiadeepa k'aripa ataji atuanaadamerã. {ro0Wẽraarãpa oopataadaipia bɨ ãchi ɨmɨk'ĩraarãpa jara p'anɨk'a, Tachi Waibɨapa mãga k'inia bairã. !q;0Ak'ɨpidait'ee Cristo wãara pãchi poro waibɨa, ũripatáatɨ awaraa ijãapataarãpa ũraa p'anɨ mãik'aapa oopatáatɨ ãrapa jara p'anɨk'a. =ps0Tachi Waibɨa Jesucristode ijãapata perã, ichita gracias jarapatáatɨ Tachi Ak'õremaa, jõma irua oo bɨ pari tachi-it'ee. Sãga p'anapataadaipia bɨ awaraa ijãapataarã ome o0Awaraa ijãapataarã ome p'anadak'ãri, k'ari para bátɨ salmos Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdadepema mãik'aapa Ak'õre k'ari. K'aripatáatɨ Tachi Ak'õre Jaurepa k'aripi bɨk'a. T'ãripa k'aripatáatɨ Tachi Waibɨamaa, parãpa iru k'inia iru p'anapata perã. 8ni0It'uapa piu nipanáatɨ, jãgɨpa eperãarã k'achiade baaipipari perã. Ma k'ãyaara Tachi Ak'õre Jaure ome o-ĩa nipapatáatɨ oodait'ee irua parãmaa oopi k'inia bɨk'a. m0K'ĩra k'awa-ee p'anɨɨrãk'a p'ananáatɨ. Ma k'ãyaara jɨrɨpatáatɨ k'awaadait'ee Tachi Ak'õrepa parãmaa oopi k'inia bɨ. flE0Ichita jɨrɨpatáatɨ ne-inaa pia oodait'ee, ɨ̃rapemaarã k'achia ooyaa p'anapata perã. k0Maperã k'ĩrak'aupai p'anadai k'ĩsia k'awa-ee beerãk'a. Ma k'ãyaara k'ĩra jĩp'a, k'ĩsia k'awaa p'anapatáatɨ. 8ji0Mãpai Cristode ijãaruta pɨrã, ãchi ichiaba ɨ̃daa pɨk'a bɨde t'ĩudai. Mapa k'aride jara bɨ: “Ɨ̃rɨmátɨ parã k'ãi pɨk'a p'anɨɨrã, k'achia oomaa p'anadairã. P'irabáitɨ parã piu pɨk'a p'anɨɨrã, ijãadak'aa perã. Cristopa parã k'aripai ɨ̃daa pɨk'a bɨde t'ĩudamerã.” vie0 Mamĩda Tachi Ak'õrepa mãgee p'ek'au k'achia oopata paara wẽpapii, ma eperãarãpa ũriruta pɨrã chi ɨ̃daa pɨk'a bɨde p'anɨɨrãpa Tachi Ak'õre Ũraa jaradak'ãri. Mãga ũridap'eda, k'awaadai ãchia ne-inaa k'achia oopata. Vh%0 Tachi k'ĩra nejasiadarii nepɨrɨit'ee ãchia ne-inaa k'achia mera oopata. [g/0 Ijãadak'aa beerãpa ne-inaa k'achia oodak'ãri, t'ĩunáatɨ ãchi ome, ãchi p'ãriu pɨk'a bɨde p'anapata perã. Ma k'ãyaara ãchi ũraapatáatɨ k'awaadamerã atuadait'ee ãchia k'achia oopata k'aurepa. rf]0 Mapa k'awaa wãk'ãtɨ wã́tɨ mãgá p'anapataadait'ee. Mãgá Tachi Waibɨa o-ĩa bait'ee parã ome. e%0 Eperã ɨ̃daa pɨk'a bɨde bak'ãri, nãga bapari: t'ãri pia jõmaarã ome; oopari Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a; ichita wãarata jarapari. dw0Wãara naaweda ichiaba parã mãgeerãk'a p'ãriu pɨk'a bɨde p'anapachida, k'achiade p'anapataadap'edaa perã. Mamĩda ɨ̃rá parã araa p'anadairã Tachi Waibɨa ome, ɨ̃daa pɨk'a bɨde p'anapata. Mapa p'anapatáatɨ Cristodeerãk'a. 8ck0K'õp'ãyo meraanáatɨ mãgee eperãarã ome. ~bu0Mãgee p'ek'au k'achia oopataarã atuadait'ee, Tachi Ak'õre k'ĩraupipata perã ãchia k'achia oo jõnɨpa mãik'aapa oodaamaa p'anapata perã irua oopi bɨk'a. K'ũrapináatɨ mãgee pariatua pedeepataarã apidaamaa, seewa jarateepata perã. a'0Parãpa k'awaadaipia bɨ chi nãgee k'achia oopataarã Cristodeerã-e: pariatua p'ek'au oo wãpata awaraarã ome; k'ĩra nejasia wẽe awaraarã jɨrɨpata k'achia oodait'ee ãchi ome; awaraarã wẽra wa net'aa k'ɨ̃apata. Mãgeerã ne-inaa juapa ooda k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃pataarã́k'apɨ p'anɨ. Ne-inaa awaraa k'iniara iru p'anɨ Tachi Ak'õre k'ãyaara. Mapa wãda-e pait'ee iru truadee. `0Ichiaba parãpa nãgee k'achia oopata apida oodaik'araa bɨ: bɨsɨ pedeepata; pariatua pedeepata maa-e pɨrã bɨsɨ pedee pedeepata ëidamerã. Cristopa apidaamaa mãgá pedeepik'aa. Mãgá pedeedai k'ãyaara, gracias jarapatáatɨ Tachi Ak'õremaa. 4_a0Tachi Ak'õrepa parã awara bɨda perã Cristok'a p'anapataadamerã, nãgee p'ek'au k'achia eperãarãpa oopata jida jaradaik'araa bɨ: miak'ãi p'anɨɨrã awaraarã ome k'ãipata; k'ĩra nejasia wẽe awaraarã jɨrɨpata p'ek'au oodait'ee ãchi ome; awaraarã wẽra wa net'aa k'ɨ̃apata. ,^Q0Chik'inia p'anapatáatɨ Cristopa tachi k'inia iru baparik'a. Tachi mãgá k'inia iru bada perã, piuji tachi k'aripait'ee. Ichi k'ap'ɨa paara peepiji ak'ɨpiit'ee Tachi Ak'õre k'inia iru bɨ mãik'aapa eperãarã ichiaba k'inia iru bɨ. Maperãpɨ Tachi Ak'õrepa irua ooda pia ak'ɨji. )] M0Tachi Ak'õrepa parã k'inia iru bapari ichi warrarã perã. Mapa k'awaa wãk'ãtɨ wã́tɨ awaraarã k'inia iru p'anadait'ee irua tachi k'inia iru baparik'a. o\W0 Ma k'ãyaara, t'ãri pia para bátɨ mãik'aapa chupɨria k'awaa para bátɨ. Apemaarãpa ne-inaa k'achia oodak'ãri, perdonaapatáatɨ, Tachi Ak'õrepa tachia k'achia oopata perdonaaparik'a Cristo piuda k'aurepa tachi pari.`[90Mapa parãdepema apida nãgá baik'araa bɨ: t'ãri ãrii; k'ĩrauyaa; t'ãri k'achia; chõoyaa; ik'achia pedeeyaa maa-e pɨrã awaraarã ãpɨte pedee k'achia jarayaa; awaraarã k'ĩra unuamaa iru p'anapata. ~Zu0Tachi Ak'õre Jaure t'ãri p'uapináatɨ, parãpa mãgee ne-inaa k'achia oo p'anɨpa. K'irãpátɨ iru k'aurepata k'awa p'anɨ tachi Tachi Ak'õredeerã. Iruta tachi ome bapariit'ee na eujãdepema k'ap'ɨadeepa uchiarutamaa Cristo cheru ewate. =Ys0Ik'achia pedee p'ananáatɨ. Ma k'ãyaara pedee pia aupai jarapatáatɨ, chi ũrirutaarãpa pia k'ĩsiadamerã mãik'aapa pia oodamerã. Mãgá parãpa ãchi k'aripadait'ee. CX0Ichiaba mɨa jara bɨ chi nechɨayaa bɨmaa waa nechɨanaamerã. Ma k'ãyaara mimia piata ooipia bɨ, ne-inaa iru bamerã pɨchi juadoopa. Mãgá pɨa chupɨria chedeerãmaa teei. WW'0Netuara Poro Waibɨapa eperã taarã k'ĩrau bɨ k'achiade baaipipari perã. Vw0‘K'ĩraudaruta pɨrã, ne-inaa k'achia oonáatɨ.’ (Sal 4.4) K'ĩrau p'ananáatɨ ak'õrejĩru baairumaa, >Uu0Mãga p'anadait'ee waa seewa jaranáatɨ. Ichita wãarata jarapatáatɨ awaraarãmaa, tachi jõmaweda k'ap'ɨa apai pɨk'a araa p'anadairã tachi poro Cristo jua ek'ari. T90P'anapatáatɨ k'ap'ɨa chiwidi iru p'anɨk'a, Tachi Ak'õrepa ichideerã mãga p'anapi k'inia bairã. Tachi ooi naaweda, Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru baji tachi ichik'a p'anadamerã, p'ek'au k'achia wẽe. Mãga p'anadai, jõma oodak'ãri irua wãarata jara pëida jara bɨk'a. S0Ma k'ãyaara pãchi t'ãri chiwidi pɨk'a papítɨ Tachi Ak'õremaa mãik'aapa k'ĩsíatɨ irua k'ĩsiapi k'inia bɨk'a. 0RY0Ma k'aurepata k'awaajida parãpa naaweda oopatap'edaa k'achia baji Ak'õre k'ĩrapite. Mapa waa mãga p'anapataadaik'araa bɨ. Oo amáatɨ parã p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oo k'inia bɨk'a. Ma k'aurepa k'achiade p'anapachida mãik'aapa pãchi itu k'ũrapipachida k'achia oo k'iniapa. Q-0Parãpa mãgɨ́ jarateeda ũrijida. ¿Wãara-ek'ã? Ma awara irude ijãajida mãik'aapa k'awaajida Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida irude. xPi0Mamĩda taipa parãmaa mãga jarateedak'aa paji, jarateedak'ãri Cristopa oopi k'inia bɨ eperãarãmaa. rO]0K'ĩra nejasia wẽe pak'oodaida perã, ãchia k'achia oo k'iniata ooi awaa p'anapata. Nãgee ne-inaa k'achia oopata: awaraarã wẽra k'ɨ̃apata mãɨrã ome p'ek'au oodait'ee mãik'aapa pariatua p'ek'au oo wãpata awaraarã ome. VN%0Ãchi p'ãriu pɨk'a bɨde p'anadairã, k'awa k'iniada-e Tachi Ak'õre net'aa. Mapa ijãadak'aa Tachi Ak'õrepa eperãarã k'aripai atuanaadamerã. Ãchi k'ĩsia k'awada-ee, k'ɨɨrɨ k'isua p'anadairã. zMm0Tachi Waibɨapa mɨmaa nãga jarapiru. Waa p'ananáatɨ ijãadak'aa beerãk'a. Ãchi pariatua k'ĩsiapata. Ly0Tachi ijãapataarã jõma araa p'anɨ, Cristo k'ap'ɨa ome apai pɨk'a p'anadairã. Chik'aripa p'anadak'ãri mãik'aapa chik'inia p'anapataadak'ãri, oo k'awaa wãpata tachi poro Cristopa oopi k'inia bɨk'a. Cristo ome sãga p'anapataadaipia bɨ cK?0Ma k'ãyaara tachia ne-inaa wãara ijãapataadait'ee. Maperã p'anapataadaipia bɨ Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëidak'a. Ichita wãarata jarapataadaipia bɨ chik'inia p'ana k'inia p'anadairã. Mãga p'anapataadak'ãri, wãara jõma oodait'ee tachi poro Cristopa k'inia bɨk'a mãik'aapa tachi jõmaweda iru k'ap'ɨa apai pɨk'a p'anadait'ee. EJ0Mãgá p'anapataadak'ãri, waa p'anada-e pait'ee warra chak'eerãk'a. Ma k'ãyaara ik'awaa beerãpa Tachi Ak'õre Ũraa awara jaratee chedak'ãri, tachia ijãadak'aa pait'ee ãchia jaratee p'anɨ. Pia k'awaa p'anadait'ee ãchia jaratee nipapata wãara-e. Mapa k'ũrapida-e pait'ee ma k'ĩsia k'achia iru beerãmaa. I0 Tachi jõmaarãpa mãga oo k'awaadak'ãri, wãara araa p'anapataadait'ee, auk'a Tachi Ak'õre Warrade ijãadait'ee perã mãik'aapa iru auk'a k'awadait'ee perã. Mãga p'anapataadak'ãri, ne-inaa jõma oo k'awaadait'ee Cristopa oopi bɨk'a. Chonaarãpa ne-inaa pariatua ooda-e p'anɨk'a warra chak'eerãk'a, mãga pɨk'a tachi ijãapataarã ne-inaa pariatua waa ooda-e pait'ee. @Hy0 Ma jõma oo k'awaapiji ichideerãmaa, iru mimia oo wãk'ãtɨ wãdamerã. Mãgá ijãapataarã jõmaweda irude pipɨara ijãadait'ee mãik'aapa irua k'inia bɨk'a p'anapataadait'ee. LG0 Ichiata tee pëiji ichi Jaure, mãgɨpa ichideerãmaa oo k'awaapimerã ne-inaa pia awara-awaraa. Ũk'uru jɨrɨt'eraji jarateenadamerã irua ooda mãik'aapa jarada. Ũk'uru bɨji jarapataadamerã irua jarapi bɨk'a. Ũk'uru pëiji jõmaarãmaa jarateepataadamerã irua ooda eperãarã o k'achiadeepa k'aripa atait'ee atuanaadamerã. Awaraarã bɨji ichideerã ak'ɨpataadamerã mãik'aapa jarateepataadamerã irua eperãarãmaa oopi k'inia bɨ. 7Fg0 Mãgɨ́ eperã edaa cheda chi ɨt'aa wãda. Ichi ɨt'aa wãji Tachi Ak'õre bɨmaa, jõmaarã k'ãyaara waibɨara bade. Maperãpɨ iru k'aurepa ne-inaa jõmaweda nɨ̃bɨ. #E?0 Ma ũraa p'ãdade “ɨt'aa wãk'ãri” ak'ãri, jara k'inia bɨ aɨ naaweda edaa cheji na p'ek'au eujãdee chupɨria nɨ̃bade eperã jĩp'aak'a. ]D30Mãga ook'ãri, oopari Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a:‘Ɨt'aa wãk'ãri, p'oyaaji ichi k'ĩra unuamaa iru p'anadap'edaarã mãik'aapa eperãarãmaa ne-inaa pia tee pëiji.’ (Sal 68.18) IC 0Mamĩda tachi ijãapari chaa Cristopa ne-inaa pia awara-awaraa oo k'awaapipari, mãgá awaraarã k'aripadamerã. Tachi chaachaa auk'a oo k'awaapi-e. Oo k'awaapipari ichia k'inia bɨk'a. B#0Tachi Ak'õre apai iru p'anɨ. Iru tachi jõmaarã Ak'õre. Iru Tachi Waibɨa. Irua ne-inaa pia oopipari tachimaa, tachi ome bapari perã. A0Cristo apai iru p'anɨ. Iruta Tachi Waibɨa. Mapa irudepai ijãapata mãik'aapa poro choopipata ak'ɨpidait'ee iru ome araa p'anɨ. +@O0Jõma Cristode ijãapataarã k'ap'ɨa apai pɨk'a p'anapata mãik'aapa Tachi Ak'õre Jaure apai iru p'anapata. Tachi Ak'õrepa parã jɨrɨk'ãri Cristode ijãadamerã, auk'a ijãa p'aneejida Cristo k'aurepa parã wãdait'ee Ak'õre truadee. Ma-it'ee aupai Tachi Ak'õrepa parã jɨrɨji. W?'0Mãgá chik'inia p'anapataadak'ãri, Tachi Ak'õre Jaurepa parã k'ãiwee p'anapiit'ee, wãara araa p'anapataadamerã awaraa ijãapataarã ome. Mapa ne-inaa jõma pia oodaipia bɨ mãga p'anapataadamerã. >0Nãga p'anapataadaipia bɨ: maarepida auduada-ee; t'ãri pia jõmaarã ome; choopari nepɨrade bɨ mĩda mãik'aapa k'ĩrau-ee choopari, awaraarãpa parã ome nepɨra jɨrɨ p'anɨ pɨjida. Mãga p'anapataadaipia bɨ chik'inia p'ana k'inia p'anadairã. v= g0Naaweda jaradak'a, mɨ carcelde bɨ parã judio-eerãmaa Tachi Waibɨa Cristopa ooda jarateepari perã. Maperãpɨ mɨa parã enenee nɨ̃bɨ p'anapataadamerã Tachi Ak'õrepa k'inia badak'a parã naa jɨrɨk'ãri Cristode ijãadamerã. P<0Mapa tachi Jesucristode ijãapataarã, ɨ̃rapemaarã mãik'aapa t'ẽe cherutaarã, o-ĩa ɨt'aa t'ɨ̃dáma Tachi Ak'õremaa jaradait'ee iru ichita jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ. ¡Amén!J; 0¡Wãara Tachi Ak'õre jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ! Ichi tachi ome bak'ãri, tachimaa ne-inaa piara bɨ oopipari, irumaa iidipata k'ãyaara mãik'aapa tachia k'ĩsiapata k'ãyaara. n:U0P'oyaa k'awada-e p'anɨ mĩda Cristopa tachi mãgá audupai k'inia iru bɨ, mɨa iidi bɨ Tachi Ak'õrepa parãmaa mãga pipɨara k'awapimerã. Parãpa wãara mãga k'awadak'ãri, ne-inaa jõmaade Tachi Ak'õrek'a p'anadait'ee. y9k0Ma awara mãgá parã mãik'aapa awaraa ijãapataarãpa k'awaadait'ee Cristopa tachi audú k'inia iru bapari. Ara to t'ai audú jet'ee bɨk'a, audú teesoo bɨk'a, audú nãpɨa bɨk'a, mãga pɨk'a Cristopa tachi audú k'inia iru bapari. 8'0Iidi bɨ Cristo bamerã pãchi t'ãride, irude ijãa p'anɨ misa. Mãgá parãpa Tachi Ak'õre mãik'aapa awaraarã k'inia iru p'anadait'ee. ^750Tachi Ak'õre jõmaarã k'ãyaara waibɨara bapari perã, ne-inaa jõmaweda k'awapari. Mapa mɨa ɨt'aa iidi bɨ irua parã choopimerã pãchi t'ãride iru Jaure k'ap'ɨa pari, mãgá oodamerã irua oopi bɨk'a. p6Y0Iruta na p'ek'au eujãdepema ëreerã mãik'aapa ɨt'aripema ëreerã ak'õre, ichia ãra ooda perã. r5]0Mɨa made k'ĩsiak'ãri, Tachi Ak'õre k'ĩrapite bedabaipari mãik'aapa ɨt'aa t'ɨ̃pari irumaa. !4;0 Tachi Ak'õrepa ma jõma jara aupada ooda perã tachi ijãapataarã k'aripait'ee, o-ĩa para bátɨ. Mɨ nama carcelde chupɨria nɨ̃bɨ mĩda parã judio-eerãmaa jaratee k'iniapa, parã pia-ee, k'ĩsia paraa p'anadaik'araa bɨ. Ma k'ãyaara o-ĩa p'anadaipia bɨ Tachi Ak'õrepa parã judio-eerã ichiaba pia oo k'inia bairã Cristo k'ap'ɨa pari. Cristo k'aurepa Tachi Ak'õrepa tachi k'inia iru bapari 30 Maperãpɨ tachi Cristode ijãajida. Iru ome araa p'anapata perã, waaweeda-e Tachi Ak'õre k'ait'a wãdait'ee ɨt'aa t'ɨ̃dak'ãri. w2g0 Wãara Tachi Ak'õrepa ooji ichia ichita k'ĩsia iru badak'a ooit'ee Tachi Waibɨa Jesucristo k'ap'ɨa pari. /1W0 Naawedapemaarãmaa k'awapi-e paji ichia k'ĩsia iru bada judio-eerã-it'ee. K'inia baji ɨ̃rapemaarãpa mãga k'awaadamerã. Ichiaba k'inia baji ɨt'aripemaarã, ichi angeleerãpa mãik'aapa netuaraarãpa paara k'awaa wãdamerã iru jõmaarã k'ãyaara k'ĩsia k'awaara bɨ eperãarã k'aripait'ee. Mãgɨɨrãpa mãga k'awaadait'ee unudak'ãri judiorã judio-eerã ome p'uuru apai pɨk'a bɨ, Cristode ijãapata perã. {0o0 Maperãpɨ mɨa jõmaarãmaa jarai Tachi Ak'õrepa na eujã ooi naaweda, k'ĩsia iru bada parã judio-eerã k'aripait'ee. Awaraarãmaa mãga k'awapi-e paji mĩda, Tachi Ak'õre, chi ne-inaa jõmaweda nɨ̃bɨ oodapa, mɨmaa mãga k'awapiji. q/[0Cristode ijãai naaweda, mɨ apemaarã k'ãyaara k'achiara bapachi. Mapa mɨ-it'ee, mɨ apemaarã ijãapataarã ek'ariara bɨ. Mamĩda Tachi Ak'õrepa mɨ jɨrɨji. Irua mɨ pia oo k'inia bada perã, mɨ jɨrɨt'eraji judio-eerãmaa jarateenamerã Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee mãik'aapa irua ne-inaa pia oo k'inia bɨ irude ijãa p'anɨɨrã-it'ee. -.S0Tachi Ak'õrepa k'inia bada perã, mɨ pia ooji jɨrɨt'erak'ãri jarateenamerã Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee. Iruata mɨmaa mãgɨ́ jarateepipari. {-o0Nãga k'ĩsia iru baji. Judio-eerãpa ijãadak'ãri Cristo piuji ãchi k'aripait'ee, auk'a p'anɨ judiorã ijãapataarã ome. Tachi Ak'õrepa ãchi auk'a araa p'anapipari Jesucristo ome, p'uuru apai pɨk'a p'anadamerã judiorã ome. Irua ooda k'aurepa ãchi auk'a ɨt'aa wãdait'ee mãik'aapa auk'a iru p'anadait'ee jõma Tachi Ak'õrepa jarada teeit'ee ichideerãmaa. o,W0Naaweda eperã apidaapa ma k'ĩsia iru bada k'awada-e paji. Mamĩda ɨ̃rá k'awaapiji ichia awara bɨdaarãmaa; mãgɨɨrã ichia jɨrɨt'eradaarã mãik'aapa ichi pedee jarapataarã. Mãgá k'awaapiji ichi Jaure k'ap'ɨa pari. +0Ma pedee waya leedak'ãri, k'awaadai Tachi Ak'õrepa wãara mɨmaa k'awaapiji ichia k'ĩsia iru bada ooit'ee Cristo k'ap'ɨa pari. N*0Naaweda Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru baji mãgá parã pia ooit'ee. Mamĩda mãga k'awapi-e paji naawedapemaarãmaa. Jĩp'a mɨmaa k'awapiji, mɨa pedee chok'ara-eepa et'ewa jaradak'a na p'ãdade. #)?0¿Parãpa nãga k'awa p'anɨ-ek'ã? Tachi Ak'õre t'ãri pia bapari perã, parã pia oo k'inia bɨ. Mapa mɨ jɨrɨt'eraji na mimia oomerã parã-it'ee. ( 90Maperã mɨ, Pablopa jarateepari Jesucristopa ooda, parã judio-eerã ichiaba araa p'anapataadamerã iru ome. Ma k'aurepata ɨ̃rá mɨ carcelde bɨ. ' 0Tachi mãgá araa p'anapata perã Cristo ome, tachita Tachi Ak'õre te waibɨak'a p'anɨ, iru Jaure tachi ome bapari perã.c&?0Tachi Ak'õrepa parã ijãapataarã araa p'anapipari Cristo ome mãik'aapa awaraa ijãapataarã ome. Mãgá tachi ichi tek'a oo wãpari mãik'aapa tachi awara bɨ wãpari ichi-it'ee, irumaa ɨt'aa t'ɨ̃pataadamerã. {A;~x|{z}ywvzutrqxpeo~nmZkjj)hgfeLdb`o^][YXGWVDTSSRQQ_P-O5NML*K;J4ILHfGFEEDKCBAA@ ?l>=<‘Irua ichi angeleerã nãuk'a papipari mãik'aapa wẽpapipari maa-e pɨrã t'ɨpɨtauk'a uruapipari mãik'aapa k'ĩipipari.’ (Sal 104.4) k0 QMamĩda chi Warra naapema jõmaarã k'ãyaara waibɨara bairã, iru na p'ek'au eujãdee pëik'ãri, jaraji ichi angeleerãmaa:‘Bedabáitɨ mɨ Warra k'ĩrapite mãik'aapa ɨt'aa t'ɨ̃́tɨ irumaa.’ (Sal 97.7) / Tachi Ak'õrepa waide jara-e paji ichi angeleerã apidaamaa:‘Mɨa idi jõmaarãmaa jara bɨ pɨ mɨ Warra.’ (Sal 2.7) Ma awara ichi ángel apidaamaa jara-e paji:‘Mɨ pɨ ak'õre pait'ee. Jõdee pɨ mɨ warra pait'ee.’ (2 S 7.14) . Tachi Ak'õrepa ichi angeleerãmaa “chok'apariirã” apari. Mamĩda chi warramaa “Warra” apari. K'awa p'anɨ eperã warra chi mimiapari k'ãyaara waibɨara bɨ. Mãgá ichiaba Tachi Ak'õre Warra waibɨara bɨ ichi angeleerã k'ãyaara. D- Chi Warra chi ak'õre jĩak'a bɨ. Iru bɨ jõma chi ak'õre k'ĩra wãree. Iru pedeerupapai ne-inaa jõma iru juade nɨ̃bɨ. Piup'eda Tachi Ak'õrepa tachia p'ek'au k'achia oopata wẽpapiit'ee, ɨt'aa wãji mãik'aapa Tachi Ak'õre juaraare ɨt'ari su-ak'ɨ banaji. Jesucristo angeleerã k'ãyaara waibɨara bɨ ", ?Mamĩda Tachi Ak'õre Warra, Jesucristo chedak'ãriipa na p'ek'au eujãdee, Tachi Ak'õre pedeepari iru k'ap'ɨa pari. Ichi Warramaa ne-inaa jõmaweda ɨt'ɨ́ nɨ̃bɨ mãik'aapa eujãde nɨ̃bɨ oopiji. K'ĩsia iru baji ma jõmaweda teeit'ee chi Warramaa ichi-it'ee iru bamerã. `+ =Chonaarãweda Tachi Ak'õre pedeepachi tachi chonaarãmaa ichi pedee jarapataarã it'aideepa. Mãgɨɨrãpa jarateepachida Ak'õrepa oopi k'inia bɨ eperãarãmaa. At'apai jarateepachida; ũraade mãik'aapa k'aride. *'&Ɨ̃pemaarã, mɨa ɨt'aa iidi bɨ Tachi Waibɨa Jesucristomaa irua parã pia ak'ɨ bapariimerã, parã t'ãride bɨ misa. ¡Amén!I) &Mãpai na pedeepapai na k'art'a p'ã aupait'ee. Waa apidaapa mɨ ome nepɨra jɨrɨdaik'araa bɨ. Mɨ k'ap'ɨade jidik'ada-idaa unurutapa k'awaadai mɨa oopari Jesucristopa oopi bɨk'a. y(k&Mapa mɨa parãmaa ũraapari ijãapataadamerã Cristodepai. Mɨ ɨt'aa t'ɨ̃pari Tachi Ak'õremaa irua parã chupɨria k'awaamerã mãik'aapa k'ãiwee p'anapimerã jõmaweda nãgɨ́ ũraa jara bɨk'a oopataarã, wãara ichideerã perã. h'I&Ma awara Tachi Ak'õre-it'ee p'ua-e bɨ tachia tauchaa iru p'anɨ tachi k'ap'ɨade wa wẽe p'anɨ. Jĩp'a irua k'inia bɨ Cristode ijãadamerã, mãgá eperã chiwidi pɨk'a padaidamerã, araa p'anapata perã Cristo ome. 8&i&Taawa mɨa maarepida mãga oo-e pai. Jĩp'a mɨa nãgɨ́ audua pedee jarai: Tachi Waibɨa Jesucristo kurusode piuda k'aurepapai mɨ ɨt'aa wãit'ee. Ma k'aurepata ɨ̃rá maarepida mɨa p'ua-e bɨ na p'ek'au eujãdepema ne-inaa tachia oo k'iniata k'ĩra t'ãdoo. Mãgee ne-inaa piu pɨk'a bɨ mɨ-it'ee. Jõdee na p'ek'au eujãdepema ne-inaa oo k'inia p'anɨɨrã-it'ee mɨ piu pɨk'a bɨ, mãgee ne-inaa waa oo k'inia-e bairã. %%C& Ãrapa paara ne-inaa jõma ooda-e Tachi Ak'õre Ũraa chonaarãweda p'ãdade jara bɨk'a, ãchi k'ap'ɨade tauchaa iru p'anɨ mĩda. Mãga bɨta, ¿at'ãri parãmaa tauchaa bɨpi k'inia p'anɨ-ek'ã? Mãgá awaraarãmaa audua jaradai ãchiata parã k'ap'ɨade tauchaa bɨpidap'edaa. $& Ma tauchaa bɨpi k'inia p'anɨɨrãpa parã k'ap'ɨade mãga oopi k'inia p'anɨ judiorãpa ãchi pia ak'ɨdamerã. Jara p'anɨ judio-eerãpa mãga ooruta pɨrã Tachi Ak'õre Ũraa chonaarãweda p'ãdade jara bɨk'a, pia p'anadai judiorã k'ĩrapite. Mamĩda wãara mãga oopi p'anɨ judiorã waidoopa. K'iniada-e judiorãpa ãchi jɨrɨdamerã miapidait'ee, Cristodepai ijãapata perã. P#& Ak'ɨ́tɨ mɨa nãgɨ́ letra waibɨapa p'ãru mɨchi juadoopa. P"& Maperã tachi na p'ek'au eujãde p'anɨ misa, eperãarã jõmaweda k'aripadáma. Mamĩda naapɨara tachi ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa k'aripadaipia bɨ. Pablopa ũraada mãik'aapa salude tee pëida !5& Maperã sẽnaadáma ne-inaa pia oo p'anɨ misa. Mãgá choo p'anɨ pɨrã, na ewari atadait'ee jõmaweda Tachi Ak'õrepa iru bɨ ichideerã-it'ee. p Y&Mãga pɨk'a k'achia k'ĩra t'ãdoo ooparipa ichia k'iniata oop'eda, ma k'achia jĩak'a atait'ee, atuait'ee perã. Jõdee Tachi Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a ooparipa ne-inaa pia oop'eda, ma jĩak'a atait'ee, ɨt'aa wãit'ee perã.  &K'ũranáatɨ pãchi itu. Tachi Ak'õre oo iru p'anadaik'araa bɨ. Ne-uuparipa ne-uuk'ãri, ma ne-uuda jĩak'a ewait'ee. V%&Ijãapataarã jarateepari it'aideepa parãpa ũridak'ãri Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee, ma jarateepari pia ak'ɨ p'anadaipia bɨ mãik'aapa ne-inaa pia teedaipia bɨ irumaa, iru mimia pari. &Mɨa mãga jara bɨ tachi chaachaa panadait'ee perã Tachi Ak'õre k'ĩrapite, irua tachia ne-inaa oodap'edaa ak'ɨmerã. w&Ijãapari chaa k'ĩsiaipia bɨ ichia ooparide. Pia oo bɨ pɨrã, t'ãride o-ĩa baipia bɨ. Mamĩda awaraarãpa oopata ak'ɨik'araa bɨ k'awaait'ee auk'a pia wa mak'ɨara pia-e bɨ ichia oo bɨ jĩak'a. Tachia oo p'anɨdepai k'ĩsiadaipia bɨ. 5&Ijãaparipa k'ĩsia bɨ pɨrã ichi pipɨara bɨ awaraarã k'ãyaara, ichi itu k'ũraru, jõmaweda auk'a p'anadairã Tachi Ak'õre k'ĩrapite. )&Chik'aripa p'anapatáatɨ. Mãgá jõmaweda choodait'ee nepɨrade baaidak'ãri. Mãgá chik'aripa p'anadak'ãri, oopata Cristopa oopi bɨk'a. " ?&Ɨ̃pemaarã, mɨa ichiaba nãga ũraait'ee. Parãdepema k'achiade baairu pɨrã, parã chi oopataarãpa Tachi Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a, t'ãri pia mãgɨ́ k'aripadaipia bɨ ma k'achia oo amaamerã. Mamĩda k'ĩrak'aupai parãpa ne-inaa k'achia oodai, iru k'aripa p'anɨ misa. &Tachi k'inia nãga p'ananaadáma: audua; pedee-idaa; nepɨra jɨrɨyaa; chĩara k'ĩra unuamaa ne-inaa iru bɨ k'aurepa.6e&Tachi Ak'õre Jaurepa tachi Cristode ijãapataarã k'aripapari perã, ichita oodáma irua oopi k'inia bɨk'a. Mãgá wãara pia p'anapataadait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite. ;o&Ma et'ewa jara aupadade k'ĩsiadak'ãri, k'awa p'anɨ Jesucristode ijãapataarãpa oo amaapata ãchi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo oopata. #&audua nipadak'aa; ne-inaa pariatua oo k'iniadak'ãri, mãga oodak'aa. Ũraa wẽ-e jarait'ee mãgee ne-inaa oonaadamerã, pia p'anadairã. zm&Jõdee chi oopataarãpa Tachi Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a nãga p'anapata: awaraarã k'inia iru p'anapata; t'ãri o-ĩa p'anapata; k'ãiwee p'anapata awaraarã ome; k'ĩrau-ee choopata awaraarã ome, nepɨrade p'anɨ mĩda; awaraarã chupɨria k'awaapata; t'ãri pia p'anapata awaraarã ome mãik'aapa awaraarã k'ũradak'aa; jĩp'a oopata ãchia jara p'anɨk'a; &awaraarã net'aa k'inia p'anapata maa-e pɨrã ãchik'a pa k'inia p'anapata, ãchimaa ne-inaa k'achia oo k'iniadarutamaa; chĩara peepata; it'ua toyaa p'anapata; pariatua nek'oyaa, toyaa, k'achia oodait'ee jɨrɨyaa p'anapata fiestade; mãga bee. Mɨa naaweda jaradak'a waya jarait'ee. K'ĩrak'aupai mãgá p'anadai. Mãgee ne-inaa oopataarã p'oyaa wãda-e Tachi Ak'õre truadee. 3_&ne-inaa juapa ooda k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃pata; petau tau k'awaa beerãmaa wa jaipanaarãmaa wãpata chĩara k'achia oodamerã; awaraarã k'ĩra unuamaa iru p'anapata; nepɨra jɨrɨpata chĩara ome; awaraarã net'aa ata k'inia p'anapata ãchi-it'ee; k'ĩrauyaa p'anapata; jõma k'inia p'anɨ ãchi-it'ee aupai; t'ãri auk'a bɨdak'aa awaraarã ome; k'ĩsia awarapipata eperãarãmaa ãyaa ateedait'ee awaraarã ik'aawaapa; !&Jõmaarãpa k'awa p'anɨ eperãarãpa oodak'ãri ãchi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopi bɨk'a, nãga p'anapata: miak'ãi p'anɨɨrã awaraarã ome k'ãipata; k'ĩsiapata chĩara ome k'achia oodait'ee; awaraarã jɨrɨpata ãchi ome k'achia oodait'ee; +O&Mãga ooruta pɨrã, p'anada-e pait'ee Tachi Ak'õrepa Moisemaa ũraa p'ãpida jua ek'ari. Ma k'ãyaara Ak'õre Jaurepata oopiit'ee Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a. c?&Oodak'ãri tachi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopi bɨk'a, p'oyaa ooda-e Tachi Ak'õre Jaurepa oopi k'inia bɨk'a. Jõdee oodak'ãri Tachi Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a, ooda-e pait'ee ne-inaa tachia oo k'iniata. Omee weda auk'a p'oyaa oodak'aa. Mapa parãpa oodaipia bɨ Tachi Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a, pãchia oo k'iniata oopiamaapa. -S&Maperã oo wãk'ãtɨ wã́tɨ Tachi Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a. Mãga ooruta pɨrã, ooda-e pait'ee parã p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopi bɨk'a.  &Ma k'ãyaara, awaraarã k'ĩra unuamaa iru p'anaruta pɨrã mãik'aapa nepɨra jɨrɨruta pɨrã ãra ome chõodarutamaa, jõpidait'ee Cristopa oomaa bɨ parã t'ãide mãik'aapa waa t'ãri auk'a p'anada-e pait'ee. Oodaipia bɨ Tachi Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a _ 7&Nãgɨ́ ũraa jara bɨk'a ooruta pɨrã, Tachi Ak'õre Ũraa chonaarãweda p'ãdade jara bɨ jõmaweda oodait'ee:‘Awaraarã k'inia iru baparíiji pɨchi k'ap'ɨa k'inia iru baparik'a.’ (Lv 19.18) x i& Ɨ̃pemaarã, k'irãpátɨ Tachi Ak'õrepa parã jɨrɨji p'anapataadamerã Cristo jua ek'ari, ma chonaarãweda ũraa p'ãdade jara bɨ jua ek'ari p'anapataadai k'ãyaara. Mamĩda k'ĩsiadaik'araa bɨ oodait'ee pãchi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopi k'inia bɨk'a. Jĩp'a k'ĩsiadaipia bɨ awaraarã k'inia iru p'anadait'ee mãik'aapa k'aripadait'ee. W '& ¿Ãrapa k'ĩsia p'anɨ-ek'ã Tachi Ak'õrepa piara ak'ɨpari chi k'ap'ɨa t'ɨɨpidap'edaarã? ¡Mãgara, ãchi k'ãratau paara t'ɨap'epidaipia bɨ! Cristode ijãapataarã chik'inia p'anapataadaipia bɨ P & Ɨ̃pemaarã, ¿mãgee jarateepataarãpa jarada-e p'anɨk'ã mɨa auk'a jarateepari eperãarãpa ãchi k'ap'ɨade tauchaa bɨpidaipia bɨ, Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a? Wãara Cristode ijãai naaweda, mɨa mãga jarateepachi. Mamĩda at'ãri mãga jarateeda paara, ãchia mɨ ichiak'au bɨk'ajida, aupedeeda-ee. Mamĩda mãga ooda-e p'anɨ. Ũridaamaa p'anɨ mɨa jarateek'ãri Cristo kurusode piuda, ma k'aurepapai tachi ɨt'aa wãdai. {o& Mamĩda mɨa ijãa bɨ parãpa mɨ ũraa ũridait'ee mãik'aapa ooda-e pait'ee seewa jarateepari apidaapa oopi k'inia bɨk'a. Mãga ijãa bɨ Tachi Waibɨa Cristo mãgeerã k'ãyaara mãik'aapa jõmaarã k'ãyaara waibɨara bapari perã. Ichi k'aurepata tachi ijãapataarã araa p'anapata. Jõdee mãgeerãpa jarateepata k'aurepa Tachi Ak'õrepa ãchi k'achia ooit'ee. F& Levadura ma-ãriipa pan masa jõmaweda waridaiparida apata. T!&¡Tachi Ak'õrepa-e paji! Iruata parã jɨrɨji ichideerã p'aneedamerã. &Naaweda parãpa mãga ijãa p'anajida. ¿K'aipa ma wãara ijãa amaapijima, Cristopa oopi bɨ awara oo p'aneedamerã? &Mãgá nɨ p'anɨ k'awa p'anadairã Tachi Ak'õrepa tauchaa iru beerã apemaarã k'ãyaara pipɨara ak'ɨ-e. Ma awara pipɨara ak'ɨ-e tauchaa bɨpida-eerã. Jĩp'a pipɨara ak'ɨpari eperã awaraarã k'inia iru bɨpa, Jesucristode ijãapari perã. %&Mamĩda tachi Cristode ijãapataarãpa ijãa p'anɨ Cristopa tachia p'ek'au k'achia oopata wẽpapipari, Tachi Ak'õre Jaurepa tachimaa mãga k'awapipari perã. Maperãpɨ nɨ p'anɨ p'ek'au k'achia wẽe p'anadait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite iru ewari waibɨa ewate. $A&Parã, ma ũraade jara bɨk'a oo p'anɨɨrã Tachi Ak'õrepa parã pia ak'ɨmerã, Cristode ijãa amaadaruta mãik'aapa waa ichideerã p'anada-e pait'ee. &Ichiaba waya jarait'ee. Parãpa pãchi k'ap'ɨade tauchaa bɨpiruta pɨrã, t'ĩudait'ee jõmaweda Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ jua ek'ari. Mãga ooruta pɨrã, oodaipia bɨ jõma ma ũraade jara bɨk'a, Tachi Ak'õrepa parã pia ak'ɨmerã. R&¡Ũrítɨ mɨ, Pablopa jara bɨ! Parãpa pãchi k'ap'ɨade tauchaa bɨpiruta pɨrã, k'ĩsia p'anadairã mãga oo p'anɨpa ɨt'aa wãdai, Cristopa parã waa k'aripa-e pait'ee ɨt'aa wãdamerã. [ 1&Cristopa mãgá tachi uchia atada perã Tachi Ak'õre Ũraa Moisemaa p'ãpida jua ek'ariipa, chóotɨ irude ijãa p'anɨde. T'ĩunáatɨ ma ũraa p'ãdade jara bɨ jua ek'ari, waya esclavoorãk'a p'anadait'ee. ~w&Mãpai ɨ̃pemaarã, Tachi Ak'õrepa tachi jëre-e pait'ee. Tachi Cristode ijãapataarã chi esclavadeepa uchiadap'edaarãk'a-e. Jĩp'a chi esclava-e badadeepa uchiadap'edaarã́k'apɨ p'anɨ. Mapa tachiata Tachi Ak'õre truadee wãdait'ee.s}_&Mamĩda mãga baji mĩda Agar warra ome, Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Ãyaa pëipáde aji, ma esclava ichi warra ome. Ma warrapa chi ak'õrepa bëida ata-e pait'ee chi wẽra warrapa ataparik'a.’ (Gn 21.10) n|U&K'irãpátɨ chi warra naapema Agarde t'oda eperã jĩp'aak'a t'oji. Jõdee chi warra t'ẽe t'oda Sarapa t'oji Tachi Ak'õre Jaurepa t'opidak'a. Mãga baji mĩda, chi naapɨara t'oda, Ismaelpa, nepɨra jɨrɨji Isaac, chi t'ẽe t'oda ome. Ɨ̃rá mãga pɨk'a Moisepa p'ãdade oo k'inia p'anɨɨrãpa nepɨra jɨrɨpata tachi Cristode ijãapataarã ome. ={s&Ɨ̃pemaarã, tachi Abraham warra Isaack'a. Tachi chi naa warra t'ok'aa badadeepa uchiadak'a p'anɨ, wãara ijãapata perã Tachi Ak'õrepa jara bɨde, Abrahampa ijãadak'a. z&Tachi Ak'õre pedee jarapari Isaíapa ichiaba jaraji ma Jerusalén omeede, chonaarãweda nãgɨ́ pedee p'ãk'ãri:‘Pɨ, chi warra t'ok'aa bɨta, o-ĩa báji. O-ĩapa bíaji warra t'oru p'ua senti-e bɨ mĩda mãik'aapa pɨ k'imapa pɨ yiaraa iru bɨ pɨjida. Na ewari pɨdeepa uchiadait'eerã chok'araara pait'ee chi warra naa t'odadeepa uchiadait'eerã k'ãyaara.’ (Is 54.1) ¿Parã ũk'uruurãpa Moisepa p'ãdade jara bɨ jua ek'ari p'ana k'inia p'anɨ-ek'ã? ¿K'ĩsia p'anɨ-ek'ã ma ũraa jua ek'ari p'anaruta pɨrã, Tachi Ak'õrepa parã piara ak'ɨit'ee? ¿Parãpa wãara k'awa p'anɨk'ã ma ũraade jara bɨ? &sE&Naapai mɨ parã ome bada paara, k'awa bak'aji k'ãata jarait'ee parãmaa. Wãara mɨa k'awa-e sãgapɨ ooit'ee. Pablopa jarateeda Agarde mãik'aapa Sarade Br}&Mɨchi warrarã, ara wẽra bi p'irapa mia nɨ̃bɨk'a ichi warra t'orumaa, mãga pɨk'a mɨ k'ĩsia nɨ̃bɨpa waya mia nɨ̃bɨ parãpa wãara oorutamaa Cristopa oopi k'inia bɨk'a. 0qY&Mɨa mãga jarak'ãri, jara k'inia-e k'achia bɨ awaraarã t'ãri pia nipadamerã parã t'ãide mɨ wẽ-e pak'ãri. Pia bɨ ne-inaa pia oo k'iniadak'ãri parã ome. upc&Awaraa Ak'õre Ũraa jarateepataarãda apataarãpa ne-inaa awara ijãapi k'inia p'anɨ, mɨa jaratee bɨ k'ãyaara. Mapa parã t'ãide t'ãri pia mãik'aapa iwarraa pedee nipapata. K'inia p'anɨ parãpa ãchi ak'ɨdamerã Cristode wãara ijãapataarãk'a. Mamĩda mãga p'anɨ-e. Mɨa jaratee bɨdeepa parã ãyaa atee k'inia p'anɨ ãchi eere t'ĩudamerã. ao;&Ɨ̃rá ¿mɨ k'ĩra unuamaa iru p'aneeruta-ek'ã, mɨa wãarata jara bairã parãmaa? ?nw&Maapai parã o-ĩa p'anajida. Mɨa k'awa bɨ parãpa mɨ k'aripa k'iniapa pãchi tau paara ẽek'ook'ajida mɨ k'aripadait'ee. Mamĩda ɨ̃rá mãga p'anɨ-e. ¿Parã, sãgajidama? imK&Ma k'ayaa k'aurepa parãpa mɨ yiaraa iru p'anak'ajida, maa-e pɨrã mɨ ãpɨte pedee k'achia jarak'ajida. Mamĩda mãga ooda-e paji. Ma k'ãyaara mɨ pia auteebaijida, Jesucristo wa ɨt'aripema ángel auteebaik'ajidak'a. l-& Parãpa k'awa p'anɨ mɨ k'ayaa bada perã, ma naa wãyaa wãdade parã t'ãide, mama beeji jarateeit'ee Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee. 1k[& Ɨ̃pemaarã, mɨa parãmaa enenee nɨ̃bɨ mɨk'a uchiadamerã Tachi Ak'õrepa ũraa Moisemaa p'ãpida jua ek'ariipa. Naaweda parã ma jua ek'ari p'anada-e paji. Mapa parã t'ãide nipak'ãri, mɨa ma ũraa jaratee-e paji. Mama pak'ãri, parãpa mɨ auteebaijida mãik'aapa pia ak'ɨjida. Hj & Mɨ waawee bɨ, pari parã t'ãide jaratee nipaji jĩak'aapa. iiK& Parãpa ɨapata ewari, atane mãik'aapa año, ɨ̃ipata ewate pak'ãri maa-e pɨrã fiesta ewate pak'ãri. ¿K'ĩsia p'anɨk'ã mãga oo p'anɨpa Tachi Ak'õrepa parã pipɨara ak'ɨit'ee apemaarã ijãapataarã k'ãyaara? yhk& Mamĩda ɨ̃rá parãpa Tachi Ak'õre k'awa p'anɨ; pia jarait'eera, Tachi Ak'õrepa parã k'awa bɨ. Mãga bɨta, ¿sãap'eda waya t'ĩu k'inia p'anɨma ma naawedapema ne-inaa vale-ee baibɨ jua ek'ari, waya esclavoorãk'a p'aneedait'ee? -gS&Naaweda parãpa Tachi Ak'õre waide k'awada-e p'anɨ weda, Tachi Ak'õre-ee beemaa ɨt'aa t'ɨ̃pachida mãik'aapa ma jua ek'ari p'anapachida esclavoorãk'a. bf=&Mapa parãpa k'awaadai ɨ̃rá esclavoorã-e. Ma k'ãyaara Tachi Ak'õre warrarã. Mãgá iru warrarã perã, iru p'anadait'ee jõma irua k'ĩsia iru bɨ ichideerã-it'ee. Pablo ijãapataarã-it'ee k'ĩsia nɨ̃bada deA&Tachi Cristode ijãapataarãpa k'awaadamerã tachi wãara iru warrarã, Tachi Ak'õrepa pëiji ichi Warra Jaure tachi t'ãride bapariimerã. Mãgɨ́ Jaurepa ichita Tachi Ak'õremaa jarapari: “Abbá, Mɨ Ak'õre.” d&Mãga ooda perã ichia aupai tai judiorã uchiapii ma ũraa p'ãdade jara bɨ jua ek'ariipa. Ma-it'eeta Tachi Ak'õrepa ichi Warra pëiji; tai judiorã uchiapimerã ma ũraa jara bɨ jua ek'ariipa mãik'aapa Tachi Ak'õre warrarã papimerã iruk'a. kcO&Mamĩda Tachi Ak'õrepa k'iniak'ãri, ichi Warra pëiji na p'ek'au eujãdee judío wẽrapa t'omerã. Mãgá chi Warra bapachi Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ jua ek'ari mãik'aapa jõma oopachi ma ũraade jara bɨk'a. Sb&Mãga pɨk'a tachi jida esclavoorãk'a p'anapachida, Cristo na eujãdee chei naaweda Tachi Ak'õrepa jara bëidak'a. Maapai chonaarãwedapema ũraa jua ek'ari p'anapachida mãik'aapa k'ĩsia p'anapachida warrarãk'a. K'ĩsia p'anapachida tachia ne-inaa k'awa p'anɨpa maa-e pɨrã ma ũraa jara bɨk'a oo p'anɨpa ɨt'aa wãdai. a-&Mãɨmisa chi ak'ɨpataarãpa nɨpata chi ak'õrepa año jara bëida parumaa, ma net'aa teedai naaweda mãik'aapa chi te chipari papii naaweda. ` &Piara k'awaadait'ee mɨa jara k'inia bɨ, k'ĩsíatɨ nãgɨde. Eperã piuk'ãri warra k'aipeepai iru bɨ, ma-ãri weda ma warrapa atak'aa chi ak'õrepa net'aa atabëida. Awaraarã jua ek'ari chi ak'õre esclavok'a bapari, net'aa mak'ɨara wẽe, chonaa paru misa. t_a&Ma awara tachi Cristo ome araa p'anapataarã wãara Abrahamdeepa uchiadap'edaarã, Tachi Ak'õrepa jara pëida ijãapata perã Abrahampa ijãadak'a. Maperã iru p'anadait'ee jõma Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ ichideerã-it'ee..^U&Mãgá Cristo ome p'anapata perã, Tachi Ak'õrepa tachi ichi warrarãk'a auk'a unupari. Mãga unupari judiorã mĩda, judio-eerã mĩda, esclavoorã mĩda, esclavo-eerã mĩda, ɨmɨk'ĩraarã mĩda, wẽraarã mĩda. Jõmaweda auk'a p'anɨ iru k'ĩrapite Jesucristo ome araa p'anadak'ãri. ]1&Jõmaweda araa p'anapataarã Cristo ome Tachi Ak'õre warrarã iruk'a. Ma-it'ee tachia poro choopipata; ak'ɨpidait'ee araa p'anapata Cristo ome. \&Ma k'ãyaara pipɨara, parã jõmaweda Tachi Ak'õre warrarã, Jesucristode ijãapata perã. Mãgá araa p'anapata Cristo ome. r[]&Ɨ̃rá, Cristo cheda perã, mãgá irude ijãadak'ãri, tai waa p'anadak'aa Moisepa p'ãda jua ek'ari. CZ&Mimiaparipa warra ak'ɨparik'a, ma ũraa p'ãdapa tai ak'ɨ pɨk'apachi Cristo cheru misa, tai jida irude ijãadamerã mãik'aapa p'ek'au k'achia wẽe p'anadamerã Ak'õre k'ĩrapite. eYC&Cristo chei naaweda, tai judiorã ichiaba presoorãk'a p'anapachida Moisepa p'ãdade jara bɨ jua ek'ari. Ma ũraa carcel jɨ̃aparik'a baji. Tai ak'ɨ baji Tachi Ak'õrepa unupiru misa ichia Abrahammaa jaradak'a. X &Mamĩda iru ũraa p'ãdade jara bɨ eperãarã jõmaweda p'ek'au k'achia jua ek'ari p'anapata. Ara presoorã p'oyaa uchiada-e p'anɨk'a carceldeepa ãchi juadoopa, mãga pɨk'a eperãarã p'oyaa uchiada-e p'ek'au k'achia jua ek'ariipa ãchi juadoopa. Aba uchiadai Jesucristode ijãadak'ãri, iru k'ap'ɨa pari Tachi Ak'õrepa eperãarã k'aripapari perã, ichia jaradak'a Abrahammaa. BW}&Maperã eperãpa k'ĩsiai Tachi Ak'õrepa k'ĩsia awara-awaraa iru baji eperãarã o k'achiadeepa k'aripa atait'ee. ¡Mamĩda mãga-e! Ichi ũraa tee pëidapa eperãarã o k'achiadeepa uchiapida paara, wãara p'ek'au k'achia wẽe p'anak'ajida iru k'ĩrapite mãik'aapa ɨt'aa wãk'ajida ma ũraa k'aurepa. 9Vk&Mãgá tee pëiji mĩda ichi ũraa Moisés k'ap'ɨa pari, mãga oo-e paji jarak'ãri Abrahammaa. Ichi it'aideepa jaraji ichia ooit'ee bada Abrahamdeepa uchiada k'ap'ɨa pari. 0UY&¿K'ãare-it'ee ichi ũraa Moisemaa p'ãpijima? Mãga p'ãpiji eperãarãpa k'awaadamerã ãchi p'ek'au k'achia ooyaa p'anapata iru k'ĩrapite. Ma ũraa pëiji ichi angeleerã ome eperãmaa, mãgɨpa p'ãmerã eperãarã-it'ee. Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru baji eperãarãpa ma ũraa p'ãda iru p'anadamerã, ma Abrahamdeepa uchiada na eujãdee cheru misa na eujãdepemaarã k'aripait'ee, Ak'õrepa naaweda jaradak'a. 5Tc&Tachi Ak'õrepa na p'ek'au eujãdepemaarã k'aripa k'inia bada paara Moisepa ũraa p'ãdade jara bɨk'a oopata k'aurepa, mãgara ichia jarada jara bëi-e pak'aji Abraham ome. Mamĩda mãga-e paji. Ichia jarada bëiji Abraham ome, k'inia bada perã Abrahampa ma jarada ijãamerã. Ma ijãada k'aurepa na p'ek'au eujãdepemaarã auk'a ijãadak'ãri, pia p'anapataadai Ak'õre k'ĩrapite. K'ãare-it'ee Moisemaa ma ũraa p'ãpida YS+&Ma jara aupadade mɨa nãga jara k'inia bɨ: eperãpa p'ãda bëiparik'a k'awaadamerã k'aipa ichi net'aa atait'ee, mãga pɨk'a Tachi Ak'õrepa ichia jarada bëiji Abraham ome, iru t'ẽe uchiadap'edaarãpa auk'a mãga k'awaadamerã. Jõdee, cuatrocientos treinta años wãyaada t'ẽepai, ichi ũraa Moisemaa p'ãpiji. Mamĩda ma ũraa p'ãpik'ãri, ichia jara bëida Abraham ome at'ãri beeji. Ma ũraa p'ãdapa jõpi-e paji ichia naapɨara jarada Abrahammaa. bR=&Tachi Ak'õrepa jara bëiji Abraham ome irudeepa uchiadait'eerã k'aurepa na p'ek'au eujãdepema jõmaarãmaa ne-inaa pia ooit'ee. Mãga jarak'ãri, jara k'inia-e baji jõmaweda Abrahamdeepa uchiadait'eerã k'ap'ɨa pari ma ne-inaa pia ooit'ee. Jĩp'a jara k'inia baji irudeepa uchiait'ee abaa k'ap'ɨa pari mãga ooit'ee. Mãgɨ́ Jesucristo. tQa&Ɨ̃pemaarã, k'ĩsiadáma eperãarãpa oopatade. Eperãpa p'ãk'ãri k'airãpa ichi net'aa atadait'ee ichi piuk'ãri, chi firma p'ãp'eda, eperã awaraapa ne-inaa awaraa p'ã-e pai aɨ p'ãdade, chi p'ãda chiparipa jara-ee. Maa-e pɨrã chipari piuk'ãri, awaraa eperãpa ne-inaa awaraa p'ã-e pai aɨ p'ãdade. Ichiaba ichi k'inia ma p'ãda jõpi-e pai. P&Jesucristopa mãgá tai k'aripaji parã judio-eerã paara ijãadamerã Abrahampa ijãadak'a. Ma awara mãgá tai k'aripaji tachi jõmaweda ichiaba ijãadak'ãri, iru Jaure tachi ome iru p'anadamerã. Mãgá Tachi Ak'õrepa ooji ichia jaradak'a Abrahammaa, jarak'ãri Abraham k'ap'ɨa pari ne-inaa pia ooit'ee na p'ek'au eujãdepemaarã jõmaarãmaa. Moisepa p'ãda Tachi Ak'õrepa jarada ome O& Mamĩda tai judiorãpa oodak'aa jõmaweda Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a. Mapa o k'achiade p'anajida mãik'aapa atuadait'ee paji. Mamĩda Cristopa tai uchiapiji ma ũraa p'ãdade jara bɨ jua ek'ariipa, ma k'aurepa atuanaadamerã. Mãga ooji kurusode piuk'ãri. Tachi Ak'õrepa iru k'achia ooji, tai k'achia ooi k'ãyaara. Mãgá tai k'aripaji. K'awa p'anɨ Cristo k'achiade baji Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bairã:‘Eperã pak'urude baijira bɨ k'achiade banait'ee.’ (Dt 21.23) 8Ni& Eperã ijãa-e bɨpa ooda paara jõma Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a, ɨt'aa wãk'aji ichi k'ĩradoopa. Mãga k'awa p'anɨ Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bairã:‘Eperãpa ook'ãri jõmaweda Ak'õre Ũraade jara bɨk'a, ichita bapariit'ee ma ũraade jara bɨk'a.’ (Lv 18.5) |Mq& Ma jõma jara aupadade k'ĩsiadak'ãri, pia k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa pia ak'ɨ-e chi oo k'inia bɨpapai iru ũraa p'ãdade jara bɨk'a. Jĩp'a pia ak'ɨpari eperã irude ijãa bɨta. ¿Iru ũraa p'ãdade nãga jara bɨ-ek'ã?‘Eperã Tachi Ak'õrede wãara ijãapari ichita bapariit'ee iru ome, p'ek'au k'achia wẽe bairã iru k'ĩrapite.’ (Hab 2.4) )LK& Jõdee eperãarã k'achia ooit'ee, ichi ũraa p'ãdade jara bɨk'a ooruta pɨrã irua ãchi pia ak'ɨmerã. Ãchi atuapiit'ee p'oyaa ooda-e perã jõma ma ũraade jara bɨk'a:‘Eperãpa oo-e bɨ pɨrã jõma Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a, atuait'ee.’ (Dt 27.26) )KK& Ak'õrepa mãga jarada perã, tachia k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa Abraham bendiciadak'a irua ijãada perã, awaraarã auk'a bendiciait'ee irude ijãadak'ãri. Jw&Tachi Ak'õrepa naaweda k'ĩsia iru baji judio-eerã o k'achiadeepa k'aripa atait'ee, wãara ijãadak'ãri. Mãga k'awapiji Abrahammaa. Tachia mãga k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa Moisemaa nãga p'ãpida perã:‘Tachi Ak'õrepa na pedee pia Abrahammaa mãgaji: “Mɨa na p'ek'au eujãdepemaarã jõmaweda k'aripait'eeda aji, pɨ k'ap'ɨa pari.” ’ (Gn 12.3) JI &Mapa k'awaadaipia bɨ eperãarãpa Tachi Ak'õrede ijãadak'ãri, ãchi wãara Abrahamdeepa uchiadak'a p'anɨ. Iruk'a Tachi Ak'õrepa jarada ijãapata mãik'aapa iru k'ĩrapite pia p'anapata. kHO&K'ĩsiadáma judiorã chonaarãwedapema Abrahamde. Tachi Ak'õrepa ũraa p'ãpidade chonaarãmaa jara bɨ:‘Abrahampa Tachi Ak'õrepa jarada ijãaji. Maperã Tachi Ak'õrepa iru pia ak'ɨpachi.’ (Gn 15.6) pGY&Mɨa waya iidiit'ee. Tachi Ak'õrepa ichi Jaure pëik'ãri parã ome bapariimerã mãik'aapa parã t'ãide ne-inaa oopimerã eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa, ¿sãap'eda mãgá pëiparima? Pëi-e parãpa oopata perã irua Moisemaa ũraa p'ãpida jara bɨk'a. Ma k'ãyaara pëipari Cristodepai ijãapata perã. Tachi Ak'õrepa Abraham pia ak'ɨda =Fs&¿Jõma Tachi Ak'õre Jaurepa pia ooda parã-it'ee pari oojik'ã? ¡Wãara mãga pari ook'aji, parã ijãa k'inia p'anɨ pɨrã ma ũraa p'ãdade, Cristodepai ijãadai k'ãyaara! _E7&¿Parã wãara k'ĩsia k'awada-ee p'anɨk'ã? Naaweda Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee ũridak'ãri, Cristodepai ijãajida mãik'aapa p'aneejida iru Jaure ome. ¿Ɨ̃rá k'ĩsiapatak'ã Tachi Ak'õrepa parã pipɨara ak'ɨit'ee oo p'anɨ pɨrã judiorã ũraa p'ãdade jara bɨk'a maa-e pɨrã ne-inaa oo p'anɨ pɨrã pãchi juadoopa? cD?&Jĩp'a mɨa nãga k'awa k'inia bɨ. ¿Tachi Ak'õre Jaure ba chejik'ã parã ome, oo p'anadap'edaa perã Moisepa p'ãdade jara bɨk'a maa-e pɨrã ijãadap'edaa perã Tachi Ak'õrepa jara pëida Cristo k'ap'ɨa pari? C &¡Aai, Galacia pidaarã! ¡Parã k'ĩsia k'awada-ee beerã́k'apɨ p'anɨ! ¿Apidaapa parã poro p'ërebaipit'aajida-ek'ã? ¿K'irãpada-e p'anɨk'ã taipa jarateedap'edaa parã t'ãide nipadak'ãri? Jesucristo kurusode piuda pia jarateejida parã jõmaarãmaa. XB)&Mɨa eperãarãmaa ijãapi k'inia-e bɨ ne-inaa awara, Tachi Ak'õrepa pedee pia Cristode jara pëida k'ãyaara. Cristo piuji tachi o k'achiadeepa k'aripa atait'ee, mãgá Tachi Ak'õrepa tachi pia ak'ɨmerã. Tachi Ak'õrepa eperãarã pia ak'ɨda paara oo p'anadap'edaa perã Moisepa p'ãdade jara bɨk'a, Cristo pari piuk'aji.=As&Cristopa mãga ooji, kurusode piuk'ãri. Maperã mɨa jarai mɨ jida auk'a kurusode piu pɨk'aji Cristo ome, mãgá uchiait'ee ma ũraa p'ãda jua ek'ariipa mãik'aapa araa bapariit'ee iru ome. Ɨ̃rá iruta bapari mɨ ome mãik'aapa iru mɨ poro waibɨa. Mapa mɨ chok'ai bɨ misa, ijãa bɨ Tachi Ak'õre Warrade mãik'aapa oo k'inia bɨ irua oopi bɨk'a. Mãga oo k'inia bɨ irua mɨ audú k'inia iru bap'eda, piuda perã mɨ pari. #@?&Mɨa mãga jara bɨ mɨa p'oyaa oo-e pada perã jõma ma p'ãdade jara bɨk'a. Ma k'aurepa mɨ piudak'a baji, ne-inaa oo-ee Tachi Ak'õre-it'ee. Mamĩda Cristode ijãak'ãri, irua mɨ uchiapiji ma p'ãdade jara bɨ jua ek'ariipa, wãara oomerã Tachi Ak'õrepa oopi k'inia bɨk'a. :?m&Mɨchi k'inia wãara ne-inaa k'achia ook'aji eperãarãmaa waya oopida paara Moisepa p'ãdade jara bɨk'a, oopii k'ãyaara Tachi Ak'õrepa jara pëidak'a Cristo k'ap'ɨa pari. i>K&Mãgá Cristode ijãajida, p'ek'au k'achia wẽe p'ana k'inia p'anadap'edaa perã Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Uchiajida ma ũraa p'ãdade jara bɨ jua ek'ariipa mãik'aapa judio-eerãk'a pajida. Mãga oodak'ãri, ¿ne-inaa k'achia oojidak'ã? Mãgá ne-inaa k'achia ooda paara, mãgara Cristopa taimaa ne-inaa k'achia oopik'aji. ¡Mamĩda mãga-e! c=?&Mamĩda Tachi Ak'õre Ũraa p'ãda mãgá iru p'anɨ mĩda, taipa pida k'awa p'anɨ eperã apida p'ek'au k'achia wẽe bait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite mãgɨpa oopari perã ma ũraa p'ãdade jara bɨk'a. Moisepa p'ãdade jara bɨk'a oo p'anɨpapai eperãarã p'oyaa wãdak'aa Tachi Ak'õre truadee. Jĩp'a eperã iru truadee wãit'ee Jesucristode ijãapari perã. Maperãpɨ tai auk'a Cristode ijãajida, iru k'aurepa Tachi Ak'õrepa tai p'ek'au k'achia wẽe ak'ɨmerã. +<O&Wãara, tachi t'oru weda tai judiorãpa iru p'anapachida Tachi Ak'õrepa Moisemaa ũraa p'ãpida. Tai Tachi Ak'õrede ijãadak'aa beerã-e, judio-eerãk'a. n;U&Mɨa ãchi mãga unuk'ãri, k'awaaji ãchia ooda-e paji Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëidak'a. Mapa jõmaarã ijãapataarã taide Pedromaa jaraji: —Pɨchi t'oru weda pɨ judío mĩda, nama bɨde judiorãk'a ba-e pajida aji. Mãga bɨta, ¿sãap'eda pɨa judiorãpa oopata oopi k'inia bɨma aji, judio-eerãmaa? Cristode ijãa p'anɨpapai ɨt'aa wãdai D:& Mãpai Pedropa mãga ooru unudak'ãri, awaraa judiorã ijãapataarã Antioquiadepemaarã auk'a k'ĩra jĩp'a-eedachida. Judio-eerã p'anadap'edaamãiipa awara nek'ojida, Bernabé paara. =9s& Nãga ooji. Naa pachek'ãri, iru auk'a nek'opachi judio-eerã ijãapataarã ome. Mamĩda aɨ t'ẽepai ũk'uru judiorã Santiago ome p'anadap'edaarã Jerusalendeepa pachejida. Mãɨrãpa ijãapata judiorã nek'odaik'araa bɨ judio-eerã ome. Ma awara ijãapata tauchaa bɨpidaipia bɨ judio-eerã k'ap'ɨade. Maperã awara nek'ojida. Pedropa mãga unuk'ãri, auk'a awara nek'omaa beeji, mãɨrãpa k'achia pedeenaadamerã iru ãpɨte. ?8w& Mãgá ãra t'ãideepa t'ãri o-ĩa uchiajida mĩda, Pedro Antioquía p'uurudee chek'ãri, ijãapataarã taide mɨa iru ɨtrɨaji judio-eerãmaa ne-inaa k'achia oo bada perã. A7{& Jĩp'a ãchia taimaa iidijida k'ĩra atuanaadamerã k'aripadait'ee chupɨria chedeerã ãchi t'ãide. Mɨa pida auk'a mãga oo k'inia bɨ. Antioquía p'uurude Pablopa Pedro ɨtrɨada Z~}e||F{pzyy.wvuuCttrqoon9m%l&kbji:ggIff67e Ãrapa p'ek'au k'achia oopata chupɨria k'awaait'ee mãik'aapa wẽpapiit'ee. Maap'eda waa k'irãpa-e pait'ee ãrapa p'ek'au k'achia oopatap'edaa.’ (Jer 31.31-34) 63 Mãga bak'ãri, apidaapa chĩaramaa, chi k'õp'ãyoorãmaa mãik'aapa chi ëreerãmaa jarateeda-e pait'ee Tachi Ak'õre k'awaadamerã mãik'aapa irude ijãapataadamerã. Jõmaarãpa mɨ k'awa p'anadait'ee ãchi Ak'õre Waibɨak'a, chupɨria beerãdeepa p'arat'ara beerãmaa. |5q Mamĩda ewari cherude Israel pidaarã jõmaarãmaa ũraa chiwidi jarait'ee. ¡Mɨ, Ak'õre Waibɨapa mãga jara bɨ! Nãgata ooit'ee. Ma ewatedeepa ãramaa k'awapiit'ee mɨa oopi k'inia bɨ, mãik'aapa mãga oo k'inia p'anadait'ee, t'ãripa k'inia p'anadairã. Mapa mɨmaa aupai Tachi Ak'õreda adai, mãik'aapa mɨa ãra pia ak'ɨ bapariit'ee, mɨchi eperãarã perã. 4+ Nãgɨ́ ũraa chiwidi awara bɨ. Israel pidaarã chonaarãmaa jaradak'a mɨa aneek'ãri Egiptodeepa, mãga bɨ-e. Mɨchi juadoopa ãchi aneeji mĩda, ãchia oo k'iniada-e paji mɨa jaradak'a. Mapa mɨa ãchi ak'ɨ k'inia-e paji. ¡Mɨ, Ak'õre Waibɨapa mãga jara bɨ! C3Ma awara Tachi Ak'õrepa unuk'ãri eperãarãpa p'oyaa ooda-e ma naawedapema ũraade jaradak'a, jaraji: —‘Mɨ, Ak'õre Waibɨapa jara bɨ: ¡Ũrítɨ! Ewari cherude ne-inaa chiwidi ooit'ee. Ũraa chiwidi jarait'ee Judá ëreerãdepemaarãmaa mãik'aapa awaraa Israeldeepa uchiadap'edaa ëreerãdepemaarãmaa. w2gTachi Ak'õrepa naa ũraa jarada k'aurepa eperãarã p'ek'au k'achia wẽe p'aneedap'edaa paara, awaraa ũraa chiwidi jara-e pak'aji. Mamĩda ma naa ũraa jarada mãga-e pada perã, tachi chonaarãpa ũraa chiwidi jɨrɨ p'anajida. n1UK'awa p'anɨ tachi P'aareerã Poro Waibɨapa oo bɨ ɨt'ari pipɨara bɨ na p'ek'au eujãdepema p'aareerãpa oopata k'ãyaara. Mãga bɨ Tachi Ak'õrepa ichi ũraa chiwidide jara bairã tachi pia ak'ɨpariit'ee Cristo k'aurepa. 07Mamĩda na eujãdepema p'aareerãpa ne-inaa oo p'anɨ jĩp'a Cristopa oo bɨk'a ɨt'ari. Mãga k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa jarada perã ichi te oopiit'ee pak'ãri Moisemaa:‘Óoji ne-inaa jõmaata mɨa ak'ɨpidak'a, pɨ ee nok'ode bak'ãri mɨ ome.’ (Ex 25.40) (/IAt'ãri Cristo na p'ek'au eujãde bada paara, Tachi Ak'õre te waibɨade p'aare pa-e pak'aji, mãgee p'aareerã at'ãri paraa perã. Mãɨrãpa oomaa p'anɨ Moisepa p'ãdade jara bɨk'a. Cristo nama bɨ-e perã eperã k'ap'ɨade, tachia k'awa p'anɨ iru mimia oomaa bɨ Ak'õre truade. f.EJõma P'aareerã Poro Waibɨarã bɨpata, ãchia teedamerã Tachi Ak'õremaa ne-inaa eperãarãpa aneepata iru-it'ee. Mãgá Cristopa pida ne-inaa teepari Tachi Ak'õremaa, ichi tachi P'aareerã Poro Waibɨa perã. =-sIchi bɨmãi ɨt'ari, mamata Tachi Ak'õre te waibɨa. Eperãarãpa mãgɨ́ te ooda-e paji. Tachi Ak'õrépata ooji. Mama Jesupa P'aareerã Poro Waibɨa mimia oopari tachi pari. !, =Mɨa na pedee jara che wã, nãgata jara k'inia bɨ. Cristota tachi P'aareerã Poro Waibɨa. Iru Tachi Ak'õre juaraare su-ak'ɨ bapari Ak'õre truade. h+IMa jõma jara aupadade k'ĩsiadak'ãri, k'awa p'anɨ Moisepa p'ãdade jara bɨ p'aareerã poro waibɨa mimia-it'ee awara bɨdamerã eperã tachik'a, p'ek'au k'achia oopari. Mamĩda, ma p'ãpida t'ẽepai, Tachi Ak'õrepa ichi t'ɨ̃de pedee bɨpa, bɨji ichi Warra, chi p'ek'au k'achia ook'aa bɨta, ichita tachi P'aareerã Poro Waibɨa pamerã.0*YCristo apemaarã P'aareerã Poro Waibɨarãk'a bɨ-e. Mãgɨɨrãpa chok'apata apemaarã p'aareerã ewari chaa ne-animalaarã peedamerã paadait'ee Tachi Ak'õre-it'ee. Ma awara ne-animalaarã peedak'ãri paadait'ee Tachi Ak'õre-it'ee, naapɨara mãga oopata ãchi pari, maap'eda apemaarã pari, p'ek'au k'achia oopatap'edaa k'aurepa. Jõdee Cristo piuda aba piuji, tachia p'ek'au k'achia oopata jõmaweda wẽpapiit'ee. H) Nãgɨ́ Jesús P'aareerã Poro Waibɨa tachia k'inia p'anɨ. Irua p'ek'au k'achia ook'aa, k'achia wẽe bairã. K'ĩsia k'achia k'ĩsiak'aa. Na p'ek'au eujãde bak'ãri, bapachi mĩda eperãarã k'achia oopataarã t'ãide, mãgá ook'aa paji. Maperãpɨ Tachi Ak'õrepa iru jõmaarã k'ãyaara waibɨara papiji. A({Mapa irua k'aripai ichide ijãapataarã, p'ek'au k'achia wẽe p'anadamerã Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Ichita bapari perã, ichita Tachi Ak'õremaa chupɨria iidipariit'ee tachi pari. n'UJõdee Jesús piuk'aa perã, Tachi Ak'õrepa awaraa p'aareerã poro waibɨa bɨ-e pait'ee iru pari. & Tachi Ak'õrepa apemaarã p'aareerã chok'ara bɨpachi. Mamĩda ãra mãgɨ́ mimiade ichita p'anadak'aa, piupata perã. J% Tachi Ak'õrepa Jesumaa mãga jarada perã mãik'aapa Jesús k'aurepa ũraa chiwidi paraa perã, k'awa p'anɨ ma ũraa chiwidide jara bɨ tachimaa pipɨara bɨ irua Moisemaa jarada k'ãyaara. -$SJõdee, ɨ̃rapema p'aare awara bɨk'ãri, Tachi Ak'õrepa ichi t'ɨ̃de pedeeji. Mãga k'awa p'anɨ iru ũraa p'ãdade jara bairã:‘Tachi Ak'õrepa ichi t'ɨ̃de nãga jara bairã, awaraa ne-inaa oo-e pait'ee. “Pɨ ichita p'aareerã poro waibɨa pait'ee.” ’ (Sal 110.4) s#_Tachi Ak'õrepa Leví ëreerãdepema p'aareerã awara bɨk'ãri, awaraarã k'ĩrapite pedee-e paji. 9"kMaperã Tachi Ak'õrepa ma p'ãpidak'a oodap'edaa waa oopi-e paji. Ma k'ãyaara ichi ũraa chiwidi tachimaa k'awaapiji, ichi k'ĩrapite p'ek'au k'achia wẽe p'anadamerã Cristode ijãadak'ãri. Ma awara mãgɨ́ ũraa chiwidi k'aurepa ɨ̃rá Tachi Ak'õre k'ait'aara wã p'anɨ ɨt'aa t'ɨ̃dak'ãri. 9!kNaaweda Tachi Ak'õrepa Moisemaa p'ãpiji ichia oopi k'inia bada ichi eperãarãmaa. Jaraji ne-animalaarã p'aareerãmaa ateedamerã, ãchia peedamerã mãik'aapa paadamerã ichi-it'ee. Mamĩda ma p'aareerãpa ma p'ãpidak'a oo p'anɨpa, eperãarã p'ek'au k'achia oopata p'oyaa wẽpapida-e paji. ' GMãga k'awa p'anɨ irumaa jara bairã Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade:‘Pɨ ichita P'aareerã Poro Waibɨa pait'ee, Melquisedeck'a.’ (Sal 110.4) ucTachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ Leví ëreerãdepemaarã awara bɨdamerã p'aareerã mimia-it'ee. Ma mimia oodait'ee paji na p'ek'au eujãde p'anɨ misa. Mamĩda mãga-e paji Jesús ome. Iru Leví ëreerãdeepa uchia-e paji awaraa p'aareerãk'a, taarã-e weda ma mimia oomerã. Mãga-e. Tachi Ak'õrépata Jesús awara bɨji ichita ma mimiade bapariimerã. s_Ichiaba nãga perã audupɨara k'awa p'anɨ Jesuta tachi ɨ̃rapema p'aare waibɨa, Melquisedeck'a. 4aMãga k'awa p'anɨ Tachi Waibɨa Jesuta uchiada perã Judá ëreerãdeepa. Moisepa apida Judá ëreerã eerepema t'ɨ̃jara-e paji, apemaarã p'aareerã awara bɨk'ãri. ) K'awa p'anɨ nãgɨ́ p'aare, mɨa jara bɨ, uchia-e paji Leví ëreerãdeepa. Wãara, na p'aare ëreerãdeepa p'aare apida uchiadak'aa paji.  Mamĩda Tachi Ak'õrepa awaraa p'aare bɨji mãga oomerã. Nãgɨ́ bɨ-e paji Aarón bɨdak'a. Ma k'ãyaara Melquisedeck'a bɨji. Nãgɨ́ p'aarepa ichi mimia ook'aa Aarondeepa uchiadap'edaarãk'a. Oopari Tachi Ak'õre Ũraa chiwidide jara bɨk'a. V% Moisepa Tachi Ak'õre Ũraa p'ãda teek'ãri Israel pidaarãmaa, awara bɨji Leví ëreerã, Aarondeepa uchiadap'edaarã p'aareerã mimia oodamerã. Mãgɨɨrãpa Tachi Ak'õrepa jaradak'a oopipachida eperãarãmaa. Mamĩda, mãga oo p'anajida mĩda, ma p'aareerãpa p'oyaa wẽpapida-e paji eperãarãpa p'ek'au k'achia oopatap'edaa, Tachi Ak'õre k'ait'aara wãdamerã. Mãga oodap'edaa paara, Tachi Ak'õrepa awaraa pëi-e pak'aji Melquisedec jĩak'a.   At'ãri Leví uchia-e baji mĩda Abraham k'ap'ɨadeepa, jaradai ma ewate Levideerãpa teejida Melquisedecmaa Abraham pari, aɨ t'ẽepai Abraham ãichak'e Jacobdeepa uchiadait'ee pada perã. Jesucristopa p'aare waibɨa mimia oopari Melquisedecpa oodak'a ;o Ma ewate Abrahampa Melquisedecmaa teek'ãri net'aa jãrida diezdepema chaa aba, jõma Leví ëreerãdepema p'aareerã k'ap'ɨa pari teeji, ãra at'ãri t'oda-e p'anajida mĩda. %Ma awara ɨ̃rapema net'aa diezdepema chaa aba iidipataarã jai-idaapata. Jõdee Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara-e bɨ Melquisedec piuda. {Jõmaarãpa k'awa p'anɨ p'aare waibɨa, chi ɨt'aa t'ɨ̃pari awaraarã pari, waibɨara bɨ eperã jĩp'aa k'ãyaara. MJõdee Melquisedec Leví ëreerãdeepa uchia-e paji mĩda, Abrahammaa iidiji net'aa jãrida diezdepema chaa, aba. Ma awara Abraham waibɨa paji, Tachi Ak'õrepa irumaa jarada perã ichia k'ĩsia iru bada warrarã chok'ara teeit'ee. Mãgá Abraham waibɨara pɨk'a baji mĩda Melquisedec k'ãyaara, irua Abraham bendiciaji. \1Tachi Ak'õrepa Ũraa Moisemaa p'ãpidade jaraji Israel pidaarã poro waibɨarãpa Leví ëreerãdepemaarã ũk'uru awara bɨdamerã, p'aareerã mimia oodamerã. Ma ũraade ichiaba jaraji ma p'aareerãpa iidipataadamerã net'aa diezdepema chaa aba ãchi auk'aarãmaa, mãɨrã ichiaba Abrahamdeepa uchiadap'edaa paji mĩda ãchi jĩak'a. Q¡K'ĩsíatɨ nãgɨde! Melquisedec eperãarã poro waibɨa paji. Ichiaba tachi chonaarãwedapema ak'õchona Abraham tachi chonaarã poro waibɨa paji, Tachi Ak'õrepa irumaa naapɨara jarada perã. Mamĩda Melquisedecmaa Abrahampa teeji net'aa ma reyrã juak'aawa jãridadepema; ma net'aa jõmaweda diezdepema chaa, aba. gGTachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara-e bɨ Melquisedec nawe, chi ak'õre, chi ak'õchonaarã, chi t'oda, chi piuda. Ma awara jara-e bɨ chi p'aare mimia jõda. Iru Tachi Ak'õre Warrak'a, ichita p'aare waibɨa bapari perã. c?Mãpai Abrahampa Melquisedecmaa teeji net'aa diezdepema chaa aba, irua net'aa jõmaweda jãri atadadepema ma reyrã juak'aawa. Melquisedec jara k'inia bɨ: “reypa ichi jua ek'ari p'anɨɨrã ak'ɨpari Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a”. Ichiaba Salem p'uurudepema rey jara k'inia bɨ: “reypa ichi jua ek'ari p'anɨɨrã k'ãiwee p'anapipari”. X +Mãgɨ́ Melquisedec Salem p'uurudepema rey paji. Tachi Ak'õre Waibɨapa iru p'aare waibɨa papiji. Abraham chek'ãri awaraarã reyrã p'oyaap'eda, Melquisedec iru k'ĩrapite uchiaji mãik'aapa bendiciaji. mSJesuta tachi k'ãyaara naapɨara wãji Tachi Ak'õre baparimaa, t'ẽepai tachi auk'a wãdamerã. Mama bak'ãri, Jesús tachi P'aareerã Poro Waibɨa beeji, ichita tachi pari ɨt'aa t'ɨ̃pari perã, Melquisedecpa oodak'a.b=Maperã tachia ijãapata; ijãa amaada-ee. Ara anclapa barco pia jita iru bɨk'a ãyaa wãpiamaapa, mãga pɨk'a tachia pia ijãapata, k'awa p'anadairã Tachi Ak'õrepa tachi ateeit'ee ichimaa, Jesupa ooda k'aurepa. Tachi Ak'õrepa ma pedee jarada perã mãik'aapa ichi t'ɨ̃de jarada perã, k'awa p'anɨ iru seewak'aa. Irua jara bɨk'a, ichita mãga oopari. Mapa tachi o k'achiadeepa uchiapata Cristode ijãadait'ee. K'awa p'anɨ irua tachi k'aripait'ee p'ek'au k'achia jua ek'ariipa, t'ãri a-ba p'anapataadamerã iru ome mãik'aapa iru p'anadamerã ne-inaa jõma irua k'ĩsia iru bɨ tachi-it'ee. a ;Mãga pɨk'a Tachi Ak'õrepa ak'ɨpi k'inia bak'ãri wãara ooit'ee ichia jaradak'a Abrahammaa mãik'aapa iruk'a ijãapatap'edaarãmaa, mãga jaraji ichi t'ɨ̃de, awaraa ichi k'ãyaara waibɨara wẽ-e pada perã. M K'awa p'anɨ eperãarã nepɨrade p'anɨde ak'ɨpi k'inia p'anadak'ãri wãarata jara p'anɨ, juraapata eperã ãchi k'ãyaara waibɨara bɨ k'ĩrapite, chi ũri p'anɨɨrãpa ijãadamerã. # ?Abrahampa ijãaji Tachi Ak'õrepa jarada, taarãji mĩda ooit'ee ichia jaradak'a. Abrahampa mãgá ijãada perã, Ak'õrepa wãara ooji ichia jaradak'a. n U‘Mɨa pɨ pia ak'ɨ bapariit'ee. Pɨdeepa warrarã chok'ara uchiapiit'ee.’ (Gn 22.16-17) &E Tachi Ak'õrepa ichi pedee Abrahammaa jarak'ãri, awaraa ichi k'ãyaara waibɨara wẽ-e paji ma k'ĩrapite jarait'ee. Mapa ichi t'ɨ̃de jaraji: $A K'inia-e bɨ k'oo-idaa p'anadamerã. Ma k'ãyaara k'inia bɨ parãpa ijãadamerã tachi chonaarãk'a, chi irua jarada pedee ijãa p'anadap'edaarã ãchi piurutamaa. Choojida unurutamaa jõma Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bada ãramaa teeit'ee. Tachi Ak'õrepa ichia jaradak'a ooit'ee B} Mɨa k'inia bɨ parã mãga p'anapataadamerã piurutamaa. Mãga p'anaruta pɨrã, pia k'awaadait'ee Cristo k'aurepa iru p'anadait'ee jõma Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ parã-it'ee. 4a K'irãpátɨ Tachi Ak'õrepa ichita pia oopari. Ichia k'ĩra atua-e bɨ parãpa irudeerã k'aripadap'edaa mãik'aapa at'ãri mãga oo p'anɨ, iru k'inia iru p'anadairã.   Ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa k'iniarã, mãga jara bɨ mĩda, k'awa bɨ parã́pata Cristode ijãa amaada-e p'anɨ, Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a oo p'anadairã. Mãgá ak'ɨpipata parãpa wãara p'ek'au k'achia oo amaajida Cristode ijãapataadait'ee. +OMamĩda k'oi che bɨ mĩda, ne-ɨɨrɨ uchiaru pɨrã, Tachi Ak'õrepa ma eujã pia ak'ɨ-e bɨda apata, mãik'aapa ma eujã atabaibëipata, paa atapëidamerã. +Mɨa jarait'ee sãga p'anɨ Cristode ijãa amaa p'anɨɨrã. K'oi chek'ãri, eujã p'ũasaade t'ĩupari mãik'aapa madeepa ne-uuda uchiapari. Ma ne-uuda pia chauk'ãri, eperãarãpa p'epata k'odait'ee. Mãga bak'ãri, Tachi Ak'õrepa ma eujã pia ak'ɨparida apata. PMãga k'awa p'anɨde, Cristode ijãa amaaruta pɨrã, ne-inaa awaraa wẽ-e ãchi k'aripait'ee, waya ãchi p'ek'au k'achia oo amaadamerã mãik'aapa ɨt'aa wãdamerã. Mãgá ijãa amaaruta pɨrã, oodai Tachi Ak'õre Warra peedap'edaarãpa oodap'edaak'a, iru kurusode bɨdak'ãri arii p'anadap'edaarãpa oo iru p'anadamerã. Ichiaba k'awaajida Tachi Ak'õrepa jarak'ãri ichia ne-inaa pia ooit'ee, mãga oopari. Unujida Tachi Ak'õrepa ne-inaa ooda eperãarãpa p'oyaa oodak'aa, tau p'ãriu bada mãik'aapa chiwa bada jɨpak'ãri. K'awaajida mãgá ooit'ee na p'ek'au eujã jõrumaa. pYMɨa mãga jara bɨ eperãarãpa Cristode ijãa amaadap'eda, waya p'oyaa ijãada-e perã. Mãgɨɨrãmaa Tachi Ak'õrepa k'awaapiji Cristopa ooda ãchi-it'ee. Maap'eda ãchia ijãajida iru piuji ãchi k'aripait'ee ɨt'aa wãdamerã. Mãga ijãadap'eda, Tachi Ak'õre Jaure ba cheji ãchi ome, Tachi Ak'õrepa oopi k'inia bɨ ãchimaa pia k'awaadamerã. ~ Mãga paji ma naapɨara jarateedap'edaa. Mamĩda ma ũraa k'ãyaara waa k'awaadai, Tachi Ak'õrepa tachi k'ariparu pɨrã. $}APoro choopidaipia bɨ ak'ɨpidait'ee ãchi Cristodeerã. Ma t'ẽepai, tachi naawedapemaarãpa oodap'edaak'a, ijãapataarã poroorãpa jua bɨdaipia bɨ ãra ɨ̃rɨ, Tachi Ak'õrepa ãramaa ichi Jaure pëimerã. Ichiaba ijãadaipia bɨ Cristo waya chek'ãri, ichide ijãa jai-idaadap'edaarã Tachi Ak'õrepa chok'ai p'irabaipiit'ee, k'ap'ɨa chiwidi p'anapataadamerã, waa piuda-ee. Jõdee Ak'õre ewari waibɨa ewate jai-idaadap'edaarã Cristode ijãada-ee, ichimãiipa pëiit'ee awara ãyaa, chupɨria p'anapataadamerã, waa piuda-ee. X| +Mapa oodáma Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a mãik'aapa iru ũraa pipɨara k'awaa wãdáma. O-ĩa p'ananaadáma tachimaa naapɨara jarateedap'edaa ome. Nãga jarateejida tachimaa: Eperãarãpa p'ek'au k'achia oo amaadaipia bɨ, ma k'aurepa Tachi Ak'õrepa eperãarã ichi bɨmãi t'ĩupi-e pait'ee perã. Ijãadaipia bɨ Tachi Ak'õrepa Jesucristo pëiji eperãarã o k'achiadeepa k'aripa atamerã, mãgá ãra p'anapataadamerã Ak'õre truade iru ome, waa piuda-ee. {Jõdee Tachi Ak'õre Ũraa pipɨara k'awa p'anɨɨrã k'ĩsia k'awaa p'anɨ, pia mãik'aapa k'achia k'awapata perã.Oz Ara warra chak'e juto bɨ chik'o k'o atua bɨk'a, mãga pɨk'a parãpa ijãa p'anɨ mĩda, k'awada-e p'anɨ chisãgɨ́ ne-inaa pia mãik'aapa chisãgɨ́ ne-inaa k'achia Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Cy ¡Pãchita Tachi Ak'õre Ũraa jarateepataarã pak'ajida, taarãruta perã Cristode ijãa p'anɨ! Mamĩda mãga-e. At'ãri awaraarãpa parãmaa jarateepata, waide pia k'awada-e p'anadairã Tachi Ak'õre Ũraa jarateedap'edaa, ewaa irude ijãadak'ãri. Mãga p'anɨ ma ũraa pipɨara k'awa k'iniada-e p'anadairã. 9xk Mɨa pipɨara jaratee k'inia bɨ sãga Jesucristopa ooda Melquisedecpa oodak'a. Mamĩda mãga ooru pɨrã, parãpa pia k'awada-e pai, wãara ũri k'iniada-e p'anadairã. 4wa Irua mãgá ooi Tachi Ak'õrepa iru bɨda perã tachi ijãapataarã P'aareerã Poro Waibɨa pamerã Melquisedeck'a. K'ĩrak'aupai naapɨara jarateedap'edaa ijãa amaadai ]v3 Mapa chi Ak'õrepa oopi k'inia bada oo aupak'ãri, Tachi Ak'õrepa iru bɨji tachi o k'achiadeepa k'aripa atamerã. Mãga bɨji irude ijãapataarã Ak'õre truade ichita p'anapataadamerã iru ome, waa piuda-ee. huITachi Ak'õre Warra paji mĩda, mia nɨ̃bɨde Tachi Ak'õrepa k'iniata oo k'awaa wã nipaji. (tIJesucristo na p'ek'au eujãde bak'ãri, at'apai taubade chupɨria iidiji Tachi Ak'õrepa ichi k'aripamerã. K'awaji ichi piut'ee mãik'aapa Tachi Ak'õrépata ichi madeepa uchiapii. Tachi Ak'õrepa ma chupɨria iidida ũriji, Cristopa oo k'inia bada perã chi Ak'õrepa oopidak'a. swIchiaba awara ãi jara bɨ:‘Pɨ ichita P'aareerã Poro Waibɨa pait'ee, Melquisedeck'a.’ (Sal 110.4) "r=Mãgapɨ Cristo ome baji ichiaba. Ichi k'ĩradoopa waibɨa pa-e paji. Tachi Ak'õrépata iru bɨji tachi ijãapataarã P'aareerã Poro Waibɨa pamerã. Mãga k'awa p'anɨ Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bairã:‘Mɨa idi jõmaarãmaa jara bɨ pɨ mɨ Warra.’ (Sal 2.7) q/Eperã apida ichi k'ĩradoopa p'aareerã poro waibɨa pa-e pai. Tachi Ak'õrépata mãgɨ́ mimiade bɨpari, chonaarãweda Aarón bɨdak'a. 6peMaperãpɨ irua chupɨria iidipari, ne-inaa teepari mãik'aapa ne-animalaarã peep'eda, paapari Tachi Ak'õre-it'ee, naapɨara ichi k'ap'ɨa pari, maap'eda apemaarã pari. OoMãgɨ́ p'aareerã poro waibɨapa tachik'a ne-inaa k'achia oopari perã, irua chupɨria k'awaai chi ne-inaa k'achia oo p'anɨɨrã, k'awada-e p'anadairã Tachi Ak'õrepa ãchimaa oopi k'inia bɨ. cn AP'aareerã poro waibɨa chaa tachi ome auk'a bɨ mĩda, Tachi Ak'õrepa mãgɨ́ eperã awara bɨpari, ichimaa ɨt'aa iidipariimerã eperãarã pari. Ma awara irua jitapari ne-inaa eperãarãpa aneepata teedait'ee Tachi Ak'õremaa. Ichiaba ne-animalaarã peek'ãri, irua paapari Tachi Ak'õre-it'ee, eperãarãpa p'ek'au k'achia oopata k'aurepa. /mWMãgá P'aareerã Poro Waibɨa iruk'a iru p'anadairã, waaweenaadáma wãdait'ee Tachi Ak'õre Waibɨa k'ait'aara, tachi ɨt'aa iididak'ãri. Ne-inaa jõma Cristo jua ek'ari nɨ̃bɨ mãik'aapa irua tachi k'aripa k'inia bɨ. Maperã chupɨria iididáma, irua jara bɨk'a ooda-e pak'ãri. Ichiaba tachi k'ĩradoopa irua k'inia bɨk'a p'oyaa ooda-e pak'ãri, iididáma irua k'aripamerã, tachi k'inia iru bapari perã.DlNãgɨ́ P'aareerã Poro Waibɨapa k'awapari tachi t'ãride k'ĩsia p'anɨ, tachik'a na p'ek'au eujãde bapachi perã. Mamĩda mãgá bapachi mĩda, maarepida p'ek'au k'achia oo-e paji. Xk)Ɨ̃rá mɨa waya k'irãpapi k'inia bɨ parãmaa: Tachi Ak'õrepa Jesús awara bɨji waibɨa pamerã mãik'aapa ɨt'aa t'ɨ̃pariimerã tachi pari. Maperã Tachi Ak'õre Warra Jesús tachi ijãapataarã P'aareerã Poro Waibɨa. Ɨt'ari bapari ichi Ak'õre ome. Mama ɨt'aa t'ɨ̃maa bairã tachi pari, t'ãripa irude ijãadáma. j7 Ne-inaa apida wẽ-e Tachi Ak'õrepa k'awa-e pai. Iru-it'ee ne-inaa jõma ewaraa jẽra bɨ. Ewari cherude tachi jõmaweda p'anadait'ee iru k'ĩrapite mãik'aapa irumaa tachia oopatap'edaa jõmaweda jaradait'ee. Jesús awara bɨda ijãapataarã P'aareerã Poro Waibɨa pamerã 1i[ Iru ũraa ũridaipia bɨ Tachi Ak'õre Ũraa chok'ai pɨk'a bairã. Ma k'aurepa eperãarã ichita p'anapataadai. Ma awara iru ũraa waibɨara bɨ awaraa ũraa k'ãyaara, irua jara bɨk'a mãgá p'asapari perã. Espada k'ĩraichaa weda p'ewedee bɨk'a, mãga pɨk'a iru ũraa ichiaba p'ewedee pɨk'a bɨ, ma ũraa tachi t'ãride t'ĩupari perã. K'awapipari tachia k'ĩsia bɨ mãik'aapa oo k'inia bɨ, pia wa k'achia. phY Maperã jɨrɨdaipia bɨ iruk'a ɨ̃idait'ee. K'ɨɨrɨ k'isua p'anadaik'araa bɨ tachi chonaarãk'a. )gK Tachia oo k'iniata oopata oo amaadak'ãri oo k'inia p'anadairã Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a, wãara iruk'a ɨ̃idait'ee mãik'aapa k'ãiwee p'anapataadait'ee. fw Mãgara irude ijãapataarã idipema ewari ɨ̃idai ichiaba, Tachi Ak'õre ɨ̃idak'a na p'ek'au eujã oo aupak'ãri. e Josuépa mãgɨ́ chonaarã k'ãiwee p'anapida paara, aɨ t'ẽepai David it'aideepa Tachi Ak'õrepa “idi” jara-e pak'aji. |dqMa-it'ee ewari awara bɨji. Mãga k'awa p'anɨ mãgɨ́ chonaarã piudap'edaa t'ẽepai, Tachi Ak'õrepa jarada perã Rey David it'aideepa:‘Idi Tachi Ak'õre pedee ũriruta pɨrã, k'ɨɨrɨ k'isua p'ananáatɨ.’ (Sal 95.7-8) 'cGMãga jaraji ma naa ũridap'edaarãpa irua jara pëida ijãada-e p'anadap'edaa perã. Mamĩda irua at'ãri ichide ijãapataarã k'ãiwee p'anapi k'inia bɨ. b9Mamĩda waya ũrítɨ irua naaweda jarada ichi ũraa p'ãdade:‘Wãda-eda aji, mɨa k'ãiwee p'anapiit'eeda ada eujãdee.’ (Sal 95.11) Wa'Ma awara k'awa p'anɨ iru k'ãiwee bapari, awara ãi iru ũraa p'ãdade jara bairã:‘K'ãima sieteede Tachi Ak'õrepa ichi mimia oo aupak'ãri, ɨ̃iji mãik'aapa k'ãiwee beeji.’ (Gn 2.2) `1Tachia ãchik'a oodaik'araa bɨ. Ijãada-e p'anɨ pɨrã, Tachi Ak'õrepa tachi jida k'ãiwee p'anapi-e. Mãga k'awa p'anɨ iru ũraa p'ãdade jara bairã:‘K'ĩrau bada perã ãchi ome, juraaji: “Wãda-eda aji, mɨa k'ãiwee p'anapiit'eeda ada eujãdee.” ’ (Sal 95.11) K'awa p'anɨ na p'ek'au eujã ooi naaweda Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru baji tachi k'ãiwee p'anapiit'ee ichi ome. __7Mɨa mãga jara bɨ Tachi Ak'õrepa tachimaa ichiaba jara pëida perã ichia ooda eperãarã o k'achiadeepa k'aripa atait'ee. Mãga ijãadak'ãri, k'ãiwee p'anapataadait'ee. Ichia chonaarãmaa jara pëidak'a, mãgá ichiaba tachimaa jara pëiji. Mamĩda ãchi-it'ee pia uchia-e paji, k'ɨɨrɨpapai ũridap'edaa perã, t'ãride ijãada-ee. -^ UAt'ãri Tachi Ak'õrepa tachi k'ãiwee p'anapi k'inia bɨ. Maperã pia p'anapataadáma irua k'inia bɨk'a, apidaamaa irua jaranaamerã: “Mɨa k'ãiwee bapi-e.” b]=Ma chonaarã wãda-e paji ma eujãdee, Tachi Ak'õrepa jarada ijãada-e pada perã.\Mapa irua nãga jaraji:‘Ɨ̃rá parã wãda-eda aji, mɨa k'ãiwee p'anapiit'eeda ada eujãdee.’ (Nm 14.22, 30, 35) M[Maperãpɨ piuk'oodachida ma eujã pania wẽe bɨde, wãdai naaweda ma eujãdee Tachi Ak'õrepa p'anapiit'ee padamãi. Cuarenta años ãchia oo k'iniata oo p'anɨpa Tachi Ak'õre k'ĩraupijida. XZ)Maperã k'ĩsiadáma tachi chonaarãde. Moisés ãchi poro waibɨa paji Egiptodeepa uchiadak'ãri. Maapai Tachi Ak'õrepa ãchimaa jĩp'a pedeeji ichi it'aideepa. Mamĩda irua jaradak'a oo k'iniada-e paji. DYTachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Idi Tachi Ak'õre pedee ũriruta pɨrã, k'ɨɨrɨ k'isua p'ananáatɨ pãchi chonaarãk'a, ãchi wãyaa wãdak'ãri eujã pania wẽe bɨde. Tachi Ak'õre jua ek'ari p'ana k'iniada-e paji, ãchia oo k'iniata oo k'inia p'anadap'edaa perã.’ (Sal 95.7-8) )XKTachi Ak'õrede ijãadaipia bɨ tachi piurutamaa. Mãga ooruta pɨrã, unudait'ee irua ne-inaa pia k'ĩsia iru bɨ tachi-it'ee, Cristo tachi ome bapari perã. 3W_ Ma k'ãyaara, chok'ai p'anɨ misa, ewari chaa chik'aripa p'anapatáatɨ waapɨara ijãadait'ee, apida Tachi Ak'õre odeepa uchianaadamerã, p'ek'au k'achia oo k'iniapa. JV  Ɨ̃rá ɨ̃pemaarã, mãga bada perã tachi chonaarã ome, Tachi Ak'õre ichita bapari odeepa uchianaadamerã, t'ãri k'achia-idaa p'ananáatɨ mãik'aapa k'ɨɨrɨ k'isua p'ananáatɨ. U# Mãpai mɨ k'ĩrau bada perã ãchi ome, juraaji: “Wãda-eda aji, mɨa k'ãiwee p'anapiit'eeda ada eujãdee.” ’ (Sal 95.7-11) 4Ta Maperãpɨ mɨ k'ĩraudachi ma eperãarã ome.” Mãpai jaraji: “Na eperãarãpa ãchia oo k'iniata oopata. Oodak'aa mɨa oopi bɨk'a, mɨ o k'awada-e p'anadairã.” *SM Mapa Ak'õrepa jaraji: “Cuarenta años pãchi chonaarãpa unupachida mɨa oo bada ãchi k'aripait'ee. Mamĩda at'ãri mɨa jarada oo k'iniada-e p'anapachida. QRk'ɨɨrɨ k'isua p'ananáatɨ pãchi chonaarãk'a, ãchi wãyaa wãdak'ãri eujã pania wẽe bɨde. Tachi Ak'õre jua ek'ari p'ana k'iniada-e paji, ãchia oo k'iniata oo k'inia p'anadap'edaa perã. QMaperã pia ũridaipia bɨ Tachi Ak'õre Jaurepa jara bɨ iru ũraa p'ãdade:‘Idi Tachi Ak'õre pedee ũriruta pɨrã, IP Mamĩda Cristo Tachi Ak'õre Warra perã, ichideerã pipɨara ak'ɨpari Ak'õrepa k'inia bɨk'a. Tachita irudeerã ichiaba, Cristode ijãa amaada-e p'anɨ pɨrã mãik'aapa o-ĩa unu k'inia p'anɨ pɨrã ne-inaa pia Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ tachi-it'ee. Tachi Ak'õrepa ichide ijãapataarã k'ãiwee p'anapipari 'OGMoisés Tachi Ak'õredeerã ak'ɨpari pia paji, oo k'inia bada perã Ak'õrepa jaradak'a. Eperãarãmaa jarateepachi Tachi Ak'õrepa t'ẽepai ooit'ee bada. bN=Eperãarãpa te chok'ara oodai. Mamĩda Tachi Ak'õrépata ooji ne-inaa jõma nɨ̃bɨ. $MAMamĩda Jesús Moisés k'ãyaara waibɨara bɨ. K'ĩsiadáma nãgɨde. Eperãarãpa te oopataarã pipɨara ak'ɨpata, mãɨrãpa te oodap'edaa k'ãyaara. 'LGTachi Ak'õrepa Jesucristo pëiji iru Ak'õrepa oopi bɨk'a oo k'inia bada perã, Moisepa oo k'inia badak'a, chonaarãweda Ak'õre eperãarã k'aripak'ãri. BK Ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa, Tachi Ak'õrepa tachi awara bɨda perã ichi ome ɨt'ari p'anapataadamerã, k'ĩsíatɨ Jesucristopa oo bɨde tachi k'aripait'ee. Tachi Ak'õrepa iru pëiji jarateemerã iru ũraa chiwidi mãik'aapa P'aareerã Poro Waibɨak'a ɨt'aa iidipariimerã tachi pari, irude ijãapata perã. [J/Jesucristo tachik'a bada perã, auk'a chupɨria nɨ̃baji Netuara Poro Waibɨapa irumaa ne-inaa k'achia oopi chek'ãri. Mapa ichia tachi k'aripai auk'a choodamerã mãik'aapa ne-inaa k'achia oonaadamerã.EICristo mãgá cheda perã ichi ɨ̃pemaarã k'aripade, tachik'a baji na p'ek'au eujãde bak'ãri. Mapa P'aareerã Poro Waibɨapa ooparik'a, tachi chupɨria k'awaapari mãik'aapa ɨt'aa t'ɨ̃pari tachi pari. Iru piuda k'aurepa Tachi Ak'õrepa wẽpapipari tachia p'ek'au k'achia oopata, ma k'aurepa atuanaadamerã. @HyMaperãpɨ tachia k'awa p'anɨ Jesucristo che-e paji na p'ek'au eujãdee angeleerã k'aripait'ee. Ma k'ãyaara cheji k'aripait'ee Tachi Ak'õrede ijãapataarã Abrahampa ijãadak'a. {GoMãgɨ́ jua ek'ari eperãarã esclavoorãk'a p'anapata, piudait'ee waawee p'anadairã. Mamĩda Jesucristopa aweda Netuara Poro Waibɨa p'oyaada perã piuk'ãri, ichia eperãarã uchiapii mãgɨ́ jua ek'ariipa waa waaweenaadamerã piut'ee. FMãgɨ́ warrarã tachik'a p'anadairã, k'awa p'anɨ Jesucristo auk'a eperã paji. Mãga pa k'inia baji k'awada perã ichi piuda k'aurepa eperãarã irude ijãa p'anɨ uchiapiit'ee Netuara Poro Waibɨa jua ek'ariipa. Mãgɨpa eperãarã peepii awaa bapari. CE Ichiaba awara ãi jara bɨ:‘Mɨa Tachi Ak'õrede ijãait'ee.’ (Is 8.17) Ichiaba jara bɨ:‘Mɨ nama bɨda aji, pɨa warrarã mɨmaa teeda ome.’ (Is 8.18) _D7 Mãga k'awa p'anɨ Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bairã:‘Tachi Ak'õre, mɨa pɨ k'awapiit'ee mɨ ɨ̃pemaarãmaa mãik'aapa pɨmaa ɨt'aa t'ɨ̃it'ee k'ari nɨ̃bɨde ãra taide.’ (Sal 22.22) 5Cc Ma-it'eeta Tachi Ak'õrepa Jesucristo jɨrɨt'eraji, iru k'aurepa eperãarã t'ĩudamerã mãik'aapa Ak'õre ode p'anapataadamerã. Jõma eperãarã Tachi Ak'õre ode p'anɨɨrã chi Warra k'aurepa ichiaba ichi warrarã. Mapa Tachi Ak'õre Warra k'ĩra nejasia-e bɨ mãgɨɨrãmaa ɨ̃pema ait'ee. B/ Ne-inaa jõma nɨ̃bɨ Tachi Ak'õre-it'ee. Ichiata pia k'ĩsia iru baji ichi Warra piuda k'aurepa awaraa warrarã chok'ara ichi ome p'anapataadamerã, ichi eujã k'ĩra wãree bɨde. Mapa chi Warra chupɨria piupiji. Cristopa jõma ooji ichi Ak'õrepa oopidak'a, mia nɨ̃baji mĩda mãga ooit'ee. Mapa ichia wãara Tachi Ak'õre o ak'ɨpii eperãarãmaa, aɨde t'ĩudap'eda, ɨt'aa wãdamerã. CA Mamĩda Jesús jua ek'ari bɨ. Tachi Ak'õrepa Jesús ek'ariara bɨji ichi angeleerã k'ãyaara, taarã-e nɨde eperã jĩp'aak'a bapariimerã. Eperãarã k'inia iru bairã, Jesús piupiji jõmaarã pari. Mãgá chupɨria piuda perã, Tachi Ak'õrepa iru tachi rey waibɨa papiji mãik'aapa k'ĩra wãree papiji. @Ne-inaa jõma nɨ̃bɨ ichi jua ek'ari bɨji.’ (Sal 8.4-6) Mãga ooji mĩda, waide ne-inaa jõma ichi jua ek'ari bɨ-e. .?UNa p'ek'au eujãde bɨ misa, pɨa ichi ek'ariara bɨji pɨchi angeleerã k'ãyaara. Mãgá bɨji mĩda, ichi waibɨa papiji mãik'aapa k'ĩra wãree papiji pɨk'a. 6>eMãga k'awa p'anɨ Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bairã:‘Ak'õre, ¿eperã pɨ-it'ee k'ãarema, pɨa ichi ak'ɨ bapariimerã mãik'aapa k'inia iru bapariimerã? D=Tachi Ak'õrepa Jesucristota jɨrɨt'eraji jaramerã ma ũraa chiwidi mɨa jaramaa bɨ na p'ãdade. Maperã ma ũraade ijãa p'anadap'edaarã bɨ-e paji ichi angeleerã jua ek'ari. q<[Ma ũraa chiwidi jaratee p'anɨde Tachi Ak'õrepa ãramaa oopipachi ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa mãik'aapa Tachi Ak'õre Jaurepa ichia oopi k'inia bɨk'a ãramaa oopipachi. Jesucristo eperã jĩp'aak'a bada p;YMãgá miapiji pɨrã ichi ũraa ũri k'iniada-e p'anadap'edaarã naaweda, ¿sãgá tachi irumaa wãdaima, iru ũraa jara pëida Cristo k'ap'ɨa pari ũri k'iniada-e p'anɨ pɨrã? Tachi Waibɨa Jesucristota naapɨara cheji jarait'ee Tachi Ak'õrepa ũraa chiwidi iru bɨ irude ijãapataarã-it'ee. T'ẽepai ma ũraa ũridap'edaarãpa tachimaa jarateejida. $:ATachi Ak'õre Ũraa jarada Moisemaa ichi angeleerã it'aideepa wãara paji. Mapa Tachi Ak'õrepa mãgɨ́ ũraa ũri k'iniada-e p'anadap'edaarã miapiji. *9 OMãgá Cristo waibɨara bairã angeleerã k'ãyaara, tachia pia k'awadaipia bɨ Tachi Ak'õrepa jara pëida iru k'ap'ɨa pari, Ak'õre odeepa uchiada-e pait'ee. h8 KMãga jara-e paji, Tachi Ak'õrepa ichi angeleerã jõmaweda pëipari perã na eujãdee eperãarã k'aripade. Ãra eperã k'ap'ɨa wẽe p'anɨ mĩda, Tachi Ak'õrepa ãra pëipari ichimaa wãdait'eerã k'aripadamerã.R7  Tachi Ak'õrepa ichi ángel apidaamaa jara-e paji:‘Pɨ mɨ ome auk'a waibɨa bairã, mɨ juaraare su-ak'ɨ béeji, mɨa pɨ k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã p'oyaaru misa.’ (Sal 110.1) 6  Na eujã pari pɨa eujã mãik'aapa pajã chiwidi ooit'ee. Mamĩda pɨ jõ-e; ichita bapari perã.’ (Sal 102.25-27) 5  Ma jõmaweda p'aru sorek'a pak'oodaridait'ee mãik'aapa jõdaridait'ee. Mamĩda pɨ ichita bapariit'ee, na p'ek'au eujã jõru pɨjida. %4 E Tachi Ak'õrepa chi Warramaa ichiaba mãgaji:‘Eperãarã Ak'ɨpari Waibɨa, ewaa weda pɨata pɨchi juadoopa ooji na p'ek'au eujã mãik'aapa pajã. 3   Ne-inaa pia aupai oo k'inia bapachi. P'ek'au k'achia ooamaa bada perã, p'ek'au k'achia wẽe bɨ. Maperã pɨ Ak'õre, Tachi Ak'õrepa pɨ jɨrɨt'eraji waibɨara pamerã pɨ k'õp'ãyoorã k'ãyaara. Mãga ook'ãri, pɨ o-ĩapiji.’ (Sal 45.6-7) a2 =Mamĩda nãga bɨda a bɨ chi Warra:‘Tachi Ak'õreda, a bɨ, pɨ ichita jõmaarã rey bapariit'ee, na p'ek'au eujã jõru pɨjida. K'achia wẽe bapari perã, pɨa pia ak'ɨ bapari pɨ jua ek'ari p'anɨɨrã. ZQ~~|izyxkwvmu[srZpLn5lWkFjjhggkeccaa`v_?^]\\][/ZpYXW*V"UYTTeSS}RoQPPNN'LKK0JHGFECCBA#??S>>>=o<<;:9z8n7.5d4332V10//j.X-,++ *X)c(m('f&U%$K#"!n 4Z   Y L r8Z'7G Mãga oojida p'oyaa chooda-e pada perã Tachi Ak'õrepa jarak'ãri:‘Chi t'ɨaru na eede, ne-animal paara, peet'áatɨ mãupa.’ (Ex 19.12-13) o6W Mãga unudak'ãri, ichiaba ũrijida trompeta jĩwaa nɨ̃bɨ mãik'aapa Tachi Ak'õre ãchimaa pedeemaa bɨ. Chi mãga ũridap'edaarã audú p'era jõnɨpa chupɨria iidijida Moisemaa, Tachi Ak'õrepa ãchimaa waa pedeenaamerã. \51 ¡K'ĩsíatɨ! Tachi Ak'õre Ũraa chiwidi k'aurepa, parã iru k'ait'aara wãpata Israel pidaarã wãdap'edaa k'ãyaara, irua Moisemaa jarada k'aurepa. Naaweda irua Moisemaa pedeeji ee ɨt'ɨa bɨdeepa, mama bada perã. Maapai tachi chonaarã mãgɨ́ ee ɨt'ɨa bɨ k'ait'a wãdap'eda, t'ɨpɨtau ɨt'aa urua nɨ̃bɨk'a unujida. Ichiaba unujida p'ãriu jɨ̃ararak'a ma ee aneu cheru. Ma awara ũrijida nãumia pururua nɨ̃bɨ mãik'aapa pa jĩwaa nɨ̃bɨ. \41 Parãpa k'awa p'anɨ ma t'ẽepai pia k'ĩsiak'ãri, chi ak'õrepa teeit'ee pada net'aa audú ata k'inia baji mãik'aapa audú k'inia baji Tachi Ak'õrepa ichi pia ak'ɨmerã. Mamĩda audupai jẽeji mĩda, mãga uchia-e paji, aɨ naaweda chi ak'õrepa jarada perã Tachi Ak'õrepa jarapidak'a; Jacob pipɨara ak'ɨit'ee Esaú k'ãyaara. 63e Apida awaraa ome k'ãik'araa bɨ, miak'ãi-e bɨ pɨrã. Ichiaba oodaik'araa bɨ Esaúpa oodak'a. Ichia Tachi Ak'õre waaweek'aa paji. Jacobmaa teeji chi ak'õre net'aa atait'ee pada mãik'aapa Tachi Ak'õrepa iru pia ak'ɨit'ee pada, warra naapema pada perã. Mãga teeji chik'o p'arat'u abaa pari. #2? ¡K'ĩrak'aupai ijãa amaa p'aneedai Ak'õrepa Jesucristo pëida, ichia tachi k'inia iru bairã! Ichiaba apidaapa ũridaik'araa bɨ ijãa amaapi k'inia p'anɨɨrãpa jaratee p'anɨ Jesucristopa oodade. Ma jaratee p'anɨ neera k'achíak'ata bɨ, todak'ãri, chok'ara peepari perã. n1U Jɨrɨdaipia bɨ k'ãiwee p'anapataadait'ee jõmaarã ome mãik'aapa oo p'anapatáatɨ Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a. Mãga oodaipia bɨ k'awa p'anadairã Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a ooda-e p'anɨɨrã irumaa p'oyaa wãda-e. 0# Ma k'ãyaara naawedapema oodap'edaak'a pia oopatáatɨ Tachi Ak'õrepa parãmaa oopi bɨk'a. Mãga ooruta pɨrã, pia ijãada-e p'anɨɨrã pia ijãapidai. Parãpa oo p'anapatak'a ãchia auk'a oo k'inia p'anadai. K'ĩrak'aupai Tachi Ak'õre Ũraa ũri k'iniada-e pai X/) Maperã t'ãridepai choopatáatɨ ijãa p'anɨde. Parã ũk'uru p'irapataarã́k'ata p'anɨ. Mãɨrã ĩyapaadaidak'ãri, juatau t'ũmaadaipata mãik'aapa bɨɨrɨ wëredaipata. ¡Mãgá p'ananáatɨ! H.  Tachi Ak'õrepa tachi ɨtrɨamaa bɨ misa, k'ĩra pia-ee p'anapata. Mamĩda ma t'ẽepai pia k'ĩsia p'aneedak'ãri, oo k'awaa wãpata irua oopi k'inia bɨk'a mãik'aapa k'ãiwee p'anapata. -  Taarã-e nɨde tachi k'aipee weda tachi ak'õreerãpa ũraapachida mãik'aapa ɨtrɨapachida tachimaa ne-inaa oopi k'inia p'anadak'ãri. Jõdee Tachi Ak'õrépata ichita pia ũraapari mãik'aapa ɨtrɨapari pipɨara p'anapataadamerã, t'ãri pia ichik'a. 1,[ Tachi k'aipee p'anadak'ãri, ak'õreerãpa ɨtrɨapachida ne-inaa k'achia oodak'ãri. Mapa tachia ãra waawee p'anapachida. Mãgá bɨ pɨrã ak'õreerã na eujãdepema ome, Tachi Ak'õre audupɨara waaweedaipia bɨ irua tachi wɨmaa pɨk'a iru bak'ãri, iru ome ichita p'anapataadait'ee perã. x+i Mãgá ichiaba Tachi Ak'õrepa oopari. Mãga oo-e pɨrã, parã ichi warrarã-e; jĩp'a awaraa ak'õredepema. * Mapa choo p'anadaipia bɨ mia jõnɨde, Tachi Ak'õrepa jarateemaa bairã na eujãdepema ak'õrepa ooparik'a. Mãga oopari ichia k'inia bɨta oo k'awaadamerã. Na eujãdepema ak'õreerãpa ãchi warrarã ũraapata mãik'aapa ɨtrɨapata ne-inaa k'achia oodak'ãri. ;)o Tachi Ak'õrepa mãgá ɨtrɨa pɨk'a bɨde ak'ɨpipari pɨ k'inia iru bɨ mãik'aapa wɨmaa pɨk'a bɨde miapik'ãri, ak'ɨpipari wãara pɨ ichi warra.’ (Pr 3.11-12) (3 ¿K'ĩra atua p'anɨk'ã Tachi Ak'õrepa parã ũraada, eperãpa chi warra ũraa bɨk'a? Iru ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Warra, pia k'ĩsíaji Tachi Ak'õrepa jarateek'ãri ɨtrɨa pɨk'a bɨde. Irua k'irãpapik'ãri pɨa ne-inaa k'achia oopata, k'ĩra pia-ee beenáaji. '} Parã mãgá choo jõnɨde, waide p'ek'au k'achia oopi k'inia p'anɨɨrãpa parã peeda-e p'anɨ Jesús peedap'edaak'a. R& Parãpa k'ĩsiadaipia bɨ Jesús chupɨria nɨ̃bada ijãadak'aa beerã k'aurepa. Ãchia ijãadaamaa p'anajida irua ooda unudak'ãri mãik'aapa irua jarada ũridak'ãri. Mãgá oojida mĩda, iru choopachi. Mãgá parã auk'a choodaipia bɨ irude ijãa p'anɨde. Sẽdaik'araa bɨ mãik'aapa p'oyaa choo-eda adaik'araa bɨ. z%m Mãga oo p'anɨde k'ĩsiadáma Jesucristode, irua naapɨara ijãa bada perã ichi piurumaa. Ɨ̃rá ichia mãgá tachi k'aripapari, pipɨara ijãa wãdamerã piurutamaa. Ichi kurusode chupɨria piuk'ãri, k'ĩra nejasia-e paji mãgá piut'ee, k'awa bada perã chupɨria nɨ̃bap'eda, o-ĩa bait'ee. Mãgá ɨ̃rá su-ak'ɨ bɨ Tachi Ak'õre su-ak'ɨ beepari juaraare. $  Mãpai ma ijãa p'anadap'edaarã chok'araarãpa tachi ak'ɨmaa p'anadairã Ak'õre truadeepa, p'anapataadáma ãra p'anapatap'edaak'a. Ara p'irapataarã jĩp'a p'irapatak'a panadait'ee ãchi p'ira wãrutamaa, mãga pɨk'a Cristode ijãadáma. Oo amaadáma p'ek'au k'achia mãik'aapa ne-inaa Tachi Ak'õrepa oopi-e bɨ. Jĩp'a oodáma Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a, irumaa p'ananaruta misa. t#a (Irua k'inia baji ãrapa ne-inaa pipɨara iru p'anadamerã tachi ome auk'a. Iru ũraa chiwidi k'aurepa wẽpapiji ãrapa p'ek'au k'achia oopatap'edaa tachide ome auk'a, jõmaweda p'ek'au k'achia wẽe p'anadamerã ichi k'ĩrapite.L" 'Ma jõmaarãpa Tachi Ak'õrede ijãa p'anadap'edaa perã, irua ãra k'aripaji mãik'aapa pia ak'ɨji. Mamĩda piudai naaweda, Tachi Ak'õrepa ãramaa teeit'eeda ada maarepida unuda-e paji. E! &Na p'ek'au eujãde ichita p'anadaik'araa baji, ãchi ik'aawa p'anadap'edaarã k'ãyaara pipɨara p'anadap'edaa perã. Mãga p'anajida Tachi Ak'õrede ijãa p'anadap'edaa perã. Nipapachida eujã pania wẽe bɨde mãik'aapa mẽe, eera jẽra bɨmãi. Maapai p'anapachida yooro te uriade mãik'aapa mãu te uriade.  w %Awaraarã mãupa bat'a peejida maa-e pɨrã serruchopa esajĩak'a t'oop'e peejida. Ũk'uru peejida espadapa. Ũk'uru chupɨria oveja e maa-e pɨrã cabra e jɨ̃ nipapachida; jarra oopachida mãik'aapa chĩarapa ãra k'achia ooruta choopachida. $A $Ichiaba ijãadak'aa beerãpa ũk'uru ɨmɨk'ĩraarãmaa ik'achia jarajida mãik'aapa wɨjida. Ma awara cadenapa jɨ̃dap'eda, carcelde t'ɨ nɨ̃bɨjida. |q #Ichiaba wẽraarã ũk'uruurãpa Tachi Ak'õrede ijãa p'anadap'edaa perã, unujida ãchia k'inia iru p'anadap'edaa piudap'edaarã chok'ai p'irabairuta. Jõdee, ijãa p'anajida mĩda, ũk'uru piu k'achia piujida. Ijãadak'aa beerãpa mãgɨɨrã jita atadak'ãri, mãgapachida: “Pëida-eda apachida, Cristode ijãa amaarutamaa”. Mamĩda mãga ooda-e paji. Maperã piujida. Ãchia k'awajida piudap'eda, Tachi Ak'õrepa ãchi waya chok'ai p'irabaipiit'ee iru ome p'anapataadamerã, waa piuda-ee.  "Awaraarã t'ɨpɨtaudeepa paa-ee uchiajida; awaraarã chok'ai uchiajida espadapa pee k'inia p'anadap'edaarã juadeepa; ũk'uru juatau t'ũmaa p'anadak'ãri, Tachi Ak'õrepa juataura papiji; awaraarã Tachi Ak'õrepa sõcharra papip'eda, chõojida ãchi k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã ome; ũk'uruurãpa ãchi eujãdeepa jërek'oojida awaraa eujãdepema chõode chedap'edaarãpa. T! !Mãgɨɨrãpa ijãa p'anadap'edaa perã, Tachi Ak'õrepa ãchi k'aripaji nãga oodamerã. Ũk'uru jura chõo p'oyaajida; awaraarãpa pia ak'ɨjida ãchi jua ek'ari p'anadap'edaarã; awaraarãpa unujida Tachi Ak'õrepa ooit'eeda ada ãchi chonaarã k'aripait'ee; awaraarãpa león it'ai jɨ̃apijida, Tachi Ak'õrepa k'aripap'eda; ^5 ¿K'ãata waa jaraima? P'oyaa jõma jara-e jua araa-e perã jarait'ee Gedeónpa ooda, Baracpa, Sansonpa, Jeftepa, Davidpa mãik'aapa Samuelpa oodap'edaa, Tachi Ak'õre pedee jarapataarãpa oodap'edaa paara. ! Prostituta Rahabpa Tachi Ak'õrede ijãa bada perã, ichi temãi o-ĩa t'ĩupiji Josuépa eperãarã omé pëida; ma p'uuru ak'ɨde chedap'edaarã. Maperã piu-e paji apemaarã ma p'uurude ijãadak'aa beerãk'a, Israel pidaarãpa ma p'uuru jõt'aa chedak'ãri. zm Israel pidaarãpa ijãa p'anadap'edaa perã, ewari siete parumaa ewari chaa p'ɨrrabaijida Jericó p'uuru ik'aawa, Tachi Ak'õrepa jaradak'a oodamerã. Mãgá oodap'eda, Tachi Ak'õrepa muralla choma ma p'uuru t'ɨak'au bada baaipiji. C Israel pidaarãpa ijãa p'anadap'edaa perã, Mar Rojo p'oo bɨde wãyaajida eujã pania wẽe bɨk'a. Mamĩda Egipto pidaarã auk'a wãyaadait'ee pak'ãri, jõma toida k'iniijida. b= Moisepa ijãa bada perã Tachi Ak'õrepa Israel pidaarã k'aripai, ãramaa Pascua fiesta oopiji. Mãgɨde oveja peepiji, maap'eda ãra te t'ĩupata i chaa waa jĩap'epiji hisopo jua chak'eerãpa. Mãga oojida ãchi warrarã naapemaarã peepiamaapa, Tachi Ak'õrepa jarada perã ichi ángel pëiit'ee Egipto pidaarã warrarã naapemaarã peede. 9 Moisepa ijãa bada perã wãji Egipto eujãdeepa, rey k'ĩrau bɨ waawee-ee. K'awa baji Tachi Ak'õre ichi ome bɨ, ichi taupa unu-e paji mĩda.  K'ĩsiaji pipɨara bai chupɨria nɨ̃bait'ee Tachi Ak'õredeerã ome, nɨ p'anɨ misa Tachi Ak'õrepa pëiit'ee bɨ ãchi k'aripamerã, Egiptodepema ne-inaa pia iru bai k'ãyaara. Mãga k'ĩsiaji k'awa bada perã Tachi Ak'õrepa teeit'eeda ada pipɨara bɨ. 5 Ma k'ãyaara apemaarã Israel pidaarã chupɨria chitoonɨ ome auk'a ba k'inia baji mimia chaaree oomaa, p'ek'au k'achia ode o-ĩa nipai k'ãyaara. b= Moisepa ijãa bada perã, chonaa pak'ãri, Faraón k'au warrak'a pa k'inia-e paji. r] Moisés ak'õreerãpa ijãa p'anadap'edaa perã, Moisés t'ok'ãri mãik'aapa k'ĩra wãree unudak'ãri, atane õpee mera bɨjida. Rey pedee waaweeda-e paji, irua jaraji mĩda ɨmɨk'ĩra warra chak'eerã jõmaweda peepiit'ee. q[ Josepa Tachi Ak'õrepa jarada ijãada perã, ichi piut'ee pak'ãri, chi arii p'anadap'edaarãmaa jaraji Israel pidaarã Egipto eujãdeepa uchiadait'ee. Ichiaba jaraji mãga p'asak'ãri, ãrapa ichi bɨɨrɨ auk'a ateedamerã. D Jacobpa Ak'õrede ijãa bada perã, ichi piut'ee pak'ãri, ɨt'aa iidiji Tachi Ak'õrepa José warrarã bendiciamerã. Chonaa bada perã, ichi bordonde t'ɨdɨk'aji mãga ook'ãri. /W Isaacpa ijãa bada perã, Tachi Ak'õrepa jarapidak'a jaraji Jacobmaa mãik'aapa Esaumaa. Ɨt'aa iidiji Tachi Ak'õrepa Jacob Esaú ome pia ak'ɨ bapariimerã. O Abrahampa ijãaji Tachi Ak'õrepa eperã piuda chok'ai p'irabaipii. Wãara mãga pɨk'a baji Isaac ome. Piuda p'irabaidak'a baji, chi ak'õrepa peei naaweda, Tachi Ak'õrepa peenaapáde ada perã. x i Abrahampa ijãa bada perã, mãgá peeit'ee paji chi warra apai Sara ome iru bada, Tachi Ak'õrepa aɨ naaweda Abrahammaa jaraji mĩda:‘Mɨa Isaacdeepa uchiadait'eerã pia ak'ɨit'ee pɨ mɨde ijãapari perã.’ (Gn 21.12) 2 ] Tachi Ak'õrepa k'awaa k'inia baji Abrahampa irude wãara ijãa bɨ wa mãga-e. Maperã jaraji Abrahammaa chi warra Isaac peemerã mãik'aapa paamerã ichi-it'ee.   Mamĩda wã k'inia p'anajida p'anapataade ɨt'aripema eujãde, mãgɨ́ na p'ek'au eujã k'ãyaara pipɨara bairã. Mãga k'ĩsia p'anadap'edaa perã, Tachi Ak'õre k'ĩra nejasia-e ãchi Ak'õre Waibɨa pait'ee. Irua ãra-it'ee p'uuru oo iru bɨ ichi truade. ] 3 Ãchi uchiadap'edaa eujãde k'ĩsia p'anadap'edaa paara, waya ãpɨtee wãk'ajida. J   Mãga jarajida ɨt'aripema eujãde k'ĩsia p'anadap'edaa perã.  Ma eperãarã jõmaarãpa ijãa p'anapachida ãchi piurutamaa, at'ãri jõma Tachi Ak'õrepa jarada teeit'ee ãramaa unuda-e paji mĩda. Mamĩda ijãa p'anadap'edaa perã, k'awa p'anajida Tachi Ak'õrepa ooit'ee ichia jaradak'a. Mapa o-ĩa k'ĩsiadak'ãri ãchia ne-inaa iru p'anadait'ee Ak'õre juadeepa, apemaarãmaa jarajida ma eujã ãchi p'anadap'edaamãi wãara ãchide-e paji. (I Mãpai Abraham eperã piudak'a baji mĩda, warrarã chok'ara irudeepa uchiajida, lucero pajãde nɨ̃bɨk'a mãik'aapa p'usa ide ipu tau nãusaa nɨ̃bɨk'a. D Abraham audú chonaa baji warra ooit'ee. Ichiaba Sara warra t'ok'aa paji. Mamĩda Tachi Ak'õrepa warra oopiji Abrahammaa, ijãa bada perã Tachi Ak'õrepa ooit'ee ichia jaradak'a. y Abraham mãgá bapachi ijãa bada perã Tachi Ak'õrepa ichi ateeit'ee ichia p'uuru oodamaa; ma p'uuru jõ-e pait'ee.   Abrahampa ijãa bada perã, banaji ma eujã jaradade. Bapachi te ne-edee oodade awaraa eujãdepemaarãpa oopatap'edaak'a. Ichiaba mãgá p'anapachida Isaac mãik'aapa Jacob, ijãadap'edaa perã Tachi Ak'õrepa jarada; ma eujã teeit'ee ãchi ëreerãmaa. 1[ Abrahampa ijãa bada perã, Tachi Ak'õrepa jarak'ãri wãmerã ichia teeit'ee pada eujãdee, Abraham uchiaji ichi eujãdeepa. Mamĩda k'awa-e paji sãmaa wãru. F Noépa ijãaji Tachi Ak'õrepa jarak'ãri na p'ek'au eujã jõma paniapa ũut'aait'ee, mãga waide unuda-e paji mĩda. Tachi Ak'õre waawee bada perã, ooji barco choma ichi ëreerã ome bataudait'ee, mãgá piuda-e pait'ee. Ma barco mãgá ook'ãri, apemaarãmaa ak'ɨpiji ichia ijãa bɨ. Mãga unujida mĩda ijãada-e paji. Maperãpɨ k'iniijida. Mamĩda Noépa ijãa bada perã, Ak'õrepa jaraji: “Noé pia bapari mɨ k'ĩrapite.” <q Mamĩda eperãpa Tachi Ak'õrede ijãa-e bɨ pɨrã, Tachi Ak'õre p'oyaa t'ãri o-ĩapi-e. Mapa eperã ɨt'aa t'ɨ̃maa bak'ãri, Tachi Ak'õremaa k'ait'aara wã k'inia bɨ pɨrã, ijãaipia bɨ Tachi Ak'õre ichita bapari. Ichiaba ijãaipia bɨ Tachi Ak'õrepa k'aripapari ichide pipɨara ijãarutaarã.   Enocpa ijãa bada perã, Tachi Ak'õrepa ateeji na p'ek'au eujãdeepa, piu-ee. Maperã iru ik'aawa p'anapatap'edaarãpa waa unuda-e paji. Ma ateei naaweda Ak'õrepa jaraji: “Enocpa mɨ t'ãri o-ĩapiparida aji, mɨ k'ĩrapite pia bapari perã.” R Abelpa ijãa bada perã, Tachi Ak'õremaa ne-inaa pipɨara teeji Caínpa teeda k'ãyaara. Mapa Tachi Ak'õrepa pia ak'ɨji Abelpa teeda mãik'aapa irumaa jaraji: “Pɨ pia bapari mɨ k'ĩrapite.” Abel piuji mĩda, at'ãri tachimaa k'awaapipari Tachi Ak'õrede ijãadaipia bɨ mãik'aapa oodaipia bɨ irua k'inia bɨk'a. H~  Ijãapata perã tachia k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa na p'ek'au eujã mãik'aapa pajã ooji ichi pedeepapai. Mapa ɨ̃rá tachia jõmaweda unu p'anɨ irua ooda ne-inaa wẽ-e padadeepa. b}= Tachi chonaarãpa mãgá ijãa p'anapatap'edaa perã, Tachi Ak'õrepa ãra pia ak'ɨji. 0| [ ¿K'ãata jara k'inia bɨma Tachi Ak'õrede ijãapari? Ijãapata perã k'awa p'anɨ wãarata uchiait'ee Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a, waide mãga unuda-e p'anɨ mĩda. 6{e 'Tachi Ak'õrepa mãga jaraji mĩda, tachita atuada-e pait'ee ma ijãada-eerãk'a, Cristode wãara ijãapata perã. Maperãpɨ irua tachi k'aripait'ee irumaa parutamaa.Kz &P'ek'au k'achia wẽe p'anɨɨrã mɨde ijãapata perã, mɨ ome p'anadait'ee. Mamĩda waya naa para badak'a ijãada-e p'aneeruta pɨrã, mɨ o-ĩa ba-e pait'ee ãra ome.’ (Hab 2.3-4) iyK %K'irãpátɨ irua jarada:‘Taarã-e nɨde chi cheit'ee bɨta cheit'ee. Taarã-e pait'ee. %xC $Mapa choo p'anapatáatɨ pãchi ijãa p'anɨde Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a oodait'ee. Mãga ooruta pɨrã, unudait'ee jõma irua jarada teeit'ee parãmaa. ww #Jõma ma et'ewa jarada wãara perã, waaweenáatɨ. Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ parãmaa ne-inaa pi-ia teeit'ee. Jv  "Ichiaba chupɨria k'awaa jõnapachida ijãapataarã carcelde p'anɨ mãik'aapa ãra k'aripajida. Parã o-ĩa p'anapachida ijãadak'aa beerãpa pãchi net'aa jõma jãri atadak'ãri, k'awa p'anadap'edaa perã ɨt'ari iru p'anɨ ne-inaa pi-iara. Ma ne-inaa jõma Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ tachi-it'ee jõ-e pait'ee. su_ !Edaare choopachida ijãadak'aa beerãpa ik'achia jarapatap'edaa mãik'aapa parã oo iru p'anapataadap'edaa apemaarã taide. Ma awara parãpa unudak'ãri pãchi ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa mãgá chupɨria chitoonɨ, k'aripapachida. tw Mamĩda k'irãpátɨ parãpa naa Cristode ijãadak'ãri, chupɨria jõnadap'edaa. Tachi Ak'õrepa parãmaa k'awapiji ichi ũraa chiwidide jara bɨ Cristode. Maap'eda awaraarãpa parã miapijida mĩda, choopachida ijãa p'anadap'edaa perã. wsg Tachi Ak'õre Waibɨa ichita bapari. Ichi k'ĩraudaru pɨrã tachi ome, tachia waaweepa p'oyaa chooda-e pai. |rq K'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa mãgɨɨrã miapiit'ee ichia jarada perã:‘Mɨata p'ek'au k'achia oopataarã miapiit'ee. Mɨata ãchi k'achia ooit'ee ãchia ne-inaa k'achia oopata pari.’ (Dt 32.35) Ichiaba ichi ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Tachi Ak'õrépata ak'ɨit'ee ichi eperãarãpa ne-inaa pia mãik'aapa k'achia oopatap'edaa.’ (Dt 32.36) *qM Chonaarãweda mãga paji pɨrã, ¿audupɨara Tachi Ak'õrepa nãgɨɨrã miapi-e paik'ã? Ijãa amaa wãda Jesucristota Tachi Ak'õre Warra mãik'aapa Tachi Ak'õre Jaurepa oo bɨ eperãarã k'aripait'ee Tachi Ak'õredepema-e. Ma awara jara p'anɨ ichi Ũraa chiwidi jara bɨk'a Cristo waa bat'ada k'aurepa eperãarã p'ek'au k'achia wẽpapi-e mãik'aapa mãgá p'ek'au k'achia wẽe p'anada-e Ak'õre k'ĩrapite. upc Chonaarãweda eperãpa ooamaa bak'ãri Moisepa p'ãdade jara bɨk'a, mãgɨpa p'ek'au k'achia oo bɨ unudap'edaarãpa, omé maa-e pɨrã õpee, jarapachida ãchi poroorãmaa. Mãga k'awaadak'ãri, peet'aapachida, chupɨria k'awada-ee. o5 Chi mãga ijãada-e p'anɨɨrãpa ãchi piuda waaweedaipia bɨ, aɨ t'ẽepai Tachi Ak'õrepa ãchia k'achia oopatap'edaa ak'ɨk'ãri, ãchi pëiit'ee perã t'ɨpɨtau jẽrajẽraa jira bɨde. Mamaata wãdait'ee jõma Tachi Ak'õre jua ek'ari p'ana k'iniadak'aa p'anɨɨrã. n7 Ijãadak'ãri Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida Cristode, tachia oo k'iniata oo wãruta pɨrã, ijãa amaa k'iniapa, k'ĩsiadaik'araa bɨ awaraa ne-inaapa tachia p'ek'au k'achia oopata wẽpapii. Cristo awara ne-inaa wẽ-e tachia p'ek'au k'achia oopata wẽpapiit'ee. )mK P'ananaadáma awaraarãk'a, chi cheda-e p'anɨɨrã Tachi Ak'õre Ũraa ũride. Ma k'ãyaara chip'edaidap'eda, chik'aripa p'anadáma pipɨara ijãadait'ee, Tachi Ak'õre ewari waibɨa ewate paru misa. Ma ewate Tachi Ak'õrepa ak'ɨit'ee eperãarãpa pia mãik'aapa k'achia oopatap'edaa. l{ Jɨrɨdáma chik'aripapataadait'ee, tachi jõmaweda chik'inia p'anapataadait'ee mãik'aapa ne-inaa pia oopataadait'ee. mkS Mãgapai-epɨ. Ichita p'anadáma tachi p'anadap'edaak'a naa t'ãripa ijãadak'ãri, k'awa p'anadairã Tachi Ak'õrepa teeit'ee ne-inaa jõma ichia k'ĩsia iru bɨ tachi-it'ee. ¡Tachi Ak'õrepa ichita oopari ichia jara bɨk'a! }js Mapa ɨt'aa t'ɨ̃maa bɨde t'ãri pia wãdáma Tachi Ak'õre k'ait'a. Irua oopi bɨk'a oo k'inia p'anadáma mãik'aapa ijãadáma irua tachi p'ek'au k'achia wẽe ak'ɨ bɨ. K'ĩsia p'ua p'ananaadáma tachia p'ek'au k'achia oopatap'edaa k'aurepa, Cristo waapa ma jõma wẽpapida perã mãik'aapa ne-inaa k'achia oo amaa k'inia p'anɨda ada perã paniapa sɨɨdak'ãri. miS Ma awara Cristo, tachi P'aareerã Poro Waibɨa perã, irua Tachi Ak'õre ɨt'aripema te ak'ɨpari. jhM ¿Sãga jãma panadaima? K'irãpátɨ Ak'õre te waibɨade chi cuarto edupɨara t'ɨak'au baji p'aru teesoo bɨpa, eperãarã t'ĩunaadamerã Tachi Ak'õre badamãi. Mamĩda Jesucristo kurusode piuk'ãri, Tachi Ak'õrepa ma p'aru teesoo bɨ jẽpiji ak'ɨpiit'ee ma k'ãyaara ne-inaa chiwidi bɨit'ee, ma k'aurepa eperãarã t'ĩudamerã ichi bɨmãi. Mãgɨ́ Jesús k'ap'ɨa chok'ai p'irabaida. Ma k'aurepata tachi ɨt'aa t'ɨ̃dak'ãri, ɨt'ari t'ĩudai Tachi Ak'õre bɨmãi. rg] Mãpai ɨ̃pemaarã, Jesucristo waa bat'ada k'aurepa nãgaweda tachi panadai Tachi Ak'õre bɨmaa. dfA Tachi Ak'õrepa mãgá p'ek'au k'achia waa k'irãpa-e pait'eeda ada perã, k'awa p'anɨ Jesús piuda k'ãyaara ne-inaa pipɨara wẽ-e p'ek'au k'achia wẽpapiit'ee. Ɨt'aa t'ɨ̃dak'ãri, Tachi Ak'õre k'ait'a wãdai e  Mãga jarap'eda, ichiaba jaraji:‘Mɨa waa k'irãpa-e pait'ee ãrapa p'ek'au k'achia oopatap'edaa.’ (Jer 31.34) d  ‘Ewari cherude mɨa Israel pidaarãmaa ũraa chiwidi jarait'ee. ¡Mɨ, Ak'õre Waibɨapa mãga jara bɨ! Ma ewatedeepa k'awaapiit'ee mɨa ãramaa oopi k'inia bɨ mãik'aapa mãga oo k'inia p'anadait'ee, t'ãripa k'inia p'anadairã.’ (Jer 31.33) Mc Tachi Ak'õre Jaurepa ichiaba made jara baji jarak'ãri: b! Cristo piuda aba piuda perã tachi k'ap'ɨa pari, irude ijãapataarã p'ek'au k'achia wẽe ichita p'anadait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite. ra] Mama Cristopa nɨmaa bɨ Tachi Ak'õrepa iru k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã ichi jua ek'ari bɨrumaa. |`q Jõdee Cristo piuda abaade p'ek'au k'achia wẽpapiji. Maap'eda su-ak'ɨ beeji Tachi Ak'õre truade iru juaraare. E_ Moisepa p'ãdade jara bɨk'a, ewari chaa judiorã p'aareerãpa ne-animalaarã paapata. Mãgá ip'iipai oopata, mãga oopata k'aurepa p'oyaa p'ek'au k'achia wẽpapidak'aa pai mĩda. ^ Cristopa ooda perã Tachi Ak'õrepa k'inia badak'a, kurusode piuda aba piu chek'ãri tachi k'ap'ɨa pari, Tachi Ak'õrepa tachi p'ek'au k'achia wẽpapiji. Maperãpɨ ɨ̃rá tachi ijãapataarã p'ek'au k'achia wẽe p'anɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite. q][ Maap'eda Cristopa mãgaji: —Ak'õre, mɨ nama bɨ ooit'ee pɨa k'inia bɨk'a. Mãga jarada perã tachia k'awa p'anɨ chi naaweda oopatap'edaa Moisepa p'ãdak'a jõru, Tachi Ak'õrepa ichi ũraa chiwidipida perã Cristo k'aurepa. \9 Cristopa mãga jarak'ãri, naapɨara mãgaji: —K'inia-e paji ne-animalaarã peedamerã mãik'aapa ne-inaa ateedamerã pɨmaa teedait'ee. Pɨ o-ĩa-e bajida aji, ne-animalaarã peedak'ãri ak'ɨpidait'ee pɨ k'inia iru p'anɨ maa-e pɨrã chupɨria iididait'ee ãchia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa. Cristopa mãga jaraji Tachi Ak'õrépata Moisemaa jaraji mĩda ne-animalaarã peedamerã ma-it'ee. )[K Mapa mɨa mãgaji: “Pɨchá, Ak'õre, mɨ nama bɨpɨ ooit'ee pɨa k'inia bɨk'a. Pɨchi ũraa p'ãdade jara bɨk'a mɨa ooit'ee.” ’ (Sal 40.6-8) ;Zo Ichiaba pɨ o-ĩa-e baji ne-animalaarã peedap'eda, paadak'ãri ak'ɨpidait'ee pɨ k'inia iru p'anɨ, maa-e pɨrã chupɨria iididait'ee ãrapa p'ek'au k'achia oopata k'aurepa. *YM Maperãpɨ Cristo na p'ek'au eujãdee chek'ãri, ichi Ak'õremaa mãgaji:—‘Ne-animalaarã peepachida mĩda pɨ-it'ee mãik'aapa ne-inaa ateepachida mĩda pɨmaa teedait'ee, wãara pɨa mãga k'inia-e paji. Maperã mɨ na eujãdepemaarãk'a t'opiji piumerã eperãarã pari. PX p'ak'a waa mãik'aapa chivo waapa p'ek'au k'achia wẽpapik'aa perã. aW; Año chaa ma ne-animalaarã peedak'ãri, ãchia k'achia oopata waapɨara k'irãpapata, V Moisepa p'ãdade jara bɨk'a oo bɨpa p'ek'au k'achia wẽpapida paara, waa ne-animalaarã peedap'eda, paada-e pak'aji ãchia p'ek'au k'achia oopatap'edaa k'aurepa. Mamĩda at'ãri mãga oopata. Mapa k'awa p'anɨ ãchi at'ãri k'ĩsia p'ua jõnapata. U 7 Tachi Ak'õrepa Moisemaa p'ãpidak'a oopataarãpa waide k'awada-e jõmaweda Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ ooit'ee Cristo k'ap'ɨa pari. Maperã ip'iipai ne-animalaarã peedap'eda, paa p'anɨ mĩda Tachi Ak'õre-it'ee, iru k'ĩrapite p'oyaa p'ek'au k'achia wẽe p'anadak'aa. 3T_ Mãga pɨk'a Cristo piuda aba piuji eperãarã chok'araarãpa p'ek'au k'achia oopata wẽpapiit'ee. Waya cheit'ee. Mamĩda ma cherude tachia p'ek'au k'achia oopata wẽpapide che-e pait'ee. Jĩp'a cheit'ee ichi cheru nɨ p'anɨɨrãmaa teede jõma Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ ãchi-it'ee.S! Eperã chaa piuda aba piut'ee. Maap'eda Tachi Ak'õrepa ak'ɨit'ee ma eperãpa pia maa-e pɨrã k'achia ooda na p'ek'au eujãde bɨ misa. mRS Mãga-e pada paara, Cristo piuda chok'ara piuk'aji, Tachi Ak'õrepa na p'ek'au eujã ooru weda. Mamĩda Cristo cheda aba cheji mãik'aapa kurusode piuda aba piuji na p'ek'au eujã jõrumaa, tachi p'ek'au k'achia wẽpapiit'ee. Q Ma ɨt'aripema tede t'ĩuk'ãri, oo-e paji judiorã p'aareerã poro waibɨapa ooparik'a. Mãgɨpa año chaa ne-animal waa ateepari Tachi Ak'õre te waibɨa edupɨara bɨ cuartode. Mamĩda Cristopa ateeda apai ichi waa ateeji ɨt'aripema te waibɨade. IP  Cristo t'ĩu-e paji ma ɨt'aripema jĩak'aa tede; eperãarãpa te oodap'edaade. Ma k'ãyaara ɨt'aripema te waibɨadeta t'ĩuji Tachi Ak'õre k'ĩrapite, chupɨria iidiit'ee tachi pari. O# Moisepa ne-animalaarã waapa jĩap'eji na p'ek'au eujãdepema te waibɨade, Tachi Ak'õrepa Israel pidaarã pia ak'ɨmerã. Mamĩda Tachi Ak'õrepa ma ne-animalaarã waa k'ãyaara pipɨara k'inia baji jĩap'emerã ichi ɨt'aripema te waibɨade, ichia eperãarã jõmaweda pia ak'ɨmerã. Mapa Cristo pëiji eperãarã pari piumerã. Cristo chok'ai p'irabaik'ãri, ma ɨt'aripema te waibɨade ichi waa jĩap'eji eperãarã p'ek'au k'achia wẽe p'aneedamerã Ak'õre k'ĩrapite. Cristo ɨt'aripema te waibɨade t'ĩuda yNk Mãga ooji aɨ naaweda Tachi Ak'õrepa irumaa jarada perã mãgɨ́ te mãik'aapa net'aa jĩap'emerã ne-animalaarã waapa. Mãga ook'ãri, Ak'õrepa ne-inaa k'achia ma tede nɨ̃bada waa ak'ɨ-e paji. Mãga bada perã ne-animalaarã waa ome, k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa eperãarãpa p'ek'au k'achia oopata jõmaweda wẽpapi-e pait'ee, aba piu-e pɨrã ãchi pari. M} Ichiaba Tachi Ak'õre te ne-edee ooda edajãde mãik'aapa chi ne-inaa jõma aɨde nɨ̃bada ɨ̃rɨ ma waapa jĩap'eji. 5Lc Mãga oo bɨ misa, mãgaji:‘Nãgɨ́ waa jara k'inia bɨ Tachi Ak'õrepa mɨmaa jaradak'a parã pia ak'ɨit'ee, irua oopi bɨk'a ooruta pɨrã.’ (Ex 24.8) fKE Moisepa Tachi Ak'õre Ũraa jõmaweda jarap'eda ichi p'uuru pidaarãmaa, p'ak'a mãik'aapa chivo peejida. Mãpai madeepa waa ataji mãik'aapa p'oiraji pania ome. Oveja k'ara p'oree t'ɨdapa hisopo jua chak'eerã k'õrajɨ̃ma abaade jɨ̃k'ooji. Mamãik'aapa mãgɨpa waa jĩap'eji Tachi Ak'õre Ũraa p'ãda ɨ̃rɨ mãik'aapa eperãarã ɨ̃rɨ. }Js Mãga baji ichiaba chonaarãweda, ne-animalaarã peedak'ãri Tachi Ak'õrepa oomerã ichia Moisemaa naa jaradak'a. .IU Mãga pɨk'a Cristo piuji ooit'ee Tachi Ak'õre Ũraa chiwidi jara bɨk'a. Piu-e pada paara, tachia iru p'anada-e pak'aji Tachi Ak'õrepa jarada tachimaa teeit'ee. H K'ĩsiadáma nãgɨde. Eperãpa k'art'ade p'ã iru bak'ãri k'aimaa ichi net'aa bëiit'ee ichi piuk'ãri, chi net'aa atait'ee bɨpa ma net'aa atak'aa chipari chok'ai bɨ misa. Mamĩda ma k'art'a p'ã iru bɨ eperã piuk'ãri, apemapa iru net'aa atapari. ZG- Tachi Ak'õrepa mãga k'inia bairã, Cristo pëiji irua oomerã Ak'õre Ũraa chiwidide jara bɨk'a. Mãgá chonaarãwedapema Tachi Ak'õrede ijãapatap'edaarãpa auk'a iru p'anadait'ee ne-inaa jõma irua k'ĩsia iru bada ãchi-it'ee. Cristo piuda k'aurepa Tachi Ak'õrepa wẽpapiji ãrapa p'ek'au k'achia oopatap'edaa, tachide ome auk'a. Mãga ooji Cristo piuda perã jõmaarã pari, p'ek'au k'achia wẽe ichita p'anapataadamerã Tachi Ak'õre k'ĩrapite. F Mamĩda Cristo waa bat'ada k'aurepa Tachi Ak'õrepa ne-inaa pipɨara oopari. Cristopa p'ek'au k'achia maarepida oo-e paji mĩda, Tachi Ak'õre Jaurepa k'aripaji iru tachi pari piumerã. Mãgá iru waa bat'ada k'aurepa Tachi Ak'õrepa wẽpapipari ne-inaa k'achia jõmaweda tachi atuapipari, ne-inaa tachi k'ĩsia p'uapipari paara. Tachi Ak'õre ichita baparipa mãga oopari k'inia bairã tachia irude ijãapataadamerã mãik'aapa oopataadamerã irua k'inia bɨk'a. Cristopa ooda Tachi Ak'õre Ũraa chiwidide jara bɨk'a E  K'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa naa ũraa jaradadeepa Moisemaa eperãarã t'ĩudaik'araa p'anadak'ãri Tachi Ak'õre te waibɨa bɨmãi, nãga oojida waya t'ĩudaipia p'anadamerã. Chivo chak'eerã mãik'aapa p'ak'a chak'eerã ateejida p'aareerãmaa peedamerã mãik'aapa chi waa jĩap'edamerã ãchi ɨ̃rɨ. Mãga-e pɨrã jĩap'epipachida it'abarre p'ora p'ak'a wẽra chak'e paadap'edaa p'oirada pania ome. Ma ne-animalaarã waa bat'ada k'aurepa Tachi Ak'õrepa eperãarã ɨ̃rɨpema k'achia aupai wẽpapiji. Dy Ma awara na eujãdepema p'aareerã poro waibɨa ma edupɨara bɨ cuartode t'ĩuk'ãri, ne-animalaarã waa ateepari. Mamĩda Cristo t'ĩuk'ãri ma ɨt'aripema tede chi cuarto edupɨara bɨde, t'ĩuda aba t'ĩuji ichi waa bat'adata bɨde Tachi Ak'õre bɨmãi. Mãgá tachi neto pɨk'a ataji uchiadamerã tachia p'ek'au k'achia oopata jua ek'ariipa mãik'aapa atuanaadamerã. yCk Ma-it'ee Cristo cheji, tachi P'aareerã Poro Waibɨa pait'ee. Ichia k'awapipari Tachi Ak'õrede ijãapataarãmaa Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ ãchi-it'ee. Mãga ooi ichi bapari perã Tachi Ak'õre ɨt'aripema te waibɨade. Mãgɨ́ te waibɨa pipɨara bɨ na p'ek'au eujãdepema te waibɨa k'ãyaara, eperãarãpa ooda-e pada perã. Jĩp'a Tachi Ak'õrépata ooji. B Chi mãga oopataarãpa ne-inaa k'odak'ãri, k'ap'ɨa sɨɨdak'ãri mãik'aapa ne-inaa todak'ãri Tachi Ak'õrepa Moisemaa p'ãpidak'a, ɨ̃rɨpai o-ĩa p'aneepachida, Tachi Ak'õrepa pipɨara k'awapirumaa ichia k'ĩsia iru bada ãchi-it'ee. Cristo waa bat'ada oAW Ma jõma oopida k'aurepa ma eperãarãmaa, Tachi Ak'õrepa jarateemaa baji ichia ãramaa k'awapi k'inia bada mãik'aapa tachi ɨ̃rapemaarãmaa paara. Nãga k'awapi k'inia baji. Net'aa teedak'ãri mãik'aapa ne-animalaarã peepidap'eda, paapidak'ãri Tachi Ak'õre-it'ee, eperãarã at'ãri k'ĩsia p'ua p'anapachida ãchia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa. @ Mãga oopida k'aurepa Tachi Ak'õre Jaurepa eperãarãmaa k'awapi baji mãgɨ́ tede Tachi Ak'õre k'ait'a wãdaik'araa bɨ. y?k Mamĩda chi araarepema cuartode p'aareerã poro waibɨa aupaita t'ĩupachi, año chaa t'ĩuda aba. T'ĩuk'ãri, ateepachi ne-animal waa bɨit'ee ma baaltek'a bɨ ɨ̃rɨ. Mãɨmisa Tachi Ak'õremaa chupɨria iidiji ichia p'ek'au k'achia oopata pari mãik'aapa Israel pidaarãpa p'ek'au k'achia oopatap'edaa pari; ãchia ne-inaa k'achia k'awada-ee oopatap'edaa paara. 5>c Israel pidaarãpa Tachi Ak'õre te cuarto omeede oodap'eda, p'aareerã ewari chaa t'ĩupachida naapema cuartode ãchi mimia oode, Tachi Ak'õrepa Moisemaa jaradak'a. D= Ma baaltek'a bada t'ap'a ɨ̃rɨ bainɨ̃ p'anajida santok'a bee omé isia paraa. Mãgɨ́ jɨ̃apataarã k'ĩra wãree, Tachi Ak'õre ik'aawa p'anapata iru truade. Maperã santo mãgɨ́ jĩak'a bɨjida ma t'ap'ade ak'ɨpiit'ee Tachi Ak'õre mama bɨ. Ma t'ap'ade p'aareerã poro waibɨapa ne-animalaarã waa jĩap'eji Tachi Ak'õrepa eperãarã miapinaamerã ãchia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa. Mamĩda mɨa naapai p'oyaa jõma jara-e. /<W Ma p'aru teesoo bɨ k'ait'a baji altar nẽepa p'ẽeda. Aɨ ɨ̃rɨ ne-inaa t'ũa bapari paapachida. Ma p'aru teesoo bɨ edupema eere baji baaltek'a bɨ nẽepa p'ẽeda. Ma baaltek'a bɨ eperãarãmaa k'irãpapi baji Tachi Ak'õrepa Moisemaa jarada. Mãgɨ́ edajãde baji maná chok'o nẽedee oodade. Ichiaba baji Aarón pak'uru jua t'ono bada chonaarãweda mãik'aapa Tachi Ak'õrepa Moisemaa Ũraa mãude p'ãpida. r;] Araarepema Cuarto Awara Bɨda apachida Tachi Ak'õre-it'ee. Mãgɨ́ t'ɨak'au baji p'aru teesoo bɨpa. <:q Ma te ne-edee oodade chi naapema cuartode baji lámpara bɨpata mãik'aapa mesa pan p'epari Tachi Ak'õre-it'ee. Mãgɨ́ Cuarto Awara Bɨda apachida Tachi Ak'õre Net'aa-it'ee. +9 Q Naapɨara Moisemaa ũraa jarak'ãri Tachi Ak'õrepa jaraji sãgata irude ijãadai mãik'aapa irua jaradak'a oodai. Ma awara Tachi Ak'õre te ne-edee ooda oopiji. |v~0|zyxwvvBuusrqq p oKmVlkjhggf*d;cMba__(^]]m\([[8=.S0Mamĩda parãpa mãgadak'aa. Audua pedeepata, pãchi k'ĩradoopa ne-inaa jõmaweda oo k'inia p'anadairã. Mamĩda mãgá audua pedeedaik'araa bɨ, tachi jõmaweda Tachi Ak'õre jua ek'ari p'anadairã. %/CIdi wa nu ne-inaa oodait'eeda adai k'ãyaara, jaradaipia bɨ: “Tachi Ak'õrepa k'inia bɨ pɨrã mãik'aapa chok'ai p'anɨ pɨrã, ne-inaa oodait'ee.” +.OMãga jaradaik'araa bɨ parãpa k'awada-e p'anadairã nu chok'ai p'anadai wa p'anada-e pai. Parã nãupa jɨ̃arara taarã-ee ãyaa p'ua ateeparík'apɨ p'anɨ. >-u Ũrítɨ parãdepema jarapataarã: “Idi maa-e pɨrã nu wãdait'ee jãgɨ́ p'uurudee net'aa netode mãik'aapa año aba mama p'aneedait'ee mimiamaa p'arat'a jitadait'ee.” , Mãgá k'ĩsiadaik'araa bɨ. Tachi Ak'õrepapaita eperãarãpa oopata ak'ɨpari, ichiata jarada perã sãga p'anapataadaipia bɨ. Ichia aupaita eperãarã o k'achiadeepa k'aripa atapari ichi ome p'ananadamerã. Ma awara ichia aupai jarapari chisãgɨɨrã ichimãiipa ãyaa pëiit'ee. Mapa apidaapa ak'ɨdaik'araa bɨ chĩarapa oopata, jarait'ee pia wa k'achia. Ũraa audua pedeenaadamerã o+W Mamĩda ɨ̃pemaarã, k'ĩrak'aupai chĩara ãpɨte pedee k'achia pedeedai, k'ĩsia p'anadairã ãchia ooda-e p'anɨ Tachi Ak'õre Ũraa p'ãpidade jara bɨk'a. Mãgá eperãpa pedee k'achia pedeek'ãri, ichiaba oo-e bɨ Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a, ichi ũraade jara bairã chĩara ãpɨte pedee k'achia pedeeik'araa bɨ. Ma awara ijãapataarãpa mãga oodak'ãri, ak'ɨpipata k'ĩsia p'anɨ ãchia Tachi Ak'õre k'ãyaara pipɨara k'awa p'anɨ chĩarapa oo p'anɨ ak'ɨdait'ee. l*Q Mãga ooruta pɨrã, Tachi Ak'õremaa ak'ɨpidai wãara oo k'inia p'anɨ irua jara bɨk'a. Ma awara mãgá oodak'ãri, irua parã pia ak'ɨi. Ak'ɨdaik'araa bɨ chĩarapa oo p'anɨ ma t'ẽepai ãra ãpɨte ik'achia jarait'ee z)m Parã wãara pia nipa k'inia p'anɨ pɨrã Tachi Ak'õre k'ĩrapite, k'ĩsíatɨ pãchia oopatap'edaade. Maap'eda k'ĩsia p'ua p'anátɨ. Ëidai k'ãyaara, t'ãri p'ua p'anátɨ mãik'aapa jẽ́etɨ, pãchia k'achia oopatap'edaa k'aurepa. v(eParãdepema ne-inaa k'achia oo p'anɨɨrãpa jarátɨ Tachi Ak'õremaa jõma k'achia oodap'edaa, irua mãgɨ́ wẽpapik'oomerã. Maap'eda k'achia k'ĩra t'ãdoo oo amáatɨ. Mãga ooruta pɨrã, irumaa ɨt'aa t'ɨ̃dak'ãri, irua waya ũriipɨ. Ichiaba pariatua k'ĩsia p'anɨɨrãpa mãga oodaipia bɨ. Mãgeerã eda k'ĩsiapata “mɨa ooit'ee Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a” mãik'aapa eda k'ĩsiapata “mɨa ooit'ee mɨchia oo k'iniata”. Tachi Ak'õrepa mãgá pariatua k'ĩsiapik'aa. F'Mapa ɨ̃pemaarã, oopítɨ Tachi Ak'õremaa irua oo k'inia bɨk'a pãchi t'ãride mãik'aapa pãchi k'ĩsiade. Ma awara netuarapa k'ĩsia k'achia k'ĩsiapik'ãri, oonáatɨ ichia k'inia bɨk'a. Ma k'ãyaara chóotɨ mãik'aapa Tachi Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃́tɨ. Mãgá oodak'ãri, ma netuara ãyaa wãit'ee. &Mãga jaraji tachi pia ak'ɨ k'inia bairã mãik'aapa k'aripa k'inia bairã. Mamĩda wãara k'inia p'anɨ pɨrã irua mãga oomerã, pãchia k'inia p'anɨ oo amaadaipia bɨ mãik'aapa irua jara bɨk'a oodaipia bɨ. Mãga k'awa p'anɨ iru ũraa p'ãdade jara bairã:‘Tachi Ak'õrepa k'aripa-e audua p'anapataarã, mamĩda t'ãri pia k'aripapari audua-ee beerã.’ (Pr 3.34) n%U¿K'ãata k'ĩsia p'anɨma? ¿Tachi Ak'õrepa ichi ũraa p'ãdade nãga pariatua jara bɨk'ã?‘Mɨa jaure bɨda eperã k'ap'ɨade k'inia bɨ mɨchi-it'ee.’ (Dt 4.24) ¡Tachi Ak'õrepa pariatua mãga jara-e paji! }$sPãchia oo k'iniata oo k'inia p'anadairã, Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a oo k'iniada-e. Ara wẽrapa chi k'ima amaaparik'a awaraa ome banait'ee, mãga pɨk'a parãpa oodaamaa p'anɨ ne-inaa Tachi Ak'õrepa oopi bɨ, oonadait'ee irude ijãadak'aa beerãpa oopatak'a. ¿K'awada-e p'anɨk'ã mãga oodak'ãri, t'ĩu p'anɨ Tachi Ak'õre k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã eere? "#=Jõdee Tachi Ak'õremaa iididak'ãri, pãchi-it'ee aupaita iidipata. Mapa Tachi Ak'õrepa teek'aa pãchia iidi p'anɨ, mãgá k'achia iidi p'anadairã. S"Nãga oo p'anɨ. Parã waibɨara pa k'inia p'anapata apemaarã k'ãyaara maa-e pɨrã chĩara net'aa k'ɨ̃apata. T'ẽepai ma net'aa p'oyaa atada-e pak'ãri, ma net'aa chipari k'ĩra unuamaa iru p'aneepata, peet'aa k'iniadarutamaa. Mãga oo p'anɨ mĩda, atadak'aa parãpa k'inia p'anɨ, Tachi Ak'õremaa iididak'aa perã. N! Ma k'ĩsia k'awaa bɨ mãga bapari mĩda, parãdepema chok'ara k'ãiwee p'anadak'aa. ¿Wãara-ek'ã? Aupedee para bapari mãik'aapa k'ĩrau para bapari, pãchi t'ãride k'ĩsia k'achia iru p'anadairã. ¿K'ãare k'aurepata mãga para bapari? ¿Pãchia oo k'inia p'anɨ k'aurepa-ek'ã? Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a oodak'aarã e CChi mãga ooparipa k'inia bapari jõmaarã k'ãiwee p'anapataadamerã ichik'a, Tachi Ak'õre k'ĩrapite mãik'aapa apemaarã k'ĩrapite. Mapa pia nipapari. Mãgá ichi ik'aawa p'anɨɨrã iruk'a p'ana k'iniadaipɨ.A{Mamĩda chi wãara k'ĩsia k'awaa bɨ Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a mãgá nipak'aapɨ. Ne-inaa awaraa k'ãyaara jõma oopari oo k'inia bairã Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a. Nepɨra jɨrɨk'aa chĩara ome; jĩp'a k'ãiwee bapari. Chĩara k'ĩrau chok'ak'aa mãik'aapa pia ũripari ne-inaa iidide chedak'ãri. K'ĩrau-ee oopari ichi poropa oopi bɨk'a. Awaraarã chupɨria k'awaapari mãik'aapa k'aripapari. Eperã aba pipɨara ak'ɨk'aa apemaarã k'ãyaara. Oopari ichia jara bɨk'a; seewata ne-inaa ook'aa. Mãgeepa ne-inaa k'ĩra t'ãdoo oopari chĩara k'aripait'ee. lQEperã aba waibɨara pa k'inia bak'ãri apemaarã k'ãyaara, jõmaarãpa ichi pedee aupai ũridamerã, nãgee ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo ooi: nepɨra jɨrɨyaa bai, pedee audua bai, maa-e pɨrã apemaarã k'aripak'aa bai. /Chi mãgá k'ĩsia p'anɨɨrã ijãadak'aarã́k'apɨ k'ĩsiapata, ãchia oo k'iniata oo k'inia p'anadairã. ¡Netuarapata mãgá k'ĩsiapipari! `9Mamĩda mãga p'anapataadai k'ãyaara, parãpa Tachi Ak'õre Ũraa jaratee k'inia p'anɨ pɨrã apemaarã k'ãyaara waibɨara pa k'iniapa, wãara Tachi Ak'õre-it'ee k'ĩsia atua p'anɨ, irua mãga oopik'aa perã. % Parãdepema k'ĩsia k'awaa bɨ pɨrã, k'awaa wãipia bɨ ooit'ee Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a mãik'aapa mãga ak'ɨpiipia bɨ apemaarãmaa. Chĩara ome t'ãri pia baipia bɨ mãik'aapa k'aripaipia bɨ, audua-ee. Mãgata p'anapata wãara k'ĩsia k'awaa beerã.  Ma awara higuera bɨɨrɨdeepa orodak'aa olivo, mãik'aapa uva k'arradeepa p'edak'aa higojõ. Mapa ɨ̃pemaarã, Tachi Ak'õrede ijãapataarãpa pedee k'achia k'ĩra t'ãdoo jaradaik'araa bɨ; jĩp'a pia aupaita jarapataadaipia bɨ. Wãara k'ĩsia k'awaa beerã  Pania poatrɨ uchia bɨmãi eujã ek'ariipa asia naap'ee ome uchiak'aapɨ. Ichiaba pania k'ɨyaa uchiaparimãiipa naap'ee uchia-epɨ. ve Ɨ̃pemaarã, Tachi Ak'õrede ijãapataarã it'aideepa pedee pia pedee k'achia ome mãgá uchiaik'araa bɨ. 1 Tachi k'ĩramepa pedee pia jarapari Tachi Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃dak'ãri. Mamĩda mãgɨpa ichiaba ik'achia pedee jarapari chĩaramaa. Mãgá pedee k'achia jaradak'ãri awaraarãmaa, ik'achia jara p'anɨ́k'ata bɨ Tachi Ak'õremaa, irua eperãarã jõma ooda perã. -Mãga oopata mĩda ne-animalaarã ome, apidaapa ãchi k'ĩradoopa k'ĩrame p'oyaa t'ɨdɨk'adak'aa. Mãga p'oyaada-e tachi k'ĩramedeepa pedee k'achia k'ĩra t'ãdoo pariatua uchiapari perã. Madeepa uchiada pedee k'achia neera k'achíak'ata bɨ, chĩara miapipari perã. CK'awa p'anɨ eperãarãpa taunomaapata nãgee ne-animalaarã mẽepema k'ĩra t'ãdoo: wãabaipata; eujãde nĩuteepata; eujãde bipa urt'ĩu nĩuteepata; p'usa jãdepema; jãgee. xiMa t'ɨpɨtáuk'ata bɨ tachi k'ĩrame. Tachi k'ap'ɨade ma-ãri bɨ mĩda, nepɨra waibɨade baaipipari mãik'aapa ne-inaa k'achia oopipari, madeepa na p'ek'au eujãdepema pedee k'achia k'ĩra t'ãdoo uchiapari perã. Ma awara madeepa netuarapa pedeepida uchiapari. Mapa k'awa p'anɨ tachi k'ĩramepa mãgá nepɨrade baaipipariit'ee tachi t'oru wedapema piurumaa. RMãga pɨk'a bɨ tachi k'ĩrame ome. Tachi k'ap'ɨade ma-ãri bɨ mĩda, mãgɨpa ne-inaa k'ĩra t'ãdoo audua jarapata eperãarãpa. Ma awara k'awa p'anɨ t'ɨpɨtau ma-ãriipa eujã ãree paat'aai. b=Ichiaba barco choma tok'esaa wãk'ãri, nãupa golpe p'ua nɨ̃bɨ mĩda ãyaa wãpiit'ee, ma barco p'eraparipa ichia atee k'iniamaa ateepari chi timonpa. Mãga oopari ma barco k'ãyaara timón ma-ãriara bɨ mĩda. K'ĩsiadáma nãgɨde. Ne-inaa ma-ãri hierrodee ooda caballo it'aide bɨpata. Mãgɨpa wãpipata chi wãpi k'iniamaa. A{Mãga jara bɨ tai chi jarateepataarãpa chĩara k'ĩraupidai perã taipa jarapata k'aurepa. Wãara tachi ijãapataarã jõmaarãpa edaare mãga oopata mãik'aapa awaraa ne-inaa k'achia pariatua oopata. Eperã pada paara chĩara k'ĩraupik'aa ichi pedeepa, mãgɨpa awaraa ne-inaa k'achia apida ook'aa pak'aji. H Ɨ̃pemaarã, parãdepema Ak'õre Ũraa jarateepari pa k'inia bɨ pɨrã, k'awaaipia bɨ apemaarã ijãapataarãpa oopatap'edaa ak'ɨi k'ãyaara, Tachi Ak'õrepa taipa oopatap'edaa audupɨara ak'ɨit'ee jarait'ee pia wa k'achia. Mãgá irua k'awaait'ee taipa jarateedap'edaak'a p'anapachida wa mãgá p'anadak'aa paji. Y+Mãpai ma jõma jara aupadade k'ĩsiadak'ãri, parãpa k'awaadai Tachi Ak'õrede ijãa bɨda aparipa ook'aa pɨrã irua jara bɨk'a ichi ũraade, wãara ijãa-e bɨ. Iru tachi piuda k'ap'ɨ́ak'ata bɨ. Tachi Ak'õrepa Abraham ome oodak'a ichiaba ooji Rahab ome. Mãgɨ́ prostituta baji. Mamĩda Israel pidaarã chedak'ãri iru baparimãi ma p'uuru ak'ɨde, irua ma Israel pidaarã k'aripaji ichi auk'aarãpa jita atanaadamerã. Mãga ooji Tachi Ak'õrede ijãa bada perã. Mãgá ooda perã mãik'aapa wãara ijãada perã, Tachi Ak'õrepa mãgɨ́ wẽra p'ek'au k'achia wẽe ak'ɨji. > uMãpai ɨ̃pemaarã, Tachi Ak'õrepa mãga ooda perã Abraham ome, parãpa k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa p'ek'au k'achia wẽe ak'ɨpari eperã irude wãara ijãa bɨ mãik'aapa irua jara bɨk'a oo bɨ. Mamĩda mãgá ak'ɨ-epɨ eperã irude ijãa bɨda apari, mãgɨpa oo-e bɨ pɨrã irua jara bɨk'a. ) KMa awara mãga ook'ãri, wãara uchiaji Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a:‘Abrahampa Tachi Ak'õrepa jarada ijãaji. Maperã Tachi Ak'õrepa iru pia ak'ɨpachi.’ (Gn 15.6) Abrahampa ichia wãara ijãada mãgá ak'ɨpida perã, Tachi Ak'õre k'õp'ãyoda apachida.  {Aɨ naaweda Abrahampa Tachi Ak'õrede ijãaji. Mamĩda ichia ook'ãri Ak'õrepa jaradak'a, ak'ɨpiji wãara ijãa bɨ. B }Chonaarãweda auk'a mãga paji. Tachi chonaarãwedapema Abrahampa ichi warra ateeji ee nok'ode bɨit'ee altar ɨ̃rɨ mãik'aapa peeit'ee Tachi Ak'õre-it'ee, Tachi Ak'õrepa irumaa mãga jarada perã. Mãgá Abrahampa chi warra wãak'a-e pada perã, wãara p'ek'au k'achia wẽe beeji Tachi Ak'õre k'ĩrapite. )Pariatua k'ĩsianáaji. Ma k'ãyaara óoji Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a. K'awáaji wãara Tachi Ak'õrede ijãa bɨpa oopari irua oopi bɨk'a. s_K'awa bɨ pɨa ijãa bɨ Tachi Ak'õre apai. Wãarapɨ, mamĩda mãga ijãa bɨpa tachi ɨt'aa wã-e pait'ee. Netuaraarãpa ichiaba mãga k'awa p'anɨ. Mamĩda p'era p'anapata k'awa p'anadairã Tachi Ak'õrepa ãchi k'achia ooit'ee. 7Ewaa eperãpa jarai: “Pɨa Tachi Ak'õrede ijãa bɨ mãik'aapa mɨa ne-inaa oopari irua jara bɨk'a. Mamĩda pɨa ne-inaa oo-e pɨrã irua jara bɨk'a, mãgara wãara ijãa-e bɨ. Jõdee mɨa mãgá irua jara bɨk'a oopari perã, pɨa k'awaai mɨa wãara ijãa bɨ.” KMãga pɨk'a bɨ chi jara bɨpa: “Mɨa Tachi Ak'õrede ijãapari.” Mamĩda mãgɨ́ eperãpa ook'aa pɨrã Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a ichi ũraade, ma eperãpa ichi k'inia mãga jara bɨ. “P'aru mõtaapa pɨra béeji jĩsuapiamaapa mãik'aapa nek'óji bi jãwaa beerumaa. Maap'eda pia wã́ji Tachi Ak'õre ome.” Mãga jara bɨde maarepida tee-e pɨrã ma ijãapari chupɨria chɨmaa, ¿k'ãare piata baima? Ichi k'inia mãga jaraji. 1[Pia jarait'eera, ijãapari abaapa unuru pɨrã awaraa ijãapari p'aru wẽe bɨ jĩsua-it'ee, mãik'aapa chik'o wẽe bɨ k'oit'ee, ¿sãgak'ajima nãga jarada paara? xiMãpai ɨ̃pemaarã, k'ĩsíatɨ mɨa jararude. Eperãpa Tachi Ak'õrede ijãa bɨda ai. Mamĩda mãgɨpa chĩara k'aripak'aa pɨrã Ak'õrepa oopi k'inia bɨk'a, ichi k'inia mãga jara bɨ. Mãga jara bɨpapai ɨt'aa wã-e pait'ee. ta Mãgá Tachi Ak'õrepa na p'ek'au eujãdepemaarãpa oopatap'edaa ak'ɨk'ãri, chupɨria k'awa-e pait'ee awaraarã chupɨria k'awada-e p'anadap'edaarã. Jõdee chupɨria k'awaait'ee awaraarã chupɨria k'awaadap'edaarã. Mãɨrã o-ĩa uchiadait'ee iru k'ĩrapite, oodap'edaa perã irua jaradak'a. Tachi Ak'õrede wãara ijãapataarãpa oopata irua k'inia bɨk'a ]3 Mamĩda parãpa Cristode ijãadak'ãri, ma ũraa p'ãda jua ek'ariipa uchiajida. Mapa parãpa pia pedeedaipia bɨ awaraarãde mãik'aapa jõmaarã auk'a ak'ɨdaipia bɨ, ewari cherude Tachi Ak'õrepa ak'ɨit'ee perã ichide ijãapataarãpa oopatap'edaa mãik'aapa pedeepatap'edaa. Mãgá k'awaait'ee ichia jaradak'a oojida wa ooda-e paji. ve Iruata jaraji:‘Miak'ãi bɨ awaraarã ome k'ãináaji.’ Ichiaba jaraji:‘Eperã peenáaji.’ (Ex 20.13-14) Mapa awaraa jɨrɨ-e pɨjida, eperã peeru pɨrã, ichita oo-e bɨ jõmaweda Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a. z~m Eperãpa Tachi Ak'õrepa Ũraa jaradadepema aba oo-e pɨrã, ichita iru ũraade jara bɨk'a jõmaweda oo-e bɨ. }} Mãgá parãpa eperãarã ũk'uru ak'ɨ p'anɨ pɨrã pãchi k'ap'ɨa ak'ɨpatak'a, mamĩda mãga ooda-e p'anɨ pɨrã jõmaarã ome, k'achiata oomaa p'anɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Mãgá oodak'ãri, ooda-e p'anɨ iru ũraa p'ãdade jara bɨk'a. T|!Ma k'ãyaara oodaipia bɨ Tachi Ak'õrepa ũraa waibɨara bɨde jara bɨk'a ichi ũraa p'ãpidade:‘Awaraarã k'inia iru baparíiji pɨchi k'ap'ɨa k'inia iru baparik'a.’ (Lv 19.18) {Ma awara ãchia Jesucristo t'ɨ̃ ichi k'inia ik'achia jarapata. Mãga oopata Tachi Waibɨa Jesucristopa jõmaarãmaa pia oopari mĩda. ¡Iru t'ɨ̃deta parã poro choopijida! Mãga bɨta, ¿sãga ãrata pipɨara ak'ɨdaima chupɨria beerã k'ãyaara? zTachi Ak'õrepa mãgá chupɨria beerã jɨrɨt'eraji mĩda, parãpa p'arat'ara beerã pipɨara ak'ɨpata chupɨria beerã k'ãyaara. ¿K'awada-e p'anɨk'ã p'arat'ara beerã́pata parã chupɨria oo iru p'anapata mãik'aapa charraarã k'ĩrapite atadaipata? y Ɨ̃pemaarã k'iniarã, ¡ũrítɨ! Tachi Ak'õrepa audú jɨrɨt'erajipɨ chupɨria chedeerã, Cristode ijãadap'eda, o-ĩa p'anapataadamerã na p'ek'au eujãde, k'awa p'anadairã irua ãchi k'aripapari. Ma awara ãchi jɨrɨt'eraji ɨt'aa wãdamerã. Tachi Ak'õrepa mãga oopari ãchi-it'ee mãik'aapa jõma iru k'inia iru p'anɨɨrã-it'ee, chonaarãweda mãga jarada perã. x3Mãga oodap'edaa paara, Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a ooda-e p'anak'ajida. Mapa parãpa mãgá oo p'anɨ pɨrã, pia ooda-e p'anɨ. Cristo Tachi Waibɨada a p'anɨ mĩda, jara p'anɨ chisãgɨta k'iniadaipia bɨ apemaarã k'ãyaara. Mãga oodak'ãri, k'achia k'ĩsia p'anɨ. EwChi p'aru pi-ia jɨ̃ bɨ mãik'aapa sortija nẽedee jɨ̃ bɨ pipɨara ak'ɨdai chi p'aru sore jɨ̃ bɨ k'ãyaara. Jaradai ma p'arat'ara bɨmaa: “Nama su-ak'ɨ ba chéji su-ak'ɨ beepata pipɨara bɨde.” Jõdee ma chupɨria chɨmaa jaradai: “Jãma bainɨ̃ banáji, maa-e pɨrã jãma su-ak'ɨ banáji.” *vM¿Sãga pak'ajima parãpa mɨa jararuk'a oodap'edaa paara? Parã cheepurudak'ãri ɨt'aa t'ɨ̃dait'ee, pachei aba p'arat'ara bɨ mãik'aapa aba chupɨria bɨ. /u YƗ̃pemaarã, parãpa k'awa p'anɨ net'aa jõma Tachi Waibɨa Jesucristo jua ek'ari nɨ̃bɨ. Iruata Tachi Ak'õre k'ĩra wãree iru bɨ. Mãga k'awa p'anɨta mãik'aapa irude ijãa p'anɨta, ¿sãap'eda parãpa aba k'iniara iru p'anapatama apemaarã k'ãyaara? Tachi Ak'õrepa mãga oopik'aa. ^t 7Wãara Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a ooparipa ooamaa bapari ijãadak'aa beerãpa k'achia oopata k'ĩra t'ãdoo. Ma awara k'aripapari ak'õre wẽe beerã mãik'aapa p'ẽtrãa beerã ãchi chupɨria jõnɨde.'s IEperãpa k'ĩsiai Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a oo bɨ, ɨt'aa t'ɨ̃pari perã maa-e pɨrã primisia teepari perã. Mamĩda ik'achia pedeeru pɨrã awaraarã ãpɨte maa-e pɨrã audua pedeeru pɨrã, ichi itu k'ũramaa bɨ, wãara Tachi Ak'õrepa oopi k'inia bɨk'a oo-e bairã. r Mãga pɨk'a bɨ eperã ome Ak'õre Ũraa ũrik'ãri. Ũrii Tachi Ak'õrepa ichimaa oopi k'inia bɨ. Mamĩda, aɨ t'ẽepai ichia ũrida k'ĩra atuadaru pɨrã, oo-e pai Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a. Jõdee chi ooparipa Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a nãga bɨ. Tachi Ak'õrepa Ũraa Pia jara pëida Cristode ũrik'ãri, aɨde k'ĩsia wãpari mãik'aapa Cristode ijãapari. K'ĩra atua-ee mãgɨ́ jara pëida, Cristopata k'aripapari perã ichia oomerã ma ũraade jara bɨk'a. Mãga ook'ãri, t'ãri o-ĩa bapariit'ee. q 'Jãgɨ́ eperã espejode ak'ɨ bak'ãri, ichi k'ĩra pia unupari. Mamĩda ma espejodeepa ãyaa wãk'ãri, espejode unuda k'ĩra atuadaipari. Up %Chi mãga oo-e bɨpa ara eperãpa espejode ichi k'ĩra ak'ɨparík'ata bɨ. "o ?Mãga ooda-e pɨrã, pãchi k'inia ijãa p'anɨ́k'ata bɨ. Mɨa mãga jara bɨ ũk'uruurãpa k'ĩsiadai perã Tachi Ak'õre Ũraa ũri bɨpapai oo p'anɨ irua k'inia bɨk'a. Mamĩda pãchi itu k'ũrapi p'anɨ. Tachi Ak'õre Ũraa ũridak'ãri, oodaipia bɨ irua jara bɨk'a. 6n gMaperã k'achia k'ĩra t'ãdoo k'ĩsia amáatɨ. P'ananáatɨ naaweda p'anapatap'edaak'a, waide ijãada-e p'anadak'ãri. Ma k'ãyaara audua-ee óotɨ Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a. Ichiaba k'ĩsiapatáatɨ irua wãarata jara pëidade, ma k'aurepata ijãapata perã mãik'aapa ɨt'aa wãdait'ee perã. em EMɨa mãga jara bɨ chi isapai k'ĩrauyaa bɨpa ook'aa perã Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a. Ql Ɨ̃pemaarã k'iniarã, Tachi Ak'õrepa mãga ooda perã tachi-it'ee, k'ɨɨrɨ ẽesaa p'anátɨ iru ũraa ũridamerã. Mamĩda pia k'ĩsíatɨ pedeedai naaweda. Ma awara isapai k'ĩraunáatɨ. k +Mãgá pia oopari perã, apemaarãpa irude waide ijãadai naaweda, tachi judiorãmaa k'awapiji ichia wãarata jara pëida, ma ũraa wãarade ijãadap'eda, atuanaadamerã. Mãga ooji k'inia bairã ichi k'ĩrapite pia nipadamerã. Tachi Ak'õre Ũraa ũripataarãpa oopata Tj #Mãga-epɨ. Tachia ne-inaa pia jõmaweda iru p'anɨ Tachi Ak'õre k'aurepata iru p'anɨ. Irua ooji ak'õrejĩru, atane mãik'aapa lucero. Mãgɨ́ edaare ɨ̃daapata, edaare ɨ̃daadak'aa. Tachi Ak'õre mãga bada paara, edaare k'ĩsiapik'aji k'achia ooit'ee; edaare k'ĩsiapik'aji pia ooit'ee. Mamĩda mãga-e. Ichita pia oopari. i )Maperã ɨ̃pemaarã k'iniarã, pãchi itu k'ũrapináatɨ. K'ĩrak'aupai k'ĩsiadai Tachi Ak'õrepa k'ĩsiapii ne-inaa k'achia ooit'ee. Ch ma ne-inaa k'achia oopari. Chi mãga ooyaa bɨ atuait'ee. 8g kJĩp'a tachi t'ãrideepata k'ĩsia k'achia uchiapari. Maap'eda ne-animal trampade t'ĩuparik'a carnada k'oit'ee, mãga pɨk'a eperã ichia k'ĩsia k'achia oo k'iniadaik'ãri, f   Mamĩda mãgá nepɨrade jõnɨde abaapa k'ĩsiaru pɨrã k'achia ooit'ee, jaraik'araa bɨ: “Tachi Ak'õrépata mãga oopi bɨ”. Mãga jaraik'araa bɨ Tachi Ak'õrepa k'ĩsiak'aa perã ne-inaa k'achia ooit'ee. Ma awara eperãmaa mãga k'ĩsiapik'aa. fe G Tachi Ak'õrepa o-ĩapipari eperã chupɨria nɨ̃bɨde maa-e pɨrã nepɨrade nɨ̃bɨde, chook'ãri Cristode ijãa bairã. Mãgá chook'ãri, Tachi Ak'õrepa ma eperãmaa ɨt'aripema poro jɨ̃ra teeit'ee; pia jarait'eera, ichita ichi ome bapiit'ee. Ichia mãga oopari jõma ichi k'inia iru p'anɨɨrã ome, chonaarãweda mãga jarada perã. Cd  Mãgee nep'ono pi-ia bɨ t'ok'ãri tap'eda. Mamĩda aɨ ɨ̃rɨ ak'õrejĩru jẽra nɨ̃beek'ãri, pɨɨdaipari wãsiapa. Taarã-e nɨde ma nep'ono pi-ia jõdaipari. Mãga pɨk'a bɨ eperã p'arat'ara bee. Mimia oomaa p'anɨde pida, jõma ãchia iru p'anɨ jõdarii. Tachi Ak'õrepa k'ĩsia k'achia k'ĩsiapik'aa c  Jõdee ijãapari p'arat'ara bɨ o-ĩa baik'araa bɨ p'arat'ara bairã. Eperã p'arat'ara bɨ taarã chook'aa, nep'ono ewaraade bɨk'a. (b K Piara k'awaadamerã sãga oodaipia bɨ chupɨria jõnɨde, parãmaa nãga nepɨrɨit'ee. Ijãapari aba chupɨria bɨ pɨrã p'arat'a wẽe, o-ĩa baipia bɨ Tachi Ak'õrepa iru auk'a pia ak'ɨpari perã apemaarã ijãapataarãk'a. Ma awara o-ĩa baipia bɨ ɨt'ari banait'ee perã. a Idi ne-inaa aba ijãapari mãik'aapa nu ne-inaa awaraa ijãapari. K'ĩra jĩp'a ijãak'aa. Chupɨria beerã p'arat'ara beerã ome ?` {Mãgee eperãpa ijãa-e Tachi Ak'õrepa ichi k'aripai. w_ iMapa Tachi Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃k'ãri, ijã́aji wãara irua ooit'ee pɨa iidi bɨk'a. K'ĩsianáaji: “¿Mɨa oo k'inia baik'ã irua k'inia bɨk'a wa mãga-e?” Mãgee eperã k'ĩsia nãga bɨ: ara p'usa abaamãi bak'áak'ata bɨ. ^ 'Mamĩda parãdepemapa k'awa-e bɨ pɨrã k'ãata ooipia bɨ chupɨria nɨ̃bɨde, ɨt'aa t'ɨ̃́ji Tachi Ak'õrepa k'awapimerã. Tachia chupɨria iidiruta pɨrã, iru k'ĩrau-epɨ. Ma k'ãyaara k'aripait'eepɨ, ne-inaa jõmaade tachi k'aripa k'inia bapari perã. r] _Mãgá choo p'anɨ misa, ichiak'au Tachi Ak'õremaa oopítɨ irua k'inia bɨk'a. Mãgá parãpa ne-inaa apida faltada-e pait'ee irua oopi k'inia bɨ parãmaa. Pia k'ĩsiapataadai mãik'aapa jõma pia oopataadai, irua k'aripa bairã. K\ Mãgá choodak'ãri, k'awa p'anɨ ne-inaa k'ĩra t'ãdoo choodai. [ /Ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa, parã nepɨrade p'anadak'ãri maa-e pɨrã chupɨria jõnadak'ãri, waapɨara Cristode o-ĩa ijãa p'anátɨ. AZ Mɨ, Santiagopa oopari Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a mãik'aapa Tachi Waibɨa Jesucristopa k'inia bɨk'a. Na k'art'a pëiru parã Israeldeepa uchiadap'edaa ëreerã docedepema ijãapataarãmaa, t'ɨmɨ́ na p'ek'au eujãde p'anɨ chaa. Pia p'anátɨ. Ijãapataarã nepɨrade p'anɨ pɨjida, o-ĩa p'anadaipia bɨ oYW Mɨa ɨt'aa iidi bɨ Tachi Ak'õrepa parã jõmaweda pia ak'ɨ bapariimerã. Mãgapai paji.X3 Salude téetɨ parã ak'ɨpataarãmaa mãik'aapa awaraa Cristode ijãapataarãmaa. Italiadepema ijãapataarãpa parãmaa salude tee pëiruta. $WA Mɨa parãmaa k'awapi k'inia bɨ tachi ɨ̃pema Timoteo uchiaji carceldeepa. Nama mɨ bɨmãi isapai pacheru pɨrã, iru ome parã ak'ɨde wãit'ee. AV{ Ɨ̃pemaarã, mɨa k'inia bɨ parãpa na k'art'a pia leedamerã mãik'aapa aɨde jara bɨk'a oodamerã. Na k'art'a mak'ɨara teesoo-e bɨ, ne-inaa waa at'ãri p'ãi paraa perã. U9 Ɨt'aa t'ɨ̃maa bɨde parã pari mɨa jara bɨ: “Ak'õre, ãra pia ak'ɨ baparíiji, pɨa oopi bɨk'a oo k'awaa wãdamerã. Tachia mãgá oodai mãik'aapa pɨ t'ãri o-ĩapidai Jesucristopa k'aripak'ãri. Ak'õre, ¡irua pɨ k'ĩra wãree ichita iru bapariit'ee! ¡Amén!” xTi Tachi Ak'õrépata tachi k'ãiwee p'anapipari. Jesús waa bat'ada k'aurepa ichia eperãarãpa p'ek'au k'achia oopata wẽpapiji, mãik'aapa Jesucristo chok'ai p'irabaipiji. Maap'eda ichi ũraa chiwidi k'aurepa Cristo bɨji tachi ak'ɨpari waibɨa, irude ijãapataarã ichita ak'ɨ bamerã mãik'aapa k'aripamerã, oveja ak'ɨparipa ichi ovejaarã ak'ɨparik'a. Ɨt'aa t'ɨ̃patáatɨ Tachi Ak'õremaa tai pari. Taipa k'awa p'anɨ irua pia p'anaut'ee. Tachi Ak'õrepa tai k'ĩsia p'ua k'ĩsiapi-e, irua oopi bɨk'a oo p'anadairã mãik'aapa mãga oo k'inia p'anɨ jai-idaarutamaa. kQO Ma awara oopatáatɨ pãchi ak'ɨpataarãpa jara p'anɨk'a, ãchia parã ak'ɨ p'anadairã mãik'aapa parã k'aripa p'anadairã Tachi Ak'õre Ũraa k'awaadamerã. Ɨt'aa t'ɨ̃maa p'anɨde ãrápata jaradait'ee ãchia parã ak'ɨ p'anadap'edaa mãik'aapa parãpa oodap'edaa. Maperã oo p'anɨ pɨrã ãchia jara p'anɨk'a, ãchi o-ĩa p'anadait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite, parãpa ijãapata perã. Mamĩda mãga ooda-e pɨrã, ãchi k'ĩsia p'ua p'anadait'ee iru k'ĩrapite. cP? Ichiaba k'ĩra atuanáatɨ chik'aripa p'anapataadait'ee mãik'aapa wẽe beerãmaa teedait'ee pãchia iru p'anɨ net'aadepema, Tachi Ak'õrepa mãgata k'inia bairã. Mãga oodak'ãri, Tachi Ak'õre t'ãri o-ĩapidai. YO+ Mãpai Jesucristo mãgá piuda perã tachi pari mãik'aapa tachi k'aripapari perã, ɨt'aa t'ɨ̃maa bɨde ip'ii jaradáma: “Ak'õre, pɨ ichita t'ãri pia bapari, Jesús tai k'aripamerã pëida perã.” -NS Na p'ek'au eujãde p'uuru apida ichita ba-e pait'ee. Maperã tachia k'ĩsia p'anɨ ɨt'aripema p'uuru k'ĩra wãreede. Mamata p'anapataadait'ee Tachi Ak'õre ome. \M1 Moisepa p'ãdade jara bɨ k'achia baji piut'ee p'uurude taawa. Mãga baji mĩda, Cristo mãgá piuji k'ĩra unuamaa iru p'anadap'edaa perã. Mamĩda irua mãgɨde k'ĩsia-e paji k'awa bada perã piut'ee tachi pari. Mapa wãdáma iru ome p'uurudeepa taawaa pɨk'a. Uchiadáma ma chonaarãwedapema ũraa jua ek'ariipa p'ananadait'ee ũraa chiwidi jua ek'ari, tachi k'ĩra unuamaa iru p'anɨ mĩda Cristo iru p'anadap'edaak'a. K'ĩsiada-ee, waapɨara irude ijãadáma. L Jõdee Jesús p'uurudeepa taawaa ateejida mãik'aapa mama miapijida piurumaa. Mãgá piuda perã eperãarã pari, ãchia p'ek'au k'achia oopatap'edaa wẽpapiji ichi waa bat'ada k'aurepa. Mãga ooji ãchi p'ek'au wẽe p'aneedamerã Tachi Ak'õre k'ĩrapite. NK Ma jara bɨk'a oodak'ãri, p'aareerã poro waibɨapa ne-animal waa atap'eda, ateepari ma cuarto edupɨara bɨde Tachi Ak'õre te waibɨade. Mãgɨ́ waa bɨpari Tachi Ak'õre bɨmãi eperãarã miapinaamerã ãchia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa. Mamĩda ma ne-animal peeda k'ap'ɨa p'uurudeepa taawaa ateepata paadait'ee. qJ[ Moisepa p'ãdade jara bɨk'a oo p'anɨɨrãpa p'oyaa k'awada-e Cristopa ãchi pari kurusode ooda. qI[ Parãmaa naawedapema jarateepataarãpa jarapachida Tachi Ak'õrepa Jesucristo pëiji eperãarã o k'achiadeepa k'aripa atade, tachi k'inia iru bapari perã. Ma wãara perã, t'ãripa waapɨara ijãadáma irude. Ijãanáatɨ awaraa ne-inaa k'ĩra t'ãdoo jarateepataarã pedee. Mãɨrãpa jara p'anɨ Tachi Ak'õrepa eperãarã k'aripapari k'o p'anadairã ne-animalaarã peedap'eda, paadap'edaa altarde. Mamĩda mãga oo bɨpa apida p'ek'au k'achia wẽe bak'aa Tachi Ak'õre k'ĩrapite. :Hm Jesucristo awara pa-e pait'ee. Naawedapemaarã o k'achiadeepa k'aripa ataji, ɨ̃rapemaarã auk'a k'aripapari mãik'aapa waide t'oda-e p'anadait'eerã auk'a k'aripait'ee. |Gq Naawedapema jarateepataarã k'irãpátɨ. Mãgɨɨrãpa ãchi piurutamaa ijãapachida Jesucristopapai eperãarã o k'achiadeepa k'aripa atai. Mãga parãmaa pia jarateepachida, auk'a ijãa p'anapataadamerã. Mapa ãrak'a ijãapatáatɨ. VF% Mapa waawee-ee tachia jaradaipia bɨ:‘Tachi Ak'õrépata mɨ k'aripapari. Mapa mɨa eperãarã jua waawee-e bɨ.’ (Sal 118.6) Ijãadaipia bɨ naawedapema jarateepataarãpa jarateedap'edaa `E9 P'arat'a waibɨa ichita jɨrɨnáatɨ waa k'inia bairã. O-ĩa p'anátɨ pãchia iru p'anɨ omepai, Tachi Ak'õrepa jara bairã:‘Mɨa pɨ ak'ɨ amaa-e. Ewari apida ituaba atabëi-e.’ (Dt 31.8) D Miak'ãi p'anɨɨrã awaraarã ome k'ãináatɨ, Tachi Ak'õrepa jara bairã chi miak'ãidapa awaraa iru baik'araa bɨ. Ichiaba tuu bɨpa awaraarã jɨrɨik'araa bɨ mãɨrã ome k'ãiit'ee. Tachi Ak'õrepa chi mãga oo p'anɨɨrã k'achia ooit'eeda a bɨ. $CA K'irãpátɨ mãik'aapa k'aripapatáatɨ carcelde p'anɨɨrã Cristo k'aurepa. Chupɨria k'awáatɨ parã jida mãga p'aneedai perã. Ichiaba ijãadak'aa beerãpa parã k'õp'ãyoorã miapi p'anadak'ãri Cristo k'aurepa, k'aripapatáatɨ, parã jida mãga p'anadap'edaa perã. ;Bo Parãmaa te iidi chedak'ãri, wãak'anáatɨ. Tachi chonaarãpa te wãak'ada-ee, t'ĩupipachida ãchi temãi pacherutaarãmaa. Ũk'uruurãpa k'awada-ee, angeleerã k'ãipijida. }A u Chik'inia p'anapatáatɨ. Mãga p'anapataadaipia bɨ Cristode ijãapataarã, iru k'aurepa ɨ̃pemaarã p'anadairã. @9 Ma jõma oodáma Tachi Ak'õrepa ichi ũraa ũri k'iniadak'aa p'anɨɨrã k'achia ooit'ee perã. Ooit'ee t'ɨpɨtaupa ne-inaa paa jõt'aaparik'a.m?S Mãgá tachi, Tachi Ak'õre trua wërek'aade p'anadait'ee perã, gracias jaradáma irumaa mãik'aapa oodáma irua oopi bɨk'a, t'ãripa mãga oo k'inia p'anadairã. Ma awara Tachi Ak'õre waaweedáma, irua mãga k'inia bairã. t>a Mãgɨ́ pedee waya jara k'inia bɨ ma wëre jira atarude Tachi Ak'õrepa jõt'aait'ee ichia ooda na p'ek'au eujãde nɨ̃bɨ mãik'aapa pajãde nɨ̃bɨ. Jõdee ne-inaa ɨt'aripema mãik'aapa ichide ijãapataarã ichiak'au bɨit'ee. I=  Ma ewate Tachi Ak'õrepa pedeek'ãri, eujã wëre jira ataji. Mamĩda ɨ̃rapema ewari jara bɨ:‘Ewari cherude eujã waya wëre jira atait'eeda a bɨ, pajã paara.’ (Hag 2.6) ;<o Mapa parãpa Tachi Ak'õre Ũraa ũridaipia bɨ. Ma ee ɨt'ɨa bɨdeepa pedeek'ãri, Tachi Ak'õrepa chupɨria k'awa-e paji pɨrã ichi ũraa ũridaamaa p'anadap'edaarã, audupɨara tachi iru juadeepa uchiada-e pai, ũridaamaa p'anɨ pɨrã iru ũraa jara pëida ɨt'ariipa ichi Warra k'ap'ɨa pari. ;;o Mama unu p'anɨ Jesús, Tachi Ak'õrepa pëida ichi ũraa chiwidi jaramerã. Mama iru waa jĩap'eda k'aurepa Tachi Ak'õre bɨmãi, parã p'ek'au k'achia wẽe p'anɨ iru k'ĩrapite. Ma waa awara bɨ Abel waa k'ãyaara. Tachi Ak'õrepa Abel waa unuk'ãri, chi Abel peeda k'achia oo k'inia baji. Mamĩda Cristo waa unuk'ãri, irude ijãapataarã p'ek'au k'achia wẽpapida perã mãgɨ́ waapa, k'achia oo k'iniak'aa Tachi Ak'õrepa. : Ichiaba mama unu p'anɨ Tachi Ak'õre warrarã, chi ɨt'ari t'ɨ̃ p'ã jẽra bɨɨrã. Mãgɨɨrã jõma Tachi Ak'õre warra naapemaarãk'a, Jesucristode ijãapata perã. Mama ichiaba unu p'anɨ Tachi Ak'õre, na p'ek'au eujãdepemaarãpa pia mãik'aapa k'achia oopata ak'ɨpari. Ma awara unu p'anɨ chonaarãwedapema ijãa p'anapatap'edaarã, p'ek'au k'achia wẽe p'anɨ Cristo k'aurepa. B9} Jõdee mãga-e parã ome. Jĩp'a ɨt'aa t'ɨ̃maa bɨde k'ait'a wã p'anɨ Tachi Ak'õre bɨmaa ɨt'aripema eede t'ɨ̃jarapata Sión mãik'aapa Tachi Ak'õre, chi ichita chok'ai bɨ, k'ĩrapite panapata ɨt'aripema p'uuru Jerusalende. Mama unu p'anɨ angeleerã cho-k'ara see jõnɨ, o-ĩa k'ari para bɨ. 8 Ma ewate jõmaarãta p'era para baji. Mapa Moisepa pida mãgaji:‘Mɨ audú p'era nɨ̃bɨda aji.’ (Dt 9.19) ~M}S|({yDxw>usqqXpo mlkjj ii\hh7gg~fff7eeBdcbaaC`__,^]]B\[[ZYY5X:WVV`U5TT=SSkRQQqP|OwNNMNLL/KJJ`IHHH>GGEF'EECBA@@?>>R=<<@;;B:J99&88I7166 5O443332|11g0j/..-f,+**'))F(''M&%$###"""!, >cW%Z' m SyE p  ; Y 2W5g+2Mãpai Jesupa mãgaji: —Wãpáde aji, pɨchi temaa. Pɨ warra jɨpa beeit'eeda aji. Ma eperãpa Jesupa jarada ijãaji mãik'aapa wãji. ufc1Mamĩda mãgɨ́ poro waibɨapa mãgaji: —Tachi Waibɨa, chepáde aji, mɨ warra jai-idaai naaweda. &eE0Mãga ũrik'ãri, Jesupa mãgaji: —Parãpa unuda-e pɨrã mɨa ooru ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa, mɨde ijãadak'aa pait'eeda aji. Cd/Mãgɨpa k'awaa atak'ãri Jesús cheda Judea eujãdeepa Galileadee, wãji iru ak'ɨde mãik'aapa chupɨria iidiji wãmerã ichi temaa ichi warra jɨpade, chi warra juak'aya bada perã. -cS.Jesús waya cheji Caná p'uurudee, ichia pania vino papidamãi. Maapai Capernaum p'uurude bapachi rey mimiapataarã poro waibɨa. Mãgɨ́ warra k'ayaa baji. -bS-Mamĩda Galileade panadak'ãri, ma eujãdepemaarãpa iru auteebaijida. Mãɨrãpa irua ooda Jerusalende unujida, mama p'anadap'edaa perã Pascua fiesta oodait'ee. .aU,Ichi ome nipapatap'edaarãpa k'ĩsiajida mãpemaarãpa ãchi auteebaida-e pai, ichia jarada perã Tachi Ak'õre pedee jarapari p'uurudepemaarãpa iru waaweedak'aa. n`U+K'ãima omé wãyaap'eda, Jesús uchiaji Samaria eujãdeepa mãik'aapa wãji Galilea eujãdee. c_?*Mãpai mãɨrãpa mãgɨ́ Samariadepema wẽramaa mãgajida: —Ɨ̃rapɨ ijãada-eda ajida, pɨa taimaa nepɨrɨda k'aurepapai. Ichiaba ijãapata irua jarateeda ũridap'edaa perã. Maperãpɨ k'awa p'anɨ wãara nãgɨ́ eperã cheji na p'ek'au eujãdepemaarã o k'achiadeepa k'aripa atade. Jesupa rey mimiapataarã poro waibɨa warra jɨpada L^)Mama bɨde chok'araarãpa irua jarateeda ũridak'ãri, ijãajida. ]!(Maperãpɨ ma Samariadepemaarã Jesumãi pachedak'ãri, chupɨria iidijida iru ãchi ome beemerã. Mapa iru mama beeji k'ãima omé. \'Samariadepemaarã chok'ara Jesude ijãajida mãgɨ́ Samariadepema wẽrapa jarada perã: —Jõma mɨa ne-inaa ooda jarajida aji. 0[Y&Mɨa parã pëiji ne-uu ewanadamerã, parãpa uuda-e paji mĩda. Awaraarã parã naa mimiajida eperãarãpa mɨde ijãadamerã. Maap'eda parãpa ãra mimia aupajida. lZQ%Nãgɨ́ pedee eperãarãpa jarapata wãara bɨ. “Abaapa uupari mãik'aapa awaraapa ewapari.” cY?$Ne-uuda ewaparipa ma ne-uuda ewak'ãri, o-ĩadaipari p'arat'a jitait'ee perã ichi mimia pari. Mãga pɨk'a mɨ, Tachi Ak'õre Ũraa jarateepari, o-ĩadaipari parãpa eperãarã p'e atadak'ãri mɨde ijãapataadamerã, ma k'aurepa ichita p'anapataadait'ee perã Tachi Ak'õre ome. Maperã chi ne-uupari chi ne-uu ewapari ome o-ĩa para beepari. ,XQ#¿Parãpa jarapata-ek'ã? “Atane k'ĩmari falta bɨ ne-uuda ewadait'ee.” ¡Ak'ɨ́tɨ parã ik'aawa! Unudait'ee ne-uuda chiwari nɨ̃bɨ. Mapa ewadaipia bɨ. +WO"Mamĩda Jesupa mãgaji: —Mɨ-it'ee chik'o nãga pɨk'a bɨ: ooit'ee mɨ pëidapa k'inia bɨk'a mãik'aapa aupait'ee mimia irua k'ĩsia iru bɨ mɨ-it'ee. iVK!Chi k'õp'ãyoorã ãchi pitapai pedeepachida: —¿Apidaapa chik'o aneejida-epaama? aji. fUE Mamĩda irua mãgaji: —Parãpa k'awada-e p'anɨda aji, chik'o mɨa iru bɨ k'oit'ee. T}Mãgá cherutade, Jesús k'õp'ãyoorãpa enenee jõnajida nek'omerã: —Tachi Jarateepari, nek'óji, ma-ãri pɨjida. 1S]Mãpai eperãarã wãjida Jesumaa. wRg—¡Ak'ɨ chétɨ! Eperãpa mɨmaa nepɨrɨji ne-inaa jõma mɨa oopari. ¿Mãgɨ́ Mesia-epaama? aji. pQYMãpai mãgɨ́ wẽrapa ichi chok'o atabëip'eda, wãji p'uurudee mãik'aapa jaranaji eperãarãmaa: P!Mãgá pedeemaa bɨde chi k'õp'ãyoorã pachejida. Ãchi t'ãridepai k'ĩsiajida: “¿Sãap'eda Jesús pedeemaa bɨ jã wẽra ome?” Mamĩda apidaapa iidida-e paji ma wẽrapa k'ãata k'inia baji, maa-e pɨrã k'ãare-it'ee iru pedeemaa baji ma wẽra ome. LOJesupa mãgaji: —Mãgɨ́ mɨda aji, pɨ ome pedeemaa bɨ. 2N]Mãpai mãgɨ́ wẽrapa mãgaji: —Mɨa k'awa bɨ Mesías (ichiaba t'ɨ̃jarapata Cristo) cheit'eeda aji. Iru chek'ãri, tachimaa ne-inaa jõmaata jarateeit'ee. MTachi Ak'õreta, Jaure. P'aareerã irumaa ɨt'aa t'ɨ̃pataadaipia bɨda aji, iru Jaure k'ap'ɨa pari, iru wãarata k'awapata perã. LMamĩda ewari pait'ee mãik'aapa ɨ̃raweda paru wãarata ɨt'aa t'ɨ̃pataarã Tachi Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃pataadait'ee iru Jaure k'ap'ɨa pari, Tachi Ak'õre wãara k'awapata perã. Tachi Ak'õrepa mãgeerã jɨrɨpari mãgá ichimaa ɨt'aa t'ɨ̃pataadamerã. bK=Parãpa ɨt'aa t'ɨ̃pata Tachi Ak'õremaa. Mamĩda iru pia k'awada-e p'anɨ. Jõdee táipata iru pia k'awa p'anɨ, tai judiorã k'ap'ɨa pari irua jara pëida perã sãga eperãarã o k'achiadeepa k'aripa atait'ee. PJMãpai Jesupa mãgaji: —Wẽra, mɨa jararu ijã́aji. Ewari paruda aji, parãpa wãara ɨt'aa t'ɨ̃pataadait'ee Tachi Ak'õremaa. Mamĩda mãga ooda-e pait'ee nãgɨ́ eede wa Jerusalende. I/Tai chonaarã nãgɨ́ eede ɨt'aa t'ɨ̃pachidada aji. Mamĩda parã judiorãpa jarapata Jerusalende eperãarãpa ɨt'aa t'ɨ̃pataadaipia bɨ. H#Mãga ũrik'ãri, ma wẽrapa mãgaji: —Señor, pɨa pedee jarada k'aurepa mɨa k'awaa wãda aji, pɨ Tachi Ak'õre pedee jarapari. wGgƗmɨk'ĩraarã joisomaa iru badoo mãik'aapa chi ɨ̃rá iru bɨ përe-e. Mapa wãarada aji, pɨa jara bɨ. FMãgɨ́ wẽrapa p'anauji: —Mɨ ɨmɨk'ĩra wẽe bɨda aji. Jesupa mãgaji: —Wãarata jaraji ɨmɨk'ĩra wẽe bɨda ak'ãri. nEUJesupa p'anauji: —Wãpáde aji, pɨchi ɨmɨk'ĩra atade mãik'aapa waya namaa chepáde aji. /DWMãpai mãgɨ́ wẽrapa mãgaji: —Señor, mɨ-it'ee teepáde aji, mãgɨ́ pania, mɨ waa opisia-e pait'ee, ichiaba waa che-e pait'ee pania joide na pozode. CMamĩda mɨa pania teerudepema todak'ãri, waa opisiada-e pait'ee. Ma k'ãyaara ara pania poatrɨ uchiaparik'a eujãdeepa, mãga pɨk'a mɨa pania teeru uchiait'ee ãra t'ãrideepa mãik'aapa ma k'aurepa k'awaadait'ee ichita p'anapataadait'ee Tachi Ak'õre ome. iBK Jesupa p'anauji: —Eperãarãpa na pozodepema pania toruta waya opisiadaridait'eeda aji. GA Na pozo tachi chonaarãwedapema Jacobpa bëida. Irua na pozodepemata pania topachi, ichi warrarã ome mãik'aapa chi ne-animalaarã ome. ¿Pɨ iru k'ãyaara waibɨara k'ĩsia bɨk'ã? aji. %@C Mãpai mãgɨ́ wẽrapa mãgaji: —Señor, na pozo nãpɨa bɨda aji. Pɨa ne-inaa wẽe bɨ pania joi atait'ee. ¿Sãma mãgee pania atayama? aji. u?c Jesupa p'anauji: —Pɨa k'awada paara jõma Tachi Ak'õrepa oo k'inia bɨ eperãarã k'aripait'ee mãik'aapa k'awada paara k'aipata pɨmaa pania iidimaa bɨ, mɨmaa iidik'aji teemerã pania eperãarã ichita chok'ai p'anapipari. G> Mamĩda judiorã, Samariadepemaarã ome pedeedak'aa pada perã, mãgɨ́ wẽrapa mãgaji: —Mɨ Samaria eujãdepemapɨ. ¿Sãap'eda pɨ, judío bɨta mɨmaa pania iidi cheruma? aji. A={(Chi k'õp'ãyoorã p'uurudee wã p'anajida chik'o netode.) Mãga nɨde Samariadepema wẽra cheji ma pozodee pania joide. Mãpai Jesupa mãgaji irumaa: —Mɨmaa pania teepáde aji. < ;%Ma eujãde Jacob pozo baji. Ma che wãdade ode cherupa Jesús ĩyapaa cheda perã, ma pozo ik'aawa su-ak'ɨ beeji. Imat'ɨpa pa wã nipaji. ":=Mãgá Jesús pacheji Sicar p'uurude. Mãgɨ́ p'uuru Samaria eujãde bɨ. Chonaarãweda ma p'uuru Jacobpa ichi warra Josemaa eujã teeda k'ait'a baji. 39aMa wãdade wãyaaji Samaria eujãde. b8=Jesupa mãga k'awaa atak'ãri, waya uchiaji Judea eujãdeepa Galilea eujãdee wãit'ee. g7G(Mãga ũrijida Jesupa poro chook'aa paji mĩda. Chi k'õp'ãyoorã́pata poro choopachida.) 6 {Fariseorãpa ũrijida Jesupa Juan k'ãyaara k'õp'ãyoorãra p'e wã mãik'aapa eperãarã chok'araara poro choopachi. r5]$Eperãpa iru Warrade wãara ijãak'ãri, ichita bapariit'ee Tachi Ak'õre ome. Mamĩda eperãpa iru Warrade ijãa k'inia-e bɨ pɨrã, Ak'õre trua unu-e pait'ee. Tachi Ak'õre ichita k'ĩrau bait'eeda aji, mãgɨ́ eperã ome.p4Y#Tachi Ak'õrepa ichi Warra k'inia iru bapari. Ne-inaa jõmaweda iru jua ek'ari bɨji irua ak'ɨmerã. {3o"Tachi Ak'õrepa pëidapa jarapari Tachi Ak'õre pedee, Ak'õrepa ichi Jaure pëipari perã iru ome bapariimerã. j2M!Mamĩda eperãpa irua jara bɨ ijãak'ãri, k'awa bɨ Tachi Ak'õrepa ichita wãarata jarapari. w1g Irua jarapari ichia unuda mãik'aapa ũrida ɨt'ari, apidaapa ijãa k'iniada-e p'anɨ pɨjida irua jara bɨ. k0O—Eperã ɨt'ariipa cheda jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ. Eperã na p'ek'au eujãdepema na eujãde bapari perã, ichita jarapari na eujãdepema ne-inaa. Jõdee chi ɨt'ariipa cheda jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ. /)Iru mɨ k'ãyaara waibɨara pait'ee eperãarã k'ĩrapite. Jõdee mɨ iru ek'ariara pait'ee. Juan Bautistapa eperã ɨt'ariipa chedade jarada ..UK'ĩsiadáma nãgɨde. Miak'ãidak'ãri, wẽra chi ɨmɨk'ĩra wẽra paru. Mamĩda ma ɨmɨk'ĩra k'õp'ãyo k'ait'a bainɨ̃ beepari mãik'aapa o-ĩadaipari ũrik'ãri ma ɨmɨk'ĩrapa jararu chi wẽramaa. Mãga pɨk'a mɨ ma poro choomaa bɨ k'õp'ãyok'a bɨ. Maperãpɨ mɨ o-ĩa bɨ. -Pãchia pia ũrijida mɨa jarak'ãri mɨ Tachi Ak'õrepa pëida-e eperãarã rey pamerã. Iru pëi naaweda, Tachi Ak'õrepa mɨ pëiji. {,oMãpai Juanpa p'anauji: —Apidaapa mãgee ne-inaa ooda-e pak'ajida aji, Tachi Ak'õrepa oopi-e pada paara. {+oJuanmaa chejida mãik'aapa mãgajida: —Tachi Jarateepari, ma eperã pɨ ome bada Jordán to k'ĩraik'a eere mãik'aapa pɨa jarada taimaa, mãgɨpa eperãarã poro choomaa bɨda ajida. Ma awara jõmaarãta irumaa wã p'anɨ poro choopide. y*kEwari aba Juan k'õp'ãyoorã aupedeemaa p'aneejida awaraa judío ome, eperãarã poro choopata k'ap'ɨa. B)(Mãga paji Herodepa Juan carcelde t'ɨpit'aai naaweda.) ()Juanpa ichiaba eperãarã poro choomaa baji Enonde, Salim k'ait'a, mama paniara paraada perã. Mama eperãarã chepachida poro choopidait'ee. 'Ma t'ẽepai, Jesús chi k'õp'ãyoorã ome wãjida Judea eujãdee. Mama taarãji ãchi ome, ãchia eperãarã poro choodamerã. &Jõdee chi oopataarãpa Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëidak'a, ma ɨ̃daa pɨk'a bɨ k'awa k'inia p'anapata. Mãga p'anapata jõmaarãmaa k'awapi k'inia p'anadairã ãchia ne-inaa pia oo p'anɨ Tachi Ak'õrepa oopiparik'a. Juan Bautistapa waya Jesude jarada 9%kChi k'achia ooyaa beerãpa ma ɨ̃daa pɨk'a bɨ unuamaa iru p'anapata. Iru k'awa k'iniadak'aa. Mãga p'anɨ k'iniadak'aa perã irua unupimerã ãchia ne-inaa k'achia oopata. X$)Chi ɨ̃daa pɨk'a bɨ cheji na p'ek'au eujãdee. Mamĩda eperãarã ũk'uruurãpa ma ɨ̃daa pɨk'a bɨ k'iniadak'aa paji, p'ãriu pɨk'a bɨde p'anee k'inia p'anadap'edaa perã ne-inaa k'achia oodait'ee. ,#Q’Mapa Tachi Ak'õrepa atuapi-e ichi Warrade ijãa bɨ. Mamĩda atuapiit'ee chi ijãa-ee bɨ, mãgɨpa ijãak'aa perã Tachi Ak'õre Warra apai iru badade. -"STachi Ak'õrepa ichi Warra pëi-e paji na p'ek'au eujãdepemaarã atuapiit'ee. Jĩp'a pëiji eperãarã o k'achiade wãdap'edaadeepa k'aripa atade atuanaadamerã. n!U—Tachi Ak'õrepa na p'ek'au eujãdepemaarã audú k'inia iru bada perã, ichi warra apai iru bada pëiji piumerã eperãarã pari. Eperãpa iru Warrade ijãa bɨ pɨrã, atua-e. Jai-idaak'ãri, Ak'õre eujãde banait'ee. - Seperãarãpa iru ak'ɨdamerã. Mãgá jõmaarãpa irude ijãapata ichita iru ome ɨt'ari p'anapataadait'ee. Tachi Ak'õrepa eperãarã jõmaweda k'inia iru bapari ykMoisés eujã pania wẽe bɨde Israel pidaarã ome nipak'ãri, taama broncedee ooda pak'urude jiraji eperãarãpa mãgɨ́ ak'ɨdamerã. Mãgá piuda-e paji. Mãga pɨk'a ichiaba chi Eperã Ak'õre Truadepema pak'urude ichita jiradait'ee ~u ’Apida Ak'õre eujãdee wãda-e p'anɨ. Jõdee aba, chi Eperã Ak'õre Truadepema, Ak'õre eujãdeepa cheji.  Parãpa ijãada-e p'anɨ pɨrã mɨa na eujãdepema ne-inaa jarak'ãri, ¿sãga ijãadayama aji, mɨa ɨt'aripema ne-inaa jarak'ãri?   Mɨa wãarata jararu. Taipa jarapata ne-inaa k'awa p'anɨ mãik'aapa unudap'edaa. Mamĩda parãpa ijãadak'aa taipa jarapata. wg Jesupa p'anauji: —Pɨ Israeldeepa uchiadap'edaarã jarateepari. ¿K'awa-e bɨk'ã aji, mɨa jara bɨ? T! Mãpai Nicodemopa waya iidiji: —Mamĩda ¿sãga mãga payama? aji. 3_Nãu p'uapari chi p'ua k'iniamaa. Pɨa ma nãu ũriru mĩda, k'awak'aa sãmãik'aapa cheru wa sãmaa wã. Mãga pɨk'a bɨ ichiaba eperã Tachi Ak'õre Jaurepa t'opida. QP'era pɨk'a banáaji mɨa jarada perã eperãarã waya t'odaipia bɨ. hIEperãdeepa uchiapari eperã. Mamĩda Tachi Ak'õre Jauredeepa uchiapari Tachi Ak'õredeerã. 9kJesupa p'anauji: —Mɨa wãarata jararu. Eperã paniapa t'o-e pɨrã mãik'aapa Tachi Ak'õre Jaurepa t'opi-e pɨrã, p'oyaa ba-e pai Ak'õre jua ek'ari ichideerã ome. Mãpai Nicodemopa iidiji: —Mamĩda ¿sãga waya t'oyama aji, eperã chona bɨta? ¡P'oyaa t'ĩuk'aa chi nawe bide waya t'oit'ee! Jesupa mãgaji: —Mɨa wãarata jararu. Eperã waya t'o-e pɨrã, p'oyaa ba-e pai Tachi Ak'õre jua ek'ari ichideerã ome. !P'ãrik'ua mãgɨ́ eperã Jesumaa p'asiade wãji mãik'aapa mãgaji: —Tachi Jarateepari, k'awa p'anɨda aji, Tachi Ak'õrépata pɨ pëida taimaa jarateede. Pɨa p'oyaa oo-e pak'ajida aji, nãgee ne-inaa pia pɨa ooparik'a, Tachi Ak'õre pɨ ome ba-e pada paara. ] 5Bapachi fariseo t'ɨ̃jarapatap'edaa Nicodemo. Judiorã poro waibɨarãdepema paji. zmFaltak'aa paji apidaapa eperãarã k'ĩsia k'awaapidamerã irumaa, irua eperãarã t'ãri k'awa bada perã.]3Mamĩda Jesupa k'awaji wãara ijãada-e p'anajida, ãchi t'ãri pia k'awada perã. @yJesús Jerusalende bɨde Pascua fiesta wãyaaru misa, eperãarã chok'araarãpa irude ijãajida, unudak'ãri irua ne-inaa oomaa bɨ eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. taMapa aɨ t'ẽepai, iru piup'eda, chok'ai p'irabaik'ãri, chi k'õp'ãyoorãpa k'irãpajida irua ma ewate jarada. Mãpai wãara ijãajida Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jarada mãik'aapa Jesupa jarada. Jesupa jõmaarã t'ãri k'awapari S Mamĩda Jesupa “na te” ak'ãri, jara k'inia baji ichi k'ap'ɨa. $ AMãpai judiorãpa mãgajida: —Cuarenta y seis años mimiajidada ajida, na te oodait'ee. ¿T'eep'eda pɨa ewari õpeede baik'o bɨit'eek'ã? ajida. n UJesupa p'anauji: —Na te t'eet'aaruta pɨrã, ewari õpeemaa mɨa waya baik'o bɨit'eeda aji. U #Mãpai judiorã poroorã, arii p'anadap'edaarãpa mãgajida Jesumaa: —Wãara Tachi Ak'õrepa nãga oopiru pɨrã pɨmaa, ¿k'ãata ooit'eema ajida, taipa ijãadamerã wãara Ak'õrepa pɨ pëida? D Jesupa mãga oo bɨde chi k'õp'ãyoorãpa k'irãpajida Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Mɨa pɨ te k'inia iru bapari perã, mɨ peet'aadait'ee.’ (Sal 61.1a) mãik'aapa paloma netopataarãmaa mãgaji: —¡Pãchi net'aa atéetɨ namãik'aapa! ¡Mɨ Ak'õre te net'aa netopata tek'a papináatɨ! W'Mãga unuk'ãri, Jesupa soo oo ataji mãik'aapa ma jõmaweda taawaa jërek'ooji ãchi p'ak'a, oveja ome. Ma p'arat'a tau t'erabaipataarã mesa eujãde sĩa bat'ak'oop'eda, ãchi p'arat'a eujãde p'ok'ooji T!Mama Tachi Ak'õre te waibɨa ãuk'idaa t'ɨak'au bɨde ununaji p'ak'a netopataarã, oveja netopataarã mãik'aapa paloma netopataarã. Ichiaba unuji p'arat'a tau t'erabaipataarã mama su-ak'ɨ p'anɨ. Y+ Judiorã Pascua fiesta ɨ̃rɨ pa wãda perã, Jesús wãji Jerusalendee. gG Ma t'ẽepai Jesús wãji Capernaum p'uurudee chi nawe ome, chi ɨ̃pemaarã ome mãik'aapa chi k'õp'ãyoorã ome. K'ãima chok'ara-ee mama p'anajida. Jesupa ne-inaa netopataarã jërek'ooda Ak'õre te waibɨadeepa % Mãgɨ́ ooda Jesupa Galilea eujãdepema Caná p'uurude paji irua naapɨara ooda eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. Mãga ook'ãri, unupiji ichi wãara Tachi Ak'õrepa pëida. Ma ooda unudak'ãri, chi k'õp'ãyoorãpa audupɨara irude ijãa p'aneejida. }s mãik'aapa mãgaji: —Fiesta oodak'ãri, jõmaarãpa naapɨara vino piara bɨta jedepata. Maap'eda, waibɨa to p'anadap'eda, jedepata chi vino mak'ɨara pia-e bɨ. Mamĩda pɨa ɨa nɨ̃bɨjida aji, chi vino piara bɨta ɨ̃raweda todamerã.  Ma fiesta chiparipa pania vino padai bada tok'ãri, k'awa-e paji sãmãik'aapa uchiaji ma vino. Ma vino jedepataarãpapai k'awajida, ãchia ma vino chok'odeepa joidap'edaa perã. Mãgá top'eda, ma fiesta chiparipa chi ɨmɨk'ĩra miak'ãiit'ee bada t'ɨ̃ ataji Mãpai Jesupa mãgaji: —Ɨ̃rá ma-ãri joi atadapáde aji, mãik'aapa teepáde aji, na fiesta chiparimaa. Mãga oojida. Jesupa vino jedepataarãmaa mãgaji: —Paniapa na chok'o ipuruk'óotɨ. Pania atanajida mãik'aapa ma chok'o ipuruk'oojida. ~-Mama bainɨ̃ p'anajida chok'o seis, mãudee ooda. Judiorãpa mãgee chok'o iru p'anapachida aɨde pania t'ɨdait'ee. Mãgá sɨɨdai ãchi jua, bɨɨrɨ maa-e pɨrã net'aa Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jaradak'a. Chok'o abaade cincuenta wa setenta litros araapachi. a};Mãpai chi nawepa mãgaji vino jedepataarãmaa: —Óotɨ jõma irua jara bɨk'a. |Mãpai Jesupa mãgaji: —Nawe, ¿sãap'eda pɨa mɨmaa mãga jara bɨma? aji. Waide ewari pa-eeta mɨa Ak'õre jua ak'ɨpimerã. ^{5Mama p'anɨde vino jõdachi. Maperã Jesús nawepa mãgaji: —Vino jõdachida aji. Xz)Jesús chi k'õp'ãyoorã ome ichiaba t'ɨ̃ pëijida chedamerã ma fiestade. y /Natanael ome pedeep'eda, k'ãima õpeemaa miak'ãipata fiesta oojida Caná p'uurude. Mãgɨ́ p'uuru Galilea eujãde bɨ. Jesús nawe mama baji. Dx 3Mɨa wãarata jararu. Parãpa unudait'ee Tachi Ak'õre eujã ewaraa k'obɨ mãik'aapa angeleerã ɨt'aa wãruta mãik'aapa edaa cheruta mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema, k'aripade.w -2Jesupa mãgaji: —¿Ijãa bɨ-ek'ã aji, mɨa jarada perã pɨ unuji ma pak'uru ek'ari? Pɨa unuit'ee ne-inaa awara ma k'ãyaara pi-iara. v 1Mãpai Natanaelpa mãgaji: —Tachi Jarateepari, pɨ Tachi Ak'õre Warra. Pɨ Israel pidaarã Rey, chi cheit'ee bada. &u G0Natanaelpa Jesumaa iidiji: —¿Sãga pɨa mɨ k'awa bɨma? aji. Jesupa p'anauji: —Felipepa pɨ atanai naaweda, mɨa pɨ unuji higuera k'arra ek'ari. t /Jesupa Natanael ichi k'ait'a cheru unuk'ãri, mãgaji: —Na Israel pida wãara t'ãri pia bapari. Apida k'ũrak'aa. s #.Natanaelpa mãgaji: —¡Nazaretdepema! ¿Nazaret p'uurudeepa eperã pia uchiaik'ã? aji. Felipepa mãgaji: —Wãdáma aji, ak'ɨde. 6r g-Felipepa Natanael jɨrɨnaji mãik'aapa unu atak'ãri, mãgaji: —Unujidada aji, eperã Moisepa jarada Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade. Mãgɨ́ ichiaba Tachi Ak'õre pedee jarapataarãpa chonaarãweda ãchi p'ãdap'edaade jaradap'edaa. Mãgɨ́ eperã José warra; t'ɨ̃jarapata Jesús Nazaretdepema. Xq +,Mãgɨ́ Felipe, Andrés mãik'aapa Pedro Betsaida p'uurudepemaarã paji. p +Aɨ norema Jesús wãji Galilea eujãdee. Mama unuji eperã t'ɨ̃jarapatap'edaa Felipe. Mãpai mãgaji: —Mɨ ome nipaparíiji. o }*Mãpai Andrepa chi ɨ̃pema aneeji Jesumaa. Jesupa iru unuk'ãri, mãgaji: —Pɨ Simón, Juan warra. Mamĩda pɨ t'ɨ̃jaradait'eeda aji, Cefas. (Mãgɨ́ t'ɨ̃ griego pedeede jara k'inia bɨ Pedro.) Jesupa Felipe Natanael ome jɨrɨt'erada qn ])Mãgɨ́ Jesús ome bap'eda, ne-inaa awaraa ooi naaweda, isapai wãji chi ɨ̃pema jɨrɨde. Unu atak'ãri, mãgaji: —Mesías unujidada aji. (Mãgɨ́ t'ɨ̃ jara k'inia bɨ Cristo, Tachi Ak'õrepa pëida eperãarã rey pamerã.) m y(K'õp'ãyo abaapa Juan pedee ũrida mãik'aapa Jesús t'ẽe wãda Andrés paji. Iru Simón Pedro ɨ̃pema paji. l 3'Jesupa p'anauji: —Chétɨ k'awaadamerã. Mãgá wãjida iru baparimaa mãik'aapa ma ewate p'aneejida iru ome k'ewara las cuatro pada perã. Tk #&Jesús ãpɨtee p'ɨrrabaik'ãri, unuji ichi t'ẽe cheruta mãik'aapa mãgaji: —¿K'ãata k'inia p'anɨma? aji. Mãgajida: —Rabuni (jara k'inia bɨ Tachi Jarateepari), ¿pɨ, sãma baparima? ajida. Rj %Chi k'õp'ãyo omeerãpa mãga ũridak'ãri, Jesús t'ẽe wãjida. zi o$Jesús wãyaa wã unuk'ãri, mãgaji: —¡Ak'ɨ́tɨ! Jãgɨta chi oveja chak'ek'a bɨ, Tachi Ak'õrepa pëida. Vh '#Aɨ norema Juan Bautista waya mama baji chi k'õp'ãyoorã omeerã ome. g 1"Tachi Ak'õrepa jaradak'a mɨa mãga unuji. Maperãpɨ mɨa parãmaa jara bɨ: Nãgɨ́ Jesús, Tachi Ak'õre Warra. Jesús ome nipapatap'edaarã 'f I!Mɨa k'awa-e bak'aji iru Tachi Ak'õre Warra. Mamĩda aɨ naaweda mɨ pëidapa eperãarã paniapa poro choomerã, mɨmaa jaraji: “Pɨa unuit'eeda aji, mɨ Jaure baai cheru eperã ɨ̃rɨ, ichita iru ome bapariit'ee. Mãgɨ́ eperãpa mɨ Jaure ba chepiit'eeda aji, eperãarã ome.” xe k Mãpai Juanpa jaraji ichia unuda: —Mɨa Tachi Ak'õre Jaure unuji iru ɨ̃rɨ palomak'a baai chek'ãri. 8d kAɨ naaweda mɨa pida k'awa-e baji iru Tachi Ak'õrepa pëida tachi k'aripamerã. Mamĩda ma-it'ee mɨa eperãarã poro choo cheji; mãgá Israel pidaarãpa iru k'awadamerã. c 9Nãgɨ́ eperãde mɨa pedee baji nãga jarak'ãri: “Eperã mɨ t'ẽepai cheru mɨ k'ãyaara waibɨara bɨ, iru mɨ t'oi naaweda bapachi perã.” wb iAɨ norema Juanpa unuk'ãri Jesús ichi k'ait'a cheru, mãgaji: —¡Ak'ɨ́tɨ! Nãgɨ́ eperã oveja chak'ek'a bɨ, Tachi Ak'õrepa pëida perã piumerã eperãarã pari. Nãgɨpa wẽpapiit'ee eperãarãpa p'ek'au k'achia oopata. a 7Mãga p'asaji Betania p'uurude Jordán to k'ĩraik'a eere, Juanpa poro choomaa badamãi. Jesús Tachi Ak'õrepa pëida eperãarã pari piumerã +` QMãgɨ́ mɨ t'ẽepai parãmaa jaratee cheru. Iru mɨ k'ãyaara waibɨara bɨ. Mɨa iru chancla jida ẽraik'araa bɨda aji, mɨ iru k'ãyaara ek'ariara bairã. _ Juanpa mãgaji: —Mɨa parã poro choopari paniapa. Mamĩda pãchi t'ãide bɨda aji, awaraa eperã, parãpa k'awada-e p'anɨ. E^ Juanmaa iidijida: —Pɨ Tachi Ak'õrepa pëida-e pɨrã eperãarã rey pamerã, Elia-e pɨrã wa Tachi Ak'õre pedee jarapari-e pɨrã, ¿k'ãare-it'ee eperãarã poro chooparima? ajida. /] [Ma fariseorãpa pëidap'edaarãpa +\ QJuanpa p'anauji Tachi Ak'õre pedee jarapari Isaíapa chonaarãweda p'ãdade jara bɨk'a: —Mɨ ni eujã pania wẽe bɨde mãik'aapa bia bɨ:‘O pi-ia oopatak'a poro waibɨa chei naaweda, mãga pɨk'a p'ek'au k'achia oo amáatɨ Tachi Waibɨa chei naaweda.’ (Is 40.3) [ #Mãpai mãgajida: —Mãgara, ¿pɨ k'aima? Jarapáde ajida. Tai pëidap'edaarãmaa jaranadait'ee. ¿K'ãata jara pëiit'eema? ajida. ^Z 7Mãpai iidijida: —Mãgara, ¿pɨ Tachi Ak'õre pedee jarapari Eliak'ã? ajida. —Mãga-eda aji. Mamĩda waya iidijida: —¿Pɨ Tachi Ak'õre pedee jaraparik'ã ajida, tachia nɨ p'anɨ? —Mãga-eda aji. mY UJuan Bautistapa wãarata p'anauji: —Mɨ Tachi Ak'õrepa pëida-epɨ, eperãarã rey pamerã. X 1Judiorã poroorãpa Jerusalendeepa pëijida p'aareerã Leví ëreerãdepemaarã ome, mãɨrãpa Juanmaa iididamerã: —¿Pɨ k'aima? ajida. 5W eEperã apidaapa Tachi Ak'õre unudak'aa. Mamĩda Jesucristo, iru Warra apai iru bɨ, iru ome auk'a bairã, iru eperãarãmaa k'awapiji. Juan Bautistapa Jesucristode jarada ;V qTachi Ak'õrepa ichi ũraa k'awapiji eperãarãmaa Moisés k'ap'ɨa pari. Mamĩda eperãarã k'inia iru baji mãik'aapa ichi wãarata k'awapiji ãramaa Jesucristo k'ap'ɨa pari. cU AMa eperã t'ãri pia bapari tachi jõmaarã ome mãik'aapa tachi ichita k'aripapari. _T 9Juan Bautistapa k'awaji mãgɨ́ Pedee Tachi Ak'õrepa pëida. Mapa jarapachi: —Nãgɨde mɨa jara baji jarak'ãri eperã mɨ t'ẽepai cheru mɨ k'ãyaara waibɨara bɨ, mɨ t'oi naaweda iru bapachi perã. $S CMãgɨ́ Pedee, Jesucristo Tachi Ak'õrepa pëida. T'oji eperã k'ap'ɨade mãik'aapa tachi t'ãide bapachi. Iru Tachi Ak'õre Warra pada perã, Tachi Ak'õre k'ĩra wãree unupiji tachimaa. Eperãarã k'inia iru bapachi mãik'aapa Tachi Ak'õre wãarata ãchimaa k'awapipachi. xR k Tachi Ak'õre warrarã mãgá padait'ee, mãgɨ́ eperãarã t'oda-e paji warra jĩp'aarã t'opatak'a, eperãpa warra oo k'inia ooparik'a. Ma k'ãyaara Tachi Ak'õrépata mãgɨɨrã ichi warrarã papiji, irude ijãa p'aneedap'edaa perã. Q  Mamĩda eperãarã ũk'uruurãpa iru auteebaijida mãik'aapa wãara irude ijãajida. Irua mãgɨɨrã Tachi Ak'õre warrarã papiji. GP   Cheji mĩda ichi auk'aarã t'ãide, ãchia auteebaida-e paji. 'O I Mãgɨ́ Pedee, Jesucristo ba cheji na p'ek'au eujãde, ichia eujã oodade. Mamĩda na p'ek'au eujãdepemaarãpa k'awada-e paji iru Tachi Ak'õre Warra. kN Q ma wãara ɨ̃daa pɨk'a bɨ na p'ek'au eujãdee cheji, Tachi Ak'õre eperãarãmaa k'awapiit'ee. >M yJuan ɨ̃daa pɨk'a ba-e paji. Jĩp'a cheji jarateede L #Tachi Ak'õrepa mãgɨ́ eperã jɨrɨt'eraji jaramerã ma ɨ̃daa pɨk'a bɨde, jõmaarãpa Ak'õrede ijãadamerã ma jarateeda k'aurepa. AK Bapachi eperã, t'ɨ̃jarapatap'edaa Juan Bautista. rJ _At'ãri irua Tachi Ak'õre k'awapimaa bɨ eperãarãmaa. Apidaapa p'oyaa jarada-e irua mãga oonaamerã. $I CIrua chok'ai bapipachi ne-inaa jõmaweda chok'ai bɨ. Ɨ̃daa pɨk'a bapachi eperãarã t'ãide, ma k'aurepa eperãarãpa Tachi Ak'õre k'awapataadamerã. zH oIru k'ap'ɨa pari Tachi Ak'õrepa ne-inaa jõmaweda ooji. Iru wẽe Tachi Ak'õrepa ne-inaa maarepida oo-e paji. #G CTachi Ak'õre ome bapachi. F 1Na p'ek'au eujã bai naaweda Jesucristo, Tachi Ak'õre Pedee apata, bapachi. Mãgɨ́ bapachi Tachi Ak'õre ome. Iru ichita Tachi Ak'õre bapari. /EWK'awadaipia bɨ chi mãgá k'ariparupa mãgɨ́ eperã o k'achiadeepa uchiapiit'ee. Mãgá Tachi Ak'õrepa irua k'achia ooda jõmaweda wẽpapii. Mãgapai paji.DMãpai ɨ̃pemaarã, mɨa et'ewa jaradak'a chik'aripa p'anapatáatɨ. Mãgá parãdepema aba k'achiade baairu pɨrã oo k'inia-e bairã Tachi Ak'õrepa oopi k'inia bɨk'a, awaraarãpa iru k'aripadai, waya wãara ijãamerã mãik'aapa k'achia oo amaamerã. C+Ma t'ẽepai waya ɨt'aa iidik'ãri, Tachi Ak'õrepa k'oi chepiji mãik'aapa ma eujãde ne-uudap'edaa t'onop'eda mãik'aapa warip'eda, chauji. BMãga ooji chonaarãweda ichi pedee jarapari Elías ome. Elías eperã paji tachik'a. Mamĩda ɨt'aa iidik'ãri Tachi Ak'õremaa irua k'oi chepinaamerã, Tachi Ak'õrepa mãga ooji, Eliapa wãara ijãa bada perã. Año õpee esa-auk'a k'oi che-e paji. {AoTachi Ak'õrepa mãga oopari perã, k'ayaa beerãpa jaradaipia bɨ ãchia k'achia oodap'edaa awaraa ijãapataarãmaa, mãɨrãpa ɨt'aa t'ɨ̃damerã ãchi pari. Mãgá Tachi Ak'õrepa ãra jɨpaipɨ. Mɨa mãga jara bɨ irua oopari perã ichi k'ĩrapite pia nipapataarãpa iidi p'anɨk'a, wãara ijãadak'ãri. Mãga oopari ãrapa ne-inaa chaaree iidi p'anɨ pɨjida. @ Mamĩda ɨt'aa t'ɨ̃dak'ãri, wãara ijãadaipia bɨ Tachi Ak'õrepa jɨpai. Mãga ooruta pɨrã, Ak'õrepa ooit'ee ãrapa iidi p'anɨk'a. Ma k'ayaa wẽpait'ee mãik'aapa k'ayaa baji pɨrã p'ek'au k'achia ooda k'aurepa, ma p'ek'au k'achia wẽpait'ee. ;?oMa awara parãdepema aba k'ayaa bak'ãri, jara pëidaipia bɨ tachi ijãapataarã ak'ɨpataarãmaa, ãra chedamerã mãik'aapa ɨt'aa t'ɨ̃damerã iru pari. Iru ik'aawa pachedak'ãri, ãrapa ɨt'aa t'ɨ̃daipia bɨ Jesucristopa iru jɨpamerã. Mãɨmisa ãradepemapa iru k'ap'ɨa p'uruipia bɨ aceitepa. >/ Mãpai ɨ̃pemaarã, parãdepema aba chupɨria nɨ̃bak'ãri, ɨt'aa t'ɨ̃ipia bɨ. Jõdee o-ĩa bak'ãri, Tachi Ak'õremaa k'ariipia bɨ. v=e Ɨ̃rá ɨ̃pemaarã, ne-inaa awaraa k'awapi k'inia bɨ parãmaa. Juraadaik'araa bɨ ne-inaa apida k'ĩrapite: pajã k'ĩrapite, na eujã k'ĩrapite, wa ne-inaa awaraa k'ĩrapite. Tachi Ak'õrepa jõmaarãpa oopatap'edaa ak'ɨk'ãri, pia ak'ɨ-e pait'ee mãgá pariatua jarapataarã, chĩarapa ijãadamerã ãchia jara p'anɨ. Mãgá juraadai k'ãyaara parãpa jaradaipia bɨ: “ooit'eepɨ” jaradak'ãri ne-inaa oodait'ee mãik'aapa “oo-epɨ” jaradak'ãri ne-inaa ooda-e pait'ee. Q< Tachi ijãapataarãpa pia pedeepata ãra ãpɨte, waapɨara ijãapatap'edaa perã Tachi Ak'õrede ãra chupɨria jõnadak'ãri. Parãpa k'awa p'anɨ sãga chooji chonaarãwedapema Job, chupɨria nɨ̃bɨde. Mãgá baji mĩda, Tachi Ak'õrede ijãapachi. Maap'eda ma chupɨria nɨ̃bɨdeepa uchiak'ãri, Tachi Ak'õrepa Job k'aripaji pipɨara bapariimerã naawedapema k'ãyaara. Tachi Ak'õrepa mãga ooji chupɨria jõnɨɨrã chupɨria k'awaapari perã. t;a Piara k'awaadamerã sãga choodaipia bɨ nepɨrade jõnɨde, mɨa k'irãpapi k'inia bɨ Tachi Ak'õre pedee jarapataarã chonaarãweda p'anapatap'edaa. Tachi Ak'õrepa ãra pëiji jarade irua oopi k'inia bada eperãarãmaa. Mamĩda ma eperãarãpa ãra miapijida, ãrapa jaradap'edaa ũri k'iniada-e p'anadap'edaa perã. Mãgá iru p'anajida mĩda, choopachida. Y:+ Mamĩda ɨ̃pemaarã, mãgá k'ãiwee nɨ p'anɨ misa ma chupɨria jõnɨde, k'ĩrak'aupai jaradai: “Jãgɨ́ ijãapari k'aurepa mɨ nãgá chupɨria nɨ̃bɨ.” Tachi Ak'õrepa mãgá k'achia k'ĩsiapataarã pia ak'ɨ-e pait'ee, iru chek'ãri jõmaarãpa oopatap'edaa ak'ɨde. Taarã-ee iru waya cheit'ee na p'ek'au eujãdee. %9CMãga pɨk'a parã k'ãiwee nɨdaipia bɨ mãik'aapa ijãapataadaipia bɨ Tachi Waibɨade, iru taarã-ee cheit'ee perã, jõmaarãpa oopatap'edaa ak'ɨde. R8Ɨ̃pemaarã, Tachi Ak'õrepa mãgá ooit'ee perã mãgeerã ome, choopatáatɨ chupɨria jõnadak'ãri ãra k'aurepa. Mãga oodaipia bɨ Tachi Waibɨa Jesucristo cheit'ee perã. Iru mãgá cheru misa, p'anapataadaipia bɨ ne-uupataarãk'a. Mãɨrãpa ne-inaa uudap'eda, k'ãiwee nɨpata ijãa p'anadairã k'oi chek'ãri, ãchi ne-uudap'edaa t'onoit'ee mãik'aapa wariit'ee. Aɨ t'ẽepai waya nɨpata k'oi waya chek'ãri, ma ne-uudap'edaa chaumerã. 7 Ma awara parãpa eperã t'ãri pia p'anɨɨrã charraarãmaa ateepata, ne-inaa k'achia maarepida ooda-e p'anɨ mĩda. Maap'eda charraarãmaa p'aapata ma chupɨria chitoonɨɨrã peepidamerã. ¿K'aipa p'oyaaima parã ome? Choodaipia bɨ chupɨria jõnɨde '6GNa p'ek'au eujãde p'anɨ misa, jõmaweda pãchia oo k'iniata oopata mãik'aapa net'aa k'iniata p'e wãpata. P'ak'a poreepidák'apɨ p'anɨ. Mamĩda taarã-e ewari cherude p'ak'a ateepatak'a chi peepatamaa, Tachi Ak'õrepa parã k'achia ooit'ee, ooda-e p'anadairã irua k'inia bɨk'a. v5e¡Ũrítɨ! Parãpa mimiapataarã jɨrɨpata pãchi ne-uudap'edaa chauda p'edamerã. Mamĩda ma mimiapataarãmaa p'aadak'aa. Mapa chupɨria iidipata abaapa ãchi k'aripamerã. Jõmaarã Ak'õre Waibɨapa ãra chupɨria iidida ũri bɨ. /4WParã nẽe mãik'aapa p'arat'a p'e iru p'anɨ mogosia jẽra bait'ee hierrok'a. Tachi Ak'õrepa ma net'aa jõmaweda jõpiit'ee, ichi k'ĩrapite servi-e bairã. Parãpa ma nẽe p'arat'a ome mãgá mogosiadaida unudak'ãri, k'awaadait'ee pãchi k'ap'ɨa paara jõdait'ee, t'ɨpɨtaupa ne-inaa paa jõparik'a. Ɨ̃rá parãpa mãgee net'aa at'ãri p'emaa p'anɨ. Mamĩda taarã-e Tachi Ak'õrepa ooit'ee mɨa jara bɨk'a.  ~`}}|~{{O{ziyy/xww+vv>1=Mãpai Jesupa ãchimaa mãgaji: —Parã ek'aripemaarãda aji. Mamĩda mɨ ɨt'aripema. Parã na p'ek'au eujãdepema. Mamĩda mɨ na p'ek'au eujãdepema-e. ",=Mãga ũridak'ãri, judiorã poroorã pedee para beeji: —Tachi p'oyaa wãda-eda a bɨ, iru wãit'ee bɨmaa. ¿Ichi juadoopa piut'ee-epaama? aji. j+MMãpai waya Jesupa mãgaji: —Mɨ ãyaa wãit'eeda aji. Parãpa mɨ jɨrɨdait'ee. Mamĩda mɨ unuda-e pait'ee. Atuadait'ee pãchia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa. Mapa mɨ wãit'ee bɨmaa parã p'oyaa wãda-eda aji. <*qJesupa mãga jaraji, Tachi Ak'õre te waibɨade primisia ɨapatamãi jaratee bɨ misa. Eperãarã chok'ara mama wãyaa wãjida mĩda, apidaapa iru jitada-e paji irua jarateeda k'aurepa, ewari Tachi Ak'õrepa awara bɨda ma-it'ee waide pa-e bada perã. Jesupa ichi wãit'ee bɨmaa p'oyaa wãda-eda ada )wMãpai ãchia iidijida: —¿Sãma bɨma ajida, pɨ Ak'õre? Jesupa p'anauji: —Parãpa mɨ wãara k'awada-eda aji. Mɨ Ak'õre jida wãara k'awada-e. Mɨ wãara k'awa p'anadap'edaa paara, mɨ Ak'õre jida wãara k'awa p'anak'ajidada aji. X()Mɨchia oo bɨ jarapari mãik'aapa mɨ Ak'õre, mɨ pëidapa, auk'a jarapari. 'Pãchi ũraa p'ãdade jara bɨ eperã omeerãpa ne-inaa unudap'edaa auk'a jaradak'ãri, ma jarada wãara. Auk'a bɨ mɨ ome. A&{Mamĩda eperãpa oo bɨ ak'ɨk'ãri, mɨa jararu pɨrã pia wa k'achia, wãarata jarait'ee, mɨ pëidapa mɨ k'aripapari perã. Mɨchi ituabaapa eperãarãpa oopata mãgá ak'ɨk'aa. p%YAwaraarãpa oo p'anɨ ɨ̃rɨpai ak'ɨpata jaradait'ee pia wa k'achia. Jõdee mɨa mãgá ak'ɨ-epɨ. 4$aJesupa p'anauji: —Mɨ pedeek'ãri, wãarata jarapari. Mɨa k'awa bɨda aji, sãmãik'aapa cheda mãik'aapa sãmaa wãit'ee. Jõdee parãpa mãga k'awada-e p'anɨ. 4#a Mãpai fariseorãpa irumaa mãgajida: —Pɨchi k'ĩsiadoopa mãgɨ́ pedee jaramaa bɨda ajida. Awaraa wẽ-e perã auk'a jarait'ee, pari pɨ pedeemaa bɨda ajida. b"= Mãpai Jesupa waya jarateemaa beeji eperãarãmaa: —Mɨda aji, ɨ̃daa pɨk'a bɨ na p'ek'au eujãdepemaarã-it'ee, mɨa ãramaa Tachi Ak'õre o ak'ɨpipari perã. Mɨde ijãa bɨ p'ãriu pɨk'a bɨde nipa-e pait'ee, Tachi Ak'õre k'awa-ee. Ma k'ãyaara ichita chok'ai bapariit'ee, ɨ̃daa pɨk'a bɨde Tachi Ak'õre ode nipapari perã. y!k Ma wẽrapa mãgaji: —Apidaapa, Tachi Waibɨa. Jesupa mãgaji: —Mɨa pida pɨ pee k'inia-eda aji. Ɨ̃rá wãpáde aji, mãik'aapa ɨ̃raweda p'ek'au k'achia oo amáaji.] Jesús ɨ̃daa pɨk'a bɨ na p'ek'au eujãdepemaarã-it'ee   Mapa Jesús jĩp'a su-ak'ɨ beep'eda, irumaa iidiji: —¿Sãma p'anɨma? aji. ¿Apidaapa pɨ pee k'iniada-e pajik'ã? aji. 0Y Mãgɨ́ pedee ũridak'ãri, jõmaweda aba-abaa uchia wãdapa erreudachida. Naapɨara wãjida chonaarã, maap'eda apemaarã. Jesús ituaba beeji mãgɨ́ wẽra ome. gGMaap'eda waya edaa ɨ̃jaabaip'eda, yooro p'orade waya p'ãmaa beeji ichi jua k'ɨ̃pa. 0YMãpai ãchia iidi jõnɨde Jesús jĩp'a su-ak'ɨ beeji mãik'aapa mãgaji: —Naapɨara ichimaa mãupa bat'apáde aji, parãdepema chi p'ek'au k'achia wẽe bɨpa. OÃchia mãga iidijida Jesupa Moisepa p'ãda merai jĩak'aapa. Mãgá ɨmɨateek'ajida. Mamĩda Jesupa made t'ĩupi-e paji. Edaa ɨ̃jaabaip'eda, p'ãmaa beeji yooro p'orade ichi jua k'ɨ̃pa. /Ak'õre Ũraa p'ãdade Moisepa jaraji nãgee wẽraarã mãupa bat'a peet'aadamerã. Mamĩda taipa k'awaa k'inia p'anɨ ¿pɨa k'ãata jara bɨ? mãik'aapa Jesumaa mãgajida: —Tachi Jarateepari, taipa na wẽra miak'ãi bɨta unujidada ajida, awaraa ome nɨ̃bɨ. Moisepa p'ãda jarateepataarãpa fariseorã ome aneejida wẽra unu atadap'edaa p'ek'au oomaa bɨ. Eperãarã taide ata bɨjida QAɨ norema tap'eda, waya cheji Tachi Ak'õre te waibɨadee. Mama pachek'ãri, eperãarã chok'ara chejida irumaa. Mapa iru su-ak'ɨ beeji mãik'aapa jarateemaa beeji. Wẽra chi k'ima-ee ome k'ãida * QMamĩda Jesús wãji Olivo Eedee. ;q5[Mãpai jõmaweda wãjida ãchi te chaa._74Ãchia p'anaujida: —¿Pɨ jida ichiaba Galilea eujãdepemak'ã? ajida. Tachi Ak'õre Ũraa p'ãda pia léeji. Mãga ooru pɨrã, k'awaait'ee Tachi Ak'õre pedee jarapataarã Galilea eujãdeepa uchiadak'aa. @y3—¿Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade nãga jara bɨ-ek'ã? aji. Ũridaipia bɨ eperãpa jara bɨ mãik'aapa k'awaadaipia bɨ irua oo bɨ, jaradai naaweda ma eperã pia wa k'achia. L2Mãpai fariseo Jesumaa naaweda wã bada, Nicodemopa mãgaji: 1Jã eperãarãpa k'awadak'aa Tachi Ak'õrepa Moisemaa ũraa p'ãpida, irude ijãadak'aa perã. Mapa Ak'õrepa ãra k'achia ooit'ee. pY0¿Sãma tachi poroorãpa maa-e pɨrã tai fariseorãpa irude ijãa p'anɨma? ajida. ¡Mãga oodak'aa! `9/Mãpai fariseorãpa mãgajida: —¿Parãpa pida irumaa k'ũrapijidak'ã? ajida. {o.Ma Ak'õre te waibɨa jɨ̃apataarãpa p'anaujida: —¡Eperã apida pedeeda-eda ajida, mãgɨ́ eperãk'a! U#-Mãpai Tachi Ak'õre te waibɨa jɨ̃apataarã ãchi pëidap'edaarãmaa chejida. Pachedak'ãri, fariseorãpa mãik'aapa p'aareerã poroorãpa iidijida: —¿Sãap'eda Jesús aneeda-e pajima? ajida.  ,Mãɨrãpa Jesús jita ata k'inia p'anajida. Mamĩda apidaapa p'oyaa ooda-e paji. Judiorã poroorãpa Jesude ijãada-e p'anadap'edaa +Mapa eperãarã k'ĩsia awara-awaraadachida. Ũk'uruurãpa ijãajida Jesús Tachi Ak'õrepa pëida; ũk'uru ijãadak'aa paji. # ?*¿Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ-ek'ã ajida, Mesías uchiait'ee Rey David ëreerãdeepa mãik'aapa t'oit'ee Belén p'uurude Rey David t'odamãi? u c)Awaraarãpa mãgapachida: —Na Mesías, Tachi Ak'õrepa pëida eperãarã rey pamerã. Mamĩda awaraarãpa mãgapachida: —Mãga-epɨ. ¿Sãga Mesías adaima? Iru Galilea eujãdepema. Galilea eujãdeepa Mesías uchia-e pait'ee. z m(Ma pedee ũridak'ãri, eperãarã ũk'uruurãpa mãgapachida: —Wãara, na eperã Ak'õre pedee jarapari. D'Ma pedee “paniapa eperãarã chok'ai p'anapiparida” ak'ãri, Jesupa jara k'inia baji Tachi Ak'õre Jaure, mãgɨ́ pëiit'ee bada perã irude ijãapataarãmaa. Mamĩda Jesupa mãga jarak'ãri, waide Ak'õre Jaure pëi-e paji, ichi waide ɨt'aa wã-e bada perã. Eperãarã k'ĩsia awara-awaraadaidap'edaa G&Chi mɨde ijãa bɨ bait'ee Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a:‘Eperã t'ãrideepa to chak'ek'a jĩchooyada aji, paniapa eperãarã chok'ai p'anapiparik'a.’ (Is 55.1) >u%Fiesta Rancho Oopata jõ wãda ewate, ma ewari waibɨara paji. Ma ewate Jesús bainɨ̃ beeji mãik'aapa golpe pedeeji: —Apida opisia bɨ pɨrã, mɨmaa chepáde aji, tode. W'$¿K'ãata jara k'inia bɨma ajida, irua jarak'ãri: “Parãpa mɨ jɨrɨdait'ee. Mamĩda mɨ unuda-e pait'ee, p'oyaa wãdak'aa perã mɨ wãit'ee bɨmaa”? Ak'õre Jaurepa eperãarã chok'ai p'anapipari wg#Mãpai judiorã poroorã pedee para beeji: —¿Sãmapɨ wãit'eema ajida na eperã, tachia p'oyaa unuda-e pait'ee? ¿Tok'esaa wãit'ee-epaa jarateede judiorãmaa, k'ĩra tewaraarã p'uurudepemaarãmaa, maa-e pɨrã judio-eerãmaa? q["Parãpa mɨ jɨrɨdayada aji. Mamĩda mɨ unuda-e pait'ee, p'oyaa wãdak'aa perã mɨ wãit'ee bɨmaa. }!Mamĩda Jesupa mãgaji: —Mɨ parã ome mak'ɨara taarã-eda aji. Ma t'ẽepai mɨ waya wãit'ee mɨ pëida baparimaa. ;o Fariseorãpa ũrijida eperãarã mãgá pedee p'anɨ. Mapa ma fariseorãpa p'aareerã poroorã ome pëijida Tachi Ak'õre te waibɨa jɨ̃apataarã Jesús jita atadamerã. ucMãga baji mĩda judiorã poroorã ome, eperãarã chok'ara Jesude ijãajida mãik'aapa mãgapachida: —Mesías chek'ãri, ¿ne-inaa piara ooik'ã ajida, na eperãpa oo bɨ k'ãyaara? Fariseorãpa Jesús jita ata k'inia p'anadap'edaa wMãga ũridak'ãri, Jesús jita atadait'ee paji. Mamĩda p'oyaada-e paji, at'ãri iru ewarimaa pa-e bada perã. ]~3Jõdee mɨa iru k'awa bɨ, iru baparimãiipa cheda perã. Iruata mɨ pëijida aji. D}Mãɨmisa Tachi Ak'õre te waibɨade Jesupa jarateemaa baji. Mãɨrã pedee ũrik'ãri, Jesupa golpe mãgaji: —Wãara parãpa mɨ k'awa p'anɨ mãik'aapa k'awa p'anɨ mɨ sãmapema. Mamĩda mɨchi k'ĩradoopa che-e bɨda aji. Abaapa mɨ pëiji. Mãgɨ́ wãara bapari. Mamĩda parãpa iru k'awada-e p'anɨ. w|gTaipa k'awa p'anɨ sãmapema na eperã. Mamĩda Mesías chek'ãri, apidaapa k'awada-e pait'ee iru sãmapema. D{Jãma jõmaarã taide pedeemaa bɨ. Mamĩda apidaapa jarada-e p'anɨ iru pedeenaamerã. ¿Tachi poroorãpa ijãa p'anɨk'ã na eperã Mesías, Tachi Ak'õrepa pëida tachi k'aripamerã? z+Maapai Jerusalén p'uurudepemaarãpa iidi para beeji: —¿Nãgɨ́ eperã-ek'ã ajida, tachi poroorãpa jɨrɨmaa p'anɨ peet'aadait'ee? Vy%Mɨa oo bɨ ɨ̃rɨpai ak'ɨnáatɨ jaradait'ee pia wa k'achia. Ak'ɨ́tɨ Tachi Ak'õrepa mɨ ak'ɨparik'a, iruapai jarapii perã chisãgɨ́ pia mãik'aapa chisãgɨ́ k'achia. Jesús ɨt'ariipa pëida >xuƗ̃ipata ewate parãpa mãga oopata, oo k'inia p'anadairã Moisepa p'ãdade jara bɨk'a. Mãga bɨta, ¿sãap'eda k'ĩrau p'anɨma aji, ɨ̃ipata ewate mɨa eperã jɨpada perã? wMamĩda ɨ̃ipata ewate parãpa paara ne-inaa oopata. Pãchi ɨmɨk'ĩra warrarã k'ap'ɨade tauchaa bɨpata. Mãga oopata Moisepa jarada perã mãga oodamerã. (Wãara Moisepa naapɨara mãga oopi-e paji. Iru t'oi naaweda, parã chonaarãpa mãga oopachida.) vJesupa mãgaji: —Parãpa ijãa p'anɨ ɨ̃ipata ewate mimiadaik'araa bɨda aji, Moisepa p'ãdade mãga jara bairã. Mapa parã jõmaweda p'era pɨk'a para baji, ɨ̃ipata ewate mɨa ook'ãri ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. u+Arii p'anadap'edaarãpa mãgajida: —¿Netuara pɨ k'ap'ɨade merãtɨa bɨ-ek'ã? ajida. ¿K'aipa pɨ jɨrɨ bɨma ajida, peet'aait'ee? Ft’Moisepa parã chonaarãmaa Ak'õre Ũraa p'ã teeji. ¿Wãara-ek'ã? Mamĩda apidaapa ichita oodak'aa ma ũraade jara bɨk'a. ¿Sãap'eda parãpa mɨ peet'aa k'inia p'anɨma? aji. sEperãpa ichi k'ĩsiadoopa jarateek'ãri, mãga oopari awaraarãpa ichi t'o p'anadamerã. Mamĩda eperãpa jarateek'ãri awaraarãpa Tachi Ak'õre Ũraa pia ak'ɨ p'anapataadamerã, mãgɨpa wãarata jarateepari. Seewa jarak'aa mãik'aapa eperãarã k'ũrak'aa. ?rwEperãpa oo k'inia bɨ pɨrã Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a, ma eperãpa k'awaait'ee mɨa wãara jarateemaa bɨ Ak'õre Ũraa, maa-e pɨrã wãara jarateemaa bɨ mɨchi k'ĩsiadoopa. |qqJesupa p'anauji: —Mɨchi k'ĩsiadoopa jaratee-e bɨda aji. Mɨa jaratee bɨ mɨ pëidapa jarateepi bɨk'a. 6peArii p'anadap'edaa judiorã ak'ɨtrua para beeji mãik'aapa iidijida: —¿Sãgapɨ na eperãpa Tachi Ak'õre Ũraa audú k'awa bɨma ajida, estudia-e padata awaraarãk'a? wogMa fiesta tomia esa-auk'a wãyaa wãde Jesús t'ĩuji Ak'õre te waibɨade mãik'aapa jarateemaa beeji. an; Mamĩda judiorã poroorã waidoopa, jõmaarã taide apidaapa mãga jarada-e paji. cm? Eperãarã chok'ara ãchi pitapai osausawaa pedeepachida iru ãpɨte. Ũk'uruurãpa mãgapachida: —Jã eperã t'ãri pia bapari. Mamĩda awaraarãpa mãgapachida: —Jã eperãpa eperãarã k'ũramaa nipapari. l Mãɨmisa judiorã fiestade p'anadap'edaarãpa Jesús jɨrɨpachida mãik'aapa mãgapachida: —¿Sãma bɨma apachida, jã eperã? /kW Mamĩda chi ɨ̃pemaarã wãdap'edaa t'ẽepai, Jesús ichiaba wãji ma fiestadee. Mamĩda awaraarã ome wã-e paji. Ituaba miru wãji, chi k'õp'ãyoorã ome. Zj- Mãga jarap'eda, beeji Galilea eujãde. Jesús fiesta Rancho Oopatade bada KiWã́tɨ fiestadee. Mɨ wã-eda aji, waide mɨ ewari pa-e perã. (hINa p'ek'au eujãdepemaarãpa parã k'ĩra unuamaa iru p'anadak'aada aji. Mamĩda mɨ k'ĩra unuamaa iru p'anapata, mɨa jarapari perã ãchia k'achia oopata. g1Mãpai Jesupa mãgaji: —Ewari Tachi Ak'õrepa awara bɨda ma-it'ee waide pa-e bɨda aji. Mamĩda parã wã k'inia p'anadak'ãri, wãdaipia bɨ. pfYMãga jarajida chi ɨ̃pemaarãpa pida ijãada-e p'anadap'edaa perã iru Tachi Ak'õrepa pëida. eEperãpa ichia oo bɨ merak'aa ma oo bɨ k'awapi k'inia bɨ pɨrã. Mapa pɨa ne-inaa oo bɨ nama jõmaarãmaa ak'ɨpinapáde aji. 2d]Jesús ɨ̃pemaarãpa mãgajida: —Nama beenaapáde ajida. Wãpáde ajida, Judea eujãdee, arapemaarã pɨde ijãapataarãpa ichiaba pɨa ne-inaa oo bɨ ak'ɨdamerã. RcMamĩda judiorã fiesta Rancho Oopata ɨ̃rɨ p'anadap'edaa perã, !b =Ma t'ẽepai Jesús nipaji Galilea eujãde. Judea eujãde ba k'inia-e paji, judiorã poro waibɨarãpa iru jɨrɨ p'anadap'edaa perã peepit'aadait'ee. a/GJesupa mãga jarak'ãri, jara k'inia baji Simón Iscariote warra Judapa ichi traicionaait'ee, chi k'õp'ãyoorã docedepema paji mĩda.}`sFJesupa p'anauji: —Mɨa parã doce weda jɨrɨt'erajida aji. Mamĩda parãdepema aba netuara eere bɨda aji. z_mETaipa pɨde ijãa p'anɨda ajida, mãik'aapa k'awa p'anɨ pɨ chi k'achia wẽe bapari, Tachi Ak'õrepa pëida. ^DSimón Pedropa p'anauji: —Tachi Waibɨa, pɨk'a awaraa wẽ-e. Pɨ ũraa k'aurepa k'awa p'anɨ ɨt'aa wãdait'ee. o]WCMãpai Jesupa iidiji chi k'õp'ãyoorã docemaa: —¿Parã jida ichiaba wã k'inia p'anɨk'ã? aji. V\%BMaadamãiipa chok'ara Jesús ome nipadap'edaarãpa iru atabaibëijida. [wAIchiaba mãgaji: —Mapa mɨa parãmaa jaraji eperã apida mɨmaa p'oyaa cheda-eda aji, mɨ Ak'õrepa anee-e pɨrã. ,ZQ@Mamĩda waide parã ũk'uru ijãada-e p'anɨ. Jesupa mãga jaraji aɨ naaweda k'awa bada perã k'airãpa ijãada-e p'anɨ mãik'aapa k'aipa ichi traicionaait'ee. Y5?Tachi Ak'õre Jaurepa eperãarã ichita chok'ai p'anapipari. Tachi k'ĩradoopa apida ichita chok'ai p'anada-e pai. Mɨa jaradak'a parãpa mɨ k'ap'ɨa k'oruta pɨrã, pia jarait'eera, mɨde wãara ijãaruta pɨrã, Tachi Ak'õre Jaure cheit'ee parã ichita chok'ai p'anapide. xXi>Mãgara audupɨara ijãada-e pai, parãpa Eperã Ak'õre Truadepema unuruta pɨrã ɨt'aa wãru ichi badamaa. W =Jesupa k'awa bada perã ichi ãpɨte mãgá pedeemaa p'anɨ, iidiji: —¿Na pedee parãpa k'achia ũri p'anɨk'ã? aji. V/<Jesupa jarateemaa bɨ ũridak'ãri, iru ome nipapataarãpa mãgajida: —Pɨa jara bɨ p'oyaa k'awada-eda ajida. ¿K'aipa ijãayama? ajida. U/;Jesupa ma jõma jara aupada jarateeji Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tede Capernaum p'uurude. Jesupa jarada sãga eperãarã ɨt'aa wãdai (TI:Mɨa jara bɨda aji, chik'o ɨt'ariipa chedade. Nãgɨ́ chik'o parã chonaarãpa maná k'odap'edaak'a bɨ-e. Ãrapa maná k'ojida. Mamĩda ma chik'opa ãra ichita chok'ai p'anapi-e paji, aɨ t'ẽepai piudap'edaa perã. Jõdee chi nãgɨ́ chik'o k'o bɨpa ichita chok'ai bapariit'ee. S9Mɨ Ak'õre ichita chok'ai bapari; mɨ jida auk'a. Irua mɨ pëiji mɨ k'ap'ɨa k'opataarã ichita chok'ai p'anapimerã. _R78Chi mɨ k'ap'ɨa k'o bɨpa, ichiaba mɨ waa to bɨpa mɨ ome araa bapariit'eeda aji. jQM7Mapa mɨ k'ap'ɨata chi chik'o pipɨara bɨda aji. Ichiaba mɨ waata chi ba pipɨara bɨda aji. P56Chi mɨ k'ap'ɨa k'o bɨpa mãik'aapa mɨ waa to bɨpa Ak'õre eujãde banait'ee. Ak'õre ewari waibɨa ewate mɨata iru chok'ai p'irabai atait'ee. /OW5Mãpai Jesupa mãgaji: —Mɨa wãarata jararu. Parãpa Eperã Ak'õre Truadepema k'ap'ɨa k'oda-e pɨrã mãik'aapa iru waa toda-e pɨrã, ɨt'aa wãda-e pai. N4Mãga ũridak'ãri, judiorã aupedee para beeji: —¿Sãga na eperãpa tachimaa ichi k'ap'ɨa k'opiit'eema? ajida. yMk3Mɨda aji, ma chik'o ɨt'ariipa cheda eperãarã chok'ai p'anapiit'ee. Chi nãgɨ́ chik'o k'o bɨpa ichita chok'ai bapariit'ee. Nãgɨ́ chik'o mɨ k'ap'ɨa, mɨa teeit'eeda aji, piumerã jõmaarã pari, ichita chok'ai p'anapataadamerã. }Ls2Mɨa “chik'o” ak'ãri, jara k'inia bɨ chik'o ɨt'ariipa cheda. Eperãpa mãgɨ́ chik'o k'oru pɨrã, atua-e. 6Ke1Parã chonaarã eujã pania wẽe bɨde wãyaadak'ãri, maná k'ojidada aji. Mamĩda ma chik'opa ãra ichita chok'ai p'anapi-e paji, aɨ t'ẽepai ãchi piudap'edaa perã. GJ0Mɨda aji, chi chik'o eperãarã ichita chok'ai p'anapipari. JI /Mɨa wãarata jararu. Eperãpa mɨde ijãa bɨ ɨt'aa wãit'ee. 8Hi.’Mɨa mãga jarak'ãri, jara k'inia-e bɨ eperãarãpa Tachi Ak'õre unupata. Eperã apidaapa Tachi Ak'õre unuda-e p'anɨ. Irua ɨt'ariipa pëidapapaita iru unupari. eGC-Ak'õre pedee jarapataarãpa p'ãdap'edaade jara bɨ:‘Tachi Ak'õrepa eperãarãmaa ichi ũraa jarateeit'ee.’ (Is 54.13) Mapa jõmaarãpa iru ũraa ũri p'anɨ mãik'aapa k'awaa wãda mɨmaa chedait'ee. 0FY,Mɨ Ak'õrepa mɨ pëiji. Eperã apida mɨmaa p'oyaa cheda-eda aji, irua anee-emãi. Ak'õre ewari waibɨa ewate irua aneeda eperãarã mɨa p'irabai atait'eeda aji. IE +Mãpai Jesupa mãgaji: —¡Pedee k'achia pedee amáatɨ! /DW*Maperã mãgajida: —¿Nãgɨ-ek'ã Jesús, José warra? Taipa k'awa p'anɨda ajida, chi ak'õre mãik'aapa chi nawe. ¿Sãgapɨ ɨt'ariipa chejida a bɨma? ajida. C9)Mãpai judiorã poro waibɨarãpa Jesús ãpɨte pedee k'achia pedee p'aneejida irua jarada perã: “Mɨda aji, chi chik'o ɨt'ariipa cheda”. @By(Mɨ Ak'õrepa k'inia bɨ jõmaweda ichi Warra k'awa p'anɨɨrã mãik'aapa irude ijãa p'anɨɨrã ɨt'aa wãdamerã. Ak'õre ewari waibɨa ewate mɨata mãgɨɨrã p'irabaipiit'ee. %AC'Ma-it'ee mɨ pëiji; jõmaweda mɨ jua ek'ari bɨdaarã ak'ɨ bamerã apida atuanaamerã. Mãgá Ak'õre ewari waibɨa ewate ãra chok'ai p'irabaidait'ee. y@k&Mɨ ɨt'ariipa che-e paji ooit'ee mɨchia oo k'iniata. Ma k'ãyaara cheji ooit'ee mɨ Ak'õrepa k'inia bɨk'a. ?%Jõmaweda eperãarã mɨ Ak'õrepa mɨ jua ek'ari bɨda mɨmaa chedait'ee. Chi cherutaarãmaa mɨa k'inia-eda a-e pait'ee. e>C$Mamĩda mɨa parãmaa et'ewa jaradak'a, parãpa mɨde ijãada-e p'anɨ, mɨ unupata mĩda. w=g#Mãpai Jesupa mãgaji: —Mɨda aji, chi chik'o eperãarã ichita chok'ai p'anapipari. Eperã ewaa nek'oda jarrapisia-e bɨk'a mãik'aapa chi ewaa ne-inaa toda opisia-e bɨk'a, mãga pɨk'a eperã mɨde ijãa bɨ o-ĩa bapariit'ee. M<"Ãchia mãgajida: —Tai-it'ee mãgɨ́ chik'ota teeparíiji. x;i!Chi pipɨara bɨta ɨt'ariipa cheji na p'ek'au eujãdepemaarã chok'ai p'anapiit'ee ichita p'anapataadamerã. E: Jesupa p'anauji: —Mɨa wãarata jararu. Moisepa parãmaa mãgɨ́ chik'o tee-e paji. Mɨ Ak'õre ɨt'aripemapata chik'o jõmaweda teepari. Mãgɨ́ chik'o chi pipɨara bɨ-e paji. c9?Eujã pania wẽe bɨde tachi chonaarãpa ɨt'aripema chik'o maná, k'ojidada ajida, Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a:‘Tachi Ak'õrepa ãramaa ɨt'aripema chik'o teeji nek'odamerã.’ (Ex 16.4) 8)Mãpai iidijida: —¿K'ãata pɨa ooit'eema ajida, taipa ijãadamerã pɨ Tachi Ak'õrepa pëida? ¿K'ãata pɨa taimaa ak'ɨpiit'eema? t7aJesupa p'anauji: —Tachi Ak'õrepa k'inia bɨda aji, ijãadamerã eperã irua na eujãdee pëidade. 6Mãpai arii p'anadap'edaarãpa Jesumaa iidijida: —¿K'ãata oodayama ajida, Tachi Ak'õrepa tai pia ak'ɨpariimerã? \51Mimianáatɨ chik'o k'odait'ee aupai, mãgee chik'o jõpari perã. Ma k'ãyaara mimíatɨ k'awaadamerã mɨ, chi ne-inaa jõk'aa. Mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema k'aurepata parã ichita p'anapataadai Tachi Ak'õre ome. Irua ak'ɨpi bɨ mɨ pia ak'ɨ bapari, iru juapa mɨa ook'ãri ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. e4CJesupa mãgaji: —Mɨa wãarata jararu. Parãpa mɨ jɨrɨ nidada aji, mɨa parã bi jãwaa netawada perã, jɨrɨdai k'ãyaara k'awaadait'ee mɨa ne-inaa pi-ia oopari eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. 3+Ma eperãarã lago k'ĩraik'a eere panadak'ãri, Jesús ununajida mãik'aapa iidijida: —Tachi Jarateepari, ¿sãaweda pachejima? ajida. I2 Mãgá eperãarãpa Jesús chi k'õp'ãyoorã ome mama unuda-e pak'ãri, ma barcode bataudap'eda, Capernaum p'uurudee wãjida iru jɨrɨde. Eperã Jesude ijãa bɨ ichita chok'ai bapariit'ee 1Mãga nɨde barco pachejida Tiberias p'uurudeepa, Jesupa Ak'õremaa gracias jarap'eda, eperãarãpa pan k'odap'edaa k'ait'a. <0qAɨ norema eperãarã lago k'ĩraik'a eere p'anadap'edaarãpa k'awaajida Jesús k'õp'ãyoorã wãdap'edaa barco mama badade. Ichiaba k'awaajida Jesús ãra ome wã-e pada. /!Ãchia mãga ũridak'ãri, o-ĩa iru batau atajida. Taarã-ee panajida ãchi wã nipadap'edaamaa. Eperãarãpa Jesús jɨrɨdap'edaa ?.yMãpai irua mãgaji: —¡P'eranáatɨ! ¡Mɨda! aji. -'Tok'esaa wã nidade kilometro joisomaa maa-e pɨrã seis, unujida Jesús barco k'ait'a t'ɨa cheru pania ɨ̃rɨ. Mãpai ãchi p'eradachida. a,;Mãgá ãchi ituaba wãrutade p'usara t'o nɨ̃beeji, nãu golpe p'ua nɨ̃bada perã. u+cmãik'aapa barcode bataudap'eda, Capernaum p'uurudee wãjida. P'ãriudaik'ãri, waide Jesús pache-e baji. E*P'ãriupodopa Jesús k'õp'ãyoorã lago idee chejida )5Mamĩda Jesupa k'awa bada perã ichi rey papi k'inia p'anɨ, ee nok'odee waya wãji, ituaba ba k'inia bada perã. Jesús pania ɨ̃rɨ t'ɨa nipada S(Eperãarãpa unudak'ãri Jesupa oo bɨ ma ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa, jarapachida: —Wãara nata Ak'õre pedee jarapari tachia nɨ p'anadap'edaa chemerã na p'ek'au eujãdee. H'  Ãrapa ipurujida k'oraa docena aba ma pan joisomaadeepa. & Jõmaweda bi jãwaa p'aneedak'ãri, Jesupa chi k'õp'ãyoorãmaa mãgaji: —Chi nɨ̃beeda p'e atadapáde aji, maarepida ãrinaamerã. %  Jesupa ma pan jita atap'eda, ɨt'aa t'ɨ̃ji gracias jarait'ee mãik'aapa jõmaarãmaa jedepiji. Ichiaba mãga ooji chik'o ome. .$U Jesupa p'anauji: —Jarátɨ jõmaweda su-ak'ɨ p'aneedamerã. Mama p'ũajara jep'eda paraaji. Mama su-ak'ɨ p'aneejida. Ãchi ɨmɨk'ĩraarã cinco mil paji. 9#k —Nama bɨda aji, warra aba. Ichia iru bɨda aji, pan cebadadee ooda joisomaa mãik'aapa chik'o omé. Mamĩda, ¿k'ãata araayama aji, na eperãarã see nɨ̃bɨ-it'ee? R"Mãpai Jesús k'õp'ãyo Andrés, Simón Pedro ɨ̃pemapa mãgaji: |!qFelipepa p'anauji: —Doscientos denariopa pida araa-e pak'aji, pan netodait'ee ma-ãri ma-ãria pida k'odamerã. c ?Jesupa k'awa baji k'ãata ooit'ee. Mapa iidiji k'awaait'ee k'ãata p'anau Felipepa. 'GJesupa unuk'ãri ma eperãarã chok'ara ichi t'ẽe che wãda, Felipemaa mãgaji: —¿Sãma chik'o netodait'eema aji, na eperãarã jõmaweda nek'odamerã? 1]Judiorã Pascua fiesta ɨ̃rɨ pa baji. ]3Mãpai Jesús wãji ee nok'odee mãik'aapa su-ak'ɨ banaji chi k'õp'ãyoorã ome. <qEperãarã chok'ara iru t'ẽe nipapachida, irua k'ayaa beerã jɨpada perã mãik'aapa ãrapa unudap'edaa perã irua oo bɨ ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. r _Ma t'ẽepai, Jesús wãji Galilea Lago k'ĩraik'a eeree. Mãgɨ́ lago ichiaba t'ɨ̃jarapata Tiberias. dA/Mamĩda wãara irua p'ãda ijãada-e p'anadairã, audupɨara mɨ pedee ijãada-e pai.r].Parãpa wãara Moisepa p'ãda ijãadap'edaa paara, ichiaba mɨde ijãak'ajida, irua mɨde p'ãda perã. 3-K'ĩsianáatɨ mɨa parã ɨmɨateeit'ee mɨ Ak'õre k'ĩrapite. Ma k'ãyaara Moisepa p'ãdapa parã ɨmɨateepari, ma ũraade ijãa p'anɨ mĩda. P,¿Sãga mɨde ijãadayama? aji. Jɨrɨpata eperãarãpa parã ak'ɨdamerã judiorã pia beerãk'a, jɨrɨdai k'ãyaara Tachi Ak'õrepa parã ak'ɨmerã ichideerãk'a. ¡Iru aupaita Ak'õre Waibɨa! 5+Mɨ chejida aji, mɨ Ak'õre pari. Mamĩda parãpa mɨ auteebaida-e paji. Jõdee awaraa eperã ichi k'inia cheru pɨrã, mata parãpa auteebaipata. Z-*Ma awara mɨa parã k'awa bɨda aji. Wãara Tachi Ak'õre k'inia iru p'anada-e. kO)’Mɨa mãga jara-e paji k'inia bairã eperãarãpa mɨ ak'ɨdamerã eperã t'ãri piak'a. W'(Mamĩda parãpa mɨde ijãa k'iniada-e p'anɨ, mɨa parã ɨt'aa wãpimerã. 'Parãpa Tachi Ak'õre Ũraa p'ãda pi-ia ak'ɨpata, ijãapata perã ma k'aurepa ɨt'aa wãdait'ee. Mãgɨ́ ũraade mɨdeta jara bɨ. ve&Ma awara parãpa ak'ɨpipata iru pedee jara pëida wãara ijãadak'aa, irua pëidade ijãada-e p'anadairã. {%Irua pida ak'ɨpidoo mɨ pëiji, parãpa jara p'anɨ mĩda waide iru pedee ũridak'aa mãik'aapa iru k'ĩra unudak'aa. /W$Mamĩda ne-inaa piara paraa Juanpa jarada k'ãyaara. Mɨa ne-inaa jõma oopari mɨ Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨk'a. Mãga ook'ãri, ak'ɨpipari wãara irua mɨ pëiji. #Juan urua pɨk'a bapachi lamparak'a na p'ek'au eujã p'ãriu pɨk'a bɨde. Maapai parã o-ĩa p'anapachida iru ome ma urua pɨk'a bɨde. ; o"Mɨa p'ua-e bɨda aji, eperãpa jarada. Mamĩda mãga jaraji parãpa k'irãpadamerã Juanpa jarada mãik'aapa mɨde ijãadamerã. Mãgá mɨa parã o k'achiadeepa k'aripa atai. ` 9!Parãpa eperãarã pëidak'ãri Juan Bautistamaa iidide, irua p'anauda wãarata paji. b = Mamĩda awaraapa jara bɨ mɨ ichi Warra. Mɨa k'awa bɨ irua ichita wãarata jarapari. m SMɨchi k'ĩsiadoopapai na pedee jarada paara, mãgara eperãarãpa wãarata jara-e bɨda ak'ajida. U #—Mɨa ne-inaa p'oyaa oo-eda aji, mɨchi k'ĩradoopa. Mɨa ũripari mɨ Ak'õrepa jara bɨ mãik'aapa irua jara bɨk'a oopari. Mapa mɨa eperãarãpa oopata ak'ɨpari jarait'ee pia wa k'achia. Mɨa mãga jarak'ãri, wãarata jarapari, mɨchia oo k'iniata oo k'iniak'aa perã. Jĩp'a oo k'inia bɨ mɨ pëidapa k'inia bɨk'a. r]Chok'ai p'irabaidait'ee mãik'aapa jãɨradeepa uchiadait'ee. Ne-inaa pia oopatap'edaarã ichita p'anapataadait'ee Tachi Ak'õre ome. Mamĩda chi ne-inaa k'achia oopatap'edaarã atuadait'ee. Jesús jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ P'era pɨk'a p'ananáatɨ mɨa jararu ũridak'ãri. Ewari cherude jõmaweda jãɨrade p'anɨɨrãpa mɨ pedee ũridait'ee. Ma awara ichi Warra bɨji ichik'a jõmaarã k'ãyaara waibɨara bamerã. Mãgá irua jarai chisãgɨ́ eperãarã ichita chok'ai p'anapataadait'ee mãik'aapa chisãgɨ́ atuadait'ee. Tachi Ak'õrepa iru mãga bɨji iru Eperã Ak'õre Truadepema perã. dATachi Ak'õrepa eperãarã ichita chok'ai p'anapiparik'a, ichi Warra bɨji auk'a oomerã. KMɨa wãarata jararu. Ewari pait'ee mãik'aapa ɨ̃raweda paru piu pɨk'a beerãpa ũridait'ee Tachi Ak'õre Warra pedee. Chi ma pedee ijãarutaarã ichita p'anapataadait'ee Tachi Ak'õre ome. q[’Mɨa wãarata jararu. Tachi Ak'õre Waibɨapa mɨ pëiji. Mɨ pedee ũri bɨpa mãik'aapa irude ijãa bɨpa ɨt'aa wãit'eeda aji. Mãgɨ́ eperã atua-e pait'ee. Irua ijãadak'ãriipa ichita bapariit'ee Tachi Ak'õre ome. !;K'inia baji jõmaarãpa ichi Warra waaweedamerã iru waaweepatak'a. Eperã iru Warra waawee-ee bɨpa ichiaba waawee-e Tachi Ak'õre, chi Warra pëida. &EChi Ak'õrepa jara-e chisãgɨ́ na p'ek'au eujãdepemaarã ichita chok'ai p'anapataadait'ee mãik'aapa chisãgɨ́ atuadait'ee. Ma-it'ee chi Warra pëiji. 7gChi Ak'õrepa piu beerã p'irabaipiparik'a ichita chok'ai p'anapataadamerã, chi Warrapa auk'a ichia k'inia bɨɨrã p'irabaipiparida aji, ichita chok'ai p'anapataadamerã. hIMãga bɨ chi Ak'õrepa ichi Warra k'inia iru bapari perã. Mapa jõma ichia oo bɨ ak'ɨpipari chi Warramaa. Wãara na ewari ne-inaa pi-iara ak'ɨpiit'ee chi warramaa. Mãga unudak'ãri, parã p'era pɨk'a para beeit'ee. ~3Ãchia ɨmɨateeda ũrik'ãri, Jesupa mãgaji: —Mɨa wãarata jararu. Tachi Ak'õre Warrapa ne-inaa p'oyaa oo-eda aji, ichi k'ĩradoopa. Ma k'ãyaara irua unupari chi Ak'õrepa oo bɨ mãik'aapa auk'a oopari. Jõmaweda chi Ak'õrepa oo bɨ ichiaba oopari chi Warrapa. })Mãga ũridak'ãri, ma judiorãpa audupɨara peet'aa k'inia p'anapachida, ɨ̃ipata ewate mimiapachi perã mãik'aapa Tachi Ak'õre ome auk'a bɨda ada perã. Mãga jaraji Tachi Ak'õre ichi Ak'õreda ak'ãri. Tachi Ak'õre Warrapa oopari Tachi Ak'õrepa ooparik'a .|UMamĩda Jesupa p'anaupachi ichi ɨmɨatee p'anadap'edaarãmaa: —Mɨ Ak'õre ichita mimiapari mãik'aapa ɨ̃raweda mimiamaa bɨ. Mɨ jida mãgá mimiaparida aji. s{_Ɨ̃ipata ewate Jesupa mãgá jɨpapachi perã, judiorã poro waibɨarãpa iru jɨrɨpachida peedait'ee. az;Maap'eda mãgɨ́ eperãpa judiorã poroorãmaa nepɨrɨnaji Jesupa ichi jɨpada. KyMa t'ẽepai, Tachi Ak'õre te waibɨade Jesupa ma eperã unuk'ãri, irumaa mãgaji: —¡Ũríji! Ɨ̃rá pɨ jɨpa bɨda aji. P'ek'au k'achia oo amáaji ne-inaa k'achiara p'asanaamerã. x1 Mamĩda ma k'ayaa badapa k'awa-e paji k'aipata ichi jɨpat'aada, Jesús tau atuat'aada perã t'ĩuk'ãri eperãarã chok'ara see nɨ̃bɨde. Lw Ãchia iidijida: —¿K'aipata pɨmaa mãga jarajima? ajida. vw Mãpai mãgɨ́ eperãpa p'anauji: —Mɨ jɨpadapa jarajida aji: “Pɨchi p'aru atáji mãik'aapa wã́ji.” iuK arii p'anadap'edaa judiorã poro waibɨarãpa chi jɨpa beedamaa mãgajida: —Idi tachi ɨ̃ipata ewate. Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ ɨ̃ipata ewate mimia oodaik'araa bɨ. Jã p'aru pɨa ateeik'araa bɨda ajida. t Aramata ma eperã jɨpa beeji. Bainɨ̃ beep'eda mãik'aapa ichi p'aru atap'eda, t'ɨa wãji. Mamĩda ɨ̃ipata ewate pada perã, msSMãpai Jesupa mãgaji: —¡P'irabáiji! Pɨchi p'aru atáji mãik'aapa wã́ji pɨchi temaa. FrChi k'ayaa bɨpa p'anauji: —Eperã wẽ-eda aji, mɨ toida ata bɨmerã jã pozode pania p'ërebai jira beek'ãri. Mɨ t'ĩudariit'ee pak'ãri, awaraata mɨ naa t'ĩudaiparida aji. #q?Jesupa iru mama jẽra bɨ unuk'ãri mãik'aapa k'awaa atak'ãri taarã weda ichi mãgá che bapachi, irumaa iidiji: —¿Jɨpa bee k'inia bɨk'ã? aji. Ma cheda omeede Judea eujãdeepa Galilea eujãdee, Jesupa ichiaba ooji ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa.&jE5Chi ak'õrepa k'awaji mãgɨ́ hora paji Jesupa jarak'ãri: “Pɨ warra jɨpa beeit'ee.” Mapa ichia mãik'aapa ichi te pidaarãpa Jesude ijãajida. yik4Ichia iidik'ãri chisãgɨ́ horade jɨpa beeji, p'anaujida: —Nuweda la una k'ɨamia tuu beejida ajida. whg3Ichi temaa wãrude, ichi mimiapataarãpa unu chejida mãik'aapa mãgajida: —Pɨ warra jɨpa beejida ajida. _~}},|&{{.zzyxdww`vvUutsrrLqpooCnnmWlkjj!i.hh gffetdd-ccFbkaa`_^^^/]w[ZZDYYXsWW7V@UU#TfSS RQQtQP OTNNN LLKJOII HtGG9FEDCC AAAs@>>"=1<<,;L:y: 9J8D8766865433;2R1~140r0/..e--],+'***.)h(((''&&0%\%$$*##L"""&!m "~=L4G6'0)W/ s a 7 TuV_z_0oY Mapa eperãarã chok'ara wãjida Jesús ome unudait'ee. Mãgá wã k'inia p'anajida ũridap'edaa perã irua ne-inaa ooda eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. dnA Jesupa Lázaro p'irabaipida unudap'edaarãpa irua ooda jõmaarãmaa nepɨrɨpachida. am; Chi k'õp'ãyoorãpa k'awada-e paji ma pedee p'ãda k'ãata jara k'inia bɨ. Mamĩda Jesús ɨt'aa wãda t'ẽepai k'irãpajida ma pedee mãik'aapa Jesús p'asada. Mãpai k'awaajida ma pedee p'ãda irude jara baji. zlm ‘Sión p'uurudepemaarã, waweenáatɨ. ¡Ak'ɨ́tɨ! Pãchi Rey cheru burro chak'e ɨ̃rɨ.’ Zac 9.9 wkg Jesupa burro chak'e atapiji mãik'aapa bataudachi aɨ ɨ̃rɨ, Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a: j/ Mapa t'ap'uru k'iru t'ɨap'edap'eda, wãjida iru auteebaidait'ee mãik'aapa biapachida: —‘¡Hosana! ¡Tachi K'aripapari cheru Tachi Ak'õre k'ap'ɨa pari! ¡Tachi Ak'õrepa iru pia ak'ɨji mãik'aapa pëiji Israel pidaarã Rey pamerã!’ (Sal 118.25-26) i Aɨ norema eperãarã chok'ara, chi wã p'anadap'edaarãpa k'awaajida Jesús Jerusalendee Pascua fiesta oode cheru. %hC K'ĩsiajida Jesupa iru p'irabaipida k'aurepa judiorã chok'ara ãchi ũraade ijãadaamaa p'aneeruta Jesude ijãadait'ee. Jesús Jerusalén p'uurudee wãda Ug# Maperã p'aareerã poroorãpa pedeeteejida Lázaro ichiaba peet'aadait'ee. (fI Ũridak'ãri Jesús Betania p'uurude bɨ, judiorã chok'ara wãjida iru ak'ɨde. Ichiaba wãjida Lázaro ak'ɨde, Jesupa iru chok'ai p'irabaipida perã. 'eG Chupɨria beerã ichita paraait'ee parã t'ãide. Mamĩda mɨ parã ome ichita ba-e pait'eeda aji. Judiorã poroorãpa Lázaro jɨrɨdap'edaa peet'aadait'ee {do Mãpai Jesupa mãgaji: —Ita-aria bɨ́ji. Irua nãgɨ́ k'era ɨa iru bajida aji, mɨ ɨaruta ewatepema-it'ee. Qc Mamĩda Judapa mãga jara-e paji chupɨria beerã k'aripa k'inia bada perã. Ma k'ãyaara mãga jaraji nechɨayaa bada perã. Ichia ãra p'arat'a anipapachi mãik'aapa aɨdepema chɨa atapachi. b —Jã k'era ichi k'inia weemaa bɨda aji. Netot'aak'aji trescientos denarios pari mãik'aapa chupɨria beerã k'aripak'aji. \a1 Mãpai Jesús k'õp'ãyo, Judas Iscariote, Jesús traicionaait'ee badapa mãgaji: G` Mãɨmisa Mariapa aneeji k'era ɨ̃pɨa nardodee ooda. Litro k'audaa baji. Ma k'era Jesús bɨɨrɨ ɨ̃rɨ weet'aaji mãik'aapa ichi pudapa p'oot'aaji. Te jã t'ũa jo nɨ̃beeji k'erapa. n_U Mama bɨde k'ewara Jesumaa nek'opijida. Martapa jedepachi. Jõdee Lázaro Jesús ome nek'omaa baji. ^ 5 Ewari seis falta bak'ãri Pascua fiesta oodait'ee, Jesús wãji Betania p'uurudee, Lázaro bapatamãi. Ma Lázaro paji Jesupa chok'ai p'irabaipida. 8]i 9Mamĩda fariseorãpa mãik'aapa p'aareerã poroorãpa Jesús jita atapi k'inia p'anapachida. Mapa jarajida apidaapa Jesús unuruta pɨrã, ãchimaa jara chedamerã.\\1 8Mama p'anɨde ma eperãarã Jesús jɨrɨ nipapachida mãik'aapa Tachi Ak'õre te waibɨade pedee para baji ãchi k'õp'ãyoorã ome: —¿K'ãata k'ĩsia p'anɨma? ajida. ¿Iru cheipaa na fiestade wa mãga-e? Z[- 7Ma t'ẽepai judiorã Pascua fiesta ɨ̃rɨ pak'ãri, eperãarã chok'ara awara ãiipa chejida Jerusalendee Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a oodait'ee mãik'aapa pia p'anadait'ee iru k'ĩrapite. Z} 6Maperã Jesús judiorã t'ãide tau taawa nipak'aa paji naawedapemak'a. Mamãik'aapa wãji eujã pania wẽe bɨ k'ait'a, eperãarã mak'ɨara p'anadak'aa p'uurude. Mãgɨ́ p'uuru t'ɨ̃jarapachida Efraín. Mama beeji chi k'õp'ãyoorã ome. aY; 5Caifapa mãga jarada ewatedeepa judiorã poroorãpa pedeeteepachida Jesús peedait'ee. NX 4Mamĩda wãara ma eujãdepemaarã-it'ee aupai piu-e pait'ee paji. Ichiaba piut'ee paji eperãarã jõmaarã pari, chi Tachi Ak'õrede ijãapataadait'eerã awara-awaraa eujãde p'anapataarã pari. oWW 3Mamĩda Caifapa mãga jara-e paji ichi k'ĩsiadoopa. Ma añode p'aareerã poro waibɨa pada perã, Tachi Ak'õrepa ne-inaa p'asait'ee bada ichimaa jarapiji. Maperãpɨ ichia jaraji Jesús piut'ee ãchi p'uuru pidaarã pari. vVe 2Piara bɨ eperã aba piumerã tachi p'uuru pidaarã pari, tachi p'uuru pidaarã jõmaweda piudai k'ãyaara. U' 1Judío t'ɨ̃jarapatap'edaa Caifás p'aareerã poro waibɨa paji ma añode. Ichia mãgaji: —Parãpa maarepida k'awada-e p'anɨda aji. ,TQ 0Ita-aria bɨrutara, jõmaarãpa irude ijãadai. Mãgara Romadepemaarã chedayada ajida, Tachi Ak'õre te waibɨa t'eet'aade mãik'aapa tachi auk'aarã jõt'aade. iSK /Mapa ma fariseorã p'aareerã poroorã ome t'ɨ̃ pëijida Junta Supremadepemaarã mãik'aapa mãgajida: —¿K'ãata oodait'eema? ajida. Jã eperãpa oomaa bɨ ne-inaa chok'ara eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. WR' .Mamĩda mãɨrãdepema ũk'uru fariseorãmaa wãjida Jesupa ooda nepɨrɨde. mQS -Jesupa ooda unudak'ãri, judiorã chok'ara María ome wã p'anadap'edaarãpa irude ijãajida. P ,Mãpai chi jai-idaa bada uchiaji. Ichi k'ap'ɨa jõma at'ãri pɨra baji p'arupa; chi jua, jĩru paara. Ichiaba ichi poro pɨra baji p'arupa. Mapa Jesupa mãgaji: —Iru ɨa bada p'aru ẽrat'aadapáde aji. Jesús jita atadait'ee pedeeteedap'edaa ZO- +Mãga jarap'eda, Jesupa golpe biaji: —¡Lázaro, uchíaji jãmãik'aapa! N *K'awa bɨ mɨa iidipari chaa pɨa ũripari. Mamĩda na pedee jararu na eperãarãpa ũridamerã mãik'aapa ijãadamerã pɨa mɨ pëiji. M3 )Mãpai chi mãu ãyaa ata bɨjida. Maap'eda Jesús ɨt'aa ak'ɨji mãik'aapa mãgaji: —Ak'õre, gracias mɨa chupɨria iidida ũrida perã. 'LG (Mãpai Jesupa mãgaji: —¿Mɨa pɨmaa jaraji-ek'ã? aji. Ijãa bɨ pɨrã, Ak'õrepa ne-inaa pia ooit'ee eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. eKC 'Mapa Jesupa mãgaji: —Jã mãu ãyaa ata bɨnadapáde aji. Mãpai Marta, chi piuda ɨ̃pewẽrapa mãgaji: —Mamĩda Tachi Waibɨa, ɨ̃rá iru k'ap'ɨa mik'ia jo nɨ̃bɨda aji, k'ãima k'ĩmari bairã ɨadap'edaa. 6Je &Lázaro piuda k'aurepa Jesús at'ãri t'ãri p'ua nɨ̃bɨde, panaji Lázaro ɨadap'edaamãi. Mãu te uria baji mãik'aapa chi t'ai jɨ̃a nɨ̃baji mãu choma bɨpa. ?Iw %Mamĩda mãɨrã ũk'uruurãpa mãgajida: —Na Jesupa tau p'ãriu beerã pia unupipari. Maperã ¿Lázaro jɨpak'aji-ek'ã ajida, jai-idaanaamerã? Lázaro chok'ai p'irabaida gHG $Mãga unudak'ãri, judiorãpa mãgajida: —¡Ak'ɨ́tɨ! ¡Mãgara Lázaro k'inia iru baji! !G= #Jesús jẽedachi. \F1 "Mãpai iidiji: —¿Sãma ɨajidama? aji. P'anaujida: —Chepáde ajida, ak'ɨde. qE[ !Jesupa unuk'ãri María chi che p'anadap'edaarã ome jẽe para nɨ̃bɨ, t'ãri p'ua nɨ̃beeji. D9 Mamĩda Mariapa Jesús unuk'ãri, bedabaidachi mãik'aapa mãgaji: —Tachi Waibɨa, pɨ nama bada paara, mɨ ɨ̃pema jai-idaa-e pak'ajida aji. C/ Judiorã María ome p'anadap'edaarãpa ichi isapai uchiaru unudak'ãri, iru t'ẽe wãjida, wãit'ee jĩak'aapa jẽede Lázaro ɨadap'edaamãi. OB Jesús waide pana-e baji p'uurude; at'ãri Marta ome unudamãi baji. >Aw Mariapa mãga ũrik'ãri, isapai Jesumaa wãji. @9 Mãga jarap'eda, Marta wãji ichi ɨ̃pewẽra Mariamaa mãik'aapa k'ɨɨrɨ ik'aawa mãganaji: —Tachi Waibɨa nama bɨ. Pɨ t'ɨ̃ bɨda aji. >?u Martapa mãgaji: —Ijãa bɨpɨ. Pɨta Mesías, chi na p'ek'au eujãdee cheit'ee bada eperãarã k'aripade. Pɨta Tachi Ak'õre Warra. Jesús Lázaro ɨadap'edaamãi jẽeda > Ma awara chi chok'ai bɨ jida atua-e. Ichita ɨt'ari banait'eeda aji, ijãa bapari perã. ¿Pɨa mãga ijãa bɨk'ã? aji. 5=c Mãpai Jesupa mãgaji: —Mɨa piu beerã waya chok'ai p'anapiparida aji. Chi jai-idaada Ak'õre eujãde ichita chok'ai bapariit'eeda aji, mɨde ijãa bapachi perã. <  Martapa p'anauji: —Mɨa k'awa bɨ na p'ek'au eujã jõdaik'ãri, iru chok'ai p'irabaiit'ee mãik'aapa ɨt'aa wãit'ee. D; Jesupa mãgaji: —Pɨ ɨ̃pema p'irabaiit'eeda aji. P: Mamĩda mɨa k'awa bɨ at'ãri pɨa iidiruta Tachi Ak'õrepa ooit'ee. w9g Jesús unuk'ãri, Martapa mãgaji: —Tachi Waibɨa, pɨ cheda paara, mɨ ɨ̃pema jai-idaa-e pak'ajida aji. a8; Martapa k'awaak'ãri Jesús cheru, wãji iru k'ĩrachuude. Mamĩda María teeda beeji. 7 Mamãik'aapa judiorã chok'ara cheepuru p'anajida Marta mãik'aapa María k'õp'ãyaadait'ee, ãra ɨ̃pema jai-idaa bada perã. D6 Jerusalendeepa Betania p'uuru perá kilometro õpee baji. Y5+ Jesús pachek'ãri Lázaro bapatamãi, k'ãima k'ĩmari baji ɨadap'edaa. P4 Mãpai Tomapa (ichiaba t'ɨ̃jarapatap'edaa Me-iso) apemaarãmaa mãgaji: —Wãdáma aji, iru ome, tachi peek'ooruta pɨjida. Jesude ijãapataarã chok'ai p'irabaidait'ee jai-idaaruta pɨjida 3# Pia bɨ mɨ naaweda wã-e paji, ma k'aurepa ɨ̃rá parãpa waapɨara ijãadait'ee perã Tachi Ak'õrede. Ɨ̃rá wãdáma aji, Lazaromaa. E2 Mãpai Jesupa jĩp'a mãgaji: —Lázaro jai-idaajida aji. 1w Jesupa jara k'inia baji Lázaro jai-idaa bɨ. Mamĩda ãrapa k'awada-e p'anajida. K'ĩsiajida jĩp'a k'ãi bɨ. l0Q Chi k'õp'ãyoorãpa p'anaujida: —Tachi Waibɨa, iru k'ãi bɨ pɨrã, jɨpait'eeda ajida. z/m Mãga jarap'eda, Jesupa mãgaji: —Tachi k'õp'ãyo Lázaro k'ãi bɨ. Mamĩda mɨa ɨ̃rɨmat'aanait'ee. N. Mamĩda eperã p'ãrik'ua ni pɨrã, t'ĩutɨpari ɨ̃daa-e bairã. -! Jesupa p'anauji: —¿Ewari doce hora ɨ̃daa nɨ̃bapari-ek'ã? aji. Eperã ãstaawa nipak'ãri, t'ĩutɨk'aa, ɨ̃daa nɨ̃bairã. B,} P'anaujida: —Mamĩda Tachi Jarateepari, mak'ɨara taarã-e bɨda ajida, judiorã poro waibɨarãpa pɨ mãupa peedait'ee p'anadap'edaa. ¿Waya jãmaa wã k'inia bɨk'ã? ajida. X+) Maap'eda mãgaji chi k'õp'ãyoorãmaa: —Waya wãdáma aji, Judea eujãdee. I*  Jesumaa jara pëijida mĩda, ichi badamãi k'ãima omé beeji. O) Jesupa k'inia p'e iru bapachi Marta, María mãik'aapa Lázaro. (7 Jesupa mãga ũrik'ãri, mãgaji chi k'õp'ãyoorãmaa: —Ma k'ayaapa jai-idaaru pɨjida, chok'ai p'irabaiit'ee. Iru k'ayaa bɨ eperãarãpa k'awaadamerã Tachi Ak'õre jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ mãik'aapa k'awaadamerã Tachi Ak'õre Warrapa ne-inaa jõma ooi ichi Ak'õrepa oopi bɨk'a. Mãga ook'ãri, jarapataadait'ee Tachi Ak'õre t'ãri pia bapari eperãarã ome; chi Warra jida auk'a. ' Lázaro k'ayaa bada perã, chi ɨ̃pewẽraarãpa jara pëijida Jesumaa: —Tachi Waibɨa, pɨ k'õp'ãyo k'inia Lázaro k'ayaa bɨ. z&m (T'ẽepai mãgɨ́ Mariapa k'era weeji Jesús bɨɨrɨ ɨ̃rɨ mãik'aapa Jesús bɨɨrɨ p'ooji ichi pudapa.) %  Eperã, t'ɨ̃jarapatap'edaa Lázaro k'ayaa baji. Ma eperã chi ɨ̃pewẽraarã María, Marta ome Betania p'uurudepema paji. I$  *Maperãpɨ mama eperãarã chok'ara Jesude ijãajida.l#Q )Mama bɨde eperãarã chok'ara irumaa wãjida mãik'aapa ãchi pitapai mãgapachida: —Juanpa oo-e paji ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa, na eperãpa ooparik'a. Mamĩda irua wãarata jarapachi na eperãde. o"W (Maap'eda Jesús wãji Jordán to k'ĩraik'a eeree. Mama Juanpa naaweda poro choopatamãi beeji. \!1 'Mãga ũridak'ãri, waya iru jita atadait'ee paji. Mamĩda Jesús mirudachi. > u &Mamĩda oo bɨ pɨrã mɨ Ak'õrepa oopi bɨk'a, mɨa jara bɨ ijãada-e p'anɨ mĩda, ijã́atɨ mɨa ooda k'aurepa. Mãgá parãpa wãara k'awaadai mɨ Tachi Ak'õre ome abapai. G %Oo-e pɨrã mɨ Ak'õrepa oopi bɨk'a, mãgara ijãanáatɨ. P $Tachi Ak'õrepa mɨ auk'a awara bɨji mãik'aapa pëiji na p'ek'au eujãdee. Mãga bɨta, ¿sãga parãpa jaradai mɨa ik'achia pedee baji Tachi Ak'õre ãpɨte, jarak'ãri mɨ Tachi Ak'õre Warra? eC #Tachi Ak'õre Ũraa jõk'aa. Maperã p'oyaa merada-e. Ma ũraa p'ãdade Ak'õrepa t'ɨ̃jaraji ‘ak'õre waibɨarã mɨk'a’ iru pedee ũridap'edaarãmaa, parã chonaarãpa mãɨrã awara bɨdap'edaa perã iru-it'ee. *M "Mãpai Jesupa mãgaji: —¿Parã ũraa p'ãdade Tachi Ak'õrepa jara bɨ-ek'ã:‘Mɨa jaraji parã mɨk'a; ak'õre waibɨarã’? (Sal 82.6) s_ !Ma judiorãpa p'anaujida: —Pɨa ne-inaa pia oo bɨ k'aurepa pɨ bat'a pee k'iniada-eda ajida. Mãga oodait'ee pɨa Tachi Ak'õre ãpɨte ik'achia pedeeda perã. Jaraji pɨ Tachi Ak'õre ome auk'a, pɨ eperã bɨ mĩda taik'a. P Mamĩda Jesupa mãgaji: —Mɨ Ak'õrepa mɨmaa oopiparida aji, ne-inaa pia chok'ara eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. ¿Chisãgɨ́ k'aurepata mɨ bat'a pee k'inia p'anɨma aji, mãupa? X) Mãga ũridak'ãri, ma judiorãpa mãu p'e atajida iru bat'a peedait'ee. &G Mɨ, mɨ Ak'õre ome abapai. - Mɨ Ak'õrepa ãchimaa mɨde ijãapiji. Iru jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ. Maperãpɨ apidaapa ãchi p'oyaa jãri atada-e pai iru juadeepa. 5c Mɨa ãchi o k'achiadeepa k'aripa atapari atuanaadamerã; jĩp'a ichita chok'ai p'anapataadamerã Tachi Ak'õre ome. Apidaapa ãchi p'oyaa jãri atada-e pai mɨ juadeepa. nU Mɨchideerãpa mɨ pedee k'awapata mãik'aapa mɨa ãchi k'awapari. Mapa ãchi mɨ t'ẽe nipapata. A} Mamĩda parãpa ijãada-e p'anɨ, mɨchideerã-e perã. } Jesupa p'anauji: —Naaweda mɨa parãmaa mãga jarajida aji. Mamĩda ijãada-e paji. Mɨa oopari mɨ Ak'õrepa oopi bɨk'a. Oopari ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. Ma k'aurepata ijãadaipia bɨ mɨ Tachi Ak'õrepa pëida. R Maperã judiorã poro waibɨarãpa iru wap'ɨra ata chejida mãik'aapa iidijida: —¿At'ãri tai audú k'ĩsiapimaa iru bait'eek'ã? ajida. Pɨ Tachi Ak'õrepa pëida, Mesías pɨrã, aweda jaráji. V% Jesús mama nipaji Ak'õre te ãuk'idaa, Salomón Pórtico apatap'edaamãi. O Ma t'ẽepai k'oijara pak'ãri, judiorãpa fiesta oojida Jerusalén p'uurude. Ma fiesta oopachida k'irãpadait'ee chonaarãwedapema ewari Tachi Ak'õre te waibɨa awara bɨdap'edaa iru-it'ee. \1 Mamĩda awaraarãpa mãgapachida: —Eperã k'ap'ɨade netuara merãtɨa bak'ãri, mãga pedeek'aada ajida. ¿Netuarapa tau p'ãriu beerã pia unupiik'ã? ajida. Judiorãpa Jesús yiaraa iru p'anadap'edaa )K Ũk'uruurãpa mãgapachida: —¿Sãap'eda parãpa jã eperã pedee ũri p'anɨma? ajida. Iru k'ap'ɨade netuara merãtɨa bɨ mãik'aapa k'ĩra k'awa-ee bɨ. U # Ma pedee ũridak'ãri, judiorã waya k'ĩsia awara-awaraa p'aneejida. m S Awaraarãpa mɨ k'ap'ɨa peepida-e pai. Ma k'ãyaara mɨata ãchimaa mɨchi k'ap'ɨa peepiit'ee. Mɨa mãga ooit'ee mãik'aapa waya chok'ai p'irabaiit'ee, mɨ Ak'õrepa mãga jara bairã. Iru jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ.  ’Mɨ Ak'õrepa mɨ k'inia iru bapari mɨchi k'ap'ɨa peepiit'ee perã eperãarã pari. Mamĩda waya chok'ai p'irabaiit'ee. N  Mɨa ichiaba awaraa ovejaarã iru bɨ. Mãgɨ́ ovejaarã nãpemaarã-e, judiorã-e perã. Mamĩda mɨa ichiaba ãra k'aripa k'inia bɨ. Ãrapa ichiaba mɨ pedee ũripataadayada aji. Mapa mɨa ãra p'e bɨit'ee apemaarã mɨchideerã, judiorã mɨde ijãapataarã ome, jõmaweda ak'ɨpari apai jua ek'ari p'anapataadamerã. k O ’Ovejaarã ak'ɨpari t'ãri piara bɨpa ichi ovejaarã pia ak'ɨparik'a, mãga pɨk'a mɨa mɨchideerã pia ak'ɨpari. Mɨ Ak'õrepa mɨ t'ãri k'awa bɨ; ichiaba mɨa pida mɨ Ak'õre t'ãri k'awa bɨ. Mãgá ichiaba mɨa mɨchi ovejaarã t'ãri k'awa bɨ mãik'aapa ãrapa pida mɨ t'ãri k'awa p'anɨ. Mɨchi k'ap'ɨa peepiit'ee ãra k'aripait'ee.  gG Ma eperã mirudaipari ma ovejaarã ak'ɨpari-e perã mãik'aapa ma ovejaarã ichide-e perã. / Mamĩda mãga-e mimiapari jĩp'aa ome. Chĩara ovejaarã ak'ɨ bɨde, mãgɨpa ne-animal k'achia cheru unuk'ãri, mirudaipari ma ovejaarã k'iniak'aa perã. Maperãpɨ ne-animal k'achia bɨpa ma ovejaarã ũk'uru ata chepari mãik'aapa apemaarã awara ãyaa jĩchoopipari. U# ’Mɨ chi ovejaarã ak'ɨpari t'ãri piara bɨk'a mãik'aapa eperãarã mɨ ovejaarãk'a. Ovejaarã ak'ɨpari t'ãri pia bak'ãri, chi ovejaarã pia ak'ɨpari, mãga oo bɨ k'aurepa piuru pɨjida. jM ’Chi nechɨapari chepari nechɨait'ee aupai mãik'aapa peeit'ee aupai; ichiaba ne-inaa jõma p'e atadariit'ee aupai. Jõdee mɨ nama cheji eperãarã pia p'anapiit'ee mãik'aapa ichita p'anapiit'ee Tachi Ak'õre ome.  Mɨda aji, puertak'a bɨ. Mɨa eperãarã o k'achiadeepa k'aripa atapari t'ĩudamerã mɨchi jua ek'ari mɨchideerã ome. Oveja ak'ɨpari pia bɨpa ichi ovejaarã ak'ɨparik'a, mãga pɨk'a mɨa mɨchideerã ak'ɨpari mãik'aapa k'aripapari pia p'anapataadamerã. K Jõmaarãpa mɨ naa jara chedap'edaa ãchita Tachi Ak'õrepa pëida, nechɨayaa beerãk'a p'anajidada aji. Mapa mɨchi ovejaarã, pia jarait'eera, mɨchideerãpa mãɨrã pedee ijãada-e paji. }s Mapa Jesupa ãchimaa waya mãgaji: —Mɨa wãarata jararu. Mɨda aji, ma puertak'a, ovejaarã t'ĩupatamãi. #? Jesupa mãga nepɨrɨji jarateeit'ee ma fariseorãmaa. Mamĩda ãchia k'awada-e paji irua k'ãata jara k'inia bada. Jesupa ichideerã pia ak'ɨpari  Mamĩda awaraa eperãpa ma ovejaarã atee k'inia bɨ pɨrã, wãdak'aa mãgɨ́ ome. Ãyaa wãpata, mãgɨ́ pedee k'awadak'aa perã. ~ Ichi ovejaarã jõmaweda uchia atak'ãri, ãra naa wãpari mãik'aapa chi ovejaarã iru t'ẽe wãpata, chipari pedee k'awapata perã. i}K Puerta jɨ̃aparipa ewapari mãgɨ́ oveja ak'ɨpari t'ĩumerã. Mãpai irua ichi ovejaarã aba-abaa t'ɨ̃pari. Ma ovejaarãpa iru pedee k'awapata perã, ãchi k'ãipatamãiipa uchiadak'ãri, iru t'ẽe k'ĩup'ee wãpata. V|% Mamĩda chi eperã puerta eere t'ĩupari; mãgɨ́ chi ovejaarã ak'ɨpari. E{  Mãpai Jesupa mãgaji: —Mɨa wãarata jararu. Eperãarã oveja k'ãipatamãi t'ĩudak'ãri, puerta eere t'ĩupata. Maperã eperã ma puerta eere t'ĩu-e pɨrã, mãgɨ́ nechɨayaa bɨ. uzc )Jesupa p'anauji: —Parã mãga p'anadap'edaa paara, apidaapa parã ɨmɨateeda-e pak'aji. Mamĩda parãpa jarapata Tachi Ak'õre wãara k'awa p'anɨ. Mãga jaradak'ãri, p'ek'au k'achia oomaa p'anɨ, seewa jara p'anɨ perã.#y? (Fariseorã ũk'uruurãpa mãga ũridak'ãri, iidijida: —¿K'ãata jara k'inia bɨma? ajida. ¿Tai jida Tachi Ak'õre k'awada-e p'anɨk'ã? ajida. dxA 'Ma t'ẽepai Jesupa mãgaji: —Mɨ na p'ek'au eujãdee chejida aji, eperãarã ak'ɨde, k'awaait'ee wãara ijãa p'anɨ wa ijãada-e p'anɨ. Chejida aji, Tachi Ak'õre k'awapiit'ee tau p'ãriu pɨk'a beerãmaa, ãchia iru k'awaadamerã. Ichiaba cheji ak'ɨpiit'ee tau ɨ̃daa pɨk'a beerãmaa, ãchia Tachi Ak'õre wãara k'awada-e p'anɨ. nwU &Mãpai Jesús k'ĩrapite bedabaiji mãik'aapa mãgaji: —Tachi Waibɨa, mɨa ijãa bɨda aji. Xv) %Jesupa mãgaji: —Pɨa mãgɨ́ unuda; mɨda aji, pɨ ome pedeemaa bɨ. euC $Ichia p'anauji: —Mɨmaa jarapáde aji, k'aita pɨa jara bɨ. Mɨa irude ijãait'ee. 2t] #Jesupa k'awaaji mãgɨ́ tau p'ãriu bada taawaa jëret'aadap'edaa. T'ẽepai iru ome unuk'ãri, iidiji: —¿Pɨa Eperã Ak'õre Truadepemade ijãa bɨk'ã? aji. s  "Mãpai ma fariseorã k'ĩraudachida mãik'aapa mãgajida: —Pɨchi t'oru weda p'ek'au k'achia ooyaa bapari. Mãga bɨta, ¿taimaa jaratee k'inia bɨk'ã? ajida. Maap'eda taawaa jëret'aajida. Tau p'ãriu pɨk'a p'anɨɨrãpa Tachi Ak'õre k'awada-e Zr- !Ma eperã Tachi Ak'õrepa pëi-e pada paara, nãgee ne-inaa oo-e pak'ajida aji. aq; Na p'ek'au eujã beedak'ãriipa waide ũridak'aa eperãpa tau p'ãriu bee pia unupida. Bp} Jõmaarãpa k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa p'ek'au k'achia ooyaa beerã pedee ũrik'aa. Mamĩda ũripari ichimaa ɨt'aa t'ɨ̃pataarã pedee, mãɨrãpa irua k'inia bɨk'a oopata perã. ow Ichia p'anauji: —¿Sãga? ¡Parãpa k'awada-eda a p'anɨ sãmãik'aapa cheji! ¡Mamĩda irua mɨ tau unupiji! n Taipa k'awa p'anɨda ajida, Tachi Ak'õrepa Moisemaa pedeeda. Mamĩda k'awada-eda ajida, sãmãik'aapa cheji jã eperã. ;mo Mãga ũridak'ãri, ik'achia pedee p'aneejida ma tau p'ãriu badamaa: —¡Pɨata jã eperãpa jaratee bɨde ijãa bɨda! ajida. ¡Jõdee taipa Moisepa p'ãdade ijãapata! 9lk Ichia p'anauji: —Mɨa parãmaa jarajida aji. Mamĩda mɨ pedee ijãada-e p'anɨ. ¿Waya jarapi k'inia p'anɨk'ã? ¿Parãpa ichiaba irude ijãa k'inia p'anɨk'ã? aji. `k9 Waya iidijida: —¿K'ãata oojima? ajida. ¿Sãga pɨ tau pia unupijima? ajida. 6je Ichia p'anauji: —Mɨa k'awa-e bɨda aji, ma eperãpa p'ek'au k'achia oopari wa mãga-e. Nãgapai k'awa bɨ. Mɨ tau p'ãriu baji. Mamĩda ɨ̃rá pia unu bɨda aji. si_ Maperã judiorã poro waibɨarãpa waya t'ɨ̃ pëijida ma naaweda tau p'ãriu bada mãik'aapa mãgajida: —Wãara jarapáde ajida, Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Taipa k'awa p'anɨda ajida, jã eperã p'ek'au k'achia ooyaa bapari. Zh- Mapa chi ak'õreerãpa jarajida: “Ichimaa iidítɨ. Iru chona bɨda” ajida. [g/ Chi ak'õreerãpa mãga jarajida judiorã waidoopa. Aɨ naaweda judiorã poro waibɨarãpa pedeeteejida chi eperã Jesús Mesías aru pɨrã, waa t'ĩupida-e pait'ee Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tede. 'fG Mamĩda k'awada-e ɨ̃rá sãga ichi taupa unu bɨ. Ichiaba k'awada-e k'aipa ichi taupa unupiji. Iidítɨ irumaa. Iru chona bairã, ichi itu jarayada ajida. e Chi ak'õreerãpa p'anaujida: —Taipa k'awa p'anɨda ajida, nãgɨ́ tai warra mãik'aapa k'awa p'anɨ ichi tau p'ãriu t'oda. d Mãpai iidijida: —¿Na parã warrak'ã? ajida. ¿Parãpa jaradaik'ã ichi tau p'ãriu t'oda? ¿Sãga ɨ̃rá pia unu bɨma? ajida. -cS Mamĩda ma judiorãpa ijãada-e paji ma eperã wãara naaweda tau p'ãriu baji mãik'aapa ɨ̃rá pia unu bɨ. Mapa chi ak'õre chi nawe ome t'ɨ̃ pëijida. Db Maap'eda waya iidijida naaweda tau p'ãriu badamaa: —Pɨa ¿k'ãata k'ĩsia bɨma ajida, jã eperãpa pɨ tau jɨpadade? Ichia p'anauji: —Mɨ-it'ee iru Ak'õre pedee jaraparida aji. 6ae Fariseorã ũk'uruurãpa mãgajida: —Jãgɨ́ eperã Tachi Ak'õrepa pëida-eda ajida, ɨ̃ipata ewate mãga ooda perã. ¿Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ-ek'ã ajida, ɨ̃ipata ewate mimiadaik'araa bɨ? Mamĩda awaraarãpa mãgapachida: —¿Sãgá eperã p'ek'au k'achia ooparipa nãgee ne-inaa pia ooyama? ajida. Mãgá ãchi k'ĩsia awara-awaraadachida mãik'aapa ãchi k'õp'ãyoorã ome aupedee jõnapachida. 4`a Mãpai ãchia iidijida: —¿Sãga ɨ̃rá unu bɨma? ajida. Ichia p'anauji: —Yooro mɨ taude p'urujida aji. Maap'eda mɨa sɨɨt'aaji. Mapa ɨ̃rá pia unu bɨda aji. +_O Jesupa ma yooro ook'ãri p'uruit'ee tau p'ãriu bada taude, ɨ̃ipata ewate paji. Maperã judiorã poro waibɨarãpa ma tau p'ãriu bada ateejida fariseorãmaa. ^ %]C Mãpai ãchia iidijida irumaa: —¿Sãma bɨma ajida, ma eperã? Ichia p'anauji: —K'awa-e bɨda aji. Fariseorãpa tau p'ãriu badamaa iididap'edaa \3 Ichia p'anauji: —Eperã t'ɨ̃jarapata Jesupa iduba yooro p'ora ome p'oirap'eda, mɨ taude p'urut'aajida aji, mãik'aapa mãgaji: “Wã́ji pɨchi tau sɨɨde pania t'ɨpata Siloé apatamaa.” Aramãgá mɨ wãjida aji, mãik'aapa mɨchi tau sɨɨt'aak'ãri, unuji. J[  Mãpai iidijida: —¿Sãga ɨ̃rá pɨa unu bɨma? ajida. %ZC Ũk'uruurãpa mãgapachida: —Jã ichipɨ. Awaraarãpa mãgapachida: —Jã iru-epɨ, iru k'ĩra papaa bɨ mĩda. Mamĩda ichia p'anauji: —Mɨpɨ. 8Yi T'ẽepai ma eperã k'ait'a p'anadap'edaarãpa mãik'aapa iru ne-iidimaa unudap'edaarãpa mãgapachida: —¿Nãgɨ́ chi ne-inaa iidimaa su-ak'ɨ bapariida-ek'ã? apachida. WX' Mãpai mãgaji: —Wãpáde aji, pɨchi tau sɨɨde pania t'ɨpata Siloé apatamaa. (Siloé jara k'inia bɨ “Pëida”.) Mãpai tau p'ãriu bɨ wãji ichi tau sɨɨde. Ãpɨtee chek'ãri, pia unu beeji. W  Mãga jarap'eda, Jesupa eujãde idut'aaji mãik'aapa yooro p'ora ome p'oirat'aap'eda, tau p'ãriu bɨ taude p'urut'aaji. XV) Mɨ na p'ek'au eujãde bɨ misa, ɨ̃daa pɨk'a bɨ na eujãdepemaarã-it'ee. |Uq Ãstaawa tachia oodaipia bɨ mɨ pëidapa oopi bɨk'a, p'ãrik'ua pak'ãri, apidaapa mãga p'oyaa oodak'aa perã. DT Jesupa p'anauji: —Ichi k'aurepa-epɨ; ichiaba ichi ak'õreerã k'aurepa-epɨ. Tachi Ak'õrepa mãga t'opiji eperãarãpa ak'ɨdamerã iruata ne-inaa pia ooi ma eperã k'ap'ɨade. S Ma eperã unudak'ãri, Jesús ome nipapataarãpa iidijida: —Tachi Jarateepari, ¿k'ãare k'aurepata na eperã tau p'ãriu t'ojima? ajida. ¿Ichia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa pajik'ã ajida, maa-e pɨrã chi ak'õreerãpa p'ek'au k'achia oopata k'aurepa? ZR / Maap'eda Jesús awara ãi wã nide unuji eperã tau p'ãriu bɨ ichi t'oru weda. =Qs;Mãga ũridak'ãri, ãchia mãu p'e atajida bat'adait'ee Jesumaa, ichi Tachi Ak'õreda ada perã. Mamĩda Jesús mirudachi mãik'aapa Ak'õre te waibɨadeepa uchiadachi.dPA:Jesupa p'anauji: —Mɨa wãarata jararu. Abraham t'oi naaweda, Mɨta bapachida aji. O 9Mãpai ãchia mãgajida Jesumaa: —Pɨ waide cincuenta años wẽe bɨ. Mãga bɨta, ¿Abraham unujida a bɨk'ã? ajida. N8Pãchi chonaarãwedapema Abraham o-ĩadachi mɨ na eujãdee cheda unuit'ee bada perã. Wãara mãga unuji mãik'aapa o-ĩa beejida aji. oMW7Mamĩda parãpa Tachi Ak'õre k'awada-e p'anɨ. Jõdee mɨa iru wãara k'awa bɨ. Mɨa iru k'awa-e bɨda ada paara, seewa-idaa bak'aji parã jĩak'a. Mamĩda mãga-e. Mɨa wãara iru k'awa bɨ mãik'aapa oopari irua jara bɨk'a. OL6Jesupa p'anauji: —Mɨa jarada paara mɨ waibɨara bɨ awaraarã k'ãyaara, pari mãga jarak'aji. Mamĩda mɨ Ak'õrépata mãga jarapari. Mãgɨ́ Ak'õre parãpa “Tachi Ak'õre” apata. `K95Mãgara, ¿pɨ waibɨara bɨk'ã tai chonaarãwedapema piuda Abraham k'ãyaara? ¿Waibɨara bɨk'ã Tachi Ak'õre pedee jarapataarã piudap'edaa k'ãyaara? ¿K'ãata k'inia bɨma ajida, taipa k'ĩsiadamerã pɨde? J{4Mãpai ma judiorãpa mãgajida: —¡Ɨ̃rapɨ k'awa p'anɨ wãara pɨ k'ap'ɨade netuara merãtɨa bɨ! Abraham mãik'aapa Tachi Ak'õre pedee jarapataarã jõmaweda piujida. Mamĩda pɨa jara bɨ pɨ ũraa jara bɨk'a oopari piu-e pait'ee. wIg3Mɨa wãarata jararu. Eperãpa mɨ ũraa ũrip'eda, ooru pɨrã ma ũraade jara bɨk'a, piu-e pait'eeda aji. *HM2Mɨa jɨrɨ-e bɨ eperãarãpa mɨ t'o p'anadamerã, mɨ Ak'õrepa mãga k'inia bɨ mĩda. Iruata ak'ɨ bɨ parãpa oopata mãik'aapa jarait'ee pia wa k'achia. G-1Jesupa p'anauji: —Mɨ k'ap'ɨade netuara wẽe bɨda aji. Ma k'ãyaara mɨa mɨ Ak'õre waawee bapari. Mamĩda parãpa mɨ waaweedak'aa. F10Mãpai judiorã poroorãpa Jesumaa mãgajida: —¿Pɨ Samariadepema-ek'ã? ajida. Ma awara pɨchi k'ap'ɨade netuara merãtɨa bɨda ajida. 4Ea/Tachi Ak'õredeerãpa iru Ũraa ũri k'inia p'anapata. Mamĩda parã Ak'õredeerã-e p'anadairã, iru ũraa ũri k'iniadak'aada aji. Abraham t'oi naaweda, Jesús bapachi )DK.¿K'aipa ak'ɨpii mɨa p'ek'au k'achia aba pida ooda? ¡Mãga p'oyaa ooda-e! Mãga bɨta, mɨa wãarata jarak'ãri, ¿parãpa sãap'eda mɨ pedee ijãada-ema? YC+-Mamĩda mɨa Tachi Ak'õre wãarata jarak'ãri, parãpa mɨ pedee ijãadak'aa. DB,Parã ak'õre Netuara Poro Waibɨa. Ichideerã perã ichia oopi k'iniata oo k'inia p'anɨ. Na eujã beedak'ãriipa ichia eperãarã peeyaa bapari. Ma awara ne-inaa wãara unuamaa iru bapari, wãarata k'awak'aa perã. Seewa jarapari wãarak'a; mãga bapari. Ichi seewa-idaa beerã ak'õre, seewa-idaa bapari perã. A)+¿Parãpa mɨa jaratee bɨ at'ãri k'awada-e p'anɨk'ã? Parãpa mɨ ũraa ũri k'iniada-e p'anɨ. Maperãpɨ mɨa jara bɨ k'awada-e p'anɨ. q@[*Jesupa p'anauji: —Tachi Ak'õre wãara parã ak'õre pada paara, mɨ k'inia iru p'anak'ajidada aji, mɨ Tachi Ak'õremãiipa cheda perã. Mapa mɨ nama bɨ. Mɨchi k'ĩradoopa nama che-e paji. Tachi Ak'õrépata mɨ pëiji. \?1)Parãpa ne-inaa k'achia oomaa p'anɨda aji, pãchi ak'õrepa ooparik'a. Ãchia mãgajida: —¡Tai awaraa ak'õredeepa uchiada-e pajida! ajida. ¡Ak'õre abapaita iru p'anɨda! ajida. ¡Mãgɨ́ Tachi Ak'õre! a>;(Mamĩda mãga ooda-e p'anɨ. Mɨa parãmaa Tachi Ak'õre wãarata jaraji, irua mɨmaa mãga jarada perã. Mamĩda ɨ̃rá parãpa mɨ peet'aa k'inia p'anɨ. Abrahampa mãga oo-e paji Ak'õre pedee jarapataarã ome. /=W'Mãpai ãchia mãgajida: —¡Tai ak'õre Abrahamda! ajida. Mamĩda Jesupa p'anauji: —Parã wãara Abraham warrarã pada paara, irua oodak'a ook'ajidada aji. t<a&Mɨa jaraparida aji, mɨ Ak'õrepa mɨmaa ak'ɨpida. Jõdee parãpa oopata pãchi ak'õrepa jarateedak'a. ;%Mɨa k'awa bɨ parã Abrahamdeepa uchiadap'edaarã. Mamĩda mɨ peet'aa k'inia p'anɨ, mɨ ũraa wãara ijãa k'iniada-e p'anadairã. r:]$Mapa Tachi Ak'õre Warrapa parã p'ek'au k'achia jua ek'ariipa uchia ataru pɨrã, wãara uchiadait'ee. 9#K'ĩsiadáma nãgɨde. Esclavo ichita ba-e chipari tede. Jõdee ma te chipari warra ichita bapari ma tede, ichi ak'õrede perã. '8G"Jesupa p'anauji: —Mɨa wãarata jararu. Jõmaweda p'ek'au k'achia oopataarã esclavoorãk'a p'anɨda aji, p'ek'au k'achia jua ek'ari p'anapata perã. n7U!Ãchia p'anaujida: —Tai Abrahamdeepa uchiadap'edaarã. Mapa tai esclavoorã-epɨ. Apidaa jua ek'ari p'anadak'aa. Tachi Ak'õre juadepai p'anapata. ¿Sãap'eda taimaa jara cheruma ajida, waa esclavoorã p'anada-e pait'ee? 6 Mãga ooruta pɨrã, k'awaadait'ee Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida mãik'aapa ma k'aurepa waa esclavoorã p'anada-e pait'eeda aji. 5Mãpai Jesupa judiorã irude ijãadap'edaarãmaa mãgaji: —Parãpa oo p'anɨ pɨrã mɨa ũraa bɨk'a, wãara mɨ k'õp'ãyoorã. y4kJesupa mãga jarak'ãri, eperãarã chok'ara irude ijãajida. Abrahamdeepa uchiadap'edaada apatap'edaarã y3kMɨ pëida na p'ek'au eujãdee mɨ ome baparida aji. Mɨ ituaba atabëi-epɨ, irua k'inia bɨk'a oopari perã. 2}Mapa Jesupa mãgaji: —Parãpa Eperã Ak'õre Truadepema kurusode jiradak'ãri peedait'ee, k'awaadait'ee Mɨta Tachi Ak'õrepa pëida. Ma awara k'awaadait'ee mɨa ne-inaa jõma oopari irua oopi bɨk'a mãik'aapa jõma jarapari irua jarapi bɨk'a. ]13Mamĩda ãchia k'awada-e paji, Jesupa jarak'ãri ichi Tachi Ak'õrepa pëida. u0cMɨa unupari pãchia ne-inaa k'achia oopata mãik'aapa pedee chok'araapa parã ɨmɨateek'aji. Mamĩda mãga oo-e pait'ee. Jĩp'a jarait'ee mɨ pëidapa jarapi bɨk'a na p'ek'au eujãdepemaarãmaa. Irua ichita wãarata jaraparida aji. /Mãpai irumaa iidijida: —Pɨ, ¿k'aima? ajida. Jesupa p'anauji: —Mɨ chedak'ãriipa, parãmaa mãga jaraparida aji. l.QMapa mɨa jaraji parã atuadait'ee pãchia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa. Wãara mãgá atuadait'eeda aji, ijãada-e p'anɨ pɨrã Mɨta jõmaarã Ak'õre Waibɨa. Mɨa aupaita eperãarãpa p'ek'au k'achia oopata wẽpapii. ~@}o}|s{@z(yoxwvv\uu)tt sqqmpp"nnfllkDk jfihggFfeidccAbb8a`__`^|]]\]'\\![ZYYXXF==\-S Ewari k'ait'a pa wã, parã jĩchoodait'ee pãchi te chaa mãik'aapa mɨ ituaba atabëidait'ee. Mamĩda wãara mɨ ituaba bɨ-eda aji, mɨ Ak'õre mɨ ome bairã. SJesupa p'anauji: —¿Mãgara ɨ̃rá wãara ijãa p'anɨk'ã? aji. p YƗ̃rapɨ k'awa p'anɨ pɨa ne-inaa jõmaata k'awa bɨ. Apidaapa pɨmaa iidida-e pait'ee, taipa iididai naaweda, pɨa k'awa bairã taipa iidi k'inia p'anɨ. Mapa ijãa p'anɨda ajida, pɨ wãara cheji Tachi Ak'õre baparimãiipa.  }Mãpai chi k'õp'ãyoorãpa mãgajida: —Ɨ̃rapɨ jĩp'a pedee bɨda ajida. Imeraa pɨk'a jaratee-e bɨda ajida.  )Cheji na p'ek'au eujãdee eperã jĩp'aak'a bapariit'ee. Ɨ̃rá jõdee na p'ek'au eujã atabëiit'eeda aji, mãik'aapa waya irumaa wãit'ee.  #Ak'õrépata parã k'inia iru bapari parãpa mɨ k'inia iru p'anapata perã mãik'aapa ijãapata perã mɨ wãara cheji iru baparimãiipa.  Maapai parãpa mɨ t'ɨ̃de ɨt'aa iididait'ee, mɨchideerã perã. Mapa mɨa jara-e chupɨria iidiit'ee parã pari Tachi Ak'õremaa. G’Ma et'ewa jarada mɨa imeraa pɨk'a jarateeji. Mapa parãpa pia k'awada-e paji. Mamĩda na ewari mãgá jaratee-e pait'eeda aji. Jĩp'a pedeeit'ee Ak'õre net'aa pia k'awaadamerã. 0YWaide mɨ t'ɨ̃de parãpa maarepida ɨt'aa iidida-e p'anɨ. Iidítɨ mɨ Ak'õrepa teemerã parãpa iidi p'anɨ. Mãgá parã wãara t'ãri o-ĩa p'anapataadait'ee. J ’Maapai parãpa mɨmaa maarepida iidida-e pait'ee. Mɨa wãarata jararu. Mɨ t'ɨ̃de mɨ Ak'õremaa ne-inaa iidiruta pɨrã, irua parãpa iidi p'anɨ teepariit'ee, mɨchideerã perã. NMãga pɨk'a bɨ parã ome. Ɨ̃rá parã k'ĩra pia-ee p'anɨ mɨ wãru perã. Mamĩda mɨa parã waya unuit'ee. Maapai parã t'ãri o-ĩa p'aneedak'ãri, apidaapa ma o-ĩa wẽpapida-e pait'ee. a;K'ĩsiadáma nãgɨde. Wẽra warra t'oit'ee pak'ãri, p'ua nɨ̃beepari, t'oit'ee perã. Mamĩda chi warra t'o atak'ãri, k'ĩra atuadaipari p'ua nɨ̃bada mãik'aapa o-ĩa nɨ̃beepari warra chai t'o atada perã. a;Mɨa wãarata jararu. Parã jarajẽedait'ee mãik'aapa t'ãri p'ua p'aneedait'ee. Jõdee na p'ek'au eujãdepema ijãadak'aarã o-ĩa p'aneedait'ee. Mamĩda parã k'ĩra pia-ee p'anadap'eda, o-ĩa p'aneedayada aji. mSJesupa k'awaji chi k'õp'ãyoorãpa k'ãata iidi k'inia p'anɨ. Mapa mãgaji: —Mɨa jarajida aji, na ewari parumaa mɨ waa unuda-e pait'ee, mamĩda aɨ t'ẽepai waya unudait'ee. ¿Mata parãpa iidi para bɨ-ek'ã? aji. yk¿K'ãata jara k'inia bɨma na pedee: “taarãpai”? K'awada-e p'anɨda ajida, irua k'ãata jara k'inia bɨ. 0YMãga ũridak'ãri, chi k'õp'ãyoorã ũk'uru ãchi pitapai pedee para beeji: —¿K'ãata jara k'inia bɨma, ajida, na pedee: “Na ewari mɨ unuda-e pait'ee, mamĩda aɨ t'ẽepai waya unudait'ee”? ¿Ichiaba k'ãata jara k'inia bɨma nãgɨ́ pedee: “mɨ Ak'õremaa wãru perã”? "=’Na ewari mɨ waa unuda-e pait'ee. Mamĩda aɨ t'ẽepai taarãpai waya unudait'eeda aji. K'ĩra pia-ee p'anadap'eda, t'ãri o-ĩa p'aneedait'ee !~;Jõma mɨ Ak'õrepa k'awa bɨ mɨa pida k'awa bɨ. Maperãpɨ mɨa jaraji Ak'õre Jaurepa k'awapiit'ee jõma mɨa ne-inaa k'awapi k'inia bɨ parãmaa. m}SAk'ɨpiit'ee mɨ apemaarã k'ãyaara waibɨara bɨ, mɨa ne-inaa k'awa bɨ parãmaa k'awapik'ãri. | Mamĩda Ak'õre Jaure chek'ãri, ne-inaa wãarata jõma k'awapiit'ee parãmaa, ichia wãara aupaita jarapari perã. Ichi k'ĩsiadoopa pedee-e pait'ee. Tachi Ak'õrepa jara bɨ ũrip'eda, mãga jarapariit'ee mãik'aapa jarapariit'ee ne-inaa waide p'asa-e bɨ. { ’Mɨa k'ĩsia chok'ara iru bɨda aji, parãmaa jarait'ee. Mamĩda ɨ̃rá waa jara-e, parãpa ma jõma k'irãpada-e pai perã. z! K'awapiit'ee Tachi Ak'õrepa pia ak'ɨ-e na p'ek'au eujãdepemaarã poro waibɨapa oo bɨ. Mapa iru, iru eere p'anɨɨrã ome miapiit'ee. y K'awapiit'ee mɨa oopachi Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a, mɨ irumaa wãru perã. Mãga ook'ãri, parãpa mɨ waa unuda-e pait'ee. Yx+ K'awapiit'ee eperãarãpa mɨde ijãada-e p'anadak'ãri, k'achia oomaa p'anɨ. 5wcIru chek'ãri, na p'ek'au eujãdepemaarãmaa k'awapiit'ee ãchia p'ek'au k'achia oopata. Ichiaba ãchimaa k'awapiit'ee Tachi Ak'õredeerãpa ne-inaa pia oopata irua k'inia bɨk'a. Ma awara k'awapiit'ee Tachi Ak'õre ewari waibɨa ewate ichia ak'ɨit'ee eperãarãpa oopata jarait'ee pia wa k'achia. Tv!Mɨa wãarata jararu. Parã-it'ee piara bɨ mɨ wãmerã. Mɨ wã-e pɨrã, Ak'õre Jaure, Tachi K'aripapari, che-e pait'ee parã ome bapariit'ee. Mamĩda mɨ wãru pɨrã, mɨa iru pëiit'ee parãmaa. LuMa k'ãyaara parã k'ĩra pia-ee p'anɨ, mɨa mãga jarada perã. tw—Ɨ̃rá mɨ wãit'ee mɨ pëida baparimaa. Mamĩda parãdepema apidaapa iidida-e p'anɨ mɨ sãmaa wãit'ee. s/Mapa ma jõma jaraji parãmaa, mãga p'asak'ãri, k'irãpadamerã. Naaweda mãga jara-e paji, parã ome bada perã. Tachi Ak'õre Jaurepa oo bɨ MrMãga oodait'ee mɨ, mɨ Ak'õre ome wãara k'awada-e p'anadairã. PqTachi Ak'õre Ũraa jarateepata tedeepa parã jëret'aapataadait'eeda aji. Ma awara parã peet'aadait'eeda aji. Mãga oodak'ãri, ãchia k'ĩsiadait'ee mãgata pia oomaa p'anɨ Tachi Ak'õre-it'ee. Ap ’Mɨa ma jõma jaraji parãpa mɨde ijãapataadamerã. ro]Parãpa pida mɨ k'awapidait'ee awaraarãmaa, mɨde ijãadak'ãriipa mɨ ome p'anapatap'edaa perã.[n/’Mamĩda mɨa awaraa K'aripapari pëiit'eeda aji. Mãgɨpa wãara aupaita jarapariit'ee. Mãgɨ́ uchiapari Tachi Ak'õredeepa, iru Jaure perã. Mãgɨ́ chek'ãri, irua mɨ k'awapiit'ee eperãarãmaa. mP'asaji ãchi ũraa p'ãdade jara bɨk'a:‘Ãchi k'inia mɨ k'ĩra unuamaa iru p'anapachida.’ (Sal 35.19) hlIUnuda-e pada paara mɨa ne-inaa ooda awaraarãpa p'oyaa oodak'aa, ãchia p'ek'au k'achia ooda-e pak'aji Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Mamĩda ãchia mãga unujida mĩda, at'ãri mɨ, mɨ Ak'õre ome k'ĩra unuamaa iru p'anɨ. [k/Mɨ k'ĩra unuamaa iru p'anɨɨrãpa mɨ Ak'õre jida k'ĩra unuamaa iru p'anɨ. fjE’Mɨa Ak'õre net'aa jara che-e pada paara, ãrapa k'ĩsiada-e p'anak'ajida ãchia p'ek'au k'achia oopata. Mamĩda mɨ Ak'õrepa jara pëida jara cheji. Mapa ɨ̃rá “taipa k'awada-e p'anɨda” adaik'araa bɨ. i)Mamĩda ma k'ãyaara audupɨara parã jɨrɨ nipapataadait'ee, mɨchideerã perã. Mãga oodait'ee k'awada-e p'anadairã k'aipata mɨ pëiji. zhmK'irãpátɨ mɨa jarada: “Mimiapari ichi poro waibɨa k'ãyaara waibɨara bɨ-e.” Mɨ jɨrɨ nipapatap'edaak'a ichiaba parã jɨrɨ nipapataadait'ee. Jõdee mɨa jarateeda ijãajida pɨrã, parãpa jaratee p'anɨ ichiaba ijãadait'ee. gParã p'anadap'edaa paara ãchi p'anapatak'a, ãchia parã k'inia iru p'anak'ajida ãchideerãk'a. Mamĩda parã ãchideerã-e. Mɨata parã jɨrɨt'eraji ãchi k'ãyaara awara p'anapataadamerã. Maperãpɨ ãchia parã k'ĩra unuamaa iru p'anapata. f—Mɨde ijãadak'aa beerãpa parã k'ĩra unuamaa iru p'anɨ pɨrã, k'irãpátɨ mɨta naapɨara k'ĩra unuamaa iru p'anapachida. eyWaya mɨa jara bɨ: chik'inia p'anapatáatɨ. Ijãadak'aa beerãpa Jesús ichideerã ome k'ĩra unuamaa iru p'anapata dParãpa mɨ jɨrɨt'erada-e paji. Mɨata parã jɨrɨt'eraji mãik'aapa awara bɨji mɨ ũraa jarateenadamerã. Mãgá parã k'aurepa eperãarãpa ma ũraa ũridap'eda, mɨde ijãadai mãik'aapa ichita p'anapataadai mɨ ome. Ma awara ma jarateenadap'edaa k'aurepa parãpa mɨ t'ɨ̃de ne-inaa iididak'ãri mɨ Ak'õremaa mɨchideerã perã, irua ooit'ee parãpa iidi p'anɨk'a. ocWWaa mɨa parã t'ɨ̃jara-e “mimiapataarã”, mimiaparipa k'awa-e bairã ne-inaa jõmaweda chi poropa oo bɨ. Ma k'ãyaara t'ɨ̃jara bɨ “mɨchi k'õp'ãyoorã” mɨa k'awapida perã jõmaweda mɨ Ak'õrepa mɨmaa jarada. Tb!Parã wãara mɨ k'õp'ãyoorã, mɨ ũraa jara bɨk'a oo wãruta pɨrã. 1a[ Eperãpa chi k'õp'ãyo audú k'inia iru bak'ãri, iru k'aripapari ma k'aurepa piuru pɨjida. Ma k'ãyaara apidaapa awaraa eperã audupɨara k'inia iru p'anada-e pai. Z`- Mɨa nãga jara bɨ: Chik'inia p'anapatáatɨ, mɨa parã k'inia iru baparik'a. _} ’Mɨa mãga jaraji mɨk'a parã t'ãri o-ĩa p'anapataadamerã. K'inia bɨ parã t'ãri o-ĩa p'anapataadamerã. '^G Mɨ, mɨ Ak'õre ome chik'inia bapari, mɨa oopari perã irua jara bɨk'a. Mãgá parã mɨ ome chik'inia p'anapataadait'ee, mɨa jara bɨk'a ooruta pɨrã. x]i Mɨ Ak'õrepa mɨ k'inia iru baparik'a, mɨa auk'a parã k'inia iru bapari. Mɨ ome chik'inia p'anapatáatɨ. H\ Parãpa ne-inaa chok'ara mɨa oopi bɨk'a oodak'ãri, ak'ɨpipata wãara mɨ k'õp'ãyoorã. Mãga unudak'ãri, awaraarãpa “Tachi Ak'õre jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨda” adait'ee. J[ ’Mamĩda parã araa p'anaruta pɨrã mɨ ome mãik'aapa mɨ ũraade jara bɨk'a ooruta pɨrã, ɨt'aa iidipatáatɨ pãchia iidi k'iniata. Mɨ Ak'õrepa ooit'ee parãpa iidi p'anɨk'a. XZ)Uva jɨ̃k'ara chauk'aa bak'ãri, t'ɨap'ek'oodap'eda, p'e nɨ̃bɨpata ak'õrejĩrumaa p'ook'oodaimerã. Maap'eda t'ɨpɨtaude bat'ak'oopata paak'oodaimerã. Mãga pɨk'a pait'ee chi mɨ wẽe beerã ome. >Yu’Mɨda aji, uva k'arrak'a bɨ. Jõdee parã chi jɨ̃k'arák'ata p'anɨ. Uva jɨ̃k'ara pia chauparik'a araa bak'ãri chi k'arra ome, mãga pɨk'a parã mɨ ome araa p'anapataadak'ãri, ne-inaa chok'ara mɨa oopi bɨk'a oopataadait'ee. Mamĩda mɨ wẽe parãpa maarepida ooda-e pai mɨa oopi bɨk'a. jXMMɨ ome araa p'anapatáatɨ mɨ parã ome araa baparik'a. Uva jɨ̃k'ara ichi itu chauk'aa chi k'arra ome araa ba-e pɨrã. Mãga pɨk'a pãchi k'ĩradoopa mɨa oopi bɨk'a p'oyaa ooda-e, mɨ ome araa p'anapataada-e pɨrã. _W7Parã mãgɨ́ jɨ̃k'ara jaridák'ata p'anɨ mɨa ũraa jarada ijãadap'edaa perã. NVMɨ k'arradepema jɨ̃k'ara chau-e bɨ pɨrã, irua mãgɨ́ jɨ̃k'ara t'ɨap'et'aapari. Jõdee chi jɨ̃k'ara chauparidepema jua chak'eerã jarit'aapari mãgɨ́ jɨ̃k'ara waapɨara chaumerã. U Uchiadai naaweda, Jesupa mãgaji: —Mɨ uva k'arrak'a pipɨara bɨda aji. Jõdee mɨ Ak'õre chi uva uuda ak'ɨparik'a bɨ. 8TiMamĩda na p'ek'au eujãdepemaarãpa k'awaadamerã mɨa Ak'õre Waibɨa k'inia iru bapari, ooit'ee irua jara bɨk'a. ’P'irabaidapáde aji. Ãyaa wãdáma namãik'aapa.S)’Waa mak'ɨara pedee-e pait'ee parã ome, Satanás, na p'ek'au eujãdepemaarã poro waibɨa, cheru perã. Ichia mɨ p'oyaa chok'ak'aa. cR?Ma jõma p'asai naaweda, mɨa mãga jaraji, p'asak'ãri, parãpa mɨ pedee ijãadamerã. Q%Parãpa ũrijida mɨa jarak'ãri: “Mɨ wãit'ee, maap'eda waya cheit'ee.” Parãpa wãara mɨ k'inia iru p'anadap'edaa paara, t'ãri o-ĩa p'anak'ajida mɨa nãga jarak'ãri. O-ĩa p'anadaipia bɨ mɨ wãru perã Ak'õre Waibɨamaa; mɨ k'ãyaara waibɨara bɨmaa. nPU’Mɨ wãi naaweda, parã t'ãri k'ãiweepi k'inia bɨ. T'ãri k'ãiwee p'anapatáatɨ. Mɨa arak'atɨapai k'ãiwee p'anapi-e, na p'ek'au eujãdepemaarãpa oopatak'a. Mapa t'ãri p'ua p'ananáatɨ mãik'aapa p'eranáatɨ. OMamĩda mɨ uchiada t'ẽepai, Ak'õre Waibɨapa pëiit'ee awaraa K'aripapari mɨ pari; mãgɨ́ iru Jaure. Mãgɨpa ne-inaa jõmaata jarateeit'ee parãpa oodamerã mɨa oopi bɨk'a. Ma awara irua k'aripait'ee mɨa jarada jõmaweda k'irãpadamerã. DN’Mɨa na ũraa jara bɨda aji, parã ome bɨ misa. M7Jõdee chi mɨ k'inia-e bɨpa oo k'inia-e bɨ mɨ ũraade jara bɨk'a. Na pedee parãpa ũri p'anɨ mëre-eda aji; mɨ Ak'õrede. Iruata mɨ pëiji. gLGJesupa p'anauji: —Eperãpa mɨ k'inia iru bɨ pɨrã, mɨ ũraade jara bɨk'a oopariit'eeda aji. Mɨ Ak'õrepa mãgɨ́ eperã k'inia iru bapariit'ee mãik'aapa mɨ Ak'õre mɨ ome chedait'ee iru ome p'anapataade. 5KcMãpai Judas, chi Simón Iscariote warra-ee badapa iidiji: —Tachi Waibɨa, ¿sãap'eda pɨa taimaa unupiit'eema aji, mamĩda ijãadak'aa beerãmaa unupi-e pait'ee? sJ_Chi mɨ ũraa ũri bɨpa mãik'aapa oo bɨpa ma ũraade jara bɨk'a wãara mɨ k'inia iru bɨ. Mɨ Ak'õrepa mãgɨ́ eperã ichiaba k'inia iru bapariit'ee. Ma awara mɨa pida iru k'inia iru bapariit'ee mãik'aapa irumaa unupiit'ee. I7Maapai parãpa wãara k'awaadait'ee mɨ, Tachi Ak'õre Waibɨa ome araa bapari mãik'aapa parã mɨ ome ichiaba araa p'anapataadait'ee, t'ãri a-ba. AH{Taarã-e na p'ek'au eujãdepemaarãpa mɨ waa unuda-e pait'ee. Mamĩda parã́pata mɨ unudait'ee. Mɨ ichita chok'ai bapari perã, parã jida auk'a ichita chok'ai p'anapataadait'ee. GG’Mɨa parã chupɨria atabëi-eda aji. Waya cheit'ee. FMãgɨ́ Tachi Ak'õre Jaure. Ichia wãara aupaita jarateepari. Ijãadak'aa beerã ome iru ba che-e, iru unuda-e p'anadairã mãik'aapa k'awada-e p'anadairã. Mamĩda parã́pata iru k'awa p'anɨ, parã ome bapari perã mãik'aapa parã t'ãride bapariit'ee perã. EMãpai mɨa chupɨria iidiit'ee mɨ Ak'õremaa, irua awaraa K'aripapari pëimerã mɨ pari, mãgɨ́ ichita parã ome bapariimerã. gDG—Parãpa mɨ k'inia iru p'anɨ pɨrã, oopataadait'eeda aji, mɨ ũraade jara bɨk'a. AC{Parã mɨchideerã perã, mɨ t'ɨ̃de ɨt'aa iididak'ãri, mɨa nejõmaata oopariit'eeda aji, parãpa iidi p'anɨk'a. Jesupa jarada ichia Tachi Ak'õre Jaure pëiit'ee ichideerãmaa W Jesupa p'anauji: —Felipe, mɨ taarã nipapari parã ome. Mãga bɨta, ¿waide mɨ k'awa-e bɨk'ã? aji. Chi mɨ unuparipa ichiaba Ak'õre Waibɨa unupari. ¿Sãga pɨa “Ak'õre Waibɨa k'ĩra ak'ɨpipáde” ayama? aji. = Mãpai Felipepa mãgaji: —Tachi Waibɨa, Ak'õre Waibɨa k'ĩra taimaa ak'ɨpipáde aji. Mãgapaita k'inia p'anɨda aji. <Parãpa wãara mɨ k'awada paara, ichiaba mɨ Ak'õre k'awak'ajida. Wãara, ɨ̃raweda iru k'awadait'ee, iru unupata perã. A;{Jesupa p'anauji: —Mɨta Tachi Ak'õre truadee wãpari ok'a bɨ. Mɨata Tachi Ak'õre wãarata jarapari. Mɨata eperãarã chok'ai p'anapipari ichita p'anapataadamerã Tachi Ak'õre ome. Mɨ awara apidaapa eperãarã wãpida-e pai Tachi Ak'õremaa. Mapa mɨdepai ijãadak'ãri, mɨ Ak'õremaa wãdait'ee. : Mãpai Tomapa mãgaji Jesumaa: —Tachi Waibɨa, k'awada-e p'anɨda aji, pɨ sãmaa wãru. ¿Sãga chi o k'awadayama? aji. L9Mɨ wãrumaa parãpa k'awa p'anɨda aji, chi o k'awa p'anadairã. 8Ma t'ẽepai mɨ waya cheit'ee parã atade, mɨ ome p'ananadamerã mɨ baparimaa. Mãgá parã ichita p'anapataadait'ee mɨ ome. 7/Mɨ Ak'õre eujãde te chok'ara paraada aji, ichideerã-it'ee. Mãga-e pada paara, mɨa jarak'aji. Parã naa wãit'ee te pi-ia oode parã-it'ee. f6 G—K'ĩsia paraa p'ananáatɨ. Ma k'ãyaara ijãapatáatɨ Tachi Ak'õrede mãik'aapa mɨde. C5 &Mãpai Jesupa p'anauji: —¿Wãara pɨchi k'ap'ɨa peepit'aaik'ã aji, mɨ k'aurepa? Mɨa wãarata jararu. Et'erre k'arii naaweda, jarada õpee pɨa mɨ k'awa-e bɨda ait'ee.4% %Pedropa mãgaji: —Tachi Waibɨa, ¿sãap'eda mɨ pɨ t'ẽe wã-e payama? aji. ¡Pɨ ome wã k'inia bɨ, pɨ k'aurepa piuru pɨjida! B3} $Mãpai Simón Pedropa Jesumaa iidiji: —Tachi Waibɨa, ¿sãmaa wãit'eema? aji. Jesupa p'anauji: —Mɨ wãrumaa waide pɨ p'oyaa wã-eda aji. Mamĩda t'ẽepai wãit'eeda aji. 2! #Mãgá chik'inia p'anaruta pɨrã, jõmaarãpa k'awadayada aji, parã mɨ k'õp'ãyoorã. Jesupa jarada Pedropa ichi k'awa-e bɨda ait'ee 1 "Parãmaa ũraa chiwidi jararu. Chik'inia p'anapatáatɨ. Mɨa parã k'inia iru baparik'a, mãgá parã jida chik'inia p'anapatáatɨ. T0! !’Warrarã, naapai mɨ taarã-e parã ome. Parãpa mɨ jɨrɨdayada aji. Mamĩda unuda-e pait'ee. Mɨa judiorã poro waibɨarãmaa jaradak'a parãmaa auk'a jarait'ee; p'oyaa wãda-e mɨ wãrumaa. p/Y Mɨa mãga ak'ɨpik'ãri, taarã-e nɨde Tachi Ak'õrepa ichiaba ak'ɨpiit'ee mɨ wãara irua pëida. .  Judas taawaa uchiada t'ẽepai, Jesupa mãgaji: —Ɨ̃rá Tachi Ak'õrepa ichi k'ĩra wãree unupiit'ee, mɨ chi Eperã Ak'õre Truadepema k'ap'ɨa pari. Mɨ k'aurepa jõmaarãpa wãara k'awaadait'ee Tachi Ak'õre jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ. k-O Judapa ma pan jitap'eda, uchiadachi taawaa. P'ãrik'ua paji. Ũraa chiwidi eperãarã-it'ee 4,a Judapa ãchi p'arat'a anipapachi perã, ũk'uruurãpa k'ĩsiajida Jesupa jara baji ne-inaa netonamerã fiesta-it'ee, maa-e pɨrã chupɨria beerãmaa ne-inaa teenamerã. e+C Mamĩda Jesús ome nek'omaa p'anadap'edaarãpa k'awada-e paji sãap'eda mãga jaraji. * Judapa mãgɨ́ pan jitak'ãri, Satanás iru t'ãride t'ĩudachi. Mãpai Jesupa mãgaji: —Pɨchia ooit'ee bɨ isapai oopáde aji. O) Jesupa p'anauji: —Nãgɨ́ pan pite sã atak'ãri, mɨa teeit'eeda aji, mãgɨmaa. Aramata Jesupa ma pan pite sã ataji mãik'aapa teeji Judamaa. Mãgɨ́ Judas Simón Iscariote warra paji. o(W Mãpai mãgɨ́ k'õp'ãyopa k'ɨɨrɨ ik'aawa iidiji Jesumaa: —Tachi Waibɨa, ¿k'aima? aji. c'? Mapa Simón Pedropa taupa jarapachi mãgɨmaa iidimerã k'aipata Jesús traicionaait'ee. Y&+ Mãɨrãdepema aba, Jesupa audú k'inia iru bada, iru ik'aawa sĩu-ak'ɨ baji. %{ Jesupa mãga jarak'ãri, chi k'õp'ãyoorã ak'ɨ trua para beeji, k'awada-e p'anadap'edaa perã k'aita jara bɨ. $% Mãga jarap'eda, Jesús t'ãri p'ua nɨ̃beeji. Mãpai mãgaji: —Mɨa wãarata jararu. Parãdepema abaapa mɨ traicionaait'eeda aji. M# Mɨa wãarata jararu. Chi mɨa pëida auteebairupa mɨ jida auteebai bɨ. Mãga pɨk'a chi mɨ auteebairupa mɨ Ak'õre, mɨ pëida, auk'a auteebai bɨ. Jesupa jarada k'aipa ichi traicionaait'ee " Ɨ̃rá mɨa mãga jara bɨ mãga p'asak'ãri, parãpa wãara ijãadamerã Mɨta, Tachi Ak'õrepa pëida eperãarã k'aripamerã. ! ’Mamĩda mãga-e pait'ee parã jõmaarã ome. Mɨa k'awa bɨ mɨ k'õp'ãyoorã jɨrɨt'erada. Mapa ichiaba k'awa bɨ wãara p'asait'ee Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a:‘Mɨ ome nek'orupa mɨ peepit'aait'ee.’ (Sal 41.9) f E Parãpa mɨa et'ewa jarada ũrijida. Ma jaradak'a ooruta pɨrã, t'ãri o-ĩa p'anadait'ee. + Mɨa wãarata jararu. Mimiapari ichi poro waibɨa k'ãyaara waibɨara bɨ-e. Ichiaba chok'a pëida iru pëida k'ãyaara waibɨara bɨ-eda aji. 2_ Mɨa mãga ooji parãpa auk'a oodamerã. 5 Mɨ parã Waibɨa mãik'aapa parã Jarateepari bɨ mĩda, parã bɨɨrɨ sɨɨji. Mapa parãpa pida pãchi k'õp'ãyoorã bɨɨrɨ sɨɨdaipia bɨ. {o Parãpa mɨmaa “Jarateepari” mãik'aapa “Tachi Waibɨa” apata. Mãga jaradak'ãri, wãarata jara p'anɨ. `9 Chi k'õp'ãyoorã bɨɨrɨ sɨɨp'eda, waya ichi ɨ̃rɨpema p'aru jɨ̃ beeji. Maap'eda mesade su-ak'ɨ beeji mãik'aapa mãgaji: —¿Parãpa k'awa p'anɨk'ã aji, k'ãata jara k'inia bɨ mɨa et'ewa ooda? U# Jesupa mãga jaraji k'awa bada perã k'aipa ichi traicionaait'ee bɨ. 3 Mamĩda Jesupa p'anauji: —Eperã ewaa k'uip'eda mãik'aapa taawaa uchiap'eda, waya k'ui-eda aji. Chi bɨɨrɨ aupaita sɨɨpari, k'ap'ɨa jõma t'ãu-ee bairã. Mãga pɨk'a parã t'ãu-ee pɨk'a p'anɨ p'ek'au k'achiapa. Mamĩda parã jõmaweda mãga p'anɨ-eda aji. 'G Mãpai Simón Pedropa mãgaji: —¡Tachi Waibɨa, mãgara mɨ bɨɨrɨ aupai sɨɨnaapáde aji. Ichiaba mɨ jua mãik'aapa poro paara sɨɨpáde! aji. 0Y Mãpai Pedropa mãgaji: —¡Mɨ bɨɨrɨ sɨɨpi-eda! aji. Jesupa p'anauji: —Pɨ bɨɨrɨ sɨɨpi k'inia-e bɨ pɨrã, mãgara waa nipanaapáde aji, mɨ ome. ta Jesupa p'anauji: —Ɨ̃rá pɨa k'awa-e bɨda aji, mɨa oomaa bɨ. Mamĩda t'ẽepai k'awayada aji.  Mamĩda Simón Pedro bɨɨrɨ sɨɨnait'ee pak'ãri, irua mãgaji: —Tachi Waibɨa, ¿mɨ bɨɨrɨ paara sɨɨit'eek'ã? aji. zm Mãpai jarrade pania wee atap'eda, chi k'õp'ãyoorã bɨɨrɨ sɨɨmaa beeji. Maap'eda ma toallapa p'ook'ooji. uc Mapa nek'omaa p'anɨde Jesús bainɨ̃ beeji mãik'aapa ichi ɨ̃rɨpema p'aru jɨ̃ bada ẽrat'aap'eda, ãyaa bɨji. Maap'eda toalla jɨ̃ nɨ̃bɨji ichi k'ɨrrɨde, mimiapataarãpa oopatak'a chĩara bɨɨrɨ sɨɨdait'ee pak'ãri. .U Mamĩda Jesupa k'awa baji ichi Tachi Ak'õredeepa cheda mãik'aapa Ak'õremaa wãit'ee. Ichiaba k'awa baji Tachi Ak'õrepa ne-inaa jõmaweda bɨji ichi jua ek'ari. 1[ Aɨ k'ewara Pascuadepema chik'o jedei naaweda, Netuara Poro Waibɨapa k'ĩsia k'achia k'ĩsiapiji Judas, Simón Iscariote warramaa, ichia Jesús traicionaamerã. $ C Pascua fiesta ewate pai naaweda, Jesupa k'awa baji ewari awara bɨda ichi na p'ek'au eujãdeepa uchiait'ee mãik'aapa ichi Ak'õremaa wãit'ee; mãgɨ́ ewari paru. Ichia chi k'õp'ãyoorã na p'ek'au eujãde p'anɨ k'inia iru bapachi. Mãgá ãchi k'inia iru bapachi ichi piurumaa.  2Mɨa k'awa bɨ jõmaweda mɨ Ak'õrepa mɨmaa jarapiru, mãga jara bɨ eperãarãpa ijãadamerã mãik'aapa ɨt'aa wãdamerã.-S 1Mɨchi k'ĩsiadoopa pedee-e bajida aji. Mɨ Ak'õre, mɨ na eujãdee pëidapa ma pedee jõma mɨmaa jarapiji. Irua jaraji mɨa pedeeit'ee mãik'aapa jarateeit'ee. x i 0Eperãpa mɨ yiaraa iru bɨ pɨrã mɨ ũraa ũri k'inia-e bairã, Tachi Ak'õre ewari waibɨa ewate ichia mãgɨ́ eperã miapiit'ee. Mɨa jarada k'aurepa irua eperãarãpa oopata ak'ɨit'ee k'awaait'ee ijãapachida wa ijãadak'aa paji. ^ 5 /Eperãpa mɨ ũraa ũrip'eda, made jara bɨk'a oo-e pɨrã, mɨa jara-e ma eperã atuait'ee. Mɨ che-e paji na p'ek'au eujãdepemaarã atuapiit'ee. Ma k'ãyaara mɨ cheji eperãarã o k'achiadeepa k'aripa atade. 9 .Mɨta chi ɨ̃daa pɨk'a bɨ. Mɨ cheji na p'ek'au eujãdee mɨde ijãapataarã p'ananaadamerã p'ek'au oopataarã p'anapatak'a p'ãriu pɨk'a bɨde. 7 i -Chi mɨ unu bɨpa ichiaba mɨ pëida unu bɨ. Q  ,Maap'eda Jesupa golpe pedeeji judiorã arii p'anadap'edaarãmaa: —Chi mɨde ijãa bɨ mɨdepai ijãa-e bɨda aji. Ichiaba mɨ Ak'õrede ijãa bɨ, iruata mɨ na p'ek'au eujãdee pëida perã. b= +Audupɨara k'inia p'anapachida ãchi auk'aarãpa ãchi ak'ɨdamerã judiorã pia beerãk'a, k'inia p'anadai k'ãyaara Tachi Ak'õrepa ãchi ak'ɨmerã ichideerãk'a. Tachi Ak'õrépata eperãarãpa oopata ak'ɨit'ee c? *Isaíapa jaradak'a wãara uchiaji mĩda chok'araarã ome, judiorã ũk'uruurãpa Jesude ijãajida; ichiaba ãchi poroorã ũk'uruurãpa pida ijãajida. Mamĩda fariseorã waidoopa mãɨrãpa ijãadap'edaa eperãarã taide jaradak'aa paji. Waawee p'anajida fariseorãpa ãchi t'ĩupida-e pai jĩak'aapa Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tede.  )Isaíapa mãga jaraji, k'ãimok'araa pɨk'a bɨde Jesús unuda perã Tachi Ak'õre k'ĩra wãree eujãde. Maperãpɨ Jesude pedee baji. "= (‘Tachi Ak'õrepa ãchi tau p'ãriu pɨk'apiji irua ooda ak'ɨ p'anɨ mĩda, ununaadamerã. Ma awara k'ɨɨrɨ k'isua pɨk'apiji irua jarada ũri p'anɨ mĩda, k'awanaadamerã mãik'aapa irumaa chenaadamerã, irua ãchia p'ek'au k'achia oopata wẽpapimerã.’ (Is 6.10) ^5 'Isaíapa p'ãdade ichiaba jara bɨ ãchia p'oyaa ijãadak'aa paji nãga perã: fE &Mãga paji wãara uchiamerã nãgɨ́ pedee Ak'õre pedee jarapari Isaíapa p'ãdade jara bɨk'a:‘Tachi Ak'õre, ¿k'aipa ijãajima aji, taipa jarateedap'edaa? ¿K'aimaa pɨa ooda ak'ɨpijima?’ (Is 53.1)  %Jesupa ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi taide oopachi mĩda, judiorã chok'araarãpa irude ijãadak'aa paji. $A $Mɨ, chi ɨ̃daa pɨk'a bɨ parã ome bɨ misa, mɨde ijãapatáatɨ. Mɨa Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida jarateepari, parãpa ma pedee ijãadap'eda, iru warrarã p'aneedamerã. Mãga jarap'eda, Jesús ãyaa wãji ichi ununaadamerã. Judiorãpa Jesude ijãada-e p'anadap'edaa gG #Jesupa mãgaji: —Mɨ, chi ɨ̃daa pɨk'a bɨ mak'ɨara taarã-e parã ome. Nipapatáatɨ mɨ ɨ̃daa pɨk'a bɨde p'ãriu pɨk'a bɨde t'ĩunaadamerã. Chi p'ãriu pɨk'a bɨde nipaparipa k'awa-e bɨ sãmaa wãru. J  "Mãpai eperãarãpa p'anaujida: —Tai ũraade jara bɨ Mesías ichita bapariit'ee. ¿Sãga pɨa jaraima Eperã Ak'õre Truadepema kurusode jiradait'ee? ¿K'aima ma Eperã Ak'õre Truadepema? N~ !Mãga jarak'ãri, Jesupa jara k'inia baji ichi sãgá piut'ee. v}e Mamĩda mɨchi k'ap'ɨa kurusode jira atadak'ãri eujãdeepa, eperãarãpa mɨde ijãa p'aneedait'eeda aji. 6|e Ɨ̃rapɨ Tachi Ak'õrepa k'awapiit'ee na p'ek'au eujãdepemaarãpa k'achia oopata. Ɨ̃rapɨ Tachi Ak'õrepa p'oyaait'ee na p'ek'au eujãdepemaarã poro waibɨa Satanás. m{S Mãpai Jesupa mãgaji: —Jã pedee ũridap'edaa, mɨ-it'ee-e pajida aji. Parã-it'eeta paji. @zy Eperãarãpa mãgɨ́ pedee ũridak'ãri, k'ĩsiajida pata k'ĩrau nɨ̃bɨ. Mamĩda mãɨrã ũk'uruurãpa mãgajida: —Ɨt'aripema ángel paji. Mãgɨ́pata pedeejida ajida. {yo “Ak'õre, ak'ɨpíji wãara pɨ jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ. ¡Óoji pɨchia oo k'iniata!” Mãpai arii p'anadap'edaarãpa ũrijida ɨt'ariipa jara bɨ: —Mɨa mãga ak'ɨpidoo pɨ k'ap'ɨa pari mãik'aapa waya mãga ak'ɨpiit'ee. \x1 —Ɨ̃rá mɨ t'ãri p'ua nɨ̃bɨda aji. ¿K'ãata jaraima? ¿Nãga jaraik'ã: “Ak'õre, mɨ k'aripáji nãgá banaamerã”? Ma-it'ee mɨ cheji, chupɨria chait'ee. Mapa mɨa jara bɨ mɨ Ak'õremaa: 5wc Apidaapa oo k'inia bɨ pɨrã mɨa oopi bɨk'a, mãgɨ́ nipaipia bɨ mɨ ome mɨ wãrumaa. Mãga ooru pɨrã, mɨ Ak'õrepa iru pia ak'ɨit'ee. Jesupa ichi piut'eeda ada v! Na p'ek'au eujãde bɨ misa, eperãpa jɨrɨru pɨrã ooit'ee ichia oo k'iniata, ichi piuk'ãri atuait'ee. Mamĩda na p'ek'au eujãde bɨ misa, eperãpa jɨrɨru pɨrã ooit'ee Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a, ma k'aurepa ichita chok'ai bapariit'ee Tachi Ak'õre ome. /uW Mɨa wãarata jararu. Eperãpa trigo tau apai iru bɨta, mãgɨ́ tau uu-e pɨrã, tau apai iru bait'ee. Jõdee mãgɨ́ tau uuru pɨrã, baaip'eda yoorode piu pɨk'a bɨ mĩda, madeepa trigo k'arra chiwidi t'onopari mãik'aapa warip'eda, chaupari. Mãgá tau apaideepa chok'ara uchiadait'ee. t Ũrik'ãri judio-eerãpa iru jɨrɨmaa p'anɨ, Jesupa mãgaji: —Ewari paruda aji, Eperã Ak'õre Truadepema ɨt'aa wãit'ee. gsG Mãpai Felipepa nepɨrɨnaji Andreemaa. Maap'eda ãchi omé wãjida Jesumaa nepɨrɨde. Mr Mãɨrã Felipemaa wãjida. Mãgɨ́ Felipe Betsaida p'uurudepema paji. Mãgɨ́ p'uuru Galilea eujãde bɨ. Ma judio-eerãpa mãgajida irumaa: —Señor, taipa Jesús unu k'inia p'anɨda ajida. Cq Pascua fiesta pai naaweda, eperãarã wãpachida Jerusalendee ɨt'aa t'ɨ̃de Tachi Ak'õremaa. Ma wãdap'edaarã t'ãide p'anajida judio-eerã, judiorã ũraade ijãadap'edaarã. upc Fariseorã ũk'uruurãpa mãga unudak'ãri, ãchi k'õp'ãyoorãmaa mãgajida: —¿Parãpa unu p'anɨk'ã? ajida. ¡Iru maarepida p'oyaada-e pai! ¡Jõmaarãta irude ijãa wãdada! ajida. Judio-eerãpa Jesús unu k'inia p'anadap'edaa E~~S}W|{zyxxnwvv,uutt srqq2poonCmllkjii,hgffce3ddRcbb+a``^^z]\\[[gZZXXWW?VxUTSSQQ|PPJOONZMM0LKJJJIAHGFEEE'DuCC0BAR@@9??>3==N<<Enoc Adandeepa uchiadap'edaarã sietede uchiaji. Tachi Ak'õrepa Enocmaa pedeepiji mãgeerãde: —¡Ũrítɨ mɨa jararu! Tachi Waibɨa cheit'ee ichi angeleerã cho-k'ara ome. IA   P'usa t'ojara pak'ãri, k'ĩraudaipari mãik'aapa k'õp'ep'ee nejarra k'achia ome ipu ide atabëipari. Mãga pɨk'a mãgeerã. Golpe pedeepata eperãarã waibɨarãk'a. Mamĩda tachia unudai ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo ãchia oopata. Lucero Ak'õrepa bɨdamãiipa uchiadák'apɨ p'anɨ, awaraarãmaa Tachi Ak'õre o atuapipata perã. Mapa irua ãchi atuapiit'ee, ichita p'ãriude jɨ̃a paraa p'anadamerã. Enocpa seewa jarateepataarãde jarada >@ w Parã chip'edaidak'ãri ne-inaa jedek'odait'ee, k'ĩra nejasiadaipata mãgɨ́ seewa jarateepataarã k'aurepa. Mamĩda ãchi k'ĩra nejasia wẽe, waibɨa k'opata mãik'aapa waibɨa topata, ãchita poro waibɨarãk'a Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Mãgá oodak'ãri, chupɨria chitoonɨɨrã ak'ɨdak'aa. Jõmaweda ãchi-it'ee aupai oopata. Jɨ̃arara pania wẽe bɨ́k'apɨ p'anɨ, nãupa ateepari eujã p'ũasaadee. Ichiaba nejõ bɨɨrɨ́k'apɨ p'anɨ chauk'aa bak'ãri, chaujara bɨ mĩda. Ãchi piu pɨk'a p'anɨ ma pak'uru ẽt'adak'a mãik'aapa p'oodak'a. #? A ¡Aai, Tachi Ak'õrepa ãchi k'achiadee pëiit'eepɨ! P'ek'au k'achiade nipapata Caínpa oodak'a. Ichiaba oopata Balaampa oodak'a. P'arat'a jita k'iniapa ichia Tachi Ak'õre eere p'anadap'edaarã p'ek'au k'achiade baaipiji. Ma awara ãchi poroorã ome chõo jɨrɨ p'anɨ, Corepa oodak'a ichi eere p'anadap'edaarã ome. Maperãpɨ Tachi Ak'õrepa ãchi ichiaba k'enak'ooit'ee iru k'ĩrapite panadak'ãri. J>  Mamĩda mãgɨ́ seewa jarateepataarãpa mãga ooda-e. Ne-inaa Tachi Ak'õrede pia k'awada-e pak'ãri, oo iru p'anapata pedee k'achiapa. Ne-animalaarãk'a ãchi k'ap'ɨapa oopi bɨk'a oopata, k'ĩsiadak'aa perã Tachi Ak'õrepa k'ĩsiapiparik'a. Mapa mia jõnɨpa ãchi itu jõk'oodait'ee p'ek'au k'achia ooyaa k'aurepa. =  Jõdee Miguel, angeleerã poro waibɨa mĩda, ak'ɨpiji ichi Tachi Ak'õre jua ek'ari bapari. Ik'achia pedee-e paji Satanamaa aupedeedak'ãri Moisés k'ap'ɨa piuda pari; k'aipa atait'ee. Mãgaji:‘Tachi Ak'õrépata pɨ ɨtrɨait'ee.’ (Zac 3.2) $< CMãgɨ́ ijãadak'aa beerã parã t'ãide p'anɨɨrãpa auk'a oopata. Tachi Ak'õrepa ma k'achia beerãmaa mãga ooji mĩda, ɨ̃rapema seewa jarateepataarãpa mãɨrã jĩak'a ãchia oo k'iniata oopata. K'ãimok'araa pɨk'apata perã, ãchia oopata ãchi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopi bɨk'a. Ma awara merapata Tachi Waibɨa ãchi chipari mãik'aapa angeleerã ãpɨte pedee k'achia jarapata. ]; 5Awaraarã ichiaba ma angeleerã k'achia beerãk'a. Sodoma pidaarã mãik'aapa Gomorra pidaarã awaraa p'uuru k'ait'a p'anadap'edaarã ome ãchi k'ap'ɨapa p'ek'au k'achia oopachida; ne-inaa eperãarã jĩp'aarãpa yiaraa iru p'anapata. Maperãpɨ Tachi Ak'õrepa ma p'uurudepemaarã jõpiji t'ɨpɨtaupa. Mãgá apemaarãmaa ak'ɨpiji sãga t'ãri k'achia-idaa beerã jõpit'aait'ee t'ɨpɨtau k'ĩik'aa bɨpa. Ne-inaa Tachi Ak'õrepa ooit'ee ichi ewari waibɨa ewate Y: -Ma awara aɨ naaweda angeleerã ũk'uru uchiajida Ak'õre jua ek'ariipa, ãchi awaraa angeleerã poro waibɨarã p'anajida mĩda. Irua ãchi p'anapatap'edaamãiipa pëik'ooji p'ãriudee. Mama at'ãri cadenapa jɨ̃a iru bɨ, ichi ewari waibɨa ewate nɨmaa. Mãgɨ́ ewate irua jõmaarã k'ĩrapite ãchia k'achia oodap'edaa jarait'ee. \9 3Parãpa nãgɨ́ k'awa p'anɨ mĩda, mɨa k'irãpapiit'ee. Tachi Waibɨapa Israel pidaarã jõmaweda Egipto eujãdeepa uchiapiji. Mamĩda t'ẽepai ijãa amaa p'anadap'edaarã jõmaweda ichi juapa jõpiji. r8 _Mãga jara bɨ ijãadak'aa beerã mera t'ĩudap'edaa perã parã t'ãide Tachi Ak'õrede ijãapataarãk'a. Tachi Ak'õrepa p'ek'au k'achia wẽpapipari perã, pia bɨda a p'anɨ oodait'ee ne-inaa jõma tachi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopi bɨk'a. ¡Mamĩda mãga-e! Ichiaba merapata Jesucristo Tachi Waibɨa, tachi ijãapataarã chipari. Tachi Ak'õre Ũraa chonaarãweda p'ãdade jara bɨ mãgeerã jõdait'ee iru juapa. Tachi Ak'õrepa ooda naawedapema ijãadak'aa beerã ome y7 mƗ̃pemaarã k'iniarã, mɨa t'ãripa p'ãit'ee paji jarait'ee sãga Cristopa tachi ijãapataarã jõmaweda o k'achiadeepa k'aripa ataji atuanaadamerã. Mamĩda, ma k'ãyaara, p'ãru ũraait'ee parãpa ijãa amaadamerã awaraarãpa seewa jarateepata mãik'aapa t'ãripa Cristopa k'inia bɨk'a ijãadamerã, tai naapema ijãapataarãpa naaweda jarateedap'edaak'a. '6 IMɨa ɨt'aa iidi bɨ Tachi Ak'õrepa parã audú chupɨria k'awaamerã, k'ãiwee p'anapimerã mãik'aapa k'inia iru bamerã. Sãap'eda na k'art'a p'ãda h5 MMɨ, Judas, Santiago ɨ̃pema, mimiapari Jesucristo-it'ee. Na k'art'a p'ãru Tachi Ak'õrepa jɨrɨt'eradaarãmaa. Irua parã k'inia iru bapari. Ma awara, Jesucristopa parã ak'ɨ bapari atuanaadamerã ichi waya cheru misa. F4Jesús na p'ek'au eujãde bak'ãri, awaraa ne-inaa chok'ara oopachi. Ma ne-inaa jõma aba-abaa p'ãdap'edaa paara, mɨa k'ĩsia bɨ ma p'ãda jõmaweda araa-e pak'aji na eujãde.93kMãgɨ́ “k'õp'ãyo” et'ewa jarada mɨ, Juanpa nãgɨ́ pedee nepɨrɨmaa bɨ parãmaa. Na jõma mɨa p'ãji. Mapa k'awa p'anɨ jõma nepɨrɨda na p'ãdade wãara. z2mJesupa mãga jarada perã irude ijãapataarãpa k'ĩsiapachida mãgɨ́ k'õp'ãyo piu-e pait'ee. Mamĩda Jesupa mãga jara-e paji. Jĩp'a jaraji: “Mɨa k'inia bɨ pɨrã iru bamerã mɨ waya cherumaa, pɨ-it'ee p'ua-e bɨda” aji. 1Jesupa p'anauji: —Mɨa k'inia bɨ pɨrã iru chok'ai bamerã mɨ waya cherumaa, pɨ-it'ee p'ua-e bɨda aji. Mɨde ijãaparíiji. h0IPedropa mɨ unuk'ãri, Jesumaa iidiji: —Tachi Waibɨa, ¿k'ãata p'asait'eema aji, iru ome? /Ãpɨtee ak'ɨk'ãri, Pedropa unuji mɨ, chi k'õp'ãyo Jesupa audú k'inia iru bada. (Pascua chik'o k'odak'ãri, mɨ Jesús ik'aawa baji iru k'õp'ãyoorã ome. Mɨ paji chi iidida: “Tachi Waibɨa, ¿k'áipapɨ pɨ traicionaait'eema?” ada.) -.SJesupa mãga jarak'ãri, jara k'inia baji sãgá Pedro piut'ee paji, mãga p'asak'ãri, eperãarãpa jaradamerã Tachi Ak'õre jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ. Mãga jarap'eda, Jesupa Pedromaa mãgaji: —Mãga p'asait'ee mĩda, mɨde ijãaparíiji. Jesús k'õp'ãyo k'inia iru bada --Mɨa wãarata jararu. Pɨ k'ũtrãa bak'ãri mãik'aapa ãyaa wãit'ee pak'ãri, pɨchi p'aru pɨchi juadoopa jɨ̃ beepachi. Mamĩda pɨ chonaa pak'ãri, pɨchi jua eratɨit'ee mãik'aapa awaraapa pɨ p'aru jɨ̃ bɨit'ee, maap'eda pɨ ateeit'ee pɨ wã k'inia-e bɨmaa. m,SWaya iidida õpee iidiji: —Simón, Juan warra, ¿pɨa mɨ k'inia iru bɨk'ã? aji. Pedro k'ĩra pia-ee baji Jesupa iidida õpee mãgá iidida perã. P'anauji: —Tachi Waibɨa, pɨa jõma k'awa bɨ. K'awa bɨda aji, mɨa pɨ k'inia iru bɨ. Jesupa mãgaji: —Mɨde ijãapataarã ak'ɨpariipáde aji, oveja ak'ɨparipa ichi ovejaarã ak'ɨparik'a. +%Jesupa waya iidiji: —Simón, Juan warra, ¿pɨa mɨ k'inia iru baparik'ã? aji. Pedropa p'anauji: —Tachi Waibɨa, pɨata k'awa bɨ. Mɨa pɨ k'inia iru bɨ. Jesupa mãgaji: —Mɨde ijãapataarã ak'ɨpariipáde aji, oveja ak'ɨparipa ovejaarã ak'ɨparik'a. z*mNek'odap'edaa t'ẽepai, Jesupa Simón Pedromaa iidiji: —Simón, Juan warra, ¿pɨa mɨ k'inia iru baparik'ã aji, apemaarãpa mɨ k'inia iru p'anapata k'ãyaara? Pedropa p'anauji: —Tachi Waibɨa, pɨata k'awa bɨ. Mɨa pɨ k'inia iru bɨ. Mãpai Jesupa mãgaji: —Ewaa ijãa p'anɨɨrã ak'ɨpariipáde aji, oveja ak'ɨparipa oveja chak'eerã ak'ɨparik'a. )Ma Jesupa unupida õpee paji chi k'õp'ãyoorãmaa, iru chok'ai p'irabaida t'ẽepai. Jesupa Simón Pedromaa iidida e(C Mãpai Jesús ãra k'ait'aara cheji. Ma pan chik'o paada ome atap'eda, ãramaa jedet'aaji. ' Jesupa mãgaji: —Nek'o chétɨ. Chi k'õp'ãyoorã apidaapa iididak'aa paji k'aita iru, Jesuta k'awa p'anadap'edaa perã. /&W Simón Pedro barcode bataudaip'eda, t'ɨrɨ ipu idee jidiu aneeji. Aɨde ciento cincuenta y tres chik'o waibɨa bee p'aneejida. Mamĩda ma t'ɨrɨ jẽ-e paji. ^%5 Mãpai Jesupa mãgaji: —Chik'o ũk'uru anéetɨ parãpa et'ewa peedap'edaadepema. [$/ Ipude bataudak'ãri, unujida ok'ok'ĩra urua nɨ̃bɨ chik'o ome mãik'aapa pan. ##?Jõdee chi apemaarã k'õp'ãyoorã barcode chejida. T'ɨrɨ jidiu aneejida chik'o ome, mak'ɨara t'ɨmɨa-e bada perã lago ideepa; cien metropai baji. "Mãpai mɨ, chi k'õp'ãyo Jesupa audú k'inia iru badapa Pedromaa mãgaji: —¡Jãgɨ́ Tachi Waibɨa! Simón Pedropa “Tachi Waibɨa” ũriruta, ichi ɨ̃rɨpema p'aru jɨ̃ beeji, ma p'aru ẽrapachi perã ma mimia ook'ãri. Mãpai toidú jɨ̃tɨdachi. 7!gMãpai Jesupa mãgaji: —Barco juaraare t'ɨrɨ t'aadapáde aji. Mãgara peedayada aji. Irua jaradak'a oodak'ãri, ma t'ɨrɨ p'oyaa jirada-e paji chik'o chɨk'ɨapa. r ]Mãpai Jesupa iidiji: —Warrarã, ¿Peeda-ek'ã? aji. Ãchia p'anaujida: —Maarepida peeda-eda ajida. W'Taujaaweda unujida Jesús bainɨ̃ bɨ lago ide. Mamĩda iru k'awada-e paji. ucMama p'anɨde Simón Pedropa mãgaji: —Mɨ to-ɨanait'eeda aji. Apemaarãpa p'anaujida: —Tai jida wãdait'eeda ajida, pɨ ome. Mãgá wãjida mãik'aapa barcode batauk'oodachida. Mamĩda ma ewate p'ãrik'ua maarepida peeda-e paji. W'Ma lago ik'aawa p'anajida Simón Pedro; Tomás ichiaba t'ɨ̃jarapatap'edaa Me-iso; Natanael, Caná p'uurudepema Galilea eujãde bɨ; Zebedeo warrarã omé mãik'aapa Jesús k'õp'ãyoorã awaraarã omé. i MMa t'ẽepai Jesupa ichi waya unupiji chi k'õp'ãyoorãmaa, Tiberias Lago ik'aawa. Nãga paji. A{Mamĩda nãgɨ́ p'ãji parãpa ijãapataadamerã Jesús Tachi Ak'õre Warra; irua pëida eperãarã k'aripamerã. Jesude ijãa p'anɨ pɨrã, ɨt'aa wãdait'ee jai-idaadak'ãri.0YWãara chi k'õp'ãyoorã taide Jesupa awaraa ne-inaa chok'ara ooji, ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. Mɨa na p'ãdade ma jõma p'ã-e paji. 0YMãpai Jesupa mãgaji: —Pɨa ijãa bɨ mɨ unuda perã. ¡T'ãri o-ĩa p'anɨ chi mɨde ijãa p'anɨɨrã, mɨ unuda-e p'anɨ mĩda! Sãap'eda nãgɨ́ p'ãda q[Mãpai Tomapa mãgaji: —¡Mɨchi Waibɨa, ɨ̃rá mɨa ijãa bɨpɨ. Pɨ Tachi Ak'õre Waibɨa! FMãpai Tomamaa mãgaji: —Ak'ɨ chéji mɨ jua, mãik'aapa pɨchi jua k'ɨ̃ t'ɨt'áaji. Ichiaba pɨchi jua mɨ orrode t'ɨt'áaji. ¡Ijãa-eda ai k'ãyaara, ijãa bɨda aparíiji! T!Tomia abaamaa waya Jesús k'õp'ãyoorã ma tede p'anadak'ãri, Tomás jida baji. Puerta jɨ̃a baji mĩda, Jesús ãchi t'ãide bainɨ̃ ba cheji mãik'aapa mãgaji: —¡K'ãiwee p'anapatáatɨ! W'Mapa chi k'õp'ãyoorãpa irumaa mãgajida: —Taipa Tachi Waibɨa unujidada ajida. Mãga ũrik'ãri, Tomapa mãgaji: —Mɨa unuk'ãri clavopa merap'edap'edaamãi iru juade mãik'aapa aɨde mɨ jua k'ɨ̃ t'ɨk'ãri, maap'eda iru orrode sudamãi mɨ jua t'ɨk'ãri, ijãayada aji, Jesús chok'ai bɨ. Mãga-e pɨrã, ijãa-eda aji. 9Tomás, ichiaba t'ɨ̃jarapatap'edaa Me-iso, Jesús k'õp'ãyoorã docedepema paji. Mamĩda mãgɨ́ wẽ-e paji Jesús chek'ãri apemaarãmãi. MEperãarãpa ãchia p'ek'au k'achia oopata oo amaaruta pɨrã mɨde ijãadait'ee, parãpa ãramaa jaradai: “Tachi Ak'õrepa pãchia p'ek'au k'achia oopata wẽpapiit'ee,” mãik'aapa Ak'õrepa ooit'ee parãpa jaradap'edaak'a. Jõdee eperãarãpa mɨde ijãadaamaaruta pɨrã, parãpa ãramaa jaradai: “Tachi Ak'õrepa pãchia p'ek'au k'achia oopata wẽpapi-e pait'ee,” mãik'aapa Ak'õrepa ooit'ee parãpa jaradap'edaak'a. Tomapa Jesús unuda Mãga jarap'eda, jãrap'uaji ãchi ɨ̃rɨ mãik'aapa mãgaji: —Ak'õre Jaure auteebáitɨ, parã ome ba chemerã. xiWaya Jesupa mãgaji: —¡K'ãiwee p'anapatáatɨ! Mɨ Ak'õrepa mɨ pëidak'a, mɨa parã jida auk'a pëiru. }sMãga jarap'eda, ãramaa ak'ɨpiji ichi jua mãik'aapa ichi orro. Jesús k'awaadak'ãri, t'ãri o-ĩadachida. !Mãgɨ́ ewate tomia ewate paji. K'eupodopa Jesús k'õp'ãyoorã teeda p'anajida. Puerta jɨ̃a iru p'anajida judiorã poro waibɨarã waidoopa. Mãga nɨde Jesús ãra esajĩak'a bainɨ̃ ba cheji mãik'aapa mãgaji: —P'eranáatɨ. K'ãiwee p'anapatáatɨ. -Mãpai María Magdalena wãji Jesús k'õp'ãyoorãmaa nepɨrɨde ichia unuda mãik'aapa Jesupa jarada. Jesús chi k'õp'ãyoorãmaa cheda  Jesupa mãgaji: —Mɨ k'ena pë́iji waide mɨ Ak'õremaa wã-e bairã. Jaranapáde aji, mɨ k'õp'ãyoorãmaa: “Mɨ wãit'ee mɨ Ak'õremaa; iru ichiaba parã Ak'õre. Mɨ wãit'ee mɨ Ak'õre Waibɨamaa; iru ichiaba parã Ak'õre Waibɨa.” ; oMãpai Jesupa mãgaji: —¡María! Ichi t'ɨ̃jarak'ãri, waya ãpɨtee ak'ɨji mãik'aapa hebreo pedeede mãgaji: —¡Rabuni! (Jara k'inia bɨ “Tachi Jarateepari”.) % CMãpai Jesupa iidiji: —Wẽra, ¿sãap'eda jẽe nɨ̃bɨma? aji. ¿K'aita jɨrɨ bɨma? aji. Mariapa k'ĩsiaji ma eperã chi jãɨradepema ne-uu ak'ɨpari. Mapa mãgaji: —Mɨ chupɨria k'awáaji. Pɨa Jesús k'ap'ɨa ateeji pɨrã, jaráji sãma iru bɨ. Mɨa atanait'eeda aji. k OMata ãpɨtee ak'ɨk'ãri, unuji Jesús mama bainɨ̃ bɨ. Mamĩda iru k'ĩra k'awa-e paji. 9 k Ãchia iidijida Mariamaa: —Wẽra, ¿sãap'eda jẽemaa bɨma? ajida. Mãpai Mariapa mãgaji: —Mɨchi Waibɨa k'ap'ɨa ateejidada aji. K'awa-eda aji, sãmaapɨ bɨnajida. / Unuji angeleerã omé p'aru t'o-t'oo jɨ̃ p'anɨ. Su-ak'ɨ p'anajida Jesús k'ap'ɨa badamãi, aba chi poro bada eere, aba chi jĩru bada eere. yk Mamĩda María beeji mãu te uria k'ait'a jẽemaa. Mãgá jẽe nɨ̃bɨde ɨ̃jaabaiji edaa ak'ɨit'ee. P Maap'eda tai omee weda temaa wãjida. María Magdalenapa Jesús unuda ~u Waide k'awada-e paji Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara k'inia bɨ Jesús piup'eda, chok'ai p'irabaiit'eeda ak'ãri. |qMãpai mɨ auk'a t'ĩuji. Ak'ɨk'ãri, ijãaji Jesús chok'ai p'irabaida, aɨ naaweda taipa ijãada-e paji mĩda. PMa awara unuji Jesús poro pɨra bada p'aru, bedap'eda awara ãi bɨ. ]3Mãga nɨde Simón Pedro pacheji mãik'aapa t'ĩuji edú. Ma lienzo ichiaba unuji. Y+Ɨ̃jaabaik'ãri ak'ɨit'ee edaa, chi p'aru aupai unuji. Mamĩda t'ĩu-e paji. 'Omee weda auk'a p'ira wãjida. Mamĩda mɨ Pedro k'ãyaara isapaira p'iradachi. Mapa naapɨara panaji Jesús ɨadap'edaamãi mãu te uriade. GMãga ũridak'ãri, Pedro mɨ ome araa wãjida ak'ɨde. P~Mapa p'ira cheji Simón Pedromaa mãik'aapa mɨ, chi apema k'õp'ãyo Jesupa k'inia iru badamaa. Mãpai mãgaji: —¡Tachi Waibɨa k'ap'ɨa ateejidada! aji. ¡K'awada-e p'anɨ sãma ata bɨnajida! !} =Tomia ewate tap'eweda, María Magdalena wãji Jesús k'ap'ɨa ɨadap'edaamaa. Panak'ãri, unuji chi mãu te uria t'ai mãupa t'ap'a bada awara ãi bɨ. | *Jesús k'ap'ɨa mama bɨnajida, ma mãu te uria k'ait'a bada perã mãik'aapa judiorã ɨ̃ipata ewate ɨ̃rɨ bada perã.{5)Jesús peedap'edaamãi ne-uu eujã k'ait'a baji. Mama baji mãu te uria ewaa k'orodap'edaa piuda ɨadait'ee. Mamĩda waide apida ɨada-e p'anajida. tza(Judiorãpa oopatak'a piuda ɨadak'ãri, ãchia Jesús k'ap'ɨa ma k'era ome pi-ia pɨrat'aajida lienzode. >yu'José ome cheji Nicodemo, chi naaweda Jesús ome p'ãrik'ua pedeenada. Mãgɨpa aneeji treinta kilos mirra k'era áloe k'era ome p'oirada Jesús piuda k'ap'ɨa ɨ̃rɨ p'odait'ee. x)&Ma t'ẽepai Josepa Pilatomaa Jesús k'ap'ɨa iidinaji, ichimaa ɨapimerã. Ichi Arimatea p'uurudepema paji mãik'aapa Jesude ijãa bapachi. Mamĩda judiorã poro waibɨarã waidoopa, awaraarãmaa k'awapi-e paji. Pilatopa Josemaa jaraji Jesús k'ap'ɨa atanamerã. 7wg%Ichiaba mãga p'asaji uchiamerã pedee awaraa Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a:‘Ak'ɨdait'ee eperã ãchia sut'aadap'edaa’. (Zac 12.10) Jesús ɨadap'edaa v$Mãga p'asaji uchiamerã Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a:‘Iru bɨɨrɨ apida bɨada-e paji’. (Sal 34.20) .uU#Mɨ, chi mãga unudapa nepɨrɨmaa bɨ mɨa unuda. Mɨa k'awa bɨ wãarata jara bɨ, mɨa mãga unuda perã. Mɨa nãga jara bɨ parãpa pida ichiaba ijãadamerã. dtA"Ma k'ãyaara soldaopa Jesús orrode miasupa sut'aaji. Aramata uchiaji waa pania ome. cs?!Mamĩda Jesús k'ait'a panadak'ãri, piu bɨ unujida. Maperã iru jĩru k'õrada-e paji. 4ra Pilatopa ooji ãchia iididap'edaak'a. Romadepema soldaorã wãdap'eda, Jesús ik'aawa baijira p'anadap'edaarã jĩru k'õrak'oonajida, waide piuda-e p'anadap'edaa perã. Hq Ma ewate Pascua fiesta ɨ̃ipata ewate norema paji. Judiorãpa mãgɨ́ ewate ɨapata perã, k'iniada-e p'anajida piuda k'ap'ɨa kurusode p'aneedamerã. Maperã iidijida Pilatomaa kurusode p'anadap'edaarã jĩru k'õrapik'oomerã, mãgá isapai piudamerã. Mãgá chi piuda k'ap'ɨa kurusodeepa ɨrabai atapidai. p!Sõp'eda, Jesupa mãgaji: —Ɨ̃rá jõma aupajida aji, mãik'aapa ichi poro ɨ̃jaabaip'eda, jai-idaaji. Miasupa Jesús orro sudap'edaa -oSMama iru p'anajida vino achuchua chok'ode. Aɨde esponjak'a p'ẽesap'ẽesaa bɨ topa atadap'eda, jõi bɨjida hisopo k'ɨ̃de mãik'aapa it'aimãi t'ɨ atajida. Wn'Ma t'ẽepai Jesupa k'awaak'ãri jõmaweda ichia ooit'ee bada auparu, mãgaji:—‘Opisia nɨ̃bɨda aji.’ (Sal 69.21) Mãga jaraji uchiamerã Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a. mMaap'eda mɨmaa mãgaji: —Jã pɨchi nawepɨ. Maadak'ãriipa mɨa María iru bapachi mɨ tede mɨchi nawek'a. Jesús jai-idaada l#Jesupa unuk'ãri chi nawe k'ait'a bainɨ̃ bɨ mɨ, chi k'õp'ãyo k'inia iru bada ome, chi nawemaa mãgaji: —Nawe, jã pɨchi warrapɨ. EkSoldaorãpa mãga oo p'anɨ misa, kuruso k'ait'a bainɨ̃ p'anajida Jesús nawe chi nawe ɨ̃pewẽra ome, awaraa María, mãgɨ́ Cleofás wẽra pada, mãik'aapa María Magdalena. j+Mapa mãgajida: —Jẽnaadáma. Ma k'ãyaara suerte jemenedáma k'awaadait'ee k'aipata atait'ee. Mãga oojida uchiamerã Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a:‘Mɨchi p'aru jedejida mãik'aapa suerte jemenedap'eda, mɨchi p'aru jitajida’. (Sal 22.18) Hi Soldaorãpa Jesús kurusode baijira bɨdap'eda mãik'aapa iru p'aru atadap'eda, ãchi k'ĩmariirãmaa jedet'aajida. Mamĩda chi edupema p'aru teesoo baji, k'aat'ɨ-ee; jĩp'a k'a baji. [h/Mamĩda Pilatopa p'anauji: —Mɨa p'ãda perã jãgá p'ã beeit'eeda aji. 4gaMa p'ãda leedak'ãri, p'aareerã poroorãpa mãgajida Pilatomaa: —P'ãnáaji Judiorã Rey. Ma k'ãyaara nãga p'ãpáde ajida. Na eperãpa jaraji ichita Judiorã Rey. 5fcJudiorã chok'araarãpa leejida ma p'ãda, Jesús peedap'edaamãi p'uuru k'ait'a bada perã. Ma p'ãda p'ã baji hebreo pedeede, latín pedeede mãik'aapa griego pedeede. |eqPilatopa letrero p'ãji Jesús kurusode bɨdamerã. Nãga p'ãji: Jesús Nazaretdepema, Judiorã Rey. dMama merap'edap'eda, ma kurusode baijira bɨjida piumerã. Iru ik'aawa bɨjida awaraarã omé, aba juaraare, aba juabi eere. #c?Jesumaa kuruso ateepidap'eda, uchiajida p'uurudeepa taawaa wãdait'ee “Tachi Poro Bɨɨrɨ” apatap'edaamaa. (Hebreo pedeede Gólgota apachida.) pbYMãpai Pilatopa Jesús teeji ichi soldaorãmaa kurusode peet'aanadamerã. Jesús peet'aadap'edaa a#Mamĩda ãchia biapachida: —¡Ãyaa ateepíji! ¡Ãyaa ateepíji! ¡Kurusode peepit'áaji! Pilatopa iidiji: —¿K'inia p'anɨk'ã aji, mɨa pãchi rey peepimerã? P'aareerã poroorãpa p'anaujida: —¡Taipa rey awaraa wẽe p'anɨda ajida, César k'ãyaara! `5Mãgɨ́ ewate Pascua fiesta norema paji. Imat'ɨpa Pilatopa mãgaji ma judiorã poro waibɨarãmaa: —¡Ak'ɨ́tɨ! ¡Nama bɨda aji, pãchi rey! T_! Pilatopa mãga ũrik'ãri, Jesús taawaa ateepiji mãik'aapa ichi su-ak'ɨ beeji charra su-ak'ɨ beeparimãi, hebreo pedeede Gabatá apatap'edaa, griego pedeede “Mãu Choma P'ep'edee Bɨmãi”. ^ Maadak'ãriipa Pilatopa k'ĩsiapachi sãga Jesús k'ena pëii. Mamĩda judiorãpa biapachida: —¡Jãgɨ́ eperã peepi-e pɨrã, pɨ César k'õp'ãyo-eda! apachida. ¡Eperãpa ichi reyda a bɨ pɨrã, mãgɨpa César k'ĩra unuamaa iru bɨda! ajida. b]= Mãpai Jesupa p'anauji: —Pɨa mɨmaa maarepida oo-e pak'aji, ɨt'ari baparipa pɨ eperãarã poro waibɨa papi-e pada paara. Maperã chi eperã mɨ nama pëidapa ne-inaa k'achiara oo bɨda aji, pɨ k'ãyaara. C\ Mãpai Pilatopa mãgaji: —¿Mɨ pedee p'anau-ek'ã? aji. ¿K'awa-e bɨk'ã aji, mɨa pɨ kurusode peepi k'inia bait'eera peepit'aai, maa-e pɨrã peepi k'inia-e bait'eera k'ena pëi? [ Waya ichi palaciode t'ĩuji mãik'aapa Jesumaa iidiji: —¿Pɨ, sãpemama? aji. Mamĩda Jesupa maarepida p'anauk'aa paji. =ZuMãga ũrik'ãri, Pilato waapɨara p'eradachi. 3Y_Mamĩda ma judiorã poro waibɨarãpa p'anaujida: —Tai ũraade jara bɨ eperãpa ichi Tachi Ak'õre Warrada aru pɨrã, piupia bɨ. Mãga ooji jãgɨ́ eperãpa. ZX-Jesús unu atadak'ãri, p'aareerã poroorãpa mãik'aapa Tachi Ak'õre te waibɨa jɨ̃apataarãpa biapachida: —¡Kurusode peepit'áaji! ¡Kurusode peepit'áaji! Mamĩda Pilatopa mãgaji: —Mãgara pãchia atadaidapáde aji, mãik'aapa peet'aanadapáde aji. Mɨa maarepida unu-e bɨ ne-inaa k'achia ooda ma k'aurepa peepiit'ee. W Jesús uchiak'ãri, ma poro jɨ̃ra jɨ̃ baji mãik'aapa p'aru teesoo. Mãpai Pilatopa mãgaji: —¡Nama bɨ chi eperã! 8ViPilato waya tedeepa uchiak'ãri, mãgaji: —Ak'ɨ́tɨ. Mɨa iru nama aneeru parã taide. K'awapi k'inia bɨ parãmaa mɨa maarepida ne-inaa k'achia unu-e na eperãde. wUgMaap'eda irumaa chejida mãik'aapa mãgajida: —¡Ak'ɨ́tɨ Judiorã Rey! mãik'aapa k'ĩramaa sĩpachida. 8TiSoldaorãpa poro jɨ̃ra pak'uru jua ne-ɨɨrɨ-idaa bɨdee oodap'eda, Jesús porode jɨ̃ bɨjida mãik'aapa p'aru p'oree teesoo, k'ĩra p'ãimap'ãimaa bɨ, jɨ̃ bɨjida. 5S gMãpai Pilatopa Jesús wɨpiji soldaorãmaa. ~Ru(Mãpai arii p'anadap'edaarã jõmaweda waya biajida: —¡Jãgɨ́ k'ena pëináaji! ¡Barrabata k'ena pë́iji! Barrabás nechɨayaa bapachi mãik'aapa chõoyaa bapachi Romadepemaarã ome, ãchi jua ek'ariipa uchia k'inia bada perã.Q7'Mamĩda k'irãpátɨ año chaa Pascua fiestade mɨa preso aba k'ena pëipari. Mapa ¿k'inia p'anɨk'ã aji, mɨa Judiorã Rey apata k'ena pëimerã? fPE&Mãpai Pilatopa mãgaji: —¿K'aipa wãarata k'awayama? aji. Jesús pëida peedamerã O/%Mãpai Pilatopa iidiji: —¿Wãara pɨ reyk'ã? aji. Jesupa p'anauji: —Pɨchia jarajipɨ. Mɨ reypɨ. Ma-it'ee mɨ t'oji mãik'aapa cheji na p'ek'au eujãdee; Tachi Ak'õre wãarata jarait'ee. Wãarata k'awa k'inia p'anɨɨrã jõmaarãpa mɨ pedee ũripatada aji. qN[$Jesupa p'anauji: —Mɨ rey-eda aji, na p'ek'au eujãdepema reyrãk'a. Ãchik'a pada paara, mɨ ome nipapataarã chõok'ajida, judiorã poro waibɨarãpa mɨ jitanaadamerã. Mamĩda mɨ rey-e na p'ek'au eujãdepema reyrãk'a. $MA#Pilatopa p'anauji: —¡Mɨ judio-epɨ! Pɨchi auk'aarã́pata mãik'aapa p'aareerã poroorã́pata pɨ mɨmaa aneejida. ¿Pɨa k'ãata oojima? aji. L "Jesupa mãgaji: —¿Pɨchi k'ĩradoopapai mãga iidi bɨk'ã, maa-e pɨrã awaraarãpa pɨmaa mãga jaradap'edaa perã? xKi!Pilato waya ichi palaciode t'ĩup'eda, Jesús t'ɨ̃ ataji mãik'aapa iidiji: —¿Pɨk'ã aji, Judiorã Rey? kJO Mãga jarajida uchiamerã Jesupa aɨ naaweda jaradak'a, irua jarak'ãri sãga ichi piut'ee. :ImMãpai Pilatopa mãgaji: —Mãgara pãchia atadarítɨ mãik'aapa iru ak'ɨ́tɨ pãchi ũraade jara bɨk'a. Maap'eda óotɨ pãchia oo k'iniata. Mamĩda ma judiorãpa p'anaujida: —Pãchi Romadepemaarã ũraade jara bɨ tai judiorãpa chĩara peedaik'araa bɨ irua ne-inaa k'achia ooda k'aurepa. kHOP'anaujida: —Na eperã t'ãri k'achia-idaa-e bada paara, pɨmaa aneeda-e pak'ajida ajida. pGYMaperã Pilato uchiaji pedeede ãchi ome: —¿K'ãare k'aurepata na eperã nãgá iru p'anɨma? aji. ,FQTap'eda weda judiorã poro waibɨarãpa Jesús ateejida Caifás tedeepa Pilato palaciodee. Pascua fiesta ɨ̃rɨ pada perã, aɨ tede t'ĩuda-e paji. K'awa p'anajida judio-eerã tede t'ĩudap'edaa paara, Pascua chik'o p'oyaa k'oda-e pak'aji. Mãga k'awajida ãchi ũraade jara bairã. ]E3Mãpai Pedropa waya meraji. Aramata et'erre k'ariji. Jesús Pilato k'ĩrapite iDKMamĩda awaraa eperãpa Pedro k'ĩra k'awa ataji. Mãgɨ́ p'aareerã poro waibɨa mimiapari paji. Ëreerã paji Pedropa k'ɨɨrɨ orp'et'aada ome. Mãgɨpa mãgaji: —¿Pɨ-ek'ã mɨa ne-uu k'ãide Jesús ome unuda? ]C3Mãɨmisa taawa Simón Pedro bainɨ̃ baji t'ɨpɨtau ik'aawa k'ara p'aimaa. Arii p'anadap'edaarãpa iidijida: —¿Pɨ jã eperã k'õp'ãyo-ek'ã? ajida. Pedropa meraji: —¡Mɨ iru k'õp'ãyo-eda! aji. B'Mãpai Anapa Jesús jua jɨ̃p'eda, Caifamaa pëiji. Maapai Caifás p'aareerã poro waibɨa paji. Pedropa waya Jesús k'awa-e bɨda ada 2A]Jesupa mãgaji: —Mɨa pedee k'achia jaraji pɨrã, jarapáde aji, k'ãare pedeeta k'achia baji. Mamĩda mɨa jarada wãara pɨrã, ¿sãap'eda mɨ sĩjima? aji. @3Jesupa mãga jarak'ãri, te jɨ̃aparipa iru k'ĩramaa sĩji mãik'aapa mãgaji: —¿Jãgata p'anauparik'ã aji, p'aareerã poro waibɨamaa? ?¿Sãap'eda mɨmaa mãga iidi bɨma? aji. Mɨ pedee ũridap'edaarãmaa iidináji. Ãrapa jaradaipɨ, k'awa p'anadairã mɨa jarapari. g>GJesupa p'anauji: —Mɨ jĩp'a pedeeparida aji, jõmaarã taide Ak'õre te waibɨade mãik'aapa Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata te beede. Judiorã chepatamãi mɨa jarateepari. Maarepida chĩara ãpɨte pedee-e bɨ. =Mãɨmisa p'aareerã poro waibɨapa Jesumaa iidiji: —¿K'áirãma aji, pɨ k'õp'ãyoorã? Pɨa, ¿k'ãata jarateeparima? aji. <7Jĩsua nɨ̃bada perã, p'aareerã poro waibɨa mimiapataarãpa mãik'aapa te jɨ̃apataarãpa t'ɨpɨ orojida mãik'aapa k'ara p'aimaa p'aneejida. Bainɨ̃ p'anɨde t'ɨpɨtau ik'aawa, Pedro ichiaba ãchi ome k'ara p'aimaa beeji. P'aareerã poro waibɨapa Jesumaa iidida ;Ma puerta jɨ̃aparipa Pedromaa iidiji: —¿Pɨ jã eperã k'õp'ãyo-ek'ã? aji. Mãpai Pedropa p'anauji: —Mɨ-eda aji. M:Mamĩda Pedro taawa bainɨ̃ beeji puerta t'aide. Mapa chi apema k'õp'ãyo Caifás k'awa badapa pedeenaji awẽra puerta jɨ̃apari ome Pedro ichiaba t'ĩupimerã. Mãgá Pedro ichiaba t'ĩuji. O9Jesús jita atadak'ãri, Simón Pedro awaraa k'õp'ãyo ome ãra t'ẽe wãjida. P'aareerã poro waibɨapa mãgɨ́ k'õp'ãyo k'awa bada perã, t'ĩupiji ma te t'ɨak'au badamãi Jesús ome. 8'Caifás paji chi jarada: “Piara bɨ eperã aba piumerã tachi judiorã p'uuru pidaarã pari.” Pedropa naapɨara Jesús k'awa-e bɨda ada ,7Q Naapɨara ateejida Anás temaa, ichi Caifás chãure pada perã. Aɨ naaweda Anás p'aareerã poro waibɨa paji. Mamĩda ma año Caifás ãchi poro waibɨa paji. ;6o Mãpai ma soldaorã see nɨ̃bada ãchi poro ome mãik'aapa judiorã, chi Tachi Ak'õre te waibɨa jɨ̃apataarã paara, Jesús jita atadachida. Mãpai jɨ̃ nɨ̃bɨjida. ?5w Mãpai Jesupa mãgaji Pedromaa: —¡Pɨchi espada ata bɨ́ji ichi badamãi! ¿Mɨa choo-e paik'ã aji, mɨ Ak'õrepa miapiru? Jesús p'aareerã poro waibɨa Anás k'ĩrapite bada Q4 Mãpai Simón Pedropa espada iru bada ẽe atap'eda, t'uji mãɨrãdepema aba, t'ɨ̃jarapatap'edaa Malco. Mãgɨ́ k'ɨɨrɨ juaraarepema orp'et'aaji. Mãgɨ́ p'aareerã poro waibɨa esclavo paji. ~3u Jesupa mãga jaraji p'asamerã ichia naaweda jaradak'a. “Pɨa mɨ juade bɨdaarã apida atuada-e pait'ee.” 2!Mãpai Jesupa mãgaji: —Mɨa jaraji mɨ Jesús Nazaretdepema. Mɨta jɨrɨ p'anɨ pɨrã, mɨ ome p'anɨɨrã ichiak'au wãpítɨ. v1eMãpai Jesupa waya iidiji: —¿K'aita jɨrɨ p'anɨma? aji. Waya p'anaujida: —Jesús Nazaretdepema. g0GJesupa “mɨda” ak'ãri, ãchi jõma ãpɨtee jɨ̃tɨjida mãik'aapa eujãde baainajida. #/?Ãchia p'anaujida: —Jesús Nazaretdepema. Jesupa mãgaji: —Mɨda aji. Judas, chi traicionaait'ee bada mama bainɨ̃ baji ma chedap'edaarã ome. (.IJesupa k'awa baji ichi p'asait'ee bada. Mapa mãɨrã cheruta unu atak'ãri, uchiaji ma ne-uu k'ãideepa mãik'aapa iidiji: —¿K'aita jɨrɨ p'anɨma? aji. |-qMapa Judapa mamaa ateeji Romadepema soldaorã chok'ara mãik'aapa Tachi Ak'õre te waibɨa jɨ̃apataarã, judiorã p'aareerã poroorãpa pëidap'edaa; ichiaba fariseorãpa pëidap'edaa. Espada pak'uru ome, lámpara, ĩpirã paara anipajida. ,Judas, Jesús traicionaait'ee badapa k'awa baji ãra t'ĩudap'edaamãi, Jesús chi k'õp'ãyoorã ome mama chip'epatap'edaa perã. |+ sMãgá ɨt'aa t'ɨ̃p'eda, Jesús chi k'õp'ãyoorã ome Cedrón to chak'e sĩajida. Mama t'ĩujida olivo k'ãide. {*oMɨa pɨ ãramaa k'awapiji mãik'aapa at'ãri k'awapiit'ee, mɨ ãra t'ãride bapariit'ee perã. Mãgá pɨa mɨ k'inia iru baparik'a, ãra jida ichiaba k'inia iru bapariit'eeda aji, ãrapa jõdee awaraarã k'inia iru p'anapataadamerã.E)Ak'õre, pɨ jõmaarã k'ãyaara t'ãri piara bɨ. Na p'ek'au eujãdepemaarãpa pɨ k'awada-e p'anɨ mĩda, mɨa pɨ k'awa bɨ mãik'aapa nãgɨɨrãpa pida k'awa p'anɨ pɨa mɨ pëida. z(m’Ak'õre, pɨa ãra jɨrɨt'eraji mɨde ijãapataadamerã. Mɨa k'inia bɨ ãra p'ananadamerã mɨ ome, mɨ wãrumaa. Mãgá jõma mɨ k'ĩra wãree unudait'ee, pɨa mɨmaa teeda mɨ k'inia iru bapachi perã na p'ek'au eujã bai naaweda. '+Mɨ t'ãri a-ba bapari ãra ome, pɨ mɨ ome baparik'a, ãra mãgá t'ãri a-ba p'anapataadamerã ãchi k'õp'ãyoorã ome. Mãgapɨ na p'ek'au eujãdepemaarãpa k'awaadait'ee wãara pɨa mɨ pëiji mãik'aapa pɨa ãra auk'a k'inia iru bapari, mɨ k'inia iru baparik'a. &Pɨa mɨmaa pia oodak'a mɨa ichiaba ãramaa pia ooji, t'ãri a-ba p'anapataadamerã, pɨ mɨ ome t'ãri a-ba baparik'a. x%iAk'õre, mɨa iidi bɨ mãgɨ́ ijãapataarã ichiaba t'ãri a-ba, chik'inia p'anapataadamerã, pɨ mɨ ome t'ãri a-ba, chik'inia baparik'a. Mãgá p'anapataadak'ãri, jõmaarãpa ijãadait'ee wãara pɨa mɨ pëiji na p'ek'au eujãdee. %$C—Ãra-it'ee aupai mɨa iidi-e bɨda aji. Ichiaba iidimaa bɨ jõmaarã eperãarã pari, chi t'ẽepai mɨde ijãadait'eerã ãrapa jarateepata k'aurepa. #yÃra k'aurepa mɨa ne-inaa jõma oopari pɨa oopi bɨk'a, mɨchi k'ap'ɨa piuru pɨjida mãga oo k'iniapa. Mɨa mãga oopari ãrapa pida auk'a wãara ne-inaa jõma pɨa oopi bɨk'a oopataadamerã. Jesús ɨt'aa t'ɨ̃da ichideerã jõmaarã pari ~J}|{zyy8wvutss1rqzpp0onnxmmmlkkihh>:==d=<;::87v66-5555443210/..=--*,,A+g+*^)((a('B&%I$#Z"a!! gcGU3Bb` 3 z Q  c om%c? Jesupa p'anauji: —¡Jɨ̃tɨ-eda! aji. Ichiaba Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Ne-inaa pariatua oonáaji k'awaait'ee wãara Tachi Ak'õre Waibɨapa tachi ak'ɨpari wa mãga-e.’ (Dt 6.16)  Ãchia pɨ jita atadait'ee mãik'aapa pɨ t'ɨdɨk'adait'ee, pɨchi bɨɨrɨ pida mãumaa p'u oopiamaapa.’ (Sal 91.11-12) s_ Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bairã:‘Ak'õrepa ichi angeleerã pëiit'ee pɨ k'aripadamerã. pY T'ẽepai Netuara Poro Waibɨapa iru ateeji Jerusalén p'uurudee. Mama Tachi Ak'õre te waibɨa ek'arra ɨ̃rɨ ɨt'ɨ́ ateeji mãik'aapa mãgaji: —Wãara pɨ Tachi Ak'õre Warra pɨrã, namãik'aapa jɨ̃tɨdaipáde aji, Z~-Jesupa p'anauji: —¡Oo-eda! aji. Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Tachi Ak'õre Waibɨamaa aupai ɨt'aa t'ɨ̃patáatɨ mãik'aapa jĩp'a oopatáatɨ irua jara bɨk'a.’ (Dt 6.13) ^}5Mɨ k'ĩrapite bedabaip'eda, mɨmaa ɨt'aa t'ɨ̃rura, jõmaweda përé payada aji. |3—Mɨa pɨ jã p'uurudepemaarã poro waibɨa papiyada aji. Ãchi net'aa pia jõmaweda përé papii. Mëré perã chi tee k'inia bɨmaa teei. {-Maap'eda Netuara Poro Waibɨapa iru ee ɨt'ɨara bɨ nok'ode ateeji. Jõmaweda na p'ek'au eujãdepema p'uuru ak'ɨpiji mãik'aapa mãgaji: Uz#Jesupa p'anauji: —¡Oo-eda! aji. Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Eperã chik'o k'o bɨpapai chok'ai bak'aa. Tachi Ak'õre pedee k'awa bɨpa ichita chok'ai bapari.’ (Dt 8.3) zymMãpai Netuara Poro Waibɨapa mãgaji: —Wãara pɨ Tachi Ak'õre Warra pɨrã, na mãu pan papit'aapáde aji. 1x[Mama baji k'ãima cuarenta. Mãga nɨde Netuara Poro Waibɨapa ne-inaa k'achia oopi k'inia baji Jesumaa. Mama bɨde Jesús nek'o-ee bada perã, jarrapisia nɨ̃beeji. sw aAk'õre Jaure Jesús ome bapachi mãik'aapa irua Jesús wãpiji Jordán todeepa eujã pania wẽe bɨmaa. v&Cainán ak'õre paji Enós. Enós ak'õre paji Set. Set ak'õre paji Adán mãik'aapa Adán ak'õre paji Tachi Ak'õre.!u;%Lámec ak'õre paji Matusalén. Matusalén ak'õre paji Enoc. Enoc ak'õre paji Jared. Jared ak'õre paji Mahalaleel. Mahalaleel ak'õre paji Cainán. t$Sélah ak'õre paji Cainán. Cainán ak'õre paji Arfaxad. Arfaxad ak'õre paji Sem. Sem ak'õre paji Noé. Noé ak'õre paji Lámec. s#Nahor ak'õre paji Serug. Serug ak'õre paji Ragau. Ragau ak'õre paji Péleg. Péleg ak'õre paji Éber. Éber ak'õre paji Sélah. r"Judá ak'õre paji Jacob. Jacob ak'õre paji Isaac. Isaac ak'õre paji Abraham. Abraham ak'õre paji Térah. Térah ak'õre paji Nahor. 5qc!Nahasón ak'õre paji Aminadab. Aminadab ak'õre paji Admín. Admín ak'õre paji Arní. Arní ak'õre paji Hesrón. Hesrón ak'õre paji Fares. Fares ak'õre paji Judá. *pM Natán ak'õre paji David. David ak'õre paji Jesé. Jesé ak'õre paji Obed. Obed ak'õre paji Booz. Booz ak'õre paji Salmón. Salmón ak'õre paji Nahasón. |oqEliaquim ak'õre paji Meleá. Meleá ak'õre paji Mená. Mená ak'õre paji Matatá. Matatá ak'õre paji Natán. -nSMatat ak'õre paji Leví. Leví ak'õre paji Simeón. Simeón ak'õre paji Judá. Judá ak'õre paji José. José ak'õre paji Jonam. Jonam ak'õre paji Eliaquim. wmgEr ak'õre paji Jesús. Jesús ak'õre paji Eliézer. Eliézer ak'õre paji Jorim. Jorim ak'õre paji Matat. lNerí ak'õre paji Melquí. Melquí ak'õre paji Adí. Adí ak'õre paji Cosam. Cosam ak'õre paji Elmadam. Elmadam ak'õre paji Er. "k=Joiadá ak'õre paji Johanán. Johanán ak'õre paji Resá. Resá ak'õre paji Zorobabel. Zorobabel ak'õre paji Salatiel. Salatiel ak'õre paji Nerí. j-Nagai ak'õre paji Máhat. Máhat ak'õre paji Matatías. Matatías ak'õre paji Semeí. Semeí ak'õre paji Josec. Josec ak'õre paji Joiadá. i%José ak'õre paji Matatías. Matatías ak'õre paji Amós. Amós ak'õre paji Nahúm. Nahúm ak'õre paji Eslí. Eslí ak'õre paji Nagai. hElí ak'õre paji Matat. Matat ak'õre paji Leví. Leví ak'õre paji Melquí. Melquí ak'õre paji Janai. Janai ak'õre paji José. /gWJesupa mãgá ne-inaa oo beek'ãri eperãarã taide, treinta años iru baji. Eperãarãpa jĩp'a k'ĩsia p'anapachida iru José warra. José ak'õre paji Elí. mfSmãik'aapa Tachi Ak'õre Jaure iru ɨ̃rɨ palomak'a baai cheji. Mãga nɨde ɨt'ariipa Tachi Ak'õrepa jaraji: —Pɨda aji, mɨ Warra k'inia, mɨa jɨrɨt'erada. Pɨa mɨ t'ãri o-ĩapipari. Jesucristo ëreerã t'ɨ̃ p'ãda *eMMamĩda aɨ naaweda, Juanpa at'ãri eperãarã poro choomaa bɨde ichiaba Jesús poro chooji. Poro choopip'eda, Jesús ɨt'aa t'ɨ̃k'ãri, pajã ewadachi qd[Ma t'ẽepai Herodepa awaraa ne-inaa k'achia ooji. Juan carcelde t'ɨ nɨ̃bɨpiji. Jesús poro chooda ncUMamĩda mãga jaratee ni misa, ɨtrɨaji Romadepemaarãpa rey bɨdap'edaa, Herodes. Mãga ooji Herodepa chi ɨ̃pema wẽra Herodías iru bada perã ichi wẽrak'a mãik'aapa awaraa ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo oopachi perã. fbEMãgá awaraa ũraa chok'ara ome, Juanpa jarateepachi Ak'õrepa pedee pia jara pëida. .aUOoit'ee trigo ewaparipa ooparik'a. Mãgɨpa pala aneek'ãri, trigo ewada ɨt'aa jira bat'apari, chi tau uchiamerã mãik'aapa nãupa chi e ãyaa ateemerã. Maap'eda ma trigo tau ɨa bɨpari chi ɨapatamãi. Mamĩda chi e beeda t'ɨpɨtaude bat'at'aapari. Mãgɨ́ t'ɨpɨtau k'ĩik'aada aji. }`sMamĩda Juanpa jõmaarãmaa mãgaji: —Mɨa wãara parã poro chooparida aji, paniapa. Mamĩda eperã mɨ t'ẽe cheru mɨ k'ãyaara waibɨara bɨ. Mɨa iru chancla jida ẽraik'araa bɨ, iru k'ãyaara ek'ariara bairã. Irua eperãarã nãgá poro chooit'ee. Tachi Ak'õre Jaure ba chepiit'ee parã k'ap'ɨade. Mamĩda ichide ijãadak'aa beerã jõpiit'ee t'ɨpɨtaupa. )_KEperãarãpa Juanpa jarateeda ũridak'ãri, ãchi t'ãridepai k'ĩsia p'aneejida: “¿Juan Cristopaa ajida, Tachi Ak'õrepa pëida tachi rey pamerã?” w^gSoldaorãpa ichiaba iidijida: —¿Mãgara taipárama? ajida. ¿K'ãata oodaipia bɨma taipa ak'ɨpidait'ee p'ek'au k'achia oopata oo amaa k'inia p'anɨ? Juanpa p'anauji: —Ichi k'inia chĩara p'arat'a jãri atanáatɨ mãik'aapa seewa jaranáatɨ chĩara k'achiade baaipidait'ee. K'ãiwee p'anapatáatɨ parãmaa p'arat'a p'aapata ome pãchi mimiapata pari. ]]3 Juanpa p'anauji: —P'aapináatɨ Romadepemaarãpa jarapata impuesto ɨ̃rɨ. S\ Cesar-it'ee impuesto p'epataarã ichiaba chejida poro choopide. Mãgajida: —Tachi Jarateepari, ¿k'ãata oodaipia bɨma ajida, ak'ɨpidait'ee taipa p'ek'au k'achia oopata oo amaa k'inia p'anɨ? ![; Juanpa p'anauji: —Chi p'aru omé iru bɨpa aba chi wẽe bɨmaa teeipia bɨda aji. Auk'a chik'o jede k'odaipia bɨda aji, chi wẽe beerã ome. Z3 Mãga ũridak'ãri, eperãarãpa Juanmaa iidipachida: —Mãgara, ¿k'ãata oodaipia bɨma apachida, ak'ɨpidait'ee tai Ak'õre ode nipapata? YY+ Ara chaarapa nejõ bɨɨrɨ chauk'aa bɨ t'u peet'aapatak'a t'ɨpɨtaude bat'at'aadait'ee paa jõmerã, mãga pɨk'a taarã-e Tachi Ak'õrepa jõpiit'ee parã, chi oodaamaa p'anapataarã irua k'inia bɨk'a. X+Mãga pɨrã, p'ek'au k'achia oo amáatɨ mãik'aapa p'anapatáatɨ Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a. K'ĩsianáatɨ Tachi Ak'õrepa parãta miapi-e pait'ee Abrahamdeepa uchiadap'edaa perã. Mɨa jara bɨ: Na mãudeepa Tachi Ak'õrepa Abrahamdeepa uchiadap'edaarã oo atai. W%Juanpa mãgá jaratee bɨde eperãarã chok'ara chejida irua poro choomerã. Mamĩda Juanpa ãramaa mãgaji: —¡Parã k'achia-idaa beerãdeepa uchiadap'edaarã! ¡Taamák'apɨ p'anɨ! ¿Poro choopi chejida-ek'ã, Tachi Ak'õre juapa mia k'iniada-e p'anadairã? VMaapai jõmaarãpa k'awaadait'ee iru k'aurepa Ak'õrepa eperãarã k'aripait'ee atuanaadamerã.” ’ (Is 40.3-5) 9UkIru k'aurepa eujã joobai beeda jewedaa beeit'ee mãik'aapa ee nok'o jida jewedaak'oodariit'ee. O jõmaweda jĩp'a beeit'ee mãik'aapa eujã mãu-idaa bɨ k'ak'ayaa beeit'ee. uTcMãga p'asaji Ak'õre pedee jarapari Isaíapa chonaarãweda jaradak'a:‘Eujã pania wẽe bɨde eperã bia bɨ: “O pi-ia oopatak'a poro waibɨa chei naaweda, mãga pɨk'a p'ek'au k'achia oo amáatɨ Tachi Waibɨa chei naaweda. ESMaap'eda Juanpa Tachi Ak'õre pedee jaratee nipapachi jõma Jordán tode. Jarateepachi eperãarãpa ichimaa poro choopidamerã ak'ɨpidait'ee ãchia p'ek'au k'achia oopata oodaamaa p'anɨ mãik'aapa wãara Tachi Ak'õrede ijãa p'anɨ. Mãgá ijãadak'ãri, Tachi Ak'õrepa ãchia p'ek'au k'achia oopata wẽpapii. "R=Anás mãik'aapa Caifás p'aareerã poro waibɨarã paji. Maapai Tachi Ak'õrepa ichi pedee jara cheji Zacarías warra Juanmaa eujã pania wẽe bɨde. ZQ /César Tiberio quince años rey bɨde, ichi ek'ari bada Poncio Pilato Judea eujã ak'ɨpari paji. Jõdee judiorã Tiberio ek'ari reyrãk'a p'anadap'edaarãpa eujã awara-awaraa ak'ɨpachida. Herodepa Galilea eujã ak'ɨpachi. Chi ɨ̃pema Filipopa Iturea mãik'aapa Traconite eujã ak'ɨpachi. Jõdee Lisaniapa Abilene eujã ak'ɨpachi. P'4Mãgá Jesús wari wãpachi. Ichiaba k'ĩsia k'awaapɨara wãpachi, Tachi Ak'õrepa iru pia ak'ɨ bada perã, eperãarãpa pida ichiaba.HO 3Mãpai iru wãji ãra ome Nazaret p'uurudee. Mama ãra ome chok'ek'ee bapachi. Mamĩda Mariapa irua ooda k'ĩra atuak'aa paji. Ichi t'ãridepai ma ne-inaa jõmaweda audú k'ĩsiapachi. PN2Mamĩda ãrapa k'awada-e paji ma pedee k'ãata jara k'inia baji. M1Mãpai Jesupa mãgaji: —¿Sãap'eda mɨ jɨrɨ p'anɨma? aji. ¿K'awada-eta p'anɨk'ã aji, mɨ Ak'õre tede ichita bait'ee? ML0Mamĩda chi ak'õreerãpa iru mãgá unudak'ãri, p'era pɨk'a p'aneejida. Mãpai chi nawepa mãgaji: —Warra, ¿sãap'eda nãga oojima? aji. Taipa pɨ unuda-e pak'ãri, k'ĩsia p'ua jõnajida. K%/Arii p'anadap'edaarã jõmaarãpa iru pedee ũridak'ãri, ak'ɨtrua para beepachi, poro wẽsaa bada perã mãik'aapa pia p'anaupata perã. ;Jo.K'ãima õpeemaa ãchi warra unu atajida Ak'õre te waibɨade. Su-ak'ɨ baji Moisepa p'ãda jarateepataarã esajĩak'a. Mãɨrãpa jaratee p'anɨ ũrii bap'eda, iidipachi. GI-Mamĩda unuda-e pak'ãri, ãpɨtee jɨrɨnajida Jerusalende. VH%,Ode wãdade chi ak'õreerãpa k'awada-e paji, chok'ara cheepuru wãdap'edaa perã. K'ĩsia p'anajida Jesús cheru apemaarã ome. Mapa k'ewara iidipachida ãchi ëreerãmaa mãik'aapa k'ĩra k'awaarãmaa. G+Ma fiesta jõdaik'ãri, eperãarã erreujida ãchi te chaa. Mamĩda Jesús Jerusalende beeji, chi ak'õreerãpa k'awada-ee. \F1*Jesús doce años iru bak'ãri, mãga oojida mãik'aapa iru auk'a wãji ãra ome. `E9)Año chaa Jesús ak'õreerã wãpachida Jerusalén p'uurudee Pascua fiesta oode. ,DQ(Ãchi warra juatau chaareera wari wãpachi mãik'aapa k'ĩsia k'awaara wãpachi. Ichiaba Tachi Ak'õre o-ĩa baji iru ome. Jesús warra weda Ak'õre te waibɨade C'José María ome ne-inaa jõma oo aupadak'ãri Moisepa p'ãdade jara bɨk'a, waya chejida Galilea eujãdee ãchi p'uuru Nazaretde. B7&Simeón pedee auparude Ana uchiaji. José mãik'aapa María unuk'ãri ma warra ome, Tachi Ak'õremaa gracias jaraji iru pari. Mãpai arii p'anadap'edaarãmaa jarapachi: —Na warrata tachi Jerusalén pidaarãpa nɨ p'anɨ tachi k'aripait'ee. Waya chedap'edaa Nazaret p'uurudee 3A_%Mamãik'aapa p'ẽtrãa beeji ochenta y cuatro años parumaa. Ak'õre te waibɨade bapachi. Ewari chaa ɨt'aa t'ɨ̃pachi. Edaare nek'ok'aa paji ɨt'aa t'ɨ̃ k'iniapa. v@e$P'ẽtrãa t'ɨ̃jarapatap'edaa Ana ichiaba mama baji. Tachi Ak'õre pedee jarapari paji. Chi ak'õre Aser ëreerãdepema paji. T'ɨ̃jarapachida Penuel. Awẽra weda Ana miak'ãiji. Mamĩda siete añopai baji chi ɨmɨk'ĩra ome. k?O#Mãgá Tachi Ak'õrepa k'awaapiit'ee eperãarãpa k'ĩsiapata ãchi t'ãridepai; wãara irude ijãa p'anɨ maa-e pɨrã ijãada-e p'anɨ. Mamĩda ma jõmaade pɨ t'ãri p'ua nɨ̃bait'ee, espadapa pɨ t'ãride su atarutak'a. >"Mãpai Simeónpa iidiji Ak'õrepa ãra pia ak'ɨ bapariimerã mãik'aapa Mariamaa mãgaji: —Pɨ warra k'aurepa Israel eujãdepemaarã chok'ara ɨt'aa wãdait'ee mãik'aapa chok'ara atuadait'ee. Ichiaba chok'araarãpa jaradait'ee Tachi Ak'õrepa iru pëi-e paji. W='!Simeón pedee ũridak'ãri, Jesús ak'õreerã p'era pɨk'a p'aneejida. <+ Iru ɨ̃daa pɨk'a bɨ k'aurepa judio-eerãpa paara pɨ o k'awaadait'ee mãik'aapa iru k'aurepa eperãarãpa Israel pidaarã t'o p'anadait'ee. ];3Pɨa na ɨmɨk'ĩra warra pëiji pɨ o ak'ɨpimerã na p'ek'au eujãdepemaarãmaa. /:YMɨchi taupa unuru Tachi K'aripapari. 9}—Ak'õre, jõmaarã Ak'õre Waibɨa, ɨ̃rá mɨ, pɨ mimiapari, k'ãiwee piut'ee, pɨa eperã jaradak'a unuru perã. o8WSimeónpa ãra unuk'ãri, ma warra chai jira ataji mãik'aapa t'ãri o-ĩa mãgaji Tachi Ak'õremaa: M7Ma ewate Ak'õre Jaurepa iru wãpiji Tachi Ak'õre te waibɨadee. Mãga nɨde Jesús ak'õreerã wãjida mamaa. Oomaa p'anajida Moisepa p'ãdade jara bɨk'a oodamerã ãchi warra ewaa t'oda ome. u6cIruata k'awapiji Simeón piu-e pait'ee unui naaweda Cristo, Tachi Ak'õrepa pëida eperãarã rey pamerã. .5UMaapai Jerusalende bapachi chonaa aba t'ɨ̃jarapatap'edaa Simeón. Iru Tachi Ak'õrede ijãapachi mãik'aapa oopachi irua oopi bɨk'a. Ijãapachi Tachi Ak'õrepa Israel pidaarã k'aripait'ee ãchi k'ĩra unuamaa iru p'anapatap'edaarã juadeepa. Tachi Ak'õre Jaure bapachi Simeón ome. ,4QEwari cuarenta wãyaak'ãri, wãjida Jerusalendee oodait'ee Moisepa p'ãdade jara bɨk'a, t'ĩu pia p'aneedait'ee Ak'õre te waibɨade. María k'ap'ɨa pari oojida Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a wẽraarãpa oodamerã warra t'op'eda:‘Peepidap'eda, paapidaipia bɨ tortola omé maa-e pɨrã paloma chak'eerã omé.’ (Lv 12.6-8) Ichiaba chi warra awara bɨjida Tachi Ak'õre-it'ee Moisepa p'ãdade jara bɨk'a:‘Israel pidaarãpa ãchi warrarã naapemaarã awara bɨdaipia bɨ Tachi Ak'õre-it'ee.’ (Ex 13.2, 12) 3!2;Ma warra t'op'eda, ewari ochomaa iru k'ap'ɨade tauchaa bɨjida mãik'aapa t'ɨ̃ bɨjida Jesús, María biak'oo beei naaweda, angelpa jaradak'a. 1/Jõdee ma oveja ak'ɨpataarã o-ĩa wãjida ãchi p'anadap'edaamaa. Wãk'ãtɨ wãdapa mãgapachida: —Tachi Ak'õre jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ. Iru t'ãri pia bɨ. Jõma unujida irua jara pëidak'a. Jesús ak'õreerãpa iru ateedap'edaa Tachi Ak'õre te waibɨade l0QMamĩda ma jõmaade Mariapa ichi t'ãridepai k'ĩsiaji. K'ĩra atuak'aa paji ãrapa jaradap'edaa. E/Jõmaweda ãra pedee ũridap'edaarã ak'ɨtrua para beeji. I. Mãga unudap'eda, nepɨrɨnajida ma angelpa jarada ma warrade. -Mãpai isapai wãjida. Wãara ununajida María José ome mãik'aapa María warra k'ãi bɨ ne-animalaarã nek'opatade. 0,YMa angeleerã jõmaweda wãdak'ãri Ak'õre eujãdee, ma oveja ak'ɨpataarãpa mãga jõnapachida: —Wãdáma apachida Belendee, Ak'õrepa jara pëida ak'ɨde. +5—¡Tachi Ak'õre ɨt'ari bɨta jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ! ¡Irua pia ak'ɨ bɨɨrã t'ãri o-ĩa p'anapata mãik'aapa k'ãiwee p'anapata! *% Aramata unujida ɨt'aripema angeleerã cho-k'ara chi apema ik'aawa para bɨ. Jõmaarãpa o-ĩa ɨt'aa t'ɨ̃ para beeji. Mãgapachida: )! Jɨrɨnadapáde aji. Ununadak'ãri ɨmɨk'ĩra warra p'arude pɨra bɨ ne-animalaarã nek'opatade, k'awadayada aji, mɨa wãarata jarada. %(C Idi p'ãrik'ua Rey David t'oda p'uurude t'oji eperãarã o k'achiadeepa k'aripa atapari. Iru Tachi Waibɨa, Tachi Ak'õrepa pëida eperãarã rey pamerã. ('I Mamĩda ma angelpa mãgaji: —P'eranaadapáde aji, mɨa pedee pia jara cheru perã. Mɨa nepɨrɨru k'aurepa eperãarã jõmaweda audú o-ĩa p'aneedait'ee. &{ Mãga nɨde angelpa ichi unupiji mãik'aapa Tachi Ak'õre k'ĩra wãree ɨ̃daadachi ãchi ik'aawa. Mapa p'eradachida. q%[Ma p'ãrik'ua Belén k'ait'a p'ũajara paraamãi eperãarãpa ãchi ovejaarã ak'ɨmaa p'anajida. %$CMamĩda te unuda-e paji, araada-e pada perã jõmaweda t'ɨ̃ p'ãpi chedap'edaarã-it'ee. Mapa mama Belende chi warra naapema t'oji, ne-animalaarã nek'opata tede. Chi warra p'arude pɨra atap'eda, bɨji ne-animalaarã nek'opatade k'ãimerã. Angelpa oveja ak'ɨpataarãmaa unupida O#Belende panadak'ãri, María bi p'ira nɨ̃beeji chi warra t'oit'ee. "{Mamaa wãji ichi t'ɨ̃ p'ãpide María ome, ichi wẽra pait'ee bada perã. Uchiadak'ãri, María warra t'oyama baji. >!uMaperã José uchiaji Galilea eujãdepema Nazaret p'uurudeepa wãit'ee Judea eujãdee. Ichi chonaarãwedapema Rey Daviddeepa uchiada perã, wãji David t'oda p'uuru Belendee. k OMãgá eperãarã juasiadak'ãri, jõmaweda wãpijida ãchi chonaarã p'uurudee t'ɨ̃ p'ãpide. b ?Juan at'ãri ma-ãri bak'ãri, César Augusto Romadepema reyrã poro waibɨa paji Romadepemaarã eujãde, ichiaba awaraa eujã iru jua ek'ari badade. Cirenio ichi jua ek'ari baji. Mãgɨpa Siria eujã ak'ɨpachi. Maapai eperãarã ichi truadepema jõmaweda t'ɨ̃ p'ãpiji k'awaait'ee jõmasaa p'anɨ. Mãgɨ́ chi naapema t'ɨ̃ p'ãpida paji.  6 gPZacarías warra wari wãji mãik'aapa audú ijãa beeji Tachi Ak'õrede. K'ũtrãa pak'ãri, banaji eujã pania wẽe bɨde Israel pidaarãmaa jarateemaa beerumaa.U %OMãgɨ́ ɨ̃daa pɨk'a bait'ee na p'ek'au eujãdepema p'ãriu pɨk'a p'anɨɨrã atuadait'eerã t'ãide. Tachi Ak'õre o ak'ɨpiit'ee, aɨde tachi nipapataadamerã mãik'aapa k'ãiwee p'anapataadamerã. n WNTachi Ak'õrepa tachi chupɨria k'awaapari perã, aba ak'õrejĩruk'a urua bɨ ɨt'ariipa pëiit'ee.  !MJarait'ee Tachi Ak'õrepa eperãarãpa p'ek'au k'achia oopata wẽpapipari mãik'aapa ãra o k'achiadeepa k'aripa atapari atuanaadamerã. - ULMamĩda warra, pɨ t'ɨ̃jaradait'eeda aji, Ak'õre Waibɨa pedee jarapari. Tachi Waibɨa naa jarateenait'ee, eperãarãpa iru pedee ũri k'inia p'anapataadamerã. W )KK'aripait'ee chok'ai p'anɨde k'achia wẽe p'anapataadamerã iru k'ĩrapite.  JK'aripait'ee tachi k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã juadeepa, waawee-ee oopataadamerã irua oopi bɨk'a iru jua ek'ari p'anɨde. Y -IK'irãpaji ichi pedee jarada ichi t'ɨ̃ waibɨade tachi ak'õchona Abrahammaa:  HIchiaba jaraji mãgɨpa tachi chonaarã chupɨria k'awaait'ee mãik'aapa ooit'ee irua jaradak'a ãra poro waibɨarãmaa. a =GJaraji mãgɨpa tachi k'aripa atait'ee tachi k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã juadeepa. R FChonaarãweda mãgɨde pedeepachi ichi pedee jarapataarã k'ap'ɨa pari. } uEIchi mimiapari Daviddeepa uchiada pëiji Tachi K'aripa Atapari bamerã. Mãgɨ́ jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ.  {D—¡Tachi Ak'õre, tachi Israel pidaarã Ak'õre Waibɨa t'ãri pia bapari, ichi p'uuru pidaarã k'aripa cheda perã! O CMãpai Tachi Ak'õre Jaure ba cheji Zacarías ome. Mapa mãgaji:  BMãga ũridak'ãri, jõmaarãpa k'ĩsia p'anapachida ãchi t'ãridepai: “¿K'ãata ooit'eepaama ajida, ma warrapa?” ¿Chonaa pak'ãri, eperã waibɨa pait'ee-epaa? ¿Wãara Tachi Ak'õre iru ome bapariit'ee-epaa? Zacariapa Tachi Ak'õremaa jarada - UAJõmaweda iru k'ait'a p'anapatap'edaarã ak'ɨtrua para beeji mãik'aapa mãgɨ́ p'asada pia t'opachida jõmaweda eperãarã eede p'anapataarãmãi Judea eujãde. Q  @Aramata Zacarías pedee uchiaji mãik'aapa Tachi Ak'õrede pia pedeeji. :  o?Mãpai Zacariapa juapa jaraji ichi-it'ee tabla pite aneedamerã mãik'aapa aɨde p'ãji: Iru t'ɨ̃ bɨit'ee Juan. Mãga unudak'ãri, eperãarã jõmaweda ak'ɨtrua para beeji. T  #>Mãpai juapa jarajida chi ak'õremaa, chi warra t'ɨ̃ k'awaadait'ee. Q  =Mãpai mãgajida: —Parãdeerã apidaamaa ma t'ɨ̃ bɨda-e paji. M  Isabel warra t'ok'ãri, ɨmɨk'ĩra warrata t'o ataji. b ?8María Isabelmãi atane õpee beeji. Maap'eda cheji ichi temaa. Juan Bautista t'oda j O7mãga ooit'eeda ada perã tachi chonaarãmaa; Abrahammaa mãik'aapa irudeepa uchiadait'eerãmaa.  6Tachi Israel pidaarã, ichi eperãarã k'aripapachi ichia oopi bɨk'a oopatap'edaa perã. Ãra ichita chupɨria k'awaaji & G5Jarrapisia beerã irumaa chedak'ãri, ne-inaa pia teeji k'ãiwee nipadamerã ichi ode. Jõdee net'aa piara iru p'anadap'edaarã arajãgaa wãpiji ãchi ode. m U4Reyrã uchiapiji ãchi mimiadeepa mãik'aapa ãra k'ãyaara audua-ee beerã poro waibɨarã papiji. L 3Ne-inaa pi-ia oodoo ichi juapa. T'ãride audua beerã jërek'ooji. i M2Tachi Ak'õrepa chupɨria k'awaapari ichide ijãapataarã; ãchi warrarã; ãichak'eerã paara. m~ U1¡Tachi Ak'õre Waibɨa t'ɨ̃jarapata Chi K'achia Wẽe Bapari! Iruata ne-inaa pi-ia ooji mɨ ome. A} }0Mɨ chupɨria k'ɨrɨ mĩda iru esclavak'a, irua mɨ jɨrɨt'eraji mãik'aapa t'ãri o-ĩapiji. Mapa ɨ̃raweda jõmaarãpa mɨ t'ɨ̃jaradait'ee chi Tachi Ak'õrepa t'ãri o-ĩapida. c| A/Mɨchi t'ãride o-ĩa nɨ̃bɨ, Tachi Ak'õrepa mɨ o k'achiadeepa k'aripa atapari perã. r{ _.Mãpai Mariapa mãgaji: —T'ãripa mɨa jara bɨ: Tachi Ak'õre jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ. ~z w-¡Pɨ o-ĩa bɨ ijãada perã Tachi Ak'õrepa ooit'ee ichia jara pëidak'a! Mariapa pedee pia jarada Tachi Ak'õrede My ,Pɨ salude ũriruta mɨ warra o-ĩapa jɨ̃tɨ jira beeji mɨ bide. |x s+Mɨ ek'ariara bɨ mĩda Tachi Ak'õre k'ĩrapite, mɨ o-ĩa bɨ, pɨ, Mɨchi Waibɨa nawepa mɨ ak'ɨ cheda perã. "w ?*Mapa golpe pedeeji: —Tachi Ak'õrepa pɨta pipɨara ak'ɨ bɨda aji, awaraa wẽraarã k'ãyaara. Irua pɨ warra bide bɨ pia ak'ɨ bapariit'eeda aji. v )Isabelpa María pedee ũrik'ãri, chi chai o-ĩapa jɨ̃tɨ jira beeji iru bide. Mãpai Tachi Ak'õre Jaure ba cheji Isabel ome. Cu (Zacarías temãi panak'ãri, Mariapa Isabelmaa saludaaji. _t 9'Ma t'ẽepai María wãji Isabel bada p'uurudee ee jẽra bɨmãi Judea eujãde. )s M&Mãpai Mariapa mãgaji: —Mɨ Tachi Ak'õre jua ek'ari bapari. Irua jara bɨk'a ooipia bɨda aji, mɨ ome. Maap'eda Gabriel wãji. María Isabelmaa wãda Or %Tachi Ak'õrepa mãga ooi, wẽ-e perã ne-inaa irua p'oyaa oo-e pai. )q M$Ma awara pɨchi ëreerã Isabel, chõtrãa k'ɨrɨ mĩda, atane seis iru bɨ biak'ooda. Iru warra t'ok'aada apachida mĩda, ɨmɨk'ĩra warrata t'oit'eeda aji. pp [#Gabrielpa p'anauji: —Pɨ biak'oo-e pait'ee awaraa wẽraarãk'a. Ak'õre Jaure pɨ ome bait'ee. Tachi Ak'õrepa ne-inaa jõmaata oopari. Iru Jaurepa pɨ aneu pɨk'a cheit'ee jɨ̃ararak'a. Mãgá ɨmɨk'ĩra wẽe bɨ mĩda, biak'oo beeit'ee. Ak'õrepa mãga ooit'ee perã, pɨ warra k'achia wẽe bapariit'ee. Iru Tachi Ak'õre Warrada apataadait'ee. zo o"Mãpai Mariapa iidiji ma angelmaa: —Mamĩda, ¿sãga biak'ooyama aji, mɨ ɨmɨk'ĩra ome k'ãi-ee bɨta? ]n 5!Iru ichita Jacobdeepa uchiadap'edaarã rey pait'ee, na p'ek'au eujã jõru pɨjida. m ! Iru Tachi Waibɨa pait'ee. Tachi Ak'õre Warrada adait'ee. Tachi Ak'õre Waibɨapa iru rey papiit'ee, iru chonaarãwedapema Rey Davidk'a. ]l 5Pɨ biak'oo beeit'ee mãik'aapa ɨmɨk'ĩra warra t'oit'ee. T'ɨ̃ bɨit'ee Jesús. wk iMãpai Gabrielpa mãgaji: —María, waaweenaapáde aji. Tachi Ak'õrepa pɨ jɨrɨt'eraji k'inia iru bairã. j Mãga ũrik'ãri, María p'era pɨk'a beeji mãik'aapa k'ĩsiaji: “¿Sãap'edata mɨmaa mãga jara cheruma?” aji. i -Gabriel cheji Mariamaa mãik'aapa mãgaji: —¡Pia baparíiji! Tachi Ak'õrepa pɨ piara ak'ɨpari awaraarã k'ãyaara. Iru pɨ ome bɨda aji. ~h wMama bapachi awẽra waide ɨmɨk'ĩra ome k'ãi-ee. T'ɨ̃jarapachida María. Mama ichiaba bapachi ɨmɨk'ĩra t'ɨ̃jarapatap'edaa José. Ichi chonaarãwedapema Rey Daviddeepa uchiada paji. María José ome pedeetee p'anajida miak'ãidait'ee. g {Atane seismaa Isabel biak'ooda, Tachi Ak'õrepa ichi ángel Gabriel pëiji Galilea eujãdepema p'uuru Nazaretdee. mf UK'ĩsiaji: “Tachi Ak'õrepa mɨmaa ne-inaa pia ooji. Mɨ k'ĩra nejasia bapachi, biak'ook'aa pada perã. Mamĩda irua mɨ chupɨria k'awaada perã, ɨ̃rá mɨ biak'oo bɨda” aji. Tachi Ak'õrepa jara pëida Jesús t'oit'ee me UT'ẽepai chi wẽra Isabel biak'oo beeji. Atane joisomaa wãyaaru misa, uchia-e paji ichi tedeepa. Vd 'Zacariapa ichi mimia Ak'õre te waibɨade aupak'ãri, ichi temaa wãji. 3c aZacarías uchiak'ãri, p'oyaa pedeek'aa paji. Jĩp'a juapa jarapachi. Mapa ma eperãarãpa k'awaajida irua k'ãimok'araa pɨk'a bɨde ne-inaa unuda Ak'õre te waibɨade. b 5Zacarías mãgá edú bɨ misa, eperãarã taawa ɨt'aa t'ɨ̃ para badaarãpa k'ĩsia p'aneejida: “¿Sãgap'edapɨ taarãruma?” apachida. {a qMamĩda pɨa mɨ pedee ijãa-e pada perã, ɨ̃raweda pɨ p'oyaa pedee-ee beeit'eeda aji, mɨa jaradak'a parumaa. 0` [Mãpai angelpa mãgaji: —Mɨ Gabrielda aji. Tachi Ak'õrepa jararuk'a mɨa ooparida aji. Irua mɨ pëiji pɨ ome pedeede mãik'aapa pɨmaa ma pedee pia jarade. $_ CMãga ũrik'ãri, Zacariapa ma angelmaa iidiji: —¿Sãga mɨa pɨ pedee ijãayama? aji. Mɨ audú chonaa bɨda aji, warra ooit'ee; mɨ wẽra jida. p^ [Na Juanpa Ak'õre pedee jaranait'ee, Tachi Waibɨa chei naaweda. Audú Ak'õrede ijãapariit'ee. Ne-inaa ooit'ee Tachi Ak'õre juapa mãik'aapa sõcharra bait'ee Ak'õre pedee jarapari Elías chonaarãweda bapatak'a. Ak'õreerãmaa k'ĩsiapiit'ee ãchi t'ãri auk'a bɨdamerã ãchi warrarã ome. T'ãri k'achia beerãmaa jarateeit'ee oo k'awaa wãdamerã Ak'õrepa oopi bɨk'a. Mãga oo bɨpa Israel pidaarã k'aripait'ee Tachi Waibɨa k'awaadamerã mãik'aapa irude ijãapataadamerã. Q] Irua Israel pidaarã chok'araarãmaa waya ijãapiit'ee Tachi Ak'õrede. #\ APɨ warra waibɨa pait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Maarepida it'ua, vino jida tok'aa pait'ee. Iru t'oi naaweda, Tachi Ak'õre Jaure bapariit'ee iru ome. w[ iParã o-ĩ-ĩa p'anadait'ee iru ome. Ichiaba eperãarã chok'ara o-ĩa p'anadait'ee iru t'oda k'awaadak'ãri. 6Z g Mamĩda ma angelpa mãgaji: —Zacarías, waaweenaapáde aji. Tachi Ak'õrepa pɨa ɨt'aa iidida ũrijipɨ. Pɨ wẽra Isabelpa warra t'oit'ee. T'ɨ̃ bɨit'eeda aji, Juan. /Y [ Zacariapa mãga unuk'ãri, p'eradachi. X   Zacarías mama te jãde bɨde ɨt'aripema angelpa ichi unupiji. Bainɨ̃ baji ma ne-inaa t'ũa bapari paapata altar juaraare. zW o T'ĩuji ma ne-inaa t'ũa bapari paade. Mãga oomaa bɨ misa, eperãarã jõmaweda taawa ɨt'aa t'ɨ̃ para baji. 1V ] P'aareerãpa oopatak'a suerte jemenejida k'awaadait'ee k'aita t'ĩut'ee Tachi Ak'õre te waibɨa edupema cuartode ne-inaa t'ũa bapari paade. Mãgá Zacariata uchiaji. U Ewari aba p'aareerã poroorãpa jarajida Abías eerepema p'aareerã mimia p'aneedamerã Tachi Ak'õre te waibɨade. T Mamĩda ãra warra wẽe p'anajida, Isabel warra t'ok'aa pada perã. Ma awara ãchi omee weda audú chonaa p'anajida warra oodait'ee. 3S aZacarías chi wẽra ome k'achia wẽe p'anapachida Tachi Ak'õre k'ĩrapite, iru ũraade jara bɨk'a oopachida perã. Maperã apidaapa ãra p'oyaa ɨmɨateedak'aa paji. R  Jesús t'oi naaweda Herodes rey paji Judea eujãde. Mama bapachi p'aare t'ɨ̃jarapatap'edaa Zacarías. Iru p'aare Abías eere p'anadap'edaarãdepema paji. Chi wẽra, Isabel, ichiaba chonaarãwedapema p'aareerã poro waibɨa Aarondeepa uchiada paji. &Q Gma jõmaade k'ĩsiap'eda, mɨa nãga p'ã bɨ, pɨa ma wãara pedee jarateedap'edaa pipɨara k'awaamerã. Tachi Ak'õrepa jara pëida Juan Bautista t'oit'ee GP  Mɨa ma p'ãdap'edaa pia ak'ɨji. Ma awara ãramaa mãik'aapa Jesús unudap'edaarã awaraarãmaa iidi wãji. Mãgá Jesús t'odadeepa p'asada pia k'awaaji. Eperãarã poro waibɨa Teófilo, &O GP'ãjida Jesús ãchi taupa unudap'edaa mãik'aapa tachimaa irude nepɨrɨdap'edaa. Tachi Ak'õrepa ãra jɨrɨt'eraji mãgá irua ooda jarateepataadamerã. fN IEperãarã poro waibɨa Teófilo, mɨ naa awaraarãpa p'ãjida ne-inaa p'asada tachi t'ãide. M Ichita Tachi Ak'õre; awaraa Ak'õre Waibɨa iru k'ãyaara wẽ-e. Ichi Tachi O K'achiadeepa K'aripa Atapari. Maperã t'ãripa o-ĩa ɨt'aa t'ɨ̃pata: “Jesucristo, pɨ jõmaweda na p'ek'au eujãde nɨ̃bɨ Rey Waibɨa K'ĩra Wãree. Ne-inaa jõmaweda pɨ jua ek'ari iru bɨ. Ewaa weda ne-inaa jõmaweda chok'aji; at'ãri chok'apari mãik'aapa ichita mãga bapariit'ee. Amén.”L Tachi Ak'õrépata parã k'aripai mãɨrã k'achiade baainaadamerã. Ma awara ichia parã ateei ichimaa ichi k'ĩra wãree unudamerã mãik'aapa t'ãri o-ĩa, p'ek'au k'achia wẽe bainɨ̃ p'anadamerã ichi k'ĩrapite. Mapa o-ĩa irumaa ɨt'aa t'ɨ̃dáma. K Eperãarã netuara o k'achiade nipapataarã k'aripátɨ ijãadamerã mãik'aapa uchiadamerã t'ɨpɨtau urua nɨ̃bɨdeepa uchiak'ajidak'a. Eperã p'ek'au k'achia ooyaa bak'ãri, ichiaba chupɨria k'awáatɨ. Mamĩda ichia p'ek'au k'achia oopata unuamaa iru p'anadaipia bɨ, p'aru mik'ia jo bɨk'a. Mapa k'ĩrak'aupai oodai ãchia oopatak'a. Ɨt'aa t'ɨ̃da ijãapataarã pari WJ )Pia ijãa-e beerã chupɨria k'awáatɨ waapɨara Cristode ijãadamerã. qI ]K'ĩra k'aupai k'ĩra atuadai Tachi Ak'õrepa tachi k'inia iru bapari mãik'aapa p'anapatáatɨ ichia k'inia bɨk'a. K'ãiwee nɨpatáatɨ Tachi Waibɨa Jesucristopa chupɨria k'awaaru ewate, ichita p'anapataadait'ee perã iru ome. H )Jõdee parã, ɨ̃pemaarã k'iniarã, mãga p'anadak'aa. Mapa chik'aripa p'anapatáatɨ waapɨara Cristode ijãadait'ee mãik'aapa pipɨara k'awaadait'ee Tachi Ak'õrepa wãarata pedee jara pëida. Ma awara ɨt'aa t'ɨ̃patáatɨ Tachi Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a. )G MParã t'ãide mãgá p'asa bɨ. Mãgee seewa jarateepataarãpa parã k'ĩraupipata pãchi auk'aarã ome. Mapa awara-awaraadaipata. Ãchia oopata na p'ek'au eujãdepema ijãadak'aa beerãpa oopatak'a, Tachi Ak'õre Jaure wẽe p'anadairã. Ũraada Cristode wãara ijãapataarã-it'ee ]F 5—Tachi Ak'õre ewari waibɨa ewate pai naaweda, ijãapataarã t'ãide uchiadait'ee Tachi Ak'õre Ũraa oo iru p'anapataarã. Mãgɨɨrãpa oodait'ee ãchi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopi bɨk'a. E 'Mamĩda ɨ̃pemaarã k'iniarã, parã mãga p'anadak'aa. Mapa k'irãpátɨ Tachi Waibɨa Jesucristopa jɨrɨt'eradaarãpa jaradap'edaa: 2D _Mãgɨɨrã t'ãri o-ĩa p'anadak'aa. Ik'ɨ̃atɨ pedeepata awaraarãmaa, ne-inaa oodak'ãri. T'ãride oodaamaa p'anadairã Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a, oopata ãchi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopi bɨk'a. Audua pedeepata awaraarãpa pia ak'ɨdamerã mãik'aapa pedee pia jara p'anɨpa k'õp'ãyo meraa pɨk'apata, jõmaweda pia uchiamerã ãchi-it'ee aupai. Jesucristo k'õp'ãyoorãpa naaweda jaradap'edaa j~~?}p|{{4zWyxwgvuut srrmqq0ponmm lLkhjihhgfff eddcbba`__9^]]].[[PZOYX~WW*UUjTAS>RQPNONNMELkK&JJ@IPH|GFEeDD0C}BAA @C??U>>=<;;G:x9877544!322 110l/--R+g*)>(x'&[%%8$#s"! t ek`2`d & i  h[.#U)Jesupa nepɨrɨji: —Eperãarã omé p'arat'a paraa p'anajida p'arat'a prestapatamãi. Abaapa paraa baji quinientos denarios; chi apemapa cincuenta denarios. "%(Mãpai Jesupa Simonmaa mãgaji: —Simón, mɨa pɨmaa ne-inaa jara k'inia bɨda aji. Simonpa p'anauji: —Tachi Jarateepari, jaráji. h!I'Simonpa mãga unuk'ãri, k'ĩsiaji: “Na eperã wãara Ak'õre pedee jarapari pada paara, k'awak'ajida aji, k'ãare eperãpa ichi t'õbaimaa bɨ mãik'aapa mãga oopi-e pak'aji, ma wẽra p'ek'au k'achia ooyaa bairã.” &Jẽe wãpa su-ak'ɨ banaji Jesús bɨɨrɨmãi mãik'aapa iru bɨɨrɨ sɨɨmaa beeji ichi taubapa. Maap'eda ichi pudapa p'ooji. Mãpai Jesús bɨɨrɨ wëre atap'eda, ɨ̃t'aaji mãik'aapa ma k'era weet'aaji aɨ ɨ̃rɨ ak'ɨpiit'ee Jesús k'inia iru bɨ. W'%Ma p'uurude wẽra p'ek'au k'achia ooyaa bapachi. Mãgɨpa k'awaak'ãri Jesús wãda nek'ode ma fariseo tede, ataji chok'o chak'ek'a mãu pi-ia alabastrodee ooda ipuru bɨ k'erapa mãik'aapa wãji irumaa. )$Fariseo t'ɨ̃jarapatap'edaa Simonpa Jesús t'ɨ̃ pëiji nek'o chemerã ichi ome. Mãgá Jesús wãji iru temaa. Su-ak'ɨ beeji mesade. w#Mamĩda Tachi Ak'õrepa wãarata ak'ɨpimaa bɨda aji, mɨa oo bɨ k'aurepa parã jõmaarã pari. Jesús Simón tede 7"T'ẽepai mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema cheji mãik'aapa nek'oji, ne-inaa toji eperã jĩp'aak'a. Maperã jara p'anɨ mɨ nek'oyaa, ne-inaa toyaa bapari. Ma awara mɨ k'õp'ãyo meraaparida a p'anɨ k'achia-idaa beerã ome mãik'aapa Cesar-it'ee impuesto p'epataarã ome. 6e!Juan Bautista chek'ãri, pan k'o-e paji eperãarã jĩp'aarãk'a mãik'aapa vino tok'aa paji. Maperã parãpa jarajida: “Netuara iru k'ap'ɨade merãtɨa bɨda” ajida. pY Warrarã su-ak'ɨ p'aneedap'eda, jemenemaa p'anɨ́k'ata p'anɨ p'uuru jãde. Ãchi k'õp'ãyoorãmaa biapata: “Taipa siru chaajida. Mamĩda parã pëirada-e paji. K'ari k'ĩsia paraa k'arijida. Mamĩda parã jẽeda-e paji.” O’Mɨa jarait'ee sãga p'anɨ parã, mɨde ijãadak'aa beerã. 4aMamĩda fariseorã Moisepa p'ãda jarateepataarã ome Juanmaa poro choopida-e pak'ãri, ak'ɨpijida ãchia k'iniada-e p'anɨ Tachi Ak'õrepa ãchimaa pia oo k'inia bada. K’Jõmaweda Juan pedee ũridap'edaarã, Cesar-it'ee impuesto p'epataarã paara, irumaa poro choopijida. Mãga oodak'ãri, ak'ɨpijida Tachi Ak'õre wãarata jara baji Juan k'ap'ɨa pari. QMɨa jara bɨ: Eperã apida Juan k'ãyaara waibɨara bɨ-e. Mamĩda chi ek'ariara bɨta iru k'ãyaara waibɨara pait'ee, Tachi Ak'õrepa ma eperã ichi jua ek'ari bɨk'ãri, ichideerã ome beemerã. 9kNa Juandeta Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Mɨa eperã chok'a pëiit'ee pɨ naa o pia oonamerã pɨ, eperãarã poro waibɨa, chei naaweda.’ (Mal 3.1) Mãga-e pɨrã ¿k'ĩsiajida-ek'ã ak'ɨnadait'ee Ak'õre pedee jarapari? Wãara, iru Ak'õre pedee jarapari k'ãyaara waibɨara bɨ. &EMaa-e pɨrã, ¿k'ĩsiajida-ek'ã ak'ɨnadait'ee eperã p'aru pi-ia jɨ̃ bɨ? Parãpa pia k'awa p'anɨ eperã p'aru pi-ia jɨ̃ beerã rey tede p'anapata. 7gJuanpa eperãarã pëida wãdap'edaa t'ẽepai, eperãarãmaa Jesupa pedee pia jaramaa beeji Juande: —¿K'ãata parãpa ak'ɨnajidama aji, eujã pania wẽe bɨmaa wãdak'ãri? ¿K'ĩsiajida-ek'ã ak'ɨnadait'ee eperã pariatua k'ĩsia bɨ, p'ũajara nãupa pariatua nẽunẽuwaa p'uaparik'a? fE¡T'ãri o-ĩa bɨda aji, chi mɨde ijãa bɨ, k'awa-e bɨ mĩda mɨa ne-inaa jõma oo bɨ! ?wMaap'eda ma Juanpa eperãarã pëidamaa p'anauji: —Wã́tɨ Juanmaa mãik'aapa nepɨrɨ́tɨ parãpa nama unu p'anɨ mãik'aapa ũri p'anɨ. Jarátɨ tau p'ãriu beeda ɨ̃rá unu p'anɨ; nɨk'anɨk'aa beeda t'ɨa nĩutee; leprapa k'ayaa beeda jɨpa p'anɨ ãchi k'ayaadeepa; k'ɨɨrɨ k'ĩ beeda ɨ̃rá ũri p'anɨ; piudap'edaarã waya chok'ai p'anɨ mãik'aapa chupɨria chedeerãmaa Ak'õrepa pedee pia jara pëida jarateemaa bɨ. 6eMãga iidi p'anadak'ãri, Jesupa eperãarã chok'ara jɨpaji: k'ayaa beerã; k'ap'ɨa p'ira beerã; netuara k'ap'ɨade merãtɨa beerã mãik'aapa tau p'ãriu beerã. W'Jesús k'ait'a panadap'eda, mãgajida: —Juan Bautistapa tai pëijida ajida, iidide: “¿Pɨk'ã tai k'aripapari chonaarãpa cheit'ee bɨda adap'edaa? Maa-e pɨrã, ¿awaraa nɨdaipia bɨk'ã?” ajida.  wMãɨrã pëiji Jesumaa iididamerã iru chi cheit'ee bada eperãarã k'aripait'ee maa-e pɨrã awaraa nɨdaipia bɨ.  7Juan Bautista ome nipapatap'edaarã wãjida iru badamãi carcelde ma jõma nepɨrɨde. Mãga ũrik'ãri, omé t'ɨ̃ pëiji wãdamerã Jesumaa.  Mãgá Jesupa ooda k'awaajida Judea eujãdepemaarãpa mãik'aapa ma ik'aawapemaarãpa. Juan Bautistapa chi k'õp'ãyoorã pëida  #Mãga unudak'ãri, arii p'anadap'edaarã jõmaweda p'era pɨk'adachida mãik'aapa Tachi Ak'õrede pia pedee para beeji: —Ak'õre pedee jarapari waibɨa tachi t'ãide uchiajida ajida. Ichiaba mãgajida: —Tachi Ak'õre che bɨ tachi p'uuru pidaarã k'aripade.  %Mãpai chi jai-idaa bada su-ak'ɨ beeji mãik'aapa pedeemaa beeji. Maap'eda, Jesupa chi nawemaa mãgaji: —Acha bɨda aji, pɨ warra. V%Aramata araa wãp'eda, Jesupa t'õbait'aaji ma k'ap'ɨa atee wãdap'edaa p'aru. Chi atee wã nipadap'edaarã ak'ɨnɨ̃ p'aneedak'ãri, Jesupa mãgaji ma jai-idaa badamaa: —K'ũtrãa, p'irabáiji. mS Jesupa mãgɨ́ p'ẽtrãa unuk'ãri, chupɨria k'awaaji mãik'aapa mãgaji: —Jẽenaapáde aji. =s P'uuru k'ait'a panadak'ãri, unujida eperãarãpa jai-idaada atee wãruta ɨade. Mãgɨ́ p'ẽtrãa warra apai iru bada paji. Aɨ ome chi p'uurudepemaarã chok'ara wã nipajida.  Ma t'ẽepai, Jesús wãji Naín p'uurudee. Chi k'õp'ãyoorã mãik'aapa awaraa eperãarã chok'ara wãjida iru ome. ) Ma pëidap'edaarã capitán temaa pachedak'ãri, chi esclavo jɨpa bɨta unu chejida. Jesupa p'ẽtrãa warra piuda chok'ai p'irabaipida % Mãga jaranadak'ãri, Jesús p'era pɨk'a beeji. Mapa ichi ome nipapataarãmaa ak'ɨji mãik'aapa mãgaji: —Mãgara mɨ wã-eda aji. Mɨa wãarata jararu. Tachi Israel pidaarã t'ãide mɨa apida unu-e bɨda aji, ma eperãk'a; Tachi Ak'õrede wãara ijãa bɨ. QMɨ jida waibɨarã jua ek'ari bɨ. Ma awara mɨa soldaorã iru bɨ mɨchi jua ek'ari. Mɨa abaamaa wãpáde ak'ãri, wãpari; awaraamaa chepáde ak'ãri, chepari. Ichiaba mɨ esclavomaa ne-inaa oopáde ak'ãri, oonapari. Mɨ jua ek'ari p'anɨɨrãpa mãga oopata perã, mɨa k'awa bɨ pɨa jararupapai mɨ esclavo jɨpait'ee. %CMaperã mɨchi itu wã-e paji pɨ jɨrɨde. Mamĩda k'awa bɨ ne-inaa jõmaweda pɨ jua ek'ari nɨ̃bɨ. Jĩp'a jarapáde aji, mɨ esclavo jɨpa beemerã. b=Mãpai Jesús wãji ãra ome. Mamĩda ma soldaorã poro waibɨa te k'ait'a panadak'ãri, irua jara pëiji chi k'õp'ãyoorã ome: —Tachi Waibɨa, mɨ temaa chenaapáde aji, mɨ pɨ k'ãyaara ek'ariara bairã. hIIrua tachi judiorã k'inia iru bapari. Oopijida ajida, namapema Ak'õre Ũraa jarateepata te. ~%Ãra Jesumaa wãjida mãik'aapa chupɨria iidijida: —Na capitán t'ãri pia baparida ajida, tachi ome. Mapa pɨa k'aripaipia bɨda ajida. })Ma soldaorã poro waibɨapa ũrik'ãri Jesús mama ni, pëiji judiorã poro waibɨarã Jesumaa chupɨria iidide, ichi esclavo jɨpa chemerã. |yMama bapachi Romadepema soldaorã poro waibɨa. Ichi esclavo k'inia iru bapachi. Mamĩda mãgɨ́ juak'aya nɨ̃baji. R{ Jesupa ma eperãarãmaa mãga jara aupap'eda, wãji Capernaum p'uurudee. ;zo1Jõdee chi mɨ ũraa ũrip'eda, oo-e bɨpa mɨa jara bɨk'a nãga pɨk'a bɨ. Ichi te ook'ãri, te bɨɨrɨ pariatua supari ipu nãusaade, basa wẽe. Maap'eda to chek'ãri mãik'aapa wee jira beek'ãri ma te bɨɨrɨ sudamãi, ma te t'eedaipari mãik'aapa jõmaweda jõdaipari, chi te chipari paara.Fy0Mãgɨ́ eperã te oo bɨ́k'ata bɨ. Naapɨara irua edú k'orop'eda, chi te bɨɨrɨ mãu ɨ̃rɨ bɨpari. Maap'eda to chek'ãri, wee jira beepari ma te bɨɨrɨ sudamãi. Mamĩda p'oyaa mimik'api-e, basa mãu ɨ̃rɨ bɨda perã. Mãgɨ́ eperãpa ichi te mãgá basa mãu ɨ̃rɨ pia oopari perã, jõ-e pait'ee. sx_/Mɨa jarait'ee k'aik'a bɨ chi mɨmaa cheru ũriit'ee mɨ pedee mãik'aapa oopariit'ee mɨa jara bɨk'a. w.—¿K'ãare-it'ee parãpa mɨ t'ɨ̃jarapatama: “Tachi Waibɨa, Tachi Waibɨa”, mamĩda ooda-e p'anɨ mɨa jara bɨk'a? 1v[-Mãga pɨk'a eperã t'ãri pia bɨpa pedee pia jarapari, k'ĩsia pia iru bairã ichi t'ãride. Jõdee eperã t'ãri k'achia bɨpa pedee k'achia jarapari, ichi t'ãride k'ĩsia k'achia iru bairã. Ma k'ĩsia jõma uchiaru ichi t'ãrideepa ichi it'aipa jarapari. Jesupa te oopataarãde nepɨrɨda !u;,Nejõ bɨɨrɨ chaa k'awapata chi nejõdeepa. Eperãarãpa higojõ orodak'aa pak'uru ɨɨrɨ-idaa bɨdeepa. Ichiaba uva orodak'aa mãgee pak'urudeepa. {to+—Nejõ bɨɨrɨ pia bɨpa nejõ k'achia chauk'aa. Jõdee nejõ bɨɨrɨ k'achia bɨpa nejõ pia chauk'aa. s*Pɨchi tau jãde pak'uru iru bɨ pɨrã, ¿sãga pɨchi auk'aamaa jaraima: “Ɨ̃pema, mɨmaa ẽepíji jã nejarra pɨchi tau jãde bɨ”? ¡Seewata pɨa chĩara k'aripa k'inia bɨ, irua oo bɨ ak'ɨk'ãri! Naapɨara ẽt'aipia bɨ ma pak'uru pɨchi tau jãde bɨ. Mãpaipɨ pia unui ma nejarra pɨchi auk'aa tau jãde bɨ mãik'aapa mãgá iru k'aripai. Pak'uru k'awaapata chi nejõdeepa r)’¿K'ãare-it'ee ak'ɨ bɨma nejarra pɨchi auk'aa tau jãde bɨ, mamĩda unu-e bɨ pak'uru pɨchi tau jãde bɨ? Bq}(Mɨ ũraa k'awaa wãdak'ãri, pia p'anapataadait'ee. Estudiante apida ichi jarateepari k'ãyaara k'awaara bɨ-e. Mamĩda jõmaweda estudia aupak'ãri, ichi jarateepari jĩak'a uchiai. Qp'Ichiaba Jesupa nãga nepɨrɨji jarateeit'ee, chi k'õp'ãyoorãpa k'awaa wãdamerã oodait'ee irua jara bɨk'a. —P'ananáatɨ chi wãara k'awada-e p'anɨɨrãk'a. Mãgɨɨrã tau p'ãriu beerã́k'apɨ p'anɨ awaraa tau p'ãriu beerã atee k'inia p'anadak'ãri awara ãyaa. ¿Ãchi omee weda uriade baainada-e paik'ã? Po&Awaraarãmaa téetɨ. Mãgá Tachi Ak'õrepa parãmaa teeit'ee. T'ãri pia teedak'ãri awaraarãmaa, ma pari irua audupɨara teeit'ee parãmaa. Irua parãmaa ooit'ee parãpa oopatak'a awaraarãmaa. gnG%—Awaraarãpa ne-inaa oopata ak'ɨnáatɨ jaradait'ee ne-inaa k'achia oomaa p'anɨ. Mãgá Tachi Ak'õrepa auk'a oo-e pait'ee parã ome. Ne-inaa k'achia aupai jɨrɨnáatɨ pedee k'achia jaradait'ee awaraarã ãpɨte, maa-e pɨrã Tachi Ak'õrepa auk'a jɨrɨit'ee parãpa ne-inaa k'achia oopata aupai jarait'ee, p'anadak'ãri iru k'ĩrapite. Chĩarapa parãmaa ne-inaa k'achia ook'ãri, perdonáatɨ. Mãgá Tachi Ak'õrepa parãpa ne-inaa k'achia oopata perdonaait'ee. m$Maperã awaraarã chupɨria k'awáatɨ pãchi Ak'õre Waibɨapa ooparik'a. Awaraarãpa oopata ãpɨte ik'achia jaradaik'araa bɨ &lE#Parãpa pãchi k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã k'inia iru p'anapataadaipia bɨ mãik'aapa ãra pia oopataadaipia bɨ. Ãramaa net'aa prestadaipia bɨ, nɨda-ee ne-inaa jitadait'ee ma pari. Mãga ooruta pɨrã, Tachi Ak'õrepa ne-inaa pia teeit'ee parãmaa mãik'aapa parã Ak'õre Waibɨa warrarã p'anadait'ee. Iruata ne-inaa pia oopari gracias jaradak'aarãmaa mãik'aapa t'ãri k'achia-idaa beerãmaa paara. ]k3"Ichiaba pãchi net'aa presta pëiruta pɨrã, ma pari awaraa net'aa jitait'ee aupai, ¿ne-inaa pipɨara oomaa p'anɨk'ã? P'ek'au k'achia oopataarãpa pida prestapata ãchi pitapai, ma pari ne-inaa jitadait'ee. %jC!Parãpa ne-inaa pia oo p'anɨ pɨrã pãchi pia oopataarãmaa aupai, ¿ne-inaa pipɨara oomaa p'anɨk'ã? P'ek'au k'achia oopataarãpa paara mãga oopata. 2i] ’Parãpa k'inia iru p'anɨ pɨrã pãchi k'inia iru p'anapataarã aupai, ¿ne-inaa pipɨara oomaa p'anɨk'ã? P'ek'au k'achia ooyaa beerãpa paara mãga oopata. RhÓotɨ apemaarãmaa parãpa k'inia p'anɨk'a ãchia parãmaa oodamerã. gApidaapa pɨmaa ne-inaa iidiruta pɨrã, téeji. Ichiaba pɨ net'aa jãri ataruta pɨrã, iidináaji waya pɨmaa teemerã. }fsEperãpa pɨ k'ĩra tarramaa sĩru pɨrã, auk'a oonáaji irumaa. Ma k'ãyaara chi apema k'ĩra tarra ak'ɨpíji, auk'a sĩmerã. Ichiaba eperãpa pɨchi ɨ̃rɨpema p'aru jɨ̃ bɨ jãri ataru pɨrã, ichiaba pɨchi camisa t'ãri pia téeji. teaPia óotɨ ãrapa parã k'achia oopata pari. Ɨt'aa t'ɨ̃patáatɨ pãchimaa ik'achia jarapataarã pari. 6de—Mamĩda parã, mɨ pedee ũri p'anɨɨrãmaa mɨa jara bɨ: Parã k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã k'inia iru p'anapatáatɨ mãik'aapa ãramaa ne-inaa pia óotɨ. c¡Aai, Tachi Ak'õrepa k'achiadee pëiit'eepɨ parã, chi jõmaarãpa t'o p'anapataarã! ¡Mãga oopachida Judea eujãdepemaarã chonaarãpa, seewata Tachi Ak'õre pedee jarapatada apatap'edaarã ome! Jesupa jarateeda k'ĩra unuamaa iru p'anapataarãde b)¡Aai, Tachi Ak'õrepa k'achiadee pëiit'eepɨ parã, chi ɨ̃raweda bi jãwaa p'anɨɨrã, t'ẽepai jarrapisia p'aneedait'ee perã! ¡Aai, Tachi Ak'õrepa k'achiadee pëiit'eepɨ parã, chi ɨ̃raweda ëi jõnɨɨrã, t'ẽepai jẽe jõnadait'ee perã t'ãri p'uapa! aMamĩda ¡aai, Tachi Ak'õrepa k'achiadee pëiit'eepɨ parã, chi p'arat'ara beerã, na p'ek'au eujãdepai o-ĩa p'anadait'ee perã! h`IMãga oodak'ãri, t'ãri o-ĩa, k'ãiwee p'anéetɨ, Tachi Ak'õrepa ne-inaa pi-ia teeit'ee perã, parã iru truade panadak'ãri. Chonaarãweda ichiaba mãgá ne-inaa k'achia oopachida Tachi Ak'õre pedee jarapataarãmaa. |_qT'ãri o-ĩa p'anɨ eperãarãpa parã k'ĩra unuamaa iru p'aneedak'ãri; yiaraa iru p'aneedak'ãri; parãmaa ik'achia pedeedak'ãri, maa-e pɨrã parã ãpɨte pedee k'achia jaradak'ãri mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepemade ijãapata perã. s^_T'ãri o-ĩa p'anɨ, parã chi jarrapisia jõnɨɨrã, parãmaa Tachi Ak'õrepa nek'opiit'ee perã. Ichiaba t'ãri o-ĩa p'anɨ, parã chi ɨ̃raweda jẽe jõnɨɨrã t'ãri p'uapa, t'ẽepai Tachi Ak'õrepa parã ëipiit'ee perã. K]Maap'eda Jesupa ichi ome nipapataarãmaa ak'ɨji mãik'aapa mãgaji: —T'ãri o-ĩa p'anɨ, parã chi chupɨria chedeerã. Tachi Ak'õre k'awa k'inia p'anadairã, irudeerã p'anadait'ee. +\OEperãarã jõmaarãpa Jesús k'ap'ɨa t'õbai k'inia p'anapachida, iru juapa ãchi jõmaweda jɨpak'ooda perã. Jesupa jarateeda t'ãri o-ĩa p'anapataadamerã [5Che p'anajida Jesús pedee ũridait'ee mãik'aapa irua ãchi k'ayaa jɨpamerã. Mama bɨde Jesupa netuara merãtɨa iru beerã ichiaba jɨpak'ooji. ZZ-Ma k'õp'ãyoorã jɨrɨt'erap'eda, Jesús edaa cheji ma ee ɨt'ɨa bɨdeepa ãra ome mãik'aapa pachejida eujã jewedaade. Mama chip'e p'anajida iru ome nipapatap'edaarã mãik'aapa awaraa eperãarã chok'ara: Judea eujãdepemaarã, Jerusalén p'uurudepemaarã, p'usa ide p'anɨ Tiro p'uurudepemaarã Sidón p'uurudepemaarã ome. Y Santiago warra Judas mãik'aapa Judas Iscariote; ma t'ẽepai Jesús traicionaada. Jesupa eperãarã chok'araarãmaa jarateeda JX Mateo; Tomás; Alfeo warra Santiago; Simón Celote apatap'edaa; W{Nãgɨɨrã paji: Simón, Jesupa ichiaba t'ɨ̃ bɨda Pedro; chi ɨ̃pema Andrés; Santiago; Juan; Felipe; Bartolomé; V  Ãstaawa pak'ãri, ichi ome nipapataarã t'ɨ̃ji. Mãɨrãdepema jɨrɨt'eraji doce mãik'aapa ãra t'ɨ̃ bɨji apóstoles. _U7 Maapai Jesús ee nok'odee wãji ɨt'aa t'ɨ̃de. Mama ewariji ɨt'aa t'ɨ̃maa. CT Mamĩda mãɨrãpa mãga unudak'ãri, audú k'ĩraudachida mãik'aapa pedeeteemaa p'aneejida Jesús peepit'aadait'ee. Jesupa k'õp'ãyoorã doce jɨrɨt'erada ichi ome nipapataadamerã "S= T'ẽepai mãɨrãmaa ak'ɨji. Maap'eda ma eperã jua chiwa bɨmaa mãgaji: —Pɨchi jua jĩrupáde aji. Mãpai jua jĩruji. Aramata jɨpa beeji. }Rs Mãpai Jesupa mãgaji apemaarãmaa: —Mɨa parãmaa ne-inaa iidiit'ee. ¿K'ãata oodaipia bɨma aji, ɨ̃ipata ewate; ne-inaa pia maa-e pɨrã ne-inaa k'achia? ¿Eperã k'aripadaipia bɨk'ã piunaamerã maa-e pɨrã piupidaipia bɨk'ã? aji. HQ Mamĩda Jesupa k'awaji ãrapa k'ĩsiadap'edaa. Mapa ma jua chiwa bɨmaa jaraji: —P'irabáiji mãik'aapa jõmaarã esajĩak'a ak'ɨnɨ̃ béeji. Aramãgá ma eperã ɨt'a ak'ɨnɨ̃ beeji. /PWMoisepa p'ãda jarateepataarã fariseorã ome Jesús ɨmɨatee k'inia p'anajida. Mapa ak'ɨ p'anajida Jesupa ma k'ayaa bɨ jɨpai maa-e pɨrã jɨpa-e pai ma ewate. $OAAwaraa ɨ̃ipata ewate Jesús t'ĩuji Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tede mãik'aapa jarateemaa beeji. Mama baji eperã jua juaraarepema chiwa bɨ. N Jesupa ichiaba mãgaji: —Ɨ̃ipata ewate mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema jua ek'ari bɨda aji. Eperã jua chiwa bada @MyT'ĩuji Tachi Ak'õre te ne-edee oodade mãik'aapa ataji pan awara bɨdap'edaa Tachi Ak'õre-it'ee. Mãgɨ́ pan ũk'uru k'oji mãik'aapa teeji chi k'õp'ãyoorãmaa auk'a k'odamerã. Mãga oojida, p'aareerãpapai mãgɨ́ pan k'odaipia baji mĩda. Tachi Ak'õrepa ãra miapi-e paji mãga oodap'edaa k'aurepa. L{Jesupa k'awaji chi k'õp'ãyoorãpa ne-inaa k'achia ooda-e paji ma trigo tau k'odak'ãri. Mapa p'anauji: —¿Parãpa Ak'õre Ũraa p'ãdade leeda-e p'anɨk'ã aji, Rey Davidpa ooda chonaarãweda jarrapisiadaidak'ãri chi k'õp'ãyoorã ome? JK Mãga unudak'ãri, ũk'uru arii p'anadap'edaa fariseorãpa iidijida: —¿Sãap'eda parãpa oo p'anɨma ajida, tachi ũraade jara bɨ oonaadamerã? Ɨ̃ipata ewate mimiadaik'araa bɨda a bɨ. PJ Judiorã ɨ̃ipata ewate Jesús nipaji trigo k'ãide. Ma wãyaa wãde chi k'õp'ãyoorãpa trigo k'ɨmɨ chak'eerã oromaa p'aneejida. Jua jãde sirat'ɨdap'eda, chi trigo tau chak'eerã k'opachida. lIQ'Eperãpa vino chona bɨ tok'ãri, to k'inia-e chi ewaa juda jarapata perã: “Chi chonata warraara bɨda” apata. Mãga pɨk'a parãpa chonaarãwedapema ũraa k'iniara iru p'anɨda aji, mɨa ũraa jaratee bɨ k'ãyaara.?Hy&Maperã vino ewaa juda t'ɨdaipia bɨ ne-e chiwidide. G9%Ichiaba vino ewaa juda t'ɨdak'aa ne-e sorede. Mãga oodak'aa ma vino baak'ak'ãri, ma ne-e sore jĩadarii perã mãik'aapa chi vino atuadarii perã. AF{$Ichiaba Jesupa nãga nepɨrɨji jarateeit'ee ichi ũraa p'oiradaik'araa bɨ Moisepa p'ãda ome: —Eperã apidaapa p'aru chiwididepema pite aba t'ɨɨik'araa bɨda aji, p'aru sorede parchaait'ee. Mãga ooru pɨrã, chi p'aru chiwidi ãridariit'ee mãik'aapa ma pite auk'a bee-e pait'ee chi p'aru sore ome. VE%#Ewari cherude chi miak'ãiit'ee bɨ wẽ-e pak'ãri ãra ome, fiesta ooda-e pait'ee t'ãri p'uapa. Ma ewatepɨ nek'oda-e pait'ee. Moisepa p'ãda mãik'aapa Jesucristopa jarateeda auk'a ak'ɨdaik'araa bɨ KD"Jesupa p'anauji: —Miak'ãipata fiestade t'ɨ̃ pëidap'edaarã pachedak'ãri, ma fiesta o-ĩa oopata chi miak'ãiit'ee bɨ ome. Mama p'anɨde ¿parãpa nek'opida-e paik'ã aji, ãramaa? PC!Jesumaa mãgajida: —Juan Bautista k'õp'ãyoorã mãik'aapa fariseorã audú ɨt'aa t'ɨ̃pata nek'oda-ee. ¿Sãap'eda pɨ k'õp'ãyoorã ichita nek'opata mãik'aapa ne-inaa topatama? ajida. oBW Tachi Ak'õrepa mɨ pëi-e paji t'ãri pia beerã jɨrɨde. Ma k'ãyaara p'ek'au k'achia oopataarã jɨrɨdeta pëiji, p'ek'au k'achia oo amaadamerã mãik'aapa irude ijãapataadamerã. Sãapai ɨt'aa t'ɨ̃daipia bɨ nek'oda-ee pAYJesupa p'anauji: —Médico pëidak'aa k'ap'ɨa pia beerãmaa. Jĩp'a pëipata k'ayaa beerãmaa. @yMamĩda fariseorãpa mãik'aapa Moisepa p'ãda jarateepataarãpa k'ĩsia p'anadap'edaa perã ãchi chonaarãpa oopatap'edaade, aupedeemaa p'aneejida Jesús k'õp'ãyoorã ome. Iidijida: —¿Sãap'eda nek'omaa p'anɨma mãik'aapa ne-inaa tomaa p'anɨma jãgee impuesto p'epataarã ome mãik'aapa awaraa p'ek'au k'achia oopataarã ome? Parãpa jãga oodaik'araa bɨda ajida. ?Ma t'ẽepai, Levipa fiesta ooji ichi tede Jesu-it'ee. Impuesto p'epataarã Roma pidaarã rey-it'ee t'ɨ̃ pëiji awaraa k'õp'ãyoorã ome. Ma fiesta oo p'anɨde Jesús chi k'õp'ãyoorã ome su-ak'ɨ p'anajida mesade, nek'omaa apemaarã ome. b>=Mãpai Leví p'irabaip'eda, ichi net'aa p'e atabëiji mãik'aapa wãji Jesús ome. =wT'ẽepai, Jesús mamãik'aapa uchiap'eda, ununaji eperã t'ɨ̃jarapatap'edaa Leví. Mãgɨ́ Cesar-it'ee impuesto p'epari paji. Su-ak'ɨ baji ma impuesto p'epataarã su-ak'ɨ p'anapatamãi. Jesupa irumaa mãgaji: —Mɨ ome nipaparíiji. %<CMãga unudak'ãri, jõmaweda ak'ɨtrua para beeji mãik'aapa o-ĩapa jarapachida Tachi Ak'õre jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ. Mãgá p'era pɨk'a jõnɨpa mãgajida: —Idi ne-inaa pia unujidada ajida, Tachi Ak'õre juapa ooda. Jesupa Leví jɨrɨt'erada ichi ome nipapariimerã ;Aramata chiwa bada p'irabaidachi jõmaarã taide mãik'aapa ichi p'aru jẽra bada atap'eda, Ak'õre ome o-ĩa wãji ichi temaa. (:IMɨa ak'ɨpiit'ee na p'ek'au eujãde mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema k'ap'ɨa pari, Tachi Ak'õre Waibɨapa wẽpapipari eperãarãpa p'ek'au k'achia oopata. Mãpai mãgaji ma eperã chiwa bɨmaa: —Mɨa jara bɨ: ¡P'irabáiji! Pɨchi p'aru atáji mãik'aapa wã́ji pɨchi temaa. D9Mɨa irumaa jarai: “Pɨa p'ek'au k'achia oopata wẽpajipɨ” maa-e pɨrã jarai: “P'irabáiji mãik'aapa wã́ji”. Mamĩda irua maarepida oo-e pai Tachi Ak'õrepa oopi-e pɨrã. 8 Mamĩda Jesupa k'awaji ãchia k'ĩsia p'anɨ. Mapa iidiji: —¿Sãap'eda parãpa k'ĩsia k'achia k'ĩsia p'anɨma? aji. -7SMãga ũridak'ãri, Moisepa p'ãda jarateepataarãpa mãik'aapa fariseorãpa k'ĩsia p'aneejida: “Jã eperã nãga pedeeik'araa bɨ. Tachi Ak'õrepapaita p'ek'au k'achia wẽpapipari. Jã eperã Tachi Ak'õre ãpɨte ik'achia pedeemaa bɨ jarak'ãri ichiata mãgee ne-inaa oopari.” 61Jesupa k'awaak'ãri ãchia wãara ichide ijãa p'anɨ, ma chiwa bɨmaa mãgaji: —K'õp'ãyo, pɨa p'ek'au k'achia oopata jõmaweda wẽpajipɨ. }5sMamĩda unudak'aa paji sãmãik'aapa t'ĩudai, eperãarã chok'ara see nɨ̃bada perã. Maperã ɨt'ɨ́ ateejida terraza ɨ̃rɨ mãik'aapa uria ewa atajida. Mãpai ma chiwa bɨ ichi p'arude ɨrabai atajida jõmaarã taide Jesús k'ĩrapite. 45Mãga nɨde pachejida eperãarã eperã chiwa bɨ ome. Jira aneejida ichi p'arude. T'ĩu ata k'inia p'anajida teedaa, Jesús k'ĩrapite bɨdait'ee. 83iEwari aba Jesupa jarateemaa bɨ misa, iru k'ait'a su-ak'ɨ p'anajida fariseorã mãik'aapa Moisepa p'ãda jarateepataarã. Che p'anajida jõmaweda Galilea eujãdepema p'uurudeepa, ichiaba Judea eujãdeepa mãik'aapa Jerusalén p'uurudeepa. Tachi Ak'õre baji Jesús ome, k'ayaa beerã jɨpamerã. k2OMa k'aurepa Jesús wãpachi eperãarã p'anadak'aamaa ɨt'aa t'ɨ̃de. Jesupa chiwa bada jɨpada =1sJesupa mãga jarapachi mĩda, audupɨara pedeepachida irua oodade. Ma awara eperãarã chok'araara cheepurujida iru pedee ũridait'ee mãik'aapa ãchi k'ayaa jɨpapidait'ee. X0)Mãpai Jesupa mãgaji: —Jaranáaji apidaamaa. Jĩp'a p'aaremaa ak'ɨpináji. Moisepa p'ãdade jara bɨk'a ipana omé atéeji teeit'ee Tachi Ak'õremaa. Mãgá jõmaarãpa pɨ jɨpa beeda k'awadayada aji. / Jesupa juapa t'õbaiji mãik'aapa mãgaji: —K'inia bɨda aji. Jɨpa beepáde aji. Aramata chi lepra k'ayaa wẽpaji. .- Ewari aba Jesús p'uurude nide eperã leprapa k'ayaa bɨpa ununaji. Jesumaa chep'eda, bedabaidachi tau bɨɨrɨ eujãde t'õbairumaa mãik'aapa chupɨria iidiji: —Tachi Waibɨa, pɨa k'inia bɨ pɨrã, mɨ k'ayaa wẽpapipáde aji, Ak'õre k'ĩrapite pia beemerã. --S Mãpai barco ipu ide bɨnadap'eda, jõmaweda ãchi net'aa atabëijida ãchi ak'õreerã ome mãik'aapa wãjida Jesús ome. Jesupa leprapa k'ayaa bada jɨpada m,S Auk'a p'anajida Simón k'õp'ãyoorã, Zebedeo warrarã Santiago Juan ome. Mãpai Jesupa mãgaji Simonmaa: —Waaweenaapáde aji. Idideepa pɨa eperãarã jɨrɨit'ee Tachi Ak'õre-it'ee, to-ɨapataarãpa chik'o jɨrɨpatak'a. w+g Simón awaraa arii p'anadap'edaarã ome ak'ɨtrua para beeji mãgá chik'o cho-k'ara peedap'edaa perã. M*Mãga unuk'ãri, Simón Pedro Jesús k'ĩrapite bedabaidachi mãik'aapa mãgaji: —Tachi Waibɨa, mɨ ik'aawaapa ãyaa beepáde aji, mɨ p'ek'au ooyaa bairã. Pia-e bɨ pɨ mɨ k'ait'a bamerã. /)WMãga unurutata juapa t'ɨ̃jida apema barco pidaarãmaa k'aripa chedamerã. Chejida mãik'aapa ma chik'ora pee aupadak'ãri, barco omee weda perá pirubaaidachida. h(IMãgá t'aadap'eda, jira atadak'ãri, chik'ora nɨ̃baji t'ɨrɨ jãde. Perá jẽdachi. !';Simonpa p'anauji: —Tachi Jarateepari, t'ɨrɨ t'aamaa ewarijidada aji, maarepida peeda-ee. Mamĩda pɨa jara bairã, t'ɨrɨ t'aanait'eeda aji. x&iJaratee aupak'ãri, Simonmaa mãgaji: —Nãpɨadee wãdáma mãik'aapa jãma pãchi t'ɨrɨ t'aadapáde aji. %wJesús Simón Pedro barcode bataup'eda, iidiji tok'esaapai ateemerã. Mãpai ma barcode su-ak'ɨ beeji jarateeit'ee. n$UMãga nɨde Jesupa barco omé unuji to ide. Chipariirãpa ãchi t'ɨrɨ sɨɨmaa p'anajida ipu ide. # !Ewari aba Jesús Genesaret Lago ide bainɨ̃ bak'ãri, eperãarã chok'ara p'ĩsua seedachida irumãi, Tachi Ak'õre Ũraa ũri k'iniapa. u"c,Mãgá Jesupa jaratee nipapachi Ak'õre Ũraa jarateepata te bee chaa judiorã p'anapata eujãde.\!1+Mamĩda Jesupa mãgaji: —Awaraa p'uurudee ichita wãit'ee pedee pia jarateede, ichiaba k'awaadamerã Tachi Ak'õrepa ãra bɨ k'inia bɨ ichi jua ek'ari ichideerã p'aneedamerã. Ma-it'eepɨ irua mɨ pëiji. : m*Taujaaweda Jesús uchiaji ma p'uurudeepa wãit'ee eperãarã p'anadak'aamaa. Mamĩda p'uuru pidaarãpa jɨrɨnajida mãik'aapa chupɨria iidijida wãnaamerã awara ãyaa. -S)Ichiaba eperãarã chok'ara k'ap'ɨadeepa netuara merãtɨa beeda bia uchiak'oodachida: —Pɨta Tachi Ak'õre Warrada ajida. Mamĩda Jesupa ɨtrɨak'ooji pedeepiamaapa, ãchia k'awa p'anadap'edaa perã iru Tachi Ak'õrepa pëida eperãarã k'aripamerã. Jesupa Judea eujãde jaratee nipada (K'eudaik'ãri, k'ayaa k'ĩra t'ãdoo iru beerã aneejida Jesumaa. Iru jua bɨk'ãri mãɨrã ɨ̃rɨ, jɨpak'oodachida. `9'Iru ik'aawa ak'ɨnɨ̃ banaji mãik'aapa ma k'ɨamia ɨtrɨat'aaji. Aramata tuudachi. Mãpai chi k'ayaa bada p'irabaip'eda, nek'opiji Jesumaa mãik'aapa chi k'õp'ãyoorãmaa. Jesupa k'ayaa beerã chok'ara jɨpada 9k&Jesús uchiak'ãri Ak'õre Ũraa jarateepata tedeepa, wãji Simón Pedro temaa. Simón p'ãk'õre k'ayaa baji k'ɨamiapa. Mapa chupɨria iidijida Jesumaa iru jɨpamerã. %Jesupa mãga ooda perã, irude nepɨrɨpachida p'uuru bee chaa Galilea eujãde. Jesupa Simón Pedro p'ãk'õre jɨpada 6e$Mãga unudak'ãri, jõmaweda ak'ɨtrua para beeji mãik'aapa ãchi pitapai pedee para beeji: —¡Aai, irua jarateeda waide nama ũridak'aada! ajida. ¡Eperã poro waibɨak'a jaratee bɨ! Netuaraarãpa pida iru pedee ũri p'anɨ mãik'aapa uchiapata, iru Tachi Ak'õre k'ap'ɨa pari pedeepari perã. s_#Mãpai Jesupa ma netuara ɨtrɨat'aaji: —¡K'ĩup'ee beepáde aji mãik'aapa uchiapáde aji, na eperã k'ap'ɨadeepa! Mãpai ma netuarapa ma eperã te jãde baaipiji jõmaarã k'ĩrapite mãik'aapa uchiadachi, iru p'ua oo-ee. b="—Aai, Jesús Nazaretdepema, ¿k'ãata oo chejima aji, taimaa? ¡Tai ichiak'au bɨ́ji! ¿Tai k'enat'aadeta cheruk'ã? ajida. Mɨa pɨ k'awa bɨda aji. Pɨta chi k'achia wẽe bapari, Ak'õre Waibɨapa pëida. }!Mama baji ɨmɨk'ĩra netuara merãtɨa bada iru k'ap'ɨade. Jesús jarateeda ũrik'ãri, netuarapa golpe biapiji: { Mãpemaarãpa iru pedee ũridak'ãri, ak'ɨtrua para beeji irua jĩp'a jarateeda perã Tachi Ak'õrepa jarateepidak'a. 4aMaap'eda Jesús wãji Capernaum p'uurudee. Mãgɨ́ p'uuru Galilea eujãde bɨ. Ɨ̃ipata ewate Tachi Ak'õre Ũraa jarateemaa beeji Ak'õre Ũraa jarateepata tede. {oMamĩda Jesús ãchi juadeepa uchiadaip'eda, wãyaaji ãchi esajĩak'a. Netuara eperã k'ap'ɨade merãtɨa bada 7Jita atajida mãik'aapa jidi babataa atadachida p'uurudeepa. Ateejida ee nok'ode ɨra bada eere mãik'aapa sĩa bat'at'aanadait'ee paji piudaimerã. {oMãga ũridak'ãri, ma Ak'õre Ũraa jarateepata tede p'anadap'edaarã jõmaweda k'ĩraudachida Jesús ome. pYIchiaba Ak'õre pedee jarapari Eliseo chok'ai bak'ãri, Israel eujãde leprapa k'ayaa beerã chok'ara paraaji. Mamĩda irua apida jɨpa-e paji. Aba Siria eujãdepema k'ayaa bada t'ɨ̃jarapatap'edaa Naamán jɨpa beeji iru juapa. veMamĩda parã chonaarãpa Tachi Ak'õrede ijãada-e p'anadap'edaa perã, irua Elías pëi-e paji Israel eujãdepema p'ẽtrãarã k'aripade. Ma k'ãyaara pëiji Sarepta p'uurudee, Sidón p'uuru k'ait'a, mãpema p'ẽtrãa k'aripamerã. &EIchiaba mãga paji chonaarãweda Tachi Ak'õre pedee jarapari Elías ome. K'oi che-e bɨde año õpee ap'eda esa-auk'a, jarra oojida Israel eujã jõmaade. ?wMãpai Jesupa mãgaji: —Mɨa wãarata jararu. Tachi Ak'õre pedee jarapari p'uurudepemaarãpa iru pedee ũridaamaa p'anapata. Mapa parãpa mɨ pedee ijãa k'iniada-e p'anɨ. t aMãpai Jesupa mãgaji: —¿Parãpa na pedee jarapata jara k'inia p'anɨ-ek'ã? aji. Eperãpa mɨ medicoda ak'ãri, k'awa p'anɨ wãara pedee jara bɨ ichi k'ayaadaip'eda, jɨpa beeru pɨrã ichi juadoopa. Mapa pɨ wãara Tachi Ak'õrepa pëida pɨrã pɨa jara bɨk'a, mãgara nama pɨchi warida p'uurude ne-inaa pia óoji pɨa oodak'a Capernaum p'uurude. Mãga ũridak'ãri, arii p'anadap'edaarãpa iru t'o p'anajida mãik'aapa ak'ɨtrua para beeji, irua pedee pia jarapachi perã. Ãchi pitapai iidi para beeji: —¿Sãga jarayama ajida, ma p'ãdade jara bɨk'a idi p'asaru? ¿Na José warra-ek'ã? ajida. e CMãpai irua mãgaji: —Idi weda parã t'ãide p'asamaa bɨ ma ũraa p'ãdade jara bɨk'a. Y +Mãga pedeep'eda, Jesupa ma p'ãda pɨrat'ɨ ataji mãik'aapa teeji Ak'õre Ũraa jarateepata te ak'ɨparimaa. Mãpai su-ak'ɨ beeji jarateeit'ee. Jõma arii p'anadap'edaarãpa irumaa ak'ɨ para beeji. y kMãga mɨmaa jarapiji irua eperãarã pia oo k'inia bairã na año irua jɨrɨt'eradade.’ (Is 61.1-2) A{—‘Tachi Ak'õre Jaure mɨ ome bapari, Ak'õrepa mɨ jɨrɨt'erada perã pedee pia jarateemerã chupɨria beerãmaa. Mɨ pëiji jaramerã carcelde pɨk'a beerã uchiapiit'ee mãik'aapa tau p'ãriu beerãmaa unupiit'ee; ma awara chupɨria beerã k'aripait'ee mãik'aapa ichi eperãarã pia ak'ɨ bapariit'ee. xiIrumaa teejida Ak'õre pedee jarapari Isaíapa p'ãda. Ewat'ɨ atap'eda unuji na pedee mãik'aapa leeji: KMaapai Jesús wãji ichi warida p'uuru Nazaretdee. Ichia oopatak'a ɨ̃ipata ewate pak'ãri, t'ĩuji Ak'õre Ũraa jarateepata tede. Ma ewate bainɨ̃ beeji Ak'õre Ũraa p'ãda leeit'ee. !Irua jarateepachi Ak'õre Ũraa jarateepata tede p'uuru bee chaa. Maapai jõmaarãpa iru pia ak'ɨpachida. Jesús Nazaret p'uurudee wãda Jesús wãji Galilea eujãdee. Ne-inaa jõmaweda oopachi Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a. Maperã iru t'opachida ma eujã jõmaade.  Netuara Poro Waibɨapa p'oyaa-e pak'ãri Jesús ome, atabëiji awaraa ewaride cheit'ee. Jesupa naapɨara jarateeda Galilea eujãde ~}|||{{>zyxwvRuttPsrTqpIonm9kjihggrffeed)bbba`_M^^]g\[ZZ\YXXWxVUU3TSS==<6::49A807s66b55A4322a100_//B.--,j+v+*)7(W''K&&=%p%$$A#E"k!u K6. {v / # H j y ,HHG  %Ma Moisepa p'ãda jarateeparipa p'anauji: —Chi chupɨria k'awaadapa pajida aji. Mãpai Jesupa mãgaji: —Pɨa auk'a oopáde aji, chupɨria chedeerãmaa. Jesús Marta tede p'asianada BF} $Mãga nepɨrɨp'eda, Jesupa iidiji ma Moisepa p'ãda jarateeparimaa: —¿K'ãata k'ĩsia bɨma? aji. ¿Ma õpeedepema chisãgɨpa ma eperã ak'ɨjima ichi k'ap'ɨa ak'ɨparik'a? `E9 #Aɨ norema ma Samariadepemapa p'arat'a tau omé ẽt'a atap'eda, teeji ma te chiparimaa mãik'aapa mãgaji: “Jã eperã ak'ɨ baparíiji mɨ cheru misa. Na p'arat'a awara faltaru pɨrã, mɨa p'aait'eeda” aji. \D1 "Iru k'ait'a wãp'eda, aceite vino ome p'uruji iru k'ap'ɨa p'ua bɨmãi mãik'aapa p'aru sorede beda ataji. Mãpai ma eperã su-ak'ɨ bɨnaji ichi burrode mãik'aapa ateeji eperãarã temaa ak'ɨ p'anadamerã. qC[ !Ma t'ẽepai Samariadepema ichiaba ma ode cheji. Mãgɨpa ma eperã unuk'ãri, iru chupɨria k'awaaji. B T'ẽepai Leví ëreerãdepema uchiada ichiaba ma ode che wãji. Mamĩda ma eperã mãgá unuk'ãri, ichiaba jĩp'a ichi ode wãyaaji. pAY Bɨɨ-ap'eda, p'aare cheji ma ode. Mamĩda ma eperã eujãde bɨ unuk'ãri, jĩp'a wãyaaji ichi ode. m@S Mãpai Jesupa nãga nepɨrɨji jarateeit'ee: —Eperã Jerusalén ode wãji Jericó p'uurudee. Mãgá ode wãde nechɨapataarã uchiajida. Ma eperã p'ua oojida mãik'aapa iru p'aru paara chɨa atajida. Perá peet'aajida. ?9 Mamĩda ma Moisepa p'ãda jarateeparipa waapɨara k'awaa k'inia baji. Mapa iidiji: —Pɨa awaraarãda ak'ãri, ¿k'aita jara k'inia bɨma? aji. q>[ Mãpai Jesupa mãgaji: —Pia p'anaujipɨ. Mãga ooru pɨrã, ichita bapariit'ee Ak'õre eujãde. j=M Ma Moisepa p'ãda jarateeparipa p'anauji:—‘Tachi Ak'õre Waibɨa k'inia iru baparíiji pɨchi t'ãripa mãik'aapa ne-inaa jõmaa k'ãyaara iru k'inia iru baparíiji. Ewari chaa k'ĩsíaji irude pɨchi t'ãripa;’ (Dt 6.5)‘ma awara awaraarã k'inia iru baparíiji, pɨchi k'ap'ɨa k'inia iru baparik'a.’ (Lv 19.18) h<I Jesupa p'anauji: —¿K'ãata jara bɨ Moisepa p'ãdade? ¿K'ãata unu bɨma aji, aɨde? Z;- Ewari aba Moisepa p'ãda jarateepari pedeenaji Jesús ome. K'awaait'ee Jesupa wãara Ak'õre Ũraa k'awa bɨ wa mãga-e, mãgɨpa iidiji: —Tachi Jarateepari, ¿k'ãata ooyama aji, mɨ ɨt'aa wãit'ee? >:u Mɨa jara bɨ: Chonaarãweda Ak'õre pedee jarapataarãpa mãik'aapa reyrãpa unu k'inia p'anajida parãpa unu p'anɨ. Mamĩda unuda-e paji. Ichiaba ũri k'inia p'anajida parãpa nama ũri p'anɨ. Mamĩda ũrida-e paji, ewari ma-it'ee waide pa-e bada perã. Jesupa nepɨrɨda Samariadepema t'ãri pia badade 9# Mãpai Jesupa ak'ɨji chi k'õp'ãyoorãmaa mãik'aapa mãgaji: —Parã, chi na ne-inaa unu p'anɨɨrã, wãara t'ãri o-ĩa p'anɨ. 8  ’Mɨ Ak'õrepa ne-inaa jõma bɨji mɨ jua ek'ari mɨa ak'ɨpariimerã. Tachi Ak'õrepapai wãara mɨ, ichi Warra k'awa bɨ. Mãgá ichiaba mɨ, chi Warrapapai wãara iru k'awa bɨ. Mamĩda mɨa iru k'awapii mɨa k'awapi k'inia bɨ eperãarãmaa. F7 Mãgá pedee bɨde Tachi Ak'õre Jaurepa iru audú t'ãri o-ĩapiji. Mãpai irua mãgaji: —Ak'õre Waibɨa, pɨ jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ. Ne-inaa jõmaweda ɨt'ari nɨ̃bɨ, na p'ek'au eujãde nɨ̃bɨ paara pɨ jua ek'ari bɨ. Mɨ t'ãri o-ĩa bɨ pɨa eperãarã jĩp'aarãmaa k'awapiru perã ne-inaa pɨa waide k'awapi-e pada k'ĩsia k'awaa beerãmaa mãik'aapa poro wẽsaa beerãmaa. Mãga ooji mãga oo k'inia bada perã. \61 Maperã parã t'ãri o-ĩa p'anadaipia bɨ. Mamĩda ma k'ãyaara o-ĩara p'anadaipia bɨ Tachi Ak'õrepa parã t'ɨ̃ p'ã iru bairã ɨt'ari ichideerã t'ɨ̃ p'ã jẽra bɨ librode. Jesús t'ãri o-ĩa bada E5 Mɨa parã k'aripaji t'ɨadamerã taamaarã ɨ̃rɨ mãik'aapa tusõre ɨ̃rɨ, parãmaa maarepida k'aada-ee. K'aripaji chõopataadamerã Netuara Poro Waibɨa ome; irua parã p'ua oo-ee. e4C Jesupa p'anauji: —Wãara. Mɨa Satanás unuji ɨt'ariipa baaik'ãri pa baaiparik'a. a3; Ma setenta y dos pëida eperãarã ãpɨtee chedak'ãri, t'ãri o-ĩ-ĩa p'anajida. Mãgapachida: —Tachi Waibɨa, ¡taipa pɨ k'ap'ɨa pari pedeedak'ãri, netuaraarãpa paara oopachida taipa jaradap'edaak'a! 2 ’K'õp'ãyoorã, eperãpa parã pedee ũrik'ãri, mɨ pedeek'a ũriit'ee. Jõdee chi parã yiaraa iru bɨpa mɨ jida yiaraa iru bɨ. Ma awara mɨ yiaraa iru bɨ pɨrã, ichiaba mɨ Ak'õre, mɨ pëida, yiaraa iru bɨ. Setenta y dos ãpɨtee chedap'edaa G1 Ichiaba parã Capernaum p'uurudepemaarã, ¿k'ĩsia p'anɨk'ã parã p'uuruta awaraa p'uuru k'ãyaara waibɨara pait'ee Ak'õre k'ĩrapite? ¡Ma k'ãyaara irua parã p'uuruta jõt'aait'ee! 10[ Maperã mɨa jara bɨ: Tachi Ak'õre ewari waibɨa ewate irua parã k'achiara ooit'ee ma Tiro p'uurudepemaarã k'ãyaara mãik'aapa Sidón p'uurudepemaarã k'ãyaara. /! —¡Aai, Corazín p'uurudepemaarã! ¡Aai, Betsaida p'uurudepemaarã! ¡Tachi Ak'õrepa parã k'achiadee pëiit'eepɨ! Tiro p'uurude, Sidón p'uurude eperãpa ooda paara ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa, mɨa parã p'uurude oodak'a, taarã-e weda ijãak'ajida. Ãrapa p'ek'au k'achia oopata oo amaa k'inia jõnɨpa chupɨria iidik'ajida Tachi Ak'õremaa. Ma p'ek'au k'achia oopata k'aurepa t'ãri p'uapa p'aru p'ãimaa jɨ̃k'ajida mãik'aapa it'abarre p'ora ɨt'aa p'ok'ajida ãchi poro ɨ̃rɨ. Y.+ Mɨa jara bɨ: Ak'õre ewari waibɨa ewate irua ma p'uurudepemaarã audupɨara k'achia ooit'ee, chonaarãweda Sodoma pidaarã k'achia ooda k'ãyaara. P'uuru pidaarãpa Ak'õre Ũraa ũridaamaa p'anadap'edaa -{ “¡Pãchi p'uurudepema yooro p'ora tai bɨɨrɨde beeda paara nẽep'eruta, parã t'ãri k'achia p'anadairã tai ome! K'awáatɨ Tachi Ak'õrepa parã bɨ k'inia bɨ ichi jua ek'ari ichideerã p'aneedamerã. Mamĩda parãpa mãga k'iniada-e.” ,  Mamĩda awaraa p'uurude panadak'ãri, ma p'uurudepemaarãpa parã auteebaida-e pɨrã, calle jãde wãyaarutade nãga jarátɨ: ,+Q Ma p'uurudepema k'ayaa beerã jɨpak'óotɨ mãik'aapa mãɨrãmaa jarátɨ: “Tachi Ak'õrepa parã bɨ k'inia bɨ ichi jua ek'ari ichideerã p'aneedamerã.” r*] ’P'uurude panadak'ãri, ma p'uurudepemaarãpa parã auteebairuta pɨrã, k'ótɨ ãrapa teeruta. C) Ma tede p'anéetɨ. Ãrapa teeruta k'ótɨ mãik'aapa tótɨ, parã, mɨ mimiapataarãpa mãga atadaipia bairã pãchi mimia pari. Te awara-awaraa nipanáatɨ; te abaadepai p'anéetɨ. ,(Q Mãgá eperã t'ãri pia paraa pɨrã ma tede, iru k'ãiwee beeit'ee. Mamĩda iru t'ãri pia-e bɨ pɨrã parã ome, Tachi Ak'õrepa iru k'ãiwee bapi-e pait'ee. g'G Eperã tede t'ĩudak'ãri, naapɨara jarapatáatɨ: “Na te pidaarã pia p'anapatáatɨ.” &1 Na wãrutade ateenáatɨ muchila, p'arat'a maa-e pɨrã awaraa chancla. Ichiaba taarã ak'ɨnɨ̃ p'aneenáatɨ pedeedait'ee chi unurutaarã ome. % Wã́tɨ eperãarãmaa jarateede. Mɨa parã pëiru oveja chak'eerã pëik'ajik'a ne-animalaarã k'achia beerã t'ãide. $ Ãra pëik'ãri, mãgaji: —Eperãarã chok'ara mɨde waide ijãada-e p'anɨ. Ne-uu audú chau bɨ́k'apɨ p'anɨ. Mamĩda mimiapataarã chok'ara-ee p'anɨ. Mapa iidipatáatɨ Tachi Ak'õre, ma ne-uu chiparimaa awaraa mimiapataarã pëimerã chi chau bɨ p'ede. ;# q Maap'eda Jesupa chi k'õp'ãyoorã awara setenta y dos jɨrɨt'eraji ichi ome nipapataarãdepema. Ãra ome-omee pëiji ichi naa wãdamerã p'uuru bee chaa ichi wãit'ee badamaa. L" >Jesupa p'anauji: —Eperãpa eujã p'ëirat'ɨmaa bɨ pɨrã aradopa, jĩp'a nok'ooree ak'ɨipia bɨ. Ãpɨtee ak'ɨru pɨrã, pia ba-e pait'ee Tachi Ak'õre jua ek'ari ichideerã ome.!' =Mãpai awaraa eperãpa mãgaji: —Tachi Waibɨa, pɨ ome nipa k'inia bɨda aji. Mamĩda aɨ naaweda wãpíji mɨ tedepemaarã ak'ɨde. r ] <Jesupa p'anauji: —Ichiak'au bɨpáde aji, atuadait'eerãpa ãchi piudap'edaarã ɨadamerã. Pɨ, jõdee, nipa chéji mɨ ome mãik'aapa jaratéeji Tachi Ak'õrepa eperãarã bɨit'ee ichi jua ek'ari ichideerã p'aneedamerã. V% ;Mãpai Jesupa mãgaji awaraa eperãmaa: —Mɨ ome nipa chéji. Irua p'anauji: —Tachi Waibɨa, mɨ jida pɨ ome nipaparii k'inia bɨ. Mamĩda aɨ naaweda mɨ ak'õre ɨapipáde aji, iru piuk'ãri. xi :Jesupa p'anauji: —Usap'ã́ yooro te uria iru bee mãik'aapa ipanaarã te iru bee. Mamĩda mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema arajãgaa ni, k'ãipari wẽe. Made k'ĩsíaji, jarai naaweda wãara mɨ ome nipa k'inia bɨ wa mãga-e. s_ 9Ode wãdade eperãpa Jesumaa mãgaji: —Tachi Waibɨa, pɨ ome wã k'inia bɨda aji, chi wãrumaa. [/ 8Mãpai wãjida awaraa p'uuru k'aipeedee. Jesús ome nipa k'inia p'anadap'edaarã X) 7Mamĩda Jesupa ãra ɨtrɨak'ooji, mãgá k'achia k'ĩsiadap'edaa perã. I  6Chi k'õp'ãyoorã Santiago Juan ome mãga k'awaa atadak'ãri, Jesumaa mãgajida: —Tachi Waibɨa, ¿k'inia bɨk'ã ajida, taipa pa ɨt'ɨɨpa baaipidamerã mãɨrã ɨ̃rɨ, jõdaidamerã?  5Mamĩda ma Samaria eujãdepemaarãpa iru auteebai k'iniada-e paji, k'awa p'anadap'edaa perã judiorã p'uuru Jerusalendee wãru. |q 4Ichi naa eperãarã chok'a pëiji Samaria eujãdepema p'uuru k'aipee bɨmaa, te jɨrɨdamerã aɨde k'ãidait'ee. b= 3Ewari k'ait'a pa wãk'ãri Jesús ɨt'aa wãit'ee, sõcharra wãji Jerusalén ode. #? 2Jesupa p'anauji: —Ichiak'au oopítɨ. Tachi ome nipak'aa pɨjida, tachi eere bɨda aji. Samaria eujãdepemaarãpa Jesús yiaraa iru p'anadap'edaa \1 1Mãpai Juanpa mãgaji: —Tachi Jarateepari, taipa unujida eperãpa pɨ t'ɨ̃ jarap'eda, netuara uchiapi bɨ eperãarã k'ap'ɨadeepa. Mãga unudak'ãri, taipa oonaapáde ajida, tachi ome nipak'aa perã. W' 0mãik'aapa mãgaji: —Eperãpa mɨde ijãa bɨ k'aurepa nãgɨ́ warra chaik'a auteebairu pɨrã, mɨ jida auteebaipari. Ma awara chi mɨ auteebairupa mɨ pëida auk'a auteebaipari. Mapa chi parãdepema ek'ariara pɨk'a bɨ audua-ee bairã, mãgɨta waibɨara pait'ee Ak'õre k'ĩrapite. Jesús ome nipak'aa bɨpa netuara uchiapida oW /Jesupa k'awaak'ãri ãrapa k'ĩsia p'anɨ, warra chai ataji mãik'aapa ak'ɨnɨ̃ bɨji ichi ik'aawa oW .Maapai Jesús k'õp'ãyoorã aupedee p'aneejida k'awaadait'ee ãchidepema k'aita waibɨara bɨ. pY -Mamĩda ãchia k'awada-e paji irua jara k'inia bada. Tachi Ak'õrepa ãramaa at'ãri mãga k'awapi k'inia-e baji. Ma awara ãchia waawee p'anajida iididait'ee k'ãata jara k'inia baji. Eperã waibɨara bɨ Ak'õre k'ĩrapite # ,—Na pedee pia ũrítɨ mãik'aapa k'ĩra atuanáatɨ: eperãpa mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema baaipiit'ee k'achia beerã juade. ! +Arii p'anadap'edaarã jõmaweda p'era pɨk'a para beeji, Ak'õrepa ne-inaa pia ooda unudap'edaa perã. Jesupa waya jarada ichi peedait'ee `9 *Ma warra Jesús k'ait'a chek'ãri, netuarapa eujãde bat'at'aaji mãik'aapa waya wawat'aaji. Mamĩda Jesupa ma netuara ɨtrɨat'aaji mãik'aapa uchiapit'aaji. Ma warra mãgá jɨpap'eda, teeji chi ak'õremaa. ? w )Jesupa p'anauji: —Aai, eperãarã, ¿at'ãrita mɨde ijãada-e p'anɨk'ã? ¡Ijãadak'aarã́k'apɨ p'anɨ! ¿Jõmasaa taarãit'ee parã ome ijãarutamaa? Anéetɨ ma warra. n U (Mɨa pɨ k'õp'ãyoorãmaa chupɨria iidiji ma netuara uchiapit'aadamerã. Mamĩda p'oyaada-e paji. ( I 'Netuarapa iru jita atak'ãri, biapipari, wawapipari mãik'aapa iduba k'õp'ep'ee uchiapipari iru it'aideepa. Iru ichiak'au bɨk'aa. Maperã piupiit'eeda aji.  ! &Mãɨrãdepema eperã abaapa golpe pedeeji: —Tachi Jarateepari, mɨ chupɨria k'awaapáde aji. Mɨ warra apai iru bɨ ak'ɨnapáde aji.  # %Aɨ norema Jesús, Pedro, Santiago mãik'aapa Juan ee nok'odeepa edaa chedak'ãri, eperãarã chok'ara chejida Jesús ome unudait'ee. M $Ma pedee ũridap'eda, Jesús ituaba beeji ãra ome. Mãpai k'ĩup'ee p'aneejida. Ma t'ẽepai ãchia unuda ma ewate apidaamaa nepɨrɨda-e paji. Jesupa netuara uchiapida warra k'ap'ɨadeepa   #Mãpai ma jɨ̃araradeepa Tachi Ak'õrepa pedeeji: —Nãgɨda aji, mɨ Warra k'inia, mɨa jɨrɨt'erada. ¡Ũrítɨ iru pedee!  "Iru pedee nɨ̃bɨde jɨ̃ararapa ãchi jõmaweda aneu ata cheji. Mãgá jɨ̃arara esajĩak'a ãchi unudak'ãri, nejasiadachida.  !Ma eperãarã Jesús ik'aawaapa uchiarutade Pedropa mãgaji: —Tachi Jarateepari, ¡pia bɨ nama p'anadait'ee pɨ ome! Oodait'eeda aji, te chak'eerã õpee, aba pɨ-it'ee, aba Moise-it'ee, chi apema Elia-it'ee. Mamĩda Pedropa k'ĩsia-ee mãga jaraji. 3_ Mama ee nok'ode Pedro chi k'õp'ãyoorã ome tap'ok'ee jõnajida mĩda, k'ãida-ee p'anajida. Maperã unujida Jesús mãgá k'ĩra wãree mãik'aapa ma eperãarã omé.  Ãchi ik'aawa ɨ̃daa pia urua nɨ̃baji. Chejida Jesumaa jarade taarã-e nɨde chupɨria nɨ̃bait'ee mãik'aapa piut'ee Jerusalende.   Mãga nɨde eperãarã jaure omé chejida mãik'aapa pedee p'aneejida iru ome. Chonaarãwedapemaarã Moisés Elías ome paji. nU Mãgá ɨt'aa t'ɨ̃maa bɨde ichi k'ĩra awaradachi mãik'aapa chi p'aru t'o-t'oo uchiterreedachi. 1 Tomiamaa mãga jarada t'ẽepai, Jesús wãji ee nok'odee. Ichi ome ateeji Pedro, Santiago mãik'aapa Juan. Mama iru ɨt'aa t'ɨ̃maa beeji. 9k Mɨa wãarata jararu. Nama p'anɨɨrã ũk'uru piudai naaweda, unudait'ee Tachi Ak'õrepa eperãarã bɨru ichi jua ek'ari, ichideerã p'aneedamerã. Jesús k'ĩra awaradaida ~ Eperã k'ĩra nejasia bɨ pɨrã jarait'ee mɨde ijãa bɨ maa-e pɨrã mɨ ũraa jarait'ee awaraarãmaa, mãgara mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema jida k'ĩra nejasia bait'ee mëreda ait'ee, mɨ Ak'õre Waibɨa k'ĩra wãreede chek'ãri iru angeleerã ome. o}W Ma awara ¿k'ãare piata baima eperãpa ne-inaa pia na p'ek'au eujãde nɨ̃bɨ jõmaweda ataru pɨrã, mamĩda piup'eda chok'ai p'irabai-e pɨrã Ak'õre eujãde? Ichia net'aa iru bɨ atuait'ee mãik'aapa banait'ee tok'arradee. <|q Eperã piuamaa bɨ pɨrã mɨde ijãapari k'aurepa, mãgɨ́ piuk'ãri, atuait'ee. Mamĩda eperã piuru pɨrã mɨde ijãapari k'aurepa, mãgɨ́ ɨt'aa wãit'ee ichi piuk'ãri. >{u T'ẽepai Jesupa mãgaji jõmaweda ichi ome nipapataarãmaa: —Eperã mɨ ome nipa k'inia bɨ pɨrã, k'ĩsiaik'araa bɨ ichia ne-inaa oo k'inia bɨdepai. Ichi kuruso ãp'aipia bɨ eperã peenadait'eek'a. Pia jarait'eera, ewari chaa ooipia bɨ mɨa oopi bɨk'a, ma k'aurepa miapiruta pɨjida piurumaa. fzE Mãpai mãgaji: —Mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema ichita chupɨria nɨ̃bait'ee. Judiorã poro waibɨarãpa, p'aareerã poroorãpa, mãik'aapa Moisepa p'ãda jarateepataarãpa mɨ k'ĩra unuamaa iru p'anadait'ee mãik'aapa mɨ peepit'aadait'ee. Mamĩda ewari õpeemaa mɨ chok'ai p'irabaiit'eeda aji. Sãga eperãarã nipadaipia bɨ Jesús ome Sy Mamĩda Jesupa jĩp'a jaraji mãga nepɨrɨnaadamerã awaraarãmaa. Zx- Mãpai Jesupa iidiji: —Parãpárama, ¿mɨ k'aima adaima? aji. Mãpai Pedropa p'anauji: —Pɨ Cristo, Tachi Ak'õrepa pëida eperãarã rey pamerã. Jesupa jarada ijãadak'aa beerãpa ichi peedait'ee wwg P'anaujida: —Ũk'uruurãpa jara p'anɨ pɨ Juan Bautista, piup'eda p'irabaida. Awaraarãpa jara p'anɨ pɨ chonaarãwedapema Elías. Jõdee awaraarãpa jara p'anɨ pɨ chonaarãwedapema Ak'õre pedee jarapari, chok'ai p'irabaida. v Ewari aba Jesús ɨt'aa t'ɨ̃maa bak'ãri chi k'õp'ãyoorã ome, ãramaa iidiji: —¿Mɨ k'aima a p'anɨma aji, eperãarãpa? Du Eperãarã nek'ojida bi jãwaa p'aneerutamaa. Maap'eda Jesús k'õp'ãyoorãpa p'ejida k'oraa docena aba, ma chik'o pan pite ome nɨ̃beeda. Pedropa jarada Jesús Tachi Ak'õrepa pëida at; T'ẽepai, Jesupa jitaji ma pan joisomaa chik'o omee ome mãik'aapa ɨt'aa ak'ɨp'eda, gracias jaraji Tachi Ak'õremaa ma chik'o pari. Mãpai k'õrak'oop'eda, teeji chi k'õp'ãyoorãpa eperãarãmaa jedenadamerã. ;sq Aramãgá jõmaarãta su-ak'ɨ p'aneepijida. r Ɨmɨk'ĩraarã cinco mil paji. Mamĩda Jesupa mãgaji chi k'õp'ãyoorãmaa: —Su-ak'ɨ p'aneepidapáde aji, cincuentacincuentaa. q} Mãpai Jesupa mãgaji: —Parãpa chik'o téetɨ k'odamerã. Ãchia p'anaujida: —Taipa iru p'anɨda ajida, pan joisomaa mãik'aapa chik'o omé. Mãgɨ́ araa-e pait'ee wãda-e pɨrã chik'o netode na eperãarã chok'ara para bɨɨrã-it'ee. }ps K'eupodopa chi k'õp'ãyoorã Jesumaa chejida mãik'aapa mãgajida: —Eperãarã pëipáde ajida, ɨ̃inadamerã mãik'aapa chik'o jɨrɨnadamerã p'uuru beemaa maa-e pɨrã aɨ ik'aawa eperãarã beemaa, nama wẽ-e perã nek'odait'ee. |oq Mamĩda eperãarãpa k'awaadak'ãri, t'ẽe wãjida. Mãɨrã pacheruta unuk'ãri, Jesupa ãra auteebaiji mãik'aapa jarateeji Ak'õrepa eperãarã bɨ k'inia bɨ ichi jua ek'ari ichideerã p'aneedamerã. Ma awara ãra k'ayaa beerã jɨpaji. 4na Jesús k'õp'ãyoorã pachedak'ãri ãchia jaratee nipadap'edaamaapa, irumaa nepɨrɨjida jõma ãchia oodap'edaa. Mãpai irua ãra ãyaa ateeji Betsaida p'uurudee. %mC Mamĩda Herodepa mãgaji: —Taarãru mɨa jara pëida Juan Bautista otau t'ɨap'et'aadamerã. ¿K'aipaa mãgɨ́ eperã? Mɨa ũridoo irua oopari ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. Mapa Herodepa Jesús k'ĩra unu k'inia baji. Jesupa eperãarã cinco mil nek'opida =ls Ũk'uruurãpa jarapachida iru chonaarãwedapema Ak'õre pedee jarapari Elías. Jõdee awaraarãpa jarapachida awaraa chonaarãwedapema Ak'õre pedee jarapari, chok'ai p'irabaida. Ok Rey Herodepa ũrik'ãri Jesupa mãgee ne-inaa jõmaweda oo bɨ, k'awa-e paji k'ãata k'ĩsiait'ee. Eperãarã ũk'uruurãpa jarapachida Juan Bautista, chi piuda chok'ai p'irabaijida apachida. :jm Mãpai chi k'õp'ãyoorã wãjida p'uuru bee chaa. Tachi Ak'õre pedee pia jara pëida jaratee wãpachida mãik'aapa k'ayaa beerã jɨpapachida. Rey Herodepa k'ĩsia bada niU P'uuru abaade parã auteebaida-e pɨrã mãik'aapa parãpa jarateepata ũridaamaa p'anɨ pɨrã, uchíatɨ ma p'uurudeepa mãik'aapa bɨɨrɨdepema yooro p'ora nẽep'étɨ ak'ɨpidait'ee Tachi Ak'õrepa ãra k'aripa-e pait'ee. Uh# K'eudaik'ãri, parãpa unuruta tede p'anéetɨ, mamãik'aapa wãruta misa. &gE Mãgá pëirude Jesupa mãgaji: —Ode wãrutade ateenáatɨ pak'uru t'ɨdɨk'a wãdait'ee, muchila, pan, p'arat'a, maa-e pɨrã awaraa p'aru jɨ̃dait'ee. !f; Mãpai ãra pëiji k'ayaa beerã jɨpadamerã mãik'aapa jarateedamerã Tachi Ak'õrepa eperãarã bɨit'ee ichi jua ek'ari, ichideerã p'aneedamerã. e 7 Jesupa chi k'õp'ãyoorã doce t'ɨ̃ p'e atap'eda, jaraji Tachi Ak'õre juapa netuara uchiapidamerã mãik'aapa k'ayaa k'ĩra t'ãdoo jɨpadamerã. ydk8Chi ak'õreerã p'era pɨk'a jõneejida. Mamĩda Jesupa jaraji ma p'asada awaraarãmaa nepɨrɨnaadamerã.jcM7Aweda chok'ai beeji mãik'aapa aramata p'irabaidachi. Mãpai Jesupa jaraji nek'opidamerã. kbO6Mamĩda Jesupa ma wẽra k'au juade jita atap'eda, golpe pedeeji: —Wẽra chai, ¡p'irabáiji! maS5Mãga ũridak'ãri, jõmaarãta ëidachida iru-it'ee, k'awa p'anadap'edaa perã jai-idaa bɨ. 7`g4Eperãarã taawa p'anadap'edaarã jõmaweda jẽe para baji t'ãri p'uapa. Mamĩda Jesupa mãgaji: —Jẽenáatɨ. Na wẽra k'au jai-idaa-e bɨ. Jĩp'a k'ãita bɨda aji. (_I3Temãi panadak'ãri, Jesupa chi k'õp'ãyoorã jõmaweda t'ĩupi-e paji. Aba t'ĩupiji Pedro, Santiago, Juan mãik'aapa chi k'ayaa nawe chi ak'õre ome. ^ 2Mamĩda Jesupa mãga ũrik'ãri, mãgaji Jairomaa: —Waaweenaapáde aji. Jĩp'a ijãapáde aji. Pɨ k'au jɨpa beeit'ee. Q]1At'ãri Jesús pedeemaa bɨde Jairo tedeepa pëida pacheji mãik'aapa mãgaji ma Ak'õre Ũraa jarateepata tedepema poromaa: —Pɨ k'au jai-idaajipɨ. Tachi Jarateepari ichiak'au bɨpáde aji. q\[0Mãpai Jesupa mãgaji irumaa: —Wẽra, pɨa mɨde ijãa bairã, jɨpa beejida aji. K'ãiwee wã́ji. Z[-/Mãpai ma wẽrapa unuk'ãri p'oyaa miru-e paji, bɨɨrɨ wërewëree wãji mãik'aapa bedabaidachi Jesús bɨɨrɨmãi. Jõmaarã taide jaraji k'ãare-it'ee t'õbait'aaji mãik'aapa sãgá jɨpa beeji. Z.Mamĩda Jesupa mãgaji: —Eperã k'ayaa bɨpa mɨ t'õbaijida aji. Mɨdeepa uchiajida aji, Ak'õre juapa ma eperã jɨpait'ee. RY-Mãpai Jesupa iidiji: —¿K'aipa mɨ t'õbaijima? aji. Chi k'õp'ãyoorã jõmaarãpa ãchia-e pajida apachida. Mãpai Pedropa mãgaji: —Tachi Jarateepari, eperãarãpa pɨ t'ɨsĩa wãrutada aji. X ,Ma wẽra Jesús ãpɨteik'aapa k'ait'a wãji mãik'aapa iru ɨ̃rɨpema p'aru i t'õbait'aaji. Aramata ma waamia t'ɨbaidachi. 6We+Ma eperãarã ome baji wẽra bi k'ayaa bɨ. Doce años waamiapa k'ayaa baji. Ichi p'arat'a jõdai baji jɨpapataarã juade nipa. Mamĩda apidaapa p'oyaa jɨpadak'aa paji. >Vu*chi k'au jɨpade, juak'aya nɨ̃bada perã. K'au apai iru baji; mãgɨ́ doce años iru baji. Jesús wãrude Jairo temaa, iru ome nipapataarã see nɨ̃bada k'aurepa p'ĩsua baji. EU)Mãga nɨde pacheji eperã t'ɨ̃jarapatap'edaa Jairo. Ichi Ak'õre Ũraa jarateepata tedepema poro paji. Jesús bɨɨrɨmãi bedabaidachi mãik'aapa chupɨria iidiji wãmerã ichi temaa T(Jesús lago k'ĩraik'a eere pachek'ãri, eperãarãpa iru o-ĩa auteebaijida, jõmaarãpa iru nɨ p'anadap'edaa perã. ySk'—Wãpáde aji, pɨchi temaa mãik'aapa nepɨrɨpáde aji, Tachi Ak'õrepa pɨ ome ooda. Aramãgá ma eperã wãji ma p'uurudepema jõmaarãmaa nepɨrɨde Jesupa ichi ome ooda. Jairo k'au mãik'aapa wẽrapa Jesús p'aru i t'õbaida "R=&Wãi naaweda, ma eperã netuara k'ap'ɨade merãtɨa badapa chupɨria iidiji Jesupa ichi ome auk'a wãpimerã. Mamĩda Jesupa jaraji beemerã. Mãgaji: 3Q_%Maap'eda ma Gerasa eujãdepemaarãpa Jesumaa chupɨria iidijida ãyaa wãmerã mamãik'aapa, audú nejasia p'anadap'edaa perã. Mãpai Jesús barcode bataup'eda, wãji. xPi$Mãpai chi unudap'edaarãpa nepɨrɨjida sãgapɨ Jesupa jɨpaji ma eperã netuara k'ap'ɨade merãtɨa bada. |Oq#Mapa eperãarã uchiajida ak'ɨde. Jesumãi pachedak'ãri, unujida ma eperã netuara k'ap'ɨade merãtɨa bada su-ak'ɨ bɨ Jesús bɨɨrɨ k'ait'a. P'aru jɨ̃p'eda, k'ãiwee su-ak'ɨ baji. Mãga unudak'ãri, ma eperãarã p'era para beeji. .NU"Ma sinaarã jɨ̃a p'anadap'edaarãpa mãga unudak'ãri, p'irak'oodachida p'uurudee nepɨrɨdait'ee p'uuru pidaarãmaa mãik'aapa ma p'uuru k'ait'a beerãmaa. ZM-!Aramãgá netuaraarã uchiajida eperã k'ap'ɨadeepa mãik'aapa t'ĩujida ma sinaarã k'ap'ɨade. Aramata sinaarã p'irak'oodachida ee k'õot'ari jira bɨdee. Toida baainadap'eda, ɨ̃yapa jɨ̃ak'oodachida. ,LQ Ma k'ait'a ee k'arraya sinaarã chok'ara nek'omaa p'anajida. Mapa netuaraarãpa chupɨria iidijida ma sinaarã k'ap'ɨade t'ĩupimerã. Mãpai Jesupa mãga ooji. nKUMãpai ma netuaraarãpa Jesumaa chupɨria iidipachida ãchi pëinaamerã uria audú nãpɨa bɨdee. AJ{Mãpai Jesupa iidiji: —¿Pɨ, k'asaa t'ɨ̃jarapatama? aji. Ichia p'anauji: —Mɨ t'ɨ̃jarapatada aji, Legión. Mãga jaraji netuara chok'ara ichi k'ap'ɨade t'ĩudap'edaa perã. IMãga jaraji Jesupa jara bada perã uchiamerã ma eperã k'ap'ɨadeepa. Taarã baji ma netuara merãtɨa bɨ iru k'ap'ɨade. At'apai ma netuarapa irumaa ne-inaa pariatua oopiji. Mãɨmisa eperãarãpa iru jua bɨɨrɨ ome cadenapa jɨ̃ nɨ̃bɨjida ãyaa wãnaamerã. Mamĩda ma netuara juapa irua ma cadena t'ɨɨt'aapachi mãik'aapa jirabodoji t'ɨmɨ́ eperãarã p'anadak'aamaa. =HsMãgɨ́ eperãpa Jesús unuk'ãri, iru k'ĩrapite sinapotepa bia baainaji: —Jesús, Ak'õre Waibɨa Warra, mɨ ome t'ĩunáaji. ¡Mɨ chupɨria k'awáaji! ¡Ichiak'au bɨ́ji! =GsJesús batauk'ãri, eperã netuara merãtɨa bɨ iru k'ait'a cheji. P'uurudepema paji mĩda, taarã p'aru jɨ̃-e baji; ichiaba teeda bak'aa paji. Bapachi jãɨra mãu te uriade. aF;T'ẽepai panajida Gerasa eujãde lago k'ĩraik'a eere, Galilea eujã k'ĩrapite. _E7Mãpai Jesupa chi k'õp'ãyoorãmaa iidiji: —¿Sãap'eda parãpa ijãada-e p'anɨma aji, mɨa parã ak'ɨit'ee? Mamĩda ãchi jõmaweda p'era jõnɨpa ak'ɨtrua para beeji mãik'aapa ãchi pitapai iidi para beeji: —¿K'aima ajida, nãgɨ́? Iru pedeepa nãu, p'usa paara t'umãtɨpiparida ajida. Eperã k'ap'ɨade netuara merãtɨa bada cD?Mapa Jesús ɨ̃rɨmat'aajida mãik'aapa mãgajida: —¡Tachi Jarateepari, pirubaai wãdapɨ! Jesús p'irabaidachi mãik'aapa pedeeji nãumaa mãik'aapa p'usamaa. Jõmaweda t'umãtɨdachi mãik'aapa ip'ii ũu beeji. lCQSĩa wãdade Jesús k'ãidachi. Mãɨmisa p'usara t'o nɨ̃beeji. Mapa barco pirubaai wã nipaji. B!Ewari aba Jesupa mãgaji chi k'õp'ãyoorãmaa: —Wãdáma aji, lago k'ĩraik'a eeree. Mãpai barcode bataujida mãik'aapa wãjida. ZA-Mãga ũrik'ãri, ichia mãgaji: —Ak'õre Ũraa ũripataarã mãik'aapa oopataarã Ak'õrepa jara bɨk'a, mãɨrãta mɨ nawek'a bɨ mãik'aapa mɨ ɨ̃pemaarãk'a. Jesupa nãu p'usa ome t'umãtɨpida z@mMãpai eperãpa jaranaji Jesumaa: —Pɨ nawe pɨ ɨ̃pemaarã ome taawa nɨmaa p'anɨda aji, pɨ ak'ɨdait'ee. ? Jesús nawe chi ɨ̃pemaarã ome wãjida irumaa. Mamĩda iru k'ait'a p'oyaa wãda-e paji eperãarã see nɨ̃bada perã. I> Maperã pia ũrítɨ. Chi k'awa bɨmaa Tachi Ak'õrepa audupɨara k'awaapiit'ee. Mamĩda chi ne-inaa k'awaara k'ĩsia bɨpa k'awa bɨ paara wẽpapiit'ee. María Jesús ɨ̃pemaarã ome |=qMãga pɨk'a Tachi Ak'õrepa oo bɨ mera pɨk'a bɨ eperãarãpa k'awanaadamerã. Mamĩda t'ẽepai irua jõmaarãmaa k'awaapiit'ee k'ãata jara k'inia bɨ. Ichiaba ɨ̃rá irua oo bɨ jõmaarãmaa k'awapi-e. Mamĩda t'ẽepai k'awaapiit'ee. o<WMaap'eda Jesupa awaraa nepɨrɨji: —Tachia lámpara k'oodak'aa ata bɨdait'ee ne-inaa edajãde maa-e pɨrã cama ek'ari. Ma k'ãyaara lámpara k'oodap'eda, ɨt'ɨ́ ata bɨpata pia ɨ̃daamerã te jãde p'anɨɨrã-it'ee. ;1Mamĩda chi net'atau eujã piade baaidap'edaa jara k'inia bɨ eperãarãpa ma jara pëida wãara ijãapata ãchi t'ãride. Mãpai p'anapata ma ũraade jara bɨk'a mãik'aapa choopata ãchi ijãa p'anɨde. Mãgá p'aneepata ne-uu pia chauparik'a. Jesupa lamparade nepɨrɨda W:'Jõdee chi net'atau ne-ɨɨrɨ-idaade baaidap'edaa jara k'inia bɨ eperãarãpa ma jara pëida pia ũri p'anɨ. Mamĩda t'ẽepai k'ĩsia p'aneeruta piara bɨ p'arat'a atadait'ee maa-e pɨrã ãchia ne-inaa audú oo k'inia p'anɨ oodait'ee, Ak'õrepa k'inia bɨk'a oodai k'ãyaara. Mãgá p'aneepata ne-uu warip'eda chauk'aa bɨk'a. 9} Jõdee chi net'atau mãu-idaade baaidap'edaa jara k'inia bɨ eperãarãpa ma jara pëida o-ĩa ũri p'anɨ. Mamĩda chi mãu-idaade t'onoda taarã-e weda pɨɨdaiparik'a, mãga pɨk'a mãgɨɨrãpa ma jara pëida taarã-epai ijãapata. Ma ũraade ijãadap'edaa k'aurepa nepɨrade baairuta pɨrã, maa-e pɨrã awaraarãpa ãchi jɨrɨruta pɨrã miapidait'ee, ijãa amaapata. \81 Chi o jãde baaidap'edaa jara k'inia bɨ eperãarãpa ma jara pëida ũripata. Mamĩda Netuara Poro Waibɨa chepari ne-inaa ooit'ee, t'ãripa ma pedee ijãanaadamerã mãik'aapa wãnaadamerã Ak'õre eujãdee. &7E Mãpai Jesupa mãgaji: —Mɨa nepɨrɨda net'atau p'oparide nãga jara k'inia bɨ. Ma net'atau p'oda jara k'inia bɨ Tachi Ak'õre Ũraa jara pëida. 6 Jesupa p'anauji: —Tachi Ak'õrepa parãmaa k'awapimaa bɨda aji, ne-inaa naaweda k'awapik'aa pada awaraarãmaa: sãga ichideerã p'aneedai. Mamĩda awaraarãmaa mɨa nepɨrɨpari jarateeit'ee:‘Ãrapa mɨa oo bɨ ak'ɨ p'anɨ mĩda, wãara unuda-e mãik'aapa mɨa jara bɨ ũri p'anɨ mĩda, k'awada-ee p'aneedamerã.’ (Is 6.9) Jesupa k'awapida net'atau p'oparide x5i Ma t'ẽepai Jesús k'õp'ãyoorãpa iidijida: —¿K'ãata jara k'inia bɨma ajida, pɨa nepɨrɨ bada? G4Jõdee awaraa net'atau baaijida eujã piade. Mãgɨ́ t'onojida, warijida mãik'aapa pia chaujida. Ũk'uru net'atau abaadeepa tau cien uchiajida. Nepɨrɨp'eda, Jesupa golpe pedeeji: —¡Pia k'ĩsíatɨ parãpa et'ewa ũridap'edaade k'awaadamerã k'ãata jara k'inia bɨ! Sãap'eda Jesupa nepɨrɨpachi jarateeit'ee -3SŨk'uru baaijida ne-ɨɨrɨ-idaade mãik'aapa auk'a t'onojida. Mamĩda ne-ɨɨrɨ k'ap'ip'iara waripari perã, mãgɨ́ net'atau t'ono wãdap'edaa piuk'oodachida. 2Ũk'uru baaijida mãu-idaade mãik'aapa t'onojida mĩda, taarã-e weda pɨɨk'oodachi, pania wẽede baaidap'edaa perã. 61e—Eperã wãji net'atau p'ode. Ma p'o wãk'ãri, ũk'uru baaijida o jãde. T'ẽepai mama eperãarã bɨɨrɨpa t'ɨak'oojida mãik'aapa ipanaarãpa k'ok'oo chejida. =0sMaapai eperãarã chok'ara uchiajida p'uurudeepa Jesús ak'ɨde. Mãgá eperãarã chok'ara chip'edachida. Mãga nɨde Jesupa na pedee nepɨrɨji Ak'õre Ũraa jarateeit'ee: 5/cIchiaba baji Cuza wẽra t'ɨ̃jarapatap'edaa Juana. Ma Cuza Rey Herodes tedepema mimiapataarã poro waibɨa paji. Ichiaba baji Susana, awaraa wẽraarã chok'ara ome. Ma wẽraarãpa Jesús chi k'õp'ãyoorã ome k'aripapachida; teepachida net'aa mãik'aapa p'arat'a. Net'atau p'oparide nepɨrɨda ;.oIchiaba wẽraarã nipapachida iru ome. Aɨ naaweda ma wẽraarã ũk'uru netuara k'ap'ɨade merãtɨa p'anajida mãik'aapa ũk'uru k'ayaa p'anajida. Mamĩda Jesupa ma jõmaweda jɨpaji. Mãɨrãdepema paji María, ichiaba t'ɨ̃jarapatap'edaa Magdalena. Iru k'ap'ɨadeepa Jesupa netuara siete uchiapiji. - Ma t'ẽepai Jesús nipapachi p'uuru beede mãik'aapa aɨ ik'aawa p'uuru k'aipee beede. Jaratee nipapachi Ak'õrepa pedee pia jara pëida; irua eperãarã bɨ k'inia bɨ ichi jua ek'ari, ichideerã p'aneedamerã. Chi k'õp'ãyoorã doce auk'a nipapachida iru ome. ,,Q2Mãpai Jesupa waya jaraji ma wẽramaa: —Pɨ wãara Ak'õrede ijãa bairã, irua pɨ o k'achiadeepa k'aripa ataji atuanaamerã. K'ãiwee wãpáde aji.++O1Mãpai apemaarã arii p'anadap'edaarãpa iidi para beeji: —¿K'aima ajida, jãgɨ́? ¿Eperãarãpa p'ek'au k'achia oopata paara wẽpapi bɨk'ã? ajida. e*C0T'ẽepai Jesupa mãgaji ma wẽramaa: —Pɨa p'ek'au k'achia oopata wẽpajida aji. j)M/Mapa mɨa jara bɨ: Irua p'ek'au k'achia chok'ara oopata wẽpapiji, mɨ audú k'inia iru bairã. Mamĩda eperãpa k'ĩsia bɨ pɨrã ichia mak'ɨara p'ek'au k'achia oo-e bɨ, mãgara ma eperãpa mɨ mak'ɨara k'inia-e bɨ. f(E.Pɨa mɨ poro ɨ̃rɨ aceitepa p'uru-e paji. Mamĩda irua k'era weeji mɨ bɨɨrɨ ɨ̃rɨ. |'q-Mɨ t'ĩuk'ãri, pɨa mɨ k'ĩra ɨ̃-e paji. Mamĩda mɨ nama t'ĩuru weda na wẽrapa mɨ bɨɨrɨ ɨ̃maa bɨ. &&E,Mãpai Jesupa ma wẽramaa ak'ɨji mãik'aapa Simonmaa mãgaji: —¿Na wẽra unu bɨk'ã? aji. Mɨ t'ĩuk'ãri pɨ tede, pɨa mɨ pia auteebai-e paji. Pania tee-e paji mɨ bɨɨrɨ sɨɨmerã. Jõdee na wẽrapa mɨ bɨɨrɨ sɨɨji ichi taubapa mãik'aapa p'ooji ichi pudapa. u%c+Simonpa p'anauji: —¿Chi p'arat'a waibɨara paraa bada-ek'ã? aji. Jesupa mãgaji: —Wãarada aji. ^$5*P'oyaa p'aada-e pak'ãri, chi p'arat'a presta pëidapa ãra chupɨria k'awaaji mãik'aapa omeerãmaa p'aapi-e paji. Ɨ̃rá mɨmaa jaráji: ¿chisãgɨpa ma p'arat'a prestapari audú k'iniara iru bait'eema? aji. %\~}}4|{zzyxx`wvuuiutsrrIqpoo:nn m+l,kAjiiAh{g0fje c`ba``_n^]]q\[YYXvW4VKUT4SRQ-QP)NiMMLhKJJI8HGFEE+DD4CCB AL@m?>>A=N<<|;P:'988<7\6 44G322 1Q00,/..=-p,+*>))9('&R%~%$6#"n"! 0)3: Np*'S& | }?7%>iu Mãgara chi t'ɨ̃dapa pɨmaa mãgai: “Téeji pɨ su-ak'ɨ beepari na eperãmaa.” Mãpai pɨ k'ĩra nejasia bai mãik'aapa su-ak'ɨ banai su-ak'ɨ beepari t'ɨmɨpɨara bɨde. 2h]—Eperãpa pɨ t'ɨ̃ pëik'ãri miak'ãipata fiesta oode, su-ak'ɨ beenáaji su-ak'ɨ beepari piara bɨde, eperã pɨ k'ãyaara waibɨara bɨ t'ẽe chei perã. g%Jesupa unuk'ãri ma fariseopa awaraarã t'ɨ̃ pëida su-ak'ɨ p'aneeruta su-ak'ɨ beepari piara bɨde, nãga nepɨrɨji jarateeit'ee: dfAMamĩda maarepida p'anauda-e paji. Eperãarã miak'ãipata fiesta oode t'ɨ̃ pëida e3Mãpai fariseorãmaa mãgaji: —Pɨchi warra maa-e pɨrã p'ak'a toidú padarida paara, ¿isapai jitana-e pak'ajik'ã aji, ɨ̃ipata ewate mĩda? dMamĩda ãchi k'ĩup'ee para beeji. Mãpai irua chi k'ayaa bɨ jita atap'eda, jɨpat'aaji mãik'aapa jaraji wãmerã. 1c[Mãpai Jesupa iidiji Moisepa p'ãda jarateepataarãmaa mãik'aapa fariseorãmaa: —¿Ɨ̃ipata ewate k'ayaa bɨ jɨpaipia bɨk'ã aji, maa-e pɨrã jɨpaik'araa bɨ? qb[Mama ichiaba baji eperã aba k'ap'ɨa ooro bɨ k'ayaapa. Mãgɨ́ Jesús k'ĩrapite bainɨ̃ ba cheji. 1a ]Ewari aba ɨ̃ipata ewate Jesús wãji nek'ode fariseorã poro waibɨa temaa. Mama bɨde awaraa fariseorãpa iru ak'ɨ p'anajida, ɨmɨatee k'inia p'anadap'edaa perã. ` #¡Ũrítɨ! ¡Pãchi te ituaba beeit'ee, Tachi Ak'õrepa parã waa ak'ɨ-e pait'ee perã! Mɨa jara bɨ: Parãpa mɨ waa unuda-e pait'ee ewari cherude nãga jararutamaa:‘¡Tachi Ak'õrepa ichia pëida ichita pia ak'ɨ bapariit'ee!’ (Sal 118.26)3__ "’¡Jerusalén, Jerusalén, pɨdepemaarãpa Tachi Ak'õre pedee jarapataarã peepata mãik'aapa irua pëida eperãarã mãupa bat'a peepata! At'apai mɨa pɨdepemaarã araa p'e k'inia bapachi, et'erre wẽrapa chi chak'eerã p'e ataparik'a ichi isia ek'ari. Mamĩda parãpa k'iniada-e paji. ^# !Mamĩda idi, nu mãik'aapa nunorema ichita wãit'ee mɨchi ode, pia-e bairã Ak'õre pedee jarapari Jerusalén p'uurudeepa taawa piumerã. k]O Irua p'anauji: —Wã́tɨ jarade jã ik'awaa bɨmaa: “Idi mãik'aapa nu uchiapik'ooit'ee netuara merãtɨa bee eperãarã k'ap'ɨadeepa mãik'aapa k'ayaa beerã jɨpak'ooit'ee. Maap'eda nunorema parumaa aupait'ee.” \ Mãpai fariseorã ũk'uru chejida mãik'aapa mãgajida Jesumaa: —Wã́ji namãik'aapa, Herodepa pɨ peet'aa k'inia bairã. B[} Maapai chi ɨ̃rapema ek'ariara beerã Tachi Ak'õrepa waibɨara papiit'ee. Jõdee ɨ̃rapema waibɨara beerã irua ek'ariara papiit'ee. Jesús jẽeda Jerusalén p'uuru pidaarã pari QZ Eperãarã chedait'ee norte eereepa, sur eereepa, ak'õrejĩru uchiapari eereepa mãik'aapa ak'õrejĩru baaipari eereepa. Mãɨrãta su-ak'ɨ p'ana chedait'ee nek'ode Tachi Ak'õre ome ichi truade. dYA Parãpa unudak'ãri Abraham, Isaac, Jacob, jõmaweda Ak'õre pedee jarapataarã ome Tachi Ak'õre truade, k'awaadait'ee parã taawa p'anɨ. Mãpai jẽedait'ee mãik'aapa pãchi k'ida kierrkierree para bait'ee p'uapa. X Mamĩda mɨa p'anaut'ee: “¿Mɨa jara-e pajik'ã parã mɨchideerã-e? ¡Ãyaa wã́tɨ mɨ ik'aawaapa, ne-inaa k'achia oopataarã!” W5 Mãpai parãpa jara p'aneedait'ee: “Tai pɨ ome nek'opachida mãik'aapa ne-inaa topachida. Tai p'uuru jãde pɨa jaratee nipapachida” adait'ee. V Te chipari p'irabaip'eda, ichi puerta jɨ̃a nɨ̃bɨparik'a, mãga pɨk'a ewari cherude mɨ, parã poro waibɨapa Ak'õre truadepema puertak'a bɨ jɨ̃ait'ee. Mãpai parã taawa p'anɨɨrãpa mãgadait'ee: “Tachi Waibɨa, ewapáde adait'ee tai t'ĩudait'ee.” Mamĩda mɨa p'anaut'ee: “Mɨa parã k'awa-e bɨ. Mapa parã t'ĩupi-e pait'ee. Parã mɨchideerã-eda ait'ee.” PU —Tachi Ak'õre truadee wãit'ee puerta p'ĩrup'ee bɨde t'ĩupaták'ata bɨ. Mɨa jara bɨ: Eperãarã chok'ara wã k'inia p'anadait'ee Tachi Ak'õre truadee. Mamĩda p'oyaa wãda-e pait'ee. T Maapai eperãpa iidiji: —Tachi Waibɨa, ¿eperãarã chok'ara-ee Ak'õre eujãdee wãdait'eek'ã? aji. Jesupa p'anauji: xSi Jerusalén ode wãdade Jesupa jarateeji p'uuru bee chaa mãik'aapa aɨ ik'aawa eperãarã p'anapatamãi. R% Wẽrapa levadura p'oiraparik'a bɨ harina waibɨa ome, pan masa pia warimerã. Tachi Ak'õre truadee wãit'ee puerta p'ĩrup'ee pɨk'a bɨ (QI Ichiaba Jesupa nãga nepɨrɨji jarateeit'ee: —¿K'ãarek'a bɨma aji, Tachi Ak'õrepa eperãarã ichi jua ek'ari bɨk'ãri, ichideerã p'aneedamerã? ZP- Mostaza tau p'isi k'edéek'ata bɨda aji, eperãpa uuda ichi te ãuk'idaa. Wari wãpachi pak'uruk'a nɨ̃beerumaa. Waibɨa nɨ̃beek'ãri, chi jua t'aide ipanaarã chepata ɨ̃idait'ee. Levadurade nepɨrɨda IO  Jesupa ichiaba awaraa nepɨrɨji jarateeit'ee: —¿K'ãarek'a bɨma aji, Tachi Ak'õrepa eperãarã ichi jua ek'ari bɨk'ãri, ichideerã p'aneedamerã? ¿K'ãare ome auk'a bɨma? aji. kNO Jesupa mãga jarak'ãri, ichi k'ĩra unuamaa iru p'anadap'edaarã k'ĩra nejasia p'aneejida eperãarã k'ĩrapite. Mamĩda arii p'anadap'edaarã o-ĩa para baji Jesupa ne-inaa pia ooda k'aurepa. Mostaza taude nepɨrɨda M  Na wẽra Abrahamdeepa uchiada Satanapa dieciocho años k'ayaa iru baji. ¿Ɨ̃ipata ewate p'oyaa jɨpaik'araa baji-ek'ã? aji. sL_ Mãpai Tachi Waibɨapa p'anauji: —¡Mamĩda parãpa paara oodak'aa pãchia jarateepatak'a! ¡Ɨ̃ipata ewate ichiaba mimiapata! ¿Ɨ̃ipata ewate pãchi p'ak'a maa-e pɨrã burro ẽrapata-ek'ã aji, ateedait'ee pania topide? K Mamĩda ma Ak'õre Ũraa jarateepata tedepema poro waibɨa k'ĩraudachi, ɨ̃ipata ewate Jesupa jɨpat'aada perã. Mapa eperãarãmaa mãgaji: —Ewari seis paraada aji, mimiadait'ee. Chedapáde aji, mãgɨ́ ewate jɨpapide. Ɨ̃ipata ewate chenaadapáde aji. J! Mãpai ichi jua bɨji ma wẽra ek'arra ɨ̃rɨ. Aramata jĩp'a bainɨ̃ beeji mãik'aapa Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃maa beeji o-ĩapa. kIO Jesupa ma wẽra unu atak'ãri, t'ɨ̃ ataji mãik'aapa mãgaji: —Wẽra, pɨ jɨpa bɨda aji. H Mama baji wẽra dieciocho años k'ayaa bɨ. Netuarapa ma wẽra eburuk'uk'uapiji. Mapa jĩp'a p'oyaa bainɨ̃ beek'aa paji. fGE Ewari aba ɨ̃ipata ewate Jesupa jarateemaa baji Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tede. F  Mãga ook'ãri, ¿chau-e paik'ã? aji. Mata chau-e pɨrã, t'ɨap'et'aait'eeda” aji. Jesupa wẽra eburuk'uk'ua bada jɨpada &EE Mamĩda ma eujã ak'ɨparipa p'anauji: “Señor, ichiak'au bɨpáde aji, na año aupai. Yooro p'oirait'ee ujãra ome mãik'aapa arii p'e bɨnait'eeda aji. kDO Mapa jaraji eperã chi ne-uu ak'ɨ baparimaa: “Año õpee iru bɨda aji, higojõ jɨrɨ che bɨ nama. Mamĩda unuk'aada aji. T'ɨap'et'aapáde aji. ¿K'ãare-it'ee ichi k'inia jãma bainɨ̃ bayama aji, eujã jɨ̃amaa?” ?Cw Mãpai Jesupa nãga nepɨrɨji jarateeit'ee: —Eperãpa higuera bɨɨrɨ uu iru baji ichi uva k'ãide. Ewari aba ak'ɨnaji, higojõ chau bɨ jĩak'aapa. Mamĩda chau-ee baji. B Mãga-e. Mamĩda pãchia p'ek'au k'achia oopata oo amaada-e pɨrã, ichiaba piudait'ee. Jesupa nepɨrɨda higuera bɨɨrɨde 7Ag Mãga-e pɨrã ¿k'ĩsia p'anɨk'ã dieciocho piudap'edaarã Siloé torre t'eek'ãri, mãgá piujida ne-inaa k'achiara oopachida perã awaraa Jerusalendepemaarã k'ãyaara? b@= Mãga-e. Mamĩda pãchia p'ek'au k'achia oopata oo amaada-e pɨrã, ichiaba piudait'ee. X?) Mãga ũrip'eda, Jesupa mãgaji: —¿Parãpa k'ĩsia p'anɨk'ã aji, Tachi Ak'õrepa mãga p'asapiji ma Galilea eujãdepemaarãpa p'ek'au k'achiara oodap'edaa perã ma eujãdepemaarã awaraarã k'ãyaara? > { Maapai eperãarã ũk'uru wãjida Jesús ak'ɨde. Nepɨrɨjida Pilatopa Galilea eujãdepema ɨmɨk'ĩraarã peepida, ãrapa p'aareerãmaa ne-animalaarã peepidap'eda, paapidak'ãri. Mãgá ma eperãarã waa p'oira beeji ma ne-animalaarã waa ome. [=/ ;Mɨa wãarata jararu. Mamãik'aapa uchia-e pai p'arat'a jõmaweda p'aa-emaa.!<; :Eperã nepɨra iru bɨ pɨrã pɨ ome mãik'aapa pɨ charramaa atee k'inia bɨ pɨrã, wãi naaweda t'ãri pia pedeeipia bɨ iru ome t'ãri auk'a bɨdait'ee. Maa-e pɨrã charra k'ĩrapite panadak'ãri, mãgɨpa pɨ ata bɨi jɨ̃apataarã juade carcelde t'ɨ nɨ̃bɨnadamerã. ;7 9’Mɨa oo bɨ mãik'aapa jaratee bɨ ak'ɨ́tɨ k'awaadait'ee Tachi Ak'õrepa oopi bɨ wa mãga-e. Mãpai parã t'ãri auk'a bɨ́tɨ iru ome. c:? 8¡K'ĩsia atua p'anɨɨrã! Parãpa mãgá pajã mãik'aapa eujã ak'ɨ p'anɨpa eu k'achia wa eu pia k'awa p'anɨ pɨrã, ¿sãap'eda ne-inaa mɨa oomaa bɨ k'awada-e p'anɨma? aji. T'ãri auk'a p'anapataadaipia bɨ ^95 7Ichiaba nãu p'uak'ãri sur eereepa, jarapata wãsia nɨ̃bait'ee. Mãga p'asapari. P8 6Jesupa ichiaba mãgaji eperãarã arii p'anadap'edaarãmaa: —Parãpa unudak'ãri jɨ̃arara uchiaruta ak'õrejĩru baaipari eere, jarapata k'oi cheit'ee. Mãga p'asapari parãpa jarapatak'a. v7e 5Ak'õre t'ãri auk'a ba-e pait'ee chi warra ome maa-e pɨrã chi warra t'ãri auk'a ba-e pait'ee chi ak'õre ome. Nawe t'ãri auk'a ba-e pait'ee chi k'au ome maa-e pɨrã chi k'au t'ãri auk'a ba-e pait'ee chi nawe ome. P'ãk'õre t'ãri auk'a ba-e pait'ee chi ãigu ome maa-e pɨrã chi ãigu t'ãri auk'a ba-e pait'ee chi p'ãk'õre ome. Ewari k'awa p'anɨɨrã h6I 4Idideepa te pidaarã joisomaadepema õpeerãpa mɨde ijãadait'ee; jõdee omeerãpa ijãada-e pait'ee. Maa-e pɨrã omeerãpa ijãadait'ee; jõdee õpeerãpa ijãada-e pait'ee. Mɨ k'aurepa t'ãri auk'a p'anada-e pait'ee. ~5u 3¿Parãpa k'ĩsia p'anɨk'ã mɨ cheji eperãarã k'ãiwee p'anapide? Mãga-e. K'ĩsia awara-awaraa papideta cheji. g4G 2Mamĩda aɨ naaweda mɨmaa ne-inaa k'achia p'asait'ee. Chupɨria nɨ̃bait'ee mãga parumaa. 3' 1—Mɨ cheji na p'ek'au eujãdee t'ɨpɨtauk'a k'oode, aɨde ijãadak'aa beerã miapiit'ee. ¡Mãga oo aupada paara, mɨ o-ĩa bak'aji! +2O 0Mamĩda mimiaparipa mãgee ne-inaa k'achia ooru pɨrã k'awa-eeta, mak'ɨara wɨpi-e pait'ee. Tachi Ak'õrepa eperãmaa k'ĩsia k'awaapik'ãri ne-inaa oo k'awaamerã, k'inia bɨ ma eperãpa mãga oomerã, ma ne-inaa chaaree bɨ mĩda. Ma awara eperãarã bɨk'ãri ma eperã jua ek'ari, k'inia bɨ irua ãra pia ak'ɨ bapariimerã, chaaree bɨ mĩda. Jesús k'aurepa tachi ëreerã ome t'ãri auk'a p'anada-e pait'ee +1O /’Mimiaparipa k'awaak'ãri chiparipa oopi bɨ, mamĩda chipari nɨ-e mãik'aapa oo-e irua k'inia bɨk'a, chiparipa ma mimiapari wɨma chok'ara wɨpiit'ee. P0 .Mamĩda ma mimiapari k'achia atu bɨde, chi te chipari pacheit'ee. Mãpai irua ooda k'awaa atak'ãri, iru miapiit'ee mãik'aapa ãyaa pëit'aait'ee awaraa ijãadak'aa beerã chupɨria chitoonɨmaa. I/  -Mamĩda ma mimiapari t'ãri k'achia bɨ pɨrã, nãga k'ĩsiai: “Taarãit'ee mɨ chipari.” Mapa apemaarã mimiapataarã wɨmaa beei mãik'aapa tomaa beei, nek'omaa beei toyaa beerã ome. .  ,Mɨa wãarata jararu. Chiparipa mãga unu chek'ãri, jõma ichia net'aa iru bɨ bɨit'ee ma mimiapari jua ek'ari ak'ɨ bamerã. M- +O-ĩa bapari chipari pachek'ãri, ichi mimiamaa unu chepari perã. , *Jesupa nãga nepɨrɨji: ¿Sãgá baparima aji, mimiapataarã poro waibɨa pia? Mãgɨpa k'ĩsia k'awaa oopari chiparipa oopi bɨk'a. Pia ak'ɨpari chipari net'aa atabëida ichi juade mãik'aapa chiparimaa nek'opip'eda, mimiapataarãmaa chik'o tawapari. }+s )Pedropa Jesumaa iidiji: —Tachi Waibɨa, ¿ma pedee nepɨrɨjik'ã aji, tai-it'ee aupai, wa jõmaarã-it'ee? !*; (Mãgá parã jida chok'ai pɨk'a p'anadaipia bɨ, atu p'anɨde mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema, cheit'ee perã. Mimiapari pia mimiapari k'achia ome 8)i 'Mamĩda nãga k'awáatɨ parãpa. Te chiparipa k'awa bada paara nechɨapari cheit'ee hora ichi net'aa chɨa atait'ee, chok'ai bak'aji ma nechɨapari ichi tede t'ĩupiamaapa. ( &Ichia ma mimiapataarã pia ak'ɨpariit'ee mãgá chok'ai p'anadak'ãri, ichi esapɨte maa-e pɨrã ɨ̃datɨpodopa cheru pɨjida. ^'5 %Ma mimiapataarã chiparipa ãra pia ak'ɨpariit'ee, chok'ai p'anaruta pɨrã iru pachek'ãri. Mɨa jara bɨ: Irua ãra mãgá unuk'ãri, jarait'ee su-ak'ɨ p'aneedamerã mesade, ichia ãchimaa chik'o teeru misa. D& $Mimiapataarãpa nɨpatak'a chipari teedaa cheru misa miak'ãipata fiesta oop'eda, puerta ewadait'ee iru t'ɨ̃k'ãri, mãga pɨk'a parã nɨdaipia bɨ parã poro waibɨa cheit'ee ewate. #%? #—Mɨ parã poro waibɨa perã, mɨ waya cheit'ee nɨdaipia bɨ, mimiapataarãpa p'aru jɨ̃dap'eda lámpara k'oopatak'a ãchi chipari cheru misa. $- "Na p'ek'au eujãdepema ne-inaa pia audú ata k'inia bak'ãri, pɨ t'ãri araa bait'ee ma ne-inaa ome. Jõdee ɨt'aripema ne-inaa pia audú ata k'inia bak'ãri, pɨ t'ãri araa bait'ee mãgɨ́ ne-inaa ome. Jesupa jarateeda ijãapataarã poro waibɨa waya cheit'ee ewatede L# !Maperã parãpa net'aa iru p'anɨ netok'óotɨ mãik'aapa chupɨria beerãmaa téetɨ. Na p'ek'au eujãdepema muchila atadai k'ãyaara, óotɨ Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a. Mãgá atadai ɨt'aripema ne-inaa, sore pak'aa. Ma ne-inaa pi-ia bɨmãi nechɨapataarã p'oyaa t'ĩudak'aa mãik'aapa polillapa p'oyaa ãridak'aa. \"1 —K'õp'ãyoorã, parã mɨchi ovejaarãk'a p'anɨ. Mapa waaweenáatɨ. Parã chok'ara-ee p'anɨ. Mamĩda Tachi Ak'õrepa parã k'inia iru bɨ. Mapa parã bɨji ichi jua ek'ari, ichideerã p'aneedamerã. ! Maperãpɨ jɨrɨ́tɨ p'anapataadait'ee iru jua ek'ari. Mãga ooruta pɨrã, ma ne-inaa jõma iru p'anadait'ee. Ɨt'aripema ne-inaa pia 2 ] Mãga k'ĩsiapata na p'ek'au eujãdepema ijãadak'aa beerãpa. Mamĩda parã́pata ɨt'aripema Ak'õre Waibɨa iru p'anɨ. Irua k'awa bɨ ne-inaa parãpa falta p'anɨ. - Tachi Ak'õrepa mãgá ichia ooda pia ak'ɨ bapari perã, k'ĩsia jõnanáatɨ jɨrɨdait'ee ne-inaa k'odait'ee maa-e pɨrã ne-inaa todait'ee. %C Tachi Ak'õrepa na p'ũajara pia t'onopipari. Idi wari wã. Mamĩda nu uratɨdaik'ãri, t'ɨpɨtaude paa jõdariit'ee. Tachi Ak'õrepa mãgá pia ak'ɨ bɨ pɨrã nep'ono p'ũajara t'ãide nɨ̃bɨ, audupɨara parã ak'ɨ bapariit'ee, at'ãri irude mak'ɨara ijãada-e p'anɨ mĩda. (I ’Ak'ɨ́tɨ sãga nep'ono waripata. Mimiadak'aa mãik'aapa p'aru k'adak'aa mãgá pi-ia p'anadait'ee. Mamĩda mɨa jara bɨ: Rey Salomonpa p'arat'ara, net'aa pia iru bapachi mĩda, iru p'aru piara jɨ̃ bak'ãri, eperãarãpa iru pi-iara unuda-e paji nãgɨ́ nep'ono k'ãyaara. ~u Ma ne-inaa ma-ãri p'oyaa oodak'aa pɨrã, ¿sãap'eda k'ĩsia jõnɨma awaraa ne-inaa p'oyaa ooda-e p'anadak'ãri? N Eperã audú k'ĩsia nɨ̃bɨpa hora aba pida waa chok'ai ba-e pai. oW Pɨchá, ak'ɨ́tɨ jã ipanaarã. Ãchia net'atau uudak'aa, ewadak'aa mãik'aapa ɨa bɨdak'aa chi net'atau ɨapatamãi. Mamĩda Tachi Ak'õrepa ne-inaa teepari k'odamerã. ¡Iru-it'ee parã pipɨara p'anɨ ipanaarã k'ãyaara! ) Tachi Ak'õrepa tachi chok'ai p'anapipari. Iruata tachimaa chik'o teeit'ee. Ma awara irua tachi k'ap'ɨa ooda perã, tachimaa p'aru teeit'ee. D Maap'eda Jesupa mãgaji chi k'õp'ãyoorãmaa: —Mɨa jara bɨ: K'ĩsia jõnanáatɨ k'ãata k'odait'ee mãgá chok'ai p'anadait'ee. Ichiaba k'ĩsianáatɨ sãga p'aru atadait'ee. D Ma nepɨrɨ aupak'ãri, Jesupa mãgaji: —Mãgá uchiait'eeda aji, eperãpa net'aara p'e atak'ãri ichi-it'ee, Tachi Ak'õrede ijãa-ee. Tachi Ak'õrepa chi warrarã pia ak'ɨpari [/ Mamĩda ma p'arat'ara bɨpa mãga k'ĩsia bɨde Tachi Ak'õrepa irumaa mãgaji: “¡Pɨ k'ĩsia k'awa-ee bɨ! Idi weda p'ãrik'ua pɨ piut'ee. Maap'eda, ¿k'aipa atait'eema aji, pɨa net'aara ɨa iru bɨ?” P Maapai mɨa jarai mɨchi t'ãridepai: ‘Mɨa net'aara iru bɨ. Nãgɨ́ ome año chok'ara pia bapariit'ee. Ɨ̃rá ɨ̃iit'ee, nek'oit'ee, ne-inaa toit'ee mãik'aapa o-ĩa bapariit'eeda’ aji.” s_ Mãpai ma p'arat'ara bɨpa k'ĩsia ataji. “K'awa bɨda aji, k'ãata ooit'ee. Mɨ net'atau ɨapata te wãrait'ee mãik'aapa awaraa te waibɨara oo atait'ee. Mãgá mɨchi net'atau net'aa iru bɨ ome, jõmaweda ɨayada aji, ma tede. lQ Mapa k'ĩsia beeji: “¿K'ãata ooyama? aji. Te wẽe bɨ mɨchi net'atau jõmaweda ɨait'ee.” *M Mãpai Jesupa nãga nepɨrɨji jarateeit'ee ma et'ewa jaradade: ’Eperã p'arat'ara bɨ bapachi. Ne-uu waibɨa iru bada perã, net'atau waibɨa ewapachi.  Ichiaba mãgaji: —K'ĩrak'aupai net'aa k'ɨ̃adai. Eperãarã t'ãri o-ĩa p'anadak'aa net'aara p'e iru p'anadairã. jM Jesupa p'anauji: —K'õp'ãyo, ¿k'aipa mɨ bɨjima aji, parã charrak'a mãga jaramerã? ) See nɨ̃badadepema abaapa Jesumaa mãgaji: —Tachi Jarateepari, jaráji mɨ ɨ̃pemamaa tai ak'õrepa net'aa bëida t'oomerã mɨ ome. D Mãɨrã k'ĩrapite panadak'ãri mãik'aapa pedeedait'ee pak'ãri, Tachi Ak'õre Jaurepa jarateeit'ee, p'anau k'awaadamerã. Jesupa nepɨrɨda p'arat'a paraa bɨ, k'ĩsia k'awa-ee bɨde y ’Parã mɨde ijãapata k'aurepa eperãarãpa parã ateedak'ãri Ak'õre Ũraa jarateepata tede maa-e pɨrã charraarãmaa mãik'aapa poro waibɨarãmaa ɨmɨateedait'ee, k'ĩsianáatɨ sãga p'anaudait'ee maa-e pɨrã k'ãata jaradait'ee.  { ’Tachi Ak'õrepa eperãarãpa p'ek'au k'achia oopata wẽpapik'ãri, wẽpapii ãchia ik'achia jarapata paara Eperã Ak'õre Truadepema ãpɨte. Mamĩda ik'achia jararuta pɨrã iru Jaure ãpɨte, mãgee p'ek'au k'achia wẽpapi-e pait'ee.  1 Mamĩda eperãpa meraru pɨrã mɨde ijãapari, mãgara mɨa pida merait'ee. “Mãgɨ́ mëre-eda” ait'ee Tachi Ak'õre angeleerã k'ĩrapite. U # —Mɨa nãga jara bɨ. Eperãpa tau taawa jararu pɨrã ichi Jesucristode ijãapari, mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepemapa pida jarait'ee: “Mãgɨ́ mëré” Tachi Ak'õre angeleerã k'ĩrapite. ^ 5 Parã jida mãgá ak'ɨpari. Parã puda paara irua juasia iru bɨ. Mapa waaweenáatɨ, Tachi Ak'õrepa parã k'iniara iru bapari perã ipanaarã k'ãyaara. Jesucristode ijãapatada apataarã awaraarã k'ĩrapite T! ’¿Netopata-ek'ã ipana chak'e joisomaa p'arat'a tau omee pari? Eperãarãpa mãga oopata ipana chak'e mak'ɨara vale-e bɨ jĩak'aapa. Mamĩda Tachi Ak'õrepa ma ipana chak'eerã pia ak'ɨpari. + Jarait'ee k'aita waaweedaipia bɨ. Tachi Ak'õre waawéetɨ iruata tachi piupii perã mãik'aapa atuapii perã. Wãara iruta waaweedaipia bɨ. #? —Mɨchi k'õp'ãyoorã, mɨa nãga jara bɨ. Waaweenáatɨ parã jɨrɨ p'anɨɨrã peedait'ee, ãrapa parã p'oyaa atuapida-e perã tok'arradee. _7 Wãara ne-inaa jõmaweda parãpa mera jarapata irua tau taawa k'awaapiit'ee. Pãchi puerta jɨ̃adap'eda pedee mera jaradap'edaa paara tau taawa k'awaapiit'ee terraza ɨ̃rɨɨpa biaruk'a. K'aita waaweedaipia bɨ ta Tachi Ak'õrepa ãchi k'ĩsia t'ãridepai k'awaapiit'ee mãik'aapa ãchia ne-inaa mera oopata unupiit'ee. < s Jesús at'ãri mama bɨde eperãarã audupɨara see nɨ̃ba cheji iru badamãi. Audú cho-k'ara nɨ̃bada perã, awaraarã bɨɨrɨ ɨ̃rɨ paara t'ɨak'oo wãpachida. Mãpai Jesupa jarateemaa beeji chi k'õp'ãyoorãmaa: —K'ĩrak'aupai fariseorã levadura ome; pia jarait'eera, ãchia jarateepata ome. Jarateepatada apata Tachi Ak'õrepa k'inia bɨ eperãarãpa oodamerã. Mamĩda ãchia mãga oodak'aa, t'ãri k'achia p'anadairã. oW 5Jesupa ma jõma jarap'eda, ma Moisepa p'ãda jarateepataarã mãik'aapa fariseorã k'ĩraudachida. Iidida chok'ara iidi p'aneejida iru k'achiade baaipidai jĩak'aapa irua p'anauda k'aurepa. Mamĩda p'oyaa ɨmɨateeda-e paji. 6gG 4’¡Aai, Tachi Ak'õrepa parã Moisepa p'ãda jarateepataarã k'achiadee pëiit'ee! Eperãarãpa llave iru p'anapatak'a puerta ewadait'ee, mãga pɨk'a parãpa Tachi Ak'õre Ũraa iru p'anapata. Mamĩda ma ũraade jara bɨ awaraarãmaa k'awapidaamaa p'anɨ. K'iniadak'aa awaraarãpa ma pedee ũridamerã mãik'aapa oodamerã irua jara bɨk'a.   3Na eujã oodak'ãriipa iru pedee jarapataarã peepata; Abeldeepa Zacarías parumaa. Ma Zacarías peejida Tachi Ak'õre tede, te t'ĩupata altarmãi esajĩak'a. Maperãpɨ mɨa jara bɨ: Tachi Ak'õrepa ɨ̃rapemaarã k'achia ooit'ee ma oopatap'edaa pari. ~ 2Parã chonaarãpa mãga oopachida. Ak'õre pedee jarapataarã peepachida. Maperã ɨ̃rá Tachi Ak'õrepa parã k'achia ooit'ee. ]}3 1’Mapa Tachi Ak'õrepa na k'ĩsia k'awaa pedee jaraji: “Mɨ pedee jarapataarã pëiit'eeda aji, mɨ ũraa jarateepataarã ome. Mamĩda ũk'uru peedait'ee; jõdee awaraarã jɨrɨdait'ee miapidait'ee.” 2|] 0Parãpa mãga oodak'ãri, ak'ɨpipata auk'a ook'ajida pãchi chonaarãpa oodap'edaak'a, parã ɨ̃rapemaarãpa auk'a ũridaamaa p'anapata perã Ak'õre pedee jarapataarãpa jara p'anɨ. Ãchia ma Ak'õre pedee jarapataarã peek'oojida mãik'aapa parãpa mãgɨɨrã ɨadap'edaamãi pi-ia oopata. e{C /’¡Aai, Tachi Ak'õrepa parã k'achiadee pëiit'ee! Pi-ia oopata chonaarãwedapema Ak'õre pedee jarapataarã ɨadap'edaamãi, eperãarãpa ãra k'irãpadamerã. ¡Mamĩda parã chonaarã́pata ãra peek'oojida! >zu .Mamĩda Jesupa mãgaji: —¡Aai, Tachi Ak'õrepa parã Moisepa p'ãda jarateepataarã ichiaba k'achiadee pëiit'ee! Eperãarãmaa audú ne-inaa chok'ara oopipata tachi chonaarãpa chonaarãweda oopatap'edaak'a. Mamĩda ãrapa ma jõma p'oyaa ooda-e pak'ãri parãpa jarapatak'a, maarepida k'aripada-e. y! -Mãpai Moisepa p'ãda jarateeparipa mãgaji: —Tachi Jarateepari, pɨa ma pedee jarak'ãri, ichiaba taimaa ik'achia jara bɨda aji. gxG ,’¡Aai, Tachi Ak'õrepa parã k'achiadee pëiit'ee! Eperãarã pariatua jãɨra ɨ̃rɨ t'ɨapata, k'awada-ee aɨde eperã piuda bɨ. Parã ma jãɨrák'ata p'anɨ, pãchi t'ãride k'ĩsia k'achia iru p'anadairã. w +’¡Aai, Tachi Ak'õrepa parã fariseorã k'achiadee pëiit'ee! Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tede p'anadak'ãri, su-ak'ɨ beepari pipɨara bɨde su-ak'ɨ p'aneepata, k'inia p'anapata perã eperãarãpa parã ak'ɨdamerã ãchi waibɨarãk'a. Ma awara calle jãde nipadak'ãri, k'inia p'anapata jõmaarãpa parãmaa saludaadamerã, ãchi poro waibɨarã ome oopatak'a. ]v3 *’¡Aai, Tachi Ak'õrepa parã fariseorã k'achiadee pëiit'ee! Tachi Ak'õre-it'ee nãgee aliño awara bɨpata: menta, ruda, awaraa ne-inaa k'arra ome; mãgɨ́ diezdepema chaa, aba. Mamĩda parã-it'ee p'ua-e bɨ ne-inaa oodait'ee Ak'õrepa oopi bɨk'a, iru k'inia iru p'anadairã. Mãgata oodaipia bɨ parãpa ne-inaa oopata ome. u )Eperãarã chupɨria k'awáatɨ mãik'aapa t'ãripa ãchimaa ne-inaa téetɨ. Mãpaipɨ Tachi Ak'õrepa parã pia ak'ɨpariit'ee. ytk (¡Parã k'ĩsia k'awada-ee p'anɨ! ¿K'awada-e p'anɨk'ã chi parã k'ap'ɨa oodapa parã t'ãri ichiaba ooda? s  'Mamĩda Jesupa mãgaji: —Parã fariseorãpa vaso mãik'aapa p'arat'u taawaik'a eere pi-ia sɨɨpatada aji. Mamĩda mãgɨ́ edajãde ipuru bɨ ne-inaa k'achiapa, parã t'ãri k'achia p'anadairã. Chĩara net'aa chɨapata mãik'aapa chĩara k'ũrapata. rr] &Ma fariseo p'era pɨk'a baji Jesupa ichi jua sɨɨ-e pada perã nek'oi naaweda, fariseorãpa oopatak'a. q% %Jesús pedee aupak'ãri, fariseo abaapa jaraji ichi ome wãmerã ichi temaa nek'ode. Ma tede t'ĩup'eda, Jesús mesade su-ak'ɨ beeji. sp_ $Mɨ ũraade ijãa bɨ k'aurepa pɨ k'ap'ɨa jõmaweda ɨ̃daa pɨk'a bɨde bɨ pɨrã, Tachi Ak'õre wãara k'await'ee, lámpara uruade ne-inaa pia unupatak'a. Jesupa jarada fariseorãmaa mãik'aapa Moisepa p'ãda jarateepataarãmaa 3o_ #K'ĩrak'aupai pɨ ɨ̃daa pɨk'a bɨ p'ãriu pɨk'a padarii. Pia jarait'eera, k'ĩrak'aupai k'ĩsiai pɨa Tachi Ak'õre wãara k'awa bɨ, mɨ ũraade ijãa-e bɨ mĩda. jnM "Tachi tau lamparak'a ɨ̃daa pɨk'a bɨ tachi k'ap'ɨa-it'ee. Pɨchi tau pia bak'ãri, k'ap'ɨa jõmaweda ɨ̃daa pɨk'a bɨde bait'ee. Mamĩda pɨchi tau k'achia bɨ pɨrã, k'ap'ɨa jõmaweda p'ãriu pɨk'a bɨde bait'ee. 8mi !—Lámpara k'oodak'aa mera bɨdait'ee ne-inaa ek'ari. Ma k'ãyaara k'oodak'ãri, ne-inaa ɨ̃rɨ ɨt'ɨ́ ata bɨpata, jõma te jãde p'anɨɨrãpa ɨ̃daa unudamerã. )lK Ma ewate ichiaba Nínive p'uuru pidaarãpa parã ɨ̃rapemaarã ɨmɨateedait'ee, Tachi Ak'õrepa parã k'achiadee pëimerã. Chonaarãweda Tachi Ak'õrepa Jonás pëik'ãri Nínive pidaarãmaa, ãrapa p'ek'au k'achia oopatap'edaa oo amaa wãjida. Mamĩda parã ɨ̃rapemaarãpa p'ek'au k'achia oopata oo amaada-e, aba Jonás k'ãyaara waibɨara bɨpa jara cheji mĩda mãga oodamerã. Jesupa tachi taude jarateeda Yk+ Tachi Ak'õre ewari waibɨa ewate irua parã ɨ̃rapemaarãpa oopatap'edaa ak'ɨk'ãri jarait'ee pia wa k'achia, Reina Sur Eerepemapa parã ɨmɨateeit'ee Tachi Ak'õrepa k'achiadee pëimerã. Chonaarãweda ma reina t'ɨmɨɨpa cheji Rey Salomón k'ĩsia k'awaa bɨ pedee ũride. Mamĩda nama bɨ aba waibɨara bɨ Salomón k'ãyaara. Bj} Tachi Ak'õrepa Jonás pëidak'a Nínive p'uurudepemaarãmaa ichi pedee jaramerã, mãga pɨk'a mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema pëiji ichi pedee jaramerã parã ɨ̃rapemaarãmaa. Gi Mãgá pedee bɨde eperãarã cho-k'ara chepachida iru ik'aawa seedarutamaa. Mãpai ichia jaramaa beeji ãramaa: —Parã ɨ̃rapemaarã t'ãri k'achia-idaa p'anɨda aji. Iidipata mɨa oomerã ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. Mamĩda Tachi Ak'õrepa ooit'ee chonaarãweda Jonás ome oodak'a. Bh} Jesupa p'anauji: —¡Ma k'ãyaara t'ãri o-ĩara bapari chi Tachi Ak'õre pedee ũrip'eda, ooparipa ma jara bɨk'a! Ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa unu k'inia p'anadap'edaa g5 Jesupa mãgá pedeemaa bɨde arii p'anadap'edaarãdepema wẽrapa mãgaji: —¡T'ãri o-ĩa bapari pɨ nawe, chi pɨ t'oda mãik'aapa warida! pfY Mãga unuk'ãri, jɨrɨnapari awaraa netuara siete k'achiara ichi k'ãyaara mãik'aapa ma eperã k'ap'ɨade merãtɨa chepata. Mãgá ma eperã audupɨara k'achiade beeit'ee naaweda bada k'ãyaara. Wãara t'ãri o-ĩa p'anɨɨrã geG Chek'ãri, unu chepari ma eperã k'ap'ɨa pi-ia bɨ; te barrep'eda, sɨɨp'eda pi-ia bɨk'a. gdG —Eperã k'ap'ɨadeepa netuara uchiapidak'ãri, mãgɨpa jɨrɨ nipapari eujã p'ũasaa sãma ɨ̃iit'ee. Mamĩda unu-e pak'ãri, k'ĩsiapari: “Waya merãtɨanait'ee ma eperã k'ap'ɨade, mɨ naaweda badamãi.” {co ’Eperã mɨ eere bɨ-e pɨrã, mɨ k'ĩra unuamaa iru bɨ. Ichiaba mɨ k'aripa-e bɨ pɨrã awaraarã Tachi Ak'õre jua ek'ari p'anapataadamerã, eperãarã ãyaa pëipari mɨ ik'aawaapa. Netuara eperã k'ap'ɨade waya merãtɨa bada qb[ Mamĩda eperã iru k'ãyaara juataura bɨ cheru pɨrã mãik'aapa iru p'oyaaru pɨrã, iru espada jãri atai mãik'aapa iru net'aa p'e atadari. Mɨ waibɨara bɨ Netuara Poro Waibɨa k'ãyaara. Mapa netuaraarã mɨ jua choodak'aa. ~au ’Eperã juataura bɨpa ichi te jɨ̃ak'ãri espada ome, k'ĩsia bɨ apida t'ĩuda-e pai ichi net'aa chɨade. `# Jõdee mɨa netuaraarã uchiapipari pɨrã Tachi Ak'õre Waibɨa juapa, jara k'inia bɨ ɨ̃rá Tachi Ak'õredeerã poro waibɨa nama bɨ. ._U Ma awara mãga pada paara ¿k'ai juapa parã eere p'anɨɨrãpa netuaraarã uchiapipatama? ¡Netuara juapa-epɨ! Ãchiata ak'ɨpipata parã pia k'ĩsiada-e p'anɨ. 5^c Mãga pɨk'a Netuara Poro Waibɨapa ichi auk'aarã jëreru pɨrã, ãchi itu jõdaridai. Parãpa jara p'anɨk'a mɨ Beelzebú eere bada paara, ichideerã jëre-e pak'aji. Y]+ Mamĩda Jesupa k'awaji ãchia k'ĩsia p'anɨ. Mapa mãgaji: —P'uuru pidaarãpa ãchi auk'aarã jëreruta pɨrã, waa araa p'anapataada-e pai. Ãchi itu jõdaridait'ee mãik'aapa ãchi te ãri baibeeit'ee. C\ Mãpai awaraarãpa Jesús ɨmɨatee k'inia p'anadap'edaa perã, iidijida ne-inaa oomerã Tachi Ak'õrepapai oopari. Mãga ooru pɨrã, k'awadayada ajida, Tachi Ak'õre juapa ooda. ~[u Mamĩda ũk'uruurãpa mãgajida: —Beelzebú, Netuara Poro Waibɨa juapata jãgá netuaraarã uchiapiparida ajida. KZ Ewari aba Jesupa netuara uchiapimaa baji eperã pedee atua bɨ k'ap'ɨadeepa. Ma netuara uchiak'ãri, ma eperã pedee beeji. Mãga unudak'ãri, arii p'anadap'edaarã ak'ɨtrua para beeji. Y5 ¡Mãga-epɨ! Parã, ne-inaa k'achia oopataarã mĩda, pãchi warrarãmaa net'aa pia tee k'awa p'anɨ. Parãpa mãga ooruta pɨrã, ¡audupɨara pãchi ɨt'aripema Ak'õre Waibɨa ichi Jaure teeit'ee chi iidirutaarãmaa! Jesús Netuara Poro Waibɨa jua ek'ari bɨda adap'edaa HX  Maa-e pɨrã, ¿tusõre teeik'ã irumaa, ne-ɨmɨ iidik'ãri? `W9 ’¿Parãdepema ak'õrepa taama teeik'ã ichi warramaa, irua chik'o iidik'ãri? V Chi iidi bɨmaa Tachi Ak'õrepa teepari; chi jɨrɨ bɨmaa Tachi Ak'õrepa k'awapipari mãik'aapa chi t'ɨ̃ bɨmaa ewapari. ^U5 Maperã mɨa nãga jara bɨ. Iidipatáatɨ Tachi Ak'õremaa. Irua teeit'eepɨ. Jɨrɨpatáatɨ. Irua k'awapiit'eepɨ. Eperãpa puerta t'aide t'ɨ̃parik'a, Ak'õremaa t'ɨ̃patáatɨ. Irua parã k'aripait'eepɨ. BT} Mɨa jara bɨ: Mãgɨ́ k'õp'ãyo p'irabai-e pɨrã ne-inaa teeit'ee pɨ ichi k'õp'ãyo perã, mãgara p'irabaiit'ee waa iidi nɨ̃banaamerã. Teeit'ee ne-inaa jõma pɨa falta bɨ. @Sy Mãga p'asada paara, irua jara-e pai: “Mɨ ichiak'au bɨ́ji. Puerta jɨ̃a iru bɨ. Mɨ warrarã mɨ ome nama k'ãi p'anɨpɨ. Mapa p'irabai-eda a-e pai, pɨmaa ne-inaa teede.” sR_ k'õp'ãyo aba et'ewapai t'ɨmɨɨpa pacheda perã mɨ temãi. Maarepida wẽe bɨ teeit'ee k'omerã.” Ichiaba Jesupa mãgaji: —K'ĩsiadáma nãgɨde. Parãdepemapa k'õp'ãyo iru bai. Esapɨte pɨ wãi iru temaa mãik'aapa jarai: “K'õp'ãyo, mɨ-it'ee pan õpee téeji, fPE Taipa p'ek'au k'achia oopata chupɨria k'awáaji mãik'aapa perdonáaji taipa perdonaapatak'a, awaraarãpa taimaa ne-inaa k'achia oodak'ãri. Tai k'achiade baaipináaji. Tai k'aripa atáji Netuara Poro Waibɨa juadeepa. 8Ok Tai-it'ee chik'o téeji ewari chaa k'odait'ee. (NI Mãpai Jesupa mãgaji: —Parã ɨt'aa t'ɨ̃dak'ãri, nãga jarátɨ: Tachi Ak'õre ɨt'ari bɨ, pɨ t'ɨ̃ awaraa t'ɨ̃ k'ãyaara pipɨara bɨ. Eperãarã bɨ́ji pɨchi jua ek'ari pɨchideerã p'aneedamerã. [Óoji pɨchia k'inia bɨk'a na p'ek'au eujãde, ɨt'ari ooparik'a.] CM  Ewari aba Jesús ɨt'aa t'ɨ̃ aupak'ãri, k'õp'ãyo abaapa mãgaji: —Tachi Waibɨa, jaratéeji taipa ɨt'aa t'ɨ̃ k'awaadamerã, Juan Bautistapa chi k'õp'ãyoorãmaa jarateedak'a. L} *Mamĩda Mariapa ne-inaa piara jɨrɨji ooit'ee, mɨ nama bɨ misa. Apidaapa jarada-e pait'ee irua mãga oonaamerã.vKe )Mamĩda Jesupa p'anauji: —Marta, Marta, pɨ audú k'ĩsia nɨ̃bɨda aji, ne-inaa pi-ia oo k'iniapa. 6Je (Mamĩda Marta ne-inaa audú oomaa beeji nek'opiit'ee Jesumaa mãik'aapa chi k'õp'ãyoorãmaa. Mapa Jesús k'ait'a cheji mãik'aapa mãgaji: —Tachi Waibɨa, ¿pɨ-it'ee p'ua-e bɨk'ã aji, mɨ ɨ̃pewẽrapa mɨ k'aripa-e bɨ? Mɨa ne-inaa chok'ara iru bɨ ooit'ee. Mapa jaráji irua k'aripamerã. rI] 'Marta ɨ̃pewẽra María mama baji. Ichi Jesús bɨɨrɨ ik'aawa su-ak'ɨ beeji ũriit'ee irua jararu. H9 &Maap'eda ma ode Jesús waya wã nipaji Jerusalendee. Panaji p'uuru k'aipeede. Mama wẽra t'ɨ̃jarapatap'edaa Martapa iru auteebaiji ichi tede. ~~}L|{{zpyyxvx vv_uur=<<8:F988f772661554A33\211#0n//..'-I,++F*i*<)z((M''&&2%$$t$#Y"J!!uNV=GZ1v m   wB+;o —P'arat'ara beerãdepema aba bapachi. Mãgɨ́ t'ɨmɨ́ wãji awaraa eujãdee, Cesarpa ichi rey bɨmerã mãik'aapa t'ẽepai ichi ãpɨtee chemerã ichi eujã ak'ɨde. Q Eperãarãpa ũrimaa p'anajida Jesupa mãga jarak'ãri. Jerusalén k'ait'a bada perã, ãchia k'ĩsiajida taarã-ee Tachi Ak'õrepa iru rey papiit'ee. Mapa Jesupa nãga nepɨrɨji jarateeit'ee. !; Ma-it'eepɨ mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema cheji; atua beerã jɨrɨit'ee mãik'aapa o k'achiadeepa k'aripa atait'ee. Jesupa p'arat'ade nepɨrɨda T! Mãpai Jesupa mãgaji: —Idi Tachi Ak'õrepa na te chipari k'aripa ataji iru o k'achiade wãdadeepa, auk'a Tachi Ak'õrede ijãapari perã, ichi chonaarãwedapema ak'õchona Abrahampa ijãadak'a. T'ẽepai teeda p'anadak'ãri, Zaqueo bainɨ̃ beeji mãik'aapa mãgaji: —Tachi Waibɨa, mɨa net'aa p'e iru bɨdepema esa-auk'a chupɨria beerãmaa teeit'eeda aji. Ichiaba chĩara p'arat'a chɨadoo pɨrã, ma chɨada aba chaachaa pari k'ĩmari teeit'eeda aji. !;Mãga unudak'ãri, arii p'anadap'edaarã jõmaarãpa ik'achia pedee p'aneejida Jesús ãpɨte, iru wãda perã p'ek'au k'achia ooyaa bɨda apata tede. _7Aramãgá Zaqueo ɨrabaidachi mãik'aapa t'ãri o-ĩa Jesús ateeji ichi temaa. *MMãpai Jesús Zaqueo badamãi wãyaa wãk'ãri, ɨt'aa ak'ɨji mãik'aapa mãgaji: —Zaqueo, isapai ɨrabáiji jãmãik'aapa, idi mɨ pɨ tede beeit'ee perã. r]Mapa Jesús naa p'iraji mãik'aapa ɨt'ɨ́ padachi pak'uru o bi ik'aawa badade Jesús wãyaait'eemãi. %CMa eperãpa Jesús k'awa k'inia baji. Mamĩda p'oyaa unuk'aa paji, eperãarã audú chok'ara nipadap'edaa perã iru ome. Ma awara ichi audú jep'eda baji.  Mama bapachi eperã p'arat'ara bɨ, t'ɨ̃jarapatap'edaa Zaqueo. Mãgɨ́ Cesar-it'ee impuesto p'epataarã poro waibɨa paji. @ }Jesús Jericó p'uurude panak'ãri, nipaji calle jãde. [/+Aramãgá ma tau p'ãriu badapa pia unu beeji mãik'aapa Jesús t'ẽe wãji. O-ĩapa pia pedeeji Tachi Ak'õremaa. Ichiaba Jesupa ooda unudap'edaarãpa o-ĩapa pia pedee p'aneejida Tachi Ak'õremaa.Z-*Mãpai Jesupa mãgaji: —¡Unúji! Pɨa ijãada perã, jɨpa beejida aji. +)—¿K'ãata k'inia bɨma aji, mɨa pɨ ome oomerã? Tau p'ãriu bɨpa p'anauji: —Tachi Waibɨa, mɨchi taupa pia unu k'inia bɨda aji. q[(Mãpai Jesús ak'ɨnɨ̃ beeji mãik'aapa jaraji aneedamerã. K'ait'a pachek'ãri, Jesupa iidiji: )'Chi naa wãdap'edaarãpa ɨtrɨat'aapachida k'ĩup'ee beemerã. Mamĩda waapɨara biapachi: —Rey David Warra, mɨ chupɨria k'awáaji. t a&Mãga ũrik'ãri, ma tau p'ãriu bɨpa biaji: —¡Jesús, Rey David Warra, mɨ chupɨria k'awáaji! P %P'anaujida: —Jesús Nazaret p'uurudepemata wãyaa wãda ajida. t a$Ũrik'ãri eperãarã chok'ara wãyaa wãruta ichi ik'aawa, iidiji: —¿K'aita nama wãyaa wãdama? aji. / W#Jesús Jericó p'uuru k'ait'a pak'ãri, unuji tau p'ãriu bɨ o bi ik'aawa su-ak'ɨ bɨ. Mãgɨ́ chupɨria chɨpa chi wãyaarutaarãmaa p'arat'a iidimaa baji. [ /"Jesús k'õp'ãyoorãpa maarepida k'awada-e paji irua jarada. Ichiaba k'awada-e paji k'ãaredeta pedee baji. Irua jara k'inia bada p'oyaa k'awadak'aa paji. Jesupa tau p'ãriu bɨ jɨpada Jericó p'uurude zm!Maap'eda mɨ wɨdait'ee mãik'aapa peet'aadait'ee. Mamĩda ewari õpeemaa mɨ waya chok'ai p'irabaiit'eeda aji. $A K'achia beerãpa mɨ k'ĩra tewaraarãmaa teedait'ee. Mãgɨɨrãpa mɨ oo iru p'anadait'ee, ik'achia jaradait'ee mɨmaa mãik'aapa k'ĩramaa idudait'ee. T'ẽepai Jesupa chi k'õp'ãyoorã doce awara ãi t'ɨ̃ p'e ataji mãik'aapa mãgaji: —Ɨ̃rá tachi Jerusalendee wãdait'ee. Mama jõmaweda chonaarãwedapema Ak'õre pedee jarapataarãpa p'ãdap'edaak'a p'asait'ee mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema ome. Lmãgɨ́ eperãpa waapɨara atait'ee na p'ek'au eujãde bɨ misa, mãik'aapa piuk'ãri, ichita chok'ai bapariit'ee Tachi Ak'õre ome. Jesupa jarada õpee jarada k'achia beerãpa ichi peedait'ee ,QJesupa p'anauji: —Mɨa wãarata jararu. Eperã mɨde ijãa bɨ k'aurepa atabëiru pɨrã ichi te, wẽra, ɨ̃pemaarã, ak'õreerã maa-e pɨrã warrarã, taMãpai Pedropa mãgaji: —Tachi Waibɨa, tai net'aa jõmaweda atabëijida pɨ ome nipapataadait'ee. .UJesupa p'anauji: —Eperãarã p'oyaa ɨt'aa wãda-eda aji, ãchi k'ĩradoopa, audú chaaree bairã. Mamĩda Tachi Ak'õre-it'ee ne-inaa chaaree wẽ-eda aji. oWMãpai chi ũri p'anadap'edaarãpa iidijida: —Mãgara, ¿k'aita p'oyaa ɨt'aa wãyama? ajida. xiChaareera bɨda aji, p'arat'ara bɨ beeit'ee Tachi Ak'õre jua ek'ari, camello aguja taude wãyaai k'ãyaara. Mãga unuk'ãri, Jesupa mãgaji: —¡Chaaree bɨ p'arat'ara beerã p'aneedait'ee Tachi Ak'õre jua ek'ari ichideerã ome! j~MMamĩda mãga ũrik'ãri, ma eperã k'ĩra pia-ee wãji, p'arat'a audú k'inia bada perã. }#Mãga ũrik'ãri, Jesupa p'anauji: —Ne-inaa aba waide oo-e bɨ. Pɨchi net'aa jõmaweda netok'oonáji mãik'aapa chupɨria beerãmaa ma p'arat'a téeji. Mãga ooru pɨrã, ne-inaa pipɨara iru bait'ee Tachi Ak'õre eujãde. Mãga oop'eda, mɨ ome nipa chéji. Z|-Mãpai ma eperãpa mãgaji: —Mɨa ma jõma ooparida aji, k'ũtrãa weda. B{}Pɨa k'awa bɨ Tachi Ak'õrepa Moisemaa ũraa p'ãpida:‘Eperã peenáaji; miak'ãi bɨ pɨrã, awaraarã ome k'ãináaji; nechɨanáaji; seewa jaranáaji chĩara k'achiade baaipiit'ee; pɨchi ak'õre mãik'aapa pɨchi nawe k'inia iru baparíiji mãik'aapa ãra pedee ũriparíiji.’ (Ex 20.12-16) zJesupa p'anauji: —¿Sãap'eda mɨmaa t'ãri pia bɨda a bɨma? aji. T'ãri pia apaita bɨ: mãgɨ́ Tachi Ak'õre. yEperãarã poro waibɨapa iidiji Jesumaa: —Tachi Jarateepari t'ãri pia, ¿k'ãata mɨa ooipia bɨma aji, ɨt'aa wãit'ee? QxMɨa wãarata jararu. Warra chaipa t'ãripa wãara ijãapari. Eperãpa mãgá Tachi Ak'õrede ijãa-e pɨrã, p'oyaa ba-e pai iru jua ek'ari ichideerã ome. Eperã p'arat'ara bada Jesús ome pedeeda OwMãpai Jesupa chi k'õp'ãyoorã t'ɨ̃ p'eji mãik'aapa mãgaji: —Ichiak'au mɨmaa warrarã chepítɨ, Tachi Ak'õrepa ãra jĩak'aarã bɨit'ee perã ichi jua ek'ari, ichideerã p'aneedamerã. Wv'Ichiaba eperãarãpa warra chak'eerã aneejida Jesumaa iru jua bɨmerã ãra ɨ̃rɨ mãik'aapa bendiciamerã. Mamĩda chi k'õp'ãyoorãpa mãga unudak'ãri, ma warrarã aneedap'edaarã ɨtrɨajida. 6ueMɨa jara bɨ: Ma impuesto p'epari k'ãiwee wãji ichi temaa, Tachi Ak'õrepa irua p'ek'au k'achia oopata wẽpapida perã. Jõdee mãga-e paji ma fariseo ome. Tachi Ak'õrepa irua p'ek'au k'achia oopata wẽpapi-e paji. Chi awaraarã k'ãyaara waibɨara pa k'inia bɨ ek'ariara bait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Jõdee chi audua-ee bɨ awaraarã k'ãyaara waibɨara pait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Jesupa warrarã bendiciada #t? Mamĩda ma Cesar-it'ee impuesto p'epari t'ɨmɨ́ bainɨ̃ baji, audú p'ek'au k'achia ooyaa bɨ jĩak'aapa. Mapa ɨt'aa pida ak'ɨk'aa paji. Jĩp'a t'ũa t'aap'e nɨ̃bapachi mãik'aapa ɨt'aa t'ɨ̃pachi: “Aai, Ak'õre, mɨ chupɨria k'awáaji p'ek'au k'achia ooyaa bairã.” s Tomia chaa k'ãima omé nek'ok'aa ɨt'aa t'ɨ̃it'ee mãik'aapa mɨa jitaru ne-inaa diezdepema chaa aba pɨmaa teepari.” r' Ma fariseo ak'ɨnɨ̃ beep'eda, nãga ɨt'aa t'ɨ̃pachi: “Aai, Ak'õre, pɨmaa gracias jarapari, mɨ apemaarãk'a bak'aa perã. Mɨ nechɨayaa bak'aa; k'achia ooyaa bak'aa; chĩara wẽra ome k'ãik'aa mãik'aapa ook'aa jã impuesto Cesar-it'ee p'eparipa ooparik'a. q9 —Ɨmɨk'ĩraarã omé wãjida Tachi Ak'õre te waibɨadee ɨt'aa t'ɨ̃de. Aba fariseo paji. Jõdee chi apemapa Cesar-it'ee impuesto p'epachi. p  Jesupa awaraa nepɨrɨji jarateeit'ee chi awaraarã ek'ariara ak'ɨ p'anɨɨrãmaa, ãchi t'ãri piara p'anɨ jĩak'aapa: oMɨa jara bɨ: Taarã-e weda ãra k'aripait'ee. Mamĩda mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema waya chek'ãri, ¿unu cheik'ã aji, na p'ek'au eujãde p'anɨ ijãapataarã at'ãri mɨde wãara ijãapata? Jesupa nepɨrɨda fariseode mãik'aapa impuesto p'eparide &nEaudupɨara Tachi Ak'õrepa ichia jɨrɨt'eradaarã k'aripait'eeda aji, ãrapa ɨt'aa iidipata perã ãstaawa, p'ãrik'ua pida. ¿Ãramaa taarã nɨpiik'ã? nmUMãpai Jesupa ichiaba mãgaji: —Ma charra k'achia bɨpa mãga ooji pɨrã ma p'ẽtrãa ome, xliMamĩda na p'ẽtrãapa mɨ itu bɨ-e bairã, mɨ t'ãri k'achiadai naaweda, k'aripait'ee waa chenaamerã.” %kCEwari chaa ma charrapa iru pedee ũripachi mĩda, k'aripa k'iniak'aa paji. Mamĩda t'ẽepai k'ĩsiaji: “Mɨa Tachi Ak'õre waaweek'aa, eperãarã jida. j%Ma p'uurude ichiaba bapachi p'ẽtrãa. Mãgɨ́ nepɨra iru baji awaraa eperã ome. Mapa wãpachi ma charramaa irua ma nepɨra ak'ɨmerã. niUMãgaji: —P'uuru abaade charra bapachi. Mãgɨpa Tachi Ak'õre, eperãarã paara waaweek'aa paji. ph [Jesupa chi k'õp'ãyoorãmaa nãga nepɨrɨji jarateeit'ee ichita sẽda-ee ɨt'aa t'ɨ̃pataadamerã. /gW%Mãpai Jesús k'õp'ãyoorãpa iidijida: —Tachi Waibɨa, ¿sãma mãga p'asait'eema? ajida. P'anauji: —Piuda k'ap'ɨa bɨmãi, ãkoso seedaipatada aji.fy$[Ichiaba ɨmɨk'ĩraarã omé ne-uu k'ãide mimiamaa p'anadait'ee. Aba ɨt'aa ateedait'ee; chi apema atabëidait'ee.] yek#Ichiaba wẽraarã omé trigo bamaa p'anadait'ee k'ũrumade. Aba ɨt'aa ateedait'ee; chi apema atabëidait'ee. -dS"’Mɨa jara bɨ: Ma ewate p'ãrik'ua mɨ waya cheit'ee. Omé araa p'aru abaade k'ãi p'anɨde angeleerãpa aba ɨt'aa ateedait'ee; chi apema atabëidait'ee. >cu!Eperã piuamaa bɨ pɨrã mɨde ijãapari k'aurepa, mãgɨ́ piuk'ãri atuait'ee. Mamĩda eperã piuru pɨrã mɨde ijãapari k'aurepa, mãgɨ́ eperã piuk'ãri, ɨt'aa wãit'ee. *bO K'irãpátɨ Lot wẽra p'asada. Ya+’Ma ewate eperã terrazade bɨ pɨrã, mamãik'aapa ɨrabaik'ãri, teedaa t'ĩuk'araa bɨ ichi net'aa p'e atade. Ma awara eperã ichi ne-uu k'ãide ni pɨrã, teedaa cheik'araa bɨ ichi net'aa atade. `yMãga pɨk'a pait'ee Eperã Ak'õre Truadepema waya chek'ãri. Eperãarãpa Tachi Ak'õrede k'ĩsiada-e p'anadait'ee. J_ Mamĩda Lot Sodoma p'uurudeepa uchiak'ãri, ma ewate ɨt'ariipa k'oi tau baaiparik'a, azufre mãuk'a baaiji t'ɨpɨtau ome ma p'uuru ɨ̃rɨ. Mapa ma p'uurudepemaarã jõmaweda k'iniidachida. -^SMãga paji ichiaba Lot bapariik'ãri. Eperãarã nek'o para bapachi, to para bapachi, ne-inaa neto para bapachi, ne-uu para bapachi mãik'aapa te oo para bapachi. Z]-Maapai eperãarã nek'opachida, ne-inaa topachida mãik'aapa miak'ãipachida Noé ichi barcode bataurumaa. Mãpai k'oi che nɨ̃beeji, na p'ek'au eujã ũudachi mãik'aapa eperãarã jõmaweda k'iniidachida. s\_Noé bada ewaride p'asadak'a, mãga pɨk'a p'asait'ee mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema waya chek'ãri. s[_Mamĩda mãga pai naaweda ɨ̃rapemaarãpa mɨ chupɨria papidait'ee mãik'aapa yiaraa iru p'anadait'ee. Z9Atu p'anɨde pa tau p'orep'orek'ãri pajã jõmaweda ɨ̃daa ataparik'a, mãga pɨk'a atu p'anɨde mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema, waya cheit'ee. 3Y_Eperãarã ũk'uruurãpa jaradait'ee: “Iru nama bɨ” maa-e pɨrã “iru jãma bɨ”. Mamĩda wãnáatɨ ãchia jara p'anɨmaa mãik'aapa ijãanáatɨ ãchi pedee. 1X[Mãpai Jesupa chi k'õp'ãyoorãmaa mãgaji: —Ewari cherude parãpa mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema, audú unu k'inia jõnadait'ee. Mamĩda unuda-e pait'ee. &WEEperãarãpa jarada-e pait'ee: “Iru nama bɨ” maa-e pɨrã “iru jãma bɨ”. Mãga p'oyaa jarada-e iru parã ome bapari perã, unuda-e p'anɨ mĩda. DVFariseorãpa Jesumaa iidijida: —¿Sãapaita Tachi Ak'õrepa ichia pëida rey papiit'ee na eujãde? Jesupa p'anauji: —Tachi Ak'õrepa pëida rey papi-e pait'ee eperãarã taide. CUMãpai Jesupa mãgaji ma eperãmaa: —P'irabáiji mãik'aapa wã́ji. Pɨa wãara ijãada perã, jɨpa beejida aji. Sãga pait'ee Tachi Ak'õrepa eperãarã ichideerã papik'ãri VT%¿Na k'ĩra tewaraa aupaita chejik'ã aji, gracias jarade Tachi Ak'õremaa? S Mãpai Jesupa mãgaji: —¿Diez paji-ek'ã aji, jɨpa p'aneedap'edaarã ãchi k'ayaadeepa? ¿Sãma p'anɨma apemaarã nueve? ;RoMãpai Jesús k'ĩrapite bedabaidachi ichi tau bɨɨrɨ eujãde t'õbairumaa. Mãga ooji gracias jarait'ee ichi jɨpada perã. Ma eperã judio-e paji. Samaria eujãdepema paji. QMa diezdepema abaapa unuk'ãri ichi k'ap'ɨa jɨpada, ãpɨtee o-ĩa cheji. Tachi Ak'õremaa golpe pedee pia jara cheji. &PEJesupa ãchi unuk'ãri, mãgaji: —P'aareerãmaa wã́tɨ jarade Tachi Ak'õre juapa pãchi k'ap'ɨa jɨpak'ooda. Mãgá wãrutade, jɨpa p'aneejida. XO) Mãga nɨde biajida: —Jesús, Tachi Jarateepari, ¡tai chupɨria k'awáaji! "N= Panaji p'uuru chak'ede. Mama irumaa chejida diez ɨmɨk'ĩraarã leprapa k'ayaa p'anɨ. Mamĩda t'ɨmɨ́ p'aneejida mãgá k'ayaa p'anadap'edaa perã. cM? Jesús ode wãde Jerusalendee, wãyaaji Samaria eujãde mãik'aapa Galilea eujãde. JL  Mãga pɨk'a parãpa oodap'eda jõmaweda Ak'õrepa jaradak'a, irumaa nãga jaradaipia bɨ: “Pɨata tai chok'apari. Jĩp'a oojida pɨa jaradak'a.” Jesupa leprapa k'ayaa beerã diez jɨpada YK+ Ma awara pɨa gracias jara-e pait'ee ma chok'aparipa ooda pari pɨa jaradak'a. ;JoMãga-e. Ma k'ãyaara nãga jarai: “Mɨ-it'ee nejóoji mãik'aapa mɨa iidiruta anéeji, mɨ nek'omaa, ne-inaa tomaa bɨ misa. T'ẽepai pɨ nek'oi mãik'aapa ne-inaa toi.” AI{—Parãdepemapa chok'apari aba iru bɨ ne-uu k'ãide mimia bap'eda maa-e pɨrã oveja ak'ɨdeepa cheru pɨrã, ¿nãga jarak'ajik'ã? “Su-ak'ɨ béeji mãik'aapa nek'óji.” nHUJesupa p'anauji: —Mostaza tau p'isi k'edee mĩda, waibɨadaipari pak'uruk'a. Mãga pɨk'a ɨ̃rá parãpa wãara ijãaruta pɨrã, ma-ãri pida, ne-inaa oodai Ak'õrepa k'inia bɨk'a. Waapɨara ijãadak'ãri, ne-inaa waibɨara oodai iru-it'ee. Mãga p'anadak'ãri, na nejõ bɨɨrɨmaa jaradai: “Jãmãik'aapa ãyaa wã́ji mãik'aapa p'usa jãde baaináji.” Mãgá wãara ijãarutara, ma nejõ bɨɨrɨpa ooi parãpa jararutak'a. Ichita oodaipia bɨ Ak'õrepa oopi bɨk'a mGSMãpai chi k'õp'ãyoorãpa Jesumaa iidijida: —Taimaa waapɨara ijãapíji Tachi Ak'õrede. cF?Ewari abaade pɨmaa ne-inaa k'achia ooda siete ooru pɨjida, jarada siete irua jara cheru pɨrã mãga waa oo-e, ichita chupɨria k'awáaji mãik'aapa ma k'achia ooda perdonáaji. Ijãapataarãpa wãara ijãadak'ãri _E7¡K'ĩrak'aupai parãpa mãga oodai! ’Awaraa ijãaparipa p'ek'au k'achia ooru pɨrã, ɨtrɨ́atɨ. Mamĩda irua p'ek'au k'achia oo amaa bɨ pɨrã, chupɨria k'awáatɨ mãik'aapa ma k'achia ooda perdonáatɨ. DPiara bak'aji k'ũruma iru otaude jɨ̃ atadap'eda, p'usa jãde bat'at'aadait'ee, ichia na warrarãmaa p'ek'au k'achia oopii k'ãyaara. NC Jesupa mãgaji chi k'õp'ãyoorãmaa: —Na p'ek'au eujãde ichita p'ek'au k'achia paraait'ee. ¡Mamĩda Tachi Ak'õrepa k'achiadee pëiit'eepɨ chi eperãpa p'ek'au k'achia oopi bɨ awaraarãmaa! |BqMamĩda Abrahampa mãgaji ma p'arat'ara badamaa: “Moisepa p'ãda mãik'aapa Ak'õre pedee jarapataarãpa p'ãdap'edaa ũri k'iniada-e p'anɨ pɨrã, ichiaba ijãada-e pait'ee eperã piuda p'irabaip'eda, wãru pɨjida ãramaa jarade.”sA_Mamĩda ma p'arat'ara badapa p'anauji: “Wãarada aji, ak'õchona Abraham. Mamĩda piuda chok'ai p'irabaip'eda, wãru pɨrã ãramaa, mãgara wãara ãchia p'ek'au k'achia oopata oo amaadait'ee mãik'aapa Ak'õrede ijãadait'ee.” T@!Mamĩda Abrahampa p'anauji: “Ãrapa iru p'anɨda aji, Moisepa p'ãda mãik'aapa Tachi Ak'õre pedee jarapataarãpa p'ãdap'edaa. Mãgɨ́ ũraa ũridaipia bɨ mãik'aapa Ak'õrede ijãadaipia bɨ.” r?]Mama mɨchi ɨ̃pemaarã joisomaa p'anapata. Jara pë́iji chenaadamerã namaa, mɨ mia nɨ̃bɨmaa.” >%’Mãpai ma p'arat'ara badapa mãgaji: “Mãgara ak'õchona Abraham, mɨ chupɨria k'awáaji. Pë́iji Lázaro mɨchi ak'õre temaa. Q=Ma awara tachi p'anɨ esajĩak'a waibɨa k'õot'ari jira bɨ. Mapa chi nãik'aapa wã k'inia p'anɨɨrã p'oyaa wãda-e jãmaa. Ichiaba chi jãik'aapa che k'inia p'anɨɨrã p'oyaa cheda-e namaa.” ><uMamĩda Abrahampa p'anauji: “Warra, k'irãpáji pɨ pia bapachi chok'ai bak'ãri; jõdee Lázaro chupɨria bapachi. Ɨ̃rá iru ɨ̃imaa bɨ nama; jõdee pɨ chupɨria nɨ̃bɨ. Y;+Mãpai biaji: “Mɨchi chonaarã ak'õchona Abraham, ¡mɨ chupɨria k'awáaji! Lázaro jua k'ɨ̃ paniade beepíji mãik'aapa pë́iji mɨ k'ĩrame k'urãtɨpide, na t'ɨpɨtaude chupɨria nɨ̃bairã.” :/’Ma p'arat'ara bada jaure chupɨria nɨ̃baji piudap'edaarãmãi. Mamãik'aapa ɨt'aa ak'ɨk'ãri, t'ɨmɨɨpa unuji Abraham Lázaro ome. *9MEwari aba ma chupɨria chɨ jai-idaaji mãik'aapa angeleerãpa iru jaure ɨt'aa ateejida Abraham ome bade. Ichiaba ma p'arat'ara bada piuji mãik'aapa ɨajida. 8Mãga oopachi ma p'arat'ara bɨ mesadeepa chik'o baaida k'o k'inia bada perã. Mama bɨde usaarãpa iru aida senepachida. 97kIchiaba mama bapachi eperã chupɨria chɨ t'ɨ̃jarapatap'edaa Lázaro. Mãgɨ́ k'ap'ɨa jõma aida-idaa baji. Eujãde su-ak'ɨ beepachi ma p'arat'ara bɨ te t'ĩupatamãi. 6w—Eperã p'arat'ara bɨ bapachi. Mãgɨ́ p'aru pi-ia jɨ̃pachi mãik'aapa ewari chaa fiesta waibɨa oopachi. &5E—Eperãpa ichi wẽra amaat'aaru pɨrã mãik'aapa miak'ãiru pɨrã awaraa ome, p'ek'au oomaa bɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Ichiaba eperã miak'ãiru pɨrã wẽra amaat'aada ome, p'ek'au oomaa bɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite. P'arat'ara bada mãik'aapa Lázaro, chupɨria chada <4q’Pajã mãik'aapa na p'ek'au eujã jõdaridai, jõma Tachi Ak'õrepa ũraa p'ãpidade jara bɨk'a p'asai naaweda. Jesupa jarateeda miak'ãi p'anɨɨrã mia amaanaadamerã 93k—Moisepa ũraa p'ãdak'ãriipa mãik'aapa Tachi Ak'õre pedee jarapataarãpa ũraa p'ãdak'ãriipa Juan Bautistapa ũraa jarada parumaa, eperãarãpa jɨrɨpachida Tachi Ak'õredeerã p'aneedait'ee ma ũraade jara bɨk'a oo p'anɨpa. Mamĩda ma ũraa jõru. Juan badak'ãriipa mɨa pedee pia jarateepari, eperãarãpa k'awaadamerã mɨ k'aurepa Tachi Ak'õrepa eperãarã bɨit'ee ichi jua ek'ari, ichideerã p'aneedamerã. '2GMapa Jesupa mãgaji: —Parã t'ãri pia beerãk'a p'anapata eperãarã k'ĩrapite. Mamĩda Tachi Ak'õrepa k'awa bɨ k'ĩsia k'achia parã t'ãride iru p'anɨ. Ne-inaa parãpa audupɨara k'inia iru p'anɨ; ma ne-inaa Tachi Ak'õrepa unuamaa iru bapari. Jesupa jarada Moisepa p'ãdade r1]Fariseorãpa ma ũraa ũridak'ãri, Jesús oo iru p'aneejida, p'arat'a k'inia p'anadap'edaa perã. t0a ’Eperã chipariirã omé jua ek'ari mimia baik'araa bɨ. Mãga bɨ pɨrã, chipari aba k'ĩra unuamaa iru bai mãik'aapa chi apema k'inia iru bai, maa-e pɨrã abaapa jara bɨk'a ooi mãik'aapa chi apemapa jara bɨk'a ooamaa bai. Mãga pɨk'a apidaapa ooda-e pai Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a; p'arat'a, net'aa pia p'e bɨ misa. Jesupa fariseorãmaa jarada / Ichiaba na p'ek'au eujãde p'anɨde chĩara net'aa t'ãri jĩp'a ak'ɨda-e pɨrã, ¿k'aipa parãmaa ɨt'aripema net'aa pia teeima? .% Mapa parã t'ãri jĩp'a p'anada-e pɨrã na p'ek'au eujãdepema net'aa, p'arat'a ome, ¿k'aipa ɨt'aripema net'aa parã jua ek'ari bɨima? -/ —Chi t'ãri jĩp'a bɨpa net'aa chok'ara-ee iru bɨ pɨjida, awaraarãmaa teeru pɨrã, auk'a teepariit'ee net'aa chok'ara iru bak'ãri. Jõdee chi k'ũrayaa bɨpa teeamaa bɨ pɨrã net'aa chok'ara-ee iru bɨdepema, auk'a teeamaa bapariit'ee net'aara iru bak'ãri. ,3 ’Maperã mɨa parãmaa ũraait'ee. Na p'ek'au eujãdepema net'aa iru p'anɨ téetɨ k'õp'ãyoorã atadait'ee mɨ-it'ee. Mãga ooruta pɨrã, ma net'aa jõdaik'ãri, Tachi Ak'õrepa parã auteebaiit'ee ichi truade. Chisãgɨta tachi chipari; Tachi Ak'õre wa p'arat'a m+SChi mimia chiparipa k'awaji ma mimiapataarã poro waibɨa k'achia bada ik'awaa bɨ. Mapa ɨtrɨa-e paji. Ichiaba mãga pɨk'a p'anɨ na p'ek'au eujãdepema ijãadak'aa beerã. Ik'awaara p'anapata Tachi Ak'õredeerã k'ãyaara. ,*QMaap'eda iidiji awaraamaa: “¿Pɨa jõmasaa paraa bɨma?” aji. Ma eperãpa p'anauji: “Trigo bulto cien paraa bɨda” aji. Mãpai mimiapataarã poro waibɨapa mãgaji: “Acha bɨda aji, pɨa paraa bada p'ãda. Nãgɨ́ jẽt'aap'eda, awaraata oo atapáde aji, ochenta bulto pari.” )yP'anauji: “Aceite olivodee ooda ochocientos galones paraa bɨda” aji. Mãpai ma mimiapataarã poro waibɨapa mãgaji: “Acha bɨda aji, pɨa paraa bada p'ãda. Nãgɨ́ jẽt'áaji mãik'aapa awaraata oo atapáde aji, cuatrocientos pari.” 9(kMãpai t'ɨ̃piji aba-abaa chedamerã chi paraa p'anadap'edaarã chi mimia chiparimaa. Chi naa chedamaa iidiji: “Pɨa ¿jõmasaa paraa bɨma aji, mɨchi poro waibɨamaa?” d'AK'awa bɨda aji, sãga ooit'ee eperãarãpa mɨ auteebaidamerã mimia wẽe beek'ãri.” m&SMãga ũrik'ãri, ma mimiapataarã poro waibɨapa k'ĩsiaji: “Ɨ̃rá ¿sãgapɨ ooit'eema mɨ mimia chiparipa mɨ mimia wẽe bɨk'ãri? Juatau wẽe bɨ mimia chaaree ooit'ee mãik'aapa k'ĩra nejasia bɨ ne-iidipariit'ee. c%?Mapa chi mimia chiparipa t'ɨ̃ atap'eda, mãgaji: “¿Wãarak'ã aji, pɨ ãpɨte jara chedap'edaa? Ɨ̃raweda p'ã téeji jõmaweda mɨ net'aa iru bɨ, pɨ waa mɨ mimiapataarã poro waibɨa pa-e pait'ee perã.” s$ aJesupa ichiaba nãga nepɨrɨji chi k'õp'ãyoorãmaa jarateeit'ee: —Eperã p'arat'ara bɨ bapachi. Ichia iru baji mimiapataarã poro waibɨa ichi jua ek'ari. Ewari aba mãgɨ́ ɨmɨateejida irua net'aa pariatua atuapi bada perã. #  Mamĩda ɨ̃rá o-ĩa p'anadaipia bɨ pɨ ɨ̃pema piu pɨk'a bada chok'ai bairã; chi atua bada unu atadap'edaa perã.”|"q’Mãpai chi ak'õrepa p'anauji: “Warra, pɨ ichita mɨ ome bapari. Net'aa jõmaweda mɨa iru bɨ përé. ! Jõdee pɨ warra pacheda-it'eeta peepiji p'ak'a poreera bɨ, jõma pɨchi p'arat'a teeda jõt'aaji mĩda prostitutaarã ome.” h IMamĩda chi warrapa mãgaji chi ak'õremaa: “Pɨa k'awa bɨda aji, mɨ taarã mimiadoo. Ichita k'ĩra jĩp'a oodoo pɨa jaradak'a. Mamĩda mɨmaa tee-e paji cabra chak'e pida, o-ĩa nek'omerã mɨchi k'õp'ãyoorã ome. .UMãga ũrik'ãri, chi ɨ̃pema ne-uu k'ãideepa cheda k'ĩraudachi mãik'aapa teedaa t'ĩuamaa beeji. Maperã chi ak'õre taawaa uchiaji enenee pedeede t'ĩumerã. 9Mãpai ma mimiaparipa mãgaji: “Pɨ ɨ̃pema pachejida aji. Pɨ ak'õrepa p'ak'a poreera bɨta peepiji, iru k'ap'ɨa k'ayaa wẽe pacheda perã.” Z-Mapa mimiapari aba t'ɨ̃ ataji mãik'aapa iidiji: “¿Sãga jõnɨma?” aji. ve’Mãɨmisa chi warra naapema ne-uu k'ãide baji. Teedaa chek'ãri, ũri cheji o-ĩa pëira para bɨ. xi¡Mɨ warra piu pɨk'a bada waya chok'ai bɨ! ¡Chi atua pɨk'a bada unu atajidapɨ!” Mãpai fiesta oojida. gGAnéetɨ p'ak'a poreera bɨta mãik'aapa peet'áatɨ. ¡K'odait'ee mãik'aapa pëiradait'ee! nUMamĩda chi ak'õre audú o-ĩa bada perã, mãgaji chi mimiapataarãmaa: “P'aru pipɨara bɨta atanátɨ mãik'aapa jɨ̃ bɨ́tɨ. Ichiaba ichi juade sortija jɨ̃ bɨ́tɨ mãik'aapa ichi bɨɨrɨde chancla jɨ̃ bɨ́tɨ. T!Mãpai chi warrapa mãgaji: “Ak'õre, mɨa p'ek'au k'achiata oojida aji, Tachi Ak'õre k'ĩrapite mãik'aapa pɨ ãpɨte. Waa pɨchi warrak'a iru banáaji. Jĩp'a pɨchi mimiaparík'ata iru báji.” GMaap'eda cheji chi ak'õre temaa. ’At'ãri t'ɨmɨ́ cheru weda, chi ak'õrepa unu ataji mãik'aapa chupɨria k'awaaji. P'iraji chi warramaa mãik'aapa wëre atap'eda, k'ĩra ɨ̃t'aaji. b=Waa pɨchi warrak'a mɨ iru banáaji. Jĩp'a pɨchi mimiaparik'a iru báji anait'ee.” "=Mɨ ak'õremaa wãit'eeda aji. Panak'ãri, nãga jarait'eeda aji: Ak'õre, mɨa p'ek'au k'achiata ooji Tachi Ak'õre k'ĩrapite mãik'aapa pɨ ãpɨte. Mãpai k'ĩsia beeji: “Mɨ ak'õre tede mimiapataarã chok'araarãpa nek'odait'ee iru p'anɨda aji. ¡Jõdee mɨ nama jarrapa piu wã! iKAudú jarrapa bi jãwaa k'inia bapachi sinaarã chik'opa. Mamĩda apidaapa nek'opidak'aa paji. dAMapa wãji mimia jɨrɨde ma eujãdepema eperãmaa. Ma eperãpa pëiji sinaarã jɨ̃ade. nUMa awara p'arat'a jõma jõdaik'ãri, at'apai jarra oojida ma eujãde. Maperã jarra choomaa beeji. eC Maap'eda ma warra t'ẽepemapa ichi eerepema net'aa p'e atap'eda, netok'ooji mãik'aapa ma p'arat'apa t'ɨmɨ́ wãji awaraa todee. Mama p'arat'a pariatua gasta wãpachi mãik'aapa jõt'aaji ichia oo k'iniata oo bɨpa. _7 Ewari aba chi k'ũtrãara badapa mãgaji chi ak'õremaa: “Ak'õre, teepáde aji, mɨ eerepema net'aa pɨ piuk'ãri atabëiit'ee bɨdepema.” Mãga ooji chi ak'õrepa. Ma k'ũtrãa eerepema net'aa teeji irumaa. a; Jesupa ichiaba nãga nepɨrɨji jarateeit'ee: —Eperãpa warrarã omé iru baji. _ 7 Mɨa jara bɨ: Angeleerãpa ichiaba mãgá o-ĩadaipata p'ek'au k'achia ooparipa ichia p'ek'au k'achia oopata oo amaak'ãri mãik'aapa Tachi Ak'õrede ijãa beek'ãri. Eperãpa chi warrapa k'achia ooda perdonaada  / Unu atak'ãri, chi k'õp'ãyoorã t'ɨ̃ p'e atait'ee mãik'aapa mãgait'ee: “O-ĩa p'anadáma mɨa unu atada perã p'arat'a tau atuadaida.” $ A—Wẽrapa p'arat'a tau diez iru bɨpa madepema aba atuadaru pɨrã, ¿lámpara k'oo atap'eda, piak'ãa te jã barremaa bee-e paik'ã unu atarumaa? B }Mɨa jara bɨ: Ak'õre truade mãgá ichiaba audú o-ĩadaipata p'ek'au k'achia ooparipa ichia p'ek'au k'achia oopata oo amaak'ãri mãik'aapa Tachi Ak'õrede ijãa beek'ãri. O-ĩara p'anapata ma k'ap'ɨa, o-ĩa p'anadai k'ãyaara noventa y nueve t'ãri pia beerã k'ap'ɨa. P'arat'a tau atua badade nepɨrɨda , Qaneeit'ee mãik'aapa pachek'ãri teeda, pɨchi k'õp'ãyoorã t'ɨ̃ p'e atait'ee. Mãpai mãgait'ee: “O-ĩa p'anadáma mɨ oveja atua bada unu atada perã.” A}Unu atak'ãri, o-ĩapa pɨ ik'ia ɨ̃rɨ jira atap'eda, ]3—Parãdepema abaapa cien oveja iru bɨ pɨrã mãik'aapa madepema aba atuadaru pɨrã, ¿atabëi-e paik'ã aji, chi apemaarã noventa y nueve ãchi p'anapatamãi chi atuadaida jɨrɨnait'ee unu atarumaa? ;qMãpai Jesupa nãga nepɨrɨji jarateeit'ee: 0YMapa fariseorã Moisepa p'ãda jarateepataarã ome iru ãpɨte ik'achia pedeejida: —Jãgɨpa p'ek'au k'achia oopataarã auteebaipari mãik'aapa nek'opari ãra ome.  Ma t'ẽepai Cesar-it'ee impuesto p'epataarã mãik'aapa awaraa k'achia oopataarãda apatap'edaa k'ait'a chejida Jesús pedee ũride. X)#Pia-e bɨ eujã-it'ee pɨjida. Ichiaba ne-uu k'arra ik'aawa p'eit'ee pida pia-e bɨ. Jĩp'a bat'at'aaipia bɨda aji. Pia k'ĩsíatɨ parãpa et'ewa ũridap'edaade k'awaadamerã k'ãata jara k'inia bɨ.^5"—T'ã pia bɨ. Mamĩda k'ɨyaa-edaru pɨrã, ¿sãga waya k'ɨyaapiima? aji. ]3!Mãga pɨk'a parãdepemapa k'ĩsiap'eda mɨde ijãait'ee, ma k'aurepa ichia ne-inaa jõmaweda iru bɨ atuaamaa beeru pɨrã, mãgara p'oyaa mëré pa-e pai. Jesupa jarateeda t'ã k'ɨyaa-ee pɨk'a p'anɨɨrãde  P'oyaa-e paita bɨ pɨrã, ¿chi apema rey t'ɨmɨ́ cheru weda jara pëiit'ee-ek'ã k'ĩra jĩp'a p'aneedait'ee chõoda-ee? b=Maa-e pɨrã, rey wã k'inia bak'ãri jura chõode awaraa rey ome, naapɨara chi soldaorã juasiapari k'awaait'ee diez mil soldaorãpa p'oyaadai wa p'oyaada-e pai soldaorã veinte mil ãra ɨ̃rɨ chõo cherutaarã. Y~+Jarapataadai: “Na eperãpa te oomaa beeji. Mamĩda p'oyaa oo aupa-e paji.” w}gMãga oo-e pɨrã, ma te basa oop'eda, p'oyaa oo aupa-e pak'ãri, chi unurutaarãpa pɨ oomaa iru p'aneedai. |#Parãdepema abaapa te ɨt'ɨa oo k'inia bɨ pɨrã, naapɨara juasia-e paik'ã k'awaait'ee jõmasaa p'arat'a falta bɨ ma te oo aupait'ee. `{9Ichiaba eperã piuamaa bɨ pɨrã mɨde ijãa bɨ k'aurepa, mãgɨ́ mëré pa-e pai. [z/—Mɨ ome niparupa mɨ k'iniara iru ba-e pɨrã chi ak'õre, chi nawe, chi wẽra, chi warrarã, chi ɨ̃pemaarã, chi ɨ̃pewẽraarã, ichi paara k'inia bai k'ãyaara, mãgɨ́ p'oyaa mëré pa-e pai. jyMEperãarã chok'ara nipajida Jesús t'ẽe. Mapa irua ãpɨtee ak'ɨji mãik'aapa mãgaji: xMɨa jara bɨ: Chi eperãarã naa t'ɨ̃ pëida apidaapa k'oda-e pait'ee mɨ chik'o.” Cristo ome nipapataarã nãga p'asadait'ee wMãpai ma te chiparipa mãgaji chi chok'aparimaa: “Mãgara wã́ji o bee chaa eperãarã jɨrɨde, mɨ te p'ĩu nɨ̃ba chemerã. v#Bɨɨ-ap'eda, mãgaji chi chok'a pëidapa: “Señor, mɨa ooji pɨa jaradak'a. Mamĩda su-ak'ɨ beepari at'ãri pari jẽra bɨda” aji. $uAChi chok'a pëida ãpɨtee cheji chiparimaa jarade. Mãpai ma te chipari k'ĩraudachi mãik'aapa mãgaji chi chok'aparimaa: “Wã́ji p'uuru jãdee mãik'aapa p'e anéeji chupɨria chedeerã, p'oyaa t'ɨak'aa beerã, tau p'ãriu beerã mãik'aapa bɨɨrɨ nɨk'anɨk'aa beerã.” StJõdee awaraapa mãgaji: “Ewaa miak'ãiji. Mapa p'oyaa wã-eda” aji. s1Awaraapa mãgaji: “Et'ewapai p'ak'a diez neto atajida aji, mimiapinait'ee mɨchi eujãde. Mɨ chupɨria k'awaapáde aji, p'oyaa wã-e perã.” GrMamĩda jõmaarãpa: “P'oyaa wãda-eda” ajida. Chi naapemapa mãgaji: “Et'ewapai mɨa eujã neto ataji. Ichita wãit'ee ak'ɨde. Mɨ chupɨria k'awaapáde aji, p'oyaa wã-e perã.” qChik'o aupa nɨ̃bak'ãri, pëiji chi chok'apari jarade ma t'ɨ̃ pëida eperãarãmaa: “Chétɨ, jõma aupa jẽra bairã.” pMãpai Jesupa nãga nepɨrɨji jarateeit'ee: —Eperãpa chik'o waibɨa joopiji mãik'aapa eperãarã chok'ara t'ɨ̃ pëiji. &oEMãga ũrik'ãri, ma mesade su-ak'ɨ p'anadap'edaadepema abaapa mãgaji Jesumaa: —¡O-ĩa bait'eepɨ chi nek'oru nek'opata waibɨade Ak'õre truade! tnaMãgá o-ĩa bait'ee, ma pari ãrapa ne-inaa oodait'ee wẽe p'anadairã. Ma awara ma pari Tachi Ak'õrepa pɨmaa ne-inaa pia ooit'ee, ichia pia ak'ɨ bɨɨrã jai-idaadap'eda p'irabairuta ewate. Nek'opata fiesta waibɨade nepɨrɨda %mC Ma k'ãyaara fiesta ook'ãri, t'ɨ̃ pëipia bɨ chupɨria chedeerã, p'oyaa t'ɨa-ee beerã, bɨɨrɨ nɨk'anɨk'aa beerã mãik'aapa tau p'ãriu beerã. 1l[ Ichiaba Jesupa mãgaji ma fariseorã poro waibɨamaa: —Eperãarã t'ɨ̃ pëik'ãri nek'o chedamerã pɨchi temaa, t'ɨ̃ pëináaji pɨchi k'õp'ãyoorã, ɨ̃pemaarã, ëreerã, wa pɨ te k'ait'a p'anɨ p'arat'ara beerã, ma pari ãrapa ichiaba pɨ t'ɨ̃dai perã nek'ode ãchi temaa. xki Tachi Ak'õrepa chi waibɨara pa k'inia bɨ ek'ariara papiit'ee. Jõdee chi audua-ee bɨ waibɨara papiit'ee. jy Ma k'ãyaara pɨ t'ɨ̃ pëidak'ãri, su-ak'ɨ banáji su-ak'ɨ beepari t'ɨmɨara bɨde, pɨ t'ɨ̃dapa mãga chemerã: “K'õp'ãyo, su-ak'ɨ ba chéji su-ak'ɨ beepari piara bɨde.” Mãgara pɨ o-ĩa su-ak'ɨ banai apemaarã waawí mesade. ~Q}Q|{{Ezz7yxwwQvv*u}u5tssisrrAqq:ponXmmblzkj[ihggffee2d~ccba`__v^]] \[!ZYUX"VV_VUBTSS>=<;;c::99f8876543{22V1000//2.a-,,^++**))+((%''C&&%v$$$ ##"!H ;M{bl]~Kb = ? .  % }Cc{A[}DJõdee mɨa parãmaa ne-inaa iidiru pɨrã, p'anauda-e. Z9C—¿Pɨk'ã ajida, Mesías, Tachi Ak'õrepa pëida eperãarã rey pamerã? Ichia p'anauji: —Mɨa mãgada aru pɨrã, parãpa ijãada-eda aji. gYGBTap'eda weda judiorã poro waibɨarã, p'aareerã poroorã mãik'aapa Moisepa p'ãda jarateepataarã, pia jarait'eera, chi Junta Supremadepemaarã chip'ejida. Mãpai Jesús aneejida ãra k'ĩrapite. Irumaa iidijida: ZX-AIchiaba awaraa ik'achia pedee jarapachida. Jesús Junta Suprema k'ĩrapite W@Iru tau p'ãrajɨ̃ atadap'eda, mãgapachida: —¡Pɨ wãara Tachi Ak'õre Warra pɨrã, jarapáde aji, k'aipata pɨ sĩji! `V9?Jesús jɨ̃a p'anadap'edaarãpa iru oo iru p'aneepachida mãik'aapa sĩpachida. zUm>Mãpai Pedro taawaa uchiap'eda, jẽe nɨ̃beeji audú t'ãri p'ua nɨ̃bada perã. Jesús oo iru p'anadap'edaa (TI=Mãpai Jesupa ãpɨtee ak'ɨji Pedromaa mãik'aapa Pedropa k'irãpaji irua jarada: “Et'erre k'arii naaweda, pɨa jarada õpee jarait'ee mɨ k'awa-e bɨ.” S <Pedropa p'anauji: —Mɨa k'awa-e bɨda aji, k'ãaredeta pedee bɨ. Aramata Pedro at'ãri pedeemaa bɨde, et'erre k'ariji. R#;Hora abaamaa awaraapa ichiaba mãgaji: —Wãara na eperã ichiaba bajida aji, jãgɨ́ ome. Ma awara ichi Galilea eujãdepemada aji. 5Qc:Taarã-e nɨde awaraapa Pedro unu atak'ãri, ichiaba mãgaji: —Pɨ auk'a jã eperã k'õp'ãyoorãdepemada aji. Pedropa p'anauji: —¡Mɨ iru k'õp'ãyo-eda! aji. FP9Mamĩda Pedropa meraji: —Mɨa iru k'awa-e bɨda aji. DO8Mãga nɨde ariipema mimiapari awẽrapa Pedro unuji, t'ɨpɨtau ik'aawa su-ak'ɨ bɨ. Ma mimiaparipa pi-ia ak'ɨji mãik'aapa mãgaji: —Nãgɨ́ jida auk'a jã eperã ome bajida aji. /NW7Mama te taawaik'a eere t'ɨak'au bɨmãi t'ɨpɨ oro iru p'anajida mãik'aapa aɨ ik'aawa eperãarã su-ak'ɨ p'anajida. Pedro jida ichiaba su-ak'ɨ beeji ãra ome. M6Jesús mãgá jita atadap'eda, ateejida p'aareerã poro waibɨa temaa. Mãɨmisa Pedro t'ɨmɨɨpapai t'ẽe wãk'ãtɨ wãji. rL]5Ewari chaa mɨ Tachi Ak'õre te waibɨade bapari parã ome. Maapai parãpa mɨ jita atada-e paji. Mamĩda hora pajipɨ parãpa ne-inaa k'achia oodamerã mɨmaa, Netuara Poro Waibɨapa k'inia bɨk'a. Pedropa Jesús k'awa-e bɨda ada K4Mãpai mãgaji ichi ata chedap'edaa p'aareerã poroorãmaa, Tachi Ak'õre te waibɨa jɨ̃apataarãmaa mãik'aapa judiorã poro waibɨarãmaa: —¿Sãap'eda parã espada ome mãik'aapa pak'uru ome chejidama aji, mɨ jita atade, nechɨayaa bɨ jita atapatak'a? J3Mãpai Jesupa mãgaji: —Ichiak'au bɨ́tɨ; jãgapaipɨ. Mãpai Jesupa ma eperã k'ɨɨrɨ orp'et'aadamãi t'õbait'aaruta, anidachi. xIi2Aramata ãradepema abaapa p'aareerã poro waibɨa mimiapari juaraarepema k'ɨɨrɨ orp'et'aaji espadapa. H1Jesús ome p'anadap'edaarãpa mãga unudak'ãri, iidijida: —Tachi Waibɨa, ¿espadapa chõodaipia bɨk'ã? ajida. tGa0Jesupa mãgaji: —Judas, ¿mɨ k'ĩra ɨ̃rupa mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema traicionaaruk'ã? aji. _F7/Jesús at'ãri pedeemaa bɨde, eperãarã chok'ara pachejida. Ma eperãarã chok'ara chedap'edaa naa che wãji Judas, Jesús k'õp'ãyoorã docedepema. Mãgɨ́ Jesús k'ait'a chek'ãri k'ĩra ɨ̃t'aait'ee, .EU.Mãpai irua mãgaji ãramaa: —¿Sãap'eda k'ãi jõnɨma? aji. P'irabáitɨ mãik'aapa ɨt'aa t'ɨ̃́tɨ p'ek'au k'achiade baaipiamaapa. Jesús jita atadap'edaa D-Ɨt'aa t'ɨ̃ aupak'ãri, chi k'õp'ãyoorã atabëidamaa wãji. Mamĩda ununaji k'ãi para bɨ, audú t'ãri p'ua jõnɨpa. C,Jesús audú t'ãri p'ua nɨ̃bada perã, audupɨara ɨt'aa t'ɨ̃pachi, ichi jɨa eujãde baairumaa waa t'eut'ewaak'a.] _B7+[Mãga nɨde ɨt'aripema ángel iru ik'aawa bainɨ̃ ba cheji iru k'aripait'ee. 2A]*Mãgaji: —Ak'õre, pɨchia k'inia bɨ pɨrã, k'aripáji na miait'ee bɨdeepa. Mamĩda oonaapáde aji, mɨa k'inia bɨk'a. Jĩp'a pɨa k'inia bɨ́k'ata oopáde aji. z@m)Maap'eda Jesús waawipai wãji chi k'õp'ãyoorã p'anadap'edaamãiipa. Mama bedabaiji ɨt'aa t'ɨ̃it'ee. j?M(Mama panadak'ãri, ichia ãramaa mãgaji: —Ɨt'aa t'ɨ̃́tɨ p'ek'au k'achiade baaipiamaapa. o>W'Maap'eda Jesús wãji Olivo Eedee ichi wãpatak'a mãik'aapa chi k'õp'ãyoorã t'ẽe wãjida. 5=c&Mãpai ãchia mãgajida: —Tachi Waibɨa, nama espada omé iru p'anɨda ajida. Mãpai irua p'anauji: —Jãgapaipɨ. Jesús Getsemaní ne-uu k'ãide ɨt'aa t'ɨ̃da c<?%Mɨa mãga jara bɨ ichita uchiait'ee perã mɨde jara bɨk'a Ak'õre Ũraa p'ãdade:‘Eperã t'ãri k'achia-idaak'a iru p'anajida.’ (Is 53.12) Jõma ma p'ãdade jara bɨ mɨde ichita p'asait'eeda aji. ^;5$Mãpai irua mãgaji: —Ɨ̃rá, jõdee, chi muchila iru bɨpa ateeipia bɨ ichi p'arat'a te ome; chi espada wẽe bɨpa ichi ɨ̃rɨpema p'aru jɨ̃ bɨ netoipia bɨ mãik'aapa espada aba neto ataipia bɨ. E:#Maap'eda Jesupa iidiji: —Mɨa parã pëik'ãri muchila wẽe, p'arat'a te wẽe, chancla wẽe, ¿net'aa apida faltajidak'ã? aji. P'anaujida: —Maarepida faltada-e pajida ajida. @9y"Jesupa p'anauji: —Pedro, mɨa jara bɨ: Idi p'ãrik'ua et'erre k'arii naaweda, jarada õpee pɨa mɨ k'awa-e bɨda ait'ee. Jesús chupɨria nɨ̃bait'ee hora k'ait'a pak'ãri 87!Mãpai Simonpa mãgaji: —Tachi Waibɨa, mɨ pɨ ome nipa k'inia bɨda aji, mɨ carcelde t'ɨ nɨ̃bɨruta pɨjida maa-e pɨrã piuru pɨjida. +7O Mamĩda mɨ ɨt'aa t'ɨ̃pari pɨ pari mɨde ijãa bapariimerã. Waya mɨ ome nipak'ãri, k'aripáji pɨchi ɨ̃pemaarã mɨ k'ap'ɨa, ichita ijãapataadamerã. 69Ichiaba Jesupa mãgaji: —Simón, Simón, Satanapa parã iididoo oo k'inia bairã trigo ome oopatak'a nẽesidak'ãri chi tau ãyaa atadait'ee. d5AParã nek'odait'ee Ak'õre truade mãik'aapa ne-inaa todait'ee mɨ ome mɨ ɨt'aripema mesade. Ma awara su-ak'ɨ p'aneedait'ee rey su-ak'ɨ beeparide. Israeldeepa ëreerã doce uchiadap'edaarã iru p'anadait'ee parã jua ek'ari mãik'aapa jaradait'ee mãɨrãpa oopatap'edaa pia wa k'achia. Jesupa jarada Simón Pedropa ichi k'awa-e bɨda ait'ee L4Mapa mɨa parã reyrã papiit'ee mɨ Ak'õrepa mɨ rey papidak'a. _37’Parã ichita mɨ ome p'anɨ, nepɨrade wa ne-inaa k'achiade p'anajida mĩda. N2¿Chisãgɨ́ eperã waibɨara bɨ; chi mesade su-ak'ɨ bɨ nek'oit'ee maa-e pɨrã chi chik'o jedepari? ¿Chi mesade su-ak'ɨ bɨ-ek'ã? Jõdee mɨ nama bɨ parã t'ãide chi chik'o jedeparik'a. j1MMamĩda parã mãgá p'anadaik'araa bɨ. Ma k'ãyaara parã t'ãidepema waibɨara bɨ warra chok'ek'ee baparik'a baipia bɨ. Ma awara parã t'ãidepema poro waibɨara bɨ mimiapari jĩp'aak'a beeipia bɨ parã k'aripait'ee. M0Mapa Jesupa mãgaji: —Ijãadak'aa beerã t'ãide reyrãpa ãchia oo k'iniata oopipata eperãarãmaa mãik'aapa mãɨrã poro waibɨarãpa ãchi jua ek'ari p'anɨɨrã pia ak'ɨ p'anɨda apata. s/_Mãpai chi k'õp'ãyoorã aupedee para beeji k'awaadait'ee k'aita pipɨara bɨ apemaarã k'ãyaara. t.aMãpai ãchi pitapai iidi para beeji k'aipata traicionaait'ee. K'aita Jesús k'õp'ãyo pipɨara bɨ %-CMɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema ichita piut'ee Ak'õrepa oopi bɨk'a. Mamĩda, ¡aai, Tachi Ak'õrepa k'achiadee pëiit'ee chi mɨ traicionaait'ee bɨ! V,%Mamĩda chi mɨ traicionaait'ee bɨ jua na mesa ɨ̃rɨ bɨ mɨchi jua ome. I+ Nek'odap'edaa t'ẽepai, ichiaba mãgá ooji ma vino ome. Mãgaji: —Nãgɨ́ vino mɨ waa, mɨchi waa bat'ait'ee perã mɨ piuk'ãri eperãarã pari. Tachi Ak'õrepa nãgɨ́ ũraa chiwidi jara bɨ. Mɨchi waa bat'ada k'aurepa irua wẽpapiit'ee parãpa p'ek'au k'achia oopata mãik'aapa mɨchideerã papiit'ee. @*yMaap'eda Jesupa pan ataji mãik'aapa ɨt'aa t'ɨ̃ji gracias jarait'ee Tachi Ak'õremaa. Ma pan k'õrat'aaji mãik'aapa chi k'õp'ãyoorãmaa teeji. Mãpai mãgaji: —Nãgɨ́ pan mɨ k'ap'ɨa, mɨ peepiit'ee parã k'aripait'ee. Nãgá pan k'odak'ãri, k'opatáatɨ k'irãpadait'ee mɨ piuda parã pari. v)eMɨa jara bɨ: Mɨa vino waa to-e pait'eeda aji, Tachi Ak'õre truade pai naaweda. Pan vino ome k'odap'edaa (Mãpai copa jitap'eda, gracias jaraji Tachi Ak'õremaa mãik'aapa mãgaji: —Jitátɨ na copa mãik'aapa jedétɨ pãchi pitapai. l'QMɨa jara bɨ: Parã waa nãgá nek'oda-e pait'ee mɨ ome, Tachi Ak'õre truade p'anadai naaweda. |&qMãpai ichia mãgaji: —¡Wãara mɨ piu naaweda, parã ome na Pascua fiestadepema chik'o audú k'o k'inia baji! `%9Nek'odait'ee pak'ãri, Jesús chi k'õp'ãyoorã ome mesade su-ak'ɨ p'aneejida. $ Ãchi wãdak'ãri, jõmaweda ununajida Jesupa jaradak'a mãik'aapa mama ne-inaa jõma oojida Pascua chik'o k'odait'ee. # Ɨt'ɨpema pisode irua ak'ɨpiit'eeda aji, cuarto waibɨa ne-inaa jõmaa ome. Mama ne-inaa jõma óotɨ tachi nek'odait'ee. $"A Mãpai chi te chiparimaa jarátɨ: “Tachi Jarateeparipa iidi pëiji: ‘¿Chisãgɨ́ cuartode Pascua chik'o k'oit'ee mɨchi k'õp'ãyoorã ome?’ ” !' Jesupa p'anauji: —Parã p'uurude panadak'ãri, unudait'ee eperãpa pania chok'ode ateeru. Iru t'ẽe wã́tɨ ichi temãi t'ĩurumaa. O  Mãpai ãchia iidijida: —¿Sãma mãga oodaipia bɨma? ajida. Mapa Jesupa jaraji Pedro Juan ome Pascua fiestadepema chik'o jɨrɨdamerã mãik'aapa awaraa ne-inaa oodamerã, nek'odai naaweda. kOFiesta pan levadura wẽe k'opata ewate pak'ãri, oveja chak'e peepata Pascua fiesta-it'ee. !Ichia ma p'arat'a jitap'eda, jɨrɨmaa beeji sãga Jesús ãchimaa atapii, eperãarã wẽ-e misa. Pascua fiestadepema chik'o k'odap'edaa V%Mãpai ãchi o-ĩadachida mãik'aapa pedeejida p'arat'a teedait'ee Judamaa. Mãgɨ́ wãji p'aareerã poroorãmaa mãik'aapa Tachi Ak'õre te waibɨa jɨ̃apataarãmaa. Mama pedeeji ãchi ome sãga Jesús atapii. !Mãpai Satanás Judas k'ap'ɨade t'ĩuji. Mãgɨ́ Judas Jesús k'õp'ãyoorã docedepema paji. Ichiaba t'ɨ̃jarapachida Iscariote. eCP'aareerã poroorãpa Moisepa p'ãda jarateepataarã ome eperãarã waawee p'anadap'edaa perã, ãra taide Jesús jita atapida-e paji. Mamĩda ichita jɨrɨpachida sãga iru peepit'aadait'ee. Judapa Jesús traicionaada U %K'ait'a baji fiesta pan levadura wẽe k'opata t'ɨ̃jarapatap'edaa Pascua. gG&Maperã tap'eda weda eperãarã wãpachida Tachi Ak'õre te waibɨadee iru pedee ũride.zm%Ewari chaa ãstaawa Jesupa jarateepachi Tachi Ak'õre te waibɨade. Jõdee p'ãrik'ua beepachi Olivo Eede. T!$Mapa tauk'a nipapatáatɨ mãik'aapa ichita ɨt'aa t'ɨ̃patáatɨ. Mãgá baaida-e pait'ee ma ne-inaa k'achia p'asait'ee bɨ juade mãik'aapa panadait'ee mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema k'ĩrapite. *M#ne-animal trampade baaiparik'a, mãga pɨk'a parã atu p'anɨde mɨ waya cheit'ee. Ma ewate ne-inaa k'achia p'asait'ee jõmaweda na p'ek'au eujãdepemaarãmaa. M"’K'ĩrak'aupai k'ɨɨrɨ k'isua p'aneedai pãchi k'inia ne-inaa oo k'iniapa; it'ua to k'iniapa maa-e pɨrã audú k'ĩsia jõnɨpa na p'ek'au eujãdepema ne-inaade. Maa-e pɨrã atu bɨde oW!Ewari cherude pajã na p'ek'au eujã ome jõdait'ee. Mamĩda ichita p'asait'ee mɨa pedee jaradak'a. hI ’Mɨa wãarata jararu. Ɨ̃rapemaarã piudai naaweda, ma ne-inaa jõmaweda p'asait'ee. |qMãga pɨk'a unudak'ãri mãgɨ́ ne-inaa p'asaruta, k'awaadait'ee Tachi Ak'õre ewari waibɨa ewate k'ait'a bɨ. [/Unudak'ãri k'iru t'uk'ua uchia nɨ̃beeru, parãpa k'awaapata eujã wãsia wã. !;Ichiaba Jesupa nãga nepɨrɨji jarateeit'ee ichi waya cheit'ee pak'ãri: —K'ĩsíatɨ higuera bɨɨrɨde maa-e pɨrã awaraa nejõ bɨɨrɨde. A {Mãga p'asak'ãri, sõcharra p'anapatáatɨ mãik'aapa t'ãri o-ĩa para bátɨ, taarã-e nɨde mɨ cheit'ee perã parã k'aripade atuanaadamerã. Jesupa higuera bɨɨrɨde jarateeda  Mãpai eperãarãpa unudait'ee mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ, k'ĩra wãree cheru jɨ̃ararade. Eperãarã k'ĩra k'ĩdaipataadait'ee p'era jõnɨpa, k'ĩsiadak'ãri na p'ek'au eujã p'asarude, pajã wëre nɨ̃bait'ee perã.  —Maapai ne-inaa eperãarãpa waide unudak'aa unudait'ee ak'õrejĩrude, atanede mãik'aapa lucerode. Na p'ek'au eujãdepemaarãpa mãga unudak'ãri, k'awada-e pait'ee k'ãata k'ĩsiadai mãik'aapa p'eradait'ee, audú p'usa t'o jĩwaa nɨ̃bait'ee perã. 5 cŨk'uru piudait'ee espadapa; awaraarã ateedait'ee awaraa eujãdee esclavoorãk'a p'aneedamerã. Maapai Tachi Ak'õrede ijãadak'aa beerãpa Jerusalén p'uuru iru p'anadait'ee ãchi jua ek'ari, Tachi Ak'õrepa ewari awara bɨda parumaa ãra k'achia ooit'ee. Eperã Ak'õre Truadepema waya chek'ãri ¡Aai, ma ewate chupɨria jõneedait'ee wẽraarã biak'oo bee maa-e pɨrã warra chak'eerã jude iru bee, isapai p'oyaa wãda-e pait'ee perã! Ma eujãde audú chupɨria jõnadait'ee mãik'aapa Tachi Ak'õrepa ne-inaa k'achia ooit'ee na p'uurudepemaarãmaa. X)Mãga oodaipia bɨ ma ewate Tachi Ak'õrepa mɨde ijãadak'aa beerã k'achia ooit'ee perã. Eperãarã chupɨria chitoonadait'ee, Tachi Ak'õrepa ãra k'achia ooit'ee perã ichi ũraa p'ãdade jara bɨk'a. MMaapai Judea eujãde p'anɨɨrã mirudaipia bɨ eera jẽra bɨdee. Jõdee Jerusalén p'uurude p'anɨɨrã mamãik'aapa uchiadaipia bɨ. Ichiaba chi taawa p'anɨɨrã chedaik'araa bɨ p'uurudee. s_—Unudak'ãri soldaorãpa Jerusalén p'uuru wap'ɨra iru p'anɨ, k'awáatɨ taarã-e jõdariit'ee. hIMapa ¡t'ãripa choopatáatɨ! Mãgá parã ɨt'aa wãdait'ee. Jerusalén p'uuru jõdariit'ee W'Mamĩda parã puda k'ãu apida atuada-e, mɨa parã ak'ɨ bapariit'ee perã. [/Jõmaarãpa parã k'ĩra unuamaa iru p'anapataadait'ee mɨde ijãapata k'aurepa. !;Mamĩda pãchi ak'õreerãpa, ɨ̃pemaarãpa, ëreerãpa mãik'aapa k'õp'ãyoorãpa paara parã traicionaadait'ee. Maapai parã ũk'uru peepidait'ee. 1Mɨa k'ĩsia k'awaa pedee jarapiit'ee, parã k'ĩra unuamaa iru p'anapataarãpa p'anaupiamaapa mãik'aapa jarapiamaapa parãpa seewa jara jõnɨ. 8kMaapai k'ĩsianáatɨ k'ãare pedeeta jaradai. v~e Mãga oodak'ãri, ãchi k'ĩrapite parãpa jarapataadai Tachi Ak'õrepa ooda parã-it'ee mɨ k'ap'ɨa pari. 9}k ’Mamĩda mãga p'asai naaweda, ijãadak'aa beerãpa parã jɨrɨpataadait'ee miapidait'ee mãik'aapa jita atadap'eda, ateedait'ee Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tede. Mama parã ak'ɨdait'ee jaradait'ee eperãarã pia wa k'achia. Ichiaba carcelde t'ɨ nɨ̃bɨnadait'ee mãik'aapa ateedait'ee reyrã k'ĩrapite maa-e pɨrã eperãarã poro waibɨarã k'ĩrapite. Ma jõma parãmaa oopataadait'ee, mɨde ijãapata k'aurepa. E| Awẽrachai wëre nɨ̃beeit'ee; jarra oodait'ee mãik'aapa k'ayaara paraait'ee eujã awara-awaraade. Ma awara pajãde ne-inaa waide unudak'aa unupataadait'ee; ne-inaa tachi p'erapipari. Q{ Ichiaba Jesupa mãgaji: —Eperãarã awaraarã ome chõodait'ee. jzM Ũridak'ãri eperãarãpa jura chõo jõnɨ mãik'aapa oodaamaa p'anɨ ãchi poro waibɨarãpa jara p'anɨk'a, p'eranáatɨ. Ichita mãga p'asait'ee naapɨara. Mamĩda Tachi Ak'õre ewari waibɨa ewate at'ãri pa-e pait'ee. nyUJesupa p'anauji: —Tauk'a nipapatáatɨ apidaamaa k'ũrapiamaapa. Mɨ jĩak'a chok'ara chedait'ee. Seewata jaradait'ee: “Mɨta Ak'õre Warra; ɨ̃rapɨ paji chi cheit'ee bada.” Mamĩda ãchia jara p'anɨ ijãanáatɨ. 5xcMãpai Jesumaa iidijida: —Tachi Jarateepari, ¿sãapaita mãga p'asait'eema? ajida. ¿Sãga k'awadayama ajida, ma ewari k'ait'a pak'ãri p'asait'ee pɨa jaradak'a? Tw!—Ewari cherude parãpa na jõma unu p'anɨ unuda-e pait'ee. Mãu apida bee-e pait'ee awaraa mãu ɨ̃rɨ, na jõmaweda t'eek'oo chedait'ee perã. Ne-inaa p'asait'ee na p'ek'au eujã jõi naaweda mvSEperãarã ũk'uru pedeemaa p'anajida Tachi Ak'õre te waibɨade. Jarapachida mãu pi-iadee oo k'obɨ mãik'aapa k'ĩra wãree bainɨ̃ bɨ eperãarãpa net'aa tee p'anadap'edaa k'aurepa. Mãga ũrik'ãri, Jesupa mãgaji: *uMJõmaarãpa tee p'anɨ ãchi p'arat'a waibɨa iru p'anadap'edaadepema beeda. Jõdee na p'ẽtrãa, chupɨria k'ɨrɨ mĩda, ichia iru k'erada jõmaweda teeji Tachi Ak'õremaa. Teejida aji, chi p'arat'a iru bada paara chik'o netoit'ee. Jesupa jarada Tachi Ak'õre te waibɨa t'eet'aait'ee t/Mãga unuk'ãri, Jesupa mãgaji: —Mɨa wãarata jararu. Na p'ẽtrãa chupɨria k'ɨrɨpa primisia waibɨara teejida aji, apemaarã k'ãyaara. fsEMãpai ichia unuji p'ẽtrãa chupɨria k'ɨrɨpa ata bɨ cheru p'arat'a tau omé cobredee. r yJesupa ak'ɨmaa baji, p'arat'ara beerãpa primisia ata bɨ p'anɨ misa p'arat'a p'epatade Tachi Ak'õre te waibɨade. q/Ma awara p'ẽtrãarã k'aripadai k'ãyaara, ãra te jãri atapata mãik'aapa taarã ɨt'aa t'ɨ̃pata, eperãarãpa ãchi t'o p'anadamerã. Mãga p'anapata perã, Tachi Ak'õrepa ãra audupɨara miapiit'ee, k'achia beerã miapik'ãri ichi ewari waibɨa ewate.5pc.—K'ĩrak'aupai p'anapataadai Moisepa p'ãda jarateepataarãk'a. Ãchi audua p'anadairã p'aru teesoo jɨ̃i awaa p'anapata mãik'aapa k'inia p'anapata jõmaarãpa ãchimaa saludaadamerã plaza bee chaa, tachi poro waibɨarã ome oopatak'a. Ichiaba su-ak'ɨ p'aneepata su-ak'ɨ beepari pipɨara bɨde Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tede mãik'aapa nek'odak'ãri, chi su-ak'ɨ beepari pipɨara bɨde su-ak'ɨ p'aneepata. co?-Eperãarã jõmaarãpa ũrimaa p'anajida, Jesupa chi k'õp'ãyoorãmaa mãgak'ãri: bn=,Davidpa ichi ëreerãdeepa uchiait'ee bɨmaa t'ɨ̃jaraji “Tachi Waibɨa”. ¿Mapa k'awada-ek'ã aji, Mesías waibɨara bɨ chonaarãwedapema Rey David k'ãyaara? Jesupa Moisepa p'ãda jarateepataarã ɨmɨateeda ]m3+mɨa pɨ k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã p'oyaaru misa.” ’ (Sal 110.1) 0lY*Salmos p'ãdade Rey Davidpa paara jara bɨ:‘Tachi Ak'õrepa jaraji Tachi Waibɨamaa: “Pɨ mɨ ome auk'a waibɨa bairã, su-ak'ɨ beepáde aji, mɨ juaraare, |kq)Mãpai Jesupa iidiji: —¿Sãap'eda jara p'anɨma aji, Mesías chonaarãwedapema Rey Daviddeepa uchiait'ee? mjS(Maadamãiipa waawee p'aneejida waa iididait'ee. Tachi Ak'õrepa pëida eperãarã rey pamerã vie'Mãpai ũk'uru Moisepa p'ãda jarateepataarãpa mãgajida: —Tachi Jarateepari, pia p'anaujida ajida. h3&¡Tachi Ak'õre piudap'edaarã Ak'õre Waibɨa-e! ¡Chok'ai p'anɨɨrã Ak'õre Waibɨa, iru-it'ee eperãarã jaureerã jõma chok'ai p'anadairã! ygk%Moisepa paara tachimaa k'awapipari piudap'edaarã chok'ai p'irabaidait'ee. Chonaarãweda Tachi Ak'õrepa irumaa pedeek'ãri pak'uru jep'eda urua jira bɨdeepa t'ɨpɨtauk'a, jaraji ichi Abraham, Isaac, Jacob ijãadap'edaa Ak'õre Waibɨa. f$waa piuda-e pait'ee perã. Angeleerãk'a p'anadait'ee mãik'aapa Tachi Ak'õre warrarã padait'ee, chok'ai p'irabaidap'edaa perã. e#Mamĩda Ak'õrepa jɨrɨt'eradaarã ichi eujãde p'anadak'ãri, ɨmɨk'ĩraarã wẽraarã paara waa miak'ãida-e pait'ee, jdM"Jesupa p'anauji: —Na p'ek'au eujãde ɨmɨk'ĩraarã mãik'aapa wẽraarã miak'ãipata. Wc'!Ɨ̃rá taipa nãga k'awa k'inia p'anɨ. Piudap'edaarã waya chok'ai p'irabaidak'ãri, ¿chisãgɨ́ ɨ̃pemata ma wẽra ɨmɨk'ĩra pait'eema ajida, ãchi jõmaweda iru ome miak'ãi p'anadap'edaa perã? +bQ Maap'eda ma wẽra ichiaba piuji. Pamãik'aapa araarepema miak'ãijida ma p'ẽtrãa ome. Mamĩda auk'a warra wẽe piujida. Ma t'ẽepai chi apemaarã jida miak'ãijida ma p'ẽtrãa ome. Mamĩda ãchi jõmaweda warra wẽe piujida. `+Chi araarepema _Mãga jaradap'eda, ma saduceorãpa nãga nepɨrɨjida. P'anajida ɨ̃pemaarã siete. Chi naapema miak'ãiji. Mamĩda warra wẽe piuji. b^=—Tachi Jarateepari, Moisepa nãga p'ã bëijida ajida. Eperã miak'ãi bɨ warra wẽe piuru pɨrã, chi ɨ̃pemapa iru wẽra ataipia bɨ mãik'aapa aɨ ome warra ooipia bɨ chi ɨ̃pema piuda k'ap'ɨa pari. ]Maap'eda saduceorã ũk'uru wãjida Jesumaa. Saduceorãpa ijãadak'aa eperã piup'eda waya chok'ai p'irabaii. Maperã iidijida: Z\-Mãga ũridak'ãri, k'awaajida Jesumaa pedee k'achia p'oyaa jarapida-e pai eperãarã taide. Mapa ak'ɨtrua para beeji mãik'aapa k'ĩup'eek'oodachida. Piudap'edaarã chok'ai p'irabaipatade iididap'edaa [Mãpai Jesupa mãgaji: —Mãgara téetɨ Cesarmaa irua net'aa iidipari, mãik'aapa auk'a téetɨ Tachi Ak'õremaa irua iidipari. ?Zw—Ak'ɨpítɨ denario p'arat'a tau. ¿K'ai k'ĩrata nade bɨ mãik'aapa k'ai t'ɨ̃ta p'ã bɨma? aji. P'anaujida: —César k'ĩra mãik'aapa ichi t'ɨ̃ta p'ã bɨda ajida. WY'Jesupa k'awa bada perã mãɨrãpa k'ĩsia k'achia iru p'anɨ, mãgaji: vXeMãga bɨta, nãga iidi k'inia p'anɨ: ¿Pia bɨk'ã ajida, taipa Cesarmaa impuesto p'aadait'ee wa mãga-e? FWMa-it'ee ma pëida eperãarãpa Jesumaa iidijida: —Tachi Jarateepari, taipa k'awa p'anɨda ajida, pɨa pedee wãara jarapari mãik'aapa jarateepari eperãarãpa ne-inaa pia oo k'awaadamerã. Eperãarã maarepida k'ũrak'aa. Ichita jara bɨ eperãarã k'ĩra jĩp'a p'anapataadamerã Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a. /VWMaperã t'ẽepai ma judiorã poroorãpa pëijida t'ãri jĩp'a pɨk'a beerã Jesús ome pedeede. K'inia p'anapachida ma eperãarãpa iidi p'anɨpa Jesupa pedee k'achia jarapidai Romadepemaarã poro waibɨarã ãpɨte. Mãgá ma eujã ak'ɨpari, Romadepemaarã poro waibɨapa iru atapii. +UOP'aareerã poroorãpa Moisepa p'ãda jarateepataarã ome ma nepɨrɨda ũri aupadak'ãri, k'awaajida Jesupa ãchideta pedee baji. Mapa aramata jita atapi k'inia p'anajida. Mamĩda mãga ooda-e paji eperãarã waawee p'anadap'edaa perã. Judiorãpa Cesar-it'ee impuesto p'aapatap'edaa T+Eperã ma mãu pipɨara bɨ ɨ̃rɨ t'ĩutɨru pɨrã, chupɨria nɨ̃beeit'ee. Jõdee ma mãu eperã ɨ̃rɨ baairu pɨrã, iru peet'aait'ee. uScMamĩda Jesupa ãramaa ak'ɨji mãik'aapa mãgaji: —Mãgara, ¿k'ãata jara k'inia bɨma aji, na pedee Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdadepema?‘Te oopataarãpa mãu k'iniada-e padap'edaa pipɨara padachi.’ (Sal 118.22) mRSMɨa jarait'ee. Wãk'ãri, ma eujã ak'ɨpataarã peek'ooit'eeda aji, mãik'aapa chi eujã teeit'eeda aji, awaraarãmaa ãchia ak'ɨpataadamerã. Mãga ũridak'ãri, eperãarãpa mãgajida: —¡Mãga p'asa-e pait'eeda! ajida. EQMapa ma uva eujãdeepa uchia atajida mãik'aapa peet'aajida. Mãpai Jesupa mãgaji: —Parãpa, ¿k'ãata k'ĩsia p'anɨma aji, ma uva eujã chiparipa ooit'ee ma eujã ak'ɨpataarã ome? xPiMamĩda ma ne-uu ak'ɨpataarãpa iru warra t'ɨmɨ́ cheru unu atadak'ãri, ãchi pitapai mãgapachida: “Jãgɨpa ichi ak'õre net'aa jõmaweda atait'ee chi ak'õre piuk'ãri. Peet'aadáma ajida, tachi-it'ee na ne-uu eujã beemerã.” "O= ’Mãpai ma ne-uu chiparipa mãgaji: “Ɨ̃rá, ¿k'ãata ooyama? aji. Pëiit'eeda aji, mɨ warra k'inia iru bɨ. Taawa iru waaweedayada” aji. N Ma t'ẽepai awaraa mimiapari pëiji. Mamĩda ma ne-uu ak'ɨpataarãpa iru auk'a p'ua oojida mãik'aapa taawaa pëijida. $MA Mãpai ma ne-uu chiparipa awaraa mimiapari pëiji. Mamĩda mãgɨmaa ichiaba ik'achia jaradap'eda, p'ua oot'aajida mãik'aapa jua arajãgaa pëit'aajida. L T'ẽepai uva oropata ewari pak'ãri, ma eujã chiparipa ichi mimiapari pëiji ma ne-uu ak'ɨpataarãmaa, ichi eere bee bɨ chauda tee pëidamerã. Mamĩda ãchia ma mimiapari sĩk'oojida mãik'aapa pëit'aajida waya chiparimaa, maarepida net'aa wẽe. SK Maap'eda Jesupa nãga nepɨrɨmaa beeji jarateeit'ee eperãarãmaa: —Eperãpa uva eujã uuji. Maap'eda ne-uu eujã ak'ɨpataarã jɨrɨji aɨde mimiadamerã. Mãpai awara ãyaa t'ɨmɨ́ wãji. JMãpai Jesupa mãgaji: —Mãgara mɨa pida jara-eda aji, k'aipa mɨmaa nãga oopi bɨ. Mimiapataarã k'achia beerãde nepɨrɨda kIOMapa ãchia p'anaujida: —K'awada-e p'anɨda ajida, k'aipa Juan pëiji poro choo chemerã. pHYIchiaba jaradaik'araa bɨ: “eperãarãpa Juan pëijida”. Mãga jararuta pɨrã, na eperãarã k'ĩraudaridait'ee tachi ome mãik'aapa tachi mãupa bat'a peedai. Jõmaarãpa ijãa p'anɨ Juan Tachi Ak'õre pedee jarapari paji. 0GYMãpai ãchi pitapai pedee para beeji: —Tachi Ak'õrepa pëidada aruta pɨrã, irua iidiit'ee: “Mãgara, ¿sãap'eda Juan ũraa ijãada-e pajima?” ait'ee. pFY¿K'aipa pëijima aji, Juan Bautistapa poro choo chemerã; Tachi Ak'õrepa maa-e pɨrã eperãarãpa? kEOJesupa p'anauji: —Mɨa pida parãmaa iidiit'eeda aji. P'anáutɨ p'oyaa p'anaudai pɨrã. DMãɨrãpa Jesumaa iidijida: —¿Tachi Ak'õrepa tai bɨji-ek'ã ichi te waibɨa ak'ɨdamerã? ¿K'aipa pɨmaa nãga oopi bɨma? ajida. UC %Ewari aba Tachi Ak'õre te waibɨade Jesupa jarateemaa baji pedee pia Ak'õrepa jara pëida. Mãga nɨde pachejida p'aareerã poroorã, Moisepa p'ãda jarateepataarã mãik'aapa judiorã poro waibɨarã. gBG0Mamĩda p'oyaadak'aa paji, eperãarãpa iru pedee audú ũri k'inia p'anadap'edaa perã.dAA/Ewari chaa Jesupa jarateepachi Tachi Ak'õre te waibɨade. Maapai p'aareerã poroorã, Moisepa p'ãda jarateepataarã mãik'aapa Jerusalén p'uuru pidaarã poro waibɨarãpa jɨrɨpachida Jesús peepit'aadait'ee. a@;.Mãgaji: —Tachi Ak'õre Ũraa p'ã jẽra bɨde jara bɨ:‘Mɨ te ɨt'aa t'ɨ̃pata teda apatadait'ee.’ (Is 56.7)‘Mamĩda parãpa nechɨapataarã ték'ata oo iru p'anɨ.’ (Jer 7.11) ?3-Jerusalén p'uurude panadak'ãri, Jesús Tachi Ak'õre te waibɨade t'ĩuji mãik'aapa jëremaa beeji aɨde ne-inaa netomaa p'anadap'edaarã. 1>[,Pɨ muralla jõma t'eet'aadait'ee, edajãdepema te jẽra bɨ paara. Aɨde p'anɨɨrã chok'ara peedait'ee. Mãu apida bee-e pait'ee awaraa mãu ɨ̃rɨ, pɨdepemaarãpa ũridaamaa p'anadap'edaa perã mɨa parã k'aripa chek'ãri. Jesupa ne-inaa netopataarã jërek'ooda Ak'õre te waibɨadeepa f=E+Jerusalén, ewari cherude pɨmaa ne-inaa k'achia p'asait'ee. Pɨ k'ĩra unuamaa iru p'anapataarãpa muralla yoorodee oodait'ee pɨ ik'aawa. Pɨ wap'ɨra atadait'ee mãik'aapa ma muralladeepa pɨ k'idaa chaa wawadait'ee. d<A*Mãpai mãgaji: —¡Pɨdepemaarãpa mɨde ijãadap'edaa paara, idi weda mɨa parã k'ãiwee p'aneepik'aji! Mamĩda mãga k'awada-e p'anadairã, parã-it'ee mera pɨk'a bɨ. Mapa p'oyaa unuda-e Tachi Ak'õrepa oo bɨ. W;')Jerusalén p'uuru k'ait'a parutade Jesupa araa ak'ɨk'ãri, jẽedachi. :)(Mamĩda Jesupa p'anauji: —Na eperãarã k'ĩup'ee p'aneeruta pɨrã, mãu paara mãga biadait'eeda aji. Jesús Jerusalen-it'ee jẽeda :9m'Mãpai ũk'uru fariseorã ma eperãarã t'ãide p'anadap'edaarãpa Jesumaa mãgajida: —Tachi Jarateepari, pɨ ome nipapataarã ɨtrɨapáde ajida, mãga jaranaadamerã. k8O&Mãgapachida:—‘¡K'ĩra wãree Ak'õre eujãde, Tachi K'aripapari reyk'a cheru perã! ¡Ɨ̃rá Tachi Ak'õre k'ãiwee bapariit'ee ichi eperãarã ome! ¡Iru jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ!’ (Sal 118.26) 17[%Mãpai Olivo Eedeepa ɨrabaipata o k'ait'a pa wãdak'ãri, jõmaweda iru ome nipapataarã o-ĩapa biuk'a para beeji, taarã-ee ãchi rey pai jĩak'aapa. O-ĩapa Tachi Ak'õremaa pedee pia pedeepachida, ãchia unudap'edaa perã Jesupa oo bɨ; ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. t6a$Wãruta misa, eperãarãpa ãchi ɨ̃rɨpema p'aru t'õ jẽra bɨjida o jãde, ãchi rey pai jĩak'aapa. 5#Mãpai ma burro Jesumaa ateedap'eda, ãchi ɨ̃rɨpema p'aru jɨ̃patap'edaa ata bɨjida aɨ ɨ̃rɨ mãik'aapa bataupijida. R4"P'anaujida: —Tachi Waibɨapa arak'atɨa atee k'inia bɨda ajida. n3U!Ma burro ẽramaa p'anɨ misa, chipariirãpa iidijida: —¿K'ãare-it'ee ẽramaa p'anɨma? ajida. _27 Mãpai Jesús k'õp'ãyoorã wãjida mãik'aapa ununajida jõma irua jaradak'a. ~1uApidaapa iidiruta pɨrã k'ãare-it'ee ẽramaa p'anɨ, jarátɨ: “Tachi Waibɨapa arak'atɨa atee k'inia bɨ.” Q0Ãramaa mãgaji: —Wã́tɨ ara bɨ p'uuru tachi k'ĩrapite bɨmaa. Panadak'ãri, ununadait'ee burro jɨ̃ bainɨ̃ bɨ, waide apida batauda-e p'anɨ iru ɨ̃rɨ. Ẽra atátɨ mãik'aapa anéetɨ. s/_Olivo Eede, Betfagé mãik'aapa Betania p'uuru k'ait'a panadak'ãri, chi k'õp'ãyoorã omé naa pëiji. E.Ma pedee jara aupap'eda, Jesús wãji Jerusalén ode. )-KMa awara jɨrɨnátɨ mɨ k'iniada-ee p'anadap'edaarã ãchi rey pamerã. Anéetɨ mɨ k'ĩrapite mãik'aapa peek'óotɨ.” Jesús Jerusalén p'uurudee wãda &,EMãpai ma reypa mãgaji: “Mɨa jara bɨ: Chi iru bɨmaa waapɨara teeit'ee. Mamĩda chi mak'ɨara wẽe bɨpa ma-ãri iru bɨ paara jãri atait'eeda aji. z+mMãpai ãchia mãgajida: “Mamĩda tachi poro waibɨa, ¡irua ma tau chaa waa diez eepada iru bɨda!” ajida. '*GMãpai ma reypa mãgaji arii p'anadap'edaarãmaa: “Jãri atátɨ mɨa p'arat'a teeda irumaa mãik'aapa téetɨ ma p'arat'a tau chaa waa diez eepadamaa.” 0)YMãgara ¿sãap'eda pɨa mɨ p'arat'a ɨana-e pajima aji, p'arat'a ɨapata tede, mɨ chek'ãri, mãpemaarãpa mɨmaa waya teedamerã aɨ ɨ̃rɨ eepadap'edaa ome?” Z(-Mãpai ma reypa mãgaji: “¡Mimiapari k'achia! Pɨa jaradak'a ooit'eeda aji, pɨ ome. K'awa bɨda a bɨ, mɨa pia chupɨria k'awak'aa mãik'aapa mɨa ne-inaa jõma p'e atapari awaraarã mimiadap'edaa pari. %'CMɨa pɨ waawee bapari, k'awa bairã pɨa eperãarã pia chupɨria k'awak'aa. K'awa bɨ pɨchia ne-inaa jõma p'e atapari awaraarã mimiadap'edaa pari.” #&?’Mamĩda awaraa mimiapari chedapa mãgaji: “Señor, acha bɨda aji, pɨa p'arat'a mɨmaa teeda. P'arude pia jɨ̃ bɨp'eda, ɨa iru bajida aji. d%AIchiaba mãgɨmaa reypa mãgaji: “Mãgara pɨa p'uuru joisomaa ak'ɨpariit'eeda” aji. $Araarepema mimiaparipa ichiaba jara cheji: “Señor, pɨa p'arat'a teeda mɨmaa, ma p'arat'a tau chaa waa joisomaa eepa wãjida” aji. q#[Reypa mãgaji: “¡Pɨ pia bɨda aji, pia mimiapari perã! Mɨa atabëida pia ak'ɨji mãik'aapa aɨ ɨ̃rɨ waapɨara uchiapiji. Mãga ooda perã ɨ̃rá mɨa pɨ eperãarã poro waibɨa papiit'ee p'uuru diez ak'ɨpariimerã.” }"sChi naa chedapa mãgaji: “Señor, pɨa p'arat'a teeda mɨmaa, ma p'arat'a tau chaa waa diez eepa wãjida” aji. |!q’Mãga jara pëijida mĩda, Cesarpa iru rey bɨji. Ma t'ẽepai waya cheji ichi eujãdee. Pachek'ãri, t'ɨ̃ pëiji ichi mimiapataarã, mãgɨ́ p'arat'a teedaarãmaa, k'awaa k'inia bada perã jõmasaa eepa iru p'anɨ ãchi chaachaa. , QMamĩda ichi eujãdepemaarãpa iru k'ĩra unuamaa iru p'anapachida. Mapa iru t'ẽe eperãarã pëijida jaradamerã: “K'iniada-e jã eperã tai rey pamerã.” {o Mamĩda wãi naaweda, t'ɨ̃ p'eji ichi mimiapataarã diez mãik'aapa p'arat'a waibɨa teeji ãchi chaachaa. Mãpai mãgaji: “Na p'arat'apa net'aa neto p'e atátɨ mãik'aapa netótɨ awaraarãmaa waapɨara eepadamerã, mɨ cheru misa.” 4z~}}||{ozwzyxx0wvvButtssTrrLqqpp-onnm:lUkk'jGii2hRg7ff]ee+ddccbba``U_^^8]]/\[ZZ[ZYYXgXWCVV\UUHTS~S*RRgQQ\PXOO$NMMTLL6KhJJeIIHpGGWFF"EE>DD>-===<;;Y::m99Z888:7766;5543221H003/N..-j,`++J*))z(('&&$$#"">!V b (Y =2~4&h$!j  (  x |*n4}"sAramata chi ak'õre atabëijida barcode mãik'aapa wãjida Jesús ome. Jesupa eperãarã chok'araarãmaa jarateeda o!WIpu nok'ode Jesupa awaraa ɨ̃pemaarã omé unuji: Santiago mãik'aapa Juan. Zebedeo warrarã paji. Barcode t'ɨrɨ pi-ia p'e bɨmaa p'anajida chi ak'õre ome. Mãga oomaa p'anɨde Jesupa ãchi t'ɨ̃ji ichi ome wãdamerã. M Aramata ãchi t'ɨrɨ atabëijida mãik'aapa wãjida iru ome. CÃra unuk'ãri, Jesupa mãgaji: —Mɨ ome nipapatáatɨ mãik'aapa óotɨ mɨa ooparik'a. Idideepa eperãarã jɨrɨdait'ee Tachi Ak'õre-it'ee, to-ɨapataarãpa chik'o jɨrɨpatak'a. J Ewari aba Jesús Galilea Lago ide nipak'ãri, unuji ɨ̃pemaarã omé: Simón; ichiaba t'ɨ̃jarapatap'edaa Pedro mãik'aapa Andrés. To-ɨapataarã paji. Mapa t'ɨrɨ t'aamaa p'anajida. Maadak'ãriipa Jesupa jarateemaa beeji: —P'ek'au k'achia oo amáatɨ mãik'aapa Tachi Ak'õrede ijãapatáatɨ. Taarã-e nɨde Tachi Ak'õrepa eperãarã bɨ k'inia bɨ ichi jua ek'ari, ichideerã p'aneedamerã. Jesupa to-ɨapataarã k'ĩmari jɨrɨt'erada H Mãpemaarã p'ãriu pɨk'a bɨde p'anapatap'edaa, ɨ̃daa pi-ia unudait'ee. Tachi Ak'õrepa ma ɨ̃daa pëiit'ee chi p'ãriu pɨk'a bɨde p'anɨɨrãmaa atuanaadamerã.’ (Is 9.1-2) 8i‘Zabulón ëreerã eujãde mãik'aapa Neftalí ëreerã eujãde, Jordán to k'ĩraik'a eere p'usadee o wãparide, Galilea apata eujãde Israel pidaarã-eerã p'anapachida. OMãgá uchiaji Tachi Ak'õre pedee jarapari Isaíapa p'ãdak'a:  Mamĩda Nazaret p'uurude bana-e paji. Ma k'ãyaara banaji Capernaum p'uurude, lago ik'aawa bɨ Zabulón, Neftalí ëreerã eujãde. gG Jesupa ũrik'ãri Juan Bautista carcelde t'ɨ nɨ̃bɨdap'edaa, wãji Galilea eujãdee.   Mãpai Netuara Poro Waibɨa ãyaa wãji. Mãga nɨde angeleerã chejida Jesús k'aripade. Jesupa naapɨara jaratee beeda xi Jesupa p'anauji: —¡Oo-eda! aji. Ãyaa wãpáde aji, Satanás. Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Tachi Ak'õre Waibɨamaa aupai ɨt'aa t'ɨ̃patáatɨ mãik'aapa jĩp'a oopatáatɨ irua jara bɨk'a.’ (Dt 6.13) } Mãpai mãgaji: —Pɨta mɨ k'ĩrapite bedabaip'eda, mɨmaa ɨt'aa t'ɨ̃rura, mãgara na jõmaweda përé payada aji. 5Maap'eda Netuara Poro Waibɨapa iru ee ɨt'ɨara bɨ nok'ode ateeji. Mama ak'ɨpiji jõmaweda na p'ek'au eujãdepema p'uuru, net'aa pi-ia ome. c?Jesupa p'anauji: —¡Jɨ̃tɨ-eda! aji. Ichiaba Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Ne-inaa pariatua oonáaji k'awaait'ee wãara Tachi Ak'õre Waibɨapa tachi ak'ɨpari wa mãga-e.’ (Dt 6.16) W'mãik'aapa mãgaji: —Wãara pɨ Tachi Ak'õre Warra pɨrã, namãik'aapa jɨ̃tɨdaipáde aji, Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bairã:‘Ak'õrepa ichi angeleerã pëiit'ee pɨ k'aripadamerã. Ãchia pɨ jita atadait'ee mãik'aapa pɨ t'ɨdɨk'adait'ee, pɨchi bɨɨrɨ pida mãumaa p'u oopiamaapa.’ (Sal 91.11-12) 0YT'ẽepai Netuara Poro Waibɨapa iru ateeji Jerusalendee, Tachi Ak'õrepa jɨrɨt'erada p'uurudee. Mama Tachi Ak'õre te waibɨa ek'arra ɨ̃rɨ ɨt'ɨ́ ateeji U#Jesupa p'anauji: —¡Oo-eda! aji. Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Eperã chik'o k'o bɨpapai chok'ai bak'aa. Tachi Ak'õre pedee k'awa bɨpa ichita chok'ai bapari.’ (Dt 8.3) 'GMãga nɨde Netuara Poro Waibɨapa ne-inaa k'achia oopide cheji mãik'aapa mãgaji: —Wãara pɨ Tachi Ak'õre Warra pɨrã, na mãu pan papit'aapáde aji. PMama k'ãima cuarenta nek'o-ee baji. Mapa jarrapisia nɨ̃beeji.   )Maap'eda Tachi Ak'õre Jaurepa Jesús wãpiji eujã pania wẽe bɨmaa, Netuara Poro Waibɨapa irumaa ne-inaa k'achia oopi k'inia bada perã. m SMãpai ũriji ɨt'ariipa nãga pedeeru: —Nata mɨ Warra k'inia. Irua mɨ t'ãri o-ĩapipari. Poro choop'eda, Jesús toiduupa uchiak'ãri, pajã ewadachi mãik'aapa irua unuji Tachi Ak'õre Jaure ichi ɨ̃rɨ palomak'a baai cheru.  Mamĩda Jesupa p'anauji: —Mɨ poro choopáde aji, Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a uchiamerã. Mãpai Juanpa poro chooji.  /Ewaa weda Juanpa iru poro choo-e pait'ee paji. Mapa mãgaji: —Pɨata mɨ poro chooipia bɨ. ¿Sãap'eda mɨmaa cheruma aji, pɨ poro choopide? a; Maapai Jesús wãji Galilea eujãdeepa Jordán todee, Juan badamaa poro choopide. @y Ooit'ee trigo ewaparipa ooparik'a. Mãgɨpa pala aneek'ãri, trigo ewada ɨt'aa jira bat'apari chi tau uchiamerã mãik'aapa nãupa chi e ãyaa ateemerã. Maap'eda ma trigo tau ɨa bɨpari chi ɨapatamãi. Mamĩda chi e beeda t'ɨpɨtaude bat'at'aapari. Mãgɨ́ t'ɨpɨtau k'ĩik'aada aji. Jesús poro chooda 3_ Mɨa parã poro choopari paniapa, ak'ɨpidamerã pãchia p'ek'au k'achia oopata oodaamaa p'anɨ mãik'aapa wãara Tachi Ak'õrede ijãa p'anɨ. Mamĩda eperã mɨ t'ẽe cheru mɨ k'ãyaara waibɨara bɨ. Mɨa iru chancla ateeik'araa bɨ, mɨ iru k'ãyaara ek'ariara bairã. Irua eperãarã nãgá poro chooit'ee. Tachi Ak'õre Jaure ba chepiit'ee parã k'ap'ɨade. Mamĩda ichide ijãadak'aa beerã t'ɨpɨtaude jõpiit'ee. Y+ Ara chaarapa nejõ bɨɨrɨ chauk'aa bɨ t'u peet'aapatak'a t'ɨpɨtaude bat'at'aadait'ee paa jõmerã, mãga pɨk'a taarã-e Tachi Ak'õrepa jõpiit'ee parã, chi oodaamaa p'anapataarã irua k'inia bɨk'a. 6e K'ĩsianáatɨ Tachi Ak'õrepa parãta miapi-e pait'ee Abrahamdeepa uchiadap'edaa perã. Mɨa jara bɨ: Na mãudeepa Tachi Ak'õrepa Abrahamdeepa uchiadap'edaarã oo atai. mSMãga pɨrã, p'ek'au k'achia oo amáatɨ mãik'aapa p'anapatáatɨ Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a.  Fariseorã saduceorã ome chok'ara ichiaba chejida Juanmaa poro choopide. Mamĩda Juanpa mãgaji: —¡Parã k'achia-idaa beerãdeepa uchiadap'edaarã! ¡Taamák'apɨ p'anɨ! ¿Poro choopi chejida-ek'ã Tachi Ak'õre juapa mia k'iniada-e p'anadairã? +Tachi Ak'õremaa chupɨria iidi chejida ãchia p'ek'au k'achia oopatap'edaa k'aurepa. Mãpai Juanpa ãchi poro choo wãpachi Jordán to jãde. )KEperãarã Jerusalén p'uurude p'anadap'edaarã awaraa Judea eujãdepemaarã ome mãik'aapa Jordán to k'ait'a p'anadap'edaarã ome chejida Juan pedee ũride. 0YMãgɨ́ eperã Juan paji. P'aru camello k'aradee k'ada jɨ̃pachi. Chi k'ɨrrɨde jɨ̃pari ne-edee ooda paji. K'opachi sisi mãik'aapa topachi jɨrrɨ miéle. ~Chonaarãweda Tachi Ak'õre pedee jarapari Isaíapa jaraji:‘Eujã pania wẽe bɨde eperã bia bɨ: “O pi-ia oopatak'a poro waibɨa chei naaweda, mãga pɨk'a p'ek'au k'achia oo amáatɨ Tachi Waibɨa chei naaweda.” ’ (Is 40.3) H} Mãgaji: —¡P'ek'au k'achia oo amáatɨ mãik'aapa Tachi Ak'õrede ijãapatáatɨ! Taarã-e nɨde Tachi Ak'õrepa eperãarã p'e bɨit'eeda aji, ichi jua ek'ari, ichideerã p'aneedamerã. | Ma t'ẽepai eperã t'ɨ̃jarapatap'edaa Juan Bautista Tachi Ak'õrepa jara pëida jara cheji Judea eujãde, eujã pania wẽe bɨmãi. 7{gMama panadak'ãri, Nazaret p'uurude p'ananajida. Mãga paji Ak'õre pedee jarapataarãpa jaradap'edaak'a: “Eperãarãpa Jesús t'ɨ̃jarapataadait'ee Nazaret pida.”KzMamĩda Josepa k'awaak'ãri Arquelao rey bɨ chi ak'õre Herodes pari Judea eujãde, waawee baji mama banait'ee. Mãga nɨde k'ãimok'araade Tachi Ak'õrepa jaraji Galilea eujãdee wãdamerã. 7yiMãgá wãjida Ak'õrepa jara pëidak'a. x—Wãpáde aji, Israel eujãdee pɨchi wẽra, chi warra ome, warra pee k'inia p'anadap'edaarã piudap'edaa perã. jwMHerodes piuda t'ẽepai, Egiptode at'ãri p'anɨde k'ãimok'araade angelpa jaraji Josemaa: dvA‘Rama p'uurude jẽepi ororoo ũrijida. Jẽepi chupɨria ũrijida. Raquel jẽe nɨ̃baji ichi warrarã-it'ee. Apidaapa ichi t'ãri o-ĩ-ĩapidak'aa paji, chi warrarã k'iniidaidap'edaa perã.’ (Jer 31.15) PuMãgá Tachi Ak'õre pedee jarapari Jeremiapa jaradak'a uchiaji: tHerodepa k'awaak'ãri ma k'ĩsia k'awaa beerãpa ichi k'ũrat'aadap'edaa, k'ĩraudachi. Ãchia jaradade k'ĩsiap'eda, ichi soldaorã pëiji Belén p'uurudee mãik'aapa p'uuru k'ait'a p'anadap'edaamaa, warrarã año omeedeepa edaa peek'oodamerã. gsGMama p'aneejida Herodes piurumaa. Mãga paji Tachi Ak'õrepa jaradak'a, ichi pedee jarapari it'aideepa:‘Egipto eujãdeepa mɨ warra t'ɨ̃ pëiji chemerã.’ (Os 11.1) Herodepa ɨmɨk'ĩra warrarã peepida orWAramãgá José p'irabaiji. María mãik'aapa chi warra atap'eda, p'ãrik'ua Egiptodee wãjida. q/ K'ĩsia k'awaa beerã wãdap'edaa t'ẽepai, k'ãimok'araade ɨt'aripema angelpa Josemaa mãgaji: —P'irabáiji mãik'aapa wã́ji Egipto eujãdee pɨchi wẽra iru warra ome. Mama p'ananadapáde aji, mɨa jararumaa, Herodepa na warra jɨrɨpiit'ee perã peepiit'ee. -pS Maap'eda k'ãimok'araade Tachi Ak'õrepa jaraji waa wãnaadamerã Herodemaa. Mapa awaraa ode wãjida ãchi eujãdee. María José ome Egipto eujãdee mirudap'edaa o) Teeda t'ĩudak'ãri, unujida ma warra chi nawe María ome. Mãpai bedabaidap'eda, ɨt'aa t'ɨ̃jida ma warra k'ĩrapite mãik'aapa ãchi net'aa aneedap'edaa ewat'ɨdak'ãri, teejida nẽe, ne-inaa t'ũa bapari bajũbak'a mãik'aapa k'era pia t'ɨ̃jarapatap'edaa mirra. *nO Mãga unudak'ãri, o-ĩadachida. }ms Mãpai k'ĩsia k'awaa beerã wãjida. Ma lucero ãchi naa wãpachi. Mata ak'ɨnɨ̃ banaji ma warra badamãi. flEMaap'eda ãchi Belendee pëiji. Mamĩda mãgaji: —Wã́tɨ ma warra jɨrɨde. Pia iididapáde aji, ma warra pari. Unu atadak'ãri, mɨmaa jara chedapáde aji, mɨ jida ichiaba irumaa ɨt'aa t'ɨ̃de wã k'inia bairã. |kqHerodepa mãga ũrik'ãri, ma k'ĩsia k'awaa beerã mera t'ɨ̃ pëiji iidiit'ee sãaweda ma lucero unujida. Fj‘Belén p'uuru apema Judea eujãdepema p'uuru k'ãyaara ek'ariara bɨ-e, ma p'uurude eperãarã poro waibɨa t'oit'ee perã. Irua Israel pidaarã ak'ɨit'ee mɨ pari.’ (Mi 5.2) iMãpai p'anaujida: —Belén p'uurude, Judea eujãde t'oit'ee. Chonaarãweda Ak'õre pedee jaraparipa nãga p'ãji: $hAMãpai Herodepa t'ɨ̃ pëiji p'aareerã poroorã mãik'aapa Moisepa p'ãda jarateepataarã. Iidiji sãmata Tachi Ak'õrepa pëiit'ee bada t'oit'ee paji. kgORey Herodepa mãga ũrik'ãri, p'era pɨk'a nɨ̃beeji, Jerusalén p'uuru pidaarã ichiaba. fPachedak'ãri, eperãarã iidijida: —¿Sãma bɨma ajida, Judiorã Rey t'oda? Iru lucero uchiak'ãri ak'õrejĩru uchiapari eere, rey waibɨa t'oda k'awaajida. Mapa ma lucero t'ẽe chejida parã rey jɨrɨde. Irumaa ɨt'aa t'ɨ̃de chejidada ajida. e !Jesús t'oji Belén p'uurude Mãgɨ́ p'uuru Judea eujãde bɨ. T'ok'ãri, Herodes Judea eujãdepema rey paji. Maapai k'ĩsia k'awaa beerã ak'õrejĩru uchiapari eereepa Jerusalén p'uurudee chejida. Ãchia lucero ak'ɨpachida k'awaadait'ee ne-inaa p'asait'ee bɨ. ed EMamĩda miak'ãida-e paji, chi warra t'oru misa. T'ok'ãri, Josepa t'ɨ̃ bɨji Jesús.bc ?José ɨ̃rɨmak'ãri, ooji ma angelpa jaradak'a. María ataji ichi wẽra pamerã. ab =‘Awẽra ɨmɨk'ĩra ome k'ãi-ee bɨta biak'ooit'ee mãik'aapa ɨmɨk'ĩra warra t'oit'ee. Iru t'ɨ̃jaradait'ee Emanuel.’ (Is 7.14) Mãgɨ́ t'ɨ̃ jara k'inia bɨ: “Tachi Ak'õre tachi ome bapari.” ha KMãga paji Tachi Ak'õrepa jarapidak'a chonaarãweda ichi pedee jarapari it'aideepa: &` GMariapa ɨmɨk'ĩra warra t'oit'ee. T'ɨ̃ bɨit'eeda aji, Jesús, irua eperãarã k'aripait'ee perã atuanaadamerã ãchia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa. J_ Mãga k'ĩsia bɨde, k'ãimok'araaji ɨt'aripema ángel ome. Mãgɨpa mãgaji: —José, Rey Daviddeepa uchiada, waaweenáaji María ome miak'ãiit'ee, Ak'õre Jaurepata ma warra oopida perã. G^  Josepa biak'oo bɨ unuk'ãri, miak'ãi-e pait'ee paji iru ome. Mamĩda José t'ãri pia bada perã, María k'ĩra nejasiapiamaapa k'ĩup'ee amaat'aait'ee paji, awaraarãpa k'awaanaadamerã. %] EJesucristo t'oda nãga paji. Iru nawe, María, pedeetee baji José ome miak'ãidait'ee. Mamĩda araa padai naaweda, Tachi Ak'õre Jaurepa biak'oopiji. *\ OAbrahamdeepa uchiada catorce uchiadap'edaarã uchiajida Rey David parumaa. Daviddeepa ichiaba uchiada catorce uchiadap'edaarã uchiajida Israel pidaarã ateerutamaa Babilónia p'uurudee. Ichiaba madeepa uchiada catorce uchiadap'edaarã uchiajida Jesucristo t'orumaa. Jesucristo t'oda F[ Jacob José ak'õre paji. José María ɨmɨk'ĩra paji. María Jesús nawe paji. Ma Jesús ichiaba t'ɨ̃jarapachida Cristo; jara k'inia bɨ Tachi Ak'õrepa pëida eperãarã rey pamerã. ]Z 5Eliud Eleazar ak'õre paji. Eleazar Matán ak'õre paji. Matán Jacob ak'õre paji. VY 'Azor Sadoc ak'õre paji. Sadoc Aquim ak'õre paji. Aquim Eliud ak'õre paji. bX ? Zorobabel Abihud ak'õre paji. Abihud Eliaquim ak'õre paji. Eliaquim Azor ak'õre paji. uW e Ma Babilónia p'uurudee wãdap'edaa, Jeconías Salatiel ak'õre paji. Salatiel Zorobabel ak'õre paji. 8V k Josías Jeconías, chi ɨ̃pemaarã ome ak'õre paji. Mãɨrã p'anapachida Babilónia p'uurudepemaarãpa Israel pidaarã p'oyaadap'eda, presok'a ateedak'ãri ãchi eujãdee. cU A Ezequías Manasés ak'õre paji. Manasés Amón ak'õre paji. Amón Josías ak'õre paji. ZT / Ozías Jotam ak'õre paji. Jotam Acaz ak'õre paji. Acaz Ezequías ak'õre paji. [S 1Asá Josafat ak'õre paji. Josafat Joram ak'õre paji. Joram Ozías ak'õre paji. bR ?Salomón Roboam ak'õre paji. Roboam Abías ak'õre paji. Abías Asá ak'õre paji. yQ mJesé Rey David ak'õre paji. Rey David Salomón ak'õre paji mãik'aapa Urías wẽra pada Salomón nawe paji. P !Salmón Booz ak'õre paji mãik'aapa Rahab Booz nawe paji. Booz Obed ak'õre paji mãik'aapa Rut Obed nawe paji. Obed Jesé ak'õre paji. dO CAram Aminadab ak'õre paji. Aminadab Nahasón ak'õre paji. Nahasón Salmón ak'õre paji. N }Judá Fares mãik'aapa Zara ak'õre paji. Ãchi nawe Tamar paji. Fares Hesrón ak'õre paji. Hesrón Aram ak'õre paji. M Abraham Isaac ak'õre paji. Isaac Jacob ak'õre paji. Jacob Judá ak'õre paji mãik'aapa Judá ɨ̃pemaarãde ichiaba. DL Jesucristo uchiaji chonaarãwedapema Rey Daviddeepa mãik'aapa Abrahamdeepa. Chonaarãwedapemaarãpa iru ëreerã t'ɨ̃ p'ãjida ichi t'ẽepemaarãpa k'awaadamerã k'airãdeepa uchiaji. K5Maadamãiipa ewari chaa Tachi Ak'õre te waibɨade p'anapachida ɨt'aa t'ɨ̃maa mãik'aapa pedee pia jaramaa Tachi Ak'õremaa.J4T'ẽepai chi k'õp'ãyoorãpa ɨt'aa t'ɨ̃dap'eda, pedee pia jarajida irude mãik'aapa t'ãri o-ĩa ãpɨtee chejida Jerusalendee. ZI-3Mãpai mãgá pedeemaa bɨde Tachi Ak'õrepa iru ɨt'aa ateeji ãra ik'aawaapa. H}2Maap'eda Jesupa ãra ateeji ma p'uurudeepa Betania p'uuru k'ait'a. Mama ichi jua ɨt'aa ɨap'eda, ãra bendiciaji. vGe1Mapa parãmaa mɨa ne-inaa pëiit'ee mɨ Ak'õrepa jaradak'a. Mamĩda mãga ooru misa, nama p'anéetɨ Jerusalén p'uurude. T'ẽepai ɨt'ariipa Tachi Ak'õrepa ichi jaure pëiit'ee parã ome bapariimerã. Jesús Ak'õre eujãdee wãda IF 0Parãpa mɨ p'asada jõmaweda k'awa p'anɨ, unudap'edaa perã. jEM/Ak'õrepa k'aripap'eda, Jerusalendeepa na p'ek'au eujã eperãarã paraamaa jarateenátɨ p'ek'au k'achia oo amaadamerã mãik'aapa Tachi Ak'õrede ijãapataadamerã. Mãgá irua ãchia p'ek'au k'achia oopata wẽpapiit'ee. D.Mãgaji: —Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ Mesías ichita piut'ee mãik'aapa ewari õpeemaa chok'ai p'irabaiit'ee. OC-Mãpai jarateeji Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ Mesiade. B-,Maap'eda mãgaji: —Mɨmaa p'asajida aji, mɨa jaradak'a, at'ãri parã ome bak'ãri. Jaraji ne-inaa jõmaweda p'asait'ee paji Moisepa p'ãdade jara bɨk'a mãik'aapa Tachi Ak'õre pedee jarapataarãpa p'ãdap'edaade jara bɨk'a, Salmos libro p'ãdade jara bɨk'a paara. 7Ai+Irua jitaji mãik'aapa ãchi taide k'ot'aaji. =@u*Mãpai ãchia chik'o paada esajĩak'a teejida. _?7)Mamĩda at'ãri pia ijãada-e p'anajida, audú o-ĩa p'anadap'edaa perã mãik'aapa p'era pɨk'a p'anadap'edaa perã. Jesupa ichi k'awapi k'inia bada perã, iidiji: —¿Nama ne-inaa k'oparii iru p'anɨk'ã? aji. U>#(Mãga jarap'eda, ãramaa ak'ɨpiji ichi jua mãik'aapa ichi bɨɨrɨ. &=E'Ak'ɨ́tɨ mɨ jua, mɨ bɨɨrɨ ome. Mɨpɨ. Mɨ k'ap'ɨa t'õbáitɨ mãik'aapa ak'ɨ́tɨ. Eperã jaure chiara wẽe bɨ, bɨɨrɨ jida mɨa iru bɨk'a. <&Mamĩda Jesupa mãgaji: —¿Sãap'eda p'era jõnɨma? aji. ¿Sãap'eda pãchi t'ãride at'ãri ijãada-e p'anɨma? aji. Z;-%Jesús unudak'ãri, ãchi p'eradachida, iru jaureta unu p'anɨ jĩak'aapa. :$At'ãri mãgá nepɨrɨmaa p'anɨde, Jesús ãra esajĩak'a bainɨ̃ ba cheji mãik'aapa mãgaji: —K'ãiwee p'anapatáatɨ. 99#Mãpai ãchi omeerãpa nepɨrɨjida ode p'asada mãik'aapa Jesupa pan t'oop'eda, jedek'ãri k'awaadap'edaa. Jesupa chi k'õp'ãyoorãmaa unupida 8}"Mãgɨ́ see nɨ̃badaarãpa mãgajida: —Wãarada ajida, Jesús chok'ai bɨ. Simón Pedromaa ichiaba unupijida ajida. 7!Aramata waya ãpɨtee chejida Jerusalendee. Mama unu chejida iru k'õp'ãyoorã once awaraa nipapatap'edaarã ome see nɨ̃bɨ. %6C Mãpai mãgajida: —¿Wãara-ek'ã? ajida. ¡Iru paji! Tachi t'ãripa mãga jara nɨ̃baji, ode Ak'õre Ũraa p'ãda tachimaa jaratee che wã nipak'ãri. 5 Mata Tachi Ak'õrepa aweda ãra tau eratɨk'oopiji mãik'aapa ãramaa Jesús k'awapiji. Mamĩda mamãik'aapa iru wẽpadachi. <4qT'ẽepai mesade su-ak'ɨ p'aneedak'ãri nek'odait'ee, Jesupa ichi juade pan ataji. Mãpai ɨt'aa t'ɨ̃ji gracias jarait'ee Tachi Ak'õremaa mãik'aapa t'oop'eda ãramaa teeji. 3Mamĩda ãchia mãgajida: —Tai ome béeji k'ewara bairã mãik'aapa p'ãriu wã perã. Mãpai Jesús auk'a teedaa wãji ãra ome. n2UChi p'uuru wãdap'edaamaa panadak'ãri, Jesús k'ĩra jiwaa wãyaait'ee paji, p'uurude bee-ee. J1 Mãpai Jesupa jarateemaa beeji ichi p'asait'ee bada Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a. Jarateeji Moisepa p'ãdadeepa, Ak'õre pedee jarapataarãpa p'ãdap'edaade jara bɨ parumaa. {0o¿Tachi Ak'õrepa pëida mãgá chupɨria nɨ̃bait'ee paji-ek'ã aji, Ak'õrepa iru ateei naaweda ichi truadee? /1Mãpai Jesupa mãgaji: —¡Parã k'ĩsia k'awada-ee p'anɨ! ¿Ijãada-e p'anɨk'ã Ak'õre pedee jarapataarãpa chonaarãweda jaradap'edaa? $.AMãga ũridak'ãri, tai k'õp'ãyoorã ũk'uru wãjida iru ɨadap'edaamaa mãik'aapa ununajida ma wẽraarãpa jaradap'edaak'a. Mamĩda iru unuda-e paji. 1-[Mamĩda iru k'ap'ɨa unuda-e pak'ãri, ãpɨtee chejida teedaa mãik'aapa taimaa nepɨrɨjida angeleerã unudap'edaa. Mãɨrãpa jarajidada ajida, Jesús chok'ai bɨ. p,YMa awara wẽraarã tai ome nipapataarãpa tai p'erapijida. Taujaaweda wãjida Jesús ɨadap'edaamaa. !+;Taipa ijãa p'anajida ma Jesupata tachi Israel pidaarã uchiapiit'ee Romadepemaarã juadeepa. Mamĩda ewari õpee paru mãgɨ́ ne-inaa jõma p'asada. *P'aareerã poroorãpa mãik'aapa tachi poro waibɨarãpa iru ateejida Romadepema poro waibɨa Pilatomaa kurusode peepit'aamerã. )yMãpai ichia iidiji: —¿K'ãata p'asajima? aji. Ãchia mãgajida: —Jesús Nazaretdepema Ak'õre pedee jarapari paji. Ne-inaa pi-ia oopachi mãik'aapa pedee pia jarateepachi Tachi Ak'õre k'ĩrapite mãik'aapa p'uuru pidaarã k'ĩrapite. ({mãik'aapa ãchidepema Cleofás apatap'edaapa p'anauji: —¿Pɨ Jerusalende badata k'awa-e bɨk'ã aji, mama p'asada? '}Mãpai Jesupa iidiji ãramaa: —¿K'ãaredeta parã pedee wãdama? aji. Mãpai ãchi k'ĩra pia-ee bainɨ̃ p'aneejida d&AUnu p'anajida mĩda auk'a wãru awaraa eperã ãchi ome, k'awada-e paji k'aita mãga bɨ. Y%+Mãgá pedee wãdade, Jesús cheji ãchi ik'aawa mãik'aapa auk'a t'ɨa wãji. Q$Ma ode wãdade ãchi pedee wã nipajida ma jõma Jesús ome p'asadade. # Ma ewate weda Jesús ome nipapatap'edaarã omé wã nipajida Emaús p'uurudee. Ma p'uuru Jerusalendeepa perá once kilometros bɨ. 0"Y Mãga jarajida mĩda, Pedro p'iradachi Jesús k'ap'ɨa ɨadap'edaamaa mãik'aapa edajãde ak'ɨk'ãri, chi k'ap'ɨa lienzode beda bada unu-e paji. Jĩp'a chi p'aru aupai unuji. Mãpai p'era pɨk'a teedaa cheji. K'awa-e paji k'ãata ooit'ee. Jesús unudap'edaa ode wãdade Emaús p'uurudee ! Mamĩda ãrapa nepɨrɨdap'edaa ũridak'ãri, Jesús k'õp'ãyoorãpa k'ĩsiajida pariatua pedeemaa p'anɨ. Mapa ijãa k'iniada-e paji. { o Chi mãga nepɨrɨnadap'edaarã paji María Magdalena, Juana, Santiago nawe María mãik'aapa awaraa wẽraarã.  Mãpai iru k'ap'ɨa ɨadap'edaamãiipa wãdak'ãri, ma jõmaweda nepɨrɨnajida Jesús k'õp'ãyoorã oncemaa mãik'aapa awaraarãmaa. OMãga ũridak'ãri, ma wẽraarãpa Jesupa jarada k'irãpajida. 9kjaraji ichi, chi Eperã Ak'õre Truadepema, k'achia beerã juade bɨdait'ee; ãrapa kurusode baijira bɨdait'ee piumerã mãik'aapa ewari õpeemaa ichi chok'ai p'irabaiit'ee. dAIru nama wẽ-e. ¡Chok'ai p'irabaiji! K'irãpátɨ iru at'ãri Galilea eujãde bak'ãri, 3_Mãpai ãchobeepa bedabaidachida tau bɨɨrɨ eujãde t'õbairutamaa. Mamĩda mãɨrãpa mãgajida: —¿Sãap'eda jãɨramãi jɨrɨ p'anɨma ajida, iru chok'ai bɨta? %K'awadak'aa paji k'ãata oodait'ee. Mãga nɨde unujida ɨmɨk'ĩraarã omé p'aru t'o-t'oo uchiterree jɨ̃ bainɨ̃ p'anɨ ãchi ik'aawa. ET'ĩudak'ãri, Tachi Waibɨa Jesús k'ap'ɨa unuda-e paji. X)Panadak'ãri, unujida chi mãu te uria t'ai mãupa t'ap'a bada awara ãi bɨ.  Tomia ewate tap'eweda ma wẽraarã wãjida Jesús k'ap'ɨa ɨadap'edaamaa. Ateejida k'era ne-inaa t'ũa ome ãchia oodap'edaa. }s8Maap'eda teedaa chedak'ãri, k'era oojida ne-inaa awaraa t'ũa bee ome Jesús k'ap'ɨa ɨ̃rɨ bɨdait'ee, judiorãpa oopatak'a ãchi auk'aarã piudak'ãri. Ɨ̃ipata ewate ma wẽraarã ɨ̃ijida Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a.4a7Ma wẽraarã Jesús ome Galilea eujãdeepa chedap'edaa ichiaba wãjida ma mãu te uriade iru bɨdap'edaamaa mãik'aapa ak'ɨjida sãga Jesús k'ap'ɨa ata bɨjida.  6Ma ewate judiorã ɨ̃ipata noreweda paji. P'ãriupodopa pada perã, ne-inaa waa ooik'araa baji, ɨ̃ipata ewate wãyaaru misa. <q5T'ẽepai Jesús k'ap'ɨa kurusodeepa ɨrabai atap'eda, pɨrat'aaji lienzode mãik'aapa bɨnaji mãu te uria k'oro iru p'anadap'edaade. Made piuda apida waide ɨada-e p'anajida. F4Mapa wãji Pilatomaa Jesús k'ap'ɨa piuda iidide ɨait'ee. #3Nɨ baji Tachi Ak'õrepa pëida eperãarã rey pamerã. Junta Supremadepema paji. Mamĩda ijãa-e paji mãɨrãpa oodap'edaade Jesús ome. 7g2Ma eujãde eperã t'ãri pia bapachi. Ne-inaa k'achia ook'aa paji. Mãgɨ́ t'ɨ̃jarapachida José. Iru Arimatea p'uurudepema paji. Mãgɨ́ p'uuru Judea eujãde bɨ. E1Mamĩda Jesús ome nipapatap'edaarã, ɨmɨk'ĩraarã mãik'aapa wẽraarã iru ome chedap'edaa Galilea eujãdeepa, ma ne-inaa p'asada t'ɨmɨɨpa ak'ɨmaa p'aneejida. Jesús ɨadap'edaa y0Eperãarã jõmaweda mama see nɨ̃badaarãpa mãga unudak'ãri, ãchi t'ũa t'aap'e erreudachida t'ãri p'uapa. . U/Romadepema soldaorã poropa ma jõma unuk'ãri, pedee pia jaraji Tachi Ak'õremaa mãik'aapa mãgaji: —Wãara na eperãpa ne-inaa k'achia ook'aa pajida aji.  .Mãpai Jesús golpe biaji:—‘¡Ak'õre, mɨchi jaure pɨ juade bɨru!’ (Sal 31.5) Mãga jarap'eda, jai-idaaji.  --Ak'õrejĩru k'iat'ɨdachi mãik'aapa Tachi Ak'õre te waibɨadepema cuarto edupɨara t'ĩupatamãi p'aru eebai jira bada esajĩak'a jẽdachi. c ?,Imat'ɨpa ak'õrejĩru k'iat'ɨdachi. Na eujã jõma p'ãriudachi las tres parumaa.  +Jesupa p'anauji: —Mɨa wãarata jararu. Idi pɨ mɨ ome bapariit'eeda aji, Ak'õre Waibɨa eujãde. Jesús jai-idaada hI*Maap'eda, mãgaji: —Jesús, pɨ Ak'õre Waibɨa truade rey beek'ãri, mɨ k'irãpáji. })Tachi nama chupɨria chitoonɨ ne-inaa k'achia oodap'edaa perã. Mamĩda na eperãpa ne-inaa k'achia ook'aa pajida aji. (Mamĩda chi apemapa mãgɨ́ pedee bada ɨtrɨat'aaji: —¿Pɨa Tachi Ak'õre waawee-e bɨk'ã aji, nama auk'a baijira bɨta? J 'Ma awara iru ik'aawa baijira badapa ik'achia jarapachi: —¡Pɨ wãara Tachi Ak'õrepa pëida pɨrã, jãmãik'aapa uchiadaipáde apachi, mãik'aapa tai jida auk'a k'aripapáde! apachi. a;&Ichiaba Jesús poro ɨt'aik'a eere letrero bɨjida: Nãgɨ́ Judiorã Rey. dA%mãik'aapa mãgapachida: —¡Pɨ wãara Judiorã Rey pɨrã, jãmãik'aapa uchiadaríji! pY$Soldaorãpa ichiaba Jesús oo iru p'anapachida. Iru k'ait'a wãdap'eda, vino achuchua teepachida '#Mãɨmisa arii p'anadap'edaarãpa Jesumaa ak'ɨ para bapachi mãik'aapa judiorã poroorãpa iru nãga oo iru p'anapachida: —Awaraarã k'aripadak'a, pɨchi k'ap'ɨa jida k'aripa atáji, wãara Tachi Ak'õrepa pɨ pëida pɨrã, maa-e pɨrã irua jɨrɨt'erada pɨrã. \1"[Mãpai Jesupa mãgaji: —Ak'õre, mɨ nãgá oo p'anɨɨrã perdonáaji, k'awada-e p'anadairã ne-inaa k'achiata oomaa p'anɨ.] Mãpai soldaorãpa suerte jemenejida k'awaadait'ee k'aipata iru p'aru atait'ee. #?!Panadak'ãri eujã “Tachi Poro Bɨɨrɨ” apatap'edaamãi, Jesús ma k'achia beerã ome kurusode baijira bɨjida; aba juaraare, chi apema juabi eere. k~O Ichiaba Jesús ome atee wã nipajida k'achia beerã omé auk'a kurusode baijira bɨdait'ee. \}1Eperãarãpa pak'uru õdoo bɨ t'ɨpɨtaude bat'at'aapata pɨrã, ¿audupɨara pak'uru p'ũasaa bɨ bat'at'aada-e paik'ã, taarã-ee paa jõdaipari perã? Eperãarã Jesús ik'aawa kurusode baijira bɨdap'edaa |%Ma ewate eperãarãpa eemaa jaradait'ee:‘¡Tai ɨ̃rɨ ɨrak'oodarítɨ!’ mãik'aapa: ‘¡Tai t'ap'a atátɨ!’ (Os 10.8) {Tachi Ak'õrepa na eujãdepemaarã k'achia ook'ãri, mãgadait'ee: “O-ĩa p'anɨ chi ju tawadak'aa beerã warra t'odak'aa perã.” az;Mamĩda Jesupa ãchimaa ak'ɨji mãik'aapa mãgaji: —Jerusalendepema wẽraarã, jẽenáatɨ mɨ pari. Jẽ́etɨ pãchi pari mãik'aapa pãchi warrarã pari, ewari cherude audú chupɨria chitoonadait'ee perã. ^y5Ma wãdade eperãarã chok'ara ichi t'ẽe wã nipapachida. Mãɨrã ome wãdap'edaarã wẽraarã chok'ara jẽe wãpachida mãik'aapa biuk'a wãpachida t'ãri p'uapa, Jesús mãgá atee wãdap'edaa perã. NxJesús ateedak'ãri kurusode baijira bɨdait'ee, jita atajida eperã aba p'uurudee che wã nipada, Cirene p'uurudepema t'ɨ̃jarapatap'edaa Simón. Mãgɨmaa kuruso ateepijida Jesús t'ẽe. wK'ena pëiji Barrabás, ãchia k'inia p'anadap'edaa, ma ooamaa bada Romadepemaarãpa oopidap'edaak'a mãik'aapa chĩara peeda. Jõdee Jesús ateepiji kurusode baijira bɨnadamerã, ãchia k'inia p'anadap'edaak'a. Jesús kurusode baijira bɨdap'edaa 5vePilatopa ooji ãchia iidi p'anadap'edaak'a. uMamĩda audupɨara biapachida Jesús kurusode baijira bɨpimerã. Mãgá bia jõnɨpa ãchia k'inia p'anadap'edaak'a oopijida. LtMãpai waya jarada õpee Pilatopa mãgaji: —¿K'ãare k'achiata oojima aji, irua? Mɨa unu-e bɨ ne-inaa k'achia ooda ma k'aurepa peepiit'ee. Wɨpip'eda, ichiak'au k'ena pëiit'eeda aji. jsMMamĩda ãchi waapɨara biuk'a nɨ̃beeji: —¡Kurusode peepit'áaji! ¡Kurusode peepit'áaji! MrMãpai Pilatopa Jesús uchia pëi k'inia bada perã, waya pedeeji. q Ma Barrabás carcelde baji ooamaa bada perã Romadepemaarãpa oopipatak'a ma p'uurude; ma awara chĩara peet'aada perã. ypkMamĩda arii p'anadap'edaarã jõmaweda biuk'adachida: —¡Jãgɨ́ ãyaa atáji! ¡Barrabata k'ena pë́iji! ro][Mãgɨ́ fiestade Pilatopa k'ena pëipachi carceldepema preso; chi iidirutata p'uuru pidaarãpa.] 6ngMapa wɨpip'eda, ichiak'au wãpiit'eeda aji. 2m]¿Ichiaba Herodepa iru mãga unu bɨ-ek'ã? aji. Maa-e pɨrã waya namaa pëi-e pak'aji. Parãpa k'awa p'anɨ irua ne-inaa k'achia oo-e bɨ ma k'aurepa iru peepimerã. ylkMaap'eda mãgaji: —Parãpa mɨmaa jara chejida na eperãpa p'uuru pidaarã k'ĩsia awara-awaraa papik'oomaa bɨ. Mamĩda parã k'ĩrapite irumaa mɨa iidida chok'ara iidiji mãik'aapa unu-e ne-inaa k'achia apida ichia oo bɨda a p'anɨ. k  Pilatomãi panadak'ãri, irua waya t'ɨ̃ p'eji p'aareerã poroorã, judiorã poro waibɨarã mãik'aapa p'uuru pidaarã. j Ma ewate Pilato k'õp'ãyo meraaji Herodes ome, aɨ naaweda chik'ĩra unuamaa p'anapachida mĩda. Pilatopa Jesús peepida Vi% Mapa Herodes ichi soldaorã ome Jesumaa ik'achia pedee jarajida mãik'aapa reypa jɨ̃pari p'aru pi-iara bɨta jɨ̃ bɨjida iru oo iru p'anadait'ee. Maap'eda Herodepa waya ãpɨtee pëit'aaji Pilatomaa. h  Mama ichiaba p'aareerã poroorã mãik'aapa Moisepa p'ãda jarateepataarã p'anajida. Ãchiata audú Jesús ɨmɨateepachida. ]g3 Ma-it'ee iidida chok'ara iidiji Jesumaa. Mamĩda Jesupa maarepida p'anauk'aa paji. fHerodepa Jesús unuk'ãri, o-ĩadachi aɨ naaweda iru k'ĩra unu k'inia bada perã mãik'aapa ũrida perã nepɨrɨ p'anɨ irua oopari ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. Mapa unu k'inia baji ichi taide irua mãgee ne-inaa oomerã. {eoIchida adak'ãri, Pilatopa pëiji Herodemaa. Mãgɨ́ Galilea eujã ak'ɨpari paji. Auk'a baji Jerusalende. _d7Mãga ũrik'ãri, Pilatopa iidiji: —¿Na eperã Galilea eujãdepemak'ã? aji. tcaMamĩda audupɨara golpe pedeejida: —Ichia jaratee bɨ k'aurepa tai p'uuru pidaarã jõmaweda chõo pɨk'a para bɨ. Naa Galilea eujãde jaratee nipa beeji. Ɨ̃rá nama Judea eujãde auk'a oomaa bɨ. Jesús Herodes k'ĩrapite !b;Mãpai Pilatopa mãgaji ma p'aareerã poroorãmaa mãik'aapa arii p'anadap'edaarãmaa: —Mɨa unu-e bɨda aji, na eperãpa ne-inaa k'achia ooda. xaiMãpai Pilatopa iidiji: —¿Pɨk'ã aji, Judiorã Rey? Jesupa p'anauji: —Mɨda aji, pɨa jara bɨk'a. ` Mama iru k'ĩrapite ɨmɨateemaadachida: —Taipa na eperã unujidada ajida, tai p'uuru pidaarãmaa k'ĩsia awara-awaraa papimaa bɨ. Jara bɨ taipa Cesarmaa impuesto p'aadaik'araa bɨ. Ma awara jara bɨ ichi Mesías, Tachi Ak'õrepa pëida rey pamerã. `_ ;Ma judiorã poro waibɨarã p'irabaik'oodaidap'eda, Jesús ateejida Pilato k'ĩrapite. ^^5GMãpai ãchia mãgajida: —¿K'ãare-it'ee eperãarã waa jɨrɨdayama ajida, irua ooda jaradamerã? Tachi k'ɨɨrɨpa ũrijidada ajida, ma pedee k'achia ichi it'aideepa jarada Ak'õre Waibɨa ãpɨte.]%FMãpai jõmaarãpa iidijida: —¿Mãgara pɨ Tachi Ak'õre Warrak'ã? ajida. Jesupa p'anauji: —Pãchia jara p'anɨk'a, mãgada aji. \}EMamĩda mɨa jara bɨ: Ɨ̃raweda mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema Tachi Ak'õre Waibɨa juaraare su-ak'ɨ banait'ee. ~}||`|5{{JzzCyyJxwwutss'r6q^pnmmkk'jsiFhhgWfedsbb@a``^]\\Z[[%Z4YbX$W4VUTS7RQPOXNNMM LL4KK%J> =aMãpai Juan Bautista k'õp'ãyoorã Jesumaa chejida mãik'aapa iidijida: —Edaare tai, fariseorã ome nek'oda-ee p'aneepata jĩp'a Tachi Ak'õre net'aade k'ĩsiadait'ee. ¿Sãap'eda pɨ k'õp'ãyoorãpa mãga oodak'aama? ajida. C Parã wãdak'ãri, k'ĩsiadapáde aji, nãgɨ́ Ak'õre Ũraa jara k'inia bɨ:‘Mɨa k'iniara bɨ awaraarã chupɨria k'awaadamerã, ne-animalaarã peedap'eda, paadai k'ãyaara mɨ-it'ee.’ (Os 6.6) Mãpai Jesupa mãgaji: —Tachi Ak'õrepa mɨ pëi-e paji t'ãri pia beerã jɨrɨde. Ma k'ãyaara p'ek'au k'achia oopataarã jɨrɨdeta pëiji. Sãapai nek'oda-ee p'anadaipia bɨ B Mãɨrãpa iididap'edaa ũrik'ãri, Jesupa mãgaji: —Médico pëidak'aa k'ap'ɨa pia beerãmaa. Jĩp'a pëipata k'ayaa beerãmaa. OA Fariseorãpa mãga unudak'ãri, Jesús k'õp'ãyoorãmaa iidijida: —¿Sãap'eda parã jarateepari nek'omaa bɨma ajida, impuesto p'epataarã ome mãik'aapa awaraa p'ek'au k'achia oopataarã ome? u@c T'ẽepai Jesús chi k'õp'ãyoorã ome teeda nek'omaa bak'ãri, impuesto p'epataarã Roma pidaarã rey-it'ee pachejida awaraa eperãarã k'achia-idaa beerã apatap'edaarã ome. Mãɨrã aɨ mesade su-ak'ɨ p'aneejida Jesús ome. n?U Mamãik'aapa Jesús wãji. Ma wãrude eperã t'ɨ̃jarapatap'edaa Mateo unuji. Su-ak'ɨ baji Cesar-it'ee impuesto p'aapatamãi. Jesupa mãgaji irumaa: —Mɨ ome nipaparíiji. Aramãgá bainɨ̃ beep'eda, Jesús ome wãji. L> Mãga unudak'ãri, eperãarã p'era pɨk'a para beeji mãik'aapa Tachi Ak'õremaa o-ĩa ɨt'aa t'ɨ̃jida, irua ma eperãmaa mãga ooda perã. Jesupa Mateo jɨrɨt'erada ichi ome nipapariimerã R= Aramãgá ma chiwa bada p'irabaidachi mãik'aapa wãji ichi temaa. <+ Mɨa ak'ɨpiit'ee na p'ek'au eujãde mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema k'ap'ɨa pari, Tachi Ak'õre Waibɨapa wẽpapipari eperãarãpa p'ek'au k'achia oopata. Mãpai mãgaji ma eperã chiwa bɨmaa: —¡P'irabáiji! Pɨchi p'aru atáji mãik'aapa wã́ji pɨchi temaa. E; Mɨa irumaa jarai: “Pɨa p'ek'au k'achia oopata wẽpajipɨ” maa-e pɨrã jarai: “P'irabáiji mãik'aapa wã́ji”. Mamĩda irua maarepida oo-e pai, Tachi Ak'õrepa oopi-e pɨrã. : Mamĩda Jesupa k'awaji ãchia k'ĩsia p'anɨ. Mapa iidiji: —¿Sãap'eda parãpa k'ĩsia k'achia k'ĩsia p'anɨma? aji. _97 Ũk'uru arii p'anadap'edaa Moisepa p'ãda jarateepataarãpa mãga ũridak'ãri, k'ĩsiajida: “Jãgɨpa ik'achia pedeemaa bɨ Tachi Ak'õre ãpɨte. Tachi Ak'õrepapai p'ek'au k'achia wẽpapiyada” ajida. m8S Mama bɨde eperãarãpa jira aneejida eperã chiwa bɨ p'arude. Jesupa k'awaak'ãri ãchia wãara ichide ijãa p'anɨ, ma chiwa bɨmaa mãgaji: —Warra, t'ãri o-ĩa báji pɨa p'ek'au k'achia oopata jõmaweda wẽpada perã. m7 U Ma t'ẽepai, Jesús barcode bataup'eda, wãji lago k'ĩraik'a eeree. Mãgá ichi p'uurude pacheji. x6i"Mãpai p'uuru pidaarã jõmaweda chejida mãik'aapa Jesumaa chupɨria iidijida ãchi eujãdeepa wãmerã.15[!Ma sinaarã jɨ̃a p'anadap'edaarãpa mãga unudak'ãri, p'irak'oodachida p'uurudee. Nepɨrɨnajida ãchia unudap'edaa ma netuara merãtɨa p'anadap'edaarã ome. .4U Aramãgá Jesupa jaraji mamaa wãdamerã. Mãpai ma netuaraarã ma eperãarã k'ap'ɨadeepa uchiak'oodachida mãik'aapa sinaarã k'ap'ɨade t'ĩudachida. Aramata sinaarã jõmaweda p'irak'oodachida ee k'õot'ari jira bɨdee. Mata lagode baainajida mãik'aapa ɨ̃yapa jɨ̃ak'oodachida. ]33Mapa netuaraarãpa Jesumaa chupɨria iidijida ma sinaarã k'ap'ɨade t'ĩupimerã. ?2yMa k'ait'a sinaarã chok'ara nek'omaa p'anajida. 1 Jesumaa bia chejida: —¡Jesús, Ak'õre Waibɨa Warra, tai ome t'ĩunáaji! ¿At'ãri-e weda tai miapide cheji-ek'ã? ajida. I0 Jesús chi k'õp'ãyoorã ome panadak'ãri lago k'ĩraik'a eere Gadara eujãde, jãɨra mãu te uriade badadeepa uchiajida eperãarã omé netuara ãchi k'ap'ɨade merãtɨa bee. Ma eperãarã Jesús k'ait'a chejida. Ãchi audú t'ãri k'achia-idaa p'anadap'edaa perã, eperãarã ma ode p'oyaa wãyaadak'aa paji. g/GMãga unudak'ãri, chi k'õp'ãyoorã ak'ɨtrua para beeji mãik'aapa ãchi pitapai iidi para beeji: —¿K'aima ajida, nãgɨ́? Nãu, p'usa paara iru pedee ũripatada ajida. Eperãarã k'ap'ɨade netuara merãtɨa bada U.#Jesupa p'anauji: —¿Sãap'eda p'era jõnɨma? aji. ¡Parã pia ijãada-e p'anɨda! aji. Mãga jarap'eda, p'irabaidachi mãik'aapa pedeeji nãumaa mãik'aapa p'usamaa. Aweda jõma ip'ii ũu beeji. -Mapa chi k'õp'ãyoorãpa ɨ̃rɨmat'aajida mãik'aapa mãgajida: —Tachi Waibɨa, ¡tai k'aripáji! ¡Tachi pirubaai wãdapɨ! n,UMãga nɨde p'usara t'o nɨ̃beeji. P'usapa barco pirubaai wã nipaji. Mãɨmisa Jesús k'ãi baji. I+ Ma t'ẽepai Jesús wãji barcode chi k'õp'ãyoorã ome. 2*]Jesupa p'anauji: —Chepáde aji, mɨ ome mãik'aapa ichiak'au bɨpáde aji, atuadait'eerãpa ãchi piudap'edaarã ɨadamerã. Jesupa nãu p'usa ome t'umãtɨpida ,)QAwaraa Jesús ome nipadapa mãgaji: —Tachi Waibɨa, mɨ jida pɨ ome nipaparii k'inia bɨ. Mamĩda aɨ naaweda, mɨ ak'õre ɨapipáde aji, iru piuk'ãri. w(gJesupa p'anauji: —Usap'ã́ yooro te uria iru bee mãik'aapa ipanaarã te iru bee. Mamĩda mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema arajãgaa ni, k'ãipari wẽe. Made k'ĩsíaji jarai naaweda wãara mɨ ome nipa k'inia bɨ wa mãga-e. !';Mamĩda wãdai naaweda, Moisepa p'ãda jarateepari k'ait'a cheji mãik'aapa mãgaji: —Tachi Jarateepari, pɨ ome wã k'inia bɨda aji, chi wãrumaa. &3Awaraa ewaride Jesupa unuk'ãri eperãarã chok'ara ichi wap'ɨra iru p'anɨ, chi k'õp'ãyoorãmaa jaraji sĩadait'ee lago k'ĩraik'a eeree. ~%uMãga ooji p'asamerã Tachi Ak'õre pedee jarapari Isaíapa chonaarãweda jaradak'a:‘Irua k'ayaa tachimaa baridap'edaa awara ãyaa ataji mãik'aapa tachi k'ayaa beerã jɨpaji.’ (Is 53.4) Jesús ome nipa k'inia p'anadap'edaarã C$K'eudaik'ãri, netuara k'ap'ɨade merãtɨa beerã chok'ara aneejida Jesumaa. Pedee jarada abaapa netuaraarã jõmaweda uchiapik'ooji. Ichiaba k'ayaa beerã jõmaweda jɨpak'ooji. #-Jesupa iru jua t'õbaik'ãri, ma k'ɨamia tuudachi. Mãpai ma wẽra p'irabaidaip'eda, nek'opiji Jesumaa. Jesupa k'ayaa beerã chok'ara jɨpada "Mãpai Jesús wãji Pedro temaa. Mama ununaji Pedro p'ãk'õre k'ayaa bɨ k'ɨamiapa. P'arude baji k'ayaa bada perã. F! Mãga jarap'eda, Jesupa ma soldaorã poromaa mãgaji: —Wãpáde aji, pɨchi temaa pɨa ijãadak'a uchiada perã. Aramata chi k'ayaa bada jɨpadachi. Jesupa Pedro p'ãk'õre jɨpada 6 e Mamĩda chi ɨt'ari p'anadaipia bɨɨrã Ak'õrepa jërek'ooit'eeda aji, taawaa p'ãriudee, atua beerã ome jẽedamerã mãik'aapa k'ida kierrkierree para bamerã p'uapa. a; Eperãarã chok'ara chedait'ee ak'õrejĩru uchiapari eereepa mãik'aapa ak'õrejĩru baaipari eereepa. Mãɨrãta Tachi Ak'õre truade su-ak'ɨ p'ana chedait'ee nek'ode Abraham ome, Isaac ome mãik'aapa Jacob ome. {o Jesupa mãga ũrik'ãri, p'era pɨk'a beeji ma soldaorã poropa jara bada k'aurepa. Mapa ichi ome nipapataarãmaa mãgaji: —Mɨa wãarata jararu. Israel pidaarã t'ãide na eperãk'a apida waide unu-e bɨ, iru wãara ijãapari perã. pY Mɨ jida waibɨarã jua ek'ari bɨ. Ma awara mɨa soldaorã iru bɨ mɨchi jua ek'ari. Mɨa abaamaa wãpáde ak'ãri, wãpari; awaraamaa chepáde ak'ãri, chepari. Ichiaba mɨ mimiaparimaa ne-inaa oopáde ak'ãri, oonaparida aji. GMamĩda ma soldaorã poro waibɨapa mãgaji: —Tachi Waibɨa, mɨ pɨ k'ãyaara ek'ariara bɨ. Pɨ mɨ temaa wã-e pɨjida, namãik'aapa pedeeru pɨrã, mɨ mimiapari jɨpa beeit'ee. ;qJesupa p'anauji: —Wãit'eeda aji, jɨpade. |q—Jesús, mɨ mimiapari k'ayaa bɨda aji. P'oyaa mimik'a-e bɨ mãik'aapa chupɨria nɨ̃bɨda aji, p'uapa. yT'ẽepai Jesús Capernaum p'uurude panak'ãri, Romadepema soldaorã poro waibɨapa irumaa chupɨria iidi cheji: 9Mãpai Jesupa mãgaji: —¡Ũríji! Jaranáaji apidaamaa. Jĩp'a p'aaremaa ak'ɨpináji mãik'aapa Moisepa p'ãdade jara bɨk'a ipana omé atéeji teeit'ee Tachi Ak'õremaa. Mãgá jõmaarãpa pɨ jɨpa beeda k'awadayada aji. Jesupa Romadepema soldaorã poro mimiapari jɨpada taJesupa juapa t'õbaip'eda, mãgaji: —¡K'inia bɨda! aji. Jɨpa beepáde aji. Aramata jɨpa beeji. wgMãgá che wãde iru k'ait'a cheji eperã leprapa k'ayaa bɨ. Mãgɨ́ iru k'ĩrapite bedabai nɨ̃ba cheji mãik'aapa mãgaji: —Tachi Waibɨa, pɨa k'inia bɨ pɨrã, mɨ k'ayaa wẽpapipáde aji, Ak'õre k'ĩrapite mɨ pia beemerã. P Jesús eedeepa edaa chek'ãri, eperãarã chok'ara iru t'ẽe chejida. %CMãga p'anajida irua jĩp'a jarateeda perã Tachi Ak'õrepa jarateepidak'a. Ak'õre Ũraa pipɨara jarateeji Moisepa p'ãda jarateepataarã k'ãyaara.kOJesús pedee aupak'ãri, eperãarã jõmaweda ak'ɨtrua para beeji irua jarateeda k'aurepa. r]K'oi cheji; to chedachi; nãu golpe p'uaji mãik'aapa ichi te tudú t'eedachi. Mãgá ichi te jõdachi. ~uJõdee chi mɨ ũraa ũrip'eda, oo-e bɨpa mɨa jara bɨk'a k'ĩsia k'awa-ee bɨ. Eperã ichi te ipude oodak'a bɨ. |qK'oi cheji; to chedachi mãik'aapa nãu golpe p'uaji ichi temãi. Mamĩda t'ee-e paji mãu ɨ̃rɨ oo bada perã. 3—Eperã k'ĩsia k'awaa bɨpa mɨ ũraa ũripari mãik'aapa oopari mɨa jara bɨk'a. Mãgɨ́ eperã ichi te oo bɨ́k'ata bɨ mãu ɨ̃rɨ. !;Mamĩda mɨa p'anaut'ee: “¡Mɨa parã k'awa-e bɨ! ¡Ãyaa wã́tɨ mɨ ik'aawaapa, ne-inaa k'achia oopataarã!” Jesupa te oopataarãde jarateeda + OAk'õre ewari waibɨa ewate chok'araarãpa mɨmaa jaradait'ee: “Tachi Waibɨa, Tachi Waibɨa, tai pɨ ome p'anapíji. Taipa pɨ t'ɨ̃de jarateejida mãik'aapa pɨ t'ɨ̃de netuaraarã uchiapik'oojida. Ma awara pɨ t'ɨ̃de oojida ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa.” w g—Eperãarã ũk'uruurãpa mɨmaa: “Tachi Waibɨa, Tachi Waibɨa” a p'anɨ mĩda, jõmaweda wãda-e pait'ee Tachi Ak'õre truadee. Jĩp'a chi oopataarãpa mɨ Ak'õre ɨt'ari bɨpa oopi bɨk'a; mãgɨɨrãta ɨt'aa wãdait'ee. J  Mãgá ma Ak'õre pedee jarapatada apataarãpa ne-inaa oopata k'aurepa parãpa k'awaadai wãara Ak'õrepa pëida wa mãga-e. Jesupa jarateeda jõmaarãta Tachi Ak'õre truadee wãda-e pait'ee \ 1Maperã pak'uru nejõ pia chauk'aa bee t'u peepata t'ɨpɨtaude bat'at'aadait'ee. f ENejõ k'achia chauk'aa pak'uru pia bɨde. Ichiaba nejõ pia chauk'aa pak'uru k'achia bɨde. }sMa awara nejõ bɨɨrɨ pia bɨpa nejõ pia chaupari. Mamĩda nejõ bɨɨrɨ k'achia bɨpa nejõ k'achia chaupari. Parãpa mãɨrã k'awaadai ãchia oopata pia ak'ɨdak'ãri. Pak'uru ɨɨrɨ-idaa bɨde uva chauk'aa; ichiaba mãgeede higojõ chauk'aa. kO—K'ĩrak'aupai ijãadai jõmaweda Tachi Ak'õre pedee jarapatada apataarãde, mãɨrã ũk'uru seewa-idaa bee perã. Seewata eperã pia beerãk'a parãmaa chepata. Mamĩda ãchi t'ãride k'ĩsia k'achia iru p'anapata. ^5Wãit'ee eperãarã ichita p'anapatamãi Tachi Ak'õre ome puerta p'ĩrup'ee bɨde t'ĩupaták'ata bɨ mãik'aapa Ak'õre o p'ĩrup'ee bapari, mãgɨde chok'ara-ee wãpata perã. Pak'uru k'awaadai chi nejõdeepa xi —Tachi Ak'õre truadee wãit'ee puerta p'ĩrup'ee bɨde t'ĩupaták'ata bɨ. Mapa t'ĩ́utɨ puerta p'ĩrup'ee bɨde, chi atua beerã puerta jet'ee bapari perã. Ichiaba ãchi o k'achia ewaraa k'obɨ, chok'ara aɨde wãpata perã. } ’Maperã, óotɨ apemaarãmaa parãpa k'inia p'anɨk'a ãchia parãmaa oodamerã, mãgata jara bairã Moisepa p'ãdade mãik'aapa Tachi Ak'õre pedee jarapataarãpa p'ãdap'edaade. Tachi Ak'õre truadee wãit'ee puerta p'ĩrup'ee pɨk'a bɨ iK ¡Mãga-epɨ! Parã ne-inaa k'achia oopataarã mĩda, pãchi warrarãmaa net'aa pia tee k'awa p'anɨ. Parãpa mãga ooruta pɨrã, ¡audupɨara pãchi ɨt'aripema Ak'õre Waibɨapa ne-inaa pia teeit'ee chi iidirutaarãmaa! D Maa-e pɨrã, ¿taama teeik'ã irumaa, chik'o iidik'ãri? T! ’¿Parãdepemapa mãu teeik'ã ichi warramaa, irua pan iidik'ãri? Chi iidi bɨmaa Tachi Ak'õrepa teepari; chi jɨrɨ bɨmaa Tachi Ak'õrepa k'awapipari mãik'aapa chi t'ɨ̃ bɨmaa ewapari. I~ —Iidipatáatɨ Tachi Ak'õremaa. Irua teeit'eepɨ. Jɨrɨpatáatɨ. Irua k'awapiit'eepɨ. Eperãpa t'ɨ̃parik'a puerta t'aide, Ak'õremaa t'ɨ̃patáatɨ. Irua parã k'aripait'eepɨ. }’Net'aa awara bɨdap'edaa Tachi Ak'õre-it'ee teeruta pɨrã usa k'achia beemaa, orradaidap'eda k'aak'oodai. Ma awara ne-inaa ɨ̃pɨa perlak'a atabëiruta pɨrã sinaarã p'anɨmãi, yoorode jaut'aadai. Jesupa jarateeda Tachi Ak'õremaa iididamerã Z|-¡Seewata pɨa chĩara k'aripa k'inia bɨ, irua oo bɨ ak'ɨk'ãri! Pɨchi tau jãde bɨ pak'uruta naapɨara ẽt'at'áaji. Mãpaipɨ unui nejarra pɨchi auk'aa tau jãde bɨ, mãgá wãara iru k'aripait'ee. {Pɨchi tau jãde pak'uru iru bɨ pɨrã, ¿sãga pɨchi auk'aamaa jaraima: “Mɨmaa ẽepíji jã nejarra pɨchi tau jãde bɨ”? {zo¿K'ãare-it'ee ak'ɨ bɨma nejarra pɨchi auk'aa tau jãde bɨ, mamĩda unu-e bɨ pak'uru pɨchi tau jãde bɨ? .yUParãpa awaraarãpa oo p'anɨ ak'ɨpatak'a, mãgá Tachi Ak'õrepa ak'ɨpariit'ee parãpa oo p'anɨ. Ne-inaa k'achia aupai jɨrɨruta pɨrã pedee k'achia jaradait'ee ãra ãpɨte, Tachi Ak'õrepa auk'a jɨrɨit'ee parãpa ne-inaa k'achia oopata aupai jarait'ee iru k'ĩrapite p'anadak'ãri. 5x e—Awaraarãpa ne-inaa oopata ak'ɨnáatɨ jaradait'ee ne-inaa k'achia oomaa p'anɨ. Mãga ooruta pɨrã, ma jaradap'edaa k'aurepa Tachi Ak'õrepa parã mãgá ak'ɨit'ee. w5"Audú k'ĩsianáatɨ nupema ne-inaade, nu ne-inaa paraait'ee perã aɨde k'ĩsiadamerã. Ewari chaa ne-inaa audupai paraa aɨde k'ĩsiadamerã.-vS!Maperãpɨ naapɨara jɨrɨ́tɨ iru jua ek'ari p'anapataadait'ee mãik'aapa oopatáatɨ irua jara bɨk'a. Mãga ooruta pɨrã, ma ne-inaa jõma iru p'anadait'ee. u1 Mãgá k'ĩsiapata ijãadak'aa beerãpa. Mamĩda parã́pata ɨt'aripema Ak'õre Waibɨa iru p'anɨ. Irua k'awa bɨ ne-inaa parãpa falta p'anɨ. It Tachi Ak'õrepa mãgá ichia ooda pia ak'ɨ bapari perã, k'ĩsia jõnanáatɨ: “¿K'ãata k'odait'ee?” maa-e pɨrã “¿K'ãata todait'ee?” maa-e pɨrã “¿K'ãata jɨ̃dait'ee?” sIdi na p'ũajara wari wã. Mamĩda nu uratɨdaik'ãri, t'ɨpɨtaude paa jõdariit'ee. Tachi Ak'õrepa mãgá pia ak'ɨ bɨ pɨrã nep'ono p'ũajara t'ãide nɨ̃bɨ, audupɨara parã ak'ɨ bapariit'ee, at'ãri irude mak'ɨara ijãada-e p'anɨ mĩda. ;roMamĩda mɨa jara bɨ: Rey Salomonpa p'arat'ara, net'aa pia iru bapachi mĩda, iru p'aru piara jɨ̃ bak'ãri, eperãarãpa iru pi-iara unuda-e paji nãgɨ́ nep'ono k'ãyaara. Qq’Ma awara ¿k'ãare-it'ee parã audú k'ĩsiapata p'aru-it'ee? Ak'ɨ́tɨ, sãga nep'ono p'ũajara t'ãide nɨ̃bɨ waripata. Mimiadak'aa mãik'aapa p'aru k'adak'aa mãgá pi-ia p'anadait'ee. NpEperã audú k'ĩsia nɨ̃bɨpa hora aba pida waa chok'ai ba-e pai. oAk'ɨ́tɨ, ipanaarã ɨt'ɨ́ wãabai p'anɨ. Ãchia net'atau uudak'aa, ewadak'aa mãik'aapa ɨa bɨdak'aa chi net'atau ɨapatamãi. Mamĩda parã ɨt'aripema Ak'õre Waibɨapa ne-inaa teepari k'odamerã. ¡Iru-it'ee parã pipɨara p'anɨ ipanaarã k'ãyaara! [n/—Maperã mɨa jara bɨ: K'ĩsia jõnanáatɨ k'ãata k'odait'ee maa-e pɨrã todait'ee, mãgá chok'ai p'anadait'ee. Ichiaba k'ĩsianáatɨ sãga p'aru atadait'ee. Tachi Ak'õrepa parã k'ap'ɨa ooji mãik'aapa parã chok'ai p'anapiji. Mãga bɨta, ¿p'aru tee-e paik'ã mãik'aapa chik'o, ne-inaa toparii tee-e paik'ã parãmaa? m—Eperã chipariirã omé jua ek'ari mimia baik'araa bɨ. Mãga bɨ pɨrã, chipari aba k'ĩra unuamaa iru bai mãik'aapa chi apema k'inia iru bai, maa-e pɨrã abaapa jara bɨk'a ooi mãik'aapa chi apemapa jara bɨk'a ooamaa bai. Mãga pɨk'a apidaapa ooda-e pai Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a, p'arat'a, net'aa pia p'e bɨ misa. Tachi Ak'õrepa ichi warrarã pia ak'ɨ bapari klOMamĩda pɨchi tau k'achia bɨ pɨrã, k'ap'ɨa jõmaweda p'ãriu pɨk'a bɨde bait'ee. Mãgá pɨ k'ap'ɨade ɨ̃daa pɨk'a bɨ wãara p'ãriu pɨk'a bɨ pɨrã, audupɨara p'ãriu pɨk'a bɨde bait'ee. K'aita tachi chipari k-—Tachi tau lamparak'a ɨ̃daa pɨk'a bɨ tachi k'ap'ɨa-it'ee. Pɨchi tau pia bak'ãri, k'ap'ɨa jõmaweda ɨ̃daa pɨk'a bɨde bait'ee. ujcNa p'ek'au eujãdepema ne-inaa pia audú ata k'inia bak'ãri, pɨ t'ãri araa bait'ee ma ne-inaa ome. Jõdee ɨt'aripema ne-inaa pia audú ata k'inia bak'ãri, pɨ t'ãri araa bait'ee mãgɨ́ ne-inaa ome. Jesupa tachi taude jarateeda 8iiMa k'ãyaara jɨrɨ́tɨ ɨt'aripema ne-inaa iru p'anadait'ee, mãpema ne-inaa polillapa ãrik'aa perã, mogosiak'aa perã mãik'aapa nechɨapataarã mama t'ĩudak'aa perã. uhc—P'arat'a, net'aa pia p'enáatɨ na p'ek'au eujãde p'anɨ misa iru p'anadait'ee, polillapa ma net'aa ãrit'aai perã, maa-e pɨrã mogosiadarii perã taarã ɨa iru bɨpa, maa-e pɨrã nechɨapataarãpa chɨa atadaridai perã. +gOapidaapa k'awanaadamerã pɨ nek'o-ee bɨ. Eperãarãpa pɨ ɨt'aripema Ak'õre Waibɨa p'oyaa unuda-e p'anɨ mĩda, irua k'awa bɨ pɨa ne-inaa mera oo bɨ, pɨ ome bairã. Ma pari iruata ne-inaa pia teeit'ee pɨmaa ichia k'ĩsia iru bɨdepema. Jesupa ɨt'aripema ne-inaa piade jarateeda Yf+Pɨ ɨt'aa t'ɨ̃ bak'ãri nek'o-ee, k'ĩra sɨ́ɨji mãik'aapa t'ɨ̃-irúji /eW—Parã nek'oda-ee p'anadak'ãri jĩp'a k'ĩsiait'ee Ak'õre net'aade, k'ĩra pia-ee p'ananáatɨ Ak'õrede ijãapatada apataarãpa oopatak'a. Mãga nipapata awaraarãpa k'awaadamerã nek'oda-ee p'anɨ, mãik'aapa ãchi t'o p'anadamerã. Mɨa wãarata jararu. Mãgapai iru p'anadait'ee. edCMamĩda parãpa perdonaada-e p'anɨ pɨrã awaraarãpa ne-inaa k'achia oopata parãmaa, mãgara Tachi Ak'õrepa ichiaba perdonaa-e parãpa ne-inaa k'achia oopata. Jesupa jarateeda nek'oda-ee ɨt'aa t'ɨ̃ k'awaadamerã -cS’Parãpa perdonaaruta pɨrã awaraarãpa ne-inaa k'achia oopata parãmaa, Tachi Ak'õre ɨt'ari bɨpa ichiaba perdonaait'ee parãpa ne-inaa k'achia oopata. [b/ Tai k'achiade baaipináaji. Tai k'aripa atáji Netuara Poro Waibɨa juadeepa.’ a) Taipa p'ek'au k'achia oopata chupɨria k'awáaji mãik'aapa perdonáaji taipa perdonaapatak'a, awaraarãpa taimaa ne-inaa k'achia oodak'ãri. 8`k Tai-it'ee chik'o téeji ewari chaa k'odait'ee. _ Eperãarã bɨ́ji pɨchi jua ek'ari pɨchideerã p'aneedamerã. Óoji pɨchia k'inia bɨk'a na p'ek'au eujãde, ɨt'ari ooparik'a. x^i Nãga ɨt'aa t'ɨ̃daipia bɨ: ‘Tachi Ak'õre ɨt'ari bɨ, pɨ t'ɨ̃ awaraa t'ɨ̃ k'ãyaara pipɨara bɨ. n]UMãɨrãk'a p'ananáatɨ, Tachi Ak'õrepa k'awa bapari perã parãpa falta p'anɨ, iididai naaweda. K\’Ɨt'aa t'ɨ̃k'ãri, pia-e bɨ ip'ii ichi aɨ pedeeta jara nɨ̃bait'ee. Ijãadak'aa beerãpa mãga oopata, k'ĩsiapata perã audú pedee jõnɨpa Tachi Ak'õrepa audupɨara ũriit'ee. 3[_Maperã pɨ ɨt'aa t'ɨ̃k'ãri, pɨchi cuartode t'ĩ́uji mãik'aapa chi puerta pia jɨ̃́aji. Mãpai ɨt'aa t'ɨ̃́ji pɨchi Ak'õre Waibɨamaa, iru mama bairã pɨ ome. Irua pɨa oomaa bɨ unuk'ãri, ne-inaa pia teeit'ee pɨmaa, ichia k'ĩsia iru bɨdepema ma ne-inaa ichideerãmaa teeit'ee. hZI—Parãpa ɨt'aa t'ɨ̃dak'ãri, oonáatɨ Tachi Ak'õrede ijãapatada apataarãpa oopatak'a. Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tede jõmaarã taide ãchi ak'ɨnɨ̃ p'aneepata ɨt'aa t'ɨ̃dait'ee. Ichiaba p'uuru jãde plaza bee k'idaa mãga oopata eperãarãpa unudamerã. Mɨa wãarata jararu. Eperãarã pia pedeepata aupai iru p'anadait'ee. 6YeK'ĩup'ee óoji pɨ ɨt'aripema Ak'õre Waibɨapa unu bairã. Ichiata ne-inaa pia teeit'ee pɨmaa ichia k'ĩsia iru bɨdepema. Jesupa jarateeda ɨt'aa t'ɨ̃ k'awaadamerã XwÃchia oopata k'ãyaara pɨa net'aa teek'ãri chupɨria beerãmaa, jaranáaji, pɨchi k'õp'ãyo piara bɨmaa paara. 1W[’Maperã parãdepemapa ne-inaa chupɨria beerãmaa teek'ãri, jõmaarãmaa pɨa ooda jaranáaji. Seewata Tachi Ak'õrede ijãapatada apataarãpa mãga oopata Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tede mãik'aapa calle jãde, eperãarãpa ãchi t'o p'anadamerã. Mɨa wãarata jararu. Ma t'o p'anɨɨrã pedee pia aupai iru p'anadait'ee, Tachi Ak'õrepa ãchimaa tee-e pait'ee perã ne-inaa pia irua k'ĩsia iru bɨdepema. tV c—K'ĩrak'aupai awaraarã taide ne-inaa pia oodai Tachi Ak'õre-it'ee, ãchia t'o p'anadamerã. Mãga ooruta pɨrã, parã ɨt'aripema Ak'õre Waibɨapa parãmaa tee-e pait'ee ne-inaa pia ichia k'ĩsia iru bɨ teeit'ee ichideerãmaa. #U?0Mãgá eperãarã jĩp'aarãk'a p'anadai k'ãyaara, t'ãri pia p'anapatáatɨ ne-inaa k'achia ooda-ee, pãchi ɨt'aripema Ak'õre Waibɨa baparik'a.%TC/Ma awara parãpa pãchi auk'aarã aupai auteebairuta pɨrã, ¿ne-inaa pipɨara oomaa p'anɨk'ã? Ijãadak'aa beerãpa paara ãchi auk'aarã auteebaipata. lSQ.Parãpa k'inia iru p'anɨ pɨrã pãchi k'inia iru p'anapataarã aupai, ¿k'ãare-it'ee Tachi Ak'õrepa parã pia ak'ɨima? Romadepemaarã rey-it'ee impuesto p'epataarãpa paara k'inia iru p'anɨ ãchi k'inia iru p'anɨɨrã. :Rm-Mãga ooruta pɨrã, pãchi ɨt'aripema Ak'õre Waibɨa warrarã p'anadait'ee. Irua ak'õrejĩru jẽrapipari jõmaarã ɨ̃rɨ; pia beerã ɨ̃rɨ, k'achia beerã ɨ̃rɨ paara. Ma awara irua k'oi chepipari ichi ũraade jara bɨk'a oopataarãmaa, ichi ũraade jara bɨk'a ooamaa p'anapataarãmaa paara. NQ,Mamĩda mɨata jara bɨ: Parã k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã k'inia iru p'anapatáatɨ mãik'aapa eperãarãpa parã jɨrɨdak'ãri ne-inaa k'achia oodait'ee, ɨt'aa t'ɨ̃patáatɨ ãra pari. mPS+—Ichiaba ũridooda naawedapemaarãpa ũraapatap'edaa:‘Awaraarã k'inia iru baparíiji (Lv 19.18)
mãik'aapa pɨ k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã k'ĩra unuamaa iru baparíiji.’ (Sal 139.21-22) 5Oc*Ma awara apidaapa pɨmaa ne-inaa iidiruta pɨrã, téeji mãik'aapa wãak'anáaji ne-inaa presta k'inia p'anadak'ãri. Jesupa jarateeda k'ĩra unuamaa iru p'anapataarãde yNk)Ichiaba tachi poro waibɨapa ne-inaa chɨk'ɨa uapiru pɨrã kilometro aba, t'ãri pia atéeji kilometro omé. ~Mu(Ichiaba nepɨrade bɨde awaraapa pɨchi camisa jãri ataru pɨrã, t'ãri pia téeji pɨchi ɨ̃rɨpema p'aru jida. eLC'Mamĩda mɨata jara bɨ: Awaraapa pɨmaa ne-inaa k'achia ooru pɨrã, k'ĩra jõ-ee banáaji mãgɨ́ ome. Ma k'ãyaara pɨchi k'ĩra tarramaa sĩru pɨrã, t'ãri pia chi apema k'ĩra tarra ak'ɨpíji, auk'a sĩmerã. K&—Parãpa ũridooda naawedapemaarãpa ũraapatap'edaa:‘Sĩdapa eperã tau ãriru pɨrã, chi sĩda tau auk'a jĩat'aadapáde apachida; ichiaba sĩdapa k'ida k'õradaru pɨrã, chi sĩda k'ida auk'a k'õrat'aadapáde ajida.’ (Ex 21.24) CJ%Mãgá ne-inaa k'ĩrapite juraadak'ãri awaraarãpa ma pedee ijãadamerã, ne-inaa k'achia oomaa p'anɨ. Parãpa ne-inaa oodait'ee pak'ãri, jaradaipia bɨ: “Ooit'eeda” adaipia bɨ. Jõdee ne-inaa ooda-e pait'ee pak'ãri, jaradaipia bɨ: “Oo-eda” adaipia bɨ. Jesupa k'ĩra jõ-ee p'anɨɨrãde jarateeda I$Ma awara juraanáatɨ pãchi poro k'ĩrapite, parãpa puda k'ãu apida p'ãimaapida-e pai perã maa-e pɨrã t'orroopida-e pai perã. OH#Ichiaba juraanáatɨ na p'ek'au eujã k'ĩrapite, Tachi Ak'õrepa na p'ek'au eujã ooda perã. Ichiaba juraanáatɨ Jerusalén k'ĩrapite, Jerusalén Tachi Ak'õre, Tachi Rey Waibɨa p'uuru perã. ;Go"Mamĩda mɨata jara bɨ: juraanáatɨ ne-inaa apida k'ĩrapite awaraarãpa parã pedee ijãadamerã. Juraanáatɨ Tachi Ak'õre trua k'ĩrapite, iru mama su-ak'ɨ bapari perã. 0FY!—Ichiaba ũridooda parã chonaarãpa ũraapatap'edaa:‘Ichita oodapáde apachida, parãpa juraadap'edaak'a Tachi Ak'õre k'ĩrapite.’ (Nm 30.2) {Eo Mamĩda mɨata jara bɨ: Eperãpa ichi wẽra amaat'aaru pɨrã, chi wẽra awaraa ome k'ãi-ee badata, ma wẽramaa p'ek'au oopii, k'ãidarii perã awaraa ɨmɨk'ĩra ome. Ma awara eperãpa wẽra amaat'aada ataru pɨrã ichi wẽra pamerã, ma eperãpa p'ek'au oomaa bɨ awaraa wẽra ome Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Jesupa ne-inaa k'ĩrapite juraapataarãde jarateeda D-—Ichiaba naawedapemaarãpa ũraapachida:‘Wẽra amaat'aak'ãri, mia amaada k'art'a irumaa p'ã teeipia bɨ.’ (Dt 24.1-4) kCOIchiaba pɨ jua juaraarepemapa ne-inaa ooda k'aurepa pɨ k'achiade baairu pɨrã, piara bak'aji ma jua t'ɨap'et'aamerã mãik'aapa t'ɨmɨ́ bat'at'aamerã, k'achiade baai k'ãyaara ma k'aurepa. Piara bɨ pɨchi k'ap'ɨadepema ne-inaa atuamerã, k'ap'ɨa jõmaweda atuai k'ãyaara tok'arradee. Jesupa jarateeda wẽra amaadait'ee k'ĩsia p'anɨɨrãde SB’Maperã pɨ tau juaraarepema ne-inaa unuda k'aurepa pɨ k'achiade baairu pɨrã, piara bak'aji ma tau ẽt'at'aamerã mãik'aapa t'ɨmɨ́ bat'at'aamerã, ma k'aurepa k'achiade baai k'ãyaara. %ACMamĩda mɨata jara bɨ: Eperãpa wẽra unuk'ãri, k'ĩsiaru pɨrã aɨ ome k'ãiit'ee, mãgɨ́ p'ek'au ooji ma wẽra ome, ichi t'ãridepai ooji mĩda. @9—Parãpa ũridooda naawedapemaarãpa ũraapatap'edaa:‘Miak'ãi p'anɨɨrã awaraarã ome k'ãinaadapáde apachida.’ (Ex 20.14) ?5Mɨa wãarata jararu. Mamãik'aapa uchia-e pai p'arat'a jõmaweda p'aa-emaa. Jesupa jarateeda miak'ãi p'anɨɨrã awaraarã ome k'ãidaik'araa bɨ )>K’Eperã nepɨra iru bɨ pɨrã pɨ ome mãik'aapa pɨ charramaa atee k'inia bɨ pɨrã, wãi naaweda t'ãri pia pedeeipia bɨ iru ome t'ãri auk'a bɨdait'ee. Maa-e pɨrã charra k'ĩrapite panadak'ãri, mãgɨpa pɨ ata bɨi jɨ̃apataarã juade carcelde t'ɨ nɨ̃bɨnadamerã. 0=Yma primisia altar k'ĩrapite atabëipia bɨ. Mãpai wãipia bɨ t'ãri auk'a bɨde pɨchi auk'aa ome. Maap'eda waya chei altarmaa ma primisia teede Tachi Ak'õremaa. <’Maperã parãdepemapa primisia Tachi Ak'õre altarde ateek'ãri, k'irãparu pɨrã pɨchi auk'aapa nepɨra iru bɨ pɨ ome, X;)Mamĩda mɨata jara bɨ: Apida ichi auk'aa ome k'ĩraudaru pɨrã, ma k'ĩrau bɨ charraarãmaa ateedait'ee. Ichiaba apidaapa ichi auk'aamaa ik'achia jararu pɨrã, ma pedee jarada k'aurepa Junta Supremadee ateedait'ee. Ma awara apidaapa ichi auk'aamaa jararu pɨrã: “¡Netuara!” ma pedee k'achia jaradapa atuait'ee tok'arradee. E:—Parãpa ũridooda pãchi chonaarãpa ũraapatap'edaa:‘Eperã peenaadapáde apachida, eperã peeru pɨrã, awaraarãpa charraarãmaa ateedait'ee perã.’ (Ex 20.13) 9 Mɨa wãarata jararu. Parãpa Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a pipɨara ooda-e pɨrã Moisepa p'ãda jarateepataarãpa oopataadai k'ãyaara mãik'aapa fariseorãpa oopataadai k'ãyaara, Tachi Ak'õredeerã p'anada-e pai. Jesupa k'ĩrau p'anɨɨrãde jarateeda &8EMapa eperãpa Moisepa p'ãdade jara bɨk'a oo-e bɨ pɨrã, ũraa abapai oo-e pɨjida, maa-e pɨrã awaraarãmaa jarateeru pɨrã ma ũraade jara bɨk'a oonaadamerã, mãgɨ́ apemaarã k'ãyaara ek'ariara bait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Jõdee eperãpa ook'ãri ma ũraade jara bɨk'a mãik'aapa awaraarãmaa jarateek'ãri mãga oodamerã, ichi apemaarã k'ãyaara waibɨara bait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite. E7Mɨa wãarata jararu. Pajã bɨ misa mãik'aapa na p'ek'au eujã bɨ misa, apidaapa ãyaa atada-e pai ma p'ãdadepema letra bɨɨrɨ chak'e apida, Tachi Ak'õrepa ooit'ee bɨ p'asarumaa. T6!—K'ĩsianáatɨ mɨ cheji Moisepa p'ãda maa-e pɨrã Tachi Ak'õre pedee jarapataarãpa p'ãdap'edaa jõpide. Ma k'ãyaara mɨ cheji k'awaapiit'ee mãgɨ́ pedee p'ãda k'ãata jara k'inia bɨ. m5SMãga pɨk'a jɨrɨ́tɨ jõmaarãpa parã ɨ̃daa pɨk'a unudamerã. Mãgá unudak'ãri parãpa t'ãri pia ne-inaa pia oomaa p'anɨ, ɨt'aa t'ɨ̃dait'ee parã Ak'õre Waibɨa ɨt'ari bɨmaa. Jesupa Moisepa p'ãdade jarateeda 74gIchiaba lámpara k'oodak'aa ne-inaa ek'ari mera bɨdait'ee. Ma k'ãyaara k'oodak'ãri, ne-inaa ɨ̃rɨ ɨt'ɨ́ ata bɨpata jõma te jãde p'anɨɨrãpa ɨ̃daa unudamerã. E3’Ichiaba na p'ek'au eujãdepema ijãadak'aa beerã-it'ee parã ɨ̃daa pɨk'a p'anɨ. P'uuru ee nok'ode bɨ p'oyaa meradak'aa, p'ãrik'ua chi uchiterree t'ɨmɨɨpa unupata perã. $2A —Na p'ek'au eujãdepema ijãadak'aa beerã-it'ee parã t'ã́k'apɨ p'anɨ. K'awa p'anɨ chik'o warraa bɨ t'ã ome. Mamĩda t'ã k'ɨyaa-edaik'ãri, warraa-ee bɨ. ¿Sãga k'ɨyaapii waya? T'ã k'ɨyaa-ee bak'ãri, bat'at'aapata o jãde eperãarã aɨ ɨ̃rɨ t'ɨadamerã. ?1w Mãga oodak'ãri, t'ãri o-ĩa, k'ãiwee p'anéetɨ, Tachi Ak'õre truade panadak'ãri, irua parãmaa ne-inaa pi-ia teeit'ee perã. Mãgá chonaarãweda Tachi Ak'õre pedee jarapataarãmaa ne-inaa k'achia ichiaba oopachida. Jesupa jarateeda Tachi Ak'õredeerã t'ãk'a p'anɨ mãik'aapa ɨ̃daa pɨk'a p'anɨ E0 ’T'ãri o-ĩa p'anɨ awaraarãpa parãmaa ik'achia jaradak'ãri, maa-e pɨrã ne-inaa k'achia oodak'ãri, maa-e pɨrã seewadak'ãri parã ɨmɨateedait'ee, mɨde ijãapata perã. C/ T'ãri o-ĩa p'anɨ eperãarã awaraarãpa ãchi jɨrɨdak'ãri miapidait'ee, Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a oopata perã. Ichia ãchi bɨit'ee ichi jua ek'ari ichideerã p'aneedamerã. .9 T'ãri o-ĩa p'anɨ chi t'ãri auk'a bɨpataarã awaraarã ome mãik'aapa Tachi Ak'õre ome, mãɨrã t'ɨ̃jaradait'ee perã Tachi Ak'õre warrarã. p-YT'ãri o-ĩa p'anɨ chi t'ãri jĩp'a oopataarã Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a, iru unudait'ee perã. ,}T'ãri o-ĩa p'anɨ chi awaraarã chupɨria k'awaa p'anɨɨrã, Tachi Ak'õrepa ãchi jida chupɨria k'awaait'ee perã. ~+uT'ãri o-ĩa p'anɨ chi Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a oo k'inia p'anɨɨrã, irua k'aripait'ee perã mãga oodamerã. *}T'ãri o-ĩa p'anɨ chi audua-ee p'anɨɨrã, atadait'ee perã jõmaweda Tachi Ak'õrepa jarada ichideerãmaa teeit'ee. i)KT'ãri o-ĩa p'anɨ chi k'ĩsia p'ua p'anɨɨrã, Tachi Ak'õrepa chupɨria k'awaait'ee perã. |(q—T'ãri o-ĩa p'anɨ chi chupɨria chedeerã. Tachi Ak'õre k'awa k'inia p'anadairã, ichideerã p'aneedait'ee. ('KMãpai ichia jarateemaa beeji: s& aJesupa eperãarã chok'ara unuk'ãri, su-ak'ɨ banaji ee bide. Ichi ome nipapataarã wãjida iru k'ait'a. j%MEperãarã chok'ara iru ome nipapachida: Galilea eujãdepemaarã; Decápolis eujãdepemaarã; Jerusalén p'uurudepemaarã, awaraa Judea eujãdepemaarã ome mãik'aapa Jordán to ak'õrejĩru uchiapari eerepemaarã.p$YSiria eujãdepemaarãpa mãga ũridak'ãri, irumaa aneejida k'ayaa beerã k'ĩra t'ãdoo: k'ap'ɨa p'ira-idaa beerã; netuara k'ap'ɨade merãtɨa beerã; wawa beerã; k'ap'ɨa chiwa beerã. Ma k'ayaa jõmaweda Jesupa jɨpapachi. D#Maapai Jesús Galilea eujã jõmaade nipaji. Tachi Ak'õre pedee jaratee nipapachi judiorã Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata te bee chaa. Pedee pia jarateepachi k'awaadamerã taarã-e Tachi Ak'õrepa eperãarã p'e bɨit'ee ichi jua ek'ari, ichideerã p'aneedamerã. Ma awara k'ayaa jõmaweda jɨpa nipapachi. z~}|{{?zz\yxx#ww vkuu&ttserqppoann=@<;(:99O88E7x665#4|4 222-1z00//f..u.-,,+v** )r(''9&&%>$Z"!!! ^T&cATsa{P!   W#OzQo Mamĩda p'ãrik'ua, eperãarã k'ãi p'anɨ misa, ichi k'ĩra unuamaa iru bɨpa cheji mãik'aapa ma trigo p'odade mera p'oji p'ũajara tau chak'eerã, aɨdee neera k'achia oopata. Mãpai jirabodoji. Pn Mãpai Jesupa awaraa nepɨrɨji jarateeit'ee: —Nãga pɨk'a pait'ee Tachi Ak'õrepa eperãarã ichi jua ek'ari bɨk'ãri, ichideerã p'aneedamerã. Eperãpa trigo tau pia p'oji ichi eujãde. m% Mamĩda chi net'atau eujã piade baaidap'edaa jara k'inia bɨ eperãarãpa ma jara pëida ũridap'eda, k'awaa wãpata ma ũraa jara k'inia bɨ mãik'aapa t'ãride wãara ijãapata. Net'atau aba p'oda eujã piade pia t'onop'eda, chauparik'a net'atau cien, sesenta wa treinta; mãga pɨk'a ma eperãarãpa oo k'awaa wãpata ma ũraade jara bɨk'a. Jesupa nepɨrɨda p'ũajara t'onoda trigo p'odade 5lc Jõdee chi net'atau ne-ɨɨrɨ-idaade baaidap'edaa jara k'inia bɨ eperãarãpa ma jara pëida pia ũri p'anɨ. Mamĩda audupɨara k'ĩsiapata ne-inaa netodait'ee maa-e pɨrã p'arat'a waibɨa atadait'ee, ãchia ũridap'edaa k'ĩra atuadarutamaa. Mãgá p'aneepata ne-uu warip'eda, chauk'aa bɨk'a. k# Mamĩda chi mãu-idaade t'onoda taarã-e weda pɨɨdaiparik'a, mãga pɨk'a mãgɨɨrãpa ma jara pëida taarã-epai ijãapata. Ma ũraade ijãadap'edaa k'aurepa nepɨrade baairuta pɨrã maa-e pɨrã awaraarãpa ãchi jɨrɨruta pɨrã miapidait'ee, ijãa amaapata. vje Jõdee chi net'atau mãu-idaade baaidap'edaa jara k'inia bɨ eperãarãpa ma jara pëida o-ĩa ũri p'anɨ. ci? Net'atau ode baaida jara k'inia bɨ chi ũri p'anɨɨrã Tachi Ak'õrepa eperãarã bɨ k'inia bɨ ichi jua ek'ari ichideerã p'aneedamerã. Mamĩda mãgɨɨrãpa k'awada-e k'ãata jara k'inia bɨ. Ipanaarã chedap'edaak'a ma net'atau k'ok'oodait'ee, mãga pɨk'a Netuara Poro Waibɨa chepari ne-inaa ooit'ee, t'ãripa ma pedee ijãanaadamerã. ehC —Ũrítɨ k'awaadamerã mɨa nepɨrɨda net'atau p'oparide k'ãata jara k'inia bɨ. (gI Mɨa wãarata jararu. Chonaarãweda Ak'õre pedee jarapataarãpa mãik'aapa Tachi Ak'õrede ijãapataarãpa unu k'inia p'anajida parãpa unu p'anɨ. Mamĩda unuda-e paji. Ichiaba ũri k'inia p'anajida parãpa nama ũri p'anɨ. Mamĩda ũrida-e paji. Jesupa k'awapida net'atau p'oparide sf_ ’Parã t'ãri o-ĩa p'anɨ mɨa oo bɨ unu p'anadairã mãik'aapa mɨa jara bɨ ũri p'anadairã. e# Na eperãarã k'ɨɨrɨ k'isua p'anadairã, mɨa jara bɨ ũridaamaa p'anɨ; mɨa oo bɨ unudaamaa p'anɨ mãik'aapa k'awadaamaa p'anɨ. Mãga p'anada-e pada paara, mɨde ijãak'ajida mãik'aapa mɨa ãchia p'ek'au k'achia oopata wẽpapik'aji.’ (Is 6.9-10) d Ãrapa oomaa p'anɨ Tachi Ak'õre pedee jarapari Isaíapa jaradak'a:‘Ũri p'anɨ mĩda, k'awada-e. Ak'ɨ p'anɨ mĩda, unuda-e. qc[ Maperãpɨ mɨa nepɨrɨpari. Ãchia ak'ɨ p'anɨ mĩda, wãara unuda-e. Ũri p'anɨ mĩda, k'awada-e. b} Parã Ak'õre ũraa pia k'awa beerãmaa waapɨara k'awapiit'ee; awaraarã k'ãyaara ne-inaa chok'araara k'awarutamaa. Mamĩda chi ne-inaa mak'ɨara k'awa-ee beerãmaa, ãchia k'awa p'anɨ paara irua wẽpapiit'ee, waa k'awa k'iniada-e p'anadairã. a3 Jesupa p'anauji: —Tachi Ak'õrepa parãmaa k'awapimaa bɨda aji, ne-inaa naaweda k'awapik'aa pada awaraarãmaa; sãga ichideerã p'aneedai. `  Maap'eda chi k'õp'ãyoorã k'ait'aara chejida mãik'aapa iidijida: —¿K'ãare-it'ee nepɨrɨparima ajida, jarateeit'ee? _ Pia k'ĩsíatɨ parãpa et'ewa ũridap'edaade k'awaadamerã k'ãata jara k'inia bɨ. Sãap'eda Jesupa nepɨrɨpachi jarateeit'ee &^E Jõdee awaraa net'atau baaijida eujã piade. Mãgɨ́ t'onop'eda, chau nɨ̃beeji. Ũk'uru net'atau abaadeepa uchiajida cien, sesenta maa-e pɨrã treinta. ] Ũk'uru baaijida ne-ɨɨrɨ-idaade. Mamĩda ne-ɨɨrɨ k'ap'ip'iara waripari perã, mãgɨ́ net'atau t'ono wãdap'edaa piuk'oodachida. Y\+ Mamĩda ak'õrejĩru jẽrak'ãri, pɨɨdachi chi k'arra ɨ̃rɨɨ bada perã. [ Ũk'uru baaijida mãu-idaade, mak'ɨara yooro wẽe badamãi. Mãgɨ́ isapai t'onojida, mak'ɨara yooro wẽe bada perã. ZZ- Ma p'o wãk'ãri, ũk'uru baaijida o jãde. Mãpai ipanaarãpa k'ok'oo chejida. tYa Mãpai Jesupa eperãarãmaa nepɨrɨmaa beeji Ak'õre Ũraa jarateeit'ee: —Eperã wãji net'atau p'ode. X' Eperãarã chedap'edaa irumãi see nɨ̃bada perã, Jesús barcode bataudachi mãik'aapa su-ak'ɨ beeji. Jõdee eperãarã ipude para beeji. PW  Ma ewate Jesús uchiaji temãiipa mãik'aapa lago ide su-ak'ɨ banaji. V  2Chi mɨ ɨt'aripema Ak'õre Waibɨapa jara bɨk'a oo bɨ, mata mɨ ɨ̃pemak'a, mɨ ɨ̃pewẽrak'a mãik'aapa mɨ nawek'a. U  1Mãpai juapa ɨaji chi k'õp'ãyoorãmaa mãik'aapa mãgaji: —Nãgɨɨrãta mɨ nawek'a mãik'aapa mɨ ɨ̃pemaarãk'a. ]T3 0Mãpai Jesupa p'anauji: —¿K'aima mɨ nawe? ¿K'áirãma, mɨ ɨ̃pemaarã? Sy /eperãpa Jesumaa jaranaji: —Pɨ nawe, pɨ ɨ̃pemaarã ome taawa nɨmaa p'anɨ. Pedee k'inia p'anɨda aji, pɨ ome. R- .Jesús at'ãri pedeemaa bɨde pachejida chi nawe chi ɨ̃pemaarã ome. Pedee k'inia p'anajida iru ome. Mamĩda taawa p'aneedap'edaa perã, hQI -Mãga unuk'ãri, jɨrɨnapari awaraa netuara siete k'achiara ichi k'ãyaara mãik'aapa ma eperã k'ap'ɨade merãtɨa chepata. Mãgá ma eperã audupɨara k'achiade beeit'ee naaweda bada k'ãyaara. Mãga p'asait'eeda aji, ɨ̃rapemaarã t'ãri k'achia-idaa beerã ome; audupɨara k'achiade p'aneedait'ee. María Jesús ɨ̃pemaarã ome pachedap'edaa 0PY ,“Waya merãtɨanait'ee ma eperã k'ap'ɨade; mɨ naaweda badamãi.” Chek'ãri, unu chepari ma eperã k'ap'ɨa pi-ia bɨ; te barrep'eda, sɨɨp'eda, pi-ia bɨk'a. O7 +—Eperã k'ap'ɨadeepa netuara uchiapidak'ãri, mãgɨpa jɨrɨ nipapari eujã p'ũasaa sãma ɨ̃iit'ee. Mamĩda unu-e pak'ãri, k'ĩsiapari: N *Ichiaba ma ewate Reina Sur Eerepemapa auk'a ɨ̃rapemaarã ɨmɨateeit'ee Tachi Ak'õrepa parã k'achiadee pëimerã. Chonaarãweda ma reina t'ɨmɨɨpa cheji Rey Salomón k'ĩsia k'awaa bɨ pedee ũride. Mamĩda ɨ̃rapemaarãpa ũridaamaa p'anɨ, aba Salomón k'ãyaara k'ĩsia k'awaara bɨ pedee bɨ mĩda parã t'ãide. Jesupa jarateeda netuara waya eperã k'ap'ɨade merãtɨa badade M' )Tachi Ak'õre ewari waibɨa ewate Nínive p'uuru pidaarãpa ɨ̃rapemaarã ɨmɨateedait'ee, Tachi Ak'õrepa parã k'achiadee pëimerã. Chonaarãweda Tachi Ak'õrepa Jonás pëik'ãri ma Nínive pidaarãmaa, ãrapa p'ek'au k'achia oopatap'edaa oo amaajida. Mamĩda ɨ̃rapemaarãpa p'ek'au k'achia oopata oo amaada-e p'anɨ, aba Jonás k'ãyaara waibɨara bɨpa jara cheji mĩda mãga oodamerã. L (Jonás k'ãima õpee baji chik'o choma bɨ bide. Mãga pɨk'a mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema k'ãima õpee eujã ek'ari bait'ee. +KO 'Jesupa p'anauji: —Ɨ̃rapemaarã t'ãri k'achia-idaa p'anɨ, Tachi Ak'õrede ijãadak'aa perã. Unu k'inia p'anɨda a p'anɨ ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. Mamĩda mɨa mãga oo-e pait'ee. Jĩp'a Tachi Ak'õrepa ooit'ee ichi pedee jarapari Jonás ome oodak'a. PJ &Mãpai ũk'uru fariseorãpa mãik'aapa Moisepa p'ãda jarateepataarãpa Jesumaa mãgajida: —Tachi Jarateepari, taipa unu k'inia p'anɨda ajida, pɨa oo bɨ ne-inaa Tachi Ak'õrepapai oopari. bI= %Ma ewate Tachi Ak'õrepa ak'ɨit'ee eperãarãpa pedee jaradap'edaa mãik'aapa ichiata jarait'eeda aji, k'achia-idaa bɨ, maa-e pɨrã t'ãri pia bɨ. Ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa unu k'inia p'anadap'edaarã H  $Mɨa jara bɨ: Tachi Ak'õre ewari waibɨa ewate ichia eperã chaachaa k'awapiit'ee ãchia pedee k'achia pariatua jaradap'edaa. ?Gw #Eperã t'ãri pia bɨpa pedee pia jarapari k'ĩsia pia iru bairã ichi t'ãride. Jõdee eperã t'ãri k'achia bɨpa pedee k'achia jarapari k'ĩsia k'achia iru bairã ichi t'ãride. KF "¡Parã k'achia-idaa beerãdeepa uchiadap'edaarã! ¡Taamák'apɨ p'anɨ! ¿Sãga pedee pia jaradai, parã t'ãri k'achia p'anɨta? Pãchi t'ãride k'ĩsia p'anɨta jarapata pãchi it'aideepa. [E/ !—Nejõ bɨɨrɨ pia iru bɨ pɨrã, chauk'ãri, nejõ pia iru bait'ee. Jõdee nejõ bɨɨrɨ k'achia iru bɨ pɨrã, chauk'ãri, nejõ k'achia iru p'anadait'ee. Nejõ bɨɨrɨ k'awapata chi nejõdeepa. D Ichiaba wẽpapii ik'achia jarapata mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema ãpɨte. Mamĩda wẽpapi-e pait'ee ik'achia jararuta pɨrã iru Jaure ãpɨte. Mãgee p'ek'au k'achia oopata wẽpapi-e pait'ee chi ma pedee jarapataarã na p'ek'au eujãde p'anɨde maa-e pɨrã ɨt'ari iru k'ĩrapite p'anɨde paara, iru ewari waibɨa ewate. Jesupa jarateeda pak'uru k'awapata chi nejõdeepa `C9 ’Maperã mɨa jara bɨ: Tachi Ak'õrepa wẽpapii eperãarãpa p'ek'au k'achia oopata jõmaata mãik'aapa iru ãpɨte ik'achia jarapata paara. Mamĩda iru Jaure ãpɨte ik'achia jarapata wẽpapi-e pait'ee. MB ’Eperã mɨ eere bɨ-e pɨrã, mɨ k'ĩra unuamaa iru bɨ. Ichiaba mɨ k'aripa-e bɨ pɨrã awaraarã Tachi Ak'õre jua ek'ari p'anapataadamerã, eperãarã ãyaa pëipari mɨ ik'aawaapa. A- ’¿K'aita t'ĩuyama aji, eperã juataura bɨ tede iru net'aa chɨade? Naapɨara jɨ̃ nɨ̃bɨ-e pɨrã, iru net'aa jãri p'e ata-e pai. @  Mɨa netuaraarã uchiapipari pɨrã Tachi Ak'õre Jaurepa, jara k'inia bɨ ɨ̃rá Tachi Ak'õredeerã poro waibɨa nama bɨ. ;?o Parãpa jara p'anɨ mɨa netuaraarã uchiapipari Beelzebú juapa. Mãgara, ¿k'ai juapa uchiapipatama parã eere p'anɨɨrãpa? Ãchia ak'ɨpipata parã pia k'ĩsiada-e p'anɨ. > Mãga pɨk'a Netuara Poro Waibɨapa ichi auk'aarã jëreru pɨrã, waa araa p'anada-e pai mãik'aapa ãchi itu jõdaridai. m=S Jesupa k'awaji ãchia k'ĩsia p'anɨ. Mapa mãgaji: —P'uuru pidaarãpa maa-e pɨrã ëreerãpa maa-e pɨrã te pidaarãpa ãchi auk'aarã jëreruta pɨrã, waa araa p'anapataada-e pai mãik'aapa ãchi p'uuru jõdaridai. <% Mamĩda mãga ũridak'ãri, fariseorãpa mãgajida: —Beelzebú, Netuara Poro Waibɨa juapata jãgá netuaraarã uchiapiparida ajida. 2;] Mãga unudak'ãri, arii p'anadap'edaarãpa ak'ɨtrua para beeji mãik'aapa ãchi pitapai iidi para beeji: —¿Nãgɨ́ chonaarãwedapema Rey David Warra-ek'ã? ajida. 0:Y Jesumaa aneejida eperã tau p'ãriu bɨ mãik'aapa pedee atua bɨ, netuara iru k'ap'ɨade merãtɨa bada perã. Jesupa iru tau pia unupiji mãik'aapa pedeepiji. 9  Mãga pak'ãri, jõmaarãpa irude ijãadait'ee.’ (Is 42.1-4) Jesús Netuara Poro Waibɨa jua ek'ari bɨda apatap'edaa -8S Irua yiaraa iru ba-e pait'ee chupɨria chitoonɨɨrã wa k'ĩra pia-ee jõnɨɨrã. Mãga bait'ee Tachi Ak'õrepa jõmaarãmaa wãarata jara pëida k'awaapirumaa. e7C Aupedee-e pait'ee; ichiaba bia-e pait'ee. Apidaapa iru biapi ũrida-e pait'ee calle jãde. n6U ‘Nama bɨ mɨ mimiapari, mɨa jɨrɨt'erada. Mɨa iru k'inia iru bɨ; mɨ t'ãri o-ĩapipari. Mɨ Jaure iru ome bapariit'ee. Mɨ k'ap'ɨa pari irua eperãarã jõmaarãpa oopata ak'ɨit'ee mãik'aapa jarait'ee pia wa k'achia. d5A Mãga jaraji Tachi Ak'õre pedee jarapari, Isaíapa p'ãdade jara bɨk'a uchiamerã: H4  Mamĩda jarapachi ichia ooda jõmaarãmaa nepɨrɨnaadamerã. "3= Jesupa mãɨrã k'ĩsia k'awaak'ãri, mamãik'aapa wãji. Eperãarã chok'ara iru t'ẽe wãjida. Jesupa madepema k'ayaa beerã jõmaweda jɨpaji. 2 Mãpai fariseorã taawaa uchiadak'ãri, pedeeteemaa p'aneejida Jesús peepit'aadait'ee. Jesupa ooda Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a 1 Mãpai Jesupa ma jua chiwa bɨmaa mãgaji: —Pɨchi jua jĩrupáde aji. Mãpai jua jĩruji. Aramata jɨpa beeji chi apema juak'a. j0M ¿Eperã pipɨara bɨ-ek'ã oveja k'ãyaara? Mapa ɨ̃ipata ewate ne-inaa pia ooipia bɨda aji. y/k Jesupa p'anauji: —Ɨ̃ipata ewate pɨchi oveja toidú padarida paara, ¿taawaa uchia ata-e pak'ajik'ã? /.W Mama baji eperã jua chiwa bɨ. Jesús ɨmɨatee k'inia p'anadap'edaarãpa iidijida irumaa: —¿Eperã k'ayaa bɨ pɨrã, ɨ̃ipata ewate jɨpaipia bɨk'ã? ajida. P- Mamãik'aapa Jesús wãji Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tedee. i,K Ɨ̃ipata ewate mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema jua ek'ari bɨda aji. Eperã jua chiwa bada 0+Y Wãara parãpa k'awada-e na p'ãdade jara k'inia bɨ:‘Mɨa k'inia bɨ awaraarã chupɨria k'awaadamerã, mɨ-it'ee ne-animalaarã peedap'eda, paadai k'ãyaara.’ (Os 6.6) Parãpa k'awadap'edaa paara ma pedee jara k'inia bɨ, ne-inaa k'achia ooda-e p'anɨɨrã peepida-e pak'aji. Y*+ Mɨa jara bɨ: Nama ne-inaa pipɨara paraa Tachi Ak'õre te waibɨa k'ãyaara. #)? Ichiaba Moisepa p'ãdade parãpa leedooda p'aareerãpa ne-inaa k'achia ooda-e paji ɨ̃ipata ewate, Tachi Ak'õre te waibɨade ɨ̃ida-ee mimiadak'ãri. _(7 Iru t'ĩuji Tachi Ak'õre te ne-edee oodade mãik'aapa ma tedepema pan awara bɨdap'edaa Tachi Ak'õre-it'ee atap'eda, k'oji chi k'õp'ãyoorã ome. Mãga oojida p'aareerãpapai mãgɨ́ pan k'odaipia baji mĩda. )'K Jesupa p'anauji: —¿Parãpa Ak'õre Ũraa p'ãdade leeda-e p'anɨk'ã aji, Rey Davidpa ooda chonaarãweda jarrapisiadaidak'ãri chi k'õp'ãyoorã ome? A&{ Arii p'anadap'edaa fariseorãpa mãga unudak'ãri, Jesumaa mãgajida: —¡Pɨchá ak'ɨ́ji! Pɨchi k'õp'ãyoorãpa ne-inaa oomaa p'anɨda ajida, ɨ̃ipata ewate oodaik'araa bɨta. I%  Maapai judiorã ɨ̃ipata ewate Jesús nipaji trigo k'ãide. Chi k'õp'ãyoorã jarrapisia p'anadap'edaa perã, trigo k'ɨmɨ chak'eerã oro atadap'eda, chi tau jonamaa p'aneejida k'odait'ee. @${ Mɨa jara bɨk'a oodayada aji, mɨa k'aripak'ãri.C# K'õp'ãyo meráatɨ mɨ ome. Ũrítɨ mɨa jaratee bɨ mãik'aapa óotɨ mɨa jara bɨk'a. Mɨ t'ãri pia, chupɨria k'awaayaa bapari. Mɨde ijãadak'ãri, k'ãiwee p'anapataadait'ee. " Maperã mɨmaa chétɨ parã jõmaweda sẽ p'anɨɨrã mimia p'anɨpa mãik'aapa k'ĩsia jõnɨpa. Mɨa parã t'ãri a-tu beepiit'ee. !  ’Mɨ Ak'õrepa ne-inaa jõma bɨji mɨ jua ek'ari mɨa ak'ɨpariimerã. Tachi Ak'õrepapai wãara mɨ, ichi Warra k'awa bɨ. Mãgá ichiaba mɨ, chi Warrapapai wãara iru k'awa bɨ. Mamĩda mɨa iru k'awapii mɨa k'awapi k'inia bɨ eperãarãmaa. 5 e Pɨa mãga ooji mãga oo k'inia bada perã. \1 Maapai Jesupa mãgaji: —Ak'õre Waibɨa, pɨ jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ. Ne-inaa jõmaweda ɨt'ari nɨ̃bɨ, na p'ek'au eujãde nɨ̃bɨ paara pɨ jua ek'ari bɨ. Mɨ t'ãri o-ĩa bɨ pɨa eperãarã jĩp'aarãmaa k'awapiru perã ne-inaa pɨa waide k'awapi-e pada k'ĩsia k'awaa beerãmaa mãik'aapa poro wẽsaa beerãmaa. 4a Mamĩda mɨa jara bɨ: Tachi Ak'õre ewari waibɨa ewate irua parã k'achiara ooit'eeda aji, Sodoma p'uurudepemaarã k'achia ooi k'ãyaara. Jesupa eperãarã ɨ̃ipipari b= Ichiaba parã Capernaum p'uurudepemaarã, ¿k'ĩsia p'anɨk'ã parã p'uuruta awaraa p'uuru k'ãyaara waibɨara pait'ee Ak'õre k'ĩrapite? ¡Mãga-e! ¡Ma k'ãyaara irua parã p'uuruta jõt'aait'ee! Sodoma p'uurude eperãpa ooda paara ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa, mɨa parã t'ãide oodak'a, ma p'uuru at'ãri bak'aji. 1[ Maperã mɨa jara bɨ: Tachi Ak'õre ewari waibɨa ewate irua parã k'achiara ooit'ee ma Tiro p'uurudepemaarã k'ãyaara mãik'aapa Sidón p'uurudepemaarã k'ãyaara.  —¡Aai, Corazín p'uurudepemaarã! ¡Aai, Betsaida p'uurudepemaarã! ¡Tachi Ak'õrepa parã k'achiadee pëiit'eepɨ! Tiro p'uurude, Sidón p'uurude eperãpa ooda paara ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa mɨa parã p'uurude oodak'a, taarã-e weda ijãak'ajida. Ãrapa p'ek'au k'achia oopata oo amaa k'inia jõnɨpa chupɨria iidik'ajida Tachi Ak'õremaa. Ma p'ek'au k'achia oopata k'aurepa t'ãri p'uapa p'aru p'ãimaa jɨ̃k'ajida mãik'aapa it'abarre p'ora ɨt'aa p'ok'ajida ãchi poro ɨ̃rɨ.  Mãpai Jesús ijɨ̃atɨ pedeemaa beeji awara-awaraa p'uurudepemaarãmaa, ãchia p'ek'au k'achia oopata oodaamaa p'anadap'edaa perã. Mãga p'anajida unupachida mĩda irua ooda ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. Jesupa ãchimaa mãgaji: 3_ T'ẽepai mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema cheji mãik'aapa nek'oji, ne-inaa toji eperã jĩp'aak'a. Maperã jara p'anɨ mɨ nek'oyaa, ne-inaa toyaa bapari. Ma awara mɨ k'õp'ãyo meraaparida a p'anɨ, k'achia-idaa beerã ome mãik'aapa Cesar-it'ee impuesto p'epataarã ome. Mamĩda Tachi Ak'õrepa wãarata ak'ɨpimaa bɨda aji, mɨa oo bɨ k'aurepa parã jõmaarã pari. Tachi Ak'õrepa oo bɨ unuamaa iru p'anapataarã I  Mãga pɨk'a baji Juan ome. Iru cheji mãik'aapa nek'ok'aa paji, ne-inaa tok'aa paji, eperã jĩp'aarãpa oopatak'a. Maperã eperãarãpa: “Netuara iru k'ap'ɨade merãtɨa bɨda” ajida. { “Taipa siru chaajida. Mamĩda parã pëirada-e paji. K'ari k'ĩsia paraa k'arijida. Mamĩda parã jẽeda-e paji.” >u ’Mɨa jarait'ee sãga p'anɨ parã, mɨde ijãadak'aa beerã. Warrarã su-ak'ɨ p'aneedap'eda, jemenemaa p'anɨ́k'ata p'anɨ p'uuru jãde. Ãchi k'õp'ãyoorãmaa biapata: _7 Pia k'ĩsíatɨ parãpa et'ewa ũridap'edaade k'awaadamerã k'ãata jara k'inia bɨ. kO Parãpa k'awaa k'inia p'anɨ pɨrã Juanta Elías chi cheit'ee bada jara p'anadap'edaa; ichipɨ. S Juan jaratee chei naaweda, Tachi Ak'õre pedee jarapataarãpa jarapachida Tachi Ak'õrepa mãgá eperãarã bɨit'ee ichi jua ek'ari, ichideerã p'aneedamerã. Moisepa p'ãdade ichiaba mãga jara bɨ. `9 ’Juan Bautista chedak'ãriipa, eperãarã chõo pɨk'a p'anɨ t'ĩudait'ee Tachi Ak'õre jua ek'ari, ichideerã p'aneedait'ee mãik'aapa k'achia beerã auk'a chõo pɨk'a p'anɨ apida mãga p'ananaadamerã. `9 Mɨa wãarata jararu. Juan Bautista k'ãyaara eperã apida waibɨara bɨ-e. Mamĩda chi ek'ariara bɨta iru k'ãyaara waibɨara pait'ee Tachi Ak'õrepa ma eperã ichi jua ek'ari bɨk'ãri, ichideerã ome beemerã. 9k Na Juandeta Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Mɨa eperã chok'a pëiit'ee pɨ naa o pia oonamerã pɨ, eperãarã poro waibɨa, chei naaweda.’ (Mal 3.1)  Mãga-e pɨrã ¿k'ĩsiajida-ek'ã ak'ɨnadait'ee Ak'õre pedee jarapari? Wãara, iru Ak'õre pedee jarapari k'ãyaara waibɨara bɨ. &E Maa-e pɨrã, ¿k'ĩsiajida-ek'ã ak'ɨnadait'ee eperã p'aru pi-ia jɨ̃ bɨ? Parãpa pia k'awa p'anɨ eperã p'aru pi-ia jɨ̃ beerã rey tede p'anapata. 7 g Juanpa eperãarã pëida wãdap'edaa t'ẽepai, eperãarãmaa Jesupa pedee pia jaramaa beeji Juande: —¿K'ãata parãpa ak'ɨnajidama aji, eujã pania wẽe bɨmaa wãdak'ãri? ¿K'ĩsiajida-ek'ã ak'ɨnadait'ee eperã pariatua k'ĩsia bɨ, p'ũajara nãupa pariatua nẽunẽuwaa p'uaparik'a?   ¡T'ãri o-ĩa bɨda aji, chi mɨde ijãa bɨ, k'awa-e bɨ mĩda mɨa ne-inaa jõma oo bɨ! Jesupa Juande pedee pia jarada - S Jarátɨ tau p'ãriu beeda ɨ̃rá unu p'anɨ; bɨɨrɨ nɨk'anɨk'aa beeda t'ɨa nĩutee; leprapa k'ayaa beeda jɨpa p'anɨ; k'ɨɨrɨ k'ĩ beeda ɨ̃rá ũri p'anɨ; piudap'edaarã waya chok'ai p'anɨ mãik'aapa chupɨria chedeerãmaa Tachi Ak'õrepa pedee pia jara pëida jarateemaa bɨ. } s Jesupa p'anauji: —Wã́tɨ Juanmaa mãik'aapa nepɨrɨ́tɨ parãpa nama unu p'anɨ mãik'aapa ũri p'anɨ.   —¿Pɨk'ã ajida, tai k'aripapari chonaarãpa cheit'ee bɨda adap'edaa? Maa-e pɨrã, ¿taipa awaraa nɨdaipia bɨk'ã? ajida.   Juan carcelde bɨ misa, ũriji Cristopa oomaa bɨ. Aramata ichi ome nipapatap'edaarã ũk'uru pëiji Jesumaa. Iidinajida:   Jesupa chi k'õp'ãyoorã doce ũraap'eda, mamãik'aapa wãji Ak'õrepa jara pëida jarateede ma eujãdepema p'uuru bee chaa. $A *Ma awara eperãpa teek'ãri pania vaso aba mɨ ome nipaparimaa mãgɨ́ mëré perã, Tachi Ak'õrepa ne-inaa pia ichiaba teeit'ee ma pania teedamaa.-S )Ma awara eperãpa auteebaik'ãri Tachi Ak'õre pedee jarapari, Tachi Ak'õrepa pëida perã, ne-inaa pia atait'ee Tachi Ak'õre pedee jarapataarãpa atapatak'a. Ichiaba auteebaik'ãri eperã t'ãri pia, mãgɨ́ t'ãri pia bairã, ne-inaa pia atait'ee eperã t'ãri pia beerãpa atapatak'a. w (—Eperãpa parã auteebaik'ãri, mɨ jida auteebai bɨ mãik'aapa mɨ Ak'õre, mɨ pëida, auk'a auteebai bɨ. s_ 'Eperã piuamaa bɨ pɨrã mɨde ijãapari k'aurepa, mãgɨ́ piuk'ãri, atuait'ee. Mamĩda eperã piuru pɨrã mɨde ijãapari k'aurepa, mãgɨ́ eperã piuk'ãri ɨt'aa wãit'ee. Jesupa jarada ijãapataarãpa ne-inaa pia atadait'ee yk &Ma awara mɨde ijãapari k'aurepa eperã piuamaa bɨ pɨrã kurusode piu wãk'a, mãgɨ́ mëré pa-e pait'ee. r] %’Eperãpa ichi ak'õre wa chi nawe k'iniara iru bɨ pɨrã mɨ k'inia iru bai k'ãyaara, mëré pa-e pai. Ichiaba eperãpa chi warra wa chi k'au k'iniara iru bɨ pɨrã mɨ k'inia iru bai k'ãyaara, mãgɨ́ mëré pa-e pai. gG $Ma k'aurepa eperãarã t'ãri auk'a para ba-e pait'ee ãchi ëreerã ome.’ (Mi 7.6) 8i #Mɨ cheji‘warra t'ãri auk'a banaamerã chi ak'õre ome, wẽra k'au t'ãri auk'a banaamerã chi nawe ome mãik'aapa ãigu t'ãri auk'a banaamerã chi p'ãk'õre ome. v~e "—K'ĩsianáatɨ mɨ cheji na p'ek'au eujãdee eperãarã k'ãiwee p'anapide. Jĩp'a cheji chõopide. G} !Mamĩda eperãpa meraru pɨrã mɨde ijãapari, mãgara mɨa pida merait'ee. “Mãgɨ́ mëre-eda” ait'ee mɨ Ak'õre k'ĩrapite ɨt'ari. Jesús k'aurepa ëreerã t'ãri auk'a p'anada-e |' —Eperãpa tau taawa jararu pɨrã ichi Jesucristode ijãapari, mɨa pida jarai: “Mãgɨ́ mëré” mɨ Ak'õre k'ĩrapite ɨt'ari. A{{ Parã puda paara irua juasia iru bɨ. Mapa waaweenáatɨ, Tachi Ak'õrepa parã k'iniara iru bapari perã ipanaarã k'ãyaara. Jesucristode ijãapatada apataarã awaraarã k'ĩrapite z  oyW ’¿Netopata-ek'ã ipana chak'e omé p'arat'a tau abaa pari? Eperãarãpa mãga oopata, ipana chak'e mak'ɨara vale-e bɨ jĩak'aapa. Mamĩda ipana chak'e apida eujãde baaidak'aa, parã Ak'õre Waibɨapa mãga jara-emãi. >xu Waaweenáatɨ parã jɨrɨ p'anɨɨrã peedait'ee, ãrapa parã p'oyaa atuapida-e perã tok'arradee. Ma k'ãyaara Tachi Ak'õre waawéetɨ. Iruata tachi piupii mãik'aapa atuapii. >wu Mɨa ũraa jarada p'ãriu pɨk'a baji. Mamĩda jõmaarãmaa mãga jĩp'a jaradaipia bɨ. Ma awara mɨa ũraa mera pɨk'a jarada, golpe jaradaipia bɨ terraza ɨ̃rɨɨpa biaruk'a. %vC —Mãga jara p'anɨ mĩda, eperãarã waaweenáatɨ. Ɨ̃rá Tachi Ak'õre net'aa mera pɨk'a bɨ mĩda, t'ẽepai parãpa jõmaarãmaa jaradait'ee. 9uk Chi ne-inaa k'awaa k'inia bɨ o-ĩa baipia bɨ chi jarateepari jĩak'a pait'ee. Ichiaba mimiapari o-ĩa baipia bɨ chipari jĩak'a pait'ee. Chi te chipari t'ɨ̃jarapata pɨrã Beelzebú, Netuara Poro Waibɨa, audupɨara irudeerãmaa mãgɨ́ t'ɨ̃ bɨdait'ee. Jesupa jarateeda k'aita waaweedaipia bɨ t ’K'irãpátɨ eperã apida ichi jarateepari k'ãyaara waibɨara bɨ-e. Ichiaba mimiapari apida chipari k'ãyaara waibɨara bɨ-e. Is  P'uuru abaade parã jɨrɨ p'aneedak'ãri, mirútɨ awaraa p'uurude. Mɨa wãarata jararu. Parã Israel p'uuru jõmaade jaratee nipadai naaweda, mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema, cheit'ee. Mr Jõmaarãpa parã k'ĩra unuamaa iru p'anapataadait'ee mɨde ijãapata k'aurepa. Mamĩda t'ãridepai chooruta pɨrã, Tachi Ak'õrepa parã k'aripait'ee atuanaadamerã na p'ek'au eujã jõrumaa. `q9 ’Maapai eperãarãpa ãchi ɨ̃pemaarã paara teedait'ee miapidamerã piurutamaa. Ma awara chi ak'õreerãpa ãchi warrarã paara mãgá peepidait'ee; maa-e pɨrã warrarãpa ãchi ak'õreerã peepidait'ee. ipK Parã pedeeda-e pait'ee pãchi k'ĩradoopa. Tachi Ak'õre Jaurepata pedeeit'ee parã k'ap'ɨa. 8oi Mamĩda mãɨrã k'ĩrapite p'anadak'ãri, k'ĩsianáatɨ sãga pedeedait'ee, maa-e pɨrã k'ãata jaradait'ee, pedeedait'ee pak'ãri, Tachi Ak'õrépata pedeepiit'ee perã. Sn Ma awara mɨde ijãapata k'aurepa ateedait'ee ãchi poro waibɨarãmaa mãik'aapa ãchi reyrãmaa. Mãgá parãpa mɨ ũraa jaradai mãɨrã k'ĩrapite mãik'aapa awaraa ijãadak'aa beerã k'ĩrapite. .mU Tauk'a nipapatáatɨ eperãarãpa parã ateedait'ee perã ãchi charraarãmaa miapidamerã, maa-e pɨrã parã p'ua oodait'ee Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tede. l —¡Ũrítɨ! Mɨa parã pëiru eperãarãmaa jarateede. Pëiru ovejaarã pëik'ajik'a ne-animalaarã k'achia beerã t'ãide. Mapa k'ĩra k'awaa nipapatáatɨ, taama k'ĩra k'awaa nipaparik'a. Ichiaba k'ãiwee nipapatáatɨ paloma nipaparik'a. |kq Mɨa wãarata jararu. Tachi Ak'õre ewari waibɨa ewate irua ma p'uurudepemaarã audupɨara k'achia ooit'eeda aji, Sodoma p'uurudepemaarã, Gomorra p'uurudepemaarã k'achia ooda k'ãyaara. Jesupa jarada ichi k'aurepa ijãapataarã miadait'ee xji Parã auteebaida-e pɨrã mãik'aapa parãpa jarateepata ũridaamaa p'anɨ pɨrã, uchíatɨ ma tedeepa maa-e pɨrã ma p'uurudeepa mãik'aapa bɨɨrɨdepema yooro p'ora nẽep'étɨ ak'ɨpidait'ee Tachi Ak'õrepa ãra k'aripa-e pait'ee. 4ia Aɨ tede p'anɨɨrãpa parã auteebairuta pɨrã, ma pedee pia jaradak'a ãramaa uchiait'ee. Mamĩda auteebaida-e pɨrã, ma pedee pia jaradak'a ãramaa uchia-e pait'ee. Gh Teeda t'ĩudak'ãri, arii p'anɨɨrãmaa pedee pia jarátɨ. g/ ’P'uurude maa-e pɨrã te chok'ara-ee beemãi panadak'ãri, eperã t'ãri piata jɨrɨ́tɨ arii p'aneedait'ee mamãik'aapa wãruta misa. (fI Ichiaba ateenáatɨ muchila, awaraa chancla mãik'aapa p'aru jɨ̃dait'ee, pak'uru jida t'ɨdɨk'adait'ee, parã mimia pari ma ne-inaa teedaipia p'anadairã. Se ’Ateenáatɨ nẽe, p'arat'a, cobre, pãchi k'ɨrrɨde jɨ̃pata. d1 K'ayaa beerã jɨpátɨ; piudap'edaarã chok'ai p'irabaipítɨ; leprapa k'ayaa beerã jɨpátɨ mãik'aapa netuara k'ap'ɨade merãtɨa bee jɨpátɨ. Mɨa parã mɨchi jua ek'ari bɨk'ãri mãga oodamerã, p'arat'a maarepida iidi-e paji. Mapa p'arat'a iidináatɨ ma pari. mcS Jaratéetɨ taarã-e Tachi Ak'õrepa eperãarã ichi jua ek'ari bɨit'ee ichideerã p'aneedamerã. Tb! Ma k'ãyaara wã́tɨ Israel eujãdepema ovejaarã atua pɨk'a beerãmaa. 8ai Jesupa ma k'õp'ãyoorã doce pëiji eperãarã paraamaa. Pëi naaweda jaraji: —Wãnáatɨ judio-eerã p'anapatamaa. Ichiaba wãnáatɨ Samaria eujãdepema p'uurudee. "`= Simón Celote apatap'edaa mãik'aapa Judas Iscariote, ma t'ẽepai Jesús traicionaada. Jesupa chi k'õp'ãyoorã pëida Ak'õre Ũraa jarateenadamerã _# Ichiaba jɨrɨt'eraji Felipe; Bartolomé; Tomás; mɨ, Mateo, chi impuesto p'epari bada Roma pidaarã-it'ee; Alfeo warra, Santiago; Tadeo; ^! Nãgɨ́ ɨmɨk'ĩraarã doce jɨrɨt'eraji pëiit'ee ichi ũraa jarateede. Naapɨara jɨrɨt'eraji Simón, ichiaba t'ɨ̃jarapatap'edaa Pedro, chi ɨ̃pema Andrés ome. Ma t'ẽepai jɨrɨt'eraji Santiago chi ɨ̃pema Juan ome. Mãɨrã Zebedeo warrarã paji. &] G Jesupa chi k'õp'ãyoorã doce t'ɨ̃ p'eji mãik'aapa ãchi ichi jua ek'ari bɨji netuaraarã uchiapidamerã mãik'aapa k'ayaa k'ĩra t'ãdoo jɨpadamerã. x\i &Mapa ɨt'aa iididapáde aji, ma ne-uu chiparimaa, irua awaraa mimiapataarã pëimerã chi chau bɨ p'ede.4[a %Mãpai chi k'õp'ãyoorãmaa mãgaji: —Eperãarã chok'ara mɨde waide ijãada-e p'anɨ. Ne-uu audú chau bɨ́k'apɨ p'anɨ. Mamĩda mimiapataarã chok'ara-ee p'anɨ. (ZI $Eperãarã chok'ara see nɨ̃bɨ unuk'ãri, chupɨria k'awaaji, ãra chupɨria, k'ĩra pia-ee para bada perã, oveja chak'eerã ak'ɨpari wẽe chitoonɨk'a. .YU #Jesús nipapachi p'uuru beede mãik'aapa aɨ ik'aawa p'uuru k'aipee beede. Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata te chaa pedee pia jarateepachi k'awaadamerã taarã-e Tachi Ak'õrepa eperãarã p'e bɨit'ee ichi jua ek'ari, ichideerã p'aneedamerã. Ma awara k'ayaa k'ĩra t'ãdoo jɨpapachi. X1 "Mamĩda fariseorãpa mãgajida: —Netuara Poro Waibɨa juapata jãgá netuaraarã uchiapiparida ajida. Jesupa eperãarã chupɨria k'awaada JW  !Jesupa ma netuara uchiapit'aak'ãri, ma eperã pedee beeji. Mãga unudak'ãri, arii p'anadap'edaarãpa ak'ɨtrua para beeji mãik'aapa mãgajida: —¡Israelde waide nãga unudak'aada! ajida. *VM Ma tau p'ãriu p'anadap'edaarã uchiarutade, eperãarãpa aneejida eperã pedee atua bɨ Jesumaa. Mãga baji netuara ichi k'ap'ɨade merãtɨa bada perã. U Mãga jaraji mĩda, mamãik'aapa uchiarutata Jesupa ooda nepɨrɨ wãpachida ma eujãdepemaarãmaa. Jesupa pedee atua bada jɨpada zTm Aweda tau eratɨk'oodachida. Mãpai Jesupa jĩp'a mãgaji: —Mɨa ooda chĩaramaa nepɨrɨnaadapáde aji. rS] Mãpai Jesupa taumãi t'õbaip'eda, mãgaji: —Parãpa ijãa p'anɨk'a, mãgá p'aneedapáde aji. LR Jesús teeda t'ĩunak'ãri, ma tau p'ãriu beerã auk'a t'ĩujida. Mãpai Jesupa iidiji: —¿Parãpa ijãa p'anɨk'ã aji, mɨa jɨpai? P'anaujida: —Tachi Waibɨa, ijãa p'anɨda ajida. Q- Mamãik'aapa uchia wãdade, Jesús t'ẽe tau p'ãriu bee omé bia che wãpachida: —¡Rey David Warra, tai chupɨria k'awaapáde! ajida. {Po Maap'eda ma eujãdepemaarã jõmaarãpa k'awaa wãjida Jesupa mãga ooda. Jesupa tau p'ãriu beerã omé jɨpada O) Mamĩda Jesupa eperãarã uchiapik'ooji mãik'aapa jai-idaada badamãi t'ĩup'eda, iru jua jita atanaji. Mãpai ma wẽra k'au p'irabaidachi. PN Mãpai Jesupa mãgaji: —Taawaa uchíatɨ. Na wẽra k'au jai-idaa-e bɨ. Jĩp'a k'ãita bɨda aji. Mãga ũridak'ãri, arii p'anadap'edaarã ëik'oodachida, Jesús k'ĩra k'awa-ee bɨ jĩak'aapa. M Maap'eda Jesús ma judiorã poro waibɨa temaa panak'ãri, unuji siru chaapataarã mãik'aapa eperãarã jẽepi ororoo nɨ̃bɨ. LL Mamĩda mãgá t'õbaik'ãri, Jesupa ãpɨtee ak'ɨji mãik'aapa mãgaji ma wẽramaa: —Wẽra, t'ãri o-ĩa béeji. Pɨa mɨde ijãa bairã, jɨpa beejida aji. Aramata ma wẽra jɨpa beeji. OK Mãga ooji k'ĩsia bada perã iru p'aru i t'õbairupapai jɨpa beei. J Ma wãdade wẽra doce años bi k'ayaa bɨ waamiapa Jesús ãpɨteik'aapa k'ait'a wãp'eda, iru ɨ̃rɨpema p'aru i t'õbait'aaji. KI Mãpai Jesús wãji chi k'õp'ãyoorã ome ma eperã temaa. :Hm Jesús at'ãri pedeemaa bɨde, judiorã poro waibɨa t'ɨ̃jarapatap'edaa Jairo Jesús k'ĩrapite bedabai nɨ̃ba cheji mãik'aapa mãgaji: —Et'ewapai mɨ k'au jai-idaajida aji. Mamĩda mɨa k'awa bɨ pɨ cheru pɨrã mɨ ome mãik'aapa pɨ jua bɨru pɨrã iru ɨ̃rɨ, waya chok'ai beeyada aji. $GA Ichiaba vino ewaa juda t'ɨdak'aa ne-e sorede, ma vino baak'ak'ãri, ma ne-e sore jĩadarii perã mãik'aapa chi vino atuadarii perã. Maperã vino ewaa juda t'ɨdaipia bɨ ne-e chiwidide, ma ne-e chi vino ome atuapiamaapa. Jairo k'au mãik'aapa wẽrapa Jesús p'aru ide t'õbaida aF; —Eperã apidaapa p'aru chiwididepema pite aba t'ɨɨik'araa bɨda aji, p'aru sorede parchaait'ee. Mãga ooru pɨrã, chi p'aru chiwidi ãridariit'ee mãik'aapa ma pite auk'a bee-e pait'ee chi p'aru sore ome. $EA Jesupa p'anauji: —Miak'ãipata fiestade t'ɨ̃ pëidap'edaarã k'ĩra pia-ee p'anadak'aa chi miak'ãiit'ee bɨ ãchi ome bɨ misa. Mamĩda ewari cherude iru ata chedak'ãripɨ, t'ãri p'uapa nek'oda-ee p'aneedait'eeda aji. Ũraa chiwidi mãik'aapa chonaarãweda p'ãdap'edaa ~~!}`|<{jz^y(xwvv5uWtTsrr)qonnQmll$kFjiHhgg&feddncc/ba``` _^_^~]],\[[[ZZYeXXgWW4VV^UUU#TT SS2RaRQtPPnONMLKK@JIIpHGGcFF!EEgDCC BA@@l??3>q==<.:998p87>66l55!432<1150//.h-,,'+]+ *c)('&M%'$#E"!d .$'2k"xl-#/  m +c,!hI Unu ataru pɨrã, o-ĩara bait'ee ma oveja k'aurepa, chi apemaarã atuada-e p'anɨ k'ãyaara. T! —K'ĩsíatɨ nãgɨ́ nepɨrɨrude. Eperãpa cien oveja p'e iru bɨdepema aba atuadaru pɨrã, ¿atabëi-e paik'ã chi apemaarã noventa y nueve ãchi p'anapatamãi, chi atuadaida jɨrɨnait'ee?  [Mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema cheji atua beerã o k'achiadeepa k'aripa atade.] Jesupa oveja atua badade nepɨrɨda (I ’Nãgee warrarã apida unuamaa iru p'ananáatɨ. Mɨa jara bɨ: Ɨt'aripema angeleerã Tachi Ak'õre k'ĩrapite p'anɨɨrãpa ãra chaachaa ak'ɨpata. 3_ Ichiaba pɨchi taupa ne-inaa unuda k'aurepa pɨ k'achiade baairu pɨrã, ma k'achia oo amáaji pɨchi tau ẽt'ak'ajik'a mãik'aapa t'ɨmɨ́ bat'at'aak'ajik'a. Piara bɨ ɨt'aa wãit'ee tau apai ome, k'ap'ɨa pia tau omeepa atuai k'ãyaara t'ɨpɨtau ichita jẽrajẽraa jira bɨde tok'arradee. T!’Mapa pɨchi juapa maa-e pɨrã pɨchi bɨɨrɨpa ne-inaa ooda k'aurepa pɨ k'achiade baairu pɨrã, ma k'achia oo amáaji, pɨchi jua maa-e pɨrã bɨɨrɨ t'ɨap'et'aak'ajik'a. Piara bɨ ɨt'aa wãit'ee jua mosaa maa-e pɨrã bɨɨrɨ mosaa, k'ap'ɨa jõmaweda atuai k'ãyaara t'ɨpɨtau ichita jẽrajẽraa jira bɨde. jMNa p'ek'au eujãdepemaarã k'achiade p'anapata p'ek'au k'achia oopipataarã nama p'anapata perã. Ichita mãgeerã paraait'ee. Mamĩda ¡aai, chi eperãpa chĩaramaa ne-inaa k'achia oopiru, Tachi Ak'õrepa miapiit'ee perã! jM—Apidaapa p'ek'au k'achia oopiru pɨrã nãgee warra chaik'a mɨde t'ãripa ijãa bɨmaa, piara bak'aji k'ũruma iru otaude jɨ̃ atadap'eda, to t'ai nãpɨa bɨmãi toidú bat'at'aadait'ee, ɨ̃yapa jɨ̃a piumerã. Mɨde ijãa bɨ k'aurepa nãgɨ́ warra chaik'a auteebairu pɨrã, mɨ jida auteebaiit'ee. Jesupa jarada p'ek'au k'achia oonaadamerã  Chi ijãapari chok'ek'ee bɨ na warra chak'ek'a; mãgɨ́ waibɨara bɨ apema Tachi Ak'õre jua ek'ari p'anɨɨrã k'ãyaara. SMaap'eda mãgaji: —Mɨa wãarata jararu. Parãpa awaraa k'ĩsia atada-e pɨrã mãik'aapa na warra chak'ek'a t'ãripa ijãada-e pɨrã, p'oyaa p'aneeda-e pai Tachi Ak'õre jua ek'ari ichideerã ome. c?Mãpai Jesupa warra chai t'ɨ̃ ataji mãik'aapa ãchi esajĩak'a ak'ɨnɨ̃ bɨji.  Mama p'anɨde chi k'õp'ãyoorã Jesumaa chedap'eda, iidijida: —¿Chisãgɨ́ Ak'õredeerã waibɨara bɨma ajida, iru jua ek'ari? c?Mamĩda tachi ãpɨte ik'achia jaranaadamerã, wã́ji lagodee to-ɨade. Naapɨara chik'o peeru it'aide unuit'ee p'arat'a tau aba. Ma p'arat'apa impuesto p'aanapáde aji, mɨ pari mãik'aapa pɨchi k'ap'ɨa pari.#Pedropa p'anauji: —K'ĩra tewaraarãmaa. Mãpai Jesupa maaji: —Mãgara ãchi jua ek'ari p'anɨɨrãpa impuesto p'aadaik'araa bɨ. %CPedropa p'anauji: —P'aaparida aji. Maap'eda Pedro t'ĩuk'ãri Jesús badamãi, Jesús naapɨara pedeeji: —Simón, ¿k'ãata k'ĩsia bɨma? aji. ¿K'airãmaa impuesto p'aapipatama aji, na p'ek'au eujãdepema reyrãpa; ãchi jua ek'ari p'anɨɨrãmaa wa k'ĩra tewaraarãmaa? pYJesús chi k'õp'ãyoorã ome panadak'ãri Capernaum p'uurude, Tachi Ak'õre te waibɨa-it'ee impuesto p'epataarãpa Pedromaa iidi chejida: —¿Pɨ poro waibɨapa impuesto p'aaparik'ã ajida, Tachi Ak'õre te waibɨa-it'ee? >uãchia mɨ peepit'aadait'ee. Mamĩda ewari õpeemaa chok'ai p'irabaiit'eeda aji. Mãga ũridak'ãri, k'ĩra pia-ee para beeji. Tachi Ak'õre te waibɨa-it'ee impuesto p'aadap'edaa A {At'ãri ãchi jõmaweda Galilea eujãde nidade, Jesupa mãgaji chi k'õp'ãyoorãmaa: —Eperãpa mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema, k'achia beerã juade baaipiit'ee mãik'aapa q [[Nek'o-ee ɨt'aa t'ɨ̃ bɨpapai mãgee netuara uchiapiparida aji.] Jesupa waya jarada ichi peedait'ee k OJesupa mãgaji: —Parãpa ijãada-e p'anadairã p'oyaa uchiapida-e paji. Mɨa wãarata jararu. Mostaza tau ma-ãri bɨk'a, mãga pɨk'a parãpa ma-ãri pida ijãarutara, jaradai ara bɨ eemaa: “Jãmãik'aapa uchiap'eda, awara ãyaa wã́ji” mãik'aapa parãpa jaradak'a ma ee ãyaa wãi. Mɨa parã k'aripak'ãri, parãpa ne-inaa jõma oodai.  1Maap'eda awaraarã wẽ-e pak'ãri, chi k'õp'ãyoorãpa Jesumaa iidijida: —¿Sãap'eda taipa ma netuara p'oyaa uchiapida-e pajima? ajida. r ]Mãpai Jesupa ma netuara ɨtrɨat'aap'eda, uchiapit'aaji ma warra k'ap'ɨadeepa. Aweda jɨpadachi. FMãpai Jesupa p'anauji: —Aai, eperãarã, ¿at'ãrita mɨde ijãada-e p'anɨk'ã? ¡Ijãadak'aarã́k'apɨ p'anɨ! ¿Jõmasaa taarãit'ee parã ome ijãarutamaa? Anéetɨ ma warra. `9Nama aneejida aji, pɨ k'õp'ãyoorãmaa. Mamĩda ãrapa p'oyaa jɨpada-e pajida aji. %C—Tachi Waibɨa, mɨ warra chupɨria k'awáaji. Audú chupɨria nɨ̃bɨ. Wawadaipari mãik'aapa at'apai t'ɨpɨtaude maa-e pɨrã toida baainapari. &EJesús, Pedro, Santiago mãik'aapa Juan pachedak'ãri eperãarã see nɨ̃badamãi, eperã bedabai nɨ̃ba cheji Jesús k'ĩrapite mãik'aapa mãgaji:  Mãpai chi k'õp'ãyoorãpa k'awaajida Jesús pedee baji Juan Bautistade. Jesupa netuara merãtɨa bada uchiapit'aada <q Mɨa jara bɨ: Elías jĩak'aa cheji. Mamĩda ãchia iru k'awada-e paji. Mapa ãchia oo k'iniata oojida iru ome. Ma awara auk'a oodait'ee mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema ome. C Jesupa p'anauji: —Wãarata jara p'anɨ Elías naapɨara cheit'eeda adak'ãri mãik'aapa ne-inaa jõmaweda pia ooit'eeda adak'ãri, eperãarãpa auteebaidamerã iru t'ẽe cheru. Z- Mãpai chi k'õp'ãyoorãpa Jesumaa iidijida: —¿Sãap'eda Moisepa p'ãda jarateepataarãpa jarapatama ajida, chonaarãwedapema Elías naapɨara cheit'ee, Tachi Ak'õrepa pëiit'ee bɨ chei k'ãyaara? 1[ Eedeepa cherutade Jesupa mãgaji: —Parãpa unudap'edaa nepɨrɨnaadapáde aji, apidaamaa mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema piup'eda, chok'ai p'irabai naaweda. _7Ak'ɨdak'ãri, ãchi ik'aawa apida unuda-e paji; Jesús aupaita ãchi ome baji. {~oMamĩda Jesús ãra k'ait'a chep'eda, t'õbaik'ooji mãik'aapa mãgaji: —P'irabáitɨ. Ãchobeenaadapáde aji. |}qMãga ũridak'ãri, ãchobeepa Jesús k'õp'ãyoorã bedabaik'oodachida tau bɨɨrɨ eujãde t'õbairutamaa. q|[Pedro at'ãri mãgá pedeemaa bɨde, jɨ̃arara t'o-t'oo ɨ̃daa bɨpa ãchi aneu cheji. Madeepa Tachi Ak'õrepa pedeeji: —Nãgɨda aji, mɨ Warra k'inia; mɨa jɨrɨt'erada. Irua mɨ t'ãri o-ĩapipari. Ũrítɨ iru pedee. U{#Mãpai Pedropa mãgaji Jesumaa: —¡Tachi Waibɨa, pia bɨ nama p'anadait'ee pɨ ome! Pɨa k'inia bɨ pɨrã, mɨa ooyada aji, te chak'eerã õpee; aba pɨ-it'ee, aba Moise-it'ee, chi apema Elia-it'ee. z%Mãga nɨde chi k'õp'ãyoorãpa unujida chonaarãweda p'anapatap'edaarã Moisés jaure mãik'aapa Elías jaure pedeemaa p'anɨ Jesús ome. yMama ãra taide Jesús k'ĩra awaradachi. Ichi k'ĩra urua nɨ̃beeji ak'õrejĩruk'a mãik'aapa chi p'aru t'o-t'oo uchiterreedachi. |x sK'ãima seismaa Jesús wãji ee ɨt'ɨa bɨ nok'ode. Ichi ome ateeji Pedro, Santiago mãik'aapa chi ɨ̃pema Juan. wMɨa wãarata jararu. Nama p'anɨɨrã ũk'uru piudai naaweda, unudait'ee mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema, reyk'a pacheru.RvMɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepemapa mɨ Ak'õre k'ĩra wãree unupiit'ee, ɨt'ariipa chek'ãri iru angeleerã ome. Maapaita ak'ɨit'ee na p'ek'au eujãdepemaarãpa oopata mãik'aapa jarait'ee pia wa k'achia. Ne-inaa pia ooit'ee chi ne-inaa pia oodap'edaarãmaa. Jõdee k'achiadee pëiit'ee chi ne-inaa k'achia oopatap'edaarã. \u1¿K'ãare piata baima eperãpa na p'ek'au eujãde nɨ̃bɨ jõmaweda ataru pɨrã, mamĩda piup'eda chok'ai p'irabai-e pɨrã Ak'õre eujãde? Maa-e pɨrã, ¿k'ãata teeima Tachi Ak'õremaa ɨt'aa wãpimerã? 3t_Eperã piuamaa bɨ pɨrã mɨde ijãapari k'aurepa, mãgɨ́ piuk'ãri, atuait'ee. Mamĩda eperã mɨde ijãapari k'aurepa piuru pɨrã, ɨt'aa wãit'ee ichi piuk'ãri. &sEMaap'eda, Jesupa mãgaji chi k'õp'ãyoorãmaa: —Eperã mɨ ome nipa k'inia bɨ pɨrã, k'ĩsiaik'araa bɨ ichia ne-inaa oo k'inia bɨdepai. Ichi kuruso ãp'aipia bɨ eperã peenadait'eek'a. Pia jarait'eera, ooipia bɨ mɨa oopi bɨk'a, ma k'aurepa miapiruta pɨjida piurumaa. 7rgMãpai Jesús p'ɨrrabaiji mãik'aapa Pedromaa mãgaji: —¡Mɨ ik'aawaapa ãyaa wã́ji, Satanapa mãga jarapida perã! ¿Pɨa mɨ wãpiamaata bɨk'ã? Mãgara k'ĩsia-e bɨ Tachi Ak'õrepa k'ĩsia bɨk'a. Jĩp'a k'ĩsiamaa bɨda aji, eperãarãpa k'ĩsiapatak'a. Sãga nipapataadai Jesús ome #q?Mãga ũrik'ãri, Pedropa Jesús awara ãyaa ateeji mãik'aapa ɨtrɨamaa beeji: —¡Tachi Ak'õrepa mãga k'inia-e! ¡Pɨmaa mãga oopi-eda! aji. "p=Maadamãiipa Jesupa jaramaa beeji chi k'õp'ãyoorãmaa ichi wãit'ee Jerusalendee. Mama judiorã poro waibɨarãpa, p'aareerã poroorãpa mãik'aapa Moisepa p'ãda jarateepataarãpa iru miapidait'ee mãik'aapa peepit'aadait'ee. Mamĩda ewari õpeemaa chok'ai p'irabaiit'ee. 5ocMaap'eda Jesupa jaraji chi k'õp'ãyoorãmaa awaraarãmaa nepɨrɨnaadamerã ichi Cristo, Tachi Ak'õrepa pëida eperãarã rey pamerã. Jesupa ichi peedait'eeda ada uncLlave teepatak'a puerta ewadamerã, mãga pɨk'a mɨa pɨ k'aripait'ee eperãarã p'anapimerã Tachi Ak'õre jua ek'ari, mãgá ichideerã p'aneedamerã mãik'aapa ichi truadee wãdamerã. Na p'ek'au eujãde bɨ misa, pɨa ne-inaa oopi-e bɨ pɨrã ichideerãmaa, Tachi Ak'õrepa auk'a oopi-e pait'ee. Jõdee ne-inaa oopi bɨ ichideerãmaa, irua auk'a oopiit'ee. m-Mɨa jara bɨ: Pɨ t'ɨ̃jaradait'ee Pedro; jara k'inia bɨ “mãu”. Mãu ɨ̃rɨ te oopatak'a pia beemerã, mãga pɨk'a pɨa et'ewa jarada eperãarãpa jaradak'ãri, mɨchideerã p'aneedait'ee. Mãga p'aneedak'ãri, ichita chok'ai p'anapataadait'ee, piuruta pɨjida. Bl}Mãpai Jesupa mãgaji: —¡Simón, Juan warra, pɨ t'ãri o-ĩa bɨda aji, eperã apidaapa pɨmaa mãga k'awapi-e pada perã! Jĩp'a mɨ Ak'õre ɨt'ari bɨpata mãga k'awapiji. #k?Simón Pedropa p'anauji: —Pɨ Cristoda aji; Tachi Ak'õrepa pëida eperãarã rey pamerã. Pɨ Tachi Ak'õre Waibɨa ichita chok'ai bapari Warra. PjMãpai Jesupa iidiji: —Parãpárama, ¿mɨ k'aima adaima? aji. FiP'anaujida: —Ũk'uruurãpa jara p'anɨ pɨ Juan Bautista, piup'eda p'irabaida. Awaraarãpa jara p'anɨ pɨ Elías maa-e pɨrã Jeremías maa-e pɨrã awaraa Ak'õre pedee jarapari. )hK Cesarea de Filipo p'uuru k'ait'a panak'ãri, Jesupa iidiji chi k'õp'ãyoorãmaa: —¿K'aita chi Eperã Ak'õre Truadepema a p'anɨma aji, eperãarãpa? ^g5 Mãpai k'awaajida Jesupa jara-e baji levadura jĩp'aade, pan jĩp'aa k'onaadamerã. Jara baji ijãanaadamerã fariseorãpa jarateepata saduceorãpa jarateepata ome. Pedropa jarada Jesús Tachi Ak'õre Warra .fU ¿Sãap'eda mɨa jarada k'awada-e p'anɨma? aji. Mɨa pande pedee-e paji jarak'ãri k'onaadamerã fariseorã pan saduceorã pan ome, ãchi levadura k'achia bairã. $eA Maa-e pɨrã ¿k'irãpada-e p'anɨk'ã pan sietedeepa jedepida ɨmɨk'ĩraarã cuatro milmaa mãik'aapa parãpa chi beeda k'oraa sietede p'e atadap'edaa? Pd ¿At'ãri k'awada-e p'anɨk'ã mɨa jaratee k'inia bɨ? ¿K'irãpada-e p'anɨk'ã pan joisomaadeepa ɨmɨk'ĩraarã cinco milmaa k'opida mãik'aapa parãpa chi beeda k'oraa sietede p'e atadap'edaa? c'Jesupa k'awaji ãrapa k'ĩsiadap'edaa. Mapa mãgaji: —¿Sãap'eda pan wẽe p'anɨda a p'anɨma? ¿At'ãri ijãada-e p'anɨk'ã? aji. 2b]Mãga ũridak'ãri, chi k'õp'ãyoorã ãchi pitapai pedee para beeji: —¡Pan aneeda-e paji! Mãga jarajida irua jara k'inia bada k'awada-e p'anadap'edaa perã. (aIMa t'ẽepai Jesupa mãgaji ãchimaa: —¡Ũrítɨ! K'ĩra k'awaa nipapatáatɨ fariseorã pan, saduceorã pan k'onaadamerã, ãchi levadura k'achia bairã. X`)Lago k'ĩraik'a eere panadak'ãri, k'irãpajida pan aneeda-e padap'edaa. Z_-Ɨ̃rapemaarã t'ãri k'achia-idaa p'anɨ Tachi Ak'õrede ijãadak'aa perã. Iidi p'anɨ mɨa oomerã ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. Mamĩda mɨa mãga oo-e pait'ee. Jĩp'a Tachi Ak'õrepa ooit'eeda aji, ichia oodak'a Jonás ome. Mãga jarap'eda, ãchi atabëiji. Jesupa jarada fariseorãpa oopatak'a oonaadamerã ^Ichiaba tap'eweda jarapata: “Idi eu k'achia bait'ee pajã p'oree nɨ̃bairã mãik'aapa jɨ̃ararara nɨ̃bairã.” Parãpa mãgá pajã ak'ɨ p'anɨpa eu k'achia wa eu pia k'awa p'anɨ pɨrã, ¿sãap'eda ne-inaa nãgaweda p'asamaa bɨ k'awada-e p'anɨ? t]aMãpai Jesupa p'anauji: —K'ewaraa parãpa jarapata: “Eu pia wãit'ee, pajã p'oree wã perã.” P\ Mama p'anɨde fariseorã saduceorã ome chejida Jesumaa. Iru ɨmɨatee k'inia p'anadap'edaa perã, iidijida ne-inaa oomerã Tachi Ak'õrepapai oopari ak'ɨpimerã wãara ichi Tachi Ak'õrepa pëida. t[a'Maap'eda Jesupa eperãarã pëiji ãchi temaa mãik'aapa barcode bataup'eda, wãji Magadán eujãdee.bZ=&Chi nek'odap'edaarã ɨmɨk'ĩraarã cuatro mil paji; wẽraarã, warrarã juasiada-ee. jYM%Jõmaarãpa k'ojida bi jãwaadarutamaa. Ma pan pite chik'o ome nɨ̃beeda p'ejida k'oraa siete. YX+$Maap'eda ma pan siete chik'o ome juade ataji mãik'aapa ɨt'aa t'ɨ̃ji gracias jarait'ee Tachi Ak'õremaa. Ma pan k'õrak'ook'ãri, chok'ara eepadachi. Mãpai chi k'õp'ãyoorãpa eperãarãmaa jedenajida. RW#Mãpai Jesupa eperãarãmaa jaraji eujãde su-ak'ɨ p'aneedamerã. V"Jesupa ãchimaa iidiji: —¿Pan jõmasaa iru p'anɨma? aji. P'anaujida: —Iru p'anɨda ajida, pan siete, chik'o chok'ara-ee. BU}!Mãpai chi k'õp'ãyoorãpa mãgajida: —Mamĩda ¿sãma taipa unudayama ajida, chik'o na eperãarã chok'ara-it'ee, nama eperãarã wẽ-e perã taimaa chik'o neto pëidamerã? T Jesupa chi k'õp'ãyoorã t'ɨ̃ p'eji mãik'aapa mãgaji: —Mɨa na eperãarã chupɨria k'awaa bɨda aji, k'ãima õpee p'anadairã nama mɨ ome nek'oda-ee. Ãyaa pëi k'inia-e bɨda aji, ewaa ode wãdade k'ap'ɨa t'ũmaadaridai jĩak'aapa. [S/Eperãarã ak'ɨtrua para beeji unudak'ãri pedee atua p'anadap'edaarã pedee jĩwaa para bee; jua k'achia beeda jɨpa bee; bɨɨrɨ chiwa beeda ãchi bɨɨrɨpa nĩutee; tau p'ãriu p'anadap'edaarã unu bee. Ma jõma unudak'ãri, o-ĩa ɨt'aa t'ɨ̃ p'aneejida Israel pidaarã Ak'õre Waibɨamaa. Jesupa eperãarã cuatro mil nek'opida lRQEperãarã seedachida irumãi. Aneepachida bɨɨrɨ chiwa beerã; tau p'ãriu beerã; jua k'achia beerã; pedee atua beerã; awaraa k'ayaa beerã ome. Ma jõmaweda Jesús bɨɨrɨmãi bɨ chepachida. Mãpai ichia jɨpak'ooji. Q{Jesús mamãik'aapa uchiak'ãri, wãji Galilea Lago idee. Mama bɨde ee nok'odee wãji mãik'aapa su-ak'ɨ beeji. JP Mãpai Jesupa mãgaji: —Wẽra, ¡pɨa wãara ijãa bɨda! aji. Oojida aji, pɨchia k'inia badak'a. Aramata ma wẽrapa k'au iru bada jɨpa beeji. Jesupa k'ayaa beerã chok'ara jɨpada >OuMa wẽrapa mãgaji: —Wãarapɨ, Tachi Waibɨa. Mamĩda usaarãpa paara k'opata chipari mesadeepa baaida juajãra. Mapa, mɨ judio-e mĩda, pɨmaa chupɨria iidi bɨda aji. 3N_Mãpai Jesupa p'anauji: —Pia-e bɨ warrarã chik'o jãri atait'ee mãik'aapa usaarãmaa teebaibɨit'ee. Naapɨara judiorãmaa ita-aria chupɨria iidipipáde aji. MwMamĩda ma wẽra bedabai nɨ̃banaji Jesús k'ĩrapite mãik'aapa mãgaji: —Tachi Waibɨa, ¡mɨ k'aripáji! LMãpai Jesupa mãgaji: —Tachi Ak'õrepa mɨ pëijida aji, k'aripamerã Israel pidaarã, ovejaarã atua p'anɨk'a p'anadairã. AK{Mamĩda Jesupa p'anau-e paji. Mãpai chi k'õp'ãyoorã k'ait'aara chedap'eda, Jesumaa mãgajida: —Jarapáde ajida, jã wẽramaa ãyaa wãmerã, tachi t'ẽe bia cheru perã. cJ?Canaán eujãdepema wẽra bapachi ma eujãde. Mãgɨpa Jesús unuk'ãri, irumaa chupɨria iidi cheji: —Tachi Waibɨa, Rey David Warra, ¡mɨ chupɨria k'awáaji! ¡Mɨ k'au k'ap'ɨade netuara merãtɨa bɨda! aji. ^I5Mamãik'aapa Jesús wãji Tiro p'uuru mãik'aapa Sidón p'uuru k'ait'a bɨmaa. iHKMãgee k'ĩsia k'aurepata eperã k'achia beepipari Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Mamĩda nek'oit'ee jua sɨɨ-ee chonaarãweda tachi chonaarãpa oopatap'edaak'a apidaamaa k'achia beepik'aa. Wẽra judio-ee bɨpa Jesude ijãada `G9Eperã t'ãrideepa nãgee k'ĩsia k'achia uchiaparida aji: chĩara peeit'ee; miak'ãi bɨ awaraarã ome k'ãiit'ee; p'ek'au ooit'ee awaraarã ome; nechɨait'ee; seewa jarait'ee; ik'achia jarait'ee; jãgee k'ĩsia. FMamĩda pedee k'achia it'aideepa uchiaru iru t'ãrideepa uchiada. Mapata eperã k'achia beepipari Tachi Ak'õre k'ĩrapite. VE%Ne-inaa jõmaweda t'ĩuru eperã it'aide bide banapari, maap'eda uchiapari. ^D5Jesupa p'anauji: —¿Parãpa pida k'awada-ek'ã aji, k'ãata jara k'inia bɨ? iCKMãpai Pedropa Jesumaa mãgaji: —Pɨa nepɨrɨda eperãarãmaa taimaa jarateepáde aji. RBIchiak'au bɨ́tɨ ma tau p'ãriu pɨk'a beerãpa awaraa tau p'ãriu pɨk'a beerã jarateedamerã. Tau p'ãriu bɨpa awaraa tau p'ãriu bɨmaa o jarateeru pɨrã, omeeweda uriade baainadait'eeda aji. zAm Jesupa p'anauji: —Mɨ Ak'õre ɨt'ari bɨpa pak'uru uu-e pada ẽt'ak'oodait'eeda aji, chi k'arra paara. &@E Mãpai chi k'õp'ãyoorã Jesús k'ait'a chedap'eda, iidijida: —¿K'awa-e bɨk'ã ajida, fariseorãpa ma pedee ũridak'ãri, k'ĩrau p'aneedap'edaa? b?= Chik'o k'odak'ãri, tachi k'ap'ɨade edú banapari. Ma chik'o k'odap'edaa k'aurepa tachi k'achia p'aneedak'aa Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Ma k'ãyaara, ne-inaa eperã t'ãrideepa uchiarúpata, k'achia beepiparida aji. w>g Maap'eda, Jesupa eperãarã t'ɨ̃ p'e ataji mãik'aapa mãgaji: —Ũrítɨ k'awaadamerã mɨa jararu. V=% Páripɨ mɨ k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃pata, oo k'inia p'anapata perã eperãarãpa jara p'anɨk'a, mɨa jara bɨk'a oodai k'ãyaara.’ (Is 29.13) Ne-inaa tachi k'achia beepipari Ak'õre k'ĩrapite y<k‘Na eperãarãpa mɨ k'inia iru p'anɨda apata it'aipa. Mamĩda ãchi t'ãripa wãara mɨ k'iniada-e p'anɨ. ;-¡Seewata Tachi Ak'õrede ijãapataarãda apata! Chonaarãweda Ak'õre pedee jarapari Isaíapa parã ãpɨte wãara pedee baji jarak'ãri: :1Eperãpa mãga jarak'ãri, pia bɨda apata, chi ak'õreerã k'aripanaamerã. Mamĩda parãpa mãga jarateedak'ãri, jarateemaa p'anɨ piara bɨ oodait'ee pãchia jarapatak'a, Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a oodai k'ãyaara. ¡Tachi Ak'õre Ũraa yiaraa iru p'anɨ! 09YMamĩda parãpa jarateepata eperãpa jarai chi ak'õremaa wa chi nawemaa: “Pɨ p'oyaa k'aripa-epɨ, jõma mɨa iru bɨ primisiak'a teeda perã Tachi Ak'õremaa.” 85Tachi Ak'õrepa jaraji:‘Pɨchi ak'õre mãik'aapa pɨchi nawe k'inia iru baparíiji mãik'aapa ãra pedee ũriparíiji.’ (Ex 20.12) Ma awara jaraji:‘Warrapa ik'achia jararu pɨrã ichi ak'õremaa wa ichi nawemaa, peet'aadaipia bɨ.’ (Ex 21.17) 47aP'anau k'ãyaara, Jesupa iidiji: —¿Sãap'eda parãpa oodak'aama aji, Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a? Ma k'ãyaara chonaarãweda oopatap'edaak'a oo k'inia p'anapata. ^65—¿Sãap'eda pɨ k'õp'ãyoorãpa ooda-e p'anɨma ajida, tachi chonaarãpa chonaarãweda oopatap'edaak'a? ¿Sãap'eda nek'odai naaweda, ãchi jua sɨɨdak'aama ajida, tachi chonaarãpa jarateedap'edaak'a? y5 mMaapai ũk'uru fariseorã mãik'aapa Moisepa p'ãda jarateepataarã pachejida Jerusalendeepa. Jesumaa iidijida: 4$mãik'aapa chupɨria iidipachida ichi p'aru ide pɨjida t'õbaipimerã. Mãgá chi t'õbaidap'edaarã jɨpa p'aneejida. 3 #Ariipemaarãpa Jesús pacheru k'awaadak'ãri, ma eujãdepema jõmaarãmaa jara pëijida. Mapa k'ayaa beerã ateepachida irumaa ]23"Mata panajida lago k'ĩraik'a eere mãik'aapa wiibainajida Genesaret eujãde. M1!Mãpai ma barcode nipadap'edaarã Jesús k'ĩrapite bedabaik'oodachida mãik'aapa mãgajida: —¡Wãarada ajida, pɨ Tachi Ak'õre Warra! Jesupa k'ayaa beerã chok'ara jɨpada Genesaret eujãde X0) Barcode bataudak'ãri, nãu p'ua-edachi mãik'aapa p'usa t'umãtɨdachi. /Aramata Jesupa juade jita ataji mãik'aapa mãgaji: —¿At'ãri pɨa ijãa-e bɨk'ã? aji. ¿Sãap'eda pia ijãa-e bɨma? aji. .Mamĩda nãu audú p'ua nɨ̃bɨ unuk'ãri, ãchobeedachi mãik'aapa pirubaai wãji. Mãpai biaji: —Tachi Waibɨa, ¡mɨ k'aripáji! k-OJesupa: —Chepáde, aji. Mãpai Pedro toida bataup'eda, t'ɨa wãji pania ɨ̃rɨ Jesumaa. v,eMãpai Pedropa mãgaji: —Tachi Waibɨa, wãara pɨ pɨrã, pɨmaa mɨ wãpipáde aji, pania ɨ̃rɨ. G+Mãpai Jesupa mãgaji: —¡P'eranáatɨ! ¡Mɨda! aji. u*cChi k'õp'ãyoorãpa mãga unudak'ãri, p'eradachida mãik'aapa ãchobeepa biajida: —¡Netuarada! ajida. R)Taujaaweda Jesús chi k'õp'ãyoorãmaa t'ɨa wã nipaji pania ɨ̃rɨ. ~(uMãɨmisa chi barcode wãdap'edaarã tok'esá panadak'ãri, p'usara nɨ̃beeji, ãchimaa nãu p'ua nɨ̃bada perã. r']Eperãarã erreuk'oodaidak'ãri, Jesús ituaba wãji ee nok'odee ɨt'aa t'ɨ̃de. Mama bɨde k'eudachi. :&mMa t'ẽepai Jesupa chi k'õp'ãyoorã barcode bataupiji ichi naa lago sĩadamerã. Mãga ooji ãra k'ĩraik'a eere panadamerã, ichia eperãarã pëiru misa ãchi temaa. %Chi nek'odap'edaarã ɨmɨk'ĩraarã cinco mil paji, wẽraarã, warrarã juasiada-ee. Jesús pania ɨ̃rɨ t'ɨa nipada t$aJõmaweda nek'ojida bi jãwaa p'aneerutamaa. Ma pan pite chik'o ome nɨ̃beeda p'ejida k'oraa docena aba. 7#gMãpai Jesupa jaraji eperãarã su-ak'ɨ p'aneedamerã eujãde p'ũajara ɨ̃rɨ. Maap'eda jita ataji ma pan joisomaa chik'o omee ome mãik'aapa ɨt'aa ak'ɨp'eda, gracias jaraji Tachi Ak'õremaa. Ma pan k'õrak'ook'ãri, chok'ara eepadachi. Mãpai chi k'õp'ãyoorãpa eperãarãmaa jedenajida. :"oJesupa p'anauji: —Mɨmaa aneedapáde aji. {!oMãpai mãgajida: —Mamĩda taipa iru p'anɨda ajida, pan joisomaa mãik'aapa chik'o omé; mãgɨ́ aupai. c ?Jesupa p'anauji: —Ãra ãyaa wãdaik'araa bɨ. Parãpa chik'o téetɨ k'odamerã. :mK'eu wãda perã chi k'õp'ãyoorã ichi k'ait'a chedap'eda, mãgajida: —K'eu wãpɨ; nama te wẽ-epɨ. Mapa eperãarã pëipáde ajida, p'uuru beemaa chik'o netonadamerã. )KJesús barcodeepa batauk'ãri, eperãarã chok'ara unuji. Mapa ãra chupɨria k'awaaji mãik'aapa ode wãdap'edaarãpa k'ayaa beerã ateedap'edaa jɨpak'ooji. 3 Jesupa Juan piuda ũrik'ãri, barcode t'ɨmɨ́ wãji eperãarã mak'ɨara wẽemaa. Mamĩda eperãarãpa k'awaadak'ãri, t'ẽe wãjida ode. -S Juan k'õp'ãyoorãpa ũri atadak'ãri iru peedap'edaa, chejida iru k'ap'ɨa ɨanadait'ee. Maap'eda jaranajida Jesumaa. Jesupa eperãarã cinco mil nek'opida  Mãga oojida. Ma awẽra nawepa jaradak'a aneejida p'arat'ude mãik'aapa teejida ma awẽramaa. Mãpai ichia teenaji chi nawemaa. M jaraji chi ek'ariirãmaa Juan poro t'ɨap'e atanadamerã carcelde. 'G Mãga ũrik'ãri, Rey Herodes k'ĩra pia-eedachi. Mamĩda Tachi Ak'õre k'ĩrapite mãik'aapa jõmaweda arii p'anadap'edaarã k'ĩrapite juraada perã, wgMãpai chi nawepa jaradak'a jaraji: —Ɨ̃raweda Juan Bautista poro mɨ-it'ee p'arat'ude teepáde aji. nUMaperã jaraji ma awẽramaa: —Tachi Ak'õre k'ĩrapite mɨa juraa bɨ teeit'ee pɨchia iidiruta. kOMamĩda ewari aba Herodepa jara pëiji eperãarã chedamerã ichi t'oda fiesta oode. Ma fiesta o-ĩa oo jõnɨ misa, Herodías k'au pëirade cheji see nɨ̃badaarã taide. Mãga unuk'ãri, Herodes audupɨara o-ĩadachi. 7gMãga ũrik'ãri, Herodepa Juan pee k'inia bapachi. Mamĩda mãga oo-e paji eperãarã waawee bada perã. Jõmaarãpa ijãajida Juan Tachi Ak'õre pedee jarapari paji. Aɨ naaweda Juanpa Herodemaa mãgaji: “Pɨa p'ek'au k'achia oomaa bɨda aji, pɨ ɨ̃pema wẽra iru bairã pɨchi wẽrak'a.” Aɨ naaweda Herodepa Juan jɨ̃ atapiji mãik'aapa carcelde t'ɨpit'aaji. Mãga ooji chi ɨ̃pema Filipo wẽra Herodías k'aurepa. $Aichi ek'ariirãmaa mãgaji: —¿Mãgɨ́ Juan Bautista-epaa, piup'eda p'irabaida? Maperãpɨ oopari ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. l SMaapai Galilea eujãdepema poro waibɨa t'ɨ̃jarapachida Herodes. Ichia ũrik'ãri Jesupa oo bɨ, "= :Mãgá mãpemaarãpa irude ijãada-e p'anadap'edaa perã, mama Jesupa mak'ɨara oo-e paji ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa.4a 9Ma eperãarãpa Jesús ichi te pidaarã ome mãgá k'awadap'edaa perã, iru pedee ũri k'iniada-e paji. Mapa Jesupa mãgaji: —Jõmaarã t'ãide ũri k'inia p'anapata Tachi Ak'õre pedee jaraparipa jara bɨ. Mamĩda ichi p'uurudepemaarã ichi tedepemaarã ome iru pedee ũridaamaa p'anapata. hI 8¿Chi ɨ̃pewẽraarã nama p'anapata-ek'ã? ¿Sãga k'awaajima ajida, na jõma ichia oo bɨ?  ! 7¿Jãgɨ́ eperã ne-inaa pak'urudee oopari warra-ek'ã? ¿Chi nawe Maria-ek'ã? ¿Santiago, José, Simón, Judas chi ɨ̃pemaarã-ek'ã? 8 i 6ichi warida p'uurudee. Mama jarateemaa beeji mãpema Ak'õre Ũraa jarateepata tede. Irua jaratee bɨ ũridak'ãri, eperãarã ak'ɨtrua para beeji mãik'aapa mãgapachida: —¿Sãma k'awaajima ajida, na jõma irua jarateemaa bɨ? ¿Sãga ooparima ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa? K  5Jesupa ma nepɨrɨda jaratee aupak'ãri, mamãik'aapa wãji ^ 5 4Mãpai Jesupa mãgaji: —Moisepa p'ãda jarateeparipa k'awaa wãk'ãri Tachi Ak'õrepa eperãarã bɨit'ee ichi jua ek'ari, ichideerã p'aneedamerã, nãga pɨk'a bɨ. Eperã te chiparipa ichi net'aa ɨa p'e iru bɨdepema net'aa atak'ãri, k'awa bɨ chisãgɨ́ net'aa chiwidi, chisãgɨ́ net'aa sore. Jesús Nazaret p'uurudee wãda  ) 3Mãpai Jesupa chi k'õp'ãyoorãmaa iidiji: —¿Parãpa ma nepɨrɨda jõmaweda k'awajidak'ã? aji. Mãpai p'anaujida: —K'awajidapɨ. Z- 2Jõdee chi k'achia beerã t'ɨpɨtau jẽrajẽraa jira bɨde bat'ak'oodait'ee, mama jẽe para bamerã mãik'aapa k'ida kierrkierree para bamerã p'uapa. Ne-inaa chiwidi mãik'aapa ne-inaa sorede nepɨrɨda  1Mãga pɨk'a pait'ee na p'ek'au eujã jõk'ãri. Angeleerã chedak'ãri, jɨrɨt'era chedait'ee eperã pia beerã awara p'edait'ee. N 0Ma t'ɨrɨde chik'oradaik'ãri, chipariirãpa jidiu atajida ipudee mãik'aapa jɨrɨt'eramaa p'aneejida chik'o piara bee awara p'edait'ee k'oraade. Jõdee chik'o k'achia bee bat'ak'oojida toidaa. E /—Ichiaba nãga pɨk'a pait'ee Tachi Ak'õrepa eperãarã ichi jua ek'ari bɨk'ãri, ichideerã p'aneedamerã. To-ɨapataarãpa t'ɨrɨ t'aadak'ãri, chik'o k'ĩra t'ãdoo peejida. ' .Perla ɨ̃pɨa unu atanak'ãri, wãji ichi net'aa jõmaweda netok'oode mãik'aapa ma perla pi-ia neto ata cheji. Jesupa t'ɨrɨde nepɨrɨda &E -—Ichiaba nãga pɨk'a pait'ee Tachi Ak'õrepa eperãarã ichi jua ek'ari bɨk'ãri, ichideerã p'aneedamerã. Net'aa netoparipa perla jɨrɨ nipaji. wg ,—Nãga pɨk'a pait'ee Tachi Ak'õrepa eperãarã ichi jua ek'ari bɨk'ãri, ichideerã p'aneedamerã. Chok'o unuji jau bɨ nẽe ome. Eperãpa mãgɨ́ unu atak'ãri, waya mera nɨ̃bɨp'eda chi badamãi, t'ãri o-ĩa wãji jõmaweda ichi net'aa iru bada netok'oode. Mãpai ãpɨtee cheji ma nẽe mera bada eujã neto atade. Jesupa perla unudade nepɨrɨda ! +Jõdee Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a oopataarã urua pɨk'a para beeit'ee ak'õrejĩruk'a, ɨt'ari p'anɨ perã ãchi ak'õre waibɨa ome. Pia k'ĩsíatɨ parãpa et'ewa ũridap'edaade k'awaadamerã k'ãata jara k'inia bɨ. Jesupa nẽe waibɨa unu atadade nepɨrɨda 'G *Ma k'achia beerã jõmaweda bat'ak'oodait'ee t'ɨpɨtau jẽrajẽraa jira bɨde. Mama jẽe para bait'ee mãik'aapa k'ida kierrkierree para bait'ee p'uapa. q[ )Mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepemapa angeleerã pëiit'ee mɨ jua ek'ari p'anɨɨrã t'ãide k'achia beerã jõmaweda p'ede; chi awaraarãmaa p'ek'au k'achia oopidap'edaarã, awaraa ne-inaa k'achia ooi awaa p'anapatap'edaarã ome. ~ (Mɨa nepɨrɨdade ma p'ũajara k'achia p'edap'edaak'a paat'aadait'ee, mãga pɨk'a oodait'ee na p'ek'au eujã jõt'aak'ãri. }w 'Ma k'ĩra unuamaa iru bada, chi ma p'ũajara k'achia p'oda jara k'inia bɨ Netuara Poro Waibɨa. Ma ne-inaa p'oda ewadap'edaa ewate jara k'inia bɨ Tachi Ak'õre ewari waibɨa ewate, ichi angeleerãpa eperãarã p'e ateedak'ãri iru k'ĩrapite. Z|- &Ma net'atau p'oda eujã jara k'inia bɨ na p'ek'au eujã. Ma trigo tau pia jara k'inia bɨ Tachi Ak'õrede ijãapataarã. Jõdee p'ũajara k'achia jara k'inia bɨ Netuara Poro Waibɨa jua ek'ari p'anɨɨrã. g{G %Jesupa p'anauji: —Chi eperã net'atau pia p'oda jara k'inia bɨ Eperã Ak'õre Truadepema. qz[ $Ma jõma nepɨrɨp'eda, Jesupa eperãarã bëiji mãik'aapa t'ĩuji chi k'õp'ãyoorã p'anadap'edaamãi. Mãpai ãchi iru k'ait'a chedak'ãri, iidijida k'ãata jara k'inia bɨ ma nepɨrɨda p'ũajara tau p'oda trigo k'ãide. 5yc #Mãga ooji uchiamerã Tachi Ak'õre chonaarãwedapema pedee jaraparipa irude jaradak'a:‘Jarateek'ãri, mɨa nepɨrɨit'ee mãik'aapa jarait'ee ne-inaa Tachi Ak'õrepa waide k'awapi-e pada na p'ek'au eujã ooru wedapema.’ (Sal 78.2) Jesupa k'awapida p'ũajara tau p'oda trigo k'ãide Xx) "Jesús jarateek'ãri, audú nepɨrɨpachi. Nepɨrɨ-ee jarateek'aa paji. 2w] !Ichiaba Jesupa nãga nepɨrɨji jarateeit'ee: —Nãga pɨk'a pait'ee Tachi Ak'õrepa eperãarã ichi jua ek'ari bɨk'ãri, ichideerã p'aneedamerã. Wẽrapa levadura p'oiraparik'a bɨ harina waibɨa ome, pan masa pia warimerã. Jesupa nepɨrɨda chonaarãweda eperãarãpa jaradap'edaak'a v  Chi tau ma-ãriara bɨ awaraa net'atau tachia uupata k'ãyaara. Mamĩda warik'ãri, waibɨara waripari awaraa ne-uu k'ãyaara pak'uruk'a nɨ̃beerumaa. Mãgá waibɨara waripari perã, chi jua t'aide ipanaarã chepata ɨ̃idait'ee. Levadurade nepɨrɨda Nu Jesupa ichiaba awaraa nepɨrɨji jarateeit'ee: —Nãga pɨk'a pait'ee Tachi Ak'õrepa eperãarã ichi jua ek'ari bɨk'ãri, ichideerã p'aneedamerã. Eperãpa mostaza tau uuji ichi eujãde. t9 Piara bɨ ichiak'au bɨdamerã trigo ewarutamaa. Mamãik'aapata mɨa ewapataarã naapɨara pëiit'ee jã p'ũajara ẽt'ak'oodamerã mãik'aapa p'edamerã k'õrajɨ̃made paat'aadait'ee. T'ẽepai trigo ewadak'ãri, ɨadait'ee mɨ ne-inaa ɨaparide.” Mostaza taude nepɨrɨda =ss Mamĩda chiparipa mãgaji: “Nãgaweda ichiak'au bɨdapáde aji. Ɨ̃raweda parãpa jã p'ũajara ẽt'at'aarutara, auk'a ẽt'adariit'ee chi trigo k'arra, aɨ ik'aawa nɨ̃bɨ. Mr Chiparipa p'anauji: “¿Tachi k'ĩra unuamaa iru bɨ́pata jãga ooji-ek'ã?” aji. Mãpai chi mimiapataarãpa iidijida: “¿Pɨa k'inia bɨk'ã ajida, taipa jã p'ũajara ẽt'anadamerã?” 3q_ Mãga unudak'ãri, ma eujã chipari mimiapataarãpa irumaa jaranajida: “Señor, pɨa trigo tau p'oda pia badata, ¿sãmãik'aapa uchiajima ajida, jãgee p'ũajara?” Tp! Maap'eda ma eperãpa trigo p'oda t'onop'eda, wari wãji ma p'ũajara ome. c~}||{mzzyFxEwwvZutt==<<::'9E8r765443210X/..-,W+**H)(|&%w$$Q##Y""!` ]l2:v_1,O A o F"j(O1L])Fariseorã at'ãri see nɨ̃bɨde, UK#(Ma ũraa omeeweda waibɨara p'anɨ, madeepa uchiadap'edaa perã awaraa ũraa jõmaweda Moisepa p'ãda mãik'aapa Tachi Ak'õre pedee jarapataarãpa p'ãdap'edaa. K'aideepa uchiada Tachi Ak'õrepa pëida J'Araarepema mãgɨk'a bɨ:‘Awaraarã k'inia iru baparíiji pɨchi k'ap'ɨa k'inia iru baparik'a.’ (Lv 19.18) MI&Mãgɨta chi ũraa naapɨara; awaraa ũraa k'ãyaara pipɨara bɨ. eHC%Jesupa p'anauji:—‘Tachi Ak'õre Waibɨa k'inia iru baparíiji pɨchi t'ãripa mãik'aapa ne-inaa jõmaa k'ãyaara iru k'inia iru baparíiji. Ewari chaa k'ĩsíaji irude pɨchi t'ãripa.’ (Dt 6.5) |Gq$—Tachi Jarateepari, ¿chisãgɨ́ ũraata waibɨara bɨma aji, apema Ak'õre Ũraa p'ãdadepema k'ãyaara? OF#Maap'eda Jesús k'ũra k'iniapa Moisepa p'ãda jarateeparipa iidiji: cE?"Fariseorãpa k'awaa atadak'ãri Jesupa ma saduceorã k'ĩup'eepik'ooda, chip'ejida. D!!Mãga ũridak'ãri, eperãarã ak'ɨtrua para beeji, Jesupa mãgá k'ĩsia k'awaa jarateeda perã. Tachi Ak'õre Ũraa waibɨara bɨ RC ‘Mɨ pɨ chonaarã Ak'õre Waibɨa; Abraham, Isaac, Jacob ijãadap'edaa Ak'õre Waibɨa.’ (Ex 3.6) ¡Tachi Ak'õre piudap'edaarã Ak'õre Waibɨa-epɨ. Chok'ai p'anɨɨrã Ak'õre Waibɨa! 2B]Ma awara parãpa k'achia k'ĩsia p'anapata jaradak'ãri piudap'edaarã chok'ai p'irabaidak'aa. ¿Parãpa leeda-e p'anɨk'ã Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ? ,AQEperãarã piudap'eda chok'ai p'irabaidak'ãri, ɨmɨk'ĩraarã wẽraarã ome waa miak'ãida-e pait'ee. Angeleerã ichi truade p'anɨɨrã́k'apɨ p'anadait'ee. @@yJesupa p'anauji: —Parãpa pia k'awada-e p'anɨ Tachi Ak'õre Ũraa p'ãda mãik'aapa k'awada-e p'anɨ ne-inaa jõmaweda iru juapa oopari. Mapa parãpa pia k'ĩsiada-e p'anɨ. P?¿K'ãata k'ĩsia bɨma? ajida. Eperãarã piudap'eda chok'ai p'irabaidak'ãri, ¿chisãgɨ́ ɨ̃pemata ma wẽra ɨmɨk'ĩra pait'eema ajida, ãchi jõmaweda iru ome miak'ãi p'anadap'edaa perã? ,>SMaap'eda, ma wẽra ichiaba piuji. =Mamĩda mãgɨ́ ichiaba warra wẽe piuji. Chi araarepema mãik'aapa araarepema miak'ãijida ma p'ẽtrãa ome. Mamĩda auk'a warra wẽe piujida. Ma t'ẽepai chi apemaarã jida miak'ãijida ma p'ẽtrãa ome. Mamĩda ãchi jõmaweda warra wẽe piujida. <7Tai t'ãide p'anapachida ɨ̃pemaarã siete. Chi naapema miak'ãiji. Mamĩda warra wẽe piuji. Mãgá chi wẽra beeji chi araarepema ɨ̃pema ome. N;—Tachi Jarateepari, Moisepa jaraji eperã miak'ãi bɨ warra wẽe piuru pɨrã, chi ɨ̃pemapa iru wẽra ataipia bɨ mãik'aapa aɨ ome warra ooipia bɨ chi ɨ̃pema piuda k'ap'ɨa pari. :Ma ewate weda saduceorã ũk'uru Jesumaa chejida. Mãgɨɨrãpa ijãadak'aa tachi piup'eda chok'ai p'irabai. Maperã mãgajida: x9iMãga ũridak'ãri, ak'ɨtrua para beeji mãik'aapa erreujida. Chok'ai p'irabaidait'eerãde iididap'edaa Y8+P'anaujida: —César k'ĩra mãik'aapa ichi t'ɨ̃ta p'ã bɨda ajida. Mãpai Jesupa mãgaji: —Mãgara téetɨ Cesarmaa irua net'aa iidipari, mãik'aapa auk'a téetɨ Tachi Ak'õremaa irua iidipari. f7EMãpai Jesupa iidiji: —¿K'ai k'ĩrata nade bɨ mãik'aapa k'ai t'ɨ̃ta p'ã bɨma? aji. Z6-Ak'ɨpidapáde aji, p'arat'a tau impuesto p'aapata. Aramãgá denario aneejida. 75gJesupa k'awa bada perã mãɨrãpa k'ĩsia k'achia iru p'anɨ, mãgaji: —¡Seewata parãpa Tachi Ak'õrede ijãapatada apata! ¿Sãap'eda mɨ k'ũra k'inia p'anɨma? 4yMaperã k'awa k'inia p'anɨ pɨa k'ãata k'ĩsia bɨ. ¿Pia bɨk'ã ajida, impuesto p'aadait'ee Cesarmaa, wa mãga-e? 3Ma-it'ee pëijida ãchi eere p'anadap'edaarã, Rey Herodes eere p'anadap'edaarã ome Jesumaa. Mãɨrãpa mãgajida: —Tachi Jarateepari, taipa k'awa p'anɨ pɨa wãarata jarapari mãik'aapa jarateepari p'anapataadamerã Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a, eperãarãpa ãchia k'iniata oopata mĩda. K'awa p'anɨ pɨa eperãarã ɨ̃rɨpai ak'ɨk'aa; ma k'ãyaara tachi t'ãride iru bɨ ak'ɨpari. 2Ma t'ẽepai fariseorã chip'edaidap'eda, pedeeteejida Jesús k'ũradait'ee. P'anauru pɨrã, ɨmɨateedai mãik'aapa peepit'aadai. 17Tachi Ak'õrepa chok'ara t'ɨ̃ pëipari. Mamĩda chok'ara-ee jɨrɨt'erapari wãpiit'ee ichi truadee. Impuesto-it'ee reymaa p'arat'a p'aapatap'edaa _07 Maperã reypa jaraji chi mesa ak'ɨpataarãmaa: “Jã eperã bɨɨrɨ, jua ome jɨ̃ nɨ̃bɨdapáde aji, mãik'aapa taawaa p'ãriudee ateedapáde aji, mama jẽemerã, k'ida kierrkierree para bamerã p'uapa.” / Mapa mãgaji: “K'õp'ãyo, ¿sãga t'ĩujima aji, nama, fiestade p'aru jɨ̃pata jɨ̃-ee?” Mamĩda ma eperã k'ĩup'ee beeji. . ’Mamĩda rey t'ĩuk'ãri ma p'e aneedap'edaarã ak'ɨde, unuji eperã miak'ãipata fiestade jɨ̃pata p'aru jɨ̃-ee bɨ. 0-Y Aramãgá chi mimiapataarã wãjida calle jãdee. Chok'ara p'e aneejida; eperãarã pia beerã, k'achia beerã paara. Mãgá ma rey te p'ĩu nɨ̃beeji eperãarãpa. ~,u Mapa wãdapáde aji, calle jãdee mãik'aapa chi unurutaarãmaa jaradapáde aji, mɨ ome fiesta oode chedamerã.” *+MMaap'eda mãgaji chi mimiapataarãmaa: “Miak'ãipata fiesta at'ãri oodait'ee. Mamĩda ooda-e ma t'ɨ̃ pëida eperãarã ome, chedaamaa p'anadap'edaa perã. *!Reypa mãga k'awaa atak'ãri, k'ĩraudachi. Mapa pëiji ichi soldaorã ma eperãarã peenadamerã mãik'aapa ãchi p'uuru paat'aadamerã. \)1Apemaarãpa eperãarã reypa pëida jita atadak'ãri, p'ua oojida peet'aarutamaa. #(?Mamĩda ma eperãarãpa ũri k'iniada-e paji irua jara pëida. Fiesta oode chedai k'ãyaara, aba wãji ichi eujãdee. Jõdee awaraa wãji net'aa netode. '9Waya awaraa mimiapataarã chok'ak'ãri, mãgaji: “Jaranadapáde aji, mɨa t'ɨ̃ pëida eperãarã chedamerã chik'o ĩipa nɨ̃bairã. Peepiji p'ak'a, awaraa ne-animal poreera iru bada ome. Mãgɨ́ jõma ĩipa ak'ɨnɨ̃ bairã, chedapáde aji, miak'ãipata fiesta oode.” q&[Chi mimiapataarã pëiji ichia eperãarã t'ɨ̃ pëida p'e atanadamerã. Mamĩda che k'iniada-e paji. <%q—Nãga pɨk'a pait'ee Tachi Ak'õrepa eperãarã ichi jua ek'ari bɨk'ãri, ichideerã p'aneedamerã. Reypa k'ĩsia iru baji miak'ãipata fiesta ooit'ee ichi warra-it'ee. 6$ iJesupa waya jarateemaa beek'ãri, nepɨrɨji: #%.Mapa iru jita atapi k'iniadachida. Mamĩda waawee p'anajida eperãarãpa ijãa p'anadap'edaa perã Jesús Tachi Ak'õre pedee jarapari.~"u-P'aareerã poroorãpa fariseorã ome Jesupa nepɨrɨda ũri aupadak'ãri, k'awaajida irua ãchideta jara baji. 6!e,‘Eperã ma mãu pipɨara bɨ ɨ̃rɨ t'ĩutɨru pɨrã, mãgɨ́ p'u oodaipari, p'arat'u mãu ɨ̃rɨ baaik'ãri ãridaiparik'a. Jõdee ma mãu eperã ɨ̃rɨ baairu pɨrã, mãgɨ́ jõt'aait'ee mãu choma p'arat'u ɨ̃rɨ baaik'ãri jõdaiparik'a; chi p'ora aupai beeparik'a.’ (Is 8.14) m S+Maperã mɨa jara bɨ: Tachi Ak'õrepa parã bɨ-e pait'ee ichi jua ek'ari, ichideerã p'aneedamerã. Ma k'ãyaara awaraarãta ichideerã p'aneedait'ee, ãchia teepata perã ichi eerepema chauru, parãpa teedai k'ãyaara. .U*Mãpai Jesupa mãgaji: —¿Parãpa waide nãga leeda-e p'anɨk'ã aji, Tachi Ak'õre Ũraa p'ã jẽra bɨde?‘Te oopataarãpa mãu k'iniada-e padap'edaa pipɨara padachi. Tachi Ak'õrepa mãga ooji, tachia unudamerã mãik'aapa ak'ɨtrua para beemerã.’ (Sal 118.22-23) M)P'anaujida: —Ma eujã ak'ɨpataarã jõmaweda peek'ooit'ee, chupɨria k'awa-ee. Mãpai ma uva eujã bɨyada ajida, awaraarã jua ek'ari, chaujara pak'ãri ãchia teedamerã ichi eerepema. 2](Mãpai Jesupa mãgaji arii p'anadap'edaarãmaa: —Chipari wãk'ãri ma eujã ak'ɨpataarãmaa, ¿k'ãata k'ĩsia p'anɨma aji, irua ooit'ee ma ak'ɨpataarã ome? xi'Mãga k'ĩsiadap'edaa perã, chi warra atadachida mãik'aapa ma uva eujãdeepa uchia atadap'eda, peet'aajida. D&Mamĩda mãgɨ́ unudak'ãri, mãgajida: “Jãgɨpa ichi ak'õre net'aa jõmaweda atait'ee chi ak'õre piuk'ãri. Peet'aadáma ajida. Mãgá na eujã jõmaweda tachide payada” ajida. b=%’Maap'eda, chi warra pëiji. K'ĩsiaji: “Mɨ warra perã iru waaweedait'ee.” $Maap'eda ma eujã chiparipa awaraa mimiapataarã pëiji. Mamĩda ma ne-uu ak'ɨpataarãpa naaweda oodap'edaak'a oojida mãɨrã ome. 3#Mamĩda chi eujã ak'ɨpataarãpa ma mimiapataarã jita atadak'ãri, aba sĩk'oojida, awaraa jĩp'a peejida mãik'aapa awaraamaa mãupa bat'ajida. {"T'ẽepai uva oropata ewari pak'ãri, pëiji chi mimiapataarã iidinadamerã ichi eere bee bɨ chauda tee pëidamerã. M!—Ũrítɨ mɨa nepɨrɨru jarateeit'ee: Eujã chiparipa uva eujã uuji mãik'aapa t'ɨak'auk'ooji. Ichiaba bõgo mãudee ooji uva aɨde piart'ɨdait'ee. Mãpai te ɨt'ɨa ooji ɨt'ɨɨpa uva eujã jõma ak'ɨ p'anadamerã. Maap'eda ne-uu eujã ak'ɨpataarã jɨrɨji aɨde mimiadamerã mãik'aapa awara ãyaa wãji. 0Y ¿Sãap'eda? Juan Bautista chek'ãri jarateede eperãarãpa p'ek'au k'achia oo amaadamerã mãik'aapa t'ãri pia p'anapataadamerã, parãpa ijãada-e paji. Jõdee ma Cesar-it'ee impuesto p'epataarã mãik'aapa ma prostitutaarãpa ijãajida Juan pedee mãik'aapa oojida irua jaradak'a. Mamĩda parãpa mãga unujida mĩda, k'ĩsia awara atada-e paji iru pedee ijãadait'ee. Jesupa mimiapataarã k'achia beerãde nepɨrɨda )KMãpai Jesupa iidiji: —¿Chisãgɨ́ warrapa oojima aji, chi ak'õrepa k'inia badak'a? P'anaujida: —Chi naa chok'ada warrapa. Mãpai Jesupa mãgaji: —Mɨa wãarata jararu. Cesar-it'ee impuesto p'epataarã mãik'aapa prostitutaarã Tachi Ak'õredeerã p'aneedait'ee parã naa. /Maap'eda ma eperãpa chi apema warramaa auk'a jaranaji. Ma warrapa p'anauji: “Ak'õre, mɨ wãit'eeda aji, mimiade.” Mamĩda mimiana-e paji. }Chi warrapa p'anauji: “¡Mɨ wã k'inia-eda!” aji. Mamĩda t'ẽepai, k'ĩsia awara ataji mãik'aapa wãji mimiade. 6eMãpai Jesupa iidiji: —¿K'ãata k'ĩsia p'anɨma aji, parãpa? Eperãpa warrarã omé iru baji. Abaamaa jaraji: “Warra, wãpáde aji, mimiade mɨ uva k'ãide.” KMapa p'anaujida: —K'awada-e p'anɨda ajida, k'aipa Juan pëiji. Mãpai Jesupa mãgaji: —Mãgara mɨa pida jara-eda aji, k'aipa mɨmaa nãga oopi bɨ. Jesupa warrarã omeede nepɨrɨda *MJõdee jararuta pɨrã “eperãarãpa Juan pëijida”, jõmaweda k'ĩraudaridait'ee tachi ome, ãchia ijãapata perã Juan Tachi Ak'õre pedee jarapari paji. Jesupa p'anauji: —Mɨa pida parãmaa iidiit'ee: ¿K'aipa pëijima aji, Juan Bautista poro choo chemerã; Tachi Ak'õrepa maa-e pɨrã eperãarãpa? Parãpa p'anaurutara, mɨa pida jarayada aji, k'aipa mɨmaa nãga oopi bɨ. Mãpai ãchi pitapai pedee para beeji: —Tachi Ak'õrepa pëidada aruta pɨrã, irua iidiit'ee: “Mãgara ¿sãap'eda Juan ũraa ijãada-e pajima?”   /Ma t'ẽepai Jesús t'ĩunaji Tachi Ak'õre te waibɨade. Mama jarateemaa bɨ misa, p'aareerã poroorãpa judiorã poro waibɨarã ome Jesumaa iidijida: —¿Tachi Ak'õrepa tai bɨji-ek'ã ajida, ichi te waibɨa ak'ɨdamerã? ¿K'aipa pɨmaa nãga oopi bɨma? ajida.  'Parãpa ne-inaa jõma iidiruta ɨt'aa t'ɨ̃ p'anɨde t'ãripa ijãa p'anadairã, ma ne-inaa iru p'anadait'ee. Tachi Ak'õrepa Jesús pëida  Jesupa p'anauji: —Mɨa wãarata jararu. Parãpa Tachi Ak'õrede wãara ijãaruta pɨrã, iididaipia bɨ irua ne-inaa oomerã; pãchi t'ãridepai k'ĩsiada-ee: “¿Tachi Ak'õrepa ooik'ã?” Mãgara mɨa oodak'a jã higuera bɨɨrɨ ome, parãpa oodai. Ma awara ara bɨ eemaa jararutara “Jãmãik'aapa ãyaa wã́ji mãik'aapa p'usa jãde baaináji”, mãga oopidaipɨ. ! ;Mãga unudak'ãri, chi k'õp'ãyoorã ak'ɨtrua para beeji mãik'aapa mãgajida: —¿Sãap'eda aweda jã higuera bɨɨrɨ jãgá pɨɨdachima? ajida. $AMa che wãde higuera bɨɨrɨ unuji o bi ik'aawa bainɨ̃ bɨ, k'iru paraa. Mãpai araa ak'ɨnaji, chau bɨ jĩak'aapa. Mamĩda chau-ee baji. Chi k'iru aupaita unuji. Mãpai ma higuera bɨɨrɨmaa mãgaji: —¡Pɨ waa chauk'aa pait'eeda! aji. Aweda ma higuera bɨɨrɨ pɨɨdachi. OTap'eda Jesús waya chek'ãri p'uurudee, jarrapisia nɨ̃beeji.  Mãpai Jesupa mãɨrã atabëiji mãik'aapa wãji Betania p'uurudee k'ãide. Jesupa higuera bɨɨrɨmaa ijɨ̃atɨ pedeeda EMãpai Jesumaa mãgajida: —K'ĩup'ee beepipáde ajida. ¿Ũri-e bɨk'ã ajida, ãchia jara jõnɨ? Jesupa p'anauji: —Ũri bɨda aji. ¿Parãpa nãgɨ́ leeda-e p'anɨk'ã?‘Ak'õre, pɨa warra chak'eerãmaa k'aripipari mãik'aapa jude beerãmaa t'ãri o-ĩa ɨt'aa t'ɨ̃ k'awapipari.’ (Sal 8.2) Mamĩda p'aareerã poroorã Moisepa p'ãda jarateepataarã ome k'ĩraudachida unudak'ãri Jesupa ma ne-inaa pia oo bɨ mãik'aapa ũridak'ãri warrarã nãga bia para bɨ Tachi Ak'õre te waibɨade: “¡Hosana! ¡Tachi K'aripapari, Rey David Warra!” %Jesús at'ãri Ak'õre te waibɨade bɨde, irumaa chejida tau p'ãriu beerã mãik'aapa chiwa beerã. Mãpai Jesupa jõma jɨpak'ooji. iK Mãpai mãgaji: —Tachi Ak'õre Ũraa p'ã jẽra bɨde jara bɨ:‘Mɨ te ɨt'aa t'ɨ̃pata teda apataadait'ee.’ (Is 56.7)‘Mamĩda parãpa nechɨapataarã ték'ata oo iru p'anɨ.’ (Jer 7.11) O Maap'eda Jesús Tachi Ak'õre te waibɨade t'ĩuji mãik'aapa net'aa netopataarã taawaa jërek'ooji. P'arat'a tau t'erabaipataarã mesa sĩa bat'ak'oo wãji, paloma netopataarã banco paara. ^5 Mãpai awaraarãpa p'anaujida: —Nãgɨ́ Jesús, Tachi Ak'õre pedee jaraparipɨ, Nazaret p'uurudepema. Mãgɨ́ p'uuru Galilea eujãde bɨ. Jesupa ne-inaa netopataarã jërek'ooda Ak'õre te waibɨadeepa ) Jesús Jerusalén p'uurude panak'ãri, p'uuru pidaarã jõma biuk'a nɨ̃beeji. Chok'araarãpa iidipachida: —¿K'aima ajida, jãgɨ́? M~ Jesús naa wãdap'edaarãpa mãik'aapa t'ẽe che wãdap'edaarãpa o-ĩa biapachida: —‘¡Hosana! ¡Tachi K'aripapari, Rey David Warra cheru! ¡Tachi Ak'õrepa ichita pia ak'ɨ bapariit'ee ichia rey pëida! ¡K'ĩra wãree Ak'õre eujãde, Tachi K'aripapari cheru perã! ¡Hosana!’(Sal 118.25-26) J} Eperãarã ode see nɨ̃baji. Ũk'uruurãpa ãchi p'aru t'õ jẽra bɨjida o jãde, Jesús aɨde wãmerã. Awaraarãpa k'iru t'ɨap'edap'eda, bɨpachida ma o jãde, ãchi rey pai jĩak'aapa. +|OAneejida ma burro wẽra chi warra chai ome. Maap'eda ma ɨ̃rɨ ata bɨjida ãchi ɨ̃rɨpema p'aru jɨ̃patap'edaa, Jesús bataup'eda aɨde su-ak'ɨ beemerã. O{Jesús k'õp'ãyoorã wãjida mãik'aapa oojida irua jaradak'a. Qz‘Jarátɨ Sión p'uurudepemaarãmaa: “¡Ak'ɨ́tɨ! Pãchi Rey cheru, chupɨria beerã chepatak'a burro ɨ̃rɨ. Cheru ne-animal ne-inaa uapata warra, burro chak'e ɨ̃rɨ.” ’ Zac 9.9 QyMãga paji chonaarãweda Ak'õre pedee jaraparipa jaradak'a: xxiApidaapa ateepi-e pɨrã, jarátɨ: “Tachi Waibɨapa arak'atɨa atee k'inia bɨ. Waya tee chedait'eepɨ.” ,wQMãgaji: —Wã́tɨ ara bɨ p'uuru tachi k'ĩrapite bɨmaa. Jãma ununadait'ee burro wẽra jɨ̃ bainɨ̃ bɨ chi warra ome. Ẽra atátɨ mãik'aapa anéetɨ. 6v gJerusalendee wãdak'ãri, panajida Betfagé p'uuru k'idaa. Ma p'uuru Olivo Eede baji, Jerusalén k'ait'a. Mama p'anɨde Jesupa chi k'õp'ãyoorã omé naa pëiji p'uurudee. u"Mãga ũrik'ãri, Jesupa chupɨria k'awaaji mãik'aapa taumãi t'õbaiji. Aweda tau pia unujida. Mãpai wãjida Jesús t'ẽe.Xt)!P'anaujida: —Tachi Waibɨa, tachi taupa pia unu k'inia p'anɨda ajida. s Mãpai Jesús ak'ɨnɨ̃ beep'eda, t'ɨ̃ ataji mãik'aapa iidiji: —¿K'ãata k'inia p'anɨma aji, mɨa oomerã parã ome? GrEperãarã auk'a wã nipadap'edaarãpa ɨtrɨat'aapachida k'ĩup'ee p'aneedamerã. Mamĩda waapɨara biapachida: —¡Tachi Waibɨa, Rey David Warra, tai chupɨria k'awaapáde! ajida. 5qcMama tau p'ãriu bee omé o bi ik'aawa su-ak'ɨ p'anajida. Ũridak'ãri Jesuta wãyaa wã, biajida: —¡Tachi Waibɨa, Rey David Warra, tai chupɨria k'awaapáde! ajida. ypkJesús chi k'õp'ãyoorã ome Jericó p'uurudeepa uchia wãdak'ãri, eperãarã chok'ara t'ẽe nipajida. o-Mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema mĩda, na p'ek'au eujãde che-e paji eperãarãpa mɨ jĩia ɨadamerã. Jĩp'a cheji eperãarã k'aripa atait'ee o k'achiadeepa. Piut'ee eperãarã chok'ara uchiadamerã p'ek'au k'achia jua ek'ariipa. Jesupa tau p'ãriu bee omé jɨpada n Pia jarait'eera, parãdepema aba poro waibɨa pa k'inia bɨ pɨrã, awaraarã k'aripaipia bɨ esclavopa chipari k'aripaparik'a. Jm Mamĩda parãpa oodaik'araa bɨ ma poro waibɨarãpa oopatak'a. Ma k'ãyaara ijãapataarã t'ãide chi waibɨara pa k'inia bɨpa apemaarã chupɨria k'awaaipia bɨ mãik'aapa k'aripaipia bɨ. lwMapa Jesupa chi k'õp'ãyoorã jõmaweda t'ɨ̃ p'e atap'eda, mãgaji: —Parãpa k'awa p'anɨ ijãadak'aa beerã poro waibɨarãpa ãchia oo k'iniata oopipata eperãarãmaa. Waaweepa ãchi jua ek'ari p'anɨɨrãpa oopata ãchia jara p'anɨk'a. vkeApemaarã diez k'õp'ãyoorãpa ũridak'ãri Santiago Juan ome iididap'edaa, k'ĩraudachida ãchi ome. bj=Mãpai Jesupa mãgaji: —Parãpa ne-inaa k'achia choodait'eeda aji, mɨa chooit'ee bɨk'a. Mamĩda mɨa p'oyaa jara-e k'airãta mɨ juaraare wa juabi eere su-ak'ɨ p'aneedait'ee. Mɨ Ak'õrepapai jarayada aji. NiMãpai Jesupa mãgaji ma warrarãmaa: —Parãpa wãara k'awada-e p'anɨ k'ãata iidi p'anɨ. ¿Parãpa ne-inaa k'achia choodaik'ã aji, mɨa chooit'ee bɨk'a? P'anaujida: —¡P'oyaadaipɨ! _h7Mãga unuk'ãri, Jesupa iidiji: —¿K'ãata k'inia bɨma? aji. Ma wẽrapa p'anauji: —Jarapáde aji, pɨ eperãarã rey beek'ãri, mɨ warrarã su-ak'ɨ p'aneedamerã pɨ ik'aawa, aba juaraare, aba juabi eere. g-Zebedeo wẽra chi warrarã Santiago, Juan ome Jesús k'ait'a chejida. Ma wẽra iru k'ĩrapite bedabai nɨ̃ba cheji chupɨria iidiit'ee. efCMãɨrãpa mɨ teedait'ee k'ĩra tewaraarãmaa mɨ oo iru p'anadamerã, wɨdamerã, mãik'aapa kurusode peet'aadamerã. Mamĩda ewari õpeemaa waya chok'ai p'irabaiit'eeda aji. Zebedeo wẽrapa Jesumaa chupɨria iidida Te!—Tachi wãruta Jerusalendee. Mama mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema, jita atadait'ee mãik'aapa ateedait'ee p'aareerã poroorãmaa mãik'aapa Moisepa p'ãda jarateepataarãmaa peepit'aadamerã. {doJesús wãrude Jerusalén p'uurudee, chi k'õp'ãyoorã doce awara ãi t'ɨ̃ p'e ataji mãik'aapa mãgaji: "c=Mãga nepɨrɨp'eda, Jesupa mãgaji: —Mãga bɨ Tachi Ak'õre ome. Ɨ̃rapema t'ẽe chedap'edaarã Tachi Ak'õrepa ãchi bɨmerã ichi jua ek'ari, naapɨara ichideerã p'aneedait'ee ichi k'ĩrapite. Mamĩda chi naapɨara chedap'edaarã Tachi Ak'õrepa ãchi bɨmerã ichi jua ek'ari, mãga p'aneeda-e payada aji, t'ẽe p'aneedait'ee perã ichi k'ĩrapite. Jesupa jarada õpee jarada ichi peedait'ee .bU¿Mɨ na eujã chipari-ek'ã? aji. Mɨchi p'arat'a ome ooi mɨchia oo k'inia bɨk'a, mëré perã. ¿Parã t'ãri k'achia jõnɨk'ã aji, mɨ t'ãri pia bairã?” "a=Pɨchi p'arat'a jitapáde aji, mãik'aapa k'ãiwee wãpáde aji. Mɨa auk'a p'aa k'inia bɨ pɨrã chi t'ẽe t'ĩudap'edaarãmaa, mãga ooit'eeda aji. 2`] Mamĩda ma eujã chiparipa ãchidepema abaamaa p'anauji: “Mɨa parã k'ũra-eda aji. ¿Parãpa jarajida-ek'ã aji, ewari aba mimiada pari denario abapai iididait'ee? ^_5 “Ma t'ẽe hora apai mimiadap'edaarãmaa pɨa denario aba p'aajida ajida. Jõdee tai tap'eda weda ak'õrejĩrumaa mimia k'eudap'edaa párita ãchi ome auk'a p'aaji. ¡Taimaa audupɨara teeipia bɨda!” ajida. W^' Ãchi p'arat'a jitadak'ãri, ik'achia pedee p'aneejida ma eujã chipari ome: r]] Apemaarãmaa p'aa aupak'ãri, pachejida chi naa mimiadap'edaarã. Mãgɨɨrãpa k'ĩsiajida p'arat'a audupɨara jitadait'ee apemaarã k'ãyaara. Mamĩda mãga-e paji. Ãchimaa ichiaba denario abapai p'aaji ãchi mimiadap'edaa pari. W\' Mãga ooji. K'ewara t'ĩudap'edaarãmaa p'aaji denario aba, eperã chaachaa. [5’P'ãriupodopa ma eujã chiparipa mãgaji chi mimiapataarã poro waibɨamaa: “T'ɨ̃páde aji, mimiapataarã jõmaweda. Naapɨara p'aapáde aji, chi t'ẽe t'ĩudap'edaarãmaa mãik'aapa jõmaarã k'ãyaara t'ẽe p'aapáde aji, chi naapɨara t'ĩudap'edaarãmaa.” )ZKP'anaujida: “Apidaapa taimaa mimia teeda-e perã, mimiada-e p'anɨda” ajida. Mãpai ma eujã chiparipa mãgaji: “Mimianadapáde aji, mɨ uva k'ãide.” HY Mata waya k'ewaraa uchiaji mãik'aapa waya unu cheji awaraa mimiapataarã p'uuru jãde p'anɨ, mimia wẽe para bɨ. Mapa mãgaji: “¿Sãap'eda parã nama mimiada-ee k'eu wãdama?” aji. {XoImat'ɨpa ma eujã chipari waya uchiaji mimiapataarã jɨrɨde, aɨ naaweda oodak'a. Ichiaba k'ewara auk'a ooji. "W=Mãga unuk'ãri, mãgaji: “Parã ichiaba wãdapáde aji, mimiade mɨ uva k'ãide. Mɨa pia p'aayada aji, parã mimia pari.” Mãpai wãjida mimiade. V)Ãstaawa ma eujã chipari waya uchiaji mimiapataarã jɨrɨde. P'uuru jãde net'aa netopatamãi unu cheji mimiapataarã mimia wẽe para bɨ. U{Mimiapataarãmaa jaraji ewari aba mimiada pari denario aba p'aait'ee ma mimiapataarã chaachaa. Mãpai pëiji mimiade. GT —Nãga pɨk'a pait'ee Tachi Ak'õrepa eperãarã ichi jua ek'ari bɨk'ãri, ichideerã p'aneedamerã. Tap'eda eujã chipari uchiaji mimiapataarã jɨrɨde ichi uva k'ãide mimianadamerã. cS?Mamĩda ɨ̃rapema waibɨara p'anɨɨrã eperãarã k'ĩrapite, ek'ariara p'anadait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Jõdee ek'ariara p'anɨɨrã eperãarã k'ĩrapite waibɨara p'anadait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite.REperã mɨde ijãa bɨ k'aurepa atabëiru pɨrã ichi te, ɨ̃pemaarã, ɨ̃pewẽraarã, ak'õre, nawe, warrarã maa-e pɨrã eujã, ma k'ãyaara mãgee ne-inaa pia atada cien atait'ee na p'ek'au eujãde bɨ misa. Ma awara piuk'ãri, ɨt'aa wãit'ee. KQJesupa p'anauji: —Mɨa wãarata jararu. Tachi Ak'õrepa k'inia bak'ãri, mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema, su-ak'ɨ beepiit'ee ichi rey su-ak'ɨ beeparide ɨt'ari ichi k'ĩra wãreede. Maapai parã mɨ ome nipapatap'edaarã auk'a mama su-ak'ɨ p'aneedait'ee rey su-ak'ɨ beepari docede. Mama parãpa Israeldeepa ëreerã doce uchiadap'edaarã iru p'anadait'ee parã jua ek'ari mãik'aapa jaradait'ee mãɨrãpa oopatap'edaa pia wa k'achia. P Mãpai Pedropa mãgaji: —Tai net'aa jõmaweda atabëijida pɨ ome nipapataadait'ee. ¿K'ãata atadait'eema aji, ma pari? +OOJesupa ãchimaa ak'ɨji mãik'aapa p'anauji: —Eperãarãpa p'oyaa ooda-e, audú chaaree bairã. Mamĩda Tachi Ak'õre-it'ee ne-inaa chaaree wẽ-eda aji. N7Chi k'õp'ãyoorãpa mãga ũridak'ãri, waapɨara p'era pɨk'a para beeji. Mãpai iidijida: —Mãgara, ¿k'aita p'oyaa ɨt'aa wãyama? ajida. M Waya jarait'ee. Chaareera bɨda aji, p'arat'ara bɨ beeit'ee Tachi Ak'õre jua ek'ari, camello aguja taude wãyaai k'ãyaara. (LIMaap'eda Jesupa mãgaji chi k'õp'ãyoorãmaa: —Mɨa wãarata jararu. Chaaree bait'ee p'arat'ara bɨ beeit'ee Tachi Ak'õre jua ek'ari ichideerã ome. gKGMa k'ũtrãapa mãga ũrik'ãri, k'ĩra pia-ee wãji, p'arat'a audú k'inia bada perã. J7Jesupa p'anauji: —Ne-inaa jõma oo k'inia bɨ pɨrã Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a, pɨchi net'aa netok'oonáji mãik'aapa chupɨria beerãmaa ma p'arat'a téeji. Mãga ooru pɨrã, ne-inaa pipɨara iru bait'ee Tachi Ak'õre eujãde. Mãga oop'eda, mɨ ome nipa chéji. cI?Mãpai ma k'ũtrãapa mãgaji: —Ma jõma ooparida aji. ¿K'ãata waa ooyama? aji. ^H5Pɨchi ak'õre mãik'aapa pɨchi nawe k'inia iru baparíiji mãik'aapa ãra pedee ũriparíiji. (Ex 20.12-16)Awaraarã k'inia iru baparíiji pɨchi k'ap'ɨa k'inia iru baparik'a.’ (Lv 19.18) zGmMa k'ũtrãapa iidiji: —¿Chisãgɨ́ ũraade jara bɨk'a ooipia bɨma? aji. Jesupa p'anauji:—‘Eperã peenáaji; miak'ãi bɨ pɨrã, awaraarã ome k'ãináaji; nechɨanáaji; seewa jaranáaji chĩara k'achiade baaipiit'ee. LFJesupa p'anauji: —¿Sãap'eda mɨmaa mãga iidi bɨma? aji. Tachi Ak'õre aupaita pia bɨ. Pɨ ɨt'aa wã k'inia bɨ pɨrã, oopáde aji, Tachi Ak'õrepa Moisemaa p'ãpidade jara bɨk'a. EMaapai k'ũtrãapa Jesumaa iidi cheji: —Tachi Jarateepari, ¿k'ãare ne-inaa piata ooipia bɨma aji, ɨt'aa wãit'ee? .DUMãga jarap'eda, ichi jua ãra ɨ̃rɨ bɨ wãpachi mãik'aapa ɨt'aa t'ɨ̃ji ãra pari. Maap'eda ichi ode wãji. K'ũtrãa p'arat'ara bɨ pedeeda Jesús ome 6CeMãpai Jesupa mãgaji: —¡Ɨtrɨanáatɨ! Ichiak'au mɨmaa warrarã chepítɨ, Tachi Ak'õrepa ãra jĩak'aarã bɨit'ee perã ichi jua ek'ari, ichideerã p'aneedamerã. hBI Maap'eda eperãarãpa ãchi warrarã aneejida Jesumaa iru jua bɨmerã ãra ɨ̃rɨ mãik'aapa ɨt'aa t'ɨ̃merã ãra pari. Mamĩda Jesús k'õp'ãyoorãpa mãga unudak'ãri, ma warrarã aneedap'edaarã ɨtrɨajida. Aw Edaare ɨmɨk'ĩraarã wẽra ata k'iniadak'aa. Ɨmɨk'ĩraarã ũk'uru ãchi t'oruta weda p'oyaa warra oodak'aa. Ũk'uru k'ap'adap'edaa perã p'oyaa warra oodak'aa. Awaraarã miak'ãi k'iniadak'aa jĩp'a ɨt'aa t'ɨ̃dait'ee Tachi Ak'õremaa mãik'aapa oodait'ee irua oopi bɨk'a, wẽrade k'ĩsia-ee. Mãga p'oyaa ooruta pɨrã, oodapáde aji. Jesupa warrarã bendiciada @ Mãpai Jesupa mãgaji: —Jõmaarãpa k'awada-e mɨa et'ewa jarada. Jĩp'a k'awadait'ee Tachi Ak'õrepa k'awapi k'inia bɨɨrãmaa. {?o Mãpai chi k'õp'ãyoorãpa mãgajida: —Mãga pɨrã, ɨmɨk'ĩra miak'ãik'araa bɨda ajida, wẽra ome. A>{ Mɨa jara bɨ: Eperãpa amaat'aaru pɨrã chi wẽra awaraa ɨmɨk'ĩra ome bɨ-eeta, maap'eda awaraa wẽra ome miak'ãiru pɨrã, p'ek'au oomaa bɨda aji, ma t'ẽepema wẽra ome. 2=]Jesupa p'anauji: —Mãga jaraji parã k'ɨɨrɨ k'isua p'anadairã. Moisepa pãchi wẽra amaapiji. Mamĩda Tachi Ak'õrepa na eujã ewaa ook'ãri, mãga-e paji. 0<YMãpai ma fariseorãpa iidijida: —Mãgara, ¿sãap'eda Moisepa jarajima ajida, wẽra amaaru pɨrã, mia amaada k'art'a p'ã teeipia bɨ jëret'aadai naaweda? $;AEperã omé p'anɨ mĩda, jĩp'a eperã apai pɨk'a p'aneepata. Mapa Tachi Ak'õrepa eperãarã omé araa papik'ãri, apidaapa amaapidaik'araa bɨda aji. <:q‘Mapa ɨmɨk'ĩrapa atabëiit'ee chi ak'õre chi nawe ome, araa p'anapataadait'ee chi wẽra ome. Mãgá eperã omee weda eperã apai pɨk'a p'aneedait'ee.’ (Gn 2.24) B9}Jesupa p'anauji: —¿Tachi Ak'õre Ũraa p'ã bɨde parãpa nãga leeda-e p'anɨk'ã? aji. Na eujã ook'ãri,‘Ooji ɨmɨk'ĩra mãik'aapa wẽra’. (Gn 1.27) (8IMama fariseorã ũk'uru irumaa chejida. Moisepa p'ãda merapii jĩak'aapa, iidijida: —¿Ɨmɨk'ĩrapa ichi wẽra ichi k'inia amaaipia bɨk'ã? ajida. [7/Eperãarã chok'ara wãjida Jesús t'ẽe. Mãgá irua ãchi k'ayaa jɨpak'ooji. p6 [Ma pedee jarap'eda, Jesús wãji Galilea eujãdeepa. Panaji Judea eujãde, Jordán to k'ĩraik'a eere. k5O#Mãpai Jesupa mãgaji: —Mãga pɨk'a ooit'ee mɨ Ak'õre ɨt'ari bɨpa ichiaba parã ome, parãpa awaraarã chupɨria k'awaada-e pɨrã mãik'aapa t'ãripa perdonaada-e pɨrã ãrapa parãmaa ne-inaa k'achia ooda.j4M"Ma rey audú k'ĩrau bada perã ma mimiapari ome, carcelde t'ɨpit'aaji chi tewe p'aa jõrumaa. L3!¿Sãap'eda pɨa auk'a oo-e pajima aji, pɨchi k'õp'ãyo ome?” u2c Mãga ũrik'ãri, ma reypa chi tewe paraa bada t'ɨ̃ pëiji. Pachek'ãri, reypa mãgaji: “¡T'ãri k'achia-idaa bɨda! aji. ¡Pɨa chupɨria iidi chek'ãri mɨmaa, mɨa chupɨria k'awaaji mãik'aapa pɨa tewe paraa bada perdonaaji! 1wMãga unudak'ãri, apema rey ek'ari p'anadap'edaarã k'ĩra pia-ee p'aneejida mãik'aapa reymaa ma jõma jaranajida. x0iMamĩda chi apemapa ũri k'inia-e paji. Ma k'ãyaara carcelde t'ɨpit'aaji p'aa jõrumaa chi tewe paraa bada. /Mãpai chi k'õp'ãyo bedabaidachi ichi k'ĩrapite mãik'aapa chupɨria iidiji: “Choopáde aji, mɨ ome. Mɨa jõma p'aait'eepɨ.” . ’Mamĩda ma eperã taawaa uchiarude unuji ichi k'õp'ãyo ome. Mãgɨpa ichimaa mak'ɨara p'arat'a paraa-e baji. Mamĩda ichia chi k'õp'ãyo otaude jita ataji mãik'aapa ɨ̃yapa jɨ̃a wãk'ãri, mãgaji: “¡P'aapáde aji, mɨmaa paraa bɨ!” y-kMãga ũrik'ãri, reypa chupɨria k'awaaji. Ma eperã tewe paraa bada perdonaaji mãik'aapa pëiji ichi temaa. 0,YMamĩda ma mimiapari rey k'ĩrapite bedabaidachi mãik'aapa chupɨria iidiji: “Mɨ chupɨria k'awaapáde aji. Choopáde aji, mɨ ome mɨa jõma p'aait'ee perã.” P+Ma mimiaparipa p'oyaa p'aai wẽe bada perã, reypa jaraji netot'aadamerã esclavok'a; chi wẽra, chi warrarã ome, jõma ichi net'aa iru bɨ paara. Mãgá chi tewe paraa bada p'aayada aji, reypa. `*9Mãga nɨde eperã aneejida. Mãgɨ́ eperãpa millón chok'ara paraa baji ma reymaa. })s—Maperã nãga pɨk'a pait'ee Tachi Ak'õrepa eperãarã ichi jua ek'ari bɨk'ãri, ichideerã p'aneedamerã. Reypa ichi ek'ariirãpa p'arat'a p'aa p'anadap'edaa ak'ɨ k'inia baji k'awaait'ee tewe paraa p'anɨ wa wẽe p'anɨ ichi ome. P(Jesupa p'anauji: —Mɨa pɨmaa sietepai jara-e bɨ. Pɨmaa setenta ne-inaa k'achia ooda juasiada siete perdonaaipia bɨda aji. Jesupa nepɨrɨda rey ek'ari bɨpa tewe perdonaa k'inia-e badade V'%Mãpai Pedropa Jesumaa iidiji: —Tachi Waibɨa, ijãapari awaraapa mɨmaa ne-inaa k'achia ook'ãri, ma ooda ¿jõmasaa perdonaaipia bɨma? aji. ¿Siete k'achia ooda aupai perdonaaipia bɨk'ã? aji. v&eEperãarã omé maa-e pɨrã õpee chip'edaidak'ãri mɨde ijãapata k'aurepa, mɨ auk'a bait'ee ãchi ome. %’Waya mɨa jara bɨ: Parãdepema omé pedeedak'ãri, t'ãri a-ba ne-inaa ɨt'aa iidiruta pɨrã, mɨ Ak'õre ɨt'ari bɨpa teei. L$’Mɨa wãarata jararu. Na p'ek'au eujãde p'anɨ misa, parãpa ne-inaa oopida-e p'anɨ pɨrã, Tachi Ak'õrepa auk'a oopi-e pait'ee. Jõdee ne-inaa oopiruta pɨrã, irua auk'a oopiit'ee. #/At'ãri ũri k'inia-e bɨ pɨrã, jaráji ijãapataarã jõmaarãmaa; pɨ ome chip'epataarã ɨt'aa t'ɨ̃pataadait'ee. Mãgɨɨrã pedee paara ũri k'inia-e bɨ pɨrã, mãgara ichi beeit'ee Ak'õrede ijãak'aa bɨk'a, maa-e pɨrã impuesto p'eparik'a Roma pidaarã pari. 4"aMamĩda irua pɨ pedee ũri k'inia-e bɨ pɨrã, t'ɨ̃ atáji eperã omé maa-e pɨrã õpee, mãɨrã wãdamerã pɨ ome mãik'aapa auk'a ũridamerã pɨa ɨmɨateeru. 5!c—Awaraa ijãaparipa pɨmaa ne-inaa k'achia ooru pɨrã, iru k'ĩrapite pedéeji k'awaapiit'ee irua k'achia ooda. Irua pɨ pedee ũriru pɨrã, t'ãri auk'a bɨdai.  +Mãga bɨ ichiaba parã ɨt'aripema Ak'õre Waibɨa ome. Apida atuapiamaa bɨ, ma-ãriara bɨ pɨjida. Jesupa jarateeda perdonaa k'awaadamerã n<~}}||C{{zyxx!wvvmvu`trq2ooTnn m^lki}h}gfxedbb(aa`]^]]B\ [ZZnYhXPWWSVVUTTSSS,RR Q-PPcOOuNN7MuLKYKJ&ImHGFEESDDsCBBxAA@@ ?>>5=:<<\;;;4:P88M77%665v44,3022*1W0E/^..o--[,d+5*X))(0'&&%W$$#t""O!h zru[k $@oS> l ^ B FQ}yTHn#&Mapa mãgaji ãchimaa: —Mɨ piut'ee pɨk'a nɨ̃bɨ t'ãri p'uapa. Nama p'anéetɨ, k'ãida-ee. Chok'ai p'anadapáde aji, mɨ ome auk'a. ~}%Ichi ome ateeji Pedro mãik'aapa Zebedeo warrarã omé. Mãga nɨde Jesús k'ĩsia paraa nɨ̃beeji t'ãri p'uapa. 7}g$Maap'eda Jesús wãji chi k'õp'ãyoorã ome Getsemaní ne-uu eujã apatap'edaamaa. Mama panadak'ãri, mãgaji: —Nama su-ak'ɨ p'anéetɨ mɨ ɨt'aa t'ɨ̃naru misa. 6|e#Waapɨara Pedropa mãgaji: —Pɨ ome auk'a piuru pɨjida, mɨa jara-eda aji. Apemaarã k'õp'ãyoorãpa ichiaba auk'a jarapachida. Jesús ɨt'aa t'ɨ̃da Getsemanide {"Jesupa p'anauji: —Mɨa wãarata jararu. Idi p'ãrik'ua et'erre k'arii naaweda, jarada õpee pɨa mɨ k'awa-e bɨda ait'ee. izK!Mãpai Pedropa mãgaji: —Apemaarãpa pɨ atabëiruta pɨjida, mɨa pɨ atabëi-eda aji. Sy Mamĩda mɨ chok'ai p'irabaik'ãri, Galilea eujãdee wãit'ee parã naa. !x;Mama Jesupa mãgaji: —Idi p'ãrik'ua parã jõmaweda ijãadaamaa p'aneedait'ee mãik'aapa mɨ ituaba atabëidait'ee Tachi Ak'õre Ũraa p'ã jẽra bɨde jara bɨk'a:‘Mɨa oveja ak'ɨpari peepiit'ee mãik'aapa chi ovejaarã jĩchoodaridait'ee.’ (Zac 13.7) w Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdadepema k'ari k'aridap'eda, Olivo Eedee wãjida. Jesupa jarada Pedropa iru k'awa-e bɨda ait'ee uvcMamĩda mɨa jara bɨ: Parã ome vino waa to-e pait'eeda aji, ɨt'aripema vino torumaa mɨ Ak'õre truade. PuTachi Ak'õrepa nãgɨ́ ũraa chiwidi jara bɨ. Mɨ piuk'ãri, mɨchi waa bat'ait'ee k'aurepa irua wẽpapiit'ee eperãarã chok'araarãpa p'ek'au k'achia oopata mãik'aapa mɨchideerã papiit'ee. qt[Nek'odap'edaa t'ẽepai ichiaba mãgá ooji ma vino ome. Ɨt'aa t'ɨ̃p'eda, gracias jaraji Tachi Ak'õremaa mãik'aapa chi k'õp'ãyoorãmaa teeji. Mãpai mãgaji: —Nãgɨ́ vino mɨ waa. Todapáde aji, pãchi jõmaarãpa. xsiNek'omaa p'anɨde Jesupa pan ataji mãik'aapa ɨt'aa t'ɨ̃ji gracias jarait'ee Tachi Ak'õremaa. Ma pan k'õrat'aaji mãik'aapa chi k'õp'ãyoorãmaa teeji. Mãpai mãgaji: —Jitátɨ mãik'aapa k'ótɨ. Nãgɨ́ pan mɨ k'ap'ɨa. GrMãpai Judas, chi traicionaait'ee badapa, iidiji: —Tachi Jarateepari, ¿mɨk'ã? aji. Jesupa mãgaji: —Pɨchia jara bɨk'ada aji. Pan k'opata vino ome Jesús piuda k'irãpadait'ee gqGMɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema, ichita piut'ee Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a. Mamĩda ¡aai, Tachi Ak'õrepa k'achiadee pëit'ee chi mɨ traicionaait'ee bɨ! Piara bak'ajida aji, mãgɨ́ t'o-e pada paara. cp?Jesupa p'anauji: —Mɨ ome auk'a p'arat'ude pan sã atarupata mɨ traicionaait'ee. o!Mãga ũridak'ãri, chi k'õp'ãyoorã k'ĩra pia-ee para beeji mãik'aapa aba-abaa iidijida: —Tachi Waibɨa, ¿mɨk'ã? apachida. sn_Nek'omaa p'anɨde Jesupa mãgaji: —Mɨa wãarata jararu. Parãdepema abaapa mɨ traicionaait'eeda aji. QmP'ãriupodopa Jesús mesade nek'omaa baji chi k'õp'ãyoorã ome. {loChi k'õp'ãyoorãpa oojida Jesupa jaradak'a mãik'aapa mama ne-inaa jõma oojida Pascua chik'o k'odait'ee. kJesupa p'anauji: —Wã́tɨ p'uurudee parãpa k'awa p'anɨ tede mãik'aapa jaranátɨ chi te chiparimaa: “Tachi Jarateeparipa jara pëiji: ‘Mɨ ewari k'ait'a bɨ. Wãit'ee pɨ temaa Pascua fiesta ewatepema chik'o k'ode mɨchi k'õp'ãyoorã ome.’ ” :jmNaapema ewaride fiesta pan levadura wẽe k'opatade Jesús k'õp'ãyoorãpa irumaa iidi chejida: —¿Sãma k'inia bɨma ajida, k'odait'ee Pascua fiesta ewatepema chik'o? }isMaadak'ãriipa Judapa jɨrɨ bapachi sãga Jesús ãchimaa jitapiit'ee. Jesús chi k'õp'ãyoorã ome nek'oda h}Iidiji: —Parãpa, ¿jõmasaa mɨmaa p'aadayama aji, Jesús jita teeru pari? —Teedayada ajida, p'arat'a tau treinta. mgSMaap'eda Jesús k'õp'ãyoorã docedepema aba, Judas Iscariote, wãji p'aareerã poroorãmaa. dfA Mɨa wãarata jararu. Na p'ek'au eujãde jarateepata chaa mɨa ooda eperãarã k'aripait'ee, ichiaba nepɨrɨpataadait'ee na wẽrapa ooda mɨ-it'ee. Mãgá iru ichita k'irãpadait'eeda aji. Judapa Jesús traicionaada deA Na wẽrapa mɨ ɨ̃rɨ k'era weeji, mak'ɨara taarã-e mɨ peedap'eda, ɨadait'ee perã. gdG Chupɨria beerã ichita paraait'ee parã t'ãide. Mamĩda mɨ parã ome ichita ba-e pait'ee. lcQ Jesupa ma pedee ũrik'ãri, mãgaji: —Ita-aria bɨ́tɨ. Irua mɨmaa oo bɨ pia bɨda aji. rb] ¿Ɨ̃pɨa netot'aak'aji-ek'ã ajida, mãik'aapa ma p'arat'a chupɨria beerãmaa teek'aji-ek'ã? ajida. a)Chi k'õp'ãyoorãpa mãga unudak'ãri, k'ĩraudachida mãik'aapa pedee para beeji: —¿Sãap'eda jã k'era ichi k'inia weemaa bɨma? ajida. g`GMãga nɨde wẽra Jesús k'ait'a cheji chok'o chak'ek'a mãu pi-ia alabastrodee ooda ome. Ma chok'o chak'e ipuru baji k'era ɨ̃pɨapa. Jesús mesade su-ak'ɨ bɨde mãgɨ́ wẽrapa ma k'era weet'aaji iru poro ɨ̃rɨ. h_IJesús Betania p'uurude bak'ãri, Simón, chi leprapa k'ayaa bada apatap'edaa tede baji. ^Mamĩda mãgajida: —Fiestade ooda-eda ajida, eperãarã k'ĩrau para beepiamaapa tachi ome. Mariapa k'era weeda Jesús poro ɨ̃rɨ `]9Mama p'anɨde pedeeteejida Jesús mera jita atapidait'ee mãik'aapa peepit'aadait'ee. \%Jesupa mãga jaradadeepa p'aareerã poroorã judiorã poro waibɨarã ome chip'ejida p'aareerã poro waibɨara bɨ, Caifás palaciode. @[y—Parãpa k'awa p'anɨ k'ãima omeemaa Pascua fiesta pait'ee. Maapaita mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema, jita atapidait'ee mãik'aapa kurusode baijira bɨpidait'ee piumerã. IZ Ma jõma jara aupak'ãri, Jesupa mãgaji chi k'õp'ãyoorãmaa: Y9.Mãpai ma k'achia beerã pëiit'ee t'ɨpɨtau ichita jẽrajẽraa jira bɨdee. Jõdee chi pia beerã Tachi Ak'õre ome ichita p'anapataadait'ee.%XC-Mãpai Reypa p'anaut'ee: “Mɨa wãarata jararu. Parãpa mãgee ne-inaa ooda-e p'anadap'edaa eperãarã chupɨria beerãmaa, auk'a mɨmaa ooda-e paji.” W ,Mãpai mãɨrãpa iididait'ee: “Tachi Waibɨa, ¿sãaweda pɨ unujidama ajida, jarrapisia nɨ̃bɨ maa-e pɨrã opisia nɨ̃bɨ; chĩara eujãde t'ɨmɨ́ ni maa-e pɨrã p'aru wẽe ni; k'ayaa bɨ maa-e pɨrã carcelde bɨ, taipa pɨ k'aripada-eeta?” [V/+Ma awara chĩara eujãde t'ɨmɨ́ nipak'ãri, mɨ auteebaida-e paji pãchi tede. P'aru wẽe nipak'ãri, parãpa p'aru teeda-e paji. Mɨ k'ayaa bak'ãri mãik'aapa carcelde bak'ãri, mɨ ak'ɨnada-e paji.” Uy*Mɨ jarrapisia nɨ̃bak'ãri, parãpa mɨmaa nek'opida-e paji mãik'aapa opisia nɨ̃bak'ãri, ne-inaa topida-e paji. yTk)’Maap'eda Reypa ichi juabi eere p'anɨɨrãmaa mãgait'ee: “¡Parã, chi k'achia-idaa beerã, ãyaa wã́tɨ mɨ ik'aawaapa! Wã́tɨ t'ɨpɨtau ichita jẽrajẽraa jira bɨdee, ooda Netuara Poro Waibɨa-it'ee; ichideerã-it'ee. S9(Mãpai Reypa p'anaut'ee: “Mɨa wãarata jararu. Parãpa mãgee ne-inaa oodap'edaa mɨ ɨ̃pemaarã, na chupɨria beerãmaa, auk'a mɨmaa oojida.” aR;'¿Sãaweda pɨ ak'ɨnajidama ajida, k'ayaa bak'ãri maa-e pɨrã carcelde bak'ãri?” Q!&¿Sãaweda unujidama pɨ chĩara eujãde ni mãik'aapa auteebaijida tai tede maa-e pɨrã p'aru wẽe ni mãik'aapa p'aru teejida pɨmaa? uPc%Mãpai ichi juaraare k'achia wẽe p'anɨɨrãpa iididait'ee: “Tachi Waibɨa, ¿sãaweda unujidama ajida, pɨ jarrapisia nɨ̃bɨ mãik'aapa nek'opijida? Maa-e pɨrã ¿sãaweda unujidama opisia nɨ̃bɨ mãik'aapa ne-inaa topijida? O)$P'aru wẽe chidi pak'ãri, parãpa p'aru teejida. K'ayaa bak'ãri, parã wãjida mɨ ak'ɨde. Carcelde bak'ãri, ichiaba mɨ ak'ɨnajida.” =Ns#Mɨ jarrapisia nɨ̃bak'ãri, parãpa mɨmaa nek'opijida mãik'aapa opisia nɨ̃bak'ãri, ne-inaa topijida. Ma awara mɨ chĩara eujãde nipak'ãri, mɨ auteebaijida pãchi tede. cM?"’Maap'eda Reypa mãgait'ee ichi juaraare p'anɨɨrãmaa: “¡Chétɨ, mɨ Ak'õrepa parã pia ak'ɨda perã! Wã́tɨ Tachi Ak'õre truadee, na p'ek'au eujã ewaa oodak'ãriipa irua parã jɨrɨt'erada perã. XL)!Ovejaarãk'a bee pëiit'ee ichi juaraare; jõdee cabrak'a bee chi juabi eere. FK Na p'ek'au eujãdepemaarã k'ĩra t'ãdoo cheepurudait'ee iru k'ĩrapite. Mãpai irua eperãarã awara-awaraa bɨit'ee, ne-animalaarã chiparipa ichi oveja, cabra awara-awaraa bɨparik'a. J—Mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema, chek'ãri mɨ angeleerã ome, su-ak'ɨ beeit'ee rey su-ak'ɨ beepari k'ĩra wãreede. 3I_Na mimiapari k'achia taawaa ateedapáde aji, p'ãriudee jẽenamerã mãik'aapa k'ida kierrkierree nɨ̃bamerã p'uapa.” Tachi Ak'õre ewari waibɨa ewatede jarateeda H)Eperãpa iru bɨmaa waapɨara teeit'ee, audupɨara iru bamerã. Mamĩda chi mak'ɨara wẽe bɨpa ma-ãri iru bɨ paara jãri atait'eeda aji. *GMMãpai ma p'arat'a chiparipa mãgaji arii p'anadap'edaarãmaa: “Ma p'arat'a tau mil jãri atadapáde aji, mãik'aapa teedapáde aji, chi diez mil iru bɨmaa. ,FQmãgara ¿sãap'eda mɨ p'arat'a ɨana-e pajima aji, p'arat'a ɨapata tede, mãpemaarãpa aɨ ɨ̃rɨ p'aadamerã, mɨ p'arat'a taarã iru p'anadap'edaa pari?” gEGMãpai chi p'arat'a chiparipa mãgaji: “¡Pɨ k'achia bɨda aji, pia mimiak'aa perã mãik'aapa k'oo-idaa bapari perã! Wãara k'awa baji pɨrã mɨa mɨchi-it'ee ne-inaa jõma p'e atapari awaraarã mimiadap'edaa pari, DMɨa waawee baji pɨchi p'arat'a atuadarii jĩak'aapa. Mapa ma p'arat'a jau iru baji eujãde. Nama bɨda aji, pɨchi p'arat'a.” uCc’Mamĩda chi mimiapari p'arat'a tau mil jitada pachek'ãri, mãgaji chiparimaa: “Señor, mɨa k'awa bɨda aji, pɨa eperãarã pia chupɨria k'awak'aa. K'awa bɨ pɨchia ne-inaa jõma p'e atapari awaraarã mimiadap'edaa pari. +BOChi p'arat'a chiparipa mãgaji: “¡Pɨ pia bɨda aji, pia mimiapari perã! Mɨa atabëida pia ak'ɨji mãik'aapa aɨ ɨ̃rɨ waapɨara uchiapiji. Mãga ooda perã ɨ̃rá pɨ jua ek'ari bɨit'eeda aji, ne-inaa audupɨara ak'ɨmerã. Teedaa t'ĩupáde aji, o-ĩa bapariimerã mɨ ome.” YA+Mãgɨ́ t'ẽe pacheji chi mimiapari p'arat'a tau dos mil jitada. Ichia mãgaji: “Señor, pɨa mɨmaa teejida aji, p'arat'a tau dos mil. Nama bɨda aji, waa awaraa dos mil, uchiada ne-inaa neto bɨpa.” +@OChi p'arat'a chiparipa mãgaji: “¡Pɨ pia bɨda aji, pia mimiapari perã! Mɨa atabëida pia ak'ɨji mãik'aapa aɨ ɨ̃rɨ waapɨara uchiapiji. Mãga ooda perã ɨ̃rá pɨ jua ek'ari bɨit'eeda aji, ne-inaa audupɨara ak'ɨmerã. Teedaa t'ĩupáde aji, o-ĩa bapariimerã mɨ ome.” s?_Naapɨara pacheji chi mimiapari p'arat'a tau cinco mil jitada. Mãgɨpa chi p'arat'a chiparimaa mãgaji: “Señor, pɨa mɨmaa teejida aji, p'arat'a tau cinco mil. Nama bɨda aji, waa awaraa cinco mil uchiada ne-inaa neto bɨpa.” >!’Taarãpai pacheji chi p'arat'a chipari. Juasia k'inia baji ma p'arat'a atabëida chi mimiapataarã ome. Mapa ãchi t'ɨ̃ pëiji. y=kMamĩda ma p'arat'a tau mil jitadapa chi poro waibɨa p'arat'a eujãde jau nɨ̃bɨnaji, atuadarii jĩak'aapa. U<#Mãgá ichiaba ma p'arat'a tau dos mil jitadapa awaraa dos mil eepa ataji. ;Ma t'ẽepai ma mimiapari cinco mil jitadapa ne-inaa netomaa beeji ma p'arat'apa. Mãgá ne-inaa neto bɨpa awaraa cinco mil eepa ataji. c:?Mimiapari abaamaa teeji p'arat'a tau cinco mil; awaraamaa teeji p'arat'a tau dos mil; apemamaa p'arat'a tau mil. Mãgá p'arat'a tau awara-awaraa teeji, k'awa bada perã ãchi auk'a mimiadak'aa. Maap'eda ãyaa wãji. 9—Ichiaba nãga pɨk'a pait'ee Tachi Ak'õrepa eperãarã ichi jua ek'ari bɨk'ãri, ichideerã p'aneedamerã. Eperã awara ãyaa wãi naaweda, ichi mimiapataarã t'ɨ̃ p'eji mãik'aapa p'arat'a teeji ãchi chaachaa ak'ɨ p'anadamerã, ichi cheru misa. O8 Mãga nepɨrɨp'eda, Jesupa mãgaji chi k'õp'ãyoorãmaa: —Mãga pait'ee perã, tauk'a p'anapatáatɨ parãpa k'awada-e p'anadairã sãapai mɨ cheit'ee. Jesupa p'arat'a teedade nepɨrɨda V7% Mamĩda irua p'anauji: “Mɨa wãarata jararu. Parã k'awa-e bɨda” aji. )6K Taarã-e nɨde pachejida chi aceite netonadap'edaarã. Te taawaik'a eereepa mãgajida: “¡Tachi Waibɨa, Tachi Waibɨa, ewapáde ajida, tai t'ĩudait'ee!” x5i Mamĩda ma wẽraarãpa aceite netonaruta misa, pacheji chi ɨmɨk'ĩra miak'ãiit'ee bada. Mãgá ma awẽraarã pia k'ĩsiadap'edaarã auk'a t'ĩujida iru ome fiesta oodait'eemãi. T'ĩudak'ãri, irua ma te t'ĩupata jɨ̃a nɨ̃bɨji. 47 Mamĩda apemaarãpa p'anaujida: “Taipa teeda-eda ajida, jõmaarã-it'ee araa-e perã. Wãdapáde ajida, aceite netopatamaa pãchi-it'ee netode.” #3?Mãpai chi pia k'ĩsiada-ee p'anadap'edaarãpa mãgajida apemaarãmaa: “Taimaa aceite ma-ãri teedapáde ajida, tai lámpara k'ĩik'oodaruta perã.” 2Ma wẽraarã k'ãi jõnadap'edaa aramata p'irabaik'oodachida mãik'aapa ãchi lamparadepema mecha t'ɨɨk'oojida pia unudait'ee. 1Esapɨte pa wãk'ãri, ũrijida bia cheruta: “¡Miak'ãiit'ee bɨ pacheruda! ajida. ¡Uchiadapáde ajida, iru k'ĩrachuude!” 0Mamĩda chi miak'ãiit'ee bɨ taarã nɨ̃bada perã cheit'ee, ma wẽraarã jõmaweda k'ãidachida ãchia nɨ p'anadap'edaamãi. p/YJõdee chi pia k'ĩsia p'anadap'edaarãpa ãchi lamparade bɨ awara ateejida aceite botella aba-abaa. 1.[Chi pia k'ĩsiada-e p'anadap'edaarãpa ãchi lámpara atadak'ãri, k'ĩsiada-e paji aceite waapɨara ateedait'ee ãchi ome. Mapa ãchi lamparade bada aupai anipajida. -5Ma wẽraarã diezdepema joisomaa pia k'ĩsiada-e paji, ne-inaa oodai naaweda. Jõdee chi apema joisomaa pia k'ĩsiapachida, ne-inaa oodai naaweda. ], 5—Nãga pɨk'a pait'ee Tachi Ak'õrepa eperãarã ichi jua ek'ari bɨk'ãri, ichideerã p'aneedamerã. Diez wẽraarã ɨmɨk'ĩra ome waide k'ãida-ee beerã wãjida miak'ãipata fiestadee. Ãchi lámpara atadap'eda, nɨjida k'ĩrachuudait'ee chi ɨmɨk'ĩra miak'ãiit'ee bɨ ome, iru k'õp'ãyaadait'ee pada perã fiesta oo p'anɨmãi. `+93Mãpai irua ooda k'awaa atak'ãri, iru miapiit'ee mãik'aapa ãyaa pëit'aait'ee mimiapataarã seewata mimiapatada apataarã ome bade. Mama jẽe nɨ̃bait'ee mãik'aapa k'ida kierrkierree nɨ̃bait'ee p'uapa.L*2Mamĩda ma mimiapari k'achia atu bɨde chi te chipari pacheit'ee. j)M1Mapa apemaarã mimiapataarã wɨmaa beei mãik'aapa tomaa beei, nek'omaa beei toyaa beerã ome. i(K0Mamĩda ma mimiapari t'ãri k'achia bɨ pɨrã, nãga k'ĩsiai: “Taarãit'ee mɨ chipari.” ' /Mɨa wãarata jararu. Chiparipa mãga unu chek'ãri, jõma ichia net'aa iru bɨ bɨit'ee ma mimiapari jua ek'ari ak'ɨ bamerã. M&.O-ĩa bapari chipari pachek'ãri, ichi mimiamaa unu chepari perã. w%g-—¿Sãgá baparima aji, mimiapataarã poro waibɨa pia? Mãgɨpa k'ĩsia k'awaa oopari chiparipa oopi bɨk'a. Pia ak'ɨpari chipari net'aa atabëida ichi juade mãik'aapa chiparimaa nek'opip'eda, mimiapataarãmaa chik'o tawapari. !$;,Mãgá parã jida chok'ai pɨk'a p'anadaipia bɨ, atu p'anɨde mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema, cheit'ee perã. Mimiapari pia mimiapari k'achia ome @#y+Nãgɨ́ pedee pia k'awáatɨ. Te chiparipa k'awa bada paara nechɨapari cheit'ee hora p'ãrik'ua ichi net'aa chɨa atait'ee, chok'ai bak'aji ma nechɨapari ichi tede t'ĩupiamaapa. i"K*’Maperã tauk'a p'anapatáatɨ k'awada-e p'anadairã sãapaita cheit'ee Pãchi Waibɨa. y!k)Ichiaba wẽraarã omé trigo bamaa p'anadait'ee k'ũrumade. Aba ɨt'aa ateedait'ee; chi apema atabëidait'ee.  (Ma ewate eperãarã omé mimiamaa p'anadait'ee ãchi eujãde. Angeleerãpa aba ɨt'aa ateedait'ee; chi apema atabëidait'ee. K'Mamĩda atu p'anɨde k'oi chedachi, eujã ũudachi mãik'aapa jõmaweda k'iniidachida. Mãga pɨk'a p'asait'ee ichiaba mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema waya chek'ãri. Atu p'anɨde cheit'ee. !&Maapai na p'ek'au eujã ũui naaweda, eperãarã nek'opachida, ne-inaa topachida mãik'aapa miak'ãipachida Noé ichi barcode bataurumaa. zm%’Noé bada ewaride p'asadak'a mãga pɨk'a p'asait'ee mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema waya chek'ãri. K$—Eperã apidaapa k'awada-e p'anɨ Eperã Ak'õre Truadepema cheit'ee ewate; chi hora jida. Ɨt'aripema angeleerãpa pida k'awada-e p'anɨ; mɨa pida ichiaba. Mɨ Ak'õrepapai k'awa bɨ. +O#Ewari cherude pajã na p'ek'au eujã ome jõdait'ee. Mamĩda ichita p'asait'ee mɨa pedee jaradak'a. K'awada-e p'anɨ sãapai cheit'ee Eperã Ak'õre Truadepema `9"Mɨa wãarata jararu. Ɨ̃rapemaarã piudai naaweda, ma ne-inaa jõmaweda p'asait'ee. zm!Mãga pɨk'a mɨa et'ewa jaradak'a unudak'ãri, k'awa p'anɨ taarã-e mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema cheru. !; —K'ĩsíatɨ higuera bɨɨrɨde. Higuera k'iru t'u-k'ua uchia nɨ̃beek'ãri mãik'aapa ewaa t'ono nɨ̃beek'ãri, k'awaapata eujã wãsia wã. KMãpai mɨa trompeta golpe chaapiit'ee angeleerãmaa, p'e chedamerã eperãarã mɨa jɨrɨt'era iru bɨɨrã na p'ek'au eujã jõmaade, t'ɨmɨ́ bee pɨjida. Jesupa higuera bɨɨrɨde jarada 4aMãpai pajãde eperãarãpa ne-inaa unudait'ee. Ma k'aurepa k'awaadait'ee mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema, cheru. Mãpai na p'ek'au eujãdepemaarã jẽe para beeit'ee ãchobeepa. Unudait'ee mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema, jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ k'ĩra wãree cheru jɨ̃ararade. ta—Ma chupɨria jõnadap'edaa t'ẽepai, nãga pait'ee:‘Tachi Ak'õrepa pajã wërepiit'ee. Ak'õrejĩru p'ãriudariit'ee; atane waa ɨ̃daa-e pait'ee mãik'aapa lucero baaik'oodaridait'ee pajãdeepa.’ (Is 13.10) s_Piuda k'ap'ɨa bɨmãi ãkoso seedaipatada aji. Jesupa jarateeda Eperã Ak'õre Truadepema waya cheit'ee 5cAtu p'anɨde pa tau jẽra t'ĩuparik'a ak'õrejĩru uchiapari eereepa baaiparimaa, mãga pɨk'a eperãarã atu p'anɨde mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema waya cheit'ee. fEMapa parãmaa jararuta pɨrã: “¡Ak'ɨ́tɨ! Achú bɨ Tachi K'aripapari, eujã pania wẽe bɨde,” mamaa wãnáatɨ mɨ jɨrɨde. Maa-e pɨrã jararuta pɨrã: “¡Ak'ɨ́tɨ! Ichi nama miru bɨ,” ijãanáatɨ. FMɨa parãmaa ũraapari k'awaadamerã mãga p'asai naaweda. J Mɨ jĩak'aarã mãik'aapa Tachi Ak'õre pedee jarapataarã jĩak'aarã chok'ara chedait'ee. Mamĩda mãɨrãpa jara p'anɨ ijãanáatɨ, seewa-idaa bee perã. Ne-inaa k'ĩra t'ãdoo eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa oo p'anɨpa eperãarã k'ũradait'ee, perá Tachi Ak'õrepa jɨrɨt'eradaarã k'ũrarutamaa. J ’Maapai apidaapa parãmaa jararuta pɨrã: “¡Pɨchá, ak'ɨ́tɨ! ¡Nama bɨ Cristo, Tachi Ak'õrepa pëida!” maa-e pɨrã jararuta pɨrã: “¡Ara bɨta Cristo!” ijãanáatɨ. >uTachi Ak'õrepa ma ewari isapai wãyaapi-e pɨrã, apida chok'ai p'aneeda-e pai. Mamĩda isapai wãyaapiit'ee ichia jɨrɨt'eradaarã k'aurepa, ãra chupɨria k'awaa bapari perã. > uMaapai eperãarã audupɨara chupɨria mia jõnadait'ee, na p'ek'au eujã ooru weda chupɨria para bada k'ãyaara mãik'aapa ma t'ẽepai waa mãgá chupɨriara p'anada-e pait'ee. y kChupɨria iidítɨ Tachi Ak'õremaa ma ewari p'asapinaamerã k'oijara nɨ̃bɨde maa-e pɨrã ɨ̃ipata ewate. s _¡Aai, maapai chupɨria jõneedait'ee wẽraarã biak'oo bee maa-e pɨrã warra chak'eerã jude iru bee! u cMa awara eperã ichi ne-uu k'ãide ni pɨrã, teedaa cheik'araa bɨ p'aru p'ede pida. Aramata wãipia bɨ. ] 3Ichiaba eperã terrazade bɨ pɨrã, teedaa t'ĩuk'araa bɨ ichi net'aa p'e atade. gGMapa Judea eujãde p'anɨɨrãpa mãga unudak'ãri, p'ira mirudaipia bɨ eera jẽra bɨmaa. [/’Tachi Ak'õre pedee jarapari Danielpa p'ãdade jara bɨ abaapa ne-inaa audú k'achia ooit'ee Tachi Ak'õre te waibɨa edajãde. Chi nãgɨ́ leerupa pia k'ĩsíaji k'awaait'ee k'ãata jara k'inia bɨ. #?Mɨa pëiit'ee eperãarãpa mãga jaradait'ee na p'ek'au eujã jõmaade, p'uuru pidaarã jõmaarãpa k'awaadamerã. Mãpaipɨ na p'ek'au eujã jõit'ee. ve Mamĩda Tachi Ak'õrepa k'aripait'ee atuanaadamerã k'ĩra jĩp'a nipapataarã Ak'õre ode jai-idaarutamaa. / Mãgá na p'ek'au eujãdepemaarãpa audú ne-inaa k'achia oodait'ee perã, eperãarã chok'araarãpa awaraarã waa k'inia iru p'anada-e pait'ee.  Seewa-idaa beerã chok'ara uchiadait'ee Ak'õre pedee jarapataarã jĩak'a. Mãɨrãpa eperãarã chok'ara k'ũradait'ee. !; Mãga oo p'anadak'ãri, eperãarã chok'ara mɨde ijãa amaadait'ee mãik'aapa chik'ĩra unuamaa jõnadait'ee, ãchi k'õp'ãyoorã traicionaarutamaa. (I ’Maapai parã jita atadak'ãri, p'ua oodait'ee mãik'aapa peedait'ee. Jõmaarãpa parã k'ĩra unuamaa iru p'anapataadait'ee mɨde ijãapata k'aurepa. ^5Mamĩda mãga p'asak'ãri, ewaapɨ na p'ek'au eujãdepemaarã miamaa p'aneedait'ee. Aɨ naaweda eperãarã awaraarã ome chõodait'ee. Jarra oodait'ee mãik'aapa awẽrachai wãyaapariit'ee, eujã awara-awaraade. ;~oMɨ chei naaweda parãpa ũridait'ee nama mãik'aapa awara ãi jura chõo jõnɨ. Mamĩda p'eranáatɨ. Ichita mãga p'asait'ee. Mamĩda at'ãri na p'ek'au eujã jõ-e pait'ee. $}AMɨ jĩak'a chok'ara chedait'ee. Seewata jaradait'ee: “Mɨ Cristopɨ, Tachi Ak'õrepa pëida.” Mãga jara p'anɨpa eperãarã chok'ara k'ũradait'ee. R|Jesupa p'anauji: —Tauk'a nipapatáatɨ apidaamaa k'ũrapiamaapa. {!Maap'eda wãjida Olivo Eedee. Jesús ituaba su-ak'ɨ beek'ãri, chi k'õp'ãyoorãpa iidi chejida: —Jaráji sãapai Ak'õre te waibɨa t'eet'aa chedait'ee. ¿Sãga nɨ̃beeyama ajida, pɨ chei naaweda mãik'aapa Tachi Ak'õre ewari waibɨa ewate pai naaweda? z}Mãpai Jesupa mãgaji: —¿Parãpa na te jõma pia unu p'anɨ-ek'ã? aji. Mɨa wãarata jararu. Ewari cherude nama mãu apida bee-e pait'ee awaraa mãu ɨ̃rɨ. Na jõmaweda t'eek'oo chedait'eeda aji. Tachi Ak'õre ewari waibɨa ewate pai naaweda y }Jesús uchiak'ãri Tachi Ak'õre te waibɨadeepa, chi k'õp'ãyoorãpa jara chejida Ak'õre te waibɨa pi-ia oo k'obɨ. +xO'Mɨa jara bɨ: Parãpa mɨ waa unuda-e pait'ee nãga jararutamaa:‘¡Tachi Ak'õrepa ichia pëida ichita pia ak'ɨ bapariit'ee!’ (Sal 118.26)dwA&¡Ũrítɨ! ¡Pãchi te ituaba beeit'ee, Tachi Ak'õrepa parã waa ak'ɨ-e pait'ee perã! 5vc%—¡Jerusalén, Jerusalén, pɨdepemaarãpa Tachi Ak'õre pedee jarapataarã peepata mãik'aapa irua pëida eperãarã mãupa bat'a peepata! At'apai mɨa pɨdepemaarã araa p'e k'inia bapachi, et'erre wẽrapa chi chak'eerã p'e ataparik'a ichi isia ek'ari. ¡Mamĩda parãpa k'iniada-e paji! u)$Mɨa wãarata jararu. Ma peedap'edaa k'aurepa Tachi Ak'õrepa ɨ̃rapemaarã k'achia ooit'ee. Jesús jẽeda Jerusalén p'uurudepemaarã pari t#Parãpa mãga oodait'ee perã, Tachi Ak'õrepa parã k'achia ooit'ee jõmaweda irude wãara ijãapataarã peedap'edaa k'aurepa, Abeldeepa Berequías warra Zacarías parumaa. Pãchi auk'aarãpa iru peejida Tachi Ak'õre tede, te t'ĩupata, altarmãi esajĩak'a. hsI"Maperã mɨa pëiit'ee Ak'õre pedee jarapataarã, k'ĩsia k'awaa beerã, mɨ ũraa jarateepataarã ome. Mamĩda parãpa mãɨrã ũk'uru jĩp'a peedait'ee kurusode baijira bɨdak'ãri piurutamaa. Ichiaba ũk'uru p'ua oodait'ee Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tede mãik'aapa ũk'uru p'uuru bee chaa jɨrɨ nipapataadait'ee miapi k'inia p'anadairã. "r=!’¡Parã k'achia-idaa beerãdeepa uchiadap'edaarã! ¡Taamák'apɨ p'anɨ! ¿Sãga uchiadai Tachi Ak'õre juadeepa? ¡Irua parã atuapiit'eepɨ! $qA Parã mãgá uchiadap'edaa perã Tachi Ak'õre pedee jarapataarã peedap'edaarãdeepa, ¿parãpa auk'a oodai-ek'ã ɨ̃rapema Ak'õre pedee jarapari ome? zpmMãga jaradak'ãri, ak'ɨpipata parãpa k'awa p'anɨ pãchi chonaarãpa Ak'õre pedee jarapataarã peedap'edaa. o-Maap'eda mãgapata: “Tai p'anadap'edaa paara tai chonaarãpa Ak'õre pedee jarapataarã peedak'ãri, táipata k'aripada-e pak'ajida” apata. 5nc’¡Aai, Tachi Ak'õrepa parã Moisepa p'ãda jarateepataarã fariseorã ome k'achiadee pëiit'ee! ¡Seewata Tachi Ak'õrede ijãapatada apata! Parãpa te chak'e pi-ia mãudee oopipata chonaarãwedapema Ak'õre pedee jarapataarã ɨadap'edaa ɨ̃rɨ. Ma awara chonaarãwedapema t'ãri pia p'anadap'edaarã ɨadap'edaamãi parãpa pi-ia nep'ono p'ɨrrabai uuk'oopata. Ma jõma oopatada apata ma chonaarã k'irãpadamerã. m1Mãga pɨk'a parãpa ne-inaa k'ĩra t'ãdoo oopata taawaik'a eere pi-ia unudamerã. Mamĩda parã edajãde k'ũrayaa, t'ãri k'achia-idaa p'anɨ. Ul#’¡Aai, Tachi Ak'õrepa parã Moisepa p'ãda jarateepataarã fariseorã ome k'achiadee pëiit'ee! ¡Seewata Tachi Ak'õrede ijãapatada apata! Parã nãga pɨk'a p'anɨ. Jãɨradepema mãu te t'o-t'oo p'urupata taawaik'a eere, pi-ia unudamerã. Mamĩda ma mãu te edajãde paraa piudap'edaarã k'ap'ɨa mik'ia bɨɨrɨ ome. k¡Fariseo, pɨ tau p'ãriu pɨk'a bɨ! Naapɨara chi vaso edajãde sɨ́ɨji. ¡Mãgá chi taawaik'a eere ichiaba sɨɨ beeipɨ! rj]’¡Aai, Tachi Ak'õrepa parã Moisepa p'ãda jarateepataarã fariseorã ome k'achiadee pëiit'ee! ¡Seewata Tachi Ak'õrede ijãapatada apata! Parãpa vaso mãik'aapa p'arat'u taawaik'a eere pi-ia sɨɨpata. Mamĩda mãgɨ́ edajãde ipuru bɨ ne-inaa k'achiapa, parã t'ãri k'achia p'anadairã. Chĩara net'aa chɨapata mãik'aapa chĩara k'ũrapata. |iq¡Parã tau p'ãriu beerã́k'apɨ p'anɨ; pariatua o ak'ɨpimaa p'anadairã awaraarãmaa! ¡Pania nẽesipata ne-animal chak'eerã t'ĩunaadamerã pania toparide! Mamĩda parãpa k'awada-ee, camello k'ap'ɨa jõma mit'aak'ajík'apɨ p'anɨ. h9’¡Aai, Tachi Ak'õrepa parã Moisepa p'ãda jarateepataarã fariseorã ome k'achiadee pëiit'ee! ¡Seewata Tachi Ak'õrede ijãapatada apata! Tachi Ak'õre-it'ee awara bɨpata nãgee aliño: menta, anís, comino; mãgɨ́ diezdepema chaa, aba. Mamĩda oodak'aa nãgɨ́ Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdadepema ũraa waibɨara jara bɨk'a: “Awaraarã k'ũradaik'araa bɨ; awaraarã chupɨria k'awaadaipia bɨ; oodaipia bɨ parãpa oodait'eeda apatak'a.” Mãgɨ́ ũraa jara bɨ́k'ata oodaipia bɨ, auk'a ne-aliño ome oopatak'a. ugcIchiaba eperãpa ne-inaa ooit'eeda aru pɨrã ne-inaa ɨt'ari nɨ̃bɨ k'ĩrapite, ma pedee auk'a jara bɨ Tachi Ak'õre su-ak'ɨ beepari k'ĩrapite mãik'aapa Tachi Ak'õre k'ĩrapite, iru ma su-ak'ɨ beeparide su-ak'ɨ bapari perã. @fyMa awara eperãpa ne-inaa ooit'eeda ak'ãri Tachi Ak'õre te waibɨa k'ĩrapite, ma te k'ĩrapitepai juraa-e bɨ. Auk'a juraa bɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite, iru ma tede bapari perã. *eMEperãpa ne-inaa ooit'eeda ak'ãri Tachi Ak'õre altar k'ĩrapite, ma altar k'ĩrapitepai juraa-e bɨ. Auk'a juraa bɨ ne-inaa ma altar ɨ̃rɨ bɨ k'ĩrapite. d¡Tau p'ãriu pɨk'a p'anɨɨrã! ¿Altar awara bɨda Tachi Ak'õre-it'ee piara bɨ-ek'ã ne-inaa ma altar ɨ̃rɨ bɨda k'ãyaara? 2c]Parãpa ichiaba jarapata pipɨara bɨ juraadamerã ne-inaa altar ɨ̃rɨ bɨdap'edaa paadait'ee k'ĩrapite, Tachi Ak'õre tedepema altar k'ĩrapite juraadai k'ãyaara. !b;¡K'ĩra k'awa-ee pɨk'a p'anɨ mãik'aapa tau p'ãriu pɨk'a p'anɨ! ¿Tachi Ak'õre te waibɨa piara bɨ-ek'ã nẽe iru tede awara bɨda k'ãyaara? 5ac’¡Aai, Tachi Ak'õrepa parã k'achiadee pëiit'ee! ¡Parã tau p'ãriu beerã́k'apɨ p'anɨ, pariatua o ak'ɨpimaa p'anadairã awaraarãmaa! Parãpa jarapata pipɨara bɨ eperãarãpa juraadamerã Tachi Ak'õre tede nɨ̃bɨ nẽe k'ĩrapite, ichi te waibɨa k'ĩrapite juraadai k'ãyaara. t`a’¡Aai, Tachi Ak'õrepa parã Moisepa p'ãda jarateepataarã fariseorã ome k'achiadee pëiit'ee! ¡Seewata Tachi Ak'õrede ijãapatada apata! T'ɨmɨ́ wãpata parãpa ijãapata jarateede, mãgá eperãarã pãchi eere t'ĩudamerã. Mãpai aba pãchi eere pa atadak'ãri, parãpa jaratee jõnɨpa mãgɨ́ papipata pãchi k'ãyaara audupɨara atuamerã. h_I[’¡Aai, Tachi Ak'õrepa parã Moisepa p'ãda jarateepataarã fariseorã ome k'achiadee pëiit'ee! ¡Seewata Tachi Ak'õrede ijãapatada apata! Parãpa p'ẽtrãarã te jãri atapata mãik'aapa taarã ɨt'aa t'ɨ̃pata eperãarãpa parã pia ak'ɨdamerã. ¡Maperãpɨ Tachi Ak'õrepa parã k'achiara ooit'ee awaraarã k'achia ooi k'ãyaara!] F^ —¡Aai, Tachi Ak'õrepa parã Moisepa p'ãda jarateepataarã fariseorã ome k'achiadee pëiit'ee! ¡Seewata Tachi Ak'õrede ijãapatada apata! Parã k'aurepa eperãarã p'anadak'aa Tachi Ak'õre jua ek'ari. Parã jida ichideerã p'aneeda-e pait'ee, eperãarãmaa ijãapi k'iniada-e p'anadairã irua pëidade. ,]Q Chi waibɨara pa k'inia bɨ ek'ariara beeit'ee. Jõdee chi ek'ariara bɨ mĩda t'ãri o-ĩa bapari pɨrã, waibɨara pait'ee. Jesupa jarada judiorã waibɨarãde Z\- Parãdepema waibɨara bɨta apemaarã jua ek'ari baipia bɨ ãchi mimiaparik'a. [ Ichiaba jɨrɨdaik'araa bɨ awaraarãpa parã “tachi waibɨarã” adamerã mɨ, Cristo aupaita, parã Poro Waibɨa perã. Z Ichiaba na p'ek'au eujãdepema apidaamaa “Tachi Ak'õre” adaik'araa bɨ, parãpa Ak'õre apai iru p'anadairã Ak'õre truade. Y#’Parãpa jõdee mãga oodaik'araa bɨ, parã auk'a p'anadairã ɨ̃pemaarãk'a mãik'aapa Jarateepari Waibɨa apai iru p'anadairã. XMa awara calle jãde nipadak'ãri, k'inia p'anapata jõmaarãpa ãchimaa saludaadamerã mãik'aapa “Tachi Jarateepari” adamerã. hWINek'onadak'ãri awaraarã ome, su-ak'ɨ p'aneepata jõmaarã taide, poro waibɨarã su-ak'ɨ p'aneepatamãi. Ichiaba Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tede p'anadak'ãri, su-ak'ɨ beepari pipɨara bɨde su-ak'ɨ p'aneepata. tVaÃchia ne-inaa jõma oopata awaraarãpa ãchi t'o p'anadamerã. Porode mãik'aapa juade p'ãrajɨ̃pata ne-e jobɨadee ooda Tachi Ak'õre Ũraa p'ãda ome. Ma awara p'aru teesoo sidibai i jiichoo jɨ̃pata awaraarãpa pia unudamerã. wUgEperãarãmaa ne-inaa audú chok'ara oopipata. Mamĩda chupɨria k'awaadak'aa ãrapa p'oyaa ooda-e pak'ãri. 4TaMaperã ũrítɨ ãchia jarateepata mãik'aapa óotɨ ãchia jara p'anɨk'a. Mamĩda p'ananáatɨ ãchi p'anapatak'a, ne-inaa jaradap'eda, ne-inaa awaraata oopata perã. vSe—Moisepa p'ãda jarateepataarãpa fariseorã ome jarateepata k'ãata jara k'inia bɨ Moisepa p'ãda. UR %Ma t'ẽepai Jesupa mãgaji eperãarãmaa mãik'aapa chi k'õp'ãyoorãmaa: uQc.Ma fariseorãpa maarepida p'oyaa p'anauda-e paji. Maadamãiipa waawee p'aneejida waa iididait'ee.0PY-Davidpa ichi ëreerãdeepa uchiait'ee bɨmaa t'ɨ̃jaraji “Tachi Waibɨa”. ¿Mapa k'awada-ek'ã aji, Mesías waibɨara bɨ chonaarãwedapema Rey David k'ãyaara? SO,‘Tachi Ak'õrepa jaraji Tachi Waibɨamaa: “Pɨ mɨ ome auk'a waibɨa bairã, su-ak'ɨ beepáde aji, mɨ juaraare, mɨa pɨ k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã p'oyaaru misa.” ’ (Sal 110.1) N-+Mãpai Jesupa mãgaji: —Mãgara, ¿sãap'eda Rey Davidpa irumaa: “Tachi Waibɨa” aji, Tachi Ak'õre Jaurepa nãga jarapik'ãri? @My*Jesupa iidiji: —¿K'ãata k'ĩsia p'anɨma aji, parãpa? ¿K'aideepa uchiayama aji, Tachi Ak'õrepa pëiit'ee bɨ, Mesías apata? P'anaujida: —Rey Daviddeepa uchiait'eeda ajida. ~~9}r||s{{zyy+xww[vvTutss(r?qq"ponmll^kkTjjiGhhgKfufehdlcba``__B^^]]8\\B[zZYY;XWWSV;UTTSTS RQQ>PPbOOcNN,MLL/KJJdII/HGG6FEE]DCBBTAAUA@L??:>=C<<;k::.99877 68544q33t22a110P//H.K--v*))O(()'h'&#%$Q##""#!? H[dMO M.??vLr D   5)ha;;—Eperã apidaapa p'aru chiwididepema pite aba t'ɨɨik'araa bɨda aji, p'aru sorede parchaait'ee. Mãga ooru pɨrã, chi p'aru chiwidi ãridariit'ee mãik'aapa ma pite auk'a bee-e pait'ee chi p'aru sore ome. _:7Mamĩda ewari aba miak'ãiit'ee bada ɨmɨk'ĩra ata chedait'ee chi k'õp'ãyoorã ik'aawaapa. Wãara, ma ewate chi k'õp'ãyoorã nek'oda-e pait'ee t'ãri p'uapa. Ũraa chiwidi mãik'aapa ũraa chonaarãwedapema =9sJesupa p'anauji: —Eperãarã miak'ãipata fiesta oodak'ãri, o-ĩa p'anapata. Mapa k'õp'ãyoorã miak'ãidait'ee p'anɨɨrã ome p'anɨ misa, nek'opata o-ĩa p'anadairã. X8)Ewari aba Juan Bautista k'õp'ãyoorã mãik'aapa fariseorã ɨt'aa t'ɨ̃maa p'anajida nek'oda-ee Tachi Ak'õre waaweepa. Eperãarã ũk'uruurãpa mãga unudak'ãri, Jesumaa iidinajida: —Juan ome nipapataarã mãik'aapa fariseorã ome nipapataarã edaare nek'odak'aa. ¿Sãap'eda pɨ k'õp'ãyoorãpa auk'a oodak'aama? ajida. 67eJesupa ãchia jaradap'edaa ũrik'ãri, mãgaji: —Médico pëidak'aa k'ap'ɨa pia beerãmaa. Jĩp'a pëipata k'ayaa beerãmaa. Mãga pɨk'a Tachi Ak'õrepa mɨ pëi-e paji t'ãri pia beerã jɨrɨde; ma k'ãyaara p'ek'au k'achia oopataarã jɨrɨdeta pëiji. Sãapai nek'oda-ee p'anadaipia bɨ $6AMoisepa p'ãda jarateepataarã, fariseorã eere p'anapatap'edaarãpa mãga unudak'ãri, iidijida Jesús k'õp'ãyoorãmaa: —¿Sãap'eda parã jarateepari nek'omaa bɨma ajida, impuesto p'epataarã ome mãik'aapa awaraa p'ek'au k'achia oopataarã ome? Jãga ooik'araa bɨda ajida. J5 Maap'eda chok'ara impuesto p'epataarã Roma pidaarã rey-it'ee mãik'aapa awaraa eperãarã k'achia-idaa beerã apatap'edaa Jesús ome nipapachida. Maapai Jesús nek'onaji Leví tede. Jesús mãik'aapa ichi ome nipapataarã su-ak'ɨ p'aneejida mesade. Auk'a mãgɨ́ eperãarã su-ak'ɨ p'aneejida mama Jesús ome. I4 Wãyaa wãde, unuji Leví. Mãgɨ́ Alfeo warra paji. Su-ak'ɨ baji Cesar-it'ee impuesto p'aapatamãi. Jesupa mãgaji irumaa: —Mɨ ome nipaparíiji. Aramata p'irabaip'eda wãji Jesús ome. ~3u Maap'eda Jesús waya wãji Galilea Lago idee. Eperãarã irumaa chepachida. Mãpai Ak'õre Ũraa jarateepachi. /2W Mãpai ma chiwa bada p'irabaidachi mãik'aapa ichi p'aru atap'eda, uchiadachi jõmaarã taide. Mãpai jõmaarãta ak'ɨtrua para beeji. O-ĩapa jarapachida Tachi Ak'õre jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ: —Waide nãga unudak'aada apachida. Jesupa Leví jɨrɨda ichi ome nipapariimerã N1 ¡P'irabáiji! Pɨchi p'aru atáji mãik'aapa wã́ji pɨchi temaa. 00Y Mɨ chi Eperã Ak'õre Truadepema. Mapa Tachi Ak'õre jua ek'ari mɨa p'ek'au k'achia wẽpapipari na p'ek'au eujãde. Parãpa mãgɨ́ k'awaadamerã mɨa jarait'ee: / Mɨa irumaa jarai: “Pɨa p'ek'au k'achia oopata wẽpajipɨ” maa-e pɨrã jarai: “P'irabáiji mãik'aapa wã́ji”. .7Mamĩda Jesupa ichi t'ãride k'awaji ãchia k'achia k'ĩsia p'anɨ. Mapa mãgaji: —¿Sãap'eda parãpa k'ĩsia k'achia k'ĩsia p'anɨma? aji. -3“Jã eperã ik'achia pedeemaa bɨ Tachi Ak'õre ãpɨte. Na eujãdepemaarãpa p'ek'au k'achia wẽpapidak'aa; Tachi Ak'õrepapaita mãga ooi.” p,YMoisepa p'ãda jarateepataarã ũk'uru mama su-ak'ɨ p'anajida. Mãga ũridak'ãri, k'ĩsiajida: !+;Jesupa mãga unuk'ãri, k'awaji wãara ichide ijãa p'anɨ. Mapa mãgaji ma chiwa bɨmaa: —Warra, pɨa p'ek'au k'achia oopata jõmaweda wẽpajipɨ. N*Mamĩda Jesumãi p'oyaa t'ĩuda-e paji, chok'ara see nɨ̃bada perã ma tede. Maperã terrazade wãjida mãik'aapa uria ewa atajida. Mãgɨ́ uriadeepa chi chiwa bɨ ɨrabai atajida ichi p'arude. F)eperãarã k'ĩmariirãpa irumaa aneejida eperã chiwa bɨ. (taarã-ee eperãarã chok'ara teeda see nɨ̃ba cheji. T'ĩupatamãi pida araa-ee nɨ̃beeji. Irua Ak'õre Ũraa jaratee bɨ misa, ~' wMa t'ẽepai Jesús waya wãji ichi bapatamaa Capernaum p'uurudee. Mamĩda eperãarãpa k'awaadak'ãri iru mama bɨ, P& -Mamĩda wãk'ãri, ma eperãpa pariatua jara wãpachi. Maperã Jesús p'oyaa wãk'aa paji p'uurudee. Eperãarã p'anadak'aamãi nipapachi. Mamĩda at'ãri p'uuru pidaarã irumaa wãpachida.Q% ,—¡Ũríji! Jaranáaji apidaamaa. Jĩp'a p'aaremaa ak'ɨpináji. Moisepa p'ãdade jara bɨk'a ipana omé atéeji, teeit'ee Tachi Ak'õremaa. Mãgá jõmaarãpa pɨ jɨpa beeda k'awadayada aji. *$ Q+Jesupa ãyaa pëik'ãri, ũraaji: Z# /*Aramata ichi k'ap'ɨadeepa lepra k'ayaa wẽpadachi mãik'aapa jɨpa beeji. }" u)Jesupa iru chupɨria k'awaaji. Juapa t'õbaiji mãik'aapa mãgaji: —¡K'inia bɨda! aji. Jɨpa beepáde aji. ;! q(Ewari aba eperã leprapa k'ayaa bɨ cheji Jesumaa mãik'aapa bedabaip'eda, mãgaji: —K'inia bɨ pɨrã, mɨ k'ayaa wẽpapipáde aji, Ak'õre k'ĩrapite mɨ pia beemerã. |  s'Jesús mãgá jaratee nipapachi jõma Galilea eujãde chi k'õp'ãyoorã ome. Jarateepachi Ak'õre Ũraa jarateepata tede p'uuru bee chaa mãik'aapa eperã k'ap'ɨade netuara merãtɨa bee uchiapipachi. Jesupa leprapa k'ayaa bada jɨpada  1&Mamĩda Jesupa mãgaji: —Tachi Ak'õrepa mɨ pëiji ichi ũraa jõmaarãmaa jarateemerã. Mapa wãdáma aji, awaraa p'uuru k'ait'a beemaa. M %Unu atadak'ãri, mãgajida: —Jõmaarãpa pɨ jɨrɨ nidada ajida. i M$Simón p'irabaik'ãri, iru unu-e paji. Mapa apemaarã k'õp'ãyoorã ome wãji Jesús jɨrɨde. } u#Tap'edapodopa Jesús p'irabaiji mãik'aapa uchiaji p'uurudeepa ɨt'aa t'ɨ̃nait'ee eperãarã p'anadak'aamaa. / Y"Jesupa k'ayaa k'ĩra t'ãdoo iru p'anadap'edaarã jɨpaji. Ichiaba netuaraarã eperã k'ap'ɨade merãtɨa beeda uchiapik'ooji. Ma awara ma netuaraarãmaa pedeepi-e paji, ãchia k'awa p'anadap'edaa perã iru Tachi Ak'õrepa pëida eperãarã k'aripamerã. Jesús Galilea eujãde jaratee nipada C !P'uuru pidaarã chok'ara see nɨ̃beeji te t'ĩupatamãi.    K'eudaik'ãri, eperãarãpa k'ayaa beerã chok'ara aneejida Jesumaa. Ichiaba aneejida netuara k'ap'ɨade merãtɨa beerã. [ 1Jesús irumaa wãji mãik'aapa juade jita atap'eda, p'irabai ataji. Aramata k'ɨamia tuudachi. Mãpai chi k'ayaa badapa nek'opiji Jesumaa mãik'aapa chi k'õp'ãyoorãmaa. Jesupa k'ayaa beerã chok'ara jɨpada M Simón p'ãk'õre k'ɨamiapa p'arude baji. Mapa jaranajida Jesumaa.  Jesús, Santiago Juan ome uchiadak'ãri Ak'õre Ũraa jarateepata tedeepa, wãjida Simón mãik'aapa Andrés temaa. u eMapa taarã-e weda Galilea eujãdepemaarãpa Jesús k'awaajida. Jesupa Simón Pedro p'ãk'õre jɨpada  !Mãga unudak'ãri, jõmaweda ak'ɨtrua para beeji mãik'aapa pedee para beeji ãchi pitapai: —¿K'aima na eperã? ¡Eperã poro waibɨak'a jaratee bɨ! Irua jarateeda waide ũridak'aa nama. ¡Ma awara netuaramaa pedeek'ãri, irua jararuk'a auk'a oo p'anɨda! aji. i MMãpai ma netuarapa eperã wawat'aaji mãik'aapa golpe biap'eda, k'ap'ɨadeepa uchiadachi.   Mãpai Jesupa ma netuara ɨtrɨat'aaji: —¡K'ĩup'ee beepáde aji, mãik'aapa uchiapáde aji, na eperã k'ap'ɨadeepa! i M—Jesús Nazaret p'uurudepema, ¿k'ãata oo chejima aji, taimaa? ¡Tai ichiak'au bɨ́ji! ¿Tai k'enat'aadeta cheruk'ã? aji. Mɨa pɨ k'awa bɨ. Tachi Ak'õrepa pɨ pëiji. Mapa pɨde p'ek'au k'achia wẽe bɨda aji.  Mama t'ĩuji eperã k'achia bɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite, netuara iru k'ap'ɨade merãtɨa bada perã. Ma netuarapa biaji: - UJõmaarã taide jĩp'a jarateeji Tachi Ak'õrepa jarateepidak'a. Moisepa p'ãda jarateepataarã k'ãyaara pipɨara jarateeji. Mapa eperãarã ak'ɨtrua para beeji. : oPanajida Capernaum p'uurude. Mãgɨ́ p'uuru Galilea eujãde bɨ. Judiorã ɨ̃ipata ewate pada perã, Jesús wãji Ak'õre Ũraa jarateepata tedee. Mama jarateemaa beeji. `  ;Jesupa ãra unuk'ãri, t'ɨ̃ji ichi ome auk'a nipapataadamerã. Aramata atabëijida ãchi mimia barcode ãchi ak'õre chi k'aripapataarã ome mãik'aapa wãjida Jesús ome. Eperã k'ap'ɨade netuara merãtɨa bada  Ipu nok'ode unuji Santiago mãik'aapa chi ɨ̃pema Juan. Zebedeo warrarã paji. T'ɨrɨ pi-ia p'e bɨmaa p'anajida barcode. L  Aramata ãchi t'ɨrɨ atabëijida mãik'aapa wãjida iru ome. 2  _Jesupa mãgaji: —Mɨ ome nipapatáatɨ mãik'aapa óotɨ mɨa ooparik'a. Idideepa eperãarã jɨrɨdait'ee Tachi Ak'õre-it'ee, to-ɨapataarãpa chik'o jɨrɨpatak'a.   )Maap'eda Jesús Galilea Lago ide nide unuji Simón mãik'aapa chi ɨ̃pema Andrés. To-ɨapataarã paji. Mapa t'ɨrɨ t'aamaa p'anajida. O Jarapachi: —Idi weda eperãarãpa k'awaadait'ee Tachi Ak'õrepa eperãarã bɨ k'inia bɨ ichi jua ek'ari ichideerã p'aneedamerã. Mapa k'ĩsia p'ua bap'eda, p'ek'au k'achia oo amaadapáde aji, mãik'aapa ijãadapáde aji, iru pedee pia jara pëidade. Jesupa to-ɨapataarã k'ĩmari jɨrɨt'erada ichi ome nipapataadamerã | sJuan Bautista carcelde t'ɨ nɨ̃bɨdap'eda, Jesús wãji Galilea eujãdee Tachi Ak'õre pedee pia jarateede. h K Mama ne-animal k'achia paraamãi ituaba baji k'ãima cuarenta. Netuara Poro Waibɨapa ne-inaa k'achia oopi k'inia baji, mamĩda p'oyaa-e paji. Jesupa oo-e pak'ãri, angeleerã chejida iru k'aripade. Jesupa jarateemaa beeda V ' Mãga bap'eda, Ak'õre Jaurepa Jesús wãpiji eujã pania wẽe bɨmaa. = u Mãpai ɨt'ariipa Tachi Ak'õrepa jaraji: —Pɨda aji, mɨ Warra k'inia, mɨa jɨrɨt'erada. Pɨa mɨ t'ãri o-ĩapipari. Netuara Poro Waibɨapa Jesús k'achiade baaipiit'ee pada | s Jesús toiduupa uchiak'ãri, unuji pajã ewadaru mãik'aapa Tachi Ak'õre Jaure ichi ɨ̃rɨ palomak'a baai cheru. # A Maapai Jesús cheji Nazaret p'uurudeepa. Ma p'uuru Galilea eujãde bɨ. Cheji Juanpa jaratee badamaa. Mãpai Juanpa Jesús poro chooji Jordán tode.  5Mɨa parã poro choopari paniapa, mamĩda irua parã nãgá poro chooit'ee. Ak'õre Jaure ba chepiit'eeda aji, parã k'ap'ɨade. Jesús poro chooda < sIchiaba jarateepachi: —Eperã mɨ t'ẽe cheru. Mãgɨ́ waibɨara bɨ mɨ k'ãyaara p'ek'au k'achia wẽe bairã. Mapa ɨ̃jaabaip'eda, iru chancla jida ẽraik'araa bɨ. B Ewari aba Isaíapa p'ãdak'a p'asaji. Eperã t'ɨ̃jarapatap'edaa Juan Bautista cheji eujã pania wẽe bɨmaa. P'aru camello k'aradee k'ada jɨ̃pachi. Chi k'ɨrrɨde jɨ̃pari ne-edee ooda paji. K'opachi sisi mãik'aapa topachi jɨrrɨ miéle. Judea eujãdepemaarã mãik'aapa Jerusalendepemaarã chok'ara wãpachida iru ũraa ũride. Irua jarateepachi Tachi Ak'õrede ijãadamerã mãik'aapa poro choopidamerã ak'ɨpidait'ee ãchia p'ek'au k'achia oopata oodaamaa p'anɨ. Mãgá Tachi Ak'õrepa ãchia p'ek'au k'achia oopata wẽpapii. Mãga ũridak'ãri, eperãarãpa Tachi Ak'õremaa chupɨria iidi chejida ãchia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa. Mãpai Juanpa poro chooji Jordán to jãde. ~ A} }‘Eujã pania wẽe bɨde eperã bia bɨ: “O pi-ia oopatak'a poro waibɨa chei naaweda, mãga pɨk'a p'ek'au k'achia oo amáatɨ Tachi Waibɨa chei naaweda.” ’ (Is 40.3) y| mChonaarãweda Tachi Ak'õre pedee jarapari Isaíapa p'ãji:‘Tachi Ak'õrepa mãgaji ichi Warramaa: “Mɨa eperã chok'a pëiit'ee pɨ naa o pia oonamerã pɨ, eperãarã poro waibɨa, chei naaweda.” ’ (Mal 3.1) { Mɨ, Marcopa p'ãru Jesucristode; iru Tachi Ak'õre Warra; Tachi Ak'õrepa eperãarãmaa pedee pia Jesucristode k'awapida. ~zuJaratéetɨ oodamerã mɨa parãmaa jaradak'a. Mɨ parã ome bapariit'ee ewari chaa, na p'ek'au eujã jõrumaa.>yuMaperã wã́tɨ na p'ek'au eujã eperãarã paraamaa, mɨchi k'õp'ãyoorã papide. Ãra poro chóotɨ Tachi Ak'õre t'ɨ̃de, ichi Warra t'ɨ̃de mãik'aapa ichi Jaure t'ɨ̃de. -xSMãga nɨde Jesús ãra k'ait'a cheji mãik'aapa mãgaji: —Tachi Ak'õrepa jõmaweda ne-inaa ɨt'ari nɨ̃bɨ, na p'ek'au eujãde nɨ̃bɨ bɨji mɨ jua ek'ari. w-Jesús unudak'ãri, irumaa t'ãri o-ĩa ɨt'aa t'ɨ̃jida. Mamĩda ũk'uruurãpa at'ãri pia ijãada-e p'anajida iru wãara chok'ai p'irabaida. evCT'ẽepai Jesús k'õp'ãyoorã once wãjida Galileadee. Panajida irua jarada eemãi. 'uGSoldaorãpa ma p'arat'a jitadap'eda, oojida mãɨrãpa jaradap'edaak'a. Ma seewa at'ãri jarapata judiorã t'ãide. Jesupa chi k'õp'ãyoorãmaa jarada |tqPilatopa ma p'asada k'awaa ataru pɨrã, taipa pedeedait'ee parã k'ap'ɨa. Mãgá parã k'aripa atadayada ajida. {so mãgajida: —Jarátɨ parã k'ãi jõnɨ misa, Jesús k'õp'ãyoorã chedap'eda, iru k'ap'ɨa chɨa atadachida. rw Mãɨrã wãjida pedeeteede judiorã poro waibɨarã ome. Maap'eda soldaorãmaa p'arat'a waibɨa p'aajida mãik'aapa q) Ma wẽraarã wãruta misa, ma jɨ̃amaa p'anadap'edaarã ũk'uru wãjida p'uurudee ãchi ome p'asada nepɨrɨde p'aareerã poroorãmaa. %pC Mãpai Jesupa mãgaji: —Waaweenáatɨ. Wã́tɨ jarade mɨ k'õp'ãyoorãmaa Galileadee wãdamerã. Mama mɨ unudayada aji. Soldaorãpa nepɨrɨdap'edaa No Mãgá wãdade Jesús ãchi k'ĩrapite uchiaji mãik'aapa ãchimaa saludaaji. Aramata ma wẽraarãpa Jesumaa orradachida. Maap'eda iru bɨɨrɨ wëre atajida mãik'aapa irumaa ɨt'aa t'ɨ̃jida. 1n[Aramata Jesús k'ap'ɨa ɨadap'edaamãiipa ma wẽraarã isapai wãjida chi k'õp'ãyoorãmaa jarade. Mamãik'aapa ãchobee, ma awara t'ãri o-ĩa p'ira wãjida. SmMaap'eda, isapai wã́tɨ mãik'aapa chi k'õp'ãyoorãmaa jaranátɨ: “¡Chok'ai p'irabaijipɨ! Parã naa iru wãit'ee Galilea eujãdee. Mama iru unudait'ee.” Mata mɨa parãmaa jara chejida aji. klOIru nama wẽ-e. Chok'ai p'irabaiji ichia jaradak'a. Pɨchá, ak'ɨ chétɨ iru ɨadap'edaamãi. !k;Mãga nɨde angelpa mãgaji ma wẽraarãmaa: —Waaweenáatɨ. Mɨa k'awa bɨ parãpa jɨrɨmaa p'anɨ Jesús, chi kurusode baijira bɨdap'edaa. j{Soldaorãpa mãgɨ́ unudak'ãri, k'ap'ɨa wëree para beeji p'era jõnɨpa mãik'aapa piudak'a baip'aneejida eujãde. iiKMa ángel ɨ̃daa ak'ɨ baji, pa tau ẽe-ẽeparik'a. Chi p'aru audú t'o-t'oo baji nievek'a. MhMãga nɨde eujã wëre nɨ̃beeji, ɨt'ariipa ángel ma eujãdee cheda perã. Mãgɨpa Jesús ɨa bada mãu te uria t'aidepema mãu choma jɨ̃a bada ãyaa atap'eda, aɨ ɨ̃rɨ su-ak'ɨ beeji. g )Ɨ̃ipata ewate wãyaap'eda, tomia ewate ta-p'eda weda María Magdalena awaraa María ome wãjida Jesús k'ap'ɨa ɨadap'edaamaa iru ak'ɨde. 3f_BAramãgá mamaa wãdap'eda, ma mãu te uria t'aide mãu choma bɨpa t'ap'a bɨjida. Pi-ia sellaa ata bɨjida. Maap'eda soldaorã jɨ̃a paraa atabëijida mama.e}APilatopa p'anauji: —Acha p'anɨ soldaorã atéetɨ mãik'aapa chi ɨadap'edaamãi jɨ̃a paraa bɨnadapáde aji. Id @Mapa soldaorã pë́iji jãgɨ́ ɨadap'edaamãi jɨ̃ade k'ãima õpee paru misa, maa-e pɨrã chi k'õp'ãyoorã p'ãrik'ua chedap'eda, atadaridai iru k'ap'ɨa piuda mãik'aapa eperãarãmaa jaradai iru waya chok'ai bɨ. Mãga ooruta pɨrã, eperãarãpa ma seewa audupɨara ijãadayada ajida, naawedapema k'ãyaara. &cE?Mãganajida: —Señor, taipa k'irãpa p'anɨ jã seewa-idaa bada chok'ai bak'ãri, jaraji ichi piup'eda ewari õpee parumaa chok'ai p'irabaiit'eeda ajida. obW>Aɨ norema ɨ̃ipata ewate paji. Ma ewate p'aareerã poroorã fariseorã ome wãjida Pilatomaa. a1=Mamĩda María Magdalena apema María ome su-ak'ɨ p'aneejida ma mãu te uria t'ai k'ĩrapite. Jesús ɨadap'edaamãi jɨ̃apataarã pëidap'edaa B`}P'ãriupodopa pacheji eperã p'arat'ara bɨ, t'ɨ̃jarapatap'edaa José. Mãgɨ́ eperã Arimatea p'uurudepema paji. Ichiaba Jesude ijãapachi. #\?8Ãra ome baji María Magdalena. Ichiaba baji Santiago mãik'aapa José nawe t'ɨ̃jarapatap'edaa María. Ichiaba baji Zebedeo wẽra. Jesús ɨadap'edaa ['7Mama t'ɨmɨɨpapai ak'ɨ p'anajida wẽraarã chok'ara, Galilea eujãdeepa che p'anadap'edaa Jesús ome. Ãchia Jesús k'aripapachida. yZk6Jesús ik'aawa bada soldaorã poro ichi jua ek'ari p'anadap'edaarã ome unudak'ãri eujã wëre nɨ̃bɨ mãik'aapa awaraa ne-inaa p'asa nɨ̃bɨ, audú p'eradachida. Mãpai mãgajida: —¡Wãara, na eperã Tachi Ak'õre Warra paji! FY5Ãchi ɨa jẽra badamãiipa uchiajida mãik'aapa Jesús chok'ai p'irabaip'eda, wãjida Tachi Ak'õrepa jɨrɨt'erada p'uuru Jerusalendee. Mama eperãarã chok'araarãpa mãɨrã unujida. X34Mãu te piudap'edaarã ɨa jẽra bada ewat'ɨk'oodachida mãik'aapa chonaarãwedapema Ak'õrede ijãapatap'edaarã chok'ara chok'ai p'irabaijida. gWG3Mãɨmisa Jerusalende Tachi Ak'õre te waibɨade chi edupɨara bɨ cuarto t'ĩupatamãi p'aru teesoo eebai jira bada esajĩak'a jẽdachi ɨt'ɨɨpa edaa. Eujã wëre nɨ̃beeji mãik'aapa mãu tapɨa t'oop'ek'oodachida. JV 2Mãga nɨde Jesús waya golpe biaji mãik'aapa jai-idaaji. |Uq1Mamĩda apemaarãpa mãgajida: —Ichiak'au bɨ́ji. Unu k'inia p'anɨda aji, Eliapa iru k'aripa chei wa mãga-e. ^T50Aramata eperã p'ira wãji mãik'aapa esponjak'a p'ẽesap'ẽesaa bɨ topa ataji vino achuchuade. Sia k'ɨ̃de jõi bɨp'eda, sãji mãik'aapa Jesús it'aimãi t'ɨ atanaji sõmerã, opisia bɨ jĩak'aapa. S!/Ũk'uru arii p'anadap'edaarãpa ũridak'ãri, mãgajida: —Elías, chonaarãwedapema Ak'õre pedee jarapari, t'ɨ̃maa bɨda ajida. KR.Ma hora Jesupa golpe biaji:—‘Elí, Elí, ¿lemá sabactani?’ (Ma pedee jara k'inia bɨ: ‘Mɨ Ak'õre, Mɨ Ak'õre, ¿K'ãare-it'ee mɨ atabaibëijima?’) (Sal 22.1) cQ?-Imat'ɨpa ak'õrejĩru k'iat'ɨdachi. Na eujã jõma p'ãriudachi las tres parumaa. mPS,Iru ik'aawa baijira p'anadap'edaarãpa ichiaba irumaa ik'achia jarapachida. Jesús jai-idaada 0OY+¡Tachi Ak'õrede ijãa bɨda apari perã, mãgara Tachi Ak'õrepa iru k'aripaipia bɨ, wãara k'inia iru bɨ pɨrã! ¿Jaraji-ek'ã ajida, ichi Tachi Ak'õre Warra? #N?*—Awaraarã k'aripajida ajida. Mamĩda ichi itu p'oyaa uchia-e nadeepa. Israel pidaarã Rey pɨrã, ¡ɨrabaidaríji! ¡Mãgara taipa ijãadaipɨ! M1)Ichiaba mãgá oo iru p'anapachida p'aareerã poroorãpa Moisepa p'ãda jarateepataarã ome, judiorã poro waibɨarãpa paara. Mãgapachida: pLY(mãgapachida: —¿Pɨ-ek'ã ajida, Tachi Ak'õre te waibɨa t'eet'aap'eda ewari õpeemaa waya oo atayada ada? ¡Mãgara pɨchi itu jãmãik'aapa uchiadaríji! ¡Pɨ Tachi Ak'õre Warra pɨrã, kurusodeepa ɨrabaidaipáde! ajida. fKE'Chi arii wãyaa wã nipadap'edaarãpa irumaa ik'achia jarapachida. Ãchi poro p'ɨrap'ɨraa ~Ju&Ichiaba Jesús ik'aawa nechɨapataarã omé kurusode baijira bɨjida, aba ichi juaraare, chi apema juabi eere. 2I]%Soldaopa iru poro ɨt'aik'a eere kurusode letrero merap'eji jarait'ee k'ãare-it'ee kurusode baijira bɨjida piumerã. P'ã baji: Nãgɨ́ Jesús; Judiorã Rey. 5He$Maap'eda, su-ak'ɨ p'aneejida ak'ɨdait'ee. CG#Soldaorãpa Jesús jua mãik'aapa chi bɨɨrɨ kurusode merap'ejida mãik'aapa baijira bɨjida piumerã. Mãgɨɨrãpa suerte jemenejida k'awaadait'ee k'aipata iru p'aru atait'ee. nFU"Mama Jesumaa topijida vino hiel ome p'oiradap'edaa. Mamĩda Jesupa ma-ãri to chaap'eda, to-e paji. hEI!Panajida Gólgota apatap'edaamãi. (Gólgota jara k'inia bɨ “Tachi Poro Bɨɨrɨ.”) $DA P'uurudeepa uchia wãdade unujida eperã, t'ɨ̃jarapatap'edaa Simón. Mãgɨ́ eperã Cirene p'uurudepema paji. Mãgɨmaa Jesús kuruso ateepijida. ?CwMãgá oo iru p'anadap'eda, ma p'aru p'oree ẽrat'aajida mãik'aapa ichi p'aru waya jɨ̃ bɨjida. Mãpai ateejida kurusode baijira bɨdait'ee. Jesús kurusode baijira bɨdap'edaa aB;Ichiaba irumaa idupachida mãik'aapa juade iru bada pak'urupa wɨpachida poromaa. uAcMãpai poro jɨ̃ra pak'uru jua ne-ɨɨrɨ-idaa bɨdee ooda jɨ̃ bɨjida. Ichiaba pak'uru jitapijida reypa jita iru baparik'a. Maap'eda iru oo iru p'aneejida. Iru k'ĩrapite bedabaidap'eda, mãgapachida: —¡Ak'ɨ́tɨ Judiorã Rey! J@ Iru p'aru ẽrat'aadap'eda, p'aru teesoo, p'oree jɨ̃ bɨjida. x?iPilato soldaorãpa Jesús ateejida ichi palaciode. Mama soldaorã chok'araara seedachida Jesús ik'aawa. R>Mãpai Pilatopa Barrabás k'ena pëiji. Maap'eda Jesús soopa wɨpiji ichi soldaorãmaa mãik'aapa pëiji kurusode baijira bɨdamerã piurumaa. Romadepema soldaorãpa Jesús oo iru p'anadap'edaa =Mãpai jõma see nɨ̃badaarãpa p'anaujida: —¡Ichi tai k'aurepa piuru pɨrã, auk'a tai warrarã k'aurepa adaipia bɨda! ajida. <!Pilatopa unuk'ãri eperãarã mãgá audupɨara biuk'a nɨ̃beeruta, k'awaji ãchi ome p'oyaa-e pai. Maperã pania atapiji mãik'aapa jõmaarã taide jua sɨɨji. Mãpai mãgaji: —Mɨa ne-inaa k'achia oo-e na eperã ome. ¡Pãchia oo k'iniata oodapáde! aji. ;!Mãpai Pilatopa mãgaji: —¿K'ãare k'achiata oojima? aji. Mamĩda waya eperãarãpa biajida: —¡Kurusode peepit'aapáde! ajida. %:CMãpai Pilatopa iidiji: —Mãgara mɨa ¿k'ãata ooyama aji, Jesús, Mesías apata ome? Jõmaarãpa p'anaujida: —¡Kurusode peepit'aapáde! ajida. #9?Mãpai waya Pilatopa iidiji: —¿Chisãgɨta k'inia p'anɨma aji, mɨa k'ena pëimerã? Eperãarãpa p'anaujida: —¡Barrabata k'ena pëipáde! ajida. /8WMamĩda p'aareerã poroorãpa judiorã poro waibɨarã ome eperãarãmaa jarajida iididamerã Pilatopa Barrabata k'ena pëimerã; jõdee Jesús peepit'aamerã. y7kPilato at'ãri su-ak'ɨ bɨde poro waibɨa su-ak'ɨ beeparimãi, chi wẽrapa jara pëiji: —K'ĩrak'aupai ne-inaa k'achia ooi jã eperã ome, irua k'achia ook'aa perã. P'ãrik'ua mɨ k'ãimok'araa k'achia nɨ̃bajida aji, iru ome. 6Pilatopa mãga iidiji ãchi k'ĩraupiit'ee, k'awa bada perã Jesús aneedap'edaarãpa iru k'ĩra unuamaa iru p'anadap'edaa. D5Jesús at'ãri Pilato k'ĩrapite bɨde, Pilatopa see nɨ̃badaarãmaa iidiji: —¿K'aita k'inia p'anɨma aji, mɨa k'ena pëimerã, Jesús Barrabás maa-e pɨrã Jesús, Mesías apata? 4'Maapai eperã t'ɨ̃jarapatap'edaa Jesús Barrabás carcelde baji. Eperãarãpa ma eperã t'o p'anajida, irua ne-inaa k'achia ooda k'aurepa. X3)Ma fiestade Pilatopa preso aba k'ena pëipachi, eperãarãpa iidirutata. 2wMamĩda Jesupa pedee apida p'anauk'aa paji. Mapa Pilatopa k'awa-e paji k'ãata ooit'ee. Pilatopa Jesús peepida U1# Mapa Pilatopa iidiji: —¿Ũri-e bɨk'ã aji, pɨ k'ĩrapite jara p'anɨ? 0 Mãpai p'aareerã poroorãpa judiorã poro waibɨarã ome Jesús ɨmɨatee jõnapachida. Mamĩda irua maarepida p'anauk'aa paji. /) Jesús Pilato k'ĩrapite ateedak'ãri, Pilatopa iidiji: —¿Pɨk'ã aji, Judiorã Rey? Jesupa p'anauji: —Mɨda aji, pɨa jara bɨk'a. *.M Ma p'arat'apa neto atajida Chok'o K'apataarã apata eujã Tachi Ak'õrepa mɨmaa jaradak'a.’ (Zac 11.12-13; Jer 18.1-7; 32.6) Jesús Pilato k'ĩrapite -) Mãga paji Ak'õre pedee jarapari, Jeremiapa chonaarãweda jaradak'a:‘P'arat'a tau treinta jitajida; Israel pidaarãpa bɨdap'edaak'a. p,YMamĩda mãgá netodap'eda eperã peeda pari p'arat'apa, eperãarãpa t'ɨ̃ bɨjida “Waa Eujã.” 7+gMaperã ma p'arat'apa eujã neto atajida aɨde ɨadamerã ãchi eujãde k'ĩra tewaraarã piurutaarã. Aɨ naaweda ma eujã t'ɨ̃jarapachida Chok'o K'apataarã Eujã. :*mAɨ naaweda Judas Ak'õre te waibɨadeepa uchiak'ãri, p'aareerã poroorãpa ma p'arat'a tau p'e atajida mãik'aapa mãgajida: —Na p'arat'a tau bɨdaik'araa bɨ p'arat'a ɨa bɨpatade Tachi Ak'õre-it'ee, tachi ũraade jara bairã p'arat'a p'aada eperã peeda pari teenaadamerã Tachi Ak'õremaa. 5)cMãpai Judapa ma p'arat'a tau Ak'õre te waibɨade bat'ak'oop'eda, mamãik'aapa uchiaji. Maap'eda ichi juadoopa otau jɨ̃ atap'eda, ɨt'ɨ́ baijira beeji piurumaa. 7(gMãgaji: —Mɨa p'ek'au k'achia oojida aji, ma eperãpa k'achia ook'aata peepit'aada perã. Mãpai ãchia p'anaujida: —¡Tai-it'ee p'ua-e bɨda ajida, pɨata ooda perã! x'iJudas, Jesús traicionaadapa unuk'ãri Jesús peet'aadait'ee p'anɨ, t'ãri p'uadachi ichia traicionaada perã. Mapa ma p'arat'a tau treinta ichimaa p'aadap'edaa teenaji p'aareerã poroorãmaa mãik'aapa judiorã poro waibɨarãmaa. &/Jɨ̃dap'eda, ateejida Romadepemaarã poro waibɨa Poncio Pilatomaa. Mãgɨ́ Romadepema paji. Judea eujã ak'ɨpari paji. Judas Iscariote piuda k% QTap'eda weda p'aareerã poroorã judiorã poro waibɨarã ome pedeeteejida Jesús peet'aadait'ee. R$KMãpai Pedropa k'irãpaji Jesupa jarada: “Et'erre k'arii naaweda, pɨa jarada õpee jarait'ee mɨ k'awa-e bɨ.” Mãpai Pedro taawaa uchiap'eda, jẽe nɨ̃beeji audú k'ĩsia p'ua bada perã.H# JMãpai Pedropa juraaji Tachi Ak'õre k'ĩrapite: —¡Mɨa jã eperã k'awa-e bɨda! aji. ¡Seewa jaramaa bɨ pɨrã, Tachi Ak'õrepa mɨ miapiipia bɨda! aji. Aramata et'erre k'ariji. :"mITaarã-e nɨde arii see nɨ̃badaarã Pedro k'ait'a chejida mãik'aapa mãgajida: —Wãara pɨ ãchi k'õp'ãyo. Pedeedeepa p'oyaa mera-eda aji, pɨ Galilea eujãdepema. o!WHWaya Pedropa meraji: —Tachi Ak'õre k'ĩrapite mɨa juraaru: ¡Jã eperã k'awa-e bɨda! aji. N GMaap'eda Pedro wãji puerta edú t'ĩupatamãi. Mama awaraa awẽra mimiaparipa iru unuk'ãri, arii p'anadap'edaarãmaa mãgaji: —Pɨchá, na eperã nipajida aji, Jesús Nazaretdepema ome. mSFMamĩda Pedropa meraji jõmaarã taide: —Mɨa k'awa-e bɨda aji, k'ãaredeta pɨa jara bɨ. GEMãɨmisa Pedro taawa su-ak'ɨ baji te ãuk'idaa. Mãga nɨde awẽra mama mimiapari cheji mãik'aapa mãgaji Pedromaa: —Pɨ auk'a nipajida aji, jã eperã Jesús Galileadepema ome. +DMãga oo jõnɨde mãgajida: —¡Pɨ wãara Tachi Ak'õre Warra pɨrã, jarapáde ajida, k'aipata pɨ sĩji! Pedropa Jesús k'awa-e bɨda ada jMCMãpai Jesús k'ĩramaa idujida mãik'aapa p'ua oo wãjida. Awaraarãpa k'ĩramaa sĩjida. eCB¿K'ãata k'ĩsia p'anɨma? aji. P'anaujida: —Piupia bɨda ajida, ichia jarada k'aurepa. %CAMãpai Caifapa ichi p'aru jẽt'aaji t'ãri k'achiapa mãik'aapa mãgaji: —¡Na eperãpa pedee k'achia jaramaa bɨda aji, Tachi Ak'õre ãpɨte! ¿K'ãare-it'ee waa jɨrɨdayama aji, eperãarãpa ichia ooda jaradamerã? ¿Parãpa ũrijida-ek'ã ichia ma pedee k'achia jarada? G@Jesupa p'anauji: —Mɨda aji, pɨa jara bɨk'a. Mɨa jara bɨ: Parãpa Eperã Ak'õre Truadepema unudait'ee su-ak'ɨ bɨ Tachi Ak'õre Waibɨa juaraare mãik'aapa jɨ̃ararade cheru. -?Mamĩda Jesupa maarepida p'anau-e paji; k'ĩup'ee beeji. Mãpai p'aareerã poro waibɨapa mãgaji: —¡Tachi Ak'õre ichita chok'ai bɨ k'ĩrapite wãarata jaráji! ¿Pɨk'ã Tachi Ak'õrepa pëida eperãarã rey pamerã? ¿Pɨk'ã aji, Tachi Ak'õre Waibɨa Warra? 9k>Mãga ũrik'ãri, p'aareerã poro waibɨa bainɨ̃ beeji mãik'aapa iidiji Jesumaa: —¿Wãarak'ã aji, pɨ k'ĩrapite jara p'anɨ pedee? ¿Maarepida p'anau-ek'ã? aji.  =Mãɨrãpa mãgajida: —Na eperãpa jaraji: “Mɨa Tachi Ak'õre te waibɨa t'eet'aap'eda, k'ãima õpeemaa waya oo atai.” P'aareerã poroorãpa jõmaweda Junta Supremadepemaarã ome testigo jɨrɨ p'anapachida. Mãgá Jesús peepit'aadait'ee. eC:Pedro t'ɨmɨɨpapai t'ẽe wãk'ãtɨ wãji. Mãgá wãpa panaji Caifás temãi. Ma te t'ɨak'au badamãi edú t'ĩup'eda, Tachi Ak'õre te waibɨa jɨ̃apataarã ome su-ak'ɨ banaji ak'ɨit'ee sãga oodai Jesús ome. %9Jesús jita atadap'edaarãpa ateejida Caifás temaa. Caifás p'aareerã poro waibɨa paji. Mama Junta Supremadepemaarã see nɨ̃baji. nU8Na jõma p'asaruda aji, Tachi Ak'õre pedee jarapataarãpa jaradap'edaak'a iru Ũraa p'ãdade. Jesupa mãga jaramaa bɨde jõmaweda chi k'õp'ãyoorãpa atabaibëijida mãik'aapa miruk'oodachida. Jesús Junta Suprema k'ĩrapite $A7Mãpai Jesupa iidiji ichi jita ata chedap'edaarãmaa: —¿Sãap'eda parã chejidama aji, espada ome mãik'aapa pak'uru ome mɨ jita atade, eperã nechɨayaa bɨ jita atapatak'a? Ewari chaa mɨ Tachi Ak'õre te waibɨade bapari iru pedee jarateemaa. Mamĩda mɨ jitada-e paji. uc6Mamĩda mãga ooru pɨrã, uchia-e pai Tachi Ak'õre Ũraa p'ã jẽra bɨde nãga p'asait'ee jara bɨk'a. 5¿K'awa-e bɨk'ã aji, mɨ Ak'õremaa k'aripa iidiru pɨrã, irua angeleerã setenta y dos mil ɨ̃raweda pëik'aji? | q4Mãpai Jesupa mãgaji: —¡Pɨchi espada ata bɨ́ji ichi badamãi! Chi espadapa chõopataarã piupata espadapa.  3Mãga nɨde Jesús ik'aawa badapa ichi espada ẽt'a atap'eda, p'aareerã poro waibɨa mimiapari k'ɨɨrɨ orp'et'aaji. ' G2Jesupa p'anauji: —K'õp'ãyo, oopáde aji, pɨa ne-inaa oode cheda. Mãpai Judas ome che p'anadap'edaarãpa Jesús jita atadap'eda, mamãik'aapa ateejida.  %1Mapa pachedak'ãri Jesumãi, Judas pedee cheji: —Tachi Jarateepari, ¿k'ap'ɨa pia bɨk'ã? aji. Mãga jarap'eda, k'ĩra ɨ̃t'aaji.  w0Panadai naaweda, Judapa mãɨrãmaa jaraji: —Chi mɨa k'ĩra ɨ̃ruta saludaak'ãri, mãgɨta jita atadapáde aji. b=/Jesús at'ãri pedeemaa bɨde, ichi k'õp'ãyo Judas pacheji eperãarã chok'ara ome. Espada pak'uru ome anipajida. P'aareerã poroorãpa mãik'aapa judiorã poro waibɨarãpa ma eperãarã pëijida ãchi pari. .Eperã mɨ traicionaait'ee bɨ k'ait'a cheru. ¡P'irabáitɨ mãik'aapa wãdáma apemaarãmaa! Jesús jita atapidap'edaa `9-Maap'eda waya chek'ãri chi k'õp'ãyoorã p'anadap'edaamaa, mãgaji: —¿At'ãri parã k'ãi jõnɨk'ã? aji. Mɨ peepidait'ee hora pajipɨ. Eperã Ak'õre Truadepema teedait'ee p'ek'au k'achia oopataarã juade. r],Mãpai ichiak'au bɨji mãik'aapa wãda õpee ɨt'aa t'ɨ̃naji. Wãru chaa ichi aɨ pedeeta jarapachi. U#+Waya chek'ãri, naa unu chedak'a unu cheji; k'ãi jõnɨ tap'ok'eepa. #?*Waya wãji nãga ɨt'aa iidide: —Ak'õre, mɨ na miait'ee bɨta uchia ata-e pɨrã, mãgara pia bɨda aji. Pɨa oo k'inia bɨ́k'ata oopáde aji. C)Chok'ai p'anátɨ mãik'aapa ɨt'aa t'ɨ̃́tɨ p'ek'au k'achiade baaipiamaapa. Tachi Ak'õrepa oopi k'inia bɨk'a t'ãripa oo k'inia p'anɨ. Mamĩda pãchi k'ap'ɨapa chooda-e p'anɨ. .U(Maap'eda, ak'ɨ chek'ãri, chi k'õp'ãyoorã k'ãi jõnɨta unu cheji. Mãpai Pedromaa mãgaji: —¿Hora apida p'oyaa chok'ai p'anada-ek'ã aji, k'ãida-ee? 'Mãpai Jesús waawipai wãp'eda, bedabaiji tau bɨɨrɨ eujãde t'õbairumaa mãik'aapa ɨt'aa iidiji: —Ak'õre, k'inia bɨ pɨrã, mɨ k'aripáji na miait'ee bɨdeepa. Mamĩda oonaapáde aji, mɨa k'inia bɨk'a. Jĩp'a pɨa k'inia bɨ́k'ata oopáde aji. Y~~;}P|{Vzz=yyJxwvvut@t4s&rqqyppxpooLnn=mmll@kkgjkiiTh|ggEfeegd}d ccpbbaa`j_^]h\\[WZYY7X6VUUZTTSRQQ POOYNN M@LL>G=W<‘Pɨchi ak'õre mãik'aapa pɨchi nawe k'inia iru baparíiji mãik'aapa ãra pedee ũriparíiji.’ (Ex 20.12) Ma awara jaraji:‘Warrapa ik'achia jararu pɨrã ichi ak'õremaa wa ichi nawemaa, peet'aadaipia bɨ.’ (Ex 21.17) z Ichiaba mãgaji: —Ak'õre Ũraa yiaraa iru p'anɨ. Jõdee chonaarãweda oopatap'edaak'a oo k'inia p'anapata. ¿Mãga-ek'ã? aji. 6yeMãpai Jesupa mãgaji: —Parãpa audupɨara ijãapata eperãarãpa ãchi k'ĩsiadeepa jarateepata. Jõdee Ak'õre Ũraade p'ã jẽra bɨk'a oodait'ee k'ĩsiadak'aa. #x?Páripɨ mɨ k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃pata, oo k'inia p'anapata perã eperãarãpa jara p'anɨk'a, mɨa jara bɨk'a oodai k'ãyaara.’ (Is 29.13) w9Jesupa p'anauji: —Chonaarãweda Ak'õre pedee jarapari Isaíapa parã ãpɨte wãara pedeeji. ¡Seewata Tachi Ak'õrede ijãapataarãda apata! Isaíapa mãgaji:‘Na eperãarãpa mɨ k'inia iru p'anɨda apata it'aipa. Mamĩda ãchi t'ãripa wãara mɨ k'iniadak'aa. [v/Mãga oopata perã iidijida k'ũradait'ee: —¿Sãap'eda pɨ ome nipapataarãpa ooda-e p'anɨma ajida, tachi chonaarãpa chonaarãweda oopatap'edaak'a? Ma k'ãyaara jua pia sɨɨda-e p'anɨ nek'odai naaweda. u'Ne-inaa k'oparii netodap'eda p'uurude, nek'odak'aa pia sɨɨdai naaweda. Ichiaba oopata nãgee ne-inaa awaraa ãchi naawedapemaarãpa oopatap'edaak'a: nek'odai naaweda ne-inaa mesade sɨɨpata; vaso, k'uuru metaldee, chok'o mãik'aapa ãchi sĩu-ak'ɨ p'aneepatamãi.) &tE(Fariseorãpa mãik'aapa awaraa judiorã pia bee k'inia p'anɨɨrãpa jua pi-ia sɨɨpata. Mãga jarateepachida chonaarãweda mãik'aapa at'ãri mãga oopata ãchi naawedapemaarãpa oopatap'edaak'a. Ãchi k'ĩsiade judiorã pia beerã nek'odaik'araa bɨ, mãgá ãchi jua sɨɨda-ee. sMãɨrãpa unudak'ãri Jesús k'õp'ãyoorã ũk'uru jua sɨɨda-ee nek'o p'anɨ, pedee k'achia jarapachida ãra ãpɨte. ^r 7Moisepa p'ãda jarateepataarã Jerusalendeepa chejida Jesús badamaa fariseorã ome. Mq8Iru wãrumaa p'uuru beede mãik'aapa p'uuru awara ãi te beede, ichiaba k'ayaa beerã ateepachida ãchi p'arude. Ata bɨpachida eperãarã ode wãyaapatamãi mãik'aapa Jesús wãyaa wãk'ãri, chupɨria iidipachida ichi p'aru ide pɨjida t'õbaipimerã. K'ayaa beerãpa t'õbaidak'ãri, jõmaweda jɨpa p'aneepachida.vpe7Isapai jõmaarãmaa jara wãjida. Mapa k'ayaa beerã chok'ara aneejida Jesús wãyaait'ee ũridap'edaamãi. Xo)6Barcodeepa bataurutade, eperãarã mama p'anapataarãpa Jesús k'awa atajida. sn_5Panadak'ãri lago k'ĩraik'a eere, wiibainajida Genesaret eujãde. Mama barco jɨ̃ bɨjida to ide. m{4ãra waide ijãada-e p'anadap'edaa perã Tachi Ak'õrepa ne-inaa mãgá chaaree bee oopipari Jesumaa. Mãgá p'anajida, unujida mĩda irua pan k'opida eperãarãmaa, pan wẽe p'anadak'ãri. Jesupa k'ayaa beerã chok'ara jɨpada Genesaret eujãde klO3Mãpai batauji ãra ome mãik'aapa nãu p'ua nɨ̃bada t'umãtɨdachi. Ak'ɨtrua para beeji _k72Jõmaweda audú p'eradachida. Mamĩda irua mãgaji: —¡P'eranáatɨ! ¡Mɨda! aji. ^j51Barco k'ait'a wã nipak'ãri, unujida mãik'aapa k'ĩsiajida netuara. Mapa biajida. ~iu0Jesupa unu baji chupɨria jõnɨ, ãchimaa nãu p'ua nɨ̃bada perã. Mãpai taujaaweda wãji ãramaa lago ɨ̃rɨ. xhi/K'eudaik'ãri, chi k'õp'ãyoorã barcode lago esa-auk'a ewaa wã nipajida. Mãɨmisa Jesús truwá bee baji. Rg.Eperãarã erreuk'oodaidak'ãri, iru wãji ee nok'odee ɨt'aa t'ɨ̃de. f--Ma t'ẽepai Jesupa chi k'õp'ãyoorã barcode bataupiji ichi naa lago sĩadamerã Betsaida p'uurudee ichi eperãarã ome despediiru misa. keO,Chi mãgɨ́ pan k'odap'edaarã ɨmɨk'ĩraarã cinco mil paji. Jesús lago ɨ̃rɨ t'ɨa nipada cd?+Jesús k'õp'ãyoorãpa k'oraa docena aba p'ejida pan pite mãik'aapa chik'o nɨ̃beeda. 6cg*Jõmaweda nek'ojida bi jãwaa p'aneerutamaa. Fb)Mãpai Jesupa pan chik'o ome jitaji ichi juade, maap'eda ɨt'aa ak'ɨji. Ɨt'aa t'ɨ̃p'eda gracias jarait'ee Tachi Ak'õremaa, ma pan k'õrak'ooji. Mãga oop'eda, pan chok'ara teeji chi k'õp'ãyoorãpa eperãarãmaa jedenadamerã. Ichiaba chik'o jedejida jõmaarãmaa mãgɨ́ chik'o omé iru p'anadap'edaadepema. Fa(Su-ak'ɨ p'aneejida awara-awaraa cien mãik'aapa cincuenta. s`_'Mãpai jaraji eperãarã su-ak'ɨ p'aneepidamerã awara-awaraa chok'ara, eujãde p'ũajara ɨ̃rɨ. 0_Y&Mãpai Jesupa iidiji: —¿Pan jõmasaa iru p'anɨma? aji. Ak'ɨnátɨ. K'awaadak'ãri, jara chejida: —Pan joisomaa mãik'aapa chik'o omé iru p'anɨda ajida. ^%Mamĩda Jesupa p'anauji: —Parãpa chik'o téetɨ k'odamerã. Mãpai mãgajida: —¿Pɨa k'inia bɨk'ã taipa pan netonadamerã k'opidait'ee ãramaa? ¿K'ãare p'arat'apa netodayama ajida? ¿Atane ocho mimiada valorta pande netonadaik'ã? ajida. t]a$Pëipáde ajida, eperãarã wãdamerã te chaa mãik'aapa p'uuru bee chaa ne-inaa k'oparii netonadamerã. {\o#K'eupodopa chi k'õp'ãyoorã ik'aawa chejida mãik'aapa mãgajida: —K'eu wãpɨ; nama eperãarã p'anadak'aa. 9[k"Jesús barcodeepa batauk'ãri, eperãarã chok'ara unuji. Ãra chupɨria k'awaaji ovejaarãk'a para bada perã, ak'ɨpari wẽe. Mãpai Jesupa Ak'õre Ũraa jarateemaa beeji. Z+!Mamĩda chok'araarãpa unujida ãra wã nidá mãik'aapa k'awaajida Jesús aɨde wã. Maperã eperãarã jõmaweda p'irajida, naapɨara nɨde. ?Yy Mãpai barcode bataujida awara ãyaa wãdait'ee. bX=Eperãarã chok'ara wãpachida mãik'aapa chepachida. Maperã chi k'õp'ãyoorã ome p'oyaa nek'odak'aa paji. Mapa Jesupa mãgaji ãchimaa: —K'õp'ãyoorã, chétɨ. T'ɨmɨ́ ɨ̃inadáma eperãarã wãdak'aamaa. WJesús k'õp'ãyoorã waya araa p'anadak'ãri iru ome, irumaa nepɨrɨjida jõma ãchia oodap'edaa mãik'aapa jarateedap'edaa. ?VwJuan k'õp'ãyoorãpa ũri atadak'ãri iru peedap'edaa, chi piuda k'ap'ɨa iidinajida ɨadait'ee. Mãga paji Juan Bautista peepidap'edaa. Jesupa eperãarã cinco mil nek'opida Umãik'aapa ma awẽra nawepa jaradak'a aneeji iru poro p'arat'ude. Ma awẽramaa tee cheji. Maap'eda ichia teenaji ichi nawemaa. hTIAramata pëiji soldao Juan poro aneemerã. Soldao wãp'eda carcelde, Juan otau t'ɨap'et'aaji !S;Rey Herodes k'ĩra pia-ee beeji, Juan peepi k'inia-e bada perã. Mamĩda chi che p'anadap'edaarã k'ĩrapite juraada k'aurepa mera k'inia-e paji. R#Ma awẽra isapai waya t'ĩuji rey badamãi mãik'aapa maaji: —K'inia bɨda aji, ɨ̃raweda teemerã Juan Bautista poro p'arat'ude. Q-Ma awẽra taawaa uchiap'eda, iidinaji chi nawemaa: —¿K'ãata iidiyama? aji. Chi nawepa p'anauji: —Iidipáde aji, Juan Bautista poro. P/Wãarapɨ; Tachi Ak'õre k'ĩrapite mɨa juraa bɨ, mɨa teeit'ee pɨchia iidiruta. Mɨa eujã ak'ɨ bɨ esajĩak'a teeit'ee, k'inia bɨ pɨrã. O5Ma fiesta oomaa p'anɨde Herodías k'au t'ĩuji nek'odap'edaamãi mãik'aapa pëiramaa beeji. Rey Herodepa mãik'aapa ichi ome p'anadap'edaarãpa ma pëira bada audú k'inia p'anajida. Mapa reypa mãgaji ma awẽramaa: —Mɨmaa iidíji, pɨchia iidi k'iniata. Mɨa teeit'ee. _N7Mamĩda Herodiapa k'ĩsia ataji Herodepa ichi t'oda fiesta ook'ãri. Ichi ek'ariirã poroorã, soldaorã poroorã, mãik'aapa eperãarã waibɨarã Galilea eujãdepemaarã pachejida ma nek'opari fiesta oode. MHerodepa Juan waawee baji, irua Ak'õrepa oopi bɨk'a oopachi perã mãik'aapa Tachi Ak'õrepa iru pia ak'ɨ bapachi perã. Maperã Juan jɨ̃a paraa iru bapachi. Ma awara Juanpa jaratee bɨ ũri k'inia bapachi, k'awak'aa paji mĩda irua k'ãata jara k'inia bɨ. LMaperã Herodiapa Juan k'ĩra unuamaa iru beeji mãik'aapa peepit'aa k'inia baji Herodemaa. Mamĩda p'oyaa oo-e paji. KJuanpa mãga k'awaa atak'ãri, mãgapachi Herodemaa: “Pɨa pɨchi ɨ̃pema wẽra iru baik'araa bɨ pɨchi wẽrak'a.” Aɨ naaweda Herodepa Juan cadenapa jɨ̃ atapiji mãik'aapa carcelde t'ɨpit'aaji chi ɨ̃pema Filipo wẽra Herodías k'aurepa. Herodepa ma wẽra ataji ichi ome beemerã. I3Herodepa eperãarãpa jaradap'edaa ũrik'ãri, maaji: —Mãgɨ́ Juanpɨ, mɨa otau t'ɨap'epit'aada; mãik'aapa ɨ̃rá chok'ai p'irabaida. _H7Ũk'uruurãpa jarapachida: —Jãgɨ́ Elías, chonaarãwedapema Ak'õre pedee jarapari. Jõdee awaraarãpa jarapachida: —Ak'õre pedee jarateeparipɨ, chonaarãwedapema Ak'õre pedee jarapataarã jĩak'a. hGIAwaraarã ideepa Rey Herodepa ũriji Jesupa ooda, iru t'o p'anadap'edaa perã. Jarapachida: —Mãgɨ́ eperã Juan Bautistada apachida, chi piuda chok'ai p'irabaida. Mapa ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa oopari. 'FG Ichiaba netuara chok'ara uchiapipachida eperãarã k'ap'ɨadeepa mãik'aapa aceitepa p'urudak'ãri, k'ayaa beerã chok'ara jɨpapachida. Juan Bautista piuda 4Ea Mãpai chi k'õp'ãyoorã wãjida jarateede. Eperãarãpa ma jarateeda ũridak'ãri, ãchia p'ek'au k'achia oopata oo amaajida mãik'aapa Tachi Ak'õrede ijãajida. D Mamĩda eperãarãpa parã auteebaida-e pɨrã, ichiaba parãpa jarateeruta ũri k'iniada-e pɨrã, mamãik'aapa uchíatɨ. Uchiadak'ãri, bɨɨrɨdepema yooro p'ora nẽep'edapáde aji, ak'ɨpidait'ee Ak'õrepa mãga k'inia-e bɨ. [Ãra k'achiara uchiadait'ee Sodoma pidaarã mãik'aapa Gomorra pidaarã k'ãyaara Tachi Ak'õre k'ĩrapite panadak'ãri, iru ewari waibɨa ewate.] gCG Mãpai mãgaji: —Parã teedaa wãdak'ãri, aɨ tede p'anéetɨ, mamãik'aapa wãruta misa. oBW Ãchi chancla mãik'aapa p'aru jɨ̃daipia bɨ, mamĩda awaraa p'aru ateedaik'araa bɨ jɨ̃dait'ee. ,AQJaraji ne-inaa ateenaadamerã; jĩp'a ateedamerã pak'uru t'ɨdɨk'adait'ee ode wãdak'ãri. Wãdaipia bɨ muchila wẽe, chik'o wẽe mãik'aapa p'arat'a wẽe. )@KMãgá nidade chi k'õp'ãyoorã doce t'ɨ̃ p'eji mãik'aapa ome-omee pëiji netuara uchiapidamerã ichi t'ɨ̃de, ichi jõmaarã k'ãyaara waibɨara bairã. ?%P'era pɨk'a beeji ichi p'uurudepemaarãpa ichide pia ijãada-e pada perã. Jesupa chi k'õp'ãyoorã pëida Ak'õre Ũraa jarateenadamerã .>UMama irua ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa oo-e paji, ichide ijãada-e p'anadap'edaa perã. K'ayaa beerã chok'ara-eepai jɨpaji ichi juapa t'õbaik'ãri. =Mãpai Jesupa maaji: —Jõmaarã t'ãide ũri k'inia p'anapata Tachi Ak'õre pedee jaraparipa jara bɨ. Mamĩda ichi p'uurudepemaarãmaa jaratee chek'ãri, ijãadak'aa. Auk'a ijãadak'aa jarateek'ãri ichi ëreerãmaa mãik'aapa ichi tedepemaarãmaa. < ¿Jãgɨpa ne-inaa pak'urudee oopari-ek'ã? ¿Ichi María warra-ek'ã? ¿Santiago, José, Judas mãik'aapa Simón chi ɨ̃pemaarã-ek'ã? Ichiaba, ¿ichi ɨ̃pewẽraarã nama p'anapata-ek'ã ajida, tachi t'ãide? Mapa iru pedee ijãa k'iniadak'aa paji. T;!Ɨ̃ipata ewate Ak'õre Ũraa jarateemaa beeji mãpema Ak'õre Ũraa jarateepata tede. Eperãarãpa Jesupa jarateeda ũridak'ãri, p'era pɨk'a iidi para beeji: —¿Sãmapɨ k'awaajima ajida, ichia jarateemaa bɨ? ¿Sãgapɨ k'ĩsia k'awaa beejima? Ma awara, ¿Sãga ooparima ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa? Q: Mamãik'aapa Jesús wãji ichi warida p'uurudee chi k'õp'ãyoorã ome. u9c+Mamĩda Jesupa ũraaji apidaamaa nepɨrɨnaadamerã. Maap'eda jaraji nek'opidamerã ma wẽra k'aumaa.8/*Aramata p'irabaidachi mãik'aapa p'ɨrrɨa beeji. (Ma wẽra k'au doce años iru baji.) Mãga unudak'ãri, eperãarã ak'ɨtrua para beeji. q7[)Juade jita atap'eda mãgaji: —Talita, cum; (jara k'inia bɨ: “Wẽra k'au, p'irabáiji”.) W6'(Mãga ũridak'ãri, ëik'oodachida. Mãpai Jesupa jõmaweda taawaa uchiapik'ooji. Aba t'ĩupiji ma wẽra k'au jai-idaada k'ap'ɨa badamaa, chi ak'õre, chi nawe mãik'aapa Jesús ome wãdap'edaarã. 53'T'ĩujida teedaa mãik'aapa Jesupa mãgaji: —¿Sãap'eda audupai jẽe para bɨma? aji. Na wẽra k'au jai-idaa-e bɨ. Jĩp'a k'ãita bɨda aji. e4C&Jairo temãi panadak'ãri, biuk'a nɨ̃baji. Ununajida eperãarã jarajẽe para nɨ̃bɨ. x3i%Mamãik'aapa k'õp'ãyapi-e paji apemaarãmaa; aba ateeji Pedro, Santiago mãik'aapa chi ɨ̃pema, Juan. p2Y$Mamĩda Jesupa mãga ũrik'ãri, mãgaji Jairomaa: —Waaweenáaji; jĩp'a mɨde ijãapáde aji. 91k#Jesús pedeemaa bɨde Jairo tedeepa eperãarã chejida mãik'aapa mãgajida Jairomaa: —Pɨ k'au jai-idaaji. Mapa ¿k'ãare-it'ee Jesús ateedayama ajida, pɨchi temaa? 0"Mãpai Jesupa mãgaji irumaa: —Wẽra, pɨa mɨde ijãa bairã, jɨpa beejida aji. K'ãiwee wãpáde aji, pɨ k'ayaa wẽpada perã. &/E!Ma wẽra k'ap'ɨa wëre nɨ̃bapachi p'era nɨ̃bɨpa, k'awa bada perã ichita jɨpa bɨ. Mapa bedabaidachi Jesús k'ĩrapite mãik'aapa jõmaweda jaraji. X.) Mamĩda Jesupa tau k'it'aa ak'ɨ nɨ̃beeji unui jĩak'aapa k'aipa paji. $-AIchi ome nipapataarãpa mãgajida: —¿Pɨa unu-e bɨk'ã ajida, eperãarã p'ĩsua nɨ̃bɨ? Mãga bɨta iidi bɨ: “¿K'aipa mɨ t'õbaijima?” ,Aweda Jesupa k'awaaji jɨparu ichia jara-eeta. Mapa ãpɨtee ak'ɨp'eda, iidiji: —¿K'aipa mɨ p'aru t'õbaijima? aji. e+CT'õbaik'ãri, aramata waamia t'ɨbaidachi, mãik'aapa ichia k'awaaji Jesupa ichi jɨpada. O*Mãga ooji k'ĩsia bada perã iru p'aru i t'õbairupapai jɨpa beei. w)gJesupa ooda ũri bada perã awaraarã it'aideepa, k'ait'a wãji ãpɨteik'a eereepa iru p'aru t'õbait'aade. |(qAt'apai mia baji. Jõma chi p'arat'a jõdai baji jɨpapataarã juade nipa, jɨpa-ee. Waapɨara k'ayaa k'erapachi. c'?Ma eperãarã see nɨ̃bɨde baji wẽra bi k'ayaa bɨ waamiapa. Doce años mãgá baji. v&eMãpai Jesús ichi ome wãji. Ichiaba eperãarã chok'ara wãjida Jesús ome. Maperã p'ĩsua wãjida. 2%]mãik'aapa chupɨria iidiji: —Mɨ k'au juak'aya nɨ̃bɨ. Chupɨria k'awáaji. Pɨ jua bɨnapáde aji iru ɨ̃rɨ, mãgá jɨpa beemerã mãik'aapa chok'ai beemerã. $/Mãga nɨde Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tedepema poro pacheji. Ichi t'ɨ̃jarapachida Jairo. Jesús unu atak'ãri, bɨɨrɨmãi bedabaidachi n#UWaya Jesús chek'ãri k'ĩraik'a eereepa barcode, eperãarã chok'ara chejida irumaa lago ide. l"QMãpai nepɨrɨ wãpachi Jesupa ooda ichi ome Decápolis eujãde, p'uuru bee chaa. Mãga ũridak'ãri, eperãarã jõmaweda o-ĩa ak'ɨtrua para beeji. Jairo k'au jɨpada mãik'aapa wẽra abaapa Jesús p'aru i t'õbaida !3Mamĩda Jesupa oo-e paji; jĩp'a jaraji: —Wã́ji pɨchi temaa. Nepɨrɨnapáde aji, jõmaweda Ak'õrepa ooda mãik'aapa pɨ chupɨria k'awaada. Jesús barcode batauk'ãri, ma eperã naaweda netuaraarã merãtɨa badapa chupɨria iidiji Jesupa ichi ome auk'a wãpimerã. PMãpai waaweepa Jesumaa chupɨria iidijida ãchi eujãdeepa wãmerã.  Chi unudap'edaarãpa nepɨrɨjida apemaarãmaa netuaraarã merãtɨa p'anadap'edaa mãik'aapa sinaarã k'ap'ɨade pëik'ooda. NJesumãi pachedak'ãri, ma eperã netuaraarã merãtɨa p'anadap'edaa unujida, p'aru jɨ̃p'eda, su-ak'ɨ bɨ Jesús ik'aawa mãik'aapa k'ĩra pia ak'ɨ baji. Mãga unudak'ãri, p'era para beeji. Ma sina jɨ̃a p'anadap'edaarãpa mãga unudak'ãri, p'era p'irak'oodachida. Ãchia unudap'edaa nepɨrɨnajida p'uuru pidaarãmaa mãik'aapa p'uuru k'ait'a beerãmaa. Eperãarãpa Jesupa ooda k'awaa k'inia p'anadap'edaa perã, chejida ak'ɨde. !; Mãpai Jesupa netuaraarã mamaa pëiji. Uchiapiji ma eperã k'ap'ɨadeepa mãik'aapa t'ĩupiji sinaarã k'ap'ɨade. Mãɨrã p'irak'oodachida ee k'õot'ari jira bɨdee mãik'aapa lago jãde baainajida. Mama jõmaweda ɨ̃yapa jɨ̃ak'oodachida. Sinaarã perá dos mil paji. y Mapa netuaraarãpa chupɨria iidijida: —Awara ãyaa pëii k'ãyaara, ara p'anɨ sina k'ap'ɨade t'ĩupipáde ajida. >w Ma ee k'arraya sinaarã chok'ara nek'omaa p'anajida. L Mãpai Jesumaa chupɨria iidipachi awara ãyaa pëinaamerã.  Mãpai Jesupa iidiji: —¿Pɨ, k'asaa t'ɨ̃jarapatama? aji. —Mɨ t'ɨ̃jarapatada aji, Legión, chok'ara nipapata perã. {Mãpai Jesupa mãgaji: —¡Netuara, uchiapáde aji, na eperã k'ap'ɨadeepa! Biaji: —Jesús, pɨ Ak'õre Waibɨa Warrapɨ. ¿K'ãata ooit'eema aji, mɨ ome? Tachi Ak'õre k'ĩrapite jaráji mɨ k'achia oo-e pait'ee. Mɨ ichiak'au bɨpáde aji.  pYMamĩda t'ɨmɨ́ weda mãgɨ́ eperãpa Jesús unuk'ãri, p'iradachi irumaa mãik'aapa bedabaidachi. zmÃstaawa, p'ãrik'ua pida bia nipapachi ee beede mãik'aapa jãɨra bee chaa. Ichi itu p'u oo nipapachi mãupa. ~uEdaare cadenapa bɨɨrɨde mãik'aapa juade jɨ̃ nɨ̃bɨpachida. Mamĩda t'ɨɨt'aapachi. Mapa p'oyaadak'aa paji. hIMa eperã ãk'adaa bapachi jãɨra mãu te uriade. Ichi ome p'oyaadak'aa paji; cadenapa pida. lQJesús barcodeepa batauk'ãri, irumaa cheji jãɨradeepa eperã k'ap'ɨade netuara merãtɨa bɨ. 6 iLago k'ĩraik'a eere panajida Gerasa eujãde. K)Mamĩda ãchi p'era para beeji, waide mãga unudak'aa pada perã. Ãchi pitapai iidi para beeji: —¿K'aima nãgɨ́? Tachi Ak'õrepapaita pedeepari nãumaa, p'usamaa ip'ii beemerã. w(Mãpai Jesupa maaji ichi ome nipapataarãmaa: —¿Sãap'eda p'era jõnɨma? ¿At'ãri ijãada-eeta p'anɨk'ã? aji. I  'Mãpai Jesús p'irabaip'eda, mãgaji nãumaa: —Waa p'uanaapáde aji. Mãpai nãu waa p'ua-e paji. Ichiaba p'usamaa maaji: —T'umãtɨ beepáde aji. Aramata jõmaweda ip'ii ũu beeji.  &Mãɨmisa Jesús k'ãi baji barco trumaa. Su-ak'ɨ beepata ɨ̃rɨ porok'au baji. Aramata ɨ̃rɨmat'aajida mãik'aapa mãgajida: —¡Tachi Waibɨa! ¡P'irabáiji! ¡Tachi pirubaai wãdapɨ! ¿Pɨ-it'ee p'ua-ek'ã ajida, tachi pirubaaidaruta pɨjida?  {%Mãgá lago sĩa wãdade nãu golpe p'ua nɨ̃beeji mãik'aapa p'usara t'o nɨ̃beeji. Mapa barco pirubaai wã nipaji.  $Eperãarã atabëijida mãik'aapa bataujida Jesús su-ak'ɨ bada barcode. Awaraarã jida auk'a wãjida awaraa barcode. wg#Ma ewate k'eu wãk'ãri, Jesupa maaji ichi ome nipapataarãmaa: —Wãdáma aji, lago k'ĩraik'a eeree. \1"Jarateek'ãri, ichita mãgá nepɨrɨpachi. Nepɨrɨ-ee jarateek'aa paji. Mamĩda chi k'õp'ãyoorã ituaba p'aneedak'ãri, ma nepɨrɨda jõma jara k'inia bɨ jarateepachi. Jesupa nãu p'usa ome t'umãtɨpida !Jesupa mãga nepɨrɨ wãpachi Tachi Ak'õrede k'ĩsia p'aneedamerã. Ichia nepɨrɨda pia ũridak'ãri, waa nepɨrɨpachi. &E Mamĩda uup'eda, apemaarã ne-uu k'ãyaara waibɨara waripari. Mãgá waibɨa warik'ãri, ipanaarãpa ãchi te oopata chi juade. Jesupa ooda nepɨrɨk'ãri fEMostaza tau uudák'apɨ bɨ. Mãgɨ́ net'atau apemaarã net'atau k'ãyaara ma-ãriara bɨ. V%Jesupa ichiaba awaraa nepɨrɨji jarateeit'ee: —¿K'ãarek'a bɨma aji, Tachi Ak'õrepa eperãarã ichi jua ek'ari bɨk'ãri, ichideerã p'aneedamerã? ¿K'ãata nepɨrɨit'eema pia k'awaadamerã? mSP'oo bak'ãri, ewapata. Mãga bɨ Tachi Ak'õre jua ek'ari p'anɨɨrã ome. Mostaza tau nepɨrɨda 4aYoorode net'atau ichi itu t'onopari. Naapɨara uchiapari chi t'uk'u; mamãik'aapa chi k'iru. Maap'eda uchiapari chi k'ɨmɨ chak'e; t'ẽepai net'atau chok'ara chaupari. GTachia net'atau p'odap'eda, k'euru chaa k'ãiruta pɨjida mãik'aapa ewari chaa p'irabairuta pɨjida, ma net'atau t'onopari mãik'aapa wari wãpari. Tachia k'awada-e sãga mãgá waripari. veIchiaba Jesupa nepɨrɨji: —Tachi Ak'õre jua ek'ari p'anɨɨrã ĩwapata net'atau eujãde p'odak'a. t~aTachi Ak'õrepa eperã k'ĩsia k'awaa bɨmaa k'ĩsia k'awaara bapiit'ee, Ak'õre Ũraa Pia ijãapari perã. Jõdee mɨa jarateeda pia k'ĩsia k'inia-e bak'ãri, ichia naaweda k'awa bada k'ĩra atuapiit'ee. Net'atau t'onoda nepɨrɨda r}]Ichiaba jaraji: —Pia k'ĩsíatɨ mɨa jararude. Eperãpa ne-inaa pia ook'ãri mɨa jarateeda pia k'ĩsia bairã, pia oo bɨ. Tachi Ak'õrepa ichi ũraa audú k'awaapii irumaa, mãik'aapa ne-inaa pipɨara ooyada aji, iru ome. a|;¡Pia k'ĩsíatɨ parãpa et'ewa ũridap'edaade k'awaadamerã k'ãata jara k'inia bɨ! x{iMãga pɨk'a, ɨ̃rá Tachi Ak'õre net'aa mera pɨk'a bɨ mĩda, t'ẽepai parãpa jõmaarãmaa jaradait'ee. Bz}Ichiaba jarateeji: —Tachia lámpara k'oodak'aa cajón ek'ari ata bɨdait'ee maa-e pɨrã cama ek'ari. Ma k'ãyaara lámpara k'oodak'ãri, ɨt'ɨ́ ata bɨpata pia ɨ̃daamerã. y'Jõdee awaraa eperãarã chi net'atau eujã piade baaidap'edáak'apɨ p'anɨ. Net'atau aba eujã piade uuda chauparik'a tau treinta maa-e pɨrã sesenta maa-e pɨrã cien, mãga pɨk'a ma eperãarãpa Ak'õre Ũraa ũridak'ãri, t'ãride ijãa p'aneepata. Mãgá Tachi Ak'õre Ũraa waapɨara k'awaa wãpata mãik'aapa oopata irua k'inia bɨk'a. K'ãata oodaipia bɨ Jesupa jarateeda ũridak'ãri }xsMamĩda ãchia na p'ek'au eujãdepema net'aa k'ĩsia p'aneepata ãchi-it'ee atadait'ee. Tachi Ak'õre Ũraa ũridai k'ãyaara, p'arat'a mãik'aapa awaraa ne-inaa waapɨara k'inia p'anapata. Maperã Tachi Ak'õrepa oopi k'inia bɨk'a oodak'aa. rw]Awaraa eperãarã chi net'atau ne-ɨɨrɨ-idaade baaidap'edáak'apɨ p'anɨ. Ak'õre Ũraa ũri p'anɨ. /vWMamĩda ma net'atau t'onoda taarã-e weda pɨɨdaiparik'a, mãga pɨk'a mãgɨɨrãpa ma jara pëida taarã ijãada-e. Maperã ma ũraade ijãadap'edaa k'aurepa awaraarãpa nepɨra jɨrɨ cheruta pɨrã ãchi ome, maa-e pɨrã awaraarãpa ãchi jɨrɨruta pɨrã miapidait'ee, ijãa amaapata. uucAwaraa eperãarã chi net'atau mãu-idaade baaidap'edáak'apɨ p'anɨ. Tachi Ak'õre Ũraa o-ĩa ũripata. 8tiNet'atau baairutamãi eperãarã Ak'õre Ũraa ũripataarã́k'ata bɨ. Mamĩda ũridap'eda, Netuara Poro Waibɨa chepari ne-inaa ooit'ee, t'ãripa ma pedee ijãanaadamerã. wsg’Ma net'atau p'opari Ak'õre Ũraa jarateeparik'a bɨ mãik'aapa ma net'atau Ak'õre ũráak'ata bɨ. Wr' Mãpai Jesupa iidiji chi k'õp'ãyoorãmaa: —¿Parãpa k'awada-e p'anɨk'ã mɨa jaratee k'inia bɨ ma nepɨrɨdade? ¿Sãga k'awaadait'ee awaraa nepɨrɨk'ãri jarateeit'ee? Nãga jara k'inia bɨ: Tq! ‘Mɨa oo bɨ ak'ɨ p'anɨ mĩda, wãara unuda-e mãik'aapa mɨa jara bɨ ũri p'anɨ mĩda, k'awada-e. Mɨa jarateepari pia k'awadap'edaa paara, Tachi Ak'õrede ijãak'ajida mãik'aapa irua ãchia p'ek'au k'achia oopata wẽpapik'aji. Mamĩda wãara mãga k'iniadak'aa.’ (Is 6.9-10) Jesupa k'awapida net'atau p'oparide ]p3 Jesupa p'anauji: —Tachi Ak'õrepa parãmaa k'awapimaa bɨ ne-inaa naaweda k'awapik'aa pada; sãga ichideerã p'aneedai. Mamĩda awaraarãmaa mɨa nepɨrɨpari jarateeit'ee, k'awada-ee p'aneedamerã. Eo T'ẽepai Jesús ituaba beeji chi k'õp'ãyoorã doce ome, awaraa ichi ome nipapatap'edaarã paara. Mãpai ãchia iidijida: —¿K'ãata jara k'inia bɨma ajida, pɨa nepɨrɨ bada? ,nQ Mãpai Jesupa mãgaji: —¡Pia k'ĩsíatɨ parãpa et'ewa ũridap'edaade k'awaadamerã k'ãata jara k'inia bɨ! Sãap'eda Jesupa nepɨrɨpachi jarateeit'ee 6meJõdee awaraa net'atau baaijida eujã piade. Mãgɨ́ t'onojida, warijida mãik'aapa pia chaujida. Ũk'uru net'atau abaadeepa uchiajida treinta, sesenta maa-e pɨrã cien. )lKŨk'uru baaijida ne-ɨɨrɨ-idaade. Mamĩda ne-ɨɨrɨ k'ap'ip'iara waripari perã, mãgɨ́ net'atau t'ono wãdap'edaa piuk'oodachida. Maperã chauda-e paji. dkAMamĩda ak'õrejĩru jẽrak'ãri, chi k'iru pɨɨdachi, chi k'arra ɨ̃rɨɨ bada perã. jŨk'uru baaijida mãu-idaade mak'ɨara yooro wẽe badamãi. Mãgɨ́ isapai t'onojida, mak'ɨara yooro wẽe bada perã. Zi-Ma p'o wãk'ãri, ũk'uru baaijida o jãde. Mãpai ipanaarãpa k'ok'oo chejida. Ph—Mɨa nepɨrɨru pia k'ĩsíatɨ. Eperã wãji net'atau p'ode. Zg-Mamãik'aapa Jesupa eperãarãmaa nepɨrɨmaa beeji Ak'õre Ũraa jarateeit'ee: ff GWaya Jesús jarateemaa beek'ãri lago ide, eperãarã chok'ara chejida. Audú chok'ara chedap'edaa perã, Jesús batauji barco lago jãde badade mãik'aapa su-ak'ɨ beeji. Jõdee eperãarã jõmaweda p'aneejida lago ide. }es#Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a oopataarãta mɨ ɨ̃pemak'a, mɨ ɨ̃pewẽrak'a p'anɨ mãik'aapa mɨ nawek'a.$dA"Ak'ɨp'eda ichi ik'aawa su-ak'ɨ p'anadap'edaarãmaa, mãgaji: —Acha p'anɨɨrãta mɨa k'inia iru bɨ mɨ nawek'a mãik'aapa mɨ ɨ̃pemaarãk'a. 2c]!Irua p'anauji: —Parãpa k'awa p'anɨ mɨ nawe mãik'aapa mɨ ɨ̃pemaarã. Mamĩda ¿k'airãta mɨa k'inia iru bɨma mɨ nawek'a mãik'aapa mɨ ɨ̃pemaarãk'a? b3 Jesús ik'aawa su-ak'ɨ p'anadap'edaarãpa jarajida: —Pɨ nawe pɨ ɨ̃pemaarã ome taawa nɨmaa p'anɨda ajida. Ãrapa pɨ jɨrɨ nidada ajida. aMãpai pachejida Jesús nawe chi ɨ̃pemaarã ome. Mamĩda taawa p'aneejida mãik'aapa t'ɨ̃ pëijida Jesús ãchimaa uchiamerã. T`!Moisepa p'ãda jarateepataarãpa jarapachida Jesupa ne-inaa oopachi netuara juapa mãik'aapa merapachida Tachi Ak'õre Jaure. Mapa mãga jaraji Jesupa. María Jesús ɨ̃pemaarã ome pachedap'edaa _Mamĩda ik'achia jararuta pɨrã iru Jaure ãpɨte, Tachi Ak'õrepa perdonaak'aa. Mãgee p'ek'au k'achia wẽpapi-eda aji. ^ ’Mɨa wãarata jararu. Tachi Ak'õrepa p'ek'au k'achia jõmaata wẽpapii, pedee k'achia jaradap'edaa paara iru ãpɨte. x]i’Ma awara, apida t'ĩudak'aa eperã juataura bɨmãi iru net'aa jãri atade. Naapɨara jɨ̃ nɨ̃bɨ-e pɨrã, iru net'aa jãri p'e ata-e pai. Mɨ waibɨara bɨ Netuara Poro Waibɨa k'ãyaara. Mapa netuaraarã mɨ jua choodak'aa. c\?Mãga pɨk'a Netuara Poro Waibɨapa ichi auk'aarã jëreru pɨrã, ãchi itu jõdaridai. p[YAuk'a te pidaarã awara-awaraadaidak'ãri, waa araa p'anapataada-e pait'ee mãik'aapa jõdaridait'ee. dZAP'uuru pidaarã chik'ĩra unuamaa p'aneeruta pɨrã, taarãda-e ãchi itu jõdaridait'ee. lYQJesupa ãchi t'ɨ̃ p'e atap'eda, nepɨrɨji: —¿Sãga Satanapa uchiapiima ichi auk'aarã? 6XeMoisepa p'ãda jarateepataarã che p'anajida Jerusalendeepa. Ãchia jarapachida: —Beelzebú, Netuara Poro Waibɨa juapata jãgá netuaraarã uchiapiparida apachida. jWMJesús ëreerãpa mãga k'awaadak'ãri, iru ata chejida jaradap'edaa perã k'ĩra k'awa-ee bɨ. V-Ma t'ẽepai Jesús teeda t'ĩuji chi k'õp'ãyoorã ome mãik'aapa waya eperãarã chok'ara irumaa chejida. Mapa p'oyaa nek'odak'aa paji. nUUmãik'aapa Judas Iscariote; mãgɨpa t'ẽepai Jesús traicionaada. Jesús Netuara Poro Waibɨa ome pTYAndrés; Felipe; Bartolomé; Mateo; Tomás; Santiago (Alfeo warra); Tadeo; Simón Celote apatap'edaa; [S/Zebedeo warrarã, Santiago Juan ome; Jesupa ichiaba ãra t'ɨ̃ bɨda Boanerges; XR)Nãgɨɨrã paji chi doce jɨrɨt'erada: Simón, (Jesupa t'ɨ̃ bɨda Pedro); dQAMãgɨɨrã ichiaba pëiji netuara merãtɨa bee uchiapidamerã eperãarã k'ap'ɨadeepa. P%Doce jɨrɨt'eraji ichi ome nipapataadamerã mãik'aapa Ak'õre Ũraa jarateepataadamerã awara ãi. [Mãgɨɨrã t'ɨ̃ bɨji apóstoles.] zOm Maap'eda Jesús ee nok'odee wãji chi k'õp'ãyoorã ome mãik'aapa jɨrɨt'eraji ichi k'ĩsiade iru bada. N Mamĩda Jesupa netuaraarã ɨtrɨapachi ichia ooda nepɨrɨnaadamerã eperãarã k'ĩrapite. Jesupa k'õp'ãyoorã jɨrɨt'erada M) Netuara merãtɨa beerãpa Jesús unudak'ãri, iru k'ĩrapite bedabaik'oodachida mãik'aapa biapachida: —¡Pɨ Tachi Ak'õre Warrapɨ! L  Chok'ara jɨpada perã, k'ayaa beerãpa iru p'ĩsua ata chejida, t'õbairupa jɨpa p'aneedai jĩak'aapa. Eperãarã audú chok'ara nɨ̃bada perã, ichi ome nipapataarã pëiji barco jɨrɨde, eperãarã ichimaa chenaadamerã. Mãpai jarateeji barcodeepa. K  Galilea eujãdepemaarã chok'ara Jesús t'ẽe chejida. Mapa iru wãji chi k'õp'ãyoorã ome Galilea Lago idee. @HyMapa fariseorã mamãik'aapa uchiadap'eda, Rey Herodes eere p'anadap'edaarã ome pedeeteemaa p'aneejida Jesús peepit'aadait'ee. Jesupa eperãarã chok'araarãmaa jarateeda lago ide fGEJesupa k'ĩrau ak'ɨji ãchimaa. Ma eperã chupɨria k'awaa k'iniada-e p'anadap'edaa perã, Jesús k'ĩra pia-ee beeji. Mãpai ma eperãmaa mãgaji: —Pɨchi jua jĩrupáde aji. Mãpai jua jĩruji. Aramata jɨpa beeji. F7Mãpai apemaarãmaa iidiji: —¿K'ãare p'ãdata iru p'anɨ Ak'õre Ũraade ɨ̃ipata ewate oodamerã? ¿Pia ooipia bɨ wa k'achia? ¿Jɨpaipia bɨ piupiamaapa wa piupiipia bɨ, k'aripada-ee? Mamĩda ãchi k'ĩup'ee para beeji k'awa p'anadap'edaa perã piata ooipia bɨ. rE]Mãpai Jesupa jua chiwa bɨmaa maaji: —P'irabáiji mãik'aapa jõmaarã esajĩak'a ak'ɨnɨ̃ béeji. DŨk'uru arii p'anadap'edaarãpa Jesumaa ak'ɨ para baji, ɨ̃ipata ewate jɨpai jĩak'aapa. Mãgá ãchi charraarãmaa jaranadait'ee. \C 3Waya Jesús wãji Ak'õre Ũraa jarateepata tedee. Mama baji eperã jua chiwa bɨ. ]B3Ɨ̃ipata ewate paara mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema jua ek'ari bɨda aji.5AcTachi Ak'õrepa eperãarã oo-e paji ɨ̃ipata ewari ɨadamerã. Naapɨara Tachi Ak'õrepa eperã ooji. T'ẽepai ooji ɨ̃ipata ewari eperãarã ɨ̃idamerã mimiada-ee. ;@oichi t'ĩuji Tachi Ak'õre te ne-edee oodade. Abiatar, p'aareerã poro waibɨapa, pan k'opiji Davidmaa, aɨ naaweda Tachi Ak'õrepa jaraji mĩda p'aareerãpa aupai mãgee pan k'odamerã. Davidpa ma pan k'op'eda, ichi ome nipapataarãmaa teeji. Tachi Ak'õrepa ãra miapi-e paji mãga oodap'edaa k'aurepa. 7?gJesupa mãgaji: —Parãpa Tachi Ak'õre Ũraa p'ã jẽra bɨde pia k'ĩsiada-e p'anɨ. Chonaarãweda Rey David chi k'õp'ãyoorã ome audú jarrapisia p'anadak'ãri, g>GArii p'anadap'edaa fariseorãpa mãga unudak'ãri, Jesumaa mãgajida: —¡Pɨchá ak'ɨ́ji! ¿Sãap'eda pɨ k'õp'ãyoorãpa jãga oomaa p'anɨma? ajida. Chonaarãweda Moisepa jaraji mimiadaik'araa bɨ ɨ̃ipata ewate. 3=_Judiorã ɨ̃ipata ewate Jesús nipaji trigo k'ãide mãik'aapa chi k'õp'ãyoorã wãyaa wãdak'ãri, trigo k'ɨmɨ chak'eerã oro ata wãjida chi tau k'odait'ee. < Ichiaba vino ewaa juda t'ɨdak'aa ne-e sorede. Mãga ooruta pɨrã, baak'adaipari mãik'aapa ne-e jĩadaipari. Vino jida ichiaba atuadaipari. ¡Maperã vino ewaa juda t'ɨdaipia bɨ ne-e chiwidi bɨde! Trigo k'ɨmɨ chak'eerã jonadap'edaa ɨ̃ipata ewate ~~B}c}.|{{'zzxxwfwZuu=tuts=rqq3pp=oonRmm9ll]kkjjKihgg:ff!ekd{ccAbaak``K__ ^#]Z\\[[ZdY9WW9VVTSS"RRVQQ:PPEOO NYLKJJJ'IHGG FEE9DCCBAAc@??*>>#=:<;:9988 776544S321`000 //%.---++5*)((B'~&%%$##w"!!k |nPM~V}Kv.o H  g U ~uq"fk1O Aɨ norema waya Jerusalende pachedak'ãri, Jesús Ak'õre te waibɨade t'ĩuji mãik'aapa net'aa netopataarã taawaa jërek'ooji. P'arat'a tau t'erabaipataarã mesa sĩa bat'ak'oo wãji, paloma netopataarã banco paara. B0} Mãpai ma higuera bɨɨrɨmaa mãgaji: —¡Pɨ waa chauk'aa pait'eeda! aji. Chi k'õp'ãyoorãpa irua jarada ũrijida. Jesupa ne-inaa netopataarã jërek'ooda Ak'õre te waibɨadeepa 8/i T'ɨmɨɨpa unuji higuera bɨɨrɨ bainɨ̃ bɨ k'iru paraa. Mãpai araa ak'ɨnaji chau bɨ jĩak'aapa. Mamĩda chau-ee baji. Chi k'iru aupaita unuji, chaujara-e pada perã. \.1 Aɨ norema, Betania p'uurudeepa uchiadak'ãri, Jesús jarrapisia nɨ̃beeji. l-Q Jesús Jerusalende pachek'ãri, wãji Ak'õre te waibɨadee. Aɨde eperãarãpa oo para bɨ unup'eda, waya wãji Betania p'uurudee chi k'õp'ãyoorã ome, k'ewara bada perã. Jesupa higuera bɨɨrɨmaa ijɨ̃atɨ pedeeda ,y ¡Tachi Ak'õrepa pia ak'ɨ bapariit'ee ichia rey pëida! ¡David tachi rey padak'a waya rey iru p'anadait'ee! Tachi Ak'õrepa nãgɨ́ auk'a pia ak'ɨ bapariit'ee. ¡Hosana! ¡K'ĩra wãree Ak'õre eujãde, Tachi K'aripapari cheru perã! 1+[ Jesús naa wãdap'edaarãpa mãik'aapa t'ẽe che wãdap'edaarãpa o-ĩa biapachida: —‘¡Hosana! ¡K'ĩra wãree! ¡Tachi Ak'õrepa pia ak'ɨ bapari ichia pëida ichi pari nipamerã na eujãde! ¡K'ĩra wãree Ak'õre eujãde, Tachi K'aripapari cheru perã!’ (Sal 118.25-26) P* Jesús mãgá wãyaa wãk'ãri, chok'araarãpa ãchi p'aru t'õ jẽra bɨjida o jãde Jesús k'ĩrapite; ichiaba ũk'uruurãpa t'õ jẽra bɨjida k'iru t'ɨap'edap'edaa, ãchi rey pai jĩak'aapa. ) Burro ateedap'eda Jesumaa, ãchi ɨ̃rɨpema p'aru jɨ̃patap'edaa ata bɨjida aɨ ɨ̃rɨ mãik'aapa Jesús batauji. K( Mãpai Jesupa jaradak'a p'anaudak'ãri, ichiak'au pëijida. ' Mamĩda arii p'anadap'edaarãpa iidijida: —¿K'ãata oomaa p'anɨma parãpa? ¿K'ãare-it'ee ẽra ataruta jã burro? & Chi k'õp'ãyoorã wãdak'ãri, ununajida burro jɨ̃ bainɨ̃ bɨ o bi ik'aawa te ãuk'idaa. Mãpai ẽra atajida. %' Apidaapa iidiruta pɨrã, k'ãare-it'ee ẽramaa p'anɨ, jarátɨ: “Tachi Waibɨapa arak'atɨa atee k'inia bɨ. Waya tee chedait'eepɨ.” J$  —Wã́tɨ ara bɨ p'uuru tachi k'ĩrapite bɨmaa. Ará panadak'ãri, ununadait'ee burro jɨ̃ bainɨ̃ bɨ, waide apida batauda-e p'anɨ iru ɨ̃rɨ. Ẽra atátɨ mãik'aapa anéetɨ. P#  Jesús Jerusalén p'uuru k'ait'a wãk'ãri, Olivo Ee k'ĩrapite panaji chi k'õp'ãyoorã ome. Mama p'anɨ Betfagé mãik'aapa Betania p'uuru. Jesupa chi k'õp'ãyoorã omé naa pëik'ãri, mãgaji: "9 4Jesupa mãgaji: —Jɨpajipɨ mɨde ijãada perã. Wãipia bɨda aji. Aweda tau p'ãriu badapa pia unuji mãik'aapa Jesús t'ẽe wãji ode.2!] 3Mãpai Jesupa iidiji: —¿K'ãata k'inia bɨma aji, mɨa oomerã pɨ ome? Tau p'ãriu bɨpa p'anauji: —Jesús, Tachi Waibɨa, mɨchi taupa pia unu k'inia bɨda aji. n U 2Mãpai chi poroba ãyaa bat'at'aap'eda, p'inajɨ̃tɨ bainɨ̃ beeji mãik'aapa Jesumaa cheji. ;o 1Mãpai Jesús ak'ɨnɨ̃ beeji mãik'aapa mãgaji: —T'ɨ̃ atanátɨ. Mãpai t'ɨ̃ atanajida tau p'ãriu bɨ: —Isapai, p'irabáiji. Pɨ t'ɨ̃ bɨpɨ. ¡Waaweenáaji! / 0Ma ode p'anadap'edaarãpa ɨtrɨat'aapachida k'ĩup'ee beemerã. Mamĩda waapɨara biapachi: —¡Rey David Warra, mɨ chupɨria k'awáaji! %C /Ũrik'ãri Jesús Nazaretdepema ichi ik'aawa wãyaa wã, ma tau p'ãriu bɨpa golpe biamaa beeji: —¡Jesús! ¡Rey David Warra, mɨ chupɨria k'awáaji! 7 .Jesús wãyaa wãk'ãri Jericó p'uurude chi k'õp'ãyoorã ome, eperãarã chok'ara auk'a chejida ãra ome. Ma p'uurudeepa uchia wãdade, o bi ik'aawa eperã tau p'ãriu bɨ su-ak'ɨ baji p'arat'a iidimaa. Ma eperã t'ɨ̃jarapachida Bartimeo. Mãgɨ́ Timeo warra paji. 7 -Mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema mĩda, na p'ek'au eujãde che-e paji eperãarãpa mɨ jĩia ɨadamerã. Jĩp'a cheji eperãarã o k'achiadeepa k'aripa atait'ee. Piut'ee eperãarã chok'ara uchiadamerã p'ek'au k'achia jua ek'ariipa. Jesupa tau p'ãriu bada Bartimeo jɨpada  ,Pia jarait'eera, parãdepema aba poro waibɨa pa k'inia bɨ pɨrã, awaraarã k'aripaipia bɨ, esclavopa chipari k'aripaparik'a. J  +Mamĩda parãpa oodaik'araa bɨ ma poro waibɨarãpa oopatak'a. Ma k'ãyaara ijãapataarã t'ãide chi waibɨara pa k'inia bɨpa apemaarã chupɨria k'awaaipia bɨ mãik'aapa k'aripaipia bɨ. gG *Mapa Jesupa t'ɨ̃ p'e ataji mãik'aapa maaji: —Parãpa k'awa p'anɨ ijãadak'aa beerã poro waibɨarãpa ãchia oo k'iniata oopipata eperãarãmaa. Waaweepa ãchi jua ek'ari p'anɨɨrãpa oopata ãchia jara p'anɨk'a. ve )Apemaarã diez k'õp'ãyoorãpa ũridak'ãri Santiago Juan ome iididap'edaa, k'ĩraudachida ãchi ome. } (Mamĩda mɨa p'oyaa jara-e k'airãta mɨ juaraare wa juabi eere su-ak'ɨ p'aneedait'ee. Tachi Ak'õrepapai mãga jarai. 0Y 'Ãchia p'anaujida: —¡P'oyaadaipɨ! Jesupa maaji: —Parãpa ne-inaa k'achia choodait'eeda aji, mɨa chooit'ee bɨk'a. Ma awara piudait'ee mɨ piut'ee bɨk'a. ]3 &Mãpai Jesupa p'anauji: —Parãpa wãara k'awada-e p'anɨ k'ãata iidi p'anɨ. ¿Parãpa ne-inaa k'achia choodaik'ã aji, mɨa chooit'ee bɨk'a? Maap'eda ¿parã piu k'iniadaik'ã aji, mɨ piut'ee bɨk'a? :m %Mãgajida: —Pɨ truade jõmaarã poro waibɨa pak'ãri, tai auk'a poro waibɨarã pɨ ek'ari p'anee k'inia p'anɨ; aba su-ak'ɨ beei pɨ juaraare, apema pɨ juabi eere. V% $Irua iidiji: —¿K'ãata k'inia p'anɨma aji, mɨa oomerã parã ome? K #Zebedeo warrarã, Santiago mãik'aapa Juan, Jesús k'ait'a chejida mãik'aapa mãgajida: —Tachi Jarateepari, taipa ne-inaa audú k'inia p'anɨ. Mapa chupɨria iidi p'anɨ mãga oomerã. K "Mɨ oo iru p'anadait'ee; k'ĩramaa idudait'ee; soopa wɨdait'ee mãik'aapa peet'aadait'ee. Mamĩda ewari õpeemaa mɨ waya chok'ai p'irabaiit'eeda aji. Santiago Juan ome chupɨria iididap'edaa w !—Tachi wãruta Jerusalendee. Mama mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema, jita atadait'ee mãik'aapa ateedait'ee p'aareerã poroorãmaa mãik'aapa Moisepa p'ãda jarateepataarãmaa. Ãchia iididait'ee k'ĩra tewaraarãmaa mɨ peet'aadamerã. - Aɨ t'ẽepai Jesús apemaarã naa wãji Jerusalendee. Chi k'õp'ãyoorã p'era pɨk'a iru t'ẽe wãjida. Awaraarã ichiaba iru t'ẽe waaweede wãjida. Mãpai Jesupa waya chi k'õp'ãyoorã doce awara ãi t'ɨ̃ p'e ataji mãik'aapa nepɨrɨji ichi p'asait'ee bɨ:   Mamĩda ɨ̃rapema waibɨara p'anɨɨrã eperãarã k'ĩrapite, ek'ariara p'anadait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Jõdee ek'ariara p'anɨɨrã eperãarã k'ĩrapite waibɨara p'anadait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Jesupa jarada õpee jarada ichi peedait'ee A { Mamĩda net'aa atabëidap'edaarãpa ma k'ãyaara na p'ek'au eujãde p'anɨ misa, na ne-inaa atada cien audú atadait'ee: te, ɨ̃pemaarã, ɨ̃pewẽraarã, naweerã, warrarã mãik'aapa eujã, chĩarapa ãra miapi iru p'anɨ jida mɨ k'aurepa. Ma awara piuk'ãri, ichita chok'ai bapariit'ee Tachi Ak'õre ome. T ! Jesupa maaji: —Mɨa wãarata jararu. Parãpa atabëijida pãchi te, ɨ̃pema, ɨ̃pewẽra, nawe, ak'õre, warrarã mãik'aapa eujã, mɨ k'aurepa mãik'aapa mɨa pedee pia jaratee bɨ k'aurepa. e C Mãpai Pedropa mãgaji: —Tai net'aa jõmaweda atabëijida pɨ ome nipapataadait'ee. + O Jesupa ãchimaa ak'ɨji mãik'aapa p'anauji: —Eperãarãpa p'oyaa ooda-e, audú chaaree bairã. Mamĩda Tachi Ak'õre-it'ee ne-inaa chaaree wẽ-eda aji. 7g Chi k'õp'ãyoorãpa mãga ũridak'ãri, waapɨara p'era pɨk'a para beeji mãik'aapa ãchi pitapai iidi para beeji: —Mãgara, ¿k'aita p'oyaa ɨt'aa wãyama? ajida. xi Chaareera bɨda aji, p'arat'ara bɨ beeit'ee Tachi Ak'õre jua ek'ari, camello aguja taude wãyaai k'ãyaara. I  Jesús k'õp'ãyoorã ak'ɨtrua para beeji mãga ũridak'ãri. Mãpai waya Jesupa maaji: —Aai, warrarã, ¡chaaree bɨ p'arat'ara bɨ beeit'ee Tachi Ak'õre jua ek'ari ichideerã ome! @y Jesupa ichi ik'aawa p'anadap'edaarãmaa ak'ɨp'eda, mãgaji chi k'õp'ãyoorãmaa: —¡Chaaree bait'ee p'arat'ara beerã p'aneedait'ee Tachi Ak'õre jua ek'ari ichideerã ome! } Ma eperãpa mãga ũrik'ãri, k'ĩsia paraadachi mãik'aapa k'ĩra pia-ee wãji, p'arat'a audú k'inia bada perã. #? Jesupa irumaa k'inia ak'ɨji mãik'aapa mãgaji: —Ne-inaa aba waide oo-e bɨ. Pɨchi net'aa jõmaweda netok'oonáji mãik'aapa chupɨria beerãmaa ma p'arat'a téeji. Mãga ooru pɨrã, ne-inaa pipɨara iru bait'ee Tachi Ak'õre eujãde. Mãga oop'eda, mɨ ome nipa chéji. kO Mãpai ma eperãpa maaji: —Tachi Jarateepari, mɨa ma jõma ooparida aji, k'ũtrãa weda. `9 Pɨa k'awa bɨ Tachi Ak'õrepa Moisemaa ũraa p'ãpida:‘Eperã peenáaji; miak'ãi bɨ pɨrã, awaraarã ome k'ãináaji; nechɨanáaji; seewa jaranáaji chĩara k'achiade baaipiit'ee; ichiaba chĩara k'ũranáaji; pɨchi ak'õre mãik'aapa pɨchi nawe k'inia iru baparíiji mãik'aapa ãra pedee ũriparíiji.’ (Ex 20.12-16)  Jesupa p'anauji: —¿Sãap'eda mɨmaa t'ãri pia bɨda a bɨma? aji. T'ãri pia apaita bɨ; mãgɨ́ Tachi Ak'õre. @y Jesús wãit'ee arude, eperã p'ira chep'eda, iru k'ĩrapite bedabaidachi mãik'aapa mãgaji: —Tachi Jarateepari t'ãri pia, ¿k'ãata mɨa ooipia bɨma aji, ɨt'aa wãit'ee? ~+ Warra chak'eerã jira atap'eda, ichi jua ãra ɨ̃rɨ bɨ wãpachi mãik'aapa bendicia wãpachi. Eperã p'arat'ara bɨ Jesús ome pedeeda I}  Mɨa wãarata jararu. Warra chak'eerãpa waawee-ee ijãapata t'ãri o-ĩa Tachi Ak'õrede. Auk'a tachi chonaarãpa pida ijãadaipia bɨ p'aneedait'ee Tachi Ak'õre jua ek'ari ichideerã ome. p|Y Jesupa mãga unuk'ãri, t'ãri ãriidachi chi k'õp'ãyoorã ome. Mãpai mãgaji: —¡Ɨtrɨanáatɨ! Ichiak'au mɨmaa warrarã chepítɨ, Tachi Ak'õrepa ãra jĩak'aarã bɨit'ee perã ichi jua ek'ari ichideerã p'aneedamerã. { Warrarã aneejida Jesumaa iru jua bɨmerã ãra ɨ̃rɨ. Mamĩda Jesús k'õp'ãyoorãpa ma warrarã aneedap'edaarã ɨtrɨajida. Az{ Ichiaba wẽrapa chi ɨmɨk'ĩra amaat'aaru pɨrã, awaraa ɨmɨk'ĩra ataik'araa bɨ. Mãga ooru pɨrã, auk'a p'ek'au oomaa bɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Jesupa warrarã bendiciada y/ Jesupa jaraji: —Eperãpa chi wẽra amaat'aaru pɨrã, awaraa wẽra ataik'araa bɨ. Mãga ooru pɨrã, p'ek'au oomaa bɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite mãik'aapa chi wẽra k'ĩrapite, Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bairã wẽra iru bak'ãri, awaraa ome k'ãik'araa bɨ. zxm Aɨ t'ẽepai teeda p'anadak'ãri, Jesús ome nipapataarãpa pedee p'aneejida fariseorãpa iididap'edaade. fwE Tachi Ak'õrepa mãgá eperãarã omé araa papik'ãri, apidaapa amaapidaik'araa bɨda aji. 1v[ Mãgá eperã omee weda eperã apai pɨk'a p'aneedait'ee.’ (Gn 2.24) Eperã omé p'anɨ mĩda, jĩp'a eperã apai pɨk'a p'aneepata Tachi Ak'õre k'ĩrapite. nuU ‘Mapa ɨmɨk'ĩrapa atabëiit'ee chi ak'õre chi nawe ome, araa p'anapataadait'ee chi wẽra ome. ytk Mamĩda Tachi Ak'õrepa na eujã ook'ãri,‘Ooji ɨmɨk'ĩra mãik'aapa wẽra.’ (Gn 1.27) isK Mãpai Jesupa maaji: —Moisepa mãga jaraji parã judiorã k'ɨɨrɨ k'isua p'anadairã. prY Jarajida: —Moisepa ũraajida ajida, wẽra amaaru pɨrã, mia amaada k'art'a p'ã teeipia bɨ. ;qq Irua p'anauji: —¿K'ãata ũraaji Moisepa? p5 Mãga nɨde fariseorã ũk'uru irumaa chejida. Moisepa p'ãda merapii jĩak'aapa, iidijida: —¿Ɨmɨk'ĩrapa ichi wẽra amaaipia bɨk'ã? ajida. o 3 Jesús uchiap'eda chi k'õp'ãyoorã ome Capernaumdeepa, wãjida Jordán to k'ĩraik'a eeree, Judea eujãde panarutamaa. Mama p'anɨde waya Jesús badamãi eperãarã cheepurupachida, eperãarãpa oopatap'edaak'a iru wãrumaa. Waya Jesupa jarateemaa beeji naaweda oopatak'a. =ns 2Ma awara chik'o warraara bɨ t'ã ome. Mamĩda t'ã k'ɨyaa-edaik'ãri, ma chik'o warraa-ee bɨ. ¿Sãga ma t'ã waya k'ɨyaapiima? Ichiaba tachi t'ãri pia p'anada-e pak'ãri, Tachi Ak'õre k'ĩrapite servi-e p'anɨ. Mapa óotɨ Ak'õre Ũraade jara bɨk'a. Mãgá k'ãiwee p'anadait'ee apemaarã ome.m 1—T'ã p'urupata chik'ode mik'iapiamaapa. Auk'a Tachi Ak'õrepa ichideerã pia ak'ɨ bapari atuapiamaapa netuara o k'achiade. l- 0‘Mama ichita miapiit'ee tachi chiara k'opari k'ipa piuk'aa mãik'aapa tachi k'ap'ɨa paapari t'ɨpɨtau k'ĩik'aa bɨde.’ (Is 66.24) xki /Ichiaba pɨchi taupa ne-inaa unuda k'aurepa pɨ k'achiade baairu pɨrã, ma k'achia oo amáaji pɨchi tau ẽt'ak'ajik'a. Piara bɨ Tachi Ak'õre ode nipait'ee tau abapai bɨk'a, tau omeeweda nipai k'ãyaara netuara ode tok'arradee. j  -Ichiaba pɨchi bɨɨrɨpa ne-inaa ooda k'aurepa k'achiade baairu pɨrã, ma k'achia oo amáaji, pɨchi bɨɨrɨ t'ɨap'et'aak'ajik'a. Piara bɨ Ak'õre ode nɨk'anɨk'aa nipait'ee bɨɨrɨ abapai bɨk'a, k'ap'ɨa pia tok'arradee bat'a atapëi k'ãyaara. i  .vhe +Pɨchi juapa ne-inaa ooda k'aurepa pɨ k'achiade baairu pɨrã, ma k'achia oo amáaji, pɨchi jua t'ɨap'et'aak'ajik'a. Piara bɨ ɨt'aa wãit'ee jua mosaa, k'ap'ɨa jõmaweda atuai k'ãyaara t'ɨpɨtau ichita jẽrajẽraa jira bɨde. g  ,Ef *—Mamĩda eperãpa mɨde ewaa ijãa p'anɨɨrãmaa acha bɨ warra chaik'a, ijãapiamaa bɨ pɨrã, piara bak'aji k'ũruma iru otaude jɨ̃ atadap'eda, p'usa jãde bat'at'aadait'ee. deA )Mɨa wãarata jararu. Eperãpa parãmaa pania vaso aba pida teeru pɨrã todamerã, parãpa mɨ, Cristode ijãapata perã, Tachi Ak'õrepa ma eperãmaa ne-inaa pi-ia teeit'eeda aji. K'ĩrak'aupai p'ek'au k'achia oodai ;dq (Tachi ome nipak'aa pɨjida, tachi eere bɨda aji. 8ci 'Jesupa p'anauji: —Ichiak'au oopítɨ. Eperãpa ne-inaa pia ooru pɨrã mɨ t'ɨ̃de eperãarãpa p'oyaa oodak'aa, mãga oop'eda, pedee k'achia jara-e pai mɨ ãpɨte. ^b5 &Mãpai Juanpa maaji: —Tachi Jarateepari, taipa unujida eperãpa pɨ t'ɨ̃ jarap'eda, netuara uchiapi bɨ eperãarã k'ap'ɨadeepa. Mãga unudak'ãri, taipa waa oonaapáde ajida, tachi ome nipak'aa perã. a{ %—Eperãpa mɨde ijãa bɨ k'aurepa nãgɨ́ warra chaik'a auteebairu pɨrã, mɨ jida auk'a auteebaipari. Ma awara mɨ aupai auteebai-e; ichiaba Tachi Ak'õre auteebai bɨ, iruata mɨ pëida perã. Ak'õrede ijãak'ãri, ne-inaa pia oopari `+ $Mãpai Jesupa warra chai jua jita atap'eda, ak'ɨ nɨ̃bɨji ãchi esajĩak'a. Jira atap'eda, wëre ataji jarateeit'ee mãik'aapa jaraji: e_C #Jesús su-ak'ɨ beeji mãik'aapa chi k'õp'ãyoorã doce t'ɨ̃ p'e atap'eda, maaji: —Eperã apemaarã k'ãyaara waibɨara pa k'inia bɨ pɨrã, ek'ariara baipia bɨ mãik'aapa t'ãri o-ĩa apemaarã k'aripaipia bɨ. ^ "Mamĩda k'ĩra nejasiapa k'ĩup'ee para beeji, ode aupedee che wãdap'edaa perã, ãchidepema k'aita waibɨara bɨ. }]s !Pachejida Capernaum p'uurude. Teeda p'anɨde, Jesupa iidiji: —¿Parã k'ãata pedee che wãjidama aji, ode? $\A Chi k'õp'ãyoorãpa k'awada-e paji sãap'eda irua mãga jaraji. Mamĩda waawee p'anajida iididait'ee. Eperã waibɨara bɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite [ Jesupa ne-inaa oo-e paji mama, chi k'õp'ãyoorãmaa jarateemaa bada perã. Mãgapachi: —Eperãpa mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema, baaipiit'ee k'achia beerã juade mãik'aapa ãchia mɨ peepit'aadait'ee. Mamĩda ewari õpeemaa mɨ waya chok'ai p'irabaiit'ee. xZi Mamãik'aapa wãdak'ãri, Galilea eujãde wãyaajida. Mamĩda eperãarãmaa k'awapi k'inia-e bada perã, Yw Jesupa p'anauji: —Ɨt'aa t'ɨ̃ bɨpapai mãgee netuara uchiapiparida aji. Jesupa waya jarada ichi peedait'ee >Xu Maap'eda Jesús wãji teedaa chi k'õp'ãyoorã ome. Ituaba bak'ãri, chi k'õp'ãyoorãpa iidijida Jesumaa: —¿Sãap'eda taipa ma netuara p'oyaa uchiapida-e pajima? ajida. gWG Mamĩda Jesupa juade jita atap'eda, p'irabai ataji. Mãpai ma warra k'ap'ɨa pia beeji. SV Mãpai netuara biadachi mãik'aapa warra golpe wawat'aaji. Maap'eda uchiadachi warra k'ap'ɨadeepa. Ma warra piudak'a atabaibeeji. Mãpai arii see nɨ̃badaarãpa mãgajida: —Piudachida, ajida. VU% Jesupa unuk'ãri eperãarã seedaruta, mãgaji netuaramaa: —Netuara, ichiwapipari mãik'aapa k'ɨɨrɨ k'ĩpipari, uchíaji jã warra k'ap'ɨadeepa mãik'aapa waa iru k'ap'ɨade t'ĩunaapáde aji. tTa Mãpai chi warra ak'õrepa golpe pedeeji: —Ijãa bɨda aji. ¡Mɨ k'aripáji waapɨara ijãait'ee! S Jesupa p'anauji: —¿K'asaa pɨ pedee? ¿P'oyaa ooik'ã a bɨk'ã? ¡Eperãpa mɨde ijãa bɨ pɨrã, mɨa ne-inaa jõma oopari! 9Rk At'apai netuarapa bat'at'aapari t'ɨpɨtau urua nɨ̃bɨde maa-e pɨrã toida peet'aait'ee. Mapa p'oyaa ooita bɨ pɨrã, tai chupɨria k'awáaji mãik'aapa k'aripapáde aji. |Qq Jesupa iidiji ma warra ak'õremaa: —¿Sãaweda mãgá nɨ̃bɨma? aji. Chi ak'õrepa p'anauji: —Ma-ãri weda. 1P[ Mãpai aneejida Jesumaa. Mamĩda netuarapa Jesús unuk'ãri, warra wawat'aaji mãik'aapa bat'at'aaji eujãde. It'aideepa k'õp'ep'ee eujãde pɨrabai nɨ̃beeji. ^O5 Mãpai Jesupa mãgaji arii p'anadap'edaarãmaa: —Aai, eperãarã, ¿at'ãrita mɨde ijãada-e p'anɨk'ã? ¡Ijãadak'aarã́k'apɨ p'anɨ! ¿Jõmasaa taarãit'ee parã ome ijãarutamaa? Anéetɨ ma warra. N Ma netuarapa wawat'ɨ bat'at'aapari eujãde. Maap'eda it'aidee k'õp'ep'ee che nɨ̃beepari, k'ida kierrkierree nɨ̃beepari, ichiaba k'ap'ɨa ɨbɨa nɨ̃beepari. Mɨa chupɨria iidiji pɨ k'õp'ãyoorãmaa ma netuara uchiapit'aadamerã. Mamĩda p'oyaada-e paji. mMS Eperãpa p'anauji: —Tachi Jarateepari, mɨ warra aneeji pɨmaa netuarapa ichiwa iru bairã. cL? Mãpai Jesupa iidiji ãchimaa: —¿K'ãaredeta aupedee p'anɨma mɨ k'õp'ãyoorã ome? _K7 Jesús unudak'ãri, ak'ɨtrua para beeji mãik'aapa p'ira wãjida irumaa auteebaide. J Jesús, Pedro, Santiago mãik'aapa Juan pachedak'ãri apemaarã k'õp'ãyoorã p'anadap'edaamãi, unu chejida eperãarã chok'araarãpa wap'ɨra iru p'anɨ mãik'aapa Moisepa p'ãda jarateepataarã ũk'uru aupedee jõnɨ ma k'õp'ãyoorã ome. TI! Mamĩda eperã Elías jĩak'aa chejipɨ. Mãgɨ́ t'ɨ̃jarapachida Juan Bautista. Ãchia oo k'iniata oojida iru ome Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a. Jesupa k'ũtrãa k'ap'ɨadeepa netuara uchiapida H Irua p'anauji: —Wãarata jara p'anɨ. Elías naapɨara cheit'ee mãik'aapa ne-inaa jõmaweda pia ooit'ee, eperãarãpa auteebaidamerã iru t'ẽe cheru. Mamĩda mɨa jara bɨ: Ak'õre Ũraa p'ãdade ichiaba jara bɨ mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema, miapidait'ee mãik'aapa k'ĩra unuamaa iru p'anadait'ee. Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade p'ã jẽra bɨk'a ichia oopiit'ee. 0GY Maap'eda Jesumaa iidijida: —¿Sãap'eda Moisepa p'ãda jarateepataarãpa jarapatama ajida, chonaarãwedapema Elías naapɨara cheit'ee Tachi K'aripapari k'ãyaara? (FI Maperã nepɨrɨda-e paji ãchia unudap'edaa. Mamĩda ãchi pitapai pedee p'anapachida k'asaa jara k'inia bɨ “jai-idaap'eda waya chok'ai p'irabaiit'ee”. E  Eedeepa cherutade Jesupa jaraji ãchia unudap'edaa nepɨrɨnaadamerã, ichi jai-idaap'eda waya chok'ai p'irabai naaweda. bD= Aramata ak'ɨdak'ãri, ãchi ik'aawa apida unuda-e paji; Jesús aupaita ãchi ome baji. C Mãga nɨde jɨ̃ararapa ãra aneu cheji. Madeepa Tachi Ak'õrepa pedeeji: —Nãgɨda aji, mɨ Warra k'inia. Ũrítɨ iru pedee. [B/ Pedropa k'ĩsia-ee mãga jaraji, p'era ak'ɨ nɨ̃bada perã apemaarã ome. :Am Mãpai Pedropa mãgaji Jesumaa: —Tachi Jarateepari, ¡pia bɨ nama p'anadait'ee pɨ ome! Oodait'ee te chak'eerã õpee; aba pɨ-it'ee, aba Moise-it'ee, chi apema Elia-it'ee. @  Mãga nɨde chi k'õp'ãyoorãpa unujida chonaarãweda p'anapatap'edaarã Elías mãik'aapa Moisés pedeemaa p'anɨ Jesús ome. ;?q Ichi p'aru t'o-t'oo ɨ̃daadachi pi-ia t'õdak'a. >7 K'ãima seismaa Jesús wãji ee ɨt'ɨa bɨ nok'ode. Ichi ome ateeji Pedro, Santiago mãik'aapa Juan. Mama ãra taide Jesús k'ĩra awaradachi. Q=  Jesupa ichiaba mãgaji: —Mɨa wãarata jararu. Nama p'anɨɨrã ũk'uru piudai naaweda unudait'ee Tachi Ak'õrepa eperãarã bɨru ichi jua ek'ari ichideerã p'aneedamerã. Jesús k'ĩra awaradaida q<[&Ɨ̃rapema eperãarã audú p'ek'au oo k'inia p'anapata mɨde ijãadak'aa perã. Mãɨrã taide eperã k'ĩra nejasia bɨ pɨrã jarait'ee mɨde ijãa bɨ maa-e pɨrã mɨ ũraa jarait'ee awaraarãmaa, mãgara mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema jida k'ĩra nejasia bait'ee mëreda ait'ee, mɨ Ak'õre Waibɨa k'ĩra wãreede chek'ãri iru angeleerã ome.u;c%Ichiaba, ¿k'ãata teeima Tachi Ak'õremaa, tachi piudap'eda chok'ai p'irabaipimerã? Mãga p'oyaa ooda-e. .:U$Ma awara ¿k'ãare piata baima eperãpa ne-inaa pia na p'ek'au eujãde nɨ̃bɨ jõmaweda ataru pɨrã, mamĩda piup'eda chok'ai p'irabai-e pɨrã Ak'õre eujãde? ;9o#Eperã piuamaa bɨ pɨrã mɨde ijãapari k'aurepa, mãgɨ́ piuk'ãri atuait'ee. Mamĩda eperã piuru pɨrã mɨde ijãapari k'aurepa, mãgɨ́ ɨt'aa wãit'ee ichi piuk'ãri. =8s"Mãga bap'eda, Jesupa chi k'õp'ãyoorã t'ɨ̃ p'e ataji awaraarã ome mãik'aapa maaji: —Eperã mɨ ome nipa k'inia bɨ pɨrã, k'ĩsiaik'araa bɨ ichia ne-inaa oo k'inia bɨdepai. Ichi kuruso ãp'aipia bɨ eperã peenadait'eek'a. Ooipia bɨ mɨa ooparik'a, ma k'aurepa miapiruta pɨjida piurumaa. '7G!Mamĩda Jesús p'ɨrrabaiji mãik'aapa chi k'õp'ãyoorã k'ĩra ak'ɨp'eda, mãgaji Pedromaa: —¡Mɨ ik'aawaapa ãyaa wã́ji, Satanapa mãga jarapida perã! Pɨa k'ĩsia-e Ak'õrepa k'ĩsia bɨk'a. Jĩp'a k'ĩsiamaa bɨda aji, eperãarãpa k'ĩsiapatak'a. Sãga nipadai Jesús ome 6- Mãgɨ́ pedee jaraji jõmaarã k'ĩrapite. Mãpai Pedropa Jesús awara ãyaa ateeji mãik'aapa ɨtrɨamaa beeji, mãgá pedee bada perã. U5#Jesupa jarateemaa beeji: —Mɨde ijãadak'aa p'anadairã, tachi judiorã poro waibɨarãpa, p'aareerã poroorãpa, mãik'aapa Moisepa p'ãda jarateepataarãpa mɨ miapidait'ee mãik'aapa yiaraa iru p'anadait'ee. Maap'eda mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema, peepit'aadait'ee. Mamĩda ewari õpeemaa mɨ chok'ai p'irabaiit'ee. r4]Mamĩda Jesupa jaraji: —Awaraarãmaa mãga nepɨrɨnaadapáde aji. Jesupa jarada ichi peedait'ee 3—Parãpárama, ¿mɨ k'aima adaima? aji. Pedropa p'anauji: —Pɨ Cristo; Tachi Ak'õrepa pëida tachi k'aripamerã. E2P'anaujida: —Ũk'uruurãpa jara p'anɨ pɨ Juan Bautista, piup'eda p'irabaida. Awaraarãpa jara p'anɨ Elías. Ichiaba ũk'uruurãpa jara p'anɨ pɨ awaraa Ak'õre pedee jarapari. f1EMa t'ẽepai, Jesús chi k'õp'ãyoorã ome wãji p'uuru k'aipee beedee, Cesarea de Filipo p'uuru k'ait'a bɨ eujãde. Ode wãdade, Jesupa iidiji chi k'õp'ãyoorãmaa: —¿Mɨ k'aima a p'anɨma aji, eperãarãpa? ;0oMãpai Jesupa ichi temaa pëiji mãik'aapa maaji: —P'uurudee wãnaapáde aji, mãik'aapa p'uuru pidaarãmaa maarepida jaranaapáde aji. Pedropa Jesús Tachi K'aripaparida ada |/qJesupa jua waya tau ɨ̃rɨ bɨji mãik'aapa ãyaa atak'ãri, ma eperãpa pia unu beeji. Mãgá jɨpa beeji. O.Ak'ɨp'eda, maaji: —Unu bɨpɨ eperãarã pak'uruk'a nĩutee. J- Jesupa ma tau p'ãriu bɨ juade jitap'eda, p'uuru k'idaa ateeji. Mãpai ma eperã tau jãde idut'aaji mãik'aapa ichi tau wãk'a atap'eda juapa, Jesupa maaji: —¿Ɨ̃rá pia unuruk'ã? aji. t,aBetsaida p'uurude panadak'ãri, tau p'ãriu bɨ ateejida Jesumaa chupɨria iidide irua t'õbaimerã. ;+oMãpai maaji: —¿Parãpa at'ãri k'awada-ek'ã? aji. K'ĩra k'aupai ijãadai fariseorã pedee mãik'aapa Herodes pedee. Jesupa Betsaida p'uurude tau p'ãriu bada jɨpada *1—Ichiaba pan siete jededak'ãri ɨmɨk'ĩraarã cuatro milmaa, nek'odap'eda, ¿k'oraa jõmasaa ipurujidama? aji. Maajida: —K'oraa siete. )1Mɨa pan joisomaa jedek'ãri ɨmɨk'ĩraarã cinco milmaa, ¿chi pite beedapa k'oraa jõmasaa ipurujidama? aji. P'anaujida: —K'oraa docena aba. (%Parã tau iru p'anɨ mĩda, unudak'aa mɨa oo bɨ. K'ɨɨrɨ iru p'anɨ mĩda, mɨa jaratee bɨ ũridak'aa. ¿Maarepidata k'irãpada-ek'ã? l'QJesupa k'awaji ãrapa k'ĩsiadap'edaa. Mapa mãgaji: —¿Sãap'eda pan wẽe p'anɨda a p'anɨma? aji. ¿At'ãri k'awada-e p'anɨk'ã mɨa jaratee k'inia bɨ? ¿Pandepai k'ĩsia p'anɨ-ek'ã? aji. Mapa k'awada-e p'anɨ. 2&]Jesús k'õp'ãyoorã pedee para baji ãchi pitapai, irua jara k'inia bada k'awada-e p'anadap'edaa perã. Maajida: —Mãga jara bɨ, tachi pan wẽe p'anadairã. % Jesupa ãra ũraaji: —K'ĩra k'awaa nipapatáatɨ fariseorã pan, Herodes pan k'onaadamerã, ãchi levadura k'achia bairã. $ Ma wã nidade chi k'õp'ãyoorãpa k'ĩra atuadai p'anajida ateedait'ee ne-inaa k'oparii. Pan apai iru p'anajida barcode. $#A Maap'eda mama atabëiji. Barcode bataup'eda, uchiaji lago k'ĩraik'a eere chi k'õp'ãyoorã ome. Jesupa ũraada fariseorãpa oopatak'a oonaadamerã Q" Jesús golpe ĩyapaaji mãik'aapa mãgaji: —¿K'asaa parã pedeeta? ¿Awaraa ne-inaa unu k'inia p'anɨk'ã Tachi Ak'õre juapa ooda? Mɨa wãarata jararu. Mɨa oo-e pait'ee parãpa iidi p'anɨk'a. q![ Mama bɨde fariseorã pachejida mãik'aapa aupedeemaa p'aneejida Jesús ome. Ɨmɨatee k'inia p'anadap'edaa perã, iidijida ne-inaa oomerã Tachi Ak'õrepapai oopari, mãik'aapa ak'ɨpimerã wãara Tachi Ak'õrepa iru pëida.  / Mãpai Jesús chi k'õp'ãyoorã ome barcode bataup'eda, wãji Dalmanuta eujãdee. Ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa unu k'inia p'anadap'edaa Z- Chi nek'odap'edaarã perá cuatro mil paji. Maap'eda Jesupa ãchi temaa pëiji. c?Jõmaarãpa k'ojida bi jãwaadarutamaa. K'oraa siete ipuru p'ejida pan chik'o ome beeda. Ichiaba chik'o chak'eerã chok'ara-ee iru p'anajida. Jesupa ɨt'aa iidik'ãri, chok'araara eepadachi mãik'aapa jedepiji. CEperãarã su-ak'ɨ beepiji mãik'aapa ma pan atap'eda, ɨt'aa t'ɨ̃ji gracias jarait'ee Tachi Ak'õremaa. K'õrak'oop'eda teeji chi k'õp'ãyoorãpa eperãarãmaa jedenadamerã. G—¿Pan jõmasaa iru p'anɨma? aji. Maajida: —Siete. Chi k'õp'ãyoorãpa iidijida: —Mamĩda ¿sãga nek'opidayama ajida, nama eperãarã wẽ-e perã chik'o netodait'ee taimaa? yMãgá pëiru pɨrã ãchi te chaa, ode k'ap'ɨa t'ũmaak'oodaridait'ee jarrapa, ũk'uru t'ɨmɨɨpa che p'anadairã. —Mɨa na eperãarã chupɨria k'awaa bɨ, mɨ ome k'ãima õpee p'anadairã mãik'aapa ɨ̃rá ãchi nek'odait'ee wẽe p'anɨ. / YEwari aba eperãarã chok'ara waya see nɨ̃baji Jesús badamãi. Mamĩda nek'odait'ee wẽe p'anadap'edaa perã, chi k'õp'ãyoorã t'ɨ̃ p'eji mãik'aapa mãgaji: F%Chi ũridap'edaarã o-ĩa ak'ɨtrua para beeji mãik'aapa pedee para beeji: —Jesupa jõma pia ooparipɨ. ¡K'ɨɨrɨ k'ĩ bɨ ũripipari mãik'aapa pedee atua bɨ paara pedeepipari!kO$Mãpai Jesupa jaraji apidaamaa jaranaadamerã. Mãga jarapachi mĩda, waapɨara jara wãpachida. V%#Aramata pedee atua bada pia pedeeji mãik'aapa k'ɨɨrɨ ẽesaadachi. +"Maap'eda ɨt'aa ak'ɨji, golpe ĩyapaaji mãik'aapa mãgaji ma eperãmaa: —¡Efatá! (Jara k'inia bɨ: “¡K'ɨɨrɨ ẽesáaji!”) 'G!Jesupa awara ãyaa ateeji see nɨ̃badamãiipa mãik'aapa ichi jua chak'epa t'ɨt'aaji ma eperã k'ɨɨrɨ chaa. Ichiaba idubapa t'õbait'aaji iru k'ĩrame. 1[ Mama Jesumaa eperã ateejida. Ma eperã k'ɨɨrɨ k'ĩ baji mãik'aapa pedee atua baji. Chupɨria iidijida Jesumaa iru jua bɨmerã ma eperã ɨ̃rɨ, jɨpa beemerã. &EJesús uchiaji Tiro p'uuru k'ait'a bɨ eujãdeepa chi k'õp'ãyoorã ome. Wãyaaji Sidón p'uurude panait'ee Decápolis eujãde, Galilea Lago k'ait'a. @yMa wẽra teedaa panak'ãri, chi k'au p'arude k'ãiwee ununaji. Netuara uchiadai baji chi k'au k'ap'ɨadeepa. Jesupa eperã k'ɨɨrɨ k'ĩ bɨ mãik'aapa pedee atua bɨ jɨpada q[Mãpai Jesupa maaji: —Pia p'anauji. Wãpáde aji, pɨ k'au k'ap'ɨadeepa netuara uchiada perã. D Ma wẽrapa p'anauji: —Mãgada aji, Tachi Waibɨa. Mamĩda usaarãpa paara k'opata warrarã juadeepa baaida mesa ek'ari. Mapa, mɨ judio-e mĩda, pɨmaa chupɨria iidi bɨda aji. 6 eMamĩda Jesupa mãgaji: —Judiorãmaa ita-aria naa mɨmaa chupɨria iidipíji. Pia-e bɨda aji, warrarã chik'o jãri atait'ee mãik'aapa usaarãmaa tee baibɨit'ee. _ 7Mãga nɨde wẽra k'au netuara merãtɨa bada nawepa ũriji Jesús mama bɨ. Ma wẽra judio-e paji; Sirofenicia eujãdepema paji. Teedaa wãp'eda, bedabai nɨ̃banaji Jesús k'ĩrapite mãik'aapa irumaa chupɨria iidiji: —Mɨ k'au k'ap'ɨade netuara merãtɨa bɨ. Chupɨria k'awáaji mãik'aapa uchiapit'aapáde aji, iru k'ap'ɨadeepa.   5Mamãik'aapa Jesús Tiro p'uuru k'ait'a wãji chi k'õp'ãyoorã ome. Wãji teedaa ichi unupi k'inia-e bada perã. Mamĩda p'oyaa miru-e paji. .UJõmaweda ma ne-inaa k'achia uchiapari eperã t'ãrideepa. Ma ne-inaa oodak'ãri, k'achia p'aneepata Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Wẽra judio-ee bɨpa Jesude ijãada T!miak'ãi bɨ awaraarã ome k'ãiit'ee; chĩara net'aa k'ɨ̃ait'ee; chĩaramaa ne-inaa k'achia ooit'ee; chĩara k'ũrait'ee; ne-inaa k'achia ooi awaa bapariit'ee; chĩara k'ĩra unuamaa iru bapariit'ee irua ne-inaa iru bɨ k'aurepa; chĩara ãpɨte seewa jara nipait'ee; audua bapariit'ee mãik'aapa ne-inaa pariatua oopariit'ee. Eperã t'ãrideepa nãgee k'ĩsia k'achia uchiaparida aji: p'ek'au ooit'ee awaraarã ome; nechɨait'ee; chĩara peeit'ee;  Ichiaba jaraji: —Mamĩda ne-inaa k'achia eperã t'ãrideepa uchiadapa tachi k'achia beepipari Tachi Ak'õre k'ĩrapite. >ut'ãride banak'aa perã. Jĩp'a bide banapari, maap'eda uchiapari. (Mãga jarak'ãri, Jesupa jara k'inia baji Tachi Ak'õrede ijãapataarãpa chik'o k'ĩra t'ãdoo k'odaipia bɨ.) %Irua jaraji: —¿Mãgara, parãpa ichiaba k'awada-e p'anɨk'ã? Chik'o k'odak'ãri, tachi k'achia beepik'aa Tachi Ak'õre k'ĩrapite, 'GJesupa eperãarã atabëip'eda, t'ĩuji teedaa. Mama chi k'õp'ãyoorãpa iidijida: —¿K'ãata jara k'inia bɨma ajida, pɨa eperãarãmaa jarateeda? 2_[Pia k'ĩsiadapáde aji, mɨa jaradade.] [/Chik'o k'odak'ãri, tachi k'ap'ɨade edú banapari. Ma chik'o k'odap'edaa k'aurepa tachi k'achia p'aneedak'aa Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Ma k'ãyaara, ne-inaa eperã t'ãrideepa uchiarúpata k'achia beepipari. T'ẽepai Jesupa eperãarã t'ɨ̃ p'e atap'eda, maaji: —Jõmaarãpa mɨ pedee ũrítɨ, mãik'aapa k'awáatɨ mɨa jararu. )~K Mãgɨ́ ũraa uchiapari eperãarã k'ĩsiadeepa. Mãgɨde ijãadak'ãri, Tachi Ak'õre Ũraa yiaraa iru p'aneepata. Ichiaba awaraa ũraa jarateepata mãik'aapa ma k'aurepa eperãarãpa oodak'aa Tachi Ak'õre Ũraade jara bɨk'a. Ne-inaa tachi k'achia beepipari Tachi Ak'õre k'ĩrapite ~}}W||{zmyxwvvzviuXtsrqqpp onnmm(l+kjiig)fKedcbbnaa_`__K]\n[NZYXX-VJUTRQP\ONMM?LKJIHH[HGXFEDgCBB-A???s?>>=t<;:d99*887C66!554&321l00f/W.-I,,"+**2)C('&&%h$$Q$#^""X!F JmhR=#L&M{?H ) M 5[!^$.WUCMa wẽrapa Pedro unuk'ãri k'ara p'aimaa bɨ t'ɨpɨtau ik'aawa, pi-ia ak'ɨji mãik'aapa mãgaji: —Pɨ auk'a nipajida aji, jã eperã Jesús Nazaretdepema ome. kVOBMãɨmisa Pedro tuda baji te ãuk'idaa. Mãga nɨde Caifás mimiapari awẽra irumaa cheji. 6UeAŨk'uru arii p'anadap'edaarãpa Jesumaa idujida mãik'aapa tau p'ãrajɨ̃ atadap'eda, sĩjida. Mãga oo jõnɨde mãgajida: —¡Pɨ wãara Tachi Ak'õre Warra pɨrã, jarapáde aji, k'aipata pɨ sĩji! Ichiaba Ak'õre te jɨ̃apataarãpa k'ĩramaa sĩpachida. Pedropa Jesús k'awa-e bɨda ada ?Tw@¿Parãpa ũrijida-ek'ã ichia pedee k'achia jarada Tachi Ak'õre ãpɨte? ¿K'ãata k'ĩsia p'anɨma? aji. Jõma auk'a bia para beeji: —Ichia jarada k'aurepa piupia bɨda ajida. !S;?Mãpai Caifapa ichi p'aru jẽt'aaji t'ãri k'achiapa mãik'aapa mãgaji: —¿K'ãare-it'ee waa jɨrɨdaima eperãarãpa jaradamerã ichia ooda? FR>Jesupa p'anauji: —Mɨda aji. Parãpa mɨ unudait'ee Ak'õre Waibɨa juaraare su-ak'ɨ bɨ. Ichiaba mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema waya chek'ãri, unudait'ee jɨ̃ararade cheru. GQ=Mamĩda Jesupa maarepida p'anau-e paji; k'ĩup'ee beeji. Waya mãgaji: ’¿Pɨk'ã Mesías, Tachi Ak'õrepa pëida eperãarã rey pamerã? ¿Pɨk'ã aji, Tachi Ak'õre Waibɨa Warra? VP%<Mãga ũrik'ãri, p'aareerã poro waibɨa Caifás bainɨ̃ beeji jõmaarã k'ĩrapite mãik'aapa iidiji Jesumaa: —¿Wãarak'ã aji, pɨ k'ĩrapite jara p'anɨ pedee? ¿Maarepida p'anau-ek'ã? aji. jOM;Mãga jarajida mĩda, at'ãri auk'a pia pedeeda-e paji tachi judiorã ũraade jara bɨk'a. bN=:—Taipa ũrijida irua jararu: “Chonaarãweda eperãarãpa Tachi Ak'õre te waibɨa oojida. Mɨa mãgɨ́ te t'eet'aap'eda, k'ãima õpeemaa waya oo atai. Mamĩda eperãarãpa oopatak'a oo-e pait'eeda” aji. RM9Ũk'uru chi poroorã k'ĩrapite p'irabaijida mãik'aapa seewa jarajida: mLS8ma eperãarã chok'araarãpa wãara jaradak'aa pada perã mãik'aapa auk'a pedeedak'aa pada perã. 9Kk7P'aareerã poroorãpa jõmaweda Junta Supremadepemaarã ome testigo jɨrɨ p'anapachida. Mãgá Jesús peepit'aadait'ee. Mamĩda maarepida unuda-e paji ɨmɨateedait'ee, GJ6Pedro t'ɨmɨɨpapai t'ẽe wãk'ãtɨ wãji. Mãgá wãpa Caifás te t'ɨak'au badamãi edú t'ĩuji. Mama t'ɨpɨtau ik'aawa su-ak'ɨ beeji k'ara p'aiit'ee Ak'õre te jɨ̃apataarã ome. SI5Mãpai ãchia Jesús ateejida Caifás temaa. Ichi p'aareerã poro waibɨa paji. Mama ichiaba see nɨ̃baji p'aareerã poroorã, judiorã poro waibɨarã mãik'aapa Moisepa p'ãda jarateepataarã. zHm4Mamĩda, waaweepa sabana k'enat'aaji mãik'aapa ãk'adaa p'ira uchiadachi. Jesús Junta Suprema k'ĩrapite bada &GE3Mamĩda k'ũtrãa aba Jesús t'ẽe nipaji. Chi k'ap'ɨa pɨra baji sabanapa, ãk'adaa nipada perã. Judas ome nipadap'edaarãpa ma k'ũtrãa jita atajida. rF]2Jesupa mãga jaramaa bɨde, jõmaweda chi k'õp'ãyoorãpa atabëijida mãik'aapa miruk'oodachida. %EC1Ewari chaa mɨ Tachi Ak'õre te waibɨade bapari iru pedee jarateemaa. Maapai mɨ jitada-e paji. Mamĩda nãga p'asaru Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a. Mamĩda eperã Jesús k'ait'a badapa ichi espada ẽt'a atap'eda, p'aareerã poro waibɨa mimiapari k'ɨɨrɨ orp'et'aaji. 9Bm.Mãpai Jesús jita atajida mãik'aapa ateejida. {Ao-Mapa pachedak'ãri Jesumãi, Judas pedee cheji: —¡Tachi Jarateepari! Mãga jarap'eda, k'ĩra ɨ̃t'aaji. D@,K'awaadamerã chisãgɨta Jesús, panadai naaweda, Judapa jaraji mãɨrãmaa: —Chi mɨa k'ĩra ɨ̃ruta saludaak'ãri, mãgɨta pia jita atadapáde aji, mãik'aapa atadaridapáde aji. ?+Jesús at'ãri pedeemaa bɨde ichi k'õp'ãyo Judas pacheji eperãarã chok'ara ome. Espada pak'uru ome anipajida. P'aareerã poroorãpa, Moisepa p'ãda jarateepataarãpa mãik'aapa judiorã poro waibɨarãpa ma eperãarã pëijida ãchi pari. >{*Eperã mɨ traicionaait'ee bɨ k'ait'a cheru. ¡P'irabáitɨ mãik'aapa wãdáma apemaarãmaa! Jesús jita atadap'edaa U=#)Ɨt'aa t'ɨ̃da õpeemaa waya chek'ãri, Jesupa mãgaji: —¿At'ãri k'ãi jõnɨk'ã? Jãgapaipɨ. Mɨ peepidait'ee hora pajipɨ. Eperã Ak'õre Truadepema teedait'ee p'ek'au k'achia oopataarã juade. %<C(Waya chek'ãri, naa unu chedak'a unu cheji; k'ãi jõnɨ tap'ok'eepa. Ɨ̃rɨmadap'eda, k'ĩup'ee p'anapachida, k'awada-e pada perã k'ãata jaradai. 2;]'Waya wãji ɨt'aa t'ɨ̃de naaweda oodak'a: —K'aripáji na miait'ee bɨdeepa. Mamĩda oonáaji mɨa k'inia bɨk'a; jĩp'a pɨa oo k'inia bɨ́k'ata oopáde aji. C:&Chok'ai p'anátɨ mãik'aapa ɨt'aa t'ɨ̃́tɨ p'ek'au k'achiade baaipiamaapa. Tachi Ak'õrepa oopi k'inia bɨk'a t'ãripa oo k'inia p'anɨ. Mamĩda pãchi k'ap'ɨapa chooda-e p'anɨ. S9%Maap'eda, ak'ɨ chek'ãri, chi k'õp'ãyoorã k'ãi jõnɨta unu cheji. Mãpai mãgaji Simón Pedromaa: —Simón, ¿k'ãi nɨ̃bɨk'ã? aji. ¿Hora apida p'oyaa chok'ai p'anada-ek'ã k'ãida-ee? ;8o$Ɨt'aa t'ɨ̃ji: —Abbá, Mɨ Ak'õre, pɨa jõma p'oyaapari. K'aripáji na miait'ee bɨdeepa. Mamĩda oonáaji mɨa k'inia bɨk'a. Jĩp'a pɨa k'inia bɨ́k'ata óoji. :7m#Mãpai Jesús waawipai wãp'eda, bedabaiji tau bɨɨrɨ eujãde t'õbairumaa mãik'aapa Ak'õremaa chupɨria iidiji k'inia bɨ pɨrã, iru mãgɨ́ miapi p'asapinaamerã. l6Q"Mapa mãgaji ãchimaa: —Mɨ piut'ee pɨk'a nɨ̃bɨ t'ãri p'uapa. Nama p'anéetɨ, k'ãida-ee. o5W!Ichi ome ateeji Pedro, Santiago mãik'aapa Juan. Jesús k'ĩsia paraa nɨ̃beeji t'ãri p'uapa. 84i Maap'eda wãjida Getsemaní ne-uu eujã apatap'edaamaa. Mama panadak'ãri, Jesupa mãgaji chi k'õp'ãyoorãmaa: —Nama su-ak'ɨ p'anéetɨ mɨ ɨt'aa t'ɨ̃naru misa. 23]Mamĩda Pedropa waapɨara mãgapachi: —Pɨ ome auk'a piuru pɨjida, mɨa jara-eda aji. Apemaarãpa ichiaba mãga jarapachida. Jesús ɨt'aa t'ɨ̃da Getsemanide 2+Jesupa p'anauji: —Mɨa wãarata jararu. Idi p'ãrik'ua et'erre k'arida omé k'arii naaweda, jarada õpee pɨa mɨ k'awa-e bɨda ait'ee. i1KMãpai Pedropa mãgaji: —Apemaarãpa pɨ atabëiruta pɨjida, mɨa pɨ atabëi-eda aji. S0Mamĩda mɨ chok'ai p'irabaik'ãri, Galilea eujãdee wãit'ee parã naa. /Mama Jesupa mãgaji: —Parã jõmaweda ijãadaamaa p'aneedait'ee mãik'aapa mɨ ituaba atabëidait'ee Tachi Ak'õre Ũraa p'ã jẽra bɨde jara bɨk'a:‘Mɨa oveja ak'ɨpari peepiit'ee mãik'aapa chi ovejaarã jĩchoodaridait'ee.’ (Zac 13.7) . Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdadepema k'ari k'aridap'eda, Olivo Eedee wãjida. Jesupa jarada Pedropa iru k'awa-e bɨda ait'ee v-eMɨa wãarata jararu. Vino waa to-e pait'eeda aji, parã ome ɨt'aripema vino torumaa Tachi Ak'õre truade. %,CMãpai mãgaji: —Nãgɨ́ vino mɨ waa, mɨchi waa bat'ait'ee perã mɨ piuk'ãri chok'araarã pari. Tachi Ak'õrepa nãgɨ́ ũraa chiwidi jara bɨ. Mɨchi waa bat'ada k'aurepa irua wẽpapiit'ee eperãarã chok'araarãpa p'ek'au k'achia oopata mãik'aapa mɨchideerã papiit'ee. 0+YMaap'eda mãgá ooji ma vino ome. Ɨt'aa t'ɨ̃p'eda, gracias jaraji Tachi Ak'õremaa mãik'aapa chi k'õp'ãyoorãmaa teeji. Jõmaarãpa aɨdepema vino tojida. x*iNek'omaa p'anɨde Jesupa pan ataji mãik'aapa ɨt'aa t'ɨ̃ji gracias jarait'ee Tachi Ak'õremaa. Ma pan k'õrat'aaji mãik'aapa chi k'õp'ãyoorãmaa teeji. Mãpai mãgaji: —Jitátɨ mãik'aapa k'ótɨ. Nãgɨ́ pan mɨ k'ap'ɨa. )Mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema, ichita piut'ee Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a. Mamĩda, ¡aai, Tachi Ak'õrepa k'achiadee pëiit'ee chi mɨ traicionaait'ee bɨ! Piara bak'aji mãgɨ́ t'o-e pada paara. Pan k'opata vino ome Jesús k'irãpadait'ee (wMãpai Jesupa p'anauji: —Parã docedepema aba mɨ ome auk'a p'arat'ude pan sã atarupata mɨ traicionaait'ee. 'yMãpai chi k'õp'ãyoorã k'ĩra pia-ee para beeji mãik'aapa aba-abaa iidijida Jesumaa: —¿Mɨk'ã? apachida. #&?Mesade nek'omaa p'anɨde, Jesupa mãgaji: —Mɨa wãarata jararu. Mɨa k'awa bɨ parãdepema abaapa mɨ traicionaait'ee. Iru mɨ ome nama nek'omaa bɨ. I% P'ãriupodopa Jesús pacheji chi k'õp'ãyoorã doce ome. $+Chi k'õp'ãyoorã wãjida p'uurudee. Jõmaweda ununajida Jesupa jaradak'a mãik'aapa mama ne-inaa jõma oojida Pascua chik'o k'odait'ee. w#gIrua ak'ɨpiit'ee ɨt'ɨpema pisode cuarto waibɨa pia oo bɨ. Mama ne-inaa jõma óotɨ tachi nek'odait'ee. /"WTeedaa wãk'ãri, chi te chiparimaa jarátɨ: “Tachi Jarateeparipa iidi pëiji: ‘¿Chisãgɨ́ cuartode Pascua chik'o k'oit'ee mɨchi k'õp'ãyoorã ome?’ ” !# Mãpai Jesupa pëiji chi k'õp'ãyoorã omé: —Wã́tɨ p'uurudee. Mama ununadait'ee eperã pania chok'ode ateeru. T'ẽe wã́tɨ. & E Perá Pascua fiesta ewari pait'ee baji. Ma fiestade oveja chak'e peepata mãik'aapa pan levadura wẽe k'opata. Fiesta pai naaweda Jesús k'õp'ãyoorãpa iidijida irumaa: —¿Sãma k'oit'ee Pascua fiesta ewatepema chik'o tai ome? Mama taipa ne-inaa oodait'ee nek'odai naaweda. E Mãga ũridak'ãri, o-ĩadachida mãik'aapa pedeejida p'arat'a teedait'ee Judamaa. Mãpai Judapa jɨrɨmaa beeji sãga Jesús ãchimaa jitapiit'ee. Pascua fiestadepema chik'o k'odap'edaa ) Judas Iscariote, Jesús k'õp'ãyoorã docedepema aba, wãji p'aareerã poroorãmaa. Jaraji ichia ãchi k'aripait'ee Jesús jitadamerã. kO Mɨa wãarata jararu. Mɨa ooda eperãarã k'aripait'ee, mãga jarateepata chaa na p'ek'au eujãde, ichiaba nepɨrɨpataadait'ee na wẽrapa ooda mɨ-it'ee. Mãgá iru ichita k'irãpadait'eeda aji. Judapa Jesús traicionaada oWNa wẽrapa ooji ichia p'oyaarutapai mɨ-it'ee; mɨ p'urut'aaji k'erapa mɨ k'ap'ɨa ɨadai naaweda. xiChupɨria beerã nama p'anapata parã t'ãide ewari chaa. Ãchi k'aripa k'inia p'anɨ pɨrã, chupɨria k'awaadai mãik'aapa ãchimaa ne-inaa pia oodai. Mamĩda mɨ parã ome ichita ba-e pait'ee. Na ewari parãpa waa mɨ unuda-e pait'ee. wMamĩda Jesupa mãgaji ãchimaa: —Ita-aria bɨ́tɨ; ¿K'ãare-it'ee ik'achia jara jõnɨma? Irua ooda pia bɨpɨ.  Jã wẽrapa netot'aada paara, trescientos denarios iru bak'aji chupɨria beerã k'aripait'ee. Mapa ma wẽra ɨtrɨapachida. 'Ũk'uru arii p'anadap'edaarã k'ĩraudachida mãik'aapa pedee para beeji ãchi pitapai: —¿Sãap'eda jã k'era ichi k'inia weejima? ajida. U#Jesús Betania p'uurude bak'ãri, Simón, chi leprapa k'ayaa bada apatap'edaa tede baji. Jesús su-ak'ɨ beep'eda, nek'omaa baji. Mãga nɨde wẽra pacheji. Ateeji chok'o chak'ek'a mãu pi-ia alabastrodee ooda. Mãgɨ́ ipuru baji k'era ɨ̃pɨa nardodee oodapa. Chok'o t'ap'a ewa ataji mãik'aapa weeji Jesús poro ɨ̃rɨ. 1[Mamĩda ũk'uru arii p'anadap'edaarãpa maapachida: —Fiestade ooda-eda ajida, eperãarã k'ĩrau para beepiamaapa tachi ome. Mariapa Jesús poro ɨ̃rɨ k'era weeda  K'ãima omé falta baji Pascua fiesta pait'ee. Mãgɨ́ fiestade pan levadura wẽe k'opata. P'aareerã poroorãpa Moisepa p'ãda jarateepataarã ome jɨrɨpachida sãga Jesús k'ũrat'aadait'ee. Mãgá jita atadait'ee paji mãik'aapa peepit'aadait'ee paji. Y+ %Mɨa parãmaa ũraada, auk'a jõmaarãmaa jararu: ¡Tauk'a p'anapatáatɨ!&E $Tachi Ak'õre mimiapataarã, k'ĩrak'aupai k'awada-e p'anadairã pariatua mimia p'anɨ pɨrã, k'ĩra nejasia p'anadait'ee Tachi Chipari Waibɨa chek'ãri. 8i #Chi mimiapataarãpa k'awada-e sãapaita chi te chipari waya cheit'ee ichi temaa. Mãga pɨk'a bɨ parã ome. Tauk'a p'anapatáatɨ k'awada-e p'anadairã sãapai pãchi Chipari Waibɨa waya cheit'ee. Chei p'ãriupodopa, esapɨte, et'erre k'arik'ãri, maa-e pɨrã tap'edapodopa. ¡Parãpa k'awada-epɨ! r] "—Oopatáatɨ te chiparipa oodak'a. Mãgɨ́ tedeepa awara ãyaa wãi naaweda, ichi mimiapataarãmaa jara bëiji te pia ak'ɨdamerã. Ãchi chaachaa mimia teeji mãik'aapa chi te t'ĩupata ak'ɨparimaa ũraaji tauk'a bamerã.  !’Maperã tauk'a p'anapatáatɨ, parãpa k'awada-e p'anadairã sãapai mɨ waya na eujãdee cheit'ee. Mimiapari pia kO —Eperã apidaapa k'awada-e p'anɨ Eperã Ak'õre Truadepema cheit'ee ewate, chi hora jida. Ɨt'aripema angeleerãpa pida k'awada-e p'anɨ; mɨa ichiaba k'awa-e, Tachi Ak'õre Warra mĩda. Mɨ Ak'õrepapaita k'awa bɨ. %C Ewari cherude pajã na p'ek'au eujã ome jõdait'ee. Mamĩda ichita p'asait'ee mɨa pedee jaradak'a. K'awada-e sãapai pait'ee Ak'õre ewari waibɨa ewate ` 9 Mɨa wãarata jararu. Ɨ̃rapemaarã piudai naaweda, ma ne-inaa jõmaweda p'asait'ee. z m Mãga pɨk'a mɨa et'ewa jaradak'a unudak'ãri, k'awa p'anɨ taarã-e mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema cheru. ! ; —K'ĩsíatɨ higuera bɨɨrɨde. Higuera k'iru t'u-k'ua uchia nɨ̃beek'ãri mãik'aapa ewaa t'ono nɨ̃beek'ãri, k'awaapata eujã wãsia wã. N  Pëiit'ee mɨ angeleerã Ak'õre truadeepa mɨa jɨrɨt'eradaarã chip'e atadamerã, jõmaweda ãchi p'anapatamãiipa. T'ɨmɨ́ bee jida na p'ek'au eujãde, p'e atanadait'ee. Higuerade jarateeda  + ’Mãpai eperãarãpa unudait'ee mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ, k'ĩra wãree cheru jɨ̃ararade. uc mãik'aapa lucero baaik'oodaridait'ee pajãdeepa. Tachi Ak'õrepa pajã wërepiit'ee.’ (Is 13.10) uc —Ichiaba maapai mia p'anadap'eda,‘Ak'õrejĩru p'ãriudariit'ee; atane waa ɨ̃daa-e pait'ee >u Jesupa ichi ome nipapataarãmaa waya maaji: —¡Tauk'a p'anapatáatɨ! Mɨa mãga jaraji parãpa k'awaadamerã mãga p'asai naaweda. Eperã Ak'õre Truadepema waya chek'ãri Q Mɨ jĩak'aarã mãik'aapa Tachi Ak'õre pedee jarapataarã jĩak'aarã chok'ara chedait'ee. Mamĩda mãɨrãpa jara p'anɨ ijãanáatɨ, jĩp'a seewa-idaa bee perã. Ne-inaa k'ĩra t'ãdoo eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa oo p'anɨpa eperãarã k'ũradait'ee, perá Tachi Ak'õrepa jɨrɨt'eradaarã k'ũrarutamaa. J  ’Maapai apidaapa parãmaa jararuta pɨrã: “¡Pɨchá, ak'ɨ́tɨ! ¡Nama bɨ Cristo, Tachi Ak'õrepa pëida!” maa-e pɨrã jararuta pɨrã: “¡Ara bɨta Cristo!” ijãanáatɨ. iK Mamĩda Tachi Ak'õrepa k'ĩsiait'ee: “Mɨa eperãarã taarã miapi-e pait'ee.” Mãga pada paara, eperã apida bee-e pak'aji. Ak'õrepa audú chaaree miapi-e pait'ee ichia jɨrɨt'eradaarã k'inia p'e iru bapari perã. 9 Mãgɨ́ ewate jõmaarãta chupɨria mia jõnadait'ee. Ak'õrepa na eujã oodak'ãriipa mãga ook'aa paji, ma awara t'ẽepai waa mãga oo-e pait'ee. s_ Mãga wãyaai naaweda, chupɨria iidítɨ Tachi Ak'õremaa ma ewari p'asapinaamerã k'oijara nɨ̃bɨde. s_ ¡Aai, maapai chupɨria jõneedait'ee wẽraarã biak'oo bee maa-e pɨrã warra chak'eerã jude iru bee! lQ Eperã ne-uu k'ãide ni pɨrã, teedaa cheik'araa bɨ ichi p'aru atade pida. Aramata wãipia bɨ. b~= Maapai eperã ichi terrazade bɨ pɨrã, teedaa t'ĩuk'araa bɨ ichi ne-inaa p'e atade. c}? —Ewari cherude abaapa ne-inaa audú k'achia ooit'ee Tachi Ak'õre te waibɨa edupɨara bɨ cuartode ichi baik'araa bɨmãi. Mãgɨ́ Tachi Ak'õrepa yiaraa iru bapari, k'ĩra unuamaa iru bairã. Mãga unudak'ãri, Judea eujãde p'anɨɨrã p'ira mirudaipia bɨ ee nok'odee. (Acha bɨ pedee p'ãda leerupa pia k'awaipia bɨ, miapiamaapa.) j|M Jõmaarãpa parã k'ĩra unuamaa iru p'anapataadait'ee mɨde ijãapata k'aurepa. Mamĩda Tachi Ak'õrepa k'aripait'ee atuanaadamerã k'ĩra jĩp'a nipapataarã Ak'õre ode jai-idaarutamaa. Ak'õre ewari waibɨa ewate jarada <{q ’Maapai ɨ̃pemaarãpa peepidait'ee ãchi ɨ̃pemaarã. Ak'õreerãpa peepidait'ee ãchi warrarã. Ichiaba warrarã k'ĩraudaridait'ee ãchi ak'õreerã ome peepirutamaa. ]z3 Mɨ k'ĩra unuamaa iru p'anapataarãpa parã charraarã k'ĩrapite ateedak'ãri, k'ĩsianáatɨ k'ãata jaradai. Maapai jarapatáatɨ Ak'õrepa jarapi bɨk'a. Ak'õre Jaurepata k'awapipariit'ee k'ãata jaradai. y# Mamĩda na eujã jõi naaweda, Ak'õrepa ooda eperãarã k'aripait'ee ichita nepɨrɨdait'ee eperãarãmaa awara ãi t'ɨmɨ́ na eujãde. \x1 ’¡Tauk'a nipapatáatɨ! Mɨ k'ĩra unuamaa iru p'anapataarãpa parã atapidait'ee judiorã poroorãmaa, mɨde ijãapata k'aurepa. P'ua oodait'ee Ak'õre Ũraa jarateepata tede. Ateedait'ee ãchi poro waibɨarãmaa mãik'aapa ãchi reyrãmaa. Mãɨrã k'ĩrapite parãpa jaradai Tachi Ak'õrepa ooda parã-it'ee mɨ k'ap'ɨa pari. ^w5 Aɨ naaweda eperãarã awaraarã ome chõodait'ee. Jarra oodait'ee mãik'aapa awẽrachai wãyaapariit'ee eujã awara-awaraade. Mamĩda mãga p'asak'ãri, ewaapɨ na p'ek'au eujãdepemaarã miamaa p'aneedait'ee. +vO ’Parãpa ũridak'ãri nama mãik'aapa awara ãi jura chõo jõnɨ, p'eranáatɨ. Ichita mãga p'asait'ee. Mamĩda at'ãri na p'ek'au eujã jõ-e pait'ee. *uM Mɨ jĩak'a chok'ara chedait'ee. Seewata jaradait'ee: “Mɨta Ak'õre Warra, Tachi Ak'õrepa pëida.” Mãga jara p'anɨpa eperãarã chok'ara k'ũradait'ee. Rt Jesupa p'anauji: —Tauk'a nipapatáatɨ apidaamaa k'ũrapiamaapa. s7 —¿Sãapai p'asait'ee pɨa jarada Ak'õre te waibɨade? ¿Sãga taipa k'awadayama ajida, ma ewari k'ait'a pak'ãri p'asait'ee pɨa jaradak'a? Ir  T'ẽepai wãjida Olivo Eedee; Ak'õre te waibɨa k'ĩrapite beepari. Jesús ituaba su-ak'ɨ beek'ãri, Pedro, Santiago, Juan mãik'aapa Andrés iru k'ait'a wãjida mãik'aapa iidijida: `q9 Jesupa maaji: —Wãara, acha p'anɨ te pi-ia p'anɨ. Mamĩda ewari cherude mãu apida bee-e pait'ee awaraa mãu ɨ̃rɨ. Na jõmaweda t'eek'oo chedait'ee. Na p'ek'au eujã jõi naaweda, eperãarã miadait'ee Up % Jesús uchiak'ãri Tachi Ak'õre te waibɨadeepa chi k'õp'ãyoorã ome, abaapa maaji: —¡Tachi Jarateepari, ak'ɨ́ji, acha bɨ mãu ta-pɨa p'anɨ mãik'aapa Tachi Ak'õre te waibɨa pi-ia oo k'obɨ! yok ,Jõmaarãpa tee p'anɨ ãchi p'arat'a waibɨa iru p'anadap'edaadepema beeda. Jõdee na p'ẽtrãa, chupɨria k'ɨrɨ mĩda, ichia iru k'erada jõmaweda teeji Tachi Ak'õremaa. Teejida aji, chi p'arat'a iru bada paara chik'o netoit'ee.6ne +Mãga unuk'ãri, Jesupa chi k'õp'ãyoorãmaa maaji: —Mɨa wãarata jararu. Tachi Ak'õre k'ĩrapite na p'ẽtrãapa primisia waibɨara teejida aji, apemaarã k'ãyaara. m' *Mãga nɨde p'ẽtrãa chupɨria k'ɨrɨ pacheji. Ata bɨ cheji p'arat'a tau omé cobredee. Mãgɨ́ p'arat'a tau mak'ɨara ɨ̃pɨa-e paji. ,lQ )Ewari aba Jesús su-ak'ɨ baji primisia p'arat'a p'epata k'ait'a, ak'ɨmaa eperãarãpa eda ata bɨdak'ãri. P'arat'ara beerãpa waibɨa ata bɨ chepachida. k (Ma awara, p'ẽtrãa chupɨria beerã te jãri atapata mãik'aapa seewata taarã ɨt'aa t'ɨ̃pata eperãarã k'ĩrapite. Tachi Ak'õre ewari waibɨa ewate ichia ãchi audupɨara miapiit'ee. P'ẽtrãa chupɨria k'ɨrɨpa p'arat'a tau teeda Tachi Ak'õremaa >ju 'Ichiaba su-ak'ɨ p'aneepata su-ak'ɨ beepari pipɨara bɨde Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tede mãik'aapa nek'odak'ãri, chi su-ak'ɨ beepari pipɨara bɨde su-ak'ɨ p'aneepata. $iA &Jesupa jaratee bɨ misa, mãgaji: —K'ĩrak'aupai p'anapataadai Moisepa p'ãda jarateepataarãk'a. Ãchi audua p'anadairã, p'aru teesoo jɨ̃i awaa p'anapata mãik'aapa k'inia p'anapata jõmaarãpa ãchimaa saludaadamerã plaza bee chaa, tachi poro waibɨarã ome oopatak'a. Dh %Davidpa ichi ëreerãdeepa uchiait'ee bɨmaa t'ɨ̃jaraji “Tachi Waibɨa”. ¿Mapa k'awada-ek'ã aji, Mesías waibɨara bɨ chonaarãwedapema Rey David k'ãyaara? Eperãarã chok'ara mama p'anadap'edaarãpa Jesús pedee ũridak'ãri, o-ĩadachida. Jesupa jarada k'ĩrak'aupai Moisepa p'ãda jarateepataarã ome 4ga $¡Pia k'ĩsíatɨ! Tachi Ak'õre Jaurepa p'ãpiji Rey David ëreerãdeepa uchiait'ee badade:‘Tachi Ak'õrepa jaraji Tachi Waibɨamaa: “Pɨ mɨ ome auk'a waibɨa bairã, su-ak'ɨ beepáde aji, mɨ juaraare, mɨa pɨ k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã p'oyaaru misa.” ’ (Sal 110.1) f #Jesupa jarateemaa bɨde Ak'õre te waibɨa ãuk'idaa, iidiji: —¿K'ãata jara k'inia p'anɨ Moisepa p'ãda jarateepataarãpa jaradak'ãri Mesías David ëreerãdeepa uchiait'ee? ¿David poro waibɨara bɨ-ek'ã, iru ëreerãdeepa uchiait'ee bɨ k'ãyaara? -eS "Mãgá Moisepa p'ãda jarateeparipa pia p'anauru ũrik'ãri, Jesupa maaji: —Pɨa Ak'õre Ũraade ewaa ijãa wãda aji, Ak'õrepa k'inia bɨk'a ichi jua ek'ari o-ĩa nipamerã iru ode. Maadamãiipa waawee p'aneejida waa iididait'ee. Tachi K'aripapari waibɨara bɨ Rey David k'ãyaara _d7 !Tachi Ak'õre wãara k'inia iru baipia bɨ t'ãripa. Iru k'inia iru baipia bɨ ne-inaa jõma iru bɨ k'ãyaara. Ewari chaa k'ĩsiaipia bɨ t'ãripa irude mãik'aapa irua jara bɨk'a ooipia bɨ t'ãri o-ĩa.’ (Dt 6.4-5)‘Ichiaba awaraarã k'inia iru baparíiji pɨchi k'ap'ɨa k'inia iru baparik'a.’ (Lv 19.18) Mãgata oodaipia bɨ awaraa ne-inaa oodai k'ãyaara; net'atau bɨda altarde wa ne-animal peeda altarde paadai k'ãyaara Ak'õre-it'ee. (cI Mãpai Moisepa p'ãda jarateeparipa mãgaji: —Pia bɨ, Jesús. Wãarapɨ pɨa jara bɨ:‘Tachi Ak'õre Waibɨa abapai bɨ. Awaraa wẽ-e iruk'a. Hb  Araare jara bɨ:‘Awaraarã k'inia iru baparíiji pɨchi k'ap'ɨa k'inia iru baparik'a.’ (Lv 19.18) Ak'õre Ũraa waibɨara wẽ-eda aji, mãgɨ́ omé jara aupada k'ãyaara. qa[ Tachi Ak'õre Waibɨa wãara k'inia iru baparíiji pɨchi t'ãripa mãik'aapa ne-inaa jõmaa k'ãyaara iru k'inia iru baparíiji. Ewari chaa k'ĩsíaji t'ãripa irude. T'ãri o-ĩa ooparíiji irua jara bɨk'a.’ (Dt 6.4-5) 0`Y Jesupa p'anauji: —Tachi Ak'õre Ũraa waibɨara bɨde jara bɨ:‘Ũrítɨ Israel pidaarã. Tachi Ak'õre Waibɨa apaita bɨ. Tachi Ak'õre awara wẽ-e. _1 Mãgá pedee jõnɨ misa, cheji Moisepa p'ãda jarateepari. Ãchi pedee ũrii beeji. Jesupa apemaarãpa iididap'edaa pia p'anauk'ãri, mãgɨ́ jarateeparipa iidiji: —Tachi Ak'õre Ũraa jõmaweda p'ãdadepema, ¿chisãgɨta waibɨara bɨma aji, apemaarã k'ãyaara? 9^k Jara-e paji: “Mɨ ãra Ak'õre paji.” Mapa Tachi Ak'õredeerã jai-idaajida mĩda, at'ãri chok'ai p'anɨ. ¡Iru piu beerã Ak'õre-epɨ! Ma k'ãyaara iru chok'ai beerã Ak'õrepɨ. Maperã parãpa ne-inaa awaraata k'ĩsia p'anɨ, Tachi Ak'õrepa jarada k'ãyaara. Tachi Ak'õre Ũraa waibɨara bɨ ]1 Ma awara parãpa k'achia k'ĩsia p'anapata jaradak'ãri piudap'edaarã chok'ai p'irabaidak'aa. ¿Waide parãpa Ak'õre Ũraade pia k'ĩsiada-e p'anɨk'ã? Abraham, Isaac mãik'aapa Jacob jai-idaajida mĩda, Tachi Ak'õrepa maaji Moisemaa pak'uru jep'eda urua jira bɨdeepa t'ɨpɨtauk'a:‘Mɨ pɨ chonaarã Ak'õre Waibɨa; Abraham, Isaac, Jacob ijãadap'edaa Ak'õre Waibɨa.’ (Ex 3.6) ,\Q Eperãarã piudap'eda chok'ai p'irabaidak'ãri, ɨmɨk'ĩraarã wẽraarã ome waa miak'ãida-e pait'ee. Angeleerã ichi truade p'anɨɨrã́k'apɨ p'anadait'ee. *[M Jesupa p'anauji: —Ak'õre Ũraa pia k'awada-e p'anadairã, parãpa awara k'ĩsia iru p'anɨ. Ichiaba k'awada-e Tachi Ak'õrepa ne-inaa jõmaweda oopari. 2Z] Mãpai wãara pɨrã piudap'edaarã chok'ai p'irabaipata, waya chok'ai p'aneeruta ewate, ¿k'ai wẽra pait'eema ajida, jõmaweda iru ome miak'ãi p'anadap'edaa perã? kYO Jõmaweda miak'ãijida mĩda ma wẽra ome, warra ooda-e paji. Maap'eda ichiaba ma wẽra piuji. X3 Mãpai araarepema ɨ̃pema miak'ãiji ma p'ẽtrãa ome. Mamĩda ichiaba warra wẽe piuji. Ichiaba mãga p'asaji chi araarepema ɨ̃pemaarã ome. W Mapa ¿pɨa k'ãata k'ĩsia bɨ nãgɨde? Ɨ̃pemaarã siete p'anajida. Chi naapema miak'ãiji. Mamĩda warra wẽe piuji. fVE —Tachi Jarateepari, Moisepa nãga p'ã bëiji tachi-it'ee: Eperã miak'ãi bɨ warra wẽe piuru pɨrã, chi ɨ̃pemapa iru wẽra ataipia bɨ mãik'aapa aɨ ome warra ooipia bɨ chi ɨ̃pema piuda k'ap'ɨa pari. +UO Mãpai saduceorã ũk'uru wãjida Jesumaa ne-inaa iidide iru k'ũradait'ee. Mãɨrãpa jarateepata piudap'edaarã chok'ai p'irabaidak'aa. Maperã iidijida: lTQ Mãpai Jesupa mãgaji: —Mãgara téetɨ Cesarmaa irua net'aa iidipari, mãik'aapa téetɨ Tachi Ak'õremaa irua iidipari. Iru pedee ũridak'ãri, ak'ɨtrua para beeji. Iididap'edaa piudap'edaarã chok'ai p'irabaipatade GS Jesupa p'arat'a tau ak'ɨk'ãri, iidiji: —¿K'ai k'ĩrata nade bɨ, mãik'aapa k'ai t'ɨ̃ta p'ã bɨma? aji. P'anaujida: —César k'ĩra mãik'aapa ichi t'ɨ̃ta p'ã bɨda ajida. ZR- Mamĩda Jesupa k'awaji ãchia Tachi Ak'õrede ijãapatada apata mĩda, wãara ijãadak'aa. Maperã mãgaji: —¿Sãap'eda mɨ k'ũra k'inia p'anɨma? aji. Denario p'arat'a tau anéetɨ mɨa ak'ɨit'ee. XQ) Wãjida mãik'aapa iidijida: —Tachi Jarateepari, taipa k'awa p'anɨ pɨa wãarata jarapari. Ma awara pariatua ijãak'aa awaraarã k'ĩsiadeepa jara p'anɨ. Ichiaba pɨa auk'a jarateepari eperãarã waibɨarãmaa mãik'aapa chi chupɨria beerãmaa. Pɨa jarateepari tachi p'anapataadamerã Ak'õrepa k'inia bɨk'a. Maperã taipa iidi k'inia p'anɨ: ¿Pia bɨk'ã tachia impuesto p'aadait'ee Cesarmaa? ¿P'aadaipia bɨk'ã irua jara bɨk'a wa p'aadaik'araa bɨ? (PI T'ẽepai waya judiorã poroorãpa pëijida fariseorã mãik'aapa Rey Herodes eere p'anadap'edaarã Jesús ɨmɨateedamerã mãik'aapa peepit'aadamerã. 1O[ Mãpai judiorã poroorãpa Jesús jita atapidait'ee paji, k'awadap'edaa perã irua ãchideta pedee baji. Mamĩda eperãarã chok'ara paraaji Jesús eere. Ma k'aurepa waawee p'anajida jitapidait'ee. Mapa ichiak'au atabëijida; maap'eda wãjida. P'arat'a p'aapatap'edaa reymaa impuesto-it'ee 4Na Tachi Ak'õrepa mãga ooji, tachia unudamerã mãik'aapa ak'ɨtrua para beemerã.’ (Sal 118.22-23) Mãgara k'ĩsiadapáde aji, pia k'awaadait'ee mɨa jarateeda. M  ’¿Parãpa Ak'õre Ũraa p'ãda leeda-e p'anɨk'ã?‘Te oopataarãpa mãu k'iniada-e padap'edaa pipɨara padachi. yLk Mamĩda, ma nepɨrɨ aupak'ãri, iidiji: —¡K'ĩsíatɨ! ¿K'ãata ooit'ee chiparipa? Mɨa jarait'ee. Wãk'ãri, ma eujã ak'ɨpataarã peek'oonait'ee mãik'aapa awaraa mimiapataarã jɨrɨnait'ee chi ne-uu eujã ak'ɨpataadamerã. K Mãpai iru pachek'ãri, jita atajida mãik'aapa peet'aajida. Maap'eda chi k'ap'ɨa ma uva eujãdeepa bat'at'aanajida. Mãgapai paji. ZJ- T'ɨmɨ́ weda iru warra unudak'ãri, ma mimiapataarã pedee para beeji: “Jãgɨpa ichi ak'õre net'aa jõmaweda atait'ee chi ak'õre piuk'ãri. Peet'aadáma ajida, tachi eujã chiparik'a p'aneedait'ee.” QI ’Mamĩda at'ãri ichi ome iru baji ichi warra k'inia iru bada. K'ĩsiaji: “Mɨ mimiapataarã ome k'achia oojida. Mamĩda acha bɨ mɨ warra perã, waaweedait'ee. Mapa mɨa iru pëiit'ee.” H+ Pëiji awaraa mimiapari; mãgɨ́ peet'aajida. Mãpai awaraarã chok'ara pëiji. Mãgɨɨrãdepema ũk'uru wɨk'oojida, apemaarã peek'oojida. G Mãpai chi eujã chiparipa waya awaraa mimiapari pëiji. Mamĩda mãgɨ́ poro k'õop'et'aajida mãik'aapa waajarak'oojida. iFK Mamĩda ãchia iru jita atadak'ãri, sĩk'oojida maap'eda jua arajãa pëit'aajida chiparimaa. E9 T'ẽepai uva oropata ewari pak'ãri, ma eujã chiparipa ichi mimiapari pëiji mimiapataarãmaa iidinamerã ichi eere bee bɨ chauda tee pëidamerã. 0D [ Jesupa nepɨrɨmaa beeji ãchimaa: —Eperãpa uva eujã uuji mãik'aapa t'ɨak'auk'ooji. Ichiaba bõgo mãudee ooji uva piart'ɨdait'ee. Ma awara te ɨt'ɨa ooji ma ɨ̃rɨɨpa ak'ɨdait'ee. Mãga oop'eda, ne-uu eujã ak'ɨpataarã jɨrɨji mimiadamerã ichi-it'ee. Maap'eda awara ãyaa wãji. (CI !Mapa p'anaujida: —K'awada-e p'anɨda ajida, k'aipa Juan pëiji. Mãpai Jesupa mãgaji: —Mãgara mɨa pida jara-eda aji, k'aipa mɨmaa nãga oopi bɨ.B Ma awara ¿tachia sãga jaradaima eperãarãpa Juan pëidap'edaa? Mãga jararuta pɨrã eperãarã k'ĩraudaridait'ee tachi ome. Ãchia waawee p'anapachida k'awa p'anadap'edaa perã jõmaarãpa ijãa p'anapachida Juan Tachi Ak'õre pedee jarapari paji. DA Mãpai ãchi pitapai pedee para beeji: —Tachi Ak'õrepa pëidada aruta pɨrã, irua iidiit'ee: “Mãgara, ¿sãap'eda Juan ũraa ijãada-e pajima?” Mapa mãga p'oyaa jarada-e. @ Jesupa p'anauji: —Mɨa pida parãmaa iidiit'ee: ¿K'aipa pëijima aji, Juan Bautistapa poro choo chemerã; Tachi Ak'õrepa maa-e pɨrã eperãarãpa? P'anauruta pɨrã, mɨa pida ichiaba jarait'ee k'ai juapa mɨa nãgɨ́ ne-inaa oo bɨ. P'anaudapáde aji. ? >y Iidijida: —¿Tachi Ak'õrepa tai bɨji-ek'ã ichi te waibɨa ak'ɨdamerã? ¿K'aipa pɨmaa nãga oopi bɨma? ajida. J=  Ma t'ẽepai waya chejida Jerusalendee. Jesús Tachi Ak'õre te waibɨade ni misa, irumaa chejida p'aareerã poroorã, Moisepa p'ãda jarateepataarã mãik'aapa judiorã poro waibɨarã. :<m [Mamĩda awaraarãpa k'achia oodap'edaa parãmaa perdonaada-e pɨrã, mãgara Tachi Ak'õrepa ichiaba perdonaa-e parãpa ne-inaa k'achia oopata.] Tachi Ak'õrepa Jesús pëida ; Parã ɨt'aa t'ɨ̃dak'ãri, k'ĩsianáatɨ apemapa k'achia ooda parãmaa. Ɨt'aa t'ɨ̃dai naaweda, iru chupɨria k'awáatɨ mãik'aapa perdonáatɨ irua k'achia ooda. Mãga ooruta pɨrã, Tachi Ak'õre ɨt'ari bɨpa perdonaait'ee parãpa p'ek'au k'achia oopata. I:  Mãgá ɨt'aa iididak'ãri, naapɨara ijã́atɨ Tachi Ak'õrepa ooru parãpa k'iniata, pãchi t'ãri auk'a p'anɨ perã iru ome. Mãgá p'anadairã irua ooit'ee parãpa ɨt'aa iididap'edaa. O9 Mɨa wãarata jararu. Eperã wãara Tachi Ak'õrede ijãa bɨ pɨrã, iidiipia bɨ ne-inaa oomerã, ichi t'ãridepai k'ĩsia-ee: “¿Ooik'ã wa oo-e pai?” Mãgá Tachi Ak'õrepa irua jaradak'a ooit'ee. Jararu pɨrã eemaa: “Jãmãik'aapa ãyaa wã́ji mãik'aapa p'usa jãde baaináji,” Tachi Ak'õrepa mãga ooit'ee. B8 Jesupa p'anauji: —Ijãapatáatɨ Tachi Ak'õrede. -7S Mãpai Pedropa k'irãpaji Jesupa jarada mãik'aapa jaraji Jesumaa: —¡Tachi Jarateepari, ak'ɨ́ji! Pɨa higuera bɨɨrɨmaa ijɨ̃atɨ pedeeda p'oodachida aji. 63 Aɨ norema tap'eda waya Jesús chi k'õp'ãyoorã ome wãyaajida higuera bɨɨrɨ badamãi. Unujida chi k'arra jõmaweda p'oo ak'ɨnɨ̃ bɨ. d5A K'ewaraa Jesús chi k'õp'ãyoorã ome uchiajida p'uurudeepa. Higuera bɨɨrɨ p'oodarida ^45 Mãga ũridak'ãri, p'aareerã poroorã Moisepa p'ãda jarateepataarã ome k'ĩsia p'aneejida Jesús peepit'aadait'ee. Iru waawee p'anajida, eperãarãpa ak'ɨtrua para bada perã irua jaratee bɨ k'aurepa. 3 Mãpai jarateemaa beeji: —Tachi Ak'õre Ũraa p'ã jẽra bɨde jara bɨ:‘Mɨ te ɨt'aa t'ɨ̃pata teda apataadait'ee, jõma na eujãdepemaarã-it'ee.’ (Is 56.7)‘Mamĩda parãpa nechɨapataarã ték'ata oo iru p'anɨ.’ (Jer 7.11) G2 Ak'õre te waibɨadee wãyaapik'aa paji net'aa ateerutaarã. Q#~}}?|U{zzMyyuyxvxwwCvvbv%uttGssSrqppRpo8on^mmBlRlkGiihh%fffejdccpbZaad`u`_v_^^Q]d\[ZZYzXX]WVVUTSRPQDP1NNMMLEKSJwIHHGGFEOD+CC;BHAn@?? >>-=I<< ;; :(8866433-2x10/..,++*i*)I(m&l$#"!y zC1+F=Q|C)6  4 d Q|yq:Mɨ t'op'eda, k'ãima ocho parumaa judiorãpa mɨchi k'ap'ɨade tauchaa bɨjida. Mɨ Israel pidaarã p'uurudepema; Benjamín ëreerãdeepa uchiada. Mɨ ak'õreerãk'a mãik'aapa ãchi ëreerã naa p'anadap'edaarãk'a mɨ hebreo pedee pedeepari. Tachi Ak'õrepa Moisemaa Ũraa p'ãpida pia k'awa bɨ mãik'aapa judiorãpa ijãapata pia k'awa bɨ, mɨ fariseo pada perã. ^x5:Mãɨrãk'a mɨ audua bai, mɨ k'ap'ɨade tauchaa iru bairã mãik'aapa oopari perã Moisepa p'ãdade jara bɨk'a. Apidaapa k'ĩsia bɨ pɨrã ichiata ma ne-inaa unu iru bɨ, mɨa audupɨara mãga k'ĩsiai. iwK:Tachia, jõdee, ne-inaa piara iru p'anɨ tauchaa iru p'anadai k'ãyaara tachi k'ap'ɨade, Tachi Ak'õre Jaure bapari perã tachi t'ãride. Iru k'ap'ɨa pari ɨt'aa t'ɨ̃pata Tachi Ak'õremaa mãik'aapa t'ãri o-ĩa p'anapata Jesucristodeerã perã. K'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa tachi piara ak'ɨ-e pait'ee tauchaa bɨpiruta pɨrã tachi k'ap'ɨade. Mapa jɨrɨpata oodait'ee irua oopi bɨk'a, jɨrɨdai k'ãyaara ne-inaa eperãarãpa jɨrɨpata pia p'anadait'ee iru k'ĩrapite. v':Tauk'a p'anapatáatɨ parã t'ãide t'ĩu k'inia p'anɨɨrã ome. Tauchaa bɨpipataarã ɨmɨk'ĩraarã k'ap'ɨade jõmaarã t'ãide nipapata, ijãapataarã k'ap'ɨa t'ɨɨpi k'inia p'anadairã. Mãgɨ́ jarateepataarã k'achia p'anɨ, mimia k'achia oomaa p'anadairã. "u ?:Mãpai ɨ̃pemaarã, t'ãri o-ĩa p'anapatáatɨ, Tachi Waibɨa parã ome bapari perã. Ɨ̃rá mɨa parãmaa waya ũraait'ee naaweda ũraadak'a. Sẽ-ee mãga ooi, parãpa waya ũridaipia p'anadairã. Nãgá ũraa bɨpa mɨa parã k'aripa k'inia bɨ apidaamaa k'ũrapinaadamerã. mtS:Iru perá piuji Cristo mimia oo k'iniapa nama mɨ ome. K'ayaadachi oomaa bada perã parãpa p'oyaa ooda-e p'anadap'edaa mɨ k'aripadait'ee. Parã pari iru mãgá chupɨriadaida perã, parãpa iru pia ak'ɨ p'anadaipia bɨ.s:Iru o-ĩa auteebáitɨ Cristodeerãpa ãchi ɨ̃pemaarã auteebaidaipia bɨk'a. Iru mãik'aapa iru jĩak'aarã pia ak'ɨ p'anátɨ. Lr:Ɨ̃rá Epafrodito mãgá jɨpa beeji perã, mɨa parãmaa isapai pëiit'ee, parã waya o-ĩa p'aneedamerã iru unudak'ãri. Mãgá mɨ jida mak'ɨara waa k'ĩsia nɨ̃ba-e pait'ee ma k'aurepa. bq=:Wãara iru perá jai-idaaji mãgɨ́ k'ayaapa. Mamĩda Tachi Ak'õrepa iru chupɨria k'awaap'eda, jɨpa beeji. Ak'õrepa mãga ook'ãri, mɨ jida ichiaba chupɨria k'awaaji, mɨ waapɨara chupɨria nɨ̃beepiamaapa. p:Mamĩda iru parãmaa audú wã k'inia nɨ̃beeji mãik'aapa k'ĩsia p'ua nɨ̃beeji, ũrik'ãri parãpa iru k'ayaa bada k'awaadap'edaa. o}:Mãgá nɨmaa bɨ misa, mɨa k'ĩsia iru bɨ tachi ɨ̃pema Epafrodito pëiit'ee parãmaa. K'ĩsia bɨ iru wãipia bɨ parã ak'ɨde. Iru mɨ ome auk'a mimiapari Cristo-it'ee mãik'aapa soldao chooparik'a chõo nɨ̃bɨde, mãga pɨk'a iru mɨ ome choopari, ijãadak'aa beerãpa tai ɨmɨatee jõnɨde Cristo k'aurepa. Wãara parãpa iru namaa pëijida mɨ k'aripamerã. fnE:Mamĩda mɨa at'ãri ijãa bɨ Tachi Waibɨapa mɨ k'aripait'ee ichiaba taarã-ee wãmerã. m:Mãpai mɨa k'awaa atak'ãri mɨ jɨ̃apataarãpa k'ĩsia iru p'anɨ oodait'ee mɨ ome, aramata Timoteo pëiit'ee parãmaa. l%:Mamĩda mãga-e Timoteo ome. Parãpa pia k'awa p'anɨ irua oo k'inia bapari Cristopa oopi bɨk'a, mãga unupata perã. Warra chok'ek'ee baparik'a chi ak'õre ome, mãgá bɨ Timoteo mɨ ome. Taipa auk'a jɨrɨpata jarateedait'ee Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee. k:Apemaarãpa jɨrɨmaa p'anɨ oodait'ee ne-inaa ãchia oo k'inia p'anɨ, oodai k'ãyaara Jesucristopa oopi k'inia bɨk'a. .jU:Nama awaraa eperã iruk'a wẽ-e pëiit'ee. Iru mɨ ome t'ãri auk'a bapari. Auk'a parã k'inia iru bapari mãik'aapa ne-inaa jõmaade parã k'aripa k'inia bapari. Qi:Mamĩda mɨa ijãa bɨ Tachi Waibɨa Jesupa mɨ k'aripait'ee taarã-ee Timoteo pëimerã parã ak'ɨde. Mãgá irua mɨ o-ĩapii ichiaba, nepɨrɨ chek'ãri parãpa oopata mãik'aapa p'anapata. Kh:Parã jida o-ĩa p'anadaipia bɨ mɨ ome. Timoteo Epafrodito ome g:Nãgaweda mɨ o-ĩa bɨ parã ome, Cristode ijãapata perã. Maperãpɨ parãpa ne-inaa pia oomaa p'anɨ Tachi Ak'õre-it'ee. Mapa ijãadak'aa beerãpa mɨ peeruta pɨjida mɨa jarateeda k'aurepa parãmaa mãik'aapa awaraarãmaa, mãgá ichita o-ĩa bait'ee. f:Mãga p'anɨ parãpa awaraarãmaa jarapata perã Tachi Ak'õrepa eperãarã k'aripait'ee ɨt'aa wãdamerã ãchia Cristode ijãadak'ãri. Mãga p'anapata perã Cristo cheru ewate parã k'aurepa mɨa o-ĩa jarai wãara na mimia ichi k'inia oo-e paji. |eq:Mãga ooruta pɨrã, t'ãri pia mãik'aapa k'achia wẽe p'anadait'ee, Tachi Ak'õre warrarã p'anadaipia bɨk'a. Mãgá p'anapataadai ɨ̃rapema k'achia beerã t'ãide p'anɨ mĩda. Mãgɨɨrã chĩara k'ũrayaa; t'ãri k'achia-idaa p'anapata. Jõdee parã pia p'anapata Ak'õrepa k'inia bɨk'a. Lucero ɨ̃daa pɨk'a p'anɨ na p'ek'au eujã p'ãriu pɨk'a nɨ̃bɨde. &dE:Mamĩda mãga oo p'anɨ misa, nejõmaata óotɨ aupedeeda-ee mãik'aapa pedee k'achia pedeeda-ee Tachi Ak'õre ãpɨte maa-e pɨrã awaraarã ãpɨte. hcI: Mãga oodai, Tachi Ak'õre parã ome bapari perã. Iruata parã k'aripait'ee oo k'inia p'anadamerã mãik'aapa oodamerã Cristopa oopi bɨk'a. Mãgá k'aripait'ee, t'ãripa tachi ijãapataarã k'aripa k'inia bapari perã. Nb: Ɨ̃pemaarã k'iniarã, mɨa parã t'ãide jaratee nipak'ãri, parãpa ichita oopachida mɨa ũraadak'a, ijãadap'edaa perã Tachi Ak'õrepa mɨ pëida. Mãga oodap'edaak'a ɨ̃rá audupɨara mãgá oodaipia bɨ, mɨ t'ɨmɨ́ bɨ mĩda. Cristo piuda k'aurepa Tachi Ak'õrepa parã chaachaa k'aripaji atuanaadamerã. Maperã jɨrɨ́tɨ oodait'ee Cristopa oopi bɨk'a, iru cheru misa. K'ĩra jĩp'a mãga óotɨ, Tachi Ak'õre waawee p'anadairã. Xa): Ma jõmaarãpa jaradait'ee: ‘Jesucristota jõmaarã poro waibɨa.’ Mãga jaradak'ãri, ak'ɨpidait'ee wãara Tachi Ak'õre waawee p'anɨ. Cristode ijãapataarã ɨ̃daa pɨk'a p'anɨ na p'ek'au eujãde `: Tachi Ak'õrepa ma jõma ooji Jesús t'ɨ̃ ũridak'ãri, eperãarã jõmaweda bedabaidaidamerã iru k'ĩrapite ak'ɨpidait'ee iru waawee p'anɨ. Mãga oodait'ee ɨt'aripemaarã, na p'ek'au eujãdepemaarã mãik'aapa piudap'edaarã eujã ek'ari p'anɨ paara. 0_Y: Ichi itu mãgá chupɨria papida perã, Tachi Ak'õrepa iru jõmaarã k'ãyaara waibɨara papiji mãik'aapa irumaa t'ɨ̃ pipɨara bɨji, jõmaarã t'ɨ̃ k'ãyaara. a^;:Mãpai eperãarã t'ãide ma k'ap'ɨade chupɨria nɨ̃bap'eda, audupɨara chupɨria nɨ̃baji kurusode piu k'achia piuk'ãri, eperã k'achia piuparik'a. Mãgá piuji oo k'inia bada perã Tachi Ak'õrepa oopidak'a. ]}:Mãga ooji jõma ichia iru bada ɨt'ari atabëik'ãri, t'o cheit'ee na p'ek'au eujãde. Jɨrɨt'eraji t'oit'ee na eujãdepema k'ap'ɨade, eperã jĩp'aak'a. Mimiaparipa eperã k'aripaparik'a, irua eperãarã k'aripapachi Tachi Ak'õrepa oopidak'a. \:Bapachi Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a: Iru Tachi Ak'õrek'a bapachi mĩda, Tachi Ak'õrek'a ba k'inia-e paji. [:K'ĩsia p'anapatáatɨ Jesucristopa k'ĩsia badak'a na eujãde nipak'ãri. Irua oo k'inia baji chi Ak'õrepa oopidak'a. .ZU:Jɨrɨnáatɨ ne-inaa oodait'ee awaraarãpa parã piara ak'ɨdamerã. Ma k'ãyaara jɨrɨ́tɨ awaraarã k'aripadait'ee, ãchita jõmaarãpa pipɨara ak'ɨdamerã. Y{:K'ĩsianáatɨ pãchia oo k'iniata oodait'ee, audua p'anadairã. Ma k'ãyaara, audua-ee awaraarã pipɨara ak'ɨ́tɨ. {Xo:mãgara mɨ audupɨara o-ĩapítɨ nãga oo p'anɨpa. T'ãri auk'a p'anapatáatɨ oodait'ee Cristopa oopi bɨk'a. Chik'inia p'anapatáatɨ mãik'aapa t'ãri a-ba p'anapatáatɨ. Mãgá p'anadai Tachi Ak'õre Jaurepa parã k'aripapari perã. 3W a:Wãara parã mãgá choo p'anɨ pɨrã Cristodeerã perã, mãik'aapa t'ãri o-ĩa p'anɨ pɨrã irua parã k'inia iru bapari perã, mãik'aapa parã t'ãri auk'a bapari pɨrã Tachi Ak'õre Jaure ome, mãik'aapa parã k'õp'ãyoorã chupɨria k'awaa p'anɨ pɨrã t'ãripa k'inia iru p'anadairã; 5V e:Ma-it'ee Tachi Ak'õre k'ĩra unuamaa iru p'anɨɨrãpa tachi auk'a jɨrɨmaa p'anɨ miapidait'ee. Tachi chõomaa pɨk'a p'anɨ mãgɨɨrã ome. Parãpa unujida mãɨrãpa mɨmaa oodap'edaa mɨ parã t'ãide nipak'ãri mãik'aapa ɨ̃rá waapɨara k'awaa wãda mɨ nama ichiaba miapi iru p'anɨ.U :Mɨa mãga jara bɨ Tachi Ak'õre t'ãri pia bapari perã parã ome. Parãta jɨrɨji Cristode ijãapataadamerã mãik'aapa oopataadamerã irua oopi k'inia bɨk'a. Parã jɨrɨ-e paji jĩp'a ijãadamerã. Ichiaba jɨrɨji miadamerã Cristo k'aurepa. xT k:Mãga oo p'anɨ misa, mɨa ichiaba ũri k'inia bɨ parã maarepida waawee-ee p'anɨ, Cristo k'aurepa parã k'ĩra unuamaa iru p'anapataarãpa parã jɨrɨdak'ãri miapidait'ee. Mãgá waawee-ee choodak'ãri, parã k'ap'ɨa pari Tachi Ak'õrepa mãɨrãmaa k'awapiit'ee ãchi atuadait'ee. Jõdee parãmaa k'awapiit'ee parã ɨt'aa wãdait'ee, wãara ichideerã perã. }S u:Mɨa nãgapai k'inia bɨ: parãpa oodamerã Tachi Ak'õrepa jara pëidak'a Jesucristo k'ap'ɨa pari mãik'aapa p'anapataadamerã Cristodeerãk'a. Mɨ na chupɨria nɨ̃bɨdeepa uchiaru pɨrã, parã mãgá unui jãmaa wãk'ãri. Mamĩda uchia-e pɨjida, mɨa ũri k'inia bɨ parã t'ãri a-ba choo p'anɨ Cristode ijãa p'anɨde Tachi Ak'õre Jaure k'ap'ɨa pari. Ichiaba ũri k'inia bɨ parã auk'a jɨrɨmaa p'anɨ awaraarãpa auk'a ijãadamerã Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida Cristode. XR +:Ichiaba mɨa k'ĩsia bɨ Ak'õrepa mɨ uchiapiit'ee nadeepa mɨ waya unudak'ãri, parã audupɨara o-ĩa p'anadamerã mãik'aapa t'ãri o-ĩa ɨt'aa t'ɨ̃damerã Jesucristomaa gracias jaradait'ee mɨ pari. KQ :Maperã k'awa bɨ Tachi Ak'õrepa mɨ uchiapiit'ee na carceldeepa, at'ãri beemerã parã ome. Mãgá parã k'aripai pipɨara ijãadamerã mãik'aapa o-ĩa p'anadamerã, mãgá ijãapata perã. NP :Mamĩda na k'ap'ɨade beeru pɨrã, ma pipɨara bak'aji parã-it'ee. O +:K'ĩsia nɨ̃bɨ omee weda oo k'inia bairã. Audú uchia k'inia bɨ na p'ek'au eujãdeepa banait'ee Cristo ome. Ma pipɨara bak'aji mɨ-it'ee. JN :Maperãpɨ k'awa-e chisãgɨta pipɨara bak'aji. Chok'ai uchiaru pɨrã na carceldeepa, mɨa waapɨara ooi awaraarãpa Cristo k'awaadamerã. Jõdee jai-idaaru pɨrã, Cristo ome ɨt'ari banai. 1M ]:Mɨa nãga ijãapari. Mɨ bapari ooit'ee Cristopa oopi bɨk'a. Mamĩda mɨa k'awa bɨ jai-idaak'ãri pipɨara bapariit'ee, ɨt'ari Cristo ome ichita bapariit'ee perã. L :Mɨa ne-inaa oo k'inia-epɨ, ma k'aurepa k'ĩra nejasia bait'ee. Ma awara ne-inaa jõmaade ichita waawee-ee oo k'inia bɨ Cristopa oopi bɨk'a, naapai chupɨria nɨ̃bɨk'a mãik'aapa chupɨria wẽe nɨ̃bak'ãri. Mãga oo k'inia bɨ awaraarãpa k'awaadamerã Cristo mɨ ome bapari. Ma awara mãga oo k'inia bɨ, chok'ai uchiaru jida na chupɨria nɨ̃bɨdeepa maa-e pɨrã piuru pɨjida. K 1:K'awa bɨ mɨ nama p'asa nɨ̃bɨ pia uchiait'ee, parãpa ɨt'aa t'ɨ̃ p'anadairã mɨ pari mãik'aapa Jesucristo Jaurepa mɨ k'aripamaa bairã. 5J e:Mamĩda mɨa p'ua-e bɨ. Wãara mɨ o-ĩa bɨ eperãarã ũk'uruurãpa Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee k'ĩra jĩp'a jarateedak'ãri. Mamĩda awaraarãpa k'ĩra jĩp'a-ee jarateeruta pɨjida, mɨ o-ĩa bɨ Cristopa oodata jaratee p'anadairã. Ma awara mɨ audupɨara o-ĩa bait'ee nãga perã. DI :Mamĩda chi apemaarãpa k'ĩra jĩp'a jarateedak'aa. Imeraa jarateepata eperãarãpa ijãadamerã ãchia jarateeruta aupai. Mãga oopata mɨ k'ĩsia p'uapiit'ee nama carcelde nɨ̃bɨde. mH U:Mãgɨɨrãpa mɨ k'inia iru p'anapata perã, Cristopa ooda jarateepata. K'awa p'anɨ Tachi Ak'õrépata mɨ jɨrɨt'eraji jõmaarãmaa jarateenamerã irua Cristode jara pëida mãik'aapa p'anaumerã tachi ɨmɨateepataarãmaa. HG  :Wãara, ũk'uruurãpa Cristopa ooda jarateepata eperãarã k'aripait'ee, eperãarãpa mɨ k'ãyaara ãchi t'o p'anadamerã. Mamĩda awaraarãpa mãga jarateepata t'ãri pia p'anadairã. 1F ]:Ma awara mɨ mãgá choo bairã nama, na p'uurudepema Cristode ijãapataarã chok'araarãpa waapɨara waawee-ee jarateemaa p'anɨ Tachi Ak'õrepa Cristode jara pëida. 9E m: Mɨ nama carcelde nɨ̃bairã, jõma César palacio jɨ̃apataarãpa awaraarã ome k'awa p'anɨ mɨ nama bɨ Cristode ijãapari perã mãik'aapa irua oopi bɨk'a oopari perã. OD : Ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa, mɨa nãga k'awapi k'inia bɨ parãmaa. Mɨ nepɨrade nɨ̃bɨ mĩda, ma k'aurepata chok'araarãpa k'awaa wãpata Cristopa ooda ãchi k'aripait'ee atuanaadamerã. GC  : Ma ewate nɨ p'anɨ misa, mɨa ɨt'aa iidipari, Jesucristo k'ap'ɨa pari parãpa oodamerã ne-inaa pia k'ĩra t'ãdoo, Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a. Mãga ooruta pɨrã, awaraarãpa jaradait'ee wãara iru jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ, irua parã mãgá k'aripapari perã. Pablo bapari ooit'ee Cristopa oopi bɨk'a nB W: Mãga k'awaadak'ãri, ichita jɨrɨdait'ee ne-inaa pipɨara oodait'ee irua oopi bɨk'a. Mãpai mãga ooruta pɨrã, Cristo cheru ewate p'ek'au k'achia wẽe p'anadait'ee eperãarã k'ĩrapite mãik'aapa Tachi Ak'õre k'ĩrapite. A /: Ɨt'aa t'ɨ̃pari parã pari, parãpa audupɨara Tachi Ak'õre k'inia iru p'anadamerã mãik'aapa chik'inia p'anapataadamerã. Ichiaba ɨt'aa t'ɨ̃pari parãpa Tachi Ak'õre pipɨara k'awa wãdamerã mãik'aapa ne-inaa jõmaade oo k'awaa wãdamerã irua oopi bɨk'a. @ :Tachi Ak'õrepa k'awa bɨ mɨa t'ãripa parã k'inia iru bɨ, Jesucristopa audú k'inia iru baparik'a. Mapa parã audú unu k'inia bɨ. w? i:Pia bɨ mɨa mãga k'ĩsiait'ee, t'ãripa mɨa parã k'inia iru bapari perã. Tachi Ak'õrepa parã k'aripamaa bɨ mɨ k'aripaparik'a. Maperãpɨ parãpa mɨ k'aripapata nama carcelde bɨ misa mãik'aapa tachi ijãapataarã ɨmɨatee p'anɨɨrãmaa p'anaumaa bɨ misa. Ichiaba mɨ k'aripapata jĩp'a jarateemaa bɨ misa Tachi Ak'õre pedee pia jara pëida Cristode. _> 9:Mãgá ijãadak'ãri, Tachi Ak'õrepa parã t'ãri pia p'anapiji ichia k'ĩsia iru badak'a. Mɨa t'ãride k'awa bɨ Tachi Ak'õrepa mãgá oo wãk'ãtɨ wãit'ee, iruk'a t'ãri pia parutamaa Cristo waya chek'ãri. = :parãpa mɨ k'aripapachida perã mɨa jaratee bɨ misa Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee. Mãgá oopata Cristode ijãadak'ãriipa. h< K:Ɨt'aa t'ɨ̃ru chaa parã jõmaarã pari, mɨa t'ãri o-ĩa gracias jarapari Tachi Ak'õremaa r; _:Mɨa parã k'irãpak'ãri, ichita gracias jarapari Tachi Ak'õremaa, iru mɨ Ak'õre Waibɨa perã. F: :K'inia p'anɨ Tachi Ak'õrepa mãik'aapa Tachi Waibɨa Jesucristopa parã pia ak'ɨ p'anadamerã. Mãgá k'ãiwee p'anapataadait'ee. Pablopa ɨt'aa t'ɨ̃da Filipodepema ijãapataarã pari `9 =:Mɨ, Pablo Timoteo ome oopata Jesucristopa oopi bɨk'a. Mapa na k'art'a pëiruta parã Jesucristode ijãapataarãmaa, Filipos p'uurude p'anɨ. Ichiaba salude pëiruta parã ak'ɨpataarãmaa ãra k'aripapataarã ome. y8 mMɨa ɨt'aa iidi bɨ Tachi Waibɨa Jesucristopa parã jõmaweda pia ak'ɨ bapariimerã. Mãgapai paji.t7 cMarcos, Aristarco, Demas mãik'aapa Lucapa salude tee pëiruta. Ãra mɨ ome auk'a mimiapata Cristo-it'ee. 6 Tachi k'õp'ãyo Epafras ichiaba nama carcelde bɨ mɨ ome, Jesucristopa oopi bɨk'a oopari perã. Irua pɨmaa salude tee pëiru. 5 Mãga oo bɨ misa, cuarto awara bɨ́ji mɨ-it'ee, mɨ jãma panak'ãri. Mɨa mãga jara bɨ ijãa bairã parã ɨt'aa t'ɨ̃pata k'aurepa Tachi Ak'õrepa mɨ uchiapiit'ee na carceldeepa mãik'aapa waya pëiit'ee parãmaa. Awaraarãpa salude tee pëidap'edaa &4 GMɨa ijãa bɨ pɨa ooit'ee mɨa iidi bɨk'a. Mapa na k'art'a pɨmaa p'ãmaa bɨ. Wãara mɨa k'ĩsia bɨ pɨa waapɨara ooit'ee mɨa iidida k'ãyaara. V3 'Maperã ɨ̃pema, ɨ̃rá mɨa k'inia bɨ pɨa jõdee mɨ k'aripamerã, Tachi Waibɨapa pɨmaa oopi k'inia bɨk'a. Chupɨria k'awáaji mãik'aapa Onésimo auteebáiji. Mãgá pɨa mɨ t'ãri o-ĩapiit'ee. o2 YMɨ, Pablopa nãgɨ́ p'ãru mɨchi juapa: mɨata p'aait'ee. Mamĩda mɨa pɨmaa nãga k'irãpapi k'inia bɨ. Onésimo pɨ ome tewe iru bai k'ãyaara, pɨa tewe waibɨara iru bɨ mɨ ome, mɨ k'aurepa pɨa Cristode ijãada perã. x1 kIrua pɨmaa ne-inaa k'achia ooji pɨrã maa-e pɨrã pɨ net'aa chɨaji pɨrã, jara pë́iji. Mɨa p'aait'ee. r0 _Mãpai pɨa mɨ iru bɨ pɨrã pɨchi k'õp'ãyo piak'a, Onésimo auteebáiji mɨ auteebaik'ajik'a. / ;Ma awara ɨ̃rá iru auteebairu pɨrã, iru pipɨara bai esclavo k'ãyaara. Pɨ ɨ̃pema pia bait'ee auk'a Cristode ijãa bairã. Mɨa iru k'inia iru bɨ. Mamĩda pɨa iru audupɨara k'inia iru baipia bɨ, iru chok'ek'ee bairã mãik'aapa iru pɨ ɨ̃pema Cristo k'aurepa perã. F. K'ĩsíaji nãgɨde. Onésimo mak'ɨara taarã-e baji pɨ ik'aawaapa uchiada. ¿Tachi Ak'õrepa iru mãgá wãpiji-ek'ã aji, Cristode ijãap'eda, ɨ̃rá pɨ ome ichita bapariimerã? c- AMamĩda mãga oo-e paji, pɨa jara-e pada perã iru nama baipia bɨ mɨ ome. Mɨa k'inia-e pɨa iru auteebaimerã mɨa mãga oopiru perã. Pɨa mɨ mãgá k'aripa k'inia bɨ pɨrã, k'aripaipia bɨ pɨchi k'ĩradoopa. , ' Mɨa k'inia bak'aji iru mɨ ome beemerã, mɨ nama carcelde bɨ misa, Jesupa ooda jarateeda k'aurepa. Mãgá irua mɨ k'aripak'aji pɨ pari. z+ o Mɨa iru pɨmaa pëiru. Iru audupai k'inia iru bɨ. Mapa k'inia bɨ pɨa iru auteebaimerã mɨ auteebaik'ajik'a. ** O Mɨa k'awa bɨ naaweda irua pɨ k'aripa-e paji. Mamĩda ɨ̃rá mãga-e bɨ. Ɨ̃rá audú chok'ek'ee bapari mɨ ome. Mɨa k'awa bɨ auk'a bait'ee pɨ ome. G)   K'inia bɨ pɨa auteebaimerã eperã nama bɨ mɨ ome. Iru mɨchi warrak'a bɨ, mɨ k'aurepa iru Cristode ijãada perã mɨ nama carcelde bɨ misa. Na eperã pɨ esclavo iru bada, Onésimo. c( A Mamĩda k'awa bairã pɨa jõma ijãapataarã k'inia iru bapari, mɨa pɨmaa chupɨria iidiit'ee. Taawa pɨa ũrii mɨa iidiru, mɨ chonaa bairã mãik'aapa na carcelde bairã Jesucristopa oopi bɨk'a oopari k'aurepa. X' +Pɨ mãga bapari perã, mɨa ne-inaa iidi k'inia bɨ pɨa mɨ-it'ee oomerã. Pɨa nãga ooipia bɨ, ne-inaa pia bairã. Ma awara Cristopa mɨ jɨrɨt'erada perã, mɨa waawee-ee na iidiru oopii pɨmaa. n& WMɨ ɨ̃pema Cristo k'aurepa, mɨ o-ĩa bɨ pɨa awaraarã mãgá k'inia iru bapari perã. Mãga oo bɨpa pɨa mɨ t'ãri mãik'aapa awaraa Cristodeerã t'ãri o-ĩapipari. Pablopa chupɨria iidida Filemón esclavo Onésimo pari >% wPɨ mãgá chik'inia bapari perã tachi ijãapataarã ome, mɨa ɨt'aa iidipari Tachi Ak'õrepa pɨmaa k'awapimerã ne-inaa pia jõma tachi Cristodeerãpa oodai irua k'aripak'ãri. $ -Ũridoo pɨ wãara ijãapari Tachi Waibɨa Jesude mãik'aapa iru k'inia iru bapari. Ichiaba ũridoo pɨa jõma ijãapataarã k'inia iru bapari. o# YFilemón, mɨa ɨt'aa t'ɨ̃k'ãri pɨ pari, ichita gracias jarapari mɨ ɨt'aripema Ak'õremaa. A" }Ɨt'aa iidipata Tachi Ak'õrepa mãik'aapa Tachi Waibɨa Jesucristopa parã pia ak'ɨ p'anadamerã. Mãgá k'ãiwee p'anapataadait'ee. Filemonpa awaraa ijãapataarã k'inia iru bapari R! Ichiaba na k'art'a p'ã pëiruta tachi ɨ̃pewẽra Apiamaa mãik'aapa tachi ɨ̃pema Arquipomaa. Ijãadak'aa beerãpa nepɨra jɨrɨ p'anɨ mĩda iru ome, taik'a iru choopari Cristode ijãa bairã mãik'aapa oomaa bairã Cristopa oopi bɨk'a. Ichiaba p'ã pëiruta jõmaweda ijãapataarã pɨ tede ɨt'aa t'ɨ̃ chepataarãmaa.   Mɨ, Pablo carcelde bɨ mɨa oopari perã Jesucristopa oopi bɨk'a. Mɨ tachi ɨ̃pema Cristo k'aurepa Timoteo ome na k'art'a p'ã pëiruta Filemonmaa. Filemón, pɨ k'inia iru p'anɨpɨ, auk'a Cristode ijãapari perã mãik'aapa auk'a iru-it'ee mimiapari perã.  Mãpai chi k'õp'ãyoorãpa Ak'õre Ũraa chiwidi o-ĩa jarateenajida awara ãi eperãarã paraamaa. Jesupa ne-inaa pia oopachi ãchi k'ap'ɨa pari. Mãgá ãchia ne-inaa eperãarãpa oodak'aa oodak'ãri, awaraarãpa k'awaajida Jesús ũraa wãara.]@yTachi Waibɨa Jesús pedeep'eda chi k'õp'ãyoorã ome, Tachi Ak'õrepa iru ɨt'aa ateeji ichi eujãdee. Mama su-ak'ɨ beeji Ak'õre juaraare, ijãapataarã poro waibɨa perã. {taama k'achia jitadait'ee ãchi juapa; mãik'aapa neera k'achia todait'ee. Mamĩda mãgee ne-inaapa ãchi maarepida k'achia ooda-e pait'ee. Jõdee ãchi juapa k'ayaa beerã t'õbaidak'ãri, k'ayaa jɨpadait'ee. Jesús Tachi Ak'õre eujãdee wãda taMɨde ijãa p'anɨɨrãpa oodak'ãri ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa, awaraarãpa k'awaadait'ee Tachi Ak'õre ãchi ome bɨ. Mɨ t'ɨ̃de netuara uchiapidait'ee; awaraa pedee k'awada-e p'anɨ mĩda, Ak'õre Jaurepa pedeepiit'ee; kOApidaapa ma ũraa chiwidide ijãa bɨ pɨrã, poro choopiipia bɨ k'awapiit'ee mɨ ome araa bɨ. Mãgá ɨt'aa wãit'ee ichi piuk'ãri. Jõdee mɨde ijãa-e pɨrã, tok'arradee mianait'ee ichia p'ek'au k'achia ooda k'aurepa. /Ichiaba jaraji ãramaa: —Wã́tɨ na p'ek'au eujã eperãarã paraamaa mãik'aapa jaratéetɨ Tachi Ak'õre pedee pia mɨa k'awapida parãmaa. T'ẽepai, Jesupa chok'ai unupiji chi k'õp'ãyoorã oncemaa, nek'omaa p'anɨde. Iru chok'ai bɨ pia ijãadak'aa paji k'ɨɨrɨ k'isua p'anadap'edaa perã. Ma awara apemaarãpa mãga nepɨrɨdap'edaa jida ijãada-e paji. Mapa irua ik'ɨ̃atɨ pedeeji. +O Ãchia iru k'awa atadak'ãri, aramata ãpɨtee nepɨrɨde wãjida apemaarãmaa. Mamĩda ãrapa pida ijãada-e paji. Jesupa chi k'õp'ãyoorãmaa chok'ai unupida ]3 T'ẽepai, Jesupa k'ĩra awara unupiji chi k'õp'ãyoorã omeemaa ode nidade. 9k Mãga nɨde Mariapa jara cheji: —¡Mɨa Jesús chok'ai unujida! aji. Mamĩda ãrapa mãga ũridak'ãri, ijãada-e paji. Jesupa awaraa k'õp'ãyoorã omeemaa chok'ai unupida  Jesús unup'eda, María Magdalenapa jaranaji iru ome nipapatap'edaarãmaa. Ãra k'ĩsia paraa jarajẽe p'anajida Jesús k'ap'ɨa-it'ee. L [Tomia ewate Jesús chok'ai p'irabaiji. Naapɨara unupiji María Magdalenamaa. Ma wẽra naaweda netuara siete merãtɨa baji ichi k'ap'ɨade. Mamĩda Jesupa jõmaweda ãyaa uchiapik'ooji. }Mãpai wẽraarã k'ĩra k'awa-ee pɨk'adachida p'era jõnadap'edaa perã. P'ira uchiajida Jesús k'ap'ɨa ɨadap'edaamãiipa. K'ap'ɨa wëree jõnajida waaweepa. Mapa maarepida p'oyaa jarada-e paji. Jesupa María Magdalenamaa chok'ai unupida 7Wã́tɨ jarade Pedromaa ichiaba chi apemaarã k'õp'ãyoorãmaa: “Iru wãit'ee Galilea eujãdee parã naa. Mama iru unudait'ee irua jaradak'a.” V%Mamĩda mãgɨpa mãgaji: —P'eranáatɨ. Parãpa jɨrɨ p'anɨ Jesús Nazaretdepema kurusode baijira bɨdap'edaa. ¡Iru nama wẽ-e! ¡Chok'ai p'irabaijipɨ! Pɨchá, ak'ɨ chétɨ iru ɨadap'edaamãi. iKMãu te uriade edú t'ĩudak'ãri, ununajida k'ũtrãa su-ak'ɨ bɨ ãchi juaraare. Chi p'aru jɨ̃ bada t'o-t'oo teesoo baji. Mãgɨ́ ángel Tachi Ak'õre truadepema paji. Ma wẽraarãpa mãga unudak'ãri, p'eradachida. \1Mamĩda t'ɨmɨ́ weda ak'ɨnadak'ãri, unujida mãu pɨradai bɨ awara ãi. `9Pedee wãjida: —¿K'aipa ãyaa ata bɨyama ajida, mãu choma chi t'aide jɨ̃a bɨ? ` 9Tomia ewate, tap'eda weda ak'õrejĩru uchiaruta wãjida iru k'ap'ɨa ɨadap'edaamaa. !  =Ɨ̃ipata ewate wãyaap'eda, p'ãrik'ua María Magdalena, María (Santiago nawe) mãik'aapa Salomepa neto atajida k'era Jesús k'ap'ɨade p'urudait'ee. W '/María (José nawe), María Magdalena ome ak'ɨ p'anajida sãma ɨaruta.k O.Mãpai Josepa neto ataji p'aru lienzodee mãik'aapa Jesús k'ap'ɨa kurusodeepa ɨrabai atap'eda, aɨde pɨra bɨji. Maap'eda bɨnaji mãu te uria k'oro iru p'anadap'edaade mãik'aapa chi t'ai t'ap'a bëiji mãu choma bɨpa. U #-Mãpai Jesús piu bɨda ak'ãri, Pilatopa teeji iru k'ap'ɨa Josemaa. -,Pilatopa Jesús piuda k'awaak'ãri, p'eraji isapai piuda perã. Mapa soldaorã poro t'ɨ̃ ataji mãik'aapa iidiji: —¿Wãara piujik'ã? aji. +José Arimatea p'uurudepema waawee-ee wãji Pilatomaa Jesús k'ap'ɨa piuda iidide ɨait'ee. Mãgɨ́ Junta Supremadepema paji mãik'aapa apemaarã judiorãpa iru pia ak'ɨpachida. Ma awara irua unu k'inia baji Tachi K'aripaparipa ichita eperãarã pia ak'ɨpari. nU*Ma ewate p'ãriupodopa jõmaweda ne-inaa aupa jẽra bait'ee paji ɨ̃ipata ewate pai naaweda. P)Jesús Galilea eujãde nipak'ãri, ma wẽraarãpa iru chi k'õp'ãyoorã ome k'aripa nipapachida. Mama ichiaba wẽraarã chok'ara p'anajida iru ome Jerusalendee chedap'edaarã. Jesús ɨadap'edaa 1[(T'ɨmɨɨpapai ũk'uru wẽraarã p'anadap'edaarãpa ak'ɨ p'anajida: María Magdalena; María, Santiago (chi t'ẽepema) mãik'aapa José nawe; ichiaba Salomé. #'Jesús k'ĩrapite ak'ɨ nɨ̃bada soldaorã poropa iru mãgá piu wã unuk'ãri, mãgaji: —¡Wãara, na eperã Tachi Ak'õre Warra paji! %C&Mãɨmisa Jerusalende Tachi Ak'õre te waibɨade chi edupɨara bɨ cuarto t'ĩupatamãi p'aru teesoo eebai jira bada esajĩak'a jẽdachi ɨt'ɨɨpa edaa. @{%Mamĩda Jesús golpe biaji mãik'aapa jai-idaaji. 2]$Eperã p'ira wãji mãik'aapa esponjak'a p'ẽesap'ẽesaa bɨ topa ataji vino achuchuade. Sia k'ɨ̃de jõi bɨp'eda, Jesús it'aimãi t'ɨ atanaji sõmerã, opisia bɨ jĩak'aapa mãik'aapa maaji: —Ɨ̃rá, ichiak'au bɨdait'ee. Unu k'inia p'anɨ Elías cheru pɨrã ichi ɨrabai atade. 3#Ũk'uru arii p'anadap'edaarãpa ũridak'ãri, maajida: —¡Ũrítɨ! Elías, chonaarãwedapema Ak'õre pedee jarapari t'ɨ̃maa bɨda ajida. J~ "Ma hora Jesupa golpe biaji:—‘Eloí, Eloí, ¿lemá sabactani?’ (Ma pedee jara k'inia bɨ: ‘Mɨ Ak'õre, Mɨ Ak'õre, ¿K'ãare-it'ee mɨ atabëijima?’) (Sal 22.1) c}?!Imat'ɨpa ak'õrejĩru k'iat'ɨdachi. Na eujã jõma p'ãriudachi las tres parumaa. I|  ¡Ak'ɨ́tɨ! ¿Jãgɨ́ Tachi Ak'õrepa pëida tachi k'aripamerã, Israel pidaarã Rey poro waibɨak'ã? ¡Jãmãik'aapa ɨrabáiji ɨ̃raweda tai k'ĩrapite! Mãga ooru pɨrã, taipa ichiaba pɨde ijãadait'eepɨ. Kurusode iru ik'aawa baijira p'anadap'edaarãpa ichiaba irumaa ik'achia jarapachida. Jesús jai-idaada 7{gIchiaba mãgá oo iru p'anapachida p'aareerã poroorãpa Moisepa p'ãda jarateepataarã ome: —¡Awaraarã k'aripajida ajida. Mamĩda ichi itu nadeepa p'oyaa uchia-e! MzPɨa jarada wãara pɨrã, ¡jãmãik'aapa ɨrabáiji piunaamerã! lyQChi arii wãyaa wã nipadap'edaarãpa irumaa ik'achia jarajida. Ãchi poro p'ɨrap'ɨraa mãgapachida: —¡Aai, pɨa Tachi Ak'õre te waibɨa jõmaweda t'eet'aait'ee paji mãik'aapa waya oo atait'ee paji ewari õpeemaa! $xA[Mãga p'asaji Tachi Ak'õre Ũraa jaraparipa p'ãdak'a chonaarãweda:‘Iru p'ek'au k'achia oopataarã ome auk'a ata bɨjida.’] (Is 53.12) qw[Mama ichiaba nechɨapataarã omé kurusode baijira bɨjida, aba Jesús juaraare, chi apema juabi eere. "v=Soldaopa iru poro ɨt'aik'a eere kurusode letrero merap'eji, jarait'ee k'ãare-it'ee kurusode baijira bɨjida piumerã. P'ã baji: Judiorã Rey. 1u]Mãga oojida tap'eweda, las nueve. EtMãpai soldaorãpa Jesús jua mãik'aapa chi bɨɨrɨ merap'ejida mãik'aapa kurusode baijira bɨjida piumerã. Mãgɨɨrãpa suerte jemenejida k'awaadait'ee k'aipata iru p'aru atait'ee. NsMaap'eda teejida vino mirra ome p'oirada, mamĩda Jesupa to-e paji. orWJesús ateejida Gólgota apatap'edaamaa. (Gólgota jara k'inia bɨ: “Tachi Poro Bɨɨrɨ”.) 1q[Uchia wãdak'ãri Jerusalendeepa, unujida eperã Cirene p'uurudepema t'ɨ̃jarapatap'edaa Simón. Ewaa p'uurude panaji. Mãgɨ́ eperã Alejandro mãik'aapa Rufo ak'õre paji. Simón ik'aawa wãyaa wãdak'ãri, soldaorãpa kuruso ateepijida Jesús pari. Jesús kurusode baijira bɨdap'edaa QpMãgá oo iru p'anadap'eda, ma p'aru p'oree ẽrat'aajida mãik'aapa ichi p'aru waya jɨ̃ bɨjida. Maap'eda ateejida kurusode baijira bɨdait'ee. Cirene p'uurudepemamaa Jesús kuruso ateepidap'edaa o{Poromaa wɨpachida pak'urupa. Idupachida mãik'aapa bedabaidaipachida iru k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃ pɨk'adait'ee. @n{Maap'eda bia ëipachida: —¡Ak'ɨ́tɨ Judiorã Rey! -mSOo iru p'anapachida. Rey p'aruk'a p'oree k'ĩra p'ãimap'ãimaa jɨ̃ bɨdap'eda, poro jɨ̃ra pak'uru jua ne-ɨɨrɨ-idaa bɨdee oojida mãik'aapa jɨ̃ bɨjida. l Soldaorãpa Jesús ateejida Pilato palaciode, t'ɨ̃jarapatap'edaa pretorio. Mama tuda soldaorã chok'araara seedachida. FkPilato pia bee k'inia bada perã eperãarã ome, Barrabata k'ena pëiji. Jesús soopa wɨpip'eda, pëiji kurusode baijira bɨdamerã piurumaa. Soldaorãpa Jesús oo iru p'anadap'edaa jPilatopa mãgaji: —¿K'ãare k'achiata oojima? aji. Mamĩda waya eperãarãpa biajida: —¡Kurusode peepit'áaji! :io Mãpai biajida: —¡Kurusode peepit'áaji! jhM Mapa Pilatopa iidiji: —¿Sãga oopi k'inia p'anɨma aji, parãpa Judiorã Reyda a p'anɨ ome? qg[ Mamĩda p'aareerã poroorãpa eperãarãmaa jarajida iididamerã Pilatopa Barrabata k'ena pëipimerã. ufc Mãga iidiji k'awa bada perã judiorã p'aareerã poroorãpa Jesús k'ĩra unuamaa iru p'anadap'edaa. ^e5 irua p'anauji: —¿K'inia p'anɨk'ã aji, mɨa Judiorã Rey apata k'ena pëimerã? Wd'Eperãarãpa iidinadak'ãri Pilatomaa preso k'ena pëimerã ichia ooparik'a, c9Eperã t'ɨ̃jarapatap'edaa Barrabás carcelde baji awaraa k'õp'ãyoorã ome, Roma pidaarã juadeepa uchia k'iniapa chĩara pee p'anadap'edaa perã. Xb)Ma fiestade Pilatopa preso aba k'ena pëipachi, eperãarãpa iidirutata. }asMamĩda Jesupa maarepida p'anauk'aa paji. Mapa Pilatopa k'awa-e paji k'ãata ooit'ee. Pilatopa Jesús peepida U`#Pilatopa waya iidiji: —¿Maarepida p'anau-ek'ã aji, ɨmɨatee jõnɨta? L_P'aareerã poroorãpa audupai ɨmɨatee jõnadap'edaa perã, y^kPilatopa iidiji Jesumaa: —¿Pɨk'ã aji, Judiorã Rey? Jesupa p'anauji: —Mɨda aji, pɨa jara bɨk'a. 9] mTap'eda weda p'aareerã poroorã, judiorã poro waibɨarã mãik'aapa Moisepa p'ãda jarateepataarã, mãgɨ́ Junta Supremadepemaarã chip'edaidap'eda, pedeeteejida k'awaadait'ee k'ãata oodait'ee Jesús ome. Jesús jua jɨ̃ atapidap'eda, teenajida Pilato temaa. Ichi Romadepemaarã poro waibɨa paji. f\EHAramata et'erre waya k'ariji. Mãpai Pedropa k'irãpaji Jesupa jarada: “Et'erre k'arida omé k'arii naaweda, pɨa jarada õpee jarait'ee mɨ k'awa-e bɨ.” Mãga k'ĩsiap'eda, Pedro jẽedachi t'ãri p'uapa.%[CGMãpai Pedropa juraaji: —¡Seewa! ¡K'awa-e bɨ parãpa jara p'anɨ eperã! Mɨa seewa jaramaa bɨ pɨrã, Tachi Ak'õrepa mɨ miapiipia bɨda aji. @ZyFMamĩda Pedropa waya meraji. Taarã-e nɨde chi arii p'anadap'edaarãpa waya mãgajida: —Wãara, pɨ ãchi k'õp'ãyo. Ma awara, pɨ Galilea eujãdepemak'a pedee bɨda ajida. tYaEMa wẽrapa waya unu atak'ãri, mãgaji arii p'anadap'edaarãmaa: —Pɨchá, jãgɨ́ Jesús k'õp'ãyo. YX+DMamĩda Pedropa meraji: —¡Seewa! Mɨa iru k'awa-e bɨ. Ichiaba k'awa-e bɨda aji, pɨa k'ãaredeta pedee bɨ. Maap'eda mamãik'aapa uchiaji chi cercao edú t'ĩupatamaa. Mãga nɨde et'erre k'ariji. {~~k}|+zz\yxxwSvv2tsrqppn1q[ Mãɨrãpa mãga k'ariruta chaa, ma chonaarã poro waibɨarã veinticuatro bedabaipata ma rey su-ak'ɨ beeparide su-ak'ɨ bɨ k'ĩrapite mãik'aapa ɨt'aa t'ɨ̃pata irumaa, iru ichita bapari perã. Mãga oo p'anɨde ãchi poro jɨ̃ra ẽradak'ãri, bɨpata iru k'ĩrapite mãik'aapa jarapata: ppY Mãɨrãpa k'aridak'ãri, jarapata ma rey su-ak'ɨ beeparide su-ak'ɨ bɨ k'ĩra wãree. Ichiaba jarapata iru ichita bapari mãik'aapa jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ. Mãgá k'ari p'anɨde ichiaba gracias jarapata irumaa. \o1Ma chaachaa paraaji isiak'ara seis. Ma isiak'ara ichiaba tau-idaa baji taawaik'a eere, edaik'a eere paara. Mãɨrãpa ãstaawa, p'ãrik'ua pida Tachi Ak'õremaa ɨ̃ida-ee nãga k'aripata: —‘P'ek'au wẽe, p'ek'au wẽe, p'ek'au wẽe bapari Tachi Ak'õre Waibɨa. Ichita bapachi; ichita bapari; ichita cheit'ee.’ (Is 6.2-3) nAba león k'ĩrak'a baji; awaraa p'ak'a chak'e k'ĩrak'a; awaraa eperã k'ĩrak'a mãik'aapa chi apema nejɨ̃pɨ wãabai wãk'a baji. 2m]Ichiaba ma su-ak'ɨ beepari k'ĩrapite mɨa unuji ne-inaa lago bëi-sãak'a vidriodee oodak'a. Ma su-ak'ɨ beepari k'ait'a; aɨ ik'aawa, ãpɨte mãik'aapa k'ĩrapite bainɨ̃ p'anajida ne-inaa chok'ai bɨ k'ĩmari; aba ik'aawa chaa. Mãgɨɨrã k'ĩrapite mãik'aapa ek'arra eere tau-idaa baji. nlUTachi Ak'õre su-ak'ɨ beeparideepa pa tau p'orep'orepari nɨ̃baji mãik'aapa pa jĩwaa nɨ̃baji pedee ome. Ma su-ak'ɨ beepari k'ĩrapite lámpara siete urua p'anajida. Mãgɨ́ lámpara Tachi Ak'õre Jaure siete pɨk'a bɨ. qk[Ma su-ak'ɨ beepari wap'ɨra baji awaraa su-ak'ɨ beepari veinticuatropa. Aɨ ɨ̃rɨ su-ak'ɨ p'anajida chonaarã poro waibɨarã veinticuatro. P'aru t'o-t'oo jɨ̃ p'anajida mãik'aapa poro jɨ̃ra nẽedee ooda jɨ̃ p'anajida. \j1Iru k'ĩra wãree baji. Urua baji mãu pi-ia bëisãa jaspek'a mãik'aapa mãu pi-ia p'oree cornalinak'a. Chi su-ak'ɨ beepari t'ɨak'au baji euma p'ɨtrɨa pɨk'a bɨpa; p'ãwaraa bɨ mãu pi-ia esmeraldak'a. i3Aramata Tachi Ak'õre Jaurepa mɨ ateeji. Mama ɨt'ari mɨa unuji rey su-ak'ɨ beepari bainɨ̃ bɨ. Aɨ ɨ̃rɨ Tachi Ak'õre su-ak'ɨ baji. h 'Ma t'ẽepai awaraa k'ãimok'araa pɨk'aji. Unuji puerta Tachi Ak'õre eujãde t'ĩupata ewa nɨ̃bɨ. Mãpai ũriji ma otau naaweda ũrida golpe pedeeru trompeta jĩwaaparik'a. Mãgaji: —Chéji ɨt'aa. Mɨa ak'ɨpiit'ee ne-inaa Tachi Ak'õrepa na ewari ooit'ee bɨ. ~guK'ɨɨrɨ ẽesaa p'anátɨ ũridamerã Tachi Ak'õre Jaurepa jara bɨ ijãapataarãmaa, ãchi chip'epata chaa.)fKK'achia p'oyaapataarã mɨa su-ak'ɨ beepiit'ee mɨ ik'aawa, mɨ su-ak'ɨ beeparik'a mɨ Ak'õre ik'aawa. Mɨ mama su-ak'ɨ beepari, k'achia p'oyaapari perã. ieK¡Ũrítɨ! Eperã puerta t'aide t'ɨ̃jaramaa bainɨ̃ beeparik'a, mãga pɨk'a mɨa parã t'ɨ̃jaramaa bɨ. Chi mɨ pedee ũrik'ãri, ichi puerta ewaru pɨrã, mɨ t'ĩut'ee iru tede mãik'aapa t'ãri a-ba p'anadait'ee. @dyMɨa ɨtrɨapari mãik'aapa miapipari mɨa k'inia iru bɨɨrã jõmaweda. Maperã k'ĩra jĩp'a ijãapatáatɨ. Pãchi audua pedee pedee amáatɨ mãik'aapa óotɨ mɨa oopi bɨk'a. cc?Mãga p'anadairã mɨa ũraait'ee mɨmaata neto atadamerã ne-inaa nẽe ewaa atadak'a t'ɨpɨtaudeepa. Ichiaba mɨmaa neto atátɨ p'aru t'orroo jɨ̃dait'ee mɨa jɨ̃parik'a. Mãgá waa k'ĩra nejasia p'anada-e, parã ãk'adaa pɨk'a p'anadairã. Ma awara mɨmaa neto atátɨ neera pãchi tau-it'ee. Mãgá Tachi Ak'õre wãarata pia unudai. 4baMɨa parã choo-e pãchia mãgapata perã: “mɨchi juadoopa nejõmaata iru bɨ. Mapa maarepida falta-eda” apata. Mãga jaradak'ãri, pariatua pedeepata. P'arat'ara p'anɨ mĩda, Tachi Ak'õre-it'ee parã wãara chupɨria chitoonɨ; tau p'ãriu pɨk'a p'anɨ, mãik'aapa ãk'adaa pɨk'a p'anɨ. a9Mamĩda mãga p'anɨ-e. Ma k'ãyaara parã jɨ̃ɨrɨa pɨk'a p'anɨ; ijãa-ijãa pɨk'a p'anɨ. Mapa mɨ choo-e parã ome. Parã yiaraa iru bait'ee. `#Mɨa k'awa bɨ parã Laodiceadepemaarãpa oopata. K'awa bɨ parã k'ũrasaa pɨk'a p'anɨ-e ijãada-e p'anɨɨrãk'a. Mamĩda ichiaba wãsia pɨk'a p'anɨ-e wãara ijãapataarãk'a. Taawa parã k'ũrasaa pɨk'a p'anapataadai maa-e pɨrã wãsia pɨk'a p'anapataadai. U_#Mãpai irua mãgaji: —Ɨ̃rá nãgɨ́ pedee p'ã pë́iji Tachi Ak'õrepa ichi ángel pëidamaa Laodicea p'uurudepema ijãapataarã ak'ɨmerã: Chi nãga jara bɨ Amén apata. Irua ichita oopari ichia jara bɨk'a mãik'aapa Tachi Ak'õre wãarata jara pëida jarapari. Iru k'ap'ɨa pari Tachi Ak'õrepa ne-inaa jõma ooji. )^K K'ɨɨrɨ ẽesaa p'anátɨ ũridamerã Tachi Ak'õre Jaurepa jara bɨ ijãapataarã jõmaarãmaa. Cristopa jara pëida Laodicea p'uurudepema ijãapataarãmaa &]E K'achia p'oyaapataarã mɨa te bɨɨrɨ mãudee oodak'a papiit'ee mɨ Ak'õre tede. Ichita p'anapataadait'ee jãma mɨ Ak'õre ome. Mɨa mɨ Ak'õre t'ɨ̃ p'ãit'ee ma p'oyaapataarã ɨ̃rɨ, jõmaarãpa k'awaadamerã mɨ Ak'õre ãchi chipari. Ma awara mɨa p'ãit'ee mɨ Ak'õre p'uuru t'ɨ̃, Jerusalén chiwidi, ãchi ɨ̃rɨ, jõmaarãpa k'awaadamerã ãchi ma p'uurudepemaarã. Mãgɨ́ p'uuru Ak'õrepa pëiit'ee ɨt'ariipa. Ma awara ãchi ɨ̃rɨ mɨa p'ãit'ee mɨchi t'ɨ̃ chiwidi, jõmaarãpa k'awaadamerã ãchi mɨchideerã. \ Taarã-e mɨ cheit'ee. Chóotɨ mɨde ijãa p'anɨde. K'ĩrak'aupai apidaapa atuapidai ɨt'aripema poro jɨ̃ra Tachi Ak'õrepa parãmaa teeit'ee bɨ, ichita mɨ ome chok'ai p'anapataadamerã. Mãgá atuapidai mɨde ijãa amaapiruta pɨrã parãmaa. e[C Parãpa oojida mɨa jaradak'a. Choopata mɨde ijãa p'anɨde, ma k'aurepa nepɨrade baaijida mĩda. Maperãpɨ mɨa parã k'aripait'ee Tachi Ak'õrepa na p'ek'au eujãdepema ijãadak'aa beerã miapik'ãri ichia ewari awara bɨdade ma-it'ee. Ma ewate ichia ak'ɨpiit'ee chisãgɨɨrã wãara ichide ijãapata mãik'aapa chisãgɨɨrã ijãadak'aa. }Zs ¡Ũrítɨ mɨa ooit'ee Satanadeerãmaa! Mãɨrãpa tai wãara judiorãda apata; Tachi Ak'õredeerã. Mamĩda seewamaa p'anɨ. Mɨa mãɨrã bedabaipiit'ee parã k'ĩrapite. Mãga ooit'ee ãchia k'awaadamerã mɨa parã k'inia p'e iru bapari. jYMMɨa k'awa bɨ parã Filadelfiadepemaarãpa oopata. K'awa bɨ awaraarã k'ĩrapite parã mak'ɨara waibɨa-ee p'anɨ mĩda, p'anapata mɨa jarateedak'a mãik'aapa choopata mɨde ijãa p'anɨde, mɨ merada-ee. Mãga p'anapata perã parã k'ĩrapite mɨa o ooji, aɨde wãdamerã. Mɨata ma o ooda perã, apidaapa jarada-e pai parã aɨde wãnaadamerã. [X/Mãpai irua mãgaji: —Ɨ̃rá nãgɨ́ pedee p'ã pë́iji Tachi Ak'õrepa ichi ángel pëidamaa Filadelfia p'uurudepema ijãapataarã ak'ɨmerã: Nãga jara bɨ p'ek'au k'achia wẽe bɨ, chi wãara aupaita jaraparipa. Chonaarãwedapema Rey David jõmaarã poro waibɨa badak'a, mɨ jõmaarã poro waibɨa. Mɨa aupaita llavek'a iru bɨ eperãarã wãpiit'ee Ak'õre truadee. Mɨ awara apidaapa wãpida-e pai mãik'aapa apidaapa jarada-e pai wãnaadamerã. 8WiK'ɨɨrɨ ẽesaa p'anátɨ ũridamerã Tachi Ak'õre Jaurepa jara bɨ ijãapataarãmaa, ãchi chip'epata chaa. Cristopa jara pëida Filadelfia p'uurudepema ijãapataarãmaa &VEWãara jõmaweda k'achia p'oyaapataarã p'aru t'o-t'oo jɨ̃pataadait'ee. Mɨa mãɨrã t'ɨ̃ wẽpapik'aa pait'ee Tachi Ak'õre ome ichita ɨt'ari p'anapataadait'eerã t'ɨ̃ p'ã jẽra bɨ librodeepa. Ma k'ãyaara mɨchideerã ait'ee mɨ Ak'õremaa mãik'aapa ichi angeleerãmaa. U'Mamĩda parã Sardedepema ijãapataarã jõmaweda nipadak'aa ijãadak'aa beerãk'a. Chok'ara-ee p'anɨ mĩda, ũk'uru p'anadak'aa mãɨrãk'a. Mapa parã ɨt'ari mɨ ome nipapataadait'ee. P'aru t'o-t'oo jɨ̃ p'anadait'ee, pia p'anapata perã Tachi Ak'õre k'ĩrapite. eTCK'ĩsíatɨ parãpa naaweda ũridap'edaade Tachi Ak'õrepa jara pëida jaratee chedak'ãri. Parãpa ma jarateedap'edaa ijãajida. Mapa ɨ̃rá oopatáatɨ ma jaradak'a. Parãpa ne-inaa k'achia oopata oo amáatɨ. Mãga ooda-e pɨrã, atu bɨde nechɨapari cheparik'a, mãga pɨk'a mɨ cheit'ee. Parãpa k'awada-e ewari mɨ cheit'ee parã miapide. 6Se¡Mapa ũrítɨ! Parãpa mɨde ijãapata jõi naaweda, jɨrɨpatáatɨ oodait'ee mɨa oopi bɨk'a. Mɨa unu bɨ parãpa ne-inaa oopata pia-e bɨ Mɨchi Waibɨa k'ĩrapite. qR ]Mãpai irua mãgaji: —Ɨ̃rá nãgɨ́ pedee p'ã pë́iji Tachi Ak'õrepa ichi ángel pëidamaa Sardes p'uurudepema ijãapataarã ak'ɨmerã: Nãga jara bɨ Tachi Ak'õre Jaure siete pɨk'a iru bɨpa; chi lucero siete iru bɨ ichi juade. Mɨa k'awa bɨ parã Sardedepemaarãpa ne-inaa oopata. Eperãarãpa jarapata: “Jã ijãapataarã chok'ai p'anɨda” apata, parãpa wãara mɨde ijãapata jĩak'aapa. Mamĩda mãga-e. Piudap'edaarã́k'apɨ p'anɨ, wãara ijãada-e p'anadairã. QK'ɨɨrɨ ẽesaa p'anátɨ ũridamerã ma pedee Tachi Ak'õre Jaurepa jarada ijãapataarãmaa, ãchi chip'epata chaa.oPWIchiaba mɨa ɨ̃datɨpodopa lucero teeit'ee parãmaa, mɨ jĩak'a ɨ̃daa pɨk'a p'anapataadamerã. 3O_Mɨ Ak'õrepa eperãarã bɨdak'a mɨ jua ek'ari, mãgá mɨa eperãarã bɨit'ee parã jua ek'ari. Parãpa ma p'uuru pidaarã pãchi jua ek'ari iru p'anadait'ee mãik'aapa chupɨria k'awaada-ee mɨ k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã jõt'aadait'ee. Reypa tuma hierrodee juade iru bɨpa ooparik'a, mãga pɨk'a parãpa oodait'ee.‘Mãɨrã ome oodait'ee eperãpa chok'o pak'urupa wɨk'ãri ooparik'a.’ (Sal 2.9) :NmParãdepema k'achia p'oyaapataarã pia ak'ɨit'ee mɨa oopi bɨk'a oo p'anadak'ãri parã jai-idaarutamaa. Parã bɨit'ee eperãarã p'uuru ak'ɨpataadamerã, reypa ooparik'a. |MqJĩp'a k'inia bɨ parã choodamerã mɨde ijãa p'anɨde mãik'aapa ne-inaa pia oo p'anɨde, mɨ waya cheru misa. XL)Ɨ̃rá mɨa nãga jara bɨ parã apemaarãmaa Tiatira p'uurude p'anɨ. Parãpa pia oo p'anɨ k'awa k'iniadak'aa perã ma wẽrapa jaratee bɨ. Jɨrɨdak'aa Satanás net'aa k'awaadait'ee; jãgee net'aa eperãarãpa k'awadaik'araa bɨ. Parã ma k'achiade t'ĩu k'iniadak'aa perã, mɨa ne-inaa awaraa iidi-e pait'ee parãpa oodamerã. YK+Ma awara mɨa peeit'ee ichia jaratee bɨde ijãapataarã, ichi warrarãk'a p'anadairã. Mãgapɨ mɨde ijãapataarã jõmaarãpa k'awaadait'ee mɨa nejõmaata k'awa bɨ; eperãpa t'ãridepai k'ĩsia bɨ mãik'aapa t'ãripa oo k'inia bɨ paara. Mɨata ak'ɨit'ee pãchia oopata mãik'aapa ne-inaa teeit'ee eperã chaachaa irua ne-inaa oopata pari na p'ek'au eujãde bɨ misa; ne-inaa pia irua pia oopata pari maa-e pɨrã ne-inaa k'achia irua k'achia oopata pari. J%Mapa mɨa ichi k'ayaapiit'ee; ichi ome k'achia oo p'anɨɨrã paara. Mãɨrã auk'a miapiit'ee, oo amaada-e pɨrã ma k'achia ichia oopida. QIMɨa jaraji ma k'achia oopata oo amaamerã. Mamĩda mãga oo k'inia-e. gHGƗ̃rá mãga oomaa p'anɨ mĩda, mɨa pia ak'ɨ-e nãgɨ́ ne-inaa parãpa oopata. Ichiak'au bɨpata jã chonaarãwedapema wẽra Jezabel jĩak'aa, ichia ne-inaa k'achia jarateemerã pãchi t'ãide. Ichi Tachi Ak'õre pedee jaraparida apari. Mamĩda mãga-e. K'ũrayaa bapari. Ichia jarateepari pia bɨ mɨchideerãpa p'ek'au oodamerã mãik'aapa pia bɨ ãrapa k'odamerã nechiara ata bɨdap'edaa ne-inaa juapa ooda k'ĩrapite, aɨ k'ĩrapite eperãarãpa ɨt'aa t'ɨ̃pata. 1G[Mɨa k'awa bɨ parã Tiatiradepemaarãpa oopata mɨde ijãapata perã. Chik'inia p'anapata mãik'aapa choopata mɨde ijãa p'anɨde. Mapa awaraarã k'aripapata mãik'aapa choopata, nepɨrade baairuta pɨjida. Audupɨara mãga oomaa p'anɨ naawedapema k'ãyaara, mɨde ewaa ijãa p'aneedak'ãri. *FMMãpai irua mãgaji: —Ɨ̃rá nãgɨ́ pedee p'ã pë́iji Tachi Ak'õrepa ichi ángel pëidamaa Tiatira p'uurudepema ijãapataarã ak'ɨmerã: Nãga jara bɨ Tachi Ak'õre Warrapa; chi tau urua nɨ̃bɨ t'ɨpɨtauk'a mãik'aapa bɨɨrɨ urua bɨ bronce ɨrradak'ãri uruaparik'a. %ECK'ɨɨrɨ ẽesaa p'anátɨ ũridamerã Tachi Ak'õre Jaurepa jara bɨ ijãapataarãmaa, ãchi chip'epata chaa. K'achia p'oyaapataarãmaa mɨa k'opiit'ee ɨt'aripema chik'o mera iru bɨ maná apata. Ma awara parã chaachaa mɨa teeit'ee mãu t'orroo; t'ɨ̃ chiwidi aɨde p'ãda ome. Ma mãu jitarupapai parãpa k'awaait'ee ichi t'ɨ̃ aɨde p'ã bɨ. Cristopa jara pëida Tiatira p'uurudepema ijãapataarãmaa D+¡Ma k'achia choonáatɨ pãchi t'ãide! Mãɨrãpa jarateepata choodai k'ãyaara, ma jarateepata k'ĩra unuamaa iru p'anapatáatɨ, mɨa k'ĩra unuamaa iru baparik'a. Maa-e pɨrã mɨa mãɨrã miapiit'ee mɨ it'aideepa uchia bɨ espada choma bɨpa; mãgɨ́ mɨ pedee. lCQMa jĩak'a pãchi t'ãide ichiaba ũk'uruurãpa jarateepata Nicolaíta pidaarãpa jarateepatak'a. iBKParã mãgá choopachida mĩda, mɨa pia ak'ɨ-e nãgɨ́ ne-inaa parãpa oopata. Pãchi t'ãide ũk'uruurãpa jarateepata Balaampa chonaarãweda jarateedak'a. Mãgɨpa Balacmaa jaraji sãga k'ũrai Israel pidaarã, ãrapa k'odamerã nechiara ata bɨdap'edaa ne-inaa juapa ooda k'ĩrapite, aɨ k'ĩrapite eperãarãpa ɨt'aa t'ɨ̃pata. Ichiaba k'ũraji ãrapa k'achia oodamerã awaraarã ome. Israel pidaarãpa ma ne-inaa omé oodak'ãri, Tachi Ak'õrepa ãra pia ak'ɨ-e paji. (AI Mɨa k'awa bɨ parã Pergamodepemaarã p'anapatamãi. Satanás rey su-ak'ɨ beeparík'apɨ bɨ, jãpemaarã chok'ara ichi jua ek'ari p'anapata perã. Mamĩda parãmaa ik'achia Cristodeerãda adak'ãri, mɨ merada-e paji. Ma awara parã choopachida mɨde ijãa p'anɨde, parã k'õp'ãyo Antipas peejida mĩda mɨa ooda jarateeda perã. Parã mãgá choojida, iru peejida mĩda pãchi t'ãide, Satanás baparimãi. c@? Mãpai irua mãgaji: —Ɨ̃rá nãgɨ́ pedee p'ã pë́iji Tachi Ak'õrepa ichi ángel pëidamaa Pérgamo p'uurudepema ijãapataarã ak'ɨmerã: Nãga jara bɨ espada choma k'ĩraichaa weda p'ewedee iru bɨpa. ?! K'ɨɨrɨ ẽesaa p'anátɨ ũridamerã Tachi Ak'õre Jaurepa jara bɨ ijãapataarãmaa, ãchi chip'epata chaa. K'achia p'oyaapataarã piuda aba piudait'ee. Atuada-e pait'ee Cristode ijãadak'aa beerãk'a. Cristopa jara pëida Pérgamo p'uurudepema ijãapataarãmaa > Waaweenáatɨ mãgeerãpa parãmaa ooruta. ¡Ũrítɨ! Mãgeerã k'ap'ɨa pari Satanapa parã ũk'uru t'ɨpiit'ee carcelde, mɨde ijãa amaadai jĩak'aapa ma k'aurepa. Ewari diez mama p'anadait'ee. Mamĩda chóotɨ mɨde ijãa p'anɨde, mama parã peeruta pɨjida. Mãgá chooruta pɨrã, mɨa ɨt'aripema poro jɨ̃ra teeit'ee parãmaa, ichita p'anapataadamerã mɨ ome mɨchi truade. =9 Mɨa k'awa bɨ parã Esmirnadepemaarã nepɨrade p'anapata eperãarãpa parã jɨrɨpata perã miapidait'ee. Unu bɨ parã chupɨria jõnapata, wãara chupɨria-ee p'anɨ mĩda, ɨt'ari iru p'anadairã jõmaweda Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ parã-it'ee. K'awa bɨ pedee k'achia judiorã apataarãpa jara jõnɨ parã ãpɨte. Mãɨrã Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tede chip'epata mĩda, wãara Tachi Ak'õredeerã-e, mɨchideerã jɨrɨpata perã. Tachi Ak'õredeerãk'a p'anapataadai k'ãyaara, Satanadeerã́k'apɨ p'anapata. {<oMãpai irua mãgaji: —Ɨ̃rá nãgɨ́ pedee p'ã pë́iji Tachi Ak'õrepa ichi ángel pëidamaa Esmirna p'uurudepema ijãapataarã ak'ɨmerã: Nãga jara bɨ nejõmaata naa, nejõmaata t'ẽe; chi jai-idaap'eda chok'ai p'irabaidapa. 9;kK'ɨɨrɨ ẽesaa p'anátɨ ũridamerã Tachi Ak'õre Jaurepa jara bɨ ijãapataarãmaa, ãchi chip'epata chaa. K'achia p'oyaapataarãmaa mɨa k'opiit'ee eperãarã chok'ai p'anapipari pak'urudepema; mãgɨ́ pak'uru Tachi Ak'õre eujãde bɨ. Cristopa jara pëida Esmirna p'uurudepema ijãapataarãmaa :/Mɨa mãga jara bɨ mĩda, parãpa nãgɨ́ ne-inaa pia oopata. Mɨk'a parãpa auk'a unuamaa iru p'anapata Nicolaíta pidaarãpa k'achia oopata. b9=K'irãpátɨ sãga p'anapachida ewaa mɨde ijãadak'ãri. Parãpa ne-inaa k'achia oopata oo amáatɨ mãik'aapa t'ãripa jõma oopatáatɨ naawedapemak'a, mɨ k'inia iru p'anadairã mãik'aapa pãchi k'õp'ãyoorã k'inia iru p'anadairã. Mãga ooda-e pɨrã, mɨa pãchi lámpara bɨpata ãyaa atait'ee. Mãgá mɨ waa parã ome ba-e pait'ee. 89Mãgá choopachida mĩda, mɨa pia ak'ɨ-e nãgɨ́ ne-inaa parãpa oopata. Mɨ mãik'aapa pãchi k'õp'ãyoorã k'inia iru p'anada-e naawedapemak'a. *7MMaapai parãpa choopachida, mãɨrãpa nepɨra jɨrɨpachida mĩda parã ome. Sẽ-ee mãgá choopachida, nepɨrade baaijida mĩda mɨde ijãa p'anɨ k'aurepa. 6Mɨa k'awa bɨ parã Efesodepemaarã p'anapata. Pia mimiapata seewa-idaa beerã t'ĩunaadamerã pãchi t'ãide mãik'aapa pia choopata mɨde ijãa p'anɨde. K'awa bɨ parãpa chooda-e, t'ãri k'achia-idaa beerã t'ĩu k'inia p'anadak'ãri pãchi t'ãide. Mãɨrãpa seewata taita Cristopa pëidada adak'ãri, parãpa ak'ɨpachida ãchia jarateepata, k'awaa atarutamaa ãchi seewa-idaa bee. 5 Mãpai irua mɨmaa mãgaji: —Nãgɨ́ pedee p'ã pë́iji Tachi Ak'õrepa ichi ángel pëidamaa Éfeso p'uurudepema ijãapataarã ak'ɨmerã: Nãga jara bɨ ma lucero siete iru bɨpa ichi juaraare, bɨ misa ma lámpara bɨpata siete nẽedee ooda ome. l4 SPɨa unu bɨ ne-inaa Tachi Ak'õrepa waide unupi-e pada apidaamaa: na lucero siete mɨ jua juaraare mãik'aapa jã lámpara bɨpata siete nẽedee ooda. Na lucero siete jara k'inia bɨ angeleerã siete bɨda ijãapataarã chip'epata siete aba-abaa ak'ɨdamerã. Jõdee jã lámpara bɨpata siete jara k'inia bɨ ma ijãapataarã chip'epatamãi siete.t3 cMaperã p'ã́ji pɨa unuru, ɨ̃rá ne-inaa wãyaa nɨ̃bɨ mãik'aapa ne-inaa t'ẽepai wãyaait'ee bɨ. 2 {Mɨata eperãarã chok'ai p'anapipari. Na p'ek'au eujãde bɨde mɨ jai-idaaji. Mamĩda chok'ai p'irabaiji, maadak'ãriipa ichita bapariit'ee. Mɨa llavek'a iru bɨ piudap'edaarãmãi ewait'ee. Madeepa eperãarã uchiapii mãik'aapa ãra k'aripai ichiaba chok'ai p'irabaidamerã ichita p'anapataadait'ee mɨ ome. Maa-e pɨrã, k'inia-e pɨrã, ãra mãgá uchiapi-e pait'ee. c1 AMɨa iru unuk'ãri, eujãde baainaji iru k'ĩrapite mãik'aapa piudak'a baibeeji. Mãpai irua mɨ t'õbaiji ichi juarapa mãik'aapa mɨmaa mãgaji: —P'eranáaji. Mɨ nejõmaata naa mãik'aapa nejõmaata t'ẽe. <0 sIchi jua juaraare lucero siete iru baji. Chi it'aideepa uchiaji espada choma, k'ĩraichaa weda p'ewedee bɨ. Chi k'ĩra urua nɨ̃baji ak'õrejĩru imat'ɨpa urua nɨ̃baparik'a. x/ kChi bɨɨrɨ jida urua baji, bronce ɨrradak'ãri uruaparik'a. Chi otau ũriji to k'ida chaaree jĩwaaparik'a. n. WIchi puda t'o-t'oo baji, oveja k'arak'a maa-e pɨrã nievek'a. Chi tau urua nɨ̃baji t'ɨpɨtauk'a. -  Mãgɨ́ esajĩak'a unuji eperãk'a. P'aru teesoo jɨ̃ baji. K'ɨrrɨde ne-inaa nẽedee ooda jɨ̃ baji. Nẽrabai baji ichi t'ũade. 7, i Mãga ũrik'ãri, p'ɨrrabaiji ak'ɨit'ee k'aipata mɨmaa mãga jara bɨ. Unuji lámpara bɨpata siete, awara-awaraa bainɨ̃ bɨ. Mãgɨ́ chaachaa nẽedee ooda paji. H+   Mãgaji: —P'ã́ji pɨa unuru maap'eda pë́iji ijãapataarã chip'epata bee chaa nãgɨ́ siete p'uurude: Éfeso, Esmirna, Pérgamo, Tiatira, Sardes, Filadelfia, Laodicea p'uurudee auk'a. S* ! Mama bɨde tomia ewate ɨt'aa t'ɨ̃maa baji Tachi Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a. Mãga nɨde k'ãimok'araa pɨk'adachi. Mɨ ãpɨteik'a eereepa ũriji eperã golpe pedeeru, trompeta golpe jĩwaaparik'a. ) 3 Mɨ, Juan, parã ɨ̃pema Cristo k'aurepa, parãk'a mɨ t'ãri a-ba bapari perã iru ome. Mɨ ichiaba parã k'õp'ãyo, tachi auk'a wãdait'ee perã Ak'õre truadee mãik'aapa ɨ̃raweda tachi auk'a choopata perã Jesude ijãa p'anɨde, tachi jɨrɨ p'anɨ mĩda miapidait'ee ma k'aurepa. Mɨ Patmos islade pëijida Tachi Ak'õre Ũraa jarateepachi perã mãik'aapa Jesupa ooda jarateepachi perã. ( }Tachi Ak'õre Waibɨapa jara bɨ: —Mɨta Alfa; nejõmaata naa. Ichiaba mɨta Omega; nejõmaata t'ẽe. Mɨta jõmaarã Waibɨa. Mɨ ichita bapari; ichita bapachi mãik'aapa ichita cheit'ee. Juanpa Jesucristo unuda k'ãimok'araa pɨk'a bɨde -' U‘¡Ũrítɨ! Iru cheit'ee jɨ̃ararade. Maapai jõmaarãpa iru unudait'ee; iru supidap'edaarã paara. Na p'ek'au eujãdepema to bee chaa eperãarã jarajẽedait'ee waaweepa, irua ãchi miapiit'ee jĩak'aapa ãchia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa. Mãga pait'ee. Amén.’ (Dn 7.13) M& Iruata tachi ichideerã papiji ichi Ak'õremaa p'aareerãk'a ɨt'aa t'ɨ̃pataadamerã eperãarã pari. Mapa jaradáma: “Jesucristo ichita jõmaarã k'ãyaara waibɨara bapariit'ee.” ¡Amén! % -Ichiaba mɨa iidi bɨ Jesucristopa parã k'aripamerã. Iruata wãara jarapari Tachi Ak'õrepa jara bɨ. Iruta piup'eda, naapɨara chok'ai p'irabaiji ichita bapariit'ee. Na p'ek'au eujãdepema reyrã jõmaweda p'anapata iru jua ek'ari. Iruata tachi k'inia iru bapari. Mapa tachi uchiapiji tachia p'ek'au k'achia oopata jua ek'ariipa. Mãga ooji iru waa bat'ada k'aurepa kurusode piuk'ãri tachi pari. )$ MMɨ, Juanpa nãga p'ã pëiru parã Ásia eujãdepema ijãapataarãmaa, siete chip'epataarã chaachaa. Mɨa ɨt'aa iidi bɨ Tachi Ak'õrepa parã pia ak'ɨ bapariimerã. Mãgá k'ãiwee p'anapataadait'ee. Tachi Ak'õre ichita bapari; ichita bapachi mãik'aapa ichita cheit'ee. Mɨa ichiaba iidi bɨ Tachi Ak'õre Jaurepa parã k'aripamerã. Iru jaure siete pɨk'a bɨ Tachi Ak'õre su-ak'ɨ beepari k'ĩrapite. # #Tachi Ak'õrepa pia ak'ɨit'ee na p'ãda leerupa awaraarã taide, ichia jara pëida perã. Ichiaba pia ak'ɨit'ee na p'ãdade jara bɨ ũridap'eda, oo p'anɨpa aɨde ũraa bɨk'a, ma jõma ooit'ee taarã-e perã. Juanpa Ásia eujãdepema ijãapataarãmaa jarada " Na p'ãdade mɨa jara bɨ Tachi Ak'õrepa mɨmaa unupida, ichia mɨmaa jara pëida mãik'aapa Jesucristopa mɨmaa jarada. ~! yNa p'ãdade mɨ, Juanpa jara bɨ Tachi Ak'õrepa ne-inaa k'awapida Jesucristomaa. K'awapiji ichia na ewari ooit'ee bɨ, Jesucristopa jõdee ichideerãmaa mãga k'awapimerã. Ɨt'ariipa Cristopa pëiji ichi ángel mɨmaa, mɨ iru mimiapari perã. v e:Mɨa ɨt'aa iidi bɨ Tachi Waibɨa Jesucristomaa irua parã pia ak'ɨ bapariimerã. Mãgapai paji.yk:Na p'uurudepema César palaciode mimiapataarãpa apemaarã ijãapataarã ome ichiaba parãmaa salude pëiruta. 4a:Mɨa salude tee pëiru jõma Jesucristo k'ap'ɨa Tachi Ak'õrede ijãapataarãmaa. Tachi ɨ̃pemaarã nama mɨ ome p'anɨɨrãpa parãmaa auk'a salude tee pëiruta. kO:¡Tachi Ak'õre ichita jõmaarã k'ãyaara waibɨara bait'ee! ¡Amén! Pablopa salude tee pëida P:Parãpa mãga oopata perã, mɨ Ak'õre Waibɨapa parãmaa ne-inaa falta p'anɨ jõmaweda teeit'eepɨ, ichia ne-inaa k'ĩra wãree iru bɨdepema. Mãgɨ́ ne-inaa teeit'ee Jesucristo k'ap'ɨa pari. :Wãara, parãpa primisia tee pëidap'edaa k'aurepa Epafrodito ome, ɨ̃rá mɨa audú iru bɨ mɨa falta bada k'ãyaara. Ma primisia tee pëidak'ãri mɨmaa, Tachi Ak'õremaa tee pɨk'a p'anajida. Ne-inaa t'ũa baparík'ata bɨ, eperãarãpa paapatap'edaa iru-it'ee. Mãgɨ́ ɨ̃k'ãri, o-ĩa baji ãra ome. Mãga pɨk'a parãpa primisia teedak'ãri mɨmaa, iru auk'a o-ĩa bapari parã ome. ta:Mãga jara-e bɨ k'inia bairã parãpa mɨmaa primisia tee pëipataadamerã. Jĩp'a k'inia bɨ Tachi Ak'õrepa parãmaa waapɨara teemerã ne-inaa ichia k'ĩsiade iru bɨ teeit'ee Cristodeerãmaa; chi awaraarã k'aripadap'edaarãmaa. jM:Mɨ Tesalónica p'uurude bak'ãri pida, at'apai parãpa mɨmaa tee pëijida ne-inaa falta bada. oW:Parã Filipodepema ijãapataarãpa nãga pia k'awa p'anɨ. Mɨa parã k'aripaji parã t'ãide jaratee nipak'ãri Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee. Mãgá k'aripap'eda, parã eujã, Macedoniadeepa uchiak'ãri, parã́pata jõdee mɨ k'aripajida. Parãpapai mãga oojida, ewaa ijãa p'aneedap'edaarã paji mĩda. Awaraa p'uurudepema ijãapataarãpa Tachi Ak'õre Ũraa auk'a k'awaajida mɨa jarateeda k'aurepa. Mamĩda mɨmaa primisia tee pëida-e paji, parãpa oodap'edaak'a. mS:Mãgá choo bɨ mĩda, parãpa piata oojida mɨ chupɨria k'awaadak'ãri mɨ chupɨria nɨ̃bɨde. S: Mɨa ne-inaa jõma ooi Cristo k'ap'ɨa pari, irua mɨ k'aripapari perã. s_: K'awaa wãji mãgá t'ãri o-ĩa bait'ee chupɨria nɨ̃bɨde mãik'aapa net'aara iru bɨde. Jõma mɨmaa p'asada k'aurepa mɨa nãga k'awaa wãji. Mɨ auk'a t'ãri o-ĩa bapari bi jãwaa bak'ãri chik'o paraa perã mãik'aapa jarra ook'ãri chik'o wẽ-e perã. Mãgá ichiaba mɨ auk'a t'ãri o-ĩa bapari, net'aara bak'ãri mãik'aapa net'aa wẽe bak'ãri. }: Ichiaba jara k'inia-e parãpa mɨmaa ne-inaa teedaipia bɨ, mɨa ne-inaa falta bairã. Ne-inaa faltak'ãri, mɨa k'ĩsia-e, k'awaa wãru perã t'ãri o-ĩa bait'ee mɨchia ne-inaa iru bɨ omepai. Ma awara mãgá bai ne-inaa jõma mɨmaa p'asarude. !;: Tachi Ak'õrepa mɨ t'ãri o-ĩapi bɨ parãpa waya mɨ k'aripa p'aneedap'edaa perã. Gracias jara bɨ irumaa parãpa k'ĩsia p'aneedap'edaa perã mɨ waya k'aripadait'ee. Mɨa jara k'inia-e parãpa mɨ k'ĩra atua iru p'anajida. K'awa bɨ mɨ p'oyaa k'aripada-e p'anajida. r]: Parãpa ma ũraa ijãajida mãik'aapa awaraa jarateeda chok'ara ũrijida mɨchi it'aideepa. Mɨ parã t'ãide nipai naaweda, awaraarãpa mɨ bapata parãmaa nepɨrɨpachida. Ma awara pãchi taupa unujida mɨa oopata jãma nipak'ãri. Mapa oo wãk'ãtɨ wã́tɨ mɨa ooparik'a mãik'aapa p'anapatáatɨ mɨ baparik'a. Mãga ooruta pɨrã, Tachi Ak'õre parã ome bait'ee mãik'aapa parã k'ãiwee p'anapiit'ee. Filipos p'uurudepema ijãapataarãpa primisia tee pëidap'edaa Pablomaa ':Ɨ̃pemaarã, at'ãri falta bɨ na ũraa jarait'ee. K'ĩsiapatáatɨ nãgɨ́ ne-inaade: wãara pedeede; awaraarãde pedee pia jararutade; ne-inaa Tachi Ak'õrepa tachimaa oopi k'inia bɨde; ne-inaa p'ek'au k'achia wẽe bɨde; ne-inaa tachia k'inia iru p'anɨde; ne-inaa pia jõmaade; mãgee ne-inaade. Pia jarait'eera, k'ĩsiadaipia bɨ ne-inaa piadepai; ne-inaa jõmaarãpa pia ak'ɨpata. 4a:Mãga ooruta pɨrã, Tachi Ak'õrepa parã k'ãiwee p'anapiit'ee. Tachi k'ĩradoopa pia k'awada-e pai mĩda, irua mãgá ooi Tachi Ak'õre perã. Iruata parã k'ĩsia mãik'aapa t'ãri jɨ̃apari Jesucristo k'ap'ɨa pari. Mãgá audú k'ĩsia jõnada-e pait'ee. Ne-inaa pia aupai k'ĩsiadaipia bɨ Y+:Mak'ɨara k'ĩsianáatɨ. Ma k'ãyaara ne-inaa jõma p'asarutade ɨt'aa t'ɨ̃patáatɨ Tachi Ak'õremaa. Mãgá ɨt'aa t'ɨ̃ bɨde gracias jarátɨ irumaa mãik'aapa iidítɨ irua parã k'aripamerã. lQ:T'ãri pia p'anapatáatɨ jõmaarã ome. Mãga p'anapataadaipia bɨ, iru taarã-e perã cheit'ee. q [:O-ĩa p'anapatáatɨ parã Tachi Waibɨadeerã perã. Waya auk'a jarait'ee; o-ĩa p'anapatáatɨ. _ 7:Ichiaba pɨmaa, mɨchi k'õp'ãyo k'iniara, chupɨria iidi bɨ mãgɨ́ wẽraarã k'aripamerã. Pɨ mɨ ome auk'a wãara mimiapari Cristo-it'ee. Mapa mɨa k'awa bɨ pɨa ãra k'aripait'ee. Mɨk'a ãchia jɨrɨjida jarateedait'ee Tachi Ak'õrepa jara pëida Jesucristode. Ichiaba mãgá oojida Clemente mãik'aapa awaraa mimiapataarã Cristo-it'ee. Tachi Ak'õrepa mãgɨɨrã t'ɨ̃ p'ã iru bɨ ɨt'ari, Cristopa chok'ai p'anapidaarã t'ɨ̃ p'ã jẽra bɨ librode.  1:Ɨ̃rá mɨa enenee nɨ̃bɨ nãgɨ́ wẽraarã, Evodia Síntique ome, t'ãri auk'a p'anapataadamerã Cristodeerã p'anapataadaipia bɨk'a. y  m:Ɨ̃pemaarã, mɨa parã k'inia iru bɨ. Mapa parã audú unu k'inia bɨ. Jõmaarãmaa mɨa o-ĩa jara k'inia bɨ parãpa wãara Cristode ijãapata. Ɨ̃pemaarã k'iniarã, mɨa oomaa bɨk'a chóotɨ parãpa Tachi Waibɨade ijãa p'anɨde. p Y:Ichi chek'ãripɨ, tachi chupɨria nɨ̃bɨ k'ap'ɨa ichi ɨt'aripema k'ap'ɨa jĩak'a papiit'ee; k'ap'ɨa k'ĩra wãree. Ichi jõmaarã k'ãyaara waibɨara bairã, mãga ooi. Ma awara ne-inaa jõmaweda ichi jua ek'ari papii.M:Jõdee tachi ɨt'aripema p'uuru pidaarã, ɨt'aripema net'aade k'ĩsia p'anapata perã. Nɨmaa p'anɨ Tachi O K'achiadeepa K'aripa Atapari ɨt'ariipa chemerã. Mãgɨ́ Tachi Waibɨa Jesucristo.  :Mãɨrã atuadait'ee. Ãchi k'ap'ɨa ãchi ak'õre waibɨak'a iru p'anɨ. Mɨa mãga jara bɨ oopata perã ãchi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopi bɨk'a. Mãga oopata k'ĩra nejasia wẽe. Jĩp'a k'ĩsia p'anapata na p'ek'au eujãdepema net'aade. 7:Mɨa mãga jara bɨ parã t'ãide nipapataarã chok'ara mãgá p'anadak'aa perã. At'apai mɨa jaradoo mãɨrãpa ne-inaa k'achia oopata. Ɨ̃rá taubade waya auk'a jarait'ee mãɨrã p'anadak'aa Cristopa k'inia bɨk'a. Oo amaa k'iniadak'aa ãchia p'ek'au k'achia oopata, Cristo kurusode piuji mĩda ãchi p'ek'au wẽpapiit'ee. Mãga p'anapata perã, Cristo k'ĩra unuamaa iru p'anɨɨrã́k'ata p'anɨ. /:Ɨ̃pemaarã, ne-inaa jõma oopatáatɨ mɨa ooparik'a. Pia ak'ɨ́tɨ ijãapataarã tai jĩak'a p'anapata mãik'aapa auk'a p'anapatáatɨ. w:Mamĩda, mɨa jarada waide pia k'awada-e p'anɨ mĩda, p'anapatáatɨ Tachi Ak'õrepa naaweda k'awapidak'a parãmaa. F:Tachi jõma Cristo pia k'awa p'anɨɨrãpa auk'a k'ĩsiadaipia bɨ et'ewa jara aupadak'a. Parãpa mãgɨ́ k'ĩsia awara k'ĩsia p'anɨ pɨrã, Tachi Ak'õrepa k'awapiit'ee parãmaa. !;:Jĩp'a jɨrɨ bɨ iru k'await'ee iruk'a parumaa, chok'ai p'irabaidak'ãri. Ma-it'ee Tachi Ak'õrepa mɨ jɨrɨji, ɨt'aa wãmerã Jesucristo k'aurepa. mS: Ɨ̃pemaarã, mɨa mɨchi bapata k'irãpak'ãri, k'awa bɨ mɨ waide mãga ba-e. Mamĩda nãga oomaa bɨ. Eperã ãpɨtee ak'ɨ-e bɨk'a p'ira wãk'ãri ne-inaa jitait'ee, mãga pɨk'a mɨa waa k'ĩsia-e mɨa naaweda oopatade. %C: Wãara, waide mɨa ne-inaa jõmaweda oo-e Cristopa oopi bɨk'a. Mamĩda mɨa jɨrɨ bɨ mãga ooit'ee, ma-it'ee Jesucristopa mɨ jɨrɨt'erada perã.  : Ma jõma oo k'inia bɨ iruk'a chok'ai bapariit'ee p'irabaip'eda. Cristode ijãapataarãpa jɨrɨdaipia bɨ iruk'a p'anadait'ee >~u: Tachi Ak'õrepa mɨ mãgá bapii, Cristopa p'ek'au k'achia jõmaweda p'oyaada perã, Ak'õre juapa chok'ai p'irabaik'ãri. Maperã Cristo pipɨara k'awa k'inia bɨ. Mɨa ne-inaa jõmaweda oo k'inia bɨ irua oopi bɨk'a, ma k'aurepa mɨ jɨrɨruta pɨjida miapidait'ee, maa-e pɨrã mɨ piuru pɨjida iruk'a. ]}3: mãik'aapa araa bai k'ãyaara iru ome. Mapa waa jɨrɨ-e bɨ p'ek'au k'achia wẽe pait'ee Moisepa p'ãdade jara bɨk'a oo bɨpa. Ma k'ãyaara k'awa bɨ Cristode ijãa bɨpapai mɨ p'ek'au k'achia wẽe bapari Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Pia jarait'eera, Tachi Ak'õrépata mɨ p'ek'au k'achia wẽe bapipari, mɨa Cristode ijãapari perã. [|/:Ma ne-inaa aupai mɨa p'ua-e bɨ. Ɨ̃rá jõmaweda mɨa ooda t'ãri pia beeit'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite nejarrak'a bɨ mɨ-it'ee, ne-inaa piara apida wẽ-e perã Mɨchi Waibɨa Jesucristo k'awai k'ãyaara { :Mamĩda ma jõma jɨrɨ bada Tachi Ak'õrepa mɨ piara ak'ɨmerã, ɨ̃rá mɨa maarepida p'ua-e bɨ, Cristo ome bapari perã. z:Maapai ne-inaa jõma auk'a ooji ma ũraa p'ãdade jara bɨk'a. Mãga ooji p'ek'au k'achia wẽe ba k'inia bada perã Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Mãgá audú ijãa bada perã tai judiorãpa ijãapatade, mɨa Cristode ijãapataarã jɨrɨji miapiit'ee. E~}{{azx]wvu&s\rmqponmlkjniGhfeeDdcbbgaU__A^^#]])\hZZXWpVUTtSRrQQHONMMELKnJII GxFxEDCBB)A@@??1>q=<[=h:&a6  j E 8 jv'S{ Ma awara Tachi Ak'õrepa mãgɨ́ ichiak'au bɨda perã, jura chõo beeji Cristodeerã, chi at'ãri na p'ek'au eujãde p'anadap'edaarã ome, ãra p'oyaarumaa. Ichiaba mãgá ichiak'au bɨda perã, mãgɨpa ichi jua ek'ari p'e wãji eperãarã ëreerã chaadepema, p'uuru chaadepema, pedee chaadepema mãik'aapa eujã chaadepema. qz[ Mãgá pedee k'achia jara wãpachi Tachi Ak'õre ãpɨte mãik'aapa ichideerã ɨt'ari p'anɨ ãpɨte. Wy' Tachi Ak'õrepa ma nemĩsia ichiak'au bɨji ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo oo wãmerã atane cuarenta y dos wãyaaru misa. Mãgɨpa pedee audua pedeepachi mãik'aapa ichi Tachi Ak'õreda a nipapachi. x9 Tachi Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃dai k'ãyaara, je choma bɨmaa ɨt'aa t'ɨ̃pachida, iru juapa ma nemĩsiapa ne-inaa k'ĩra t'ãdoo oopachi perã. Ma awara ma nemĩsiamaa paara ɨt'aa t'ɨ̃pachida. Mãgapachida: —¿K'aita nãgɨ́ nemĩsiak'a bɨma? ¿K'aita chõoima iru ome? Lw Mãgɨ́ nemĩsia poro aba supeet'aa baji espadapa, mamĩda ichia jɨpat'aaji. Mapa na p'ek'au eujãdepemaarã jõmaarãpa iru pia unupachida mãik'aapa irua oopi bɨk'a oo k'inia p'anapachida. v5 Mãgɨ́ nemĩsia imamak'a baji. Mamĩda chi bɨɨrɨ oso realdek'a baji. Chi it'ai león it'aik'a baji. Je choma bɨpa ma nemĩsia ichi jĩak'a papiji, mãgɨpa auk'a oomerã ma jepa ooparik'a mãik'aapa je choma bɨ jua ek'ari p'anɨɨrã auk'a iru bamerã ichi jua ek'ari. Au } Mãpai mɨa unuji nemĩsia uchiaru p'usa jãdeepa. Mãgɨpa poro siete iru baji mãik'aapa cacho diez. Chi cacho chaa poro jɨ̃ra jɨ̃ baji. Jõdee chi poro chaa t'ɨ̃ p'ã baji. Tachi Ak'õre t'ɨ̃ chok'ara made p'ã jẽra baji, irua mãga unuk'ãri, k'ĩraudaimerã. Mãgá ma nemĩsiapa iru oo iru baji. Ft Mãpai mãgɨ́ je choma bɨ bainɨ̃ banaji p'usa ide.s- Mãga unuk'ãri, ma je choma bɨ audupɨara k'ĩraudachi ma wẽra ome. Mapa chõo jɨrɨnaji ma wẽradeepa uchiadap'edaarã ome; chi na eujãde at'ãri nɨ̃bɨɨrã ome. Mãɨrãpa oopata Tachi Ak'õre Ũraade jara bɨk'a mãik'aapa ijãapata Jesupa jarateeda ũraade. }rs Mamĩda eujãpa ma wẽra k'aripaji. Ewadachi mãik'aapa ma to choma je choma bɨpa jĩchooda weedachi aɨ uriade. q  Mãga unuk'ãri, ma je choma bɨ it'aideepa pania jĩchooji to chomadarumaa, to chomaapa ma wẽra to barree ateei jĩak'aapa. !p; Mamĩda Tachi Ak'õrepa nejɨ̃pɨ tapɨa isiak'ara omé teeji ma wẽramaa, mãgá ma je choma badamãiipa t'ɨmɨ́ wãabaimerã ichia k'ĩsia iru badamaa; eperãarã mak'ɨara wẽ-emaa. Mama nek'opidai mãik'aapa pia ak'ɨ p'anadai año õpee ap'eda esa-auk'a wãyaaru misa. o% Mãgɨ́ je choma bɨpa k'awaa atak'ãri ichi na p'ek'au eujãde bɨ, ichi jëredap'edaamãi, ma wẽrapa warra t'oda jɨrɨmaa beeji. .nU ¡O-ĩa p'anadáma angeleerã, ɨt'ari p'anapata perã! Mamĩda chupɨria p'anɨ parã eujãde p'anapataarã mãik'aapa p'usade p'anapataarã Netuara Poro Waibɨa parã t'ãide bapari perã. Ichi audú k'ĩrau bɨ k'awa bairã taarã-e Tachi Ak'õrepa jõpiit'ee irua ne-inaa k'achia oopari. 'mG Mamĩda tachi ɨ̃pemaarã́pata iru p'oyaapachida Cristopa ichi waa bat'ada perã ãra pari. Ichiaba iru p'oyaapachida Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee awaraarãmaa jaradap'edaa perã. Eperãarãpa ãra peedait'ee pak'ãri, waaweedak'aa paji piudait'ee ma jaradap'edaa k'aurepa. Al{ Mãpai mɨa ũriji Tachi Ak'õredeerã ɨt'ariipa golpe pedee p'anɨ: —Ɨ̃rapɨ Tachi Ak'õrepa k'achia p'oyaaji mãik'aapa aupaji tachi o k'achiadeepa k'aripa atada atuanaadamerã. Ɨ̃rapɨ jõmaarã rey beeji mãik'aapa ichia pëida, Cristo jua ek'ari jõmaweda p'aneejida. Mãga bɨ jëret'aadap'edaa perã ma ɨmɨateeparipa tachi ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa. Mãgɨ́ ɨ̃i-ee tachi ɨmɨateepachi Tachi Ak'õre k'ĩrapite. k Mãgá bat'at'aajida ma je choma bɨ na p'ek'au eujãdee. Mãgɨ́ je choma chonaarãwedapema taama; Netuara Poro Waibɨa maa-e pɨrã Satanás apata. Mãgɨ́pata na p'ek'au eujãdepemaarã k'ũrapari. Mãgɨ́ bat'at'aajida na p'ek'au eujãdee ichideerã ome. jjM Mamĩda ma je choma bɨ eerepemaarã chooda-e paji. Angeleerãpa ãra ɨt'ariipa jërek'oojida. =is Mãpai ɨt'ari jura paraaji. Angeleerã poro waibɨa Miguel awaraa angeleerã ome chõo jɨrɨjida mãgɨ́ je choma bɨ ome. Mãpai jepa ichideerã p'e atap'eda, chõojida. Qh Jõdee ma wẽra mirudachi eperãarã mak'ɨara wẽe jẽra bɨmaa; Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru badamaa. Mama angeleerãpa nek'opijida mãik'aapa pia ak'ɨ p'anajida k'ãima mil doscientos sesenta. \g1 Mãpai ma wẽrapa ɨmɨk'ĩra warra t'oji. Ma warrapa reyk'a na eujãdepemaarã ichi jua ek'ari iru bapariit'ee. Reypa tuma hierrodee juade iru bɨpa ooparik'a, mãga pɨk'a irua ooit'ee. Mãgɨ́ je choma mama baji mĩda, ma warra chai p'oyaa k'o-e paji, Tachi Ak'õrepa ãyaa ateepida perã ichi baparimaa ichi rey su-ak'ɨ beeparide. ofW Mãgɨ́ jepa ichi tru wirawiraarupa pajãde nɨ̃bɨ lucero perá esa-auk'a baaipiji eujãdee. Mãgɨ́ bainɨ̃ banaji ma wẽra k'ĩrapite mãik'aapa nɨmaa beeji iru warra t'omerã, ma warra chai k'o atapëiit'ee pada perã. Ge Mãpai ne-inaa awaraa waide unuk'aa pada padachi pajãde. Unuji je choma. P'oree baji mãik'aapa poro siete iru baji. Ma chaachaa poro jɨ̃ra jɨ̃ baji. Ichiaba cacho diez iru baji. ndU Mãgɨ́ wẽra biak'oo baji. Bi p'ira baji chi warra ewaa t'oit'ee bada perã. Mapa bia nɨ̃baji. Fc  Mãpai mɨa ne-inaa awaraa waide unuk'aa pada unuji. Pajãde unuji wẽra ak'õrejĩru urua nɨ̃bɨk'a jɨ̃ bɨ. Bainɨ̃ baji atane ɨ̃rɨ. Poro jɨ̃ra lucero docedee ooda jɨ̃ baji. .bU Mãpai Tachi Ak'õre ɨt'aripema te waibɨa ewadachi mãik'aapa ma edajãde mɨa unuji baaltek'a bɨ Tachi Ak'õrepa ũraa Moisemaa p'ãpida ome. Mãga nɨde pa tau p'orep'orepari unuji mãik'aapa pa jĩwaa nɨ̃baji. Ichiaba paraaji awẽrachai mãik'aapa hielo k'oi tauk'a baaiji.ra] Na p'ek'au eujãdepema p'uuru pidaarã t'ãri k'achia p'anapachida pɨ ome. Ɨ̃rá jõdee, pɨ k'ĩrau bait'ee ãra ome. Ɨ̃rapɨ pɨa ak'ɨit'ee piudap'edaarãpa oopatap'edaa mãik'aapa jarait'ee pia wa k'achia pɨ k'ĩrapite. Ɨ̃rá teeit'ee ne-inaa pia jõmaweda pɨa k'ĩsia iru bɨdepema teeit'ee pɨ mimiapataarãmaa, chi pɨ pedee jarapatap'edaarãmaa; pɨchideerã jõmaarãmaa mãik'aapa pɨ waaweepataarã jõmaarãmaa, ek'ariara beerãmaa, waibɨara beerãmaa paara. Ichiaba ɨ̃rapɨ eujãde ne-inaa k'achia oopatap'edaarãmaa pɨa k'achia ooit'ee. Juanpa Tachi Ak'õre ɨt'aripema te waibɨade unuda ?`w Mãgapachida: —Tachi Ak'õre Waibɨa, pɨta ichita bapari mãik'aapa ichita bapachi. Gracias jara p'anɨ pɨmaa. ¡Pɨta jõmaarã k'ãyaara waibɨara bairã, jõmaarã rey paru! 2_] Mãpai ma chonaarã poro waibɨarã veinticuatro su-ak'ɨ p'anɨ ãchi rey su-ak'ɨ beeparide Tachi Ak'õre k'ĩrapite bedabaidachida irumaa ɨt'aa t'ɨ̃dait'ee. _^7 Mãpai ángel seis eerepemapa ichi trompeta chaak'ãri, ɨt'ariipa mɨa golpe pedee ũriji. Chok'araarãpa jara p'anajida: —‘Ɨ̃rá wãara na p'ek'au eujãdepemaarã Tachi Ak'õre jua ek'ari p'anɨ mãik'aapa Tachi Waibɨa Jesucristo jua ek'ari p'anɨ. Tachi Ak'õre ichita jõmaarã rey bapariit'ee.’ (Ex 15.18; Dn 2.44) }]s Ma ne-inaa k'achia aba eerepema aupaji. Mamĩda omé eerepema taarã-e pait'ee. Trompeta seis eerepema chaada L\ Aramata awẽrachai golpe wëre nɨ̃beeji. Ma p'uuru pidaarã diezdepema chaa aba jõdachi; mãgá eperãarã siete mil k'iniidachida. Chi p'aneedap'edaarã p'erarutapa ãchia ne-inaa k'achia oopata oo amaa k'inia p'aneejida. Mapa jarajida Tachi Ak'õre ɨt'ari baparimaa, iruta wãara jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ. ([I Mãpai ma omé ũrijida ɨt'ariipa golpe pedeeru: —¡Ɨt'aa chétɨ! Aramãgá ɨt'aa wãjida jɨ̃ararade, ãra k'ĩra unuamaa iru p'anadap'edaarã taide. 6Ze Mamĩda k'ãima õpee ap'eda esa-auk'a wãyaap'eda, Tachi Ak'õrepa ma omé chok'ai p'anapiji. Mãgá ãra p'irabaidachida. Jõmaweda mãga unudak'ãri, p'eradachida. HY  Na p'ek'au eujãdepemaarãpa ãra piuda ũridak'ãri, o-ĩa p'aneedait'ee mãik'aapa regalo tee para bait'ee o-ĩapa, ma Tachi Ak'õre pedee jarapataarã omeerãpa ãra miapidap'edaa perã. X' Mama p'aneedait'ee k'ãima õpee ap'eda esa-auk'a. Mama p'anɨde eperãarã eujã k'ĩra t'ãdoodepema, p'uurudepema, pedee k'ĩra t'ãdoo pedeepataarã mãik'aapa ëreerã k'ĩra t'ãdoorãpa ãra k'ap'ɨa piuda ak'ɨdait'ee mãik'aapa jaradait'ee ãra ɨanaadamerã. >Wu Ãra k'ap'ɨa piuda calle jãde baip'aneedait'ee p'uuru waibɨa Jerusalende; ãchi waibɨa kurusode peedap'edaa p'uurude. Mãgɨ́ p'uuru ichiaba Sodoma maa-e pɨrã Egipto apata. pVY Mamĩda jara aupadak'ãri jõmaweda Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bada jarapiit'ee ãramaa, nemĩsia uchiait'ee ma uria nãpɨa bɨdeepa mãik'aapa ãra ome chõo jɨrɨit'ee. Mãgɨpa ãra p'oyaait'ee mãik'aapa peek'ooit'ee. |Uq Tachi Ak'õrepa ne-inaa k'ĩra t'ãdoo ãramaa oopiji. Mapa ãrapa pajã jɨ̃a pɨk'adai k'oi chenaamerã, Tachi Ak'õrepa jarapidak'a jara p'anɨ misa. Ma awara ãrapa k'iniadak'ãri, pania tachi waa papidai mãik'aapa eperãarã miapidai. OT Apidaapa ma omé jɨrɨruta pɨrã miapidait'ee, t'ɨpɨtau uchia bɨ ãchi it'aideepa paapeeit'ee ãra k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã. Mãgá piudait'ee jõmaweda ãra miapi k'inia p'anɨɨrã. S1 Mãgɨɨrã omé olivo bɨɨrɨk'a p'anɨ mãik'aapa lámpara bɨpatak'a p'anɨ; Tachi Waibɨa, chi na p'ek'au eujã ooda k'ĩrapite p'anɨ. SR Mãpai Tachi Ak'õrepa mãgaji: —Mɨa omé pëiit'eeda aji, chi-ɨapata p'aru jɨ̃ p'anɨk'a p'anɨ. Mãɨrãpa jaradait'ee mɨa jarapi bɨk'a, ma k'ãima mil doscientos sesenta wãyaaru misa. Q  Mamĩda chaanáaji ma te ãtaude t'ɨak'au bɨmãi, mãgɨmãi Tachi Ak'õrepa awara bɨda perã ijãadak'aa beerã-it'ee. Atane cuarenta y dos wãyaaru misa, mãgɨɨrãpa ãchi jua ek'ari iru p'anadait'ee Tachi Ak'õrepa p'uuru jɨrɨt'erada ichi-it'ee. AP } Mãpai pak'uru sĩautaa mɨmaa teeji, mãgɨpa ne-inaa chaamerã. Mãgaji: —Wã́ji chaade Tachi Ak'õre te waibɨa chi altar ome. Ma awara aɨ tede ɨt'aa t'ɨ̃pataarã juasíaji. O Mãpai mɨmaa mãgaji: ’Pɨa waya jaraipia bɨ Tachi Ak'õrepa jarapi bɨk'a. Jaraipia bɨda aji, irua ooit'ee bɨ p'uuru pidaarã chok'ara ome, eujãdepemaarã chok'ara ome, pedee chok'ara awara-awaraa pedeepataarã ome mãik'aapa reyrã chok'ara ome.DN Irua jaradak'a mɨa ma joip'aruk'a bɨ atanaji mãik'aapa k'o pëiji. Wãara, mɨchi it'aide k'ũ-ũa baji. Mamĩda mit'aap'eda, mɨchi bide pak'ãri, mɨ t'ãri uratɨ nɨ̃beeji. SM Aramãgá mɨ wãji ma angelmaa ma joip'aruk'a bɨ iidide. Ichia p'anauji: —Jitáji mãik'aapa k'ot'áaji. Pɨchi it'aide k'ũ-ũa bait'ee mielek'a. Mamĩda pɨchi bimaa pak'ãri, asia bait'ee. _L7 Mãpai ma naaweda ɨt'ariipa pedee badapa waya mɨmaa ne-inaa jaraji: —Atanáji ma joip'aruk'a pɨrat'ɨda k'aipee ewat'ɨ bɨ, jãma bainɨ̃ bɨ p'usa ɨ̃rɨ mãik'aapa eujã ɨ̃rɨ iru bɨ ichi juade. Ky Angeleerã seis eerepemapa ichi trompeta chaak'ãri, aupait'ee Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bada eperãarã-it'ee. Jõmaarãmaa mãga k'awapi-e paji. Ichi mimiapataarãmaa; ichi pedee jarapataarãmaa aupaita k'awapiji ichia k'ĩsia iru bada. [J/ Mãpai ma angelpa ne-inaa jaraji Tachi Ak'õre ichita chok'ai bapari k'ĩrapite. Iruata ooji pajã mãik'aapa ne-inaa jõma aɨde nɨ̃bɨ; na eujã mãik'aapa ne-inaa jõma aɨde nɨ̃bɨ; p'usa mãik'aapa ne-inaa jõma aɨde nɨ̃bɨ. Iru k'ĩrapite ma angelpa mãgaji: —¡Taarã-ee Tachi Waibɨapa k'achia beerã jõpiit'eeda! aji. sI_ Mãpai ma ángel bainɨ̃ bada p'usa ɨ̃rɨ mãik'aapa eujã ɨ̃rɨ ichi jua juaraarepema ɨaji pajãmaa. Ooji eperãarãpa oopatak'a ne-inaa juraadak'ãri Tachi Ak'õre k'ĩrapite, awaraarãpa ijãadamerã wãarata jara bɨ. %HC Mɨa mãga ũrik'ãri, ma pedee p'ãit'ee paji. Mamĩda ɨt'ariipa pedee ũriji: —Apidaamaa jaranáaji pɨa ũrida mãik'aapa ma pedee apida p'ãnáaji. G Golpe biaji león biaparik'a. Mãgá biak'ãri, pa siete jĩwaa nɨ̃beeji pedee ome. Mãgá iru biak'ãri, papa p'anauji. tFa Ichi juade iru baji joip'aruk'a pɨrat'ɨda k'aipee. Mãgɨ́ ewat'ɨ baji. Ma angeleerã poro waibɨa na eujãde bainɨ̃ ba chek'ãri, chi jĩru juaraarepema bɨji p'usa ɨ̃rɨ. Jõdee chi jĩru juabi eerepema bɨji eujã ɨ̃rɨ. uE e Mãpai mɨa unuji angeleerã poro waibɨa awaraa. Mãgɨ́ ɨt'ariipa cheji jɨ̃arara pɨrat'ɨ nɨ̃bɨde. Euma paraa baji ichi poro ɨ̃rɨ. Chi k'ĩra urua baji ak'õrejĩruk'a mãik'aapa chi jĩru t'ɨpɨtau urua nɨ̃bɨk'a baji. C) Mãgá eperãarã chok'ara piujida mĩda ma k'achiapa, chi waide peeda-e p'anadap'edaarãpa ãchia ne-inaa k'achia oopata oo amaa k'iniada-e paji. Ɨt'aa t'ɨ̃ amaa k'iniadak'aa paji netuaraarãmaa. Ichiaba ɨt'aa t'ɨ̃ amaa k'iniadak'aa paji ãchia ne-inaa juapa ooda k'ĩrapite; ne-inaa nẽedee ooda, p'arat'adee ooda, broncedee ooda, mãudee ooda, pak'urudee ooda. Mãgɨ́ k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃ k'inia p'anapachida mãgee ne-inaa p'oyaa ak'ɨk'aa mĩda, p'oyaa ũrik'aa mĩda mãik'aapa p'oyaa t'ɨak'aa mĩda. 7Bg Ma caballoorãk'a beerãpa eperãarã mãgá p'oyaajida ãchi it'aipa mãik'aapa ãchi trupa, ãchi tru taama porok'a beeda perã. Mãgɨpa auk'a eperãarã p'ua oopachida. A Ma ne-inaa k'achia õpeepa; t'ɨpɨtaupa, naripa mãik'aapa azufrepa na p'ek'au eujãdepemaarã õpeedepema chaa aba piuji. @ Ma caballok'a bɨ mãik'aapa mãgɨ́ ɨ̃rɨ wãdap'edaarã mɨa unuji k'ãimok'araa pɨk'a bɨde. Ãchi t'ũade armadura jɨ̃ p'anajida. Ma armadura p'oree baji, t'ɨpɨtauk'a. Ichiaba p'ãp'ãraa baji mãu pi-ia jacintok'a. Ichiaba k'uaraa baji mãu azufrek'a. Ma caballoorãk'a beeda poro león porok'a beeji. Mãɨrã it'aideepa uchiaji t'ɨpɨtau, nari mãik'aapa azufre p'ora. ?3 Mɨa ũriji jaradak'ãri jõmasaa soldaorã p'e atadap'edaa caballok'a bɨ ɨ̃rɨ wãdamerã ãchi ome. Audú chok'ara; doscientos millones paji. }>s Mãgɨ́ angeleerã k'ena pëik'ãri, uchiajida peenadait'ee na p'ek'au eujãdepemaarã õpeedepema chaa aba. Aɨ naaweda jɨ̃a paraa p'anajida nɨ p'anɨ misa año, atane, ewari mãik'aapa hora Tachi Ak'õrepa awara bɨdamaa paru misa. ~=u Jaraji ma angelpa trompeta iru badamaa: —K'ena pë́iji angeleerã k'ĩmari Éufrates to ide jɨ̃a paraa p'anɨ. s<_ Mãpai ma joisomaa eerepema angelpa ichi trompeta chaak'ãri, mɨa pedee ũriji altar nẽedee oodadeepa. Ma altar Tachi Ak'õre k'ĩrapite bainɨ̃ baji. Ma altar ãuk'idaa k'ĩmariide cacho paraa. Madeepa ma pedee uchia baji. ; Ma naapɨara ne-inaa k'achiara wãyaaji. Ne-inaa k'achiara omé at'ãri falta bɨ. Joisomaa eerepema trompeta chaada <:q Ãchi rey Satanapa ãra chok'apari. Ichi ma uria nãpɨa bɨ jɨ̃apari. Hebreo pedeede ichi t'ɨ̃jarapata Abadón; griego pedeede Apolión; jara k'inia bɨ Eperãarã Peepari. 9 Ãchi trude ne-inaa awapari iru p'anajida, tusõreerãpa iru p'anapatak'a. Mãgɨpa eperãarã k'aadait'ee atane joisomaa wãyaaru misa. M8 Ãchi t'ũade ne-inaa jɨ̃ p'anajida armadura hierrodee oodak'a. Wãaichook'oodaidak'ãri, ãchi isia jĩwaapachida carro caballopa jidiupata jĩwaapatak'a, chok'ara uchiadak'ãri jura chõode. _77 Ãchi puda waree beeji; wẽraarãdek'a mãik'aapa ãchi k'ida león k'idak'a beeji. 16[ Mɨa sisira unuji caballoorã uchiapatak'a jura chõode. Ne-inaa poro jɨ̃ra nẽedee oodak'a jɨ̃ p'anajida ãchi porode. Ãchi k'ĩra eperã k'ĩrak'a beeji. v5e Mãgá eperãarã k'aa jõnɨde, ma eperãarã audú piu k'inia p'anadait'ee. Mamĩda piuda-e pait'ee. C4 Mamĩda jaraji eperãarã k'aa peenaadamerã. Jĩp'a p'ua oodaipia bɨda aji, atane joisomaa wãyaaru misa. Mãɨrãpa k'aada golpe p'ua nɨ̃baji tusõrepa k'aada p'ua nɨ̃baparik'a. 83i Tachi Ak'õrepa mãɨrãmaa jaraji p'ũajara apida; pak'uru jida ãrinaadamerã. Jĩp'a p'ua oodaipia bɨda aji, chi Tachi Ak'õre tauchaa wẽe beerã ãchi tau bɨɨrɨde. |2q Ma nari ome netuaraarã sisi k'ap'ɨak'a uchiadachida mãik'aapa wãaichoo chejida na p'ek'au eujãdee. Eujãde pa wãdak'ãri, mɨa unuji ne-inaa Tachi Ak'õrepa mãɨrãmaa bɨda; mãgɨ́ ne-inaa tusõrepa iru bɨk'a eperãarã k'aait'ee. [1/ Ma uria t'ai ewak'ãri, narira uchia nɨ̃beeji, nari waibɨa uchiaparik'a t'ɨpɨtau waibɨadeepa. Ma nari k'aurepa p'ãriudachi. Ak'õrejĩru mãik'aapa pajã perá unu-e paji nari jɨ̃rak'awaa nɨ̃bɨpa. i0 M Mãpai ma k'ĩmari eerepema angelpa ichi trompeta chaak'ãri, mɨa unuji lucerok'a pajãdeepa baai cheda na eujãde. Mãgɨpa llave jitaji ewait'ee arii uria bɨ, chi t'ai jɨ̃a nɨ̃bada perã. Ma uria audú nãpɨa baji. |/q Mãpai mɨa unuji nejɨ̃pɨ pajãde ɨt'ɨ́ wãabai ni. Ũriji ma nejɨ̃pɨpa golpe pedeeru: —¡Aai, eperãarã at'ãri eujãde p'anɨ audú chupɨria jõnadait'eeda aji, apema angeleerã õpeerãpa ãchi trompeta chaadak'ãri!. Ma õpee eerepema angelpa ichi trompeta chaak'ãri, ak'õrejĩru, atane, lucero ãridachida. Perá ak'õrejĩru k'ĩra esajĩak'a k'ĩidachi. Perá atane k'ĩra esajĩak'a auk'a k'ĩidachi. Ichiaba perá lucero esa-auk'a k'ĩidachida. Mapa ãstaawa hora õpeedepema chaa aba ak'õrejĩru jẽra-e paji. Ichiaba p'ãrik'ua hora õpeedepema chaa aba atane lucero ome ɨ̃daada-e paji. R- Mãgɨ́ t'ɨ̃jarapata Lucero Asia. Mãgɨ́ baaik'ãri, to mãik'aapa pania poatrɨ uchiapata õpeedepema chaa aba ɨ̃rɨ, pania asia ũu beeji. Eperãarãpa ma pania todak'ãri, chok'ara piujida. `,9 Ma omé eerepema angelpa ichi trompeta chaak'ãri, lucero choma t'ɨpɨtau ome urua nɨ̃bɨ pajãdeepa baaidachi na eujãdepema to mãik'aapa pania poatrɨ uchiapata ɨ̃rɨ; ma õpeedepema chaa aba ɨ̃rɨ. &+E Ma awara p'usadepema ne-inaa chok'ai bɨ õpeedepema chaa aba piudachida. Ichiaba barco p'usade wã nipadap'edaa, mãgɨ́ õpeedepema chaa aba jõdachida. +*OAraarepema angelpa ichi trompeta chaak'ãri, mãu choma t'ɨpɨtau ome urua nɨ̃bɨ bat'ajida p'usa jãdee. Mãpai perá p'usa jã esajĩak'a waa padachi. $)AChi naapɨara angelpa ichi trompeta chaak'ãri, angeleerãpa hielo k'oi tauk'a bat'ajida na p'ek'au eujãdee. Ma hielo p'oira baji t'ɨpɨtau ome mãik'aapa waa ome. Perá eujã esajĩak'a paadachi. Ichiaba pak'uru õpeedepema chaa aba mãik'aapa p'ũajara jõmaweda paadachi. k(OMãpai ma angeleerã sieteerãpa trompeta iru p'anɨ ãchi juade ewaa jirajida chaadait'ee. <'qMãpai ma angelpa t'ɨpɨtau atap'eda altardeepa, ma k'uuruk'a bɨ ipurut'aaji. Mãpai bat'at'aaji na p'ek'au eujãdee. Mãga oo bɨde mɨa ũriji pa jĩwaa nɨ̃bɨ pedee ome. Ichiaba unuji pa tau p'orep'orepari mãik'aapa na p'ek'au eujã wëre nɨ̃bɨ awẽrachaipa. Angeleerãpa trompeta chaadap'edaa &Ma ne-inaa t'ũa bapari paak'ãri, chi nari Cristodeerã ɨt'aa t'ɨ̃pata ome ma ángel juadeepa ɨt'aa wãji Tachi Ak'õre baparimãi. :%mMãpai ángel awaraa cheji mãik'aapa bainɨ̃ beeji altar k'ait'a. Ichi juade k'uuruk'a bɨ nẽedee ooda iru baji. Aɨde ne-inaa t'ũa bapari paapachida Tachi Ak'õre-it'ee. Awaraapa irumaa ne-inaa t'ũa bapari waibɨa teeji, p'oiramerã Cristodeerã ɨt'aa t'ɨ̃pata ome mãik'aapa bɨmerã ma altar ɨ̃rɨ Tachi Ak'õre-it'ee. Mãgɨ́ bɨji altar nẽedee ooda ɨ̃rɨ; ma altar rey su-ak'ɨ beepari k'ĩrapite bainɨ̃ bɨ. $Ma t'ẽepai mɨa unuji angeleerã siete, iru k'ĩrapite bainɨ̃ p'anapataarã. Mãgɨ́ chaa trompeta ãchi chaachaa jitajida. # )Oveja Chak'epa ma seis eerepema tauchaada ogat'aak'ãri, ɨt'aripemaarã jõmaweda k'ĩuu nɨ̃beeji. Mãgá p'aneejida perá hora esa-auk'a. F"Mãga pait'ee ma Oveja Chak'e, rey su-ak'ɨ beepari k'ĩrapite bainɨ̃ bɨpa, ãra pia ak'ɨ bapariit'ee perã. Ãramaa ak'ɨpiit'ee pania poatrɨ uchia bɨmãi, mãgɨ́ pania todak'ãri, ichita p'anapataadamerã iru ome. Ma awara Tachi Ak'õre ãra ome bapariit'ee perã, waa t'ãri p'ua p'anadak'aa pait'ee.4!aWaa jarra ooda-e pait'ee mãik'aapa waa opisiada-e pait'ee. Ichiaba ak'õrejĩrupa waa paada-e pait'ee mãik'aapa waa wãsiapa jɨa cheda-e pait'ee.’ (Is 49.10) ! ;‘Maperãpɨ Tachi Ak'õre su-ak'ɨ beepari k'ĩrapite bainɨ̃ p'anɨ. Ãstaawa, p'ãrik'ua pida ãchia oopata Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a ichi ɨt'aripema te waibɨade. Ma rey su-ak'ɨ beeparide su-ak'ɨ bɨpa ãra ichita ak'ɨ bapariit'ee, ichita ãra ome bapariit'ee perã. 1[Mɨa p'anauji: —Pɨata k'awa bɨda aji, mɨ k'ãyaara. Irua mãgaji: —Ãchi jai-idaadak'ãri, uchiajida audú miapi iru p'anadap'edaarã juadeepa. P'aru t'orroo jɨ̃ p'anɨ, ãchi p'aru t'õdap'edaa perã ma Oveja Chak'e waade. Mãgapɨ ãchia p'ek'au k'achia oopatap'edaa wẽpajida. 5 Mãpai ma chonaarã poro waibɨarãdepema abaapa mɨmaa iidiji: —¿K'áirãma na p'aru t'orroo jɨ̃ p'anɨ? ¿Sãmãik'aapa chejidama? aji. jM Mãgapachida: —¡Amén! apachida. Jõmaarãpa ɨt'aa t'ɨ̃daipia bɨ Tachi Ak'õremaa mãik'aapa jaradaipia bɨ: “Pɨ jõmaarã k'ãyaara waibɨara bapari; jõmaarã k'ãyaara k'ĩsia k'awaara bapari; jõmaarã k'ãyaara t'ãri piara; jõmaarã k'ãyaara juataura; jõmaweda pɨ jua ek'ari p'anapata. Mãga ichita jaradait'ee, jõ-ee. ¡Amén!” 3_ Angeleerã, chi wap'ɨra atadap'edaa ma rey su-ak'ɨ beepari, ma chonaarã poro waibɨarã mãik'aapa ma ne-inaa chok'ai bɨ k'ĩmari; mãgɨ́ angeleerã bedabaidachida tau bɨɨrɨ te jãde t'õbairutamaa ma rey su-ak'ɨ beepari k'ĩrapite mãik'aapa ɨt'aa t'ɨ̃pachida Tachi Ak'õremaa. 6e Jõmaarãpa golpe pedeejida: —Tachi Ak'õre, ma rey su-ak'ɨ beeparide su-ak'ɨ bɨpa mãik'aapa Oveja Chak'epa eperãarã o k'achiadeepa k'aripa atajida atuanaadamerã. # Ma t'ẽepai unuji eperãarã audú chok'ara nãgɨ́ chaadepema: eujã, ëreerã, p'uuru, pedee; mãgɨ́ chaadepema. Bainɨ̃ p'anajida ma rey su-ak'ɨ beepari k'ĩrapite mãik'aapa ma Oveja Chak'e k'ĩrapite. Apidaapa ãra p'oyaa juasiada-e, audú chok'ara p'anadap'edaa perã. P'aru t'orroo jɨ̃ p'anapachida mãik'aapa palma k'iru ateepachida ãchi juade ak'ɨpidait'ee o-ĩa p'anɨ. =sZabulón ëreerãdepema doce mil paji; José ëreerãdepema doce mil paji mãik'aapa Benjamín ëreerãdepema doce mil paji. Eperãarã chok'ara p'aru t'orroo jɨ̃ p'anadap'edaa ykSimeón ëreerãdepema doce mil paji; Leví ëreerãdepema doce mil paji; Isacar ëreerãdepema doce mil paji; {oAser ëreerãdepema doce mil paji; Neftalí ëreerãdepema doce mil paji; Manasés ëreerãdepema doce mil paji; ucJudá ëreerãdepema doce mil paji; Rubén ëreerãdepema doce mil paji; Gad ëreerãdepema doce mil paji; "=Mɨa ũriji jaradak'ãri jõmasaa eperãarã ɨ̃rɨ ma tauchaa bɨdap'edaa. Israel pidaarã ëreerãdepemaarã ciento cuarenta y cuatro mil paji. —Waide ãripináatɨ eujã, p'usa mãik'aapa pak'uru, waide taipa tauchaa bɨda-e perã Tachi Ak'õredeerã tau bɨɨrɨde. wIchiaba unuji ángel awaraa ak'õrejĩru uchiapari eereepa uchia cheru. Mãgɨpa ne-inaa tauchaa bɨpari iru baji ichi juade. Ma ne-inaapa tauchaa bɨdak'ãri eperãarã ɨ̃rɨ, jara k'inia bɨ ma eperãarã Tachi Ak'õre ichita chok'ai baparideerã. Mãgɨ́ ángel golpe pedeeji apema k'ĩmariirãmaa; mãgɨ́ jɨrɨt'eradaarãmaa eujã mãik'aapa p'usa ãripidamerã:  Ma t'ẽepai mɨa unuji angeleerã k'ĩmari; aba bainɨ̃ bɨ norte eere; aba sur eere; aba ak'õrejĩru uchiapari eere; chi apema chi baaipari eere. Mãgɨɨrãpa madepema nãu t'ɨdɨk'a p'anajida p'uanaamerã eujã ɨ̃rɨ, p'usa ɨ̃rɨ wa pak'uru ɨ̃rɨ. b=Tachi Ak'õre ewari waibɨa ewate paji. Apidaapa iru k'ĩrau chooda-e payada ajida.X)Mama p'anɨde biajida eemaa mãik'aapa mãu-idaa bɨmaa: —¡Tai ɨ̃rɨ baai chétɨ, rey su-ak'ɨ beeparide su-ak'ɨ bɨpa mãik'aapa Oveja Chak'epa tai ununaadamerã, tai jɨrɨpata perã miapidait'ee! Mãga unudak'ãri, na p'ek'au eujãdepema reyrã, eperãarã poro waibɨarã, soldaorã poro waibɨarã, p'arat'ara beerã, juataura beerã, esclavoorã, esclavo-eerã; ma jõmaweda mirudachida mãu te uriade mãik'aapa eera jẽra bɨ eujãde mãu-idaa bɨmãi. Pajã pɨrat'ɨdaji joip'aru pɨrat'ɨpatak'a. Mãpai wẽpadachi. Ma awara eera, isla ome ãyaa wãjida ma badamãiipa. y Lucero pajãdeepa jurruk'oodachida na eujãde, higojõ chik'aa jurrupatak'a higuera bɨɨrɨdeepa nãumia p'uak'ãri. , Q Mãpai ma Oveja Chak'epa joisomaa eerepema tauchaada ogat'aak'ãri, unuji na p'ek'au eujã golpe wëre nɨ̃bɨ awẽrachaipa. Ak'õrejĩru k'ĩi pɨk'adachi. P'ãi-maa baji p'aru cabra k'aradee oodak'a; mãgee p'aru jɨ̃pata chi-ɨadak'ãri. Ma awara atane p'oreedachi tachi waak'a.  3 Mãgɨɨrã chaachaa Tachi Ak'õrepa p'aru teesoo t'orroo bɨ teeji. Mãpai jaraji ãchimaa taarãpai ɨ̃idamerã mãik'aapa nɨdamerã ãchi ɨ̃pemaarã, chi Cristopa oopi bɨk'a oopataarã Tachi Ak'õrepa awara bɨda ma-it'ee, auk'a piudamerã k'achia beerã juapa. * M Mãɨrãpa otau apai pɨk'a bɨde golpe pedeejida: —Tachi Waibɨa, pɨa nejõmaata k'awapari. Pɨ k'achia wẽe bapari mãik'aapa ichita oopari pɨa jara bɨk'a. ¿Sãapai ak'ɨit'eema eujãdepemaarãpa oopata jarait'ee pia wa k'achia? ¿Sãapai tai peedap'edaarã miapiit'eema? ajida. # ? Mãpai ma Oveja Chak'epa k'ĩmari eerepema tauchaada ogat'aak'ãri, mɨa unuji altar bainɨ̃ bɨ mãik'aapa aɨ ek'ari unuji jai-idaadap'edaarã jaureerã. Ijãadak'aa beerãpa ma eperãarã peejida, Cristode ijãapatap'edaa perã mãik'aapa iru ũraa jarateedap'edaa perã. mSAk'ɨk'ãri, unuji caballo k'uarak'uaraa bɨ. Aɨ ɨ̃rɨ su-ak'ɨ bada Piuda apachida. Mãgɨ́ t'ẽe cheda Piudaarã P'anapatamãi apachida. Mãgɨɨrã juade Tachi Ak'õrepa na p'ek'au eujãdepemaarã k'ĩmariidepema chaa aba bɨji, ma eperãarã piudamerã jura chõo jõnɨpa, jarra oo jõnɨpa, k'ayaapa mãik'aapa ne-animal k'achia beerãpa. 7Mãpai ma Oveja Chak'epa õpee eerepema tauchaada ogat'aak'ãri, mɨa ũriji awaraa ma ne-inaa chok'ai bɨ k'ĩmariidepemapa jararu: —Chéji. ?wMãpai nãgɨ́ pedee uchiaji ma ne-inaa chok'ai bɨ k'ĩmari t'ãideepa: —Jarra óoji trigo kilo apai t'erabaidamerã ewari aba mimiada pari; maa-e pɨrã cebada kilo õpeepai t'erabaidamerã ewari aba mimiada pari. Mamĩda olivo mãik'aapa uva t'õbaináaji, aceite paraamerã mãik'aapa vino paraamerã.  Mãpai ma Oveja Chak'epa omé eerepema tauchaada ogat'aak'ãri, mɨa ũriji awaraa ma ne-inaa chok'ai bɨ k'ĩmariidepemapa auk'a jararu: —Chéji. Ak'ɨk'ãri, unuji caballo p'ãimaa. Aɨ ɨ̃rɨ su-ak'ɨ bɨpa net'aa chaapari iru baji ichi juade. 7Ak'ɨk'ãri, unuji caballo p'oree. Aɨ ɨ̃rɨ su-ak'ɨ bɨmaa Tachi Ak'õrepa espada choma teeji mãik'aapa mãgɨ́ juade bɨji na p'ek'au eujãdepemaarã jõmaweda, mãgɨ́ k'aurepa waa eperãarã k'ãiwee p'ananaadamerã. Maperã eperãarãpa chĩara pee para beeji. 'GMãpai ma Oveja Chak'epa araarepema tauchaada ogat'aaji. Mãga ook'ãri, mɨa ũriji awaraa ma ne-inaa chok'ai bɨ k'ĩmariidepemapa jararu: —Chéji. \1Mɨa ak'ɨk'ãri, unuji caballo t'orroo. Aɨ ɨ̃rɨ su-ak'ɨ badapa ichi juade ematrɨma ateeji. Angelpa teeji chõo p'oyaapataarã poro jɨ̃ra irumaa, wãmerã na p'ek'au eujãdee jura p'oyaade. Wãji. i MT'ẽepai mɨa unuji ma Oveja Chak'epa ogat'aaru chi naapɨara tauchaada, ma tauchaada siete joip'aruk'a bɨde k'ara bada. Mãga nɨde ma ne-inaa chok'ai bɨ k'ĩmariidepema abaapa pa jĩwaaparik'a pedeeji: —Chepáde aji. kOMãga jaradak'ãri, ma ne-inaa chok'ai bɨ k'ĩmariirãpa p'anaujida: —¡Amén! Ma awara ma chonaarã poro waibɨarã veinticuatro waya bedabaidachida ma su-ak'ɨ bɨ k'ĩrapite mãik'aapa Oveja Chak'e k'ĩrapite.F Mãpai mɨa ũriji jõma ne-inaa chok'ai p'anɨɨrã ɨt'aripema, na p'ek'au eujãdepema, na p'ek'au eujã ek'aripema mãik'aapa p'usadepema; ne-inaa jõmaweda Tachi Ak'õrepa ooda. Mãɨrãpa mãgajida: —Rey su-ak'ɨ beeparide su-ak'ɨ bɨmaa mãik'aapa Oveja Chak'emaa jõmaarãpa ichita ɨt'aa t'ɨ̃daipia bɨ mãik'aapa ichita jaradaipia bɨ parã jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ, ne-inaa jõmaweda parã jua ek'ari bapari perã. ~  Mãɨrãpa otau apai pɨk'a bɨde golpe pedeejida: —Oveja Chak'e peedap'edaa; irumaapaita jaradaipia bɨ: Jõmaweda pɨ jua ek'ari p'anapata, nejõmaata përé perã. Pɨ k'ĩra wãreera bɨ; jõmaarã k'ãyaara k'ĩsia k'awaara bapari; jõmaarã k'ãyaara juataura bapari; jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ. Mapa pɨmaa ɨt'aa t'ɨ̃pata, awaraarãmaa ɨt'aa t'ɨ̃dai k'ãyaara. W}' Mãpai mɨa unuji ma rey su-ak'ɨ beepari, ma ne-inaa chok'ai bɨ k'ĩmari mãik'aapa ma chonaarã poro waibɨarã angeleerãpa wap'ɨra ata p'anɨ. Audú cho-k'ara paraaji; tachia p'oyaa juasiada-e. K| Pɨa ãra Tachi Ak'õre jua ek'ari bɨji p'aareerãk'a irumaa ɨt'aa t'ɨ̃pataadamerã. Ichiaba pɨa ãra reyrãk'a papiit'ee na p'ek'au eujãdepemaarã ak'ɨpataadamerã.’ (Ex 19.6) ${A Mãga nɨde ma bedabaidap'edaarã jõmaarãpa k'ari chiwidi k'arijida: —‘Pɨata ma joip'aruk'a bɨ atai mãik'aapa ma tauchaada ogat'aai, eperãarãpa pɨ peet'aadap'edaa perã. Pɨchi waa mãgá bat'ada k'aurepa eperãarã uchiapiji p'ek'au k'achia jua ek'ariipa. Mãgá Tachi Ak'õre-it'ee neto pɨk'a ataji eperãarã k'ĩra t'ãdoo nãgee chaadepema: ëreerã, pedee, p'uuru, eujã, mãgee chaadepema. Xz)Mãga ook'ãri, ma ne-inaa chok'ai bɨɨrã k'ĩmari weda mãik'aapa ma chonaarã poro waibɨarã veinticuatro weda bedabaidachida iru k'ĩrapite. Ma chonaa chaachaa iru baji arpa mãik'aapa p'arat'u nẽedee ooda. Ma p'arat'u chaa ipuru baji ne-inaa bajũbak'a t'ũa bɨpa. Mãgɨ́ jara k'inia bɨ Cristodeerãpa ɨt'aa t'ɨ̃pata. y+Ma Oveja Chak'e wãji ma rey su-ak'ɨ beeparide su-ak'ɨ bɨ k'ait'a mãik'aapa mãgɨ́ jua juaraareepa ataji ma joip'aruk'a bɨ pɨrat'ɨda. "x=Ak'ɨk'ãri, mɨa unuji Oveja Chak'e apata eperãarãpa peedap'edaak'a. Ichi bainɨ̃ baji ma rey su-ak'ɨ beepari k'ĩrapite mãik'aapa ma ne-inaa chok'ai bɨ k'ĩmari k'ĩrapite, mãɨrã ma chonaarã poro waibɨarã veinticuatro esajĩak'a. Ichia cacho siete iru baji. Ichiaba tau siete iru baji. Ma tau siete jara k'inia bɨ Tachi Ak'õre Jaure, jaure siete pɨk'a pëida na p'ek'au eujã jõmaade. w3Mamĩda ma chonaarã poro waibɨarã veinticuatrodepemapa mɨmaa mãgaji: —Jẽenáaji. ¡Ak'ɨ́ji! León apata Judá ëreerãdepema; chonaarãwedapema Rey Daviddeepa uchiadapa k'achia p'oyaaji. Iruata jã tauchaada siete ogat'aai mãik'aapa jã joip'aruk'a bɨ ewat'aai. }vsMãpai mɨ jẽedachi apida wẽ-e pada perã ma joip'aruk'a bɨ ewadait'ee mãik'aapa ma pedee p'ãda leedait'ee. 7ugMamĩda apidaapa ma joip'aruk'a bɨ ewada-e pai; ɨt'aripemaarã apidaapa, na p'ek'au eujãdepemaarãpa pida mãik'aapa piudap'edaarã eujã ek'ari p'anɨɨrãpa pida. |~~G||{+zyCxIwvmuttr`ppxomlQk8ihgfe)d cca`_^]E\[ZMXXWUTSSRDQ?PPNMLL*KRJ7IHHGFEElDhC1Ba@?>=<:9o87t66E432210/.-,+l*)(('&S%m$#+"N! KPEa+D,pn P 9_18.P w Mãpai mɨa unuji ángel ɨt'ariipa baai cheru. Mãgɨpa ma uria nãpɨa bɨdepema llave cadena choma bɨ ome iru baji ichi juade. Zv-Mãgɨɨrã ome nipadap'edaarã piuk'oojida mãgɨ́ espada uchiadapa ma caballo ɨ̃rɨ wã nipada it'aideepa. Mãpai ipanaarãpa mãɨrã k'ap'ɨa piuda jõmaweda k'o chejida. K'ojida bi jãwaarutamaa.uMamĩda ichia ma nemĩsia jita ataji ma ne-animal k'achia ome; chi mãgɨ́ nemĩsia k'ĩrapite oodapa ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. Mãga oo bɨpa ma ne-animal k'achia, chi seewa jaraparipa eperãarã k'ũraji ma nemĩsia tauchaa bɨpidamerã ãchi k'ap'ɨade mãik'aapa ma nemĩsia k'ĩrak'a bɨmaa ɨt'aa t'ɨ̃pataadamerã. Ma caballo t'orroo ɨ̃rɨ wã nipadapa ma nemĩsia ma seewa jarapari ome chok'ai bɨta bat'ak'ooji lagok'a t'ɨpɨtau azufre ome jẽrajẽraa jira bɨdee. utcMãpai unuji mãgɨ́ nemĩsia na p'ek'au eujãdepema reyrã ome mãik'aapa ãchi soldaorã ome. Mãgɨɨrã chip'e p'anajida jura chõonadait'ee ma caballo t'orroo ɨ̃rɨ wã nipada ome mãik'aapa iru eere p'anadap'edaarã ome. *sMChétɨ piudap'edaarã chiara k'ode: reyrã chiara; soldaorã poro waibɨarã chiara; eperãarã poro waibɨarã chiara; ichiaba caballo chiara mãik'aapa aɨ ɨ̃rɨ wãpataarã chiara; eperãarã jõmaarã chiara; esclavo-eerãde, esclavoorãde paara, ek'ariirãde, waibɨarãde paara. Vr%Mãpai mɨa unuji ángel bainɨ̃ bɨ ak'õrejĩru k'ĩrapite. Mãgɨpa golpe pedeeji ipanaarã ɨt'ɨ́ wãabaipataarãmaa: —Chétɨ; cheepurútɨ k'odait'ee chik'o waibɨa Tachi Ak'õrepa teeru. %qCIchi ɨ̃rɨpema p'aru mak'ara ɨ̃rɨ jɨ̃ badamãi nãgɨ́ t'ɨ̃ p'ã baji:Rey Jõmaarã Rey mãik'aapaPoro Waibɨa Jõmaarã Poro Waibɨa. p3Ichi it'aideepa uchia baji espada choma k'ĩraichaa weda p'ewedee bɨ. Mãgɨpa ichia jõpiit'ee na eujãdepemaarã chok'ara; iru k'ĩra unuamaa iru p'anɨɨrã. Mãɨrã jõpiit'ee eperãpa net'aa jõpik'ajik'a pak'uru hierrodee oodapa. Uva piart'ɨpatak'a chi ba bõgo tapɨadee wãmerã, mãga pɨk'a ichia ma k'achia beerã bɨit'ee Tachi Ak'õre juade piuk'oodamerã, iru k'ĩrau bairã ãchi ome. Io Angeleerã chok'ara nipajida iru ome soldaorãk'a. Mãɨrã ichiaba wã nipajida caballo t'orroo ɨ̃rɨ. P'aru lino nãusaadee jɨ̃ p'anajida. T'o-t'oo baji, maarepida t'ãu-ee bada perã. hnI Ichi ɨ̃rɨpema p'aru jɨ̃ bada bek'ee baji waapa. Ichi t'ɨ̃jarapata Tachi Ak'õre Pedee. _m7 Chi tau urua nɨ̃baji t'ɨpɨtauk'a. Poro jɨ̃ra chok'ara jɨ̃ baji ichi porode. T'ɨ̃ p'ã baji ichi tau bɨɨrɨde. Mamĩda apidaapa k'awada-e pai ma t'ɨ̃ k'ãata jara k'inia bɨ. Ichia aupaita k'awa bɨ. \l1 Mãpai mɨa unuji ɨt'ari ewaraa k'obɨ. Aɨde caballo t'orroo unuji. Ma caballo ɨ̃rɨ wã nipada t'ɨ̃jarapata Ichita Oopari Ichia Jara Bɨk'a mãik'aapa Wãarata Jarapari. Mãgɨ́ t'ɨ̃ jara p'anɨk'a ichia ak'ɨpari eperãarãpa oopata jarait'ee pia wa k'achia mãik'aapa chõopari ichi k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã ome. 6ke Mɨa mãga ũrik'ãri, bedabaidachi ma ángel k'ĩrapite irumaa ɨt'aa t'ɨ̃it'ee. Mamĩda ichia mãgaji: —¡Jãga oonáaji! Mɨ Tachi Ak'õre-it'ee mimiapari pɨk'a mãik'aapa pɨ ɨ̃pemaarãk'a; chi awaraarãmaa jarapataarãpa Jesupa ooda eperãarã k'aripait'ee. Tachi Ak'õremaa aupaita ɨt'aa t'ɨ̃páde aji. Tachi Ak'õre Jaurepata Jesupa ooda jarapi bɨ iru pedee jarapataarãmaa. Caballo t'orroo ɨ̃rɨ wãda j Mãpai ma angelpa mɨmaa mãgaji: —P'ã́ji nãgɨ́ pedee: “O-ĩa p'anɨ chi Tachi Ak'õrepa t'ɨ̃ pëida eperãarã wãdamerã ma Oveja Chak'e miak'ãi bɨ fiestadee.” Ichiaba mãgaji: —Tachi Ak'õrépata mãgɨ́ pedee jara bɨ wãara. i%Tachi Ak'õrepa ma p'aru pi-ia teeji ãchimaa jɨ̃ p'aneedamerã iru ome p'aneedak'ãri. Mãgɨ́ p'aru lino nãusaadee k'ada. T'o-t'oo bɨ maarepida t'ãu-e bairã. Mãgɨ́ lino nãusaa jara k'inia bɨ Tachi Ak'õredeerãpa ne-inaa pia oopatap'edaa irua oopidak'a. h#O-ĩa p'anadáma mãik'aapa iru waaweedáma, Oveja Chak'e miak'ãiit'ee fiesta paru perã. Wẽra ɨmɨk'ĩra ome miak'ãiparik'a bapariit'ee chi k'ima ome, mãga pɨk'a Cristode ijãapataarã ichita p'anapataadait'ee iru ome. Ãchia miak'ãipata p'aru jɨ̃ p'anɨ. %gCMãpai waya ũriji ma eperãarã chok'ara pedeemaa p'anɨk'a; to k'ida chaaree jĩwaaparik'a maa-e pɨrã pa golpe jĩwaaparik'a: —¡Ɨt'aa t'ɨ̃dáma Tachi Ak'õremaa! ¡Iru jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ! Tachi Ak'õre Waibɨapa ne-inaa jõmaweda bɨru ichi jua ek'ari. KfMãpai mɨa ũriji ma su-ak'ɨ beeparideepa pedeeru: —Parã jõmaarãpa Tachi Ak'õremaa jarapatáatɨ iru jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ. Parã jõmaarãpa oopata irua oopi bɨk'a mãik'aapa iru waaweepata, ek'ariara beerã, waibɨara beerãpa paara mãga jaradaipia bɨ. Oveja Chak'e miak'ãiit'ee bɨ fiesta ~euMa chonaarã poro waibɨarã veinticuatro ma ne-inaa chok'ai bɨ k'ĩmari ome bedabaidachida Tachi Ak'õre, ma su-ak'ɨ beeparide su-ak'ɨ bɨ k'ĩrapite mãik'aapa mãgajida: —¡Amén! ¡Tachi Ak'õre jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ! 8diMãpai waya golpe pedeejida: —¡Tachi Ak'õre jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ! Mãgɨ́ wẽra paa jõda nari jɨ̃rak'awaa nɨ̃bɨ ichita k'irãpadait'eeda ajida. c!Irua aupaita wãara jarapari. Irua ne-inaa pia ooji ma prostitutak'a bɨ jõt'aak'ãri. Mãgɨpa eujãdepemaarã k'achiade baaipiji, audú ne-inaa k'achia ãchimaa oopida k'aurepa. Ma awara Tachi Ak'õredeerã peepachi. Maperãpɨ Tachi Ak'õrepa jõt'aajida ajida. Ib Ma t'ẽepai mɨa ũriji eperãarã chok'ara ɨt'ari golpe pedeemaa p'anɨk'a: —¡Ɨt'aa t'ɨ̃dáma Tachi Ak'õremaa! ¡Iru jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ! Iruata tachi o k'achiadeepa k'aripa ataji atuanaadamerã. Mapa Tachi Ak'õre aupaita waaweedaipia bɨ mãik'aapa iru jua ek'ari aupaita p'anapataadaipia bɨ. a%Tachi Ak'õrepa ma p'uuru jõt'aaji, aɨde eperãarãpa peedap'edaa perã iru pedee jarapataarã, ichideerã mãik'aapa awaraarã.2`]Pɨchi jãde lámpara ɨ̃daadak'aa pait'ee. Miak'ãipata fiestade pedee o-ĩa ũridak'aa pait'ee. Ma jõma wẽpait'ee, pɨchi netopataarã waibɨara p'anajida mĩda awaraa netopataarã k'ãyaara mãik'aapa pɨa p'uuru pidaarã jõmaweda k'ũrapachi mĩda, petau tau net'aa k'awaa bɨ oo bɨpa. `_9Pɨchi calle jãde waa ũridak'aa pait'ee arpa chaapata, flauta chaapata wa trompeta chaapata. Pɨchi jãde ne-inaa oo k'awaa bee apida unudak'aa pait'ee. Ũridak'aa pait'ee eperãarãpa k'ũrumade ne-inaa bapata. T^!Mãpai ángel juataura bɨpa mãu tapɨa k'ũrumak'a bɨ jira ataji mãik'aapa bat'at'aaji p'usade. Maap'eda mãgaji: —Jãgá pɨ baaiit'ee, p'uuru waibɨa Babilónia. Pɨ waa unudak'aa pait'ee. /]WO-ĩa p'anéetɨ angeleerã, Tachi Ak'õrepa ma p'uuru jõt'aada perã. Ichiaba o-ĩa p'anéetɨ parã Tachi Ak'õredeerã, Cristopa pëida mãik'aapa Tachi Ak'õre pedee jarapataarã. Tachi Ak'õrepa ma p'uuru jõt'aaji, aɨde p'anadap'edaarãpa parãmaa ne-inaa k'achia oodap'edaa perã.” l\QJarajẽe bɨ misa, yooro p'ora ɨt'aa bat'adait'ee baaimerã ãchi poro ɨ̃rɨ. Mãgá ak'ɨpipata ãchi t'ãri p'ua p'anɨ. Mãpai golpe pedeedait'ee:“¡Aai, p'uuru waibɨa! Pɨchia net'aa p'e wãda k'aurepa p'usade nidá barco chipariirã jõmaweda p'arat'ara padachida. Ɨ̃rá, taarã-e weda, pɨchia iru bada jõmaweda jõdachida adait'ee. [Nari jɨ̃rak'awaa nɨ̃bɨ ak'ɨ p'anɨde golpe pedeedait'ee: “¿Awaraa p'uuru paraajik'ã nãgɨ́ p'uuru waibɨak'a?” >Zu¡Taarã-e nɨde jõmaweda pɨa ne-inaa pi-ia iru bada jõdachida adait'ee!” ’Ichiaba t'ɨmɨ́ p'aneedait'ee barco p'erapataarã, chi barcode mimiapataarã mãik'aapa mãɨrã ome nipapataarã. Jõmaweda p'anapataarã ne-inaa p'usadeepa ata p'anɨ k'aurepa t'ɨmɨɨpa jãgɨ́ p'uuru jõru unudait'ee. =Ys“¡Aai, p'uuru waibɨa! Pɨ wẽra jĩak'a bapachida adait'ee, p'aru pi-ia linodee ooda jɨ̃ bɨ; p'aru p'up'uchia p'oree ome. ¡Nẽe jɨ̃ bapachi mãu pi-ia ome, perla ome! YX+’Mãgɨ́ netopataarã, chi p'arat'ara atadap'edaarã ma p'uuru k'aurepa, t'ɨmɨ́ bainɨ̃ p'anadait'ee ma p'uuru jõru misa, Tachi Ak'õrepa ãchi auk'a miapii jĩak'aapa. Mãpai jarajẽedait'ee: gWGMa ne-inaa netopataarãpa jaradait'ee ma p'uuru jõdamaa: “¡Ɨ̃rá pɨa chik'o pi-ia net'aa pi-ia ome wẽe bɨda adait'ee! Pɨa net'aara mãik'aapa p'arat'ara iru bada atuadachi. Waa unudak'aa pait'eeda” adait'ee. SV Ichiaba mama netopachida canela awaraa ne-aliño t'ũa beepari ome; ne-inaa t'ũa beepari eperãarãpa paapata; mirra k'era awaraa k'era ome; vino; aceite; harina nãusaa; trigo tau mãik'aapa nãgee ne-animalaarã: p'ak'a, oveja, caballo; carro caballopa jidiupata mãik'aapa esclavoorã, eperãarã paara netopatap'edaa perã. bU= Mama netopachida nẽe; p'arat'a; mãu pi-ia; perla; p'aru linodee mãik'aapa sedadee, k'ĩra p'oree p'up'uchia ome; pak'uru t'ũa; ne-inaa ooda marfildee, pak'uru pi-iadee, broncedee, hierrodee, mãu pia marmoldee. ,TQ ’Na p'ek'au eujãdepema netopataarã ichiaba jarajẽedait'ee ma p'uuru jõda k'aurepa. Mãga oodait'ee waa wẽ-e pait'ee perã ãchi net'aa netodamerã. S Ichi mãgá jõru misa, ma reyrã t'ɨmɨ́ bainɨ̃ p'anadait'ee, Tachi Ak'õrepa ãchi auk'a miapii jĩak'aapa. Mãpai jaradait'ee: “¡Aai, p'uuru waibɨa Babilónia; p'uuru jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ! Hora abaade, taarã-ee jõpiji Tachi Ak'õrepa.” _R7 ’Na p'ek'au eujãdepema reyrã, ma p'ek'au k'achia oopatap'edaarã ma wẽra ome mãik'aapa p'arat'ara atadap'edaarã ichi k'aurepa jarajẽedait'ee unudak'ãri nari jɨ̃rak'awaa nɨ̃bɨ ichi paadadeepa. )QKMa audua pedee k'aurepa k'ãima abaade ichi atu bɨde nãgee ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo p'asait'ee: Piut'ee, t'ãri p'ua bait'ee mãik'aapa jarra ooit'ee. T'ɨpɨtaude paat'aadait'ee ichia k'achia oopata k'aurepa. Tachi Ak'õre jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨpata mãga oopiit'ee. ?PwIchi audú t'ãri p'uapítɨ mãik'aapa miapítɨ audua pedeeda pari mãik'aapa net'aara iru bɨ pari. Ichi t'ãridepai audua pedee jarapari: “¡Mɨta nama su-ak'ɨ bɨ reinak'a! Eperãarã jõmaweda mɨ jua ek'ari p'anɨ. Mɨ t'ãri p'ua ba-e p'ẽtrãak'a. Mɨ k'ima wẽ-e perã, mɨ chi-ɨa-eda” aji. O!Mɨchi angeleerã, ne-inaa k'achia óotɨ mãgɨ́ wẽramaa, ichia awaraarãmaa ne-inaa k'achia ooda pari. Ne-inaa k'achia audú óotɨ irumaa, ichia ne-inaa k'achia ooda chaa. Mãgá parãpa audupɨara k'achia oodait'ee ichimaa, ichia ooda k'ãyaara awaraarãmaa. NTachi Ak'õrepa mãgɨɨrã miapiit'ee ãchia ne-inaa k'achia oopata k'aurepa, audú ne-inaa k'achia chok'ara oopatap'edaa perã. nMUMãpai ɨt'ariipa awaraa ũriji nãga pedeeru: —Mɨchideerã, uchiadapáde aji ma p'uurudeepa, auk'a oonaadamerã mãgɨ́ p'uuru pidaarãpa ne-inaa k'achia oopatak'a mãik'aapa uchiadapáde aji, jõnaadamerã ãchi ome. #L?Na p'ek'au eujãdepemaarã jõmaarãpa mãgɨ́ wẽra vino topachida piudarutamaa. Pia jarait'eera, ne-inaa k'achia ooi awaa p'aneejida iru k'aurepa. Ichiaba na p'ek'au eujãdepema reyrãpa p'ek'au k'achia k'ĩra t'ãdoo oopachida mãgɨ́ wẽra k'aurepa. Ma awara na p'ek'au eujãdepema net'aa netopataarãpa p'arat'a waibɨa atapachidada aji, mãgɨ́ wẽrapa audú net'aa p'e wãda k'aurepa ichi-it'ee. .KUMãgɨpa golpe pedeeji: —¡Jõdachi; jõdachida aji, jã p'uuru waibɨa Babilónia! Ɨ̃rá mãgɨ́ p'uuru badamãi jaure k'achia beerã te padachi, netuaraarã aupai mama p'anapata perã. Mama ichiaba p'anapata ipanaarã k'ĩra t'ãdoo Tachi Ak'õrepa k'iniak'aa eperãarãpa k'odamerã. -J UMa t'ẽepai mɨa unuji awaraa ángel ɨt'ariipa baai cheru. Mãgɨ́ angeleerã poro waibɨa paji. Mapa ichi baai cherude eujã ɨ̃daadachi ichi k'ĩra wãreepa. I Mãgɨ́ wẽra pɨa unuda jara k'inia bɨda aji, p'uuru waibɨa, aɨ jua ek'ari na p'ek'au eujãdepema reyrã p'anapata.WH'Tachi Ak'õrépata ma k'ĩsia bɨji ãchi t'ãride mãga oodamerã, ichia naaweda k'ĩsia iru badak'a. Ichiaba ichiata k'ĩsiapiji mãgɨ́ reyrãmaa ma nemĩsia eere t'ĩudamerã ichia jarada jõru misa. sG_Ma reyrã diez pɨa unuda mãgɨ́ nemĩsia ome, mãgɨ́ prostitutak'a bɨ k'ĩra unuamaa iru p'aneedait'ee. Mapa ãchia jãri atadait'ee jõmaweda ma wẽrapa ne-inaa iru bɨ, ãk'adaa pɨk'a beemerã. Maap'eda iru paa jõdait'ee. F Ma angelpa ichiaba mãgaji: —Ma to chok'ara k'ait'ak'ait'aa bɨmãi, mãgɨ́ prostitutak'a bɨ su-ak'ɨ pɨk'a bɨmãi, jara k'inia bɨda aji, eujãdepemaarã, p'uuru pidaarã, ëreerã k'ĩra t'ãdoo mãik'aapa pedee k'ĩra t'ãdoo pedeepataarã. EEJura chõonadait'ee ma Oveja Chak'e ome. Mamĩda irua ãchi jõmaweda p'oyaait'ee. Iru eere p'anadait'eeda aji, eperãarã Tachi Ak'õrepa jɨrɨda irude ijãapataadamerã, chi jɨrɨt'eradaarã choopatap'edaa perã Cristode ijãa p'anɨde. Iru Rey jõmaarã rey mãik'aapa iru Poro Waibɨa jõmaarã poro waibɨa. XD) Ma reyrã diez auk'a k'ĩsiadait'ee mãik'aapa ma nemĩsia eere t'ĩudait'ee. PC ’Mãgɨ́ cacho diez pɨa unuda jara k'inia bɨ reyrã diez waide uchiada-e p'anɨ. Mamĩda ma nemĩsia uchiak'ãri, taarã-e ma reyrã ichi ome eperãarã iru p'anadait'ee ãchi jua ek'ari. B Mãgɨ́ nemĩsia chok'ai bada mamĩda ɨ̃rá wẽ-e ma reyrã siete t'ẽe uchiait'ee, aɨ eerepemak'a. Mamĩda wãara mãgɨ́ ma sietedepema uchiada pait'ee. Waya eperãarã iru bapariit'ee ichi jua ek'ari. Mãgɨta wãit'ee Tachi Ak'õrepa jõt'aait'eemaa. cA? Ma reyrã sietedepema joisomaa piujida. Ɨ̃rá abaapa eperãarã iru bɨ ichi jua ek'ari. Chi apema waide uchia-e. Mamĩda mãgɨ́ t'ẽepema rey uchiak'ãri, taarã-epai eperãarã iru bapariit'ee ichi jua ek'ari. 0@Y ’Mɨa nãgɨ́ pedee jararu k'ĩsia k'awaa beerã-it'ee, aɨde k'ĩsia p'anadamerã mãik'aapa k'awaadamerã wãara k'ãata jara k'inia bɨ. Ma nemĩsia poro siete jara k'inia bɨ ee siete. Mamãik'aapa ma wẽrapa eperãarã ak'ɨpari. Ichiaba ma poro chaachaa jara k'inia bɨ rey aba. e?CMa nemĩsia pɨa unuda naaweda chok'ai bapachi mĩda, ɨ̃rá wẽ-e. Mamĩda na ewari uchiait'ee ma uria nãpɨa bɨdeepa, wãi naaweda Tachi Ak'õrepa jõt'aait'eemaa. Na p'ek'au eujãdepemaarã, chi Tachi Ak'õrepa na eujã ooi naaweda t'ɨ̃ p'ã-ee beerã Tachi Ak'õre ome ichita p'anapataadait'eerã t'ɨ̃ p'ã jẽra bɨ librode ɨt'ari, mãɨrãpa ak'ɨtrua para bait'ee mãgɨ́ nemĩsia unudak'ãri. Mãgɨ́ bapachi mĩda, ɨ̃rá wẽ-e. Mamĩda waya cheit'ee. >%Mãpai ma angelpa mɨmaa mãgaji: —¿Sãap'eda pɨ p'era pɨk'a nɨ̃bɨma? aji. Mɨa jarait'ee ne-inaa pɨa waide k'awa-e bɨ. Jarait'ee k'ãata jara k'inia bɨ mãgɨ́ wẽra mãik'aapa ichi su-ak'ɨ bɨ ɨ̃rɨ nemĩsia; mãgɨ́ poro siete, cacho diez iru bɨ. }=sMɨa unuji mãgɨ́ wẽra piu pɨk'a bɨ. Eperã it'uapa piudaik'ãri, o-ĩadaiparik'a, mãga pɨk'a mãgɨ́ wẽra o-ĩadachi Tachi Ak'õredeerã, Cristode ijãa p'anadap'edaarã peepida perã. Mãgá ak'ɨmaa bɨde mɨ p'era pɨk'a beeji. <Ichi tau bɨɨrɨde nãgɨ́ t'ɨ̃ p'ã baji:P'uuru Waibɨa Babilónia,ProstitutaarãMãik'aapa Ne-inaa K'achia K'ĩra T'ãdooOopataarã Nawe Apata. Eperã apidaapa k'awada-e ma t'ɨ̃ k'ãata jara k'inia bɨ. Tachi Ak'õrepapaita k'awa bɨ. ;Mãgɨ́ wẽrapa p'aru p'up'uchia p'oree ome jɨ̃ baji. Ichiaba nẽe, mãu pi-ia mãik'aapa perla jɨ̃ baji. Ichi juade iru baji copa nẽedee ooda. Mãgɨ́ ipuru baji ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoopa; ne-inaa jõmaweda Tachi Ak'õrepa unuamaa iru bɨ. :Maap'eda ma k'ãimok'araa pɨk'a bɨde Tachi Ak'õre Jaurepa unupida mɨmaa, ma angelpa mɨ ateeji eujã eperãarã mak'ɨara wẽe jẽra bɨdee. Mama bɨde unuji ma prostitutak'a bɨ su-ak'ɨ bɨ nemĩsia p'oree bɨ ɨ̃rɨ. Mãgɨ́ nemĩsia k'ap'ɨa jõma ɨ̃rɨ Tachi Ak'õre t'ɨ̃ p'ã jẽra baji, oo iru bait'ee. Mãgɨ́ nemĩsiapa poro siete mãik'aapa cacho diez iru baji. L9Na p'ek'au eujãdepema reyrãpa p'ek'au oopachida, araa padak'ãri mãgɨ́ wẽra ome. Ma awara na p'ek'au eujãdepemaarãpa ooi awaa p'anapachida ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo ichia oodak'a. 38 aMa angeleerã sieteerãpa vaso iru p'anadap'edaa, mãɨrãdepema aba mɨmaa cheji mãik'aapa mãgaji: —Chéji. Mɨa ak'ɨpiit'eeda aji, sãga Tachi Ak'õrepa k'achia ooit'ee wẽra jõmaarãpa k'awa p'anɨ. Mãgɨ́ prostitutak'a bɨ su-ak'ɨ baparík'apɨ bɨ to k'ait'ak'ait'aa jẽra bɨmãi. 7yMãga nɨde ɨt'ariipa hielo k'oi tau tapɨa bɨk'a baai cheji eperãarã ɨ̃rɨ. Ma chaachaa cuarenta kilos waa paji. Mãga bak'ãri, eperãarãpa ik'achia jarajida Tachi Ak'õremaa ma hielo tau tapɨa k'aurepa, audú golpe tee bada perã.L6Ma awara ma wëre nɨ̃bɨde jõmaweda isla ee ome wẽpadachida. 5Mãgá golpe wërek'ãri, chi p'uuru waibɨa t'oodachi t'ooma õpeede. Apema p'uuru na p'ek'au eujãde p'anɨ jõdachida. Tachi Ak'õrepa k'awaji ma p'uuru waibɨa Babilónia pidaarãpa oopatap'edaa. Audú k'ĩrau bada perã ãchi ome, mãgɨ́ p'uuru miapiji. m4SMãga jararude pa baaiji, pa jĩwaa nɨ̃baji mãik'aapa awẽrachaipa na p'ek'au eujã golpe wëret'aaji. Audú golpe wëreji. Eperãarã na eujãde p'aneedak'ãriipa awẽrachai apida ma k'ãyaara golpeera wëre-e paji. ~3uMãpai ma seis eerepema angelpa ichi vaso wet'aaji. Mãga nɨde Tachi Ak'õre golpe pedee uchiaji ichi ɨt'aripema te waibɨadeepa; ichi su-ak'ɨ beeparideepa. Mãgaji: —¡Jõdachida aji, mɨa k'ĩsia iru bada k'achia beerã miapiit'ee! 2Ma reyrã jaure k'achia beerãpa ũraadap'edaa chip'edachida abaamãi, hebreo pedeede t'ɨ̃jarapachida Armagedón. k1OMãpai Tachi Waibɨapa mãgaji: —¡Ũrítɨ! Parã atu bɨde mɨ cheit'ee nechɨapari cheparik'a. Tachi Ak'õrepa k'ĩra jĩp'a nipapataarã pia ak'ɨit'ee. Mãɨrã k'ĩra nejasiada-e pait'ee atu bɨde mɨ chek'ãri. 0'Mãgɨ́ jaure k'achia beerã netuaraarã. Mãgɨɨrãpa oopachida ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. Wãpachida na p'ek'au eujãdepema reyrãmaa mãik'aapa ũraapachida chip'edaidamerã jura chõode Tachi Ak'õre Waibɨa ome iru ewari waibɨa ewate. T/! Mãpai mɨa unuji jaure k'achia beerã õpee, baso k'ĩrak'a bɨ. Mãgɨɨrã uchiajida je choma bɨ it'aideepa, nemĩsia it'aideepa mãik'aapa ma ne-animal k'achia; chi seewa jarapari it'aideepa. +.O Mãpai ma joisomaa eerepema angelpa ichi vaso wet'aaji Éufrates to waibɨa jãde p'oodaimerã. Mãgá reyrã ak'õrejĩru uchiapari eereepa jĩp'a chedai. o-W Mãgá mia p'anapachida mĩda, oo amaa k'iniada-e paji ãchia ne-inaa k'achia oopata. Ma k'ãyaara ik'achia jarapachida Tachi Ak'õre ɨt'aripemamaa, ãchi p'ua jõnada k'aurepa mãik'aapa ãchi aida-idaa p'anadap'edaa k'aurepa. ,5 Mãpai ma k'ĩmari eerepema angelpa ichi vaso wet'aaji mãgɨ́ nemĩsia su-ak'ɨ beepari ɨ̃rɨ. Mãpai ma nemĩsia trua, na p'ek'au eujã jõmaweda p'ãriude beeji. Eperãarã aɨde p'anadap'edaarãpa ãchi k'ĩrame k'aak'oopachida, p'ua chooda-e p'anadap'edaa perã. + Mãgá eperãarã jõmaweda mia p'aneepachida ma paada p'uapa. Mamĩda ãchia ne-inaa k'achia oopata oo amaa k'iniada-e paji mãik'aapa Tachi Ak'õre waawee k'iniada-e paji. Ma k'ãyaara ik'achia jarapachida Tachi Ak'õremaa, irua ma k'achia ãchimaa pëida perã. *!Mãpai ma õpee eerepema angelpa ichi vaso wet'aaji ak'õrejĩrumaa, ak'õrejĩrupa eperãarã paak'oomerã t'ɨpɨtaupa paaparik'a. )5Ichiaba mɨa ũriji ángel pedee uchia bɨ altardeepa: —Wãarapɨ, Tachi Ak'õre Waibɨa. Pɨa pia oo bɨ, mãga ook'ãri k'achia beerãmaa. ({Pɨa pia ooji mãgá pania waa papik'ãri, jãgɨ́ eperãarãpa pɨchideerã waa mãik'aapa pɨ pedee jarapataarã waa bat'apidap'edaa perã, ãra pee atapëidak'ãri. Maperãpɨ jãgɨɨrãmaa waa topimaa bɨ. Mãgɨ́ todaipia bɨ jãgeerãpa. M'Maap'eda ũriji ángel awara bɨda pania jɨ̃amerã pedeemaa bɨ. Mãgɨpa mãgaji: —Tachi Ak'õre, jõmaarã k'ãyaara pɨa ne-inaa piara oo bɨ. Pɨ ichita bapari mãik'aapa ichita bapachi. #&?Mãpai ma omé eerepema angelpa ichi vaso wet'aaji to bee ɨ̃rɨ mãik'aapa pania poatrɨ uchiapata ɨ̃rɨ. Ma pania jõmaweda tachi waa padachi. M%Mãpai araarepema angelpa ichi vaso wet'aaji p'usa jãde. Mãpai pania aɨde nɨ̃bɨ eperã piuda waak'a padachi. Mapa ne-inaa chok'ai p'anadap'edaarã aɨde nɨ̃bɨ jõmaweda piudachida. ^$5Aramãgá ma naapɨara ángel wãji mãik'aapa ichi vasode iru bada wet'aaji eujã ɨ̃rɨ. Mãpai eperãarã jõmaweda ma nemĩsia k'ĩrak'a bɨmaa ɨt'aa t'ɨ̃patap'edaarã mãik'aapa ichi tauchaa iru p'anapatap'edaarã k'ayaadachida ne-inaa k'achiapa aida-idaa bɨk'a. Mãgɨpa ãchi audú mia p'aneepachida, p'ua nɨ̃bada perã. ## AMãpai mɨa ũriji Tachi Ak'õre ɨt'ari golpe pedeemaa bɨ. Ma pedee uchiaji ichi ɨt'aripema te waibɨadeepa. Mãgaji ma angeleerã sieteerãmaa: —Wã́tɨ mãik'aapa eujã ɨ̃rɨ wet'áatɨ ma vaso siete ipuru p'anɨ mɨ k'ĩrau bɨpa. Mãgá mɨa eujãdepemaarã miapiit'ee. {"oTachi Ak'õre jõmaarã k'ãyaara waibɨara bairã, ichi k'ĩra wãree uchia baji ichi baparimãiipa ma te ipururumaa. Maapai apida ma tede t'ĩudak'aa paji. Mãga baji ma angeleerã sieteerãpa ne-inaa k'achia atee p'anɨ jõruta misa.`!9Mãpai unuji ma Tachi Ak'õre ik'aawa p'anɨ ne-inaa chok'ai bɨ k'ĩmariidepema abaapa vaso nẽedee ooda teeru ma angeleerã chaachaa. Ma vaso chaa ipuru baji Tachi Ak'õre k'ĩrau bɨpa. ¡Iru ichita baparipɨ! P Mãpai unuji ma te waibɨadeepa angeleerã siete uchia p'anɨ. Mãɨrã paji ne-inaa k'achia ateepataarã p'asapidait'ee eperãarãmaa. P'aru linodee jɨ̃ p'anajida. Ma p'aru maarepida t'ãu-ee baji. Urua pɨk'a baji t'o-t'oo bada perã. Ne-inaa k'ɨrrɨde jɨ̃patak'a nẽedee ooda nẽrabai jɨ̃ p'anajida ãchi t'ũade. NMa t'ẽepai unuji Tachi Ak'õre ɨt'aripema te waibɨa ewa bɨ. Ma te edajãde unuji iru baparimãi. Mãgɨmãi chonaarãwedapema Ak'õre te ne-edee ooda edupɨara bɨ cuarto jĩak'aa paji. nUTachi Waibɨa, ¿k'aipa pɨ waawee-e paima? ¿K'aipa pɨ t'ɨ̃ t'o-e paima? Pɨ aupai k'achia wẽe bapari. P'uuru pidaarã jõmaweda chedait'ee ɨt'aa t'ɨ̃de pɨ k'ĩrapite, pɨa pia oopari perã k'achia beerã miapik'ãri. 0YK'arimaa p'anajida Tachi Ak'õre mimiapari Moisepa k'aridak'a mãik'aapa Oveja Chak'edeerãpa k'aripatak'a: —Tachi Ak'õre Waibɨa, pɨa jõmaarã k'ãyaara ne-inaa piara oopari. Pɨta jõmaarã eujãdepemaarã Rey. Pɨa ne-inaa jõma pia k'ĩsia iru bɨ mãik'aapa ichita wãarata jarapari. gGIchiaba unuji ne-inaa lago bëi-sãa pɨk'a, vidriodee oodak'a, t'ɨpɨtau ome p'oirada. Aɨ ik'aawa bainɨ̃ p'anajida chi p'oyaadap'edaarãpa mãgɨ́ nemĩsia, ichi k'ĩrak'a mãik'aapa ichi t'ɨ̃ maa-e pɨrã número tauchaa bɨdaarã eperãarã k'ap'ɨade. Ma bainɨ̃ p'anadap'edaarãpa arpa Tachi Ak'õrepa ãramaa teeda iru p'anajida. 5 eMãpai mɨa ne-inaa awara waide unuk'aa pada ɨt'ari unuji. P'era pɨk'a beeji mãga unuk'ãri. Unuji angeleerã siete. Ma chaachaa ne-inaa k'achia atee wãji p'asapiit'ee eperãarãmaa. Mãgɨ́ ne-inaa k'achia siete aupadak'ãri, Tachi Ak'õre k'ĩrau bada na p'ek'au eujãdepemaarã ome jõit'ee. !;P'uurude taawa mãga ook'ãri, ma piudap'edaarã waa wee nɨ̃beeji trescientos kilometros parumaa; chi nãpɨa caballo t'ũa ɨt'ɨa aba parumaa.#Aramãgá ma nek'o iru badapa na p'ek'au eujãdepema ijãadak'aa beerã p'e ataji uva p'e atapatak'a. Mãpai mimiapataarãpa uva p'e bɨpatak'a bõgo tapɨade piart'ɨdait'ee mãik'aapa chi ba atadait'ee, mãga pɨk'a ma angelpa ma ijãadak'aa beerã peek'ooji. eCMãga nɨde awaraa ángel uchiaji ɨt'aripema altarmãiipa. Mãgɨ́ ma altardepema t'ɨpɨtau jɨ̃apari paji. Mãgɨpa golpe pedeeji ma ángel nek'o esɨɨrɨ jõree p'ewedee iru bɨmaa: —Eperãarãpa uva waraa bɨ k'ɨmɨ t'ɨap'epatak'a nek'opa, mãga pɨk'a jã p'ek'au eujãdepema ijãadak'aa beerã p'e atáji, ma-it'ee ewari pada perã. %CMaap'eda awaraa ángel uchiaji Tachi Ak'õre ɨt'aripema te waibɨadeepa. Mãgɨpa nek'o esɨɨrɨ jõree p'ewedee bɨ ichiaba atee wãji ichi juade. QAramãgá ma jɨ̃ararade su-ak'ɨ bɨpa ijãapataarã p'e ataji. )Mãpai unuji awaraa ángel uchia bɨ Tachi Ak'õre baparimãiipa. Mãgɨpa golpe pedeeji ma jɨ̃ararade su-ak'ɨ bɨmaa: —Ara eperãarãpa net'atau waraa bɨ ewapatak'a nek'opa, mãga pɨk'a jã p'ek'au eujãdepema ijãapataarã p'e atáji. Ewari paji mãga oomerã. hIMãpai mɨa ak'ɨji mãik'aapa unuji jɨ̃arara t'orroo. Aɨ ɨ̃rɨ su-ak'ɨ baji Eperã Ak'õre Truadepema. Mãgɨpa poro jɨ̃ra nẽedee ooda jɨ̃ baji. Ichi juade atee wãji nek'o esɨɨrɨ jõree p'ewedee bɨ. [/ Mãpai mɨa ũriji ɨt'ariipa nãga pedeeru: —P'ã́ji nãgɨ́ pedee: “T'ãri o-ĩa p'anɨ Tachi Waibɨadeerã, chi namãik'aapa waa piudait'eerã k'achia beerã juapa.” Mãpai Tachi Ak'õre Jaurepa mãgaji: —Wãarapɨ. Mãɨrã piudak'ãri, waa mimiada-e pait'ee. Ma k'ãyaara k'ãiwee p'anadait'ee. Tachi Ak'õre o-ĩa bait'ee ãra ome, ãrapa ne-inaa pia oopatap'edaa perã Cristo k'ap'ɨa pari. Angeleerãpa na p'ek'au eujãdepemaarã ewadap'edaa  Mapa Tachi Ak'õredeerãpa choodaipia bɨ ãchia oo p'anɨde iru ũraade jara bɨk'a mãik'aapa ãchi Cristode ijãa p'anɨde. 8i Irua mãgɨɨrã mãgá ɨ̃i-ee miapi bɨpa nari jɨ̃rak'awaa nɨ̃bait'ee ãstaawa, p'ãrik'ua pida. Tachi Ak'õrepa mãgɨɨrã mãgá miapi iru bait'ee, ãchia ɨt'aa t'ɨ̃patap'edaa perã ma nemĩsiamaa ichi k'ĩrak'a bɨ ome mãik'aapa ichi t'ɨ̃ tauchaa bɨpidap'edaa perã ãchi k'ap'ɨade. r] Tachi Ak'õrepa ãchi k'achia ooit'ee. Mãgɨ́ eperãarãpa Tachi Ak'õre vinota todait'ee. Mãgɨ́ vino jara k'inia bɨ iru jĩp'a k'ĩrau bait'ee ãchi ome; chupɨria k'awa-ee. Audú k'ĩrau bait'ee perã, ãchi miapiit'ee t'ɨpɨtau azufre ome audú wãsia bɨpa. Mãga ooit'ee ichi angeleerã pia beerã k'ĩrapite mãik'aapa ma Oveja Chak'e k'ĩrapite. # Mãpai mɨa awaraa ángel unuji ma omé uchiadap'edaa t'ẽe. Mãgɨ́pata golpe pedeeji: —Eperãarãpa ma nemĩsiamaa mãik'aapa mãgɨ́ k'ĩrak'a bɨmaa ɨt'aa t'ɨ̃ruta pɨrã mãik'aapa mãgɨɨrã tauchaa bɨpiruta pɨrã ãchi tau bɨɨrɨde wa juade, ucMãpai mɨa awaraa ángel unuji mãgɨ́ uchiada t'ẽe. Mãgɨpa jaramaa baji: —¡Jõdachi, jõdachipɨ p'uuru waibɨa Babilónia! Ma p'uuru k'aurepa eperãarã jõmaarãpa p'ek'au k'achia k'ĩra t'ãdoo oopachida. Eperãpa vino topi bɨk'a awaraamaa piudaimerã, mãga pɨk'a ma p'uuru pidaarãpa p'ek'au k'achia k'ĩra t'ãdoo oopipachida awaraarãmaa. P Golpe pedeepachi: —Tachi Ak'õre waawee p'anapatáatɨ mãik'aapa irumaa jarapatáatɨ iru jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ. Ewari paji irua ak'ɨmerã eperãarãpa oopata jarait'ee pia wa k'achia. Ɨt'aa t'ɨ̃patáatɨ irumaa, iruata ooda perã pajã, na eujã p'usa ome mãik'aapa jõmaweda pania poatrɨ uchia bɨmãi. V %Mãpai mɨa unuji awaraa ángel ɨt'ari wãabai ni. Mãgɨpa Tachi Ak'õrepa pedee pia jara pëida atee baji eperãarãpa irude ijãadamerã. Ma pedee ichita bapari, jõ-ee. Ma pedee atee baji jarade na p'ek'au eujãdepemaarã jõmaarãmaa; ëreerã chaadepema, p'uuru chaadepema, pedee chaadepema mãik'aapa eujã chaadepema.  }Ãchia maarepida seewa jaradak'aa paji, p'ek'au k'achia jõmaweda oo amaadap'edaa perã. Ángel õpeerãpa jaradap'edaa ^ 5Mãɨrã wẽraarã ome k'ãida-e paji, ãchi p'anapata awara bɨdap'edaa perã Tachi Ak'õre-it'ee. Mapa ãchi wãpata ma Oveja Chak'e wãrumaa mãik'aapa oopata irua ooparik'a. Cristopa ãra na eujãdepemaarã o k'achiadeepa k'aripa ataji, awaraarã k'ãyaara naapɨara primisiak'a p'anadamerã Tachi Ak'õre-it'ee mãik'aapa ichi-it'ee. 6 eMa eperãarã Oveja Chak'e ome p'anadap'edaarãpa k'ari chiwidi k'ari p'anajida Tachi Ak'õre su-ak'ɨ beepari k'ĩrapite, ma ne-inaa chok'ai bɨ k'ĩmari k'ĩrapite mãik'aapa ma chonaarã poro waibɨarã veinticuatro k'ĩrapite. Awaraarãpa mãgɨ́ k'ari p'oyaa k'arida-e paji. Jĩp'a ma ciento cuarenta y cuatro mil Cristopa na p'ek'au eujãdepemaarã o k'achiadeepa k'aripa atada, mãɨrãpapaita mãgɨ́ k'ari k'awajida. 7gMãpai ɨt'ariipa ũriji ne-inaa to k'ida chaaree jĩwaaparik'a maa-e pɨrã pa golpe jĩwaaparik'a maa-e pɨrã arpa chaapataarã chok'araarãpa ãchi arpa chaa p'anɨk'a. P Mãpai mɨa unuji ma Oveja Chak'e bainɨ̃ bɨ Sión ee nok'ode. Ichi ome p'anajida ciento cuarenta y cuatro mil eperãarã. Ichi t'ɨ̃ mãik'aapa chi Ak'õre t'ɨ̃ p'ã baji ãchi tau bɨɨrɨde. @y K'ĩsíatɨ mɨa jararude. Chi k'ĩsia k'awaa beerãpa k'awaa atadai ma nemĩsia t'ɨ̃, ichi número juasiadak'ãri. Ma número eperã número: seiscientos sesenta y seis.*M Ma tauchaa wẽe apidaapa ne-inaa neto atada-e pai mãik'aapa apidaapa ne-inaa neto pëida-e pai. Ma tauchaa ma nemĩsia t'ɨ̃ maa-e pɨrã ichi número paji. *M Ma awara mãgɨ́ ne-animal k'achia t'ẽe uchiadapa tauchaa bɨpiji jõmaarã eperãarã jua juaraarede mãik'aapa tau bɨɨrɨde. Ma tauchaa bɨjida ek'ariara beerãmaa, waibɨara beerãmaa auk'a; p'arat'ara beerãmaa, chupɨria beerãmaa auk'a; esclavo-eerãmaa, esclavoorãmaa auk'a. ve Tachi Ak'õrepa mãgɨ́ ne-animal k'achia ichiak'au bɨda perã, ma nemĩsia k'ĩrak'a chok'ai pɨk'a beeji mãik'aapa pedeeji. Maap'eda ma k'ĩrak'a chok'ai pɨk'a padaidapa peepiji jõmaweda ichi waawee k'iniada-ee p'anadap'edaarã. @y Tachi Ak'õrepa ichiak'au bɨda perã, mãgee ne-inaa ooji. Mãgá ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa oo bɨpa nemĩsia k'ĩrapite, mãgɨpa na p'ek'au eujãde p'anadap'edaarã jõmaweda k'ũrat'aaji. Ma awara jaraji ãchia oodamerã mãgɨ́ nemĩsia espadapa supee p'anadap'edaa chok'ai padaida k'ĩrak'a. 9 Ichiaba ne-inaa k'ĩra t'ãdoo oopachi eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. Eperãarã taide t'ɨpɨtau paara baaipiji pajãdeepa na eujãde. T! Mãgɨpa nemĩsia k'ĩrapite ne-inaa k'ĩra t'ãdoo oopachi irua oo badak'a. Jaraji na p'ek'au eujãdepemaarã jõmaarãmaa ɨt'aa t'ɨ̃pataadamerã ma nemĩsiamaa, chi poro aba supeedap'edaa jɨpada. 0Y Ma t'ẽepai mɨa unuji awaraa ne-animal k'achia eujãdeepa uchiaru. Cacho omé iru baji Oveja Chak'epa iru baparik'a. Mamĩda pedeepachi je choma pedeeparik'a. ~ —Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ pɨrã ma nemĩsiapa parãdepema aba ãyaa ateemerã carcelde t'ɨ nɨ̃bɨit'ee, mãga pait'ee. Jõdee k'ĩsia iru bɨ pɨrã mãgɨpa parãdepema aba peemerã espadapa, mãga pait'ee. Maperã Cristodeerã choodaipia bɨ ãchi ijãa p'anɨde mãik'aapa Cristode ijãapataadaipia bɨ, ma k'aurepa piuruta pɨjida. Ne-animal k'achia eujãdeepa uchiada D} K'ɨɨrɨ ẽesaa p'anátɨ ũridamerã mɨa jararu: n|U Jõmaweda t'ɨ̃ p'ã-ee p'anɨɨrã Oveja Chak'e peedap'edaapa Tachi Ak'õre ome ichita p'anapataadait'eerã t'ɨ̃ p'ã jẽra bɨ librode ɨt'ari, mãɨrãpa ma nemĩsiamaa ɨt'aa t'ɨ̃dait'ee, tachia Tachi Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃patak'a. Mãga p'anadait'ee Tachi Ak'õrepa na eujã ooi naaweda, aɨ p'ãdade ãchi t'ɨ̃ p'ã-ee p'anadap'edaa perã. Z7~{{yy1wvutrqpp=onmlkjj,hg"f edccbuaa4`_^^]\)[[ZZaYxXWVuVUSSERdQPMOMMLKMJ_HGFpEEHDCC8BA[@?>==<<<>;:98s65T43U21/.-,+h*)(P'&%=$o$#!! !}T06`< 1 L Z 6|`ZQzWãara judiorã ũk'uruurãpa mɨ ãpɨte jara p'anɨda a p'anɨ, mɨa jarateepari ne-inaa k'achia oodaipia bɨ, jõmaarãpa Tachi Ak'õre pipɨara ak'ɨdamerã. ¡Mɨa mãga jarateek'aapɨ! Ak'õrepa k'awa bɨ k'airãpa mãga jarateepata mãik'aapa ichia mãgɨɨrã miapiit'ee ma k'aurepa. Jõmaarãpa p'ek'au k'achia oopata -ySMɨa mãga k'ĩsia bada paara, eperã k'ĩsia k'awa-ee bɨpa jarak'ajik'a ichiaba mɨa mãga jarai: “Mɨa seewa jarak'ãri, ak'ɨpimaa bɨ Tachi Ak'õre pipɨara bɨ mɨ k'ãyaara, irua seewa jarak'aa perã.” Mãgara mɨa k'ĩsiak'aji seewa jara bɨpa jõmaarãpa Tachi Ak'õre pipɨara ak'ɨdait'ee, irua wãarata jarapari perã. Mãga pada paara ¿sãap'eda Ak'õrepa mɨ atuapiima ma seewa jarada k'aurepa? x5¡Tachi Ak'õre t'ãri k'achia-epɨ! Mãga bada paara tachi ome, ¿sãga ak'ɨk'ajima na p'ek'au eujãdepemaarãpa oopata jarait'ee pia wa k'achia? vweMamĩda tai judiorãpa ne-inaa k'achia oo p'anadak'ãri, ak'ɨpipata Tachi Ak'õre pipɨara bɨ eperãarã k'ãyaara, irua maarepida k'achia ook'aa perã. Mãgara ¿k'ãata jaradaima? “¿Tachi Ak'õre, tachi ooda t'ãri k'achia bɨk'ã, k'achia oopataarã atuapiit'ee perã?” (Mɨa mãga iidik'ãri parãmaa, pedeemaa bɨ eperã k'ĩsia k'awa-ee bɨk'a.) v1¡Mãga-e! Ak'õrepa seewa jarak'aa eperãarãk'a. Jĩp'a oopari ichia jara bɨk'a. Ichi ũraa p'ãdade chonaarãwedapema Rey David it'aideepa jaraji:‘Ak'õre, mɨa ne-inaa k'achia oopata ak'ɨp'eda, pɨa wãarata jarapari “k'achia bɨda” ak'ãri. Pɨ ɨmɨateepataarã ichita p'oyaapariit'ee, pɨa aupaita ak'ɨit'ee perã eperãarãpa oopata jarait'ee pia wa k'achia.’ (Sal 51.4) u%Made Ak'õrepa ichi ũraa jaraji judiorãmaa. Mamĩda ãchidepema ũk'uruurãpa ma ũraa ijãada-e p'anapachida. Maperã ooda-e paji irua oopi k'inia bɨk'a. Ãrapa mãgá ijãada-e p'anadap'edaa perã, ¿Ak'õrepa oo amaa beejik'ã ichia jaradak'a ma ũraa p'ãdade? t¡Mãga-epɨ! Tachi Ak'õrepa judiorãta naapɨara jɨrɨt'eraji ichia jarada jɨ̃adamerã mãik'aapa awaraarãmaa jarateedamerã. s Mãgara, ¿k'ãare-it'ee eperã k'ap'ɨade tauchaa bɨi judío pamerã? ¿Pipɨara bɨ-ek'ã judio-ee bait'ee, judío pai k'ãyaara? nrUMa k'ãyaara ichideerã papipari chi t'ãripa irude wãara ijãapataarã. Jaradai ãchia tauchaa pɨk'a iru p'anɨ ãchi t'ãride, k'ap'ɨade iru p'anadai k'ãyaara. Mãgá t'ãripa wãara ijãadak'ãri, Ak'õre Jaure ãchi ome ba chepari. Mãgɨ́ pipɨara bɨ Ak'õre Ũraa p'ãdade iru p'anadai k'ãyaara, iruata k'awapipari perã jõma Tachi Ak'õrepa oopi k'inia bɨ. Tachi Ak'õrepa mãgee wãara ijãapataarã pia ak'ɨpari, awaraarãpa ãra mãgá ak'ɨda-e p'anɨ mĩda.aq;Ma jõma jara aupadade k'ĩsiadak'ãri, k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa ichideerã papi-e judiorãda apataarã, ne-inaa oopata perã irua ũraa p'ãdade jara bɨk'a maa-e pɨrã ãchi k'ap'ɨade tauchaa bɨpata perã. `p9Mãgá Tachi Ak'õre k'ĩrapite mãɨrã pipɨara uchiadait'ee parã judiorã k'ãyaara. Ak'õrepa oopi bɨk'a oo p'anɨpa ãrapa ak'ɨpipata Ak'õrepa parã miapiipia bɨ, irua oopi bɨk'a oo k'iniada-e p'anadairã. Mãga p'anapata, parã judiorãpa iru ũraa p'ãda k'awa p'anɨ mĩda mãik'aapa pãchi k'ap'ɨade tauchaa iru p'anɨ mĩda. #o?Jõdee, ma tauchaa wẽe beerãpa wãara oo p'anɨ pɨrã Ak'õre Ũraade jara bɨk'a, Tachi Ak'õrepa ichideerã papiit'ee, tauchaa wẽe p'anɨ mĩda. n9Tachi Ak'õrepa oopidak'a chonaarãweda, tauchaa bɨjida parãdepema ɨmɨk'ĩraarã k'ap'ɨade, ak'ɨpidait'ee parã Tachi Ak'õre eperãarã. Mamĩda parãpa Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a wãara ooda-e p'anɨ pɨrã, auk'a p'aneepata tauchaa wẽe beerã ome. "m=Ak'õre Ũraa p'ãdade nãga jara bɨk'a:‘Parã k'aurepa Tachi Ak'õrede ijãadak'aa beerãpa k'achia pedeepata iru ãpɨte.’ (Is 52.5) ]l3Jara p'anɨ: “Táipata Tachi Ak'õre Ũraa k'awa p'anɨda” apata. Mamĩda wãara ooda-e p'anɨ Ak'õrepa jara bɨk'a ma ũraade. Mapa parã k'aurepa awaraarãpa pedee k'achia jarapata Tachi Ak'õre ãpɨte, KkJarapata tachi wẽra omepai k'ãipia bɨ. Mamĩda parãdepema ũk'uruurãpa chĩara wẽra jɨrɨpata, aɨ ome k'ãidait'ee. K'ĩra unuamaa iru p'anapatada apata ne-inaa k'ĩra t'ãdoo juapa ooda, aɨ k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃pata. Mamĩda parãdepemaarã ũk'uru t'ĩupata mãgee ne-inaa iru p'anɨ tede nechɨadait'ee. vjeParãpa awaraarãmaa jarateepata Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a oodaipia bɨ. ¿Mãga-ek'ã? Mamĩda parãpa pida ooda-e p'anɨ ma p'ãdade jara bɨk'a. Ũraapata awaraarãmaa nechɨanaadamerã. Mamĩda edaare parãpa mãga oopata. i9Parã-it'ee ãchi k'ĩsia k'awa-ee beerãk'a p'anɨ maa-e pɨrã warra chak'eerãk'a p'anɨ. Parã judiorãpa ãchimaa jarateeda-e p'anɨ pɨrã, ¿sãga k'awaadaima Ak'õrepa oopi k'inia bɨ ãchimaa? ¿Parãpa wãarata k'awa p'anɨ-ek'ã, Ak'õre Ũraa k'awa p'anapata perã? -hSK'ĩsia p'anɨ parã́pata Tachi Ak'õrepa oopi k'inia bɨ eperãarãmaa jarateedai Moisepa p'ãda k'awa-ee beerãmaa, ãchia Ak'õre Ũraa k'awada-e p'anadairã. g#Wãara Moisepa p'ãda k'aurepa k'awa p'anɨ sãga oodaipia bɨ mãik'aapa sãga oodaik'araa bɨ, Tachi Ak'õrepa parã pia ak'ɨ bamerã. Ma awara ijãa p'anɨ Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a wãara oodaipia bɨ jõmaarãpa, ma p'ãdade jara bɨ ũraa pia bairã. \f1Parãpa jarapata: “Tai judiorã.” Mamĩda parã audua p'anɨ Tachi Ak'õrepa oopi k'inia bɨ eperãarãmaa k'awa p'anɨda apata perã. Mãga jarapata pãchi auk'aarãpa Moisepa p'ãda iru p'anadairã. e}Tachi Ak'õrepa mɨ jɨrɨt'eraji jarateemerã ichi Warra Jesucristopa ooda eperãarã k'aripait'ee. Irua ak'ɨit'ee eperãarãpa oopatap'edaa Ak'õre ewari waibɨa ewate. Iruata k'awapari jõmaarãpa ãchi t'ãride oo k'inia p'anɨ, pia wa k'achia. Mapa k'await'ee chisãgɨɨrã wãpii Ak'õre truadee mãik'aapa chisãgɨɨrã atuapii. Judiorãpa Moisepa p'ãda iru p'anɨ d!Mãgá pia oodak'ãri, jõmaarãmaa ak'ɨpipata ãchi t'ãride bëida auk'a bee Ak'õrepa p'ãpida ome. Ma k'ĩsia pia bëida k'aurepa ne-inaa pia k'awapata. Mapa ne-inaa pia oodak'ãri, k'ãiwee p'anapata. Jõdee ne-inaa k'achia oodak'ãri, k'ĩsia p'ua p'anapata. dcAK'awa p'anɨ judio-eerãpa ichiaba oodai Moisepa p'ãdade jara bɨk'a, ma p'ãda k'awada-e p'anɨ mĩda. Mãga oodai oodak'ãri Tachi Ak'õrepa k'ĩsia pia bëidak'a eperãarã t'ãride, ewaa weda eperãarã ook'ãri. ubc Tachi Ak'õrepa Moisemaa ũraa p'ãpida ũrirutapapai, eperã p'ek'au k'achia wẽe bee-e pai Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Mamĩda eperã p'ek'au k'achia wẽe beei Tachi Ak'õre k'ĩrapite, ooru pɨrã jõmaweda ma p'ãdade jara bɨk'a. =as Mɨa mãga jara bɨ Ak'õrepa judio-eerã atuapiit'ee perã ãchia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa, Moisepa p'ãda k'awada-e p'anɨ mĩda. Jõdee judiorã auk'a atuapiit'ee ãchia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa, Moisepa p'ãda k'awa p'anɨ mĩda, ooda-e p'anadairã jõmaweda ma p'ãdade jara bɨk'a. ``9 Tachi Ak'õrepa judiorãpa oopatap'edaa, judio-eerãpa oopatap'edaa auk'a ak'ɨit'ee. W_' Jõdee pia oopataarã k'ãiwee p'anadait'ee, Tachi Ak'õrepa ãchi pia ak'ɨit'ee perã mãik'aapa ichi trua k'ĩra wãreedee wãpiit'ee perã. Mãga p'anadait'ee naapɨara judiorã, maap'eda judio-eerã. ^ Ma ewate jõmaweda p'ek'au k'achia oopataarã miadait'ee mãik'aapa chupɨria chitoonadait'ee, naapɨara judiorã, maap'eda judio-eerã. ]Jõdee nãgee eperãarã atuapiit'ee: audua p'anapataarã mãik'aapa ooda-e p'anɨɨrã Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëidak'a, ma k'ãyaara ne-inaa k'achia oo k'inia p'anadairã. Mãɨrãpa Tachi Ak'õre k'ĩraupipata. Mapa ma ewate irua ãchi k'achia ooit'ee. U\#Ichi truadee wãpiit'ee nãgee eperãarã: ne-inaa pia oopataarã, k'inia p'anadairã Tachi Ak'õrepa ãchi pia ak'ɨmerã, mãik'aapa ichita p'ana k'inia p'anapataarã iru ome iru trua k'ĩra wãreede. l[QMa ewate Tachi Ak'õrepa ak'ɨit'ee eperãarã jõmaarãpa oopatap'edaa jarait'ee pia wa k'achia. Z1Mamĩda pɨa oo-e bɨ Ak'õrepa k'inia bɨk'a, k'ɨɨrɨ k'isua bapari perã. Maperã Tachi Ak'õre ewari waibɨa ewate irua pɨ audupɨara miapiit'ee awaraa k'achia oopataarã k'ãyaara. Mãga ook'ãri, ne-inaa pia ooit'ee, Tachi Ak'õrepa ichita ne-inaa pia oopari perã. rY]Maa-e pɨrã ¿nãga k'ĩsia bɨk'ã? “Tachi Ak'õre audú t'ãri pia bairã, chooit'ee mɨa ne-inaa k'achia ook'ãri.” ¿K'awa-e bɨk'ã Tachi Ak'õre t'ãri pia bapari pɨ ome, k'inia bairã pɨa p'ek'au k'achia oo amaamerã? fXEMãga bɨta ¿k'ĩsia bɨk'ã irua pɨ miapi-e pait'ee, auk'a ne-inaa k'achia oopari mĩda? JW Wãara, tachia k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa ne-inaa k'achia chook'aa ichi bɨmãi. Maperãpɨ ichia ne-inaa pia oopari, jarak'ãri mãgeerã miapiit'ee ãchia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa. >V wMãgee k'achia oopataarã ak'ɨk'ãri, parãdepema abaapa k'ĩsiai: “Mɨa mãga oo-e pak'aji”. Mamĩda pɨa pida ne-inaa k'achia oopari Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Maperã k'ĩrak'aupai jarai Tachi Ak'õrepa mãgee k'achia oopataarã miapiipia bɨ. Auk'a Ak'õrepa pɨ miapii, pɨa k'achia oopata k'aurepa. 9U m Mãgeerãpa ãchi t'ãridepai k'awapata p'ek'au k'achia oo p'anɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Ma awara k'awapata Tachi Ak'õrepa atuapiit'ee mãgee p'ek'au k'achia ooi awaa beerã. Mamĩda ichi k'inia mãgee ne-inaa k'achia oo wãpata mãik'aapa pia ak'ɨpata awaraarã ãchi ome auk'a oo wãpataarã.T k'ĩsia k'awadak'aa; oodak'aa ãchia oodait'eeda apatak'a; ãchideerã paara k'ĩra unuamaa; k'ĩra jõdak'aa; chupɨria k'awaadak'aa. KS ik'achia jarayaa; Tachi Ak'õre k'ĩra unuamaa; auduayaa; ãchia oopata nepɨrɨyaa awaraarãpa ãchi t'o p'anadamerã; ne-inaa k'achia oodait'ee k'ĩsiayaa; ãchi ak'õreerã pedee ũridaamaa; R +Mãgá p'ek'au k'achia k'ĩra t'ãdoo oo p'aneepachida. Mãgee eperãarã nãgá p'anapata: pariatua awaraarã jɨrɨpata aɨ ome k'ãidait'ee; ik'awaa ne-inaa k'achia oodait'ee; chĩara net'aa k'ɨ̃ayaa; chĩara k'achia ooyaa; chĩara k'ĩra unuamaa iru bee ne-inaa k'aurepa; chĩara jɨrɨyaa peedait'ee; chõo jɨrɨyaa; chĩara k'ũrayaa; t'ãri k'achia-idaa; chĩara ãpɨte k'achia pedeeyaa; )Q MMa awara Tachi Ak'õre k'awadaamaa p'anadap'edaa perã, irua ãchi ichiak'au atabëiji ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo k'ĩsiadamerã mãik'aapa oodamerã. "P ?Ichiaba ɨmɨk'ĩraarãpa awaraa ɨmɨk'ĩraarã audú jɨrɨpachida ãchi ome auk'a araa k'ãidait'ee, wẽraarã ome k'ãidai k'ãyaara. Mãga oo p'anɨpa k'ĩra nejasia wẽe, ãchi k'ap'ɨa miapipachida, Ak'õrepa oopi k'inia bɨk'a eperãarãmaa oodaamaa p'anadap'edaa perã. $O CÃchia mãgá Tachi Ak'õrepa oodamaa ɨt'aa t'ɨ̃ p'anadap'edaa perã irua ichiak'au bëiji ãchia oo k'iniata oodamerã. Mãgá ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo oo wãpachida. Wẽraarã awaraa wẽraarã ome k'ãi k'inia p'anapachida, wẽra chi ɨmɨk'ĩra ome k'ãiparik'a. N 1Tachi Ak'õrepa wãara ne-inaa jõmaweda ooji mĩda, ma wãarata ijãadai k'ãyaara, seewa ijãapachida. Mapa ɨt'aa t'ɨ̃pachida irua oodamaa, irumaa ɨt'aa t'ɨ̃dai k'ãyaara. ¡Mamĩda tachi ooda ichita Ak'õre Waibɨa pait'ee! ¡Mãgɨta Tachi Ak'õre Waibɨa! Amén. 6M gMãga oo k'inia p'anapachida perã, Tachi Ak'õrepa ichiak'au bëiji k'achia oodamerã chĩara ome. Mãgá ãchia k'achia oo k'iniata oo wãpachida, k'ĩra nejasia-ee. xL kUnupachida Tachi Ak'õrepa ne-inaa k'ĩra wãree ooda. Mamĩda ɨt'aa t'ɨ̃dai k'ãyaara Ak'õre k'ĩra wãreemaa, irua oodadepema ne-inaa mãgee jĩak'a juapa oopachida aɨ k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃pataadait'ee. Mãgá ɨt'aa t'ɨ̃ p'aneepachida eperã jĩak'a ooda k'ĩrapite; ipana, ne-animal maa-e pɨrã eujãde bipa nĩuteepata, mãgee jĩak'aa ooda k'ĩrapite. Mãga oopachida mãgee net'aa chook'aa mĩda, eperãpa ooda perã. Jõdaipari eperãk'a. Mamĩda Tachi Ak'õre ichita bapari. K  “Tachia ne-inaa jõma k'awa p'anɨda” apachida. Mamĩda wãara k'ĩsia k'awadak'aa paji, Ak'õrede ijãadak'aa paji perã. :J oMãgá Tachi Ak'õre k'awa p'anɨde at'ãri irude ijãa k'iniadak'aa paji mãik'aapa ɨt'aa t'ɨ̃ k'iniadak'aa paji gracias jaradait'ee, irua ãchi pia ak'ɨ bapachi mĩda. Ak'õre net'aade k'ĩsiadak'aa paji. Maperãpɨ eperãarã k'ĩra k'awa-ee pɨk'a p'anapachida, pia mãik'aapa k'achia k'awada-ee. ^I 7Tachi Ak'õrepa na eujã, pajã mãik'aapa ne-inaa jõma aɨde nɨ̃bɨ oodak'ãriipa, eperãarãpa ma ooda ak'ɨ p'anapachida. Mãgá k'awaa wãpachida iru ichita bapari mãik'aapa jõmaweda irua ooda, eperãarãpa p'oyaa oodak'aa perã mãgee net'aa ãchi juadoopa. Mãga k'awa p'anajida mĩda, ãchi k'inia p'ek'au k'achia oo wãpachida. H -Ãchia mãga oopata, ãchi t'ãride pia k'awa p'anɨ mĩda Tachi Ak'õre bapari. Mãga k'awa p'anɨ ichi jua at'apai ãchimaa ak'ɨpidoo perã. UG %Ɨt'ariipa Tachi Ak'õrepa ijãapataarã mãgá p'ek'au k'achia wẽe ak'ɨ bɨ mĩda, ichia jõmaarãmaa k'awapi k'inia bɨ mãgá ak'ɨ-e ichide ijãadak'aa beerã. K'ĩrau bɨ ãchi ome p'ek'au k'achia ooi awaa p'anapata perã mãik'aapa ne-inaa k'achia oopata perã apemaarãpa ijãanaadamerã irua wãarata jara pëidade. BF Mãgɨ́ jara pëida k'aurepa k'awa p'anɨ eperãarãpa k'awaadak'ãri Cristopa ooda ãchi-it'ee mãik'aapa irude ijãadak'ãri, Tachi Ak'õrepa ãchi p'ek'au k'achia wẽe ak'ɨpariit'ee. Tachia mãga k'awa p'anɨ Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bairã:‘Eperã Tachi Ak'õrede wãara ijãapari ichita bapariit'ee iru ome, p'ek'au k'achia wẽe bairã iru k'ĩrapite.’ (Hab 2.4) P'ek'au k'achia oopata k'aurepa atuadait'ee E Mɨ k'ĩra nejasia-ee jarateeit'ee Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee, Tachi Ak'õre, ichi juapa aɨde ijãapataarã k'aripait'ee perã atuanaadamerã. Naapɨara mãga jara pëiji judiorãmaa mãik'aapa ɨ̃rá mãga ichiaba jara pëiru judio-eerãmaa. {D qMaperã parã Roma p'uurudepemaarãmaa ichiaba mɨa jaratee k'inia bɨ Jesucristopa ooda eperãarã k'aripait'ee. C }Wãara Tachi Ak'õrepa mɨ jɨrɨt'eraji ichia jara pëida jarateenamerã jõmaarãmaa: Grecia eujãdepema pedee pedeepataarãmaa; aɨ pedee pedeedak'aarãmaa ichiaba; k'ĩsia k'awaa p'anɨɨrãmaa mãik'aapa k'ĩsia k'awa-ee p'anɨɨrãmaa paara. 2B _ Ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa, mɨa parãmaa k'awapi k'inia bɨ mɨ wã k'inia bada parã ak'ɨde. Mamĩda p'oyaa-e paji. Parã auk'a k'aripa k'inia bɨ apemaarã judio-eerã k'aripaparik'a. K'inia bɨ parã t'ãidepemaarã ichiaba Cristode ijãadamerã mãik'aapa oodamerã irua oopi bɨk'a. ]A 5 Ma awara mãgá tachi jõmaweda chik'aripa p'anadai pipɨara Cristode ijãadait'ee. @ / Parã k'ĩra ak'ɨ k'inia bɨ, parãmaa waapɨara k'awaapiit'ee Ak'õre Jaurepa oopi bɨ. Mãgá parãpa pipɨara oodai Ak'õrepa k'inia bɨk'a. ?  Enenee nɨ̃bɨ Tachi Ak'õremaa mɨ k'aripamerã wãit'ee parã ak'ɨde, irua mãga k'inia bɨ pɨrã. Taarãru mɨ wã k'inia bɨ. 6> g Tachi Ak'õrépata k'awa bɨ mɨ ichita ɨt'aa t'ɨ̃pari parã pari, t'ãripa oo k'inia bairã irua oopi bɨk'a. Mapa jarateepari iru Warrapa ooda eperãarã k'aripait'ee. {= qNaapɨara mɨa jara k'inia bɨ Jesucristo k'aurepa mɨa gracias jarapari mɨ Ak'õre Waibɨamaa parã jõmaarã pari. Mɨa mãgá gracias jarapari, ijãapataarã para bee chaa nepɨrɨpata perã parãpa wãara Jesucristode ijãa p'anɨ. `< ;Maperã mɨa na k'art'a p'ãru parã Roma p'uurudepemaarãmaa k'irãpapiit'ee Tachi Ak'õrepa parã k'inia iru bɨ mãik'aapa parã awara bɨ k'inia bɨ ichideerã p'aneedamerã. Mɨa ɨt'aa iidi bɨ irua mãik'aapa Tachi Waibɨa Jesucristopa parã pia ak'ɨ p'anadamerã. Mãgá k'ãiwee p'anapataadait'ee. Pablo Romadee wã k'inia bada m; UParãpa ichiaba ma jarateeda ijãajida. Tachi Ak'õrepa parã jida jɨrɨji Cristodeerã papiit'ee. 3: aCristopa mɨ pia ooji mɨ pëik'ãri mãga jarateenamerã. Mapa mɨa jarateepari judio-eerã jõmaarãmaa, irude ijãadamerã mãik'aapa oodamerã irua oopi bɨk'a. "9 ?Mamĩda ichi warra eperã jĩp'aa-e paji. Tachi Ak'õre Warra paji. Ak'ɨpiit'ee Jesucristo wãara ichi Warra, Tachi Ak'õrepa iru jõmaarã k'ãyaara waibɨara papiji, iru piup'eda, chok'ai p'irabaipik'ãri. Mãga ooji jõmaarãpa k'awaadamerã wãara Jesucristota Tachi Waibɨa. 8 {Ma jara pëidade Ak'õrepa jaraji ichi Warra uchiait'ee chonaarãwedapema Rey Daviddeepa, eperã jĩp'aa uchiaparik'a. A7 }Chonaarãweda Tachi Ak'õrepa jaraji ma pedee pia jara pëida ichi pedee jarapataarã k'ap'ɨa pari, ãrapa mãgɨ́ p'ãdamerã mãik'aapa jɨ̃adamerã awaraa ũraa p'ãda ome. C6 Mɨ, Pablopa oopari Jesucristopa oopi bɨk'a. Mapa nãgɨ́ k'art'a p'ãru. Tachi Ak'õrepa mɨ jɨrɨt'eraji mãik'aapa awara bɨji jarateemerã irua pedee pia jara pëida Jesucristode. r5]Mɨa ɨt'aa iidi bɨ Tachi Waibɨa Jesucristopa parã jõmaweda pia ak'ɨ bapariimerã. Amén./4WJesucristo, chi na p'ãdade jara bɨ k'awapidapa mãgapari: —Taarã-e mɨ cheit'eeda apari. Mɨ, Juanpa jara bɨ: —¡Amén! ¡Chéji, Tachi Waibɨa Jesús! #3?Ma awara k'ĩrak'aupai wẽpapidai Tachi Ak'õre Jaurepa jarapida pedee na p'ãdade bɨ. Apidaapa mãga ooruta pɨrã Tachi Ak'õrepa iru bapi-e pait'ee ichi p'uuru chiwidide, na p'ãdade jara bɨ. K'opi-e pait'ee ma eperãarã chok'ai p'anapipari pak'urudepema, aɨ p'uurude bɨ. 27Ɨ̃rá mɨa ũraait'ee chi ũrirutaarãpa Tachi Ak'õre Jaurepa jarapida na p'ãdade. K'ĩrak'aupai Tachi Ak'õre Jaurepa na p'ãdade jarapida awara jarateedai. Apidaapa mãga ooruta pɨrã, Tachi Ak'õrepa ma ne-inaa k'achia jarada na p'ãdade, mãga p'asapii ãchimaa. !1;Tachi Ak'õre Jaure mãik'aapa Oveja Chak'e wẽra; Cristodeerãpa eperãarãmaa jarapata: —¡Chétɨ! Jõmaarãpa na pedee ũrirutaarã auk'a jaradaipia bɨ: —¡Chétɨ! Jõma opisia p'anɨɨrã chedaipia bɨ eperãarã chok'ai p'anapipari pania tode, mãgá ichita p'anapataadait'ee. Mãgɨ́ pania Tachi Ak'õrepa pari teepari chi to k'inia p'anɨɨrãmaa. Juanpa ũraada na libro p'ã auparude j0MJesupa mãga bɨ: —Mɨ ángel pëiji irua na jõma k'awaapimerã pɨmaa, pɨa jõdee k'awaapimerã mɨde ijãapataarãmaa, ãchi chip'epata chaa. Mɨ Rey Daviddeepa uchiada. Mɨ chi ɨ̃datɨpododepema lucerok'a bɨ. S/Mamĩda ma p'uurude unudak'aa pait'ee nãgee eperãarã: k'achia ooi awaa p'anapataarã; jaipanaarã; petau tau k'awaa beerã; p'ek'au oopataarã; chĩara peepataarã; ne-inaa juapa ooda k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃pataarã mãik'aapa jõmaweda seewa jarapataarã chĩara k'ũrapataarã ome. Mãgeerãta unuda-e pait'ee ma p'uurude. }.s’O-ĩa p'anɨ chi p'aru t'õdap'edaarã Oveja Chak'e waade, ãchia p'ek'au k'achia oopatap'edaa wẽpamerã. Mãɨrãta k'odait'ee ma pak'uru eperãarã chok'ai p'anapiparidepema mãik'aapa t'ĩudait'ee ma p'uuru chiwidi t'ĩupatamãi. N- Mɨta Alfa; nejõmaata naa. Ichiaba mɨta Omega; nejõmaata t'ẽe. ,% Jesupa mãga bɨ: —¡Ũrítɨ! Taarã-e mɨ cheit'ee ne-inaa mɨa k'ĩsia iru bɨ jõmaarãmaa teede. Ma ne-inaa teeit'ee eperã chaachaa, irua ne-inaa oopata pari na eujãde bak'ãri; ne-inaa pia irua oopata pari maa-e pɨrã ne-inaa k'achia irua oopata pari. 9+k Maperã awaraarãmaa ne-inaa k'achia oopataarãpa at'ãri mãga oopataadait'ee mãik'aapa k'achia ooi awaa p'anapataarã at'ãri mãga p'anapataadait'ee. Jõdee ne-inaa pia oopataarãpa at'ãri mãga oopataadait'ee mãik'aapa awara bɨdaarã Tachi Ak'õre-it'ee at'ãri oopataadait'ee irua oopi bɨk'a. 2*] Ichiaba mãgaji: —Ne-inaa maarepida oonáaji eperãarãpa k'awaanaadamerã Tachi Ak'õre Jaurepa jarapida na p'ãdade, taarã-e aɨde jara bɨ p'asait'ee perã. ])3 Mamĩda ichia mãgaji: —¡Jãga oonáaji! Pɨk'a mãik'aapa pɨ ɨ̃pemaarãk'a mɨ Tachi Ak'õre-it'ee mimiapari. Parã mimiapata iru-it'ee, jaradak'ãri Tachi Ak'õre Jaurepa jarapi bɨk'a mãik'aapa jõmaweda ijãapataarã mimiapata iru-it'ee oodak'ãri na pedee p'ãdade jara bɨk'a. Tachi Ak'õremaa aupaita ɨt'aa t'ɨ̃páde aji. ](3Mɨ, Juanpata unuji mãgɨ́ ne-inaa jõmaweda angelpa mɨmaa unupida. Ichiaba mɨata ũriji ma pedee jõmaweda irua mɨmaa jarada. Maap'eda mɨ bedabaidachi ma ángel k'ĩrapite irumaa ɨt'aa t'ɨ̃it'ee. '1Jesupa mãga bɨ: —¡Ũrítɨ! ¡Taarã-e mɨ cheit'ee! O-ĩa p'anɨ jõmaweda oopataarã Tachi Ak'õre Jaurepa jarapi bɨk'a na p'ãdade. &'Mãpai ma angelpa mɨmaa mãgaji: —Nãgɨ́ pedee ijãaipia bɨ wãara perã. Tachi Waibɨapa ichi Jaure pëiji wãarata jarapimerã ichi pedee jarapataarãmaa. Ichia aupaita pëiji ichi ángel, mãgɨpa ichideerãmaa k'awaapimerã ne-inaa taarã-ee p'asait'ee. %Mama p'ãriu-e pait'ee. Ichideerãpa lámpara ɨ̃daa wa ak'õrejĩru jẽra faltada-e pait'ee, Tachi Ak'õre Waibɨa jẽrapariit'ee perã ãchi ɨ̃rɨ. Reyrãk'a ichita p'anapataadait'ee iru ome iru truade. Taarã-ee Jesucristo waya cheit'ee na eujãdee c$?Iru k'ĩra unudait'ee mãik'aapa ãchi tau bɨɨrɨde iru t'ɨ̃ p'ã iru p'aneedait'ee. %#CMa p'uurude wẽ-e pait'ee ne-inaa apida Tachi Ak'õrepa k'achiade baaipida, naapema eperãarãpa p'ek'au k'achia oodap'edaa k'aurepa. Mãga pait'ee Tachi Ak'õre, Oveja Chak'e ome su-ak'ɨ beepari ma p'uurude bapari perã. Mama ichideerãpa ichita ɨt'aa t'ɨ̃pataadait'ee irumaa. k"OMãgɨ́ to weepachi p'uuru calle jã esajĩak'a. To i chaa pak'urura paraaji. Mãgɨpa eperãarã chok'ai p'anapipari. Mãgɨ́ nejõ chauda doce chaupari año abaade. Chi k'irupa eperãarã k'ayaa k'ĩra t'ãdoo jɨpapari. g! IMãpai ma angelpa mɨmaa ak'ɨpiji to uchia bɨ Tachi Ak'õre Oveja Chak'e ome su-ak'ɨ beeparideepa. Aɨdepema pania maarepida nejarra wẽe baji. Bëi-sãa baji vidriok'a. Ma paniapa eperãarã ichita chok'ai p'anapata. e CMamĩda ma p'uurude ne-inaa k'achia apida unuda-e pait'ee. K'achia oopataarã apida mãik'aapa seewa jarapataarã apida mama unuda-e pait'ee. Aba unudait'ee Tachi Ak'õrepa t'ɨ̃ p'ãpidaarã Oveja Chak'e librode.s_Na p'ek'au eujãdepemaarãpa net'aa pi-ia iru p'anɨ aneedait'ee mãik'aapa Tachi Ak'õremaa teedait'ee. yMa murallade t'ĩupata jõmaweda ichita ewa nɨ̃bait'ee. Jɨ̃adak'aa pait'ee; mama p'ãrik'ua wẽ-e pait'ee perã. J Ma p'uuru ɨ̃daade na eujãdepemaarã k'ĩra t'ãdoo nipapataadait'ee mãik'aapa na eujãdepema reyrãpa ãchi net'aa pi-ia aneedait'ee ma p'uurudee, Tachi Ak'õremaa tee k'inia p'anadairã. X)Ma p'uurude p'anɨɨrãpa ak'õrejĩru jẽra wa atane ɨ̃daa faltada-e pait'ee, Tachi Ak'õre k'ĩra wãreepa jẽrait'ee perã ma p'uuru ɨ̃rɨ mãik'aapa ma Oveja Chak'e ɨ̃daait'ee perã lamparak'a. {oMɨa Tachi Ak'õre te waibɨa unu-e paji ma p'uurude, Tachi Ak'õre Waibɨa mama bapari perã ma Oveja Chak'e ome. Ãrata ma p'uurudepema Ak'õre te waibɨak'a, ãramaa ɨt'ari p'anɨɨrãpa mama ichita ɨt'aa t'ɨ̃pataadait'ee perã. ;oMa murallade t'ĩupata doce perla docedee ooda paji; t'ĩupata chaa perla abaadee. Calle jã nẽedee ooda paji; nẽe pi-ia, maarepida nejarra wẽe. Bëi-sãa baji vidriok'a. s_k'ĩmari eerepema ónice ome; joisomaa eerepema cornalina ome; seis eerepema crisólito ome; siete eerepema berilo ome; ocho eerepema topacio ome; nueve eerepema crisoprasa ome; diez eerepema jacinto ome; once eerepema amatista ome. Z-Ma muralla basadepema mãu, mãu pi-ia ome p'oira baji; nãgee mãu pi-ia k'ĩra t'ãdoo, chi naapema basa mãu pi-ia jaspe ome; araarepema zafiro ome; omé eerepema ágata ome; õpee eerepema esmeralda ome; )Ma muralla mãu pi-ia jaspedee ooda paji. Chi p'uuru nẽedee ooda paji; nẽe pi-ia, maarepida nejarra wẽe. Bëi-sãa baji vidriok'a. wMa muralla ichiaba chaaji. Sesenta y cinco metros baji, eperãarãpa chaapatak'a, mãgá chaa bada perã ma angelpa. ;oMa p'uuru kuádria baji. Angelpa mãgɨ́ pak'urupa chaak'ãri, dos mil doscientos kilometros baji. Chi teesoo chi jobɨa, chi ɨt'ɨa paara dos mil doscientos kilometros baji. 3Ma ángel mɨmaa pedee badapa pak'uru nẽedee ooda juade atee wãji. Mãgɨpa ma p'uuru chaamaa beeji; chi muralla, chi t'ĩupatamãi paara. SMa p'uuru t'ɨak'au nɨ̃bada muralla edupema basa doce iru baji. Ma basa mãu pi-iadee ooda paji. Mãgɨ́ basa chaa ɨ̃rɨ Oveja Chak'e ome nipapatap'edaarã doce t'ɨ̃depema t'ɨ̃ aba p'ã baji. ;o Ma muralla i chaa t'ĩupata õpe-õpee p'anajida. Ak'õrejĩru uchiapari eere t'ĩupata õpee paraaji; norte eere ichiaba; sur eere ichiaba; ak'õrejĩru baaipari eere ichiaba. oW Ma p'uuru t'ɨak'au nɨ̃baji muralla waibɨa ɨt'ɨa bɨpa. Aɨde t'ĩupata doce paraaji. Ma t'ĩupata chaa ángel aba bainɨ̃ baji. Ichiaba ma t'ĩupata chaa Israeldeepa uchiadap'edaa ëreerã docedepema t'ɨ̃ aba p'ã baji. kO Ma p'uuru urua nɨ̃baji Tachi Ak'õre k'ĩra wãreepa. Urua baji mãu pi-ia bëi-sãa jaspek'a.  Ma k'ãimok'araa pɨk'a bɨde Tachi Ak'õre Jaurepa unupida mɨmaa, mãgɨ́ angelpa mɨ ateeji ee ɨt'ɨa bɨ nok'odee. Mama p'anɨde ichia mɨmaa ak'ɨpiji Tachi Ak'õre p'uuru jɨrɨt'erada, Jerusalén, baai cheru ɨt'ariipa, Tachi Ak'õre baparimãiipa. a; Mãpai ángel mɨmaa cheji. Mãgɨ́ angeleerã sieteerãpa vaso ne-inaa k'achiapa ipuru iru p'anadap'edaadepema paji. Mãgɨpa mɨmaa mãgaji: —Chéji. Mɨa ma Oveja Chak'e wẽra pɨmaa ak'ɨpiit'eeda aji. ! ;Mamĩda waawee-idaa beerã mɨde ijãadait'ee; ijãa amaarutaarã jõmaweda ijãadak'aa beerã ome; k'achia ooi awaa p'anɨɨrã; chĩara peepataarã; p'ek'au oopataarã; jaipanaarã petau tau k'awaa beerã ome; ne-inaa juapa ooda k'ĩrapite ɨt'aa t'ɨ̃pataarã mãik'aapa jõmaweda seewa jarapataarã; mãgeerã p'ananadait'ee ma lagok'a t'ɨpɨtau azufre ome jẽrajẽraa jira bɨde mãik'aapa t'ẽepema piuda apata mama piudait'eeda aji, ichita mãgá mɨ ik'aawaapa t'ɨmɨ́ p'anapataadait'ee perã. Jerusalén p'uuru chiwidi  K'achia p'oyaaparipa mãgɨ́ ne-inaa chiwidi jõmaweda iru bait'ee. Ma awara mɨta iru Ak'õre pait'ee; jõdee iru mɨ warra pait'ee. ) K—Oojipɨ mɨa k'ĩsia iru bada. Mɨta Alfa; nejõmaata naa. Ichiaba mɨta Omega; nejõmaata t'ẽe. Apida opisia nɨ̃bɨ pɨrã, mɨa pania pari teeit'ee eperãarã chok'ai p'anapipari, mãgɨ́ pania poatrɨ uchia bɨdepema. Mãgɨ́ pania tok'ãri, ichita mɨ ome bapariit'ee. c ?Mãpai chi su-ak'ɨ bɨpa ma rey su-ak'ɨ beeparide mãgaji: —Ɨ̃rapɨ mɨa ne-inaa jõma chiwidi papiit'ee. Ichiaba mɨmaa mãgaji: —P'ã́ji nãgɨ́ pedee, mɨa wãarata jarapari perã. Maap'eda mãgaji: N Ichia eperãarã tauba jõmaweda wẽpapiit'ee. Mãɨrã waa piuda-e pait'ee; waa jarajẽeda-e pait'ee; waa p'ua sentida-e pait'ee, irua mãgee naawedapema ne-inaa jõmaweda wẽpapiit'ee perã. !Mãgá ak'ɨmaa bɨde ũriji ángel Ak'õre su-ak'ɨ beeparideepa golpe pedeeru: —Ɨ̃rá Tachi Ak'õre bapari eperãarã t'ãide. Bapariit'ee eperãarã ome. Ichi p'uuru padait'ee. Tachi Ak'õre ichi k'ap'ɨa bapariit'ee ãra ome mãik'aapa ãra Ak'õre pait'ee. zmUnuji p'uuru Tachi Ak'õrepa ichi-it'ee jɨrɨt'erada. Mãgɨ́ Jerusalén p'uuru chiwidi baai cheji ɨt'ariipa, Tachi Ak'õre baparimãiipa. Pi-ia baji. Wẽra chi-oo pi-ia jɨ̃parik'a miak'ãiit'ee pak'ãri, mãga pɨk'a baji ma p'uuru. } uMãpai mɨa unuji pajã chiwidi mãik'aapa eujã chiwidi, naapema pajã mãik'aapa eujã p'usa ome jõdarida perã. {Mamaa ichiaba bat'at'aajida jõmaweda t'ɨ̃ p'ã-ee beerã ma libro chok'ai p'anɨɨrã t'ɨ̃ p'ã jẽra bɨde.s_Mãpai angeleerãpa k'achia beerã jõmaweda mãik'aapa piudap'edaarã p'anapatamãi bat'at'aajida ma lagok'a t'ɨpɨtau jẽrajẽraa jira bɨdee. Maadamãiipa apida piuda-e paji. Mãgɨ́ lagok'a eperãarã piuda t'ẽepema apata. I  Ma piudap'edaarã p'usadeepa p'irabai uchiajida. Piudap'edaarãmãiipa ichiaba uchiajida. Tachi Ak'õrepa ma piudap'edaarã jõmaarãpa ne-inaa oopatap'edaa ak'ɨji jarait'ee pia wa k'achia. ,Q Mãpai mɨa unuji piudap'edaarã; waibɨara beerã, ek'ariara beerã paara. Mãɨrã bainɨ̃ p'anajida ma rey su-ak'ɨ beepari k'ĩrapite. Mãpai angeleerãpa librora ewat'ɨjida. Ma librode ne-inaa jõma eperãarãpa oopatap'edaa p'ã baji. Awaraa libro ichiaba ewat'ɨjida. Mãgɨde Tachi Ak'õre ome ichita p'anapataadait'eerã t'ɨ̃ p'ã jẽra baji. Tachi Ak'õrepa ma piudap'edaarãpa oopatap'edaa p'ãda mãik'aapa chok'ai p'anɨɨrã t'ɨ̃ p'ãda ak'ɨji jarait'ee chisãgɨɨrã wãpii ichi truadee mãik'aapa chisãgɨɨrã atuapii. b= Mãpai mɨa unuji rey su-ak'ɨ beepari waibɨa, t'orroo bɨ. Aɨde Tachi Ak'õre su-ak'ɨ baji. Ichi k'ĩrapite na eujã mãik'aapa pajã wẽpadachida. Maarepida unu-e paji ma nɨ̃badamãi, wẽ-e pada perã. &E Mãpai Tachi Ak'õrepa Netuara Poro Waibɨa, chi eperãarã k'ũradapa, bat'apit'aaji ma lagok'a t'ɨpɨtau azufre ome jẽrajẽraa jira bɨdee. Mama ma nemĩsia, ma ne-animal k'achia, chi seewa jarapari ome ichita miapi bapariit'ee, jõ-ee. Rey su-ak'ɨ beepari waibɨa t'orroo bɨ 1[ Mãgɨɨrã jĩchoojida na eujãde mãik'aapa Tachi Ak'õredeerã wap'ɨrajida; ichia p'uuru k'inia iru bɨ t'ɨak'auda edajãde p'anadap'edaarã mãik'aapa taawa p'anadap'edaarã paara. Mamĩda mãga bɨ misa, ɨt'ariipa t'ɨpɨtau baai cheji ãchi ɨ̃rɨ mãik'aapa ãchi k'iniidachida. 2~]Mãpai ichi uchiait'ee na p'ek'au eujã jõmaade, jõmaarã eujãdepemaarã k'ũrade. K'ũrait'ee Gog mãik'aapa Magog, ãchi soldaorã chip'edaidamerã jura chõodait'ee Tachi Ak'õredeerã ome. Ãchi soldaorã audú chok'ara p'anadait'ee, ipu tau nãusaa audú chok'ara paraaparik'a p'usa ide. c}?Ma mil años wãyaap'eda, angelpa Satanás k'ena pëiit'ee ichi jɨ̃a badamãiipa. f|EO-ĩa p'anɨ Tachi Ak'õrepa awara bɨdaarã ichideerã p'anadamerã. Mãɨrãta naapɨara chok'ai p'irabaidait'ee ichita p'anapataadait'ee. Atuada-e pait'ee. Ma k'ãyaara p'aareerã mimia oodait'ee Tachi Ak'õre-it'ee mãik'aapa Cristo-it'ee. Cristo ome ãrapa eperãarã ak'ɨpataadait'ee reyrãk'a, ma mil años wãyaaru misa. Satanás p'oyaada .{UMa chok'ai padaidaarã naapɨara eperãarã p'irabaidap'edaa paji ichita chok'ai p'anapataadamerã. Apemaarã piudap'edaarã p'irabaidait'ee ma mil años jõrumaa. Xz)Mãpai mɨa unuji rey su-ak'ɨ beepari chok'ara. Tachi Ak'õrepa jaraji aɨde su-ak'ɨ p'anadap'edaarãmaa reyrãk'a eperãarã ak'ɨpataadamerã. Mãɨrã ome unuji eperãarã jaureerã; chi otau t'ɨap'edap'edaa awaraarãmaa jaradap'edaa perã Tachi Ak'õre Ũraa mãik'aapa Jesupa ooda eperãarã k'aripait'ee. Mãgɨɨrãpa ɨt'aa t'ɨ̃dak'aa paji ma nemĩsiamaa maa-e pɨrã ichi k'ĩrak'a bɨmaa. Ichiaba mãgɨ́ tauchaa bɨpidak'aa paji ãchi tau bɨɨrɨde wa juade. Mãgɨɨrã chok'ai padaidap'eda, Cristo ome eperãarã ak'ɨpachida reyrãk'a, ma mil años wãyaaru misa. $yAMãpai bat'at'aaji ma uria nãpɨa bɨdee. Jɨ̃a nɨ̃bɨji ma llavepa mãik'aapa ma uria pia jɨ̃at'aaji apidaapa ewanaadamerã. Mãga ooji ma je choma bɨpa na eujãdepemaarã waa k'ũranaamerã ma mil años wãyaaru misa. Aɨ t'ẽepai k'ena pëiit'ee, mak'ɨara taarã-eepai. ExIchia jita ataji mãgɨ́ je choma bɨ; mãgɨ́ chonaarãwedapema taama; Netuara Poro Waibɨa maa-e pɨrã Satanás apata. Ma cadenapa mãgɨ́ jɨ̃ nɨ̃bɨji mil años wãyaaru misa. j~~7}|{zz~z yy>wvuLtssrq&p~onnmtll6jj:ih}ggfddlban_^y]z\ZXZGX`WWVeVUTSS6RQQ@POO7N)LKJnISHFvEpD1CUBOA0?>>$=9<;499877#65H421/..M,+*)((L'<&B$#" 8R^n~h @ & Y Ev 8jJ Mɨchi t'ãride mɨa nãga k'awa bɨ. Na p'ek'au eujãde p'anɨ misa, tachi mak'ɨara miada-e p'anɨ k'ĩsiadak'ãri jõma Tachi Ak'õrepa tachimaa unupiit'ee ichi k'ĩra wãree eujãde. NMãgá Tachi Ak'õre warrarã p'anadairã, iru p'anadait'ee jõmaweda irua k'ĩsia iru bɨ ichideerã-it'ee ɨt'ari p'ananadak'ãri. Ne-inaa iru p'anadait'ee iru Warra Cristopa iru bɨk'a. Iru na eujãde bɨ misa, ijãadak'aa beerãpa iru jɨrɨpachida miapidait'ee. Mãgá tachi auk'a jɨrɨpata. Mapa ɨt'ari panadak'ãri, Tachi Ak'õrepa tachi Cristok'a papiit'ee, auk'a iru k'ĩra wãreede p'anapataadamerã. Tachi Ak'õre k'ĩra wãree unudait'ee iKMãga jaradai Ak'õre Jaurepa tachi t'ãrimaa k'awapipari perã wãara Tachi Ak'õre warrarã. ~5Cristode ijãadak'ãri, Tachi Ak'õrepa ichi Jaure pëi-e paji parã p'era p'anapataadamerã esclavoorãk'a, irua parã miapii jĩak'aapa. Jĩp'a pëiji ichi warrarã padamerã. Maperãpɨ Tachi Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃dak'ãri, jarapata: “¡Abbá! ¡Mɨ Ak'õre!” d}AJõmaweda Tachi Ak'õre Jaurepa p'anapi bɨk'a p'anapataarã Tachi Ak'õre warrarã. B|} Parã p'anaruta pɨrã mãgɨ́ p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa p'anapi k'inia bɨk'a, atuadait'ee. Mamĩda mãgɨpa oopi bɨk'a oo amaaruta pɨrã mãik'aapa Ak'õre Jauremaa oopiruta pɨrã irua oopi bɨk'a, parã p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa p'oyaadait'ee mãik'aapa Ak'õre truade p'ananadait'ee. ={s Mãpai ɨ̃pemaarã, Tachi Ak'õrepa tachi Cristode ijãapataarã mãgá k'aripapari perã ichi Jaure k'ap'ɨa, p'anapataadaipia bɨ iru Jaurepa p'anapi bɨk'a. Ɨ̃rá tachi ijãapataarã Cristo jua ek'ari p'anapata. Mãga bɨta ¿sãga oodaima tachi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopi bɨk'a? z Ma awara Tachi Ak'õre Jaure pãchi t'ãride bapari pɨrã, parã jai-idaadak'ãri, irua parã k'ap'ɨa chok'ai p'irabaipiit'ee ichita p'anapataadamerã. Mãga k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa mãga ooda perã Cristo ome, iru piup'eda p'irabaipik'ãri. qy[ Mamĩda Cristo pãchi t'ãride bapari pɨrã, parã jaure ichita chok'ai bapariit'ee. Maperã parã k'ap'ɨa piudaruta pɨjida p'ek'au k'achia oopata k'aurepa, Cristo k'aurepa Tachi Ak'õrepa parã p'ek'au k'achia wẽe ak'ɨpari. Sx Jõdee Ak'õre Jaure pãchi t'ãride baparida a p'anɨ. Mãga pɨrã, parãpa oo k'inia p'anapataadaipia bɨ iru Jaurepa oopi bɨk'a. Tachia k'awa p'anɨ Cristo Jaure wẽe beerã Cristodeerã-e. bw=Ma awara ne-inaa wẽ-e mãgee eperãarãpa oodai Tachi Ak'õrepa ãchi pia ak'ɨmerã. vMãgee oo k'inia p'anapataarãpa ãchi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopi bɨk'a Tachi Ak'õre k'ĩra unuamaa iru p'anapata. Mapa oo k'iniadak'aa iru ũraa p'ãdade jara bɨk'a. Wãara mãgá p'oyaa oodak'aa, Ak'õre Jaure wẽe p'anadairã. 4uaMa awara chi oo k'inia p'anapataarãpa ãchi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopi bɨk'a o k'achia jɨrɨpata. Mãgá atuadait'ee. Mamĩda chi oo k'inia p'anapataarãpa Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a, k'ãiwee p'anapata Ak'õre k'ĩrapite, iru ode p'anadairã mãik'aapa ɨt'aa wãdait'ee perã. %tCChi oo k'inia p'anapataarãpa ãchi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopi bɨk'a, mãga oopata jɨrɨpata perã ãchia oo k'inia p'anɨ aupai. Mamĩda chi oo k'inia p'anapataarãpa Tachi Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a, mãga oopata jɨrɨpata perã Tachi Ak'õrepa k'inia bɨ. SsMãga ooji tachi ijãapataarã p'anapataadamerã Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a. Mãgá p'anadai oodak'ãri Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a, tachi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopii k'ãyaara. :rmTachi Ak'õre Ũraa Moisemaa p'ãpidapa eperãarã p'oyaa k'aripa ata-e paji, eperãarãpa p'oyaa ooda-e p'anadairã ma ũraade jara bɨk'a, ãchi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa jua ek'ari p'anɨ misa. Mapa Tachi Ak'õrepa ichi Warra pëiji eperã jĩp'aak'a bapariimerã mãik'aapa piumerã tachi pari, tachia p'ek'au k'achia oopata jõmaweda wẽpapiit'ee. Mãgapɨ Cristopa tachi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa p'oyaaji. @qyCristode wãara ijãadak'ãri, Tachi Ak'õre Jaure ba chepari tachi ome. Iruata tachi uchiapipari tachi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa jua ek'ariipa, ma k'aurepa atuanaadamerã. p Ma jõma jara aupadade k'ĩsiadak'ãri, tachia k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa Jesucristo ome araa p'anɨɨrã atuapi-e pait'ee. 2o]¡Mamĩda mɨa gracias jarapari Tachi Ak'õremaa, Tachi Waibɨa, Jesucristopata, mɨ k'aripa atada perã mɨ p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa jua ek'ariipa! Mɨchi t'ãripa oo k'inia bɨ Ak'õre ũraade jara bɨk'a. Mamĩda mɨ k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa at'ãri k'achia oopi k'inia bɨ.:nm¿Sãgapɨ ooima? ¡Mɨ chupɨria chɨ! ¿K'aipa mɨ k'aripa ataima na p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa jua ek'ariipa? Mãgɨpa mɨ waya o k'achiade t'ĩupi k'inia bɨ. m-Mamĩda mɨ p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa presok'a bɨ. Mãgɨ́ chõo pɨk'a bɨ mɨchi t'ãri ome, at'ãri mɨ chipari ba k'inia bairã. mlSMɨ t'ãri o-ĩa bɨ Tachi Ak'õre Ũraa k'awa bairã. T'ãripa oo k'inia bapari made jara bɨk'a. k Ne-inaa pia oo k'inia bak'ãri Ak'õrepa oopi k'inia bɨk'a, ma p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa mãga oopi k'inia-e. djAMãga oopari perã, k'awa bɨ p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa mɨmaa mãga oopipari. eiCOo-e ne-inaa pia, mɨa oo k'inia bɨ. Jĩp'a oopari ne-inaa k'achia, mɨa oo k'inia-e bɨ. hK'awa bɨ na p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨade pia wẽ-e, mɨchi k'ĩradoopa pia p'oyaa oo-e bairã, mãga oo k'inia bɨ mĩda. gyOo k'inia bɨ Cristopa oopi bɨk'a. Mamĩda mɨ p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa ne-inaa k'achia mɨmaa oopipari. OfMãga ook'ãri, ak'ɨpi bɨ Tachi Ak'õre Ũraade wãarata jara bɨ. e-K'awa-e sãgap'eda oopari mãgɨpa oopi bɨk'a. Mɨa oo-e wãara mɨchi t'ãripa oo k'inia bɨk'a. Ma k'ãyaara oopari ne-inaa mɨa ooamaa bɨ. ldQTachia k'awa p'anɨ Ak'õre Ũraa jõmaweda uchiaji ichi Jauredeepa. Mamĩda mɨa p'oyaa oo-e ma ũraade jara bɨk'a, mɨ p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa mɨ chiparik'a bairã. Mãgɨpa mɨmaa ichita k'achia oopipari. ^c5 Mãga pɨrã, ¿jaraik'ã Tachi Ak'õre Ũraa k'aurepa mɨ atua baji? ¡Mãga-e! Mɨ p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa mɨ atuapiji oopik'ãri Ak'õre Ũraa pia jara bɨ eperãarãpa oonaadamerã. Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru baji ichi ũraa k'aurepa mɨa k'awaamerã wãara mɨ p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa audú k'achia bɨ. b+ Tachi Ak'õrepa Moisemaa ũraa p'ãpida pia bɨ, ichia ũraa jarada chaa. Mɨa mãga jara bɨ ma ũraa uchiada perã Tachi Ak'õre t'ãri pia bɨdeepa. Iru k'achia wẽe bapari. Mapa ma ũraa k'aurepa Ak'õrepa ak'ɨi eperãarãpa oopata k'awaait'ee pia wa k'achia. >au Mɨ p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa mɨ k'ũrat'aaji. Oopii k'ãyaara Ak'õrepa Ũraa p'ãpidade jara bɨk'a, oopiji ma ũraade jara bɨ oonaadamerã, mãgá mɨ atuapiit'ee. /`W Ak'õrepa ma ũraa p'ãpiji ak'ɨpiit'ee sãga iru ode t'ĩudai. Mamĩda mɨa ma ũraa ooik'araa bɨda adade ook'ãri, iru ode t'ĩu k'ãyaara, o k'achiade t'ĩuji. b_= Mɨa ma ũraade jara bɨ waide k'awa-e bak'ãri, k'ĩsia p'ua wẽe bapachi Ak'õre k'ĩrapite. Mamĩda ma ũraa k'awaadak'ãriipa k'ĩsia p'ua beeji, k'awada perã chĩara net'aa k'ɨ̃a bɨ k'aurepa mɨ atuait'ee. S^Mamĩda tachia Ak'õre Ũraa p'ãda iru p'anɨ. Maperã mɨ p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa waapɨara mɨmaa chĩara net'aa k'ɨ̃apipari, mãgɨpa oopi k'inia bairã ma ũraade jara bɨ eperãarãpa oonaadamerã. Ma ũraa wẽ-e pada paara, ¿sãga oopik'ajima ma ũraade jara bɨ oonaadamerã? ¡Maarepida oopi-e pak'aji! z]mMãgá Tachi Ak'õre Jaure tachi chipari beeji pɨrã, ¿jaradaik'ã, Tachi Ak'õrepa ũraa p'ãpida k'achia bɨ? ¡Mãga-e! Ma ũraa wẽ-e pada paara, mɨa k'awa-e pak'aji k'ãare net'aata k'achia bɨ Ak'õre k'ĩrapite. Ma ũraade jara-e pada paara:‘Chĩara net'aa k'ɨ̃anáaji’, (Ex 20.17) mɨa k'ĩsia-e pak'aji chĩara net'aa k'ɨ̃ait'ee. G\Mamĩda Cristode ijãadak'ãri mãik'aapa ma p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa piu pɨk'ak'ãri Cristo ome, tachi uchiajida ma ũraa jara bɨ jua ek'ariipa oodait'ee Tachi Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a. Naaweda ma ũraa tachi chipari pɨk'a baji. Mamĩda Cristo ome araa p'aneedak'ãri, Tachi Ak'õre Jaure tachi chipari beeji p'anapataadamerã Ak'õrepa k'inia bɨk'a. Chonaarãwedapema ũraa mãik'aapa tachi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa [Araa p'anadai naaweda Cristo ome, ma p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo oopipachi tachimaa, oo k'inia bada perã Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ eperãarãpa oonaadamerã. Mãga oopida perã, Tachi Ak'õrepa tachi atuapiit'ee paji. OZMãga pɨk'a bɨ parã ome, mɨchi ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa. Parã p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa kurusode piu pɨk'ak'ãri Cristo k'ap'ɨa ome, Moisepa p'ãda ũraa jara bɨdeepa uchiajida. Parãpa Cristode ijãadak'ãri, araa p'aneejida iru ome, ichideerã p'aneedamerã mãik'aapa oodamerã irua oopi bɨk'a. vYePia jarait'eera, chi ɨmɨk'ĩra chok'ai bɨde, araa beeru pɨrã awaraa ɨmɨk'ĩra ome, p'ek'au oo bɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Mamĩda chi k'ima jai-idaap'eda, awaraa ome araa paru pɨrã, p'ek'au oo-e bɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite. XK'ĩsiadáma nãgɨde. Tachi Ak'õre Ũraade jara bɨ wẽrapa awaraa ɨmɨk'ĩra jɨrɨik'araa bɨ, ichi ɨmɨk'ĩra chok'ai bɨ misa. Mamĩda chi ɨmɨk'ĩra jai-idaak'ãri, chi wẽra uchiai mãgɨ́ ũraa jara bɨ jua ek'ariipa. Awaraa ɨmɨk'ĩra atai. +W QƗ̃pemaarã Cristo k'aurepa, parãpa k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa Moisemaa ũraa p'ãpida. K'awa p'anɨ tachi ma ũraa jua ek'ari p'anapata chok'ai p'anɨ misa. bV=Wãara p'ek'au k'achia oopataarã piudak'ãri, atuadait'ee. Mamĩda Cristode ijãapataarã ɨt'aa wãdait'ee mãik'aapa ichita p'anapataadait'ee Tachi Waibɨa Jesucristo ome, Tachi Ak'õrepa mãga k'inia bairã.U'Mamĩda Tachi Ak'õrepa parã ichideerã papiji mãik'aapa parã uchia ataji ma p'ek'au k'achia jua ek'ariipa, waa esclavoorãk'a p'ananaadamerã. Ichia parã mãgá awara bɨda perã, ichia k'inia bɨk'a p'anapataadai mãik'aapa ɨt'aa wãdai pãchi jai-idaadak'ãri. vTe¿K'ãare piata atajidama mãga p'anadap'edaa pari? Mãga p'anadap'edaa paara pãchi piurutamaa, atuak'ajida k'achia beerã atuapatak'a. Ma awara ɨ̃rá ijãapata perã, k'ĩra nejasia p'anɨ k'ĩsiadak'ãri ma k'achia oopatap'edaade. gSGParã at'ãri pãchi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa jua ek'ari esclavoorãk'a p'anadak'ãri, ũridaamaa p'anapachida Ak'õrepa oopi k'inia bada parãmaa. Jĩp'a oo k'inia p'anapachida k'achia beerãpa oopatak'a. hRI(Nãgɨ́ jarateerude mɨa “esclavo” jara bɨ parãpa pipɨara k'awaadamerã k'ãata mɨa jara k'inia bɨ.) Naaweda pãchi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa jua ek'ari esclavoorãk'a p'anapachida. Mamĩda ɨ̃rá pãchi k'ap'ɨamaa oopidaipia bɨ ne-inaa pia k'ĩra t'ãdoo, Tachi Ak'õrepa k'iniata, ma-it'ee Ak'õrepa parã awara bɨda perã. QwMãgá uchiajida ma p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa jua ek'ariipa mãik'aapa Tachi Ak'õre jua ek'ari p'aneejida. PMɨa gracias jarapari Tachi Ak'õremaa, ɨ̃rá irua oopiparik'a oo k'inia p'anadairã pãchi t'ãripa. Mãga oo k'inia p'anɨ Tachi Ak'õrepa pedee pia jara pëida Cristode ũridap'edaa perã iru mimiapataarã it'aideepa mãik'aapa irude ijãadap'edaa perã. }Os¿K'awada-e p'anɨk'ã esclavopa oopari chiparipa oopi bɨk'a? Ne-inaa k'achia oopiru pɨrã, k'achia oopari mãik'aapa k'achiade baaipari. Mãga pɨk'a bɨ parã p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa jua ek'ari p'anadak'ãri. Jõdee ma esclavo chiparipa chi esclavomaa ne-inaa pia oopiru pɨrã, pia oopari mãik'aapa chiparipa k'achia wẽe ak'ɨpari. Mãga pɨk'a bɨ Tachi Ak'õre jua ek'ari p'anadak'ãri. Pɨ ¿k'ai esclavoma; p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa esclavo wa Tachi Ak'õre esclavo? @NyParãdepemapa jarai: “Mãgara, Cristopa ooda k'aurepa ɨt'aa wãdait'ee pɨrã, oonaadáma Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a. Oodáma tachia oo k'iniata.” ¡Mãga-e! WM'Mãga ooruta pɨrã, waa p'ana k'iniada-e pait'ee pãchia p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa jua ek'ari. Cristopa parã uchiapidak'a Tachi Ak'õre Ũraa p'ãda jua ek'ariipa, auk'a uchiapii ma k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa jua ek'ariipa. Mãgá Tachi Ak'õrepa parã k'aripa k'inia bɨ, parã k'inia iru bapari perã. Pɨ, k'ai esclavo CL Ne-inaa k'achia oopináatɨ pãchi juamaa, bɨɨrɨmaa, it'aimaa, taumaa. Jĩp'a pãchi k'ap'ɨa bɨ́tɨ Tachi Ak'õre jua ek'ari, irua ne-inaa pia oopimerã ma k'ap'ɨamaa. P'anapatáatɨ k'ap'ɨa chiwidi iru p'anɨk'a, parã auk'a p'irabai pɨk'adap'edaa perã Cristo ome, iru k'ap'ɨa chiwidi p'irabaik'ãri. 8Ki Oonáatɨ ma p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopi k'inia bɨk'a parãmaa. Mãgɨ́ k'aurepa ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo oopata. Mamĩda ma k'ap'ɨa jõit'eepɨ. J/ Parã ichiaba mãgá p'anapataadaipia bɨ, parã p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa piu pɨk'ada perã Jesucristo k'ap'ɨa ome. Mapa ichita iididaipia bɨ Jesucristomaa, irua parã k'aripamerã oodait'ee Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a. Mãgá ne-inaa k'achia oo amaadaipɨ. I Piuda apai piuji p'ek'au k'achia jõmaweda wẽpapiit'ee. Ma piudak'ãriipa ichita chok'ai bapari ooit'ee Ak'õrepa oopi bɨk'a. jHM Tachi ijãapataarãpa k'awa p'anɨ Cristo piup'eda chok'ai p'irabaida perã, waa piu-e pait'ee. ^G5Tachi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa mãgá piu pɨk'ada perã Cristo k'ap'ɨa ome, ijãa p'anɨ Cristopa tachi k'aripait'ee p'anapataadamerã irua k'inia bɨk'a, auk'a p'irabai pɨk'adap'edaa perã iru ome. aF;Tachi eperã k'ap'ɨa piuk'ãri, ne-inaa waa tachimaa oopi-e pai, pia wa k'achia. Mãga pɨk'a tachi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa piu pɨk'ak'ãri Cristo k'ap'ɨa ome, ne-inaa k'achia waa tachimaa oopi-e pai. JE K'awa p'anɨ Cristode ijãadai naaweda p'ek'au k'achia ooyaa p'anapachida. Mamĩda ijãadak'ãri mãik'aapa araa p'aneedak'ãri iru ome, ma p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa kurusode piu pɨk'aji iru k'ap'ɨa ome. Mãgá uchiajida ma p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa jua ek'ariipa, waa tachimaa k'achia oopinaamerã. ID Cristo ome araa p'anɨ k'aurepa, tachi auk'a piu pɨk'ajida pɨrã iru ome, mãgara auk'a p'irabaidait'ee mãik'aapa iru ome p'ek'au k'achia wẽe p'anapataadait'ee, irua k'inia bɨk'a. 4CaMa awara tachi ijãapataarãpa poro choopidak'ãri mãgá ak'ɨpidait'ee tachi piu pɨk'adap'edaa Cristo ome, jaradai tachi auk'a ɨa pɨk'ajida iru ome. Ichiaba jaradai Tachi Ak'õre Waibɨapa tachi auk'a p'irabai pɨk'apiji iru p'irabaipidak'a, mãgá awara p'anapataadamerã irua k'inia bɨk'a. gBG¿K'awada-e p'anɨk'ã? Jesucristode ijãadak'ãri, poro choopijida ak'ɨpidait'ee iru ome araa p'anɨ. Mãgá araa p'anadairã iru ome, iru piuk'ãri tachi p'ek'au k'achia wẽpapiit'ee, tachi jida auk'a piu pɨk'ajida. A1¡Mãga-e! Cristode ijãadak'ãri, tachi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa piu pɨk'aji. Mãga bɨta, ¿sãga waapɨara p'ek'au k'achia oodaima? T@ #Parãdepemapa iidii: “Tachi Ak'õrepa Cristode ijãapataarã p'ek'au k'achia wẽe ak'ɨ bɨ pɨrã, ¿p'ek'au k'achia waapɨara oodaipia bɨ-ek'ã, mãgá Ak'õrepa waapɨara tachi pia ak'ɨmerã?” ?Waide Tachi Ak'õrepa mãgá k'aripa-e bak'ãri, tachi eperãarã piudap'eda, atuapachida tachia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa. Mamĩda Tachi Ak'õrepa tachi p'ek'au k'achia oopataarã k'aripak'ãri Jesucristo k'aurepa, p'ek'au k'achia wẽe p'aneejida iru k'ĩrapite mãik'aapa iru ode p'aneejida. Ma ode p'anadak'ãri, tachi k'ap'ɨa piuruta pɨjida, Ak'õre truade p'ananadait'ee.>/Tachi Ak'õrepa ichi ũraa Moisemaa p'ãpiji ak'ɨpiit'ee eperãarãmaa ãchia ne-inaa k'achia oopata. Ma ũraa k'awaadak'ãri, audupɨara k'achia oopachida. Mamĩda Tachi Ak'õrepa mãgee eperãarã audú k'inia iru bada perã, ãchi ma o k'achiadeepa k'aripa ataji. =}Mãpa jaradai eperã abaapa oo-e pada perã Ak'õrepa jaradak'a, eperãarã chok'araarãpa p'ek'au k'achia oo p'aneejida. Jõdee chi apemapa ooda perã Ak'õrepa jaradak'a, eperãarã chok'ara p'ek'au k'achia wẽe p'anɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite. X<)Ichiaba Adanpa k'achia ooda k'aurepa, jõmaweda atuadait'ee paji. Jõdee Jesucristopa pia ooda k'aurepa jõmaweda p'ek'au k'achia wẽe p'anadai Tachi Ak'õre k'ĩrapite mãik'aapa iru truadee wãdai. ;;oMa et'ewa jara aupadade k'ĩsiadak'ãri, k'awa p'anɨ Adanpa ooda k'aurepa na p'ek'au eujãdepemaarã piupata. Mamĩda ma k'ãyaara Jesucristopa ooda pipɨara bɨ. Ma k'aurepa Tachi Ak'õrepa eperãarã k'aripapari, p'ek'au k'achia wẽe ichita p'anapataadamerã iru truade, ãrapa irude ijãapata perã. :}Ma awara Adanpa k'achia ooda k'aurepa Tachi Ak'õrepa na p'ek'au eujãdepemaarã pia ak'ɨ-e paji mãik'aapa ma k'aurepa ãra atuapiit'ee paji. Jõdee Cristopa pia ooda k'aurepa Tachi Ak'õrepa na eujãdepemaarã pia ak'ɨpari irude ijãadak'ãri. 9)Tachi Ak'õrepa eperãarã chupɨria k'awaada mãik'aapa pia ooda Cristo k'aurepa, Adanpa oodak'a bɨ-e. Adanpa ooda k'aurepa na p'ek'au eujãdepemaarã jõmaweda piupata mãik'aapa pia-ee p'anapata Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Mãga p'anapata mĩda Ak'õre k'ĩrapite mãik'aapa p'ek'au k'achia oopata mĩda, Cristode ijãadak'ãri, Tachi Ak'õrepa eperãarã chupɨria k'awaapari mãik'aapa ãrapa p'ek'au k'achia oopata wẽpapipari. Mãgá Cristopa ooda k'aurepa Ak'õrepa ma eperãarã p'ek'au k'achia wẽe ak'ɨpari. =8sJĩp'a piujida Adanpa ne-inaa k'achia ooda k'aurepa, auk'a ooda-e paji mĩda irua oodak'a. Ɨ̃rá k'ĩsiadáma Adanpa oodade mãik'aapa Cristo, chi cheit'ee bada apatapa oodade. 7' Mãga paji Ak'õrepa ichi ũraa p'ãpii naaweda Moisemaa. Ma ũraa p'ãpida k'awada-e p'anapachida mĩda, eperãarãpa pariatua p'ek'au k'achia oopachida Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Mamĩda Tachi Ak'õrepa ãchi miapi-e paji ãchia ne-inaa k'achia oopatap'edaa k'aurepa. Z6- Adanpa oodade k'ĩsiadáma. Chi naapema eperãpa naapɨara p'ek'au k'achia ooji, oo-e pada perã Tachi Ak'õrepa jaradak'a. Piuji ma k'achia ooda k'aurepa. Ma k'achia oodak'ãriipa jõmaweda ichideepa uchiadap'edaarãpa p'ek'au k'achia oo p'aneejida. Mãgá Adanpa naapɨara k'achia ooda k'aurepa, maadamãiipa eperãarã piupata. I5  Tachi Waibɨa Jesucristopa tachi mãgá k'aripapari perã, ɨ̃rá tachi t'ãri auk'a p'anapata Tachi Ak'õre ome. Maperãpɨ tachi t'ãri o-ĩa p'anapata. Adán badak'ãriipa Cristo parumaa 4 Naaweda tachi jida Tachi Ak'õre k'ĩra unuamaa iru p'anapataarãk'a p'anajida, o k'achiade p'anapachida perã. Mamĩda Cristo piuda k'aurepa tachi pari, Tachi Ak'õrepa ichi t'ãri auk'a bɨji tachi t'ãri ome. Ma awara Cristo piup'eda chok'ai p'irabaida perã, ɨ̃rá audupɨara tachi k'aripapari ichi ode wãrutade, mãik'aapa mãgá k'aripapariit'ee tachi wãrutamaa ichi truadee. 3  Ichia mãga ooda perã tachi-it'ee, ijãapata Cristo waa bat'ada k'aurepa Tachi Ak'õrepa ijãapataarã p'ek'au k'achia wẽe papipari ichi k'ĩrapite. Ma awara k'awapata Cristo k'aurepa Tachi Ak'õrepa tachi miapi-e pait'ee ichi ewari waibɨa ewate. 2Mamĩda Tachi Ak'õrepa ak'ɨpiji ichiata tachi audú k'inia iru bɨ, Cristo pëik'ãri piumerã p'ek'au k'achia oopataarã pari. I1 Eperã jĩp'aapa mãga oo-e pak'aji awaraa pari. ¿K'aita chĩara t'ãri k'achia-idaa bɨ pari piuk'ajima? Piu-e pak'aji pia oopataarã pari pɨjida. Piuk'ajisk'a eperã t'ãri pia bɨ pari. (0INaaweda tachia p'ek'au k'achia p'oyaa oo amaada-e paji tachi k'ĩradoopa. Maperã Ak'õrepa ewari aba jɨrɨt'eraji Cristo piumerã k'achia beerã pari. 6/eK'awa p'anɨ ma ewate irua tachi k'ũra-e pait'ee, ichi Jaure pëida perã tachi ome ba chemerã. Mãgɨpa tachi t'ãride k'awapipari Tachi Ak'õrepa tachi k'inia iru bɨ. .+Mãgá choodak'ãri, k'awaapata Tachi Ak'õrepa tachi pia ak'ɨpari mãik'aapa waapɨara ijãapata ewari cherude iru k'ĩra wãree unudait'ee. -/Ma awara ɨ̃raweda t'ãri o-ĩa p'anapata, mia p'anɨ pɨjida. Mãga p'anadai k'awa p'anadairã mãgá miadak'ãri, k'awaa wãpata choodait'ee. ",=Irude ijãapata k'aurepata Tachi Ak'õrepa tachi k'aripapari. Maperã t'ãri o-ĩa p'anapata. K'awa p'anɨ irua ichi k'ĩra wãree unupiit'ee tachimaa. + {Tachi Cristode ijãapataarã mãgá p'ek'au k'achia wẽe p'anapata perã Tachi Ak'õre k'ĩrapite, k'ãiwee p'anapata, k'awaa p'anadairã Tachi Ak'õrepa tachi atuapi-e pait'ee. Ma k'ãyaara tachi pia ak'ɨpari Tachi Waibɨa Jesucristo k'aurepa. <*qTachi Ak'õrepa Jesucristo pëiji piumerã tachia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa. Maap'eda iru chok'ai p'irabaipiji tachi p'ek'au k'achia wẽe p'anadamerã iru k'ĩrapite.y)kIchiaba mãga jaraji tachi-it'ee, irude ijãapata perã. Iruata Tachi Waibɨa Jesucristo chok'ai p'irabaipiji. F(Tachi Ak'õrepa mãga jara-e paji Abraham-it'ee aupai. -'SMaperãpɨ Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Abrahampa Tachi Ak'õrepa jarada ijãaji. Maperã Tachi Ak'õrepa iru pia ak'ɨpachi.’ (Gn 15.6) s&_jarait'ee iruta jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ. K'awaji ne-inaa wẽ-e Tachi Ak'õrepa p'oyaa ook'aa. P%Abrahampa Tachi Ak'õrepa jarada ijãa amaa-e paji mãik'aapa awaraa ne-inaa k'ĩsia-e paji. Jĩp'a ijãaji Tachi Ak'õrepa ooit'ee ichia jaradak'a. Maperã Abraham ɨt'aa t'ɨ̃ji Tachi Ak'õremaa c$?Abraham perá cien años iru baji Tachi Ak'õrepa jarak'ãri:‘Pɨdeepa uchiadait'eerã cho-k'ara pait'ee.’ (Gn 15.5) Mãgá taarã-ee piut'ee baji mãik'aapa chi wẽra Sara, chõtrãa bɨta, warra t'ok'aa paji mĩda, Abrahampa ijãaji Tachi Ak'õrepa jarada; chi wẽrapa warra t'oit'ee. Mãga ijãaji k'awa bada perã Tachi Ak'õrepa ichita oopari ichia jara bɨk'a. Mãgá ijãada perã, Ak'õrepa Abraham awara-awaraa eujãdepemaarã ak'õchona papiji. #="sTachi Ak'õrepa Abrahammaa jara bɨ ichi ũraa p'ãdade:‘Mɨa pɨ eujã awara-awaraadepemaarã ak'õchona papiit'ee.’ (Gn 17.5) Mãgá k'awa p'anɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite Abraham tachi ijãapataarã ak'õchona, irudeepa uchiada-e paji mĩda. Abrahampa ijãapachi Tachi Ak'õrepa piudap'edaarã chok'ai p'irabaipipari. Ichiaba ijãapachi Ak'õrépata jarak'ãri ichia ooit'ee bɨ, mãga ooit'ee, waide oo-e bɨ mĩda. ]!3Ma jõma jara aupadade k'ĩsiadak'ãri, k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa jaradak'a, ichia Abrahamdeepa uchiadap'edaarã pia ak'ɨpariit'ee, ãrapa ijãapata perã Abrahampa ijãadak'a; ma k'aurepapai. Maperã k'awa p'anɨ Abraham jõmaarã ak'õchona, judiorã ak'õchona mãik'aapa judio-eerã ak'õchona, ijãadak'ãri irua ijãadak'a. { oMa awara eperãarãpa ooda-e pak'ãri ma ũraa p'ãdade jara bɨk'a, ne-inaa k'achia oopata. Mãgá Tachi Ak'õre k'ĩraupipata mãik'aapa ma k'aurepa atuapata. Ma ũraa wẽ-e pada paara, k'awada-e pak'aji ãchia ne-inaa k'achia oo p'anɨ. 2]Tachi Ak'õrepa mãga jarada paara ichi ũraa p'ãdade jara bɨk'a oopataarãmaa aupai, ¿k'ãare-it'ee irude ijãadaima? Mãga bada paara, oo-e pak'aji ichia jaradak'a Abrahammaa. Mamĩda mãga-e. Tachi Ak'õrepa k'awa bɨ eperã apidaapa p'oyaa ooda-e jõmaweda iru ũraa p'ãdade jara bɨk'a. ;o Ak'õrepa ichi ũraa p'ãpii naaweda, Abrahammaa jaraji irudeepa uchiadap'edaarãpa Tachi Ak'õrepa ooda jõmaweda iru p'aneedait'ee ãchi jua ek'ari, mãik'aapa ãchi k'aurepa Tachi Ak'õrepa na p'ek'au eujãdepemaarã pia ak'ɨit'ee. Ak'õrepa mãga jara-e paji Abrahampa ne-inaa oo bada perã iru ũraade jaradak'a. Mãga jaraji Abrahampa irude ijãa bada perã. Maperãpɨ Abraham p'ek'au k'achia wẽe baji iru k'ĩrapite. &E Jõdee tauchaa iru beerã ichiaba Abraham warrarã. Mãga p'anɨ-e tauchaa iru p'anadairã ãchi k'ap'ɨadepai. Jĩp'a mãga p'anɨ ijãapata perã tai judiorã chonaarãwedapema Abrahampa ijãadak'a, ichi waide tauchaa wẽe bɨde. Tachi Ak'õrepa jaradak'a oopari ijãapataarã ome P Ma t'ẽepaita Abrahampa mãga ooji. Mãga ook'ãri, ak'ɨpiji ichia wãara ijãa bɨ Tachi Ak'õrepa iru k'achia wẽe ak'ɨda, ma ijãa bɨ k'aurepa. Tachi Ak'õrepa Abraham mãgá ak'ɨda perã ma tauchaa bɨi naaweda, k'awa p'anɨ tauchaa wẽe beerã auk'a p'ek'au k'achia wẽe p'aneedai Tachi Ak'õre k'ĩrapite, ijãadak'ãri Abrahampa ijãadak'a. Mãgá ijãadak'ãri, Abraham warrarãk'a padaipata, ãchi k'ap'ɨade tauchaa wẽe p'anɨ mĩda. b= Tachi Ak'õrepa mãga jarak'ãri, Abrahampa at'ãri ichi k'ap'ɨade tauchaa bɨ-e baji. 5c Davidpa mãga jarada perã, ¿k'ãata jaradaima? ¿Tachi Ak'õrepa wẽpapiik'ã tauchaa iru beerãpa p'ek'au k'achia oopatap'edaa aupai? Tauchaa wẽe beerãpa p'ek'au k'achia oopatap'edaa auk'a wẽpapiit'ee, o-ĩa p'anapataadamerã Davidpa jaradak'a. Waya pedeedáma Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Abrahampa Tachi Ak'õrepa jarada ijãaji. Maperã Tachi Ak'õrepa iru pia ak'ɨpachi.’ (Gn 15.6) s_Mãgee eperã o-ĩa bapari Tachi Ak'õrepa iru p'ek'au k'achia wẽe ak'ɨk'ãri.’ (Sal 32.1-2)  ‘P'ek'au k'achia oopataarã o-ĩa p'anapata Tachi Ak'õrepa ãchi p'ek'au k'achia ãyaa bɨk'ãri mãik'aapa wẽpapik'ãri. lQChonaarãweda Rey Davidpa ichiaba k'awaji Ak'õrepa eperã p'ek'au k'achia wẽe ak'ɨpari, ne-inaa pia oo-e bɨ mĩda iru-it'ee. Jaraji mãgee eperã t'ãri o-ĩa bapari, Ak'õrepa iru mãgá k'aripapari perã. Mãgaji:  Mamĩda mãga-e Tachi Ak'õre ome. Irua eperã pia ak'ɨ-e, ma eperãpa mãga iidi bairã ichia ne-inaa pia oopari k'aurepa. Jĩp'a p'ek'au k'achia oopataarã pia ak'ɨpari, mãɨrãpa wãara ijãadak'ãri irua ãchia p'ek'au k'achia oopata wẽpapiit'ee. +OK'ĩsiadáma nãgɨde. Eperã mimiak'ãri awaraa pari, ma mimia aupap'eda, ichi p'arat'a iidinapari mimia chiparimaa. Mãgá tachia oopata p'arat'a jitadait'ee. 1Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Abrahampa Tachi Ak'õrepa jarada ijãaji. Maperã Tachi Ak'õrepa iru pia ak'ɨpachi.’ (Gn 15.6) X)Tachi Ak'õrepa jaradak'a jõmaweda ooda paara Abrahampa, ichia jarak'aji awaraarãmaa: “Tachi Ak'õrepa mɨ pia ak'ɨpari ne-inaa oopari perã iru-it'ee.” Mamĩda Tachi Ak'õre-it'ee mãga jara-e pak'aji, ne-inaa jõmaweda oo-e pada perã Ak'õrepa k'inia badak'a. Mãga bɨta, ¿sãap'eda Tachi Ak'õrepa Abraham pia ak'ɨjima? | sK'ĩsiadáma tai judiorã chonaarãwedapema Abrahampa oodade. ¿K'ãata oojima Tachi Ak'õrepa iru pia ak'ɨmerã? ;oMãga jaradak'ãri, ¿jara k'inia p'anɨk'ã Ak'õre Ũraa p'ãda vale-ee pɨk'a bɨ? ¡Mãga-e! Tachia Cristode wãara ijãadak'ãri, oopata ma ũraa p'ãdade jara bɨk'a.1Tachi Ak'õre apai. Maperã k'awa p'anɨ judiorã p'ek'au k'achia, judio-eerã p'ek'au k'achia auk'a wẽpapipari, Cristode wãara ijãadak'ãri. wgTachi Ak'õre jõmaarã Ak'õre Waibɨa; judiorã Ak'õre Waibɨa, ichiaba judio-eerã Ak'õre Waibɨa. Ma jõma jara aupadade k'ĩsiadak'ãri, k'awa p'anɨ eperãarã p'ek'au k'achia wẽe p'oyaa p'anadak'aa oo p'anadairã Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a. Jĩp'a p'ek'au k'achia wẽe p'anadait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite, Jesucristode ijãa p'anadairã. X )Mamĩda eperãpa jarai: “Tachi Ak'õrepa mɨta pia ak'ɨ bapariit'ee mɨa ne-inaa pia oopari perã”. Mamĩda mãga-e. Tachi Ak'õrepa pia ak'ɨ bapariit'ee chi wãara Jesucristode ijãa bɨ aupai. $ AMãga ooji ak'ɨpiit'ee ichi wãara t'ãri pia bapari. Maperãpɨ eperã Cristode wãara ijãa bɨ p'ek'au k'achia wẽe bapari Tachi Ak'õre k'ĩrapite. D Jesucristopa eperãarã mãgá k'aripai Tachi Ak'õrepa iru piupida perã eperãarã pari. Chonaarãweda eperãarãpa p'ek'au k'achia oodak'ãri, Tachi Ak'õrepa choopachi mãik'aapa irua ma k'achia ãyaa bɨpachi. Mamĩda ma k'achia wẽpapi-e paji. Jõdee eperãarã taide ichi warra kurusode piuk'ãri, iru waa bat'ada k'aurepa Tachi Ak'õrepa eperãarã p'ek'au k'achia jõmaweda wẽpapiji, chonaarãpa chonaarãweda oopatap'edaa paara.  Mamĩda Tachi Ak'õre audú t'ãri pia bapari perã mãik'aapa eperãarã k'inia iru bapari perã, pëiji ichi warra Jesucristo p'ek'au k'achia oopataarã o k'achiadeepa k'aripa atamerã, p'ek'au k'achia wẽe ichita p'anapataadamerã iru k'ĩrapite. y kJõmaarãpa p'ek'au k'achia oopata. Eperã apida wẽ-e wãara ne-inaa jõmaweda oopari Ak'õrepa oopi bɨk'a. U#Tachimaa ak'ɨpimaa bɨ ichia naaweda k'ĩsia iru bada: jõmaarãta wãara Jesucristode ijãa p'anɨɨrã p'ek'au k'achia wẽe p'anapata Tachi Ak'õre k'ĩrapite, judiorã mãik'aapa judio-eerã paara. I Mamĩda ɨ̃rá eperãarãmaa Tachi Ak'õrepa ak'ɨpimaa bɨ p'ek'au k'achia wẽe p'aneedai iru k'ĩrapite, ooda-e p'anɨ mĩda jõmaweda irua jara bɨk'a ichi ũraa p'ãdade. Mãga k'awa p'anɨ irua mãga ak'ɨpida perã tai chonaarãmaa, Moisepa p'ãdade mãik'aapa Ak'õre pedee jarapataarãpa p'ãdap'edaade. 1[Maperã k'awa p'anɨ eperã apida p'ek'au k'achia wẽe bait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite Moisepa p'ãda k'awapari perã maa-e pɨrã ma p'ãdade jara bɨk'a oopari perã. Jĩp'a ma ũraa p'ãda k'aurepa k'awapata tachia k'achia oopata. Eperãarã o k'achiadeepa uchiapata Cristode ijãadak'ãri lQTachia k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa p'ãpiji ma et'ewa pedeeda judiorã-it'ee, ichia bëida perã ichi ũraa p'ãda tai chonaarã ome. Ma ũraa p'ãpiji apidaapa jaranaadamerã “mɨata ne-inaa k'achia oo-e” mãik'aapa jõmaweda na p'ek'au eujãdepemaarãpa k'awaadamerã ãchia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa Tachi Ak'õrepa ãchi atuapiit'ee. W'‘Tachi Ak'õre waaweedak'aa, irude ijãadak'aa perã.’ (Sal 36.1) r]K'ãiwee p'anadak'aa mãik'aapa k'awadak'aa awaraarã mãgá p'anapidait'ee.’ (Is 59.7-8) nUMãɨrã wãrutamaa ne-inaa k'achia oo wãpata awaraarãmaa mãik'aapa awaraarã t'ãri p'uapipata. 0[‘Chĩara audú pee k'inia p'anapata. Z-‘Ik'achia pedeepata t'ãri k'achia p'anapata perã.’ (Sal 10.7) H  ‘Nãga pɨk'a p'anɨ. Ara piuda k'ap'ɨa pia ɨada-e pak'ãri, mik'ia uchiaparik'a ma ɨadap'edaamãiipa, mãga pɨk'a pedee k'achia uchiapari ãchi it'aideepa, t'ãri k'achia-idaa p'anapata perã. Ãchi it'aideepa seewa aupai uchiapari.’ (Sal 5.9)‘Ara taamapa neera mera iru baparik'a chi k'idade eperã k'aait'ee, mãga pɨk'a ãchi imeraa pedeepa eperãarã k'ũrapata ne-inaa k'achia oopidait'ee.’ (Sal 140.3) T~! Jõmaarãta o k'achiade p'anɨ ãchia oo k'iniata oo p'anapata perã. Apidaapa oodak'aa Tachi Ak'õrepa oopi k'inia bɨk'a, ne-inaa pia wãara p'oyaa oodak'aa perã.’ (Sal 14.1-3; 53.1-3) }{ Eperã apidaapa wãara k'awa-e bɨ ne-inaa pia ooit'ee. Eperã apidaapa jɨrɨ-e bɨ Tachi Ak'õre wãara k'awaait'ee. | Ichiaba Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Eperã apida p'ek'au k'achia wẽe bɨ-e Tachi Ak'õre k'ĩrapite. >{u Ma jõma jara aupadade k'ĩsiadak'ãri, k'awa p'anɨ tai judiorã pipɨara p'anɨ-e judio-eerã k'ãyaara, Ak'õrepa ichi ũraa p'ãda tai ome bëida perã. Et'ewa mɨa ak'ɨpiji parãmaa tachi jõmaarãpa p'ek'au k'achia oopata, p'ek'au k'achia jua ek'ari p'anapata perã; judiorã, judio-eerã auk'a.  4~`}j|{ zypx)wbvutsGrqpnmlkjj iMhhf5e d0c>b)aa7_^^Z]\[ZYYXWVU$TSTRCQlQONMLKbJJ,I\H~GFhED7=,<;\9|87755432 0/b.S-+))((:&$"!s W.I/D\H]#  & q Q$B 4a T'ãri auk'a p'anadaipia bɨ awaraa ijãapataarã ome. Jĩp'a jɨrɨdaipia bɨ Ak'õrepa parãmaa oopi k'inia bɨ. K'ĩsiadaik'araa bɨ parã awaraarã k'ãyaara pipɨara p'anɨ. Auk'a k'õp'ãyo meraadaipia bɨ chupɨria beerã ome mãik'aapa p'arat'ara beerã ome. Audua p'anadaik'araa bɨ.  Awaraarã o-ĩa p'anadak'ãri, auk'a o-ĩa p'anadaipia bɨ. Jõdee t'ãri p'ua p'anadak'ãri, auk'a jẽedaipia bɨ. D~ Awaraarãpa parã jɨrɨdak'ãri ne-inaa k'achia oodait'ee, ɨt'aa iidítɨ Ak'õrepa ãra chupɨria k'awaamerã mãik'aapa bendiciamerã. Iidináatɨ Ak'õrepa ãra maldiciamerã. 1}[ Awaraa ijãapataarã chupɨria k'awaadaipia bɨ mãik'aapa ne-inaa wẽe p'anɨ pɨrã, ãramaa teedaipia bɨ. Awaraarã pãchi t'ãide p'asia chedak'ãri, t'ãri pia auteebaidaipia bɨ. K'ãidait'ee wẽe p'anɨ pɨrã, pãchi tede k'ãipítɨ. Awaraarã ome k'ãiwee p'anapataadaipia bɨ 5|c O-ĩa p'anadaipia bɨ nɨ p'anɨ misa Tachi Ak'õre eujãdee wãdait'ee. Choodaipia bɨ nepɨrade baaidak'ãri. Ichita ɨt'aa t'ɨ̃pataadaipia bɨ Tachi Ak'õremaa. {9 K'oo-idaa p'anadaik'araa bɨ. T'ãripa oodaipia bɨ Ak'õre Jaurepa oopi bɨk'a. Mãgá oodait'ee Tachi Waibɨa Jesucristopa oopi k'inia bɨk'a. 1z[ Chik'inia p'anapataadaipia bɨ, tachi ëreerã ome p'anapatak'a. Audua p'anadaik'araa bɨ. Ma k'ãyaara awaraa ijãapataarã pipɨara ak'ɨdaipia bɨ tachi k'ãyaara. Fy Awaraarã t'ãri jĩp'a k'inia iru p'anadaipia bɨ. Ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo oodaik'araa bɨ. Mãgee ne-inaa unuamaa iru p'anapatáatɨ. Pia aupaita jɨrɨdaipia bɨ oodait'ee. *xM Awaraa k'ariparu pɨrã chĩara t'ãri o-ĩapiit'ee, mãga ooipia bɨ. Awaraamaa p'arat'arapiru pɨrã, t'ãri pia p'arat'a waibɨa teeipia bɨ chupɨria beerã k'aripait'ee. Awaraamaa eperã waibɨa papiru pɨrã, pia ak'ɨipia bɨ ijãapataarã ichi jua ek'ari p'anɨɨrã. Awaraa k'ariparu pɨrã chĩara chupɨria k'awaamerã, t'ãri o-ĩa mãga ooipia bɨ. Cristode ijãapataarã chik'inia p'anapataadaipia bɨ wy Awaraamaa ijãapataarã k'aripapiru pɨrã, mãga ooipia bɨ. Awaraamaa jarateepiru pɨrã, ichiaba mãga ooipia bɨ. qv[ Mamĩda Tachi Ak'õrepa k'aripak'ãri, ne-inaa awara-awaraa oopata, irua oopi k'inia bɨk'a tachi chaachaa. Ichi ũraa jarapiru pɨrã tachidepema abaamaa, mãgɨpa mãga ooipia bɨ t'ãripa, Ak'õremaa k'aripa iidi bɨ misa. #u? Mãga pɨk'a bɨ tachi Cristode ijãapataarã. Tachi jõma araa p'anɨ iru ome. Mapa auk'a araa p'anɨ apemaarã ijãapataarã ome k'ap'ɨa apai bɨk'a. 1t[ Tachi k'ap'ɨade nãgee ne-inaa chok'ara iru bɨ; bɨɨrɨ t'ɨait'ee; jua ne-inaa jitait'ee; mãgee ne-inaa. Ma chaachaa ne-inaa awara-awaraa oopari. Auk'a oodak'aa. Ws' Tachi Ak'õrepa mɨ pia ooji mɨ jɨrɨt'erak'ãri parãmaa jarateemerã. Maperã mɨa ũraait'ee parãdepema apidaapa k'ĩsianaadamerã: “Mɨ pipɨara bɨ awaraarã k'ãyaara”. Ma k'ãyaara k'ĩra jĩp'a jɨrɨipia bɨ Ak'õrepa oopi k'inia bɨ mãik'aapa t'ãripa mãga ooipia bɨ, ɨt'aa iidi bɨ misa irua k'aripamerã. r/ Oonáatɨ na p'ek'au eujãdepema ijãadak'aa beerãpa oopatak'a. Mãɨrãpa k'ĩsiapata ãchia oo k'inia p'anɨdepai. Parã jõdee, k'ĩsiadaipia bɨ Ak'õrepa k'inia bɨk'a. Mãgá k'awaadait'ee Ak'õrepa k'inia bɨ ne-inaa pia, k'achia wẽe; ne-inaa irua pia ak'ɨpari. iq M Ɨ̃pemaarã, mɨa nãga ũraait'ee: Tachi Ak'õrepa eperãarã chupɨria k'awaapari perã, at'ãri chok'ai p'anɨ misa, oopítɨ Tachi Ak'õremaa irua k'inia bɨk'a pɨ ome. Mãgá pãchi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨa p'oyaadai, p'anapataadait'ee Ak'õrepa k'inia bɨk'a. Ichiaba mãgá ak'ɨpidai parãpa wãara Tachi Ak'õre k'inia iru p'anɨ. p $Eperãpa mãgá p'oyaa tee-e, Tachi Ak'õre juadeepa ne-inaa jõmaweda uchiapari perã. Ichiata ne-inaa jõmaweda ak'ɨ bapari. Ne-inaa jõmaweda nɨ̃bɨ ichi-it'ee. Mapa ichita jaradaipia bɨ: “Ak'õre, ¡pɨ jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ! ¡Amén!”yok #‘¿K'aipa ne-inaa teeima Tachi Ak'õremaa, irua jõdee ma pari ne-inaa awara teemerã?’ (Job 41.11) :nm "¿Ak'õre Ũraa p'ãdade nãga jara bɨ-ek'ã? ‘¿K'aipa k'awaaima Tachi Ak'õre k'ĩsia mãik'aapa k'aipa iru ũraaima? Iruata ne-inaa jõma k'awapari.’ (Is 40.13) gmG !¡Wãara Tachi Ak'õre k'ĩsia k'awaa bapari! Jõmaweda pia oopari ichia ne-inaa jõma k'awapari perã. Tachi eperãarãpa k'awada-e irua k'ĩsia iru bɨ. Ichiaba k'awada-e sãgap'eda irua eperãarãmaa ne-inaa oopipari. l Tachi Ak'õrepa na p'ek'au eujãdepemaarã judiorã mãik'aapa judio-eerã ichiak'au bɨji ãchia oo k'iniata oodamerã. Mãga ooji ak'ɨpiit'ee ichia chupɨria k'awaapari p'ek'au k'achia oopataarã, judiorã, judio-eerã paara. Pedee pia jarada Tachi Ak'õrede dkA Ɨ̃rapema judiorã at'ãri oodaamaa p'anapata Ak'õrepa jara bɨk'a. Mamĩda Tachi Ak'õrepa parã judio-eerã chupɨria k'awaadak'a Cristode ijãadak'ãri, auk'a chupɨria k'awaait'ee judiorã, mãgá ijãadak'ãri. gjG Naaweda parã judio-eerãpa oodaamaa p'anapachida Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a. Mamĩda judiorã Ak'õre Waibɨapa ichi Warra pëidade ijãadaamaa p'anadap'edaa perã, Tachi Ak'õrepa parã judio-eerã chupɨria k'awaaji. -iS Tachi Ak'õrépata ichita oopari ichia jara bɨk'a. Mapa ichi eperãarã atabëi-e pait'ee. Ichita ãchi pia ak'ɨ bapariit'ee ichia jaradak'a ãchi chonaarãmaa. ehC Parã judio-eerã k'aurepa ɨ̃rá Tachi Ak'õrepa Israel pidaarã yiaraa iru bɨ, ãchi ijãada-e p'anadairã irua pedee pia jara pëida Cristo k'ap'ɨa pari. Mamĩda Ak'õrepa naaweda Israel pidaarã jɨrɨt'eraji. Mapa at'ãri ãchi k'inia iru bapari mãik'aapa pia ak'ɨ bapari. Mãga oopari mãga ooit'eeda ada perã ãchi chonaarãmaa. gw Maapai mɨa jaradak'a Jacobmaa, ichideerã pia ooit'ee ãchi p'ek'au k'achia wẽpapik'ãri.’ (Is 59.20-21) 8fi Ma t'ẽepai, Israel pidaarã chok'ara auk'a Cristode ijãadait'ee mãik'aapa Ak'õrepa ãra o k'achiadeepa k'aripa atait'ee, iru ũraa p'ãdade jara bɨk'a:‘Tachi K'aripapari uchiait'ee Israel pidaarã t'ãideepa, Sión p'uurudeepa. Jacobdeepa uchiadap'edaarã o k'achiadeepa k'aripa atait'ee. geG Ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa, ɨ̃rá mɨa parã judio-eerãmaa ne-inaa awaraarãpa waide k'awadak'aa k'awapi k'inia bɨ, k'ĩsianaadamerã judiorã k'ãyaara pipɨara p'anɨ. Tachi Ak'õrepa Israel pidaarã ũk'uru k'ɨɨrɨ k'isuapiji judio-eerãpa irua jara pëida pia ũridap'eda, Cristode ijãadamerã mãik'aapa Tachi Ak'õre ode t'ĩudamerã. Mamĩda ichita mãga-e pait'ee. Jĩp'a mãga p'asait'ee ijãarutamaa jõma judio-eerã irua k'ĩsia iru bɨ ijãadamerã. d9 Irua pɨ, judio-ee bɨta, o k'achiadeepa k'aripa ataru pɨrã Cristode ijãapari perã, audupɨara judiorã mãgá k'aripait'ee, Cristode ijãadak'ãri. Mãga ooit'ee ãchi uchiadap'edaa perã irua eperã jɨrɨt'erada Abrahamdeepa. Tachi Ak'õrepa Israel pidaarã k'aripait'ee c! Jõdee, naaweda Cristode ijãadaamaa p'anadap'edaarãpa ijãaruta pɨrã, Tachi Ak'õrepa ãchi pia ak'ɨit'ee Cristodeerã ak'ɨparik'a. Ãra waya t'ɨ pɨk'a bɨit'ee ãra naaweda p'anadap'edaak'a. Mãga ooi Tachi Ak'õre-it'ee ne-inaa audú chaaree wẽ-e perã. %bC Tachi Ak'õre t'ãri pia bapari Cristode ijãapataarã ome. Mamĩda Cristode ijãadaamaa p'anɨɨrã pia ak'ɨ-e. Maperã pɨ ijãa beeru pɨrã, t'ãri pia bapariit'ee pɨ ome. Mamĩda ijãa amaaru pɨrã, waa pia ak'ɨ-e. Pɨ t'ɨap'e pɨk'ait'ee ijãadak'aa beerã ome ooparik'a. ,aQ Tachi Ak'õrepa ichi eperãarã t'ɨap'e pɨk'aji pɨrã Cristode ijãadaamaa p'anadap'edaa perã, audupɨara parã t'ɨap'e pɨk'ait'ee ijãa amaadaruta pɨrã. f`E Pia bɨ. Mamĩda k'irãpáji Ak'õrepa ma judiorã t'ɨap'e pɨk'aji Cristode ijãadaamaa p'anadap'edaa perã. Pɨ Cristode ijãapari perãta, t'ɨ pɨk'a bɨji. Audua bai k'ãyaara, jĩp'a Tachi Ak'õre waaweeipia bɨ. _w Parãdepemapa jarai: “Mamĩda Tachi Ak'õrepa mɨ t'ɨ pɨk'a bɨji ma k'arrak'a bɨde judiorã k'ãyaara.” ^{ Tachi Ak'õrepa parã judio-eerã ome mãgá ooji mĩda, k'ĩsiadaik'araa bɨ parã pipɨara p'anɨ judiorã k'ãyaara. Ãra parã naaweda ma pak'uru k'arradepema juak'a p'anajida. Ma pak'uru k'arrak'a bɨ chok'ai-e bɨ parã, chi jua t'ɨ pɨk'a bɨda k'aurepa. Parã chok'ai p'anɨ ma pak'uru k'arrak'a bɨ k'aurepa. Judiorã k'aurepata parãpa Tachi Ak'õre k'awa p'anɨ. v]e Abraham pak'uru k'arrak'a bɨ judiorã-it'ee. Mamĩda olivo bɨɨrɨ uupataarãpa chi jua t'ɨap'epatak'a ma pak'uru pipɨara chaumerã, mãga pɨk'a Tachi Ak'õrepa Israel pidaarã ũk'uru t'ɨap'e pɨk'aji, Cristode ijãadaamaa p'anadap'edaa perã. Mãpai pak'uru ak'ɨpataarãpa ma pak'uru jua t'ɨap'edap'edaamãi awaraa pak'uru jua t'ɨ bɨpatak'a mãgee jida chaumerã, mãga pɨk'a Tachi Ak'õrepa parã judio-eerã t'ɨ pɨk'a bɨji judiorã k'ãyaara, Cristode ijãapata perã. P\ K'ĩsiadáma nãgɨde. Judiorãpa trigo naapɨara ewadak'ãri, mãgɨ́ awara bɨpata aɨdee masa oodap'eda, pan oodait'ee Tachi Ak'õre-it'ee. Mamĩda Ak'õrepa trigo jõmaweda waripipari perã, wãara ma masa jõmaweda ichi-it'ee. Mãga pɨk'a Tachi Ak'õrepa judiorã chonaarãwedapema Abraham awara bɨji ichi-it'ee, Abrahampa ijãa bada perã irua jarada. Mamĩda wãara Abrahamdeepa uchiadap'edaarã jõmaweda ichi-it'ee, mãga ijãadak'ãri. p[Y Mamĩda Cristode ijãada-e p'anadap'edaa perã, na p'ek'au eujãdepemaarã awaraarãpa irude ijãadai mãik'aapa t'ãri auk'a p'anapataadai Tachi Ak'õre ome. Tachi Ak'õrepa ma judiorã at'ãri p'oyaa pia ak'ɨ-e, mãga ijãada-e p'anadairã. Mamĩda ijãadak'ãripɨ, Ak'õrepa ãchi pia ak'ɨpariit'ee. Ak'õrepa chok'ai p'irabaipidaarãk'a p'anadait'ee. -ZS Na mimia oo bɨpa Tachi Ak'õre-it'ee, k'inia bɨ mɨchi auk'aarãpa parã ijãapata unudak'ãri, auk'a Cristode ijãadamerã mãik'aapa Ak'õre ode t'ĩudamerã. bY= Ɨ̃rá parã judio-eerãmaa ne-inaa jarait'ee. Tachi Ak'õrepa mɨ jɨrɨt'eraji parã judio-eerãmaa jarateemerã irua pedee pia jara pëida Cristode. Mɨ o-ĩa bɨ ma-it'ee Ak'õrepa mɨ jɨrɨt'erada perã. TX! Judiorã Cristode ijãadaamaa p'anadap'edaa perã, na p'ek'au eujãdepemaarãpa k'awaadai Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee mãik'aapa judio-eerãpa iru p'anadai jõma Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ Cristode ijãapataarã-it'ee. Judiorãpa auk'a Cristode ijãadak'ãri, ijãapataarã jõmaweda audupɨara o-ĩa p'anadait'ee. XW) Waya iidiit'ee: ¿Tachi Ak'õrepa ichi eperãarã yiaraa iru bɨk'ã? ¡Mãga-e! Wãara ijãada-e pada perã Tachi Ak'õrepa k'inia badak'a, k'achiade baaijida. Mamĩda ãchia mãgá ijãada-e pada k'aurepa judio-eerã Cristode ijãa p'aneejida mãik'aapa Ak'õre ode t'ĩujida. Ak'õrepa mãgá judio-eerã o k'achiadeepa k'aripa ataji. Mãga ooji judiorãpa mãɨrã ijãa p'anɨ unudak'ãri, auk'a Cristode ijãadamerã mãik'aapa ichi ode t'ĩudamerã. JV  Ichita ne-inaa oopata pɨ-it'ee ãchia k'ĩsia p'anɨk'a, pɨa wãara oopi k'inia bɨ k'ãyaara. Maperã taawa pɨa ãchi tau p'ãriu pɨk'apii ununaadamerã pɨa oo bɨ mãik'aapa ãchi eburuk'uk'ua pɨk'adaidamerã ãchia ne-inaa k'achia oopata k'aurepa.’ (Sal 69.22-23) Tachi Ak'õrepa judio-eerã k'aripada U Ichiaba Ak'õre Ũraa p'ãdade Rey David it'aideepa jara bɨ:‘Ak'õre Waibɨa, pɨ eperãarãpa k'ĩsiapata Ak'õre ewari ɨa p'anɨpapai pɨa ãchi pia ak'ɨpariit'ee. Mãga k'ĩsia p'anadairã, taawa pɨa ãchi k'achiade baaipii mãik'aapa miapii. 1T[ Mapa Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Tachi Ak'õrépata ãchi t'ãri chaareepiji. Tau iru p'anajida mĩda, unuda-e paji Tachi Ak'õrepa ãchimaa unupida. Ichiaba k'ɨɨrɨ iru p'anajida mĩda, ũrida-e paji Tachi Ak'õrepa ãchimaa jarapida. At'ãri mãga p'anapata.’ (Dt 29.4) qS[ Mãgara ¿k'ãata k'ĩsiadaima Israelde? Jõmaweda Israel pidaarãpa unuda-e paji ãchia jɨrɨdap'edaa. Jɨrɨpachida Tachi Ak'õrepa ãchi pia ak'ɨmerã, p'ek'au k'achia wẽe. Mamĩda ũk'urupai, chi Tachi Ak'õrepa jɨrɨt'eradaarã Cristode ijãadamerã, wãara mãga p'aneejida iru k'ĩrapite. Jõdee chi apemaarã k'ɨɨrɨ k'isua p'aneepachida. R Maperãpɨ ma ijãapataarã jɨrɨt'eraji. Eperãarã jɨrɨt'erada paara ãchia ne-inaa oopata k'aurepa, ãchia Tachi Ak'õremaa jɨrɨt'erapik'ajida ma ne-inaa oo p'anɨ pari. Mamĩda mãga-e. Irua ãchi jɨrɨt'erapari ãchi k'inia iru bapari perã. yQk Tachi Ak'õrepa ichi eperãarã ũk'uru ichi jua ek'ari iru badak'a Elías na p'ek'au eujãde bak'ãri, auk'a ɨ̃rapema Cristode ijãa p'anɨɨrã jɨrɨt'eraji ichi jua ek'ari iru bapariit'ee. Mãga oopari ãchi k'inia iru bapari perã. nPU Mamĩda Tachi Ak'õrepa Eliamaa p'anauji:‘Mɨ jua ek'ari eperãarã siete mil iru bɨ, at'ãri mɨmaa aupai ɨt'aa t'ɨ̃pata. Pɨk'a, ãra jida bedabaidak'aa jã ne-inaa juapa ooda Baal k'ĩrapite.’ (1 R 19.18) aO; ‘Ak'õre, tai poro waibɨarãpa pɨ pedee jarapataarã peepachida. Ichiaba pɨa altar oopida ãrik'oojida. Mɨ aupai pɨde ijãapari mãik'aapa ɨ̃rá mɨ jida jɨrɨ p'anɨ peedait'ee.’ (1 R 19.10, 14) N# Irua Israel pidaarã naaweda jɨrɨt'eraji ichi eperãarã papiit'ee. ¿Ɨ̃rá sãga ãchi yiaraa iru baima? ¿K'irãpa p'anɨ-ek'ã Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ iru pedee jarapari Elías it'aideepa? Israel pidaarã ãpɨte mãgɨpa Tachi Ak'õremaa jaraji: ]M 5 Israel pidaarã mãgá p'anadap'edaa perã, ¿Tachi Ak'õrepa ichi eperãarã yiaraa iru bɨk'ã? ¡Mãga-e! ¡Mɨta Israel pida, Abrahamdeepa uchiada, Benjamín ëreerãdepema! Tachi Ak'õrepa mɨ yiaraa-e bɨ. fLE Jõdee Israel pidaarã ãpɨte jara bɨ:‘Ichita mɨa Israel pidaarã k'aripa k'inia baji. Mamĩda ãchia oodaamaa p'anapachida mɨa jara bɨk'a, mɨde ijãa k'iniada-e p'anadap'edaa perã.’ (Is 65.2))KK Ichiaba Isaíapa p'ãdade jĩp'a jara bɨ:‘Mɨ jɨrɨda-e p'anadap'edaarãpa mɨ unujida. Mɨa unupiji mɨ k'awa k'iniada-eerãmaa.’ (Is 65.1) \J1 Mãga pɨrã, waya iidiit'ee: ¿sãgap'eda ijãada-e pajima? ¿K'awada-e pajik'ã ãchia ũridap'edaa? ¡K'awajidapɨ! Naapɨara mɨa k'irãpapi k'inia bɨ Moisepa p'ãdade jara bɨ:‘Tachi Ak'õrepa nãga jara bɨ ichi eperãarãmaa: Mɨa parã k'ĩra unuamaa iru p'anapiit'ee mɨchi eperãarã-eerãmaa, ãra mɨde ijãa k'inia p'anadairã. Ma awara parã k'ĩraupiit'ee mãgɨɨrã ome, chi parãpa k'ĩsiapata k'ĩsia k'awa-ee beerã.’ (Dt 32.21) :Im Mãga pɨrã, ¿sãgap'eda judiorãpa ijãada-e paji? ¿Ũrida-e pajik'ã Cristopa ooda ãchi-it'ee? ¡Ũrijidapɨ! Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Tachi Ak'õrepa ooda jarateepachida jõmaarãmaa; na p'ek'au eujãdepema t'ɨmɨ́ beerãmaa paara k'awapijida irua ooda.’ (Sal 19.4) H Ma jõma jara aupadade k'ĩsiadak'ãri, k'awa p'anɨ eperãarãpa ũridak'ãri Cristopa ooda ãchi-it'ee, mãgapɨ irude ijãapata. G Mamĩda jõmaarãpa ũri k'iniada-e p'anɨ, Ak'õre pedee pia jara chedak'ãri. Mãga k'awa p'anɨ Tachi Ak'õre pedee jarapari Isaíapa p'ãdade jara bairã:‘Tachi Ak'õre, ¿k'aipa ijãajima aji, taipa jarateedap'edaa?’ (Is 53.1) hFI Mãgɨ́ eperã, ¿sãga wãima jarateede, awaraarãpa iru pëida-e p'anɨ pɨrã? Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Eperãarã o-ĩadaipata awaraarãpa pedee pia ãchimaa jara chedak'ãri.’ (Is 52.7) wEg Mamĩda ¿sãga chupɨria iididaima, irude ijãada-e p'anɨ pɨrã? Ichiaba ¿sãga irude ijãadaima, irua ooda ãchi-it'ee ũrida-e p'anɨ pɨrã? Ma awara ¿sãga ũridaima irua ooda ãchi-it'ee, eperãpa mãga jara-e pɨrã ãchimaa? 5Dc Maperã k'awa p'anɨ na Ak'õre Ũraa wãarata jara bɨ:‘Tachi Ak'õrepa ichimaa chupɨria iidirutaarã k'aripa atait'eeda aji, atuanaadamerã.’ (Jl 2.32) vCe Mãga jara bairã k'awa p'anɨ judiorã, judio-eerã ome auk'a p'anɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite, Cristode ijãadak'ãri. Iruta Jõmaarã Waibɨa. Auk'a k'aripapari chi chupɨria iidirutaarã ichimaa, ãchi auk'a k'inia iru bapari perã. *BM K'irãpátɨ Ak'õre Ũraa p'ãdade ichiaba jara bɨ:‘Eperã Cristode ijãa bɨ k'ĩra pia-ee ba-e pait'ee Ak'õre k'ĩrapite.’ (Is 28.16) eAC T'ãripa Cristode wãara ijãadak'ãri, p'ek'au k'achia wẽe p'aneepata Ak'õre k'ĩrapite. Ma awara tachi it'aideepa jaradak'ãri, “Jesucristo Mɨchi Waibɨa”, ak'ɨpipata irua tachi o k'achiadeepa k'aripa ataji. P@ Eperãpa jara bɨ pɨrã: “Jesucristo Mɨchi Waibɨa” mãik'aapa t'ãripa wãara ijãa bɨ pɨrã Tachi Ak'õrepa Cristo chok'ai p'irabaipiji, Tachi Ak'õrepa ma eperã wãpiit'ee ichi truadee. l?Q Mãga k'ĩsiadai k'ãyaara, jaradaipia bɨ Ak'õre Ũraade jara bɨk'a:‘Nãgaweda Tachi Ak'õrepa jara pëida k'awa p'anɨ, mãgɨ́ pãchi it'aideepa jarapata perã mãik'aapa pãchi t'ãride k'awapata perã.’ (Dt 30.14) Mãgɨ́ pedee Moisepa p'ãdadepemak'a ichiaba taipa jarateepata jõmaarãmaa: t'ãripa Cristode ijãapataadamerã. 8>i Maa-e pɨrã:‘ “¿K'aita piudap'edaarãmaa wãima Ak'õrepa k'inia bɨ k'awaade?” ’ (Dt 30.13) (pia jarait'eera, Cristo chemerã iru ɨadap'edaamãiipa.) e=C Mamĩda p'ek'au k'achia wẽe beerã Cristode ijãa p'anɨ k'aurepa, mãgɨɨrãpa auk'a jaradai Moisepa jaradak'a Tachi Ak'õre k'awa k'inia p'anadap'edaarãmaa:‘K'ĩsianáatɨ pãchi t'ãridepai: “¿K'aita wãima Ak'õre eujãdee irua k'inia bɨ k'awaade?” ’ (Dt 30.12) (pia jarait'eera, Cristo chemerã Ak'õre eujãdeepa.) )<K Moisepa p'ãdade jara bɨ:‘Eperãpa ook'ãri jõmaweda Ak'õre Ũraade jara bɨk'a, ichita bapariit'ee ma ũraade jara bɨk'a.’ (Lv 18.5) Z;- Mamĩda Cristopata ichideerã uchiapipari Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ jua ek'ariipa, oopataadamerã irua jara bɨk'a. Maperã Tachi Ak'õrepa Cristode ijãapataarã p'ek'au k'achia wẽe ak'ɨpari. L: K'awa k'iniadak'aa Ak'õrepa Cristode ijãapataarã p'ek'au k'achia wẽe beepipari. K'ĩsiapata ne-inaa pia oo p'anɨpa Tachi Ak'õrepa ãchi pia ak'ɨit'ee. Maperã Cristode ijãa k'iniada-e. j9M Mɨchi taupa unu bɨ ãrapa Ak'õre net'aa k'awa k'inia p'anɨ. Mamĩda wãara iru k'awadak'aa. E8  Ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa, t'ãripa mɨa k'inia bɨ judiorãpa Cristode ijãadamerã. Ɨt'aa t'ɨ̃pari Tachi Ak'õremaa ãra chupɨria k'awaamerã, mãgá o k'achiadeepa uchiadamerã. ~7u !Oojida Ak'õrepa jaradak'a chonaarãweda ichi ũraa p'ãdade:‘Judiorã t'ãide Sión p'uurude mɨa eperã mãu pipɨara bɨk'a papiit'ee. Ara eperã t'ĩutɨparik'a mãumaa, mãga pɨk'a eperãarã chok'ara t'ĩutɨ pɨk'adait'ee ma mãu pipɨara bɨ k'aurepa. Mamĩda chi irude ijãa bɨ t'ãri o-ĩa bapariit'ee Ak'õre k'ĩrapite.’ (Is 8.14; 28.16)6% ¿Sãgap'eda mãga p'anajida? Cristode ijãa p'aneedai k'ãyaara Tachi Ak'õrepa ãchi pia ak'ɨmerã, Ak'õre Ũraa Moisemaa p'ãpidak'a oo k'inia p'anapachida. Mamĩda Ak'õrepa Cristo pëiji ichi o ak'ɨpimerã. Mapa irude ijãa k'iniada-e pak'ãri, ma o atuajida. Y5+ Jõdee Israel pidaarãpa Tachi Ak'õre jɨrɨ p'anajida mãik'aapa oo k'inia p'anajida iru ũraa p'ãdade jara bɨk'a, irua ãchi pia ak'ɨmerã. Mamĩda p'oyaa ooda-e paji jõmaweda ma ũraade jara bɨk'a. 4 Tachia ¿k'ãata k'awaadaima k'ĩsiadak'ãri Ak'õrepa mãga oodade Israel pidaarã ome? K'awa p'anɨ judio-eerãpa Tachi Ak'õre jɨrɨda-e p'anajida. Mamĩda ɨ̃rá p'ek'au k'achia wẽe p'anapata Tachi Ak'õre k'ĩrapite, Cristode ijãapata perã. 3- Mamĩda aɨ naaweda Isaíapa ichiaba jara baji:‘Jõmaarã Ak'õre Waibɨapa tachi warrarã chok'ara-ee p'anɨɨrã k'aripa-e pada paara, k'iniik'ajida Sodoma pidaarãk'a mãik'aapa Gomorra pidaarãk'a.’ (Is 1.9) Judiorã Cristode ijãadaamaa p'anadap'edaa a2; Taarã-e nɨde Tachi Ak'õrepa eperãarã chok'ara jõpiit'ee.’ (Is 10.22-23) S1 Ma awara Tachi Ak'õre pedee jarapari Isaíapa jaraji:‘Israel pidaarã ipu tau nãusaak'a p'usa ide chok'ara p'anɨ mĩda, Tachi Ak'õrepa ãra chok'ara-ee uchiapiit'ee k'achia beerã juadeepa. 0 Awara ãi Ak'õre Ũraa p'ãdade Oseapa ichiaba jaraji:‘Mɨa eperãarãmaa jara badamãi: “parã mɨchi p'uuru pidaarã-e”, mãgɨɨrãmãi ãchideepa uchiadap'edaarãmaa “Ak'õre ichita chok'ai bapari warrarãda” adait'ee.’ (Os 1.10) 9/k K'awa p'anɨ Ak'õrepa mãga k'ĩsia iru baji, iru pedee jarapari Oseamaa jarapida perã:‘Mɨchi eperãarã-ee p'anadap'edaarã t'ɨ̃jaradait'ee “mɨchi eperãarã” mãik'aapa eperãarã mɨa k'inia-e badaarã t'ɨ̃jaradait'ee “eperãarã mɨa k'inia iru bɨɨrã”.’ (Os 2.23) . Tachi Ak'õrepa tachita jɨrɨji judiorã t'ãideepa mãik'aapa judio-eerã t'ãideepa, tachi jõmaweda auk'a Cristode ijãadamerã. l-Q Mãgá chooru pɨrã k'ĩsia iru bada perã eperãarãmaa ichi k'ĩra wãree unupiit'ee, ¿k'ãata jaradaima? Irua mãga ooji tachi chupɨria k'awaak'ãri mãik'aapa tachi k'ap'ɨa ichi k'ĩra wãree unupik'ãri awaraarãmaa. , Tachi Ak'õrepa mãga pɨk'a oopari na p'ek'au eujãdepemaarã ome. Ichia k'ĩsia iru bɨ mĩda p'ek'au k'achia ooyaa p'anɨɨrã jõpiit'ee, choopari ãra ome ichi ewari waibɨa ewate paru misa. Mãgá choo k'inia bɨ pɨrã, ¿k'ãata jaradaima? o+W K'ĩsíaji nãgɨde. Chok'o k'aparipa ichi yooro p'e iru bɨdee chok'o k'ĩra t'ãdoo k'apari, ichia k'inia bɨk'a. Ma yoorodee k'ai chok'o pi-ia fiestadee ateeit'ee mãik'aapa aɨ yoorodee k'ai chok'o jĩp'aa teeda iru bait'ee. *w Mɨa ma iidida nãga p'anaut'ee. Pɨ na p'ek'au eujãdepema. Mãga bɨta, ¿Tachi Ak'õrepa ne-inaa oopari iidiipia bɨk'ã?‘Ma awara pɨ, Ak'õrepa ooda, iidiipia bɨk'ã: “¿Sãap'eda mɨ nãgá oojima?” ’ (Is 29.16; 45.9) 6)e Mamĩda parãdepemapa mɨmaa iidii: “Mãga pɨrã, ¿sãgap'eda Tachi Ak'õrepa k'ɨɨrɨ k'isua p'anɨɨrã miapiit'eema? ¿Iru k'aurepa mãgá p'anapata-ek'ã?” ?(w Mãga jarada perã, k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa chupɨria k'awaapari ichia chupɨria k'awaa k'inia bɨɨrã mãik'aapa k'ɨɨrɨ k'isuapipari ichia mãgá oopi k'inia bɨɨrãmaa. a'; Ichiaba Ak'õrepa ichi ũraa p'ãdade jaraji Egiptodepemaarã poro waibɨa Faraonmaa:‘Mɨa pɨ rey papiji mãik'aapa pɨ k'ĩrapite ooji ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. Mãga ooji mɨa pɨ nepɨrade baaipida k'aurepa, na p'ek'au eujãdepemaarãpa k'awaadamerã Mɨta, jõmaarã Ak'õre Waibɨa.’ (Ex 9.16) r&] Mãga jarada perã, k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa eperãarã jɨrɨt'erapari k'aripait'ee, ichia ãchi chupɨria k'awaa k'inia bairã. Jɨrɨt'era-e ãchia mãga k'inia p'anadairã maa-e pɨrã ne-inaa pia wa k'achia oo p'anadairã. X%) Mɨa mãga jara bɨ Tachi Ak'õrepa Moisemaa nãga jarada perã:‘Mɨa chupɨria k'awaait'ee mɨa chupɨria k'awaa k'inia bɨɨrã. Pia ak'ɨit'ee mɨa pia ak'ɨ k'inia bɨɨrã.’ (Ex 33.19) $ Mãgara ¿k'ãata jaradaima? ¿Tachi Ak'õrepa pia oo-e bɨk'ã, aba pipɨara ak'ɨpari perã chi apema k'ãyaara? ¡Mãga-e! #7 Tachi Ak'õre pedee jarapataarãpa p'ãdap'edaade ichiaba jara bɨ:‘Jacob jɨrɨt'eraji. Jõdee Esaú unuamaa iru baji.’ (Mal 1.2-3) p"Y Jɨrɨt'era-e ma eperãpa ne-inaa pia oopari perã. Jĩp'a jɨrɨt'erapari ichia k'inia bɨk'a. Mãga k'awa p'anɨ Ak'õrepa Rebecamaa nãga jarada perã:‘Chi naapema chi t'ẽepema jua ek'ari bait'ee.’ (Gn 25.23) B!} Mamĩda ma me-iso t'odai naaweda, Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru baji aba jɨrɨt'erait'ee mãik'aapa waibɨara papiit'ee chi apema k'ãyaara. Ak'õrepa mãga ooji ma warrarãpa waide ne-inaa pia wa k'achia ooda-e p'anajida mĩda. Mãga ook'ãri, k'awapiji ichiata eperã jɨrɨt'erapari oomerã ichia oopi bɨk'a. e C Ma awara aɨ t'ẽepai tai judiorã chonaa Isaacpa me-iso ooji chi wẽra Rebeca ome.  Tachi Ak'õrepa mãgaji Abrahammaa:‘Añomaa mɨ waya cheit'ee mãik'aapa Sarapa warra t'oit'ee.’ (Gn 18.10)  Ak'õrepa mãga jarada perã, k'awa p'anɨ iru-it'ee Isaacdeepa uchiadap'edaarã aupai Abraham warrarã, Abrahampa awaraa warrarã ooji mĩda. Tachi Ak'õrepa Isaacdeepa uchiadap'edaarã mãga ak'ɨpachi, ãra uchiadap'edaa perã irua Abrahammaa jarada k'aurepa. nU Ichiaba ichi-it'ee jõmaweda Abrahamdeepa uchiadap'edaarã wãara Abraham warrarã-e. Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Mɨa Isaacdeepa uchiadait'eerã pia ak'ɨit'ee, pɨ mɨde ijãapari perã.’ (Gn 21.12) X) Mãgara ¿k'ãata jaraima? ¿Tachi Ak'õrepa oo-e pajik'ã ichia ooit'eeda adak'a Israel pidaarã ome? ¡Mãga ooji! Mamĩda ichi-it'ee jõmaweda Israeldeepa uchiadap'edaarã wãara Israel pidaarã-e. %C Ãra uchiajida tai chonaarã Abrahamdeepa, Isaacdeepa, Jacobdeepa. Maap'eda Tachi Ak'õre Waibɨa Jesucristo, chi ne-inaa jõmaweda ak'ɨpari t'ok'ãri eperã k'ap'ɨade, ãchi auk'aa paji, ichiaba ma chonaarãdeepa uchiada perã. ¡Maperã ichita gracias jaradáma irumaa! ¡Amén! L Ãra Israeldeepa uchiajida. Chonaarãweda Tachi Ak'õrepa ãra jɨrɨt'eraji ichideerã p'aneedamerã. Mãgá ichi warrarãk'a p'aneejida. Iru bapachi ãra chonaarã t'ãide. Mãga nɨde iru k'ĩra wãree unujida. Ãra chonaarãmaa jaraji ichia ooit'ee Abrahamdeepa uchiadap'edaarã k'ap'ɨa pari. Ichi ũraa p'ãpiji ãra chonaarãmaa mãik'aapa mãɨrãdepema ũk'uru awara bɨji mimiadamerã ichi-it'ee. Jaraji ãra chonaarãmaa sãga ɨt'aa iidipataadaipia bɨ. Ãra chonaarãmaa jarada chok'ara jaraji ãra pia ak'ɨ bapariit'ee mãik'aapa eperã pëiit'ee ãra k'aripade. `9 Piara bak'aji Cristopa mɨ yiaraa iru bada paara, mɨchi auk'aarã atuadai k'ãyaara. b= Mɨ audú t'ãri p'ua nɨ̃bɨ mɨchi auk'aarã, judiorãpa Cristode ijãadak'aa perã. < s Mɨ Cristode ijãadak'ãriipa, araa bɨ iru ome. Tachi Ak'õre Jaurepa k'awapipari mɨa wãarata jararu. Ma awara mɨchi t'ãripa ichiaba k'awa bɨ seewa jara-e nãga jarak'ãri. Y+'Ɨt'ɨpɨara wãruta pɨjida pajãde maa-e pɨrã edupɨara wãruta pɨjida eujã ek'ari maa-e pɨrã t'ɨmɨpɨara wãruta pɨjida na p'ek'au eujãde, ãyaa wãda-e pai iru juadeepa. Mɨa mãga jara bɨ wẽ-e perã ne-inaa tachi ãyaa wãpiit'ee Tachi Ak'õre juadeepa Tachi Waibɨa, Jesucristopa, tachi k'inia iru bapari perã.&Cristopa tachi mãgá k'inia iru bapari perã, mɨchi t'ãripa mɨa nãga ijãa bɨ. Ãyaa wãda-e iru juadeepa piuruta pɨjida maa-e pɨrã mia jõnɨ pɨjida na eujãde p'anɨ misa. Cristo juadeepa tachi ãyaa wãpida-e pai angeleerãpa, netuaraarãpa, na p'ek'au eujãdepemaarã waibɨarãpa pida. Apidaapa mãgá wãpida-e pai ne-inaa ɨ̃rapema wa t'ẽepema ewari cherude. ,Q%K'achia beerãpa tachi ijãapataarã at'ãri mãgá iru p'anɨ mĩda, tachia ne-inaa jõmaade ãchi p'oyaapata, tachi k'inia iru baparipa k'aripapari perã. (I$Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ:‘Ak'õre, taipa pɨ k'inia iru p'anapata perã, k'achia beerãpa tai ip'ii jɨrɨpata peedait'ee. Oveja peepataarãpa oveja iru p'anapatak'a ateedak'ãri peedait'ee, mãga pɨk'a mãgee k'achia beerãpa tai iru p'anɨ.’ (Sal 44.22)  #Mãga-e pɨrã, ¿k'aipa tachi ãyaa ataima Cristo juadeepa, irua tachi k'inia-ee iru bamerã? Mãgá ãyaa wãda-e pai nepɨrade baairuta pɨjida maa-e pɨrã audú k'ĩsia jõnɨ pɨjida maa-e pɨrã awaraarãpa tachi k'achia ooruta pɨjida Cristode ijãapata perã maa-e pɨrã jarrapisia jõnɨ pɨjida maa-e pɨrã p'aru wẽe p'anɨ k'aurepa chupɨria chitoonɨ pɨjida maa-e pɨrã awaraarãpa tachi jɨrɨruta pɨjida miapidait'ee wa peedait'ee. ¡Ne-inaa apidaapa tachi ãyaa wãpida-e Cristo juadeepa! uc"Mãga-e pɨrã, ¿k'aipa Cristode ijãapataarã atuapiima? Jesucristo piuji mãik'aapa chok'ai p'irabaiji tachi o k'achiadeepa k'aripa atait'ee. Maap'eda ɨt'ari Tachi Ak'õre juaraare banaji chupɨria iidiit'ee Ak'õremaa tachi pari. 1[!¿K'aipa Tachi Ak'õrepa jɨrɨt'eradaarã ɨmɨateeima, irua ãra pia-ee ak'ɨmerã? Tachi Ak'õrépata tachi p'ek'au k'achia wẽe ak'ɨpari Cristopa ooda k'aurepa. 8i Tachi Ak'õrepa wãak'a-e paji pɨrã ichi Warra piupik'ãri tachi pari, audupɨara wãak'a-e pait'ee ne-inaa awaraa ichia jara bɨ teeit'ee tachi Cristode ijãapataarãmaa. LK'ĩsiadak'ãri jõmaweda Tachi Ak'õrepa ooparide tachi ijãapataarã k'aripait'ee, ¿k'ãata waa jaradaima? Tachi Ak'õrepa tachi mãgá k'aripapari pɨrã, ¿k'aipa tachi k'achia ooima?  Pia jarait'eera, naaweda Tachi Ak'õrepa k'awaji eperãarã ũk'uruurãpa iru k'inia iru p'anadait'ee. Mapa mãɨrã jɨrɨpari Cristode ijãadamerã. Mãpai, ijãadak'ãri, irua ãchi p'ek'au k'achia wẽe ak'ɨpari ichi warra Cristo ak'ɨparik'a. Maperãpɨ ãra p'anapiit'ee ichi trua k'ĩra wãree bɨde. Cristode ijãapata k'aurepa Tachi Ak'õrepa tachi k'inia iru bapari { oEperãarã ooi naaweda, Tachi Ak'õrepa k'awaji mãɨrãpa iru k'inia iru p'anadait'ee. Mapa k'ĩsia iru baji mãɨrã ichi warra jĩak'a papiit'ee. Cristo chi Warra naapema paji. Maap'eda irude ijãapataarã iru ɨ̃pemaarãk'a p'aneejida. A {Mapa k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa pia uchiapiit'ee jõmaweda ne-inaa p'asaru ichi k'inia iru p'anɨɨrãmaa. Mãga ooit'ee ichiata mãɨrã jɨrɨda perã Cristode ijãadamerã. C Mãpai Tachi Ak'õrepa tachi ijãapataarã t'ãride iru bɨ k'awapari perã, ũripari ichi Jaurepa jara k'inia bɨ tachi k'ap'ɨa pari. Ichi Jaurepa ichita iidipari irua k'inia bɨk'a. C Mãgá choodai Tachi Ak'õre Jaurepa tachi k'aripapari perã, audú k'ĩsia paraa p'anadak'ãri maa-e pɨrã tachi t'ãride juatau wẽe pɨk'a p'anadak'ãri. Mãga p'anɨde tachi k'ĩradoopa p'oyaa ɨt'aa t'ɨ̃da-e pak'ãri Ak'õremaa, iru Jaurepa enenee nɨ̃bɨ tachi pari ĩyapaa bɨdepai, pedee wẽe. Mamĩda wãara ijãa p'anɨ pɨrã ma k'ap'ɨa chiwidi iru p'anadait'ee, waide unuda-e p'anɨ mĩda, choodait'ee tachia nɨ p'anɨde. Ichia tachi o k'achiadeepa k'aripa atadak'ãriipa, k'awajida ewari cherude wãara mãgá k'ap'ɨa chiwidide p'anapataadait'ee iru k'ĩra wãree truade. Ma k'ap'ɨa chiwidi iru p'anadap'edaa paara, nɨda-e pak'ajida k'ap'ɨa chiwidi iru p'anadait'ee. MTachi ijãapataarã jida mia chitoonɨ na p'ek'au eujãde p'anɨ misa, ne-inaa pipɨara bɨ iru p'anɨ mĩda, Tachi Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨdepema teeit'ee Cristode ijãapataarãmaa. Mãgɨ́ iru Jaure. Mãgá iru Jaure tachi ome iru p'anɨ mĩda, tachi t'ãride k'ĩsia paraa p'anapata na p'ek'au eujãde p'anɨ misa. Auk'a o-ĩa nɨpata Tachi Ak'õrepa tachi k'ap'ɨa chiwidi p'irabaipimerã mãik'aapa ɨt'ari tachi ichi warrarãk'a p'anapimerã.  K'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa ooda jõmaweda at'ãri mia nɨ̃bɨ, wẽra mia nɨ̃baparik'a ichi warra ewaa t'oit'ee pak'ãri. r]Mamĩda ɨ̃rá ma ooda jõmaweda nɨmaa bɨ ma ewari cherude ma k'achia baaidadeepa auk'a uchiait'ee perã Tachi Ak'õre warrarã ome. Iru warrarã waa piuda-e pait'ee mãik'aapa Tachi Ak'õre k'ĩra wãree eujãde p'ananadait'ee. PChi naapema eperãpa oo-e pak'ãri Tachi Ak'õrepa jaradak'a, k'achiade baaiji. Maperã Ak'õrepa ichia ooda jõmaweda auk'a k'achiade baaipiji, ma ne-inaa Ak'õrepa ooda mãga k'inia-e baji mĩda. H Na p'ek'au eujãde mãgá mia jõnɨ jida, o-ĩa nɨ p'anɨ iru ewari waibɨa ewate. Jõma ne-inaa Tachi Ak'õrepa ooda jida nɨmaa bɨ irua ak'ɨpimerã ichi warrarã Cristo cheru ewaride. fY~}n|+{zyxwWvputtr q@p7nmTlkjihgOeeddIcbXaT`Z_r^]c\[cZYXWVUTT'SRPONMMFKK'JIH*GVFRD[CCA@f?>== <~;:Y9976%5k44N33 2e11306//-.b-,,D+**@('&%%$q#2"!NcFVTu\ )  2vf  v Tachia iru ũraade jara bɨk'a oodak'ãri, oo amaadait'ee ijãadak'aa beerãpa ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo oopata. Mãgá jĩp'a ijãadak'ãri, pia k'ĩsia k'awaa wãpata mãik'aapa k'ĩra jĩp'a oopata tachia oodaipia bɨk'a Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Tachi mãga p'anapata pɨrã na p'ek'au eujãde p'anɨ misa, pia p'anapataadait'ee iru k'ĩrapite, ichiaba awaraarã k'ĩrapite. wv Tachi Ak'õrepa ak'ɨpiji eperãarã jõmaweda k'inia iru bɨ mãik'aapa k'inia bɨ o k'achiade atuanaadamerã. zmv Chipariirã net'aa maarepida chɨadaik'araa bɨ. Ma k'ãyaara ak'ɨpidaipia bɨ ichita oodait'ee chipariirãpa k'inia p'anɨk'a, seewa jarada-ee. Mãgá ewari chaa chok'ek'ee p'anaruta pɨrã, chipariirã awaraarã ome Tachi Ak'õre Ũraa pi-ia k'ĩsiadai mãik'aapa iru ode t'ĩu k'iniadai tachi ome, tok'arradee atuapiamaapa. Sãap'eda k'ĩra jĩp'a p'anadaipia bɨ zmv Ũráaji esclavoorã ijãa p'anɨɨrãmaa: ãchi chipariirã jua ek'ari chok'ek'ee p'aneedaipia bɨ; ne-inaa jõmaata t'ãri pia oodaipia bɨ chipariirãpa oopi p'anɨk'a; pedee k'achia p'anaudaik'araa bɨ mimiade chok'a pëidak'ãri. <~qvPɨa jarateeru ichita wãara baipia bɨ. Mãgá jarateeru pɨrã, apidaapa jarada-e pai pɨa pariatua jarateepari. Ma k'ãyaara, pɨa jaratee bɨ ũridaamaa beerã k'ĩra nejasia p'anadai k'awaadak'ãri pɨa ichita oopari pɨa ũraa bɨk'a. Ne-inaa k'achia maarepida unuda-e pai tachi ãpɨte jaradait'ee. P}vTito, pɨ ichiaba nejõmaade ichita ne-inaa pia ooipia bɨ. Mãgá ãramaa ak'ɨpiit'ee sãga p'anapataadaipia bɨ. Ãramaa Tachi Ak'õre Ũraa jarateek'ãri, k'ĩra jĩp'a jarateeipia bɨ ãra pipɨara p'anapataadamerã mãik'aapa Jesucristo k'inia iru p'anadamerã. Jarateeik'araa bɨ pɨ waibɨara pait'ee ãra k'ĩrapite. m|SvAuk'a ũráaji k'ũtrãarã chok'ek'ee p'anadamerã mãik'aapa ne-inaa pariatua oonaadamerã. {vMa awẽraarãpa ne-inaa pariatua oodaik'araa bɨ; ãchi ɨmɨk'ĩra k'ãyaara awaraa ɨmɨk'ĩra ome t'ĩudaik'araa bɨ; k'achia oodait'ee k'ĩsiadaik'araa bɨ; t'ãri pia mimiadaipia bɨ ãchi te pidaarã ak'ɨdait'ee; ãchi ɨmɨk'ĩra jua ek'ari chok'ek'ee p'anadaipia bɨ. Mãgá p'anaruta pɨrã, ijãadak'aa beerãpa k'achia pedeeda-e pait'ee Tachi Ak'õre Ũraade ãra k'aurepa. zvMãgá ijãapataarã chõtrãarãpa awẽraarãmaa jarateedai ãchi k'ima mãik'aapa ãchi warrarã k'inia iru p'anapataadamerã. yvMãga pɨk'a chõtrãarãmaa ũráaji: Tachi Ak'õre ome ewari chaa chok'ek'ee p'anadaipia bɨ; chĩara ãpɨte ik'achia pedeedaik'araa bɨ; it'uapa piudaik'araa bɨ. Ãchi mãgá pia p'anadaipia bɨ apemaarã wẽraarã ne-inaa pia oo k'awaa wãdamerã. xvŨráaji ijãapataarã chonaarãmaa: ne-inaa oodai naaweda pia k'ĩsiadaipia bɨ p'ek'au k'achiade baainaadamerã; k'ĩra jĩp'a p'anadaipia bɨ apemaarã k'ĩrapite, pia k'ĩsiadamerã ãchide; ne-inaa pariatua oodaik'araa bɨ; wãara Cristode ijãadaipia bɨ; awaraarã wãara k'inia iru p'anadaipia bɨ Tachi Ak'õrepa k'inia iru bɨk'a; chupɨria jõnɨ jida, Cristode ijãadaipia bɨ. Yw -vPɨ jõdee, jarateeipia bɨ jĩp'a uchiamerã Jesucristo Ũraa Pia jara bɨk'a. ?v yv“Taipa Tachi Ak'õrede ijãa p'anɨda” apata. Mamĩda seewata mãga jarapata. Tachia ãchia oopata unudak'ãri, k'awapata ãchia t'ãripa ijãadak'aa. T'ãri k'achia-idaa p'anadairã, Tachi Ak'õre k'ĩrau bɨ ãchi ome. Oodak'aa irua oopi k'inia bɨk'a. Mãgeerãpa ne-inaa pia apida p'oyaa oodak'aa.u vCristo k'aurepa p'ek'au k'achia wẽe p'anadak'ãri, ne-inaa jõmaweda pia bɨ tachi-it'ee; chik'o k'odait'ee mãik'aapa it'abarreepema net'aa. Jõdee jãgee p'ek'au k'achia oopataarã-it'ee mãik'aapa Cristo ũraade ijãadak'aa beerã-it'ee, maarepida ne-inaa pia wẽ-e. Ãchi-it'ee jõmaweda k'achia bɨ. Ãchi k'ĩsia paara k'achia bɨ, Ak'õrepa k'inia bɨk'a k'ĩsiadak'aa perã. Jt vMãgá waa ijãada-e pait'ee chonaarãwedapema judiorãpa seewa nepɨrɨdap'edaa ãchi k'ĩsiadoopa. Ichiaba waa ooda-e pait'ee Jesucristo ũraa wãara ũridaamaa p'anɨɨrãpa jara p'anɨk'a. ?s yv Ma eperã k'ĩsia k'awaaparipa jaradak'a, mãga p'anɨ ma seewa jarateepataarã. Maperã ãchi mãik'aapa chi seewa ũri k'inia p'anɨɨrã paara ɨtrɨak'óoji jĩp'a ijãadamerã. r yv Chonaarãweda Creta isladepema k'ĩsia k'awaapari, ãchi auk'aapa mãgaji:“¡Creta pidaarã, seewa-idaa beerã, k'oo-idaa beerã, waibɨa nek'oyaa beerã! Parã jõmaweda t'ãri k'achia-idaa p'anapata ne-animalaarã k'achiarãk'a.” mq Uv Tito, mãɨrãmaa jarateepináaji. Ãchia jarateedaik'araa bɨ, ma k'aurepa ɨmɨk'ĩraarã, wẽraarã, ãchi warrarã paara k'ũrapata perã. Mãgeerãpa k'ĩra nejasia wẽe seewa jarateepata p'arat'a atadait'ee ãchi-it'ee. Xp +v Mɨa mãga jara bɨ, mãgee ũridaamaa p'anɨɨrã chok'ara paraa perã parã t'ãide. Seewa ãchi k'ĩsiadeepa pariatua jarateepata mãik'aapa eperãarã k'ũrapata. Mãgɨɨrãpa jarateepata Cristo eere p'anɨɨrãpa at'ãri oodaipia bɨ Moisés eere p'anɨɨrãpa oopatak'a; tauchaa bɨpidaipia bɨ ɨmɨk'ĩraarã k'ap'ɨade. o yv Ichita Ak'õre Ũraade ijãaipia bɨ tachia jarateedap'edaak'a, ma ũraa wãara perã. Ma ũraa k'ãyaara Tachi Ak'õrepa ũraa awara bɨk'aa. Mãga ijãak'ãri, k'aripait'ee ijãapataarãpa oodamerã Tachi Ak'õre Ũraa chiwidi k'awa beerãpa jarateedap'edaak'a. Ma awara ma ũraa ũridaamaa beerãmaa k'awapii ãrapa k'achia oopata. Pablopa jarada seewa jarateepataarãde ~n wvMa k'ãyaara awaraarã auteebaipia bɨ, ichi temaa chedak'ãri. Ichiaba ne-inaa pia o-ĩa ooipia bɨ; k'ĩsia k'awaa baipia bɨ ne-inaa ooit'ee; t'ãri pia awaraarã ome; pia bapari Tachi Ak'õre k'ĩrapite; pia k'ĩsiapari ne-inaa ooi naaweda. lm SvIchia Tachi Ak'õredeerã ak'ɨpariit'ee. Maperã jɨrɨt'eraipia bɨ eperã k'ĩra jĩp'a, k'achia wẽe apemaarã k'ĩrapite. K'ɨɨrɨ k'isua baik'araa bɨ; k'ĩrauyaa; toyaa; chõoyaa; chĩara k'ũrayaa p'arat'a jitait'ee. Xl +vIjãapataarã ak'ɨpari t'ãri pia baipia bɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Ichiaba k'achia wẽe baipia bɨ eperãarã k'ĩrapite. Wẽra abapai iru baipia bɨ. Chi warrarã Cristode chok'ek'ee ijãadaipia bɨ. Ichiaba t'ãri pia p'anadaipia bɨ, awaraarãpa jaranaadamerã ãra k'achia-idaa p'anɨ, maa-e pɨrã k'ɨɨrɨ k'isua p'anɨ. =k uvPɨ Creta islade atabëiji, ne-inaa mɨa jõma oo-e pada oomerã. Mɨa naaweda jaradak'a, jɨrɨt'eraipia bɨ ɨmɨk'ĩraarã p'uuru bee chaa ijãapataarã ak'ɨpataadamerã. j 5vTito, na k'art'a pɨmaa p'ãru. Pɨ k'inia iru bɨ mɨchi warrak'a, Cristode wãara ijãapari perã mɨk'a. Ɨt'aa iidipari Tachi Ak'õrepa mãik'aapa Tachi K'aripapari Jesucristopa pɨ pia ak'ɨ p'anadamerã. Mãgá pɨ k'ãiwee bapariit'ee. Pablopa Titomaa mimia teeda i )vTachi Ak'õreta Tachi K'aripapari. Irua k'inia bak'ãri, ma ũraa k'awapiji eperãarãmaa. Ichiaba mɨ jɨrɨt'eraji mãgɨ́ jarateenamerã. @h {vMa awara ichideerãpa k'awaadait'ee piudak'ãri, ichita ɨt'ari p'ananadait'ee ichideerã perã. Tachi Ak'õrepa mãga jaraji na p'ek'au eujã bai naaweda. Wãarapɨ; seewa jarak'aa. ag ?vMɨ, Pablo mimiapari Tachi Ak'õre-it'ee. Jesucristopa mɨ pëiji ichi ũraa jarateede, Tachi Ak'õrepa jɨrɨt'eradaarã irude ijãadamerã mãik'aapa iru wãarata jara pëida k'awaadap'eda, chok'ek'ee p'anadamerã. EfTachi Ak'õre aupaita wãara k'ĩsia k'awaa bapari. Ichia Jesucristo pëiji tachi o k'achiadeepa k'aripa atamerã. ¡Mapa ichita ɨt'aa t'ɨ̃dáma irumaa! Amén. Mãgapai paji.9ekMamĩda Tachi Ak'õre ichita baparipa, ma k'ĩsia iru bada ɨ̃rá k'awapimaa bɨ mɨchi it'aideepa mãik'aapa awaraa jarateepataarã it'aideepa. Taimaa k'awaapiji ichia wãarata jara k'inia bada ichi ũraa p'ãdade chonaarãweda, ma pedeeta jara bairã Cristopa ooit'ee bada jõmaarã k'aripait'ee. Mãga k'awaapida perã taimaa, jõmaweda taipa jarateepata ũri p'anɨɨrãpa Cristode ijãadai mãik'aapa oodai irua oopi bɨk'a. }dsƗ̃rá ɨt'aa t'ɨ̃dáma Tachi Ak'õremaa jaradait'ee iruta jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ. Irua parã k'aripapariit'ee Cristopa oopi k'inia bɨk'a oodamerã. Mɨa mãga jõmaarãmaa jara bɨ jarateek'ãri Tachi Ak'õre Ũraa Pia jara pëida. Ma ũraade jara bɨ jõmaweda Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee. Ma pedee Ak'õrepa chonaarãweda k'awapi-e paji. `c9[Mɨ, Pablopa iidi bɨ Tachi Waibɨa Jesucristopa parã pia ak'ɨ bapariimerã.] ;boGayopa parãmaa ichiaba salude pëiru. Irua tai auteebaiji ichi tede mãik'aapa tai pia ak'ɨmaa bɨ. Mãga oopari jõma Cristode ijãapataarã ome nama chedak'ãri. Erasto, na p'uurudepema p'arat'a jɨ̃aparipa ichiaba salude pëiru. Ma awara tachi ɨ̃pema Cristo k'aurepa, Cuartopa salude pëiru. a1Mɨ, Terciopa na k'art'a p'ãmaa bɨ Pablo k'ap'ɨa pari. Mɨa pida Tachi Waibɨade ijãa bɨ. Mapa parãmaa ichiaba salude pëi k'inia bɨ. /`WTimoteopa parãmaa ichiaba salude pëiru. Ichia mɨ k'aripapari na mimia ome. Ichiaba salude pëiruta mɨchi auk'aarã Luciopa, Jasonpa mãik'aapa Sosipatropa. _1Parãpa ma seewa jarateepataarãpa jara p'anɨ ũrida-e pɨrã, Tachi Ak'õrepa isapai p'oyaai Satanás, chi ãchimaa mãga oopi bɨ. Mãgá parã k'ãiwee p'anadai, k'ĩsia awara-awaraa p'anadai k'ãyaara. Mɨa ɨt'aa iidi bɨ Tachi Waibɨa Jesupa made parã k'aripamerã. }^sJõmaarãpa jara p'anɨ parã Cristode pia ijãapata mãik'aapa p'anapata irua pëida eperãarãpa jarateepatak'a. Mãga ũrik'ãri, mɨ o-ĩadaipari. Mãgá ne-inaa pia k'awaa wãk'ãtɨ wã́tɨ. Mamĩda k'ĩrak'aupai ne-inaa k'achia oodai. D]Mãgeerãpa oodak'aa Cristopa oopi bɨk'a. Jĩp'a ãchi-it'ee aupai mimiapata. Pedee sia, iwarraa pedee jaratee p'anɨpa k'ũrapata ijãapataarã, chi pia k'ĩsia k'awada-e p'anɨɨrã. \Ɨ̃pemaarã, mɨa enenee nɨ̃bɨ parã k'ɨɨrɨchaa p'anadamerã, ũk'uru seewa jarateepata paraa perã. Mãɨrãpa awara jarateepata Tachi Ak'õre Ũraa wãara jarateepataarãpa parãmaa jarateedap'edaa k'ãyaara mãik'aapa ijãapataarã k'ĩsia awara-awaraa papipata. Maperã Cristode ijãapataarã ũk'uru ijãa amaadaipata ãchi k'aurepa. Ãyaa p'anéetɨ mãɨrã ik'aawaapa. ([ISalude tee para bátɨ pãchi pitapai ak'ɨpidait'ee chik'inia p'anapata Cristopa k'inia bɨk'a. Nãpema ijãapataarãpa parãmaa auk'a salude pëiruta. ,ZQIchiaba salude pëiru Filologomaa Julia ome, Nereamaa iru ɨ̃pewẽra ome, Olimpamaa mãik'aapa apemaarã ijãapataarãmaa, ãra ome ɨt'aa t'ɨ̃ chepata. $YASalude pëiru Asincritomaa, Flegonte, Hermes, Patrobas, Hermas, mãgɨɨrãmaa mãik'aapa apemaarã ɨ̃pemaarãmaa, ãra ome ɨt'aa t'ɨ̃ chepata. 4Xa Salude pëiru Rufomaa. Ak'õrepa iru jɨrɨt'eraji parã t'ãide waibɨa papiit'ee. Auk'a salude pëiru iru nawemaa. Mãgɨ́ wẽrapa mɨ ak'ɨpari mɨchi nawek'a. zWm Salude pëiru Trifenamaa mãik'aapa Trifosamaa. Ma wẽraarãpa pia oopata Cristopa oopi bɨk'a. Ichiaba salude pëiru mɨ ɨ̃pewẽra Cristo k'aurepa Persidemaa. Mɨa iru k'inia iru bɨ. Irua ichiaba pia oopari Cristopa oopi bɨk'a. eVC Salude pëiru mɨchi auk'aa Herodionmaa mãik'aapa Narciso tedepema ijãapataarãmaa. GU Salude pëiru Apelemaa. Nepɨrade baaiji mĩda Cristode ijãapari perã, choopari ijãa bɨde. Ichiaba salude pëiru Aristóbulo te pidaarãmaa, ãra ichiaba Cristode ijãapata perã. T5 Salude pëiru Urbanomaa. Irua tachi jõma k'aripapari mimia p'anɨ misa Cristo-it'ee. Ichiaba salude pëiru mɨ k'õp'ãyo k'inia, Estaquimaa. dSASalude pëiru mɨ k'õp'ãyo k'inia Ampliatomaa. Tachi ome auk'a ijãa bɨ Cristode. yRkSalude pëiru mɨchi auk'aarã Andronicomaa mãik'aapa Juniamaa. Ãra carcelde p'anajida mɨ ome. Ãrapa mɨ k'ãyaara naapɨara ijãajida. Jõmaweda Cristopa jɨrɨt'eradaarãpa ãra pia t'o p'anɨ, pia mimiapata perã Cristo-it'ee. VQ%Salude pëiru Mariamaa. Pia oopari Cristopa oopi bɨk'a parã t'ãide. UP#Ichiaba salude pëiru jõmaweda ijãapataarãmaa, ãra tede ɨt'aa t'ɨ̃ chepata. Salude pëiru mɨ k'õp'ãyo k'inia, Epenetomaa. Iru awaraarã k'ãyaara naapɨara Cristode ijãaji Ásia eujãde. O9Perá piujida mɨ k'aripadait'ee. Maperã mɨa gracias jara k'inia bɨ ãramaa mãik'aapa ijãapataarã jõmaweda judio-eerã t'ãidepemaarãpa pida. sN_Mɨa salude pëiru Priscilamaa mãik'aapa Aquilamaa. Mɨ ome ãra auk'a mimiapata Jesucristo-it'ee. KMIru parã t'ãide panak'ãri, pia óotɨ Cristopa oopi bɨk'a jõmaweda ichideerãmaa. Febe k'aripátɨ parãmaa ne-inaa iidiru pɨrã, irua ijãapataarã chok'ara k'aripadoo perã, mɨ paara. -L UMɨa k'inia bɨ parãpa auteebaidamerã tachi ɨ̃pewẽra Cristo k'aurepa, t'ɨ̃jarapata Febe. Irua Cencrea p'uurudepema ijãapataarã ak'ɨpataarã k'aripapari. iKK!Mãga paru misa, mɨa ɨt'aa iidiit'ee Ak'õrepa parã jõma k'ãiwee p'anapimerã. Amén.6Je Mãgá ɨt'aa t'ɨ̃patáatɨ mɨ parã t'ãide o-ĩa panamerã, Ak'õrepa mãga k'inia bɨ pɨrã. Jãma panak'ãri, ɨ̃iit'ee mãik'aapa pedee sia pedeeit'ee parã ome. ]I3Maperã ɨt'aa t'ɨ̃patáatɨ Tachi Ak'õrepa mɨ baaipinaamerã Judeadepema Cristode ijãadak'aa beerã juade, mãɨrãpa mɨ k'ĩra unuamaa iru p'anapata perã, mɨa jaratee bɨ k'aurepa. Ichiaba ɨt'aa t'ɨ̃patáatɨ Jerusalendepema judiorã Cristode ijãapataarãpa t'ãri o-ĩa jitadamerã ma p'arat'a mɨa ateeru teeit'ee ãramaa. yHkMamĩda, ɨ̃pemaarã, mãga paru misa, mɨa k'inia bɨ parãpa ɨt'aa t'ɨ̃pataadamerã mɨ pari. K'ĩra jĩp'a ɨt'aa iidipatáatɨ Ak'õrepa mɨ k'aripamerã, mɨ unuk'ãri Cristopa ooda ũridaamaa p'anɨɨrã ome. Tachi Waibɨa Jesucristopa k'inia bɨ tachi mãgá chik'aripa p'anadamerã. Mapa Ak'õre Jaurepa Cristodeerã jõmaweda chik'inia p'anapipari. GMãgá unudak'ãri, mɨa k'awa bɨ parã o-ĩa p'anadait'ee, mɨa jarait'ee perã ne-inaa pia Cristopa oo k'inia bɨ ichideerãmaa. @FyMãpai mɨa ãchi p'arat'a p'edap'edaa Jerusalendee ateep'eda mãik'aapa teep'eda ma chupɨria beerãmaa, mɨ wãit'ee Españadee mãik'aapa ma wãrude wiibaiit'ee parã ak'ɨit'ee. Mɨ mãgá t'ɨmɨ́ wãpari perã awaraarãmaa jarateede, waide p'oyaa wã-e paji parã ak'ɨde, ichita wã k'inia baji mĩda. C?Jĩp'a mɨa jaratee k'inia bɨ k'awada-e p'anɨɨrãmaa, ãra p'anadamerã Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a:‘Waide irua ooda ũrida-e p'anɨɨrãpa iru unudait'ee mãik'aapa waide irude ũrida-e p'anɨɨrãpa iru k'awaadait'ee.’ (Is 52.15) Pablo wã k'inia bada Romadepema ijãapataarã ak'ɨde <>qMãgá mɨa jaratee k'inia bɨ. Wã k'inia bɨ Cristo at'ãri k'awada-e p'anɨɨrãmaa, jarateede irua ooda eperãarã k'aripait'ee. Eperãpa te chiwidi ook'ãri, oo-e awaraapa te bɨɨrɨ suda ɨ̃rɨ. Mãga pɨk'a mɨa jaratee k'inia-e Cristopa ooda chi ũridap'edaarãmaa awaraa jarateepari it'aideepa. k=OÃrapa mãgá ijãajida, unudak'ãri Tachi Ak'õre Jaurepa mɨmaa oopi bɨ ne-inaa eperãarãpa p'oyaa oodak'aa ãchi juadoopa. Mãpai iru Jaurepa mɨ t'ɨmɨ́ wãpiji judio-eerãmaa jarateenamerã. Jerusalén p'uurudeepa Iliria eujãde parumaa, p'uuru bee chaa mɨa Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee jaratee nipapachi, Ak'õrepa mɨmaa oopidak'a. H< Ne-inaa ooda mɨchi k'ĩradoopa jara-e. Jesucristopa mɨmaa oopi bɨ Tachi Ak'õre Jaure k'ap'ɨa pari jarait'ee; mɨmaa ne-inaa jarapiru mãik'aapa ne-inaa oopiru judio-eerã ijãadamerã. w;gMɨ mãgá mimiapari perã Tachi Ak'õre-it'ee, o-ĩa jara bɨ Cristopa oomaa bɨ mɨchi k'ap'ɨa pari. s:_Mɨ jɨrɨt'eraji judio-eerãmaa jarateenamerã Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee. Ma-it'ee mɨ Jesucristo mimiapari papiji. P'aareerã awara bɨdak'a iru mimia oopataadamerã, mãga pɨk'a mɨ awara bɨji iru pedee pia jara pëida Cristode jarateepariimerã judio-eerãmaa. Mɨa mãga jarateepari ãrapa ijãadak'ãri, primisiak'a p'aneedamerã Tachi Ak'õre-it'ee mãik'aapa irua ãra pia ak'ɨpariimerã Cristode ijãapata k'aurepa. Mãgapɨ ichi Jaurepa ãra ichideerã papiit'ee. 9yMãga p'anapata mĩda, na p'ãdade mɨa ne-inaa ũk'uru jĩp'a jaraji Tachi Ak'õrepa jarapidak'a. Mãgá jaraji parãpa k'irãpadamerã Ak'õrepa ichideerãmaa oopi k'inia bɨ. Ma-it'eepɨ Ak'õrepa mɨ jɨrɨt'eraji, mɨ chupɨria k'awaap'eda. P8Ɨ̃pemaarã, mɨa k'awa bɨ parã Cristode wãara ijãa p'anɨ. Ne-inaa pia oopata awaraarã k'aripadait'ee. Ak'õre net'aa pia k'awapata mãik'aapa ũraa para bapari, chik'aripa p'anɨ misa. W7' Mɨa ɨt'aa iidi bɨ parã pari auk'a ijãadamerã. Mãgá ijãadak'ãri, Tachi Ak'õrepa parã o-ĩa p'anapiit'ee mãik'aapa k'ãiwee p'anapiit'ee. Iidi bɨ Tachi Ak'õre Jaurepa parãmaa k'awaapimerã Ak'õrepa k'ĩsia iru bɨ Cristodeerã-it'ee, t'ãri o-ĩa nɨ p'anadamerã irumaa wãrutamaa. Pablo judio-eerã ome mimiada |6q Tachi Ak'õre pedee jarapari Isaíapa p'ãdade ichiaba jara bɨ:‘Eperã uchiait'ee Jesedeepa. Mãgɨ́ jõmaarã ak'ɨpari pait'ee. Israel pidaarã-eerãpa pida ijãadait'ee irua ãchi k'aripait'ee atuanaadamerã.’ (Is 11.10) 55 Awara ãi ichiaba jara bɨ:‘Parã jõmaarã eujãdepemaarã, ɨt'aa t'ɨ̃́tɨ mãik'aapa k'arítɨ Tachi Waibɨamaa.’ (Sal 117.1) (4I Awara ãi Ak'õre Ũraa p'ãdade ichiaba jara bɨ:‘Awaraa eujãdepemaarã, o-ĩa ɨt'aa t'ɨ̃́tɨ Tachi Ak'õre eperãarã ome.’ (Dt 32.43) o3W Ichiaba Ak'õrepa Cristo pëiji ak'ɨpiit'ee ichia judio-eerã auk'a k'aripa k'inia bɨ. Ichia ãchi mãgá chupɨria k'awaa bapari perã, judio-eerã auk'a irumaa ɨt'aa t'ɨ̃ k'inia p'anɨ, iru ũraa p'ãdade jara bɨk'a:‘Maperã awaraa eujãdepemaarã t'ãide mɨ ɨt'aa t'ɨ̃it'ee mãik'aapa pɨmaa k'ariit'ee.’ (2 S 22.50; Sal 18.49) !2;Tachi Ak'õrepa Cristo pëiji tai judiorã k'aripade, ichia jaradak'a tai chonaarãmaa. Mãga ooji ak'ɨpiit'ee wãara ichia oopari ichia jara bɨk'a. ~1uMaperã awaraa ijãapataarã pia ak'ɨ́tɨ, Cristopa parã pia ak'ɨparik'a. Cristopa mãga ooda perã na eujãde bɨ misa, awaraarãpa pia jarapachida Tachi Ak'õre ãpɨte. Auk'a pia jaradai iru ãpɨte, parãpa mãga oo p'anɨ pɨrã. X0)Mãgá t'ãri a-ba p'anadak'ãri, otau aba pɨk'a parã jõmaweda o-ĩa ɨt'aa t'ɨ̃pataadait'ee mãik'aapa k'aripataadait'ee. Mãgá ak'ɨpidait'ee wãara ijãa p'anɨ Tachi Waibɨa Jesucristo Ak'õrede. ~/uMɨa ɨt'aa iidi bɨ Ak'õrepa parã mãgá k'aripamerã mãik'aapa choopimerã nepɨrade jõnɨde. Ichiaba iidi bɨ irua parã k'aripamerã t'ãri a-ba p'anapataadamerã apemaarã ijãapataarã ome, Jesucristopa mãga oopi k'inia bairã. 9.kChonaarãweda Tachi Ak'õrepa ichi ũraa p'ãpiji, ma k'aurepa tachi ɨ̃rapemaarãpa irua jara pëida k'awaadamerã. Mãga k'awaa wãdak'ãri, t'ãri o-ĩ-ĩadaipata tachia ijãa p'anɨde, choo k'awaa wãpata nepɨrade p'anɨde mãik'aapa nɨpata Ak'õrepa tachi k'aripamerã ichi ũraade jara bɨk'a. -wOodaipia bɨ Cristopa oodak'a. Ne-inaa oo-e paji irua mãga oo k'inia bada perã. Jĩp'a oopachi Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a, nepɨrade baaipachi mĩda mãga ooda k'aurepa. Choopachi Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a:‘Ak'õre, k'achia beerãpa ik'achia jaradap'edaak'a pɨ ãpɨte, auk'a mɨmaa jarajida, mɨa ooda perã pɨa oopidak'a.’ (Sal 61.1b) ,)Mãga ooruta pɨrã, ãchi t'ãri ãriipida-e pait'ee. Jĩp'a ãchi k'aripadait'ee waapɨara k'awaadamerã Cristopa ãchimaa oopi k'inia bɨ. N+ Tachi Ak'õre Ũraa pia k'awaa beerãpa choodaipia bɨ Ak'õre Ũraa pia k'awada-e beerã ome ne-inaa awara ijãadak'ãri. Tachia oo k'iniata oodai k'ãyaara, oodaipia bɨ ãrapa k'inia p'anɨk'a. X*)Mamĩda pɨa ijãa bɨ pɨrã chik'o k'ĩra aba k'oik'araa bɨ, k'ĩsia p'uadarii ma chik'o k'ok'ãri. Mãgá k'ĩsia p'uadaik'ãri, ne-inaa k'achia oomaa bɨ Ak'õre k'ĩrapite ma chik'o k'oru pɨrã. Mapa mɨa ũraapari ijãaparipa k'awa-e bɨ pɨrã ne-inaa ooi wa oo-e pai, ooik'araa bɨ, ichi t'ãripa ijãarumaa ooipia bɨ.m)SMaperã pɨa ijãa bɨ pɨrã chik'o k'ĩra t'ãdoo k'oipia bɨ, mãga ijãa béeji pɨchi t'ãridepai. Mãpai awaraa ijãapari mãga ijãa-e bɨ ome nipak'ãri, jaraik'araa bɨ pɨchi t'ãride iru bɨ. Tachi Ak'õrepa k'awa bɨ ne-inaa jõma pɨa ijãa bɨ pɨchi t'ãride. Chi mãga oo p'anɨɨrã o-ĩa p'anɨ Ak'õre k'ĩrapite, k'ĩsia p'ua-ee. Y(+Piara bɨ chik'o k'ĩra t'ãdoo k'o-e pait'ee maa-e pɨrã ne-inaa k'ĩra t'ãdoo to-e pait'ee maa-e pɨrã ne-inaa awaraa oo-e pait'ee, ma k'aurepa k'achiade baaipii k'ãyaara pɨ ɨ̃pema Cristo k'aurepa. 3'_K'ĩrak'aupai awaraarã t'ãri ãriipii Tachi Ak'õre ome, parãpa ne-inaa k'opata k'aurepa. K'irãpátɨ Tachi Ak'õrepa chik'o jõmaweda ooji k'odamerã. Mamĩda pɨa chik'o k'ĩra t'ãdoo k'o bɨpa awaraa ijãapari k'achiade baaipiru pɨrã, Tachi Ak'õre k'ĩrapite ne-inaa k'achia oomaa bɨ. '&GMaperã ne-inaa pia oodáma k'ãiwee p'anapataadait'ee awaraa ijãapataarã ome. Chik'aripa p'anadáma, tachi jõmaweda pipɨara Cristode ijãadait'ee. Z%-Tachi Ak'õrepa pia ak'ɨpari mãgá ijãa p'anɨɨrã, oo k'inia p'anadairã Cristopa oopi k'inia bɨk'a. Mãga oodak'ãri, k'achia ooda-e p'anɨ. Mapa ãra ik'aawa p'anɨɨrãpa ichiaba ãra pia ak'ɨpata. h$ITachi Cristode ijãada-e p'anɨ irua chik'o k'ĩra t'ãdoo k'opipari perã wa chik'o k'ĩra apai k'opipari perã. Ijãada-e ne-inaa topipari perã wa topik'aa perã. Jĩp'a tachi Cristode ijãapata mãik'aapa iru jua ek'ari p'anapata, iru Jaurepa k'aripak'ãri, oopataadai perã Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a mãik'aapa k'ãiwee p'anapataadai perã. #K'ĩrak'aupai awaraarãpa pedee k'achia jaradai pɨa ne-inaa pia oopata ãpɨte, pɨa ijãa bairã chik'o k'ĩra t'ãdoo k'oipia bɨ. *"MMaperã k'ĩrak'aupai pɨ ɨ̃pema Cristo k'aurepa t'ãri p'uapii. Iru k'ĩrapite pɨa k'oru pɨrã ne-inaa irua k'ok'aa, iru t'ãri ãrii beei pɨ ome maa-e pɨrã Tachi Ak'õre ome, Cristode ijãa amaadarumaa. Cristo ichiaba piuji ma eperã k'aripait'ee. Mapa chik'inia p'anapatáatɨ. ]!3Mɨ jida araa bɨ Cristo ome. Ijãa bɨ chik'o k'ĩra t'ãdoo k'oipia bɨ, Ak'õrepa ma chik'o k'oit'ee ooda perã. Mamĩda awaraapa ijãa bɨ pɨrã chik'o k'ĩra aba k'oik'araa bɨ, ichi-it'ee k'oik'araa bɨ. d A Maperã ak'ɨnaadáma awaraa ijãapataarãpa oopata pedee k'achia pedeedait'ee ãra ãpɨte. Ma k'ãyaara jõma óotɨ awaraa ijãapataarã pipɨara ijãadamerã, mãik'aapa oodamerã Cristopa oopi k'inia bɨk'a. ve Mapa k'awa p'anɨ tachi chaachaa panadait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite mãik'aapa jaradait'ee tachia k'ĩsiadap'edaa, jaradap'edaa mãik'aapa oodap'edaa na p'ek'au eujãde p'anɨ misa. Ne-inaa k'achia oopináatɨ awaraa ijãapataarãmaa y Mãga k'awa p'anɨ Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bairã:‘Mɨ ichita chok'ai baparida a bɨ Tachi Ak'õrepa. Eperã chaa bedabaidait'ee mɨ k'ĩrapite mãik'aapa jaradait'ee: “Pɨta Jõmaarã Ak'õre Waibɨa.” ’ (Is 45.23) E Mãga bɨta ¿sãap'eda pɨa, Ak'õre Ũraa pia k'awa-e bɨta, pedee k'achia pedee bɨma awaraa ijãapataarã ãpɨte? Maa-e pɨrã, ¿sãap'eda pɨa, Ak'õre Ũraa k'awa bɨta, pia-ee ak'ɨparima ma ijãapari pia k'awa-e bɨ? Tachi jõmaweda p'anadait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite Ak'õre ewari waibɨa ewate. $A Ma-it'ee Cristo piuji mãik'aapa chok'ai p'irabaiji, jõmaweda ijãapataarã Ak'õre Waibɨa pait'ee; chi chok'ai p'anɨɨrã, jai-idaadap'edaarã paara. 'Chok'ai p'anɨ misa, p'anapata oodait'ee Cristopa oopi bɨk'a, irua tachi ak'ɨpari perã. Mamĩda jai-idaaruta pɨjida, at'ãri Cristopa tachi ak'ɨpari. Mapa jaradai tachi chok'ai p'anɨ misa, Cristo Tachi Waibɨa. Ichiaba jai-idaa p'anɨ misa, Cristo Tachi Waibɨa. Tachi ijãapataarã apida ituaba p'anadak'aa tachia oo k'iniata oodait'ee. Ichiaba apida ituaba piudak'aa, ak'ɨpari wẽe. X)Ma ewari aba ɨaparipa apema k'ãyaara, mãga oopari Tachi Ak'õre-it'ee. Ichiaba ma chik'o k'ĩra t'ãdoo k'oparipa mãga oopari Tachi Ak'õre-it'ee, gracias jarapari perã Ak'õremaa ma chik'o k'ok'ãri. Jõdee ma nechiara k'ok'aa bɨpa auk'a mãga oopari Tachi Ak'õre-it'ee, ichiaba gracias jarapari perã Ak'õremaa nek'ok'ãri. 1[Ne-inaa awaraa jarait'ee parãpa aɨde k'ĩsiadamerã. Ijãapari abaapa ijãai ewari aba ɨaipia bɨ apema k'ãyaara. Jõdee awaraapa ijãai ewari chaa auk'a bɨ. Tachi ijãapataarã chaachaa jɨrɨdaipia bɨ tachi t'ãride ijãa p'anɨ, k'awaadait'ee wãara mãga ijãa p'anɨ wa mãga-e. N¿K'aipa pɨ bɨjima chĩara mimiapari ak'ɨmerã jarait'ee irua oopata pia wa k'achia? Mimia chiparipapai ichi jua ek'ari mimiapataarã mãgá ak'ɨipia bɨ. Mãga pɨk'a bɨ Cristo ichideerã ome. Tachi Waibɨa Cristopata ichideerãpa oopata ak'ɨpari jarait'ee pia wa k'achia. Ichiata ichideerãmaa ne-inaa pia oopipari. +Maperã ma chik'o k'ĩra t'ãdoo k'oparipa pia-ee ak'ɨik'araa bɨ ma nechiara k'ok'aa bɨ. Jõdee ma nechiara k'ok'aa bɨpa k'achia pedeeik'araa bɨ chi apema ãpɨte. Mãga oodaik'araa bɨ Tachi Ak'õrepa ãchi auk'a pia ak'ɨpari perã Cristode ijãa p'anɨ k'aurepa. 6eAbaapa ijãai chik'o k'ĩra t'ãdoo k'oipia bɨ. Jõdee chi pia k'awa-e bɨpa k'ĩsiai nechiara k'oik'araa bɨ, ma k'aurepa Tachi Ak'õrepa iru pia ak'ɨ-e pai jĩak'aapa. \ 3Cristode ijãapari auk'a parãk'a ijãa-e bɨ pɨrã, pia ak'ɨ́tɨ, awaraa ijãapataarã ak'ɨpatak'a. ¿Irua mãgá ijãa-e bɨpaa at'ãri Ak'õre Ũraa pia k'awa-e bairã? Mapa iru ome aupedeedaik'araa bɨ. C Parã, jõdee, Tachi Waibɨa Jesucristode ijãapata perã, p'anapatáatɨ iru na p'ek'au eujãde badak'a. K'ĩsianáatɨ parã p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oo k'inia bɨde. P'anadáma Ak'õre ɨ̃daa pɨk'a bɨde p'anapataarã p'anapatak'a, ne-inaa k'achia ooda-ee. Oonaadáma p'ãriu pɨk'a bɨde p'anapataarãpa oopatak'a. Ãchi piudaipata it'uapa mãik'aapa pariatua pedee nipapata. Ichiaba pariatua wẽraarã jɨrɨpata aɨ ome k'ãidait'ee. Ma awara chõo jɨrɨpata chĩara ome mãik'aapa net'aa k'aurepa chĩara k'ĩra unuamaa iru p'anapata. X) Na p'ek'au eujãde p'anɨ misa, tachi p'ãriu pɨk'a bɨde p'anɨ. Mamĩda taarã-ee Cristo waya chek'ãri, ewari chiwidi pɨk'a unudait'ee. Mapa oo amaadáma ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo, na p'ek'au eujãdepemaarãpa oopata mãik'aapa soldaopa armadura jɨ̃parik'a chõode wãi naaweda, mãga pɨk'a oodáma Cristopa oopi bɨk'a.  Ma jõma oo p'anɨ misa, k'irãpátɨ jõmasaa taarãru tachi Cristode ijãadap'edaadeepa. Ɨ̃rá naawedapema k'ãyaara k'ait'aara p'anɨ ɨt'aa wãdait'ee. Maperã k'ãi pɨk'a p'ananaadáma. Ma k'ãyaara oodáma Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a. H  Mãgá awaraarã k'inia iru p'anadak'ãri, maarepida ãramaa k'achia ooda-e. Maperãpɨ mãga oodak'ãri, oopata jõma Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a. Ɨ̃daa pɨk'a bɨde p'anapataarã  ‘Miak'ãi p'anɨɨrã k'ãináatɨ awaraarã ome; eperã peenáatɨ; chĩara net'aa chɨanáatɨ; chĩara te, wẽra, mimiapataarã, ne-animal wa net'aa k'ɨ̃anáatɨ.’ (Ex 20.13-17) Ũraa awaraa ichiaba paraa ak'ɨpiit'ee sãga p'anapataadaipia bɨ chĩara ome. Mamĩda ma jõmaweda uchiapata ũraa abaade:‘Awaraarã k'inia iru p'anapatáatɨ, pãchi k'ap'ɨa k'inia iru p'anapatak'a.’ (Lv 19.18) Mãga ooruta pɨrã, oodait'ee jõma Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a. ' G Tewe paraa p'ananáatɨ. Ma k'ãyaara, chik'inia p'anapataadaipia bɨ. Mãga p'anaruta pɨrã, oodait'ee Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a:   Pãchi poro waibɨarã jõmaweda waaweedaipia bɨ. Parãmaa impuesto p'aapiruta pɨrã, p'áatɨ. Parãmaa ne-inaa aneedap'edaa pari awaraa eujãdeepa p'aapiruta pɨrã, ichiaba p'áatɨ, aupedeeda-ee. Cristode ijãapataarã chik'inia p'anapataadaipia bɨ 9 Parãpa impuesto p'aapataadaipia bɨ mãgɨ́ poro waibɨarãmaa, ãra mimia oopata pari, Ak'õrepa mãɨrã mãgá bɨda perã parã k'aripadamerã. c ? Maperã óotɨ pãchi poro waibɨarãpa jara p'anɨk'a. Mãga oodaipia bɨ k'ĩsia p'ua wẽe p'anadait'ee ãra k'ĩrapite mãik'aapa Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Ichiaba mãga oodaipia bɨ ãrapa parã miapinaadamerã. ! ; Tachi Ak'õrepa ma charraarã bɨji parã k'aripadamerã k'achia beerã juadeepa. Mamĩda pɨa ne-inaa k'achia ooru pɨrã, wãara waaweedaipia bɨ, ma charraarãpa pɨ ome oodait'ee perã k'achia beerã ome oopatak'a. Ãchi jua ek'ari p'anɨɨrã pëidait'ee pɨ atade. Ma-it'ee espada anipapata. Mãpai pɨ atadak'ãri, miapide ateedait'ee, mãga oopi k'inia bairã Tachi Ak'õrepa k'achia oopataarãmaa. ^5 Tachi charraarãpa ne-inaa pia oopataarã p'erapida-e. Ne-inaa k'achia oopataarãta p'erapipata. Maperã k'ãiwee p'ana k'inia p'anɨ pɨrã charraarã ome, pia óotɨ. Mãgá ãrapa parã pia ak'ɨpataadait'ee. 6e Maperã ooda-e pɨrã ãrapa jara p'anɨk'a, ichiaba ooda-e pai Tachi Ak'õrepa oopi k'inia bɨ parãmaa. Ma awara ma charraarãpa parã miapidait'ee, mãga ooda-e pɨrã.  ; Ɨ̃rá mɨa ũraait'ee parã jõmaarãpa pãchi poro waibɨarã waaweedamerã. Oopatáatɨ charraarãpa jara p'anɨk'a. Mãga oodaipia bɨ Tachi Ak'õrepa pãchi waibɨarã papida perã parã ak'ɨdamerã. Tachi Ak'õrépata eperãarã poro waibɨarã jõmaweda mãga papipari. lQ K'ĩrak'aupai ne-inaa k'achia oodai. Ma k'ãyaara k'achia p'oyáatɨ ne-inaa pia oo p'anɨpa.?w Awara ãi ichiaba jara bɨ:‘Eperãpa pɨ k'ĩra unuamaa iru bɨ pɨrã, nãgá ooipia bɨ. Mãgɨ́ jarrapisia bak'ãri, nek'opíji mãik'aapa opisia bak'ãri, ne-inaa topíji. Mãgá ooru pɨrã, iru k'ĩra nejasiapiit'ee mãik'aapa irua pɨmaa k'achia oo k'inia bɨ oo-e pai.’ (Pr 25.21-22) ~u Ɨ̃pemaarã k'iniarã, k'ĩra jõ-ee p'ananáatɨ. Ma k'ãyaara ichiak'au bɨ́tɨ, Tachi Ak'õrepa ãrapa oodap'edaa ak'ɨmerã mãik'aapa miapimerã ichia k'inia bɨk'a. Mɨa mãga jara bɨ Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bairã:‘Mɨa aupaita eperãarãpa oopata ak'ɨpari jarait'ee pia wa k'achia. Mɨata p'ek'au k'achia oopataarã miapiit'ee.’ (Dt 32.35) fE Awaraarã nepɨra jɨrɨyaa p'anɨ mĩda, parã jõdee k'ãiwee p'anapatáatɨ chĩara ome. #? Awaraarãpa parã k'achia oodak'ãri, auk'a oonáatɨ. Ichita ne-inaa pia óotɨ awaraarãpa unudamerã Cristo k'aurepa parãpa ne-inaa pia oopata. k$~|{zxxv/uzsrqfp"o nKmlk  vJõmaweda ijãapataarã nama mɨ ome p'anɨɨrãpa pɨmaa salude pëiruta. Taipa ichiaba salude tee pëiruta tai k'õp'ãyoorã Cristo k'aurepa k'iniarãmaa. Mɨa ɨt'aa iidi bɨ Ak'õremaa irua parã jõma pia ak'ɨ bapariimerã. Mãgapai paji.#?vMãgá tachi ɨ̃pemaarã jãma p'anɨɨrãpa ip'ii pia oodaipia bɨ awaraarã k'aripadait'ee mãik'aapa chupɨria chedeerã k'aripadait'ee chik'o, p'aru iru p'anadamerã. Mãga oodaipia bɨ pariatua p'anapataadai k'ãyaara, apida k'aripada-ee. Pablopa awaraarã ome salude pëida wv Abogado t'ɨ̃jarapata Zenas, Apolo ome jãmãik'aapa uchiadak'ãri, k'aripáji nejõmaade pia wãdamerã ãchi ode. Qv Tito, mɨa Artemas maa-e pɨrã Tíquico pɨmaa pëiit'ee. Jãma panak'ãri, p'oyaa bɨ pɨrã, isapai wã́ji Nicópolis p'uurudee mɨ k'ĩrachuude. Mɨ jãma banait'ee p'usa t'ojara bɨ misa. ~uv Mãgee eperãarã ne-inaa k'achia oomaa p'anɨ, ijãa amaadaruta perã Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida. Jõmaarãpa k'awapata ãchi k'achia uchiadait'ee Ak'õre k'ĩrapite, ũridaamaa p'anapata perã. Pablopa na k'art'ade t'ẽepai p'ãda @yv Eperãpa ijãapataarãmaa k'ĩraupik'ãri, tachi ijãapataarã awara-awaraadaipata. Mãgee eperã parã t'ãide paraa pɨrã, k'ĩra jĩp'a ũráaji mãgɨ́ k'achia oo amaamerã. Ũri k'inia-e bɨ pɨrã, waya ũráaji. Mãga ũraap'eda, at'ãri ũriamaa bɨ pɨrã, ijãapataarã t'ãide waa t'ĩupináatɨ. Z-v Mamĩda Tito, pariatua aupedeeyaa baik'araa bɨ audua beerã ome ãchi chonaarãwedapema ëreerã k'ap'ɨa. Ichiaba t'ĩuk'araa bɨ nepɨra jɨrɨ p'anɨɨrã ome, ãchi aupedeeyaa p'anadak'ãri Moisepa p'ãda jara k'inia bɨ k'ap'ɨa. K'ĩrak'aupai t'ĩu mãgee ijaraapataarã ome. Mãgee ne-inaa ooruta pɨrã, maarepida k'aripada-e.  }vMɨa et'ewa p'ãda wãarapɨ. Maperã mãgɨ́ ũraa ip'ii jarateeipia bɨ ijãapataarãmaa, mãga ũridak'ãri, ne-inaa pia k'ĩra t'ãdoo oo p'anadamerã. Mãga oodak'ãri, eperãarã jõmaweda k'aripadait'ee, Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a. , QvƗ̃rá Tachi Ak'õrepa jarai: “Mɨ Warra piuda k'aurepa parã p'ek'au k'achia wẽe p'anɨ mɨ k'ĩrapite.” Tachi Ak'õrepa mãga ooji t'ãri pia bapari perã. Tachia ne-inaa pia p'oyaa oodak'aa irua tachi chupɨria k'awaamerã. Ma awara eperã piuda net'aa ome beeruk'a, mãga pɨk'a tachi, Tachi Ak'õre warrarã p'aneeruta Cristo k'aurepa. Mapa k'awapata piudak'ãri, wãara ɨt'aa wãdait'ee. Titomaa ũraada 1 [vTachi Ak'õrepa ichi Jaure ba chepik'ãri tachimaa, pania waibɨa pɨk'a weeji tachi k'ap'ɨa ɨ̃rɨ. Mãga ooji Jesucristopa tachi o k'achiadeepa k'aripa atak'ãri. [ /vIchiata tachi o k'achiadeepa k'aripa ataji atuanaadamerã. Mãga oo-e paji tachia ne-inaa t'ãri pia oopata perã. ¡Mãga-e! Tachi k'aripaji tachi chupɨria k'awaada perã. Tachia p'ek'au k'achia oopatap'edaa wẽpapiji mãik'aapa ichi Jaure ba chepiji tachi k'ap'ɨade. Tachi piu pɨk'a p'anajida mĩda p'ek'au k'achia k'aurepa, irua waya chok'ai p'anapiji ichi Jaurepa. Mãga oop'eda, tachi p'aneepachida warra chai ewaa t'odak'a mãik'aapa paniade k'uipidak'a. e CvMãgá p'anapachida mĩda, Tachi Ak'õre, Tachi K'aripaparipa ichi warra tachimaa pëiji, tachi chupɨria k'awaada perã. Peepiji tachi p'ek'au k'achia wẽe p'aneedamerã. Mãgá k'awaapiji ichia tachi k'inia iru bɨ. FvNaaweda tachia Cristo k'awada-e p'anadak'ãri, k'achia p'anapachida. Oodaamaa p'anapachida Tachi Ak'õrepa jara pëidak'a. Atua p'anajida, seewa jara p'anɨpa tachi itu k'ũra p'anadap'edaa perã. Esclavoorãk'a p'anapachida, tachia oo k'iniata ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo oo nipapatap'edaa perã. T'ãri k'achia-idaa p'anapachida. Awaraarã unuamaa iru p'anapachida, ne-inaa iru p'anadap'edaa k'aurepa. Chik'ĩra unuamaa p'anapachida. gGvJaráji chĩara ãpɨte k'achia pedeenaadamerã mãik'aapa aupedeenaadamerã awaraarã ome. Ma k'ãyaara t'ãri pia p'anadaipia bɨ mãik'aapa pedee pia pedeedaipia bɨ jõmaarã ome. ¡Mamĩda, audua p'anadaik'araa bɨ! t cvK'irãpapíji jãpema ijãapataarãmaa ãra ichiaba p'anapata Creta isladepema poro waibɨarã jua ek'ari. Maperã oodaipia bɨ mãgɨ́ poroorãpa oopi p'anɨk'a. Ichita oo k'inia p'anadaipia bɨ ne-inaa pia awaraarã k'aripadait'ee. lQvMãpai Tito, mãgee ũraa mɨa jarada pia jaratéeji Creta isladepema ijãapataarãmaa. T'ãri pia ũráaji, jõmaweda pɨa jara bɨk'a oodamerã. Ũri k'iniada-ee p'anɨ pɨrã, k'awapíji ãchia ne-inaa k'achia oo p'anɨ. Tachi Ak'õrepa pɨ jɨrɨt'eraji ãra ak'ɨpariimerã. Maperã mãgá pedeeipia bɨ. Pɨ yiaraa iru p'anadaik'araa bɨ. vIchi ita-aria peepiji tachi pari. Mãgá tachi k'aripa ataji p'ek'au k'achia jua ek'ariipa. Mãgá piuk'ãri, tachia k'achia oopatap'edaa jõmaweda wẽpapiji ichideerã p'aneedamerã. Maperã t'ãripa ichi-it'ee ne-inaa pia k'ĩra t'ãdoo oo k'inia p'anɨ. X)v Mãga p'anapataadaipia bɨ Tachi Ak'õre Waibɨa waya cheru misa. Tachi K'aripapari Jesucristo unu k'iniapa ewari chaa iru nɨpata. Iru k'ĩra wãree unudak'ãri, t'ãri o-ĩa ak'ɨtrua para nɨ̃beeit'ee. 2u}rg\QF;0%~~~~~~~~~~~~w~k~_~S~G~;~/~#~~ }}}}}}}}}}}}|}p}d}X}L}@}4}(}}}||||||||||||u|i|]|Q|E|9|-|!|| {{{{{{{{{{{{z{n{b{V{J{>{2{&{{{zzzzzzzzzzz~zrzfzZzNzBz6z*zzzyyyyyyyyyyyywyky_ySyGy;y/y#yy xxxxxxxxxxxx{xoxcxWxKx?x3x'xxxwwwwwwwwwwwwtwhw\wPwDw8w,w wwvvvvvvvvvvvvyvmvavUvIv=v1v%vv vuuuuuuuuuuu}uqueuYuMuAu5u)uuuttttttttttttvtjt^tRtFt:t.t"tt sssssssssssszsnsbsVsKs?s3s'sssrrrrrrrrrrrrsrgr[rOrCr7r+rrrqqqqqqqqqqqqwqkq_qTqHqk2k&kkkjjjjjjjjjjjjsjgj[jOjCj7j+jjjiiiiiiiiiiiiwiki_iSiGi;i0i$ii ihhhhhhhhhhh|hphdhXhLh@h4h(hhhggggggggggggtghg]gQgEg9g-g!gg ffffffffffffyfmfafUfIf=f1f%fffeeeeeeeeeee~erefeZeNeBe6e*eeeddddddddddddwdkd_dSdGd;d/d#dd cccccccccccc{cocccWcKc?c3c(cccbbbbbbbbbbbbtbhb\bPbDb8b,b bbaaaaaaaaaaaayamaaaUaIa=a1a%aa a```````````}`q`e`Y`M`A`5`*```____________v_j_^_R_F_:_._"__ ^^^^^^^^^^^^z^n^b^V^J^>^2^&^^^]]]]]]]]]]]]s]g][]O]C]7]+]]]\\\\\\\\\\\\w\k\_\S\G\;\/\#\\ [[[[[[[[[[[[|[p[d[X[L[@[4[([[[ZZZZZZZZZZZZtZhZ\ZPZDZ8Z,Z ZZ YYYYYYYYYYYYyYmYaYUYIY=Y1Y%YY YXXXXXXXXXXX}XqXeXYXMXAX5X)XXXWWWWWWWWWWWWvWjW^WRWFW:W.W"WW VVVVVVVVVVVVzVnVbVVVJV>V2V&VVVUUUUUUUUUUUUsUgU[UOUCU7U+UUUTTTTTTTTTTTTwTkT_TSTGT;T/T#TT SSSSSSSSSSSS{SoScSWSKS?S3S'SSSRRRRRRRRRRRRsRgR[RORCR7R+RRRQQQQQQQQQQQQxQlQ`QTQHQE3E'EEEDDDDDDDDDDDDsDgD[DODCD7D+DDDCCCCCCCCCCCCwCkC_CSCGC;C/C#CC BBBBBBBBBBBB|BpBdBXBLB@B4B(BBBAAAAAAAAAAAAtAhA\APADA8A,A AA@@@@@@@@@@@@y@m@a@U@I@=@1@%@@ @???????????}?q?e?Y?M?A?5?)???>>>>>>>>>>>>v>j>^>R>F>:>.>">> ============z=n=b=V=J=>=2=&===<<<<<<<<<<<525&555444444444444s4g4[4O4C474+444333333333333w3k3_3S3G3;3/3#33 222222222222{2o2c2W2K2?232'222111111111111t1h1\1P1D181,1 11000000000000x0l0`0T0H0<000$00 0///////////|/p/e/Y/M/A/5/)///............w.l.a.V.K.@.5.*... -------------z-o-d-Y-N-C-8---"-- -,,,,,,,,,,,,},r,g,\,Q,F,;,0,%,,,+++++++++++++u+j+_+T+I+>+3+(+++************w*k*_*S*G*;*/*#** )))))))))))){)o)c)W)K)?)3)')))((((((((((((t(h(\(P(D(8(,( ((''''''''''''x'l'`'T'H'<'0'$'' '&&&&&&&&&&&}&q&e&Y&M&A&5&)&&&%%%%%%%%%%%%u%i%]%Q%E%9%-%!%% $$$$$$$$$$$$z$n$b$V$J$>$2$&$$$###########~#r#f#Z#N#B#6#*###""""""""""""w"k"_"S"G";"/"#"" !!!!!!!!!!!!{!o!c!W!K!?!3!'!!! t h \ P D 8 ,  xl`TH<0$ |pdYMA5)ui]QE9-! ymaUI=1% ~rfZNB6*vj^RF:." znbVJ>2&sg[OC7+wk_SG;/# |pdXL@4(th\PD8, xl`UI=1% }qeYMA5)u  )+  (*  ')  &(  %'  $&  #%  "$  !#  "  !                                                               6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !              ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f   e 8d 7c 6b 5a 4` 3_ 2^ 1] 0\ /[ .Z -Y ,X +W *V )U (T 'S &R %Q $P #O "N !M  L K J I H G F E D C B A @ ? > = < ; :  9  8  7  6  5 4 3 2 1 0 / .  - 2, 1+ 0* /) .( -' ,& +% *$ )# (" '! & % $ # " !                                        1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        ' & % $ # " !                                        , + * ) ( ' & % $ # " !                               ~ } | { z y x  w &v %u $t #s "r !q  p o n m l k j i h g f e d c b a ` _ ^  ]  \  [  Z  Y X W V U T S R  Q 4P 3O 2N 1M 0L /K .J -I ,H +G *F )E (D 'C &B %A $@ #? "> !=  < ; : 9 8 7 6 5 3 4 2 1 0 / . - , +  *  )  (  '  & % $ # " !      P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                         %  $  #  "  !                                    ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q   p  ,o  +n  *m  )l  (k  'j  &i  %h  $g  #f  "e  !d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E   D  !C  B  A  ?  @  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $   #  4"  3!  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                  & % $ # " !                                        % $ # " !                      ~  }  |  {  z y x w v u t s  r 8q 7p 6o 5n 4m 3l 2k 1j 0i /h .g -f ,e +d *c )b (a '` &_ %^ $] #\ "[ !Z  Y X W V U T S R Q P O N M L K J I H G  F  E  D  C  B A @ ? > = < ;  : +9 *8 )7 (6 '5 &4 %3 $2 #1 "0 !/  . - , + * ) ( ' & % $ # " !                         ) ( ' & % $ # " !                                        # " !                                                                           -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                            ~    }  |  { z y x w v u t  s  r  q  p  o n m l k j i h  g Bf Ae @d ?c >b =a <` ;_ :^ 9] 8\ 7[ 6Z 5Y 4X 3W 2V 1U 0T /S .R -Q ,P +O *N )M (L 'K &J %I $H #G "F !E  D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2  1  0  /  .  - , + * ) ( ' &  % K$ J# I" H! G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                 ~ } | { z  y 'x &w %v $u #t "s !r  q p o n m l k j i h g f e d c b a ` _  ^  ]  \  [  Z Y X W V U T S  R .Q -P ,O +N *M )L (K 'J &I %H $G #F "E !D  C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1  0  /  .  -  , + * ) ( ' & %  $ .# -" ,! + * ) ( ' & % $ # " !                                        " !                                                                            # " !                                                                 ~ } | { z y  x w v u t s r q p o n m l k j i  h  g  f  e  d c b a ` _ ^ ]  \ '[ &Z %Y $X #W "V !U  T S R Q P O N M L K J I H G F E D C B  A  @  ?  >  = < ; : 9 8 7 6  5 $4 #3 "2 !1  0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                        :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                *  )  (  '  &  %  $  #  "~  !}  |  z  {  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^   ]  &\  %[  $Z  #Y  "X  !W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8   7 "6 !5  4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # "  !                                                     " !                                        0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                                                          ~ }  | { z y x w v u t s r  q  p  o  n  m l k j i h g f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y   X   W   V   U   T  S  R  Q  P  O  N  M  L -l|pdXL@4(~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|*|||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{;{/{#{{ zzzzzzzzzzzz{zozczXzLz@z4z(zzzyyyyyyyyyyyytyhy\yPyDy8y,y yyxxxxxxxxxxxxyxmxaxUxIx=x1x%xx xwwwwwwwwwww}wqwewYwMwAw5w*wwwvvvvvvvvvvvvvvjv^vRvFv:v.v"vv uuuuuuuuuuuuzunubuVuJu>u2u'uuuttttttttttttstgt[tOtCt7t+tttsssssssssssswsks_sSsGs;s/s#ss rrrrrrrrrrrr|rprdrXrLr@r4r(rrrqqqqqqqqqqqqtqhq\qPqDq8q,q qqppppppppppppypmpapUpIp=p1p%pp pooooooooooo}oqoeoYoMoAo5o)ooonnnnnnnnnnnnvnjn^nRnFn:n.n"nn mmmmmmmmmmmmzmnmbmVmJm>m2m&mmmlllllllllll~lrlflZlNlBl6l*lllkkkkkkkkkkkkwkkk_kSkGk;k/k#kk jjjjjjjjjjjj{jojcjWjKj?j3j'jjjiiiiiiiiiiiisigi[iOiCi7i+iiihhhhhhhhhhhhxhlh`hThHhX2X&XXXWWWWWWWWWWW~WrWfWZWNWBW6W*WWWVVVVVVVVVVVVwVkV_VSVGV;V/V#VV UUUUUUUUUUUU{UoUcUWUKU?U3U'UUUTTTTTTTTTTTTsTgT[TOTCT7T,T TTSSSSSSSSSSSSxSlS`STSHSP2P&PPPOOOOOOOOOOO~OrOfOZONOBO6O*OOONNNNNNNNNNNNvNjN^NRNFN:N.N"NN MMMMMMMMMMMM{MoMcMWMKM?M3M'MMMLLLLLLLLLLLLsLgL[LOLCL7L+LLLKKKKKKKKKKKKwKkK_KSKHK@3@'@@@????????????s?g?[?O?C?7?+???>>>>>>>>>>>>x>l>`>T>H><>0>$>> >============u=j=_=T=I=>=3=(===<<<<<<<<<<<<121&11100000000000~0r0f0Z0N0B060*000////////////w/k/_/S/G/;///#// ............{.o.c.W.K.?.3.'...------------t-h-\-P-D-8-,- --,,,,,,,,,,,,x,l,`,T,H,<,0,$,, ,+++++++++++}+q+e+Y+M+A+5+)+++************u*i*]*R*F*:*.*"** ))))))))))))z)n)b)V)J)>)2)')))((((((((((((s(g([(O(C(7(+(((''''''''''''w'k'_'S'G';'/'#'' &&&&&&&&&&&&|&p&d&X&L&@&4&(&&&%%%%%%%%%%%%t%i%]%Q%E%9%-%!%% $$$$$$$$$$$$y$m$a$U$I$=$1$%$$ $###########~#r#f#Z#N#B#6#*###""""""""""""v"j"^"R"F":"."""" !!!!!!!!!!!!{!o!c!W!K!?!3!'!!!  s g [ O C 7 +   xl`TH<0$ }qeYMA5)ui]QE9-! znbVJ>2&~rfZNB6*wk_SG;/# {ocWK?3(th\PD8, ymaUI=1% }qeYMA5)vj^RF:." {ocWK?3'th\PD8, xl                                                                                              ~ } |  { #z "y !x  w v u t s r q p o n m l k j i h g f e  d  c  b  a  ` _ ^ ] \ [ Z Y  X W V U T S R Q P O N M L K J I H G  F  E  D  C  B A @ ? > = < ;  : (9 '8 &7 %6 $5 #4 "3 !2  1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                      & % $ # " !                                        ) ( ' & % $ # " !                                                                          " !                                        ( ' & % $ # "~ !}  | { z y x w v u t s r q p o n m l k j  i  h  g  f  e d c b a ` _ ^  ] )\ ([ 'Z &Y %X $W #V "U !T  S R Q P O N M L K J I H G F E D C B A  @  ?  >  =  < ; : 9 8 7 6 5  4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & %  $  #  "  !             4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                   0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                              ~   }  +|  *{  )z  (y  'x  &w  %v  $u  #t  "s  !r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S   R (Q 'P &O %N $M #L "K !J  I H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7  6  5  4  3  2 1 0 / . - , *  + <) ;( :' 9& 8% 7$ 6# 5" 4! 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                             * ) ( ' & % $ # " !                                        % $ # " !                                                              ~ } | { z y x w  v /u .t -s ,r +q *p )o (n 'm &l %k $j #i "h !g  f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T  S  R  Q  P  O N M L K J I H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :   9   8   7   6   5  4  3  2  1  0  /  .  -                                                                  ~  } *| ){ (z 'y &x %w $v #u "t !s  r q p o n m l k j i h g f e d c b a `  _  ^  ]  \  [ Z Y X W V U T  S (R 'Q &P %O $N #M "L !K  J I H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8  7  6  5  4  3 2 1 0 / . - ,  + * ) ( ' & % $ # " !                       !                                                                                                               &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _   ^  9]  8\  7[  6Z  5Y  4X  3W  2V  1U  0T  /S  .R  -Q  ,P  +O  *N  )M  (L  'K  &J  %I  $H  #G  "F  !E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &   %  *$  )#  ("  '!  &  %  $  #  "  !                                                                  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                           ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !      ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c   b G a F ` E _ D ^ C ] B \ A [ @ Z ? Y > X = W < V ; U : T 9 S 8 R 7 Q 6 P 5 O 4 N 3 M 2 L 1 K 0 J / I . H - G , F + E * D ) C ( B ' A & @ % ? $ > # = " < ! ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !             /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  " !                                          6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  $ # " !                                                       ~  }  |  {  z   y  3 x  2 w  1 v  0 u  / t  . s  - r  , q  + p  * o  ) n  ( m  ' l  & k  % j  $ i  # h  " g  ! f   e   d   c   b   a   `   _   ^   ]   \   [   Z   Y   X   W   V   U   T   S   R   Q   P   O   N   M   L   K   J   I   H   G   F 5K 4J 3I 2H 1G 0F /E .D -C ,B +A *@ )? (> '= &< %; $: #9 "8 !7  6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $  #  "  !              8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        & % $ # " !                      ~  }  |  {  z y x w v u t s  r /q .p -o ,n +m *l )k (j 'i &h %g $f #e "d !c  b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S R Q P  O  N  M  L  K J I H G F E D  C 0B /A .@ -? ,> += *< ); (: '9 &8 %7 $6 #5 "4 !3  2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                     + * ) ( ' & % $ # " !                                        % $ # " !                                                                                                                    # " !    ~ } | { z y x w v u t s r q p o n  m  l  k  j  i h g f e d c b  a  #`  "_  !^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?   >  ;=  :<  9;  8:  79  68  57  46  35  24  13  02  /1  .0  -/  ,.  +-   I}qeYMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|8|-|"|| |{{{{{{{{{{{{}{r{g{\{Q{F{;{0{%{{{zzzzzzzzzzzzxzlz`zTzHzw2w&wwwvvvvvvvvvvvvsvgv[vOvCv7v+vvvuuuuuuuuuuuuxulu`uTuHur2r&rrrqqqqqqqqqqqqsqgq[qOqCq7q+qqqppppppppppppwpkp_pSpHpm2m&mmmllllllllllllslgl[lOlCl7l+lllkkkkkkkkkkkkxklk`kTkHkh2h&hhh hggggggggggggg~gtgjg`gVgLgBg8g.g$gggfffffffffffffzfofdfYfNfCf9f.f#ff feeeeeeeeeeee~esehe]eReGe=e2e'eeedddddddddddddwdldadWdLdAd6d+d dd ccccccccccccc|cqcfc[cPcEc:c/c$cccbbbbbbbbbbbbxblb`bTbHb_3_'___^^^^^^^^^^^^s^g^[^O^C^7^+^^^]]]]]]]]]]]]x]l]`]T]H]<]0]$]] ]\\\\\\\\\\\|\p\d\X\L\@\4\(\\\[[[[[[[[[[[[u[i[][Q[E[9[-[![[ ZZZZZZZZZZZZzZnZbZVZJZ>Z2Z&ZZZYYYYYYYYYYYYsYgY[YOYCY7Y+YYYXXXXXXXXXXXXwXkX_XSXGX;X/X$XX XWWWWWWWWWWW|WpWdWXWLW@W4W(WWWVVVVVVVVVVVVtVhV\VPVDV8V,V VVUUUUUUUUUUUUxUmUaUUUIU=U1U%UU UTTTTTTTTTTT}TqTeTYTOTDT9T.T#TT TSSSSSSSSSSSS~SsShS]SRSGS;S/S#SS RRRRRRRRRRRR|RpRdRXRLR@R4R(RRRQQQQQQQQQQQQuQiQ]QQQEQ9Q-Q!QQ PPPPPPPPPPPPzPnPbPVPJP>P2P&PPPOOOOOOOOOOOOsOgO[OOOCO7O+OOONNNNNNNNNNNNxNlN`NTNHN=N1N%NN NMMMMMMMMMMM}MqMeMYMMMAM5M)MMMLLLLLLLLLLLLvLkL_LSLGL;L/L#LL KKKKKKKKKKKK|KpKdKXKLK@K4K(KKKJJJJJJJJJJJJtJhJ\JPJDJ8J,J JJ IIIIIIIIIIIIyImIaIUIII=I1I%IIIHHHHHHHHHHH~HtHiH^HSHHH=H2H'HHHGGGGGGGGGGGGGwGlG`GTGHGD2D&DDDCCCCCCCCCCCCsCgC[COCCC7C+CCCBBBBBBBBBBBBwBlB`BTBHBA3A(AAA@@@@@@@@@@@@@u@i@]@Q@E@9@-@!@@ ????????????z?n?b?V?J?>?2?&???>>>>>>>>>>>>s>g>[>O>C>7>+>>>============w=k=_=S=G=;=/=#== =<<<<<<<<<<<|+2+&+++*************w*l*a*V*K*@*4*(***))))))))))))u)i)])Q)E)9)-)!)) ((((((((((((z(n(b(V(J(>(2(&(((''''''''''''s'g'['O'C'7'+'''&&&&&&&&&&&&x&l&`&T&H&<&0&$&& &%%%%%%%%%%%%|%q%f%[%P%E%:%/%$%% %$$$$$$$$$$$|$p$d$X$L$@$4$($$$############u#i#]#Q#E#9#-#"## """"""""""""z"n"b"V"J">"2"&"""!!!!!!!!!!!!!w!l!`!T!H!2&~rfZNB6*wk_SG;/# {ocWK@4(th\PD8, xlaUI=1%                                (  '  &  %  $  #  "  !                                                        ~   }   |  ' {  & z  % y  $ x  # w  " v  ! u  t   s   r   q   p   o   n   m   l   k   j   i   h   g   f   e   d   c   b  a  `  _  ^  ]   \   [   Z   Y   X   W   V   U   T   S   R   Q   P   O   N   M   L   K   J   I   H   G   F  E  D  C  B  A   @   ?   >   =   <   ;   :   9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -   ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                      8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -   ,   +   *   )   (  '  &  %  $  #  "  !   v v v  v  v  v  v  v v v v v v v  v v v v  v  v  v  v  v v v v v v v  v  v  v  v  v   v   v   v   v   v  v  v  v  v  v  v  v l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l l l l l l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l  l  l  l  l  l  l   l   l   l   l   l  l  l  l  l  l  l  l bQ bP bO bN bM bL bK bJ b I b H b G b F b E bD bC bB bA b@ b? b>  b= b< b; b: b9 b8 b7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b 0 b / b . b - b , b+ b* b) b( b' b& b%  b$ b# b" b! b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b  b  b  b  b  b  b  b  b   b   b   b   b   b  b  b  b  b  b  b  b X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X  X   X   X   X   X  X  X  X  X  X  X  X N N N N N N N N N N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N  N   N   N  N  N  N  N  N  N  N D z D y D x D w D v D u D t D s D r D q D p D o D n D m D l D k D j  D i D h D g D f D e D d D c D b D a D ` D _ D ^ D ] D \ D [ D Z D Y D X D W D V D U D T D S D R D Q  D P D O D N D M D L D K D J D I D H D G D F D E D D D C D B D A D @ D ? D > D = D < D ; D :  D 9  D 8  D 7  D 6  D 5  D 4  D 3  D 2  D 1  D 0  D /  D .  D -  D ,  D +  D *  D )  D (  D '  D &  D %  D $  D #  D "  D !  D  D   D   D   D  : : : : : : : : : : :  :  :  :  :  : : : : : : :  : : : : : : : : : :  :  :  : ~ : } :| :{ :z :y :x :w :v  :u :t :s :r :q :p :o :n :m :l :k :j :i :h :g :f :e :d : c : b : a : ` : _ :^ :] :\ :[ :Z :Y :X  :W  :V  :U  :T  :S  :R  :Q  :P  :O  :N  :M  :L  :K  :J  :I  :H  :G  :F  : E  : D  : C  : B  : A  :@  :?  :>  :=  :<  :;  ::  :9 0  0  0  0  0  0  0  0  0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0  0  0  0 0  0 0! 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0   0 ~  0 }  0 |  0 { & & & & & & & & & & & & & & & & &  & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &  &  & ~ & } & | & { & z & y & x & w & v & u & t & s & r & q & p & o & n & m & l & k & j & i & h & g & f & e & d & c & b & a  & ` & _ & ^ & ] & \ & [ & Z & Y & X & W & V & U & T & S & R & Q & P & O & N & M & L & K & J & I & H & G & F & E & D  & C & B & A & @ & ? & > & = & < & ; & : & 9 & 8 & 7 & 6 & 4 & 5 & 3 & 2 & 1 & 0 & /  & .  & -  & ,  & +  & *  & )  & (  & '  & &  & %  & $  & #  & "  & !  &  &   &   &   &   &   &   &   &   &   &   Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F   E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  1  2   0  !/  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                                                                                            ~ } |  { z y x w  v  u  t  s  r q p o n m l k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _   ^   ]   \   [   Z  Y  X  W  V  U  T  S  R                               : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !       ~ } | { z y x w v u t s r q  p  o  n  m  l k j i h g f e  d (c 'b &a %` $_ #^ "] !\  [ Z Y X W V U T S R Q P O N M L K J I  H  G  F  E  D C B A @ ? > =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0   /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                     "  !                                                             !                                                                                                                          ( ' & % $ # " !                               ~  } | { z y x w v  u  t  s  r  q p o m n l k j  i  g  h  f  e  d c b a ` _ ^ ]  \ [ Z Y X W V U T  S  R  Q  P  O N M L K J I H  G F E D C B A @ ? > =  <  ;  :  9  8 7 6 5 4 3 2 1  0 / . -  ,  +  *  )  ( ' & % $ # " !                                                                                                 !                                                                                                                 ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r   q  $p  #o  "n  !m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N   M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9   8  !7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                      ' & % $ # " !                                                                                                                                                                                   ~  }  |  { z y x w v u t  s r q p o n m l k j i h g f e d c  b  a  `  _  ^ ] \ [ Z Y X W  V   U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C   B   A   @   ?   >  =  <  ;  :  9  8  7  6                                                       , + * ) ( ' & % $ # " !                                             iW|qeYMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~G~<~1~&~~~}}}}}}}}}}}}}v}k}`}U}J}?}4})}}}||||||||||||v|j|^|R|F|:|.|"|| {{{{{{{{{{{{{{o{c{W{K{?{3{'{{{zzzzzzzzzzzztzhz\zPzEz9z-z!zz yyyyyyyyyyyyyymyayWyLyAy6y+y yy xxxxxxxxxxxxx{xpxexZxOxDx8x,x xxwwwwwwwwwwwwxwlw`wTwHwa2a&aaa````````````s`g`[`O`C`7`+```____________x_l_`_T_H_<_0_$__ _^^^^^^^^^^^~^r^f^Z^N^B^6^*^^^]]]]]]]]]]]]w]k]_]S]G];]/]#]] \\\\\\\\\\\\|\p\d\X\L\@\4\(\\\[[[[[[[[[[[[u[i[][Q[E[9[-[![[ ZZZZZZZZZZZZzZnZbZVZJZ>Z2Z&ZZZYYYYYYYYYYYYsYgY[YOYCY7Y+YYYXXXXXXXXXXXXxXlX`XTXHX  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1   0  /  .  -  ,  + * ) ( ' & % $  # " !                                                                                                                                                                                                                                                    ,  +   *   )   (   '   &  %  $  #  "  !         ^   ]   \   [   Z  Y  X  W  V  U  T  S  R                                                                                                                                                                                    ~  }  | { z y x w v u  t  s  r  q  p  o  n  m  l   k   j   i   h   g  f  e  d  c  b  a  `  _               ~ } | {  z y x w v u t  s  r  q  p  o n m l k j i h  g f e d c b a ` _ ^  ]  \  [  Z  Y X W V U T S R  Q P O N M L K J I H G F E  D  C  B  A  @ ? > = < ; : 9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,   +   *   )   (   '  &  %  $  #  "  !      E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "   !