SQLite format 3@ ~)3i~)- ~`D~~`i%!indexverses_indexversesCREATE UNIQUE INDEX verses_index on "verses" (book_number, chapter, verse)wItableversesversesCREATE TABLE "verses" ("book_number" NUMERIC, "chapter" NUMERIC, "verse" NUMERIC, "text" TEXT){UtablebooksbooksCREATE TABLE "books" ("book_color" TEXT, "book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT)=_tableinfoinfoCREATE TABLE info (name TEXT, value TEXT) I{dI-regionPapua New Guinea'right_to_leftfalse)strong_numbersfalse/russian_numberingfalse#languageGuhu-Samane)chapter_stringChapter#-descriptionPoro Tongo Usaqe }2mQ5~~~~~u~X~?~&~ }}}}}}g}O}2!#ff7c80PaaPaanaiteta#00ff00DzuDzute#00ff003Dz3 Dzohane#00ff002Dz2 Dzohane#00ff001Dz1 Dzohane#00ff002Pe2 Peetoro#00ff001Pe1 Peetoro#00ff00DzaDzakopo#ffff00HebHeboro#ffff00PirPiremo#ffff00vTtiTtitto!#ffff00l2Ti2 Timotteo!#ffff00b1Ti1 Timotteo'#ffff00X2Tt2 Ttesaronike '#ffff00N1Tt1 Ttesaronike #ffff00DKorKorose #ffff00:PirPiripi #ffff000EpeEpeso #ffff00&GarGarata#ffff002Ko2 Koritti#ffff001Ko1 Koritti#ffff00RomRom#00ffffApoAposoro#ff6600DzoDzohane#ff6600RukRuka#ff6600MarMareko#ff6600MatMatteo) /|vpjd^XRLF@:4.(" .8-,N+K*7)(@'&!%N$~#M"!_ .W^&nW9{HGT(n 2 t A  e,m432   1 0  ;) z~Y}}P||{{dzyy0xFww.vvuttitZrr qupoonkmmllDkjjji~hggfxfhddSc`bbGaz`I__^]]]\\[ZZYYIXX$WW VWUUWU TSSRQQPOONoMLLKJJIHHZG=FF"EE#D~CCVBBA@??[>=6<<;P:T:D9?877!665&421k0/..h--(,q++ **((U'}'&Y%$##f"P![ u <U0H>Je4 3 F <z0eW4' Oonita nikehota qesai naho khoobaho qasa hiiremi oho ipike erake hiire. 33_ Mae abi teeho neseta ana qaru abiho isakiamani kaqa. Oonihe Sooparaho qaru abiho baurake ana nikeho torota eetemi nikemae oho mumure naate ooqi qidzoke oho bai hiibaqu. 82 k Qate naamaeho noo hiire. Anai teeho sutasuta abi bamuhe meeke anai Dzesu Soopara nese namema mooqi noho qaru abi naate noho beedzaeta baura eetemi nikemae baura oho mee ooni. G1 Oonita anaho qupai erake hiire, patta oonomake niima nakai aima muunami qesamane nakahoi oho kahosa eetaquko bamu isanataqu. Oho quba ana naamae patta oonomake muunaama naate qaarakoi.0 Oi nike oke eeteqi hou peuho qesamane nikeme sesero eesumi nokoi nikeho kahosa eetemi Kiristui paha oho qesa nikeho kahosa eetakoi. !/; Baamu, oi nikeho quba isanatarorihe nokanoka qidza nikehoi burisi eete Kiristuho oko ma boto tupu nikemeho dzairamane nokoho qupake rasakiitemi noko oho rubenga saridzemi bamu isanataqu. Oi Kiristui nikeho quba keke bahe abi oonomaho quba baatemi qidzanataridzonita qupadzomare. .} Oonita qupa hou peunomai moohimi gesinanoma nike neemi gisigisiho qohareta utu ma kamoho patta aima muuhimi noko qupa nokome qorobireqa patta teena oke aima muuhiqake ipita paha oho quba sama nokome iiga minake hiiremi nikehota isanataqu mae? - Oonihe erake korabete qupadzomare. Nike sama nikemeho pati qohateqa etoqa qupa hou peuho qesamane nikemeho angi naataino. >,uOonita pattaqaho noo hiiremi bamu oho quba Ohongaho pobi naataqu. Napa patta oonomake muunaquni mae oho hutingi naataqu bamu oho quba dzapa peitaqu ma bamu oho quba qurataqu. H+ Oho noo paha samane bamuhe abi qesaho qupata utu ma kamo hiibi oho tete agobai bamu naataamake oorai. Oho quba nokoi maketti tuumaqi moohimi patta ma kabira qesaho ttumake noko bittake eeteqi neemi gisigisiho utu ma kamoho qettake qesai aima makettiho qohareta mootomi ttuma gattiqa oho quba hiirorai. Oonita qesa ma nike ao oho ttuma biireqi aima muunami abi qupa eseinomai moomi nokohota hou peunoma naatorai. QESAMANEKE ETO DZAKIDZAKI EETAINO H* Oonihe napahota Ohonga Mai teena noi quba minaraho husi ma pai ooraiqi napake sengibetorai. Oho qesa Dzesu Kiristu Soopara mina napahoi quba minara napama gama korabetetai korabetorai. 2)]Oino mee. Ohonga oberaobera qesai qusuna oorai ma qesai ttokana ooraiqi ruume abi hiirorai oio poro samane oorai ma soopara qesa paha samane ooraiho totohota tuumorai. 8(iOonita neemi gotta ma qubaho utu ma kamo hiibi oi neemi gisigisi ma ttokaho quba oonoma oi meeama keke, Ohonga teenai meenomani oke napa gama gesinaniqi nikei hiirorai. x'iQate teei Ohongaho dzake eete kokoranoma naatoraiqako noke Ohongai nokanoka meeho isaki ooniqi hiibakoi. o&WAnaio nokanokanomaniqi hiibaquko noke hee abi pootutu ooniqi hiibare. Noi gesina saridzaamake oorai. K% Qateqa tuuma abi qesai neemi gisigisi ma quba nokomeho quba utu ma kamo eetorai oho noo poiqake hiibi. Ohoke nike hee, nanai gama nokanokaho isaki kekeniqi hiirorai. O dzoobe, oonihe nokanoka nike hiirorai oi sama qusubahoni qate nike Ohongaho kokora oho noo hiibaquko oi qesaho hobihobi naatakoi. Oonita teei sepeke hee, $(Oonihe Sooparaho oko ma boto tupuhota teeke aimare. Oonihe ana qupadzomami naho qupana ooraike Ohongaho Sumasai ota mootomi oorai kaqa. Oonita oho kokoke ana paha hiibi. Atapa oho apu baatemi noi oho hutingi naate qaaraquko oi paha Ohongahota isanatakoi.#3'Qate nookare, Ata teeho apu eehahake qaaraquta nopo qesa papataqu oho qagai oorai. Qate apu nohoi baatemi noi teeke paha naatareiqa naatakoi. "7&Oho qubake teei ata pobi nome ao naataquko oho qanga bamuhe teei paha ata pobi nome bodza kharata mootaquko oi bagenomanipamu naatakoi. TARUMIHO NOO q![%Qate teei qupa nometa tatanga naateqi samaho dza nome qorobire ttanga tatanga suutoqa hee, Baamu, ana ata pobi name ingonaite qaamake sudzabetaquho bodza bamu naasuma ana ttanga geehiqa noke naatakoiqa hiibaquko oio bagenoma. > u$Qate teei ata pobi nome bodza kharata mooto tuumaqa moohimi noomaeho bame ota biranatemi noi oho qupa muunaquko oionita isanate abi noi ata pobi nome naatare, oho qanga bamu. S#Noo oi nikeke qooro qahitota qubake ana te hiidzaranihe oho qangahasita ingonaita qubake hiibi. Oonita nike oho bame potti biireqa qupa adzahahama Ohongaho baura eetemi nohota nee ma baunoma naatakoi. a;"Oho qesa atapa soomoroi Ohonga Sooparaho kokora eetareiqa eetorakoi. Oke eeteqi noi sama ma gisihota Ohongaho pobi naatorakoi. Qate atapa apunoma noi apu nomeho dzake qusubaitareiqa sama bauraho pobi naatakoi. pY!Sooparaho baura qere biire tuumaqa ikanomake eete Dzesu Sooparaho dzake qusubaitoraqu oohoke noi qupadzomakoi. Qate teei ata naataqu noi samaho quba qupadzomaqi ikanomake eete ataho dzake qusubaitaqu ota noho qupa eseri naatakoi. oW Oi naane qubake ttokaho quba qesa samane nikeho moirata perebaqu? Oonita abi teei ataamake ooqa MOi ttokaraho tetei uuba bamu naatakoita qupadzomare. Oonita tti ma ttakanoma nikei tti ma ttakaamaho isakita oorareni, qate qaki ma naki eetorai nikei oho isakiama naatareni, pisinisiho abi nike dzoreqaho tomidza naate abi hoobidzare. Ttuma ma qurumaho maikhameto nike eto quruma nikeme quba qaanatainohe abike hoobidzare.  Oi ana eraiqi hiire. Sudzabetoraiho bodza oi bamu kharaqake ooraquhe oi ooraquta atanoma nikei ataamaho tomidza ooraridzoni. :mOonihe nii ata naatareiqa naatakoi, oho kahosa bamu. Ma atapa somoroi apu naatareiqa naatakoi oho qanga paha bamu. Oonihe, hiidzo, apu ma ata naatemi (Romaho mai Nero noho dzauba peitemi) uuba ma sakaba biranatemi nipe oho kaipota oorainoho attike ana eete hiibi. BODZA HOTEQANITA ETO SOMOBASOMO EETAINO -SOonihe nii ao ata pobinoma ooraiqako eto pureke noke naatemi baisanomai nipe sesero eetaino. Qate nii ata pobiamake ooraiqako eto pureke ataho quba hiibaino. 3_Ipita ikanoma naataqu oke ana ruumenihe poiqanipamu ibo napake subzabetoraiho bodzanita teei hee, Ana oho quba somoroke oorakoiqi hiibaquko oi paha oho quba isanatakoi. dAQate abini mae atapa teei somoroke qaarakoiqi hiibaqu oho nooke ana te Sooraraho toota nookoraidzaranihe nike nookami Sooparai baruna heenata anake qupa dzohidzohi moitemi isanatemi anaho qupana ooraike hiibakoi. #Dzairamane, ooqaho quba ana paha hiibi isaki apeta nike oomi kira hiireta ooqata keke Ohongama qaarareiqi hiibi. ABI MA ATAPA SOMOROHO NOO  Oi Sooparai ao napaho quba ttuma minanipamuke biiremi etoqa hee, Napai abiho pobi ooniqi hiibainohe napai Kiristu noomaehoni. c?Oho noo koko paha erake eete oorai. Sutasutaho isakita oomi kira baranatemi abi oi Soopara napameho neseta saqosaqo abi ooni. Qate teei saqosaqoho isakita oomi kira biranatemi abi oi Kiristuho sutasuta abi ooni. J Oi paha, nii abiho kokora baura tatangata oomi Ohongai niiho kira hiiretaiqako etoqa oho iiha ma dzoobidza eetaino. Oonihe niiho mai niike saqobare hiiremi isanate baura oho saqosaqo naatare. hIOonita isaki ape ma apeta abi oomi noho kira biranataqu noi isanate oho isakita qaarare. nUOho geebanoma naataqu mae oho geebaamake ooraqu oi gama quba seepenihe Ohongai hiibaqu noo oio mee. fEOi paha teei sama koko gebanoma oomi Ohongai noho kira hiiretaiqako eto abi oi oho geeba kuibidzare beedzae eetaino. Qate teei sama geebaama oomi noho kira biranatetaiqako noi eto oho geebanoma naatareiqi hiibaino. ; oOi Sooparai abi napake tete maina painata dzeimami teei nometa tuumami temu paha nometa tuumaridzoni noo teena oke ana sinabidzaho oko ma boto tupu samaneke pobi hiirorai. H  Oonihe atapa nii temu niimeke ikanomake eetemi nooka hiisi eetaqu? Oho qesa apu, nii ata nime ikanomake eetemi ai tataumanoma naataqu ooqaho beedzae eetare. ETOQA GEEBA MAINAHO QIRI EETAINO q [Qate ai tataumaamai dzaira nome qaatanipamuke eetaquko noorai te abi mae atapa ai tataumanoma oke hee, Nii beedzae eete temu niimema qaarareiqi hiiroraidzara. Oi napai tete keba ma dzapata tuumorareiqi Ohongai napake dzapata.  Oi erake eete oorai. Atapa ai tataumanoma noi apu ai tataumaamaho kiito biirorai ma apu onomaho isaki oho qesa ataho kiito biirorai. Oho tete ooraama naatapuko qesa ma nikeho khametoi qidzoke Ohongaho pobi naatarorihe aoke nokoi noho pobi ooniqi hiire oorai.   Oho qesa atapa ai tataumanomaho apu nooka hiisi eetaamake ooqa isanate ata nomema oorareiqa hiibaquko atapa oi etoqa noke gaubidzaino! P Qate abi ma paimane qesa nikeho noo erake Ohonganipa bahe naamae qupadzomaqi hiire. Abi ai tataumanomaho atai ai tataumaamake ooqa apu nomema qaarareiqa hiibaquko dzoobe, eto noke qirutomaino. _7 Mae apu nomeke ao qaatetaiqako noi somoroke qaarare. Eo noi oho isakiama naataquko noi isanate burisi eete apu nomema nopoi ttaike oorare. Oho qesa etoqa apui ata nomeke iihaimi tuumaino. APU MA ATA TTAIKE OORAQU #? Qate apu ma atanoma nikeho qereta noorake gosore. Oi naho noo bahe Dzesu Sooparahonita nookare. Atapa teei eto tee ma teeho quba apu nome qaataino. )K Oonihe samaho dza ma rumubaho hutingike qesai bitta eetakoiqa hiibaquko isanate apu ma ata naatare. Oi eepa dzooromi makanoma naatakoita isanate qesa naatare. taOonita tarumi ma somoro nikeho noo hiire. Anai somoroke ooraiho isakita nike qaaraquko isanataridzo. T!Oi naamae somoroke ooraiho isakita paha qesai oorareiqi nike hiibaquko oi paha anata bagenoma naatakoi oonihe Ohongai napake isaki maina painake moitoraita oino tete keke. ABI SOME MA SOMORO MA ATANOMA ~uQate anai apu ma ata ao qesa naatareiqi hiire oke ana teqaha tototo hiireqi hiidzaranihe tete biraiteqi hiire. ENopo eto sepeke teei temuke sama qaanataino. Oonihe nopo qesa naru hiireqi hee, Oo nakamae bodza hoteqa teeke oho hutingi naasuqa pupu baura eetareiqi hiibaquko oi paha qidza. Oonihe pupu baura oho bodza bamu naasumake hutingi oke nopomae paha qaatare. Qaataama naatemi etoqa Saatai nopoke toronata dzeimaino. r]Ataho samai noomaehonidzara ma apuho samai te noomaehonidzara baamu. Sama nopohoio qesaho ttaiqanipamu. s_Oonihe abi sama nome atake qaanataquni mae ata sama nome apuke qaanataqu oio ooqata obera naatakoi. ?~wHiiremi oke ana moomi bamu tee ma teeta obera naataquhe teena, pasenaho torona samanei ooraiho quba abi samane atanoma keke naatemi paimane oho qesa apunoma naatemi isanataridzoni. #} AQateqa dzaira pepata nike anake qasa noo qesa qeetetaho noo ipike poike qeete. Teei anake hee, Abi teei somoroke qaaraqu oke nii nookami isanataquni mae? 4|aOi Ohongai nike ma napaho ttuma bamenomanipake biireqi napake ooqata raraku biire ooraita napai oko ma sama napemema gama noho dzapa qusubaite qaarare, oi dzapanoma.w{gNikei teqaha sama nikemaehonidzarani. Oko ma boto nikehoio Qaheuba Sumasaho Biiri oke nike qupadzomare. DzKahosa qesai te hairiamake abi oho oko ma samake teetoraidzaranihe pasena oio bodza ooqata keke abi oho boto ma samake ao midzahubaite qaarakoita qupadzomare. SAMA NIKEHOI OHONGAHO NAGA yQate teei Sooparaho torota atimaquko qupa khata nohoi Sumasama teena naate qaarakoi. Oonita pasenaho tete oke eto hesatainonipamu. xwOi qetaqeta teei erake eete hiirorai. Hee, Nopo esese sama teena naatakoi. Oiqi hiiroraita teei boto ma sama nomeke atapa pasenanomaho quba mootoqi noma nopoi ao sama teenaho ttaiqa naate ooraike nike eto ruume naatainohe qupadzomaqi ququimare. ^w5Oi paha boto ma sama nikehoi nikemaeho pobi bamuhe Kiristuhoni. Mae oohoke nike paha ruumeni? Oonita boto ma samai Kiristuho pobi naate oomi teei oke pasenaho quba mootomi bamu isanataqu. Oi bamenomanipamu! v Oi nopoi qesaho pobi oni. Ohongai Soopara Dzesuke tukutotai paha napake beedzae teena nomema tukutomi qidzanate qaararidzoni. Su Oi paha teei hee, Pattai qausuho pobi ma oho qesa qausui pattaho pobi oke hiibareiqa hiibakoi. Oonihe Ohongai hiiremi quba dzaetaeta, qausu ma patta esese paha baamu naatakoita etoqa oho totohoke quba minarata mootoqi hiibaino. Boto ma sama napahoi teqaha pasenaho quba ooraidzaranihe oi Ohongaho pobi ma Sooparai oho pobi. Ot Oi nike poi erake hiirorai, Quba samane minarake eetaqu oho tete oorai. Nookao, nike quba tee ma teeke eetemi teqahama naatemi baamu isanataqu. Quba qesaho qaga oorai ma quba qesaho qaga ooraama. Oonihe quba teeho qaga ooraama naatemi nike sepeke ohongahonga naate ota paha qeemaqa oho kabira naatemi oi bamu isanataqu. s Meeke qesa ma nikei quba oonomaho isakita qaatanihe nikeho qanga akobetemi nike Ohonga noomaeho pobi naate oorai. Nikeke kahosaamaho isakiniqi hiiretahe oho khoobai teeho bamuhe Soopara Dzesu Kiristu ma Ohongaho Sumasa ooqai oni. SAMA NIKEHOI OHONGAHO POBI hrI mae guume ma meeranomani mae nai ma sainomani mae guumenomani mae peetta ma qeraqeranomani mae oba tatangaho dzaodzaonomani mae noo qanganomani mae quba karabetorainomani, abi oonomai bamu Ohongaho pobita dzuubaqu, baamu. 2q] Tete obera oonomai Ohongaho pobi naataama, mae oho totaqike nike nookaama? Eto tete ruume naate ngaata tuumaino, oi abi pasenanomani mae ohonga maina painanomani, Yp+Oke eesuqi nike qesamane nikemeho hasu tete karabetemi guumeho isaki naatorai. MoOi nike ao hu ma koridzaho isakiama naate ootanita teei quba oberama eetemi temu nohoi oho kahosa eetaama naatemi isanatororihe baamu, nike paha qupa biribiri oonomata qeemami isanataamani. "n=Oonita nike oho quba noma ma nane nikemeho noo biribirinoma oke sinabidza nookaamaho pengata hiiremi bamu isanataqu. SUMASA NIKEKE AKOBETEMI POBIRATETA &mEOke ana nookami midzanomanipamu naate oorai. Nikemaeho bisata gesina abi bamu naatemi sinabidzaho noma ma nane batabidzaquho tete goono naatorai kaqa? l}Maaqa, nike abike keke bahe angeroke batabidzaridzo oi ooraita nike naane baura eeteqi oora ma qaaraho gigi ma goha nikeme pobitaama naatorai? Nike nokoke hee, Raaba abi sepesape ooniqi hiireqi ikake eeteqi nokoho patita noo nikeme hiire nookorai? kyjkIdze! Sinabidza abi napai qaaqa sinabidzaama nokoho noo suhe hiire batabidzakoi, oke nike nookaamani mae? Nookao! Nike qaaqa sinabidzaamake ttaike batabidzaquho isaki ooraita ikanomake eete noo gamitti nikeme pobitaquho isakiama naatorai? >i wQateqa nikeho torota kahosa biranatemi noo oke nike naane quba sinabidza abi bosa qobaqoba nokoho torota mootaama naateqi oke ttokaho soopara abi sinabidzaama noho torota mootorai? {ho Oonita abi pasenanoma oke nike qaheubudzare, qate Ohonga noomae abi sasana oorai nokoke maripaiqi pobitakoi.%gC Oi anai Ohonga apei sasana ooraiho oora ma qaara batabire pobitaqu? Bamuhe nikemaeho oko ma boto tupuke batabire pobitoraqu oio anaho ma nikeho pobi. Ff Oi ana eraiqi hiirorai, Teei hee, Anai Kiristuho abi ooniqi hiireqi paha pasena aimorai, mae tti ma ttire eetorai mae neemi gisi qusubaitorai, mae ooso ma dzauba eetorai, mae oba tatangaho dzaodzao eetorai mae eehaha makaho isaki oorai noi oonomake eete ooraquko etoqa nike noma ttaike muuna ma aima eetoraino. Ye+ Oke hiireqi ana teqaha ttoka abi pasenanoma, tti ma ttirenoma, eehaha maka ma neemi gisi qusubaitorainoma nokohoke qupadzomaqi qeetara. Oi ttokata abi oonomai keke ooraita nokoho amata ikata tuumaqu? Baamu. Td! Ana bosata noo qeeteqi hee, Nike pasena abima muuna ma aima eetaino. cOho quba dzuma noho habesareiqa nike quba togonoma oke qaatare. Ngiingi ma peranoma oho togoke qaateqa napai qupa sasari ma rikerikeho mee mekenoma naateqa ingonaitaquho dzuma nohoho ttaiqa naatemi abihota mekenoma naatakoi. KAHOSA ABIKE QAATAQUHO NOO PbOonita nike maa qanga oke uuma sasata biireqake nike Ohongaho quba maa dzobadzoba agiagi mekenomaho isaki naatare. Nookao, Hoo Dzooba napahoke dzubetemi noi ao oho gaaga naate nikeho beebe eetorai. aMaa teei suubami minarai suubakoi oke nike ruume naataama oonita nike sama qusuba baura oonomake eetemi qanganipamu naatorai. .`UIibadzaho botota mootomi noi sama nohoke sesero eete qaamake Soopara Dzesu biranataqu bodzata noi abi oho gisiqake ingonaitare. MAA MA KABIRAHO QANGAKE QUPADZOMARE _Oio naho qupa khata nikehoma teena naate ttutturate Soopara napameho quba eeteqi Dzesu Kiristuho beedzaeta hiiremi abi oke !^;Nooka! Naho samai kharata ooraihe nike ma napa teenata ooraquho isakita ana qupa khata name ao dzoobireqi abi eranoma eetorai noke maripa eesubi. ]{Oho qubake nike tti ma khangi hiiremi quba bamenoma oi nikehota bamu naatarorihe nike nookami dzapanoma naatorai kaqa! "\ ?Oi ana isere nookami meeke nikeho abi teei mai nomeho ata aimaqi nopomae oorai mae? Iidze! Pasena peranoma oonomake tuuma abi ma karai eetaamanihe nike! [ Oonita nike dza eetemi anai taangama nikeho torota qeemaquni mae dzasa eete keba ma dzapata qeemaqu, oke nikemae hiibare.rZ]Oi Ohongaho pobi oi te noo kinisata meenoma naatoraidzaranihe baura meeqata khooba paana naatorai. %YCOke hiiroraihe Soopara napahoi oho bai hiibaama naatemi ana ao dzamonoke nikeho torota qeema moohimi apeneho beedzae oorai ma apeneho noo meeama naatorai. qX[Oi paha ana nookami nikehota qesai sama qusubaiteqi hee, Pauroi qidzoke nanaho torota biranataqu. W-Oho qubake ana sinabidzaho khata gotta qidza Timotteo nikeho toro dzoobiremi qeeme. Noi Dzesu Sooparaho neta atimoraita noi nike naho tete banaitakoi. Anai sinabidzaho oko ma boto tupu nagapa samaneta oorai nokoke tete banaitorai oke nike paha noho toota gesina naatakoi. PVOonita ana dza eetemi nike naho tete moo pobiteqa suima qaarare. TU!Kiristuho neta abi soopara nikeke teteta dzeimaquho kitu kharai oorai oke nike qupadzomorai kaqanihe mai gotta nikehoi samane bamu. Kiristuhota ana teenai nikeho quba sinabidza hiireqi nikeke dzoomata. }TsMaqa, ana te nike midzata mootareiqi erake qeetaranihe khameto nameke qogo ma saga hiibaquho isakita qeesubi. US# Noko nanaho dzapa ai gaibami nanai nokoho toro tti ma sori hiirorai. Nanai toki ma qonenamuho isakita abi minaraho susu ma sasa naate baaoraita baura mee oke moorare. KORITTI ABI PAUROKE SUIMARE HIIRETA "R= Nanai boto nanamema ttidza baurake eetorai. Noko nanake baru hiiremi nokoke agoago eetorai ma nanake dzakidzaki eesumi nanai oho tiqina (ipi) hiibaama. Q Meenipamuke nana oba ma patta quba qangahasi eeteqi ttoba ma bareamake ooraimi abi nanake bikhi bakha eetemi teka qiri eetorai. ePC Oonita nanai Kiristuho quba eeteqi qabarobaro naatemi nikemae Kiristuho gesina abi naate oorai kaqa! Nanaho beedzae quratemi nikei ao ee peota dzootorai mae? Nanai ngepe nenani nikemae abi dzakapa naatorai kaqani. #O? Oonihe ana qupadzomami Ohongai qaru abi ma nanake gama baataho kabira naatareiqi mootomi nanai angero ma abi minaraho neseta kittikottiho isakita oorai. MNTeeqa! nike nanaho amata ao abi qiba naate meupu saridze saqubema muunoraidzo! Oi ana dza eetemi nike abi qiba meenipamuho isaki saridze nanama gama teena naate baura erake qere biidzarori. 'MGAbiqa apei niike upubiremi nii abi mina naatorai. Niike Ohongai qubatu moitemi nii naane sama qusuba baurake eeteqi oke hee, Naamaeho boto poponiqi hiibaqu? @LyDzairamane name, noo oke ana Aporo ma sama nakameta mootoqi qeesubi oi teeho bahe nike etoqa tete dzongobeteqi temuho dzapa ai qusubaihiqa temuhoke ai quratainoiqi hiire qeete. qK[Oonita oho batabidza bodza biranataamake eto nike pureke batabidzainohe Soopara noomae baaqanoke qupita dzukudzukuna ooraiqako oke noomae paanaitakoi ma qupaho ttitti ma bapo gama baiburomi paana naatakoi. Paana naatemi Ohongai ape ma apeho hasahasa hiibaqu oke noomae paanaitakoita eto nike baura nohoke karabetaino. KORITTI ABI SAMA NOKOME QUSUBAITETA |JqAna kahosa name ruume oonihe naho kahosa ooraama oke ana bamu hiibaqu, oi Dzesu Sooparai oonomaho maripa abi oni. ^I5Qate ana sama namehoke hiibakoi. Abi naho noo hiibaquni mae garubata naho khooba saqobaqu oke ana nookami bamu oho quba obera naataqu. Ma paha ana naamaeho khooba paanaitaquko bamu sama nameke iiga hiibaqu. ^H5Oonihe Kiristuho tuhotuho abi nanai idzoidzoke baura tuhoro qaararidzoniqi hiibare. 8G kOho qubake nike etoqa abi nanahoke nookami dzapa pobinoma naatainohe nanahoke hee, Kiristui Ohongaho isaki ttunoma mai eete ooraiho tuhotuho abi suunena ooqai ooniqi hiibare. OFOonihe nikemae paha Kiristuho pobi oni oho qesa noio Ohongahoni.lEQOi erake eete oorai. Ttokaho quba samane ooni mae quba qaraqaranomani mae baatanomani mae poiqahoni mae ipi bodzahoni mae Pauroni mae Aporoni mae (Kipa) Peetoroni mae quba ape ma ape oi gama minara ma nikeho pobi kekeni. KDOiqi hiire qeetemi ooraita etoqa ttokaho nokanokake qaupuitaino. aC;Oi paha hee, Ttokaho nokanoka abiho qupake Ohongai rasakiitemi teqahama naatorai. B-Oi abiho gesinake Ohongai nookami rasakinomani. Oi qetaqeta teei hee, Abi ttokaho nokanokanomaho ttimekake Ohongai rasakiitemi manuba naatorai. /AWEto nike sama nikeme ikobeteqa hee, Anaio ttokaho nokanoka ma gesinanomaniqi hiibainohe qusuho nokanoka ma gesina aimareiqa ttokaho nokanoka oho dzore naatare. @/Nikemae Ohongaho Biiri qaheubananita teei noho Biiri sesero eetaquko noomaeke Ohonga sesero eetakoita qupadzomare! NAPA EETOQA SAMA QUSUBAITAINO {?oNike Ohongaho Biiri naate ooraimi noho Sumasai nikeho bisata oora ma qaara eetorai oke nike nookaamani mae? 2>]Qate teeho baura eepa naataquko noi oho bame qere bidzakoi oonihe Ohongai noke ingonaiteqa eepata takomaquho isaki naatakoi. OKO MA BOTO TUPU OI OHONGAHO QAHEUBA BIIRI n=UOonita teei oho heeta quba gootomi eepa oke bitta eetaquko oho abi ipi ma ari nome saridzakoi. c<? Oi Sooparai paana naataquho bodzata noi eepaho isakima oke toronaite khooba paanaitakoi. N; Qate oho heeta isaki apema gootomi qaaraqu maebamu, oi omani mae gorini mae siriba, eo eeni mae siruni mae peri ma quba oonoma ooma nagake gootaqu ota naga gosogosoho khoobai paana naatakoi. a:; Oonita basa tatanga bittitemi oorai oi Dzesu Kiristu keke ma oho temu paha ooraidzara. @9y Ohongai anake isakinomaitemi ana naga gosogoso maikhatai basa tatanga bittitemi temui oho heeta mooto peitorai oonihe nakamae esese iso keke korabetanipamuke eete gootaridzoni. 8 Oi Aporo ma nakai Ohongaho baura abi, ma nikei nakaho naga ma dzoo oonita qupadzomare. Oho quba ana biraitorai ma noi baa uumorai nakai iso kekenita baura nome ma nomeho isakita bauraho ipi ma ari ipita saridzakoi. EEPAI NAGA MA DZOOHO KHOOBA PAANAITORAI 7 6+Oonita biraitorai mae baa uumorai abi oonomaho dzapake bamu qiraitaquhe agoago hiiremi meenoma naatoraiho maikhata, dzapa noqahoke qiraitakoi. s5_Anaio biraitake eetetani Aporo noi baa uumata. Oonihe agoago eetemi mee eeteta oi ape bahe Ohonga teena. ;4oAporo noi ape ma ana Pauroi ape? Nakai qaru eete Ohongaho bauraho kamo moototaho isakita ana nameke banaitemi noi oho qesa nomeke banaitemi nike Ohonga nooka hiisi eeteta. E3Oonihe oho qesa nike poiqarai oho isaki bamu. Oi ikanomake eete nike ttoka abiho isakita oora ma qaara eeteqi tti ma ttire, ooso ma dzaubata oorai? Nike ana Pauroho abi anai Aporoho abi hiirorai oke nike ttoka abiho isakita hiirorai. Oi teeho bahe nike Sumasaho kotanga baamu. OHONGAI AGOAGO EETEMI MEE BIRANATORAI 2_17Ana patta tatanga bahe amena keke nike moiteta oi nike patta muunaquho isaki oorara. .0 WNapai Kiristuho qupa ao qupadzomorainihe, Dzairamane name, agobake ana nikeho toro biranateta bodza ota nike teqaha Sumasanoma ooraranita anai nike oonomaho isakita noo hiibarotaho tete bamu naatemi ana paiho tomidza naate nikeke dzoomata. Dzoohimi nike Kiristuho khameto saganaho isaki oota. J/ Oi qetaqeta teei hee, Apei Soopara napemeho qupa ao gesina naate noke sinasina hiibaqu, oi baamu. Oiqi hiirorainihe aoke napai Kiristuho qupake qupadzomorai, ma Sumasai oho khoobani.s._Oi Sumasanomai keke quba oonomaho khooba qupadzomorai ooni, qate qesai oho amake ikabetaqu, baamunipamu. !-;Oho quba abi Sumasaamai Ohonga Sumasaho noo qidzoke nookaqu oi noi nookami quba sepe naatakoi. Oi teeho quba bahe nokoho qupata oho apiapi baamu. p,Y Oi nanai noo ma pobi hiirorai oke quba sepeho khooba gesina naatoraiho totoho te nanake banaitara oonihe Sumasai nana banaitetaho totohota nanai hiirorai. Oonita Sumasaho noo oke abi Sumasanomake pobi hiiremi ao qupadzomaridzoni. +' Oonita napa Sumasanoma oorai oi te abiho nenanidzara oi Ohongaho nenanita baruna henata quba samane napake moitemi ooraike qupadzomare. x*i Nookare. Abi teei dzaira nomeho qupaho khooba baamu qupadzomaqu, qupa maikhatai keke gesina. Oonita Ohongaho qupa khooba oke abi bamu qupadzomaquhe Sumasai noqeke qupadzomorai. Oonihe Ohongai Sumasa nomeke dzoobiremi noo oke napaho quba paanaiteta. Oi Sumasai quba samane oho khooba gesina naate soubiroraita Ohongaho nakunipamuta ooraiho poma teeqake noi riitaama. ) &(E Saridzapuko bamu dzadzaho maikhata Dzesuke teetarota. Ohoke qeteqetai eraiqi hiirorai, Nesema mooraama ma tomama nookaama ma qupata peitaama quba samane oonomake Ohongai abi noho dzake eetorai napaho quba roibetemi oorai. Oiqi Dzesea hiire qeeteta. SUMASANOMAI KIRISTUHO NOO NOOKORAI S'Noo agiagiho tete qidza oke ttokaho nokanoka maikhametoi saridzara. \&1Qate Ohongai agobaqake tete saridzetaho oke noi qahitoto qaaqi abiniqake naho torota paanaiteta noo agiagi teena oke nanai qusuho nokanokata hiire rerengi eetoraita meenipamuke noi napake isakinomaitemi oorai. &%EQupadzome, abi kotangaho neta anai nokanokata hiibaquho isaki meeke naho toro oorai, oonihe ttoka abiho gesinai taataridzoho teteta anai bamu hiibaqu. $Oi nike etoqa abiho nokanoka quba ai tataumami meeama naatainohe Ohongaho beedzae ooqaho quba ai tataumareiqi anai abi gesinaho too ma totoho qaateqi sama ai qurateqi nike Ohongaho beedzae oho tete banaite qaata. OHONGAI NAPAKE OHO GESINA MOITEMI OORAI # X")Nookao, anai nikeho bisata sama tititi eeteqi peperate atti irita qaata. A!{Oi anai qupa nameta hee, Abiho torota bamu noo qesaqesa hiire nookaquhe napaho habara Kiristuke hapahapanaiteta ooqaho noo hiiremi bamu sapara naataqu oiqi hiire ana baurata qeemata.   Abiqahe anai nikeho torota biranateta oi anai Ohongaho isere nikeho toro mootoqi teqaha abi dzapa pobinomaho poma ma totohota hiibara. y mOho qubake qetaqeta teei hee, Teei quba teeho hasa hiibareiqi Sooparaqaho quba hasa hiibare. Oiqi hiirorai.A }Baamunipamu. Ohongai nikeke Dzesu Kiristuho asita baubotomi ooraita napahota nokanoka ma rikerike ma saqosaqo ma agoago mootomi oorai oi quba apeho isaki bahe Kiristunipamu ooni. P Oke eete ooraita abi apei Ohongaho pengata sama qusubaitemi isanataqu?  !Ohongai ttokaho abi sepe, susu qopanake ttuttuiteqi beedzaenomaitemi nokoi abi pobi ma dzapanomake ao too attumami rubenga naatorai.  'Oi Ohongai ttokaho ruume abike aimaqi ooma gesina abike midzahubaiteqi oho pepeqa ma roroqanomake asate ooma beedzaenomake midzata mootorai. J Dzairamane, qesa ma nanai sinabidzaho quba eeteqi nikeke dzeimata. Oonita khooba nikeme qupadzomare. Nikehota abi gesinanoma samane ooraama ma abi dzapa pobinoma beedzaenoma samane baamu. s aOi abi nokoi Ohongake hee, Ruumeniqi hiimi eehe, ruume nohoi abiho gesina suqobirorai. Nokoi noke hee, Pepepeniqi hiiremi ikanomake eete pepepe nohoi beedzae nokohoke riitorai? ABI DZAPA POBINOMAI OBERAQANI ABI SEPE SAMANEKE DZEIMATA + QOonihe Dzuta abini mae Giriki abini mae apeho kira hiiremi Ohongaho noo qusubaitorai nokoi nookami Kiristuio Ohongaho nokanoka ma beedzae khoobanipamu ooni. ( KQate nanaio abi Kiristuke hapahapanaitetaho sinabidzake hiiremi Dzuta abi nookami qanganatorai ma Giriki abi (qesamane nikehoi) nookami qepuqepunoma naatorai.  Erake eete oorai. Dzuta abi nokoi Ohongaho mumure dzobi tuumorai ma Giriki abi ma karai ttokaho nokanoka oho qirike eetorai. ) MOonita moomi aoke Ohongai ttokaho nokanoka rasakiitemi ooraita oho nokanoka abi kaqa? Qetaqeta abiho gesina kaqa? Ma sinasina abiho pui ikata oorai? Baamu, dzaetaetaho isaki oke Ohonga mooqi purupuru hiirorai. Oi Ohongai dza ma nokanoka nometa tete biraitemi sinabidza oke hiiremi nookaqi abi qidzanatorai. Oonihe oke ttoka abi nookaqi putta hiirorainihe Ohongake saridzaqu oke noko nokanoka nokometa bitta eetorai.    Oi Ohongahoke eraiqi qeetemi oorai, Anai ttokaho nokanoka abiho nokanokake rasakiiteqi Gesina abiho gesinake ai sasanaitakai.  Oi baataho pobi nokoi sinabidza oke nookami khepidzenoma naatoraini qate qidzanatorai nokoi nookami Ohongaho bedzae oi oni!  !Anai abi obama soobareiqi Kiristui te ana dzoobidzaranihe abike sinabidza pobi hiibareiqi dzoobireta. Oonihe eto naamaeho noo mekenoma naatemi Kiristui hapahapata baatetaho noo sapara naatainoho qubake ana noho noo keke hiireta. OHONGAHO GESINAI ABIHOKE SUQOBIRORAI \ 3Meeke ana Setepanoho oko ma botoke obama soorotanihe paha qesake ana ruumeni. 8 mPauroho dzapata sobasoba saridzetaiqa hiibaino. e EMenoke ana naamae te nike obama soobara, Kirisipo ma Gaio nopoqake soorota oonita nike hee, .  W Iaqa! Kiristuke dzuubetemi noi maina painake oorai kaqa! Mae ana Pauroi nikeho quba hapahapata baateta? Mae ana Pauroho dzapai nike dzongobetemi nike obama soorota? g  I Oi Ana nookami nikehota teei hee, Anai Pauroho nenaniqi hiiremi teei hee, Anaio Aporoho abi ooniqi hiiremi paha teei hee, Mmhm anai Peetorohoniqi hiiroraini qate teei paha hee, Baamu anaio Kiristuhota atimoraiqi hiirorai.  { Oke teeho qubake hiidzaranihe Khoroeho nena oorai anai nokoho isere nookami nike qesa papate maina painake oorai. o  Y Dzairamane name ana Dzesu Kiristu Soopara napameho dzapata noo teeke hiibita etoqa nookami qanganataino. Nike eto hu ma koridza ma noo maina painata oorainohe qupa ma qiba teenaite qesa hongasireqa noo teenanipamuta qaarare. <  s Oi teeho bahe Ohonga Mai noi napake khata Dzesu Kiristu Soopara napamema qesa hongasidzare hiireqi dzeimoraihe noi napa gaubidzaamani. KORITTI ABI QESA HU MA KORIDZA BIIRETA x kNoi nike mutuite qaama bodza noho dzamonatemi nike quba eetaama ma eetoraiho kahosaamake noho neseta qoobakoi. 2 _Oke eete ooraita nike bauraho koo ma tanga tee ma teeho dzore naate ooraidzaranihe Soopara Dzesu Kiristu paana naate soubidzare hiireqi nike baura noho eetoraidzo. S !Minanateqi Kiristuho noo bosabosa nikeho toro biranateta oke qaupuitorai. f GOhongai nike sinabidza minaraho meupunomaitemi nikeho nokanoka ma hibahiba minanatorai.  Qateqa Ohongai Dzesu Kiristuho quba eeteqi ao nike isakinomaitemi ana nookaqi ttidza qidza eeteqi oho dzoobe hiirorai.  yOonita Ohonga mai ma Soopara Dzesu Kiristui hiiremi keba ma dzapa nikehota biranatare. PAUROI OHONGAKE DZOOBE HIIRETA  7Oke Ohongaho oko ma boto tupu Korittina oorai nikeho quba dzoobihibi. Oonita Ohongai nike agoago eetemi nike Dzesu Kiristuho dzapata noomaeho pobi naate oorai, oi nike keke bahe haba ika ma ikata abi nokoi Soopara Dzesu Kiristuho dzapa qiraitorai oi noko ma nikeho noo gamaqa.  Dzoobe: Ohongaho dza hiiremi ana Pauroi Dzesu Kiristuho qaru abi naate ooraita Sostene noma qidza ma nakai peparake qeete. ~}}V}|{\zydxx4wv7uttsdrrqp9oUnn(mmNmBldkk"jViihggmf(eecc`bbla``_^]]\[ZZNYY*XzX'WWVV(VTdSSeSTR~R%QQ-QPjO\NN%MMLKjJJ9IHH:GGAFFEE3DWCC|BiBAAc@@m?>e=<;;::R99x8877{655`44;2210/.}--+*)(((,'0%$$$"! @yeZg#KK9( y R L ?P/km# Oonihe anaho isaki oorai oi Ohongaho baruna heenaho mee. Baruna heena nohoi naho torota baura eete qaimi teqaha sapara naate ooraidzaranihe qaru abi qesaho baura oho isakike ana suqobire peota aimorai. Oi ana bahe Ohongaho baruna heenai anama baura oke eetorai. Gl Oke teeho quba hiidzaranihe anai Ohongaho oko ma boto tupuke sesero minake eete qaataho qubake naamaeho dzapake qaru abi qesaho ttarita hiibaqui qidzoke isanataqu oi anai nokoho sabi ooni. Hk Qate ana musaqi piitu qurake eete dzoomami naamae noke moota. vjeMa ipita Dzesuho noma Dzakopoi noke mootani qate paha qaru abi apene ma apenei gama noke moo pobiteta. OiQate kebanoke paha oko ma boto dzare nokohoi 500 oho isaki riite oomi nokoho torota Kiristui biranatemi moota. Oi nokohota qesai baate ooraihe qesa minarai eehahake ooraiqi bamu oho baike hiibaqu. KhEehaha naatemi Peetoro noke moota paha tuerebe nokoi moota. ag;Baatemi qurabiremi qupi tapari naatemi noi eehaha naateqi qetaqeta ohoke meenomaiteta. SfOonita ana Sooparaho torota nookata noo oke ana korabete nikeho torota mootota. Oi noo ape bahe qetaqetai agobake amodzamodza eetetaho isakita Kiristu napaho kahosa gama teetareiqi baateta teena. leQSinabidza noo ana nike pobi hiireta oi nikeke qidzaiteta. Mae nike tomama nookami sapara naateta? d 1Dzairamane name, Dzesu Kiristuho isere qidza ana bosata nikeho quba mootomi nike nooka hiisi eete ota tataumorai ohoke ana paha nike qupanomaite. ^c5(Oi Sinabidzaho poma qesa samane oorai oke gama aimareiqa hii ma ttarita aimare.lbQ'Oonita oho noo suhe erake hiire, Qesai noo agiagita sinabidza adzahahaitaquho baura eetareimi etoqa oho tete siibanipamuke eetainohe nike too abiho isakita sinabidza khooba hiibaqu oho dzaodzaoke nike mekeqoma saridzare. Ra&Oonihe nii oho ruume naatareiqa sama niime bagara biire ruume naatakoi. 1`[%Oonita teei sama nome moohimi sinabidzaho maikhata naataquko noi erake korabete qupadzomare, Ana Pauroi noo hiire qeesubi oi noo sepe bahe Ohonga Sooparaho toonipamu. U_#$Qate ana nike noorake pobi hiire. Nikei sinabidzaho khooba bahe suhe. Z^-#Oi atapa teei sinabidza tuputa bosa qooroqa noo hiiremi eto midzanoma naataino. f]E"Qate qaheuba oko ma boto tupu qesa minarata paimane bosa qooro noo hiibaquho tete ooraamanita tete hiiremi ooraiqaho isakita noko oho tuputa nipake ooqa qasa noo oke apu nomeho torota kebanoke nagata hiire nookare. j\M!Oi Ohongai hiinomanita noi tee rasakiho tete biraitara baamu. PAIMANE ETO GARUBATA NOO HIIBAINO O[ Oi sinabidza abiho baurai ttarinoma kekenita oho teteke iihare. #Z?Teei habese ooma Sumasa noho qupata sinabidza mootomi hiibareiqa hiibakoi. Oonihe abi bosata hiirorai noi hiire qaasuhimake hiibare. Oke eete sinabidza hiire tuumami minarai kebanoqake qesa qesaho qupa gama gesina naatakoi. Gesina naate qesa too teete soubiremi bagenoma naatakoi. Y \X1Ma sinabidza khoobake too abi hiibaqu oho qesa abi eseri mae tapari hiibare. @WyOonita noo agiagita sinabidza hiibaquho dzaodzao nike teenani mae eseriqai habara habara eete hiima teei ao oho noo paata burisi eetemi abi khooba nookare. Qate oho noo burisi abi teei ooraama naataquko eto teei noo agiagita sepeke hiibainohe oho tuputa nipanipake ooqa qupa nomeqata keke Ohonga pobi hiibare. VUOonita dzairamane oke ikanomake eetaqu bahe, nike gama qesa hoobidzareiqa teei naa qupadzomareni, teei obaoba aimareni, teei sinasina hiibareni, teei noo agiagita adzahaha naatareni, teei oho noo burisi eetare, oonomake eete oko ma boto tupu hoobirorare. |TqNoho qupata dzukuro oota oi saqobami noi erake hiibakoi, Ae, Ohongai meenipamu nikeho bisata ooraiqi hiireqa Ohongaho torota subate pupu hiibaridzoni. Oonita dzairamane, nike isanate eranomake eetare. SINABIDZAHO BAURA OI GAMA TTARIMA OORARE S-Qate nike gama sinabidza mee hiire nooka ooma abi ai tataumaama teei ota dzuubaquko nikeho nooi noke suqobireqa khooba nohoke paanaitakoi. gRGOonihe oko ma boto tupu nike ttutturateqa gama qupata girigoriiqa hiire ooma abi agiagi, sinabidzaho dzore tee, noi nikeho bisata baabaquko noi sahateteqa hee, Nike qabarobaro naate ooraiqi hiire atti tuumakoi, oi obera. KQOke Soopara hiiretanihe moohimi noi teeqaha abi ao nooka hiisi eetoraiho quba noo totoho maina painahoke hiibaranihe nikeho bisata nooka hiisi eetaama nokoke atti moita quba noo oke hiireta. Qate nii oko ma boto tupu ai tataumanomake hoobidzare hiireqa isanate too abiho isakita sinabidza hiibare oi oho isaki ooni. !P;Oi Dzesea noo agobata noorake Ohongahoke qeeteta, Anai nagapa abi qesaqesaho noota abi nagarake noo hiibakoi oonihe hiiremi qidzoke nooka qusubaitaqu. GODzairamane name, nike oora ma qaara nikemeta khameto kahosaamaho isakita ooraqu oi qidzanihe iiha ma dzoobidza nikemeta eto puqi poonoma oorainohe gurimo biire ooqa ao tete saridzare. kNOOonihe ana sinabidzaho oko ma boto tuputa nokoke quba teeke qupanomaitareiqi noo hoteqanipamu boto teenaqaho isaki oke ana qiba ma gesinama hiire paanaitemi gattiqa isanatakoi. Qate ana nokoke bapotopotareiqi noo samenipamuke noo agiagita hiiremi oberama nookaridzonita bamu isanataqu, oonita naho tete suimare. SINABIDZA HIIBAQU OI GURIMOHO ISAKI bM=Oi ana naamae pupu hiireqi noo agiagita pupu samanenipamuke hiire nikehoke suqobirorai. ~LuOi nii niime isanate hasama gegema hiiroraihe qesamane niihoi oho dzore naatemi sapara naatoraita qupadzomare. =KsTeena oke nii eetaama naate agoago noo oke qupa khatama keke hiiremi tumakhameto bageke eete nookaama naataquko ikanomake eete nokoi pupu niihoke qaupuiteqa hee, Ooreiqa hiibaqu? dJAOonita quba apeke eetaqu? Ana isanate qupa khataho teteta pupu hiireqi oke qibaho gesinama gama teenaite pupu hiibakoi. Oho qesa ana hasa naa hiireqa oke qupa khata ma qibaho gesinama teenaite hiiremi isanatakoi. }IsOi anai noo agiagita pupu hiibaquko qupa khata nahoi tete qupadzomakoihe naho qiba bamu hairiamake tete saridzaqu. ;Ho Oonita nikehota teei noo agiagita Ohongama qesa noo hiibareiqa hiibare. Oonihe noi oho kuku ma khooba paha abiho quba nagapa noota paanaite hiibaridzoho quba pupu hiibare. G} Oho quba nike korabete nookare. Nike Sumasaho kamota baura qidza mai eetareiqi beedzae eetoraihe oho baura apeke mai eetemi oi oko ma boto tupuke meeke hoobidzaqu? Nike oonomaho isaki qupadzomaqa asate mai eetemi dzoobe oi meupunoma naatakoi. Fy Oonihe teei noo obera hiiremi ana nookami kukukakuho isaki naatemi noi oho qesa anake hee Abi noo mainaniqi hiibakoi. VE% Ttoka ma haba minarata totoho samanenipamu oorai oi gama khoobanoma kekeni. .DU Oke oho isakita mootoqi hiirenita nike noo agiagita kukukaku hiibaquko apei oho kuku ma khooba gesina naataqu? Baamu, nagapa noota hiiremi nooka qusubaitakoi. [C/Mae qaa qogoima sakatemi suu oberama tototo hiibaama naatemi apei ao kurebetaqu? 2B]Paha botoma korabetoraihoke qupadzomare. Oi teei peeko mae poro atapake oberama huitemi totohoi tete nometa tuumaama naatemi apei naa oho tete qupadzomaqu, baamu. CAOonihe dzairamane name, moorare. Anai nikeho torota biranate nikeho bisata qeemaqa noo agiagita hiibaquko oi qidzoke nikeke hoobidzaqu. Oonihe anai sinabidzaho noo qidza usaqe teeke nikeho quba paanaitaquni mae gesina agiagi nike banaitaquni mae Ohongaho toota noo teeke saridze nike moitaquni mae quba teeho isakita nikeke bapotopotaqu quba oonomai meeke nike hoobidzaridzonita nike oonomaho baura mai eetare. OHONGAHO NOOI SENGIAMANI .@UOonita nike gama noo agiagita Ohongama qesa noo hiibaquho teteke ana nookami oho qanga bamuhe naho dza oi hee, Nike sinabidzaho too naatare. Oi teeho quba bahe abi teei Ohongaho too naate sinabidza hiiremi noho baurai noo agiagita hiibaquho isakike riitorai. Mae teei noo agiagita Ohongama qesa noo hiiremi oho khooba paha abiho quba burisi eetemi oko ma boto tupu ota adzahaha saridzaquko paha gattiqa isanatakoi. f?EAbi noo agiagita Ohongama qesa noo hiibaquko noi qupa nome adzahahaitakoi oonihe bamu abi qesa ota adzahahaitaqu. Qate teei abi qupadzomaqi sinabidzaho khoobake hiire paanaitaqu oio oko ma boto tupu gama adzahahaitakoi. %>COi teei sinabidza khooba hiireqi abi qogo ma saga hiireqi too teeteqi battigaranomaitaqu oio bagenomanipamu. Qate teei noo agiagita Ohongama qesa noo hiibaqu oke noi dzukudzukuta Ohongaho quba hiiremi abi qesa oho khooba nookaama naatemi oho qaga bamuhe oi te abike hoobiroraidzara. = b< ?Oonita bosanipamuke napai dzasaho khooba gesina naatare. Oke gesina naateqa oho tongo neta Sumasaho bauraho kamota isaki apeke saridzaqu, oi Ohongaho too abi baura qere biidzaqu oi qidzanipamu baura qesa riite oorai. f;E Oio oho suhe oonihe poiqa napahota tete ikanoma biranatemi meenoma naataqu oi napai abiho quba dzasa eetaqu, ma abiho qupa too teetaqu, ma noko qoqopa qidza eetaqu oi tete tapari oonihe oho khooba teena oio dzasani.K: Erake eete oorai. Napai poiqa moorai oi garasita quba kini koni mooraquho isaki oonihe ipita Ohongake dzaga bobotaquho bodzata napa qesa moo gesina naate soubidzakoi. Oonita anama napaho gesina oi tigipoho isaki oonihe napai pekhure teete qaamake Ohongai gesina soubiroraiho isakita ipita napaho gesina minanatakoi. x9i Moorare puqi poonomai ana qaaqi iiha ma dzoobidza nameta quba qupadzomaqi noo hiire qaata oke khata gattiqaho isakiqata eete qaata. Qate poike ana gurimo biire ooraita khata gattiqaho pomake ao kuibire oorai tete oke napamae qupadzomare. Y8+ Qate bodza noho bamu naatemi bittina rumubami mee susupu asuasu naatakoi. o7W Oi teeho bahe gesina napahoi ee bittinaho qesa ma too abiho baurake napa eetaqu oi paha bodzanomani. }6s Dzasaho tete oke moomi dzakapanita qaarakoi. Qate too abiho baura qidzanihe teeta perebakoi ma noo agiagita hiibaqui qidzanihe qetta ma kokonoma. Ma quba qesaqesaho nokanoka ma gesina oi ritotoritonomanita teeta paha isanataama naatakoi. O5 Abi oonomai qesaho tepure naatakoi, ma nokoho qupa too teetakoi. Tete qidzata noi nokoke qoqopa eetakoi ma bame nokohoke khakhaumakoi. Noi oonoma keke eete tuumakoi. DZASAHO TETEI MEUPU SARIDZAKOI O4 Baamu, dzasaho tete qusubaiteqi noi nookami abihota tete qanganatemi noi teqaha oho qaki ma naki eetoraidzarani. Qate noi nookami abi qesai tete meeta qeemami noi oho qupa qidzaqidza eetakoi. [3/ Qate teei dzasaho tete qusubaiteqa pokeba samakebata ooqa noi bamu ttire eetaqu, bamu abi teeho nookami qanganataqu. Oi abi teei dzasaho teteta tuumaqi noi bamu sama nomeho noo qaupuitaqu, ma baamu abike eema dzeimaqu. Oi dzasaho tete iihorai abi noi dza nomeho tototo hiibaama, noi qupa biribiri eetaama, ma noi abiho kahosa eetaamani. 2 h1I Mae anaho dzapake abi qaupuitareiqi ana nesedzage name gamaqa abi habanake qonotaqu oi bamu naho quba isanataqu. Eo abi naho dzapa qiraita quba ana sama name bagara biireqa boto ma sama nameke eepata dzooro soubidzaqu oke sepeke naamae eetemi oi ikabeteqi abike hoobidzaqu? Baamuta oho midzai naho keke naatakoi. Tete oi obera. DZASAHO TETE MEE [0/ Mae ana too abi mina naatareiqi quba minaraho noo dzukudzukuna gesina naate nokanoka oke name quba karebete soubidzaqu, oi bamu isanataqu. Mae ana obaoba bamenoma eetemi tora huhunataqu oke heeqata moomi isanataqu kaqanihe ana abiho dzasake eetaama naate sepeke dzapa nameke minaitareiqi eetaquko baura oi quba sepenipamu naatakoi. w/ i Dzasa oio quba minaraho bisa qapu. Oonita anai abiho dzasa quba bahe sepeke Sumasaho baura teeke name quba mai eetare hiireqi abiho nooni mae angeroho noota qaseqase eete hiibaqu oi meeama, suu ma inabiho husu ma nooagaho isaki naatakoi. R. Oio bamuhe baura qidza bagenoma oonoma teeho dzake nike eetemi bamu oho quba obera naataqu. Oonihe oho bisa qapunipamui dzasaho tete tobe sumanoma, oke ana nikeho quba paanaitake boobita nookare.V-% Oonita nike moohimi napa gama qaru abi ooni mae gama too abini mae gama banaitani mae obaoba maikhametoni mae gama qidzaitaquho abi ooni mae nagapa noo maina painanomani mae gama noo burisi abi ooni mae? , +7 Ohongai oko ma boto tupu nometa bosa qaru abi nanake mootota. Mootoqi paha too abi upubirorai, ma banaita tekanomaitorai. Ma noi mumure naataridzoho obaoba maikhametoke asatorai, ma sama ma gisike qidzaitaquho abi mootorai. Noi oho qesa hobihobi abike bauranomaitorai, ma soopara qesa upubirorai. Qesai nagapa noo maina painake gesina naataridzo nokoke Ohongai isakinomaitorai, oonoma gama kiisa eetorai. z*m Oonita korabete oho mee qupadzomare. Nikeho isaki maina painanihe Kiristuho oko ma boto teena naate oorai. $)A Oho quba sama napahota quba teei qanganatemi totaqi ma totaqi gama heme biranatorai oho qesa teeta adzahaha biranatemi sama oi gama ohongahonga naatorai. ( Oonita samaho totaqi ma totaqi oi te qesa ibo eetoraidzaranihe oi gama qesa hobihobi ma dzaira eete tuumami bagenoma naatorai. C' Oonihe quba qesai isanatemi te sengibetoraidzara. Oonita Ohongai abiho sama korabohiqi qupa dzohidzohi nometa qetta ma koko qesaqesa pepepe oke herohero eeteqi tatangake paata mootota. >&u Ma qesa napameke nesema mooraamaho isaki oonihe oke korabohimi dzapanoma naatorai qate samaho qetta ma koko qesake nookami midzanoma naatainoho isakita oke napa sengibetorai. b%= Baamu, sama napahota quba qesai pepepenihe oke gaubidzaquho tete ooraidzara bamunipamu. 0$Y Oke moomi nese oi qidzoke botoho ngiingi eeteqa hee, Nii ana qaate tuumareiqi hiibaqu, oho qesa qiba oi baamu isanate hee, Oko nii ana qaate tuumareiqi hiibaqu. V#% Oonihe napaho samata ttidza ma khata samane oorainihe sama oi teena kekeni. " Oho quba samaho ttidza ma khata minarai bamu naatemi teenaqai keke ooraquko oke qidzoke boto ma sama teenaniqi hiibaqu. o!W Ota rasaki biranatarorihe Ohonga noomae qupadzomataho isakita oko ma boto ma gama susupu korabeteta. e C Oonita sama napameta nese keke ooraquko quba apema noo nookaqu ma isaki apema ura nookaqu? 1 Oho qesa toma oi hee, Mmhm anai nese bamuta anai sama oho ttaiqa oonidzaraniqi hiibaquko noo ooqaho qubake meenoma naataqu oho tete ooraama.  Oho quba, okoi hee, Eehe anai boto bamuta anai sama oho ttaiqanidzaraniqi hiibaquko noo oi oho quba meenoma naataqu mae? Oi baamu. hI Paha sama napamehoke ipibireqi hiire. Napaho sama teenanihe oko ma botoi maina ma paina. yk Oi teeho quba bahe Ohongaho Sumasa teena noi napa gama iso keke sooromi napai nohota sama teena naate oorai. Oonita Dzuta abini mae Raaba abini mae sutasuta abini mae saqosaqoni mae, napa gamaqa sinabidzaho khooru teenata ttaike muunorai. Q Oi erake eete oorai. Sama napahoi teenanihe oko ma boto oohoi maina paina. Oho qesa sinabidzata napai maina ma painaho isaki oonihe Kiristuho neta napai noho oko ma boto tupu teena naate oorai. !; Oonita baura samane biranatorai oonihe Sumasa teena noomae qupadzomoraiho isakita baura kamo biiremi biranatorai. SAMA NAPAHOI TEENANIHE BAURAI SAMANE dA Ma paha teeke beedzaenomaitemi obaoba eetemi mumure naatakoi ma Sumasai paha teeke noonomaitemi Ohongaho too naatakoi, teeke qupanomaitemi noi qupadzohidzohi qidzanoma ma qanganomaho koridza koridzake noi hiibakoi. Sumasai teeke paha isakinomaitemi noi nagapa noo maina paina hiibakoi ma paha teeke gesinanomaitemi noo burisi baura eetakoi. 1 Sumasai paha teeke adzahahaitemi ai tatauma minanoma naatakoi oho qesa Sumasa teenai abi teeke isakinomaitemi noi abiho sama ma qupa qidzaitakoi. }s Teei Sumasa adzahahaitemi sinasina qidza hiibakoi, qate Sumasa paha teeke nokanokaho tete banaitemi hiibakoi. s_ Oi teeho bahe Sumasai abi minarake hoobidzareiqi baura maina painake abi banaitemi nome ma nometa oorai. T! Ohongaho beedzae teenanihe bauraho poma samanei abihota biranatorai. E Oi kokora maina paina samane ooraihe oho Sooparai teenani. dA Oionita Sumasa teenanihe noi bauraho kamo mootomi oho baura maina paina biranatorai.  Tete oi oberanita ana noo hiire nookare. Teei hee, Dzesuio baruho isaki ooniqi hiibaquko noi Sumasake ibo eete hiibakoi. Oho qesa teeho baurai Dzesu Sooparake qaupuitorai oi teeho quba bahe Sumasaqai hiiremi eetorai. Qidza ma qangaho koridza ooqata oorai. jM Oi agobake nike raaba abi ooqi ikanomake eete neemi gisigisi nooamaho baura oke qaupuite qaata. k Q Qateqa Dzairamane name, ana dza eetemi nike eto sinabidza bauraho kamo oho teteke ruume naataino. X) "Oonihe nike ttutturate eheitaquho pobi naataino hiireqi samaho pattanipamuke nike naga maina paina nikemeta muunare. Qate noo qesaqesake ana hiibaridzonihe ana nikeho torota biranateqake oke pobitakoi.wg !Oho quba dzairamane name, nike ttutturate oho patta muunaqu, qesaho beebe eeteqa nokoma ttaike muunare. x i Oonita Sooparai napake oonomake eete eheitaridzo oi teeho quba bamuhe napa etoqa ttoka abima gama rubenganipamu saridzaino oho khooba oke eete oorai. Oho qubake napa sama napameke soopara eete noo qusubaitaquko bamu oho noota biranataqu.     Ooqaho qubake qesa ma nikeho sama obera naatorai, qesai batabata eetorai ma paha qesai ao baateqi Sooparaho beebe oorai. q [ Oi teei mee ma dzuu nohoho mumure qupadzomaama naate sepeke muunaquko sama nome bagara biidzakoi.  { Oho qubake abi teei sama nome qupanomaiteqi hee, oho mumure ooniqi hiireqa dzobadzoba ma oba oke muunaqu tete oi ooni.  Oonita teei oho khooba qupadzomaama naate sepeke muunaquko Sooparai napaho quba baatetaho dzuu ma meeke saparaitakoi. L Oiqi hiireta oonita nike dzobadzoba ma oba erake muuna qaaraquta Sooparai napaho habara baatetaho isakike nike qesa qupanomaite qaamake noi noomae biranatakoi. SOOPARAHO PATTAKE ABI SAPARAITETA "= Oke hiiremi noko muunami noi khooru oke aimaqi hee, erai dzuu nameho poro tongo nikeho quba saqobita nike nahoke qupadzomaqi ttaike muuna qaarare. a; Erai sama nameho mumure nikeho quba moosobi oke nike qupadzomaqi ttaike muuna qaarare. I  Nookare Dzesu Soopara napahoi anake bapotopotomi teena oke ana paha nike banaiteta oi erani. Dzutai Dzesuke geema moosohita bodzata Dzesui dzobadzoba oke aimaqi agoago eete qootoqi hee, 7 Idze nike guhu ma nagapa nikemenipamuta patta sepe muunaridzoho teka oorai. Mae nike Ohongaho oko ma boto tupuho nookami quba sepe naatemi oho qubake ota saqubema muunami oho dzore nokoi qeemami nike oho midza eetaama? Oho quba ana nike kanabetaquho tete bamu. QUPI POSAHO NOO   Baamu, nike niime ma niime pureke aimaqi qesaho beebe eetaamanihe ao saqubema muuna qura eetemi qesai oho dzore naatorai. gG Oi nike ttutturate hu ma koridza biireqi ikanomake eete Sooparaho poro isaki ttaike muunaqu? 3 Oi hu ma koridza biranatemi apeneho totaqi isanatorai ma apenehoi isanataama naatorai ooqata nikeho kure ma taarai nikeho khooba paanaitorai. # Oi nike sinabidza guhuta ttutturateqi qesa hu ma koridza biirorai oho totoho naho tomata taatemi ana qupadzomami noo totaqi oi meeni kaqa. ~- Oionita noo paha qesa oorai. Ana nookami nike paha poma qesa aimami qidzanatarorihe oi tete sirasira naatemi qidzoke ana oho hasa hiibaqu. }  Oonihe noo ana hiire oke Ohongaho sinabidza guhu haba tee ma teeta hiirorai ma oho tete paha teei teqaha aima ooraidzarani. Nanahota paha oho tete maina ooraidzaranita eto naho sinasina nookami qanganataino. NOKOI SOOPARAHO PATTA HUTINGIAMAKE MUUNATA .|U Nike tete moo baaorai abi bamu isanate qiba gee kharama ooraquhe paimaneho qiba gee kharanatemi oi nokoke bageke eete pupubirorai oonita oi nokoho nee ma bau ooni. { |zq Oonita atapa nikeho teei rikubidzaamake Ohonga pupu hiiremi nikehota isanataqu mae, tete oke nikemae qupadzomare. vye Oi atapaho khoobai abi oonihe abi paha atapaho asita biranatorai, oho quba minaraho khoobaio Ohonga kekeni. Vx% Oonihe Sooparahota atapai abiho totaqi ma abi paha atapaho totaqi oni. Rw Oho qesa Ohongai te abike atapaho quba korabetaranihe atapake abiho quba korabeteta. Oonita atapai mainomaniqi hiireqi qiba rikubiremi angero ma karai bamu midza qupadzomaqu. ABI MA ATAPAI SAMA TEENA v Nu Oi abiho khoobai te atapa oonidzaranihe atapaho khooba oio abi oni. *tM Ohongai abike noomaeho tomidza ma dzapa pobita korabetetaho qubake abi bamu isanate qiba nome rikubidzaqu. Qate atapa noi abi nomeqaho nee ma bau oqaioni. /sW Qate paimane tete nikeme qupadzomare. Oonita paimane rikubidzaamake pupu hiibaquni mae Ohongaho too naataqu rikubidzaamake ota qeemaquko noi qiba nome abike Ohongaho pengata midzahubaitakoi. Oi noi rikubidzaamake qeemaquko eto takutaku atapaho tomidza naataino. Oonita oho midza biranatainoho qubake noi isanate qiba rikubireqa qeemare. Oonihe rikubidzaama naataquko noke ao qiba gee nohoke kimu eetaquho isaki naataino. r q5 Oonita abi teei pupu hiibaqu, mae Ohongaho sinabidza hiibaqu oke boohiqa papara suutoqake ota qeemaquko noi ao qiba nome Kiristuke midzahubaitakoi. p  Ana paha erake hiire nookare. Atapaho qibaio abi ma paha abiho qibaio Kiristu, oho qesa Kiristuho qiba ape bahe Ohongani. Lo Qate ana bosata nikeho quba sinabidzaho tete rerengi eeteta oke nike te ruume naataranihe anake qupadzomaqi oho noota atimaqi baura eetorai oho hasake ana hiire. KORITTI ABI MA PAIMANEHO KHOOBA Pn  Oioni ana Kiristuke suimoraiho isakita nike naho teteke suima qaarare. ,mQ !Oi ana paha te sama nameqake qupadzomaqi quba teeke mai eetoraidzaranihe abi samaneke sinabidzata ingonaitare hiireqi qesa samaneke qupadzomaqi quba eetorai.l} Oke eetemi Dzuta abini mae raaba abini mae Ohongaho oko ma boto tupu nohohota apei oke nookami qanganataqu, baamu. k- Oiqi nike hiibaqu oio meenihe, nike oba ma patta muunaquin mae quba tee ma teeke eetaqu oke Ohongaho dzake bosa qupadzomaqi oho isakita eetare. j Oke nike hee, Nanai patta oho quba ao Ohonga dzoobe hiiremi ooraita nana oke muunami patta agoagonomanita naane quba iiga hiibaqu? Ui# Oi qesa ma nikemaeho iiha ma dzoobidza bamu oho quba qanganataquhe temuhoi qanganataino hiireqi eto muunaino. Oonita nike hee, Idze abi teenaqaho iiha ma dzoobidza qanganataino hiireqi bamu muunaqu mae? $hA oba ma patta muunaqunieei seiqake nike ttidza qootoqi hee, Maa, pattarake bosata noko utuho qohareta mootomi ooriti aima niiho dzagata moote. Oiqi hiibaquko eto oke muuhaino, oi teeho quba bahe nikeho teei ao oho totohota hiiremi nike muunaquko noho iiha ma dzoobidza qanganatakoi. 2g] Ma paha nooka hiisi eetaamaho neta teei nikeho quba hoo ma patta eetemi tuumaquko, dzoobe, noi nikeho dzagata mootaqu eto oho quba iiga hiibaqu? Oiqieetainohe muunare. Of Oi ttoka ma haba minara ma oho nakuna oorai quba oi Ohongaho kekeni. 8ei Oonita oho noo suhe erake hou peunomake ana pobi hiibi. Nike makettita quba naane ma naaneke saridze ttuma eete muunaqu eto oho quba iiha ma dzoobidza samaneke eetaino. _d7 Oonita eto nikehota teei sama nomeqake keke qupadzomainohe abi minarake qupadzomare. c Oo nike hee, quba minarake eetaqu oho qaga baamu. Oke nike hiirorai oonihe nookare, qaga bamu naatemi abi paha quba qesa hiire nookaamake sepeke eetemi bamu isanataqu. Oho qaga bamuhe quba qesake eetemi oi paha abi qesa bame mina moitemi bamu isanataqu. .bU Mae napa isanate quba oonomake eetemi Ohongai bamu oho ttire eetaqu? Ttire eetakoi ma noi napake suqobidzakoita qupadzomare. TEEI BAMU SAMA NOMEHO KEKE QUPADZOMAQU gaG Qidzoke nike Soopara napameho khooruta Kiristuho abima ttaiqa naasuhiqa gisiho ututa paha gisi ma songenaho ttaiqa naataqu. Qidzoke nike Ohongaho qohareta oho ttaiqa naasuhiqa paha qeema gisiho qoharehota ttaiqa naataqu. 4`a Oi bamuhe teena, noko utu eesuqi oke gisi teeho quba eetorai, te oke Ohongaho quba eetoraidzara. Oonita ana dza eetemi nike etoqa gisi ma songenaho ttaiqa naataino. j_M Oke ana ikaqaho quba hiire? Neemi gisigisi oi meenomani mae, eo utu oho pattai gaaganomani mae? ^ Ma paha Dzuta abihota tete moorare. Ohongaho Kiridza haqata mootomi apenei muunorai nokoi paha oho ttaiqa naatorai. ]! Oi teeho bahe napai samane maina paina nihe dzobadzoba ooqata sama teena naatorai oi napai iso keke dzobadzoba teena oke ttaike muunorai. \9 Anai erahoke hiire, obai khooruta oorai oke napa agoago eetemi oi Kiristu napaho habara baatetaho dzuu oho mumure naatemi napai mumure oho ttaiqa naataridzoni. Ma napai dzobadzoba oke batabiremi oi Kiristu napaho mee naatetaho mumure naatemi napai oho ttaiqa naataridzoni. k[O Oi Noo ana hiibaqu oke nokanoka abiho qesa nikeho quba hiiremi nikemae oho tete qupadzomaqu mae? Z- Qate Ohonga oberaobera ma utuho haqata muunorai noo paha hiire. Quba oi nikehota poro biibaho isaki naatemi oke nike qaatanipamuke eetare. AY{ Nookao. Nike torona saridze qaabi oi mina bamu, abi qesa ma nikei oke suqobidzaquho isaki kekeni. Qate torona biranataridzoho isaki bamenoma oonihe Ohongai qupanomanita isaki oi nike suqobidzare boohima noi ao nikeho tete korabetemi nike toronata isanatakoi. OHONGAHO PATTAKE BAMU IIBADZAHOMA GAAGA EETAQU Xw Oho quba teei sama nomeho nookami suba tatanga naatoraiqako eto uubainoho isakita noi isanate kura ma tani biidzare. +WO Oonita quba oonomai biranateta oi nokoqaho noo keke bamuhe ipita napa biranatarota oho qaamodzamodza eeteqi napake qogo ma saga hiirorai oho bodza poiqani. ~Vu Paha nokoi Ohongaho ibo eete gunugunu hiiremi oho ipike Ohongaho taangai nokoke teetetaho isakita nike eto eetaino. &UE Oho qesa nokohota qesai Soopara toronaita minake eetemi dzootata samanei nokoho bisata biranate abi gaamami baatetaho teteke napa eto gesina naataino. T  Oonita nokoi guume ma meera eeteqi nokohota abi 23 ttauseni qupi teenaho nakuta baate baamu naatetaho teteke napa eto iihaino. HS  Qesa ma nokoi neemi gisigisi ma qubaho hasama gegema hiiretaho isaki eto eetaino. Oi qetaqeta ohoi hee, Abi ma paimane nokoi habese patta muunoqi iinga ma siidza qupadzomaqi qoridzeta. R  Oi nokoho neta quba biranateta oi napaho qogo ma saga naateta. Nokoi quba qangaho dza ma rumuba eeteta oke napa oonoma eetaino. 0QY Oonita nokoi gama oho qidzata ootanihe Ohongai qesa samane nokohoho basesa nookami qanganatemi nokoho kebai haba habanata sepesapeke taateta oonita qupadzomare. ZP- Ma nokoi gama qaheuba patta teena muuna qaata ma qaheuba oba teena oke muuna qaata oi nokoi tuumomi oma tatanga teei nokoho bisata qaata oma oi quba ape bahe Kiristu. ISIRAE ABIHONA BIRANATETA OI NAPAHO QOGO O  wNg Nokoi Aigitta habake qaasuhimi perettabi ma besa dzuunomai nokoke sengibeteqi Moseho sobasoba tupunomaiteta. ]M 5 Dzairamane name, Dzuta abi qesa ma nanaho uimanehota tete biranatetake qupadzomare. L9 Oi anai abi qesahota ttimekaho isakita sinabidza baura eeteqi eto ipita qesahota manuba naataino hiireqi sama name qaasumorai oonita qupadzomare.K Oi anai sinabidzaho teteta toroumaqi ee puita nese sooro tuumorai. Oi anai abike kootobareiqi baamu habake kootobaqu. `J9 Oi abi khameto nokoi dzaetaetaho nee ma bau quba eeteqi sama nokome qaasumaqi quba qesaho hutingi naate toroumorai. Oho beedzaeke napamae gama eetorarenihe nee ma bau napai saridzaqu oio qoberobaho isaki qaarakoi. HI  Qate tete erake qupadzomare. Abi khameto gama soobadzata qesa bitta ma kaka eete toroumorai oonihe teenai keke qesa minarake riiteqi nee ma bau oke saridzorai. Oho teteke qupadzomaqi ana eetoraiho isakita nike qesa bitta ma kaka eete qaaqa apei sinabidzata qesa riiteqa oho nee ma bau saridzaqu, oke qupadzomare. xHi Oi anai sinabidzaho qaru ttaiqanipamu naatareiqi oonomake eetorai. BATTIGARA NAATE QAAQA NEE MA BAU SARIDZAKO AG{ Obera abi aimare hiireqi anai paha nokoho tomidza naatorai. Oonita abi isaki ape ma apeta oorai nokoke gama ingonaitareiqi anai paha nokoho isaki ape ma apeho tomidza naate tuumorai. F/ Qate raaba abi huama nokoke aimare hiireqi hu nooamaho tomidza naatorai oonihe ana huama bahe Kiristuho ttarina noo oorai oke qusubaitorai. &EE Anai teqaha hu nooho kabira oonidzara oonihe Dzuta abi qesa samane oho angita oorai nokoke hiumare hiireqi anai nokoho bisata ooqi nokoho tomidza naatorai. D' Anai abi soopara teeho qaru khatanidzara oonihe abi samanenipamui naho moirata baabareiqi anai sama nameke suutoqi nokoho qaru eetorai. `C9 Oonita anaho ipi ma ari ikanomani? Ana naamae Soopara napameho isere qidza ttumaamake hiiroraqu ooqaho qakima naki naho torota biranatemi oi naho kiridzaho habara naatorai. PAUROI ABI SAMANEHO QARU ABI NAATE QAATA &BE Oonita ana adzahaha naateqa baura name eetaquko dzoobe oi kiridzanoma naatakoi. Qate oho adzahaha naataama naataquko oho tototo ooraita baamu riitaqu. \A1 Oonihe anai sinabidza hiireqi oho quba dzapa name qaupuitaquho tetei baamu, oi Sooparai anake pai mootomi qusubaitoraini qate ana sinabidza qidza oke hiire paanaitaama naataquko idze! Nahota bamenoma naatakoi. @+ Oio paha naho pobi oonihe ana te oho tototo hiibara. Ma ana peparake qesubiqi te paha oho tototo hiidzarani. Totoho ooqaho gottae minanipamuke ana eetorai oonita ana eto nikeho patta ma qubaho angi naatainoho qagake ana sama nameta sutota oke abi teei bamu hiumaqu. ?! Oonita oke moomi qesa ma nanai sinabidzaho qaru tuumaqi oho ipi ma arike nikeho torota saridzaquho teteke napaho Soopara biraitemi oorai. >! Mooro, Qaheuba Biiriho haqata dzube abi kiridza qeerorai nokoi paha isanate ipita oho ttaike muunorai, mae oho teteke nike nookaama? = Nanai nikeho torota oho baura sohorotani qesai ipibiremi nike nokoho dzapa qusubaiteqi nokoke korabetoraiqi nanake oho bai hiibaqu? Oio nanaho pobi. Oonihe nanai hee, Eto nanai nikeho torota baura eetemi meeama naataino hiireqi nanai te hee, Nike nanaho kokora eetareqi hiibara. Oonihe oho pobi nanaho torota ootai paha poiqa oorai. PAUROI TTUMAAMAKE QAKI IRITA BAURA EETE QAATA l<Q Oio nana nikeho torota gisiho baura eete qaaimi nikei nanake samaho quba qesa qaanataqu mae? ?;w Baamu oi baura napahoho ipi ma ariho noo hiireqi oho qahurake hiireta. Oi noi hee, Dzooho neta dzabadzaba abi ma musamusa abi esese oho mee muunakoiqi baura eetorai ooiqi hiirorai. a:; Moseho hu noota qeeteta oi hee, Burimakaui uitti qorobire sasa haitaquta baamu noke patta oke qaanateqi oho dzoge suutomi isanataqu. Oiqi qeetemi ooraihe noo oke te burimakauqaho quba keke Ohonga hiiremi qeetarani. O9 Oke ana te oberake hiibara, oi hu nooi paha teena oke hiirorai. 8+ Ma teei dzoo eeteqa isanate oho mee paha muunakoi. Ma teei hoo burimakau soopara eeteqa isanate ttaike oho amena muunakoi oi bauraho pobi oni. 07Y Oonita nikei qaru abi qesa kokora bagenomake eeteqi Banabe ma nakaqake oho tete siibaqu? Baamu, qaa abi teqaha ttuma nokome biireqa qaa eetakoiqi hiiroraidzara. h6I Ma paha Sooparaho nomamane ma qaru abi qesa, Peetoroma kara, nokoi atamane nokome dzeima qaru abiho baurata tuumorai oi qaru abiho pobi oonita teei bamu isanate anake tete oonomaho qaga hiibaquhe naamae ata naataama. j5M Qesa ma nanai nikeho torota peiteqa oba ma patta muunakoimi nikei bamu isanate oho bai hiibaqu. !~?}}1|/{{*zyy'xx6wvvTuut6sCrr6ppvoo nn/mm2m&lpkkkjdiii-hggfffeddd#cbb9ak``__^^]\\8[ZZ:YPXX-WVVaUUEUTSRRQQ PLORNMLLKJJJHH~GGFFXFGD*C{BB0Ap@@0?^>>=<<;::j98877*6z55343 22100//..+-,,*++'*7)g(()'G&%%D$$@##"t!!c #m03[bVGC2H9V  ; 8[R , Oonita Ohonga napahoi qaheuba sasarinipamuho teteta oomi oora ma qaara nikehoi oho qesa sasari naate qaarare. KIRISTUI NAPAHO TTUMA r+ _Nookao! Ohongaho qetaqeta teei hee, Anai qaheubananita nike oho qesa qaheubaho isaki naate qaarare. * 3Oonita nike bosata ruume nikemeta ttokaho rumuba qesahota qaata eto oke qaupuitainohe khameto noo qusubanoma naate ooraiho isakita baura eetorare. *) O Oho qubako nike qupanoma naate oho saisa qegoroqa Dzesu Kiristuho torota atima qaamake noi paana naatemi nike baruna heena nohoho mee mai eete soubidzakoi. (  Oho qiri eetemi oi nokomaeho bodza bahe nike ma napaho quba biranatarotaho noo. Oonita too abi napaho kokora eeteqi Sumasai noo noko banaitetake noko geeta qeetemi napai isaite qupadzomorai. Oonita Ohongai Sumasa dzoobiremi qusuta qurate sinabidza abi kura ma tangi eetemi noko ma nanai oho noo nike pobi hiiremi nookorai. Oonihe angeroi quba oho dzake eetoraihe oi nokoho isakiama naatemi noko eema ma totoqo eetoraita nike eto oho nookami quba sepe naataino. OORA MA QAARAKE BAURA QIDZAHO QUBA QAHEBUDZARE Y' - Oi Kiristuho Sumasai nokoho qupata baura eeteqi hee, Kiristui baaqanoke heme saridzakoi. Saridze soubireqa dzapa pobinoma naatakoi hiireqi noo oke noko banaitemi nokoi oho tete ma bodza qiri eete qaata. & 5 Oonihe agobake too abi nokoi oora ma qaara qidza oho iiha ma dzoobidzake eete qaaqi baruna heena nikeho torota biranatoraiho noo bena hiireta. t% cOi qesa ma nikei Kiristuke mooraamanihe noho dzaodzao minake eetorai. Mooraamanihe nooka hiisi eeteqi qakiqaki minanipamuke eeteqi oho ipike nike oora ma qaara qidza saridze aoke dzapa pobinoma naatoraita mooro. QAHEUBA SUMASAHO BAURA $  :# oOi erake eete oorai. Gori oke abi eepata mooto toronaitemi bagenoma naatoraihe paha pui tee ma teeta dzaetorai. Oonihe ai tataumaho oora ma qaara nikehoke toronaite qaami Dzesu Kiristui biranateqanoke moomi oi goriho ttumake riitanipamuke eetakoi. Oi hasahasa ma subesube ma dzapa pobinoma naatakoi. z" oOke nike ao mooqi qakiqaki naataridzonihe nike bodza hoteqake qangahasi maina paina saridzeqa oho heme moorakoi. ! 1Oonihe napai ai tatamami Ohongaho beedzae napake tuuhoro qaamake bodza ipiqata Ohongai paramu oke paanaite napake qidzata mooto soubidzakoi. Z  /Dzoomami napai ao Dzesu Kiristuho neta qaraqara etteimorai. Etteimoraihe napai noho neta mee qidza saridzoraqu oi bamu qanganataqu ma baamu bamu naataqu. Oke qusuho iisuta napaho quba paramu mootomi peitorai.  Ohonga dzoobe! Noi Dzesu Kiristu napahoho mai ooqi khatake baata neta tukutoqi baruna hemeta napake dzoomami oorai.  )Oio Ohongai sau kharata qupadzomami nike noho pobi naate oorai. Oi Kiristui nike asatemi Sumasai nike qaheburomi nike oho noo qusubaitemi Dzesu Kiristuho dzuui nikeke piratetemi qidzanate oorai. Oonita keba ma dzapai nikeho irita biranate meupu naatare. NARUHO NOO f IDzoobe Mina: Ana Peetoroi Dzesu Kiristuho qaru abi. Oonita nagapa qesa ao pei neta qeetemi oorai ma nagapa ape ma apeho abi Kiristui asatemi nike ota dzore ma aabeho isakita oorai, anai minarama nikeho quba qeete, dzoobe! .UOonita qeseba khameto name, etoqa Ohonga oberaobera tee ma teeke upubidzainohe korabete qupa nikeme pobite qaarare.Dzoobe, noo oioniAnai Dzohane_7Oi napai moomi Ohongaho Khatai baaqi napake nokanoka moitemi oho quba Khata meenoma noke napai gesina naateqi Ohongaho khata Dzesu Kiristuho dzagaqata oorai. Nookare. Ohonga meenoma ma qaraqara tatanga noo oioni. {Napai moomi Saatai ttokaho tete ma oho abi gama susupu asi nometa baubotomi ooraihe napai keke Ohongaho dzagata oorai. Z-Oonihe napa moomi ape ma apeke Ohonga dzoomorai nokoi te (saninoke) kahosaho teteta tuumoraidzara. Oi Ohongai khata teeke dzoohiqa noke bakena geema qaama kahosaho maikhatai noke mai eetaquho tete bamu. (IQuba qanga minarai kahosa kekenihe teei kahosa saridzeqa oho quba baataama oho isaki oorai, ma teei kahosa saridzeqa baataridzoho isaki paha ooraita nookare! |qQateqa, teei kahosa bamenoma aimami baataquho isaki naataqu noo oke bamu erata hesataquhe nikemaehota teei harateteqa kahosa teeke saridzemi baataquho isakiama naataquko nike noho quba pupu hiiremi Ohonga noke eehahaitakoi. Qate teei kahosa bamenomanipamu saridzemi baataquho isaki naatemi nike ikaqi noho quba tete qiri eetaqu? Noi ao baataho pobi oonita nookare. gGMa noi napaho pupu mee hiibakoiqi qupadzomaquko oho meeke napa isanate saridzakoita nookare. {oOonita Ohongai quba mee hiibaridzoho isakita napai attiamake noke quba teeho quba pupu hiiremi bamu bai hiibaqu.  Khameto nike Ohongaho khata noho neta tirere eetoraiho isakita ao qaraqara mai eetorai oke ana nikeho quba qeeteta qupadzomare. ;o Oho quba teei Ohongaho khata raraku biireqa qaraqara ao mai eetakoi. Qate teei Khatake bai hiireqa qaraqaraho dzore naate qaarakoita qupadzomare. QARAQARA TATANGA AO AIMA OORAI  Oonita Ohongai isere mootoqi hee, Qaraqara oi Kiristuho botota ooraita qaraqara oke ana nike qonotomi ooraiqi hiirorai. 6e Oi Ohongai khata nomeho isere mootomi teei oke nookaama naateqa Ohongake oberaniqi hiibakoi. Qate teei Ohongaho Khata noho neta soomami noomaehota ao meenoma naataridzoni. )K Qate abiho isereke napai nookoraita Ohonga noomae isere meenipamu mootoqi hee, Kiristui naho khataniqi hiiremi oho isereke napa qidzoke nookaama naataqu. _7Oi Sumasa ma oba ma dzuu, quba tapari nokoi gama teenaiteqi noho baura mee hiirorai.  u cOi Dzesu Kiristui abiho isakita ttokata baata oi mee. Noi mumure eserima baata, oi oba ma dzuuma noi baata. Oba sobasoba keke bahe dzuu, oi baataho sobasoba. Oonita Sumasai oke mee hiireqi noomae khameto napake beedzaenomaitorai. 6 eOonihe teei bamu sepeke ttokaho iiha ma dzoobidza suqobidzaquhe, noi Ohongaho khata Dzesu noqaho neta soomaqi ttoka suqobidzakoi. OHONGAI KHATAHO ISERE QIDZA MOOTOMI OORAI  wOhongai khameto napake dzoomami napai ai tataumaho dzubinanipamu naate ttokaho iiha ma dzoobidza samane suqobirorai. | qNapai Ohongaho dzake eete noho noo isanate qusubaitaridzoni. Oi noho noo qusubaitaqu oi bamenoma oorarorihe, q [Oi napai Ohongaho dza eete noho noo qusubaiteqa paha khameto nohoho dza eetakoi, oke napa qupadzomare. % EOhongai khameto napake dzoomami napai gama hee, Dzesu noi Kiristu abi dzakapanomaniqi hiireqi dzomadzoma Mai ma khameto gama iso keke qesaho dzake eetorai. /WOhongai bosata napaho quba dzasa eetemi suimorai. Oonita teei Ohonga dzaira eetaqu noi paha abi dzaira eetakoi. Oho nooke napa Ohongaho toota nookami husi ma pai oioni. Oho qubake teei temu nomeke ibo eeteqi oho heeta abike ikobeteqa hee, Oo anai Ohonga dzaira eetoraiqa hiibaqu noi obera abi. Oi noi temu nome moo pobitoraihe noke ibo eetorai. Oonita Ohongake noi moo pobitaamake ikabeteqi noke dzaira eetaqu? Bamu.  ;qQate napai dzasa eetorai oi teeho quba bahe, 9kAtti ma dzasa oi te qesa dzaira eetoraidzara. Oi Ohongai abiho dzasa eetemi dzasa oi abi oho toro meenoma naataamake oomi attiho isaki naatakoi. Oi teei kahosaho ipike saridzakoiqi hiireqi atti eetaridzo. Oonihe, Ohongai teeho dzasa eetemi dzasa oi nota meenoma naateqa attike qirutomakoita tete mooro. 2]Ohongai dzasaho khooba oomi dzasa oi napahota meenomanipamu naatemi napai noma gama ne teenanita noi ipita abike maripa eetaquta napai naane attike eetaqu? Baamu. 3_Ohongaio dzasaho khooba oonita teei noho teteta atimami Ohongai oho qesa noho torota atimakoi. Oho quba Ohonga napaho dzake eetoraike napa gama nooka tani naataridzoni. Oonita teei Ohongaho khata Dzesuke raraku biiremi Ohonga noho toro atimami noi oho qesa Ohongaho torota atimaridzoni. wOi Ohongai Khata nomeke dzoobiremi noi abi minaraho ingona naatetake nanai moo pobiteqi oho isere moosobita nookare.  Noi Sumasa nome napake moitemi napai Kiristuho toro atimami noi oho qesa napaho toro atimami napai ota noke gesina naatare. ~+ Ohongake abi moo pobitaamanihe, Ohongai dzasa eeteqi napake tuuhoro qaami napai qesaho quba dzasa eete qaama dzasa oi napata meenoma naatakoi. }{ Oonita dzairamane, Ohongai napaho dzasa oonomake eetemi napai ikanomake eete qesaho dzasa eetaama naataqu? Baamu. &|E Napai te Ohongaho dzasa eetaranihe noomae napaho dzasa eete Khata nome dzoobiremi noi kahosa napahoho quba napake basara eetemi oorai oio dzasaho khoobani. {5 Nooka, Kiristui napake eehahaita quba Ohongai Khata teena nome dzoobiremi ttokata biranatemi Ohonga dzasa eetoraiho khooba ota paana naatorai. _z7Ohongai dzasaho maikhata oonita teei abiho dzasa eetaama naataqu noi Ohonga ruumeni. 2y]Dzairamane, Ohongai dzasaho tete biraitemi napamae qesaho dzasa eete nokoke hoobire qaarare. Oi apenei dzasa quba eetorai nokoi Ohongaho biidzanita noke gesinani. wxgQate napai Ohongaho nena oomi paha apenei Ohongaho nena oorai nokoi napaho noo nookoraihe, mainaho nena nokoi napaho noo nookaamanipamu. Ooqata tete mee ma tete obera paana naatemi napa ao batabidzaridzoni. OHONGAI DZASAHO MAIKHATA OwNokoi ttokaho nena ooqi ttokaho sinasina hiiremi ttoka abi nookorai. ^v5Oi Saatai ttokata nokoho torota baura eetemi noko oho totohota hiirorai. Oonihe, khameto name, Kiristu beedzaeho maikhatai nikeho toro baura eetemi nike oho isakita too abi oberaoberake suunaite soubidzaridzoni. uQate qesai oho bai hiibaqu nokoi Ohongaho nenanidzara. Ohongaho ibo biranatakoiqi hiirorai oi ao ttokata ooraita oho isaki oioni. %tCOonihe tete apeta Ohongaho nenake gesina naataqu oi era. Qesai hee, Oore Dzesu Kiristui meenipamu abiho sama eeteqi baataiqa hiibaqu nokoio Ohongaho nena. Ls Dzairamane nookare. Too abi oberaobera samanei haba gegebetorai. Oho quba qaru baaorai eto nokoho tete pureke qaupuitainohe nokoke toronaite moomi apenei Ohongaho nena, nokoqaho noo qusubaitare. lrQOho quba teei pai ooqake qusubaite qaaqa isanate Ohongama qesa dzaira eetorakoi. Oi Ohongai ao Sumasa nome napake moitemi hobihobi bagenoma naatorai oke napai mooqa hee, Meenipamu noi napake dzaira eetoraiqi hiibaridzoni.~quOonihe pai oi teeho bahe, Napa Kiristuho dzapata atimaqa qesaho dzasa eete qaarareiqi hiireqi pai oke mootota. pwOi noi pai mootomi napa oke qusubaiteqi noho dzake qusubaite qaaqa, noho toro quba teeho quba pupu hiiremi moitakoi. o{Oonita dzairamane name, qupai napake qomaqoma hiibaama naatemi napai isanate attiamake Ohongaho toro biranatakoi. nwOonihe qupa khatai napake qomaqoma hiibaquko erake qupadzomare, Oo Napaho qupai ao napake qomaqoma hiireqi Ohongaho qaamodzamodza eetoraita Ohonga noomae napake qomaqoma hiibaquko bamenomanipamu naatakoiqi hiibaridzoni. Oho quba eto ikobetaino. vmeOke eeteqa napai Kiristuho pengata qupa napame too teeteqa hee, Oo napai meeqaho isaki ooniqi qupadzomakoi. lwKhameto name, eto napai too kakama dzasa eetainohe meenipamuke dzasa quba hobihobi baura samaneke eete qaarare. OkOi teei ttokaho meuputa ooqi moomi noho qesai qangahasita oomi noi qoredza eete noke ota hoobidzaama naataqu oi teeho bahe noi qupita ooqi Ohongai dzasa eetoraiho teteke noi ruumenita qupadzomare. +jOOi Kiristui napaho quba dzasa eeteqi te qaraqara nome qaanataranita napa dzasaho tete oke gesina naate qidzoke qaraqara napame qesamane napameke qaanataqu. i Ma apei dzaira nomeke ibo eetorai noi taanga abi oonita qaraqara tatanga noho toro ooraidzara oke nike bageke eete qupadzomare. Yh+Ohongaho oko ma boto tupuho dza minake eetorai napai oke hee, Dzoobe, napai baata neta qaatahe ao qaraqaraho neta biranate ooraiqa hiibaridzo. Oonihe teei abiho dzasa eetaama noi baataho qausuta oorai. lgQ Qate Kai noi Saataho nena ooqi noma nomeke teeteta oi quba apeho quba bahe noma nohoho baura qidzanihe, nomaehoi qanganita ttoka abi nokoi oonomake eeteqi nike ibo eete teetaquko eetoqa roqobetainohe nike oho teteke suimaino. f  peY Oi agobanipamuke napa Kiristuho noo nookami hee, Nike qesaho quba dzasa eete qaarareiqi hiireta. d  Oonita Ohongaho khameto ma Iibadzaho khameto oho koridza ooqata paana naatorai. Oi teei baura qidza eetaama naatorai mae dzaira nomeho quba dzasa eetaama naatorai abi oonomai teqaha Iibadzaho asi qaate Ohongaho asita biranate ooraidzara. DZASAHO TETE c) Oonihe Ohongaho Khatai Saataho baurake rubengaitareiqi biranateqi abiho habara naate baateta. Oonomake eesuqi Ohongai khameto nome dzoomami noho biidza nokoho qupata oomi nokoi kahosa quba isanataama naate oke eetaama, oi nokoi ao Ohongaho asita biranate oorai, dzoobe. byQate Iibadzai khoobaqata sohoro kahosa eete baaqoraiho quba moomi apenei kahosa eetorai nokoio noho asita oorai. ?awKhameto name, oho quba teei eto nike ikobetaino. Kiristu rike ma pobi, oonita apenei noho teteke iihaqi quba qidza eetorai nokoi noho rike ma pobi saridze ooraiqi oke eetorai. ,`QOonita apenei Kiristuho torota atimorai nokoi kahosaama naatorai. Qate kahosa qaupuqaupu abi nokoi Ohongaho akoako mooraama naateqi noke gesina naataamake oorai. `_9Oonihe Kiristui kahosaamanipamu ma noi abiho kahosa minarake aima bamuitareiqi baata. ^Oi abi teei kahosa teeke sarihiqako ao hu noo riitakoi, oi teeho bahe kahosa minarai gama hu noo dzongobetaquho isaki keke. ]9Oore, ape ma apei ao noho neseta oho kiito biirorai, Kiristu sesesei ooraiho isakita nokoi oora ma qaara nokome pobiteqi sesesei ooraita qupadzomare. `\9Dzairamane, meenipamu napai ao Ohongaho khameto naate oorai oonihe napaho birabira ikanoma naataqu oi paana naataamake oorai. Oonihe oi paana naatemake Kiristu ooraiho isaki napa oorakoi oke napa qupadzomare. B[ Moorare. Ohonga Mai napaho quba dzasa mina eete dzapami napa ao nomaeho khameto naate oorai. Oonita ttokaho abi napake khoukhau oi teeho quba bahe nokoi oho qesa Ohongake khoukhau oni. |ZqOhongai rike ma pobi oke nike gesina. Oonita qesai rike ma pobi oorai nokoi Ohongaho khametoniqi qupadzomare.YKhameto name nookare. Nike Ohongaho pesuta qaarare. Qaami noi paana naatemake napai midzaamake konekonema noho dzagata biranatakoi. /XWOonita qesai nike ikobetoraihoke ana qeete. Oonihe Kiristui nike ao Sumasama sooromi noi nike tuuhoroqi quba samane banaitorai oi haba bahe meenipamu. Oonita naane quba ttokaho teei nike qoqopa eetoraqu? Baamuhe, Sumasa noomae nike kuni ma ttani biiremi nike noho pesuta qaaqa mee saridzakoi. W5VcOi nike bosata sinabidza nookatanita oho isakita nike qaaraquko meenipamuke Ohonga Mai ma Khataho pobita qaarakoi. Oho quba nikei bosata nookata sinabidza ota ipibireqa Ohonga qaraqara tatangaho naru napake pobi hiiremi oorai oke nike qupadzomaqa battigara naatare. TTOKAHO IKOIKO OKE POTTI BIIDARE UPTNoi Ohonga Mai ma Khata bai hiireqi Kiristuho ibo naatorai. Oi apei Khatake bai hiibaqu, Ohonga Mai te noho toro ooraidzara. Qate teei Khatake raraku biidzaqu, Mai ma Khata esese noho torota oorai. ySkOonita apei obera abi bahe, teei hee, Dzesu Kiristui te dzakapanoma oonidzaraniqi hiibaqu noio obera abi. NROonita ana te hee, Nike tete mee ruume naatoraiqi hiire qeetaranihe qoqotoke nike tete gesina naasubiqi hiire qeete. Oi quba obera minarai quba meeho isaki oonidzara oke nike qupanomaiteqi qeete. iQKOonihe Kiristui nike Qaheuba Sumasama sooromi ao nikemae khooba qesaqesa gesina naatorai. PPAo bodza eetenita abi qesa bosata napaho bisata qaata nokoi napaho nenanidzara. Napaho nenanipamu oorapuko nokoi napama gama ipibidzarotahe, noko napa qaate tuumami napai moomi nokoho khooba maina. Khameto nookare. Nike nookami Kiristuho iboi biranatakoiqi hiirorai. Oonihe oho bodza ao dzamoqa naatemi aoke Kiristuke ibo eetaquho isaki samane biranatoraita qupadzomare. Oonita ttokaho tete ma oho rumuba samane oi gama bamu naatakoi. Oonihe teei Ohonga qusubaite tuumorai noi agoba qaraqara qaarakoi, oi dzapanomani. KIRISTUHO IBO BIRANATORAI MTtokaho tete samane, oi pasenani mae peetta ma qeraqerani mae sama qusuba baura oi gama Ohonga Maiho nena bahe ttokaho keke. +LOOonihe teei ttokaho teteho dzaodzao eeteqi bamu Ohonga Maiho dzaodzao eetaqu. Oho quba ttokaho iiha ma dzoobidza ma oho pobi oke gama goottae eete qaatare. K+ Oonita sinabidzaho maimane, nike bosata Kiristu gesina naate abike dzoomaqi baaqorai oke ana nike qupanomaiteqi qeete. Qate qesai dzobadzoba nikemeta ooraimi Ohongaho noo nike tuuhoromi nike oho bedzaeta Iibadzake suqobirorami ana oho hasa hiireqi qeete, dzoobe. Ma qeseba khameto name, Kiristui nikeho baura eeteqi kahosa nikehoke teetemi, dzoobe abiniqake nike Ohonga Mai gesina naatemi ana oho qaki naate qeete. Oonita erai maimane ma abi boseba ma paha khametoho noo oke ana gama qeesubi, dzoobe! TTOKAHO POMAKE KUIBIDZARE JI5 Qate teei dzaira nomeke ibo eetorai oi teeho bahe qupi oi noho nese sirihami noi tete qiri eete basa qooto tuumorai oonita abi oi qupiho pobi keke. H  Oi teei dzaira nomeho quba dzasa eete hoobirorai meeke noi dzadzaho pobi, oonita apei nohoke nookami qanganataqu? Baamu. cG? Oi teeho bahe teei dzaira nomeke ibo eesuqi khooba qanga nomeke ota paanaitoraita mooro. FOonihe dzadza meei ao togoihimi napata qupi bamu naasubihe Kiristui pai oke napata meenomaitemi oi poiqa paha usaqe naatoraridzoni. qE[Dzairamane, ana nikeho quba qeesubi oi pai usaqe bahe agobake nikeho toro mootomi nookorai teena. \D1Oonihe teei oho pai qusubaitaama naateqa sepeke hee, Oo ana Kiristu gesinaniqi hiibaquko noi obera abi, tete mee oke noi saridzaamake oorai. Oho quba teei noo oonomake hiibareiqa noi Kiristuho oora ma qaaraho isakita qaaqake oho totohota hiiremi isanatakoi. Oi teei Kiristuho noo qusubaitorai, meenipamuke Ohongaho dzaodzaoi abi oho qupata meupu oorai. Oonita napai noho dzaodzao eetoraiqako ao napai noho pobi naate ooraiqi qupadzomare. KIRISTUI PAI MOOTOTAHO TETE CdBANoi pai mootomi oke napa qusubaitoraiho isakita napai noke gesina naatoraita qupadzomare. IA Noi kahosa napahoho basara isaki oorai mi Ohongai ooma abi oke suraitemi noi qidzanatakoi. Oonihe oi kahosa napaqaho keke bahe ttoka abi minaraho kahosaho basara (oho isakita beebeke oorai). a@ =Khameto name, nike kahosa potti biire qaarare hiireqi ana noo eranomake qeete. Oonihe teei kahosata taataquko napahota gesina abi teei ao noho quba Ohonga Maiho toro noo hiibakoi, abi pobi oho dzapaio Dzesu Kiristu. Oonita hiibi, kahosa napameke qahitotoqa hee, Baamuiqa hiibaquko napai Ohongake obera hiiremi noho oora ma qaara qidza oi ikanomake eete napahota meenoma naataqu, baamu.A> } Oho quba napahota kahosa ooma oke napamae ao paanaitemi kahosa tesutesu Maikhatai pobipobi baura nomeke qaupuite kahosa oke teeteqa noi napake qanga minaraho neta qagaumakoi, uububuu! M= Qate napahota teei kahosama ooqi sama nome ikobeteqa hee, Naho kahosa bamuiqi hiibaquko oi teeho quba bamuhe Ohongaho tete mee oi noho torota ooraama naatemi noi gimuttake eete oke hiibakoi. v< gOonihe Ohongai dzadzaho khooba ooqi napaho oora ma qaara baiburomi noho khata Dzesu Kiristuho dzuui napaho kahosake teete soubiremi napai noho teteta tuumami oora ma qaara napahoi noma gama teena naatemi dzapanoma naatakoita mooro. ;; qOonita napai oora ma qaaraho qupi kiringata ooqa too kakama hee, Eo napai Ohongama isanate ooraiqa hiibaquko, noo oi obera naatemi oora ma qaara napahoi ikoikoho isaki naatakoi. : Nookare, Ohongai dzadzaho khooba oonita noho neta qupi ma qanga te ooraidzara. Noo oke nana noho toro nookaqi oke nike pobi hiire. &9 GOho nooke nana gama nikeho toro hiire paanaitemi oho quba nike nanama gama ttaike Ohonga Mai ma khata noho Dzesu Kiristuho torota oora ma qaara qidza saridzorai. Oonita oho nooke nana ttarita qeetemi napaho qupa qidzanipamu naatorakoi, dzoobe! OHONGAI ABIHO OORA MA QAARAKE BAIBURORAI 8 E7 Qaraqaraho Khooba noi Ohonga Maiho torota qaaqi kebanoke nanaho toro paana naatemi nanai noho mee moo nooka soubireqi noho isereke nikeho torota mootomi nike pobi nookaqi oke tani totota. r6 aDzoobe Maimane ma Abi Boseba ma Khameto: Khoobanipamuta Ohongaho Too Noo qaata noi ttokata baami noho pobike napa gama nookorai. Oonihe qesa ma nanai nese nanamema noke moo pobiteqi botoma hesate qaata oi qaraqaraho noo khooba oioni. k5ODzesu Kiristuho pengata naho qupai nikeho torota oorai, dzaasa!Noo oioniAnai Pauro;4qQate Sooparaho baruna heena nikeho irita qaarare. 39Ma Qupa nameta ana pupu hiireqi hee, Soopara naname nii ao baabare. Oiqi hiire. Oonita tee noi Sooparaho goottae eete ooraiqako noi baruho pobi ooni. u2cOonita moorare, dzoobe ma kanakanaho noorake ana boto namema qeesuqi paha dzapa name Pauro oke qeete. x1iSinabidzaho qesamane nokoi gama oho qesa nikeho dzoobe hiirorai. Oho ipike nike qesa girau ma gimutta eetare. ^05Qateqa, Asia Gattiqa habaho kokota oorai nokoi nikeho qaki naatorai. Ma Akuira ma ata Pirisira nopo qaheuba oko ma boto tupu nopoho nagata ttutturatorai nokoma gama Sooparaho pengata nikeho dzoobe hiirorai. l/QNoko baaqi nike hoobireqa qupa adzahahaitemi nike abi oonomake qupadzomami bagenoma naataridzoni. .{Oi paha nike ao baaqi naho kokora eetarotahe Setepano ma Pottunato ma Akhaiku nokoi baaqi nikeho habara naatorai. --Oonita ana dza eetemi nike abi oke suimare. Ma paha abi oonomaho qesa anama baura eetorai, nike nokoho dzapa qusubaiteqa tete nokohoke suimare. f,EMaqa Dzairamane name, noo teei paha oorai. Nike ao nookami Setepano noi oko ma boto nomema noko Akhaiaho habata bosaho eete sinabidza nooka hiisi eeteqi Kiristuho qesamaneke kokora eetorareiqi nokoho sumu naatorai. U+#Oonihe nike quba naane ma naaneke eetaqu oke dzasaho tete iihaqi eetorare. r*] Qateqa, bakena geemorare. Ai tataumata pekhure teeteqa kotanga naate poro gottaho isakita qoobare. -)S Qate dzaira napaho Aporo noho noo erake hiire. Noi sinabidzaho abi qesama teena naate nikeho torota tuumareiqi anai noke pobi hiiremi noho dza oi maina naatemi bai hiireta. Oonita noi poiqa bamu qeemaquhe bodza mainata tete paha biranatemi qeemakoi. SINABIDZAHO BAURA ABIKE QUSUBAITARE B(} Oi eto nike noho nookami isanataama naatainohe keba ma dzapata noho noo nookaqanoke tete biraitemi noi sinabidzaho qesamanema noko paha naho dzagata baabare, oi ana oho beebe eetorai. "'= Qate anai Sooparaho baura eetoraiho qesa Timotteo paha eetoraita noi nikeho torota biranataquko nike noke hoobiremi attiamake nikeho baura eetare. n&U Oi Sumasai baura mina meenoma teeke erata naho quba sipi saqoromi ooraike qesa samane oho ibo ooni. r%]Oonihe Sumasaho dzuma dzamo naatemi anai oho quba roroko biire Epeso nagapa erata ooqake qeemakoi. ~$uBiranateqake quu bodzaho isakita nikema ooraqu kaqani. Nikema oomake nike anaho tete biraitemi ana paha teeta tuumakoi. Oi Sooparai bai hiibaama naatemi ana bamu pureho isakita nike mooqake tuumaquhe bodza kharabariqake nikema teenata oorakoi. # |"qAna Maketonia habaho abi mooqake nikeho torota biranatare hiire ooraita oke dzongobete nikehota biranatakoi. !Mae nike qupadzomami anai nokoke gainene eete tuumaquho isaki naataquko ana isanate tuumakoi. PAUROI NOKOHO TORO TUUMARE NARU HIIRETA < qQate ana biranatemi nike abiho dzapa hiiremi ooraqu oke ana qaupuiteqa dzaira pepa qeete nokoho torota mootomi kiridza qidza ooma gama teenaite aima Dzerusaremuta tuumakoi. J Oonihe eto ana bosata nikeho torota biranatemi ttuma oke ttuttuitainohe ao dzuma habesoraiqata eete qeemare. Nikehota tee ma teeho isaki peite oorai mae qurate oorai oonomake eete ttuttuitoo. $ CQate oko ma boto Dzerusaremuna kaipota ooraiho ttuma oke ttuttuitareiqi ana qaheuba oko ma boto tupu qesa pobi hiiremi eetorai teena oke nike paha eetare. E:Oionita Dzairamane qidza name. Nike qooro battigara naate Soopara napameho baurata meupunoma naateqa erake qupadzomare. Ohongaho baurake eetaqu oi quba sepe bahe meenoma kekeni.ve9Oonihe Ohonga dzoobe, noi Dzesu Kiristu Soopara napahoho botota qanga ma baata oke gama susupu suqobirorai. ta8Nookao, baataho kooi quba ape bahe kahosa ooni qate hu nooi paha abi ota dzeimaqi kahosake eepanomaiteta. F7Oi hee, Qaraqarai ao baatake suqobire nukuromi baamu naate. Oho quba baata nii poiqa apeke kootobaqu apeke nii poiqa suqobidzaqu? Baamunipamu! Oiqi hiiretai bodza ooqata meenoma naatakoi. +6Oonita baataqu ma dzaetaetaho isaki hiiburoqa baataama ma dzaeetaamaho sama aimaqanoke oionita too abi noo totoho hiireta oi meenoma naatakoi. 5Erake eete oorai. Dzaetaetaho sama erai hiiburoqa dzaetaamaho isaki naatare oi baataquhoi baataamaho sama aimaridzoni. W'4Oonihe ogasumaqu oi poiqa bahe ipi bodzaho suu huitemake oionita baibai aimoraiho isakita napai gama ao ogasumakoi. Oi suu huitemake abi baate oorai nokoi baataamaho isakita qorihima napa gama ogasumakoi. 3Oonihe ana noo agiagi teeke hiire paanaite oonita nookare. Napai bamu iso keke baataquhe meenipamu napai gama ogasumakoi. /W2Dzairamane name nookare. Ttokaho dzaetaetai bamu agoba qaaraquho isaki naataqu oho qubake ana hee, abi ttokaho samanomai qusuho pobi naataqui ooraidzara baamu.  1Oonita napa bosata ttoka abiho birabira aimata oho qesa napai qusu abiho birabira aimakoi. DZESU BIRANATEMAKE NAPA OGASUMAKOI 0Oonita ttoka abi bosabosaho isakita noho qesamane ooraini qate qusu abi ipinaho isakita Kiristuho qesamane oorakoi. A}/Abi bosabosai ttokaho sama oonihe, abi ipinai qusuhoni. iK.Oonihe qusuhoi te bosa biranataranihe ttokahoi bosa biranatemi qusuhoi ipita biranatorai. 5c-Oi qetaqeta teei hee, Abi bosa biranateta Aatamu noi hee ma hoo qaraqaranoma naateta. Qate abi ipina biranataqu oio qaraqaranoma itaquho gutu boto kharaho pobi ooni. 7,Pepepeke dzaaroraihe beedzaenomai qoridzakoi. Ttokaho dzabadzaba oi boto hotenqani tukutuku oi qusuho boto kharani. AATAMU BOSABOSAHO ISAKI MA IPINA 8k+Gauqake dzaaroraihe qoridzaqui nee ma baunoma. r ]*Oho qesa abi tukutaqu oho samai maina. Oi abi baatemi kebake dzaaroraihe tukutaqu oi bamu baataqu. 2 ](Oho qesa qusuho samai mainani, ttokaho nee ma bau oi maina. Etehoi mainani, dzasidzahoi mainani, pomattihoi maina oi pomatti ma taama oho nee ma baui paha maina paina.  ) 'Oho qesa sama napahoi teqaha iso keke oonidzara. Abihoi mainani, hoohoi mainani, neehoi mainani, sekanahoi paha maina. p Y&Dzaaromi Ohonga noomae qupadzomaqi oke suuna ma quhisa moitemi oi paha isaki nome ma nometa tuumorai. ~u%Oonihe peitorai oi te dzaaroraiho isaki oonidzara. Oonita eringa mutuni ma goottara maina paina oke dzaarorai. Z-$Quba dzaarorai nase ooqai teqaha peitoraidzara. Oi arinatemake suunai peitakoi. 1#Oonihe qesai eraho qasake hiibaqu kaqa. Hee, abi paha eehaha naataqu oho tete ikanoma, ma sama ikanomai qoridzaqu? Oonihe oi quseripo nooni. E"Nikehota qesai Ohongahoke khoukhaunipamu oonita oi napahota midzanoma naatorai. Oho quba nike qupa tukubaqa etoqa paha tete obera oonomata tuumaino. TUKUBA QORIDZAQU OI ISAKI MAINA PAINA lQ!Abi sepesapeho pomata qeemaqu oi oora ma qaara qidzake rasakiitakoita etoqa oho dzuputa qeemaino. M Qupadzomo! Epeso nagapata ttoka abi qesai hoo qaanomama noko qesa teetorai nokoi rasaki nokometa hee, Nanai ihaike oho qaa eete baataqu mae baamu? Baataquko bamu paha eehaha naataquta nanai ao saqubema guume ma meerata giimaqa baatakoi oiqi hiirorai. Oonihe napamae oonomaho totohota hiibaquko bamu isanataqu. Baamunipamu. -Baamu, Dzesu Kiristu Soopara napameho pengata ana noorake hiibi, saunaba samaneke ana ao baatareiqi eetorai, oke ana bamu nike dzaheitaqu. lQMa oho tete ooraama naataquko nanai ikabeteqi qupi ma sau samaneke heme ma baataho teteta ooraqu? oWOonita mooro. Abi sobasoba saridzorai oi teeho bahe nokoi baataho qee neta qaraqara saridzareiqi oke eetorai. Oi abi baateqa eehaha naataquho qaseqaseke noko sobasoba saridzoraita oho tete ooraama naataquko nokoi ikabetaqu? eCQate Mai bamu noho pesuta biranataquhe noi quba minarake khataho pesunaitemake khata noomae Maiho pesuta qeemami Ohonga teenaio quba minaraho suu ma hee keke qaarakoi. TUKUTUKU OORAAMA NAATAPUKO OI RASAKINOMA NAATARORI ~Oi qetaqeta teei hee, Quba minarake noho pesunaitakoi oiqi hiirorai oio Ohongai quba minarake Khataho pesunaitakoi. *}MQate noke ibo eetorai oi dzapa samane oonihe oho musaqi oi quba ape bahe baata. Oonita baata oke Kiristui musaqike kotoromake oionita iboi gama baamu naatakoi. |Oonihe Kiristui poiqa baura nome soopara eesuhiqa quba ape ma ape noke ibo eetorai oke gama suqobire soubireqake oke suhe hiibakoi. '{GTtutturatemi oionita Kiristui baura ma beedzae ma tatanga maina paina oke gama suhe hiireqa oho pobi gamaqa burisi eete mai nomeho botota mooto soubidzakoi. z1Oonihe oi gama ttari nome ma nometa biranatakoi. Eka bosa khataio Kiristu ooni, qate ipiqata Kiristuho oko ma botoi noho neta ttutturatakoi. wygAatamuho pouta abi minarai baata saridzorai oho qesa Kiristuho pouta dzuuborai napai gama eehaha saridzakoi. txaOho khooba erake eete oorai. Abi teehota baata sohorotani qate paha teeqahota oho qoriqori sohorota. 4waOonihe, Dzairamane, oi noo mee bamuhe Kiristu ao baata neta qoridzeqi qesamane napahoi ao baatetaho qaraqara oho eka bosa khata naate ooraimi baateta nokoi iihakoi. lvQMooro, napai ttoka erata bodza hoteqake ooraquho qupa toobake eetorai mae? Eetoraiqako dzasa mina, tti ma sori napamae hiibaridzo oi abi minaraho tti ma ttaka riitanipamuke eetakoi. BAATA NETA QORIDZAQU OI ISO KEKE QORIDZAKOI Xu)Oho qesa Kiristuke ai tataumaqi baateta nokoi baate ao dzaete soubireta. tOonihe Kiristui te qoridzaraniqi hiibaquko nike sepeke quba apeke ai tataumoraqu? Baamu, nike kahosa nikemema agoba oorai qaarakoi. psYAbi bamu baata neta qoridzaqu, oke hibaquko oke paha hee, Kiristu teqaha qoridzaraniqi hiibakoi. ~ruOho qesa nanai Ohongahoke hee, Noi Kiristuke paha eehahanomaitetaiqi hiireqi nikeho torota isere moototanita baata neta abi qoridzaama naataquko Kiristuke Ohongai teeqaha tukutara. Ma oho qubake nanake gama too abi oberaoberaniqi hiibaridzoni. q5Oonita Kiristui ooridzaama naatetaidzapuko sinabidza nanai hiire paanaitetaho mee bamu, ma nikeho ai tataumaho mee bamu, oke eete ooraridzoni. ipK Nookao, baata neta qoridzaqu napameke bai hiibaquko Kiristu qoridzetake oho qesa bai hiibakoi. ^o5 Oonihe nanai noo teena oke hiireqi hee, Kiristui ao baata neta qoridzetaiqi hiirorai. Oonita ikanomake eete nikehota qesai oho bai hiireqi hee, Baataho neta napa qoridzaquho tete te ooraidzaraniqi hiirorai? [n/ Oonita anani mae qesai sinabidza baura nikeho torota eetorai oke bamu batabireqi hiibaquhe nanai oo eetemi nikemae ao nooka hiisi eetoraita oho mee oi ooni. DZESUI BAATA NETA QORIDZETA OONITA NAPAI QORIDZAKOI D~~}y|{{zEyyx^wvuttrr-qppoo2nYmm lqkjj,iNhuggfyee>ddbb]a``__R^^]m\~[[2ZYAXbWsWVXUUSSGRRfQPP0ONNMLLAKJIILHHAGG+FEDDQCBA@@??,>==/Nokoi hu noo ma poma qesaho gesina abi naatare hiireqi beedzabeedza eete oho tototo hiiroraihe oho khoobake noko ruume naate sepeke hiirorai. Dc bOonihe qesai suu ma pai oke arabireqi tterettare hiirorai. 9b mbOi ana nokoho suu ma pai mootota oke noko qusubaiteqi ai tatauma mee saridzemi nokoho gisi qidzanatemi qupa khatai oho qesa sasari naatemi nokoi dzasaho teteta tuumarori. )a MbOi teeho bahe nokoho gotta ma pai ma bidzanuku samaneke nokoi sinabidzama rasakiitemi oi Ohongaho pengata abiho ai tataumake hoobidzaamanihe oke bisi naatorai. /` YbNookare. Anai Maketonia habata tuumare boohiqi noorake niike pobi hiireta, Nii Epeso nagapa eraqata ooqake abi qesai oberama banaitorai nokoke sinasina hiibare. D_ bO dzoobe Khata name: Ai tataumata ana niike dzoomami naho khata naate oorai. Qate Ohonga ingona Mai ma Khata nopoi hiiremi anai Dzesu Kiristu sumu napahoho Qaru abi naate oorai. Oonita Ohonga mai ma Dzesu Kiristu Soopara napahoi hasu ma keba niiho quba dzoobiremi ana nii pobi hiire. ABIHO RASAKI NOOKE TEETARIDZONI ^  bm]SNOionita Dzesu Kiristu Soopara napameho keba ma dzapa nikeho irita qaarare.Anai Pauro\NSooparaho pengata ana nike pobi hiiremi qaatainohe ao pepa erake oko ma boto tupu minaraho quba isaite soubidzare, dzoobe. h[INMaqa, nike nanaho quba eeteqi oko ma boto tupu gama sope ma kana dzooto Ohongake qupadzomare. gZGNQate dzairamane, nike quba qesa samaneho quba pupu hiireqi eto nanahoke ruume naataino. iYKNNookao, apei nikeho kira hiireta bahe Ohonganita noomae paha baura oke qere biire soubidzakoi. iXKNOhongai hasuho maikhatanita noomae nike sasariho teteta dzeima tuumami nikeho sama ma gisi ma qupa khatama gama oke iga hiibaquho isakiama naatemi nikeke bakena geema qaamake nikei Dzesu Kiristuho dzagata qooro isanatakoi. PWNNookare, qangaho dzapa samanei oorai oonita oke gama basesa eetorare. 3V_NQate Ohongai too abike noo hiiremi biranatorai eto oke ekepusa eetainohe noo ma quba biranataqu oke isanate toronaitare. Toronaitemi meenoma naataqu ooqake qusubaitare. UN8TkNOonita Sumasai hiiremi eto noho eepa hiitaino. XS)NOi Ohongai dza eetemi nike Dzesu Kiristuho tete qusubaitega oonomata qaarare. R3NNike gama ttidza qidzaqidzata qaarare. Oonita quba naane ma naane biranataqu nike iso keke qupi samaneke pupu hiireqa hasama gegema hiire qaarare. QN1P[NTeei abike ibo eetemi eto oho ipike eetainohe qupi samaneke nike qesaho torota dzooto dzeebire qaarare oi nikemae keke bahe abi minaraho neta dzooto dzeebire qaarare. kOONQate dzairamane ana pai erake mootoqi hiire. Seeno ma gauke nike qupanomaitemi baura qesaqesata qeemare. Ma qupa saqosaqonomake kharuba teetare, pepepeke basidzomare ma abi minaraho neta nike pookeba samakebata qaarare. *NMN Oonita nike nokoho baura mina bagenoma oke qaupuiteqa nokoke kokora samaneke eetorare hiireqi ana nike qupanomaisubi. Oke eete nike qesa qesaho mututa oorakoi. zMmN Qata Dzairamane qidza, qesai nikeho bisata heme baurake eete nike Sooparaho teteta dzeimorai ma pobitorai. }LsN Noo onomake eete hiire nike qesa too teete hobihobi eetoraihe tete oke napa paha minaitare. NOO QETTA MA KOKO QESA K%N Kiristui napaho pui naate baatetanita napai eehahake qaaraquni mae qesai ao baate beebe eetaqu oke eete noma gama qadzaqadzanoma naatorare. JN Oi Ohongai teqaha napake tapata biidzareiqi hiiroraidzaranihe Dzesu Kiristu Soopara napameho qidzata mootorareiqi hiirorai. MINQate qesa ma napai ete dzadzaho pobi ooniqi hiireqi paidzasuiqi hee, Ohongai napake ingonaitakoita oho qupa toobake eetemi oi qiba herohero napahoho isaki naatemi oke dzaamotare. Qate dzasa ma ai tatauma oi qaaho sasa tatangaho isaki naatemi oke dzaabakoi oke hiireqa ooma gama qeemaqa Ohongaho koo ma taangama kurebetare. }HsNOi qesai oba mapoke muunaqi qabarobaro naatorai, ma meera minake eetorai nokoi oke qupibake eetoraita oi oho pobi. |GqNOho quba qesai ruume ma khoukhauma ooraiho teteke tume biireqa napamae gama bakena geema qaamake biranatare. lFQNOonihe nikemae teqaha qupiho pobi oonidzara. Oho qubake Ohongai biranataquho bodzai bamu nikeke roqoroqo ma sahasaha oonomake moitaqu. Oi teeho bahe nikei gama etebaho khameto ma dzadzaho pobi ooqi quba oonomake qupadzomakoi. ENFDNOi erake eete oorai. Qesai qupa ruume nokomeho isakita hee, Quba minarai qidzake oorai ma isanatoraiqa hiima eehe, quba bamenoma ao nokoho irita peitakoi. Oi paimane quranoma nokomae isanate oomi khata qase dzoomaquho heme nokoke ao suqobiremi roqobetoraiho isaki nokohota sahasaha biranatakoi. Oonita Ohonga Sooparai biranataridzoho bodza oi abi qesaho neta guume abi qupibake seike baaqi peitoraiho qesa naatemi nokoi ikata soomaqu, oi bamu. C NHB NQate Ohongaho bodza ma sau ohoke anai ikaqi nike pobi hiibaqu? RANOi oke eete oorakoita noo ooma nike qesake kura ma tangi biirorare.C@NOke eetemi ttokata eehahake ooraqu napake ao nokoma gama khakhoro biire qauna ma dzorobiho isakita peiteqa Ohonga Sooparake qusuta saridze noma gama teena naate qaraqara qaarakoi. W?'NOonihe qesai baate beebe eetoraimi napai bamu nokoke riiteqa qeemaqu, baamu. Oi totoho tatanga teei biranatagu ma angeroho bosa qobaqobai sokataqu ma Ohongaho suu noo hiibaqu quba oi gama biranahimake oionita Ohonga Soopara noomae qusuta quratema qesai Kiristu ai tataumaqi baateta nokoi bosata imobidzaquho isakita qoridzakoi. >NNanai hiibi noo oke Soopara napameho torota aimatanita nookare. Qesa ma napai baataamake qaamake Soopara paana naatakoi. F=NOi napa tete erake qupadzomorai. Dzesu baatetanihe paha eehaha naateta. Oonita qesai noke ai tataumaqi baate beebe eete qaamake Ohongai baabaqu bodzata noi noko gama dzeima baabakoi. U<#N Qateqa dzairamane naname, nana dza eetemi nike noo teena eraho khoukhau eetaino. Oi nooka hiisi eetorai napahota qesai ao baate beebe eete ooraimi eto nike nokoho quba tti ma ttaka isakiamake hiibaino. Oi raaba abi baate baamu naatemi qesamane nokome bamu paha mooraqu hiireqi nokoi oonomake khii ma khaa eetoraihe nike bamu. 7;gN Oonita tete oonomaqake iihami nikeho qepe ma haba isanatakoi ma paha qesa sasana oorai nokoi oke nookami nokohota bagenoma naatakoi. SOOPARA MINAI NAPAKE AIMAREIQI BAABAKOI ,:QN Qate nike oora ma qaara eeteqa eto qaa ma dzaubata eetainohe keba ma dzapata boto nikemema baura qesaqesa nikeme eetorare teena oke nanai nike pobi hiireta. 79gN Oi qesamane nikeme keke bamuhe sinabidzaho tupu Maketonia haba minarata oorai nike paha nokoke kokora eetorai oi mee. Oonihe dzairamane, eetorai oke paha mekeqoma eetorare. 8+N Qate aoke Ohonga noomae nike banaitemi nike qesamane nikemeho dzasa eete oho baurata oorai oonita anai bamu oho noo hee ma heeta hiibaqu. 7}NOhongai napake Sumasa nomeke moitoraita abi teei sama guumeho basesa eetaquko Sumasake basesa eetemi attinoma naatakoi. d6ANOi napai nahusa bahe sasari oorareiqi Ohongai dzapa nome napaho irita mootomi oorai. (5INOhonga Sooparaio baura qangaho ipi ma ari moitorainomani oke nana bosata nike pobi hiiremi korabete nookatanita etoqa teei temu nomeke riiteqi guume eetaino. r4]NOi tuuma abi Ohonga ruume naateqi sama koko aima ee naga oma nagata upubire tuumoraini qate nike baamu. g3GNAbi ooni mae atapa nipe sama nipeme dzauna ma eringa ngaata mootainohe soopara eete qaarare. Y2+NOi nanai Dzesu Kiristuho quba eeteqi nike oora ma qaaraho sinasina hiireta oke nike eto ruume naataino. Oonita Ohongai dza eetemi nike pasenaho tete riiteqa sasariho poma gama iso keke gesina naate qaarare. 1 Nx0 kNQateqa dzairamane naname, noo qesa paha oorai oke nike Dzesu Kiristuho patita nooko. Nanainikeke tete sakatemi nike ota tuumami Ohongahota isanataqu oke nike ao ota qeemaqi gesina naatoraihe nike oho maikhametonipamu naatareiqi ana hiire. s/_N Oke Ohonga mai hiire qaamake Dzesu Soopara napameho penga ma qaheuba abi nohoho pengata nikeho qupai kahosaama ma sasarinipamu naateqa battigara ma kotanga naate qesake dzeimami nokomae oho qesa sinabidzaho ttaiqa naatare. Oore.!.;N Oonihe nanai eetoraiho isakita Soopara noomae hiiremi nike qesaqesaho dzasa eete paha abi minaraho quba dzasa eeteqa baura oho neta meupunoma naatare. -wN Oho quba Ohonga mai ma Dzesu Soopara napahoi nanaho quba tete biraitemi nana paha nikeho nese ma penga moorare. Z,-N Oi teeho bahe eteba ma qupibake nanai nikeho penga mooqi ai tataumaho tete nikehoke pobita quba nanai pupu minanipamuke hiire baoraihe poiqa oho mee biranate oorai, dzoobe. PAUROI NOKOKE MOORARE PUPU HIIRETA &+EN Oho quba nike Ohongaho pengata nanake adzahahaiteqi oho qupa qidzaqidza moitemi nanai oho ipi ma arike Ohonga hasa hiiroraihe qidzoke hiire isanataqu. n*UNOonita tete erake eete oorai, nikemae Sooparahota battigara naateqi nanake qanoqanonomaitemi oorai. @)yNOho quba dzairamane, nana nookami nikeho ai tatauma isanatemi nanaho qupa kebarate. Oi nanaho kaipo ma qangahasi oho qesa ooraihe nikeho isere baaqi nanake adzahahaitemi oorai. a(;NTimotteoke dzoobiremi tuumaqi noi nikeho torota qaaqi paha birisi eete isere qidza nikehoke nanaho torota moote, dzoobe. Noi nikehoke hee, Baamu, nokoi ai tatauma ma dzasaho teteta bageke eete oorai oi napai nokoho quba dzasa eetoraiho isakita nokoi paha napaho quba baruna tigima geemorai, isere oke Timotteo noi aima baa moote, dzoobe! '{NOonita hiibi, nikeho ai tatauma oi qangahasita isanatetani mae bamu hiireqi qupa muunaqi hee, Eto Iibadzai nikeho qupa kotoromi nanaho baura qanga naataino hiireqi ana Timotteo dzoobireta. TIMOTTEOI NOKOHO ISERE QIDZA PAUROHO TORO PAANAITETA &/NNanai nikeho torota ootata nanai hee, Nike ai tataumami aoqake qesai nike toronata mootakoiqi hiiremi nookatanita quba biranatorai oi oho meeni. J% NOonihe nike qangahasi saridzorai oi napa minaraho pattani. 8$ kNOonita nana nikeho quba baruna tigima geemami suqobidzanoma naateta. Oho quba nanai tete sakateqi noma gotta Timotteoke nikeho quba dzoobiremi oi Siirama nakahota gattiqa isanatemi nakamae nagapa Attenita qoorota. Oi nakai hee, Timotteoi Ohongaho sinabidza baura ttaiqanita noi nike qogo ma saga hiiromake nikeho ai tatauma bagenoma naatemi qesai nike qangahasi moitorai bame oi eto nikeke suqobidzainoiqi hiireqi noke dzoobireta. # N("INOonita nikemae nanaho too puba ma papara naatorai. Ma nikeio nanaho qupa qidzaqidza ma nanaho dzapa pobi oni. Dzesu Soopara napameho pengata hiire qeete.!N 3NOonita nana, oi ana Pauro sama namehoke hiire, nanai aoke qupi qesata nikeho torota biranaatarotahe oke boohimi Saatai qupi samaneke tete siireta. a;NQate dzairamane qidza naname, nanaho qupai nikeho torota agoba oorai oke eete baaorai oonihe nanai samaqama nike bodza hoteqa teeke qaateqi mainata qaariti poiqa nike paha nesema moora quba dza minake eetorai. iKNNanai nagapa abi maina painake sinabidza hiiremi qidzanatorai. Oonihe Dzuta abi bai hiireqi kahosa nokomeho baga minaite baaoraihe poiqa oma baga oi ao nokomaeho irita taasubi. PAUROI TTESARONIKA ABIKE PAHA MOORARE HIIRETA GNDzuta abi naga nokoi agobake Ohongaho too abike teete qaaqi oho qesa Dzesuke teeteta. Teeteqi nanake hotou biirorai ma abi samaneke dzakidzaki eetorai, oke Ohonga nookami qanganipamu. %NOi bosata Dzutea habata abi samane Dzesu Kiristuho dzapata atimaqi noho oko ma boto naatemi Dzuta abi qesamane nokohoi nokoke biisi naate sesero eeteta oonita nike nokoho ttaiqa naate qesamane nikemeho botota heme saridzemi nike peperatama naatemi nana hasa hiirorai. wgN Oonoma eete qaami nike nanaho toota Ohongaho noo nookami abiho noo bahe Ohongaho sinabidzanipamu naatemi nike ttidza qidzaqidzama ai tataumami noo oi paha nikeke qanoqanonomaitorai. Oho qubake nanai Ohonga hasa hiirorai hiirorakoi. ]3N Oonita mai teei khameto nomeke iso keke keba ma dzapata dzeimoraiho pomake eeteqi nanai nike qogo ma saga hiireta ma ttapuiteta. Ohongai aoke quba tongo ma dzapa pobi nomeke nikeke moiteta oonihe nike oora ma qaara qidzake eetemi noho torota isanata qubake nanai paha nike sinasina samaneke hiireta. NOKOI NOOKA HISI EETEQI HEME SARIDZETA N N Ohongaho pengata nike moomi nanai nikeho bisata ngiingiamake ooqi qupa sasarima oora ma qaara qidzake eetemi nike nooka hiisi eeteta. ;oN Oonita nike eto heme baura eete nanake kokora eetaino hiireqi nanai etebake sama baura minake eeteqi qupibake nikeke Ohongaho sinabidza hiire qaata oke eto ruume naataino. A{NOonita nanai nikeho dza minake eete nikeho torota inobeteqi qupa naname nikeho torota mootota. Oonomake eete Ohongaho sinabidza nikeke moitemi nike nanaho qeseba khameto naate oorai. )NOi qesai sama nokome qusubaiteqi tee ma teeta qeemaqi hee, Nanaio Kiristuho qaheuba Qaru abi oonita nanake tuhobare oiqi hiirorai. Qate nanamae teqaha oho totohota hiiroraidzaranihe kokora paimanei khametoke roherohe eetoraiho isakita nanai nikeke tuuhoro baaorai. MNNanaho dzapake abi qesa ma nikei ai qusubaitareiqi te qupadzomara. s_NOi Ohonga moomi nanai te pasena nesema qeemaqi nikeke ttenitteniqi hiibara oke paha nikemae gesina. b=NBamu, Ohongai nanake mee hiireqi sinabidza nomeke nanaho boto ma toota mootomi hiirorai. Hiireqi te abiho hasahasa saridza quba eetoraidzaranihe Ohongaho baura qaupuita quba eetoraimi nanaho qupake noi mee hiirorai. jMNOonita nanai te oberama nike ikobeteqi sama pati nanameke qohatareiqi nikeho toro baabara. }NOi nike nookami Piripi nagapata abi mimi nokoi nanake sesero eete midzahubaitetahe nanai teqaha oho quba noo dzaheitara. Baamu, Ohongaho pengata battigara naateqi nanai paha nikeho torota biranate kaipoma Ohongaho sinabidza nikeho quba paanaiteta. P NNanai nikeho neta qeemata oi teqaha sapara naatara oke nikemae gesina. < sN Oi Ohongaho purabai napaho irita taatarotahe noi napake ingonaitareiqi Khata pobi hiiremi napaho habara naate baateta. Oonihe Mai noi Khatake baata neta tukutomi noi qusuta peitetahe ota qaaraqutoke burisi eete baabaridzoke nokoi nikema napa gama qupadzomaqi oho qupa toobake eetorai, dzoobe mina!t  cN Oonita nanai nikeho torota baura eetemi nike ohonga oberaoberake qaateqi Ohonga meenoma qaraqaranomake raraku biireta oke nike qesa samaneke banaitemi nokomae oho qesa oora ma qaara nokometa tete saridzeqi oke nanaho quba paanaitorai. e  ENOi nana nookami nikeho totohoi nanaho isere qidzake qaupuiteqi Maketonia ma Girisi haba ma haba qesa gama igabiremi oho abi nokoi ai tatauma ma Ohongaho sinabidza aoke nooka soubirorai keba oke nanai paha hiirorai.   !NTete oke nike gesina naate tuumami Maketonia haba ma Girisi habaho abi qesa samanei nooka hiisi eeteqi paha nikeho pomata ipibirorai oni. S  !NMeenoma naatemi qesai nike qangahasi moitemi nike peperataamanihe pekhure teeteqi Qaheuba Sumasaho qaki ma naki qupadzomaqi nanaho noo qusubaiteqi Ohonga Soopara ma nanaho teteke suimorai, dzoobe.  NKiristuho isere qidza hiiremi nike moomi nanaho beedzae ma oora ma qaara ma Sumasaho qaupuqaupu oi gama nikehota meenoma naateta. v gNDzairamane, nana moohimi Ohongai nikeho dzake eete asatemi qeemoraiho isaki oni. Oi nanai nikeho bisata a =NOi nike Ohonga maiho pengata Dzesu Kiristu Soopara napameho qupa toobake eete tatanga naatorai. Tatanga naate dzasa ma ai tatauma nikemeko quba eeteqi baura samaneke dzoomoraiho pobi nookaqi nanai oho hasa hiirorai. l SNBodza ma sau samaneke nanai nikeho quba Ohonga dzoobe hiireqi nikeho dzapake puputa mootorai. b ANDzoobe ma Kanakana: Maqa, Qaru abi tapari nanai Ohonga Mai ma Dzesu Kiristu Sooparaho oko ma boto Tupu Ttesaronika nagapana oorai nikeho quba noorake qeeteta nookare. PAUROI TTESARONIKA ABIHO AI TATAUMAHO HASA HIIRETA b=Oi Ohongai nike asatetaho qesa noi nokoke asateta. Oonita nike noorake saridzeqake Ohongaho qaki naate qesa kanabetare. Nookare, nike Dzesu Kiristuho pobi oonita keba ma dzapata qaarare. Oioni.Anaio Peetoro=s Qate Ohongaho oko ma botoi agobake Babironiata bame saridze qaatahe poiqa nokoi Roma erata oho isakita oorai. Oonihe nokoi naho khata Marekoma gama nikeho quba dzoobe hiire. G Maa, ana noo hiiremi noma meenoma Siribano (Siira) noi naho boto naate gee erake qeetenita nakai hee, Noo eraio Ohongaho baruna heena meenipamu. Nike oho nakuta qooro tatanga naatare! [/ Oonita napai noho hasama gegema hiire paanaite qaraqara qaarakoi. Oore. NOO SUHE  Oonita nike ma napai gama isakiqata heme saridze oomake Ohonga baruna heena noi oke pobiteqa nikeke roro tete tatangaitemi nikeho qopa isanatakoi. Oi noi hiiremi Kiristui nike dzapaqui aima Ohongaho dzapa pobi tatangata nike ma napake mootomi oorai, Dzoobe! >u Erake qupadzomare: ttoka ma haba samaneta nikeho qesamanei oho qesa heme ma bame samane saridzaridzoraita nikei ai tatauma nikemeta batigara naate Saatake basesa eete suqobidzare. !~;Oonihe nikeho ibo Saata noi hoo toonomaho isakita gohugohuiqi torouma tuumaqi abike muunareiqi qiri eetoraita oho roqoroqo ma sahasahama qaarare. j}MQate qupa qangaqanga nikeme gama Soopara Dzesuho qereta gosoromi oke noomae qere bidzakoi. %|COhongai qupa gaibanomake aimakoihe soropurunomake qirutomakoita nike ma napai gama Ohongaho boto pesuta subatemake noi oho bodzata napake ai qusubaitakoi. y{kQate abi khameto nikei mimi nikemeho pesuta subate qaarare. Oi napai gama qesaho dzapa qusubaite qaarare. zOi kebanoke Soopara mina napahoi baaqanoke oho barei nikeho matubata dzeebiremi bamu kebarataquta qupadzomare. MINARAHO SINASINA OyOonihe nokoi Ohongaho boto pobi oonita eto noko eema dzeimaino. x}Ohongaho abi kitu minake nikeho botota mootomi ooraike nike Ohongaho sogo moite qaarare. Oonihe Ohongai dza eetemi nike eto ttumaqaho quba eetaino mae naho too quba eetainohe adzahaha naate dzaodzao nikemeho quba baura oke qere biire qaarare. Ww )Qate abi mimi nikeho bisata oorai anai nike noorake pobi hiire. Ana oho qesa abi minai Kiristuho heme moo qaata ma paha Ohongai dzapa pobike baataho qee neta paanaitaridzoho ttaiqa naatake boobita nookare. >vuQate Ohonga dza eetemi noho pobita teei heme saridzaqu abi oi isanate qaraqara nomeke mosomoso mai meenoma napameho botota mootomi noi bamu noke qaataquhe hoobidzakoi, dzoobe.uOi abi pobi ma napai kaipoke eete Ohongaho ingona saridzoraihe abi qanga ma kahosanoma nokoi mokosu kokoke moohirare. RtOi Ohongai abiho ipi moitaquho bodza aoke oko ma boto nohota sohororai. Oonita oi ota sohoroqa qeema Ohongaho sinabidza kuibiroraiho abita soubiremi, idze! Nokoho suhe ikanoma bahe bamenoma naatakoi. "s=Oi teei Kiristuho pobi ooqi oho quba heme saridzaqu oho midza ma atti bamuta noi oho heme saridzeqanoke Ohongaho dzapa pobi minaitakoi. OHONGAI IPI MOITAKOI Oonihe teei abi teetaqu, mae ttopo eetaqu, mae guume aimaqu, oonoma eete oho heme saridzaqu oio midzanoma, attinomanipamu. r Aq{Nokoi oho qubake nike Kiristuho pobi ooniqi hiireqa nike sesero eetaquko erake qupadzomare. Oo, Ohongaho dzapa pobi ma Sumasai napake herohero eetoraita napaho isaki bagenomani. p# Kiristui heme saridzetake nike ma napai ipibire saridzemake dzapa pobi nohoi paana naataqu bodzata oionita napai oho ttaike qaki naatakoi. joM Dzairamane name, sinabidzaho ibo nikeke torona bamenoma moitake boobita eto roqobetainohe, )nK Oonita sinabidzaho hibahiba nii Ohongaho too naate hiibareni, kokora abi nii Ohongaho beedzaeta baura eete qaarare. Nike Dzesuho quba eeteqi oke mekeqoma eetomake Ohongaho dzapa pobi oho neta biranate poro kiranoma naate qaarakoi. Oi minaraho pobi ma beedzae nohoi kekeni, uububuu! m) Paha, Ohongai baruna heenata napake baura qidza maina paina moitemi oorai, oke nike teeke mai eesuhiqa ooma abi mekeqoma kokora eete qaarare. hlI Ma abi aabe baaqorai bodzata eto oho niiqi hiibainohe ao adzahaha naate nokoho kokora eetare. sk_Nookare. Napamae mekeqoma qesa kokora eetoraquko pui apeta napai qesa kahosa eetaqu? Baamuta mooro. jOi nokoi purani napai suhe. Oho qubake qupadzomaqi quba qesaho hutingima ooqa abiho pupu baura eete qaarare. KOKORAHO TETE ;ioOonita khooba apeho quba Kiristui Noaho bodzata abi baate bamu naatetaho gisiho torota isere qidza hiireta? Oi teeho quba bahe ttoka abi ipi moitoraiho isakita nokoi obera nokomeho ipi oke sama nokometa ao saridzetanihe gisi nokohoke ikanomake eete ingonaitemi Ohongaho qaraqara saridzarota, oi oni. &hEOke hiiroraihe, Ohongai abi eehaha ma batabata gama maripa bodzata abi oonomai midzake eete sama nokomeho isere Ohongaho torota hiibaridzonita qupadzomare. g/Oonihe abi qesa nokoi oho tete ipibireqi moomi nike nokoma ttaike oho patta saqubema muunaama naatemi nokoi roqobeteqi nikeke qomaqoma hiirorai. ,fQOi nike bosata raaba abiho isakita koiri ma pasena iinga ma siidza, oba tatanga ma quba samane huunomata qaata, oonihe oho bodza ango nikehota bamu naateta. heIOonita napai abiho moo rumubake qaateqa ttokata qaaraquta Ohongaqaho dzake qusubaite qaarare. kd QKiristui poike dzapa pobinomanihe noi bosata abiho botota heme ma bame samane saridzeta. Oonita napamae oho qesa sama napame qaasumare. Oi napai abiho botota heme ma bame saridzeqake oho pobi naate bamu paha kahosata soomaqu. [c/Qate Kiristui ao bosa qusuta peite Ohonga maiho boto pobita ooraimi beedzae ma baisaho maikhameto, angero ma gama nokoi noke qusubaitoraita eto napai hemeho patita ququimainohe oho suhe qidza qupadzomare.;boOonita oba oi quba attinomanihe oi abiho dzare 8 oke meeke ingonaiteta. Oonita oba oi paha Ohongai napake qidzaitoraiho sobasoba oho qaseqase. Oonita oi te boto ma samaho akoako oonidzaranihe, abi teei Ohongaho neta qupa sasari saridzemi sooromi Dzesu Kiristu baata neta qoridzetai noke qidzaitorai ooni. .aUOi apeneho gisi bahe Noa agobake sisima korabetomi Ohonga baruna heenai abi qupa burisi eetaquho beebe eete qaami abi samane basesa eeteta nokoho gisi oi oni. p`YEehahaitemi Kiristui noho beedzaeta tuumaqi gisiho sutasuta nagata biranate nokoke sinabidza hiireta. U_#Oi erake eete oorai. Kiristu abi pobi, noi qupi teenake abi qosunoma napaho habara baateqi napake Ohongaho dzagata mootota. Moorare! Abiho botoi noke teetetanihe Ohonga Sumasai ao noke eehahaiteta. k^OOonita hiidzo, napai etoqa baura qanga eeteqa oho ipike heme saridzainohe, baura qidzake eesuqa oho quba heme saridzemi Ohongahota isanataquko napata paha isanataridzoni, tete oioni. OI POTTI KOKO QETTAQU BAHE QIDZAITAQUHONI #]?Oonita nike oora ma qaara nikeme soopara eete isanatemi nokoi oke moo nikeke qomaqoma hiibaquho tete bamu naatemi nokoi midzake eete hasa hiibakoi. M\Oi Kiristu Sooparai nikeho qupake agoago khata mootomi ooraike nike qupadzomami nokoi nikeke toronaite sinabidza nikehoho khooba qasa hiiremake, nike keba ma dzapata sama nikemeho isere mootare. j[MOonihe nike baura qidza eetemi qesai nike heme moitaquko, eto nokoho atti eete ququimaino. hZI Oonita nike baura qidzaho dzaodzao eete qaama apei nike sesero eetaqu? Oi samanei baamu. VY% Oi Soopara napahoho nesei abi pobike moorai ma toma nohoi tti ma sori nohoke nookorai, qate noi koirikairiho ooso ma dzaubake eetorai. Ooiqi hiiroraita qupadzomare. MARANGAHO TETEKE NAPA QUPADZOMARE \X1 Noi tete qangake qaasuhiqa qidzata qeemaqa, hasuho tete saridze oke iiha qaarare. W9 Oi sinabidza hee, Teei qaraqaraho dzake eete meupu saridzareiqa, noi too ma eteete nome soopara eetemi eto ikoiko ma rasaki noo ota biranataino. ?Vw Oonihe teei temuke qangaqitemi noi eto oho ipi teetaino, eo qanga hiiremi oho noo ipi hiibaino. Nikeke agoagoho pobi hiiremi ooraita eto abi qangake googa hiibainohe agoago eetare. wUgOonita nike gama qupa teenaite sama qusuba qaateqa qesaho dza ma dzasake eete kokoranoma naate qaarare. ;ToQate apumane nike oho qesa paimane nikemema oora ma qaara eeteqi erake qupadzomare. Nokoi nikema gama ttaike Ohongaho baruna heenata qaraqara giimorai. Oonihe nokoho tatanga bamuta nike nokoho dzapa qusubaitemi nikehota naa ma pupu qoridzemi mekenoma naatakoi. NAPAI QUPA MA SAMA TEENA NAATE QAARARE $SAOi Sarahai Abarahamuke qusubaiteqi hee, Mai nameniqi hiire qaatanita nike attiamake baura qidza oonoma eete qaaqa Sarahaho atasare naatakoi, oi bagenoma. }RsOonomake eete qaheuba paimane agobake Ohongaho torota qupaho nee ma bau eeteqi apumane nokomeho pesuta qaata. Q{Oio samahonihe, nikeho qupa ma nakui keba ma dzapata ooraquko Ohonga oke moomi nee ma bau meenoma, ttumanoma naatakoi. 2P]Nookare. Nike qiba gee nikeme poma maina painake eeteqi sasa khina khoina dzaaro suusa totosireqi matuba samaneke dzaaromi oi keke nikeho nee ma bau naatorai mae? O 'Paimane nike eranomake eete apumane nikemeho pesuta qaarare. Oi nokohota qesai sinabidza basesa eetorainihe nike nokoke sinabidza hiibaroriho habarake noo qusubanoma naate oora ma qaara qidza nikeme nokoke banaite qaamake noko moo hasa hiireqa ao sinabidzata qeemakoi. N RMOi noho qettai napaho poroba qidzaitorai. Oore, napai sipisipiho qesa sepesapeke tuuma qaariti poiqa qupa khata napameho Maikhata ma Sooparaho dzagata biranate qidzake naate oorai, Ohonga dzoobe!UL#Oi kahosai napahota baate bamu naatemi rike ma pobi napata eehaha naatare hiireqi Kiristui napaho qanga gama qere biireqi sama nomeke bagara biireqi hapahapata kahosa oke gama teetemi bamu naateta. ZK-Bamuhe, nokoi noho obera hiiremi, noi te oho ipi hiibarani. Noke heme moitemi oho gunu dzoomaranihe oke Ohonga pobipobiho maikhatai oke pobitakoiqi hiireqi oke noho botota moototaho teteke napamae suimorare. WJ'Noi te kahosa teeqake saridzara, ma nokoi te obera noo noho toota saridzara. I Oi Kiristui napaho quba heme mooqi tete oke napaho quba biraitemi napai ehequ nohoke iihaqi heme oonoma moo qaararidzoni. ZH-Oonihe nike pasena eetemi noko oho quba nikeke pobipobi quba teetemi oi oho isaki. Oi nike kahosa teeke saridzemi apei nike oho dzoobe hiibaqu? Baamu. Nike eto kahosa oonoma saridzaino. Oonihe nike baura qidza eeteqa oho quba heme mooraqu quba oi Ohongahota bagenoma naatakoita eto oho nookami qanganataino. KIRISTUI NAPAHO BASARA G#Oi nokohota teei oberama nike qangahasita mootomi nike Ohongake qupadzomaqi oho kahosa eetaama naataqu, oho qanga bamu. Oio tete bagenoma. #F?Qate samaho baura abi, nikeho maimanei keba ma dzapani, mae koiri kairinoma, oonihe nike Ohongaho atti irita ooqa nokoho pesuta baura eete qaarare. $EAOonita Ohongake ququimaqi noho oko ma boto gama kokora eete qaaqa ttokaho abi qibaho dzapa qusubaitareni, paha abi minaraho dzapa qusubaite qaarare. UD#Nookao, Ohongai napake qangata saqoromi oorai. Oonihe napai paha dzukudzukuta qeehiqa kabira naatareiqi noi teqaha napake saqobaranihe napai Ohongaho kokora eete isanataridzoho quba noi napake saqorota. mCSOhongai dza eetemi napai baura qidzake eesuhiqa khoukhau ma rasaki abiho too pui sibaridzoni. pBYNokoi soropurunomake eheitakoinihe abi pobipobiho hasa hiiroraita nike noo gama qusubaite soubidzare. *AM Qate abiho neta roo oorai oke Ohongake qupadzomaqi qusubaitorare. Oi abi qiba minaraho sooparani, mae ttokaho soopara qesaqesa nokoke Ohongai dzoobirorai. m@S Oi nikei tuuma abiho bisata oomi nokoi nikeke biisi naate qomaqoma hiibarorihe oora ma qaara ma baura qidza nikehoke moo hasa hiireqa hee, Meeke Ohongai napaho bisata baaqoraiqi hiibaridzonita nookare. NOO QUSUBAHO TETE NAPAHO v?e Oonita dzairamane name, ttokaho dza ma rumuba oi nikeho qupa rasaki eetakoita oke potti biire qaarare. 3>_ Oi nike agobake baruna heena saridzaamake qaaqi orobasa naate qaatanihe, poiqa Ohongai nikeho baruna heme eetemi nike ma napai nomaeho oko ma boto naate oorai, ooboboo! )=K Oonihe Ohongai nike ma napake asatemi napai nomaeho qaheuba oko ma boto tupu naate abi qiba qusunaho ttiihu barabara abi naateqi qidza ma rike nohoke abiho quba pattabetorare. Noi napake qupi neta dzeimami dzadza nohota agimoraiho noo oke napai minaraho quba hiire paanaitaridzoni. T<!Oi nokoi Soopara napameho noo bai hiireqi oho kahosa eeteqi nokomae ota peemaitorai ma oma dzogetomorai. Oho isakita noko mokosu koko oke moohirareiqi hiiremi oorai. NAPAI OHONGAHO QAHEUBA BARABETA ABI h;IOiqi hiiroraita ape ma apei noho torota atimorai napai moomi noi dzapanomani. Qate gosogoso abi qesai ai tataumaama naateqi noke moohimi oma biidzanomaho isaki naatetanihe noi ikanomake eete naga oho ttittira naate oorai? 0:YAnai Nagapa qibaho (Dzioho) khooru tuputa naga gootoqi oma ttuma minanoma asatemi oho ttittira naatorai. Oho quba apene ma apenei noho torota atimaqu bamu eseqobaqu. 9!Nookare nike oho qesa oma hisasainoma oonita Ohongai nike ttuttuiteqi ooma naga gootorai. Gootomi nike qaheuba dzube abi naate Dzesu Kiristuho dzapata qusuho kiridza qeeremi Ohongahota bagenomanipamu naatorakoi. Oi teeho bahe Sinabidzaho geeta Ohongai hee, Nookare. 98kMa Kiristui paha ttuma minaho oma hisasainoma oonita nike isanate noho neta baa hasa hiibare. Oonihe Ohonga noke asatemi ikanomake eeteqi abi qesai noke ngiingi eetorai? A7 }Nike ao Soopara napameho baruna heena qidza eetteimami meke eetorai. Oi teeho bahe nikei Ohongaho khameto bittina oonita nike qusuho amena dzubina mekenoma oke muunoqake ohongahonga naatorakoi. Oho qubake mee ma obera, tti ma ttire, ooso ma dzauba, ma quba oonoma oke gama tume biidzare. NAPAI OHONGAHO OMA NAGA 6 5 Qate Soopara napameho nooi Pagirinita baamu bamu naataqu. Oi noo ape bahe Kiristuho isere qidzake nikeho torota mootomi oorai teena.84 kOi erake hiiremi oorai. Ttoka abiho samai gama ee ma ekaho isaki ma abiho dzapa pobi oi sihidzaho isaki. Oonita ee ma ekai rumubami sihidza nohoi gama ttokata pereborai. 3 9Oi Ohongaho nooi eehaha, qanoqanonomaitaquho isaki oonita oi nike ma napake dzoomami napai biidza ma suuna gadzigadzi bahe, agoago khataho isaki oni. d2 COonita nike noo mee oke qusubaiteqi qupa ma oora ma qaara nikemeho akoako saridzeqi oho quba qesamane nikemema dzoobe ma kanakanaho isakita oorai. Oonihe oho isakita ooqa mekeqomake qesa dzaira qidza eete qaarare. i1 MPaanaiteqi noke baata neta tukutoqi dzapa pobinomaitemi napai Dzesuho pouta dzuubaqi Ohongake ai tataumorai. Oi nike Kiristuhota atimaqi Ohonga Maiho torota atima ai tataumoraita nookare. OHONGAHO NOOI NAPAHO DZOMADZOMA PAI 0  Oi Ohongai qusu ma ttoka korabetaamake qaaqi ao Kiristuke oho quba uhutotanihe, abinqake nike ma napaho quba paanaiteta. / 5Oio dzaetaetaho ttuma. Qate Kiristui kabira sasari bagenoma noho dzuui biranate oho ttumanipamu naate nike ma napake kahosaho ekata saqoromi oorai. . 1Nike erake qupadzomare. Nikeho mai ma nasami eetetata nike oora ma qaara rasakinomata qaami gori ma siriba te nike oho angita saqobara bamu. 8- kOi Abi baura ika ma ikanoma eetorai ooqaho isakita Ohongai napake ipi moitorai. Oho quba nike noke Mainiqi hiire ququimaqa ttokata dzore ma aabeho isakita qaaqa peitare. }}|{{+znywxwwvRvFtt_ss=rq\ptoonmmm/lkj/iuhh6ggfeegdd cbbkav`P__^^]s\a[ZZZwYLXmWWVUUTASRRQuQP[OsMMKKUJJ:HHFFEDCCBeA@?>>==<W' Oonita baatai nanake gaahimi oho meeke nike qaraqara mai eetorai tete oioni. ,Q Qupi ma sau samaneke nanai Dzesuho quba oora ma qaara eetemi baatai nanake sudzabetorai oonihe oke eetemi qaraqara nohoi paha ttoka sama nanahota paana naatorai. ) Oi Dzesui baatetake nanai qupadzomaqi tete oke suimaqi tuumami oho isakita Dzesuho qaraqarai paha nanaho oora ma qaarata paana naatorai. `9 Abi nanake seseroitemi Ohongai nanake gaubidzaama. Nokoi teetoraihe nanai baataamani. }Oho qubake nanai kaipoke saridzoraihe, nanake qahitotaquho tete baamu. Qangahasita biranatoraihe nanai ota peperataama. _7Oonita nanai isaki dzapanoma oonidzaranihe ttoka qapuho isakita mee qidza nohoke abiho quba pattabetorai. Oke eetemi abi bamu qapu nanake qaupuitaquhe Ohongaho beedzae ota biranatorai ooqaho hasa hiibaridzo. QOhongai hee, Qupita dzadzai biranate baibudzareiqi hiiretanita noi napaho qupake baiburomi nana adzahaha naate Dzesu Kiristu Ohongaho birabira qidza dzapanoma noke dzaga boboto gesina naatarai ooni. KNookare. Nanai sama nanameke te qaupuitoraidzara, baamu. Nanai Dzesu Kiristu Soopara napameho quba eeteqi nikeho kokora abi naatoraita noqaho noo ma pobi nikeho quba paanaite qaupuitorai. f EOi teeho quba bahe Kiristui Ohongaho birabira bagenomanipamu. Oonihe eto abi nokoho qupai noho quba adzahaha naate sinabidza qusubaitaino hiireqi ttokaho qoberobai nokoho neseke kotoromi Kiristuke noko moorama naatorai.  wQate qesai poi hee, Nanai oho mee mooraamaniqi hiirorai kaqa. Oonihe nokoi baataho pobi ooqi mooraama naatorai.  wNookare, quba midzanoma dzukudzukunake nanai te hesatoraidzara. Oonita nanai te abike ikobeteqi Ohongaho nooke noo qesama aima rasakiite hiiroraidzarani. Baamu, noo qidza nohoke keke hiire paanaitemi Ohongaho pengata abi moomi meenoma naatorai. q  ]Oonita Ohongai qupa kokora nometa tuhotuho baura erake nanaho irita mootomi nanai oho quba peperataama. i KNookare. Nike ma napake ao sengi geemami napai Sooparaho dzadza ma koina mooqorai ma napaho nese ma pati oi hihihi oke aimaqi hiibudzake eete tuumami Sumasai banaite qaamake Sooparaho koinake napa mai eete soubidzakoi.ykSoopara apehoke hiibidzaranihe Ohonga Sumasa. Oi Sumasai ogamaqi qupa tonabetemi abi saqosaqo saridzorai. Qate nana paata baiburo qaama nokoho qupai Sooparake pupubetemake oionita nokoho sengi oi bamu naatemi qupa paana naatakoi. Oi nokoi nokome quba Moseho sinabidza agoba oke isaite qaimi eehe, qupa sengi nokohoi saqobaama naatemi arabirorai. 5c Agobake Mosei hee, Eto noko naho nese ma patiho koina bittake eetaino hiireqi qiba nome sengibeteta. Oonita kebanoke noho dzaza bamu naatemi Isirae abi nokoi ttokaho nesema noke moomi isanateta. Oonihe nokoho qupa te uhubaranita nokoho pengata sinabidza agobake isaitemi nokohota pobiratoraidzara oke moohimi qupa nokohoi senginoma keke naatorai. Qate nanaho tete maina. Nanai teqaha Ohongaho dzadza qaanateqi qiba rikubiroraidzaranihe paata baiburorai. Oke eetemi Kiristuke noko kebanoke qupadzomaquko sengi oke kuibiremi qupa nokohoi adzahaha naatakoi. D Ooho qubake nanai qupa too teeteqi too anaanama hiirorai. ^5 Bosabosaho eepa namubami ipinaho gaabi oi peite koina minanoma naate qaarakoi. r] Oi napaho baurai dzapa pobi minanoma naate ooraiho qubake bamu hu noo bosabosake nookami isaki naataqu. >u Oi baura bosabosa oi abike qomaqoma hiire qaaqi isakiqata dzadzanoma qaata oonihe abike rike ma pobinomaitaquho baura poiqa biranatemi dzadza ma dzapa pobi nohoio minanipamu. ykOonihe poike Sumasaho tuhotuho baura biranatemi oho koina ma dzapa pobi oi temuhoke suqobidzanipamuke eetakoi. J~ Oonita mooro. Mosei samaho hu noo qetaqeta baatanoma oke aimami isakiqata koinanoma naateta. Naatemi Isirae abi Moseho nese ma penga moora quba bitta eetemi qiba nomeke rikubiremi moota. ;}oOonihe noi nanake beedzaenomaitemi nanai sama agobaho geeba bahe gisiho poro tongo usage oho tuhotuho naate oorai. Oi samahoi baatake moitorai qate gisihoio qanoqanonomaitorai. c|?Nanai te sama nanameke nookami isanatoraidzaranihe noho beedzae isanatanipamuke eetorai. l{QOonita Kiristui nanaho neta meenoma naatemi nanai meenipamuke Ohongaho qupa toobake eetorai. Iz Ohonga qaraqaranomaho Sumasai posoho isaki naatemi nanai ooma baura eeteqi te oke sabina teeta qeetaranihe nanai nikeho qupata Kiristuho isere qeetemi nikemae geeba oho mee naate oorai. y3Bosata nanai nikeho baura eetemi nikemae nanaho geeba naate oorai. Geeba oke qupaho geeta qeetemi ooraita abi oke paata isaite bamu ruume naataqu. %x EAna hiire oi te sama qusubahonidzarani. Qate qesai nikeho torota biranate sama qusubaiteqi bauraho geeba quseripo nokomeke abiho quba paanaitorai ma noko paha qesaho geeba quba qasa hiirorai. Oonita nike nookami nanai geeba quseripo oonomaho isakita nike qoqopa eetorai mae? Oi bamu. "w=Oonita abi apei baura bamenoma eranomake eetemi isanataqu? Oi qesai tterettareho isakita Ohongaho noo hiiroraiho teteke nanai te iihoraidzara. Bamu, Ohongaho pengata nanai Kiristuhota beedzae giimaqi baura oke qere biireqi meenipamuke sinabidza hiireqi Ohongaho too naatorai.ovWOonihe qesa nookaqi basesa eetorai nokoi sinabidzaho ura ma qauna nookami nokohota baatanoma naatemi noko oho qubake baata saridzorai, qate abi hiisi eetorai ura teena oke nokoi nookami qaraqaranoma naatemi oke mai eetorai. bu=Oi nanai Kiristuke paanaitemi oho urai paha Ohongaho kokota dzuubami bagenoma naatorai. RtOonihe haba ika ma ikata tuumorai ota Kiristui nanake dzeimami huhuru hiire tuumoraita Ohonga dzoobe! Huhuruho isakita nana noho pobi hiiremi abi qesai Kiristuho ura qidza nookaqi hiisi eetorai. 3s_ Oonihe Ttitto dzaira nameho qiri minake eete saridzaama naateqi ana noko aipo biire Maketonia habata tuumaqi ooqata noke saridzeta. QURU ABI OHONGAHOTA BEEDZAE GIIMORAI |rq Qateqa Dzairamane, ana Ttorao nagapata biranatemi tete paana naatemi anai ota Kiristuho sinabidza hiibarota. Tq! Oi teeho bahe noho kahosa qaataama naatemi eto noi Saataho kakati teeta paha qeemaino. Oi noho angi ma kakati samane ooraike eto napa ruume naataino. TTOROA NAGAPA ABIKE TE SINABIDZA HIIBARA OHO KHOOBA p3 Oonita teeho kahosake nike qaatemi oke ana paha naamae qaatakoi. Oi anai Kiristuho tuhotuho abi ooqi nikeho qupaqupa eete kahosa oke qaasubi. o  Nike oonomake eete noo qusubanoma naatareiqi anai gee bosata qeetetanita ao meenoma naasuhimi anai paha oho hasahasa hiibakoi. SnOho quba naho dza oi hee, Isanate nike poiqa noho dzasa eete ttapuitare. mOonihe abi oke nike eheitemi oi eto nohota suqobidzanoma naatainoiqi nike kahosa nohoke ao qaateqa noke kharuba teetaridzoni. Vl%Oi bamu, nike ao ttutturateqi abi pasenanoma oke pobitemi anata isanatorai. Bk}Oonihe ana ttidza heme nameho noo bamu qaupuitaqu. Oi abi pasenanoma noi napake gama sesero eetetahe meenipamuke nikeqake sesero eeteta. Mae qesa ma nikei noho nookami isanateta? MjOonita anai nikeho kokora minake eetorai oke nike eto arabidzainohe paha eto noo oi nikeke suqobidzainoiqi hiire qeesuhimi oi anata surupo ma ttidza hemenoma naateta. ABIHO KAHOSAKE QAATARIDZONI Ai{Oonita ana dzaira pepa bosabosa nikeho quba dzoobiremi nike tete nikeme pobitemi anai oho qupa qidzaqidzama nikeho torota qeemamake qupa qidzaqidza oi paha nikeho naatakoiqi hiireqi ana oke qeeteta. Oonihe oho amake anai nikeho torota biranate heme moitemi nike quba apema anake qupa qidzaitarota oi bamu. FhOi anai nike heme moitemi qidzoke nike anake adzahahaitaqu. g Oonita ana qupa nameta hee, Eto qupi temuta ana nikeho torota biranatemi heme ma bame nike suqobiremi nikeho qupa saqobaino. tf cNookao, nikemaeho ai tatauma ooraiho qubake nike eehaha naate isanatorai. Oonita nike ai tataumaho oora ma qaarata oomi nanai nikeke ekake dzeimaqu oi bamuhe nanai nikeho baura eetemi nikeho qupa qidzanatareiqi hiirorai ooqai oni.qe ]Oonita khooba apeho qubake anai te qeemaqi Koritti abi nikeke qupi temuta moorara? Oi ana nike ingonaita qubake ota biranataama naateta. Noorake anai Ohongaho pengata hiirenita noo oi meeama naatapuko ana ao baatarorihe baamu. +d QNoi napake ttanga eeteqi Sumasa nome moitemi noi bodza ipinaho mumure naateqi ao qupa napahoke soopara eetorai. PAUROI PUREKE KORITTITA TUUMAAMA NAATETAHO KHOOBA ~c wOonita nike ma napake eehahaite qanoqanonomaitorai oi ape bahe Ohonga teenai oke Kiristuho botonaitemi eetorai. /b YOhonga naru samaneke hiireta Kiristui oho qaupuqaupu meenipamu. Ooqaho qubake napai Ohongaho hasa hiireqi Kiristuho dzapata oke mee hiiremi nohota bagenoma naatorai. a 5Siribano ma Timotteo ma nanai Ohongaho Khata Dzesu Kiristu nikeho quba paanaiteta oi mee ma habaho isaki bahe noho nooi mutusanomanipamu ooni. &` GOonihe tete oi obera abihonita nanai bamu nikeho torota noo eseima hiiremi mee ma habaho takurata biranataqu oke Ohonga meenomaho pengata hiirenita nookare. A_ }Oonihe oke ana eetaama naatetaho qubake nike nookami anai abi quseriponita naho tete eseri naatemi oho qubake ana teeke mee hiireqa teeke haba hiibaquho isaki naate oorai kaqani. ^ Ooqake qupadzomaqi anai ao qupi eserike nikeho torota biranateqi paha ipibire sinasina moitare hiireta. Nikeke sinasina moite soosoma Maketonia habata ogama tuumarota. Ma paha nikeho nagapata biranatemi nike anaho tete saridzemi ana paha Dzutea habata tuumarota. ] w\ iOi Dzesu Soopara napahoi paana naataquho bodzata nanai nookami nike nanaho nee ma bau naataridzonita nookare. 8[ k Oonita nanai khooba apeho qubake noorake qeetoraidzaranihe nikeke ttenittenimi nike qupadzoma qubake qeetorai. Oke eetemi nike oho qesa qupadzomaqi tete saridzaquni mae? ?Z y Poma nanahoke mooro. Nana haba tee ma teeta tuumaqi nikemaeho torota biranateta. Oonihe nanai te abi ikobeteqi ttokaho nokanokata baabara. Bamu, nanai qupa sasarima Ohongaho baruna heenata bauraho beedzae noho torota giimorai. Oio nanaho nee ma bau naatemi ee ma eka nanahoi hiiremi nikeho quba paanaite. YY - Oonihe nike nana gaubidzaamake mekeqoma pupu baura samaneke eetomake Ohongai nana ingonaitemi abi samanenipamui noho baruna heenaho quba dzoobe hiibaridzoho isaki naatakoi oio teteni. PAUROI IKOIKO ABI BAAMU X ! Oonita nana baataho tomidza naatemi Ohongai ohonga naate nanake ingonaitetai ingonaitoraihe paha ingonaitorakoiqi nana qupadzomorai. 6W g Oi Ohongai baataho pobike tukutorainomaniqi hiireqi sama nanane oke nookami pepepe naatetanita nanai Ohongaho qupa toobake eeteqi sama nanameke baataho pobi ooniqi hiireta. .V WDzairamane qupadzomare. Asia gattiqa haba ota kaipo quba mina nanaho irita biranate nanake suqobiremi baataquho isaki naateta oke nanai bamu nikeke dzaheitaqu. vU gMa nike nanaho ttaiqa naate heme saridzeqa paha oho too tetateta saridzareiqi nanai oho bebe minake eetorai. IT  Oonita nanai heme saridzorai oi teeho quba bahe nikeke too teeteqa qidzaita qubake eetorai. Oonihe ikanomake eeteqi nikemae nanake too teetaqu? Anai teeho quba hiidzaranihe nanai hemeta battigara naatoraiho isakita nike heme saridzeqa ota paha nikemae battigara naataqu oio meeke nanahota too tetatetaho isaki naatakoi. #S AKiristui heme samaneke aima qaataho qetta ma kokoi nanaho irita qeemami oho qesa too tetateta noho torota biranate qaata oi paha nanaho naate oorai. ~R wNanai kaipo ma qangarebata oomi noi nanake too teetemi oho isakita nanai paha burisi eeteqi qesake too teetorai oni. Q Nookare. Dzesu Kiristuho mai noi Ohonga Dzakapanomani. Dzasaho maikhatanita noi tete samaneta ohonga naate abike kharuba teetorai. 'P IOonita Ohonga mai napahoi Dzesu Kiristu ma nopo nikeho quba hasa hiiremi oke Timotteo noma gotta napame ma nakamae nike pobi hiire. OHONGAI NAPAHO TTAPUTTAPU [O 3Dzoobe Dzairamane: Ohonga hiiremi ana Pauroi Dzesu Kiristuho Qaru abi naate oorai. KNbOonita Timotteo khata name, qesaho nokanokai ai tatauma meeke arabireqi ngiingirobe eetemi nokoi oho naru oberama hiiremi noo ttenitteni nokohoho husuke nii nookaqi eto qaupuitainohe noo oke teeteqa baura niiho qerenaiteta ooqaho bakenake geemorare. Oonita nike Ohongaho baruna heenata sooma qaarare.Anaio PauroMbyLkbNoho qupa toobake eeteqi, nokoi oho qesa ohonga naate baura qidza samaneke too teeteqa gisiho iisu nokomeke isakinomaite qaaqa meenipamuke qaraqara mai eetaridzonita oho tototoke noko pobi hiibare. BAURA NIIME BAGEKE EETE SOOPARA EETORARE K bJ/bOho qubake qesai ttokata ttuma ma quruma isanatorai nokoke qogo noo hiiremi nokoi eto sama qusubaiteqa quba pepepe oonomaho qupa toobake eetaino. Oonihe Ohongai baruna heenata napake quba minara moitemi ttidza qidzaqidzaho isaki naatorai noqaho qupa toobake eetorare. I bQaraqara tatangaho dzadza ma koinaho bisa qaputa abi teei qeema Ohongake moo pobitaquho tete ooraamanita noi noqenipamu oho isaki mai eete oorai oonita napai beedzae ma dzapa nohoke qusubaite qaraqara qaarakoi. Oi meenipamu! TTUMA MA QURUMA MINANOMAHO NOO uHcbOhonga ape bahe agoago Maikhata baisanoma, kiingi qesaho Qibanipamu ma soopara qesaho Sooparanipamu oioni. *GMbSuu ma pai niihoke mootota oke nii iso keke qusubaite qaamake Dzesu Kiristu Soopara napahoi ota paana naatare. Ohongai bodza nometa Kiristuke paanaitakoi. )FKb Ohongai quba minarake qanoqanonomaitorai ma Dzesu Kiristui Pottio Pirattoho quba isere qidzake mootota nopoho pengata anai noo meenoma erake niiho quba hiibi. HE b Nii ai tatauma qidzaho totaqita kurebeta minake eete qaaqa ao qaraqaraho mee mai eetakoi. Oi niiho kira oho quba biranatemi abi samaneho pengata nii kaitomaqi qaupuitetake qupadzomare. ZD-b Oonihe Timotteo nii niimae Ohongaho abinipamu oonita quba oonomaho kiidza (atti) eeteqa sama ai qurate ai tatauma ma kokora ma Ohongaho noo ma pobi, ma tete idzoidzo quba oonomaho dzaodzao eete iiha qaarare. 7Cgb Nookao. Ttuma ma qurumaho dzaodzao oi qanga ma pasena minaraho qoqopanita qesai oho dza ma rumuba eeteqi ai tatauma potti biireqi ota sama nokome kotoro rubengaitorai. }Bsb Qesai ttuma ma quruma minanoma naatareiqi oberama dza ma rumuba nokome qusubaiteqi angi ma kakati samaneta dzuuborai ma sama nokome bagara biirorai. Oke eete abi samanenipamui ota taate rubenga naatorai. OORA MA QAARA OHONGAHO NESETA EETORARE {AobOho qubake napahota dzoo ma patta, qepe ma haba isanatemi naane quba paha isaki minaho quba hiibaqu, baamu. G@bNookao. Pai gottai napake habanake dzoomata, oho qesa napa ttokaho dzore naateqa baatakoi. Oonihe Ohongaho sinabidza oi abike isakinomaitoraita oho quba abiho qupa kebarataquko isanatakoi. ?b>bNoi sama qusubaite ruume mutu nometa hee, Ana sinabidzata peite name quba teka saridzareiqi hiire noo ma baura rasaki samaneke dzoomami oho quba niiqi ma noosa, ttire ma dzauba, kure ma taara samane biranatemi oi abike tete mee qaanate qupa samaneke rasakiitakoi. = b"<=bQate teei Dzesu Kiristu Soopara napameho noo qidza ma qaheuba sinabidza noo bagenoma oke bai hiireqi mainake abi banaitaquko oi bamenoma naatakoi. X;)bMa paha maimanehota teena teenai sinabidza nookaqi hiisi eetorai eto nokoho baura abi nokoi maimane nokome nookami abi sepeho isaki naatainohe baura nokohoke bagenomanipamuke eetorare. Oi teeho quba bahe Kiristuhota nokoi gama qesaho ttaiqa naate oorainita kiridzanoma naatakoi. Oonomake eete Timotteo nii abike tete banaite qaarare. P: bKokora abi qesai baura maimaneho pesuta baura tatangata oorai eto nokoi maimaneke ngiingi eetainohe dzapa nokohoke qusubaite qaama maimane nokoi Ohonga ma sinabidza nohoke nookami mekenoma naatakoi. &9EbMa paha abi qesai baura qidza eetemi abi moorai qate qesai baura qidza eetemi abi mooraamanihe oi kebanoke paana naatemi kiridzanoma naatakoi. Oio mee.68ebQate noo qiba teeke hiiremi nookare. Qesaho kahosai ao paana naatemi oke pobitaquho isaki ooraihe qesai kahosa nokome qahitoto qaami suheqata too paserenoma naatakoi. 7bQateqa, bodza qesata nii ttidza sakabaqi sama peperatoraiho qubake oba sepe bahe isakiqata bai obake muunaqu oio maraseniho qesani. ~6ubOonita tete nii aima oorai oke bageke eete soopara eetemi etoqa teeta obera naataino. Oonita eto pureke abi teeke qaheuba baura eetareiqi asate boto niime noho irita mooto agoago eetaino, oho qubake teeho kahosa ooraquko oi bamu niiho naataqu. t5abOonihe Ohonga mai ma Dzesu Kiristu ma qaheuba angeroho pengata ana qogo noorake Timotteo niike pobi hiire, Quba tee ma teei biranatemi eto pureke qupa niimeho isakita batabidzainohe oho khooba gama hiire nookaqanoke batabidzare. g4GbOonita kahosa ooraquko oho maike abi minaraho tuputa qamuni hiiremi qesai oho attike eetare. 37bQate teei abi mimi teeke qomaqoma hiiremi etoqa oho noo sepeke nookainohe abi eseri tapari nokoi oke nesema moo iso keke isere hiiremi nookare. Q2bOi teeho bahe qetaqeta teei oho qahurake hiireqi hee, Burimakaui niike hoobire uitti sasa eetaquta eto noke qoredza eete too dzoge suutomi noi patta gattiqa oho ttaike muunaquho isakiama naataino. Oiqi hiiretanita napa moohimi baura abi ma paimanei bauraho ipi ma arike saridzaridzonita eto abi nokoke qoredza eete qaanataino. !1;bMa paha sinabidzaho abi mimiho dzapake qusubaite maubata too teetare oi meenipamuke banaita ma pastori ma sinabidza hibahiba nokoi oho isaki oni. 0wbQate ai tataumaho tuputa abi teeho qepe ma haba isanatemi noho qetta ma kokota tarumi paiho isaki biranatemi eto noi hairiamake tarumi oke sinabidzaho tupuho ttuma quba hiibainohe, noomae atapa oke tuuhoro qaama noho oora ma qaaraho heba maapo ooqata biranatare. Oke eetemi sinabadzaho maubai tarumi paimane dzorenipamu nokoqake too teetakoi. SINABIDZA ABI MIMIHO NOO X/)bAna nookami ttarumi paimane qesai ao oho totaqita Saataho kabira naate oorai. <.qbOonita eto tete oonomai biranatemi midzanoma naataino hiireqi naho qupai hee, Ttarumi paimane eehahai isanate apu paha naate khameto dzoomaqa kokora eete dzoo ma patta eetorare. -}b Oi keke bahe eto nokoi sepeke ooqa iseresereho isakita qesome basome eete naga samaneta peite rasaki noo hiibaino. ,b Oonihe ttarumi paimane eehahake eto pureke nokoho dzapake ttarumi meeho ttarita qeetaino. Oi nokohota qesai Kiristuqake keke tuuhobaridzoke nokoi oho ttarita sohoroqa bisata oho gottae naate gaubireqa abi teeke paha naatare hiiremi midza ma attinoma naatakoi. Oi teeho bahe apu bosabosa baatemi nokoi hee, Nanai Kiristuqaho pobi naatakoiqi naru hiiremi tatanga naatemi ipita nokoho dza paha hee, Abi naatareiqa hiiremi naru oi sapara naatemi Ohongai nookami bamenoma naatemi noi oho ipike ikanomake eetaqu? +b z*mb Oi noho oora ma qaara ikanoma bahe khameto qesa dzoomami ao bitoto oorai, mae sinabidzaho maimanei aabe baami noi nokoke kokora qidza eetemi oorai, mae noi sinabidza bauraho abi baami nokoke bageke eete tuuhoromi oorai, mae hemenomake qidzaitemi oorai, baura qidza samane oonomake noi eete baaoraimake isanate noho dzapake oho ttarita qeetemi noke kokora eetare. d)Ab Oonita etoqa pureke ttarumi paimaneke ttumaho ttarita mootainohe moohimi teei ao tasu naatemi noho qiba gabara naatemi noho oora ma qaara isanataquko noho dzapake baura oho ttarita qeeteqa noke isanate kokora eetakoi. %(CbQate teei khameto ma oko ma boto nomeke korabetaama naataqu abi oonomai ai tataumake khepidze hiire sinabidza basesa eetakoi. Quba oi bamenomanipamu. n'UbOio gau oonita baamu. Eto nokoho tetei ngiinginoma naataino hiireqi oke nii ao nokoke pobi hiibare. &bQate ttokaho dzore naataama ttarumi paimane oonomake nii naane quba kokora samaneke eetemi nokoi qesome baasomeho teteta qeemaqu? N%bOi teeho bahe sinabidzaho tarumi pai noi ttokaho dzorenipamu naateqa Ohongaho qupa toobake eeteqi qupi ma sau samaneke abi qesaho qupaqupake eeteqi Ohongaho torota pupu ma dzauri hiirorakoi. }$sbOonihe ttarumi teeho eema ma khata ooraquko nokomae ttarumi nokome kokora eeteqa ota ai tatauma nokome paanaitare, oi neemi eo mai ma pai oioni. Oi noi nokoke bosata kokora eete qaataho ipi ma habara noke moitemi Ohongahota bagenoma naatakoi. f#EbTtarumi paimane nokoi qepe ma habaho dzorenipamu naatemi isanate nokoke kokora eetare. J" bPaimane nasurake hee, Paimane gotta nahoniqi hiireqa paimane eehake hee, Atabidzamane nahoniqi hiibare. Oke hiireqa rike ma pobita nokoke robedza biire qaarare. TTARUMI PAIMANEHO QOGO MA SAGA H! bQateqa abi mimihota teei obera naatemi eto noo tatangama noke pobitainohe noi maiho isaki ooniqi qupadzomaqi qupa kebata sinasina hiibareni qate abi eehahake noma ma naaneho teteta pobitare. @ ybOonita sama niimeke qaasumaqi noo hiiremi banaita baura niihoi meenoma naate qaarakoi. Oke nii eete qaaqa sama niimeke hoobidzakoi ma abi qesa samaneke qidzaitakoi, dzoobe.fEbBaura ota baatigara naate qaamake abi minarai niike mooqa hee, Oo abi meenomaniqi hiibakoi. RbOonita sinabidzaho abi mimi ttutturateqi baura niihoho qaamodzamodza hiireqi boto nokome niiho irita mootoqi qanoqanonomaiteta oke nii eto ruume naatainohe Ohongaho baura oke qere biire qaarare. b Oonita nii isaisa baura samaneke eete abike qogo ma saga hiireqi bapotopoto qaamake kebanoke ana nikeho torota biranatakoi. [/b Nii dzobadzoba niimeta ooraihe oora ma qaara niihoi sasari naatemi nii ai tatauma ma kokora qidza nokoke banaiteqi sinasina hiire qaamake nokoi bamu niike ngiingi ma baaba eetaquhe tete niihoke suimakoi. 'Gb Ohonga qaraqara tatanganoma noi abi ai tataumanomaho ingona mainipamu paha ai tataumaama minaraho ingona mai (nokoho beebe eetorai). Oonita napai noho qupa toobake eeteqa kaipota abi minaraho quba heme baura samaneke eetorakoi. Noo samane oonomake oko ma boto tupu noko qupanomaitare.  b mSb Oi noo sepe bahe meenipamu oonita abi minarai oke qusubaitaridzoni. Oonita erake qupadzomare. iKbOi sama qaasumaqui isakiqata niike hoobidzakoi, oonihe ai tataumata qupa ma gisi niimeke qaasumaqu oio meenomanipamu. Oho quba oora ma qaara niihoi poiqa qidzanatakoi ma ipi bodzata qaraqara niihoi paha meupunoma naatakoi. ~ubQate noo meeama ma gotta ma pai sepe oke eto qaupuitainohe ai tataumaho teteta sama ma gisi niimeke qaasumare. bOonita Timotteo nii Dzesu Kiristuke bageke eete tuuhoroqa oohoke abi qupanomaitare. Anai niike mekeqoma bapotopotoqi ai tatauma noo samaneke niike banaite baaqorai. Oonita teena oke nii gesina naate abi nokoke moitemi oi nokoho patta qidza naate qaarare. 1bOi napai Ohonga pupu hiiremi noi oho agoago eetemi muunaquho isaki naatorai, tete qidza oioni. TIMOTTEOI BAURAHO KOTANGA NAATAREIQI PAURO HIIRETA -bOonihe Ohongai patta minarake biraitemi ai tatauma tupuhota kotanga naatorai nokoi patta oke gama aima Ohonga dzoobe hiireqa muunaridzoni. b=bHee, Abi ma paimane etoqa qesa naataino, eto patta qesaqesa muunaino oke eete hiibakoi. kObOi abi qesa nokoi qupa khata nokome gimuttake eete abi ikobeteqa totoho eranomata hiibakoi. H bQate Sumasai hee, Kebanoke qesai ai tataumaho tete mee oke qaateqa gisi mainaho patta saridzeqi abike ikobete togo ma meke teenaitemi abi muunakoi. Oiqi Sumasai hiiroraita tomanomai nookare. "=bOi meenipamuke Qoberoba napahoio attinoma bamenomanita naarake napai hiirorai:Ohongai ttokaho samama paana naatemiSumasai noke qaupuitemiAngeroi baura nohoke mooqi mee hiiremiRaaba abi noke nooka hiisi eetemiNoi ao dzapa pobi nometa peite oorai.q[bOi nike Ohongaho oko ma boto tuputa tete qidza saridzaridzo. Saridzeqa nike Ohonga qaraqaranomaho guhu ma nagapa oho husi ma paiho isaki naatakoi. Oonihe anai hairi eetemi eto nike qiri eetaino hiireqi ana ao tete biraitemi oorai. \1bNooka, ana dzamonoke nikeho torota biranatakoiqi ao oonomaho totohota hiire. G b Oonita nokoi oke eete ttiihu baurata isanatemi oi nokohota geeba qidzanoma naatemi oho quba nokoi paha Dzesu Kiristuho ai tataumata pekhure teete qeemorakoi. PAUROI OHONGAHO TETE QIRAITETA q [b Ttiihu abihoke ao hiirehe, nokoi ata teenanoma ooqi khameto nokome robedza biire isanate qaarare. $ Ab Qate baura abiho atamaneho noo erani. Nokoi eto rasaki noo hiibainohe qupa rikerike nokometa huttingi naateqa kokora baura nokome saninoke eetorare. 2 ]b Oonihe baura abike eto pureke uhutainohe bosata nokoke qaseqase baura moitemi tataumaquko nokoke uhutomi oho isakita nokoi mekeqoma abi minarake tuuhoro qaarakoi.  b Oonihe qupa dzohidzohi qidzanoma teei qupa sasarima meenipamuke Ohongake ai tataumorai, isanate abi oonomake oho baura quba uhutare. &EbQate sinabidzaho tuputa paha ttiihu abi teeke asatareiqa eto oba muhimuhi, mae iseresere, mae ttuma ma qurumaho dzaodzao, abi oonomake eto saridzaino. ?wbOonihe nike teeke asatemi eto sasana oorai nokoi noho nookami iganoma naatemi noi Saataho hoo dzooba naatainoho qubake nike abi korabete asatare. SINABIDZA BAURA ABI QESAQESAHO NOO KbOonihe noi abiniqake ai tatauma saridzetaiqako noi eto oho baura hesateqi sama qusubaite Iibadzaho kabira naateqa oho qomaqoma saridzaino. Oonita ai tataumahota kotangai keke oho baura aimare. &EbOi teeho bahe abi teei khameto nome bageke eete soopara eetemi oi paha Ohongaho oko ma boto tupu soopara eetaquhota qeemakoihe oho amata bamu qeemaqu. bQate noi oko ma boto nomeke khameto ma gama soopara eetemi noko bageke eete noho pesuta oomake oi tete rike ma pobi bagenoma naatakoi. 6ebPookeba samakeba nohoi oorai oi bagenomanihe noi oba ma quba qesaho dzaodzao eete basesanoma naataquni, mae qoredzani mae soropuruho neta qeemaquko oi bamu isanataqu. zmbQate soopara baura oke abi bamu sepeke mai eetaquhe noi hutingi barima oomi noho iiha ma dzoobidza rikerikeke ooraquko baura oke eetakoi. Oora ma qaara noho paha idzoidzoke oomi noho ata teenaqai ooraquko noi kokoranoma naate bapotopotomi isanatakoi. Noi oho isaki naatemi abi noke ngiingi eetaquho tete bamu naatakoi. Oonita abi oonomai isanate baura oke mai eetare. c AbQateqa abi teei sinabidza bosa qobaqoba naatare hiibaqu oho qaga bamu, oi Baura bagenoma. )bOonihe paimane nokoi ikanomake eeteqi tete saridzemi isanataqu bahe nokoi qupa sasarima ai tataumaqi qupa rikerikema kokora eete ooraquko khameto dzoomami khametohota paimaneho baura pui biranatemi oke qaupuiteqa qidzanatakoi. Maqa, oi noo haba bahe meenipamu.q[bKorabetemi abi teqaha toronata taataranihe Saatai atapa oke ikobetemi taatemi kahosai ooqata sohorota. P~b Oi Ohongai te atapake bosa korabetaranihe abike bosa korabeteta. "}=b Ma paha atapa teei abike qooro qahitotoqa nokoke banaitake eete tuumoraqu oke ana nookami qaganatakoi. Oonita noi habesake eete noo nookoraqu oi qidza. |wb Oonihe nokoi etoqa ungapake riiteqa qusuta noo samaneke hiibainohe keba ma dzapata nokoho torota gesina aimare. i{Kb Oonihe Ohongaho dzaodzao eeteqi paimanei baura qidza samaneke dzoomami bagenoma naatakoi. fzEb Oonita paimane oho qesa nee ma bau eeteqi eto sama geqogeqo qupadzomaqi ttoba ma bare ma susa ma quba tobe sumanomaqake keke qupadzomainohe meeke isakiqata ttoba ma sasa qidzake ttarita dzaaromi bamu obera naataqu. dyAbOonita anaho dza oi hee, Oko ma boto tupu samaneta abi ungapai gama qupa houpeu ma biribiri nokome qaateqa boto ma qupa sasarima Ohongaho torota pupu dzoobire qaarare. Oiqi hiire, dzoobe. PAIMANEHO SINASINA QIDZA %xCbOi abi nagapa noo maina painanoma haba samaneta oorai nokoho torota sinabidza mee hiire paanaitemi nooka hiisi eetareiqi Ohongai teqaha qaru abi qesa takomaranihe anaqake takomami anai oho banaita ma Qaru abi bosabosa naate oorai. Oohoke anai bamu nii ikobetaquhe meenipamuke hiire. 4wabOonita noi sama nomeke ai mootoqi oke abi minarake ingonaitareiqi mootota. Oonihe noho baura oho bodza ma qetta ma kokoi teqaha iso keke abi qesaho botota taatoraidzara. v#bOi abi samanenipamui ooraihe Ohonga teenai oorai. Ma hasu abi teenai Ohonga ma abi minaraho takurana oorai oi ape bahe Dzesu Kiristu. ubOi teeho quba bahe noi dza eetemi abi minarai sinabidza noo mee oke gesina naate soubiremi nokoke gamaqa ingonaitaridzoni. otWbOonomake eete qaama oi Ohonga ingona mai qidza napahoho torota isanatakoi ma bagenoma naatakoi. qs ]bOonita noo qiba bosabosa erake hiire. Abi minaraho quba Ohonga dzoobe hiireqa nokoho quba pupu ma dzauri hiibare, ma tti ma sori hiibare. Oke abi qiba ma ttoka ma habaho soopara qesaqesa abi ape ma ape noko minaraho quba hiiremi nikemaeho iiha ma dzoobidza qidzanatakoi ma bageke eete Ohongaho torota oorakoi ma oora ma qaara nikehoi keba ma dzapa saridzakoi. r b1q ]bApene bahe abiho dzapa Humaneo ma Arekhattareo nopoi Ohongaho pengata noo qanga qesa hiiremi anai nopoke pobiteqi Saataho botota mootomi qupa burisi eetaqu kaqani. p ;bQupa khata niimeta tete saridzeqa ai tataumata qaarare. Qesai oke paha eetarotahe ikake eete ai tataumaho tete oke potti biireqi oho rubenga naatorai? Po bO Timotteo khata name, agobake baura niihoho qamodzamodza nooi biranateta oohoke ana niike qupanomaitemi nii oke bageke eete qusubaiteqa baura qidza oho qaake eete kurebeta minake eete qaarare. tn cbOhonga Abi Qiba napahoi Qaraqara Tatanganoma, noi Idzoidzo, ma Qidzanoma, Gutu Boto Kharanoma noi noqenipamu Ohonganita subesube ma dzapa pobi nohoke napai ao qusubaite qaraqara qaarakoi. Oore. TIMOTTEOI SINABIDZAHO QAA ABI NAATARIDZO sm abOi abi samanenipamui ipita oonomaho tete suimaqa ai tatauma ma qaraqara tatanga saridzarotaho mumure mootoqi Dzesu Kiristui te hairiamake anake teetara. Noi qupa kokora nometa anake pookeba samakebama dzeimaqi ingonaitemi oorai. 9l mbOonita moomi anai kahosaho nane gottanipamu oonihe Dzesu Kiristui kahosa abi minara napake ingonaitareiqi ttokata baata. Oonita noo meenipamu oke teei bai hiibaquho tete bamu. k )bEetemi noho baruna heme minanipamu eetemi Dzesu Kiristu Soopara napahoi dzasa nomeho quba eeteqi hoobiremi ana ai tatauma mee saridzeta. 6j gb Oi meeke anai agobake soropuru ma dzakidzakinomai qaaqi noo rasakinoma hiire qaata oonihe anai ruume nameho quba nooka hiisi eetaama naatomi Ohongai naho quba dzasa eeteta. i b Oonita Dzesu Kiristu Soopara napahoi anake moohimi baura oho isaki naatetaho quba noi anake uhutomi ooraita oho dzoobeke ana hiire. 8h kb Oke teeho quba hiidzaranihe Ohonga dzakapanomaho sinabidza naho torota mootomi oorai noo oi ooiqi hiiroraita hu noo baurake qaato. PAUROI OHONGAHO BARUNA HEENAHO HASA HIIRETA >g wb ma pasenanoma, ma nai ma sainoma, abi paha abike guume aimorainoma, ma abike dzukuro aima tuumorainoma, ma ikoikonoma, ma naru obera abi, ma dzakidzaki baura abi, hu nooi nokoke pobitaridzoni. Hu nooi abi oonomaqake batabidzareiqi ooraihe quba eranoma hiirori oi gama bapotopotopo noo qidzake sesero eetorai. hf Kb Oonihe teena erake qupadzomare. Hu noo oke te abi rike ma pobiho quba mootomi ooraidzarani. Oke abi qanga rasakinoma kahosanoma, nokoho quba mootomi oorai. Ma koiri kairinoma, ma taanga abi ma mai ma pai teetorainoma, ~}}|{zzz:y'xwwdvv tt s/rhqpoonnjmm}lEkjj1j%i haggXfPeedd.cba``6_^j]] \?[[&Z{YXWVV!TTDSSRL=r<;;:X9h88]8Q6N544&322100/M..,, ++#*))I(6'&&F%$k##G"#!! qV|<ITa<u~$ b  / eu qAy Oi anai hee, Eto nanai qeemaqa moomi bosata qesa iinga ma siidzata ooqi pasena dzapa samaneke eetota nokoi qupa burisi eetaamake oomi Ohongaho pengata ana midzake eete nikeho quba paha tti ma ttaka hiibaino oho qubake ana ququimaqi hiirorai.e@C Oonita anai nikeho torota biranatakoi oonihe anai eto seike baaqi moomi nike tti ma ttire, oso ma dzauba, hu ma koridza, ingaqo ma rasakima ooqi sahatetemi nikema napaho neseta midzanoma naataino oho qupake muune. ? Baamunipamu, anai Ttittoke dzoobireqi noma gotta teei noke gainene eetare hiiremi nopoi tuumaqi nikeho torota ikoiko baura eeteta mae? Maqa, Nanai tete oke ruume ma poma oonomake aimaamanita Ttittoi paha ikoiko abi baamu. Nanai te sama naname gimutta eetoraidzaranita dzairamane qidza nike eto oke qupadzomaino. Ohongaho pengata nanai Kiristuho quba eeteqi nikeke qanoqanonomaitare hiirorai. >  |=q Idze! abi apeke anai nikeho quba dzoobireqi hee, Nokoke ttenitteniqi aimaqi naho asita baubotareiqi hiireta? `<9 Oonihe nike poi hee, Pauroi nanake qoqopa eeteqi ao asi nometa baubotoraiqi hiibidzo? ;# Oho isakita anai nikeho dzasa minake eete sama name bagara biireqi nikeho kokora eetoraridzonihe nike oho ipike naho goottae eetaino. g:G Oi teeho bahe erake qupadzomare. Khametoi te mai ma paiho quba iisu mootoraidzaranihe mai ma pai iisu oke khametoho quba mooto peitorai. Oonita anai paha nikeho torota biranatemi qupi tapari naatakoi oonihe anai bamu nikeho torota sama pati name qohateqi tee ma teeho quba hiireqi oho bame nike moitaquhe, nikema qesa dzaira eetareiqi ana qeemakoi. l9Q Oonihe baura teena oho ttumake nikeho torota aimaama naateqi sinabidza tupu qesaqata hobihobi giimata ooqaho quba nike nookami kahosanoma naatorai kaqa. Oonita nike naho kahosa eete ooraiqako oho quba dzasa eete qaatare. F8 Anai nikeho bisata ooqi qaru abi meeho isakita beedzae eete baura bamenoma sameke eeteta paha obaoba samane paanaiteta oi gama Ohongaho mumure naatemi nike ikake eeteqi oke ruume naataqu? N7 Nookao! Qaru abi mimiho isaki oorai teena oi paha anata meupui ooraita nike oke moo khooba qupadzomarotahe baamu! Oho quba ana noo hiibi oke paanaitemi, eto nookami sama qusubanoma naataino. ]63 Oonita anai Kiristuho baurake eetemi seebe ma meerani mae uuba ma sakabani mae quba naane ma naaneho kaipo ma qangahasi biranataqu oi oho quba bamu anata qanganataqu. Oi qangahasi anake suqobiremi Ohonga hiiremi naho beedzae paha oho isakita peitemi isanatakoi, oke hiireqi ana baura eetorai. KORITTI ABIKE PAURO QOGO MA SAGA HIIRETA 55c Hiiremi noi bai hiireta. Hee, Abi kaipota oomi naho beedzaei isaki nohoke hee biidzakoi oonita anai baruna heenata namese ma quba eranomake niike banaitemi oi niihota isanatare. Oke noi hiiremi anai hee, O dzoobe, kaipo oi anake qahitoto qaama Kiristuho beedzae naho irita qaarokoiqi hiireqi oorai. n4U Qate kaipo oi anake qaate tuumareiqi anai Soopara pupu hiireqi qupi taparike oho pupu hiireta. c3? Oonita Ohongai anake namese ma apota quba samaneke banaitemi moota. Oonihe eto anai oho quba sama qusubaitaino hiireqi noi naho nese kotoromi koo oi paha Saataho qesa anaho ibo eetemi ana oho kaipo eete baaorai. <2q Oi ana baamu sepeke sama name qusubaiteqa oonomake hiibaquhe qesa nikei moo nookami anai abi sepeho tomidza naatemi anai heeqata paanaite. PAUROI QAHIQAHIHO ISAKI TEKE SARIDZETA n1U Oonita anai abi oonomaho isaki ooqi nikeho quba paanaitemi oi anata quba tobe sumanoma naate oorai. F0 Qusu haba bisanipamuta biranateqi anai noo bamenoma samaneke nookata. Oonihe noo oke burisi eete abi sepeke pobi hiibaquho qaga hiiremi nookataqaho pobike ana nikeho quba paanaisubi. / Oonita hiibi, Samani mae, birabira apeta ooqi moota oke ana ruume naate, Ohongai noqe gesinanihe meenipamuke ana moo qupadzomata. M. Nookao, agoba tii 14 biranataamake oomi anai abi ikanomaho isakita ooqi qupa khata namema Kiristuho Sumasama qesa hongasire ooqi noi anake aima pei qusu nagapa bisanipamuta biranateta oke ana bageke eete qupadzomata. Oonihe anai samama peitetani mae, neseke qooroqi mootani mae, ikanomake eete moota oke ana khoukhau. "- ? Oonihe ana bauraho isere name sepeke kharaitemi bamu isanataqu. Oho qubake qeemaqi Sooparai anake baku ma nameseta banaitemi oorai oke poiqa paanaisubi. C, !Eetomi qesamane nahoi anake kamonaiteqi seike nagapaho tapata anake ekama qogobiremi qurateqi anai kiapeho pobiama naate atti tuumata. Bauraho bame oonoma samanei naho irita oorai.+3 Anai Ttamasiko nagapata oomi abi qiba Areta noi hiiremi noho kiapei dzudzu ma sogimo nomema nokoi gama nagapa oke ogamaqi naho qirike eetota. *y Oke Dzesu Soopara napameho mai Ohonga agoagonomaho pengata ana hiiremi nookoraimi ana hiibi, noo oi obera bahe meeni. d)A Nookao, baura oonoma keke anai eetoraita quseripo noo oke qaupuitareiqa qaupuitakoi. (  Oi teei toronata taatemi quba oi ao anake hesatorai. Ma teei Kiristuhota teeke qomaqoma hiiremi naho humamutu ao biranatorai. '/ Quba naane ma naane anake sasata ibo eetoraihe oho tongo neta anai qupi ma sau samaneke Ohongaho oko ma boto tupu qesa samaneke soopara eetorai. F& Baura bamenoma samaneke ana qere biirorai, bakena attinoma samaneke geemorai, sebe ma meera samaneke moorai, quba samaneho hutingi naatorai, qepe ma haba bamu naatemi dzapa teetorai. %  Oi ana teteta tuuma ma baaba eete qaimi oba tee ma teei sooromi biire qaibi. Guume abi anake siko ma bagi eetorai oke anai oko patta eetorai. Ma ana qangahasi maina paina saridzorai oke abi noo maina painanomaho botota saridzorai, oke nagapa maina painata saridzorai, haba habanata saridzorai, besa qausuta saridzorai ma paha naho qesamane qesai obera naatemi oho kaipo saridzorai. o$W Qate qupi taparike nokoi anake qainima buribaroke teeteta, qupi teeta nokoi anake omama teeteta. Ma qupi taparike sisimama gama rubenga naateta, qate bodza teeta anai sisimama saru naateqi khakhoro biire oomi iihai mootota. "#= Oi Dzuta abi anake qupi boto teenake gabeho biireta, oonihe Roma abi hee, Eto gabeho 40 naatemi baatanipake eetaino hiireqi nokoi 39 isaki ota qoorota. ""= Nokoi Kiristuho kokora abi ooni kaqa. Oonihe anai nokoho isaki oke riitanipamuke eetorai, quseripo noorake nookare. Heme baura samanenipamuke ana eetorai, sutasuta samaneke saridzorai, kittikotti gesina naatorai oi gattiqa bamu. Qupi ma sau samaneke ana baataho tomidza naatorai. (!I Nokoi Dzuta abi oonihe anai oho qesa Dzuta abi. Nokoi Isirae abi oonihe anai oho qesa suqobidza abi ooni. Nokoi Abaramuho biidza ma suunanihe anai paha. D  Nokoi eetoraiho teteke naamae aimaama naatemi nike anake oho iga hiidzo? Oionita nikei quseripo nokohoke qaupuitemi ana paha naamae sama qusubaho tomidza quseripo nooke hiiremi nookare. V% Noo oi era. Qesai sama nokome qusubaite nikeke sutasutata mootaquni mae, kapura nikehoke muunaquni mae, nikeke koseta biidzaquni mae, urupusa eetaqu, oonomake eetemi nike naane quba oke qaupuitorai? nU Oi teeho bahe qesai qepuqepuho isakita hiiremi qesama nikei quseripo noo nookami bagenoma naatorai. G Oi qesai ttokaho isakita hiiremi ana paha sepeke hiire. ]3 Hiibakoihe oke bamu hee, Ohongaho nooniqi hiibaquhe gattagattaho nooniqi hiibakoi. - Anai quseripo bamuhe, nikehota qesai nookami anai quseripoho isaki ooni kaqa. Oionita nike qaatemi ana oho qesa qepuqepu gattiqa hiibakoi.  Oonita qesai noho ttarita qeemaqi tete oke iihaqi sama nokome gimutta eete hee, Kokora abi qidzaniqi hiiroraihe suheqata nokoho baura qangai paana naate nokoke too pasere eete teetakoita qupadzomare. PAUROI NOKO QERE BIIREQI BAME MINAKE AIMA QAATA  Ma oi teeho quba bahe Saatai tete oke biraiteqi sama nome gimutta eeteqi hee, Anaio dzadzaho angero ooniqi hiire baaorai. ~u Nokoi obera abi ooqi abi ikobeteqi hee, Nanai Kiristuho qaru abi ooniqi hiireqi sama nokome gimuttake eetorai. 9 Oonihe abi qesai sama qusubaiteqi ttaroke hee, Nanai qaru abi Pauro ma karaho isaki ooniqi hiirorai. Hiireqi nokoi ikake eeteqi nikeho ttuma nokome quba aimorai? Nanaho tete mainanita nokoho khooba ota paana naata qubake ana nikeho ttuma name quba bamu aimaqu, bamu dzanadzana! a; Anai te nikeho gottae eete oonomaho totohota hiiroraidzara. Ohonga moomi oi bamu. <q Pupu ma nenesaho pomake ana Koritti nagapa ma Girisi abi minara nikeho torota gesina naataranita Kiristuho pengata anai poma oke potti biiremi oi naho nee ma bau naate qaarakoi. *M Oonihe anai Koritti abi nikeho bisata qaatata naho qepe ma haba baamu naatemi oi eto nikeho bame naataino hiireqi anai te nikeho neseta quba teeho pupu hiibara. Oonihe Maketonia haba kharaho dzairamane qesai baaqi ana hoobireta. Ao eetetanita ana nikeho pengata bamu nenesa hiibaqu. )K Oi sinabidza tupu qesaqesai adzahaha naate ana ttuma moitemi ana ooma nikeho baura eetotanita anai ikaqi hiireqi ttuma nikehoke ingonaiteqi nokoqahoke aimata? 3_ Oonihe anai nikeho torota sinabidza hiireqi sama nameke bai hiireqi nikeke ai teka qidzata mootota oho ttuma quba ana hiibaama naatemi ooqata obera naateta kaqani.  Meeke nokoho totohoi mutunomanini nahoi keba ma dzapa. Oonihe nike ao tee ma teeta moomi naho nokanokai adzahaha bahe asuasu oni. %C Nookare, abi naga hiibi nokoi sama nokomeho nookami qaru abinipamu oonihe nike qupadzomami nokoho isaki nahoke riite oorai mae? Oi ana moohimi baamu.  Oi teeho bahe nanai Dzesu ma noho sinabidza ma Sumasa nohoke nikeho torota mootomi isanatoraihe teena: Obera abi teei baaqi Dzesu ma Sumasa ma sinabidzake nikeho pengata ngingirobe eetemi maina naatemi nike paha noho teteke iihaquni kaqa, oho qupake ana muune. 9 Oonihe ana qupadzomami nikeho qupa sasari naate Kiristuqaho qupa toobake eetoraquni mae dzotatai ttenittenima Qeebake ikobetetaho isaki naataqu? h I Oi ana eraho qubake hiire. Anai dzaodzaoma Ohongaho quba eeteqi Kiristuho ata pobi saridzareiqi atapa boseba oba qoororaiho isakita anai nikeke gaigai eetorai. Eeteqi nikeke hee, Apu mee nikemeho beebe eetareiqi hiirorai. G   Ana hoore noo gattiqa teeke hiiremi eto nookami qanganataino.   Oke hiiroraita abi teei dzapa nomeke qusubaitemi bamu isanataquhe Soopara noomae teeho dzapake qusubaitemi isanatakoi.^ 5 Oi nanai hee, Teei dzapa teeke qaupuitareiqa Ohonga Sooparaqaho dzapake qaupuitare. n U Oi sinabidza nikehota hee baamake nanai paha nikeke dzongobeteqa haba agiagi qesata ipibire sinabidza hiibakoi. Oi nanai bamu baura abi qesaho dzoota qeemaqa baura nokohoke karabetaqu, tete oke qesai iihoraihe nanai baamu.  Qaru abi qesai mainata baura eetemi nanai te ttanga naname ota mootoqi qaupuitoraidzara. Oonihe nanai nikeho baura eetemi nike ai tatauma saridzeta. Oonihe nikehota oho meupu hee eeteqa paha qesaho irita perebaqu oho qupa toobake nana eete oho beedzaeke eetorai. - Bamu, nanai bosata baaqi te habake hoteitaranihe qeemaqi nikeho heme baura eete sinabidza qidza hiiremi nookatanita nike nanaho pobi ooni. ' Ohongai bauraho kamo nana moiteta oi nikeke sengibetemi ooraita nanai baura naname qaupuiteqi te sepeke dzapa nanameke ai qusubaitoraidzara. 3_ Qate abi qesa haba kharata baaqi nikeho banaita naatare hiireqi qesa bitta ma kaka eeteqi quseripo geeba nokomeke banaite banaiteke tuumoraihe nanai oho qesa bamu. 0Y Oonita basesanoma nike erake qupadzomare. Nanai geeta qeetorai oi baura nanaho kekenita oi nanaho habara naate nikeke dzaga bobotoqa boto koko eetakoita qupadzomare.  Totoho oke ana teeho qubake hiidzaranihe qesai sama qusubaiteqi hee, Pauroi kharaqata ooqi noo minake qeete dzoobire baaoraihe noi noomae baaoma nanai moomi noo kebakebama hiiremake nanai oho ngiingi eetaridzoniqi hiiroraiho isakita ana oho noo ipi hiire.  Nookare. Nanai geeta tototo hiirorai oi Ohongaho beedzae oonita oke nanai qaupuitorai. Oonihe nikeke rubengaitareiqi te qupadzomoraidzara. Oonita eto oho atti eetaino. Baamunipamu, qidzaita qubake beedzae eetorai oonita ana bamu oho midza hoho eetaqu.  P Qesa nikei sasake sooroqi sama nikemeho nookami Kiristuhonita hee, Pauroi nanake ikaiqi hiibaquiqi qupadzomorai kaqani. Oore, nikei Kiristuhonihe nanai nikeke noo hiirorai oi paha Kiristuho kekeni. iK Oonita ape ma nikei basesa eetaqu oke nana ao sorubire aimami bamu naataridzonita qupadzomare. .~U Ma quba naane ma naanei qiba peqipeqita Ohongaho nokanokake qirutomare hiibaqu, iiha ma dzoobidza oonomake nanai gama sorubire aimami Kiristuho tete peitorai. U}# Maqa, nanai koo ma tangama qaa eetorai oi te ttoka pepepeho isaki oonidzara. Baamu, oi Ohonga beedzaenomaho isaki. Noho koo ma tangama qaa eetemi basesai taatorai ma qupa dzohidzohi sasai bamu naatorai. |+ Oi naho dza oke eete oorai, oonihe Ohongaho baura eetemi tee ma teeta basesa biranatemi keba ma dzpaqata keke noo hiiremi bamu isanataqu. { y Qate nikehota qesai anake hee, Noi kharata ooqi noo tatangake hiire qeetoraihe noi nanaho bisata baaqi subate kebake hiiroraiqi hiireo? Idze! nanai nikeho bisata biranate noo tatangama hiibaquho isaki oorai. Oonihe oi nikehota midzanoma naatakoita nanai kharata ooqi noo bamenoma qeetemi isaiteqa qusubaitemi nanai baaqa nikema noo keba ma dzapata hiibaridzoniqi hiire tete oke aimorai. Meeke Pauro ana naamae Dzesu Kiristuho quba eeteqi keba ma dzapata nikeho torota inoinoma noo hiibare dza eetorai. z  pyY Oonita qonoqono qidzaho maikhata ape bahe Ohonganita buububu! Mae totoho apeta hiiremi isanataqu?x! Nokoi moomi Ohongai baruna heenaho tete biraitemi nike tete oke qaupuitemi nokoi nikeho dzaodzao minake eete Ohonga dzoobe hiibakoi. lwQ Ma paha nike ttaike ttuma ttuttuiteqa Dzesu Kiristuho sinabidzake mee hiiremi abi sigina oorai nokoi mooqa Ohongaho subesube hiibakoi. Oi teeho bahe nike kaiponoma nokoho bame mooqi ubatu nikemeta giima nokoke moitorai oioni. Av{ Oonita moomi baura erai Kiristuho abi habanake moitaqu oi ooqaho quba keke ooraidzaranihe moitemi nokoi aimaqa Ohongaho hasama gegema hiibaqu quba eseri ooqata meenoma naatakoi. Du Oonita nikeho iisu ao peitemi nanai pui oho dzapa teeke erana hiiremi nike baruna heena nikemeho quba eeteqi Dzerusaremu abi habanake moitemi nokoi aimaqa Ohongaho hasa minake hiibakoi. jtM Oonita gottarake dzooho mai moitemi dzaarorai ma pattake abi moitemi muunoraiho khooba ape bahe Ohonga teenanita noi quba tee ma teeho biidza ma suuna nikeke moitemi baura qidza nikehoi paha qoridze meupunoma naatakoi. s/ Erake qeetemi oorai. Hee, Abi ohonga noi abi qubaho dzore naatorai nokoke qupadzomaqi iisunomaitoraita noho tete rike ma pobi oi agoba qaarakoi. Vr% Oi nikei quba nikeme moitemi bamu naatakoiqi eto qupadzomaino. Baura kira hiiroraiho isakita nikeho quba haba habara biranatakoiqi Ohongai hiiremi ooraita noho baruna heena ma meupu oke qupadzomare. Rq Ohongai dza eetemi abi too inainama quba moitaridzonita teei quba qonotaqu noi eto bame eete ttidza qoreqorema moitainohe qupa nometa adzahaha naate isaki apeta moitaqu oke baruna heenata ao moitare. !p; Tete erake eete oorai. Teei norotu biireqa mee oberaqake aimakoini qate teei gigi minake biidzaqu noi paha meupu minake saridzakoita qupadzomare. Ao{ Oonita anai abi dzoobiremi nikeke qupanomaitemi nike ttuma ttuttuitemake agoagonoma naatakoi. Oonihe eto anai tototo hiiremi agoago oi baruho isaki naataino hiireqi ao sauqata hiire. n Eto Maketonia abi anama nanai qeemaqa moohimi nike roibetaamake oomi napata midzanoma naataino hiireqi ao seike nikeke qupanomaite. m  Oonihe anai nikeho hasa hiiqi paha hee, Eto sapara naataino hiireqi dzairamane erake nikeho torota dzoobihibi. Oi ana hee. l } Maqa, Dzerusaremuta Ohongaho abi tupu kaipota ooraike nikei hoobidzaridzo oke anai ikaqi hiireqi qeetaqu? Baamu, nikemae ao oonomake eetareiqi qupadzomorai kaqani. Oi anai Maketonia abike hee, Oore Koritti abi ma kara nokoi abi oonomaniqi hiirorai. Anai hee, Nokoi ao sauqata tii temuta sohoroqi ttuma roibetemi oorai. Hiiremi dzaodzao nikehoi minara ma nokoke eepa moitorai. k  Hj Nookare, nanai nikehoke nookami kokoranomanita abi hohoqa erake dzoobiremi nokoi nikeho torota biranatemake nike ao bageke eete nokoke kokora eetakoiqi qupadzomaqi nanai dzapa nikehoke qesaho pengata qusubaitemi nike oho qesa Kiristuho oko ma boto tupu qesaqesata baura abi nokoho dzapa qusubaite soubidzare.Zi-Qate Ttittoi abi ape bahe anai nikeho baura eetoraimi oho hobihobi abi oni. Qate abi eseri oko ma boto tupu qesaqesaho pui naate hoobire baura oho ttaiqa naatorai oi Kiristuhota gama nee ma baunoma naatorai. Jh Qate paha abi teei nanake hoobire baaorai noke nana moomi abi meenomanita noi nikeho noo qusuba nookami oho dzaodzao oi noho irita peitemi noke nanai paha nopoho gainene uhutomi tuusubi. }gsOi nanai Ohongaho neseta qupa sasarima baura eetoraiho isakita paha abiho neseta oho sasarima ooraike qupadzomare. mfSNoi nana hoobire ttuttuitoraiho qubake eto qesai nookaqi hee, Oberama eetoraiqi qupadzomaino. Xe)Noi oho dzapa pobinomanihe paha oko ma boto tupu qesaqesai pui nokomeho quba noke uhutomi noi napake hoobireqi Dzerusaremu abiho quba dzaodzaoma ttuma ttuttuitoraita Ohonga nookami nee ma baunoma naatorai. :dmNoi qeehibihe abi dzapa pobinoma oko ma boto tupu samaneke sinabidzata qanoqanonomaitorai (oi Rukani mae Aporoni mae ape?) noke nanai Ttittoma dzoobiremi nopomae tuusubi. c/Oonihe Ttitto noomae adzahaha naate ao nikeho torota baura oke ipibidzare hiireqi qeehibita moomi oi anaho dza keke bahe nohonita Ohonga dzoobe! b]a3Paha teena oke sinabidzata qeetemi oorai. Oi hee, Teeho isaki hee eete perebami oi temu oho dzore noho iisuta biranatemi isaki nopohoi idzoidzo naatorai ooniqi hiiroraita qupadzomo! BAURA ABI QESAHO KHOOBA 1`[Oi poiqa nikeho meupui habana gotta nokohoke isakinomaitemi bodza teeta nikemae qubaho dzore naatemi noko oho qesa nikeke too teetaridzonita ooqata iso keke naatakoi. |_q Qesa nikei meupu nikemeta giimaqa qesake moitemi idzoidzo naataqu oio tete, ma oi bamu nikeke sesero eetaqu. 4^a Oonita quba ape ma apeke qonotaqu oho qubake eto teei gimutta eeteqa hee, Quba oorapuko moitaroriqi hiibaino. Nikeho isaki ooraihota nike moitemi bagenoma naatakoi. ?]y Nike oho dza eete sohorotanita dzaodzaoma soubidzare. 1\[ Oi ana moomi nike oho ttaiqa naasuqa sama nikemeke hoobidzakoi. Oi nike tii teemuta poma qidza qesaqesaho quba adzahaha naate qeematanita paha eraho pomata ipibidzoo. t[a Oonita tete erake qupadzomare. Dzesu Kiristu Soopara napahoi bosata nikeho quba dzasa minake eeteqi sama nome qoredza eetaranihe quba tobe sumanoma nome nikeho quba biire soubiremi nike oho meuputa ooraita nike oho tete suimare. Z/Tototoqaho qubake ana te hiidzaranihe qesai ao oho beekho eetemi nike quba qonotoqi peiota aimare hiiremi abi minarai oke moo hasa hiibaridzoni. =YsOi nike quba samane, ai tatauma ma nokanoka ma hibahiba ma dzaodzao qesaqesa ota nike ao isanatoraihe paha quba nikemeke qonotaquho pomake nike aoke gesina naatareiqi hiire. X+Oi nanai bosata Ttitto dzoobiremi noi nikeho baura eetemi oonomaho isakita nike qupa burisi eetemi noi oho isere nana moitemi nanai poiqa noke ohongama tatabi oho tete paha nikeho torota paanaitare hiireqi noke gee erama dzoobihibi oonita nike oho quba adzahaha naatare. GWNanai nokoho qupa tonabetemi nokoi qupa ororo eete moohimi Ohongaho dzanita nokoi oho isakita ao hairiamake qupa ma sama nokome Ohongaho quba mootoqi nanake hee ma heeta quba moiteta. VNokomae tototo hiireqi hee, Abi ttumaho kaipo Dzerusaremuna oorai nanai isanate ttaike nokoke qonoqono moitareqi hiireta. >UwAnai nese namema moomi nokoi qogoamake moiteta. OTOi nokoi ttuma ma quruma ma qubaho qangahasita ooraihe te oho toronata taatara. Baamu, sinabidzaho dzaodzao nokoho ttidzata qaitemi nokoi quba samane kiridza quba ai biireqi oho dzore naate oorai. S %Qate paha Maketonia oko ma botoho noo teeke nanai nikeho quba paanaite. Oi nokohota adzahaha biranatemi nokoi ao ohonga ma tatabi naatorai. R)Oonita anai nikeho qupa toobake eeteqi oho totohota Ttitto pobi hiiremi meenoma naate ooraiho qubake naho qupai qidzanipamu ooni, dzoobe.7QgOho quba Ttittoi nikeho torota biranate moomi nike ququimaqi noke atti irita saridze noho noo ao qusubaite soubiremi noho qupai tukubaqi nikeho hasa hiiretai hiirorai. P5Oonita Ttittoi nikeho torota tuumare boohimi nanai nikeho quba eeteqi noke pobi hiireta, Maqa Koritti abi nokoi nanaho noo isaiteqa qusubaitakoiqi hiireqi noke dzoobireta. Dzoobiremi nanai hiireta oi aoke meenoma naatemi nike moomi nanai hiire baaorai noo oi mee kekeni. KO Qeetemi nikeho oora ma qaara ao pobiratemi nanai te ooqaho quba keke qaki naatoraidzaranihe Ttitto baaqi nikeho isere qidza mootomi noomaeho qupa qidzanatemi nanai paha oho quba qaki naatorai. \N1 Oonita ana gee oke qeeteqi teqaha sagi ma oho kabiraqake qupadzomaqi qeetara. Nanai nikeke qupanomaitemi Ohongaho pengata nanai nikeho kokora baura eetoraike nike qupadzomaqa qusubaitakoiqi hiire qeeteta. M) Oi ana nike oho heme moitemi nike nookami Ohongaho sagi naatemi nike te basesa eetarani. Nike atti eete roqobetemi nikeho qupa pobiratemi nikeho noo qusubaho dza ma dzaodzao peitemi nike oho dzudzu ma sogimo naate oorai. Oke eetemi nikeho qanga ao bamu naateta, dzoobe. 9Lk Oi abi ttokaho quba sepeke heme saridzeqa oho ipike baata saridzakoi. Qate Ohongaho baura quba heme oonoma teeke saridzaqu oke saridzeqa qupa burisi eeteqi qidzanatakoi. NK Oi teeho bahe gee oi nike isakiqata ttidza heme moitemi nike ao qupa burisi eete tete nikeme pobitemi Ohongai nanaho baura oke moomi teqaha nike sesero eetara ooqaho qubake anata paha isanatorai. 'JGOi gee bosabosa anai nikeho quba qeetemi nikehota ttidza hemenoma naateta oonihe heme oi bodza teenaqaho isaki naatemi oi anata paha gattiqa isanateta. 9IkOoqaho quba keke bahe noi nikeho kokorata qidzanateta ma nikeho isere qidza mootoqi hee, Nike naho dza ma dzaodzao minake eetorai ooiqi hiiremi naho qupa qidzanipamu naateta. YH+Ququimami Ohongai nanake too teeteqi Ttittoke dzoobiremi ota nanake saridzeta. JG Oi teeho quba bahe nanai Maketonia habata biranateqi sama qidzanatarotahe baamunipamu. Kaipo quba minake eeteta. Abiho qaa ma dzauba nanake sengibetemi meeke nanai nakuta atti ququimata. 3F_Anai bamu nike ikobetaqu, nanai kaipo ma qangarebata ooraihe nike nanaho nee ma bau naatemi oho ttidza qidzaqidza nanata biranatemi nanai oho qaki ma nakinoma naatorai. "E=Napai eehaha naataquni mae baataqu oonihe nanaho qupai nikehoma qesa hongasirorai. Oonita naane quba nanai sepeke nike qomaqoma hiibaqu, oi baamu. $DAOonihe nanai te nike guume eetara te sesero eetara te tee ma teeke eetaranita eto nanaho nookami qanganataino. Ana bosata hiire, ari oke paha hiibi. C ;Oonita Dzairamane name, Ohongai naru bamenoma oke napake moitemi oorai oi paha samane. Oho qubake maka ma kanesa ape ma apei napaho gisi ma samata peitorai oke gama kuibire akobeteqa Ohongake ququimaqa sasarinipamu naate qaarare. KORITTI ABI QUPA BURISI EETEMI PAUROTA ISANATETA 6BeOke eete anai nikeho mai gotta naatemi nike naho geseba khata ma khameto naatorakoi. Totoho oke Ohonga Soopara beedzaeho maikhatai hiiroraita napamae gama qusubaitare.-ASOiqi hiireqi Sooparai hee, Eto raaba abiho quba ngiinginoma teeke hesatainohe nokoho neta tta eeteqi sama nikeme naho quba qaheburomi ana nike amaki eetakoi. U@#Nike moomi Ohongaho Biiri ma qoberobaho gisigisi oi te qesa dzaira eete qopa teenaqata ooraidzara. Oonita Ohonga hiiretaho isakita napamae ttaike Ohonga qaraqaranomaho biiri naate oorai. Oi noi hee, Ana naamae nikema oora ma qaara eete ota qopa koobire qaaqa nikeho Ohonganipamu naatemi nikei naho qeseba abi tupu naatorakoi. ?Kiristui Iibadzama te qesa dzaira eetaamanita ai tataumanoma nikei eto Ohonga ruume naate nokoma qesa dzaira minake eetaino. %>CQate paha erake qupadzomare. Rike ma pobi oi pasenama qesa dzaira eetorai mae? Oi bamu dzadzana. Nikei raaba abi kiringanomama qesa qahiqahi eetaino. = Oonita oho ipike khametoi paike too teetoraiho isakita nike paha adzahaha naate nanake hoobidzaqu mae? NAPAI GAMA OHONGAHO BIIRI OONI =<s Oonita Koritti abi nike nookare. Nike nookami nanai nikeke qahitotorai mae? Oi baamu, qahitotoraidzaranihe nikeho quba qupaqupa eeteqi too saqoroqi nikeke sogo samaneke moitorai. ; 8:i Nanai qupa bamema ooraihe paha qupa qidzama oorai. Nanai abi habana, quba samaneho dzore oonihe paha quba qesa samaneho maikhameto naate abi samaneke meupunomaitorai, oioni. 9 Qesai nanake hee, Ikoiko abi ooniqi hiiroraihe qesai hee, Meeniqi hiirorai oonita qesai nanake gesinanihe qesai ruumeni. Qesai nanake gou biireqi baataho pobi oniqi hiiroraihe nanai ikanomake eeteqi baataamanihe eehaha naate tuumorai oho khooba era: 8 Oonita nanaho isere qidzani mae qanga biranataqu ma nanaho dzapa peitaqu mae qurataqu oke hiireqi nanai pekhure teetorai. y7kNanai rike ma pobiho koo ma taangake boto pobi ma magenaite Ohongaho beedzaema sinabidza meenipamuke hiirorai. &6EOho bisata nanai hutingi naate qupa saasarima oorai. Nanai Sumasa qidzata dzasa meenipamuke eete ipibireqi gesina aimaqi baruna heenata heme baura eetorai. 5%Nanai Ohongaho tuhotuho abi ooqi isaki ape ma apei biranatorai ooqata paidzasuiqi battigara naatorai oi kaipo ma qangahasini mae, seebe ma meerani mae, teeta ma suutani mae, sokasoka ma garugaruni mae, iiha ma dzoobidza bamenomani mae, bakena gehigehini mae quba ape? 4 h3INike nanaho tete mooro. Nanai bauraho poma tee ma teeke riitaama oonita oho midza baamu. 2Oiqi hiiroraini qate Ohonga noomae totoho erama hiirorai, Nii areare hiirorai bodzata ana nookorai ma bodza ooqata ingonaitorai ooniqi hiiroraita mooro. Areare hiibaqu ma ingonaitaquho bodzaio poiqanita nike oho bame qere biiremi noi nike qidzaitakoi. 1 1Oonita Ohongama baura oho ttaiqa naate ooraiqi nanai nikeke hee, Ohongaho baura qidza nikeho irina biranatorai oke qerepasa eetainohe qaupuitare. 40aOonita Ohongai nanake oho qaupuqaupu hiiremi nanai noho too naate Kiristuho quba eeteqi nikeke hee, Ohongama qesa dzaira eetorareiqi hiirorai. Oi Dzesui kahosa ruumenihe Ohonga hiiremi noi kahosa napahoho tteki aimami Ohongai noho baura qidza mooqi napake rike ma pobiho isakita mootomi oorai./X.)Meeke ana hiire, abiho kahosa huba baha biirorai oke Ohonga mooqi Kiristuke dzoobiremi ttokata Maiho quba eeteqi kahosa napahoke qere biireqi napake Ohongama teenaiteqi nanake baura oho koko moitemi oorai. -yOi Ohongai Kiristuke dzoobire quratemi noi napake Ohongama teenaitemi oi quba sepe bahe Ohongaho boto popo kekenita dzebidzebi baura oho qetta ma kokoke noi nanake moitemi nanai nikeke Ohongaho robeta dzeimami nike noho dzaqata biranatorai. x,iOi teeho bahe teei Kiristuho pobi naateqi ota usaqe naatorai. Agobai bamu naatemi abi usaqe oi ooraita mooro. N+Oonita ttokaho geeba oke nanai agobake gattiqa qusubaite qaatani kaqa. Oonihe Kiristuho sinabidzata napai noke gesina naateqi bamu paha ttokaho geeba tee ma teeke qusubaite tuumoraqu, baamu. O*Noi minaraho habara baatemi eto abi gama baura nome ma nomeke eetainohe baatetaho habara nokome Kiristuke qupadzomare. Noi qoridze qaraqarata ooraita nike noqaho quba oora ma qaara qidza eetorare. V)%Tete erake eete oorai. Kiristui dzasaho tete biraitemi oi nanake qooro teetorai. Nanai hee, Kiristui abi minaraho quba dzasa eete oho habarake baatemi oho qubake baatai eto tee ma teeke mai eetaino. C( Oke teeho quba hiibaamanihe nikemae Ohongaho pengata tee ma teeta qidzanatareiqi hiiroraita nookare. Oonita nokoho noo oke nike nookami nanai noo buribaro eetoraini mae meeke hiirorai? W'' Oonita nikemae nanaho geeba naate ooraimi anai bamu oho noo paha eehahaitaqu. Oonihe qesai mee oke riiteqi sasake sooroqi nanake qomaqoma hiiremi nike oho ipike noo apeke noko pobi hiibaqu? Oke ana hiire. l&Q Oi abi qesaho quba attinomanipamu naatakoita nokoi ikanomake eete sepeke Soopara napameke saridzaqu hiireqi nanai abi minarama nikeke qupanomaitorai. Oke Ohonga mooraihe qesa ma nike ao tete nahoke qupadzomorai mae bamu? % Oonihe oi nana keke bahe napai iso keke Kiristuho dzagata qooromi noi napaho oora ma qaara ttokahoke gama moo pobitemi qidzani mae qanga oho isakita noi kebanoke ipi ma habara moitemake napame quba aimakoi. OHONGAI TETE QIDZA TEENA KEKE BIRAITEMI OORAI &$E Oonita nanai barubata ooraquni mae qusuho nagapata tuumaqu oi teqaha baura nanahoke hoteitoraidzaranihe oonomake eete tuumami Ohongahota bagenoma naatorai. ,#QOho quba qesa ma nanai ao samaho baruba nanameke qaate nagapata tuuma qubake te ququimoraidzara. Baamu, ota Soopara saridzakoi hiireqi qaki ma naki eetorai. x"iOonita ao nesema mooqoraihoke te qaupuitoraidzaranihe mooraamake ooraihoke qupadzomaqi oora ma qaara eetorai. B!}Oho ttidza qidzaqidzata ooraiqi nanai saninoke adzahaha naateqi hee, Sooparaho neta napaho nagapa ooraihe oke mai eetaamake ooraquta baruba oi poiqaho quba isanatoraiqi hiirorai.  wOi Ohonga noomae oho tete hunatemi napai ota qeemaridzoho qamodzamodzake noi ao napake Sumasa moitemi baura eetorai. Oi napai barubaho isakita ooraiqi idze ma mare hiireqi kaipota oorai. Oonihe napai te ttokaho sama napame sepeke ai biidzareiqi dzaodzao eesuidzaranihe qaraqara usaqeke dzaamotomi oi sama agobake nukuromi napa oho qidzata ooraquho qubake dzaodzao eetorai. LOho dzake eeteqi hee, Ota bamu habana gottai ooraiquiqi hiirorai. hIOonita napai ttoka samata heme saridzoraiqi qusu naga napameke dzaamotare dza minake eetorai. I Erake qupadzomare. Ttoka sama napahoi barubaho isakinita oi rubenga naatemi oho qanga bamu. Oi Ohongai qusuta napaho quba naga dzakapanoma abi botoma gootaama oho isaki teeke roibetemi oorai. ^5Erake eete oorai. Poike ao paana naatorai oi bodzanomanita ooqake keke nanai te qupadzomaqi baura eetoraidzaranihe biranataamake oorai oi bamu dzaetaqu oi dzakapanita oho baura mekeqoma eetoraita mooro.wgOonita qangahasi qesai isakiqata nanaho robeta biranatoraihe oho ipike nanaho dzapa pobi meupunoma naatakoi. Tete oke qupadzomaqi nanai peperataama. Meeke sama dzeuboraihe qupa khata nanahoio qupi ma sau samane tukubaqi battigara naatorai. +Oonita mooro, nanai baura samaneke eetorai oke teeho quba eesuidzaranihe oho mee qidza nikeho irita biranatemi nike totoho minaiteqa Ohongaho hasa ma gegema hiiromake nee ma bau nohoi asuasu naatareiqi baura oke nana eetorai. POIQAHO BAME OI DZAPA POBIHO DZEBIDZEBI ,Q Qetaqeta teei hee, Quba erai meenoma naatakoi hiireqi anai oho isakita ao noo hiire. Oke geeta qeetemi ooraiho qubake nanai paha oho tete ma pomata noorake hiire, Ohongai Dzesu Soopara napahoke aima tukutoqi oho qesa nanake nikema gama tukutoqa isaki qidzata paanaitemi dzapanoma naatakoi. E}|{zzz%yryawxvvuttAssrWqq poo nmmclukjjGii]hh~gg)ff#eedccb``_^f]]=\m[ZrYY&X2W[VUTT-SJRQyPOuNMLKKJIlI[GG&FEjDjCC6BAA'@7?>>y=<;;S::D998k7S665B4S33.22 10//]..-A,++c**+))H(''O&z%%e$$I##C""!!!~3_Edc2Er4 V  n gQZyEWt )lQate ipita bodza bamenoma ma attinoma biranatakoi oke nii eto ruume naataino. Vs%lOi nokoi Iibadzaho dzake qusubaite noho angita dzuubaqi oho kabira naatoraita nokoi niiho totoho qidzata tete saridze angi oho saqosaqo naataridzoni. Oke qupadzomaqi nii baura oonomake eetorare.r/lOi qesai basesa eete kurebetemi nii keba ma dzapata nokoke bapotopotomi Ohongaho pengata nokoi sinabidza meeke saridzeqa qupa burisi eetaqu mae? +qOlOonita Ohongaho tuhotuho abi nii bamu isanate abiho neeta qaa kosibetaquhe pookeba sama kebata qesa qamuni hiireqa nokoke tete banaitemi bagenoma naatakoi. Tp!lQate qesai quseripo noo ma qasa noo sepesapeke hiiremi oke nii tomama nookaqa eto kaitomaino. Oke eetemi abiho iiha ma dzoobidza obera oi bamu naatemi nokoho humamutui ikanomake eete biranataqu? Baamu. doAlOonita abi dzuu eehaha oho dza ma rumuba dzapa samane oke nii qaatare. Qesa nanai eetoraiho isakita nii qupa sasari naate Ohonga benateqa ai tatauma ma rike ma pobi ma dzasaho tete iihaqi keba ma dzapata qaarare. OnlNoo oi abiho qahura naatoraita abi teei ttokaho quba sepesapeke qaatanipamuke eetemi Ohonga maikhatai noho nookami bagenoma naatemi noi noke korabetemi baura qidza dzapa pobinomaho isaki naatakoi. sm_lTete erake qupadzomare. Meupu nagata ttuba ma qapu samane oorai. Qesake baura sepesapeho quba qupadzomaqi oke eema korabetorai ma ttokama korabetorai. Qate qesai dzapa pobinomanita oke gori ma siriba ma quba qesama korabetorai. llOonihe Ohongai husi ma pai mootomi oorai oi tatanga, baamu bamu naataqu. Ma ttanga nohoho ekai hee, Anaio Sooparanita abi nameke ana gesina. Ma oi paha hee, Teei naho dzapaho geebake aimaqu noi ao tete qangake qaatanipamuke eeteqake Sooparaho dzapake aimare. klMeeke Himeneo ma Piretoi noo sepesapeho maikhameto. Oi ana nookami nopoi oberama qupadzomaqi hee, Baamu, tukutukuho bodzai ao baamu naatetaiqi hiireqi qesaho ai tataumake rasakiitorai. Oonita noo nopohoi abike makamaka moite tuumami bamu isanataqu. jlNilQate noo sepesapeke hiiremi oi nokoho qupake rasakiitemi ikabetaqu? h}lSama niime qaasumaqa sinabidza meeho ttimeka naatemi Ohonga nookami nii baura abi mee, dzapa pobinomaho isaki naatakoi. &gElHiirori noo oi niike kosibetemi nii Ohongaho pengata oho nooke abi qupanomaite qaarare. Oonihe eto hu ma koridzaho bisata hiiremi abi sakaba tuumaino. pfYl Oonihe napai noke teeqata ruume naataquko
noi bamu tuhotuho baura nomeke ruume naate
oke napake qaanataqu, oi baamunipamu.Noio baura abi idzoidzo oonita oho tete baamu. OHONGAHO BAURA ABI MEEI DZAPA POBINOMA NAATAKOI +eOl Napai baurata battigara naate qaaraquko
noma ttaike poro qereta qooro qesake pobitakoiQate napai noho bai hiibaquko
noi napaho baike hiibakoi. dl Noo oi meenipamu. Oi teeho bahe naa erai hee:Napai Kiristuma ttaike heme saridzaquko
paha noma ttaike qaarakoi. c/l Baamu, nikemae ipibiremi abi samanei Ohongaho kira kaitomaqi Dzesu Kiristuho neta qidzanatoraiho quba nookami poro kiranoma naatorakoi. Uububuu! wbgl Noi eetetaho ipike ana paha heme eranoma aimaqi sutasutata ooraimi qesai nookami anai abi qangaho tomidza naatorai. Anaio sutasutaho pobi oonihe qesa ma nikei ipibiroraiho isakita bamuqa hee, Ohongaho nooke suutomi ooraiqa hiibaqu. a9lNoo qiba ana hiirorai oi era: Dzesu Kiristui Tabitiho sooro ma saina ooqi te peperataranihe baatake noi suqobire qori eehaha naatetanita qupadzomare. d`AlNii noo oho iiha ma dzoobidzake eetemi Sooparai niike hoobiremi nii tete saridzakoi. Q_lMa paha, teei dzapa pobi nomeke paanaitareiqi patta bosabosa ponabetaqu oi ape bahe dzooho maikhata noomae oho baura mekeqoma eetoraqutoke patta oke ponabeteqa dzapa pobinoma naatakoita qupadzomare. ^lOi paha sipottiho abi teei baamu sepeke nee ma bau saridzaquhe iinga oho poma gama qusubaiteqake saridzakoi oke eto ruume naataino. ]lOi teei ttokaho oora ma qaara qesaqesake qaateqake Qaa Pobipobi abi mina nomeqaho nooke qusubaitakoi tete oke qupadzomare. a\;lNii Dzesu Kiristuho qaa abi naate oho heme baura aimaqa dzadzanoma naate qaarare. ;[olAbi samaneho neseta nii naho noo mekeqoma nookatanita nii oho qesa abi qidza meenoma qesake asateqa nokoke oho sinasina moitemi teena oke nokomae eete tuumami baura qoridzakoi. oZ YlKhata name, Dzesu Kiristuho baruna heenai ttunomanita oho neta giimaqi nii beedzaenoma naate qaarare. }Y ulQate noi Epeso nagapata kokora qidza samaneke eeteta oke niimae ota moota. Oonita Ohongai hiiremi ipi bodzata Onesiporoi batabidzaho qohareta biranateqa eto isanataama naatainohe Sooparaho baruna heenata qooro tataumare, oke ana qupadzome.zX olOi anai sutasutata oomi noi te oho midza eetaranihe Romata baaqi naho qiri minake eete erata ana saridzeta. NW lOonihe nokohota abi teei bodza samaneke naho kokora eetemi anai nohota qidzanate qaata dzapa noho Onesiporo. Noio abi qidzanita Ohongai noho qupa kokora eeteqa oko ma boto nohoke gama ingonaitare. V lMaqa, Asia gattiqaho habata Pugero ma Hemogere baura abi qesama nokoi gama anake qaateta oho pobike nii eto nookaamake ooraino. U lQaheuba Sumasai napaho irita ooraita qupadzomaqi Ohongai baura oke nakaho botota mootota oke korabete qere biire qaarare. T l Oonita nii naho toota qogo ma saga samaneke nookaqi Dzesu Kiristuho quba eeteqi ai tatauma ma kokora qidza oke qaupuite qaarare. LS l Oho ipike anai bame erake saridze ooraihe Ohongaho qupa toobake eeteqi ana bamu oho midzake qupadzomaqu. Oi teeho quba bahe, ana qupadzomami noi anaho botota paramu mootomi oorai baura oi bamu sapara naataquhe noo tatanga nomeho quba oke bakena geema qaamake oi ipi bodzata paanipamu naatakoi teena oke naho qupa hiirorai. RR l Oonita anai raaba abike tete banaitareiqi oho qaru abi naate oorai. 9Q ml Oonihe abiniqake Dzesu Kiristu ingona mai napahoi biranatemi Ohongai khooba ota paaniteta. Noi baataho ekake uhutoqi dzakapa ma qaraqaraho tete paanaitemi napahota urai oorai. 7P il Oi noi napake ingonaiteqi noomae qupadzomaqi baruna heenaho quba eeteqi qaheuba baura erake napa moitemi ooraita eto nakai hee, Nakamaeho boto popo oioniqi hiibaino. Quba biranataamake oomi agobanipamuke Ohonga noomae ttittibeteqi Dzesu Kiristuho puita napake oho baura moitareiqi roibetemi oota. CO lOonita anai sutasutaho pobi naatemi Ohongaho sinabidzai poiqa niiho too beebe eetemi nii heme oho ttaiqa naasubihe eto oho midza ma beubeueetainohe, Ohongaho beedzae ooqake qupadzomare. mN UlOi atti abiho isaki bahe Ohongai napake beedzae moitemi oi kokorata pekhure teetoraquho isaki. #M AlOonita anai boto nameke niiho irita mootomi Ohongaho baura teei niiho naateta oke eto gaubidzainohe eepa oke kosibete qaitorareiqi ana niike qupanomaite. L ;lOi ana ai tatauma qidza niihoke nookami oi bosata neemi gotta Roisi ma pai gotta niiho Eunike nopohota meupunoma naatetai paha niiho naate oorai. |K slQate nii surupo eetemi ana pobi nookami naho dzasa biranatemi ana niiho mee paha moomake naho ttidza qidzanatakoi. YJ -lOi anai maimane paimane nameho neta qupa eseri naataama, baamu! Ohonga nameho pengata subateqi noho kokora eete baaoraiho isakita qupiba ma eteba ana paha niiho quba pupu hiireqi Ohonga dzoobe hiirorai. 2I alDzoobe Timotteo: O qeseba khata name, Ohongai Kiristuho neta qaraqaraho tete biraiteqi naru nome oke qupadzomaqi hiiremi ana Dzesu Kiristu Soopara napameho Qaru abi naate oorai. Oonita noi Ohonga mai nomema nopoi niiho quba hasu ma keba dzoobiremi ana nii pobi hiire. BEUBEU BAHE BAURAHO BU MA DZA H  ljGMXOONITA DZESU KIRISTU SOOPARA NAPAHOHO BARUNA HEENAI NIKEKE TUUHORO QAARARE.Anaio PauroFXMaqa dzaira pepa dzoobirorai oke ana tooma hiiremi qeetoraihe dzoobe hiireqi dzapake boto namema mumure mooto qeetemi nike moora. E%XOhonga Soopara napahoi hasuho maikhatanita noomae poma qesa samaneta nike hasu ma keba moitorare. Oonita Sooparai nikema gama qaarare. D XOi nike eto hairiamake noke hee, Iboniqi hiibainohe noke hee, Dzaira gotta napameniqi hiireqa noke pobipobiitemi qidzanatare. $CAXQate nanaho nooi dzaira pepa erana biranatorai oke teei basesa eetaquko noke qupanomaiteqa potti biiremi noi midzake qupadzomaqa qupa burisi eetare. [B/X Oonita dzairamane nike baurata qaaqa etoqa goottae naatainohe battigara naatare. A3X Abi oonomake nanai Dzesu Kiristu Soopara napameho pengata qupanomaiteqi hee, Nike noo qaasuhiqa baurata qeemaqa patta ooqata saridzorareiqi hiire. x@iX Oke teeho quba hiibaranihe nana nookami nikehota qesai seno naate haba ogamaqi iseresere hiire tuumorai. }?sX Nanai nikema ooqi erake hiireta, Teei baura tee ma teeke eetaama naataquko noke eto sepeke patta moitemi muunaino. >X Oi nanai nikeho torota qonoqono saridzarota oio nanaho pobi. Oonihe nike tete nanahoke suima qubake nanai te oho qonoqono aimara. Q=XOi nanai teqaha abiho botota patta qonoqono teeqake aima muunara oonihe qanga ma kaipoke eete etebake sama baurake eteqi qupibake gisihoke eetemi nikei nanake oho iga hiibarotaho tete te biranatara. h<IXNookare. Nanai nikeho bisata buu ma dzake eete baura eetotanita nike oho teteke suimare. j;MXQate paha nanai qogo ma saga nike pobi hiireta oke aimata oonita nike nookami qesai noo qusubaitaama naateqi sepesapeke tuusumi nike meenipamuke nokoke papatare, oke nanai Dzesu Kiristu Sooparaho dzapata hiiremi nooke. :1XQupadzomami noi nikeho qupa pobitemi nike Ohongaho dzasa oho tete saridzeqa Kiristuho pookeba samakeba gesina naatakoi. SAMA BAURAHO NOO QESAQESA o9WXOi nanai pai qesaqesa nike moitemi nike qusubaitorakoiqi Soopara napameho pengata qupadzomorai. n8UXOi Ohonga Sooparai ruume naataama, noi isanate nike too teeteqa qangaho totaqita bakena geemorakoi. t7aXMa paha abi qesai ai tataumaamanita eto nana abi qanga basesanomaho botota taatainoiqi nike pupu hiibare. =6 uXQate Dzairamane, noo qesaqesa paha hiire. Nike nanaho quba pupu hiiremi nikeho torota sinabidza meupu naatoraiho isakita paha nanaho botota meupu oi ipibire tuuma haba igabidzare. 5wXOho quba noi paha qupa nikehoke kharuba teeteqa hoobiremi nike too ma samama gama baura qidza samaneke eetorare.:4mXOionita mooro. Ohonga mai ma Soopara Dzesu Kiristu nopoi napaho quba dzasa eeteqi baruna heenata qaraqara tatanga moitemi napaho paramu ma too tetateta qidza naate oorai. 3-XOho quba dzairamane, nanai tooma bapotopotorai mae geeta qeete banaitorai oho sinasinake nike aimanipamuke eete ota qooro tatanga naatare. M2X Qate Dzairamane naname, Soopara napahoi nikeho quba dzasa eeteqi dzapa hiireqi Sumasa nomema nike dzeima qaimi nike sinabidza meeke ai tataumami qidzaitemi ponapona nohoho isaki naate ooraike paha kebanoke Dzesu Kiristu Soopara napameho dzapa pobita oorakoi. Oonita nanai nikeho quba Ohongaho torota dzoobe hiire qaarakoi. 1X60eX Oi erake eete oorai. Abi qesai noo mee arabireqi tete qanga oonomaho dzaodzao eete qaamake Ohonga oho ipike nokoke batabidzakoi. AI TATAUMANOMAI TETE MAINATA QEEMAKOI /X Oho quba Ohongai qaanataama naateqa hiiremi nokohota qupa dzohidzohi obera oi nokohota dzuubami nokoi oonomaho ikoikota atimakoi. .9X Oonihe sinabidzai abi qesa samaneke qidzaitemi qidzanatarorihe abi samanei oho goottae naateqa abi qanga ikoikonoma nohota atimare qupadzomakoi. h-IXOonita basesaho maikhatai khina khoina ma ikoiko samanema biranate paana naatakoi. Oi Saata noomae noke isakinomaitemi noi noho puita qooroqa qaseqase ma obaoba ma mumure oberaobera samaneke abiho neseta paanaitakoi. Oonihe Soopara Dzesu Kiristui baaqa Sumasa noho toona biranatorai ooma abi qanga oke ngausa eeteqa baura nohoke bikhi bakha eetakoi. , X +XOonita oho poma qesaqesa aoke abi qase dzoomoraihe noho bodzanipamu biranatemi Ohongai noke qaanataama naatemi biranatakoi. *XOi Ohonga noomae noke poiqa qaanatemi paana naataamake oorai oke nike paha gesina oi teeho bahe noho bodza biranatemake paana naatakoi. S)XAnai bosata nikeho bisata ooqi oke hiiremi nookatanita qupadzomare. K(XNoi sama nome qusubaiteqa qaheuba biiriho isakita habeseqa hee, Anaio qoberoba minarake riitorai, Ohongake riite ooraiqi hiireqa abi minarai noomaeho subesube hiiba qubake noi tototo hiibakoi. k'OXQate, etoqa teei nike poma teema teeta ikobetaino. Oi oho bodza biranataamake oomi bosata abi hii kharai Ohongake papatanipamuke eete kahosaho dzubinanipamu oi biranate paana naatakoi, noi abiho isaki baatanoma tee oni. ?&wXOho quba nike etoqa qupani mae tooma erake hiibaino, Oo Kiristuho bodza ao dzamoiteiqi hiibaino oho qesa eto teei nanaho qaseqase eete gee teeke qeeteqi oonomaho totohota hiibaino. |% sXOonihe dzairamane naname, Dzesu Kiristu Soopara napahoi kebanoke biranatemi napai gama noho dzagata ttutturatakoi. K$ X Hiiroraiho quba Ohonga mai ma Dzesu Kiristu Soopara napahoho baruna heenai nikeho irita baura eete qaama nike Dzesu Sooparaho dzapa qusubaite hasa hiiremi noi oho qesa nikeho hasa hiibakoi.# #X Oonita nanai nikeho quba pupu hiireqi hee, O Ohonga, nii nokoho kira hiiremi nokoi eto ai tatauma mae baura qidza niiho teeta peperataino mae soubidzaama naataino. Oho isakita nii nokoke beedzaenomaitemi oho isakinipamu naatare. Oke eete pupu samaneke hiirorai. (" KX Qate nike nanaho sinabidza nookaqi tani naatetaho isakita noi biranataquho bodzata nike noke Buububuuiqi hiibakoi. OHONGAI NOKO BEEDZAENOMAITARE PAURO HIIRETA )! MX Nokoi baura qanga nokomeho ipike bamu Ohonga Sooparaho nese ma pati qidzake mooraqu, bamu noho beedzae ma dzapa pobi mooraquhe noho purabake saridzorakoi. }  uXOonihe qesai Ohonga ruume naate Dzesu Soopara napameho sinabidzake basesa oonoma eetoraike noi eepama ittobidzakoi.  XOonita Dzesu Kiristu Soopara napahoi Angero beedzaenoma ooma gama qusu neta baa paana naataquta nikema napa gama qidzata oorakoi. x kXOho quba qesai nike oonomake eetorai nokoke Ohonga noomae oho ipi ma ari quba bamenoma moitakoita qupadzomare.  #XOonita nike Ohongaho pobi quba heme oonomake saridze oorami Ohongaho mumure naatemi noi maripa maikhata qidzanita bamu ruume naataqu. l SXOi abi sigina qesai nike dzakidzaki eete kaipo samaneke moitemi nike peperataamake ai tataumata battigara naatemi nanai Ohongaho oko ma boto tupu samaneke oho pobi qidza hiiremi qaki naataridzoni. OHONGAI BATABIDZA ABI MEENOMA = uXMaqa, nike iso keke qesa qesaho quba dzasa eetemi nikeho ai tatauma meupu naatemi nana nookorai. Oonita Dzairamane, nanai nikeho quba Ohonga hasa hiibaquho isaki naate oorai. Y /XDzoobe Dzairamane: Nike Ohonga mai ma Dzesu Kiristu Soopara napameho oko ma boto tupunita nopoi hasu ma keba nikeho quba dzoobiremi Qaru abi tapari nanai nike pobi hiire. PAUROI TTESARONIKA ABIHO HASA HIIRETA   X{Oonita nike Dzesu Kiristu Soopara ma ingona mai napameho baruna heena ma nokanokata adzahaha naate oho meupu saridzorare. Oionita Dzesu Sooparaho dzapa pobi oke napai poiqa qusubaiteqa hasa ma gegema hiire qaraqara qaarakoi.Anaio Peetoro*MDzairamane name, nike oke gama qupadzomaqi eto abiho obera noo teeke nooka toqomaqi haratete mainata tuumainohe tete nikeme korabete bakena geema qaarare. lQGee samaneta noi sinasina eranomaho qesa noo bamenoma samaneke paanaitorai. Oonihe abi khepidzenoma qesai quseripo naateqi noo bamenoma noho ma qetaqeta qesaqesa oke oberama hiireqi sama nokome bagara biirorai, oi attinomani. POonita abi samanei sinabidzata qeema qidzanatareiqi Soopara napahoi qoqoke baaorai oke qupadzomare. Paha teen a oke Pauro dzaira nanahoi nokanoka nometa nikeho quba gee qesa qeetemi nike isaitorai. -Oonita dzairamane, nike quba oonomaho beebe eesuqi nahusaamake buu ma dzake eete qupa kebata baura nikeme eete qaamake oi gama biranatare. + Oonihe naruho kokoi hee, Qusu ma ttoka paha usaqe naatemi ota tete rike ma pobi oi keke oorakoiqi hiirorai. OHONGAHO QUPA TOOBAKE EETE QAARARE  Nike oho pomata beebe eeteqi Ohongake dzeima qaama noho bodza biranatemi qusu ma haba gama qaite gabi eete dzeubaqa maina naatakoi. + Quba oi gama rubengaho pobi naatakoita nike qupadzomaqa oora ma qaara nikeme akobetemi sasari naatemi nike ai tataumata tatanga naate qaarare. |q Oonita Soopara napahoi paana naataquho tete ikanoma bahe guume abi seike qeemoraiho qesa naatakoi, ttoka ma haba quba oi gama husu minama okasaba bamu naatemi eepa tatangai ttokaho tete ma poma, kuku ma khooba gama paanaite soubidzakoi. # Mae nike qupadzomami Ohongai abiho pomata bodza ruume naateqi naru oke paanaitaama naatorai? Bamuhe abi samanenipamu noko eto ao baate bamu naatainohe qupa burisi eeteqa ingona saridzareiqi Ohongai naru oho mee paanaitaamake beebe eetorai. QUSU MA HABA DZAETARIDZONI 7Oonita dzairamane, Ohongaho bodza qesai kharanipamu, tii ttauseniho isakini qate qesai hoteqa, qupi teenaho isaki, tete oke eto ruume naataino. E Oi obaho noo oi ao bamu naatetahe eepaho noo oi urai oorai. Oi ipita Ohongai abi basesanomake maripa eeteqa eepama ttoka ma haba ma quba oke gama teetemi ngaura naataqu ooqai oorai. h IOonihe bosata ttokaio hau ma obaho isakita oomi dzorobi oke gama sengibete qaata. Qate ipita ttoka oi papatemi oba ma dzorobi oi papateta. Kebanoke dzorobi paha minanatemi battingi geqobaqi ttokake teetemi oba sooroqi abike nukurota. Oonita naru Ohongai hiiremi oota oi suheqata meenoma naateta, tete oke abi eto ruume naate noo sepesapeke hiibaino.   Hee, Oo, Kiristui biranate paana naatakoiqi hiireta naru oho mee kaqani? Naru oke uimane neimane pobi hiiretanihe nokoi gama baate bamu naatemi bosata ttokaho quba samane minarai biranateta oi nome gama oorai baaoraita naru hiireta oi baamu, ooiqi noko hiibakoi.  #Oonita tete erake bosata hesate hiiremi nookare. Kebanoke sube ma pasenaho abi qesai biranateqa dza nokome qusubaite eraiqi hiibakoi. H Oho quba qaheuba too abi noo hiire qeete qaata ma ipita Soopara Dzesu ingona mai napahoi hiireta ma paha noho qaru abi qesa ma nanai ipibire hiire baaorai noo oke gama korabete qupadzomare. 1 ]Oionita dzairamane, bosata ana nikeho quba gee dzoobireta paha dzaira pepa erake qeesubi oi nikeho qupa tukutomi meenipamuke tete saridzorareiqi ana oho baura eetorai. 5Nookare. Totoho teei eraiqi hiirorai. Haa noio pera sooroqa paha pera nomeke muunakoi. Ma hooi seru qaate sasari naasuhiqake paha burisi eete seru teena oke teetakoi. Ooiqi hiiroraita abi oonomake eetaqu nokoi oho pobi naatakoi, oonihe eto nikemae oho pobi naataino.A{Oonita abi oonomai bosata rike ma pobiho tete nookaama naatapuko gattiqa isanatarori. Oonihe ao nookaqi qaheuba sinabidzaho pai qusubaitare boohiqi mainata qeemami bamenoma naatakoi. oWOi qesai ttokaho dzuputa ooqi Dzesu Kiristu Soopara ma ingona mai napahoho pobi nookaqi dzupu nokome qaasuhiqa ao hairiamake paha dzupu mainaho kabira naataquko bame nokohoho suhe minanipamu naate bosabosahoke suqobidzakoi. /WOi banaita oberaobera nokomae pasenaho ekata ooqi ikaqi hiireqi qesake qangata saqobakoiqi hiirorai. Hiiremi qesai ao dzupuho dzore naasuhita nokoi oho noo nookaqi paha nokoho dzuputa dzuubaquko oi tti ma ttakaho pobi naatakoi. Oi abi teei dzupu apeta dzuubaqu ooqaho khii ma khaake hiibakoi. MQesai ao ttokaho dzupu qanga oho dzore naasuhimi banaita qanga eranomai nokoke ikobeteqi sama kanoke hiireqi nokoke pasenaho tetenipamuta dzeimami noko paha oho kabira naataqu oio bamenoma. 7Oonita banaita ikoikonoma nokoi sama nokomehoke nookami oba neseho isaki oonihe nokoho oba ao bamu naateta. Bari bodzata perettabi peitemi uta huitemi quu moitaamake sepeke tuumoraiho isakita nokoi abike uumaama. Oonita Ohongai nokoke khaa qupiho qausuta suutomi oorakoi. *MOho beedzae minake eetemi noho qiba burisi eetemi noi toogiho heeta ooqi pure quba noke teetomi toogi noi abiho totoho aimaqi mai nomeke qamuni hiire pobiteta. _7Nokoi tete pobipobi qaateqi sigita tuumaqi Beoroho khata Baraqamuho tete qangake iihorai. Oi Baraqamu noi googa abi ooqi ttuma saridzarotaho dzaodzao minake eeteqi Ohongaho abi tupuke baru hiibare beedzae eeteta. ~!Nokoi piitu khametoho isakita pasena nesema qeemaqi qeraqera eeteqi abi ruumeke ikobete gisita dzeimaqi tete qanga nokome qaataamanipamu. }  Oi nokoi gaamami too pasere eete nokoke gaamakoi. Nokoi qupiho kiringama ooraihe ikoiko nokomeho too inateqi hee, Ete dzadzaho sinabidza tuputa qeemaqu oi paha sapurunomaniqi hiireqi garuba nikehota qeemaqi abike paha kiringanomaitorai, oi attinoma. /|W Qate abi qesai ruume mutu nokometa tete qanga iihaqi ngaaho kabira qaanomaho isakita gasugasuiqi tuumorai oonita paha kabiraho isakita nokoho dzobike eete teetakoi. R{ Oonihe nike qupadzomare, angeroho beedzae oi abi oonomaho tatangake riitanipamuke eetoraihe angero nokoi Sooparaho pengata te soropuruho isakita noo tatangama nokoke paruta aimoraidzara oi bamu. Sz Oi qesai dza ma rumuba nokome qaupuitareiqi sama qusubata angero baisa minanoma nokoho attiamake Dzesu Sooparake basesa eete qanga hiirorai abi oonomake Ohongai meenipamuke batabiremi ngausa naatakoi. pyY Oonita Ohongaho poma erake mooro. Abi rike ma pobi nokoi qangahasita oomi Ohongai nokoke oho neta ingonaitakoihe, abi qanga basesanomake noi qupadzomaqi bodza mootoqa oho beebe eete qaaraqutoke oho ipi nokoke moitakoi oioni. .xUOi Rotti noi nagapa oho bisaqata ooqi moomi oora ma qaara qanga nagapa abi sani eete qaata oi noho qupata biribirinoma naate qaami rubenga oonomai biranateta. w%Oi nokoi Rottike moomi abi rike ma pobiho isaki naate qaatanihe oi nokohota qanganatemi nokoi noho qibata qooromi Ohongai noke ingonaiteta. v1Oho qesa Ohongai abi basesanoma minarake qupanomaitareiqi nagapa eseri Sotomu ma Gomorake teetemi oho qauso ma ngaura oi mumure naate oorai. Wu'Oho qesa ttokaho abi soropuru samanenipamu nokoi pasena oho ttaiqa naatemi Ohongai Noake qaru dzoobiremi tete qidza ma qangaho qogo noo hiiremi nookaama naateta. Oke eete qaami Ohongai te nokoho kahosa qaataranihe hiiremi oba sooro peite nokoke gama nukurota. Oonihe Ohongai abi 8, oi Noa ma khameto noho, nokoqake ingonaiteta. LtTete erake eete oorai. Agobake Ohongaho angero qesai tete dzongobetemi noi nokoke te ingonaitaranihe Iibadzaho koseta kha qupita qahitotomi noko ota qaamake kebanoke nokoke maripa eetakoi. s1Oi teeho quba bahe nokoi quba nikehoho peettake eete noo samanema qoqopa eetemi nike nokoho kabira naatakoihe nokoi ao oho mokosu koko moohirare. rOonihe qesa samanei ruume baura eeteqi pasena nese nokohoho tete iihaqa Kiristuho mee qesaho pengata midzahubaitakoi. /q YMeeke agobake abiho bisata paha too abi oberaobera qesai qaatanita tete oonomata banaita oberaobera qesai seike nikeho bisata qeemaqa ikoiko noo attinoma samaneke hiibakoi. Ohonga Kiristu noomae gisi nokohoho ttuma biiretahe nokoi oho bai hiireqa sama nokomeho kakati eete ao rubenga naatakoi. Bp Oonihe noo qiba erake qupadzomare. Quba ipita biranatarotaho nooke too abi te toibaki eete hiibara, baamu. Qaheuba Sumasa noo oke nokoho qupata dzoomami nokoi Ohongaho too naateqi hiire qaatanita qetaqeta nokohoho kuku ma khoobake abi bamu qupa nome ma nomeho isakita hiiremi isanataqu, oke korabete nookare. o n Oonita nana tapari quba oke moo nookata oi teeho quba bahe agobake too abi Kiristuhoke hiire baaorai noo oke Ohongai gama nanaho pengata qaupuitareiqi paanaiteta. Oonita noo oi dzongi teei qupi sobasobata baiburoraiho isaki naatemi nike oho koina qusubaite tuuma qaamake iihai taamai qupa nikehota peitemi Kiristuho khoobai ete dzadzaho isakita nikeke baiburomi paana naatakoi, buububuu! |m sOi qesa ma nanai qaheuba torata peite ooqi moomi Ohonga mai dzadzaho maikhatanipamu noi dzapa pobi ma koina nomema Khatake sengibeteqi eraiqi hiireta, Eraio qeseba khata naamaehonita ana noho nookami bagenomanipamu. Oiqi hiiremi nana nookata. l }k uNookare. Nanai teqaha abike ikobeteqi gotta ma pai qesaqesa ttuttuiteqi nike pobi hiibaranihe, Dzesu Kiristu Soopara napameho dzagata qaaqi nese nanamema noho beedzae moo qaami noi oho poro gotta naatemi oho isere meeke nike pobi hiireta. xj kOonita ana papatemake eto nike mumure erake ruume naatainohe qupadzoma qaarare. KIRISTUHO DZADZA MA DZAPA POBI }i uOi Dzesu Kiristu Soopara napahoi anaho quba tete paanaitemi anai ao dzamonoke hiibudzake boobiqi qupadzomorai. h  Oi nokoi ana ao sururu eetemi ana ttoka sasaho naga name kuibidzaridzoho qubake ana qogo noo oke nike qoredza eetemi bamu isanataqu. hg K Nike aoqake oho isakita qeemaqi gesina naatetahe ana nike qogo noo oke hiireqi qupanomaitorai. f ) Nike batigara naatemi Dzesu Kiristu Soopara napahoi pobi qidza tatanga nomeho tete kuraumami nike ota dzuubami dzapanomanipamu naatakoi. Oonita teei bosata kahosa dzamudzamu saridze oomi ikaqi hiireqi noho nese qumini qamini naatemi noi akoako oho tete ruume naataqu? zc oOonomake eete qaaqa bamu pare ma meeama naataquhe Dzesu Kiristuho neta meupu saridze noke gesinanipamu naatakoi. _b 9Oho kotanga naateqa qesaho dzasake eete nokoho quba kokora baura qere biirorare. ua eGesina aimaqa battigara naate sama nikeme bageke eete soopara eete qaaraqutoke sinabidzaho kotanga naatare. o` YOho qubako nike beedzae eete ai tataumake eeteqa oora ma qaara qidza saridze noho gesina aimare. ,_ SOonihe noi oke mumure mooto oomi napai ttokaho rubenga arabidzareiqi oho dza ma rumuba qaate naru mina tobe sumanoma dzakapanoma oke ao mai eetaridzoho isaki oni. L^ Oi teeho quba bahe Ohongai gesinaho maikhatanita noomaeho ttuma isanatemi noi adzahaha naate boto tatanga nome dzoobiremi sinabidza ma oora ma qaara minaraho qubatu napaho pobi naate oorai. *] OOi nike Ohonga mai ma Dzesu Kiristu Soopara napameho gesinanipamu naatemake hasu ma kebaho meupu nikeho torota biranatorakoi. OHONGAHO DZAPAI NAPAHO IRITA OORAI j\ QDzoobe Qesamane Name: Anai Dzesu Kiristuho qaru abi ooqi ao noho quba sutasutata ooraita nookare. Oonita Ohonga mai ma Dzesu Kiristuho baruna henata iso keke ai tatauma bagenoma saridze oorai, noorake ana nikeho quba qeesubi. [  Qate sase qidza niihoho khameto erana oorai nokoi paha niiho quba dzoobe hiire.Oioni aipo,Anai Dzohane, abi agobaVZ ' Oore, naho noo samanenihe, oke posoma geeta qeetaquho isakiama naatemi anai nikeho toro biranate nikema napa qesa penga teenaite noo hiiremake napaho qupa qidzanipamu naatakoiqi hiireqi roroko biire. NY  Qaupuitemi eto noho baura qangai nikeho naataino, nookao. AIPOHO NOO X 1 Oho quba teei Kiristuho sinabidza bahe sinabidza mainake aima nikeho toro biranataquko eto noke nagata dzeima kokora eete noho baura qaupuitaino. MW  Oi qesai Kiristuho sinabidzata atimaama naateqi ango mainata tuumorai, dzasa. Ohongai nokoma ooraama. Qate apene noho sinabidzata atimorai, meeke Ohonga mai ma khata esese napama gama oorai. xV kOonita napai eto oho kabira naatainohe, napa baura eetorai oke soubireqa oho ipi ma ari gama susupu saridzare. U yOonihe, Dzesu Kiristui abiho sama eeteqi baata oke qesai ikobeteqi hee, habaniqi hiireqi Kiristuho ibo naatorai. FT Oi napai qesaqesaho dzasa eesuqi oho pai qusubaitorai mae baamu? Ohongai suu ma pai oke agobanipamuke hiiretanihe oke napa poiqa gaubidzaquho tete bamu. KIRISTUHO SINABIDZATA ATIMA QAARARE 3S aOonita ana te pai usaqe moosoidzaranihe Kiristui bosata hiiremi napa nooka baaorai teena oi hee, Nike qesaho dzasa eete qaarareiqi hiiremi ana niiho toro oho qasa hiire. nR WNookare. Ohonga Mai noi suu ma pai hiiremi ana moomi niiho khameto oho tete meenomata tuumorai. >Q wOonita Ohonga Mai ma khata noho Dzesu Kiristu nopoi napaho quba dzasa eete meupu nopome dzoobiremi napahota hasu ma keba ma kokora qidza biranatakoi. DZASA EETAQUHO SUU MA PAI LP Oi oho meei napahota baura eetemi napai gama teena naate qaarakoi. wO kDzoobe Sase Qidza: Ana Dzohane sinabidzaho sooparai khameto niiho ma nikeho quba noorake qeete. Dzoobe, meenipamu ana nikeho quba dzasa eete. Oonihe ana keke bahe, sinabidzata meenoma naatorai noko ma nanai gama nikeho quba dzasa eetorai. 9Nk Qate Kiristuho okoma boto tupu erana oorai nokoi nikeho dzoobe hiire. Oonita nike qaheuba baura napameke qupadzomaqi qesa kanabete oorare. Oionita Dzesu Kiristu Soopara napemeho baruna heena ma Ohonga Maiho dzasa ma Qaheuba Sumasaho ttaiqa oi gama nikeke bakena geema qaarare, aipo.Anaio PauroM L/ Oonita Dzairamane name nike keba ma dzapata ooqa qupa teenaite qesa kokora eetemi Ohonga dzasa ma hasuho maikhatai nikeke tuuhoro qaarakoi. eKC Nanai nikeho neseta isanataama naatemi nike beedzae aimaqu oke nana nookami bamu qanganataqu. Oi teeho bahe nikemaeho oora ma qaarai qidzanataqu ooqaho qubake nana beedzae eete pupu hiirorai. Oi Dzesu Sooparai anake beedzae moitemi ooraihe ooma anai eto nikeke suqobidzainohe qanoqanonomaitaridzoni. Oho qubake anai nikeho amata ooqi sauqata qogo noo hiire qeetemi qusubaitemi ana nikema ooqake bamu noo tatangama hiibaquhe inoinoma hiibakoi, oio naho dza. NOO QETTA MA KOKO J /IW Aimami nanai nikeho neseta uubareiqa uubakoi isanatareiqa isanatakoi. Oonihe nanai nikeho bisata bamu quba meeho basesa eetaqu, bamu. Ooqaio mee oonita qaupuitakoi. H Qate ana dza eetemi nike nanake toronaitemi, sasaho isaki bahe meenoma naatare. Oonihe toronaiteqi eto sasake soobainohe mutuke aimare. G 9Fk Oonita sama nikeme bageke eete toronaitare. Toronaite moomi isaki nikehoi ai tataumanomani mae baamu? Nike Dzesu Kiristuho torota atimorai mae bamu? Eto sasaho isaki ooraino. ?Ew Moorare, Kiristui basesa bahe abi kebaho isakita ooqi baateta oonihe qoridze poiqa qaraqarata oorai oi teeho bahe Ohongaho beedzae keke. Oonita nanai te sama nanameke qaupuitoraidzaranihe noho poma kebake iihaqi paha noma gama qaraqara saridzeqi Ohongaho beedzaeta nikeho torota baura eetorai eetorakoi. sD_ Oonita nike bosata naho nese ma penga moo nookami abi kebaho isaki naatemi nike hee, Noho torota obaoba apeke moohimi Ohongaho mumure naataqu? Oiqi hiiroraihe poiqa naho nooi nikeho torota bamenoma naatakoita Kiristuho mumure oioni. ;Co Oonita hiibi anai bosanipamu nikeho torota biranatetani qate ipita nikeho neta kahosa biranatemi ana naamae te qeemaranihe geeta qogo noo qeete dzoobiremi oi naho habara naateta oi qupi eseri naateta. Qate poiqa ana qeemami qupi tapari naatemi anai bamu sepeke nike ingonaitaqu oke nike korabete nookare. zB o Nookao poiqa nana nikeho torota biranataqu oi ao qupi tapari naatakoita qupadzomare. Biranateqa batabidza abiho isakita isere nikeho gama nookaqa bamu abi teenaqaho toota noo nookaquhe eeserima tapariho noo totohoi teenata tuumami nookakoi. ~~}S|{m{ z8yyxKww?vvuttt.srr2qXq poo5nOn>m/lOl>kdjihhggfCee=dddcbb'b`~_^^^z]s\\5[ZZY_XWYVVUNTSnRRQGPOO!OMMWMLdKKIJJxIINHH/GGWFF)EED8CCiBhAA@@D?*>_==<;;4:29y88|766`5C43321100C/...,,*++[**))/(j'&`%`$$#E"!!1 =7rh6< o %Ovj=-2SOke hiiremi Peetoroi hee, Anania nii naane qubake Saatai niiho qupa rasaki eetemi Qaheuba Sumasake ikobeteqi ttoka ma haba niimeho ttuma koko qahitotoraidzo? )1 MOonihe abi teeho dzapa Anania ma ata noho Sapira nopoi ttoka nopome tteke ttuma quba hiiremi biranatemi qesai oma gama Qaru abi moitetaho isaki bahe nopomae qesa naru hiireqi seike oma koko teeke nopome quba qaateqi koko temuke noi aima Qaru abiho dzagata mootoqi hee, oqaioniqi hiireta. 0  / %Noi oho qesa eeteqi quba tongo nome oho ttuma quba hiiremi biranatemi noi oke gama aima Qaru abiho dzagata mooto soubireta.+.O$Qate abi teei qaata dzapa noho Dzosepe noke Qaru abi paha dzapa moiteta oi Banabe (dzapa nohoho khoobai ttapuita khata) noi Reebiho eema. Kusu Kipuro nena. M-#Qaru abi moitemi pattabete abi ooho dzoreke isakiqata moite qaata. ,9"Ma bisa nokohota teei teqaha sepeke qaarara. Quba tongo ma qubabosa, guhu ma naga, dzoo ma hoo oi qaami oke noko oma quba hiiremi biranatemi oke $+A!Ma Qaru abi nokoi Dzesu Kiristu baata neta qoridzetaho noo hiire qaami mee nokoi minanipamu naatemi abi minarai dzoobe ma kanakanaho isakinipamuta qaata. R* Obetemi sinabidza qusubaitetaho tupu mokoi quba samane nokome gama mootoqi ttaike aima qaata ma ipibidza ma hongasidza mekeqoma eete qaata. Nokoi quba niiho naaho hiibaamake teenaite aima qaata. J) Oiqi hiire pupu hiimi naga nokoi oota oi ngungudza eesuhimi Qaheuba Sumasa nokoho qupake qanoqanonomaitemi sinabidza oke noko beedzaema hiire qaata. SINABIDZAHO ABI TUPUI QUPA TEENA KEKE H( Oke eesuhima niimae boto dzoobiremi abiho sama ma sasa qidzanatorare ma quba nese agiagi biranatemi mumure naatorare. Oonihe oi gama qaheuba khata niiho, Kiristuho dzapata biranate qaarare. `'9Oonita Ohonga niimae moomi nokoi qaupasasa gaamami attinoma naatarorihe iboho isaki oke nii rasaki eeteqi qaru khameto niime beedzae moitemi nokoi too ananama niiho sinabidza hiire qaari oke paanaite qaarare. O&Oonihe niimaeho boto ma too niihoi hiiretaho isakiqata noko eetorai. R%Oonita meenipake nagapa eraho abi nokoi qaheuba khata Dzesu apeke Ohonga nii upubireta noke nokoi ibo eeteqi Herote ma Pottio Pirato nopoma raaba abi ma Isirae abi ma noko gamaqa noo teenaiteta. 5$cOi ttokaho abi qiba nokoi ttarita qooromi bosa qobaqoba nokoi oho qesa ttutturateqi nokoma gama Ohonga ma Kiristu nopoho ibo eeteqi basesa eetorai. Oiqi Ttabitti hiireta. g#GOke eetetai Qaheuba Sumasa dzoobiremi noi uumi nanaho Tabiti qaru khata niihoho too adzahahaitemi noi eraiqi hiireta, Abi soropurunoma nokoi naane quba dzauba eetorai? Ma abi nokoi naane quba noo sepesapeke qupadzomorai? I" Hiiremi nookaqi noko totoho nokome teenaite qusubaiteqi Ohongaho toro pupu hiireqi hiireta, O agoago khata teena. Nii qusu ma ttoka ma besa oke nii khooba nokohoma gama mooto soubireta. 8!iOonita nopoke saaqoromi nopoi qesamane nopomeho toro biranateqi abi mimi ma bosa qobaqoba nokoi noo ikanoma hiireta isere oke qesamane nopome gama pobi hiire soubireta. Oke hiiremi Dzuta abi mimi nokoi ao nopoke eheitarota. Oonihe abi pone oho tii bodza 40 naatemi obaoba oke noho irita eetemi abihota bagenoma naateta. Oho qubake Dzuta abi mimi hee, Eto abi minarai oho nookami qanganatainoiqi hiiretanita nopoke tee ma teeke eetaquho tete bamu naatemi nokoi nopoke paha qaupasasa gaamaqi dzoobiremi tuumata. SINABIDZA HIIBAQUHO BEEDZAE QUBA PUPU HIIRETA \1Oonihe nanai quba moo qaabi ma nooka hiire qaabi oke qaataquho isaki baamunipamu. Oonihe Peetoro ma Dzohane erake noko pobi hiireta, Nikeho nooke qusubaiteqa Ohongaho nooke qaatareiqi nike hiibi mae? 0YOiqi hiireta. Oonita nokoi Dzohane ma Peetoroho quba hiiremi baami nopoke dzoobidzareiqi noo tatanga hiireqi hiireta, Eetoqa Dzesuho dzapake abi pobi hiibainonipamu! <qOonine eto noo erai ango abiho otoba patita dzuubami nooka tani naatainoho quba napa nopoke qamuni hiireqa hee, Eetoqa Dzusuho dzapake ipita abike pobi hiibainoiqi hiibare. 8iNokoi hee, Napa nopoke ikanomake eetaqu? Nopo ao quba eetemi oho pobi Dzerusaremuna oorai nokoi ago nookami Ohongaho mumure naate oorai. Oho qubake ikaqi oke gimutta eetaqu? jMBitta eeteqi nokoi nokoke iihami tta eete naga patita oomi nokomae keke dzahe gunugunu hiireta. nUOonihe abi ponei qaata noi nopoma noko qooro oomi nokoi mooqi tee ma teeke hiiba quba bitta eeteta. q[ Hiiremi nokoi Peetoro ma Dzohaneke moohimi nopoi abi sepe nokanoka guhu dzuubaamaho isaki oonihe nopoi too ananama noo hiiremi abi moo nookami nokoi bosata Dzesuma qaata oonita nokoi oho hasa hiireqi iiha ma dzoobidza eeteta. V% Ma napa paha maina teeho dzapata qidzanataqu oho tete te ooraidzara, baamu.  Oonita nike naga gosogoso abiho isaki ooqi Dzesu oma oonomaho bai hiireta oonihe noi ao naga oho ttittira naate oorai.  Oonita ana hiire paanaitemi Isirae abi ma nike gama susupu nookare. Dzesu Kiristu Nadzarette nagapa nenake nikei hapahapata teetemi baateta noke Ohongai baata neta tukuto eehahaitemi qori oorai noqaho beedzaeho qubake abi erai sama ma sasa qidza eeteqi oorai. fE Nike nakeke hee, Apei nipeho husi ma pai naatemi nipei abi pone erake kokora eeteiqi hiire. Oke hiiremi Qaheuba Sumasai Peetoroke sahurunomaitemi noi erake hiireta, Abi mimi ma abiho bosa qobaqoba name nookare. QMootoqi qasa hiireta, Apeho beedzae ma dzapata nipei obaoba oke eeteo? 7gObetemi iihai mootomi abi mimi ma hobihobi ma sinabidza soopara mina nokoi gama Dzerusaremuta ttutturateta. Oi Dzube abi mina Anasi ma Kaipa ma Dzohane (noi abi maina) ma Aresatte nokoi gama Dzube abi mimiho quni ma mani keke. Oonita noko hiiremi qaru abi eseri oke aima garuba nokoho bisata mootota. )Oonihe biirita abi samane sinabidza noo nookaqi hiisi eeteta abi nokoho dzare paipu ttauseni naateta. SINASINA TUPUI QARU ABIKE NOOTA MOOTOTA  Qanganatemi nokoi nopoke aima suutotanihe ao sure mootomi nokoi iihaihoke qupadzomaqi nopoke sutasuta nagata mootota. 9Oi nopoi noo ma sinabidza oke abi tupuke pobi hiireqi Dzesu baata neta eehaha naate qoridzetaho noo oke hiimi abi mimi nokoi oke nookami qanganateta. 0  [Oke Peetoroi hiireqi Dzohane ma nopoi abi noo pobi hiiromi sinabidzaho soopara mimi ma Satukeo nokoi biiriho pirittaniho pobipobi abima noko nopoho torota biranateta. @ yOiqi Mosei agobake hiireta oonihe Samue ma too abi samane nokoi noo teena oke hiire baaorai. Oi Ohongai naru oke Abarahamu ma ttari nohoke moiteqi eraqi hiireta, Niiho sooro ma sainata ttoka minaraho abi nokoi oho agoago saridzakoi. Oiqi hiiretanita nikei naru noo oho eemane khameto oomi Ohongai qaheuba qaru khata nome ai upubireqi noke bosata nikeho quba dzoobiremi noi nikeho qupa burisi eetemi sasari naataridzo — agoago oioni. Oho qubake nike koirikairi nikemeho isaki sigita biiremake noi nikeke agoago oke eetakoi, khooba oioni. Oiqi Peetoroi hiireta.  [/Oonihe teei noke qusubaitaama naataquko noke rubengaitemi abihota bamu naatakoi. Y+Peetoroi hee, Ohongai Moseke qupanomaitemi noi abike hee, Ohongai anake upubiremi anai too abi nohonihe, naho temuke noi dzairamane nikeho neta teeke uhuto upubiremi nike noho too qusubaite soubidzare. Kiristuke qusuta qaanatemi quba samaneke roibete isanatemake Dzesuke ana ttokata dzoobiremi paana naatakoiqi hiireta, khooba oioni. {Oonihe Khakhope biiroraquho khooba erani: Kiristuke Ohongai agobake uhutota. Oonihe too abi noho too naateqi hee, A{Oho quba nike qupa burisi eeteqa oora ma qaara qanqa nikeme tume biiremi honga ma kahosa nikehoke Ohongai dzamutakoi. Oke eeteqake Soopara mina napahoi nike khakhope biirorakoi. ;oOonihe Kiristui heme oonomake aimarotake Ohongai hiireqi oho nooke too abi nomeho toota hiire paanaitemi biranateta tete ooqake Ohonga biraitemi nike qusubaiteqi oonoma eetepu. Peetoroi hee, Qateqa, Qesamane obera name, Ana qupadzomami bosa qobaqoba nikeho ma nikei ruume nikemaeho isakita oke eetepu. ROonita abi erai Dzesuho dzapake nookaqi hiisi eeteqi dzapa nohota paha qidzanate. Oi abi nike moo nookahimi noomaeho ai tataumai isanatemi Dzesuho beedzae noho irita dzuubami noho sama pobirate. /Qate nike Dzesuke baatata mootota oonihe noi qaraqaraho maikhatanita noke Ohonga baata neta eehahaitemi qoridzetake nana nese nanamema mooqorai. "=Dzesui qupa sasarinoma ma rikerikenomanihe nike teqaha noke ingonaitara. Baamu, nike Kiape Piratoke tototo hiireqi taanga abike ingonaitareiqi hiireta. |~q Uimane napaho Abarahamu ma Isaka ma Dzakopo nokoho Ohonga noi khata nome Dzesu Soopara noho beedzaeke abi eraho irita paanaite. Oonihe Dzesuke nikei ibo eeteqi raaba abi nokohota mootomi Piratoi noke ingonaitare hiiremi nike oho bai hiireta. 3}_ Oke eetemi Peetoroi abi tupuke mooqi hiireta, Isirae abinaga, nike naane quba abiqake mooqi oho hasahasa minanipamuke hiiroraidzo? Nike qupadzomami Dzohane ma nakamaeho beedzae isanatorai mae sinabidza nakahoi bagenoma naatemi ooqaho qubake abirai tuuma ma baaba eetorai mae? Oi baamunipamu! O| Obetemi abi oi Peetoro ma Dzohane nopohota soomata oi biiriho totaqi suba kharanoma oke hee Soromoho suruhoniqi hiire qaata ota nokoi oomi abi samanei nokoho toro torouma baaqi hasaqu eeteta. A{{ Biiri pou qidzata habese ttuma ma qurumaho nenesa hiire qaapu abi oioni. Oi quba nese agiagi oke mooqi noko hasahasa minanipamuke hiireta. PEETOROI OHONGAHO BIIRITA SINABIDZA HIIRETA kzO Oonita noi tuuma ma baaba eesuhiqi Ohongaho dzoobe hiiromi, abi ma paimane nokoi noke mooqi hee, wygMa noi nopoma gama sinabidza guhuta peiteqi nome tuuma ma baaba eesuhiqi Ohonga hasa ma gegema hiireta. nxUHiireqi noi noho boto pobita aima qusubaitemi oko ma sama nohoi tatanga naatemi noi tukuba qoorota. OwHiimi Peetoroi hiireta, Maaqa, anai ttuma baamu, siriba baamu. Oonihe quba naho torona oorai oke ana isanate nii moitakoi. Oonita Dzesu Kiristu Nadzarette nenaho dzapata nii ao qoori tuumare. Zv-Hiiremi noi hairiamake erake qupadzomata, nopoi quba teeke ana moitareke hiibi. ouWHiiremi Peetoro noke moohimi Dzohane paha oke eeteta. Nopoi hee, Maa, nii nese taate nakake moorare. ptYOonita abi ponei moohimi Peetoro ma Dzohane Biiri nakuta dzuubake boohimi nopoke nenesa hiireta. ds CQate ete aparana naahiimi pupu bodza naatemi Peetoro ma Dzohane nopoi Ohongaho Biirita peiteta. Oonihe abi pone (paiho amenata pone naate qaata) noke qesamane nohoi bodza samane aima tuuma Biiri pouta mootomi habese qaami nokoi sinabidza guhu ota tuuma ma baaba eesumi noi nokoke ttuma ma qurumaho pupu ma nenesa hiire qaata noio ota habese oota. r Rq/Oi noko Ohongaho hasa hiire qaami abi paha qesai nokohoke nookami bagenoma naate qaata. Ma Ohongai abi sinabidzaho dza minake eete qaata nokoke aimaqi Qaru abiho tuputa ipibiremi qidzanate qaata.*pM.Qate qupi samane noko Ohongaho biirita ttutturate qupa teena eete qaaqi, burisi eete naga nokometa patta qooto muuna qaaqi muuna ma aima qidza eete qaata. *oM-Ma qesa nokoi quba tongo ma qubabosa nokome ttuma quba mootomi oma biranahimi qesamanei patta ma qubaho dzore qaata nokoho quba isakiqata batabire moite qaata. an;,Oonita nooka hiisi etaeta abi nokoi tupu teenata oomi quba nokohoi ttaiqa kekeni. kmO+Oonita Qaru abi nokoi quba nese agiagi eetemi mumure naatemi nokoi moo nookami attinoma naateta. >lu*Oonihe nokoi gama ota teenaqata oomi, Qaru abi nokoke sinabidza pobi hiire banaitemi bage eete nokomae qaata. Ma teena naateqi dzobadzoba qooto muunaqi pupu baura eete qaata. Bk})Oke hiire qaami apenei Peetoroho sinabidza nookami meenoma naateta (oio tiri ttauseni oni kaqa) nokoi sobasoba saridzeqi Qaru abi nokota ipibireta. NOKOHO OORA MA QAARAI MAINA NAATETA zjm(Ma Peetoroi noo oonomake hiiroqi ipibire noko pobi hiireta. Nike abi naga rasakinomake qaateqa baa aimare. i'Oi nike keke bahe eemane khameto ma abi kharana oorai minarama nikeke Ohonga Soopara napahoi ao Qaheuba Sumasaho pobi hiiremi oorai. ]h3&Hiiremi Peetoroi hee, Nike qupa burisi eete Dzesu Kiristuho dzapa mai eetare. Mai eeteqi sinabibidzaho sobasobata dzuubami kahosa nikeho dzamutomi Ohonga mai noi Qaheuba Sumasama nikeke dzou eete qaarakoi. 1g[%Noo oke Peetoroi hiiremi oi nokoho tomata dzubaqi qupa nokohoke kootoromi nokoi Peetoro ma qaru abi qesa minarake pobi hiireta, Dzairamane nana ikanomake eetaqu? f+$Oonita Peetoroi noo ipibireqi hee, Isirae abi qeena ma baana ma nike gama korabete nookare. Nike Dzesu hapahapanaitemi baateta oonihe noke Ohongai tekata upubiremi noi Kiristu ma Soopara mina napahoke naate oorai. Oiqi Peetoro hiireta. ABI SAMANE QUPA BURISI EETETA e'#Qooro qaama ibo abi niihoke anai aimami noko oko toro niihota ttutturate qaarare oke Ohongai Dzesuke pobi hiiremi Tabiti qaupuiteqi hiireta. Qate noi qoridze peiqi Ohonga maiho boto pobi naate ooraiqi napake naru hiiretaho isakita Sumasa nanaho irita dzoobiremi soororai ma sobasoba ooqake nike poiqa moo nookorai. Tb! Oonita Ohongai Dzesuke ao tukuto qoridzemi nana nese nanamema noke moota. "a=Noi Kiristuho hore noo paanaiteqi hee, naho qeseba khatai bamu koseta qaami noho samai ota arinataqu oonihe, baata neta qoridzaqu oho noo hiireta. 5`cOi noi too abi qaaqi Ohonga naru noo tatanga noho irita mootota oi biidza ma suna nohota teei abi mina naatarotaho naru. Oonita Dzesuho naruke Tabiti qupadzomaqi hiireta. ~_uOonita Peetoroi noo ipibireqi Dzuta abike hee, Qesa ma dzairamane name, uumi napaho Tabiti noi baatemi qurabireta oonita nohoke ana te hiiremi nike nookoraidzara baamu. Napa moomi noho nesetu napahota ooraita noi Dzesuhoke eeteqi hiireta. +^OBaamu, nii anake qaraqaraho tete banaitemi ota tuumakoi oi nii anake penganaite qaama qaama anai oho qaki naate qaarakoi oiqi Tabitti Dzesuhoke qeeteqi hiireta. )]KOi teeho bamuhe nii gisi nahoke sepeke gaubiremi rubenga naataquho tete bamu oi nii qeseba khata niime anake qaatemi ngausa naataqu oi teqaha ooraidzara. p\YOho qubake ana ttidza qidza eetemi naho too hasahasa hiirorai. Oho qesa sama nahoi bage eete oorakoi. F[Nookao, agobake Tabiti noi Dzesuho too naateqi eraiqi hiireta, Anai moomi Ohonga anake dzaga bobotorai oho isaki oni. Oi noi naho boto pobita ooraimi ana bamu quba teeho atti eetaqu. ZOonita Ohongai noke paha qaraqaranomaiteqi baata ma hemeho neta saqorotaho isakita noi ao eehahaho pobi naateqi baatake suqobireta. GYQate nikei abi oonoma Dzesuke teetareiqi noke tuuma abiho botota mootomi hapahapanaitemi baateta. Oonihe oi teeho quba bahe Ohongai sauqata qupadzomaqi oho tete biraitemi nike qusubaiteta. X%Hiireqi Peetoroi hee, Oionita Isirae abi, nike toma tiiteqa noo erake nookare. Dzesu Nadzarette nenake Ohongai husi ma painomaitemi noi bisa nikehota quba nese agiagi ma baura bamenoma samane eete qaami oi Ohongaho mumure naatemi nike te oho ruume naatoraidzara. ~WuBiranatemi oionita apenei Soopara oho dzapake qiraitaqu nokoke ana qidzaitakoi oiqi Dzoere hiiretanita oho mee era. V'Ma ana nokoke qusuta quba agiagi banaiteqa ttokata mumureho isaki dzoobiremi dzuu biranatemi eepa ma dzapunamu ma quba biranatakoi oi etei burisi eetemi qupi sooromi dzasidzai dzuu eetakoi. Oke eete soubiremi abi nokoi Soopara minake qaupuitaquho bodza ao biranatakoi. UtTaOonita ana kokora abi ma paimane nameho quba eeteqa Sumasa name dzoobiremi nokoi naho too naate hiibakoi. }SsOi Ohongai noho toota eraiqi hiireta, Anai kebanoke Sumasa name dzoobiremi haba samaneho abike igabire soubirema mutu ma khata nokoi too abiho isakita hiibakoi, ma abi tasu nokoi nese parara eeteqa baku meenomaho qesa mooqa tete qupadzomakoi. SROonihe hore noo too abi Dzoerei hiireta oho meeke nike erake moori. vQeSaunaba naini kiroko naataamake oorami nanake nike hee, Bai oba nike suqobirorai ooiqi hiire mae? Oi baamu. FPNokoi qepuqepu hiiremi Peetoro noi ttuerebe nokoho bisata qoridze dzaubarike hiireta, O Dzuttea abi ma Dzerusaremuta oorai abi, dzoobe. Nikei bage eete toma ttiteqa naho noo nookare. O- Oonita qesai Qaru Abi nokoke sube ma pasena hiireta. Oi nokoi bai oba agiagike muunaqi ruume nooke hiiroraiqi hiireta. PEETOROI NOO IPI HIIRETA N Oho totoho maina painata Qaru Abi sinabidza hiiremi abi nokoi houpeu eeteqi qesa pobipobi hiireta, Eria naane obaoba? M! Oi paha Kerette abi ma Arabia abi napama teena totoho maina paina napahota Ohongaho baura attinomake noko hiire paanaitorai oiqi hiireta. L Pirigia ma Papirai ma Agitta ma Ribia nena ma Kirene nena ma Romana baata abi oi Dzuta abinipamu ma paha nokoho nakuta dzuuboraiho abi. sK_ Napai Pattia ma Meette ma Eera, Mesopottamia ma Dzutea haba nena ma Asia gattiqa ma apoho abi ooni. _J7Oonita nokoi ikanomake eeteqi noo maina paina napahota hiiremi maikhametoi nookorai? RIMa nokoi hasa hiireqi hiireta, Abinaga erai gama Garirea abi keke. FHOonita bapamuho husu oi nokoho tomata dzuubami nokoi gama baa ttutturateqi abi samanei nookahimi Qaru Abi nokoi noo totoho maina paina nokohonipamuta hiirota oonita minarai hasaqu eeteta. rG]Oonihe Ohongaho dzaodzaonomaho Dzuta abi qesa Dzerusaremu nagapana qaata nokoi qeena ma baana oni. 1F[Qaheuba Sumasai nokoke gama qooro teetemi nokoi ao nagapa noo maina painata sinabidza hiireta. Oonihe te sepeke hiibaranihe Sumasa nokoke banaitetaho isakita hiireta. cE?Suqobiremi noko moohimi Ohongaho too dzadzai nokoho irita biranate qooro soubiremi, hDIOonita qusuta bapamuho qesa husu minanipamu teei biranateqi naga noko oota nokoke suqobireta. +C QQate Ingonaho dzuma ao kharata tuumami bodza pipiti naatemi patta ponabetaquho dzuma naate oomi Peetoro ma kara nokoi gama susupu ttutturateqi tupu teenata oota. iB MMa oho baabeke noko biiremi oi Mattiasike paanaitemi noi qaru abiho ttarita ipibireta.3A aO Soopara qupa mohimohi, nii isanate abi eseri nopoho neta teeke moomi isanatemi nii noke Dzutaho tekata mootomi qaru abiho baura erake Dzuta gaubiretake noi mai eetare. 9@ oMa nopoke paanaiteqi pupu hiireqi nokoi hiireta, ? 'Hiiremi nokoi abi eserike paanaiteta, oi Sabaho khata Dzosepe (oonihe dzapa temu nohoi Dzusto) qate temuho dzapai Mattiasi, nopo oioni. > 3Oke hiiremi ooraita Dzesuke Dzohanei obama soorotaho bodza ma Dzesui abiniqake napake qaate peiteta bodza oho nakuta apenei Dzesuma napamae ttaike oora ma qaara eete baa qaabi abi oonomahota teei paana naateqake abi oio napake hoobire Dzesu qoridzetaho mee hibahiba naatare. = X< +Oonita Peetoro ipibireqi hee, Aoke Samuho pepata erake hiiremi oorai, Nagapa nohoi agiagi naatare abi teei eto oota ooraino. Ma oi paha teeta hee, Sinabidza baura nohoke isanate maina teei aimaridzoni. %; EObetemi oho pobi Dzerusaremuta baami noko ona qaata nokoi nookaqi noo kokometa haba oke Akettamaniqi hiireta, oonihe haba oi Dzutaho kasu ooniqi hiirorai.) : 5(Qate mooro. Dzuta noi pasena nomeho ttuma aima ooma ttoka teeke mai eeteqi ota suma kopidza eete taate qura qohabami ttidza nohoi biranateta. 9 Oomi bodza qesa naatemi Peetoro noi abi tupu, dzare nokoho 120, oho bisata qooroqi erake noko pobi hiireta. Dzairamane name, napaho ttarita teei Dzesuke geema mootoqi qaa tupu oke dzeimami nokoi Dzesuke aimata dzapa nohoio Dzuta. Oonihe baura nome oke eeteta oi teeho bahe Qaheuba Sumasa oke agobanipameke Tabitiho toonaitemi qeetetaho isaki oi ooqaho quba meenoma naateta. Oiqi hiireta. 8 7 Ma paha Dzesuho pai ma nomamane noho ma paimane qesama noko gama qupa teenaite pupu baura eetota oke noko ota eete oota. 06 [ Oonita Dzerusaremuta biranateqi suruho nokome ota oora ma qaara eetota nokoi ota sohoroqi pupu hiirota. Qate abiho dzapa ttari oi Peetoro ma Dzohane ma Dzakopo ma Attereo ma Piripo ma Ttoma ma Battoromeo ma Matteo ma Dzakopo Aripeoho khata ma Siimo Romaho khepidzenoma ma Dzuta Dzakopoho khata. (5 K Oiqi nopoi hiiremi Qaru Abi nokoi tora dzapa Oriba ota ooqi burisi eete Dzerusaremuta biranateta oi te kharata ooraranihe dzuma surenake qeemaquho isaki. >4 w Nopoi hee, O Garirea nena, nike abi naga ikanomai qusuke rittabetorai? Oi Dzesu nike qaate qusuta tuume oonihe tete teena ota paha burisi eetakoi. QARU ABI DZUTAHO HABARA SARIDZETA 3 } Ma nokoi nese dzoobireqi noi qusute bamu naatetaho tekake moohimi abi eseri sasa khabanomai nokoho bisata qoorota. @2 { Ma Dzesui quba oonomaho pobike Qaru Abi nokoke pobi hiireqi bodza ooqata keke nokoho nese ma pengata adzahaha naate, qusuta peitemi nokoi moohimi perettabi ao noke sengi eeteta. n1 WOonihe hiibi, Qaheuba Sumasa nikehota gaibaqa nike beedzaenomaitemake oionita nike ao sohoroqa oko ma boto tupu naho Dzerusaremuta oorai ma Dzuttea habana oorai ma Samaria habana oorai ma haba samaneta oorai nokohota naho noo ma sinabidza mekeqoma hiire paanaitemi kata gamaqi habaho moirata soobeqomakoi. Oiqi Dzesu hiireta. KIRISTU QUSUHO ISAKITA PEITETA 0 Hiiremi noi erake hiireta, Nikei oho bodza ma sau qupadzomaquho isaki baamu oonihe oke Mai noqeke quba oonoma gesina naate oorai. 5/ eOonihe bodza teeta nokoi totoho eranomata Dzesuke qasa hiireta, Soopara naname, nii Isirae abi nanaho bosa qobaqobai ao bodzaqarata ibo napame Romake suqobidzaqu mae? . }Oi Dzohane noio obama abi sooro qaata oonihe bodza ao dzamoqa naasuhiimi ana naamae nikeke Sumasama soobakoiqi hiireta. r- _Ma oho bodza teeta nokoi Dzesuke saridze oomi noi hiireta, Nike eto Dzerusaremu nagapake qaateqi tee ma teeta tuumainohe ota gama susupu ttutturate Maiho naru tatangaho bebe eesuma ana nike pobi hiireta oi meenoma naataridzoni. , 7Oonihe noi sama eehaha nome nokoke banaitomi qupadzomata. Qupadzomami noi Ohongaho pobi qesaqesa noko pobi hiire paanaite qaami bodza pooti naateta. + Qate noi qusuta peitare boohiqi noo tatanga nomeke Tumakhameto pobi hiireta ma Qaheuba Sumasa nokoho quba dzoobidzakoiqi hiireta. &* IO Tteopiro, abi mina name, Dzoobe: Ana bosata pepa niiho quba qeeteta oi Dzesui sohoroqi quba eete qaata ma banaite qaata oho isereke ana niiho quba qeeteta. ) Oonihe anai ao niiho toro biranate naka penga teenaite noo hiibareiqi qupadzome. Qate naho qesamane erana oorai nokoi niiho quba dzoobe hiire. Ma nii paha nanaho dzairamane temu ma temu gama ota dzoobe hiibare.Oionita aipooAnai Dzohane(  i' M Maaqa noo samaneke ana niiho quba qeetarorihe qidzoke poso ma eehoma oke qeete soubidzaqu. :& o Qate abi Samane Temeterioho isere mootoqi hee, noi baura mee keke eetorai. Oho qesa nanamae noho isere qidza mootomi nanaho isere meenoma naatoraike nii gesina. AIPOHO NOO K%  Dzaira name, qanga eetorai abi noi Ohonga moo pobitaama, qate, baura qidza eetorai noio Ohongaho nena. Oonita tete qanga bahe qidzaqake nii gesina naate qaarareiqi ana niike qupanomaisubi. $ % Qate ana oko ma boto tupuho quba gee teeke qeetetahe, Ttiorepe noi noomae bosa qobaqoba naatareiqi beedzae eete nanake kuimorai. Ma oi keke bahe sinabidza abi qesai ota biranatemi noi nokoke kuibiremi qesai baura eetareimi noi nokoke qaga hiireqi tuputa qirutomorai. Oho quba ana naamae ota biranateqake baura nohoho khooba sigumaqa oke pobitakoi. Noi nanaho qoreke hiireqi noo arinoma hiirorai. #  r" _Napai abi oonomake too teeteqi sinabidzaho ttaiqanipamu naataridzo, dzoobe. TTIOREPE MA TEMETERIHO ISERE q! ]Oi nokoi nagapa nokome qaateqi baurata tuumaqi teqaha raaba abihota soomoraidzaranita qupadzomare. n  WDzaira name, sinabidza abi ika ma ika neta baami nii dzasa quba nokoho kokora bagenoma eetemi nokoi oko ma boto tupu nanahota oho isere mootorai. Oonita nii Ohongake qupadzomaqi nokoke roherohe eetemi baurata tuumoraqu oi qidza.  9 mOonita erai teeho quba bahe, naho khameto qesama nikei tete mee iihoraiho isereke ana nookama ota naho qupa qidzanipamu naataridzoni. GAIDZO KOKORA QIDZA EETOTAHO HASA HIIRETA k QOi dzairamane qesai baaqi niiho isere mee hiireqi hee, Nii tete meenomake iihoraiqi hiireta.  Ana nookami niiho qupa khatai isanatoraihe, niiho sama ma gama oho qesa ohongahonga naatorareiqi ana Ohonga pupu hiirorai. { sDzoobe Dzaira: Ana Dzohane Sinabidzaho sooparai Gaidzo niiho quba noorake qeesuqi meenipamu niiho quba dzasa eete. ]3lQate abi nagarai gama niiho dzoobe hiire, oi Euburo ma Pute ma Rino ma Karautia ma dzairamane qesa samane. Oonita hiibi, dzaapa bodza biranataamake oomi quba ana hiirori oke nii gama aimaqa ao baabare. O dzoobe, Soopara napahoi niiho qupa khatake tuuhoro qaarare ma noho baruna heena nikeho irita qaarare. Dzasa oioni.Anaio Paurol7lQate nanai girodzomaqi baura abi Erastoke Koritti nagapata qaatetani, qate Ttoropimo noi batabata eetemi noke Mireto nagapata qaateta niike oho pobi hiibi. Oonita Timotteo nii atapa Pirisira ma apu noho Akuira ma paha Onesiporoho oko ma boto nokoke nakaho quba dzoobe hiibare. lRlOonita Sooparai anake ingonaitetai angi samaneta ingonaite baorai. Oonihe naho bodza ao bamu naatemi anai qusu nagapaho pobi naatakoi. Buububuu! Ohongaho hasake hiire qaraqara qaarakoi. Oi meenipamu.  lOonihe raaba abi samane sama maina painai naho toota sinabidza nookakoiqi Ohonga Sooparai naho gesina abi ooqi sinasinama anake beedzaenomaitemi abi kabira qaanomaho isaki nokoi ana gaahimi eehe, Ohongai ana karabetemi ana oho saqosaqonoma naateta. #lOi nokoi bosata anake noota mootoqi qomaqoma hiiremi dzairamane nahoi ikake eeteqi nipanateta? Etoqa kahosa oho ipi nokoho irita peitaino. V%lOonihe korabete qupadzomare. Nagapa ota kopaho korakora abi dzapa noho Aresatte noi noo nahoke basesa minake eeteqi kaipo saamaneke ana moitetanita noke nii potti biidzare. Ohongai oho ipi noke moitakoi. l\1l Qate anai Ttoroa nagapa qaateqi dzapa sasa nameke Karapo noho torota mootota oke nii isanate aima baabare. Ma paha gee qesaqesa pepaho ma meenipamuke hoo sasana qeetemi oorai oke gama khakhaumaqa baabare. l Tuumami Ttikhikuke ana niiho tekata dzoobiremi Epeso nagapata tuusumi Ttotta Ruka teenai ana tuuhororai. Oonita nii ao Epeso nagapa qaate baabare. Baaqa Mareko bosata baura qaateta noke poiqa paha dzeima baa naho samaqata mootoma noi naho hobihobi naatare. l b=l Oi teeho bahe Teemai anama baura eete qaarihe ttokaho rumuba noke suqobiremi anake qaateqi Ttesaronika nagapata tuumata. Qate Ttittoi baura quba Ttaramattiata tuumata ma Kereseke noi oho qesa Garatia habata tuumata. S l Maqa, nii baurata ooraihe naho torota baabareiqa eto hairi eetaino.  lOonita oho bodzata maripa Maikhata qidza noi naho isaki mooqa rike ma pobiho paparake naho qibata dzaamotakoi. Oi qiba nahota keke bahe apenei dzaodzaoma noho baura eesuqi noho beebeke eetorai napa minaraho qibata dzaamotakoi, oioni. NOO QETTA MA KOKO QESA i KlAi tataumaho teteke ana gama qusubaitemi bauraho poma tee ma teei naho moirata perebara, bamu. J  lNookao! Bodza naho hoteqa naatemi dzuu nahoi ao taramorai. V %lQate nii qupa niimeta tete bageke eete qupadzomaqi eto kaipota peperatainohe baura niime qaupuiteqi abi minarake sinabidzanomaiteqa eto poma teeqake qaataino! GAMANI AO PAURO TEETAKOIQI HIIREMI OOTA velNokoi sinabidza mee oke tomama nookami arabiremi gotta ma pai nookakoi. Oho qubake ana tototo minake hiire. Z-lOke teeho quba hiidzaranihe kebanoke abi qesai sinabidza meeho goottae eete dza nokomeke qusubaiteqa banaita qesai nokoho tomata quseripo noo hiibaquho qirike nokoi eete oonomake nokome quba saridzakoi. !;lOke qupadzomaqa nii sinabidza oke qupi ma sau samaneke hiire qaarare. Nii abi tete banaiteqa pookeba samakebata qogo ma saga hiireqa kosibete qaarare. ' IlTimotteo, nii Ohongaho pengata nookare. Dzesu Kiristui baaqanoke abi baateta ma abi eehaha napa gama maripa eeteqa pobi nomeke gama ota qaupuite soubidzakoi. 'lOke moomi Ohongaho baura abi, niiho koo ma taanga ttari khara ota oorai. Oi baura qidza samaneho quba isanatanipamuke eetakoita qeemare.#?lQetaqeta oio gama Ohongaho, oi dzakapanita oi abike tete rike ma pobi banaitakoi ma qogo ma saga hiibakoi ma nokoke pobitakoi, oi oho isaki kekeni. +lDzesu Kiristuqaho neta ingonai oorai. Qaheuba qetaqeta samaneke nii pai gotta niimeho gopota nooka isaite gesina naate baaooraita qupadzomare. lQate nii pai neemi ma pai gotta ma nanaho toota saridze moomi meenoma naateta tete teena oke nii qusubaite qaarare. ~ul Oonita hiibi, banaita qanga ikoikonoma samanei biranateqa haba biidzakoi ma nokoi qesa ikoiko minanipamuke eetakoi. l Oi anaqaho bame bahe apenei meenipamuke ai tataumaqa Kiristuho tete iihaqu oi paha nikeho patta naatakoita qupadzomare. 4~al Oi nagapa Attiokhia ma Ikonio ma Ristera ota abi anake iiha tuumaqi buribaroke teeteta bame noho oke nii gama moota, oonihe Soopara napahoi hiiremi ana paha qidzanateta. (}Il Qate naho tetei mainanipamu oke nii nese niimema moo qaata. Naho noo ma khooba ma ai tatauma ma kokora ma baura bamenoma ma battigara oke nii moo qaata. |l Oonihe khooba rasakinoma nokohoi paana naatemi nokoi oho qesa rubenga moorakoi. OHONGAHO KOO MA TAANGAI BAURAKE ISANATORAI P{lOonita dzotataho maimane Dzane ma Dzaberei Moseke basesa eetemi okoiko nopohoi paana naatetaho isakita banaita obera nokoho ttittirai burisi eetemi nokoi tete mee rasakiiteqi mainata tuumorai. ^z5lOi nokoi qiri eeteqi teqaha banaita oonomaho torota tete mee saridzoraidzara baamu. y1lNokohota qesai seike naga qesata peite paimane pasena maina painanoma nokoke oosasama hee, Nikeke qidzaitakoiqi hiireqi qoqopa eetemi nokoi oho angita dzuuborai. Oi teeho bahe paimane pasena nesenomai qupi samaneke quba agiagi moo nooka quba dza eeteqi oho kabira naatorai. Bx}lOi qesai sama gebageba eete sinabidzaho tomidzabari naatakoihe oho beedzae nokoho torota baura eetaridzoho basesake noko eetakoi. Abi oonomai gama ngiinginomanita nokoke qaatare. PwlMa bise baiseho isakita nokoi bamu abi ingonaitaquhe nokoi iseresere ma too pokhinoma naatakoi, ma tete qidzake ruume naateqi hoo ma haaho isakita noko pasena samaneke dzoomakoi. Nokoi sama qusubaiteqa koiri kairinoma naate naru tatanga nokome ao geemakoi ma nokoi Ohongaho goottae eete dza ma rumuba nokomeqake qusubaitakoi. vlDulOi abi sama nokome qaupuitakoi. Noko ttuma ma qurumaho dzaodzao eetakoi, sama kanoke hiibakoi, soropurunoma naatakoi, noo qanga samaneke hiibakoi, mai ma pai basesa ootakoi, noo qusubaitaama naatakoi, abiho qore ma geema hiibakoi, sinabidzake puutta hiibakoi, ma Ohonga dzoobe hiibaamake quba samane khakhaumakoi. @~~L}}}{{Czyyy(x.wEwvv/utEssrzqq'pp.oo"nWmQlkk)jPi]hggfeedGccbJaa`__#^]]\q[[ZZuYXX3W0VUT\SSiRR4QPPeOONNzMMfLLKJJ\IHHkGGdFyEDZCCC AA ?>=<;;:99866N55T44^322J2>0 //.. --,[++N*e))i((H''&&2%%V$#|"!!# z^Gy  qqV+P6 L  4 ( #`J?D3B@onW #Oke eetemi Ritta ma Saromi nagapanai oke mooqi qupa burisi eeteqi Ohongaho oko ma boto tupu naateta. m "Ma Peetoro noke pobi hiireta, Airea, Dzesu Kiristu niike qidzaihibita qori qepe niime qoomare. Hiiremi hairiamake qoridzeta. mlS Qate Peetoroi teteta tuuma qaaramuti Ohongaho oko ma boto Ritta nagapata qaata nokoho toro biranateta. Oonihe noi ota abi teke moota, dzapa noho Airea. Noi oko ma boto atimanoma naate tii eith-ho isakita meera keke eete qaata. k !\j1 Qate sobasoba abi ma paimane Dzuta ma Garirea ma Samaria habana qaata nokohota hasu ma keba biranateta. Hasu ma kebata isakiqata qaaqi nokoi Ohongaho pengata subateqi qesa qahiqahi eete qaata. Oonihe Qaheuba Sumasai husi ma pai nokoho naatemi sinabidza haba gegebetemi tupu nokohoi mina naateta. PEETOROI AIREA MA TABITTA QIDZAITETA i' Hiiremi dzairamane noho nokoi nookaqi noke Kaisarea nagapata dzeima tuuma dzoobiremi tuuma qaaramuti Tarasu nagapa khooba nometa biranateta. h Ma Dzuta abi qesa Girisi noota hiire qaata noi nokoma noo hiire nookaqi noo buribaro eeteta. Oonita obera abi noke teetare hiireta. vge Hiiremi Sauro (Pauro) noi nokoma Dzerusaremuta qaaqi Dzesuho sinabidza attiamake abi pobi hiire qaata. f Oonihe Banabei noke dzaira eete Qaru abi nokoho toro dzeima tuumaqi Dzesui teteta Sauro saridzetaho noo ma pobi hiireta. Ma noi Ttamasikota Dzesuho tete hiire paanaiteta oho pobi ma biidza noo nokoke pobi hiireta, oke Banabei gama nokoho pengata hiire paanaiteta. ?ew Tuumaqi Sauroi Dzerusaremu nagapata biranateqi Dzesuho Qaru abi nokohota ipibidzare eeteta. Oonihe noi ao Dzesuho khata naateta oke nokoi nookami teqahama naatemi atti eeteta. d{ Gunu dzoomatanihe noi ao pobi nookata. Oi nokoi repa patita sogimo qooro qaata, oonihe qesamane nohoi noke susu kamo minata sengibeteqi qupibake repa heeta dzoobiremi ttokata qurate biranate atti tuumata. PAUROI DZERUSAREMUTA BAAQI QARU ABI MOOTA c  Hb  Oho ipi ota dzuta abi nokoi Sauro teetare gunu dzoomata. Ia  Oonihe Sauro noi bedzabedza eeteqi hiireta, Dzesu noi Kiristunipamu ooniqi hiireqi sinabidza noo suunipamuta hiire paanaitemi oi Dzuta abi hu noonoma nokoke suqobidzaquho isaki naateta. P` Oke hiiremi nokoi nookaqi houpeu eeteqi hiireta, Dzerusaremu nagapata dzapa oke abi qiraite qaami oho quba noi nokoke sesero minake eeteqi suuto baa qaarita erata oho qesa abi suutoqa dzeima dzube abi mimi nokoho botota mootare baata. Oonihe noi ikanomake eeteqi ao maina naate oorai, eo baamu? Atti quba hiireqi oke hiireta. d_A Ma Sauro noi Ttamasikota Dzesuho oko ma boto ma nokoi isakiqata oota. Ooqi noi ao Dzuta abiho sinabidza guhuta peiteqi Dzesuho khooba hiire paanaiteqi eraiqi hiireta, Dzesu Kiristu noio Ohongaho khatanipamu ooni. n^U Obama sooromi oionita noi patta muunaqi tatanga aimata. SAURO (PAURO) TTAMASIKOTA SINABIDZA HIIROTA ]- Oke hiiremi noho neseta quba qoringi tomidza teei taatemi nese uhubami haba moota. Oonita noi qooridze hiiremi Ananiai noke obama soorota. \ Oke hiiremi Anania noi tuuma naga hiireta ota peiteqi Sauroho qibata boto mootoqi hiireta, Sauro, qeseba khata name. Dzesu Sooparai teteta niiho toro biranate noi ana dzoobiremi baabe. Oonita nese niiho uhubami Qaheuba Sumasai ao niike raraku biidzare. [ Oi noi dzapa pobi nahoho quba iima ma bago samaneke saridze qaaraqu oke ana isanate noke banaitakoita nii tuuma noke qidzaitare. Z3 Hiiremi Ohongai hee, Abi oke naamae asatemi noi naho kamo naate dzapa pobi nahoke raaba abi qiba ma Isirae tupu nokohota aima tuuma qaarakoi. vYe Obeteqi erata nanai niiho dzapa qiraitorai nanake suuto ai tuumare dzube abi minai noke pobi hiiremi oorai. /XW Sooparai noo oke hiiremi Ananiai eraiqi hiireta, Abi ohoke minanipamuke hiiremi ana nookorai, noi dzagana niihoke Dzerusaremu nagapata adzapeke sesero eetorai. W7 Oke hiiremi noi hee, Oe Ohonga anai erani. Hiiremi Ohongai ipibireqi hiireta, Maa, tete teeho dzapa pobipobi ota nii tuuma Dzutaho nagapa peiteqa abi tee, dzapa noho Sauro, noi Tarasu nagapa nena. Oonihe noi naho pupu hiiroraita qupa nohoi quba erake qupadzome: Abi teeho dzapa Anania noi naho toro baahuqa boto nome qiba nahota mootomi nese uhubareiqi hiirorai. Oonita nii tuuma noke saridze qidzaitare. V  vUe Oonihe Ttamasikota Dzesuho qaru khata teei qaata dzapa noho Anania. Noke Ohongai tukutoqi hee, Anania! xTi Tuumaqi noi ota biranate qupi taparike eetetahe nese noho teqaha uhubara, ma noi teqaha oba ma patta muunara. ,SQ Qate Sauro noi ttoka neta qoridzemi eehe, nese nohoi ao khaba eeteta. Khaba eetemi qesamane nohoi boto nohota kharikhari eete ai Ttamasiko nagapata tuumata. R- Noo oonoma hiiromi abi noma noko baaota nokoi noo totohoqake nookatani quba teeke te ota mooraranita noko noo apeke hiiremi isanatarota? Baamu. zQm Oonita nii qooridzeqa Ttamasiko nagapata tuumake teei niike ota saridzeqa sinasina hiiremi oke nii qusubaitare. P  Hiiremi Sauroi qasa hiireta, Oonita Soopara name nii ape oni? Hiimi hee, Anai ape bahe Dzesu Kiristu nii ibo eetorai ooni. oOW Eetemi noi ttokata taasuhimi ota totoho teei hee, Sauro, Sauro nii naane iboke eeteqi anake iihorai? N# Oonihe qesa ma nokoi tete bosaho eete tuuma Ttamasiko nagapa dzamoitemi qusuta eepa dzadza kisakisama uhubaqi qura noke rome biireta. pMY Tuuma gunu ma naru hiiremi Ttamasiko nagapata dzuta abi qaata nokoho pepake dzube abi mina qeeteqi moitemi Sauro aima qee ota sinabidza nokanoka abi ma paimane saridze aima boto suuto Dzerusaremu nagapata aima baabareiqi tuumata. L - Qate Sauro (oi Pauro) noi dzauba bisamu naateqi Dzesuho oko ma boto ibo eetemi noho qupata eepa qooridzemi noi dzube abi minaho torota tuumata. dKA(Oonihe meeke abi mina noi ttidza qidzama tete nometa tuumata. Qate Piripoi Adzota nagapata biranatemi moota. Oonita noi ota sohoroqi nagapa samaneke sinabidza pobi hiire tuuma qaaramuti Kaisarea nagapa biranateta.J}'Obeteqi nopoi oba neta baa peihiqi Ohongaho Sumasai ao Piripoke raraku biiremi abi mina noi noke mooraama naateta. mIS&Oke hiireqi Piripo ma abi mina nopoi ota karesi qaateqi obata qurateqi Piripoi obama noke soorota. JH %Hiiremi Piripoi hee, Anai noo nii pobi hiibi oke nii qupa susupu niimema nooka hiisi eetaquko oke eetakoi. Hiiremi noi hee, Dzesu Kiristu Ohongaho khata oke ana qupa susupu namema ai tataume. /GW$Oke nopo hiire tuuma qaramuti obata biranateta. Biranateqi abi minai hiireta, Moora, oba ooraita ana sobasoba quba hiiremi nii isanate anake obama soobaqu mae? aF;#Hiiremi Piripoi too abiho noota ipibireqi Dzesuho isere qidza no pobi hiiremi nookata. LE!Nokoi noke midzata mootomi noi oho quba noo ipi hiibaquho tete baamu naateta. Ma ttokata nokoi qaraqara nohoke geemataho qubake apei ororiba nohoke isaitaqu? Oho teteta isaiteqi abi mina noi Piripo qasa hiireqi hee, Too abi noi apehoke hiireta, sama nomeke hiiretani mae apeke hiireta? Oho khoobake nii hiire ana nookare. D "Qate noo qetaqeta noi isaitota oi erani. Abi noke sipisipiho isakita aimami nooamake tuumorai, mae sipisipi khata teeke suu geemami nipanatoraiho qesake noi noo amake oota. B-Hiiremi noi hee, Abi teei oho khooba ana pobi hiiremake ana nookareni baamu. Oonita noi Piripoke ota peitareiqi hiiremi pei noma habeseta. #A?Hiiremi Piripo torouma qeema saridze nookami noi too abi Dzeseaho geeta isaitomi noi noke qasa hiireta. Nii noo isaitoraihe oho khooba qupadzomorai mae? a@;Oke eesuhimi Sumasai Piripoke hee, Nii hairiamake tuuma karesi qeerake saridzare. j?MPeiteqi burisi eete karesita habeseqi nagapa nometa tuusuhiqi too abi Dzeseaho pepake isaitota. >)Hiiremi Piripoi noo oke qusubaiteqi tuumata. Qate Ettiopia habata atapa qiba teei qaata, dzapa noho Kattake, Noho kokora abi puniama nokanoka minanoma noi ttuma ma quruma mina nohoke soopara eete qaata. Oonihe noi Dzerusaremu nagapata Ohonga penga bobotare baa peiteta. L=Qate Sooparaho angero teei Piripoke eraiqi pobi hiireta, Nii qoridze pobi neta tuusuhiqa Dzerusaremu nagapa robena Gadza nagapana tete quratorai tete oi haba habana oonihe nii ota tuumare. #<?Qate Qaru abi nopoi isere nopome ma Ohongaho noo oke gama abi ma khata pobi hiire tatangaite soubireqi burisi eete Dzerusaremuta tuumata. Oonihe tuusuqi nopoi Samariaho nagapa gamitti samaneke Sinabidza pobi hiire hiireke tuumata. PIRIPOI AIGITTA ABIHO SINABIDZA TETE GEEMATA /;WOke hiiremi Simonai hee, Oonita nipemae naho quba Ohongaho toro pupu hiiremake ana ingonaitemi quba nipei hiibi oi eetoqa naho irita biranataino. Oiqi hiireta. W:'Oi ana moohimi nii pasenaho dzoquta ooraimi oho togoi niike igabiremi oorai. 9wOho qubake nii rasaki niimeke qaatanipamuke eeteqa Ohongake pupu hiiremi noi qupa qanga niihoke qidzaitaqu mae? S8Nii Ohongake ikobetareiqi baura eraho ttaiqa naataquho tete baamunipamu! 7Hiiremi Peetoro eraiqi hiireta. Maqa, nii Ohongaho kokorake ttuma eetareiqi hiibi mae? Idzii! Nii ao oma niimema rubenga naasuidzo. w6gNipei beedzae oho qesa teeke ana moitemake, ana abi teeho qibata boto name mootomake noi Sumasanoma naatare. +5OQate nopoi abi ma paimaneho qibata boto nopome mootomi Sumasa biranatemi Simonai mooqi baura oonoma saridzare hiireqi noi nopoke oho ttuma moitare hiireta, l4QOonita Qaru abi nopoi boto nopome qiba nokohota mootoqi agoago eetemi Qaheuba Sumasake saridzeta. .3UOi bosata noko sobasoba saridzetahe Qaheuba Sumasai noko raraku bidzaamake oota oi teeho bahe noko Dzesu Kiristuho dzapa nookaqi obaqaho sobasobake saridzeta. O2Tuuma biranateqi Samaria abi nokoi Sumasa saridzareiqi pupu hiireta. &1EOionita Samariaho abi ma paimane sinabidza nooka hiisi eetemi oho pobi Dzerusaremuta baami Qaru abi nookaqi Peetoro ma Dzohane dzoobiremi ota tuumata. e0C Saridze soubiremi Simona oho qesa sinabidza nookaqi noomae sobasoba saridzeqi Piripoho dzagata qaata. Qaami Piripoi obaoba maina painake eetemi noi mooqi boto gaamaqi qaata. QARU ABI ESERI SUMASAKE SAMARIATA QAUPUITETA "/= Qaami Piripoi Ohongaho pobi ma Kiristuho isere qidza hiiremi abi ma paimane gama susupu nooka hiisi eeteqi sinabidzaho sobasoba saridze soubireta. d.A Eetemi noho iima ttopoi nokoke qupa rasakinomaitemi nokoi bodza kharake nota atima qaata. 3-_ Eetemi mina ma gattiqa nokoi nohoke nookami mina naatemi eraiqi hiire qaata. Abirai Ohongaho beedzae minanipamuniqi hiireqi hee, Beedzae teeho bahe oioniqi hiire qaata. =,s Oonihe nagapa ota abi tee qaata dzapa noho Simona noi sama nome qusubaiteqi hee, Anai minaniqi hiireqi iima ttopo eetemi Samaria abi tupu minai nookami attinoma naate qaata. 7+iEetemi nagapa oho abi qakiqaki minake eeteta. *Oi noi abiho irita songena ngiinginoma samaneke iihami arearema biranate atti tuumata. Paha pone ma qosu samaneke qidzaiteta. ~)uOke eete qaaqi obaoba maina paina eetemi abi tupu minai gamaqa noho noo ma baura quba dzaodzao minanipamuke eeteta. ~(uOonita Piripoi Samaria habaho nagapa qibata biranateqi Kiristuho noo ma sinabidza nokoho quba hiire paanaite qaata. f'EOonihe apenei qaaho atti ika ma ikata tuumata noko abike sinabidza pobi hiire tuumata. 1& ]Nokoi Setepanoke omama teetemi baatemi sinabidza abi qesai noho keba qurabireqi tti ma ttaka noho eetota. Oonihe Sauro (oi Pauro) noi beedzae eeteqi sobasobaho abi ma paimane sesero minake eeteqi nagaho isakita peiteqi nokoke aima tuumami sutasutata qaata. Khooba oho qubake bodza ooqate sinabidzaho abi tupu Dzerusaremu nagapana qaata nokota uuba ma sakaba mina biranatemi nokoi sakabaqi Dzutea ma Saramia habata tuuma tee ma teeta soomaqi qaata. Oonihe Qaru abi mimi nokoqai keke Dzerusaremuta qaata. PIRIPO MA KARAI SAMARIATA SINABIDZA BAURA EETETA % 1$[~#u;Oonihe nokoi Setepanoke omama teetomi noi pupu totoho eraiqi hiireta, O Soopara Dzesu, nii gisi nahoke aimare. Z"-:Nokoi tuuma nagapa tumeta noke omama teetare boohita. Oke boohiqi soopara nokoi sasa khara nokomeke kuimaqi abi eehaha tee, dzapa noho Sauro, noho dzagata tupu biireta. Tupu biireqi Setepanoke omama teeteta. y!k9Oke hiiremi noko qarutoqi noho noo rasaki eeteqi toma nokome isingi kotoro noke aima hotou hotou biireta. w g8Oke mooqi noi hee, Idze! Qusu papatemi ana moohimi abiho isaki Dzesui Ohongaho boto pobita oorami ana moori. 17Oonihe Setepano noke Qaheuba Sumasai ao raraku biiremi noi qusuta nese dzoobire Ohongaho dzapa pobi moohimi Abiho Isaki pobita qooroqi oota. W'6Noo oke Setepanoi hiiremi nokoho ttidza qosu sahaubami dzauba minake eeteta. #?5Setepanoi ipibireqi Dzuta abi mimike hiimotoqi hiireta, Oonita hu nooke angeroi tooma hiireta oke nike too kakama aimatahe qusubaitaamanipamu ooni! =s4Oonita too abi samane baa qaata nokohota teena teeke nikeho neimanei ingonaiteta, mae nokoke gama sesero eete qaata? Baamu, nokoke gama sesero eete qaata. Oi apenei pobipobi ma rikerikeho Maikhata biranatarotaho qaamodzamodzake hiireta nokoke nikeho neimane gama teetemi baateta. Qaaramuti Maikhata noomae biranatemi nike noke geema mootomi teeteta. Nikeio eeteta! Oke Setepanoi nokoke pobi hiireta. SETEPANOKE MARANGA BIIREMI BAATETA b=3Noo oke Setepanoi Dzuta abi mimike pobi hiireqi noi hee, Oonita qiba qanganoma nike! Qupa ma toma nikehoi uhubaamanipamu. Oonita neimane nikehoi eete qaata teteke nike iihaqi Qaheuba Sumasake basesa eetoraidzo? ^52Apeho boto bahe Naamaeho botoi quba erake korabete soubireta. Oiqi Ohongai hiireta. G1Qusui naho ttube ma ttaraki qaate ttokai naho basanita naho naga ikanomake gootomake isanataqu? Ma teeka ikanomake korabetemi ana ota mee qidzanaataqu? Noo oke Soopara napahoi hiireqi hee, ;o0Oonihe Ohongaio qusu ma quba minarahonita abi botoma gootorai naga ota noi ikanomake eete oora ma qaara eetaqu? Baamu. Oho qubake Dzesea too abiho toota noo erake hiireta. nU/Oonihe noomae bahe, khata noho Soromo (noi paha Dzesuho qaamodzamodza) noio Ohongaho biiri gootota. .Biranatemi Ohonga nohoke nookami bagenoma naatemi oho quba noi Dzakopoho Ohonga (Ohonganipamu) noho biiri teeke gootareiqi hiireta. 8i-Obetemi Uimane napaho sinabidza parai suba oke biire biire baa pei qaami, Mose bahe Dzosuba (Dzesuho qaamodzamodza) noi bosa qooromi erata raaba abiho bisata baaqi biranateta. Biranatemi Ohongai raaba abi iihami uimane napaho haba oke mai eeteqi sinabidza parai suba oke biire qaami Tabiti biranateta. 5c,Hiireqi Setepanoi Dzuta abi mimike hee, Oonita uimane napahoho sinabidza parai naga haba habanata qaata oho horeke Ohongai bosata Mose banaitemi oho isakita gootota. 6e+Eehe, nike Morokhaho paraike qusubaite qaaqi, paha Repani noho taama gisigisike khakhauma qaata. Quba oonomai Isirae ma nikeho ohongaho isaki naatemi noko pupu hiireqi korabete qaabi. Oho qubake anai hiiremake qaa abi nokoi nike suutoqa dzeima Baberonia nagapata tuumakoi oiqi hiiremi Amosi qeeteta. M*Oke bohimi Ohongai noko qaatemi qupa nokohoi rasaki naatemi nokoi dzasidza ma pomatti (oi sinabidza oberaobera) ota qeemaqi soomata. Oho qubake Amosi too abi nokohota noo qeeteta oi erake hiire oorai, Isirae maikhameto nike tii pooti haba habanata qaaqi kabiraho kiridza mae kiridza qesa oke Ohonga anaho quba qeereta mae? )Oke hiiremi Aaroi kau gisigisi teeke botoma korabeteqi nokomaeho boto kinisa oho hasahasa hiireqi oho kiridza qeereta. q['Hiiremi neimane napaho nokoi Moseho noo bai hiireqi ai siginaiteta. Oi nokoho qupai hee, Ao burisi eete Aigitta habata tuumareiqi hiiremi nokoi Aaro erake pobi hiireta, Maqa! Mose nanake Aigitta habata dzeima baata noi poi tuuma dzaeteta kaqa? Oonita nii gisigisi teeke korabetemi noi nanaho ohonga naate bosa qooromi nana burisi eete Aigitta habata tuumare. (*M&Oke hiireqi noi keke haba habanata neimane napahoho garubata qaaqi Sinai torata angeroho toota oora ma qaaraho sinasina bamenoma nookaqi oke noko pobi hiireta.  %Oi Mosei keke Isirae abi eraiqi pobi hiireta, Ohonga noomae too abi teeke anaho tomidzake qesamane nikehoho bisata saridzakoi. = s$Hiiremi noi tuumaqi obaoba samaneke Aigitta habata eetetati noko dzeima baaqi besa dzuunoma ma haba habanata obaoba samane eetemi mumure naate qaami tii paha pooti baamu naateta. Z -#Oiqi Ohongai Moseke pobi hiiretake Setepanoi abi mimi qupanomaiteta. Noi hee, Oonita nike moomi qesai Mose dzaira eetaama naateqi hee, Apei niike kiape ma soopara nanaho uhutotaiqi hiireta. Oonihe Ohongai angero dzoobiremi noi eepa gabi nakuta biranateqi bosa qobaqoba ma ingona maiho baura oke Mose teena mai eetare pobi hiireta. g G"Oonita abi tupu nahoi Aigittata ooraiqi abiho botota heme saridzeqi tti ma ttaka eete baa qaimi ana poiqa oke suhe hiibaridzoni. Oho quba ana niike dzoobiremi Aigitta habata tuumami ana hiiremi nii abi tupu ota hiumakoi. g G!Subatemi Ohongai eraiqi hiireta, Nii ttoka qoore oi Qaheubananita oko sasa niime ao hiumare. + Oi hee, Anaio Abarahamu ma Isaka ma Dzakopoho eebobo ma uimane niihoho Ononga oonita nookare. Hiiremi Mosei noo oke nooka roqobeteqi subateta. Oonihe Mosei hee, Quba apei oke eetorai hiireta, bageke eete moorakoi hiireqi ota qeemomi Sooparaho totoho ota biranateta. "=Oonita noi ota qaami tii pooti naatemi noi tora Sinaiho khoobata tuumomi ee hoho teei qaitomi oho gabi nakuta Ohongaho angero teei ota biranateta. >uHiiremi oionita Mosei oho totoho nookami atti noke suqobiremi noi Mittia habata tuumaqi abi agiagiho bisata soomata. Oonihe noi ota ata naatemi khameto noho eseri biranateta. ^5Oonita nii arukuke Aigitta abi teete baateta oho qesake nii anake teetareke hiireo? 5cOonihe noho qesamane oke te qupadzomara. Oi iihai mootomi Mosei nokoho toro tuumomi Isirae abi eseri nokomae samai keke temu temuke botoma teetomi noi mooqi hee, Nipe sama teenanihe naane quba qesa teetorai? Hiiremi abi qaa sohorota noi hee, Nii nakaho kiapeni, mae apei niike nanaho soopara moote? KOi noi erake qupadzomata, Ohongai anake asatemi ana noho boto naate Isirae abike Paraoho botota karabetareimi Isirae abi nokoi khooba qupadzomaridzoni. Oke hiireqi noi Aigitta abi oke teeteta. Tuumoqi noi moohimi Aigitta abi teei Isiraeho teeke oberama eetomi noi qesa nomeke hoobidzareiqi Aigitta abi oke teetemi baateta. Oonihe Mosei qaami tii noho 40 naatemi dzairamane nome Isiraeho abi tupu nokoke moorare qupa nohota tukubami tuumata. ~Eetemi Aigittaho banaita mimi noke noo moite qaami nokanokaho gesina saridzeqi, Aigittaho noo ma baura oho abi mina naateta. _}7Qaami nokoi noke dzukuromi Paraoho khatatai saridzeqi aimami noi noho khata naateta. '|GQate kebanoke Mose biranateta. Biranatemi Ohonga nookami noi khata bagenoma oonita pai noke dzasidza tapariho isakita maiho nagata amena moitemi qaata. o{WNoi neimane napahoke eenaiteqi sesero minake eete qaata. Eesuqi khameto bittina teete kebaite qaata. izKOke eete qaami Aigitta abi qiba usaqe tee biranateta noi Dzosepeho isaki ababara naateta. yObetemi Ohonga naru noo Abarahamu pobi hiireta oi kebanonipamuke tataumarota oonita nokoi Aigitta habata minanipamu huba biireta. -xSBaatemi noko keba nokohoke aima baaqi Abarahamu noi Sekhemu nagapa Hamoro ma quni ma manihota ttoka teke nesetu quba ttuma eeteta ota nokoi keba nokohoke mootota. wOonita Dzakopo noi Aigitta habata qaaqi baateta ma khameto noho oi neimane napaho nokoi oho qesa baate baamu naateta. v+Obetemi Dzosepe hiiremi mai noho Dzakopo noi quba samane nome gama susupu aimaqi nokoi abi ma paimane dzare 75 naateqi Aigitta habata tuumata. u! Oonihe bodza temuta Dzosepe noomae nanemane nomeho khooba hiire paanaitemi ota Parao noi Dzosepe biranatetaho khooba gesina naateta. tta Qaaqi Dzakopo noi nookami Aigitta habata patta oorai hiiremi nookaqi khameto nome dzoobiremi ota tuumata. ysk Qate Aititta ma Kana habata seebe mina biranatemi neimane napaho seebe meeqi ttidza uhuba bosasuba qaata. &rE Oonihe Onongai noke gainene eete qaata. Oonita noi qangahasita oomi Ohonga noke hoobiremi Aigittaho abi qiba Parao noi noke moomi noho qupa qidzanipamu naatemi noho dza eeteqi noke minaraho soopara upubiremi haba mina noho ma guhu ma nagapa noho oke noi gama soopara eete qaata. zqm Qate neimane napaho nokoi noma nokome Dzosepe biisi naateqi noke ttuma quba mootomi noi Aigitta habata tuumata. )pKQate Ohongai sama geebaho noo Abarahamuke moitemi qusubaite qaata. Oonita Ohonga hiiretaho isakita khata noho biranate qupi 8 naatemi noke geebanomaiteta. Geebanomaitemi Isaka noi bitoto qaaqi ipita Dzakopoho mai naateta. Dzakopoi abi tuerebe nokoho mai oio Isirae abiho nase ooni. owOonihe tii 400 naatemake haba oho maikhameto apenei sutasuta baura moitoraqu nokoke ana ipi moitakoi oiqi Ohongai hiireta. Noi hee, Nokoke ipi moitemi biidza ma khata niihoi saqosaqo naateqake biranate haba erata baaqa anaho qaru eete qaarakoi. FnOhongai tete erake noke pobi hiireta. Biidza ma khata niiho nokoi haba kharata tuumaqa dzore ma aabeho isakita gaama haba oho maikhametoi nokoke sesero eete qaamake tii 400 naatakoi. 0mYDzeima baaqi haba koko teeqake noi teqaha noke moitara, baamuhe Abarahamui biidzaamake ooqi ipita eemane khameto nomema gama mai eetarotaho naruqake Ohongai hiireta. @lyHiiremi Abarahamu noi noo oke nookaqi Kharattea haba nome qaateqi Harani nagapata tuumami mai noho baatemi Ohongai haba nike ma napai maikhameto naate oorai erata dzeima baata. qk[Nii poike haba khooba ma nagapa qiba niime qaateqa haba anai niiho quba hiire oorai ota tuuma qaarare. Hj Hiiremi Setepano noi eraiqi hiireta, Maimane ma dzairamane name nike nookare. Napaho eebobo Abrahamu noi Harani nagapa Mesopotamia habata qaami Ohongaho totoho noho toro biranateqi hiireta, Gi Oonita dzube abi mina noi erake hiireta, Oi noo mee ooni mae? ohWOonihe sinasina tuputa oota nokoi gama moohimi Setepanoi angero midza ma attiamaho isakita oota.g+Noi hee, Dzesu Nadzarette ho nenai nagapa erake ngausa eeteqa tete Mose napaho quba hiire paanaiteta oke rasaki eetakoi noo oonomake hiirorai. If  Oonihe ao noo suutoqi qesamane moitemi aima oota noko oke hiiremi Setepanoho obera noo erake hiireta, Abi oi hapaho qaheuba biiri ma hu noo napahoke qangake keke hiiremi nanai nookorai. )eK Oke hiireqi nokoi abi sepe ma Dzuta abi mimi ma qetaqeta abi qesake bitta ma kaka eetemi nokoi Setepanoho qaa mootoqi aima sinasina abi mimiho nagata tuumata. d' Oonihe nokoi noho qore ma geema hiibareiqi abi qesa uhutomi nokoi hee, Abi oi Mose ma Ohongake dzakidzake eetoraiqi hiiremi nana nooke. rc] Oonihe noo oke noi Sumasama hiiremi nokanokanomanipamu naatemi nokoho noo asaqobami bitta eete qaateta. fbE Oonihe abi tupu nokanoka naga teeho nena naga oke hee Saqosaqo abiniqi hiire qaata, oho neta Kirena abi ma Aresatteria abi ma Kirikia abi ma Asia gattiqaho abi oi teena naateqi Setepano ma noko qesa kurebete qaata. aQate Setepanoke abi nookami bagenoma beedzae minanoma noi abiho bisata quba nese agiagi eete qaami subesubeho isaki naate qaata. `7Obetemi Ohongaho sinabidza kata gaamami Dzerusaremuta abi tupu minanipamu naateta. Paha dzube abihota minanipamui sinabidza nooka tani naateta. _Nokoqake uhutoqi nokoke Qaru abiho dzagata mootomi noko qiba nokohota boto mootoqi agoago eeteta. SETEPANOKE DZUTA ABI QOMAQOMA HIIRETA 4^aNoo oke Qaru abi mimi hiiremi minarai nookami isanatemi nokoi abi erake paanaiteta: oi Setepano (abi nooka hiisi eetanoma, Qaheuba Sumasa noho qupata heuheu eete qaata) ma Piripo ma Porokoro ma Nikano ma Ttimo ma Pamena ma Nikora (noi Attiokhia nagapa nena raaba abi Dzuta abihota ipibireta). P]Qate nanaio bodza nanameta pupu ma sinabidza baura oke eete qaarakoi. o\WOonihe abi nokanoka, Sumasanoma oomake nike batabireqi napai nokoke oho baura moitemi eetorare. G[Oke hiiremi Qaru abi mimi nokoi abi ttuttuiteqi hiireta, Nanamae Ohongaho baura qaateqa samaho ttihu biidzaqu oi baamu isanataqu. Oonita nikeho neta abi sebenike oho baura quba paanaitare. JZ Bodza ota sinabidzaho abi tupu gaira naatemi noko patta ttihu biire qaami Girikiho noonoma nokoi qesa Heboroho noota hiire qaata nokoke hee, Nikei naane quba nanaho ttarumike qaateqi ooraidzo? 4Ya*Oke eeteqi noko bodza ma sau samane Dzesuke Kiristu ooniqi hiireqi oho noo ma sinabidza Biirita hiire qaata. Oho qesa naga nokome ma nokometa nokoi hiire qaata.jXM)Dzoobiremi nokoi Dzesuho dzapaho quba heme saridzetaho midza te eetaranihe ohongahonga naateta. *WM(Oke hiiremi nokoi qaru abi nokoho quba hiiremi garubata peitemi gouma teeteqi erake hiireta. Nike Dzesuho dzapake abi pobi hiibainoiqi hiireqi dzoobireta. KV'Oonihe Onongaho baurai ooraquko nike nokoke suqobidzaquho isakiama naatakoi ma Ohongaho baurai ooraquko nike Ohongake ibo eetakoita nookare, ooiqi hiireta. QARU ABI OHO MIDZA BAHE QAKI NAATETA WU'&Oonita quba oonoma biranate qaimi ana nike pobi hiire nookare. Nike abinaga erake qaatemi noko sepeke oorare. Nokoi noo ma baura mina erake eetorai oi noko qupa nokometa eetoraquko oi rasakinoma naatakoi. oTW%Qate noho ipiqata Garirea habaho abi teei qaata, dzapa noho Dzuta (oi abi maina). Noi dzapa qetaqeta bodza napahota abi qesake ikobeteqi dzeima qaatahe noi oho qesa bamu naatemi noho oko ma boto gama sakabaqi baamu naateta. US#$Bosata abi teei qaata dzapa noho Teuta, noi hee, Anai abi ohonga, bosa qobaqoba nokohoniqi hiiremi abi 400 nohota ipibireta. Obetemi Roma abi noke teetemi oko ma boto noho sakabami oho noo bamu naateta. >Ru#Noi oke hiiremi Qaru abi nokoi paata quratemi abi oi qesamane nomeke erake pobi hiireta. Isiraeho maimane nookao. Abinaga erake quba teeke eetareiqa iiha dzoobireqake eetare. |Qq"Oonihe Kaunsoriho tupu ota Sattukeo abi keke bahe paha Pariseoho abi teei oota, dzapa noho Gamarie, noi hu nooho sinasina abinipamu, noho dzapake abi qusubaite qaata oonita noi Qaru abi nokoke hee, Nikei paata qurateqa oorareqa teeke eetare. cP?!Hiiremi noko noo oke nookami nokoho dzauba peitemi Qaru abi oke teetareiqi hiireta. O} Oonita nanai nese nanamema quba oke gama mooqi hiirorai, oonihe nanaqeke keke bamuhe apenei Ohongake qusubaitorai nokoma nanake Ohongai Sumasa nome moitemi ooraita nanaio noho noo qaupuitorai. Oiqi hiireta. QARU ABIKE HESATAINOIQI GAMARIEI HIIRETA GNOi Isirae abi ma napai qupa buirisi baura eeteqa kahosa napemeho dzamudzamu saridza qubake Ohongai noke ai qusubaitemi noi bosa qobaqoba ma ingona mai minanipamu napahoke naate oorai. tMaNookao, nikei Dzesuke hapahapanaitemi baateta. Noke uimane napahoho Ohonga Mai tukutoqi qaraqara moiteta. LHiiremi Peetoroi Qesamane nomeho puike naateqi noo ipi erake hiireta. Baamu, nanai abiho nooke qaateqi Ohongaho noo qusubaitorai. K Nanai nike Dzesuho dzapake hiire paanaitainoiqi hiiretake nike naane quba abi bapotopotomi dzapa oi Dzerusaremuta gegebetorai? iJKOonita nokoi Qaru abi oke aima bisa nokometa mootomi dzube abi minai nokoke qasa hiireta. AI{Oke hiimi biiriho soopara ma pirittani nokoi tuumaqi moota, Ma nokoi qaru abike urupusa eete aimarotahe eto abi qesai nokomaeke omama teetainoiqi nokoke keba ma dzapata dzeima baata. H Oke hiiremi teei baaqi hee, Maqa, nikei sutasutata mootota abi naga nokoi qaheuba biirita abi ma khata sinabidza pobi hiirorai. GNoo oke hiiremi Biiriho soopara ma dzube abi mimi nokoi nookaqi oho iiha ma dzoobidza eeteqi hee, Nokoi ikanomake eeteqi biranate? $FAHee, Ae! sutasuta nagaho tete oi sibasibai oori, qate tete soopara abi paha pouta oori. Oonihe nanai tete geema pei moohimi teei te nakuta oorara, baamu! E Oonihe pirittani nokoi qeemaqi sutasuta nagake moohimi nokoi bamu naateta. Bamu naatemi noko ao burisi eete oho isere hiireta. _D7Hiiremi nokoi tuumaqi Biirita dzuubaqi saunaba samaneke abi ma khata nokoke qusuho qaraqara oho pobi hiireta. Oonihe dzube abi mina ma qesa noho torona oota nokoi sinasina tupu ma Isiraeho Kanusoreho tupu mina oke gama ttuttuiteqi habeseta. Nokoi hee, Oonita noo dzoobiremi sutasuta nagata oorai qaru abi oke dzeima baabareiqi hiireta. CNikei tuumaqa Ohongaho Biirita peiteqa teka nikemeta qooroqa qaraqara tatangaho kuku ma khooba abike pobi hiire qaarare. rB]Oonihe qupibake Sooparaho angero teei sutasuta naga mina oke kurauma noko dzeima qurateqi hiireta, _A7Qaru abiho baurake bisi naateqi Qaru abi mimike aimaqi sutasuta naga minata mootota. <@sQateqa dzube abi mina ma Satukeoho nena nokoi e?COke eetemi Dzerusaremu nagapa totaqi ma totaqi abi tupu mina qaata, nokoi gama susupu khetedzanoma ma songena ngiinginoma oke aima biranatemi nokoi oho qesa gama qidzanate qaata. OHONGAHO ANGEROI QARU ABIKE INGONAITETA v>eOke eetemi nokoi qesa ma dzaira nokoho apenei keba ma khetedza naate mee dzeuba qaata, ma pone ma qeqesa naate meramera tekata mee qaata, nokoke teteta mootomi Peetoroi baa riinimi noho sumusumui nokoke sirihahimi qidzanate qaata. i=KQate abi paha qesa samane, oi abi ma paimane tupu minai nooka hiisi eeteqi Ohongata ipibireta. e<C Oonihe abi sigina qesai nokoho ttaiqa naataranihe nokohoke nookami dzapa pobinoma naateta. G; Oonita Qaru abi nokoi obaoba ma quba nese agiagi maina painake abiho pengata eetemi noko mooqi teena naate Ohongaho biiri totaqi, dzapa noho Soromoho suruho ota noko ttutturate qaata. y:k Obetemi sobasoba tupu nokoi oho pobi nookaqi gama susupu atti ququimaqi qaata. QARU ABI OHONGAHO OBAOBA EETOTA o9W Baatemi abi khameto nokoi keba nohoke aima tuuma apu noho qurabireta teka teena ota noke qurabireta. U8# Hiiremi Peetoro erake no pobi hiireta, Apu ma nipei naane qubake Ohongaho Sumasa ikobetareiqi erake eete? Oionita moorare, abi khameto apu niihoke ai tuuma qurabire nokoi burisi eete baahuqi naga pou samata qooro ooraita nokoi paha niiho kebake aima tuuma qurabidzakoi. Noi oke hiimi Sapirai ao oko toro nohota taate baateta. 7Biranatemi Peetoroi noke qasa hiireqi hee, Ttokaho ttuma oqaioni mae? Nii ana pobi hiibare, Hiiremi noi hee, Oore oqaioni. d6AObetemi bodza khara naataamake ata nohoi noka pobitaamake teka teena ota biranateta. K5Qate abi khameto nokoi Ananiaho kebake aima tuuma ao qurabireta. }4sHiiremi Anania noi noo oke nookahiqi taate baateta. Obetemi qesai moo nookata nokoi atti minanipamuke eeteta. 03YTtoka ma haba niihoho koko teei oorareiqa oorakoi. Mae nipe oho ttuma quba hiiremi oma biranatemi ooma nipe quba tee ma teeke eetarorihe, naane qubake qupa niihoi niike ikobetemi nii oke eeteo? Nii abi nanake bahe Ohongake ikobetareiqi hee, Ttuma paha teei te ooraidzaraniqi hiire oi bamenoma! ,~}|{{%zz(yxx[wwv|vkunttEss8rrUrDqpp;oo nmulkkkjiihgfe}ddNcFbb~``d__]]\[[/ZZYY}XWWXVVFUUYTwSS`RRcQPaONN4MLLKJJ,ISHGGjGFqEE8D4CEBB!A@f??#>==a<6;:b88#766544 3j3Y11// -,,8+<*))Q(('S&%%*$#""V!j \ %hEOm.J?-yuS : 4 h  t6!8LV(%Oonita nopoi Perega nagapata sinabidza hiiroramuti Attaria nagapa qurateta. b'=Qaateqi Pauro ma Banabe nopoi Pisitia haba dzongobeteqi Papiria habata biranateta. h&IHiireqi nopo nagapaho isaki soopara nokoho upubireqi hutingi naate qaaqa pupu ma agoago eeteqi nooka hiisi etaeta nokohoho isakita Ohongama ipibidzare hiireqi nokoke qaateta. QARU ABI PAHA SIRIAHO ATTIOKHIATA TUUMATA e%COi nopo nagapa samaneta biranateqi Dzesuho oko ma boto tupu nokoke ai tataumata hoobire noko Sooparama qaarareiqi hiire tatangaiteqi erake hiireta, Napa ima ma bagoho neta qaaqa Ohongaho pobita dzuubaridzoniqi hiireta. t$aPeitemi iihai mootomi Banabe ma nopoi Ristera nagapa qaateqi Terebe nagapata tuumata. Ma nopoi nagapa ota sinabidza baura eete qaami tumakhameto samanenipamu naatemi nopoi burisi eete Ristera ma Ikonio ma Attiokhiata paha biranateta. s#_Oonihe tumakhametoi biranateqi Pauro nakunaite herohero eesuhimi noi paha eehaha naateqi nagapa peiteta. t"aOonihe Attiokia ma Ikonio nagapaho Dzuta abi nokoi biranateqi Pauro omama teetareiqi nokoke hoobire kosikosi eete teetemi baateta. Oonihe nokoi hee, Bamu eehaha naataquiqi hiireqi kebake nagapa tumeta dzeimaqi tapata biidzarota. !Qate qaru abi nopoi tototo hiire kebaite qaami qaami nokoi kiridza qebaqeba oke qaateta. PAUROKE TEETEMI EEHAHA NAATE TEREBETA TUUMATA 5 cOonihe Ohonga mee noi te nike ma nokoho seeno naatara, nike noho khooba gesina naatareiqi hiiremi quu ma ete iso keke biranatemi meupunoma naatemi ttidza qidzanate qaabi. ^5Oi agoba baaorai raaba abi qesama nikei tete maina paina nikeme saridze qaata. :mIdze abinaga, naane qubake nike qubarake eetorai? Nakai napa gama abi sama teena, nikeho qesanihe noo qidzake aima baa hiirorai. Oi teeho bahe Ononga qaraqaranomai qusu ma ttoka ma besa ma quba minara mootota nohoke nookaqa baura meeama eranomake nike tume biireqa Ohongaho pobi naatareiqi naka baaorai.  Oonihe Pauro ma Banabe nookaqi sama ma sasa nopome utotoqi ao hairiamake abiho bisata tuumaqi Girisi noota sokate hiireta, L Oonita Dzeusiho kiridza abi hiiremi burimakau ma sihidzake khakhaumaqi nokoi nagapa oho kosoramuta Dzeusiho naga qaatata tuuma mootota. Ota nokoi Pauro ma Banabeho kiridza qeebare ttutturateta.  Hiireqi noko Banabeke hee, Dzeusi mai ooniqi hiireta. Qate Pauroi noo hibahibata adzahaha naatemi nokoi noke hee, Heremesiniqi hiireta. H  Qooro tuumami Pauroi quba eeteta oke abi tupu mina nokoi mooqi too ttutturateqi Rikaonia noo nokometa hiireta, Ohonga qesaqesai ao abi sama eeteqi abi napaho bisata biranatareqi oorai. { Oho qubake Pauro dzaubama sokateqi hiireta, Nii oko niimema qori qoobare. Hiiremi abi oi tukuba qoridze qooro tuumata. ~u Pauro sinabidza hiiromi abi noi nookami Pauro moohimi abi oho ai tatauma isanatemi noi qidzanataquho isaki naateta. Qate Ristera nagapata abi teei qaata noi oko atimanoma paiho ttidza qausuta oonomake eete biranateqi tuuma ma baabaamake qaata. }Paha Ristera ma Dzerebe ma nagapa qesata nopoi tuumaqi ota sinabidza hiire qaata. QARU ABI NOPOI RISTERATA BAURA EETETA J Guunu Dzoomami nopoi nookaqi atti Rikaonia habata tuumata. _7Oho ipita raaba abi ma Dzuta abi qesai qaru abi nopoke omama teetare guunu dzoomata. pYEetemi nagapa oho abi batabireqi qesai Dzuta abihota soomata ma qesai qaru abi nopohota soomata. yOonihe nopoi beedzae eete dzasidza ma bodza qesa nagapa ota qaaqi Ohongaho neta soomaqi attiamake sinabidza hiire qaata. Oke eesuhimi Ohongaio ingona noo nomeho khooba paanaiteqi nopoho husi ma pai naatemi obaoba bamenoma maina paina ota eeteta. Qate Dzuta abi qesaio sinabidza oho gottae eeteqi nagapa oho abi ttidza kootoromi Kiristuho abi nokoho dzauba eeteta. T #Oonita Pauro ma Banabei Ikonio nagapata biranateqi oho qesa Dzuta abiho sinabidza guhuta dzuubaqi sinabidza hiiremi meenoma naateta. Obetemi Dzuta ma Girisi abi samanei Dzesuho oko ma boto tupu naateta. P 4Tuusumi Qaheuba Sumasai nopota meupunoma naatemi qakiqaki eeteta.oW 3Hotou biiremi nokoke qomaqoma hiireqi nopoi oko nopomeho kaususu tepateteqi Ikonio nagapata tuumata. t a 1Oonihe nagapa oho abi mimi ma paha paimane qesaqesa apene Dzuta abiho sinabidzata qahiqahi eeteta nokoke Dzuta abi kosikosi eete suu ma pai mootomi nagapa ma haba qaa aimaqi Pauro ma Banabe nopoke teete iihaqi haba ota hotou biireta.   2i K 0Oke Pauro hiiremi raaba abi nokoi qupa qidzanateqi noko Ohongaho noo nookaquho hasa minake hiireta. Qaraqara tatangaho pobi naatarota nokoi gamaqa sinabidza nooka hiisi eeteta. Eetemi Ohongaho noo haba ota gegebeteta. & E /Oi teeho bahe Ohonga erake hiireta, Anai nii raaba abiho dzongi ma eepa moototata korakora nokoho naate tuuma qaaqa habaho moirata soubidzare oiqi hiireta.   .Oke eetemi Pauro ma Banabe nopoi nokoke qanganipamuta moo hiireta, Dzuta abi nikeke Ohonga noo bosata hiibareiqi baaorai. Oonihe nikemae goottae eeteqi qaraqara tatangaho pobi naatare bai hiirenita nakai nikeke qaateqa raabe abi nokohota tuumakoi. O ,Qateqa dzuma temu nokohoi dzamonahimi nagapa oho abi Onongaho noo nookare samanei biranateta. Biranahimi Dzuta abi qesa nokoi moo nookahimi qanga naatemi Pauroho noo baaba eeteqi noke ai qurateta.  -P +Oonita garuba nokohota Dzuta abi samane ma Dzuta abiho qahiqahi qesa (oi raaba abi) nokoi gama Pauro ma Banabeta atimami nopoi hee, Dzoobe, Ohongaho kokorata subate qaarareiqi qogo ma saga hiireta.  *Oke hiireqi Pauro ma Banabe nopoi sinabidza guhuta biranahiimi abi noko dzuma temuta paha noo teena oke hiibareiqi hiireta. ! )Nike qaaraquta ana baura bamenoma teeke eetemi baura oho pobi hiiremi nikeho tomata taatemi qidzoke nike nookaqu. Oho quba puutta abike nike tomama nooka roqobetakoihe ao rubenga naatakoi. Oiqi qeeteta. Oonita noo oi eto nikeho naataino hiireqi naka qogo noo hiire. E (Nookare, too abi nokoi basesaho nooke qeeteta oi hee, yk 'Moseho hu nooi nikeho kahosa biisi naatareiqi bitta eeteta. Oonihe Dzesuhota soomami nikeho kahosa qagaubakoi.  &Quni ma mani name hiire nookare. Napaho kahosa dzumudzamuke abi oi ooqata saridzemi nikeho naatemi ana nikeke qupanomaisubi. O %Oonihe Ohongai Dzesuke tukutomi abi oi teqaha arinate baamu naatara. r] $Oke Tabitti qeetetahe oi te noomaeho noonidzara. Napa nookami Tabiti noi Ohonga baura hiireta oke abi nomeho torota eete soubireqi noomae baateta. Baatemi uimane neimane nokoho tuputa mootomi keba nohoi arinate ngausa naateta. ~5 #Oiqi hiireta paha Samu teeta no erake qeetemi oorai, Qaheuba abi niihoi eto baate aritete gnausa natainoho isakita Ohonga nii qidzoke noke qaataqu. i}K "Oi Ohongai Dzesu baata neta tukutomi ooraita noi bamu paha ipita baatata biranataqu. Oho quba Ohongai noke erake hiireta, Anai Tabitiho pobi hiireta oho mee qaheuba qaraqara tatanga oke ana ao Khata niike moite qaate. f|E !Oho quba nike ttidza qidzaqidza eetare. Oi Samu Hu tuta Ohonga abi qibai noo erake hiiremi qeeteta, Khata name poiqake ana niike (baata neta) dzoohibita nii naho poro qereta peiteqa ota qooro qaarare, oke qeetemi oorai. &{E Oi Ohongai uimane napahoke naru hiiretaho mee oho isere qidzake nakai era hiibi oi Ohongai Dzesu tukutomi eemane khameto napahota meenoma naate oorai. 9zk Qoridzeqi noma Garirea haba nena Dzerusaremu nagapata gama peiteta noi nokoho torota ete bodza samaneta biranateta. Biranatemi moota abi nokoi pobi hibahiba noho naate oorai. 4yc Oonihe Ohongai Dzesuke tukutomi qoridzeta. xxi Obete sinabidzata hiiretaho isakita nokoi eete soubireqi hapahapata hiumaqi nesetuho oma nagata mootota. w Nokoi Dzesuho kahosa qirinipamu eeteqi quba bamenoma saridzaama naatetahe sepeke Piratoho torota qiba qeereqi Dzesuke teete baateta. hvI Ohongai napake ingonaitarota naru noo oke too abi napaho quba qeetemi dzuma samaneke isaitorai oke Dzerusaremu abi mina ma adzai nookorai oonihe nokoi Dzesuke teesuqi naru noo oke meenomaiteta oke noko teqaha qupadzomara. u/ Oonita dzairamane name, nike Abarahamuho eemane khameto ma qesamane nikeho bisata Ohongaho ququimorai ana nike noo ma pobi hiiremi nookare. ~tu Oonihe Dzohane noi hee, Anai ape oniqi hiirorai. Oi nike anake hee, Kiristui baabaqu abi oioniqi hiiroraihe baamunipamu. Abi noi Noomae ipita baabakoi oonihe noi abi mina, anai oko sasa nohoke eka suuta quba bamu isanataqu oke Dzohane hiireta. s Oonihe Dzesui paana naataamake oomi abiho bisata Dzohane sobasoba baaqi Isirae abi qupa burisi eeta qubake nokoke obama soorota. r/ Qate Tabitiho ttarita Isirae abi napaho Ingona mai teei ao biranateqi Ohongaho naru noo agobake hiireta oke meenomaiteta oi ape bahe Dzesu ooni. Aq{ Qaami Ohongai noke qasuhiqi Dzeseho khata Tabitike abi qiba nokoho upubireta. Oi teeho bahe Ohongai hee, Ana Dzeseho khateke saridzemi noio anaho too qusubaite soubidzakoiqi hiireta. 8pi Too abi Samuei biranate qaami noko abi qiba quba hiiremi Ohongai Bedzamiho eemane tupu nokoho neta Kiisiho khata Sauroke uhutomi noi tii 40-ho nakuta noko dzeima qaata. $oA Ma oho tongo neta nokoi Kana habata qaami noi nokoho quba batabidza abi uhutomi nokoi abi minarake soopara eete qaami bodza ota too abi Samue biranateta. .nU Paha ipita noi Kana habata abi tupu sebeni nokoke rubengaiteqi hiiremi neimane napahoi ttoka ma haba oke karabeteta. Oke eete ota qaami tii 450 baamu naateta. Fm Qate kebanoke noi beedzae ma tatanga nometa noko dzeimami baata. Baaqi haba habanata birante barubaru hiire qaami Ohongai pokeba sama kebata nokoke dzeima qaami tii 40 baamu naateta. lw Isirae abi napaho Ohongai uimane napahoke asatemi Agitta habata qaami Ohonga hiiremi nokoho dzare huba haba biireta. !k; Oonita Pauroi qoridzeqi boto qusubaite botoma nokoke qamuni hiireqi hiireta, Isirae abi ma abi qesa nikema gama Ohongake ququimorai nike nookare. 7jg Habese oomi soopara nokoi hu noo ma too abi nokoho qetaqeta qesa oke gama isaite soubireqi eraiqi hiireta. Dzairamane, nike sinabidza teeke hiiroraiqake hiire nana nookare. i Qate Pauro ma Banabe nopoi Peregia nagapa mina Attiokhia ota biranateqi Dzuta abiho sinabidza guhuta gama pei habeseta. xhi Nokoi Ohongata atimami Pauro ma Banabe ma Mareko nokoi Paapo nagapa oke qaateqi sisimata peite Papiria habata Peraga nagapata biranateta. Oonihe ota Dzohane Mareko noi ikanomake eete nokoke qaateqi burisi eete Dzerusaremuta tuumata? *gM Oonita quba agiagi oonomai biranatemi kiape mooqi sinabidzahoke nookami attinoma nasuhiimi Ohongahota atimata. PAURO MA BANABEI ATTIOKHIA ABI SINABIDZA HIIRETA dfA Oho qubake Ohongaho beedzae khooba moorare. Nii ao ibau khabau eeteqa bodza qesata dzadzaho ruumeke qaarare. Oke Pauroi hiiremi ota nese noho qupi sooromi houpeu eeteqi basabasa eete abi boto nohota aimareiqi hiireta. 9ek Basesa eetemi Pauro (dzapa bosabosa noho Sauro) Sumasai qupa nohoke adzahahaitemi noi abi oke hee, Nii Dzesukhata bahe Iibadzakhata! Oi nii qidza ma pobipobiho ibo tatangani! Qupa niihota ikoiko ma baabe oberaoberaho nooi heenipamu eete ooraiho qubake Sooparaho tete rasiki eetorai oke qidzoke qaataqu. d .cU Ota noo hiire qaaramuti kusu oke dzongobete soubireqi nokoi Paapo nagapata biranateta. Biranate nokoi ota kiape teke saridzeta dzapa nohoi Seregio (dzapa temu noho paha Pauro). Oonita kiape Seregio noi abi nokanokanomai Ohongaho noo nookareiqi Banabe ma Pauroho qaru hiireta. Hiiremi nopoi baatahe ota moomi kiapeho sinasina abi teei oota. Noi Dzuta abi tee, dzapa noho Dzesukhata (ma dzapa temu noho Girisi noona hiirorai oi Erima. Oho khooba hee, Baabe ma Basarani). Noi too abi oberaoberanita baabe ma basara nometa qaata. Oonita Banabe ma Pauroi kiape Seregioho torota sinabidza hiibare boohimi Dzesukhatai kiapeke sinabidza oke qaanateqi Banabe ma Pauroke basesa eeteta. b vae Qate abi khata tee, oi Dzohane Mareko, noi mai Banabe ma Pauro nopoke baurata tuuhobare hiiremi nopohota isanatemi Qaheuba Sumasai nokoke dzeimami tuumaqi Serukia nagapata biranateta. Ota biraneteqi nokoi sisima aimaqi Kiporo kusuta tuumata. Tuumaqi kusu oho hagapa qiba Sarami ota biranateqi Dzuta abi nokoho sinabidza guhuta peiteqi nokoke Ohongaho noo hiireta. ` _3 Hiiremi nokoi hutingi naate qaaqi boto nokome qiba nopohota mooto agoago eeteqi sinabidza baurata dzoobireta. QARU ABI KIPOROTA SINABIDZA SOHOROTA 0^Y Oonita qupi teeta nokoi pattaho hutingi naate naa ma pupu eetomi Sumasai paanaiteqi hiireta, Anai Banabe ma Sauro baura pobi hiiremi ooraita oho quba roibetare. ~] w Attiokhia nagapata sobasobaho tuputa too abi qesa ma paha banaita qesai qaata. Nokohota Banabe ma Simeo (dzapa totaqi noho Nigere) ma Rukio Kirene nena ma Manae, noi abi qiba Herote noho sinasina tupuho abi teei ooni, qate musaqi baataio Pauro. W\' Haba gegebetemi Banabe ma Pauro Dzerusaremuta baura eetare hiireta oke eete soubireqi burisi eete Attiokhia nagapata tuumare eesuqi Dzohane Mareko noke nopoi dzeima noko gama tuumaqi Attiokhia aimata.4[c Qate Ohongaho noo oi haba gegebeteta. UZ# Oke nokoi hiire qaami noi oke qamuni hiibaama naatemi Sooparaho angero teei ao noke heme mina moitemi dzoodzo minanipamui noho ttidza geemami baateta. PAURO MA BANABE DZERUSAREMU TUMATATI MAREKOMA BAATA tYa Hiiromi abi gama susupu noke qoqopa eeteqi qarutoqi hiireta, Ububuu noorai abiho baamuhe Ohongahoni. CX Oonihe Herotei oho noo ipi hiibarotaho bodza baami noi abi qibaho nee ma bau nome eeteqi poro qereta qooromi abi samane ttutturate oomi Herotei sama qaupu noo nomeke noko pobi hiireta. tWa Qate Herote noi bodza ota Ttiro ma Sittona nagapa nena nokoke ibo eeteta. Oi nokoi bosata Herotema muuna ma aima ttaiqake eete qaata oi ota ipi uhubata. Oonihe nagapa oho maikhametoi teena naate biranateqi Herotema paha qesa dzaira eetareiqi abi ohongaho abi mina tee dzapa noho Barasto noke noko hiire kebaitemi noi abi qiba Heroteke noo oke pobi hiireta. HV  Obetemi Herotei hee, Nike ao saridzeqake aimare. Hiiremi noko qiri eeteqi bittanipamu eetemi qaa abi sutasuta nagata Peetoro soopara eeteta nokoho khoobaho qirike eete saridzaama naate Herotei hee, nokoi ao baatareiqi hiireta. Hiireqi noi Dzutea haba qaateqi Kaisarea nagapata qura ota qaata. HEROTEI BAATETAHO KHOOBA U Oonita iihai mootomi qaa abi nokoi Peetoro qiri minake eeteqi ikanomake eete bamu naateta oke hiireqi ruume naateta. 'TG Ubaqomami nokoi noo nipanatareiqi nokoke boto qamuni eeteqi Ohongai sutasuta naga neta noke saqoromi tta eete baata oho pobike noko hiire soubireta. Ma noi hee, Nike noo ma pobi erake Dzakopo ma dzairamane qesamaneke pobi hiibare. Noi oke noko pobi hiireqi nebe teeta qaheuba tuumata. [S/ Oonihe Peetoroi paha tonabetemi nokoi tete geemaqi Peetoro mooqi ubaqomata. ER Hiiremi nokoi noke hee, niiho qupa ruume naatemi nii hiire. Oonihe noi qiba baqebeteqi hiireta, Baamu! Peetoronipamui qooro oorai. Hiimi nokoi hee, Idze! Oi poi gisi noho ooniqi hiireta. Q' Qurateqi noo totoho nookami Peetoroho. Oonihe te tete geemaranihe qaki eeteqi naga nakuta peiteqi hee, Peetoroi baaqi qoo paata qooro oorai. P Hiiromi Peetoro baaqi nagapa qaahota tuputupu teetemi kokora atapa tee dzapa noho Rootte noi hee, Apei pou tupu teete hiireqi qurateta. )OK Noi oke qupadzoma rikeqomaqi tuuma Dzohane Marekoho pai, dzapa Maria, noho nagata biranateta. Oonihe abi adzapei ttutturateqi ota Peetoroho quba pupu hiirota. 2N] Oonihe, Peetoroho qupa ota rikeqomami noi erake qupadzomata. Ohonga noi ao angero nome dzoobiremi Heroteho angi neta ma Dzuta abi nokoho dzauba neta ana saqohibi. M{ Obetemi nopoi teteta tuusuqi qaa abi qooro oota teeke riiteqi oho qesa paha teeke riite tete sirasira tatanga qainiho oke moomi noomae kuraubami nopoi biranateta. Biranate qaaramuti, teteta tuusuqi tete teeke riiteqi angero noke gaubire papateta. L Hiiremi noi noho ipita biranateta. Oonihe angero noke quba pobi hiire banaiteta oke noi qupadzohimi bakuta mooraiho isaki naateta. K  Ma angeroi hee, Oko sasa niime dzaabare. Hiiremi no dzaarota Dzaromi noi hee, Oionita sasa khara niime dzaaro baa anake iihare. kJO Oonihe naga suruho nakuta Ohongaho angero teei biranatemi naga gama saa eeteta. Eesumi angeroi Peetoroke qebata tuputupu teeteqi hiireta. Ae, nii hairiamake qoori. Oke hiiremi Peetoroho botona ngibira suuto oota oi saqobata. Iy Noko pupu hiiromi Herote noi hee, Iihai mootomi anai noke Dzuta abi banaitakoiqi hiireta. Oonihe qupi ota qaa abi eseri nopoi Peetoro ngibira eserima bisa nopometa suutomi noi meeta. Meeqomi qaa abi qesai tete sirasirata soopara qooro oota. H# Oonihe oko my boto tupu nokoi Ohongaho toro pekhure teeteqi noho quba pupu hiireta. ANGEROI PEETOROKE SAQOROMI SINABIDZA TUPUTA BIRANATETA G1 Oi noi hee, Ingona dzuma baamu naatemi Dzuta abike banaiteqa teetare qupadzomaqi hiiremi sutasuta nagata mootomi qaa abi 16 nokoi soopara eeteta. #F? Oke eetemi Dzuta abi basesanoma nokoi oke moo hasa hiiremi Herote ohongahonga naate hiiremi oho qesa Peetoroke Ingona dzumaho bodza ooqata suutota. OE Noi hiiremi Dzohaneho nane Dzakopo noho paruke noko geemami baateta. D  Qate bodza oho robeta Kana habaho kiape mina abi qiba Herote, noi sobasoba abi qesa teete kootoroqi sutasuta nagata mooto qaata. C Oma oke ttuttuiteqi Banabe ma Pauro moitemi aima tuuma Dzerusaremuho sinabidza abi mimi noke moitemi seebe oho paramu naateta.FB Oonita abi Attiokhiana qaata nokoi seebe biranatarotaho pobi nookaqi oma nokohoi ootaho isaki ttuttuiteqi Dzutea habata qesamane nokoho qaataho torota dzoobidzare hiire tatangaiteta. UA# Ma nokohota tee, dzapa noho Agobo, noke Sumasai qupanomaitemi haba samaneta seebe mina biranatarota oho hore noo hiireta. (Oonihe seebe oi Karauttio Gaminiho abi mina noi qaata bodzata meenoma naateta.) T@! Qate bodza ota too abi Dzerusaremuho nenai Attiokhia nagapa tuumata. (?I Qiri eete saridzeqi noke dzeima Attiokhia nagapata nopo baata. Baaqi nopo abi samaneke sinabidza pobi hiire banaite qaami tii teena bamu naateta. Oonita Attiokhia nagapata Dzesuho oke ma botoi dzaodzaonoma naate qaami abi siginai sohoroqi nokoke Kiristuke suimorai abiniqi hiire qaata. O> Oonihe Banabe noi Ttarasu nagapata tuumaqi Pauroho qiri eeteta. J=  Oi Banabei abi bagenoma oho quba nohota Qaheuba Sumasai heuheu eete qaami ai tatauma noho meupunoma naate qaata. Oho qubake nagapa oho abi adzapei adzahaha naateqi Ohongaho pobi naateta. T<! Biranateqi noi Ohongaho qupa kokora oke moomi noho qupa qidzanateta. Oonita noi nokoke qogo ma saga hiireqi hee, Nike qupa teenaiteqa Ohonga Sooparaho torota atimaqi battigara naate qaarareiqi hiireta. ;  Ma oho pobi Dzerusaremuta baami Dzesuho oko ma boto tupu nookaqi Banabe dzoobiremi tuumaqi Attiokhia nagapata biranateta. :! Obetemi Soopara noko beedzae moitemi oho isakita nokoi abi tupu minake pobi hiiremi qupa nokoho burisi eetemi noko Ohongaho pobi naateta. <9q Oonihe nokoho neta qesa Kipuro kusu ma Kirene haba nena nokoi Attiokhia nagapata tuumaqi Dzuta abiqake keke bahe paha Giriki abike Soopara Kiristuho sinabidza pobi hiireta. Q8 Qate bosata Setepanoke teetemi uuba ma sakaba mina biranateta bodzata abi apenei Poenikia haba ma Kiporo sunga ma Attiokhia nagapata atti tuumata nokoi Dzuta abiqake sinabidza pobi hiire qaata. 77 Noi oho ipi hiiremi noko nooka nipanatemi qupa nokohoi kebaratemi nokoi gama Ohongaho hasahasa hiireqi hiireta, Oboboo, Ohongai raaba abi nokoho qupa ai burisi eetemi qaraqara mai eetareiqi hiibi. Dzoobe mina! Oiqi hiireta. BANABE MA PAUROHO BAURAI ATTIOKHIATA BIRANATETA [6/ Oke Dzesu Kiristui agobake hiiremi napa Soopara napame nooka hiisi eetemi Ohonga napake Sumasa moitetai teena oke raaba abiho quba irangi eetemi ana ikaqi Ohongake bai hiibarota? Baamu, ooiqi Peetoro hiireta. r5] Eetemi ana Sooparaho noo erake qupadzomata: Dzohanei abi obama soorota oonihe nikeke Sumasama soobakoi. 4 Oke qaa pobipoib noi hiiremi ana sinabidza noko pobi hiimi agoba napahota Sumasa qurateta oho qesa nokohota gaibata. T3! Noi baa noo hiiremake abi niiho nagana oorai ma nike gamaqa qidzanatakoi. <2q Peitemi abi oi noo ma pobi nanake hiireta. Hee, Naho nagata angero teei baaqi ana pobi hiireta, Nii Dzopa nagapata qaru dzoobire tuumaqi Siimo Peetoro dzeima niiho toro baabare. ^15 Biranahimi anai nokoma tuumareiqi Sumasai hiireta. Oonihe noi hee, Eetoqa qupa bitobitoma tuumainoiqi hiireta. Oke hiiremi dzairamane napaho 6 noko anama baata nanai tuumaqi qaaho bosa qobaqobaho nagata peiteta. ~0u Oonita quba oi bamu naasuhimi aoke Kaisarea nagapa nena, abi tapari naho qaru qeemaqi nanai ootata biranateta. i/K Quba biranateta oi qupi tapari naho dzagata biranatemi botoi oke paha dzeimami qusuta peiteta. .% Oke hiimi qusu neta noo totoho oi beedzae eeteqi hiireta, Ohongai quba hiire sasari eesubi oke nii etoqa ooho ngingi eetaino. Oiqi hiireta. u-c Hiiremi ana hiireta, Eo, Ohonga name, quba muunaama, quba sepesape oonoma oke ana te muunoraidzarani. e,C Ma noo totoho teei naho tomata dzubata oi hee, Peetoro nii moori oke teete khauto muunare. ~+u Ota ana nese qooroqi moomi qusuta boto qesai ttoba khabanomaho isaki oke mage ma pobi, tume ma dzagata aima ttokata quratomi oho nakuta quba sepesepe kabira oko ma botonoma ma oko ma botoama qesai qaanoma ma qusuho nee gotta oi paha oota. 7*g Hiiremi quba Kaisareata biranateta oke Peetoroi toqoma teeteqi noko pobi hiireta, Oore, Anai Dzoopa nagapata pupu hiire oomi Ohongai naho qupata erake paanaitemi ana moota. ) ( Nokoi Peetoroke hee, Nii naane quba raaba abiho botota patta aimaqi nokoma nike ttaike muuna ma aima eetemi nana nookorai. |'q Oonita Peetoro Dzerusaremuta peitemi sama geebanomaho dzaodzaonoma nokoi raaba abiho nookami hou peunoma naateta. & % Oonihe Qaru abi qesa ma sinabidza abi Dzuta habana qaata nokoi raaba abi sinabidzake nookaqi Ohongama ipibiretaho pobi dzadzangike nookata. +%O 0Oiqi hiireqi noi noko qupanomaitemi nokoi abi nokoke Dzesuho dzapata ipibireqi obama soorota. Sooromi nokoi Peetoro qaanatemi ete bodza qesata nokoma qaata.*$M /Hiiremi Peetoroi erake hiireta. Qateqa, nanahota Sumasa qurateta oho qesa abinaga erahota quratemi ikaqi nokoke sobasobaho oba qaanatemi isanataqu? Baamu. ?#w ,Qate noo oke Peetoroi hiimi abi oona noo nookata nokoke Qaheuba Sumasai ao raraku biiremi nokoi nagapa noo maina painaho totohota Ohonga hasa hiirota. Hasa hiiromi Dzuta abi qesa sobasoba tupuna ooqi Peetoro gainene eete baata nokoi moohimi Ohongai oonomake raaba abike Sumasama irangi eetemi pairuru eeteta. " .7!g *Qate noi baata neta qoridze nanake noo tatanga moitemi nanai abi minarake noho pobi hiirorai. Kiristuho nooke Ohongaho too abi gama hiireqi agobake noho qaamodzamodza hiire qaata. Oonita Ohongai Dzesu Kiristuke upubiremi noi abi eehaha ma baateta gamaqa batabidzakoi. Oonihe poiqa apenei noho dzapa nookaqi hiisi eetaqu kahosa nokohoke Ohongai ao dzamutakoi. Noo oke nanai pobi hiirorai. QAHEUBA SUMASAI RAABA ABI RARAKU BIIRETA   +4a )Oonihe abi sepehota bahe, Ohongai qesa ma nanake asatemi oomi Dzesu baata neta qoridzemi nana nese nanameme noke mooqota ma noma nanai ttaike oba ma patta muunata oioni. }s (Baatemi ete tapari naatemi Ohongai noke baata neta tukutota. Tukutoqi hiiremi noi qesahota biranatemi moo nookata. % &Qate Dzesu noke Ohongai Qaheuba Sumasama beedzaenomaitemi noi tuumaqi kokora baura qidza eetemi Iibadzai abi sesero eete qaata nokoke qidzaite qaata. Oi Ohongai noke gainene eetemi noi baura oke eete qaata. Eete qaami Dzutea haba ma Dzerusaremu nagapana hiireta ma eeteta oke qesa ma nanai gama moo nooka soubire oho mee hibahiba naate oorai. Oonihe abi nokoi Dzesuke hapahapata teetemi baateta.   '8i %Oonita noo Dzutea habata igabire oorai oi erani. Bosata, Dzohane noi sobasobaho baura eete qaata oho ipita Nadzarete nagapa nena Dzesu noi Garirea habata qori qooro tuumata.  $Qate Ohongai Isirae abi nanaho quba noo meenomake dzoobiremi saridzeta oho pobike nike nookorai. Noo oio Dzesu Kiristu noi abi minara napaho Soopara oioni, noke dzoobiremi noi hasu ma ponaho tete biraitemi oho isere qidza pobi hiire soubirorai. - #Oonita abi noo ma sama maina paina nokoho neta qesai Ohongaho atti ququimaqi baura qidza eete qaaraquko nokohoke Ohonga nookami qidza naatakoi.  "Oke Konerio hiiremi Peetoroi hee, Meeke ana qupadzomami Ohongai abi napahoke te nookami teqaha teei teemuke riite ooraidzara. ]3 !Oonita Peetoro erata baaqa noo qesa hiiremi nii nookakoi. Oke angeroi hiiremi anai abi dzoobiremi niiho quba qeemami nii baabe. Qate nii naho noo nookaqi baami anaho ttidza qidzanate. Ohongai noo nii pobi hiireta oke nii nana pobi hiiremi nana oke nookareiqi ttutturatorai. Oiqi Konerio hiireta. KONERIOI PEETOROHO TOOTA SINABIDZA NOOKATA :m Oho quba nii abi dzoobiremi Dzoopa nagapata tuuma Simona, dzapa temu noho Peetoro noke dzeimami niiho toro baabare. Abi noi Simona siihu korakoraho naga besa pouta oorai. T! Oiqi hiiremi Konerio erake no pobi hiireta, Maqa, anai quba nese agiagi moo baa qaimi ete bodza eserisa eseri naate. Oho noo nii pobi hiire nii nookare. Ana naga nameta surenake pupu hiiromi abi tee, sasa noho khabanomanipamu noi naho toro biranateqi ana pobi hiireta, Konerio, Ohongai niiho pupu nookami niiho kokora oi qidzani.   Oonita nikei anaho quba hiiremi ana te qupa minake muunaranihe baaqi oho hasa hiibita naane qubake nike naho quba hiirorai? #? Mooqi Peetoroi noko gama pobi hiireta, Nikei Dzuta abi nanaho khoobake nikemae gesinani. Nanai abi agiagi nikema ipibidza ma hongasidza eetaquho qagai oorai. Oonihe Ohongai oho kuku ma khooba anake banaitemi anai bamu isanate abi teeke paha hee ngiiginomaniqi hiibaqu, baamu. ^5 Hiireqi nopo qesa noo ma too eeteqi nagata peitemi abi tupu minanipamui oomi moota. iK Oonihe Peetoroi noke ai qusubaiteqi hiireta, Anai paha abi, niiho qesanita nii qoridzare. b= Biranateqi Peetoro nagata peitemi Konerioi noho dzagata pomai kotoro hasa hiireta. 1[ Tuumomi iihai mootomi Peetoro ma nokoi Kaisarea nagapata biranateta. Qate Konerio noi oko ma boto ma dzairamane nome gama ttuttuite beebe eetomi noko biranateta. T ! Hiiremi Peetoro nokoho quba qepe ma haba eetemi noko meeta. Qate iihai mootomi Peetoroi Dzoopa abi qesama noko gama Kaisarea abike gainene eete tuumata. PEETOROI RAABA ABI KONERIOHO NAGATA PEITETA  - Hiiremi abi nokoi hiireta, Qaa abi soopara nanaho Konerio noke Ohongai moomi qidza ma pobipobi, noke Dzuta abi nookami qidza naatorai. Oonihe qaheuba angero teei baaqi noke hee, Nii tuuma Peetoroho quba hiiremi baaqake noi too nomema noo hiibare. Oke hiiremi nanai baabe. t a Hiiremi Peetoro qurate noko pobi hiireta, Anaho qirike eetorai qate anai eranita naane quba baaorai? | q Oonita nii gaibaqa nokoma nike tuumare, oonihe nii eto oho qupa ororo eetaino. Oi anai noko gainene eetemi baabe. . U Oke hiimi Peetoroi quba nese agiagi mootaho quba iiha ma dzoobidza eesumi Sumasai noke pobi hiireta, Moorare, abi tapari naga erata biranate niiho qasa hiibi. \1 Qooroqi qasa hiireta, Siimo dzapa usaqe noho Peetoro noi naga erata meeqorai mae? eC Oonita Peetoroi quba nese agiagi oke moo nookaqi qupa muunaqi hee, oi quba ikanomani? Oiqi hiireta. Hiimi Konerioi abi dzoobire baata nokoi nagapa biranateqi Simonaho naga qasa hiire tuuma qaaramuti naga pouta qoorota. =s Oke hiiremi totoho oi paha hee, Ohongai ao sasari eetorai oke nii eto baaba eetaino oiqi hiiretanihe quba biranateta oi qupi tapari naatemi ao hairiamake dzeimami qusuta peiteta.  yk Oonihe Peetoroi bai hiireta, Ohonga name, oio Baamu. Quba qataqatani mae quba sepesape oke ana muunaamanipamu. dA Oomi totoho teei biranateqi hiireta, Peetoro, nii qori kabira oke teete dzuubete muunare. mS Oonihe oho nakuta kabira maina paina, dzotata ma siriquba ma qusuho nee maina paina ota oota. + Geema moohimi qusu papatemi boto qesai ttoba khabanoma nakunomaho isaki oke pobi ma mage, tume ma dzaga aimaqi oke dzoobiremi ttokata gaibata. kO Oonihe noi patta quba ttidza saa eetemi qesai noho quba patta khautomi noi bakuho isaki geemata. 7g Qate iihai mootomi abi noko tuumaqi teteta meeta. Meeqomi iihai mootomi tuusumi ete bisa naatemi noko nagapa dzamoitemi Peetoro naga suruho heena pupu hiibare peiteta. y~k Oonita angero noo oke hiire tuusumi Konerio noi qaa abi Ohonga ai tataumanoma teeke uhutoqi kokora abi eseri noho baura eete qaata nopo oho qesa uhuto nokoke noo ma pobi hiire soubiremi Dzoopa nagapata tuumata. PEETOROI BAKUHO ISAKI MOOTA } | Noi Simona ma nopo oorai. Simona noi sihu korakora abi noma nopo oora ma qaara eetorai. Naga nohoi besa patisigiqata oorai. {  Oho qubake nii qaru dzoobiremi tuuma Dzoopa nagapata abi teeho dzapa Siimo, dzapa usaqe noho Peetoro noke dzeima baabare. Dz Oonita kira oke hiiremi noi nese qooroqi moo sahateteqi hiireta, Soopara name, quba apeni? Hiiremi noi hiireta, Pupu ma kokora niihoho pobi Ohongaho tomata taatemi noi nookami bagenoma. y Oonita Konerio noi oke eete qaami ete teeho surenake Ohongaho angero teei noho toro biranateqi noho kira hiireqi hiireta, Konerio. &xE Oonita noi oko ma boto nomema noko Ohonga qupadzoma qaata. Noi Dzuta abi samaneke kokora bageke eete qaata, paha Ohongaho toro saninoqake pupu hiire qaata. w  Qate Kaisarea nagapata abi teei qaata, dzapa noho Konerio, noi raaba abi Itaria habaho qaa abi tupu nokoho soopara naate qaata. v  +Ma Peetoroi Dzoopata qaatahe abi teeho dzapa Simona sihu korakora abi noi noho nagata bodza samane noma nopo ttaike qaata.muS *Obetemi oho pobi Dzoopa nagapata gegebetemi tupu minanipamui noko Soopara nooka hiisi eeteta. 'tG )Habesemi noho botota aimami qori qoorota. Qoohimi sobasoba abi ma ttarumi paimane nokoi peiteqi moomi Tabitta qaraqaranoma naatemi qupa qidzanipamu naateta. hsI (Banaitemi Peetoroi noko tepatetemi biranahimi noi pomai kotoroqi pupu hiireta. Pupu hiire qaasuqi keba dzaga bobotoqi eraiqi hiireta, Tabitta nii qoridzare. Hiiremi noi nese parara eeteqi Peetoro mooqi qori habeseta. r{ 'Hiiremi Peetoroi nookaqi adzanoke noko tuumata. Tuuma biranate moomi kebai meeqota. Ota dzeima peiteta, peite moomi paimane ttarumi keke keba nakunaite tti ma ttaka eete Tabittai eehaha qaaqi nokoho quba sasa hiboto qaata oke peetoroke banaiteta. =qs &Oonihe Ritta nagapa oi Dzoopa nagapaho samaqata qaata. Oho qubake sobasoba abi tupu nokoi Peetoroho pobi nookaqi abi eserike dzoobiremi tuuma noke dzeima ao baabare hiireta. &pE %Oonita Peetoro Dzoopata qaata bodzata Tabitta heme minake eeteqi baatare eeteta. Aoke baatemi qesai keba nohoke akobeteqi naga teeho nakuta ai pei mootota. Po $Qate paha Dzoopa nagapata atapa eehaha teei qaata dzapa noho Tabitta (Qate girisi noota oke hee Subaroho isaki ooniqi hiire qaata) noi abi samaneke kokora qidzanipamuke abiho tteki aima qaata. O~O}}{{zyxxww>vuutDssPsr~qqponmll kkKjjii6hhTggWftee*dtccbaaL`P_^]]H\\#ZZYX`W{VUTSSRRdQQ$PwPObNN MNLLKJJIHGGFcEE&DTCBA@??>>&<Obetemi Temettero noi baura abi qesa nome ttuttuite erake hiireta, Dzairamane napaho baura oi oma napaho saridzorai oke nike gesinani. sR_Oi siribaho nee ma bau korakora abi tee qaata dzapa noho Temettero abi oi Attemi neemi oberaho guhu gisigisi gamittimittike siribama korabetemi abi noko ttuma eetemi noma baura oonoma eete qaata nokoho toro oma minai biranate qaata. QQMa oho bodzata Epeso nagapata sinabidzaho taara minai biranateta. P-Oiqi hiiretanihe hobihobi nome eseri Timotteo ma Erasto nopo bosa dzoobiremi Maketonia habata qooro tuumami noomae qaata ota paha gattiqa oota. 7OgOonita Pauroi baura oke eete qaaramuti soubireqi hee, Ana Maketonia ma Akhaidza abike tuuma karibireqa Dzerusaremuta tuumaqa oho tongo neta oho qesa ana Roma moorakoi. }NsOi abi nokoi oonomake eetemi Ohongaho noo pobi qoridzeqi souba sakabata. EPESO ABI PAUROHOKE NOOKAMI QANGA NAATETA oMWQate abi adzapei baru ttari eete qaata nokoi pepa nokome khakhauma biranateqi otoba patiho eepata qeereta. Oonihe gee oho ttumake noko ttuttuitapuko siriba gettara 50 ttauseni naatarotahe noko ooma Ohongaho kiridza qeereta. cL?Ma quba oho pobi Epeso nagapata baami Dzuta abi ma Giriki abi nookaqi atti minake eeteta. Eeteqi nooka hiisi eeteqi biranateqi baabe ma basara nokome quba eete qaata oke ngiingi ma baaba eeteqi oonoma gama gaubireta. K@JyQate nikei ika nena? Oke hiire abi songenanomai qaa eeteqi sasa qaite khametoke teete sigubireqi sasa nokoho qohata teetemi habanake dzuu suura naate nagata tta eete sakaba tuumata. (IIQeemaqi nokoi noo oke abi songenanoma pobi hiimi songenai noko noo ipi erake hiireta, Ae, Dzesuke ana qupadzomorai ma Pauroke oho qesa ana qupadzomorai. H Oonihe Dzuta abi qesa kaabanoma nokoi oota oi Dzube abi teeho dzapa Sikeba noho khameto sebeni nokoi oota. Nokoi bodza teeta girodzomaqi hee, Napai qaseqase eeteqa Soopara Dzesuho dzapa hiireqa songena abiho irina ooraike iihareiqi hiireta. Nokoi hee, Napai Songena erake pobi hiibare, Dzesuho dzapa pobi (Pauroi hiirorai) nii noho too quba paapatare. Oke hiireqi nokoi qeemata. GHF  Eetemi abi nokoi Pauroi bauraho ttoba ma dzamudzamu ttoba aima qaata oke aimaqi khettedzanoma nokoho toro aima tuumami hesateqi qidzanaate qaata ma songena nokoho irina qaatai atti tuumata. XE) Obete Ohongai Pauroho husi ma pai naatemi noi obaoba nese agiagi eeteta. =Ds Oke eete qaami abi Asia gattiqa habana qaata nokoi gama susupu Dzuta ma Giriki abi sinabidza nooka qaami tii eseri baamu naateta. SIKEBAHO KHAMETO PAUROHO QASAQASA OBERAMA EETETA Cy Oonihe abi qesai basesa eete noo nookaama naateqi garubaho pengata Kiristuho tete qanga hiiremi Pauroi nokoke qaateqi sinabidzaho dza eeteta nokeke ttuttuiteqi ete samaneke abi teeho dzapa Ttirano noho sukuru nagata sinabidza banaite qaata. ?BwEetemi Pauro noi Dzuta abiho sinabidza guhuta beubeuamake peiteqi dzasidza tapariho isakita noo hiireqi Ohongaho pobi ma tete hiire hunateqi oho khoobake rerengi eete hiireta. XA)Sooroqi Pauroi qiba nokohota boto nome mootomi Qaheuba Sumasai nokoke raraku biiremi oionita nokoi ao Ohongaho too naate noo maina painata sinabidza hiireta. Oonihe abi oke eeteta oho dzare oi tuerebe oni. @g?GPauro oke hiiremi abi nokoi noo oke nookaqi Soopara Dzesuho dzapa qupadzomami obama soorota. X>)Hiiremi Pauro erake noko pobi hiireta, Maqa, Dzohanei abi qupa burisi eetareiqi nokoke obama sooroqi hee, Teei anaho tumena baaorai noke nooka hiise eetareiqi hiireta, Oi ape bahe Kiristuhoke hiireta. M=Nanai Dzohane sobasobaho sinabidza qupadzomaqi sobasoba saridzeta. |<qNike sinabidza nookaqi Sumasaho pobi naate oorai mae baamu? Hiiremi noko hee, Baamu, Qaheuba Sumasa ooraiho pobike te nookoraidzara. Oke hiiremi Pauroi hee, Oonita nike apeho teteke qupadzomaqi sinabidzaho sobasoba aimata? Hiiremi nokoi hee, U; %Oonita Aporoi Koritti nagapata oomi Pauroi tora ma haba dzongobeteqi tuuma qaaramuti Epeso nagapata biranateqi sinabidza nokanoka abi saridzeta. Oonihe nokoho sinabidza teqahama naatemi noi qasa hiireta. G:Oi noi sinabidza pepa bosabosa oho neta giimaqi Dzesu noi Kiristunipamuniqi hiire oho khoobake abiho pengata hiire paanaitemi Dzuta abi oona qaata nokoi bai hiibaquho isakiama naateta.?9wHiiromi Akuira ma Pirisira nopoi nookami koko isanataama naatemi noke dzaira eeteqi Sumasaho sinabidza kokoke noke banaitemi pobirateta. Pobiratemi noi ao Girisi habaho totaqi Akhaidzata tuumare hiiremi sinabidza nokanoka abi nokoi qesamaneho quba dzaira pepa qeeteqi moitemi aima tuumata. Oonita Aporo tuuma qaaramuti Koritti nagapa biranateqi abi Ohongaho baruna heenata sinabidza nooka hiisi eeteta nokoke hobidza minake eeteta. 8!Oonihe noi oho koko nookaamake qaaqi oke qaate qaata. Abi oi Dzuta abiho guhuta peiteqi attiamake sinabidza hiireqi suu ma heeta hiirota. >7uOonihe Ohongaho sinabidza qesa noke banaitemi ooqake keke gesina naate qaata. Noi Dzohane sobasoba maikhata noho pobike nookata Dzesuho sinabidzake paha heeqata abi banaite qaata. ?6wQateqa Epeso nagapata Dzuta abi teei baata dzapa noho Aporo, Aresattaria, Apirikaho nena. Noi nooho kotanganipamu oomi noi sinabidza hiire qaami oi kinisaho isaki naate qaata. a5;Biranateqi Pauroi Attiokhia nagapata gattiqa ooreqa boohiqi sinabidza qaru dzongobeteqi nagapa qesake karabidzare tuumata. Oi Garattia ma Pirigia habata Dzesuho sinabidza quni ma manike noo hiire tatangaiteta. [4/Tuuma Kaisarea nagapata biranateqi ota sisimata tta eeteqi Kiristuho oko ma botoke dzoobe hiireta. Hiireqi burisi eete girodzomaqi Attiokhia nagapata biranateta. PAUROI PAHA POBI NOME KARABIDZARE TUUMATA 3/Anai tuumake boohibita, ipita Ohongai nookami ana nikeho toro burisi eetakoi. Oiqi hiire aipo biireqi sisima peite Epeso nagapa qaateqi tuumata. d2ANoi isanate nokoma qaarareiqi Dzuta abi noko qaanatare hiiremi bai hiireqi erake hiireta. \11Ma ooneta paha tuuma qaaramuti nokoi Epeso nagapata biranateqi Pauroi dzairamane eseri nomeke sisimata qaateta. Qaateqi Pauroi Dzuta abiho sinabidza guhuta peiteqi nokoma sinabidza qesa pobipobi hiire nookata. #0?Oionita Pauroi Koritti nagapata paha isakiqata qaaqi burisi eetareiqi nokanoka tupuma nokoi qesa aipo biireqi Pirisira ma Akuira noma nokoi sisima peiteqi Siria habata qesa gainene eete tuumata. Oonihe Sekherea nagapa gattiqaho unaunate biranate Pauroi sama nomeho hutingi naatota oke qaateqi some nome topotota (oi teeho bahe noi moomi Ohongai noke Koritti ota herohero eetarota oi ao meenoma naateta). z/mHiireqi noi nokoke iihami biranateta. Biranate midza nokome quba eeteqi abi nokoi Dzuta abiho sinabidza guhu soopara dzapa noho Sostene noke kiapeho pengata buribaroke teete iihami kiape moo nomena naateta. PAUROI PAHA SIRIA HABATA TUUMATA .*-MNikei noo sepeho quba ma noo khooba nikemeho quba ma sinabidza nikemeho quba noke geema mootorai oonita nikemae noo oke hiire tatangaitare oi naho baura baamu. I, Hiiremi Pauroi noo totaqi hiibare eesumi Gario qamuni hiireqi Dzuta abi pobi hiireta, Abi erai roota kahosa bamenoma teeke saridzapuko oi ana isanate nikeho noo nookarori, oonihe baamu. $+A Nokoi noho qomaqoma hiireqi hee, abi erai quba nanai hu noo qusubaite eetorai oke riiteqi hiiremi abi qesa Ohonga agiagi teeke ao qusubaitareiqi eetorai. (*I Oonihe Gario noi Giriki haba Akhaiaho totaqita kiape mina naate qaata bodzata Dzuta abi nokoi qesa hongasireqi Pauro ibo eete kiapeho toro aima tuumata. )' Oke hiiremi Pauro noi sohoro sama nomeho hutingike naate nagapa oho abike Ohongaho noo hiire banaite qaami tii bodza teena ma qetta naateta. ~(u Oi ana niike hohoba eesuhima abi noko bamu quba teeke niike eetaqu. Oi nagapa erata naho abi tupu quba minai oorai. '! Ma qupi teeta Sooparai bakuta Pauroho torota biranate erake hiireta, Nii eto atti ququimaqa sinabidza qaatainohe, oke hiire qaarare. p&YOonihe Dzuta abiho guhu soopara, dzapa noho Kirispo, quni ma mani nohoma nokoi sinabidza nookaqi Dzesuho oko ma boto naateta. Eetemi Koritti abi nokoho neta samaneqai sinabidza nookata, nooka hiisi eetemi sinabidza obama soorota. a%;Qate abi teeho dzapa Titio Dzusto noi Giriki abi oonihe noi paha Dzuta abiho sinabidza qahiqahi ooni. Oonita Pauroi noho nagata peiteqi ota sinabidza hiire qaata. Oi naga nohoi Dzuta abiho guhu saamaqata oota. 9$kOonihe hiire soubiremi nokoi noo nohoke basesa eeteqi ngiingi robe eetemi noi sasa nome baabaaba eetemi miriququ perebami erake noko pobi hiireta. Nikei baatareiqa baatare, oonihe kahosa nikehoi bamu naho naataqu. Oionita ana Dzuta abi nike qaateqa raaba abi nokohota keke baura eetorakoi oiqi hiireta. =#sQata Siira ma Timotteo nopo Makettonia habata baaqi moomi Pauroi sinabidza baura mekeqoma eeteqi Dzesu noi Kiristunipamu oho khooba Dzuta abike hiire rerengi eete soubireta. "Ma Pauro noi dzuma samaneta Dzuta abiho sinabidza guhuta peiteqi Dzuta abi ma Giriki abi nokoho quba sinabidza dzuubeteqi adzahahaiteta. \!1Biranatemi Pauroi nopoho toro noo hiibareiqi peiteta. Peite moohimi parai korakora noomae gesina naate qaata baura teena oke Akuira noi ooqata eetota. Oho quba noi nopoma noko qesa baura nokome ipibireta.  )Ota Dzuta abi teeke saridzeta dzapa noho Akuira (noi Potu habata biranateta) ma ata noho Pirisira. Oi noma nopoi Itaria habata oomi abi qiba Kaisa Karauttio noi Dzuta abike Roma qaanateqi iihata. Iihami nopo nagapa oke qaateqi burisi eeteqi Koritti nagapata biranateta. G Oonita Pauroi Atteni nagapa qaateqi Koritti nagapata tuumata. O"Oonihe abi qesai Paurohota atimaqi Dzesuho pobi naateta. Nokohota sinasina abi mina Areopagona qaata dzapa Tionision, ma atapa tee dzapa noho Dzamari ma paha abi qesai nooka hiisi eeteta.0[!Oke hiiremi Pauroi noko qaate tuumata. eC Qate Pauro noi Dzesu Kiristu ao baata neta qoridzetaho noo hiiremi qesai ao gattagatta hiireqi noke ngiingi ma baaba eeteta. Qate qesai tete siireqi hee, Oionita noo oke bodza teeta paha hiire nana nookaqu kaqani. Noi bodza ao hiireqi, ota haba samane abi napaho khooba paanaitakoi, ipi ma ariho isaki moitakoi. Ma abi teei baura oke eetareiqi Ohongai noke upubireta. Oonita ttoka abi gama susupu abi oke nooka hiisi eetareiqi Ohongai noke baata neta tukutomi oorai. 9kOi abi ruumema baa qaata oke Ohonga moo te oho kahosa hairiamake eete qaarara oonihe oho bodza ao bamu naate. Poiqa ttoka abi gama susupu qupa burisi eetareiqi hiirorai. hIOonita napai meeke noho biidza ma suuna ooraiqako ikaqi hiireqi abi napai boto napamema gori ma siriba ma omama gisigisi nee ma baunoma ohongaho qaseqase korabetorai? Oi Ohongai oho isaki ooniqi eetoqa napai qupadzomaino. GOi paha naa sutasuta abi nikehota teei hee, Napai noho qaraqaraho nakuta ooraiqi quba minara eetorai oi teeho quba bahe napai Ohongaho biidza ma suunaniqi hiiremi naa oi oke hiirorai. H Noi hee, Abiho qupa khatai qiri qee ma baa peite qaama abi noomae Ohongake saridzaqu mae, oiqi hiireqi Ohongai oke eeteta. Oi noi kharaqata bahe bisa napahota abi napake gama isanate oorai. 'GNoi abi biidza teenaqake saridzeqi noho neta abi tupu samane huba haba biireqi noko ma napai tuuma qaararotaho bodza ma hu ma koridza noi keke hiireta. nUAbi guhuke botoma gootorai ota noi oora ma qaara te eetoraidzara. Ma noi quba teeho qiri eetemi abi baura eetemi biranatoraiho tete baamu. Oi noi keke abi napa qaraqara ma hee ma hoonomake saridzeta paha quba minara saridzorai. ~uOhonga noqeke ttoka mootoqi oho heeta quba samane mooto soubireta noi ape bahe qusu ma ttokaho maikhatanipamu. 4aAna nagapa nikehota tuuma ma baaba eesuqi neemi gisigisi nikeho moo qaaramuti aratta teeta qetaqeta teeke ana isaitemi hee, Erai Ohonga agiagi teeho tekaniqi hiirorai. Oonita nike ohonga agiagike ao qupadzomaqi noho kokora sohororai Ohonga teena oke ana nikeho quba rerengi eetake boobita nookare. ^5Oionita Pauro noi Areopago noo sobadzata tuuma qooroqi abi erake pobi hiireta, Dzoobe Atteni nagapaho abi mimi. Ana khooba nikeho erake moorai. Nike sinabidza ma ohonga maina paina samaneho pomata atimorai. Oiqi hiireta oi Atteni nagapaho abi dzore ma nagapa maikhata nokoi noo ma pobi agiagi hiire nookoraqu ooqaho dzaodzaoke eete qaata. BNoo oi toma agiagi nanahoni, oho khoobama hiire nookare. &EOke hiireqi tora kokota uta apiapi naga minanipamu teeho dzapa Areopago ota dzeima peiteqi noke hee, Isanate nii noo agiagi hiibi, naane qubake hiibi? [/Qate nagapa ota abi nokanoka minanoma samanei qaata, dzapa ttari nokohoi Epikure abi (nokoi quba samane etteimorai) ma Sittoike abi (huttinginoma). Oho neta abi nokoi Pauro saridzeqi qesai hee, Ae, ttetterapo ooraqi ikaitorai! Hiiremi qesai Pauroho erake hiireta, Bamu, noi ohonga dzapa samanehota agiagi teehoke hiirorai kaqani. Oke hiireta oi teeho bahe Pauro noi Dzesuho pobi hiireta ma noi baata nena qoridzetaho noo hiiremi nokoi totoho oonomata hiireta. Qaitemi noi Dzuta abi nokoho sinabidza guhuta dzuubaqi Dzuta abi (nokomae ma Giriki abi qesai Dzuta abihota atima qaata) nokohota gama sisinabidzaho noo hiiremi nookata. Ma noi paha qupi samane otoba patita abi saridze sinabidza pobi hiire hiireke tuumata. ; oOke hiiremi Berea abi nokoi burisi eeteta. Ma Pauro noi Atteni nagapata Siira ma Timotteo nopoho beebe ooqi neemi gisigisi samanei ota oomi mooqi qupa nohota eepa gaiteta. G Oonihe sinabidza nokanoka nokoi Pauro pobi hiiremi noi nagapa oke qaate tuuma qaramuti besata biranateta. Oonita abi noko Pauro dzeima tuuma Atteni nagapata mootomi noi erake pobi hiireta, Nike burisi eete hiiremake Siira ma Timotteo nopoi adzanoke erata baabare. Oiqi hiireta. PAUROI ATTENI NAGAPA ABI QUPANOMAITETA B Oke eetemi Siira ma Timotteo nopoi Berea ota keke qaata. g G Oonihe Pauroi Ohongaho noo Berea nagapata hiire paanaitemi oho pobi Ttesaronike nagapata tuumami oho quba Dzuta abi nookaqi Berea nagapata baaqi nagapa maikhametoke bitta ma kaka eetemi qupa mutu ma biribiri eeteta.  Oke eeteqi nokohota samanei Dzesuho oko ma boto naateta ma paha nokohota Giriki abi ma paimane mimi qesa samanei nokota ipibireta. P Obetemi Berea nagapa ota Dzuta abi nokoi keba ma dzapaho pobi qate Ttesaronika nagapa nena nokoi abi naga bise baisanoma. Berea abi nokoi sinabidza nooka quba dza minake eeteta. Eeteqi noo nopohoke hee, meeni mae oberaniqi hiireqi qupi samane kuku ma khooba qiri eeteqi suuta dzuubaqi sinabidzaho gee isaite nooka qaata. 3_ Ma sinabidza nokanoka nokoi Pauro ma Siira qupibake dzoobiremi Berea nagapata tuumata. Ota biranateqi nopoi Dzuta abiho sinabidza guhuta peiteqi sinabidza hiirepu. D Eetemi nagapa soopara hiiremi Dzaso ma qesamane noho nokoi sama nokomeho ttuma naru hiire mootomi nagapa sooparai nokoke saqoromi tuumata. BEREA ABI PAURO MA SIIRAHOTA SINABIDZA NOOKATA FNoo oke hiireqi nagapa abi ma soopara bitta ma kaka eeteta. #?Oonihe Dzasoi nokoke kokora eetorai ma nokoi Roma abi qiba Kaisaho noo riiteqi abi ohonga agiagi tee, dzapa noho Dzesu, noho pobi hiiremi haba gegebete. ~uHiiretahe nopoho qiri eeteqi saridzaama naate nokoi Dzaso ma sinabidza nokanoka qesa aimaqi nagapa soopara nokoho toro dzeima tuumata. Oonihe erake hiireqi sokasoka hiire tuumata, Haba samaneta qupa rasaki eetorai abi oio nanaho toro biranate. %Eetemi abi samanei sinabidza nookami Dzuta abi noko nookami nokota qanga naatemi nokoi abi ngiingi nganginoma ma basesanoma ttutuiteqi sokasoka hiireqi Dzasoho nagata Pauro ma Siira ootata ttutturateta. Ttutturateqi nopoke aimaqi abiho tuputa mootareiqi hiireta. LHiiremi qesa nokoi noo oke nooka hiisi eeteqi Pauro ma Siirahota soomata. Eetemi Giriki abi Ohongaho ququima qaatai oho qesa nokoho neta ipibireta, ma paimane mimi samanei paha biranateta. OKiristui baateqa qoridzarotaho teteke noi saridzaama naatapuko bamu isanatarota. Oke sinabidzata hiiremi ooraita Dzesuho dzapa pobi ana nike pobi hiirorai noio Ohongaho abi mina Kiristunipamu oni. N~Oonita Pauro nome eete qaata oke eeteqi dzuma taparike nokoma sinabidza naga nokohota dzuubaqi sinabidza hiire nookata. Hiireqi sinabidza ma noo qesaho khooba hiire paanaiteqi erake hiireta, &} GOonita Pauro ma Siira nopoi Apiporo ma Aporonia nagapa eseri oke riite Ttesaronika nagapata biranate oota. Oi Dzuta abi nokoho sinabidza naga teei ota oota. |(Hiiremi nopo sutasuta nagata biranateqi Riitia noho nagata tuumaqi Dzesuho okoma boto tupuke qogo ma saaga hiireqi tuumata.!{;'Roqobeteqi qupa muunaqi nopoho toro baaqi ttapuiteqi sutasuta naga neta dzeima baaqi hee, Nike isanate nagapa nanahoke qaate tuumaqu mae? Oke hiireta. z'&Pauro noo oke hiiremi pirittani nokoi burisi eete tuumaqi kiape pobi hiiremi nopoi Roma abiho isaki ootaho pobi oke nookaqi roqobeteta. y7%Hiiremi eehe, Pauroi bai hiireta. Hee, Baamu, nokoi Roma abi nakake noota mootaamake ao abiho soobadzata nakake gabeho biireqi sutasuta nagata biireta. Biireqi paha eranomake eete tteike naka dzoobidzaqu? Oi baamu! Nokomae baaqa paata naka dzeimami nana isanate tuumakoi. >xu$Oke hiiremi sutasuta sooparai nookaqi Pauro erake pobi hiireta, Ana nipe saqoromi tuumareiqi kiape noko noo dzoobiremi baabe, oho quba nipe biranate tuuma keba ma dzapata qaarare. uwc#Iihai mootomi kiape noko pirittani seike erake hiire dzoobireta, Abi eseri nopoke dzaheqake soqobare. jvM"Sooromi noomaeho nagata mootoqi hiiremi patta khauto urai eetemi muunata. Oonihe qaa abi oi quni ma mani nomema nokoi Ohongaho pobi naatetaho quba ttidza qidzaqidza minanipamuke eeteta. PAURO MA SIIRAI SUTASUTATA TTA EETETA /uW!Hiire paanaitemi nookaqi noi ao nopoke dzeimaqi gou qetta nopohoke akotete suutota. Suutoqi hiiremi nopoi quni ma mani nohama nokoke sinabidzaho obama soorota. \t1 Oke hiireqi nopoi oko ma boto nohoma nokoke Dzesu Sooparaho noo hiire paanaiteta. s3Hiiremi nopoi erake hiireta, Nookao Soopara Dzesu Kiristuke ai tataumaqake qidzanatakoi. Oonihe nii quni ma mani niimema gama qidza naatakoi. )rKTaatemi Pauro hiiremi noi qori naga neta nopoke dzeima biranate qasa hiireta, Abi ohonga name, ana dzaetare eeteqi kebai ooraita ikanomake eeteqi qidzanataqu? 7qgHiiremi qaa sooparai dzongi quba hiimi oko ma boto nohoi moitemi bukhittidzake naga dzuubami suu gaa eetemi noi tititima qeemaqi Pauro ma Siira nopoho dzagata taateta. upcOke eetare eesumi Pauroi sookateqi hiireta, Eo, sama niime eto sesero eetaino, nanai gama susupu ooraidzo! ]o3Eetemi sutasuta soopara noi meera neta nookaqi qoridze moomi tete sirasira paatinoke oomi noi hee, Idze! sutasuta abi nokoi ao atti tuumeiqi hiireqi qaa dzube quhisata dzeima sama nome ao kootobare eeteta, (nINookomi saubapo dzeubami Idze! tumu mina rubabetemi sutasuta nagaho hahari poupa eetemi tete sirasira hiuba soubireta ma abi gama puuta too hiuba soubiireta. fmESuutomi Pauro ma Siirai naa ma pupu hiiromi sutasuta abi qesai oke toma tiite nookota. )lKOonomake hiiremi sutasutaho sooparai naga naku bisa qaputa mootoqi oko nopohoke puuta tooma suutota. SUTASUTA SOOPARAI PAUROHO TOROTA SINABIDZA SARIDZETA kGouma buribaroke teeteqi sutasuta nagata biireqi sooparai tete siiremi tatanga naatemi hee, Bageqake eete soopara eetareiqi hiireta. )jKOke hiiremi abi tupu minai qooro oota nokoi dzauba minake eeteqi nopoke tetatetake teesuhimi kiapei sasa nopohoke ao kuima teetare hiiremi gouma teeteta. GiOke eesuqi poma agiagi samane Roma abi eetaamata eetoraidzo. "h=Pauroi songenake iihami tuumami atapa khata oho maikhametoi moohimi ttumaho isaki nokoho oi ao bamu naatemi nokoi Pauro ma Siira aimaqi nagapa bisata kiapeho toro dzeima tuumaqi nopoho qomaqoma hiireqi eraiqi hiireta. Nopoi Dzuta abi nagapa nanahota baaqi qupa rasaki eetoraidzo. gfHiiromi Pauroi oho gottae eeteqi burisi eete songena erake pobi hiireta, Ana Dzesu Kiristuho quba eeteqi nii pobi hiirenita atapa oke nii ao qaate papatare. Oke hiiremi songenai ao biranate tuumata. ABIHO TTUMA BAMU NAATEMI PAURO MA SIIRAKE SUUTOTA Qate bodza teeta pupuho sobadzata qurahiimi sutasuta atapa teei nanake saridzeta. Atapa noi songenanomai qaaqi khooba ma bangaro paana eete qaami maikhameto noho sinasina nohoho quba abiho torota ttuma aima qaata. bc=Nookaqi Riitia noomae oko ma boto nomema noko sinabidzaho sobasoba quba hiiremi soorota. Sooromi noi hee, Nike ana moomi Sooparaho pobi naahibiqako naho nagata peitemi ana nike kokora eetakoiqi hiiremi nana peiteta. ab;Hiiremi nokoho tuputa atapa teei Ohongake ququima qaata, dzapa noho Riitia, noi ttoba ma sasaho pai, Ttiattira nagapa nena. Oonita Sooparai hiiremi atapa oho qupa uhubami Pauroho noo toma qepe tiiteqi nookata. !a; Nagapa ota bodza qesata nanai qaami dzuma dzamo naatemi nagapa kokota oba teei qaata ota erake hiireqi qurateta. Dzuta abi pupu hiirorai oho qopa oioni oba tee ooraita napa qura moorare. Oke hiireqi qurahimi paimane ttutturate oomi saridzeqi ota habeseqi sinabidza pobi hiireta. `! Ota sisimata tta eeteqi tuuma qaaramuti Maketonia habaho nagapa qiba Piripi ota biranateta. Oonihe Roma abi nokoio oho maikhametoi qaata. ^_5 Roibeteqi Pauro ma Siira ma Timotteo ma Ruka nanai gama sisimata peiteqi Ttoroa nagapa qaateqi tete paake tuuma qaaramuti Samottara kusuta biranateta. Iihai mootomi tuuma qaarumuti Neapori nagapata unateta. ^9 Oonita Pauro noi quba oke bakuta mooqi eraiqi hiireta, Maketonia habata tuuma pobi qidza hiibareiqi Ohongai hiibi oi oni. Oke hiiremi Ruka anai nokoho gainene naatareiqi nokoma tuumare roibeteta (oi anai ttotta ooqi nokoke kokora eetarota). ATAPA RIITIAI KIRISTUHO POBI NAATETA 9]k Ota biranateqi qupibake Pauro noi bakuta moohimi Maketonia abi teei noho toro biranate tti ma sori hiireqi erake hiireta. Nii Maketonia habata qeemaqi nanake hoobidzare. e\COho quba nokoi Misia haba paketoma tuuma qaaramuti besa pakita Ttoroa nagapata biranateta. [Tuumaqi Misia haba kokota biranateqi totaqike paketomaqi Bittinia habata tuumare hiiremi Dzesuho Sumasai paha nokoho bai hiireta. BZ}Oonita Pauro ma Siira ma Timotteo nokoi Asia gattiagaho habata sinabidza hiibarotahe Qaheuba Sumasai oho bodzata qamuni hiiremi nokoi Perigia ma Garattia haba dzongobete tuumata. rY]Baura oke noko eete qaami Dzesuho oko ma boto tupu noko ai tataumaqi kata gaamata ma ete samane raaba abi nokoho torota biiresore eete qaaqi nokanoka abi tupui samane naateta. SUMASAI BAKUTA PAUROKE ABI BANAITETA MA RUKAHO NOO 8XiSama geebanomaiteqi noko tapari nagapa samaneta tuumaqi qaru abi ma bosa qobaqoba Dzerusaremu nagapata noo tatanga hiire pepata qeetetake nokoho quba rerengi eete soubireta. xWiPobi hiiremi Pauro noma nokomae tuume baabe eetareiqi hiireta. Oonihe ttoka ota Dzuta abi qaata nokoi khatake hee, mai nohoi Giriki abi oniqi qupadzoma soubireta. Oonita oho noo kebaitareiqi Pauroi Timotteo aima sama geebanomaiteta. VOonihe Ristera ma Ikonio nagapa nena sinabidza nokanoka nokoi Timotteo khooba qidza hiire paanaiteqi Pauro pobi hiireta. eU EPauro ma Siira nopoi tuuma qaaramuti Tterebe ma Ristera nagapata biranateta. Obetemi Ristera nagapa ota Dzesuho tumakhata teei qaata dzapa noho Timotteo noho pai Dzuta atapa ai tataumanoma, ma mai nohoi Giriki abi ooni. |Tq(Qate Pauroi hobihobi nome Siira aimami nopoke sobasoba tupu agoago eeteqi dzoobireqi hee, Ohongaho kokorata tuumareiqi aipo biiremi tuumata. Tuuma Siria ma Kirikia haba dzongobeteqi Dzesuho oko ma boto tupu qesaqesa saridze tatangaiteta. S )(RI'Oho qubake Pauro ma Banabe kure ma taara minake eeteqi batabireta. Batabireqi Banabe noi Dzohane Mareko dzeimaqi nopo sisima pei Kipuro sungata tuumata. 2Q]&Oonihe Mareko noi bosata nopoma Papiria habata baura agiagita biranateqi nopoke qaateqi burisi eeteta oho qubake Pauro abi onomake qupadzomami teqaha nohota isanatara. bP=%Oho qubake hiiremi Banabe noi paha Dzohane Marekoma nokoi gama tuumareiqi hiireta. aO;$Ohongaho noo Attiokhia abike banaite qaaqi Pauroi Banabeke eraiqi hiireta, Baa naka burisi eete paha nagapa samanena raaba abi sinabidza pobi hiiremi nooka qaata oke tuuma karabidzare, nokoi ikanomake eetorai? _N7#Qate Pauro ma Banabe Attiokhia nagapata ooqi sinabidza abi qesama nokoi hobihobi eeteqi sinabidza hiireqi Ohongaho nooke bodza minaminaho isakita abi ma khata pobi hiire qaata. PAURO MA BANABEI QESA PAPATETA FM"Oonihe Siirai nokoma oorareiqi hiiremi Dzutai keke tuumata. 0LY!Qate nopoi nokoma oora ma qaara eetarotaho bodza baamu naasuhimi nokoi oho ttidza qidza eeteqi nopoke paha dzoobiremi Dzerusaremuho qesamane nopomeho toro tuumarota. K Oonita Dzuta ma Siira nopoi sinabidza abi oonita qesamane sinabidzaho noo samane pobi hiire tatangaiteqi too teeteta. VJ%Moitemi isaiteqi dzaira noo qeeteta oke mooqi oho ttidza qidzaqidza eeteta. !I;Noo oke qeeteqi nokoho botota mooto dzoobireqi aipo biiremi tuumata. Tuumaqi Attiokhia nagapata biranate oko ma boto tupu ttuttuite pepa moiteta. PHNike eto Ohongaho habara quba qesaqesa upubidzaino ma kabira dzuuma ooraike muunaino, ma dzaganomake muunaino, paha etoqa pasena eetaino. Nike nooraqake qusubaitemi bagenoma naatakoi. Dzoobe, aipo! FGOi Sumasa ma nanai qupa teenaiteqi eraqake keke hiire. PFObete abi eseri uhutota Dzuta ma Siira nopoi qeemami noo oke nookare. VE%Abi naga oi Soopara Dzesu Kiristuho dzapa quba sama nopome bagara biirorai. yDkOho quba nana oke nooka ttutturateqi abi eserike dzoobiremi Pauro ma Banabe ma noko nikeho toro qeemorai. ~CuOi nanai moo nookaama naasuhimi abi qesa nanaho neta qeemaqi qupa nikehoke rasakitemi nikehota kurekure biranateta. kBOMa Nokoho quba pepa dzoobireta, Oi hee, Raaba abiho bisata Attiokhia nagapa ma Siria ma Kirikia ma haba qesata oorai qaru abi ma bosa qobaqoba nanai dzairamane naname nikeho qaki naateqi pepa erake nikeho quba dzoobire. 0AYOke Dzakopoi hiiremi qaru abi ma bosa qobaqoba nokoi sobasoba tupu pobi hiiremi isanatemi abi eserike uhutota. Dzapa nopoho Dzuta, oi Sabaho khata, ma Siira nopo dzaira pepa oke aima tuumareiqi sinabidzaho bosa qobaqoba nopoke uhutoqi Pauro ma Banabe nokoke Attiokhia nagapata dzoobireta. @}Oi teeho bahe Moseho noo agobake ehahaiteqi sohoroqi nagapaho isakita isaite baa qaabi ma bodza erata sinabidza nagaho isakita isaite nookorai. Oho qubake oi dzaetainoho isaki oioni. Oiqi Dzakopo hiireta. GARUBAI RAABA ABIHO QUBA PEPA QEETETA ? Oonihe, raaba abi ai tataumorai nokoi eto Ohongaho habara quba qesaqesa upubidzaino, mae apuata eetaino mae kabira dzaganoma muunaino eo keba ooraike muunaino oho isakita napa noo hiire geeta qeete tatangaiteqa pepa oke Pauro ma Banabeho botota mootare. 8>iDzakopoi hee, Oiqi Amosi ma Dzeremia ma Dzesea nokoi qeeteta, oonita Raaba abi ango Ohongahota qeemami eto napai nokoho irita hu nooho bameke mootaino, naho noo oi oni. D=Ana nikeho Onongai noo oke hiire baa qaatai hiibi oi oni. !<;Oonihe raaba abi qeba nena ma tume nena nokoi Ohongaho qiri eete saridzakoi oi raaba abi nokoi naho pobi naatemi naho dzapai nokoho irita biranatakoi. ;Nokoi erake hiireqi qeeteta, Ohonga anai paha qurateqa Tabitiho naga arinateta oke paha usari eeteqi upubiremi bagenoma naatakoi. ?:yObetemi noho nooi too abihoma iso keke naatorai. 9 Ohongai raaba abi nokohota abi aimami noho pobi naatare tete saridzeta. Oho noo ma pobike Siimo Peetoroi ao hiiremi napa nooke. c8? Nopo hiire soubiremi Dzakopo oho ipi erake hiireta, Dzairamane, toma tiite nookare. U7# Peetoroi noo oonomake hiiremi sinabidzaho abi mimi nokoi nipanate oomi Pauro ma Banabei raaba abiho bisata Ohongai kinisa nokoho botona mootota oho pobike noko korabete pobi hiiremi nooka pobiteta. 36_ Oe, oi baamu isanataqu. Napa erake nookorai: abi qidzanate pobirataqu oi Dzuta abi ma raaba abi gama susupu Soopara Dzesuho baruna heenata keke pobirate qidza naatorai. H5  Oi erake eete oorai. Hu noo ma apo oi Dzuta abiho uimane neimane ma napaho moirata gama pereborai. Oonita nike ikaqi hiireqi Ohongake toronaiteqi oke paha raaba abiho qereta goosobaqu? 4- Napai noke nooka hiisi eetemi qupa napahoi sasari naateta oho qesa nokoi nooka hiisi eetemi qupa sasari naatetaho isakita Ohongai te hiimotara. 3Obetemi Ohongai qupa mohimohi oonita Dzuta abi napake Qaheuba Sumasa moiteta oho qesa raaba abi qaupuiteqi moiteta. /2WDzairamane name raaba abi noko bosata teeho toota sinabidza nookaridzoniqi hiireqi Ohongai napahota ape bahe anake asatemi oho too naatemi nokoi nooka tani naateta. !1;Oho quba Qaru abi mimi ma sinabidzaho bosa qobaqoba noo oke nokoqeke hiire ttutturateqi noo hiire buribaro eeteqi Peetoroi qoridze erake hiireta, z0mNoo ma pobi oke hiiremi Pariseo qesa Kiristuho sinabidza ai tataumanoma nokoi eraiqi hiireta, Raaba abi nokoho torota sinabidza hiireqa nokoke sama koko geebanomaiteqa hiiremi noko Moseho hu noo qusubaite soubiremi isanatakoi oiqi hiireta. a/;Qate nokoi Dzerusaremuta baaqi sinabidza abi mimi ma quru abi mimi ma noko garuba eeteqi Ohongai Pauro ma Banabe nopo hoobiremi sinabidza baura eetemi meenoma naateta oho noo ma pobike nokoke hiire paanaiteta. s._Oiqi hiireqi tete nokohoke biiraite tuumaqi Poenikia ma Samariaho sinabidza oko ma boto samaneke eraiqi hiireta. Hee, Paha raaba abi samane sinabidza nookorai. Oho pobi hiiremi nookami nokota ttidza qidza minanipamu biranateta. -Oke hiiremi Pauro ma Banabei nokoma kurebeta minake eete qaaramuti erake hiire suutota. Pauro ma Banabe ma sobasoba abi oi Ttitto ma qesa nokoho neta noo oke Qaru abi mimi ma sinabidza bosa qobaqoba Dzerusaremu nagapana oorai nokoho toro aima tuumare. l, SPauro ma Banabei Attiokhiata qaami Dzutea habaho sobasobaho tuputa abi qesai Attiokhia nagapata tuumaqi sinabidza abi erake hiireta, Nike Moseho noo qusubaite sama nikeme geeba mootaama naataquko baamuqa Ohongaho pobi naataqu. [+/Ma nopoi bodza kharabariqa ota Dzesuho oko ma boto tupu nokoho bisata qaata.H* Nopoi ota biranateqi oko ma boto tupu ttuttuiteqi hee, Ohongai nakaho husi ma pai naatemi raaba abihota baura eetemi nokoi sinabidzata dzuubata, dzoobe! Oke eete isere hiire soubireta. a);Qurateqi nopo ota sisimata tuuma qaramuti paha Siria habaho Attiokhia nagapa ota biranateta. Oi sinabidza abi tupu nokoi Ohongaho kokora quba mootoqi baura nopo pobi hiiremi bosaho eeteta nopoi paha ota biranateta. ~~>}G||Z{zz>y/xx%ww+vuv+uutgsxs*rLqq_pioo=nn7mll"kjjii hsgfeeeccc bXb1aag_ ^^Y]}\\r[ZZ_YY!XOWWsVtUUTbSSSRRAQqPnOQNMLL JJ IGGFUEDDFCC*BEAA@@1?>>=/c MMLeRA?` h  # oI27 Qate ao ete tapiriho nakuta Pesto noi bukhi ttidzake soopara baura nome mai eeteqi Kaisarea nagapa qaate Dzerusaremu nagapata peiteta. a ;Oonihe tii eseri bamu naatemi kiape teeho dzapa Porokio Pesto noi Perikhiho habara naateta. Oonihe Perikhi noi Dzuta abi qupa qidzaqidza moitareiqi te Pauro sutasuta nagata saqobara. Bamu, qaateqi tuumata. 3Hiireta oi noi dza eetemi Pauroi noke ttuma moitakoiqi hiireqi bodza samane dzeimaqi noma nopo noo hiire qaatahe Pauro te noke ttuma moitara. q [Oonihe hiiqi pobipobiho tete ma pasenaho hutingi naataquho tete ma ipi bodzaho ipi ma ari hiiremi Perikhi atti roqobeteqi Pauro erake pobi hiireta. Oo, kebanoke naamae bodza mootoqake paha niiho quba hiiremi ipibidzakoita tuumare. M Oonita qupi qesa naatemi Perikhi noi Dzuta abiho neta ata noho Tturisira noma nopo ooqi Pauroho quba hiiremi dzeima peiteqi Pauroi Dzesu Kiristu nooka hiisi eetaridzoho khooba pobi hiireta. + OOke hiireqi noi qaa soopara erake pobi hiireta. Nike baaqi kokora eetare hiiremi eto bai hiibainoiqi hiireta. PERIKHI HIIREMI PAUROI TII ESERIKE SUTASUTATA OOTA Hiiremi kiape Perikhi noi Pauroho noo oke hiire hiumaranihe oke mootota. Oi teeho bahe noi sinabidza usaqe Dzesuho pobi te nookaamake oorara. Oonihe noi gimuttake eete erake hiireta, Qaa soopara Risiai Dzerusaremu nagapa neta quratemake noo nokohoke hiumakoi. "=Oonihe anai noo teenaqake nokoho bisata hiiremi oke noko nookami nokohota isanataama naateta kaqa, oi ana paata erake pobi hiireta: Baata neta qoridzaqu oi oorai noo teena oke ana qusubaitorai qesai oke nookaqi anake noota mootomi nikeho pengata qoororai. Oke Pauro hiireta. Mae ipita ana sinasina tupu nokohota qooroqomi naho kahosa teeke nookataiqako abi erana qoororai nokoi isanate nii pobi hiibare. A{Oonihe Asia haba neta Dzuta abi qesai Biiri ota biranate naho qomaqoma hiireqi abi kosibeteta oonihe ikaqi hiireqi nokomae teqaha niiho toro biranate oke hiire paanaitoraidzara. ;oMa kiridza qeeba quba roibeteqi Biirita dzuuba oomi noko ota ana saridzeta. Sarihimi nanai te abiho tupu gairuru ma soropuruho tuputa oorara te husu ma noo agata oorara, baamu. 3Ma ana tii samaneke haba kharata qaaqi sinabidzaho ttuma samaneke ttuttuite qaatati Dzerusaremu nagapata qesamane nameho torota aima tuumata. q[Oke eete qaaqi Ohongaho pengata ma abiho pengata kahosaamake oora quba sama nameho bakena geema oorai. Oonita qaaqi abi qidza ma qanga baata neta qoridzaquke mai eetakoi, oho quba abi era noko ma ana gama qupadzomorai. FPaha teeke hiire paanaitemi nookare. Tete meeho ngiingike nokoi eetorai ota ana qoororai oke noko hiirorai, oi meenipamu eetorai. Ma nokoho noo ma sinabidza aimaqi hu noo qibata sinabidza qeetemi oorai ma too abi hiire qeeteta oke ana nookami oi mee, uimane neimane napaho ma nokoho Ohonga noho qaruke eetorai. O Ma abi oi qomaqoma hiireqi noo hiirorai oho mee apeke nii banaitaqu? "~= Oi ana biirita mae sinabidza guhu qesata mae sinabidza nagapata abi ma nana sinabidzaho baabani mae abike kosikosi oke ana te eetemi noko moorara. }+ Ana Dzerusaremu nagapata Ohonga penga bototareiqi qeema qaami ete ma qupi 12 keke naateta nii noo oho quba abi qasa hiiremi nii pobi hiibakoi. 1|[ Oonita kiapei Pauro botoma qaseqase eetemi noorake hiireta, Nii haba erata tii samaneke kiape oorai oke ana qupadzomaqi noo name iiha ma dzoobidzaamake hiibakoi. {  Noo oke Tetturui hiiremi Dzuta abi noko noke hoobireqi noo noho qaupuiteta. PAUROI PERIKHIHO TOROTA NOO NOME POBI HIIRETA ^z5Ma nanai noo nii pobi hiibi oke niimae qasaqasa hiireqi khooba isanate paanaitakoi. y GxMa paha noi biiri nanaho makanomaitare eesuhimi aimata. GwOonita noo hiire kharanatainoho quba nii kebarateqi nookami noo hote teeke nii pobi hiibare. Abi eraho nookami qanga naatorai, noi iima barunoma Dzuta abi haba samane tuuma oorai nokoke kosibetorai. Qate paha sinabidza abi obera nokoke nanai hee, Nadzaretteho nenaniqi hiirorai noi nokohota bosa qobaqoba naate oorai vJu Hoobiremi nanaho nagapaho isaki quba samane isanate soubirorai. vteOonita kiapei hiiremi Pauro qeemami Tetturui qomaqoma hiireqi kiape noorake pobi hiireta, Kiape qidza naname, nii isanate nana soopara eetemi keba ma hasuta oorai. Paha abi tupu era nanaho quba iiha ma dzoobidza eeteqi hoobirorai. Hs Ete bodza boto teena bamu naatemi dzube abi mina Anania noma abi mimi qesa, ma noo soopara teeho dzapa Tetturu, nokoi Kaisarea nagapata tuumaqi kiapeho torota Pauroho noo hiibare biranateta. /rW#Hiiremi kiapei hee, Noota nii mootorai abi naga oi baamake niiho noo hiibakoi. Oke hiireqi qaa abi pobi hiiremi Heroteho qaa guhuta mootoqi Soopara eetota.q}"Mootomi kiape Perikhi dzaira pepa nome isaiteqi Pauroke haba khooba nohoho qasa hiiremi hiireta, Ana Kirikia haba nena. \p1!Biranateqi Kiapeho dzaira pepa moiteqi Pauroke oho qesa noho botota mootota. #o? Biranatemi iihai mootomi okoma tuumataho qaa abi nokoi naga nokometa burisi eesumi oosinai keke Pauro dzeima tuuma qaaramuti Kaisarea nagapa biranateta. $nANoo ooqake dzaira pepata qeetemi qaa nokoi soopara nokomeho too qusubaite pepa aimaqi qupibake dzeima tuuma qaaramuti Attipatti nagapata biranateta. }msQate abi qesai geema mootoqi Pauro teetare hiiremi nookaqi niiho toro dzoobiremi qeeme oio. Ma qomaqoma hiirorai abi oio noke oho qesa ana iihami niiho toro qeeme nokoi noo nohoke nii pobi hiibare. Anai Dzerusaremuho kiape, Kautio Risia. lAima tuumami hu noo nokomeke qupadzomaqi qomaqoma hiiremi ana nookata. Quba eeteta oi te peiteqi teeta ma suutaho isaki naatara. nkUOonihe noke noota moototaho quba khooba nookareiqi bosa qobaqoba nokoho garubata aima tuumata. 9jkQaa abi noko abi teeke aima qeeme noko Dzuta abi teetare eeteta (dzapa noho Pauro). Anai nookami noi Roma abinipamu naatemi qaa abima nana tuumaqi nokoho botota hiumata. Vi%Hee, Dzoobe Pirikhi, kiape qidza name, anai niiho quba pepa era qeete. QhOke hiireqi kiapeho quba dzaira pepa teeke erake hiireqi qeeteta. ugcMa Pauro oosi teeke saama mootare. Eeteqi tteike soopara eeteqi kiape mina Perikhi noho toro aima tuumare. fOonita qaa soopara minai qaa bosa qobaqoba eseri dzeima baaqi erake pobi hiireta. Nipe hiiremi qaa abi okoma tuumaqu oi 200, qate oosina tuumaqui 70, qate koo aimaqui 200 oi roibeteqa qupibaho 9 kiroko eesuhiima nike Kaisarea nagapa tatangata tuumare. 3e_Khata noi noo oke hiiremi soopara minai hee, Nii noo hiire paanaisubi oke eto abi pobi hiibaino hiireqi dzoobireta. PAUROKE SEIKE KIAPE PERIKHIHO TOROTA DZOOBIRETA `d9Pobi hiiremi noo nokoho eto nookaino. Abi nokoho dzare 40 riite oio Pauro teetare hiiroraidzo. Noko patta hutingi minanipamuke eete ooraiqi Pauro teeteqi sapunge muunare naru hiire roibeteqi niiho noo beebe oorai. 4caHiiremi khatai hee, Dzuta abi noko niiho toro noo mootomi baabareiqi hiire nookao. Pauro garuba nokometa dzeima tuumaqi khooba nome paanaite soubidzareiqi hiibakoi. wbgOke hiireqi pobi hiiremi soopara minai khata botota aimaqi sigiqata tuumaqi qasa hiireta, Noo apeke hiibaqu? aHiiremi qaa abi noi khatake soopara minaho torota dzeima tuumaqi noke pobi hiireta. Sutasuta abi Pauro noi naho kira hiireqi hee, Khata erake dzeima qaa sooparaho torota mootomi noo hiibare. Hiiremi khata erai noo nii pobi hiibare dzeima naka baabe. `Pobi hiiremi Pauroi qaa abiho kira hiireqi erake hiireta, Nii khata erake qaa soopara minaho toro dzeima tuumami noo teeke pobi hiibare. r_]Oonihe Pauroho mapui teetaquho noo nookata. Nookaqi qaaho nagata peiteqi nasami nome pobi hiireta. m^SOho quba sinasina tupu ma nikei qaa soopara minaho toro noo dzoobireqa hee, Nii Pauro nanaho garubata dzoobire baami noo noho paha hiibare. Hiiremi noi noo nikeho nookaqi oke eetema nana ao Pauro teteta teetakoi. Oiqi hiireta. @]yAbi nokoio too abi mimi ma Dzuta abi mimi nokoho toro tuumaqi paanaiteqi erake hiireta, Nana patta hutingi minanipamuke eeteqi Pauro teeteqanoke ooqata quba muunare naru hiire. G\ Oonita iihai mootomi Dzuta abi qesa hongasireqi pattaho hutingi naate hee, Pauro teeteqanoke oba ma patta muunare hiireqi gunu dzoomata. Oonihe abi erake hiireta nokoho dzare poti riiteta. [ ~Zu Obetemi qupi ooqata Ohonga Sooparai Pauroho torota biranateqi qupanomaiteta. Nii Dzerusaremu nagapa erata anake paanaisubi oho qesa Roma nagapata anake paanaitakoita etoqa ququimaino oiqi hiireta. DZUTA ABI PAUROHO GUNU MA NARU TATANGA HIIRETA 5Yc Hiireqi baaba minake hiiremi qaa soopara minai hee, Tupu nokoi Pauroke ngausa eetainoiqi hiiremi qaa abi nokoi biranateqi Pauroke abi bisata dzeima naga nokometa tuumata. X Oho quba garuba nokometa qesa kurebeteta. Kurebete Pariseo abi nokoho tuputa sinabidzaho banaita qesai qoridzeqi tatangama erake hiireta, Nana abi eraho kahosa moomi baamu, angeroni mae gutu boto khara teei noke pobi hiiretaiqako ikabete sepeke bai hiibaqu? W1Oi Satukeo abi nokoi baata neta qoridzaqu ma angero ma gutu boto khara quba oonomaho baike hiirorai qate Pariseo abi nokoi oho nookami meenomani. fVEPauroi oke hiiremi Pariseo ma Satukeo nokoi qesa kurebeteqi hu ma koridzanoma naateta. 8UiPauroi oke hiireqi nese dzoobire moohimi tupuho abi qesai Satukeo ma qesai Pariseo oonita nokoi hu ma koridza biidzareiqi noi sokateqi hee, Abi qesamane name ana naamae Pariseo abi oho gottanipamu. Oonita baata neta qoridzaquho noo oorai oke qusubaitorai ooqaho quba nike anake noota mootoraidzo. OTHiiremi Pauroi hee, Qesamane name, sinabidzata noo erake hiirorai. Nii eto abiho sooparake qanga hiibaino. Ana noo oke nookorai. Oonita abirai dzube abi mina oori oke ana nookaamake noo oke hiire. gSGOke hiiremi abi qoroqota nokoi hee, Nii oonomake Ohongaho dzube abi minake pobi hiidzo? ]R3Teetemi Pauroi hee, Ttidza makanoma nii! Oi nii anake Ohongaho hu noota batabidzare hiireqi oho tekata habese ooraihe hu noo oke riiteqi ana oberama teetare hiire oonita Ohongai paha niike teetare boohibi. Q +Pauroi Dzuta abiho sinasina tupuke qeraqera eeteqi noorake hiireta, Qesamane name, ana hu nooho bai ma qamuni hiibaamake Ohongaho pengata qaatai qaabi. Oke hiiremi dzube abi mina Anania noi abi Pauroho dzagana qoroqota nokoke hee, Pauroke toota teetare. Hiiremi teeteta. P OOonita iihai mootomi qaa soopara minai Dzuta abi noko Pauroke naane quba nookami qanganateta oho khoobanipamu nooka quba dzube abi mimi ma sinasina tupu gama susupu hiiremi ttutturateta. Ttutturahimi Pauro dzeima qura nokoho torota mootota.N{Qate Pauroi Roma abi ootaho pobike qaa soopara minai nookaqi sahateta. Oi teeho bahe Pauroke noi ao suutomi oota. cM?Oke noi hiiremi qesai Pauroke buribaroke eete toronaitare boohita nokoi ao qaateta. LOke hiiremi soopara minai ao Pauroho toro tuumaqi qasa hiireta, Maa meenipamu nii Roma abi oni mae? Hiiremi Pauroi hee, Oi meenipamu. KOke hiiremi noi soopara mina nomeho toro tuuma pobi hiireqi hiireta, Nii ikake eetareiqi hiibi. Abi oio Roma abinipamu oni. OJOonihe nokoi gouma teetareiqi hoo sasa siihuma suutare boohimi Pauroi qaa sooparake erake hiireta, Nikei Roma abi anake sepeke sesero eete noo nahoke hiire pobitaamake gouma teetemi isanataqu mae? Peitemi soopara minai hiiremi qaa abi nokoi Pauro naga nokometa aima peiteta. Obetemi abi noko naane quba sookateo oho khooba nookakoiqi qaa sooparai gouma teetare hiireta. SHOke hiire sookateqi sasa khara nokome kuimaqi pomu tupu teetemi peiteta. KGOke Pauro hiimi eehe, Abi noko toma tiisuta nokoi noo musaqi nohoke nookami raaba abiho naatemi noko sokate qarutoqi hiireta, Ae! Pauro noi peranomanipamu oonita noho dzapa baamu naatare. =FsOke hiiremi Sooparai bai hiireta, Baamu. Ana haba kharata raaba abiho torota nii dzoobihibita ao tuumare. Oiqi Dzesu hiiremi ana nookata. QAA SOOPARA PAUROKE HEROHERO EETETA KEQesai hibahiba niiho Settepano teetare sasa nokome tupubiremi ana soopara eetemi teeteta oke ana nookami isanateta. Oi nagapa eraho abi gama nooka soubiroraita ana niiho pobi isanate hiibakoi. DHiiremi ana noo ipike hee, Soopara name ana abi niihoke sutasutata mootoqi sinabidza naga samaneta aima peiteqi gouma teete qaata. C9Moomi erake ana pobi hiireta, Nagapa eraho abi noko niiho toota noo naho nookaqa gottae eetakoi. Oho quba nii hairiamake Dzerusaremu qaateqa tuumare. ?BwPauroi hee, Oke Anania ana pobi hiiremi qusubaiteta. Oonihe ana burisi eeteqi Dzerusaremu nagapata biranateqi Ohongaho biirita peiteqi pupu hiireqi neneho isakita Dzesu moota. _A7Sigita nii ikabete sepeke ooraqu? Nii qoridze Dzesuho dzapa qiraitemi niike sinabidza obama sooromi pasena niiho dzamutare. Oiqi Anania ana pobi hiireta oke Pauro hiireta. PAUROKE OHONGAI RAABA ABIHO QUBA UHUTOTA V@%Obetemi nii quba moo nooke oho pobike haba samaneta abi pobi hiire tuumare. @?yMoomi noorake pobi hiireta, Uimane napaho, noko ma napaho Ohonga noi khooba nome paanaitareiqi hiiremi nii qidzaho maikhata moorare mooqi too nohota noo nookareiqi nii asateta. >  Abi oi naho toro biranateqi erake hiireta, Dzaira name Sauro. Nii nese parara eetare. Hiimi anai nese parara eete haba moota. = Nagapa ota abi teei qaata dzapa noho Anania. Noi hu nooho tete aimanoma, Dzuta abi nagapa ooqana qaata nokoi noho nookami qidzani. < Oiqi hiiretanita eepa dzadzai nese naho kootoromi qupi sooromi qesamane nahoi ana basidzomaqi Ttamasiko nagapata dzeima tuumata. c;? Eetemi ana qasa hiireqi hiireta, Soopara name, ana quba apeke eetareke nii hiibi? Hiiremi Sooparai erake ana pobi hiireta, Nii qoridzeqa Ttamasiko nagapata tuumamake, quba nii eetoraidzoke ota nii pobi hiibakoi. s:_ Oiqi hiireta oonihe abi anama qaata nokoi eepa dzadza keke mootahe, noo anake pobi hiiretake te nookara. 93Hiiremi anai hiireta, Soopara name nii ape oni? Hiiremi erake ana pobi hiireta, Dzesu Nadzarette nagapa nenake nii teete iihorai teena anaio. |8qKootoromi ana tookata taate ooqi totoho teeke erake nookata, Sauro, Sauro oe nii naane quba ana teete iihoraidzo? <7qOonita Pauroi noo nome ipibireqi hee, Anai oke qupadzomaqi teteta tuumomi ete bisata Ttamasiko nagapa dzamoihimi qusu neta eepa dzadza minai biiqi baa anaho nese kootorota. ^65Oi dzube abi mina ma sinasina abi mimima nokoi naho khooba gama gesina. Nokoi qesamane napaho Ttamasiko nagapata ooraidzo nokoho pepa qeeteqi ana moitemi erake hiireqi aima tuumata, Ana qeota abi ma paimane oonoma saridze suutoqa Dzerusaremu nagapata aima baamake ipi moitare. Oke Pauro hiireta. PAUROI IKANOMAKE EETE KIRISTUHO ABI NAATETA 5Eeteqi sinabidza usaqe baamu naatareiqi ana ibo eeteqi abi oni mae paimane gama suutoqi sutasuta nagata mooto qaata. 4Oomi noi ipibire pobi hiireta, Ana Dzuta abi, Kirisi habata Ttaraso nagapata biranateta. Oonihe ana Dzerusaremu eraqata baa nokanoka nagata qaaqi bitotota. Bitotoqi banaita Gamarie noho dzagata qaami sinabidza banaitemi abi mimi napameho noo qusubaite kokora eete qaata. Paha poike nike Ohongaho dzaodzao eetoraidzo anai oho qesa Ohongaho eeteqi ima ma bago heeta qaaqi tatanga naateta. Z3-Pauro noi oke hiiqi Dzuta abiho noota noo hiiremi noko nookaqi poupaamake oota. ^2 7Heboro noota Pauroi hee, Dzairamane ma abi mimi name, ana khooba name hiire nookare. |1q(Hiiremi nookami Pauroi iri kokota qoroqi abi boto qamuni eetemi noo nipanatemi Dzuta abiho noota noo hiireta.50c'Qasa hiiremi Pauroi erake hiireta, Ana Dzuta abi, Kirisi habaho nagapa Ttaraso dzapa pobinoma, anaio oho nenani. Oonita nii nookami ana noo gattiqa abi pobi hiibare. x/i&Abiniqake Aigitta abi teei qaa eetare qaa abi po ttauseni aimaqi haba habanata tuumata nii abi oioni mae ape? a.;%Dzuta abi sokasoka hiimi Pauroi iri qusuta ooqi dzuubare boohiqi qaa sooparake Girisi noota qasa hiireta, Maqo ana isanate noo teeke nii pobi hiibaqu mae? Hiiremi sooparai hee, Ae, Nii Girisi noo nookorai mae? "-=$Peitemi abi tupu minai iihaqi sokasoka hiire tuumaqi erake hiireta, Abi oi baamu naatare! Oiqi hiireta. PAUROI NOO HIIBAROTA OI QAA SOOPARATA ISANATETA s,_#Tuusuhiqi Pauroi irita peitare boohimi Dzuta abi noko noke qeegoromi qaa abi noke qusuta aimaqi peiteta. !+;"Eesumi abi noko sokasoka ma garugaru hiire rasaki eetemi te nooka pobitara. Oonita sooparai hiiremi qaa abi noko Pauro aima qaa naga nokometa tuumata. &*E!Oonihe qaaho soopara minai biranateqi qaanahiqi ngibira eserima Pauro suutota. Suutoqi noi Pauroho dzapa qasa hiireta ma quba apeke eeteta oho qasa eeteta. <)q Noo oke hiireqi hairiamake qaa abi mimi ma gamitti aimaqi gururuiqi tuumata. Oonita Dzuta abi nokoi Pauroke teesuhiqi moomi soopara minai qaa abima gama biranatemi noko qaateta. A({Oonita abi noko Pauro aimaqi teete kebaitare eesumi oho pobi oi Roma qaa abi minaho tomata taatemi roqobeteqi erake hiireta, Dzerusaremu abi noko gama susupu qaa aimaqi eetorai. Z'-Oonita Pauroke nokoi karabetemi nagapa abi gamaqa oko tumutumu biireqi gururuiqi ttutturateqi abi qesai Pauro biirita hotou biireqi ao hairiamake oho tete siireta. ROMAHO QAA SOOPARAI PAUROKE HEROHERO EETETA &Oiqi hiireta oi teeho quba bahe bosata nokoi moomi Pauro noi Epeso nagapa nena Ttoropimo ma nopoi Dzerusaremu nagapata tuuma ma baaba eetota. Oho quba nokoi hee, Raaba abi oke qaheuba biirita dzeima peite ootaiqi qupadzomaqi oho areare hiireta. %Kosibete Pauro aimaqi suu ubaqotoqi hiireta. Ae, Isirae abi baa nana hoobidzare. Abirai haba samaneta tuumaqi Dzuta abi napa ibo eeteqi hu noo napaho ma biiri napaho baaba eeteqi biiri napahota Giriki abi dzeima baaqi qaheuba nagake kanesanomaitorai. H$ Oonita nokoi ttarumi nokome topotomi ete bodza sebeni oi baamu naatare boohimi Dzuta abi Asia Gattiqaho haba nena nokoi Pauroke biirita mooqi abi qesa oona oota nokoke gama kosibeteta. 2#]Oke hiiremi Pauro noi abi eserisa eseri nokohota ipibiremi iihai mootomi sama sasa ma quba nokome roibete soubireqi Ohongaho biirita dzuubata. Dzuubaqi Pauroi bodza nokoho hutingi bamu naatarota ma oho kiridza qeebarota oho noo abike pobi hiireta. DZUTA ABI NOKOI PAUROKE BIIRITA KARABETETA C"Qate nanai raaba abi sobasobahoke hee, Ohonga oberaoberaho kiridza kabira dzuuma oorai, kabira dzaganoma oke qaasuhiqa dza ma rumubake biidzare hiire tatangaiteta, oke nii gesina. !Oonita nanai niike nokohota mootomi nii nokoho isakita quba eeteqa ttuma nokohoke biiremi ttarumi nokome topotare. Nii oke eetemi minarai niike eraiqi hiibakoi, Oo, noo nohoi baami nana nookata oi meeama, noi hu noo qusubaitoraiqa hiibaridzonita oke nii eetare. V %Oho qubake nii quba apeke eetaqu oke nana hiiremi nii niimae oke eetare. Nanahota abi eserisa eseri oorai nokoi Ohongahota noo tatanga nokome mootomi ooraiho qubake ttarumi nokome topotaamake oorai. Nagapa eraho abi noko niiho totoho erake nookorai. Ma nii Dzerusaremu nagapata baabe oho pobi noko ao nooka soubidzakoita nookare. +Oonita sigita niiho noo teeke erake hiire baami nana nookorai. Hee, Dzuta abi raaba abiho bisata oorai nokoi Moseho noo qaatareiqi pobi hiirorai, hiiqi khametoho samata geeba mootainoiqi qamuni hiirorai, ma Dzuta abi oora ma qaara tete napame qaatareiqi qamuni hiirorai. wPauro isere mooto soubiremi nokoi gama Ohonga hasa hiireqi Pauro erake pobi hiireta, Dzaira naname, abi dzare ttauseni bahe oho samanenipamu ao nooka hiisi eetoraimi nii moorai. Oonihe abi qesa erata oorai nokoi paha hu nooho dzaodzaonoma. LBiranatemi Pauroi boto nokoho aimaqi, Ohongai husi ma pai naatemi raaba abi nokoho toro sinabidza baura eetemi mee biranateta, oho noo ma pobi mekeqomake hiire soubireta. PAUROI BIIRITA PEITETA -Oonihe iihai mootomi Pauroi nanake dzeimaqi Dzakopoho torota peiteta. Nanai ota peiteqi oomi sinabidzaho bosa qobaqoba qesa biranate soubireta. q[Obete tuuma qaaramuti Dzerusaremu nagapata biranatemi ota sinabidza abi qesai nana dzaira eeteta. &EEetemi Kaisarea nagapa nena sinabidza tupu abi qesai nana dzeimaqi abi teeho dzapa Manaso, sinabidza abi agoba Kipiro sunga nena, noho hagata nana mootota. b=Baura bisa qesa baamu naatemi nanai roibeteqi Dzerusaremu nagapata tuumare eeteta. .UHiiremi oho bai hiiremi tatanga naatemi noko ma nanai gama qaateqi hee. Isanate, Sooparaho noo meenoma naatare. PAURO DZERUSAREMUTA TUUMAQI ISERE NOME HIIRETA Q Qaanatemi noi erake hiireta, Naane quba tti minake hiireqi qupa nahoke ai buribaro eetoraidzo? Ana Dzerusaremu nagapata sutasuta peitaqu oi keke bahe, Soopara Dzesuho quba eeteqi baatare roibetorai.  Noo oke Agabo hiiremi nanamae ma nagapa maikhameto ma gama Pauro Dzerusaremu nagapata tuumainoho bame eeteqi qaanateta. {o Biranateqi makuku Paurohoke aimaqi ooma oko ma boto nohoke suutoqi hiireta, Qaheuba Sumasa noi erake hiire, Makuku eraho maikhata noi Dzerusaremu nagapata tuuma biranatemi Dzuta abi noko eranomake eeteqi raaba abiho botota mootakoiqi hiire. ve Obetemi nanai ota ipibire qaami Dzutea haba nena too abi teeho dzapa Agabo noi nanaho toro biranateta. `9 Qate noho atasare eserisa eseri somoroi qaata nokoi paha too abiho isaki naate qaata. NIihai mootomi tuuma qaaramuti Kaisarea nagapata biranate Piripo saridzeta. Piripo ape bahe bosata Dzerusaremuta ttiihu abi sebenike aimata noi nokohota teei oonita nanai noho nagata peiteta. 0YMa Ttiro nagapake qaate tuuma qaaramuti Ttoremae nagapata biranateqi sisimata tta eeteta. Qate nanai ota sinabidza tupu abi saridzeqi qupi teenake nokoma meeta. Pupu hiireqi qesa aipo biireqi sisima peqimi noko nagapata burisi eeteta. KAESAREA NAGAPATA AGABOI PAUROKE SINASINA HIIRETA Ota nana qaami tuumaqu bodza dzamonatemi abi ma paimane ma khata ma khameto nanai gama igasata pomai kotoroqi pupu hiireta. S Perebiromi nana Ttiro nagapata peiteqi sinabidza tuputa abi qesa saridzeqi nokoma qupi sebenike qaata. Qaami Sumasai bapotopotomi nokoi Pauro Dzerusaremu nagapata eto tuumainoho qubake qaanateta. ) KTuuma qaaramuti Kiporo sunga moohimi mage neta oomi riiteta. Ma Siria haba neta tuuma qaaramuti Ttiro nagapata biranateta. Ota sisimai quruma perebireta. ] 3Ota sisima teei Peonike habata tuumareiqi roibetomi saridzeqi ota peiteqi tuumata. '  IHiibi nanai Epesoho maimane gaubireqi pobinoke tuuma qaaramuti Koo sungata biranateta. Iihai mootomi Roti sungata dzuubaqi tuuma Pattara nagapata biranateta. X )&Oi noi noo samane hiireta oonihe noi hee, Nike baamu paha ana mooraqu ooqaho quba qupa nokohoi qanganipamu naatemi tti minake hiireta. Oionita noko Pauroke dzeimami sisimata peitemi nokoi aipo biireta.R%Pupu hiiremi tti ngusuru ngasuruiqi dzoge biire aimaqi noke kanabeteta. \1$Oonita Pauro noi noo oke hiire soubireqi pomai kotoroqi nokoma pupu hiireta. V%#Ana koo ma taanga nikeho quba irangi eetemi ooma nike ao baura beedzaema eeteqi pepeqa ma roroqa nokoke hoobire qaarare. Oho teteta qooroqi ana oke nike banaitemi oorai. Oonita nike ota qooroqa Soopara Dzesui noo erake hiireta oke qupadzomare. Hee, Isaki teeke biraitemi ooraike nike aimaqu tete nome ooraihe, nikemae abiho ttiihu biidzaqu tete oio dzapa pobinomanipamu, oiqi hiireta. Qate ana nike Ohongaho botota mootomi baruna heena nohoi nike bakena geemami Beedzaeho Maikhatai nike isakinomaite qaarare. Qaama nike noho qaheuba abi tupuma ttaiqa naate ipi ma ari saridze isanatakoi. "Ana abi naga namema nana ttuma gattiqa saridzeta oke boto eseri namema saridzemi nanaho quba biranatetake nike nookorai. @{!Anai te ttuma ma quruma quba tti ma sori hiibara. $C (bisa 32 oi qoorata oorai) -SOho quba nikemae bakena geema qaarare. Oi tii tapari qupi samane tti ma dzasa ma qogo ma saga, noo hibahiba oke te qaatemi perebara nike ooho qupadzomaqi qaarare. zmPaha nikemaeho bisata abi biranate sinabidza ngiingirobe eete ai tatauma abi nokoho angi naatemi ota dzuubakoi. nUOonihe ana qupadzomami haa idzahuba qaanoma nokoho toro biranateqi sipisipi baamu ingonaitaqu.  Oonita nike sama nikeme soopara eeteqa sinabidza tupu nikeme isanate soopara eetorare. Qaheuba Sumasai nike nokoho bosa qobaqoba hiiretaho quba nike Sooparaho oko ma boto noomaeho dzuui soorota nokoke sinabidzaho sogo moite qaama keba ma dzapata qaarare. ~!teeqake te qaatemi ooraidzara, baamu. Oho quba poike toma agiagita hiire nookare, teeho kahosa oorareiqa oorakoihe oi baamu naho naataqu. ^}5Ohongai sinabidzaho noo naho irita suutomi oorai oke ana nike pobi hiire soubireta, -|SPaha teeke hiire nookare, ana qusuho noo pobi qidza hiireqi nikeho bisata oora ma qaara eetemi nike ana mooraihe paha ipita nese ma penga naho baamu mooraqu. {1Oonihe anai qaraqara nameho nookami ttuma minanoma naasuidzara, tete naho quba roibeteta oke iiha qaarareiqi hiirorai ma Ohongai hasu ma keba nohoho pobi qidza hiire gegebetareiqi Soopara Dzesui ana pobi hiireta, baura oke eete qaaqa soubidzareiqi qupa nahoi hiirorai. !z;Teena anai nagapa samaneta biranate qaimi Qaheuba Sumasai ana erake pobi hiirorai, sutasuta ma heme ma bame qee ota niiho beebe eetorai oiqi hiirorai. yObete poiqa Sumasa naho qupa qooro teetemi Dzerusaremu nagapa tuusubi. Tuusuhimi quba ikanomai naho toro biranataqu? Oke ana ruume. x Ma Dzuta abi ma Giriki abi Ohonga dzaga bobotoqi Soopara napame Dzesu Kiristu nooka hiisi eetareiqi qupa nikeho tukuto qaata. wMa ana te noo nikeke qoredza eete qaarara. Nike qidzanata quba sinabidza noo samaneke naga ma paata nike pobi hiire qaata. =vsAnake abi ngingi ma baaba eete qaami ana tti ma ttidza heme ipima Sooparaho qaru eete qaata. Oi Dzuta abi noko sesero ma dzakidzaki eesubomi ana teeta ma taanga ipima qaata. 9ukBaami Pauroi noko erake pobi hiireta, Dzoobe, ana khoobanipamuta Asia Gattiqa nikeho habata biranateqi ao nikeho toro baura name bosana eete qaata oke nike nooka baaqoraidzo. t{Pauroi sisimata tta eeteqi qaru dzoobiremi Epeso nagapata tuumaqi sinabidzaho bosaqobaqoba dzeima unaunata baata. FsOi Pauro noi Sumasaho dzumata Dzerusaremu biranatakoiqi hiireqi Epeso abima bodza minake oorainoho quba Epeso nagapa riiteqi pobi neta sisimata tta eeteta. PAUROI EPESO ABIKE AIPO BIIRETA r7Oneta tuuma qaaramuti iihai mootomi Kio sungata biranate riiteqi Samo kusuta biranateta. Ma ooneta tuuma qaaramuti Mirette nagapata biranateta. $qAQate noomae torata tete biireqi Aso nagapata nanake saridzeqi sisimata peite hee biireqi nanai gama tuumata. Tuuma qaaramuti Mittirene nagapa biranateta. Op Pauro hiiremi qesa nanai sisimata peiteqi Aso nagapata tuumata. 0oY Iihai mootomi abi nokoi khatake ttidza qidzaqidzake eete naga nohota dzeima tuumata. Qate Pauro ma nanai qaate tuumata. PAURO NOI TTOROA QAATE MIRETTE NAGAPATA BAATA n Oke hiireqi naga nakuta peiteqi qupi posa moiteqi qaate patta muunata. Muunaqi nokoma sinabidzaho noo hiiromi iihai mootota. m) Baatemi Pauro ao hairiamake qura khata dzogebiire aimaqi erake pobi hiireta. Eo baamu, eto tti ma ttaka hiibaino, noho baruna eehahake oorai. rl] Oonihe Pauro sinabidza hiiremi bodza khara naatemi abi khata tee dzapa noho Euttiko noi haba moramorata habeseqi mee ruume naateta. Oonihe suruho nokoi oota oi heenata oomi noi taate suruho eserike riite ttokata taate baateta. Jk Dzeubami naga naku nanai oota ota dzongi samanei dzadza eetota. j1Obete Sateta nanai qupi posa muunareiqi ttutturateta. Oonihe Pauroi hee, Iihai mootomi tuumare hiiqi sinabidza hiire qaami saubapo dzeubata. Zi-Qate nanai ingona dzuma baamu naatemi Piripi nagapata sisima peiteqi ete paiputa tuuma qaaramuti Ttoroa nagapata noko saridzeta. Saridzeqi ete bodza sebenike qaata. PAUROI TTOROATA EUTTIKOKE EEHAHAITETA KhAbi oio bosa qooroqi Ttoroa nagapata Pauro ma nanaho beebe oota. kgOTuumami abi naga erai noke iiha Asia Gattiqata tuumata, oi Berea napaga nena Sopate noi Pirihuho khata ma Ttesaronia nagapa nena Aristako ma Sekutto ma Gaio ma Timotteo ma Asia Gattiqa habaho nena Ttikhiku ma Ttoropimo. 4faOta dzasidza taparike qaaramuti besata qura sisima aima Siria habata tuumare hiiremi Dzuta abi ota qaa mootomi tete mainake aimare hiireqi Maketonia habata tuumata. eHaba oke dzongobete tuusuqi sobasoba tupu qaata nokoke qogo hiire tatangaiteqi tuuma qaaramuti Girisi habata biranateta. d }Noo ma nooaga oi baamu naasumi Pauroi sobasoba tupuho quba hiiremi baami qogo ma saga hiireqi Maketonia habata tuumata. Gc)Qateqa qetaqeta abi oke hiiremi garuba nookaqi sakabata.2b](Oonihe nikei poike ikoiko eesuhimi sepeke qaa biranatare eete oho noo qubake abi qiba napaho qaru hiiremi napa tuumaqi tee ma teeke hiimi nookami baamu isanataqu. Ra'Mae nikemaeho noo teei ooraiqako bosa qobaqobaho garubata aima tuumare. !`;&Mae Temettero ma abi noho nokoi abi teehoke nookami qanga naatoraiqako noo ma kahosa hiibaqu bodza dzamonatemi Kiape oorai nokoho torota hiibare. _%Abiho obera hiibaino. Nokoi neemi guhu napahota teqaha quba teeke aima dzukubara ma neemi Attemi Ttianake te ngiingi eetara. |^q$Oonita haba minarata apei oke ruume naataqu? Oonomai baamuhe, qupa nikeho kebaratemi quba eto sepesapeke eetaino. ]#Oonoma hiire qaaramuti Epeso nagapaho gamani qetaqeta abi noi nokoke hasu hiire kebaiteqi erake hiireta, Epeso nagapa eraho abi nookare. Napai Attemi mina napameho guhu soopara eetorai ma qusu neta gisigisi nohoi qaratemi napahota oho soopara eetorai. 2\]"Obetemi abi nokoi noke mooqi hee, Dzuta abi ooniqi hiireqi too samanei ttutturateqi hee, Ohonga bahe Epeso nagapaho neemi Attemi noqaho dzapa pobi minanipamu oni. Z[-!Abi nokoi oke eete oomi Dzuta abi nokoi gesina abi nokome dzapa noho Aresatte noke abiho bisata mootomi qooroqomi nokoi noke qiruqiru biiremi noi noo hibahiba qohareta peiteqi noo geemare boto qamuni eeteta. Z Obetemi garuba nokometa noo nganganoma hiimi qesa mina oota nokoi hee, ikanomake hiire eetoraiqi hiireqi hou eeteta. YQate haba oho abi mimi qesa Pauroho dzairamane qaata nokoi paha garubata tuumaino hiireqi noo dzoobiremi Pauro noo nookata. `X9Tuumami Pauroi nookaqi abi oho garubata tuumare hiiremi qesamane noko qaanateta. sW_Hiire qarutomi nagapa abiho qupa tukutomi oko tumutumu biireqi biranate ttutturatoramuti sobadza nokometa tuumata. Obetemi Maketoniaho abi eseri Pauroke hoobire oota, dzapa nopoho Gaio ma Arittako, nopoke noko karabete aima tuumata. V)Temettero noo oke noko pobi hiiremi nookami qupa nokoho dzauba eetemi sookateqi erake hiireta, Epeso nagapa neemi Attemi noi minanipamu. "U=Noi hee, Pauroi oke hiiremi baura napahoho dzapa pobiama naataqu oi keke bahe, neemi napaho Attemi noho guhu barari biidzakoi, ma Attemi nomaeho dzapake Asia Gattiqaho haba ma haba qesaho abi gama susupu ququimorai oonita dzapa pobi nohoi isanate napahota baamu naataqu mae? ~~;}} |{{zWyx%wvv9v(uu'ttsrrNqzpoonn(mzllFl5k)jj$ii$hfee(dhccFc5af`__^]\\w[[ZlY^XXtWVUUTTcSSRnQPP_NNCMMMKKrK'JjI~IHGFFEEaDDCCJBAAg@@@5??)>>5==)< 0 + j )W`:w~WG 9DKiristu ma napake Ohongai teenaite baataho neta tukutomi oorai. Ma Kiristui qusuta Maiho boto pobi naate ooraita nike noho quba samaneke qusubaitare. #F?DDzuta abi hiirorai oi sama urupusa eetaqu ma maranga biidzaquho isaki. Oonihe khooba nohoke sigumami, eehe, oi ikanomake eete napake hoobire ttokaho dzebidzebike suqobidzaqu? Baamunipamu. Nokoi nokanoka ma sama gaibanomaho totohota hiiroraihe qoqopa nokohoi ikoikonomani.uEcDDzuta abi hee, eto erake hesataino, eto oke muunaino, eto qeeraho bisata tuumaino oiqi hiirorai. Oonihe samaho too tetateta oke napa hesate muunaquko oionita oi ttidzata qurateqa ao bamu naatakoita quba oonomai bamu napake qangaqitaqu. Eto nokoho noo qusubaiteqa eka nokohoho pobi naataino. Oi bosata nike ma napai Kiristuma gama teena naate baasuqi ttokaho eka qesaqesa napake suuto qaata oke ao uhutoqi oho saqosaqo naate oorai. Oonita nike naane quba burisi eete paha oho kabira naataqu? DD.CUDMooro, Oko ma boto ma sama ma sasake pobipobitake eete patta ma quba moitorai oi ape bahe Kiristu qiba napaho teenanita oho quba napai qesa hongasire ao bitotorai. "B=DAbi qesa sama nokome bagara biireqi angero qesaqesaho qaru eeteqi baku agiagiho qiiri eete tuumorai. Abi oonomai iiha ma dzoobidza nokomeho nookami qoberobaho isakinipamu naatoraihe nokoi Kiristu qiba napahoke potti biirorai. Oonihe nokoi nikeke tete siibaqu oho isaki bamu. sA_DAgobake Dzuta abihota oho hu samane tatangai qaata oke nokoi nookami meenoma naate qaatahe hu nooi Kiristuho qaamodzamodzaqake keke eete qaata. Oonihe poiqa qaamodzamodza bamu naatemi Kiristui aoke baaqi napaho tete mee naate oorai. N@DOke eete ooraita nike poma ape ma apeke eetaqu, oi oba ma patta muunaquni mae dzuma eetaquni mae baura bodzaho koridza hiibaqu oke eto oberama eetemi abi qesa oke nookami midzanoma naataino. x?iDMaa! Abi soopara bise ma baisenoma mina ma adza ttokana oorai nokoi napaho nookami quba sepe ma midzanoma naate qaatahe Ohongai midza ma iga ma qomaqoma napaho irina qaata oke Kiristuho irita teenaite mootomi noi napaho tteki aimami ttoka ma haba minaraho abi mimi roqobeteqi moomi napai oho sasari ooni, buububuu! HU NOOI BAMU NAATEMI KIRISTUI NAPAHO QARAQARA A>{DOi hu nooho qetaqetai napake qomaqoma hiire qaami Kiristui napaho habara naatemi hu nooi noke hapahapanaiteqi napake qomaqoma hiibaquho isakiama naatemi napai oho sasari naate oorai. ==sD Oi nike kahosa abi ooqi oora ma qaara qangama qaata oi baataho pobi. Oonihe Ohongai Kiristuke tukuhiqi nikeke oho qesa tukutoqi kahosa nikehoke gama akobetemi qidza naateta. <{D Ma paha nike sobasoba saridzeta oi teeho mumure bahe nikeke Kiristuma gama baatetaho qura tuputa qurabiretaho qaseqase naatemi Ohongaho beedzae nikeho ai tataumata baura eete tukutomi nike ao Kiristuma ttaike eehaha naate oorai, sobasoba oi ooni. ;!D Oho qesa nike Kiristuho neta geebanoma naate oorai oonihe oi te sama koko kuibidzaquho oonidzara oi qupa qanga kuibidzaquho geebani. s:_D Oho quba nike beedzae minaraho qiba Kiristu Sooparaho ttuta giimoraquko isaki nikehoi hee eete qaarakoi. L9D Nookare! Ohongaho mee minarai gamaqa Kiristuho sehata oorai. o8WDOonita abi qesai sama qusubaiteqi ttokaho tete sepesapeke qupadzomaqi eto nikeke abiho iiha ma dzoobidzaho isakita dzeimaino. Quba oi Kiristuho noo ma pobi riitemi gumeho isaki naatakoita nike oho quba bakena geema qaarare. @7yDOho qubake nike noho neta atimaqa battigara naatare. Nananai nikeke sinabidza hiire paanaitetaho isakita nike sama nikeme qaasumaqa saninoqake Ohongaho hasa ma gegema hiire qaarare. {6oDMeeke nike ao Kiristuke qase dzoomoraihe noho neta oora ma qaara nikeme iso keke eete qaarareiqi ana hiire. `59DOi anaho sama eraqanihe qupai nikeho neta oorai. Oi nikeho ai tatauma Kiristuho neta idzoidzoke oorai ma ttarima ooraike gama moo soubiremi naho ttidza qidzanatorai. KIRISTUHO BEEDZAE TTUUNOMANITA NOHOTA ATIMORARE e4CDOke teeho quba hiidzaranihe eto abi teei noo samaneta nike ikobete mainata dzeimaino. Y3+DOi Ohongaho nokanoka ma gesina oi gama Kiristuho ttuta sapu gegedza pereborai. _27DQeetemi isaiteqa adzahaha naate kokoraho tete iso keke saridzare. Saridze nikei gesina naate soubiremi Ohongaho khaire ma gunugunu dzukudzukuna oi meupunoma naatemi oho meeke nikei Kiristuho neta gama mai eetare. :1 oDRaottikhea ma Korose nagapana oorai qesama nikei naho nese ma pati mooraama oonihe anai nikeho quba baura minanipamuke eetoraiho pobike nike eto nookaama naatainoiqi ana qeete. }0 uDQate beedzae apeta baura oke eetorai bahe Kiristuho beedzae ma tatangai anake uumami oho dzaodzaonoma naatorai.!/ =DOonita abi samanei Kiristuho neta kotanga naate qoobareiqa nanai nokanoka ma gesina ma qogo ma saga mekeqoma hiireqi Kiristuho sinabidza hiirorai. S. !DNoo agiagi ape bahe Kiristui nikeho oora ma qaarata qoberobaho isaki naate qaamake Ohongahota bagenomanipamu naatemi haba maina painaho abi samanei oho pobi nookaqa noho dzaodzao eetorare. Noo oi ooni. '- IDNookao, Ohongai te noo agiagi oke agobake uimane neimane pobi hiiremi nooka qaararanihe poiqanipamuke sinabidza tupu nomeho quba naho toota paanaitorai. , {DOhongai bauraho kamo biiremi ooraiho isakita ana nikeho quba noho noo rerengi eete soubidzaridzoho qaruke ana eetorai. + }DAnai nikeho quba heme baura eetoraiho qubake ququimaamani. Kiristui sinabidzaho oko ma boto nomeho quba heme baura eetetaho kokota anai qakiqakima ipibireqi nike ika ma ikata isaki saridzaamake oorai oho qubake ana sama name qaanataama. Bamu. !* =DOonita ai tataumaho noo nikeke pobi hiiretaho husi ma paita nike ao atimaqa suhe qidza saridzaridzoho dzaodzaota poupaama naate qaarare. Oi abi haba gegebetorai nokoho quba sinabidza hiire baaqorai anaio oho Qaru abi oonita qupadzomare. PAUROI KOROSE ABIHO HEME BAURA EETETA ,) SDOonihe Kiristui sama nome baata quba ai mootomi oi nikeho hasu naatemi nike ao kahosaama naate qupa sasari ma rikerikema maiho dzagata inobetareiqi hiiremi oorai. ( DNookao, nike agobake Ohongake ibo eeteqi qupa biribiri nikemeho isakita quba ngiingi ma peranoma samaneke eete qaata. ' ;DOonita Kiristui suu ma heenomai oomi Ohonga Maihota isanateta. Isanatemi hu ma koridza, huhu ma saru oota, oke Kiristui gama teenaitareiqi mai noke dzoobireta. Dzoobiremi noi hapahapata dzuu nomeke perebire qusu ma ttokaho soota naatemi minarai Ohongaho neta atima qaararidzoni. & D#% ADMa paha noi baata neta qoridzaquho eka bosa khata biranateqi ao sinabidzaho oko ma botoho qiba naate ooraita moomi noi quba minaraho pona ma agoago ooni. M$ DNoi quba minaraho khooba, oho kaata ma here dzobadzoba kekeni. # DOonita ttokana mooraihoni mae qusuna mooraamahoni mae ttari ape ma apeho pobi ma beedzaeho koridza koridza oorai quba oi te sepeke biranataranihe quba minarai beedzaeho Maikhata boto nohota keke biranate soubirorai oi paha noomaeho pobi naate qaatai qaarakoi. " 7DKorabete qupadzomare. Ohongake nesema mooraquho tete bamuhe meeke Khatai ao Maiho isakita biranateqi noi motamota minaraho kotanga naate oorai. /! YDOonita noko ma nanai saqosaqo ma kahosa dzamudzamu ikata bahe khata niihota saridzorai. Oho totohota Timotteo ma nakai pupu hiirorai. KIRISTUI BAATAHO ISAKI MA BAURA  D Nii ao nanake qupiho tupidzata dzeimami ao biranatemi nii korose abi ma nanake qeseba khata niimeho pobita teekanomaitorai. 1 ]D Ohonga nii noko ma nanake gamaqa isakinomaitemi oko ma boto niihoi dzadzata oorai nokoma nanai ttaiqa naate qaarakoita Ohonga mai, nanai niiho hasa ma gegema hiirorai. . WD Oonihe Ohonga niiho beedzae maina ttuunomanita nokoi niihota giimaqi qakiqakima niiho dzaodzaota qeemaqi baura minaraho quba isanate qaarareiqi nakai hiirorai. [ 1D Nakai hee, O Ohonga Soopara, Korose abi nokoi niiho isakita oora ma qaara nokome eetemi abihota bagenoma naatemi noko Ohonga niike gesinanipamuke naate baura qidza qesaqesa qere biiremi oho meei haba biidzare.  {D Nookaqi qupi ma sau samaneke Timotteo ma nakai nikeho quba pupu baura eetorai. Nakai hee, O Ohonga, Korose abi nokoi nokanoka ma Sumasaho tete gesina naate soubireqa baura nii noko pobi hiiremi ooraike nokoi qusubaite soubidzareiqi hiirorai. - UDOonita Sumasai nike kokora bagenoma teeke baanaitemi nike noho quba eetorai oho pobike Epapara noi hiiremi nana nookorai. PAUROI KOROSE ABIHO QUBA PUPU HIIRE QAATA [ 1DOonita Kiristuho abi bosata nikeho quba sinabidza kamo iso keke mootomi oho gesina naateta oio Epapara, abi bagenoma. Oonihe Timotteo ma nakake eetemi ooraiho isakita noke sutasutata mootomi oorai, dzasa. m UDOi abi bosata nikeho quba sinabidzaho noo mee hiiremi nikehota meupunoma naateta paha haba samaneta meupunoma naatorai. Oi nike sinabidza nookata bodzaqata ao hisi eeteqi meenipamuke Ohongaho kokora gesina naate soubireta.  1DOi teeho bahe naka nookami nikei Kiristu nooka hisi eeteqi hee, qusuho meupu napahoi iisuta peitoraiqi hiireqi abi samanenipamuke dzaira eetorai.   Do YDOi qupi samane Timotteo ma nakai pupu hiireqi Dzesu Kiristuho maike nikeho quba dzoobe hiirorai. ? yDOi sinabidza nokanoka ma qaheuba tupu Korose nagapana oorai nikeho quba naka qeete oonita moorare, Ohongai nikeho quba hasu dzoobirorai! OHONGA HIIREMI KOROSE ABI NOOKA TANI NAATETA  DDzoobe: Dzesu Kiristui hiiremi ana Pauroi noho qaru abi naate Timotteo noma napaho anama nakai dzaira pepa erake qeesubi. GNoi Ohongaho noo ma pobi hiireqi Soopara Dzesu Kiristuho noo khooba attiamake hiire paanaite qaami sesero ma dzakidzaki te ooqata biranatara baamu.Noo oidzoniAnai Ttotta Ruka5Oionita Pauroi Roma nagapata tii eserike ooqi naga noomae ttuma eetetata oomi abi noko noho toro biranate qaami noi tee ma teeke tete siibara. :oNoo ooqake Pauro hiiremi noko ao sakaba tuumata. .UOho qubake Pauroi hee, Ana nike pobi hiire nookare: Ohongai korakoraho tete saridzeta. Oi ao Raaba abi nokoho pobi naatemi nokoi isanate nookaqa qidzanatakoi. {oOi abi tupu eraho qupai tatanga naatemi toma nokohoi susudzatemi nese nokohoi qupi sororai. Oonita qidzoke nokoho nese tete mooraqu qidzoke toma nokohoi noo nookaqu, qidzoke nokoho qupa uhuba burisi eetemi anai noko qidzaitaqu oiqi qeeteta. *MOi hee, Nii tuumaqa abi tupuke erake pobi hiibare: Tomama nookareiqa nookakoihe baamu tete qupadzomaqu, nesema moorareiqi moorakoihe qidzoke moo pobitaqu. ' GOonita noko qesa kurebetemi Pauroi teena erake noko pobi hiireta, Qaheuba Sumasai too abi Dzesea pobi hiiremi uimane nikehoho quba meenipamuke qeeteta. U #Hiire qaami abi qesai noo nohoke dzaira eeteta, qate qesai oke ibo eeteta. ] 3Oke hiireqi nokoi bodza mootota. Obetemi oi dzamo naatemi Dzuta abi samanei Pauroho nagata ttutturateta. Ttutturatemi noi saunabake sohoroqi sinabidza hiireqi Ohongaho pobi oke hiire paanaite qaami qupi soorota. Eetemi noi Moseho hu nooho qiba ma too abiho geeta qeeteta oho neta Dzesuho mee paanaiteqi qupa nokoho kebaitare hiireta.  -Oho quba nii noo aima oorai oke niimae hiire nana nookare. Oi nanai nookami Dzesuho tete iihoraiho abike haba samaneho abi ibo ma kote eetorai. P Oke hiiremi noko noke pobi hiireta, Eo qee Dzuta haba khooba napameta oorai nokoi niiho noo te nanaho quba qeetara ma abi nokome te dzoobiremi baa niiho kahosa noo hiiremi nana nookara, baamu. 2]Nokoi agobake Ohongai Kiristuhoke hiiretaho mee biranatareiqi Isirae abi ma napai gamaqa oho beebe eete baa qaata ooqaho qubake noko anake ngibira erama suutomi oorai. 9Oonihe Dzuta abi qesamane napame nokoho nooke erata aima baa hiibareiqi ana te oho quba baabara. Oonihe nike nooka quba ana nike dzeimami baabe. Suutoqi Roma abi nokoi kahosa nahoho qiri eete saridzama naate saqobare hiireta. Oi noko moohimi anai teeta ma tangaho pobiama naateta. J Oonita qupi tapari naatemi Dzuta abiho bosa qobaqobaho quba hiiremi ttutturatemi Pauro noo erake noko pobi hiireta, Dzairamane, ana Dzuta abi qesa nameke te dzakidzaki eetara ma uimane napame nokoho noo te riitara. Obetemi abi noko anake sepeke teetomi Roma abi noko ana ingonaitareiqi Dzerusaremu nagapata sutota. FOionita Roma nagapata biranatemi kiapei hiiremi Pauro sutasuta nagata te mootara. Qaa abi teei noke soopara eetemi naga sepe teeta oora ma qaara eetota. PAUROI ROMATA SINABIDZA PAANAITETA RObetemi nagapa oho nohanoka abi nanaho pobi ao nookaqi baa Apio oho qohare ma aabe naga tapari nagapa ooqata nana saridzeta. Saridzemi Pauroi mooqi Ohongaho hasa hiiremi noho qupa qidza naateta. FObetemi iihai mootomi tume nanahota uta tooroqi nana huitemi qupi ma ete tapariqake tuuma qaramuti Puteori nagapata biiranateta. Ma oonomake eete tuuma qaaramuti Roma nagapata biranateta. V% Oneta uta moiteqi girodzoma tuuma qaaramuti Regio nagapata biranateta. S Peite tuuma qaaramuti Siraku nagapata biranateqi ete taparike ota qaata. wg Oi sisima ape bahe Aresatteriaho teei bapamu bodzaho isakita ota (aga) biiremi qaata oonihe sisimaho koko bosanata neemi noma ma nane teeho gisigisike qabitemi oota. Oonita nanai kusu ota dzasidza taparike qaaqi sisima ota peiteta. g~G Eetemi oho ipike abi nokoho qupa qidza naatemi kokora ma korakora minanipamuke nanake eeteta. Ma tuuma bodza nanaho dzamo naatemi kiridza ma qonoqono teteho heeba ma quba sisimata mootota. PAURO MA KARA ROMATA BIRANATETA h}I Oke eetemi suunga oho abi pobi nookaqi abi qesa heme ma bamenomai biranatemi qidzaiteta. |1Qaami Pobirioho mai khetedza naateqi dzuu topotota. Topotomi Pauroi nookaqi naga nohota peiteqi qiba nohota boto mootoqi pupu hiireqi qidzaiteta. C{Qate nanai qaata oho dzamonoqata abi qiba nokoho dzapa Pobirio noho haba ma nagapa qaata. Eetemi abi oio nana dzoobe ma kanakana hiiremi nana noho nagata peite ete taparike qaata. .zUQooroqomi noko mooqi hee, Biidzaqu mae hairiamake taate baataqu mae hiireqi mooqota. Mooqomi tee ma teeke eetara oke mooqi hee, Abi noi Poro gootta ooniqi hiireta. cy?Oiqi hiimi Pauroi dzootata kuima eepata biiremi dzootatai gaamaamaho isaki naateta. 5xcEesuhimi haba oho maikhameto noko dzootata mooqi qesa pobipobi hiireqi hiireta, Noi abi gairurunomanipamu noi besata qurate baatarorihe unateqi ipi nomeke ao era saridze. "w=Agihiqi Pauroi kau susu ttuttuiteqi eepata biihimi oho nakuta dzootata gaama baataqu teei piruparama biranateqi Pauro botota gaamaqi qeegoro oota. vNookami suunga oho maikhameto noko kokora bagenomanipamuke nanake eeteqi quu ma dzapaho quba eepa minake qeere qaitemi nana agimata. Gu Unate soubireqi suunga oho dzapa Marita hiiremi nana nookata. xti,Qate qesai ee sabina aimata ma sisimaho sabina heeta peiteqi tuumata. Oke eeteqi gama susupu tora aimata. s+Oonihe Soopara nokohoi Pauroho quba dzasa eeteqi qaanateta. Qaanateqi hiiremi qoseqose abi noko besata taateqi qosebeteqi unateta. xri*Oionita baka huhunatemi sutasuta abi nokoi atti qosebetareimi qaa abi nokoke teete kebaitareiqi hiireta. vqe)Tuusuqi ttoka heena naasuhimi sisima bosai kattiboto tatauhimi besaho pouma minai sisima ipike ngausaiteta. opW(abi noko oro (aga) eke geemami besata quratemi birisa saqoroqi parai qusubaitemi uta aimami tuumata. o%'Iihai mooto paana naatemi noko haba moomi ipi bosa naateta. Naasuhimi besa amena teete podzaama mooqi sisimai igasa ooqata unatareiqi, 'nG%Qate abi sisimana oota dzare nokoho 276. Oonita patta muuna isanateqi eringa mutu sisimana oota oke gama besata biiremi sisima adzahaha naate heena naateta. m&sl_$Muunami noko moomi qupa nokoho uhubami oho qesa muuna soubireta. SISIMAI RUBENGA NAATETAHE ABI ISANATETA nkU#Oke hiire soubireqi dzobadzoba teeke aima Ohonga dzoobe hiireqi qootoqi nokoho neseta muunata. 6je"Oho qubaka erata patta muunare hiiremi nike eto bai hiibaino. Patta muunaqa isanate qaama unate oorakoi. Oi nikeho oko ma boto khata teeqai bamu uhubaquhe gama isanatakoi. 4ia!Obetemi iihai mootare beebe eeteqi Pauroi abi gama susupu eraiqi pobi hiireta, Nike patta muunaamake oorami nikeho ttidza ma sama dzopa eetorami ete 14 baamu naate. Jh  Pobi hiiremi qaa abi nokoi botti eka geemami besa aima tuumata. zgmOke hiiremi Pauroi qaa soopara ma abi nome erake pobi hiireta, Sisimaho abi atti tuumami nike besata quratakoi. >fuHiiromi sisimaho abi qesa nokoi sisima qaateqi atti tuumare qupadzomaqi botti gaubiremi qaratemi ikobeteqi eraiqi hiireta. Nana sisima bosata oro teeke biidzareiqi quratakoi. eOonihe podzata peitainoiho atti eeteqi sisima ipita oro eserisa eserike biiremi quratemi iihai mootare hiireqi pupu hiirota. dOke qupadzomaqi isakike dzoobire quratemi isaki noho 50 mita naateta. Eetemi paha qeehiqi isaki dzoobiremi ao 20 mita gattiqa naateta. c3Obetemi Attiria besata qee ma baa peite oomi qupi ma ete 14 naatemi saubapota sisimaho abi noko qupadzomami haba dzamoitoraiho isaki naateta. [b/Oi sisimai suunga teeta peiteqi huhunahimake napai unatakoi. Oiqi Pauro hiireta. 1a[Oiqi angeroi hiireta oonita dzairamane name, nikeho qupa qidza naatare. Anai Ohongaho quba te qupa naho esei naatoraidzara, noo ana pobi hiire ooqai biranatakoi. \`1Biranateqi erake ana pobi hiireta, Pauro, nii eto atti eetaino. Nii Roma abi qiba Kaisa noho toro biranatanipamuke eetakoita nookare. Ohongai niiho quba eetemi abi niima sisimana oorai nikei gamaqa isanatakoi. _Oi Ohonga apeho qaruke ana eetoraimi ana raraku biirorai noi angero nome qupibake dzoobiremi naho torota biranateta. i^KOonihe nike eto atti ququmaino. Abi napai baamu dzaetaquhe sisimai meenipamu rubenga naatakoi. h]IHiiremi abi nokoi patta qaate qaami Pauroi tuuma bisa nokohota qooroqi eraiqi hiireta, Dzairamane, nike noo naho nookapuko hapa Kerete kusuta ooraropu. Oorapuko quba attinoma ma quruma sesero erai baamu biranatarori. 9\kOonihe qupi samaneho nakuta uta minanipamui tooromi ete ma pomatti teeqai te biranataama naatemi qupa nanahoi togo eeteqi hee, Qidzanataquho tete ao baamu naate oiqi hiireta. H[ Paha iihai mootomi sisimaho koo ma tanga topoto biireta. jZMMa uta tatangai toorotaho qubake iihai mootomi nokoi quruma quba qesake besata biiremi tuumata. Y7Qaanate eetoramuti botti nohoke dzeima pei neta teenaite suutota. Oonihe, sisima omata rubenga naataino hiireqi ngibira mimima suutota. Obete poodza teeho dzapa Siriti ota sisima ngausa naataino hiireqi parai qoqobiremi qurahimi utai nanake ai qee ma baa biiremi tuumata. XBiire tuuma qaaramuti sungahoho gattiqa tee, dzapa noho Kautta, oho tume neta qeehiqi kaipo minake eete sisima qaanateta. dWAOi tooroqi sisima suqobiremi tuumare biita eetoramuti qaatemi ai qee ma baa biireta. OVOonihe tuumomi dzaga neta uta minanipamu toorota dzapa noho Dzagana. U7 Oonita nanai beebe eete oomi tume nanahota uta oberai tooromi sisimaho abi tuumare hiireqi oro (aga) dzeimaqi Kerete sungake girodzoma tuumota. uTc Oi teeho bahe oba iruru moomi sisimai ota bapamu bodzata isanaate ooraquho isakiama naateta. Oonihe Kerette sunga oho besa khata paha tee, dzapa noho Poiniki, oi oota oonita ota dzuuba ooma bapamu naataqu mae baamu oiqi hiireta. Oi besa khata oho puita sisima dzuubaquko uta dzagana toobaqu bodzata bamu sisima sesero eetequ oke qupadzomata. BAPAMU MINAI TOOROTA S{ Oke hiiretahe qaa sooparai Pauroho noo nookaama naateqi sisima soopara ma sisima maikhata nopoho noo qusubaiteta. R} Hee, Maimane name, kabira dzubetaquho dzuma aoke bamu naatemi bapamuho bodza dzamo naasubita eto tuumaino. Tuumaquko ana qupadzomami napaho sisimai huhunaatemi quruma keke bahe, abi napa gamaqa besata quratainoho qubake ana iiha ma dzoobidza eete. Qy Ooqi besata bodza kharanipamuke tuuma qaata paha bapamu bodza dzamoqa naateta, oho quba Pauroi qogo noo hiireta. P9Paha utai nanake ai burisi eetemi nagapa oke tuume biireqi Kerete sunga ma Saramo sungaho takurata tuumata. Kaipoke eete tuuma qaaramuti sunga oke riiteqi kebanoke Rasa nagapa samaqata besa khata tee oota, oho dzapa Unauna Qidza, ota nanai dzuubaqi oro (aga) biireqi oota. GOPeiteqi kebanoqake tuuma Kinita nagapa oota neta biranateta. NOta Aresattiria nagapa neta sisima teei oota. Oi Itaria habata tuumare eetemi qaa sooparai nana aimaqi ota peiteta. gMGTuumaqi Kirikia ma Pamuria haba girodzoma qaaramuti Rikia habata nagapa Mira ota biranateta. LOonita iihai mootomi sisimai Sitto nagapata unatemi Dzurioi Pauro dzaira eeteqi nookami nagapata peiteqi qesamane nome noo hiiremi teteho heeba ma apo moiteta. Qate sisimata paha peitemi utai tuumota neta baami nanai Kiporo sunga ma Asia habaho takurata tuumata. K\J1Sisima oi Attaramitte nagapa nena, oi Asia Gattiqaho nagapa unauna ttarita oota, ota tuumare hiiretaho isaki. Sisima ota peiteta, Maketonia abi teeho dzapa Aristako, Ttesaronike nagapa nena, noma gama tuumata. UI %Oonita Itaria habata tuumaqu bodza dzamo naatemi kiape hiiremi Romaho qaa soopara tee, dzapa noho Dzurio, noi Augustuho qaa mimiho hohota tee onita noi Pauro ma sutasuta abi qesa aimaqi sisimata peiteta. DH Ma Agiripai Pesto erake pobi hiireta. Abi noi Roma abi qibanipamu Kaisaho torota noo nome hiibareiqi hiireta oke hiibaama naatapuko nii isanate noke saqoromi tuumarorihe baamu.wGgBiranateqi qesa pobi pobi hiireqi erake hiireta, Mmhm, Pauro eetorai oi te teeta ma taangaho pobi oonidzara. mFSOke hiiremi abi qiba Agiripa ma kiape Pesto ma Benike ma abi qesa noko qoridze ao biranateta. E Hiimi Pauroi hee, Bodza hoteqani mae khara, oonihe Ohongaho pengata ana dza eetemi nii keke bahe abi qesama nike poiqake noo erana nookaidzo, nikeke Ohongai hoobiremi anaho qesa naatareiqi hiibi. Oi sutasutahoke te hiibidzaranihe sinabidzahoke hiibi. D!Hiiremi Agiripai Pauro qepuqepu hiireqi hee, Ae, nii bodza hoteqa teeke noo oonomake hiiremi ana ao Kiristuho abi naatake boobi mae? .CUOke hiireqi Pauroi temuke dzaga bobotoqi hee, Abi qiba Agiripa, nii too abi nokoho noo nooka hiisi eetorai mae? Ana qupadzomami nii nooka qupadzomorai kaqani. =BsNoo oho khoobake abi qiba Agiripai isanate nookorai, noho torota ana adzahaha naateqi hiirorai. Quba ana hiirorai oi dzukudzukuta te biranatara, oke ikanomake eete ruume naataqu? sA_Hiiremi Pauroi hee, Abi qidza name Pesto, ana qupa rasaki noo bahe, noo mee, noo attinoma hiirorai. >@uPauro noi khooba nome hiire pobitapihimi Pestoi noo minake hiireqi hiireta, Ae, Pauro, niiho qupa rasaki naate. Pepa minake qeetemi oorai oke isaite qaabarobaro naatorai oio. ?Oi teeho bahe Kiristu noi heme mooqa baatare hiireta. Paha, baateqa oho neta bosa qooro qoridzemake dzadzaho tete nohoi Dzuta abi ma raaba abi nokoho torota biranatareiqi nokoi hiireta, noo oke ana too teetorai. AGIRIPAI NOOKA HIISI EETAREIQI PAURO KOSIBETETA X>)Eesumi Ohongai ana hohoba eete baaqoraimi ana sinabidza hiiretai hiirorai. Hiireqi abi mimi ma gamitti gama pobi hiirorai. Oi noo agiagi bahe, Mose ma too abi hore noo hiire noo qeeteta paasa oke hiirorai. W='Ooqaho qubake Dzuta abi nokoi Biiri nokometa ana aimaqi teetare eeteta. |<qOi bosata Ttamasiko nagapa abi ma Dzerusaremu nagapa nena abi ma paha Dzuta haba maikhameto nokoi keke bahe raaba abi gama qupa nokoho burisi eeteqi Ohongaho toro atimaqa noho botota oho mee qidza saridzare anai sinabidza pobi hiire baaorai. l;QPauroi ipibireqi hee, Oonita abi qiba name Agiripa, ana qusu neta noo oke nooka qusubaiteta. K:Oi ana niike dzoobiremi nii raaba abiho toro biranatemi nokoni mae Dzuta abi nokoi niiho qaa mootomake ana niike herohero eetakoi. Oke eete qaama raaba nokoho nese uhubami nokoi qupi nokome tume biireqa Saataho eka kuibire Ohongaho botona naate kahosaho dzamudzamu saridzakoi. Kahosaho dzamudzamuke saridzeqa qesai ao anake nooka tani eetorai nokoma gama qidzata qaarakoi. Totoho oiqi hiireta oke Pauroi hiireta. PAUROI BAURA NOME AGIRIPA BANAITETA 908YOonihe nii nahoke moohibi ma paha ana ipita niike banaitoraqu oke nii qaupuiteqa naho qaru eete qaarareiqi ana isaki name niike banaihibi oonita nii ao qori qoobare. k7OHiiremi anai hee, Ohonga name nii ape oni? Hiiremi noi hee, Nii Dzesuke teete iihorai anai ooni. <6qObetemi nana ttokata taate oomi totoho teei Dzuta abiho noota hiireta, Sauro, Sauro qoe! Nii naane quba ana teete iihoraidzo? Nii qidzoke sama niimeke bagara biire qaaraqu. M5 Ana tuuma qaami ete bisana naatare eesuhimi qusu neta dzadza qurateqi ana ma abi anama tuumota nanake rome biireta. Oboboo! Abi qiba name, ete dzadza oi saparaparanoma, dzadza mootai minanipamu! +4O Pauroi hee, Anai tete oonoma eete qaaramuti dzube abi mimiho toro peitemi nokoi pepa tatanga ana moiteqi hiiremi ana Ttamasiko nagapata tuumareiqi tuumata. f3E Oi ana Dzuta abi nokoho sinabidza guhu samaneta peiteqi hee, Sobasoba tupu nike Dzesuho dzapa benatorai dzapa oke noko poiqa ngiingi ma peranomake hiibareiqi ana bedzabedza eete hiire qaata. Anai paha qaa battigarake naate nagapa kharanipamuta tuuma nokoke teete sigubire qaata. Oke Pauro hiireta. PAUROI IKANOMAKE EETE KIRISTUHO POBI NAATETA 2 Dzerusaremu nagapata ana oke eetota. Eetoqi dzube abi mimi nokoke qasa hiiremi gee tatanga ana moitemi ana sobasoba tupu adzepeke teete sutasuta naga samaneta mooto qaata. Paha abike gabehoma teete baatareiqi noko boto peitemi naho botoi oho qesa peite qaata. 1  Oho qubake ana namaehoke hiire nike nookare. Anai Dzesu Nasarette nena noho dzapake ngausa eetare oho baurake name eete qaata. p0YOi Ohongai abi baatetake tukutorai, oke nike naane qubake nookami quba eetaamaho isaki naatorai? _/7Oonita abi qiba name ana noo ooqaho ttidza dzebidzebi nokoi anake qomaqoma hiirorai. .7Anai sutasuta nagata oorai oi quba teeho quba bahe, Ohongai uimane napahoho naru hiireta. Ma sau samane Ohonga kiridza ma qonoqono qeere qaibi. - Ana bittina nameta Dzuta abi qesamane nameho bisata oora ma qaara eete bitotoqi Dzerusaremuta baa qaata oke noko gama gesina. Pariseo sinabidzaho nanemane gotta naate qaata nokoma nanai qaataho khoobake noko noo nooka qaaqi oke ao mee hiibarorihe baamu. ,+7Oi teeho bahe ana nookami nii dzuta abi nanaho sinabidzaho kurekure ma quba eetoraiho khooba gesina. Oonita nii nookamake ana noo name hiibare. *Hee, Ao Dzuta abiho nooi anake qomaqoma hiirorai oho totaqike poike abi qiba Agiripa niiho pengata hiibareiqi naho qupa qidzanate. *) OOke Pestoi hiiremi Agiripai Pauro pobi hiireta, Oionita niimae khooba niime hiire nana nookare. Hiiremi Pauroi boto nome dzoobireqi noo erake noko pobi hiireta. (Oi anai abi teeho noo ma kahosake qeetaamake sepeke dzoobire Roma nagapata tuumaquho teteke ana isanatamani. Oke Pestoi hiireta.b'=Oonihe ana noo mee qiri eete abi qibaho quba dzaira pepa qeetare hou peu eesubi. Eetemi oho qubake abi erake abi qiba Agiripa ma nikeho quba qaasuhimi nikei khooba noho saridzemake ana noo noho qeetemi tuumare. J& Oonomake hiiremi anai noho kahosa qiri eete qupadzomami noke teete baataquho isaki baamu. Oonihe noi Roma abiho qiba Kiasaho qubake hiiremi oho qubake anai noke noho torota dzoobire tuumakoi. %Peitemi Pestoi noo erake hiireta, Dzoobe abi qiba Agiripa ma abi qesamane name ana noo hiire nike nookare. Abi erana qooro oorai noho qubake Dzuta abi adzapei Dzerusaremu nagapata sookate bedzabedza eete eraiqi hiireta, Noi baamu ooraqunipamu oni! P$Oonita iihai mootomi Agiripa ma Benike nee ma bau nopomema garuba nagata peiteqi qaa soopara mimi ma nagapa oho abi gama dzeimaqi peiteta. Peite soubiremi Pestoi hiiremi noko Pauro ai peiteta. #+Oke Pestoi hiiremi Agiripai hiireta, Abi oi noo teeke hiire ana nookare dza eete. Hiiremi Pestoi hee, Isanate iihaike niimae noo nookare. ["/Hiiremi Pauroi Roma abi qibanipamu noo nome suhe hiumare hiireta. Hiiremi isanateta oonihe Pauro tuumaquho bodza naatemake ana hiiremi Roma abi qibaho toro tuumareiqi noke sutasuta nagata mootomi beebe oorai. &!EOke hiiremi ana noo oonomaho quba hou eeteqi hee, Pauro nii Dzerusaremu nagapata peitemi ana ota noo niihoke suhe hiumare, oke anai noke pobi hiireta. / WOi noko sinabidza nokomeho quba kurebeteta. Ma abi baateta teeho dzapa Dzesu noho dzapake aima hiireta. Abi oohoke Pauroi eraiqi hiireta: Abi oi ao qori oorai. c?Eetemi noko Pauroho pasena khooba teeke paanaitare hiimi ana moohimi oi mainata tuumata. 'Oke hiiremi anai bai hiiremi Dzuta abi paha qesai anama nagapa erata baahumi iihai mootomi anai no ma noko gama dzeima noo qohareta tuumata. wPeitemi dzube abi mimi ma bosa qobaqoba nokoi naho torota ttutturate anai abi oke teete baatareiqi ana pobi hiireta. @yObete nopoi noma oora ma qaara eesumi Pestoi Pauroho noo ma pobike Agiripa eraiqi hiireta, Perikhi noi sutasuta abi teeke qaate tuumami oorai. Oonita ana Dzerusaremuta peiteta. "= Oonita ete bodza qesa baamu naasumi abi qiba gattiqa Agiripa ma Benike nopo ipai keke Kaisarea nagapata qurateqi Pestoma nokoi qesa dzaira eeteta. ta Oke Pauro hiiremi Pestoi qeraqera eeteqi sinasina abi nomema noko hiire qaasuqi Pauroke pobi hiireta, Abi qiba Kaisaho quba hiire oonita isanate nii abi qiba noho toro tuumare. Oiqi hiireta. PESTOI AGIRIPAKE PAUROHO QASA HIIRETA 6e Ana honga ma kahosa mina teeke eetapuko hiibarori. Teetare hiiremi ana sama name baamu qanatarori. Nokoi obera qubake qomaqoma naho hiiroraita apei nokoho ttidza qidzaqidza quba eete anake nokoho botota mootaqu, baamunipamu! Oonita anai Roma abiho pobita Roma abi qibake noo nameke hiibareiqi hiibi. ?w Hiiremi Pauroi hee, Baamu. Roma abi qibaho noo qohare oi eraqanita naho noo erata hiire uhutare. Nii niimae naho khooba gesina naatemi ana Dzuta abike quba qanga teeke eetara. 7 Hiiremi Pestoi Dzuta abiho ttidza qidzaqidza quba Pauro qasa hiireta, Nii isanate Dzerusaremu nagapata tuumaqa ota noo niime hiire uhutaqu mae? Y+Oonihe qomaqomaho mee te biiranatara. Oi Pauroi noo nokohoke ai qurateqi erake hiireta. Maqa, Dzuta abi nikeho hu noo mae nikeho qaheuba Biiri mae Roma abi qiba oi te anake qomaqoma hiiremi isanatoraidzara. pYPeitemi Dzerusaremu nagapa nena Dzuta abi noko rome biireqi bedzabedza eete Pauroke qomaqoma hiirota. ,QOonita Pestoi qupi 8 oni mae 10 oke Dzerusaremu nagapata ooqi Kaisarea nagapata qurateta. Iihai mootomi noi noo qohareta peiteqi hiiremi Pauro aima peiteta. {oOonita nike Pauroho kahosa noo hiibareiqa anama gama qurate hiibare. Hiiremi mee eetaqu mae baamu. Oiqi hiireta. Hiiremi Pestoi erake hiireta, Pauroi Kaisarea nagapata sutasutata oorakoi oonihe ana paha hairiaamake burisi eete ota quratakoi. 9kHee, nii nanahoke nooka isanatemake hiire Pauro Dzerusaremuta biranatare pobi hiibare. Oiqi hiireta oi noko teteta qaa mooto Pauro teetare qupadzomaqi oke kiape pobi hiireta. q[Peite biranatemi dzube abi mina ma Dzuta abi mimi nokoi noho toro bitanateqi Pauroho noo pobi hiireta. ~~,}=||v{{zy_xhwwGvuttstss rYqq^poo!onmqlkkjjihDCC~CBkBZA6@@>>@=<<Oonita dzairamane nookare. Sinabidza ana nikeke banaitorai oi te abiho nenanidzara. v g& Oonita nike qupadzomami ana erake abiho penga quba hiirorai mae? Mae abiho dza hiiremi ana oho quba eetorai? Oi baamunipamu! Oke ana abiho quba eetapuke ana Kiristuho kokora eetaama naatarori. PAUROI QARU ABIHO ISAKI NAATETAHO POMA C & Sinabidza nike meenipamuke nanaho toota nookata. Oonita apei poiqake nike sinabidza maina pobi hiibaqu noi ai biidzaquho isaki oni. Nana bosata hiireta teena oke ana paha poiqake hiire. J &Oi sinabidza mee paha teei teqaha ooraidzara, oonihe qesai nikeke dzakidzaki eeteqi Kiristuho sinabidza oberama hiibareiqi dza eetorai. Nanai sinabidza nikeke pobi hiireta oi mee. Oonita poiqake ttoka abi, oni mae qusuho angero tee, oni mae apei (hu nooho) sinabidza maina nikeke pobi hiibaqu abi oi pernaomanipamu ooni.   &/ Y&Qate Kiristui baruna heeba nometa nikeho kira hiiremi nookata. Oonihe nookaqi nike ikake eeteqi noho neta harateteqi ago sinabidza mainata qeehimi ana mooqorai? q ]&Oho qubake Ohonga Mai napameho hasa hiire qaarare. Oi noo meenipamu! SINABIDZA MEE OI SAMANE BAHE TEENA   &Oi napai ttokaho qangata qaami Ohonga Mai hiiremi Kiristui napake qanga neta qangauma quba kahosa napahoke teetareiqi baateta. n W&Ohonga Mai ma Dzesu Kiristu Sopara napaho nopoi hiiremi keba ma dzapa nikeho torota biranatare. U  '&Dzoobe Dzairamane: Anai Pauro, Qaru abi. Oonihe, anai abiho qaru khata oonidzara. Ma abi teqaha anake dzoobiremi baabara, baamu. Ohonga Mai noi Dzesu Kiristuke baata neta ai tukutomi noi hiiremi anai noqaho qaru abi naate oorai. Dzairamane qesa ma nanai noorake qeeteqi Garata habaho oko ma boto tupu nikeho toro dzoobiremi tuusubi.    &$ A0Noo oionita apenei Soopara Dzesu Kiristu ma qaraqara tatanga nohota atimorai meenipamuke noho baruna heena nikeho irita qaarare.Anaio Pauro# ?0Dzoobe Dzairamane, Ohonga mai ma Soopara Dzesu Kiristui nike gama nooka pobiteqi dzasa quba eeteqi hasu dzoobiremi ana nike pobi hiirenita nookare.  {0Oi ana noke dzoobireqi hee, Nookare, nanaho noo gama hiire rerengi eete nokoho qupa ttapuitare oiqi hiiremi noi tuume. eC0Oionita anai ikanoma oorai ma baura apeke eetorai? Oho pobike nike gama nookare hiireqi sinabidzaho noma qidza tee Tikhiku, noi iso keke Ohonga Sooparaho tuhotuho naatorai, noke ana dzoobiremi nikeho torota tuume. zm0Oi qaruho nane bosabosa anai sutasutata ooraiqi bittatete noo hiibaridzoho quba pupu hiibare. NOO QETTA MA KOKO uc0Oho qesa ana naamae bittatete too saqoro ao noo saridze sinabidza bamenoma oke paanaitareiqi pupu hiibare. [/0Oi dzube ape bahe Ohongaho noo. Oke hasa ma pupuke boto dzoomaqi qupi ma sau samaneke bakena geemaqi Sumasaho beedzaeta pupu dzoobire qaarare. Oonihe puputa oko ma boto tupu minarake qupadzomaqi hiibare. c?0Amatotoqake ingonaitaquho qiba heroheroke dzamotoqa paha Sumasaho dzubeke boto dzoomare. |q0Qate oho tongo neta nike ibo qanga nikemeho koo ma tanga gama arabidzareiqi ai tataumaho tepureke amatotare. 7i0Suutoqa hasu noo qidzaho oko sasake dzaabare. y0Oonita sama nikeme qaasumaqi ao rike ma pobiho sasa tatanga dzaaroqa sinabidza noo meeho siihu qahitoto suutare. N0 Ooqaho qubake anai hee, Ohonga qaa minanomaho isaki oke nike tukuma soubiremi qaa ika ma ikanoma biranate nikeke sururu eetaqu oke nike qaupasasa gaamaqi oke suunaiteqa baura soubidzareiqi hiire. a;0 Oonihe nike qaa eetaqu oke bamu abiho isakita eetaqu. Bamu, qupiho gisi ma songena bise ma baisenomaho tupu qangai haba igabireqi ttoka abi qorobirorai. Isaki oonomaho qaake nike eete suqobidzareiqi ana hiibi. ~0 Ohonga qaanomaho isaki oke nike gama susupu mai eete soubireqake iibadzai qaa samaneke qogoimorai oke nikei kurebete arabidzakoi. /}W0 Oionita qesamane dzairamane name, noo musaqi erake hiire nookare. Nike Sooparahota beedzae giima qaama beedzae ma tatanga nohoi nikeke isanatanipamuke eetakoi. |+0 Qateqa sama bauraho maimane nikeho noo oho qesa hiire nookare. Nikei bauraho noo noko pobi hiireqa etoqa nokoke sudzabetaino. Soopara qusunai abike idzoidzoke baatabirorai oi nokoho keke bahe nike ma napahonita qupadzomare. QAA ABIHO ISAKITA SAMA NAPAMEKE QAASUMARE ${A0Oonita abi sutasutata oorai mae saqosaqota oorai nokoi iso keke baura qidza eete qaaqake Soopara napameho botota oho ipi ma ari paha iso keke saridzakoi. ^z50Nike adzahaha naateqa hee, Abiho baura bahe Ohonga Sooparahoniqi hiire eetare. (yI0Etoqa abiho penga quba eeteqi baura gimuttake eetainohe nike Kiristuho kokora abi ooqi Ohongaho dzake qusubaitorare hiireqi qupa sorangaamake baura eetorare. )xK0Qate kokora abi nike maimaneho baura tatangata oorai nike Kiristuke qupadzomaqi maimane bauraho noo hiibaqu oke ququimaqi qupa teenama iso keke eetorare. Nw0Qate maimane nike eto khameto isakiamake pobitemi sama taramaino. Oonihe Sooparake qupadzomaqi khametoke qogo ma saga qidza hiireqa kokora eetorare, oio tete. BAURA ABI MA MAIMANEHO SINASINA v0Oonita khameto nike noo oke qusubaite tuumaqa nike ttokata qaaraquta oora ma qaara qidza khara oke saridzakoiqi hiiroraita qupadzomare. Qu0Mai ma paiho dzapa qusubaitareiqi hiirorai noo oi paha ipi ma arinoma. }t u0Khameto nike Dzesu Sooparake qupadzomaqi mai ma paiho noo qusubaitare, tete oio bagenoma. Hu noohota poma teei hee, \s10!Oonihe meeke apumane nookare. Nii sama niimeke korabetoraiho isakita ata niimeke kokora qidza eete noke ingonaite qaarare. Qate atahoke ao hiire, noi meenipamuke apu nomeho pesuta bageke eete qaarare.urc0 Noo ana hiibi oho nebe totaqi oi qahuranihe oi Kiristu ma oko ma boto nohoho noo bagenomanita qupadzomare. /qW0Oi erake eete oorai. Abi teei mai ma pai qaataqu oi teeho bahe noi ata nomeho torota atimareiqi nopoke qaatakoi. Qaateqa ata ma nopo esese sama teenai oorakoi. _p70Oonita napai Kiristuho oko ma botoho qesa ma koko oke qupadzomaqi nokoke hoobidzare. 7og0Oi abi teei sama nomeho gottaenipamu eetoraidzarani. Bamu, Kiristui oko ma boto tupu nomeho quba dzasa eeteqi korabetetaho isakike abi paha sama nome ma nomeke korabetorai. Fn0Oho qesa apumane sama nikemeke kokora eetoraiho isakita nikei atamane nikemeke kokora eetaridzonita erake qupadzomare. Teei ata nomeho kokora eesuqa sama nomenipamuke kokora eetakoi. 'mG0Oi oko ma boto nohoi oba qooroqa dzoko ma qunupu ma qubaho amake ooqa nee ma baunoma keke naatemi napake dzaga nomenipamuta mootareiqi noi oho baura eeteta. l0Oi Kiristui dzasa eeteqi oko ma boto tupu nohoi sasari naate noomaeho pobi qidza naatareiqi noi sinabidza noota akoako baura eeteta. (kI0Qate Kiristui oko ma boto nomeho dzasa mina eeteqi sama nome napaho quba ai moototaho isakita apumane nike oho qesa atamane nikemeho dzasa eete qaarare. j0Oho qubake Kiristuho oko ma botoi noho too qusubaitoraiho qesake atamane nikei quba samanehota apumane nikemeho too qusubaitare. i'0Nookare, Kiristui oko ma boto tupu nomeho qiba naate napake ingonaitorai. Oho isakita abi noi paha atapaho qiba naate noke ingonaitaridzoni. `h90Qate atamane nike Soopara qusubaitareiqa apumane nikemeho noo qusubaite qaarare. jgM0Oi nike Kiristuho attiuboubota ooqa qesaqesaho dzapa qusubaite qaarakoi. APU MA ATAHO NOO QIDZA f-0Oonita nike quba naane ma naaneke saridzaqu saridzeqa Soopara napame Dzesu Kiristuho quba eeteqi Ohonga maiho hasama gegema hiire qaarare. Be}0Nike qupa nikeme too teeteqi husu ma huhuru, ma hasa naa qesa oke kuima hiire teenaitare. Qupa qidzaqidzaho isakita Sooparaho dzapake qiraitemi sinabidzahota asuasu bagenoma naatakoi. d0Oi oba tatanga ma qubai nikeke suqobidzakoita eto oho beedzae eetainohe Sumasai nike suqobire qaama nikeho beedzae ooqata biranatare. \c10Oonita eto quseripo naatainohe Sooparaho dza teena oke qupadzomaqi qusubaitorare. hbI0Poiqa bodzarata abi samanei sama nokomeho kakati eetoraita etoqa bodza nikeme sesero eetaino. paY0Oiqi hiiroraita nike ruume qaasuhiqa tete qupadzomaqi oora ma qaara nikeme bakena geema qaarare. @`y0Oi dzadzai meeke quba samane minarake baiburomi paana naataridzoni. Ooqaho quba qetaqeta teei hee, Meeqoraidzo? Kiristui nii baiburomi dzadzanoma naatakoita ao baata neta qoridzare! G_0 Oonihe quba oonomaho khooba sigumami ao paana naatakoi. T^!0 Noko dzukudzukuta eetorai oho dzapake qidzoke hiibaqu oi midzanomanipamu. ]{0 Qate qesai qupiho baura meeama qere biire oorai eto nokoho ttaiqa naataino, baamu. Nokoke paata oho qaga hiibare. P\0 Tete oonomake iiha qaamake Soopara napahoi nookami bagenoma naatakoi. R[0 Oi dzadzaho isaki oi quba ape bahe rike ma pobi ma tete mee ooqai ooni. Z0Oi agobake nike kha qupita qaatahe Soopara napameho neta ao dzadzaho pobi naatoraita oho koinata oora ma qaara nikeme eetorare. $YC0Etoqa oho ttaiqa naataino. qX[0Ohongaho purabai basesanomaho irita qeemoraita etoqa abiho ikoiko noo sepeke nookami meenoma naataino. W70Nike noorake qupadzomare. Pasenaho too ma guume ma meeraho nese herohero abi oonomai bamu Ohonga ma Dzesu Kiristuho pobi naataqu oho tete bamu. rV]0Quseripoho noo ma noo sepesape ma qepuqepu quba oi meeamanihe Ohongaho subesube hiibaqu oio isanatakoi. U0Oi nikei qaheubananita guume ma meera, peetta ma qeraqera ma quba ngiinginoma etoqa quba oonomaho dzapa hiibainonipamu. JT 0Kiristui nikeho dzasake eeteqi sama nome napaho quba ai mootomi Ohonga nookami kiridza ma qonoqono qidza ura moromoronomaho isaki naateta. Oho qubake nikemae dzasaho tete oke paha ipibidzare. HS 0Nike qeseba Khametoho isakita Ohonga mai nikeme suima qaarare. Ohongai Kiristuho quba eeteqi kahosa nikehoke qaatetanita nike oho qesa adzahaha naate abiho dzasa eeteqa qesaho kahosa ao gaubiremi bamu naatare, tete oke qupadzomare.jQM0Iboho noo, ttire ma dzauba, sokasoka ma garugaru oke gama hee, qanganiqi hiireqa tume biidzare. P+0Nookare, nikeke ipi bodzata teka moite soubidzakoiqi Ohongaho Sumasa Qaheubanai ao nike ttanga eetemi ooraita eetoqa noke basesa eetaino. jOM0Etoqa noo qanga too nikehota biranatainohe abi minarake hoobidzareiqi noo qidza keke hiirorare. Ny0Qate gumenomai guume qaasuhiqa beedzae nokomema ttumaho baura teeke mai eete ooma abi kaiponoma hoobire qaarare. 6Mg0Kebaitemi iibadzaho pui bamu ota biranataqu. L30Nii qupa biribirinoma naataquko etoqa oho biribiri niiho angi naatemi oberama eetainoho qubake qupi soobaamake ao hairiamake qupa niime kebaitare. K 0Oi nike ao Kiristuho oko ma botoho ttaiqa naate ooraita temu nimema noo mee keke hiireqa obera nooke qaatanipamuke eetare. !J;0Adzahaha naate oionita Ohongai oora ma qaara usaqe meenoma rike ma pobinoma oke nikeho quba korabetemi oorai oke nike ao mai eetemi bagenoma naatakoi. EI0Kuibiremake qupa nikehoke Sumasai uumani adzahaha naatare. H 0Oi nike oora ma qaara agoba nikeme pasenaho ikoikota dzeima qaata oke poiqa nookami dzahosanomanita oke gama kuibidzare. lGQ0Nike Dzesuho noo mee saridzeta oke nike abiho toota korabete nookata, mae nike nookaama naatorai? WF'0Qate Kiristuho teteke nike teqaha oonomake eete saridzara. Baamunipamu. E0Oi qupa nokohoi ao tete qidza siiremi nokoi sama nokome pasena ma baura ngiinginoma eetorare hiireqi oke dzaodzaoma eetorai. ,DQ0Nokoho qupa asuasu naatemi kha qupi oi nokoho iiha ma dzoobidzake sengibetemi nokoi Ohongaho qaraqaraho dzore naatorai oi teeho quba bahe nokoi khoukhauma oorai. -CS0Oonita Soopara napameho pengata ana noorake nike pobi hiire. Raaba abi qesa qupa rasaki nokometa oora ma qaara oberama eetoraiho isakike nikemae eto eetaino. Oonita nike noo meeqake keke hiire dzasaho teteke iihaqi bitotoqa etoqa Kiristuho poma teeqake riitainohe erake qupadzomare, noio napaho qibani. R@0Oi napai puqi poonomaho qesa naate sinabidzaho somebasome, abi oberaho baabe ma basarani, mae angi ma kakati, oonomaho isakita poupa eete baa qaariti poiqa napai kotanga naateqa gurimo biire qaarare. I? 0 Kamo biiremi napai iso keke baura eete qaamake napaho ai tatauma ma nokanoka oi mina naatemi Ohongaho khata Kiristui qupadzomaqi hiiretaho isakita napai susupu ma kotanga naataquni mae? d>A0 Oke noi teeho quba hiibaranihe nokoi oko ma boto tupuke tuuhoro qaamake bitotoqa isaki nokome saridzeqa sinabidzaho abi tupu oi gama iso keke kooma tanga aimaqa ooma baura eete qaarareiqi bauraho kamo oke noi biireta. {=o0 Oonita peiteqi Kiristui bauraho kamo biireqi qesake noi too abi ooniqi hiirorai, qesake qaru abiqi hiirorai, qesake sinabidza hibahibaho abiqi hiirorai, qesake oko ma boto tupuho sooparaiqi hiirorai ma paha qesake banaitaniqi hiirorai. <'0 Oonita bosata quratetai ape bahe ipita quba minarake suqobidzanipamuho isakita peiteta teenanita oke eesuqi quba minarake noi ao igabirorai. ^;50 Peitetaiqi hiire oi teeho bahe Dzesu bosata qurate qura tuputa ootati peiteta. :0Oonita qetaqeta teei hee, Kiristui pei qusuta tuusuqi ibo sengibete peitetanihe paha abiho quba kamo biireta oi ooqaho quba hiireta. 90Oonihe Kiristui abiho isaki maina paina moohiqi oho isakita baura qidza maina painake temu ma temuke moite soubirorai. 80Oho qesa napaho Ohonga mai teena noi napaho nakuta gama oorai, gama napaho irita oorai ma paha napake gama suqobire oorai. R70Oi napaho Sooparai teenanita ai tatauma ma sobasoba oi paha teena. B6}0Oi Sumasa teenai oko ma boto tupu nikeke teenaiteqi hasuho ekama sipitotomi ooraita eto eka oke uhutomi rasaki naataino. Oi Ohongai nike dzapaqi ttuba teenata giimorare hiiremi oorai. 50s4_0Eto sama qusubanoma naatainohe pookeba samakeba naate keba ma dzapata ooqa dzasaho pomata qesa dzeimare. 3 +0Oonita ana Sooparaho quba eeteqi sutasutata ooraiho isakita nike tete qidzake iihorareiqi qupanomaisubi, oi teeho bahe nikeho dzapa ota oorai. (2I0Oho quba Ohonga naname, Dzesu Kiristu noi oko ma boto tupu nome nanama qaamake dzapa pobi niihoio abi ma quba gama igabire peite qaraqara qaarakoi. Oore.91k0Oonita nanai iiha ma dzoobidza nanameta quba tee ma teeho quba niiho torota pupu hiibarorihe nii nanake beedzaenomaitoraiho isaki oi nanake ao suqobidzanipamuke eetorai. 00Oke eetemi O Kiristu dzasa niihoho isaki khara ma reresepe, suu ma heenoma oorai oi abiho gesina suqobidzanipamuke eetorai. Oonihe qaheuba abi qesa niiho dzagana oorai nokoi quba oke ao mooraiho isakita nii ttokaho oko ma boto tupuma qaama noko oho qesa oho isaki gesina naate Ohonga niiho ttuu qidzata giima qaamake nokoho beedzaei hee ma heeta biranate baura samaneke dzoomakoi. / 0.50O Kiristu, noko niike nooka hisi eesumi nii dzasa niimeho quba eeteqi nokoke teka ma isakinomaiteqa niimae nokoho bisata qopa koobire qaarare. -90Oonita ttokaho ttarini, mae qusuho ttari oho mai ape bahe Ohonga teena. Oho qubake anai penga nohota pomai kotoroqi pupu erake hiirorai. Hee, O Dzapa pobi minanomanipamu, nii isanate Sumasa niimema oko ma boto tupu niimeke qanoqanonomaitemi nokoho qupa khatai beedzaema oorare. ,0+70 Oonita nookare, anai kaipo eranoma saridzemi oi nikeho nee ma bau naatemi eto oho quba anake gaubidzaino. PAUROI PUPU BAURA NOMEHO KHOOBA PAANAITETA m*S0 Oi Kiristui tete kuraumami ooraita napa qupa too teeteqi paidzasuiqa noke ai tataumaqi ao qeemare. e)C0 Oke Ohonga agobanipamuke Dzesu Kiristu Soopara napahoho teteta biranatareiqi ttittibeteta. /(W0 Oke eeteqi anai Ohongaho nokanoka hii khara oke paanaite qaamake qaheuba oko ma boto tupu nike qusuho beedzae ma tatanga oke gama gesina naate soubidzaridzoni. !';0 Oi Ohonga quba minara korabetetaho khoobata noi noo qesa bagenoma dzukuromi baa qaabi oke ana nikeho quba paanaisubi oonita noho ttitti ma bapo oioni. z&m0Moorare, qaheuba oko ma boto tupu minaraho sabi qanga anaho torota Ohongai baruna heena erake moitemi oorai. Oonita abi qiri eete saridzaquho isaki bamuhe noo meupunoma Kiristuhoke ana isanate raaba abi nikeho quba paanaitemi nookare. }%s0Oonita Ohongai baruna heena nometa anake beedzae nome erake moitemi anai sinabidza qidza oho tuhotuho naate oorai. 5$c0Oonita sinabidza qidza oke hiire paanaitemi raaba abi totaqi ma totaqi oi Dzuta abi gama naru hiiretaho mee oke napai Dzesu Kiristuho neta ttaiqake saridze qaarakoi. #0Noo oke noi te uimane neimaneho quba paanaite qaararanihe abiniqake too abi ma qaru abi nanake Sumasaho teteta paanaiteta. h"I0Oonita Kiristui noo nomeho gesina anake moitetaho mee erake nike isaiteqake qupadzomare. ^!50Noi noo dzukudzukuna oke anaho quba paanaiteta noo oke ana ao qibake teeteqi qeete. s _0Baura oke ana nikeho quba eetareiqi Ohonga baruna heena nometa oke hiiremi oorai, mae oke nike nookaama?  0Qate nookare, ana Pauroi Dzesu Kiristuho pobi oonihe khooba apeho qubake ana sutasutata oorai? Oi teeho bahe raaba abi nikeqaho qubani. uc0Oi Sumasai oho gosogoso abi ooqi napake ttuttuite gootomi napai Ohongaho guhu ma nagapa oionita mooro.r]0Oi napai naga Soopara napameho neta qesa hongasire qaheuba biiri gooto minaitoraiho isaki naasubi. 0Nikeke naga nohoho isakike gootomi ooraihe too abi ma qaru abi nanai oho subani qate Dzesu Kiristu noomae oho ttittirani. 0Oonita nike bosata dzore ma aabei qaatati poiqa sinabidza abiho ttaiqa naateqi ao Ohonga noomaeho oko ma botoho isakita oorai. %C0Noi ao tete kuraumami Sumasa noio napake ota dzeimami tete teena ota napa dzuubaqa Ohonga Maima gama qesa hongasire qaarare. NAPAI OHONGAHO BIIRI ONI 0Bamu naatemi nana paana qaata ma nike ngaana qaata napake noi Ohongama teenaitare hiire hasuho isere qidza napaho irita suutomi oorai. 70Oonita paha Ohonga ma abi napaho takurata ibo teei qaata oke gama teetareiqi Dzesui hapahapata sama nome sesero eetemi ibo oi ota bamu naateta. T!0Oi qesa ma nanai hu nooho angi ma kakatita qaata oonihe oke noi uhutoqi nike ma nanai maina painake qaata napake poiqa korabetemi abi susupuho isaki qidza naatoraita napa keba ma dzapata ttaike oorare. !;0Oi nike ma napaho takurata iboho qaho teei qaatanihe Kiristui sama nome bagara biihiqi qaho oke geemata. Geemaqi noomae napaho soota naate oorai. 0 Oonihe nike ngaata qaami Kiristui baatemi noho dzuui nikeke dzeimami nike poike Dzesu Kiristuhota paana naate ooraita qupadzomo. 6e0 Oi bodza ota nikei Kiristuho dzore naate qaaqi Isiraeho ttaiqa, ma naru tatanga nokoho, ma qupa tooba, ma paha Ohonganipamu, nike quba oonomaho dzore naate habanake qaata. 0 Oonita agobake nike raaba abi qaami sama koko geebanomai nikeke hee, abi geebaamaniqi hiire qaata oke nike eto rume naataino. I 0 Oi agobanipamuke Ohongai tete qupadzomami napai Dzesu Kiristuho boto kinisa naatemi oho isakita napa oora ma qaara qidza eetoraridzoni. RAABA ABI DZUTA ABIMA GAMA KIRISTUHOTA TTAIQA NAATORAI P0 Nike teqaha oho quba baura eetaranita etoqa teei sama qusuba eetaino. "=0Oonita nike teqaha nikemae tete oke saridzara, bamu. Qaraqara oke nike nooka hisi eete saridzetanihe oke Ohongai noomae nikeke qonotomi saridzeta. 0Oke eeteqi noi Dzesu Kiristuho teteta baruna hena meupunoma nomeho quba eeteqi qupa kokora qidza nome napake banaite qaraqara qaarakoi. }0Oi noi napake teenaite tukutoqi Dzesu Kiristuke qusuho isakita poro qerenomaiteqi napake gama oho isakita mootota. 8 i0Oonita napai koiri ma pasenaho qura tuputa oomi noi Kiristuke tukutoqi napake gama tukutomi eehaha naateta oi teeho bahe baruna heena nohoi napake ingonaitemi oorai, dzoobe! ` 90Oonihe Ohongaho qupa kokora meupunomai oomi noi napaho quba dzasa minake eeteta. q [0Oi nike keke bahe napai sama napameho oora ma qaara ota dzeima qaaqi dza napameke iihaqi oho qupa qanga ma iiha ma dzoobidza oberake qusubaiteqi qesai oonomake eesuqi oho ipi bamenoma saridzoraiho isakita napamae gama saridzarota.  70Nike ttokaho oora ma qaaraho tete qusubaiteqi Iibadza ma songenaho bisebaisei abi basesanomaho irita ooraiho isakita nike agobake pasena eete qaata. J  0Oi agobake nike qanga ma kahosanoma ooqi baataho tomidzai qaata.  }0Oonita oko ma boto nohoio boto ma sama ma sasa ma haba noho naate ooraimi noi oke gama igabire soubirorai, uububuu!e E0Oi Ohongai quba minarake khataho pesunaiteqi noke sinabidzaho oko ma botoho qiba upubireta. ) M0Mootomi abi qibani, mae soopara qesani, mae bise ma baise dzapa samane poiqa oorai mae ipina biranataqu oke Kiristui ao gama suqobidzanipamuke eete oorai. a =0Oi Ohongai Kiristuke poro qerenomenaitareiqi noke tukuto aimaqi qusuho isakita mootota. . W0Oi Ohongai beedzae minanipamu napaho pobi hiiremi oorai oke nike nooka hisi eeteqa ao aimakoi. Beedzae ape bahe bauraho tatanganipamu, ooma nike baura eetakoi. i M0Oke nike saridzeqi adzahaha naate qupa nesenoma naateqa Ohongai nikeho kira hiiretaho isakita nike ao nese dzoobidzakoi. Dzoobireqa qaheuba abima ttaiqake qusuho qidza, nee ma baunoma dzapanoma oke mai eete gesina naatakoi. 4 c0Pupu hiireqi Dzesu Kiristu Soopara napameho Ohonga ma Mai Dzadzanomai nike isakinomaitemi nike noho nokanoka ma gesina ma mohimohi ao saridzareiqi ana pupu hiirorai. Z /0Nookaqi Ohongaho hasa hiireqi nikeho dzapake pupu nameta qupi samaneke hiirorai.  0Oonita nike Soopara Dzesu nooka hisi eeteqi abi samane Ohongaho pobi naatareiqi ao dzasa eete baura eetoraiho pobike ana nookorai. o Y0Oonita ttanga mootoqi noi napake tuuhoro qaamake Kiristu ao napaho quba ttuma eetetaho meeke napai qusuho pobi gama mai eete soubidzakoi. Oke napai qupadzomaqi Ohongaho subesube hiire qaarare. PAUROI EPESO ABIHO QUBA PUPU HIIRETA )~ M0 Oi nikeke qidzaitarotaho sinabidzake nike nookaqi hisi eetemi oionita Qaheuba Sumasai baabakoiqi hiirota noi ao baaqi nike ma napake ttanga mootomi oorai. y} m0 Bamu, oi napai ao bosata Kiristuho qupa toobake eeteta oho isakita napa paha noho hasama gegema hiire qaarakoi. .| W0 Oi iiha ma dzoobidzata Ohongai tete biraitemi oi tatanganita Dzesu Kiristu ao baura nome eetetaho qubake Ohongai napake asatemi sapara naataquho isaki ooraama. '{ I0 Quba apeke paanaitorai bahe Kiristui qusu ma ttoka ma haba minaraho qibanipamuke naatemi totaqi ma totaqina oorai napai gama noho oko ma boto naatoraridzoni. (z K0Oi noi nokanoka ma gesina nometa baura eeteqi iiha dzoobireqi ttitti ma bapo saridzeta. Saridzeqi dza nometa adzahaha naate poiqa oke napaho quba paanaitorai. y  0 x #0Oonita khatai baatetaho dzuui napaho ttuma naatemi napai kahosaho dzore naate oorai ooqata baruna heena ttunoma nohoi paana naatorai. w 70Noi qeseba khata nome qaanataranihe noke napaho quba ai mootota oho qubake baruna heena nohoke napa nookami dzapanomanipamu, hasa hiiroraquho isaki! #v A0Noi dzasa nomeho quba eeteqi Dzesu Kiristuho botota napake khameto hiibakoiqi hiireta. Oi teeho bahe noomaeho dza hiiremi tete oke Ohonga biraiteta. !u =0Agobanipamuke noi ttoka ma habaho husi ma pai mootaamake ooqi napai noho pengata saasari naate noomaeho pobi naatakoiqi napake noi ango bosata asateta. -t U0Qate Dzesu Kiristu Soopara napameho Mai ma Ohongai ao qusu tete samanenipamuta napake Sumasaho isakima qanoqanonomaitemi ooraita dzapa nohoio poro kiranomani! s  0Oonita Ohonga Mai ma Soopara Dzesu Kiristui hasu ma keba nikeho irita dzoobiremi oorai. KIRISTUI AGOAGO NAPAHOHO KHOOBANIPAMU #r C0Dzoobe Dzairamane: Ohonga hiiremi ana Pauroi Dzesu Kiristuho Qaru abi naate ooqi nagapa Epeso ma qesai nooka hisi eetoraiho abi nikeho quba noorake qeete. 'qGDNIKEHO DZOOBE HIIRE QEESUBI OKE NAAMAEHO BOTOI QEETENITA ANA SUTASUTATA OORAI OKE ETO RUUME NAATAINO. DZOOBE! HASU MA KEBATA OORARE.Anai PauropDQate Akhipu noke erake pobi hiibare. Ohonga Sooparai baura nii moiteta oke nii korabetanipamuke eete qupadzomaqi eete soubidzare! 0oYDOionita nike peparake isaiteqa nagapa Raottikheaho oko ma boto tupuho quba dzoobidzare. Ma ana paha nokoho quba teeke qeete dzoobihibita oke nike paha isaitare. n)DMaqa, Ohongaho oko ma boto nagapa Raottikheaho nena ma atapa Niipa ma qesa noho nagata ttutturatorai nikei qesama nokoho dzoobe hiibare. _m7DQate Ttotta Ruka maraseniho mai qidza, ma Dzema nopoi paha nikeho dzoobe hiire. mlSD Noho khoobake ana moohimi noi Raottikhea ma Hierapori nagapa abi ma nikeho baura adzapeke eetorai. \k1D Epapara noi Dzesu Kiristuho kokora abi ma noi nikeho nenanita nikeho quba iiha ma dzoobidza minake eetorai. Oi nikei abi mee naateqa Ohongaho dza gesinanipamu naatareiqi noi Ohongaho torota pupu hiirorai. pjYD (Qate Mareko ao qeemaqa nikehota biranatemi ana noho noo hiiretaho isakita nike eto noke bisi naatainohe kokora eetare.) Abi naga tapari oi keke Dzuta abiho nena nooka hisi eeteqi ana hoobire Ohongaho pobita baura ttaike eetorai. iD Qate Gamani Arittako anama nakake suutota. Noi Dzesu Dzusto ma nopoi Mareko Banabeho mapuma noko tapari nikeho quba dzoobe hiibi. hhID Ma kokora abi Onesimo noi nanaho dzaira naate ooraihe noi nikeho robenanita ana paha noke dzoobiremi tuusubi. Nopoi nanaho oora ma qaaraho isere nikeho quba paanaite soubidzakoi. ABI QESAHO NOO MA POBI PAUROI QEETETA [g/DPobi hiiqa noi nike qanoqanonomaitakoi. Oho qubake anai noke dzoobiremi qeehibi. f1DQate Ttikhiku noi qeseba temu napaho, noi sinabidza abi qidza Ohongaho kokora bagenoma eetoraita noi anaho noo ma pobi nikeke pobi hiibakoi. ^e5DOonihe noo nikeme gottake etteima hiiremi meke ma bibinoma naatemi abi qesaho noo tee ma teeke buribaro eetareiqi eto oho qabarobaro eetainohe oho ttimeka naatare. PAUROI TTIKHIKU MA ONESIMOKE ISEREMA DZOOBIRETA dDOonita bodza eto sesero eetainohe nike ao tete qidzaho qiri eete saridzeqa qesa sasata sinabidza nookaama nokoho baura eetare. cDOke hiireqa nikei nana hoobire pupu ma qubaho ttaiqa naatemi Ohongai sinabidza paanaitaridzoho tete kuraumakoi. Anai sutasutata ooraita nike bauraho ttaiqa naate anai Kiristuho noo agiagi hiire rerengi eetaridzoho qubake anake hoobire eto poma teeke qaataino. b DuacDOionita nike gama susupu iso keke pupu hibahibaho baura gesinanipamuke naate hasama gegema hiirorare. o` YDQateqa bauraho soopara mimi nike oho qesa qupadzomare. Nikemaeho Soopara teei paha qusuta ooraita nikeho kokora abi baura eetoraiho isakinipamuta nokoke saninoke ipi ma habara moitorare. PUPU HIBAHIBA MA OORA MA QAARA QIDZAHO NOO N_DOonihe teei baura nomeke qangaqitaquko oho habarake noomae quba qanga saridzakoi. Oi Ohongai teqaha tee ma teeke sepeke ipi ma habara moitoraidzaranihe abiho bauraho isaki mooqanoke moitakoi.^+DNooka! Qusuho iisuta Ohongaho ipi ma ari qidza peitorai oke mai eetareiqi nikemae Kiristu Sooparaho qaru eete qaararidzonita qupadzomare. []/DBaura minarahota eto abike qaupuitainohe dzaodzaoma Ohongaqake qaupuite qaarare. 0\YDKokora abi nikei abi mimi nikemeho noo iso keke qusubaiteqa baura oke eto ttenittenima nokoho nese ma penga quba eetainohe Ohongake qupadzomaqi ququima qaarare. [DQate mai ma pai nike khata ma khameto pobiteqi eto isakiamake pobitemi suqobidzanoma naataino. BAURAHO MAIMANE MA KOKORA ABIHO SINASINA kZODMa khameto nike poma tee ma teeta mai ma pai nikeme qusubaitemi Ohongai nookami isanatakoi. _Y7DQate apumane nike etoqa atamane nikeme biribiri eetaino, nokoke kokora eete qaarare. vXeDPaimane nookare. Nike apumane nikemeho pesuta oora ma qaara qidza eetemi Ohongahota bagenoma naatakoi. _W7DOonita nike quba botoma eetaquni, mae tooma hiibaquni, mae quba minarake eetaqu, oke eesuqa Soopara Dzesuho dzapa quba eeteqi Ohonga maiho dzoobe hiire qaarare, ooboboo! MAIMANE PAIMANE MA KHAMETOHO SINASINA oVWDKiristuho nooi nikeho bisata kata gaama oomi nike nokanoka qidzata sinabidza noo qesaqesa ma subesubeho naa hiibare. Nikei qesa qupanomaite Ohongaho torota hasama gegema hiire qaama Sumasai ttaike oho qaki ma naki naatakoi. U{DKiristuho keba ma dzapai nikeho qupa soopara eetorai. Ooqaho qubake nike qupa ma sama teenaiteqa ttaiqa naate qaarare. gTGDMa oho tongo neta nike qupa kokorama ooraquko oora ma qaara minarai gaema keke oorakoi. 3S_D Teei temu nomeho kahosa eete ooraquko Sooparai napaho quba dzasa eeteta oke qupadzomare. Napai noho tomidza naate qesa qesaho kahosa eetainohe oke gama gaubire qaarare. sR_D Oonita Ohonga nike ma napaho dzasa minake eeteqi asatemi napai noomaeho pobi naate oorai. Oho qubake nike nee ma bau apeke eetaqu bahe, baruna heme ma kokora ma qupa gaiba ma pookeba samakeba, quba oonomaho nee ma bau eetorare. NQD Nookao, oonomaho teteta Dzuta abi sama geebanomani mae Raaba abi oho geebaama ota koridza te ooraidzara. Oi ngaaho abini mae kinisa abi, eo sutasuta abini mae saqosaqo abi, apenei Kiristuhota atimorai nokohota oho koridza ooraamanihe Kiristuho dzapaqai keke napake gama sengibetorai. DZASAHO TETEKE NAPAI SUIMA QAARARE PD Oonihe eetoqa qesa ikobete sama nikeme gimutta eetaino. Oi nike abi agobaho oora ma qaaraho isaki ao kuibire qaateta. Oonita abi usaqe biranatoraiho oora ma qaara oio nokanoka Mai napahoho tomidzata biranatoraita nike ooqake qupadzomaqi oho nee ma bau eetorare. OD N1DQate poiqa oi baamu isanataqu oonita quba oonoma qaasuhiqa ooso ma dzauba, ma noo qanga qagonoma, ma noo attinoma oke gama too nimeta kuibidzare. ZM-DMeeke nike oho isakita bosata qaata ma oi bodza ota gattiqa isanate qaata. gLGDQuba oi ohonga oberaoberaho isaki ooni. Oke qaataama naatemi Ohongai bamu nike suudzabetaqu. kKODOho quba ttokaho oora ma qaaraho qetta ma koko nikehota atimorai oke susupu teetemi bamu naatare. Oi guume ma meera, qanga ma pasena, ma quba peranomaho dzaodzao, ma petta ma qeraqera oke gama tume biiremi bamu naatare. !J;DOonita Kiristu qaraqara napaho noi paana naatemake napai noma gama dzapa pobita paana naate soubidzakoi. NAPAI USAQE NAATE OORAITA OHO ISAKITA QAARARE -ISDOi teeho bahe ttokaho oora ma qaara agoba nikehoi bamu naateta. Qate usaqe oke Kiristuho oora ma qaarama gama sengibetemi ooraita nike Ohongaho botota oorai. {HoDQusubaiteqa iiha ma dzoobidza nikeme ttokaho quba samanehota hiumaqa qusuhota mooto Maiho qupaqupa eete qaarare. b~~||L{{j{zzyywx wvvfutKsrOqepotnm.ljii)g2g&f#edLcbb aa3`_^^]%\*[>Z=Y9XCW_WNU%TSShRR4QQtPPOOMMLLKvJuII-IHYGGFEDDC8BAAR@@/?[>|><<;y:99887065574433G21100/...#-,,,++*))w((!''"&q%?$$(#"! '0{<r4z=j 5 - 5/sH_Oi nike agobake haba habanata basesa eeteqi Ohongake torona moite qaataho isakita eto paha ota qeemaino. ^G5Oonita Qaheuba Sumasai poiqake hee, Nike poiqa naho noo nooka qusubaitaqu mae? 6FeOi Kiristui teeho isakita ooraidzaranihe maikhataho dzaapanita qupadzomare. Oonihe maikhataho naga apehoke hiirorai? Oi ai tataumanoma napai naga oho isaki. Oonihe napai ai tataumaqi qupa dzebidzebima battigara naate qaaraqu oi ai tataumanomaho isaki keke oni. BASESANOMAKE QIDZAITAQUHO TETE OORAAMA $EAOi Moseho botota baura qesa mootota oke noi baura abiho isakita qusubaitemi oho nooi Dzesu ipita biranate baura mina eetetaho qaamodzamodza naateta. /DWNaga gosogoso abi naga samaneke korabetoraihe oho ttitti ma bapo korabetemi oho isakita naga biranatorai oi ape bahe Ohonga Maikhatanita oi paha Khataho dzapa pobi. CwMoseho bauraio isakiqata nee ma baunoma naate qaatahe, Khataho baura minanipamu oonita nee ma bau nohoi Mosehoke suqobirorai. Oi teeho bahe baura abiho dzapa pobi te minai ooraidzaranihe baura minaraho maikhata dzapa pobi nohoi minanipamu. $BAMoseke Ohongai uhutomi noi Ohongaho hu noo baurake qaupuiteta oho isakita Dzesu paha poma teeke te riitaranihe Ohongaho dza oke gama qusubaite soubireta. KA Oho qubake qaheuba dzairamane name, nike oho qesa qusu sinabidzaho ttaiqa naate ooraiqi Ohongai Dzesu Khata qaru dzoobiremi napaho dzube abi mina naate oorai noke korabete qupadzoma soubidzare. W@'Oonita qesamane, nike torona bamenoma saridzorai nike erake qupadzomare. Dzesu paha noomae heme ma torona samaneke saridzeqi oke gama suqobire qaata oonita oho hobihobi noho neta ooraita giimare.4?aOke eeteqi qesamane nomeho tomidza naate Ohongaho dzube abi minaho isakita dzasa quba eeteqi idzoidzoke Ohongaho kiridza qeereqi abi qesamane nomeho kahosa gama teeteta. e>COonita mooro, Khatai teqaha angeroho sama eetaranihe Abarahamu ma napaho sama eeteta. =Oi abi samane napake Saatai baataho eekama suuto qaami napai qupi ma sau samaneke atti irita qaami Dzesui eka oke uhutota. !<;Oonita hiibi, khametoi abiho sama eete ooraiho qubake Dzesu noi paha oho isaki naateta. Oke eeteqi baataho soopara Saata noho beedzaeke saqorota. B;} Ma paha teeta noho totohoi Maike hee, Anai niike aitataumakoi. Oi ana keke bahe Ohongai nii anake khameto moitemi oorai nokoma nanai gamaqa. KHATAI NAPAHO SAMA EETEQI HOBIHOBI NAATETA 0:Y Dzesuho totoho oke teeta qeetemi oorai oi hee, O Ohonga, Dzapa niihoke anai dzairamane nameho dzagata qiraiteqa nokoho bisata niiho hasa naa hiibakoiqi hiireta. 9  Oonita napaho ingona mai Dzesu noio abiho ttaiqa keke naatemi oho quba noi midzaamake napake hee, dzairamane nameniqi hiirorai. U8# Oonita qupadzomare. Dzesui quba minaraho khooba ma tete keke. Oho qubake oonoma teei qurate abiho heme ttaiqa naate khameto samane napake dzoomaqa dzeima ingona nagapata tuumaqu oio isaki bagenoma. X7) Oi khooba apeho qubake oke eete oorai? Oonita Dzesuke qupadzomare. Napai moomi noke bodza hoteqaho isakita angeroho pesuta mootota. Oi Ohongai baruna heenanomanita napai gama baataho sagosago naata qubake Dzesui heme ma baata saridzeqa qoridze dzapa pobinoma, nee ma baunoma naatareiqi Ohongai isakiqata noke angeroho pesuta mootota. O6Ma quba dzapa samaneke nii gama abi oho pesuta mootomi oorai, ma quba teeqai te sigiqata ooraidzara, baamu. Oiqi hiire qeeteta. Oonihe napai moohimi quba qesa qesake abiho pesuta mootaamake oorai. 5 Oi nii abike gattiqa angeroho pesuqata mootomi ooraihe nii noho dzapake qiraitemi dzapa pobinoma, nee ma baunoma naatorai. +4OSinabidza abi teei teeta isere qeeteqi hee, O Ohonga, abi noi quba ape ooniqi hiireqi nii noke qupadzomorai? Abiho Isakinihe nii ikanomake eete noke tuuhororai? 3Nookao, abi ma quba samaneke soopara eetoraquhoke nanai hiibi, baura oke Ohongai teqaha angeroho botota mootara, baamu. q2[Qaupuiteqi Ohongaho Sumasai nokoho noo mee hiireqi bauraho sipi saqoroqi noomae qupadzomaqi obaoba ma quba nese agiagi ma mumure samanema napake isakinomaitemi ooraita oho basesa eetaqui attinomani! INGONA MAI APE BAHE DZESUNIPAMU j1MOonihe poiqa Ohongaho Khatanipamu baaqi ingonaho tete dzapanoma biraitemi napai oke qusubaitaama naatemi noi bamu napake maa moitaqu. Oi Dzesu Kiristu Sooparai tete oke biraitemi Qaru abi nohoi oke napaho tomata qaupuiteta. 03Oi bosata Moseho hu nooke angeroho toota qaupuitemi tatanga naatemi qesai basesa quba hu oke riiteqi oho isakita quba bamenoma saridze qaate. '/ IOonita Ohongai poiqa angero bahe khatanipamu nome dzoobiremi noo oi bamenoma. Oho quba napai noo oke eto arabidzainohe korabete nookaqa qusubaite soubidzare. ~. wBaamu, nokoio tuhotuhoho isaki. Ohongai noko dzoobiremi abi Kiristuho nete qidzanatorai nokoke tuhororai. Oioni.9- m Hiireqi Mai noi khata nome pobi hiireqi hee, Nii naho samata beebe eete oomake anai ibo niihoke suqobireqa pesu niihota mootakoi. Oiqi hiireta oke te angero pobi hiibara. F,  Oonita quba oi gama ttoba agobaho qesa qanganatemi oke nii goomami bamu naatakoi. Qate niimaeho tii samane samane biiranate tuumami nii bamu oho quba tasu naataquhe iso keke qaarakoi. Y+ - Igabiroraihe kebanoke topa ma qosana naate dzaetakoi. Qate nii teenai qaarakoi. ~* w Oiqi hiireqi Mai hee, Khoobanipamuta nii ttoka ma haba biraitemi boto popo niihoi gama qusu ma haba igabirorai. q) ] Niiho qeridzai pobipobi oonita sarakamina oorai nokoke pobitakoi. Oi nii teenai qangake arabireqi qidzake qaupuitorai. Oho quba Ohonga mai niiho anai qesamane niihoke riiteqi niiqake geebanomaitemi minarai niiho dzapake qiraitakoi. j( OQate khata nomenipamuke Mai hee, O Ohonga, poro qere niihoi dzakapanita baamu bamu naataqu. ' Qate angerohoke Ohongai hee, Anai nokoke korabetemi nokoi gutu boto khara ma eepaho isakita naho tuhotuho naate qaarakoiqi hiireta. "& ?Oi Ohongai eka bosa khata nome ttokata paanaiteqi hee, Angero name, nike gama susupu khataho hasa ma gegema hiibareiqi hiiretanita noi angero bamu. F% Oi Ohongai hee, Anai niike dzoomani nii naho khatanipamu. Oke hiireqi noi paha hee, Nii ma nakamae Mai ma khataho isaki ooni totoho oonoma hiireta oke noi teqaha angero teeke pobi hiibara. c$ AOonita Khataho qopa ma dzapa pobi oi angerohoke suqobireqi peitanipamuke eete oorai. E# Oi Khata ape bahe Ohonga noomaeho ngingi ma dzubina dzapa pobinoma. Noi quba minara korabete soubireta ma oho apiapinipamu naate oorai teena. Noi maiho noo tatanga quba eeteqi kahosa napahoke teeteta. Teeteqi peite Baisa minanoma noho boto pobi naateqi oho poro qereta qoororai. KHATAIO ANGEROHO ISAKI RIITORAI N" Oke eete qaaramuti musaqike noi khatanipamu nomeke dzoobiremi baata. z! qDzoobe Dzairamane! Ohongai abi napake qupanomaitareiqi too abi ma kara dzoobiremi uimane neimane moo nooka qaata.  !&Napaho Soopara Dzesu noi sama nahota ttanga nomeke mootomi oorai, oonita bodza eraho neta abi teei eto sepeke anake dzakidzaki eetaino. Dzairamane name, oionita napaho Soopara Dzesu Kiristu noi baruna heena nometa nike soopara eete qaarare. Oore.Anai Pauro&7&Ma apene oho teteke aima qaaraqu nokoho torota Ohongaho hasu ma qupa kokora biranatare. Nokoi napama gama meeke Ohongaho Isirae (suqobidza abi) oni. 4a&Oonita sama kokoke geeba mootaqu, mae sama koko geeba mootaama naataqu oi gama quba sepe. Oonihe Kiristui abi teeke korabetemi usaqe naataqu meeke oi quba bagenoma. O&Qate ana naamae ikanomake eeteqi sama qusuba baurake eetaqu? Baamunipamu, oonihe meeke anai Soopara napame Dzesu Kiristuho dzapa ai qusubaitakoi. Anai noma naka hapahapata baateqi ana noho teteta tuumaqi hobisata qaateqa ttokaho teteke ana qusubaitemi bamu isanataqu. Oi qidzoke napai ttokaho samama qesa dzaira eetaqu. gG& Nokomae ao sama koko aimoraihe nokoi te meeke hu nooke qusubaiteqi eetoraidzara. Nike oho angita dzuubaqa oho geeba aimamake oho qubake nokoi sama qusuba baura eetaridzo ooqaho dzake noko eeteqi tototo hiiroraita nookao! iK& Qateqa, Dzuta abi eto nookami qanganatainoho qubake qesai nikeke hee, Sama koko geeba aimareiqi hiirorai. Oi Dzuta abi nokoi eto Dzesu Kiristuho hapahapa noo nookami qanganatemi noko nikeke qanga hiibainoiqi hiirorai. xi& NAHO NESE ISANATAAMA NAATEMI QETAQETA ERAI MINANIPAMU, OI ANA PAUROI BOTO NAMEMA NOO SUHE ERAKE QEESUBI. <q& Oonita oho tete siibaamake ooraquta napai abi samaneho quba baura qidzake eete qaarare. Oonihe, apene nooka hisi eetorai nokoke bosa qupadzomaqi nokoho kokora mekeqoma eetorare. T!& Oi gama quba bodzanomanita napa battigara naate qaaqa oho mee saridzakoi. .U&Oi teei dza ma rumuba nometa quba qupadzomami oho mee biranateqa abi noomaeke teetemi rubenga naatakoi. Oho qesa apei Sumasaho neta quba qupadzomami oho mee biranatemi abi oi qaraqara tatangaho meupu saridzakoi. Oho qubake baura qidza oonomake eete qaaqa, etoqa napamae hobisata peperataino. -S&Paha noorake korabete nookare. Ohongake ikobetaquho tete ooraama, baamu. Oi abi teei quba teeke dzaaromi peiteqa mee goomami mee teena oke noomae saridzakoi. &Ma apenei sinabidza nookorai nikemae adzahaha naate oho kiridzake qupadzomaqa sinabidza banaita oke ttaike moite qaarare. ta&Oonomake eeteqa abi samane eto bame nikemeke sepeke qesaho qereta goosobainohe nikemae aima qaarare. Z-&Oonita abi samane nikei baura nikemeqake torotaite qaarare. Oke eeteqi nikei isaki bosana nikemeke riitaquko nike bamu abi temuho qubake ttidza qidzanataquhe, baura nikemeke qupadzaomaqi ttidza qidzanatakoi. uc&Oi abi teei quba gattiqa ooqi sama nomeke moomi minanataqu abi oi sama nomeke ikobeteqa qanganatakoi. S&Nike qesaho bame aima qaarare. Oke eetemi Kiristuhota bagenoma naatakoi. z o&Dzairamane name abi teei kahosa teeke eesumi nike mooraquko nikehota apene meeke Sumasaho tete qusubaitorai nikei abi oke keba ma dzapata kharuba teetare. Oonihe, nike eto oho qesa torona oke saridzainoho attike eesuqa noke kharuba teetare. I &Etoqa napamae sama qusuba baurake eeteqa qesa kurebetaino. &Oonita napai Sumasaho nena naate ooraimi, Sumasai oora ma qaara napahoke soopara eete qaama napai noke qusubaite qaarare. o W&Oi apene Kiristuho pobi naate oorai nokoi ttokaho dza ma rumuba nokomeke teete kebaitemi oorai. v e&ma tete idzoidzo, ma sama quurataqu, ma sama soopara eetaqu, quba oonomake eetaqu oho qaga bamu, oio qidza.  5&Qate Ohongaho Sumasai hiiremi oho mee biranatorai oi era: Dzasa, qupa qidzaqidza, hasu ma keba, pookeba samakeba, keba ma dzapa, baruna heena, s _&peetta ma qeraqera, hu ma koridza, oba tatangaho dzaodzao, ma quba samane oonoma oioni. Nookare. Ana agobake qogo noo hiiretaho isakita paha erake hiire, apenei quba oonomake eetorai nokoi bamu Ohongaho pobita dzuubaqu, baamunipamu. a;&Guume ma pasena, apuata ma takutaku, ohonga maina paina, googa ma baru, ibo ma dzauba, D&Qateqa abiho dza hiiremi oho mee biranatorai oi era: ]3&Meeke Ohongaho Sumasai tete banaitemi, nike ota tuumami bagenoma naatakoi. Oke eeteqa nike bamu abiho dzake qusubaitaqu. Ma Sumasai nike dzeimami ota tuuma qaaraqu nike bamu hu nooho kabira naataqu, baamu. gG&Oonita nopoi qesa beekho eetemi nikemae qupadzomaquho teteta tuumaqu oke nike bitta eetakoi. kO&Paha ana noorake hiire. Abiho dza hiirorai ma Sumasaho dza hiirorai nopoi qesa ibo eetorai.  &Oonihe, nike etoqa qesa bitta ma kaka eeteqa qesa teete bamuitaino. Oi hu noo qibai erake hiirorai, Nii sama niimeho dzasa eetoraiho isakita abi temuho dzasake eetorare. Oke nike meeke qusubaitemi oi hu noota isanatakoi. ABI AGOBA MA ABI USAQE OHO KORIDZA &fE& Dzairamane name nookare. Ohongai nikeho kira hiireqi saqoromi oorai. Oonihe, nike saqosaqo teteta ooqi etoqa dzongobeteqa dza nikehoi hiibaquke qusubaitaino. Oonita nikei dzasake eeteqa, qesaho kokora eete qaarare. 3_& Oonihe sama koko geebanomai oho dzaodzao eeteqi nikeke tototo hiire dzakidzaki eetorai ana dza eetemi nokomae ipibireqa puni nokomeke teetemi oho dzaodzao bamu naatare. +O& Dzairamane name, anai sama koko geebaho tete hiire rerengi eetapuko, hapahapaho noo ma oho midzake oho abi qupadzomaama naateqi bamu anake sesero eetarota. ~& Oonita qahura oke ana nikema gama Ohongaho pengata teenaite qupadzomaqi hiire. Abi nike dzakidzaki eeteta noke nikei ao hotou biidzare. O}& Nookare. Dzoota maa teei suubaquko, qesa minarai gama suubakoi. V|%&Ohongai nikeho kira hiiremi dzakidzaki baura oi te noho nenanidzara, baamu. {w&Nikei bosata Kiristuho teteta bage eete tuusumi, apei nikeke dzakidzaki eetemi nike tete mee oke qaatake boobi? dzA&Oi Dzesu Kiristuho teteta abi teei sama koko geebanoma naataqu, mae oho isakiama naataqu oi gama quba meeama. Oonihe, meeke Ohongai napaho quba dzasa eetemi napa noke nooka hisi eetaqu tete oio meenomanipamu oni. y&Oho habarake nanai erake qupadzomorai, Ohongaho Sumasa napake dzeimami nana nooka hisi eeteqi oho teteta Ohongaho pobi naatorai. Lx&Oonita apene hu nooho teteta Ohongaho pobi naatare dza eetorai nike korabete nookare. Kiristui bamu ota nikeke hoobidzaqu, bamu! Nike ota taateqa Ohongaho baruna heenaho isakiama naatakoi. w&Qesa ma nike sama koko geebanoma naatare hiirorai nikei hu noo gama susupu qusubaite soubidzaridzoho bame aimami oi nikeke teetakoi. }vs&Nike sama koko geebanoma naatemake, Kiristui bamu nikeke hoobidzaqu. Noo oke ana Pauroi nike pobi hiiremi nookare. u &Kiristui napake eka qangata saqoromi oho qakiqaki naatorai. Oonita nike battigara naateqa etoqa paha sutasutaho kabira naataino. itK&Oiqi hiiremi ooraita Dzairamane name, qahura noo oi erake hiire. Napai teqaha sutasuta atapa oho khameto naate ooraidzara, baamu. Napai saqosaqoho khameto naate ooraita, nikei hu nooho dzaodzaonomake ao iihami tuumare.gsG&Oonihe, oho sinabidza ikanomake hiiremi oorai? Oi hee, Sutasuta atapaho khata noi bamu saqosaqo atapaho khatama nopo esese maiho quba tongo mai eetaqu, bamu. Oho qubake sutasuta atapa ma khata nopoke iihami tuumare. r/&Qate, bosata abiho dza hiiremi Hagari oho khata Isimaere dzoomami noi temu Sumasaho nenake sesero eeteta oho qesa poike oho tete oke eete oorai. q3&Dzairamane name nike nookare. Ohonga naru noo hiiremi Sarahai Isaka dzoomata. Oho qesa napai sinabidzata naru noo nohoho khameto naate oorai. Yp+&Oi erake sinabidza noota qeetemi oorai, O atapa quma, nii teqaha khata teeke dzoomara, dzaasa. Oonihe, niiho qupa qidzanatare. Oi teeho bahe nii apuamaho isakita qaariti poiqa nii qura eeteqa atapa apunomake riiteqa khameto samaneke dzoomakoi. Oonita niimae too inateqa oho hasa hiibare! Oiqi hiirorai (oi gama ai tataumanomaho sipi). co?&Qate, qusuho Dzerusaremu oi teqaha sutasutaho isakinidzara. Oi pai napahoho qesani. [n/&Arabia habaho tora Sinai ma ttokaho nagapa Dzerusaremu nopoi ttokaho ttaiqa teenani. Ma apene nopoho torota atimorai nokoi oho khameto naateqi gama susupu sutasutata oorai (oi gama nooka hisi eetaamaho sipi). Pm&Oonita qahura noota hiiremi oho tete erake eete oorai. Oi kodza ma tangaho noo eseri. Sutasuta atapa Hagariho noo oi Sinai toraho kodza ma tangaho noo. Oi hu noonita meeke sutasutata mootorai. l &Oonihe abiho dza hiiremi sutasuta atapai khata temu dzoomatanihe, Ohongai naru hiiremi saqosaqo atapai oho khata mee dzoomata. k&Noo erake qeetemi oorai, Abarahamuho khameto eserike paimane dzoomata. Sutasuta atapai temuke dzoomami saqosaqo atapai temuke dzoomata. kjO&Qate qesa ma nike hu nooho isaki naatare dza eetorai nikei hu nooho tete erake qupadzomare. =is&Ana nikeho torota biranate keba ma dzapata noo erake hiibarorihe, bitta eeteqi ana nikeho qupa muunaqi oho totohoke geeta qeetorai. TTOKAHO SUTASUTA MA QUSUHO SAQOSAQO OHO QAHURA 3h_&Oonihe khameto bittina name, nookare. Nike Kiristuho tomidza naataamake oorai. Oho qubake atapa teei khata dzoomoraiho isakita anai nikeho quba heme erake aimorai. Vg%&Oonihe, anai nikeho torota ooraqu mae bamu oi gama iso keke. Oonita nikemae kokora baura eete qaaraqu oonomaho dzaodzao oi bagenoma. Qateqa, abi qesai nikeho quba tete paanaitare hiireqi teqaha oho dzaodzao eetoraidzara. Oi bamu. Nokoi tete qidza nikehoke siiremi nike nokoho torota dzauri hiibareiqi noko oqaho dzaodzaoke eetorai. f&oeW&Ana noo mee erake hiireqi te oho quba nikeho ibo naate ooraidzara. Bamunipamu, eto oke qupadzomaino. d&Nikei Ohongaho angero teeke kokora eetarota mae Dzesu Kiristunipamuke aima kokora eetarota, oho isakita nike anake aimaqi kokora eetota. Kokora eetemi nikeho qupa qidzanateta. Oi ana moomi tete oorapuko nike ao nese nikeme bikoumami anake moitemi oho isakita naho nese qidzanatarota, buububuu! Oonihe kokora oonomake nike paha naho quba eetemi nikeho qupa qidzanataqu, mae bamu? pcY&Hiiremi nike nese heme nahoke mooqi teqaha naho ngiingi ma baabake eeteqi ekepusa eetara, baamu. b& Oi naho nese qanganipamu naatemi anai oho quba te peperataranihe beedzae eete nikeho torota Kiristuho sinabidza hiireta. =as& Dzairamane name, nookare. Nike te anake sesero eetara, bamu. Oonihe anai nikeho totaqike qupadzomoraiho isakita nikemae paha naho totaqike qupadzomare, oho pupuke ana hiibi. ?`w& Moorare! Ana nikeho qupake muunorai. Qupi qesa ma dzasidza qesa ma tama qesa ma tii bodza qesa oke nike naane quba qabeburorai? Idze! Anai nikeho irita baura sepeke eete qaabi mae? _& D^& Oonihe nike poiqa ao Ohonga gesina naatemi noi nikeke mai eete ooraita nike ikake eeteqi burisi eete paha ttokaho huttingi ma sapunge ngiingi ma baabanoma oho isaki naatare dza eetorai? }]s&Oi nikei agobake Ohonga mee noke khoukhau eeteqi quba maina painake ohonga tiibeteqi oho tuhotuho eete qaata. }\s&Oonita nikei teqaha hu nooho poro khameto naate ooraidzara, baamu. Nike aoke Ohongaho khameto mimi naate oorai. Ohongai hiiremi nike paha ttaike quba tongo nohoho apiapi naate ooraita qupadzomo. GARATA ABI TETE QESA IIHAMI PAURO POBITETA [!&Oho qubake noi khata nomeho Sumasa napaho qupata dzoobiremi napai gama oho qubake too ttuttuiteqi hee, O mai naname (papa) ooqi hiirorai. }Zs&Dzoomami apene hu nooho sutasutata qaata nanake Khatai saqoromi napai gama Ohongaho khameto mimi naate oorai. pYY&Qaami, oho bodza biranatemi Ohongai khata nomeke dzoobiremi atapa teei noke hu nooho nenake dzoomata. X3&Oonita khameto kotanga naataamake ooraiho qesa Dzuta abi nanai nikeho habara naateqi agobake ttokaho isakita huttingi ma sapunge naate qaata. `W ;&Oho tete erake eete oorai. Abi khata teei isanate ipita mai nomeho quba tongo mai eetakoi. Oonihe khata noi kotanga naataamake ooqi poro khataho isaki naatemi soopara ma poro maimane nokoi khata oke soopara eete qaama, mai bodza mooto oomake kebanoke abi khata oi poro gotta naatakoi. Poro gotta naateqa oionita poro tongo nomeke mai eetakoi. V &oUW&Oi nike ma napai gama Kiristuho torota sarai teena naate oorai. Oi nike Kiristuho pobi naate ooqi oho isakita paha Abarahamuho biidzamane naateqi Ohongai naru noo hiireta nike ma napai ttaiqake oho apiapi naate oorai. Oioni..TU&Oi Kiristuho mututa Dzuta abini mae raaba abi oho koridza baamu. Kokora abini mae maikhameto oho koridza baamu. Ungapani mae atapa oho koridza oho qesa baamu. 9Sk&Nookare, apene Dzesu Kiristuke ai tataumorai nike ma napai noma gama Ohongaho khameto naate ooraiqi noho isakita sinabidzaho sobasoba saridzeqi noho mututa bageke eete oorai. R&+QO&Oonita napai poiqa nooka hisi eetemi hu noo oi teqaha napake gabeho biiroraidzara ma teqaha soopara eetaama, dzoobe. AI TATAUMAKE EETE OHONGAHO KHAMETO NAATORAI P&Oonita hu no oi nanake bakena geema qaami Kiristui biranatemi napai poiqa noke nooka hisi eeteqi Ohongaho pobi naatorai. )OK&Oonihe napai Dzesu Kiristuke nooka hisi eetaamake qaami, hu noo oi Dzuta abi nanake sutasuta nagata qaanate qaami, ipita ai tataumaho tete paana naateta. gNG&Oonihe, Ohongaho hu nooi napake teetemi oke moomi, abi napai gama susupu kahosaho nenanita isanataama. Oonihe apenei Dzesu nooka hisi eetorai nokoma napai oho teteta Ohongai naru hiireta oho mee saridzorai, saridzorakoi. NM&Oke moomi hu noo oi Ohongaho naru nooke qirutomaama. Oi baamu, ma paha hu noo oi abike qaraqara moitaquho isaki baamu. Oorapuko, oho teteta Ohongaho pobi biranatarota kaqanihe oho tete bamu. %LC&Oonihe, Kiristuke dzoomaamake oomi hu no oi oho bodzata aima ootaho khooba era: Oi hu noo biranatemi abi moomi nokomaeho kahosai qanganipamu oomi beedzae saqobarota oke hiireqi Ohongai hu nooke angeroho botota qeeteqi Moseke moitemi Mosei bisata oke Isirae abike moitemi nokoi oho bame saridzemi isanataama naateta. Oonihe, naru noo oke Ohonga teenai hiire tatangaitemi Abarahamuho biidza Kiristu noi kebanoke abiho bisata biranateqi naru noo oho baura abi mee naatemi isanatorai, dzoobe! HU NOOI ABIKE GABEHO BIIREMI KIRISTUKE SARIDZORAI K&`J9&Oi abi teei hu nooho teteta quba qidzaho apiapi naatapuko oi ago naru noo oke ai siginaitarotanihe, baamu. Ohonga noomae naru noo oke hiiremi tatanga naatemi napai Abarahamuma gama oho mee Kiristuke saridze oorai. rI]&Qate oho khoba era. Ohongai Abarahamuho quba naru noo oke hiire qeetemi tatanga naateta. Oonita ipita tii 430 naatemi hu nooi biranateta. Biranateqi, oi teqaha naru noo bosana hiireta oke ai siginaitara, baamu! Oi agoba oorai. Hy&Oho qesa Ohongai naru noo teeke hiiremi oi Abarahamu ma biidza nohoho isaki naate oorai. Oi Ohonga Abarahamu erake hiireta, Niiho biidza oioniqi hiireqi teqaha biidza samanehoke hiibaranihe, Biidza teena oiqi hiiremi biidza oi Kiristunipamu oni. }Gs&Dzairamane name nookare. Abiho teteta erake eete oorai. Abi teei baatare boohiqa quba tongo nomeho noo oke geeta ttarita qeetakoi. Qeete tatanga naatemi, noo oke abi maina bamu sepeke ai siginaitaqu, mae mainata mootomi isanataqu, baamu. hFI&Oonita raaba abima napai gama Kiristuke nooka hisi eeteqi Ohongai naru hiiretaho isakita napa Sumasake saridzemi oorai. Oho pomata Abarahamuho tete qidza ao napaho torota biranate oorai. HU NOOI OHONGAHO NARUKE ISANATAAMA wEg& Qate sinabidza noota erake paha qeetemi oorai, Abi apeke eeta gosoromi oorai abi oi biidza ma baatanomani. Oho qubake moomi Kiristui hu nooho baru neta napake ingonaiteqi noomae napaho habara eeteqi biidza ma baataho isaki naateta. D1& Ma hu noo oi paha erake hiireta, Apei hu noo gama qusubaite soubidzaqu abi oi oho bameta ooqa qidzoke qaraqara saridzaqu. Oiqi hiiretanihe, oi gama nooka hisi eetaquho tetenidzara. Qate oho habarake sinabidza noota erake qeetemi oorai, Abi teei Ohonga nooka hisi eeteqa qaraqara saridzakoi. Oonita oke napa moomi tete paana naate, oi abi hu noota tatanga naateqa bamu ota Ohongaho pobi naataqu, baamu. C & _B7& Qate hu nooi erake hiireta, Apenei hu noo isaiteqa gama susupu qusubaite soubidzaama naataqu nokoi baataquho isaki naatakoi. Oiqi hiiretaho qubake apenei hu noota tatanga naatorai nokoi oho baruta dzuubakoi. Ay& Oke hiireqi Ohongai Abarahamuke sinabidza hiiremi noorake qeeteta, Raaba abi nokoi Abarahamu niiho nakuta agoago saridzakoi. Oke qeetemi ooraita moomi apenei Ohonga nooka hisi eetorai napa gama Abarahamuma teena naateqi agoago oke saridze oorai. x@i&Oi Ohongai agobake mooqi erake qupadzomata. Ipita raaba abi samane nooka hisi eeteqa naho pobi naatakoi. ?w&Oio tete, oonita apenei oho qesa Ohonga nooka hisi eetorai nokoma napa meeke Abarahamuho khametoho qesa naate oorai. R>&Nookara, Abarahamu noi Ohonga nooka hisi eeteqi noho pobi naateta. 8=i&Oonita nike hu noota tatanga naatemi Sumasai teqaha oho quba baura oke eetoraidzarani. Baamu, nike Ohongaho sinabidza nooka hisi eetemi Sumasa ooqaho quba baura oke eetorai. X<)&Sumasaho teteke nike ago saridzeqi ota bageke eete baaqoraihe, poiqake tete oke nike sepeke qaataqu mae? Ohongai nike Sumasa nomeke ttuunomake moitemi Sumasai baura qidza samane nikeho bisata eetorai. &;E&Isanate nike Kiristuke nooka hisi eeteqi Sumasake saridzeta. Oonihe, ota sohoroqi nike ruume ma potutu naate poiqake hu noota kotanga naatare hiirorai mae? C:&Oonita ana qasa noo erake hiiremi nike oho noo ipi hiibare. Nike hu noo qusubaiteqi Ohongaho Sumasake saridzeta, oni mae nike Kiristuho noo nooka hisi eeteqi Ohongaho Sumasa saridzeta? 9 &Ana Ohongaho baruna heenahoke hiiremi Garata abi nike oho ruumeni kaqa! Nikemae nookami nanai mekeqoma nikeho pengata hee, Dzesu Kiristui napaho habara naatemi abi noke hapahapanaiteta oiqi hiire qaata. Oonihe apei nikeke ikobetemi tete mainaka qupadzomorai? 8w&Oonita abi napai hu noo qusubaite oho quba Ohongaho pobi naatapuko, Kiristui sepeke baatarota. Oonihe baamu, Ohongai baruna heena nometa tete saridze oorai tete oke nii ma nakai ai siginaitemi bamu isanataqu, oke ana Peetoroke pobi hiireta. 7 &s6_&Nookare, nii ma nakai hu noota baata saridzeta. Oonihe oho ngaura qaateqi nakai Ohongaho totaqita qeemaqi aoke qaraqarake saridze oorai. Oonita nakai ikake eeteqa paha hu nooho ngaurata qeemaqu? Baamunipamu. Anai erake qupadzomorai: Anai Kiristuma naka teena naateqi baateta, oonihe noma gama eehaha naate oorai. Oi ana bahe, Kiristui anake eehahaitemi baura ana ttokata eetorai oke ana Ohongaho khatake ai tataumaqi eetorai. Oi noi naho quba dzasa minake eeteqi naho habara eete baateta. 5/&Oho teteke qahota mootoqi hiire. Anai qaho teeke qeeremi ngaura naatemi ana oho ngaurama qaho oke paha gootare hiibaquko oi obera naatakoi. U4#&Napai raaba abi kahosanomaho isakita ao hu noo potti biireqi Kiristuho torota biranate Ohongaho pobi naate oorai. Oonihe, oke moomi Kiristui hee, Kahosaho tete isanatoraiqa hiirorai mae? Oi baamunipamu! 3y&Oonihe, napai moomi abi teei hu noo gama qusubaitaquko noi bamu oho quba Ohongaho pobi naataqu. Oi bamuhe, abi Dzesu Kiristuke ai tataumaqu oqaho quba Ohongaho pobi naatakoi. Dzuta abi napai hu noo qusubaitareiqi te oho quba Ohongaho pobi naatoraidzaranihe, raaba abi ma napa gamaqa Dzesu Kiristu ai tataumaqi noho pobi naatorai. Tete erake qupadzomare. Abi ape ma apei hu noo gama qusubaite soubidzaqu oi abi qesahota isanatakoihe noi bamu oho qubake Ohongaho pobi naataqu, baamunipamu! Oonita mooro. 2&Anai Peetoroke hee, Qesa napai teqaha raaba abi kahosanomaho isaki naate ooraidzara oi napai husi ma paita Dzuta abi. .1U&Oke anai moomi nokoho tete teqaha sinabidza meeho tomidza naatara. Oho qubake ana nokoho pengata Peetoroke pobi hiireta, Ae! nii Dzuta abi ooqi raaba abiho pomata midza eetaamake nokoma patta muuna qaariti naane quba nii poiqake nokoke papate? Papahimi raaba abi nokoi isanate Dzuta abiho pomata qeemaqa sama koko geebanoma naataqu mae? Oi oberani. Oke ana noke pobi hiireta. AI TATAUMAHO TETE OQAI KEKE ISANATAKOI 0& Ma oho qesa Dzuta abi qesai obera naateqi noma papateta. Ma idze, Banabe noomae oho qesa nokoma qupa teenaiteqi raaba abike papateta. f/E& Oi bosata Dzakopoi Dzerusaremuta ooqi Dzuta abi qesake dzoobiremi nokoi Attiokhiaho teteta tuusuqi ota biranataamake oota. Oonita Peetoroi Attiokhiaho raaba abima gama isanate ttaike patta muuna qaata. Oonihe, sama koko geebanomai Dzakopoho nena baata nokoi Attiokhiata biranahimi Peetoroho qupa bitotomi, noi koridza biireqi raaba abike papateta. .& Oonihe ipita Peetoroi Attiokhia nagapata biranateqi poma teeta obera naatemi anai noho pengata oho noikiki hiireta. f-E& Nipe raaba abiho bisata baura eesuqi eto Dzuta abi habana nanahoke ruume naatainoiqi hiireta. Ma teena oke ana qupadzomaqi dzaodzaoma oho ttuma nikeho neta ttuttuitoraike nike moorai. PAUROI PEETOROHO OBERAKE PAANAITETA T,!& Qate Dzakopo ma Peetoro (Biriki) ma Dzohane noko subaho qesa ooqi moomi, Ohonga baura qidza anake moitemi oorai. Oho qubake noko ma nana ttaiqa naataquho isakita nokoi Banabe ma nakaho botoke aimaqi hee, Nipe raaba abiho torota baura eete qaama nanamae Dzuta abiho torota baura eetorakoiqi hiireta. Oonihe, nokoi nakake hee, +9&Oi Ohonga apei Peetoroke dzapa hiiremi noi Dzuta abiho quba qaru eetorai Ohonga teena noi paha anake dzapa hiiremi ana raaba abiho quba qaru eetorai. l*Q&Paha Ohongai teqaha abiho dzapa pobike qupadzomoraidzara. Oonihe abi mimi dzapa pobinoma nokoi teqaha garubata naho noo geemaqi oho ipi hiibara. Oi baamuhe, Ohongai Peetoroke Dzuta abiho torota sinabidza hiibareiqi dzoobiremi tuumorai oke nokoi qupadzomaqi oho qesa noko moomi Ohongai anake raaba abiho torota sinabidza hiiba qubake dzoobiremi tuumorai. ')G&Sinabidza oi nikeho torota mee eete soubidza qubake nanai oho basesake eeteta. Qateqa abi dzapa pobinomake hiibi nokoho dzapa pobi oi teqaha anake sirihara. S(&Oonihe, nanai teqaha obera abi nokoho noo qusubaitara, baamunipamu. ]'3&Oonihe tuuma ma baaba qidza napai Dzesu Kiristuho teteta saridzorai oke dzairamane obera qesai guuke nooka quba tupu ota dzuubaqi nanake angina teetare hiireqi nokoqeke keke Ttitto oho geeba mootareiqi hiireta. m&S&Qate Ttiitto noi Giriki abi oonihe nokoi te noke sama koko geeba mootareiqi hiibara, oi bamu. f% G&Qate ipita tii 14 naatemi Ohongai tete paanaitemi anai paha Dzerusaremuta tuumaqi Ttittoke aimaqi naka Banabema nanai qesa gainene eeteqi tuumata. Oonihe ana teqaha sepeke baura eete qaarara, ma ana eto sepeke baura eetainoho qubake sinabidza anai raaba abi pobi hiirorai oke ana Dzerusaremuta abi dzapa pobinoma nokoho pengata keke rerengi eeteta. $ & # &Oi baamuhe, nokoi noorake qesa pobi hiire nooka qaata, Idze, teei agobake napake sesero eeteqi ai tatauma baura rasaki eete qaata abi oi poiqake sinabidza teena oke abi pobi hiire paanaitorai. Oiqi hiireqi nokoi nahoke qupadzomaqi Ohongaho hasa hiireta. " &r! _&Oho qubake Kiristuho oko ma boto tupu samane Dzuta habana qaata nokoi naho pengake gesina naate qaarara. P  &Oonita bodza oho neta anai tuumaqi Siria ma Kirikia habata qaata. S !&Nookare, noo ma pobi erake ana Ohongaho pengata qeesubi oi noo meenipamu.   &Oonihe, Kiristuho qaru khameto minara nokohota anai teqaha teeke mooraranihe, Sopara nameho noma Dzakopo teena noke ana moota.  #&Qate tii tapari naatemi meeke ana bodza ota Dzerusaremuta aabe tuumaqi Peetoroho nagata peiteqi qupi 15 oho isakita nakamae ota oota.  ;&Oho qesa ana teqaha Dzerusaremuta peiteqi qesai bosata Ohongaho Qaru abi naateta nokoho torota biranate tete aimara, bamu. Anai Dzesu gesina naasuhiqi aoke Arabia habata tuumaqi ota noke tuuhorota. Tuuhoroqi burisi eete Ttamasiko nagapata biranate ota bukhuma baura mina eeteta. ! =&Paanaiteqi noi hiiremi ana raaba abiho torota Kiristuho sinabidza hiire paanaitarotaho isaki naateta. Oonihe ana teqaha abiqaho torota sinasina aimara. 1 ]&Qate, pai gotta nahoi ana dzoomake boohimi Ohongai baruna heena nometa anake uhutota. Kebanoke noi bodza mootoqi khata nome tete nohoma gama naho quba paanaiteta.  /&Oho qesa uimane nanahoi tete rerengi eete qaata oho teteta anai qooroqi dzaodzaoma Dzuta abiho sinabidza qaupuiteqi qesamane nameke riite qaata. "~~}D|F{{zyy3xwwNw=utttrr6qq#p&nnlkk"jjIihh:g_ffJee"dTccb ac``__5^y]]N\\ [BZZ&YY;X{WWVV~TS_RQQmPP/OyNMM MK$JJIIHGFFEDDC4BCAA @I?>==v<<:99z8877544B3I21Z0//%.s-+y+**N)[(('' &W%$$#3"o!!!3 c3kU *Tu5 B K M vVzp:{m Qate Saraha qumai qaaqi ao tasu naatetanihe khata dzoomarotaho naru nookaqi hee, Naru ooho maikhatai meenomaniqi hiireqi ai tataumata oho beedzae saridzemi oho mee biranateta. z Oi noi hee, Ohonga naga gosogoso maikhatai nagapa tatanga bagenoma oke korabetemi saridzakoiqi hiireqi te hou peu eete qaarara. tya Noi ai tataumaqi naru oke qupadzomaqi dzore ma aabeho isakita parai nagama tuuma ma baaba ota eete qaata. Xx) Qate Ohongai hiiremi Abarahamui nooka hiisi eeteqi teqaha tete oke qupadzoma soubidzaranihe basesaama naateqi Ohongai haba mainata noho guhu ma nagapa saridzakoiqi hiiretake noi mai eetareiqi qeemata. w  Qate Noai ai tataumata oomi quba bamenoma biranatarotake Ohongai noke pobi hiiremi noi quba oke mooraamake ququimaqi noo qusubaiteqi oko ma boto nomeho qubake sisima mina ooqaho isaki korabeteta. Oonita ttoka abi basesanomake noi gaubireqi oo eeteta. Noi nooka hisi eetemi Ohongai oke moomi bagenoma naatemi Noai paramu oho apiapi naateta. ABARAHAMUI AI TATAUMAHO TETE KURAUMATA Pv Oonita teei Ohongaho torota qeemaqu noi isanate ai tataumaqi hee, Ohongai ooraita noho qiri eetemi bamu qoredza eetaqu. Oiqi hiire tete oke aimare. Qate oho tete paha teei te ooraidzara, bamu. :um Qate Enokhai oho qesa ai tataumata qaaqi baataamake oomi Ohongai noke aima qaheburota. Oi Ohongai moomi noho oora ma qaarai ai tataumata bagenoma naatemi noke qaheburota. Yt+ Bosata Kai noi dzoo nomeho mee qesa rumutoqi kiridza oke Ohonga moiteta. Oonihe noma noho Aberei ai tataumata meme ma quba nomehota kiridza saridze Ohonga moitemi Ohongai moomi qupa rike ma pobiho isaki naatemi kiridza oke eepama mee hiireta. Oho ipike Abere baatetanihe noho totohoi baataama oi urai ai tatauma quba kosibetorai. s{ Oi paha napai ai tatataumaqi hee, Agobanipamuke nesema quba mooraquho isaki teqaha ooraranihe Ohongai noo teeke hiiremi quba minarai noomae hohodzateta oke qupadzomaqi napai gesina naatorai. ABERE MA ENOKHA MA NOAI AI TATAUMAHO TETE HUNATETA rr] Ai tatauma oonomake eete sinabidzaho uimane neimane agobake baura eete qaaqi isere qidza saridze qaata. q  Ai tatauma oi quba apeho isaki bahe oi Ohongaho quba dzukudzukuna qoqotobake oorai ooho ttitti ma bapo ma oho mumure oidzo. ;po 'Oonita nookare, napaho dzapa oi te peperataquho rubengata ooridzara. Napai ai tatauma eete qaamake napaho gisi qidzanate soubidzakoi. Oho dzapai napaho irita ooraita mooro!2o] &Noi hee, Abi teei bamu sepeke ooraquhe ai tataumaho tete ooqata isanatakoi. Qate teeho qupa peperatemi burisi eetaqu abi oonomaho goottaeke ana eetoraiqi hiireta. \n1 %Oi oho mee napaho torota mootaqu oho Sooparai bamu hairi eetaquhe ao biranatakoi. m! $Oi Ohongai naru hiiremi nike oho mee saridzare hiireqi Ohongaho dza qusubaite qeemaqi eto bisaqata sapara naatainoho qogo noo hiire. }ls #Oonita nike oonomake eete Ohongaho qupa toobake eeteta oi ipi ma ari qidzanomanita oke eto sepeke ai siginaitaino. _k7 "Oi nike quba dzakapa minanomaho apiapi naatakoiqi hiiremi ibo abi nokoi nikeho qepe ma haba karabetemi nike teqaha oho quba nookami qanga naataranihe qupa qidzaqidzama kaipo oho ropubata qeemata oi hasanoma. j !Oi totaqita oho heme ma bame nome ooraihe paha totaqi temuta nike oora ma qaara oonomaho ttaiqa naate ooraike eto ruume naataino. 6ie Oi nikei bosata Kiristuho quba adzahaha naate qeemaqi kaipo ma qangareba bamenoma nikeho irita taateta oke nike te oho quba peperataranita oho isaki paha qupadzomare. h} Nookoraita moomi Ohonga kupina eepanomaho botota taataqu oi quba attinomani. SUHEHO KIRIDZA AIMAREIQI BATTIGARA NAATARE [g/ Oi Sooparai hee, Ipi ma ari tukuto moitaqu baura oi nahonita ana namae ipi moitakoiqi hiireta. Paha teeta qetaqetai hee, Soopara noomae abi tupu nome batabidzakoiqi hiiroraita noo oke napa gama nookorai. f Qate Ohongai baruna heena naatemi Khata nohoi heme baurake eete tete saridzemi abi ota qeemami Dzesuho dzuui ao noko rittabetemi nokoke Ohongaho pobi ooniqi hiireta. Hiiremi torona bamenoma biranatemi Ohongaho pobi hiiretahota qesai Sumasa basesa eeteqi Kiristuho dzuu oke noko paha ngiingi eete qorobidzaqu abi oonomake Ohongai ikanomake eetaqu bahe ngausanipamuke eetakoi. #e? Moseho hu noo agobata abi teei kahosa bamenoma eetemi abi eseri mae tapari oke moo isere mootomi nokoi abi oho dzasa eetaamake teetemi baate qaata. !d; Baamuhe, Ohongai ibo nomeke batabiremi eepai nokoke dzarabidzare eesubita abi burisi eete agobata qeehiqa oho mukena attinoma naatake boobita nookare. \c1 Qesai napama gama ango tete mee saridzeqi dzuubotahe ikaqi hiireqi napake qaateqi beedzae eete agobahota qeemaqi oho kahosanoma naatorai? Ma kiridza apeke qeeremi oi poiqa nokoho quba isanataqu? Oi baamu. dbA Qesai ao Kiristuho oko ma boto tupuke gaubire agobahota paha gosororaihe napai eto oho pomake gesina naataino. Napai moohimi ao iihai moosobita napai qesa kosibetare. KIRISTUKE DZAGA BOBOTOQA TUME BIIDZAQUI ATTINOMANI `a9 Oke hiireqi kokora ma baura qidza samaneke eetorareiqi napai qesa qupanomaitare. k`O Oi Ohongai meenomanita napai pekhure teete qusuho eka ota mugibiire peitoraqutoke mee saridzare. E_ Ooraiqi iiha ma dzoobidza qanga napahoke noi ao piratetemi sama napahoke sinabidzaho obama akobetemi napai qupa sasari oke qupadzomaqi hee, Meenoma naatakoiqi hiireqa ao napamae qeemare. _^7 Oonita Ohongaho oko ma boto tupu napaho irita dzube abi mina Kiristu noi oorai. ]7 Oi teeho quba bahe noi sama nome bagara biireqi ttoba asuasu uhutota. Oi sama nome oke noi uhutoqi tete usaqe agoagonoma oke napaho quba paanaitete. \ Oonita dzairamane name napai paidzasuiqa Dzesu baatetaho dzuuke qupadzomaqi qusuho suruho poro ttanganomata ao qeemare. 7[g Oiqi hiiretaho mee ao biranatoraiqi Sumasai hiiroraita kahosa oonomaho kiridza ma qonoqono ao bamu naateta oke nike qupadzomare. NAPA QEEMAQA OHONGAHO TOROTA INOBETARE @Z{ Dzaaroqa ao honga ma kahosa nokohoke ababara naatakoi. 2Y] Poiqahoke hiireqi Sooparai hee, Poro tongo oho mee biranataqu bodzata noo ma pobi namenipamuke anai abi nokoho qupata qeeteqa oke iiha ma dzoobidza nokohota dzaabakoi. KX Oke eetemi Qaheuba Sumasai isere erake napaho quba mootota. W Oonita sama nome ai mootota oi qupi teenanita napai oho ipike noho pobi naate oorai oi tii teena bahe agoba qaraqara qaarakoi. TV! Oi ibo nohoi gama subate noho pesuta biranatareiqi noi oho beebeke oorai. VU% Baamunipamu! Oi dzube abi mina napahoi qupi teenake kahosa napahoke teetemi bamunipamu naatareiqi sama nome ai mootota. Mootoqi baata oke qaate peiteqi Ohonga maiho poro qereta qooroqi noho pobita oorai. T Oonihe ttokaho dzube abi ikabeteqi paha qupi ma sau samaneke kiridza ma qonoqono agoba oke sepeke ipibireqi qeeroraqu? DS Oonita Dzesu Kiristu noomae qupi teenake sama nome kiridza oho quba mootomi napai gama poro tongo usaqe nohoho pobi naate oorai, dzoobe. KIRISTUHO KIRIDZAI KAHOSAKE TEETEMI BAMU NAATETA -RS Goottae oonita Dzesui hee, Ana niiho dzata oho habara naatareiqi baaoraiqi hiireqi poro tongo agoba oke ai siginaiteqi usaqe nomeke oho habara mootakoiqi hiireta. |Qq Oonita hiibi, Qonoqono ma kiridza qebaqeba ma kahosaho baura qesaqesa hu nooi hiiroraike Ohonga noi goottae. 5Pc Ttuttuiteqi anaho isere hiire qeetemi ooraiho isakita anai hee, Ohonga nookare, anai teeho quba baaoraidzaranihe niiho dzake qusubaite oho kabira naatareiqi baaorai. LO Abi nokoi kiridza qebaqeba ma kahosaho baura samaneke eetemi niihota isanataama naatemi nii qonoqono ma kiridza qebaqeba oonomaho qoottae eeteqi anaho samake ooho kabira naatareiqi ttuttuiteta. DN Ooqaho qubake Dzesui ttokata qurateqi hee, O Ohonga, }Ms Oi teeho bahe meme ma burimakauho dzuui kahosa akobetaquho isaki ooraidzaranihe oke heeqata ngaumaqake eete qaata. IL  Baamu, oonihe tii samaneke kahosaho baura oke eete qaata. mKS Oho tete oorapuko oho abi ao qupa sasari saridze kahosaama naate bamu oho kiridza qeere qaararota. @J { Hu nooi quba mee bamuhe oi quba mee biranatarota oho qaseqase. Oonita oi Ingona dzuma samaneta ingonaitaquho kiridza qeere qaatai oho abike ingonaite soubidzaquho tete teqaha oorara. [I/ Oke nike qupadzomami Kiristui oho qesa baatetanihe noi kahosa nomeho quba bahe abi minaraho kahosa quba baatemi napai iiga oho saqosaqo naataridzoho tete oorai. Oonita apenei noho quba beebe eete eema ma totoqo eetorai nokoma napake qidzaite soubidza qubake Kiristui paha biranatakoi oi baataho pobi bahe qaraqarahonita qupadzomare.cH? Oonita tete biraitemi oorai oi era: Abi baataridzo, baateqake batabidza saridzakoi. 1G[ Oho isakita eetapuko dzuu nohoio agobake pereba baa qaararota. Qate poiqanipamuke noi qupi teenake sama nomeke kiridza qeereqi ttoka abi minaraho kahosa gama teeteta. &FE Oi ttokaho dzube abi mimi nokoi ingona dzuma samaneta ttokaho suruho poro ttanganomata qeemaqi dzuu qesaqesama piratetoraiho isakita Dzesui te eetara. .EU Baamu, Kiristui teqaha ttokaho suruho poro ttanganomata qeemaranihe qusuho nena bagenomata qeemaqi napaho pui naate Ohongaho dzaganipamuta biranate oorai, uububuu! $DA Oonihe quba oi qusuho tete ooho qaamodzamodza eetetanita oho kokota ipibireqi Ohongaho mee biranatetanihe kabira apeho dzuuma akobetemi isanatarota? /CW Oke hiireqi dzuu teena ooma noi oho qesa parai naga ma oho ttuba ma qapu gama pirateteta. Oonita hu nooho neta quba naane ma naaneke eetaqu kabiraho dzuu biireqake eetakoi oonita oho akoako ooraamata bamu tee ma teeke eetaqu oho tete oke eete qaata. BAATEQI KIRISTUI QARAQARAHO TETE KURAUMATA B cA? Pirateteqi noi hee, Ohongaho poro tongo nikeho torota biranataquho dzuu eraniqi hiireta. o@W Baamu, oi Mosei hu noo oke gama abi minaraho pengata paanaite soubireqi oba ma soopuho isaki ma sipisipiho buuru (suu) dzuunoma oke aimaqi meme ma burimakau khataho dzuuma abi minarake pirateteqi hu nooho gee ma gama pirateteta. Q? Maqa, poro tongo bosabosa oi teqaha baataho dzuuamake biranatara. u>c Oi Dzuta abihota poroho mai baataamake oomi poro tongo nohoke abi bamu mai eetaquhe baatemake mai eetakoi. \=1 Oi poro tongoho mai baatemake noho abi oke mai eetoraiho pomake qupadzomare. < Oonihe poro tongo bosabosa oi too pasere eeteqi abi kahosanoma samaneke gaama qaata. Oonihe gaamami nokoi poro tongo usaqeta qeemaquho isakiama naate qaata, dzaasa. Oonita apei nokoho habara naate baatemi qeemaqa usaqeho naru oke minaraho quba mai eete qaaraqu? Oke hiireqi beebe eete qaatahe aoke Kiristui napaho habara naate baateqi poro tongo usaqeho tuhotuho naate oorai. k;O Qate poiqa Kiristui Sumasa dzakapanomaho teteke qusubaiteqi makaamake dzuu nomema Ohongaho taanga napaho irina oota oke ai siginaiteqi napaho qupa khata qidzaiteta. Qidzaite eehahaitemi napai bauraho gisi ma qase oonomake qaateqa Ohonga qaraqaranoma meenipamuke qusubaite noho baura usaqe qere biire qaarare. DZESUHO DZUUI PORO TONGO USAQEHO QAUPUQAUPU .:U Oi meme ma burimakauho dzuu ma burimakau qumasa teeho pinarake oho dzube abi aimaqi ooma abi tupu oke bababa eetomi abi te oho quba qidzanipamu naate qaarara. +9O Noi teqaha meme ma burimakau kabira qesaho dzuuma ota peitaranihe abi minarake ingonaitorareiqi dzuu nomema qupi teenake peitemi oho isaki ao biranate qaarakoi. 98k Qate Kiristu dzube abi minanipamu napahoi ttokaho naga agoba bahe qusuho isaki botoma gootaama, quba usaqe mina bagenomanipamu oke paanaiteqi poiqa oho tuhotuhota oorai. E7 Oonita samaho akoako ma poma qesaqesa hu ma koridza biranate qaata oi te mee naate ooraranihe oho mee ipita biranatakoiqi nokoi oho roherohe eete qaata. KIRISTUI DZUU NOMEQAKE PEREBIRETA 6# Oi abi apene Ohongama qesa dzaira eetare hiireta nokoi naga ota biranate qaatahe nokoho qupa khatake qidzaitemi pobirate soubidzaquho tete oorara. Oonihe naga oi baura ooho ttarima gama qaata bodzata quba oi poiqa qusuho suruho poro ttanganoma ma baruna heenaho tete meenomaho isakike ttuittui tiibete qaata. Oke Qaheuba Sumasai qupadzomaqi tete bosabosa oke banaitemi oho baura biranate qaata. S5 Oonihe apenei naga ota qonoqono moite qaata ma kiridza qeere qaata? u4c Qate suruho poro ttanganoma ota dzube abi mina noqeke keke ingona dzuma minata ota peite qaata. Oonihe bosata qanga nomeho ma abi minaraho qangake kuimareiqi kabira teeteqi oho dzuuma nakuta qeemaqi mauba qaheubana oke piratete qaata. 3 Oonita tete oonomaho hu ma koridza qusubaiteqi dzube abi qesa samane nokoi suruho bosabosata qeemaqi baura nokome ota eete qaata. b2= Qate mauba oho sarubake gorima angeroho qaseqase hihihinoma korabetemi Ohonga nee ma baunomaho isaki naateqi paha baruna heena nohoho gisigisi naateta. Oho noo bagenoma paha samane ooraihe erata bamu hesate hiibaqu. b1= Qate suruho bosabosake qaatare hiire goriho qohare ota ura moromoronomaho qaunai peite qaata oke riite ttoba asuasuho hahari riite moomi poro ttangaho suruho ota paha quba qaheubananipamui qaata oi poro tongo agobaho aratta mauba oke gorima suraitemi tobe sumanoma naate qaata. Oi mauba oho nakuta poro tongo bosabosaho hu noo qetaqeta bamenomai qaata, ma mana oke gori qapuna mumure mootomi qaata, ma paha Aaroho sumu oi oqina eeteta quba oi gama mauba oho nakuta qaata. 0 X/) Oi nokoi parai naga mina teeke gootoqi suruho bosabosaho nakuta dzongi ttarinomaho qoba teeke mootomi qaata. Ma paha qaheuba qohare ota mootota, ota dzube abi nokoi dzobadzoba Ohongaho dzagana mooto qaata. e. E Mooro. Poro tongo bosabosa oho qaheuba nagai ttokata oomi baura ttari nohoi ooma gama oota. -w Oiqi Ohongai hiireta oi poro tongo bosabosake moomi ao topa ma qosana naate bamu naatarotaho qubake noi hiireta.b,= Oi baruna heenaho qubake anai honga ma kahosa samane nokohoke gaubireqa ruume naatakoi. t+a Oke eetemi abi gama iso keke anake gesina naateqi teei bamu samaqana nomeke hee, Ohonga gesina naatareiqa hiibaqu, ma nane bamu noma nomeke oho totohota hiibaqu. Oi teeho quba bahe mina ma adza gama susupu anake gesina naate oorakoi. (*I Oho qubake bodza oonomai bamu naate qaamake anai Isirae abiho quba poro tongo paha usaqe teeke biidzakoi. Oi Ohonga Sooparai hee, Tetenipamu nameke nikeho qupata suutoqa iiha ma dzoobidza nikehota oke qeete oomake meenipamu nike naho abi tupu naatemi anai nikeho Ohonga naate qaarakoi. :)m Oi anai uimane neimane nikehoke botota dzeimaqi Aigitta habata tta eeteta bodzata nokoho quba poro tongo teeke biiretahe nokoi naho noo basesa eetemi anai nokoke kuimata. 1([Oi Ohonga Sooparai nokohoke nookami isanataama naatemi noi hee, Ipita anai Isirae abi, oi Dzuta abiho quni ma mani gama, nikeho quba poro tongo usaqe teeke biidzakoi. h'IOi poro tongo bosabosai isanatapuko naane quba paha ipita oho habara quba qiri eetarota? F&Qate poiqa qusuho naru ma poro tongo usaqe oho tuhotuho abi mina Dzesu, ma baura noho oi gama bagenomanipake naate ttokahoke gama suqobirorai. PORO TONGO USAQEI AGOBAHOKE SUQOBIRORAI %!Oonihe Ohongai Moseke hee, Nii naga oke qusubaitareiqa qaseqase ana niike tora kakata banaitetaqaho isakita qusubaitareiqi hiireta. Oho quba moomi naga qusubaiteta ma noho hu nooi hiireta oi mee bahe ipita qusuhoi meenoma naatarotaho qaseqaseke noi ota qusubaiteta. $}Oonihe noi ttokaho dzube abiho isaki bamuhe qusuho. Ttokaho isaki nokoi hu nooke qusubaiteqi kabiraho kiridza qeerorai. ?#wMooro. Ttokaho dzube abi mimi nokoi kabira ma oho dzuu aima sani kiridza qeerorai. Oonihe Dzesui kiridza apeke qeerorai bahe sama nomeke ao qupi teenake kiridza qeeremi oorai. $"AQusuho qaheuba biiri oke abi te gootaranihe Ohonga noomae meeqake goototanita Dzesui poro qere ota peite biiri oho bisata napake tuuhororai, dzoobe mina. ! Oonita oho noo qiba ape bahe napaho dzube abi minanipamu oonomai aoke qusu haba mai eete Ohongaho poro qereta napaho beebe oorai. m SQate hu noo abi nokoi abi pepepeke uhutomi nokoho dzube abi mimi naate baaoraihe Ohongai abi pepepeke bahe Khata teena nomenipamuke uhutoqi dzapa nome ota hiire tatangaitemi Dzesui oho baurata agoba qaraqara qaarakoi.gGOi ttokaho dzube abi nokoi bosata kahosa nokomeho quba kiridza qeereqi ipita abi qesaho kahosa quba baura eetorai. Qate napai hiire abi oi kahosaamanita qupi teenake qesamaneho quba kiridza qeereqi sama nome ota suutota. =sOi Dzesu dzube abi mina napaho noi quba apeho isaki bahe kahosaama, ikoikoama, pona ma hasu qidzanoma. Abi oonomake Ohongai qusubaitemi noho dzapai qusunipamuta peite oorai. a;Oonita apenei Ohongaho torota biranatare hiireqi Dzesuho puita qeemorai noi nokoho quba pupubete qaama qidzanate soubidzakoi oi noi ooqaho quba oorai oi paha qaarakoi. DZESUI MEREKHIDZEKIHO MUMURE OOHO MEE ONI iKHiiretaho quba napa moomi poro tongo bosabosaho dzube abi nokoi baate bamu naatemi haba habara biranatemi isanataamani. Qate Kiristuho dzube abi baura oi ao noho qereta peite oorai oi qaarakoi ma bamu paha teehota qeemaqu. 'Oonihe Ohonga Sooparai hee, Khata nahoi dzube abi mina naatakoiqi hiireqi dzapa nomeke ota suutomi dzamutaquho isakiama naate oorai. Noi hee, Nii dzube abi minanita agoba qaarakoiqi hiireta. Oonita Dzesuho poro tongo usaqe oke napai moomi oi bosabosake suqobire oorai. (IMa paha, hu nooho dzube abi baurata qeema qaari nokoi te bosata Ohongaho neta nookami baura ooho noo tatangaiteqi dzapa nomeke huu noota suutara, baamu. Oho qubake nike ao hu noo oke ai singinaiteqa Dzesuho qupa toobake eetaqa Ohonga dzamonatoraiho teteta qeehiqa mekoqoma ota atimare. eCOi hu nooho isaki oi meeama ma gau oi teqaha quba tee ma teeke pobitemi qidzanatoraidzara. zmOi qetaqeta hee, Nii Merekhidzekiho qesa dzube abi mina naate qaarakoiqi isere hiiretaho isakinipamu ooni. Oi Dzesui teqaha ttokaho dzube abi hu noona hiiroraiho isakita biranataranihe qaraqara tatanga beedzaenomaho ttarita biranateta. Oonita Merekhidzekiho qesa dzube abi teei biranatakoiqi hiireta oi teeho quba bahe noi sama mainanipamu naatakoiqi oke hiireta. gG Mosei teqaha Dzutaho ttarike hee, Hu nooho dzube abi naatareiqi hiibaranihe Aaro ma Rebiho ttarita biranatorai nokoi hu nooho dzube abi naateqi saninoke arattata peite hu nooho baura eetorai. Qate Dzesui Dzakopoho khameto nokoho ttari tuerebehota biranateta oho dzapaio Dzuta. Oonita Dzesui dzube abi minanipamu naateta oi Dzuta (oi dzakapa) oho ttarita biranatetahe noi Merekhidzekiho poma qesata ipibireqi qamodzamodza oho mee naateta. MEREKHIDZEKI AO DZESUHO QAUNAKE AIMATA   Oonita dzube abi mina noi mainata baabakoiqi hiiretanita noho noo ma dzapa pobi oho qesa ttari mainata baabaridzo oke qupadzomare. ~u Oho quba moomi Rebiho dzube abi ttari oi hu nooho isaki ooqi te abike qidzaitoraidzaranihe suutorai. Oi Aaroho ttari isanataama naatemi Ohongai hee, Aaroho isaki bahe Merekhidzekiho isakita dzube abi mina teei ipita biranatakoiqi hiireta. B} Oonita hiibi, Rebiho ttari agobake Abarahamuho nakuta ooqi ttuma oke dzube abi mina moiteta oonita Dzuta abi nikei eto ttari nikemeke qaupuitaino. DZESUI DZUBE ABI USAQE DZAKAPANOMANI 2] Oho qanga bamuhe Dzuta abiho dzube abi mina ma adza nokoi agobake eebobo nokomaeho nakuta ooqi Merekhidzeki abi mina qaraqaranoma oke ttuma ma quruma oke eete moiteta. y kOonita Dzuta abihota dzube abi baatorai ma nokoi ttuma ma qurumaho koko nokome oke abi oonomake moitorai. > uAbarahamu noi abi mina Ohongaho narunomanihe, Merekhidzeki abi isere ma koridzaama noi abi minanipamu ooqi Abarahamuke agoago eetemi noi abi ohonga oke quruma nomeho koko moiteta. T !Oonita napai hee, Abi minai abi adzake agoago eetakoiqi hiiroraita mooro, U #Moiteta oonita hu noota dzube abiho ttari, oho dzapa mina Rebi, nokoi abiho qonoqono aimorai oonihe nokoi Abarahamu eebobo nokomeho nakuta ooqi noma gama ttaike Merekhidzekike qonoqono oke moiteta. > uOonihe paha mooro. Merekhidzeki noi abi gattiqa apeke Abarahamu eebobo napahoi quruma samaneho koko noke moiteta? Baamu, Merekhidzeki noi abi minanita Abarahamui oke noke moiteta. 3_Ma paha, Merekhidzekiho mai ma pai oke napa ruume, oi noho isere te Dzuta abiho ttarita ooraidzara. Oho qubake qaraqara nohoho khooba ma koridza oke napa ruumenita ooqaho qubake Ohongaho Khata qaraqaranomaho noo oke Merekhidzekiho dzapata mootoqi hee, Qaraqara nohoi koridzaamaniqi hiirorai. d COi Merekhidzekiho noo erake eete oorai. Noi nagapa Saremuho abi qiba ma Ohongaho dzube abi minai qaata bodzata noho baura eseri; noi Saremu, oi hasu, oho abi qiba ooni paha pobipobi maikhata. Oonita Abarahamui qaa eeteqi abi mimi gumenomake teetoramuti qaate quruma ttuttuiteqi burisi eete nagapa tuusumi Merekhidzeki noke saridze agoago eeteta. Agoago eetemi Abarahamui qaa oho neta quruma quba samane aimatahota koko tee ma teeke uhutoqi Merekhidzeki kiridza oke qonotota.  +Oi Merekhidzeki dzube abi minaho isakita Dzesu qaraqaraho maikhatai napaho bosa qooroqi ttoba hahari uhutoqi peite qusuho suruhota qeemata. Qeemaqi eka koko oke ota suutomi oi napake idzoidzoke dzeima qaama napaho qupa ma gisi ota biranate qidzanatakoi, dzoobe mina.?wOi Ohongai too pokhiama. Naru noho ma dzapa sutasuta noho oi eseima ooraita apene noho neta sumudzate oho mee saridzaqu nokoi nookami eka nohoi eseri tatanganita bamu uhubaqu. <qOonita abiho tete oke qupadzomaqi Ohongai naru hiireqi oke paha dzapa nomeke ota hiiremi noho qupai te eseri tapari naatoraidzaranihe naru hiireta teena ooqake qupadzomorai oni. Dzuta abi ma karahota naru tee ma teeke hiibaqu oke abi mina teeho dzapata hiiremi tatanga naateqi qesaho noo gama suqobirorai. U#Oke meeke Ohongai hiiretanihe, Abarahamui heme baurake eete mee saridzeta. Naru hiireqi noi hee, Ana naamae niike agoago eetemi nii dzakapanoma naatakoi, oi anai niiho isaki minaitemi gaira naatakoi. ~ Ohongai Abarahamuke naru hiireqi abi mina apeho dzapata hiire oke tatangaitarota? Baamu, noomaeho dzapa hiireqi tatangaiteta. G} Oi nike eto sapu teetainohe abi qesai ao nooka hiisi eeteqi heme baurake eete Ohongaho naru oho mee saridzoraita nokoho teteke nikemae suima qaaqa saridzare. NARU MEENOMANITA QUSUBAITORARE | Oonita nanai dza eetemi nike paidzasuiqa baura teena oke dzaodzaoma eetoraqutoke suheqata oho ipi ma ari saridze soubidzare. -{S Oi nike Ohongaho dzapa qusubaiteqi Qaru abi nohoke tuuhoroqi kokora samaneke eete qaaimi noi ikanomake eete oho ruume naate ipi moitaama naataqu? Baamu, moitakoi. !z; Oonihe Dzairamane naname nanai hee, Nikei oonomaho isaki bamuhe ingonaho tete qidza bagenoma oke qaupuitoraiqa hiireqi nikeke qogo nooqake hiire. y}Qate mee goomaama naateqa pare naatemi ota baa ma ngaai peitaqu oi agoago bahe baruho pobi oke eepama qeeremi qaitakoi. 8xiOi erake eete oorai. Ttoka teei quu oba ma ete qidza samaneke aimaqi oho habarake mee qidza samaneke goomami baura oho abiho quba isanataqu tete oi Ohongaho agoago oni. (wIOhongaho Khatake paata midzahubaite noke paha maranga biidzaqu abi oonomake isaki apema tototo hiiremi paha qupa burisi eetaqu? Oho tete ooraamanita nookare! Oonihe nookare. Abi qesai ao adzahaha naate qusuho tete qidzake etteimaqi ct?Oio sohosoho oho quba samane. Oho quba Ohongai nookami isanatemi napai ao suuta qeemare. &sEBamu sobasobahoke hiibaqu, bamu botoma agoagoho qaseqase eetoraihoke hiibaqu, bamu ipi bodzata baata neta qoridze bauraho ipi ma ari saridzaquhoke hiibaqu. r yOonita nikei ao kotangaho isaki ooni mae baamuhe, napai ao saganaho qenaqenake qaate Kiristuho noo suunipamuta oorai oke dzuubetare. Oioni bamu poike paha husi ma pai mootoqi qupa birisi baurani mae Ohonga nooka hisi etaeta oho totohota hiibaqu. py Oonita nikehota teei pobipobi baura tatanga bitta eetaqu oi teeho quba bahe nike amena ma sagana ooraiho qubani. Jo  Bodza mina bamu naatemi nike ao banaitaho isaki oorarorihe nike patta tatanga muunare bitta eeteqi amenata atimami teei paha bosaho eete nikeke Ohongaho noo saganaho isakita banaitaqu kaqani. {no Maqa, oho noo samane bamenoma paha ooraihe nike ikanomake eete totoho meeke arabireqi manidzeqake nookorai? &mE Oi isaki ape bahe Ohongai noke upubiremi Merekhidzeki dzube abi minanipamu qaata oi pobipobi ma hasu maikhataho isaki oni. NAPAMAE BITOTOQA KOTANGA NAATARE %lC Heme baurake noi eete qaaramuti ingona maikhataho geeba tatanga saridzeta. Saridzeqi apene noho noo qusubaitorai nokoma napake noi qidzaite qaarakoi. ikKOonita mooro. Noi Ohongaho khatanipamu oonihe noi heme baurake eete noo qusuba gesina naateta. Wj'Oonihe Dzesui dzobadzoba nometa hee, Ohongai anake ipita baata neta tukutakoiqi hiireqi tti ma surupo minaqipamuke eetemi Ohongai nookami qupa saasariho kiridza bagenoma naatemi oi te sapara naatara. i7Oonihe dzube abi mina apeho isaki bahe teeta hee, Merekhidzeki pobipobi maikhataho isakita nii dzube abi minanipamu naate qaarakoiqi hiireta oi oni. \h1Oho qesa Kiristui teqaha baura dzapa pobinoma oke sepeke mai eetara. Ohonga mai hee, Khata name, poike ana niike dzoomami naho khata naate oorai, ooiqi noi hiiremi Dzesui dzube abi minanipamu naate oorai. g Oonihe baura oke noi bamu noomae mai eetaquhe Ohongai agobake Aaro baura ooho quba asatemi oho pobi naate qaataho isaki keke. efCBaamu, bosata sama nomeho kahosa akobeteqa paha qesamane nomeho kahosa baura eetakoi. neUOi noi pepepe, abi minaraho nokanoka oonomaho isaki keke oonita bamu isanate sama nome qusubaitaqu. :d oOi Dzuta abiho neta tete erake eete baaorai. Dzube abi minake uhutomi noi abi minaraho pui naate kahosa nokohoho baura eeteqi nokoho qonoqono gama Ohongaho torota mootorai oni. fcEOho qubake napai noho qupa toobake eete qaama torona teei biranatemi napai baruna heena nohoke qupadzomaqi poro qere nohota pupu hiiremi bamu qoredza eetaquhe ao qupa kokora nometa napake hoobidzakoita nookare! b9Mooro. Napai ttokaho sama pepepenita torona samanei biranatemi napai tee ma teeta qeqoqaqo eetorai, oonihe napaho dzube abi mina Dzesu noi teqaha oho ruume naate napake eema dzeimoraidzara. Baamu, noomae oho qesa ttokaho sama eeteqi torona samane oonoma keke saridze qaaqi te oho kahosanoma naatara. Oonihe oho bameke noi ao gesina naate bamu hairiamake napake iiga hiibaqu. Baamunipamu, Ohongaho khata Dzesui napaho pui naate dzube abi minaho isakita ao peite qusuho poro ttanga suruhota dzuubaqi napaho quba baura samaneke eetorai. a#`? Oonita Ohongaho boto popohota quba teeqai sirisirita ooraamanihe mohimohi maikhataho nesei oke moo soubirorai. Oonita napai isere napame noke moitaridzoke noi ao mooq. napaho qupa ma sama gama moo soubirorai oke qupadzomaqi eto ikobetaino. DZUBE ABI MINA NAPAHOI QUPA KOKORANOMANI y_k Nookare, Ohongaho nooi qaanoma poupa minanoma. Abiho qaa dzube isanate samaqake dzuubete gotta kahosa uuhutoqa oho dzubina paanaitakoihe Ohongaho nooi gisi ma qupa khatake batabireqa abiho iiha ma dzoobidza gama paanaite soubidzakoi. n^U Oho quba etoqa napahota teei basesa eete qidzanataquho isaki oke riitainohe gama iso keke dzuubare. ]5 Oi Ohongai baura nome qaasuqi qidzanateta. Oho isakita apenei dza ma baura nokomenipamuke qaate noho torota qeemaqu nokoi noma ttaike qidzanatakoi. k\O Oonita moomi qidzanataquho isaki oi qesa Ohongake nooka hiisi eetorai napaho beebeke oorai. k[OOi nokoi Mosema gama baatemi Dzosubai nokoho khametoke Kana habata dzeimami ota qidzanateta. Oonihe te qidzanipamu naatara. Qidzanipamu naatapuko tete oi paana naate qaararotahe nokoi ingona meeho isaki ruume naatemi ipita Ohongai oho mee paanaiteta. Oi Ohongai ipita Tabitiho geeta tete kuraumaqi ingonaho isaki paanaiteta. Noi hee, Nike poiqa naho noo totoho nookorai mae? Nookaqako eto basesa eetainohe qusubaitareiqi hiireta oonita napamae noo qusubaiteqa dzuuba qidzanatakoi. Z XY)Oonihe nokoi sinabidza basesa eeteqi Kana habata dzuubaquho isakiama naateta. X#Oonita Sumasai hee, Qidzoke nokoi nahota dzuubaqa qidza naataquiqi hiiretahoke ana ao bosata hiirori. Oi qidzanataquho isaki oi oota. &WEOi Ohongai khoobanipamuta baura samaneke dzoomaqi qidzaitaquho isaki korabetemi urai ooraihe Moseho qesamanehoke Ohongai hee, Qidzoke nokoi naho neta qeemaqa qidzanaataquiqi hiireta. Oonihe qetaqeta teeta paha hee, Ohongai bodza sikisiho nakuta quba samane korabetetati bodza sebenita baura oke qaasuqi qidzanaatetaiqi hiiroraita nike ma napamae nooka hiisi eeteqa noho neta qeema qidzanaataquho isaki oi oorai. V-USOi Mose ma karai Kana habaho isere qidza nokoke pobi hiire soubiretahe nokoi nookaqi hiisi eetaama naatetaho isakita nike etoqa sinabidza erake nooka arabidzaino. T !Oonita napai Ohongaho totaqita qeema qidza naataridzoho naru hiiremi ooraihe, napahota teei oho tete arabidzainoho quba bakena geemorare. S+Oonita qupadzomare. Nokoi Ohongaho haba neta dzuubare biita eetetaho khooba te samane ooraidzara, basesa teenaqaho quba bitta eeteta. R Oi Ohongai basesa nokohoke mooqi hee, Nokoi bamu isanate naho torota qeemaqa qidzanataquiqi hiiretaho isakita meenoma naateta. BQ}Basesa eetemi nokoho kebake haba habanata qurabireta. Oi nokoi Ohongake tii 40-ho isakita biribiri moite qaami nokomaeho kahosai nokoho sama teetemi nokoho kebake gama ota qurabireta. POke teeho qubake hiidzaranihe abi Mosema Aigitta habata tta eeteta ipita nokota qesai Ohongaho noo nookaqi basesa eeteta. OQetaqetai hee, Nokoi basesanoma naatetaho isakita nike eto eetainohe Sumasaho totohoke ao nooka qusubaitareiqi hiireta. )NKMeenipamuke nike Kiristuho ttaiqa naate oorai mae? Ooraiqako nikei Kiristuho qupa toobake eeteqa battigara naate qeema qaaraqutoke suhe qidza oke aimare. zMm Nookare, napai Ohongaho neta qeema sumudzataqu teteke bodza apeta ao siibaqu? Oke napa ruumenihe siibamake ooraquta etoqa kahosa ikoikonoma nike gaamami nike basesa oho kabira naatainoho qubake qupi ma sau samaneke qesa sinasina hiirorare. HL  Oiqi Sumasai hiiretai hiirorai oonita, Dzairamane name, eto nikehota teeho qupa obera naate basesake dzoomami nike Ohonga Qaraqaraho Maikhatake qaate papataino oho quba qogo noo hiire. 3K_ Oke hiireqi ana qupa biribiri nameta hee, Qidzoke abi naga oi naho neta qeemaqa qidzanataqu baamunipamu. Ohonga Sumasaho noo oioni. DZUTA ABIHO BASESAKE ETO QAUPUITAINO XJ) Eehe, nokoi naho tete ruumenipamu. Qupa nokohoi sau samaneke mainata tuumorai ZI- Oi bodza ota nikeho uimane neimanei anake ttidza kotoroqi tii 40-ho isakita naho kinisa ma baura moo qaami nokoho qupa te uhubara. Tii 40-ho isakita ana baura oke eetoramuti miisi teeteqi erake hiireta, ~-}}3|y|h{fzzyqxwwvfu[tsrr#q|ppoKn,ml)k^kMiiggfeed3cbaa$``[__3^W]]\[[8ZwYXXWVVUUTTQSSRQQPPO NMJLLmKK=<<_;;::3:#998r877[6544P33 2110///.H.7,,$++"*)(''Z&%%e$##3"t!!I XHg*w_3SL;M ) |@ixp9YDzairamane name, nikehota teei tete mee qaatemi teei noke dzeimami paha teteta tuumaqu oi qidza. 8{Qate noi paha pupu hiiremi quui taatemi ttoka paha mee eetetanita oho beedzaeta giimare. QESA INGONAITE POBITAQUHO NOO 97kNapai gama pepepe oonihe, agoba Eriai oonoma ooqi pupu hiireqi hiireta, Eto quu taatainoiqi hiiremi tii tapari ma temuho khooba oho nakuta quui te ttokata taatara, bamu. +6OOho qubake kahosa nikeme qesa hiire paanaiteqa qesaho quba pupu hiire qaaqa qidzanatare. Oi abi pobi teei pupu hiiremi oi beedzaenoma naate bamu sapara naataqu. 5%Oonihe ai tataumaqi pupu hiiremake Ohonga Soopara noke tukutomi khetedzanomai qidzanatemi noho kahosa teei ooraquko Ohonga dzamutakoi. 4Ma hemenomai sinabidza sooparaho quba hiiremi noko Soopara napameho quba eeteqi noke bibi suraite noho irita pupu hiibare. s3_ Obete nikehota qesa kaiponomai pupu hiibare. Qate qesa qakiqakinomai isanate Ohongaho hasa hiibare. :2m Qata noo bamenomanipamu teei erani. Nike noo tatangaitareqi etoqa hee, Anai Ohonga qusunani mae ttokanani mae quba qesaqesaho pengata hiibiqi hiibaino. Nike oore hiireqi oore keke hiibare. Ma bamuiqa hiireqi bamu keke hiibare. Oonoma hiiremi Ohongai bamu nikeho qomaqoma hiibaqu. PUPU HIIBAQUHO NOO 81i Battigaranomaho hasake hiireqi napai hee, Bagenomaniqi hiiroraita qupadzomare. Paha Dzobu battigara naatetaho pobike nike nookami Ohonga Soopara oho ipi ma ari noke moiteta. Oonita nike moomi Soopara napahoi gimuba hemenomanita dzasa mina eetorai oke etoqa ruume naataino. NOO HIIRE TATANGAITAQUHO NOO 0/ Dzairamane, agobake too abi nokoi Ohonga Sooparaho dzapata hiireqi goottaeamake heme samane saridzeqi tete oke napaho quba biraitemi oorai. / Maripa Maikhatai ao naga pouta qooroqi ttoka abike maripa eetakoihe noi eto nikeke maripa eetainoho quba eto nike qesa iiga hiibaino. w.gOonita Soopara napahoi oho qesa biranatake boobita nike goottaeama naate qupa nikeme too teete qaarare. D-Dzairamane name, nikei goottaeama naate qaamake Soopara napahoi biranatakoi. Oi dzooho mai teei mee qidza goomaquho beebe eete qaama quu bosabosa ma ipina taatemake mee saridzakoi. d,AOi nikei abi kahosaamake batabireqi teetemi nokoi qidzoke oho ipi teetaqu. Oonihe nikei ttokata ari ma mosunoma qaaqi sapurunoma naatemi nikeke dzuubetaquho bodza ao dzamonatoraita qupa burisi eetare. IPI MA ARIHO NOO +T*!Baura abi nokoi nikeho sobadza geemami nike oho ipi ma ari qaanatemi oho areare hiirorai. Oonihe mee rumutoraiho abi tti ma dzauri hiiroraimi totoho oi Qaa Pobipobi napahoho tomata quratoraita nookare. {)oBodza ao bamu naatemi nike ikaqi hiire iisu mina mootorai? Ttuma nikehoi dzahosa eetemi ttoba ma sasa nikehoke bittura muunami, siriba ma gori nikehoi ttidza sakabami ttidza oi nikeho qoredza khooba paanaite ao eepaho qesa nikeke dzoobakoi. (x' kQate ttuma minanoma nike nookare. Quba bamenoma nikeho irita biranatake boobita nike oho tti ma ttaka hiibare. j&MOonita teei Ohongaho pengata quba qidza qupadzomaqi eetareiqa eetakoi, oonihe oke eetaama naataquko nohota kahosanoma naatakoi. Oho quba nike Ohonga ruume naate qupa ma sama qusuba baura eetemi oho tete sapara naatakoi.%w$gTotoho oho habarake nike hee, Ohonga Sooparai hiiremake nanai ooqake eetakoi mae erake eetakoiqi hiibaridzo. # Idze, iihaike biranataquhoke nike ruumeni. Oi nikeho qaraqarai sumasa qaunaho isakita biranahiqake ao dzaetakoita qupadzomare. C" Qate qesa ma nikei totoho erake hiirorai. Hee, Oo nanai isanate poiqani mae iihaike meusu nagapata tuumaqa tii teenaho nakuta pisinisi baura eeteqa oma mina saridzakoiqa hiirorai. !# Nookare. Ohonga teena maripa Maikhatai oora ma qaaraho sinasina oke mootota. Noi noqenipamu abike ingonaitareiqa ingonaitakoi, ngausa eetareiqa ngausa eetakoi. Oonita nii Ohonga apei temu niimeke ao hairiamake iiga ma qomaqoma hiibaqu? ETO OHONGA RIITAINOHO NOO ( I Paha, eto qesaho obera hiibaino. Dzairamane, teei dzaira nomeho obera hiibaquko noi oora ma qaaraho sinasina obera hiibakoi. Oi noi dzaira nome qanga hiireqa sinasina qidza oke qanga hiibakoi. Oonita nii sinasina qidza oke qusubaitaama naate oke qomaqoma hiibaquko bamu isanataqu. |q Nike oonomake eete Soopara napameho pengata subatemake meenipamu noi nike ai qusubaitakoi. QOMAQOMA HIIBAQUHO NOO # Ma qupa nikeme pobitemi sesesei oorare. Nike qupa qangaqanga eete tti ma ttaka hiibare. Nike qakiqaki eete qaariti poiqa qupa bame eetare. Oi nike Ohongaho dzagata inobetemi noi paha nikeho dzagata inobetakoi. Oho qubake kahosa abi nike ao qupa ma boto akobetare. !Oonita napai beedzae oho isakita oorai. Oho quba nike Ohongake dzaga bobotoqa Saataqake basesa eetemi noi nike papate atti tuumakoi. Sinabidza teei hee, Basesanomake Ohongai ibo eetoraihe, abi qupa kebanomake noi baruna heenata beedzaenomaitakoiqi hiiremi oorai. 6eOi sinabidzai hee, Ohongai ao napake Sumasa moitemi noke qusubaitaama naataquko noi hairiamake ttire eetakoiqi hiiremi nike qupadzomami habata tuumorai mae? Oi baamu. 0YIdzii, nike atapa sama sesenomaho tomidza naasubita nookare. Ttoka abi eetoraiho masake eetaqui Ohongaho ibo. Oonita apei oho masake eetaqu noi Ohongaho ibo eetakoi. X)Ma nike pupu hiireqi oberama dza nikemeqaho noo hiiremi meeama naatorai. Nike teeho quba rumubaqi saridzaama naatorai, oi nike pupu qaateqi saridzare hou eete ao ttire eeteqi teeta ma tanga qupadzomorai.  Khooba apeho quba qaa ma dzauba nikeho bisata biranatorai bahe, pasena nikeho qupa ma samata baura eetemi biranatorai, oi mee. Oho biidzake hasuho maimanei abiho qupata keba ma dzapata dzaaromi oho mee rike ma pobi bagenomai biranatakoita qupadzomare.DQate nokanoka qusuna quratorai oi mutusa qidza keke. Oi hasu ma keba, ma oi bamu abiho kahosa eetaqu. Oi paha abi riitaama ma ikobetaamanihe dzasa quba mee qidza samaneke goomorai. |qOi iibadzaho pattani. Nookao. Abi ttire eeteqi bitta ma kaka eetemi oho neta ingaqo ma rasaki samane biranatakoi. _7Nokanoka oonomai qusuho nenanidzara, bamu. Oi ttokaho iiha ma dzobidza qangaho nena.  Oonihe, nikeho qupata ttire mina biranatemi nike qesa bitta ma kaka eetaquko etoqa soropuru eete noo mee oke arabidzaino. B} Qate nikehota qesai qupa dzohidzohi ma nokanokanomani mae baamu? Oi abi oonomai sama qusubaitaama naate nokanokata isanateqa oora ma qaara qidza nometa abike tete banaitaridzoni. wg Eo, nike moomi ee dzunata pogari mee goomorai mae? Paha, togora meei qasiputa goomorai mae? Dzairamane, oi bamenomanipamu! Oba togo ma meke nopoi qesa dzaira eetaamanita tete mee qupadzomaqa noo qidza keke hiibare. NOKANOKA QUSUNAHO NOO kO Dzairamane, oi oberani. Nike moomi oba togo ma meke esese oba neseho puita biranatorai mae? X ) Idze, ikanomake eete hasa ma gogai too teenata qurataqu? Oonita napai eteetema Ohonga Mai ma Sooparaho hasama gegema hiireqa paha ooma napai abi Ohongaho tomidzake korabetetake goga hiiremi bamu isanataqu.   d AQate abiho eteete oke apei kebaitemi isanataqu? Oi attinomanipamu abike baatata mootakoi.  )Qate kabira qesaqesa, oi neeni mae dzootata, kabira obanani mae torana, oke abi kebaitemi noo qusubaho isaki naatakoi, tete oke eetorai. 8 iOho qesa eteete oi oko ma sama napahota ooqi ttoka ma haba minaraho qanga oho hihidza naatemi Iibadza oke qeeremi qupa humamutu peitemi oho quba sasa qaitakoita qupadzomare. #Oi eteete napahoi quba gattingaqanihe noo minaqipake hiibaridzoni. Idze, iina gattiqa moosohimake abaqasa mina ao qaite gabi eetakoi! (IOho qesa sisima mimiqapa oke uta mina huitemi beedzaema tuumoraihe, oho mai teeta tuumare qupadzomaqi poo gattiqata pobitemi ota tuumoraiho tete qupadzomare. |qQate abi napai oosi too dzoge suutoqi teeta tuumare dza eete ooqata dzeimami nokoho sama qusubaite tuumorai. ;oOi napai gamaqa quba qesata obera naatoraihe, teei banaita noo hiireqi eto oberama hiibaino. Noi ago idzoidzoke ooqa qupa ma sama nome gama soopara eetaquko oio isaki naatakoi. 1 ]Dzairamane name, qesa ma nanai abi tete banaitorai nanake Ohongai mekoqoma pobitaridzonita eto sama qusubaite nikehota samanei banaita naatareiqi beedzabeedza eetaino. CQate abi teeho sumasa biranatemi noi baataho isaki oni. Oho qesa ai tataumai abiho qupaqata keke ooqi oora ma qaara nohota paana naataama naataqu oi paha baataho isaki kekeni.2]Oho qesa Rahaba atapa sama sesenomanihe, noi Isirae abiho dzudzu ma soogimo kokora qidzake eeteqi tete qeba neta dzoobiremi oho quba Ohonga noke pobiniqi hiireta. Oonita nike moomi ai tataumai qupata keke bahe, abiho oora ma qaarata gama baura eetemi Ohonga oho abike pobiniqi hiibakoi. mSNaatemi napai nohoke isaitemi hee, Abarahamui Ohonga nooka hiisi eetemi Ohonga noho dzapake abi pobiho ttarita moototaiqa qeetemi noo oi ooqata meenoma naateta. Paha Ohongai hee, Abarahamui anake dzaira eetoraiqi hiireta. wgOonita nii moomi ai tataumai oora ma qaara nohota baura eesumi oora ma qaara nohoi ai tataumaho mee naateta. ~3Nookare. Abarahamu eebobo napahoi Ohonga qusubaiteqi kiridza eetareiqi Isaaka khata nome haqanaitemi Ohonga Abarahamuke abi pobiniqi hiireta. }yOonita abi quseripo nii moorare. Ai tataumai oora ma qaara niihota ooraama naate qupa heeqata ooraquko oi gau kekeni. |Nookao! Ohonga teena ooraiho pobike nii nookami oi quba adzahahani mae? Idze, songenai Ohongaho nookami atti nokoke suqobirorai. {Oonita abi teei hee, Isanate teeho ai tataumai oora ma qaara nohota paana naatoraihe naho ai tataumai qupaqata keke ooraimi paha isanatorai. Oiqi hiibaquko noke ana hee, Eehe, ai tatauma niihoi qupaqata keke oomi tete apeta oke nii ana banaitemi ana moo qupadzomaqu? Bamuhe, ai tatauma nahoi oora ma qaarata paana naatemi ooqata nii ao khooba qupadzomakoi, oke ana nii pobi hiibakoi. yzkOho qesa teei too kakama ai tataumaho tomidzabari naate oho tete qusubaitaama naataquko noio gau ma keba. [y/Dzoobe, nii eepa agimaqa keba ma dzapata tuumareiqa hiibaquko oi bamu isanataqu. x9Baamu, oi nomani mae nane, saseni mae dzaba teei ttoba ma bareamake oomi noho ttidza saa eetemi nikehota teei noke korabetaama naate sepeke hee, xwiDzairamane name teei hee, Oo ana ai tataumoraiqi hiireqa oho tete qusubaitaama naatemi oi isanataqu mae? v! Oho qesa nii abiho quba baruna heme eetaama naatemi Ohonga bamu niiho quba baruna heme eetaquhe, niike abi ritaritaho isakita maripa eetakoi. Qate nii abiho quba baruna heme eetemi baruna heme oi maripa oke kebaitemi Ohonga paha niiho quba baruna heme eetakoi. Oonita Ohongai saqosaqo tete biraitemi, oora ma qaara ma hibahiba nikemeta oho tete iiha qaarare, oio bagenoma. AI TATAUMA MEEHO NOO u Jt  Nii eto apuata eetainoiqi hiireqi teena noi paha hee, Nii eto teete baatainoiqi hiireta. Oonita nii apuata eetaama naateqi abi teeke teete baataquko nii hu noo minaraho ritarita abi naatakoi. |sq Oi teei hu noo minara qusubaiteqi teenaqake riitaquko noi minarake riitaquho isaki naatakoi. Oi Ohongai hee, Nr Oonihe nike qesaho ngiingi eete hu noo oke riitemi kahosa naatorai. Bq}Paha hu noo qibanai hee, Nii sama niimeho quba dzasa eetoraiho isakita nii samaqana niimeho dzasa eetareiqi hiiremi sinabidzata qeetemi ooraita oke nike qusubaitaquko isanatakoi. sp_Nike moomi apenei nike pupubirorai? Ma apenei Kiristuho dzapa nikeho irina oorai oke qanga hiireqi nikeke noota mootorai? Oi abi bise baisanoma ttuma minanomanita nike ikanomake eete nokoke qusubaiteqi abi habanake midzata mootorai? oenCDzairamane name nookao. Abi habana ttokana oorai nokoke Ohonga asateqi hee, Abi oonomai naho dzake eeteqi sinabidzaho meupunoma naate naho pobi mai eetaridzoni hiireqi agobake oho naru hiiremi oorai. Oi meenipamu. jmMQoo basata habesareiqa hiibaqu, oke eeteqi meeke nike qupa rasaki nikemeta oberama batabirorai. Dlnopo esese garuba nikehota dzuubami nike abi sasa bagenomaho dzapa qusubaiteqi hee, Oo nii baa erata habesoo. Oiqi hiireqa abi habanake hee, Eo nii qeeqata qoobareiqi hiibaquni mae hee, {koOi erake eete oorai. Abi bau senginoma teei sasa bagenoma dzaaro oomi abi habana ttoba qosana dzapidzanoma ooqi, }j uDzairamane name, nike Dzesu Kiristu Soopara dzapanoma napameke ai tataumaqi ikanomake eeteqi qesaho ngiingi eetaqu? i Nookare. Teei iiha ma dzoobidza nomeke soopara eete ttokaho qanga potti biireqi moomi toki mattarumi heme ma bamenoma oomi abi oonomake kokora eete qaaraqu oi bagenoma. Oke Ohonga Mai moomi sinabidza nohoi ikoikoho isaki bamuhe, meenipamu oni.;h qQate teei hee, Oore anai sinabidzaho isaki ooniqi hiibaqu oho qanga bamuhe noi eteete nome soopara eetaama naataquko abi oi sama nome ikobetemi sinabidza nohoho meei baamu. >g wQate Ohongai abi qangata qagaumorai tete oke teei qupadzoma soubidzaquko noi ruume naataama naate qusubaite tuumaqa baura tee ma teeke eesuqa bamu qupa muunaquhe qidzanatakoi. 3f cmooqa papate ao isaki nome ruume naatakoi. te cOi teei oke tomama nookaqi qusubaitaama naataqu noi abi sama moramorata nese ma pati nome mooqoraiho qesa, gd IOonihe eto sama nikeme ikobeteqa tomama keke sinabidza nookainohe oke qusubaite qaarare. Cc Oonita quba ngiingi ma baabanoma abiho oora ma qaara sesero eetorai oke gama tume biireqa noo nikeho qupata dzaaromi oorai oke keba ma dzapata qusubaitemi noo oi nike ingonaitakoi. fb GOho quba, Dzairamane, napai erake qupadzomare. Abi eto pureke noo sepesapeke hiibaino ma teeho dzauba eetaino. Oi abiho dzaubai te Ohongaho pobi naatoraidzara. Qate sinabidzaho meeke gama ao hairiamake nooka qusubaitare. a .` WNoomaeho qupa hiiremi noi noo meenoma nomeke napaho qupata dzaaromi napai ao biranateqi boto popo nohoho paiko quba naate oorai, dzoobe. SINABIDZA QUSUBAITAQUHO NOO 4_ cTorona bahe, ari qidza ma qonoqono bagenoma napaho irina oorai oio pei dzadza Mai napameho neta quratorai. Ma noho tete iso keke ooqi qangata qeemaquho isaki baamunipamu. D^ Oonita dzairamane, nike eto oho noo oberama hiibaino. x] kBiranate abike suqobiremi kahosa mee eetemi noi oho ipike baata saridzoraita teei dza nomeke soopara eetorare. V\ 'Abi noomaeho dza oi noke ikobete qangata dzeimami torona ooqata biranatorai. j[ O Oho quba qangaho torona biranahimi eto teei hee, Naane quba Ohongai ana oho toronaisubiqi hiibaino. Oi teei Ohongake qangama toronaitaquho tete baamu. Oho qesa Ohongai teqaha abike qangama toronaitoraidzara baamunipamu. Z y Qate abi teei toronata battigara naate qaaraqu oio bagenoma. Oi teeho bahe apenei Ohongaho dzaodzaoke eetorai, Ohongai qaraqaraho barei nokoho matubata dzeebidzakoiqi hiireta. Oonita torona bamu naatemake abi oi oho barei dzeebire qaarakoi. 6Y g Oi ete peite humamutu dzooromi bittina rumubami noho nee ma bau bamu naatoraiho isakita ttumaho dzaodzaonomai oho teteta dzaetakoita nookare. OHONGAKE IKOBETAQUHO TETE BAMU )X M Qate abi ttuma minanomake Ohonga ai quratemi noi paha oho quba nookami nohota isanataridzoni. Oonihe abi ttumaho dzaodzaonoma noi baa bittinaho qesa dzaetakoi. oW Y Qate abi sepe teei nooka hiisi eetemi Ohonga noke ai qusubaitemi noi oho quba qaki naataridzoni. kV QOi utai besaho pouma aimami qohaba reretorai oho isakita abi hou peunomaho qupai eseri naatemi tete nohoi rasakinoma. Oonita etoqa abi oonomai hee, Anai Ohongahota mee saridzakoiqi qupadzomaino. Oi baamu. TTUMA MINANOMAHO NOO U [T 1Oonihe eto abi oi oho hou peu eetainohe, oi meenoma naatakoiqi qasa hiibaridzoni. LS Qate teei oho tete saridzaama naataquko, abi noi Ohonga tete quba qasa hiiremi noi bamu oho qoredza eetaquhe, baruna heenata abi minarake tete banaitoraita noi paha abi oke tete banaitakoi. _R 9Battigara naate qaamake nikeho oora ma qaara iso keke naate bamu teeta obera naataqu. fQ GOi erake eete oorai. Nike Ohonga ai tataumami torona biranatemi nike oho battigara naatakoi. eP EDzairamane name, nike kaipo qesaqesa saridzorai oke hee, Quba bagenomaniqi hiibaridzo. [O 3Dzoobe Dzairamane: Ohongaho oko ma boto minara nike haba maina painata sakaba tuuma oorami ana Dzakopo, Ohonga Mai ma Soopara Dzesu Kiristuho kokora abi noorake nikeho quba qeete. BATTIGARA NAATE MEE SARIDZAKOI dNA Oionita Ohongaho baruna heenai nikeke sengi eete qaarakoi.Pauro (ooni kaqa)#M? Qate Itariaho qesamane napahoi nikeho quba dzoobe hiire. Oonita nikemae bosa qobaqoba ma qaheuba oko ma boto tupu minarake oho qesa dzoobe hiibare. L Qate noorake nike nookare. Timotteo noma napahoke noko ao saqoromi anai noma nakamae nikeho torota dzamonoke biranataqu kaqani. zKm Oonita dzairamane name, anai noo hoteqa apema nikeho quba qeete bahe eto nookami goottaeho isaki naataino. NJ O dzoobe, napaho Soopara mina Dzesui baateqi dzuu nomema poro tongo usaqe tatanga oke sipisipi napaho quba saaqoromi Ohonga hasuho Maikhatai noke botota dzeimami baataho neta tta eetemi mai hiiremi noi napake tuuhoroqi tee ma teeta bageke eete pobite tuumami napai Ohongaho dza qusubaite qaamake, uububuu Maihota bagenoma naatakoi. Oi teeho quba bahe Dzesu Kiristuho khooba oke eete ooraita noho dzapa pobi biranate qaraqara qaarakoi. Oi mee. NOO SUHE I eHC Nike oho quba mekeqoma pupu hiire qaamake anai ao dzamonoke nikeho torota biranataqu kaqa. (GI Ma paha nana poma qesa samaneta qupa sasarima keke baura eetorare hiireqi nike nanaho quba pupu hiibare oi nanai oora ma qaarata oho dza minake eetorai. RF Qate sinabidza soopara nikehoi midzaama naateqi isere qidza nikehoke ttidza qidzaqidzama qusu maiho torota mootareiqi nikeho bakena geemoraita nokoho noo qusubaite qaarare. PUPU MA AGOAGOHO TETE E Ma quba qesaho ttaiqa naateqa kokora baura samaneke eetaqu oke Ohongai nookami kiridza bagenomanita eto baura oho ruume naataino. (DI Qate Dzesui napaho dzube abi mina naatemi napai kiridzaho isakita Ohongaho hasama gegema hiireqi too napamema Dzesuho dzapata hiiremi meenoma naatorare. C{ Oi ttokaho Dzerusaremui bamu agoba qaaraquhe qusuhoi qaarakoita oonomaho isaki qiri eete saridzakoi hiireqi qeemomare. oBW Oonita noi nagapaho sasata napaho habara baatetaho ngiingi etainohe too inainama qere biidzare. hAI Oho isakita Dzesui dzuu nomema abi samane napake soobareiqi nagapa oke qaate paaqata baateta. E@ Oonihe paha tete erake qupadzomare. Dzube abi mimi hu nooke qusubaiteqi nokoi ingona dzumata kahosa abiho habarake burimakau dzubeteqi dzuu nohoma poro ttaganomaho suruhota qeemaqi qohare ma quba piratete qaata. Qate kabiraho mee ma gotta oke nokoi nagapa sasata biireqi ngiingi eete qeeremi gaabi eete qaata. w?g Nookare, napai Ohongaho haqata muunorai oke hu nooho dzube abi muunaquho isaki ooraamanita qupadzomare. }>s Oho qubake bapotopotopo maina paina sigita biranatemi eto oke nookami meenomaho isaki naataino. Oi qesai patta ma quba qesaho koridzakoridzaho dzaodzao eetorai. Oonihe koridza samane oonomai te abike oora ma qaarata hoobiroraidzarani. Eto oke iihainohe iiha ma dzoobidzata kotanga naateqa dzasaho tete teena oke iiha qaarare. KIRIDZA APEKE OHONGA MOITEMI ISANATAQU? A=} Nookare, Dzesu Kiristui agoba ooraiho isakita qaarakoi. 3<_ Qate qaru abi ma qesa nanai nikeho quba sinabidza paanaiteqi oora ma qaara qidza banaitemi iisu oi meenoma naate oorai oke qupadzomaqi nikemae tete oke qaupuitare. D; Oho isakita qaaraquko napai ttidza qidzaqidza eeteqa hee, Ohongai naho too tetatetanita anake abi ikake eetaqu oho attike ana bamu eetaquiqi hiibakoi. TETE BIRAITEMI OORAIKE QUSUBAITARE 3:_ Ma Ohongai hee, Anai niike gaubire qaataquho tete ooraidzaraniqi hiiretanita nikeho qepe ma haba isanatemi eto ttuma ma qurumaho dzaodzao eetainohe isakita oorare. 97 Qate apu ma ata qesa naatorai oho tete qidza dzapanoma oonihe paha koridzanomanita teei qusubaitaama naate dzongobetaquko noke Ohongai batabidzakoi. "8= Paha Kiristuho quba qangahasi saridzorai mae sutasutata oorai nokoma ttaiqa naate hoobidzare oi nike oho qesa ttokaho samanita eto ruume naataino. &7E Ohongai qaru dzoobire baami abi qesai oho khooba ruumenihe noko sepeke kokora bagenoma eetetaho teteke qupadzomaqi eto dzore ma aabeke oho pobi qaanataino. 6 } Qateqa erake qupadzomare: nikeho bisata qesa dzaira eetaquho tete eto gattiqa naatainohe qesa kokora bagenoma eetorare. H5  Oonihe Ohongai kupina eepanomanita eto nookaama naataino.^45 Qate Poro tongo usaqe ma oho pobi minarai poupaamake oorai qaarakoita napamae gama iso keke adzahaha naate oke mai eetare. Mai eeteqa qupa ororo ma sahasahama Ohongaho kokora baura eetemi bagenoma naatakoi. %3C Ma oi hee, Anai paha noo hiibaquiqi hiiretaho khooba erani: Hiiromi rubabetemi uubaquho isaki ao taatakoini qate uubaquho isakiama oi poupaamake qaarakoi. k2O Oonita erake qupadzomare. Sinai torata totoho oi qogo noo hiiremi ttoka rubabeteta ota apene nookaama naateta nokoi baataho pobi naateta. Oonita poiqa Kiristuho totohota qusuho neta noo hiireqa hee, Anai paha noo hiiremi ttoka keke bahe qusu ma ttokai gama rubabetakoiqi hiiremi oorai. Oonita apene noho noo nookaama naateta nokoi baataho pobi naateta. 1 30_ Ota paha Dzesu dzuu nomema poro tongo usaqe oke rittabetemi oorai isaki oi Abere bosata eetetahoke suqobidzanipake eete oorai. OHONGAI EEPAHO ISAKINITA BAKENA GEEMORARE f/E Ota angeroi huba haba biirorai, ota paha abi rike ma pobiho gisi qidzake oorai ma oko ma boto tupuho eka bosa khameto nikeho dzapa ota qeetemi oorai ma ota abi minarake batabidzaquho Ohongai poro qere nometa oorai. =.s Oonita quba oonomama nike qesa dzaira eetaquho tete bamuhe, Ohonga qaraqaranomaho meusu nagapa Dzerusaremu kupina eepanoma qusuho torana oorai oio nikeho isaki, ooqata qeemorare. - Ma quba attinoma oi gama paana naatemi Mose noomae paha hee, Idze ana atti mina eetemi naho sama rubaruba eete oiqi hiireta. ?,w Baamunipamu. Totoho oi hee, Tora attinoma oke abini ma hooni mae haa teei hesataqu abi oke ao hairiamake omama teetemi baatare ooiqi hiiremi nookaqi noko baataquho tomidza naateta. w+g Nooka! Tora Sinai oke qupima sengibetemi baibai hisahisama aimami uta tatanga tooromi suu hiiremi parai abiho nooma hiiremi abi oke nooka quba atti minanipamu eeteta oonihe poro tongo bosabosa ota nike te guhu ma nagapa saridzoraidzara. * <)q Oi noi ipita eka bosa nomeho agoagoke maiho torota saridzareiqi tti ma surupo quba mina eetotahe baamu, oho teteke ao noomae siireta. NAPAI OHONGAHO NAGAPA TATANGATA PEITE OORAI X() Nookare, Esau abi koiri ma pasenanoma noi eka bosa pobi nomeke nookami quba sepe naatemi noma moite oho habarake hisiba suu teeke muunataho isakita nike eto Ohongaho naruke nookami quba sepe naataino. '# Oonita eto teei qupa mutu eete abi qesa samaneho tete rasakitemi Ohongaho baruna heena saridzaama naatainoho qubake nike bakena geemorare. & Oi poma sasari oke saridze abi minara ma nike keba ma dzapata ooraqu tete teena oke iiha qaaqa Soopara napame moo qaarakoi. c%? Oonihe eto paha ipita haratetaino hiireqi tete niime bageke eete pobiteqa ota tuumorare. `$9 Oho quba boto kebakeba nikeme tatanga moiteqa oko atumorai oke beedzaenomaitare. W#' Pobipobi oke napai poiqake nookami hemenoma naatoraihe heme baura oi napake isakinomaitemi napai keba ma dzapata oho gesina saridzoraqutoke pobipobi mee qidza nohoke saridzakoi. SAMA NAPAME QAASUMARE *"M Maimane napahoi qupadzomaqi isakita bodza ginaqake napake pobite qaatahe Qusu mai napahoi hee, Nike sasari saridze naho isaki naatare hiireqi napake pobitorai. p!Y Maimane nasamane napameho poma koko qupadzomare. Nokoi napake pobipobi eetemi napai nookami nokoi dzapa pobinomaho isakita qaata. Qate qusu mai napahoi napake pobitemi qaraqaranoma naatakoi hiiremi napata bamu isanataqu mae?   Oi pobipobi baura nohoi nikeho irita ooraimi oho ttaiqa naatorai. Oho ttaiqa naataama naatapuko oi ehera khametoho isaki naatarori. X) Maqa! Mai qidza teei khata nome tete pobitaama naataqu oi ooraidzaranita moorare. Ohongai nike nookami poro khametoho isaki. Oho quba noi nike pobitake eetemi etoqa basesa eetainohe battigara naatare. } Hiireta oi teeho bahe Sooparai qesaho dzake eete aimaqu nokoke akobeteqa tete nokohoke pobitoraqutoke aima kanabetakoi. gG Mae khametoke qogo ma sagaho noo totohota hiiremi nike nookaamani? Oi hee, Khata name, Ohonga Sooparai niike qogo hiiremi eto nookami adzahaha naatainoma noi tete niihoke pobitemi eto nookami suqobidzanoma naataino.  Oi qesai nikeke midzahubaitemi nike peperataamanihe noko nike teetare hiiremi eto baataho atti eete ooqata peperatainoho qogo noo hiire. *M Oonita eto nikeho qupa peperatemi goottae naataino hiireqi, abi koiri kairinomai Dzesuke sesero ma pasena minanipamu eetemi te peperatara oke qupadzomare. 9k Napai Dzesu tete ooho maikhatake moo suimare. Oi noi hee, Kebanoqake anai oho ttidza qidzaqidza saridzakoiqi hiireqi te midzake qupadzomaranihe hapahapa oho mananga naatetaho qubake poiqa noi Ohonga Mai nomeho poro qereta peite noho samaqata oorai. OHONGAI NAPAKE TORONAITEMI BATTIGARA BIRANATORAI v g Oonita abi ai tatauma qidzanoma eraho ttari ao isaitemi huba mina oi napa moo kitto dzoobirorai. Oho quba napai peperataquho kahosa ma quba naane ma naane bamenoma oke gama qere pasa eeteqa toroumaqi beedzae eete mee oho qesa saridzare. M 'Abi ai tataumanomai oonomake eetemi isere nokohoi bagenoma naate qaatahe nokoi naru oho mee saridzaama naate qaata. Oi teeho quba bahe Ohongai hee, Nokoi bamu nokoqeke oho mee saridzaquhe abi samane ttaike oho mee saridzakoiqi hiiremi poiqa napamae oho qesa nokoma gama ttaike oho mee ma meupu saridze soubidzaridzoni. (G &Nokoi haba habanata tuuma qaata, oma nagata dzukuro qaata, tora ma tapata tuuma qaata, oi teeho bahe ai tatauma nokomeho quba eeteqi qidza bagenoma naatemi ttokai nokoho dzore naate qaata. U# %Qate ibo nokoi qesake omama teete qaata, qesake torona minata mooto qaata. Nokoke dzubete qaata, qaa dzubema noko kotoromi baate qaatanihe noko ai tatauma nokomeho quba tatanga naate qaata. Qesaho qepe ma haba bamu naatemi nokoi hoo sipisipi ma meme oho sasake dzaaroqi tuuma ma baaba eete qaami abi nokoke sesero eete qaata. &E $Ma ai tatauma nokomeho quba qupadzomaqi qesai ngiingi ma baaba saridze qaata, noo ma qangata biranate qaata, ma qesai eka ma sutasuta samane saridze qaata. / #Qate ai tataumata kotanga naateqi paimane qesai qesamane nokomeke baata neta tukuto eehahaiteta. Qate ibo abi qesai noko tototo hiireqi hee, Ohonga qaatare hiiremi qesai ipi bodzata tukutuku qidzata biranatakoiqi oho bai hiiremi nokoke buribaroke teetemi baate qaata. ?w "Nokoi eepaho beedzae suqobireta. Qate qaa bamenomai nokoke bitta eetemi pepepe oi te nokoho irita peitaranihe nokoi tatanga naate qaa samane qeena ma baanahoke suqobire qaata. 'G !Oonihe qibaqake hiire. Nokoi ai tataumata bise ma baise samaneke suqobireta, baura qidza samaneke eeteta, naru bagenoma saridzeta, Raioniho too pui siireta. ?w Maqa ai tatauma eraho isere kharanita anai Gitteo ma Baraka ma Samuso ma Dzepitta ma Tabiti ma Samue ma too abi qesa ma nokoho noo paha hiiremi bodzai bamu oho quba isanataqu. #? Qate atapa sama sesenoma oho nakuta qaaqi bosata Isiraeho dzudzu ma sogimo kokora eeteqi ai tatauma saridzetaho qubake noi te oho ngausata baatara. -S Qate Isirae abi ai tataumata Dzeriko nagapa oke rome biire ngeromami qupi sebeni naatemi noomae eseqobata. Oi teeho bahe ooho abi khepidzenoma naate baateta. * M Ma Ohonga hiiremi noko nooka hiisi eeteqi oba Dzuunoma oho oba gotta khaukhauta qeemata qate oba oi sooroqi Aigittaho qaa tupu gama nukuromi bamu naateta.   Ma ai tatauma nomeho quba eeteqi eto Isirae abi nokomaeho eka bosa khameto baataho isaki saridzaino hiireqi Mosei ingonaitaquho kabira teeke dzuubete dzuu nohoke pouta pirateteqi oho teteke noi paanaiteta. ISIRAE ABI SAMANEI AI TATAUMAHO DZUBINA KEKE L  Oonita noi ipita ai tataumata abi tupu nome dzeimaqi Paraoho attiamake Aigitta habata tta eeteta. Oi noi hee, Ohongake te mooraidzaranihe noi naho Gainene ooniqi hiire paidzasuiqi qeemata.   Baamu, anai Aigitta nagapa qiba oho meuputa ooraqu oi ooraihe, anai Isirae abi nameho ttarita oomake Aigitta abi anake ngiingi mina eetakoi. Oonihe anai Kiristuho Isakike qupadzomami oho meupu minanipamu, Aigittahoke suqobidzakoiqi hiireqi bai hiireta. 3 _ Noi hee, Anai Isirae abi nokoho ttari oonita nokoke Aigitta abi qahitotomi anai kahosa ikanomake eete iinga ma siidzata ooqa Ohongaho oko ma boto tupuke potti biidzaqu? ~u Qate Mosei Paraoho khatata noho nagata bitotoqi dzapa pobi minanoma naateta oonihe paha oke gama tume biireta.  Qate Moseho mai Amuramu ma pai Dzokhebe nopoi khata moohimi dzapanoma. Oonihe Paraoi ao Isiraeho khameto gama teetare hiiremi nopoi khatake dzukuba quba abi qibaho atti eetarotahe ai tataumata qupa too teeteqi dzasidza tapariqake noke dzukurota. F Qate Dzosepe paha noomae baatare eeteqi ai tataumata Iisirae abi Aigitta habata kebanoqake tta eetarotaho noo hiireta paha gotta nomeho noo hiireta. MOSE MA KARAI TETE OKE QAUPUITETA &E Paha, Dzakopoi baatake boohiqi ai tataumata sumu qiba amapu teeteqi Dzosepe khata nomeho khameto eseri Eparomi ma Manasake gimutta eete agoago eeteta. ve Qate Isaakai ipina biranatarota oke ai tataumata saridzeqi khameto nome Dzakopo ma Esauho noo hiireta. N Noi hee, Oo, Ohongai hiiremi Isaka baatakoihe noi paha ao hairiamake noke tukutakoiqi hiireta. Oonita noi qupadzomataho tomidza bariqai biranateta. DZAKOPO MA ISAKA MA DZOSEPE TETE OKE IIHA QAATA ~u Qate Ohongai Abarahamuke hee, Isakaho neta niiho ttari minanipamui biranatakoi. Oiqi hiiretanihe paha ipita noi Abarahamuho ai tatauma toronaiteqi hee, Isakake kiridza qeebareiqi hiire toronaitemi noi Isaka khata teena nomeho naru qupadzomata.  6e Nokoi nagapa apeta peitarota bahe qusuho. Oonita nokoi Ohongaqake raraku biiremi nohota qupa qidzaqidza biranatemi noi meenipamu nokoho quba nagapa oke gootomi urai oorai. X) Oke qupadzomapuko ao bodzata burisi eete Kharettea habata tuumarotanihe bamu. ~/ Oonita totoho oke eete hiireta oi teeho bahe kebanoke nagapa nokome saridzakoiqi hiireta. Nokoi nagapa khooba nokomeho quba te qupadzomara. R} Oonihe gairai biranatarota oi sau kharata oomi kinikoniho isakita mooqi te hou peu eetaranihe Dzoobe hiireqi hee, Isanate nanai ttokata dzore ma aabe naate qaamake oho mee biranatare hiireqi baateta. y|k Oonita moorare. Abarahamui ao baataquho isakita oomi naru hee, Qusuho pomatti gaira oorai ma igasa haba biirorai oho isakita niiho biidza ma suuna samanenipamu biranatakoiqi hiireta oi ai tatauma ooho puiqata biranatetai biranatorai. '~~}}}U}E||V{{p{zzyxSxwvuufuttsrrqEpoo[nmm)llxl)kpk jiihhrgnffeeLddEd9c|bbpbaa``_^j]]M\L[ZZYXXuX#W_VVV UTTMSSRR=QiQPP O|O NN3MLLKuJJ9IIHH`GRFF!EODDCCC)BAA@@;??D?3>}=<<6;};5;):C99b88@77w6B544J43V22 11w1200N//.p--,,M+c**d)(''n'&_& %$$c$#g#[""K!! jjxz6f#'O|,& k _ / G X G,Bj vPObete sure mootomi tumakhameto nohoi qurate unaunata biranateqi sisima peite qee Kapanao nagapata tuumare hiiremi Dzesu nokoho toro biranataama naatemi qupi sooromi noko ao oba ttuu bisata tuumota. oWHiiremi Dzesu moomi nokoi noke abi qiba nokome quba upubidzare boomimi noi noqeke torata herototota. Oonita Dzesu oke eetemi abi moomi Ohongaho mumure naatemi noko erake hiireta, Meeke too abi mina ttokata biranatare hiireta oi era. Z- Ttuttuiteqi dzobadzoba qetta oke baubotomi kamo 12, nokomaeho isaki hee eeteta.   Obetemi abi muuna isanatemi qetta ma saru oomi oi eto qanganatainoho quba Dzesu hiiremi, tumakhameto nohoi oke ttutuiteta. 4a Oonita Dzesui dzobadzoba oke aima Ohonga dzoobe hiireqi pattabetemi abi oona habeseta oi muunata. Ma teena oke noi sekana eetemi nokoho dza hiiretaho isakita biranateta.  Hiiremi Dzesu hee, Nike abi pobi hiiremi habesare. Hiiremi garasi ota isanatemi abi ungapa ota habeseta oi 5,000 naateta kaqa. % Abi khata napaho teei heeba aima baabe. Oi dzobadzoba boto teena ma sekana ngoru eseri. Oonihe oi abi tupu minaraho quba qidzoke isanataqu. MHiiremi Siimo Peetoroho noma Attereo, noi Dzesu pobi hiireta, %CHiiremi Piripi hee, Eehe abi quba minanita napa ttuma tu hattatti kina (K200) oho isaki biiremi noko gama too kakaho isakita patta muunami bamu isanataqu. hIOke eesuqi noi nese dzoobire moomi abi quba minai peqihimi noi nokoho quba eetarotake no ango qupadzomata. Oonihe noi Piripike toronaita quba qasa hiireta, Abi samane baabeta napa ikata patta ttuma eetemi muuna isanataqu?  wgTuusumi Dzuta abiho ingona dzuma naatemi Dzesui tumakhameto nomema noko torata peiteqi habese karasi eeteta.  wQate abi quba mina bosata moomi noi porobanomake qidzaite qaami Ohongaho mumure naatemi noko noke ipitotoqi tuumata. j  OIpita Dzesu haba oke qaateqi Garirea oba ttuu qee neta tuumata. Oba ttuu oho dzapa paha Tiberia. y k/Oonihe nike noho qetaqeta qusubaitaama naatoraita ikanomake eete nike naho nooke qusubaitaqu? Baamunipamu.i K.Noi naho noo sohoro qeetetanita nike noho qetaqeta qusubaitapuke ao anake nooka hisi eetarori. & E-Qate anai Ohongaho pengata nike qomaqoma hiibakoiqi eto hiibaino. Nike teeho Dzapata atimorai oi Mose. Oonihe noomae nike qomaqoma hiirorai abi oioni. y,Qate maina teei dzapa nometa baabaquko nike noke ao dzaira eetakoi. Oi nike qesaho dzapa qusubaitoraini qate nike Ohonga qusubaitemi noi oho quba nikeho hasa hiibaqu oho goottaeke nike eetorai. Oonita nike ikanomake eete nooka tani naataqu? w*Oonihe anai Ohonga Maiho dzapata baami nike te anake dzaira eetoraidzara. Ota ana moomi nike Ohongaho dzake eetaama.  +J )Abi naho dzapa qusubaita qubake ana te baqoraidzara, bamu. kO(Oonita ikanomake eete nike ota isaiteqi naho torota qaraqara oke saridza quba baabaama naatorai? {'Nike sinabidza geeta qaraqara tatanga saridza quba qirike eetoraihe nookare. Gee oi gama naho khooba paanaitorai. ~u&Mai ana dzoobiremi ana baqorai. Oonihe noho nooi nikeho qupata bamu naatemi nike anake nooka hisi eetaama naatorai. %Paha Ohonga Mai ana dzoobireta noomae naho isere mootomi ooraihe, nike noho noo totoho nookaama ma noho isaki mooraama. Bamu. J $Qate naho mai ana baura moitemi ana eete soubidzaqu baura oi noomae naho khooba paanaiteqi Mai ana dzoobiretake qaupuitanipamuke eeteqi Dzohaneho isere gama qaupuitorai paha suqobirorai. W'!Oonita nike ao Dzohane sobasobaho torota noo dzoobire qasa hiiremi noi naho isere qidza mootomi meenoma naateta. Nookare. Dzohane noi dzongi qaite koina dzoobiroraiho qesa naatemi nike bodza ooqata noho koina quba qaki ma naki eeteta. Oonihe anai abi oonomaho isere quba beebe eetaamanihe, nikeke ingonaita qubake ana oho noo hiire. ~#}{ Oonihe, maina teei naho isere qidza mootomi oorai. Oi ape bahe Dzohane sobasoba, ma ana qupadzomami noho isere oi mee. L|Ana sama nameho isere nikeho toro mootapuke isanataama naatarori. o{WQate ana eetorai oke ana naqeke eetaamanihe, ana Maiho toota nookoraiho isakita batabiremi oi meeta keke tuumorai. Oi teeho quba bahe anai dza nameke qusubaiteqi eetoraidzaranihe, Mai ana dzoobiretaho dza qusubaite eetorai. zyNookami qusuba baura qidza eete qaata nokoke ana tukutomi noko biranate qaraqarata oorakoi. Qate quba qanga eete qaata nokoke ana tukutomi noko biranatemi oho ipike ana quba bamenoma noko moitakoi. DZESUHO KHOOBA HIIRE PAANAITAQU OHO ISAKI OORAI y Oonihe ana noo erake hiiremi eto roqobetanino. Oho bodzata abi nesetuuna oorai, nokoi gamaqa susupu naho totoho nookakoi. ]x3Anai Abiho Isaki oonita Mai noi beedzae naho torota mootomi anai abi batabidzakoi. uwcOi Ohonga mai noi qaraqaraho khooba. Oonita noi hiiremi ooraiho isakita anai oho qesa qaraqaraho khoobani. :vmOi baataho nena nokoi Ohongaho khata anaho totoho nookaqu nookahiqa noko eehaha naatakoi. Oho bodza biranatakoi oonihe ao poike biranahibi. Oke ana meeke nike pobi hiire. yukNookare. Teei naho noo nookaqi mai ana dzoobiretake hisi eetaquko noke qomaqoma hiibaquho tete bamu. Ana hiiremi noi ao baata neta qoridze qaraqarata biranate oorai ma qaraqara tatanga oke mai eete qaarakoi. Oke ana meeke nike pobi hiire. Vt%Oke eetemi abi samane Ohonga maiho dzapa qusubaitorai oho qesa khata anaho dzapa qusubaitaridzo. Oonita teei Khataho dzapa qusubaitaama naataquko noi Mai ana dzoobire baata dzapa nohoke midzata mootakoi. dsAPaha Mai noomae abi batabidzaama. Batabidza baura oke noi gama naho botota mootomi oorai. r Oonita mai abike baata neta tukuto khakhoro biirorai oho isakita khata naamae ape ma apeke qupadzomaqu nokoke tukutakoi. 3q_Oi Ohonga mai noi naho dza mina eeteqi quba minara noomae eetorai oke noi ana banaite qaabihe paha baura bamenomanipamu qesa ana banaitemi nike oho mee moo roqobetakoi. LpOho quba Dzesu nokoke eraiqi hiireta, Anai khata. Oonita ana naamae qupadzomaqi baura eetaquho tete bamu. Oonihe anai mai name moomi eetorai tete oioni. Mai eetorai teena oke anai eetorai. co?Hiiremi Dzuta abi nokoi hee Idzii, nii dzumake rasakiitorai, ma paha oho heeta nii Ohongama idzoidzoniqi hiireqi noke hee, Mai name ooniqi hiirorainoma. Oke hiireqi noko noho gunu dzoomata. KHATAI MAIHO TETE SUIMORAI Zn-Hiiromi Dzesu erake hiireta, Mai nahoi baura eete qaabiqi nakamae eetorai. myOho quba Dzuta abi nokoi hee, Oonihe Dzesui quba oonoma dzumata eetorai oke hiireqi nokoi noke qomaqoma hiirota. wlgHiiremi abi oi tuumaqi Dzuta abiho maimane oho pobi hiireqi hee, Abi anake qidzaite oi Dzesu ooniqi hiireta. nkUOonihe gattiqa ipita Dzesui abi oke Ohongaho biirita saridzeqi noke pobi hiireta, Moorare, niiho sama qidzanate. Oonihe eto ipita paha quba bamenomanipamu niiho toro biranatainoho quba kahosa niime oke potti biire qaarare. _j7 Oiqi hiiremi noi hee, Oonihe poiqanipamuke abi teei anake qidzaite. Noi hiiremi, ana qepe name aima tuusubi. Hiiremi noko hee, Abi ikanoma niike hee, Qepe niime aima tuumareiqi hiire? Hiiremi abi qidzanateta noi noo ipi hiibare ruume naateta. Oi teeho quba bahe, oba ttuta abi samane pui siiremi Dzesu ao sama nome dzukuromi noi te moorara. i  h Oonihe oi dzuma bodza oomi, Dzuta abi qesai abi qidzanatetake mooqi hee, Dzuma qaganomanita nii eto qepe niime aima tuumaino. Xg) Hiiremi bodza ooqata keke abi oi qidzanate qepe nome aimaqi qeema biranateta. QfHiiremi Dzesu erake hiireta, Nii ao qori qepe niime aima tuumare. =esHiiremi abi pone hee, Eo oba poupa eetemi apei baaqa ana aima oba ttuuta mootaqu? Baamuta ana naamae qeehimi aoke teei ana riite oba suqomami anai bitta eeteqi sepeke oorai. ndUObetemi Dzesu abi oke moomi pone naate oomi Dzesui noke qasa niireta, Nii qidzanatare dza eete mae? PcQate nokohota tee, tii bodza nohoi 38, noi pone naate ota meeta. 9bkMa oho naga mina ma seu noho boto teenai oomi abi porobanoma samanei ota meeqota, oi nese khabanoma ma pone ma qosu ma kara noko meeqoqi obai poupa eetaquho beebe eete qaata. a &`EQate Dzerusaremu nagapaho tete kura teeho dzapa sipisipiho pou oni. Oho saamaqata oba ttuu Rumerume, oho dzapa Heboro noota hee Bedzattaniqi hiirorai. O_ Ipita Dzesui dzuma nokoho teeke eetare hiireqi Dzerusaremuta peiteta. w^g6Oonita Dzesui Dzutea haba qaate Garirea habata biranateqi obaoba oke eetemi oio oho isere eseri naateta.:]m5Hiiremi noi qupadzomami Dzesu noke hee, Khata niihoi eehaha naasubiqi hiireta bodza iso keke naateta. Oho qubake noi oko ma boto tupu nomema gama Dzesu nooka hisi eeteta. l\Q4Hiiremi noi bodza apeta khata asuratetaho qasa hiiremi nokoi hee, Aruku uani kirokota kebarateta. R[3Tuumomi kokora abi noho baaqi hee, Maa aoke niiho khata eehaha naasubi. $ZA2Hiiremi Dzesu noke pobi hiireta, Mai nii nookare. Khata niihoi ao eehaha naasubita nii tuumare. Noo oke Dzesu hiiremi noi nooka qupadzomaqi tuumata. dYA1Hiiremi qaa pobipobi noi hee, Eo soopara name, naho khata eto baatainoho quba ao baabare. X 0Hiiremi Dzesu noke hee, Oo abi nike abaoba ma quba nese agiagi samane mooraama naataquko, nooka hisi eetaama naataqu kaqa? %WC/Oho quba Dzesui Dzutea haba qaate Garirea habata biranatetaho pobike mai nookaqi noi Dzesuho torota biranateqi hee, Nii isanate naho khata qidzaitaqu mae? uVc.Oonita noi bosata Garirea habaho nagapa Kana ota oba korabetemi baiho isaki naateta noi ota paha biranatemi gamaniho abi teei oota. Abi oi qaaho pobipobi. Qate noho khata heme aimaqi Kapanao nagapata ooqi baataquho isaki naateta. BU}-Oonita Dzesu Garirea habata biranatemi nagapa abi noho hasahasa hiireta. Oi teeho quba bahe nokoi bosata Dzuma mina eetareiqi Dzerusaremuta peite moomi noi ota obaoba paanaitota. ~Tu,Ohongaho too abi teei nagapa khooba nometa oomi nagapa abi teqaha noho dzapa qusubaitoraidzara, bamu. Oiqi hiireta. {So+Obetemi qupi eseri bamu naatemi Dzesu nagapa oke qaateqi Garireaho habata biranateta. Oonihe noi mooqi hee, fRE*Oo nii bosata hiiremi qesama nanai hou eetetanihe, poiqa nanai toma nanamema noho noo nookaqi hisi eete. Oi nana moomi abi erai ttoka abi napa minaraho ingona mai, oioniqi hiireta. DZESUI QAA POBIPOBIHO KHATA QIDZAITETA cQ?)Oomi abi qesa samanei noomaeho toota nookaqi hisi eeteqi, atapa oke eraiqi hiireta, fPE(Oonita Samaria abi nokoi baaqi Dzesu nokoma oorareiqi hiiremi noi nokoma qupi eserike oota. 0OY'Obetemi atapa oi Samaria nagapa abike hee, Ana oora ma qaara name eete qaabi oke abi oi ana pobi hiire soubire. Oiqi hiiremi nokohota qesai nookaqi hisi eeteta. N1&Oi qesai oho dzoo ma baura eete qaimi ana nike dzoobiremi nike oho baura eetaamake qaariti poiqa nokohota ipibireqa rumutakoi ooiqi hiireta. M$Oionita rumutaqu abi noi mee oke rumuto qaraqara tatangaho iisunaiteqa oho ipi ma ari saridzakoi oonihe noi bababa abima nopo esese ttaike oho ttidza qidzaqidza saridzakoi. Oke eetemi noo totoho erai meenoma naatakoi, oi hee, Teei dzabakoini teei rumutakoi. L%9Kk#Nookare. Nike hee, Oo dzasidza tapari naatemake uitti oi mee eetakoiqi hiirorai kaqa. Oonihe, nike nese dzoobireqa moomi aoke dzoo teei oi baa naatemi rumutaquho isaki naate. J"Hiiremi Dzesui hee, Eehe, naho patta oi teeho bahe Ononga ana dzoobiremi baaqi noho baura eete soubidzaqu oio naho pattani. RI!Hiiremi noko qesa pobipobi hiireqi hee, Teei ao patta noke moiteni mae? BH Hiiremi noi hee, Naho torona patta oorai oke nike ruume. QGTuumomi Dzesuho tumakhameto noke hee, Banaita, nii patta muunare. DuMa noko oho qesa te Dzesuke hee, Nii ikanomake eete atapa erama qesa noo hiire oiqi hiibara. Qate atapa oi oba mangi nome qaate hairiamake nagapa tuumaqi oho abi pobi hiireqi hee, +COOke Dzesui hiihimi tumakhameto nohoi baaqi moomi noi atapama qesa noo hiiremi noko roqobeteta. Oonihe noko te atapake hee, Nii quba teeho quba hiireni mae? BBHiiremi Dzesu hee, Ana nii pobi hiibi anaio Kiristu oni. A5Hiiremi atapa oi hee, Ana qupadzomami Mesia baabakoi. Oonihe noke paha Kiristu ooniqi hiirorai noi baaqake napake quba minara hiire pobitakoi. @+Oi Ohongai gutu boto kharanita abi noho torota naa ma pupu eetaqu oke noko meenipamuke gutu boto kharaho isakita noma qesa dzaira eetaridzoni. 5?cOi Ohonga mai dza eetemi abi meenomai noho torota naa ma pupu eetaqu oke noko meenipamuke gutu boto Kharaho isakita naa ma pupu eetorakoi. Eetorakoi paha ao eetorai. 1>[Hiiremi Dzesu noke hee, Atapa nii naho noo nookare. Nike naa ma pupu eetoraike nike ruume. Qate ingonaho tete oi Dzuta abi nanaho neta biranatoraita nana naa ma pupu eetoraike nana gesina. Oonihe tora erani mae Dzerusaremuta abi Ohongaho toro naa ma pupu eetorai bodza oi ao bamu naatake boobi. =4<aOonihe Dzuta abima nikei hee, Dzerusaremuta naa ma pupu eetaridzoho qopaniqi hiiroraini nanaho uimane neimane Garidze tora qeerata naa ma pupu eete qaatake nana eetorai. J; Hiiremi noi hee, Mai name ana nookami nii too abiho isaki. Q:Hiiremi Dzesu hee, Oke nii meeke hee, Naho apu bamuiqi hiire. Oi nii ao apu boto teena oke nii naate gaubire qaariti poike paha teema nipe oorai noi niiho apu oonidzaranita oke nii meeke hiire. e9CHiiremi Dzesu hee, Tuuma apu niime dzeima baabare. Hiiremi atapai hee, Anai apu bamu. v8eHiiremi atapai hee, Mai name, oba oke nii ana moitemake anai bamu paha oba quba baate erata giimoraqu. b7=isanataama naatemi paha muuna quba baatakoi. Qate oba anai abi moitemi muunaqa bamu paha oba quba baataqu, baamunipamu. Anai abi moitemi muunaqu oba oi noho nakuta heuheu eete ttuunoma naate agoba qaraqara qaarakoi. 6 E5 Hiiremi Dzesui erake hiireta, Teei oba erake muunomi, 54c Nookare Dzakopo uumi nanaho noi noomae khata ma khameto, hoo ma haa nomema gama erata oba giima qaaqi oke nana moitemi oorai. Oonita niiho dzapa mina apei nohoke riitaqu? 3y Hiiremi noi hee, Mai name, kose oi khara ma niiho mangi bamu oonita nii ikanoma eete ana oba heuheunoma moitaqu? q2[ Oonihe Dzesu noke pobi hiireta, Nookare. Ohongai abike qonotoraike nii ruume. Ma ana nii oba quba qasa hiire naho khoobake nii ruume. Oke nii qupadzomapuko nii ao anake qasa hiiremi ana nii oba heuheunoma moitemi isanatarori. J1  Oonihe Dzuta abi ma Samaria abi te qesa dzaira eete qaarara. Oho quba Dzesu oke hiiremi atapa oi hee, Nii Dzuta habaho abi oonita ikanomake eete nii Samariaho atapa anake oba quba qasa hiire? 20]Qate noho tumakhameto nagapa Sikhata patta ttuma eetare tuusumi Samariaho atapa teei oba giimare baata. Baami Dzesu noke hee, Oba teeke ana moitemi muunareiqi hiireta. /.Ma paha Dzakopoho oba kose mina ota oota. Oomi Dzesui haba kharata baaoqi ete bisata qidzanatare hiireqi oba kose oho samata habeseta. _-7Qate qgobanipamuke Dzakopoi khata nome Dzosepeke ttoka moiteta oho robeta oota. Z,-Oonihe noi tuumaqi Samaria habata bosa biranate, oho nagapa Sikhata biranateta. ++ QDzesui tumakhameto samanenipamuke obama soorota. Oi Dzesui te noomae abi obama soobaranihe, tumakhameto nohoi oke eeteta. Oonita nokoho dzare Dzohanehoke riitemi oho isere Pariseoho toro hiiremi Dzesu oho qesa pobi nookata. Pobi nookaqi Dzutea haba oke qaateqi paha Garirea habata tuumata. * R)$Oonita teei Ohongaho Khata nooka hisi eeteqi ao qaraqara tatanga mai eesubi. Qate teei Khata nooka hisi eetaama naataquko noi bamu qaraqara oke mooraquhe, Ohongaho taanga noho irita oorakoi.}(s#Oonihe Onongai khata nomeho dza minake eeteqi quba minara noho botota mootoqi Sumasake moitemi meupunoma naatorai. '!Oi Ohonga noke dzoobiremi noi Ohongaqaho noo hiiroraita teei noho isere nooka qusubaiteqa Ohongake meenomaho isakita qaupuitakoi. & ";%q Oonita isere oke abi naane quba nookaama naataqu? D$Noi pei neta baaorai noio minaraho qibanihe, ttokaho nena ana ttokaho isaki ooqi hiirorai. Qate qusuho nena noi minara ma napaho qibanita noi moo nooka qaataho isereke no mootorai. #yOonita anai oho isakita nikeke Dzesuho botota mootoqi qaki minake eete. Kiristuho dzapai peitakoini, nahoi quratakoi. N"Oi erake eete oorai. Ata pobi oi teeho pobi bahe apu noomaeho pobi keke. Oonita teei ata pobi oke dzeima apuho botota mootoqa bamu apuke ttire eetaquhe, noho noo totoho nookaqi qaki eetakoi. !3Ana naamae Kiristu oonidzara. Oonihe, Ohonga ana dzoobiremi anai Kiristuho roiroi bosa baorai. Oiqi hiiremi nike naho noo nookatanita qupadzomare. Hiiremi Dzohane hee, Teei sepeke baura eetaquho isaki baamuta, Ohonga hiiroraiho isakita eetorai. Oi ana bosata hiireqi hee,  Hiireqi noko Dzohaneho toro baaqi oho qasa hiireta, Mai naname, Nii abi teema nipe Dzotani oba qee neta ooqi nii noho isere qidza mootota. Oonihe moorare. Poiqa abi quba mina noho toro biranatemi noi ikanoma eete nii eetoraiho isakita noko obama soorarai? r]Oho quba Dzuta abi qesai ota baaqi Dzohaneho tumakhametoma qesa kurebeteqi akoako oho noo hiireta. CQate Dzohane sobasobaho maike Herote sutasutata mootaamake oota. Oonita Sarimu habaho nagapa gattiqa Aino oho samata obai isanatemi abi ota biranatemi Dzohane nokoke obama sooro qaata.   Ipita Dzesui tumakhameto dzeimaqi Dzutea habaho qeba neta tuumaqi nokoma gama oora ma qaara eeteqi nokoi abike obama soorota. /WQate qesai meenomanita nokoi OKongaho beedzaeta baura qidza eete oke paanaitare hiireqi dzadzata qeemorai. Oiqi hiireta. DZOHANE SOBASOBAI DZESUHO KHOOBA PAANAITETA Oi qesai baura peranoma eeteqi eto oho khooba paana naatainoiqi hiireqi noko dzadzata qeemaama naate oke ibo eetorai. )Oho kahosai erani. Dzadzai ao ttoka abi baiburoraihe, abiho khooba qanganita noko ikaqi hiireqi dzadza oho goottae eete qupiho dzake eetorai? hIOho quba teei ana nooka hisi eetemi bamu noke qomaqoma hiibaqu. Oonihe nooka hisi eetaama naatorai nokoke ao qomaqoma hiibaridzoni. Oi teeho bahe, nokoi basesa eete Ohongaho khata teenaqaho dzapata atimaama naatorai. Oi Ohongai khata nome dzoobiremi ttoka abike qomaqoma hiibare quratarani. Bamu. Ttoka abike qidzaita qubake anai baaqorai. )KOi Ohongai ttoka abiho quba dzasa minanipamu eete khata teena nome ai mootomi apene noke nooka hisi eetaqui bamu dzaetaquhe, qaraqara tatanga saridzakoi. DMosei haba habanata dzoo gisigisi eehota goosoromi abi qidzanateta, oonita nokoi Abiho Isaki anake oho qesa goosoromake apenei anake nooka hisi eetaqu nokoi qaraqara tatanga saridzakoi. mS Ma paha apei qusuta peiteqa oho gesina naataqu bahe, abiho Isaki anai qusuho neta quratetai teena.  Oonita anai ttokahoke nike pobi hiiremi nookaama naataquko ikanomake eete ana nike qusuhoke pobi hiiremi nooka hiisi eetaqu? 9 Naka nesema mooraiho gesinata nakai hiirorai oi Ohongama nakai gesina naate oho isere mootorai. Oonihe ikanomake eete nike oho noo nookaama naatorai? eC Hiiremi Dzesui hiireta, Idze, nii Isirae abiho banaita minanihe oho teteke ruume? Nookare. N Hiiremi Nikotemoi hee, Oho tete ikanoma ooraimi nii oke hiire? P Oi uta noomae toororai teteke qupadzomare. Nii oho husuqake nookoraihe ika neta baaorai ma tuumorai oke ruume. Oonita abi Sumasaho asita biranatorai nokoho naku dzebidzebi oke nii oho qesa ruumeni. X )Anai hee, Nike dzomadzoma usaqeta biranatareiqi hiiremi eto roqobetaino. l QHiiremi Dzesu hee, Eehe, samaho neta biranatorai oio samaqaho pobi. Qate Sumasaho neta biranatorai oi Sumasaho pobi. Oonita akoakoma Sumasaho asita biranataqu oqai keke abi teei Ohongaho pobita dzuubakoi. Oke ana meeke hiire.  0 YOke ana baamu nii ikobetaqu. Hiiremi Nikotemo hee, Ikanomake eete abi agobai khata usaqeho isaki naataqu. Noi isanaate pai nomeho asita dzuubaqa paha biranataqu mae? ucHiiremi Dzesui hee, Nookare, Khata usaqe biranataqu oqai keke abi teei Ohongaho pobi gesina naatakoi. kOOonita qupibake noi Dzesuho toro peite erake hiireta, Banaita name, nana qupadzomami Ohongai hiiremi nii nanake banaitare baata. Oi teeho bahe nii Ohongama ipibidzaama naatapuko nii obaoba eetoraiho isakita qidzoke eetarori. S !Qate Pariseohota tee, dzapa noho Nikotemo, noi sinasina tupu nokoho nena. ucOi abiho ikoiko ooraike noi gesinanipamu naate ooqi naane quba oho subesube totohoke nookarota? Baamu.LOonihe noi minaraho khooba qupadzomaqi te nokoma ipibidzara.  Qate Ingonaiteta dzuma bodzata Dzesu Dzerusaremuta ooqi obaoba eetomi abi samane oke moo qupadzomaqi noho dzapata atimata. @yOonita Dzesu ipita baata neta qoridze oomi noi bosata oho noo hiireta ma oho qetaqeta biranateta oke tumakhameto nokoi gama qupadzomami pobirateta. DZESUI ABI MINARAHO KHOOBA GESINA OOonihe noi sama nomeho qahura hiireqi oke guhuta mooto hiireta. Hiiremi Dzuta abi hee, Idze tii bodza 46 oho nakuta guhurake gooto baa qaimi nii qupi tapariho nakuta oke qusubaitaqu mae? Hiiremi Dzesu sama nomeke qupadzomaqi hee, Nike guhurake ngausa eetemake qupi tapariho nakuta oke ana paha ai qusubaitakoi. \~1Oiqi hiireta oi teeho bahe sinabidzata hee, O Ohonga, naga niihoho dzaodzaoi anake qeeremi qaite. Oke qeete oomi tumakhameto noho nokoi aoke Dzesuho khooba ota moo qupadzomata. Qate Dzesui pisinisi abi noko hotou biiremi Dzuta abi nokoi burisi eete noke qasa hiireta. Quba apeke nii nana banaitemi nana moo niiho baura erake mee hiibaqu? }|Oonihe qesai qusubibi ttuma quba mootota nokoke noi hee, Etoqa Mai nahoho nagake quruma naga tiibetaino. Oonita qubarake aima tuumare. 5{cOonita Dzesui ngibirama gabeho teeke tiibeteqi nokoke sipisipi ma barimakau ma gama susupu hotou biireqi oma maikhametoho qohare burisi eete oma nokohoke perebireta. }zsPeiteqi noi moomi Ohongaho biirita pisinisi abi nokoi kiridza qeebaquho burimakau ma sipisipi ma qusubibi oke ttuma quba mootomi oota. Qate omaho maikhametoi haba maina painaho abiho ttuma habara mooto qaata nokoi qohare nokometa habese oota. ay; Oonita Isirae abi ingonaitetaho dzuma dzamo naatemi Dzesui Dzerusaremuta peiteta. 5xc Ipita Dzesui tumakhameto ma pai gotta ma nomamane nomema gama qurate Kapanao nagapata biranateqi bodza qesake (baura quba) oota. DZESUI PISINISI ABIKE BIIRITA IIHATA w- Oonomake eeteqi Dzesui Garirea habaho Kana nagapata sohoro obaoba eeteqi dzapa pobi nome paanaitemi tumakhameto nokoi noho torota atimata. v Oonita ttihu abi noi ata naateta abiho kira hiireqi hiireta, Abi minarai bai oba mekenoma oke bosata abi moitemi muuna qura eetemi mekeamake ipita moitorai. Oonihe nii ikanomake eete mekenomanipamu erake qaanatoriti ipiqata moite? Ooiqi hiiremi roqobeteta. +uO Oonihe obai ao baiho isaki naate oomi ttihu abi oke eeteimaqi te oho khooba qupadzomara, oonihe kokora abi giimata nokoi Dzesuho khooba ooqata qupadzomata. Ht Poiqa giima ttihu barabara abi moitare. Hiiremi noko moiteta. Ws'Qate Dzuta abi sapunge moitorai teteho quba omaho mangi taramuho isaki sikisi ota oomi Dzesu kokora abike hee, Oba keba giimaqa ota uquma hee baabare. Oiqi hiiremi noko uqumami mangi ao hee baami noi hee, rkqOHiiremi pai nohoi burisi eete kokora abi nokoke hee, Khata hiibaqu oke qusubaitare oiqi hiireta. sp_Hiiremi Dzesu noke hee, Pai name, naho baura bodza biranataamake nii ikaqi hiireqi anake oho sese hiire? oOonita noko patta ma oba muuhimi idze nokoho bai oba ao bamu naateta. Bamu naatemi Dzesuho pai noke hee, Bai oba nokohoi ao bamu naate. 9n mQate iihai temu naatemi Garirea habaho nagapa Kanata abi ma atapa qesa naatemi Dzesuho pai gotta ota oota. Oonita nokoi Dzesu, tumakhameto nohoma gama ota dzeimami biranateta. m l  3Nookao, Abiho Isaki anai quba teema teeke qupadzohima qusu papatemi oho qaru samanei naho irita biranatemi nike moorakoi.yk m2Hiiremi Dzesu hiireta, Anai hee, Nii ee dzunaho pesuta ooriqi hiiremi ooqaho quba nii nooka hisi eete mae? ]j 51Hiiremi Nattanae hiireta, Banaita name, nii Ohongaho khata Isiraeho abi qibanipamu. fi G0Isirae abi dzadzanoma, noonoma erani. Hiiremi Nattanae roqobeteqi hee, Ika neta nii anake gesina naateqi oke hiire? Hiiremi Dzesu noke hee, Eo, Piripi niiho kira hiibaamake oomi ana ao moohimi nii ee dzunaho pesuta oori. Mh /Hiireqi nopo baahumi Dzesu Nattanae mooqi nohoke hee, Moorare. g .Hiiremi Nattanae misi teteqi hee, Quba qidza apei Nadzarette nagapata biranataqu? Hiiremi Piripi hee, Seke baa mooro. f {,Qate Piripi noi Attereo ma Peetoro ma nokoi gama Besaita nagapaho nena ooqi noi tuumaqi Nattanae saridze noke hee, Maaqa, Mose ma too abi qesai teeho noo qeeteta abi oke nanai saridzemi oorai. Noi Nadzarette nagapa nena Dzosepeho khata Dzesu oni. e -{d q+Iihai mootomi Dzesui Garirea habata tuumare hiireqi Piripi saridzeqi hee, Nii ana iiha qaarare oiqi hiireta. vc g*Hiireqi noi noke dzeima Dzesuho toro biranateta. Biranatemi Dzesu noke mooqi hiireta, Nii Siimo, Dzohane temuho khata. Oonihe dzapa niihoke Peetoro ooniqi hiibakoi (nokoho totohoi Kepa oi Podza). DZESUI PIRIPI MA NATTANAEHO KIRA HIIRETA b )noi ao tuumaqi Siimo nane gotta nomeke saridzeqi hee, Nookare. Nanai aoke Kiristu (oonihe Heboro totohoio Mesia) noke saridzemi oorai. za o(Oi ao nopoi Dzohaneho noo nookaqi Dzesuke iihata. Oonita nopohota tee, dzapa noho Attereo, Siimo Peetoroho noma, b` ?'Oonita oi tteni kiroko naatemi nopo tuumaqi noho teka mooqi noma nokoi gamaqa oota. 5_ e&Iihami Dzesu burisi eete nopo mooqi hiireta, Nipe naane qiri? Hiiremi nopo hee, Banaita, (oonihe nokoho totohoi Rabi) nii ika neta meeqorai? Hiiremi no hee, Baaqu moorare. L^ %Hiiremi noho tumakhameto eseri oke nookaqi ao Dzesuke iihata. ;] s$Ohongai napaho Hoo Dzooba roibetoraita noke mooro! p\ [#Qate iihai mootomi Dzohane sobasoba noi tumakhameto eseri nomema oomi Dzesui girodzohimi noi hee, [ 7"Oonita noi Ohongaho khata oke ana nese namema moo pobiteqi oho isere moote. Oiqi Dzohane hiireta. DZESUI TUMAKHAMETO ESERISA ESERI QUBA HIIRETA Z !Meeke ana te bosata noke oho isakita gesina naate qaararanihe, anai abi obama soobareiqi Ohongai ana dzoobiremi baata, teena noi paha anake hee, Nii moomi Sumasai qurateqa teeho irita biranate qaaraqu noio abike Qaheuba Sumasama soobakoiqi hiireta. Y  Qate Dzohane noi paha isere mootoqi hiireta, Ana moomi Sumasai qusubibiho isaki qusu neta qurateqi noho irita dzuubata. X Ma ana te noke oho isakita gesina naate qaarara oonihe noke Isirae abiho quba paanaitareiqi ana abi obaqama soororai. Oiqi hiireta. W )Abi erahoke anai hee, Naho tumena abi teei baaqorai noi naho bosa qobaqobaniqi hiireta oi ana biranataamake qaami noi agobake baa qaabi. :V oQate iihai mootomi Dzohane moomi Dzesui noho toro baahumi noi qesamane nomeke hee, moorare. Ohongaho kiridza qeeremi ttoka abiho kahosa aima baamuitaquho Hoo Dzooba erani. U Oiqi hiireta oi teeho bahe, Dzohanei Dzotani oba qee ne Bettania nagapata abi obama sooromi ota oho noo biranateta. Hiiremi Dzohane nokoke hee, Oore anai abi obama soororaihe, nikeho bisata teei oorai noho khoobake nike ruumeni. Noi naho tumena baaqorami noho isaki nahoke suqobirorai. Anai abi oho oko sasa eka saqoba quba isanataama. OHONGAI NAPAHO QUBA HOO DZOOBA BIRAITETA OI KIRISTU T 'S IHiiremi noko Pariseoho nena ooqi tototo hiireqi hee, Nii Kiristu oonidzarani Dzesea oonidzarani. Too abi oonidzaranita nane quba nii abi obama soororai? jR OOho quba nana niike hee, Nii ape oniqi hiire, Nii sama niimeho ikaqi hiireo? Hiiremi noi erake hiireta, Totoho teei haba habanata sokateqi hee, Ohongai baahubita tete nikeme pobitareiqi Dzesea hiiretanita anai oho isaki oni. Q   P Hiiremi noi paha bai hiireta. Bai hiiremi noko noke hee, Qesai nanake dzoobiremi baaqi oorai noo apeke nana noko paha pobi hiibaqu? HO  Hiiremi noko hee, Too abi baabakoiqi Mosei hiireta oi nii oni? ]N 5Oiqi hiiremi noko hee, Oonita nii Eria ooni mae ape? Hiiremi noi hee, Eo bamu. M #Qate Dzerusaremuta Dzuta abi mimi nokoi dzube abi ma Rebi abi qesa dzoobiremi noko Dzohane sobasobaho toro biranate toronaiteqi hiireta, Nii ape oni? Hiiremi noi isere mootoqi te dzaheitaranihe paanaiteqi hiireta, Anai te Kiristu Ohongaho Soopara abi oonidzara. -L UOi abi Ohongaho mee mooraamanipamu oonihe Ohonga khata teena Maiho dzagaqata agoba oorai noi noomae Ohongaho khooba paanaitetai paanaitorai. DZOHANE SOBASOBAHO NOO rK _Oi hu nooi Moseho neta biranateta oonihe, baruna heena ma quba mee oio Dzesu Kiristuho nena biranatorai. LJ Oonita abi oonomaho iisuta napai gama ari ma mosu saridzorai. DI Nohoke Dzohane sobasobai hiireqi hiireta, Anai bosata hee, Teei naho tumena baaqorai noi naho bosa qobaqobani. Oi ana biranataamake qaami noi agoba baa qaabi. Oonita abi oioniqi hiireta. hH KOonita Ohongaho too noo oi abiho sama aimaqi napaho bisata habese qaami napai dzapa pobi nohoke moomi noi baruna heena ma noi meenomanipamu. Oonihe mai noi khata teena nomeho dzapa pobi minaitoraiho isakita noi qaata. vG g Noko te abiho ttarita biranatara, te abiho dza quba biranataranihe Ohongai dza nometa nokoke dzoomami oorai. ~F w Oonihe oberaqai noke raraku biireqi noho dzapata atimami noi nokoke beedzaenomaitemi Ohongaho khameto naatorai. lE S Noi qubatu nomeho bisata biranatemi qesamane nohoi noke raraku biidzaama naatetahe, basesa eeteta. D  Noi hiiremi ttoka ma quba minarai biranatemi noi oho bisata oota oonihe ttokaho abi ikake eeteqi te noke gesina naatara? ]C 5 Oonita dzadzaho maikhata noomae ttokata biranateqi abi gama susupu baiburorai. [B 1Oi Dzohane te oho dzadza ooraranihe noi dzadza maikhataho isere mootareiqi baata. A Qate abi tee, dzapa noho Dzohane, noke Ohonga dzoobiremi noi dzadza oho isere abiho toro mootomi noko Ohongake nooka hisi eetarota. @ ? {Noio qaraqaraho khooba oonita qaraqara oi abi minarake baiburoqi qupi ma khoukhau ma basesa nokohoke suqobire baaorai. >  W= )Ma too noo oi Ohongaho isakinipamu ooqi noi khoobanipamuta Ohongama nopo qesa dzaga boboto qaata. Noomae hiiremi quba minarai biranateta. Oonihe biranatetaho neta quba teei teqaha noomae biranatara, baamu, <  Z; 1Dzoobe Dzairamane: Khoobanipamuta too noo teei qaata noio Ohongake tuuhoro qaata. U:#Oi kahosa abi teei tete qangata tuusumi teei noke paha tete qidzata mootaqu oke eesuqi noi oora ma qaara nohoke baata neta ingonaiteqa kahosa samaneke teetakoi oke noi qupadzomare.Anaio Dzakopo U ~]}u||{zzyzxxww2vvzuutt8srrTqqfpp%oo,nntmm;lkkMkkjihshgiff9f(ddTccmbbcaa2``__[^^o]]]\\[[dZZZYhXXkXWuVV?V.U=TSSS QQUPPcPRNNXMM/LLKKuKJiJIIIHHGbGFFTFCEsDDDCCBBYA@@i??6?%>=<i SfE Qate tama bodzata Ohongaho biiri paha Dzerusaremuta agoago eete qaataho dzuma naatemi, 3_ Oke hiiremi qesai hee, Eo, songenai abi nese khabanomake qidzaitaamanita noi te songenanomaho isakita hiiroraidzara, baamu. Oke noko hiireta. DZUTA ABI DZESU IBO EETETA \1 Noi songenaho isakita ababara naate hiiroraita nike naane quba noho noo nookorai? j~M Oke Dzesu hiiremi Dzuta abi qesahota hu ma koridza biranatemi qesa samane noorake hiireta, e}C Naho Mai ao hiiremi anai qaraqara name mootaqu ma paha aimaqu oho beedzae naho toro oorai. ;|o Ana naamae qaraqara name moosohiqa paha aimokoiqi hiiremi oho quba Ohonga Mai naho dza minake eetorai. Oi teei qaraqara nahoke karabetaquho tete bamu, ana naamae mootakoi. #{? Oonihe naho sipisipi qesai ropuba erata ooraama. Oonita anai noko paha dzeimami noko naho noo nookaqi baaqake kitu teena ma soopara teenai keke oorakoi. az; Oonita anai oonoma bahe soopara qidza. Mai ana qupadzomorai ma anai noke qupadzomorai. Oho qesa anai sipisipi name nikeke qupadzomami nike naho qupa toobake eetaridzoni. Oho qubake anai nikeho habara eete baatakoi. y Zx- Abi oonomai teqaha sipisipike qupadzomoraidzaranihe ttumaqake noi qupadzomorai. Pw Qate teei nikeho maikhata bamu oonihe noi ttuma saridzare hiireqi sipisipike oberama soopara eeteqa moomi haa teeko baahuma noi ao atti tuumakoi. Tuumami haa oi nikeke aima sepesapeitaridzoni. qv[ Oi nikeho soopara qidza anai nikeho habara naate baataridzo. Oonita hiibi, anaio nikeho soopara qidza. Bu} Qate guume abi noi teeho quba baaoraidzaranihe, guumeke qupadzomaqi sipisipike teeteqa dzuubeta quba baaorai. Oonita nookare! Nikei qaraqara meupunoma saridza qubake ana baaorai. ztm Anai oho pou oonita teei anata dzuubaquko qidzanatakoi. Ma noi naho neta tuume baabe eeteqa patta saridzorakoi. s Qate abi anake riite baa qaari nokoi gama guume abi maina paina. Oonita sipisipi nikei nokoho noo totoho nookaamanihe nahoke nookorai. r Oho quba Dzesui noko noorake pobi hiireta, Nookao. Sipisipiho pou oi pou ape bahe ana, Oke ana meeke nike pobi hiire. wqg Oonihe qahura noo oke Dzesu noko pobi hiiremi noko teqaha oho khooba qupadzomara. DZESU NOOMAE SOOPARA QIDZA xpi Qate noko abi qesaho noo totoho ruume. Oho quba abi maina baami noko bamu noke iihaquhe sakaba tuumakoi. loQ Biranate soubiremi noi nokoho bosa qooro tuumami nokoi noho totoho ago gesina naate noke iihorai. n Oonita nokoho tuhotuhoi pouta ooqa sooparake tete geemami noi sipisipi nome dzapaqi dzeimami noko noho totoho nookaqi biranatakoi. @m{ Qate teei pouqata dzuuborai noio sipisipiho Sooparani. /l Y Dzesui hiireqi erake hiireta, Nookare. Teei sipisipiho naga pouke potti biireqa mainata dzongobete peitaqu noi ape bahe guume abinipamu. Oke ana bamu nike ikobetaqu. Hk  )Hiiremi Dzesu noko pobi hiireta, Nike neseamaho isaki oorapuko, kahosa nikehoi bamu naatarori. Qate nike hee, Nanai nesenomaniqi hiiremi kahosa nikehoi urai oorai oorakoi, oiqi hiireta.ijK (Oke hiiremi Pariseoho qesai nookaqi noke hee, Iidzo, oonita qesa ma nanai neseamani kaqa. i 'Hiiremi Dzesui hee, Oore, Anai ttokata quratemi neseamai nesenoma naatoraini qate nesenomai neseama naatorai oke eete batabirorai. Yh+ &Hiiremi noi Dzesuho toro pomai kotoroqi hee, Oo dzoobe, anai niike ai tataume. Xg) %Hiiremi Dzesu noke hee, Apei nii noo pobi hiibike nii moobo? Anai erani. ^f5 $Hiiremi noi hee, Mai name, nii noke ana banaitemake ana isanate noke ai tataumakoi. ey #Nokoi abi oke hotou biiremi Dzesu oke nookaqi noke saridze erake hiireta, Abiho Isaki noke nii qupadzomorai mae? Gd "Oke hiiremi noko hee, Nii kahosaho ttidzata biranateta oonita nii apei nanake bapotopotaqu? Oke hiireqi noko noke ao hotou biiremi Isirae ttokaho dzore naateta. BASESAI NESE KOTORORAI icK !Oonita Dzesui Ohongaho neta baabaama naatapuko noi quba eranomake eetaquho isakiama naatarori. rb] Oi nese khabanoma teei biranatemi apei abi oonomake nese pobitaqu oho teteke napa nookaamake baa qaabi. a Oi Ohongai abi kahosanomaho noo qusubaitaamanihe, teei Ohonga ai tataumami noi noho noo qusubaitorai oke napa gama gesinani. ` Hiiremi abi oi nokoke hee, Iaqa, noi naho nese pobitemi ana mooraihe, ikanomake eete abi mimima nike noho khooba ruume? |_q Qate nanaio Moseho tumakhameto. Oi Ohongai Mose pobi hiireta oke nana nookorai. Qate abiraho khoobake nana ruume. I^  Hiiremi noko noke garugaru hiireqi hee, Nii noho khatani. 2]] Hiiremi noi hee, Idze, ana ao hiiremi nike nookaama naateqi nike naane quba noo teena oke nookareiqi hiidzo? Mae nike oho qesa Dzesuho tumakhameto naatare hiire oorai? Y\+ Hiiremi noko paha hee, Dzesui ikanomake eeteqi niiho nese pobitemi oorai? [- Hiiremi noi hee, Noi kahosanomani mae bamu oke ana ruumenihe, ana nese khabanomai naate qaarita poiqa isanate haba moorai teena oke ana gesina. 0ZY Hiiremi noko paha abi nese khabama qaata noho quba hiireqi erake hiireta, Nanai nookami Dzesui kahosanomanita eto noho hasa hiibainohe, Onongaqake hasa hiibare. Oiqi hiireta oi teeho quba bahe, Dzuta abi mimi ago qiba teenaiteqi hee, Abi teei Dzesuho nookami Kiristu naataquko abi oke sinabidza guhuke qaanatareiqi hiiremi qaata. Oonita mai ma pai oho attike eete hee, AW{ Oonihe noi poiqa quba moori teteke naka ruume. Mae apei noho nese qidzaite oke paha ruume. Oonihe noi ao kotanga naate ooraita isanate noke qasa hiiremi noomae oho khooba paanaitare. aV; Hiiremi mai ma pai hee, Khata nakahoi nese khabanomai biranateta oke nake gesina. sU_ Baami nokoi nopoke hee, Erai khata nipehoni mae? Hiiremi nopoi hee, Oore. Hiimi nokoi hee, Qate noi nese khabanomai biranateta mae? Hiiremi hee Ooreiqi hiireta. Hiiremi noko hee, Oonihe noi ikanomake eete poiqa bageke eete mooqorai? ET Oonihe Dzuta abi noko hou peu eeteqi hee, Abirai nese khabanomai biranate qaimi noho nese pobitemi haba moori tete oi ooraama. Oke hiireqi noko mai ma pai nohoho quba hiiremi baata. 2S] Biranatemi noko paha abi nese khabanomai qaatake hee, Dzesui niiho nese qidzaitemi nii noho noo ikanoma hiibaqu? Hiiremi noi hee, Ana moomi too abi oni. Ooiqi hiireta. R# Hiiremi Pariseo qesai erake hiireta, Dzumake no riite baura eetemi nana nookami noi Ohongaho nenanidzara. Oiqi hiiremi qesai hee, Eehe, ikanomake eete abi kahosanomai baura eetemi Ohongaho mumure eranomaho qesa naataqu? Oke hiireqi nokohota hu ma koridza biranateta. 7Qg Oonita Pariseo noko oho qesa abi ikanomake eete haba moota noke qasa hiiremi noi hee, Maa abi noi ttoka akiaki naho neseta suraitemi ana akobetemi nese naho uhubami moorai. ]P3 (Oonihe Dzesui akiaki korabeteqi abiho nese pobiteta oke noi dzumata eeteta.) lOQ Oke hiiremi abi nese khaba eete qaatati qidzanateta noke noko dzeimaqi Pariseoho toro biranateta. ON Hiiremi noko noke hee, Abi oi kaqani. Hiimi noi hee, Ana ruume, EM Tuuma nese name akobetemi oi uhubami ana haba mooqi baabe. (LI Oonihe noomae hee, Eo anai oni. Hiiremi nokoi hee, Ikanomake eete niiho nese uhubami nii haba moori? Hiiremi abi oi hee, Abi tee, dzapa noho Dzesu, noi ttoka akiaki teeke korabeteqi naho neseta suraite hee, Nii tuumaqa oba kose Siroamuta nese niime akobetareiqi hiiremi ana tuume. gKG Hiiremi qesai hee, Oioni. Hiiremi paha qesai hee, Oi bamuhe noho tomidza tee ooniqi hiireta. 5Jc Oonihe noi abi nese khabanomai qaata oke noho qesamane ma abi qesai gama gesina qaata. Oonita noi baami nokoi hee, Idze, abi habese nenesa eetorai abi oi erani mae apeni? :Im Oke hiireqi noi ttokata ogidzoba eete sare eeteqi oho akiakima abi nese khabanomaho nese suraiteqi noke pobi hiireta, Tuumaqa nese nime oba kose Siroamuta akobetare. Oiqi hiireta. Qate Siroamuho khooba oi hee, Dzoobireta. Oonita Dzesu noke ota dzoobiremi noi ota tuuma nese nome akobetemi uhubami baata. H AG{ Anai ttokata ooraquta ttoka abiho dzadza naatorai. Oonihe qupi sooromake abi qidzoke baura eetaqu. Oho quba ete dzadza ooraquta Ohonga ana dzoobiretaho baura oke napamae eetaridzoni. F  HE  Hiiremi Dzesui hee, Baamu. Mai ma pai baamu. Oho qesa noi te nomae kahosa eetemi biranatara. Oi Ohongai beedzae nome noho irita paanaitare hiiremi quba oi biranateta. (Khata, nookare.) GD Oi pai noke oonoma dzoomata. Qate Dzesuho tumakhametoi noke qasa eeteta, Banaita naname, abirai noomae kahosa saridzeta mae eo mai pa pai nohoi kahosa saridzeqi pai noke oonomake dzoomata? GC  Ipita Dzesu teeta tuusuqi moomi abi nese khabanoma teei oota. zBm;Oke hiiremi nokohota bamenoma naatemi noke oma tukuma teetare eetetanihe, noi dzukuroqi biirita tta eeteta.mAS:Hiiremi Dzesu noko erake hiireta, Nookare. Abarahamu biranataamake oomi Anai Qaatai Qaarakoi. m@S9Hiiremi Dzuta abi nokoi noke hee, Iaqa, niiho tii 50 biranataamake aoke nii Abarahamuke moota mae? ?8Qate Abarahamu eebobo nikeho noi naho bodza quba beebe eete qidzanate qaata. Oonihe noi anake mooqi qaki minanipamuke eeteta. >#7Anai hee, Noke ana ruumeniqi hiibapuko ana nikeho qesa obera abi naatorori. Oonihe anai noke gesina naateqi noho noo qusubaite soubirorai. =56Hiiremi Dzesu hee, Eo, anai dzapa name qusubaitapuko naho dzapa quba sepe naatarori. Qate nike hee, Onongai nanaho mai ooniqi hiiroraihe, Ohonga nike hiirorai teena noi naho Mai ooqi naho dzapake qusubaitorai. Oonita nike noke ruume oonihe, meeke ana naamae noke gesina. <5Abarahamu ma too abi nokoi gama baatetanita nii nokoke beekho eete abi minanipamu ape oni? Nii sama niime moomi apei oni? ;4Hiiremi Dzuta abi burisi eete noke hee, Nii oonoma hiiremi nana nookami nii songenaho isakinipamu. Abarahamu noi too abi ma noko gama baate bamu naateta. Oonita nii ikaqi hiireqi hee, Abi teei naho noo qusubaite qaaraquko baata bamu noke muunaquiqi hiire? :}3Nookare. Abi teei naho noo qusubaite qaaraquko bamu baataho kabira naataqu. Baamunipamu. Oke ana meeke nike pobi hiire. }9s2Qate Teei quba minaraho pobipobi noi isanate naho dzapa qusubaitakoi. Oonihe anai te dzapa name qusubaitoraidzara. r8]1Hiiremi Dzesu hee, Anai oonoma bahe Mai nameho dzapa qusubaitemi nike naho dzapa midzata mootorai. 70Hiiremi Dzuta abi nokoi noorake noke pobi hiireta, Nana hee nii raaba abi songenanomaniqi hiiremi qidzoke nii oho bai hiibaqu. !6;/Oi nike Ohongaho khameto ooraama naate noo nookaama naatorai. Qate ape ma apei Ohongaho noo nookorai nokoio Ohongaho khameto. DZESUI AGOAGO KHATA OONI 5.Nookare, nikehota apei anake oberaniqi hiiremi isanataqu? Baamuta naane quba nike anake nooka hisi eetaama naatorai? Q4-Oho quba ana noo mee nike pobi hiiremi nike naho noo aimaama naatorai. 3/,Oi teeho quba bahe Saatai khoobanipamuta taanga abi naatemi nohota tete mee bamu naatemi noi quba meeho teteke qaateta. Oonita noi sama nomeke eeteqi obera noo hiirorai. Noi obera abi ooqi oho mai naatemi nike noho khameto naate Saata mai nikemeho dzake qusubaitorai. U2#*Hiiremi nokoi hee, Nanai eehera khameto bamu. Nanaho mai Ohonga teena. Hiiremi Dzesu nokoke hee, Bamu. Ana te namae baabaranihe Ohonga ana dzoobiremi ana baaqorai, oi anai noho nena qaaqi baaqorai. Oonita Ohongai nikeho mai oorapuko nike naho dzake eetarori. Qate nikeho toma susudzatemi nike naho noo ma totoho nookaama naatorai. 1 +c0?)Tete oonomake Abarahamu te aima qaarara. Oonita nike mai maina nikemeke suimaqi eetorai. m/S(Oonihe, anai noo mee Ohongaho toota nookaqi nike pobi hiiremi nike abi eranomake teetare hiirorai. .-'Hiiremi nokoi hee, Nanaho mai ape bahe Abarahamu. Hiiremi Dzesui hee, Nike Abarahamuho biidza ma suunanipamu oorapuko noke suima oorarori. -)%Qate nikei Abarahamuho ttidzata quurateta oke ana gesina. Oonihe naho Mai baura eetemi naho nese mooqoraike ana hiire paanaitemi naho nooke nike naane quba arabireqi anake teetare hiirorai? Oi nike mai qanga nikemeho toota nookoraike nike eetorai. SAATAI ABI QESAHO MAI ,&T+!$Oonita anai khata ooqi nike saqoromake nike adzahaha naate qaki naatakoi. *#Oonihe tete erake eete oorai. Apei Maiho naga qidzata agoba qaaraqu? Oi sutasuta abi bahe, khataio ota agoba qaarakoi. )w"Hiiremi Dzesu nokoke hee, Ape ma ape kahosa eetorai nikei kahosaho sutasuta oorai onita oke ana bamu nike ikobetaqu. 7(g!Hiiremi qesai basesa eeteqi hee, Nana Abarahamuho biidza ma suunai angiama naate baaqorai oonita nii ikaqi hiireqi hee, Noo oi nike saqoromi adzahaha naatakoiqi hiire? R' Nike noo mee oke gesina naatemi noo oi nike saqoromi adzahaha naatakoi. u&cAtimami Dzesu nokoqake pobi hiireta, Dzoobe, qate nike naho nooke nookoraquko naho khametonipamu naatakoi. X%)Noo samane oonomake Dzesui hiiremi Dzuta abi samane noho torota atimata. 3$_Qate Mai ana dzoobireqi teqaha ana qaataranihe, anake gainene eete nakamae oorai. Oonita ana noho dzake qusubaite eetorai oioni. QESAI AI TATAUMATA, QESAI BASESA EETETA i#KOonita Dzesui erake hiireta, Ana naamae baura tee ma teeke eetoraidzaranihe, Mai ana bapotopotomi oho noo hiiroraike nike ipita qupadzomakoi. Oi nikei Abiho Isaki anake ai upubireqake naho khooba qaraqaranoma qupadzomakoi. c"?Oonihe Dzesu oke hiiremi nokoi te hee, Noi Ohonga Maike hiire ooiqi te qupadzomara. @!yAna naamae nikeho noo samaneke hiireqa khooba nikehoke sigumaridzonihe, ana noo hiibi mai meenoma ana dzoobireta too nohota ana nookaqi noo ooqake anai ttoka abi nike pobi hiirorai. t aHiiremi nokoi noke hee, Nii apei oni? Hiiremi Dzesui hee, Noo apeke ana hiiremi nike nookaqu? Baamu. KOi nike anake hee, Qaraqaranomaniqi hiibaama naataquko nike kahosa nikemema gama baatakoi. Oke ana bamu nike ikobetaqu. Oqaho qubake ana bosata hee, Nike kahosa nikemema gama baatakoiqi hiire. s_Hiiremi noi hee, Nike kataho nenani anai pei nena. Oi anai ttokaho isaki bamuhe, nikemae oho isaki. 3_Hiiremi Dzuta abi nokoi qesa pobipobi hiireqi hee, Noi ikaqi hiireqi hee, Ana tuusumake nike ota baabaquho isakiama naatakoiqi hiire. Mae noi sama nome teetareke hiire? 3Oonita Dzesui paha nokoke hee, Ana tuusumake nike ota baabaquho isakiama naate naho qiri eete saridzaama naate kahosa nikemema gama baatakoi. /Noo oke Dzesui biirita hiireqi ttumaho suruhota hiireta. Oonihe noho bodza biranatamake oomi noko qidzoke noke karabetarota. TETE KOSORAMU OORAI EHiiremi nokoi hee, Niiho mai noio kaqa? Hiiremi Dzesu hee, Mmhm, naho khooba ma mai nahoho khoobake nike ruume. Nike naho khooba qupadzomapuko, paha mai nahoho khooba qupadzomarori. _7Paha ana sama nameho isere mootapuko Mai ana dzoobireta noi naho isere qaupuitarori. Nookao, nikeho hu noota qeetemi oorai oi hee, Abi eseri nopoi isere teeke mootaquko oi meenoma naatakoi. Ooiqi hiirorai. Oonihe ana abiho khooba sigumaquko oi meenoma naatakoi oi Mai ana dzoobireta noma nakamae eseri ooraita noo oi meenoma naatakoi. U#Nike noo sasake hiirorai. Qate anai te abiho khooba sepeke sigumoraidzara. W'Hiiremi Dzesu nokoke hee, Ana ikata baata ma ikata tuumaqu oke ana gesina. Oonita ana sama nameho noo hiibapuko oi bamu oho quba obera naatarori. Oonihe anai ika neta baata ma tuumaqu oke nike ruume. eC Hiiremi Pariseohota qesai hiireta, Eehe, sama niimeho nooke nii hiibi oonita noo oi obera. 3_ Oke hiiremi bamu naatemi Dzesu noi paha garubake hee, Anai ttoka abiho dzadza. Oonita teei anake iihaqu noi bamu basa qooto tuumaquhe qaraqaraho dzadzata tuumakoi. M Hiiremi noi hee, Mai name, bamu. Hiiremi Dzesu hee, Oonita anai oho qesa bamu niiho qomaqoma hiibaqu, oonihe nii tuumaqa eto paha pasena teeke saridzaino ooiqi hiireta. DZESUI TTOKA ABIHO DZADZA U# Oomi noi qoridze atapake qasa hiireta, Niho qomaqoma hiirori abi oio kaqa? fEOiqi hiireqi noi paha kautu eete ipibireqi ttokata qeetemi nokoi noo moo nookaqi subate abi mimi bosaho eete tta eesumi eehahai oho qesa sakabaqi bamu naateta. Bamu naatemi Dzesu moomi atapa bisata oota noi noqeke oota.   +Qeetemi nokoi noke qasaqasa hiiromi noi qoridzeqi noko pobi hiireta, Oionita nikehota apei kahosaama, noi bosaho eete omama ataparake teetare.  %Oiqi hiireta oi teeho bahe, noko Dzesuho angi naate noke qomaqoma hiiba quba hiireta. Oonihe Dzesui kautu eete boto nomema ttokata qeeteta.  Obetemi Mosei hu noota qeeteqi napake hee, Pasena eranoma saridzorai nokoke omama teetareiqi hiireta. Qate nii oke ikaqi hiibaqu? L Banaihimi qetaqeta abi ma Pariseo nokoi atapa teeho pasena paanaite noke dzeima garubaho bisata mootoqi Dzesuke pobi hiireta, Banaita naname, atapa erai pasena eetemi nanai noho khooba saridze.   Qate iihai mootomi noi burisi eete Ohongaho biirita peitemi abi samane noho torota baami noi habese noko tete baanaiteta. 6 iQupi sooromi Dzesui qee Oriba torata peiteta. J 5(Oke hiireqi noko gama sakaba naga nome ma nometa tuumata.)+O4Hiiremi nokoi hee, Oonita nii paha Garireaho nenai oke hiire kaqa. Nii sinabidza geeta qiri eete moorare. Too abi oi bamu Garirea habata biranataqu, baamu! {o3Oonihe napa hu noo napame qusubaiteqi abi teeho baura ma noo ipi nookaamake ao hairiamake noke qanga hiibaamani. oW2Oonihe, nokomaeho tee Nikotemo noi bosata qupibake Dzesuho toro baata, noi qesamane nomeke hee, (I0Meeke abi qesa rasakinoma nokoi hu noo ruume naate noho toro atimorai. Qate nike moomi bosa qobaqobani mae Pariseo nanahota teei noke nooka hisi eetorai mae?  1L/Hiiremi Pariseo nokoi hee, Idzo, noi paha nikeke ikobetorai. ^5.Hiiremi nokoi hee, Abi qesai noo hiiroraihe, abi oio noo bamenomanipamuke hiirorai. #-Oonita sogimo nokoi burisi eete Pariseo ma dzube abi mimiho torota biiranatemi noho qasa hiireta, Nike ikake eete noke aimaama naate? p~Y,Ma qesai noke karabetare hiiretahe, ikanomake eete abi noke hesataama naateta? BOSA QOBAQOBAHO BASESA H} +Hiiremi noho noo quba garubata hu ma koridza biranateta. s|_)Ma qesai hee, Abi oi Kiristunipamu ooniqi hiireta. Oonihe qesai erake hiireta, Eehe Tabitiho soro ma saina oi Tabitiho nagapa, Betterehemuta biranatakoi oke sinabidzata qeetemi ooraita ikanomake eete Kiristui Garirea habata baabaqu? { *izK(Hiiremi garubata qesai Dzesuho noo oke nookaqi hee, Maa too abi baabakoiqi hiireta oioni. y5'Hiireta oi Dzesui ipita paha qusu dzadzaho pobi naatemi Sumasai abi ai tataumoraike soobarotahoke noi hiireta. QESAI AI TATAUMATANI QESAI BAMU x&Oonita apei ana oonomake eete ai tatamaqu qetaqeta hiiroraiho isakita naku nohota qaraqaraho oabio hee eete pereborakoi. w)%Qate dzumaho suheta qonoqono mina eeteta bodza ota Dzesu qooro sokateqi hiireta, Teei oba quba baateqi isanate no baa naho toro muunare. Zv-#Hiiremi Dzuta abi nokoi hee, Noi noo apeke hiireqi hee, Anai tuumaqu ota nike anake iihare bitta eete naho qiri eetareko hiibi? Abirai ikata tuumami napai noho qirike eetaqu? Mae noi Iisirae abi qesai raaba abi kharanaho bisata ooraiho neta tuumaqa Girisi abi ma kara tete banaitaqu? Oiqi hiireta. SUMASAHO QAHURAKE OBATA MOOTO HIIRETA u$Pt"Tuumami nike ana iihare bitta eeteqi naho qirike eete bamu saridzaqu. s/!Biranatemi Dzesui noo ipibireqi erake hiireta, Ana bodza hoteqa teeke nikeho bisata ooqa burisi eete mai ana dzoobireta noho toro tuumakoi. &rE Qate garubai Dzesuho noo oonoma hiiremi Pariseo nookaqi noko dzube abi mimima nokoi Dzesuke karabeta quba sogimo dzoobiremi noko noho toro biranateta. q Qate garubata qesa samane erake hiireta, Kiristunipamu baabaqu, baaqi noi obaoba samaneke eeteqi abirake beekho eetaquho tete bamu, oonita noio Kiristuni kaqa. Oiqi hiireqi nokoi nooka tani naateta. DZUTA ABI MIMI DZESUKE KARABETAREIQI PIRITANI DZOOBIRETA pNoo oonomake noi hiiremi abi mimi nokoi noke karabetarotahe noho bodza biranatamake oomi abi te noke botoma hesatara. To!Qate noi ana dzoobiremi ana noho neta baaqoraita anai naqeke noke gesina. Un#Hiiremi Dzesu oho quba sokateqi biirita paanaite hiireta, Nike ana gesina ma naho khoobake gesinaniqi hiirorai. Iaqa, ana te naamae baabara. Mai ana dzoobireta noi meenipamu oonihe nike noke ruume. tmaOonihe Kiristu baabaqu, napai bamu noho nagapa khooba qupadzomaquhe, abiraho nagapa khoobake napa gesina. mlSHiiremi Dzerusaremuho abi qesai hee, Noke abi teetare hiirorai oi erani kaqa. Oonihe moorare. Noi paata noo hiiremi noko ikake eete noho noo ipi hiibaama naatorai. Pore napaho abi mimi moomi noi Soopara Kiristunipamu oni kaqa. k~juOonita mee noho gama qupadzoma soubireqake hiibareni eto sasake soobaino. QESAI DZESUKE HEE, KIRISTU OONIQI HIIRETA 1i[Oonita nike Moseho hu noo oke riitaino hiireqi dzumata ungapa geeba mootomi ana oho qesa dzumata abi teeke sama noho qidzaitemi naane quba nikehota qanganatorai? h#Sama koko geeba mootaqu oi Abarahamu ma karaho neenanihe Mosei oho pai tatanga mootomi nike dzumata oho geeba mootoqi khameto dzuubetorai. Zg-Ana baura qidza teeke dzumata eetemi nikehota obera naatorai kaqa. Qupadzomare. ~fuHiiremi garubai hee, Apei niike teetare hiirorai? Nii ao gisike naateqi oke hiire. Hiiremi Dzesu hee, Nookare. yekNookare. Mosei nike hu noo moiteta. Oonita nike gama naane quba oke qububaitaama naate anake teetare hiirorai? d#Oi teei sama qusuba baura eeteqi noo nomeke hiibakoihe, apei noke dzoobiretaho dzapa qusubaite hiibaqu noi obera bahe, meenipamu oni. cOonita ana nameke hiirorai eo Ohongahoke hiirorai oke teei Ohongaho dza eetare hiireqi qase dzoomaquko, ao naho khooba qupadzomakoi. ebCHiiremi Dzesui hee, Oonihe naho hibahiba oi namaeho bahe, Mai ana dzoobireta oi noho. eaCBanaitomi Dzuta abi hasa hiireqi hee, Abirai sukuru mina baamuhe, gesina nohoi minanipamu. U`#Qate dzumaho bisa qaputa Dzesui Ohongaho biirita peite abi banaiteta. S_ Oonihe nokoi gama Dzuta abi mimiho attike eete seiqake noho noo hiireta. ^- Ma abi samane garubata noke noo maina painake hiireqi qesai hee, Noi abi qidzaniqi hiiretahe qesai hee, Eo noi abi ikobetake eetoraiqi hiireta. k]O Dzuta abi samanei Dzerusaremuta dzuma eeteqi noho qirike eete hee, abi oi kaqaniqi hiireta. C\ Oke hiireqi noi te bodza ooqata Garirea haba qaatara, oonihe noho nomamane ao tuumami ipita noi paata bahe dzaheke tuumaqi Dzerusaremuta peiteta. ABI SAMANEI DZESUHO KHOOBA QIRI EETETA [ vZeOho quba nike ao dzuma quba peitare. Qate naho bodza biranaataamake ooraita ana bamu poiqa dzumata tuumaqu. qY[Oi noko te nike ibo eetoraidazanihe, anai nokoho khooba qanga paanaitemi nokoi anake ibo eetorai. uXcOke noko hiiremi Dzesu erake hiireta, Eehe, naho bodza biranatakoihe, poiqa ttoka abi ma nikeho bodza oni. TW!Nokoi hiireta oi Dzesu noomaeho nomamanei te noke nooka hisi eetara. V%Dzamoqa naatemi, Dzesuho nomamanei noho gedzoba hiireqi hee, Abi teei qasanidzata quba eetaqu oke dzukudzukuta eetaamanita isanate nii Dzutea habata tuumami baura samane nii eetorai oke tumakhameto niiho minarai gama moorare. Oke nii eetareiqa minaraho neseta eetare. URTQate haba habanaho Baruba ma Iisu Meupunomaho Dzuma mina dzamo naateta. S {Oonita Dzutea abi nokoi Dzesuho gunu dzoomami noi Garirea habata tuume baabe eete qaaqi Dzutea haba potti biire qaata. )RKGOiqi hiireta oi teeho bahe Siimo mainaho khata Dzuta Khariottaho nena noi tumakhameto tuerebama ooqi Dzesuke geema mootarotake Dzesui qupadzomaqi hiireta.vQeFHiiremi Dzesu hee, Meeke ana tuerebe nikeke asatetanihe, nikehota teei Iibadzaho isaki oonita nookare. PENii teenai qaraqara tatanqaho pobi hibahiba. Oonita Nii Kiristu Ohongaho isaki qaheubana oke nana qupadzomaqi nooka tani naatorai. nOUDHiiremi Siimo Peetoro noi hee, Soopara naname, nanai niike papate apeho torota soomaqu? Baamu. sN_COho quba Dzesui tumakhameto tuerebe nomenipamuke hee, Oonita nike oho qesa anake papatare hiirorai kaqa? MBOke hiiroramuti qaatemi oho qubake tumakhameto qesa ma abi samane nokoi noke gaubire te noke paha gainene eete qaarara. EL@Oonihe nikehota qesai ai tataumaama naatoraiho qahurani. Oi Ohongai abi teeke qoqotomaama naataquko qidzoke noi naho toro soomaqu ooqaho qubake ana oonomake eete qahurake hiire. Oiqi hiireta. Oonita ape ma apei ai tataumaama naatarota ma apei noke geema mootarotake Dzesui khoobanipamuta ao qupadzoma ooqi hiireta. KA/JW?Nookare. Hidzoba hiibi hiidzobanipamu oi bamu nike hoobidzaquhe, meeke Sumasai qaraqaranomaitorai, Oonita noo ana nike pobi hiirorai oio Sumasa ma qaraqaraho isaki. zIm>Oonita nookare Abiho Isaki anai burisi eete bosata qaataho robeta peqihimi nike moohimi nikehota isanataqu mae? H#=Oonihe Dzesuho tumakhameto oho qesa gunugunu oke hiiremi noi qupadzomaqi hiireta, Nike anake muunaquho noo oke nookami qanganate mae? nGUNoo oke Dzesui Kapanao nagapaho sinabidza guhuta abi banaite pobi hiiremi, tumakhameto qesa samane noho noo nookaqi hee, Idze. zEm:Qate uimane haba habanata patta muuna qaaqi baateta oi mainanini, apei patta erake muuna agoba qaaraqu oi qahura maina. Oonita patta poiqa qusu neta quratorai oi ananita qupadzomare. OONITA DZESUHO NOO QUBUBAITAQU OIO PATTA MEE MA OBA {Do8Oonita teei naho torota isaki mee giimoraqu no ma nakamae qesa dzaga boboto qaaqa oora ma qaara qidza eetorakoi. Oi mai ana dzoobiremi ana noho torota qaraqara giimoraita teei naho mee naku nometa aimoraqu noi naho toro qaraqara giimorakoi. C 9Oi hidzoba ma dzuu nahoi patta ma obaho qesa. zAm6Qate apei naho hidzoba ma dzuu muunorai noi qaraqara tatanga mai eetorai. Ma abi oke ana ipi bodzata tukutakoi. L@5Oke hiiremi Dzesui nokoke ao kuibidzare hiireqi hee, Noo meenipamuke ana nike pobi hiire. Nikei Abiho Isaki anaho hidzoba ma dzuu muunaama naataquko qaraqara bamu nikeho torota biranataqu. ?34Qahura oke Dzesu hiiremi Dzuta abi nookami meeho isaki naatemi noko bababa bari naateqi hee, Abirai ikanomake eete sama nome napa moitemi muunaqu? ?>w3Ana namae patta qaraqaranomai qusuta quratemi teei patta erake muunaquko noi agoba qaraqara qaarakoi. Oonihe patta ana ttoka abi moitemi qaraqara saridzaqu oi sama naamaehoni. s=_2Oi patta ape bahe ana qusuta quratemi abi teei anaho isakike muunaqa baataama naate qaaraqu patta oioni. z<m1Nookare. Nikeho uimane haba habanata maana muunaqi baate bamu naateta. Oonihe ana naamae qaraqaraho patta. 8;k0Oi teeho bahe ana naamae qaraqara oho pattani. m:S/Oonita teei ana nooka hisi eetorai noi qaraqara tatanga mai eetorai oke meeke ana nike pobi hiire. 9.Oonihe Ohongake nese taate iihorai oi abi qesa bahe, ana Ohongaho neta baaorai ma ana teenai noke nese taate iihorai. .8U-Oi Too abi qeeteqi hee, Ohongai noko gama tete banaitakoiqi qeetetanita ape ma ape Ohongaho noo nookaqi noho toro tete gesina naatorai nokoio naho torota soomakoi. 7,Nookare. Mai ana dzoobireta noi abi teeke qoqopa eetaama naatemi qidzoke abi oi naho toro soomami ana noke ipi bodzata tukutaqu. g6G+Noko gunugunu hiiremi Dzesui noko pobi hiireta, Nikehota eto paha gunugunu biranataino. 5y*Eehe, noi Dzosepeho khata. Mai ma pai nohoke napa gesinanihe, noi ikaqi hiireqi hee, Ana qusu neta quratoraiqi hiire? 4)Oonita Dzuta abi gunugunu hiireta oi teeho quba bahe noi bosata hee, Patta qusuna quratorai oi ananiqi hiiremi, noko erake hiireta, *3M(Oi Mai ana dzoobireta noi dza eetemi apenei anake mooqa nooka hisi eetaqu nokoi gama qaraqara tatanga saridzemi anai noko ipi bodzata tuukutakoi. Oiqi hiireta. 2/'Oonita mai ana dzoobireqi abi qesa naho botota mootota noi dza eetemi ana nokoke gama tuuhoro qaaqa ipi bodzata iso keke nokoke tuukutakoi. p1Y&Anai te dza nameke qusubaita quba qurataranihe, mai anake dzoobireta noho dzake qusubaiteqi qurateta. r0]$Oonita ana hiire, teena oke paha hiire, Nike anake nesema mooraihe te ai tataumoraidzaranihe Ohonga naho botota mootomi oorai nokoio gama naho torota soomakoi. Ma naho toro soomareiqi baabaqu abi oonomake ana bamu qiritomaqu, bamu. /%D.#Hiiremi Dzesu nokoke pobi hiireta, Ana naamae qaraqaraho patta. Oonita apei naho toro biranataqu noi bamu patta quba baataqu, ma apei anake ai tataumaqu noi bamu oba quba baataqu, bamu. Y-+"Hiiremi nokoi noke hee, O Soopara, patta oonomake nana moitemi muunorare. Y,+!Ohongai patta moitemi qusuta quratorai oi ttoka abi qaraqara moitoraiho isaki. "+= Hiiremi Dzesu nokoke erake hiireta, Patta qusuta quratemi abi muunata oke Mose te nokoke moitaranihe, Mai nahoi qusu patta mee nike moite baaorai. *Hiiremi nokoi hee, Oonihe, Moseho bodzata nanaho uimane haba habanata mana muuna qaata. Oonita Noi hiiremi qusu neta pattai quratemi abi muuna qaataiqi hiirorai. Oonihe, nii baura apeke eetemi nanai oke hee, Ohongaho mumure ooniqi hiireqa niike nooka hisi eetaqu? )x(iHiiremi Dzesi hee, Ohonga ana dzoobiremi baaqorai oonita nike anake nooka hisi eesuqa Ohongaho baura eetakoi. .'UOonihe etoqa dzaetaetaho patta quba beedzae eetaino. Nookare. Ohongai nikeho quba anake ponabetemi anai Abiho Isaki naate nike qaraqara tatanga moitemi oi nikeho patta naatemi nike ooqaho quba beedzae eete qaarare. Hiiremi nokoi hee, Ikanomake eeteqi nanai Ohongaho baura oho beedzae eetaqu? &[%/Hiiremi noi hee, Ana baura eetemi Ohongaho mumure naatemi nike oke moo te mumure oho quba naho qiri eetoraidzaranihe, dzobadzoba nike muuna qura eetetaho quba naho qirike eetorai. Oke ana bamu nike ikotetaqu. w$gTuumaqi noko oba ttuu totaqita biranate Dzesuke saridze qasa hiireta, Banaita bodza apeta nii baaqorai? @#yOonita abi tupu oi Dzesu ma tumakhameto nohoke mooraama naateqi nokoi goottae eeteqi sisima qesata peite Kapanao nagapata Dzesuho qiri eetareiqi tuumata. DZESU NOOMAE QUSUHO PATTANI "'Oiqi hiiretanihe Tiberia nagapaho sisima qesai unateta. Oonihe Dzesui dzobadzobaho agoago eetemi abi muunata teka oi te kharata oorara. d!AObetemi iihai mootomi abi tupu oi qirike eete oba ttuu totaqita qooroqi hee, Dzesui te arukuke torata qurate sisimata peitara. Ma sisima teenai keke ootahe, noho tumakhametoi noke qaate tuumata oonihe noi kaqani? + OHiiremi nokoi noke sisimata aimare hiiretahe, unauna noko qupadzomata oke noko ikanomake eete ao hairiamake ota biranateta? ABI QESAI DZESUHO QIRI MINAKE EETETA FQuquimami Dzesui hee, Eo anai oonita eto atti eetaino. 'GOonihe uta mina tooromi oba horesa eetemi noko kiromita sebeniho isakita dzaomoqi moomi Dzesu obaho heeta qooro sisimaho toroqata biranatemi noko ququimata. "~~'}}||\{{ezzynxxmww5vuuu9tss#rrXqq)qooHo7n.mmDl kik jj iihhgg[ff6eeddc[cbbaak``a__^]]t]\w[[DZZ YYNXWWVVUTT=SRRQmPPiOONNtMLLMKKBJJ^II|HGFFEIDDDCC(BAA@%?>>q==Oonihe ttoka abi nokoi nikeho ibo eetemake nike hee, Oo noko bosata Dzesuho ibo eetetai eetoraiqa hiibare. bU=Oho isakita nike qesaqesaho kokora eete qaarare. AI TATAUMANOMAKE TTOKA ABI IBO EETAKOI rT]Oi nike te anake asatarani. Anai nikeho dzohidzohi mai nikeke asate dzoobiremi nike bauraho mee samane goomami souba sakabaridzoni. Oke eetemi nike Maike quba tee ma teeho pupu hiiremi noi nahoke qupadzomaqi oke nike moitakoi. WS'Oi tuhotuho abi teei mai nomeho qupa ruume. Qate anai bamu nikeke hee, Naho tuhotuhoniqi hiibaquhe noo samane ana maiho toota nokata oke gama ana nike pobi hiiremi nookoraita ana nikeke ringiringinaisubi. 'RINaho dzairamaneniqi hiibakoi. LQ Tete erake eete oorai. Abi teei dzairamane nomeho habara eete baataqu teei kokora baura oonomake riitaquho isaki bamu. Oonita anai pai mootomi oke nike qusubaitemi anai isanate nikeke hee, rP] Oonita anai nike kokora eete qaabi teteke nike ipibire qesaqesaho kokora eetorareiqi ana pai oke moote. O5 Noo oke ana teeho quba nike pobi hiidzaranihe naho qupa qidzaqidza oorai oi paha nikeho naatemi nikeho qupa qidzanipamu naata qubake hiirorai. EN Nike naho noo qusubaitoraquko, ana nike kokoraho tete banaitorai oke ana bamu nikeke qaanataqu. Oi anai mai nameho noo qusubaiteqi kokora baura noi paanaitemi oorai ota ipibire qaarakoi. M Nookao. Naho mai anaho kokora eete baaoraiho isakita anai nike kokora eetoraita nike kokora baura oke ipibire eetorare. nLUOonita nike naho tumakhametonipamu naate mee samaneke goomami mai nahohota nee ma baunoma naatakoi. KOonihe nike naho toro atimami naho nooi nike uumami nike bauraho quba teeho dzake eete pupu hiiremi oi ao nikeho pobi naatakoi. 2J]Oonita teei naho toro atimaama naatemi Mai noi pare oke kuibiremi sasata ngorubatemi nokoi quba oonomake ttuttuite eepata biiremi qaite bamu naatakoi, oke qupadzomare. I/Oi anai eka khoobani qate nike oho iqina, Nike naho amake baura apeke eetemi meenoma naataqu? Baamuta napa qesaho toro atimami meenoma naatakoi. )HKQate oqina teei eka khoobake qaataquko nomae mee goomaquho tete bamu. Nike oho qesa anake qaate mee eetaquho tete baamuta napa qesaho toro atima qaarare. `G9Oonita ana Maiho noo nike moitemi oi ao nikeho qupake pobitemi oorai oke qupadzomare. .FUOonita oqina meeama qesai naho torota ooraquko Mai oke geema biidzakoi. Qateqa oqina qesai meenoma ooma oke noi pobite kokora eetemi noho mee qidza gaira naatakoi. mE UOonita nokoi dzoo ota tuusuqi Dzesui hee, Anai eka meenomaho khoobani qate naho Mai ekaho pobipobi. JD Ttoka abi ma nike gama moomi anai Mai nameho dzaodzao eeteqi noi ana pobi hiiremi ooraiho baurake ana qusubaite soubidzaridzoni. Oionita napa qoridze tuumaqa oke soubidzare. Oiqi hiireta. CDzasa, ttoka abiho mai Iibadza noi baahutita napa noo erake kharaitaquho isaki bamu. Oi noi naho irita haa eetarorihe, baamu. OBAna aoke nike oho pobi hiirenita oi mee naatemake nike qupadzomakoi. ?AwAnai ao nikeke hee, Ana tuumaqa paha burisi eete baabakoiqi hiire oi ana mai nameho toro biranatemi noho isaki oi gutu boto kharanita oi ttokaho isaki nahoke riite ooraimi nikeho beedzae ota minanatakoi. Oho qubake ana tuumareiqi hiire oho khoobake nike bageke eete qupadzoma soubidzaquko qaki naatakoi. e@CNookare. Anai hasuho mai oonita isaki nameke nikeho qupata dzeebiremi nike qangahasita poupaaama naatakoi, oke ttoka abi gesina naataquho isaki bamu. Oonita eto nike quba tee ma teeho qupa muunaino, teeho atti eetaino. 7?gQate Mai noi Qaheuba Sumasa dzoobiremi Hobihobi noi naho dzapata baaqake ana nike tete banaite qaibi oke noi nike qupanomaite qaaqa quba samane minara nike banaitakoi. J> Oi anai nikeho neta ooriti tuusubita anai aoke nike pobi hiire. =5Qate teei naho gottaeke eeteqi bamu naho noo qusubaitaqu. Oonihe ana noo hiiremi nike nookorai oi naho noo bahe Mai ana dzoobireta noho nooni. A<{Hiiremi Dzesu noke hee, Eo, teei naho dzaodzao eetaquko noi naho noo qusubaitemi naho mai noho dzake eeteqa noma nakamae abi oho toro biranate napai gama oora ma qaara eete qaarakoi. ,;QHiimi Dzuta, oi Khariottaho nena bahe Dzuta temu, noi Dzesuke hee, Soopara, nii ikanomake eete sama niime nanake banaite qaaqa ttoka abi banaitaama naataqu? o:WOonita apei naho dzaodzao eetoraqu ma naho noo qere biire qusubaitoraqu abi oioni. Noi oho pomata naho dza eetemi Mai nahoi abi oonomaho dza mina eetemi anai paha noho dzaodzao eeteqa isaki name noke banaitemi qupadzomakoi. 49aOi anai qaraqarata qaami nike oho qesa qaraqarata oorakoi. Oke eetemi anai maike dzaga bobotomi oho qesa nike ma napa qesa dzaga bobotoraqu oke nike ao ota qupadzomakoi. d8ATtoka abi nokoi ana mooraama naatake boobihe nike anake Sumasaho isakita mooqorakoi. n7UOi anai bamu nikeke toki ma hoeboho isakita qaataquhe ana oho isakita paha nikeho toro biranatakoi. O6Dzapa nohoi Sumasa meenoma. Oonihe ttoka abi nokoi noke ruume, noke mooraamanita qidzoke noke gesina naataqu. Qate noi nikeho bisata ooqa nikeke tuuhoro qaama meeke nike noke gesina naatakoi. 5Oi teeho bahe anai Mai pupu hiiremi noi hobihobi teeke paha nikeho quba dzoobiremi noi nikeke beedzaenomaite tuuhoro agoba qaarakoi. s4_Oonihe nike naho dzake eetaquko ana pai qesa mootomi oorai oke nike iso keke qusubaite soubidzakoi. 3Oonita nike naho dzapa quba eeteqi teeho quba hiiremi ana qusubaitakoi, oiqi hiireta. SUMASAI TUMAKHAMETO ISAKINOMAITAROTA OHO NOO 2! Oi nike naho dzapata atimaqi quba tee ma teeho quba hiiremi ana nike moitemi Ohonga mai noi khataho nookami nee ma baunoma naatakoi. ;1o Nikei ana nooka hisi eeteqi baura ana eetoraike nike paha eetakoi. Oonihe ana Mai nameho torota peitakoi oho qubake ana eetoraiho isakita nike ipibireqa minanipamuke eetorakoi. %0C Mai ma nakamae qesa dzaga bobotorai oke nike qupadzomare. Eo oho ruumeke naate baura ana eetoraike nike qupadzomare. Meenipamuke ana nike pobi hiire. )/K Mai ma nakamae qesa dzaga boboto baaqoraike nii qupadzome mae? Ana nike noo hiirorai oke ana te naamae hiiroraidzaranihe, Mai naho toro baura eetemi hiirorai. x.i Hiiremi Dzesui hee, Piripi ana nikeho toro agoba qaabi oonita nii ikanomake eete anake gesina naataama? Nookare. Teei anake moo pobiteqi mai nahoke moo pobitorai. Oonita nii ikanomake eeteqi hee, Mai niime nanake banaitareiqi hiire? c-?Hiiremi Piripi hee, Soopara naname, Mai niime nanake banaitemake nanata isanatakoi. ,Oi nike anake gesinanipamu naatapuko ao Mai nahoke gesinanipamu naatarori. Oonihe aoke nike noke mooqi isakiqata gesina. "+=Hiiremi Dzesui noke pobi hiireta, Ana naamae minaraho mee ma tete ma qaraqara oonita teei anake potti biireqi bamu Maiho torota biranataqu, baamu. v*eHiiremi Ttomai hee, Soopara naname, nii tuumaqu tekake nana nookaamanita ikabeteqi oho tete saridzaqu? G)Oonita anai tuumaqu oho qopa ma teteke nike gesina naatorai. (}Teka ma isaki nikeho quba roibeteqanoke ana burisi eete baa nike dzeima anama napai gama teenata qopa koobire qaarakoi. D'Oi Mai nahoho nagapata suruho samane nikeho quba oorai. Ooraama naatapuko oke ana ao nike pobi hiibarori. Oonita ana tuumaqu oi teeho quba bahe ana nikeho quba isaki roibetare tuumakoi. r& _Dzesui hee, Oonihe nike eto qupa muunaino. Nike Ohongake ai tataumaqi oho qesa anake ai tatauma qaarare. O% &Hiiremi Dzesu noke hee Oo, nii naho quba baataqu mae? Nooka, nee ungapai noo hiibaamake nii anake gaubire raraku biidzaama naatakoi, oonihe ao tapari naatakoi. Oke ana bamu nii ikobetaqu.t$a %Hiiremi Peetoroi hee, Mmhm, Ana niiho quba baatareiqa baatakoi oonita ana naane quba nii iihaama naataqu? z#m $Hiiremi Siimo Peetoro noi Dzesuke hee, Oonihe nii ikata tuumakoiqi hiire? Hiiremi Dzesui baatahoke hiireqi hee, Nookare anai tuumami nii bamu poiqake oho tete iihaquhe ipita nii oho tete saridze ana iihaqa nakamae oho ttaiqa naatakoi. "7 #Oi nikeme qesa dzaira eete qaama abi minarai oke mooqake hee, Dzesuho tumakhameto oioniqi hiibakoi. Oiqi hiireta. DZESUI PEETOROHO BASESAKE POBITETA ! "Oonihe nikeqaho qubake ana pai erake moote. Anai nike dzaira eete qaabi oho isakita qesa nikeme dzaira eete qaarare. W ' !Khameto name dzasa. Anai ao nike qaasubi. Qaate tuumami nike naho qiri eetakoi. Oonihe ota naho toro baabaquho tete bamu naatakoi oke ana bosata Dzuta abi pobi hiireta teena oke paha nike pobi hiire.  Ana hiiremi Ohongaho dzapa minanatemi oho qesa Ohongai hiiremi naho dzapa minanatakoi. Oonihe noi hiiremi ao hairiamake minanatakoi. ! Dzutai tuumami Dzesui hiireta, Oionita poiqa Abiho Isaki anaho dzapai minanatakoi. Minanasuhimi Ohongaho dzapa oho qesa minanatakoi. mS Oonita Dzutai patta oke muunaqi tta eeteqi kha qupita tuumata. DZESUI PAI USAQE TEEKE MOOTOTA *M Noi oma sengi sooparanita Dzesui hiiremi noi quba teeke dzumaho quba ttuma eetareiqi hiire kaqa, Eo ttuma teeke abi habana moitareiqi hiire kaqa, Oiqi hiireta. `9 Oiqi hiiretahe seike hiiremi minara patta muunota nokoi te nooka pobitara. Qesai hee, X) Mai eetemi Dzesui Dzutake hee, Niiho qupana oorai oke hiariamake eetare. N Hiiremi Dzesui hee, Anai patta ponabete abi moitaqu abi oioni. Hiireqi noi patta oke suuta suqobire Siimo Khariotta nenaho khata Dzutake moitemi muunata. Muuhimi Saatai ao noho qupake mai eeteta. uc Hiiremi anai Dzesuho dzagata tirere eete seike qasa hiireta, Soopara, abi nii geema mootaqu oi apeni?   Oonita anai Dzesuho dzaganipamuta oomi Peetoroi anake toone eeteqi hee, Dzesuke qasa hiiremi noi abi oke paanaitareiqi hiireta. # Oho quba tumakhameto roqobeteqi qesa qeraqera eeteqi hee, Apehoke noi hiire? Qate Dzesui tumakahta Dzohane anaho dza mina eete qaata. K Dzesui Dzutaho noo oke qahurata hiireqi noi hekhettidzaita. ) Oonita anai abi qaru dzoobiremi teei qaru abi oonomake kokora eetaqu oke eesuqi noi anake kokora eetakoi ma paha Mai ana dzoobiretake kokora eetakoi oi bagenomanihe, iidzi nikehota teei ana geehibi oio bamenoma. Oke ana bamu nike ikobetaqu. DZUTAI DZESUKE GEEMA MOOTOTA  % Oiqi hiiremi ooraita oke ana nike qupanomaitemi oi meenoma naatemake nike anake qupadzomaqi hee, Meeke Dzesui Agoago khata ooniqi hiibakoi.  Ana nike gama asatetake ana gesina, oonita ana hiire noo oi ao nikeho naate. Oonihe nikehota teei oorai noho nooi bamenoma. Oi noo teeke sinabidzata qeeteta oi meenoma naatake boobi. Oi hee, Teei anama naka ttaike patta muunoraihe noi ana qorobidzare boobi. [/ Noo oke nike nookehe, oke nike qusubaite qaamake nikeho isaki bagenoma naatakoi.  Tete erake eete oorai. Kokora abi noi Soopara nome beekho eetaquho tete bamu, eo qaru khata noi mai nome riitaquho tete bamu. Z- Oi ana oora ma qaaraho akoako tete nike banaitemi oke nikemae ipibire eetorare.   Oonihe anai nikeho Soopara ma Banaita ooqi nikeho tteki aima qaabi oonihe poiqa nikemae ipibireqa qesaqesaho tteki aima qaarare. + O Ana eete oho khoobake nike qupadzome mae? Nike anake hee, Banaita ma Sooparaniqi hiirorai anai oho isakita nikeke kokora eetorai oonita oke nike meeke hiirorai. + O Oonita poma nokomeke iihaqi Dzesui nokoke kokora eeteqi nokoho oko gama akobete soubireta. Oke eeteqi noi paha sasa nome dzaaroqi habese noko qasa hiireta.   Oiqi hiireta oi teeho bahe, Dzutai noke geema mootorata oke noi qupadzomaqi hee, Nikehota teei saasari naate ooraidzaraniqi hiireta. V % Hiimi Dzesui hee, Eo, teei oba taasumake noho sama ao saasari naatemi noke oko (oi oora ma qaaraho qahura) ooqake dzamutakoi. Nike ao saasari naate ooraihe, nikehota teei saasari naate ooraidzarani. W' Hiiremi Peetoroi hee, Oionita oko keke bahe, boto ma qiba ma gama akobetare. 6e Hiiremi Peetoroi hee, Nii abi minanita bamu anaho oko akobetaqu, baamu. Hiiremi Dzesui hee, Nookao, oko niihoke ana akobetaama naataquko nii bamu anama naka ttaike ooraqu. ^5 Hiiremi Dzesu noke hee, Ana eesubi oke nii poiqa ruumenihe, ipita nii qupadzomakoi.  Oke hiireqi Dzesu tuumaqi Siimo Peetoroho torota qeemata. Qeemami Peetoroi Dzesu pobi hiireta, Nii ikabeteqi naho oke akobetaqu?  Oonita surenake noko dzuma oho patta muunare boohitahe, bosata Dzesu qoridze sasa nome kuimaqi sama dzamudzamuke dzapireta. Dzapireqi noi khooruta oba uqumaqi bosaho eete tumakhametoho oko akobete sama dzamudzamu ooma oko nokohoke dzamutare hiireta.      Qate Siimo Khariottaho nenaho khata Dzuta, noho qupata Saatai ango suu ma pai mootomi noi Dzesu geema mootakoiqi hiire oota. Oonihe Dzesui bosata Maiho neta baata paha burisi eete noho torota peitarota oke mai gama noho botota mootomi oota. Oke Dzesu gama qupadzoma soubireta. Oonita noko gama Ingonaho dzuma eetare boohiqi Dzesui moomi noomae ttoka haba qaate maiho torota peitarotaho bodza ao dzamo naateta. Oonihe, Dzesui tumakhameto nome kokora eete qaata teena oke noi eete soubiremi bodza noho bamu naateta.    1Oi erake eete oorai. Ana te naamae baaqi noo nameke hiibaranihe, Mai ana dzoobireta noi tete sakateqi hibahiba totoho ana moitorai, hibahiba nohota abi qaraqara tatanga saridzakoi. Oonita ana hiirorai noo oke ana noho toro nookaqi hiirorai. Oiqi Dzesu hiireta. 2~) 0Oho quba teei naho noo nookaqi qusubaitaama naataquko ana bamu naamae noke qomaqoma hiibaqu. Oi bamuhe, naho noo ago hiiremi oorai oi abi naho noo nookaqi anake basesa eetorai nokoke qomaqoma hiibakoi. Ana ago hiire qaate oorai noo oi ipi bodzata abi oke suutakoi. Z}- /Oi anai te ttoka abike qahitota quba baabaranihe noko gama qidzaita quba baata. | .Oi anai ttoka abiho bisata dzadzaho isakita baiburorai. Oonita apema apei naho dzapata atimaqu, bamu qupita basa qooto tuumoraqu. S{ -Ma teei anake moo qupadzomaqi mai ana dzoobiretake noi moo qupadzomakoi. z5 ,Oonita Dzesui sokateqi erake hiireta, Nookare. Teei naho dzapata atimaqu oi naho dzapa keke bahe Mai ana dzoobireta noho dzapata noi atimakoi. y +Oi nokoi teqaha Ohongaho dzapa pobi quba dzaodzao eetaranihe, abiho penga quba ququimata. DZESUHO NOOI ABIKE BATABIDZAKOI !x; *Oonihe Dzuta abi mimi qesai qupata Dzesuke hisi eetetanihe, Pariseoi nokoke sinabidza guhu tete qaanatainoiqi hiireqi oke nokomae qahitoto qaata. rw] )Oiqi hiireta oi Dzeseai Ohongaho dzapa pobi ma beedzae moomi suqobidzanoma naatemi oke eete paanaiteta. evC (Oi Dzesea paha hee, Noko eto nese nokomema moomi qupa nokohoi uhubami noko naho toro burisi eetemi ana Ohongai nokoke qidzaitainoiqi noko hiiremi anai oho quba nokoho nese kotoroqi qupa nokohoke pui siiremi oorai. =uu 'Oiqi hiiretaho isakita noko hisi eetare hou eeteta. Nt &Oi teeho quba bahe Dzesea hiiretaho isaki naateta. Noi hee, O Soopara, beedzae niihoke abike gama paanaitemi oorai oi nanai oho isere gama mooto soubireta. Oonihe apenei oke nookaqi hisi eetorai? s5 %Oonita dzesu baura samane abiho pengata eetemi Ohongaho mumure naate qaata oonihe ikanomake eete abi samane te noke ai tataumanipamuke eetara? \r1 $Ana noo hiiremi oi dzadzaho isaki naatemi nike ao qusubaiteqa anake ai tataumake eeteqa nike dzadzaho khameto naatakoi. Noo oke Dzesu paata hiire qaateqi tuumami abi samane nokoi noke te paha mooraama naateta. Dq #Hiiremi Dzesui noko pobi hiireta, Nookare. Dzadzai nikeke baiburorai oi bodza hoteqa. Qupi sooromake abi ao tete qiri eetakoi. Oho quba dzadza nikeke baiburoraiqata ao tete aimare. }ps "Hiiremi abi tupu oi hee, Eehe, hu noota qeetemi oorai oi hee, Kiristui baaqanoke, agoba qaarakoiqi hiiremi nana nookorai. Oonita nii ikaqi hiireqi hee, Abiho Isaki anake hapahapata ai gosobakoiqi hiire? Abiho Isaki oi nii ooni mae apeni? Wo' !O Hiireqi noi ikanomake eete baate dzapa pobinoma naatarotaho nooke hiireta. ,nQ Oi ttoka abi nokoi noke qusubaiteqi anake hapahapata ai gosobakoi. Oonihe gosoromake anai abi minarake dzeimami abi samanenipamui naho toro pomai kotobakoi. imK Nookare, Ohongai poike ttokaho tete maripa eete oho baisa minanoma Iibadzake qirutomare boobi. ~lu Hiiremi Dzesui erake hiireta, Noo totoho oi te naho toma quba baahuidzaranihe nikeke qupanomaita quba baahubi. ky Oke hiiremi abi samane ota qooro ooqi totoho nookaqi qesai hee, Para hiire. Qate qesai hee, Eo angero teei noo hiire. 6je Hiireqi noi pupu hiireta, O mai, niimaeho dzapa pobi haba biidzare. Hiiremi qusuta totoho teei biranateqi hee, Ana hiiremi naho dzapai haba biire ooraihe minanatare boobi. ai; Dzesui hee, Oonihe ana oho noo hiiremi naho beedzae saqobami ana noo apeke hiiremi isanataqu? Ana hee, Mai name, ana kaipota oorami nii ana ingonaitareiqi hiibaquni mae? Oi bamu. Ooqaho qubake ana era baaqori. mhS Oonita teei anake tuuhobare hiibaquko noi naho tete oke iiha qaaqake, ana peitaquta tuhotuho nahoma nakamae oorakoi. Ma apei ana oonomake tuuhobaqu noho dzapake Ohonga mai qusubaitakoi. DZESUI HAPAHAPATA PEITAROTAHO IPI MA ARI 4ga Oi teei qaraqara nome qaanataquko noi meupu oho dzore naatakoi. Qate teei ttokaho qaraqara nome qaanataama naataquko qaraqara meupunoma oi noho pobi naate qaarakoi. gfG Oonihe qahura erake qupadzomare. Seporaho gottarai ttokata taate ari naataama nataquko oi noqeke ooqa bamu haba biidzaqu oke ana bamu nike ikobetaqu. Oonihe ttokata taate ari naatemi sepora samane ao haba biidzakoi. oeW Hiiremi Dzesu oho noo ipike hee, O dzoobe, oke eete Abiho Isaki anaho dzapa pobi haba biidzaridzoni. mdS Hiiremi Piripi qeemaqi Attereo pobi hiireqi nopo esese Giriki abiho noo Dzesuke pobi hiireta. c  Baaqi nokoi Piripi, Garirea habaho nagapa Besaitaho nena, noho torota baaqi hee, Mai naname, Nanai Dzesu moorare hiireqi baabe. Sb Qate Giriki abi qesai dzumata sererahuke Ohonga pupu hiibare baata. 5ac Oho quba Pariseo nokoi qesa pobipobi hiireqi hiireta. Moorare, Abi samane mutu ma khatai gama noke iihoraihe, napa bamu, oiqi hiireta. RAABA ABI QESAI DZESU MOORARE BAATA O` abi samane baura oho pobi nookaqi oho quba Dzesu moorare biranateta. v_e Oonita Dzesui Dzasaro eehahaiteta bodzata abi oke mooqota nokoi oho isere qidza Dzerusaremuta mootomi, c^? Oonihe, noho tumakhameto te bodza ooqata khooba qupadzomara. Oonihe ipita Dzesui qoridze dzadzata peitemi nokoho qupa pobiratemi qetaqeta bosana hiireta ma abi noke oonoma eetetake noko gama qupadzoma soubireta. C] Oonihe noi teeho quba peitaranihe Sinabidzata qeetemi oorai oi hee, Dzerusaremu ma Dzioho paimane nike atti eetaino. Oi nikeho abi qibai hasu quba ttogi khata peite baaqoraiqi hiireta. O\ Oke hiiretahe Dzesui ttogi khata teeke saridzeqi peite tuumata. |[q Qate iihai mootomi abi samane dzuma eetare baaqi nookami Dzesui Dzerusaremuta peitarota. Oho quba nokoi ee hehenake aimaqi noke dzeima quba tuumaqi sokateqi hiireta, Dzoobe dzoobe, Ohonga Sooparaho dzaapai Isirae abiho qiba naatareiqi baabe. Z Y Oi teeho quba bahe Dzuta abi samane Dzasaroke moo qupadzomaqi Dzesuho toro atimata. DZESUI ABI QIBAHO ISAKITA DZERUSAREMUTA PEITETA XX) Oonita dzube abi mimi paha Dzasaroke bisi naate noho suu ma pai mootota. %WC Oonita Dzesui Dzasaroho nagata ootake Dzuta abi nookaqi abi samanenipamu nokoi Dzesu keke bahe Dzasaro apeke Dzesui eehahaiteta nopoke moorare baata. zVm Hiiremi Dzesui hee, Eo, eto Mariake noosa hiibaino. Oi abi habanai bodza samane nikeho toro oorami nokoke kokora eetareiqa eetorakoihe anai bamu bodza mina nikeho bisata ooraqu. Oonita abi naho keba qurabidzakoiqi hiireqi atapa erai ao anake kokora erake eete, oonita oke noho neta karabetemi bamu isanataqu. Oiqi hiireta. DZUBE ABI MIMI NOKOI DZASARO TEETARE HIIRETA U Muunomi Maria noi oba ura moromoronoma, mutusa qidza, ttuma minanipamu oke isaki teeke aima baaqi ooma Dzesuho oko suraiteqi qiba gee nomema oko nohoke dzamutota. P Peitemi nokoi noke tuuhoro hoo ma patta mootota. Mootoqi Mattai khautomi Dzasaroi Dzesuma nokoi qidzanate patta muunata. O # Oonihe Ingona dzumai qupi 6 naataamake oomi Dzesui aoke Bettania nagapata biranate Dzasaro (apeke bosata eehahaiteta) noho nagata peiteta. ;No 8Peitemi Pariseo ma dzube abi mimi nokoi noo tatanga hiireqi hee, Dzesui ikata oorai oke abi teei gesina naataquko ango paanaitemi nana noke suutakoi ooiqi hiireta. Hiiremi abi samanei biirita qesa saridzeqi hee, Nike qupadzomami noo bamenoma oi ooraimi Dzesui dzumarata baabaqu mae bamu? Oke hiireta. M  9(LI 7Qate Dzuta abiho Ingona dzuma dzamoihimi abi qeba nena nokoi kiridza qere qaataho tuputa qeemaqa kahosa nokome kuibidzare hiireqi Dzerusaremuta peiteta. (KI 6Oho qubake Dzesui Dzuta haba paata tuumarotaho isakiama naatemi Eparamu nagapa oi haba habanaho patisigita oomi noi ota tuumaqi tumakhameto nomema gama oota. FJ 5Oke hiiremi nokoi ao Dzesuho suu ma pai mootomi qaata. qI[ 4Oonihe oi Dzuta abi keke bahe Ohongaho khameto haba samaneta ooqi tupu teena naatarotaho quba hiireta. QH 3Qate noi te noomae qupadzomaqi hiibaranihe noi Ohongaho dzube abi mina oomi Sumasai noho irita baura eesumi noi too abiho isakita hee, Dzesui Dzuta abi minaraho habara naate baatakoiqi hiireta. aG; 2Abi minarai dzaetainoho quba abi teenaqai baatemi nike qupadzomami bamu isanataqu mae? F 1Oonihe Kaipa noi tii oho bodzata dzube abi minai qaatanita noi too abiho isakita noko pobi hiireta, Nike ruume baurake eetorai. E1 0Napai noke qaanataama naatemi abi gama susupu noke nooka hisi eetemi Romaho gamamani baaqi biiri ma haba ma abi gama rubengaitakoi ooiqi hiireta. D5 /Mootomi Pariseo nokoi dzube abi mimima gama ttutturateqi hiireta. Abirai baura samane eetemi Ohongaho mumure naatoraita napa ikanomake eetaqu? XC) .Qate qesai noke papateqi Dzesu baura oke eeteho isere Pariseoho toro mootota. kBO -Hiiremi Dzuta abi Mariaho toro oota nokohota samanei Dzesuho baura mooqi noke ai tataumata. lAQ ,Hiiremi abi baateta noi ao biranateta. Oonihe noho oko ma boto ttobama qegoromi oota oho qesa too ma koko noho gama sengibete oomi Dzesui hiireta, Noke saqoromi noomae tuumare. QESAI AI TATAUMATA MA QESAI TEETARE HIIRETA I@  +Hiireqi noi dzaubama sokateqi hee, Dzasaro, Nii ao biranatare. -?S *Ma nii qupi samane naho noo nookorai oke ana gesina. Oonihe nii ana dzoobiretake abi tupu mina qooro oorai nokoi poiqake moo nooka qupadzoma quba ana paata hiire. > )Hiiremi noko oma oke ai papatemi Dzesui qusuke mooqi hiireta, Mai name, ana pupu hiiremi nii nookorai, oho dzoobeke ana hiire. z=m (Hiiremi Dzesu noke hee, Nii ai tataumaquko Ohongaho dzapa pobi moorakoi oke ana bosata nii pobi hiire mae bamu? <  'Oomi Dzesu hee, Omake ai papatare. Hiiremi abi baatetaho sase Mattai hee, Soopara, qupi eserisa eseri naatemi ao dzahosa eete. x;i &Hiiremi Dzesu paha hekhettidzaiqi qura tuputa biranate moomi oma naga oke oma sararama pui siiremi oota. :- %Hiiremi qesai hee, Oonihe abi oi nese khabanoma qidzaitorainoma oonita noi hiibapuko Dzasaro baataama naatarota kaqa. DZESUI DZASAROKE TUKUTOTA h9I $Ttiroba eetemi Dzuta abi qesai hee, Dzasa. Noho qupai Dzasaroho quba gimubata heme eete. %8E #Hiiremi noi ttiroba eeteta. A7} "Hiiremi nokoi hee, Oo Soopara nii baaqa tekake moorare. 96k !Hiiremi Dzesui moomi Maria noi Dzuta abi samanema noko Dzasaroho tti ma ttaka hiiremi Dzesuho qupa qanganatemi noi hekhettidzaiqi hiireta, Noke nike ikata mootomi oorai? 55 Qate Maria tete kosoramuta Dzesuho toro biranate oke toro nohota subate tti hiireta, O Soopara, nii erata oorapuko nane gottai bamu baatarota. D4 Oonita Dzuta abi ma paimane gama nagata ooqi Maria ttapuitare eesuqi moomi noi hairiamake qoridze paata tuusumi nokoi hee, Oo noi qura tuputa tuumaqa tti hiibakoiqi hiireqi noke iihata. e3C oi Dzesu te nagapanipamuta peitaranihe Matta noke bosata kosoramuta saridzeta ooqata oota. I2  Hiiremi Maria ao qori Mattama nopoi Dzesuho toro qeemata, p1Y Oke hiireqi Mattai tuumaqi seiqake dzabake pobi hiireqi hee, Banaita noi baaqi niiho quba hiire. .0U Hiiremi noi hee, Soopara name, oi mee. Kiristu Ohongaho Khatai ttokata baabakoiqi hiire qaabi ana moomi nii oioni! ABIHO QUPA ASUASU OOMI DZESUI SURUPU EETETA v/e Oi ape ma apei ooraiqi anake ai tataumorai nokoi bamu baataho pobi naataqu, baamunipamu. Oke nii qupadzome? ).K Hiimi Dzesu noke hee, Ana naamae tukutuku ma qaraqaraho khooba. Oho quba teei anake ai tataumaqu noi baatareiqa baatakoihe bamu qaraqaraho dzore naataqu. S- Hiiremi Mattai hee, Ipita tukutuku bodzata noi qoridzaqu oke ana gesina. E, Hiiremi Dzesu noke hee, Oore, noma niihoi qoridzakoi. c+? Oonihe ana qupadzomami nii quba tee ma teeho quba Ohonga pupu hiiremi ango nii moitakoi. *{ Oonita Mattai Dzesuke tete kosoramuta saridzeqi hee, O Soopara name, nii erata baa oorapuko noma nahoi bamu baatarota. x)i Qate Dzesu biranatare eetemi Matta nookaqi noke saridzare tuumatahe, Maria nagata habeseqi te qoridzara. ({ Oonita Dzuta abi samane Dzerusaremuna qaata nokoi Bettania nagapata biranate Matta ma Mariama noko Dzasaroho utu oota. \'1 Qate Bettania nagapa ma Dzerusaremuho takura oi dzamoqa, hapu haubaho isaki. &5 Oho quba Dzusu ma nokoi tuumoramuti nagapa gattiqa Bettania ota biranatare boohiqi nookami Dzasaroke ao qurabiremi qupi eserisa eseri naateta. 5%c Oho totaqita bagemona naatakoita napa tuuma Dzasaroke saridzare. Hiiremi Ttoma iiha dzoobireqi qesamane nomeke hee, Oionita napa tuumaqa Dzasaroma gama baatare. (Oi Ttoma ape bahe noke abi hee, Noi eseima biranatetaiqi hiire qaata noio hiireta). ABI TUKUTAQU MA QARAQARA SARIDZAQUHO KHOOBAI KIRISTU $/ Oonita anama napai ota oorapuko dzasai nikeke suqobidzarorihe napai kharata ooraimi noi baatemi ana nookami quba oi nikeho ai tatauma tukutakoi. H#  Oho quba Dzesui paata hiireta. Baamu, Dzasaro ago baate. " Dzesu oke hiireqi Dzasaro ago baate ootaho qahurake noi hiireta. Hiiremi tumakhameto nokoi hee, Soopara naname noi meerake eete ooraiqako qidzanatakoi, dzoobe. Oiqi hiireqi nokoi qupa nokometa hee, Dzasaro mee qidzanatakoiqi Dzesu hiiroraiqi hiireta. !  Oiqi hiiretanihe noi temu nomehoke hee, Dzaira napaho Dzasaro noi meerake eete oorai. Oonita ana poiqa tuuma noke tukutakoi. <q Oiqi hiiretanihe Dzesui teqaha oho ruumeke oorara. Oho qubake noi erake hiireta. Eehe, ete dzadza oi saunaba 6 kirokota sohoro qeemaqi surena 6 kirokota bamu naatorai. Oonita abi qupibake tuumaquko meeke noi angita dzuubakoi. Oonihe anai ete bisaho isakita tuusubita angi nike hiire ota ana bamu dzuubaqu.  #? Hiiremi tumakhameto nokoi hee, Banaita naname bosata Dzutea abi nokoi niike omama teetare hiireta. Oho quba nii ikaqi hiireqi ota paha tuumareiqi hiire?  Oonihe qupi eseri bamu naatemi noi tumakhameto nomeke hee, Napa isanate poiqa Dzutea habata paha tuumareiqi hiireta. O Oonita noi oho noo nookaqi naane quba ooqata keke qupi eserike oota? ve Oiqi hiireta. Oonihe oho tete oi era. Dzesui Dzasaro ma Matta ma dzaba Maria ma nokoho dza mina eete qaata. Q Oonita Dzesu oho noo nookaqi erake hiireta, Noi batabata eete ooraihe baatanipamu eetaquho isaki bamu. Oi Ohongaho dzapake hasa hiibaqu ma khata nohoho dzapake hasa hiibaquho isaki naate oorai.   Heme aimami sase ma dzaba nopoi Dzesuho quba noo dzoobireqi hee, Mai nakame, qeseba temu niihoi batabata eete ooraita nookare. 0Y Oonihe oi Maria teeho bahe, atapa oba ura moromoronoma aimaqi ooma Dzesuho oko suraiteqi qiba gee nomema noho oko dzamutota Oonita noho nane Dzasaro noi heme aimata. } u Qate abi teeho dzapa Dzasaro noi khetedza aimata. Noho nagapa Bettania. Qate noho sase Matta ma dzaba nohoio Maria. A} *Oiqi hiireqi abi samane ota Dzesuho torota atimata.E )Oomi abi samane baaqi erake hiireta, Oo Dzohane sobasobai teqaha noomae baura qesaqesa eetemi Ohongaho mumure naatara. Oonihe Dzohanei abiraho noo samane bamenoma hiireta oio meeni. lQ (Tuumaqi oba Dzotani biireqi Dzohane sobasobai bosata abike obama sooro qaata ota biranateqi oota. `9 'Hiiremi nokoi paha noke karabetare eetetanihe, noi nokoke potti biireqi tuumata. Q &Qate anai Ohongaho baura eetemi nike anake nooka hisi eetaridzonihe, anaqake hisi eetaama naataquko, baura ana eetorai oke moo qupadzomaqi hee, Oionita Ohongama nopoi qesa dzaga bobotoraiqa hiibare. R %Oi anai Ohongaho baura eetaama naataquko, eto anake nooka hisi eetaino. (I $Oonita Ohonga anake agoago eete ttoka abihota dzoobiremi ana baaqi hee, Anai Ohongaho khataniqi hiiremi nike ikaqi hiire hee, Noo oi qaganomaniqi hiire? %C #Nookare. Ohongai oonomaho isakita sinabidza nomeho bosa qobaqoba nikeke hee, Nikei ohonga-mane ooiqi hiiremi ooraita sinabidza oke arabidzaquho tete bamu.   "Hiiremi Dzesu noko erake pobi hiireta, Nikeho hu noota erake qeetemi oorai, Anai nikeke hee, Nikei ohonga-mane ooniqi hiireta. 8 i !Hiiremi Dzuta abi nokoi hee, Baura qidzaho quba nanai te niike teetare hiiroraidzaranihe, nii abi ooqi sama niimeke Ohonga kimatetemi qaganomanipamu naatemi nana hiire.  Dzesu qasa hiireta, Mai nameho baura qidza samane ana nike banaitemi ooraihota baura apeho qubake nike anake omama teetare hiire? d A Oke hiiremi oi nokohota bamenoma naatemi aoke nokoi oma aimaqi noke teetare boohimi, ) M Oonihe mai ma nakai sama teena. / Iihaqi nokoi bamu dzaetaqu, baamu. Anai nokoke qaraqara tatanga moitemi qaarakoi. Qate teei nokoke naho botota karabetaquho tete bamu. Oi naho mai nokoke naho botota mootomi oorai ma noho beedzae minarahoke riite oorami teei quba teeke noho botota karabetaquho isaki bamu.   q[ Naho sipisipike ana qupadzomorai. Oi anai noko gesinanita nokoi naho noo totoho nookaqi anake iihorai. V% Oonita nike nookaama naatorai oi teeho quba bahe nikei naho sipisipi baamu. 5 Hiiremi Dzesui hee, Ana bosata hiiremi nike nookaama naateta. Qate ana Mai nameho dzapata baura samane eetemi oi paha naho khooba paanaitorai. % Biranatemi Dzuta abi qesai noke rome biireqi hee, Nanai qisiqasi hiiroraita nii Kiristu oni mae bamu. Khooba niime paanaitemi nana nookare. A} Dzesui biiri oke girodzomaqi Soromoho seuta biranateta. s~~y}}||(|zzz&zxxjxwXvvguuut8ssPrqq"p oInqmmlakkijiihhpgff6eedcc,bb7b&a`_%^^1]]T\\\%[wZZEYQXGWVV$UTTmSSS7RQQOONN1MlLLBKKJIIHVGG_FFEDD%CfBBTAA@9?5?$>>=<<<";P::b:9@8G7S6544(3321100}.<.+,,+**6)"((^(M'&|&k$$7#z#"[!v! [  !DAJMYy U  'l]sU#Oke Dzesu hiireqi gattiqa ipita noi paha noo teena oke hiiremi tapari naateta. Hee, Siimo Dzohane, Meenipamuke nii naho dzake eetorai, eo bamu? Oonita noi totoho taparike hee Nii naho dzake eetorai mae bamuiqi hiiremi Peetorohota bame mina eetemi noi Dzesuke hee, Soopara name, nii quba minaraho gesina keke oonita naho qupa niiho torota oorai oke nii paha gesina. Hiiremi Dzesui noke hee, Oonihe nii qeseba sipisipi nahoke patta moitorare eto qaataino. 9Oke hiireqi Dzesui paha noke ttokaho dzapata hiireqi hee, Siimo Dzohane, Niiho qupa naho torota oorai, mae bamu? Hiimi noi Dzesuke hee, Oore Soopara, ana niiho dzake eetorai oke nii qesina. Hiiremi noi hee, Oonihe sipisipi gamitti nahoke nii isanate soopara eetoraridzoni. a;Oonita nanai saunaba patta oke muuna bamuitemi Dzesui Siimo Peetoroke ttokaho dzapata hee, Siimo Dzona, qupa niihoi khaa apiapiho pisinisita oorai, mae naho neta oorai? Hiiremi noi bere kotoroqi hee, Oo Soopara name, anai niiho dzake eetorai oke nii gesina. Hiiremi noi hee, Oonita nii sipisipi khameto nahoke sinabidzaho sogo moitorare. }Oke eete Dzesui baata neta qoridzeqi sama nome nanake banaitemi bodza tapari naateta. DZESUI PEETOROKE TTIDZA KOOTOROTA N Oonita Dzesui dzobadzoba ma sekana oke aima pattabete nana moiteta. >u Obete Dzesui nanake hee, Nike baa patta muunare. Hiiremi tumakhameto nanai moomi Sooparanipamu oonihe, nanai beubeu eeteqi apei noke hee, Dzoobe Sooparaniqi hiibarota? Baamu. $A Hiiremi Siimo Peetoro obata sura gimutta eetoqi ooqi dzupu oke noomae keke dzeima igasata peite moomi sekana mimi 153 oho nakuta ootahe dzupu te uhubara. iK Oonita Dzesui nanake hee, Nikehota agome oho neta paha sekana qesa aima erama teenaitare. w Oonita baaqi nanai unate dzupuke igasata qaate peite moomi sekana eepata dzooro abaniremi dzobadzoba teei paha oota. &EQate nanai iigasa sererahuke oomi mita 200 naatemi qesai botti gattiqata qurateqi tumakhameto nanai khaa ma dzupu qama dzeima igasa neta dzaoma baata. Oonita Dzesuho qeseba tumakhata anai Peetoro pobi hiireta, Maa, Soopara napaho oioni. Hiiremi Peetoroi Sooparaho dzapa nookami noho beedzae saqobami eto Dzesu noho habana mooraino hiireqi noi hairiamake sasa aima sama nome qegoroqi obata kautu eeteta. MHiiremi nanai hee, Baamu. Hiiremi noi hee, Dzupu oke sisima pobi neta mootoqake saridzakoi. Hiiremi nanai ota mootota. Oonihe kabira samanenipamu agomami nanai oke dzeima quba bitta eeteta. NOonita Dzesui noo dzoobireqi hee, Khameto name, kabira saridze mae? g GIihai mootomi Dzesui baaqi igasata qoorotahe tumakhameto nanai te noke moo qupadzomara.  Oi Siimo Peetoro ma Ttoma (oi teema nopoi biranatetahoni) ma Nattanae Garirea habaho nagapa Kanaho nena, ma Dzebete oho khameto naka, ma Dzesuho tumakhameto paha eseri nanai gama ota ooqi, Siimo Peetoro nanake hee, Anai paha Khaa apiapi naatare tuume. Hiiremi nanai hee, Oionita napa gama tuumare. Hiireqi nana biranate sisimata peite qupibake dzobi eete saridzaama naate qaami iihai mootota.  y  mIpita tumakhameto nohoi Tiberiaho oba ttuuta oomi Dzesui paha sama nome nokoke banaiteqi, erake eete banaiteta. \ 1Oonihe noo eranomake ana qeetemi nike isaiteqi hisi eetaridzoni. Nike hee, Oo, Dzesui Kiristu, Ohongaho Khataniqi hiireqa dzapa nohoho quba qaraqaranoma naataridzoni. Oiqi Dzohane anai qeeteta qupadzomare.#?Qate baura oonoma samaneke Dzesui tumakhameto nome nanaho pengata eetemi Ohongaho mumure naatetanihe qesaho isereke gee eranomata qeetaama naateta. s_Hiiremi Dzesu noke pobi hiireta, Ttoma nii nookare. Abi mooraamake ao qupadzomorai nokoio rike ma pobi oni. Qate nii teeho quba qupadzohidzaranihe moorake eete qupadzome. Oke noi hiireta. TUMAKHATA DZOHANEI GEERAHO KHOOBA PAANAITETA SHiiremi Ttomai beubeu eete hee, Soopara ma Ohonga name, oi nii oni. A{Oiqi hiireqi noi qeemaqi Ttoma pobi hiireta, Oionita boto niime boto nahota upubire berumaho dzori oke mooqi, boto niime qeba dzori nahota eepoqotoqake eto hou eetainohe qupadzomare. A{Oiqi hiiretanita qupi 8 naatemi tumakhameto nana Ttomama gama suruho minata ooqi tete siiremi tatanga naate oomi Dzesui paha baaqi nanaho bisata qooroqi hee, Dzoobe ma kanakana! hIOho qubake tumakhameto qesai ipita noke hee, Maa nanai aoke Soopara napame moori. Hiiremi noi hee, Eehe, anai nese namema berumaho dzori oke noho botota mooqa, boto name noho qeba dzorita eepoqotoqake qupadzomakoihe bamu. DQate Ttoma, apeke abi hee Pai noke teema nopoke teenaite dzoomataiqi hiire qaata, noi tuerebehota tee. Oonihe, Dzesui oonomake eete qesa nanaho torota biranatemi Ttomai ikata oota? ;oOonita nikei oho baura eeteqa abiho kahosa dzamutomi bamu naatakoi, qate nike qaanate kahosa dzamutaama naataquko kahosa nokohoi qaarakoi ooiqi hiireta. TTOMAHO QUPA POBIRATETA FHiireqi noi suuqa teeteqi hee, Naho Sumasai nikehota qeeme. *MEetemi Dzesui paha hee, Dzoobe, qupa nikehoi kebaratare. Oi Mai ana dzoobiretaho isakita ana naamae nikeke beedzaeta dzoobihimi nike poiqa qaru abi naate. ~+Oiqi hiireqi noi nanake boto ma sama nomeho dzori banaitemi tumakhameto nanai Soopara naname moohimi nanaho baruna tukuba minanipamuke eeteta. E}Qate oho Saate surena qupi sooromi Tumakhameto nanai Dzuta abi mimiho atti eete tete siire tatanga naatemi Dzesui ikanomake eeteqi nanaho bisata qooroqi hiireta, Dzoobe ma kanakana! |-Oiqi hiiremi Maria Magattaraho nena noi ango tumakhametoho toro biranate pobi hiireta, Nookare, anai nese namema Soopara napame poiqanipamuke moori. Oiqi hiireqi noo Dzesu noke pobi hiireta oke noi paha noko gama pobi hiireta. TUMAKHAMETO MA ABI SAMANE DZESUKE MOOTA _{7Hiiremi Dzesui hiireta Eehe, anai mai nameho torota peitaamake ooraita nii eto ana aima gimutta eetaino. Qate tuumaqa qesamane nahoke pobi hiireqa hee, Anai mai ma Ohonga nike ma napameho torota peqibiqi hiibare. z)Hiiremi Dzesui noke hee, Maria! Oiqi hiiremi Maria pasere eete hee, Banaita name! (Qate Heboroho totohota oi hee Rabuni ooniqi hiireta.) Yy+Oonita Dzesu noke pobi hiireta, Apeho qirike eete tti hiire? Hiiremi noi qupa nometa hee Dzoo oho mai ooniqi hiireqi hiireta, Mai, nii noho keba aime mae? Aima ikata moote? Hiiremake ana ttuma aimakoi. ax;Hiiremi Dzesu noho tumeta qooro oomi noi burisi eete noke mootahe, noho nese dzuubara. w Ooqi nopoi hee, Atapa nii ikaqi tti hiire? Hiiremi noi hee, Soopara nahoke noko aimaqi ikata tuume oke ana ruumeni? yvk Oonihe Maria noi qura patita biranate paata qooro tti hiireta. Tti hiireqi noi subate nese nakuta dzoobire moomi, Angero eseri ttoba khabanoma dzaabanomai Dzesuho keba meeqotaho tekata habeseqi temu qiba robeta oota, temu oko robeta oota. u t Qate nakamae oho mumure moohimi qupa pobiratemi nakai qaki minake eete burisi eete nagapa tuumata. MARIA MAGATTARAHO NENAI DZESUKE MOOTA bs= Oi bosata nanai Dzesu baate qoridzarotaho sinabidza qetaqetake te nooka pobite qaarara. qr[Oke noi moohimi ana atti quba qura patita ootahe anai naamae dzuubaqi moomi naho qupa pobirateta. mqSMa qiba sengi nohoke te samaho ttobama teenaite mootomi ooraranihe, sigita qoomami oomi noi moota. ^p5Oonihe Siimo Peetoro ipita baaqi ao dzuubaqi saamaho ttoba sengi moo pobiteta. ^o5Biranateqi ana subate nese dzoobire moomi ttoba sengi keke ootahe anai te dzuubara. FnTuusuhiqi anai Peetoroke riite bosa qura patita biranateta. nmUHiiremi Peetoroi anama nakamae hairiamake qeemaqi oma nagata tuumare hiireqi, torouma tuumata. al;Oho qubake noi burisi eete toroumaqi Siimo Peetoro ma Dzesuho qeseba tumakhata Dzohane anaho toro biranateqi naka pobi hiireta, Maaqa Soopara napahoke noko oma nagata hiumaqi ikata ai tuume oke paimane nanai ruume! $k CQate dzuma mina bamu naatemi Saate dzuridzarita Maria Magattara nenai qori qura tupu ota biranate moomi apei ao oma sarara oke burisi eetemi paatike oota? tja*Oonita Dzuma mina ao biranatare boohimi oma naga dzamoqata oomi noko Dzesuho keba oho nakuta mootota.9ik)Qate noko Dzesu hapahapanaitetaho neta dzoo teei oomi oho nakuta oma naga agiagi kaibetetai oota oi Dzosepe noomaehonita oho nakuta abiho keba mootaamake habanake qaata. h/(Baaqi nokoi Dzuta abi keba nokome qurabire qaataho pomata ganobine ma eebeke uranoma ma ttoba qesa aimaqi ooma Dzesuho keba sengi eete qegorota. g&Obetemi Dzosepe Arimatteoho nena (noi bosata qupibake Dzesuho torota biranateta) noi Dzesuho tumakhata naatetanihe Dzuta abi mimiho attike eeteqi noi te nokoho pengata paaqata qaarara. Oonihe noi Piratoho torota baaqi Dzesuho keba quba qasa hiiremi Piratohota isanatemi no aima tuumata. Oonita Nikotemo oho qesa ganobine ma eebeke uranoma qesa, oho bame 30 kiro oho isakike gama aima baata. f'e%Oi qetaqeta teei paha hee, Nokomae abi kootorota mookosu koko oke moohirareiqi hiirorai oioni. DZESUHO KEBAKE NOKO OMA NAGATA MOOTOTA 9dk"Oonoma naateta oi teeho quba bahe sinabidzaho qeteqeta teei hee, Gootta nohoke bamu geqobidzaquiqi hiiremi ota meenoma naateta. Oke ana Dzohane namae mooqi isere mootomi nike nookami meenomanita niike nookare. Qate qaa abi teei kooma noho qebake kotoro pui eetemi Idze, ao oba ma dzuu esese biranateta. c$Vb%!Oonihe noko moomi Dzesui ao baate oomi noko te oko nohoke geqobidzara. haI Tuumaqi noko ota biranate abi eseri Dzesuma hapahapanaiteta nopoho oko bosa teete geqobireta. `Qate iihai Ingona dzuma minaho roiroi bodza oomi eto abi kebanoke baatemi keba nokohoi dzuma oke sesero eetaino hiireqi Dzuta abi Piratoho torota biranateqi qasa hiiremi noi qaa abi dzoobiremi oko nokohoke geqobiremi hairiamake baatemi qurabidzare tuumata. (_IMootomi noi oba too bairanoma oke muunaqi erake hiireta. Oioni, baura oi gama mee eetemi bamu naate. Oiqi hiiremi suma noho khapere eetemi gisi tuumata. ^+Oonita quba oi gama bamu naatemi Dzesu moomi sinabidzaho qetaqetai gama meenoma naate soubiremi noi erake hiireta. Naho baruna uhube. Oke noi hiiremi oba mangi toobairanoma heenomai ota oomi abi noko besa bidzaga teeke suqobireqi saarota soramu biire too nohota mootota. ]\\1Oiqi hiireqi khata anake noi hee, Nii atapa erake moomi noi niiho pai naatare. Oke hiiremi anai bodza ooqata noke qupadzomaqi ipita noke dzeimaqi naga nameta tuumaqi naka qesa kokora eete qaata. DZESUI BAATETA 7[gQate Dzesu hapahapata oomi pai gotta nohoi oho khoobata qooro oomi paiho dzaba Keropaho ata ma Maria Magattaraho nena ma nokoi noma noko gama oota. Oho quba Dzesui pai mooqoqi paha Dzohane qeseba tuumakhata nome anake mooqi pai nomeke pobi hiireta Pai name, nii khata erake moomi niiho khata naatare. Z=YsOonita qaa abi nokoi Dzesu hapahapanaite qaateqi ttoba ma sasa nohoke aima batabiremi qaa abi eserisa eseriho quba teena teenaho isaki naateta. Oonihe sasa khara kharerepo nohoke noko bosata koridzaamake ootota oonita qaa abi nokoi qesa pobipobi hiireta, Maa, eto uhutomi qanganatainohe napahota apei oke mai eetaqu oho qubake napa isanate baabe biidzare. Oiqi hiireta oi teeho quba bahe sinabidzata qetaqeta teei hee, Ttoba ma bare nahoke noko nokome quba pattabetetahe, sasa nahoho quba nokoi baabe biiretaiqi hiiremi qaa abi oke eetemi ooqata meenoma naateta. XW!Oho quba dzube abi mimi bisi naate Pirattoke pobi hiireta, Oke eto qeeteqi hee, Dzuta abiho abi qibaiqi hiibainohe, erake qeetare, Abi noomae hee, Anai Dzuta abiho abi qibaniqi hiiroraiqi qeetare. Oke noko hiiremi Piratoi hee, Baamu! Ana qeete oke ango qeete qaate. VUU#Qate nokoi Dzesu hapahapanaiteta tekai nagapa mina oho kosoramuta oomi noo qiba oke Heboro noo ma Romaho noo ma Girisiho noota gama qeete oomi Dzuta abi noo maina painanoma girodzomaqi noo oke isaitota. T{Qate Pirattoi hiiremi hapahapaho suheta qetaqeta erai peiteta, DZESU NADZARETTEHO NENARAI DZUTA ABIHO ABI QIBANI. STeka ota nokoi Dzesuke abi qanga eserima hapahapanaiteta. Noi bisata oomi pobi nohota abi teei ootani teei mage robeta oota. RTuumaqi nokoi hapa peite Qiba Gottaho tongota biranateta. Oonihe Qiba Gootta oke Heboro noota hee Gorigottaniqi hiirorai. QQHiiremi Piratto nokoke kebaitare hiireqi nokoi Dzesu hapahapanaita quba noke abi naga nokoho botota mootota. DZESUKE NOKO HAPAHAPANAITETA Nokoi Dzesuke mai eete hapahapa moitemi noomae aima tuumata. ~PuHiiremi noko dzaubama qarutoqi hee, Eo, Noho dzapa ao bamu naatare. Noke hapahapanaitemi bamu naatare! Hiiremi Piratoi nokoke hee, Anai isanate nikeho abi qibake hapahapanaitaqu? Hiiremi dzube abi mimi hee, Bamu, nanaho abi qibaio Kaisa teena. O3Obete Dzuta abiho Ingona dzumaho roiroi bodza oomi ete bisa naatemi Piratoi Dzuta abi oke pobi hiireta, Nike abi qiba nikeme Dzesuke moorare. /NW Hiiremi Piratoi noo oke nookaqi Dzesu dzeima biranate gamaniho qohareta habeseta. Teka oho dzapa Simeri Qohare, qate Heburoho noota oke hee Gabattaniqi hiire qaata. pMY Hiimi Piratoi beedzae eete Dzesuke saqobarota qate Dzuta abi nokoi qarutoqi hee, Bamu, teei Kaisaho noo riiteqi sama nomeke noho habara mootare hiireqa oonoma eetakoita nii abi erake saqobaquko nii aoke Kaisaho ibo naatakoi. uLc Hiiremi Dzesui hee, Nookare. Ohonga qusunai oho isaki niike moitaama naatapuko oke nii anake eetaquho tete bamu naatarori. Oonita niiho kahosa ooraihe Dzuta abi anake niiho torota mootomi oorai nokoho kahosai niihoke riite oorai. Oiqi hiiretahe, Dzesui te oho noo ipi hiibara. Oho quba Pirato noke hee, Maa niike saqobaquni mae hapahapanaitaqu oho isaki naho toro ooraita nii bamu naho noo ipi hiibaqu? _J7 Noi Dzesuke dzeimaqi paha qaa guhu dzuubaqi noke qasa hiireta, Niiho khooba ikanoma? fIEHiiremi Piratoi nookami Dzesui sama nomeke kimatetetaho qubake noi atti minake eeteta. H{Hiiremi Dzuta abi nokoi hee, Maa, abirai nanaho huke riiteqi sama nome Ohonga kimatetoraita noi oho quba baataridzoni. NGHiiremi dzube abi mimi ma nokoho qesamane qarutoqi hiireta, Baamu, hapahapanaitare! Noke hapahapanaitare! Hiimi Pirattoi hee, Anai noho kahosa ruume oonita nikemae noke aima hapahapanaitare. }FsHiiremi Dzesui ttoba topa dzuunoma ma guupaho paparama gama biranatemi Piratoi nokoke hee, Dzasa. Abirake moorare. YE+Ana abi oke toronaite noho obera saridzaama naateqi noke nikeho pengata moote. DDzuta abiho abi qiba nii! Oiqi hiireqi noko boto sepeite noke teetota. Oke eetemi Piratoi paha biranate Dzuta abi pobi hiireta, Nookare. C Oho quba Piratoi nakuta qeemaqi hiiremi qaa abi nokoi Dzesu aimaqi bitte biiroramuti qaateqi qepuqepu hiireqi gupake papara korabete noho qibata dzamotoqi sasa topa dzuunoma aima oke noke dzaarota. Dzaaroqi noko noho toro biranate hee, O dzoobe dzoobe. B vAe&Hiiremi Piratoi hee, Oonihe meeho tetei ikanomani? ABI TOTOTO HIIREMI PIRATOI DZESU HAPAHAPANAITARE HIIRETA @(?y%Hiiremi Piratoi hee, Oonita nii abi qiba mainani kaqa. Hiiremi Dzesui erake hiireta. Nii anake hee, Abi qibaniqi hiire oi erake eete oorai. Anai quba meeho maikhata oke paanaitare baami ape ma ape abi meenomani nokoio naho noo qusubaitorai. `>9$Hiiremi Dzesui erake hiireta, Anai ttokaho abi qibanidzara. Anai ttokaho abi qiba oho isaki oorapuko, naho tuhotuho abi nokoi ao naho tepure naatemi anai bamu Dzuta abiho angita dzubarori. Qate naho pobio mainani. C=#Hiiremi Piratoi hee, Anai Dzuta abi apei oho isakita hiibaqu? Oonihe nii ikanomake eetemi niimaeho noo oke nikeho dzube abi mimi ma abi qesa nokoi niike naho botota mootomi oorai? m<S"Hiiremi Dzesui hee, Abi naho khooba paanaitemi nii oho qasa hiire, mae eo niimae oho qasake hiire? ;)!Oke noko hiiremi Piratoi burisi eete qaa guhu dzuubaqi Dzesuho quba hiireqi noke qasa hiireta, Maa, nii Dzuta abiho abi qibani mae bamu? s:_ (Oiqi hiireta oi teeho quba bahe Dzesu bosata ikanomake eete baatarotaho noo hiiremi oho isaki naateta). ;9oHiiremi Pirattoi hee, Isanate noke nike aima huu noo nikemeho isakita pobiitare. Hiiremi Dzuta abi nokoi hee, Eetakoihe, abike teetaquho qaga gamani nanaho torota mootomi oorai 8{Hiiremi nokoi hee, Eo abirai baura qanga eetaama naatapuko nanai ikaqi hiireqi noke dzeima niho torota baabarori? i7KDzuubaama naatemi Piratoi biranate nokoke qasa hiireta, Oomaqoma apeho quba noke dzeima baabe? 6Qate Dzesuke noko dzeima Kaipaho toro biranate paha kaipake qaate qaa guhu Paraitoriota biranatemi iihai mootota. Oonihe Dzuta abi nokoi Ingona Dzumaho kiridza muunare qupadzomaqi eto oho qaga riitaino hiireqi te Paraitorionipamuta dzuubarani. 5Hiiremi Peetoro paha bai hiireta. Hiimi idze, Nee noo hiiremi qupadzomata. NOKOI DZESUKE DZEIMAQI PIRATOHO DZAGATA MOOTOTA 54cHiiremi dzube abiho kokora abi tee (noi Marokho apeho toma Peetoro dzooto qagaumata noho qesama koko) oonita abi oi hee, Meeke nii ee mee dzoo tuuta oomi anai moori. 3!Qate Siimo Peetoro noi qooro eepa agima oomi qesai noke pobi hiireta, Maa, nii Dzesuho tumakhata ooni kaqa. Hiimi bai hiireta, Anai bamu. \21Hiiremi Anasi Dzesuke paha suutoqi dzube abi mina Kaipaho torota dzoobireta. (1IHiiremi Dzesui noke hee, Oo ana oberama hiiremake oho baike hiibarenihe, ana hiire oi isanatemi nii naane quba anake teete? PEETORO BAI HIIREMI ESERI NAATETA 0Hiiremi abi ota qooro oota teei boto qooma hohoite Dzesuke teeteqi hee, Iidzo nii oonomake eete dzube abi minaho noo ipi hiidzo! /{Oho qubake nii naane quba anake oho qasa hiibaqu? Naho noo nookorai oi abi samanenita nii isanate nokoke qasa hiibare. s._Hiiremi Dzesui oho ipike hee, Abi minarake ana noo paanaite banaitorai. Oi Dzuta abiho sinabidza guhuni mae biirini mae ika ma ikata ttutturatorai ota anai nokoke saridze banaitoraini qate ana te dzukudzukuta noo hiiroraidzara. z-mObetemi dzube abi mina noi Dzesuke banaita baura nohoho qasa hiireqi paha tumakhameto nohoho qasa hiireta. /,WHiiremi noi hee Eo, baamu. Qate abi oona oota noko dzapa eete eepa qeere agihimi Peetoro nokoho bisata biranate eepa agimata. DZUBE ABI MINA NOI DZESUKE TORONAITETA `+9Qeehimi tuhotuho atapa noi Peetoro mooqi hee, Nii paha Dzesuho tumakhatani kaqa. C*Qate Peetoroi naga pouta qooro oomi (anai dzube abiho dzaira ooqi) burisi eete biranate repa pouho soopara atapa oke pobi hiiremi nohota isanatemi Peetoro ma nakai repa nakuta qeemata. A){Oonihe Siimo Peetoro noi tumakhata Dzohane anama nakai Dzesuke ipotota. Qate anai Dzube abi mina gesina naate qaatanita anai ao Dzesuma gama abi minaho naga repa nakuta qeemata. :(mOonihe oi Kaipa ape bahe bosata noi Dzuta abi mimike sanabidza hiireqi hee, Teei abi minaraho habara eete baataqui isanatakoiqi hiireta abi oioni. PEETOROI DZESUKE BAI HIIRETA ' Qate Kaipa noi tii oho nakuta dzube abi mina oomi noho aimi Anasi urai oomi noko Dzesu dzeimaqi bosa noho torota biranateta. {&o Oonita qaa pobipobi noi hiiremi qaa tupu ma Dzuta abi mimiho tuhotuho nokoi Dzesuke suutoqi dzeima tuumata. %) Oonita Peetoro oke eetemi Dzesui noke hee, Maqa, Mai ana maranga biiremi oorai oke anai ikanomake eete oho isaki arabidzaqu? Baamu, oke ana isanate mai eetaridzonita nii dzube niimeke paha quhisanaitare. Oiqi Dzesu hiireta. NOKOI DZESUKE DZEIMAQI ANASIHO TOROTA MOOTOTA G$ Oonihe Dzesui tumakhameto nome saqobareiqi hiiremi Peetoroi ao hairiamake qaa dzube dzeimaqi dzube abi minaho kokora abi noho toma dzooto qagaumata. Qate kokora abiho dzapaio Marokho. (#I Oke noi teeho quba hiibaranihe noi ao hee, Ohonga, nii ana moitemi ooraihota anai te teeke sepeke gaubidzaraniqi hiire qaasumi ao noo oho mee ota biranateta. #"?Hiiremi noi nokoke hee, Anai era, oke ana ao nike pobi hiire oonita nike anake saridze oorai. Oho quba naho samaqana oorai nokoke saqoromi tuumare. h!ITaatemi noi paha hee, Mae apeho qirike eete? Hiiremi nokoi hee, Eo, Dzesu, Nadzeretteho nena. X )Hiiremi Dzesui hee, Anai erani. Hiiremi noko ubaqomaqi tumereke taateta. mSOonihe Dzutai nokoho bisata qooro oomi nokoi hee, Dzesu nagapa Nadzaretteho nena noho qirike eete. Biranatemi quba noomaeho irina biranatarota Dzesu aoke qupadzomaqi nokoho toro biranate qasa hiireta, Apeho qirike nike eete? #?Qupadzomami Pariseo ma dzube abi mimi nokoi hiiremi pirittani eepa ma dzongi ma koo ma tanganomai noke gainene eetemi Dzutai noko dzeima ota biranateta. |qOonihe Dzesui qupi samane tuumakhameto nomema nokoi ota ttutturate qaata oke Dzuta gemagema abi qupadzomata.  7Oonihe Dzesui pupu oonomake hiireta oi noi tumakhameto nomema tuumaqi oba Ketoro biireqi Oriba ee meeho dzoo tuuta tuumaqi noi ota pupu oke hiireta. b=Oi anai niiho dzapa ma pobi gama nokoho torota paanaitetai paanaitorakoi. Oke eete qaaqi anai nokoma ttaike oomake nii anake kokora eetorai oi paha nokoho oora ma qaarata baura eetorakoi. Pupu oke Dzesu hiireta.'O pobipobiho mai ttoka abi niike ruumenihe ana teenai nii gesinanipamu. Oonihe anai niiho neta baami qesaho qupa aoke uhuborai. dzoobe. O Mai name, qusu ma ttokaho husi ma pai biranataamake qaami nii naho dza minake eeteqi dzapa pobi anake moite baa qaabi. Oonihe tumakhameto nii naho botota mootomi oorai nokoi oho pobi mooqorare hiire ana dza eetemi noko anama napa ttaike oorare. pYOonita nii ana dzaga bobotorai ana oho qesa noko dzaga bobotorai. Nii ana kokora eetoraike nii paha nokoke eetemi ttoka abi moo qupadzomaqa hee, Meenipamuke Ohongai khata nome dzoobiremi baaqi nokoho bisata ooraiqi hiibakoi. Qate dzapa pobi nii ana moitemi oorai ooma ana noko dzapiremi nakamae teenata ooraiho isakita nokomae teenata oorakoi. $AObete Mai nii ma nakai qesa dzaga bobotoraiho isakita noko nakama gama qesa dzaga boboto oomake ttoka abi moohiqa nii ana dzoobiretake noko qupadzomakoi. *MOonihe anai te nokoqaho quba keke pupu hiiroraidzaranihe, nokoi sinabidza oke ape ma apeho toro hiiremi nooka tani naataqu nokoho quba paha pupu hiirorai. EOi nii ana dzoobiremi ttokata baataho isakita anai nokoke dzoobiremi ttokata abiho bisata oorakoita oi ana nokoho quba paha sama name pona hiiremi nokohota pona oi meenomanipamu naatare. ROonita niiho noo oi meenoma keke. Ooma nii isanate nokoke pona hiibare. @{Oi anai ttokaho pobi bamu oho qesa noko oho pobi bamu. %Oonihe nii nokoke ttokata hiuma quba hiiroraidzaranihe, nokoi eto Saataho kabira naatainoho quba nii noko bakena geemareiqi ana hiire. r]Oonita anai ttokaho pobiama naatemi noko oho qesa oho pobiama naatemi ttoka abi nokoke ibo eetaridzoni. | q Oonita ana ttoka qaasuhiqi naho dzaodzao nokoke khakhoro biirorareiqi ana niiho noo nokoke moitemi nookorai. g G Oi nokoma nanai qaaqi ana dzapa pobi niihoma nokoke sahoto qaari. Nii ana moiteta oke ana gama bakena geemami noko qidzake ooraihe meeke sinabidzai oho qamodzamodza hiiretaho isakita Dzuta Iibadzaho pobi noio bamu naate. r ] Qate nokoi erata ooraimi anai nokoke ttokata qaateqi niiho torota qeehibi. Oonita Qaheuba Mai name, nii ana moitemi oorai abi oke nii dzapa pobi niimema sahotomi nakamae teenata ooraiho isakita nokoma napa gama teenata oorare.  1 Oonita anai te ttoka abiho quba poiqa pupu hiibaamanihe, anai tumakhameto nokoho quba pupu hiire. Noko niiho pobi oomi nii nokoke naho botota mootomi anai nokoqaho quba pupu hiire. Oonihe naho pobi oi niihoni ma niiho pobi paha nahonita noko anahota dzapanoma naataridzoni.   %Oi nii ana noo banaiteta teena oke ana nokoke moitemi aribidzaamanihe nii ana dzoobiremi ana dzubina niihoho nenake noko gama qupadzomorai. X)Nii ana moitetaho isaki oi gama niiho nena baatake noko ao qupadzomorai. A{Oi nii abi qesa naho botota mootomi anai dzapa pobi niihoke nokoho quba paanaite soubidzare. Nokoi niiho botota oomi nii noko naho botota mootomi noko niiho noo nooka qusubaitorakoi. *MOonita agobanipamuke nii hiiremi anai ttoka ma haba biraiteqi oho dzapa pobinomai qaatanita nii hiiremi anai paha (ingona) biraiteqa oho pobinoma naatare. q[Oi nii anake baura moiteta oke ana eete soubireqi ttokata niiho dzapa pobi paanaitemi gesina naatorai. "=Oonihe abi nokoi Ohonga meenoma niiqake gesina naataqu ma nii Dzesu Kiristu anake dzoobire baatake noko gesina naataqu oio qaraqara tatangaho mee. zmNii hiiremi anai abi minara pobitaquho isaki naateqi abi nii ana moitemi ooraike ana qaraqara tatanga moitorai. 5 eQate Dzesu pupu hiireqi nese qusuke mooqi hiireta, Mai name, bodza ao bamu naate oonita nii khata niimeho dzapa pobi paanaisuma anai oho qesa niiho dzapa pobi paanaitakoi. wg!Nookare, ana oho noo teeho quba hiibaranihe nike naho toro sooma quba hiiroraihe nike ttokaho torona mina saridzake boobi. Oonihe mai ma nakamae ooraita anai torona nikehoke ao qogoimakoita eto atti eetaino. Oiqi Dzesu hiireta.} Nookao, aoke nike anake qaate tee ma teeta sakaba tuumake boohimi ana naqeke oorake boobi, oonihe nike ikaqi oke hiire. E~Hiiremi Dzesui hee, Iidzo, nike nookami pobirate mae? .}UHiiremi tumakhameto nohoi hee, Oo dzoobe, nii hoore noota hiire qaarita poike paanaite hiiremi, nana qupadzomami nii quba minara gesina naatemi abi teei niike beekho eetaquho isaki ooraama. Oonita nii Ohongaho beedzaeta baaqoraimi nanai niiho neta soomoraqu oke nanai poiqa nookami pobirate. |{+Oi ana maiho neta baaqi ttoka abiho bisata qaarita burisi eete maiho torota ruusuhimi nike naho quru khameto naatemi mai oke gama qaupuitakoi. MzOi anai nikeho habara eete pupu hiiremi bamu ooqaho quba mee eetaquhe, anai Ohonga maiho nenanita oke nike qupadzomaqi naho dzake qusubaitemi oho quba mai noomae nikeho dzake eete moitakoi. QyPoiqa nikemae Ohonga pupu hiireqa naho dzapa quba hiiremi mee eetakoi. x9Dzesui hee, Nookare. Anai hoore noo samane erake hiire baaoraihe poiqa ana mee oho isakita hiireqa maihoke ana paanaite hiiremi nike nookorakoi. 5wcOi nike Ohonga pupu hiireqi naho dzapa quba hiibaamake qaarita poiqa nike naho quba eeteqi hiireqake saridzakoi. Saridzemi nikeho qupa qidzanipamu naatakoi, oiqi hiireta. v/Oonita nike ruume noo poiqake hiirorihe ao paana naatakoi. Meeke anai hiibita nike naho quba eeteqa Maike quba teeho pupu hiiremi moitakoi. 4uaOho qesa poiqa nikeho qupa heme eete ooraihe, anai ipita paha nike moohimake nikeho qupa qidzanipamuke naatakoi. Qate qupa qidzaqidza nikehoke apei karabetaqu? Oi baamu. Tt!Tete erake eete oorai. Atapa teei khata dzoomare heme moorai oi teeho quba bahe, oi oho bodzani. Qate noi heme mooqoraqutoke khata dzoomaqa moomi ungapanita noi heme oke ruume naate qaki naatakoi. @syNookare. Ttoka abi nokoi bisata qaki ma naki eetakoihe, nike oho tti ma ttaka hiibakoi. Oonihe aoke nikeho qupa bameke tiibetemi oi qidzaqidzaho isaki naatakoi. Oke meeke ana hiibi. rNokoi oke hiireqi Dzesuke oho qasa hiibare boohimi Dzesu ao qupadzomaqi noko pobi hiireta, Anai hee, Bodza hoteqake nike ana moohiqa mooraama naatakoi ma bodza hoteqake mooraama naasuhiqa paha moorakoiqi hiiremi nike tete qirike eete qesa qasa hiirorai mae? qNoi paha hee, Ana Maiho torota tuusubi, oho quba oke hiireqi noi ikaqi hiire? Bodza hoteqa oi ikanomani. Noi hiiroraike napai ruumeni. ]p3Oke Dzesu hiiremi tumakhameto qesai qesa pobipobi hiireqi hiireta, Noi ikaiqi hiireqi hee, bodza hoteqa ke nike ana moohiqa mooraama naatakoi, ma bodza hoteqake mooraama naasuhiqa paha moorakoiqi hiirorai? 4oaBodza hoteqake nike ana moohiqa mooraama naatakoi oonihe paha bodza hoteqake mooraama naasuhiqa paha hobihobiho teteta moorakoi. DZESUHO BIRABIRA IKANOMA NAATAROTAHO NOO nOi maiho botona oorai oi gama noho pobi oni. Oho quba anai hee, Hobihobi noi naho ttuta giimaqi nikeho quba paanaitakoiqi hiire. QmNoi nahota giimaqi nikeho quba paanaitemi naho dzapa pobi biranatakoi. Ll Oonihe Sumasa meenomai baaqake bamu noo nomeke hiibaquhe noi nookorai oke no hiibakoi. Noi nike dzeimami nike tete mee gama saridzakoi, ma ipita biranataqu oke noi paanaitemi qupadzomakoi. vke Noo samaneke ana paha nike pobi hiibarorihe, dzaasa, nikeho toma susudzatemi nike nookaquho isakiama naate. ojW Qate ttokaho Maike ao batabire oomi Hobihobi noi kahosa ipi saridzaquho teteke rerengi eetakoi. qi[ Qate ana mai nameho torota tuumami nike ana mooraama naatemi pobipobi eetaquho teteke noi paanaitakoi. ihK Oi basesanoma nokoi anake nooka hisi eetaama naatemi Hobihobi noi oho kahosa paanaitakoi. g{Noi baaqanoke ttoka abiho torota kahosaho noo ma pobipobiho noo ma maripaho noo oke noi gama tototo hiire paanaitakoi. ;foOonihe ana bamu nike ikobetaqu. Ana tuumaama nataquko Hobihobi Noi bamu baabaqu. Oonita ana tuumaqu oio tete qidza. Tuusuhiqa ana Hobihobi dzoobiremi nikeho toro baabakoi. PeOonihe, ana noo oonoma hiiremi ikanomake eete dzasai nikeke suqobire? dDzesui hee, Qate Mai ana dzoobireta noho torota ana poiqa tuusuhimi nike anake hee, Nii ikata tuusubiqi hiibaquho isaki bamu. c%Oi teeho quba bahe noko Mai ma nakake ruumeke naate eetakoi. Bosata ana nikema napamae oota oho quba ana te oho noo hiibaranihe noko oonoma eetaridzoho bodza biranatemi nike ao khooba qupadzoma quba anai poiqa nike pobi hiiremi nooke. SUMASAI HOBIHOBIHO ISAKITA OORAI bayOi noko nikeke sinabidza guhuta hotou biidzakoi. Oi keke bahe, qesai Ohongake kokora eetareiqa nikeke teete baatakoi. C` Dzesui hee, Ana noorake hiiremi eto nookami qanganataino. #_?Oonita nike ana ma napai khoobanipamuta baura eete baaqorai oonita nike naho khooba hiire paanaitare. Qate Hobihobi ana hiire noi Maiho nena oorai oonita ana noke nikeho quba dzoobiremi baaqake noi nike hoobire naho khooba hiire paanaitakoi. Noio Sumasa meenoma. Oiqi hiireta.^]{Samu teeta erake qeetemi oorai, Khooba amata noko sepeke naho ibo eetorai. Oonita noo oi nokoho neta meenoma naatorai. b\=Anai baura samane nokoho torota eete qaabi oke paha apei eetaquho isaki oorai? Baamu. Baura oke ana eetaama naatapuko nokoho kahosa bamenoma ooraama naatarorihe, noko ana keke bahe mai nahoke mooqi ibo eetorai. >[wBaamu, teei anake ibo eeteqi mai nahoke ibo eetorai. !Z;Anai baaqi nokoho torota noo hiibaama naatapuko nokoho kahosa oi bamu bamenoma naatarorihe poiqa noko quba apema kahosa bamenoma nokome sirihaqu? iYKOi mai ana dzoobiretake noko ruume naatemi nike tete bamenoma samane nokoho torota saridzakoi. X'Oonita ana bosata nike noo hiireqi hee, Tuhotuho abi nikei Soopara nikeme anake beekho eetaquho tete bamu. Ttoka abi nokoi naho ibo eetoraiqi nikeho ibo eetakoi. Oiqi hiiretanita qupadzomare. Nokoi naho noo nookaama naatetaho isakita nikeho noo nookaama naatakoi. ~}>|{zyyxxw'uutUsarqbppnmmkk%jj(jhhgff@ee?dccbb$aya``_^^m]][\[oZZYY XXWWVV%UUhTTSSIRQQRQP4OOvOkNhMM|LLcLKqJJJMII|IqHGGtFxEEE&DDgDCNBBAA@@Q??c?X>>6==<<;G;;:n:]9988766]55a433T222)10s/..t--A,,;++L+@**V*E((f'&\%$$$#"""\!!$ Qs&@o e   { } bqxl[L[ZIUn# Hiiremi noi paha Dzesuke dzeima Dzerusaremuta peiteqi pei Qaheuba Biiriho ttittirata mootoqi hee, Paha noorake qeetemi ooraita nookare. Hee, Ohongai angero nome pobi hiiremi eto niiho oko oma peemaitainoho qubake noko niike ingonaiteqi kharikhari eete qurataridzoni. Oke qeetemi ooraita nii qupadzomaqi ao tukuba qurateqi moorare. m #l?Oke hiiremi Dzesu noke erake pobi hiireta, Qate qetaqeta paha teei hee, Ohonga Soopara niimeho hasama gegema hiireqa noqaho qaruke eetorareiqi hiirorai. Wk'Oonita nii naho torota hasama gegema hiiremi oke ana ao niiho pobi hiibakoi. rj]Banaisuhiqi Iibadzai eraiqi hiireta. Oho pobike gama naho botonaitemi ooraihe apeke moitaqu oke naamae. yikOke hiiremi Iibadzai noke tora khara teeta dzeima peiteqi haba samane oota oke hairiamake noke banaiteta. hHiiremi Dzesui erake hiireta, Oonihe qetaqeta teei hee, Abi patta keke muunaquko oi bamu noho quba isanataqu oiqi hiireta. g}Horesa eetemi Iibadzai noke hee, Nii Ohongaho khatai ooraiqako oionita oma erake teeke pobi hiiremi dzobadzoba naatare. f Oonita Dzesui Dzohaneke Dzotani obata qaatemi Ohongaho Sumasai noke qooro teetemi Dzesui haba habanata biranatemi iibadzai qupi pootiho isakita noke toronaite qaami noi teqaha patta oho bodzata muunara. Oonihe oho bodza bamu naatemi noho ttidza horesa eeteta. e vde&Qate Kaanaho mai Enosi, ma noho mai Seetti, mai nohoio Aatamu. Qate Aatamui apeho nena bahe Ohongahoni.}cs%Ma mai nohoi Mettusere, qate noho mai Enokha, noio Dzarettiho khata, qate mai nohoi Maharere, ma mai nohoio Kaana. |bq$Qate Seraho mai Kaana, ma noho mai paha Arapakhata, ma mai nohoi Semu, qate noho mai Noa, qate Noaho mai Ramekha. oaW#Qate noho mai Serugu, ma mai nohoio Regu ma noho mai paha Perege qate noho mai Ebe ma mai noho Sera. `'"Pareho maio Dzuta. Qate Dzutaho maio Dzakopo, ma noho mai Isaka, noi Abarahamuho khata. Ma Tterai noho mai ooni, qate mai nohoio Nakho. }_s!Qate noi Aminataho khatani, qate Atami noho mai, ma mai nohoio Arani, qateqa noho mai Heseromu, ma mai nohoi Pare. z^m Qate Tabitiho mai Dzese, qate noho maio Dzobette, ma mai noho Boasi, qate Boasiho mai Sara ma noho mai Naasoni. ~]uQate Eriakimuho mai noi Merea, qate noho maio Mena, ma mai nohoi Mattatta, mai nohoi Nattamu, ma mai nohoio Tabiti. \Qate Rebiho mai Simeo, qate mai nohoio Dzuta, ma noho mai Dzosepe, ma mai nohoio Dzonamu, qate noi Eriakimuho khata. [ Qate Ereho mai dzapa noho paha Dzosuba ma noho mai Eriese, ma mai nohoi Dzorimu, qate mai nohoio Mattatta, noio Rebiho khata. yZkOni Neriho mai Merikhi, qate mai nohoio Atti, ma mai nohoio Kosamu, qate noho maio Erematamu, ma mai noho Ere. YQate Dzotaho mai Dzoana, noho mai Resa, qate mai nohoi Dzorobabe, qate mai nohoio Sarattie ooni, qate mai noho Neri. uXcQate noho mai Maata, ma noho mai Mattattia, ma mai nohoi Semei, ma noho maio Dzosekhe, ma mai nohoi Dzota. vWeQate noho mai Mattattia ooni, mai nohoi Amosi, ma noho mai Nahumu, qate noho mai Hesiri, ma noho mai Nagai. VQate Eriho mai ape bahe Mattatti, qate noho mai Rebi oonini, noho mai Merikhi ooni, qate noho mai Dzanai ma noho mai paha dzapa Dzosepe. 'UGQate Dzesuho tii bodza oi teutiho isaki naatemi quba oi biranateta. Oi noke abi qupa nokomeho isakita hee, Noi Eriho eema, Dzosepeho khataniqi hiireta. T Saridze pupu hiimi qusu papatemi qusubibi quratoraiho qesake eete Qaheuba Sumasai baaqi Dzesuho irita dzuubata. Dzuubami qusuta totoho teei biranateqi hee, O qesebe khata name, ana niiho nookami bagenomani. Oiqi hiiremi nookata. DZESUHO EEBOBO OHO TTARI Oonihe Herotei Dzohaneke suutaamake oomi abi quba mina nokoi Dzohaneho torota sobasoba saridzareiqi ttutturatemi Dzesu paha noomae baaqi noho torota sobasoba oke saridzeta. ZR-Oke hiimi Herotei nookaqi noke sutasuta nagata mootota. DZOHANE DZESUKE SOOROTA Q/Ma paha Herote noi noma nome Piripoho ata Herotia noke karabete oomi Dzohane noi Heroteho poma qanga qesa oke teenaiteqi oho niiqi hiireta. |PqOke hiireqi Dzohanei abike sinasina hiireqi qogo ma saga samaneke hiireta. HEROTEI DZOHANE QAANATEQI SUUTOTA @OyAbi oio quba apema nike soobaqu bahe eepama, Qaheuba Sumasama soobakoi. Oonihe noi sarautanomanita biranateqi noi gottara meeke isunomaiteqi sasake sarauto eepa tatangata biidzakoi. iNKHiiremi Dzohane noko pobi hiireta, Eehe, obama keke ana abike soororai. Qate naho ipita teei baahubi dzapa pobi nohoi nahoke riitanipamuke eete oorai oi oko sasa nohoho eka suutaqu anai oho quba isanataamanita qupadzomare. #M?Oonita Dzohane noi noo oonoma samaneke hiiremi abi noho nookami attinoma naatemi noko iiha dzoobireqi hee, Abirai Kiristu baabaridzoho mee oni mae? 7LgOke hiiremi qaa abi paha qasa hiireta Qate nanai? Hiimi hee, Oore, ttuma nikemeke nookami isanataridzoni. Etoqa abike qorobire nokohoke giimaqi nikemeke hee biidzaino. _K7 Hiiremi noi hee, Oonita ttagettiho dzare hiiremi ooraike eto nikeme quba minaitaino. J{ Noo oonomake hiiremi ttagetti apiapi nokoi oho qesa sobasoba saridzareiqi noke qasa hiireta, Banaita, qate nanai? %IC Hiiremi noi erake hiireta, Sasa eserinoma nikei isanate oho dzore ooraike teeke moitare ma patta iisunoma nikei paha quba oho dzore nokoke isakinomaitare. NH Oke hiiremi abi nokoi noke hee, Oonita nanai ikanomake eetaqu? kGO Nookao, aoke bose ee herake tupu teeteqi ee pareke dzootoqa eepata biidzake boobita qupadzomare. MFOho quba nike etoqa hee, Bamu, nanaho mai Abarahamu oqai ooniqi hiibaino oi Ohongai oma eranomahota nome quba khametoke eehahaitaquho isaki ooraita nike ao qupa burisi eeteqi oho mee paanaitare. UE#Oonita abi quba mina Dzohaneho torota sabasoba saridza quba ttutturatemi noi abi basesanoma qesake hee, Apei Dzohomaho ttari nena nikeke pobi hiiremi nike Ohongaho purabake arabidzareiqi baoraidzo? vDeOke eete abi minarai Ohonga ingonaitaquho isaki moorakoi. Oiqi Dzeseai qeetemi Dzohanehota meenoma naateta. rC]Tubosa poubosa oke gama gimutta eete idzoidzo naatemi ngerongaroke pobiteqa oma huhuitemi saru naatare. 5BcOi teeho isaki bamuhe too abi Dzeseai noorake qeeteta, Noo totoho teei haba habanata baaqi qahurata hee, Sooparaho tete ao roibeteqi kosoramu nohoke gama paanaitare. IA Biranatemi oionita noi ao Dzotani obaho neta qeemata. Oi abi qupa burisi eeteqi kahosa dzamudzamu saridzarotaho sinabidzake noi ota hiiremi nokoi qusubaitemi noi samaneke obama soorota. @#Oi paha Anasi ma Kaipa nopoi dzube abi mimi qaata bodza ota Ohongaho nooi haba habanata Dzakhariaho khata Dzohane sobasobahota biranateta. I? Qate Ohongaho nooi Dzohanehota biranateta oi bodza ape bahe Kaisa Tiberio noi ao tii 15 oho isakita Roma abiho abi qiba naate oomi Pottio Piratoi Dzuta abiho Kiape oota, ma Herotei Garireaho Sooparai oota, ma noma noho Piripoi nagapa Itturea ma Ttakhonitoho Sooparai oota, Risanioi paha nagapa Abireneho sooparai qaata. x>i4Qate Dzesui bitotomi nokanoka nohoi minanatemi Ohonga keke bahe abima gama noho nookami bagenoma naateta.=/3Oonihe noi nopoho noo qusubaiteqi nopoma tuumaqi nagapa Nadzarette biranateta. Qate pai gotta nohoi noo ma quba oke gama ttarima qupata mootota. <<s2Hiiremi khataho nooke nopoi nooka hou eeteta. ;{1Hiiremi noi nopoke hee, Naane quba nipe naho qiri eete. Mai nameho qubatu dzooke ana mai eetaridzoke nipe ruumeni mae? O:0Oke mai ma pai moo roqobeteqi pai gotta noke pobi hiireta. Khata name, nii ikaqi hiireqi nakake sesero eetemi mai niihoma nakai qupa qanga eeteqi niiho qiri quba mina eetoraimi nii era oorai. 9y/Oonihe qesa samane khataho noo nookata nokoi moohimi noi nokanoka maikhataho isakita nokoho noo ipi hiire suqobireta. 08Y.Tuumaqi qupi tapariho nakuta qiri quba minake eetomi khatai qaheuba biirita ooqi banaita mimiho tuputa habese ooqi qasa noo samaneke hiire nookahimi nopoi saridzeta. F7-Qiri eete saridzaama naateqi burisi eete qiri eete tuumata. z6m,Oi nopoi hee, Khatai qesama dzaira napamema baaoraiqi hiiremi sure mootomi nopoi qesamanehota qiri mina eeteta. r5]+Oonita nopoi ota khatake dzuma mina oke gama banaitomi qupi sebeni naatemi dzuma oi bamu naatemi nopoi burisi eete nagapa tuusuta. Oonihe Dzesu khatai Dzerusaremuke qaatama naatemi mai ma pai ikanomake eete oho ruume naate tuusuta? w4g*Qate khataho tii tuerebe naatemi nokoi dzuma mina oke qusubaiteqi noke dzeima atomaqi Dzerusaremuta peiteta. Y3+)Ma mai ma pai nohoi ingona dzuma mina samaneke Dzerusaremuta tuuma qaata. %2C(Qate Dzesu khata bitoto kotanga naate nokanokaho pobi naatemi Ohongaho baruna heena noho irita qaata. DZESUI PORO KHATA NAATE QAHEUBA BIIRITA PEITETA A1{'Qate mai ma pai nopoi Sooparaho hu nooke qusubaiteqi khataho kiridza qeere soubireta. Soubireqi nokoi gama burisi eete nagapa tuumaqi Garireaho nagapa Nadzarette ota biranateta. 0&Oonita noi Ohongaho biirita eteba ma qupibake hutingima Soopara tuuhoroqi pupu baura eete qaaqi teqaha ota tta eetara, bamu! Oonita bodza ooqata keke noi Dzesu khataho neta qeemaqi ao Ohonga dzoobe hiireqi qesai Dzerusaremuta ingonaho isaki saridzareiqi beebe eetota noi nokoke khata oho noo ma pobi hiire hiireke qeemata. DZOSEPE MA MARIA KHATAKE AIMAQI NADZARETTETA BIRANATETA ~/u%Atapa oi somoro nometa tii sebeniho isakita apu naate qaami baatemi noi ttarumi qaami tii noho qetti po biranateta. .$Hiimi paha atapa tasu teei ota oota, dzapa noho Aana. Noi Ohongaho too atapa, mai nohoho dzapai Panua qate gemu nohoio Asere. J- "Hasaqu eetemi Simeoi noko gama agoago eeteqi khataho pai Maria pobi hiireta, Nii Nookare. Khata erai khepidzeho isaki naatemi oi paha niiho qupa kotoroqi suqobidzakoi. Oi abiho qupana oorai oi noho neta paana naatemi Isirae abi qesai noke peemaiteqi rubenga saridzakoinihe qesai nota atimaqi qidzanatakoi. Oiqi hiireta. ,#O+!Oonita noi khataho noo hiiremi mai ma pai gotta nohoi hasaqu eeteta. *!Isaki oke nii abi minaraho pengata paanaisubi. Noi Isirae abiho dzapa pobi mina naateqa paha raaba abi gama baibudzaquho dzadza naatakoi. )  N(Oi teeho quba bahe nese namema ana ao ingonaho isaki niihoke moori. '-O dzoobe, Maikhata name. Niiho noo agobanita naho qupa ao qidzanatemi poiqa nii isanate kokora abi niime anake saqoromi hasu ma kebata baatare. S&Qeemami Simeo khatake amaki eeteqi Ohongaho hasa hiireqi eraiqi hiireta. ,%QOonita mai ma pai biirita peihimi Sumasai Simeoke dzeimami biirita oho qesa peiteta. Oi mai ma pai khata nopomeke hu noo hiire qaataho isakinomaitareiqi qeemata. w$gOi noi baataamake ooqa Ohonga Sooparaho Kiristuke bosa moorakoiqi Qaheuba Sumasa ao noke qupanomaitemi oota. 5#cPeitemi Dzerusaremuta abi rike ma pobi teei oota, dzapa noho Simeo. Qaheuba Sumasai noho qupata baura eetemi noi Isirae abi samane qidzanataridzoho beebe eete qaata. "Ma paha hu noo ota oi hee, Qusubibi eseri mae buqo eseri Ohonga moitare oiqi hiiretanita nopo qusubaiteqi biiri ota peiteta. !Oi teeho bamuhe Sooparaho hu noota noorake qeetemi qaata, Eka bosa khatai biranahima noke Sooparaho quba qaheubudzare oke qeetemi oota. Z -Ma Moseho noota paimane khata dzoomaqi qupi pootiho isakita atahe nagata ooraridzoho teteke mai ma pai qusubaitemi oho bodza bamu naatemi nopoi khata aimaqi noke Ohonga moitareiqi Dzerusaremuta tuumata. Qate qupi qeth naatemi bodza biranahimi Dzosepe ma kara nokoi khata oke sama koko gebanomaiteqi dzapa nohoke Dzesu hiireta, oi Maria khataho qura eetaamake oomi angeroi Dzesuho dzapa hiiretaho isaki oioni. QAHEUBA ABI MA ATAPA NOPOI DZESU MOO QUPADZOMATA 9Oonita hoo sooparai burisi eeteqi noo nokoho torona biranatemi moo nookata oho quba nokoi Ohongaho hasama gegema hiire tuumata. DZESUKE DZAPA MOITETA eCQate Maria noo ma quba ota biranateta oke qupadzomaqi iiha ma dzobidza nometa tani totota. dAPaanaitemi khataho noo hoo sooparaho toota qurateta oke abi qesa nookaqi roqobeteta. Y+Oke mooqi khataho noo bosata nokoho torona biranateta oke noko ota paanaiteta. taHiireqi nokoi hairiamake qeemaqi Maria ma Dzosepe saridzeqi moohimi khata meenipamu hoo naga ota meeqota. Z-Oiqi hiireqi angeroi qusuta dzaetemi hoo soopara nokoi qesa pobi hiireqi hee, Oionita Soopara napahoi napake quba biranate ooraiho pobi hiire oonita oke napamae moora quba ao qori Betterehemuta tuumare. 4aAbi qesai ttokata Ohongaho qupa tooba eetorai nokoho qubake noi baruna heenata oke mee hiibi oonita dzapa pobi nohoke nike qaupuitare. HOO SOOPARAI DZESU MOORARE TUUMATA lQ Oke hiihimi idze, qusuho qaa tupu minai angero oho totaqita paana naateqi garuruiqi hiireta,   Oonita nike qeehiqa hoo nagata moomi khata bittina teeke ttobama qegoro ota mootomi oorai oke nike mooqa oho mee qupadzomakoi. { Oi Tabitiho nagapa khooba erata nikeho quba ingonaho isaki teeke poiqa dzoomami oorai, dzapa nohoio Kiristu Sooparani. "= Eetemi angeroi noko pobi hiireta, Bamu, abi minaraho qubake ana noo qidza qakinomake nike pobi hiibare eetenita atti eetainohe toma tiite nookare.  Oomi Sooparaho angeroi nokoho torota biranatemi Sooparaho koina nokoke gama rome biireta. Rome biiremi nokoi atti minanipamuke eeteta. Qate haba oho totaqita hoo sipisipiho soopara qesa qaata nokoi qupibake sipisipi tupu nokomeho bakena geemaqi oota. a;Oonihe nopoi ota ooqi khata qase dzoomata. Qase dzoomami aabe naga pui siire oomi nopoi hoo nagata qeemaqi pai ota eka bosa khata nome dzoomaqi ttobama qeegoroqi ota mootota. ANGERO NOKO HOO SOOPARAKE QUPANOMAITETA ?wOonita Dzosepeho ata dzomadzoma naasumi noi noke dzeimaqi nopoi Garirea habaho nagapa Nadzarette qaate atomaqi Dzutea habaho nagapa Betterehemu ota biranateqi dzapa nopome qeeteta. I  Oonihe tete agiagi oi Kirinio noi Siria habaho kiape qaataho bodzata baura oi biranateta. Biranatemi abi mutu ma khata ma gama dzapa nokome ttarita qeetareiqi nagapa khooba nokometa tuumata.  H  Bodza oho neta Romaho Kaisa, dzapa noho Augusto, noi haba ma nagapa samanenipamuta noo dzoobireqi hee, Abi mina ma gattiqa oi iso keke dzapa nome ma nomeke ttarita qeetemi oorareiqi hiireta. 2  _POonita khata Dzohane noi bitoto qaami Sumasai noke beedzaenomaitemi noi kebanoke Isirae abiho bisata baura nome qere biidzakoiqi haba habanata hutingima qaata.t  cNOonita Ohongai baruna heena naatemi napai noho ete agimare eete. Oi qesama napai khaa qupita habeseqi baataho utamoemoeta qaimi dzadza nohoi ao biranate hiiremi napai keba ma dzapaho tete nohota qeehibi dzoobe! Oiqi Dzakharia hiireta.  Ob ?MNii abike bapotopotomi nokoi kahosaho dzamudzamu saridzeqa ingona maiho gesina naatakoi.   LQate khata niike oho qesa Ohonga qusunaho too abi ooniqi hiibakoi. Oi nii Sooparaho bosa qooroqi tete nohoke biraitakoi.  !JNoi napake ibo napahoho ekata saqohibi. Oho qubake napa rike ma pobiho isakita qupi ma sau samaneke attiamake Ohongaho qaru eete qaarare.   Kt cINoi Abarahamu eebobo napahoho quba noo tatangama naru hiireta oho meeke noi poiqa napa moitake boobi. t cHOi noi uimane napaho ma nanake qaheuba noota qesa hongasiretake noi qupadzomaqi oho baruna heena naatorai. i MGOonita apene napaho ibo naate napake sesero eetorai nokoho botota noi napake ingonaitakoi. U %FAgobanipamuke Ohongai qaheuba too abi nomeho teteta naru oke hiire baaorai. x kENoi kokora abi nome Tabitiho gemuho neta ingona abi teeke saridze noke napaho quba beedzae moitemi oorai. ~ DIsirae abiho Ohonga Sooparai noko ma napaho bameke qupadzomaqi napake iboho botota hiumake boobita napa noho hasa hiibare. r} _CQate Qaheuba Sumasai Dzohaneho mai Dzakharia noke raraku biiremi noi too abiho isakita hiireqi hee, =| uBOi apene oho noo nookata nokoi atti ququimaqi hee, Khata erai ikanoma naataqu? Hiireta oi teeho bahe Sooparaho beedzae ao noho irita dzuubata. DZAKHARIAI OHONGAHO SUBESUBE HIIRETA /{ YAHiiremi Dzutea habaho tora totaqi ma totaqita abi nokoke rome biire qaata qeena ma baana nokoi oho noo ma pobi gama hiire nooka pobitemi atti nokoke suqobireta. cz A@Roqobetemi Dzakhariaho too saqobami eteete ao adzahaha naatemi noi Ohongaho hasa hiireta. uy e?Toone eetemi mai gee quba hiireqi ota qeeteta. Hee, dzapa nohoio Dzohane. Oke qeetemi noko gama roqobeteta. Dx >Oiqi hiireqi mai dzapa apeke mootareiqi noke toone eeteta. kw Q=Hiiremi nokoi paike hee, Qate niimaeho quni ma manita dzaapa oonomai ooraidzaranita ikanoma? Cv Qate qupi qeth naatemi noko khatake sama koko geebanomaitare baata. Baaqi maiho dzapa qusubaitare hiireqi khatake Dzakharia hiibare eeteta. xt k:Oonita Erisabe ma Dzakhariaho dzuu koko ma qesamane nokohoi khata biranatetaho pobi nookaqi ao ttutturateqi Erisabeke hoobire Sooparaho dzapa qiraiteqi hee, Dzoobe! Eranomaho isakita Sooparaho qupa kokora biranatemi mooraiqi hiireta. bs ?9Oi teeho bahe Erisabei khata dzoomarotaho bodza naatemi noi bosa khata dzoomami tuumata. 3r a8Oonita dzasidza tapariho isakita Mariai Erisabema nopomae naga teenata oota. Qate Erisabeho dzasidza ao naini naatemi oionita Maria burisi eete nagapa nome tuumata. ]q 56Nii Abarahamu ma nanaho uimane neimane ma eemane khameto nokoho ma nanake naru hiiretaho isakita Isirae abi niiho qaru eetorai, nokoma nanaho dzasa minake nii eeteqi hoobirorai. ERISABEI KHATA DZOHANEKE DZOOMATA p  7`o ;5Meupunomake nii seebeta dzoobireqi abi habanaho iisuta quba qidza mooto peitorai. kn Q4Abi bise ma baisenomake nii poro qereta hotou biireqi qupa gaibanomake oho tekata mootorainomani. Rm 3Qate boto tatanga niihoi ao abi sama qusubanomaho qupake rasikiitorakoi. Sl !2Apene ma apenei niike ququimorai abi oohomaho dzasake nii eetorakoi. vk g1Oi abi moohimi Beedzaeho Maikhatai quba bagenoma naho quba eetemi ooraita dzapa niihoi qaheubana bagenomani! "j ?0Oi teeho bahe tuhotuho atapa niiho anai qonotai ootanihe nii naho qupadzomami poiqa abi minarai naho pobi erake nookaqi anake agoagonomaniqi hiirorakoi. Ii  /Ohonga ingona mai name, naho gisi niiho nookami subesubenomani. bh ?.Oiqi hiiremi Mariai eraiqi hiireta, Uububuu! Naho qupa khatai Sooparaho hasa hiire. 0g [-Oonita Sooparaho nooi niiho torota biranateta noo oi meenoma naatakoita nii nookaqi ao hiisi eetetaho qubake nii agoagonomani. MARIA SUBESUBE HIIRETA (1 Samue 2:1-10) f y,Nii nookao, nii ana dzoobe hiiremi naho tomata taasuhimi khata naho asita oorai noi ao dzooto kotoroqi qakiqaki eete. ge I+Oonita Soopara qidza nameho pai gotta niike ana moohimi ikanomake eete nii naho torota baabe? d y)Kanabohimi Erisabei Mariaho noo totoho nookahimi Dzohanei khata asita dzooto kotoromi Qaheuba Sumasai Erisabe adzahahaitemi Erisabei sokateqi hee, Dzoobe mina! Paimane minarahota nii bagenomani, oho qesa khata niiho asina oorai noio dzapanomani! c  *Yb -(Tuumaqi noi Dzakhariaho nagata peiteqi Erisabe saridze dzoobe hiire kanabeteta. _a 9'Oonita bodza eetemi Maria qoridze ao hairiamake Dzuteaho tora ma habata tuumata. X` +&Oke hiiremi Maria erake hiireta, Oionita nii hiiremi ooraiho isaki biranatare. Oi ana aoke Soopara nameho tuhotuho atapa naate oorai. Hiimi angero papateta. MARIA OGAMAQI ERISABE SARIDZEMI HASA HIIRETA ?_ {%Oi Ohongai noo tee ma teeke hiireqa bamu bitta eetaqu. ^ ;$Noo oi keke bahe, Erisabe pai totaqi niihoi tasu naate oorai oonita abi noke qumaiqi hiiroraihe noi ao dzasidza sikisiho isakita qura eete oorai. X] +#Hiiremi oho ipike angeroi hee, Ohonganipamuho beedzae oi Qaheuba Sumasa nohoi niiho irita qeemaqa niita takitotakoi. Oonita khata nii dzoomaqu noke hee, Qaheubana, Ohongaho Khatanipamu ooniqi hiibakoi. t\ c"Hiiremi Mariai angero erake pobi hiireta, Anai apu naataamake ooraita tete ikanomake eete biranataqu? [ !Ota qooroqa noi Dzakopoho eemane khametoke soopara eetorakoi, oonihe poro qere nohoho isaki agoba qaaqa baamu bamu naataqu. ,Z S Noho dzapai peitanipamuke eetemi nokoi noke hee, Ohonga qusunanipamuho khataniqi hiibakoi. Oi Ohonga Sooparai hiiremi noi Tabiti uumi nomeho poro qereta qoobakoi. nY WOonita nookao, nii qura eete khata dzoomakoi oonihe noho dzapake Dzesu, oi Ingona Mai, oke hiibakoi. rX _Hiiremi angeroi noke hee, Maria, Ohongai niiho nookami bagenomanita nii etoqa attike eetaino, bamu. ^W 7Oiqi hiiremi nookaqi roqobeteta. Noi hee, Noo eranomake hiire oho tete ikanoma? YV -Biranateqi noi hee, Dzoobe mina, qeseba atapa, Sooparai ao niima nipemae oorai. (U KOi ota atapa somoro usaqe, dzapa noho Maria noi Dzosepeho ata pobi oota. Qate Dzosepe noi Tabitiho gemu oho abi. Oonita Gabiria noi atapa oho toro biranateta. T Qate dzasidza sikisi naatemi Ohongai Angero Gabiria dzoobiremi noi Garirea habaho nagapa Nadzerette ota biranateta. =S uIdze, abi nokoi quma nahoho ngiingi ma baaba eete qaabi oke Sooparai ai siginaiteqi quba bagenoma erake naho quba paanaisubi. ANGERO NOI MARIAKE DZESUI BIRANATAROTAHO NARU HIIRETA R Qateqa bodza ota Erisabe noi apu naate qura eeteqi dzasidza paipu oho isakita sama nome dzukuro qaaqi eraiqi hiirota. fQ GOonita Dzakharia noi tuhotuho baura nome kebanoke eete soubireqi burisi eete Nagapa tuumata. P 7Eetemi noi biranateqi nokoke agoago hiibarotanihe bitta eeteqi botoma qaseqase eetemi nokoi hee, Oo Noi biirita bakuho isakike moori ooniqi hiireta. oO YOonita abi biiriho sasana oota nokoi Dzakhariaho beebe eetomi bodza kharanatemi noko hou eeteta. 8N kOonihe nii naho noo nookaama naateho qubake nii ao potutu naate qaamake khata dzoomaquho noo erana hiire oi meenoma naatemake nii paha noonoma naatakoi. Oiqi hiireqi qaateta. M Hiiremi angero noi hee, Anai ape bahe Gabiriai Ohongaho pengata qoororai. Oionita noi hiiremi anai baaqi oho noo ao nii pobi hiire. $L COke angeroi hiiremi Dzakharia angero oke hee, Maqa, ata ma naka ao tasu naate ooraita nii hiibi noo oi meeni mae? Oke ana ikanomake eete qupadzomaqu? @K {Eria sumasaho beedzaeta baura eete qaataho isakita Dzohanei biranateqi Soopara napahoi nome quba abi tupu teeke mai eetaridzoho naru agoba hiireta oke Dzohanei roibetareiqi qeemakoi. Qeemaqa hiiremi oionita abi mina ma adza nokoi gama basesa nokome qaasuhiqa rike ma pobiho nokanoka saridze qesa hongasidzakoi. OJ Noi Isirae abi samaneke burisi eetemi nokoi Ohonga nokometa atimakoi. Oi teeho quba bahe Sooparaho neseta khata oi abi mina naatakoi. Oi paiho asi neta Qaheuba Sumasai noke raraku biire qaarakoita noi eetoqa bai oba ma oba tatangake hesataino. yH mOke eetemi niiho qupa qidzanatemi nii oho qaki naatemi abi paha samane nookami khataho isaki bagenoma naatakoi. pG [ Oonihe angeroi noke erake pobi hiireta, Bamu, eto atti eetaino. Dzakharia, nii pupu hiire qaabi oho nooke Ohongai nookami ooraita ata niiho Erisabe noi niiho khata teeke dzoomakoi. Dzoomamake nii noho dzapake Dzohane hiibare. >F y Noke Dzakharia moo roqobeteqi oho atti minake eeteta. TE # Oonita Dzakharia oho bodzata biirita dzuubaqi isaki ura moromoronomake qeeremi abi samanei sasata qooro pupu hiiromi Sooparaho angero teei isaki ura moromoronomaho qohare oho pobi neta biranate qoorota. D   uC e Oi Sooparaho biirita isaki ura moromoronomake qeebaquho bodza oio dzube abiho pomata quba ttarinoma kekeni. 'B IQate dzube abiho ttarike qusubaite qaami Dzakharia noomae qaheuba biirita peite dzube abiho isakita Ohongaho pengata baura oke eetarotaho bodza naateta. [A 1Oonihe Erisabe qumai qaami khameto nopohoi biranataamake qaami nopo tasu naateta. @ !Nopoi Ohongaho pengata rike ma pobiho isakita Sooparaho hu nooho gigi ma goha samaneke qusubaite qaami nopoke iiga hiibaquho tete oorara. J? Oionita Herotei Dzutea habaho qiba naate qaataho bodzata dzube abi tee, dzapa noho Dzakharia, noi Abiaho gemu oho nenani. Ata nohoi oho qesa Aaro, dzube abiho nenanita dzapa noho Erisabe. => uKiristuho pobi oke nii ao tomama nookoraihe ana gee erake dzoobiremake nii oke toronaiteqi moohimi niiho qupata meenoma naataridzoni. ANGEROI DZOHANE BIRANATAROTAHO NOO PAANAITETA = !Ana poma oke nookami bagenoma naatemi paha naamae noo oho khooba korabete nookaqi ttarita qeeteqi abi mina niiho quba oho isere qeetorai. p< [Oi noo biranatota ooqata apenei nese nokomema Dzesuma gama moo qaata nokoi oho isere mootomi qeetorai. ; O dzoobe Tteopiro: Abi qesai ao samane naateqi eeho aimaqi Dzesuho noo samane biranate soubireta oho isereke nokoi qeetemi oorai. : -Dzesu Kiristu Soopara napahoi oho isaki oonita Ohongaho beedzae ma tatanga ma koina ma dzapa pobi oi agoba qaraqara qaarakoi.Ana Dzute:9 oOhonga teena noi napaho ingona mai oonita nike eto haratetaino hiireqi noi nikeke aima dzapa pobi nomeho dzagata mootomi nike midzaamake qakiqaki naataridzoho isaki oorai. 8 Qate nikehota qesai qupa soranga eeteqi eepa oho pobi naatare boohimi nike ao nokoho dzasa eete nokoke ota qaanatare. Qate qanga oho makai ao qesaho sasata soororaihe, nikei pairuru eeteqa nokoho dzasa quba paidzasuiqa nokoke eepa ota takomami qidzanatare. 7 [6 1Qate dzairamane, nikei sinabidza meeta atimaqi pupu hiiremi Qaheuba Sumasai nike bakena geema qaami Ohongai dzasaho tete biraitemi ooraike nike iihaqa oho meupu saridze qaarakoi. Oke saridze qaami Dzesu Kiristu Soopara napahoi qaraqara tatangaho gigi ma goha samaneke roibetorai oke baruna heena nometa kebanoke nikeke moite soubidzakoi. 5 d4 COonita hu ma koridza biirorai abi oonomaho qupa khata baamunipamu, eto nokoke qaupuitaino. 3 Oi nokoi hee, Ipita abi qesai pasenaho nesema tuumaqa dza ma rumuba nokome qusubaiteqa sinabidza mee ngiingi ma baaba eetakoiqi hiireta. z2 oQate dzairamane name, Dzesu Kiristu Soopara napameho Qaru abi bosata nike pobi hiireta noo oke qupadzomare. 1 %Banaita oonomai dza ma rumuba nokome qusubaiteqi abi hu ma koridzanomaitorai. Nokoi hee, Abi samane nanaho hasa hiibakoiqi hiireqi noo maina painama nokoke ttenitteniitorai. Oonihe, Aatamuho eema ma khata Enokha noi abi oonomake qupadzomaqi sau kharaqata eraiqi hiireta, Nookare, Ohonga Sooparai qaheuba abi tteni ttauseni nomema baaqanoke nokoke teetakoi. Oi abi sinabidza oberama eetorai ma nookorai ma kahosa abi ngiinginomai Ohonga qanga hiirorai nokoke gama suhe hiireqa batabidzakoi. SINABIDZA MA TETE MEE OTA ATIMARE 0 p/ [ Besaho patisiqita poumaho horesa peitoraiho isakita nokoho midza biranatorai. Ma pomatti uuboraiho isakita nokoho bodza hoteqa naatoraihe koina nokohoi ao bamu naasumi khaa qupiho pobi naate qaarakoi. NOKOHO IPI MA ARI OI BAMENOMA O.  Ma nike sinabidzaho qaki ma nakiho quba hoo ma pattake biraitemi nokoi ikake eete ota dzuubaqi nikeke maka moitorai? Nokoi pati nokomeke qohateqi ota saqubema ttaike patta muunorai. Iaqa, nokoi gidzoroba, oi dzorobi okoho isakita abike uumaama. Ma nokoi hooba meeama poqenomaho qesanita ao ngorubate eepaho pobi naasubi. E-  Nokoi Kainiho tete iihorai, ma nokoi Koreho hu ma koridzata abi baatetaho pobi naatorai ma nokoi Baraqamu googa abi basesanomaho isaki naatorai, oi Baraqamui ttumaho dzaodzao eetota. ,  Qate nikeho bisata oorai abi qesai hoo ma haaho qesa khooba ruume naateqi ao qeemaqi rubenga saridzoraiho isaki oni. ,+ S Oi Angero bosabosa Mikhaere noi agobake Moseho keba aima qurabidzare hiireqi Iibadzama qesa kurebeteqi te noke qepuqepu hiibara te noke noo tatanga hiibara, baamu. Noi hee, Maqa Ohonga Soopara noomae niike qamuni hiire. Ooqake angero mina Mikhaerei Iibadza pobi hiiretanita ota qupadzomare. K* Oonita nikeho bisata abi qesai totaqita dza ma rumubaho baku geemorai. Ma paha totaqita nokoi bise ma baise beedzaenoma, oi mooqorai ma mooraama, nokoke qepuqepu hiiremi attinoma naatorai. p) [Qate paha Sotomu ma Gomora nagapa qesa hohoma oota nokoke qupadzomare. Nokoi oho qesa, apuata keke bahe nai ma sai ma tete bamenoma qesake iihaqi eepa tatanga saridzemi abi minarai moomi Ohongaho too pasereho mumure naatorai. :( oQate paha angeroke qupadzomare. Nokohota qesai isaki nokome riite dzongobetemi Ohongai nokoke kha qupita ngibira tatangama suutomi nokoi maripa bodza nohoho beebe eetorai. ^' 7Oonita qupadzomare, agobake Ohonga Sooparai Isirae abike gama Aigitta habata dzeimami biranateta oonihe ipita qesai noho torota atimaama naate bai hiiremi noi nokoke teetemi goono naateta oke ana nike pobi hiire. .& WOi abi qesai mee bahe sinabidzaho sasaqake sooroqi seike nikeho bisata biranate Ohongaho noo ma baruna heenaho teteke ngiingirobe eete Dzesu Kiristu Soopara napame bai hiireqi dza ma rumuba nokome qusubaitorai. Oonihe nokoi oonomake eete batabidza bamenoma saridzakoiqi agobake qeetemi oorai. g% IDzairamane name, agobake ai tataumaho tete oke Ohongaho abi tupu nikeho quba biraite soubireta tete oi minara ma napake qidzaitoraihe sinabidzaho qogo ma saga qesaqesa nikeho quba paha hiibaridzoho isakita ana qeete. u$ eOonita dzasa ma baruna heena, keba ma dzapa oi gama nikeho neta meupu naatare. SINABIDZAHO IBO OHO QOGO NOO # Nookare: Ohongai nikeho quba dzasa eete kira hiiremi Dzesu Kiristuho repa tatangata biranate oorai nikeho quba ana noorake qeete. R"Qate Dzesui paha quba samane eete qaata oho isere gama iso keke qeete soubidzapuko ana qupadzomami qetaqeta gee samane ttokata oorai oi qidzoke oho quba isanatorori.Noo oioniAna Dzohane!Oonita tumakhata quba oke gama moo soubireqi isere mootoqi qeetorai oi ape bahe ana. Ma isere nahoi meenihe oke napa gama gesina. b =Oiqi Dzesui hiiremi oho nooke sinabidzaho oko ma boto samane oberama nookaqi anahoke qesai hee, Tumakhata Dzohane noi bamu baataquiqi hiirorai. Oonihe Dzesui te anake hee Nii bamu baataquiqi hiibarani. Bamu. Noi Peetoroke hee Ana dza eetemi noi naho bebe eete qaamake ana paha biranatakoiqi hiibaquko oi bamu niiho noo naataquiqi hiireta. kOHiiremi Dzesui noke eraiqi hiireta, Ae Anai Dzohaneke hee, Ana dza eetemi nii naho beebe eete qaamake ana paha biranatakoiqi hiibaquni mae ikanomake ana hiibaqu oi niiho noo bamu. Niiho noo oke hee, Nii anaqake iiha qaarare. c?Oonita Peetoroi anake mooqi Dzesu pobi hiireta, Soopara, qate Dzohanei ikanomake eetaqu? FHiiremi Peetoro nookatanihe noi burisi eete moomi apei qupi posaho bodzata Dzesuho dzagaqata tirere eeteqi hee Soopara, apei niike geema mootare boobiqi qasa hiireta, oi Dzohane ana. taDzesui Peetoroke hee, Nookare! Nii eehaha niimeta siihu suutoqi niimae qupadzomaqi tee ma teeta tuuma qaari. Oonihe nii poiqa nasura naatemi maina teei (Sumasa) niike sasa dzaaroqa dzeima tee ma teeta tuuma qaaraqu — oi niiho dza bahe noho — oke ana bamu nii ikobetaqu. Oiqi hiireta oi paha Peetoroi ipita poma attinomata baatemi oho quba Ohongaho dzapa pobi haba gegebetarotaho isakita Dzesui oke hiireta. Noi hee, Oho quba nii anaqake iiha qaarare. DZOHANE NAAMAEHO NOO QETTA MA KOKO #s~~]}}C|{{#zzHyxKwv"ustt ssrrAqq4pdoojnmmLlbkk jj ighh$g|g#fzeefdcc9baa9`_^^d]]3\[ZZSYXXWW:VV6UmTSRR"RPPONNM[LL;KJJSII1HH8GG FNEDD&CWBAA@??$?>$==c<<:9c877@6553e22A10{0.---,8++L*]*Q('&&o%%]$$k##"a! f\j}=Dj5m [ [ : m{g#Z&- Qate gottara qesai oma heeta taate suuna peite ohoumorai oi abi qesai sinabidza ttidza qidzaqidzama nookoraihe oho husi ma pai dzoobidzaama naate qaami kaipo ma qangahasi biranatemi ao taatoraiho isaki. *%M Oonita qesai teteta taate suuna peitorai oi abi qesai sinabidza nookaqi ao hiisi eete qidzanataridzonihe Iibadzai baaqi oke abiho qupata karabebetoraiho isaki. J$  Qahura oho khoobai erani. Gottara hiire, oio Ohongaho noo. # Hiiremi Dzesui hee, oi erake eete oorai. Abi minarake qahura noota hiiremi nokoi tomama nookami pobirataama naatemi nesema moohimi rikeqomaama naatemi hasaqu eetakoi. Qate oho khoobake ao nikemae saridzaridzoni. GOTTARAHO QAHURA OHO MEE DZESUI PAANAITETA V"% Oke hiiremi Dzesuho tuumakhametoi noho torota qahura oho qasa hiireta. !Qate qesai baa bisata taatemi baai peite suqobireta. Oonihe gottara qesai ttoka bibinomata taate suuna peite mee goomami goottara teenai ao hattattiho isaki naate gaira naateta. Hiireqi noi hee, Tomanomai nookare. QAHURA NOOTA HIIBAQUHO TETEKE DZESUI QAUPUITETA  X)Qate gottara qesai oma heeta taatemi suna peitemi bibi bamu naatemi ohoumata. Bababa abi teei gottara nome bababa eetare tuumata. Tuumami qesai teteta taatemi abi qooromi nee qusunai baaqi muunata. wgBodza ota nagapa maina painaho abi quba mina noho torota biranatemi noi qahura teeke noko pobi hiireta. 3_Tuumami paimane qesai noke gainene eete qubatu nokometa quba saridzeqi noke kokora eete tuumata. Oi Dzesui nokohota songena hotou bireta oi paha Maria Magattaraho nena, noho neta Dzesui songena sebenike hotou biireta, ma paha Heroteho tuhotuho abi Khoudza noho ata Dzoana ooni, qate Susana ma paha paimane qesa samane nokoi tuhotuho baura qidza samaneke nokoho quba eete qaata. SINABIDZAHO QAHURAKE DZESUI GOOTTARATA MOOTOTA    Qate kebanoke Dzesui tumakhameto tuerebe nomema noko nagapa minama gattiqata ogamaqi Ohongaho sinabidza nokoke pobi hiire tuumata. 2Hiiremi Dzesui atapa oke erake pobi hiireta, Ai tatauma niihoi isanatemi nii qidzanate oonita hasu ma kebata tuumare oiqi hiireta. 1Oke hiiremi qesa noma uhesaro qidzanatota nokoi qesa pobipobi hiireqi hee, Abirai ape noi paha abiho kahosake dzamutaqu? O0Hiireqi noi atapa oke hee, oionita ana niiho kahosa ao dzamute. 5/Oonita ana hiiremi korabete nookare. Noho pasena samane qaariti bamu naatemi noi naho dzaodzao minake eete qaarakoi. Qate nii oni mae apei kahosa nome moohimi gattiqa naatemi noi anake ruume naataqu abi oonomai qidzoke naho dzaodzao minake eetaqu oke niimae qupadzomare.  .Oho qesa nii bibi qidzama naho qibake suraitarorihe bamuta ataparai niiho habara naate oko nahoqake oho bibi qidzama suraite. uc-Hiibi ana niiho nagata peitemi nii anake kanabetaama naate, qate atapa oi ao naho oko kanabeteqi qaataama. {,Oke hiireqi Dzesui atapa oke nese taate Siimoke pobi hiireta, Ataparake nii moo. Anai naga niihota peitemi naane quba nii anaho oko akobetareiqi oba ana moitaama naate. Oonihe atapa erai surupoma oko nahoke akobeteqi qiba gee nomema dzamute. +Hiiremi Siimoi oho ipike hee, Siribaho kahosa paipi hattatti naateta abi oioni kaqa. Hiiremi Dzesui hiireta, Oke meeke nii hiire. D*Oonihe nopoi tinau nopome teetare bittake eete qaami oho maikhata oke mooqi kahosa nopohoke sepeke qagaumata. Qagaumami nii qupadzomami abi nopohota apei maikhata oho dza minake eetaqu? !)Hiiremi Dzesui hee, Qateqa abi eseri nopoi tinau abi teeho torota qaata, Temuho tinau oi siriba paipu hattatti, qate temuhoi pipiti. +(Oke qupata hiimi Dzesu noke pobi hiireta, Siimo, oi Siimo maina, nakaho noo oorai ooiqi hiireta. Hiiremi noi hee, Banaita name, isanate hiibo. %C'Suraitemi Pariseo noi mooqi qupa nometa hee Ae, atapa pasenanomanita abirai too abi oorapuko atapa noke hesatoraike noi ao qupadzomaqi bai hiibarori. w g&Peiteqi noi Dzesuho oko torota qooro surupo minake eetemi surupo oi taate oko nohoke akobohimi noi habese qiba gee nomema oko nohoke dzamutota. Dzamutoqi oko nohoke kanabohiqi bibi ura moromoronoma nome aimaqi ooma oko nohoke suraiteta. & E%Qidzanatomi idze, nagapa oho atapa kahosanoma teei nookami noi Pariseo oho nagata qidzanatomi noi omaho mangi ura moromoronoma teeke aima naga ota peiteta.   $Oke hiiremi Pariseohota teei Dzesu noma nopomae patta muunareiqi hiiremi Dzesui noho nagata peite uhesaroqi qidzanatota. u c#Nookao, nokanokaho teteke apene qusubaitemi meenoma naatorai nokoio teteoho subesube hiibaridzonihe nikemae tete temuho baike hiirorai oho qesa temuke bai hiirorai, oi attinomani! ATAPAI QUPA BURISI EETE BIBIKE DZESUHO OKOTA SURAITETA 2 ]"Qate Abiho Isaki anai oho hutingiamake baaqi baura eetemi nike anake hee, Oo abi qausunoma, bai obaho muhimuhi noi ttagetti apiapi ma kahosa abiho dzairaniqi hiirorai. !Oi Dzohane sobasobana noi bai oba ma dzobadzobaho hutingima baaqi baura eetemi nike noke hee songenanomaniqi hiirorai. E Khameto sobadzata habese iinga naateqi hoho teei hoho temuke hee, Ae, nanai ao inabi teetemi nike naane quba naa teetara, qate nanai tti ma ttaka hiiremi nike ikaqi hiireqi oho surupo eetaama naateiqi hiirorai. Oonita Pariseo ma hu nooho maimane nikei oho isakita basesa eete Ohongaho kira temu ma temu kaitomaama. 9Oonita Dzesui Pariseoma nokoke qupadzomaqi eraiqi hiireta, Abi naga nike quba apeho isakita mooto hiiremi isanataqu, ma nikei quba apeho qesani? }Oonihe Pariseo ma hu nooho maimane nokoi Ohongaho pengata sama nokome sesero eeteqi Dzohaneho sobasoba bai hiire qaata. 4aOke hiiremi abi samane oona oota nokoi ttagetti apiapima gama Ohongahoke nookami bagenoma naateta oi teeho quba bahe nokoi bosata Dzohaneho neta sobasoba saridzeta. ]3Oonita paimanei abike dzoomoraihota teei Dzohaneke riitaquho isaki ooraama. Oonihe noo oi ttoka samaho dzapa pobi kekenita Ohongaho pobi naatoraihota minama gattiqai gama oonomaho dzapa pobike suqobirorai. OAbi oi ape bahe nohoke Ohongai erake qeetemi oorai, Nookare, qaru khata nameke anai Kiristu niiho bosata dzoobiremi tuumaqi tete niihoke ao roibetakoi. Ooqi hiiretanita Dzohane noi abi oioni. |qMae nike hee, Too abi oonita moorakoiqi hiireta? Iidzo noi too abi bagenoma oonihe paha too abiho isaki riitorai. 9kEo hee, abi sasa nee ma baunomaniqi hiire qeemata. Oi bamu, abi sasa nee ma baunoma sasa khepo khaponoma oke nii isanate meusu nagapa qibaqata mooraridzonihe noi oonoma bamu. +Dzoobiremi Dzohaneho qaru khametoi tuumami Dzesui sohoroqi Dzohane sobasobaho nooke abi tupu ona oota nokoke qasa hiireta, Dzohane noi haba habanata oomi nike noi abi ikanomaniqi hiireqi ota qeemata? Hee, Uta tooro eebeke buribaro eetoraiho isakiniqi hiiretani mae? -~SNoke pobi hiireqa hee, Dzesui hee, Naho nookami qanga naataama abi oonomaho isaki bagenomanita nii sutasutata ooraihe qupadzomare. Oiqi hiireqi nopoke dzoobireta. }Oonita baura oke eesuqi Dzesui Dzohaneho tumakhameto nopoke pobi hiireta, Nike moomi abi nese qupi nesenoma naatorai, ponei pobiratorai, pottomunomai saarari naatorai, toma susui toma uhuborai, baatetai eehaha naatorai ma abi qubaho dzore nokoi sinabidza nookami bagenoma naatorai oonita qubarake nipe moo nooka soubire oho isereke korabete Dzohaneho torota mooto soubidzare. C|Oiqi hiiremi Dzesui baura nome ipibireqi khettedza ma hemenoma samaneke qidzaiteqi songenai abiho irina oota samaneke iihami biranate tuumami noi nese qupi qesa samanake nesenomaiteta. l{QDzoobiremi Dzesuho torota biranate hee, Dzohane sobasoba noi nakake dzoobireqi hee, Nipe tuumaqa Dzesuke qasa noorake hiibare, Kiristui baabaridzo oi niini mae nanai paha teeho beebe eetoraidzo, oiqi hiiremi nakai baabe. 5zcUhutoqi nopoke hee, Abi oke qasa noorake hiibare, Kiristui baabakoiqi hiireta oi nii oonimae bamu? Nanai paha teeho quba beebe eetaqu mae? Oiqi hiireqi nopoke dzoobireta. 0yYOke eetemi Dzohane sobasobaho tumakhametoi Dzesu eetotaho isere gama maiho torota mooto soubireta. Oonita Dzohanei nookaqi tumakhameto nomehota eserike uhutota. x-Hiiremi oho noo ma pobi oi tuumaqi ao haba oho totaqi ma Dzutea haba qesa gama gegebeteta. DZOHANE SOBASOBA NOI HOU EETE TUMAKHAMETO DZOOBIRETA 4waHiiremi nokoi gama atti minake eeteqi Ohongaho hasa hiireqi hee, O Ohonga, nii abi nanaho toro ogama baaqi nanaho bisata too abi mina teeke upubiremi oorai, dzoobe! ^v5Hiiremi baatetai qoro habese noonoma naasuhimi Dzesui noke paima oorareiqi hiireta. uOke hiiqi noi qeemaqi parangi oke hesatemi abi aimota nokoi roroko biiremi noi erake hiireta, Abi khata, niike ana hee, Qoridzare. dtA Tuumami Dzesu Sooparai ttarumi paike mooqi dzasa eeteqi hee, Bamu, eto tti hiibaino. 'sG Oonita noi nagapa oke dzamoqaite moohimi ttarumi paiho khata teena baate oomi noho kebake ai tuumaqi nagapa abi samanema nokoi tti ma ttaka hiireqi tuumata. r Qate iihai mootomi Dzesui nagapa Naini ota tuusumi abi kitu mina nokoi noho tumakhametoke gainene eete gama tuumata. _q7 Hiireqi Dzesui kokora abi qidzanatarotaho noo hiiremi Qaa abiho qaru khameto nokoi burisi eete nagata biranate moomi Qaaho kokora abi noi ao qidzanate oota. DZESUI TTARUMI PAIHO KHATA TUKUTOMI EEHAHA NAATETA qp[ Oke hiiremi Dzesu nookaqi abi samane noma nokomae tuumota nokoho tomata noi Qaa abi oho hasahasa hiireta, Idze, ai tatauma nohoi mina. Oonomaho isakike anai te Isirae abi napameho bisata saridzara oke ana bamu nike ikobetaqu. ~ouOi ana naamae niiho torota qeemaquho midza eete. Oonihe ana sogimo name teeke hee, Tuumareiqi hiiremi tuumakoi. Ma paha teeke hee, Baabareiqi hiiremi noi baabakoi. Ma anai kokora abi nameke hee, Erake eetare. Oke hiima ao eetakoi oonita oonoma noo hiibaquho geebai paha niiho torota ooraike ana qupadzomami nii kharata oho nooqake hiiremi naho kokora abi ao qidzanatakoi. n kmOHiiremi Dzesui nookaqi nokoma tuumata. Tuusuhimi naga oi sererahuke oomi Qaa abi noi dzairamane dzoobireqi hee, Soopara name anai abi qanganita nii anaho nagata peitaquho isaki bamu, eto sama niime sesero eete baabaino. elCOi noi Isirae abi napaho dza minake eeteqi aoke napaho sinabidza guhu teeke gootomi oorai. kyHiiremi tuumaqi nokoi Dzesuho torota hee, Maqa, Abi dzapa pobinomanita isanate baura oke noho quba eetaquni mae? SjOomi noi Dzesuho beedzae pobi nookaqi qeemaqi Dzuta abi mimi qesa nokoho torota biranate Dzesuho quba qasa hiireta, Hee, Noi isanate hiiremi naho kokora abi qidzanataquni mae? Tuuma noke qasa hiibare. tiaQate nagapa ota Romaho Qaa pobipobi teei oomi noho kokora abi bagenoma teei batabata mina eete oota. oh YOonita Dzesui noo samane oke gama hiiremi abiho tomata taatemi noi qurateqi nagapa Kapanaota tuumata. Wg'1Qate teei naho noo tomama nooka arabirorai noi abi sepeke naga ttoka heeqata gootomi oba sooro naga teetemi bamu naatetaho isaki. Oonihe abi oho rubenga minanipamu, oke qupadzomare. Oiqi hiireta.,fQ0Oi teei naga gootare hiireqi ttoka toqomaqi manoqo suunipamuta khoobake paanaite ota sohoro simetti bittite oma mooto peite soubiremi tatanga naateta abi oi oho isaki ooni. Oi quu taatemi oba sooroqi naga tatanga oke bitta minake eeteta oi teeho bahe naga bageke eete goototaho isaki. uec/Nookare, teei naho torota baa noo nookaqi qusubaitorai noi quba apeho isaki oke ana poike nike banaitakoi. d7.Dzesui paha erake hiireta, Nike isanate anake hee, Ohonga Sooparaniqi hiiroraihe naamae hiirorai noo oke nike naane quba qusubaitaama naatorai? c7-Ma abi teeho qupana oorai oi ao too nohota biranatakoi. Oi abi qangaho qupata noo hee eete oorai oi ao noho toota biranatakoi oho qesa abi qidzaho qupa iisuta meupu qidzai oorai oi paha too nohota paana naatakoi oiqi hiireta. NOO QUSUBA MA BASESAHO QAHURAKE DZESU HIIRETA b-,Oi abi teei ee mee teeke moo qupadzomaqi ee oho dzapa hiibakoi. Tukunita bamu kharuba aimaqu ma ttidzadzata oottoke saridzaama oke qupadzomare. a}+Hiireqi Dzesui paha hee, Ee qidzai te mee qanga goomoraidzara oho qesa ee qangai teqaha mee qidzake goomoraidzara. +`O*Bittaku oi niiho neseta ooraimi nii oho ruumeke hee, Dzaira name nii qaatemi ana kahosaho miriququ niiho nesena ooraike aimare, oke hiiremi isanataqu mae? Oonita quseripo niimeke qaasuhiqake bosata pasenaho bittaku niimaeho neseta oorai oke hiumake eeteqa moo isanatemi miriququ temu niimeho nesena ooraike nii aimami bamu ooqata obera naataqu. Qahura oke qupadzomare! BAURA QIDZAI MEE QIDZA GOOMAKOIQI DZESU HIIRETA !_;)Hiireqi noi qahurata hee, Niiho neseta pasenaho bittaku teei ooraimi ikanomake eete nii oho ruume naate temu nimeho neseta miriququ mooqa aimaqu? V^%(Hiireqi Dzesui paha hee, Banaita teei tumakhata nome tete banaitemi noi ao mai nome qorobidzaquho tete ooraamanihe tumakhameto kebanoqake baura oke mai eete soubireqake maiho isakita peitaqu kaqani. )]K'Oke hiireqi Dzesu paha qahurata nokoke noorake pobi hiireta, Nese khabanomai nese qupike teteta dzeimami ikanoma naataqu bahe nopo esese koseta taatakoi. 2\]&Nike baruna heenata moitemi oho ipike nikeke hee ma heeta isakiamake moitemi una biidzakoi. Oi teeho bahe qupa niimeho isakita moitemi oho isakita paha niike moitakoi. ^[5%Dzesui hee, Nikei abike qomaqoma hiibaama naatemi bamu nikeho qomaqoma hiibaqu. Nikei qore ma geema hiibaama naatemi bamu nikeho qoro ma geema hiibaquhe nike abiho kahosa qaatemi oho qesa nikehoke qaatakoi. Z$Ohongai gimuba hemenomanita nike oho qesa gimuba hemenoma naatare. OORA MA QAARA NAPAME BATIBIDZAQUHO TETEKE DZESU BIRAITETA Y#Oho quba nike ibo nikemeho quba dzasa eete kokora eetemi nikeho torota quba teeke tinauta aimare hiiremi eto oho iiha ma dzoobidza eetainohe oho tinau aimare. Oke eetemi Ohongai oho ipi ma habara minamina nikehoke hiibakoi. Oi teeho bahe dzoobe hiibaamaho abi ma abi basesanoma nokoho quba Ohongai ohonga naatoraita nike oho tete suimami nikeke Ohongaho khametonipamu ooniqi hiibakoi. $XA"Ma abi teei niike quba moitemi niiho tinau noho torota ooraimi nii abi ooqake keke quba moitemi noho tinau niiho torota ooraquko abi sinabidzaho sasana oorai noi oke moohimi oi ikanomake eete noho dzebidzebi naataqu. Bamu oi pisinisi abi nokomae keke qesa hoobiroraiho teteni. +WO!Oi erake eete oorai. Teei niike kokora eetemi oho habarake nii noke keke kokora eetaquko Ohongai oho quba niike dzoobe hiibaqu mae? Bamu, oi raaba abiho teteni. V Qate qesai nikeho kokora eetemi nike oho ipike nokoqaho kokora eetaquko oho mee kaqani? Bamu, oi ttoka abiho kokora isaki keneni. _U7Nike dza eetemi abi nokoi nikeke ikanoma eetaqu oho isakita nike paha nokoke eetare. \T1Nikeho torota quba teeho qasa hiiremi moitare. Moiteqa eto oho ipi quba hiibaino. pSYMa abi nike baru hiirorai nokoke noo qidza hiibare. Noko nike qomoqoma hiiremi nokoho quba pupu hiibare. Teei nike ngibasa temuta teetemi temuke paha bobotare. Ma teei niiho sasa karabetaquko oionita eetoqa noke ttoba qaanataino. R |QqQate ana noorake hiiremi nookare! Ibo nikemeho quba dzasa eetare. Nikeke bisi naatorai nokoke kokora eetare. PQate qesa ma nikeho dzapake abi samane nookami bagenoma naatoraihe idzi! oi quba attinomanipamu; uimane neimane oho qesa agobake too abi oberaho dzapa nookami bagenoma naate qaatahe, qanganipamu! IBO ABIKE KOKORA EETAQUHO TETEKE DZESU PAANAITETA oOWQesa ma nikei poike qaki ma nakita ooraihe, dzasa! Nike ipita tti ma ttaka minanipamu hiibakoi. N7Oonihe meupu minanoma nikei ipi ma habara nikeme ao saridze qaate. Oonita iisu minanoma nikeho isaki bamu naatemi idze, nikeho ttidza uhubakoi. SMOke erake qupadzomare, too abike uimane neimanei oonoma eete qaataho qesa nikeke eetakoihe oho quba ipi ma ari nikeme minanipamuke qusuta saridzakoita heme oonomai biranahimake ao qaki ma naki eetare. ;LoQate qesa ma nikei Abiho Isaki anaho dzapata atimami abi qesai nikeho ibo eete dzapa nikeho qanga hiireqa qore hiire iihami tuumakoi oonihe nikeho isaki bagenoma naatakoi. KKQesa ma nikei poiqa ttidza saa eetorai nike iisunoma naatakoita eto tti ma sori hiibaino. Qesa ma nikei poiqa tti ma ttakake hiiroraihe ipita nike too inatakoita nike ao qupa too teetare. $JAObeteqi noi tumakhameto nome nese taate pobi hiireta, Abi quba qesaho dzore, niikeho isaki bagenoma oi teeho bahe nikemae Ohonqaho pobi mai eetakoi. PIOi abi qidzaitaquho beedzae noho torota ttuunomai oomi abi samanenipamui noke qegoroqi hesatare bedzabedza eetemi noi nokoke gama qidzaiteta. DZESUI QUPA BAME MA TTIDZA QIDZAQIDZAHO KORIDZA BIIRETA (HINokoi noho noo nooka quba baata ma qesai sama rikerike noho torota saridza quba baata. Baami noi nokoho quba baura eeteta paha songenanomake qidzaiteta. ;GoHiire qaateqi Dzesui hapata gaibaqi katata roroko biiremi tumakhameto qesa, ma paha Dzerusaremu abi ma Dzutea abi ma besa neta Tiro ma Sitona nagapa abi, kitu minai baata. Fma Dzuta Khariotta nena apei Dzesuke geema mootota, nokoqaho dzapake Dzesu hiireta. DZESUI ABI SAMANENIPAMU HOOBIRE QAATA E7ma Battoromeo, ma Matteo, ma Ttoma, ma Arapeoho khata Dzakopo, ma Romake qirutomaquho dzaodzaonoma, dzapa noho paha Siimo, ma Dzakopoho khata Dzuta, }DsDzapa nokohoi Siimo, apeke noi paha Peetoro hiireta, ma noma noho Attereo, ma Dzakopo, ma Dzohane, ma Piripo, vCe Iihai mootomi noi tumakhametoho kira hiireqi nokohota tuerebeke asateqi ipita nokoke paha Qaru Abi hiireta. uBc Bodza oho neta Dzesui torota peitemi qupi sooromi noi Ohongaho torota pupu hiire qaami iihai mootota. &AE Pobiratemi nokoho dzauba peitemi noko qesa pobipobi hiireqi hee, Dzesuke ikanomake eetaqu oiqi hiireta. ABI TUEREBE QARU ABI NAATAROTA NOKOKE DZESU ASATETA @ Oke hiireqi nokoke asabiremi nokoi nooama naatemi noi abi oke hee, Boto niime tataitare. Oke hiimi qusubaitemi botoi pobirateta. O? Oke hiimi noi qoro qoorota. Qooromi Dzesui nokoke hee, Maqa, ana nikeke qasa noorake hiiremi nookare. Dzumata baura qidzake eeteqi abi qidzaitaquho isaki oorai, eo quba qangake eete abike teetaqu? ~>uOonihe nokoho iiha ma dzoobizake noi ao qupadzomaqi abi boto atimanomake hee, Nii qoridze bisa qaputa qoobare. =Oomi Pariseo ma qetaqeta abi nokoi hee, Dzesui abi oke dzumarata qidzaitaquko noke noota mootakoiqi hiireqi noke nese taate mooqota. < Qate paha dzuma teeta Dzesui sinabidza guhuta peiteqi sohoroqi abi banaiteta. Banaitemi abi boto atimanoma teei ota oota. &;EHiireqi Dzesu nokoke hee, Oonita ana naamae Abiho Isaki ooraiqi oho qesa dzumaho maikhatanita noo oke qaato. DZUMATA DZESUI ABI BOTO ATIMANOMAKE QIDZAITETA `:9Oi noi Ohongaho parai nagata peiteqi dzobadzoba Ohongaho dzagata mooto qaata oke abike qaga hiire qaami dzube abi keke oke muuna qaatanihe Tabiti patta qaganoma oke aima muunaqi paha qesamane nome moitemi muunata. 93Hiiremi Dzesui noko pobi hiireta, Eehe, Tabiti qesamane nomema nokoho ttidza saa eetemi noi eetetake nike te isaite qupadzomoraidzarani kaqa. 8Muunomi Pariseo qesai oke moohimi nokohota qanganatemi nokoi hee, Baura oonomake dzumata eetaqui qaganomanita oke naane quba eete? }7 uDzuma teeta Dzesuma nokoi uiti dzoo bisata tuusuhiqi tumakhameto nokoi mee qesa oke rumuto botoma kurutete muunota. w6g&Oi abi teei bai oba agobaho isakike gesina naate baaorai noi qidzoke hairiamake tete usaqe oke muuna dza eetaqu, oi teeho bahe noi hee, Agobaio naho quba isanatoraiqa hiibakoi. Oonihe bai oba usaqe ana hiire oke paha nuupu usaqeta uqumaquho teteke qupadzomare. Oi nikeho poma agoba ma naho tete usaqeho qahuranita oho tete biranatemake abima gama qidzanatakoi. 5 '/4W%Oho qesa abi teei bai oba usaqe korabeteqa bamu oke nuupu agobata uqumami isanataqu. Ota uqumaquko bai oba oi qausu qohaba perebaqi nuupuma gama bamu naatakoi. 3#$Ma noi tete agoba ma usaqeho qahura noo teeke nokoho quba hiireta. Hee, Abi teei sasa nome usari eeteqa bamu ttoba koko usaqe teeke aima sasa qosana nometa hiboto isanataqu. Oke eetaquko usaqe oi agobahoma qesa dzaira eetaama naatemi oho pui paha mina naatakoi. )2K#Qate meenipamuke ipita apu oke nokoho bisata karabetemake bodza ota nokoi hutingiho tete gesina naatakoi. Oiqi hiireqi noi ipita baatarotaho qahurake hiireta. N1"Qate tumakhameto niihoi tete oke ruume naateqi oba ma pattaho qausunomani. Hiiremi Dzesui nokoke pobi hiireta, Nookao, Abi teei ata teeke naasuhimi abi oho qesamane nokoi qidzoke hutingi naataqu. E0!Hiiremi nokoi noke hee, Dzohane sobasobaho mai noi hiiremi noho tumakhametoi bodza samaneke hutingi naate pupu baura eetorai ma teena oke paha Pariseo ma nanaho tumakhameto eetorai. /} Oonita anai abi rike ma pobike bahe kahosanomake qupa burisi eetare hiire baaqorai. DZESUI POMA USAQE NOMEKE PAANAITETA {.oHiiremi Dzesui nokoho noo ipi hiireta, Ttottaho quba hiirorai oi sama rikerikenoma bahe khettedzanomai hiirorai. 9-kMuunomi Pariseo ma qetaqeta abi qesai Dzesuho tumakhameto nookami qanganatemi hee, Nike ikaqi hiireqi ttagetti apiapi ma kahosa oonomaho abima gama oba ma patta muuhibi? 4,aIihaqi noi bodza mootoqi naga nometa Dzesuho quba patta ma kabira minanipamuke mootoqi ttagetti apiapi qesa ma abi maina paina nokoi Rebima gama ota habese muunota. F+Oke hiiremi noi qoridze baura oke ao gaubireqi noke iihata. "*=Qateqa ipita Dzesui teeta tuumaqi moomi ttagetti apiapi tee, dzapa noho Rebi (Matteo) noi oho qohareta habese oomi noi noke hee, Baa anake iihare. 1)[Tuumami noko hasaqu eetemi atti noko suqobiremi Ohongaho subesube hiireta. Nokoi hee, Idze, poike quba nese agiagike moori! Oiqi hiireta. DZESUI MATTEOHO KIRA HIIRETA (Oke hiimi noi hairiamake nokoho neseta qoridzeqi dzarima nome meeqota oke aima Ohongaho hasa hiireqi nagapa tuumata. }'sOonihe Abiho Isaki anai maikhata ooraiqi ttokata kahosa dzamutaquho tete ooraike nikemae qupadzoma qubake ana poiqa nikeho pengata abi sarosaronoma noo oke hiibakoi. Hiireqi noi abi oke hee, Nii ao qoridze dzarima niimeke aima nagapa tuumare. F&Anai abi erake hee, Niiho kahosa ao dzamute oiqi hiiremi nikehota bamenoma naate mae? Oonita anai hee, Abi nii qoridzeqa qooro tuumare oke hiiremi nikehota oho qesa bamenoma naataqu kaqa? % Ooiqi hiimi Dzesu moohimi abi gunugunu hiiremi noi noko pobi hiireta, Nike naane quba iiha ma dzoobidza oonomake eetorai? 6$eOke hiiremi Pariseo ma qetaqeta abi nokoi qesa gunugunu hiireqi hee, Ohonga teenai abiho kahosa dzamutaquho isaki oorai. Oonihe noo qaganoma erake hiire oi abi apeni? t#aMootomi Dzesu moomi abi nokoho ai tatauma oonomai oomi noi hiireta, Abiqa, kahosa niihoke ana ao dzamute. "'Oonihe abi pui siire oomi bitta eeteqi noko naga heeho biriki gee takomaqi abi oke dzarimama gama dzoobire qurateqi Dzesuho dzagata mootota. .!UQate noho torota abike qidzaitaquho isaki meenipamu oota. Oke hiireqi qesai abi sarosaronoma teeke dzarima aima baaqi noke dzesuho dzagata mootareiqi qeemata.  wQate bodza teeta Pariseo ma hu nooho maimane nokoi baaqi tuputa habese oomi Garirea habaho nagapa abi samane totaqi ma totaqita baami oho qesa Dzutea haba ma Dzerusaremu abi nokoi gama Dzesuho torota ttutturatemi noi nokoke tete banaitota. {Ttutturatemi oi noke suqobiremi noi seike haba habanata pupu hiibare tuumata. DZESUI ABI SAROSARONOMA TEEKE QIDZAITETA "=Hiiremi noi tuumatanihe baura oho pobi oi ao haba gegebetemi abi quba mina Dzesuho noo nooka quba ma sama qidzanata quba noho torota ttutturateta. a;Oke hiimi pottomu oi ao agimata. Agimami Dzesui hee, Eto abi teeqake oho pobi hiibainohe Mosei hu noota hiiretaho isakita nii tuuma sama niihoi qidzanate oho kiridzake nii biirita qeeremi ota khooba paana naatakoi. r] Hiiremi noi boto dzoobire hesateqi noke pobi hiireta, Oore ana oho dza eete oonita ao qidzanatare. (I Qate Dzesui nagapa teeta oomi abi pottomunoma teei noke mooqi gaipori kotoroqi dzauri hiireta, Soopara name, nii oho dza eete isanate anake qidzaitakoi. #? Oonita nokoi sisima oke pobiteqi unaunata biranateqi baura oke gama pekha eeteqi Dzesuke iihata. DZESUI ABI POTTOMUNOMA TEEKE QIDZAITEMI SAASARI NAATETA V% Oi Siimo keke bahe Dzebeteoho khameto Dzakopo ma Dzohane nopoi noma gama bauraho ttaiqanita Dzesui Siimo ma nokoke hee, Nike poike sohoroqi abi eehahaho apiapi naatorakoita eto atti eetaino oiqi hiireta. pY Oiqi hiireta oi teeho quba bahe khaa quba mina aimaqi nokoi gama pairuru eeteqi noi oke hiireta. 3Eetemi Siimo Peetoro mooqi Dzesuho khooba qupadzomaqi oko toro nohota taateqi noke pobi hiireta, Maqa anai abi qanganita nii anake qaate papatare. %CEetemi noko hairiamake qesamane nokome sisima temuna oota nokoke boto sabiri eetemi baaqi hoobire khaa aima sisimanaitemi idze! Sisima suqobidzare eeteta. V%Oke hiire moosohimi khaa samanenipamui agomaqi dzupuke uhutare eeteta. $AHiiremi Siimoi hiireta, Bosa qobaqoba name, nanai qupi saubapota dzupu mooto qaimi teqahama naate. Oonihe niiho too quba ana paha isanate dzupu mootakoi. xiBanaite qaaramuti qaateqi noi Siimoke hee, Sisima oke dzoobire qausuta biranate khaa quba dzupu mootare. DQate Siimoi sisima teeho maikhata oomi Dzesui ota peiteqi Peetoroi oke gattiqa dzoobire qeemareiqi hiireta. Hiiremi qusubaitemi noi sisimata habese abike sererahuke sinabidza banaiteta. !;Qahiqahi eetemi noi moomi sisima eseri oba samaqata suutomi oota. Oonihe oho khaa apiapi mainata tuumaqi dzupu nokome akobohimi sisimai habanake oota.  Qate qupi teeta Dzesui Genesarette oba ttuho patisigita qooro sinabidza hiimi abi nooka quba beedzae eete noke qahiqahi eeteta. pY,Oke hiireqi noi tuumaqi Dzutea habaho sinabidza guhu samaneta dzuubaqi ota sinabidza hiire qaata.5+Hiiremi noi hee, Oonihe anai nagapa qesa samaneta Ohongaho noo ma pobi hiire soubidzareiqi noi anake dzoobiremi baatanita qaataquho tete bamu. 0 Y*Qate iihai mootomi Dzesui nagapa oke qaateqi haba habana teeta tuumata. Tuumami abi samane noho qiri eete saridzeqi hee, Eto nanake qaate tuumaino oiqi hiireta. f E)Qidzaitemi songena samane areare hiireqi hee, Ae, nii Ohongaho Khataniqi hiireta. Hiiremi noi moomi noko ao hee, Kiristu oi ooniqi hiiremi noi nokoho noo tete siireqi qamuni hiireta. DZESU HABA OGAMAQI SINABIDZA HIIRETA  (Oonihe ete biidzaamake heme ma bamenoma samanenipamuke abi noho torota dzeima baami noi boto nome nokoho irita mootoqi qidzaiteta. E 'Pobi hiiremi noi noho irita baura eete humamutu oke qamuni hiiremi oi ao bamu naateta. Bamu naatemi noi hairiamake qoridzeqi nokoke kokora eeteta. DZESUI ABI HEMENOMA SAMANEKE QIDZAITETA ; o&Qate Dzesui baura oke eeteqi qoridze sinabidza guhu oke qaateqi Siimo Peetoroho nagata peiteta. Qate Siimoho motami humamutu minake eete oomi nokoi oke Dzesu pobi hiireta. iK%Oio ikanoma? Noo oke hiiremi oho pobi ao haba oke igabireta. DZESUI PETOROHO MOTAMI QIDZAITETA  $Tuumami noko gama hasaqu eeteqi qesa pobipobi hiireta, Abirai maikhataho isakita hiiremi songenai ao hairiamake biranate tuume! L#Hiiremi Dzesui noke qamuni hiireqi hee, Too niime pati suutoqa abi oho neta tta eetare. Hiiremi songena noi abi oke minaraho bisata ai biiretahe noke sesero eetaamake ao biiranate tuumata. /"Ae! Dzesu Nadzaretteho nena, nii baami songena nanai ikabetaqu? Nii Ohongaho qaheubananike ana gesinanita nii ao nanake ngausa eetare baabe mae? kO!Qate sinabidza guhu nokohota abi songena ngiinginoma teei oota noi sokateqi eraiqi hiireta. ]3 Oonihe noho beedzae mainanita noi nokoke noo banaitemi abi roqobeta minake eeteta. zmOonita noi qurateqi Garirea ttuho nagapa Kapanaota biranate dzuma qesaqesaho isakita abi nokoke banaitota. taOonihe ikanomake eeteqi noi nokoho bisata dzaake tuumata. DZESUI KAPANAO NAGAPATA SONGENAKE HOTOU BIIRETA Biranatemi nokoi ao qori noke nagapata hotou biireqi dzeima nagapa qeba nenaho tora ma tapata noke teetareiqi dzoobidzarota. c?Oke Dzesu hiiremi sinabidzaho guhuna oota nokoi nookami nokoho humamutu biranateta. i~KMa paha too abi Eriaho bodza agobata Isiraeho abi pottomunoma samanei qaatanihe nokohota Ohongai teqaha teeke qidzaitaranihe raaba abi Naema Siria habaho abi mina noqake qidzaiteta, oonita nike khooba oke qupadzomare. +}OOi bamu, noi Isiraeho ttarumi paimane nikehoke potti biireqi Eriake raaba abiho ttarumi pai qee Sittona habaho nagapa Sareta ota dzoobiremi tuumaqi qidzanateta. [|/Noo meenipamu erake ana nike pobi hiire nookare. Eriaho bodza agobata tii tapari ma teeho totaqita quui taataama naatemi ttoka minata seebe ttidza makanomai qaami Eriaho patta bamu naatemi ttarumi paimane samanei Isirae habata ooqi noke tuuhobarotahe Ohongai noho pati qohatareiqi ttarumi nokeho teeta dzoobiremi qidzanatetani mae? F{Hiireqi noi hee, oi teeho quba bahe too abiho nooke haba mainaho abi isanate nookakoihe too abi teei nagapa khooba nometa hiiremi oho abi bamu qaupuitaqu oke ana bamu nike ikobetaqu. _z7Hiiremi noi nokoho ipi erake hiireta, Meenipamuke nike anake pobi hiireqa hee, Nana nookami nii Kapanao nagapata baura bamenoma eeteta oho qesa nagapa khooba niime erata nanaho quba eetare. Oiqi nike hiibakoihe ipita nike anake bisi naate totoho eranomata ana pobi hiibakoi, Ttotta nii isanate sama niime qidzaitare oiqi nike hiibakoi. y%Hiiremi noo bagenoma noho toota qurateta oke noko gama nookatahe iiha dzoobireqi hee, Noi Dzosepeho khatanita noi ikanomake eete oke hiire? x Rittabetemi noi sohoroqi noko pobi hiireta, Sinabidza erana isaitemi toma nikehota taate oi poiqanipamu meenoma naasubi. LwHabesemi abi guhu oona oota nokoi gama roqobete noke rittabetota. dvAOoqaho isakita Dzesui isaite qaasuhiqi gee saaroqi oke oho soopara moiteqi habeseta. FuHee, Sooparaho Sumasai naho irita oorai oi teeho bahe noi anake ao poro qerenomaiteqi hiiremi ana abi habanake isere qidza hiiremi meupu saridzakoi, sutasuta abike saqobakoi, nese khabanomake nesenomaitakoi, qorobiremi ooraike ana qusubaitakoi. Oke eeteqi ana Soopara napameho baruna heenaho bodza paanaitakoi. ltQQooromi noko noke too abi Dzeseaho gee noke moitemi noi takomaqi qetaqetaho tete erake saridzeta. wsgOonita noi nagapa khooba nome Nadzarette ota peiteqi dzumata poma nometa sinabidza isaitareiqi qoorota. r1Qate noi guhu qesaqesa nokohota dzuubaqi nokoke tete banaite qaami noko gama susupu oho hasa hiireta. NADZARETTE NAGAPA ABI DZESUKE BASESA EETETA q/Oionita Dzesui burisi eete Sumasaho beedzaeta Garirea habata biranateta. Biranatemi abi oho totaqina qaata nokoi noho pobi nooka soubireta. tpa Oiqi hiiremi torona gama bamu naatemi Iibadzai isakiqata noke papateta. DZESUI BAURA MINA NOMEKE SOHOROTA o  Oonihe Dzesui noho noo ipi erake hiireta, Qate paha noorake hiiremi oorai, Nii etoqa Ohonga Soopara niimeke toronaitaino. }}*|{{@zzyXxwvvuuussrrqqfpaoonmmlwkk jiihhgafffedd]dcocbdaa`__F^I]\[ZZYY=XXWTVV+TTCSS RQ?PPAONNrMMLLKKHJJI6H}GGlFFGED:C?BeAAl@@??e>>&=v<<;;z: 9g8877 6w6554)322 0//..-,2+*g)P((d'L&&x%v$$$$#}"""!k Nx_n1d~43{jup[hKR U A PI% $o^W &Qate Pariseo moohimi noi boto akobetaamake ao patta muunare eetemi noi oho iiha ma dzoobidza eeteta. 6]e %Oonita Dzesui noo oonoma hiiromi Pariseo teei baaqi Dzesui noma nopo ttaike noho nagata patta muunareiqi hiireta. Hiiremi Dzesui ao peiteqi pattaho qohareta habeseta. F\ $Oi oora ma qaara gama dzadzanomai keke ooraquko nikehota tete bagenoma naate qaarakoi. Oi baruna heenai koina minanomaho isakita tete baibudzakoi. PARISEOI SAMA PATI NOKOMEKE QOHATE QAATA a[; #Oonita eto niiho oora ma qaara qupi soobainoho quba nese niimeke bakena geema qaarare. Z# "Oonita nese niihoi ikata taatorai oi dzongiho qesa naate oora ma qaara niihoke dzeimorai. Oi nese niihoi kokora baura qidzake asatoraquko niiho oora ma qaara gama dzaodzaonoma naatakoi. Oonihe niiho nese oi qoredzaho pobi naataquko oora ma qaara niihoi qupisoobakoi. Dzesui hee, Abi dzongike qeereqi teqaha qapuma saaroraidzara ma te qohare pesuta mootoraidzaranihe oke qohare heeta mootomi abi minarai isanate mooraridzoho isaki naatorai. `X9 Oho qesa nagapa meusu Ninibe oho abi Dzonaho qogo noo nookaqi te basesa eetaranihe qupa burisi eeteta. Oonita Dzonaho isaki keke bahe anaio nikeho quba noo hiiremi nookaama naatemi oho quba ipi bodzata Ninibe abi nokoi noo qohare nikehota isere mootoqi nikeke iiga minanipamu hiibakoi. Oonita nookare. NESE OI OORA MA QAARAHO DZEBIDZEBI ZW- Nookare, agobake atapa mina teei haba kharanipamu, oi ttoka pobi nenata baaqi abi qiba Soromoho noo nookami nokanokanoma naateta. Oonihe anai Soromoho isaki riiteqi nikeho quba noo bagenomanipamu hiiremi nike nookaama naatemi oho quba ipi bodzata atapa mina oi ttota nikehoho bisata biranateqa nikeho qomaqoma minanipamu hiibakoi. %VC Oi Dzonai Ninibe nagapa abiho torota biranateqi qogo noo hiireqi noomae Ohongaho mumure naateta oho qesa Abiho Isaki anai abi naga nikeho mumure naatakoi. mUS Oonita abi quba minai eema ma totoqu eete Dzesuke sengibetemi noi noko pobi hiireta, Abi naga obera nike naane obaobaho qirike eetorai. Oonita nike obaoba apeke saridzaqu bahe Dzonai torona saridzetaqaho isaki saridzakoi. 9Tk Hiiremi Dzesui hee, Oi meenihe, apenei Ohongaho noo nookaqi qusubaitorai tupu oio meeke dzapanomani ooiqi hiireta. OHONGAHO MUMURE OORAIHE QESAI OKE TE QUPADZOMORAIDZARA 8Si Qate Dzesui noo oonoma hiiromi garuba oho bisata atapa teei too dzoobireqi hiireta, Paiho khata asita nii baranateta ma amena nohota nii bitotota atapa oio dzapanomani. 7Rg Habanake oomi noi miisi teeteqi songena paha qesa ngiigninomanipamu nokoke ttuttuiteqi nokomae gama ota dzuubata. Oonita abi oi bosata qangama ootati qidzanatetanihe qupa ma oora ma qaara nohoi sepeke oomi ipita nohota paha tete bamenoma attinomanipamu biranatetanita qupadzomare. APENEI DZAPANOMANI? ]Q3 Hiireqi baa moohimi abiho qupa akobetemi ootahe Ikanomake eete habanake oota? yPk Oonihe ana qogo noo paha teeke hiire nookare. Songena teei abiho irina oori oke hotou biiremi ikata qidza naataqu hiireqi songena oi tora ma ngaata tuumaqi bitta eete qaaramuti burisi eete paha abiho qupa puita biranatareiqi hiireta. uOc Noi nokoke hee, Nikehota teei anama ttaiqa baura eetaama naasuhiqa anake ibo eetakoi oi noi anama mee dzurutaama naasuqa dzakidzaki baura eetakoi oonita dzakidzaki oke qaatare. BAURA QIDZA MAI EETAAMA NAATEMI QANGANIPAMU NAATAKOI N+ Oonihe abi mina beedzae minanoma teei baabaquko noi isanate gume abi oke suqobireqi koo ma taanga ma tepure nohoke gama geemaqi quba qidza nohoke ingonaiteqa saqoromi oi gama qidzanate teka nome ma nometa tuumakoi. Oiqi hiireqi Dzesui ingona baura nomehoke hiireta. oMW Qahura erake qupadzomare, Gume abi bise baisenomaho dzudzu ma sogimoi koo ma tangama ooraquko abi qanga noi attiamake naga tatangaho nakuta oorakoi ma qubadzage noi karabeteqi mai eete oorai oi qidzoke saqosaqonoma naataqu. L- Oonita anai Ohongaho beedzaema songenake hotou biiremi erake qupadzomare. Oo, meenipamuke Ohongaho beedzae napaho irita qeehibiqi hiibare. +KO Oonihe anai Beedzeburoho dzapata songena hotou biiroraimake apeho dzapata nikemaeho qaru khametoi songenake iihorai? Oho quba nokomae nikeke qanga hiibaridzoni. DJ Oho quba paha Iibadzai sama nomeho goottaeke eetaquko ikanomake eete noho nagapai isanate ooraqu? Oi nike anahoke hee, Noi Beedzeburoho dzapata songenake iihoraiqi hiiremi ana nookorai. I{ Nokoi totoho oonomata hiiremi Dzesu ao obera nokohoke gesina naateqi noko pobi hiireta, Abi naga teei qesa hu ma koridza biidzaquko bamu qaaraqu oho qesa nagapa mina teeta abi nokoi qesa ibo eetaquko bamu agoba qaaraquhe ao rubenga naatakoi. qH[ Oonihe qesai Dzesuke toronaiteqi qusuho mumure teeho quba hiireta. Qate paha qesai noke ekepusa eeteqi hee, Iidzo, noi songenaho abi qiba Beedzeburo (oi qongara pai ma Iibadza) dzapa nohota hiiremi songena atti tuumoraiqi hiireta. G 4Fa Qate songena teei abi teeho irita oomi noi potutu naate oomi Dzesui songena iihami tuumami abi oi paha noonoma naateta. Noonoma naatemi abi samane oho hasa hiireta. }Es Nike obera abiho isaki oonihe paha khameto nikeme quba qidza moitare gesinanita nike Qusu Mai nikemeho torota Qaheuba Sumasaho quba pupu hiire qaama bamu qaanataquhe moitakoi. Oiqi hiireta. QESAI DZESUHO BAURA PUUTTA HIIREMI OHO IPIKE HIIRETA GD Eo khatai nee mutuho quba hiiremi besabesa moitaqu? Oi bamu. {Co Qate nikehota khata teeke mai nomeho torota sekanaho quba hiiremi mai isanate dzotata qaanoma noke moitaqu? NB Oi apeneke isaki moitorai bahe, pupu hiiroraike moitorai. Ma apenei saridzorai bahe qiri eetorai nokoi saridzorai. Ma apeneho quba tete geemorai bahe tuputupu teetorai nokoho quba geemorai oioni. A Oonita ana bamu nike ikobetaqu. Pupu hiire qaamake moitakoi, qiri eete qaaqake saridzakoi ma tuputupu teete qaamake tete geemakoi. I@  Ana qupadzomami oho totohota bamu hiire isanataquhe nii aoke qoridzeqa dzare noi hiibaquho isakita noke moitakoi. Oi dzaira quba bamuhe noi pouqata qooro tototo hiiremi ooho qubake moitakoi. 0?Y Oiqi hiireqi Dzesu noko pobi hiireta, Nikeho dzaira teei qupi qausuta baa naga pouta qooroqa hee, Dzaira name, naho qesa teei haba kharata baaqoriti naho nagata peitemi ana patta apeke noho dzagata mootaqu? Oho quba anai niiho torota dzobadzoba tapariqaho quba qasa hiire. Oke eete pupu hiiremi nikehota apei totoho eraiqi hiibaqu, Eehe, tete siire ooraimi khameto ma nanai gama meeoraita qidzoke qoridze oke nii moitaqu? > 4=a Qate patta nanahoke saninoke moitare. Ma nanai kahosa abi nanamehoke qaatoraita nii paha kahosa nanahoke qaatare. Oonihe eto nii nanake qaatemi toronaho kabira naataino. <  0;Y Hiiremi noi hee, Dzoobe, nike pupu hiibareiqi eranomaho totohota hiibare, Mai naname, dzapa niihoi subesubenomanita rike ma pobi niihoi nanaho irita biranatare. m: U Qeteqa bodza teeta Dzesui qeba neta pupu hiirota. Hiire qaasuhimi tumakhameto teei noorake noke pobi hiireta, Dzohane sobasoba noi tumakhameto nomeke pupuho tete banaiteta oonita nanai dza eetemi nii oho isakita nana banaitare. y9k *Maria noi paha poma qidza meenoma teeke saridze oorai oke bamu nohota karabetemi isanataqu. Ooiqi hiireta.8+ )Hiiremi Sooparai noke hee, Matta! Matta, nii bukhi ttidzake eeteqi baura samaneke qupadzomorai, oho qanga bamuhe teena erake qupadzomare. R7 (Nookomi Mattai kokora baura noqeke eete oomi nohota kaiponoma naatemi noi baaqi hiireta, Soopara name, dzaba nahoi ana hoobidzaama naatemi ana naqeke kokora samane eetemi niihota isanatorai Mae? z6m 'Qate Mattaho dzaba, dzapa noho Maria, noi baaqi Dzesu oko toro nohota habese noo qidza nohoke korabete nookota. 51 &Qate nokoi teteta tuumaqi nagapa teeta biranatemi ota atapa tee, dzapa noho Matta, noi Dzesu ma karake kokora eetareimi noho nagata peiteta. 34_ %Hiiremi noi erake hiireta. Abi dzasa eeteta oioni. Hiiremi Dzesu hee, Qateqa niimae tuumaqa oonomake eetorare. Oiqi hiireta. MATTAI MARIAKE BISI NAATEMI DZESUI POBITETA v3e $Hiireqi Dzesu hu nooho mai oke hee, Qate nii nookami abi taparihota apei abi makanomake dzaira eeteta? ^25 #Tuuhoro qaami iihai mootomi oma eserike aabe nagaho mai moiteqi hiireta, Isanate nii abi oke tuuhoro qaaqa moomi ttuma isanataama naatemi anai burisi eete baaqanoke oho koko nii moitakoi oiqi hiire tuumata. #1? "Noi ao qurate bai obama maka nohoke akobete bibi suraiteqi suutota. Suutoqi noke ttoogi nomeho heeta mootoqi dzeima aabe nagata biranate noke tuuhorota. |0q !Qate ibo haba Samariaho abi teei haba kharata aabe tuumoqi ota biranate abi qettanoma moo dzasa mina eeteta. V/% Ma Reebiho gemuhota teei ota baaqi noke moo oho qesa potti biireqi tuumata. w.g Oho isakita oomi dzube abi teei paha ota qurateqi moota. Mooqi te hoobidzaranihe potti biireqi tuumata. ~-u Hiiremi Dzesu hiireta, Oo dzoobe. Dzuta abi teei Dzerusaremu qaateqi Dzerikhota tuumare tapata qurahita. Qurahimi guume abi qesai noke saridze buribaroke teeteqi ttoba ma haba nohoke karabete noke qaate tuumami noi baataquho isakita oota. k,O Qate abi oi sama nome gimutta eetareiqi Dzesuke qasa hiireta, Oonihe naho temu hiibi oi ape oni? c+? Hiiremi Dzesui hee, Oke nii meeke hiirenita oke kaipoma qusubaite qaaqa qaararidzo. *! Hiiremi noi hiireta, Hu nooi hee, Nii qupa ma sama, dza ma dzasa oke beedzae niimema gama susupu Ohonga Soopara niimeho torota mootorare. Oke hiireqi paha hee, Nii sama niimeho quba dzasa eetoraiho isakita temu niimeho quba dzasa eetorare oiqi hu noo hiirorai. W)' Hiiremi Dzesu noke hee, Qate nii hu nooho qetaqeta isaitemi ikaiqi hiirorai? ( Bodza teeta hu nooho mai teei Dzesuke toronaitareiqi qoridze qasa hiireta, Banaita name, anai ikake eeteqa qaraqara saridzaqu? ' Nookare. Nike moorai quba oke too abi ma uimane neimaneho abi qiba samane nokoi moora quba dza minake eete qaatahe te moorara, ma nike nookorai noo oke nookare dza eete qaatanihe te nookara. Oiqi hiiremi nookata. ABIKE QESA DZAIRA EETAQUHO TETEKE DZESUI PAANAITETA &/ Hiireqi noi tumakhameto nomenipamuke asabireqi seike erake hiireta, Maa, quba nike moorai oi teeho bahe Ohongai nikeho nese uhutomi moorai. (%I Oke hiireqi Dzesui noko erake pobi hiireta, Baura minarake mai nahoi boto nahota mootomi oorai. Oonita khataho khoobanipamu oke mai keke gesinani, qate maiho khooba oke ape bahe khata anaio gesina ma paha anai apeneke banaitare hiibaqu nike ma nokoi paha baura oho gesina aimakoi. w$g Bodza ooqata keke Qaheuba Sumasai Dzesuke uumami noi Ohonga hasa hiireqi hiireta, O mai name, qusu ma ttokaho maikhata, nii ttokaho nokanoka ma gesinanomaho neseke sirihami nokoi baura erake mooraamanihe oke nii sama gaibanomake banaitoraiho qubake ana niiho hasama gegema hiire. Oore, mai name, nii nookami tete bagenomanita oho isakita nii eetorai, buububu! Y#+ Oonihe, songenai nikeho noo qusubaitoraiqaho quba eto qaki eetainohe dzapa nikehoi qusuho ttarita baranate oorai oho quba isanate dzoobe hiibare, oiqi hiireta. SUMASAI DZESUKE QANOQANONOMAITEMI HASA HIIRETA "9 Meeke ana beedzae nike moitemi nike dzotata ma besabesaho isaki qorobidzakoi ma nike iboho beedzaeke suqobiremi quba oonomai bamu nike sesero eetaqu. !) Oonihe nokoi oonomaho totohota hiiremi Dzesui erake hiireta, Ae, moo nookami Saataho isaki baibaiho tomidzata ao qusuta taateo? Nookare. w g Tuumaqi baura eete qaarumuti qaateqi qaru khameto nokoi sama geqogeqoma burisi eete baa Dzesuho torota isere hiireqi erake hiireta, Oo Soopara naname, nana niiho dzapata hiiremi meenipamu songenai nanaho noo qusubaite abi qaatorai. D Oiqi hiireqi noi burisi eete qaru khameto nomeke hee, Apenei nikeho noo nookaqui paha nahoke nookakoi. Qate nikeho noo bai hiibaqu nokoi paha naho bai hiibakoi. oho qesa mai ana dzoobireta noho bai hiibakoita qupadzomaqi tuumare, oiqi hiiremi tuumata. QARU ABI 70 NOKOI BAURA EETORAMUTI SAMA GEQOGEQOMA BAATA  Qate Kapanao. nikeho dzapake aima qusubaitaquni mae? Oi bamu. Dzapa nikehoi taatemi nike iibadza nagapata tuumakoi. { Oonita nokoho bame urai ooraiho Khoradzi ma Bettesaitake maripa eetaquho bodzata nikeho bame oi nokohoke suqobidzakoi.  Oohoke Dzesui hee, Idze khoradzi nagapa, ma idze Bettesaita! Obaoba bamenoma nikeho bisata eeteta oho isakita Ttiro ma Sitto nagapa besa pakina oorai nokoho bisata oho isakike paanaitapuko nokoi agobaqake some ma ttarumiho isakita qupa burisi eetarota. Y+ Oi Sotomu nagapa abi nokoi quba bamenoma saridzorakoihe idze, nagapa teeho abi nikeke bai hiibaqu nokoio bame minanipamu saridzorakoi. Ooiqi hiireta. NAGAPA BASESANOMA QESAHO QUBA DZESU TTI MA TTAKA HIIRETA  Nookao, ao nike Ohongaho pobi naatarorihe bai hiiremi oko hau nakameke oma erata dzamutomi oi nikeho khooba paanaitakoi oiqi hiibare. yk Qate nike nagapa teeta peitemi noko nikeho bai hiiremi nike otoba pati nokohota biranate eraqake hiibare, ^5 Nagapa oho hemenomake qidzaiteqi nokoke hee, Oionita nike ao Ohongaho pobi naasubi.  Oi nike nagapa ape ma apeta peitaqu oho abi nikeke kokora eeteqi patta ikanoma nikeho dzagata mootaqu oke nike isanate aima muunare. V% Qate baura abi ipi ma ari nome ma nomeke saridzaridzonita nike teeta peiteqa nokoma keke muuna ma aima eete ooqa baura soubireqake nagapa mainata tuumare. Oke eetemi bamu somobasomoho isaki naataqu. R Ma nike naga teeta peitareiqa hee, Ohonga dzoobe! Oke hiiremi ai tataumanomai ota oomake oi bamu sapara naataqu. Qate oho abi ooraama naatemi nike mainata tuumami noo oi paha temuta meenoma naatakoi.   3 Oi nike eto asi aimaino, ttuma sengi aimaino, oke sasa aimaino. Qate nike teteta tusuhiqi abi saridzeqa eto nokoma qesa noo ma too minake eetaino. "= Dzoobireqi noi hee, Oionita nike tuumare, oonihe sipisipi khametoke haa teekoho bisata dzoobiremi attinoma naatoraiho isakita ana nike dzoobihibi. i M Qateqa, noo oi gama bamu naatemi Dzesu Sooparai qaru khameto qesaho quba paha hiireta, Noi hee, Mee gooma oorai oi meupu, oonihe baura abi oberaqanita nike rumutaquho maike dzauri hiiremi noi ao baura abike dzoota dzoobidzare. Oiqi hiireqi noi 70 oke uhutoqi noi guhu ma agapa qesa samaneta tuumarotaho isakita nokoke eseri eserike ao bosa dzoobireta.     >Hiiremi Dzesui qahurata hiireta, Abi teei bose aubotare boohiqa mainake mooraqu noi bamu Ohongaho pobi quba isanataqu, bamu!7 =Qate teei paha noke hee, Soopara name, anai isanate niike iihorakoi oonihe nii qaatemi ana bosata tuuma qesamane name aipo biireqanoke iihakoi. : m Qate abi mainake noi hee, Nii anake iihorareiqi hiireta. Hiiremi noi hee, Oore, oonihe nii qaatemi bosata naho mai baatemi ana qurabireqanoke niike iihakoi. N  :Hiiremi Dzesui noke pobi hiireta, Eehe, neei ttaqanomani, haa teekoi oho qesa suturunomani. Qate anai Abiho Isaki oonihe ikata qepe ma haba saridzoraqu oi baamu, oonita qupadzomare. Oiqi hiireta. j M 9Qate nokoi teeta tuumami abi teei baaqi noke hee, Nii tuumoraita ana niima nakai tuumakoi. x i 8Oonihe noko nagapa oke qaateqi temuta tuumata. TEEI DZESUKE IIHAQU NOI AOQAKE SAMA NOMEKE QAASUMARIDZONI +Q 7Hiiremi noi nopoke noosa hiireta. 3_ 6Qaanatemi Dzakopo ma Dzohane nookami nopohota qanganatemi hiireta, Soopara nakame, nii dza eetemi nakai hiiremi eepa teei qusuta taateqa nokoke dzakasire bamuitaqu mae? #? 5Hiiremi nokoi tuumaqi roibetarotahe haba oho abi nookami Dzesui paha Dzerusaremuta tuumarotaho isaki naatemi nokoi biisi naate noke naga qaanateta. yk 4Oke qupadzomaqi noi bosa qaru dzoobireqi hee, Tuumaqa Samaria habaho nagapa teeta naho quba roibetare hiireta. zm 3Qate Dzesui dzamonoqake qusuta peitarotaho bodza naatemi noi Dzerusaremuta tuumareiqi sama nome qaasumata. V% 2Hiiremi Dzesui noke hee, Bamu. Teei nike ibo eetaama naateqi baura qidzake eetorai oi abi ikanoma bahe dzairanita eto abi oonomake qamuni hiibaino. SAMARIA ABI DZESUKE NAGA QAANATEMI MAINATA TUUMATA wg 1Hiiremi tumakhametohota Dzohanei oho ipike hee, Mai naname, Oore, oonihe nanai moohimi abi teei niiho dzapa quba eeteqi songena abiho irita oota oke iihami nana abi oke qamuni hiireta oi teeho bahe noi teqaha napaho ttarita oorara.  0Qooromi noi noko pobi hiireta, Nike naho dzapa qusubaitare hiirorai mae? Oonita teei naho quba eeteqi khata eranomake aima kokora eetoraquko oi anaho dzapa qusubaitaquho isaki naatakoi. Oi naho dzapa qusubaiteqa mai ana dzoobireta dzapa nohoke qusubaitakoi. Oonita qupadzomare, abi kokoranoma, sama gaibanoma noio abi minani. DZESUHO TUMAKHAMETOI ETO TTARI NOKOMEQAKE QAUPUITAINO {o /Oonihe Dzesui ao qupa nokohoho noo gesina naateqi khata gattiqa teeke aimaqi noke nokoho bisata mootomi qoorota. r] .Qate noko ruume nokometa qesa pobipobi hiireqi hee, napahota apenei Dzesuma gama abi mimi naataqu? ,~Q -Ooiqi hiiretanihe nokoi tomama nookaqi teqaha oho mee saridzara ma noko noke oho qasa hiibare bitta eeteta. TUMAKHAMETO MINA NAATAREIQI QESA BITTA MA KAKA EETETA }w ,Noorake korabete nooka qupadzomare. Anaio Abiho Isaki oonihe anake ao geemaqa abiho botota mootareiqi hiiremi oorai. | +Mootomi abi minarai nookami Ohongaho dzapai poro kiranoma naateta. ABIHO HASAKE DZESU QAPUITAAMA NAATE HAPAHAPAHOKE HIIRETA 5{c *Oonihe nokoi noke aima baahumi songena paha khatake aimaqi baqebaqe eeteta. Eetemi Dzesui songena ngiinginoma oke qamuni hiireqi khatake qidzaiteqi maiho dzagata mootota. Ez (Obetemi anai baa tumakhameto niihoho torota dzauri hiiremi noko songena oke hotou biidzare bitta eete qaatemi oorai. Oke hiiremi Dzesui tumakhameto qesa eraiqi hiireta, Idze, abinaga houpeu ma gau, sau samaneke anai nikeke amaki eete baa qaimi, bodza apeta nikemae qooro tuumaqu? Seke khata oke erata aima baabare. y  )9xk 'Noi naho buqo mutu teena. Oonihe songena teei noke aimami ao areare hiiremi ttidzagori amagorike eetemi too qarosa perebami aima kurukaru teeteqi te hairiamake qaatoraidzara. aw; &Saridzeqi nokohota teei too dzoobireqi hiireta, Oe, Banaita name, khata erake moorare. Uv# %Qate iihai mootomi nokoi tora neta gaibami abi samane noke saridzeta. kuO $Qate noo totohoi bamu naatemi noko moohimi Dzesui noqeke oota. Oonita tumakhameto tapari nokoi teqaha oho isereke abi pobi hiire qaararanihe Dzesu qusuta peiteta ooqata hiireta. TUMAKHAMETO BITTA EETEMI DZESUI SONGENA IIHATA t  #Ququimami dzorobiho neta totoho teei biranateqi hiireta, Eraio khata tobe sumanoma namaehonita noo nohoke korabete nookorare. as; "Oonihe noo oke hiihimi dzorobi teei baaqi nokoke sengibetemi noko atti ququimata. r !Mai name, napa erata oorai oi dzapanomanita nanai isanate parai naga tapari qusubaitare, teei niihoni teei Mosehoni teei Eriaho. [q/ Oonita Mose ma Eriai Dzesu qaatare boohimi Peetoroi dzaga hosohoso quba hiireta, .pU Oonihe Peetoro ma kara nokoho nese sidzobetemi meeta. Meeqoqi paha nese parara eeteqi abi eseri Dzesuma qooro oota nokoho dzadza ma koina gama moo roqobeteta. ;oo Naatemi idze, abi eseri oi Mose ma Eria nopoi oho qesa dzadza ma koinama biranateqi noma nokoi qesa noo hiireqi Dzesui Dzerusaremuta dzamonoke baura soubidzarotaho noo hiirota. lnQ Peiteqi noi sohoro pupu hiimi nese ma penga noho ma sasa nohoi gama khabanoma hihihinoma naateta. m Oke hiire qaatemi qupi qeth naatemi Dzesui Peetoro ma Dzohane ma Dzakopo nokoke dzeima tora kakata pupu hiibareiqi peiteta. Nl Oonihe meeke ana hiire, Ohongaho dzapa pobi biranahimi abi napaho bisata qooro ooraihota qesai baataamake ao nese nokomema moorake boobi. DZESUI OHO NOO MEE HIIBAREIQI BIRABIRA MAINATA BIRANATETA wkg Eo oi heme nohoke adzahahaitaqu? Oi bamu, oonita teei Abiho Isaki anaho midzani mae noo nahoho midzake eete ooraquko ipita anai Mai ma qaheuba angeroma gama naamaeho dzapa pobita biranataquta anai oho qesa abi oonomake midzata mootakoi. j Oi erake eete oorai. Teei ttuma baura eete qaaqa ttokama haba gama mai eete soubiremi oi isanate burisi eete abi oke ingonaitaqu? i5 Oi teei sama nomeho oorama qaara qaanateqi qaraqaraho dzore naatakoi, qate teei naho quba oorama qaara nome qaanataama naateqi qaraqara saridzakoi. 2h] Oonita noi noko paha noorake pobi hiireta, Anake iihaquho dza oi teeho torota ooraquko noi isanate sama nome maranga biireqa hapahapaho pobi hiireqi anake iihare. .gU Dzesui Peetoro ma nokoke hee, Anaio Abiho Isaki oke nii ao hiirenihe Dzuta abi soopara ma dzube abi mimi ma qetaqeta abi nokoi ana sesero minake eete bai hiireqa teetemi baatakoi. Oonihe qupi tapari naatemi ana ao qoridzakoita qupadzomare. TEEI SAMA NOME MARANGA BIIREQI DZESUKE IIHAKOI xfi Hiiremi nokoi eto abike oho pobi hiibainoho quba noi qamuni hiireta. DZESUI BAATE QORIDZAROTAHO QAAMODZAMODZA *eM Hiiremi noi nokoke toronaiteqi hee, Oore, oonihe nikemae anake ikaqi hiiroraiqi hiireta. Hiimi Peetoro erake hiireta, Bamu, nii Ohongaho Abi Mina Kiristu. 8di Hiiremi hiireta, Oo qesai hee, Dzohane sobasobaniqi hiiroraini, qesai hee, Eria ooniqi hiiroraini, paha qesai hee, Too abi agobaho teei qoridze baura eetorai ooiqi hiirorai. c! Qate bodza teeta Dzesui tumakhametoma noko qaheubata pupu hiire ooqi noi noko qasa hiireta, Abi tupu nokoi anai ape ooniqi hiirorai? b Ttihu biiremi abi gama muuna isanatemi qetta ma saru aimami kamo tuerebeho isaki hee baata. PEETOROI KIRISTUHO KHOOBA HIIRE PAANAITETA a Obetemi noi dzobadzoba paipu ma sekana ngoru eseri oke aima qusu moohiqi agoago eete qootoqi tumakhameto moitemi ttihu biireta. L` Oke hiiremi noko abi pobi hiiremi gama oke eete habese soubireta. _7 Oonihe abi quba mina, oi paipu ttauseni. Oke hiiremi noi tumakhameto pobi hiireta, Nike hiiremi abi dzare piipiti oho isakita hohoma habese tuumare. u^c Hiiremi noi hee, Eo, nikemae nokoke heeba moitaqu? Hiiremi nokoi hee, Oonihe nanaho torota oorai oi dzobadzoba paipu ma khaa ngoru eseriba oqaionita nanai isanate tuumaqi abi tupu mina eraho quba ttuma eete patta saridzaquni mae? ]  Qate ete aparana naatemi Dzesuho tumakhametoi noho torota biranate pobi hiireta, Napai haba habanata ooraita nii abi tupu erake dzoobiremi nokoi nagapa qesa ma abiho dzoo naga totaqi ma totaqina oorai ota tuumaqi heeba saridzeqa meerareiqi hiibare. 9\k Oonihe abi tupu oi ao qupadzomaqi noke iihami noi nokoke moo dzoobe hiireta. Hiireqi noi Ohongaho noo ma baura noko pobi hiireta, qate hemenoma hiiremi noi nokoke qidzaiteta. A[{ Qate tumakhameto nokoi baura nokome soubireqi burisi eete isere nokomeke Dzesu pobi hiireta. Pobi hiire soubiremi noi nokoke dzeima seike tuumaqi nagapa Bettesaitta ota tuumata. yZk Oke hiire qaami Herotei erake hiireta, Dzohaneke ana ao paru geematanihe abiraho pobike abi ikanoma hiiremi ana oho totohota nookorai? Oke hiireqi noi Dzesuke moora quba dza minake eeteta. DZESUI ABI 5,000 NOKOHO QUBA PATTA BIRAITETA zYm Qate qesai hee, Eria oioniqi hiiremi qesai paha hee, Too abi agoba teei baata neta qoridzeqi eetoraiqi hiireta. hXI Qate ttoka ma haba oho soopara Herote noi noo ma baura samane oho pobi nookaqi hou peu eeteta. Oi teeho quba bahe noi Dzohaneho paru geematanita abi qesai hee, Dzohanei paha qoridzeqi baura nome ipibiroraiqi hiireta. W+ Qate nagapa teei nike kokora eetaama naatemi nagapa oke qaasuhiqa khooba nokohoke paanaitareiqi oma aima oko nikeme dzamutoqa tuumare. Oke hiiremi nokoi nagapa samaneta tuumaqi ota qusuho isere qidza mootoqi hemenomake qidzaiteta. HEROTEI DZESUHO POBI NOOKAQI SAHATETETA V U Qate nagapa teeta biranateqa eto somobasomo eetainohe naga teenaqata ooma, baura bamu naatemi paha nagapa teeta tuumare. ,TQ Dzoobireqi noi hee, Nike etoqa teteho quba samane khakhaumaino, oi sumuni, mae asini, mae heebani, mae ttumani, mae ttoba ma sasaho paramu, oke eto aimaino. XS) Moiteqi nokoi qusuho noo ma pobi hiireqa abi qidzaitareiqi nokoke dzoobireta. R  Qate bodza ota Dzesui tumakhameto tuerebe nomeke ttuttuiteqi abi songenanoma ma heme ma bamenomake qidzaitaquho beedzae nokoke moiteta. VQ%8Oonihe nokoi eto abike oho pobi hiibainoho qamunike Dzesu hiireta.P37Hiiremi hekhettidza hiireqi noi ao hairiamake qoridzeta. Qorihimi Dzesui noke patta moitareiqi hiireta. Hiiremi mai ma pai roqobeta minake eeteta. 2O]6Oonita Dzesui abi minarake hotou biireqi Peetoro ma Dzohane ma Dzakopo ma mai ma pai qaanateqi khatata oke botota aimaqi noho kira hiireta, Khatata nii qoridzare! `N95Oke hiiremi qesai moomi ao baatanipamuke eete oomi nokoi Dzesuke too khepidze eeteta. M93Oke hiireqi noi naga ota peite moomi nokoi tti ma ttaka hiiremi noi hiireta, Khatatai baataamanihe meeraho isakita ooraita eto tti ma ttaka hiibaino. L 4K%2Oonihe Dzesui oho pobi nookaqi guhu sooparake hee, Bamu, nii ai tatamaqi eto iiha ma dzoobidzake eetaino. Khatata niihoi qidzanatakoi. -JS1Noo oke Dzesu hiiremi Guhu sooparaho nagata teei baaqi soopara oke pobi hiireta, Maqa, niiho khatata ao baate bamu naate oonita etoqa banaita sesero eetaino. 8Ii0Oke hiiremi Dzesu noke pobi hiireta, Khatata name ai tatauma niihoi isanatemi nii qidzanate oonita keba ma dzapata tuumare. DZAIROHO KHATATA BAATEMI DZESU NOKE TUKUTOTA @Hy/Oke hiiremi atapa oi moohimi sama nome dzukubaquho isakiama naatemi noi tititi eete baaqi noho torota subateqi minaraho pengata isere nomeke mootoqi hee, Aoke nookami ana qidzanate. fGE.Hiiremi Dzesui hee, Anahota qidzaitaquho beedzae teei teehota qeeme oonita apei ana hesate? *FM-Uhubami Dzesui hee, apei anake hesate? Hiiremi nokoi gama bai hiiremi Peetoroi hiireta, Mai name, abi minai niike rome biire qahiqahi eetoraita qupadzomo. ^E5,Oonihe atapa oi qeemaqi Dzesuho sasake ngingitti eesuhimi idze ao dzuu ipi uhubata! D%+Tuumami atapa dzuu topoto qaata noi tii bodza tuerebe oho isakita ipi uhubaama qaami ttottai noke qidzaitaquho isaki bitta eete qaata. OC*Oi teeho bahe khatata teena naho, noho tii 12, noi batabata minake eete oorai. Oke hiiremi Dzesui ota tuusuhimi abi samanenipamu noke qahiqahi eete tuumata. ATAPAI DZESUHO TTOBA HESATE QIDZANATETA B )Hiireqi Sinabidza guhu soopara, dzapa noho Dzairo, noi baa Dzesuho torota subateqi hee, Ana dza eetemi nii naho nagata baabare. A(Qate Dzesui burisi eete tuumaqi nagapata biranahimi abi tupu minai noho beebe eeteqi noho dzoobe ma kanakana hiireta. !@;'Hee, Nii burisi eete nagapa tuusuhiqa Ohonga niike qidzaite oho isereke gama noko moite soubidzare. Hiiremi noi tuumaqi nagapa abike gama susupu pobi hiireqi hee, Eranomake Dzesui anake eetemi ooraiqi hiire hiireke tuumata. DZAIROHO KHATATA BATABATA EETEMI DZESU NOOKAQI TUUMATA e?C&Oonihe abi bosata songenanomai qaata noi Dzesuho gainene tuumare hiiremi bai hiireta. @>y%Isaitemi Geraseno haba oho abi totaqi ma totaqi nokoi gama atti uboubo eeteqi qupa muunaqi Dzesu nokoke papatareiqi hiireta. Hiiremi noi paha sisimata peiteqi burisi eete tuumarota. =w$Eetemi bosata Dzesui ikanomake eete songenanomake qidzaiteta oke apene moota nokoi oho isere gama ota isaiteta. <{#Pobi hiiremi nokoi quba oke moorare baaqi Dzesuho torota biranate moohimi abi songenanomai qaatati qidzanateta noi ao qupa pobirate ooqi ttoba ma sasa dzaabanomai oota. Noi Dzesuho oko torota habese noho noo nookaqi oomi nokoi atti minake eeteta. ;w"Qate hoo soopara nokoi quba oke mooqi sakaba tuumaqi oho isereke hoo poka naga ma nagapa abi gama pobi hiireta. :!Oonita songenai abi oke qaateqi hooho irita dzuubata. Dzuubami hooi hapa rometa sakaba qurate obata dzaga susumaqi baateta. 9 Qate hoo kitu teei qeba neta peeku muusa oomi nokoi hee, Qate nii hiiremi nana isanate hoo oho irita dzuubare. Hiiremi te bai hiibara. 8/Oke hiiremi Dzesui songena abi oke qaatareiqi hiireta. Hiiremi songenai hee, Eto nanake dzoobiremi paha iibadza nagata tuumainoiqi hiireta. \71Oiqi hiireta oi songenai qupi samaneke abi oho irita baami qesai noke eka ma ngibira tatangama suutoqi noke bakena geema oomi noi sutasuta oke gama uhutomi songenai noke dzeimaqi haba habanata tuuma qaata. Oonita Dzesui noke qasa hiireta, Dzapa niihoi ikanomani? Oke hiiremi songena samanei noho irita oomi noi hee, Anaho dzapaio Hubani. 685iNoi Dzesuke mooqi idze ma mare hiire noho dzagata taate sokateqi hiireta, Oo Dzesu Ohonganipamuho khata nii anake ikabetaqu? Eto nanake sesero eetainoiqi niike dzauri hiire. .4UUnateqi Dzesui ttokata peqihimi abi songena samanenoma teei noke saridzeta. Oonihe abi oi agoke naga qaateqi ttoba ma bareamake tuumaqi nesetu ma oma nagata qaata. D3Oonita nokoi qeehiqi Geraseno haba totaqita unateta. 2)Oke eetemi noi noko qasa hiireta, Teeqa, nikeho ai tatauma kaqani? Hiiremi nokoho sama suu qooromi hasaqu eeteqi noko qesa pobipobi hiireta, Ae, abirai sama ikanoma ooraimi oba ma utai gama noho noo qusubaitorai? Oiqi hiireta. DZESUI ABI SONGENA SAMANENOMAKE QIDZAITETA K1Attinoma naatemi tumakhametoi noho toro baa tukutoqi hiireta, Mai! Mai naname, napai dzaetake boobi. Oke hiimi noi qoridzeqi obaho pouma ma bapamu gama qamuni hiiremi ao kebarate bamu naateta. 03Qeehimi Dzesuho nese sidzobetemi meeqota. Meeqomi bapamuho isaki teei tora neta tooromi obaho pouma noko suqobidzare eetemi attinoma naateta. &/EBodza teeta Dzesui sisimata peiteqi tumakhameto nomeke hee, Napamae oba ttu biireqa totaqi qee neta biranatare. Hiiremi nokoi parai qusubaite qeemota. :.mHiiremi noi noko erake pobi hiireta, Naho pai ma nomamane dzabamane nahoi apene bahe Ohongaho noo nookaqi qusubaitorai nike oioni. DZESUI BAPAMU QAMUNI HIIREMI KEBARATETA }-sOomi teei noke oho pobi hiireqi hee, Maqa, Pai gotta ma nomamane dzabamane niihoi sasata ooraiqi niiho quba hiire. ,}Qateqa pai gotta ma nomamane dzabamane nohoi Dzesuke moorare baami abi pui siire oomi noko bitta eete sasata oota. z+mOonita teeho dzadza oho isaki ooraimake noke paha ipibire moitakoi. Qate teeho isaki bamu naatemi noho torona oorarori oke paha noho neta karabetaridzonita nike noo nookami eto arabidzaino. DZESUI NOMAMANE DZABAMANE NOMEHO ISAKI PAANAITETA c*?Oi quba dzukudzukuna ma dzahedzahena oi gama iso keke paananipamu naate soubidzaridzoni. Q)Oonita qahura oi quba ape bahe abi teei dzongi qeereqi qohareta mootomi dzadzai minarake baibudzaquho isaki. Qate abi dzongi oke qohare pesuta mootomi dzadza biranataama naatemi bamu isanataqu. (Qate gottara paha qesai ttoka bibinomata taate suuna peite gaira naatorai oi paha abi qesaho qupa adzahaha naatemi korabete nooka hiisinipamuke eete batigara naatorai ma bauraho mee samane goomoraiho isaki ooni. QAHURA NOOTA HIIBAQU OI DZONGI QEEBAQUHO ISAKI g'GQate gottara qesai baa bisata taate suuna peitemi baai suqobirorai oi abi qesai noo oke nookoraihe ttokaho iinga ma siidza ma iiha ma dzoobidza samane biranateqi sinabidza nokohoke pupubiremi meeama natoraiho isaki. X~~},|{Izyyixx wvuuOtssrrq2poonmllkOjj#iihkgfeedc{c ba`4__5^o]\\\ [4ZKYXXWVV_UUTTRR2QQ=POONMM_KK[KOIHHGeFEE2DDD*CBB2A{@@??>a=="Hiireqi apeneho oma kahosa maiho torona oota quruma soopara noi ao nokoho kira hiiremi baata. Baami bosobosake noi hee, Maqa, niiho kahosa ikabete maiho torota oorai? nUOi oonita anai abi qesaho nagata peitemi nokoi naho kokora eetorareimi ana erake eetakoiqi hiireta. A{Oke hiiremi noi qupa muunaqi hee, Ae, mai ao naho baura qaanatemi anai baura apeke eetaqu? Ttoka baurake ana bitta eetakoi qate pupu ma nenesake hiiroraquho midzake ana eetorai. ]3Hiiremi Mai noi abi oho kira hiiremi baami hee, Abi niiho isere ikanoma hiiremi ana nookorai? Oonita nii quruma soopara eete qaabi oi poike bamu naate. Oho quba isere niime ttari eete aima baa ana moitare. ^ 7Bodza teeta Dzesui tumakhameto nome gotta ma pai erake hiireta. Abi quruma minanoma teeho quruma sooparai oberama eetemi abi qesai mai nohoho torota isere hiireqi hee, Niiho quruma ma quba rasakiitoraiqi hiireta. B } Oonita qupadzomare, noma gotta niihoi baataho neta eehaha naate baabe. Taata naatetake naka paha saridze ooraita poiqa oho qaki ma naki bodzai napamaeho irita oorai. Oiqi hiireta. Hiiremi mai hee, Khata qidza name, niima nakamae qupi ma sau samaneke ttaike qaabi, naho quba samane oi niihoi keke. [ /Qate khata sabi niihoi quruma ma quba nii noke moiteta oke noi gama paimaneho neta piripirike eete bamuiteta. Bamuite qaariti baahumi nii ikake eeteqi noho quba hoo sapurunoma oke dzubetemi eranomai biranate?  Oonihe nane maike hee, Nii nookare. Tii samanenipamuke ana niiho baura eete baaorai. Oonita ana niiho noo tee ma teeke basesa eetaamanihe nii meme khata gattingaqa teeke ana moitemi dzairamane namema nanai oho qaki ma naki naatarota oke ana te mooraidzarani. z mOonihe nane noo oke nookami ttidza noho qanga naatemi noi nagata peitaama naatemi mai noke ttapuitareiqi baata. RHiiremi noi hee, Maa, noma gotta niihoi baami mai nipehoi noke moohimi baataamanihe eehahake oorai. Oonita mai hiiremi hoo khata sapurunoma oke dzuubetemi noho quba qaki ma naki era biranatorai. LOho husu biranatemi noi kokora abi teeke oho khooba qasa hiireta. SOonihe Pariseo basesa eetotaho qubake Dzesui ipibireqi hee, Oonihe eka bosa khatai dzoota baura eetomi khata sabi baata. Oho qubake nanei nagapa dzamoiteqi nookami gitta ma kuiho husu biranateta. 2]Oi teeho quba bahe khata sabi nahoi bamu naateqi baataho isakita qaariti poike paha eehaha naasubi. Oiqi hiiremi nokohota qaki ma nakinoma naateta ooqi Dzesui hiireta. q[Ma burimakau khata sapurunoma oke aima dzubeteqa hoo ma patta eetemi qaki ma naki napahota biranatare. eCOke hiiretahe, mai burisi eete kokora abi pobi hiireta, Nii hairiamake tuuma ttoba ma sasa qidza bagenoma aima baa khata sabike dzapireqa oke sasa dzaaroqa boto nohota ringi dzoobireqa noke khataho isakinomaitare. )Eetemi khatai hee, O mai name, anai Ohonga ma nipeho pengata kahosa bamenoma eete ooraiho qubake bamu anake khataniqi hiiremi isanataqu. dAHiireqi noi qoridze tuuma qaarumuti mai nomeho dzagata biranateta. Oonihe noi sererahuke baaqomi mai ao noke moohimi baruna nohoi heme eetemi noi torouma tuumaqi khatake dzoge biire aimaqi kanabeta minake eeteta. -SOho quba anake khataniqi hiibaquho isakiama naate ooraihe nii nookami ana isanate niiho kokora eeteqa qeepe ma haba gattiqa saridzaqu mae? Oke hiibakoiqi hiireta. !;Ana isanate qoridzeqa tuuma mai nameho torota biranate noke eraiqi hiibakoi, Mai name, anai Ohonga ma nipeho pengata kahosa bamenoma teeke eete oorai. $~AQaanatemi noho ttidza qosu sahaubami noi hee, Iidzi. Mai nahoho kokora abi samane nokoho patta meupui ooraimi ana ikaqi hiireqi erata seebe meeorai? }Dzoobiremi tuumaqi huhu ma sasa noko hoo moiteta oohota noi teeke nome quba muunare hiiremi oho soopara nokoi qaanateta. q|[Horesa eetemi noi abi hoo kitunoma teeho torota qasa hiiremi noi noke hoo kokora eetareiqi dzoobireta. ~{uNoi quba nomeke piripirima eete bamuiteta. Qate haba ota seebe mina biranatemi abi khata noho ttidza horesa eeteta. !z; Oonita qupi samane naataamake khata sabi ao quba samane nome ttuttuiteqi haba kharata tuumata. Tuumaqi haba ota noi munasa munasaho isakita oota. Iy  Ooqi khata sabi noi mai nome pobi hiireta, Poro tongo nane ma nakaho naataridzo oke nii ao batabiremi naka mai eetare. Hiiremi mai noi qubadzage dzapa samane batibireqi nopo moite soubireta. ?xy Ma Dzesu paha hee, Abi teeho khameto eseri oota. Pw Oonita oho qesa kahosa abi teei Ohongaho neta qupa burisi eetemi angero ma kara nokohota oho qaki minanipamu ooraridzoni oiqi hiireta. OHONGAHO KOKORAKE DZESUI MAI MA KHAMETO ESERIHOTA MOOTOTA Tv! Saridzeqonoke qesama dzaira nome gama ttutuite noko pobi hiibakoi, Maqa ttuma sarara naho teei bamu naatori oke ana qiri minake eete poiqanipamu saridze. Oonita napai gama oho qaki naatareiqi hiibakoi. Hu Dzesui hee, Paha oke atapa moninomata hiire. Noho ttuma sarara tenihota teei bamu naatemi noi ikake eetaqu bahe ao hairiamake dzongi qeereqa qiri minake eete naga sarautoqa saridzakoi. CtQate Ohongaho tuputa abi 99 rike ma pobi oomi teei kahosaho neta ooqa qupa burisi eetemake oho qesa qusuho angeroi ikake eetaqu? Oi nokoi 99 nokohoke nookami isanatoraini qate teena ooqaho quba qaki ma naki minanipamu naatakoita nike naane quba naho nookami qanganataqu? ABIHO QAHURAKE TTUMATA MOOTO HIIRETA RsBaa nagapata biranate qesa ma dzaira nome ttutuiteqa nokoke pobi hiibakoi. Maqa, naho sipisipi erai dzaetemi anai qiri minake eetoriti ao saridze oonita napai oho qaki naatare. Oke eete hiibaridzoni. br=Noi qiri minake eete saridzeqa qere kharupe biire qaki naate burisi eete baabakoi. 'qGNikehota abi teeho sipisipi 100 ooraimi nookami oho dzareta teei dzaetemi noi isanate 99 nokoke hoo poka rometa qaateqa tuuma temuho qirike eete saridzakoi. @p{Oke hiiremi Dzesui oho quba qahura erake hiireta, oBaami Pariseo ma qeteqeta abi oho niqi hiireqi erake hiireta, Ae! Abirai ikake eete kahosa abi dzeimaqi nokoma ttaike patta muunorai? Wn )Oonita ttagetti apiapi kahosanoma ma kara nokoi Dzesuho noo nookareiqi baata. m #Oi bamunipamu. Tomuho qaai bamu naatemi susu ma sasa naatemi oke ikake eetaqu? Ooma ttokake bibi moitaquni mae quba naane ma naane eetaqu? Oho tete bamu naatemi koseta biidzakoita nike marangata eto peperataino. Tomanomai nookare. Oiqi hiireta./lW"Oke Dzesui paha tomuta mootoqi hiireta. Marangaho tete oi qidza tomuho qesa. Oonihe tomuho meke bamu naatemi oke ikake eetemi noho qaa ma meke paha biranataqu? =ks!Oonita nikehota apei naho tumakhatanipamu naataqu noi ttokaho tete samane oho dzore keke naateqa anake iiha qaarare. Oiqi hiireta. MARANGAHO TETE MEKENOMANIHE ETO OTA PEPERATAINO Aj{ Oke hiiremi noho qupai hee, Isanatakoiqa hiibaquko noi kurebetare qeemakoi. Qate noho qupai hee, Qidzoke isanataquiqi hiibaquko noi ao bosata hasuho maimane dzoobiremi noko kiridza apeke abi qiba temuke moitemi noho qupai kebarataqu oonita eto pureke marangake mai eetainohe bageke eete qupadzohiqa mai eetare. *iMHiireqi Dzesui oke paha qaaho maimanehoto mootoqi hiireta, Ma paha Abi qiba teei qaa qogoimaqi baahumi abi qiba temui noma noko qaa eetare hiireqi bosata iiha dzoobireqa hee, Iaqa, noho abi tupu oi tubenti ttauseni qaate nahoi teni ttauseni keke oonita anai noke isanataqu mae bamu? @hyOi noi etoqa sohoroqa husi ma pai mootoqa naga gotta ipibidzare bitta eeteqi qaatemi abi baaqa hee, Idzii, abirai naga nome sohoroqi gootoriti qaate ooiqi sosoridzo hiibainoho qubake noho ttuma isanataama naatemi noi ikaqi hiireqi sepeke sohobaqu? Oonita maranga hiibi oke abi qupadzomaqi oho tete mai eetare. g2f]Oke hiireqi Dzesui oho totaqi paha nagata mootoqi hee, Oi nikehota teei baura naga teeke gootare hiireqi bosata habese ttuma nome isaite moomi isanatemi gootakoi. e{Oi teei naho tumakhata naatare hiireqi sama nome marangaho pobi hiire qeemami isanatakoihe, tete teei paha ooraidzara. dTeei anake iihare hiireqa mai ma pai, noma ma nane, sase ma dzaba, ata ma khameto, qesamane oonomata atimami bamu isanataqu, bamu. `c9Qate abi paha samanenipamu ttutturatemi Dzesui noko dzaga bobotoqi pobi hiireta, \b1Oonihe qesaho dzapa bosata hiireta nokohota teeqai bamu ttaike oho patta muunaqu, oke ana bamu dzaheitaqu ooiqi mai hiireta. Qogo noo oke Dzesu noko pobi hiireta. NAPAI MARANGAHO POBI NAATEQAKE DZESUKE IIHAKOI zamHiiremi mai hee, Oonita nii tete ma sobadza ma apota tuumaqa tototo hiiremi abi baa naho naga pui siibare. >`uMootomi abi minahota qanga naatemi noi qaru khata nome pobi hiireta, Hairiamake tuumaqa nagapa sigi ma sasana, tume ma dzagana oorai ota abi habana, nese qupi, pone ma qosu, abi oonoma keke dzeima baabare. Oke hiimi qaru khata qusubaiteqi tuumatati baaqi hee, Oke ao eetenihe naga pui siibaamake oorai. `_9Oonoma keke hiiremi qaru khatai burisi eete oho isere gama mai nomeho torota mootota. N^Qate temui hee ana ata naate ooraita qeemaquho isakiama naate. 9]kQate teei hee, Maa, anai burimakau eseri eserike quba dzeimoraiho dzare 5 oho ttuma eete oorai. Anai nokoho beedzae isaki toronaitaridzonita nii qaatemi ana ota tuumare. M\Oiqi hiiremi tuumami nokoi gama totoho teenata hee, Nii qaatemi nanai bamu qeemaquiqi hiireta. Oi bosabosai hee, Anai dzoo teeke ttuma eete ooraita oke tuuma moorakoi, qaataquho isaki bamu. i[KQate pattake roibete oomi noi qaru khata nome dzoobireqi hee, Patta abanire oonita ao baabare. *ZMHiiremi Dzesui gotta ma pai teeke hiireta, Abi mina teei hoo ma patta mootareiqi bosata abi oona baabarota nokoho dzapa hiireqi pobi dzoobibiremi tuumata. YOke hiire qaatemi oona patta muunota nokohota teei hee, Ape ma apei Ohongaho pobita dzuubaqa ota patta muunaqu nokoio agoagonomani. nXUOi nokoi quba apema niiho kiridza ma qonoqono eetaqu? Baamuta oho ipi ma arike nii abi pobiho tukutuku bodzata saridzakoi. Oonita oonomake eetemi niike agoagonomaniqi hiibakoi. SINABIDZA BAI HIIREMI BAMENOMA NAATARIDZOHO QAHURA W  Oonita nii hoo ma patta teeke eetare hiireqi nese qupi ma abi habana ma qosu ma pone ma abi oonomake ota dzeimami muunare. V Oke hiireqi abi teei Dzesuke naga nometa dzeimata noke Dzesui hee, Tete erake qupadzomare. Nii hoo ma patta teeke abiho quba eetare hiireqi etoqa quruma minanoma, qesa ma dzaira niimeke ota dzeimami noko ipi ma habarake hoo ma patta niiho quba biraitaino. ,UQ Oi teei sama nome qusubaitemi noke ai quratakoini qate teei sama nome ai quratemi noke qusubaitakoita qupadzomare. IPI MA ARIAMAKE HOO MA PATTA MOOTARIDZOHO TETE eTC Oho qubake nii noho nagata peiteqa bosa bahe ipiqata habehima mai baaqi hee, Dzaira name, nii isanate dzamonoqake habesare hiiremake isanate nii ota habesemi oona habese ooraqu oi nokohota nee ma baunoma naatakoi. ]S3 Oi erake eete oorai. Nike teka oke mai eetemi eto naga oho mai baaqi niike pobi hiireqa hee, Maqe, teka nii aima oorai oke abi dzapa pobinoma erake moitareiqa hiiremi nii midzata qeemaqi kharata habesaino. RHee, Qate teei ataho kiridza ma qonoqono biraiteqi nikeke ota dzeimami nike etoqa ao hairiamake abi mimiho teka mai eetaino. QObetemi Dzesu moomi aabe oona oota nokoi ao hairiamake teka qidzake mai eete habeseta. Oho qubake noi nokoho nooke erake hiireta. ^P5Hiiremi nokoi noo ipi apeke hiibarota, bamu. SAMA QUSUBANOMAKE DZESU MIDZAHUBAITETA 3O_Tuumami Dzesui ipibireqi noko qasa hiireta. Maqa, nikehota khatani mae hooni mae haa teei koseta taatemi dzuma qubake nike te hairiamake noke dzeimoraidzarani mae? TN!Hiiremi noko too saa eete oomi Dzesu abi oke qidzaite dzoobiremi tuumata. {M qDzuma bodza teeta Pariseoho bosaqobaqoba teei Dzesu noma nopomae ttaike patta muunareiqi noke dzeima nagata peiteta. Peitemi abi oko ma boto tabaranoma teei noho dzagata oomi moota. Oonihe Pariseo nokoi Dzesuke rittabetota. Rittabete oomi Dzesui hu nooho maimane ma Pariseoke asabireqi qasa hiireta, Nike hu noota moohimi abike dzumata qidzaitaquho tete oorai mae bamu? L K #Oonita nike anake teeteqa bamu paha naho mee mooraquhe abi naga nike qopa nikemema gama ngausaho pobi naate qaaqa qaaqa kebanoke hee, Ohongaho Dzaapa baabe, Dzoobe, dzoobe, totoho oonomata hiireqanoke nike bodza ooqata naho mee moorakoi. Oiqi hiireta.J/ "Hiireqi noi hee, O Dzerusaremu, Dzerusaremu abi nike nookare. Khokhora paimanei khameto nokomeke ttuttuite hira pesuta mootoraiho isakita ana nike qidzaita quba hiire baoraihe nike oho goottae eete qaru abi nahoke omama teetorai, too abike gama teetemi bamu naatorai. I !Oi meenipamu poiqi ma iihai ma iihai temuta tuumaqa Dzerusaremuta biranataridzo oi teeho bahe too abi baataquho qopaio Dzerusaremu. [H/ Hiiremi noi burisi eete noko pobi hiireta, Oo, nike tuuma haa teeko oke eraiqi pobi hiibare, Nookare, anai songena iihaqu ma abi qidzaitaqu oke poiqa ma iihaike eetoraqutoke iihai temuta teteta tuumakoi. G9 Noo oonomake Dzesui hiimi Pariseo qesai noke atti hubaiteqi hiireta, Maqa, Herote ao nii teetare hiirenita nii haba erake qaate mainata tuumare. HF  Oonihe abi qesa poiqa dzapa pobinomai ipita pobiama naatakoi ma poiqa qesa dzapa pobiama nokoi ipita oho pobinoma naatakoita qupadzomare. DZESUI DZERUSAREMUHO QUBA TTI MA TTAKA HIIRETA BE Oi ttoka ma haba samaneho abi ota dzuubakoihe nike bamu. aD; Oonomake hiiremi nike moomi Abarahamu ma Isaka ma Dzakopo ma too abi ma kara nokoi gama Ohongaho pobita dzuubahima nikemaeke qirutomami sasata ooqa eema ma totoqu eesuqa sama nikeme iiga minanipamuke hiibakoi. mCS Hiiremi anai totoho erake eete hiibakoi, Anai abi naga kahosanoma nikeke ruume oonita ao papatare. :Bm Hiiremi nikei eraiqi hiibakoi, Maqoe, nii nanaho otoba patita sinabidza hiiremi nookata ma paha nanai niima napai qesa dzaira eete ttaike patta muunata oke nii qupadzome? bA= Oi erake eete oorai. Naga oho mai qeemaqi tete siiremake qesa nikei pouta baa tuputupu teete too dzoobireqa hee, Ae, Soopara naname, tete geemo. Hiiremi anai erake hiibakoi, Eehe, nike ika nena oke ana ruumeni. O@ Hiiremi noi abi noko pobi hiireta, Bamu, abi samane tete pou takurata dzuuba quba bitta eetakoi oke ana bamu nike ikobetequ. Oho qubake nike hairi eetainohe ao ota dzuubareiqi beedzae eetare. /?W Oonihe Dzerusaremuta biranataamake oomi teei noho torota qasa noo hiireta, Soopara name, abi samanei sinabidzata sumudzate qidzanataqu, eo oberaqai ota qidzanataqu? >  Oonita Dzesui haba ogamaqi nagapa samaneta peite ota sinabidza hiire hiireke tuuma qaaramuti Dzerusaremu ota biranateta. 2=] Oi iisiho qesa. Oke atapa teei aima qausoma sarete teenaite mootomi qausoi gama oho quba qura huitakoi. Oiqi hiireta. OHONGAHO POUTA DZUUBAQU OKE SAMANEI BITTA EETAKOI i<K Oke hiireqi paha teena oke Dzesui hee, Ohongaho pobi oke qahura apeta hiiremi pobirataqu? ; Oonita Dzesui erake hiireta, Ohongaho pobi oi quba apeho isaki ma oke quba apeta mootomi isanataqu? Oi moepaho gottarai quba gattingaqanihe abi teei oke aimaqi dzoo nometa dzaaromi peite eeho qesa naatemi nee gohabaqi ota taate sumudzataquho isaki naatorai. : S9 Dzesui noo totoho oonomata hiireqi oona bai hiiretaho nenake gama midzahutaiteta. Qate Dzesui baura qidza samane eetotaho qubake garubai gama boto teeteta. SINABIDZA MEUPUNOMA NAATARIDZOHO QAHURA 38_ Qate ataparai kabira bahe Abarahamuho dzuu kokonipamu, oonihe Saatai ao tii bodza 18 oho isakita noke suuto qaimi dzumata noho eka saqoromi nikehota obera naate kaqani! -7S Hiiremi Dzesu Sooparai oho ipike hee, Ae ikoiko abi nike, dzumata nike burimakau ma ttogi nikeme eka saqoroqi noko oba muunareiqi ota dzeima tuumaamani kaqa! _67 Oonihe dzumata baura oonomai biranatemi guhu sooparahota obera naatemi noi abi tupu pobi hiireta. Baura bisa napahota oorai oi qupi qesaqesa oonita nike bodza ooqaho nakuta hemenomaho baura eetaqu oi teteni. a5; Oke hiireqi boto nome noho irita mootomi sama ao pobiratemi noi Ohongaho hasa hiireta. 4 Heme nohoi tii bodza 18 naatemi atapa oi ao hohoqa naate oota. Oonita Dzesui noke pobi hiireta, Atapa, heme niihoi ao bamu naatare. 3  g2G Dzuma teeta Dzesui Sinabidza guhuta peite abi banaiteqi moomi atapa hemenoma teei oota. 61e Bibi moite qaama bodza bamu naatemi mee goomaama naataquko oke isanate geema biidzakoi. Qupa napahoho qahura oke hiireqi hiireta. ATAPA HEMENOMAKE DZESU DZUMATA QIDZAITETA 0 Hiiremi dzoo sooparai hee, Mai name, nii qaatemi ana isanate paha tii teenaqaho nakuta noho khooba ttoka sakate bibi moitaqu mae? `/9 Qaami noi dzoo sooparake pobi hiireta, Maa, ao tii tapariho isaki anai ee muri eraho mee qiri eete baaorai. Oonihe bamu naate qaimi naane quba ee oi sepeke ttoka mina karabetaqu? Baamu, oonita oke ao geemaridzoni. 6.e Oho quba Dzesui oke gotta ma paita mootoqi erake hiireta, Abi teei ee muri dzoo nometa dzaarota. Dzaaroqi qupi samaneke baaqi mee nohoho qiri eetemi bamu naate qaata. -3 Oi bamu, nike Ohongaho neta qupa burisi eetaama naataquko oho qesa dzaetakoi, oiqi Dzesu hiireta. OHONGAI TE HAIRIAMAKE ABIKE GAUBIDZAAMAHO QAHURA I,  Qate Siroamu oma penonoi abinike khooba apeho quba abi 18 nokoho irita taatemi baateta oho quba nike nookami abi nokoho kahosai minanipamu ooqi Dzerusaremu abi ma nikehoke riitorai mae? >+ w Oho bodzata Dzesu pobi nookami Garirea abi qesai Dzerusaremuho biirita kiridza qeereqi kabira dzuubetomi Pirato hiiremi qaa abi nokoi abi oke kabirama gama dzubeteta. Noo oke Dzesu nookaqi abi tupu pobi hiireta, Quba bamenoma oi Garirea abi nokoho irina taateta oho qubake nike hee, Idze, noko poi abi kahosa minanomanita ipi oonoma saridzeiqi hiire mae? Oi bamu. Nikemae qupa burisi eetaama naataquko oho qesa gama baate bamu naatakoi. *  )3 ;Oi kahosa niihoi bamenomanipamu oomi noi niike sutasuta tatangata mootomi nii qidzoke ota biranataqu, bamuta ao qupadzomare. Oke hiireta._(7 :Dzesui hee, Oi paha teei niiho kahosa eete ooqi niike aima ttoka sooparaho torota tuusuhimi nii qupa niimeta hee, Idze! Eto ttoka sooparai naho nookami qanga naatemi anake sutasutaho pobi hiiremi pirittani anake aimaino hiireqi nii ao teteta temuke kebaitareiqi oho baura minake eetororai. Oonita paha Ohongaho neta oonoma eetaridzoni. w'g 9Nikemae ao khooba mooqa hee, Meenipamu ooniqi hiibarorihe bamu. AOKE OHONGAKE SARIDZE DZAIRA EETARIDZOHO NOO [&/ 8Hiiremi sapara naataama. Oi quba oonoma ttoka ma habata biranatemi oke nike ao sauqata moo qupadzomorai. Oonihe ana nike quba biranataridzoho qamodzamodza hiiremi nike ikoiko apeho quba khooba ruume naatorai? U%# 7Ma paha nike hee, Utai dzaga neta toororaita haba ngorubatakoiqa hiirorai. )$K 6Dzesui abi tupu oke dzaga bobotoqi hiireta, Ma nike apata moohimi perettabi peitemi nike hee, Oo quu taatake boobiqi hiirorai. Hiiremi bamu haba naataqu. #} 5Oke eete oorakoi. Mai ma khatai naho nookami teei ai tataumakoini qate teemui bamu. Oho qesa pai ma khatata nopoho qupa maina paina naatakoi. Motami ma anapidza oho qesa ota batabidzakoi oi oonomaho isaki naatakoi Oiqi hiireta. QAMODZAMODZAHO TETE w"g 4Oi naga teeta eseri nooka hiisi eetemi tapari basesa eetakoi. Mae tapari nooka hiisi eetemi eseri bamu. !  3Mae nike qupadzomami anai ttokata gaibami oho quba hasu biranataqu? Oi bamu. Hasu bahe hu ma koridza samane biranatakoi. f E 2Oi sobasoba bamenoma teei naho irita biranataridzoho qubake ao naho ttidza qosu sahauborai. uc 1Nookare, Anai eepa bamenoma teeke qeeba quba baatanita naho qupai hee, Eto bodza sepeke kharanataino. X) 0Abi teei ruume quba oberama eetemi noke isakiqata teete pobitakoi, qate teeho gesina mina oomi noke soopara baura samaneke moitemi noi oho isakita ttuma mina aimakoi, mae noi baura sesero eetaquko noi oho ipike quba bamenomanipamu saridzakoi. Oi teeho bahe noho isaki mina kekeni. KIRISTUI MAAMI HU MA KORIDZA SAMANE BIRANATORAI 1 /Oi keke bahe maiho dza hiireta oke abi noi teqaha ruume naataranihe sepeke noho noo ai siginaitetaho qubake noke paha bitte batte biidzakoi. 7g -Oonihe naga sooparai qupa nometa hee, Mmhm, Mai qoqotoke baaoraiqi hiireqa ao oba ma patta saqubema muunami qiba noho ruume naatemi noi kokora abi ma paimaneke buribaroke teete ooma mai nohoi bodza oonomata seike baaqi oke mooqa abi oke naga sooparaho isaki qaanate noke abi sepe naatareiqi hiibakoi.  .jM ,Oi mai oke mooqi ao noke quba tongo nomeho sooparake upubidzakoi oke ana meeke nike pobi hiire. nU +Naga soopara oonomai baura idzoidzoke eete ooma mai baaqa mooraqu abi ooho isaki bagenoma naatakoi. I  *Hiiremi Sooparai hee, Oonita apeho nokanoka isanatemi noi tuhotuho abi qesake soopara eete qaami patta ma quba samane oi bodza nome ma nometa iso keke biranatoraqu oho tete qupadzomare. q[ )Oke hiiremi Peetoroi hee, Qahura noorake nii abi minaraho quba hiireni mae nanaqaho qubake hiire. 7 (Qate Abiho Isaki anai gume abi bamuhe anai baabaquho bodzake nike ruume naatoraita roqoroqo ma sahasahama oorare. KOKORA ABI QIDZA MA QANGAHO QAHURA X) 'Oonihe paha erake qupadzomare. Gume abi teei naga teeke geemareiqa bodza ma teteke noi te paanaitemi nagaho soopara nookoraidzara. Nookaquko noi qesama nokoi ao noho beebe eeteqi noke naga qaanatakoi. 7g &Oi mai noi saubapota baabaquni mae dzuridzarita baabaquni mae bodza apeta baabaqu? Baaqa moohimi baura abi nike roibete beebe ooma nikeho isaki bagenomanipamu oorakoi. eC %Oi oho mai baaqi moomi baura abi ao noho quba roibete ooma mai noi nokoma dzuubaqa nokoke kokora eeteqa hiiremi noko patta muunaqa qidzanatakoi oke ana meeke nike pobi hiire. Oonita baura abi oonomaho isaki bagenomani. T! #Oonita mai teei ata naateqi ao burisi eete nagapa baahumi abi noho beebe eesuqi ttoba dzapire dzongi qeere noho quba ao tete geemami hairiamake dzuubaquho pomake qupadzomaqi tete oke nikemae roibetare.  $nU "Oi abiho qupa ika neta oorai oio noho ttumaho isaki oonita qupadzomare. ROIROIHO TETEKE QUPADZOMARE O !Oi qusuho iisuta gume abi peitaamani, oho ttuma nahusa eetaamanita nike qusuho ttuma oho sengi qidza tatanga nikeme quba saridzeqa oonomaho ttuma mai eetare. Oi ttokaho quba qesa nikeho torona naatoraita nike oho ttuma quba hiiremi biranatemake oke nike gama abi habanake moitemi nikehota qusuho ttumai meupu naate qaarakoi.   Abi hohoqa name, nike nookare, Ohongai pobi nome nikeke qaanataqu bahe oke gama nike moite soubidzaquho dzake noi eetorai. B } Oonita quba apeho baurake nike eetoraqu bahe Ohongaho baura ooqake eete qaama Ohongai quba qesa samane nikehoke haba habara mooto tuumami isanatakoi. DZESUI ABI TUPU NOMEKE TTAPUITETA   Abi Ttokaho nena nokoho poma oke eete ooraihe qeepe ma haba nikehoi dzaetorai mae? Oke Ohonga mai ao sauqata tete qupadzomorai. n U Oho quba etoqa hee, Napai patta ma oba apeke muunaqu oiqi hiireqi oonomaho qupa ororo eetaino. \ 1 Oonita nookare, baa ma bittina sobadzana biranatorai oke Ohongai ttoba ma sasanomaitoraihe oho ttuma mina bamu, ao ihaike qeeremi bamu naatakoi. Oonihe Ohongai nike moomi tobe sumanomanita qaarakoi. Oonita nike ai tataumaqi ikaqi hiireqa hee, Ohongai qidzoke napake ttoba ma barenomaitaquiqi hiibaqu? QUSUHO TTUMAKE TTUTTUITARIDZONI   Ma sihidzaho tete paha moorare. Noko angi angitaama, asi ootaamanihe noko haba biirorai ma nee ma bau nokohoi gattiqa bamu. Soromoho nee ma bau oi minanipamu ootahe sihidzahoi nohoke riitoraita oho khooba qupadzomami oi sihidzaho pobi keke bahe paha nikeho. ]3 Tete oonoma ooraamanita khooba apeho qubake nike oho qaseqase samaneke qaupuitaqu? oW Erake eete oorai, Abi teei sama nomeho baku geemami oho quba noho oora ma qaara minanataqu mae? - Oi nike neeke moorare. Nokoi dzoo eetaama, iisu ma paramu teeke mootaama oonihe Ohonga noomae noko sogo moitorai. Oonihe Ohongai moomi nee oi quba gattiqa ma sepeni qate noi abi nikeke moomi noho baruna heme biranataridzonita noi abi nikeho pati qohatemi isanatakoi. gG Oi sama nikehoi meeni qate ttoba ma bareio sasa, Pattai dzaetakoini qate qaraqaraio oorakoi. \1 Oke hiireqi Dzesu burisi eete tumakhameto nome pobi hiireta, Nike noorake nooketa ttokata qaaraquho quba eto pattaho iiha dzoobidzaino ma sama nikehoi ttoba ma sasa apeke dzaabaqu eto oho qupake muunaino. P Oho quba nookare, abi oonoma qoredza eeteqi Ohongaho pengata quba samane nomeqaho quba qaanataqu noi oho ipike quba bamenoma saridzakoita qupadzomare. QUBA TEEQAHO BEDZABEDZA EETEMI ISANATAKOI Q Oke hiibakoiqi abi oi hiiretahe, bodza ooqata Ohongai erake hiireta, Potutu nii! Qupi eraho nakuta nii baatake boobi. Oonita quba tongo minanipamu niihoke apei mai eetaqu? Oiqi Ohongai hiireta. [/ Oke eeteqanoke naamaeke pobi hiireqi hee, Qupa khata name dzoobe! Poiqa moomi nakaho paramu tii samaneho isaki mootomi ooraita qidzanatorare hiireqi nakamae patta ma oba saqubema muunaqa qakima naki eetorare. !; Anai isanate goottara oho paramu naga gamitti nameke eseqotoqa paha mimiqapa gooto mee ma gottara samane name oho nakuta mootomi bageke eete qaarakoi.  Gairai biranaatemi oho mai qupa nometa hiireta, Ae anai mee minanipamu oke ikata paramu mootoraqu? Bamuta erake eetakoi. ~  Hiireqi Dzesui noo oke gotta ma paita mootoqi erake hiireta. Abi quba tongo minanoma teeho dzoota mee gairai biranateta. 3}_ Nookao, abi teeho quba samane huba haba biiremi oho quba noho oora ma qaarai qidzanataqu mae? Oi Bamuta nike eto peetta ma qeraqeraho angita dzuubainohe atti ququimare. r|] Hiiremi Dzesui kaitomaqi hee, Oonita apei hiiremi anai quba samane nikehoho batabidza abi naataqu. J{  Dzesui oke eete noo hiiromi abi tupuhota teei hee, Banaita name, nii isanate nane gotta nahoke pobi hiiremi quba tongo nanai aimaridzo oke noi eto nome quba qahitotainohe ao batabidzare. z{ Oi bodza ooqata keke Qaheuba Sumasa noomae oho noo nike banaitemi hiibakoi. ABI ETO TTOKAHO MEUPU QUBA BEEDZAE EETAINO -yS Oonita, tumakhameto name, ibo abi oonomai nike qomaqoma hiibareiqi sinabidza guhuta dzeimaqu mae ttoka sooparaho neseta dzeimaqu mae bise ma baise ape ma apeho pengata dzeimaqu bodza ota etoqa nike iiha ma dzoobidza eeteqa hee, Ikaqi hiibaqu mae noo ipi ikanoma hiibaqu ooiqi hiibaino. pxY Qate qesai Abiho Isaki anake ruume naateqi obera hiibaqu kahosa nokohoke dzaamutaquho tete nome gattiqa ooraihe, apenei Qaheuba Sumasaho isaki moo pobiteqa qanganiqi hiibaqu nokoho kahosake dzaamutaquho tete ooraidzara bamu. Tw! Qate teei anake bai hiiremi noke anai paha angeroho pengata bai hiibakoi. v3 Oi keke bahe apenei anake raraku biireqi abihota paanaitorai nokoke Abiho Isaki anai isanate Ohongaho angero nokoho pengata raraku biidzakoi. Su Oonita nokoho ttuma gattiqanihe Ohongaho pengata nikemaeho ttuma minanipamu. Qiba gee nikehoho dzare oke noi gama aimaqi aimaqi nikeho pati qohatakoita noho torota inobetare. DZESUKE QAUPUITAQUHO TETE t) Oonihe qupadzomare, Nee kipadza boto teena oke abi qesai tu Toeama ttuma eetoraihe, Ohongai teqaha noko teeke ruume naasuidzarani, bamu. `s9 Qate teeqaho attike eetaridzoni. Apeho atti bahe nike baatemi iibadza nagata dzoobidzaqu ma oho neta nikeke ingonaitaqu oho beedzae oi Ohongaho torota ooraita meeke noqaho qubake ququimare oke ana nike pobi hiire. =rs Dzesui hee, Dzairamane name, qesai nikeke teetemi baatakoiqi hiiremi etoqa oho attike eetaino. Oi nokoi nike teetemi baatemi oho heeta nokoi paha quba apeke eetaqu, oi bamu. Lq Oonita qupita noo teeqake hiiremi oi aoke ete dzadzata abi samaneho tomata dzuubakoi. Dzahe noo teeke hiiremi eehe, ao abi minaraho noo naatakoi oke qupadzomare. APEKE QUQUIMAMI ISANATAQU? Op Nokao, quba dzukuma ma dzahedzahena oi gama paana naate soubidzakoi. fo G Oonita quba oonomai biranatemi abi huba haba biireqi qesa qahiqahi eetemi Dzesui burisi eete tumakhameto nomeke bosa pobi hiireta, Maqa, Pariseoho ikoiko oi maa uubaqi qesa dzoobaquho isaki oonita eto oho patta naataino. inK 6Oi nokoi hee, Noi noo teeke oberama hiimake oionita noke aima qomaqoma hiibakoiqi hiireta.m 5Noo oke Dzesu hiiremi Pariseo ma Qetaqeta abi nokoi noke anginaitareiqi qasa noo bamenoma samane noho torota mootota. [l/ 4Oonita hu nooho maimane ikaqi nikemae nokanokaho tete ota dzuubaama naateqi qesai ota dzuubare hiiroraike nike naane quba tete siireqi teteho gehigehi dzukurorai? Idze nikeho bame minanipamu biranatakoi. Pk 3Apeneho dzuuhoke qeeteta bahe bosata Abereho dzuu ma tuuma qaaramuti Dzakharia noke haqa ma Biiriho takurata teeteta abi oonomaho dzuu samane oonita nokoho dzuu gama abi naga nikeho irita peitakoi. j 2Teetemi baate qaamake ttokaho husi ma pai moototaho bodza neta nokoho dzuu oke taanga abi oho qereta gama suraitemi bamenoma naatakoi! 2i] 1Oi Ohongaho noo nokanokanoma teei eraiqi hiireta, Anai abi naga nokoho torota too abi ma qaru abi samaneke dzoobiremi tuumami nokoke sesero eete teetemi baatakoi. h 0Oi uimane neimane nikehoi too abike teete qaata oke nike qaupuiteqi eranomake eete abike sesero eeteqi isere nikeme ao ota mootorai. vge /Uimane neimane nikehoi too abike teete baaoraimi nikemae baura oho koko ipibireqi oho mumure biirorai. kfO .Hiiremi noi hee, Oionita nike paha oho mokosu koko moohiqake eete qeemorare. Oi teeho bahe nike sepeke abiho irita bame samane mooto peitemi areare hiiremi nike teqaha oke boto nikemema hesate adzahahaitoraidzara. Bamu. uec -Oke Dzesu hiiremi hu nooho maimane teei hee, Banaita naname, nii noo oke hiireqi paha nanake kootore. Md ,Pariseo nike Qetaqeta abima gama ikoikonomani. Nikeho naku oi quba apeho isaki? Abi teei ruume naate sepeke qura tuuho kebake qooro qahitotorai nike oho isaki oonita oi quba bamenomanipamu! c +Oi Pariseo, nike sobadzata tuumami abi nikeho dzapa hiire qusubaitemi nike totoho oonoma nooka quba dza eetorai ma nike sinabidza guhuta peiteqa oho habehabe qidza bosabosa ota habesa quba dza minake eetorai Idze, nike oho ipike quba bamenoma saridzakoi! Xb) *Oi Pariseo nike meeke ttumani mae pattani mae quba naane ma naaneke saridzorai oohota saninoqake oho kokoqake aima Ohongaho tteki quba mootorai. Oho qanga bamu, oke eetaridzonihe nike oonomake eeteqi dzasa tetenipamuke ruume naateqi sasaqake sooroqi oberama abike qahitotorai. Oke eetoraiho qubake nike quba bamenoma saridzakoi! Za- )Nakui saasari ooraquko nike qoredza bahe baruna heenaho teteke gesina naatakoi. p`Y (Ohongai sasake korabetetai nakuma gama korabetetanita abi naga nike ikaqi hiireqi ota obera naatorai? $_A 'Eetemi Dzesu Sooparai noke pobi hiireta, Maqa Pariseo ma nikei ttuba ma qapuho sasaqake akobetorai qate nakuta guume ma rasaki samanei hee baaqorai. 0~}|{{Azy~yxTwvuuKttsmrr q!pp$oo ncmll-kijihggfle>ddZcc*bbMaa+`h__(^S]]!\\[5[$YYqXWWTWCV0VU&TTSRRXQQP!OvNN*M]LKKJII*HGGsFEE?DD8CC0BA@@B??2>>E==<)((('&&&.%%6$##'"!!!$ hW#b`qTDd { HB8Q h O 2 f m6mh<00|Wq*Oi Samuho geeta Tabiti noomae noo qeeteqi Ohonga mai ma Kiristuhoke hiireqi eraiqi hiireta, Sooparanipamu Nii Soopara nahoke hee, Anai ibo niihoke suqobireqi niiho pesunaitakoi. Oonita nii oho beebe eeteqi poro qere nahoho samaqata qoobakoi. V +U/)Nokoi torona oke qaatemi Dzesui nokoqake toronaiteqi hiireta, Abi qesai ikanomake eeteqi hee, Kiristui Tabitiho eema ma khataniqi hiirorai? T (Hiiremi oho quba abi paha teei noke noota toronaitaquho isakiama naate qaateta. DZESUI DZUTA ABI MIMIKE KIRISTUHO QASA HIIRETA oSW'Totoho oonomata Dzesui hiiremi qetaqeta abi qesai noke hee, Banaita, oke nii meenipamuke hiire. R&Oho qubake moomi Ohongai te dzaetaetaho pobi oonidzaranihe qaraqaranomaho pobi kekeni. Noi abi minarake qaraqaraho asinaitemi oorai. =Qs%Oonihe nike hee, Qidzoke abi baateqa paha eehaha naataquiqi hiiroraiho khoobake ana noo erake hiire, Mosei agobake eehohota qooroqi uimane neimane ago baate bamu naate oota nokoke noi te hou eetaranihe eraiqi hiireta, O soopara nii Abarahamu ma Isaka mi Dzakopo ma nanaho Ohonga teena oioniqi hiireta. P$Tukutukuho ttarita qoobaqu nokoi Ohongaho birabira naateqi angeroho isakita nokoi bamu qesa naataqu tete oke qupadzomare. O'#Oonihe abi ma paimane baatorai minarahota apeneho dzapai qusu habata biiranataqu nokoi tukutuku bodzata eehaha naatakoihe bamu qesa naataqu. N)"Hiiremi Dzesu noko erake pobi hiireta, Nookare. Abi eehahai paimaneke naatemi paimane oho qesa abike naatorai ao ttokata oke eete oorai. M5 Oho qesa atapai musaqi baateta. Oonihe noi abi sebeni oke naate soubiretaho qubake abi baata neta qoridzaqu bodzata noi nokohota apeho pobi ooraqu? L!lKQOho qesa noho saama eetemi nomamane qesai gama noke naate biidza saridzaamake baate bamu naateta. TJ!Baatemi noho saamai ata oke naateqi oho qesa biidza saridzaamake baateta. }IsQate noorake qupadzomare. Nomamane nanemane sebeni qaata. Qaaqi nane gottai ata naateqi khata dzoomaamake baateta. HH Hee, Banaita naname, Mosei nanaho quba erake eete qeeteta. Abi atanomai khata dzoomaamake baatemi noma nohoi gisi nohoke qusubaiteqi atapa oke naateqa biidza noho quba saridzareiqi hiireta. xGiQate Satukeo abi qesai hee, Abiho tukutuku ooraamaniqi hiireqi baaqi Dzesuke toronaitareiqi qasa eeteta. F5Hiiremi nokomaeho qoqopa nooi abiho pengata saqobami nokoi roqobeta minake eeteqi nipanateta. ABI BAATE QORIDZAQUHO NOOKE DZESU RERENGI EETETA E7Hiimi nokoi hee, Oio Kaisahoni. Hiimi noi hee, Kaisahonita quba samane nohoke noke moitarenihe, Ohongaho quba samane oke paha noomaeke moitare. sD_Hiiremi oma sarara teeke noke moitemi hee, Apeho gisigisi ma qetaqeta oho samata biranatemi nike moorai. pCYOke hiiremi Dzesui ao nokoho ikoiko qupadzomaqi noko pobi hiireta, Seke oma teeke ana banaitare. sB_Oho quba nii qupadzomami Dzuta abi napai. Kaisaho torota ttagetti biiremi hu noota isanatorai, mae bamu? cA?Tuumaqi nokoi Dzesuho torota noo erake hiireta, Banaita naname, nanai moomi nii abi teena teeho penga qubake te eetoraidzaranihe, noo mee, tete rike ma pobi Ohongai hiiremi ooraiqaho isakita abike bapotopotorai. @Oonita bosa qobaqoba nokoi tete qiri eeteqi Dzesuke ikanomake eeteqi nooma qoqopa eetemi angita qooromi karabeteqa haba oho kiapeho torota mootarota oho qubake nokoi sama gebageba abi ikoikonoma qesake saridzeqi Dzesuho torota dzoobiremi tuumata. ?}Hiiremi nokoi nookami qahura oi nokoho khooba paanaitemi bodza ooqata keke qetaqeta abi ma dzube abi mimi nokoi ao Dzesuke karabetarotahe abi qesa samane oona noo nookota nokoho attike eeteqi qaateta. TTAGETTIHO TORONAKE DZESU OHO IPI HIIRETA 6>eOho quba oma ngiingi eetetahota apei taataqu noi rubenga saridzakoi ma oma oi apeho irita taataqu taateqa noke huhuitemi ngausa naatakoi ooiqi hiiremi ooraita qupadzomare. =Hiiremi noi nokoke asabireqi eraiqi hiireta, Nike oho bai hiibihe khooba apeqaho qubake qetaqeta erai biranate? Oi hee, Naga gosogoso abi nokoi baura eesuhiqi oma teeke ngiingi eetemi ikanomake eete oma oi aoqake naga oho ttittira naate oorai? T<!Noi isanate baaqa abi naga oke ngausa eeteqa dzoo nome paha (raaba) abi qesaho botota mootakoi. Oke Dzesu hiiremi Dzuta abiho khooba ota paana naatemi nokoi qarutoqi hee, Oi baamunipamu ooniqi hiireta. F;Oke hiireqi khatake teeteqi kebake dzoota hotou biireta. Oiqi hiireqi Dzesu abi tupu oke hee, Nokoi khata oonomake eetemi ooraiho qubake nike qupadzomami dzooho maikhata noi ikake eetaqu? L:Oke hiireqi noke dzoobiretanihe, abi nokoi khatake mooqi qesa gunu ma naru hiireqi eraiqi hiireta, Maqa, maikhataho biidza teena oionita napa noke teeteqa quba tongo nohoke karabete mai eetare. 9 Oho qubake dzoo oho maikhatai hee, Idze anai ikate eetaqu? Anai qeseba khata teena nameke dzoobiremi nokoi qusubaitaqu kaqani. T8! Oho quba paha teeke dzoobiremi noko noke kittikotti eeteqi hotou biireta. 7# Oho quba maikhatai oho habara abi teeke paha dzoobiremi nokoi noke oho qesa noo qanga hiireqi buribaroke teeteqi habanake dzoobireta. I6  Ota oomi mee rumutaquho bodza dzamonatemi noi kokora abi nome abi nokoho torota dzoo oho mee qesa aima quba dzoobireta. Oonihe nokoi kokora abi nohoke buribaroke teeteqi habanake dzoobireta. H5  Oke hiireqi Dzesui nokoho qahurake abiho quba hiireqi erake hiireta, Abi mina teei dzoo teeke dzaaroqi oke geeba biireqi ttuma quba abi qesaho botota mootoqi haba kharata tuumaqi oota. *4MHiiremi Dzesui hee, Oionita apei hiiremi ana eranoma eetorai oke ana oho qesa bamu nike pobi hiibaqu. DZUTA ABI MIMIHO KHOOBAKE DZESUI QAHURATA PAANAITETA L3Oke hiireqi nokoi Dzesu pobi hiireta, Dzohanehoke nanai hou eete. =2sOonihe napai hee, Dzohaneho baura oi abiho nenaniqi hiibaquko abi erana noo nookorai nokoi Dzohanehoke nookami too abinipamu naatemi noko napaho dzauba eeteqa omama teetaridzoni. :1mHiiremi nokoi qupa nokometa hee, Idze, napai Dzohanehoke hee Ohongahoniqi hiibaquko noi ao napake hee, Oonita nike naane quba noho nooka qusubaitaama naatetaiqa hiibakoi. \01Oi Dzohane sobasobai baura eete qaata oke nike moomi abiho nenani mae Ohongahoni? x/iHiiremi noi hee, Oore, oonihe ana paha bosata nikeho quba qasa teeke hiiremi oho ipi hiiremake hiibakoi. q.[Baaqi noke qasa hiireta, Apei hiiremi nii eranomake eetorai? Niiho geeba ikanoma oomi nii oo hiirorai? - )Oonita Dzesui qupi ma sau samaneke biirita abi sinabidza hiire qaami bodza teeta Dzube abi mimi ma qetaqeta abi ma bosa qobaqoba qesai baata. d,A0Oonihe abi samanenipamu noho noo toma tiite nookataho isakita noko noke bitta eeteta.=+s/Obeteqi noi bodza samaneke biiri oho nakuta abi tete banaite qaami dzube abi mimi ma qetaqeta abi nokoi nagapa abi mimi qesama gama Dzesuke ngausa eetaquho tete qiri eetota. 0*Y-Oke hiireqi noi Ohongaho biirita peitemi pisinisi abi ota dzaodzaoma ttuma ma kapa eetomi noi mooqi hiireta, Totoho erake qeetemi oorai, Anaho nagaio pupu bauraho quba ooraiqi hiirorai. Oonihe nike ikake eeteqi oke maketti sobadzaho isakita mootorai? Oke hiireqi noi nokoke gama hotou biireta. ).(/,Oke eeteqa khameto nikehoma nikeke gama rubengaiteqa omama naga tatanga samane gootomi oorai oma oke gama kotoro qagaumaqake sepesapeitakoi. Oi teeho quba bahe Ohongai poiqa ogama baahumi oke nike ruume naate basesa eetorai. DZESUI PISINISIHO ISAKIKE BIIRITA HOTOU BIIRETA '++Oho qubake bodza teeta (Roma) abi ibo nikehoi qaa qogoimaqi nagapa nikehoke rome biireqa totaqi ma totaqi gama hottoutoqa ngausa eetakoi. q&[*Noi hee, Hasu nikemeho pobike nike saridzarorihe bamu, hasu oho teteke nike ruume naateqi qahitotorai. a%;)Oke hiire Dzerusaremuta peqihiqi Dzesui nagapa oho abi quba tti ma surupo eeteta. $(Hiiremi noi nokoke hee, Bamu, nokoi nipanatemi oma ma tapai gama areare hiibaridzoni. DZESUI DZERUSAREMUHO TTI MA TTAKA HIIRETA #!'Oke hiiromi Pariseo qesai garuba oho nakuta ooqi Dzesu pobi hiireta, Banaita, nokoi totoho oonomata hiiremi nii noko qamuni hiibare. 4"a&Nokoi hee, Dzoobe, Dzoobe! Ohongaho dzaapai ao abi qiba napaho naatareiqi baabe. Oho quba napai dzapa pobi nohoke ai peitanipamuke eetemi qusuho hasu ma keba igabidzare. B!}%Tuuma qaaramuti Oriba hapa gaibahimi tumakhameto noko abi samanema nokoi garuruiqi Ohongaho obaoba ma baura samane nokoi moo qaataho qubake noho hasa minanipamuke hiire qurateta. $Mootoqi noko gama qeemaqi qesai paha dzapa nohoke qusubaiteqi ttoba ma sasa nokome kuimaqi teteta tiitemi oho heeta qooro tuumata. %C#Oke hiiremi qaatemi nopoi oke dzeima dzesuho torota biranateqi nokomae gama ttoba ma sasa qesa nokome toogike sama eeteqi Dzesuke noho heeta mootota. L"Hiiremi nopo hee, Teeho quba bahe Soopara napahoi oho quba hiire. mS!Toogi khata oke nopoi saqohimi oho maimane mooqi hiireta, Maaqa naane quba toogi khata oke saqobi? ^5 Oke hiiremi nopo tuumaqi moohimi Dzesu nopo pobi hiiretaqaho isaki biranateta. Qate teei nipeke hee, Nipe naane quba oke saqohibi ooiqi hiima hee, Oo, Soopara napahoi oho quba hiire. Ooqake nipe hiibare. Hee, Nagapa gattiqa tupidza totaqina oorai ota nipe dzuuba moohimi toogi khata agiagi ota suuto oorai noke saqoroqa dzeima baabare. Oonita noi Bettepage ma Bettania nagapa robeta biranahiqi tora Oriba hakha eeteqi tumakhameto eserike dzoobireqi eraiqi hiireta. OOke hiire qaateqi Dzesui Dzerusaremu dzamoihiqi teteta peiteta. NQate abi qesai naho ibo eeteqi hee, Abirai bamu nanaho qiba naataquiqi hiirorai nokoke nike aima baa naho pengata sobana sooromi bamu naatare. DZESUI ABI QIBAHO ISAKITA DZERUSAREMUTA PEITETA lQQate abi gauho botona gettara gattiqa oorarori oke gama karabetakoi oke ana bamu nike dzaheitaqu. ROi teeho quba bamuhe abi eekara adzahahanomaho botota quba ipibidzakoi. /WOke hiireqi noi burisi eete qesa oona qoorota nokoke hee, Nike abiraho ttubentti kina oke noho botota aima oke abi tu hattatti kina saridze oorai noke moitare. dAOonita kokora abi qanga, niimaeho tooi ao niiho isere hiiremi anai bamu niike kanabetaqu. =sHiiremi Soopara noi noke hee, Oo, ana abi soropurunomani baura eetaamake oho ttuma aimorai ma quba teeho dzoo eetaamake oho mee rumutorai oke nii nookami oke eete ooraita nii ttuma oke aima omaho maimane nokoho qohareta mootomi ota bageke eete oorarori ma paha oho patisigi minanatarorihe baamunipamu! 6eOi nii quba teeho dzoo eetaamake ao oho mee dzurutare hiirorai ma nii quba teeho baura eetaamake oho tuuma ao aimorai tete oonomake nii eetemi ana atti eete qaatemi oorai. Hiiremi abi paha teei baaqi hee, Soopara, ttubentti kina nii ana moiteta oke ana ttoba kisinama qoomata oi urai ooraita moora. nUHiiremi noi abi oke hee, Dzoobe, paha oho quba ana hiiremi nii nagapa boto teenaho soopara oorakoi. Hiiremi paha teei baaqi hee, O soopara ttubenti kina nii ana moiteta oi aoke uani hattatti kina (K100.00) naate oorai.  Hiiremi noi hee, Dzoobe nii quba gattiqa ooma baura bageke eetemi oorai oho qubake ana hiiremi nii nagapa tteni oho soopara oorakoi.  Hiiremi kokora abi bosabosai baaqi hee, Soopara name, ttubentti kina nii ana moiteta oi ao tu hattatti kina (K200.00) natte oorai. f EOonihe abi oi ao hairiamake abi ma ttoka oho geeba saridzeqi burisi eete nagapata baata. Baaqi bosata kokora abi qesa ttuma moiteta nokoho kira hiireqi hiireta, Oonita pisinisi ikanomake nike eetemi ttuma minanate? t aOiqi hiire tuumata oonihe kokora abi bahe abi qesa noho pesuna qaata nokoi noho goottaeke eeteqi qesa noo hiireta, Mmhm, noi bamu isanate napaho qiba naataqu. Oonita nokoi oho totohota isere qeeteqi gamaniho nagapata dzoobireta. f E Oonihe bosata noi kokora abi tteni nome ttuttuiteqi noko gama iso keke ttubenti kinake moite soubireqi hiireta, Anai tuusuhima nike gee ooma pisinisi ape ma apeke eetomake oho ttuma mina naataqu oke eetemi ana baabakoi. D Oho qubake Dzesui gotta ma pai erake hiireta, Abi mina dzapa pobinoma tee noi abi ma ttoka nome gama mai eetaridzoho geeba saridza qubake haba khara gamaniho nagapa qibata tuumata. 7 Dzesui noo oonomake hiiremi abi oona oota nokoi gama nookaqi qupadzomata. DZESUI NOOMAE IPI MA ARIHO MAIKHATA OHO QARUHA Qate Dzesui abi minama noko tuumoqi Dzerusaremu dzamoiteqi abi qesa erake qupadzomata. Oo, Ohongaho pobi ao ota paana naatake boobiqi hiireqi qeemota. :m Oonita qesai barubaru hiireta Dzesui nokoke hee, Nike nookare, Abiho Isaki Anai teeho quba baabaranihe abi eranomaho qesa rasaki naateta nokoho qiri eete ingonaitareiqi baata. 9 Oke hiiremi Dzesui hee, O dzoobe, ana poiqa niiho nagata peiteqi moohimi nii Abarahamu ma karaho isakita ai tataumaqi ao ingonaho ttarita qeeme. pYOonihe dzakheoi Dzesuke ao dzaga bobotoqi tete nome pobitareiqi hiireta, O Soopara name nookare. Poiqake ana ttuma ma quruma name bisata geemaqa totaqike abi habanake moitake boobi. Ma paha abi tee ma teeke ana ttuma oberama aimami ooraiqake oho ipike ana burisi eetakoi. Oonihe oho isakike keke bahe oho dzareke ana eserima ipibiremi oi noho naatakoi. hIOonihe abi samane moohimi Dzesui abi qanga oonomaho nagata peitemi noko oho barubaru hiireta. oWOke hiimi noho qupa tukubami noi qaki quba buu ma dzake qurate noke naga nometa dzeima peiteta. 5Peitemi Dzesui ota biranate nese qusubaite mooqi noke pobi hiireta, Dzakheo maqa! Anai poiqa niiho nagata peitare hiiremi ooraita ao quratare. dAOho qubake Dzesui tete apeta tuumotake noi qupadzomaqi girodzoma toroumaqi ao ee peiteta. _7Noi Dzesu moorare hiiretanihe noho sama hoteqa oomi noi abi tupu oke bittake eeteta. a~;Tuusuhimi ttagetti apiapiho mai teei ota oota, dzapa noho Dzakheo, abi ttuma minanoma. 8} mObete Dzesui Dzeriko nagapata biranate tuusuta. |-+Oke hiimi ao haba moo isanateta. Oonita noi Ohongaho hasa ma gegema hiireqi qori Dzesuke iihami abi minarai oho qesa Ohonga dzoobe hiireta.f{E*Hiiremi Dzesu noke hee, Dzoobe nii oho ai tataumanomanita qidzanateqa ao haba moorare. izK)Nii dza eetemi ana ikake eetaqu? Hiiremi noi hee, Soopara name, ana nesenoma naatare dza eete. y (Oke hiiromi Dzesu roroko biireqi hee, Noke dzeima baabareiqi hiireta. Oonita noko dzeima baami Dzesui noke qasa hiireta, 1x['Oke hiiremi tumakhameto qesai bosa qooro tuumata nokoi noke qamuni hiiremi eehe, noi beedzae eeteqi sokateta. Hee, Tabitiho eema ma khata, nii naho dzasa eetare. fwE&Hiiremi noi sokateqi hiireta, Dzesu Tabitiho eema ma khata qoe! Nii naho quba dzasa eetare. Sv%Hiiremi qesai hee, Dzesu Nadzaretteho nenaio baa tuusubiqi hiireta. Zu-$Hiiroqi nookami abi tupu baa tuumami husu nookaqi oho khooba quba qasa hiireta. t#Oonita nokoi teteta tuuma qaaramuti Dzeriko nagapake dzamoitemi abi tee nese khabanomai tete sigiqata habese nenesa hiirota. s#"Oiqi hiiretanihe nokoi nookami noo qahurani mai dzukudzukunaho tomidza naatemi nokoho qupa te uhubara. DZESUI ABI TEEKE NESENOMAITETA tra!Oke eeteqanoke paha anake bitebate biireqa hapahapanaitemi baatakoi. Oonihe ete taparike paha qoridzakoi. ~qu Oi Dzuta abi nokoi anake raaba abiho botota mootomi noko anake too neinei ma boto koko eeteqa ekepusa eetakoi. Zp-Oke hiiroramuti Dzesu tumakhameto tuerebe nomeke pobi hiireta, Qateqa, napa poiqa tuumaqa Dzerusaremuta biranatemi too abi samanei Abiho Isaki anaho qamodzamodza qeete qaabi oi ota gama meenoma naatare. `o9Oonita ape ma apei oonomake eetaqu nikei oorama qaara nikemeta oho ipi ma ari samaneke saridza qaaqa oho tongo neta qaraqara tatanga saridzakoi oke ana meeke nike pobi hiire. DZESUI BAATAROTAHO POBIKE PAHA HIIRETA 'nGOke hiiremi Dzesui hee, Dzoobe, nike naga nikeme qaateqi ata ma khameto mai ma pai, nomamane nanemane qesamane nikeme gama qaate Ohongaho pobi iihorai. omWHiiremi Peetoro noi hee, Nookare, nanamae aoqake quba samane naname pekha eete niiqake iihorai. lOke hiiremi Dzesui hee, Abiho neta quba qesa eetaquho tete ooraama oonihe Ohongaho neta eetaqu oke bamu tee ma teeho bitta eetaqu. rk]Oke hiiremi qesai nookaqi eraiqi hiireta, Idze, oonita qidzoke abi teei Ohongaho neta qidzanataqu. jOi kamere teei baako puita dzuubaqu oi quba adzahaha bamuhe, abi quruma minanomai Ohongaho pobita dzuubaqu oio quba bamenomanipamu. eiCOke Dzesu mooqi erake hiireta, Abi quruma minanomai qidzoke Ohongaho pobita dzuubaqu, qh[Oonihe abi soopara noho quba bosai samanenipamu oomi nota bamenoma naatemi noho penga ruruhorota. Tg!Totoho oonomata hiiremi Dzesui noke hee, Oonihe poma teeke nii gesina naataamanita anake iihorareiqa isanate nii tuuma quba bosa niime gama oho ttuma quba hiiremi biranatemi ttuma oke gama abi habanaho quba batabiremi bamu naatare. Bamu naatemi niimae anake iihami quruma qusuna teei niiho quba iisuta peitakoi oiqi hiireta. Zf-Hiiremi noi hee, Oo, dzobadzoba nameta noo oke ana gama qusubaite baaorai. Ze-Oonita hu nooi hee, Nii eto apuata eetaino, nii eto teete baataino, nii eto guume maina paina eetaino, nii eto tooi pokhi eetaino, Nii mai ma pai niime qusubaitare oiqi hiiremi oke nii gama qupadzomorai mae? ydkHiiremi Dzesui noke toronaiteqi hee, Ohonga teenai qidza oke nii qupadzomaqi anake hee, Qidzaniqi hiireo? c5Oke hiiremi abi soopara teei baaqi noke qasa eeteta. Banaita qidza name, baura qidza apeke ana eeteqanoke oho quba qaraqara tatanga saridzaqu? 9bkOi khameto gamitti Ohongaho dzaodzao eetoraiho isakita abi eetaama naataquko bamu noho pobita dzuubaqu, bamu! Oke ana bamu nikeke dzaheitaqu. QURUMA MINANOMAHO ANGI MA KAKATI aHiiremi Dzesui nookaqi hiireta, Oe, Khametoi Ohongaho dzubinanipamu oonita nike etoqa nokoke tete siibainohe dzeima baabare. `Qate abi ma paimane qesai khameto bittinake Dzesu hesate agoago eeta qubake nokoke aima baata. Baahumi tumakhametoi qamuni hiireta. _Totoho oonomata hiiremi Ohongai noke rike ma pobiho ttarita ipibiretahe temu bamu, oke ana bamu nike ikobetaqu. Oi teei sama nome qusubaitemi Ohongai noke ai quratakoi qate apei sama nome ai qurataqu noke ai qusubaitakoi oiqi hiireta. KHAMETOHO AGOAGO ^7 Oonomake hiiretahe ttagetti apiapi noi sigiqata ooqi subateqi boto sama teeteqi eraiqa hiireta. O Ohonga nii abi qanga anaho quba dzasa eetare. I]  Qate anai dzuma teenaho nakuta qupi eserike hutingi naatorai ma anai quba naane ma naaneke saridzorai ohota qetta samaneke niiho quba qaheburorai oonita anaio qesaho isaki oonidzara, dzoobe. N\ Oonita Pariseo noi pobinoke qooro qusuke mooqi sama qusubaiteqi eraho totohota hiireta, O Ohonga, abi qesai qosunoma, koiri kairinoma, sama sesenoma, ttagetti apiapi erana ooraiqaho isaki kekeni. w[g Abi eseri nopoi pupu hiibareiqi Ohongaho biirita peiteta. Temui Pariseo oni qate temui ttagetti apiapi. 'ZG Qate abi qesai qesaho ngiingi ma baaba eeteqi sama nokomeho nookami rike ma pobiho isaki naatemi isanateta. Oho quba Dzesui gotta ma pai erake hiireta. kYOBamu, noi ao hairiamake nokoho baura eetakoi. Oonihe teena eraqaho qupake ana muune. Abiho Isaki anai ttokata biranataqu bodzata abiho ai tataumai isanataquni mae bamu? Oiqi hiireta. SAMA QUSUBANOMA MA QUPA GAIBANOMAHO ISAKI DXOi Ohongai oho basesa bamuhe nike qupadzomami abi noho ttarina biranate oorai nokoi ai tataumaqi qupiba ma etebake noho torota dzauri hiire qaama noi bamu isanate nokoho bame qogoimaqu? }WsOke hiireqi Dzesu Sooparai hee, Moorare, maripa abi qanga basesanomai hiire oke nike etoqa nookaama naataino. V3Oonihe tarumi erai tototo samaneke hiiroraimi anata sesero ma dzakidzakiho isaki naataino hiireqi ana isanate noke hoobireqa noho bame qogoimakoi. EUAbi teei naho ibo eetemi nii anake hoobidzare. Oke keke hiire qaami bodza kharanatemi tototo hiiremi noi qupa nometa eraiqi hiireta, Idze, anai Ohonga ma abi iso keke basesa eetorainoma. NTQate nagapa oho nena tarumi pai noho qohareta peiteqi hiireta, S Noi hee, Rooho maripa mai teei nagapa teeta baura nome eeteqi noi te abike ququima qaarara oho qesa Ohongake ququima qaarara. R Oonita abi eto peperatainohe qupi ma sau samaneke pupu baura eetoraridzohoke qupadzomaqi Dzesui qahura noo erake hiireta. pQY%Hiiremi tumakhametoi hee, Soopara naname, Ikata qesa tuumakoiqi nii hiire? Hiiremi Dzesui hee, Oho teka ooraihe, erake qupadzomare, kheekhei poupanoma bahe kebaqake muunoraita eto nikemae oho patta naataino oiqi hiireta.P!$(Oi bamu) O"Oi abi eseri dzoo ma baura eetoma teeke ao hira moitemi tuumakoihe teemu sapo teeteqa baatakoi. Qate eseri katata meeqoma teeke tukutomi ao tukumakoihe teemuho nese sidzobetemi ao baataho pobi naatakoi. Tete oonomai biranatakoi oke ana bamu niikeke dzaheitaqu. N# M!Oi teei qaraqaraho isaki nome ingonaitareiqa noi ango bamu naatakoi. Qate teei qaraqaraho isaki pekha eeteqa noomae qidzanatakoi. 8Lk Rottiho atai hairi eete baatetake qupadzomare. NKBodza ooqata tete erake eete oorakoi. Teei sama qidzanatareiqi naga totaqita peitemi ao uuba ma sakaba biiranatakoi. Biranahimi noi etoqa quba qesa nome khakhaumareiqi naga totaqita qeemainohe ao atti ttumare. Oho qesa teei dzoo eetomi quba oi biranahimi eto noi quba samane nomeho iiha dzoobidzainohe ao atti tuumare. ~JuOi Abiho Isaki Anai ipita oho qesa dzukudzukuta baura eete qaamake naho khooba paana naatakoi oke qupadzomare. .IUOho qesa Rotti qaataho isakita biranatakoi. Agobake abi Sotomuna qaata nokoi oba ma patta muuna qaaqi dzoo eete qaata, naga gooto qaata. Qate Rottike angeroi dzoobiremi Sotomu qaate papateta bodzaqata oma eepanomai qusuta perebaqi nagapa oho abi gama pupubiremi baatetaho teteke qupadzomare. HWG'Oi abinaga nokoi sepesapeke patta ma oba muuna qesa naate qaaqi Noai hiire qaatake noko nookaama naate qaami noi suheqata sisimata peitemi obai sooroqi abike nukuromi minarai baatetaho teteke qupadzomare. oFWBodza ota tete ape bahe Noai agobake qaataho tomidzata naho tete dzukudzukuta ooqa biranatakoi. E/Oonihe bosata ana heme samane saridzemi abi naga khepidzenomai nahoke nookami meeamaho isaki naatemake kebanoke tete ipina hiibi oi biranatakoi. D)Oi bodza ota anaho tete erake eete oorakoi. Baibai ma noo dzobidzobi oke abi teena bahe samane haba totaqi ma totaqita moo nookaridzoni. CBodza ota abi qesai nike ikobeteqi hee, Noio erani, eo noi ota ooraiqa hiiremi eto oho totoho qusubaiteqi tee ma teeta sepeke tuumaino. QBHiireqi noi ipita paha tumakhameto nome oho totaqi pobi hiireta. Ipita Abiho Isaki anake nesema mooraquho tete bamu naatemi nike anake paha qupi teeke mooraquho dza minanipamuke eetakoihe bamu. vAeOi qesai hee, Oi erani, eo oioniqi hiibakoihe bamu. Ohongaho pobi oio ao nikeho bisata ooraita qupadzomare. C@Qupi teeta Pariseo nokoi tototo hiireqi Dzesu qasa hiireta, Bodza apeta Ohongaho pobi meenipamuke biranataqu? Hiiremi noi hee, Mmhm, Ohongaho pobi oke nesema mooraquho isaki bamu. ??wOke hiireqi noi abi oke hee, Oioni. Nii ai tataumami niiho sama qidzanate oonita keba ma dzapata qoridze tuumare. Oke hiiremi tuumata. IKANOMAKE EETE OHONGAHO POBI BIRANATAQU? w>gNokoi oho ruume bamuhe te burisi eete baa Ohongaho hasa hiidzara! Iidze, haba mainaho abi teena nii oo eete. $=AOho quba Dzesu eraiqi hiireta, Nike tteniho isaki ooqi gama qidzanate. Oonita Samaria abi nii teenai era baabeni, qate Dzuta abi naini nokoi kaqani? s<_Hiireqi noi Dzesuho oko torota taateqi noho subesube hiireta. Oonihe noi Dzuta abi bahe Samaria abi oni. d;ASasari naasuhimi teei mooqi ao burisi eete hasama gegema hiireqi hee, Ohonga Dzoobe mina. G:Hiiremi Dzesu nese dzoobire mooqi nokoke hee, Oionita nike ao tuumaqa sama nikeme dzube abi banaitemi ikaqi hiibaqu? Hiiremi noko tuumata. Tuumaqi moohimi sasa nokohoi sasari naateta. b9= Qooro ooqi too dzoobireqi hiireta, Dzesu abi mina naname, nii nanaho quba dzasa eetare. g8G Tuumoqi noko nagapa gattiqa teeta biranahimi abi pottomunoma tteni nokoi sererahuke qoorota. w7g Qate Dzesui tumakhametoma noko Dzerusaremuho teteta tuumoqi Garirea ma Samaria habaho tukurata tuumota. *6M Oho qesa nikei naho noo gama qusubaite soubireqa bamu oho quba dzapa pobinoma naataqu. Oke soubireqa erake nike hiibaridzoni. Kokora abi nanai niiho noo qusubaitenihe oberama eete. Oke hiireqa bamu maikhataho totohota hiibaqu. Oiqi hiireta. DZESUI ABI POTTOMUNOMA TTENIKE QIDZAITETA !5; Oke hiireqi noi bamu kokora abi nomeho hasake hiibaqu. Oi teeho bahe kokora abi noi noo qusuba baura keke eetorai. Oke nike moomi poma oke eete oorai. 64eBamu, noi erake kokora abike pobi hiibakoi, Aoke nii patta khautoqa qohareta mootoqa anake tuuhoro ooma anai patta ma oba oke muuna isanatemake niimae ipita muunakoi. 3yDzesui hee, Oonita tete erake qupadzomare. Abi teeho kokora abi dzoo eetaquni mae hoo soopara eetaqu oke eete ooma sure mootomi noi baura oke qaate nagapa baahuma noke mai bamu hee, Oo nii habese qidzanate dzapa pobinoma naatareiqa hiibaqu. %2COke hiiremi Dzesui hee, Abiqahe, nike minanataquhoke hiireni. Oonihe nikeho ai tatauma oi moepa benara gamisimisi teeho isaki meenipamuke ooraquko nike ee tatanga oke hee, Tukubake eeteqa besata taatare. Oke hiimake nome ango meenoma naataridzoni. BAURA ABI QUPA GAIDANOMA NAATORARE 1Qate tumakhametoi qaru abi naatareiqi noho torota baaqi hiireta, Soopara naname, nii hiiremi nanaho ai tatauma ao gaira naatare. Y0+Oi qupi teena bahe qupi samaneke niike sesero eetemi qupanomaitemi qupa burisi eetemi kahosa nohoke eetoqa qaanatainohe gaubidza keke eetorare. Oiqi Dzesu hiireta. AI TATAUMA MINANATAQU, EO SAASARI NAATAQU? @/yOho qubake sama nikehoi sesero baura oonomaho hutingi naatorare. Qate niiho qesa teei niike sesero eetaquko noke qamuni hiibare. Hiiremi qupa burisi eetaquko kahosa oke nii qaatare. +.ONoi kopuna erana qesake sesero eetaamake ootata abi noke bosata bikomu teeke paruta suutoqi besata biiremi bamu naatapuko oi noho quba paha gattiqa isanatarota. 9- mDzesui Tumakhameto nome erake pobi hiireta, Angi ma kakati samane oorai oorakoi, tete oke eete oorai. Oonihe apei angi oonoma mootorai noho irita quba bamenomanipamu taatakoi. F,Oke hiiremi Abarahamui hee, Nokoi Mose ma too abi minaraho noo nookaama naatoraita abi teei baata neta qoridzemi noko oho qesa noho noo arabidzakoi. Oiqi hiiretake Dzesu hiireta.&+EHiiremi noi hee, Abarahamu, eebobo name oi bamu. Teei baata neta qoridzeqa nokoho torota biranatemi nokoi noho noo qusubaiteqa ao qupa burisi eetakoi. *Hiiremi Abarahamu erake hiireta, Eehe, Mose ma too abi minaraho isere nokoho torota ooraita nokoi nookareiqa nokoho nooke nookare. ~)uOi teeho bahe naho qesamane boto teena ota ooraimi nii qaru dzoobiremi nokoi eraqata eto baabainoho qamuni hiibare. (Hiimi noi hee, Eebobo name, oke nii ao hiirenita oho habarake nii isanate noo teeke mai nahoho nagata dzoobidzaqu mae? p'YOi keke bahe nii ma nanaho bisata tupidza minai ooraimi nipe qesaho torota qeemaquho tete ooraidzara. e&CHiiremi Abarahamui bai hiireta, Eema khata name nookare. Dzasaroi oora ma qaara nometa qangahasi minata qaatati poike qidza ma riketa oorai. Qate nii aari ma moosuta qaariti poike heme niimeta ooraita qupadzomare. d%AOomi noi kira hiireqi hiireta, Abarahamu eebobo name, eepa gabi erai ao anake dzooromi nii isanate naho dzasa eeteqa Dzasaroke dzoobiremi noi boto khata nome obata upubireqa baa oke naho eteeteta suraitemi kebaratare! x$iQurabiremi noi iibadza nagata ooqi nese dzoobire moohimi Dzasaroi sererahuke Abarahamuho nagapa qidzata oota. *#MOke noi bitta eete qaaramuti baatemi angeroi noke dzeima Abarahamu ma karaho nagapa qidzata mootota. Obetemi ipita abi ttumanomai paha baatemi qurabireta. +"ONoi teeho quba hiibarainihe huhu ma saaru qoharena taatota ooqake muunare hiiretanihe bamu. Haai baaqi ao noke riiteta ma maka samane nohoke bisiteqi eeteimata. ~!uQaami bodza teeta qesai abi habana makanoma teeke noho pouqata nenesa hiibare aima baa mootota, dzapa noho Dzasaro.  Dzesu paha erake hiireta, Abi ttuma minanoma teei qupi ma sau samaneke ttoba ma sasa qidza dzaaroqi qaki ma nakiho isakita qaata. xiDzesui hee, oonita teei ata usaqe naatareiqa bosabosake ai siginaitaqu noi pasenaho tete geemakoi. Oi abi noi oke eesuhimi ata bosabosake qesai nookami pasenaho pobi naatemi abi qidza apei noke naataqu? ABI TTUMA MINANOMA MA DZASARO ;oOonihe nike oho quba nookami hu nooi bamu too pasere eete nikeke gaamaqu? Idze! Ttoka ma haba bamu naatakoihe hu nooho bagohota teeqai baamu bamu naataqu. APU MA ATAHO EKA 5cNooka! Hu noo ma too abi nokoi Dzohane sobasoba maikhata ma gama qamodzamodza hiire qaimi poiqa anai sinabidza mee hiire nookami abi minanipamu qeemaqi pui siirorai. :mEetemi Dzesui noko pobi hiireta, Nike abiho neta sama qusuba baura eeteqi isaki nikeme nookami bagenomanihe, Ohongai nikeho qupa moo soubireqi nookami oi quba peranomani. iKHiiremi Pariseo ma karaho quruma khooba paana naatemi nokoi noho ngiingi ma baaba eeteta. D Oi erake eete oorai. Kokora abi teei maimane eseriho too qusubaitaqu oho isaki ooraama. Noi teenaqaho dzake eete noho too qusubaitakoi, qate teemuho goottaeke eete bamu noho too qusubaitaqu. Oonita nike apeho kirake qusubaitaqu, Ohongahoni mae moniho? Oiqi hiireta. PARISEOHO OORA MA QAARAKE DZESU PAANAITETA xi Oho qesa nii abi mainaho quruma bageke eete soopara eetaama naataquko qidzoke nii isaki niimaehoke saridzaqu.  Oonita nike ttokaho pisinisi ma apota ao taate ooraquko apei adzahaha naate qusuho quba samaneke nikeho botota mootaqu? Oi bamu. ve Oi bamu, oonihe baura gattiqa teeke abiho botota mootomi bageke eete kokora eetaquko abi oonomai paha baura minata isanatakoi. Qate abi teeho botota baura gattiqa teeke mootomi ota taataquko noi oho qesa baura minata taataridzoni. ~u Hiireqi Dzesui tumakhameto nomeke hee, Oonita nike dza eetemi anai nikeke hee, Isanate pisinisiho obera oonomake nike qaupuitemi qangahasi teei biranatemi ttoka abi nokoi nike naga nokometa dzeima kokora eetorareiqa hiiremi isanataqu mae? Qeetemi quruma sooparai isere oke gama maiho torota mootomi mai noi noho oberake moo hasa hiireta. Oi teeho bahe pisinisi abi qesaho qibaio bitta ma kakanomani. Nokoho isaki oonomai abi Ohonga ai tataumorai bitta ma kaka nokohoho isakike riitorai. 9Qeetemi abi oho samanake quruma soopara noi hee, Qate niiho kahosa? Hiimi noi hee, Oo, naho kahosaio uitti basiketti uani ttauseni ooniqi hiireta. Hiimi noi hee, Nii paha hairiamake oke rasakiiteqa oho habarake dzare qeth hattatti (800) hiire qeetare. Hiiremi noi qeeteta. 9'~}V{{{{zyyQxwwvUuuAtZtss,rrMr qpoonnn mLll2ksk9jjRiitichSgffwfeiddzdcacb|b:az``Z__g^]]w\\[IZZ*YY+XWWV}VqU:TSSR0QJPOOONN MM LL)KJJII6HH'G4FnFEjDDD CgBBAA3A'@w???>n==1<;;i::99*88"765544332271100S//--W-K**c)('''C&&9%%O$$Q##[""6!! jLX!VtBXX/_u E ! s P K^Xkm&9i.K1Oonihe nike beedzae apema baura eetaqu bahe Mai nahoi Sumasa dzoobiremi baaqa nike beedzaenomaitaquho naru hiiremi oorai. Oho qubake nike nagapa qiba erata oho beebe eetoma meenoma naatare. KIRISTUI NOKOKE QAATEQI DZAETETA D-0Qate apenei oho baura qere biidzaqu bahe nike oioni. z,m/Oonihe poike naho dzapa pobi biranatemi nike Dzerusaremuta sohoroqa naho dzapa quba eeteqi abi tupu ma noo maina painata sinabidza hiire tuumami abi qupa burisi eetemi kahosake akobetakoi. Oke keke eete tuuma qaamake haba gegebetakoi. i+K.Oho qubake noi ipibireqi noko bapotopotoqi hiireta, Anaio Kiristunipamu oonita ana bosata heme ma bame samane saridze baateta. Baateqi anai ao qupi taparike baata neta ooriti qoridze oorai oho tete paha teei te ooraidzara. s*_-Hiireqi nokoke pobitemi nokoho qupa uhubami qetaqeta oonomaho khooba oke nokoi gattiqa qupadzomata. )%,Muuna qaasuqi noi hiireta, Dzairamane, Moseho noo ma Tabitiho Samu oi too abiho noo ma gama teena naate naho bauraho qamodzamodza hiiremi qeete qaata. Noo oke ana nikema napamae qaata bodzata hiireqi hee, Noo oi gama naho neta meenoma naataridzoniqi hiire qaata. 4(c+Moitemi noi aimaqi nokoho pengata muunata. <'s*Hiiremi nokoi sekana ngoru qetta teeke no moiteta. &%)Oke hiiremi totaqita nokoho ttidza qidzanatetahe paha totaqita atti sama eetota. Oonita noi nokoke hee, Nikehota heeba teei oorai mae? %!((Oi bamu) v$e'Gisiho gotta ma hidzoba ooraamanihe nike anaho oko ma boto hesateqa moomi anaio mee ma gama iso keke oorai. h#I&Eetemi noi noko pobi hiireta, Nike naane quba ququimaqi iiha ma dzoobidza samaneke eete? V"%%Hiirmi noko noke mooqi qesai hee, Gisi ooniqi hiireqi atti sakabare eeteta. ^!5$Oonihe nopoi oho pobi hiimi Dzesu noomae nokoho bisata qooroqi dzoobe hiireta. 9#Hiireqi Dzesui ikanomake eete dzobadzobake eseqotapihimi nopoi qupadzomata oho pomake gama noko pobi hiireta. KIRISTU NOOMAE NOKOHO BISATA BIRANATETA }s"Hee, Meenipamuke Soopara napahoi qoridze eehahake oorai. Noi Siimo Peetoroma nakaho toro biranatemi etebake moori! 7!Oho subesube hiireqi nopoi ao qoro burisi eete Dzerusaremuta tuumaqi qupibake qesamane rebeni ma kara nokoke ttuttuiteqi Keropai isere hiireta. *M Oonita noi dzaetemi nopoi qesa qeraqera eete hiireta, Idze, teteta noi nakake bapotopotoqi sinabidza oke rerengi eesuhimi nakaho qupata ao dzadzadza eete!  Moitapihimi nopoi noho boto (mamaka) moo roqobeteqi noke gesina naateta. Oonihe gesina naasumi noi aoke nopoho neseta dzaeteta. Peiteqi noko tirere eete qidzanatemi heeba nokoho dzagata mootomi Dzesui dzobadzoba oke aima agoago eete eseqotoqi nopoke moiteta.  Hee, Maqa, ao sure moote oonita nii isanate nakaho nagata peitare, oke hiireqi tototo hiireta. Hiiremi noi nopoma gama peiteta. 5Oke hiire qaramuti nokoi nagapa Emausiho kosoramuta biranateta. Biranate Dzesui paha nagapa mainata tuumaquho tomidza naatemi nopoi qaanateta. #Oke nopo hiimi Dzesui Moseho noo ma too abiho noo ika ma ikata noomaeke hesatota oke tumakhameto nopoho quba gama rerengi eete paanaite soubireta. Noi hee, Obera abi nike! Khooba apeho qubake too abi nokoi oho noo samaneke hiire qeetemi nikeho qupa asuasu naatemi nookaama naatorai? Kiristui isanate bosata heme mina saridzeqake dzapa pobi nometa peitaridzoni. Oke too abi noko hiireqi qeeteta. pYNookaqi qesama nanai ao nesetuta qeemaqi paimane hiiroriho isakike moohimi noho keba ota oorara. I Tuumaqi ota biranate keba nohoke saridzaama naatehe angeroho birabirake moohimi angeroi nanake hee, Noi eehaha naate ooraiqi hiireta. Oonita paimane nokoi hairiamake nana pobi hiiremi nooke. }sQate paimane nanahota qesai nanake sahasaha moiteqi hee, Nanai saunaba dzuridzarita qori noho nesetuta tuume. !;Oonihe nanai hee, Noi Dzuta abi naanake raaba abiho botota ingonaitareiqi hiire ootahe noi baatemi ao qupi tapari naate oorai (oi baata tatanga). 'GOonihe dzube abi mimi ma Dzuta abiho bosaqobaqoba nokoi noke karabeteqi raaba abiho sooparaho toro mootomi noke baataho pobi hiireqi noke hapahapanomaiteta. U#Hiiremi noi hee, Noo ape ooni? Hiimi nopoi hee, Qateqa, abi tee dzapa noho Dzesu, Nadzaretteho nena, noi too abiho isakita Ohongaho penga ma abi minaraho neseta baura qidza bamenoma samaneke eete qaata. 'GEeteqi tee, dzapa noho Keropa, (Arapeo) noi Dzesuke hee, Maa nii haba mainaho abi oho quba Dzerusaremuna quba bamenoma biranate oho pobi nii nookaamani mae? !;Oho quba Dzesui nopoke hee, nipe soosomaqi noo bamenoma apeke qesa pobipobi hiirorai? Hiiremi bame nopoke bahebiremi burisi eete noke qeraqera eeteta. POonihe nopoho nese ikanomake eete qupi sooromi moo pobitaama naateta? L Hiiromi Dzesu nomae qeemaqi nopoma noko teena naate tuumota. [ /Oonita nopoi tuumoqi quba bamenoma dzumata biranateta oho noo ma pobike hiirota.  # Qate bodza ooqata tumakhameto nokohota eseri nagapa Emausi ota tuumareiqi teteta tuumota. Oonihe oi haba khara bahe tu haubaho isaki. N  (Oi bamu) TUMAKHAMETO ESERI EMAUSI NAGAPATA TUUSUQI DZESU SARIDZETA   Noko oho pobi hiire rerengi eetemi qaru abi nokoi nookami noo gattagattaho isaki naateta oho qubake nokoho qupa te rikeqomara. !; Oonihe baaqi qaru abi erebeni oke pobi hiireta, paimane oho dzapaio Maria Magattaraho nena ma Dzoana ma Maria Dzakopoho pai ma paimane qesa paha.   Oke qupadzomaqi noko burisi eete nesetu oke papate tuumaqi tumakhameto erebeni ma kara nokoho torota oho pobi hiire paanaiteta. QOonita abi nopoi oke hiiremi totoho oke paimane ango qupadzomata. 8iNoi totoho erake eete hiireta, Abiho Isaki anake abi kahosanomaho botota mootomake anake hapahapanaitakoi. Oonita qupi tapari naatemi ana paha qoridzakoi ooiqi hiireta. zmNoke Ohonga ao tukutomi biranate tuume. Oho nooke noi Garirea habata nike pobi hiiremi nookatanita qupadzomare. Qooro oomi paimanei ququimaqi pomai kotoromi nopoi hee, Ikaqi hiireqi nesetuta eehahaho qirike eesubi? Noi teqaha erata ooraidzara. oWOonita qupa nokohoi uhubaama naatemi idze, abi eseri sasa khabanoma hihihinomai sigita qoorota. W'Papate oomi noko nakuta qeemaqi moohimi Dzesu Sooparaho kebai te ota oorara. hIBaaqi moohimi oma sarara asuasu naga kura biirota oke apei ao aima burisi eetemi papate oota? v gOonihe dzuma mina oi gama bamu naatemi iihai dzuridzarita paimane nokoi ura moromoroho isaki oke aima baata. l~Q8Oke mooqi nokomae burisi eete oho bibi ma quba uranoma qesaqesa oke roibetare hiire nagapata peiteta. Oonihe peitemi ete bidzabidzata dzuma tatanga ao sohohimi nokoi oke qusubaiteqi bodza oho nakuta te baura oke hesatara.}7Oonita Dzesuho gainene paimane qesaqesa Garireana baata nokoi qeemaqi moohimi noho kebake oonomake aima nakuta mootota. r|]6Oi ete biiremi aoke dzuma mina oho boodza mee naatarotaho qubake nokoi ao hairiamake oho roiroi eetota. %{C5Oho quba qeemaqi kebake ai qurate ttoba khabanomama saama eete qegorota. Qegoroqi nomaeho oma naga kaibeteta oi agiagike oomi keba oke oho nakuta mootota. ]z34Abi oi Piratoho torota baaqi Dzesuho kebake aimareiqi hiiremi nota isanateta. 1y[3Oonihe saunabake sinasina tupui Dzesuho obera hiiretake noi te qaupuitara. Bamu. Noi Dzuta abiho nagapa Arimatteaho nena ooqi Ohongaho pobi biranatarotaho beebe oota. x}2Oonita Dzesu baatemi Dzuta abiho sinasina tupu minarahota tee noi abi rike ma pobi, dzapa noho Dzosepe, noi baata. )wK1Qate paimane ma qesamane Garirea habana Dzesu gainene eete baata nokoi dzasa eete sererahuke qooro oke gama mooqota. DZESUHO KEBAKE QESAI OMA NAGANAITETA vy0Oi keke bahe, abi qesa samane ota ttutturate quba attinoma oke gama mooqi pairuru eete sama nokome iga hiire tuumata. u /Quba oke qaa sooparai gama moo soubireqi Ohongaho dzapa qusubaiteqi hiireta, Meenipamu abiraio saasari qidzaniqi hiireta, t!.Eetemi Dzesui sokata minake eeteqi hiireta, Mai name, gisi nameke niiho botota ao moote. Oke hiiremi noho sumasa biranatemi baateta. s-Oi eteke dzasidzai sirihami biiriho ttoba hahari asuasu oi bisata piisisi eetemi idze, poro ttangaho suruhoi paana naateta! irK,Qate oi tuerebe koroko naatemi haba gama qupi sooroqi tuuma ttiri kirokota dzadza eeteta. q++Hiiremi Dzesu noke hee, Oore niima nakamae poiqa Ohongaho dzoo qidzata qeemare boobi. Oiqi hiireta. DZESU BAATEMI BIIRIHO HAHARI PISISI EETETA ^p5*Hiireqi noi Dzesuke hee, Maqa nii pobi niimeta peiteqanoke nahoke qupadzomare. To!)Nakamae pasena eetetaho ipi nakaho irita taate oonihe abirai kahosaamani. n(Hiiremi temui noke qamuni hiireta, Ae, nii baatake boobiqi bamu Ohongaho attike eetaqu? Abirai nakama gama heme eraho ttaiqani. m'Qate abi koiri kairinomahota teei noke hee, Idze, nii Kiristu ooni kaqa oho quba sama nime ingonaisuqa nakake oho qesa ingonaitare. plY&Qate qetaqeta paha teeke noho qiba suheta suutota oi hee, ERAIO DZUTAHO ABI QIBANI oiqi hiireta. Wk'%Hee, nii Dzutaho abi qiba ooni mae? Oho quba isanate sama niime ingonaitare. ]j3$Hiiremi qaa abi oba too bairanoma teeke noho quba mootoqi noho kasai hiireta. Si#Oonihe abi qesaqesai baura oke gama mooqi Dzuta abiho bosa qoboqobama gama qepuqepu hiireqi hiireta, Qesake noi qidzaite baaoraita Ohongai noke asatemi noi Kiristu ooraiqako sama nome hoobidzare. Ih "Oke eesuhimi Dzesui pupu hiireta, Mai name, nokoi ruumeke naateqi eetoraita kahosa nokohoke qaatare. Oke hiireta. Qate qaa abi nokoi noho ttoba ma sasa mai eetare hiireqi baabe biireta. >gu!Oonita noko qeba neta qeemaqi, poubosa teeho dzapa Qiba gotta, ota peiteqi Dzesuke ota koiri kairinoma eserima nokoke gama hapahapanaiteta. Temu mage neta ootani temu pobita oota. sf_ Qate noko sutasuta abi koiri kairinoma eseri nopoke Dzesuma gama hapahapanaitareiqi dzeima tuumata. neUEetomi Dzesu burisi eete qahura noota nokoke hee, Poiqa nike moohimi ee gattiqa dzusanoma teena eranomake dzarate, oonihe ipita nikeho bisata abaqasa ngoruta eepa qaitema noho gaabi gattiqa apei nikeho torota biranataqu? Quba bamenomanipamu Dzerusaremu nikeho irita biranatemi nike areare hiireqa hee, Napai qumai oorapu ma khameto amenana oorai nokoi biranataama naatapuko oi gattiqa isanatarori. Nike bodza ota tora ma tapake hee, Nike nanake pupubire ngaumareiqa hiibakoi. Oonita Dzerusaremuho paimane, nike eto naho quba tti hiibainohe nikeme quba ma khameto nikemeho quba tti minake hiibare. Ooiqi hiireta. d Tc!Ma paha paimane tupu teei noke iihaqi noho quba tti ma ttaka eetota. bb=Oonita Piratoi nokoho dzake qusubaitemi Pirittani ma karai Dzesuke aimaqi tuumata. Tuumaqi hapahapa teeke mai eeteqi Dzesuke moiteta. Oonihe noi bittake eetemi Kureneo nagapa nena, dzapa noho Siimo, noi haba kharata baahumi nokoi noke hee hapahapa oke nii aimareiqi tototo hiiremi Dzesu bosa qooro tuumami noi oke qere biire ipita iihata. _a7Oi nokoi hu ma koridza, teeta ma taangaho abi sutasutata oota Barabake saqobareiqi hiire Dzesuke hapahapanaitare hiiretaho isakita Piratoi temuke saaqoroqi Dzesuke nokoho dza quba mootota. DZESUKE HAPAHAPANAITETA Y`+Suqobiremi Piratoi nokoke bittake eete peperateqi nokoho noo qusubaiteta. \_1Hiiremi abi tupu minanipamuho qubake nokoi dzaubama qarutoqi noho noo suqobireta. M^Hiiremi noi nokoke kebaitareiqi paha hiireta, Nookare noi kahosa bamenoma teeke eete ooraimake teetakoi oonihe noi kahosa apeke eete oorai? Baamuta anai noke gabeho biiroraqutoke saqobakoi. B]Hiiremi garuruiqi hee, Bamu! Abirake ao hapahapanaitare. l\QNokoi oonomake hiiretahe Piratoi Dzesuke saqobare hiireqi paha nokoke korabete qasa hiireta. [Nokoi Barabaho dzapa hiireta oi noi Dzerusaremuta Roma abiho qaa tuputa qesake teetemi Kiapei noke oho quba sutasutata mootomi oota. mZSHiireta oi teeho quba bahe Ingona Dzumata sutasutana oorai abihota Romaho Kiapei teeke sani saqoro qaata oke qupadzomaqi hiireta. Hiiremi abi tupu nokoi gama qarutoqi hiireta, Oi bamu! Barabake saqobareni qate abirake teetare! Y?XyOho quba ana hiiremi noke gabeho biireqake saqobakoi. >WuOho qesa Herotei noho obera saridzaama naateqi noke burisi eetemi noi paha khooba apeho quba napaho bisata oorai? Noi kahosa bamenoma eete ooraimake oho quba baatakoihe bamu. ;VoTtuttuiiteqi noko pobi hiireta, Nike abirake naho torota dzeima baaqi hee, Noi abi minaraho qupa rasakiitoraiqi hiiremi anai noke toronaite moomi qomaqoma nikehoi meeama naate. kUO Qate Piratoi paha Dzesu mooqi dzube abi mimi ma abiho bosa qobaqoba nokoke gama ttutuiteta. OT Oonita Herotei oonomake eete Dzesuke Piratoho torota paha burisi eetetaho qubake abi mimi nopomae ibo nopome qaateqi qesa dzaira eeteta. PIRATOI ABI BITTA EETE DZESUKE HAPAHAPANAITARE HIIRETA ]S3 Oonita Herotei ao noho ngiingi ma baaba eeteqi qaa abi nomema nokoi sohoroqi noho qepuqepu hiireqi abi qibaho sasa qidzaho qaseqaseke aima noke dzaaroqi dzoobiremi paha noke Piratoho torota dzeima tuumata. nRU Noi nipanatemi dzube abi ma qetaqeta abi mimi nokoi noo hee ma heeta hiireqi noke qoma dzubobirota. ]Q3 Oonita noi Dzesuho torota qasa noo samaneke hiiretahe, noi teqaha oho ipi hiibara. $PAQate Herotei Dzesu moomi noho qupa qidzaqidza biranateta. Oi noi aoqake noho pobi nookaqi noho torota obaoba teeke moora quba dza minake eete qaata. tOaQate Herote paha bodza ooqata Dzerusaremuta oomi Piratoi hiiremi noko Dzesuke noho torota dzeima tuumata. tNaHiiremi noi hee, Oonita noi Garireaho nenani mae? Hiiremi meenoma naatemi noi Heroteho pobi naateta. KMHiiremi nokoi tototo hiireta, Maa, abirai Garirea habata sohoroqi qeema Dzutea haba napahota baaqi mina ma adza gama nokoho qupake rasakiitorai. PIRATOI DZESUKE HEROTEHO TOROTA DZOOBIRETA LwHiiremi Piratoi dzube abi mimi ma abi tupu oona ttutturateta nokoke pobi hiireta, Kahosa nohoke saridzaamanita bamu. xKiHiiremi Piratoi Dzesu qasa hiireta, maqa, nii Dzutaho abi qibani mae? Hiiremi noi hee, Nii hiire oi mee. bJ=Ota biranateqi nokoi noho pengata Dzesuke qoma dzubobireqi eraiqi hiireta, Noi sama nome qusubaiteqi hee, Anai Kiristu, abi qiba ooniqi hiireqi Kaisaho ttagetti quba qamuni hiireqi abi naga nanaho qupa rasakiitorai. dI COho quba abi tupu oi gama susupu qoridzeqi Dzesuke dzeimaqi kiape Piratoho torota tuumata. H9GHiiremi nokoi hee, Iaqa! Nomaeho tooi hiiremi napa nooketa naane quba paha isere tee ma tee nohoho quba roroko biidzaqu? Baamu oiqi hiireta.G#FHiiremi nokoi hee, Oke hiireqi nii hee, Anaio Ohongaho khatanipamu ooniqi hiire mae? Hiiremi noi hee, Ana oioni oke nikemae ao hiire. F1EOonihe poo teena erake ana hiire. Ao bodza dzamonatemi nikei Abiho Isaki anake moomi Ohongaho poro qereta peiteqa pobi robe nohota qooro oorakoi. E{DHiiremi Dzesui hee, Ana hiiremi qidzoke nookaqu. Ma ana paha noo nameke hiiremi qidzoke nikehota meenoma naataqu. PDCBaami noko noke hee, Nii Kiristu oni mae bamu, oke nana pobi hiibare. CBQate iihai mootomi dzube abi ma qeteqeta abi mimiho sinasina tupui qopa nokometa ttutturate hiiremi Dzesuke ota dzeima baata. ,BQ@Teeteqi hee, Oo nii too abi oonita apei nii teete noho dzapa hiibare. Hiireqi noo bamenoma samanema noke midzahubaiteta. SINASINA TUPUTA DZESUKE QOMAQOMA HIIRETA A Ak@O?Qate pirittani ma karai quseripo naateqi Dzesuho nese sengibeteqi qoma dzubobireqi teeteta. w?g>Oke hiireqi noi tta eetemi noho baruna masubatemi tti minake hiireta. QAA ABI DZESUKE MIDZAHUBAITEQI TEETETA U>#=Hiiremi Dzesu burusi eete Peetoroke nesema asabiremi noi qupadzomata. Noi hee, Idze, Sooparai anake hee, Nee noo hiibaamake nii anaho bai hiire hiireke tuumami tapari naatakoiqi hiirori oi ao mee naate. p=YOke hiiremi paha hauba teei bamu naatemi abi paha teei qahiqahike hiireta, Moomi abirai Garireaho abi oonita meenipamu noi Dzesuma karaho nenani. ;:Hiiremi gattiqa ipita abi teei paha noke mooqi hee, Maqoe, nii nokohota tee oni. Hiiremi Peetoroi hee, Abiqa anai bamu. G:9Hiiremi noi atapa oho noo bai hiireta, Baamu noke ana ruume. 98Oonihe noi eepa dzadzaho neta oohoro oomi kokora atapa teei noke nese taate mooqi hee, Maa, abirai suma nopome qaabi. 8#7Oonita noko dzube abi minaho naga patita biranate dzapa eeteqi eepa qeere oohoro agimota. Agimami Peetoroi baaqi oho qesa nokoma oohorota. h7I6Oke hiiremi noko Dzesuke aimaqi dzeima zube abiho nagata tuumami Peetoroi ipitoto baata. B6}5Anai qupi samaneke nikema biirita baura eete baaoraimi nike teqaha ota anake hesatara. Oonihe poiqai qupiho bodza ma pobi oonita nike eetareiqa eetakoi. PEETOROI DZESUHO BAIKE HIIRETA o5W4Agimami dzube abi mimi ma Dzuta abiho bosa qobaqoba ma Pirittani qesa nokoi Dzesuho dzagata baaqi sudzabeteta. Sudzabetemi noi noko qasa hiireta, Anai koiri kairiho isaki apeho qubake nike koo ma taangama anake karabetare baabe. 4}3Oho qubake Dzesui qaa abi hee, Nike qaatemi ana bosa erake eetare. Oke hiireqi kokora abiho toma hesatemi agimata. 32Oonihe noi noo ipi hiibaamake tee, oi Peetoro, noi aoke dzube abi minaho kokora abike toma pobi nena oke dzooto qagaumata. 2w1Hiiremi qaa biranatarota oke tumakhameto qesai mooqi hiireta, Soopara nanai qaa dzubenomanita nanai eetaqu mae? d1A0Oke eetemi Dzesui noke hee, Dzuta meeke nii Abiho Isaki anake kanabohiqi geema moote mae? 70g/Oke Dzesui hiihiimi idze, aoke abi hohoi baahuqi nokoho teei baaqi Dzesu kanabohiqi toone eeteta. Oonihe abi oi ape bahe tumakhata tee, oi Dzuta Khariottaho nena ooni. A/{.Meehimi noi noko tukutoqi hiireta, Maqoe, naane meera baurake eetorai? Nike eto quba teeho kabira naataino hiireqi pupu hiirorare. DZUTAI KOKO ISAKI EETEQI DZESUKE GEEMA MOOTOTA .-Taatemi noi pupu hiire ootati qori tumakhametoho neta biranate moomi nokoho qupa bame minanipamui ao noko suqobiremi meeta. -/,Oonita qupa bame minanipamu noke suqobiremi noi ipibire pupu hiiromi bere nohoi dzuuho isaki noho irita sooroqi kohukohuma ttokata taateta. @,{+Hiiremi qusuho angero teei baaqi noke tatanga moiteta. +9*Hee, O mai name, Ima ma bago ana qurataqu oke nii aima sigita biidzareiqa ana ao oho totohota hiibarorihe bamu, nii hiiroraiho isaki keke biranatare. W*')Oke hiireqi Dzesui gattiqa qaheubaqi pomai kotoroqi nomae pupu hiireta. })s(Oonita nokome mee qaata tekata biranateqi noi noko pobi hiireta, Nike angita dzuubainoho quba pupu hiiroqa oorare. x(i'Hiireqi noko gama ota tta eeteqi Dzesui poma nomeke iihaqi tora Oribata tuumami tumakhameto noke iihata. '#&Oke hiiremi nokoi hee, Soopara naname, napahota qaa dzube eseri oi oorai. Hiimi hee, Ao isanatorai. DZESUI PUPU BAURA BAMENOMA EETETA .&U%Ma oi teeho quba bahe qetaqeta teei nahoke hiireqi hee, Abi nookami noi koiri kairiho nenaniqi hiireta qetaqeta oi eto sapara naatainohe meeho tomidzabari naatare. w%g$Hiiremi noi hee, Qate poiqa ana nike paha tete erake pobi hiire, Teeho asi ma ttuma sengi ooraimake aimare. Ma teeho qaa dzube ooraama naatemi noi isanate ttoba teeke ttuma quba mootomi biranatemi oke qaa dzube quba mootoqa aimare. b$=#Dzesu noko pobi hiireta, Tumakhameto, ana nike qaru dzoobireqi asi ma ttuma sengi ma oho sasa quba oonomaho amake dzoobiremi nikeho quba teeqai isanataama naateta mae? Hiiremi nokoi hee, Bamu oi gama isanateta. k#O"Hiiremi Dzesu misi teteqi hee, O Peetoro, qupi sooreta nee ungapa noo hiibaamake nii anake hee, Noke ana ruumeniqi hiire hiireke tuumami ao tapari naatakoi. Oke ana bamu nii ikotetaqu. DZESU KANEBA QUBA HIIRETAHO KHOOBA +"O!Hiiremi noi roqobeteqi hee, Soopara name nookare. Anai niima nakamae sutasutata tuumaquni mae baataquni mae ikanomake eetaqu, teena oke naho qupa hiirorai. /!W Oonihe eto niiho ai tatauma goono naatainoiqi anai niike puputa too teetorai. Oonita nii dzogetoma qori paha pobirateqanoke oho qesa qesamane niimeke too teetorare. 5 cHiireqi noi Peetoroke dzaga bobotoqi ttokaho dzapa nohota hiireqi hee, O Siimo, Saatai ao nii benateqi eringa mutuho isakita niike kurutete huitemi nii nookorai mae? 3_Oho qubake Ohonga mai anaho quba poro tongoho pobi teeke hiiremi oorai. Oho isakita ana paha naamae ao nikeho baura kamo biiremi nike naho qohareta oba ma patta ttaike muuna qaaqa poro qere nahota hoobire Isirae abi tupu samaneke batabire qaarakoi. Oiqi hiireta. DZESUI PEETOROKE QOGO NOO HIIRETA  +Oke hiire qaateqi Dzesu nokoke ttapuitareiqi hee, kaipo ma qangareba samane napake suqobire baaoraihe nike ana qaataama ma peperataamani. ?wOi nike ttokaho pomake moohimi abi minai te qesake tuhororaidzaranihe noomae qidzanasuhimi qesai noho kokora eetorai. Oonihe nike naho teteke moohimi anai tuhotuhoho isakita oorai. 9Oonihe nikehota oho tete ooraidzara. Teei mina naatareiqa qupa gaibanomata oorare, ma apei soopara naatareiqa isanate qesaho tuhotuho naatorare. &EEetemi Dzesui noko pobi hiireta, Ttokata abi qibai meenipamuke abi sooparaho dzapa pobita soropurunoma naatemi nokoho pesuna oorai oke ikaqi hiibaqu, bamu. gGOonihe noko noo oke qaateqi nokomaehota apei abi mina naatarota oho noo baurake eeteta. Hiiremi tumakhameto nokoi noo oho quba qiri eeteqi hee, Napahota apei oonoma eetake boobi? TUMAKHAMETOI QESA BITTA MA KAKA EETETA "=Abiho Isaki anai name isanate heme moorakoi oke geeta qeetemi tatanga naate ooraihe, abi apeho boto qubake ana ota biranataqu nohota bamenoma naatakoi. veOonihe Iidze, nikehota teei naho qohareta ttaike boto dzoobire patta muunorai noi anake geema moosobi. I Qate patta bosabosa oke noko qaateqi Dzesu dzobadzoba usaqe teeke aima agoago hiireqi qootoqi noko moiteqi hiireta, Eraio mee nahoho isaki poiqa nikeho quba moote oonita nike nahoke qupadzomaqi mumure oke ipibirorare. Hiireqi noi paha khooru aimaqi hee, poro tongo usaqe nikeho quba saqobare eete dzuu oho isaki erani. LAna hiibi, Ohongaho pobi aoke napaho irita qeehibita eka mee eraho oba ana bamu paha qaamodzamodzaho isakita muunaquhe erai oho musaqi oni. DZESUI PORO TONGO USAQE TUMAKHAMETOHO QUBA PAANAITETA }sOke hiireqi noi khooru oke aimaqi agoago hiire qaateqi noko pobi hiireta, Erake aima nikeme quba pattabetare. 2]Eraio tete usaqeho qaamodzamodza musaqi oonita erake anama napa gama muuhiqa bamu paha qaamodzamodza qupadzomaquhe Ohongaho pobi ao mee naatake boohibiqi qupadzomakoi. 6eQidzanatoqi noi noko pobi hiireta, Anai bame mina saridzare boobihe, oke saridzaamake bosata nikema ttaike dzumaho patta muuna quba dza minanipamuke eetoraita qupadzomare. ]3Urai eetomi Dzesu baaqi tumakhametoma nokomae ooqata tirere eete qidzanateta.  Hiiremi nopo tuumaqi moomi Dzesu hiiretaho isakiqake saridzeqi ota urai eeteta. DZESUI TUMAKHAMETO AGOBAHO ISAKI MUSAQI MOITETA l Q Hiiremi abi oi nike suruho heena mina roibetemi ooraike nipe banaitemi ota dzumaho roiroi eetare. - S Peiteqa naga oho mai khata pobi hiireqa hee, Banaita napahoi hee, Ana tumakhameto namema ingona dzumaho pattake suruho apeta muunaquiqi hiire ooqake hiibare. < q Hiiremi noi hee, Nookare, nipe nagapa qiba pou minata dzubapihiqa abi oba mangi aimanoma teeke ota saridzakoi. Oonita noi naga apeta peitaqu oke mooqa paha nipemae peitare. ? y Hiiremi nopoi hee, Oke ika neta roibetaquiqi hiireta. yNaatemi Dzesui Peetoro ma Dzohane dzoobireqi hee, Nipe tuumaqa ingonaho patta roibeteqa napa ttaike dzuma oke eetare. ^5Oonita ingona dzumata nokoi sipisipi khata dzuubete roibetarota bodza naateta. )KOho quba Dzutai noo oke tatangaiteqi garubaho amata Dzesuke ikanoma eete geema mootarota tete qiri eeteta. TUMAKHAMETO ESERIKE DZUMAHO ROIBETAREIQI DZOOBIRETA iKNokoi noho noo nookami nokoho qupa tukubami nokoi noke oho ttuma moitareiqi naru hiireta. ykOho qubake noi Dzesuke geema mootareiqi dzube abi mimi ma pirittani mimiho torota biranate nokoma noo hiireta. pYOonihe bodza ooqata Saatai tuerebehota teeke qaatutu biireta, dzapa noho Dzuta Khariottaho nena. $AOonita Ingonaho dzuma oke bohimi dzube abi ma qetaqeta abi nokoi Dzesuho gunu ma naru hiireqi abi tupuho attike eeteqi tete qiri eete saridzaama naateta. c AIngonaho dzuma mina, bodza oonomata Dzuta abi te dzobadzoba qura huitanoma muunoraidzara. ve&Ma iihai mootomi noi paha baaqi biirita peitemi abi samane noho torota ttutturate noho noo nooka qaata.%Oi etebake Dzesui oonomake eete biiriho neta qupi samaneke sinabidza hiire qaatahe, qupibake noi tuumaqi Oriba torata mee qaata. K$Oonita quba oonoma samane biranatare boohimi nike etoqi oho kabira naatainohe, Abiho Isaki anaho pengata qooromi isanatare hiireqi roqoroqo ma sahasahama pupu hiire qaarare. Oiqi hiireta. ~"Oke hiireqi noi paha hee, Nike hutingi naate oora ma qaara nikemeke iinga ma siidza ma oba tatanga ma quba samanema eto rasakiitaino. Oi nike oonoma eetemi bodza oi seike biranate abi samane ttokana ooraiho irita taataquho isakita nikeho irita eto taataino. }#s|_!Qusu ma ttokai uubakoihe naho noo oi bamu sapara naataqu. OKO MA BOTO TUPU OKE ROIBETAREIQA BEEBE EETARE e{C Oi abi nagarai baate bamu naataamake qubarai gama meenoma naate soubidzakoi. Nookare. wzgOho qesa ana hiirori qamodzamodza oonomake nike moohiqa hee, Oo Ohongaho pobi ao biranatare eeteiqa hiibare. jyMNike pogari ma ee qesa moohimi bittina soobaqu bodzata nike hee, Oo, ao mee eetakoiqi hiibakoi. 7xiOke hiireqi Dzesui qahura teeke hiireta. ;woOonita quba oonomaho qaamodzamodza oke nike mooqa hee, Nanai qidzanataquho bodza ao dzamonateiqi qupadzomaqi qoridzeqa Ohonga dzoobe hiibare. QAAMODZAMODZA OKE POGARITA MOOTOTA wvgOonihe bodza oi biranatemi Abiho Isaki anai biranatemi naho beedzae ma dzapa pobi paananipamu naatakoi. u1Qusuho bise ma baise rubaruba eetakoi. Eetemi quba bamenoma abiho irina biranataquho atti minanipamuke eeteqi qesai oho qupa ororo eete baatakoi. 9tkDzesui hee, Bodza ota ete ma dzasidza ma ttoka ma pomatti samane oho neta mumure qesa biranatakoi, ma besaho pouma husu minanipamu hiiremi abi suusupu oho qupa muunakoi. Vs%Bodza ota abi qesake dzubetemi bamu naatakoi qesake suutoqa haba maina painata mootakoi. Oke eeteqi Dzerusaremuke qorobire qaamake raaba abi oho qaai bamu naatakoi. DZESU PAANA NAATARIDZOHO QAAMODZAMODZA rPaimane qurana ma amenana ooraqu nokoho heme minanipamu ota biranataridzo oi nagapa oho abi ipima ari oke saridzaquho bodza. dqAOi teeho quba bahe basesa nokohoho too pasere bodza oio. Ooniqi hiire qeetemi oorai. p/Oke moohiqa qesa ma nike Dzutea habana ooraqu nikemae ao sakaba tora ma tapata tuumare. Qate qesai totaqita ooraqu nikei roroko biidzainohe ao tta eete tuumare. Qate qeba nena oorai nokoi etoqa bosata nagapa ota peiteqa quba saridzareiqi hiibainohe tuuma keke eetare. (oIDzesui hee, nike qaamodzamodzahoke hiire, oi raaba abike nike moomi bodza apeta nokoi qaa qogoimaqa Dzerusaremuke rome biidzaqu oio ngausa nohoho utani. jnMOi nike oho battigara naate qaaqa qupa khata nikeme ingonaitakoi. DZUTA ABIHO BAME BIRANATAROTA =muOonihe Ohongaho pengata nike susupuke oorakoi. Vl%Oi naho dzapai nikeho irita oorakoi oho quba qesa samanei nike ibo eetakoi. k}Oonihe paha mai ma pai, noma ma nane, qesamane nikehoi nikeho isere qanga hiiremi qesa ma nikei oho quba baatakoi. j Oi bodza ooqata keke ana naamae nike noo ipi moitemi nikeho too saqobami oho nokanokai nokoke Suqobiremi noko too saa eetakoi. ci?Oho quba eto nike sauqata hee, ikanomake eete quba oonomake arabidzaquiqi hiibaino. 8hk Mootakoihe ota nike naho isere qidza hiibakoi. cg? Oonihe oi biranataamake bosata nike naho quba baura eetoma abi qesai nike karabete bame moiteqi sinabidza guhu qesa ma sutasuta naga qesata qeema qohareta mootakoi, paha kiape ma abi qiba qesaho torota mootakoi. f9 Tuumu mina rubabetakoi, khettedza ma heme maina paina biranatakoi, seebe mina biranatakoi ma qusuta quba attinoma biranate mumure oho isaki naatakoi. meS Hiireqi noi hee, Haba maina paina qesa qaa qogoimakoi, qesa teeta ma taanga mina biranatakoi. =ds Oho qesa nike noomaki uuba ma sakaba, qaa ma quba attinoma dzapa samane biranatemi etoqa oho quba ququimaino. Quba oonomai biranate qaamake kebanoke bodza oke suhe hiibakoi. ac;Hiiremi noi hee, Meenipamuke qesama nikei ooqata oberama qupadzomorai oonita korabete nookare. Qesai naho dzapata baaqa hee, Oho bodza poiqanita anaio era baabe. Oke hiiremi nike eto nokoke qaupuiteqa iihaino. b!Hiiremi nokoi noke oho qasa hiireta, Banaita naname, Nii hiireho mee bodza apeta biranataqu ma oho qaamodzamodza ikanoma biranataqu? :amHiiremi Dzesui hee, Maqa oma hee ma heeta gooto baa qaimi nike moori oke gama kootoromi takoba soubidzaqu bodza ao hiiremi oorai. BAME QESAQESAHO QAAMODZAMODZAKE DZESU HIIRETA s`_Qate biiri oke oma qidza dzapanoma nee ma baunomama gootota oke tumakhameto qesai moo hasa hiireta. [_/Oi teeho bahe qesai meupu nokometa isakiqata giimaqi qonotoraihe ataparaho paramu ao bamu naatemi qetta musaqi oke poiqa biire bamuite. Oke Dzesu hiireta. DZERUSAREMUHO BIIRI OKE ROMA ABI RUBENGAITAROTAHO NOO p^YMootomi Dzesui hee, meenipamuke atapa habanarai takurata biire oi qesaho qonoqono gama suqobire. _]7Biiromi moohimi tarumi pai habana teei ota qooroqi ttimuna eserike takurata mootota. {\ qOonita bodza teeta Dzesui nese dzoobireqi moomi abi ttuma minanomai oma nokome qonotoqi maubaho takurata biirota. Y[+/Oonihe tarumi nokoi nokoho torota sinasina aima quba biranatemi qetaqeta abi nokoi nokoho quba pupu hiireqi sepeke pupu kharaiteqi oho isakita tarumiho kapurake muunami bamu naatorai. Nokoi abi sepe bamuta oho ipike noko quba bamenomanipamu saridzakoi. Oho qubake nike qetaqeta abiho teteke potti biire qaarare. Oiqi hiireta.=Zs.Hee, Qetaqeta abi nokoi quba qesaho dzaodzao minake eetorai. Nokoi sasa khara kharerepo qoomaqi tuuma ma baaba eetorai, ma ttumaho sobadzata abi nokoho dzapa qusubaitemi nokorai ma sinabidza guhuta teka bosata habesorai ma hoo ma pattaho qohare bosata habesorai oonomaho dzaodzao minanipamuke noko eetorai. Y-Oke hiiremi qetaqeta abima kara noo oho bittake eetemi garuba oho bisata Dzesui Dzauba barike tumakhameto nome pobi hiireta. UX#,Ooiqi hiireqi nopoho dzapake Soopara keke hiiremi ikanomake eeteqi qesai Kiristuke hee, Noi Tabitiho eema ma khataniqi hiibaqu oho tete oorai kaqanihe oi ikanoma? HU NOOHO MAIMANE NOKOHO TETE OBERA p;~~}}|p|,{hzzAyybxxPwwFvvXut5svrqppo|onm"lCkk3jihgg fe|dcbb_C_2]3\6[8ZZYXXWVVUyTSSRQQLPPP OWNMMqLyKK5JII3HH GG)FEDDND C BmA@??'>>^==g<Qateqa qaheuba noo mutusa qidza teei niiho qupata peitaquko oke eto ao paa qereqereho isakita oke pureke paanaitaino. Oi qesai hoo ma haaho isakita noo qidza oke aima bikhi bakha eeteqa burisi eete niike gaamami bamenoma naatakoita qupadzomare. Oiqi hiireta. OHONGAHO NESETA PUPU BAURA EETORAQUHO TETE j^MIkoiko abi nii! Bosata nii kahosa nime, bittakuho isaki, oke ai siginaitemi nese niihoi qidzanatemake nii teemu niimeho kahosa gattiqa, miriququ nesena taatoraiho isakike bageke eete mooqa dzamutomi bamu obera naataqu. ]-Bittaku oi niiho nese sirihami nii bamu isanate temu niimeke hee, Nii qaatemi ana miriququ niiho nesena ooraike dzamutakoiqi hiiremi isanataqu. ,\QOho qubake niimaeho kahosai ee bittaku minaho isaki nese niihoke sirihami nii ikabeteqi kahosa gattiqa miriququho isaki teemu niimeho neseta mooqa pobitaqu? k[OOi nike tete apeta abiho isaki hiibaqu hiiremi oho isakita oho qesa nikemaeho irita biranatakoi. wZ iDzesui hiireqi hee, Nikei qesaho honga ma kahosa eetaama naatemi nokoi oho qesa bamu nikeho qomaqoma hiibaqu. ^Y5"Oho quba baura poiqa niiho botona oorai oi niiho quba isanatoraita eto iihaiho iiha ma dzoobidzake oho tongo neta mootaino. Iihaiho quba samane oio iihaiho kekenita eto poiqa oho qupa muunaino. Oiqi hiireta.X!Oonita nike Ohongaho neta oora ma qaara rike ma pobi saridzareiqi beedzae eete qaama noomae oho totaqike nikeho quba saridzorakoi. &WE Raaba abi nokoio totoho oonomata hiiroraini qate Ohonga mai qusuna noi teqaha nike ruume naatoraidzara. Quba oke noi nikeho quba gama saridzemi isanatakoi. VOho qubake eto eranomaho totohota hiibaino, Oba ma patta apeke muunaqu, ma ttoba ma sasa apeke eetaqu oiqi hiibaino. YU+Mooro, poiqa sihidza nokoi bageke eete soobadzata biranatoraihe nokoi quba sepe ooqi ihaike ao eepaho pobi naatakoi. Oonita bodza hoteqake Ohongai sihidzaho quba tete bagenoma biraitoraihe noi ai tataumaho tupu nikeho quba isaki saridzoraqu oi hoteqa bahe kharanipamu! Mae ai tatauma nikehoi bamu naatemi ana sepeke noo hiirorai? 9TkOonita Soromoho qaru abi samanenipamui noho kokora eeteqi noke ttoba ma sasa nee ma baunoma eete qaatahe, noi te sihidza hiibi oho isakita neema baunoma naate qaarara, baamu. SOho tete ooraamanita naane quba qepe ma haba nikemeho iiha ma dzoobidza samane samaneke eetaqu? Nike moorare. Sihidza bagenoma soobadzana oorai nokoi dzoo ma patta eetaama, asi ma haba ootaamanihe ao bitoto bagenoma naatorai tete nokohoke qupadzomare. gRGOi baamunipamu. Nikehota teei isanate Ohongaho habara naate isaki nomeke minaitaqu mae? FQMoorare, nee qusuna areumorai nokoi dzoo eetaama, iisu mootaama oi Ohonga noomae nokoho qupaqupa eeteqi patta moitorai. Oonita noi quba sepe nokoho quba eesuhiqa nikeke ruume naataqu mae? QPTete oke eete ooraita ana eraiqi nike pobi hiire. Oba ma patta apeke muunaqu ma ttoba ma sasa apeke eetaqu nike ooqaho iiha ma dzoobidzake eetemi oora ma qaara nikehoi oho quba qidzanataqu mae? 5OcOohoke Dzesui hee, Oonita abi teei maimane eseriho baura eetoraquho tete bamu. Temuho dzake eete kokora eetakoini qate temuho ngiingi eetakoi. Oonita nike Ohongaho qaru ma ttumaho qaru esese eetaquho tete baamu, oke eto ruume naataino. NAPAI OHONGAHO BAURA QERE BIIREMI NAPAHO ISAKI ISANATAKOI qN[Qate nii qoredza nese sigire eetaquko oora ma qaara niihoi qupi soobakoi. Oonita niiho dzadza ma adzahaha ooraroriho habarake qupi sooromi niihota bamenomanipamu naatakoi. NAPAHO QUPAI TTUMATA OORAI MAE OHONGAHO TOROTA OORAI? `M9Hiireqi Dzesu oke hee, Tete erake eete oorai. Nese ikata tuumorai oi qupaho khooba paanaitorai. Oonita nese niihoi abiho bameko mooraquko nii ao baruna heena naatemi niiho oora ma qaarai dzadza keke naatakoi. LyBaamuta erake qupadzomare. Qupa niihoi ikata oorai, oio niiho ttuma ma qurumaho isaki oni. NAPAHO NESE IKATA QEEMORAI 'KGQate nikei sinabidzaho totaqike qupadzomaqi qusuho quruma oonomake ttuttuitemi ikanomake eete ttidza sakabaqu, mae arinataqu, mae guume abi karabetaqu? GJDzesui hee, Ttokata abi qesai ttuma ma quruma hohoitemi arinatorai, ttidza sakaborai, guume abi qeemaqi karabetorai. Oke eetemi oho mee kaqa? Oonita nike eto oonomaho kabira naataino. !I;Dzesui hee, Qate nike Ohongaho pengata patta ma quba qesaho hutingi naatareiqa nese ma penga nikeme akobeteqa poro bibake pengata suraitemi abi mooqi bamu hutingi nikehoke qupadzomaquhe, Ohonga noomae dzukudzukuta moorakoi. Mooqa oho ipi ma ari nike moitemi ota paana naatakoi. Oi teeho quba bahe ikoiko abi qesai te Ohongake qupadzomaqi eetoraidzaranihe abiho penga qubake hutingiho birabira naateqi kuu ma pebama tuumorai. Oonihe nokoho ipi ma ari ooqai oonita nike eto nokoke kimatetaino. OHONGAHO PENGATA QURUMA TTUTTUITAQUHO TETE HG7Oonihe nike kahosa qesahoke gaubidzaama naataquko qusu Mai nikehoi oho qesa bamu kahosa nikehoke gaubidzaqu. OHONGAHO PENGATA HUTINGI NAATAQUHO TETE F{Oi erake eete oorai, Abi nikeke kahosa eetemi gaubidzaquko qusu Mai nikehoi oho qesa kahosa nikehoke gaubidzakoi. E1 Ma toronata nanake mootaino, oonihe qangata nanake qagamare. (Beedzae ma tatanga ma pobi oi gama niihoi kekenita agoba qaaraqara qaarakoi. Oore.) 8Dk Nanai oho qesa kahosa abi nanamehoke qaatorai. NC Nii nanaho patta saninoke moitorare, ma nanaho kahosa qaatare. B  Qusu Mai naname, Niiho dzapa qaheubata oorare, Niiho pobi biranatare, Niiho qusubaita qusuta ooraiho isaki ttokata biranatare. =Au Oho qubake nike totoho eranomata pupu hiibare: 0@YOonihe raaba abi hee, Totoho samaneta pupubetemi meenoma naatakoiqi hiiroraihe, oi khurotou peutounomaho isaki naatoraita nike oho tomidza naataino. Totoho oi oberanita nike pupu meeqake hiibare. Oi nike quba teeho dzore naate pupu hiibamake Ohongai qupadzomoraita nike pupu hiima ao moitakoi. ?7>gNooka. Nii pupu hiibareiqa suruho niimeta peite tete siireqa seike Ohonga maiho torota pupu hiibare. Hiiremi mai dzukudzukuta mooqi noo oho mee saridze bamu qaanataqu. =-Hiireqi Dzesui hee, Ma pupuho tete paha oke eete oorai. Oi ikoiko abi qesai abiho nese ma penga quba eeteqi sinabidza guhuni mae sobadzani mae ika ma ikata sama kano eete qooroqi pupu samaneke hiiroraihe oho puturu ma tauba baamuta eto nike poma oke gesina naataino. m<SSeike eetemi Ohonga mohimohi maikhata noomae oho ipi ma ari moitakoi. PUPU HIBAHIBA MEENOMAHO TETE e;COonita nike abiho tteki eetareiqa oke seike eetare. Eetomi eto garenai oho nooke nookaino. 1:[Oi ikoiko abi qesai dzapa pobinoma naatare hiireqi guhu ma otoba patita sama kano noo hiirorai. Nokoi eetoraiho puturu ma tauba bamu, oke ana ao nike pobi hiire. g9 IDzesui ipibireqi hee, Maqa nike kokora baura qidza eetareiqa oke eto abiho nese ma penga quba eetainohe Ohonga mohimohi maikhataho quba eetemi noi oho ipi ma ari moitakoi. Qate eto abiho penga quba eetemi sapara naataino. k8O0Nookao Ohonga mai nikehoi qidza qoredzaamanita nikemae oho isaki naatare. Oiqi hiireta.*7M/Ma raaba abi nokoi gemu teena nokomeke mooqi Dzoobe hiiroraihe qesake moo nipanatorai. Oonita nike poma oonomaqake qusubaitemi apei nikeho hasa hiibaqu, baamu. 6.Pisinisi abi ma kara nokoi qesamane nokomeqake hoobiroraiho pomake nike qusubaitaquko oi quba sepeho isaki naatakoi. 45a-Tete oke nike qusubaiteqa qusu mai nikemeho khameto meenipamu naatakoi. Oi teeho bahe Ohonga noomae hiiremi quuni mae ete dzadzai abi qidza ma qanga iso keke hoobirorai. 4+,Oonihe ibo abi nikeke bisi naate sesero eetemi nokoho quba pupu hiireqake nokoke kokora qidza eetare tete oke ana nikeho quba paanaisubi. 3+Hiireqi Dzesui hee, Oioni qate nike nookami agobake hee, Dzaira niimeho kokora eetareni qate iboke bisi naatareiqi hiire baaorai. #2?*Ma teei hee, Maqoe nii isaki niimeke poiqa ana moitemi iihaike ana oke burisi eetakoiqa hiibaquko eto oho basesa eetaino. IBO ABIKE KOKORA EETAQUHO TETE !1;)Qate kiapeni mae soopara apei hee, Nii quruma nahoke aima isakiqata tuuma ota mootareiqi hiiremi eto bai hiibainohe noi hiibaquho isaki keke bahe oke kharaite qee neta mootaqu oio tete qidzani. Qate teei niiho torota quba teeke aimareiqi hiibaquko eto qaanatainohe moitare. :0m(Qate teei niike qohareta mootare hiireqi oho habarake sasa qidza niihoho quba hiiremi eto oho baike hiibainohe paha ttoba ma sasa niime teeke oho tongo neta noke moitare. w/g&Dzesui hee, Agobake hu noota erake hiire qaata, Teei temuho neseni mae tooke bikoumaquko noomaeho neseni mae tooke oho isakita bikoumaridzoniqi hiire qaata. Oonihe anai nike noorake hiiremi nookare. Teei nike sesero eetemi eto too pasereke qupadzomaino. Oi teei niike ngibasa totaqita teetaquko eto oke nookami qanganatainohe totaqi temuke noke bobotare oi teteni. .'-/%Nookao. Nii noo teeke mee hiibareiqa oke hee, Oore ooqake keke hiireqa eto paha tee ma teeta mootoqi ipibidzaino. Qate nii noo teeke bai hiibareiqa oke hee, Baamu ooqake hiibareni qate oke quba tee ma teeta ipibire mootomi obera naatakoi. TOO PASEREHO TETE ISANATAAMA Z,-$Dzerusaremui oho qesa abi qiba qusunaho meusu nagapanita oho qaga oorai. Oi paha nii qiba niimeta mootoqi hiibaquko oi paha bamu isanataqu oi nii Ohonga apei hiiremi qiba gee gabara biranataqu mae bamu? f+E#Qate ttokata mooto hiibaqu oi paha qaganoma oi teeho bahe ttokaio paha Ohongaho qobaqobani. '*G"Oiqi hiire qaatahe nii noo niimeke tee ma teeta mooto tatangaitaqu oi gama oberani. Erake eete oorai. Poro qere qusuna oorai oi Ohongahonita oho qaga oorai. ){!Dzesui hee, Qateqa agobake abi mimike hee, Nii noo niimeke abi teeho quba tatangaitareiqi hee, Ohongaho pengata hiibiqi hiibaquko noo oke nike eto saparaitaino. Oi nike Ohongaho dzapata hiiremi tatanga naate qaarakoita eto oke paha geemaino. g(G Oiqi hiire qaatahe teeho atai abi mainama qesa guume eetaamake oomi apui ata usaqe teeke aimareiqa sepeke ata bosabosake gaubireqi gee oke saridzaquko oke eesuqa ata oke pasenaho teteta dzoobidzakoi, oi teeho bahe ata qaateta atapa oke abi siginai nookami pasenaho pobi oonita qidzoke pasenaamake noke aimaqu. OHONGAKE GOSOGOSOTA MOOTOMI ISANATAAMA 2']Dzesui hee, Qate agobake Mose ma karaho totoho teei eraiqi hiiremi nooka qaata, teei ata nomeke qaatareiqa noho quba gee tatanga saridzeqake moitemi noi tuumakoi. 5&cOonita nookare. Nii dza ma rumuba niimema gama tuumaqa eepaho kabira naataquko bamu isanataqu. Oonita quba apei niiho angi naatorai, oi neseni mae botoni mae naane ma naane, oke nii ao kuibireqa oho dzore naate qaraqaraho pobita qeemaquko oio isanatakoi. ATA TEEKE QAASUHIQA TEEKE AIMAMI ISANATAAMA %$)Oiqi hiire qaatahe anaho tetei eraiqi nike pobi hiire. Teei qupa nometa atapa teeho dza ma rumuba eetaquko ooqata ao pasenaho isaki naatakoi. K#Qateqa agobake uimane neimanei hee, Nii eto apuata eetaino. "'Ota nii bamu gisake saqosaqo naataquhe ota qaaqa oho ttuma gama biire soubireqanoke bodza apeta biranataqu? TTOKAHO DZA MA RUMUBA ISANATAAMA m!SQate teei niiho oma kahosa eete ooraquko nii hairiamake noke ttapuite hasu hiibare. Oke eetaama naatemi eto noi niike qohareta mootomi maripa abi niike qomaqoma hiire pirittaniho botota mootomi nii sutasutata biranataino. - SOho qubake nii Ohongaho quba kiridza teeke aima baahuma niiho qupai niike iga hiireqi hee, Maqa, teei niiho kahosa eete ooraiqa hiibaquko kiridza oke sigita mootoqa bosata tuuma temu niimema noo oke pobite isanatemake oionita nii burisi eete baa kiridza niimeke Ohongake moitemi isanatakoi. X)Oi erake eete oorai. Agobake nikeho uimane neimane totoho erake hiire qaata. Nii eto abike teete baataino. Teete baataquko nii maripa abiho pobi naatakoi, Ooiqi hiire qaatahe anaho tetei hee, Teei nomani mae nane nomeho ibo eetaquko noio ao maripa abiho pobi naatakoi. Qate teei qesa nomeke hee, Abi quseriponiqi hiibaquko oi maripa maimane nokoho pobi naataridzoni. Ma teei temu nomeho nookami susu ma sasaho isaki naataquko eepa gabi oi ao noke dzoobaridzoni.  Oi Pariseo ma qetaqeta abi isaki eetorai oi isanataamanita nike naho rike ma pobi saridzoraiho isaki oi isaki nokohoke riitorai. Riitaama naatapuko nike bamu qusuho pobita dzuubarori, baamunipamu, oke ana bamu nike dzaheitaqu. IBOHO TETE ISANATAAMA Nookare. Hu noo ma too abi ttarita noo hiire baa qaabi oke ana teqaha siginaitare baaoraidzara. Oonita eto oke qupadzomaino. Oi abi teei oho poma teeke ai siginaiteqa abike hee, Eto noo oke qusubaitainoiqi hiibaquko qusuta dzapa noho (Saatahoi) taatakoi. Qate teei poma oke gama iso keke qusubaiteqa abike oho suhe gama banaite soubidzaqu dzapa nohoke qusuta qusubaitemi minanipamu naatakoi. Abi oi ape bahe ana eka namema oke gama teenaite suutomake isaki nikehoi eehaha naatakoi. Korabete nooho qetaqetata gigini mae gohata noo teeqai baamu bamu naataquhe oke ana gama eka namema sipitotomi nikeke ingonaitaquho isaki biranatakoi. eCTete oke qupadzomaqi dzadza nikemeke eto abike qaanatainohe baura qidza samane nokoho quba eetemi nokoi mooqa Ohonga mai nikeho qusuna oorai noho hasama gegema hiibakoi. KIRISTUHO NETA ATIMAMI HU NOOKE SIPITOTAKOI Ma paha abi teei dzongi qeereqa oke bamu qapuma saabaquhe qohareta mootomi oi naga oona oorai nokoke gama baibudzakoi. @yPaha nike ttokata ooraiqi dzadzaho isakita abike baiburorai. Oonita meusu nagapa dzadza samanenomai tora kaka paata oomi oke dzukubaquho isaki ooraamanita oho tete qupadzomare. xi Maqoe, nike ttokata baura qidza eetemi oi tomuho meke oho isaki naatakoi. Oonihe tomuho meke bamu naatemi quba apema paha mekeitemi isanataqu? Oi bamuhe oke sasata biiremi abi oke qooro teetakoita eto nikeho meke oho isaki naataino. }s Oi teeho quba bahe nikeho ipi ma ari qusuta biranataqu oi meupu minanipamu. Oi qesai too abi ma karake teete qaami nokoho ipi ma ari mina, nikeho isaki oonomanita oho qaki ma naki minanipamuke eetare. KIRISTUHO ABI NAPAI DZADZA MA TOMUHO QESA  Qateqa nike naho quba baura qidza eetemi qesai nike qanga hiireqi qomadzubobireqa sesero samane eetemi isaki nikehoi qidzanatakoi.  Qate abi tete qidza rike ma pobita tuumami qesai nokoke bisi naate sesero eetemi nokoi qusuho pobi mai eetakoita oi paha bagenoma. dA Ma hasuho maimane nokoho dzapake hee, Ohongaho qesamaneniqi hiibakoi oi dzapanomani. BQate qupa ikoikoamai Ohongake saridze qidzanatakoi. kOQate baruna heenanomaho isaki oi paha qidza, nokoi oho qesa baruna heenata quba saridzakoi. $AOi apenei minaraho qupaqupake eeteqi nokoho isaki iso keke biranatare hiireqi dzaodzaoma baura eetorai nokomaeho isaki oho qesa isanatakoita oi bagenoma. |qMa qesai sama pati nokomeke qohataama naatorai nokoke qepe ma haba gama moite soubidzakoita nokoio bagenoma. u cQate ipita qaki ma nakinoma naatakoiqi qesai ttottokaho sururu potti biidzaama nokoho isaki bagenoma. f EDzesui hee, abi qupa gaibanomai ao qusuho pobi mai eetaridzonita oi nokoho paramu oni. ] 3Ttutturatemi noi nokoke bapotopotareiqi too saqorota. APENEI QUPA QIDZANATARIDZONI 8  kOonita Dzesui moomi abi huba haba biiremi noi tora peiteqi habeseta. Habese ooqi abi qesai noho tumakhameto naatareiqi noi nokoho kira hiiremi nokoi noho torota ttutturateta. F Oonita noi baura samane oke eete tuumami Garirea abi keke bahe nagapa qiba tteni oho nena ma Dzotani oba totaqi nena ma Dzerusaremu ma Dzutea haba nena abi quba mina noke iihata.r]Oke eetemi Siria habana oota nokoi oho pobi nookaqi heme ma bame, khettedza maina paina, ruume ma potutu, gisi ma songenanoma, sarosaronoma ma kara, nokoke gama ttuttuiteqi noho torota dzeima baami noi noko qidzaite soubireta. FTuumaqi Dzesui Garirea habaho nagapa samaneke ogama tuumaqi sinabidza guhu nokohota peite Ohongaho pobi ma baura qidza oke abi banaiteqi heme ma porobanomake gama qidzaite soubireta. 1Kira hiiremi iiha ma dzoobidzaamake nopoi mai ma sisima ma quba oke gama pekha eete Dzesuma nokoi tuumata. DZESUI ABI SAMANENE HOOBIRE QAATA {oOonita nokoi qeehiqi paha abi eserike moomi nopoi oho qesa kha apiapi ooqi sisimata dzupu nopomeke usari eetota. Naneho dzapa Dzakoponi qate nomaio Dzohane, nopoi mai nopome Dzebetteoma noko baura oke eetomi Dzesui nopoho kira hiireta. ?yHiiremi ao nopoi dzupu nopomeke qaateqi noma tuumata. }sBiiromi Dzesu nopoke pobi hiireta, Nipe baa anama tuumami ana nipeke banaitemi khaa bahe abi apiapi naatakoi. T!Bodza teeta Dzesui Garirea oba ttuta sosomaqi abi eserike moota. Nane noi Siimo, noke Dzesu ipita Peetoroiqi hiireta, qate noma nohoio Attereo. Nopoi khaa apiapi ooqi dzupu nokomeke abata biirota. `9Oonita Dzesui ota sohoroqi sinabidza hiireqi eraiqi hiireta, Ohonga qusunai pobi nomeke gama mai eetare eesubita nike ao qupa burisi eetare. Oiqi hiire qeemata. DZESUI TUMAKHAMETO ESERISA ESERIHO KIRA HIIRETA /Nike baataho tupidzaho kha qupita habese baa qaariti poiqake moorare. Dzadza minanipamu teei nikeho bisata biranate nikeke baibuzakoiqi hiireta. )Qetaqeta oi hee, O Dzeeburo ma Napattari Dzotani obaho robe oi oba ttuho samaqata oorai abi samane nike Garirea habaho nenanita nookare. X~)Oke eetemi too abi Dzesea noo teeke agobake hiire qeeteta oi meenoma naateta. } Oonihe noi nagapa khooba Nadzarette qaateqi ato Dzeeburo ma Napattariho totaqi oba ttu robena oorai nagapa Kapanao ota biranateqi oota. z|m Qateqa Herotei Dzohaneke sutasutata moototaho pobike Dzesu nookaqi noi burisi eete Garirea habata tuumata. >{u Noi totoho oonomata hiiremi oionita Iibadzai noke papateta. Papatemi Ohongaho angeroi qeemaqi Dzesuke kokora qidzake eetota. DZESU QAHEUBA BAURA NOME GARIREA HABATA SOOHOROTA %zC Oke hiiremi Dzesu hee, Ae Saata nii papatare! Qaheuba qetaqetai eraiqi hiirorai, Ohonga Soopara niimeho torota pomai kotoroqa noqaho kokora eetorare. y Banaiteqi noke pobi hiireta, Quba oke ana gama nii moite soubidzakoi oonihe bosata nii naho torota pomai kotoro hasa hiiremake moitakoi. 2x]Ooqi hiiremi Iibadzai paha poma maina teeke qupadzomaqi noke dzeima tora kaka minata peiteqi ttoka ma haba samane qidza dzapa pobinoma oke gama Dzesuke banaiteta. w Hiiremi Dzesui hee, Oonihe qetaqeta paha teei erake hiiremi oorai, Nii etoqa Ohonga Soopara niimeke torona minake eetaino. tvaHee Ohongaho noota noorake qeetemi oorai, Omai khata niiho oko qettaitaino hiireqi Ohonga mai angero nomeke pobi hiiremi nokoi niike basidzomakoiqi hiiroraita nii meenipamu Ohongaho khata ooraiqako kautu eetemi oho mee paana naatare. euCHiiremi iibadzai noke dzeimaqi Qaheuba nagapaho biiri oho ttittirata mootoqi hiireta. 0tYHiiremi noi kaitomaqi hee, Baamu, noo erake qeetemi oorai, Abi eto ttokaho pattaqake muunainohe Ohongaho toota quratorai noo oke gama muuna qaarareiqi hiirorai. FsTtidza saa eetemi ikoikoho maikhata baaqi noke pobi hiireta, Oo nii Ohongaho khatani kaqa nii hiiremi oma khameto erana oorai nokoi hiiburoqa dzobadzoba naatemi khooba paana naatare. 2r _Oke eetemi Sumasai Dzesuke qooro teetemi noi haba habanata Iibadzaho toronake saridzareiqi tuumata. Noi qupi 40-ho isakiqata hutingi naate qaami noho ttidza saa eeteta. q pMai eesuhimi qusu neta totoho teei biranateqi hiireta, Eraio qeseba khata nahonita ana noho nookami bagenomanipamu ooniqi hiireta.o-Sooromi Dzesui igasata peqihimi Dzohane moomi qusu papatemi qusubibi quratoraiho isakita Qaheuba Sumasai Dzesuho irita gaibaqi mai eeteta. /nWHiiremi Dzesui noke pobi hiireta, Oi meenihe isaki qidza nime eetorai oke ana qaupuitareiqi baahubita noo oke qaato. Hiiremi noi nipanateqi noke obama soorota. mBiranatemi noi oho bai hiireqi hee, Baamu, nii isaki niimema anake soobareni qate ikabeteqi nii naho botota oba sobasoba saridzaqu? {lo Oke Dzohane hiire qaami Dzesui qeemaqi Dzohaneho botota sobasoba oke saridzareiqi Dzotani obata biranateta. !k; Noi gottara meeke asinaiteqa quhisake sarautoqa eepa tatangata biidzareiqi oho baqebaqema baaorai. Oiqi Dzohane hiireta. DZOHANE DZESUKE OBAMA SOOROTA !j; Qate qesa ma nikei qupa burisi eetemi anai nikeke obaqama soororai. Oonihe abi mina teei naho tumena baaorai isaki nohoi nahoke riitanipamuke eetemi anai oko sasa nohoke suutare beubeu eetorai. Noi isaki apema nikeke soobaqu bahe Qaheuba Sumasama soobakoi, eepama soobakoi. i1 Oi erake eete oorai. Boseke ao ee khoobata upubiremi mee qidzanomake ingonaitakoihe ttike ma pareke dzootomi eepaho pobi naatakoita nookare. h9Eto nike sama gimutta eeteqi hee, Baamu, nanai Abarahamuho biidza ma suunanita isanatoraiqa hiibaino. Dzare nohoke hee biidza qubake Ohonga oma erana oorai nokoke eehahaitemi isaki hee baabakoihe bamu. Nike mekeqoma qupa burisi eetemi oho mee paana naatemake ooqata isanatakoi. g f Qate Pariseo ma Satukeo nokohota qesai baaqi quba oke mooqota. Mooqomi Dzohanei nokoke qeraqera eeteqi hiireta, Ohongai kahosa abiho ipi ma ari moitakoimi qesai oho attike eeteqi kahosaho dzamudzamu saridzorai. Qate dzohomaho khameto nikei ikabetaqu? yekOonita Dzohanei sinabidza hiiremi abi Dzotani oba totaqi ma totaqina qaata ma Dzerusaremu abi ma Dzutea haba minarahota abi samanei noho torota ttutturateta. tutturateqi kahosa nokome hiire paanaitemi noi nokoke Dzotani obama sooro qaata. dEcQate Dzohaneho isaki eranoma: Kamere suuho sasake ootomi noi dzaaroqi oke hoo sasa siihuma qahitoto suuto qaata. Ma guuru ma here obake noi muunaqi patta qesaho hutingi naate qaata. rb]Oiqi hiireta oi teeho bahe too abi Dzesea hiiretaho isaki keke. Noi hiireta, Haba habanata totoho teei sokateqi hee, Ohonga Soopara baaoraita noho quba roibeteqa tete nikeme pobitare. Oiqi hiiretai Dzohanehota meenoma naateta. FaHee, Ohongaho pobi ao biranasubita nike qupa burisi eetare. c` AOionita kebanoqake Dzohane sobasobanai Dzutea haba habanata biranateqi sinabidza hiireta. z_mOonita noi nagapa Nadzarette ota qopa koobireta. Oonihe oi paha khoobanoma. Oi bosata Dzeseai hee, Noi Nadzaretteho isaki oi Tabitiho mai Dzese, noho biidza ma suuna oonita khata noke hee, Nadzaretteho nenaniqi hiibakoiqi hiireta.y^kQate Dzosepe pai ma khata teteta dzeima baahuqi nookami Heroteho khata Arekherau noi mai nomeho poro qereta peite oomi Dzosepe oho attike eeteta. Atti eeteqi bakuta tete saridzeqi noi Dzuta haba riiteqi qee Garirea habata biranateta. {]oHerotei baatemi Ohonga Sooparaho angeroi Aigitta habata biranateqi bakuta Dzosepe pobi hiireta, Nookare. Herote ma qesai khata oke teetareiqi qaa samaneke eete qaabi nokomae ao baatetanita poiqa nii qoridzeqa paima khata oke dzeima paha Isirae habata tuumare. Oiqi hiiremi Dzosepe qoridzeqi pai ma khata oke aimaqi Isirae habata tuumata. Oonihe nokoi Aigitta habata tta eetetaho khooba erani. Ohongaho too abi Hoseaho qetaqetai hee, Khata name, ana niike Aigitta habata dzeimami baataiqi hiireta. \ [Oonita Herotei moomi kaaba ma basaraho abi mimi nokoi noke ikobeteqi Betterehemuta burisi eete noho torota oho isere mootaama naatemi noho dzauba peiteta. Peitemi noi qupa nometa hee, Eto abi khata oi bitotoqa naho teka karabetaino hiireqi kaaba ma basara abiho torota taama oi bosata biranatetaho bodza qupadzomaqi noi qaa abike Betterehemuho haba totaqita dzoobiremi nokoi khameto tii uani ma tii tuho isaki oho robena oota nokoke gama teetemi baateta. Oi teeho bahe quba oi biranatarotaho qamodzamodzai too abi Dzeremiaho qetaqetata biranateqi eraiqi hiireta, Isiraeho neemi pai Rakhere noi nese tuuta eemane khameto nomeho quba tti ma ttaka minake hiiremi oho totoho samane biranatemi noke ttapuitaquho isakiama naatokoi oi nokoi ao bamu naateta. Oiqi hiireta oi ooqata meenoma naateta. Oke eetemi Herote noomae heme minake saridzeqi baateta. DZOSEPE MA NOKOI BURISI EETE GARIREA HABATA BAATA Z;YoOiqi hiiremi Dzosepe noi ao qupibake qoridzeqi paima khata aimaqi atti tuuma qaaramuti Aigitta habata biranate ota oota. HEROTEI KHAMETO SAMANEKE TEETEQI OHO IPIKE BAATETA qX[ Oke eetemi Ohongaho angeroi bakuta Dzosepeho torota biranateqi hiireta, Herotei Khata oke teetareiqi qiri eetakoita nii Khatake paima gama aima atti tuuma Aigitta habata oorare. Ota ooma ana hiiremake nike paha burisi eetare. aW; Oonihe Ohongai bakuta nokoke Heroteho qaga hiiremi nokoi te Heroteho torota isere mootareiqi tuumaranihe tete mainata tuumaqi nagapa nokometa biranateta. DZOSEPEI MARIA MA KHATAKE DZEIMA AIGITTA HABATA TUUMATA ;Vo Nokoi naga ota peiteqi moomi khata noi pai nome Mariama oomi nokoi pomai kotoroqi noho hasa hiireta. Hiireqi nokoi quba bagenoma ttuma minanomake asi nokometa sisibeteqi noke dzou eeteta oi goori ma ura moromoronoma oke parakiseni hiirorai ma paha maraseni bagenoma dzapa noho miro oke gama noke moiteta. LU Oonita noko paha taama oke mooqi qaki ma naki minake eeteta. KT Hiiremi nokoi abi qiba oho noo nookaqi tuumata. Tuusuhimi taama nokoi bosata ete peitoraiho habata moota oi paha nokoho quba paana naateqi khata oota tekake paanaite mumure naate qoorota. S Paanaitemi Herotei nokoke Betterehemuta dzoobireqi hiireta, Oionita nike ota tuumaqa khata oho qirike eetare. Qiri eete saridze khooba nohoke gama moo nooka soubireqa baa noho isereke naho torota mootomake ana paha namae tuuma noho torota pomai kootobare. 3R_Hiiremi Herotei kaaba ma basara abike qaheburoqi korabete qasa hiireta, Maqa taama nohoi bodza apenipamuta biranatemi nike moota? Hiimi nokoi oho bodza paanaiteta. /QWOi teeho quba bahe Ohongaho too abi Mika noi geeta qeeteta oi hee, Qate Dzutea habaho nagapa Betterehemu niiho neta abi teei biranateqa Isirae Abi tupu nahoke soopara eetorakoita Dzuta abi mimiho neseta nagapa Betterehemu niiho dzapa pobi peitakoiqi hiirorai oiqi nokoi Heroteke pobi hiireta. _P7Hiimi nokoi hee, Noi Dzutea habaho nagapa Betterehemuta biranatakoiqi hiirorai. 2O]Oho quba Herotei Dzuta abiho dzube abi ma qetaqeta abi mimike ao ttuttuiteqi nokoke qasa hiireta, Nikeho sinabidzai hee, Kiristui biranatakoiqi hiireta oi ikata oorai? WN'Oke noko hiiremi Herotema Dzerusaremu abi mimi gama nookaqi roqobeteta. [M/Maga, nana moomi Dzuta abiho totaqita taama teei paana naate hee, Dzuta abiho abi qiba minanipamu biranate ooraiqi hiirorai. Oonita nanai noho torota pomai kootoroqa hasama gegema hiibareiqi baabe. Noio kaqa? ]L 5Oonita Herotei ttokaho soopara qaata bodzata Dzesu khata biranateta. Oi Maria ma Dzosepe Garirea haba qaateqi Dzutea habata tuumaqi nagapa khooba Betterehemuta oomi Dzesu Khatai biranateta. Biranatemi idze, ete peitoraiho haba neta kaaba ma basara abi nokanokanoma qesai nagapa nokome qaateqi nagapa qiba Dzerusaremuta baaqi erake hiireta, ~K wAimaqi te noke dzaga kotoro meeraranihe kebanoke Maria khata oke dzoomami Dzosepe noho dzapake Dzesuiqi hiireta.uJ eOonita Dzosepe nese parara eeteqi te bai hiibaranihe Soopara hiiretaho isakita ata pobi nomeke aimata. +I QOonita tete oonomata biranatetaho khooba erani. Ohonga Sooparai too abiho qetaqetata hee, Nookao, qeseba atapa teei qura eeteqi khata dzoomani noho dzapake hee, Emanuere hiibakoi. Oonihe dzapa oho khoobai hee, Ohongai abi napama oorai ooiqi hiiroraita oho qetaqetai ooqata meenoma naateta. H ZG /Oonita noi khata dzoomamake abi minaraho kahosa qagaumaquho baura qidza oi khataho irata peitakoi oho qubake nii noho dzapake Dzesuiqi hiibaridzoni — oho khoobai hee, Ohonga ingona mai ooniqi hiirorai. F  Oke qupadzohiqi, idze! noi nese qooroqi moomi Ohonga Sooparaho angero noho torota biranateqi hiireta, Tabitiho eema ma khata Dzosepe, nii nookare. Maria ata pobi niimeke aimareiqi eto atti eetaino. Oi noke dzasusu eeteta oi abi bahe Qaheuba Sumasa. NE Qura eetemi apu pobi noho Dzosepei oke moomi nota bame eeteta. Oonihe noi hasu ma keba abi oonita noi te noho qomaqoma hibaranihe seiqake oho gee teeke saridze Mariake qaatareiqi qupadzomata. ;D qOonita Dzesu Kiristui ikanomake eete biranateta oho isere erani. Oi pai nohoho dzapa Maria, noi Dzosepeho ata pobi oomi Qaheuba Sumasai noke dzasusu eetemi noi qura eeteta. C !Oonita mooro, Abarahamuho soro ma saina biranate peitemi Tabitiho bodza naatemi oho soro ma saina 14 naateta. Qate Tabitiho neta biidza ma suuna biranate peitemi oi Babironiaho sutasuta bodza naateta oho soro ma saina paha 14 naateta. Ma ooqata biidza ma suuna ipibire biranatemi Kiristu biranateta oho soro ma saina oho qesa 14 naateta. DZOSEPEHO ATA POBI MARIA QURA EETEMI OHO MEE DZESU B  Oi Dzosepe ape bahe Marake naateta. Oonita Mariaho ttidzata Dzesu, noho totaqike paha Kiristuiqi hiirorai noi biranateta. qA ]Qate Eriuttiho khata Ereadza oni qate noho khata Mattani ma Mattaniho khata Dzakopo Dzosepeho mai. w@ iQate Adzaroho khata Sattoko biranatemi nomaeho khata Akhimi biranatemi noho ttidzata Eriutti biranateta. z? o Qate khata noho Abiuta biranateta ma Abiutaho khata Eriakimu biranateta ma noho ttidzata Adzaro biranateta. >   Oke eetemi Dzekhoniaho khata Sarattie oqata biranateta qate Sarattieho khata Dzarubabei biranateta noio abi qiba teei oni. = 5 Ma Dzosiaho khameto Dzekhonia ma nomamane biranateta oi Isirae abiho tupu Dzuta nokoi oho bodzata Babironia habaho sutasuta abi naate tuumata. n< W Oonita Hedzekiaho khata Manase biranatemi noho Khata too abi Amosi oni qate noho khatai Dzosia. _; 9 Qate Adzariaho khata Dzottamu ma Dzottamuho khata Ahadzi ma noho khata Hedzekia. z: oQate Asaio ata maatemi Dzehosapati biranateta ma Dzehosapatiho khata Dzoramu biranatemi noho khata Adzaria. f9 GQate Soromoho khata Rehoboamu ma Rehoboamuho khata Abidza ma noho khata Asa biranateta. :8 oBiranatemi nomaeho khata Tabiti biranateqi Dzuta abiho qiba naateta. Oonita Tabiti noi Uriaho ata tarumi aimata dzapa noho Battaseba ma nopoho khata Soromo noi biranateta. @7 {Qate Nasoniho khata Saromo ma noi Rakhabike naatemi nopoho khata Boasi biranateta. Qate Boasi noi Ruttike naatemi Obetti biranateta. Biranateqi noi ata naatemi Dzese biranateta. A6 Ma Aramuho khatai Aminatabi ma noho khataio Nasoni. 5 Ma Dzutai Ttamarake naatemi nopoho khameto biranateta oi Pare ma Dzara. Qate Pareho khata noi Esiromu ma Esiromuho khataio Aramu. 4 'Oi Abarahamui Isakaho mai ma Isakaho khatai Dzakopo. Qate Dzakopoho khametoi apene bahe Dzuta ma nomamane noho (nokoi tupu 12 naateta). n3 YDzoobe Qesamane Name: Dzesu Kiristui Abarahamu ma Tabitiho sooro ma sainata biranatetaho ttari erani. ?2w5Biranate nokoi qupi samaneke Ohongaho biirita ooqi noho hasama gegema hiirota. (Poiqa nike Aposoro Qaru Abita takomaqa isere ipibire isaitare.)Dzoobe Mina!Ttotta Rukaf1E4Dzaetemi nokoi qupa qidzaqidza minanipamuke eete burisi eete Dzerusaremuta biranateta. 20_3Eeteqi noi nokoho neseta peite dzaeteta. /2Oke hiire qaasuqi Dzesui noko dzeimaqi tupidza qeeho nagapa Bettania ota biranate boto nome dzoobireqi nokoke agoago eeteta. a~~$}}{{zyy7xxyxwvvuHtssJrrr qppDo"nnPnmkkkihwgg-feeXdccQbbOay``]__N^^]]]\+[ZZOYXWWVUUHTSRQ8ONMfLL"LJJ/IHHYGG3FaEEsEDCC>BBAA*@Z?t>>T==7<;;Z:9T98C7~6l5V4*3332Z100/:.p.-,++?*))K((x''_&%$#""!! 'T0*w*Uv k x H sM Oonita Dzesui ao khooba qupadzomaqi nagapa oke qaate tuumami abi hemenoma samane noke iihami noi nokoke gama qidzaite soubireta. .U Oke eetemi Pariseo paata biranateqi Dzesuke ikanomake eete ngausa eetaqu oho gunu ma naru hiiretahe noi ao qupadzomata. DZESUI ABI MINARAHO HOBIHOBI MEENIPAMU 1 Hiireqi noi abi boto atimanoma oke hee, Boto niimeke tataitare. Hiiremi noi noo oke qusubaitemi boto hohoi ao pobirate temuho isaki naateta. |q Oonita moorare, hoo quba sepe oomi noho quba dzumata kokora eeteqa abinipamuke oho kokorake qaanataqu oi oberani. 2] Hiiremi Dzesui noko pobi hiireta, Nikeho hoo teei dzuma bodzata koseta taatemi minara ma nikei noke aima ingonaitaridzoni, mae nikehota teei oonomaho isaki baamu? / Peitemi abi boto atimanoma teei ota oomi Pariseo ma karai Dzesuho angi naatareiqi qasa hiireta. Dzumata abike qidzaitaqu oi qaganomani mae bamu? T ! Oke hiireqi Dzesui dzoo oke qaateqi sinabidza guhu nokohota peiteta. Z - Qate nookare. Anai Abiho Isaki ooqi naamae dzuma ape ma apeho Sooparanipamu. Oonita biirina qaga oorai oi poma teei oke eete ooraihe napa erana hiirorai oi quba meenipamu, oi qaga oonomake suqobireqi ai siginaitorai. Oi teeho bahe qetaqeta teei hee. Qoberobaho poma qesaqesa hiiroraiho goottaeke ana eetorai oonihe baruna heenaho tete oho dza minake eetorai. Qetaqeta oke nike naane quba mai eetaama naatorai. DZUMA OTA DZESUI ABI BOTO ATIMANOMA QIDZAITETA    + Mae nike oho ruume? Oi paha Dzumata baura samaneke eetaquho qagai ooraike dzube abi Ohongaho biirina oorai nokoho baura urai ooraita ikanomake eeteqi oho qagake qusubaiteqi oke qaataqu. Baamu, qaga oke riiteqi beedzae eete qeemami oi teqaha kahosananoma naatoraidzarani. M  Oi noi Ohongaho parai nagata peiteqi dzobadzoba Ohongaho dzagata mooto qaata oke aimaqi muunata ma qesamane nomeke moitemi muunata. Oonihe oke muunaquho qagai qaatahe dzube abi keke muuna qaata. 3 Hiiremi noi noko pobi hiireta, Qate Tabiti qesamane nomema nokoho ttidza saa eetemi noi eeteta gotta ma pai oke nike isaitemi oorai mae bamu? eC Maqoe, dzumata baura oonomake eetaquho qagai ooraita tumakhameto niihoi ikaqi oke eetorai? D  Dzuma teeta Dzesui haba ogamaqi uitti dzoota tuusuhimi tumakhameto nokoho ttidza saa eetemi nokoi quhisa qesa rumutoqi botoma kurutete muunota. Muunomi Pariseoi mooqi Dzesu qasa hiireta,  Oi teeho quba bahe bame anai nike moitaqu oi isakiqata oorai ma naho tetena oio paha kebakebani. Oiqi Dzesu hiireta.=s Nookare, anai keba ma dzapaho maikhatanita nike naho neta qidzanatemake ana nike tete maina banaiteqa tetena nameke nikeho qereta goosoromi baura oi nikeho moirata bamu perebaqu. 'G Oonita nike naane quba heme ma bame samane nikeme sepeke qere biire qaaraqu. Nike naho torota baaqa oke qerepasa eetemi ana isanate nikeke qidzaitakoi. { Qate noi burisi eete tumakhameto nomeke pobi hiireta, Ohongaho khata anake gesina oi ape bahe mai teena ma Ohonga maike apei gesina bahe khata teena noho. Anaio noke gesinanipamu ma paha noi qesa ma nikeho dzapa hiiremi anai noho tete nikeke banaitemi nike oho qesa noke gesina naatorakoi. Oho qubake mai ao baura nomeke naho botota mootomi ana nikeho quba paanaitorai. } Oho qubake ana niike dzoobe minake hiire. Oi nii tete oke saridzemi nese niihota bagenomanipamu naatorai. Oiqi hiireta. + Oonita Dzesui Ohonga pupu hiireqi eraiqi hiireta. O mai name, nii qusu ma ttokaho maikhatanita nii noo bamenoma dzukudzukuna oorai oke te ttoka abi nokanoka ma gesinanomaho qupata paanaitoraidzaranihe abi qupa gaibanoma naho dzapana oorai nokoho qupata paanaitorai. >u Oho qubake nokoho bame oorai oorakoihe maripa bodzata nikeho bame oi nokohoke suqobidzakoi. Ooiqi Dzesu noko pobi hiireta. OHONGA MAI MA QAHEUBA KHAMETO NOHOHO TETE DZAPANOMA g~G Qate nagapa name Kapanao niiho dzapake ao qusubaitemi qusuho pobi naatarorihe baamunipamu. Dzapa nikehoi taate qoo iibadza nagata quratakoi. Oi teeho bahe anai baura qidza samane nikeho bisata eetemi Ohongaho mumure naate baorai. Oonihe oho isakita Sottomuho otoba patita paanaitapuko nokoi agobake qupa burisi eetemi nagapa oi poiqa oorarori. g}G Oi nokoho bame minaminai oorakoihe maripa bodzata nikeho bame oi paha nokohoke suqobidzakoi. I|  Noi hee, nagapa Khoradzi ma Bettesaitta quba attinoma nipeho irita biranatakoi. Oi anai obaoba samane nikeho bisata eetemi Ohongaho mumure naatemi nike basesa eetoraihe oho isakita mumure nagapa ttiro ma Sittoho bisata biranatapuko nokoi bamu rubenga saridzarotahe ao tti ma ttaka hiireqi hau suranatemi ingonaitarota. /{W Qate nagapa qesata Dzesui obaoba bamenoma samane eete tuumami nokoi basesa eete qupa burisi eetaama naateta. Oho qubake noi nokoke himotoqi noo minake hiireta. z Qate Abiho Isaki anai baaqi patta ma oba qidzaho bai hiibaama naatemi nikei anahoke hee, Iidzii, bai oba hoobaqi dzoobaqi muunaqi paha pattake saqubema muunorai abi oni. Noi paha ttagetti apiapi pasenanoma nokoma qesa dzaira eetorainomani. Oiqi nike hiiroraihe nookare. Tete oi qidzani mae qanga ipita khooba paana naatakoi oiqi Dzesu hiireta. NAGAPA QESAHO BASESA OI TOO PASERENOMANI oyW Oi Dzohane sobasobai oba ma patta kebakebaho hutingima baami nike noke hee, Songenanomaniqi hiireta. x Khameto sobadzata habese inga naatoraiho tete qupadzomare. Oi hoho teei hoho teemuke hee, Ae nanai ao kito biireqi mangi huitemi nike teqaha kaitomaqi naa hiibara. Qate nanai tti ma ttaka hiiremi nike ikaqi oho surupo eetaama naatorai? Oiqi khametoi hiiroraihe nokohota basesa biranatoraiho isakita abi basesanoma nikei Dzohaneho noo qusubaitaama naateta ma paha naho noo oho qesa arabirorai. w  ~vu Oonita tomanomai nookare. Oke hiireqi Dzesui paha abi basesanomake eraiqi hiireta, Abi naga nikei quba apeho isaki? Ou Oi abi qesai hee, Eriai baataamake qusuta peitetai paha burisi eete baabakoiqi hiire qaata. Oonihe nike naho noo erake nookami meenoma naataquko erake qupadzomare. Dzohane noio Eriaho isakinipamu. mtS Oi teeho bahe Mose ma too abi samanei sauqata sohoroqi hee, Quba oi biranatakoiqi hiire baa qaatani qate Dzohane nokoho musaqiqanita abi noko poiqa musaqiqaho noo nookami Soopara mee naho bodza naasuhimi nokoho qupa tukuborai. s Qate Dzohane sobasobai baura nomeke sohoromi abi samanenipamu qaupa sasa gaamaqi beedzae eete Ohongaho pobita qeematai qeemorai. r Oonita ana hiiremi nookare. Paimanei abike dzoomoraihota abi teei Dzohaneke riitaquho isaki ooraamanihe quba oi ttoka samaho dzapa pobi oho beekho kekeni. Oonihe Ohongaho pobi naatoraihota abi mina ma adza nokoi gama ttokaho dzapa pobi oonomake suqobirorai. =qs Dzohanehoke Ohongaho noota erake qeetemi oorai, Nookare, Qaru khata nameke anai Kiristu niiho bosata dzoobiremi tuumaqi tete niihoke ao roibetakoiqi hiiretanita abi oi ooni. p{ Oiqi hiiremi Dzohane sobasobaho tumakhametoi tuumami Dzesui Dzohaneho hasa hiireqi nohoke abi samane noho torona oota nokoke pobi hiireta. Nike haba habanata Dzohaneke moora quba tuumata. Tuumaqi abi qiba, sasa nee ma baunoma meusa nagapaho poro qereta ooraiho isakike moorare tuumatani mai? Eo, nike qupadzomami uta tooro eebeke poupa taatoraiho isakinita quseripo oke moorakoiqi hiiretani mae? Eo too abi teeke moorakoiqi tuumatani mae? Nookao. Noio too abi oonihe paha too abiho isakike suqobirorai. o }ns Qate sinasina erake paha noke pobi hiibare, Nii nahoke nookami niihota isanataquko nii oho agoago saridzakoi. m9 Oke hiiremi Dzesu nookaqi eraiqi hiireta. Ibaukhabaunomai nese uhuborai, qosu ma ponei tuuma ma baabanoma naatorai, pottomunomaho sama paisasa hiiburorai, toma susui toma uhuborai, abi baatemi eehahaitorai oke eeteqi abi habana nokoho quba sinabidza hiiremi qidzanatorai. Noo ma baura samane oke nike era moo nookorai oho isereke nike tuuma Dzohane sobasobai sutasutata oorai noho torota mooto soubidzare. l k Tuumaqi baura bamenoma samaneke eetotaho pobike Dzohane sobasobai nookatahe qupa muunaqi noi tumakhameto nomeke Dzesuho torota dzoobireqi qasa hiireta, Mesia baabakoiqi qetaqetai hiiremi nana noho beebe eetorai oi nii oioni mae maina teei paha baabaqu? j Yi - Noo ma sinasina samane oke Dzesui hiire soubireqi oke gama tumakhameto ttuerebe nomeho qereta gosorota. Gosoroqi noi nagapa oke qaate nagapa qesa samaneta noo ma sinabidza nomeke hiire paanaitareiqi tuumata. yhk *Qate anake nooka hiisi eetoraiho tuputa abi teei biranatemi teei noke moomi naho tumakhata naatemi oho quba noi noke kokora gattiqa eete oba kebani mae quba apeke noke moitaqu moitemi quba gattiqa oi paha ipi ma arinoma naatakoi.&gE )Oonita naho too abi teei biranatemi teei noho nookami meenoma naatemi noke aima kokora eetaquko noi oho isakita ipi ma ari saridzakoi. Ma naho neta abi rike ma pobi teei biranatemi teei nohoke nookami meenoma naatemi noho kokora eetaquko noi paha oho isakita kiridza saridzakoi. 4fa (Dzesu ipibireqi hee, Oonita nike sinabidza hiiremi abi nikeho nookami meenoma naasuhiqa nahoke nookami meenoma naatakoi ma mai nahoke nookami paha meenoma naatakoi. 6ee 'Oi teei qaraqara nomeke qaanateqa ao oho dzore naatakoi qate teei naho quba eeteqi qaraqara nomeke qaanataama naateqa qaraqara gama mai eetakoi. IPI MA ARI SARIDZAQUHO NOO jdM &Oi teei anake iihareqi sama nomeke oho bagara biidzaama naatemi nohoke ana nookami qaganatakoi. (cI %Oonihe teei qupa nometa hee, mai ma pai namehota atimaqu mae Kiristuho dzapata atimaqu oiqi hiireqi qupa eserima ooraqu ana bamu noho nookami isanataqu. Wb' $Oke eetemi quni ma mani tee ma teeho bisata ibo ma kote samanei biranatakoi. vae #Oi ana baami sinabidza oho ipike mai teei khatata nomeke ibo eetakoi, motami noi anapidza ibo eetakoi. '`G "Dzesui hee, Nookare, ttokata hasu biranatorareiqi anai te baabaranita eto oke qupadzomaino. Anai biranatemi oho quba uuba ma sakaba samane biranatakoi. _1 !Qate teei abiho penga qubake naho bai hiibaquko qusu mai nameho pengata anai paha noho bai hiibakoi. SINABIDZAHO QUBA QAA SAMANE BIRANATAKOI %^C Hiireqi Dzesui hee, Oho qubake teei naho isere bageke eete abiho torota mootomi anai moorakoi ma isere qidza nohoke qusu Mai nameho pengata hiibakoi. +]O Nee gamisi oke noi nome moo qupadzomoraihe meenipamuke noi nikehoke nookami tobe sumanomanita qupadzomare. ABI DZESUHO DZAPA QUSUBAITEMI NOHO DZAPA QUSUBAITAKOI .\U Oi quba sepenihe Ohongaho nese oke riitaama. Oonita noi nike gama moo soubireqi qiba geeni mae quba ape nikeho torona oorai oke noi gama qupadzoma aima soubirorai. x[i Oonihe tete erake qupadzomare. Abi qesai bararima nee aimaqa nokoke makettita oho ttuma qattiqa aimorai. ~Zu Oke eetemi koiri kairinoma qesai sama nikehoke teetemi baatakoihe noko gisi nikehoke sesero eetaquho tete bamu oonita eto abi oonomaho attike eetaino. Ohonga teenai sama ma gisi ma gama eepata rubengaitaquho isaki oonita noqake ququimare. PY Oi anai seike nikeho tomata hiibaqu oke nike otoba patita paanaitare. FX Hiireqi Dzesui hee, Nokoi nike sesero eetakoihe eto atti eetaino. Nokoi dzukudzukuta eetaqu oke Ohongai gama paanaitakoi. Oi quba dzahedzahenomai gama susupu paana naate soubidzakoi. ,WQ Anai minaraho maikhata, banaita nikehonihe abi anake hee, Nii Iibadzaho isaki ooniqi hiiroraita nokoi bamu tumakhameto nikeke ingonaitaqu. Oi bauraho mai heme saridzemi kokora abi nohoi bamu heme oke riitaqu tete oke gama qupadzoma soubidzare. Anai nikeho mai ma banaitanita nokoi anake sesero eetaridzoho isakita nokoi tumakhameto ma kokora abi nikeke sesero eetakoi. ABIHO ATTI BAHE OHONGAHO ATTIKE EETE QUSUBAITARE V 8Ui Oonita nagapa teeta nokoi nike ibo eetemake paha nagapa mainata tuuma ota soomare. Oonomake eete tuuma nagapa qesaqesa soubidzaamake ao Abiho Isaki anai ota nike saridzakoi. T7 Oi nike naho quba baura eetemi abi samanenipamui nikeke ibo eetakoi. Oonihe nike baura eete soubidzare hiireqi battigara naatoraqutoke qidzanatakoi. 3S_ Oi erake eete oorai. Noma ma nanei qesa ibo eete qoharenaitokoi. Mai ma khata qesa bisi naate isere bamenoma mootakoi, ma khametoi mai ma pai basesa eete teetakoi. HR  Oonihe nokoi nikeke qoharenaitemi eto nokoho noo ipi hiibaquho iiha ma dzoobidza eetaino. Oi Ohonga Mai nikehoho Sumasai bodza ooqata noo nike banaitemi noo ooqake hiiremi meenoma naatakoi. Q 9Pm Hiiremi oi ttoka ma haba samaneho noo naatakoi. (OI Ma eto abi nookami ao hairiamake dzairanipamuho isaki naataino. Oi nokoi sinabidza guhuta nikeke gabeho biidzakoi ma nikeho isereke sinasina abi mimiho torota mootakoi oke eetemi nike ttoka soopara ma abi qiba ma kara nokoho bisata biranatemi nike naho noo nokoho tomata hiibakoi. N Oi Dzesui hee, Ana nike dzoobiremi nike abi koiri kairinomaho bisata ooraqu oi sipisipike haa teekoho bisata dzoobidzaquho isaki naatakoi. Oho qubake nike nokoma ooraquta dzosi nokanokanomaho isakita dzeubaqa qusubibi hasunomaho isakita oora ma qaara eetare. M Nookao, Sotomu ma Gomoraho abike maripa eetaqu bodzata nokoi quba bamenoma saridzakoihe nokoho bame minabari. Oonihe nagapa teei nikeke bai hiiremi nokoke maripa bodzata quba bamenomanipamuke moitakoi oke ana bamu nike ikobetaqu. KAIPO SAMANE BIRANAROTAHO NOO AL{ Qate nagapa teeho abi gama basesa eeteqa noo nikeho nookaama naatemi nike nagapa oke qaatare. Qaasuhiqa hau nikeho okota ooraqu oke omata dzamutomi oi nokoho khooba paanaitakoi. =Ks Dzoobe hiiremi nokoi kaitomaqi Dzoobe hiibaquko nike nokoma hasu ma kebata oorakoi. Oonihe nokoi kaitomaama naatemi nike paha mainata tuumaqa hasu ma kebata nokoho neta peitakoi. MJ Oonihe nike naga teeta peitare boohiqa nokoke Dzoobe hiibare. CI Qate nike nagapa teeta peitareiqa bosata abi qasa hiireqa hee, Nagapa eraho nakuta apei qidza kokoranoma? Oke hiiremi abiho dzapa paana naatemi nike ota peiteqa eto paha naga qesaqesata somobasomoho isakita tuumainohe ooqata keke meerake eeteqa nagapa oho baura eete soubireqake paha nagapa mainata tuumare. ;Ho Ma paha eto tete asike aimaino, ttoba ma sasa paramu aimaino, oko sasa aimaino ma pahu sumu teeke aimaino. Oi teeho bahe nokoi nikeke kokora eetaridzoni, oi baura oho pobi oni. qG[ Qate eto oma teeke asita bautotaino, oi goorini mae siriba mae kopani mae quba ape oi gama baamu. kFO Oiqi hiireqa hemenomake qidzaitare, abi baatemi nike eehahaitare, pottomunomake qidzaitare, songenanomake hobireqi songenake hotou biidzare. Oke gama eeteqi eto oho ttuma quba hiibaino oi nike ttumaamake oho isaki saridzeta. wEg Oonita nike tuumaqa sinabidza hiireqi eraiqi hiibare, Ohonga qusunaho pobi oi poiqa nikeho irita qeeme. fDE Oi nike bosata Isirae abi sipisipi rasaki naate ooraiho isakita nokoho torota baura eetare. 0CY Abi tuerebe oke Dzesu sinasina hiireqi dzoobireta. Noi hee, Nike haba qesaqesa abi nokoho torota tuumare. Oonihe eto poiqa Samaria abiho haba totaqita tuumaino. B5 Qate paha Siimo kana haba nena ma Dzuta Khariotta nena — noi ipita Dzesuke geema mootota — abi oioni. DZESUI QARU KHAMETO BAURA QUBA DZOOBIRETA {Ao Qate paha Piripo ma Battoromeo ma Ttoma ma Matteo ttagetti apiapi ma Arepeoho khata Dzakopo ma paha Ttateo. b@= Qate tumakhameto nokoi ipita qaru abi naatorota dzapa nokohoi erani: Bosabosa oi Siimo noke Dzesu paha dzapa usaqe Peetoro oke moiteta. Ma Attereo noma noho, ma Dzebetteoho khameto Dzakopo ma noma noho Dzohane. L?  Oiqi hiireqi Dzesui tumakhameto ttuerebe nomeho kira hiiremi baami noi nokoke beedzaenomaiteta. Beedzaenomaitemi nokoi songenake iihaqu ma khettedza maina paina qidzaitaqu oho isakinoma naateta. >{ &Oho qubake nike hoobire dzooho Mai noho torota pupu hiiremi noi baura abi samaneke dzoo nometa dzoobiremi tuumare.`=9 %Noi tumakhameto nomeke hee, Dzooho mee gairai ooraihe oke rumutaquho abi samane bamu. <w $Ma Dzesui abi moomi sipisipi sooparaama sepesapeke tuumoraiho isaki naatemi noi nokoho quba baruna heme eeteta. &;E #Qate Dzesui haba ogamaqi nagapa mina ma gattiqa ota tuumaqi nokoho guhuta peiteqi qusuho sinabidza hiireqi heme ma bamenoma nokoke gama qidzaite soubireta. :  "Oonihe Pariseo basesa eeteqi hiireta, Ae, Iibadzanipaho dzapata hiireqi noi songenake iihorai. Obera noo oke noko hiireta. F9 !Baami Dzesui songena oke iihami abi potutu noi ao noo ma toonoma naatemi abi qesa oona oota nokoi hasa hiireqi hee, Quba agiagi eranomai te Isirae abi napaho bisata biranate qaarara bamu. n8U Oonihe nopoi paata tuusuhimi qesai abi potutu songenanoma teeke Dzesuho torota dzeimami baata. i7K Oiqi hiiretahe nopoi oke qahitota quba bitta eeteqi isere hiiremi oho pobi haba oke igabireta. R6 Paa eetemi Dzesui nopoke hee, Oonihe eto sepeke abi pobi hiibaino. 5# Hiiremi noi nese nopohoke hesateqi hiireta, Oionita nipe ai tatauma ooraiho isakita nesenoma naatare. Hiiremi nopoho nese paa eeteta. N4 Oke hiire tuumami noi naga teeta peitemi nopo iihaqi noho dzagata biranatemi Dzesui hee, Nipe qupadzomami oho beedzae naho torota oorai mae? Hiiremi nopoi hee, Soopara nakame, oore oi oorai. $3A Qate Dzesui teteta sosomami abi nese khabanoma eseri noke iihaqi hiireta, Tabitiho eema ma khata, nii isanate nakaho dzasa eeteqi nesenomaitaqu mae? {2o Eehaha naatemi oho isere ao tuumaqi haba oke igabireta. ABI NESE KHABANOMA MA ABI POTUTU NOKOKE DZESU QIDZAITETA {1o Oonihe abi hoho oi paata biranatemi noi suruho ota dzuubaqi khatatake botota aima qoridzemi eehaha naateta. *0M Hiiromi Dzesui nokoke iihaqi hiireta, Khatata oi baatanipamuke eete ooraidzaranihe meeraho isakita ooraita nike papatare. Hiiremi nokoi sosoridzo hiireta. &/E Oonita Dzesui guhu soopara oho nagata biranate moo nookami abi ao ttutturate rore ma sasa hiirota oi qesai tooma hiirotani qate qesai mangima hiirota. ?.w Hesatemi Dzesui burisi eeteqi noke mooqi hiireta, Khatata name, nii ai tataumami niiho sama qidzanasubi. Hiiremi bodza ooqata keke noho dzuu ipi uhubami noi qidzanate tuumata. -/ Tuusuhimi atapa hemenoma teei noke iihata. Atapa oho khettedzai teeho bahe tii ttuerebeho isakita noho dzuui ipi uhubaamake qaata. Noi qupa nometa hee, Iidzo anai noho ttoba ma sasake seiqake hesateqake qidzanatakoi. Oiqi hiireqi noi qeemaqi sasa patisigi nohoke hesateta. , g+G Hiiremi Dzesui tumakhameto nomema gama qoridzeqi guhu soopara oke gainene eete tuumata. V*% Oke hiiremi guhu soopara teei Dzesuho torota pomai kotoroqi noorake hiireta, Maqoe, khatata nahoi poiqanipamuke baate. Oonihe ana qupadzomami nii baaqa boto niime noho irita mootomi eehaha naatakoi. y)k Oi paha abi bai oba usaqeke ingonaitorare hiireqi bamu oke nuupu agobata uqumami isanataqu. Ota uqumaquko nuupu okasabaqi bai obama gama susupu bamu naatakoita nokoi bai oba usaqe oke nuupu paha usaqeta uqumami oi gama bageke eete oorakoi. Oke hiireqi Dzesui tete agoba ma tete usaqeho qahurake hiireta. ATAPA HEMENOMA MA GUHU SOOPARAHO KHATATA DZESU QIDZAITETA ~(u Oke hiireqi noi paha abiho poma agoba ma tete usaqe nomeho qahura erake hiireta, Ttoba qosana agobai pui eetemi bamu ttoba koko usaqe puita suutomi isanataqu, oi usaqei tatanganita oi agobake suqobiremi pui minanatemi rasakinoma naatakoi. O' Hiiremi Dzesui hee, Tete erake qupadzomare. Abi teei ata naatare boohimi noho qesamanei hee, Ipita noi napake qaate mainata tuumakoiqi hiireqi ao noke aipo biidzareiqi noma nokoi bosata qaki ma nakiho isakita ooraridzoho tete qupadzomare. Oi ipita ana bamu naatemi tumakhameto nokoi meeke bodza ooqata hutingi naatakoi. X&) Qate ipita Dzohane sobasobaho tumakhametoi Dzesuho torota baaqi qasa hiireta, Pariseo ma nanai gama hutingi bodzaqata hutingi naatorai oonihe ikanomake eeteqi tumakhameto niihoi tete oke qusubaitaama? N% Oi Ohongaho qetaqeta teei erake hiiremi oorai, Abi samaqama anake tuuhorarai nokoho goottaeke ana eetoraihe meeke dzasaho teteke qaupuitaqu oho dza minake ana eetorai. Qetaqeta oho pomake nike gesina naataamake oorai kaqa. Oonita nookare, abi qesa ma nikei sama nikemehoke nookami rike ma pobinomanita anai te rikeho quba baura eetoraidzaranihe kahosa ma pasenanomake qidzaitorai. Ooiqi hiireta. DZESUI PEITAROTA MA NOHO TEETE USAQE BIRANATAROTAHO NOO $) Hiiremi Dzesui oho totoho nookaqi noko pobi hiireta, Ttotai sama rikerikenoma bahe khettedzanomaho baurake eetoraiho teteke qupadzomare. B#} Muunami Pariseo qesai oke mooqi tumakhameto nohoke qasa hiireta, Banaita nikehoi ikaiqi hiireqi poma napame riiteqi abi qanga ttagetti apiapi ma kara nokoma ttaike patta muuhibi? $"A Oonita ttageti apiapi ma kara oora ma qaara oberanoma nokoi pobi nookaqi abi ooho nagata ao peiteqi tumakhameto nohoma gama qidzanate patta muunata. i!K Qate bodza teeta dzesui otoba patita ogamaqi moomi ttagetti qohareta abi teei habese baura eetota. Dzapa noho Matteo. Dzesui noho quba hiireqi hii, Nii ana iihare. Hiiremi noi ao adzahaha naate qori noke iiha tuumata. ; o Tuumami abi tupu oona oota nokoi atti eeteqi Ohonga hasa hiireqi hee, Ohonga dzoobe, nii beedzae oonomake abiho neeta mootomi ooraiqi hiireta. DZESUI MATTEOHO KIRA HIIRETA >w Hiiremi noi ao qoridzeqi qepe aimaqi nagapa tuumata. {o Nookao, Anaio Abiho Isaki oonita ttokata anai abiho kahosa dzamutaquho beedzae oorai oke nike moo nooka qupadzoma qubake poiqa anai meenipamu oke hiibakoi. Hiireqi noi abi sarosaronoma oke hee, Nii ao qori qepe niime qoomaqa nagapa tuumare. ^5 Anai hee, Kahosa niihoke poiqa ana dzamute, oiqi hiiremi niketa bamenoma naate kaqa. Qate anai oho heeta noke paha hee, Nii qoriqa qooro tuumareiqa hiibaquko nikehota noo oi paha bamenoma attinoma naataquni mae?  Hiiremi Dzesui ao iiha ma dzoobidza nokohoke qupadzomaqi hiireta, Maqoe, nike nookami ana noo bamenoma ma attinoma hiire mae? oW Hiiremi qetaqeta abi oona oota nokoi barubaru hiireqi hee, Abirai ikaqi noo qaganoma oke hiire. dA Biranatemi qesai abi sarosaronoma teeke dzarimama aima Dzesuho torota baata. Baami Dzesui moohimi ai tatauma nokoho torota oomi noi sarosaronomake hee, Maqa, poike kahosa niihoke dzamutenita nii qupa qidzanatare.  y Hiiremi Dzesui burisi eete tumakhameto nomema sisimata peite obatu totaqita unateqi nagapa nome kapanaota biranateta. V%!Oke eetemi hoo kitu oho soopara nokoi abi songenanoma eseri nopoho isere gama nagapa abi pobi hiireta. Hiiremi nokoi Dzesu moorare baata. Baaqi noke mooqi hee, Nii isanate nanake papatareiqi hiireta."J  Hiiremi Dzesui hee, Isanate ota dzuubare. Hiiremi songena nokoi nopoho neta tta eete hoo ota dzuubata. Dzuubami hoo kitu oi hairiamake torouma hapa rometa qurateqi obata dzaga susuma baateta. 2]Hiireqi nopoi moohimi hoo kitu minai sererahuke peku muusoqi oota. Oomi nopoi hee, Nii nanake hotou biidzareiqa isanate nanake dzoobiremi hoo kitu oho nakuta dzuubare. 7Abi nopoi Dzesuke mooqi hee, Oo, nii Ohongaho Khata. Oonihe bodza hiiremi ooraike nii naane quba riiteqi ao songena nanake sesero eetare baabe? )KGattere habata unatemi abi songenanoma eseri Dzesuho torota biranateta. Oonihe abi samanei nopoho attike eeteqi haba oke girodzomaqi mainata tuuma qaata. _7Oke hiire tuumaqi Gattere habata unateta. ABI ESIRIHOTA DZESUI SONGENA HOTOU BIIRETA ykKebaratemi abi nokoi roqobeteqi hiireta, Iaqa, Abirai ikanomani? Noi uta qamuni hiiremi ao obai kebarate. 1Hiiremi noi hee, Nikeho ai tatauma bamu naatemi nike atti ququimaqi oke hiire mae? Hiireqi noi qori utake qamuni hiiremi obai ao kebarateta. RQeehiqi noi meeqota. Meeqomi idze, uta minai tooromi pouma horesa kotoroqi sisima nakuta qeemata. Nakuta qeemami attinoma naatemi nokoi Dzesu tukutoqi hee, Soopara, napa dzaetare boobita, hoobidzare! h IHiireqi Dzesui sisimata peitemi tumakhameto nokoi noke iiha peite noko totaqita qeemota.  Hiiremi noi hee, Abi keba nokoio keba nokomeke qurabidzareni qate nii ao anama ttaike baurata tuumare. DZESUI BAPAMU QAMUNI HIIRETA & ENipanatemi tumakhameto noho teei Dzesuke hee. Soopara name, anai niima tuumare qupadzomoraihe, naho mai baasuhima ana noke qurabireqake niike iihakoi. C Hiiremi Dzesui hee, Kabira ttokanai gama khakhanoma ma nee nokoi oho qesa ttaqanoma keke. Qate Abiho Isaki anai qepe ma qiba pouu baamuta nii ikaqi hiire? Oiqi hiiremi nipanateta.  Hiiremi Hu nooho soopara teei baaqi eraiqi hiireta, Banaita name, Ana niike gainene eete nakamae tee ma teeta tuumareiqa tuumakoi. Qate Dzesui moomi abi quba minai noke qahiqahi eetemi noi sisima abi Peetoro ma kara nokoke hee, Napai oba ttu totaqita qeemare. +OOi isaki ape bahe too abi Dzeseai baura nohoke agobake hee, Noi abi napaho heme ma bameke aimami bamu naatokoiqi hiireta. DZESUKE IIHORAQU OI ADZAHAHA BAMU Qate surenake abi qesai songenanoma samaneke dzeima naga pati nohota mootomi Dzesui songena iihaqi hemenomake gama qidzaiteta. DOho qubake Dzesu qeemaqi noho boto hesatemi humamutui ao gaemami qidzanateta. Qidzanateqi noi qori nokoke kokora bagenoma eetota. DZESUI TOO ABIHO NOO QAUPUITEQI ABI SAMANEKE QIDZAITETA wOonita Dzesui Peetoroho hagata peiteta. Peite moohimi Peetoroho motami heme eetemi humamutu suqobiremi meeqota.  Hiireqi Dzesu paha burisi eete qaa pobipobike hee, Nii ai tataumoraita nii hiireho isakita khatai ao qidzanate. Oionita niimae tuumare. Hiiremi tuumaqi moomi bodza ooqata khata ao qidzanate oota. PEETOROHO MOTAMIKE DZESU QIDZAITEMI KOKORA EETETA |q Oonita nookare, Abarahamu ma Isaka ma Dzakopo ma karai qusu pobi mai eetakoi. Qate qesa ma nike nokoma gama ttaike mai eetororihe nooka hiisi eetaama naatemi nikeke hotou biidzakoi. Oke eetemi abi eranomaho qesa samanei ttoka tume ma dzagata baaqi ota dzuubaqi ttaike qusu pobi mai eetemi nike sasata ooma kha qupi nike sengibetemi nike too gaama kharikhariri hiibakoi.  >u Hiiremi Dzesu nooka sahateteqi burisi eete abi tupu nomeke pobi hiireta, Maqoe, ai tatauma abiraho torota minai oorai oho isakike ana Isirae abi nikeho bisata mooraamanipamu. "=Oke hiiremi Qaa pobipobi noo ipi eranomake hiireta, Soopara name nookare, nii qaheuba abi minanita nii naho nagata peita qubake ana midza eete, oonihe ana tete erake qupadzome. Ana naamae qaa pobipobi oonita anai abi teeho quba hiibaquni mae teeke qaru dzoobidzaquni mae kokora abi nameke baura teeke moitaqu oke hiiremi nokoi bamu hairi eetaquhe ao eetakoi. Oonihe anai abi gattiqanihe nii minaho qubake tete oonoma paha niihota meupui oorai. Oonita nii noo teeqake erata hiiremi kharata naho khatai ao qidzanatakoi oke ana qupadzome. ~  H} Hiiremi Dzesu hee, Isanate ana qeemaqi noke qidzaitakoi. \|1Hee, Soopara name khata nahoi nagata pone ma qeqesa naate heme minake eete oorai. p{YHiireqi Dzesui Nagapa Kapanaota peihimi Romaho Qaa pobipobi noho torota biranateqi qasa hiireta. z5Agimami Dzesu noke pobi hiireta, Eto sepeke abi pobi hiibainohe nii tuuma sama niimeke dzube abi banaitemi noi mee hiiremake Moseho noota hiiremi ooraiho isakita nii oho kiridza qeeremi abi minarai mumure oke moo qupadzomakoi. QAA POBIPOBIHO TUHOTUHOKE DZESUI QIDZAITETA !y;Hiiremi Dzesui boto dzoobire noke hesateqi hiireta, Isanate naho dza oke eete ooraita nii qidzanatare. Hiimi pottomu nohoi ao hairiamake agimata. ,xQQate abi pottomunoma teei baaqi noho dzagata pomai kotoroqi hiireta, Soopara name, Niiho beedzae ooraita niiho dza hiiremi nii isanate anake qidzaitaqu mae? qw ]Oionita Dzesui sinasina noo hiire bamuiteqi tora neta quratemi abi tupu mina oi gama noke iihaqi baata. EvDzesui noo bamenoma samaneke hiire qaami abi tupu nookami too baunoma naatemi nokoi roqobeta minake eeteta. Nokoi hee, Idze sinasina eranomake qetaqeta abi ma kara ruumeniqi hiireta.u`t9Sooromi naga oi ao peperate uuba ngausa naateta. Nokoio oho isaki oonita qupadzomare. .sUQate naho noo tomama nookaqi qusubaitaama naatorai nokoi eraho isaki. Abi quseripoi naga nomeke igasa pepeta gootomi uta tooromi quu mina taatemi oba soorota. r}Oi uta tooromi quu mina taatemi oba soorotanihe naga oi te oho quba peperatara te uubara. Nokanoka abi nokoi oho isaki. Bq}Oiqi hiireqi Dzesui hee, Ana hiirorai noo oke apene nooka qusubaitaqu nokoke ana isaki apeta mootomi isanataqu bahe gesina abi teei naga nomeke poubosa tatangata goototaho isaki. 5pcOke hiiremi anai erake noko pobi hiibakoi. Ae, ana nike ruume. Nike koiri kairinomanita papatare. Oiqi Dzesu hiireta. OHONGAHO NOO NOKANOKA ABIKE NAGA TATANGAHOTA MOOTOTA voeNooka. Ipita qesa samanei naho torota biranateqa hee, O Ohonga Soopara naname, nanai dzapa niihoho quba eeteqi sinabidza hiire qaata, songena iiha qaata ma dzapa niihota obaoba bagenoma samaneke eete qaata oke nii ruume naate mae? Bn}Oi qesai too kakama naho dzapake hiireqi hee, O Ohonga Soopara oiqi hiiroraihe nokoi Ohonga qusunaho pobita dzuubaquho tete bamu. Qate qusu Maiho dzake qusubaitorai nokoqai dzuubakoi. Ym+Qahura oke qupadzomaqi too abi oberaho khooba mooqa ao nokoke kuibidzare. Yl+Oi pare ma mee qanganomake bamu ingonaitaquhe ao geemami eepaho pobi naatakoi. EkMa nokoi qesaho habara naate mee goomaquho tete bamu. sj_Ee ma eka mee qidzanomata rumuto muunakoini qate ee ma eka mee togonomata bamu rumuto muuna qidzanataqu. /iWOi nike mee nokohoke moo pobiteqa khooba ao qupadzomaridzoni. Oi teeho bahe tooneneta bamu qasipu saridze muunaqu, ma bamu sikakata togora mee saridze muunaqu. 3h_Dzesui paha hee, Qateqa too abi obera qesai hoo keba ma dzapaho isakita nikeho bisata seiqake qeemakoihe meeke nokoi haa teeko qaanamanita nokoho bakena geemorare. 4ga Dzesui hee, Nookare. Rubenga saridzaquho tete mina samane ooraiho qubake abi paha samane ota oho kabira naatorai. Qate qidzanataquho tetei reresepe bahe takuranita abi teena teenai oke saridze qidzanatoraiho qubake nikemae beedzae eete ota dzuubare. SINABIDZA ABI OBERA QESAI BAABARIDZOHO QOGO NOO fe% Oionita nookare, hu noo hiirorai ma too abi hiirorai oho noo qiba erake eete oorai. Nike dza eetemi abi nikeke ikanomake eetaqu oho isakita nikei isanate abiho kokora eetemi Ohonga ma minarahota dzapanoma naatakoi. QARAQARAHO TETE TAKURANITA OHO BEEDZAE EETORARE Id  Oi abi nike te sepeke tete oonoma aimaama. Nike khameto nikeme quba qidza keke moitorainita nike qaheuba Mai qusuna oorai noke quba qidzaho qasake hiiremi noi bamu qaanataquhe moitakoi. Pc Ma noi khaa quba hiiremi nike dzotata qaanomake moitaqu oi paha bamu. 3b_ Maimane nikehota teeho khatai qeemaqa maike hee, Maqa dzobadzoba teeke ana moito. Oiqi hiiremi mai ikobeteqi oma sepe teeke noke moitaqu, tete oke eete ooraidzara. a}Oi abi qasa hiibaamake bamu saridzaqu, qiri eetaamake qidzoke saridzaqu ma tuputupu teetaama naatemi apei tete geemaqu? `/Dzesui hee, nike tete qidzaho dzake eetorai mae? Oonita qasake hiiremi moitakoi. Qirike eete saridzakoi. Ma tuputupu teetemi tete geemakoi. H~}~ }_|{{KzyyDxCwvfutsrr9qpp)onmlsjii5gff>eedd=cc7bbXb"aa`__]]2]![[ZjZ Y=Y,X0WBUU&T:SRRAQPOO,NMhLGKiKJJIImI\HGEDCCBdBSA@??#>;==$=;;\::(99876655'4S3p2211.0//..!--,,P++I**%))k((z(n'&&7%$#K"""-!v z,g\nd cUo1 c J 9 My@:ht)sM_Oho qubake ana niiho dzapa bamu Siimo hiibaquhe omata mootoqi Peetoroke hiibakoi (oio birikiho isaki). Ma oi teeho quba bamuhe nii qesaho pui naate oonoma hiiremi anai niike hee omaniqi hiire. Hiireqi oma oonomama ana oko ma boto tupu nameke qesa hee ma heeta gootomi oi biiriho isaki naatakoi. Oonita nike oho qaa qogoimaqa Iibadzaho nagapa gama suqobidzakoi. WL'Hiiremi Dzesui noke pobi hiireta, Oore Dzonaho khata Siimo. Oonihe nii teqaha ttokaho sama, mae dzuu koko niimeta oho gesinake saridzaranihe qusu mai nahoi oho khooba niiho quba paanaitemi nii hiire. mKSHiiremi Siimo Peetoroi eraiqi hiireta, Nii ape bahe Kiristu Ohonga qaraqaranomaho khatanipamu oni. \J1Hiiremi noi noko dzaga bobotoqi hiireta, Qate nikemae anake ikaiqi hiirorai? IHiiremi nokoi hee, Qesai niike hee, Eria, qesai hee, Dzeremia, qesai hee Too abi tee, qesai paha hee Dzohane sobasoba ooniqi hiirorai. NH Oonita Dzesui Kiape Piripiho haba pobi neta tuumaqi qaa nagapa Kaisarea oho totaqita biranateta. Biranateqi noi tumakhameto nomeke qasa hiireta, Abiho Isaki anake abi qesai apeniqi hiirorai? G} Hiiremi nokoho qupa pobiratemi nokoi hee, Oo meeke noi te pattanipaho nooke hiibaranihe Pariseo ma Satukeo oberama sinasina hiiroraiho qahurake pattahota mootoqi hiire, ooiqi noko hiireta. DZESUI OHONGAHO BAURA ABI QIBA OONIQI PEETORO HIIRETA F5 Oonihe anai teqaha patta ma heebaho noo poiqanipamuke hiidzaranihe Pariseo ma Satukeoi tete ikoikonomata abike dzeimoraiho qahura nooke hiibi. E Oho qesa dzobadzoba sebenima garuba teeke paha heeba moitemi asi qesa paha paramu naatetaho khooba ao nikeho qupata bamu naate mae? PD Ai tatauma nikehoio kaqani? Bosata abi tupu minanipamu paipu ttausenike dzobadzoba paipuma patta moitemi qidzanatemi nike oho huhu ma saaru asinaitemi samane naateta oke nike ao ruume naatorai mae? |CqOke qupadzohimi Dzesui gesina naateqi hee, Oe! Nike heeba aimaama naate oho qupake muunaqi noo hiirorai mae? 6BeHiiremi nokoi sisimaho heeba aimare ruume naate ooqi erake qupadzomata, Oo, Dzesu pattaho noo hiirenita napa heeba aimaama naate sepeke baabe oho iigake hiibi kaqani. /AWDzesui tumakhametoma noko sisimata peite oba ttu totaqita qeemata. Qeemaqi Dzesui nokoke pobi hiireta, Pariseo ma Satukeoho patta qanganita oke potti biire qaarare. @?#Oonita abi naga kheukhauma basesanoma nikei naane quba paha mumure teeho quba qasa hiibaqu? Dzonaho neta mumure biranateta teena oi nikeho qogo naate qaarakoi. Oke hiireqi noi nokoke qaate mainata tuumata. PARISEO MA SATUKEOHO TETE IKOIKOHOMAHO QOGO NOO HIIRETA >/Qate saunabake haba sautomi nike hee, Poike quu taatakoiqi hiiremi oi paha meenoma naatorai. Oonita qupadzomare, nike qusuke mooqi mumure oonomake isaitoraihe Ohongai bodza mootomi ooraiho qamodzamodzake nike ikanomake eete mooqi teqaha nookami noho mumure naatoraidzara?) +=OOonihe noi nokoho noo sigire teeteqi eraiqi hiireta, (Nookao, sure mootomi motaiqabetemi nike mooqi hee, O iihai qidza mootakoiqi hiiremi meenoma naatorai. $< COonita Pariseo ma Satukeo nokoi obaoba teeke moora quba dza eeteta. Oonita nokoi Dzesuke toronaitareiqi noho torota qusuho mumure teeho quba qasa hiireta. ;'Oke eetemi Dzesui abi tupu oke dzoobire tuumami noi tumakhametoma gama sisimata peiteqi nagapa Magattani ttoka kokota unateta.q:[&Qate abi ungapa ota patta muunata oho dzare po ttauseni qate paimane ma khametoho dzareke te isaitara. o9W%Oonita nokoi muuna isanatemi oho huhu ma saaruke paramu quba ttuttuitemi asi sebeni hee eeteta. 98k$Hiiremi nokoi gama habese oomi noi dzobadzoba sebeni oke sekanama gama aimaqi agoago eeteta. Agoago eeteqi oke qooto teeteqi tumakhameto moitemi nokoi garuba moitemi muunata. N7#Hiiremi noi hee, Abi tupu oi gama ttokata habesareiqi hiireta. &6E"Hiiremi Dzesui noko qasa hiireta, Dzobadzoba nikeho ikabete oorai? Hiiremi nokoi hee, Dzobadzoba sebeni ma sekana ngoru paha teenani mae eseri kaqani. 5{!Hiiremi tumakhameto nohoi hee, Oonihe napai haba habana erata ooraiqi ikata garuba minaraho quba patta saridzaqu? 47 Qidzaita baura oke Dzesu eete qaaqi qaaqi tumakhameto nomeho kira hiireqi hiireta, Abi samane erai ao qupi tapariho nakuta pattaamake naho torota noo nookoraimi ana nokoke dzoobiremi tuumakoi. Oonihe nokoi eto teteta qereqare eetainoho qubake anai nokoho dzasake eetorai. 3Oke eetemi abi tupu oona oota nokoi moohimi ruume ma potutu noonoma naateta, qosu ma ponei pobirate bageke eete qooro tuumata ma ibau khabaui nesenoma naatemi nokoi Isirae abiho Ohonga dzapa qusubaite hasa hiireta. DZESUI ABI 4000 NOKOHO QUBA PATTA BIRAITETA 2-Torata habese oomi heme ma bame, qosu ma pone, ruume ma potutu, abi samane oonomai baaqi oko toro nohota taatemi noi noko gama qidzaiteta. 1 Dzesu haba oke qaateqi kebanoke Garirea obaho patisigita biranateta. Biranateqi oke paha qaate torata peite ota habeseta. T0!Hiiremi Dzesui noke hee, O atapa, niiho ai tatauma oi bagenomanita nii dza eetorai oio meenoma naatare. Oiqi hiiremi bodza ooqata keke khatata nohoi qidzanateta. DZESU PAHA ABI SAMANEKE QIDZAITETA !/;Hiiremi noi hee, Soopara name nii noo meeke hiire. Oonihe haai maimane nokomeho qohare pesuta oomi patta huhu pereborai oke haai isanate muunorai oni. .wHiiremi Dzesui noke toronaiteqi eraiqi hiireta. Khametoho pattake karabeteqi haaho quba biidzaqu oho tete bamu. i-KOiqi hiiremi atapai qeemaqi noho torota pomai kotoroqi hiireta, Soopara niimae anake hoobidzo. ,)Hiiremi noi hee, Oo, anai abi qesaho qubake te erata baabaranihe Isirae abi sipisipi rasakinomaho qesa naatorai nokoqaho quba era baaba. /+WHiiromi noi kaitomaama naatemi tumakhameto nohoi baaqi Dzesuke pobi hiireta, Atapa oi napake ipitotoqi tti ma poro hiiremi nii isanate noke qamuni hiibaqu mae? ^*5Biranatemi Kaana haba oho nena atapa teei noho torota baaqi poro kira hiireta, Soopara name nii Tabitiho eema ma khata. Oonita songena qaanoma teei khatata nahoke sesero minake eetemi nii naho quba dzasa eetare. R)Oonita Dzesui haba oke qaateqi Ttiro ma Sittona habata biranateta. K(Qate uimane neimaneho sinabidza poma teeke riite boto akobetaamake patta muunaqu oi baamu oho qubake abike dzakidzaki eetaqu. Oiqi hiireta. KAANA ATAPA QUPA GAIBANOMAHO KHATATA QIDZAITETA X')Quba qanga apehoke hiidzaranihe, iiha ma dzoobidza nginginoma, pasena maina paina, guume ma meera, teeta ma ttanga, too pokhi ma rasaki noo. Quba oonomai qupata peite toota biranatorai oio qaganomani. &Qate iiha ma dzoobidza qangai qupata peite toota biranatorai oio qesake sesero eetorai paha abi noomaeke sesero eetorai. P%Nookare. Pattai qausuta qurateqi ttidzama biranatorai oho qanga bamu. M$Hiiremi Dzesui hee, Iaqa, nike oho qesa ruume abi kekeni mae? r#]Oiqi hiiremi Peetoroi noke pobi hiireta, Qahura noo bosana hiirori oho khoobake nana pobi hiibare. 6"eOonita abi nese qupi noi paha nese qupike dzeeima tuumaqi esese koseta taatakoi. Pariseo ma kara nokoio nese qupi keke ooqi abike dzeimoraita etoqa nokoho qupake muunaino. ! Hiiremi noi nokoke hee, Erake eete oorai. Biidza ma suuna Ohongai dzaaromi peitorai oi oorakoihe noi dzaabaama oke gama uumakoi. | q Oke hiiremi qesai baaqi Dzesuke hee, Maqoe nii totoho oonomata hiiremi Pariseohota qanganate oonita nookare. yk Boto akobetaamake patta muunaqu oio ttokaho qubani. Oi qausuta qurateqi abike hoobireqi paha ttidzama biranatorai. Oonihe abike meeke sesero mina eetorai oi quba ape bahe noo qanga toota biranatorai oi oni! Oke korabete nooka qupadzomare. }s Hiireqi Dzesui Pariseo ma qetaqeta abi keke bahe abi samane oona oota nokoke gama ttuttuiteqi eraiqi hiireta. 3_ Oonita noo nahoho habarake nokoi noo nokomeke upubiremi sinabidza nokohoi quba sepe naatorai. Oiqi Dzesea hiiretata qupadzomare. TOOHO ISAKI IKANOMA ABIKE SESERO EETAQU SAbi nagarai oosasama naho hasake hiiroraihe qupa nakohoi qekakake ooroi. b=Oonita nike ikoiko abinipamu. Too abi Dzeseai nikehoke qupadzomaqi eraiqi hiireta, `9Oke khata pobi hiireqi nike Ohongaho noo riiteqi poma nikemeta naane quba ipibirorai? ROonihe abi khata quruma minanoma teei maini mae pai nomeke baru hiiremi nike naane quba pati nikemeke qoohateqi khata oke sinasina hiireqi hee, Nii baataamake ooraquta ao hairiamake quba tongo niimeke qaheuba biiriho quba qoonotoqa mai ma paike hee, Quba tongo nahoi bamu nikeho naataquhe ao biiriho pobi naateiqi hiibare. ykNookare! Ohongai hee, Mai pa pai niimeke qusubaiteqi kokora eetorareiqi hiireta. Hiireqi oho tete qaupuiteqi paha hee, Khata teei mai oonimae paike baru hiibaquko noke teetemi baatemi quba tongo nohoi mai ma paiho naatakoiqi hiireta. #Hiiremi noi nokoke hee, Qate nike naane quba Ohongaho too qurake ai siginaiteqi uimane neimaneho noo ma poma qesaqesake qusubaitorai? r]Niiho khameto naane quba uimane neimaneho poma teeke riiteqi boto nokomeke akobetaamake patta muunorai? V 'Qateqa Pariseo ma qeteqeta abi nokoi Dzerusaremuta baaqi Dzesu qasa hiireta, eC#Quratemi haba oho abi gama Dzesuke moo qupadzomami noho pobi ao haba oke igabireta. Haba igabiremi nokoi heme ma bame nokomeke dzeimaqi noho torota biranateqi hee, Maqa nanai khettedzanomanita nii eto nanake botoma hesataino. Oonihe nanai nii ttoba patisigiqake hesatare. Oke hiiremi nohota isanatemi hesateta nokoi gama iso keke qidzanateta.  $T!"Oiqi hiireqi Dzesu ma nokoi qeemaqi Genesarette haba teeta qurateta. %!Utai bamu naatemi sisimana oota nokoi gama noho hasa hiireqi hee, Meenipamu nii Ohongaho khatani. DZESU GENESARETTE ABI HEMENOMA QIDZAITETA >w Hiireqi nopoi sisimata peitemi utai ao bamu naateta. veHiiremi Dzesui ao noke botota aimaqi pobi hiireta, Nii ikake eetemi niiho ai tatauma saparapara naate? %COonihe qeemoqi moomi utai oba huitemi pouma peitemi noi atti eesuqi ao suuta tuumare eeteta. Eeteqi noi areare hiireqi hee, Soopara, nii anake hoobidzare! x iHiiremi noi hee, Ana oionita baabare. Hiiremi Peetoroi sisimata qura obata qooro Dzesuho torota qeemota.  #Oke hiiremi Peetoroho qupa tukubami noi hee, O Soopara name, oi nii ooni kaqa. Oho quba nii hiiremi anai obata qooro niiho torota qeemare. k OAreare hiiremi Dzesui too dzoobireqi hee, Eo, eto atti eetaino. Oi ananita qupa qidzanatoo. g GBaaomi tumakhameto oke moomi gisi ma songenaho isaki naatemi nokoi atti eete areare hiireta. ^ 5Kaipo mina eete qaami iihaiho takura naatemi Dzesui oba heeta qooro qooroma baaota. Qate tumakhameto nokoi unatare boohimi uta mina dzaga neta tooromi oba pouma minake eetemi nokoi kaiponoma naateta. |qHiiremi tumakhameto tuumami noi abi tupu dzoobiremi nagapa nokometa tuumami noi noqeke torata peite pupu hiirota. 'Oionita Dzesui tumakhameto pobi hiireqi hee, Nike ao bosa sisimata peiteqa oba ttu totaqita qeehima anai ooqa abi tupurake dzoobidzare. |qMuuna isanatemi tumakhametoi qettaqettake ttuttuitemi oi paha asi tuerebe, dzare nokomaeho isaki naateta. Qate abi ungapaho dzare oi paipu ttauseni naatetani qate paimane ma khametoho dzareke te aimara. DZESUI OBA MA QUBA MINARAKE ISANATORAI -SHiiremi aima baahumi noi hee, Abi tupu oke siiruta habesareiqi hiibare. Hiiremi qusubaitemi noi dzobadzoba boto teena ma sekana ngoru eseri oke aimaqi nese qusuke mooqi agoago eeteta. Eeteqi noi dzobadzoba ma sekana oke qooto teeteqi tumakhameto moitemi nokoi abi tupu moitemi muunata. -UHiiremi noi hee, Seke aima baabare. -Nikemae noko patta moitemi muunare. Hiiremi nokoi hee, Oonihe nanata patta baamuhe dzobadzoba boto teena ma sekana ngoru eseribanita ikabetaqu? J Hiiremi Dzesui hee, Naane quba nokoke kharata dzoobidzaqu? U#Qate ete aparana naahimi tumakhameto nokoi baaqi noke qupanomaiteta, Maqoe, erai haba habananita bodza riitemi nii abi tupu oke dzoobiremi nagapa ma dzoo naga qesaqesata tuumaqa patta ttuma eetare. {~oTuumomi noi qeemaqi moomi abi samane naatemi noi nokoho quba dzasa eeteqi heme ma bame nokohoke gama qidzaiteta. _}7 Qate Dzesui isere bamenoma oke nookaqi nagapa nomeke qaateqi sisimata peite qee totoqita biranate haba habanata tuumaqi noqeke oota. Oonihe nagapa abi samanei noho pobi nookaqi soosomaqi noho torota tuumota. P| Qurabiireqi nokoi qeema oho isereke Dzesu pobi hiireta. Khooba ooqaho qubake Herotei ipita qupa muunaqi hee, Dzohanei eehaha naate mae? Oke Herotei hiireta. DZESUI DZASA QUBA ABI 5000 PATTA MOITETA {+ Qiba nohoke sabidzata mootoqi khatata oke moitemi noi aima baa paike moiteta. Oke eetemi Dzohaneho tumakhametoi keba nohoke aimaqi qurabireta. Kz Noi hiiremi qaa abi teei sutasuta nagata Dzohaneho paru geemata. #y? Hiiremi khatatai teena oho qasa hiireta. Hiiremi Heroteta bame eeteta oonihe noi aoke abi mimiho pengata naru oonomake hiiretaho qubake noi qusubaiteta. pxYOke Herote hiiremi khatatai pai gottaho torota oho qasake hiireta. Hiiremi pai hee, Maa, nii isanate Heroteke hee, Nii Dzohane sobasobaho paruke geemaqa qiba sabidzata mooto aima baa erata paanaitareiqi hiibare ooqi hiireta. mwSEeteqi noi atapa khata oke naru hiireqi hee, Nii quba tee ma teeho dzake eete hiiremi ao moitakoi. _v7Ota biire oomi Heroteho pai noke dzomataho bodza naatemi abi dzapa pobinoma samanei noho nagata peite iinga eetota. Iinga eetoqi Herottiaho khatata noi nokoho bisata naa teetemi Herote oho dza minake eeteta. =usHiiremi Herote ao noke teetarotahe abi samanei nookami Dzohane noi too abi qaheubanaho isaki naatemi Herote nokoho attike eeteqi te noke teetaranihe sutasuta nagata biireta. dtAKarabetemi Dzohanei Heroteke hee, Nii atapa oke naate oorai tete oi qaganomaniqi hiireta. swOi Herotei oonomaho totohota hiiretaho khooba erani. Bosata Herotei Piripo noma nomeho ata Herottia karabeteta. .rUNookaqi noi hee, Ae! Dzohane sobasobaho qibake ana geemami baateta. Oonihe noi paha eehaha naateqi oho beedzaeta obaoba ma baura bamenoma samane erake eetorai mae? Lq Bodza ooqata abi mina Herotei Dzesuho isereke abiho toota nookata. ipK 9Oi nokohota qanganatemi nokoi oho totohota hiireta. Oonihe Dzesui nokoke eraiqi hiireta, Too abiho dzapake haba qesaho abi qusubaitorai. Oonihe noko ma nanamaeho nagapa khoobata abi nanaho dzapake ngiingi ma baabake eetorai. Oke Dzesu hiiremi nokoi nooka hiisi eetaama naatemi noi nokoho bisata baura samaneke eetarotahe ooqata tete bamu naateta. o  :An{ 8Nomamane nohoho dzapa paha Dzakopo ma Dzosepe ma Siimo ma Dzuta. Qate dzabamane nohoi gama napaho bisata oorai. Oonita noi ikaqi baura erake mainata saridzeqi napaho bisata mootorai? Om 7Mai nohoi kamuta Dzosepeniqi hiirorai ma pai gotta nohoi Maria. dlA 6Qate noi tuumaqi haba nometa sinabidza guhu nokohota peiteqi mekeqoma sinabidza hiireta. Hiiremi nokoi sahateteqi hee, Abirai napaho nenanita nokanoka ma obaoba samaneke dzoomorai oho beedzaeke noi ikata aimorai? \k1 5Oonita Dzesui qahura noo samanake paanaite soubireqi ooqata koridza biireta. fjE 4Oke hiiremi Dzesui hee, Oionita qesa ma nikei hu nooho qetaqetama gesinanoma naate baa qaabiqi qusuho sinabidza mai eeteqi nikei eraho tomidza naatorai. Oi naga minaho maikhata iisu nometa quba agoba ma paha quba agiagi saridze gaaga eetemi mekenoma naatorai nikei oho isaki naatorai dzoobe. NAGAPA KHOOBA NADZERETTEHO ABI DZESUKE BAI HIIRETA i 3Oke hiireqi Dzesui tumakhameto nomeke qasa hiireta. Qahura noo oho khoobake nike gama qupadzomorai mae? Hiiremi nokoi hee, Oore. Oh 1Oi ipi bodzata Ohongaho angeroi tuumaqi abi qidzake asateqa qangake eepaho isakita biiremi nokoi ota too dzootoqi tti ma areare hiibakoi. Oiqi hiireta. DZESUHO TUMAKHAMETO NOKOHO GESINA MINANATETA g 2f+ 0Agomaqi hee baami nokoi dzupuke dzeima igasata perebireta. Perebireqi nokoi habeseqi khaa qidzake asateqi ttubata moototahe togoke ai biireta. ?ew /Bodza teeta Dzesui qahura noo hiireqi hee, Ohonga qusunaho pobi paha nebe teeta erake eete oorai. Khaa apiapi nokoi dzupu nokomeke obata mootomi khaa dzapa samane ota agomata. #d? .Tuumaqi noi oho isaki mina tobe sumanoma teeke saridze roqobeteta. Roqobeteqi noho torona oho gamitti oota oke noi gama ttuma quba mootomi biranatemi noi ttuma oke aimaqi suusa pai oho quba biire soubireqi mai eeteta. Oiqi hiireta. BATABIDZAHO QAHURAKE DZESUI DZUPUTA MOOTOTA pcY -Ma Dzesui noo ipibireqi hee, Ohongaho pobi naataquho qahura erake hiire. Besaho kabira nakuta isaki khabanoma ttumanoma biranatorai dzapa noho peari oi suusa pai gotta. Oonita abi teei ttumaho sobadza samaneta asate tuumata. Mb ,Qate bodza teeta Dzesui eraiqi hiireta, Nebe teeta Ohongaho pobi paha erake eete oorai. Oma mina hihihinoma tobe sumanoma oke ttoka nakuta qurabire oomi abi teei baaqi saridze qakiqaki naateta. Oonihe Noi teqaha oke paanaitaranihe tuumaqi quba tongo nomeke gama ttuma quba mootota. Mootomi oho isaki biranatemi ttuma oke noi ttoka oho quba mootoqi oma mina oke ttokama gama mai eeteta. Oiqi hiireta. NAPAI KIRISTUHO QUBATU MAI EETARIDZOHO QAHURA Qa +Oonihe bodza ota abi rike ma pobi nokoi mai nokomeho pobita ooqa ete dzadzaho isakita baiburorakoi. Oonita tomanomai nookare. Oiqi hiireta. DZESUI NAPAKE INGONAITAREIQI DZUU PEREBIRETAHO QAHURA S` )Oi oho bodza biranahimake Abiho Isaki anai angero nameke dzoobiremi nokoi abi kahosanoma koiri kairinomake gama oho neta dzurutoqi eepaho isakita biiremi nokoi ota too dzootoqi tti ma areare hiibakoi. _ *Q^ (Ma baapike ubaqoto qeebaqu oho isakita abi meeamaho irata biranatakoi. ] 'Qate ibo abi oi Iibadzani. Rumutaqu baura oi batabidza ipina biranataquho qahurani. Ma mee rumutorai abi nokoi angero oni. 8\i &Qate dzoo oi abi ttoka ma haba minarata oorai. Qate goottara qidza oi abi qesa Ohongaho pobi naatorai oioni. Oonihe baapi oi ibo teei ikoiko abi qesa dzoobirorai noko oioni. `[9 %Hiiremi noi eraiqi hiireta. Teei goottara dzaarorai oi ape bahe Abiho Isaki Ana. ZZ- $Qahura qesa oke hiire soubireqi Dzesui garuba oke dzoobiremi nagapa nokometa tuumata. Tuumami tumakhameto nokoi noho torota baaqi qasa hiireta, dzoota baapi peiteta qahura oho meeke nii nana pobi hiibo. Y3 #Oi teeho quba bahe Ohongaho too abi agobake Samu teeta qeeteqi hee, Anai too saqoroqake noo agiagi agoba khoobanipamuta sengibetemi qaata oke qahura noota paanaitemi oho isakita nookakoiqi hiiretanita oke eete biranateta. UITTI MA BAAPI QAHURA OHO MEE DZESUI PAANAITETA )XK "Oonita Dzesui abi minaraho pengata sinabidza hiireqi qahura noota keke nokoke tete banaite qaata ma oho amake te nokoke noo tee ma teeke banaite qaarara. W !Oiqi hiireqi noi qahura noo oke paha iisita mootoqi hiireta. Noi hee, Atapa teei iisi isaki teeke qausoma teenaite saretemi oi qauso igabire qura huite minanatorai. Ohongaho pobi paha oke eete abike igabirorai. Oiqi Dzesu hiireta. DZESUI QAHURA NOOHO MAIKHATA :Vm Qate moepa goottara oi mina baamu, oi dzooho quba gattiqanipamu. Oonihe oke dzaaromi ao peite mina naate eeho tomidza naatemi nee qesai baaqi ota sumudzataquho isaki naatorai. :Um Hiireqi Dzesui qahura noo teeke paha abi samaneho quba hiireta, Noi hee, Ohongaho pobi erake eete minanatorai, Abi teei dzoo nometa tuumaqi moepa goottara teeke dzaarota. ?Tw Oho qubake beebe eetemi oi gama mee gooma baa naatemake oionita anai rumutaquho abike pobi hiireqa hee, Nike bosata baapike khoobata korabete geema sipitoto eepata biidzare. Oke eeteqa uitti qidza oke gama dzurutoqa naho iisunaitare. Oiqi Dzesu hiireta. SINABIDZA HIIREMI OHONGAHO POBI MINANATARIDZOHO QAHURA SS Hiiremi eraiqi hiireta. Baamu, oke uuhiqa eto uittima gama uumaino. -RS Hiiremi noi nokoke pobi hiireta. Eehe erai ibo abi teeho baurani. Hiiremi baura abi noke hee, Oonita nii dza eetemi nanai isanate tuuma baapi oke uumaqu mae? ?Qw Sahatete dzoo maikhataho torota biranateqi hiireta, Mai naname, nana moomi nii uitti goottara qidza keke nana moitemi dzaarota. Qate ikanomake eete baapi oho bisata peite heuborai? P{ Qate quba oi gama suuna eete peite heubare boohimi dzoo oho baura abi quhisa sama maina paina oke moo sahateteta. hOI Tuuma soubireqi surenake burisi eete nagata peite qesama gama meeta. Meeqomi abi qesai noke ibo eeteqi seike dzoota qeemaqi uitti gottara qidza dzaaro dzaaroke tuumatahn takura samaneta baapi goottarake dzaaroqi papateta. ?Nw Ipita Dzesu qahura teeke paha nokoho quba hiireta. Noi hee, Ohongaho pobi nebe teeta erake eete oorai. Abi teei dzoo nometa tuumaqi goottara qidza ota dzaaro dzaaroke tuumata. UM# Qate goottara ttoka qidza bibinomata taateta oi Ohongai ao abi qesaho qupa roibetemi ooraita nokoi nooka qupadzomaqi noo qusubaitemi meenoma naatorai. Qesaho isaki gattiqa — 30 oni — qate qesahoi minamina — 60 oni — qate qesahoio gairanoma — 100 oni — oio oho qahurani. Oiqi hiireta. SINABIDZA OBERAOBERAHO QAHURA jLM Qate goottara qesai baa bisata taateta oi abi qesai sinabidza nookaqi qusubaitare boohimi ttokaho iiha ma dzoobidza ma ttuma ma qurumaho ikoiko oi gama abi nokoho angi naatemi oho kabira naate bamu naatoraiho qahurani. xKi Qate gottara qesai oma quhiquhirata taateqi suuna eetetahe ao bubuso naateta oi abi qusuho sinabidza nookami oi nokoho qupata meenoma naasuhimi oho kaipo ma qangareba, uuba ma sakaba biranatemi nokoi ao peperate bamu naatoraiho qahurani. J HI  Goottara qesai tete patisigita taateta oi abi qesai qusuho sinabidza nookami ingaqonoma naatemi Iibadzai baaqi nokoho qupata menoma naatarotake noi ao karabetemi sapara naatoraiho qahurani. ^H5 Hiireqi Dzesui hee, Oonita dzooho maiho qahura khooba nohoi eraqanita nookare. @Gy Oonihe nike poike moo nookoraike too abi ma abi dzapa pobinoma agobake moo nookareiqi dza minake eete qaatahe baamu. Te moorara, te nookara. Nikeho nese moo pobitorai ma toma nikehoi nooka qupadzomoraiho isakita nike nokoho habara naateqi agoago saridzoraita qupadzomare. DZOOHO QAHURA OHO MEEKE DZESU HIIRETA F ^E5 Oi too abi Dzeseaho qetaqeta teei hee, Abi nagarai hee, Eto Ohonga nanake ingonaitaino hiireqi eto nanai nese nanamema moo pobiteqi tomama nooka qupadzomaqi qupa uhuba pobiratemi napai qupa burisi eetaino. Oke hiiremi nese nokohoi sidzobetemi toma susudzatorai ma qupa nokohoi asuasu naatorai oiqi Dzesea hiiremi nokohota meenoma naatorai. D ?Cw Oonita hiibi anai nokoke qahura noota sinabidza hiiremi arabidza abi nokoi nesema moramorake moorakoihe baamu moo pobitaqu, ma tomama nookake eetakoihe bamu nooka qupadzomaqu. KB Hiiremi noi hee, Oi erake eete oorai. Anai ango nikeho torota baura eete qaimi Sumasa nike uumami isakiqata tete oho mee saridzorai. Oonita nikeke ipibire sinabidza paata hiiremi nikehota meupunoma naatakoi. Oonihe abi tupu toma agiagike paata sinabidza hiiremi arabidzakoita bosata nokoke qahura noota dzeimami aimareiqa aimakoi gaubidzareiqa gaubidzakoi. Apiapike moitakoihe qesai noo arabidzaqu nokoke quba oke bamu sepeke moitemi puita tuumaqu. A &@E Dzesui oke garuba pobi hiiremi bamu naatemi tumakhameto nohoi baaqi noke qasa hiireta, Nii khooba apeho qubake nokoke qahura noota sinabidza hiirorai? ?  Qate gottara paha qesai ttoka qidza bibinomata taateqi suuna eete peiteqi mee goomata. Qesai teutiho isaki qesai sikistiho isaki qate qesai paha gaira naateta oi hattattiho isaki oni. Oonita tomanomai nookare! QAHURATA HIIREMI ABI QUPA ORORO EETARIDZONI > =} Qate gottara qesai baa bisata taateqi paha suuna eeteta. Oonihe baa ma ngaa oi peiteqi oke pupubiremi poqe eeteta. 3<a Ohoumami ete huubiremi ao bubuso naateta. h;I Qate gottara qesai oma quhiquhirata taateqi ao suuna eeteta. Oonihe orotu noho ohoumata. q:[ Oonita noi uitti gottara bababa eesumi qesai tete patisigita taatetahe nee ao baaqi oke gama nukurota. 9  Nookomi noi qahura noota nokoke sinasina samane ke hiireta. Noi hee, Dzooho mai teei gottara bababa eetare sobadzata tuumata. w8g Ttutturatemi teka pui siiremi noi nokoke sinabidza hiibareiqi sisimata peitemi nokoi igasata habese nookata. 7  Hiireqi Dzesui nagata tta eeteqi oba ttu oho patisigita teemaqi habeseta. Habehimi ao abi samanenipamu noho torota ttutturateta. b6= 1Hiireqi noi tumakhameto nomeke boto koko eeteqi hiireta, Nookare. Apene qusu mai nahoho dzake qusubaitorai nokoi pai gotta ma nomamane dzabamane nahoho isaki. Oonita tumakhameto name, nikeio quni ma mani nahoni. 5  2~4u 0Oiqi hiiremi noi totoho eranomata ipi hiireta. Pai gotta nahoi ape oni? Ma nomamane dzabamane nahoi apene oni? 3) /(Hiiremi teei Dzesuho torota qeemaqi hee, Maqoe pai gotta niihoi nomamane dzabamane niihoma gama paata qooroqi niima qesa noo hiibare baabe.) 82i .Dzesui noo oke abi tupu pobi hiire qaasuhimi oionita pai gotta nohoi nomamane dzabamane nohoma noko naga patita qooroqi hee, Nanai noo teeke noke pobi hiibareiqi baabe. 1/ -Habanai oomi noi iiha ma dzoobidzake eete qesamane nome songena sebeni ngiinginomanipamu nokoke dzeima nokoi ttaike ota dzuubami abi oi nokoho pattanipamu naateta. Oi bosata noi isakiqata qangama ootahe songena tuumami noi oho habarake baura qidza mai eetaama naatemi eranoma naatemi suhe nohoio attinomanipamu naateta. Oonita abi naga nikeio oho isaki. APENEI MEENIPAMU DZESUHO QESAMANE OHO NOO *0M ,Burisi eeteqi hee, Anai naga tta eeteta ota paha dzuubakoi hiire qeemaqi moohimi meeke sarautomi oota. Qate quba teei noho habara oorananihe teka habanai oota. F/ +Oiqi hiireqi Dzesui hee, Qate qahura erake nookare. Songena teei abi teeke qaasuhiqa qongara naga hau ma obanomata meupu saridzareiqi tuumata. Tuumaqi saridzaama naate burisi eeteta. B.} *Qate paha atapa qiba teei agobanipamuke haba pobi neta baaqi Isiraeho abi qiba Soromo nokanoka mina nohoke nooka pobita quba noho torota peiteta. Peiteqi nokanokanoma naateta. Oonihe anai Soromoho isaki gattiqa bahe Abiho Isaki anai Sooparanipamu oonita abi naga quseripo nike naho torota baaqi te naho noo qusubaitoraidzara oonita atapa mina noi maripa bodzata nikeho iiga minanipamuke hiibakoi! ABI QUPA HABANA SEENO MA GAUHO QAHURA - )Oonita qupadzomare. Dzonai eehaha naate meusu nagapa Ninibe nokoho qogo noo hiiremi nokoi qupa burisi eete qidzanateta. Oho qubake maripa bodzata Ninibe abi qoridzeqa nikeke hee, Nanai too abi Dzonaho noo nookaqi qusubaitetahe nikeho torota too abi keke bahe Abiho Isakinipamui biiranate qogo noo hiiremi nookaama naatoraiho qubake nikei abi naga qanganipamu. Oiqi hiibakoi. Q, (Oi Dzonai qupi tapariho isakita pakeba minaho qausuta ooqi ipita eehahake biranatetaho isakita Abiho Isaki anai qupi taparike nesetuta ooqa paha eehahake biranatemi oi Ohongaho mumure naatakoi. 9+k 'Hiiremi Dzesui hee, Iidzo, abi naga qanga pasenanoma nike Ohongaho mumure teeho quba qasa hiirehe, Dzonaho bodzata mumure biranateta ooqai keke biranatemi nike moorakoi. *% &Oiqi hiiremi Pariseo ma Qetaqeta abi qesai baaqi hee, Nana dza eetemi nii nanake baura teeke banaitemi nanata Ohongaho mumure naatare. H)  %Oonita totoho apeta nii hiibaquke qupadzomare. Noo qidzake hiiremi oi niike qidzaitakoini qate noo qangake hiiremi oi niike qangaqitakoi. DZESUI OBAOBA BAMENOMA EETAREIQI QESAI HIIRETA ((I $Oho qubake abi noo qidzake hiibaquni mae noo sepesapeke hiibaqu oho isereke abi oi ipita Ohongake pobi hiiremi maripa eetakoita noi bamu noo teeqake riitaqu. '! #Abi qidzai qupaho iisuta noo qidza saridzeqi abi moitoraini qate abi qangai qupaho iisu nometa saridze abi moitorai oi paha qangani. :&m "Oonihe ana moomi abi naga nikei dzohomaho khameto oonita ikanomake eeteqi nike noo qidzake hiibaqu? Baamu, iiha ma dzoobidzata hee ma heeta oorai ooqai toota biranatorai. q%[ !Hiireqi Dzesui hee, Nookare, ee teeho meeke mooqa hee, Ee qidzaniqi hiibakoi eo hee, Ee qanganiqi hiibakoi oonita etoqa oke rasakiiteqi ee qidzata mee qangake goosobaino. Oho qesa eto ee qangata mee qidzake sepeke goosobaino. P$ Oi qesai Abiho Isaki anaqake qanga hiiremi anai nokoho kahosa oke gaubidzaquho tete ooraihe teei Sumasa ma noho baura eranomake qanga hiiremi kahosa oi agoba qaarakoi. EE QIDZA MA EE QANGAHO QAHURA #} Oonita qesai baru ma noo qanga maina paina hiirorai kahosa oonomake dzamutaquho tete oorai. Qate Ohongaho Sumasai baura eranomake eetemi oke qanga hiibaqu kahosa oke akobetaquho tete te ooraidzara. Poiqa bamu, ipita oho qesa baamu dzanadzana! "1 Nookao, anake hoobire qesake ingonaitaqu abi noio dzaira nahoni. Qate ana baura eetoraike teei bai hiire rasaki eetaquko noi naho ibonipamu. '!G Ma qahura erake qupadzomare. Abi bise baisenomaho nagata sepeke peite qubadzage noho botona ooraike sepeke aimaquho tete baamuta bosata abi qanga oke suutoqanoke isanate noho nagana oorai oke gama saqoroqi aima tuumaridzoho isakita anai aoke Saatake suqobire ooraike qupadzomare. . U Oonita anai Ohongaho sumasama songenake iihami tuumoraiho qubake nike ikaqi qupadzomaqu bahe Ohongaho pobi ao nikeho torota biranate ooraike nike qupadzomaridzoni. }s Nikemaeho qesamanei dzapa apeta songena iihorai? Bamu, nokoi songenake Iibadzaho dzapata iihaquho tete bamuta nokoi nikeho noo nookaqa nikeke qoma dzubobidzakoi. Oonita nike oberama anake hee, Iibadzaho dzapata songenake iihoraiqi hiire. zm Oonita Saatai sama nomeke hotou biidzaquko pobi nohoi ikanomake eete qaaraqu? Baamu, noi tete oonomake aimaama. |q Oke hiiremi Dzesui iiha ma dzoobidza obera nokohoke qupadzomaqi noko pobi hiireta, Abi naga teei qesa hu ma koridza biidzaquko bamu bodza minake qaaraqu. Oho qesa nagapa mina teeta abi qesa ibo eetaquko bamu agoba qaaraquhe ao taatakoi.  Hiiremi Pariseo nookaqi bai hiireta, Baamu abirai songena iihoraiho khooba ape bahe noi Iibadzaho dzapata oke eetorai. !; Oke eetemi abi samanei mooqi roqobeteta. Nokoi hee, Tabitiho eema ma khatai oonomaho isakita biranatakoiqi hiireta abirai oioni kaqaniqi hiireta. #? Qate noko paha abi nese khabanoma ruume ma potutu songenanoma teeke Dzesuho torota mootomi noi noke qidzaitemi noonoma naateta ma nesenoma naateta. D Oke eetoraqutoke suqobidza maikhata naatemi nagapa samaneho abi nokoi noho qupa toobake eetakoi. Oiqi Dzesea qeetemi Dzesuhota meenoma naateta. QESAI DZESUHO BEEDZAE IIBADZAHOTA MOOTOTA =s (Ma abi bame eetoraiho qahura erake qupadzomare) Noi bamu subidza makanomake geqobidzaqu qate eepa mukena hiibare boohimi bamu sepeke hiitaquhe oke gama eehahaite pobitakoi. Z- Oonihe noi otoba patita sama kano hiibaqui baamu, ma noho niiqi ma noosa baamu. G Too abi Dzeseai Ohongahoke eraiqi hiire qeeteta. Moorare. Anai qeseba khata qidza bagenoma name quba asateqi qaheuba Sumasa nameke noho irinaitemi noi abi samaneke pobitareiqi biranatakoi. O Oonita Dzesui seike baura qidza oonomake eetetaho khooba erani. c? Oonihe noi nokoke qogo noo hiireta, Nike eto baura oke sepeke abiho pengata paanaitaino. =~i}E||{fzyy!xwvvutttFss.rjqpponnCmulkkjishh;ffe(ddCcc>baa_^^]\u[[hZYXWZVUTT[SSR,QQPONNjMML+K)JJ*IIHxGGYFEE.DCBxAA^@??.>l=<"!!E f9($mQ/2 bx7 [ P ^  g PI cN~(Oke hiireqi Dzesu abi mimike hee, Qate nike qupadzomami noho Mai oho pobi nookaqi ikake eetaqu? Hiiremi Dzube abi ma kara nokoi hee, Mai nohoi isanate baaqa abi qanga oke ngausa eeteqa dzoo oke abi qidzaho botota mootomi nokoi oho mee saninoke noke moitorakoi. })K|'Hiireqi nokoi khatake karabeteqi teetemi baatemi sasata biireta. F{&Oonihe baura abi dzoona oota nokoi khatake mooqi qesa dzahe noo hiireta. Ae, khata erai ipita dzoorake mai eetaridzo. Oonita napai ao noke teete kebaiteqa oke napame quba mai eetare. |zq%Qate ipita noi qupa nometa hee, Qidzoke noko khatanipamu nahoho bai hiibaqu. Hiireqi noi noke dzoobiremi tuumata. fyE$Oke eetemi mai pobi nookata oonihe noi paha qaru abi qesa dzoobiremi teena oke eeteta. (xI#Oiqi hiiremi nokoi ota biranatetanihe baura abi nokoi qaru khameto oke aimaqi teeke buribaroke teeteta, teeke omama urupusake eetetani teeke teetemi baateta. %wC"Qate bai mee goomaquho bodzata noi qaru khameto qesa nomeke dzoobireqi hee, Tuuma bai mee goomoraihota bai oba naho pobi naataridzo oke aima baabare. 9vk!Hiireqi Dzesui Abi mimi ma qetaqeta abike hee, Ana qahura noo teeke paha hiiremi nookare. Ttoka teeho mai noi bai meeho dzoo eeteta. Eka oke dzaaroqi oke rome biireta. Ma penono gootoqi noi paha bai mee imitaquho isaki korabeteta. Oke eete soubireqi dzoo oke noi abi qesaho botota mootoqi tuumata. u Oi teeho bahe Dzohane tete qidzake biraitareiqi baata. Baami gairuru ma pasenanoma nokoi noho noo nookaqi qusubaiteta, qate nikei oke heeqata moo nookaqi te qupa burisi eetaranita oho qubake hiire. BASESANOMAHO NOO OKE BAI MEEHO DZOOTA MOOTOTA tOonita nike nookami nopohota apei meeke maiho noo qusubaiteta? Hiimi nokoi hee, Khata sabi noi qusubaiteta. Hiiremi oi nokomaeho khooba paanaitemi Dzesui noko pobi hiireta, Nookao gairuru ma pasenanoma qesai qupa burisi eete Ohongaho pobita dzuubakoihe qate nikei? s3Qate Mai noi paha khata sabike noo teena oke pobi hiireta. Hiiremi noi bai hiiretahe, ipita noho qupa burisi eetemi noi tuumaqi baura eeteta. SrHiiremi noi hee, Oore mai name, ana tuumakoiqi hiiretahe noi te tuumara. nqUHiireqi Dzesui abi naga oke qoqopa eeteqi eraiqi hiireta, Qate nike noorake nookami ikanoma naataqu? Abi teeho khameto eseri oota. Oomi noi bosabosaho torota noo hiireqi hee, Khata name nii poike tuuma dzoota baura eetare. pOke hiireqi nokoi abi tupu oho attike eeteqi Dzesuke pobi hiireta, Maa, Dzohanehoke nana ruumeni. Hiiremi Dzesui hee, Oo, nike oho ipi hiibaama naatemi ana eetoraike paha bamu nike oho khooba pobi hiibaqu. Oiqi hiireta. NOMA MA NANEHO GOTTA MA PAI ,oQQate napai noke hee, Baamu oi ttokaho nenaniqi hiibaquko abi erana nookorai nokohota qanganipamu naatakoi oi nokoi Dzohanehoke nookami too abinipamu naate qaata. nHiireqi noi nokoke hee, Dzohane noi sobasoba baura eete qaata oke nike nookami Ohongaho nenani mae abiho nena? Hiiremi nokomae hee, Ae, napai Dzesuke hee, Oi qusuho nenaniqi hiibaquko noi burisi eeteqi hee, Oonita nike naane quba oho basesa eetetaiqa hiibakoi. mHiiremi Dzesui kaitomaqi eraiqi hiireta, Oore, ana hiibaridzonihe ana bosa nikeke qasa eetemi oho ipi hiiremake ana hiibakoi. [l/Oonita banaitake eete tuusuhiqi Dzesui biirita peitemi dzube abi ma abi mimi nokoi noke dzaga bobotoqi qasa hiireta, Apei hiiremi nii sinasina hiire tuumorai ma beedzae apema nii obaoba samaneke eetorai? %kCOonita nike quba teeho quba qasa hiibareiqa oi meenoma naatakoiqi qupadzomaqi qasa hiiremi Ohonga moitakoi. QESAI DZESUHO BEEDZAE KHOOBA QUBA QASA HIIRETA =jsHiiremi Dzesui hee, Oio ai tataumaho quba samane, oonita ee dzunai baro eete oi oho qetta ma koko. Oonihe nikemae oho qesa qupa hou peu eetaamake tora mina teeke hee, Nii besa bisata taate bamu naatareiqi hiiremi bamu sapara naataquhe meenoma naatakoita nike oonoma eetaridzoni oke ana bamu nike ikobetaqu. PiEetemi tumakhameto mooqi hee, Ae, ikanomake eeteqi ao baro eete? )hKSaa eetemi noi moomi ee dzuna teei oomi noi mee teeke saridzareiqi qeematahe mee bamu, geei keke oota. Oomi nohota isanataama naatemi noi ee dzuna oke baru hiireqi hee, Oionita nii mee qaanatemi abi teei bamu paha niihota mee teeke rumutaqu. Oiqi hiiremi ee dzuna oi ao gee baro eeteta. ggGOonihe iihai mootomi Dzesui qori paha Dzerusaremu ota tuusuhimi noho ttidza saa eeteta. &fEHiiremi noko nipanatemi noi nokoke gama gaubireqi nagapa qiba qaate Bettania nagapata peiteqi ota mee qidzanateta. DZESUI HIIREMI EE DZUNA TEEI NGORUBATETA "e=Qanganatemi nokoi miisi teeteqi Dzesuke hee, Ae nokoi hiiroraike nii nooke mae? Hiiremi noi hee, Oore nookorai. Oonihe qetaqeta teei hee, Khameto koidza ma amenana oorai nokoho too oi Ohongaho dzapake qiraitaquho pobi qetaqeta oke eete ooraike nike ruume naateqi erake hiire mae? ydkQidzaitemi Dzube abi ma Qetaqeta abi mimi nokoi baura bamenoma oke moota. Ma noko nookami mutu ma khata ma gama biirita ooqi Dzesuho hasa hiireqi hee, Tabitiho sooro ma saina Buububuu! Oiqi hiiremi abi mimi nokoi nookami qanganateta. tcaQate ibau khabau ma qosu ma pone qesai biirita ooqi Dzesuho torota biranatemi noi nokoke qidzaiteta. 'bG Noi nokoke hee, Biiri naho oi pupu ma hasa hiibaquho naga ooniqi hiire qeetemi ooraihe nike ikaqi oke ttuma ma kapaho sobadza ttibetorai? Oiqi hiireta. a) Qate Dzesui nagapaho otoba patita biranateqi Ohongaho biirita peiteqi moomi abi oona biiriho kau ma meeme ma nee ma kiridza qesaho baurake mekeqoma eetomi oi pisinisiho tomidza naatemi nohota qanganatemi noi ttumaho qohare oke perebireqi nokoke gama hotou biireta. 3`_ Hiiremi abi tupu oi gama kaitomaqi hee, Erai ape bahe Garirea habaho nagapa Nadzarette oho too abi Dzesu oniqi hiireta. DZESUI PISINISI ABIKE BIIRITA HOTOU BIIRETA _y Oke hiire hiireke tuumaqi Dzerusaremuta peitemi nagapa qiba oho nenai gama roqobeteqi hee, Abi apei era baahubi? S^ Eetemi noi ota tuumami qesai bosata naa teeteqi noke dzeimami qesai ipi totota. Oonihe nokoi gama garuruiqi, Ohonga dzoobe mina, Tabitiho sooro ma sainai Ohongaho dzaapa oonita noi ao baabe, Buububuu! %]CQate abi tupu mina nokohota qesai sasa heena nokomeke kuibireqi oke teteta qepe tiiteta ma qesai ee ma eka hehenake geemaqi teteke nee ma bau eeteta. V\%Oiqi qeete oomi tumakhameto eseri nopoi Dzesui hiiretake qusubaiteqi toogi khatanoma dzeima baaqi nokoi sasa nokomeke nopoho irita mootomi Dzesui ota habese nagapata peitemi hoore noo oi meenoma naateta. [%ZCHee, Toogi pai khatanoma oho heeta abi qiba napahoi keba ma dzapata qeemaqi pobi nomeke mai eetakoi oke Dzerusaremuho mutuma khatake pobi hiiremi nookare. zYmOonihe Dzesui oonomake eete hiireta oi teeho quba bahe too abi oho hoore noo hiireqi totoho erake qeeteta. 9XkQate teei nipeke hee, Naaneke eetoraiqa hiibaquko nipe noke hee, Oi teeho quba bahe Soopara napahoi oho quba hiire, ooiqi hiiremi bamu bai hiibaquhe nohota bagenoma naatakoi. tWaBiranateqi Dzesui tumakhameto eserike qaru dzoobireta. Noi hee, Nipe tupidza oke riite nagapa gattiqa qee neta oorai ota biranate peqihiqa toogi pai khatanoma suutomi ooraike ota moorakoi. Mooqa nopoke saqoroqake dzeima baabare. uV eQate Dzesu ma nokoi gama Dzerusaremu dzamoiteqi nagapa gattiqa Bettepage Oriba torana oorai ota biranateta. U"Oke hiiremi Dzesuho baruna heme eetemi noi boto dzoobire nese nopohoke hesahimi ao paa eeteta. Oke eetemi nopoi noke iihata.HT !Hiiremi nopoi hee, Nakai dza eetemi nii nakake nesenomaitare. lSQ Hiiromi Dzesu roroko biireqi nopoho kira hiireqi hee, Nipe dza eetemi ana quba apeke eetaqu? IR Hiiremi abi tupu mina noko nookaqi qamuni hiireta. Qamuni hiiremi eehe, nopoi beedzae eeteqi sokateqi hiireta, O Tabitiho sooro ma saina, Soopara nakame, meenipake nakaho quba dzaasa eetare. 9QkIiha tuumami abi eseri ibau khabaunomai Dzesu ma nokoi qeemotaho husu nookaqi too dzoobireqi hiireta, O Sooparara nakame, nii Tabitiho sooro ma sainanita nakaho dzasa eetare. _P7Oonita nokoi Dzerikho qaateqi Dzerusaremuta peqihimi abi quba mina noke iihata. OwNookare. Anaio Abiho Isaki oonihe abi qesai anaho kokora eetorareiqi ana te baabara. Baamu, anai abi samaneke kokora eetoraqutoke qaraqara nameke mootoqa abi ingonaitareiqi baaorai. Oiqi hiireta. ABI NESE KHABANOMA ESERIKE DZESU QIDZAITETA RNOi bosaqobaqoba naataquho tete ikanoma bahe qesaho qaruqaruke eetorare. ~MuOonihe nikehota tete mainake hiiremi oorai. Oi teei abi mina naatare hiibaqu noi isanate qesaho kokora abi naatare. 2L]Oonihe Dzesui nokoke gama ttuttuiteqi eraiqi hiireta, Ttokaho abi mimi bise baisanoma nokoi raaba abi ma kara nokoke soopara eeteqi eema dzeimorai oi poma nokome. `K9Oiqi hiiremi tumakhameto qesai nookaqi Dzakopo ma Dzohane nopoho nookami qanganateta. hJIHiiremi noi nopoke hee, Sehequ qoe! Anake ttidza kebata aimaqu oke nipe gattiqa isanataqu kaqa oonihe Ohonga Mai nahoi teka totaqi ma totaqike abi qesaho quba roibetemi oorai oke naamae oho dzapa hiibaquho tete bamu. II Hiiremi Dzesui hiireta, Ae ruume mutu nike, naane qasake nike hiire? Quba attinoma anake ttidza kebata aimami nipe paha oho quba isanataqu mae? Hiiremi nopoi hee, Oore nakai isanatakoi. WH'Oke eetemi Dzesui hee, Quba apeho dzake eete? Hiiremi noi hee, Ana dza eetemi nii poro qere niimeta peitaqu bodza ota khameto nahoi niiho samaqata oorare, teei mage robenani teei pobi niihota oorare. AG{Oonita nokoi gama teteta tuusuhiqi Dzebeteoho khameto Dzakopo ma dzohane, pai nopohoi nopoma gama seike baaqi Dzesuho torota gaipori kotoroqi qasa noo teeke hiibare qupadzomata. }FsOke hiireqa nokoi anake raaba abiho botota mootomi nokoi anake ekepusa eetakoi, gou biidzakoi ma hapahapanaitakoi. Oonihe qupi tapari naatemi anai paha eehaha naate qoridzakoi. Oiqi hiireta. DZAKOPO MA DZOHANE ABI MIMI NAATAREIQI HIIRETA EQateqa Dzesui Dzerusaremuta tuumare boohiqi tumakhameto ttuerebe nomeke qaheburoqi pobi hiireta, Nookare, napai Dzerusaremuta tuusubihe Abiho Isaki anake teei geema mootomi anai qetaqeta abi ma Dzube abi mimiho botota taatemi nokoi anake baataho pobiniqi hiibakoi. DvCeMai hiireta oke Dzesu hiiretanita noi tumakhametoke hee, Qahura oi teeho bahe Ohongaho pobi oho poma teeta oke eete oorai, bosabosa qesai ipina naatakoi ma ipina qesai bosa qoobakoi. DZESUI PAHA BAATA NOMEHOKE PAANAITEMI TAPARI NAATETA ,BQOonihe ana baruna heenata abi ipinake oho qesa uani kina moitemi oi te niiho noonidzara oi namaehoni. Mae nii noke bisi naateqi hee, Eto noke moitainoiqi hiidzo? A V@% Hiiremi dzooho mai nokoho teeke hee, Dzaira name, Nii ete eraho nakuta baura eeteqa oho quba kina teeke saridzakoiqi ana hiiremi oke niiho tooi saunabake qaupuite oonita anai te niike sesero eetara. s?_ Oke eetemi noko maiho nookami qanganatemi eraiqi hiireta, Qesa ma nanai saunabake sohoro baura eetemi ete nana moomi kaipoma baura eete. Qate qesai surenaqake baahumi nii nokoke uani kina moihibiqi nanake kina teena oke keke qonote. > %=C Qate ipina baurata qeematai gama nokome saridze soubiremi saunabanipamuke qeemata nokoi erake qupadzomata, Oo ipina baurata qeemorike noi uani kina moitenita bosana qeemori nanaho isakike ai peitaqu kaqani. Oonihe bamu, nokoke oho qesa uani kina uani kina keke moite soubireta. _<7 Hiiremi oionita ipina baurata qeemata nokoi bosata qooromi nokoke uani kina moiteta. \;1Qateqa qupi sooromi baura abi gama baami dzooho mai noi baura oho sooparake hee, Pobi hiiremi baura abi ttarita qooromake ana oho ttuma mootakoi. Oonihe ipina qeemaqi baura eetorai nokoke ao bosa moitare. .:UHiiremi nokoi hee, Eo apeno baurake eetaqu, oho beebeke nana eetorai. Hiiremi noi hee, Oionita nike oho qesa dzoo nahota tuumaqa baura eetare oiqi hiiremi tuumata. 9+Oonihe paha ete aparana naahimi mai paha biranate moohimi abi paha qesai sepeke qooro oota. Oomi noi nokoke hee, Nike ikaqi sepeke oorai? 8)Qate ete bisata paha abi mooqi teena oke noko pobi hiireta ma oho qesa tiri kirokota abi dzoobiremi noko gama dzoota baura quba tuumata. 7Qooro oomi noi nokoke hee, Maqa nike oho qesa dzoota tuumaqa baura eetemi surenake ana oho isaki moitakoi. Hiiremi noko tuumata. ~6uQate baura abi isanataama naatemi noi paha naini Kirokota biiranate moohimi qesai sepeke otoba patita qoorota. )5KHiiremi qesai kaitomaqi hee, Isanate nanai uani kinaho isaki quba ete bodza erata baura niiho eetakoi. Hiiremi noi nokoke dzoo nometa dzoobiremi baura eetota. )4 MHiireqi Dzesui hee, Oi nebe teeta Ohongaho pobike qahura eranomata ana hiiremi nookare. Ttoka ma haba teeho mai teei saunabake biranate baura abi quba hiireta. }3sOonihe bosa qobaqoba oberai ipina naatakoini qate ipina qidza qesai bosa qobaqoba naatakoita qupadzomare.o2WHiiremi Dzesui noko pobi hiireta, Oho noo ipike ana meenipamuke pobi hiiremi nookare. Apenei mai ma pai, nomamane nanemane, sasemane dzabamane, ata ma khameto, ttoka ma quba bosa nokomeke qaate ana iihorai nookao, nike oke eesuqi oho habarake qaraqara ma quba samane heuheunomake saridze qaarakoi. Oonita Abiho Isaki anai poro qere dzapa pobinoma nameta peitaquho bodzata nikemae oho qesa poro qere tuerebe nikemeta peite hoobire Isirae Abiho tupu tuerebe ma kara nokoke batabidzakoi. 1!0;Hiiremi Peetoroi noke pobi hiireta, Nookare, qesa ma nanai niike iihareiqi quba samane nanameke ao tume biiremi bamu naatetanita nanai ikabetaqu? / Hiiremi Dzesui nokoke asabireqi erake hiireta, Abihota oho tete bamunipamu, qate Ohongai bamu quba tee ma teeho bittake eetaqu. 6.eOke hiiremi tumakhameto nookaqi roqobeta minake eete eraiqi hiireta, Qate abi ttumanomai dzuubaquho tete bamu naatemi abi habana minarama nanai ikabeteqi qidzanataqu? U-#Oke ana noo totoho eranomata hiiremi nookare. Hoo kamere noi minanita ikanomake eeteqi noi baako puita dzuuba biranataqu oho tete oorai mae baamuhe qidzoke ttuma minanomai Ohongaho pobita dzuubaqu. ,Papatemi Dzesui tumakhametoke pobi hiireta, Oonita moorare, qidzoke abi ttuma ma quruma minanomai Ohonga qusunaho pobita dzuubaqu. l+QOonihe abi eehaha quba tongo nohoi minanipamu oomi noo oi noke suqobiremi noi paha papateta. *3Oke hiiremi Dzesui hee, Oore, quba tongo niimeke gama ttuttuiteqa oho ttuma quba hiiremi biranatemi ttuma oke nii gama abi habanake moite soubiremi qusuho iisuta niiho isaki peitakoi poma oonomake nii gesina naataamake ooraita oke eete baa anake iihorare. Oiqi hiireta. )Hiiremi abi eehaha noi Dzesu pobi hiireta, Hu noo oke ana gama qusubaite baaoraihe, poma apeke ana riiteqi qaraqara saridzaamani? >(uNii eto tooi pokhi eetaino, Nii mai pa pai niimeho dzapa qusubaitare, Ma nii sama niimeke kokora eetoraiho isakita qesa nimeke kokora eetorare oke keke qusubaite peitareiqi hiibi. ''GHiiremi noi hee, Hu noo apeke nii hiibi? Hiiremi Dzesui hee, Huu noo apeke bahe, Nii eto teete baataino, Nii eto apuata eetaino, Nii eto guume eetaino, \&1Hiiremi Dzesui hee, Naane qubake nii anake hee baura qidza apeke eetareiqi hiibi? Qidza keke eetorare hiiremi oorai. Hiireqi noi noke toronaiteqi hee, Qate nii qaraqara saridzareiqa hu noo qusubaitaridzo. !%;Qate abi ttumanoma teei Dzesuho torota baaqi noke qasa hiireta, Banaita name, baura qidza apeke ana eeteqake oho quba qaraqara tatanga saridzaqu? d$AOke hiireqi noi boto nokoho irita upubire agoago eeteta. ABI TTUMANOMAHO IKOIKO MA BASESA /#WOonihe Dzesui tumakhametoke hee, Ohonga qusunaho pobita dzuuborai oi khameto oonomaho isaki kekenita eto qamuni hiibainohe nokoke dzeimami naho torota baabare. "7 Qate abi ma paimane qesai khameto nokomeke aima baaqi Dzesui boto nomeke nokoho irita mooto agoago eetareiqi hiiretahe tumakhameto bai hiireta. }!s Oi erahoke ana hiire. Qesake puniamake dzoomami oorai ma qesake abi puni teetemi oho isakita oorai ma qesa teenani mae eseri Ohongaho baura tatanga qere biirorare hiireqi paimaneho hutingi naatorai oonihe abi oonomai samane baamuhe teena mae eseri oho isaki naatorai ooqai onita eto oke nookami samaneho naataino. Oiqi hiireta. DZESUI KHAMETO DZEIMAQI AGOAGO EETETA   Hiiremi Dzesui hee, Nike hiire tete oi abi minaraho quba bamu isanataquhe abi teenani mae eseri nokoi somoroke ooraquko isanatakoi. ;o Oke hiiremi tumakhametoi roqobeteqi noke hee, Abi somoroi ata naatemi oi noomaeho angi naatemi kaiponoma naatakoita noi ata naataamake soromoke qaaraquko isanataqu kaqani. 9k Oonihe abi teei ata usaqe teeke aimare hiireqi ata bosabosake qaataqu oi pasenata tuumakoi. Qate ata bosabosai bosata pasenake saridzemi noke qaataqu oi paha tete maina. +OHiiremi Dzesui hee, Oi teeho quba bahe qiba tatanga nikehoho qubake noi qaatemi atake qaataquho pui teei biranateta oonihe khoobanipamuta tete oke eete qaarara. Hiiremi nokoi hee, Oke nii hiirehe, abi ata nomeke qaatare hiiremi Mosei naane qubake ata qaataquho geebake moiteta? Oho qubake nopoi te maina paina oonidzaranihe Ohongai nopoke teenaitemi sama tetenibai kekenita abi paha ipi oke uhutomi obera naatakoi. 1Hiireqi noi hee, Oho qubake abi teei ata naatareiqa mai ma pai nomeka qaate ata nomeho torota atima nopo esese sama teena naate qararidzoni. zmHiiremi noi ipi hiireta, Khoobanipamuta Ohongai nopoke apu ma ata korabeteta oho geeke nike isaitorai mae bamu? Qate Pariseo qesai Dzesuke toronaita quba baaqi qasa hiireta, Abi teei quba naane ma naane quba ata nomeke qaatemi isanataqu mae? Y+Oonihe abi samane noke iihami noi heme ma poroba nokohoke gama moo qidzaiteta.  9Oonita Dzesui noo samane oke hiire soubireqi Garerea habake qaateqi Dzotani oba totaqita qeemaqi oba iiha atomaqi Dzutea habaho koridzata biranateta. ~u#Gotta ma pai oke Dzesu nokoke pobi hiireqi eraiqi hiireta, Ohongai nikeho kahosa dzamutomi nike oho qesa qesamane nikemeho kahosa quba adzahaha naate gaubidzaama naatemi Qusu Mai nahoi oho isakita nikeke heme moitorakoi. Oiqi hiireta.hI"Oke mai hiiremi nooama naatemi dzauba nohoi peitemi noi sutasuta maimaneho quba hiireqi pobi hiireta, Nike abirake aima heme moite qaamake noi naho ttumaho kahosa (K10,000,000.00) gama teete soubidzare. Oiqi hiireta. nU!Oonita ana niike ingonaitemi nii oho qesa temu nimeke ingonaitororihe naane quba oke eetaama naate? ^5 Hiiremi mai noi kokora abi bosabosa noho dzauba eeteqi noho quba hiiremi baami pobi hiireta, Nii kokora abi qanganipa! Nii naho torota tti ma sori hiiremi ana oma kahosa minanipamu niihoke dzamutomi baamu naate. {Oonihe qesamane nopohoi oke moohimi nokohota qanganatemi nokoi qeemaqi mai nokomeke oho noo ma pobi gama hiireta. $AOiqi hiiretahe, temu noi beedzae eete temu nomeke sutasutata mootoqi hee, Ttuma oke nii bosata ana moite soubiremake ana niike saqoromi biranatakoi. }sHiiremi noi tti ma sori hiireqi hee, Maqoe nii dzauba niime qaasuhimake oma kahosa oke ana gama biire soubidzakoi. Oonihe gaubiremi kokora abi oi paata biranate kokora abi temu nomeke saridzeta. Saridzeqi noi noke paruta aima pobi hiireta, Ae, oma kahosa nahoho isaki teei niiho torota oorai (K100.00). Oonita oke nii hairiamake oma oke ana moite soubidzare. j MHiiremi Mai nohoho baruna heme eetemi noi kokora abi saqoroqi oma kahosa nohoke gama gaubireta.  3Oke hiiremi abi oi noho torota pomai kotoroqi tti ma sori hiireqi hiireta, O Mai name, nii qaatemi kahosa oke ana gama teetemi bamu naatakoi. _ 7Oonihe noi kahosa oke teetaquho isakiama naatemi abi qibai hee, Oionita abi oke ata ma khameto ma qepe ma haba noho torona oorai oke gama teenaiteqi ttuma quba mootomi biranatemi oi oma kahosa oho habara naatare.  Hiiremi bosata abi omaho kahosa minanoma teei noho torota biranateta. Oma kahosa nohoi bamenoma huba haba biireta (K10,000,000.00). 1 [Dzesui ipibireqi eraiqi hiireta, Oi Ohongaho pobi nebe teeta erake eete oorai. Abi qiba teei kokora abi qesa nomeke ttuttuite isaki nokohoke pobitareiqi hiireta. Hiiremi Dzesui hee, Qupi sebeni ooqake keke ana bamu qaupuitaquhe abi oho kahosake dzamutoraqu bamu oho ipi uhubaqu. Oiqi hiireta. |qOke hiiremi Peetoroi baaqi Dzesuho torota qasa hiireta, Soopara name, abiho kahosake dzamutareiqa dzamutakoi oke nii ao hiirorihe noi kahosa eetemi dzamutomi paha ipibiremi dzamuto tuumomi sebeni naatemi paha oonomake dzamutoraquni mae? 7gOi teeho quba bahe nikehota eserini mae tapari naho quba eeteqi ttutturatemi ana naamae nikeho bisata ooqi qaupuitakoi oiqi hiireta. QESAHO KAHOSA DZAMUTORAQUHO QAHURA /WQate Dzesui hee, Nikehota eserini mae tapari Ohongaho pengata qupa teenaite quba teeho quba pupu hiiremi qusu Mai nahoi moitakoi oke ana meeke nike pobi hiire. U#Oi bosata ana Peetoroke pobi hiireta teena oke ana nike minarake pobi hiire. Nike ttokata abiho torota baura eetemi basesanomake kaame teetemi sutasutaho pobi naatemi Ohongai qaupuitakoi. Qate adzahaha naatemi kaame hiumami oho saqosaqo naataqu oke Ohongai paha qaupuitakoi. Oiqi hiireta. QUPA TEENAITE PUPU HIIBAQUHO BEEDZAE [/Oonihe abi oi paha tatanga naate nopoho baike hiibaquko nii tuumaqa oko ma boto tupu pobi hiiremi nokoi oho baura eetemi paha nookaama naatemi nii nohoke hee, Raaba abi pasenanomaho isaki ooniqi hiibaridzoni. kOQate noi noo nookaama naatemi nii paha abi teenani mae eseriqake pobi hiiremi nopo niike gainene eete tuuma paha noke qupanomaitemi noi noo apeke hiibaqu oke gaigai nookaqi isere mootomi bai hiibaquho isakiama naatakoi. c?Hiireqi Dzesui hee, Qateqa niiho qesa teei kahosa saridzaquko nii ao tuuma noma nipeqeke qesa noo hiireqa nii noke qupanomaitare. Qupanomaitemi noi oke qusubaite pobitaquko, dzoobe nipe qesa dzaira eete oorakoi. Oho qesa Ohonga Mai nikehoi dza eetemi eto nikehota teenaqai bamu naataino oiqi hiireta. QESAI KAHOSA AIMAMI OKE IKANOMAKE EETE POBITAQU s_ Qiri eete saridzeqanoke noi qesa 99 nokoho quba bahe teena ooqaho qubake ttidza qidzaqidza eetakoi. ~# Dzesui hee, Ana oho gootta ma pai teeke hiiremi nike nookami ikanoma naataqu? Abi teeho hoo sipisipi uani hattatti ooqake ohota teei ruume naate qaheubaqu oke eetemi oho mai noi sipisipi qesa minarake qeba neta qaasuhiqa ao hairiamake tuuma temuho qiri eetakoi. }% Oho quba abi ma khata qupa gaibanoma eranomaho qesake abi eto nookami quba sepe naatemi dzakidzaki eetainonipamu. Oi nokoho isere abi nokoi qupi ma sau samaneke Ohonga qusu Mai nahoke penga bobotoraita qupadzomare, oiqi hiireta. DZESUI SIPISIPIHO GOTTA MA PAI HIIRETA | {7 Hiireqi noi qahura oke ipibireqi hee, Nese niihoi niike qangata dzeimare boohima nii oho quba nese oke kotoro sakabami nii qaraqarata dzuubaqu oho qanga baamu. Qate nese oi niike qangata dzeima qusubaitemi noko niike nesema gama eepata biiremi oi bamenomanipamu naatakoi. 2z]Oiqi hiireqi dzesu noo oke qahurata mootoqi eraiqi hiireta. Okoni mae boto niihoi niike qangata dzeimare hiiremi oke geema biireqa qaraqarata qeemaqu tete oi paha gattiqa isanatakoi. Oonihe oi niike qangata dzeima qusubaitemi angeroi niike oko ma boto ma gama eepata biidzaqu oi attinomani! y)Oonita ttokata sesero baura qesa biranatetai biranatorakoi oonihe apenei sesero baura oonoma eetorai nokoho irita peitaqu oio attinomanipamu. Ux#Qate teei khata eranomaho qesa anata atimorai noke sesero eetaquko quba bamenoma naatakoi. Noi quba oke eetare boohimi oma mina teeke paru nohota suutoqa noke besata biidzapuko gattiqa isanatarota. 3w_Ma paha teei naho quba eeteqi khata eranomaho qesake aima kokora eetaqu oke eesuhiqa anake kokora eetakoi. TEEI KHAMETO MAE ABI KEBAKEBAHO AI TATAUMA SESERO EETAQU wvgTeei khata qupa gaibanoma eranomaho qesa naate Ohongaho pobita dzuubaqu dzapa pobi nohoi ooqata biranatakoi. uNoi hee, Nike khameto qupa gaibanamaho teteke qupadzomaqi Qusu Maiho pobita dzuubakoini qate sama qusubaho tete ota ooraama. Zt-Hiiremi noi khata gattiqa teeho quba hiireqi noke bisa nokohota upubireta. s Bodza teeta tumakhametoi Dzesuho torota biranate qasa hiireta, Ohonga qusunaho pobita dzuuborai apei ota abi mina naataqu? prYOonihe eto nokoi oho nookami qanganatainota nii isanate oba ttuta qeemaqa kiito biiremi sekana bosa oona biranataqu oi too kakaratemi ttuma teei ota ooraqu oke nii aima nii ma nakame quba ttagetti biiremi noo oi bamu naatare.*qMHiimi noi hee, Sigina ma garena oke meeke hiire. Hiimi Dzesui hee, Oonita Biiriho ttagetti oke nagapa napameho abi ma khata napai naane quba oke biidzaqu? mpSHiiremi noi hee, Eehe biirorai. Hiireqi noi Dzesu iihata. Oonihe Dzesui ao naga teeta peite oomi noi oho qesa peitemi Dzesui noho ttidza kootorota. Hee, Nii tete apeke qupadzomaqi ttagetti apiapi pobi hiire? Roma mapoho gamani nokoi ttagetti quba hiireqi nagapa nokomeho abike hee, Biidzareiqi hiirorai, mae eo sigina ma garena nokoi bidzareiqi hiirorai? $oAQate nokoi nagapa Kapanaota biranahimi biiriho ttagetti apiapi teei Peetoroke qaanateqi hee, Qate banaita nikehoi ttagetti oke biidzaama naatorai kaqani. nMootomi nokoi anake teetemi baatakoi. Oonihe qupi tapari naatemi qoridzakoi. Noo oke noi hiiremi qupa nokohoi togo minake eeteta. mQate nokoi gama Garirea haba ogama tuusuqi Dzesui tumakhameto pobi hiireta, Nokoi Abiho Isaki anake raaba abiho botota mootakoi. +lOHiiremi noi nokoke hee, Oi teeho quba bahe ai tatauma nikehoi isanataama naatemi bittake eete. Oonita tete erake qupadzomare. Ai tatauma mee nikeho torota ooraqu oi paha mina bahe gattiqa, pobidzo gottara teenaqaho isaki ooraquko nike baamu bitta eetaquhe tora oke hee, Papatare ooiqi hiiremi ao papatakoi. Oonomake ete nike baamu quba tee ma teeho bittake eetaqu. DZESU TUMAKHAMETO PAHA BAATA NOMEHOKE QUPANOMAITETA kBj}Qidzanatemi Dzesu tumakhameto qesa hiimotota nokoi midzaqo samaqo eete seike Dzesuho torota baaqi qasa hiireta, Khooba apeho qubake nanai songena oke hotou biidzare bittake eete? diAOke hiireqi noi burisi eete khata oho quba hiireqi hee, Noke dzeima baabare. Hiimi noke dzeima baami songena khataho irina oota noke Dzesu qamuni hiiremi noi noke qaatemi abi khatai bodza ooqata keke qidzanateta. Jh Oke hiiremi Dzesui misi teeteqi tumakhameto qesa nomeke pobi hiireta, Abi naga obera nikeke anai totohu ma qaqu eetoraiqi bodza ikabete nikeho bisata qaamake nikeho ai tatauma isanataqu? gwOke eete qaimi anai noke dzeima baa tumakhameto qesa niihoho dzagata mootomi nokoi noke qidzaita quba bitta eetorai. 9fkNoi hee, Soopara name, naho khatai khettedza naate baate biraboraita nii isanate dzasa eete ana hoobidzaqu mae? Oi khatai saninoke obani mae eepani mai tee ma teeta taatorai. e}Oonita eserisa eseri nokoi qurateqi abi tupu mina saridzemi nokohota abi teei baaqi Dzesuho torota pomai kotorota. =ds Oke Dzesu hiiremi nokoho qupa pobiratemi nokoi hee, Oo Eriahoke noi Dzohane sobasobahota mootoqi hiibi oiqi hiireta. QESAI BITTA EETEMI DZESUI KHATA SONGENANOMAKE QIDZAITETA $cA Oonihe naho noorake nookare. Eriaho isaki aoqake baatahe abi samane te noke moo qupadzomara. Baamu, nokoho qupata ibo biranatemi nokoi noke sutasuta ma baata quba mootota. Oonihe nokoi noke eeteta teena oke noko paha Abiho Isaki anake eetemi nokoho botota heme samaneke saridzakoi. vbe Hiiremi noi nokoke hee, Eriai bosa baaqa quba samaneke ttarita mootakoiqi hiirorai oi noo obera baamu. @ay Hiiremi tumakhameto tapari noko qasa hiireta, Oonita naane qubake qetaqeta abi nokoi hee, Eriai bosata baaqanoke quba samaneke ttarita mootomake eranomai meenoma naatakoiqi hiireta? M` Qate nokoi gama torata qurahiqi Dzesui nokoke hee, Sehequ qoe! nike nese qooroqi moori oke etoqa abi pobi hiibainohe Abiho Isaki anai baateqa paha eehaha naatemake isanate abi pobi hiibare. D_Hiiremi nokoi nese qusubaiteqi moohimi Dzesu noqeke oota. ^^5Oke eetemi Dzesui baaqi nokoke hesate hiireta, Eto atti eetaino, ao qoridzare. J] Oiqi hiiremi nokoi ttokata gaipori kotoroqi atti minake eeteta. g\GNoo oke noi hiimi dzorobi dzadzanomai baaqi nokoke sengibetemi dzorobi neta totoho teei biranateqi eraiqi hiireta. Eraio qeseba khata nahonita ana noho nookami dzapanomani. Oho qubake nike korabete noho noo nookare. v[eNoo hiiromi Peetoroi moomi noho qupa tukubami noo apeke hiibarota hiireqi noi Dzesuke hee, Soopara name, erata ooraqu oio bagenomanita nii hiiremi ana isanate baruba taparike biidzaqu mae? Oi teei nihoni teei Mosehoni qate temu Eriaho. Z{YoPeiteqi noi nokoho neseta hiiburomi nese ma penga nohoi ete dzadzaho isaki naateta. Ma ttoba ma sasa nohoi oho qesa dzadza khabanoma kisakisama uhubota. Oke eetemi Mose ma Eriaho birabira noho torota biranate Dzesuma nokoi qesa noo hiirota. &X GOi Dzesui dzapa pobi nomehoke hiire qaasuhimi qupi sikisi naatemi noi ao Peetoro ma Dzakopo ma Dzohane noma noho, nokoke dzeimaqi seike tora kakata peiteta. W Nookare, nike erana qooro oorai nikehota qesai baataamake ooqi Abiho Isaki anai dzapa pobi nameta baahumi ao nike moorakoi."V=Abiho Isaki anai Mai nameho dzapa pobita biranate angero nohoma gama baabakoi. Baaqanoke abi gama ika ma ikake eetorai oho ipi ma habara moitakoi. iUKOonita teei ttoka ma haba minarake mai eetare hiireqi oho beedza eetemi oora ma qaara nohoi taatemi apei noke hoobidzaqu? Ma paha qaraqara nohoi bamu naatemi ttuma apema oke paha mai eetaqu? Baamunipamu oonita qupadzomare. .TUOi erake eete oorai. Teei sama nomeke qaanatemi noho isaki oi bamu naatakoi, qate teei naho quba eeteqi sama nomeke qaanataama naataqu noi baamu bamu naataqu. S-Hiireqi Dzesui burisi eete tumakhameto nomeke gama pobi hiireta, Teei anake iihareiqa sama nome qasumaqi maranga biire anake iiha qaarare. JR Oho tete bamu. Hiiremi Dzesui Peetoroke dzaga bobotoqi pobi hiireta, Nii Saataho isakita te Ohongaho teteke qupadzohidzaranihe abihoke qupadzomaqi hiiremi anata qanganate oonita nii papatare. pQYOke hiiremi Peetoroi noke qaheburoqi qamuni hiireta, Soopara name, nii hiire oi eto biranataino. P9Dzesu Kiristuho khoobai ota paana naatemi noi bodza ooqata sohoroqi eraiqi hiireta, Meenipamu anai Dzerusaremuta tuumamake hu nooho abi mimi ma dzube abi mimi ma qetaqeta abi nokoi anake sesero minake eeteqa teetemi baatakoi. Oonihe baatemi qupi tapari naatemi qoridzakoi. POOke hiireqi Dzesui tumakhameto nomeke hee, Meeke Kiristui baabakoi ma baatakoiqi hiire baaorai anai oionihe nike eto sepeke abike oho pobi hiibaino. DZESUI BAATE QORIDZAROTAHO SINASINA HIIRETA ?NwOonita Peetoro, nii nokoho pui naatemi anai qusuho tete oho kaame niike moitemi nike ttokata saqobaqu oke qusuta qaupuitakoi ma ttokata qahitotaqu oke paha qusuta qaupuitakoi. ~}}u}|[|{qzyyxxZww|vv8uut"s;r1qqpplooFo5mmmll:kk?jiimhhhKgggfJeewdcchbbfbaL``__^-]]\\ [ZYFWVV,UUTSvRQPP8ONNMM}LK9K(II]H:GFFWEIDCCABAAb@@@??v>==_<<\;;i::M988]776]5443222$11?00//T..`-,,,Q,@+0*))((j'''&l%%?$$M#"".!!]! t V\IwY^xl {  ^ B >R9NvMeOonita nokoi ttaike patta muuhiqi Dzesui nokoke hee, Sehequ qoe, nikehota teei anake geema mootare boobi oke ana bamu nike ikotetaqu. Hiiremi bame mina noko suqobiremi nokoi gama qasake eeteqi hee, Soopara naname, oi anani mae ape oni? L%KCDzesui noo oke nopo moitemi oho isakita nopo tuumaqi dzuma oho roiroi eeteta. Oonita ete biiremi Dzesui baaqi tuerebe nomema habese oho dzuma eeteta. gJGHiiremi noi hee, Nipe meusu nagapa ota tuumaqi abi teei ota oorai noke pobi hiibare, Banaita napahoi hee, Naho bodza ao dzamoqa naatenita ana isanate niiho nagata peiteqa tumakhameto namema dzuma erake eetakoiqi hiibare. IjHMQate Ingona Dzuma minai soohorotaho dzapa Dzobadzoba Ngorungoru oi biranatemi tumakhametoi Dzesuho torota qasa hiireta, Nii dza eetemi nanai ikata tuumaqa Ingona Dzuumaraho quba roibeteqi napa habese oho patta muunaqu? (GINota isanatemi Dzutai ao Dzesuke ikanomake eeteqi noke dzube abiho botota mootaqu oho tete qirike eeteta. DZESUI INGONA DZUMAHO PATTAKE TUMAKHAMETOMA MUUNATA F-Noi hee, Anai Dzesuke nikeho botota mootaquko nike anake ttuma apeke moitaqu? Hiiremi nokoi oma siriba isaitemi tteutti naatemi nota isanateta. ,EQTotoho oonomata Dzesu hiiremi tumakhameto noho tee, dzapa noho Dzuta noi Khariottaho nena, noi noo oho quba bisi naate dzube abi mimi nokoho torota tuumata. GD Oonita ttoka ma haba minarata nike sinabidza hiire tuumaqu atapa noi ao hoore ma araqi erake eete oho pobike nokoi gama nooka soubidzaridzoni. DZUTAI DZESUKE GEEMA MOOTAROTAHO NARU HIIRETA C1 Qate anai erata bamu agobake ooraqu. Oonita atapa erai eete oi anai baatemi naho dzapa minanipamu naataridzoho hoore ma araqike noi ao eete. IB  Nookare, nike abi habanake quba moitareiqa isanate moitorakoi. A9 Oonihe nokoi hiiretake Dzesui gesina naateqi noko pobi hiireta, Atapa oi quba bagenomanipamuke naho quba eetemi ooraita eto noho nooke hiibaino. ]@3 Oho ttuma quba hiibapuko oma mina biranatemi oke abi habanake moitemi isanatarori. ?Oke eetemi tumakhameto mooqi miisi teeteqi eraiqi hiireta, Ae, oba ttuma minanoma oke naane quba sepeke perebidzaqu? >Oomi atapa teei arabasta omaho mangi teeke aimaqi Dzesuho qibata geesubireta. Oonihe oho nakuta oota oi bibi bagenoma ttuma minanoma. q=[Qate Dzesui Bettania nagapata peiteqi Siimo, oi bosata pottomunomai qaataraho nagata habese oota. ;<oOonihe qaheuba dzumata abi tupu minai eto oho nookami qanganatainoho attike noko eeteqi hee, Dzumata bahe ipita oke eetakoiqi hiireta. ATAPAI BIBIMA DZESUKE DZAPA POBINOMAITETA r;]Ttutturateqi ikanomake eete Dzesuho hibahibata noke anginaiteqi teetemi baataqu oho noo suuto saqorota. r:]Qate bodza ota dzube abi ma Dzuta abi mimi nokoi Kaipa dzube abi minaho otoba patita ttutturateta. m9 UOke eete noo samane nomeke abi oke pobi hiire soubireqi Dzesui tumakhameto nome pobi hiireta. Nookao, paha qupi eseri naatemi Ingona Dzuma biranatemi oionita teei ao anake geema mootomi abi anake hapahapanaitakoi. Oiqi hiireta. 8 s7_.Oonita nokoi heme tatangaho pobi naasuhimi abi rike ma pobi nokoi qaraqara tatanga mai eetakoi.76g-Hiiremi ana erake noko pobi hiibakoi, Anaho oko ma boto tupuhota minani mae adzanike nike kokora oonomake qaanateta oho qubake nike anake oke qaanateta. Oiqi hiibakoi. !5;,Oke ana noko pobi hiiremake nokoi kaitomaqi eraiqi hiibakoi, Eehe Soopara naname, bodza apeta nana niike moohimi nii oba ma patta quba kaipo eeteqi dzore ma aabeho isakita ooqi ttoba ma bareama naate hemema ooqi sutasutata oomi nanai niiho kokora eetaama naatemi nii hiire. 74g+Ma anai dzore ma aabeho isakita ooqi ttoba ma bareama naatemi nike moomi sutasutata ooqi hemenoma naateta oonihe nike te anaho torota qeemaqi kokora eete ttapuitara, baamu. F3*Oi anai oba ma patta quba kaipo eetemi nike qaanateta. ]23)Oke ana nokoke pobi hiireqake besesanoma boto magena ooraqu nokoke erake pobi hiibakoi, Nookao eepa tatanga teeke Iibadza ma noho qaru khameto nokoho quba qeeremi qaitorai ota abi ngiinginoma nike tuumare. '1G(Oke hiiremake abi qiba anai nike totoho eranomake eete hiibakoi. Meenipamu nike oko ma boto tupu nahota minani mae adzanike oke eeteta oi anake eeteta. n0U'Oho qesa nii bodza apeta batabata eeteta mae sutasutata oomi nanai niike ttapuitareiqi ota qeemata? /&Ma bodza apeta nana niike moohimi nii dzore ma aabeho isakita ooqi ttoba ma bareama naatemi nanai niike oho isakinomaiteta? ;.o%Oke ana hiiremake abi rike ma pobi nokoi kaitomaqi ana pobi hiibakoi, Soopara naname, bodza apeta nana niike moohimi nii patta ma oba quba kaipo eetemi nana niike moiteta? F-$Ma anai ttoba ma bareamake oomi nike anake ttoba ma barenomaiteta, ma ana batabata eete oomi nike baaqi naho tteki aimata, ma anai sutasutata oomi nike baaqi anake dzaira eete ttapuiteta. ,#Oi anai dzore ma aabeho isakita oomi nike anake kokora eeteta ma anai oba ma pattaho quba kaipo eetemi nike anake isakinomaiteta. G+!Batibireqi sipisipi qidzake boto pobi nameta moosohiqa meme basesanomake boto mageta mootakoi. Oi anai abi qiba ooqi abi tupu boto pobi nahota ooraqu nokoke erake pobi hiibakoi, Dzoobe, Ohongai nikeke agoago eetemi ooraita nikeho qubake qaheuba teka agobanipake roibete baaorai pobi oke nike baa mai eete soubidzare. *"H)  Peitemi angero nokoi abi tupu maina paina samane ttokana oorai nokoke gama naho dzagata ttuttuitemi hoo sooparai kabira qidza ma qangake batabiroraiho isakita anai nokoke gama batabidzakoi. &(EDzesui nokoke hee, Oho qubake nookare. Abiho Isaki anai dzapa pobi nameke mai eeteqa qaheuba angeroma gama baaqa poro qere dzadzanoma nameta peitakoi. M'Ma nike kokora abi seeno ma gau oke aima hotou biiremi noi khaa qupita too dzootoqi tti ma areare hiibakoi. Oiqi mai hiiretake Dzesu noko pobi hiireta. KIRISTUI ABI MINARAKE BATABIDZARIDZOHO NOO /&WOi teei meeupu saridzorai noke ipibire moitemi asuasu naatakoi. Qate teeho isaki gattiqa oomi noi nookami ngiinginoma naatemi quba oke paha noho botota karabetakoi. %Oke hiireqi noi abi qesa pobi hiireta. Ana 10 kina abirake moiteta oke abi temu 100 kina saridze oorai noke moitemi aimare. $)Oonita nii hairiamake oma oke ttumaho maimane nokoho botota mootomi nokoi ooma baura eetemi oho patisigi ao minanatarorihe, baamu dzanadzana. H# Hiiremi mai noke pobi hiireta, Nii kokora abi qanga, seeno ma gau oni. Nii anahoke hee, Abi qoredzanomanita dzoo ma baura qesa eetaamake oho mee ao dzurutoqi saqubema muunoraiqi hiire. "Oonita nii tuusumi ana niiho attike eeteqi nii ana moiteta oke sengibeteqi ttokata qurabireta. Oke ana aima baa moote oonita mooro. >!uOke hiiremi abi temu 10 kina moiteta noi baaqi hiireta, Mai name, ana nookami nii abi qoredzanomanita nii dzoo ma baura qesa eetaamake oho mee ao dzurutoqi saqubema muunorai. m SHiiremi mai noke noo teena oke hiireqi hee, Dzoobe kokora abi qidza name, ana niike isakiqata moitemi nii ooma baura iso keke eete ooraita nii meupu namaehota qeehiqa quba tongo nahoke soopara eetorakoi oke ana nii pobi hiire. Hiiremi noho samaqana baaqi hiireta, Dzoobe mai, nii anake 20 kina moiteta ooma ana baura eetemi 40 kina biranate nii mooro. W'Hiiremi Mai noke hee, Dzoobe kokora abi qidza name. Ana niike isakiqata moitemi nii ooma baura iso keke eete ooraita nii meupu namaehota qeehiqa quba tongo nahoke soopara eetorakoi oke ana nii pobi hiire. %Baami kokora abi bosabosa noi maike dzaga bobotoqi hee, Nii ana 50 kina moitemi ana ooma baura eetemi oi 100 kina naate ooraita mooro. LOke eete qaami kokora abiho mai nokoho isakike pobitareiqi baata. mSQate abi temu noi bisi naate siriba 10 kina mai noke moitemi oota oke sengibeteqi qurabireta. ^5Oho qesa samaqana nohoi 20 kina nomeke aimaqi ooma baura eetemi oi 50 kina naateta. oWTuusuhimi bosabosa noi 50 kina nomeke aimaqi ooma pisinisi eetemi oi minanate 100 kina naateta. jMOi nokoi oho isakima pisinisi eetemi meupu biranatareiqi noi baura nokohoho isakike qupadzomaqi kokora abi bosabosake 50 kina moiteta. Ma teeke 20 kina moiteqi noi paha teeke 10 kina moiteta. Moiteqi naga oke qaate tuumata. ;oOiqi hiireqi Dzesui nokoke paha hee, Oi paha erake eete oorai. Abi teei kharata tuumare hiireqi kokora abi nomeke gama ttuttuiteqi quba tongo nomeke nokoho botota mootota. %C Oiqi hiiretanita tete oke nike qupadzomare. Oi bodza nahoke nike ruumenita oho bakena geema qaarare. NAPAI KIRISTUHO BAURA MEKEQOMA EETORAQUHO QAHURA F Hiiremi noi hee, Ae, nikeke ana ruumenipamu oonita tuumare. y Oonita tete siire oomi paimane qesai baaqi too dzoobireqi hiireta, Mai naname, Mai qoe! Nanaho quba tete geemoo! %C Hiiremi giimare tuusuhimi ata pobihibahiba noi ao baaqi qesa roibeteqi beebe eetota nokoma gama nagata peite tete siireqi nakuta oho qaki ma naki naateta. 9 Hiiremi gesina paimane nokoi bai hiireta, Eehe, eto nanaho oba oho qesa bamu naataino oonita nike quruma nagata tuumaqa ota nikeme quba giimare. %Oonita paimane quseripo obaamake ooqi nokoi qesake pobi hiireta, Idze, nanaho dzongi oba ao bamu naateta nike isakiqata teeke nana moitare. LHiiremi nokoi nese parara eete qori dzongi nokomeke qeereta. nUMeeqomi totoho teei biranateqi hee, Nooka, ata pobihibahiba baabeta nike gama tuuma noke saridzare. nUQate apu pobihibahiba noi roroko biire oomi saubapo dzeubami paimaneho nese sidzobetemi meeta. 7 gEetoqi paimane boto totaqi nokoi nokanokanomanita dzongi ma obaho isakima gama oota. Oonihe boto totaqi nokoi quseripoho isakita dzongike aimatahe te oho oba paramu aimara.  `  ;Hiireqi Dzesui hee, Bodza ota qusuho pobi isaki apeta ooraqu bahe oke boseba paimane tteni nokohota mootoqi hiire. Oi teeho bahe nokoi atapa apu pobinoma noke tuuhoroqi atapa oho apu pobihibahiba quba beebe eetota. & E3Baaqake kokora abi obera noke rubengaite ikoiko ma obera abiho tupu ngiinginomata biiremi nokomae ota tti ma ttaka hiire too dzootorakoi. Oiqi hiireta. 0Qate tuhotuho abi noi naga soopara baura eesuqa oberama qupa nometa hee, Mmhm, Mai nahoi qoqotoke baaoraiqi hiireqa saqubema maiho patta ma oba samaneke muuhiqa kokora abi qesa nohoke buribaroke teetaquko oionita noi maiho bodza ruume naasuhimi ao baabakoi. 2O/Isanatemi mai noi kokora abi oke quba tongo nomeho soopara mootakoi. T!.Oi noi oonomake eete qaamake mai nohoi baaqa moomi noho isaki isanatakoi. [/-Oiqi hiireqi Dzesui paha hee, Oonita naga teeho mai noi tuhotuho abi apeke naga soopara upubidzaqu bahe teei nokanokata patta ma quba qesa oho bodzaqata urai eete mooto qaaraqu, abi oonomake upubidzakoi. ,Oho qubake nike naho beebe eete qaamake Abiho Isaki anai baabakoi. KIRISTUKE TUHOTUHO QIDZA EETORAQUHO QOGO NOO BAMENOMA  +Tete erake qupadzomare. Guume abi teei nagake geemarotaho bodzake nagaho mai qupadzomapuko noi noke nagake qaa aimarota. eC*Oi anai Sooparanita ana baabaqu bodzanipamuke nike ruume, oho qubake bakena geema qaarare. Q)Oho qesa paimane eseri patta khautomi teeke aimakoi teeke gaubidzakoi. U#(Oi abi eseri dzoota baura eesuhimi temuke aimakoi temuke gaubidzakoi. 'Oonita oba soobarotaho ruumeke noko eetomi oi baaqi nokoke gama nukurotanita oho qesa Abiho Isaki anaho bodzata oke eete oorakoi. +~O&Oi erake eete oorai. Oba oi soobaamake oomi abi nokoi apu ma ata, qaki ma naki, meera ma dzeuba eete qaami qaami Noai sisimata peiteta oio koridza naateta. p}Y%Nookare. Abiho Isaki anai baabaqu oi Noai qaataho bodzata quba sahasahama biranatetaho qesa naatakoi. o|W$Dzesui hee, Qate ana hiire oho bodzanipamu oke abi ma angeroi gama ruume. Mai naho noqe gesina. {}#Nookare, qusu ma ttoka bamu naataridzonihe naho noo oi agoba qaarakoi. OHO BODZANIPAMU OKE ABI TEEI BAMU GESINA NAATAQU Pz"Qate abinagarai bamu naataamake noo oi ao gama meenoma naatakoi. y!Oho qesa ana hiireho qaamodzamodza biranahima nike erake qupadzomare, Oo Kiristuho bodza ao paana naasubiqi hiibaridzoni. x Hiireqi Dzesui hee, Ee dzunaho qahurake nookare. Oi taa teesuhimi nike mooqi hee, Oho mee biranatare boobiqi hiirorai. QwOke eetemi anai angero nameke dzoobiremi suu minake huiteqi dzapa naho aimoraqu nokoke haba ika ma ikata oorai oke gama aima ttuttuite soubidzakoi. BODZA OHO QAAMODZAMODZAKE EE DZUNATA MOOTO HIIRETA 9vkOke eetemi Abiho Isaki anaho mumure qusuta biranatakoi. Oi anai qusuho perettabita beedzae minama biranatemi ttoka ma habaho quni ma mani gama moohiqa tti ma areare hiibakoi. 8uiHiireqi Dzesui hee, Qate heme ma bame oho bodza biranahima ete qupi soobakoi. dzasidzaho dzadza sirihakoi, tama ma pomatti uuba taatakoi, qusuho isaki gama rubabetakoi. t9Oi kheekhe ma qaromi kabira kebake kharata moo qupadzomoraiho isakita anaio gutu boto kharanita qupadzomare. DZESU PAANA NAATARIDZOHO NOO MA SINASINA s Oi teeho quba bahe baibai aimami haba totaqi ma totaqi gama dzadza eetoraiho qesa Abiho Isaki anai paata biranate oorakoi. Jr Oho qubake abi teei nikeke hee, Moo Kiristui haba habana qerata ooraiqa hiibaquko eto oke qaupuiteqi ota tuumaino. Eo hee. Kiristui suruho dzukudzukuta ooraiqa hiibaquko eto oho noo nookaino. KqNoo oke ana ao nike pobi hiirenita nookaqi ao battigara naatare. 8piOi eraho qubake oho qogo noo minake hiire. Too abi oberaobera qesai biranatakoi ma qesai oberama hee, Anaio Kiristuiqi hiireqi obaoba ma kinisa bamenomama abi minarake iso keke sengibetareiqi ikobetemi abi samanei oho angita dzuubakoi. Oonihe Ohonga abi dzapami oorai nokoqai baamu oho kabira naataqu. co?Oonita bodza ota teei hee, Kiristu oio era, eo noio qeemo oke hiiremi eto nookaino. nOonihe Ohongai abi tupu nomeke qupadzomaqi bodza oke hoteitakoi. Hoteitaama naataquko abi gama susupu dzaete goono naatakoi. m Oi teeho quba bahe quba bamenoma qesaqesa biranate baaoraihe erana hiibi isaki oi bame qesa gama susupu riiteqi suqobidzakoi. lyOonihe eto quba oi quu ma utaho bodzata biranatainoiqi pupu hiibare. Ma eto dzumata biranatainoiqi pupu hiibare. lkQAo atti tuumare. Qate paimane quranoma ma khameto amenata ooraqu dzasa, bame nokoke suqobidzakoi. vjeQate teei dzoo ma baura eesuhima biranatemi eto noi qepe ma haba nome teeke aimareiqi nagata tuumaino. iOi teei naga totaqita oomi quba oi biranasuhima noi eto quba nome teeke aimareiqi naga totaqita qeemainohe ao atti tuumare. fhEOi bodza ota qesa ma nike Dzutea habana ooraqu nikei ao tora ma hapata sakaba tuumare. Wg'Qate too abi Tanie hiiretaho isakita nike moohimi raaba abi nokoi quba ngiinginoma oke biiriho bisa qaputa upubiremake oi bodza attinoma naatakoi. Oonita oho nooke nike korabete isaiteqa qupadzomare. OfOi naho isere qidza oke ttoka ma haba minaraho abi noo maina painanoma nokoho quba hiire hiireke tuuma qaamake suheqata Ohongaho bodza biranatakoi. ROMA ABI MA RAABA ABI QESAI NOKOHO IBO NAATAROTA De Qate qesai paha baatigara naate qaamake qidzaitakoi. Yd+ Ma oho bodzata abi qesai dzasaho tete qaateqa koiri ma pasenaho sogo naatakoi. icK Bodza ota too abi oberaobera qesai biranateqi abi samaneke ikobetemi oho kabira naatakoi. Zb- Eetemi Bodza ota abi samanei qesamane nokomeke biisi naate qesa geema mootakoi. }as Bodza ota nike dzapa nahoho quba eetemi nagapa abi maina paina samanei nike ibo eetakoi, sesero eetakoi, teetakoi. O`Oonihe oi suhe bahe quba bamenoma biranataridzoho sohosoho oni. [_/Oi quba oonoma samanei biranataridzoni. Haba ma Nagapa teei qaa qogoimami nagapa teei paha nokoma qesa kurebetakoi oi samane naatakoi. Tee ma teeta ttoka ma haba rubabetakoi ma seebe mina samanei biranatakoi. *^MQate qaa samanei biranatakoi ma nike oho pobi ma pati qauna nookorakoihe oi te bodza bamu naataquho qamodzamodza oonidzara oonita eto oho qupake muunaino. ]Oi qesa samanei baaqi abi ikobeteqi hee, Anai Kiristu ooniqi hiibakoi. Hiiremi qesai nookami meeho isaki naatakoihe baamu. N\Hiiremi Dzesu noko pobi hiireta, Abi teei eto nike ikobetaino. *[MOke hiire Dzesui hapata peiteqi Oriba kakata habeseta. Habese oomi tumakhameto nokoqeke baaqi noke qasa hiireta, Quba biranatakoiqi nii hiire oi bodza apeta biranataqu? Ma nii biranatare boohima mumure apeke abi nanai moohiqa hee, Oo bodza ao bamu naatemi Kiristui baabeiqa hiibaqu? Z Hiiremi noi noko pobi hiireta, Nookao, quba oke nike gama mooraihe, dzasa mina. Oma suu ma hee gooto peitemi oorai oonihe oke gama susupu rubengaitemi huhu ma saaru naatakoi noo oke ana bamu nike dzaheitaqu. QUBA BAMENOMA BIRANATAROTAHO QAAMODZAMODZA Y +Oiqi hiireqi Dzesui qaheuba biiri oke qaasuhimi tumakhameto qesai noho torota biranateqi hee, Maqoe, Biiri eraio tatanga qidza bagenomanipamu. tXa'Bodza minake nike bamu anake mooraquhe, heme ma bame samaneke saridze qaaraqutoke kebanoke nike moohimi ana biranatakoi. Biranatemi anake nike oho bodzata hee, O dzoobe Ohongaho dzaapa, nii baabe. Dzoobe mina! Oiqi nike hiibakoi.LW&Dzasa mina, ipita nikeho nagapa togora ma taruku qoridzakoi. V7%Dzesui tti hiireqi hee, O Dzerusaremu, Dzerusaremu abi, anai too abi samaneke nikeho quba dzoobiremi baaoraihe nike naane quba nokoke teetemi baatorai? Nee pai noi khametoke hira nomeho pesuta ttuttuitoraiho isakita anai nikeho herohero naatarorihe nike oho goottae keke. U$Quba oi bama abinaga nikeho irita peitakoi oohoke anai bamu nike ikobetaqu. DZESUI DZERUSAREMUHO QUBA TTI MA TTAKA HIIRETA >Tu"Oi keke bahe ipita nokanoka abi ma sinabidza abi ma too abi ma kara nokoi naho qaru eeteqi nikeho torota biranate naho isere qidza mootomi nike bamu nokoke kanabetaqu baamu. Nike noko ibo eeteqi gabeho biireqa hapahapanaitakoi teetemi baatakoi oke keke eeteqi nagapa samaneta nokoke iihaqi sesero eetorakoi. S#R!Nike dzobara ma pusamaho isaki oonita qidzoke eepa tatanga oke potti biidzaqu. Oho qubake nookare. Nike Kaini ma karaho qesamane naateqi Abereke teeteqi qesake teete baaqi musaqike nike naho abi qidza Barakhioho khata Dzakharia noke biiri ma haqaho tukurata teetemi baateta. Oonoma keke eete qaimi noko minaraho dzuui nikeke qomaqoma hiiremi nike oho ipi ma ari saridzakoi. 7QgOke eesuqi nike khooba nikemeke gimutta eeteqi uimane neimanei too abi teete qaataho ttaiqa naate baura oke hee biiremi ipi ma ari oohoho qettai paha nikeho irita taatakoi. P  0OYDzesui hee, Agobake nikeho uimane neimanei too abi qesake teetemi baate qaata. Oonita nikeho uimane eete qaata oke nike eehahaiteqi hee, Dzaasa, nanai oho bodzata oorapuko nokoke bamu teetarotaiqi hiireqi beubeuma ttaike too abi nokoho qura tupuke nee ma bau eete oho mumure samaneke mootorai. N=MsAbiho nesei moomi nikei rike ma pobiho isaki oonihe nakuta nikeho rasaki ma ikoiko quba minai ooraita oho ipi ma arike nike saridzakoi. BANAITAHO OBERA OHO NIIQIKE DZESUI HIIRETA %LCO Pariseo ma qetaqeta abi. Nikei abi ikobeta minake eetorai. Abi qesai nikeho sasake moohimi sasari khabanomani qate qupa nakuta dzoodzo pikobetorai. K!Oonihe nike bauraho ttuba ma qapu oho nakuke akobeteqa sasa oho qesa dzamutomi oi gama sasari bagenoma naataridzonita nese taate moorare. [J/Pariseo ma qetaqeta abi nookare. Nikehota baura teeho nakuta guume ma rasaki tee ma teei oomi nike ikaqi sasaqake sooroqi hee, Qidzaniqi hiirorai. Oke eetoraiho ipike quba attinoma nikeho irita peitakoi. lIQNike baura hiike suranatoraiho abi naga. Nike pui gattiqa riitareiqi kose hee eseqotoraiho isaki. TH!Oonita Pariseo ma qetaqeta abi nikei pattaho qetta ma koko dzapa samaneke totaqi nikeme quba mootoqi totaqike Ohongaho quba mootorai tete oio qidza. Oke nike eetoraridzonihe ai tatauma ma baruna heena ma Ohongaho noo qesaqesake nike naane quba ruume naateqi ota oberanipamu naatorai? Oho ipike nike quba bamenoma saridzakoi. G-Oho qesa teei Qusuho dzapake naruta moosohiqi noi Ohongaho dzapake ota paha mootakoi oi teeho quba bahe oio Ohongaho qopanita qupadzomare. FMa teei naru noo nomeke tatangaitareiqi biiriho dzapake hiibaquko oke noi hiiqi biiri keke bahe Ohongai biiriho nakuta oorai noho dzapama gama hiibakoi. Oi biiri ma Ohonga nopoi eseima naruke mee hiiremi naru oke abi gaubidzaquko noke bamu kanabetaqu. EOi teei naru noo nomeke tatangaitareiqi haqaho dzapa ota hiibaquko oke hiiqi noo oke haqa ma kiridza ma gama susupu mee hiibakoi. vDeObera abi nike! Ohongaho haqaio oho kiridza mee hiiroraini qate kiridza oi teqaha haqake mee hiiroraidzara. NCNike oho qesa haqaho kiridza oho dzapa hiireqi naru noo nikemeke ota tatangaitorai. Oonihe nike abi ikobeteqi haqa ooqaho dzapa keke hiireqi naru tatangaitarorike qupa nikemeta saparaitorai. B Obera abi nike. Nookao, ttuma oi teqaha biirike dzapa pobinomaitoraidzaranihe biiri oio ttuma nomeke dzapa pobinomaitorai. 6AeIaqa! Nike ibau khabaunomanita ikanomake eeteqi nikei nese qupi nokoke dzeimaqu? Oi nike naru noo nikemeke tatangaitareiqi qaheuba biiriho ttumaho dzapake hiireqi hee, Oio noo mee ma naho naru oi oho qesa mee ooniqi hiirorai. Qate nike abi ikobeteqi biiriqaho dzapa keke hiireqi abi oke oosasama mee hiirorai, oonihe qupata oke nike hee, Baamu, oho mee bamuta ana naru hiire oi qidzoke anake too pasere eetaquiqi hiirorai. %@CIdze! Pariseo ma qetaqeta abi nikei Iibadzaho khameto ma ikoikoho maikhametonipamu. Oi nike raaba abihota teeke mai eete Isirae abiho tumakhata naata qubake oho baura minaqipake eetorai. Oonihe noi Isiraeho ttarita qeemami nike noke hobidzaama naatemi noi bitta minake eetemi nike noke Iibadza nagapaho pobi hiiremi suhe nohoio qanganipamu naate oora ma qaara bosana qangama qaatake riitanipamuke eetorai. ?  Oke hiireqi Dzesui burisi eete Pariseo ma qetaqeta abi pobi hiireta, Quba bamenoma nikeho irita peitakoi. Oi teeho quba bahe nike abi ikobeteqi qusuho teteke siirorai. Oi nikemae ota dzuuba quba gottae eetoraihe abi qesai ota dzuubare hiiremi qaanatorai. >)=K Oi teei sama nomeke ai peitaqu noke qogobidzakoihe teei sama nomeke ai qurataqu noke ai peitakoi. Noo oke nookare. BANAITA QESAHO IKOIKO OKE DZESUI PAANAITETA \<1 Ma paha nikeho teei abi mina naatare hiibaquko noi minaraho kokora eetorare. ; Oho qesa bosa qobaqoba nikehoi samane bamu. Ana Kiristu teenai nikeho bosa qobaqobanita etoqa abi sepeke hee, Bosaqobaqobaniqi hiibaino. z:m Ma nikeho mai qusuna teenai ooraiho qubake etoqa abi ttokana ooraike sepeke hee, Maimane nameiqi hiibaino. Q9Qate nookare, nikei gama noma ma naneho isaki oonita etoqa abi qesai nikeho dzapake qaupuiteqi hee, Banaita mimi nanameiqi hiibaino. Oi Nikeho banaita mina teenai keke oorai oonita qupadzomare. 8-Ma nokoi sobadzata tuumami abi qesa nokoke dzapa pobinomaitare hiireqi hee, O dzoobe banaita mimi nanameiqi hiiroraiho dzaodzaoke noko eetorai. y7kPaha nokoi Guhuta peitaquni mae hoo ma patta oho tuputa nokoi qupi samaneke qeemaqa teka bosabosata habesorai. :6mOi nokoi baura eetorai oke nokoi abiho nese ma penga quba eetorai. Baura ape bahe, bauraho mumure nokomeho ttokottoko hiire minaiteqi ttoba ma sasa kharake kharerepo qoomorai. o5WOi nokoi bame samaneke abiho qereta gosororaihe nokoi bamu abiho bameke teeqake hoobire aimaqu. 04YOonita nokoi tooma nike pobi hiirorai oke nike qusubaitaridzoni kaqa. Oonihe noo noko hiirorai oke nokomae qusubaitaamanita nokoi eetoraiho teteke nike eto suimaino. c3?Hee, Mosei agobake abi batabire qaataho tekake Pariseo nokoi nokome quba mai eete oorai. H2 Oonita Dzesui tumakhameto nomeke abi tupuma gama pobi hiireta. 31_.Oke hiiremi nokoi oho noo ipike ikanoma hiiremi isanatarota, baamu. Oonita nokoi ota koridza biireqi teqaha ipita paha qasa noo teeke noke eetara, baamunipamu.0-Oonita nike nookami Tabiti Kiristuke hee, Soopara nahoniqi hiireqi ikanomake eeteqi paha noke hee, Sooro ma saina nahoniqi hiibaqu? h/I,Oi teeho bahe Ttabitti hee, Ohonga mai noi Soopara nahoke hee, Nii poro qere nahoho samaqata beebe eete oomake niike ibo eetorai abi oke ana gama ai mootomi nokoi niiho oko sengi naate qaarakoiqi hiire qeetemi oorai. .+Hiiremi noi hee, Oke nike hiirehe, noi Tabitiho sooro ma saina oomi ikanomake eeteqi Tabiti noke hee, Soopara namaehoniqi hiireta? ;-q*Hiiremi nokoi hee, Apeho bahe Tabitiho ttari oni. ,)Oonita Pariseoi gama ota ttutturate oomi Dzesui nokoke qasa hiireta, Kiristui baabakoiqi hiire baaorai noi apeho ttarita baabaqu? A+{(Noi hee, noo eseri oio hu nooni mae too abiho qetaqetani mae noo ape ma ape oho qiba ma suba tatanga kekeni. Oiqi Dzesu hiireta. DZESUI PARISEOKE TORONAITE KIRISTUHO NOO HIIRETA *w'Oonihe oho temui erake eete hiirorai. Nii sama niimeho dzasa eetoraiho isakita samaqana niimeho quba dzasa eetorare. ')I&Hu noo oio minaraho qiba oni. (%Hiiremi Dzesui hee, Nii qupa ma dzaodzao ma iiha ma dzoobidza niimema gama teenaiteqi Ohonga Soopara niimeho dzake eetorare. @'{$Banaita name, hu noo minarata ikai qesake riite oorai? M&#Ttutturateqi hu nooho mai teei noke toronaiteqi qasa hiireta. %"Qate Dzesui Satukeoho noo ipi bagenomake hiireqi nokoke suqobiretaho pobike Pariseoi nookaqi noko noho torota ttutturateta. $!Dzesu oke hiiremi oi Satukeoho noo suqobiremi abi tupu oona oota nokoi noho noo quba roqobeteta. HU NOO QESAHO QIBA V#% Ohongai hee, Anaio Abarahamu ma Isaka ma Dzakopo nokoho Ohongani qate nokoi naho oko ma boto ooniqi hiireta oonita nike moorare, noi te abi goono naatetaho Ohonga oonidzara, oi nokoi eehahake oorai. n"UNookare. Ohongai abi qoridzaquho noo teeke hiiremi nike isaiteqi khooba qupadzomorai mae bamu? w!gOi teeho bahe abi taateqa qoridzaqu nokoi Ohongaho angeroqaho isaki oonita bamu apu ma ataho teteta qeemaqu. ~ uOke hiiremi Dzesui noko pobi hiireta, Iaqa, nike Ohongaho qetaqeta ma tete ruume naateqi ota oberama hiirorai. ]3Oho quba nii nookami qoridzaqu bodzata sebeni nokohota apei atapa oho apui ooraqu? gGOho quba nomamane qesa oke keke eete tuumami noma sabi oho qesa biidza saridzaamake baateta. NOonihe nii moorare, nomamane nanemane sebeni oota. Nane gottai ata naateqi khata saridzaamake baateta. Baatemi noho samai ttarumi nohoke naatetahe noomae oho qesa khata saridzaamake baateta. J Qate Sutukeo, abi naga nokoi erake hiire qaata, Abi teei baateqa bamu paha qoridzaqu, ooiqi hiire qaata, Oonita nokoi Dzesuho torota baaqi noke qoqopa eeteqi noorake hiireta, Banaita, Moseio hee, Abi nanei biidza ma suuna saridzaamake baataquko noma nohoi ttarumi nohoke naate noho quba biidza saridzaridzoniqi hiireta. V%Hiiremi nokoi roqobeteqi papateta. SATUKEOHO QUSERIPO NOOKE DZESUI POBITETA I Hiiremi nokoi hee, oio Kaisahoni. Oke hiiremi Dzesui hee, Oonita nike ao oho ipi hiiremi ooraita napai isanate Kaisaho quba samaneke noke moihiqa Ohongahoke noomaeke moitareiqi hiireta. c?Moitemi noi hee, Nike moohimi apeho gisigisi ma qetaqeta oho samata geeba mootomi oorai? COke hiiretahe Dzesui ikoiko nokohoke mooqi hiireta, Obera abi, nikei naane quba anake toronaisubi? Nike ttagetti oma teeke anake banaitare. Hiiremi nokoi oma sarara teeke noke moiteta. Oonita nii nanake noorake pobi hiibare. Nii qupadzomami abi napai Kaisaho quba ttagetti biidzaqu tete oi isanatorai mae? Oonita nokoi tumakhameto nokomeke Heroteho qesamane ma nokoke dzoobiremi nokoi Dzesuke qoqopa eetare hiireta, Banaita naname, Nii abi tete banaiteqi te abiho nese ma penga quba eete sinasina hiiroraidzaranihe meenipamuke Ohongaho tete biraitorai. c?Qahura oke Dzesu hiiremi Pariseo nookami nokomaeho isaki naatemi nokoi dzauba eete papeteta. Papeteqi ikanomake eeteqi noke ikobetemi noi noo oberama hiireqa angi nokohota dzuubaqu oho nooke noko suuto saqorota. _7Oi teeho quba bahe abi samaneho kirake hiiroraihe te samanei mekeqoma sinabidzata qeemoraidzara. Qesai meeni, qesai too kakaho isankini, qate qesai baamunipamu. NOKOI DZESUKE QOQOPA EETAREIQI TTAGETTIHOKE HIIRETA (I Too saa eetemi abi qibai kokora abi nomeke hee, Abi erake oko ma boto suutoqa sasata biidzare. Oonita noi khaa qupita ooqa too dzosodzoso eete qaarakoi.  Oonita abi qiba noi noke hee, Dzaira, nii ikanomake eeteqi oridza eetaamake sepeke era baabe? Hiiremi no too saa eeteta. "= Qate abi qiba noi nakuta qeemaqi abi habese oota nokoma qesa dzaira eetetahe noi moohimi teei ttoba ma sasa oridza eetaamake ooqi sepeke dzuubata.  - Oke hiiremi nokoi tuumaqi abi ape ma apeke saridzeta abi qidza ma qanga nokoke dzeimami noko gama dzaira nagata ttutturate pui siire oota. m S Oonita nike tete kosoramu ma apota tuumaqa apene ota oorai nokoke dzeima baa ttaike patta muunare. k OQate bodza ooqata noi qaru abi nomeke hee, Maa, bosata dzapa hiireta nokoho dzapa ao bamu naate.  Oke eetemi abi qiba noi nokoho dzaubake eeteqi ipita qaa qogoima tuumaqi nagapa oke abima gama rubengaite qeeremi ngaura naateta. e COiqi hiiremi nokoi tuumaqi isere qidza oke moototahe nokoi paha bai hiireta. Teei dzoo tuumata, teei pisinisi nometa tuumata oke eete bamu naateta. Qate qesai qaru abi bisi naateqi nokoke qanga hiireqi teetemi baateta.  EBai hiiremi abi qiba noi qaru abi qesa paha dzoobireta. Noi hee, Tuuma nokoke pobi hiireqa hee, Maqoe, mai noi aoke hoo dzubete pattama khauto uraitemi ooraita baaqa ttaike muunare. @yRoibeteqi noi qaru abi nomeke dzoobireqi hee, Qesaho dzapa agobake hiiremi oorai tuuma nokoho kira hiiremi ao baaqa ttaike muunare. Hiiremi tuumatahe nokoi goottae eete bai hiireta. Noi hee, Nebe teeta Ohongaho pobi erake eete oorai. Abi qiba teeho khatai ata naatare boohimi mai oho hoo ma patta roibeteta. V 'Oke eetemi Dzesui Pariseo ma abi mimi nokoke paha qahura noota bapotopotota. 5c.Naatemi nokoi ao Dzesuke paruta aimarotahe abi tupu oona oota nokoi nookami Dzesui Ohongaho too abiho isaki naatemi Pariseoma karai nokoho atti eeteqi noke gaubireta.^5-Hiiremi dzube abi mimi ma Pariseo nokoi qahura noo oke nookami nokoho naateta. ,(Qate oma ttittira hiibi teei ota haratetaquko rubenga naatakoi qate oi paha abi teeho irita taataquko noke rubengaitakoi.) 1[+Oiqi qeetemi ooraihe oi nikeho khooba paanaitemi Ohongaho pobi oke nikeho botota karabeteqa raaba abiho botota mootomi nokoi oho mee bageke eete soopara eetakoi. H *Oiqi hiiremi Dzesui hee, Oore. Oonihe abinaga nikei sinabidza qetaqeta erake isaite khooba qupadzomorai mae? Oi hee, Naga gosogoso abi nokoi naga gootoqi oma khara teeke bai hiiretahe ikanomake eetemi oma oi ao naga oho ttittira naate oorai? Oi teeho quba bahe Ohonga Sooparaho bauranita napa moohimi bagenomani!   ~p}}}|S{{zz.yxxww2vIuittsswrr q-ppMonn`mmgl1knjjiqhh1gff3eRddgccbbOaa.`q__^]]d\\`\T[~[mZIYXXXTWW VXVGTT&SSRQ}POOONUMM:M)LKKYKJJIHH^GGFF:EiDDGCCBBZAA+@??(>>:==9<<&::}:988b77N6554T32211?06//k..7-/,,E+**<))5((4''+'&$%$$_###0"!!G W1O: $w/td[m U^-|U f +w^X I! Dzesu paha guhu dzuubami abi boto atimanoma teei ota oomi qesai s _Oonita nike moomi Abiho Isaki anai paha dzumaho Sooparanita tumakhameto eesubi oke eto bai hiibaino. Hiireqi Dzesui noko pobi hiireta, Ohongai te abike dzumaho quba mootaranihe dzumai abike kokora eetareiqi noi dzuma mootota. #Oi Abiatta dzube abi mina qaata bodzata Tabitiho ttidza uhubami noi Ohongaho nagata peiteqi moomi dzobadzoba Ohongaho dzagana mooto qaata oke dzube abi keke muuna qaata oi oota. Oonihe oke Tatibi noomae aima qesamane nome moiteqi noko gama muunami te kahosa naatara. !;Hiimi noi noko pobi hiireta, Ae! Tabiti qesamane nomema oomi patta bamu naatemi nokoho ttidza saa eetemi noko eetetaho noo nike isaitaamani kaqa. ykRumuhimi Pariseo nokoi Dzesuke pobi hiireta, Nii moo, dzuma bodzata quba qaganoma oke noko naane quba eetorai? mSQate Dzutaho dzuma teeta Dzesu sepora dzoo bisata tuusumi tumakhameto nohoi oho mee rumutota. 7Paha teei bai oba usaqeke nuupu agobata uqumaamani. Oke noi eetaquko, bai oba oi nuupuke qausu qohateqa bai oba ma nuupu esese qanganatakoi. Bai oba usaqe (oi sinabidza) oi nuupu usaqe (oi qupa usaqe) oho quba isanatakoi hiireta. DZESU DZUMAHO SOOPARAI PARISEOHO QUPA POBITETA >uDzesui noo nomehoke hiireqi erake hiireta, Teei ttoba koko usaqeke ttoba qosanata mooto hiibotaamani. Oke no eetaquko, ttoba kokoi qosanake dzeimami uhubami, pui minanatakoi. J Anai ata naataqu abiho qesa oonita ipita anai nokoho neta bamu naatemake nokoi isanate hutingi naatakoi. Baata nomehoke hiireqi oke Dzesu hiireta. ABIHO QUPA AGOBA MA SINABIDZA USAQEHO QAHURA b=Hiiremi, Dzesui noko qahura noota pobi hiireta, Teei ata naasuhimi noho qesamane noho torota ooqa ikanomake eeteqi nokoi hutingi naataqu? Bamu! Ata naataqu abi noi nokoho toro oomi qidzoke noko hutingi naataqu. c?Qate Dzohaneho tumakhameto ma Pariseoho nokoi hutingi naatomi abi qesai baaqi Dzesu qasa hiireta, Dzohaneho tumakhameto ma Pariseoho tumakhameto nokoi gama hutingi naatemi niihoi ikake eeteqi hutingi naataamani? Hiiremi Dzesu oke nookaqi noko pobi hiireta, Sama rikenoma nokoi ttottaho quba hiibaamanihe, khettedzanomai hiirorai. Oho qesa anai teqaha abi pobiho quba baabaranihe, kahosa abiho quba baaqorai. Oiqi hiireta. DZESUI HUTINGI MEEHO TETE NOKO BANAITETA QQate Pariseoho qetaqeta abi nokoi moohimi, noi ttagetti apiapi abi ma kahosa abima patta muunoomi nokoi tumakhameto nohoke qasa hiireta, Noi naane quba ttagetti apiapi ma kahosa abima muunorai? 6eMa bodza teeta Dzesui naga nometa patta muunomi ttagetti apiapi ma kahosa abi ma tumakhameto noho noko gama noho toro habese oota, oi abi maina paina noke iiha qaata. <qIpita noi sosomaqi moomi Rebi, Arapeoho khata noi ttagetti nagata habese baura eetomi noi noke pobi hiireta, Nii ana iihare. Hiiremi noi qoridze quba oke pekha eete noke iihata. r] Dzesu paha oba ttuuho pati sigita biranatemi abi tupu noho toro biranatemi noi noko ota banaiteta. +O Hiimi noi qoridzeqi hairiamake qepe asuasu nomeke qere biire nokoho pengata qeemaqi paata biranateta. Biranatemi nokoi gamaqa pairuru eeteqi Ohongaho hasa hiireqi hee, Ae! Quba oonomake napai teqaha moo qaararani, oiqi hiireta. DZESUI TTAGETTI APIAPI MA ABI KAHOSANOMAHO QUBA HIIRETA W' Qoridze parai niimeke aimaqa naga niimeta tuumare, oke ana niike pobi hiire. - Oonita anai Abiho Isaki ooqi ttokata kahosake dzaamutaquho isaki ooraike nike gesina naata qubake ana abi sarosaronomake pobi hiireqa hee, - S Abi sarosaronomake noo apeke pobi hiiremi adzahaha naataqu? Anai hee, Kahosa niihoke dzamuteiqa hiibaqu oni mae hee, Parai niimeke aimaqa qoro tuumareiqa hiibaqu? $ AHiiremi nokoi oonomake qupadzomatake Dzesu ao qupa nometa gesina naate nokoke pobi hiireta, Naane quba nike qupa nikemeta quba oonomake qupadzohibi?  Naane quba noi oonomake hiire? Noo oi qaganomanipamu. Apeho torota kahosa dzaamutaquho isaki oorai? Baamuhe, Ohonga teena. Y +Hiiremi qeteqeta abi qesai ota habeseqi qupa nokometa eraiqi qupadzomata,  'Oonita Dzesui ai tataumaho bedzabedza nokohoke moo qupadzomaqi abi sarosaronomake pobi hiireta, Khata name, ana kahosa niihoke dzamute. 1[Oonihe abi tupu minai oomi noko noho dzagata biranatare hou eeteqi, Dzesu oota neta noko naga sigumaqi abi sarosaronoma paraiho heeta meeqoota oke noko aima qurateta. `9Ma abi eserisa eseri abi sarosaronoma teeke kahoba eete Dzesuho toro biranateta. |qNookaqi abi samane ttutturate pui siiremi naga patita teka bamu naatemi noi oho isakita nokoke sinabidza hiireta. l SIpita Dzesui burisi eeteqi Kapanao nagapata biranate naga peite oomi abi oho pobi hiiremi nookata.  +Qate Dzesu abi oke dzoobireqi qogo minake hiireta, Nookare, erahoke nii eto abi pobi hiibainonipamu. Oonihe, nii tuuma sama niimeke dzube abi bainaiteqi sama niihoi qidzanate oho kiridza eetare. Oke Mose hiiretanita nii oke eetemake ota khooba paana naatakoi. Oiqi hiireta, oonihe abi oi biranateqi baruna hosohosoma oho noo hiire paanaite soubiremi Dzesui oho quba nagapa mina teeho otoba patita peitare bitta eeteqi qeba neta oota. Oomi abi samane haba totaqi ma totaqina nokoi noho torota biranateta.  -3 c*Hiimi pottomu ao noke qaatemi qidzanateta.  })Hiiremi noi dzaubarike misi teeteqi boto nomeke dzoobire noke hesate hiireta, Ana isanate dza eete, oonita qidzanatare. ( K(Qateqa, abi pottomunoma teei Dzesuho torota biranate pomai kotoroqi dzauri hiireta, Nii anake qidzaitaquho isaki ooraihe, oke niiho dza hiibaqu mae bamu?  +'Oonita noi Garirea haba ogama soubireqi guhu samane nokohota sinabidza hiireqi songena iiha qaata. DZESU ABI POTTOMUNOMA TEEKE QIDZAITETA )~ M&Hiiremi noi hee, Oonihe, nagapa qesa dzamoqana oorai, napa ota tuumaqa ana paha nokoho toro sinabidza hiibakoi. Ooqaho qubake ana biranate oorai, oiqi hiireta. Y} -%Oonita saridzeqi nokoi noke pobi hiireta, Abi samane niiho qirike eetorai. |  #Qupibake Dzesu qoridzeqi iihai kharata qeba neta tuumaqi ota pupu hiiremi Siimo ma qesamane noho nokoi noho qiri minake eeteta. { $Mz "Ttutturatemi Dzesui khetedza maina painanoma qidzaiteqi, songena samaneke iihata. Oonihe, songenai noke gesina naatemi noi nokoke qamuni hiireta. DZESU GARIREA HABA OGAMAQI SINABIDZA HIIRETA Iy  !Baami nagapa mina oho abi gama susupu naga patita ttutturateta. nx W Qate ete biiremi sure moosohimi, qesai abi heme ma songenanoma samane noho torota dzeima baata. w ;Hiiremi, noi qeemaqi noke botota aima tukuma qoridzemi, humamutu noke qaateta. Qaatemi motami noi nokoho kokora eeteta. DZESUI ABI SAMANEKE QIDZAITETA ov YOonihe Siimoho motami humamutu minake eete meeqomi nokoi oho pobi hairiamake Dzesu pobi hiireta. mu UQate Dzesui guhuta biranateqi, noi Dzakopo ma Dzohanema noko Siimo ma Atereoho nagata peiteta. t yO hiiremi, ango hairiamake dzapa pobi nohoi Garirea haba gegebete soubireta. PEETOROHO MOTAMIKE DZESU QIDZAITETA Ts #Tuumami abi guhuna oota nokoi gama roqobeteta. Nokoi qiri eeteqi, qesa qasa hiireta, Idze, oho tete ikanoma? Dzesui maikhataho isakita hiiremi songena ao noho noo qusubaitorai. Oi tete qidzanipamu! _r 9Hiiremi, songenai abi oke aima pirupara eete sokata minake eeteqi noke qaate tuumata. gq IHiiremi Dzesui noke qamuni hiireqi hiireta, Nii too pati suutoqa abi oke qaate papatare. p %Idze Dzesu Nadzaretteho nena, nii Ohongaho Qaheubananike ana gesinanita nii nanake ikabetaqu? Songena nanake nii ngausa eetare baaorai mae? To #Qate guhu nokohota abi songenanoma teei ooqi, areare hiireqi hiireta, n yOi noi teqaha qetaqeta abiho isaki gattiqata hiibaranihe, maikhatai toobauma hiiroraiho isakita noi nokoke banaiteta. 7m iOonita tumakhameto agiagi nokoi Dzesuma noko Kapanao nagapata biranateta. Biranatemi dzuma naatemi, noi guhu dzuubaqi abi banaitemi nokoi noho noo qubake hasaqu eeteta. (l KEetomi noi nopoho kira hiireta. Oonita Dzebeteo mai nopohoi kokora abima sisimita oomi nopoi nokoke qaateqi Dzesuke iihata. DZESU SONGENA TEEKE IIHAMI TUUMATA k }Iihami Dzesui qeemaqi moomi Dzakopo, oi Dzebeteoho khata ma Dzohane noma noho, nopoi sisimata dzupu uusari eetota. 3j cHiimi nopo ao dzupuke qaateqi noke iihata. qi ]Mootomi Dzesu nopo pobi hiireta, Anai nipeke banaitemi nipe abi apiapi naatakoi, oonita baa ana iihare. h {Ma Dzesui Garirea oba ttuuke girodzomaqi moomi khaa apiapi Siimo ma noma noho Atereo nopoi obata dzupuke mootota. >g wBodza ao bamu naatemi Ohongai pobi nomeke mai eesubi. Oonita nike qupa burisi eeteqi sinabidza nooka hiisi eetare. Dzesu oke hiire hiireke tuumata. DZESU KHAA APIAPIHO KIRA HIIRETA |f sQateqa, Herotei Dzohaneke sutasutata mootomi Dzesui Garirea habata biranateqi Ohongaho sinabidza hiireqi hee, se a Hiiremi Sumasai Dzesuke qooro teetemi noi haba habanata tuumaqi haba ota kabira idzahubama oomi Saatai noke qupi 40 oho isakita toronaite ootanihe angeroi noho kokora eetomi noi te peperatara. DZESU GARIREA HABATA BAURA NOME SOHOROTA d  c  Biranatemi qusu neta totoho teei hee, Qeseba khata name, anai niiho nookami bagenomani. Oiqi hiireta. DZESUI SAATAHO TORONA ARABIRETA sb a Sooroqi noi oba neta peite moohimi qusu papahimi Sumasai qusubibiho qesa qurate Dzesuho irita biranateta. ~a w Oho bodzata Dzesui Garirea habaho nagapa Nadzarette oke qaateqi Dzotani obata baami Dzohane noko obama soorota. }` uAnai nike obama sooromi ooraihe, noi nikeke Qaheuba Sumasama soobakoi. Oiqi hiireta. DZOHANEI DZESUKE OBAMA SOOROTA &_ GMa noi Dzesuho qaamodzamodza hiireta, Teei naho ipina baaqorai noho isaki nahoke suqobiroraita ana subate oko sasa nohoho ekake saqobaquho isaki baamu. Z^ /Qate, Dzohanei ttoba kamere siihu suuto qaaqi guru ma here oba muuna qaata. &] GHiiremi, Dzutea haba nena ma Dzerusaremu abi nokoi gama susupu noho toro Dzotani obata biranateqi kahosa nokomeke hiire paanaitemi noi nokoke obama soorota. L\ Oiqi qeetetaho mee era, oi Dzohane sobasoba maikhata noi haba habanata biranate sinabidza hiireqi hee, Abi qupa burisi eete sobasoba oba saridzemi Ohonga nokoho kahosa dzamutareiqi hiireta. [ Noho noo totoho haba habanata sokate hiireqi hee, Sooparaho tete minake roibeteqi oko tete nohoke pobitareiqi hiibakoiqi hiireta. Z ;Dzesea ma too abiho neta qeeteta sinabidza oi hee, Nookare. Anai qaru abi nameke khata niiho bosata dzoobiremi tuumaqi noi niiho tete roibetakoi. CY Dzoobe Dzairamane: Dzesu Kiristuho sinabidza khooba erani. XNoo samane ana nike banaite qaabi oke noko gama banaitemi qusubaite soubidzare. Oonihe nikeqe bahe ana nikema napai qesa gainene eete baura eetoraqu oke nike moorakoi. Eete qaamake bodzai baamu naatakoi. Oiqi Dzesu hiireta.Anaio Rebi MatteoWNike tuumaqa abi noo samane nokoke bapotopotoqi nokoke Mai ma Khata ma Qaheuba Sumasaho dzapata asinaiteqa soobare. )VKOonita qesai hou peu eetemi Dzesui baaqi nokoke eepa moiteqi hiireta, Ohongai anake qusu ma ttoka minaraho Soopara upubiremi ana noorake nike pobi hiire. ^U5Biranateqi nokoi noke mooqi noho hasama gegema hiiretahe qesai qupa hou peu eeteta. gTGQate tumakhameto erebeni nokoi Garirea habata tuumaqi tora Dzesui hiiretata biranateta. SOke hiiremi qaa abi nokoho sinasina nookaqi ttuma oke aimaqi nokoho noo qusubaiteqi abike ikobeteta. Ikobetemi Dzuta abi minarai nookami tumakhameto nokoi nokoke ikobetetaho isaki naateta. DZESU KIRISTU QARUHO MAIKHATA NOKO MA NAPAKE DZOOBIRORAI mRSQate ttoka soopara Pirato oho pobi nookaquko nanai noke kebaitakoita nike eto noho attike eetaino. :Qm Oho qubake nokoi sinasina tupuho abi mimima gama ttutturateqi nokoho quba ttuma ttuttuiteta. Ttuttuiteqi oke qaa abike moiteqi eraiqi hiireta, Nike abi pobi hiireqa hee, Nanai bakena geema oorihe nanaho nese sidzobetemi tumakhameto nokoi seike saubepota baa keba nohoke guume eete aima tuumeiqa hiibare. P  O' Tuumami qaa abi ota bakena geemota nokohota qesai ao Dzerusaremuta tuumaqi dzube abi mimiho torota oho isere gama pobi hiire soubireta. Oke eetemi Dzesui nopoke pobi hiireta, Eto atti eetainohe tuuma qesamane nahoke pobi hiireqa hee, Nike Garirea habata naamaeke moorareiqi hiibare. Oke hiiremi nopo tuumata. @My Oonihe Dzesui nopoho bisata biranateqi dzoobe hiireta. Hiiremi nopoi pomai kotoroqi oko nohoke gimutta eeteqi noho hasama gegema hiireta. QAA ABI MA DZUTA ABI MIMIHO IKOIKO BAMENOMA LHiiremi nopoho qupa tukubami nopo atti uboubo eeteqi hairiamake torouma tuumaqi tumakhameto nohoke oho pobi hiibare qupadzomata. ?KwOonita nipe ao hairiamake qeemaqa tumakhameto nohoke pobi hiireqa hee, Dzesui aoke baata neta qoridzeqi eehahake oorai. Noi bosata hee, Ana nikeho bosa qooroqi Garirea habaho isakita nike dzeima qaarakoiqi hiiretake qupadzomaqi tuumaqa noke ota moorare. Oi ana ao noo oke nipe pobi hiire oonita tuumare. \J1Noi aoke qoridze eehaha naate ooraita baaqa noi meeqoriho tekake mooro. Oi baamu. +IOQate angero noi paimane nopoke pobi hiireta, Eto atti eetaino. Nokoi Dzesuke hapahapahaitemi nipe keba nohoho qirike eetoraihe noi teqaha erata ooraidzara. bH=Qate qaa abi oona bakena geema oota atti nokoke suqobiremi nokoi baataho isaki naateta. gGGQate birabira nohoio baibai aimoraiho isakita oomi sasa nohoi khaba khabarinipamu ooni. 6FeBaahumi ttoka paha rubabeta minake eetemi qusu neta Ohonga Sooparaho angero teei qurateqi teteta biranate oma sarara oke ai burisi eetemi papatemi angero noi ota habeseta. E Qate Ingona dzuma mina oi gama baamu naatemi oho iihai mootomi Maria Magattaraho nena ma Maria temu nopoi oma naga oke moorare baata. aD;BHiiremi nokoi tuumaqi simerima tete oke siireqi qaa abi mootomi bakena geema oota.rC]AOke hiiremi Piratoi hee, Isanate, qaa abi nokoi nikeho botota ooraita nike hiire teena oke eetare. 0BY@Oonita nii hiiremi qaa abi nokoi tuuma oma naga oke simeri bittiteqa bakena geema qaama qupi tapari naatemake isanatakoi. Oi eto tumakhameto nokoi seike baaqi keba oke aimaqi abike ikobeteqi hee, Dzesui baata neta qoridze ooraiqa hiiremi ikoiko ma obera noo nohoi eto minanipamu naataino. A?Soopara naname, abi ikoikonoma Dzesu noi baataamake ooqi hee, Ana baatemake qupi tapari naatemi ana qoridzakoiqi hiireta. @>Qate dzuma bosabosa oi bamu naatemi iihai mootomi Pariseo ma dzube abi mimi nokoi Piratoho torota ttutturateqi Hiireta, j?M=Papahimi Maria Magattaraho nena ma Maria temu nopoi tupidza totaqita oma naga oke mooqota. >Qeemaqi Dzosepe noi ttoba khabanoma sasari aimaqi ooma keba nohoke sengibete qegorota. <{:Oonita noi baaqi Piratoho torota Dzesuho keba quba qasa hiireta. Hiiremi noi nookami isanatemi noi hapahapata qeemata. ;9Oonita sure mootomi Dzosepe Arimatteo nagapa nena noi abi dzapa pobinomanihe qupa nometa noi paha Dzesuho tumakhata. g:G8Nokohota Maria Magattaraho nenai oota ma Maria Dzesu ma Dzakopo ma Dzosepe nokoho pai oota ma Dzebetteoho khameto Dzakopo ma Dzohane nopoho pai oho qesa nokoma gama oota. NOKOI DZESUHO KEBAKE OMA NAGATA MOOTO PUI SIIRETA 97Qate Garirea habaho paimane qesai Dzesuke kokora eetareiqi noke iihaqi Dzerusaremuta baata nokoi sererahuke qooroqi mooqota. O86Oonita qaaho pobipobi noi qesamane nomema ota bakena geema oota nokoi tuumu ma quba samane oke mooqi atti minanipamuke eeteqi noi eraiqi hiireta, Meenipamu Dzesuio Ohongaho khataniqi hiireta. Y7+5Nokoi meusa nagapa Dzerusaremuta peitemi abi samane nokoke moo gesina naateta. k6O4Ma qura tuputa kose qesai takobami qesa baate oota nokoi eehaha naate qoridzeqi biranateta. O53Gisi tuumami qaheuba biiriho nakuta ttoba hahari asuasu oi pei neta sohoroqi pisisi eetemi poro ttangaho suruho paana naateta. Paana naatemi ttoka rubabeta minake eetemi oma qesai huhunateta. T4!2Oonita Dzesui paha sokata minake eeteqi suma khapere eetemi gisi tuumata. R31Oonihe qesai hee, Oke qaate hapa moohima Eria baabaquni mae baamu. 250Oho qubake teei ao hairiamake torouma tuumaqi besa bidzaga teeke oba too bairanomata suqobire saaro soramu biiremi noi muunareiqi dzoobire peiteta. }1s/Oke hiiremi qesa dzamonoke qooro oota nokoi oberama nookaqi hee, Noi too abi Eriaho quba hiire ooiqi hiireta. M0.Oonihe ttiri kirokota Dzesui totoho minama sokateqi hiireta, Ohonga name, Ohonga name, naane qubake nii anake gaubire oiqi hiireta. Oonihe Heboro noota oho totohoi Eri Eri rema sabakhattani oni. \/1-Qate ete bisa ma ttiri kiroko surena oho takurata haba oi gama qupi soorota. .{,Oiqi hiireta ma paha guume abi noho samaqata hapahapanaiteta nopoi paha oho qesa noke bisebise hiirota. DZESUI BAATETA -+Oi noi sama nomeke hee, Anai Ohongaho khataniqi hiiretanita noi Ohongake ai tataumami Ohongai noho dzasa eete ingonaitaquni mae? (,I*Seke moo, qesake noi hoobire baaoraihe qidzoke sama nomeke hoobidzaqu. Qate noi Isirae abiho qiba ooraiqako noi isanate quratemake napa noke qaupuitaridzoni. g+G)Oonita Dzuta abi mimi nokoi dzube abi mimima gama noke qepuqepu hiireqi eraiqi hiireta, C*(Nokoi hee, Iidzo, nii biirike rubengaiteqi qupi tapariho nakuta paha gootakoiqi hiirorai. Qate nii Ohongaho khata ooraiqako sama niime ingonaite isanate hapahapata quratareiqi hiireta. s)_'Oke eetemi abi tete kosoramu oona girodzomata nokoi qiba nokomeke baqebeteqi Dzesuke qanga hiireta. {(o&Qate nokoi guume abi eserike oho qesa hapahapanaiteqi temuke pobi nohota upubiretani temuke mage neta upubireta. ')%Qate nokoi ee sabinata qetaqeta teeke qeeteqi qiba suhe nohota oke suutota. Noo oi hee, ERAIO DZESU DZUTA ABIHO ABI QIBA OONIqi hiireta. 7&i$Nokoi oke eete soubireqi noke bakena geemata. X%)#Oonita noko ota noke hapahapanaiteqi ttoba ma sasa nohoho quba baabe biireta. c$?"Oonita nokoi Dzesuke oba too bairanoma teeke moitemi etteimatanihe oho bai hiireta. # Qate Dzesui hapahapa oke qere biidzare biita eetemi qaa abi nokoi Kureneo abi teeke pobi hiiremi noi hapahapa nohoke aimata, dzapa noho Siimo. Oke eete qaaramuti nokoi ttoka teeta biranateta oke hee, Gorigotta hiirorai oke paha hee qiba gottaniqi hiirorai. "!;!oOonita nokoi qepuqepu oke eete soubireqi sasa dzuunoma oke kuimaqi sasa nohoke noke dzaaroqi noke hapahapanaita qubake teteta dzeima tuumata. NOKOI DZESUKE HAPAHAPAHAITETA Y +Hiireqi nokoi noho irita ekepusa eeteqi saaro aimaqi ooma noke qibata teeteta. CDzaaroqi nokoi guupa ponedza korabeteqi qiba nohota dzamotoqi saaro teeke noho botota mootoqi noho dzagata pomai kootoroqi hiireta, Oo, nii Dzuta abiho abi qibanita dzoobe dzoobe! hINokoi sasa nohoke kuimaqi noke abi qibaho qepuqepu hiireqi qaa abiho sasa topa noke dzaarota. Y+Mai eeteqi nokoi Dzesuke qaa nagata mootoqi nokoi gama noke rome biireta. Hiiremi Piratoi nokoho totoho qusubaiteqi Barabake saqorota. Qate noi hiiremi qaa abi nokoi Dzesuke buri ma baroke gabeho biiremi Piratoi moomi isanatemi noi hiiremi qaa abi nokoi Dzesuke hapahapanaitareiqi mai eeteta. QAA ABI NOKOI DZESUKE QEPUQEPU HIIRETA {Oke eetemi abi tupu nokoi gama hee, Isanate oho kahosa nanaho irita peitare, ma biidza ma suuna nanahota peitare. GHiiremi nokoi sokateqi hee, Ae, noke hapahapanaitare! Oke noko dzaubama hiiremi Pirato moomi noko noho noo nookaama naatemi eto rasaki mina biranatainoiqi noi hee, Abirake moomi kahosaamanita nike noke quba eesubi oho kahosa eto naho irita peitainoiqi hiireqi noi obata boto nomeke akobetemi oho mumure naateta. MHiiremi noi hee, Qate baura qanga apeke noi eetemi nike oke hiire? Hiiremi Piratoi hee, Oonihe anai Dzesu Kiristu hiirorai noke ana ikake eetaqu? Hiiremi noko garuruiqi hee, Noke hapahapanaitare. wgHiiremi ttoka sooparai hee, Nike dza eetemi ana nopohota apeke saqobaqu? Hiimi nokoi hee, Barabake saqobare. Oonihe dzube abi mimi abike kosibeteqi hee, Barabake noi saqobareiqi noke pobi hiibare. Ma noke hee, Dzesuke teetareiqi hiibare.  Oonihe Piratoi oho totohota hiireta oi teeho bahe Piratoho ata noi noho samaqata habeseqi noo teeke Pirato moiteqi hee, Nooka, ana qupibake abiraho baku geemaqi moomi noi abi rike ma pobi oonita baku oi ana suqobiremi anai qogo noo niike pobi hiire. Eto nii noke qangaqitaino. Hiiremi Piratoi nookaqi abi tupu ttirenoma nokoke kebaitareiqi Barabaho noo bisata mootota, khooba oioni. DQate Dzuta abi mimi ma karai Piratoho dzagata ttutturate oomi noi nokoke qasa hiireta, Oonita nike dza eetemi anai Barabake saqobaquni mae eo Dzesu apeke Kiristu hiirorai noke saqobaqu? Oi Dzuta abi nokoi teeho dzapa hiiremi noke saqoro qaata. Oonita oho bodzata abi baisanoma teei sutasuta nagata oota, dzapa noho Baraba. +Qate Romaho sutasuta nagata Dzuta abi qesaqesai qaatanihe Ingona dzuma minata Romaho ttoka sooparai sutasuta nokohota teeke saqoro qaata. 9mHiiremi Dzesu nipanatemi Pirato pairuru eeteta. eC Oho qubake Piratoi Dzesu pobi hiireta, Nokoi niike qomoqoma hiiremi nii nookorai mae? A{ Hiimi Dzesui hee, Nii meeke hiire. Hiiremi dzube abi ma Dzutaho abi mimi nokoi noke qoma dzubobiromi noi te oho noo ipi hiibara. PIRATOKE SUQOBIREMI NOI DZESU HAPAHAPANAITARE HIIRETA    Qate Dzesuke nokoi ttoka soopara Piratoho dzagata mootomi noi noke toronaiteta. Noi hee, Nii Dzuta abiho abi qibani mae? 9 Oi too abi Dzeremia noi Ohongaho noo qeeteqi eraiqi hiireta, Isirae abi teeho ttuma siriba tteutti oke noko aimaqi ooma ttoka teeke mai eeteta. Oi Ohonga Sooparai hiiremi nokoi qapu tesutesuho ttoka mai eetetaiqi hiireta. PIRATOI DZESUKE TORONAITEMI HEE, ANA ABI QIBANI HIIRETA   R Hiireqi nokoi oho tete saridzeqi ooma ttoka tteke mai eetemi oio dzore ma aabeho qura tupu naateta. Oke paha qapu tesutesuho ttokaniqi hiire qaatanihe paha oke hee, Kasu, dzuuho sobadzaniqi hiirorai.  wgQate dzube abi mimi nokoi oma oke mooqi hee oi baataho ttumanita oke bamu sepeke paha maubata biidzaqu. Hiiremi nokoi hee, Eehe, oi niiho qubani. Hiiremi noi oma oke nokoho patita biireqi biirike papate tuumaqi mogetomata. Maqoe, abi qidza rike ma pobi noke ana oberama geema mootomi eto noho dzuu naho irita taatainoho qubake ana oma erake burisi eete. =sQate quba oke Dzutai gama moohimi noomaeho qupa khatai noke teetemi siriba tteutti noi bosata dzube abi ma abi mimiho botota aimata oke noi hairiamake burisi eeteqi hiireta, c?Oonita noke ekama suutoqi nokoi noke dzeima Pirato Romaho kiape minaho nagapata tuumata. | sOonita iihai kharata dzube abi mimi ma Dzuta abi mimi qesa nokoi qupa teenaiteqi Dzesuke baataho pobiniqi hiireta. RKNoo hiireta oi Dzesu bosata hee, Nee ungapa noo hiiremi eseri naataamake oomi nii ao naho bai hiiremi tapari naatakoi oiqi hiiretake Peetoroi qupadzomaqi sigita tuusuhiqi tti minake hiireta.9kJHiiremi noho humamutu peitemi noi hu ma hapa dzongobeteqi baru noo hiireta, Baamunipamu, abi oke ana teqaha gesina naatoraidzarani. Oiqi hiimi oionita nee ungapa noo hiireta. 0YIOke hiiretahe gattiqa ipita qesa dzamonoke oota nokoi Peetoroho torota qeemaqi hiireta. Maqoe, niiho totoho oi Garirea habahonita oi ao khooba niihoke paanaite. jMHHiiremi noi noo nomeke tatangaitareiqi Ohongaho dzapata hiireqi hee, Baamu abi oke ana ruumeni. ~yGHiireqi noi naga pata oke papahimi ota paha teei hee, Oe, Abirai Dzesu Nadzaretteho nenama nopoi oomi ana moori. Z}-EDzesuke nokoi oonomake teetemi Peetoroi paata kautu eetemi dzube abiho kokora atapa teei baaqi noke pobi hiireta, Nii Dzesu Garireaho nenama nipe oori. Hiiremi noi bai hiireta, Nii hiibike anai khoukhau oni. |F!{;DNokoi hee, Oo nii Kiristu ooni kaqa. Oho qubake nanahota apei niike teete oke nii too abiho isakita hiibare. PEETOROI DZESUKE RARAKU BIIDZAAMA NAATETA zCHiireqi nokoi noke sesero minake eeteqi teeteta, noho irita ekepusa eeteta ma boto nokome sepeiteqi noke buribaroke teeteta. Xy)BOonita nike nookami ikanoma? Hiiremi nokoi hee, Baamu, noio baataho pobi oni. ]x3AHiiremi dzube abi mina noi noho noo nookami qaganomaho isaki naatemi noi sasa nomeke aima qohateta. Noi hee, Abirai noo qaganoma oke hiiremi napa gama nooketa naane quba paha isere abi teeho qirike eetaqu? 7wg@Hiiremi Dzesu noke hee, Oke nii meeke hiire. Oonita Abiho Isaki anai ipita poro qere nameta peiteqa qusuho perettabita baahuma nike moorakoi. Oke ana meeke nike pobi hiire. 6ve?Hiiremi Dzesui nipanateta, Nipanatemi dzube abi mina noi tatanga naateqi hee, Ohonga qaraqaranomaho pengata ana niike qasa hiire, Nii Ohongaho khata Kiristu ooni mae? u>Nopoi oke hiiremi dzube abi mina noi qoridzeqi Dzesuke qasa hiireta, Nopoi niiho qanga hiiremi nii bamu oho ipike hiibaqu? Ft=Oonihe ipita abi eseri nopoke toronaitemi nopoi hiireta, Oo abirai hee, Ohongaho biirike anai ngausa eeteqake qupi tapariho nakuta oke paha gooto soubidzakoiqi hiiremi nakai nookata. ss_%pC9Oonita Dzesuke nokoi suuto noke ekata dzeimaqi dzube abi mina Kaipaho nagata tuumata. Oi Dzuta abi mimi ma qetaqeta abi nokoi ao ota ttutturate oota. ?ow8Oonihe qaheuba too abiho qetaqetai noorake hiiremi ooraiho quba isanatakoi. Oke hiiremi tumakhameto nokoi qupa bitotoqi sakabata. KAIPAHO PENGATA NOKOI DZESUKE QAA MA NOOTA MOOTOTA 2n]7Hiireqi Dzesui burisi eete qaa abi tupu oke hee, Maa, ana guume ma rasaki abi oho qubake nike qaa dzube ma puraba khakhaumaqi anake aimareiqi baahuidzo? Nookao, qupi ma sau samaneke anai Ohongaho biirita abi bapotopoto qaabihe anake nike naane quba ota aimaama naateqi eranomake eete baabe? dmA6Qetaqetai ango naho noo hiiremi anai nokoho botota qeemenita oke saparaitaquko ikabetaqu? l5Oi ana Mai nameke qasa hiiremi noi ao hairiamake angero qaa tupu tuerebe ttausen dzoobidzaquho isaki ooraike nii ruumeni kaqa. k4Qagaumami Dzesui noke hee, Ae, teei qaaho koo ma tanga hesateqake noomae oho kabira naate baatakoita dzube oke paha quhisanaitare. j3Aihimi Dzesuho tumakhata Peetoroi qaa dzube nomeke quhisata dzeimaqi dzube abi minaho kokora abi toma nohoke dzooto qagamaumata. Di2Oiqi hiireqi noi noke kanabeta. Kanabohimi Dzesu noke hee, Dzaira, ao baura niimeke eetemi bamu naatare. Hiiremi qaa abi ma kara nokoi hairiamake qeemaqi boto dzoobireqi Dzesuke aimata. Ah}1Oonita noi Dzesuho dzagata qeemaqi hee, Dzoobe banaita. g)0Qate Dzutai abi hoho oke ao suu ma pai mootoqi hiiremi oota. Noi hee, Anai abi kanabetaqu oionita nike noke ango aimareiqi hiiremi oota. ofW/Oke hiimi idze, Dzuta nokomaeho tee noi tupu qaanoma oho bosa qooroqi nokoke dzeima baata. Oi Dzuta abiho dzube abi ma abi mimi hiiremi abi qesake ttuttuiteqi qaa dzube ma puraba moitemi nokoi koiri kairiho isakita qeemata. e .oonita nike qori napa nokoke saridzare. Oio gemagema abi era baahubi nike mooro. DZUTAI AO DZESUKE KANABETEQI GEEMA MOOTOTOTA Gd-Oke eete ooqi burisi eete tumakhametoho torota biranate noko pobi hiireta, Nike meerareiqa meerakoihe, Abiho Isaki anaho bodza ao eetemi teei anake geemaqi raaba abiho botota moosobi, Rc,Meeqomi noi paha qeemaqi hiireta teena oke paha hiiremi tapari naateta. Nb+Hiireqi noi burisi eete baaqi paha moomi noko nese hiitemi meeqota. :am*Oke hiireqi noi paha tuuma pupu hiireqi hiireta, O Mai name, niiho dza hiiremi isaki erake ana potti biidzaquho tete bamu naatemi anai isanate sama name bagara biidzakoi. ` )Oi nikeho dza oi ooraihe sama peperatemi moori. Oonihe eto toronaho kabira naataino hiireqi nike roqoroqo ma sahasahama oorare. \_1(Oke hiireqi qori tumakhameto tapari nokoho torota biranate moohimi nokoho nese sidzobetemi meeta. Meehimi noi Peetoroke tukutoqi hiireta, Nike bodza hoteqata ana hobire baura eetareiqi hiirehe, ikanomani? e^C'Hiiremi qupa bame nohoi noke suqobiremi noi kebanoke qeehiqi ttokata uhesaroqi pupu hiireta, O Mai name, naho dza oi hee, Nii qaatemi ana isaki erake potti bidzareiqi hiibarorihe bamu, nii aoke tete hiiremi oorai. ]{&Noi nokoke hee, Qupa bame anake suqobiremi baataquho isaki naateta nike era dzamoqata ooqi anake hoobire baura eetare. %\C$Hiire peiteqi nokoi Gesemane dzoota biranateta. Biranateqi Dzesui tumakhameto pobi hiireta, Nike erata habesemake anai isakiqata qeehiqake pupu hiibakoi. Oke hiireqi noi Peetoro ma Dzebetteoho khameto Dzakopo ma Dzohane nokoke dzeima qeehimi qupa bame nohoi peiteqi noke suqobireta. [%EZ#Hiiremi Peetoroi tatanga naateqi hee, Baamu, ana niima nakamae ttaike baatareiqa baatakoi. Hiiremi qesamane nokoi teena oke paha hiireta. GESEMANE DZOOTA DZESU PUPU BAMENOMA HIIRETA qY["Hiiremi Dzesui hee, Ae, nee ungapa qupi taparike noo hiibaamake nii ao qupi eserike naho bai hiibakoi. ZX-!Hiiremi Peetoroi hiireta, Eehe, qesai niike gaubidzaqu kaqanihe anai bamu. /WWHapa peiteqi Dzesui noko pobi hiireta, Qetaqeta teei Ohonga maihoke hiireqi hee, Anai sipisipi sooparake teetemi kitui sakabakoiqi hiireta. Oho qubake qupi qesaho nakuta qesa ma nikei anake gaubidzakoi. Oonihe ana baate qoridzeqake nikeho bosa qooro Garirea habaho isakita nikeke dzeimorakoi. V UyOke hiireqi nokoi hasa naa teeke hiire qaasuqi biranate Oriba torata peiteta. PEETOROI AO DZESUKE BAI HIIBAROTAHO NOO 0TYOi teeho bahe ana bamu paha eka mee eraho oba muunaquhe Ohonga mai nahoho pobi biranatemake oke ao dzamonoke ana usaqeke muunakoi oke ana meeke nike pobi hiire. S/Hiireqi noi paha bai obaho khooru aimaqi agoago eeteqi hiireta, Dzuu nameke minaraho kahosa teeteqi poro tongo erake saqore oonita aima muunare. R :QmQate noko patta oke muuna qaasuhiqi Dzesui dzobadzoba usaqe teeke aimaqi agoago eeteqi oke qootoqi tumakhameto moiteqi hiireta, Erai mee nahoho isaki oonita aima muunare. P%Hiiremi gemagema abi Dzuta noi hee, Anake nii hiibi mae? Hiimi noi hee, Oore, nii oni. MUMURE AGOBA MUSAQI QAASUQI USAQEKE DZESU PAANAITETA rO]Hiiremi noi hee, Nookao, Abiho Isaki anake teetemi baatakoiqi qetaqeta hiiremi oorai. Oonihe abi ana geema mootaqu noke pai dzoomaama naatapuko isanatarota. Oonita abi oi ape bahe poiqanipamu naho ttubata patta teeke giihibi teena. )~?}b||{h{WzIyyAxxwwwwv]uu0ttvts%rr qtppkp&poPnbnmmTlllQkkZjj=i9hhpggsffeeddccbWaaZ``___t^]]t]\z\[ZZYYYXXWWWV.UU?TTSS?RRQQPIOzNN\MMOM>LULDKK*JpJII H'GG FFEDD(DBBB@??>==P<<{;;m:::988A85654332110//.[.-,,++#*l*[)((('',&&%%$$e##0#$"O!J!> &`ON 6am#K   L > 3&x1 W'Hiiremi, Dzesu qupadzomaqi noko pobi hiireta, Quba apeho qubake nike dzobadzoba bamu naateho nooqake hiirorai? Nike moo pobitaama naate ruumenipamu naatorai mae? Eo, nikeho qupa tatanga naatorai Mae? B}Oonita Dzesui Pariseo ma Heroteho tete qanga oke qahura noota hiireqi hiireta, Pariseo ma Heroteho pattai togonoma oonita nike oho bakena geema qaarare. Hiiremi tumakhametoi patta aimare ruume naatemi dzobadzoba teenai keke sisima nakuta oomi noko qesai hee, Dzobadzoba bamu naatemi noi oho quba noo hiire kaqa. I~  Obaoba oonoma oke bamu abi naga nikeho quba eetaqu. Oke ana bamu nike ikobetaqu. Hiireqi noi nokoke qaateqi, paha sisimata peite totaqi temuta qeemata. PARISEO MA HEROTEHO IKOIKO OHO QAAHURA w}g Hiiremi, noi qupa nometa misi teeteqi erake hiireta, Naane quba abi nagarai obaoba teeho quba hiirorai? *|M Qate Pariseo nokoi Dzesuho torota baaqi sohoro noo mina hiireta. Hiireqi noko noke toronaiteqi hee, Nii nanaho quba qusuho obaoba teeke eetareiqi hiireta. { Tuumami noi tumakhameto nomema sisimata peiteqi Tamanutta habata biranateta. QUSUHO OBAOBA OKE DZESU TE PARISEOHO QUBA EETARA \z1 Obete, abi ootaho dzare oi 4,000 ooni kaqa. Oonita noi nokoke dzoobiremi tuumata. pyYMootomi, noko patta muunaqi qura eeteta. Oonihe, pattaho saruke noko aimami asi pai 7 hee baata. xPaha khaa oberaqa teei nokoho toro oomi Dzesu oho irita agoago eeteqi, hiiremi tumakhameto nohoi paha oke nokoho dzagata mootota. /wWOonita Dzesui hiiremi abi tupui ttokata habesemi noi dzobadzoba 7 oke aimaqi agoago eete qootoqi dzoo mutu mootomi tumakhameto nohoi oke abiho dzagata mootota. dvAHiimi noi hee, Dzobadzoba nikeho toro ikabete oorai? Hiiremi noko hee, 7 ooraiqi hiireta. |uqHiiremi, tumakhameto nohoi hiireta, Ikanomake haba qanga erata heeba saridze nokoke moitemi muuna isanataqu? t Oi qesai kharata baaqorai. Oonita anai nokoke nagapata dzoobiremi, nokoho ttidza saa eetemi noko eto teteta qereqare eetaino. ~suAbi tupui naho toro ao qupi tapariho isakita ooraimi nokoho patta bamu naatemi, anai nokoho quba dzasa minake eete. r Oho sauta abi tupu minanipamu paha ttutturatemi, nokoho patta bamu naatemi Dzesui tumakhameto nomeho kira hiireqi pobi hiireta, >qu%nokoi hasaqu minanipamuke eeteqi erake hiireta, Abi toma susuke noi tomanomaiteqi, too atimanomake noonomaitorai. Idze, noi quba samane bagenomanipamuke eetorai. Oiqi hiireta.p'$Hiiremi Dzesui nokoke hee, Eto abi qesa oho pobi hiibainoiqi hiireta. Oonihe abi oi qamuni oke riiteqi oho noo abi hiire paanaite soubiremi, Zo-#Hiiremi toma noho uhubami eteetenohoi saqobami, noi ao noo rikeke hiireta. wng"Hesateqi, noi qusuke moohiqi heemaho hiireqi noke hee, Uhubare oiqi hiireta. (Oonihe nokoho totohoi Epatta.) m)!Hiiremi Dzesu abi tupu minaho neta noke qaheburoqi boto khameto nomeke abiho toma nakuta upubire ogidzoba eeteqi eteete nohoke hesateta. l% Obetemi, nokoi abi toma susu ma too atimanoma teeke noho toro dzeima baaqi, Dzesu boto nomeke abi oho irita mootareiqi noke dzauri hiireta. kOonita Dzesu burisi eeteqi Tiro habake qaateqi, Sitona nagapa riiteqi nagapa 10 oho bisata tuumaqi Garirea oba ttuuta biranateta. !j;Hiiremi atapa oi nagapa tuumaqi moomi songena ao bamu naatemi khatata meramera tekata bage eete meeqota. TOMA SUSU MA TOO ATIMANOMAKE DZESU QIDZAITETA iHiiremi, Dzesu noke pobi hiireta, Nii oonoma hiiremi isanate oonita niimae tuumaqa moorare. Songena ao niiho khatata qaatemi oorai. h)Hiimi noi haaho noo oke sama nometa mootoqi hiireta, Mai name, oi meenihe, khametoho patta huhu qohare pesuta taatemi haai muunorai oni. Ag{Hiiremi Dzesui atapa oke qahura noota toronaiteqi hiireta, Khametoi bosa patta muuna isanataridzonita dzobadzoba oke khametoho neta karabete haa quba biidzaqu oi bamu isanataqu. *fMOonihe atapa noi Dzutaho bahe Siroponikisa haba nenai qaata. Oonita atapa noi dzauri hiireqi hee, Songena teei khatata nahoho irita ooraimi oke nii iihaqu mae? }esOi atapa teeho khatatai songenanoma oomi atapa oi Dzesuho pobi nooka baaqi, oko toro nohota gaipori kotorota. =dsOke hiireqi Dzesui qoridze tuumaqi Tiro ma Sitona habata biranateqi naga teeta peiteta. Peiteqi noi hee, Abi eto naho pobike nookainoiqi hiiretahe, noi dzukubare hou eeteta. cquba qanga erai gamaqa naku neta peiteqi abike kahosanomaitorai. Oiqi Dzesu hiireta. RAABA ATAPA TEEI AI TATAUMAMI SONGENA BAMU NAATETA bb=ma ikoiko ma ritarita, ma peetta ma qeraqera, ma ibo ma koke, ma sama qusuba ma rasaki, MaOho tete erake eete oorai, Iiha ma dzobidza qanga oi nakuta ooqi abiho qupa neta biranatorai oi samaho guume ma meera maina paina, ma teeta ma tanga, ma apuata, ma qupabage, ma koiri kairi, l`QNoi erake hiireta, Quba qanga tee ma tee abiho qupata peite biranataqu oi abike kahosanomaitorai. =_sBaamu, oi teqaha qupa nohota quratoraidzaranihe, qausuta qurate ttidzama biranatorai. Mae nike oho tete moo pobitaama? Noi o hiiretaho quba moomi pattai gama susupu qidza kekeni. ^ Qesaho qupai asuasu ooraimi nikehoi paha oke eete oorai mae? Nookare. Quba abi muunami qurataqu oi qidzoke abi kahosanomaitaqu. ]Hiireqi Dzesui abi tupu oke qaate naga nometa peitemi tumakhameto nohoi qahura oho quba noke qasa hiiremi noi noko pobi hiireta, \7(Tomanomai nookare.) [3Quba abi teei muunami ttidzata qurataqu oi bamu abi oke kahosanomaitaqu. Oonihe quba abiho nakuta peiteqa biranataqu oio abi oke kahosanomaitakoi. |ZqDzesui paha abi samaneke ttuttuiteqi noko pobi hiireta, Nike gama susupu naho noo nookaqi erake qupadzomare, PY Idze, nike oke eeteqi uimane nikemeho pomata ipibireqi Ohongaho too qurake teetorai. Ma quba oonoma samaneke nike oberama eetorai. Oiqi hiireta. PATTA BAHE, QUPA BIRIBIRI OI ABI SESERO EETORAI 6Xe oi ao qaheuba qonoqono (nokoho totohoio koroba) naate oorai ooniqi hiirorai. Oke noi oberama hiiremi nike noke hoobiremi noi ota mai ma pai nomeho kokora eetaama naatorai. W Qate oho habarake nike hee, Abi oonoma teei maini mae pai nomeke hee, Ana baasumake nii naho quba qesaqesa aimororihe, )VK Mosei Hee, Mai ma pai niimeke kokora eete qusubaitorareiqi hiireta. Ma noi paha hee, Teei maini mae pai nomeke qanganiqi hiibaquko noi baataridzoniqi hiireta. U Hiireqi Dzesu paha noorake hiireta, Uimane nikemeho pomake nike tatangaitareiqi meenipamuke Ohongaho too qura siginaitorai! wTgDzesui hee, Oi teeho quba bahe Ohongaho too qurake nike basesa eeteqi uimaneho pomata tatanga naatorai. GSHiiremi Dzesui noko pobi hiireta, Meenipamuke Dzeseai ikoiko abi nikeke qupadzomaqi ao hee, Abi nagarai too kaka nokomema naho dzapake qusubaitoraihe, qupa nokoi sererahuke oorai. Nokoi ttaroke naho hasama gegema hiireqi abiho sinasinake hee Ohongaho sinabidza ooniqi hiireqi oke abi banaitorai. Oiqi Dzesea hiireta. R:QmOonita, Pariseo ma qetaqeta abi nokoi Dzesuke qasa hiireta, Ikanomake eeteqi tumakhameto niihoi uimaneho poma qusubaitaama naate boto akobetaamake paatta nokome muunorai? P(Ma Dzuta abi noko ttuma eetoraiho sobadza neta baaqi oba taataamake patta muuna qaarara. Oonihe, poma agoba samaneke noko qusubaiteqi khoru ma ttoka qapu ma kapa qapu ma meramera teka akobetaqu, quba oonomake noko eesuqi ohonga tiibete qaata.) O #Qate Pariseo ma Dzuta abi gama susupu uimane nokomeho pomata boto akobetaamake patta muuna qaarara, oonita Pariseo ma qetaqeta abi qesai Dzerusaremu neta baaqi Dzesuho toro ttutturateqi moomi tumakhameto nohota qesai qaga oke riiteqi boto akobetaamake patta muunota. N M{8Oi noi nagapa gattiqani mae, nagapa minani mae dzoo nagata tuumarota, oho sobadzata nokoi khetedzanoma mootomi nokomae ttoba patisigiqa nohoke hesate qidzanatareiqi noke dzauri hiireta. Ma abi noke hesateta nokoi gama susupu qidzanateta.QL6Oonita noko sisima qaasuhimi oho abi Dzesuke moo gesina naateqi ao hairiamake haba totaqi oke gama dzongobeteqi Dzesui ika neta ootake qupadzomaqi nokoi khetedzanoma kahoba eete noho toro baa qaata. K 7^J55Oonita nokoi oba dzongobeteqi Genesare igasata unate too pouta angina teeteta. PI4Oonita qupa nokohoi uhubaamake oomi noi uta qamuni hiiremi utai ao bamu naatemi noi nokoho toro qeemami sisimata peitemi noko atti sama eeteta. GENESARE NAGAPA ABI KHETEDZANOMA OKE DZESU QIDZAITETA yHk3Oi Dzesu beedzaeho maikhatai dzobadzoba oke haba habanata biraitetaho khoobake nokoi ikaqi ruume naateta? RG1Eesuhimi noko moomi noi oba heeta qoro tuusumi noko atti eeteta. Noko hee, Gisi ooniqi hiireqi areare hiireta. Hiiremi noi noko pobi hiireta, Eo, eto atti eetaino. Ana oionita nikeho qupa kebaratare. F2E/Qate qupi sooromi sisima oi oba ttuu dzounipamuta oomi Dzesu noqeke osobita ooqi moomi utai tumakhametoho robeta tooro baami noko kaipo minake eete dzaomata. Obetemi, Dzesui qupibake dzuridzarita qeemaqi nokoho torota oba heeta qooro tuumaqi noko riitare eeteta. D0;Cq.Aipo biire qaasuqi noi torata peite pupu hiireta. B/-Oke eete soubire Dzesu tumakhameto nomeke dzoobiremi sisimata peiteqi oba totaqi Besaita nagapa toroqata qeehimi noi abi tupu aipo biireta. 1A[+Ma noko patta saru ttuttuitemi asi 12 hee baata ma khaa qetta qesa oota. Qate dzobadzobake muunata abi ungapa oho dzare 5,000 naateta. DZESU OBA HEEQATA QOORO TUUMATA @ ,5?e*Oonita noko gama patta muunaqi qura eeteta. {>o)Habese oomi, noi dzobadzoba boto teena ma khaa eseri oke aimaqi qusuke moo agoago hiireqi dzobadzobake qootoqi dzoo mutu mootomi tumakhameto nohoi oke pattabete abi moiteta. Moitemi noi paha khaa eseri oke nokoho quba gama pattabeteta. =!'Hiiremi, noi nokoke hee, Abi noko tupu maina painake ttokata habesareiqi hiiremi qesa 100, qesa 50, oi oho isakita noko ttarita habeseta. <(3;_&Hiiremi noi hiireta, Dzobadzoba nikeho toro ikabete oorai? Seke moorare. Hiiremi nokoi moo isaiteqi noke pobi hiireta, Eo, boto teena. Qate khaa paha eseriba ooqai oni. H: %Hiiremi noi nokoke pobi hiireta, Nikemae noko patta moitare. Hiimi nokoi hee, Nanai isanate tuumaqa sengi eserisa eseriho isakita ttuma eete dzobadzoba aimaqa noko moitemi muunaqu mae? o9W#Banaitomi bodza riitemi tumakhameto nohoi baaqi noke pobi hiireta, Haba erai qanga. Oonita bodza riitemi isanate nii noko dzoobiremi nokoi dzoo ma nagapa qesa dzamonoke oorai ota tuumaqa nokome quba patta ttuma eete muunaqu mae? 8$7-"Biranatemi Dzesu unate abi tupu mina oke moomi noko sipisipi sooparaamaho isaki naatemi noi nokoho quba dzasa eete noo samane nokoke banaiteta. 6}!Tuusumi abi samane nokoke moo qupadzomaqi nagapa samaneho neta baa sosomaqi nokoke riite teka ota bosa biranateta. A5} Oonita nokoi sisimata peite nokoqeke qaheubata tuumata. 24]Oonita abi samane tuuma ma baabe eetomi qidzoke noko patta muunarota. Eetemi, noi noko pobi hiireta, Nike ma napamae keke qaheubaqata tuumaqa gattiqa sama qidzanatare. 3{Qate Dzesuho qaru abi nokoi noho toro ttutturate nokomae eeteta ma banaiteta oho pobi gama noke hiire paanaiteta. '2GQate Dzohaneho tumakhametoi oho pobi nookaqi noko tuumaqi keba nohoke aima oma nagata mootota. Oho qubake Dzesui baura bamenoma eetemi Herote pobi nookaqi qupa muunaqi hee, Dzohane qoridzeqi baura oke eetorai mae, oiqi hiireta. DZESU PATTA AGOAGO EETEMI ABI 5,000 MUUNA ISANATETA y1kOonita noi qaa tupuho dzudzu teeke dzoobireqi hee, Nii qiba gootta nohoke aima baabareiqi hiiremi tuumata. Tuumaqi, noi sutasuta nagata biranate paru nohoke geemaqi qibake sabidzata mooto aima baa khatata moitemi noi oke pai nome moiteta. 0./UHiiremi, abi qibai dzasa minanipamuke eeteta. Oonihe naru tatanga noi ao hiireta, paha qesai noma patta muunotaho penga qubake noi te khatataho baike hiibara. .wAna dza eetemi nii poiqanipamuke Dzohane sobasoba maikhataho paru geema qiba nohoke sabidza heeta mooto ana moitare. u-cHiiremi Khatatai paata biranate pai nomeke qasa hiireta, Quba apeho qubake ana hiibaqu? Hiimi, noi hee, Dzohane sobasoba maikhata, qiba nohoho quba nii hiibare. Hiiremi, khatata ango hairiamake abi qibaho torota biranate hiireta, ,#Hiireqi naru oke noi hiire tatangaiteqi hiireta, Pobi minara naho ooraike nii moo quba apeho dzake eete hiiremake oke ana ao nii moitakoi. +{Baami, Herotiaho khatatai ota dzuubaqi qaki ma qasanidza eetemi qesai Herotema nokoi hoo ma patta muunata nokoi gama moo rumubata. Rumubaqi abi qibai Herotiaho khatata pobi hiireta, Quba minarahota nii teeho dzake eete hiiremake ana nii moitakoi. *Qate ipita Herotia Dzohaneke teetarotaho isaki biranateta. Oi Heroteke pai dzoomata oho dzuma biranatemi Herotei oho muuna ma aima eetare hiireqi bosa qobaqoba nomeho quba hiireqi qaaho pobipobi abi ma Garireaho abi dzapa pobinoma nokoke gama dzeimami baata. ){Hiiremi Herotei noo dzoobiremi Dzohaneke aimaqi sutasuta nagata mootota. Ma Herotia noi Dzohaneho oso ma dzauba minake eete noke teete baatarotahe, Herotei hee, Dzohane abi qidza qaheubananiqi hiireqi atti eete noke herohero eetemi Herotia Dzohaneke teetare bitta eete qaata. Oonihe Herote noi ttidza qidza eeteqi Dzohaneho noo nooka qaatahe, noho qupata ingaqonoma naateta. ( /'WHiireta oi teeho bahe bosata Herotei Piripi, noma nomeho ata Herotia naateta. Naatemi oho quba Dzohane noke pobi hiireta, Noma nimeho ata aimaqu oi quba qaganomani. &|%qHiiremi Herotei oho pobi nookata. Oonihe, qesai hee, Oi Erianiqi hiiremi qesai paha hee, Noi too abi agobahota teeho qesaniqi hiireta. Qate Herote nooka sahatete erake hiireta, Anai Dzohaneho paru geemami baatetahe, noi ao qoridze oorai mae? $D#Qate Dzesuho dzapa pobi haba gegebetemi abi erake hiireta, Idze, Dzohane sobasoba maikhatake Herote teetemi noi ao baata neta qoridzeqi oho beedzaeta baura bamenoma samane eetorai. " songena samaneke iihaqi abi khetedzanomake bibima suraitemi qidzanateta. HEROTEI DZOHANE TEETETAHE DZESUHO POBI NOOKA SAHATETETA b!= Hiiremi tumakhameto noko biranate abi qupa burisi eetaridzoho nooke hiire tuumaqi, % C Qate nagapa teei nike dzeimaama naate nikeho noo nookaama naataquko nagapa oke qaasuhiqa pomu nikeho okota ooraqu oke tupu teete nokoho khooba paanaitare. ta Noi hee, Nike nagapa teeta biranate naga teenaqata sumudzate baura eete ooqa nagapa mainata tuumare. [/ Noi hee, Nike isanate oko sasa dzaabakoihe, eto sasa eserike aimainoiqi hiireta. Moiteqi noi hee, Nike teteho isakita eto quba teeke aimaino, oma baubotaino, oonihe patta ma asike qaateqa sumu keke aimare. NQate Dzesu ngeromagi nagapa samaneta abi banaite qaaqi tumakhameto Tuerebe nomeho kira hiireqi noko eseri eserike baura quba dzoobidzare hiireqi songena suqobidzaquho beedzae nokoke moiteta. Dzesui oke hiireqi nokoho neta obaoba samane eetare isanataama naateta. Oi minaraho ai tatauma bamu naatemi nota bame eeteta. Oonihe abi eseri tapari heme eetemi noi boto nome nokoho irita mootomi qidzanateta. DZESU TUMAKHAMETO NOME BAURA MOITE DZOOBIREMI TUUMATA Qanganatemi Dzesui noko pobi hiireta. Too abi teeho dzapake abi isanate qusubaitoraihe, noi nagapa khooba nometa tuumaquni mae, qesamane nomeho toro biranataquni mae, oko ma boto nomeho toro biranataqu, biranatemi nokoi noho dzapa qusubaitaama. /Qate dzuma biranatemi, noi bosaho eete guhuta abi banaitemi abi samane noho noo nooka hasaqu eeteqi hiireta, Abirai baura samane bamenomanipamuke eetorai. Oonihe noi naga baura abi, Mariaho khata. Noi Dzakopo ma Dzose ma Dzuta ma Siimo nokoho nane oni. Paha dzabamane nohoi napama gama ooraita ika neta noi qubarake aimorai? Ma apei noke bapotopotomi oorai. Oke hiireqi noko noho nookami qanganateta.  b ?Dzesu haba oke qaatemi noho tumakhameto ipi suutomi noi nagapa khooba nometa biranateta. "=*Hiiremi khatata noomai qoridze ao ogama tuumami Dzesu nokoke hee, Nike khatata oke patta moitareiqi hiireta. Oonita noko sahasaha minake eetemi Dzesu nokoke qamuni tatanga hiireqi hee, Eto abi minara oho pobi hiiremi nookainoiqi hiireta. Qate khatataho tii bodza sikisi oota.++)Ma khatataho boto aimaqi noi noke hee, Khatata, ana nii pobi hiiremi nii qoridzareiqi hiireta (totoho nometa oke hee, Taritta koumiqi hiireta) 7g(Hiiremi nokoi noke sosoridzo hiireta. Hiiremi noi noko iihami sasata biranatemi noi khatataho mai ma paike dzeimaqi noma oota nokoi gama khatata meeqoota tuputa biranateta. !'Hiiremi noi dzuubaqi erake hiireta, Nike naane quba tti ma husu eranoma hiirorai? Oi khatata gattiqai baataamanihe, meerake eetorai. }&Tuumaqi, nokoi guhuho bosaqobaqobaho nagata biranateqi Dzesu husu ma noo aga nookami qesai tti ma ttaka minake hiireta. w%Hiireqi noi qesa qaanatemi, Peetoro ma Dzakopo ma Dzohane, dzakopoho noma nokoqeke noke gainene eeteqi tuumata. pY$Hiimi Dzesu totaqike nookaqi guhuho bosaqobaqoba pobi hiireta, Eto roqobetainohe, nooka hiisi eetare.  #Dzesu oke hiimi guhuho bosaqobaqobaho abi qesai baaqi hee, Ma, niiho khatata ao baate. Oonita eto banaita sepeke sesero eetaino. _ 7"Paanaitemi Dzesu noke pobi hiireta, Atapa, nii ai tataumami niiho sama qidzanate. Oonita heme oi aoke niike gaubiremi nii keba ma dzapata tuumare. Ooiqi Dzesu hiireta. DZAIROHO KHATATA BAATEMI DZESU NOKE TUKUTOTA + O!Eesuhimi noomaeho irita biranatetake atapa oi ao qupadzomaqi attiubouboma tititi eeteqi, oko toro nohota gaipori kotoro oho mee gama noke hiire paanaiteta. G  Hiiremi apei noke hesatetaho quba noi asabireqi qiri eeteta. j MAbi samane niike qahiqahi eetemi nii moorita ikanoma eeteqi nii hee, Ape anake hesateiqi hiire? 6eObetemi, Dzesuho beedzae teeho irita baura eesutake noi qupadzomaqi abi tupu bisata burisi eeteqi hiireta. Apei naho ttoba hesate? Hiiremi, tumakhameto nohoi hiireta, a;Hesatemi ao dzuu ipi uhubami heme bamu naatemi sama noho asuratemi noi ao qupadzomata. 2]Noi Dzesuho pobi nookaqi hee, Ana ttoba nohoqake ngingitti eetaquko qidzanatakoiqa hiireqi noi abi tupuho bisata qeemaqi Dzesuho tumeta biranate ttoba nohoke hesateta. eCTuumami atapa teei ota oota. Noi tii 12 oho isakita dzuu topoto qaaqi ttotta abi samaneho neta ttuma nomeke biire bamuitemi nokoi noho irita baura eete bitta minake eete qaami noi te qidzanataranihe dzore birama qaata. Hiiremi noi noma nopo tuusumi abi tupu minanipamu oi noke qahiqahi eete tuumata. ATAPA TEEI DZESUHO TTOBA HESATE QIDZANATETA wKhatata nahoi batabata minake eetemi nii isanate baaqa boto niimeke noho irita mootomi noi qidzanate eehaha naatare. 3Ttutturatemi guhuho bosa qobaqoba tee, dzapa noho Dzairo, noi baaqi Dzesuke moo oko toro nohota gaipori kotoro tti ma dzauri hiireqi hiireta, zmObete Dzesui paha sisimata peite oba totaqita qeemaqi igasata oomi abi quba mina noho torota ttutturateta. K~Hiiremi, abi oi burisi eete nagapa 10 oho qibata tuumaqi Dzesu noho quba eetetaho pobike hiire paanaitemi noko gama nooka sahateteta. DZAIRO BAAQI DZESU NOHO KHATATA QIDZAITAREIQI HIIRETA 4}aHiiremi noi basesa eete eraiqi hiireta, Baamu. Nii nagapa tuumaqa Ohonga Soopara niiho quba dzasa eeteqi niike qidzaite oho pobike nii qesamane niimeke hiire paanaitare. |-Dzauri hiiromi Dzesui paha sisimata peitake boohimi abi songenanoma qaatati qidzanateta noi noke gainene eetare hiireqi noke pupu hiireta. c{?Nookaqi noko Dzesuke hee, Nii nanaho haba qaatareiqi hiireqi noke dzauri minake hiireta. z1Eetemi qesa bosata moohita nokoi qesake Dzesui songenanomake eetetaho pobi hiireqi, paha hooho irita quba biranatetaho pobi hiiremi nookata. y%Baaqi noko Dzesuho torota biranate moohimi abi songena hubanoma qaata noi ao ttoba dzapire qupa qidzanoma ota habese oomi noko atti eeteta. xBaatemi hoo soopara sakaba tuumaqi nokoi nagapa ma qeba neta oho pobi hiire paanaitemi qesai quba ota biranatetake moorare baata. Iw  Hiiremi Dzesui qaasumi songenai abi oke qaateqi noko hoota dzuubata. Qate hoo kitu oho dzare 2,000 ootani kaqa. Oomi hoo nokoi hapa rometa sakaba qurate oba ttuuta dzaga susuma baateta. =vu Nii nanake hooho neta dzoobiremi nana ota dzuubare. [u/ Qateqa, hoo kitu minai qeba neta peku eetomi, noko noke dzauri hiireqi hee, gtG Ma eto Dzesui nokoke haba kharata dzoobidzaino hiireqi abi oi Dzesuke dzauri minake hiireta. s{ Oonita Dzesu noke qasa hiireta, Dzapa niiho apeni? Hiiremi noi hee, Naho dzapa Huba, oi nanai samaneniqi hiireta, Ur#O Dzesu Ohonga qusunanipamuho Khata, nii anake ikabetaqu? Hiiremi Dzesui ao noke hee, Songena, nii noke qaatareiqi hiiremi oho quba noi hiireta, Ana Ohongaho neseta hiibita nii eto anake sesero eetaino. q tpaObete noi Dzesu sererahuke moo torouma baaqi noho dzagata gaipori kotoro sokata minake eete hiireta, voeSau samane, qupiba ma etebake noi oma naga ma qeba neta areare hiireqi sama nomeke omama sesero eete qaata. #n?Oi abi noke bodza ginaqake eka ma ngibirama suutomi noi ngibirake basesa eete ngausa eeteqi eka uhuto qaami abi noke suqobidzaquho isakiama naate qaata. hmIOi noi oma nagata qopa koobire qaami abi noke ngibirama suutare bitta minake eete qaata. ilKBiranatemi noi sisimata tta eesumi abi songenanoma teei nesetu neta biranateqi noke saridzeta. Qk Oke hiireqi nokoi oba ttuu totaqita qeemaqi Geraseno habata biranateta. Ii (Eetemi noi erake noko pobi hiireta, Nike naane quba atti eete? h-'Hiiremi noi tukubaqi uta qamuni hiireqi oba ttuu pobi hiireta, Nipanate, kebaratare. Hiiremi uta bamu naasumi oba kebaratanipamuke eeteta. g#&Qate noi sisima ipita bosaqure heeta meeqomi nokoi noke tukutoqi pobi hiireta, Banaita, napai dzaetare boohibita nii bamu oho atti eetaqu? _f7%Tuusuhimi bapamu mina teei tooromi pouma sisima nakuta quura hee eetare eeteta. e%$Hiireqi noko abi tupu oke aipo biire noi ao sisima nakuta oomi noko paha ota peite noma noko tuusumi sisima qesai paha nokoma gama tuumata. ]d3#Qate oho surenake noi noko pobi hiireta, Napamae oba ttuuho totaqita qeemare. {co"Oonihe, noi qaheubaqata tumakhameto nomeke oho khooba gama hiire paanaite qaata. DZESU HIIREMI BAPAMU KEBARATETA *bM!Oonita nokanoka nokohoho isakita noi sinabidzake qahura noo samaneta mootoqi abi minarake pobi hiire qaaqi teqaha qahura nooamake noko pobi hiire qaarara. Pa Aubotomi oi peiteqi kuna minarake riiteqi goha dzoobiremi mina naatemi nee ota sumudzatorai. Oho isakita sinabidza gattiqai minanate abi kokora eetakoi. DZESU QAHURA NOOTA ABi SINABIDZA HIIRE QAATA h`IOi pobidzo benarai benara minaraho neta gattingaqanita abi oke ttokata aubotaquho isaki. }_sDzesui hiireta, Ohongaho pobi oke napai quba apeho tomidzata mootaqu? Mae qahura noo apeta hiiremi isanataqu? z^mQate, mee ba naatemake rumutaquho bodzata abi oi oho dzube mootakoi. OHONGAHO POBI OI BENARA BITOTORAIHO QESANI {]oOi ttoka nomae beedzae moitemi mee eetorai. Bosata suuna biranatemi quhisa ota takobami oho nakuta mee goomorai. L\Oonihe, gottara suuna eete bitotorai oho teteke noi ruumeni. *[MHiireqi noi paha erake hiireta, Nebe teeta Ohongaho pobi erake eete oorai. Abi teei goottara qesa ttokata bababa eeteqa qupibake meeqa etebake qoridzakoi. hZIHiireqi noi eraiqi hiireta, Quba nike nookaqu oke korabete nookare, Oi nike nooka beedzae eetoraiho isakita mee saridzakoi. Sarihimake nikeke paha moitakoi oi teeho torota isaki baura eesuma Ohongai paha qesa noke moitakoi. Qate teeho neta oho isaki bamu naatemi oke paha noho neta karabetakoi. Oiqi hiireta. SINABIDZA OI NOOMAE MEE EETORAIHO QAHURA Y/XWNoi isanate oke qohare heeta mootakoi. Oonita quba dzukuna oi gama paana naataquho isaki, ma quba dzahedzahena oi gama paana naataquho isaki oni. Tomanomai nookare! W |VqMa noi noko pobi hiireta, Abi dzongi aima baa oke bamu qapuma uhesabaqu, mae meramera pesuta mootaqu, baamu. LUQate qesa ttoka bibinomata bababa eetemi, noko noo oke qupata mootomi qesa 30 qesa 60, qesa paha 100 oho isakita mee goomorai. Oiqi hiireta. QAHURA OI DZONGI QEEREMI BAIBUDZAQUHO ISAKI ONI T9Oonihe, ttokaho iiha ma dzoobidza, ma qurumaho ikoiko ma quba qesaho qeraqera oi gama ota peiteqi sinabidza nooke pesunaitemi noo oi meeama naatorai. HS Ma qesa baa bisata bababa eesumi nokoi noo oke nookorai. R5Oonihe, nokoho nakuta orotu ooraama naatemi nokoi bodza hoteqata oomi sinabidza nooho quba kaiponi mae uuba ma sakaba biranatemi nokoi ao taatorai. fQEOho qesa oma quhirata bababa eesumi nokoi noo oke nookaqi ttidza qidza eeteqi aimorai. PNoo oke tete sigiqata bababa eesumi, qesai ota ooqi nookahimi Saatai hairiamake baaqi noo nokoho torota bababa eetoraike karabetorai. EOBababa eetaqu abi noi sinabidza nooke bababa eetorai. ~Nu Noi hee, Qahura noo erake nike ruume naate mae? Oonita niike ikanomake eeteqi qahura noo qesaqesa qupadzomaqu? My Oi qetaqetai hee, Kahosa nokohoke Ohonga dzamutainoho quba nokoi qupa burisi eetaama naateqi nesema mooqi moo pobitaama, ma tomama nookaqi nooka pobitaamani. Oiqi qeetemi ooraiqi Dzesu hiireta. BABABA EETAQU ABIHO QAHURA OHO KHOOBA DZESU HIIRETA 4La Hiiremi noi noko pobi hiireta, Ohongaho pobi oho noo rurunake nikeho quba paanaitaridzoni. Oonihe sasana oorai nokoho quba oke gama qahura noota keke hiiremi oorai. bK= Noko noke qaasumi noi qesa Tuerebema noko ooqi nokoi noke qahura oho qasa hiireta. rJ] Hiireqi noi hee, Tomanomai nookare ooiqi hiireta. DZESUHO QAHURA NOOI BASESANOMAKE SAHASAHA MOITE QAATE IwQate gottara qesai ttoka bibinomata taate suna eeteqi qesai 30, qesai 60, qesai 100 oho isakita gairai goomata. ^H5Ma gottara qesai baa bisata taatemi baa pei kharanate pesunaitemi goomaama naateta. =Gububuso naatemi noho orotu bamu naatemi ngorubateta. _F7Ma qesai oma quhirata taasuqi suuna eetetahe, ttoka obera oomi ete peite moomi, jEMBiranate bababa eesuhimi goottara qesai tete sigiqata taatemi nee biranate oke muuna bamuiteta. ZD-Hiireqi noi hee, Nookare, Bababa eetaqu abi teei bababa eetare biranateta. AC}Qate noi qahura noota noo samaneke nokoke pobi hiireta. jB ODzesui paha oba ttuuho samaqata bosaho eete abi banaitemi noko samanenipamu noke sengibetetaho quba noi sisimata peiteqi oho nakuta habese oba heeta oota. Oomi abi quba mina nokoi gama igasata habeseqi oba pouqata soubireta. FA"Hiireqi noke rome biirota nokoke noi moo qeraqera eete hiireta, Ohongaho dzake apei qusubaitorai noio naho noma ma dzaba ma pai, oonita nikemae naho pai ma nomamane dzabamaneho isaki. @ #B?!Hiiremi noi hiireta, Naho pai ma nomamanei apeneni? > Hiiremi, abi samane habese noke rome biire ooqi hiireta, Pai gootta ma nomamane dzabamane niihoi paata qooroqi niiho haba mooqorai. t=aQateqa, Dzesuho pai gotta ma nomamane noho nokoi baaqi paata qooro too dzoobireqi noho kira hiireta. <Hiireta oi teeho quba bahe, qesai oberama hee, Songena teei Dzesuho irita ooraiqi hiireta. DZESU OKO MA BOTO QUSUNA NOME PAANAITETA ;}Oonihe, teei oonomake Qaheuba Sumasaho baura qanga hiibaqu oke Ohongai bamu dzamutaquhe kahosa oi noho torota qaarakoi. :Oonita ana bamu nike ikobetaqu. Abi kahosa maina paina saridzaqu ma noo qanga qesaqesa hiibaqu oke gama dzamutaquho isaki oorai. Y9+Oonihe, Dzesui Saataho beedzae ao suqobireta oho quba noi hee, Teei bamu sepeke abi qaanomaho nagata peiteqi quruma nohoke saqobaquhe bosata noke suutoqake isanate pobi nohoke saqoromi eehaha naatakoi. q8[Oho qesa Saatai sama nomeho ibo eete beedzae nomeke geemapuko noi bamu oorairorihe, ao bamu naatarota. T7!Ma quni ma mani tee nokoi qesa koridza biidzaquko, oi paha bamu naatakoi. `69Nookare, Haba teeho abi tupu nokoi qesa hu ma koridza biidzaquko, bamu naatakoi. ~5uHiiremi Dzesui nokoho quba hiireqi qahura noota nokoke qasa hiireta, Ikanomake eeteqi Saatai Saatake iihaqu? Baamu. (4IHiiremi qeteqeta abi qesai Dzerusaremu neta qurateqi oberama hiireqi hee, Songenaho qibai noho irita ooraimi noi oho beedzaeta songena samaneke iihorai. 37Kana habaho nena, ma Dzuta Khariotta nena (ikai ipita Dzesuke geema mootota). Nokoke Dzesu uhutota. QESAI DZESUHO BAURAKE HEE, IIBADZAHONIQI HIIRETA 2m1SAttereo ma Piripi ma Battoromeo ma Matteo ma Ttoma ma Dzakopo Arapeoho khata, ma Ttatteo, ma Siimo r0]Ma Dzebeteoho khameto Dzakopo ma noma Dzohane nopoho dzapake noi Boanege (Paraho isaki) ooniqi hiireta. V/%Biranatemi noi abi 12 uhutota. Oi nokoi noho torota qaamake noi noko dzoobiremi sinabidza hiireqa songena iiharota, oho quba noi nokoke uhutota. Qate noi Siimoho dzapake Peetoro (oi Biriki) oiqi hiireta. . b-= Ipita Dzesue torata peite noomae gesaho dzake eete nokoho kira hiiremi biranateta. |,q Hiiremi noko eto abike noho pobi hiibainoho qogo noo minake noi hiireta. DZESU TUMAKHAMETO TUEREBE NOKOKE ASATETA + Qate songenanoma noko Dzesuke moohiqi dzaga nohota gaipori kotoro areare hiireqi hiireta, Idze! Nii Ohongaho Khatani. *  Oonita abi samaneke noi qidzaitemi hemenoma samane noke hesatare beedzae eeteta. Eetemi abi tupu minanipamu oomi noko eto noke qiruqiru bidzainoho quba Dzesui tumakhameto nomeke hee, Sisima teeke roibetareiqi pobi hiiremi noko qusubaitemi noi ota peiteta. ) ()ma Itumea ma Dzotani oba qee nena ma Tiro ma Sitona nena, nokoi quba samane noi eete qaataho pobi nookaqi gairanipamu noho torota biranateta. '5Qate Dzesui tumakhameto nomema isakiqata qaheubata, paha ipita oba ttuuqata biranateta. Biranatemi Garirea nena ma Dzutea ma Dzerusaremu nena, 8&iPobiratemi Pariseo nokoi biranate tuumaqi Heroteho nenama teena naate nokoi ikanomake eeteqi Dzesuke ngausa eetaqu oho gunu ma naru hiireta. DZESU SISIMATA PEITE NOO HIIRETA Y%+Nipanatemi Dzesui dzauba irita nesema asabiremi qupa tatanga nokohoho quba ttidza noho qanganatemi noi abi noke pobi hiireta, Boto niimeke tataitare. Hiiremi noi oke tataitemi boto nohoi ao pobirateta. f$EHiireqi noi abi sigina qasa hiireta, Dzumata baura apeke eetaquho qaga oorai? Oi quba qidzake eetaqu, oni mae quba qangake eetaqu? Eo, abiho qaraqarake ingonaitaqu, oni mae abike teete baataqu? Hiiremi nokoi nipanateta. W#'Mooqomi noi abi boto atimanomake pobi hiireta, Nii bisa qaputa qoobare. z"mDzesuke qomaqoma hiiba quba nese dzoobireqi hee, Dzesui noke dzumata korabetaqu, mae bamu? Ooiqi hiire mooqota. z~~I}}|K{{)zyy5xxvvuu tYtHrqqXpppo(n~mllEkkii>hhhwg feWdccJbaa'``E_^^E]\\}[[LZQYYXWVUUaTlTS RRRQmQaP?OOcNN{NMMQLLLKJJ#IHHlGGEEMDDPCCBB A@?[>5>)<;;~::9<8|87b66j5O5>322110r0f/.+.,,F++*))^('&&_%t$$###,"" !a  (@I3w#e bz@\4j% C m d _ Zc! \P@ %Tabiti oke qeeteqi noomae Kiristuke Sooparaniqi hiireta. Oonita Kiristui Tabitiho sooro ma saina oomi oho tete ikanoma? Oiqi Dzesu hiireta. DZESU HIIREMI QETAQETA ABIHO KHOOBA AO PAANA NAATETA M? $Oi Tabiti nomae Qaheuba Sumasake qusubaiteqi hee, Ohonga Soopara noi Soopara nahoke hee, Nii boto pobi nahota habese qaamake, ibo samane niihoke ana oko pesu niihota mooto soubidzakoiqi hiireta. )>K #Qate Dzesu paha biirita dzuubaqi abike toronaiteqi eraiqi hiireta, Ikanomake eeteqi qetaqeta abi nokoi hee, Kiristui Tabitiho eema ma khataniqi hiirorai? =! "Hiiremi Dzesu moomi noi nokanokata noo oke hiiremi noi paha abi oke hee, Maa, nii Ohongaho pobi naatake boobiqi oorai oiqi hiireta. Hiiremi abi nokoi Dzesu paha qasa noo apeke hiibarota? Bamu oonita noko qaateta. TABITIHO SORO MA SAINA OI DZESU KIRISTU SOOPARA ><u !Qate, qupa ma ttittira niime ma beedzae niimema gama Ohongaho dzake eetaqu oi bagenoma. Ma nii sama niimeho dzasa eetoraiho isakita samaqana niimeho dzasa eetoraqu oi paha bagenomanipamu. Qate Ohongake qeere gabi eetaquho kiridza ma qonoqono moitaqu oi bagenomanihe, baura oi hu noo eseri eraho isaki baamu. ;- Hiiremi, qetaqeta abi oi Dzesuke hee, Banaita name, oi noo bagenoma, Ohongai teenanipamu. Noho temu te ooraidzaranita noo meeke nii hiire. 1:[ Oiqi hiiremi noo oho samaqanai hee, Nii sama niimeho quba dzasa eetoraiho isakita samaqana niimeho dzasa eetorareiqi hiiroraita hu noo qesai bamu nopoke riitaqu. 99 Ohonga noi noqeke napaho Sooparanita nii Ohonga Soopara niimeho dzake eeteqi, qupa ma gisi niime ma qiba ma beedzae niimema gama noho dzake eetorare. N8 Hiiremi Dzesu hiireta, Noo qibai hee, Isirae abi nike nookare, U7# Hiiremi noko qesa noo hiimi qetaqeta abihota teei baa nookaqi hee, Dzesu nokoho noo ipi bagenomanipamuke hiireniqi qupadzomata. Qupadzomaqi noi Dzesu qasa hiireta, Hu noo apei hu noo qesaho qibani? W6' Oke hiiremi napa moomi Ohongai teqaha abi batabatanipamuho Ohonganidzara. Baamu. Noi abi eehahaho Ohonganita noo oke nike oberama nookaama naate tukutuku bai hiirorai. DZESUI HU NOO QESAHO QIBA PAANAITETA 5{ Obete nike Moseho sinabidzata gee takomami noi ee hohoho teteta abi batabatai qoridzaquhoke hiiremi nike noo oke isaitaamake oorai mae? Oi Ohongai Moseke hee, Abarahamu ma Isaka ma Dzakopo noko anake hee, Ohonga nanameiqi hiiroraiqi hiireta. w4g Nookare. Abi ma paimane baata neta qoridzaqake bamu qesa naataquhe, qusuho angero ooraiho qesa noko oorakoi. 3 Hiiremi Dzesu hiireta, Sinabidzaho qetaqeta ma Ohongaho beedzae oke nike gama ruume naateqi oho quba obera naate oorai mae? i2K Qate atapa noi sebeni nokoke naateta. Oonita tukutuku bodzata noi nokohota paha apeke naataqu? g1G Ma sebeni nokoi gama oho qesa eeteqi khametoamake baatemi atapa oi paha musaqi baateta. o0W noho samaqanai paha atapa oke naateqi oho qesa khametoamake baatemi, samaqana nohoi oho qesa eeteta. m/S Oonihe, nomamane nanemane sebeni oi qaata. Nane gotta atapa teeke naate khametoamake baatemi, 5.c Banaita naname, Mosei napaho quba qeeteqi hee, Abi teeho nanei khametoamake baate ata qaatemi noma nohoi ata nohoke aimaqi naneho dzapake gisi qusubaitaridzoniqi qeeteta. -  Obetemi Satukeo nokoi hee, Baatetai bamu paha eehaha naataquiqi hiire qaata. Oonihe, nokoi noho toro baaqi qasa hiireta, F, Hiimi Dzesu nokoke hee, Oonita Kaisahoke noke moitarenihe, Ohongahoke noomaeke moitare. Hiiremi nokoi nookaqi sahasaha minake eeteta. SATUKEOI TUKUTUKUHO RUUME NAATEMI DZESU POBITETA ~+u Hiiremi oke noko aima baami noi aimaqi hee, Apeho gisigisi ma qetaqeta erani? Hiimi nokoi hee, Kaisa, abi minahoni. #*? Hiiremi, Dzesu ikoiko nokohoke qupadzomaqi noko pobi hiireta, Nike naane quba anake toronaisubi? Seke oma teeke aima baa ana moitemake ana moorare. K) Tuumaqi nokoi noho toro biranate erake hiireta, Banaita naname, nana moomi nii meenipamu oni. Ma nii te abiho penga quba eetoraidzaranihe, meenipamuke nii Ohongaho tete abike banaitorai oke nana gesina. Qate, ttagetti oke nana Kaisa abi mina moitemi isanataqu, mae baamu? Oho omake nana isanate biidzaqu, mae baamu? ( Dzesuke papateqi abi mimi nokoi Pariseo ma Heroteho abi qesa hee, Nike Dzesuho hibahibata noke angina teetareiqi hiiremi tuumata. Y'+ Oonita Dzesu qahura noo oke hiiremi abi mimi moomi nokoho khooba paana naatemi noko noke karabetareiqi hiiretanihe, noko abi tupu oho attike eete noke qaate papateta. OHONGA MA GAMAMANIKE MOITAQUHO NOO Z&- Oke napaho nese moomi Ohonga Sooparaho bauranita oho hasa hiire. Oiqi hiirorai. d%A Hiireqi abi mimi oke dzesui hee, Paha noorake sinabidza noota qeetetake nike isaitaamani mae? Oi hee, Gosogoso abi oma naga gootoqi, oma teeke oberaniqi hiiremi, ikanomake eete oma oi ao naga oho ttittira naate oorai? $$A Biiremi, dzoo oho maikhatai oho ipike quba apeke eetaqu? Noi isanate baaqi dzoo sooparake gama teeteqi dzoo oke paha abi qesaho botota mootaridzoni. X#) Hiireqi noko khatake karabete teete baatemi, keba nohoke dzoo sasata biireta. :"m Oonihe, dzoo oho soopara nokoi khatake mooqi qesa pobipobi hiireqi hee, Abirai dzoo erake mai eetakoi. Oonita napa noke teete baatemake oho maikhameto naatareiqi hiireta. 9!k Baatemi maikhataho qeseba khata teenai keke noho dzagana oomi mai noke nokoho toro musaqi dzoobireqi hee, Khata nahoho tooke noko isanate qusubaitakoiqi hiiremi tuumata. 9 k Obetemi maikhata paha teeke dzoobiremi nokoi noke teetemi baateta. Baatemi maikhata paha qesa samaneke dzoobire tuumami, nokoi qesake buribaroke teeteqi qesake teete baateta. w Baami maikhata kokora abi paha teeke dzoobiremi tuumami, nokoi qiba nohoke urupusa eeteqi noke midzata mootata. U# Tuumami nokoi kokora abi oke buribaroke teeteqi dzoobiremi habanake baata. 8i Tuuma qaaramuti oho bodzata maikhatai kokora abi teeke dzoobireqi hee, Nii tuuma dzoo oho sooparaho torota mee batabireqi totaqi nahoke aima baabareiqi hiiremi tuumata.   Dzesu ipibireqi qahura noota Dzutaho abi mimi pobi hiireta. Hee, Abi teei bai meeho dzoo teeke dzaaro rome biireqi bai mee imitaquho kose qoomaqi, penono teeke suutoqi dzoo oke gama abi qesaho botota mootoqi hee, Oke soopara eetareiqi hiireqi haba kharata tuumata. s_ !Oho qubake nokoi Dzesuho noo ipi hiireqi hee, Nanai khoukhau oni. Hiiremi Dzesu noko pobi hiireta, Oho qesa beedzae apehota ana baura samane erake eetoraiho khoobake ana bamu nike pobi hiire paanaitaqu. Baamu. Oiqi hiireta.:m Qate, napai hee, Oi abiho bauraniqi hiibaqu, sss! Oiqi hiireta oi teeho quba bahe abi minarai hee, Dzohanei Ohongaho too abi ooniqi qupadzomami nokoi abi tupuho attike eeteta. 6e Hiiremi nokomae qesa pobipobi hiireta, Napai hee, Oi Ohongaho bauraniqi hiibaquko, noi oke hee, Oonita nike naane quba Dzohaneho noo nookaama naate qaataiqa hiibakoi. mS Oonita Dzohane abi obama sooro qaata, baura oi Ohongahoni, mae abihoni? Nike naho noo ipi hiibare. B} Hiiremi Dzesu nokoke hee, Ana paha nike qasa noo teeke hiiremi oho ipike nike ana pobi hiiremake beedzae apeta ana quba samane eetoraiho khoobake ana nike pobi hiire paanaitakoi. ' Hiireqi nokoi paha Dzerusaremuta baaqi Dzesu biirita dzuubaqi tuuma ma baabake eesumi dzube abi bosabosa ma qetaqeta abi ma abi mimi nokoi gama noho toro biranate noke qasa hiireta, Naane beedzaema quba samane erake nii eetorai, ma apei hiiremi nii tete erake aimorai?  - (Qate nike qesaho kahosa qaataama naatemi Ohongai oho qesa bamu nikehoke qaataqu.) Oiqi hiireta. DZESUHO BEEDZAE KHOOBAKE ABI MIMI POBI HIIBARA %C Oonihe nike pupu hiibare boohimi abi teeho kahosa niiho qupata oomi oke nii teesumi, qusu Mai nikehoi oho qesa kahosa nikehoke teetemi bamu naatakoi. (I Oke ana meeke nike pobi hiire. Oho quba ana paha eraiqi hiire. Quba qesaqesaho quba nike Ohonga pupu hiireqa oke nike ao saridzakoiqi qupadzomaqi saridzakoi. @y Oi teei tora teeke hee, Nii oba ttuuta qeemaqa bamu naatare oke hiireqa noo oho mee biranataridzoho qupa houpeu eetaama naate hiisi keke eetaquko, oho isakita noho quba biranatakoi. X) Hiiremi Dzesu noko gama pobi hiireta, Oionita Ohonga ai tatauma qaarare. R Mai name, nii moorare. Ee dzuna nii baru hiireta oi ao baro eete oorai. 5 Iihai mootomi nokoi paha burisi eete teteta tuusuqi moomi ee dzuna oi orotu ma gama baro eete oomi Peetoro oke qupadzomaqi Dzesu pobi hiireta,   Qate sure mootomi Dzesu tumakhameto nomema nagapa oke qaate biranateta. TEEI ABIHO KAHOSAAMAI HIISI EETAQUKO MEE SARIDZAKOI C  Hiiremi oho nooke dzube abi mimi ma qetaqeta abi nookaqi Dzesuke teetare hiireqi tete qirike eeteta. Oonihe, abi samane noho noo nokaqi ota qeemami abi mimi nokoho quba ququimata. g G Obeteqi Dzesui nokoke banaiteqi erake hiireta, Sinabidza noota hee, Naga nahoke abi tupu samaneho pupu hibahiba naganiqi hiibaridzoni. Oiqi qeetetanita nike naane quba eranomake eetemi guume qopaho tomidza naatorai? h I Ma qesai ttuba ma quba samane nokomema sepeke biirita dzuuba biranatomi noi oho tete siireta. " = Obetemi noko Dzerusaremuta biranateqi Dzesui Ohongaho biirita dzuubata. Dzuubaqi moomi abi qesa ttuma biirota ma qesa ttuma aimota. Oho qubake noi noko hotou biireqi abi oma burisi eetoraiho qohare aima perebireqi abi qusubibiho ttuma aimotaho qohare oke paha ai perebireta. G Oho qubake noi ee oke hee, Abi bamu paha niiho neta mee saridze muunaqu. Baamunipamu! Hiiremi tumakhameto oho noo nookaqi roqobeteta. DZESUI OHONGAHO BIIRITA PISINISIHO ABIKE POBITETA 7 noi haba kharata ee dzunaho geeke mooqi ota tuumaqi mee nohoho qiri eeteta. Oonihe oi dzuna mee goomoraiho bodza ooraama naatemi noi gee keke moota. V% Iihai mootomi nokoi Bettania nagapa qaatemi Dzesuho ttidza saa eetemi, wg Oke hiiromi Dzesu Dzerusaremuta biranate Ohongaho biirita dzuubata. Dzuubaqi noi emoemoma tuumomi sure mootomi noi biranate Tuerebema noko gama Bettania nagapa gattiqata tuumata. DZESU DZUNA MEE SARIDZAAMA NAATEQI EEKE BARU HIIRETA \1 Tabiti uumi napameho dzapa pobi oi biranatorai. Oi hasanomanipamu! Ohonga dzoobe! ' Qate, bosana tuumata ma ipina baaqota noko gama garuruiqi hiireta, Soopara napemeho dzaapa, dzoobe dzoobe! Nii baabe! Nii agoagonomani. % Tuusumi, abi samane noho qaki eeteqi sasa nokome teteta rerengi eetemi qesai paha qeba neta ee henenake geemaqi teteta mootomi ota tuumata. 1 Qaatemi nopo toogi khata oke Dzesuho toro dzeima baami abi nokoi sasa nokome toogi khataho irita saama eetemi Dzesu oho heta habese tuumata. 0Y Oke Dzesu hiiremi nopo tuumaqi kosoramuta biranateqi moomi toogi khatake naga teeho patita suutomi oota. Oomi nopoi saqorota. Saqohimi abi qesai ota qooro ooqi qasa hiireta, Ae, nipe ikaqi hiireqi toogi khata oke saqohibi? Hiiremi, Dzesu bosata hiiretake nopoi noko pobi hiiremi, noko qaateta.  T~! Qate, abi teei ota hee, Nipe naane quba oke eetoraiqi qasa hiibaquko erake hiibare, Eo, Soopara napahoi toogi khata oho quba hiireqi ipita paha hairiamake noke dzoobiremi erata baabakoiqi hiibare. _} 9 Nagapa Bettepage ma Bettania nopo Oriba torata oomi Dzesu tumakhameto nomema nokoi gama oho robeta biranateta. Biranatemi Dzerusaremu sererahuke oomi Dzesui tumakhameto nomehota eserike dzoobireqi erake hiireta, Nagapa gattiqa totaqi temuta oorai nipe ota dzuubahiqa toogi khata tee abi peitaama oke nipe ota mooqa saqoroqake dzeima baabare. |  &{E 4Hiiremi Dzesu noke pobi hiireta, Nii ai tataumoraita niiho nese ao qidzanatare. Hiimi abi oi paha nesenoma naate qeemaqi teteta Dzesuke ipitotota.&zE 3Biranatemi Dzesu noke hee, Quba apeke ana niike eetareiqi nii dza eete? Hiiremi abi nese khabanomai hee, Mai name, ana paha nesenoma naatare dza eete. Qy 2Hiiremi noi sasa nomeke ai siginaite tukubaqi Dzesuho toro biranateta. Qx 1Hiimi, Dzesui roroko biireqi nokoke pobi hiireta, Abi oho kira hiiremi baabare. Hiiremi nokoi abi nese khabanomaho kira hiireqi hee, Dzesui ao niiho quba hiire oonita nii qupa too teeteqi qoridzare. 9wk 0Oke hiiromi, abi samane noke qamuni hiireqi hiireta, Noo ango qaatare. Hiiremi noi beedzae eete dzaubama hiireta, Oe, Tabitiho eema ma khata, nii naho quba dzasa eetare! v .Oke hiiroramuti noko gama Dzeriko nagapata biranateta. Biranateqi noi tumakhameto ma abi tupu minama noko gama nagapa oke qaasuhimi Barattimeo noi tete sigiqata habese oota. Abi oi Timaho khata oonihe noho nese khaba eete oomi noi tomama pobi nookami Dzesu Nadzaretteho nenai ota tuusuta. Oonita noi pobi nookaqi sokate hiireta, Dzesu, Tabitiho eema ma khata, nii naho quba dzasa eetare. u /t' -Oho qesa ana te hee, Abi samanei Abiho Isaki anaqaho kokora eetareiqi hiire baabara, bamu. Anai abiho kokora eeteqi qaraqara nameke mootoqa abi samaneke qangaho ekata saqobareiqi baaoraita qupadzomare. Oiqi hiireta. DZESUI ABI NESE KHABANOMA BARATTIMEO QIDZAITETA _s7 ,Ma apei nikehota bosa qobaqoba naatare hiibaqu noomae nike minaraho tteeki aimorare. r +Oonihe, nikeqaho bisata quba oonomai eto biranataino. Oi nikeho torota apei abi mina naatare hiibaqu nomae nikeho kokora eetorare. .qU *Eetemi Dzesu nokoho kira hiireqi erake hiireta, Raaba abiho pobipobi abi nokoi isanate abiho irita bedzabedzake eetorai, ma nokoho abi mimi nokoke soopara eetorai. epC )Hiiremi tumakhameto 10 nokoi nooraho pobi nookaqi Dzakopo ma Dzohaneho dzauba eeteta. Hiimi Dzesui hee, Nipe qasa hiibi oke nipe ruume. Anai bameho khoruta muunaqu oke nipe paha isanate muunaqu? Oni mae quba bamenoma naho irita soobaqu oi paha nipeho irita sooromi isanataqu mae? !l; %Hiiremi nopo hee, Dzapa pobi niihoho bodzata nakai ooqa teei boto pobi niihota habesemi, temu boto mage niihota habese qaaraqu oho naruke nii hiibare. [k/ $Hiiremi noi nopoke qasa hiireta, Anai nipe naaneke eetareiqi nipe dza eete? ?jw #Qate Dzebeteoho khameto Dzakopo ma Dzohane nopoi Dzesuho torota baaqi erake hiireta, Banaita nakame, nakai niiho toro qasa hiibaqu oke nii nakaho quba eetareiqi naka dza eete. i !Napai Dzerusaremuta peqibihe, teei dzube abi ma qetaqeta abiho bosa qobaqoba nokoho quba Abiho Isaki anake geema mootoma, nokoi ana baataquho isakiniqi hiireqa raaba abiho torota mootakoi. Mootoqi noko anake boto neinei eete ekepusa eeteqa buri ma baroke teetemi baatakoi. Oonihe qupi tapari naatemi ana qoridzakoi. Oiqi hiireta. DZAKOPO MA DZOHANE SEIKE ABI MIMI NAATARE HIIRETA h  ""g= Obete nokoi Dzerusaremuho teteta tuumoqi Dzesu nokoho bosa qooro tuumomi, noko ipitotoqi noho noo quba qupa ororo eetemi ipinai attoibobo eeteta. Eetemi noi Tuerebe nokoke qaheburoqi, ipita quba bamenoma noho torota biranatarotaho noo nokoke pobi hiireta. Hee, Nike nookare. #f? Oonihe, qesa bosa qoororai nokoi ipina naatakoi, ma qesa ipina oorai nokoi bosa qoobakoi. Oiqi hiireta. DZESUI BAATE QORIDZAROTAHO NOO PAHA HIIRETA tea Hiiremi Dzesu erake hiireta, Teei naho quba ma sinabidzaho quba, quba samane nomeke qaataqu oi nagani mae, nomamane namemaneni mae, sasemane dzabamaneni mae, maini mae, atani mae, khametoni mae, dzoo qesa oke qaatequ noi gairaho isakita quba saridzakoi. Oi naga qesa ma, nomamane nanemane ma, sasemane dzabamane ma, paimane gottagotta ma, khameto ma dzoo qesa, quba oonomake noi poiqa bodzarata kaipoma saridzeqi ipi bodzata paha qaraqara tatanga saridzakoi. Meeke oke ana nike pobi hiire. d c Hiiremi Peetoro iiha ma dzoobidza eeteqi Dzesu pobi hiireta, Nii moo. Nanai quba samane qaateqi niike iiha baaqorai. b Hiiremi nokoi hasaqu minake eete qesa pobipobi hiireta, Idze, apei tete saridzemi Ohonga noke ingonaitaqu? Hiiremi Dzesu nokoke iiha taate moo pobi hiireta, Abi oho beedzaeamanihe, Ohongai oho beedzae oorai. Oi baura minaraho beedzae noho torota oorai. a `3 Kamere hoo teei baakoho puita dzuuba biranataqu oi baura bamenomanihe, abi quruma minanomai Ohongaho pobita dzuubaqu oio baura bamenomanipamu oni. _{ Oke hiiremi tumakhameto nohoi roqobetemi Dzesu paha hee, Khameto name, Ohongaho pobita dzuubaqu oi quba bamenoma. u^c Papatemi Dzesu tumakhameto nomeke mooqi erake hiireta, Qidzoke abi oma minanomai Ohongaho pobita dzuubaqu. ] Hiiremi quba tongo nohoi hii khara oomi abi oi nese ma penga ruruhoromi nota bame eetemi noi Dzesuke qaate papateta. ,\Q Hiiremi Dzesu noke iiha taate moo inobeteqi pobi hiireta, Oonihe, quba teeke nii eetaamake oorai. Oonita nii tuumaqa quba samane niiho torona oorai oho ttuma saridzeqi oke abi habanake moite soubiremake ttuma qusunai niiho torota biranatokoita nii oke eeteqake baa anake iiha qaarare. z[m Hiiremi noi Dzesu pobi hiireta, Banaita name, noo samane oke ana dzobadzoba nameho neta qusubaite baaorai. fZE Qate hu nooi hee, Nii eto teete baataino. Nii eto apuata eetaino. Nii eto quume eetaino. Nii eto tooi pokhi eetaino. Nii eto qesaho pobi qaanataino. Nii mai ma pai niimeke qusubaitare. Oiqi hiiremi nii qupadzomorai Mae? lYQ Hiiremi, Dzesu hiireta, Ohonga teenai qidzanita oho quba nii anake hee, Qidzaniqi hiire mae? 9Xk Ipita Dzesui biranate teteta tuusumi teei torouma baaqi noho toro pomai kotoro noke hee, Banaita qidza name, quba apeke ana eeteqake oho quba qaraqara tatanga saridzaqu? W Oke hiireqi noi khameto amaki eeteqi boto nome nokoho irita mooto noko agoago eeteta. OHONGAHO POBI NAATAQUI BAMENOMANI V3 Khameto gamitti baaqi Ohongaho pobi naatoraiho isakita abi teei baabaama naataquko noi bamu Ohongaho pobita dzuubaqu, oke ana bamu nike ikobetaqu. Hiiremi Dzesu mooqi dzaubadzauba eeteqi erake hiireta, Khameto gamitti isanate naho toro baabare. Oho teteta nokoi Ohongaho pobi naatorai oonita etoqa nokoke tete siibaino. T Obetemi qesai khameto nokome aima baaqi Dzesu nokoke hesate agoago eetareiqi hiiremi, tumakhameto nohoi nokoke niiqi hiireta. S{ Ma atapa teei apu nomeke qaateqa maina teeke aimami guume naatakoi. Oiqi hiireta. DZESUI KHAMETO GAMITTI AGOAGO EETETA ER Teei ata nomeke qaateqi maina teeke aimami guume naatakoi. lQQ Hiiremi ipita tumakhameto nohoi naga nakuta qeemaqi noke qasa hiiremi noi noko pobi hiireta, lPQ Oonita nopoke Ohonga nomae hongasiremi etoqa abi baura oke uhutaino. Oiqi qetaqeta agoba hiireta. @O{ Oi nopoi maina ma paina oonidzara, nopoi sama teenani. uNc Oho qubake abi teei mai ma pai nomeke qaateqi ata nomeho toro atimaqi nopo esese sama teena naatakoi. xMi Oonihe, khoobanipamuta Ohonga quba minara mootoqi abi ma ata nopoqake qesaho quba korabetetanita qupadzomare. jLM Hiiremi Dzesui erake hiireta, Mosei qupa tatanga nikehoke qupadzomaqi tete oke paanaiteta. K{ Hiiremi nokoi hee, Abi teei ata nomeke saqobareiqi hiiremi oho pepa qeete tatangaitemi Mosei teqaha oho baike hiibara. TJ! Hiiremi noi erake hiireta, Oohoke Mosei nike ikanomake pobi hiireta? I 7 Oonita Dzesui haba oke qaateqi oba Dzotani ma Dzutea habata biranatemi abi samane noho toro ttutturatemi noi saninoke banaite qaataho isakita paha nokoke tete banaiteta. Banaitemi Pariseo nokoi baaqi noke toronaiteqi hee, Abi teei ata nomeke saqobaqu oi qaganomani, mae baamu? H  aG; 2Oonita tomu oi qidza. Oonihe, oho meke bamu naatemake oke nii quba apeke eetemi oho meke paha biranataqu? Baamu. Oho quba oora ma qaara nikehoho meke biranate qaamake nike keba ma dzapata qaarare. Oiqi hiireta.bF= 1Qate Ohongai abi samaneke kaipoho eepata mootomi tomuho qesa oho meke biranatakoi. OE 0Qate eepa oi bamu hiibaquhe, ota dzoodzoi oho kebake muuna qaarakoi. D /Oho qesa nese temu niihoi niike qangata dzeimake boohimi nii eto taatainoho isakita oke bikoumaqi nese temuma Ohongaho pobita dzuubaqu oi isanatakoi. Oonihe, dzeimami nii taatemake nokoi niike nese eseima gama eepa tatangata ai biidzaqu oi bamu isanataqu. MC .(Eepa oi baamu hiibaquhe, ota dzoodzoi oho kebake muuna qaarakoi.) qB[ -Oho qesa oko niiho teei niike qangata dzeimake boohimi nii eto taatainoho isakita oke geema pone naateqa qaraqarata dzuubaqu oi isanatakoi. Oonihe, dzeimami nii taateqake oko eseima eepa tatangata dzuubaqu oi baamu isanataqu. JA  ,(Eepa oi bamu hiibaquhe, ota dzoodzoi oho keba muuna qaarakoi.) @+ +Oiqi hiireqi noi oke qahura noota hee, Boto temu niihoi niike qangata dzeimake boohimi nii eto taatainoho isakita oke geema qaateqi boto temuma qaraqarata dzuubaqu oi isanatakoi. Oonihe, dzeimami nii taateqake boto eseima eepa tatangata dzuubaqu oi baamu isanataqu. R? *Hiireqi Dzesui hee, Abi teei qesaho angi naatemi khameto gamitti erana nooka hiisi eetoraihota teei taataqu, angi abi oke bosata oma bamenoma paruta suutoqa oba ttuuta ai biidzapuko isanatarota. s>_ )Ma teei hee, Nike Kiristuho tumakhametoniqi qupadzomaqi khoruta oba giima nikeke moitaqu noi bamu ipi ma ari oho dzore naataqu. Oke ana meeke nike pobi hiire. Oiqi hiireta. TORONATA TAATAQUI BAMENOMANIHE BATIGARA NAATAQUI QIDZA f=E (Oonita etoqa noke qamuni hiibaino. Oi teei napaho ibo eetaama naataqu noi napaho nena keke. < 'Hiiremi Dzesu erake hiireta, Teei dzapa nahoho beedzaeta baura qidza bamenoma teeke eeteqi bamu gisake anake qanganiqi hiibaqu. 9;k &Hiiremi tumakhata Dzohanei Dzesuke hee, Banaita name, teei dzapa niihoho beedzaeta songenake iihami nana moori. Qate noi napaho nena ooraamanita nanai noke qamuni hiire. w:g %Hee, Teei naho quba eeteqi khata oonoma teeke aima kokora eetaqu noi oke eeteqi anake oke eetakoi. Ma apei anake kokora eetaqu noi oke eeteqi Mai anake dzoobiremi baata paha noke eetakoi. APEI NAPAHO IBO EETAAMA NOI NAPAHO DZAIRA KEKENI j9M $Hiireqi noi khata gattiqa teeke nokoho bisata mootoqi noke amaki eeteqi noko pobi hiireta. @8y #Oho qubake Dzesui habeseqi tumakhameto Tuerebe nokoke ttuttuiteqi pobi hiireta, Teei bosa qobaqoba naatare hiireqa noomae qupa gaibata ipina naate abi samaneho kokora eetorare. n7U "Hiiremi noko nipanateta, oi noko teteta baahuqi apei nokohota abi mina naatarota oho nooke hiirota. 65 !Obetemi noi nokoma gama Kapanao nagapata biranateqi ipita naga nakuta ooqi noi noko qasa hiireta, Noo apeke nike teteta qesa pobipobi hiirori? 15[ Hiiremi, Dzesuho tumakhametoho qupa uhubaama naatemi nokoi noo oho khooba quba noke qasa hiibarotahe atti eeteta. QESA KOKORA EETAQU OI ABI MINAHO TETE ISAKI ONI 4  Teei Abiho Isaki anake geema mootomake noko ana teete baatakoi. Baatemi qupi tapari naatemake ana paha eehaha naate qoridzakoi. T3! Ipita noko gama tuumaqi, Dzesui hee, Anai songenake iihe eto abi oho nooke nookainoiqi hiireta. Hiireqi noko Garirea habake dzongobeteta. Dzongobeteqi noi tumakhameto nomeke bainaite pobi hiireta, 2% Hiiremi noi hee, Songena oonomake iihaqu oke abi bamu sepeke eetaquhe, pupu hiireqake iihami tuumakoi. DZESU NOOMAE BAATE QORIDZAROTAHO NOO 1 Qate Dzesui naga teeta peitemi tumakhameto nohoi noke qasa hiireta, Naane quba nanai songena oke iihare bitta eete? X0) Oonihe, Dzesui noke botota karabete ai qusubaitemi noi nomae qooro isanateta. 7/g Hiiremi, songena areare hiireqi abi khata aima pirupara eete noke qaate tuumata. Tuusumi abi khata oi baataquho tomidza naatemi, abi samane hee, Noi baateniqi hiireta. f.E Hiiremi Dzesui moomi abi tupu oi ango minanatemi noi songena oke qamuni hiireqi hiireta, Nii abi khata oke naane quba toma susu ma potutunomaitorai? Oonita, nii noke qaate tuumaqa etoqa paha noho irita biranataino. {-o Hiimi abi khata oho mai hee, Anai nooka hiisi eetoraihe, ikake eeteqi paha houpeu eetorai? Nii anake hoobidzare. *,M Hiiremi Dzesu noke pobi hiireta, Nii hee, Oho isaki ooraimakeiqi hiire. Idze. Teei nooka hiisi eetemi quba samane minarake eetaquho isaki noho toro oorai? +y Mai hee, Noi khata bittina oomi, songena oi sohoroqi noke teetareiqi hiiremi, khata bodza ginaqake obata dzaga susumaqu, mae eepata dzuubaqu oho beedzae eetorai. Oonita oho isaki niiho toro ooraimake nii nakaho quba dzasa eeteqi hoobidzare. X*) Biranatemi Dzesui khata oho maike qasa hiireta, Quba oi bodza apeta sohorota? @)y Hiiremi nokoi khata oke dzeima baami songena Dzesuke moo gesina naateqi hairiamake khata oke aima pirupara eetemi noi ttokata taate buribaro eetemi too horesa nohoi biranateta. l(Q Hiiremi, Dzesui tumakhameto pobi hiireta, Idze, abi naga nike ikanomake ai tataumaamani! Anai pookeba samakeba naate nikeho torota baura eete baa qaimi, bodza apeta nike nooka hiisi eetaqu? Seke khata oke dzeima baabare. h'I Hiiremi abi tuputa teei erake hiireta, Banaita name, songena teei khata nahoho irita ooraimi noi potutu naate oorai. Oi songena noke aima biiremi noi too dzootorai, ma noho too horesa pereborai, ma gotta nohoi tataumorai. Oho qubake ana noke niiho toro dzeima baabe. Oonihe, anai tumakhameto niihoke hee, Songena oke iihareiqi hiiremi noko hou eete. & 3%a Nike quba apeho quba noo minake hiirorai? }$s Hiiromi abi tupu oi Dzesuke moo roqobete noho torota hairiamake baaqi noho qaki eetemi noi noko qasa hiireta, ##? Oke Dzesu hiireqi nokoi tumakhameto qesaho toro biranateta. Biranate moomi abi tupu minai nokoke rome biireqi qetaqeta abima noko noo mina hiirota. S" Hiiremi Dzesu erake hiireta, Eria nome bosata baaqi quba samane ttarita mootaridzonihe, aoke Eriaho qesai baami, abiho dza hiiretaho isakita nokoi noke paru geemata. Oi Dzohanehoke agobake sinabidzata qeeteta, oke anai bamu nike ikobetaqu. Oonihe Abiho Isaki anai heme minake saridzaridzoni. Saridzemi nokoi anake puutta hiibaqu oho qetaqeta paha ikanoma hiiremi oorai oke nike qupadzomorai mae? Oiqi hiireta. DZESU ABI KHATA OHO SONGENA IIHAMI QIDZANATETA ! u c Qetaqeta abi nokoi naane quba hee, Eriai bosata baamake sama tukutuku biranatakoiqi hiiremi nana nookorai? .U Hiiremi noko noo oke qahitoto qaata. Oonihe abi baata neta qoridzaquho khoobake noko qiri eeteqi, nokomae qesa qasa hiireqi bitta eeteqi Dzesuke qasa hiireta, hI Qate Dzesu ma Peetoro ma Dzohane ma Dzakopo nokoi tora neta qurahiqi Dzesui noko qamuni hiireqi hiireta, Nike birabira erake moorihe, Abiho Isaki anai baate qoridzaamake ooraquta etoqa eraho pobi abike pobi hiibaino. ' Hiimi tumakhameto nokoi nese dzoobire moomi, abi nopoi bamu naatemi Dzesu keke nokoma oota. ERIAHO NOO OKE DZESUI DZOHANE SOBASOBATA MOOTOTA &E Hiiremi dzorobi teei nokoke sengibetemi, noo totoho teei dzorobi neta biranateqi erake hiireta, Eraio qeseba khata nahonita noo nohoke nike nookorare. fE Oonita noko ququimaqi noo apeke hiibarota? Oho quba Peetoroi Dzesuke hee, Mai name, napa erata ooraqu oi bagenoma. Oonita nii dza eete hiiremake, nanai baruba tapirike biidzare, teei niihoni, teei Mosehoni, teei Eriaho.   s_ Oke eetemi noko moohimi Eria ma Mose nopo nokoho pengata birabira naateqi Dzesuma qesa noo hiireta. @y Ota nokoqeke ooqi, Dzesui nokoho pengata ogasumami ttoba ma sasa nohoi khabakhabari hihidzanoma naateta oi ttokata abi teei ttoba teeke oho isakita khabanomaitare bitta eetorai oni. xi Hiiremi qupi 6 naatemi, Dzesui Peetoro ma Dzakopo ma Dzohane nokoke dzeima noko gama tora teeta peiteta. ) M Noi hiireqi hee, Abi erata habese ooraiho neta qesai baataamake oomi Ohongaho pobi beedzae minama biranahimake noko ao moorakoi. Oke ana meeke nike pobi hiire. D$Oi abi teei ttoka ma haba gama susupu mai eete soubiremi qaraqara nohoi dzaetaqu oi ikanomake eeteqi noke hoobidzaqu? Oi dzaetemi, noi quba apeke moitemi, qaraqara nohoi paha qidzanataqu? Baamu. Nookare. Abi naga meeama ma pasenanoma eraho neta teei naho midza ma qesamane nahoho midzake eetaquko, ana Abiho Isaki ooqi ipita Mai nameho dzadzama baaqi qaheuba angeroma gama baaqake namae abi oho midza eetakoita qupadzomare. Oiqi hiireta.&C#Oi teei qaraqara nomeke qaanataquko noi quba seepe naatakoi. Qate teei qaraqara nomeke naho quba ma sinabidzaho quba qaanataama naate abike moitaquko qaraqara nohoi meeke qidzanatakoi. :m"Hiireqi noi abi tupu ma tumakhameto nomema nokoke ttuttuiteqi hiireta, Teei naho ipi suutare dza eetaqu no isanate sama nome bai hiire maranga biireqa anake iiha qaarare. *M!Dzesu burisi eete tumakhameto nome nesema moo Peetoroke pobiteqi hiireta, Saata, nii papatare! Peetoro, nii ikaqi Ohongaho tete ruumenihe abihoke qupadzomorai? dA Noi o hiireqi, paanaite hiireta. Hiiremi Peetoroi noke qaheburoqi qamuni hiibare boohimi, Qate Dzesu sohoroqi tumakhameto nome banaiteqi hiireta, Anai Abiho Isaki oonihe, ana abi mimi ma dzube abi bosabosa ma qetaqeta abi nokoho botota heme samaneke saridzemi noko basesa eeteqi ana teetemi baatakoi. Oonihe qupi tapari naatemake ana qoridzakoi. !Hiiremi noi nokoke hee, Eto oho pobi abike pobi hiibainoiqi hiireqi qamuni tatangake hiireta. NAPAI MARANGA BIIDZARIDZOHO TETE PAANAITETA  Hiiremi, noi noko qasa hiireta, Qateqa, nikemae anake apeniqi hiirorai? Hiiremi Peetoro noke eraiqi hiireta, Nii Kiristunipamu oni.  1Hiiremi noko hiireta, Dzohane sobasoba maikhata oioniqi hiiremi qesai hee, Eria ooniqi hiiremi, paha qesai hee, Too abihota teei ooniqi hiirorai. 4 aDzesui tumakhameto nomema nokoi Piripi Kaesareaho nagapa gamittita biranateta. Oonihe, noi teteta tumakhameto nomeke qasa hiireta, Abi nokoi anake apeniqi hiirorai?  )Obetemi Dzesui noke nagapata dzoobireqi hiireta, Eto sepeke nagapata abi oho pobi hiibaino. Oiqi hiireta. PEETOROI KIRISTUHO KHOOBA PAANITETA  5Hiiremi noi paha boto nome abiho neseta mootomi, noi bageke eete moomi pobirateta. Paha quba samane kharaqana oke no gama bageke eete mooqota. }sHiimi noi nese parara eeteqi hiireta, Abike ana moohimi ee qooro ooraiho qesa nokoi qooro tuuma ma baabake eesubi. MHiiremi Dzesui abi nese khabanoma basidzomaqi nopo nagapa tumeta biranateta. Biranateqi Dzesui nese nohota ogidzoba eete boto nome abiho irita mootoqi noke qasa hiireta, Nii quba moori mae? Qate nokoi Besaita nagapata biranatemi qesai abi nese khabanoma teeke Dzesuho toro dzeima baaqi, Dzesu noke hesatareiqi hiireta. #Hiiremi noi noko qasa hiireta, Oonita nike naho khooba qupadzomorai mae baamu? Oiqi hiireta. BESAITA ABI NESE KHABANOMAKE DZESU QIDZAITETA %Hiimi noi hiireta. Qate anai abi 4,000 oho quba dzobadzoba 7 oke qootomi, nike oho saru aimami asi pai ikabete hee baata? Nokoi hee, 7 oni. Nookare, Anai abi 5,000 oho quba dzobadzoba boto teenake qootomi, nike oho saru aimami asi ikabete hee baata? Hiiremi, noko hee, 12 oni. }Idze, nike nesenomanihe, moo pobitaamani. Nike tomanomanihe, nooka pobitaamani mae nikeho qupai uko ma ttauko eete? noo ~}\||{fzyxx:wwUvv7uLL>KWJJ6IIqHHGWFF3F"E\DCCBBA@@@B?}?,>==><;:::"998O766[554433C2211D00g/.."--0,+****)((I'&&%$$##e""Q!!Qate noi niike oberama eetetani, mae noho ttuma kahosa niiho pengata ooraimake, oke nii naho qereta goosobare. v gOonita nii ma nakai bauraho ttaiqa naate ooraiho qubake nii nahoke qupadzomaqi Onesimoke aima kokora eetare. ( KOi ana moohimi noi noma qidzani. Qate nii oho qesa abihoke keke bahe, Kiristu Sooparahoke qupadzomaqa moomi noi niiho noma gotta bagenomanipamu naatakoi. ~ wOi nii noke kokora abiho isakita paha aima qubake ana te hiibidzara. Oonihe sinabidzahota nii noke noma qidzaniqi hiireqa aimaridzoni. Oi Onesimoi niima bodza mina qaarareiqa Ohonga hiiremi noi bodza hoteqa teeke niike qaate papateta kaqa. [ 1Oonihe, ana eto beedzae eete niike riitemi niiho qupa oho tete hiibaama naataino.   Oi ana sinabidzaho quba sutasutata ooraiqi noke name quba qaanatemi noi niiho habara eete naho kokora baura eetarori. c A Oonita naho dza minai abi khata noho toro ooraimi ana noke niiho toro dzoobiremi tuusubi.   Meeke noi bosata niiho neta meeama naate niike qaatetanihe, poiqa bodzarata noi nii ma nakaho quba meenoma naasubita mooro. n~ W Oi oho quba keke bahe, poiqa ana paha Dzesu Kiristuho quba sutasutata ooraiho qubake ana niike Onesimo sinabidza khata nameho quba qasa hiire. Oi ana sutasutata oomi niiho kokora abi Onesimo noi paha naho khata naate oorai. }  Oonihe, nii ma naka qesa dzaira eetorai, ma ana Pauroi sinabidzaho abi mina naate ooraita nii ao tete qupadzomorai kaqa. i| MOonita nii nakake too teetaquho qubake ana Kiristuho pengata tototo hiibaquho isaki oorai. /{ YQate ana nookami nii Soopara Dzesu Kiristuho dzake eete ai tataumaqi teena oke paha Ohongaho oko ma boto minaraho quba eetoraimi ana Ohonga dzoobe hiirorai. Oi noma name, nii Ohongaho oko ma botoho quba dzasa eete qidzaitemi naho qupa ma sama qidzanatorai. Oonihe nii ai tataumaqi Kiristuhoke eeteqa paha ttaike nanaho baura qesaqesa too teetare gesina naataquho quba ana pupu hiirorai. PIREMOI ETO ONESIMOHO BAI HIIBAINO z ^y 7Maqa, ana Pauroi Dzesu Kiristuho quba sutasutata ooraihe napaho Ohonga mai ma Soopara Dzesu Kiristui hiiremi baruna heena ma hasu nikeho irita biranatareiqi ana hiire. PAUROI PIREMOHO KOKORA NOOKAMI BAGENOMA x %Nii dzaira qidza ma bauraho ttaiqanita Timotteo ma nakai noorake niiho quba qeete. Ma sinabidzaho oko ma botoi naga niihota ttutturatorai, ma ata niiho Apia, noi dzaba qidzani. Qate nakai nookami niiho khata Akhipu noio sinabidzaho qaa abi ttaiqa naate oorai, dzoobe. w  vQooro oomi qesa ma nokoi biranateqi haba samaneta tuumaqi ota abi sinabidza oke hiire paanaite qaata. Oonihe tuumaqi noko baura eetemi Soopara noi oho mumurema baura nokohoke mee hiire qaata. (PAHA NOO SUHE AGOBA TEE) (Qate paimane nokoi tuumaqi Peetoro ma qesamane noho nokoho toro isere mootoqi nokomae noo nookata oke nokoi hiire paanaite soubireta. Ipita Dzesu nomae abike ingonaitaquho noo ma qaraqara tatangaho noo oke tumakhameto nomeho botota mootomi nokoi abi totaqi ma totaqi gama pobi hiire soubireta.)Yu+Hiire qaateqi Dzesu Sooparai qusuta peite Ohongaho sama pobiqata qoorota. ltQQate nokoi dzootatake aimaqu, mae quba baatanomake muunaqu oi baamu nokoke sesero eetaqu. Oonihe nokoi boto nokome khetedzanomaho irita mootomi qidzanatakoi. Oiqi Dzesui hiireta. DZESU SOOPARAI NOKOKE QAATE MAIHO TORO PEITETA s'Obete qesai nooka hiisi eetemake Ohongai baura nokohoke mumure erama mee hiibakoi: Oi noko songenake iihakoi, ma noo agiagita hiibakoi. mrSQate apenei nooka hisi eetaama naataqu nokoke Ohongai hee, Baate bamu naataquho pobiniqi hiibakoi. Yq+Qate baurahoke noi noko pobi hiireta, Nike ttoka ma haba samaneho abi nokoho torota tuumaqa Ohongaho boto biidza minara nokoke sinabidza erake pobi hiire sobasoba saridzaqu nokoke Ohongai ingonaitakoi. p'Qate Dzesui qoridzemi abi ma paimane noke mooqi tumakhameto qesake pobi hiiremi noko noo nookaama naate ooqi bodza teeta tumakhameto 11 nokoi patta muunomi Dzesui nokoho toro biranateta. Biranateqi noi kheukhau ma qupa tatanga nokohoho quba nokoke tete hiimotota. Bo} Moohimi noi nopoke qaatemi nopoi burisi eete tuumaqi oho pobike noko gama pobi hiiretanihe, noke paha nopoho noo nookaama naateta. DZESU TUMAKHAMETO MOO NOKOKE QARU ABI ISAKINOMAITETA znm Ipita nokohota eseri nopoi qeba neta qooro tuusumi Dzesui mainaho birabirata nopoho toro biranatemi moota. m3 Qate qesai qupi samane Dzesuho torona qaata nokoi tti ma ttaka eetomi, Maria noi tuumaqi oho pobi nokoke pobi hiireqi hee, Dzesui ao eehaha naate ooraimi anai noke moori, ooiqi hiiremi noko oho pobi tomama nookatahe hou eeteta. DZESU PAHA TUMAKHAMETO ESERIHO TORO BIRANATETA l Xk) Dzuma oi bamu naatemi oho iihai saunabanipamuta Dzesui baata neta qoridzeqi Maria Magattara nenaho torota bosa biranateta. (Oi bosata noho irita songena sebeni oomi Dzesui nokoke iihata, atapa oioni.) Uj#Hiiremi paimane sahateta minanipamuke eeteqi keba nagake qaateqi atti tuumami attiuboubo nokoke suqobiremi noko teqaha noo oke abike pobi hiibara, baamu. MARIA MAGATARA NENAI BOSA DZESUHO MEE MOOTA tiaOonita nike tuumaqi eraho pobike Peetoro ma tumakhameto qesa Dzesuhoke pobi hiireqi hee, Dzesui ango nikeho bosa qooroqi Garirea habata tuusubiqi hiibare. Oonita Dzesui bosata nike pobi hiiretaho isakita nike ota noke meeke moorakoi. whgEetemi noi noko pobi hiireta, Etoqa roqobetaino. Oi Dzesu Nadzaretteho nenake noko hapahapanaitemi nike keba nohoho qirike eesubi, meeke? Oonihe noi meeqoriho tekake nike moohimi no teqaha erata ooraidzara. Noi aoke qoridze papate. g-Oonihe nokoi keba naga ota dzuubaqi moomi abi khata sasa khabanoma dzaabanoma noi teka pobiqata habese oomi nokoi roqobeta minanipamuke eeteta. Vf%Hiiqi noko moomi oma minanipamu oke apei ao burisi eetemi papate ooto? 1e[Tuumami ete gagabero kukubiremi nokoi keba nagata biranatake boohiqi qesa pobipobi hiireqi hee, Apei napaho quba keba naga patiho oma oke burisi eetemi papataqu? Ad}baura bodzaho samasamata nokoi saunabanipamuta tuumata. 8c kQate dzuma mina oi bamu naatemi, Maria Magatara nena ma Maria Dzakopoho pai ma Sarome nokoi Dzesuho keba bibi suraitare hiireqi bibi ura moromoronoma teeho ttuma eete aimaqi, rb]/Qate nokoi Dzesuho keba mootota tekake Maria Magataraho nena ma Maria Dzoseho pai nopoi moota.a-.Hiiremi Dzosepe ttoba qidza khabanoma oho ttuma eete oke aimaqi Dzesuho keba hapahapata ai qurateta. Ai qurateqi noi oke ttobama qegoroqi oma ma tapata keba naga usaqeke kaibetetaho nakuta keba nohoke mooto oma sarara teeke ai burisi eete keba naga pati pui siireta. `-Dzesu ango baate maeiqi hiiremi, oho pobike qaa pobipobi abi noke pobi hiiremi Piratoi hee, Keba nohoke Dzosepe moitareiqi hiireta. y_k,Hiiremi Dzesu ango hairiamake baatetaho pobi nookaqi Pirato sahatete qaa pobipobi abiho kira hiireqi hee, U^#+Dzosepe nagapa Arimatteaho nena (noi paha sinasina maimaneho nena ooqi Ohongaho pobi biranatarotaho beebe eete qaata) abi oi baaqi qupa too teeteqi Piratoho toro biranate Dzesuho keba quba qasa hiireta. E]*Obetemi sure mootomi iihai dzumaho roiroi bodza oomi, X\)(Paha paimane qesai sererahuke qooroqi quba oke gama mooqota. Oi Maria nagapa Magataraho nena ma, Dzakopo gattiqa ma Dzosepeho pai Maria ma Sarome ikaqi Garirea habata Dzesuke iiha qaaqi kokora nohoke eete qaata ma paimane samane ikanei Dzesuma Dzerusaremuta baata paimane nokoi oke gama mooqota. NOKOI DZESUHO KEBA OMA NAGATA MOOTOTA [)'ZG'Paha qaa pobipobi abi noi qooro ooqi Dzesuke dzaga boboto quba samane mooqomi noi oonomake baatemi noi hee, Meeke abirai Ohongaho khata ooniqi hiireta. gYG&Baatemi biiriho ttoba hahari bisa qapuna qaata oi pei neta qohaba papatemi abi nakuke moota. 8Xk%Oonihe, Dzesu sokata minake eete baateta. UW#$Hiimi teei hee, Papata! Napai moomi Eria baaqi noke aima qurataqu mae bamu? Oiqi hiireqi noi hairiama besa bidzaga teeke aima oba too bairanomata suqobire saarota soramu biireqi oho obake Dzesu moiteta. VV%#Hiiremi qesai ota qooro nookaqi hiireta. Nooka. Noi Eriaho kira hiire. ?Uw"Bodza ota Dzesui dzaubama sokateqi hee, Eroi Eroi rama sabattani oiqi totoho nometa hiiremi oho khooba erani. Ohonga, Ohonga name, nii ikanomake eeteqi anake gaubire ooiqi hiireta. aT;!Eetemi ete bisata ttoka ma haba sautoqi, qupi mina sooromi tiri kirokota uhubata. bS= Idze, noi Kiristu, Isirae abiho abi qiba ooniqi hiiroraita nomae poiqake hapahapata quratemake napai oke moo hiisi eetare. Hiiremi abi noma hapahapanaiteta nopoi oho qesa noke too neinei eeteta. DZESUI BAATETAHO NOO TR!Hiiremi oho qesa dzube abi bosabosa ma qetaqeta abima nokoi qesa noo hiireqi noho qepuqepu eete hiireta, Hee, Abi qesake noi ingonaite baaqoraihe, sama nomeke ingonaitare oke noi ikanoma hou eete? MQOonita nii isanate sama niimeke ingonaiteqa ao hapahapata gaibare. ,PQQate abi tuuma ma baaba eesuqi noko Dzesuke too neinei eete qiba baqebeteqi hiireta, Anh! Nii biiri ngausa eeteqi qupi tapariho nakuta oke paha gootaqu mae? "O=(Oi teeho bahe sinabidza agobanipamuta Dzeseai qeeteta oi hee, Noko noke ritarita abima ooraquho isakita moototaiqi qeetemi oi ooqata meenoma naateta.) wNgNokoi guume abi eserike Dzesuma gama hapahapanaitemi teei Dzesuho pobita ootani temui mage nohota oota. VM%Ma noko qomaqoma nohoke ee sabinata qeeteta oi hee, DZUTAHO ABI QIBA ERANI. nLUOonita nokoi Dzesu ota hapahapanaiteta. Qate qaa abi nokoi Dzesuho ttoba ma barehota quba apeke nokome quba aimarota? Oke hiireqi noko baabe biireqi oke gama pattabeteta. Obete noko noke hapahapanaiteta oho bodzai naini kiroko. KdJABiranateqi noko bai obake too bairaho isakima sareteqi oke noke moitetahe noi te muunara. _I7Ma noko Dzesuke dzeima Gorigotta teka (oi qiba gotta teka) ota noko biranateta. VH%Noko biranate tuumatahe Dzesui hapahapa bittake eetemi Arekhatarou ma Roupouho mai Siimo noi nagapa Kureneoho nena noi teteta tuusumi nokoi abi oke qaanate hiiremi noi Dzesuho hapahapa aima tuumata. lGQOonita noko oonomake noke sosoridzo hiiroramuti qaateqi sasa hihihinoma oke kuimaqi ttoba ma sasa nohoke eeteqi, Dzesu hapahapanaitare hiireqi noke dzeima sasata biranateta. NOKO DZESUKE ABI QANGA ESERIMA HAPAHAPANAITETA {FoHiireqi nokoi qiba nohoke saaro sumuma teeteqi noho irita ekepusa eete noho toro pomai kotoro gaipori kootorota. nEUDzaamotoqi noko ttaroke Dzesuho qaki eete hiire ta, Dzoobe dzoobe, nii Dzuta abiho abi qibani! ~DuTtutturateqi, noko qepuqeputa sasa hihihinoma aima noke dzaaroqi guupake papara suutoqi oke qiba nohota dzaamotota. C}Ma qaa abi nokoi Dzesuke aima tuumaqi qaa guhu Paraetoriota biranateqi qaa abi minaraho kira hiiremi ttutturateta. xBiHiiremi Pirato abi tupu oke hasu hiibareiqi Barabake nokoho quba saqorota. Oonihe noi hiiremi qaa abi Dzesuke gabeho biiroramuti qaatemi Pirato hee, Noke isanate hapahapanaitareiqi hiireta. QAA ABI DZESUKE QEPUQEPU EETE SOSORIDZO HIIRETA ?AwHiiremi Pirato nokoke qasa hiireta, Naane quba? Baura qanga apeke noi eetemi nike oke hiire? Hiiremi abi tupu dzaubama qarutoqi paha hiireta, Noke meenipamuke hapahapanaitare! ?@y Hiiremi nokoi qarutoqi hiireta, Noke hapahapanaitare. ?' Hiiremi Pirato paha nokoke pobi hiireta, Nike abirake Dzuta abiho abi qibaniqi hiirorai noke anai quba apeke eetemi nikehota isanataqu? #>? Hiiremi dzube abi bosabosai abi tupu oke kosikosi eetemi nokoi hee, Pirato nii Dzesuke saqobainohe noho habara Barabake nanaho quba saqobareiqi hiireta. K= Qate dzube abi bosabosa nokoi Dzesuke bisi naateqi geema mootomi oke Pirato moo qupadzomaqi noorake hiireta, Nike dza eetemi ana isanate Dzuta abi nikeho abi qibarake nikeho quba saqobaqu mae? < u;cOomi abi tupui Piratoho toro peiteqi hee, Nii sutasuta abi saqororaiho isakita paha eetaqu maeiqi hiireta. (:IQate hu ma koridza biranatemi taanga abi qesai abike teete kebaiteta nokoke sutasuta nagata mooto oomi abi tee, dzapa noho Baraba, noi nokoma gama oota. 9Obete Ingona dzuma mina oho bodzata abi samane baaqi Piratoi sutasuta abi saqobareiqi hiiremi noi saninoke teeke saqoro qaata. j8MHiiremi Dzesui nipanatemi Piratoi qupa ororo eeteta. PIRATOI DZESUKE HAPAHAPANAITAREIQI HIIRETA 7Qoma dzubobiromi Pirata paha noke qasa hiireta, Nii moomi quba samaneho quba nokoi niike qomaqoma hiiremi nii bamu oho noo ipi hiibaqu? [6/Hiiremi dzube abi bosabosa nokoi quba samaneho quba Dzesu qoma dzubobirota. v5eMootomi Piratoi noke qasa hiireta, Nii Dzuta abiho abi qibani, mae bamu? Hiiremi noi hee, Nii hiire, oioni! E4 Iihai mootomi dzube abi bosabosa ma abi mimi ma ta mootota. 3!HHiimi, nee ungapa noo hiiremi qupi eseri naatemi Peetoro erake qupadzomata, Idze, Dzesu anake hee, Nee ungapa qupi eserike noo hiibaamake nii ao qupi taparike anake raraku biidzaama naatakoiqi hiire. Oke qupadzomaqi Peetoro ao tti ma ttiroba minake eeteta.2GHiiremi Peetoro tatanga naateqi erake hiireta, Abiqahe, nike hiiroraike ana ruumenipamu. Oke ana Ohongaho pengata hiibita qaata. 01YFHiimi Peetoroi paha bai hiireta. Oonihe gattiqi ipita abi oona qooro oota nokoi paha Peetoroke pobi hiireta, Meenipamu nii Garirea habaho nenanita nii nokoho nenani. 0ETuumami nee noo hiireta. Obete kokora atapa noi paha Peetoroke moohiqi abi ota qoorota nokoke hee, Meeke abirai nokoho nenani. / DHiimi noi bai hiireta, Nii hiireke ana ruume. Anai oho khoukhau oni. Hiireqi noi repa oke qaateqi tta eete paata tuumata. ].3CPeetoroke moo qeraqera eete hiireta, Nii paha Dzesu Nadzaretteho nenama nipe oori. j-MBQate Peetoroi qoo repa nakuta eepa agihimi dzube abi minaho kokora paimanehota teei baaqi, z,mAHiireqi, qesai noho irita ekepusa eeteqi nese ma penga nohoke sengibete noke buribaroke teeteqi hiireta, Apei niike teete? Hiiba! Hiiremi sogimo nokoi noke dzeima tuusuqi boto sepeiteqi noke teeteta. PEETOROI DZESU RARAKU BIIDZAAMA NAATETA I+ @Oi noi ao nomae oberama hee, Anai Ohongama sama teena oniqi hiiremi napa gama nooke. Oonita nike noke ikanomaniqi hiibaqu? Hiiremi nokoi gama qarutoqi hee, Noi baataquho pobi ooniqi hiireta. *y?Hiiremi dzube abi minai sasa nomeke qohate hiireta, Oionita naane quba qesai paha noho qomaqoma ipibire hiibaqu? )1>Hiiremi Dzesui hee, Oore, anai oni. Ma anai Abiho Isaki ooqi Ohonga beedzaenomaho samaqata qooro qaaqake qusuho peretabita baahumi nike moorakoi. ((I=Hiiremi Dzesu nipanate noo ipi hiibaama naatemi dzube abi minai beedzae eete paha noke qasa hiireta, Nii Kiristu, Ohonga agoagonomaho khatani, mae bamu? '5<Oonita dzube abi mina noi bisa qaputa qooroqi Dzesuke qasa hiireta, Nokoi niiho qomaqoma ikanomake hiirorai? Nii bamu oho noo ipi hiibaqu mae? N&;Oke hiireta oonihe nokoho noo totoho teqaha teenata tuumara, baamu. A%{:Ohongaho biiri erake abi botoma gootoota oke ana namae ngausa eeteqake qupi tapariho nakuta paha biiri temu gootakoi oonihe bamu abi gootoraiho isaki naataquiqi hiiremi nana nookata. F$9Qesai qooroqi noo oberake hiireqi hiireta, Abi oi hee, b#=8Oi abi samanei noke qomaqoma hiireta, oohihe nokoho noo totohoi teqaha teenata tuumara. ")7Qate dzube abi bosabosa ma batabidza abi mimi nokoi gama Dzesuke teetare hiireqi noho mee ma obera hiire qaaqi teqaha oho mee saridzara. q![6Obetemi Peetoroi Dzesu ipitotoqi dzube abi minaho repa nakuta qeemaqi sogimoho torota eepa agima oota. * M5Qate abi hoho oi Dzesuke dzeima dzube abi minaho torota biranatemi dzube abi bosabosa ma abi mimi ma qetaqeta abi nokoi gamaqa noho quba ota ttutturateta. }2Dzesui oke hiiremi, tumakhameto nohoi gamaqa Dzesuke qaate sakaba tuumami ana Marekoi khata tuipanoma ooqi Dzesuke iihami abi hohoi ao anake karabetareiqi tuipa nahoke uumami ana habanake atti tuumata. BATABIDZA TUPUTA DZESUHO MEE MA OBERA HIIRETA 4mS1Saninoke anai biirita nike banaite qaimi nike teqaha anake karebete qaarara. Oonihe, sinabidza noota qeetemi ooraiho isakita quba eranomai biranataridzonita isanate. Oiqi hiireta. MAREKOI KHATA OOQI TUMAKHAMETOMA NOKO SAKABATA "=0Qagaumami Dzesu abi hoho oke pobi hiireta, Guume abi teeke karabetaquho isakita nike qaa dzube ma taangama anake karabetare baaqorai mae? Nookare. B}.Hiiremi nokoi Dzesuke karabetemi, tumakhameto qesa sigiqata qoorota nokohota teei qaa dzube nomeke dzeimaqi dzube abi minaho kokora abi teeke teeteqi toma gee nohoke dzooto qagaumata. /pY-Oke bosata hiiretanita Dzutai baaqi Dzesuke dzaga boboto kanabeteqi eraiqi hiireta, Mai name, dzoobe. -S,Obete Dzuta gemagema abi noi ago bosata abi hoho oke suu ma pai mootoqi hiireta, Anai abi kanabetaqu oioni. Noke nike karabeteqa bage eete noke aima tuumare. ;o+Qate tuerebehota tee, Dzuta, noi dzube abi bosabosa ma qetaqeta abi ma abi mimi nokoho neta abi hoho teeke saridzemi nokoi taanga ma qaa dzubeke aimaqi Dzutama gama baata. O*Nookao, Abiho Isaki anake ao kahos abiho botota moosobita qoridze napa tuumare. Mooro! Abi anake geema moosobi noi ao erata baabe. Oiqi hiireta. DZUTAI DZESU KANABETEMI IBO ABI DZESUKE AIMATA )Obetemi noi tuumaqi, paha baaqi nokoke pobi hiireta, Nike uraira meeqi qidzanatoraidzo? Oionita bodza ao bamu naate. J (oi nese nokohoi sidzobetemi noko noo apeke noke pobi hiibarota? uc'Hiireqi Dzesu paha qeema pupu hiireqi teena oke hiiroramuti burisi eete baa moomi noko paha meeqoota, mS&meera nikeho samake teetemi nike toronaho kabira naatainoho quba ao bakena geemaqa pupu hiirorare. -S%Hiireqi noi qori baa moomi nokoi meeqoomi noi Peetoro pobi hiireta, Siimo nii meebo? Bodza hoteqake nii eehahaqake oorare bitta eete mae? Nikeho dzo ooraihe, c?$Hiireqi noi totoho nometa hee, Aba, oi Mai name, quba minaraho beedzae niiho toro ooraita bameho khoru erake nii naho neta aimare. Oonihe naho qupa hiibarori oi bamuhe, niihoi hiiremi ooraiho isakita biranatare. {o#Oke hiireqi noi gattiqa qeemaqi ttokata uhesaroqi tete apeta oho bame potti biidzaqu oho qiri eete pupu hiireta. w"Ququimaqi noi hee, Qupa nahoi bame minake eeteqi ana suqobire. Oonita nike erata roqoroqo ma sahasahama oorare. p Y!Oke hiireqi noi Peetoro ma Dzakopo ma Dzohane nokoke dzeima qeemaqi attiuboubo minake eete ququimata.   Ttoka teeho dzapa Gesemane ota Dzesui biranateqi tumakhameto nomeke pobi hiireta, Anai pupu hiibakoita nike erata habese oorare. y kHiimi Peetoroi bedzabedza eete erake hiireta, Eehe, anai niima naka esese baataqu kaqa. Oonihe ana bamu niike raraku biidzaama naataqu. Hiiremi noo teena oke tumakhameto gama pobi hiireta. DZESUI GESEMANE DZOOTA PUPU BAMENOMA HIIRETA . UHiimi Dzesu noke pobi hiireta, Idze! Poiqa nee ungapa qupi eserike noo hiibaamake ao qupi taparike nii anake raraku biidzaama naatakoi. Oke ana bamu nii ikobetaqu. Hiiremi Peetoro noke pobi hiireta, Nokoi gamaqa niiho nookami qanganataqu kaqa. Qate naamae bamu niiho nookami qanganataqu. hIOonihe, anai baata neta qoridzeqake paha nikeho bosa qooroqi Garirea habaho isakita tuumakoi. *MTuumaqi Dzesu nokoke pobi hiireta, Sinabidzata qeeteta oi hee, Ohongai sooparake teetemi sipisipi sakabakoiqi hiiremi ooraiho isakita nike gama sakabakoi. Y+Hiire qaateqi, noko hasa naa teeke hiire biranateqi Oriba torata tuumata. =sQate ana bamu paha eka mee eraho oba muunaquhe, Ohongaho pobi biranatemake oke ana usaqeke muunakoi oke ana meeke nike pobi hiire. PEETOROI TUMAKHAMETOMA DZESUKE PAPATAROTAHO NOO a;Muuhimi noi noko eraiqi hiireta, Dzuu nameke minaraho quba poro tongo era saqore. c?Hiireqi noi khoru oke aimaqi Ohonga dzoobe hiireqi noko moitemi noko gamaqa ota muunata. #?Hiireqi nokoi patta muunoqi Dzesui dzobadzoba teeke aimaqi agoago eete oke qooto nokoke moiteqi hiireta, Erai mee nohoho isaki oonita aima muunare. $ANookare, Abiho Isaki quba qeetemi ooraiho isakita ana baatakoihe, apei anake geema mootaqu, Idze, noho torota quba bamenomanipamu biranatakoi! Pai noke dzoomaama naatapuko noho quba isanatarota. Oke hiireqi noi Dzutaho khooba paanaiteta. DZESU QUPI POSA USAQE TEEKE PAANAITETA wHiiromi noi nokoke hee, Tuerebe nikehota teei anama naka ttuba teenaqata poinqanipamu patta giima muuhibi abi oioni! Hiiremi nokoho ttidza qanganatemi teena teena nokoi noke hee, Oi ana oni mae ape? Oiqi hiimi teei hee, Ana oni maeiqi hiireta. ~7kiridza oho patta muunoqi noi erake hiireta, Nikehota teei anama nakai ttaike patta muuhibi noi ao anake geema mootakoi oke ana bamu nike ikobetaqu. H} Qate ete biiremi Dzesui Tuerebema noko ota ttutturateqi, E|Hiiremi tumakhameto nopo tuumaqi nagapa qibata peiteqi Dzesu nopo pobi hiiretaho isakita saridzeqi ota ingonaho kiridza roibeteta. DZESUI NOKOMA KIRIDZA MUUNOQI DZUTAHO KHOOBA PAANAITETA {Hiiremake suruho heena mina noko ttarita mootomi oorai suruho oke noi nipe banaitemi nipe ota napame quba roibetare. Oiqi hiireta. Wz' Hiiremi, noi tumakhameto eseri nomeke dzoobireqi hee, Nagapa qiba ota nipe peitemi abi oba mangi mina aimanoma noi nipeke saaridzeqake nipe noma gama tuumare. Obete noi dzuubaqu ota nipe naga oho maikhatake hee, Banaita napahoi hee, Ingonaho qonoqono oke ana tumakhameto namema gama muunaridzonita oho aabe suruhoi kaqaniqi hiibare. yvxe Qate bookha muunaridzoho dzuma naatemi oho qupi bosabosata nokoi ingonaho kiridza dzubetomi tumakhameto nohoi Dzesuke qasa hiireta, Nii dza eete hiiremake nanai ikata tuumaqa ingonaho qonoqono oke urai eetemi nii ma napai muunaqu? Fw Tuumami noko noho noo nookaqi qaki eeteqi Dzuta oho ttuma moitakoiqi hiireta. Hiiremi Dzutai Dzesuke geema mootarota oho pui qiri eeteta. DZESU HIIREMI TUMAKHAMETO ESERI KIRIDZA ROIBETETA v5 Dzesui oma oho qamuni hiiremi, tuerebehota tee Dzuta Khariottaho nena, noi dzauba eete Dzesuke geema mootareiqi dzube abi mimiho toro tuumata. puY Oonita ttoka ma haba ika ma ikata qesa ma nike sinabidza hiibaqu ota paha atapai erake eete oho pobike nike hiiremi nookakoi. Oke ana meeke nike pobi hiire. Oiqi Dzesu hiireta. DZUTA KHARIOTTA NENAI DZESU GEEMA MOOTAREIQI HIIRETA 5tcQate atapa eraho torota ooriho isakita noi quba bagenoma anake eetemi oorai. Anake abi qurabiremi ana qoridzaqu oohoke noi qupadzomaqi naho samata oba erake suraite. 2s]Abi habana nokoi sau samane nikeho torota ooraimi, bodza nikemae qupadzomaquta nike nokoke hoobidzareiqa hoobidzakoi. Oonihe, anai bamu nikeho toro bodza mina qaaraqu. 9rkHiireqi nokoi atapa oke hiimota minake eeteta. Hiimotomi Dzesu hiireta, nike qaata! Naane quba atapa oke dzakidzaki eetaqu? Noi naho irita obaoba bagenoma teeke eetemi oorai. pqYTeei oba oho ttuma quba hiiremi biranatapuko ao kina 60 naatemi oke abi habanake moitemi isanatarori. pGesubiremi Dzuta ma karai dzaubadzauba irita gunugunu hiireqi hiireta, Naane quba oba uranoma erake sepeke perebiremi bamu naate? o3Obete Bettania nagapata ooqi Dzesui Siimo abi pottomunoma noho nagata peite patta muunota. Qate atapa teeho arabasta omaho mangi teei oota, oho oba mee ura moromoronoma oomi oho ttuma mina. Oonita mangi oke atapa oi aima baaqi huhuite oba oke Dzesuho qibata gesubireta. "n=Oonihe, nokoi hee, Abi samane qaa qupadzomainoho quba napai eto noke dzumata teetainoiqi hiireta. ATAPA TEEI OBA BAGENOMA DZESUHO QIBATA SURAITETA Nm Obete Ingona dzuma, ma abi bookha ngoru muunaridzoho dzuma, oi qupi eseriho nakuta biranataamake oomi dzube abi mimi ma qetaqeta abi nokoi Dzesuke teete kebaitare hiireqi oho gunu ma naru hiireta. l/ %Qateqa anai nike pobi hiibi noo teena oke ana minarake pobi hiire oonita nookao, nike gama iso keke bakena geema qaarare, oke Dzesu hiireta.okW $Oi nike eto meeqomi noi bukhittidzake baaqa nike oonomake moorainoho quba bakena geema qaarare. =js #nike qupadzomami nagaho maikhata paha burisi eete baabaqu, oi surenani, mae saubaponi, mae iihai dzuridzarini, mae saunabake baabaqu? Oho bodzake nike ruumenita bakena geemorare. Ni "Oho tete erake eete oorai. Naga teeho maikhatai naga nome qaasuqa kokora abi qesa nomeke baura pattabete moiteqi naga sooparake hee, Nii bakena geema qaarareiqi hiireqi haba kharata tuumami, Uh# !Oonita biranataqu bodza nike ruume naateqi roqoroqo ma sahasahama qaarare. g! Hiireqi Dzesui hee, Qate, bodza ma sau oohoke abi oni mae qusuho angeroni mae Khata ana, napai gama ruumenihe Mai teenai oho gesina. f{ Qusu ma ttoka oi meeke uubakoi oonihe naho noo oi bamu uubaqu. Oiqi hiireta. NAGAHO MAIKHATA BURISI EETARIDZOHO QAHURA se_ Dzuta abi nagarai bamu naataamake ooraquta quba oi gama biranatakoi, oke ana meeke nike pobi hiire. dw Oho qesa quba samane ana hiire oi biranahima nike mooqake hee, Oi dzamoqa naasubiqi ao naga pouqata ooraiqi hiibare. 5cc Hiireqi Dzesui hee, Qate ee dzuhano qahurake nike nooka qupadzomare. Sama nohoi kebakeba naateqi sumana usaqe teetemi nike hee, Tii bodza dzomonoke ooraiqi hiirorai. Mb Ana biranateqa angero nameke dzoobiremi tuumaqa abi dzapa hiiretake nokoi totaqi ma totaqi, qusu ma habaho moira neta ttuttuitakoi. Oiqi hiireta. ABI BODZA RUUMENIHE DZESU OKE DZUNA EETA MOOTOTA wag Rubabetemi anai Abiho Isaki ooqi bodza ota peretabita beedzae ma koina minama biranahimi noko moorakoi. Q` taama qusuta uuba perebami qusuho beedzae ma tatanga gama rubabetakoi. }_s Hiireqi Dzesui hee, Obete uuba ma sakaba oho totaqita qusuho ete qupi sooromake dzasidza baibudzaama naatemi, F^ Kiristu oberaobera ma too abi oberaobera samanei biranateqa Ohonga abi qesa uhutotake nokoi mainata dzeimare hiireqi mumure ma obaoba obera samaneke mootakoi. Aoke ana nike quba samane eraho pobike hiiremi oorai oonita nike ao bakena geema qaarare. Oiqi hiireta. QUBA ATTINOMA BIRANATE SOUBIREMAKE DZESU BIRANATAKOI ]  )\K Oonihe, bodza ota teei hee, Moorare, Kiristui erata ooraiqi hiibaqu, mae hee, Moorare, Kiristui ota ooraiqi hiibaqu, hiiremi nike etoqa oho noo nookaino! C[ Ma Ohonga Soopara bodza oke hoteitaama naatapuko abi ma quba samane oi baamunipamu naatarori. Obete Ohongai qesa dzapaqi uhutota noi nokoho quba dzasa eeteqa bodza oke hoteitakoi. Z  Oi Ohongai khoobanipamuta quba korabetemi uuba ma sakaba sohoroqi biranate baaqoraihe, ipita quba bamenomanipamu biranatakoi. JY  Oonihe, quba oi tamaho bodzata biranatainoho quba pupu hiibare. mXS Ma bodza ota khameto qurana ma amenana ooraiho paimane, nokohota bame minanipamu biranatakoi. nWU Mae teei dzoota ooqa eto paha burisi eete nagata peite ttoba ma sasa nomeke aimainohe, ao sakabare! rV] Nookare. Teei naga totaqita ooqa eto totaqi temuta qeemaqa quba qesa aimainohe, ao sakaba tuumare. XU) Hiireqi Dzesui hee, Qate, isaita abi, nike qupadzomare, quba peranomake biirita upubiremake rubenga biranatemi nike mooraqu, oho bodzata apenei Dzutea habata ooraqu nokomae ao sakabaqi torata tuumare. GT Oi nike naho dzairamane oomi abi samane nikeke ibo eetakoi. Obete ape ma apei peperataamake qaaraqu nokoke Ohonga ingonaitakoi. Oiqi Dzesui hiireta. ABI HEME MA BAME MINA SARIDZAROTAHO NOO QS Oi nane teei noma nomeke baataquho quba mootakoi. Ma mai teei khata nomeke oho isakita mootakoi. Ma khameto oho qesa maimane paimane nokomeho ibo eeteqi nokoke teete baataquho isakita mootakoi. R Ma noko nikeke toronaite batabidzareiqi mootoma, nike etoqa bosata hee, Napai ikaqi hiibaquiqi hiibaino. Oi nikeqeke bamu hiibaquhe, Qaheuba Sumasai hiibakoi. Oonita Qaheuba Sumasai bodza ooqata nike pobi hiibaqu noo teena oke nike nokoke pobi hiibare. cQ? Oonihe, nagapa samaneho abiho torota sinabidza erake hiibaridzoni, qaataquho tete baamu. P5 Hiireqi Dzesui hee, Nike korabete qupadzoma qaarare. Nokoi nike batabidzareiqi noo ma qaata mootakoi, ma sinabidza guhuta nokoi nike buribaroke teetakoi. Ma nokoi nikeke ttoka ma habaho soopara ma abi qiba samaneho pengata mootomi nike ota naho khooba hiire paanaitakoi. wOg Oi abi tupu maina paina ma haba ma nagapa maina paina oho abi qesa koo ma taanga eetorakoi. Ma haba qesa ota tumu samane biranate qaarakoi. Paha seebe minai biranatakoi. Oonihe, quba oi gama heme ma bameho sohosoho kekenita minanatakoi. 2N] Qate qaa biranataquho noo ma qaaho qamodzamodza oho noo samaneke nike nookami oi gama biranatakoi. Oonihe, oho ipi uhubaamake qaama nike etoqa oho attike eetaino. eMC Oi abi samanei dzapa nahota baaqi hee, Anai Kiristu oniqi hiireqa abi samaneke ikobetakoi. qL[ Hiiremi Dzesu oke rerengi eeteqi hiireta, Teei eto nikeke ikobetainoho quba bakena geema qaarare. nKU Quba samane oi bodza apeta biranataqu? Ma oi biranate soubidzaquho qamodzamodza ikanoma biranataqu? J9 Qate Dzesu ipita Oriba torata habese biiri dzaga bobotomi Peetoro ma Dzakopo ma Dzohane ma Attereo nokoi seiqake noke oho noo quba qasa hiireta, }Is Hiiremi Dzesui erake hiireta, Naga mimi nii moo hasa hiire Mae? Nookao, naga oke gootoqi oma qesa hee ma heeta mooto soubireta oke abi qesa paha aima biire bamuitemake naga oi ngaura naatakoi, oke hiireta. UUBA MA SAKABA SOHOBAROTAHO NOO (H K Oonita Dzesui Ohongaho biiri qaasuhimi tumakhameto nohota teei noke hee, Banaita name, oma qidzama noko biiri mina erake gootomi ooraike nii moorare. Uububuu! WG' ,Oke ana meeke nike pobi hiire. Oi noko gamaqa meupu nokomeho neta aima ota biiroraihe, atapa erai seebe nomeho neta quba gamitti noho torona oori oke gamaqa takurata biire bamuite. Oiqi Dzesu hiireta./FW +Oonita Dzesu tumakhameto nomeho quba hiireqi noko pobi hiireta, Ttarumi habana erai quba takurata biire oi abi samane oho takurata biiroraiho isaki gama riite. uEc *Oonihe, ttarumi pai habana teei baaqi oma dzuunoma ttimuna eserike ota biiremi toea teenaho isaki naateta. GD )Dzesui bodza teeta moomi qesai Ohongake ttuma moite qaataho mauba totaqita habesemi abi samane oho takurata biiromi noi moomi abi ttuma minanoma samanei oma mina oho takurata biirota. )CK (mae noko ttarumiho kapurake aima muuna bamuitaqu, quba samane oonomaho dza quba minake noko eetorai. Oonihe noko sama nokome gimutta eeteqi pupu kharakhara sepeke hiirorai. Oho ipike noko quba bamenomanipamuke saridzakoi. Oiqi Dzesu hiireta. TTARUMI PAI OMA MUSAQI NOMEKE OHONGA MOITETA tBa 'mae noko sinabidza guhuta habehabe bosabosata habesaqu, mae hoo ma patta tuputa noko teka qidzake aimaqu, |Aq &Ma hibahiba nometa noi noorake hiireta, Nike qetaqeta abiho tete potti biire qaarare. Oi nokoi quba eranomaho dzake eetorai. Nokoi sasa khara kharerepo qoomaqi tuumaqu, mae abi samane ttuma eetoraiho soobadzata nokoke dzoobe hiiremi nookaqu, s~~?}}S||l{{{Izyy2xpww vVuuYaXXWVzUOTT(S7RQQPt==z<Oonita hiidzo, nike dzapa bamu, ma mutu bamu oho qubake anai nikeho isaki etteimami mari naatemi keuma biidzakoi. s5_Nikeho baurake ana nookami oi eepa bamu, ma dzapa bamuhe oi oho takurata oorai. Nike eehaha naataamake kebai keke oorapuko oi gattiqa isanatarorihe nike ao eehaha naate eepaho isakita ootati qaate kebaratemi anata isanataamani. 4!Dzesu Sooparai anake hee, Qateqa Dzohane, nii poiqa nagapa Raottikeaho oko ma boto tupuho qaru abiho quba geerake qeete dzoobiremi tuumare. Hee, Anai ape bahe Ohonga mosomoso Maikhata, mutusa qidza meenipamu, idzoidzo, ma isere nahoi paha idzoidzonita nookare. 23] Noo teena oke Sumasai oko ma boto tupu minarake pobi hiiroraita tomanomai nookare! Oiqi Soopara minai hiiremi anai qeete. RAOTTIKHEA ABIHO DZAIRA PEPA DZOHANEI QEETETA 2 Oonita teei torona gama suqobidzaqu noke ana Ohonga nameho biiriho suba hiiremi teei bamu noho habara eetaquhe noi oho nakuqata keke qooro tatanga naate qaarakoi. Oi ana dzapa usaqe name noho irita mootakoi. Ma Ohonga nameho dzapa ma Ohonga nameho meusu nagapa Dzerusaremu qusuta biranatorai oho dzapa pobinoma oke gama suqobidza abi noho irita suutomi bagenoma naate qaarakoi. 1' Oonita ana bamu hairi eetaquhe ao baaqa oho papara nikeho qibata dzaamotakoita eto nike peperatemi papara nikehoi qesaho pobi naataino. 60e Oonihe nike naho noota battigara naatoraiho qubake ttoka ma haba minaraho abihota torona mina biranatemake ana nike beedzaenomaitemi nike ota isanatakoi. Oonita anai nikeho dza minake eetoraike Dzuta abi nokoi qupadzoma quba ana hiiremi nokoi baaqa nikeho torota subate dzapa nikehoho hasa hiibakoi. +/O Qate Iibadzaho tuputa qesai nikeho bisata qeemaqi hee, Nanaio Dzuta abi meenomanita nike nanaho noo qusubaitareiqi hiiroraihe nokoi obera noo oke hiirorai. e.CAna naamae nikeho quba tete geemata. Geemami teei oke siibaquho isaki baamu. Oi ana moomi nike teqaha dzapa nahoke ai siginaitaranihe naho nooke nike gattiqa beedzae eete qusubaiteqi baura qidzake eetorai, dzoobe. -'Soopara minai paha anake hee, Qate Dzohane, nii paha nagapa Pirattepiaho oko ma boto tupu oho qaru abiho quba geerake qeete dzoobiremi tuumare. Hee, Anai Dzakapa meenomanipamu oonita agobake Tabitiho eema ma khatai noho tete kaame aimakoiqi hiireta naru oho mee oi naho botota oorai. Oho qubake anai tete siiremi teei bamu geemaqu, eo ana tete geemami paha teei bamu siibaqu, oonita nookare. /,WTeena oke Sumasai oko ma boto tupu minarake pobi hiiroraita tomanomai nookare! Oiqi Dzesu Soopara hiiremi ana qeete. PIRATTEPIA ABIHO DZAIRA PEPAKE DZOHANEI QEETETA 6+eAbi oonomai meeke ttoba khabanoma dzapiremi anai bamu dzapa nokohoke qaraqaraho geeta dzamutaquhe Ohongaho penga ma angero nohoho pengata dzapa nokohoke mee hiibakoi. ]*3Meeke Saattiho oko ma boto tupu nikeho bisata abi teena teenaho oora ma qaarai makaamake oorai nokoi dzapa pobinomanita noko ttoba khabanoma dzapireqa anama nanai minaraho neseta sarai teenai keke oorakoi. )5Oi ana biranataqu bodzake nike ruume. Oonita eto nike meerata oomi saridzainoho qubake nike toma tiite nookaqa sahatete ao qupa burisi eetare. x(iOho quba sahateteqa isaki gattiqa nikeho torota baataamake oorai oke hairiamake tukutoqa baurake eehahaitare. l' SDzesu Sooparai anake hee, Qate Dzohane nii nagapa Saattiho oko ma botoho qaru abi noho quba geerake qeete dzoobire tuumare. Hee, Sumasa (sebeni oi sipi teena susupu) naho torona oorai. Ma anai taama sebeni (oi oko ma boto minara) nikeke gama boto dzooma ooraita nookare. Anai nookami nike hee, Nanai qaraqaraho dzapa pobinomaniqi hiiroraihe baamu, nike batabata samanomai oorai. Oi Ohongaho pengata nike baura qidza samaneke qere biire ao peeota aimarorihe naane quba qaatemi oorai? 0&YOi ana hiiremi nike iihai taamaho qesa naate dzadzanomanipamu naatakoi. Teena oke Sumasai hiiroraita oko ma boto tupu nike gama susupu noo oke nooka qusubaitare.%D$Oi teeho bahe qetaqeta teei hee, Abi ttoka qapuke huhuitorai oho isakita (Dzesu) noi bise baisema abike soopara eetorakoi. Oiqi qeetemi ooraita naho mai anake oho isakinomaitetaho tomidzake nike oho qesa abi mimiho koo beedzaenoma aimaqa ooma abike pobipobiitemi basesanomai ttoka qapuho isakita huhunatakoi. #Oi nikei ota peperataamake baura nahoke eete soubidzaquko nikeke ana geebanomaitemi nike abi tupu samaneho soopara naatakoi. L"Teena oke nike qere biire qaamake anai biranate oho ipi moitakoi. J! Oi Ttiattira nagapata dzotata qusubaitoraiho ttari oberai nikeke hee, Nanaho gesina kosidzonipamu ooraita nike nokanoka oke nanaho torota aimareiqi hiirorai. Oonihe oi Iibadzaho pobi naatemi qesa ma nikei oho baike hiiroraiho qubake anai bamu paha bame teeke nikeho irita mootaqu, oi nike ao baura qidza samaneta oorai. m SOonita anai qoberoba oho khametoke teetemi baatanipamuke eetemake naho oko ma boto tupu samanei oke mooqa hee, Oo Meenipamu Dzesu Sooparai abi napaho dza ma rumubake toronaiteqi oho isakita ipi ma ari moitoraiqa hiibakoi. NOho qubake ana atapa oho isakike qoorobiremi basata pirupara minake eetakoi, oi apene paha oho kahosanoma naatorai ooma gamaqa. Oonihe hairiamake qupa burisi eete tete oke qaataquko ingonaitakoi.  Qoberoba atapa oho isaki oomi anai hee, Nike qupa burisi eete oonomake qaatareiqi hiire qaimi nike ikaqi basesa eetorai? KOonihe agobake qoberoba atapa pasenanome Dzesabe noi Isiraeho dzube abi ikobete qaata oho isaki teei nikeho bisata qoberobaho patta biraiteqi hee, Ohongaho tooi eraiqi hiiroraiqi hiiremi naho baura abi qesai ikaqi qohare ota qeemaqi pasena oho ttaike muunorai? Teena oi nikeho bisata oomi anata kahosanoma naatorai. 5Ana nookami nike ai tataumaqi kokoranoma naate baura qidza sohorota. Sohoroqi battigara naate baura qidza samanenipamuke paha eetorai, dzoobe. )Soopara minai paha anake hee, Qateqa Dzohane nii paha pepa erake Ttiattiraho qaru abiho quba qeeteqa dzoobiremi tuumare. Hee, Anai Ohongaho Khata nese nahoi mohimohi eepanoma, qate oko nahoi barasi hihihinoma oora ma qaara pobitorainomanita noo naho erake nookare. iKOonita toronaho suqobidza abiqake keke ana dzukudzukuta patta dzubina mekenoma moitemi muunakoi, ma ana oma khabanoma dzapa siriha ooraike noke moitemi noqai oho naru qidzake qupadzomakoi. Teena oke Sumasai oko ma boto samane nahoke pobi hiiroraita tomanomai nookare! Oiqi hiiremi ana Dzohanei qeete. TTIATTIRA ABIHO DZAIRA PEPA DZOHANEI QEETETA 5cOho qubake nike ao qupa birisi eete tete oke pobitare. Pobitaama naatemi anai baaqa qaa dzube naho toona oorai ooma nokoke rubengaitemi nike nokoho tti ma ttaka hiibakoi. mSNii Isirae abike sengibetareiqa qoberobaho patta biraite pasenaho teteta nokoke qoqopa eetemi ota dzuubakoiqi hiireta. Qate Nikoraoho ttari oi oonomaho tomidza naatemi nike nokoho noo bai hiibaama naatemi anata qanga naatorai. !Oonihe nikeho bisata Nikoraoho ttari qesa biranatemi nike ikaqi nokoho totohoke nookorai? Oi agobake Baraqamu noi Barakike banaiteqi hee, F Meusu nagapa nikehota Iibadzaho qoberoba huba haba biiremi gamaniho poro qere oho bisata ooraihe nike oho goottae eete naho dzapata atimaqi noho noo qusubaitorai, dzoobe. Ma naho qaupuqaupu abi Attipa noke nokoi nagapa ota eepama dzooromi baatemi nike te oho qubake ququimara oke ana nookami ooqata isanatorai. ^5 Soopara minai paha anake hee, Qate Dzohane nii paha Nagapa Pegamoho qaru abi nokoho quba noorake geeta qeete dzoobiremi tuumare. Hee, Apeho toota dzube qaanoma kakanomai keke biranatorai oi ananita nookare.  Oonita teei peperataama naate baateqa noi bamu ipi bodzaho baata tatangaho kabira naataqu. Teena oke Sumasai naho oko ma boto samaneke pobi hiiroraita tomanomai nookare! Oiqi hiire qeetare. Oke hiiremi ana Dzohanei qeete. PEGAMO ABIHO DZAIRA PEPA DZOHANEI QEETETA #? Iibadzaio qesa ma nikeke toronaiteqi sutasutata mootoqi bodza tteniho isakita nike heme bamenoma moitemi nikehota qesai baatakoi. Oonihe eto heme oho quba iiha ma dzoobidza eetaino. Baatareiqa baatakoi hiireqi nike battigara naatemi ana qaraqaraho barei nikeho irita dzeebidzakoi. 7 Nike quba qesaqesaho dzore naate kaipota oorai oke ana gesina, oonihe sinabidza ma tete oho meupui nikeho torota oorai oke eto ruume naataino. Qate qesai Saataho abi naganihe sepeke hee, Nanaio Dzuta abi meeniqi hiireqi nikeke qomaqoma samaneke hiirorai oke ana gama nookorai. ^5Qateqa Dzesu Soopara Minai anake hee, Poiqa paha noorake Simunaho qaru abiho quba qeete dzoobiremi tuumare. Hee, Anai bosata baatetanihe paha eehaha naate ooraita apei ipi ma bosa bahe ana naqenita nookare. B}Oonihe apenei torona oonomake suqobire qaaraqu abi nokoqaho qubake ana tete geemami nokoi Ohongaho dzoo qidzata qeemaqa qaraqaraho ee mee muunakoi, teena oke Sumasai naho oko ma boto nikeke pobi hiiroraita tomanomai nookare! Oiqi qeetareiqi hiiremi ana Dzohanei qeeteta. SIMUNA ABIHO DZAIRA PEPA DZOHANE QEETETA 3Qate Nikoraoho ttari pasenanomahoke hiire: nokoho teteke nike goottae oi mee, ana naamae oho goottae minanita ooqata nike gattiqa isanatorai. POonita nike ota haratete ooraiqi ao qupa burisi eeteqa paha dzasaho teteta qeehiqa oho kokora baura eetorare. Oke eto ruume naate eetaama naatemi ana qeemaqa dzongi nikehoke oho tekata karabetaino. - SOonihe nike bosata ai tataumaqi dzasaho tete isanate iiha qaatahe ikanomake eete poiqa abiho dzasa ruume naatorai, teena ooqaho quba anai nookami isanataama.  Ma nike dzapa nahoho quba kaipo mina saridzeqi te oke nookami qanga naataranihe paidzasuiqi pekhure teetorai oi gama qidza.  }Oora ma qaara nikehoke ana gama gesina. Oi nike baura qidzata peperataamake battigara naatorai oi bagenoma. Oi ikoiko abi qesai nikeho bisata biranateqi hee, Nanai Kiristuho qaru abi ooniqi hiiremi nike ikoiko nokohoke sigumami paana naateta.   Hiireqi Dzesu Soopara mina noi anake pobi hiireta, Qate nii Epesoho qaru abi noho quba noorake qeetare. Hee, Dzoobe, anai taama sebeni nikeke boto dzoomaqi goriho dzongi, oi tupu nikeho, oho bisata anai tuuma ma baaba eetoraita naho noo erake nookare. k  QQate goriho dzongi sebeni ma taama sebeni nii naho botota moori oi qahura oonita oho meei era: Dzongi sebeni oi sinabidza tupu samaneho dzare, ma taama sebeni oi qaru abi nokohoho dzare gama susupu oni. Oiqi hiireta.| sOonita quba nii ao moori ma quba biranatare boobi oke nii poiqa moohiqa oho isereke iso keke ttarita qeetare. E Meeke ana bosata naamae baatetahe paha eehaha naate qaraqara qaarakoi. Oio mee oonita apenei baataho tuputa tuumaquni mae ota tta eetaqu oho kaame oi gama naho botota ooraita qupadzomare. ` ;Noke ana oonomake mooqi oko toro nohota taate baataho isaki naateta. Oonihe noi boto pobi nomeke naho irita mootoqi hiireta, Eehe, anaio ipi ma bosanihe nii eto atti eetaino. Anai baataho bahe, qaraqaraho maikhata. / YMa noi taama sebeniho isakike boto dzooma oomi nese ma pati nohoi ete koinaho tomidzanipamu. Qate too nohota biranahita oi dzube qaanoma tee, kakanoma keke oni.  Oko nohoke moomi barasi hihihiinoma, eepa qaitoraiho qesa, qate totoho nohoi oba sasa minai taate rururuitoraiho isaki oni. s aMa qiba gee nohoi khabakhabarinoma oroubaho tomidzani qate nese dzadza nohoi eepa koinaho isaki oni.    Oke hiiremi anai hee, Apeho totoho oniqi hiireqi burisi eete moohimi abiho tomidza teei oho bisata qooro oomi goriho dzongi sebeni rome biire oota. Oonihe sasa nohoi kharanipamu oko karata oomi siihu tobe sumanoma, geeba minanoma teei noho hobisata oota.     Hee, Maqa, nii poiqa moo nookaqu oke korabete geeta qeeteqa oke naho oko ma boto tupu sebeni ma minarahota dzoobiremi tuumare. Oi nagapa Epeso ma Simuna ma Pegamo ma Ttiattira ma Saatti ma Pirattepia ma Raottikhea ma minarata oorai nokoho quba dzoobiremi tuumare.  ) Qate hiibi, anai dzuma teeta neseke qooroqi nookami naho tumeta suu ma inabiho isakita totoho minanipamu teei biranateqi eraiqi hiireta. v~ g Dzoobe dzairamane, anai Dzohane nikeho nane oni. Bosata anai Ohongaho pobi naate Dzesuho isere qidza mooto tuumaqi Epeso nagapata biranateta. Biranatemi kaipo nike ma napaho irita peitetahe napai peperataama. Oonita anai Ohongaho noo iso keke ota hiiremi ttoka abi qesai naho goottae eete anake hotou biireqi Pattimo suunga erata mootomi oho sutasutata oorai. } 'Napaho Soopara minai hee, Anai ipi ma bosa, agoba qaabi oorai qaarakoita anai ape bahe Kupina Eepanoma kekeni, ooiqi hiiroraita nookare. Ipita Dzesu Sooparai perettabita gagabero kukubihimake abi minarai nesema moo sahatetakoi. Abi noke teeteta, oi ttoka ma haba samaneho quni ma mani ma gama susupu, nokoi noke mooqa tti ma areare hiibakoi. Oore, oio meenipamu. ABIHO ISAKI DZESUKE DZOHANE MOOTA | ){ MOi nopoi keke bahe Dzesu Kiristui Ohongaho noo qaupuiteqi napaho quba dzasa minake eete napake kahosaho ekata saqobareiqi dzuu nome perebireta. Perebireqi baata neta bosa qooroqi napake pobi nometa mootomi napai Ohonga mai napameho sinabidzaho ttiihu barabara abi naate oorai. Oi Kiristui oke eesuqi paha ttoka ma haba minaraho abi mimi nokoho Soopara mina naate oorai. Oke qupadzomaqi napai beedzae ma dzapa pobi nohoke qusubaite qaraqara qaarare. Oio meenipamu. Oonita noi Ohonga Mai ma Sumasama ttaike dzoobe hiiremi nikeho qupa kebaratare. z 0y [Oionita sinabidza tupu sebeni Asia Gattiqaho habana oorai nike minaraho pui naate ooraita nookare. Sumasai baura minaraho khooba (sebeni) ooqi Ohongaho poro qereho patita baura eetoraita Ohonga agoba oorai baa qaarakoi noi Sumasama nopoi nikeho dzoobe hiiremi hasu ma keba oi nikeho naate. *x OOonita noo qeetemi oorai oho mee ao biranatakoita apenei isaitaqu ma nookaqu ma roibetaqu nike korabete qupadzohiqa oke eetare. OHONGAHO DZOOBE MA KANAKANA -w UOonihe oi isere sepe bahe Ohonga Mai ma Dzesu Kiristu hiireta ma quba samane paanaiteta oke ana nese qoohiqi mooqi roqobeta minake eete gama ttarita qeetemi oorai. v Dzoobe Dzairamane: Quba bamenoma qesa ao biranatare boohimi Ohongai noo erake Dzesu Kiristu moitemi noi oke baura abi samane nomeho quba paanaitareiqi Angero nomeke dzoobiremi oke gama Ohongaho tuhotuho (ma sutasuta) abi Dzohane anaho quba paanaiteta. u:Oionita Dzesu Kiristuho baruna heena nike ma napaho irita qaaqa gisi napahoke soopara eetorare. Aipo.Anai PauroptY:Qate Kaisaho kokora abi ma kara erana oorai, nokoi oho qesa nikeho quba qaki naate noo dzoobire. s/:Qate qesamane nahoi erata nikeho quba dzoobe hiire. Oonita nikehota apenei Dzesu Kiristuho pobi naate oorai nokoke gama iso keke dzoobe hiibare. ^r5:Dzoobe, Ohonga mai napameho dzapai poro kiranoma naate qaarakoi. Oi meenipamu. q#:Qate nikehota quba bamu naatemi erake qupadzomare. Dzesu Kiristui iisu minanoma dzapa pobinomanita Ohongai ota paha nikeho pati qohatakoi. 1p[:Epaparotitoi nikeho qonoqono abinike aima baami naho iisuta peitemi ana poiqake isanatorai. Qonoqono oho ura Ohonga nookami bagenoma mekenoma, nohota isanatorai. o':Oonihe anai te naamae qonoqono ooho dzaodzao mina eetoraidzaranihe nike oonoma eetemi nikehota oho agoago samane biranatareiqi ana hiirorai. n:Anai Ttesaronika nagapata baura eetomi nike paha qupi teenani mae eserike ota naho quba hobihobi dzoobireta oi dzoobe! m%:Oi ana bosata Sinabidzaho qaru eeteqi Maketonia haba nikehoke qaate tuumami Sinabidza tupu qesai te anake hoobidzaranihe nikei keke eeteta. l:Oonita nike bosata moomi naho qepe ma haba qesa bamu naatemi nike adzahaha naate naho pati qohatetaho hasake ana hiire. jkM: Kiristu baura teeke hiiremi ana noho neta beedzae ma tatanga giimaqi bamu teeho bittake eetaqu. j/: Anata meupu biranatemi saqubema muunaqu, eo seebe biranatemi ttidza saa eetaqu, anai oho kotanganita bamu tee ma teeho quba ququimaqu bamu. i: Oi anai te naamaeho tti ma sori hiidzara, baamu. Isaki ape ma apeke saridzorai oke ana Ohongaho pengata nookami isanatorai. uhc: Oi nikei bosata ana hoobire qaata. Qaami anai oho quba Ohongaho hasa hiire qaatahe, oho tete ikanomake eete gattiqa naatemi nike qaateta? Oho noo mina bamuhe poiqa tete paha biranatemi nike ipibire hobihobi baura oke eetaqu kaqa. hgI: Ooraiqako oho noo paanaiteqa qaupuitare. Tete oonomake ana aimami nike ao moo nookaqi bosata naho torota qase dzoomaqi gesina naateta. Oonita teena oke poike ipibire qaarare. Qaamake Hasuho Maikhatai nikema gama qaarakoi. Lf:Qate dzairamane, noo paha erake aimare. Noo apeio meenoma, ma qidza, ma sasari, ma baura ape paha pobi qidza, rike ma pobinoma ma dzaanoma? Nike nookami noo oonoma bagenoma teei oorai mae? $eA:Dzoobe hiireqa Ohongaho hasu ma kebake apei qupadzoma isanataqu bahe, nikeho iiha ma dzoobidzai Dzesu Kiristuho torota oomake oi nikeke tuuhoro qaarakoi. d%:Eto quba tee ma teeho iiha ma dzoobidzake eetainohe quba ape ma apeho quba qupadzomaqu oho quba Ohonga pupu hiiqake ao dzoobe hiibare. `c9:Ohonga Sooparai te kharata ooraidzaranita kokora qidza nikemeke abi samane banaitare. b :Nookare, Sooparaho neta qakiqaki naate qaarare. Oke ao hiirehe paha teena oke hiire, bame nikeme qaasuhiqa qaki naatare! `a9:Ma Sudzuge, baura abi qidza nii qupadzomare. Paimane hiire oke nii hoobidzare. Qesama nokoi kaipo minake eete Keremetto ma baura abi qesa ma nanake tuuhoro qaatanita dzapa nokohoi meenipamu qaraqaraho geeta oorai. ` :Qate paimaneho dzapa Eottia ma Sittikhe nipe qesa bisibisi naatoraihe Ohongaho pengata oke nipe qaateqa qupa teenaitare. B_ :Oonita qeseba dzairamane name, anai nikeho quba baate biraboraita nike naho paparaho isaki naate oorai oni. Oho quba, qesamane dzanoma name, nike Sooparaho neta poupaama naate qaarare. d^A:Nookare, Dzesu Kiristui quba minarake igabidzare hiire oorai. Oonita noi baura samaneke eetoraiho beedzae tatangama ttokaho sama ngiinginoma napahoke noi hiiburomi napai noomaeho nee ma bau naatakoita qupadzomare.]:Oi napaho Soopara Dzesu Kiristui qusu neta baabaridzoho beebeke napa eetorai oonita napaho guhu ma nagapa oi ttoka bahe qusu oioni. 9\k:Oi nokoi ttokaho teteke qupadzomaqi midzaamake dza nokome qusubaitemi oi nokoho qoberoba nee ma baunoma naatemi oho ipike noko rubenga saridzakoi oke ana bamu nike ikobetaqu. Q[:Oke ana teeho qubake hiidzaranihe Kiristui sama nome ai qurateqi hapahapaho pobi naateta oonomaho teteke qesai suima quba goottae eete ibo eetorai. Noo oke ana agobake hiiretahe surupoma paha hiibi. Z:Dzairamane naho teteke mooqa suimare. Naho tete suimorai abi oonomake nike moo pobiteqa hee, Isaki oioniqi hiireqa ipitotare. }Ys:Oonihe Ohongai ao ika ma ikata napake qupa teenaitemi oorai oke eto teei rasaki eetainohe gama ttaiqake qeemorare. X:Oonita apenei kotanga naatare hiire napamae ota qupa teenaitare. Qesai mainake qupadzomaquko nokoke Ohonga paha qupanomaitaridzoni. ~Wu:Ohongai Kiristuho teteke biraiteqi ota napake gori moitareiqi kira hiiremi isaki ota ana nese sooro suuto qeemorai. YV+: Dzairamane name, saridze soubidzaamake oorai oke ao hiibi oonihe ana teena erake eetorai: Tume nike ana te dzaganaitoraidzaranihe, dzaga robena ooraiqaho dzaodzao eeteqi dzogohu suutoqi aimare eetorai. @Uy: Beedzae oho teteke ana ao gattiqa saridzoraihe oi idzoidzo naataamake oorai. Dzesu Kiristui anake mai eetetaho isakita ana paha naamae oho tete mai eete soubidzare hiire oorai. T': Gesina naateqanoke tukutuku nohoho tete dzapa pobinoma oke ana paha mai eetare hiiroraita qupadzomare. PAUROI SAMA NOME QAASUMA QAATAHO TETE jSM: Oonita anai tete apeta Kiristuho heme oho ttaiqa naataqu, ma ikanomake eete baata nohoho ttaiqa naataqu, ma beedzae apema noi baata neta qoridzetaho teteke ana saridzaqu, oke ana paha naamae gesina naatare hiire oorai. *RM: Oonita Ohonga moomi anai hu noota isanataama naatorai kaga. Oonihe ana Kiristuke ai tataumorai oho isakita Ohonga anake mooqi rike ma pobi ooniqi hiibaridzoni. mQS:Oi keke bahe Dzesu Kiristu Soopara nameho sukuru ma gesina qidza tobe sumanoma oke anai gama mai eetareiqi ttokaho quba qesa minarake hee, Quba susu ma sasaniqi hiireqi Kiristuho quba beedzabeedza eeteta ma poiqa eetorai. P:Quba oonoma naho qupata meenoma naate qaatanihe anai ipita Kiristu saridzeqi quba oonomake hee, Ngiinginomaniqi hiireqi oke qaateta. O:Ma dzaodzao nahoi gattiqa bamu. Anai oho tete gama qusubaite soubidzare hiireqi Kiristuho oko ma botoke seseronipamuke eeteta, dzasa. 'NG:Hu nooke qusubaiteqi maimane nokoi qupi 8 ooqata anake sama koko geeba mootota. Qate ana ttari apeta biranateta bahe Isiraeho quni ma mani, dzapa noho Beedzami, mai ma pai esese oho nenanita anai Heboroho poro goottani. Ma sukuru apeta ana gesina saridzeta bahe Pariseoho sukuru mina. M/:Oi abi qesai sama nokome qusubaiteqi hee, Nanaho isaki mee oi oorai, oke hiireqi nokoi samaho isaki nahoke suqobirorai mae? Oi baamunipamu. rL]:Nokoi hee, Nanaio abi geebanomaniqi hiiroraihe, erake eete oorai. Apenei samaho geeba oonoma ngiingi eeteqa Ohongaho Sumasa qusubaite Dzesu Kiristuqaho dzaodzao eetorai nike ma napai oke eesuqi Ohongaho geeba meenoma ao saridzorai. rK]:Oi hu nooho dzaodzaonoma nokoi dzuru ma kabiraho isakita nike beekho eetorai oi qanganita moorare. YJ -:Dzairamane name, noo qiba erake ana hiireqi hiirorai: Soopara noomae ttidza qidzaqidza nikehoho khooba naate qaarare. Qate noo qetta oorai oi paha nikeho sinasina qidzanita ana bamu oho qoredza eete qaataqu. YI+:Oi nikemae naho kokora eetarotahe noi nikeho puike naate anake tuuhoro qaami heme ma bame noho irita peitemi noi te anake gaubidzaranihe erata keke ooqi baatare boohitahe bamu. Oho quba noke korabetare.0HY:Oonita nike naho nookami ana dzapa pobinoma naatorai mae? Oho isakita Epaparotitoi Ohongaho pengata naho habara naatemi nike noke oho kokora eeteqa qaki eetare. G:Oonita nike noho pobi nookaama naatemi oi naho qereta goosobaino hiireqi ana adzahaha naate ao noke dzoobiremi nike noke moorare. @Fy:Oi noi bosata heme aimata oi mee. Noi ao baatarotahe Ohongai no ma nakahoke nookami bame oi eto anake suqobidzaino hiireqi Ohongai baruna heena nometa Epaparotitoke qidzaiteta. LE:Oi noi bosata baaqi heme saridzemi teei oho isere nikeho torota mootota oke Epaparatitoi nookami nohota bame eetemi noi nikeho quba iiha ma dzoobidza eetemi ana poiqake noke dzoobiremi qeehibi. D:Oonihe pure qubake ana Epaparotito nikeho quba burisi eetemi dzaira pepa erake aimaqi qeehibi. Nike bosata noke dzoobiremi baa nikeho habara eeteqi anake tuuhorota. Tuuhoro qaami ana nookami noi noma qidza, bauraho ttaiqa naate sahurunomaho isaki oni. yCk:Oi ana paha naamae nikeho torota ao biranatare qupadzomaqi Sooparake oho quba qasa hiirorai. EPAPAROTITOHO NOO iBK:Oonita Gamani noko anake ikanoma eetaqu oke nooka pobiteqake ao noke nikeho quba dzoobidzakoi. ~Au:Oonita nike noho poma moomi qeseba khatai mai nome tuuhororaiho isakita noi anake sinabidzata hoobire baaorai. [@/:Qesai teqaha Dzesu Kiristuke qupadzomoraidzaranihe sama nokomeqake qupadzomorai. g?G:Oi Timotteoi nikeke kokora qidza eetaquho isaki noho torota ooraihe noho qesa te ooraidzara. ,>Q:Qate dzamonoqake ana Timotteo dzoobiremi noi nikeho torota isere qidza aima baamake ana oho ttidza qidzaqidza eetakoiqi qupadzomaqi Ohongake qupanomaitorai. S=:Oi mee, nike paha anama napai gama oho hasa hiibaridzoni. TIMOTTEOHO NOO [</:Qate anai nikeho baura eeteqi nikeke ai tataumanomaiteqi oho qubake sama name bagara biiremi naho dzuui ttokata taataquko anai bamu oho tti ma ttaka hiibaquhe nikema gama oho quba Ohongaho hasa hiibakoi. X;):Oonita nike nokoho quba qaraqaraho ttihu biire qaama qaama Kiristui baabaqu bodzata anai noke hee, Dzoobe, noko ma nanai te sepeke baura eetaranihe oi mee qidza goomoraiqa hiire noho pengata qaki naatakoi. @:y:Poma oke qaupuite qaaqa ttokata abi naga koiri kairinomaho dzadza naate nokoke baiburomi nokoi nikeke iga hiibaquho isakiama naatemi nike meenipamuke Ohongaho mumure naate qaarakoi. W9':Oonita nike quba tee ma teeke eetareiqa oke niiqi ma noosaamake eetare. i8K: Oi Ohonga noomae hiiremi nike noho baura eetare dza eetorai ma paha baura oho quba isanatakoi. h7I: Oonita oonomaho tete biranatakoiqi nike qupadzomare. Anai nikema qaatata nike naho noo qusubaite qaataho isakita naho amata paha teena oke eeteqi atti uboubota tete nikeme saridze qaaraqutoke ipi bodzata qidzanatare. &6E: Pomai kootoroqa hee, Dzesu Kiristuho minara ma napaho Sooparanipamu ooniqi hiireqa sarai teena naatemi Ohonga Maihota nee ma baunoma naatakoi. Oonita nikei qupa gaibanomaho tete nohoke suima qaamake Ohonga noomae nikeho dzapa qusubaitakoi. NAPAI ABIHO BISATA DZADZAHO ISAKI NAATORARE 5#: Oho qubake qusuna oorai mae tookana oorai mae gisiho nagapana oorai nokoi Dzesu Kiristuho dzapa pobi nookaqanoke ao pomai kootobakoi. 4: Noi oo eetetaho qubake Ohonga mai noke tukutoqi noho isaki qusubaiteqi dzapa nohoke paanaitemi abi minaraho dzapa pobi gama suqobirorai. '3G:Ma noi sama nome ai gaibanipamuke eeteqi te hapahapaho quba basesa eetara, baamu. Noi sama nomeke hapahapa ooho pobiniqi hiire baateta oke qupadzomare. |2q:Noi tuhotuho naatareiqi dzadzaho birabira oke gaubire abiho sama aimami nokoi noke mooqi hee, Abi ooniqi hiireta. 1!:Noi Ohongaho isakinipamuta qaatahe, Mai noke ttokata dzoobidzare hiiremi noi te tomidza dzadzanoma nomeke gaubidza quba ququimara, baamu. M0:Dzesu Kiristui qupadzomataho teteke nike paha gesina naatare. k/O:Oonomake hiireqa abi bamu nome ma nome keke qupadzomaqu. DZESUHO QUPA GAIBANOMAHO TETEKE SUIMARE .:Oonihe oi etoqa sama qusubata tuumaino eto qesa uneune hiibainohe qesake hee, Oo anaio gattiqanita nii bosa aimareiqa hiirorare. --S:Ooraimake oi eto naho keke naatainohe oi paha nikehota qeemami nike dzasaho tete teena oke saridzeqa qiba ma qupa gama teenaiteqa napamae ttaike oho qaki naatare. ,, S:Oonita Kiristuho neta napamae qesaho dzasa eete ttapuitaquni mae sumasaho neta qesa ttaiqa naataquni, mae baruna heenata qesa kharuba teetaqu, oho tete oorai mae? +  :Oi kaipo ma qangareba naho irita peitemi nike moota, ma paha poiqa pobi nookorai teena oi paha nikeho irita qeemaridzoni.m* U:Oi nike Kiristuke ai tataumatahe, paha noho quba heme ma bame qesa saridzareiqi hiiremi oorai. !) =:Oonita qesai nikeke ibo eetemi ibo oi nokomaeho taanga naatakoi. Qate ibo oi paha nikeke geebanomaitemi nike ingona maiho beedzaeta battigara naatakoi. k( Q:Oonihe anai ao hairiamake qeema nikeke mooraquni mae mainata qaaraqu, nike oora ma qaara eeteqa gama qupa ma sama teena naate sinabidzaho ai tatauma baura mekeqoma eete qaaraquko noo teena oke ana nookami anata isanakoi. 1' ]:Oi paha nikeho pupu qubake anai eehahake qaaqa nikeho torota qeemamake nike nookami Dzesu Kiristuho dzapa qiraitaquho isaki naatakoi. PIRIPI ABIKE PAUROI QAA BANAITETA u& e:Oke qupadzomaqi ana nikema qaamake nikeho qupa qidzaqidza ma ai tataumai mina naatakoi oke ana hiire oorai. R% :Oonihe anai nikeho baura eete soubidzaamake ooraiho qubake paha qaanate. w$ i:Oi naho qupa eseri naate oorai. Ana isanate nike aipo biireqa Kiristuho dzagata oorareiqi dza minake eetorai. v# g:Oke ana qidzoke asataquhe Kiristui anake ttokata baura paha ipibidzareiqi hiibaquko dzoobe oke mee hiibakoi. " y:Oi ana eehaha naatareiqa Kiristuho baura quba eehaha naatakoi, mae baatareiqa isaki qidza name saridza quba baatakoi. 8! k:Oi anai eehaha naataquni mae baataqu, anai bamu oho quba ququimaquhe naho dza ma naho qupai Kiristuke ai qusubaitorakoiqi hiirorai. Oke eetemi nohota dzapa pobinoma naatakoi.   -:Oi ana moomi nike hoobire pupu hiiremi Sumasai kaitomaqi poma ape ma ape nometa qupadzomaqu oonihe baura nahoke noi qaupuita keke eetakoi. ^ 7:Oke ana ikake hiibaqu? Noko qupa sasari quba eetoraini mae ikoiko ooho quba eetorai? Oonihe Kiristuho noo paanaitorai oke ana nookami bagenoma kekeni. Oho quba hasa hiirorakoi. PAUROI EEHAHA NAATAQUNI MAE BAATAQU W ):Qate qesai anake sutasutaho neta biribiri moitareiqi sinabidza hiirorai. [ 1:Nokoi moomi anai Kiristuho baurata toomami nokoi dzasa eeteqi oho habara eetorai. d C:Meeke qesai tti ma ttire quba eetoraini qesai Kiristuho dzaodzao qubake hiire paanaitorai.  :Ma oi keke bahe naho eka oi Soopara napameho baura abi qesake kosikosi eetemi paidzasuiqi Ohongaho sinabidzake hiire paanaitorai.  : Oi anai Kiristuho baura quba sutasutata ooraimi qaa abiho ttari ma abi samane qesa oho quba sinabidza nooka soubidzakoi. 0 [: Qate anake sutasutata mootomi ooraihe ana dza eetemi nike eto oho nookami anake sesero eetoraiho isaki naataino. Baamu, oi anake hoobire sinabidzake qaupuitorai. J : Oi teeho bahe Dzesu Kiristui nike uumami nike baura oho poma iso keke saridzemake oi Ohongaho neta dzapa pobi ma subesubenoma naatakoi. PAUROI SUTASUTATA OOTAHE SINABIDZAI TE SUTASUTATA OORARA  #: Oke eete qaama oora ma qaara nikehoi sasari naatemi baura teeqai bamu nikeho moirata perebaquhe Kiristuho bodzata nee ma baunoma naatakoi. > w: Ana moomi nike isakiqata abi qesaho quba dzasa eete baura qesaqesa dzoomorai. Oonihe nikeho nese parara eetemi nikehota oho gesina meupu naatareiqi ana oho quba pupu hiirorai. ` ;:Anai Dzesu Kiristuho dzagananita Ohonga moomi nikeho quba naho baruna tigima geemorai.  ):Anai agobake nikeho torota biranateqi sutasutaho pobi naasuta bodza ooqata nike naho torota Ohongaho sinabidza qidzaho ttaiqa naateqi ana Ohongaho isere qidza mooto mootoke tuumoraiho hobihobike nike eetorai. Oonita anai ikanomake eeteqi nike ruume naataqu, baamu.  %:Oho quba ana qupadzomami Ohonga Sumasai bosa nikeho torota baura sohororai oke noi eetoraqutoke Dzesu Kiristui paana naataquta soubidzakoi. J :Nike bosata sinabidza nakahoke nookaqi oho ttaiqa naate baaorai. H  :Oi anai paha qakiqaki eete nikeho quba saninoke pupu hiirorai.   :Anai Timotteoma nakamae Dzesu Kiristuho quba sutasutata ooraiqi nikeke qupi samaneke qupadzomaqi Ohongake hasa hiirorai.  :Ohonga mai ma Dzesu Kiristu Soopara napahoho hasu ma Kebai nikeho irita oorare. PAUROI PIRIPI ABIHO QUBA OHONGA HASA HIIRETA Z 1:Dzairamane: O Piripi qaheuba abiho tupu, oho soopara ma baura abima gama, dzoobe! m  UOioni Kiristu Soopara napahoho baruna heena nikeho qupata biranate qaarare.Anai Pauroy  mOho qesa Mareko ma Arittako ma Teema ma Ttotta Ruka nokoi erata anama nana baura eetorai nokoi niiho qaki eete. q  ]Qate Epapara noi Dzesu Kiristuho quba noma naka erata sutasutata ooraiqi noi niiho quba qaki eete. <  sQate paha noo teei oorai. Oi nii naho quba pupu hiiremi noko anake saqoromake ana nikeho toro biranataquho isakita nii ao naho quba teka roibetare. DZOOBE MA AIPOHO NOO QESA   Onesimohoke keke qusubaitareiqi ana teqaha hiibidzaranihe nii minanipamuke ana hoobidzareiqi ana qupadzomaqi oho isakita hiire. M~2}|{{CzFyy#x#xvuJssrqppPooxnEllWkAiihKgafe)dJcybaa/`_\]\[Z|YaXXVVU'SRQQCPPPOsN MyLKJII?HGGFsFbDCC.AA-@$?>=<;;a::988'77-655L43352110t.o-,,+**&)>(I'&&G%>$S#g#V!! -xy8pqWr{RJ  [ 3 2RM4Ka Oi gupai hiiburoqi maina naatemi) ana moomi repottiho isaki oi puusi minaqipa khepokhaponoma. Qate oko nohoio bea qaanomaho isaki qate too nohoi raioni too kakaratoraiho qesani. Oonita noi gupa dzagata qooromi gupa noke isakinomaiteqi beedzae ma baisa ma rumatupu nomeke noke gama moite soubireta. IJ  Gupaio oho igasata qopa koobire oomi ana Dzohanei nese qooroqi moomi Besa Bisana ota kabira qaanoma teei biranate igasata peite guupaho dzagata qoorota. Oonihe Guupaho qiba ootaho isakita kabira eraho qiba paha sebeni oota ma paha qiba toqena noho oho qesa tteni oni ma qiba toqena nohota papara nee ma baunoma paha tteni oota. Qate qiba samane nohota dzapa qesa oota oi gama Ohongake ibo eetaquho isaki ooni. (Kabira oio Romaho Gamaniho Qahurani. I7 Oi nokoi Besa Bisana oho patisigi samane ma suunga hoho samaneta oomi oi Romaho botota oomi gupai Romata tatanga naate nokoke qaa minake eeteta.,HQ Oke eetemi gupai noho dzauba minake eete burisi eeteqi khameto qesa noho oi Dzesuho noo nookaqi hiisi eete qusubaitoraiho ttari nokoho qaake eetare tuumata. G  Oonihe haba samane nokoi paha atapa hiibi noke hobireqi gupa pera soorotaho oba oke nokoi arabireqi atapa oke herohero eeteta. ~Fu Tuumami gupai mooqi noke suqobidzare hiireqi ao hairiamake pera sooromi oi oba soororaiho isakita noke iihata. \E1 Oonihe tii tapari ma teeho totaqita mooto hiirorai oho isakita Ohongai noke haba samaneta herohero eetarotaho qubake hiireqi noi atapa (oi Isirae abi) noke tuna minaho hiira moitemi noi bukhi ttidzake tuumata. D Qate gupake hotou biiremi noi ttokata taateqi oho dzauba minake eeteqi khata dzoomata atapa oke gupa ibo eete iihata. C Oho qubake qusuho ttari nike gamaqa oho qaki ma naki naatare. Oonihe gupa ma Iibadza hiirorai noi nookami noho bodza ao hoteqa naatemi ttoka ma haba ma besana oorai nike nookare, noho dzauba peitemi noi nike bikhi bakha minake eetaridzoni, ooiqi totoho oi hiireta. $BA Oi Kiristuke nooka hiisi eetorai oho ttari nanai te sama nanameke ingonaitaranihe Dzesu, Hoo Dzooba nanaho, noi dzuu nome perebiretaho isakike qupadzomaqi nanai isere qidza nohoke mooto tuumaqi hee, Baatareiqa baatakoiqi hiireqi gupa ma qesamane nohoke suqobiremi taate oorai. `A9 Oke eetemi ana nookami qusuta abi ingonaiteta nokohota totoho teei sokateqi hiireta, Oo, Iibadzai qesamane nanahoke qupi samaneke oberama Ohongaho pengata qomaqoma hiire dzakidzaki eete qaarihe poiqa noke hotou biiremi oorai. Oi teeho bahe Ohongai pobi nome mai eetemi Kiristuho beedzae biranatemi noi ingona baura nometa oorai, dzoobe. @ Oi erake eete oorai. Gupa oi soropuru ma bise baisenomaho qahuranihe paha oi Saata ma Iibadzaho isaki nokoi ttoka abike ikobeta minake eete oberama dzeimami Mikhaere ma kara — oi Ohongaho ttari nokoi gupa ma ttari noho gama hotou biiremi ttokata taateta. 5?e Qaake eetomi teka nokohoi ota bamu naateta. +>O Oi qusuta angero mina Mikhaere noi qesamane nomema qaa qogoimaqi gupama qesa kurebeteta. Oi gupai paha qaru abi samane nomeke ttuttuiteqi oho qaake eetota. =w Mootomi atapa, oi Isirae abi ma kara, atapa noi atti haba samaneta tuumata. Oi Ohongai hiiremi haba samane oho abi nokoi noke tii bodza 3 1/2 oho isakita herohero eetota (oi qupi oho dzareke uani ttauseni tu hattatti sikistita mootoqi hiireta). Q< Oonihe abi khata (Dzesu) biranatemi Ohongai hee, Noi abi soropuru minarake taanga tatangama soopara eetorakoiqi hiireqi Ohongai noke gupaho toota karabeteqi pei qusuho poro qere nometa mootota. ; Oonita Qusuho pomatti samane oi beedzae qesaho qahura oonita gupa, Iibadzaho nena, noi pomatti oke dzeimaqi qesa nome quba karabetemi noko uuba ttokata taatemi qesa samanei qusuta isanateta oi tirihota teei taatemi eseri qusuta isanateta. Oonomake eeteqi gupai beedzae qesa nome quba karabeteqi atapa oho dzagata beebe eeteqi hee, Khatake dzoomamake oke nukubakoiqi hiireta. k:O Oi gupa dzuunomai Parao ma karai Ohongake ibo eete qaataho qahura naateta oi gupaho qiba samane oke sebenita mooto hiirorai oi oomi papara nee ma baunoma paha oho isakita dzaamotomi oota. Qate qiba toqena noho tteni oi oota. <9s Oke eetemi qaseqase teei paha ota biranateta. 8  Oonita qusuta qaseqase mina teei biranateta. Oi Isirae abiho qahurake naateqi atapa teei dzasidzaho heeta qoorota. Qooromi etei noho ttoba ma sasa naatemi pomatti 12 oi papara nohoho isaki. Qate noi qura eete khata qase dzoohiqi idze ma mare hiireta. %7C Oke hiire Ohongaho biiri qusuna oorai oi ttidza takobami agobake naru tatanga hiiretaho mauba oi paana naatemi oionita ota baibai aimata, para hiireta, tumu rubabeteta ma qaisi hohoma taateta. Oke boohimi Ohongai abi samaneke ipi ma ari moitarota oho naruke noi qaupuiteta.s6_ Oi ttoka abi rasakinoma samane niike ibo eete baaoraihe
nii nokoke oho ipi ma ari moitaquho bodza poiqa baabe.Oi nokoi ttokata abi ma quba samaneke
rubengaitareiqi baura samaneke eete baaoraihe
poiqa nii nokoke rubengaitare boohibiMa baatetake nii poiqa maripa eeteqa
too abi ma tuhotuho abi niiho ma qaheuba abi niiho
ma abi mina ma adza niiho dzapa qusubaitorai
nokoho baura qidzaho tteki ma arike nii poiqake
nokoke moitake boobita dzoobe, dzoobe! a5; Hee,O Ohonga Soopara, beedzae minaraho Maikhata
nii agoba baatai baaorai teena.Oonita nii pobi niime mai eete soubireqi
abi ma gama poiqa batabidzare boohimi
nanai niike oho dzoobe hiire. 4 Oiqi hiiremi abi mimi 24 Ohongaho poro qere rome biire habese oota nokoi noho dzagata pomai kotoroqi Ohongaho hasa hiireta. 3 Bame naba tiri sohobareimi angero naba sebeni noi suu nomeke huitemi qusuta totoho bamenoma samanei biranateqi eraiqi hiireta. Ttoka ma haba minarake soopara eetoraqu oi Ohonga Soopara ma Kiristu Soopara nopoqaho baura ma pobi naate qaraqara qaarakoi. y2k Oonita quba bamenoma ao eseri bamu naatemi naba tiri oi beebe oota. ANGERO MUSAQI NABA SEBENI SUU HIIRETA 1 Ma paha bodza ooqata keke tumu mina rubabetemi meusu nagapa oi rubenga naatemi oma samane taatemi abi sebeni ttauseni baateta, oi abi ttenihota teei baate tuuma soubireta. Oonihe qesai attiuboubo eeteqi hee, Meenipamu oi Ohonga qusunaho kinisaniqi hiireta. g0G Ma qusuta totoho minanipamu teei sokateqi too abi eseri oke hee, Nipe erata peitare. Oke hiiremi qauna ma dzoorobi nopoke sengi eete aima qusuta peiteta. Oke eesuhimi ibo nopoho nokoi oke gama moo roqobeta minake eeteta. D/ Oonihe qupi tapari ma qetta oi bamu naatemi idze! Ohongaho Sumasai abi nopoke paha eehahaitemi qoridzeqi oko nopomema qoorota. Oke eetemi abi mooqota meeke nokoho sama suu qoorota. 0.Y Baamu, hoo ttonginomaho isaki noi too abi eseri sesero eete teetemi baatetaho kebake nagapa oho abi moo qaki ma naki eeteqi qesaho quba kiridza mootoqi too iinateta. -  Oi teeho quba bahe ao qupi tapari ma qetta teeho isakita nagapa abi nokoi te oho quba dzasa eeteqi keba aima qurabidzara. {,o Baatemi keba nopohoi meusu nagapa minaqipamu oho otoba patita oomake abi quba attinoma oke moorakoi oi oonomake eete nokoi bosata Dzesu Sooparake eetetanita meusu nagapaho dzapa oke qahura noota hee, Aigitta eo Sotomunipamu ooniqi hiibakoi. 1+[ Oonihe nopoi noo nopome hiire soubiremi oho bodza bamu naatemi hoo ttonginomaho isaki teei Iibadza nagata biranateqa nopoho qaake eete suqobire teetemi baatakoi. T*! Nopoho beedzae ooraita nopoi isere mootoraquta abi qesai basesa eetemi quui bamu taataqu. Qate obai dzuu eetakoi ma heme ma khettedza samanei ttokata biranatakoi oho beedzae gama nopoho botota oorakoi. f)E Qate abi apene ma apenei nopoke ibo eeteqa sesero eetakoiqi hiibaqu nokoho qubake eepa tatangaho isakita noo teei abi eseri nopoho toota biranateqa nokoke ao dzooromi baatakoi oi isere abi nopoi oho isaki naatakoi. c(? Qusubaitemi Angero noi hee, Qate Ohonga ttoka minaraho Soopara noho dzagata dzuna ee eseri ma dzongi eseri qooro oorai oi quba apeho isaki bahe noho isere abi qidza eseri. Oonita anai nopoke beedzae moitemi nopoi paha Ohongaho too naate tii bodza tapari ma dzasidza sikisiho isakita ttarumiho tuipa biireqa qogo noo abiho torota mooto tuumakoi. ' h&I Oonihe qaheuba biiriho sasata qaho gootomi oorai oio raaba abiho totaqi oke nokoi tii tapari ma dzasidza sikisiho isakita ngausa eetakoita bamu oke ingonaitare hiireqi isaki eetaquhe oke qaatakoi. Hiiremi ana qusubaiteta. g% I Qate angero noi qoridzeqi rura isaki teeke ana Dzohaneke moiteqi hee, Nii qori tuumaqa Ohongaho Biiri ma aratta oho isaki gama aima soubidzare. Ma abi oona Ohongaho hasama gegema hiirorai nii nokoho dzare oho qesa aimare. $ Oke eetemi totoho teei anake hee, Maqa nii abi ma haba noo maina painaho torota isere nahoke mooto baaorai ma nokoho abi qiba ma qesaho torota noo hiirorai teena oke nii ipibidzare. Oiqi hiiremi ana nookaqi meke ma mari oho khooba ao qupadzomata.q#[ Hiimi gee oke ana boto nohota aima muunami toota here obaho meke eetetanihe ttidzata mari eeteta. f"E Hiiremi anai angero oho torota qeemaqi gee oho quba hiiremi noi anake hee, Oore oke nii aimaqa muunare. Oi nii oke etteimami here obaho meke eetakoihe oi qausuta quratemake mari eetakoi, oonihe oke isanate muunaridzoni. !9 Oiqi hiiremi qusuta totoho bosana hiireta oi paha anake hee, Angero besa ma ttokana qoororaiho botota gee saposapo gattiqa oorai oke nii aimare. q [ Oonita angero naba sebeni noi suu nome huitemake oionita Ohongai agobake too abi kokoranoma nomeho torota hee, Ana pobi nameke mainipamu eeteqake abi bise baisanomaho ipi ma ari moitakoiqi hiireta naru oi ao meenoma naatakoi. dA Qusubaiteqi Ohonga qaraqara tatanganomai ttoka ma haba ma besa mapo gama mootoqi oho nakuna ooraike korabete soubireta dzapa nohoho quba eeteqi angeroi eraiqi hiireta, Bodza minake beebe eete qaarihe oi ao bamu naate.  Oke hiiremi ana moomi angero oko pobi besana qoorota ma oko mage ttokana qoorota noi qamuni hiireqi boto pobi nomeke qusubaiteta. D Noo bamenoma hiiremi ana oho noo geeta qeetare boohimi qusuta totoho teei biranateqi hiireta, Baamu, para totoho sebeni hiire noo oke nii etoqa geeta qeetainohe oke paha saruba saabare.  Uhutoqi sokata minake eetemi oi raioniho totohoho isaki naateta. Oke eete sokatemi para sebeni paha kaitomaqi noo bamenoma hiireta. % Noi quratemi oko pobi nohoi besata qooromi oko mage ttokata qoorota. Qate gee saposapo gattiqa teei noho botota oomi noi geeba oke uhutota. r _ Oke eetemi ana Dzohanei moohimi paha angero beedzae minanoma teei qusuta qurateta. Oonihe papara nohoi qusuho bane, ma ttoba ma sasa nohoio qauna ma dzorobi. Qate nese ma pati nohoi eteho qesani qate oko nohoi suba eepanomaho isaki. F Oho qesa nokomae abike taangama teete qaata, ma googa ma baru nokome eete qaata, ma gume ma meera eete qaata oke keke ipibiretai ipibiroraiqi qaataama oonita oio heme oho khooba.{ Quba qaanoma oi khooba apeho quba biranateta bahe abi samanei gisi ma songena ma ohonga oberaobera ma neemi gisigisi eema korabetorai, ma omama korabetorai, barasima korabetorai, gorima korabetorai, oi abi nokomaeho boto popo keke. Oonihe quba oi noomae qooro tuuma quba bitta eetorai, moora quba bitta eetorai, ma nooka quba bittake eetoraita nokoi ikake eete quba oke ohonga upubirorai? Quba oke gama qaatareiqi heme ma baata oi biranatetahe baamu. Nokoi beedzae eete baura nokome oke ipibireta. 3 Oonihe oho isaki oi tume ma dzaganoma. Toota biranateta oke ao hiire, qate tume nokohoio dzotata qibaho isaki, ooma nokoi paha abike teeteta.   Quba oi gama oho toota biranatemi abi samanei baateta oi taparihota teei baatemi eseri eehahake oota, oke eete haba igabireta. ) Oi ana Dzohanei nese qooroqi moomi oosi ma abi oi ttangiho qesanita nokoi qaini qoringinoma eepanoma oi dzadza dzuunoma, eepa tooho qesanita qupadzomare. Oosiho isaki oi hoo ttonginomaho qesa ma too nokohota eepa ma qauna ma mukena ma qauso oi gama ota biranateta. ta Qate oosiho qaa abi oona biranate qaa eetotaho dzareke ana nookami tu hattatti mirioni (200,000,000) oni. .U Hiiremi bodza ma sau samaneke abi teetareiqi ao beebe eetota nokoi biranate abi samaneke teetemi taparihota teenai baateta oke keke eete tuuma haba igabireta. / Hee, Angero bise baisenoma eserisa eseri ete peitoraiho neta qahitotomi oorai, oi oba Euparata robena, nokoke poiqa saqoromi oho qaa biranatare. B} Oi angero naba 6 noi suu huitemi ana Dzohanei nookami goriho haqa Ohongaho dzagata oorai ota toqena eserisa eseri tototo hiirorai nokoi angero suunoma naba 6 noke eraiqi hiireta.  Oke eeteqi quba bamenoma bosabosa bamu naatemi oho samaqata quba bamenoma eseri paha biranateta. ANGERO NABA SIKISI SUU HUITETA 'G Qate qaa abi mina nokohoio Iibadzaho nena, dzapa nohoi Rubenga oke Heboro noota hee, Abatto oniqi hiiroraini qaate Girisi noota hee, Aporio ooniqi hiirorai. 7 Oonita hiibi too pasere nokoho oi besabesa ipi toqenanomaho qesanita ooma nokoi abike sesero eete qaamake dzasidza boto teenaho isaki naatakoi. i K Ma hira mae paraparaho isaki nokohoio husu minanomanipamu, neeho ngingi husu hiiroraiho isaki.   Oi paha qiba gee nokohoio paimaneho ubaridzaho isaki. Ma too nokohoi hoo ttonginomaho qesa ma sasa oi qaini qoringinomaho qesa. D  Qate punara hiirorai oi oosi mae qaaho ttangi qaanomaho qesa ma oi abiho nese ma penganoma nokoi paha abi mimi gori paparanomaho birabira. Punarai oho isakita hiiburoqi biranateta.   Oi qahura ape bahe bame minanipamu ttoka abiho irita biranatemi nokoi baata quba hiibakoihe bitta eetemi baatai nokoke bamu mai eetaqu.   Oi baatanipamuho isaki bahe besabesai abi heme moitoraiqaho isakita nokoke heme moite qaamake dzasidza boto teena baamu naatakoi. <q Qate noi nokoke erake pobi hiireta, Eto kuna ma eebeke hesataino ma abi penga nokohoke geebanomaiteta nokoke eto hesatainohe qesa oho geebaama nokoqake sesero eetareiqi hiireta.  Oonihe qaunai paha hiiburoqi oi punara samanenipamuho tomidza naatetahe ipi nokohoi besabesaho ipi toqenaho qesani. xi Moitemi noi oho tete geemami idze, eepa minaho qaunaho qesa ota biranateqi ete ma dzasidzake gama pupubireta. a = Qate angero naba 5 noi bodza ota suu huitemi taamaho isaki teei paha uubaqi ttokata taateta. Oonihe noi qaruho isaki oonita Ohongai noke Iibadza nagake bodza hoteqaho isakiqata saqobareiqi oho gehigehi noke moiteta. uc Biranatemi ana Dzohanei moomi tuna teei qusuta areumaqi noo bamenoma hiireqi areare hiireta. Noi hee, Idze maidze! Angero paha tapari suu huitemi ttokata abi oorai nokohota paha quba bamenomanipamu biranatakoi, idze! Oiqi hiireta.R Qate angero naba poa noi suu huitemi ete ma dzasidza ma pomatti gama, oho totaqi taparihota teei qupi soorota. Oho qubake qupiba ma etebake dzadzai te isanataranihe abihota bame mina biranateta. ta noho dzapai maa subasuba togonoma, oho quba abi samane noho oba muunaqi baateta oho qahurake qupadzomare. + Oke eetemi angero oho sama, naba tiri noi suu huitemi oionita taamaho isaki dzongi eepa minanomaho isaki oi obata taateta ma oho quba ttokaho oba ttittira ma sakaba samane oi taparihota teei togo eetetani eseri gattiqa isanateta. Qate taamai obata taateta (oi abi?)  Qate besaho kabira ma quba poupanoma besana oorai totaqi taparihota teenai baatetani qate eseri eehahake oota. Ma besaho sisima ma quba oi gama totaqi taparihota teei rubenga naate bamu naatemi eseri oi gattiqa isanateta oke keke eete besa igabireta. =sQate angero oho samana oota noi suu nome huitemi eepa minaqipamu, toraho isaki, oi qoridze okasabaqi besata taatemi besaho oba totaqi taparihota teei dzuuho tomidza naateta. <~qRoibeteqi teei bosa suu huitemi oionita eepa bori ma qaisi qaanoma ma abi baatarotaho dzuu oi gama teena naate kisakisama uhuba perebaqi ttokata soorota. Sooromi ee taparihota teei eepa mukena naatetani eseri eehahake oota. Oho isaki keke oi ttoka igabireta qate eebeke eehaha oi gama qaite goono naateta. |}qQuba attinoma oi ttokata biranatemi qusuta angero sebeni beebe eetota nokoi suu nokome huitareiqi roibeteta. 2|]Minarai nookami oionita angero noi surube oke qohare oho eepa nakuta dzoobireqi oho mukena giimaqi oke ai perebiremi oi manoqo ttokata taateta. Taatemi oho ipike baibai aimata, para hiireta, tumu rubabeteta, ma husu ma nooaga samane biranateta. ANGERO ESERISA ESERI NOKOI SUU SEBENI HUITETA {{oQate ura moromoroho qohare gori suraitanomai poro qereho patita oorai oonita angero teei baaqi qohare ota qoorota. Qooromi teei noke qoriho surube khara teeke moitemi surube oho nakuta quba ura moromoronoma oota oio sinabidza nokanoka abiho tti ma soriho qahura naatemi noi oke ota qeeremi qauna nohoi biranatemi oi Ohongahota kiridza bagenoma naatemi minarai nookata. zy 3Oke hiiremi oionita Hoo Dzooba napahoi paha geeba musaqi uhutota. Uhutomi idze! qusuta momottuttu biireta. Oi hapu haubaho isaki oke eetomi ooqata ana moohimi quba qesa paha biranatare boohimi angero sebeni Ohongaho dzagata sani qoororai nokoke teei paha suu sebeni moiteta. x zwmOi teeho bahe abiho Hoo Dzooba bagenoma poro qerena oorai noio nokoke soopara qidza eeteqi dzeimami nokoi oba heuheunoma, qaraqaranoma oke muuna qaami Ohonga noomae ttiroba nokohoke dzamutomi qidzanate oorai qaarakoi. Oiqi noi hiireta.v5Oho qubake Hoo Dzooba noi paha nokoho bisata qopa koobiremi ete bamu nokoke moomi sasa heme eetaqu ma oba ma patta nokohoi baamu bamu naataqu. su_Oonita poiqa nokoi qupi ma sau samaneke Ohongaho biirita peite poro qere nohota qeemaqi noke tuuhororai. =tsHiiremi ana hee, Abi mina name, nii gesinani qate ana khoukhau oni. Hiimi noi anake hee, Nooka! Nokoi apene bahe Hoo Dzooba noi bosata baatemi nokoi noho dzuuma oora ma qaara qanga nokomeho sasake akobetemi sasari naate oorai nokoio oho tupu, oonihe nokoi kaipo ma qangahasi minaqipake suqobire oorai. Ns Nokoi hasama gegema hiiremi abi mimihota teei Dzohane anake qasa eeteta, Maqa, abi sasa khabanoma dzabanoma erana qaki ma nakita oorai nokoi apene? Ma ika neta baaorai oke nii qupadzome mae? Er Nokanoka ma agoago ma dzapa pobi ma beedzae ma tatanga oi Ohonga napame niiqaho pobi naate qaraqara qaarakoi oi meenipamu! Oiqi hiireta. INGONAITETAHO TTARI AO HEMEAMA NAATE OOTA, DZOOBE dqA Totoho oke eete qarutomi qaraqaraho isaki eserisa eseri ma abi mimi 24 ma angero samanenipamu nokoi poro qere oke rome biire ooqi gama susupu pomai kotoroqi Ohongaho hasama gegema hiireta. Nokoi hee, Dzoobe mina! #p? Nokoi gama qarutoqi hee, Buububuu! Ohonga mai poro qerena oorai ma Hoo Dzooba qidza naname, ao nipe nana ingonaitemi nipeho dzapaio poro kira kharanoma. Oo Oke eetemi ana moomi idze! Ohonga Maiho poro qere ma napaho Hoo Dzooba nopoho patita abi heagopago huba haba biire oota. Nokoi ttoka ma haba minaraho quni ma mani, noo maina paina, suu ma sama maina paina keke. Oonihe nokoi gama iso keke sasa khabanoma dzabanoma ooqi ee hehenake botonaite baqebete qaki ma naki eetota. #n?Oi paha Asera ma Napattari ma Manase ma Simeo ma Rebi ma Isakhara ma Dzeburo ma Dzosepe ma Beedzamiho uni ma mani nokohota tuerebe ttauseni ma tuerebe ttauseni keke tuumami susupu uani hattatti poti poa ttauseni nokoi oho geebanoma naateta. INGONAITETAHO TTARI OHONGA HASA HIIROTA mDlRubeho quni ma manihota oho qesa, ma Gattihota oho isaki. NkOi Dzutaho quni ma manihota tuerebe ttauseni oho geebanoma naateta, *jMOonita ana nookami qesaho pengata geeba oke suutota abi oho dzare hattatti poti poa ttausani (144,000), oi Isirae abiho quni ma mani samaneho nena gamaqa. Bi}Ee ma eka, ttoka ma besake gama nasanasa eetaridzonihe bosata beebe gattiqa eetemake nanai Ohongaho geebake kokora abi nohoho pengata suutakoi. Oiqi hiiremi oho baura bosa biranateta. 4haOi teeho quba bahe ana moomi angero teei ete peitoraiho neta qoridzemi Ohonga qaraqaranomaho geeba noho botota ootanita Ohongai angero eserisa eseri beedzae moitemi nokoi ao ttoka ma besa ma habaho isakike gama nasanasa eetarotahe, angero teena noi sokateqi eraiqi hiireta, Nike beebe eetare! 4g cOonihe quba attinoma oi biranataamake oomi ana Dzohanei moomi angero eserisa eseri, teei ttokaho dzaga robe, teei ttokaho tume, teei oho pobi, teei mage, oho neta nokoi gama qooroqi uta ma quba bamenoma toobarota oke gama qahitoto oomi ee ma eka, ttoka ma besa oi gama poupa eetareiqi beebe eetota. 9fkNokoi areare hiireqi hee, Idze! Sinabidza abiho Hoo Dzooba noi bodza teeho isakita beebe eete qaabihe nanai basesata qaimi poiqa noho dzauba peitemi Ohonga mai nanake batabidzareiqi qohare nometa qooro oorai. Idze, Mai ma Khata poiqa dzauba irita ooraimi napahota apei nopoho pengata qooro isanataqu? Bamunipamu, nopoi nana ngausa eetare boobita tora ma tapa nike hairiamake nanaho irita taate nana pupubidzare, ooiqi hiireta.ed'Uuba bamu naatemi ttokaho abi qiba ma abi mimi ma abi dzapa pobinoma ma abi soopara ma abi bise baisenoma ma ttuma minanoma ma sutasuta abi ma saqosaqo abi oi gama iso keke sakabaqi tora ma tapani mae oma nagani mae ikata tuumaqa soomaqu hiireqi buu ma dzaake tuumata. ,cQOke eetemi ana moomi pepake qoomoraiho qesake qusuho herohero bamu naatemi tora ma haba ma sunga hoho oi ttoka abiho quba tatanga minarai gama uuba taateta. b3 Qate uta mina tooromi muri surisa gama ttokata taatoraiho isakita taama ma pomatti uuba taateta (oi abi mimi samanei baatarotaho qaseqaseni kaqa). a' Oonita quba oi bamu naatemi ana moomi napaho Hoo Dzoobai geeba paha oho samana uhutomi sikisi naatemi idze! Ttoka ma haba rubabeta minake eetemi etebake quba qanga, eequ asuasuho isaki oi peite eteke sirihata. Qate qupibake dzuui sooro peite dzasidzake igabireta. I`  Oiqi hiiremi Ohongai sinasina erake nokoke pobi hiireta, O dzoobe, oonihe nike isakiqata beebe eete oomake oho bodzata nokoi kokora abi qesamane nikeho nokoke oho qesa teetemi baatemake oho batabidza biranatakoi. Hiireqi nokoke ttoba ma sasa khabanoma moitemi oi qupa saasari nokohoho mumure naatemi oke dzaarota. ^_5 Oi nokoi sokateqi hee, O qaheuba Maikhata meenoma, niiho baura abi samane nanai ttokata baura eete qaimi ibo abi nanake teete baaorai oonita bodza apeta nii nokoke maripa eeteqa oho ipi ma habara nokoke moitaqu? E^ Oionita Hoo Dzooba napahoi geeba oho samana uhutomi paipu naatemi ana moomi kabirake dzuubetaquho haqa teei oota. Oonihe oho pesuke moohimi idze, abi qesa samanei Ohongaho isere qidza abiho torota mootoqi sinabidza idzoidzoke hiireta nokoke ttokaho maimanei haqa ota dzuubetemi nokoho gisi ota areare hiirota. d]AHiimi ana moomi oosi gotta ma gattanoma teei qereqarema baami abi oho heeta oota dzapa noho baatani. Qate noho gaigai oio eero ma ngarangara! Oonita Ohongai oke eete hiiremi quba oho mee era biranateta: qaa dzube biranateta, ma seebe biireta, ma baata samane biranateta, ma paha kabira qaanomai abi muunata, oke eetemi abi samanenipamui baateta. 4\aOiqi hiiremi napaho Hoo Dzooba noi geeba oho samana uhutomi oi poa naatemi qaraqaraho isaki eserisa eseriho totohoi hee, Oioni quba teei paha biranatareiqi hiireta. ['Aimomi ana nookami qaraqaraho isaki eserisa eserihota totoho teei hee, Oho mee erani: Dzobadzoba teeho ttuma oi kina teena naatakoi qate eringa mutu pauni teena oho qesa kina teena. Qate bibi ma bai oba idze, apei oho ttuma quba isanataqu? Bamunipamu oho seebe minani. GZOke eetemi napaho Hoo Dzoobai paha geeba oho samana uhutomi tapari naateta. Oke eesuhimi oosi kuu ma pebanoma teei biranatemi noho heeta abi oota noi seebeho gosogosoke botoma aimota. .YUHiiremi oosi dzuu suraitanoma teei biranatemi abi noho irina habeseta noke teei qaa dzube moitemi noi qeemaqi qaa qogoimaqi ttokata abi samane qesa sobana soorota. IX Oke eetemi napaho Hoo Dzooba noi paha geeba oho samaqake uhutota. Uhutomi ana nookami qaraqaraho isaki eserisa eserihota paha teei sokateqi hee, Quba teei ipibire biranatareiqi hiireta. MWHiiremi ana moohimi abi teei oosi dzadza ma sahurunoma noho heeta biranatemi teei noke poregatti dzeebireqi saipa moitemi noi ao torouma qeemaqi abi ma quba samaneke suqobire ngausa eeteta. [V 1Nokoi hasama gegema hiimi ana Dzohanei moomi napaho Hoo Dzooba noi geeba bosabosa oke uhutapihimi qaraqaraho isaki eserisa eserihota teei paraho totohota sokateqi hee, Oionita quba oi biranatare, oiqi hiireta. WU'Noo oke quba minarai hiiremi qaraqaraho isaki eserisa eseri nokoi totoho oke qaupuiteqi hee, Oi meenipamu ooniqi hiiremi paha abi mimi 24 nokoi gama pomai kotoroqi Ohongaho hasama gegema hiireta.YT+ Oiqi hiiremi idze! Ana nookami Ohongaho boto popo minara oi qusuna ma katana, ma obana ma torana, ma ika ma ikana, oi gama too teenaite kaitomaqi hiireta,Oore, nee ma bau, beedzae ma tatanga
ma dzapa pobi minara
oi Ohonga mai poro qerena qoororai
ma Khatai abiho Hoo Dzooba naate oorai
nopoqaho isaki kekeni! fSE Rome biireqi garuruiqi Hoo Dzooba napahoke hee,Meenipamu, abi niike kabira bagenomaho isakita
dzuubetetanita beedzae ma tatanga
ma ttuma ma gesina ma dzapa pobi ma agoago
ma dzakapa oi gama niihoi keke! ER Naa oke hiire qaasuhimi ana moo nookami angero kitu ma hoho mina, hattatti ttauseni heagopago nokoi poro qere ma qaraqaraho isaki eserisa eseri ma abi mimi 24 oke gama rome biireta. 5Qc Nii abi samaneke ingonaiteqi
hiiremi nokoi Ohongaho quba eeteqi
ttiihu barabara abi tupu mina naate ooraiqi
ttoka ma haba minarake soopara eetorakoi, uububuu! pPY Qate paha nokoi kui nokome aimaqi Hoo Dzooba napahoho dzapa qiraiteqi naa usaqe erake hiireta,Buububuu! Nii Ohongaho quba eeteqi
abi noo maina paina haba samaneta oorai
ma quni ma mani samane nokoke ingonaitareiqi
dzuu niimeke perebireta
oho qubake nii niiqe gee senginoma geebanoma
oke aima geemaquho isaki oorai, dzoobe! OAihimi qaraqaraho isaki eserisa eseri ma abi mimi 24 nokoi Hoo Dzooba napaho, oko toro nohota pomai kotorota. Pomai kotoroqi goriho ttuba samane nokome ota mootomi oho nakuta ura moromoronoma peiteta, oio qaheuba abi minarai hasa ma pupu dzoobirorai oho qahurani. zNmOonita napaho Hoo Dzooba noi poro qereta baaqi Ohonga maiho boto pobita gee bamenoma senginoma oke aimata. mMSOiqi hiiremi ana moomi poro qereta qaraqaraho isaki eserisa eseri nokoho bisa ma abi mimi 24 nokoho bisa qapunipamuta abiho Hoo Dzooba teei qooro oota. Oonihe noho samai sipisipi khatake kahosaho quba kiridza qeeroraiho tomidza naatemi noho nese sebeni ma qiba toqena sebeni oota (oi Ohongaho Sumasai ttoka ma haba gama igabiroraiho qahura naateta). /LWTti hiiremi abi mimihota teei ana pobi hiireta, Maqa, eto tti hiibaino. Dzutaho quni ma manihota teei oho isaki oorai oi Tabitiho sooro ma saina noke qesai hee, Dzutaho Raioniqi hiirorai noi suqobidza maikhata. Oonita noi sengi geeba sebeninoma oke geehiqa gee isaitaquho isaki ooraita mooro. TK!Abi oonomai bamu naatemi ana Dzohanei dzasa minake eete tti hiireta. ~JuOke hiireqi qiri eetemi eehe, qusu ma ttoka minarata abi teei sengi oke geemaqa oho mee isaitaquho isaki te oorara. fIEOomi angero beedzaenoma teei sokateqi hiireta, Apei geeba erake isanate sengi geemaqu? QH Qate Ohongai poro qere ota qooro oomi boto pobi nohota gee senginoma teei oomi ana moota. Moohimi oho qetaqetai nakuta oota ma sasata dzapa ma pasarai oomi oho geeba sebenike ee dzusama suutomi oota. G- Nokoi hee,O Ohonga Soopara naname.Quba dzapa samane minarake korabeteta
oke niimae korabeteta, ma oi niiho qubai keke.Oonita nanai niiho hasama gegema hiireqi
dzapa niihoke qusubaitorai
oi teeho bahe nii oho isaki kekeni. Oiqi hiirota. F Hiireqi nokoi oonomaho isakita Ohonga qaraqara tatanganoma noke dzoobe hiire hasama gegema hiimi abi mimi 24 poro qerena oorai nokoi ao hairiamake Ohongaho dzagata pomai kotoroqi papara nokome oko toro nohota mootoqi qaraqaraho maikhatake subesube hiirorai. E yDkOonihe isaki eserisa eseri oi gama naku ma sasata nesei keke quba moo soubirorai ma teehota hira sikisi rauharauha eetorai, teehota paha sikisi oke eetorai. Oke eete noko gama noo dzobidzobiho isakita oorai. Nokoi meeraamanihe qupiba ma etebake roibeteqi hee, Ohonga Beedzaeho Maikhata, nii Agoago ma Dzakapanoma, Qaheubanani! Nii Agoba Oorai Qaarakoi, ooboboo! 7CgOi kabiraho qesanihe oi qaraqaraho qahurani. Isaki bosabosa oi Raioni attinomaho tomidzani. Qate oho samaio kao kokoranomaho tomidzani. Qate oho temuio abi tee qiba ttittira minanomaho tomidzani ma nese ma penga noho oi paha abihoni. Qate musaqio tuna mohimohi ao areuma dzobidzobi eetoraiho tomidza. B Qate obattuho isaki hihihinoma teei oomi Ohongaho poro qere oi oho bisata oota. Ma poro qere oho neta baibai aimami para ma husu attinoma biranateta. Ma oho patita dzadza tatanga oi kisakisama uhuba igabiremi oi Ohongaho Sumasa sebeniho isaki oi sipi teenaho qaseqase naateta. Qate qaraqaranomaho isaki eserisa eseri oi poro qere oke rome biirota, nokoi nese tume ma dzage ooranoma. A|@qNoi kebapouta oomi abi mimi dzare 24 nokoi noke rome biireqi bosaqure 24 ota habeseta (oi Isirae abi tupu 12 ma qaru abi 12 napahoho isaki gamaqa). Qate nokoi ttoba khabanoma dzapidzanoma ooqi goriho papara tobe sumanomake tooroqi oota. #??Qoorota oi Beedzaeho Maikhatanipamu! Noi oma somu ma qodzori hihihinomaho isaki. Qate dzadza noke sengibeteta oi bane ebeke eehaha hisasainomaho qesani. y>kOke hiimi Sumasai anake raraku biiremi ana peite moomi idze, qusuta poro qere mina oomi teei ota qoorota. y= mGeeho noo oke Dzesu Soopara hiire qaasuhimi ana Dzohanei moomi qusunipamuta tete teei kuraubami suu ma inabiho noo totoho bosana nookori oho totohota noi paha ana pobi hiireqi hee, Nii erata peitemake quba biranataqu oke ana nii banaitare. <Noo teena oke Sumasai oko ma boto tupu minarake pobi hiiroraita tomanomai nookare! Oiqi Sooparai hiiremi ana Dzohanei qeete.};sOi erake eete oorai. Ana torona samaneke suqobireqi ao mai nameho poro qereta peite noma ttaike soopara baura eetorai. Oonita oho isakita teei suqobidza abi naataqu noke ana poro qere nameta teka moitemi peite paha ttaike erata qoobakoi. 0:YNookao, anai qupa nikeho pouta tonabetoraita teei totoho oke nookaqa naho quba tete geemamake anai nakuta qeemaqa noma nakamae ttaike patta muuna rongoqoma qaarakoi. '9GOi anai abi apeneho dzake eetorai nokoqake ana qogo noo hiireqi tete pobitoraita ana noo hiire oke ao nooka roqobeteqa burisi eete tete nikeme pobitare J8 Maqa, ttokahoke nike hiireqi oho totohota hiiroraihe, ttoba ma bare sasari khabanoma naho torona oorai oke nike mai eeteqa habana gotta nikeme sengibetemi nikeho midza bamu naatakoi. Ma neseho maraseni nahoke aima nese nikeme suraitemake qidzanatakoi. Oho qesa nike ttuma ma quruma nikemeke biireqa gori tobe sumanoma ao eepata sasari naate oorai oke nike naho torota aimamake meeke nikeho isaki meupunoma naatakoi. Sinasina naho oke nookare. ~}||M{|z#zxwvvMusrr]qp\onllkZjrhhferdba``p_^^$]\ ZXWWbVU}TNSRQqPONN&MLKJIHGFfExDCCA A?.=<;::877*6T6H5 33R2n100>/H.!-,*))+(h'm&%Z$,#="!t &niv g G -NM)Oi angeroi noke suutoqi khakha nohota biireqi eto Iibadza hairiamake burisi eete nagapa samaneho abi ikobetaino hiireqi angeroi noke kaame qahitotota. Oi quba bodzanomanita tii ttauseni hiire oi bamu naatemi noi paha bodza hoteqake biranatarotaho noo hiiremi oota. L-Qate gupa oho dzapa qesa paha oorai, oi Saata ma Iibadza ma Dzotata qaanoma. Noke angeroi aimaqi tii uani ttauseniho isakita ota suutomi qaata. K ;Oke eetemi ana moomi angero teei qusuta qurateqi iibadzaho nagapake tete siibareiqi oho ngibira ma kaame noho botota oota. Oonita noi gupa oke aimata. ^J5Qate nopoho qaa tupu minanipamu oonihe Ohongaho Toonipamu oosina habeseta noi qaa dzube too nohota qurateta ooma nokoke gama teetemi baateta. Baatemi nee samanenipamu nokoi oho keba muunaqi qura eeteta.I+Oonita sipisipi toqenanoma noi gogaho isaki nomema abi samaneke ikobetemi nokoi kabira oho dzapa ma dzare (666) aima qaata ma kabira qaanoma oho gisigisiho torota pomai kotoro qaata nopoho ttari qaa minake eeteta. Oonihe Ohongaho Toonipamu noi kabira qaanoma hiire ma too abi oberaobera nopoke suqobireta. Oi noi nopoke aima tupidza teeta eepa ma oho mukena qaanoma tupidza ota nopoke biireta. H Ooiqi hiiremi ana moomi kabira qaanoma repotti ma ttari bosana hiirota noi ttokaho abi qiba ma qaa tupu nokohoma gamaqa ttutturateta. Ttutturateqi Ohongaho Toonipamu oosi khabanomaho heeta habese qaa tupu nomema qaa qogoimata nokoma qesa kurebetota. GOi Ohongai nikeho quba kamo mina mootomi oorai. Oonihe keba oho mee ikanoma bahe abi qiba ma qaa pobipobi ma kotanga ma oosi ma abi oho heeta qaa eetorai, sutasuta abi ma saqosaqo abi mimi ma gamitti keba nokoho samanenipamu oke nike muuna qura ma pati eetakoi. >FuOke eetemi ana moomi angero teei eteho neta qooro sokateqi kheekhe ma qaromi ma nee samane qusuna areumorai nokoho kirake hiireqi hee, Nike kabira muunareiqa ao ttutturatare. 4EaQate sasa nohota dzapa mina qeetemi oota oi qosuba nohota soubireta. Oi hee, ABI QIBA ERAI MINARAHO QIBANIPAMU MA SOOPARA MINARAHO KOTANGANIPAMU. Oiqi qeetemi oota. eDCTuumomi qaaho pobipobi bosa tuumaqi nokoke dzeimota too nohota qaa dzube kakanoma teei biranateta ooma noi ttoka ma haba samaneho abike suqobireta. Suqobireqi puraba tatangama nokoke pobipobi eete qaarakoi. Oi Ohonga Maiho dzauba peitemi noi noho quba eeteqi poro biiba imitoraiho isakita noi ttoka abike sengibetemi qesa samaneho dzuu perebakoi. 3C_Noi oosima bosa qeemami qusuta qaa tupu mina teei noke iihata nokoi sasa saasari khabanoma dzabanomai keke ma nokoi iso keke oosi khabanomaho heeta habese tuumota. B Qate sasa nohoke abiho dzuuta suqobiremi noi dzaaro oota oi qaaho qaamodzamodza. Ma abi ooho dzapa oio Ohongaho Toonipamu. bA= Qate nese nohoi eepa tatangaho tomidza ma qiba nohota qaaho dzamuba teei oomi oma hihihinoma koina minanoma samanei ota suutomi oota. Dzamuba oho nakuta dzapa teeke qeetemi ootahe noomae keke oho khooba gesina. ^@5 Hiiremi ana moomi qusu papatemi oosi khabanomaho isaki ota biranateta. Qate noho heeta habeseta dzapa nohoio Idzoidzo Meenomanita pobipobi baura nomeke qere biireqi noi abike maripa eetareiqi qaa qogoimata. d?A Hiiremi ana Dzohanei boto khata gaamaqi pomai kotoroqi angeroho torota hasama gegema hiibare boohimi noi anake qamuni hiireta, Eo, nii eto oke eetaino. Oi niima nakai iso keke Ohonga kokora eeteqi Dzesuho noo ma pobi hiire tuumorai. Oi quba apeho isaki bahe Dzesuho isere qidza hiirorai napai meenipamu too abiho isaki. Oonita nakai Ohongaqaho torota pomai kotoroqa hasa hiiremi oio isanatakoi. Oiqi Qaruho isaki noi hiireta. KIRISTUI OOSI KHABANOMAHO HEETA BIRANATETA %>C Oonita teei burisi eeteqi Dzohane anake pobi hiireta, Erake qeetare. Hee, Hoo Dzooba Mina noi ata nomeke naasubita oho hoo ma patta erata tiibetemi oorai. Oonita qesaho dzapa ao hiiremi nokoi era ttutturatorai nokoio dzapanomani. Noo erana biranate oi meenipamu, oi Ohongahoni. I= Hiiremi noi ata pobi nomeke sasa adzahaha ma saasari, khabanoma hihihinoma oke moiteta. Oi quba ape bahe, oko ma boto tupu nohoi ttokata ooqi noho baura qidza samaneke eete qaataho qahurani. s<_Hiireqi nokoi hee, Napai ata pobiho isakita ao roibete beebe eete qaaimi poiqa Hoo Dzooba Mina napaho noi pobi nome aihimi oi abi ma atapa qesa naatoraiho isaki, oonita napai gama qaki ma naki naate dzapa pobi nohoke qiraitare. ;Oke hiiremi oionita garuba minaqipa oi garuruiqi hiireta, Ohonga Soopara, nii Beedzaeho Maikhatanita qusu ma haba gama pobitorai. Ohonga Dzoobe, Ooboboo! Oonihe totoho nokoho oi para noo mina hiirorai ma oba sasa mina rururuitoraiho isakinipamu. \:1Nokoi oke hiimi totoho teei poro qereta biranateqi hee, Tuhotuho abi mina ma adza Ohongaho torota atimorai nike gamaqa susupu noho hasama gegema hiibare! Oiqi nokoi hiireta. HOO DZOOBA MINA NAPAHOI ATA NAATETA o9WOonita Nokoi paha hee, Ohonga Dzoobe! Oiqi hiiremi abi mimi 24 biirina oota nokoi qaraqaraho isaki eserisa eserima gama Ohonga mai poro qere nometa oota noho torota pomai kotoro hasa hiireqi hee, Ohonga Dzoobe oi meenipamu. P8Qate eepa qauna nohoi peiteta. Oonihe peite qaaqa baamu bamu naataqu. z7mOi teeho quba bahe atapa sama sesenoma oi pasena nomema ttoka abi samaneke kanesanomaiteqi kokora abi niihoke teetemi oho habarake nii noke maripa eetorai, buububuu! Oonita nii maripa eetemi oi rike ma pobi ma meenipamu, oiqi hiireta. Q6 Oke angeroi hiiremi ana Dzohanei husu mina nookami qusuta garuba minaqipamu oi too ttutturateqi hiireta, Ohonga Dzoobe! Nii eranomake eeteqi beedzae niimema nanake ingonaiteqi dzadza ota paanaitorai. [5/Oi keke bahe abi qidza samane oho qaga hiire qaabi, oi too abi ma qaheuba abi qesaqesa, nokoke ota teetemi dzuu nokohoi nagapa oho khooba paanaitemi eraio oho ipi ma habara ooni. Oiqi angero hiireta.>4uMa dzongi teei bamu ota baiburomi teei oho dzadza mooraqu ma ota abi ma atapa bamu qesa naatemi oho qaki biranataqu, baamunipamu! Oho neta abi ttuma ma quruma samaneke saridzeqi pisinisiho maikhameto naatemi nagapa oi oho isakita ttoka ma haba samaneho abi kitto biire baaoraimi oho kabira naate oorai. %3CBaamu naatemi kui ma mangi, husu ma inabi, suu ma poro, gitta ma kurere abi samane oho maikhameto naate naa hiire baaorai nokoho husu bamu ota paha biranataqu. Ma abi quba samane maina paina korabetorai, koo ma tanga, ma masini qesa nokoho, oho husui bamu paha abiho tomata taataqu. N2Hiiremi angero tatanga teei oma biiba tatanga teeke aima aubotomi besata taate bamu naateta. Baamu naatemi angero oi hee, Oho isakita Babironia oke aima besa bisata biiremi ao bamu naatakoi. 1Oi teeho quba bahe, too abi ma qaru abi ma sinabidzaho oko ma boto tupu qusu ma ika ma ikata oorai nagapa oi nokoke torona bamenoma moite baaoraiho qubake Ohongai poike nagapa oke batabiremi rubenga naatemi nokoi Ohonga hasa hiire boto teetaridzoni. o0WOke hiireqa nokoi sama nokome pomu ma qauso suraiteqa tti ma ttaka mina hiibakoi. Hee, Idze maidze! Babironia meusu nagapa mina! Sisima samane besana tuumorai nokoho maimane ika ma ika nena baaqorai nokoi gama nagapa ota baura eete ttuma minake saridze qaabi oonihe ikanomake eetemi ao bodza teenaqaho nakuta nagapa oi ngausa naate? Oiqi hiibaridzoni. /Oi eepa qauna minanipamu peitemi oke noko mooqa hee, Idzee! Meusu nagapa oi minaraho qiba gottanipamu ma oho habara teqaha ooraidzara! 5.cAo bodza teenaho nakuta nii quba samane meupunoma niimeho dzore naate! Oiqi hiiremi sisimaho maimane ma baura abi besana baa tuumorai nokoi haba kharata tuumoqa moorakoi. -Nokoi hee, Meusu nagapa oi ttoba ma sasa somu ma qodzori qidza bagenoma samaneke dzaaro qaabi ma gori ma suusa ma oma dzadza ma koinanoma ttumanoma oke nii sama nimeta suuto qaabi oi gama niiho pobi naate baa qaariti poiqa baamu naate, dzasa mina! :,mOonita hiibi, pisinisi abi nokoi Babironia niiho botota ttuma ma quruma minanoma naate oorai nokoi niiho heme mina oke moora quba bitta eeteqi tume biire tti ma sori hiibakoi. k+OIdzee, Babironia! Sapuru ma quba oonomaho quba nii dzaodzao eete baaoraihe quba nee ma baunoma, quba samane mekenoma nii dza eete qaabi poiqa nii oho dzore naate bamu paha saridzaqu, oiqi pisinisi abi ma karai hiibakoi. **M Ma paha tomu maina paina, ma ura moromoroho isaki maina paina, oi oba ma bibi ma quba oonoma, paha bai oba qesaqesa ma sepora ma uitti qauso, ma hubihubiho bibi. Ma paha kabira samane ngaana ma paana oi kau ma sipisipi ma oosi ma oho qohare ma paha baura ma sutasuta abi ma paimane. L) Oi quruma ma quba ape bahe gori ma siriba ma oma hihihinoma ttumanoma, ma suusa tobe sumanoma, ma ttoba ma sasa kebakeba nee ma baunoma, ma sirika ma sasa nesenoma, ma ee ma eebeke ura moromoronoma, ma khaba ma ebare, ma quba samane ee qidzama korabetorai, ma barasi ma qainima korebetorai ma maboriho samama korabetorai. ?(w Qate ttokaho ttuma ma quruma oho abi samane ma pisinisi abi samanei noho dzasa eeteqi tti hiibakoi. Nokoi hee, Poiqa apei nanaho quruma ma quba qesaqesa ttuma eete mai eetaqu? w'g Eepai noke dzooromi nokoi oho atti eeteqa bamu dzamoitaquhe sererahuke qooroqi hee, Idzee! Idzee! Idzee! Babironia oi meusu nagapa mina ma tatanganihe ikanomake eeteqi bodza teenaho nakuta oho ipike eranoma saridze oorai. Oiqi hiibakoi. ?&w Oke eetemi ttoka ma haba samaneho abi mimi noma nokoi ttaike meusuta qaaqi guume ma meera eete qaabi nokoi oho eepa qauna ma mukenake moohiqake noho quba tti ma dzasa eetakoi. A%{Oi anai Ohonga Soopara Beedzaenomanita ana noke maripa eetemi bodza teenaho nakuta quba bamenoma noho irita peitemi eepai noke qaite ngaura naatemi seebe ma baata samane biranatakoi. v$eOi noi sama nomeke nee ma bau eesuqi suusa ma quba samane ari ma moosu mai eete baaoraiqi hee, Anai ttarumi pai kaiponoma bahe atapa qibaho isakinipamu ooniqi hiirorai oho isakita poiqa paha hee ma heeta noke heme ma bame moitare. 6#eOiqi hiireqi Ohongai angeroke hee, Babironia (oi meusu ma pasena ma ttuma ma qurumaho dzaodzao abi), Babironia noi anaho iboke eeteqi ipi kotoro baaoraihe, ooqaho isakita bahe heema heeta noke oho ipi ma habara moitare. Noi mangi teena nometa oba attinoma sarete abi moitemi muunaqi quba qesaqesa ruume naatoraiho isakita noke oho ipi ma habara moitakoihe khooru eseriho isakita oba togonoma attinoma noke moitemi muunare. t"aOi noho kahosa ma pasena huba haba biireqi ao pei qusuta peitemi anai moomi noke ingonaitaquho tete bamu. !}Ooiqi hiiremi ana nookami totoho teei paha Ohongaho qusuta biranateqi hee, Abi tupu name, atapa meusu nagapata quba eetorai nike eto kahosa nohoho ttaiqa naate oho ipi ma habarake quba bamenoma saridzainoiqi ao hairiamake noke qaate papatare. # ?Oi teeho quba bahe ttoka ma haba samaneho abi mimi nokoi noma gama guume ma meera, ma muuna ma aima eete baa qaabi. Ma ttoka samaneho pisinisi ma ttuma ma qurumaho maimane nokoi noho torota bibi ma sapuru ma quba samaneta meupu saridzeqi tatanga naate baa qaariti bamu naate. r]Noi biranate qurahiqi sokata minake eete hiireta, Meusu nagapa Babironia oi aoke taate, taatanipamuke eete! Ma nagapa noho oi gisi ma songena ma piitu ma iibadza ma qaromu quba nginginoma samane, oi nokoho teka ma qopa naate oorai.  3Oke hiiremi ana Dzohanei paha angero teeke moomi noi qusuta biranateta. Oonihe noho beedzae mina ma dzadza ma koina nohoi ttokake gama suqobireta. Qusubaitemi atapa nii moomi noi meusuta qaariti bamu naate oi ape bahe naho dzapake sepeiteqi ttokaho abi mimima meera ma dzeuba eeteqi nokoke qoqotoma qaata, oonihe oke gama meusu nagapa qibata mootoqi hiirorai oni. Oiqi angero ana Dzohaneke pobi hiireta.zmOi teeho quba bahe Ohongai baura oke nokoho qupata mootomi nokoi ruumeke baura noho oke eete qusubaitakoi. `9Oonihe kabira Repotti qiba toqena tteninoma nii moori kabira oi qoqopa nohoke qusubaiteqi tuumaqi ipita paha atapa noho goottae eeteqa bikhi bakha eete noho ttoba ma bare geemaqa noho meeke eepata khauto muunakoi. 7Qate atapa oba unauna samaneta habesoraiqi hiibi unauna oi abi noo maina paina samane ttoka ma haba minaraho qahura. Oi noi nokoke qoqotomorai. !Hiireqi kabira ooho hasa hiibakoi. Qate Dzesu nikeho Hoo Dzooba mina noi abi qiba minaraho Qibanipamu ma noi ttokaho soopara minaraho Sooparanipamu oonita noi abi qesake asatemi nokoi noho torota atimaqi noma nokoi gama ttoka abi basesanomake qaa eete suqobidzakoi. 7g Oi toqena nii moori oi abi qiba tteni biranataamake ooraihe nokoi Kabira Repotti oho dzapa ma pobita biranatemi Ohongai nokoke bodza hoteqake moitemi nokoi ttari teena ma qupa teenaho isaki. Nokoi biranahimake oke hee, Oo kabira bosata qaatati baateta oi paha eehaha naate ooraiqi ttoka abi hiibakoi.   R Oi sebeni nokoi gama bamu naataqu ooqata oke hee, Kabira oi ao baateiqi hiibakoihe noi paha eehaha naate ipi ma ari saridzeqa baate bamu naataqu oke heeqata moohimi 8-ho tomidza naatakoihe bamu. 4a Paipui ao tuumaqi bamu naatetahe teei poiqa ooraini qate teei paramu biranataamake oorai. Oonihe baaqamake Ohongai noke bodza hoteqake moitemi oionita noi bamu naatakoi. M Oonita nokanoka erake saridzeqa qupadzomare. Qiba sebeni oi tora sebeni oi Romaho tomidza ma haba minarahoni oho bisata atapa oi habesoraiho isaki, ma paha oi abi qiba sebeni oi minarahoni. Z-Kabira nii moori noi bosata qaatati baateta. Baateqi iibadza nagapata qurateta. Oonihe noi paha oho neta qoridzeqa peite ipi ma ari nomeke saridzeqa baate bamu naatakoi. Oonita noi bosata qaatati paha eehaha naataridzoho qubake ttoka abi apeneho dzapake qusuho ttarita qeetaama naate baaorai nokoi kabira oke paha mooqa hasaqu eetakoi. Y+Roqobetemi angero oi anake hee, Oke nii naane quba moo roqobete? Kabira qiba sebeni ma qiba toqena tteninoma noho khooba, ma atapa noho heeta habese tuumoraiho khoobake ana nii pobi hiibakoita nookare. MOi keke bahe abi samanei Dzesu Kiristu ai tataumaqi noho sinabidza hiire tuumata nokoke atapa oi teeteqi dzuu nokohoke muunaqi ao qabarobaro naate oota. Oomi ana noke moo roqobeta minake eeteta. iKQate qiba nohota atapa sama sesenomaho ttiketti teei noho pengata oota oi hee, Anaho dzapaio Babironia Ohonga oi ttoka ma haba minarata kahosa ma pasena oorai anaio oho pai amenanomaniqi hiire ttikettita qeetemi oota. Atapa oho sasa nee ma bau minanoma. Oi dzuunoma ma quupi ma somu ma qodzori. Qate gori ma oma maina paina hihidza ma koinanoma samanenipamu oi noke gama sengibetetanita noi goriho khooruma ttoka abi qangake qoqotomaqi nokoma guume ma meeraho isakita oota. kOOiqi hiireqi angero noi naho gisi ma khatake dzeimaqi haba kharata tuumata. Tuumaqi ana moomi kabira qiba sebeni ma qiba toqena tteninoma bosana hiirori kabira oho suui dzuunoma naatemi oi noi Ohongaho qepuqepu ma sosoridzo dzapa samanenipamu hiire qaata oi noho sama gama pupubire oota. Kabira oho heeta atapa noi habese noke qoqopa eete tuumota. N  Oke eetemi angero manginoma sebeni nokohota teei baaqi ana Dzohaneke pobi hiireta, Atapa sama sesenoma teei haba samaneho oba unaunata habesorai, oi abi qesai Ohongaho dzapa heeqata aimoraihe ttokaho maimane ma abi mimima habese ttaike meera ma dzeuba eetorai nokoho qahura. Atapa noi nee ma baunomanipamu noi abi samaneke bobotomi haba samaneho abi nokoi noho obake muunaqi rumerume naatorai. Atapa oke Ohongai maripa eetake boobita nii baaqa moorare.   Biranatemi meusu nagapa oi eseqobaqi tupu tapari naateta, ma ttoka ma haba samanenipamuho meusu nagapa oi gama rubenga naateta ma suunga hoho ma tora ma quba bamu naateta. Ma qusuta oma taateta oi abi teeho bameho isaki oi samanenipamui taateqi abike teeteta. Oonihe teetemi abihota bamenomanipamu naatemi nokoi Ohongake baru hiireta. Oonita abi soropurunomai Ohonga basesa eete baaorai (oke qahura noota hee, Babironia ooniqi hiire qaata) nokoho pasenaho isere Ohongaho torota peite qaami noi te oho ruume naataranihe nokoho isere oi peite qaaqi Ohongaho dzauba mangi hee biiremi abi qangaho ipi ma ari ao nokomaeho irita perebireta, oioni! k OOionita ao bamu naate! Oke hiimi baibai aimata, para hiireta, husu rururuita ma tumu rubabeteta. Oi quba minanipamu Ohongai khoobanipamuta ttoka ma haba ttuttuitetaho neta oho isaki te biranate qaararanihe ooqata biranateta. T!Oke eetemi angero musaqi noi qeemaqi mangi nomeke qusuta baqebetemi gausa ma sangidza oi kohukohuma taateta. Oke eesumi poro qere Ohongaho biiri nakuta oorai oho neta totoho teei sokateqi hiireta, jMOonita hiibi, goga abi nokoi ttenitteniqi qaa abi samanenipamu ika ma ika neta baata nokoke tupidza teeta ttuttuiteta. Tupidza reresepe oho dzapake Heboro noota hee, Amagetto oi qaa ma ngausa eetaquho qahuranita mooro. 'Qate Ohonga Khataho totoho bamenoma ana Dzohaneho tomake qohateqi hee, Nookao, ana naamaenipamui seiqake qeemoraita oko ma boto tupu nikehota eto teei oora ma qaaraho kanesa saridzemi abi minaraho neseta oho midza paana naataino oonita qupadzomare! Ooiqi hiireta. fEOio baabe ma basara, goga ma baruho abi oni. Oi paha nokoi abike qoqotomaquho maikhameto Oonita nokoi qaru tuumaqi ttoka ma haba minaraho abi qiba nokoho torota biranate ttenitteniqi hee, Abiqahe, nike baaqa nana hoobire napa gama Ohonga Soopara beedzaenomaniqi hiirorai noho qaake eete kurebetare oi poiqa oho bodza bamenomani. Oiqi noko hiireta. ?w Oba oi uuromi ana moomi gupa ma repotti ma Roma ma qesaho too abi oberaobera (oi sipisipi kabira toqena eserinoma bosana hiireta) nokoi too saqoromi koropuho isaki biranateta. @y Hiiremi angero naba sikisi noi qeemaqi mangi nomeke oqiraitemi idze, ete peitoraiho neta oba mina teei haba oho qee nena abi qaanoma nokoke qaanate qaata oba mina dzapa noho Uparate — oi uuromi abi qaanoma nokoi baaqi repotti (oi Roma) noma kurebeteta, oho tete biranateta oi qaa biranatarotaho qahura.  Oi maka samane heme eete noko suqobiremi nokoi qupa burisi eetarotahe baamunipamu. Ohonga qusuna oorai noke noko paha baru hiireta.  Baru hiiremi oionita angero naba paipu noi qeemaqi mangi nomeke oqiraitemi qupiho isaki oi repotti (oi Roma) noho haba ma pobita gama taatemi ota qupi soorota. Qupi sooro tuumami abi oho heme ma bame minanatemi nokoi too dzootoqi rororo hiireta. q[ Oonita ete oi ao oho abi dzakasiremi nokoi ikanomake eeteqi teqaha Ohongaho attike ququimara? Oonihe baamu. Nokoi moomi noi nokoke ibo eete bame oke gama nokoho irita dzoobiretanihe nokoi quseripo naate noke googa ma baru hiireta. 9Oke hiiremi angero naba poa noi qeemaqi mangi nomeho isakike eteho irita perebireqi noho beedzaeke minaitemi abike dzakasidzaquho isaki naateta. K~Totoho oke eete hiiremi qusuho haqata totoho teei kaitomaqi hee, Oore, Ohonga Soopara nii beedzaeho Maikhata oonita nii maripa eetemi oho ipi ma habara biranatorai oi qidza ma rikei keke. a};Oi teeho bahe agoba baaorai taanga abi nokoi niiho too abi ma sinabidza abi rike ma pobinoma nokoke teete baa qaabi. Oonita nii eranomake eetemi baatai poiqa taanga abi nokoke nukure oio oho ipi ma habara oni. l|QOke eetemi oba ika ma ikai Besa Bisanake moite qaata oho ee ma eka oi gama gutu boto kharaho isakita hee, Ohonga nii agoba baa qaarakoita nii oke eete batabiremi quba eranomai biranate oho qanga bamu, oi nii oho pobipobi oni. #{?Oke eetemi angero oho samaqana noi oho qesa qeemaqi mangi nomeke oqiraitemi quba oi obattu ma oba neseta gama taatemi oi paha dzuuho isaki naateta. ,zQOke eetemi angero oho samaqana noi qeemaqi mangi nomeke oqiraitemi quba baatanoma oi qoo besata taateta, besa oho dzapaio Besa Bisana. Oonita abi besata ooqi sisimata tuumota ma besaho patisigina oota oi gama Romaho qubatu oonita abi samanei obaho kabira ma gama baataho pobi naateta. hyIHiiremi angero bosabosai qeemaqi mangi oke pati oqiraitemi ttokata perebami abi qoona kabira repotti (oi Romaho qahura) oho qetaqeta aimaqi noho torota pomai kotoro qaata nokoho samata maka ma pottomu bamenoma biranateta. =x uOonita ana nookami biirita noo totoho bamenoma teei biranateqi angero sebeni oke pobi hiireta, Oionita nike tuumaqa Ohongaho ttire mangina hee baorai oke gama ttokata perebidzare. +wOBiranatemi Ohongaho beedzae ma Sumasai qaunaho isakita qaheuba biiri oke gama suqobiremi teei ota dzuubaquho tete baamu naateta. Oonihe angero sebeni heme ma bameho isaki mangima aimota oke noko gama ttokata perebire soubiremi ipita abi paha biirita peitaquho isaki paha biranatarota.v5Oi nokoi mangi aimataho khooba era: Ohonga qaraqara tatanganoma noi abi basesanomaho ttire eete qaami ao mangi sebeni hee baata. Oonita qaraqaraho isaki eserisa eseri noho dzagata oorai nokohota teei qoridzeqi mangi oke angero sebeni nokoho quba batabiremi aimaqi biranateta. ?uwPaana naatemi angero sebeni nokoi biirita Ohongaho ttire mangi sebeni ao hiire oke aimaqi biranateta. Qate sasa khara nokohoi khaba khabari ma hobisata goriho siihu geebanoma oota. tOonita naa oi bamu naatemi ana moomi Ohongaho biiri oi ttoka abiho isere qidza ma qanga peitoraiho totaqi oi kurauba paana naateta. as;Nii maina, qaheubananita
nii tete niime paanaitemi abi niiho poma mooqa
apei niiho dzapa nookaqi ququimaama naataqu?Baamu, abi samanenipamu haba totaqi ma totaqi
nokoi gama baaqa hasa hiibaridzoni. Tr!Oonita agobake Ohongaho tuhotuho Mose noho bodzata Ohongai Isirae abike Aigitta abi ma besa dzuunomaho neta ingonaitemi noko oho quba hasa naa teeke suutoqi hiireta. Oho isakita abi tupu kuinoma oi qooroqi naa oke hiireqi paha Hoo Dzooba mina napaho noho hasa naake hiireta. Hee,O Ohonga Soopara, nii beedzaeho maikhata,
oonita nii nagapa maina painake gama suqobirorai.Niiho tete qidza bagenoma,
ma baura niihoi dzapanomanipamu. RqQate ana moomi qusuta quba ttubaho qesa garasi hihihinoma oonihe reresepe minaqipamu oho nakuta abi qesa samanei Ohongaho kuima qoorota. Nokoi apene bahe kabira repotti, dzapa noho Roma, noke basesa eeteta ma qaseqase nohoke bai hiireta ma noho naba gottae eeteta oke eeteqi Romaho maimaneho noo suqobireta abi tupu oioni. tp cOonita ana moohimi qusuta obaoba mina bamenoma teei paha biranateta. Oi abiho isere qanga Ohongaho neta peite qaami oho ipi ma habarake dzauba nohoi mangi sebeni hee baata. Hee baami angero sebeni oke ttokata perebidzare beebe eetota. o1Sengi eeteqi nokoke hooro imitemi biiba dzuunoma biranateta oi oba sooro peite abiho qereta biranataridzoho isakita dzuu nokohoio soorota. Oonihe dzuu oho sobasoba oi reresepenipamu oi poa hattatti kiromitaho isaki (oi Lae ma Pt. Moresbyho takuraho isaki oonita mooro).CnHiiremi angero temu noi gehigehi nome dzoobireqi Ohonga hiiretaho isakita ttoka abi gama suhe hiibare ttuttuiteqi abi ottoke hooro imitoraiho isakita abi nokoke gama sengi eeteta. m Hoobihimi angero teei paha haqata ooqi biranateta. Oonihe noio eepaho sooparanita noi sokateqi angero gehigehinoma temuke pobi hiireta, Ttoka abiho baura mee puritti biirorai oi ao sopera eetorai oonita nii gehigehi niimeke dzoobire oke gama geemare. tlaOonihe noi keke eetaranihe Ohongaho biiriho neta angero teei gehigehi kakanoma ooma biranateqi hoobireta. Xk)Hiiremi Abiho Isaki noi gehigehi oke dzoobireqi ttoka abiho mee geemata. njUOonita angero teei biiriho neeta baaqi too dzoobireqi Abiho Isaki perettabiho heeta habese oota noke pobi hiireta, Maqo! Ttoka abiho mee ao baa naatemi oke rumutaquho bodza poiqanita niimae ao gehigehi dzoobire oke geemoo! iOiqi Sumasa hiiremi ana Dzohanei moohimi idze, Abiho Isaki Dzesu noi ao perettabiho heeta habese oomi goriho papara teei noho qibata oota. Qate boto nohota gehigehi qosunoma teei oota oi teeho bahe abiho baura mee oke rumutoqa toronaitaridzoho isaki ooni. qh[ Oonita angeroi oke hiiremi qusuta Sumasaho noo totohoi biranateqi ana Dzohaneke pobi hiireta, Nii noorake qeetare. Hee, ttokata qesa ma nikei nooka hiisi eeteqi kaipota oorai. Oonihe ai tataumanomaho ipi ma ari ma basesanomaho ipi ma habara oke ao nookami oke eete oorai. Oonita qesai Ohongaho quba baata saridzorai nokoho isaki bagenoma. Baura nokohoho isere oi nokoho isakike qaupuitemi nokoi ooqata qidzanate soubidzakoi, oore. Oiqi Sumasa hiireta. TTOKAHO DZOO MEE AIMAQUHO NOO )gK Qate quba oonomake potti biidzareiqi sinabidzaho abi nokoi Dzesuke ai tataumaqi Ohongaho qupa toobake eeteqi noho noota battigara naatoraita qupadzomare! Mf Oke mee hiiremi apenei repotti (Roma Abi) noho dzapa qusubaiteqi noho geeba ma naba penga ma boto nokometa qeetorai nokoi qupibani mae etebake mee qidzanata quba dza minake eetakoihe bamu saridzaqu, bamu dzanadzana. Oi nokoi eepa gabiho isaki naate idze ma mare hiire qaaqa eepa qaunaho isaki naate qaraqara qaarakoi. e Oke hiiremi angero teei paha areumaqi sokate hiireta, Qesa ma nikei boto ma penga nikemeta kabira repotti oi Romaho qibaho geeba ma naba oke aimaqi dzapa qusubaite gisigisi nokohota pomai kotoroqi hasa hiireqi oho patta gesina naate qura eetorai nike nookare. Oho patta ttuba teenata muuhiqi nike paha Ohongaho dzaubake nukurota. Oho qubake dzauba nohoi nikeho ttidzake gama eepa ma qausoma muuna qaamake qaheuba angero ma Hoo Dzooba mina Dzesu nokoi gama nikeho midzake mooqa hee, Oio oho ipi ma habarani. d cHiiremi angero teei paha areumaqi hee, Ttoka ma haba qesaqesaho abi Romaho pomata qeemaqi patta nokohoke gesina naate qura eetorai. Oonihe Ohongai hiiremi poiqa meusu nagapa (Roma) oke qahurata hee, Babironia ooniqi hiiroraihe meenipamuke nagapa oi ngausanipamu naatakoi. Oonihe Ohongaho dzauba bamu ooqata qoobaquhe apenei oho patta muunorai oho togo ma mari paha nikeke suqobidzakoi. dbAHee, Qusu ma ttoka ma besa ma khooba minara oke Ohonga teenai korabetetanita noi ao dzamonoqake abi ma gama pobite maripa eetakoi. Oho quba noo nookaqi noho quba ququima noho torota qeemaqa hasa hiibare. Oiqi hiireta. >auMa ana moohimi angero teei qusuta areumaqi ttokata haba maina painaho abi noo maina paina hiirorai quni ma mani samanenipamu nokoho quba sinabidza hiireqi noi sokate hiireta. S`Oi nokoho oorama qaarata kahosa baamu, ma paha iiha ma dzobidza qanga oho noo teei teqaha too nokohota quratoraidzara baamunipamu. Nokoi abi oonoma kekenita qupadzomare. ANGERO TAPARI SINASINA HIIRETA _Oi Hoo Dzooba napaho noi ttokata qaaqi pasena mapo oke te hesate qaarara te ata naataranihe oho habarake Ohongaho poma qesaqesa bamenoma oke noi gesinanipamu naateta. Ma oho isakita abi tupu oi gama noho ehequke isaki eeteqi Ohongaho sinabidza oko ma boto tupu minaraho quba ponabeteqi oho tomidza naateta. Nokoi Ohonga ma Hoo Dzooba Mina nopoho quba kiridza mekenoma naate oorai. }^sOonita Ohongaho poro qere oho pati ma qaraqaraho isaki eserisa eseri ma abi mimi 24 nokoho patita abi tupu mina nokoi naa usaqe teeke hiireta. Naa oke qesa paha ttaike hiibaquho isaki bahe tupu oke ttokata ingonaiteta nokoqai naa oke hiireta. T]!Oomi ana nookami husu bamenoma nokoho neta biranateta. Oonihe husu ikanoma bahe oba rururuitorai ma para noo mina hiirorai paha abi gittama naa hiirorai oi gama husu ma inabi kurubiroraiho qesani. i\ MIdze! Ana paha qusuta moohimi napaho Hoo Dzooba noi Ohongaho beedzae khoobata qoorota, oke qahurata hee, Tora Dzio ooniqi hiirorai. Qate qesai noma qoorota oi abi samanenipamu nokoho dzareke uani hattatti potti po ttauseni (144,000) dzare nokoho ota mootoqi hiireta. Oi nokoho pengata Ohonga Mai ma Khata Hoo Dzooba napaho nopoho dzapake qeetemi oota. [ Qate kabira repotti oi Romaho gamani oho dzareio 666 oi Neroho isaki, oi teeho bahe noi abi qanga oho qiba gottanipamu ooni.Z{ Qate teei oho qaseqase ma naba oho amake oomi noi pisinisi ma ttuma baura tee ma teeke eetaquho isaki ao bamu naateta. zYm Totoho oi ota biranatemi sipisipi, oi googa oho maimane, nokoi hiiremi abi samanenipamu, mina ma adza, abi ttumanoma ma ttumaama, sutasuta abi ma saqosaqo abi gamaqa susupu Romaho qetaqeta teeke pengata qeeteta ma boto hapata qeeteta. +XO Oiqi hiiremi ttoka abi minarai oho isakita qaseqase minanipamu teeke korabetemi oho maimane nakuta seike ikobetemi qaseqase oi too qauna dzoobiremi totoho teei ota biranateqi hee, Oionita qesai Kaisaho qaseqase eraho dzagata pomai kootobaama naatemi nokoke nike gama teete kebaitare. :Wm Oke eetemi ttoka abi samane oke moohimi nokohota meenomaho isaki naatemi sipisipi toqenanoma, oi sinabidza obera, oho maimane nokoi Romaho kabira repotti noho quba eeteqi hee, Abi minara nike poike isanate Romaho abi mimi nokoho quba gisigisi mina teeke korabeteqa nokoho subesube gama hiire soubidzare. qV[ Eepa nii qusuta qurateqa ttokata biranatare. Oiqi hiiremi oi ttokata ikanomake eeteqi eepa biranateta? 4Ua Oi teeho bahe sinabidza oberaobera oho maimanei gamani oke gama qaupuiteqi ttoka ma haba minaraho abike hee, Isanate Romaho qiba (oi Neroma kara) nokoho dzapa qusubaitareiqi hiireqi nokoho angi naateta. Oi sinabidza oberaobera oho maimane ikobeteqi obaoba qesa bamenomake eeteqi abiho pengata hee, YT+ Oke eetemi ana moohimi ttokata kabira paha teei biranate qoorota oi qiba toqena noho eseri oota noho samake moohimi sinabidzaho sipisipiho isaki oonihe totoho nohoi gupa qaanomanita moomi ikoikonomani. 8Si Oi erake eete oorai. Ai tataumanomai hee, oi poiqa napaho angi naate qaa dzubema teetoraihe ipita paha noomaeke anginaiteqa qaa dzubema teetakoita eto napai ota peperataino oiqi hiireqi nokoi Ohongaho qupa toobake eetorai. Oonita tomanomai korabete nookare. ROMAHO KABIRA TEMUHO GAIGAI TEEI BIRANATETA R UQ# Eete qaami ttokaho abi samanenipamu oi Romaho gamani kabira oke nokoi hasama gegema hiire qaata. Oonihe qesai Ohongake nooka hiisi eetarotake Ohongai agobanipamuke qupadzomaqi nokoho habarake khata nomeke dzuubetakoiqi nokoke dzapa ttari nometa ipibireta oonita nokoi teqaha Romaho kabira oho dzapata pomai kootobara, baamunipamu! MP Oonita Ohongai qaatemi kabira qaanoma noi paha oko ma boto tupu nohoke sesero minake eeteqi ttokaho noo maina paina ma quni ma mani samaneho abike suqobireqi nokoke gama soopara eete qaata. O3 Oonita Romaho Gamani nokoi sama ttokottoko eeteqi Ohongaho dzapa ma qaheuba biiri noho ma qaheuba abi tupu noho oke noko gama qanganipake hiireta. lNQ Oiqi qarutoqi hiiremi Ohongai tete qupadzomaqi oho baike hiibaama naate Roma nokoho bodza oi khara bariqa oke dzasidza 42 oho isakita mootoqi hiiremi kabira oi sama qusubaite Ohonga ma teka nohoke gama sosoridzo hiireta. sM_ Oonita nokoi bosata gupa hasahasa hiire gaami noho beedzae repottike moitemi paha repotti (oi Roma) oho hasake nokoi hiire tuumata. Nokoi hee, Gamani oonoma paha teei te ooraidzara. Nokoi qaa eetemi apei nokoke suqobidzaqu oi baamu. 'LG Moite soubiremi noi isanateta oonihe qiba sebeni nohota teeke teetemi oi baateta (Romaho abi qiba Aresatte?). Baatetanihe teei noho habara naatemi toqena oi paha isanateta. Kabira attinoma oonomanita ttoka ma haba minaraho abi nokoi nohoke nookami attinoma, subesubenoma naateta. ~||e{_zy[xxvDv8uvussrKqxpp nmllGkajiifiZg{eebTa`__n_ ^8]R\[[[ Z5XX!XVUTTcT S R-QPPN_MM7LL2KK JZJITHHGaFFEE2DCBBYAA@T??V>>/><<7;;U:99877P66p55G44+33322'100//j..Q-A,++X**!))( '&&_%^$$1#"c!!+ U)=Tu SslMdEQa+K 6 / O 6 ^w)t~Oonihe napai gama ritarita abi keke qaami Ohongai dzasaho tete mee nome napake banaitorareiqi Kiristui napaho habara naate baateta. wMoorare, qidzoke abi teei temu nomeho habara baataqu, mae teei paha abi qidza bagenoma teeho quba baataqu kaqa. iKOi napai gama Ohonga ruume naateqi ngiingiho isakita qaami Kiristu napake ingonaitare baateta. &EMa oho roiroi teqaha meeamanidzara. Oi Ohongai Sumasa nome napake moitemi Sumasai hiiremi Ohongai dzasa eetoraiho pomake napa gesina naate soubidzare. GBiranatemi oho mee paha biranataridzoho roiroi eete qaarare. 9Qate oi keke bahe napa qangahasi saridzeqa paha oho quba qaki naatare. Oi teeho bahe qangahasi oke napa suqobiremi napaho battigara biranatakoi. |~qNapai noho kurata Ohongaho baruna heena saridzeqi dzapa pobi ma dzadza nohoke qupadzomaqa qakiqaki naate qaarare. 3} aOonita napai nooka hisi eetemi Ohonga napake pobipobi ooniqi hiiremi ooraita Ohonga ma napaho takurata ibo ao bamu naatemi napai Kiristuho neta oho hasu saridze qaarare. $|AOi napaho kahosake teeta qubake Ohongai Dzesuke baatata moototanita noi paha noke tukutomi napai oho quba noho rikerike saridzemi oorai, dzoobe.1{[Dzesuke baata neta tukutomi noi napaho Soopara mina naate ooraimi apenema napa nooka hisi eetorai Ohongai Abarahamu ma napa gamaqa pobipobiho isakiniqi hiiremi oorai. KzOonihe hiireta noi teqaha oke Abarahamuqaho quba hiibaranihe noi RyOke hiiremi Ohongai noke hee, Abi pobipobiho isaki ooniqi hiireta. ExNoi hee, Ohongai naru hiiretanita noi oho mee paanaitakoi. :wmOonihe noi teqaha oho qupa muunara bamu. Noo qidza noke moiteta oke keke qupadzomaqi noi te naru oke gaubidzaranihe ai tataumata beedzae aimaqi Ohongaho hasa hiire qaata. v Oonita ata nohoi khata dzoomaquho bodza ao riite oomi sama noomaeho beedzae oho qesa bamu naateta oi noho tii ao 100 oi oota. Tu!Oke hiireqi noi teqaha peperatara, baamu. Noho torota noo biranateta oi hee, Eema ma khata niihoi gairai biranatakoi. Oke hiiremi noi nagapa maina painaho eebobo naatare hiireqi nooka hisi eeteta. t#Oi erake qeetemi oorai: Anai Abarahamu niike uhutomi nii nagapa noo maina painaho eebobo naatakoi. Oiqi Ohongai hiiremi Abarahamu nookami quba naane ma naane bamu naatemi oke mee hiibaquho isaki, ma abi baatetake tukutaquho isaki, oi Ohongaho torota ooraiqi hiireta. \s1Oonita ai tataumaho teteta baruna heenai oho mee qidza moitorai. Oke eetemi eema ma khatai Abarahamuho ehequ iso keke iihaqi ai tataumata naru oho mee saridzakoi, oi raaba abi ooni mae hu nooho repa nena. rOonihe baamu, hu nooi too paserenomani. Qate hu nooho teteta qeemaama naatemi kahosaho noo totoho teqaha ota biranatoraidzara. rq]Nooka. Hu nooho teteta abi naru oho mee saridzaquho isaki oorapuko ai tataumanomai oho dzore naatarota. p Oonita moomi Abarahamui ttoka abi minarake mai eetarotaho naru Ohongai hiiremi oota. Oonihe Abarahamu mae biidza ma suuna noho nokoi naruho mee oke teqaha hu nooho teteta saridzara. Noi ai tataumaqi oho pobipobi aimaqi tete ooqata keke naruho mee saridzeta. \o1 Ma paha oke eeteqi noi geebanomaho totaqita qooroqi raaba abi ma Dzuta abi apene ma apene noho ehequ iihaqi ai tataumarota noi nokoho mai ma basoqabaqoba naatetanita qupadzomare. OHONGAHO NARU OI MINARAHO POBI 2n] Oonita khooba apeho quba sama geeba oi noho irita biranateta bahe Abarahamui ai tataumaqi aoke Ohongaho rikerike saridze ootaho quba geeba oi biranateta. Oke eetemi raaba abi ape ma ape ipita Ohongake ai tataumaqi noho rikerike saridzarota Abarahamu noi napaho mai ma qaamodzamodza naateta. 5mc Bamu, oi raaba abi ma minaraho pobi. Totoho oi bodza apeta biranateta? Abarahamui raaba abiho isakita ooqi sama geebanoma naataamake oomi oho noo totoho qidza biranateta. Bl} Oonihe napai hee, Abarahamuho ai tataumake Ohonga moohimi rikerikeho isaki naatetanita oke napa qupadzomami isaki bagenoma oi paha raaba abiho naate oorai mae Dzuta abiho kekeni? nkUOi Ohongai abi teeho kahosa dzamutoqa ruume naataqu abi oho isakio bagenomani. Oiqi Tabiti hiireta. ojWNoi hee, Apeneho tete qangake dzamutoqa kahosa nokohoke Ohongai teetaqu abi nokoho isaki bagenomani. iwOi abi teei bauraho isakiama naatemi Ohongai noke rikerikenomaitemi bagenoma naataquhoke Tabiti noomae hiireta. h/Qate teei bauraho isakiama naatemi noke ipi ma habara moitaquho tete bamu. Oonihe abi mina teei ohonga naateqi abi habana teeke rikerikenomaitaquho tete oorai. Oi abi habana noi abi minake ai tataumami ai tatauma nohoi abi minahota bagenoma, rike ma pobiho isaki naatakoi. fgEOi erake eete oorai. Ttokata teei baura teeke eetemi oho ipi ma ari noke moitaridzoni. }fsOi Sinabidzai hee, Abarahamui Ohonga ai tataumami ai tatauma nohoke Ohongai moohimi pobipobiho isaki naateta. KeBaura nohoho quba noke hee, Abi pobipobi ooniqi hiiremi noi oho quba sama qusubaitemi abi qesahota bamu obera naataquhe, noi Ohongaho pengata baura nomeho quba sama qusubaitemi bamu isanataqu. Md Qate Abarahamui Dzuta abi napaho eebobo nohoke napai ikaqi hiibaqu? cOonita nanai noo totoho oonomata hiireqi hu nooke qirutomorai mae? Oi baamu. Hiidzo, hu nooho baura maina, oi abiho kahosake paanaite qomaqoma hiiroraiho isaki oonita nanai oke te bai hiibaranihe oke hee, Oho bauranomaniqi hiirorai. Oioni.b3Raaba abi mae Dzuta abi nooka hiisi eetaqu eetemi Ohongai ttari temuho nena ma ttari temuho nena iso keke rikerikenomaitakoi oi noi oho isaki oni. aMae nike qupadzomami Ohongai raaba abiho pobi naataama naateqi Dzuta abiho pobi keke naatorai? Baamu, noi noko ma napaho ttaiqani. X`)Oi nanai qupadzomami Ohongai hu noo baura eetaamaho abike pobipobinomaitorai. ~_uOonita sama qusuba bauraho tete siiremi oorai. Apei oke siireta? Oi hu noo bahe ai tataumai oke siiremi oorai. I^ Kahosa agobahoke Ohongai teqaha ruume naataranihe beebe qariti poiqa pobipobi nomeke paanaitorai. Paanaitemi moohimi Ohonga pobipobinomai abi Dzesu ai tataumorai napaqake pobipobinomaitorai. 6]eOi Ohongai Dzesuke asatemi noho dzuui abiho hasa ma pona naatemi nokoho kahosa agoba baaoraike qagaumami abi nooka tani naatemi Ohongaho pobi ooqata meenoma naatorai. e\CDzesu Kiristui baruna heenata abiho ttuma naatemi abi ooqata Ohongaho pobipobi saridzorai. L[Oi abi minarai kahosanomai keke Ohongaho pobiho isakiamanihe BZ}Qate pobipobi Ohongahoke ikanomake eete saridzaqu? Oi abi apenei Dzesu Kiristu ai tataumorai napai oke saridzorai. Oi ape ma ape Ohongake saridzaqu oho tete samane bamuhe teena oioni. FYQateqa poiqa moohimi Ohongai abi pobitaqu oi hu noota bahe tete mainata paana naatorai. Oonihe too abi ma hu noo oi teqaha oho ruume naate qaarara. Baamu, nokoi oho pobi hiire qaata. eXCBamu. Oke moomi abi totaqi ma totaqi teei hu nooho baura eeteqi bamu oho teteta pobirataqu. Oi teeho quba bahe hu nooke moo nookahimi kahosa ooqata paana naatorai! OONIHE KIRISTUHO NETA ABI TEEI RIKE MA POBI SARIDZAKOI :WmOho isakita qeeteta oi hu nooho nenai oho abike qupanomaitemi napa gesina. Oke eetemi ttoka ma haba minaraho abi ota keke dzuubaqi noo ipi apeke Ohongaho pengata hiibaqu? +VQOhongaho penga quba ququimaamani. )UMOi hasuho teteke noko ruumenihe LTTuumami ehequ nokohota tti ma khangi ma idze ma mare biranatorai. S GRQate oko nokohoi teeta ma taanga quba torouma tuumorai. &QE Nokoi ikobetake eeteqi too saqobami eehe, oi nesetuho pobi naatemi eteete nokohoi buribaro eete dzohamaho isaki naatorai. Too nokohoi togo ma baruho isaki. EP Teei kokora eetaqu oi te ooraidzara. Bamu dzanadzana! Oi erake qeetemi oorai: Abi rikerikenoma te ooraidzara ma abi qupa dzohidzohinoma bamunipamu! Teei Ohongaho qiri eetaqu oi paha goono. M- Qate raaba abi napa hiirorai nokoi qangani napai qidzani mae? Mmhm. Oho tete bamu. Hiidzo, Dzuta abi ma raaba abi napai gama kahosanomani. L)(Oonihe totoho nahoke qesai ikake eeteqi ngiingirobe eeteqi hee, Pauroi erake hiirorai, Nike biidza qangake dzaabare. Dzaaromake mee qidza ota biranatakoi. Idze! Ana noo oonomake te hiiroraidzaranita nokoho obera ota paana naatakoi.) ABI RIKE MA POBI TEEI TE OORAIDZARA .KUMooro. Anai noo teeke oberama hiiremi Ohonga anake ingonaitemi noho dzapa pobi haba gegebetemi noi oho quba kahosa nahoho isakita anake ngausa eetaqu oi bamu. dJAOho bai hiiremi ikanomake eeteqi nagapa maina painaho abike Ohongai batabiremi isanataqu. BI}Oiqi hiiremi napa moomi abiho qanga paana naatemi Ohongaho qidzai qanga oke pobitareiqi biranatorai. Oonita oho isakita Ohonga napake pobitemi napai oho bai hiibaqu mae? Oi bamu. }HsOi baamunipamu! Abi minarai obera noonomanihe Ohonga teenaqaho nooi meenomani. Tabiti oho qesa kahosanomanihe noi eraho totohota hiireqi qeeteta. Hee, Soopara, qupa rike niihoi qesahoke suqobiremi niiho nooi keke meenomanita pobiratakoi. eGCMeeke qesai nookaama naatetanihe kahosa nokohoi teqaha abi ai tataumoraiho teteke siibara. AF{Oi oho khooba paha gattiqa oorai. Oi Ohongai sinabidza nomeke Dzuta abiho botota mootomi nokoi oho tuhotuho naate baaorai, oonita moohimi oi paha poro kiranomaho isaki naatorai. E Oonita quba apeho qubake Dzuta abiho sama geebaho hasa hiibaqu? Mae khooba apeho quba Dzuta abiho dzapa nookami poro kiranoma naataqu? lDQOonihe Onongaho geeba oi qupa ma nakuho isaki, oi qetaqeta paana bahe dzukudzukuna oonita oho abio Isirae abinipamu (suqobidza abi). Noi te abiho penga quba eetoraidzaranihe Ohongaho toota hasahasa saridza qubake eetorai.{CoOonita abiho sasani mae sama geebake moohiqa bamu ooqaho quba noke hee, Dzuta abi subesubenomaniqi hiibaqu. BMa oi keke bahe nokoi oho geebaamake ooqi baura qidza eetoraiqi qesa ma nikei hu nooho qetaqeta ma geebanoma nikeke midzahubaitorai. AQate hu nooke ruumeho abi oho nookaamake ao oho isaki qusubaiteqi geebaama nokoi paha geebanomaho isaki naataridzoni. *@MOi Dzuta abi nike nookare. Nike hu noo qusubaitaquko oho sama geebai oho mumure naatakoi. Oonihe nike hu noo qusubaitaama naatemi geeba oi seepe naatorai. ? Ohongaho pobi nookaqi noke qanga hiirorai, oho totaqike gee teeta qeetemi ooraita qupadzomare. NOO QUSUBA OIO GEEBAHO ISAKI ONI >3Oi hu nooi niiho beedzae naate ooraihe niimae oho tete riitemi Ohongahota midzanomanipamu naatorai. Nii oonoma eetoraiho quba raaba abi qesai 6=ePaha nii neemi oberaho goottaeke eetorai oi isanate oonihe nii koridza biidzaamake qeemaqa Ohongaho biirike hee, Naga sepeniqi hiibaquko oio guumeho tomidza naatakoi. <Oionita nii qesake tete banaiteqi ikanomake eete sama niimeke oho tete banaitaama naatorai? Oi nii abike hee, Nii eto guume eetaino ooiqi hiiroraihe niimae guume tee ma teeke eetorai kaqa. Eo nii hee, Nii eto apuata eetainoiqi hiiroraihe niimae eetorai mae? ;Nii poi hee, Anai ruume abiho tiisa, khametoho sinasina abi ooniqi hiireqi hu noo mee ma oho gesina aimorai, Meeke? :qangake bai hiireqi qidzaqake mee hiireqi sama niimeke hee, Oo anaio nese qupiho banaitanita dzadzama qupita tuumorai, oiqi hiidzo? S9Oonita oho banaitai niike bapotopotomi nii oho khooba gamaqa qupadzomaqi m8SNookao, nii hee, Anai Dzuta abi hu noonomani Ohongai naho husi ma pai naate ooraiqi hiirorai. ^75Ma naamae ooqaho isakita Dzesu Kiristuho sinabidzata tete paanaitoraita bodza apeta Ohonga noomae abiho tete dzukudzukuna oke gama paanaite soubireqa nokoke maripa eetaqu? HU NOOI QIDZANIHE TOO PASERENOMANI 6Oonita hu nooho tomidzake qupa nokometa qeetemi ooraike noko baura nokometa paanaitorai. Oi nokoho qupa khata ma nakui abi qesaqesa nokomeke gesina naateqi qesake qomaqoma hiirorai, qesake hee, Sasari ooniqi hiirorai oi gesina oonomaho isaki nokoho torota oorai. 5Qate nagapa qesaqesaho abi hu noo oke ruume. Ruumenihe hu noo nookaamake ao qusubaitorai tete oonomai paha hu nooho habara. z4m Oi abi tomama hu noo nookami bamu nokoke ingonaitaquhe apene nooka qusubaitoraike ingonaitaridzonihe ikanomani? Y3+ Ma hu noo rasikitorai nokoke huho isakita maripa eetemi bamu adzahaha naataqu. 2) Oi Ohongai teqaha abiho penga quba eetoraidzara, bamu. Hu noo ruumeho dzongodzongo abike dzongodzongo nohoho isakita noke rubengaitakoi. 1/ Qate apene tete qidzake iihorai nokoi hasu ma keba saridze dzapa pobi koina ma dzadzanoma naate qaarakoi, oi Dzuta abi ooni mae raaba abi oioni. z0m Oho qubake Dzuta abi ooni mae raaba abi, apenei tete qangake iihorai nokoi heme ma bameke keke saridzakoi. z/mQate qesai tete nokome iihaqi noo meeke arabireqi oberake qusubaite qaama Ohongaho ibo ma kote nokoke teetakoi. (.IOi tete erake eete oorai. Qesai qaraqara tatanga oorai hiireqi baura qidza eete qaama qaama Ohongai nokoke qusubaite dzadza ma koinata mootomi qaarakoi. =-uOi abi tete aimoraiho isakita Ohongai ipi moitakoi. ,1Nookare. Qupa tatanga ma basesa niimeho isakita nii Ohongaho ibo ma dzauba mooto peite qaami paana naatemake noi nii maripaiqi ngausaitakoi. +Ohonga baruna heena ma qupa kokoranomai niike pokeba samakebata dzeima qaimi nii qupa burisi eetaridzoke ruume naate mae? `*9Mae nii qupa niimeta hee, Eo, anai isanate abi maina oonomake maripa eetemi bamu naho naataquiqi hiibaqu oke nii isanate hiibakoihe tete qanga teena oke nii aimami Ohongaho maripai bamu nii teetaqu mae? Iaqa! ) Qateqa Ohongai abi qanga oonomake maripa eetemi maripa noho oio idzoidzo attinoma meenipamu. Oonihe abiqa nii niimae abi oonomake idzoidzoke maripa eetareiqa sama niimeke maripaiqi oke eetakoi. Oi teeho quba bahe abi qanga eetorai teena oke paha niimae eetorai. ( d' C Oonihe nokoi teqaha Ohongaho hu ma koridza ruume naate eetoraidzaranihe, abi tete oonoma aimaqa baataridzoke qupadzomaqi sama nokomeke bagara biire oke eeteqi abike oho teteta dzeima qubake qakiqaki eetorai, idzii!& Nokoi baruna heena ma dzasake ruume. Mai ma paiho basesa, qupa asuasu, hu dzongodzongo ma quba oonomai nokohota ttunomai oorai. [% 1Ohongaho goottae ma gatteta, kosikosi ma sama qusuba, qanga eetaamake eetoraidzo. $ {Nokohota heenoma oorai oi tete obera qanga, peetta ma qeraqera, teeta ma tanga, ibo ma kote, ikoiko ma too pokhi, 2# _Nokoi Ohonga qupanaitaquho goottaeke eetemi Ohongai nokoke kuibidzanipamuke eeteta. Oi nokoi qiba ruume nokomeho isakita ipibire qaaqi bamu naatetai bamu naatorai. ." WOho qubake Ohongai nokoho torota baura qaatemi noko rumuba midzanoma nokome iihaqi abi ma paimane nokoi tete dzongobete qesa qaateqi qupa bageta atapai atapake aimami ungapai ungapake oho qesa aimaqi tete oberanipamu oke biraiteqi oho ipike quba bamenomanipamu sotomuta saridzetai saridzorai. ! ~  wNokoi Maikhatake subesube hiire qaararidzonihe noko noho noo obera hiireqi oho habarake motamota nohoke qaupuitorai. " ?Oionita nokoho qupai oho dzaodzao eetemi noko quba peranoma oke iihaqi sama nokome midzahubaitemi oho ipike Ohonga nokoke gaubireta. Oi eraho quba.  9Nokoi Ohonga qaraqara ma dzapa pobinomake sigire teeteqi oho habarake abi sepeni mae nee, kabirani mae dzotata quba oonoma baatanoma oke qaupuitorai. X +Nokoi hee, Nania gesina abi ooniqi hiiretanihe paha rasakinipamu naateta. < sNokoi Ohonga gesinaho isaki naatetanihe Ohonganipamuke te qupadzomaqi noho subesube hiibara, te noho dzoobe hiibara, bamu. Nokoho qiba burisi eetemi qupa nokohoi kiringa biireta. @ {Mooqi paha quba qesa dzukudzukuna ooraike qupadzomaridzonihe bamu, noko te noho beedzae ma Ohonga noomaeho isakike qupadzomoraidzarani. Oho qubake nokoke kanabetaquho tete bamu. ~ wOi Ohongai tete qesaqesa nokoho quba paanaitemi noko te oho ruumenidzara, bamu. Noko noho boto popo qesaqesa moorai.  Oi erake eete oorai. Apenei noo meeke qahitotoqi baura ngiingi ma baabanoma eetorai Ohonga oho goottae minake eetorai. K Abi ai tataumaqata oho pobinoma naatakoiqi qeetemi ooraita abi nooka hisi eete qaami Ohongaho pobi ooqata suu ma heenoma naatemi nookorai. Oiqi hiirorai. ABI SAMANEI OHONGAKE TUME BIIREMI OORAI f GMooro! Kiristuho sinabidza oi Ohongaho beedzae oonita oho midzai anata baamunipamu! Apenei nooka hisi eetorai ao sinabidza nokoke qidzaitorai. Oi meeke Dzuta abi bosanihe paha Giriki abima gamaqa. Oi sinabidzai hee,  !Oho qubake naho beedzae ooraiho isakita ana Roma nagapana oorai nikeke sinabidza pobi hiibareiqi qupadzomorai. SINABIDZA OI BEEDZAENOMANI  Oi Giriki abi mae Raaba abi, nokanoka abi mae ruume abi anai gama nikeho torota baura eetaama naataquko kahosanoma naatakoi. ] 5 Dzairamane nookare. Bodza ma sau samaneke anai nikeho torota biranatare hiireqi bitta eete qaari. Oi ana nagapa abi qesaqesaho neta baura eetemi mee eetoraiho isakita nikeho torota meenoma naatare hiirorai. [ 1 Oke eetemi oi nikeho ai tataumake hoobidzakoi ma oi paha nahoke too teetaridzoni. c A Anai nike sinabidza bagenoma teeke banaitemi nikeho tete pobirataquho dza minake eetorai. . W Oi ana pupu hiireqi hee, Ohonga nii ohonga naate bodza ma tete apeke biiraitemi ana Roma abiho torota biranataqu oi poiqani mae? Oho isakita ana pupu hiirorai.   Oi anai sama ma gisima Khata nohoho sinabidza baura eeteqi qupi ma sau samane nikeho quba pupu hiirorai oke Ohongai nookami oorai. - UMaqa, guhu ma nagapa samane nookami nooka hisi eeta nikehoi dzapa pobinoma naatemi ana oho quba Ohongake dzoobe hiirorai noo bosabosa oke ana nike pobi hiire. 8 kOonita Romaho neta apeneho dzake Ohongai eetemi noho pobi naate oorai, Ohonga mai ma Dzesu Kiristui nikeho dzoobe hiireqi hasu moote. PAUROI ROMA ABI MOORARE QUPADZOMATA G   Oi Dzesu Kiristui paha nikeho kira hiiremi nike oho ttaiqani. .  WQate noi baruna heenata qaru abi qesa ma nanake dzoobiremi nagapa maina painaho abi nike pobi hiiremi nike gamaqa susupu dzapa pobi nohoke nookaqi qusubaitare. f  GTabitiho ttarita biranate baateqi Qaheuba Sumasaho beedzaeta paha eehaha naatemi abi noke hee, Ohongaho khantanipamu ooniqi hiibarotaho naru. Oonita oi gama meenoma naatemi Dzesu Kiristui napaho Soopara mina naate oorai. 9  oOi naru ape bahe noomaeho khata gottagottai f  GSinabidza eraho naruke Ohongai agobanipamuke hiiremi noho too abi oke qaheuba geeta qeeteta.  -Dzairamane Dzoobe: Anai Pauro. Oi Dzesu Kiristui anake Ohongaho sinabidza quba qaheburoqi nikeho qaru abi naatare hiiremi oho sutasutata oorai. lQOionita nike gama Dzesu Soopara napameho baruna heenata sooma qaarare.Anaio Dzohane5cOke hiireqi Dzesui hee, Meenipamu ana ao hairiamake baabakoi oiqi hiireta. Oonita anai kaitomaqi hee, Oore, Dzesu Soopara name, nii ao hairiamake baabareiqi hiireta. 9Oonita qogo noo erake korabete nookare! Teei gee erana qeetemi oorai noo oke rasakiitaqu, eo noo qesa oho tongo neta mootaqu, Ohongai paha heme ma bame oho nakuta oorai oke noho irita mootakoi. Ma teei noo oho teeke qaataquko Ohongai paha totaqike qaraqaraho ee ma eka qaheuba meusuho nagapa bisana oorai oke gama noke qaanateqa bamu noho dzapake gee oho nakuta qeetaqu baamu. Oke ana bamu nike ikobetaqu! Sumasa nahoi abike dzeimorai ma oko ma boto tupu nahoi oho qesa abike dzeimaqi nopoi hee, Nike baabo, ooiqi hiiroraita qesai nookaqi qaraqaraho oba oho quba baatemi nike eto oho ttuma quba iiha ma dzoobidza eetaino. Ttuma qaate baaqa muuna qidzanatare.  Anai Dzesu Tabitiho sooro ma sainanita pomatti ma ete peitaquho qaamodzamodzaho isakita angero nameke dzoobiremi noi erake Dzohane niiho quba paanaitemi nii noo teena oke oko ma boto tupu qesaho quba dzoobiremi nokoi oho qesa isaite nooka soubidzare. [/Qate obera abi ma qoberoba qusubaitoraiho abi ma goga ma baruho abi ma taanga abi ma dza ma rumuba qanganoma, hoo ma haaho isaki pasena saridzorai nokoho pui teei bamu nagapa ota biranataqu, baamunipamu! |qOonita apenei oora ma qaara nokomeke ttoba ma bareho isakita akobetemi saasari naataqu nike isanate ttidza qidzaqidza eete meusu nagapa oho pouta dzuubaqi tuumaqa qaraqaraho ee ma eka meenomata mee oke rumutoqa muuna qidzanate qaarakoi. T! Anai ape bahe Ipi ma Bosa, Tume ma Dzaga Agoba Oorai Baaorai Teena oioni! ~y Ohongaho khatai abiho ipi ma ari moitareiqi oho isaki ao botonaite qeemorai. Noi hee, Anai ao qeehibita moorare! } Oonita abi rike ma pobi nokoi oho isakita qaarare. Ma qesai qaheubanaho isakita oorai nokoi oke keke qupadzoma qaarare. Qate abi qesai obera naatareiqa obera naatakoi, paha qesai ngiingiho isakita oorareiqa oorakoi, oonihe quba oi gamaqa ipi ma habaranomani. | Hiireqi noi anake hee, Noo ma sinasina oi ao meenoma naatare boobita eetoqa sengi oke siibainohe oho pobi ao paanaite soubidzare. {wOonita ana Dzohanei quba oke gama moo nooka soubireqi qeetetanihe sahasaha qubake angero oho oko torota pomai kotobare boohimi noi anake hee, Nii oke eetemi bamu isanataquhe nii Ohongaqaho torota hasama gegema hiibare. Nii gee qeetemi ooraiho noo ma pobike qusubaitorai nokoi abi apene bahe too abi ma baura abima kara nokoi nii ma napamae gama sama teenanita qupadzomare. z )yKOonita noo oi haba bahe meenipamu. Oke nii geeta qeetemi apenei oho noo ma pobi isaitaqu nokoi oke qusubaitaquko nokoho isaki bagenoma naatakoita qupadzomare. cx?Oonita angero noi ana Dzohaneke hee, Nookare! Quba ipina eranomai biranataqu oke Ohongai too abi ma kara nokoho quba paanaite baaoraita poiqake noi paha anake dzoobiremi niike qupanomaisuhimi nii paha noho kokora abi qesaqesa oho totaqi banaitareiqi geeta qeetare. Hee, Ohongaho Khatai erake hiire. Anai ao hairiamake baa qeemakoiqi hiire. Tw!Ohonga Soopara noomae haba oho dzadza ma koina naatemi dzongi mae ete dzadza ota naane quba baibudzaqu? Baamu. Oke eetemi noho tuhotuho oi haba oke soopara eetorakoi. DZESU BAABARIDZOHO DZEBIDZEBI KvNoho dzapa oi nokoho pengata oomi nokoi noke rittabete qaarakoi. ;uoOhonga Mai ma Hoo Dzooba napaho nopoi poro qereta ooqi nagapa oke gama igabiremi ota abi ngiinginoma teeqai bamu biranataquhe kokora abi samanei Ohongake tuuhoro qaarakoi. 4taQate oba oi otoba pati bisata baa tuumorai. Ota tuumami patisigi totaqi ma totaqita qaraqaraho ee ma eka meenoma, oho mee qidza meupunoma sama maina paina 12 ota dzasidzaho isakita goomorakoi. Qate ebeke noho oi paha abiho basara naatemi oke muuna qidzanatakoi (eto gee oho khooba ruume naataino). bs ?Oonita angero teena noi ana Dzohaneke banaitemi ana moomi Ohonga Mai ma Hoo Dzooba napameho poro qere ota oba nese saasari bagenomanipamu oi gausama bane kotoro quratorai oba oho dzapake hee, Qaraqarahoniqi hiibakoi. MrOonihe abi obera, ngiingi ma peranoma nokoi bamu ota dzuubaquhe, Hoo Dzooba napameho gee qaraqara tatanganomaho nakuta dzapa qeetemi oorai noko ma napai keke ota dzuubakoi, dzoobe mina!bq=Oonita abi ika ma ika nena nokoi gama baaqi nee ma bau nokomeke kiridza mooto qaarakoi. rp]Oi erake eete oorai, Meusu nagapa oho pouke bamu tete siibaqu, oi qupiba ma eteba oi dzadzai keke. goGOke eetemi nagapa maina paina samanenipamu nokoi dzadza oho nakuta oora ma qaara qidza eete qaami nokoho abi mimi dzoobe minake hiireqi nee ma bau nokome aima baa oke meusu nagapa oho nakuta kiridza quba mootorakoi. cn?Ma paha ota Hoo Dzooba napaho noi eepa mutuho isaki naatemi Ohonga Mai ma Hoo Dzooba napahoho dzapa pobi ma dzadza ma koina oi gama nagapa oke igabireqi ete ma dzasidzaho dzadza suqobiremi dzadza onomaho baura baamu. m/Oonihe moomi nagapa oho nakuta biiri teei teqaha oorara. Oi teeho bahe Ohonga Soopara ma Hoo Dzooba mina napaho nopoio biiri oho isaki oni. Xl)Qate suruho naba sikisi oio oma sattonike oi qupi ma khabanoma ingaqonomani. Ma suruho 7-ta peitorai oi khirisoraitti oi dzopa tomidzani. Qate suruho 8 oho samaio beruru, oma gunima ma ebeke eehahaho takurani. Ma suruho 10 oi khirisopase, oma ebeke baaho isaki. Qate suruho 11 dzapa noho dzakitti oio oma soomuho tomidzani. Qate suruho tuberube oi heenipamu oho dzapa amattisti oi oma dzaniho oho isakini. Qate suruho suu ma hee oi gama oma maina paina oonomani. Qateqa meusu nagapa oho pou tuerebe hiire oke quba apema korabetaranihe besa kabiraho suusa khabanoma ttuma minanomanipamu oho dzapa peare (oi oora ma qaara qidzaho qahuranita qupadzomare). Oi peare teena oi pou teena. Qate nagapa oho otoba patike moomi gori tobe sumanoma ma haba moramoraho garasi oho takurani quba oonomaho isakima korabeteta (oi sinabidzaho ttaiqa oho qahurani). k6jeQate suruho noho sorasora biire peiteta oi tuerebe naateta Oonita suruho bosabosa oke oma Dzasipa ooma korabetemi oota. Qate peite suruho naba 2 oke sapira oi oma ttumanoma gunima ooma korabetemi oota. Ma pei suruho 3 oke khasetoni oi oma qau risorisonoma ooma korabetemi oota. Qate pei suruho 4 oi emeratti oi oma apeho isaki bahe qatapirisa hihihinomaho qesani. Qate suruho 5 oi sattonike oi oma khikhidzo bagidzonomani. [i/Eeteqi moomi Nagapa oho patisigi eserisa eseri oi gama idzoidzo. Ma suu ma hee oi paha gama iso kekeni. Oi minanipamu paipu ttauseni kiromitaho isaki (oi Niu Giini ma Sydneyho takura, khara oho isaki). Qate hahari noho asuasunipamu oi sikisti mitaho isaki oke abiho isakita mootoqi hiiremi ana nookaqi qupadzomata. Qate repa noho Dzasipa oma oi ttuma minanoma ebeke ehaha oma oke qabiteqi oho nakuta biiremi oota, ma meusu nagapaho mutu oke gama gorima korabeteta. h gOonita angero anake noo samane pobi hiirota noi goriho ruura oho isaki teeke aimaqi ooma meusu nagapa pou ma gama isaki eeteta. &fEQate repa oi suba minanoma oi omaho suba tuerebe ma dzapa nokohoio paha tuerebe. Oi Hoo Dzooba napaho noho qaru abi nokoho dzapa tuerebe ota qeetemi oorai. :em Oi paha ete peitoraiho dzaga neta pou tapari oota, ma tume neta pou paha tapari, qate mage neta pou tapari, ma pobi neta oho qesa tapari ootanita oi gama tuerebe naateta. bd= Qate repa mina teei nagapa oke sahotota oi qaho hee kharanipamu ma oho tete pou mimiqapa tuerebei oota ma angero tuerebe ota bakena geema oota. Ma pou tuerebe ota Isirae abiho quni ma mani tuerebe nokoho dzapa ooni. ^c5 Oi noho dzadza ma koina oi oma khabanoma hihihima ttuma minanomaho isaki ooni. }bs Hiireqi noi anaho gisi ma khatake dzeimaqi tora kaka kharata peiteqi qaheuba meusu nagapa Dzerusaremu Ohonga qusunaho neta baahuta oke ana banaitemi ana moota. Moohimi Ohongaho nee ma bau oi nagapa oke suqobiremi dzapanomanipamu naateta. a7 Hiiremi angero sebeni nokoi bosata mangi nokometa quba attinoma perebiremi bamenoma naateta, nokohota teei poiqa baaqi ana Dzohaneke noo qidza teeke pobi hiireta, Atapa qidza nee ma baunoma noi Hoo Dzoobaho ata naate oorai noke ana nii poiqake banaitakoita baaqa moorare. =`sQate abi nooka hiisi eetaama ma abi attinoma ma abi peranoma ma pasenanoma ma qoberoba qusubaitoraiho abi, ma taanga abi goga ma baruho abi, ma obera abi maina paina samane nokoi qauso qaanoma ma eepaho tupidzata isaki nokome saridzakoi, oio baata tatangani. Oiqi Noi hiireta. DZERUSAREMU USAQE QUSUNA _5Oi apenei toronata taataama naate suqobidzaqu anai nokoho mai gotta naatemi nokoi naamaeho khameto naateqa quba naho minarake mai eete soubidzakoi. E^Noi hee, Erana nii moo nookorai oi gama oho isakita biranate soubidzakoi. Oi Anaio suhe ma khooba, ipi ma bosa kekeni. Oonita teei qaraqaraho oba neseta muunare hiiremi ana oke moitakoi. O]Ma Ohongai poro qere nometa hee, Oke eeteqi ana quba minarake korabetemi usaqe naatakoi. Oiqi hiireqi noi seike Dzohane anake pobi hiireta, Noo erai meenipamu oonita oke nii qeete soubidzare. 3\_Oi teeho bahe Ohongai ao nokoho tti ma ttiroba dzamutomi nokoi baataho dzore naatemi heme ma bame, kaipo ma qangareba oi gama nokoke qaatemi nokoi oho saqosaqo naateta. <[qOke eetemi qusuta totoho teei sokateqi hiireta, Moorare, poiqake Ohonga noomae abi tupu nomeho bisata biranate ota qopa kobire qaamake nokoi noho pobinipamu naate qaarakoi. PZUsaqe naatemi ana paha moomi Dzerusaremu usaqe oi qusu neta baata. Oonihe oi atapa qidza nee ma bau suutoqi apu pobi nomeho beebe eete qaatati ao noke naataridzoho isakita Ohongaho meusu nagapa qaheubanai qusu neta baahumi ana moota. Oi ingonaitetaho tupu oke hee Dzerusaremu ooniqi hiirorai, oio qusu neta baahumi ana moota. ]Y 5Oke eetemi ana Dzohanei moomi ttoka ma haba oi besama gama hiiburoqi usaqe naateta. >XuOi qesaho dzapake qaraqaraho geeta qeetemi oota nokoi isanatetani qate oho amake sepeke baata ma iibadza nagaho pobi naateta nokoke gama eepaho tupidzata biiremi oota, dzaasa. W HV  Qate ana moomi baata oi nese tuu ma piitu ma iibadza nagapa ma besa ma quba oho neta abi baatetaho gisi oio gama sengi oho dzore naateqi ipi ma ari nokomeke saridzareiqi qoori pei poro qereho patita qoorota. Oi teeho bahe baataho pobi oi mina ma adza nokoi gama poro qereho patita qooromi oho isere geeke takomami khooba nokohoi gama ota paana naate soubireta. Ma paha qaraqaraho geeke takomami ape ma apeho dzapa ota qeetemi oota oi paha paana naateta. Oho qubake abi abura ika ma ikanomake ttokata eete qaata oke maripa abi mooqi oho ipi ma habara nokoke moite soubireta. U 6Te Oke eetemi ana Dzohanei moomi Ohonganipamui poro qere khabanoma minaqipamu ota qooro ooqi qusu ma haba gama igabiiremi idze! tekai noho quba isanataamanipamu naateta. {So Rome biiremi idze! Ohonga qusunaho neta eepa qurateqi abi koiri kairinoma oke qeeremi qaite pinara naataridzoni. Oonita Ohongai kaame hiumami Iibadzai abike paha ikobetetanita noke kabira qaanoma ma goga abi oberaobera nopoma gama teenaiteqi nokoke qauso qaanoma ma eepa tatanga ota biiremi nokoho heme ma bame agoba qaaqa baamu bamu naataqu. BATABIDZA TATANGAHO BAURA R{ Nokoi gama ttutturateqi nagapa qiba dzapanoma ota qaheuba abi batabidza baurata oorai nokoke gama rome biidzakoi. Q}Saqosaqo naateqa ttoka ma haba tume ma dzaga pobi ma mage nena gama oorai oho dzapa paha Gogo ma Magogo (oi abi koiri kairinoma ika ma ika nena) nokoke Saatai gama qaa qogoimareiqa ttuttuitakoi. Oonihe nokoi gaira, muuna meke eetaquho isaki baamu. dPAOonita tii ttauseni oi bamu naatemake Ohongai hiiremi Saatai paha saqosaqo naatakoi. 0OYOi paha ana moomi qesai Dzesu nooka hisi eeteqi noho quba isere mooto tuumaqi Ohongaho baura eetota, oonihe nokoi Roma ma karaho Kabira qaanoma noho qaru bai hiireqi gisigisi nohoho patita pomai kotobaama naateqi dzare (666) nohoke penganaitaama naate qaami abi nokoho qibake geemata. Geemami nokoho qiba eehaha naatemi nokoho birabirai gama poro qereta abi samaneke maripa eetareiqi peiteta. Oonita nokoi baateqi paha qoridzeta ana hiibi nokoi bamu paha baate bamu naataqu. Oi oho baata tatangai bamu nokoke hesataqu, oonita tukutuku nokohoi bagenoma qaheubanani. Nokoi qoridzeqi Ohonga Mai ma Dzesu Kiristuho tuhotuho dzapanoma naate nopoma gama tii uani ttauseniho isakita abi baatabire soopara eete qaarakoi. Qate qesai baateqi tii ttausani bamu naatareiqi beebe eetota. SAATAI RUBENGA SARIDZAQUHO NOO u~~}U|{bz(yxwvvAu*tt@srvrqppmoo_nn$mClhkjjPihhEgg-f|edd=baa<`%_Y^^6]]H[[wZZ/YXXX0WWW VU=TT&S.RRQPPONMMLLKsK II"H;GFF|EDD=<;::f9j888 66d544q33F21100M/..-,+*)).(.'u&&J%j$$#""1!!3 )A]=&8$aug6r N U w ,f[#vv\81 Oke qeteqeta teei hee, Gamani nagapa (oi Dzerusaremu) neta ingonaitaquho isaki teei biranateqi Dzakopoho poma hakehake oke gama ai siginaitemi burisi eetakoi. Hongasidza noo oke bamu sepeke mee hiibaquhe, 7% Oonita raaba abi Dzairamane name naho dza oi hee, Nike eto eraho ruumeke naate qiba peitaino. Isiraeho isaki erake eete oorai. Nokohota basesa teei biranatemi raaba abi nikei sinabidza qusubaitomake noko paha oho ttaiqa naateqi Isiraema napa gamaqa qidzanatakoi. b6= Ohongai dzaquba nagapaho goha bosabosa geemaqi goha mainake ota ipibiremi oorai oi nike. Qate noi ipita paha bosabosake ipibiremi dzaqubai isanatanipamuke eetakoi. DZUTA ABI ROROKO BIIREMI RAABA ABIHO PUI BIRANATETA )5K Oho qesa nokoi basesaho neta burisi eetaquko nokoke paha oho tekata ipibidzakoi, oi Ohongai paha nokoke tekanomaitaquho isaki oorai. Oi erake eete oorai. s4_ Moorare, Ohongaho hoqere ma tepure esese oorai. Goha qesa taatetai hoqereho pobi naatoraini qate nike noho baruna heenata atima qaaraquko nike tepure nohoho pobi naatorakoi. Atimaama naatemi hoqere ota taatemi nike rubenga naataino. {3o Oi Ohongai goha bosabosa oke ingonaitaama naatetanita bamu sepeke nikeke ingonaitaqu, tete oke qupadzomare. ?2w Oo hiiremi bamu isanataqu. Nokoi ai tataumaama naatemi geemata. Qate noi nikeke teeho quba oho tekanomaitaranihe nike ai tatauma saridzetaho qubanita eto qiba peitainohe ququimare. Y1+ Nike poi hee, Ohongai nanake nakunaitareiqi dzaquba gohake geema biireta. +0O Oonihe nike etoqa sama qusubaiteqi dzaquba goha nokoho ngiingi eetaino. Oho khoobai nikeke aimoraini qate nikei te khoobake aimoraidzaranita sama qusubai baamu. B/} Qate Isiraei dzaquba gohanita oho neta Ohongai basesa abi qesake geema biireqi raaba abi raquraqu gohaho isaki nikeke oho tekata suutomi nike oho khooba ma dzusaho ttaiqa naate oorai. .  Erake eete oorai. Ponaponai qidzanataquko minarai qidzanatakoi oi khoobata qidzanataquko gigi ma goha napai gama qidzanatakoi. :-m Oi Ohongai Dzuta abike qerepasa eeteqi raaba abike nakunaitoraihe noi Dzuta abike paha aimami ikanoma naataqu bahe qaraqarai baatake suqobidzaquho isaki naatakoi, uububu! {,o Ana Ikanomake eetemi Isiraeho qesamane nahota qesai qupa iiga hiiremi nokoke qidzaitaqu oho baurake ana eetorai. +  Maqa, Ohonga hiiremi anai raaba abi nikeho qaru eeteqi baura name qaupuite hiibita raaba abi nike poiqa korabete nookare. O* Oonita Dzuta abi nokoi dzogetomaqi oho puita abi minarai oho meupu saridzoraiho isaki ooraihe Isirae abi paha noo qusubaitemake ikanoma naataqu bahe oho puita dzuubaqu oi gairanipamu naataridzoni. u)c Oonihe Isirae abi oho isakita dzogetomorai oho quba taate bamu naataqu mae? Oi bamuhe noko dzogetomami raaba abi totaqi ma totaqi ao qidzanataquho pui teena ota dzuuborai. Dzuubami Isirae abi paidzasuiqi paha nokomae qeemaqu mae? (1 Nese nokoho quhira biiremi ibau khabau eetemi ipi suuba besi eete oho hemema noko tuumorare. Oiqi Tabiti hiireta. DZUTA ABI MA RAABA ABIHO QAHURA 'y Ma abi oonomahoke Tabiti hee, Basesa nokoho oi angi ma kakatiho isaki naateqi ttidzata dzuubaqi nokoke teetakoi. @&y Oi sinabidzata oho ipi erake qeetemi oorai, Ohongai hiiremi khaa qupi nokoke sengibetemi nokoho nese qupi soororai ta toma nokoho susudzatorai. Oiqi qeetetai poiqa meenoma naatorai. C% Oionita oke noo apeke hiibaqu bahe Ohongai Isirae abi asatetahota abi samanei Ohongaho neta isaki saridzareiqi tototo hiire beedzae eetoraihe saridzaama naate basesanoma naatorai. g$G Oi baruna heenahonita qupadzomare. Oi abi teqaha oho baura eeteqi ipi ma koko ota saridzara. x#i Oiqi hiiretanita poiqa bodzarata oho qesa Ohongai baruna heenata abiho qetta ma kokoke qaheburomi oorai. a"; Oiqi Eria hiiretanihe Ohongai oho ipike ikaiqi hiireta? Oke noi erake hiireta, Eehe, Too abi qesai Baqariho neemi gisigisike qusubaitaama, nokoho dzare sebeni ttauseni, nokoke ana dzapa name quba ingonaitemi oorai. *!M O Soopara name, nokoi qaheuba haqa qesa niihoke geemaqi too abi niihoke gamaqa teetemi baate bamu naatemi ana naqe naatemi noko paha anake teetareiqi hiirorai. h I Oonita Ohongai agobanipamuke oko ma boto nome gesina naateqi ikanomake eeteqi abi oke paha kuibiidzaqu? Bamu. Too abi Eria qeetetake nike ruume naate mae? Noi Isirae abi mage nena nokoho isere mootoqi Ohonga pobi hiireta, ? y Pauroi qeeteqi hee, Oho quba anai qasa hiire. Ohongai oko ma boto nomeke kuimorai mae? Oi bamu. Ana naamae paha Isirae abi tee oni. Abarahamui naho eeboboni, Beedzami noi naho uumi. @y Oiqi raaba abihoke hiiretanihe Isiraehoke Ohonga erake hiireta. Mmhm! Saunaba ma surenake anai bai hibahiba ma basesanoma nikeke botore biire baaoraihe, bamu! Oiqi hiireta.r] Oiqi Mose hiiretani qate Dzeseai Ohongaho noo oke ipibire paanaiteqi hiireta, Raaba abi qesai te naho qiri eetareiqi baa oho sinasina aimaranihe nike moomi ikanomake eetemi anai nokoke tete banaitemi ao nokoi anake saridzorai? 4a Oonita raaba abi sinabidza nookaridzoke Isirae abi nike ruume naasubi mae? Moorare, bosata Mosei Ohongaho eeteqi hee, Anai raaba abi ruume ma potutu, dzore ma abeho isaki nokoho torota baura eetemi nokoi ao peota dzootomi nikei bisi naate nokoke bitta ma kaka eeteqa nikemeke paha mai eetaqu kaqa. =s Oonihe ana qasa noorake hiire. Nokoi oho noo ma pobi bosata te nookarani mae? Bamu, oke nookata. Too abi nokoho noo ma pobi oi tora ma haba ma kusu hoho samaneta gegebeteta. ^5 Oonihe abi noo nookaqi Kiristuho noonipamuke nookoraqutoke qesai ai tataumaridzoni. +O Oonihe Dzeseai hee, O Soopara name, abi oberaqai nanaho isere nookami meenoma naatorai. Oiqi hiiretanita nookami abi qesai sinabidza qusubaitaama naatorai. ;o Oi keke bahe, noorake qeetemi oorai. Abi apenei pobi qidza paanaitareiqi oho qaruke tuumorai ehequ nokohoke moomi bagenomani. Oiqi hiiretanihe teei nokoho tete biraite dzoobidzaama naatemi ikanomake eeteqi nokoho quba pobi qidza paanaitaqu oonita qupadzomare. IKAQI DZUTA ABI QESAI NOO NOOKAAMA NAATORAI?  Oonihe baura abi erake qupadzomare: qesai Ohongahoke ai tataumaama naateqi qidzoke noho torota pupu hiibaqu. Ma noko noho pobi nookaama naate qaaraquta ikanomake eete noke ai tataumaqu? Ma paha, teei sinabidza nokoke pobi hiibaama naatemi qidzoke qupadzomaqu. _7 Oi teeho quba bahe, Apene Ohongake benataqu nokoke noi ingonaitakoiqi hiiremi oorai. :m Oonihe Dzuta abi mae raaba abi, oho koridza ooraamani. Soopara mina napahoi nokoke gama teenaitare qupadzomaqi nokohota apenei noho pupu hiiroraike oho meupunomaitorakoi. jM Oi noo mee. Qetaqeta agobai hee, Apene ma apene Ohongahota atimorai nokoi bamu rubenga naataqu. ta Oi abi qupama Ohongaho rikerike saridzare hiiremi noho tooi oke qaupuitemi qidzanatorai, tete oioni. 3 Oi Dzesu Kiristuke Ohongai ao baata neta tukutomi noi napaho Soopara mina naate ooraike nii qupadzomaqa tooma hiire rerengi eetaquko qidzanatakoi. \1 Bamu, oke eto qupadzomaino. Oho tete erake eete oorai. Qidzanataquho noo oi kharata ooraama. Oi ao niiho qupana oorai ma oi niiho too pubani. Noo ape bahe, nanai nike hiire paanaisubi sinabidza noo teena. dA Oiqi hiibaino, ma eto hee, Apei qura tuputa gaibaqa Kiristuho keba tukutomi qori peitaqu? 0Y Oonihe ai tataumata rikerike saridzaquho tete mainanipamu. Oi hee, Etoqa iiha ma dzoobidza niimeta hee, Kiristu qusunake saridze dzeima baabareiqi apei peitaqu? J  Oi Mose noomae erake qeeteta. Hu nooho neta abi teei rikerikeke saridzare hiibaqu noi hu noo oho bameta oora ma qaara eeteqa qidzoke saridzaqu. Oiqi qeeteta. QIDZANATAQUHO TETE MAINA BAGENOMA   Oonihe mooro. Teei Ohonga nooka tani eeteqi ao noho rikerikeke saridzoraita hu nooi noke paha qaanataquho tete bamu.  ! Ohongaho neta rikerike saridzaquho teteke noko ruumeni. Nokoi Ohongaho rikerikeke siginaiteqi nokomeke upubidzareiqi oho beedzae eetorai. c ? Oi anai moomi noko tete nokometa Ohongaho dzaodzao tomidza naatoraihe oho nokanoka bamu. {  q O Dzairamane, naho qupai hee, isanate Ohongaho torota pupu baura eete qaamake Ohongai Isirae abi ingonaitaqu mae? q [ !Oi qetaqeta eraho isaki naate oorai. Ohongai hee, Anai gamamaniho nagapa qiba (Dzio) ota oma bamenoma mootomi dzogetomaquho isaki naatorai. Oonihe teei oma (oi Kiristu) oke qaupuitaquko bamu rubenga naataqu. Oiqi hiireta.r] Oi teeho quba bahe, noko baura nokomeke qupadzomaqi nooka hiisi eetaama naateqi oho omata dzogetomorai. iK Qate Isirae abi paha rikerikeho qiri eetoraihe hu nooke tuhoroqi ota saridzaama naatorai. a; Oi oonita oke napa bamu tee ma teeke hiibaquhe, moohimi raaba abi haba qesaqesa nokoi Ohongaho rikerike qiri eetaama naate qaatahe ao nooka hiisi eeteqi saridzorai, dzoobe. DZUTA ABI IKAKE EETEQI HU NOOKE TUUHORAI? \1 Oiqi hiiretanihe paha bosata erake hiireta, Ohonga qaa tupuho mai noi napaho quba biidza ma suuna teeqake ingonaitama naatapuko napame Sotomu ma Gomoraho isakima gama teetemi ao bamu naatarotaiqi hiireta. a; Ma Ohongai oho isere hoteitaama naatapuko ttokata Dzuta abiho dzapa ao gono naatorota. C Oonihe Isirae abiho qubake Dzesea noi areare hiireqi eraiqi hiireta, Isirae abi nokoho dzarei igasaho isaki naataridzonihe basesa nokohoho quba nokohota ipi susuqake ingonaitakoi. 5c Ma haba qesata oorai nokohoke hee, Oo nokoi naho abi oonidzaraniqi hiire qaata ota paha nokoke hee, Oo, Ohonga qaraqaranomaho khametoniqi hiibakoi (oi raaba abi ma napa). |q Oi Ohongai too abi Hoseaho geeta erake hiireta, Abi qeena ma baana qesake anai te hee, Nokoi naho oko ma botoniqi hiire qaarara oonihe nokoke ana poiqa robedza biire qaarakoi, ana nokoke potti biire qaatahe poiqa dzasaho quba aimorakoi. !; Oonihe abi oi ape bahe Ohongai abi kira hiirorai oi napa, oi Dzuta abi ma raaba abi napa gamaqa. AI TATAUMAI QIDZANATAQUHONI, BASESAI RUBENGAHO ROPUBA ]3 Qate Ohongai baruna heena nometa abi too bau memenomake neseho pobi quba korabeteqi dzapa pobi minanipamu nomeke qesa banaitareiqi noke baiburomi noi paha nee ma bau ooqaho isaki naatorakoi, oi paha qidza. i~K Oho qesa Ohongai pokeba sama kebata susu qapu, oi Paraoho qahura, oke aimami basesa eete qaami Ohonga beedzae nome noho irita paanaitareiqi oho poti koko qeete banaitemi noi isanate rubengaho pobi naateta, oho qanga baamu. v}e Oi bamu. Qahura erake qupadzomare. Qapu tesutesu abi noi ttoka akiakihota isaki teeke aimaqi qapu too bau memenoma, neseho isaki korabeteqa paha akiakihota paha isaki teeke aimaqa susu qapu korabetemi ikata obera naataqu? Oi bamu. j|M Oiqi abi ruumei hiibaqu kaqa. Abiqa nii! Oho totohota nii Ohongaho noo ipi hiibaqu mae? Maikhatai boto kinisa teeke korabetemi oi burisi eeteqa hee, Naane quba nii anake eraho isakita korabeteo? Ooiqi hiiremi isanataqu mae? t{a Oho quba teei hee, Napai gama Ohongaho botota ooraita naane qubake Ohongai paha abiho iiga hiirorai? Oz Oonita mooro. Abi teei oho basesanoma naata qubake Ohongai oonomake hiibareiqa hiibakoi ma noi teeho dzasa eetareiqa dzasa eetakoi, oi noomaeho pobi ooni. QIDZANI MAE QANGA OI OHONGAHO KEKENI [y/ Oi qetaqetata Ohongai Paraoke hee, Anai niiqake uhutota oi teeho bahe beedzae nahoke paanaitemi oi souba sakabami abi mina ttokana oorai oho pobi nookami attinoma naata qubake ana niike uhutota. Oiqi hiireta. x' Oiqi hiireta oonita moomi abi bamu dza nometa mae etaeta nomeqata isaki saridzaquhe Ohongai baruna heena nomeho quba eetemi saridzakoi. w} Oonihe nookare. Ohongai Moseke hee, Anai abi teeho dzasa eetareiqa eetakoi ma anai teeho qupa kokora eetareiqa eetakoi. ,vQ Oonita oke napai ikaqi hiibaqu? Oke hee, Ohongai sepeke qesaho dzake eete qesaho goottae eetemi nohota tete rasakinomai ooraiqi napa hiibaquni mae? Oi bamu! puY Oi Ohonga paha erake hiireta, Dzakopoho dzake ana eetoraihe Esauho goottae ooniqi ao sauqata hiireta. At{ Ooni Ohongai Rebekake hee, Ipinaio bosabosake ee peeota ao dzootakoiqi hiireta. Oke noi sauqata hiireqi ao Dzakopoke asatemi Ohongaho teteke napai moomi agoba tatanga naate baaqorai. s Rebeka ma nopoho khameto eserike asi teenata dzoomaamake oomi tete qidzani mae tete qangake khameto nopoi saridzaamake oota. \r1 Qate ipita napaho uumi Isakaho atai Isakaho torota tete teena oke saridzeta. Hq  Naru noo Ohongai Abrahamu moiteta oho totoho erake eete hiirorai, Khata dzoomaquho bodza biranatemake ana baaqa oke mee hiiremi Sarahai nipemaeho khatanipamu dzoomakoi. Oiqi Ohonga hiireta. py Oi teeho quba bahe, sasanai te Ohongaho khameto oonidzaranihe naru hiiretahoi noho biidza ma suunaniqi hiirorai. voe Meeke Isiraeho ttarita qesai oho isakiama naatorai. Oi qesai Abarahamuho dzuu qetta kekenihe, sinabidza teei nokoke hee, Isimaere bamuhe Isakai niiho biidza ma suunaniqi hiibakoi oke hiiremi ooraita qesai Isiraenipamuho pobi oonidzara. rn] Oonihe nike etoqa hee, Ohongaho noo tatanga agoba oi porei quba sepe naatorai oiqi hiibaino. Bamu. m} Ma paha ttari ooqata Kiristu biranateta teena noi Ohonga dzakapa oorai qaarakoi. Oi mee. OHONGAI TTARI NOME GAMA GESINA l3 Moorare, nikeho pobi erani: Sinabidzaho uimane neimane, ma oho naru noo, ma Ohongama qesa hongasidzaquho noo, ma noho oko ma boto tupuho ttaiqa, ma hu nooho khooba, ma qaheuba biiriho tuhotuho, ma oho dzapa pobi minanipamu oi gama Isirae abi nikeho pobi naate baaqorai. ck? Dzairamane Isiraeho nena, anai dzuu koko qesamane name nikeho habara eeteqi Kiristuho dzore naate baruho isaki naatareiqi Ohonga pupu hiibarorihe oho tete bamu. Anata noo oi bamenomanipamu ooraimi gimubata heme eete. j  ii M Oonihe ana bamu nike ikobetaqu, ana noo hiibaqui meenipamu, oke Qaheuba Sumasaho pengata hiire. xhi'oi hee nenani mae suu nena, mae quba naane ma naane biranataqu ana qupadzomami oi gama napake bitta eetakoi. Ohongai napaho quba dzasa eetemi Dzesu Soopara mina napahoi napaho quba eetoraike geemaquho tete baamanipamu, Ohonga dzoobe! g &Oonita quba poupanomani mae baatanoma, abi minani mae noho qaru abi tee, oi poiqaho isakini mae ipina biranataquho isaki, :fm%Ae! Quba bamenoma oonomai napaho torota biranatemi oke napai suqobirorai. Oi teeho quba bahe Kiristui napaho dzasa eeteqi tuuhoromi napai quba bamenoma gama suqobire qaarakoi! qe[$Meeke qetaqeta agoba teeta qesai tti ma sori nokomeke hiireqi hee, Nanai Ohonga niiho quba eetemi bodza samaneke noko nanake teetorai, nanake kabiraho isakita kittikotti eetoraike hiire oi ikaqi hiireqi oho totohota hiirorai? qd[#Qateqa Dzesu Kiristui dzasa quba napaho baura eetoraita apei oke geemaqu. Oi kaipo ma qangarebani, mae uuba ma sakabani mae quba minaraho seebe ma dzore mae teeta ma taangani mae quba apei noho baura oke geemaqu? Baamunipamu! qc["Dzesu Kiristu noomae napake qomaqoma hiibarotahe baamu, noi napaho quba eeteqi baateta. Baatetanihe Maiho beedzaeta qoridze noho boto pobi naatemi teei napake qomaqoma hiibarotaho abike Kiristui qamuni hiirorai oonita qupadzomare. bw!Oonita Ohongai ao napake rikerikeho isaki ooniqi hiiremi ooraiho qubake apei napake qomaqoma hiiremi isanataqu? Sa Oi Ohongai napake ingonaitare hiireqi qeseba khata teena nome sesero eetetanita suhe qidza napai saridzaquhota Ohongai bamu poma teeke qaataquhe khata nome qupadzomaqi oke gama napa moite soubidzakoi. `yOionita oke napai ikaqi hiibaqu? Ohongai oho isakita napaho baura eetoraimi teei napake suqobidzaquho tete bamu. [_/Oi Ohonga napaho dzapa agoba hiiretaho isakita napaho kira hiirorai. Kira hiireqi rikerikenomaitorai, rikerikenomaiteqi dzadzanomaite qaarakoi, uububuu! OHONGAHO DZASAI BIRANATEMI NAPAI SUQOBIDZA ABI NAATORAI =^sMoorare, Ohongai agobanipamuke abi gesina naateqi dzapa hiiremi noko ma napai khata nohoho tomidza naataridzoni. Oke eetemi Kiristui napa samaneho nane gottanipamu naatakoi. ]Noi baura oonoma samaneke eetoraimi apeneke Ohonga dzapami noho dzaodzaoke eetorai nokoma napahota tete samane pobiratorai. \Napa teeho quba pupu hiireqa qapoqapo hiire mee ma haba aihimake Sumasai abi napaho qupa gesina naateqi oho totoho pobitemi Ohongai toma tiite nookaqi aoke tete qupadzomakoi. Oonita moohimi Sumasai oke eeteqi nooka hiisi eetorai napaho pui naate pupu hiirorai. [Oonita suhe oi biranataamake qaaraquta napaho pepepeke Sumasai qupadzomaqi totaqike qere biire takomorai. Oi erake eete oorai. ZOonihe mooraamake napa Ohongake tuhoroqi pekhure teete qaamake oi biranate soubidzakoita mooro! SUMASAI POIQA NAPAHO DZAIRA MA HOBIHOBI 5YcOhongai napake ingonaitetanihe, napai oho sohosohoqake saridze ooraiqi suhe nohoho beebe eetorai. Oi suheke napa ao moorapuko, khooba apeho quba paha beebe eetarori? mXSMa paha napamae oho qesa eetorai. Quba qidza napaho irina biranate soubidzaqu Sumasai oho ponapona naatoraihe napa ipita garuba teena naateqa oho qidza gama saridze Ohongaho isakinipamu naataqu oho khekhe ma dzuidzui hiirorai. rW]Napa gama moomi Ohongaho boto popo minarai teena naate oho idze ma mare hiire beebe eete baaqorai. *VMOi abi qanganatemi Ohongaho motamota oi paha gama sutasutata ooraiqi Ohongaho khameto bodza apeta dzadzaho pobinipamu naataqu oho beebe eete qaamake saqobakoi. U)Oiqi hiiroraho khooba erani. Noho boto popo minarai teqaha sama nome ma nome qahitotoraidzaranihe Ohonga noomae qaanatemi beebe eetorai. cT?Oi keke bahe Ohongaho boto popo minarai gamaqa susupu qanganate soubireqi oho qahiqahita ooraiho quba beebe eeteqi hee, Bodza apeta Ohongaho khametoi dzapa pobinoma naatemi nanaho isaki hiumami paata biranataqu? US#Oonihe ipita dzapa pobinoma naate qaaraqu oi bagenoma, minanipamu. Poiqa napa isakiqata bame saridzoraihe napaho dzapa pobi oi oke riitanipamu eetakoi. OHONGAHO BOTO POPOI GAMA NAPAHO BEEBE EETORAI ROonita khameto naateqi paha Ohongaho quba bauraho ttaiqa naate oorai paha Dzesu Kiristuho quba ttaiqani. Oonihe Kiristu ma napai oho qesa teeta ma tangaho ttaiqa naatemake oho ipike napai oho qesa Kiristuma gama dzapa pobinoma naate qaarakoita qupadzomare. fQEOi paha Sumasa noomae napake qupanomaiteqi hee, Nike Ohongaho khameto ooniqi hiirorai. P-Oonita nike paha burisi eete hu nooho angita qeemaqa oho tuhotuho naate oho attioboubo eetaquho tete bamunipamu. Aoke Ohongai dzapa nome napaho irita qeetemi ooraiho qubake napai noke hee, O qeseba mai naname (papa) oke hiirorai oi teeho bahe napai qakiqaki oho ttaiqani. ZO-Oi Apeneke Ohongaho Sumasai dzeimami ota tuumorai napaio Ohongaho khameto. &NE Samaho dzake qusubaihiqako baatakoi. Qate Sumasaho beedzaema samaho dzake kebaite qaaqa qaraqaraho pobita qaarakoi. SUMASANOMAI AO OHONGAHO DZUBINA NAASUBI VM% Oioni Dzairamane, poiqa napai ttokaho qubata ipibidzaquho qagai oorai. uLc Oonita Ohongaho Sumasai Dzesuke baata neta tukutotai nikeho irita baura eetemi nike oho baura moorai. Oore, Ohongai Dzesu Kiristuke tukutota noi hiiremi Sumasa nohoi nike tiibetemi sama ma gisi nikehoi gamaqa eehahaho sama naatorakoi. WK' Qate Kiristui nikeho irina baura eetoraiho quba totaqike moomi nike samaho dza qusubaite qaatai baatata ipi uhubatanihe, paha totaqi moomi Sumasai nikeke rikerikenomaitemi nike qaraqarata ipibirorai. `J9 Oonihe Sumasai nikeho bisata oora ma qaara eetemi nikei teqaha samaho nenanidzara nike Sumasahoni. Eo nikehota Kiristuho Sumasai abi teeho torota oora ma qaara eetaama naataquko abi oi te noho pobi oonidzara. NIOho qubake samaho nena nokoi Ohongaho noo qusubaitaquho isaki bamu. HErake eete oorai. Samaho dzebidzebi oi Ohongaho ibo eete noke qusubaitaama naatorai oi teeho bahe oho bitta minake eetorai. yGkSamaho dzebidzebiho ipi ma kokoio baata. Qate Sumasaho dzebidzebiho ipi oi keba ma dzapa, ma qaraqara tatanga. F Oi qesaho qupai samaho nenanita Sumasake qusubaitorai. Qate qesa ma napaho qupai Sumasaho nenanita Sumasake qusubaitorai. E3Rubengaitemi apene ma napa Sumasama oora ma qaara qidza eetorai napai hu nooi tototo hiire qaataho isakita ao peiteqi ttokaho tete potti biirorai. tDaOi abiho pepepe oomi, hu nooi beedzae apema abike baura qidzaho tatanga moitemi qusubaitarota? Baamuta Ohongai kahosa teetare hiireqi khata teena nomeke dzoobiremi noi abi kahosanomaho ttarita qooroqi kahosaho tete rubengaiteta. $CAOi teeho quba bahe Dzesu Kiristui napaho quba qaraqaraho tete biraitemi tete oi napa agobake kahosa saridzeqi baate qaataho pomake ao tete siiremi oorai. lB SOonita hiidzo, poiqa apene ma napa Dzesu Kiristuhota atimorai napai batabidza oho pobiama naateta. PAOhonga dzoobe, napaho Soopara Dzesu Kiristui ao anama napake ingonaitemi oorai. Oonita ana eete qaata oi qibaho dzama anai Ohongaho qaru abi naatare hiire qaatanihe, boto ma samama kahosaho dzebidzibike qusubaite qaata, tete oke eete qaatanihe napai poiqa Kiristuhota atimorai, ma oho quba tete qidza saridzorai, uububuu!v@eAe, anai idze ma mareho maikhata qaata oonita naho isaki baatanoma oke apei ingonaitemi qidzanatarota? '?GQupa khatai Ohongaho hu ma koridza qusubaitaquho dzebidzebi ootanihe ana moomi kahosai naho husi ma paita qaata oi naho qibana dza qaata oke suqobire qaata. > l=QOho quba moohimi anai baura qidza teeke eetarotaho dzebidzebi ootahe oho sirasira paha oota. <Oonihe qangaho goottae eesuqi oke eete qaataho khobai ana bahe kahosa naho husi ma paita qaata oio anake suqobire qaata. ,;SQidzake eetare hiiqi qangake eete. 7:gQuba qidza eetaquho dza oi naho torota qaatahe, oke ana qusubaitarotaho isakiama naate qaata. Oonita moomi husi ma pai nahota baura qidza eetaquho tete teqaha qaarara bamu. 9 Oionita baura qanga eete qaata oi ana bahe kahosa noomae naho husi ma paita tatanga naateqi anahota oho baura eete qaata oioni. 8Qangaho goottae eeteqi teena oke eete qaataho khooba erani: oke eesuqi ana moomi hu nooi obera bahe meenipamuke qomaqoma hiireta. /7WOi ana quba qanga teeke eetare gottae eeteqi ikaqi hiireqi paha teena oke eete qaata? Eo, quba qidza teeke eetare hiireqi ikanomake eete oonoma eetaama naate qaata? q6[Oke napa gama moorai. Hu nooi qusuho qogonihe kahosai anake ikobetemi anai baataho ttuma naateta. Y5+ Oonihe oke moohimi quba qidzai anake teetemi baateta mae? Oi bamuhe kahosai anake tete qangata dzeimami hu nooi anake tete qidza banaitarotahe kahosa oke botokoko eetemi kahosai hu noo oke aimaqi ooma anake teeteta. Oonita ana poiqa kahosaho teteke moohimi kahosa oi ikoiko abi qanganipamu! KIRISTUI KEKE ABIKE INGONAITEMI POBIRATAKOI W4' Oonita hiibi hu nooi nome qanga bamu, oho koridzakoridzai rike ma pobi. 3 Oi paha kahosai anake ikobeteqi hee, Hu nooi niiho dzairaniqi hiireqi ana ota dzeimaqi oho koo ma taangama anake teetemi ana baateta. q2[ Oi hu nooi qaraqaraho mumure naatare hiire biranatetanihe oi anata baataho qaamodzamodza naateta. +1O Oi anai hu noo mooraamake qaataho bodzata gattiqa isanate qaata. Oonihe hu nooi paana naatemi kahosai anata meenoma naatemi idze, anai ao baatake qase dzoomata. H0 Oonihe hu nooi oho isakita ana dzeimami kahosa oi ao anata rumuba minaraho dzebidzebi tatanga naateta. Oonita moohimi hu nooi abi ohoke qupanomaitaama naatemi kahosa oi bamu eehaha naataqu. /Oonihe napai oke qupadzomaqi hee, Oo, hu noo oi kahosa ooniqi hiibaquni mae? Oi bamuhe, hu nooi biranataama naatapuko anai kahosata qeemareiqi bamu qupadzomarota. Oi hu nooi hee, Nii eto peetta eetaino. Hiibaama naatapuko naho qupai bamu oho maka saridzarota. #.?Oi hu nooi napake ngibira tatangama suuto qaatahe oho isaki ao baatemi napai sumasa usaqema Ohongaho baura eete qaarakoi. KAHOSA OIO ABI QANGA BAISANOMA -9Mooro, napai sama agobaho isakita oomi kahosaho dza oi napaho husi ma paita baura eesumi hu nooi hoobireqi mee dzooma qaata oho dzapaio baatani. 2,]Oonihe ana hiire oi eraho qahura. Nike hu nooho pobi naate qaata oi nike apu naate qaataho tomidza qaata. Oonihe aoke hu noo baate bamu naateta. Ikanomake eete baateta bahe Dzesui baateta bodzata oi baateta. Oi nike hu nooho sutasutata oomi oho ttangai nikeho irita qaatanihe hu nooho isaki ao bamu naatemi nikei Kiristu qoridze eehaha naate ooraike naataridzoni. Nike noke naateqake Ohongaho quba mee qidza dzoomakoi. 6+eApu nohoi eehahake oomi noi mainake naataquko noke hee atapa sama sesenomaniqi hiibakoi. Oonihe apu nohoi baatemi noi mainake naatare hiibaquko hu noo bamu noke qaanataqu. 9*kPaha atapa teei apu naatemi noi eehahake qaaraquta hu nooi atapa oke qaanatemi atapa noi mainake naataquho tete bamu. Oonihe apui baatemi hu nooi atapa oke qaanataamani. D) Qesama nike hu nooi tete hiiroraike ruumeni kaqa qate qesai gesina. Oi teei eehahake qaaraquta noi hu nooho pesuta oomi kosibetorai. Qate noi baatemi hu nooi te noho noo ipibiroraidzara. -(STete erake eete oorai, Kahosaho ipi ma ari oio baata. Qate Dzesu Kiristu Soopara napahoi baura mina eetemi oho ipike Ohongai napake qaraqara tatanga moitorai.#'?Qaateqa Ohongai pasenaho angita nike saqoroqi eka qidzama nike suutomi nike oora ma qaara sasariho mee saridze ooraiqi qaraqara tatangata qaarakoi. n&UQate oho mee ikanomake saridze qaata? Oho meeio baataho pobi oonita nike oho midzake poiqa eetorai. J% Oi nike pasenaho qaru eeteqi rikerikeho dzore naate qaata. P$Nookare. Qesama nike ai tataumata kotanga naataamake ooraiho qubake ana noorake abiho pomata mooto hiibakoi. Oi nike boto ma sama nikeme ngiingi ma baabaho koo ma taanga quba mootoqi baura peranomata qaatanita poiqa oho habarake sama nikemeke sinabidza rikerikenomaho qaru eetareiqi mootomi oora ma qaara sasari naatare. g#GQusubaitemi Ohongai kahosa nikehoho ekake saqoroqi nikeke baura qidzaho ekama suutomi oorai. #"?Meeke nike kahosaho qaru eete qaatanihe, isaki apeta nikeho quba sinabidza noo biranateta oke nike nookaqi qupa soranga eetaranihe oke qusubaiteta. E!Teei quba teeho noo qusubaiteqi oho sutasutata oorakoi. Oi nike kahosa qusubaiteqi baata saridzaquni mae tete qidza qusubaitaqu oho totaqike nike rume naate mae? Oi baamu, Ohonga dzoobe! $ AOho tete ika neta tuumorai? Napai kahosaho pobiama naate baruna heenaho pobi naatetanita oho qubake paha kahosa saridzaqu mae? Idze, oho tete goono. W'Oi qesa ma napai hu nooho repata qaariti poiqa baruna heenaho asita oorai. Oonita nookare, kahosai eto paha nikeho abi qiba baisanoma naataino. KOO MA TAANGA SASARI NAATEQI NAPAI BAURA QIDZA EETORARE ]3 Oi baamunipamu. Boto ma sama nikeme pasena ma kahosaho koo ma tanga quba etoqa mootainohe, abi baataho neta qoridze Ohongaho baura qidza eetorare hiireqi boto ma sama nikeme oho koo ma tanga naatareiqi mootare. } Oho qubake kahosai paha abi qiba baisanomaho isakita tototo hiiremi nike paha oho qaru eetareiqi eto qupadzomaino. 1[ Oonita nikema napai oho qesa kahosaho pobi naate qaaqi baatata oho isakiama naate qaateqi poiqa Dzesu Kiristuho ehequke iihaqi Ohongaqake qupanaite qaraqara qaarakoi.  Noi qupi teenake baateta oi noi abiho kahosa quba baateta. Oonihe noi baatake kuimaqi Ohongake qupadzomaqi qaraqaraqata qaarakoi. ve Oi Kiristui baata neta qoridzetanita bamu paha baataqu. Baatai poiqa noke bitta mina eetoraita qupadzomare. W'Oonita Kiristuma napa baatetai noma paha eehaha naatoraiqi qupadzomare. 6gOi teei baateqi noi kahosaho dzore naatorai. }sTete erake qupadzomare. Napai sama agoba napameho nookami meeke kahosaho isaki qaatanihe, isaki oi hapahapata bamu naateta. Bamu naatemi napai kahosaho dzore naate rikerikeho pobi naatetanita napai kahosake paha eehahaitaquho tete baamu. r]Oi napai baata nohoho tomidza naatetaho isakita napa paha qoridzeta nohoho tomidza naate qaarakoi. 3_Baamu, napai sobasoba saridzeta oi teeho bahe baatai Dzesu Kiristuma napake qurabiretaho qaseqase. Oi napake qurabiretahe Dzesu Kiristui mai nomeho dzapa pobita qoridzetaho isakita napai oho qesa qoridze noma oora ma qaara usaqe qidza saridzorai. KIRISTUMA QORIDZEQI NAPAI QARAQARAHO POBI NAATETA Apene ma napa sobasoba saridze oorai napai Dzesu Kiristuma ttaiqa naatetaho sobasoba aoke saridzeta. Mae oho teteke nike ruume? jMIdze, baamunipamu! Napai kahosaho teteta baata saridzeta oonita ikaqi hiireqi ota paha qeemaqu? z oNapa nookami baruna heenai kahosake suqobire qaarakoiqi hiiremi napai isanate kahosaho teteta atima qaaraqu mae? Ohongaho baruna heenai paha isaki oke suqobirorai. Oi kahosai abi qiba baisanomaho teteta abike baatata mooto qaabi, qate Dzesu Kiristu Soopara napahoi abike rikerikenomaitemi poiqa baruna heenai oho abi qiba naate abi napake qaraqara tatangata mooto qaarakoi.6eOonita khooba apeho qubake hu nooi biranateta? Oi abi ota kahosa nokome mooqake hee, attinomanipamu ooniqi hiibarota ma poiqake hiibaridzoni. Kahosa oio bamenomanihe, I Oi abi temu Aatamui noo nookaama naatetaho qubake abi gama susupu kahosanoma naateta. Oonihe abi temu Kiristui noo qusuba baura eetemi oho quba abi paha samane oho rikerike saridze qaarakoi. >uOonita paha hiire, teei kahosa biraitemi abi minarai ota rubenga saridzorai. Qate temui baura qidza teeke eetemi abi paha samanenipamu qaraqaraho rikerike saridzeqi qaarakoi. | qErake eete oorai. Aatamui kahosa biraiteqi baatake upubiremi baata oi abi qiba baisanoma naate qaata. Qate temu, Dzesu Kiristui baruna heenata rikerike nome abi qonotomi napa oho meupu saridzemi qaraqarai napaho abi qiba naate qaarakoi.  -Hiibi Aatamui kahosa biraiteqi abike baataho pobiniqi hiireta qate Kiristui moomi abi samanei kahosa hubanomanihe noi napake rikerike qonotota. 6 eOonihe kahosa oi tete mainani qate qaraqaraho qonoqonoi paha maina. Oi abi bosabosa noi kahosaho tete biraitemi abi minarai oho ipike baateta. Qate Ohongaho baruna heena biranatemi abi temu Dzesu Kiristu noi ipiamake abi samaneke rikerike qonotomi oi paha minaraho quba meupunomanipamu naateta.  Oonihe hu nooho amata kahosa oke teqaha ttarita hiire qaararanihe Aatamu ma Moseho takurata baatai te ipi uhubara. Oi tatanga naateta. Aatamu eetetaho isakita qesai kahosa saridzetani, qesai mainake eeteqi kahosa saridzemi baatai nokoke gama suqobireta. Oonita Aatamui abi minarake kahosanomaitetanihe ipita Kiristui minarake eehahanomaitarotaho qaamodzamodzake Autumui eeteta. c ? Oi hu nooi biranataamake oomi kahosai ao biranateta oi abiho qupai ao nokomaeke teeteta. ,Q Oonita qupadzomare. Abi bosabosai sohoroqi kahosa saridzeqi baateta. Oonihe kahosa oi paha abi minaraho isaki naatemi oho ipike baatai minarake suqobirorai. !; Ma paha Dzesu Soopara napahoi napake Ohongama teenaiteta oke napa qupadzomaqi qasanidza eetorakoi. AATAMUI BAATAHO KHOOBANI QATE KIRISTUI QARAQARAHONI G Oi napai Ohonga ibo eete qaami khata teena nohoi napake Ohongama teenaitareiqi baateta. Oi Khooba apeho quba bahe, qaraqara usaqe nomema napake teenaiteqa takoma qaarareiqi oke noi eeteta.  Qate napai noho rikerike saridza qubake baateta oi keke bahe ibo tee ma teei biranatemi ota noi napake takoma qaarakoi. .~~_}}0|a{{Y{"zyxww,vvWut1ssXrrhqqvpp0oo_ntmmqllXkujj ihNgf2edd3d'c'bbau`_^@]]>\\-[ZZ1YkX^XW1VVYUTTSSR7QPPOONEMeLLdKJJIHHyGGFBEbDD8CwBBEAAK@@>>>!="<< ; :99P88_77266K554C3x211400E//--3-(*))('''&&%?%/$T#|""!!! Q3SJ-_B I.lcQvAbi naho torona oorai nokoi nikeho qaki eete. Qate qesa nooka hisi eeteqi nana ma napaho dzake eetoraita nii naho habara eete nokoke dzoobe hiibare. Oonita nike keba ma dzapata qaarare. Naho noo oioni.Anai Pauro bvOho qesa napaho qesamane eto meeama naatainohe baura abihota quba tee ma teei bamu naatemi oho isakita nokoke too teete qaarare. a)v Qate Dzena roo abi ma Aporo nopo baura tuumomi nopoho qepe ma haba quba qesa isanataama naatainoho quba nii bage eete nopoke korabetare. @`yv Qate anai Atema ma Ttikhiku nopoke nikeho toro dzoobiremi biranatemake nii ao hairiamake qeemaqa anake nagapa Nikoporita saridzare. Oi ana ota tama bodzata oorare qupadzomorai. q_[v Abi oonomai kahosaho mututa oorai. Noho qiba burisi eetemi noi tete nomeke siirorai. NOO QETTA MA KOKO ^%v Abi teei sinabidzaho hu ma koridza biidzaquko noke nii qupi teenani mae eserike qamuni hiibare. Hiiremi qaataama naatemake noke gaubidzare. $]Cv Oonita oke potti biidzare. \+vNoo oi meenipamu oonita nii oho tototo hiire qaama, Ohonga nooka hisi eetorai nokoi oke qupadzomaqa baura qidza samane eete qaarare. Baura oi bagenoma ma oi abike hoobidzakoi. Qate hu nooho khooba ma qasaqasa ma noo ma qaa rasakinoma oi quba meeama ma abike hoobidzaama. [)vOonita noi baruna heena nomeho quba napake pobipobiniqi hiire ooraimi napai qaraqara tatanga dzeima qaaqa oho apiapi naatorakoi, dzoobe. ZvDzoomaqi Dzesu Kiristu ingona mai napahoi Qaheuba Sumasa napaho irita ttuunomake moitemi Sumasai napake qanoqanonomaitemi oorai. Y7vOi napamae pobipobiho teteta baura qidza eete qaataho quba bahe Ohonga noomae qupa kokora nomeho quba eeteqi napake akobeteqi usaqeke dzoomata. dXAvOonihe, Ohonga ingona mai napahoho qupa qidza ma dzasa biranatemi noi napake ingonaiteta. 2W]vOi napamae gama susupu ruume ma basesaho isakita rasaki naateqi iinga ma siidzaho dzaodzao eete qaata. Qaaqi oberama qesa ttire eeteqi ibo ma koteho teteta qaata. pVYvNoko etoqa qesa taara eeteqa qomaqoma hiibainohe, abi samaneho qubake hasu ma kebaho isakita qaarare. U vMaqa, nii nokoke qupanomaitemi nokoi gamani ma soopara qesaqesaho noo qusubaiteqa baura qidza samaneho quba adzahaha naate eete qaarare. TvOonita nii sahurunomake oho noo abike hiire qupanomaiteqa pobite qaamake qidzoke abi teei niiho ngiingi ma baaba eetaqu.]S3vOi noi napake ingonaiteqi kahosa minaraho neta qagaumaqi akobeteta. Akobeteqi napake nome quba qaheburoqi napai baura qidza samaneho dzaodzao eetorare hiireqi noi napaho quba eeteqi sama nomeke ai mootota. qR[v Oi Ohonga Dzesu Kiristu ingona mai mina napahoho dzadza ma koina biranate paana naate soubidzaridzoni. HQ v Qidzanatare hiiremi napai ttokaho qupa bage ma quba ngiinginoma qaateqa qupa rikerike ma pobipobima ooqa poiqa bodzarata Ohongama qesa hongasire ttidza qidzaidzama noke dzeima qaarare. OPv Oi Ohonga baruna heenanoma abi minarake baiburomi qidzanatorai. ?Owv Etoqa noko quba tee ma teeho guume eetainohe, nokanokaho teteta tuuma qaama oi Ohonga ingona Mai napahoho sinabidzata nee ma baunoma naatakoi. QUPA SASARIMA OOQA KIRISTUKE DZEIMARE uNcv Paha, nii hiiremi kokora abi nokoi maimane nokomeho noo samaneke geemaama naate qusubaite soubidzare. M'vOke eetemi nii niimae nokoke baura qidzaho teteke banaite qaarare. Banaite qaaqa nii qupa rikerike ma qupa pobipobiho isakita noo bagenomanipamuke hiiremi bai hiibaquho isakiama naatakoi. Oonihe, ibo qesai nookaqi hasahasa hiibakoi. BAURAHO MAIMANE MA KOKORA ABIHO NOO L vZK-vQate Ttitto, nii hiiremi abi eehaha oho qesa sama nokome soopara eetorare. wJgvOonomake nokoi eete qaaqa qupa dzohidzohi ma keba ma dzapata naga baura nokome eete qaaqa kahosaamake apumane nokomeho noo qusubaite qaarare. Oke eetemi, abi mooqa sinabidza qanga hiibaquho isakiama naatakoi. BOSEBA MA EEHAHAHO NOO vIevQaaqi nokoi isanate paimane eehahake tete qidzata dzeimami nokoi apumane ma khameto nokome kokora eetorare. tHavQate paimane mimi oho qesa Ohonga qusubaiteqi oba tatangaho ngiingi eeteqa isere hiibaamake qaarare. G-vNii hiiremi, abi mimi hutingibarima ooqi dzapa pobinoma ma qupanomaho isaki naateqi abiho dzasa eete qaaqa sinabidzata battigara naate qaarare. GF vOonita nii niimae sinabidza meeho isakita keke hiire qaarare. E %vNokoi hee, Nanai Ohongaho nokanoka abi ooniqi hiiroraihe, nokoi Ohongake basesa eetemi baura nokohoi meeama ma peranoma keke oorai oni.TD #vMooro. Qupa rikenomaho neta quba minarai rikerike keke. Oonihe, qupa qanganomai nooka hisi eetaama naatemi nokoho neta quba minarai qaganoma keke oomi, iiha ma dzoobidza nokohoi sepesapenipamu oni. WC )v Hiireta oio noo meeni. Oho qubake nii nokoke mekeqoma qamuni hiibare. Hiiremi nokoi eto abiho too qusubaiteqa Dzuta abiho bidzanuku nookaqi sinabidza mee oke tume biidzainohe, ai tatauma qidzake saridzare. B vVA 'v Nokoke isanate too pui siibaridzoni. Oi nokomaeho neta naa sutasuta abi teei erake hiireta:Kereti abi nokoi obera abi ooqi
kabira qaanomaho isakita qupi samane
sama pati nokomeqake qohatorai. @ v Oi nokoi baura teeke nokome quba karabetareiqi noo qesa oberama banaitemi oho quba oko ma boto qesai gama susupu rubenga naatorai. g? Iv Nookao, sama koko geebanoma ma kara nokoi oberama abi ikobeteqi noo sepesapeke hiirorai. > /v Noi paha sinabidza meenomaho neta hongasireqa abi banaite isanatemi oionita ibo ma kote abi nokoi qupa burisi eetakoi. ABI RASAKINOMAHO QOGO NOO s= avOi abi qidza, kokora ma qupanoma, abi pobipobi ma qaheubana ma sama korakoranoma oio isanataridzoni. '< IvOonihe sama qusuba baura, mae koiri ma pasena, mae ibo ma kote, mae ttumaho beedzabeedza oonomaho isaki bamu bosa qobaqobaho quba isanataqu. Qate abi kahosaamai ata teena nomeho toro atimami khameto nohoi nooka hisi eetemi abi qesai nokoke ritorato ma rasakinomaniqi hiibaquho isakiama naate ooma abi oi baura oho quba isanatakoi. Oi bosa qobaqoba teeho tete isanatemi noi Ohongaho botoho qesa ooraqu oi bagenoma. ;  v": ?vOonita Ttitto, anai bosata hee, Nii isanate quba samane ttarita mootoqa nagapa samaneta sinabidza soopara upubidzare hiireqi tete paanaiteqi baata. !9 ?vO sinabidza khata name: Dzoobe Ana Pauroi Ohongaho kokora abi ma Dzesu Kiristuho qaru abi ooqi Ttitto niiho quba gee qeesubi. Oonita baruna heena ma qupa kokora ma hasu ma keba oi Ohonga mai ma Dzesu Kiristu Soopara napameho neta gaibaqa niiho irita biranatare. QARAQARA TATANGAHO NOO Nookare, Ohongai abike ikobetaama. Qaraqara tatangake noi abi moitarotaho naru agobanipamuke hiireta. Ma oho bodza biranatemi Ohonga Ingona Mai abi asatemi napai nooka hisi eeteqi sinabidzaho isakita ao tete mee gesina naateqi qaraqara tatanga oho qupa toobake eetorai. Oonita Ohongai pai mootoqi noo nomeke naho irita mootomi oke ana qaupuitorai. SINABIDZAHO BOSA QOBAQOBAHO NOO 8  v27]Uububu! Napai gamaqa Dzusu Kiristuho gausata Ohonga nokanokaho Maikhatanipamuke qupadzomaqi noho hasama gegema hiire qaraqara qaarare. Oi mee!Anaio Pauro!6;Oionita anai Dzesu Kiristuho noo paanaiteqi nike sinabidza erake banaitemi ooraiho isakita Ohongai nikeke battigaranomaite qaarakoi. Noo oi agobanipamuke beebe eete baa qaimi poiqake paanaite soubire. Paanaitorai oi noo ape bahe Agoba Qaaraquho Ohongai bosata hiiremi too abi nohoi geeta qeetetahoni. Oi hee, Dzuta abi ma raaba abi ma gama nike ao noo qusubaiteqa ai tataumare. Oiqi hiiremi Paana naatorai. 5"4=Qate nagaparaho qetaqeta abi, dzapa noho Erasto, noi Koato noma nomema nopoi oho qesa nikeho quba dzoobe hiire. OHONGA NAPAMEHO HASAMA GEGEMA HIIRORARE p3YMaqa Gaio naho sumu naatorai oonita noi sinabidzaho abi tupu ma noko gamaqa nikeho dzoobe hiire. y2k(Ana Teutio, Ohongaho pengata Pauroho boto naateqi dzaira pepa erake qeesubiqi paha naamae dzoobe hiire.) 1Qateqa naho torona oorai oi Timotteo naho hobihobi ma naho qesa Soripato ma Rukio ma Dzaso nokoi gamaqa hee, Dzoobe. P0Oi Ohongai hasuho maikhatanita noi nike hoobire Saataho isaki oke hairiamake qorobidzakoi. Oonita, Dzesu Soopara napemeho baruna heena nikeho irita qaarare. QESAI PAHA SUHEQATA DZOOBE HIIRETAHO NOO d/AQupadzomare. Abi samane nookami noo qusuba nikehoi bagenomanipamu naatemi ana oho hasa hiire. Oonihe ana dza eetemi nike tete qidzaho gesinanipamu naataridzoni, qate qanga oonomaho teteke nike eto qase dzoomaino. G.Oi abi oonomai Soopara mina napameho bauraho goottae eeteqi dza nokome qusubaiteqi abi qupa rikerikenomake mainata dzeimare hiireqi nokoke qoqopa eete ikobetorai. Oonita nokoke kuibidzare. 9-kOonihe, dzairamane name, nike gama sinabidza nookorai oke qesai ai siginaiteqi hu ma koridza mootoqi nikeke sesero eetorai oonita ana dza eetemi nike nokoke sasanaitare. F,Nookare, Ohongaho oko ma boto tupu totaqi ma totaqina nokoi gama teena naate nikeho qaki ma naki eetoraita Ohongaho pengata qesa kanabetare. ABI QESAI SESERO BAURA EETORAIHO QOGO NOO ~+uQate Pirorogo ma Dzuria ma Nere dzaba ma nopo ma Orupa ma qaheuba abi nokoma gama oorai nokoke gama dzoobe hiibare. *Qate Asukiritu ma Peregoni ma Hereme ma Patoroba ma Heremesi ma dzairamane qesai nokoma gama oorai nokoho qaki naatare. Y)+ Paha Sooparaho abi qidza Rupu nakai pai teenaita pai ma nopoke dzoobe hiibare. #(? Turupaina ma Turuposai Ohongaho baura eetoraike dzoobe hiireqa, oho qesa dzaira Pesita noi Soopara napameho baura abi minanita noke dzoobe hiibare. '} Naho qesa Herottio noho boto aihiqa paha Narakisoho oko ma boto Soopara napame ai tataumorai nokoho botoke nike aimare. &} Ma Kiristui abi Apere noho dzake eetoraita noke boto moitare. Paha Aritoburo noho oko ma boto gama dzoobe hiibare. h%I Moiteqa sinabidzaho hobihobi abi napame, dzapa noho Uribano ma Sitakho nopoke dzoobe hiibare. k$OQate Soopara mina napahoho neta dzaira temu nahoho dzapai Apiriato, paha noke boto moitare. n#UQateqa naho qesamane eseri Ateroniko ma Dzunia, nopo bosa qooroqi Kiristu gesina naateta. Nopo ma nanake gama suutomi qaata. Oonita Qaru abi mimi qesai nopohoke nookami dzapa pobinoma naatoraita isanate nopoho boto aimare. W"'Ma Maria oho qesa nanaho kokora bagenomanipamuke eetota noke dzoobe hiibare. |!qMa sinabidza abi tupu nopoho nagata ttutturatorai nike nokoho dzoobe hiibare. Qate naho dzaira qidza tee dzapa noho Epaineto, noi Asia gattiqaho habata Kiristuke nooka tani naateqi haba oho sinabidza abi nane naate oorai noho dzoobe hiibare. 7 gOi anai qangahasi minata oomi nopoi sama nopome bagara biireqi anake hiumami ana oho hasa hiirorai, oi ana bahe raaba abiho sinabidza tupu samanema nanai oho hasa hiirorai. Z-Qate Naho hobihobi Akuira ma ata noho Pirisika isanate nopoho boto aimare. {oOonita nike noke moohima noi qaheubanaho isaki naataquko isanate Soopara napameho quba eeteqi nike noke paha kokora eetare. Nohota quba tee ma teei isanataama naatemi noke too teetare. Oi noomae qaheuba abi qesa ma nanake basidzoma baaorai. y mQateqa dzaba Poebei peparake aima qeehibi noi Kenikhereaho oko ma boto erana ooraike kokora qidza eete baaorai. X)!Oionita Ohonga hasu ma keba qidzanoma noi nikema qaarare. Noo oioni.POonita Dzairamane name, Sumasa nikeke dzasaho teteta dzeimami nike Dzesu Kiristu Soopara napameho quba eeteqi anake qupadzomaqi anama napai teena naasuhiqa Ohongake pupu hiiremi qesai Dzutea habata nooka hisi eetaama nokoi eto naho kakati naataino. Ma oko ma boto tupu Dzerusaremuna oorai nokoke ana kokora eetaqu oke nokoi eto bai hiibaino. Oho isakita nikema napa pupu hiire qaamake Ohonga hiiremi anai qupa qidzaqidzama nikehota biranate uta aimakoi.  kOQate tusuhiqa ana girodzomake eete Kiristui anake heenomaitoraike nikeke moita quba biranatakoi. lQOonita ana nokoke oho mee moite soubireqake nokoke qaateqa Sipania haba robeta tuumaridzoni. Nokoi hee, Dzuta abi nokoi raaba abi nanake sinabidzanomaitemi nanai oho ipi ma arike nokoke ttumama hoobidzakoiqi hiirorai. Oi Maketonia ma Herene abi ao ttuma teeke ttuttuiteqi Dzerusaremuho abi tupu habana oke kiridza qidza moitareiqi hiiremi oorai. /Oonihe ana bosata Dzerusaremuta tuumaqa Ohongaho okoma boto tupu oona oorai nokoke kokora teeke eeteqake burisi eete paha nike mooqake tuumakoi. =sOi anai Sipania habata tuumakoiqi qupadzomoraita tuusuhiqake haakha eete nikeke moorakoi. Mooqa tuumare bohimake nike naho quba adzahaha naate isakinomaitemake ana tuumakoi. (IQate ana poiqa erata ipibire baura eetaquho bodza bamu naatemi ana nikeho torota qeemareiqi bodza ma sau samaneke oho dza eete baaqoraike poiqa qusubaitakoi. {oOiqi hiiroraiho isakita ana baura eetomi noo oi ana nikeho torota biranatarotaho tete sirasira naate qaabi. \1Oi sinabidzata erake qeetemi oorai. Qesaho neta isere mootaama naate qaami oho noo ma pobike noko nookaama naate qaariti poiqa ao moo pobite qupadzomakoi. PAUROI ROMA NAGAPA MA SIPANIA HABA OGAMARE QUPADZOMATA <qOonita qupadzomare. Kiristuho dzapa pobi ao tee ma teeta tuumata haba oqata ana tuumaama. Oi teeho quba bahe anai abi mainaho husi ma paiho heeta naga gootaquho isaki bamu. I Oi Sumasaho beedzae oonita Ohongaho obaoba ma mumure bamenoma samaneke ana eeteqi Dzerusaremuta sohoro sinabidza hiireqi girodzoma tuuma qaaramuti Irurikumu nagapata soubiretahoke ana hiire. &EOonihe Kiristui ana beedzaenomaitemi ana too ma botoma gama baura eete tuumaqi raaba abi ma kara qusubaitoraiho isereke ana qidzoke isaite soubidzaqu. ] 3Oonita anai Dzesu Kiristuho neta Ohongaho quba samaneke saridzeqi oke qaupuitorai. I  Ohongai hiiremi anai Dzesu Kiristuho qaru eeteqi raaba abi nikeho quba sinabidza hiiremi Qaheuba Sumasai nikeke qanoqanonomaitemi nike Ohongaho kiridza naatemi nohota mekenoma naatorai.  Oonihe dzairamane name, ana qupadzomami nike nokanokanomanita tete qidza nikemae saridzaqu ma qesa sinasina hiibaqu oho isaki nikeho torota oorai. Oonihe Ohongai adzahaha naate anake baura erake moitemi ooraiho quba anai beedzae eete nikeke qupanomaiteqi qeete.  p Y Oiqi hiiremi ooraita Ohongai nike dzeimaqi ai tataumaho hasu ma keba ma qaki ma naki minaitemi nike Qaheuba Sumasaho beedzaeta quba ipina biranataquho iiha ma dzoobidzake eete qaamake oi biranatare. PAUROI BAURA NOMEKE QAUPUITETA !; Oiqi hiireta paha Dzeseai hee, Dzese (Tabitiho mai) noho sooro ma sainai biranateqake abi minarake soopara eete qaama noko nohota atima qaarakoi. % Oke qeeteta paha teeta hee, Guhu samane nike Soopara mina napameho hasa hiirorare oi noo maina paina nike gama noho subesube hiire qaarare. dA Ma mainata noi hee, Haba maina painaho abi nike noho abi tupuma gama qaki ma naki eetare. \1 Oke eetemi raaba abi oho qesa Ohongaho baruna heena quba hasa hiirorare. Oi Dzesuhoke erake qeetemi oorai, Anai abi tupu samane ttokana ooraiho bisata niiho noo ma pobi hiireqa dzapa niihota hasa naa hiibakoi. J Korabete nookare. Kiristui Ohongaho qaru eeteqi naru noo agobake sinabidzaho uimane neimane pobi hiireta oke abi mina ttokana ooraiho quba mee hiireqi noi Dzuta abiho ttarita biranateta. zmOonita Kiristui napake korabetemi Ohongahota bagenoma naate ooraiho isakita napai qesaqesake too teete qaarare. {oQupa teenaiteqa totoho paha teenaite Ohonga Mai ma Dzesu Kiristu Soopara napemeho hasa ma gegema hiirorare. &EOho quba Ohongai nikeke kharuba teeteqa battigaranomaitemi nike gama Kiristuhota atimaqa qupa teenaitare. KIRISTUI DZUTA ABI MA RAABA ABIHO NANE GOTTA FQate noo oonomake qeetemi oorai oi teeho bahe noo oi napake bapotopotomi napai sinabidza oke isaite qupa too teete battigara naateqa quba ipinaho iiha ma dzoobidza eeteqi bamu peperataqu. 1[Oi Kiristui oho qesa te sama nome ingonaitara, bamu. Qetaqeta teei Dzesuho totohota Ohongake hee, Niike abi ima ma bagonaitemi oi naho naate oorai ooiqi hiireta. W~ )Oionita qesa ma napa ao kotanga naatorai napai eto sama napameho pati qohatainohe abi qesaho pepepe aimaqa nokoke qere biidzare. Napai qesamane napameho pati qohate tuumami nokoi paha kotanga naataridzoni. } O|Oho qubake nii quba teeke hee, Qidzaniqi qupadzomaquko oi bamu niiho neta qanganataquhe nii Ohongahoke dzaga boboto eetemi niiho quba isanatakoihe eto abi sigina nookami qanganataino. Oi teei quba teeke hee, Qidzaniqi hiireqi oke eesuqi quba qangaho kabira naataama naataquko, abi oho isaki bagenoma. Oonihe teei qupa eserima qeema muunaquko noi sama nome kakatinaitakoi. Oi teeho quba bahe noi qupa rikeqomaamake eetemi nohota kahosanoma naatakoi. {  z Oonita nii pattani mae kabirani mae oba too bairanomani mae quba apeke muunami temu niihota qanganataqu oi bamu isanataqu. Jy Quba qesa minaraho qaga ooraamanihe, teei hee, Qaganomaniqi hiireqi quba teeke muunaquko sama kakati nome eetakoi. Oonita eto pattani mae quba teeho qubake Ohongaho baura sesero eetaino. Yx+Oho qubake napai hasuho tete iihaqa qesaqesaho pati qohate qaarareiqi qeemare. ywkOonita teei oho teteta Kiristuho kokora eetoraquko oi Ohongahota isanatakoi ma paha abihota bage eetakoi. LvOi erake eete oorai. Ohongaho pobi oi te oba ma pattata ooraidzara, bamu. Qaheuba Sumasai tete qidza biraitemi abi minarai hasu ma kebata qupa qidzaqidza saridzaqu oio tete noho oke eete oorai. Zu-Oonita nii quba qidzake eetemi oke abi eto nookami qangaho isaki naataino. t Oi nii patta teeke muunami temu niihota qanganatemi nii beedzae eete muunaquko nii dzasaho teteke riiteqi oke muunakoi. Oonita erake qupadzomare Dzesu Kiristu baateqi niiqake bahe nipeke qaraqara moitemi ooraita nii eto patta quba abi oke sesero eetaino. Bs}Moora! Dzesu Soopara napahoi anake qupanomaitemi ana moomi quba nane ma nane oi noomae teqaha qanganidzara. Oonihe teei quba moomi nohota qanganataquko oi paha noho quba qanganatakoi. #r? Oho qubake napai qesaqesa batabire baaqorai oke poiqa qaatare. Qate sama napame batabireqa eto temu napameho angi ma kakati naatainoke qupadzomare. .qU Oiqi hiiremi ooraita meeke napahota tee ma teei isere nome ma nomeke dzaheitaquho tetei baamunipamu. Hiibakoi! NAKAI QUBA EESUHIQA ETO TEMU NAKAMEKE SESERO EETAINO p7 Ohongaho qetaqeta teei hee, Ana naamae abike Soopara eetoraiho isakita nokoi gama iso keke naho torota pomai kotoroqa isere nome ma nomeke hiibakei. +oO Oionita nii ikaqi hiireqi qesa niimeke batabireqa noke ngiingi ma baaba eetaqu? Bamu, napai iso keke Ohongaho dzagata qooromake noomae napake batabidzakoi. _n7 Oi abi eehaha ma abi baatetaho Bosa Qobaqoba mina naate qaarakoiqi hiire oke eeteta. m#Baamu, Ohonga hiiroraiqaho isakita napai oora ma qaara eetorai ma baatorai. Maa, khooba apeho qubake Kiristui baateqi paha qoridzeta? flEOi abi oora ma qaara eetorai ma baatorai nokoi teqaha nome ma nomeke eesubiqi eetoraidzara. SkOi teei dzumake qupadzomaqi hee, Ohongahoniqi hiireqi oke qusubaitareiqa qusubaitakoi. Ma teei hee, Patta oi gama Ohongaho nena kekeniqi hiireqi noi isanate noho hasa hiireqake muunakoi. Qate abi hutinginomai hee, Bamu oi patta qaganomaniqi hiireqi oke bamu muunaqu. Oonihe oke muunaama naateqi Ohongaho hasa hiiremi isanatorai. jOi keke bahe, teei hee, Poiqa dzumani qate iihai oi bodza sepe. Oke hiibakoini qate temui hee, Bamu, bodzai gama iso kekeniqi hiibakoi. Nookare oke hiibareiqa hiibakoi, oonihe abi teei tete apeke moohimi noomaeho quba isanataqu noi tete ooqake iihare. KiOi nii Ohonga apei noho kokora abi tee ma teeke qanga hiibaqu? Noi mai nomeho neta isanataquni mae taataqu, oi noho quba. Oonihe, Ohonga Mai nohoi bedzaenomanita noi hiiremi abi oi isanatakoi. h1Oonita abi hutingiamai etoqa hutinginomaho ngiingi ma baaba eetaino, ma etoqa hutinginomai temuke qanga hiibaino oi nopo esese Ohongaho abi. g'Anai isanate patta ape ma apeke gama muuna soubidzakoiqi hiirorai. Qate teei ruumema ooqi hee, Bamu anai quba qesaho hutingi oniqi hiirorai. tf cQate teei ai tataumata kotanga naataamake oomi etoqa noke qanganiqi hiibainohe kokora eetare. Oi teei hee, |eq Qate samaho dzake tume biireqa gume ma meera, ma obaho rasaki, ma ooso ma dzauba ma quba oonoma oke nike gama gaubidzare. Gaubireqa ete dzadzata tuumare hiireqi Dzesu Kiristu Soopara napemeho isakike dzaaroqa qupa sasarima tuuma qaarare. d   c Iihai mootomi ete suubeta qupiho quba samane oke napa gama kuibireqa dzadzaho koo ma taanga mai eete ooma gama baura eete qaarare. Ib  Moorare, napai bosata nooka hiisi eeteqi ingona saridzeqi suhe saridzaamake qaariti poiqa moohimi dzamoqanipamu naatoraita bodza qupadzomaqi meeraho neta ao tukuba eehahanipamu naatare. a3 Oi oni. Oi dzasaho tete teqaha abi sesero eetoraidzara. Oi hu nooho isaki keke bahe bagenomanipamu naatakoi. NAPAHO OORA MA QAARA IDZOIDZO NAATARE U`# Oi hu nooi hee, Nii eto apuata eetaino, Nii eto teete baataino, Nii eto guume eetaino Nii eto peetta eetaino. Ohoke hiiroraihe oho noo ape ma ape paha oorai oke gamaqa susupu sengibeteqi nooraho nakuta mootomi meenoma naataqu, noorai noo ape bahe, Nii sama niimeho quba dzasa eetoraiho isakita samaqana niimeho dzasa eete qaarare. ?_w Qate nii dzasaho quba eetaqu oke ipibireqi sama niime qaanataama naate moite qaarare. Oi teei temu nomeho dzasa eetoraquko oi hu nooho isaki keke bahe bagenomanipamu naatakoi. G^ Oonita ttagetti oke ttagettiho opisa moiteqa raiseniho ttuma oke paha oho abi moitare. Qate apeho dzapake qusubaitaridzo teena oke paha eetare. Ma isaki ape ma apeke hiibaqu oke gama qusubaite soubidzare. Oi paha nii abiho ttuma ipi ma ari moitaridzo oke hairiamake moitemi oho kahosa bamu naatare. DZASAHO TETE p]Y Nokoi sanisanike Ohongaho qaru eetoraimi napai ooqaho qubake ttagetti biireqi oho baura too teetorai. |\q Oonita nike noo qusubaiteqa eto saipa oho atti quba keke eetainohe tete qidzaniqi hiireqi qusubaite qaarare. f[E Mooro. Pirittani noi Ohongaho qaru eeteqi niike qidzaitakoi. Qate nii baura qanga teeke dzoomaqi atti eetaridzoni. Oi noi te sepeke saipa aimoraidzarani. Noi Ohongaho quba eeteqi koiri kairiho ipi moitare tuumorai. _Z7 Oi oho sooparai te baura qidzaho ibo eetoraidzaranihe qangaho basesake eetorai. Oonita nii bamu abi beedzae oonomaho atti eetaqu mae? Isanate nii baura qidzake dzoomami oho hasa hiiremi nii bamu noho atti eetaqu. zYm Oho qubake abi teei oho basesa eetaquko Ohongaho isaki riitakoi. Riiteqi noi oho ipi ma habara saridzakoi. X + Nikei iso keke gamani ma karaho noo qusubaite qaarare. Oi nokoho beedzae oi teeho bahe Ohongaho nenanita beedzae oorai oke Ohongai paanaiteta. ]W3 Oonita etoqa qangai niike suqobidzainohe nii qangake qidzama suqobire qaarare.V7 Oho qubake ibo niihoho ttidza saa eetemi noke patta moitareni oba quba baatemi paha moitare. Oi Nii noke iisunomaiteqa ibo nohoke suqobidzakoi. gUG Oho quba, dzairamane eto dzapu biidza ari qupadzomaino. Pobipobi baura oi mainomanita erake qeetemi oorai. Ari tukutuku oi naho botota ooraita ana namae abiho ipi ma ari moitakoi. Oiqi Soopara mina napahoi hiiremi oorai. MT Oi nike abi minarama nikei hasu ma kebata oorakoiqi hiire qaarare. ~Su Qate teei niike oberama eetaquko etoqa too pasere eetainohe abi minaraho quba tete qidza keke biraite qaarare. FR Ma nikehota qesaho iiha ma dzoobidzai bagenoma qesahoke suqobiroraiho isaki ooraihe etoqa nokoi oho qiba peitainohe qupa gaibanomata nike gama qupa teenanipamu naate qesa tuuhoro qaarare. yQk Obetemi qesai tti ma ttaka hiiremi ttapuitareni qesai qaki ma nakita ooraquko isanate oho ttaike naatare. \P1 Qate qesai nike sesero eetemi nike nokoke eto baru hiibainohe ipa ma mana aimare. O Ma qaheuba bauraho abike nike bageke eete korabetemi noko bamu quba teeho dzore naataquhe nike nokoho sumu naate qaarare oioni. uNc Oi gama mee eetakoi hiireqi qaki eetareni qangahasita pekhure teete pupuma quba minarake suqobire qaarare. uMc Qate napa Soopara napameho baura eesuqi eepaho dzaozaoma eetare. Etoqa tee ma teeta sapusapu eetaino. IL  Napai dzoobe ma kanakanaho isakita qesaho pati qohate qaarare. K  Oonomaqake baura eetorare, oonihe etoqa samama abiho dzasake eetainohe, pasenaho ngiingi eeteqi mee qidza keke goomorare. VJ% Qate teei kharuba teetaquho isakita Ohonga noke oho bauranomaitoraini, paha teei ttihu bidzaquho gesinata noke tekanomaitemi noi isanate qupa teenama oke eetaridzoni. Qate teei bosa qoobaqu oke noi isanate dzaodzaoma eetorare, ma teei qesaho tteki aimareiqi oke tooinainama eetaridzoni. BAURA NAPAMEHO TETE MA EEPA QUPADZOMARE HI  Teeho ai tataumaho isakita Ohongai noke sinabidza hibahibata mootoraini, teeho gesinaho isakita noke kokora baura moitoraini qate teei bapotopotoraiho isakita noke banaita baurata mootorai. iHK Oonita Ohongai baruna heenata napaho isaki eeteqi baura maina painake napa moitemi oorai. fGE Ma napai oho qesa maina painanihe Kiristuho sinabidzata paha oonomaho isakita ttaike oorai. ZF- Oi oko ma boto napameke mooro. Oi sama teenanihe baura nohoi maina paina oorai. -ES Qate, Ohongaho qupa kokora naho torota ooraiho isakita ana nike gama susupu quba qesahoke qupanomaisubi. Ohongai baura teeke nikeho qupanaitorai oi ai tatauma nikehoho isaki oonita oke eto nookami sama qusubanoma naatainohe paha baura oho koridza koridza gama moo pobiteqa qusubaitare. RD Oi nike ttokaho oora ma qaara eete qaariti poiqa ogasumaqi iiha ma dzoobidza qidzanoma naate Ohongaho dzake qusubaiteqa tete pobi ma rike ma sesese ota tuuma qaaraquta oho gesinanipamu naate qaarare. wC i Dzairamane, Ohongaho baruna heena erana gama hiirorai, oho ipike nike ma napai isanate qupa ma sama ma oora ma qaara napame gama qeeremi qaite noho kiridza naatorare. Oi tuhotuho oho isaki naate oomake Ohongahota bagenomanipamu naatakoi. B $Oi bamunipamu. Noi Noomae quba minaraho khooba ma tete ma oho agoagonomanita napa isanate noke subesube hiire qaarakoi. Oi mee!4Ac #Ma paha apei Ohongaho noo khabara hiibaqu? M@ "Noho qupana oorai oke apei mooraqu. Eo apei noke sinasina hiibaqu? 4?a !Obooboo! Ohongaho nokanoka ma gesina oke moomi ttuunomanipamu! Noho tetei mainanita abi bamu gesina naataqu. Ma qupa dzohidzohi nohoke abi qiri eete bamu saridzaqu. K> Oonita Ohongai nokoke basesaho asita bautotomi oorai oi teeho quba bamuhe noi abi samane minarama napaho quba dzasa eetakoiqi eetorai. Dzoobe! OHONGAKE HASAMA GEGEMA HIIBAQUHO ISAKINIPAMU =3 Oonihe Isirae poiqa qusubaitaama naatemi nike baruna heenaho pobi naate ooraiho ipike noko oho qesa kebanoke Ohongaho baruna heena saridzaridzoni. <  Oke moomi raaba abi sinabidza qusubaitaama naate qaata nikei Isiraeho basesa ooqaho quba Ohongaho baruna heena saridzorai. `;9 Oi Ohongai sauqata quba biraitorai ma abiho dzapa hiirorai oke bamu paha bai hiibaqu. Y:+ Oonita Dzuta abi nokoi sinabidza basesa eetorai oi teeho quba bahe, nikei dzubaquho isaki naatorai. Qate Ohongai nokoho kira hiirorai oi paha teeho bahe noi uimane neimaneho dzapa qusubaiteqi hiirorai. ^95 Anai kahosa nokohoke teetemi bamu naatemake meenoma naatakoi. Oiqi Ohongai hiireta. 2u}rg\QF;0%~~~~~~~~~~~~w~k~_~S~G~;~/~#~~ }}}}}}}}}}}}|}p}d}X}L}@}4})}}}||||||||||||u|i|]|Q|E|9|-|!|| {{{{{{{{{{{{z{n{b{V{J{>{2{&{{{zzzzzzzzzzz~zrzfzZzNzBz6z*zzzyyyyyyyyyyyywyky_ySyGy;y/y#yy xxxxxxxxxxxx{xoxcxWxKx@x4x(xxxwwwwwwwwwwwwtwhw\wPwDw8w,w wwvvvvvvvvvvvvyvmvavUvIv=v1v%vv vuuuuuuuuuuu}uqueuYuNuBu6u*uuuttttttttttttvtjt^tRtFt:t.t"tt ssssssssssss{soscsWsKs?s3s'sssrrrrrrrrrrrrsrgr[rOrCr7r+rrrqqqqqqqqqqqqxqlq`qTqHqk3k'kkkjjjjjjjjjjjjsjgj[jOjCj7j+jjjiiiiiiiiiiiixili`iTiHif2f&fffeeeeeeeeeee~erefeZeNeBe6e*eeeddddddddddddwdkd_dSdGd;d/d#dd cccccccccccc|cpcdcXcLc@c4c(cccbbbbbbbbbbbbtbhb\bPbDb8b,b bb aaaaaaaaaaaayamaaaUaIa=a1a%aa a```````````~`r`f`Z`N`B`6`*```____________v_j_^_R_F_:_._"__ ^^^^^^^^^^^^z^n^b^W^K^?^3^'^^^]]]]]]]]]]]]s]g][]O]C]7]+]]]\\\\\\\\\\\\w\k\_\S\G\;\0\$\\ \[[[[[[[[[[[|[p[d[X[L[@[4[([[[ZZZZZZZZZZZZtZhZ]ZQZEZ9Z-Z!ZZ YYYYYYYYYYYYyYmYaYUYIY=Y1Y%YY YXXXXXXXXXXX}XqXeXYXMXAX5X)XXXWWWWWWWWWWWWvWjW^WRWFW:W.W"WW VVVVVVVVVVVVzVnVbVVVJV>V2V&VVVUUUUUUUUUUUUsUgU[UOUCU7U+UUUTTTTTTTTTTTTwTkT_TSTGT;T/T#TT SSSSSSSSSSSS{SoScSWSKS?S3S'SSSRRRRRRRRRRRRsRhR\RPRDR8R,R RRQQQQQQQQQQQQxQlQ`QTQHQ>>>>>>>>>>>v>j>^>R>F>:>.>">> ============z=n=c=W=K=?=3='===<<<<<<<<<<<$2$&$$$############s#g#[#O#C#7#+###""""""""""""w"k"_"S"G";"/"#"" !!!!!!!!!!!!{!p!d!X!L!@!4!(!!! t h \ P D 8 ,  xl`TH<0$ }qeYMA5)ui]QE9-! znbVJ>2&~rfZNB6*vj^RF:." {ocWK?3'sg[OC7+xl`TH<0$ |pdXL@4(th\PD8,! ymaUI=1% }qeYMA5)u  :(  9'  8&  7%  6$  5#  4"  3!  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                 *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -~  ,}  +|  *{  )y  (z  'x  &w  %v  $u  #t  "s  !r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  V  W  U  T  S   R 8Q 7P 6O 5N 4L 3M 2K 1J 0I /H .G -F ,E +D *C )B (A '@ &? %> $= #< "; !:  9 8 6 7 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( '  &  %  $  #  "  !        2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        ' & % $ # " !                                        , + * ) ( ' & % $ # " !       ~ } | { z y x w v u t s r q  p  o  m  n l k j i h g e  f &d %c $b #a "` !_  ^ ] \ [ Z Y X W V U T S R Q P O N M L  K  J  I  H  G F E D C B A @  ? 4> 3= 2< 1; 0: /9 .8 -7 ,6 +5 *4 )3 (2 '1 &0 %/ $. #, "- !+  ) * ( ' & % $ # " !                              P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                ~ } | { y  z  x  w  v  u t s r q p o n  m  %l  $k  #j  "i  !h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ]  ^  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I   H  ,G  +F  *E  )D  (C  'B  &A  %@  $?  #>  "=  !<  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !             !                                                                 4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                  & $ # " !                     ~  }  |  {  z y x w v u t s  r %q $p #o "n !m  l k j i h g f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z  Y  X  W  V  U T R S Q P N  O 8M 7K 6L 5J 4I 3H 2F 1G 0D /E .C -B ,@ +A *? )> (< '= &; %: $8 #9 "7 !6  5 4 3 2 0 1 / . - , + * ( ) & ' $ % #  "  !                + * ) ( ' & % $ # " !                                        ) ( ' & % $ # " !                                        # " !                                                                         -  +  *  )  (  '  &~  %}  ${  #|  "z  !y   x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f   d   e   c   b   a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y X W V U T S R  P  Q  O  N  M L K J I H G F  E BD AC @B ?A >@ =? <> ;= :< 9; 8: 79 68 57 46 35 24 13 02 /1 .0 -/ ,. +- *, )+ (* ') &( %' $& #% "$ !"  # !                                     K J I H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                       3 2 0 / . - , + * ) ( ' &~ %} $| #{ "z !y  x w v u t s r q p o n m l k j i h g f  e  d  c  b  a ` _ ^ ] \ [ Z  Y 'X &W %V $U #S "T !R  P Q N O M L K J I H G F E D C B A @ >  ?  =  <  ;  : 9 8 7 6 5 4 3  2 .1 -0 ,/ +. *- ), (+ '* &) %( $' #& "% !$  # " !                                    . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        " !                                                                            # " !                        ~  |  }  { z y x w v u t  s r q p o n m k l j i h g f e  d  c  b  a  ` _ ^ ] \ Z [ Y  X W V U T S R Q P O N M L K J I  H  G  F  E  D C B @ A ? > =  < '; &: %9 $8 #7 "6 !5  4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # "  !                  $ # " !                                         :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                               ~  }  |  {  z  y  w  x  v  u  t  s  r  q  o  p  n  l  m  j  k   i  *h  )g  (f  'e  &d  %c  $b  #a  "`  !_  ^  ]  \  [  Z  Y  X  V  W  U  T  S  Q  R  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @   ?  &>  %=  $<  #;  ":  !9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  ,  -  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                  " !                                                                           " !                                       0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                  ~  }  |  {  z  y x w v u t s q  r p o n m  l  k  j  i  g h f d e c b a  ` _ ^ \ ] Z [ Y  X  W  V  U  T S R Q P O N M  L  K  J  H  I  G  F  E  D  C  B  A  @   ?   >   =   <   ;  :  9  8  7  6  5  4  3 -k}qeYMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~R~F~:~.~"~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}||||||||||||s|g|[|O|C|7|+|||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{<{0{${{ {zzzzzzzzzzz|zpzdzXzLz@z4z(zzzyyyyyyyyyyyyuyiy]yQyEy9y-y!yy xxxxxxxxxxxxyxmxaxUxIx=x1x%xxxwwwwwwwwwww~wrwfwZwNwBw6w*wwwvvvvvvvvvvvvvvjv^vRvFv:v.v"vv uuuuuuuuuuuu{uoucuWuKu?u3u'uuuttttttttttttstgt[tOtCt7t+tttssssssssssssxsls`sTsHsm2m&mmmllllllllllllslgl[lOlCl7l+lllkkkkkkkkkkkkwkkk_kSkGk;k/k#kk jjjjjjjjjjjj{jojcjWjKj?j3j'jjjiiiiiiiiiiiitihi\iPiDi8i,i iihhhhhhhhhhhhxhlh`hThHh`2`&```____________s_g_[_O_C_7_+___^^^^^^^^^^^^w^k^_^S^G^;^/^#^^ ]]]]]]]]]]]]|]p]d]X]L]@]4](]]]\\\\\\\\\\\\t\h\\\P\D\8\,\ \\[[[[[[[[[[[[x[l[`[T[H[<[0[$[[ [ZZZZZZZZZZZ}ZqZeZYZMZAZ5Z)ZZZYYYYYYYYYYYYuYiY]YQYEY9Y-Y!YY XXXXXXXXXXXXyXmXaXUXIX=X1X&XXXWWWWWWWWWWW~WrWfWZWNWBW6W*WWWVVVVVVVVVVVVvVjV^VRVFV:V.V"VV UUUUUUUUUUUUzUnUcUWUKU?U3U'UUUTTTTTTTTTTTTsTgT[TOTCT7T+TTTSSSSSSSSSSSSxSlS`STSHSM2M&MMMLLLLLLLLLLLLsLgL[LOLCL7L+LLLKKKKKKKKKKKKwKkK_KSKGK;K/K#KK JJJJJJJJJJJJ|JpJdJXJLJ@J4J(JJJIIIIIIIIIIIItIhI\IQIEI9I-I!II HHHHHHHHHHHHyHmHaHUHIH=H1H%HHHGGGGGGGGGGG~GrGfGZGNGBG6G*GGGFFFFFFFFFFFFwFkF_FSFGF;F/F#FF EEEEEEEEEEEE{EoEcEWELE@E4E(EEEDDDDDDDDDDDDtDhD\DPDDD8D,D DDCCCCCCCCCCCCyCmCaCUCIC=C1C%CC CBBBBBBBBBBB}BqBeBYBMBAB5B)BBBAAAAAAAAAAAAvAjA^ARAFA:A.A"AA @@@@@@@@@@@@z@n@b@V@J@>@2@&@@@????????????s?g?[?O?C?7?+???>>>>>>>>>>>>>x>m>b>W>L>A>6>+> >> ============~=r=f=Z=N=B=6=*===<<<<<<<<<<<626&666555555555555s5g5[5O5C575+555444444444444w4k4_4S4G4;4/4#44 333333333333{3o3c3W3L3@343(333222222222222t2h2\2P2D282,2 22111111111111y1m1a1U1I1=111%11 100000000000}0q0e0Y0M0A050)000////////////v/j/^/R/F/:/./"// ............z.n.b.V.J.>.2.&...-----------~-r-f-Z-N-C-7-+---,,,,,,,,,,,,w,k,_,S,G,;,/,#,, ++++++++++++|+p+d+X+L+@+4+(+++************u*i*]*Q*E*9*-*!** ))))))))))))y)m)a)U)I)=)1)%)) )(((((((((((}(q(e(Y(N(B(6(*(((''''''''''''v'j'^'R'F':'.'"'' &&&&&&&&&&&&{&o&c&W&K&?&3&'&&&%%%%%%%%%%%%s%g%[%O%C%7%+%%%$$$$$$$$$$$$x$l$`$T$H$<$0$$$$ $###########|#p#d#X#L#@#5#)###""""""""""""u"i"]"Q"E"9"-"!"" !!!!!!!!!!!!z!n!b!V!J!>!2!&!!! ~ r f Z O C 7 +   wk_SG;/# {odXL@4(th\PD8, ymaUI=1% }qeYMA5)vj^RF:." znbWK?3'sg[OC7+xl`TH<0$ |qeYMA5)ui]QE9." znbVJ>2&sg[OC7+wk                                                                                                                            ~  }  |  { y z x v w u t  s #r "q !p  o n m l k j i h g f e d c b a ` _ ^ ]  [  \  Z  Y  X W V U T S R P  Q O N M L K J I H G F E D C B A @ ?  >  =  <  ;  : 9 8 7 6 5 4 3  2 (1 '0 &/ %. $- #, "+ !*  ) ( ' & % $ # " !                              & % $ # " !                                        ) ( ' & % $ # " !                                                                          " !                                     ~  } (| '{ &z %y $x #w "v !u  t s r q p o n m l k j i g h f e d c b  a  `  _  ^  ] \ [ Z Y X W V  U )S (T 'R &Q %P $O #N "M !L  K J I H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9  8  7  6  5  4 3 2 1 0 / . -  , + * ) ( ' & % $ # " !                         4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                 0  /  .  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                  }  ~  |  {  z  y  x   w  +v  *u  )t  (s  'r  &q  %p  $o  #n  "m  !k  l  j  i  h  g  f  e  c  d  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  V  W  U  T  S  R  Q  P  O  N  M   L (K 'J &I %H $G #F "D !E  C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1  0  /  .  -  , + * ) ( ' %  & <$ ;# :" 9! 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                             * ) ( ' & % $ # " !                                        % $ # " !                                                     ~  }  |  {  z y x w v u t r  s /q .p -o ,n +m *l )k (j 'i &h %g $f #e "d !c  b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W U V T S R Q P  O  N  M  L  K J I H G F E D  C  B  A  @  ?  =  >  <  ;  :  8  9  7   6   5   4   3   2  1  0  /  .  -  ,  +  *                                           ~ } | { z y x  w  u  v  t  s r q p o n m l  k *j )i (h 'f &g %e $c "d !b  a ` _ ] ^ \ Z [ X Y V W U T S R Q P O  N  M  L  K  J I H G F E D B  C (@ &A %? $> #= "< !;  : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) (  '  &  %  $  # " !                                        !                                                                                                               &  %  $  #  "  !                                                                 2  1  0~  /}  .|  -{  ,z  +y  *x  )w  (v  'u  &t  %s  $r  #q  "p  !o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  Z  [  Y  X  W  U  V  T  S  R  Q  P   O  9M  8N  7L  6K  5J  4I  3H  2G  1F  0E  /D  .C  -B  ,A  +@  *?  )>  (=  '<  &;  %:  $9  #8  "7  !6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  !  "                         *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                             )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                           ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  5 4 3 2 1 0 / . -  , ~ + } * { ) | ( z ' y & x % w $ u # v " t ! s  r  q  p  o  n  m  k  l  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  [  \  Z  Y  X  W  U  V  T   S G R F Q E P D O C N B M A K @ L ? J > I = H < G ; F : E 9 C 8 D 7 B 6 A 5 @ 4 ? 3 > 2 = 1 < 0 ; / : . 9 - 8 , 7 + 6 * 5 ) 4 ( 3 ' 2 & 1 % / $ 0 # . " - ! ,  +  )  *  (  &  '  %  $  #  "  !                                         / . - ,  +  *  )  (  '  &  %  $ # !                                 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                 $ # " !                                           }  ~  |  {  z  y  x  w  v  u  t  r  s  q  p  o  m   n  3 l  2 k  1 j  0 i  / h  . g  - e  , f  + d  * c  ) b  ( a  ' `  & _  % ^  $ ]  # \  " [  ! Z   Y   X   W   V   T   U   S   Q   R   P   O   N   M   L   K   J   I   H   G   F   E   D   C   B   @   A   >   ?   <   =   ; 52 41 30 2/ 1. 0- /, .+ -* ,) +( *' )& (% '$ &# %" $! # " !                                       8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                      G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        & % $ #} "~ !|  { z y x w v u t s r q p o n m l k j i  h  g  f  e  d c b a ` _ ^ ]  \ /[ .Z -Y ,X +V *W )U (T 'S &R %Q $P #O "N !L  M K J I H G F E D C B A @ ? > = < ; :  9  8  7  6  5 4 3 2 1 0 / .  - 0, /+ .) -* ,( +' *& )% ($ '# &" %! $ # " !                                        + * ) ( ' & % $ # " !                                        % $ # " !                                                                                             ~ } | {  z  y  x  w  v u t s r q p o  n #m "l !k  j i g h f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X  W  V  U  T  S R Q P O N L  M  #K  "J  !I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  :  ;  9  8  7  6  5  3  4  2  1  0  /  .  -  ,  *   +   I|pdXLA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}}w}l}a}V}K}@}5}*}}} |||||||||||||z|o|c|W|K|?|3|'|||{{{{{{{{{{{{s{g{[{O{C{7{+{{{zzzzzzzzzzzzxzlz`zTzHzr2r&rrrqqqqqqqqqqqqsqgq[qOqCq7q+qqqppppppppppppxplp`pTpHph3h(hhhgggggggggggggygngcgXgMgBg7g,g!gg gffffffffffff}frfgf\fQfFf;f0f%fffeeeeeeeeeeeeeveleaeVeKe@e5e*eee ddddddddddddd{dodcdWdKd?d3d'dddccccccccccccscgc[cOcCc7c+cccbbbbbbbbbbbbxblb`bTbHbZ2Z&ZZZYYYYYYYYYYYYsYgY[YOYCY7Y+YYYXXXXXXXXXXXXwXkX_XSXGX;X/X#XX WWWWWWWWWWWW{WoWcWWWKW?W3W'WWWVVVVVVVVVVVVtVhV\VPVDV8V,V VVUUUUUUUUUUUUUyUnUcUXUMUBU7U,U!UU UTTTTTTTTTTT~TrTfTZTNTBT6T*TTTSSSSSSSSSSSSwSkS_SSSHSD2D&DDDCCCCCCCCCCCCsCgC[COCCC9C.C#CC CBBBBBBBBBBBB~BsBhB]BRBGB?2?&???>>>>>>>>>>>>s>g>[>O>C>7>+>>>============w=k=_=S=G=<=0=$== =<<<<<<<<<<<|020&000///////////~/r/f/Z/N/B/6/*///.............x.l.`.T.H.<.0.$.. .-----------}-q-e-Y-M-A-5-)---,,,,,,,,,,,,,t,i,^,S,H,=,2,',,,++++++++++++w+k+_+S+H+<+0+$++ +***********}*q*e*Y*M*A*5*)***))))))))))))v)j)^)R)F):).)")) (((((((((((({(o(c(W(K(?(3('(((''''''''''''y'n'c'X'M'B'7','!'' '&&&&&&&&&&&&s&g&[&O&C&7&+&&&%%%%%%%%%%%%x%l%`%T%H%<%0%$%% %$$$$$$$$$$$}$q$e$Y$M$A$5$)$$$#############t#i#^#S#H#=#1#%## #"""""""""""~"r"f"Z"N"B"6"*"""!!!!!!!!!!!!!u!j!_!T!I!>!3!(!!! y n c X M B 6 *   vk_SG;/# |pdXL@4(ui]QE9-" znbVJ>3'sg[OC7+xl`UI=1% }qeYMA5)vj^RF:." znbVJ>3'sg[OC7+wk_TH<0$ |pdXL@4(ui]QE9-!                                                                                                               (  '  &  %  $  #  "  !                                       ~  }  |  {  z  y   x   w   v   u   t   s   r   q  ' p  & o  % n  $ m  # l  " k  ! j  i   h   g   f   e   d   c   b   a   `   _   ^   ]   \   [   Z   Y   X   W  V  U  T  S  R   Q   P   O   N   M   L   K   J   I   H   G   F   E   D   B   C   A   @   ?   >   =   <   ;  :  9  8  7  6   5   4   3   2   0   1   /   .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "   !                                                                                                                                                                                                                                  v v v  v  v  v  v  v v v v v v v  v v v v  v  v  v  v  v v v v v v v  v  v  v  v  v   v   v   v   v   v  v  v  v  v  v l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l l l l l l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l  l  l  l  l  l  l   l   l   l   l   l  l  l  l  l  l  l  l bM bN bK bL bJ bI bH bG b F b E b D b C b B bA b? b@ b= b> b< b;  b: b9 b8 b7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b0 b/ b. b - b + b , b * b ) b( b' b& b% b$ b# b"  b! b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b  b  b  b  b  b  b  b  b   b   b   b   b   b  b  b  b  b  b  b  b X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X  X   X   X   X   X  X  X  X  X  X  X  X N N N N N N N N N N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N  N   N   N  N  N  N  N  N  N  N D q D p D o D n D m D l D k D j D i D h D g D f D e D d D b D c D a  D ` D _ D ^ D ] D \ D [ D Z D Y D X D W D V D U D T D S D R D Q D O D P D N D M D L D K D J D I D H  D G D F D D D E D C D B D A D @ D ? D > D = D < D ; D : D 9 D 8 D 7 D 6 D 5 D 4 D 3 D 2  D 1  D 0  D /  D .  D -  D ,  D +  D *  D )  D (  D &  D '  D %  D $  D #  D "  D !  D  D   D   D   D   D   D   D   D   D   D   D   D  :u :t :s :r :q :p :o :n :m :l : k : j : i : h : g :f :e :d :c :b :a :`  :_ :^ :] :\ :[ :Z :Y :X :W : V : U : T : S : R :Q :P :O :N :M :L :K  :J :I :H :G :F :E :D :C :B :A :@ :? :> := :< :; :: :9 : 8 : 7 : 6 : 5 : 4 :3 :2 :1 :0 :/ :. :-  :,  :+  :*  :)  :(  :'  :&  :%  :$  :#  :"  :!  :  :  :  :  :  :  :   :   :   :   :   :  :  :  :  :  :  :  : 0 0 0 0  0  0  0  0  0  0  0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0! 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0   0 ~  0 }  0 |  0 {  0 y  0 z  0 x  0 w  0 v  0 u  0 t  0 s  0 r & & & & & & & & & & & & & & & & &  & & & & & & & & & & & & & & & & &  & ~ & } & | & { & z & y & x & w & v  & u & t & s & r & q & p & o & n & m & l & k & j & i & h & f & g & e & d & c & b & a & _ & ` & ^ & ] & \ & [ & Z & Y & X & V  & W & U & T & R & S & Q & P & O & N & M & K & L & J & I & H & G & F & E & C & D & B & A & @ & ? & > & = & < & ; & :  & 9 & 7 & 8 & 6 & 5 & 4 & 3 & 2 & 1 & 0 & / & . & - & , & + & * & ) & ( & ' & & & $  & %  & "  & #  & !  &  &   &   &   &   &   &   &   &   &   &   &   &   &   &   &   &   &   &   &  &  M  N  L  J  K  I  G  H  F  E  D  C   B  A  @  >  ?  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .   -  !,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                                                                                               ~ } | { z y  x w v u t  s  r  q  p  o n m l k j i h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ]  ^  \   [   Z   Y   X   W  V  U  T  S  R  Q  P  O                               : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !       ~ } | { z y x w v u t s r q  p  o  n  m  l k j i h g f e  d (c 'b &a %` $_ #^ "] !\  [ Y Z X V W U T S R Q P O N M L K J I  H  G  F  E  D C B A @ ? = >  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  2  3  1  0   /  .  ,  -  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                     "  !                                                             !                                                                                                                          ( ' & % $ # " !                               ~  } | { z y x w v  u  t  s  r  q p o n m k l j  i  h  g  f  e  d c b a ` _ ^ ]  \ [ Z Y X W V U T  S  R  Q  P  O N M L K J I H  G F E D C B A @ ? > =  <  ;  :  9  7 8 6 5 4 2 3 1  0 / . -  ,  +  )  *  ( ' & % # $ " !                                                                                                 !                                    }  ~ { | z y x w v u t s  r  q  p  o  n m l k j i h g  f  d  e  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y   X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D   C  $B  #A  "@  !?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                  !                                                                  ' & % $ # " !                                                                                                                            ~  } | { z y x w v u t s r q  p  o  n  m  l k j i h g f e  d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U S T R  Q  P  O  N  M L K J I H G F  E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5  4  3  2  1  0 / . - , + * (  )   '  &  %  $  #  !  "                                                                                                         , + * ) ( ' & % $ # " !    8Z|qf[PE:/$~~~~~~~~~~~~~r~f~Z~N~B~6~*~~~}}}}}}}}}}}}w}k}_}S}G};}/}#}} }|||||||||||||p|d|X|L|@|5|)|||{{{{{{{{{{{{u{i{]{Q{G{<{1{&{{{zzzzzzzzzzzzzvzkz`zUzJz?z4z(zzzyyyyyyyyyyyytyhy\yPyDy8y,y yy xxxxxxxxxxxxyxmxaxUxIx=x1x%xxxwwwwwwwwwww~wrwfwZwNwBw6w+wwwvvvvvvvvvvvvzvovdvYvNvCv8v-v"vv vuuuuuuuuuuuuzunubuVuJu>u2u&uuuttttttttttttstgt[tOtCt7t+tttssssssssssssstsis^sSsGs;s/s#ss rrrrrrrrrrrr{rorcrWrKr?r3r'rrrqqqqqqqqqqqqtqhq\qPqDq8q,q qqppppppppppppypmpapUpIp=p1p%pp pooooooooooo~orofoZoNoBo6o*ooonnnnnnnnnnnnnxnnncnXnMnBn7n,n!nn nmmmmmmmmmmmm}mrmgm\mQmFm;m0m%mmmlllllllllllllvlkl`lUlJl?l4l)lllkkkkkkkkkkkk{kokckWkKk?k3k'kkkjjjjjjjjjjjjtjhj\jPjDj8j,j jjiiiiiiiiiiiiyimiaiUiIi=i1i%ii ihhhhhhhhhhh~hrhfh[hOhCh7h+hhhggggggggggggxglg`gTgHgb2b&bbbaaaaaaaaaaaasaga[aOaCa7a,a aa````````````y`m`a`U`I`=`1`%`` `___________~_r_f_Z_N_B_6_*___^^^^^^^^^^^^w^k^_^S^G^;^/^#^^ ]]]]]]]]]]]]|]p]d]X]L]@]4](]]]\\\\\\\\\\\\u\i\]\Q\F\:\.\"\\ [[[[[[[[[[[[z[n[b[V[J[>[2[&[[[ZZZZZZZZZZZZsZgZ[ZOZCZ7Z+Z                                                                                                                                                                                   ~ } | { z y  x w v u t s r q  p o n m l k j i  h  g  f  d  e c b a ` _ ^ ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  R  S  Q  P  O  N  M  L  K   J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9   8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  '  (  &   %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                                                                                          ~  |  }  z  {  y  x  w  v                                                       (  )   '   &   %   #   $  "  !               [   Z   Y   X   W  V  U  T  S  R  Q  P  O                                                                                                                                                                           ~  }  |  {  z  y x w v u t s r  q  o  p  n  l  m  k  j  i   h   g   f   e   d  c  b  a  `  _  ^  ]  \            ~ } | { z y x  w v u t r s q  p  o  n  m  l k j i h g f e  d c b a ` _ ^ ] \ [  Z  Y  X  W  V U T S R Q P N  O M L K J I H G F E D C B  A  @  ?  >  = < ; : 9 8 6  7  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *   )   (   '   &   $  %  #  "  !          :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  +  ,  *  (  )   '  %  &  $  #  "  !